Bana: Harsacarita, Ucchvasa 4 Input by members of the Sansknet project (formerly: www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ caturtha ucchvàsaþ yogaüsvapne 'pi necchanti kurvate nakaragraham / mahànto nàmamàtreõa bhavanti patayo bhuvaþ // 4.1 // sakalamahãbhçtkampakçdutpadyata eva eva nçpavaü÷e / vipule 'pi pçthupratimo danta iva gaõàdhipasya mukhe // 4.2 // atha tasmàtpuùpabhåterdvijavarasvecchàgçhãtakoùo nàbipajha iva puõóarãkekùaõàt, lakùmãpuraþsaro ratnasaücaya iva ratnàkaràt, gurubudhakavikalàbhçttejasvibhånandanapràyo grahagaõa ivodayasthànàt, mahàbhàravàhanayogyaþ sàgara iva sagaraprabhàvàt, durjayabalasanàtho harivaü÷a iva sårànnirjagàma ràjavaü÷aþ / yasmàdavinaùñadharmadhavalàþ prajàsargà iva kçtamukhàt, pratàpàkràntabhuvanàþ kiraõà iva tejonidheþ, vigrahavyàptadiïmukhà giraya iva bhåbhçtpravaràt, dharaõidhàraõakùamà diggajà iva brahnakaràt, udadhãn pàtumudyatà jaladharà iva ghanàgamàt, icchàphaladàyinaþ kalpatarava iva nandanàt, sarvabhåtà÷rayà vi÷varåpaprakàrà iva ÷rãdharàdajàyanta ràjànaþ / teùu caivamutpadyamàneùu krameõodapàdi håõahariõakesarã sindhuràjajvaro gårjaraprajàgaro gàndhàràdipagandhadvipakåñapàkalo làñapàñavapàñaccaro màlavalakùmãlatàpara÷uþ pratàpa÷ãla iti prathitàparanàmà prabhàkaravardhano nàma ràjàdhiràjaþ / yo ràjyàïgasaïgãnyabhiùicyamàna eva malànãva mumoca dhanàni / yaþ parakãyenàpi kàtaravallabhena raõamukhe tçõeneva dhçtenàlajjata jãvitena / yaþ karadhçtadhautàsipratibimbitenàtmanàpyadåyata samitiùu sahàyena ripåõàü puraþ pradhaneùu dhanuùàpi namatà yo mànã mànasenàkhidyata / ya÷càntargatàparimitaripu÷astra÷alya÷aïkukãlatàmiva ni÷calàmuvàha ràjalakùmãm / ya÷ca sarvàsu dikùu samãkçtatañàvañaviñapàñavãtarutçõagulmavalmãkagirigahanairdaõóayàtràpathaiþ pçthubhirbhçtyopayogàya vyabhajateva vasudhàü bahudhà / yaü càlabdhayuddhadohadamàtmoyo 'pi sakalaripusamutsàrakaþ parakãya iva tatàpa pratàpaþ / yasya ca vahnimayo hçdayeùu, jalamayo locanapuñeùu, màrutamayo niþ÷vasiteùu, kùamàmayo 'ïgeùu, àkà÷amayaþ ÷ånyatàyàü, pa¤camahàbhåtamayo mårta ivàdç÷yata nihatapratisàmantàntaþpureùu pratàpaþ / yasya càsanneùu bhçtyaratneùu pratibimbateva tulyaråpà sa ptalakùyata lakùmãþ / tathà ca yasya pratàpàgninà bhåtiþ, ÷auryoùmaõà siddhiþ, asidhàràjalena vaü÷avçddhiþ, sastravraõamukhaiþ puruùakàroktiþ, dhanurguõakiõena karagçhãtirabhavat / ya÷ca vairamupàyanaü vigrahamanugrahaü samaràgamaü mahotsavaü ÷atruü nidhidar÷anamaribàhulyamabhyudayamàhavàhvànaü varapradànabhavaskandapàtaü diùñavçddhiü ÷astraprahàrapatanaü vasudhàràrasamamanyata / yasmiü÷ca ràjani nirantarairyåpanikarairaïkuritamiva kçtayugena, diïmukhavisarpibhiradhvaradhåmaiþ palàyitamiva kalinà, sasudheþ suràlayairavatãrõàmiva svargeõa, suràlaya÷ikharoddhåyamànairdhavaladhvajaiþ pallavitamiva dharmeõa, bahiruparacitavikañasabhàsatraprapàpràgvaü÷amaõóapaiþ prasåtamiva gràmaiþ, kà¤canamayasarvopakaraõairvibhavaivi÷ãrõamiva meruõà, dvijadãyamànairàrthakala÷aiþ phalitamiva bhàgyasaüpadà / tasya ca janmàntare 'pi satã pàrvatãva ÷aïkarasya, gçhãtaparahçdayà lakùmãriva lokaguroþ, sphurattaralatàrakà rohiõãva kalàvataþ, sarvajanajananã buddhiriva prajàpateþ, mahàbhåbhçtkulodgatà gaïgeva vàhinãnàyakasya, mànasànuvartanacaturà haüsãva ràjahaüsasya, sakalalokàcitacaraõà trayãva dharmasya, divàni÷amamuktapàr÷vasthitirarundhatãva mahàmune haüsamayãva gatiùu, parapuùñamayãvàlàpaùu, cakravàkamayãva patipremõi, pràvçõmayãva payodharonnatau, madiràmayãva vilàseùu, nidhimayãvàrthasaücayeùu, vasudhàràmayãva prasàdeùu, kamalamayãva ko÷asaügraheùu, kusumamayãva phaladàneùu, saüdhyàmayãva vandyatve, candramayãva niråùmatve, darpaõamayãva pratipràõigrahaõeùu, sàmudramayãva paracittaj¤àneùu, paramàtmamayãva vyàptiùu, smçtimayãva puõyavçttiùu, madhumayãva saübhàùaõeùu, amçtamayãva tçùyatsu, vçùñimayãva bhçtyeùu, nirvçtimayãva sakhãùu, vetasamayãva guruùu, gotravçddhiriva vilàsànàm, pràya÷citta÷uddhiriva strãtvasya, àj¤àsiddhiriva makaradhvajasya, vyutthànabuddhiriva råpasya, diùñavçddhiriva rateþ, manorathasiddhiriva ràmaõãyakasya, daivasaüpattiriva làvaõyasya, vaü÷otpattirivànuràgasya, varapràptiriva saubhàgyasya, utpattibhåmiriva kànteþ, sargasamàptiriva saundaryasya, àyatiriva yauvanasya, anabhravçùñiriva vaidagdhyasya, aya÷a-pramçùñiriva lakùmyàþ, ya÷aþpuùñiriva caritrasya, hçdayatuùñiriva dharmasya, saubhàgyaparamàõusçùñiriva prajàpateþ, ÷amasyàpi ÷àntiriva, vinayasyàpi vinãtiriva, àbhijàtyasyàpyabhijàtiriva, saüyamasyàpi saüyatiriva, dhairyasyàpi dhçtiriva, vibhramasyàpi vibràntiriha, ya÷omatã nàma mahàdevã pràõànàü praõayasya visrambhasya dhramasya sukhasya ca bhåmirabhåt / yàsya vakùasi narakajito lakùmãriva lalàsa / nisargata eva ca sa nçpatiràdityabhakto babhåva / pratidinamudaye dinakçtaþ snàtaþ sitadukåladhàrã dhavalakarpañapràvçta÷iràþ pràïmukhaþ kùitau jànubyàü sthitvà kuïkumapaïkànulipte maõóalake pavitrapajharàgapàtrãnihitena svahçdayeneva såryànuraktena raktakamalaùaõóenàrghaü dadau / ajapacca japyaü sucaritaþ pratyuùasi madhyandine dinànte càpatyahetoþ pràdhvaü prayatena manasà ja¤japåko mantramàdityahçdayam / bhaktajanànurodhavidheyàni tu bhavanti devatànàü manàüsi / yataþ saràjà kadàcid grãùmasamaye yadçcchayà sitakarakarasitasudhàdhavalasya harmyasya pçùñe suùvàpa / vàmapàr÷ve càsya dvitãya÷ayane devã ya÷omatã ÷i÷ye / piraõatapràyàyàü tu ÷yàmàyàm, àsannaprabhàtavelàvilupyamànalàvaõye lilambiùamàõe sãdattejasi