Bana: Harsacarita, Ucchvasa 3 Input by members of the Sansknet project (formerly: www.sansknet.org) This GRETIL version has been converted from a custom Devanagari encoding. Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ tçtãya ucchvàsaþ nijavarùàhitasnehà bahubhaktajanànvitàþ / sukàlà iva jàyante prajàpuõyena bhåbhujaþ // 3.1 // sàdhånàmupakartu lakùmãü draùñuü vihàyasà gantum/ na kutåhalikasyamana÷caritaü ca mahàtmanàü ÷rotum // 3.2 // atha kadàcidviralitabalàhake, càtakàtaïkakàriõi kvaõatkàdambe, darduradveùa mayåramadamuùi, haüsapathikasàrthasarvàtithau, dhautàsinibhanabhasi, bhàsvarabhàsvati, ÷uci÷a÷ini, taruõatàràgaõe, galatsunàsãra÷aràsane, sãdatsaudàmanãdàmni, dàmodaranidràdruhi, drutavaidåryavarõàrõasi ghårõamànamihikàlaghumeghamoghamaghavati, nimãlannãpe, niùkusumakuñaje, nirmukulakandale, komalakamale, madhusyandãndãvare, kahlàràhlàdini, ÷ephàlikà÷ãtalãkçtani÷e, yåthikàmodini, modamànakumudàvadàtada÷adi÷i, saptacchadadhålidhåsaritasamãre, svabakilabandhurabandhåkàvadhyamànàkàõóasadhye, nãràjitavàjini, uddàmadantini darpakùãbaukùake, kùãyamàõapaïkacakravàle, bàlapulinapallavitasindhurodhasi, pariõàmà÷yàna÷yàmàke, janitapriyaïgama¤jarãrajasi, kañhoritatrapusatvaci, kusumasmera÷are, ÷aratsamayàrambhe ràj¤aþ samãpàdvàõo bandhåndraùñuü punaràpi taü bràhnaõàdhivàsamagàt / samupalabdhabhåpàlasaümànàti÷ayaparituùñàstvasya j¤àtayaþ ÷làghamànà niryayuþ / krameõa ca kàü÷cidabhivàdayamànaþ, ka÷cidabhivàdyamànaþ, kai÷cicchirasi cumbyamànaþ, kàü÷cinmårdhni samàjighran, kai÷cidàliïgyamànaþ, kàü÷cidàliïgan, anyairà÷iùànugçhyamàõaþ, parànanugçhõan, bahubandhumadhyavartã paraü mumude / saübhràntaparijanopanãtaü càsanamàsãnaùu guruùu bheje / bhajamàna÷càrcàdisatkàraü nitaràü nananda / prãyamàõena ca manasà sarvàüstànparyapçcchart--"kàccadetàvato divasànsu kano yåyam? apratyåhà và samyakkaraõaparitoùitadvijacakrà kràtavã kriyà kriyate? yayàvadavikalamantrabhà¤ji bhu¤jate và havãüùi hutabhujaþ? yathàkàlamadhoyate và bañavaþ? pratidinamavicchinno và vedàbhyàsaþ? kaccitsa eva cirantano yaj¤avidyàkarnaõyabhiyogaþ? tànyeva vyàkaraõe parasparaspardhànubandhàbandhyadivasadar÷itàdaràõi vyàkhyànamaõóalàni, saiva và puràtãnã parityaktànyakartavyà pramàõagoùñhã, sa eva và mandãkçtetara÷àstraraso mãmàüsàyàmatirasaþ? kaccitta evàbhinavasubhàùitasudhàvarùiõaþ kàvyàlàpàþ?' iti / atha te tamåcu-"tàta! saütoùajuùàü satatasaünihitavidyàvinodànàü vaitànavahnimàtrasahàyànàü kiyanmàtraü na kçtyaü sukhitayà sakalabhuvanabhujibhçjaïgaràjadehadãrghe rakùati kùitiü kùitibhuje / sarvathà sukhina eva vayam, vi÷eùeõa tu tvayi vimuktakausãdye parame÷varapàr÷vavartini vetràsanamadhitiùñhati / sarve ca yathà÷akti yathàvibhavaü yathàkàla ca saüpàdyante viprajanocitàþ kriyàkalàpàþ' ityevamàdibhiràlàpaiþ skandàvàravàrtàbhi÷ca ÷ai÷avàtikràntakrãóànusmaraõaiþ pårvajakathàbhi÷ca vinoditamanàstaiþ saha suciramatiùñhat / utthàya ca madhyandine yathàkriyamàõàþ sthitãrakarot / bhuktavantaü ca ta sarve j¤àtayaþ paryavàrayan / atràntare dukålapaññaprabhave ÷ikhaõóyapàïgapàõóunã pauõóre vàsasã vasànaþ snànàvasànasamaye vanditayà torthamçdà gorocanayà ca racitatilakaþ, tailàmalakamasçõitamauliþ, anuccacåóàcumbinà nibijena kusumàpoóakena samudbhàsamànaþ, asakçdupayuktatàmbålavimalàdhararàgakàntiþ, eka÷alàkà¤janajanitalocanaruciþ, acirabhuktaþ, vinãtamàryaü ca veùaü dadhànaþ, pustakavàcakaþ sudçùñiràjagàma / nàtidåravartinyàü càsandyàüniùasàda / sthitvà ca mudårtamiva tatkàlàpanãtasåtraveùñanamapi nakhakiraõairmçdumçõàlasåtrauravàveùñitaü pustakaü puronihita÷ara÷alàkàyantrake nidhàya, pçùñhataþ sanãóasaüniviùñàbhyàü madhukarapàràvatàbhyàü vaü÷ikàbhyàü datte sthànake pràbhàtikaprapàñhakacchedacihnãkçtamantaraü patramutkùipya, gçhãtvà ca katipayapatralaghvãü kapàñikàm kùàlayanniva maùãmalinànyakùaràõi dantakàntibhiþ, arcayanniva sitakusumamuktibhirgrantham, mukhasaünihitasarasvatãnåpuraravairiva gamakairmadhurairàkùipanmanàüsi ÷rotéõàü gãtyà pavamànaproktaü puràõaü papàñha / tasmiü÷ca tathà ÷rutisubhagagãtigarbhaü pañhati sudçùñau nàtidåravartã vandã såcãbàõastàramadhureõa gãtidhvanimanuvartamànaþ svareõedamàryàyugalamagàyat-- tadapi munigãtamatipçthu tadapi jagadvyàpi pàvanaü tadapi/ harùacaritàdabhinnaü pratibhàti hi me påràõamidam // 3.3 // vaü÷ànugamavivàdi sphuñakaraõaü bharatamàrgabhajanaguru/ ÷rãkaõñhaviniryàta gãtamidaü harùaràjyamiva // 3.4 // tacchrutvà bàõasya catvàraþ pitàmahamukhapajhà iva vedàbhyàsapàvatritamårtayaþ, upàyà iva sàmaprayogalalitamukhàþ, gaõapatiþ, adhipatiþ, tàràpatiþ, ÷yàmala iti pitçvyaputrà bhràtaraþ, prasannavçttayaþ, gçhãtavàkyàþ, kçtagurupadanyàsàþ, nyàyavàdinaþ, sukçtasaügrahàbhyàsaguravo labdhasàdhu÷abdà loka iva vyàkaraõe 'pi sakalapuràõaràjarùicaritàbhij¤àþ, mahàbhàratabhàvitàtmànaþ, viditasakaletihàsàþ, mahàvidvàüsaþ, mahàkavayaþ, mahàpuruùavçttàntakutåhalinaþ, subhàùita÷ravaõarasarasàyanàþ, vitçùõàþ, vayasi vacasi ya÷asi tapasi sadasi mahasi vapuùi yajuùi ca prathamàþ, pårvameva kçtasaügaràþ, vivakùavaþ, smitasudhàdhavalitakapolodaràþ, parasparasya mukhànivyalokayan / atha teùàü kanãyànkamaladaladãrghalocanaþ ÷yàmalo nàma bàõasya preyànpràõànàmapi va÷ayità dattasaüj¤astaiþ sapraõayaü da÷anajyotsnàsnapitakakubhà mukhendunà babhàùe--"tàta bàõa! dvijànàü ràjà gurudàragrahaõamakàrùãt puråravà bràhnaõadhanatçùõayà dayitenàyuùà vyayujyata / nahuùaþ parakalatràbhilàùà mahàbhujaïga àsãt / yayàtiràhitabràhnaõãpà¤igrahaõaþ papàta / sudyumnaþ strãmaya evàbhavat / somakasya prakhyàtà