Amaru: Amarusataka ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ Text Abbreviations This edition is based on the one in KÃvya-saÇgraha edited by JÅvÃnanda VidyÃsÃgara. It has been compared with the Motilal Banarsidass edition (1983) containing the commentary of Arjunavarmadeva. The number in parentheses at the end of the last line of each verse is the number of the verse in the Motilal edition. There seems to be a great deal of variation in the order and numbering of the verses between the editions and the commentators. The order of the verses found in the KÃvya-saÇgraha forms the backbone of the order of the verses presented here, even though Arjunavarmadeva considers some of the verses found in that edition to be interpolations. Those suspect verses have been noted in the footnotes. The parentheses in between verses contain citations for the major anthologies. These have been taken from Sures Chandra Banerji's edition of ÁrÅdharadÃsa's Sadukti-karïÃm­ta. The abbreviations for those anthologies are the following: su. = subhëitaratnako«a, sad. = saduktikarïÃm­ta, subh. = subhëitÃvalÅ, sÆ. = sÆktimuktÃvalÅ, pad. = padyÃvalÅ, ÓÃ. = ÓÃrÇgadharapaddhati (These equivalences have been taken from the Banerji edition of Sad-ukti-karïÃm­ta and the De edition of PadyÃvalÅ.) Main Text jyÃk­«ÂibaddhakhaÂakÃmukhapÃïip­«Âha- preÇkhannakhÃæÓucayasaævalito'mbikÃyÃ÷ | tvÃæ pÃtu ma¤jaritapallavakarïapÆra- lobhabhramadbhramaravibhramabh­tkaÂÃk«a÷ ||1|| (1) (su. 100, sad. 123) k«ipto hastÃvalagna÷ prasabhamabhihato'pyÃdadÃnoæÓukÃntaæ g­hïan keÓe«vapÃstaÓcaraïanipatito nek«ita÷ sambhrameïa | ÃliÇgan yo'vadhÆtastripurayuvatibhi÷ sÃÓrunetrotpalÃbhi÷ kÃmÅvÃrdrÃparÃdha÷ sa dahatu duritaæ ÓÃmbhavo va÷ ÓarÃgni÷ ||2|| (2) (harabÃïa÷; su. 49, sad. 76) ÃlolÃmalakÃvalÅæ vilulitÃæ bibhraccalatkuï¬alaæ ki¤cinm­«ÂaviÓe«akaæ tanutarai÷ khedÃmbhasÃæ ÓÅkarai÷ | tanvyà yatsuratÃntatÃntanayanaæ vaktraæ rativyatyaye tattvÃæ pÃtu cirÃya kiæ hariharabrahmÃdibhirdaivatai÷ ||3|| (3) (viparÅtaratam- sad. 1141, ÓÃ. 3702) alasavalitai÷ premÃrdrÃrdrairmuhurmukulÅk­tai÷ k«aïamabhimukhairlajjÃlolairnime«aparÃÇmukhai÷ | h­dayanihitaæ bhÃvÃkÆtaæ vamadbhirivek«aïai÷ kathaya suk­tÅ ko'yaæ mugdhe tvayÃdya vilokyate ||4|| (4) (vÃsakasajjÃ; su. 508; sad. 658) datto'syÃ÷ praïayastvayaiva bhavatà ceyaæ ciraæ lÃlità daivÃd adya kila tvameva k­tavÃn asyà navaæ vipriyam | manyurdu÷saha e«a yÃtyupaÓamaæ no sÃntvavÃdai÷ sphuÂaæ he nistraæÓa vimuktakaïÂhakaruïaæ tÃvatsakhÅ roditu ||5||(6) likhannÃste bhÆmiæ bahiravanata÷ prÃïadayito nirÃhÃrÃ÷ skahya÷ satataruditocchÆïanayanÃ÷ | parityaktaæ sarvaæ hasitapaÂhitaæ pa¤jaraÓukais tavÃvasthà ceyaæ vis­ja kaÂhine mÃnamadhunà ||6|| (7) (sakhÅprabodha÷; sad. 713, rasÃrïavasudhÃkara 2.206a) nÃryastanvi haÂhÃddharanti ramaïaæ ti«Âhanti no vÃritÃs tatkiæ tÃmyasi kiæ ca rodi«i mudhà tÃsÃæ priyaæ mà k­thÃ÷ | kÃnta÷ keliruciryuvà sah­dayastÃd­kpati÷ kÃtarae kiæ no barkarakarkarai÷ priyaÓatairÃkramya vikrÅyate ||7||(8) *motÅlÃla-banÃrsÅdÃsa-sampÃdane (1983): nÃryo mugdhaÓaÂhà haranti ramaïaæ ti«Âhanti no vÃritÃs ... kopÃtkomalalolabÃhulatikÃpÃÓena baddhà d­¬haæ nÅtvà keliniketanaæ dayitayà sÃyaæ sakhÅnÃæ pura÷ | bhÆyo'pyevamiti skhalan m­dugirà saæsÆcya duÓce«Âitaæ dhanyo hanyata eva nihnutipara÷ preyÃn rudatyà hasan ||8|| (9) (ÓaÂhanÃyaka÷, sad. 882, sÆ. 85.3, subh. 1351) praharaviratau madhye vÃhnastato'pi pare'thavà kimuta sakale jÃte vÃhnipriya tvamihai«yasi | iti dinaÓataprÃpyaæ deÓaæ priyasya yiyÃsato harati gamanaæ bÃlÃlÃpai÷ sabëpagalajjalai÷ ||9|| (12) (prasthÃnabhaÇga÷ - su. 532, sad. 921, subh. 1048, ÓÃ. 3389, sÆ. 37.7) yÃtÃ÷ kiæ na milanti sundari punaÓcintà tvayà matk­te no kÃryà nitarÃæ k­ÓÃmi kathayatyevaæ sabëpe mayi | lajjÃmantharatÃrakeïa nipataddhÃrÃÓruïà cak«u«Ã d­«Âvà mÃæ hÃsitena bhÃvimaraïotsÃhastayà sÆcita÷ ||10||(10) dhÅraæ vÃridharasya vÃri kirata÷ Órutvà niÓÅthe dhvaniæ dÅrghocchvÃsamudaÓruïà virahiïÅæ bÃlÃæ ciraæ dhyÃyatà | adhvanyena vimuktakaïÂhamakhilÃæ rÃtriæ tathà kranditaæ grÃmÅïairvrajato janasya vasatirgrÃme ni«iddhà yathà ||11||(13) (var«Ãpathika÷, sad. 915) kathamapi sakhi krŬÃkopÃd vrajeti mayodite kaÂhinah­dayastyaktvà ÓayyÃæ balÃd gata eva sa÷ | iti sarabhasaæ dhvastapremïi vyapetagh­ïe jane punarapi hatavrŬaæ ceta÷ prayÃti karomi kim ||12||(15) dampatyorniÓi jalpatorg­haÓukenÃkarïitaæ yadvacas tatprÃtargurusannidhau nigadatastasyopahÃraæ vadhÆ÷ | karïÃlaÇk­tipadmarÃgaÓakalaæ vinyasya ca¤cÆpuÂe vrŬÃrtà prakaroti dìimaphalavyÃjena vÃgbandhanam ||13|| (16) (ÓukoktivrŬÃ, kuval. 