tàrake÷vare, karàgraspçùñakumudinãpramodajanmani ÷a÷adharasveda iva galatyati÷ãtale 'va÷yàyapayasi, madhumadamattaprasuptasãmantinãniþ÷vàsàhateùu saükràntamadeùviva ghårõamàneùvantaþpurapradãpeùu, ràjani ca vimalanavapratibimbitàbhiþ saüvàhyamànacaraõa iva tàrakàbhiþ visrabdhaprasàritairdigaïganànàmivàrpitairaïgairmadhusugandhibhiþ svahastakamalatàlavçntavàtairiva ÷vasitairmukha÷riyà vãjyamàne vimalakapolasthalasthitena sitakusuma÷ekhareõeva ratikelikacagrahalambitena pratimà÷a÷ibimbena viràjite svapati devã ya÷omatã sahasaiva "àryaputra! paritràyasva paritràyasva' iti bhàùamàõà bhåùaõaraveõa vyàharantãva parijanamutkampamànàïgayaùñirudatiùñhat / atha tena sarvasyàmapi pçthivyàma÷rutapårveõa kimuta devãmukhe paritràyasveti dhvaninà dagdha iva ÷ravaõayorekapada eva nidràü tatyàja ràjà / ÷irobhàgàcca kopakampamànadakùiõakaràkçùñena karõotpaleneva nirgacchatàcchadhàreõa dhautàsinà sãmantayanniva ni÷àm, antaràlavyavadhàyakamàkà÷amivottarãyàü÷ukaü vikùipan vàmakarapallavena, karavikùepavegagalitena hçdayeneva bhayanimittànveùiõà bhramatà dikùu kanakavalayena viràjamànaþ, satvaràvatàritavàmacaraõàkràntikampitapràsàdaþ, puraþ patitenàsidhàràgocaragatena ÷a÷imayåkhakhaõóeneva khaõóitena hàreõa ràjamànaþ, lakùmãcumbanalagnatàmbålarasara¤jitàbhyàmiva nidrayà kopena càtilohitàbhyàü locanàbhyàü pàñalayanparyantànà÷ànàm, baddhàndhakàrayà tripatàkayà bhrukuñyà punariva triyàmàü parivartayan "devi! na bhetavyaü na bhetavyam' ityabhidadhàno vegenotpapàta / sarvàsu ca dikùu vikùiptacakùuryadà nàdràkùãtki¤cidapi tadà papraccha tàü bhayakàraõam / atha gçhadevatàsviva pradhàvitàsu yàmikinãùu, prabuddhe ca samãpa÷àyini parijane, ÷ànte ca hçdayotkampakàriõi sàdhvase sà samabhàùata--"àryaputra! jànàmi svapne bhagavataþ saviturmaõóalànnirgatya dvau kumàrakau, tejomayau, bàlàtapenevàpårayantau digbhàgàn, vaidyutamiva jãvalokaü kurvàõau, mukuñinau, kuõóalinau, aïgadinau, kavacinau, gçhota÷astrau, indragopakarucà rudhireõa snàtau, unmukhenottamàïgaghañamànà¤jalinà jagatà nikhilena praõamyamànau, kanyayaikayà ca candramårtyeva suùumõàra÷minirgatayànugamyamànau, kùititalamavatãrõau / tau ca me vilapantyàþ ÷astreõodaraü vidàrya praveùñumàrabdhau / pratibuddhàsmi càrüyaputra / viko÷ayantã vepamànahçdayà' iti / etasminneva ca kàlakrame ràjalakùmyàþ prathamàlàpaþ prathayanniva svapnaphalamupatoraõaü raràõa prabhàta÷aïkhaþ / bhàvananãü bhåtimivàbhidadhànà dadhvanuramandaü dundubhayaþ / cakàõa koõàhatànandàdiva pratyåùanàndã / jayajayeti prabodhamaïgalaparipàñhakànàmuccairvoco '÷råyanta / puruùa÷ca vallabhaturaïgamanduràmandire mandamandaü suptotthitaþ saptãnàü kçtamadhuraheùàravàõàü pura÷cyotattuùàrasalila÷ãkaraü kiranmarakataharitaü yavasaü vaktràparavaktre papàñha-- "nidhistaruvikàreõa sanmaõiþ sphuratà dhàmnà / ÷ubhàgamo nimittena spaùñamàkhyàyate loke // 4.3 // aruõa iva puraþsaroraviüpavana ivàtijavo jalàgamam / ÷ubhama÷ubhamathàpi và nçõàü kathayati pårvanidar÷anodayaþ' // 4.4 // narapatistu tacchrutvà prãyamàõenàntaþkaraõena tàmavàdãt--"devi / mudo 'vasare viùãdasi / samçddhàste gurujanà÷iùaþ / pårõà no manorathàþ / parigçhãtàsi kuladevatàbhiþ / prasannaste bhagavànaü÷umàlã / na cireõaivàtiguõavadapatyatrayalàbhenànandayiùyati bhavatãm' iti / avatãrya ca yathàkriyamàõàþ kriyà÷cakàra / ya÷omatyapi tutoùa tena patyurbhàùitena / tataþ samatikrànte kasmiü÷citkàlàü÷e devyàü ca ya÷omatyàü devo ràjyavardhanaþ prathamameva saübabhåva garbhe / garbhasthitasyaiva ca yasya ya÷aseva pàõóutàmàdata jananã / guõagauravaklànteva gàtramudvoóhuü na ÷a÷àka / kàntivisaràmçtarasatçptevàhàraü prati paràïmukhã babhåva / ÷anaiþ ÷anairupacãyamànagarbhamaràlasà ca gurubhirvàritàpi vandanàya kayamapi sakhãbhirhastàvalambenànãyata / vi÷ràmyantã sàlabha¤jikeva samãpagatastambhabhittiùvalakùyata / kamalalobhanilãnairalibhiriva vçtàvuddhartuü nà÷akaccaraõau / mçõàlalobhena ca caraõanakhamayåkhalagnairbhavanahaüsairiva saücàyemàõà mandamanda babhràma / maõibhittipàtinãùu nijapratimàsvapi hastàvalambanalobhena prasàrayàmàsa karakamalam, kimuta sakhãùu / màõikyastambhadãdhitãrapyàlambitumàcakàïkùa, ki punarbhavanalatàþ / samàdeùñumapyasamarthàsod gçhakàryàõi, kaiva kathà kartum / àstàü nåpurabhàrakheditaü caraõayugalaü manasàpi nodasahata saudhamàroóhum / aïgànyapi nà÷aknoddhàrayituü dåre bhåùaõàni / cintayitvàpi krãóàparvatàdhirohaõamutkampitastanã tastàna / pratyutthàneùåbhayajànu÷ikharavinihatakarakisalayàpi garvàdiva garbheõàdhàryata / divasaü càdhomukhã stanapçùñhasaükràntenàpatyadar÷anautsukyàdantaþ praviùñeneva mukhakamalenaivaü prãyamàõà dadar÷a garbham / udare tanayena hçdaye ca bharvà tiùñhatà dviguõitàmiva lakùmãmuvàha / sakhyutsaïgamukta÷arãrà ca ÷arãraparicàrikàõàmaïkeùu sapatnãnàü tu ÷iraþsu pàdau cakàra / avatãrõe ca da÷ame màsi sarvorvãbhçtpakùapàtàya vajraparamàõubiriva nirmitam, tribhuvanabhàradhàraõasamarthaü ÷eùaphaõàmaõóalopakaraõairiva kalpitam, sakalabhåbhçtkampakàriõaü diggajàvayavairiva vihitamasåta devaü rajiyavardhanam / yasmiü÷ca jàte jàtapramodà nçtyamayya ivàjàyanta prajàþ / påritàsaükhya÷aïkha÷abdamukharaü prahatapañaha÷atapañuravaü gambhãraberãninàdanirbharabharitabhuvanaü pramodonmattamartyalokamanoharaü màsamekaü divasamiva mahotsavamakaronnarapatiþ / athànyasminnatikrànte kasmiü÷citkàle kandalini kuómalitakadambatarau råóhatokmatçõastambe stambitatàmarase vikasitacàtakacetasi måkamànasaukasi nabhasi màsi devyà devakyà iva cakrapàõirya÷omatyà hçdaye garbhe ca samameva saübabhåva harùaþ / ÷anaiþ ÷anai÷càsyàþ sarvaprajàpuõyairiva parigçhãtà bhåyo 'pyàpàõóutàmaïgayaùñirjagàma / garbhàrambheõa ÷yàmàyamànacàrucåcukacåliko cakravartinaþ pàtuü mudritàviva payodharakala÷au babhàroraþsthaleva / stanyàrthamànananihità dugdhanadãva dãrghasnigdhadhavalà màdhuryamadhatta dçùñiþ / sakalamaïgalagaõàdhiùñhitagàtragarimõaiva gatiramandàyata / marndaü-mandaü saücarantyà nirmalamaõikuññimanimagnapratibimbanibhena gçhãta pàdapallavà pårvasevàmivàrebhe pçtivyasyàþ / divasamadhi÷ayànàyàþ ÷ayanãyamapà÷rayapatrabhaïgaputrikàpratimà vimalakapolodaragatà prasavasamayaü pratipàlyantã lakùmãrivàlakùyata / kùapàsu saudha÷ikharàgragatàyà garbhonmàthamaktàü÷uke stanamaõóale saükràntamuóupatimaõóalamupari garbhasya ÷vetàtapatramiva kenàpi dhàryamàõamadç÷yata / suptàyà vàsabhavane citrabhitticàmaragràhiõyo 'pi càmaràõi càlayà¤cakruþ / svapneùu karavidhçtakamalinãpalà÷apuñasalilai÷caturbhirapi dikkaribhirakriyatàbhiùekaþ pratibudhyamànàyà÷ca candra÷àlikàsàlabha¤jikàparijano 'pi jaya÷abdamasakçdajanayat / parijanàhvàneùvàdi÷etya÷arãrà vàco ni÷ceruþ / krãóàyàmapi nàsahatàj¤àbhaïgam / api ca caturõàmapi mahàrõavànàmekãkçtenàmbhasà snàtuü và¤chà babhåva / velàvanalatàgçhodarapulinaparisareùu paryañituü hçdayamabhilalàùa / àtyayikeùvapi kàryeùu savibramaü bhrålatà cacàla / saünihiteùvapi maõidarpaõeùu mukhamutkhàte khaóàgapaññe vãkùituü vyasanamàsãt / utsàritavãõàþ strãjanaviruddhà dhanurdhvanayaþ ÷rutàvasukhàyanta / pa¤jakesariùu cakùuraramata / gurupraõàmeùvapi stambitamiva ÷iraþ kathamapi nanàma / sakhya÷càsyàþ pramodavisphàritairlocanapuñairàsannaprasavamahotsavadhiyeva dhavalayantyo bhavanaü vikacakumudakamalakuvalayapalà÷avçùñimayaü rakùàbalinidhimivànavarataü vidadhànà dikùu kùaõamapi na mumucuþ pàr÷vam / àtmocitasthànaniùaõõà÷ca mahànto vividhauùadhidharà bhiùajo bhådharà iva bhuvo dhçtiü cakruþ / payonidhãnàü hçdayànãva lakùmyà sahàgatàni grãvàsåtragranthiùu pra÷astaratnànyabadhyatta / tata÷ca pràpte jyeùñhàmålãye màsi bahulàsu bahulapakùadvàdasyàü vyatãte pradoùasamaye samàrurukùati kùapàyauvane sahasaivàntaþpure samudapàdi kolàhalaþ strãjanasya / nirgatya ca saübhramaü ya÷ovatyàþ svayameva hçdayanirvi÷eùà dhàtryàþ sutà supàtreti nàmnà ràj¤aþ pàdayornipatya "deva / diùñyà vardhase dvitãyasutajanmanà' iti vyàharantã pårõapàtraü jahàra / asminneva ca kàle ràj¤aþ paramasaümataþ ÷ata÷aþ saüvàditàtãndriyàde÷aþ, dar÷itaprabhàvaþ saükalitã, jyotiùi sarvàsàü grahasaühitànàü pàradç÷và, sakalagaõakamadhye mahito hita÷ca trikàlaj¤ànabhàgbhojakastàrako nàma gaõakaþ samupasçtya vij¤àpitavàn--"deva! ÷råyate màndhàtà kilaivaüvidhe vyatãpàtàdisarvadoùàbhiùaïgharahite 'hani sarveùåccasthànasthiteùvevaü graheùvãdç÷i lagne bheje janma / arvàktato 'sminnantaràle punarevaüvidhe yoge cakravarttijanane nàjani jagati ka÷cidaparaþ / saptànàü cakravartinàmagraõari÷cakravarticihnànàü mahàratnànàü ca bhàjanaü saptànàü sàgaràõàü pàlayità saptatantånàü sarveùàü pravartayità saptasaptisamaþ suto 'yaü devasya jàtaþ' iti / atràntare svayamevànàdmàtà api tàramadhuraü ÷ahkhà viresuþ / atàóito 'pi kùubhitajalanidhijaladhvanidhãraü jugu¤jàbhiùekadundubhiþ / anàhatànyapi mahgalatåryàõi reõuþ / sarvabhuvanàbhayaghoùaõàpañaha iva digantareùu babhràma tåryaprati÷abdaþ / vidhutakesarasañà÷ca sàñopagçhãtaharitadårvàpallavakavalapra÷astairmukhapuñaiþ samaheùanta hçùñà vàjinaþ / salãlamutkùiptairhastapallavairnçtyanta iva ÷ravaõasubhagaü jagarjurgajàþ / vavau càciràccakràyudhamutsçjantyà lakùmyà ni÷vàsa iva suràmodasurabhirdivyànilaþ / yajvanàü mandireùu pradakùiõa÷ikhàkalàpakathitakalyàõàgamàþ / prajajvaluranindhanà vaitànavahnayaþ / bhuvastalàttapanãya÷çhkhalàbandhabandhurakala÷ãko÷àþ samudagurmahànidhayaþ / prahatamaïgalatåryaprati÷abdanibhena dikùu dikpàlairapi pramoda dakriyatena diùñavçddhikalakalaþ / tatkùaõa eva ca ÷uklavàsaso brahnamukhàþ kçtayugaprajàpatayaiva prajàvçddheye samupatasthire dvijàtayaþ / sàkùàddharma iva ÷àntyudakaphalahastastasthau puraþ purodhàþ / puràtanyaþ sthitaya ivàdç÷yantàgatà bàndhavavçddhàþ / pralamba÷ma÷rujàlajañilànanàni bahalamalapaïkakalaïkakàlakàyàni na÷yataþ kalikàlasya bàndhavakulànãvàkulànyadhàvanta muktàni bandhanavçndàni / tatkàlàpakràntasyàdharmasya ÷ibira÷reõaya ivàlakùyanta lokaviluõñhità vipaõivãthyaþ / vilasadunmukhavàmanakabadhiravçndaveùñitàþ sàkùàjjàtamàtçdevatà iva bahubàlakavyàkulà nançturvçddhadhàtryaþ / pràvatata ca vigataràjakulasthitiradhaþkçtapratãhàràkçtirapanãtavetrivetro nirdeùàntaþpuraprave÷aþ samasvàmiparijano nirvi÷eùabàlavçddhaþ samàna÷iùñà÷iùñajano durj¤eyamattàmattapravibhàgastulyakulayuvative÷yàlàpavilàsaþ prançttasakalakañakalokaþ putrajanmotsavo mahàn / aparedyuràrabhya sarvàbhyo digbhyaþ strãràjyànãvàvarjitàni, asuravivaràõovàpàvçtàni, nàràyaõàvarodhànãva praskhalitàni, apsarasàmiva mahãmavatãrõàni kulàni, parijanena pçthukaraõóaparigçhãtàþ snànãyacårõàvakãrõakusumàþ sumanaþsrajaþ, sphañika÷ilà÷akala÷ulkakarpårakhaõóapåritàþ pàtrãþ, kuïkumàdhivàsabhà¤ji bhàjanàni ca maõimayàni, sahakàratailatimyattanukhadirakesarajàlajañilàni candanadhavalapågaphalaphàlãdanturadanta÷apharukàõi, gu¤janmadhukarakulapãyamànaparijàtapàrimalàni pàñalàni pàñalakàni ca, sindårapàtràõi ca piùñàtakapàtràõi ca bàlalatàlambamànaviñakavãñakàü÷ca tàmbålavçkùakàn bibhràõenànugamyamànàni caraõanikuññanaraõitamaõinåpuramukharitadiïmukhàni nçtyanti ràjakulamàgacchanti samantàt sàmantàntaþpurasahasràõyadçsyanta / ÷anaiþ ÷anairvyajçmbhata ca vkacinnçttànucitacirantana÷àlãnakulaputrakalokalàsyaprathitapàrthivànuràgaþ, vkacidantaþsmitakùitipàlàpekùitakùãbakùudradàsãsamàkçùyamàõaràjavallabhaþ, vkacinmatakañakakuññanãkaõñhalagnavçddhàryasàmantançttanirbharahas itanarapatiþ, vkacitkùitipàkùisaüj¤àdiùñaduùñadàserakagãtasåcyamànasacivacauryarataprapa¤caþ, vkacinmadotkañakuñahàrikàpariùvajyamànajaratpravrajitajanitajanahàsaþ, vkacidanyonyanirbharaspardhoddhuravikañaceñakàrabdhàvàcyavacanayuddhaþ, vkacinnçpàbalàbalàtkàrakçùñanartyamànançttànabij¤àntaþpurapàlabhàvitabhujiùyaþ, saparvata iva kusumarà÷ibhiþ, sàdhàragçha iva sãdhuprapàbhiþ, sanandanavana iva pàrijàtakàmodaiþ sanãhàra iva karpårareõubhiþ, sàññahàsa iva pañaharavaiþ, sàmçtamathana iva mahàkalakalaiþ, sàüvarta iva ràsakamaõóaleþ, saromà¤ca iva bhåùaõamaõikiraõaiþ, sapaññabandha iva candanalalàñikàbhiþ, saprasava iva prati÷abdakaiþ, sapraroha iva prasàdadànairutsavàmodaþ / skandhàvalambamànakesaramàlàþ kàmbojavàjina ivàskandantaþ, taralatàrakà hariõà ivoóóãyamànàþ, sagarasutà iva khanitrairnirdayai÷caraõàbhighàtairdàrayanto bhuvam, anekasahasrasaükhyà÷cikrãóuryuvànaþ / kathamapi tàlàvacaracàraõacaraõakùobhaü cakùame kùamà / kùitipàlakumàrakàõàü ca khelatàmanyonyàsphàlairàbharaõeùu muktàphalàni pheluþ / sindårareõunà punarutpannahiraõyagarbhagarbha÷oõita÷oõà÷amiva brahnàõóakapàlamabhavat / pañavàsapàüsupañalena prakañitamandàkinãsaikatasahasramiva ÷u÷ubhe nabhastalam / viprakãryamàõapiùñàtakaparàgapi¤jaritàtapà bhuvanakùobhavi÷ãrõapitàmahakaþmalaki¤jalkarajoràjira¤jita iva rejurdivasàþ / saüghaññavighañitahàrapatitamuktàphalapañaleùu caskhàla lokaþ / sthànasthàneùu ca mandamandamàsphàlyamànàliïgyakena ÷i¤jànama¤juveõunà jhaõajhaõàyamànajhallarãkeõa tàóyamànatantrãpañahikena vàdyamànànuttàlàlàbuvãõena kalakàüsyako÷ãvkaõitakàhalena samakàladãyamànànuttàlatàlikenàtodyavàdyenànugamyamànàþ, pade pade jhaõajhaõitabhåùaõaravairapi sahçdayairivànuvartamànatàlalayàþ, kokilà iva madakalakàkalãkomalàlàpinyaþ, viñànàü karõàmçtànya÷lãlaràsakapadàni gàyantyaþ, samuõóamàlikàþ, sakarõapallavàþ, sacandanatilakàþ, samucchritàbhirvalayàvalãvàcàlàbhirbàhulatikàbhiþ savitàramivàliïgayantyaþ, kuhkumapramçùñirucirakàyàþ kà÷mãraki÷orya iva valgantayaþ, nitambabimbalambivikañakuraõañaka÷ekharàþ pradãptà iva ràgàgninà, sindåracchañàcchuritamukhamudràþ, ÷àsanapaññapaïktaya ivàpratihata÷àsanasya kandarpasya, muùñiprakãryamàõakarpårapañavàsapàüsulà manorathasaücaraõarathyà iva yauvanasya, uddàmakusumadàmatàóitataruõajanàþ pratãhàrya iva taruõamahotsavasya, prajalatpatrakuõóalà lasantyo latà iva madanacandanadrumasya, lalitapadahaüsakaravamukharàþ samullasantyo vãcaya iva ÷çïgàrarasasàgarasya, vàcyàvàcyaviveka÷ånyà bàlakrãóà iva saubhàgyasya, ghanapañaharavotkaõñakitagàtrayaùñayaþ ketakya iva kusumadhålimudgirantyaþ, àviùñà iva narendravçndaparivçtàþ, prãtaya iva hçdayamapaharantyaþ, gãtaya iva ràgamuddãpayantyaþ, puùñaya ivànandamutpàdayantyaþ, madamapi madayantya iva, ràgamapi ra¤jayantya iva, ànandamapi ànandayantya iva, nçtyamapi nartayamànà iva, utsavamapyutsavayantya iva, kañàkùekùiteùu pibantya ivàpàïga÷uktibhiþ, tarjaneùu saüyamayantya iva nakhamayåkhapà÷aiþ, kopàbhinayeùu tàóayantaya iva bhrålatàvibhàgaiþ, praõayasaübhàùaõeùu varùantya iva sarvarasàn, caturacaïkramaõeùu vikirantya iva vikàràn, paõyavilàsinyaþ prànçtyan / anyatra vetrivetravitràsitajanadattàntaràlàþ dhriyamàõadhavalàtapatravanà vanadevatà iva kalpatarutalavicàriõyaþ kà÷citskandhobhayapàlãlambamànalambottarãyalagnahastà lãlàdolàdhiråóhà iva preïkhantyaþ, kà÷citkanakakeyårakoñivipàñyamànapaññàü÷ukottaraïgàstaraïgiõya iva taraccakravàkasãmantyamànasrotasaþ, kà÷ciduddhåyamànadhavalacàmarasañàlagnatrikaõñakavalitavikañakañàkùàþ sarasya iva haüsàkçùyamàõanãlotpalavanàþ, kà÷ciccalaccaraõacyutàlaktakàruõasveda÷ãkarasicyamànabhavanahaüsàþ, saüdhyàràgarajyamànendubimbà iva kaumudãrajanyaþ, kà÷citkaõñhanihitakà¤canakà¤cãguõà¤citaka¤cukivikàràku¤citabruvaþ kàmavàgurà iva prasàritabàhupà÷à ràjamahiùyaþ pràrabdhançttà vilesuþ / sarvata÷ca nçtyataþ streõasya galadabhiþ pàdàlaktakairaruõità ràgamayãva ÷u÷oõa kùoõã / samullasadbhiþ stanamaõóalairmaïgalakala÷amaya iva babhåva mahotsavaþ / bhujalatàvikùepairma-õàlavalayamaya iva raràja jãvalokaþ / samullasadbhirvilàsasmitaistaóinmaya ivàkriyata kàlaþ / ca¤calànàü cakùuùàmaü ÷ubhiþ kçùõasàramayà ivàsan vàsaràþ / samullasadbhiþ ÷irãùakusumastabakakarõapåraiþ ÷ukapicchamaya iva haritacchàyo 'bhådàtapaþ / visraüsamànairdhammillatamàlapalvaiþ kajjalamayamivàlakùyatàntarikùam / utkùiptairhastakisalayaiþ kamalinãmayya iva babhàsire sçùñayaþ màõikyendràyudhànàmarciùà càrùipatramayà iva cakà÷ire ravimarãcayaþ / raõatàmàbharaõagaõànàü prati÷abdakaiþ kiïkiõãmayya iva ÷i÷i¤jire di÷aþ / jaratyo 'pyunmàdinya iva ramaõyo reõuþ / varùãyàüso 'pi grahagçhãtà iva nàpatrepire / vidvàüso 'pimattà ivàtmànaü visasmaruþ / ninatiùayà munãnàmapi manàüsi vipuspuluþ / sarvasvaü ca dadau narapatiþ / di÷i di÷i kuberakoùà ivàlupyanta lokena draviõarà÷ayaþ / evaü ca vçtte tasminmahotsave, ÷anaiþ ÷anaiþ punarapyatikràmati kàle, deve cottamàïganihitarakùàsarùape, samunmiùatpratàpàgniphuliïga iva goro canàpi¤jaritavapuùi, samabhivyajyamànasahajakùàtratejasãva hàñakabaddhavikañavyàghranakhapaïktimaõóitagrãvake; hçdayodbhidyamànadarpàïkura