jagati jantuvadhanirghçõatà / màndhàtà màrgaõavyasanena saputrapautro rasàtalamagàt / purukutsaþ kutsitaü karma tapasyannapi mekalakandhakàyàmakarot / kuvalayà÷vo bhujaïgalokaparigrahàda÷vatarakanyàmapi na parijahàra / pçthuþ prathamapuruùakaþ paribhåtavànpçthivãm / nçgasya kçkalàsabhàve 'pi varõasaükaraþ samadç÷yata / saudàsena narakùità payàkulãkçtà kùiti / nalamava÷àkùahçdayaü kalirabhibhåtavàn / savaraõo mitraduhitari viklavatàmagàt / da÷aratha iùñaràmonmàdena mçtyumavàpa / kàrtavãryo gobràhnaõàtipãóanena nidhanamayàsãt / marutta iùñavahusuvarõako 'pi debadvijabahumato na babhava / ÷antanurativyasanàdekàkã viyukto vàhinyà vipine vilalàpa / pàõóurvanamadhyagato matsya iva madanarasàviùñaþ pràõànmumàca / yudhiùñhiro gurubhayaviùaõõahçdayaþ samara÷irasi satyamutsçùñavàn / itthaü nàsti ràjatvamapakalaïgamçte devadevàdamataþ sarvadvãpabhåjo harùàt / asya hi bahånyà÷caryàõi ÷råyante / tathà hi-atra balajità ni÷calãkçtà÷calantaþ kçtapakùàþ kùitibhçtaþ / atra prajàpatinà ÷eùabhogimaõóalasyopari kùaõà kçtà / atra puruùottamena sindhuràjaü pramathya lakùmãràtmãkçtà / atra balinà mocitabhåbhçdveùñano mukto mahànàgaþ / atra devenàbhiùiktaþ kumàraþ / atra svàminaikaprahàrapàtitàràtinà prakhyàpità ÷aktiþ / atra narasiühena svahastavi÷asitàràtinà prakañãkçto vikramaþ / atra parame÷vareõa tuùàra÷ailabhuvo durgàyà gçhãtaþ karaþ / atra lokanàthena di÷àü mukheùu parikalpità lokapàlàþ, sakalabhuvanako÷a÷càgrajanmanàü vibhaktaþ, ityevamàdayaþ prathamakçtayugasyeva dç÷yante mahàsamàrambhàþ / ato 'sya sugçhãtanàmnaþ puràyarà÷eþ pårvapuruùavaü÷ànukrameõàditaþ prabhçti caritamicchàmaþ ÷rotum / sumahànkàlo naþ ÷u÷råùamàõànàm / ayaskàntamaõaya iva lohàni nãrasaniùñhuràõi kùullakànàmapyàkarùanti manàüsi mahatàü guõàþ, kimuta svabhàvasarasamçdånãtareùàm / kasya na dvitãyamahàbhàrate bhavedasya carite kutåhalam? àcaùñà bhabàn / bhavatu bhàrgavo 'yaü vaü÷aþ ÷ucinànena puõyaràjarùicarita÷ravaõena sutaràü ÷ucitaraþ, ityevamabhidhàya tåùõãmabhåt / bàõastu vihasyàbravãt--àrya! na yuktyanuråpamabhihitam / aghañamànamanorathamiva bhavatàü kutåhalamavakalpayàmi / ÷akyà÷akyaparisaükhyàna÷ånyàþ pràyeõa svàrthatçùaþ / paraguõànuràgiõã priyajanakathà÷ravaõarasarabhasamohità ca manye mahatàmapi matirapaharati pravivekam / pa÷yatvàryaþ kva paramàõuparimàõaü bañuhçdayam, kva samastabrahnastambhavyàpi devasya caritam? kva pàramitavarõarvçttayaþ katipaye ÷abdàþ, kva saükhyàtigàstadguõàþ? sarvaj¤asyàpyayamaviùayaþ, vàcaspaterapyagocaraþ, sarasvatyà apyatibhàraþ, kimutàsmadvidhasya? kaþ khalu puruùàyuùa÷atenàpi ÷aknuyàdavikalamasya caritaü varõayitum? ekade÷e tu yadi kutåhalaü vaþ, sajjà vayam / iyamadhigatakatipayàkùaralavaladhãyasã jihvà kvopayogaü gamiùyati? bhavantaþ ÷rotàraþ / vaõyate harùacaritam / kimanyat / divasaþ pa÷càllambanamànakapilakiraõajañàbhàrabhàsvaro bhagavànbhàrgavaràma iva samantapa¤cakaru dheramahàhrade nimajjati sadhyàràgapañale påùà / ÷vo nivedayitàsmi iti / sarve ca te "tathà' iti pratyapadyanta / nàticiràdutthàya saüdhyàmupàsituü ÷oõamayàsãt / atha madhumadapallavitamàlavãkapolakomalàtape mukulite 'hni, kamalinãmãlanàdiva lohitatame tamolihi ravau lambamàne, ravirathaturagamàrgànusàreõa yamamahiùa iva dhàvati nabhasi tamasi, krameõa ca gçhatàpasakuñorakapañalàvalambiùu raktàtapacchedaiþ saha sahçteùu valkaleùu, kalikalmaùamuùi muùõati gaganamagnihotradhàmadhåme, saniyame yajamànajane manauvratini, vihàravelàvilole paryañati patnãjane, vikãryamàõaharita÷yàmàka÷àlipålikàsu dugdhàsu homakapilàsu, håyamàne vaitànatanånapàti, påtaviùñaropaviùñe kçùõàjinajañile jañini japati bañujane, brahnàsanàdhyàsini dhyàyati yogigaõe, tàladhvanidhàvamànànantàntevàsini alasavçddha÷rotriyànumatena galadgranthadaõóakodgàriõi sadyàü samavadhàrayati vañharaviñabañusamàje, samunjjati ca jyotiùi tàrakàkhye khe, pràpte pradoùàrambhe bhavanamàgatyopaviùñaþ snigdhairbandhubhi÷ca sàrdha tayaiva goùñhayà tasthau / nãtaprathamayàma÷ca gaõapaterbhavane parikalpitaü ÷ayanãyamasevata / itareùàü tu sarvaùàü nimãlitadç÷àmapyanupajàtanidràõàü kamalavanànàmiva såryodayaü pratipàlayatàü kutåhalena kathamapi sà kùapà kùayamagacchat / atha yàminyàsturye yàma pratibuddhaþ sa eva bandã ÷lokadvayamagàyat-- "pa÷càdaïghriü prasàrya trikanativitata dràghayitvàïgamuccair àsajyàbhugnakaõñho mukhamurasi sañà dhçlidhåmrà vidhåya / ghàsagràsàbhilàùàdanavaratacalatprothatuõóasturaïgo mandaü ÷abdàyamàno vilikhati ÷ayanàdutthitaþ kùmàü khureõa' // 3.5 // kurvannàbhugnapçùñho mukhanikañakañi kandharàmàtira÷cãü lolenàhanyamànaü tuhitakaõamucà ca¤catà kesareõa / nidràkaõóåkaùàyaü kaùati nibióita÷rotra÷uktisturaïgas tvaïgatpakùmàpralagnagantanuvusakaõaü koõamakùõaþ khureõa // 3.6 // bàõastu tacchratbà samutsçjya nidràmutthàya pkùàlya vadanamupàsya ca bhagavatãü saüdhyàmudite ca bhagavati savitari gçhãtatàmbålastatraivàtiùñhat / atràntare sarve 'sya j¤àtayaþ samàjagmuþ, parivàye càsàücakrire / asàvapi pårvoddhàtena viditàbhipràyasteùàü puro harùacaritaü kathayitumàrebhe-- ÷råyatàm--asti puõyakçtàmadhivàso vàsavàvàsa iva vasudhàmavatãrõaþ satatamasakãrõavarõavyavahàrasthitiþ kçtayugavyavasthaþ, sthalakamalabahalatayà potronmålyamànamçõàlairudgãtamedinãsàraguõairiva kçtamadhukarakà làhalairharullikhyamànakùetraþ, j¤ãrodapayaþ pàyipayodasiktàbhiriva puõórekùuvàñasaütatibhirnirantaraþ, pratidi÷amapårvaparvatakairiva khaladhànadhàmabhirvibhajyamànaiþ sasyakåñaiþ saükañasakalasãmàntaþ, samantàduddhàtaghañãsicyamànairjãrakajåñairjañilitabhåmiþ, urvaràvarãyobhiþ ÷àleyairalaïkçtaþ, pàkavi÷aràruràjamàùanikarakirmãritai÷casphuñitamudgaphalako÷ãkapi÷itairgodhåmadhàmabhiþ sthalãpçùñhairadhiùñhitaþ, mahiùapçùñhapratiùñhitagàyadgopàlapàlitai÷ca kãñapañalalampaña cañakànusçtairavañughañitaghaõñàghañãrañitaramaõãyairañadbhirañavãü haravçùabhapãtamàmayà÷aïkayàbahudhà vibhaktaü kùãrodamiva kùãraü kùaradbhirbàùpacchedyatçõatçptairgodhanairdhavalitavipinaþ, vividhamakhahomadhåmàndha÷atamanyumuktairlocanaurava sahasrasaükhyaiþ kçùõa÷àraiþ ÷àrãkçtodde÷aþ, dhavaladhåmimucà ketakãvanànàü rajobhiþ pàõóurãkçtaiþ prathamoddhålanabhasmadhåsaraiþ ÷ivapurasyeva prave÷aiþ prade÷airupa÷obhitaþ, ÷àkakandala÷yàmalitagràmopakaõñhakà÷yapãpçùñhaþ, pade pade karabhapàlãbhiþ pãlupallavaprasphoñitaiþ karapuñapãóitakomalamàtuluïgàdalarasopaliptaiþ svecchàvicitakuïkumakesarakçtapuùpaprakaraiþ pratyagraphalarasapànasukhasuptapathikairvanadevatàdãyamànàmçtarasaprapàgçhairiva dràkùàlatàmaõóapaiþ sphuratphalànàü ca bãjalagna÷ukaca¤cu ràgàõàmiva samàråóhakapikulakapolasaüdihyamànakusumànàü dàóamãnà vanairvilobhanãyopanirgamaþ, vanapàlapãyamànanàrikelarasàsavai÷ca pathikalokalupyamànapiõóakharjårairgolàïgalalihyamànamadhuràmodapiõóãrasai÷cakoraca¤cujarjaritàrukairupavanairabhiràmaþ, tuïgàrjunapàloparivçtai÷ca gokulàvatàrakaluùitakålakãlàlairadhvaga÷ata÷araõyairaraõyavaruõadharàbandhairavadhyavanarandhraþ, karabhãyakumàrakapàlyamànairauùñrakairaurabhrakai÷ca kçtasaübàdhaþ, di÷i di÷i ravirathaturagavilobhanàyaiva viloñhanamçditakuïku masthalãrasasamàlabdhànàmutprothapuñairunmukhairudara÷àyiki÷orakajavajananàya prabha¤janamiva càpibantãnàü vàtahariõãnàmiva svacchandacàriõãnàü vaóavànàü vçndairvicaradbhiràcitaþ, anavaratakratudhåmàndhakàrapravçttairhaüsayåthairiva guõairdhavalitabhuvanaþ, saügãtagatamurajaravamattairmayårairiva vibhavairmukharitajãvalokaþ, ÷a÷ikaràvadàtavçttairmuktàphalairiva guõibhiþ prasàdhitaþ, pathika÷atavilupyamànasphãtaphalairmahàtarubhiriva sarvàtithibhirabhigamanãyaþ, mçgamadaparimalavàhimçgaromàcchàditairhimavatpàdairiva mahattaraiþ sthi rãkçtaþ, proddaõóasahasrapatropaviùñadvijottamairnàràyaõanàbhimaõóalairiva toyà÷ayairmaõóitaþ, mathitapayaþpravàhaprakùàlitakùitibhiþ kùãrodamathanàrambhairiva mahàghoùaiþ pårità÷aþ ÷rãkaõñho nàma janapadaþ / yatra tretàgnidhåmà÷rupàtajalaj¤àlità ivàkùãyanta kudçùñayaþ / pacyamànacayaneùñakàdahanadagdhànãva nàdç÷yanta duritàni / chidyamànayåpadàrupara÷upàñita iva vyadãryatàdharmaþ / makha÷ikhidhåmajaladharàdhàràdhauta iva nanà÷a varõasaükaraþ / dãyamànanekagosahasra÷çïgakhaõóyamàna ivàpalàyata kaliþ / suràlaya÷ilàghaññanañaïkanikaranikçtà iva vyadãryanta vipadaþ / mahàdànavidhànakalakalàbhidrutà iva pràdravannupadravàþ / dopyamànasatramahànasasahasrànalasatàpità iva vyalãyanta vyàdhayaþ, vçùavivàhaprahatapuõyapañahapañurava tràsità iva nopàsarpannapamçtyavaþ saütatabrahnaghoùabadhirãkçtà ivàpajagmurãtayaþ / dharmàdhikàraparibhåtamiva na pràbhavaddurvaivam / tatra caivaüvidhe nànàràmàbhiràmakusumagandhaparimalasubhago yauvanàrambha iva bhuvanasya, kuïkumamalanapi¤jiritabahumahiùãsahasra÷obhito 'ntaþpuranive÷a iva dharmasya, marududdhåyamànacamarãbàlavyajana÷atadhavalitaprànta ekade÷a iva suraràjyasya, jvalanmakha÷ikhisahasradãpyamànada÷adigantaþ ÷ivirasaünive÷a iva kçtayugasya; pajhàsanasthitabrahnarùidhyànàdhãyamànasakalàku÷alapra÷amaþ prathamo 'vatàra iva brahnalokasya, kalakalamukharamahàvàhinã÷atasaükulo vipakùa ivottarakuråpaõàm, ri÷varamàrgaõasaütàpànabhij¤asakalajano vijigãùuriva tripurasya, sudhàrasasiktadhavalagçhapaïktipàõóuraþ pratinighiriva candralokasya, madhumadamattakà÷inãbhåùaõaravabharitabhuvano nàmàbhihàra iva kubera nagarasya, sthàõvã÷varàkhyo janapadavi÷eùaþ / yastapovanamiti munibhiþ, kàmàyatanamiti ve÷yàbhiþ, saügãta÷àleti làsakaiþ, yamanagaramiti ÷atrubhiþ, cintàmaõibhåmirityarthibhiþ vãrakùetramiti ÷astropajãvibhiþ, gurukulamiti vidyàrthibhiþ, gandharvanagaramiti gàyanaiþ, vi÷vakarmamandiramiti vij¤ànibhiþ, làbhabhåmiriti vandehakaiþ, dyåtasthànamiti bandhibhiþ, sàdhusamàgama iti sadbhiþ, vajrapa¤jaramiti ÷araõàgataiþ, viñagoùñhãti vidagdhaiþ, sukçtapariõàma iti pathikaiþ, asuravivaramiti vàtikaiþ ÷àkyà÷rama iti ÷amibhiþ, apsaraþpuramiti kàmibhiþ, mahotsavasamàja iti càraõaiþ, vasudhàreti ca viprairagçhyata / yatra ca màtaïgàminyaþ ÷ãlavatya÷ca, gauryo vibhavaratà÷ca, ÷màmàþ pajharàgiõya÷ca, dhavaladvija÷ucivadanà madiràmodi÷vasanà÷ca, candrakàntavapuùaþ ÷irãùakomalàïgaya÷ca, abhujaïgagamyàþ ka¤cukinya÷ca, pçthukalatra÷riyo daridramadhyakalità÷ca, làvaõyavatyo madhurabhàùiõya÷ca, apramattàþ prasannojjvalamukharàgà÷ca akautukàþ prauóhà÷ca pramadàþ / yatra ca pramadànàü cakùureva sahajamuõóamàlàmaõóanaü bhàraþ kuvalayadaladàmàni, alakapratibimbànyeva kapãlatalagatànyakliùñàþ ÷ravaõàvataüsàþ panaruktàni tamàlakisalayàni, priyakathà eva subhagàþ karõàlakàrà àóambaraþ kumóalàdiþ, kapolà eva satatamàlokakàrakà vibhavo ni÷àsu maõipradopàþ surabhiniþsvàsàkçùñaü madhukarakulameva ramaõãyaü mukhàvaraõaü kulastrãjanàcàro jàlikà, vàõyeva madhuratarà vãõà bàhyavij¤ànaü tantrãtàóanam, hàsà evàti÷ayasurabhayaþ pañavàsà nirarthakàþ karpårapàüsavaþ, adharakàntivisara evojjvalataro 'ïgaràgo nirguõo làvaõyakalaïkaþ kuïkumapaïkaþ, bàhava eva komalatamàþ, parihàsaprahàravetralatà niùprayojanàni mçõàlàni, yauvanoùmasvedabindava eva vidagdhàþ kucàkakçtayo hàràstu bhàràþ, ÷roõya eva vi÷àlasphañika÷ilàtalacaturasrà ràgiõàü vi÷ramakàraõamanimittaü bhavanamaõivedikàþ / kamalalaubhanilànànyalikulànyeva