173, su. 621, sad. 1180, subh. 2214, ÓÃ. 3743) aj¤Ãnena parÃÇmukhÅæ paribhavÃd ÃÓli«ya mÃæ du÷khitÃæ kiæ labdhaæ caÂula tvayeha nayatà saubhÃgyametÃæ daÓÃm | paÓyaitad dayitÃkucavyatikaron m­«ÂÃÇgarÃgÃruïaæ vak«aste malatailapaÇkaÓavalairveïÅpadairaÇkitam ||14||(17) (khaï¬itÃ) ekatrÃsanasaæsthiti÷ parihatà pratudgamÃd dÆratas tÃmbÆlÃnayanacchalena rabhasÃÓel«o'pi saævighnita÷ | ÃlÃpo'pi na miÓrita÷ parijanaæ vyÃpÃrayantyÃntike kÃntaæ pratyupacÃrataÓcaturayà kopa÷ k­tÃrthÅk­ta÷ ||15|| (18) (mÃninÅ, sad. 692, rasÃrïavasudhÃkara 2.67g) d­«ÂvaikÃsanasaæsthite priyatame paÓcÃd upetyÃdarÃd ekasyà nayane pidyÃya vihitakrŬÃnubandhacchala÷ | Å«advakrimakandhara÷ sapulaka÷ premollasanmÃnasÃm antarhÃsalasatkapolaphalakÃæ dhÆrto'parÃæ cumbati ||16||(19) (ÓaÂhanÃyaka÷, su. 603, sad. 881) caraïapatanapratyÃkhyÃnÃtprasÃdaparÃÇmukhe nibh­takitavÃcÃretyuktvà ru«Ã puru«Åk­te | vrajati ramaïe ni÷Óvasyoccai÷ stanasthitahastayà nayanasalilacchannà d­«Âi÷ sakhÅ«u niveÓità ||17||(20) (mÃninÃyaka÷, sad. 896) käcyà gìhatarÃvaruddhavasanaprÃntà kimarthaæ punar mugdhÃk«Å svaiptÅti tatparijanaæ svairaæ priye p­cchati | mÃta÷ svaptumapÅha vÃrayati mÃmityÃhitakrodhayà paryasya svapiticchalena Óayane datto'vakÃÓastayà ||18||(21) (ÓayanÃdhirohanam, sad. 1094, subh. 2081, sÆ. 77.11) ekasmi¤Óayane parÃÇmukhatayà vÅtottaraæ tÃmyator anyonyasya h­di sthite'pyanunaye saærak«atorgauravam | dampatyo÷ ÓanakairapÃÇgavalanÃn miÓrÅbhavaccak«u«or bhagno mÃnakali÷ sahÃsarabhasaæ vyÃsaktakaïÂhagraham ||19||(23) (mÃnabhaÇga÷, sad. 723) paÓyÃmo mayi kiæ prapadyata iti sthairyaæ mayÃlambitaæ kiæ mÃmÃlapatÅtyayaæ khala ÓaÂha÷ kopastayÃpyÃÓrita÷ | ityanyonyavilak«ad­«Âicature tasminnavasthÃntare savyÃjaæ hasitaæ mayà dh­tiharo bëpastu muktastayà ||20||(24) (uccÃvacaæ, kuval., 185; sad. 1366) parimlÃne mÃne mukhaÓaÓini tasyÃ÷ karadh­te mayi k«ÅïopÃye praïipatanamÃtraikaÓaraïe | tayà pak«maprÃntavrajapuÂaniruddhena sahasà prasÃdo bëpena stanataÂaviÓÅrïena kathita÷ ||21||(25) (uccÃvacaæ, sad. 1367, subh. 1608, sÆ. 58.1) tasyÃ÷ sÃndravilepanastanataÂapraÓle«amudrÃÇkitaæ kiæ vak«aÓcaraïÃnativyatikaravyÃjena gopÃyyate | ityukte kva tad ityudÅrya sahasà tatsampramÃr«Âuæ mayà sÃÓli«Âà