iva, prathamàvyaktajalpitena satyasya ÷anaiþ÷anaikaroïkàramivakurvàõe, mugdhasmitaiþ kusumairiva madhukarakulàni bandhuhçdayànyàkarùati, jananãpayodharakala÷apayaþsãkalarasekàdiva jàyamànairvilàsahasitàïkurairdar÷anakairarlakriyamàõamukhakamalake, càritraivàntaþ purastrãkadambakena pàlyamàne, mantra iva sacivamaõóalena rakùyamàõe, vçtta iva kulaputrakalokenàmucyamàne, ya÷asãvàtmava÷ena saüvardhyamàne, mçgapatipota iva rakùipuruùa÷astrapa¤jaramadhyagate, dhàtrãkaràïgulilagne pa¤caùàõi padàni prayacchati harùe, ùaùñhaü varùamavatarati ca ràjyavardhane devã ya÷omatã garbheõàdhatta nàràyaõamårtiriva vasudhàü devãü ràjya÷riyam / pårõeùu ca prasavadivaseùu dãrgharaktanàlanetràmutpalinãmiva sarasã, haüsamadhurasvaràü ÷aradamiva pràvçñ, kusumasukumàràvayavàü vanaràjimiva madhu÷rãþ, mahàkanakàvadàta vasudhàràmiva dyauþ, prabhàvarùiõãü ratnajàtimiva velà, sakalajananayanànandakàriõãü candralekhàmiva pratipat, sahasranetradar÷anayogyàü jayantãmiva ÷acã, sarvabhåbhudabhyarthitàü gaurãmiva menà prasåtavatã duhitaram / yayà dvayoþ sutayorapi stanayorivaikàvalãlatayà nitaràmaràjata jananã / arimanneva tu kàle devyà ya÷omatyà bhràtà sutamaùñavarùade÷ãyamudbhåyamànakuñilakàkapakùaka÷ikhaõóaü khaõóapara÷uhuïkàràgnidhåmalekhànubaddhamårdhànaü makaradhvajamiva punarjàtam, ekenendranãlakuõóalà÷u÷yàmalitena ÷arãràrdhenetareõa ca trikaõñakamuktàphalàlokadhavalitena saüpçttàvatàramiva hariharayordar÷ayantam, pãnaprakoùñhapratiùñhitapuùpalohavalayaü para÷uràmamiva kùatrakùapaõakùãõaparasupà÷acihnitaü bàlatàógatam, kaõñhasåtragrathitabhaïgurapravàlàïkuraü hiraõyaka÷ipumivoraþ kàñhinyakhaõóitanarasiühanakharakhaõjaü gçhãtajanmàntaram, ÷ai÷ave 'pi savàùñambhaü bãjamiva voryadramasya bhaõóinàmànamanucaraü kumàrayorarpitavàn / avanipatestu tasyopari putrayostçtãyasya netrayorive÷varasya tulyaü dar÷anamàsãt / ràjaputràvapi sakalajãvalokahçdayànàdadàyinã tena prakçtidakùiõena madhumàdhavàviva malayamàrutenopetau nitaràü rejatuþ / krameõacàpareõeva bhràtrà prajànandena saha vardhamànau yauvanamavateratuþ / sthirorustambhau ca pçthuprakoùñhau dãrghabhujàrgalau vikañoraþkavàñau pràü÷u÷àlàbhiràmau mahànagarasaünive÷àviva sarvalokà÷rayakùamau babhåvatuþ / atha candrasåryàviva sphurajjyotsnà ÷aþpratàpàkràntabhavànàvabhiràmadurnirãkùyau, agnimàrutàviva samabhivyaktatejobalàvekãbhåtau, ÷ilàkañhinakàyabandhau himavadvindhyàvivàcalau, mahàvçùàviva kçtayugayogyau, aruõagaruóàviva harivàhanavibhakta÷arãrau, indropendràviva nàgendaragatau, karõàrjunàviva kuõóalakirãñadharau, pårvàparadigbhàgàviva sarvatejasvinàmudayàstamayasaüpàdanatamarthau, amàntàvivàtimànenàsannavelàrgalanirodhasaükañe kukuñãrake, tejaþparàïmukhã chàyàmapi jugupsamànau, svàtmapratibimbenàpi pàdanakhalagnena lajjamànau, ÷iroruhàõàmapi bhaïgena duþkhamavatiùñamànau, cåóàmaõisaükràntenàpi dvitãyenàtapatreõàpatrapamàõau, bhagavati ùaõmukhe 'pi svàmi÷abdenàsukhàyamàna÷ravaõau, darpaõadçùñenàpi pratipuruùeõa dåyamànanayanau, saüdhyà¤jalighañaneùvapi ÷ålàyamànottamàhgau, jaladharadhçtenàpi dhanuùà dodhåyamànahçdayau, àlekhyakùitipatibhirapyapraõamadbhiþ saütapyamànacaraõau, parimitamaõóalasaütuùñaü tejaþ saviturapyabahumanyamànau, bhåbhçdapahçtalakùmãkaü sàgaramapyupahasantau, balavantamakçtavigrahaü màrutamapi nindantau, himavato 'pi camarãbàlavyajanavãjitena dahyamànau, jaladhãnàmapi ÷aïkhaiþ khidyamànau, catuþsamudràdhipatimaparaü pracetasamapyasahamànau, anapahçtacchatrànapi vicchàyànavanipàlàn kurvàõau, sàdhuùvapyasevitaprasannau, mukhena madhukùarantau, duùñaràjavaü÷ànåùmaõà dårasthitànapi mlànimànayantau, anudivasaü ÷astràmyàsa÷yàmikàkalaïkitama÷eùaràjakapratàpàgninirvapaõamalinami va karatalamudvahantau, yogyàkàleùu dhãrairdhanurdhvanibhirabhyarõopabhogàdigvadhåbhirivàlapantau ràjyavardhana iti harùa iti sarvasyàmeva pçthivyàmàvirbhåta÷abdapràdurbhàvau svalpãyasaiva kàlena dvãpàntareùvapi prakà÷atàü jagmatuþ / ekadà ca tàvàhåya bhuktavànabhyantaragataþ pità sasnehamavàdãt--"vatsau! prathamaü ràjyàïgaü, durlabhàþ sadbhçtyàþ / pràyeõa paramàõava iva samavàyeùvanuguõãbhåya dravyaü kurvanti pàrthivaü kùudràþ krãóàrasena nartayantatau mayåratàü nayanti bàli÷àþ / darpaõamivànupravi÷yàtmãyàü prakçtiü saükràmayanti pallavikàþ / svapnà iva mithyàdar÷anairasadbuddhiü janayanti vipralambhakàþ / gãtançtyahasitairunmattatàmàvahantyapekùità vikàrà iva vàtikàþ, càtakà iva tçùõàvanto na ÷akyante grahãtumakulãnàþ mànase mãnamiva sphurantamevàbhipràyaü gçhõanti jàlikàþ / yamapaññikà ivàmbare citramàlikhantyudgãtakàþ / ÷alyaü hçdaye nikùipantyatimàrgaõàþ / yataþ sarvairebhirdeùàbhiùaïgairasaügatau babhudhaipadhàbhiþ parãkùitau ÷ucã vinãtau vikràntàvabhiråpau màlavaràjaputrau bhràtarau bujàviva me ÷arãràdavyatiriktau kumàraguptamàdhavaguptanàmànàvasmàbhirbhavatoranucaratvàrthamimau nirdiùñau / anayorupari bhavadbhyàmapi nànyaparijanasamavçttibhyàü bhavitavyam', ityuktvà tayoràhvànàya pratãhàramàdide÷a / na ciràd dvàrade÷anihitalocanau ràjyavardhanaharùau pratãhàreõa saha pravi÷antam, agrato jyeùñhamaùñàda÷avarùavayasaü nàtyuccaü nàtikharvamatigurubhiþ padanyàsairanekanarapatisaücaraõacalàü ni÷calãkurvàõamivorvãm, anavaratàbhyastalaïghanaghanopacayakañhinamàüsameduràdårudvayànniùpatatevànulvaõajànugranthiprasåtena tanutarajaïghàkàõóayugalena bhàsamànam, ullikhitapàr÷vaprakà÷itakra÷imnà mandaramiva suràsurarabhasabhramitavàsukikaùaõakùãõena madhyena lakùyamàõam