mukharàõi padàbharaõakàni niùphalànãndranãlamaõinåpuràõi / nåpuraravàhçtà bhavanakalahaüsà eva samucitàþ saücaraõasahàyà ai÷varyaprapa¤càþ parijanàþ / tatra ca sàkùàtsahasràkùa iva sarvavarõadharaü dhanurdadhànaþ, meramaya iva kalyàõaprakçtitve, mandaramaya iva lakùmãsamàkarùaõe, jalanidhimaya iva maryàdàyàm, àkà÷amaya iva ÷abdapràdurbhàve, ÷a÷imaya iva kalàsaügrahe, vedamaya ivàkçtrimàlàpatve, dharaõimaya iva lokadhçtikaraõe, pavanamaya iva sarvapàrthivarajovikàraharaõe, gururvacasi, pçthururasi, vi÷àlo manasi, janakastapasi, suyàtrastejasi, sumantro rahasi, budhaþ sadasi, arjuno ya÷asi, bhãùmo dhanuùi, niùadho vapuùi, ÷atrughnaþ samare, ÷åraþ ÷årasenàkramaõeda÷aþ prajàkarmaõi, sarvàdiràjatejaþpu¤janirmita iva ràjà puùyabhåtiriti nàmnà babhåva / pçùunà gauriveyaü kçteti yaþ spardhamàna iva mahãü mahiùãü cakàra / nisargasvairiõã svarucyanurodhinã ca bhavati hi mahatàü matiþ / yatastasya kenacidanupadiùñà sahajaiva ÷ai÷avàdàrabhyànanyadevatà bhagavati, bhaktisurabhe, bhuvanabhçti, bhåtabhàvane, bhavacchidi, bhave bhåyasã bhaktirabhåt / akçtavçùabhadhvajapåjàvidhirna svapne 'pyàhàramakarot / ajam, ajaram, amaragurum, asurapuraripum, aparitagaõapatim, avaladuhitçpatim, akhilabhuvanakçtacaraõanatim, pa÷åpatiü prapanno 'nyadevatà÷ånyamanyata tralokyam / bhartçcittànuvartinya÷cànujãvinàü prakçtayaþ / tathà hi-gçhe gçhe bhagavànapåjyata khaõóapara÷uþ / vavurasya homàlavàlànalavilãyamànabahalaguggulu gandhagarbhàþ snapanakùãra÷ãkarakùodakùàriõo vilvapallavadàmadalodvàhinaþ puõya viùayeùu vàyavaþ / ÷ivasaparyàsamucitairupàyanaiþ pràbhçtai÷ca pauràþ pàdopajãvinaþ sacivàþ svabhujabalanirjità÷ca karadãkçtà mahàsàmantàstaü siùevire / tathà hi-kailàsakåñadhavalaiþ kanakapatralàlaïkçtaviùàõakoñibhirmahà paññai÷cayamaõiyaùñipradãpai÷cabrahnasåtrai÷ca mahàrhamàõikyakhaõóakhacitai÷ca mukhakoùaiþ paritoùamasya manasi cakruþ / antaþpuràõyapi svayamàrabvabàleyataõóulakaõóanàni devagçhopalepanalohitatarakarakisalayàni kusumagrathanavyagrasamastaparijanàni tasyàbhilaùitamanvavartanta / tathà ca paramamàhe÷varaþ sa bhåpàlo lokataþ ÷u÷ràva bhuvi bhagavantamaparamiva sàkùàddakùamakhamathanaü dàkùiõàtya bahuvidhavidyàprabhàvaprakhyàtairguõaiþ ÷iùyairivànekasahasrasaükhyairvyàptamartyalokaü bhairavàcàryanàmànaü mahà÷aivam / upanayanti hi hçdayamadçùñamapi janaü ÷ãlasaüvàdàþ / yataþ sa ràjà ÷ravaõasamakàlameva tasminbheravàcàrye bhagavati dvitãya iva kapardini dåragate 'pi garãyasãü babandha bhaktim / àcakàïkùa ca manoratharapyasya sarvathà dar÷anam / atha kadàcitparyaste 'stàcalacumbini vàsare 'ntaþpuravartinaü ràjànamapasçtya pratãhàrã vij¤àpitavatã--"deva! dvàri parivràóàste, kathayati ca bhairavàcàryavacanàddevamanupràpto 'smi' iti / ràjà tu tacchratvà sàdaram--"kvàsau? ànayàtraiva, prave÷ayainam' iti càbravãt / tathà càkarot pratãhàrã / na ciràcca pràüva÷antaü pràü÷um, àjànubhujam, bhaikùakùàmamapi sthålàsthibhiravayavaiþ pãvaramivopalakùyamàõam, pçthåttamàïgam, uttuïgavalibhaïgasthapuñalalàñam, nirmàüsagaõóakåpakam, madhubindupiïgalaparimaõóalàkùarm, iùadàvakradhoõam, ati pralambaikakarõapà÷am, alàbubãjavikañonnatadantapaïktim, turagànåka÷lathàdharalekham, lambacibukàyatataralapanam, aüsàvalambinà kàùàyeõa yogapaññakena viracitavaikakùakam, hçdayamadhyanibaddhagranthinà ca ràgeõeva khaõóa÷aþ kçtena dhàturasàruõena karpañena kçtottaràsaïgam, punaruktabàlapragrahaveùñanani÷calamålena baddhamçtpari÷odhanavaü÷atvaktitaunà kaupãnasanàtha÷ikhareõa kharjårapuñasamudgakagarbhãkçtabhikùàkapàlakena dàravaphalakatrayatrikoõatriyaùñiniviùñakamaõóalunà bahurupapàditapàdukàvasthànena sthålada÷àsåtraniyantritapustikàpålakena vàmakaradhçtena yogabhàrakeõàdhyàsitaskandham, itarakaragçhãtavetràsanaü maskariõamadràkùãt / kùitipatirapyugapatamucitena cainamàdareõànvagrahãt / àsãnaü ca papraccha--"kva bhairavàcàryaþ?' iti / sàdaranarapativacanamuditamatistu parivràñ tamupanagaraü sarasvatãtañavanàvalambini ÷ånyàyatane sthitamàcacakùe / bhåya÷càbabhàùe--"arcayati hi mahàbhàgaü bhagavànà÷ãrvatacasà' ityuktvà copaninye yogabhàrakàdàkçùya bhairavàcàryaprahitàni ratnavanti bahalàlokaliptàntaþ puràõi pa¤ca ràjatàni puõóarãkàõi / narapatistu priyajanapraõayabhaïgakàtaro dàkùiõyamanurudhyamàno grahaõalàghavaü ca laïghayitumasamartho dolàyamànena manasà sthitvà ciraü kathakathamapyatisaujanyanighnastàni jagràha / jagàda ca--"sarvaphalaprasavahetuþ ÷ivabhaktiriyaü no manorathadurlabhàni phalati phalàni / yenaivamasmàsu prãyate tatrabhagavànbhuvanagururbhairavàcàryaþ / ÷vo draùñàsmi bhagavantam' ityuktvà ca maskariõaü vyasarjayat / anayà ca vàrtayà paràü mudamavàpa / aparedyu÷ca pràtarevotthàya vàjinamadhiruhya samucchrita÷vetàtapatraþ samuddhåyamànadhavalacàmarayugalaþ katipayaireva ràjaputraiþ parivçto bhairavàcàryaü savitàramiva ÷a÷ã draùñuü pratasthe / gatvà ca ki¤cidantaraü tadãyamevàbhimukhamàpatantamanyatamaü ÷iùyamadrà÷rãt / apràkùãcca--"kva bhagavànàste?' iti / so 'kathayat--"asya jãrõamàtçguhasyotareõa bilvavàñikàmadhyàste' iti / gatvà ca taü prade÷amavatatàra turagàt / pravive÷a ca bilvavàñikàm / atha mahataþ kàrpañhikavçndasya madhye pràtareva snàtam, taddàùñapuùpikam, anuùñhitàgnikàryam, kçtabhasmarekhàparihàraparikare haritagomayopaliptakùititalavitate vyàghracarmaõyupaviùñam, kçùõakambalapràvaraõanibhenàsuravivaraprave÷à÷aïkayà pàtàlàndhakàràvàsamivàbhyasyantam, unmiùità vidyutkapilenàtmatejasà mahàmàüsavikrayakrãtena manaþ ÷ilàpaïkeneva ÷iùyalokaü limpantam, jayàkçtaikade÷alambamànarudràkùa÷aïkhaguñikenordhvabaddhena ÷ikhàpà÷ena badhnantamiva, vidyàvalepadurvidagdhànuparisaücarataþ siddhàn, dhavalakatipaya÷iroruheõa vayasà va¤capa¤cà÷ataü varùàõyatikràmantam, khàlityakùãyamàõa÷aïkalomale÷am, loma÷akarõa÷aùñalãprahe÷am, pçthulalàñatañam, tira÷yàmabhasmalañikà bahu÷aþ ÷irorghatadandhaguggulusaütàpasphuñitakapàlàsthipàõóuraràja ïkàmiva janayantam, sahajalalàñabalibhaïgasakocitakårcabhàgàü bamrubhàsaü bhråsaügatyà nirantaràmàyàminãmekàmiva bhrålekhàü bibhràõam, riùatkàcarakanãnikena raktàpàhganigantaü÷upratànena madhyadhvalabhàsendràyudhenevàtidãrgheõa locanayugalena parito mahàmaõóalamivànekavarõaràgamàlikhantam, sitapãtalohita pañàkàvali÷balam, ÷ivanalãmiva dikùu vikùipantam, tàrkùyatuõóakoñikubjàgraghoõam, dåravidãrõasçkkasaükùiptakapolam, ki¤ciddanturatayàsadàhçdayasaünihitaharaõaulicandràtapeneva nirgacchatà dantàlokena dhavala yantaü di÷aü jàlam, jihvàsrasthitasarva÷aivasaühitàtibhàraõeva manàkpralambitauùñham, pralamba÷ravamapàlãpreïkhitàbhyàü sphàñikakaõóalàbhyà ÷ukrabçhaspatibhyàmiva suràsuravijayavidyàsiddhi÷radvayànubadhyamànam, baddhavivi ghauùadhimantrasåtrapaïktinà sarohavalayene prakaùñh ÷aïkhaõóaü påùõao dantatamiva bhagavatà bhavena bhagne bhaktyà bhçùaõãkçtaü kalayantam, akhilarasakåpoda¤canaghañãyantramàlàmiva rudràkùamàlàü dakùiõena pàõinà bhramayantam, urasi dolàyamànenàpiïgalàgreõa kåñakacakalàpena saümàrjayantamivàntargataü nijarajonikaram, atinibióanãlalomamaõóalavicitaü ca dhyànalabdhena jyotiùà dagdhamiva hçdayade÷aü dadhànarm, iùatpra÷ithilavalibalayabadhyamànatundam, upayamànasphiïmàüsapiõóakam, pàõóurapavitrakùaumàvçkaupãnam, sàvaùñhambhaparyaïkabandhamaõóalitenàmçtaphena÷vetarucà yogapaññakena vàsukinevàpratihatà nekamantraprabhàvàvirbhåtena pradakùiõãkriyamõam, aruõatàbharasasukumàrataratalasya pàdayugalasya nirmalainaikhamayåkhajàlakairjarjarayantamiva mahànighànoddharaõarasena rasàtalam, toyakùàlita÷ucinà ÷autapàdukàyugale haüsamithuneneva bhàghãrathãtãrthayàtràparicayàgatenàmucchamànacaraõàntikam, ÷ikhara nikhàtakubjakàlàyasakaõñakena vaiõavena vi÷àkhikàdaõóena sarvavidyayayàsiddhivighnavinàyakàpanayanàïku÷eneva satatapàr÷vavartinà viràjamànam, abahubhàùiõaü mandahàsinaü sarvopakàriõaü kumàrabrahnacàriõam, atitapasvinam, mahàmanasvinaü sçtakrodhan, akç÷ànurodham, mahànagaramivàdãnaprakçti÷obhitam, merumiva kalpatarupaccavarà÷isukumàracchàyam, kailàsamiva pa÷upaticaraõarajaþpavitrita÷irasam, ÷ivalokamiva màhe÷varagaõànuyàtam, jalanidhimivànekanadanadãsahasraprakùàlita÷arãram, jàïnavãpravàhamiva bahu puõyatãrthasthàna÷åcim, dhàma dharmasya, tãrthaü tathyasya, ko÷aü ku÷alasya, pattanaü påtatàyàþ ÷àlà ÷olasya, kùetraü kùamàyàþ ÷àleyaü ÷alãnatàyàþ, pattanaü påtatàyàþ, ÷àlà ÷olasya, kùetraü kùamàyàþ ÷àleyaü ÷àlãnatàyàþ, sthànaü sthiteþ, àdhàraü dhçteþ àkaraü karuõàyàþ, niketana kautukasya, àràmaü ràmaõeyakamya, pàsàdaü prasàdasya, àgàraü gauravasya, samàja saujanyasya, saübhavaü sadbhàvasya, kàlaü kaleþ, bhagavantaü sakùàdiva viråpàkùaü bhairavàcàryaü dadar÷a / bhairavàcàryastu dåràdeva ràjànaü dçùñvà ÷a÷inamiva jalanidhi÷cacàla / prathamatarotthita÷iùyaloka÷cotthàya pratyujjagàma / samarpita÷rãphalopàyana÷cajahnukarõasamudgãryamàõagaïgàpravàhahradagambhãrayà girà svasti÷abdamakarot / narapatirapi prãtivistàryamàõadhavalimnà cakùuùà pratyarpayanniva bahutaràõi puõóarãkavanàni lalàñapaññaparyastena codaüsunà ÷ikhàmaõinà mahe÷varaprasàdamiva tçtãyanayanodgamenaprakà÷ayannàvarjitakaõpallavapalàyamànamadhukaraþ ÷ivasevàsamunmålità÷eùapàpalavamucyamàna iva dåràdavanataþ praõàmamabhinavaü cakàra / àcàryo 'pi--"àgaccha atropavi÷a' iti ÷àrdålacarmàtmãyamadar÷ayat / upadar÷itapra÷rayastu ràjà mattahasakalagadgadasvarasubhagàü madhurasamayãü mahànadãmiva pravartayanvàcaü vyàjahàra--"bhagavan! nàrhasi màmanyançpaskhalitaiþ khalãkartum / a÷eùaràjakopekùitàyà hatalakùmyàþ khalvayaü ÷ãlàparàdho draviõadauràtmyaü và yadevamàcarati mayi guruþ / abhåmirayamupacàràõàm / alamatiyantraõayà / dårasthito 'pi manoratha÷iùyo 'yaü jano bhavatàm / mànanãyaü ca guruvannollaïghanamarhati guroràsanam / àsatàü ca bhavanta evàtra' iti vyàhçtyà parijanopanãte vàsasi niùasàda / bhairavàcàryo 'pi prãtyànatikramaõãyaü nçpavacanamanuvartamànaþ pårvavattadeva vyàghràjinamabhajata / àsãne ca saràjake parijane ÷iùyajane ca samucitamardhyàdikaü cakre / krameõa ca nçpamàdhuryahçtàntaþkaraõaþ ÷a÷ikaranikaravimalà da÷anadãdhitãþ sphurantãþ ÷ivabhaktãriva sàkùàd dra÷ayannuvàca-"tàta! atinamrataiva te kathayati guõànàü gauravam / sakalasaüpatpàtramasi / vibhavànuråpàstu pratipattayaþ / janmanaþ prabhatyadattadçùñirevàsmi svàpateyeùu / yataþ sakaladoùakalàpànalendhanairdhanairavikrãtaü kvaci¤ccharãrakamasti / bhaikùarakùitàþ santi pràõàþ / durgçhãtàni katicidvidyante vidyàkùaràõi / bhagavacchivabhaññàrakapàdasevayà samupàrjitàþ kiyatyo 'pi saünihitàþ puõyakaõikàþ / svãkriyatàü yadatropayogàrham / pratanuguõagràhyàõi kusumànãva hi bhavanti satàü manàüsi / api ca, vidbatsaümatàþ ÷råyamàõà api sàdhavaþ ÷abdà iva sudhore 'pi hi manasi ya÷àüsi kuvaünti / vivaraü vi÷ataþ kutåhalasya phenadhavarlaþ srotobhirivàpahriyamàõo guõagaõairànoto 'smi kalyàõinà' iti / ràjà tu taü pratyavàdãt--"bhagavan! anurakteùvapi ÷arãràdiùa sàdhånàü svàmina eva praõayinaþ / yuùmaddar÷anàdupàrjitameva càparimitaü ku÷alajàtam / anenaivàgamanena spçhaõãyaü padamàropito 'smi guruõà' iti vividhàbhi÷ca kathàbhi÷ciraü sthitvà gçhamagàt / anyasmindivase bhairavàcàryo 'pi ràjànaü draùñuü yayau / tasmai