rabhasena tatsukhavaÓÃttanvyÃpi tad vism­tam ||22||(26) tvaæ mugdhÃk«i vinaiva ka¤culikayà dhatse manohÃriïÅæ lak«mÅmityabhidhÃyini priyatame tadvÅÂikÃæ saæsp­Ói | ÓayyopÃntanivi«ÂasasmitamukhÅnetrotsavÃnandito niryÃta÷ ÓanakairalÅkavacanopanyÃsamÃlÅjana÷ ||23||(27) bhrÆbhaÇge racite'pi d­«Âiradhikaæ sotkaïÂhamudvÅk«ate kÃrkaÓyaæ gamite'pi cetasi tanÆromäcamÃlambate | ruddhÃyÃmapi vÃci sasmitamidaæ dagdhÃnanaæ jÃyate d­«Âe nirvahaïaæ bhavi«yati kathaæ mÃnasya tasmi¤jane ||24||(28) (anuraktamÃninÅ, su. 695, sad. 702, subh. 1580; uï. 5.25) kÃnte katyapi vÃsarÃïi gamaya tvaæ mÅlayitvà d­Óau svasti svasti nimÅlayÃmi nayane yÃvan na ÓÆnyà diÓa÷ | ÃyÃtà vayamÃgami«yati suh­dvargasya bhÃgyodayai÷ sandeÓo vada kastavÃbhila«itastÅrthe«u toyäjali÷ ||25|| (yÃtrÃk«epa÷, sad.731 (vÅrasya)) sà patyu÷ prathamÃparÃdhasamaye sakhyopadeÓaæ vinà no jÃnÃti savibhramÃÇgavalanÃvakroktisaæsÆcanam | svacchairacchakapolamÆlagalitai÷ paryastanetrotpalà bÃlà kevalameva roditi luÂhallolÃlakairaÓrubhi÷ ||26||(29) (mugdhÃ; sad.498) bhavatu viditaæ chadmÃlÃpairalaæ priya gamyatÃæ tanurapi na te do«o'smÃkaæ vidhistu parÃÇmukha÷ | tava yathà tathÃbhÆtaæ prema prapannamimÃæ daÓÃæ prak­ticapale kà na÷ pŬà gate hatajÅvite ||27|| (30) (mÃninÅvÃkyam; sad. 708; pad. 223) urasi nihitastÃro hÃra÷ k­tà jaghane ghane kalakalavatÅ käcÅ pÃdau kvaïanmaïinÆpurau | priyamabhisarasyevaæ mugdhe samÃhata¬iï¬imà yadi kimadhikatrÃsotkampaæ diÓa÷ samudÅk«ase ||28||(31) prÃta÷ prÃtarupÃgatena janità nirnidrità cak«u«or mandÃyÃæ mayi gauravavyapagamÃd utpÃditaæ lÃghavam | kiæ mugdhe na mayà k­taæ ramaïadhÅrmuktà tvayà gamyatÃæ dusthaæ ti«Âhasi yacca pathyamadhunà kartÃsmi tacchro«yasi ||29||(33) sà bÃlà vayamapragalbhamanasa÷ sà strÅ vayaæ kÃtarÃ÷ sà pÅnonnatimatpayodharayugaæ dhatte sakhedà vayam | sÃkrÃntà jaghanasthalena guruïà gantuæ na Óaktà vayaæ do«airanyajanÃÓritairapaÂavo jÃtÃ÷ sma ityadbhutam ||30||(34) (anukÆlanÃyaka÷, su. 481, sad. 872, subh. 1346, s.k. 3.42) prasthÃnaæ valayai÷ k­taæ priyasakhairajasraæ gataæ dh­tyà na k«aïamÃsitaæ vyavasitaæ cittena gantuæ pura÷ | gantuæ niÓcitacetasi priyatame sarve samaæ prasthità gantavye sati jÅvitapriyasuh­tsÃrtha÷ kimu tyajyate ||31|| (35) (pro«itabhart­kÃvacanam; subh. 1151; ÓÃ. 