Bana: Harsacarita, Ucchvasa 8 Input by members of the Sansknet project (formerly: www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ aùñama ucchvàsaþ sahasà saüpàdayatà manorathapràrthitàni vaståni / daivenàpi kriyate bhavyànàü pårvaseveva // 8.1 // vidvajjanasaüparko naùñeùñaj¤àtidar÷anàbhyudayaþ / kasya na sukhàya bhavane bhavati mahàratnalàbha÷ca // 8.2 // athàparedyurutthàya pàrthivastasmàd gràmakànnirgatya vive÷a vindhyàñavãm / àña ca tasyàmita÷ceta÷ca subahåndivasàn / ekadà tu bhåpaterbhramata evàñavikasàmantasya ÷arabhaketoþ sånurvyàghraketurnàma kuto 'pi kajjala÷yàmala÷yàmalatàvalayenàdhilalàñamuccaiþ kçtamaulibandham, andhakàriõãmakàraõabhuvà bhrakuñibhaïgena tri÷àkhena tri÷àkhena triyàmàmiva sàhasasahacàriõãü lalàñasthalãü sadà samudvahantam, avataüsitaika÷ukapakùakaprabhàharitàyamànena pinaddhakàcarakàcamaõikarõikena ÷ravaõena ÷obhamànam, ki¤ciccullasya praviralapakùmaõa÷cakùuùaþ sahajena ràgarociùà rasàyanarasopayuktaü tàrakùavaü kùatajamiva kùarantam, avanàñanàsikam cipiñàdharam, cikinacibukam, apãnahanåtkañakapolakåñàsthiparyantamãùadavàgragrãvàbandham, skhannaskandhàrdhabhàgam, anavaratakañhinakodaõóakuõóalãkaraõakarka÷avyàyàmavistàritenàüsalenorasà hasantamiva taña÷ilàprathimànaü vindhyagireþ, ajagaragarãyasà ca bhujayugalena laghayantaü tuhina÷aila÷àladrumàõàü dràghimàõam, varàhabàlavalitabandhanàbhirnàgadamanajåñikàvàñikàbhirjañilãkçtapçùñhe prakoùñhe pratiùñhàü gataü godantamaõicitraü tràpuùaü valayaü bibhràõam, atundilamapi tuõóibham, ahãramaõicarmanirmitapaññikayo÷citracitrakatvaktàrakitaparivàrayà saükubjàjinajàlakitayà ÷çïgamayamasçõamuùñibhàgabhàsvarayà pàradarasale÷aliptasamastamastikayà kçpàõyà karalitavi÷aïkañakañiprade÷am, prathamayauvanollikhyamànamadyabhàgabhraùñamàüsabharitàviva sthavãyasàvårudamóau dadhatam, acchabhallacarmamayena bhallãpràyaprabhåta÷arabhçtà ÷abala÷àrdålacarmapañapãóite nàlikulakàlakambalalolalomnà pçùñhabhàgabhàjà bhasràbharaõena pallavitamiva kàr÷yamupadar÷ayantam uttaratribhàgottaüsitacàùapicchacàru÷ikhare khadirajañànirmàõe kharapràõe pracuramayårapittapatralatàcitritatvaci tvacisàraguõe guruõi vàmaskandhàdhyàsitadhanuùi doùi lambamànenàvàk÷irasà ÷ita÷arakçttaikanalakavivaraprave÷itetarajaïgajanitasvastikabandhena bandhåkalohitarudhiraràjira¤jitaghràõavartmanà vapurvitativyaktavibhàvyamànakomalakroóaroma÷uklimnà ÷a÷ena ÷itàñanã÷ikhàgragrathitagrãveõa càpàvçtaca¤cåttànatàmratàlunà tittiriõà varõakamuùñimiva mçgayàyàþ, dar÷ayantam, viùamaviùadåùitavadanena ca vikarõena kçùõàhineva målagçhãtena vyagradakùiõakaràgram, jaïgamamiva giritañatamàlapàdapam, yantrollikhitama÷masàrastambhamiva bhramantama, a¤jana÷ilàcchedamiva calantam, ayaþsàramiva girervindhyasya galantam, pàkalaü karikulànàm, kàlapà÷aü kuraïgayåthànàm, dhåmaketuü mçgaràjacakràõàm, mahànavamãmahaü mahãùamaõóalànàm, hçdayamiva hiüsàyàþ, phalamiüva pàpasya, kàraõamiva kalikàlasya, kàmukamiva kàlaràtreþ ÷abarayuvànamàdàyàjagàma / dåre ca sthàpayitvà vij¤àpayàübabhåva--deva! sarvasyàsya vindhyasya svàmã sarvapallãpatãnàü pràgraharaþ ÷abarasenàpatirbhåkampo nàma / tasyàyaü nirghàtanàmà svasrãyaþ sakalasyàsya vindhyakàntàràraõyasya parõànàmapyabhij¤aþ kimuta prade÷ànàm / enaü pçcchatu devo yogyo 'yamàj¤àü kartum' / iti kathite ca nirgàtastu kùititalanihitamauliþ praõàmamakarot / upaninye ca tittiriõà saha ÷a÷opàyanam / avanipatistu saümànayansvayameva tamapràkùãt--"aïga! abhij¤à yåyamasya sarvasyodde÷asya? vihàra÷ãlà÷ca divasaùveteùu bhavantaþ? senàpatervànyasya và tadanujãvinaþ kasyacidudàraråpa nàrã na gatà bhaveddar÷anagocaram?' iti / nirghàtastu bhåpàlàlàpanaprasàdenàtmànaü bahumanyamànaþ praõanàma, dar÷itàdaraü ca vyaj¤àpayat--"deva! pràyeõàtra hiraõyo 'pi nàparigatàþ saücaranti senàpateþ, kuta eva nàryaþ? nàpyevaüråpà kàcidabalà / tathàpi devàde÷àdidànãmanveùaõaü prati pratidinamananyakçtyaiþ kriyate yatnaþ / ita÷càrdhagavyåtimàtra eva munimahite mahati mahãdharamàlàmålaruhi mahãruhàü ùaõóe 'pi piõóapàtã prabhåtàntevàsiparivçtaþ pàrà÷arã divàkaramitranàmà girinadãmà÷ritya prativasati, sa yadi vindedvàrtàm' iti / tacchru tvà narapatiracintayat--÷råyate hi tatrabhavataþ sugçhãtanàmnaþ svargatasya grahavarmaõo bàlamitraü maitràyaõãyastrayãü vihàya bràhnaõàyano vidvànutpannasamàdhiþ saugate mate yuvaiva kàùàyàõi gçhãtavàn' iti / pràya÷a÷ca janasya janayati suhçdapi dçùño bhç÷amà÷vàsam / abhigamanãyà÷ca guõàþ sarvasya / kasya na pratãkùyo munibhàvaþ / bhagavatã ca vaidheye 'pi dharmagçhiõã garimàõamàpàdayati pravrajyà, kiü punaþ sakalajanamanomuùi viduùi jane / yato naþ kutåhali hçdayamabhåtsatatamasya dar÷anaü prati pràsaïgikamevedamàpatitamatikalyàõaü pa÷yàmaþ prayatnapràrthitadar÷anaü janamiti / prakà÷aü càbravãt--"aïka! samupadi÷a tamudde÷aü yatràste sa piõóapàtã' iti / evamuktvà ca tenevopadi÷yamànavartmà pràvartata gantum / atha krameõa gacchata eva tasya anavake÷inaþ kuómalitakarõikàràþ, pracåracampakàþ sphãtaphalegrahayaþ, phalabharabharitanameravaþ nãladalana ladanàrikelanikaràþ, harikesarasaralaparikaràþ korakanikurambaromà¤citakurabakaràjayaþ, raktà÷okapallavalàvaõyalipyamànada÷adi÷aþ, pravikasitakesararajovisarabadhyamànacàrudhåsarimàõaþ svarajaþ sikatilatilakatàlàþ, pravicalitahiïgavaþ, pracurapågaphalàþ, prasavapågapiïgalapriyaïgavaþ, paràgapi¤jaritama¤jarãpu¤jàyamànamadhupama¤ju÷i¤jàjanitajanamudaþ, madamalamecakitamucukundaskandhakàõóakathyamànaniþ÷aïkakarikarañakaõóåtayaþ, uóóãyamànaniþ÷aïkacañulakçùõa÷àra÷àvasakala÷àdvalasubhagabhåmayaþ, tamaþ kàlatamatamàlamàlàmãlitàtapàþ, stabakadanturitadevadàravaþ, taralatàmbålãstambajàlakitajambåjambhãravãthayaþ, kusumarajodhavaladhålãkadambacakracumbitavyomànaþ, bahalamadhumokùokùitakùitayaþ, parimalaghañitaghanaghràõatçptayaþ, katipayadivasasåtakukkuñãkuñãkçtakuñajakoñaràþ, cañakàsaücàryamàõavàcàñacàñakairakriyamàõacàñavaþ, sahacarocàraõaca¤curacakoraca¤cavaþ, nirbhayabhåribhuruõóabhujyamànapàkakapilapãlavaþ, sadàphalakañphalavi÷asananiþ÷åka÷uka÷akunta÷àtita÷alàñavaþ, ÷aileyasukumàra÷ilàtalasukha÷ayita÷a÷a÷i÷avaþ, ÷ephàlikà÷iphàvivaravisrabdhavivartamànagaudherarà÷ayaþ, niràtaïkarahgavaþ, niràkulanakulakulakelayaþ, kalakokilakulakavalitakalikodramàþ, sahakàràràmaromanthàyamànacamarayåthàþ, yathàsukhaniùaõõanãlàõóajamaõóalàþ, nirvikàravçkavilokyamànapotapãtagavayadhenavaþ, ÷ravaõahàrisanãóagirinitambanirjharaninàdanidrànandamandàyamànakar ikulakarõatàladundubhyaþ samàsannakinnarãgãtaravarasamànaruravaþ, pramuditataratarakùavaþ, kùataharitaharidràdravarajyamànanavavaràhapotapotravalayaþ, gu¤jàku¤jagu¤jajjàhakàþ, jàtãphalakasupta÷àlijàtakavalayaþ, da÷anakupitakapipotapeñakapàñitapàñalamukhakãñapuñakàþ, lakucalampañagolàïgålalaïghyamànalavalayaþ, baddhavàlukàlavàlavalayàþ, kuñilakuñàvalivalitavegagirinadikàsrotasaþ nibióa÷àkhàkàõóalambamànakamaõóalavaþ, såtra÷ikyàsaktariktabhikùàkapàlapallavitalatàmaõóapàþ, nikañakuñãkçtapàñalamudràcaityakamårtayaþ, covaràmbararàgakaùàyodakadåùitodde÷àþ, meghamayà iva kçta÷ikhaõóikulakolàhalàþ, vedamayà ivàparimita÷àkhàbhedagahanàþ, màõikyamayà iva mahànãlatanavaþ, timiramayà iva sakalajananayanamuùaþ, yàmunà ivordhvãkçtamahàhradàþ, marakatamaõi÷yàmalàþ krãóàparvatakà iva vasantasya, a¤janàcalà iva pallavitàþ, tanayà ivàñavãjàtà vindhyasyàdreþ, pàtàlàndhakàrarà÷aya iva bhittvà bhuvamutthitàþ, pratiprave÷ikà iva varùàvàsaràõaàm, aü÷àvatàrà iva kçùõàrdharàtrãõàm, indranãlamayàþ pràsàdà iva vanadevatànàm, purastàddar÷anapathamavaterustaravaþ / tato narapaterabhavanmanasyadåravartinà khalu bhavitavyaü bhadanteneti / avatãrya ca girisariti samupaspç÷ya yugapadvi÷ràmasamayasamunmuktaheùàghoùabadhirãkçtàñavãgahanàmasminneva prade÷e sthàpayitvà vàjisenàmavalambya ca tapasvijanadar÷anocitaü vinayaü hçdayena dakùiõena ca hastena màdhavaguptamaüse viralaireva ràjabhiranugamyamànascaraõàbyàmeva pràvartata gantum / atha teùàü taråõàü madye nànàde÷ãyaiþ sthànasthàneùu sthàõånà÷ritaiþ ÷ilàtaleùåpaviùñairlatàbhavanànyadhyàvasadbhiraraõyànãniku¤jeùu nilãnairviñapacchàyàsu niùaõõaistarumålàni niùevamàõairvãtaràgairàrhatairmaskaribhiþ ÷vetapañaiþ pàõóurabikùubhirbhàgavatairvarõibiþ ke÷alu¤canaiþ kàpilairjainairlokàyatikaiþ kàõàdairopaniùadairai÷varakàraõikaiþ kàrandhamibhirdharma÷àstribhiþ pauràõikaiþ sàptatantavaiþ ÷àbdikaiþ pà¤caràtrikairanyai÷ca svànsvànsiddhàntà¤÷çõvadbhirabhiyuktai÷cintayadbhisca pratyuccaradbhi÷ca saü÷ayànai÷ca ni÷cinvadbhi÷ca vyutpàdayadbhi÷ca vivadamànai÷càbhyasadbhi÷ca vyàcakùàõai÷ca ÷iùyatàü pratipannairdåràdevàvedyamànam, ativinãtaiþ kapibhirapi caityakarma kurvàõaistrisaraõaparaiþ paramopàsakaiþ ÷ukairapi ÷àkya÷àsanaku÷alaiþ ko÷aü samupadi÷adbhiþ ÷ikùàpadopade÷adoùopa÷ama÷àlinãbhiþ ÷àrikàbhirapi dharmade÷ànàü dar÷ayantãbhiranavarata÷ravaõagçhãtàlokaiþ kau÷ikairapi bodhisattvajàtakàni japadbhirjàtasaugata÷ãla÷ãtalasvabhàvaiþ ÷àrdålairapyamàüsà÷ibhirupàsyamànam, àsanopàntopaviùñavisrabdhànekakesari÷àvakatayà muniparame÷varam, akçtrima iva siühàsane niùaõõam, upasamamiva pibadbirvanahariõairjihvàlatàbhirupalihyamànapàdapallavam, vàmakaratalaniviùñena nãvàrama÷natà pàràvatapotakena karõotpaleneva priyàü maitrãü prasàdayantam, itarakarakisalayanakhamayåkhalekhàbhirjanitajanavyàmoham, udgrãvaü mayåraü marakatamaõikarakamiva vàridhàràbhiþ pårayantam, itastataþ pipãlaka÷reõãnàü ÷yàmàkataõóulakaõànsvayameva kirantam, aruõena cãvarapañalena mradrãyasà saüvãtam, bahalabàlàtapànuliptamiva paurandaraü digbhàgam, ullikhitapajharàgaprabhàpratimayà raktàvadàtayà dehaprabhayà pàñalãkçtànàü kàùàyagrahaõamiva di÷àmapyupadi÷antam, anauddhatyàdadhomukhena mandamukulitakumudàkareõa snigdhadhavalaprasannena cakùuùà janakùuõõakùudrajantujãvanàrthamamçtamiva varùantam, sarva÷àstràkùaraparamàõubhiriva nirmitam, paramasaugatamapyavalokite÷varam, askhalitamapi tapasi lagnam, àlokamiva yathàvasthitasakalapadàrthaprakà÷akaü dar÷anàrthinàm, sugatasyàpyabhigamanãyam, avadharmasyàpyàràdhanãyamiva, prasàdasyàpi prasàdanãyamiva, mànasyàpi mànanãyamiva, vandyatvasyàpi vandanãyamiva, àtmano 'pi spçhaõãyamiva, dhyànasyàpi dhyeyamiva, j¤ànasyàpi j¤eyamiva, janma japasya, nemiü niyamasya, tattvaü tapasaþ, ÷arãraü ÷aucasya, ko÷aü ku÷alasya, ve÷ma vi÷vàsasya, sadvçttaü sadvçttatàyàþ, sarvasvaü sarvaj¤atàyàþ, dàkùyaü dàkùiõyasya, pàraü parànukampàyàþ, nirvçti sukhasya, madhyame vayasi vartamànaü divàkaramitramadràkùãt / atipra÷àntagambhãràkàràropitabahumàna÷va sàdaraü dåràdeva ÷irasà vacasà manasà ca vavande / divàkaramitrastu maitrãmayaþ prakçtyà vi÷eùatastenàpareõàdçùñapårveõàmànuùalokocitena sarvàbhibhàvinà mahànubhàvàbhogabhàjà mràjiùõunà bhåpaterapràkçtenàkàravi÷eùeõa tena càbijàtyaprakà÷akena garãyasà pra÷rayeõa càhlàdita÷cakùuùi ca cetasi ca yugapadagrahãta / dhãrasvabhàvo 'pi ca saüpàditasasaübhramàbhyutthànaþ saükalayya ki¤cidudgamanakena vilolaü vilambamànaü vàmàüsàccãvarapañàntamutkùipya cànekàbhayadànadãkùàdakùiõo dakùiõaü mahàpuruùalakùaõalekhàpra÷astaü snigdhamadhurayà vàcà