ca ràjà sàntaþpuraü saparijanaü sakoùamàtmànaü niveditavàn / sa ca vihasyàvàca--"tàta! kva vibhavàþ, kva ca vayaü vanavardhitàþ? dhanoùmaõà mlàyatyalaü lateva manasvità / khadyotànàmivàsmàkamiyamaparopatàpinã ràjate tejasvità / bhavàdç÷à eva bhàjanaü bhåteþ' iti sthitvà ca ka¤citkàlaü jagàma / parivràñ tenaiva krameõa pa¤ca pa¤ca ràjatàni puõóarãkàõyupàyanãcakàra / ekadà tu ÷vetakarpañàvçtaü kimapyàdàya pràvi÷at / upavi÷ya ca pårvavatsthitvà muhårtamabravãt--"mahàbhàga! bhavantamàha bhagavànyathàsmacchiùyaþ pàtàlasvàminàmà bràhnaõaþ / tena brahnaràkùasahastàdapahçto mahàsiraññahàsanàmà / so 'yaü bhavadbhujayogyo gçhyatàm' ityabhidhàyàpahçtakarpañàvacchàdanàt parivàràdàcakarùa ÷aradgaganatalamiva piõóatàü nãtam, kàlindãpravàhamiva stambhitajalam, nandakajigãùayà kçùõakopitaü kàliyamiva kçpàmatàü gatam, lokavinà÷àya prakà÷itadhàràsàraü pralayakàlameghakhaõóamiva nabhastalàt patitam, dç÷yamànavikañadantamaõóalaü hàsamiva hiüsàyàþ, haribàhudaõóamiva kçtadçóhamuùñigraham, sakalabhuvanajãvitàpaharaõakùameõa kàlakåñeneva nirmitam, kçtàntakopànalataptenevàyasà ghañitam, atitãkùõatayà pavanaspar÷enàpi ruùeva kvaõantam maõisabhàkuññimapatatpratibimbaccajhanàtmànamapi dvidheva pàñayantam, ari÷ira÷chedalagnaiþ kacairiva kiraõaiþ karàlitadhàram, muhurmuhustaóidunmeùataralaiþ prabhàcakracchuritairjarjaritàtapam, khaõóa÷a÷chindantamiva divasam, kañàkùamiva kàlaràtreþ, karõotpalamiva kàlasya, oïkàramiva krauyasya alakàramahaïkàrasya, kulamitraü kopasya, dehaü darpasya, susahàyaü sàhasasya, apatyaü mçtyoþ, àgamanamàrgaü lakùmyàþ, nirgamanamàrgaü kãrteþ, kçpàõam / avanipatistu taü gçhãtvà kareõàyudhaprãtyà pratimànibhenàlihganniva suciraü dadar÷a / saüdide÷a ca-"vaktavyo bhagavàn paradravyagrahaõàvaj¤àdurvidagdhamapi hi me mano yuùmadviùaye na ÷aknoti vacanavyatikramavyabhicàramàcaritum' iti / paribràñ tu gçhãte tasmin parituùñaþ "svasti bhavate / sàdhayàmaþ' ityuktvà nirayàsãt / nçpa÷ca prakçtyà vãrarasànuràgã tena kçpàõenàmanyata karatalavartinã medinãm / atha bajatsu divaseùvakadà bhairavàcàryo ràjànamupaïvare sopagrahamavàdãt--"tàta! svàrthàlasàþ paropakàradakùà÷ca prakçtayo bhavanti bhavyànàm / bhavàdç÷àü càrthidar÷anaü mahotsavaþ praõayanamàràdhanamarthagrahaõamupakàraþ / bhåmirasi sarvalokamanorathànàm / yenàbhidhãyase / ÷råyatàm / bhagavato mahàkàlahçdayanàmno mahàmantrasya kçùõasragambarànulepanenàkalpena kalpakathitena mahà÷ma÷àne japakoñyà kçtapårvasevo 'smi / tasya ca vetàlasàdhanàvasànà siddhiþ / asahàyai÷ca sà duravàpà / tvaü càlamasmai karmaõe / tvayi ca gçhãtabhare bhaviùyantyapare sahàyàstrayaþ / ekaþ sa evàsmàkaü ñàñibhanàmà bàlamitraü maskarã yo bhavantamupatiùñhate / dvitãyaþ sa pàtàlasvàmã / aparo macchiùya eva kaõatàlanàmà dràvióaþ / yadi sàdhu manyase tato nãyatàmayaü diïnàgahastadãrgho gçhãtàññahàso ni÷àmekàmekadiïmukhàrgalatàü bàhuþ / ' iti kçtavacasi ca tasminnandhakàrapraviùña iva dçùñaprakà÷aþ pràptopakàràdakà÷aþ pramuditenàntaràtmanà narendraþ samabhàùata--"bhagavan! paramanugçhãto 'smyanena ÷iùyajanasàmànyena nide÷ena kçtaparigrahamivàtmànamavaimi' iti / nananda ca tena narendravyàhçtena bhairavàcàryaþ / cakàra ca saüketam--"asyàmevàgàminyàmasitapakùacaturda÷ãkùaõayàmiyatyàü belàyàmamuùmin mahà÷ma÷ànasamãpabhàji ÷ånyàyatane ÷astradvitãyenàyuùmatà draùñavyà vayam' iti / athàtikrànteùvahaþsu pràptàyàü ca tasyàmeva kçùõacaturda÷yàü ÷aivena vidhinà dãkùitaþ kùitipo niyamànabhåta / kçtàdhivàsaü ca saüpàditagandhadhåpamàlyàdipåjaü khaógamaññahàsamakarot / tataþ pariõate divase kenàpi karmasàdhanàya kçtarudhirabalividhànàsviva lohitàyamànàsu dikùu rudhirabalilampañàsu ca belàlajihvàsviva lambamànàsu ca ravidãdhitiùu, narendrànuràgeõa gçhãtàparadi÷i svayamiva dikpàlatàü cikãrùati savitari, yàtudhànãùviva vardhamànàsu tarucchàyà, pàtàlatalavàsiùu vighnàya dànaveùvivottiùñhatsu tamomaõóaleùu, nabhasi pu¤jãbhavati raudraü karma didçkùamàõà iva nakùatragaõe vigàóhàyàü ÷arvaryàm, suptajane niþ÷abdastimite ni÷ãthe, ràjà sàntaþpuraü parijanaü va¤cayitvà vàmakarasphuratsarurdakùiõakareõotkhàta khaógamaññahàsamàdàya visarpatà ca khaógaprabhàpañalena nãlàü÷ukapañeneva dar÷anabhayàdavaguõñhitanikhilagàtrayapñiranàdiùñayàpyanugamyamàno ràjalakùmyà pçùñhataþ parimalalagnamadhukaraveõivyàjena ke÷eùviva karmasiddhimàkarùannekàkã nagarànniragàt / agàcca tamudde÷am / atha pratyupajagmuste trayo 'pi drauõikçpakçtavarmàõa iva sauptike saünaddhàþ snàtàþ sragviõo gçhãtavikañaveùàþ, kusuma÷ekharasaücàribhiþ kriyamàõamantra÷ikhàbandhà iva gu¤jadbhiþ ùañacaraõeruùõãùapaññakàüllalàñamadhyaghañitavikañasvastikàgranthãnmahàmudràbandhàniva dhàrayanto mårdhabiþ eka÷ravaõavivaravitatavimaladantapatraprabhàlokalepadhavalitatakapolairmukhairàpibanta iva ni÷àcaràpacayacikãrùayà ÷àrvaramandhakàram, itarakarõàvalambinàü ratnakuõóalànàmacchayà rucà gorocanayeva mantraparijaptayà samàlabdhàïgàþ, svapratibimbagarbhàn karmasiddhaye dattapuruùopahàrànivollàsayanto ni÷itànnistriü÷àn, nistriü÷àü÷usaütànasãmàntatatibhiràmàtmãyàtmãyadigvibhàgasaürakùaõàya tridheva triyàmàü pàñayantaþ sàrdhacandraiþ kaladhautabudbudàvalitaralatàràgaõairni÷àyà iva puraùàsidàrànikçttaiþ khaõóairgçhãtai÷camaphalakairakàõóa÷arvarãmaparàü ghañayantaþ, kà¤cana÷çüïkhalàkalàpaniyamitanibióaniùparavàõayaþ, baddhàsidhenavaþ, ñãñibhakarõatàlapàtàlasvàmino niveditavanta÷càtmànam / avanipatistu--"ko 'tra kaþ?' iti trãnapçcchat / àccakùire ca svaü sva nàma trayo 'pi te / taireva cànugamyamàno jagàma tàü balidãpà