ativistãrõenorasà svàmisaübhàvanànàmaparimitànàmavakà÷amiva prayacchantam, pralambamànasya bhujayugalasya nibhçtalalitairvikùepairatidustaraü tarantamiva yauvanodadhim, vàmakarakañakamàõikyamarãciga¤jarãjàlinyà samudbhidyamànapratàpànala÷ikhàpallavayeva càpaguõakiõalekhayàïkitapãvaraprakoùñham, àlohinãmuccàüsatañàvalambinãmastragrahaõavratavidhçtàü rauravãmiva tvacaü karõàbharaõamaõeþ prabhàü bibhràõam, utkoñikeyårapatrabhaïgaputrikàpratibimbagarbhakapolaü mukhaü candramasamiva hçdayasthitarohiõãkamudvahantam, acapalàstamitatàrakeõàdhomukhena cakùuùà ÷ikùayantamiva lakùmãlàbhottànitamukhàni païkajavanàni vinayam, svàmyanuràgamivàmlàtakamuttaüsãkçtaü ÷irasà dhàrayantam, nirdayayà kaïkaõabhaïgabhãtasakalakàrmukàrpitàmiva namratàü prakà÷ayantatam, ÷ai÷ava eva nirjitairindriyairaribhiriva saüyataiþ ÷obhamànam, praõayinãmiva vi÷vàsabhåmiü kulaputratàmanuvratamànam, tejasvinamapi ÷ãlenàhlàdakena savitàramiva ÷a÷inàtargatena viràjamànam, acalànàmapi kàyakàrkhasyena gandhanamivàcarantam, dar÷anakrãtamànandaste vikrãõànamiva jana saubhàgyena kumàraguptam, pçùñhatastasya kanãyàüsamatipràü÷utayà gauratayà ca manaþ ÷ilà÷elamiva saücarantam, anulbaõamàlatãkusuma÷ekharanibhena nirjigamiùatà guruõa ÷irasi cumbitamiva ya÷asà, parasparaviruddhayorvinayayauvanayo÷ciràt prathamasaügamacihnamiva bhråsaügatakena kathayantam, atidhãratayà hçdayanihità svàmibhaktimiva ni÷calàü dçùñiü dhàrayantam, acchàcchacandanarasànulepana÷ãtalaü saünihitahàropadhànaü vakùaþsthalamanantasàmantasaükrànti ÷ràntàyàþ ÷riyo vi÷àlaü ÷a÷imaõi÷ilàpañña÷ayanamiva bibràõam, cakùuþ kuraïgakairghoõàvaü÷aü varàhauþ skandhapãñhaü mahiùaiþ prakoùñhabandhaü vyàghraiþ paràkramaü kesaribhirgamanaü mataïgajairmçgayàkùapita÷eùairbhãtairutkocamiva dattaü dar÷ayanta màdhavaguptaü dadç÷atuþ / pravi÷ya ca tau dåràdeva caturbhirahgairuttamàïgena ca gàü spç÷antau nama÷cakratuþ / snigdhanarendradçùñinirdiùñàmucitàü bhåmiü bhejàte / muhårtaü ca sthitvà bhåpatiràdide÷a tau--"adyaprabhçti bhavadbhyàü kumàràvanuvartanãyau' iti / "yathàj¤àpayati devaþ' iti medinãdo làyamànamaulibhyàmutthàya ràjyavradhanaharùau praõematuþ / tau ca pitaram / tata÷càrabhya kùaõamapi nimeùonmeùàviva cakùurgocaràdanapayàntàvucchvàsaniþ÷vàsàviva naktandivamabhimukhasthitau bhujàviva satatapàr÷vavartinau kumàrayostau babhåvatuþ / atha ràjya÷rãrapi nçttagãtàdiùu vidagdhàsu sakhãùu sakalàsu kalàsu ca pratidivasamupacãyamànaparicayà ÷anaiþ ÷anairavardhata / parimitaireva divasairyaunavanamàruroha / nipeturekasyàü tasyàü ÷arà iva lakùyabhuvi bhåbhujàü sarveùàü dçùa÷ñayaþ / nåtasaüpreùamàdibhi÷ca tàü yayàcire ràjànaþ / kadàcittu ràjàntaþpuraprasàdasthito bàhyakakùyàvasthitena puruùeõa svaprastàvàgatàü gãyamànàmàryàma÷çõot-- "udvegamahàvarte pàtayati payodharonnamanakàle / saridiva tañamanuvarùaü vivardhamànà sutà pitaram' // 4.5 // tàü ca ÷rutvà pàr÷vasthitàü mahàdevãmutsàritaparijano jagàda--"devi! taruõãbhåtà vatsà ràjya÷rãþ / etadãyà guõavatteva kùaõamapi hçdayànnàpayàti me cintà / yauvanàrambha eva ca kanyakànàbhindhanãbhavanti pitaraþ saütàpànalasya / hçdayamandhakàrayati medivasamiva payodharonnatirasyàþ / kenàpi kçtà dharmyà nàbhimatà me sthitireyaü yadaïgasaübhåtànyaïkalàlitànyaparityàjyànyapatyakànyakàõóa evàgatyàsaüstutairnãyante / etàni tàni khalvaïkanasthànàni saüsàrasya / seyaü sarvàbhibhàvinã ÷okàgnedahi÷aktiryadapatyatve samàne 'pi jàtàyàü duhitari dåyante santaþ / etadrathaü janmakàla eva kanyakàbhyaþ prayacchanti salilama÷rubiþ sàdhavaþ / eta dbhayàdakçtadàraparigrahàþ parihçtagçhavasatayaþ ÷ånyànyaraõyànyadhi÷erate munayaþ / ko hi nàma saheta sacetano virahamapatyànàm / yathà yathà samàpatanti dåtà varàõàü varàkã lajjamàneva cintà tathà tathà nitaràü pravi÷ati mehçdayam / kiü kriyate / tathàpi gçhagatairanugantavyà eva lokavçttayaþ / pràyeõa ca satsvapyanyeùu varaguõeùvabhijanamevànurudhyante dhãmantaþ / dharaõãdharàõàü ca mårdhni sthito màhe÷varà pàdanyàsa iva sakalabhuvananamaskçto maukharo vaü÷aþ / tatràpi tilakabhåtasyàvantivarmaõaþ sånuragrajo grahavarmà nàma grahapatiriva gàü gataþ pituranyåno guõairenàü pràrthayate / yadi bhavatyà api matiranumanyate tatastasmai dàtumicchàmi' ityuktavati bhartari duhitçsnehakàtaratarahadayà sà÷rulocanà mahàdevã pratyuvàca--àryaputra! saüvardhanamàtropayoginyo dhàtrãnirvi÷eùà bhavanti khalu màtaraþ kanyakànàm / dàne tu pramàõamàsàü pitaraþ / kevalaü kçpàkañatavi÷eùaþ sudåreõa tanayasnehàdatiricyate duhitçsneha / yathà neyaü yàvajjavãvamàvayoràrgitàü prati padyate tathàryaputra eva jànàti' iti / ràjà tu jàtani÷cayo duhitçdànaü prati samàhåya sutàvapi viditàrthàvakàrùãt / ÷obhate ca divase grahavarmaõà kanyàü pràrthayituü preùitasya pårvàgatasyaiva pradhànadåtapuruùasya kare sarvaràjakulasamakùaü duhitçdànalalamapàtayat / jàtamudi kçtàrthe gate ca tasminnàsanneùu ca vivàhadivaseùåddàmadãyamànatàmbålapañavàsakusumaprasàdhitasarvalokam, sakalade÷àdi÷yamàna÷ilpisàrthàgamanam, avanipàlapuruùagçhãtasamagragràmãõànãyamànopakaraõasaübhàram, ràjadauvàrikopanãyamànànekançpopàyanam, upanimantritàgatabandhuvargasaüvargaõvayagraràjavallabham, labdhamadhumadapracaõóacarmakàrakarapuñollàlitakoõapañuvighaññanaraõanmaïgalapañaham, piùñapa¤càïgulamaõóyamànolåkhalamukala÷ilàdyupakaraõam, a÷eùà÷àmukhàvirbhåtacàraõaparamparàpåryamàõaprakoùñhapratiùñhàpyamànendràõãdaivatam, sitakusumavilepanavasanasatkçtaiþ såtradhàrairàdãyamànavivàhavedãsåtrapàtam, utkårcakakarai÷ca