sgauravamàrogyadànena ràjànamanvagrahãt / abyanandacca svàgatagirà gurumivàbyàgataü bahu manyamànaþ svenàsanenàsaddvamatreti nimantrayà¤cakàra / pàr÷vasthitaü ca ÷iùyamabravãt--"àyuùn! upànaya kamaõóalunà pàdodakam' iti / ràjà tvacintayat--"alohaþ khalu saüyamanapà÷aþ ÷aujanyamabhijàtànàm / sthàne khalu tatrabhavànguõànuràgã grahavarmà bahu÷o varõitavànasya guõàn' iti / prakà÷aü càbabhàùe--"bhagavan! bhavaddar÷anapuõyànugçhãtasya mama punarukta ivàyamàryaprayuktaþ pratibhàtyanugrahaþ / cakùuþpramàõaprasàdasvãkçtasya ca parakaraõamivàsanàdidànopacàraceùñitam / atibhåmirbhåmirevàsanaü bhavàdç÷àü puraþ saübàùaõà mçtàbhiùekaprakùàlitasakalavapuùa÷ca me prade÷avçttiþ / pàdyamapyapàrthakam / àsatàü bhavanto yathàsukham / àsãno 'ham' ityabhidhàya kùitàvevopàvi÷at / "alaïkàro hi paramàrthataþ prabhavatàü pra÷rayàti÷ayaþ, ratnàdikastu ÷ilàbhàraþ' ityàkalayya punaþ punarabyarthyamàno 'pi yadà na pratyapadyata pàrthivo vacanaü tadà svamevàsanaü punarapi bheje bhadantaþ / bhåpatimukhanalinanihitanibhçtanayanayugalanigaóani÷calãkçtahçdayasca sthitvà kà¤citkàlakalàü kalikàlakalmaùakàluùyamiva kùàlayannamalàbhirdantamayåkhamàlàbhirmålaphalàbyavahàrasaübhavamudvamanniva ca parimalasubagaü vikacakusumapañalapàõóuraü latàvanamavàdãt--"adyaprabhçti na kevalamayamanindyo vandyo 'pi prakà÷itasatsàraþ saüsàraþ / ki nàma nàlokyate jãvadbhiradbhutaü yena råpamacintatopanatamidaü dçkpathamupagatam / evaüvidhairanumãyante janmàntaràvasthitasukçtàni hçdayotsavaiþ / ihàpi janmani dattamevàsmàkamamunà tapaþkle÷ena phalamasulabhadar÷anaü dar÷ayatà devànàüpriyam / à tçpteràpãtamamçtamãkùaõàbhyàm / jàtaü nirutkaõñhaü mànasaü nivçttisukhasya / mahadbhiþ puõyairvinà na vi÷ràmyanti sajjane tvàdçsi dç÷aþ / sudivasaþ sa tvaü yasmi¤jàto 'si / sà sujàtà jananã yà sakalajãvalokajãvitajanakamajanayadàyuùmantam / puõyavanti puõyànyapi tàni yeùàmasi pariõàmaþ / sukçtatapasaste paramàõavo ye tava parigçhãtasarvàvayavàþ / tatsubhagaü saubhàgyamà÷rito 'si yena / bhavyaþ sa puruùabhàvo bhavatyavasthito yaþ / yatsatyaü mumukùorapi me puõyabhàjamàlokya punaþ ÷raddhà jàtà manujajanmani / necchadbhirapyasmàbhirdçùñaþ kusumàyudhaþ / kçtàrthamadya cakùurvanadevatànàm / adya saphalaü janma pàdapànàü yeùàmasi gato gocaram / amçtamayasya bhavato vacasàü màdhuryaü kàryameva / asyatvãdç÷e ÷ai÷ave vinayasyopàdhyàyaü dhyàyannapi na saübhàvayàmi bhuvi / sarvathà ÷ånya asãdajàte dãrghàyuùi guõagràmaþ / dhanyaþ sa bhåbhçdyasya vaü÷e maõiriva muktàmayaþ saübhåto 'si / evaüvidhsva ca puõyavataþ katha¤citpràptasya kena priyaü samàcaràma iti pàriplavaü ceto naþ / sakalavanacarasàrthadhàraõasya kandamålaphalasya girisaridambhaso và ke vayam / aparopakaraõãkçtastu kàyakalirayamasmàkam / sarvasvamava÷iùñamiùñàtithyàya / svàyattasca vidyante vidyàbindavaþ katicit / upayogaü tu na prãtirvicàrayati / yadi ca noparuõaddhi ka¤catkàryalavamarakùaõãyàkùaraü và kathanãyaü tatkathayatu bhavàn sa ÷rotumabhilaùati hçdayaü sarvamidaü naþ / kena kçtyàtibhàreõa bhavyo bhåùitavànbhåmimetàmabramaõayogyàm? kiyadavadhirvàyaü ÷ånyàñavãparyañanavale÷aþ kalyàõarà÷eþ? kasmàcca saütaptaråpeva te tanuriyamasaütàpàrhà vibhàvyate?' iti / ràjà tu sàdarataramabravãt--"àrya! dar÷itasaübhrameõànena madhurasavisaramamçtamiva hçdayadhçtikaramanavarataü varùatà vacasaiva te sarvamanuùñhitam / dhanyo 'smi yadevamabhyarhitamanupacaraõãyamapi mànyo manyate màm / asya ca mahàvanabhramaõaparikle÷asya kàraõamavadhàrayatu matimàn / mama hi vinaùñanikhileùñabandhorjãvitànubandhasya nibandhanamekaiva yavãyasã svasàva÷eùà / sàpi bharturviyogàdvairiparibhavabhayàd bramantã kathamapi vindhyavanamidam, a÷ubha÷abarabalabahulam, agaõitagajakulakalilam, aparimitamçgapati÷arabhabhayam, urumahiùamuùitapathikagamanam, atini÷ita÷araku÷aparaùam, avaña÷ataviùamamavi÷at / atastàmanveùñuü vayamani÷aü ni÷i ni÷i ca satatamimàmañavãmañàmaþ / na cainàmàsàdayàmaþ kathayatu ca gururapi yadi kadàcitkuta÷cidvane carataþ ÷rutipathamupagatà tadvàrtà' iti / atha tacchutvà jàtodvega iva bhadantaþ punarabhyadhàt--"dhãman! na khalu ka÷cidevaüråpo vçttànto 'smànupàgatavàn / abhàjanaü hi vayamãdç÷ànàü priyàkhyànopàyanànàü bhavatàm' / ityevaü bhà,màõa iva tasminnakasmàdàgtayàparaþ ÷amini vayasi vartamànaþ saübhràntaråpa iva purastàduparacità¤jalirjàtakaruõaþ prakùaritacakùurbikùurabhàùata--"bhagavanbhadanta! mahatkaruõaü vartate / bàlaiva ca balavadvyasanàbibhåtà bhåtapårvàpi kalyàõaråpà stro÷okàve÷aviva÷à vai÷vànaraü vi÷ati / saübhàvayatu tàmaproùitapràõàü bhagavàn / abhyupapadyatàü samucitaiþ samà÷vàsanaþ / anuparatapårvaü kçmikãñapràyamapi duþkhitaü dayàrà÷eràryasya gocaragatam' iti / ràjà tu jàtànujà÷ahkaþ sodaryasnehàccàntardruta iva duþkhena dodåyamànahçdayaþ kathamapi gadgadikàgçhãtakaõñho vikalavàgbàùpàyamàõadçùñiþ papraccha--"pàrà÷arin! kiyaddåre sà yoùideva¤jàtãyà dãvedvà kàlametàvantamiti / pçùñà và tvayà bhadre! kàsi, kasyàsi, kuto 'si, kimarthaü vanamidamabhyupagatàsi, vi÷asi ca kiünimittamanalam? ityàdita÷ca prabhçti kàrtsnyena kathyamànamicchàmi ÷rotuü kathamàryasya gatà dar÷anagocaramàkàrato và kãdç÷o' iti / tathàbhihitastu bhåbhujà bhikùuràjajakùe--"mahàbhàga! ÷råyatàm--ahaü hi pratyuùasyevàdya vanditvà bhagavantamanenaiva nadãrodhasà saikatasukumàreõayaducchayà vihçtavànatidåram / ekasmiü¤ca vanalatàgahane girinadãsamãpabhàji bhramarãõàmiva himahatakamalàkarakàtaràõàü rasitaü sàryamàõànàmatitàratànavartinãnàü vãõàtantrãõàmiva jhàïkàramekatànaü nàrãõàü