lokajarjaritagugguludhåpadhåmagçhyamàõadigvibhàgatayà vikùipyamàõarakùàsarùapàrdhadagdhàndhakàrapalàyamànani÷àmiva samupakalpitasarvopakaraõàü niþ÷abdàü ca gambhãràü ca bhãùaõàü ca sàdhanabhåmim / tasyàü ca kumudadhålidhavalena bhasmanà likhitasya mahato maõóalasya madhye sthitaü dãptataratejaþprasaram, pçthuparive÷aparikùiptamiva ÷aratsavitàram, mathyamànakùãrodàvarttavartinamiva mandaram, raktacandanànulepino raktasragambaràbharaõasyottàna÷ayasya ÷avasyorasyupavi÷ya jàtajàtavedasi mukhakuhare pràrabdhàgnikàryam, kçùõoùõãùam, kçùõàïgaràgam, kçùõapratisaram, kçùõavàsasam, kçùõatilàhutinibhena vidyàdharatvatçùõayà mànuùanimaõikàraõakàluùyaparamàõåniva kùayamupanayantam, àhutidànaparyastàbhiþ pretamukhaspar÷adåùitaü prakùàlayantamivà÷u÷ukùaõiü karanakhadãdhitibhiþ, dhåmàlohitena cakùuùà kùatajàhutimiva hutabhuji pàtayantarm, iùadvivçtàdharapuñaprakañitasitadasana÷ikhareõa dç÷yamànamåtaümantràkùarapaïktineva mukhena kimapi japantam, homa÷ramasvedasalilapratibimbitàbhiràsannadãpikàbhirdahantamiva karmasiddhaye sarvàvayavàn, aüsàvalambinà bahuguõena vidyàràjeneva brahnasåtraõa parigçhãtaü bhairavàcàryamapa÷yat / upasçtya càkaronnamaskàram / abhinandita÷ca tena svavyàpàramanvatiùñhat / atràntare pàtàlasvàmã ÷àtakratavãmà÷àmahgãcakàra, karõatàlaþ koberãmparivràñ pràcetasãm / ràjà tu trai÷aïkavena jyotiùàïkitàü kakubhamalaïkçtavàn / evaü càvasthiteùu dikpàleùu dikpàlabhujapa¤jarapraviùñe visrabdhaü karma sàdhayati bhairavaü bhairavàcàrye 'ticiraü ca kçtakolàhaleùu niùphalaprayatnaùu pratyåhakàriùu ÷ànteùu kauõapeùu galatyardharàtrasamaye maõóalasya nàtidavãyasyuttareõàkasmàdeva pralayamahàvaràhadaüùñràvivaramiva dar÷ayantã kùitiradãryata / sahasaiva ca yasmàdvivaràdà÷àvàraõotkùipta ivàlànalohastambhaþ, mahàvaràhapãvaraskandhapãñho narakàsura iva bhuvo garbhàdudbhåto balidànava iva bhitvotthitaþ pàtàlam, indranãlapràsàda ivoparijvalitaratnapradãpaþ, snigdhanãlaghananibióakuñilakuntalakàntamaulirunmãlanmàlatãmuõóamàlaþ, gadgadatayà svarasya svabhàvapàñalatayà ca cakùuùaþ kùãba iva yauvanamadena valgadgaladàmakaþ, karasaüpuñamçditayà mçdà diïnàgakumbhàbhàvaüsakåñaupunaþpunaþ paripaïkayan sàndracandanakardamadattairavyavasthàsthàsakairatisitajaladhara÷akala÷àrita iva ÷àradàkà÷aikade÷aþ, ketakãgarbhapatrapàõóurasya caõóàtakasyopari kùàmatarãkçtakukùiþ, kaj¤yàbandhaü vidhàya vilàsavikùiptena dhavalavyàyàmaphàlãpañàntena dharaõitalagatena dhàryamàõa iva pçùñhataþ ÷epeõa, sthirasthålorudaõóaþ, bhåmibhaïgabhayeneva mantharàõi sthàpayanpadàni nirbharagarvaguru kathamapi ÷ailamiva gàtramudvahan darpeõa muhurmuhururasi dviguõite doùõi vàme tiryagutkùipte ca dakùiõe jaïghàkàõóe kuõóalite ca caõóàsphoñanañàïkàraiþ karõavighnanirghàtàniva pàtayannekendriyavikalamiva jãvalokaü kurvan kuvalaya÷yàmalaþ puruùa ujjagàma jagàda ca vihasya narasiühanàdanirghoùaghorayà bhàratyà--"bho vidyàdharo÷raddhàkàmuka! kimayaü "vadyàvalepaþ sahàyamado và yadasmai janàyàvidhàya baliü bàli÷a iva siddhimabhilaùasi? kà te durbuddhiriyam? etàvatà kàlena kùetràdhipatirasya mannàmnaiva labdhavyapade÷asya de÷asya nàgataste ÷rotropakaõñhaü ÷rãkaõñhanàmà nàgo 'ham? anicchati mayi kà ÷aktirgrahaõasyàpi gantuü gagane / bhånàtho 'pyayamanàthastapasvã yastvàdç÷aiþ ÷aivàpasadairupakaraõãkriyate / sahasvedànãü sahàmunà durnarendreõa durnayasya phalam' ityabhidhàya ca niùñhuraiþ prakoùñhaprahàraistrãnapi ñãñibhaprabhçtãnabhimukhaü pradhàvitàn sa÷arãràvaraõakçpàõànapàtayat / athàpårvàdhikùepa÷ravaõàda÷astravraõairapyamarùasvedacchalenànekasamarapãtamasidhàràjalamiva vamadbhiravayavairapi romà¤canibena mukta÷ara÷ata÷alyanikarabharalaghumivàtmànaü raõàya kurvadbhiraññahàsenàpi pratibimbitatàràgarõana spaùñadçùñadhavaladantamàlàmavaj¤ayà hasatava kathyamànasatvàvaùñambhaþ parikarabandhavibramabhramitakaranakhakiraõacakravàlena vyapagamanà÷aïkyà nàgadamanamantramaõóalabandheneva rundhan da÷adi÷o naranàthaþ sàvaj¤amavàdãt--"are kàkodara kàka! mayi sthite ràjahaüse na jihreùi baliü yàcitum? amãbhiþ kiü và paruùabhàùitaiþ? bhuje vãryaü nivasati, na vàci / pratipadyasva ÷astram / ayaü na bhavasi / agçhãtahetiùva÷ikùito me bhujaþ prahartum' iti / nàgastvanàdçtataram--"ehi, kiü ÷astreõa? bhujàbhyàmevabhanajajmi bhavato darpam' ityabhidhàyàsphoñayàmàsa / narapatirapi niràyudhamàyudhena yudhi lajjamàno jetumutsçjya sacarmaphalakamaññahàsamasimardhoruksayopari babandha bàhuyuddhàya kakùyàm / yuyudhàte ca nirdayàsphoñanasphuñitabhujarudhira÷ãkarasicyamànau ÷ilàstambhairiva patadbhirbàhudaõóaiþ ÷abdamayamiva kurvàõau bhuvanaü tau / na ciràcca pàtayàmàya bhåtale bhujaïgamaü bhåpatiþ / jagràha ca ke÷eùu / uccakhàna ca ÷ira÷chettumaññahàsam / apa÷yacca vaikakùakamàlàntareõàsya yaj¤opavãtam / upasaühçta÷astravyàpàra÷càvàdãt--durvinãta! asti te durnayanirvàhabãjamidam / yato vi÷rabdhamevàcarasi càpalàni' ityuktvotsasarja ca tam / anantaraü ca sahasaivàtibahalàü jyotsnàü dadar÷a / ÷aradi vikasatàü kamalavanànàmiva ca ghràõàvalepinamàmodamajighrat / jhañiti ca nåpura÷abdama÷çõot / vyàpàrayàmàsa ca ÷abdànusàreõa dçùñim / atha karatalasthitasyàññahàsasya madhye taóitamiva nãlajaladharodare sphurantãü prabhayà pibantãmiva triyàmàm, tàmarasahastàm, komalàïguliràgaràjijàlakàni ca caraõalagnàni velàbàlavidrumalatàvanànãvàkarùantãm, karapaïkajasaükocà÷aïkayà ÷a÷àïkamaõóalamiva khaõóa÷aþ kçtaü nirmalacaraõanakhanivahanibhena bibhratãm, gulphàvalambinåpurapuñatayà sthitanibióakañakàvalibandhanàdiva paribhra÷yàgatàm, bahuvidhakusuma÷akuni÷ata÷obhitàtpavanacalitatanutaraïgàdatisvacchàdaü÷ukàdudadhisalilàdivottarantãm, udadhijanmapremõà trivalicchalena tripathagayeva pariùvaktamadhyàm, atyunnatastanamaõóalàm, dç÷yamànadiïnàgakumbhàmiva kakubham, madalagnairàvatakara÷ãkaranikaramiva ÷arattàràgaõatàraü hàramurasà dadhànàm, dhavalacàmarairiva ca mandamandaniþ÷vàsadolàyitairhàrakiraõairupavãjyamànàm, svabhàvalohitena madàndhagandhebhakumbhàsphàlanasaükràntasindåreõena karadvayena dyotamànàm, hara÷ikhaõóendudvitãyakhaõóeneva kuõóalãkçtena jyotsnàmucà dantapatreõa vibhràjamànàm, kaustubhagabhastistabakeneva ca ÷ravaõalagnenà÷okakisalayenàlaïkçtàm, mahatà mattamàtaïgamadamayena tilakenàdç÷yacchatracchàyàmaõóalasenevàvirahitalalàñàm, àpàdatalàdàsãmantàcca candràtapadhavalena candanenàdiràjaya÷aseva dhavalãkçtàm, dharaõitalacumbinãbiþ kaõñhakusumamàlàbhiþ saridbhiriva sàgaràdhiùñhàtrãbhiradhiùñhitàm, mçõàlakomalairavayavaiþ kamalasaübhavatvamanakùaramàcakùàõà striyamapa÷yat / asaübhrànta÷ca papraccha--"bhadre! kàsi, kimarthaü và dar÷anapathamàgatàsi?' iti / sà tu strãjanaviruddhenàvaùñembhenàbhivantãvàbhàùata tam--"vãra! viddhi màü nàràyaõoraþsthalãlãlàvihàrahariõãm, pçthubharatabhagãrathàdiràjavaü÷apatàkàm, subhañabhujajayastambhavilàsa÷àlabha¤jikàm, raõarudhirataraïgiõotaraïgakrãóàdohadadurlalitaràjahaüsãm, sitançpacchatraùaõóa÷ikhaõóinãm, atini÷ita÷astradhàràvanabhramaõavibhramasiühãm, asidhàràjalakamalinãü ÷riyam / apahçtàsmi tavàmunà ÷auryarasena / yàcasva / dadàmi te varamabhiraùitam' iti / vãràõàü tvapunaruktàþ paropakàràþ yato ràjà tàü praõamya svàrthavimukho bhairavàcàryasya siddhiü yayàce / lakùmãstu devã prãtatarahçdayà vistãryamàõena cakùuùà kùãrodenevopari paryastenàbhiùi¤cantã bhåpàlam "evamastu' ityabravãt / avàdãcca punaþ--"anena sattvotkarùeõa bhagavacchivabhaññàrakabhaktyà càsàdhàraõayà bhavànbhuvi såryàcandramasostçtãya ivàvicchinnasya pratidinamupacãyamànavçddheþ ÷ucisubhagamànyasatyatyàga÷aurya÷auõóapuruùaprakàõóapràyasya mahato ràjavaü÷asya kartà bhaviùyati / yasminnutpatsyate sarvadvãpànàü bhoktà hari÷candra iva harùanàmà cakravartã tribhuvanavijigãùurdvitãyo màndhàteva yasyàyaü karaþ svayameva kamalamapahàya grãhaùyati càmaram' iti vacaso 'nte tirobabhåva / bhåmipàlastu tadàkarõya hçdayenàtimàtramaprãyata / bhairavàcàryo 'pi tasyà devyàstena vacasà karmaõà ca samyagupapàditena sadya eva kuntalo kirãñã kuõóalã hàrã keyårã mekhalã mudgarã khaóhgã ca bhåtvàvàpa vidyàdharatvam / provàca ca--"ràjan! adårvayàpinaþ phalgucetasàmalasànàü manorathàþ / satàü tu bhuvi vistàravatyaþ svabhàvenaivopakçtayaþ / svapne 'pyasaübàvitàü dàtumimàü dakùiõàü kùamaþ ko 'nyo bhavantamapahàya / saüpatkaõikàmapi pràpya tuleva laghuprakçtirunnatimàyàti / tvadoyairguõairupakaraõãkçtasya tvatta eva ca labdhàtmalàbhasya nirlajjate yamasya måóhahçdayasya / tadicchàmi yena kenacitkàryalavopapàdanopayogena smarayitumàtmànam' iti / pratyupakàraduùprave÷àstu bhavanti dhãràõàü hçdayàvaùñambhàþ / yatastaü ràjà "bhavatsiddhayaiva parisamàptakçtyo 'smi / sàdhayatu mànyo yathàsamãhitaü sthànam' iti pratyàcacakùe / tathokta÷ca bhåbhujà jigamiùuþ sudçóhaü samàliïgya ñãñibhàdãn kuvalayavanenevà÷yàya÷ãkarasràviõà sàsreõa cakùuùà vokùamàõaþ kùitipatiü punaruvàca--"tàta! bravãmi yàmãti na snehasadç÷am / tvadãyàþ pràõà iti punaruktam / gçhyatàmidaü ÷arãrakamiti vyatirekeõàrthakaraõam / tila÷aþ krãtà vayamiti nopakàrànuråpam / bàndhavo 'sãti dårãkaraõamiva / tvayi sthitaü hçdayamityapratyakùam / tvadvirahànukàriõã kàraõeyaü na sidviritya÷raddheyam / niùkàraõastavopakàra ityanuvàdaþ / smartavyà vayamityàj¤à / sarvathà kçtaghnàlàpeùvasajjanakathàsu ca cetasi kartavyo 'yaü svàrthaniùñhuro janaþ' ityabhidhàya vegacchinnahàrocchalitamuktàphalanikaratàóitatàràgaõaü gaganatalamutpapàta / yayau ca sãmantitagrahagràmaþ siddhyucitaü dhàma / ÷rãkaõñho 'pi--"ràjan! paràkramakrãtaþ kartavyeùu niyogenànugràhyo gràhitavinayo 'yaü janaþ' ityabhidhàya ràjànumoditastadeva bhåyo bhåvivaraü vive÷a / narapatistu kùãõabhåyiùñhàyàü kùapàyàü, pravàtumàrabdhe prabudhyamànakamalinãniþ÷vàsasurabhau, vanadevatàkucàü÷ukàpaharaõaparihàsasvedinãva sàva÷yàya÷ãkare parimalàkçùñamadhukçti kumudanidràvàhini ni÷àpariõatijaóe tuùàrale÷ini vanànile, virahavidhuracakravàkacakraniþ÷vasitasaütàpitàyàmivàparajalanidhimavatarantyàü triyàmàyàü, sàkùàdàgatalakùmãvilokanakutåhalinãùviva samunmãlantãùu nalinãùu, unnidrapakùiõi kùarati kusumavisaramiva tuhinakaõanikaraü mçdupavanalàsitalate kànane, kamalalakùmãprabodhamaïgala÷aïkheùviva rasatsvantarbaddhadhvananmadhukareùu makulàyamàneùu kumudeùu, ujjihànaravirathavàjivisçùñaiþ prothapañupavanaiþ protsàyamàõàsviva vàruõyàü kakubhi pu¤jãbhavantãùu ÷yàmàlatàkalikàsu tàrakàsu, mandara÷ikharà÷rayiõi mandànilalulitakalpalatàvanakusumadhålivicchurita iva dhåsarãbhavati saptarùimaõóale, suravàraõàïku÷a iva cyute galati tàràmaye mçge trãnapi ñãñibhàdãn gçhãtvà nàgayuddhavyatikaramalãmasàni ÷ucini vanavàpãpayasi prakùàlyàïgàni nagaraü vive÷a / anyasminnahani teùàmàtma÷arãrànantaraü snànabhojanàcchàdanàdinà prãtikamarot / katipayadivasàpagame ca piravràó bhåbhujà vàryamàõo 'pi vanaü yayau / pàtàlasvàmikarõatàlau tu ÷auryànuraktau tameva siùevàte / saüpàditamanorathàtiriktavibhavau ca subhañamaõóalamadhye niùkçùñamaõóalàgrau samaramukheùu prathamamupayujyamànau kathàntareùu càntaràntarà samàdiùño vicitràõi bhairavàcàryacaritàni ÷ai÷avavçttàntàü÷ca kathayantau tenaiva sàrdhaü jaràmàjagmaturiti / iti mahàkavi÷rãbàõabhaññakçte harùacarite ràjadar÷anaü nàma dçtãya ucchvàsaþ