sudhàkarpåraskandhairadhirohiõãsamàråóhairdhavairdhavalãkriyamàõapràsàdapratolãpràkàra÷ikharam, kùuõõakùàlyamànakusumbhasaübhàràmbhaþplavapårarajyamànajanapàdapallavam, niråpyamàõayautakayogyamàtaïgaturahgataraïgitàïganam, gaõanàbhiyuktagaõakagaõagçhyamàõalagnaguõam, gandhodakavàhimakaramukhapraõàlãpåryamàõakrãóàvàpãsamåham, hemakàracakraprakràntahàñakaghañanañàïkàravàcàlitàlindakam, uttàpitàbhinavabhittipàtyamànabahalavàlukàkaõñhakàlepàkulàlepakalokam, caturacitrakaracakravàlalikhyamànamàïgalyàlekhyam, lepyakàrakadambakakriyamàõamçnmayamãnakårmamakaranàrikelakadalãpågavçkùakam, kùitipàlai÷ca svayamàvaddhakakùyaiþ svàmyarpitakarma÷obhàsaüpàdanàkulaiþ sindårakuññimabhåmã÷ca masçõayadbhirvinihitasarasàtarpaõahastànvinyastàlaktakapàñalàü÷ca cåtà÷okapallavalà¤chita÷ikharànudvàhavitardikàstambhànuttambhayadbhiþ pràrabdhavividhavyàpàram, àsåryodayàcca praviùñàbhiþ satãbhiþ subhagàbhiþ suråpàbhiþ suve÷àbhiravidha vàbhiþ sindårarajoràjiràjitalalàñàbhirvadhåvarago tragrahaõagarbhàõi ÷rutisubhagàni maïgalàni gàyantãbhirbahuvidhavarõakàdigdhàïgulãbhirgrãvàsåtràõi ca citrayantãbhiscitralatàlekhyaku÷alàbhiþ kala÷àü÷ca dhavalità¤÷ãtala÷àràjira÷reõã÷ca maõóayantãbhirabhinnapuñakarpàsatålapallavàü÷ca vaivàhikakaïkaõorõàsåtrasaünàhàü÷ca ra¤jayantãbhirbalà÷anàghçtaghanãkçtakuïkumakalkami÷ritàü÷càïgaràgàüllàvaõyavi÷eùakçnti ca mukhàlepanàni kalpayantãbhiþ kakkolami÷ràþ sjàtãphalàþ sphuratsphãtasphàñikakarpåra÷akalakhacitàntaràlà lavaïgamàlà racayantãbhiþ samantàtsàmantasãmantinãbhirvyàptam, bahuvidhabhaktinirmàõanipuõapuràõapaurapurandhribadhyamànairbaddhai÷càcàracaturàntaþ purajaratãjanitapåjàràjamànarajakarajyamànai raktai÷cobhayapañàntalagnaparijanapreïkholitai÷chàyàsu ÷oùyamàõaiþ ÷uùkai÷ca kuñilakramaråpakriyamàõapallavaparabhàgairaparairàrabdhakuïkumapaïkasthàsakacchuraõeraparairudbhujabhujiùyabhajyamànabhaïgurottarãyaiþ kùaumai÷ca bàdarai÷ca dukålai÷ca làlàtantujai÷càü÷ukai÷ca netraisca nirmokanibhairakañhorarambhàgarbhakomalairniþ÷vàsahàryaiþ spar÷ànumeyairvàsobhiþ sarvataþ sphuradbhirindràyudhasahasrairiva saüchàditam, ujjvalanicolakàvaguõñhyamànahaüsakulai÷ca ÷ayanãyaistàràmuktàphalopacãyamànai÷ca ka¤cukairanekopàyogapàñyamànai÷càparimitaiþ paññapañãsahasrairabhinavaràgakaumaladukålaràjamànai÷ca pañavitànaiþ stavarakanivahanirantaracchàdyamànasamastapañalai÷ca maõóapairuccitranetrapañaveùñyamànai÷ca stambhairujjvalaü ramaõãyaü cautsukyadaü ca maïgalyaü càsãdràjakulam / devã tu ya÷omatã vivàhotsavaparyàkulahçdayà hçdayena bhartari, kutåhalena jàmàtari, snehena duhitari, upacàreõa nimantritastrãùu, àde÷ena parijane, ÷arãreõa saücaraõe, cakùuùà kçtàkçtapratyavekùaõeùu, ànandena mahotsave, ekàpi bahudhà vibhaktevàbhavat / bhåpatirapyuparyupari visarjitoùñravàmãjanitajàmàtçjoùaþ satyapyàj¤àsaüpàdanadakùe mukhekùaõapare parijane samaü putràbhyàü duhitçsnehavivalavaþ sarvaü svayamakarot / evaü ca tasminnavidhavàmaya iva bhavati ràjakule, maïgalamaya iva jàyamàne jãvaloke, càraõamayeùviva lakùyamàõeùu diïmukheùu, pañaharavamaya iva kçte 'ntarikùe, bhåùaõamaya iva bhramati parijane, bàndhavamaya iva dç÷yamàne sarge, nirvçtimaya ivopalakùyamàõe kàle, lakùmãmaya iva vijçmbhamàõe mahotsave nidhàna iva sukhasya, phala iva janmanaþ pariõàma iva puõyasya, yauvana iva vibhåteþ, yauvaràjya iva prãteþ, siddhikàla iva manorathasya vartamàne, gaõyamàna iva janàïgulobhiþ, àlokyamàna iva màrgadhvajaiþ, pratyudgamyamàna iva maógalyavàdyaprati÷badakaiþ, àhåyamàna iva mauhårtikaiþ, àkçùyamàõa iva manorathaiþ, pariùvajyamàna iva vadhåsakhãhçdayairàjagàma vivàhadivasaþ / pràtareva pratãhàraiþ samutsàritanikhilànibaddhalokaü viviktamakriyata ràjakulam / atha mahàpratãhàraþ pravi÷ya nçpasamãpam "deva! jàmàturantikàttàmbåladàyakaþ pàrijàtakanàmà saüptàptaþ' ityabhidhàya svàkàraü yuvànamadar÷ayat / ràjà tu taü dåràdeva jàmàtçbahumànàddar÷itàdaraþ "bàlaka! kaccitku÷alã grahavarmà?' iti papraccha / asau tu samàkarmitanaràdhipadhvanirdhàvamànaþ katicitpadànyupasçtya prasàrya ca bàhå sevàcatura÷ciraü vasuüdharàyàü nirdhàya mårdhànamutthàya "deva! ku÷alau yathàj¤àpayasyarcayati ca devaü namaskàreõa' iti vyaj¤àpayat / àgatajàmàtçnivedanàgataü ca taü j¤àtvà kçtasatkàraü ràjà "yàminyàþ prathame yàme vivàhakàlàtyayakçto yathà na bhavati doùaþ' iti saüdi÷ya pratãpaü pràhiõot / atha sakalakamalavanalakùmãü vadhåmukha iva saücàrya samavasite vàsare, vivàhadivasa÷riyaþ pàdapallava iva rajyamàne savitari, vadhåvarànuràgalaghåkçtapremalajjiteùviva vighañamàneùu cakravàkamithuneùu, saubhàgyadhvaja iva raktàü ÷ukasukumàravapuùi nabhasi sphurati saüdhyàràge, kapotakaõñhakarvure varayàtràgamanarajasãva kaluùayati diïmukhàni timire, lagnasaüpàdanasajja ivojjihàne jyotirgaõe vivàhamahgalakala÷a ivodaya÷ikhariõà samutkùipyamàõe vardhamànadhavalacchàye tàràdhipamaõóale, vadhåvadanalàvaõyajyotsnàparipãtatamasi pradoùe, vçthoditamupahasatsviva rajanikaramuttànitamukhesu kumudavaneùvàjagàma muhurmuhurullàsitasphàrasphuritàruõacàmaraimanorathairivotthitaràgàgrapallavaiþ puraudhàvamànaiþ pàdàtairutkarõakañakahayapratiheùitadãyamànasvàgatairiva vàjinàü vçndairàpåritadigvibhàgaþ, calakarõacàmaràõàü càmãkaramaya sarvopakaraõànàü varõakalambinàü balinàü ghaõñàñàïkàriõàü kariõàü ghañàbhiþ, ghañayanniva punarindådayavilãnamandhakàram, nakùatramàlàmaõóitamukhãü kariõariü ni÷àkara iva paurandarãü di÷amàråóhaþ, prakañitavividhavihagavirutaistàlàvacaracàraõaiþ puraþsarairbàlo vasanta ivopavanaiþ kriyamàgakolàhalaþ, gandhatailàvasekasugandhinà tãpikàcakravàlàlokena kuïkumapañavàsadhålipañaleneva pi¤jarãkurvansakalaü lokam, utphullamallikàmuõóamàlàmadhyàdhyàsitakusuma÷ekhareõa ÷irasà hasanniva sapariveùakùapàkara kaumudãpradoùam, àtmaråpanirjitamakaraketukaràpahçtena nàrmukeõeva kausumena dàmnà viracitavaikakùakavilàsaþ, kusumasaurabhagarvabhràntabhramarakulakalakalapralàpasubhagaþ pàrijàta iva jàtaþ ÷riyà saha punaravatàrito medinãm, navavadhåvadanàvalokanakutåhaleneva kçùyamàõahçdayaþ patanniva mukhena pratyàsannalagno grahavarmà / ràjà tu tamupadvàramàgataü caraõàbhyàmeva ràjacakrànugamyamànaþ sasutaþ pratyujjagàma / avatãrõaü ca taü kçtanamaskàraü manmathamiva màdhavaþ prasàritabhujo gàóhamàliliïga / yathàkramaü pariùvaktaràjyavardhanaharùaü ca haste gçhãtvàbhyantaraü ninye / svanirvi÷eùàsanadànàdinà cainamupacàreõopacacàra / na ciràcca gambhãranàmà nçpateþ praõayã vidvàndvijanamà grahavarmàõamuvàca--"tàta! tvàü pràpya ciràtkhalu ràjya÷riyà ghañitau tejomayau sakalajagadgoyamànabudhakarõànandakàriguõagaõau somasåryavaü÷àviva puùyabhåtimukaravaü÷au / prathamameva kaustubhamaõiriva guõaiþ sthito 'si hçdaye devasya / idànãü tu ÷a÷ãva sirasà parame÷vareõàsi voóhavyo jàtaþ' iti / evaü vadatyeva tasminnçpamupasçtya mauhårtikàþ "deva! samàsãdati lagnavelà / vrajatu jàmàtà kautukagçham' ityåcuþ / atha narendreõa "uttiùñha, gaccha' iti gadito grahavarmà pravi÷yànta puraü jàmàtçdar÷anakutåhalinãnàü strãõàü patitàni locanasahasràõi vikacanãlakuvalayavanànãva laïghayannàsasàda kautukagçhadvàram / nivàritaparijana÷ca pravive÷a / atha tatra katipayàptapriyasakhãsvajanapramadàpràyaparivàràm, aruõàü÷ukàvaguõñhitamukhãü prabàtasaüdhyàmiva svaprabhayà niùprabhànpradãpakànkurvàõàm atisaukumàrya÷aïkiteneva yauvanena nàtinirbharamupagåóhàm, sàdhvasanirudhya mànahçdayade÷aduþkhamuktairnibhçtàyataiþ svasitairapayàntaü kumàrabhàvamivànu÷ocantãm, atyutkampinãü patanabhiyeva trapayà niùpandaü dhàryamàõàm, hastatàmarasapratipakùamàsannagrahaõaü ÷a÷inamiva rohiõãü bhayavepamànamànasàmavalokayantãm, candanadhavalatanulatàm, jyotsnàdànasaücitalàvaõyàtkumudinãgarbhàdiva prasåtàm, kumumàmodanirhàriõãü vasantahçdyàdiva nirgatàm, niþ÷vàsaparimalàkçùñamadhurakulà malayamàrutàdivotpannam, kçtakandarpànusaraõàü ratimiva punarjàtàm, prabhàlàvaõyamadasaurabhamàdhuryaiþ kaustubha÷a÷imadiràpàrijàtàmçtaprabhavaiþ sarvaratnaguõairaparàõiva suràsurasùà ratnàkareõa kalpitàü ÷riyam, snigdhena bàlikàlokena sitasiraõamarakataprabhàharita÷àdvalena kapolasthalãtalena vinodayantãmiva hàriõãü locanacchàyàm, adhomukhaü varakautukàlokanàkulaü muhurmuhuþ kutamukhannamanaprayatnaü sakhãjanaü hçdayaü ca nirbhartsayantã vadhåmapa÷yat / pravi÷antameva taü hçdayacauraü vadhvà samarpitaü jagràha kandarpaþ / parihàsasmeramkhãbi÷ca nàrãbhiþ kautukagçhe yadyatkàryate jàmatàtà tattatsarvamatipe÷alaü cakàra / kçtapariõayànuråpave÷aparigrahàü gçhãtvà kare vadhåü nirjagàma jagàma ca navasudhàdhavalà nimantritàgataistuùàra÷ailopatyakàmiva tryambakàmbikàvivàhàhåtairbhåbhçdbhiþ parivçtàm, sekasukumàrayavàïkuradanturaiþ pa¤càsyaiþ kala÷aiþ komalavarõikàvicitrairamitramukhai÷ca maïgalyaphalahastàbhira¤jalikàrikàbhirådbhàsitaparyantàm, upàdhyàyopadhãyamànendhanadhåmàyamànàgnisaüdhukùamàkùaõikopadraùñçdvijàm, upakç÷ànunihitànupahataharitaku÷àm saünihitadçùadajinàjyasruvasamitpålãnivahàm, nåtana÷årpàrpita÷yàmala÷amãpalà÷ami÷ralàjahàsinãü vedãm / àruroha ca tàü divamiva sajyotsnaþ ÷a÷ã / samutsasarpa ca vellitàruõa÷ikhàpallavasya ÷ikhinaþ kusumàyudha iva ratidvitãyo raktà÷okasya samãpam / hute ca hutabhuji pradakùiõàvartapravçttàbhirvadhåvadanavilokanakutåhalinãbhiriva jvàlàbhireva saha pradakùiõaü babhràma / pàtyamàne ca làjà¤jalau nakhamayåkhadhavalitatanuradçùñapårvavadhåvararåpavismayasmera ivàdçsyata vibhàvasuþ / atràntare svacchakapolodarasaükràntamanalapratibimbamiva nirvàpayantã sthålamuktàphalavikalabàùpabindusaüdohada÷itadurdinà nirvadanavikàraü ruroda vadhåþ / uda÷ruvilocanànàü ca bàndhavavadhånàmudapàdi mahànàkrandaþ / parisamàpitavaivàhikakriyàkalàpastu jàmàtà vadhvà smaü praõanàma ÷va÷urau / pravive÷a ca dvàrapakùalikhitaratipratidaivataü, praõayibhiriva prathamapraviùñairalikulaiþ kçtakolàhalam, alikulapakùapavanapreïkholitaiþ karõotpalaprahàrabhayaprakampitairiva maïgalapradãpaiþ prakà÷itam, ekade÷alikhitastabakitaraktà÷okatarutalabhàjàdhijyacàpena tiryakkåõitanetratribhàgeõa ÷aramçjåkurvatà kàmadevenàdhiùñhitam, ekapàr÷vanyastena kà¤canàcàmarukeõetarapàrsvavatinyà ca dànta÷apharukadhàriõyà kanakaputrikayà sàkùàllakùmyevoddaõóapuõóarãkahastayà sanàthena sopadhànena svàstãrõena ÷ayanena ÷obhamànam, ÷ayanasirobhàgasthitena ca kçtakumuda÷obhena kusumàyudhasàhàyakàyàgatena ÷a÷ineva nidràkala÷ena ràjatena viràjamànaü vàsagçham / tatra ca hrãtàyà navavadhåkàyàþ paràïmukhaprasuptàyà maõibhittidarpaõeùu mukhapratibimbàni prathamàlàpàkarõanakautukàgatagçhadevatànanànãva maõigavàkùakeùu vãkùamàõaþ kùaõadàü ninye / sthitvà ca ÷va÷urakule ÷ãlenàmçtamiva ÷va÷råhçdaye varùannabhinavàbhinavopacàrairapunaruktànyànandamayàni da÷a dinàni, dattvà ca ràjadauvàrikamiva ràjakule raõaraõakaü yautakaniveditànãva ÷ambalànyàdàya hçdayàni sarvalarokasya kathaïkathamapi visarjito nçpeõa vadhvà saha svade÷amagamaditi / iti ÷rãmahàkavibàõamaññakçtau harùacarite cakravartijanmavarõanaü nàma caturtha ucchvàsaþ/