ruditamadhçtikaramatikaruõamàkarõitavànasmi / samupajàtakçpa÷ca gato 'smi taü prade÷am / dçùñavànasmi ca dçùtkhaõóakhaõóitàïguligalallohitena ca pàrùõipraviùña÷ara÷alàkà÷alya÷ålasaükocitacakùuùà càdhvanãna÷rama÷vayathuni÷calacaraõena ca sthàõavavraõavyathitagurphabaddhabhårjatvacà ca vàtakhuóakhedakha¤jajaïghàjàtajvareõa ca pàüsupàõóurapicchakena ca kharjårajåñajañàjarjaritajànunà ca ÷atàvarãvidàritoruõà ca vidàrãdàritatanudukålapallavena cotkañavaü÷aviñapakaõñakakoñipàñitaka¤cukakarpañena sa phalalobhàvalambitànamrabadarãlatàjàlakairutkaõñakairullikhitasukumàrakarodareõa ca kuraïga÷çïgotkhàtaiþ kandamålaphalaiþ kadarthitabàhunà tàmbålavirahavirasamukhakhaõóitakomalàmalakãphalena ku÷akusumàhatilohitànà ÷vayathumatàmakùõàü lepãkçtamanaþ÷ilena ca kaõñakilatàlånàlakalatena ca kenacitkisalayopapàditàtapatrakçtyena kenacitkadalãdalavyajanavàhinà kenacitkamalinãpalà÷apuñagçhãtàmbhasà kenacitpàtheyãkçtamçõàlapålikena kenaciccãnàü÷ukada÷à÷ikyànihitanàlikerako÷akala÷ãkalitasaralatailena, katipayàva÷eùa÷okavikalamåkakubjavàmanabadhirabarbaràviralenàbalànàü cakravàlena parivçtàm, àpatkàle 'pi kulodgatenevàmucyamànàü prabhàlepinà làvaõyena, pratibimbitairàsannavanalatàkisalayaiþ sarasairduþkhakùatairivàntaþpañalãkriyamàõakàyàm, kañhoradarbhàhkurakùatakùàriõà kùatajenànusaraõàlaktakeneva raktacaraõàm, unnàlenànyataranàrãdhçtenàravindinãdalena kçtacchàyamapi vicchàyaü mukhamudvahantãm, àkà÷amapi ÷ånaytayàti÷ayànàm, mçnmayãmiva ni÷cetanatayà marunmayãmiva niþ÷vàsasaüpadà pàvakamayãmiva saütàpasaütànena salilamayãmivà÷ruprasravaõena viyanmayãmiva niravalambanatayà taóinmayãmiva pàriplavatayà ÷abdamayãmiva paridevitavàõãbàhulyena muktamuktàü÷ukaratnakusumakanakapatràbharaõàü kalpalatàmiva mahàvane patitàm, paramesvarottamàïgapàtadurlalitàïgàü gaïgàmiva gàü gàtam, vanakusumadhålidhåsaritapàdapallavàm, prabhàtacandramårtimiva lokàntaramabilaùantãm, nijajalamokùakadarthitadar÷itadhavalàyatanetra÷omàü mandàkinãmçõàlinãmiva parimlàyamànàm, duþsaharavikiraõasaüspar÷akhedanimãlitàü kumudinãmiva duþkhena divasaü nayantãm, dagdhada÷àvisaüvàditàü pratyåùapdãpa÷ikhàmiva kùàmakùàmàü pàõóuvapuùam, pàr÷vavartivàraõàbhiyogarakùyamàõàü vanakariõãmiva mahàhrade nimagnàm, praviùñàü vanagahanaü dhyànaü ca, sthità tarutale maraõe ca patitàü dhàtryutsa ïge mahànarthe ca, dårãkçtàü bhartrà sukhena ca, virecitàü bhramaõenàyuùà ca, àkulàü ke÷akalàpena maraõopàyena ca, vivarõitàmadhvadhålibhiraïgavedanàbhi÷ca, dagdhàü caõóàtapena vaidhavyena ca, dhçtamukhãü pàõinà maunena ca, gçhãtàü priyasakhãjanena manyunà ca, tathà ca bhraùñairbandhubhirvilàsai÷ca, muktena ÷ravaõayugalenàtmanà ca, parityaktai rbhåùaõaiþ sarvàrambhai÷ca, bhagnairvalayairmanorathai÷ca, caraõalagnàbhiþ, paricàrikàbhirdarbhàïku rasåcãbhi÷ca, hçdayavinihitena cakùuùà priyeõa ca, dãrghaiþ ÷okasvasitaiþ ke÷e÷ca, kùãõena vapuùà puõyena ca pàdayoþ patantobirvçddhàbhira÷ruvàràbhi÷ca, svalpàva÷eùeõa parijanena jovitena ca, alasàmutmeùe, dakùàma÷rumokùe, saütatàü cintàsu, vicchinnàmà÷àsu, kçsàü kàye, sthålàü ÷vasite, påritàü duþkhena, riktà sattvena, adhyàsitàmàyàsena, ÷ånyàü hçdayena, niscalàü niscayena, calitàü dhairyàt, api ca vasatiü vyasanànàm, àdhànamàdhãnàm, avasthànamanavasthànàm, àdhàramadhçtãnàm, àvàsamavasàdànàm, àspadamàpadàm, abhiyogamabhàgyànàm, udvegamudvegànàm, kàraõaü karuõàyàþ, pàraü paràyattatàyà yoùitam / cintitavànasmi ca citramãdç÷ãmapyàkçtimupatàpàþ spç÷antãti / sà tu samãpagate mayi tadavasthàpi sabahumànamànatamauliþ praõatavatã / ahaü tu prabalakaruõàpreryamàõastàmàlapitukàmaþ punaþ kçtavànmanasi--kathamiva mahànubhàvàmenàmàmantraye / "vatse' ityatipraõayaþ, "màtaþ' iti càñu, "bhagini' ityàtmasaübhàvanà, "devi' iti parijanàlàpaþ, "ràjaputri' ityasphuñam, "upàsike' iti manorathaþ, "svàmini' iti bhçtyabhàvàbhyupagamaþ, "bhadre' itãtarastrãsamucitam, "àyuùmati' ityavasthàyàmapriyam, "kalyàõini' iti da÷àyàü viruddham, "candramukhi' ityamunimatam, "bàle' ityagauravopetam, "àrye' iti jaràropaõam "puõyavati' iti phalaviparãtam, "bhavati' iti sarvasàdhàraõam / api ca "kàsi' ityanabhijàtam, kimarthaü rodiùi' iti duþkhakàraõasmaraõakàri, "mà rodãþ' iti ÷okahetumanapanãya na ÷obhate, "samàsvasihi' iti kimà÷ritya, "svàgatam' iti yàtayàmam, "sukhamàsyate' iti mityà / ityevaü cintayatyeva mayi tasmàtstraiõàdutthàyànyatarà yoùidàryaråpeva ÷okaviklavà samupasçtya katipayapalita÷àraü ÷iro nãtvà mahãtalamatulahçdayasaütàpasåcakaira÷rubindubhiscaraõayugalaü dahantã mamàtikçpaõairakùarai÷ca hçdayamabhihitavatã--"bhagavan! sarvasattvànukampinã pràyaþ pravrajyà / pratipannaduþkhakùapaõadãkùàdakùà÷ca bhavanti saugatàþ / karuõàkulagçhaü ca bhagavataþ ÷àkyamuneþ ÷àsanam / sakalajanopakàrasajjà sajjanatà jainã / paralokasàdhanaü ca dharmo munãnàm / pràõarakùaõàcca na paraü puõyajàtaü jagati gãyate janena / anukampàbhåmayaþ prakçtyaiva yuvatayaþ kiü punarvipadabhibhåtàþ? sàdhujana÷ca siddhakùetramàrtavacasàm / yata iyaü naþ svàminã maraõena piturabhàvena bhartçþ pravàsena ca bhràtuþ bhraü÷ena ca ÷eùasya bàndhavavargasyàtimçduhçdayatayànapatyatayà ca niravalambanà, paribhavena ca nãcàràtikçtena, prakçtimanasvinã amunà ca mahàñavãparyañanavale÷ena kadarthitasaukumàryà, dagdhadaivadattairevaüvidhairbahubhiruparyupari vyasanaivivalavãkçtahçdayà, dàruõaü duþkhamapàrayantã soóhuü nivàrayantamànàkràntapårvaü svapne 'pyavagaõayya gurujanamanunayantãrakhaõóitapraõayà narmasvapi samavadhãrya priyasakhãrvij¤àpayantama÷araõamanàthama÷ruvyàkulanayanamaparibhåtapårvaü manasàpi paribhåya bhçtyavargamagniü pravi÷ati / paritràyatàm / àryo 'pi tàvadasaïya÷okàpanayanopàyopader÷ànapuõàü vyàpàrayatu vàõãmasyàm' iti càtikçpaõaü vyàharantãmahamutthàpyodvignataraþ ÷anairabhihitavàn--"àrye! yathà kathayasi tathà / asmadgiràmagocaro 'yamasyàþ puõyà÷ayàyàþ ÷okaþ / ÷akyate cenmuhårtamàtramapi tràtumupariùñànna vyartheyamabhyarthanà bhaviùyatãti / mama hi gururapara iva bhagavànsugataþ samãpagata eva / kathite mayàsmannudante niyatamàgamiùyati paramadayàluþ / duþkhàndhakàrapañalabhidurai÷ca saugataiþ subhàùitaiþ svakãyai÷ca dar÷itanidar÷anairnànàgamagurubhirgiràü kau÷alaiþ ku÷ala÷ãlàmenàü prabodhapadavãmàropayiùñati' iti / tacca ÷rutvà "tvaratàmàryaþ' ityabhidadhànà sà punarapi pàdayoþ patitavatã / so 'hamupagatya tvaramàõo vyatikaramimamadhçtikarama÷araõakçpaõabahuyuvatimaraõamatikaruõamatrabhavate gurave niveditavàn' iti / atha bhåbhçdbhaikùavaü samavadhàrya tadbhàùitama÷rumi÷ritama÷rute 'pi svasurnàmni niümnãkçtamanà manyunà sarvàkàrasaüvàdinyà da÷ayaiva dårãkçtasaüdeho dagdha iva sodaryàvasthà÷ravaõena ÷ravaõayoþ ÷ramaõàcàryamuvàca--"àrya! niyataü saiveyamanàryasyàsya janasyàtikañhinahçdayasyàtinç÷aüsasya mandabhàgyasyabhaginã bhàgadheyairetàmavasthàü nãtà niùkàraõavairibhirvaràkã vidãryamàõaü me hçdayamevaü nivedayati' ityuktvà tamapi ÷ramaõamabyadhàt--"àrya! uttiùña / dar÷aya vkàsau / yatasva prabhåtapràõaparitràõapuõyopàrjanàya yàmaþ, yadi katha¤cijjãvantãü saübhàvayàmaþ' iti bhàùamàõa evottasthau / atha samagra÷iùyavarghànugatenàcàryeõa turagebhya÷càvatãrya samastena sàmantalokena pa÷càdàkçùyamàõà÷vãyenànugamyamànaþ purastàcca tena ÷àkyaputrãyeõa pradi÷yamànavartmà padbhyàmeva taü prade÷amaviralaiþ padaiþ pibannivapràvartata / krameõa ca samãpamupagataþ ÷u÷ràva latàvanàntaritasya mumårùormahataþ straiõasya tatkàlocitànanekaprakàrànàlàpàn--"bhagavandharma! dhàva ÷ãghram / bkàsi kuladevate / devi dharaõi, dhãrayasi na dukhitàü duhitaram / vka nu khalu proùità puùpabhåtikuñumbinã lakùmãþ / anàthàü nàtha mukharava÷yavividhàdhividhuràü vadhåü vidhavàü vibodhayasi kimiti nemàm / bhagavan, bhaktajane saüjvariõi sugata supto 'si / ràjadharmapuùpabhåtibhavanapakùapàtin, udàsãnãbhåto 'si katham / tvayyapi vipadbàndhava vindhya, vandhyo 'yama¤jalibandhaþ / màtarmahàñavi, rañantãü, na÷çõoùãmàmàpatpatitàm / pataïga, prasãda pàhi pativratàma÷araõam / prayatnarakùita kçtaghna càritracaõóàla, na rakùasi ràjaputrãm / kimavadhçtaü lakùaõaiþ / hà devi duhitçsnehamayi ya÷omati, maùitàsi dagdhadhavadasyunà / deva, duhitari dahyamànàyàü nàpatasi / pratàpa÷ãla, ÷ithilãbhåtamapatyapreõa / mahàràja ràjyavardhana, na dhàvasi mandãbhåtà bhaginãprãtiþ / aho niùñhuraþ pretabàvaþ / vyapehi pàpa pàvaka strãghàtanirghçõa, jvalanna lajjase / bràtarvàta, dàsã tavàsmi / saüvàdaya drutaü devãdàhaü devàya duþkhitajanàtiharàya harùàya / nitàntaniþ÷åka ÷oka÷vapàka, sakàmo 'si / duþkhadàyinviyogaràkùasa, saütuùñã'si / vijane vane kamàkrandàmi kasmai kathayàmi, kamupayàmi ÷araõam, kàü di÷aü pratipadye, karomi kimabhàgadheyà / gàndhàrike, gçhãto 'yaü latàpà÷aþ / pi÷àci mocanike, mu¤ca ÷àkhàgrahaõakalaham / kalahaüsi haüsi, kimataþparamuttamàïgam / maïgalike muktagalaü kimadyàpi rudyate / sundari, dårãbhavati sakhãsàrthaþ / sthàsyasi kathamivà÷ive ÷ava÷ibire ÷abarike sutanu tanånapàti patiùyasi tvamapi / mçõàlakomale màlàvati, malànàsi / màtarmàtaïgike, aïgãkçtastvayàpi mçtyuþ / vatse vatsike, vatsyasi kathamanabhiprete pretanagare / nàgarike, garimàõamàgatàsyanayà svàmibhaktyà / viràjike, viràjitàsi ràjaputrãvipadi jãvitavyayavyavasàyena / bhçgupatanàbhyudyamabàgàbhij¤e bhçïgàradhàriõi, dhanyàsi / ketaki, kutaþ punarãdç÷ã svapne 'pi susvàminã / menake, janmani janmani devãdàsyameva dadàtu devo devaü dahandahanaþ / vijaye, vãjaya kç÷ànum / sànumati, namatãndãvarikà divaü gantukàmà / kàmadàsi, dehi dahanapradakùiõàvakà÷am / vicàrike, viracaya vahnim / vikira kiràtike, kusumaprakaram / kurarike, kuru kurubakakorakàcitàü citàm / càmaraü càmaragràhiõi, gçhàõa / punarapi kaõñhe marùayitavyàninarmade narmanirmitàni nirmaryàdahasitàni / bhadre subhadre, bhadramastu te paralokagamanam / agràmãõaguõànuràgiõi gràmeyike, gaccha sugatim / vasantike, antaraü prayaccha / àpçcchate chatradhàrã devi, dehi dçùñim / iùñà tava jahàti jãvitaü vijayasenà / seyaü muktikà muktakaõñhamàrañati nikañe nàñakasåtradhàrã / pàdayoþ patati te tàmbålavàhinã bahumatà ràjaputri, patralatà / kaliïgasene, ayaü pa÷cimaþ pariùvaïgaþ / pãóaya nirbharamurasà màm / asavaþ pravasanti vasantasene / ma¤julike, màrjayasi katikçtvaþ suduþsahaduþkhasahasràsradigdhaü cakùuridaü, rodiùi kiyadà÷liùya ca màm / nirmàõamãdç÷aü pràya÷o ya÷odhane / dhãrayasyadyàpi kiü màü màdhavike / kveyamavasthà saüsthàpanànàm / gataþ kàlaþ kàlindi, sakhãjanànunayà¤jalãnàm / unmattike mattapàlike, kçtàþ pçùñataþ praõayinãpraõipàtànurodhàþ / ÷ithilayacakoravati, caraõagrahaõaü grahiõi / kamalini, kimanena punaþ punardaivopàlambhena / na pràptaü ciraü sakhãjanasaügamasukham / àrye mahattarike taraógasene, namaskàraþ / sakhi saudàmini, dçùñàsi / samupanaya havyavàhanàcanakusumàni kamudike / dehi citàrohaõàya rohiõi, hastàvalambanam / amva, dhàtri, dhãrà bhava / bhavantyevaüvidhà eva karmaõàü vipàkàþ pàpakàriõãnàm / àryacaraõànàmayama¤jaliþ / paraþ paralokaprayàõapraõàmo 'yaü màtaþ / maraõasamaye kasmàllavalike, halahalako balãyànànandamayo hçdayasya me / hçùyantyuccaromà¤camu¤ci kimaïgãkçtyàïgàni / vàmanike, vàmena me sphuritamakùõà / vçthà virasasi vayasya vàyasa, vçkùe kùãriõi kùaõe kùaõe kùãõapuõyàyàþ puraþ / hariõi, heùitamiva hayànàmuttarataþ / kasyedamàtapatramuccamatra pàdapàntareõa prabhàvati, vibhàvyate / kuraïgike, kena sugçhãtanàmno nàma gçhãtamamçtamayamàryasya / devi, diùñyà vardhase devasya harùasyàgamanamahotsavena' / ityetacca ÷rutvà satvaramupasasarpa / dadar÷a ca muhyantãmagniprave÷àyodyatàü ràjà ràjya÷riyam / àlalambe ca mårcchàmãlitalocanàyà lalàñaü hastena tasyàþ sasaübhramam / atha tena bhràtuþ preyasaþ prakoùñhabaddhànàmoùadhãnàü rasavirasamiva pratyujjãvanakùamaü kùaratà vamateva pàrihàryamaõãnàmacintyaü prabàvamamçtamiva nakhacandrara÷mibhirudgiratà badhnateva candrodayacyuta÷i÷ira÷ãkaraü candrakàntacåóàmaõiü mårdhani mçõàlamayàïgulinevàti÷ãtalena nirvàpayatà dahyamàma hçdayapratyànayateva kuto 'pi jãvitamàhlàdakena hastasaüspar÷ena sahasaiva samunmimãla ràjya÷rãþ / tathà càsaübhàvitàgamanasyàcintitadar÷anasya sahasà pràptasya bhràtuþ svapnadçùñadar÷anasyeva kaõñhe samà÷liùya tatkàlàvirbhàvanirbhareõàbhibhåtasarvàtmanà duþkhasaübhàreõa nirdayaü nadãmukhapraõàlàbyàmivamuktàbhyàü sthålapravàhamutsçjantã bàùpavàri vilocanàbhyàm "hà tàta, hà amba hà sakhyaþ' iti vyàharantã, muhurmuhuruccaistaràü ca samudbhåtabhaginãsnehasadbhàvabhàrabhàvitamanyunà muktakaõñhamaticiraü vikru÷ya "vatse, sthirà bhava tvam' iti bhràtrà karasthagitamukhã samà÷vàsyamànàpi, "kalyàõini, kuru vacanamagrajasya guroþ' ityàcàryeõa yàcyamànàpi, devi, na pa÷yasi devasyàvasthàm / alamatiruditena' iti ràjalokenàbyarthyamànàpi, "svàmini, bhràtaramavekùasva' iti parijanena vij¤àpyamànàpi, "duhitaþ, vi÷ramya punaràrañitavyam' iti nivàryamàõàpi bàndhavavçddhàbhiþ, "priyasakhi, kiyadrodiùi, tåùõãmàssva / dçóhaü dåyate deva' iti sakhãbhiranunãyamànàpi, cira saübhàvitànekaduþsahaduþkhanivahanirbavaõabàùpotpãóapãóyamànakaõñhabhàgà, prabhåtamanyubhàrabharitàntaþkaraõà karuõaü kàhalena svareõa katicitkàlamatidãrghaü ruroda / vigate ca manyuvege vahneþ samãpàdàkùipya bhràtà nãtà nikañavartini tarutale niùasàda / ÷anairàcàryastu tathà harùa iti vij¤àya vivardhitàdaraþ sutaràü muhårtamivàtivàhya nibhçtasaüj¤àj¤àpitena ÷iùyeõopanãtaü nalinãdalaiþ svayamevàdàya namro mukhaprakùàlanàyodakamupaninye / narendro 'pi sàdaraü gçhãtvà prathamamanavaratarodanàtàmraü cirapravçttà÷rujalajàlaü raktapaïgajamiva svasu÷cakùurakùàlayatpa÷càdàtmanaþ / prakùàlitamukha÷a÷ini ca mahãpàle sarvato niþ÷abdaþ saübabhåvasakalo likhita iva lokaþ / tato narendro mandamandamabravãtsvasàram--"vatse! vandasvàtrabhavantaü bhadantam / eùa te bharturhçdayaü dvitãyamasmàkaü ca guruþ' iti / ràjavacanàttu ràjaduhitari patiparicaya÷ravaõodghàtena punarànãtanetràmbhasi namantyàmàcàryaþ prayatnarakùitàgamàgatabàùpàmbhaþsaübhàrabhajyamànadhairyàrdralocanaþ ki¤citparàvçttanayano dãrghaü niþ÷a÷vàsa / smitvà ca kùaõamekaü pradar÷itapra÷rayo mçduvàdã madhurayà vàcà vyàjahàra--"kalyàõarà÷e! alaü ruditvàticiram / ràjaloko nàdyàpi rodanànnivartate / kriyatàmava÷yakaraõãyaþ snànavidhiþ / snàtvà ca gamyatà tàmeva bhåyo bhuvam' iti / atha bhåpatiranuvartamàno laukikamàcàramàcàryavacanaü cotthàya snàtvà girisariti saha svasrà tàmeva bhåmiptayàsãt / tasyàü ca saparijanàü prathamamàhitàvadhànaþ pàr÷vavartã paravatãü ÷ucà patipiõóapradar÷itaprayatnapratipannàbhyavahàrakàraõàü bhaginãmabhojayat / anantaraü ca svayamàhàrasthitimakarot / bhuktavàü÷ca bandhanàtprabhçti vistarataþ svasuþ kànyakubjàd gauóasaübhramaü guptito guptanàmnà kulaputreõa niùkàsanaü nirgatàyà÷ca ràjyavardhanamaraõa÷ravaõaü ÷rutvà càhàraniràkaraõamanàhàraparàhatàyà÷ca vindhyàñavãparyañanakhedaü jàtanirvedàyàþ pàtrakaprave÷opakramaõaü yàvatsarvama÷çõodvyatikaraü parijanataþ / tataþ sukhàsãnamekatra tarutale viviktabhuvi bhaginãdvitãyaü dårasthitànujãvijanaü ràjànamàcàryaþ samupasçtya ÷anairàsàücakre / sthitvà ca ka¤citkàlàü÷aü le÷ato vaktumupacakrame--"÷rãman! àkarõyatàm / àkhyeyamasti naþ ki¤cit-- ayaü hi yauvanaunmàdàtparibhåya bhåyasãrbhàryà yauvanàvatàrataralataràstàràràjo rajanãkarõapåraþ purà puruhåtapurodhaso dhiùaõasya purandhrãü dharmapatnãü patnãyannatitaralastàràü nàmàpajahàra / nàkata÷ca palàyà¤cakre / cakitacakoralocanayà ca tayà sahàtikàmayà sarvàkàràbhiràmayà ramamàõo ramaõãyeùu de÷eùu cacàra / ciràcca katha¤citsarvagãrvàõavàõãgauravàd giràü patyuþ punaripa pratyarpayàmàsa tàm / hçdaye tvanindhanamadahyata virahàdvaràrohàyàstasyàþ satatam / ekadà tu ÷ailàdudayàdadayamàno vimale vàriõi varuõàlayasya saükràntamàtmanaþ pratibimbaü vilokitavàn / dçùñvà ca tattadà sasmaraþ sasmàra smeragaõóasthalasya tàràyà mukhasya / mumoca sa manmathonmàdamathyamànamànasaþ svaþstho 'pyasvasthaþ sthavãyasaþ pãtasakalakumutavanaprabhàpravàhadhavalatàràbhyàmiva locanàbhyàü bàùpavàribindån / atha patatastànudanvati samastànevàcemurmuktà÷uktayaþ / tàsàü ca kukùikoùeùu muktàphalãbhåtànavàpa tànkathamapi rasàtalanivàsã vàsukirnàma viùamucàmã÷aþ / sa ca tairmuktàphalaiþ pàtàlatale 'pi tàràgaõamiva dar÷ayadbhirekàvalãmakalpayat / cakàra ca mandàkinãti nàma tasyàþ / sà ca bhagavataþ somasya sarvàsàmoùadhãnàmadhipateþ prabhàvàdatyantaviùaghnã himàmçtasaübhavatvàcca spar÷ena sarvasattvasaütàpahàriõã babhåva / yataþ sa tàü sarvadà viùoùma÷àntaye vàsukiþ paryadhatta / samatikràmati ca kiyatyapi kàle kadàcinnàmaikàvalãü tasmànnàgaràjànnàgàrjuno nàma nàgairevànãtaþ pàtàlatalaü bhikùurabhikùata lebhe ca / nirgatya ca rasàtalàttrisamudràdhipataye sàtavàhananàmne narendràya suhçde sa dadau tàm / sà càsmàkaü kàlena ÷iùyaparamparayà kathamapi hastamupagatà / yadyapi ca paribhava iva bhavati bhavàdç÷àü dattrima upacàrastathàpyoùadhibuddhyà buddhimatà sarvasattvarà÷irakùàpravçttena rakùaõãya÷arãreõàyuùmatà viùarakùàpekùayà gçhyatàm' ityabhidhàya bhikùorabhyà÷avartina÷cãvarapañàntasaüyatàü mumoca tàmekàvalãü mandàkinãm / unmucyamànàyà eva yasyàþ prabhàlepini labdhàvakà÷e vi÷adamahasi mahãyasi visarpati ra÷mimaõóale yugapaddhavalàyamàneùu diïmukeùu mukulitalatàvadhåtkaõñhitairàmålàdvikasitamiva tarubhiþ, abhinavamçõàlalubdhairdhàvitamiva dhutapakùapuñapañaladhavalitagaganaü vanasarasãhaüsayåthaiþ, sphuñitamiva bharava÷avi÷ãryamàõadhålidhavalairgarbhabhedasåcitasåcãsaücaya÷ucibhiþ ketakãvàñeþ, uddalitadanturàbiþ prabuddhamiva kumudinãbhiþ, vidyutasitasañàbhàrabharitadikcakrai÷calitamiva kesarikulaiþ, prahasitamiva sitada÷anàü÷umàlàlokalipyamànavanaü vanadevatàbhiþ, vikasitamiva ÷ithilitakusumako÷akesaràññahasàniraïku÷aü kà÷akànanaiþ, bhràntamiva saübramabhramitabàlapallavapariveùa÷vetàyamànai÷camarãkadambakaiþ, prasçtamiva sphàyamànaphenilataralataratarahgodgàriõà girinadãpåreõa, aparatàràgaõalobhamuditenoditamiva vikacamarãcicakràntakakubhà pårõacandreõa, prakùàlita iva dàvànaladhålidhåsaritadiganto divasaþ, punariva dhautànya÷rujalakliùñàni nàrãõàü mukhàni / ràjà tu màüsalaistasyàþ saümukhairmayåkhairàkulãkriyamàõaü muhurmuhurunmãlayannimãlayaü÷ca cakùuþ kathamapi prayatnena dadar÷a sarvà÷àpåraõãü païktãkçtàmiva diïnàgakara÷ãkarasaühatim, ghanamuktàü ÷àradãmiva lekhãkçtàü jyotsnàm, prakañapadakacihnàü saücàravãthãmiva bàlendorni÷calãbhåtàü saptarùimàlàmiva hastamuktàm, abhibhåtasakalabhuvanabhåùaõabhåtiprabhàvàmivai÷ànãü ÷a÷ikalàm, dhavalatàguõaparigçhãtàü kàntimiva nirgatàü kùãrarà÷eþ anekamahàmahãbhçtparamparàgatàü gaïgàmiva durgatiharàm, anavaratasphuritataralà÷ukàü puraþsarapatàkàmiva mahe÷varabhàvàgamasya, anasàra÷uklàü dantapaïktimivàbhimukhasye÷varasya, varamanorathapåraõasamarthàü svayaüvarasrajamiva bhuvana÷riyaþ, nijakarapallavàvaraõàdurlakùyàü cakùåràgavihasatikàmiva vasudhàyàþ, mantrako÷asàdhanapravçttasyàkùamàlàmiva ràjadharmasya, samudràlaïgàrabhåtàü saükhyàlekhyapaññikàmiva kuberako÷asya / pa÷yaü÷caitàü vismayamàjagàma manasà suciram / àcàryastu tàmuddhçtya babandha bandhure skandhabhàge bhåpateþ / atha narapatirapi pratiprãtimupadar÷ayanpratyavàdãt--"àrya! ratnànàmãdç÷ànàmanarhàþ pràyeõa puruùàþ / tapaþsiddhiriyamàryasya devatàprasàdo và / ke ca vayamidànãmàtmano 'pi kimuta grahaõasya pratyàkhyànasya và / dar÷anàtprabhçti prabhåtaguruguõagaõahçtena hçdayena paravanto vayam / saükalpitamidamàmaraõàdàryopayogàya ÷arãram / atra kàmacàro vaþ kartavyànàm' iti / samatikrànte ca kiyatyapi kàle gate caikàvalãvarõanàlàpe lokasyànantaraü labdhavi÷rambhà ràjya÷rãstàmbålavàhinãü patralatàmàhåyopàü÷ukimapi sarõamåle ÷anairàdide÷a / dar÷itavinayà ca patralatà pàrthivaü vyaj¤àpayat--"deva! devã vij¤àpayati na smaràmyàryasya puraþ kadàciduccairvacanamapi / kuto vij¤àpanam / iyaü hi ÷ucàmasahyatàü vyàpàrayantã hatadaivadattà ca da÷à ÷ithilayati vinayam / abalànàü hi pràya÷aþ patirapatyaü vàvalambanam / ubhayavikalànàü tu duþkhànalendhanàyamànaü pràõitama÷àlãnatvameva kevalam / àryàgamanena ca kçto 'pi pratihato maraõaprayatnaþ / yataþ kàùàyagrahaõàbhyanuj¤ayànugçhyatàmayamapuõyabhàjanaü janaþ' iti / janàdhipastu tadàkarõya tåùõãmevàvatiùñhat / athàcàryaþ sudhãramabhyadhàt--"àyuùmati! ÷oko hi nàma paryàyaþ pi÷àcasya, råpàntaramàkùepasya, tàruõyaü tamasaþ, vi÷eùaõaü viùasya, anantakaþ pretanagaranàyakaþ, ayamanirvçtidharmà dahanaþ, ayamakùayo ràjayakùmà, ayamalakùmãnivàso janàrdanaþ, ayamapuõyapravçttaþ kùapaõakaþ, ayamapratibodho nidràprakàraþ, ayamanalasadharmà saünipàtaþ, ayama÷ivasahacaro vinàyakaþ, ayamabudhasevito grahavargaþ, ayamayogasamuttho jyotiþprakàraþ, ayaü snehàdvàyuprakopaþ, mànasàdagnisaübhavaþ, àrdrabhàvàdrajaþkùobhaþ, rasàdabhi÷oùaþ, ràgàt kàlapariõàmaþ / tadasyàjasràsrasràviõo hçdayamahàvraõasya bahaladoùàndhakàralabdhaprave÷aprasarasya pràõataskarasya ÷ånyatàhetormahàbhåtagràmaghàtakasya sakalavigrahakùapaõadakùasya doùacakravartinaþ kàr÷ya÷vàsapralàpopadravabahalasya dorgharogasyàsadgrahasya sakalalokakùayadhåmaketorjãvitàpahàradakùasyàkùaõaruceranabhravajragàtasya sphuradanavadyavidyàvidyudvidyotamànàni gahanagrandhagåóhagarbhagrahaõagambhãràõi bhårikàvyakathàkañhoràõi bahu÷àkhodvahanabçhanti viduùàmapi hçdayàni nàlaü soóhumàpàtaü kimuta navamàlikàkusumakomalànàü sarasabisatantudurbalakamabalànàü hçdayam / evaü sati satyavrate! vada kimatra kriyate, katama upàlabhyate, kasya pura uccairàkradyante, hçdayadàhi duþkhaü và khyàpyate? sarvamakùiõo nimolya soóhavyamamåóhena martyadharmaõà / puõyavati! puràtanyaþ sthitaya etàþkena ÷akyante 'nyathàkartum / saüsarantyo naktandivaü dràghãyasyo janmajaràmaraõaghañanaghañãyantraràjirajjavaþ sarvapa¤cajanànàm / pa¤camahàbhåtapa¤cakulàdhiùñhitàntaþkaraõavyavahàradar÷ananipuõàþ sarvaïkaùà viùamà dharmaràjasthitayaþ / kùaõamapi kùamamàõà galantyàyuùkalàkalanaku÷alà nilaye nilaye kàlanàlikàþ / jagati sarvajantujãvitopahàrapàtinã saücarati jhañiti caõóikà yamàj¤à / rañantyanavaratamakhilapràõiprayàõaprakañanapañavaþ pretapatipañahàþ / pratidi÷aü paryañanti peñakaiþ prataptalohalohitàkùàþ kàlakåñakàntikàlakàyàþ kàlapà÷apàõayaþ kàlapuruùàþ / pratibhavanaü bhramanti bhãùaõakiïkarakaraghaññitayamaghaõñàpuñapañuñàïkàrabhayaïkaràþ sarvasattvasaüghasaüharaõàya ghoràghàtaghoùaõàþ / di÷i di÷i vahanti bahucitàdhåmadhåsaritapretapatipatàkàpañupatitagçdhradçùñayaþ ÷okakçtakolàhalakulakuñumbinãvikãrõake÷akalàpa÷abala÷ava÷ibikàsahasrasaüïkulàþ kilakilàyamàna÷ma÷àna÷ivira÷ivà÷àvakàþ paralokàvasathapathikasàrthaprasthànavi÷ikhà vãthayaþ / sakalalokakavalàvalehalampañà bahalà vahaülihà leóhi lohitàcità citàïgàrakàlã kàlaràtrijihvà jãvitàni jãvinàm / tçptama÷ikùità ca bhagavataþ sarvabhåtabhujo bubhukùà mçtyoþ / atidrutavàhinã cànityatànadã / kùaõikà÷ca mahàbhåtagràmagoùñhayaþ / ràtriùu bhahguràõi pàtrayantrapa¤jaradàråõi dehinàm / a÷åbha÷ubhàve÷aviva÷à vi÷aravaþ ÷arãranirmàõaparamàõavaþ / chidurà jãvabandhanapà÷atantrãtantavaþ / sarvamàtmano 'nã÷varaü vi÷vaü na÷varam / evamavadhçtya nàtyarthamevàrhasi medhàvini mçduni manasi tamasaþ prasaraü dàtum / eko 'pi pratisaükhyànakùaõa àdhàrãbhavati dhçteþ / api ca dåragate 'pi hi ÷oke nanvidànãmapekùaõãya evàyaü jyeùñhaþ pitçkalpo bhràtà bhavatyà guruþ / itarathà ko na bahu manyeta kalyàõaråpamãdçsaü saükalpamatrabhavatyàþ kàùàyagrahaõakçtam / akhilamanojvarapra÷amanakàraõaü hi bhagavatã pravrajyà / jyàyaþ khalvidaü paramàtmavatàm / mahàbhàgastu bhinatti manorathamadhunà / yadayamàdi÷ati tadevànuùñheyam / yadi bhràteti yadi jyeùñha iti yadi vatsa iti yadi guõavàniti yadi ràjeti sarvathà sthàtavyamasya niyoge' ityuktvà vyaraüsãt / uparatavacasi ca tasminnijagàda narapatiþ--"àryamapahàya ko 'nya evamabhidadhyàt / anabhyarthitadaivanirmità hi viùamavipadavalambanastambhà bhavanto lokasya / snehàrdramårtayo mohàndhakàradhvaüsina÷ca dharmapradãpàþ / kintu praõayapradànadurlalità durlabhamapi manorathamatiprãtirabhilaùati / dhãrasyàpi dhàrùñyamàropayati hçdayaü laïghitalaghimàtivallabhatvam / yuktàyuktavicàra÷ånyatvàcca ÷àlãnamapi ÷ikùayanti svàrthatçùõàþ pràgalbhyam / abhyarthanàyà rakùanti ca jalanidhaya iva maryàdàmàryàþ / dattameva ca ÷arãramidamanabhyarthitena prathamamevàtithyàya mànanãyena bhavatà mhayam / ataþ ki¤cidarthaye bhadantamiyaü naþ svasà bàlà ca bahuduþkhakhedità ca sarvakàryàvadhãraõoparodhenàpi yàvallàlanãyà nityam / asmàbhi÷ca bhràtçvadhàpakàriripukulapralayakaraõodyatasya bàhorvidheyairbhåtvà sakalalokapratyakùaü pratij¤à kçtà / pårvàvamànanàbhibhavamasahamànairarpita àtmà kopasya / ato niyuïktàü kiyantamapi kàlamàtmànamàryo 'pi kàrye madãye / dãyatàmatithaye ÷arãramidam / adyaprabhçti yàvadayaü jano laghayati pratij¤àbhàram, à÷vàsayati ca tàtavinà÷aduþkhaviklavàþ prajàþ, tàvadimàmatrabhavataþ kathàbhi÷ca dharmyàbhiþ, ku÷alapratibodhavidhàyibhirupade÷ai÷ca dåràpasàritarajobhiþ, ÷ãlopa÷amadàyinãbhi÷ca de÷anàbhiþ, kle÷aprahàõahetubhåtai÷ca tathàgatairdar÷anaiþ, asmàtpàr÷vopayàyinãmeva pratibodhyamànàmicchàmi / iyaü tu grahãùyati mayaiva samaü samàptakçtyena kàùàyàõi / arthijane ca kimivanàtisçjanti mahàntaþ / suranàthamàtmàsthibhirapi yàvatkçtàrthamakaroddhairyodadhirdadhãcaþ / muninàtho 'pyanapekùitàtmasthitiranukampeti kçtvà kçpàvànàtmànaü vañharasattvebhyaþ katikçtvo na dattavàn / ataþ paraü bhavanta eva bahutaraü jànanti--ityuktvà tåùõãü babhåva bhåpatiþ / bhåyastu babhàùe bhadantaþ--"bhavyà na dviruccàrayanti vàcam / cetasà prathamameva pratigràhità guõàstàvakàþ kàyabalimimàm / amunà janena upayogastu nirupayogasyàsya laghuni guruõi và kçtye guõavadàyattaþ' iti / atha tathà tasminnabhinanditapraõaye prãyamàõaþ pàrthivastatra tàmuùitvà vibhàvarãmuùasi ca vasanàlaïkàràdipradànaparitoùitaü visarjya nirghàtamàcàryeõa saha svasàramàdàya prayàõakaiþ / katipayaireva kañakamanujàhnavi niviùña pratyàjagàma / tatra ca ràjya÷rãpràptivyatikarakathàü kathayata eva praõayibhyo ravirapi tatàra gaganatalam / bahalamadhupaïkapiïgalaþ païgajàkara iva saücukoca cakravàkavallabho vàsaraþ prakãrõaàni navarudhirarasàruõavarõàni lokàlokajåüùi yajåüùãva kupitayàj¤avalkyavaktravàntàni nijavapuùi påùà pàpamåùi punarapi saüjahàra jàlakàni rociùàm / krameõa ca samupohyamànamàüsalaràgarociùõuruùõà÷uruùõãùabandhasahajacåóàmaõiriva vçkodarakarapuñotpàñitaþ, pratyagra÷oõita÷oõàïgaràgaraudro drauõàyanasya, rudrabhikùàdàna÷auõóapuramathanamuktamuõóa÷irànàóirudhirapåraõa÷oõitakapilaþ kapàlakarpara iva ca paitàmahaþ, pitçvadharuùitaràmaràgaracitaþ pçthuvikañakàrtavãryàüsakåñakuññàkakuñhàratuõóataùñaduùñakùatriyakaõñhakuhararudhirakulyàpraõàlasahasrapårito hrada iva dårarodhã raudhiro bhayanigåóhakaracaraõamuõóamaõóalàkçtirgurugaruóanakhapa¤jaràkùepakùapaõakùiptakùatajokùito vyasurvibhàvasuþ kaõñha iva ca loñhyamànaþ, nabhasyaruõagarbhamàüsapiõóa iva ca khaõjimànamànãtaþ, niyatakàlàtipàtadåyamànadàkùàyaõãkùiptaþ dhàtutaña iva ca sumerorasuravadhàbhicàracarupacanapi÷unaþ ÷oõitavkàthakaùàyitakukùirativisaükañaþ kañàha iva ca bàrhaspatyaþ, sadyogalitagajadànavadehalohitopalepabhãùaõaþ mukhamaõóalàbhoga iva mahàbhairavasya muhårtamadç÷yata / jalanidhijalapratibimbitaravibimbàràjibhàsvaràbhràvalambinã gçhãtàrdramàüsabhàreva càbabhàse vàsaràvasànavelà vetàlanibhà / jvalatsaüdhyàràgarajyamànajalapravàhaþ punariva puràõapuruùapãvarorusaüpuñapiùñamadhukaiñabharudhirapañalapàñalavapurabhavadadhipatirarõasàm / samavasite ca saüdhyàüsamaye samanantaramaparimitaya÷aþpànatçùitàya muktà÷aila÷ilàcaùaka iva nijakulakãrtyà, kçtayugakaraõodyatàyàdiràjaràjata÷àsanamudrànive÷a iva ràjya÷riyà, sakaladvãpajigãùàcalitàya ÷vetadvãpadåta iva càyatyà, ÷vetabhànurupànãyata ni÷ayà narendràyeti bhadramom // iti ÷rãmahàkavibàõabhaññakçtau harùacarite 'ùñama ucchvàsaþ