3424; sad. 741; sÆ. 37.19) sanda«ÂÃdharapallavà sacakitaæ hastÃgramÃdhunvatÅ mÃmÃmu¤ca ÓaÂheti kopavacanairÃnartitabhrÆlatà | ÓÅtkÃräcitalocanà sarabhasaæ yaiÓcumbità mÃninÅ prÃptaæ tairam­taæ mudhaiva mathito mƬhai÷ surai÷ sÃgara÷ ||32||(36) (cumbanam, sad. 1105, subh. 1303, ÓÃ. 3668) supto'yaæ sakhi supyatÃmiti gatÃ÷ sakhyastato'nantaraæ premÃvÃsitayà mayà saralayà nyastaæ mukhaæ tanmukhe | j¤Ãte'lÅkanimÅlane nayanayordhÆrtasya romäcito lajjÃsÅn mama tena sÃpyapah­tà tatkÃlayogyai÷ kramai÷ ||33||(37) kopo yatra bhrÆkuÂiracanà nigraho yatra maunaæ yatrÃnyonyasmitamanunayo yatra d­«Âi÷ prasÃda÷ | tasya premïastad idamadhunà vai«amaæ paÓya jÃtaæ tvaæ pÃdÃnte luÂhasi nahi me manyumok«a÷ khalÃyÃ÷ ||34||(38) (nÃyake mÃninÅ, sad. 709) sutanu jahihi kopaæ paÓya pÃdÃnataæ mÃæ na khalu tava kadÃcitkopa evaæ vidho'bhÆt | iti nigadati nÃthe tiryagÃmÅlitÃk«yà nayanajalamanalpaæ muktamuktaæ na ki¤cit ||35||(39) (mÃnabhaÇga÷, sad. 725) gìhÃliÇganavÃmanÅk­takucaprodbhinnaromodgamà sÃndrasneharasÃtirekavigalatÓrÅmannitambÃmbarà | mà mà mÃnada mÃti mÃmalamiti k«ÃmÃk«arollÃpinÅ suptà kiæ nu m­tà nu kiæ manasi me lÅnà vilÅnà nu kim ||36||(40) paÂÃlagne patyau namayati mukhaæ jÃtavinayà haÂhÃÓle«aæ vächatyapaharati gÃtrÃïi nibh­tam | na ÓaknotyÃkhyÃtuæ smitamukhasakhÅdattanayanà hriyà tÃmyatyanta÷ prathamaparihÃse navavadhÆ÷ ||37||(41) (navo¬hÃ; sad. 512, subh. 2056, ÓÃ. 3673; vi«ïudÃs u.ï. 5.19) gate premÃbandhe praïayabahumÃne vigalite niv­tte sadbhÃve jana iva jane gacchati pura÷ | tad utprek«yotprek«ya priyasakhi gatÃæstÃæÓca divasÃn na jÃne ko heturdalati Óatadhà yan na h­dayam ||38||(43) (uccÃvacaæ, su. 697, sad. 1368, subh. 1141, ÓÃ. 3545, sÆ. 84.1, rasÃrïavasudhÃkara 2.263c) ciravirahiïorutkaïÂhÃrtiÓlathÅk­tagÃtrayor navamiva jagaj jÃtaæ bhÆyaÓcirÃd abhinandato÷ | kathamapi dine dÅrghe yÃte niÓÃmadhirƬhayo÷ prasarati kathà bahvÅ yÆnoryathà na tathà rati÷ ||39||(44) dÅrghà vandanamÃlikà viracità h­«Âyaiva nendÅvarai÷ pu«pÃïÃæ prakara÷ smitena racito no kundajÃtyÃdibhi÷ | datta÷ svedamucà payodharayuge nÃrghyo na kumbhÃmbhasà svairevÃvayavai÷ priyasya viÓatastanvyà k­taæ maÇgalam ||40||(45) kÃnte sÃgasi ÓÃyite priyasakhÅveÓaæ vidhÃyÃgate bhrÃntyÃliÇgya mayà rahasyamuditaæ tatsaÇgamÃkÃÇk«ayà | mugdhe du«karametad ityatitarÃmuktvà sahÃsaæ balÃd ÃliÇgya chalitÃsmi tena kitavenÃdya prado«Ãgame ||41||(46) ÃÓaÇkya praïatiæ paÂÃntapihitau pÃdau karotyÃdarÃt vyÃjenÃgatamÃv­ïoti hasitaæ na spa«ÂamudvÅk«ate | mayyÃlÃpavati pratÅpavacanaæ sakhyà sahÃbhëate tasyÃsti«Âhatu nirbharapraïayità mÃno'pi ramyodaya÷ ||42||(47) sà yÃvanti padÃnyalÅkavacanairÃlÅjanai÷ Óik«ità tÃvantyeva k­tÃgaso drutataraæ vyÃh­tya patyu÷ pura÷ | prÃrabdhà purato yathà manasijasyÃj¤Ã tathà vartituæ premïo maugdhyavibhÆ«aïasya sahaja÷ ko'pye«a kÃnta÷ krama÷ ||43||(48) dÆrÃdutsukamÃgate vivalitaæ sambhëiïi sphÃritaæ saæÓli«yatyaruïaæ g­hÅtavasane ki¤cin natabhrÆlatam | mÃninyÃÓcaraïÃnativyatikare bëpÃmbupÆrïek«aïaæ cak«urjÃtamaho prapa¤cacaturaæ jÃtÃgasi preyasi ||44||(49) aÇgÃnÃmatitÃnavaæ kathamidaæ kampaÓca kasmÃtkuto mugdhe pÃï¬ukapolamÃnanamiti prÃïeÓvare p­cchati | tanvyà sarvamidaæ svabhÃvajamiti vyÃh­tya pak«mÃntara vyÃpÅ bëpabharastayà calitayà ni÷Óvasya mukto'nyata÷ ||45||(50) purastanvyà gotraskhalanacakito'haæ natamukha÷ prav­tto vailak«yÃtkimapi likhituæ daivahataka÷ | sphuÂo rekhÃnyÃsa÷ kathamapi sa tÃd­k pariïato gatà yena vyaktaæ punaravayavai÷ saiva taruïÅ ||46||(51)*asya Ólokasya parÃrdha÷: tataÓcÃbhij¤Ãya sphuradaruïagaï¬asthalarucà manasvinyà rƬhapraïayasahasodgadgadagirà | aho citraæ citraæ sphuÂamiti nigadyÃÓrukalu«aæ ru«Ã brahmÃstraæ me Óarasi nihito vÃmacaraïa÷ || (gotraskhalitam, sad. 686) kaÂhinah­daye mu¤ca bhrÃntiæ vyalÅkakathÃÓritÃæ piÓunavacanairdukhaæ netuæ na yuktamimaæ janam | kimidamathavà satyaæ mugdhe tvayà hi viniÓcitaæ yad abhirucitaæ tan me k­tvà priye sukhamÃsyatÃm ||47||(53) mandaæ mudritapÃæÓava÷ paripatajjhaÇkÃrajha¤jhÃmarud vegadhvastakuÂÅrakÃntaragatacchidre«u labdhÃntarÃ÷ | karmavyagrakuÂumbinÅkucataÂasvedacchida÷ prÃv­«a÷ prÃrambhe nipatanti kandaladalollÃsÃ÷ payobindava÷ ||48||*prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevapÃdÃ÷| pÅtastu«Ãrakiraïo madhunaiva sÃrdham anta÷ praviÓya ca«ake pratibimbavartÅ | mÃnÃndhakÃramapi mÃnavatÅjanasya nÆnaæ bibheda yad asau prasasÃda sadya÷ ||49||*rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| (madhupÃnam, sad. 1089, subh. 2022, ÓÃ. 3648) nabhasi jaladalak«mÅæ sambh­tÃæ vÅk«ya di«Âyà prasarasi yadi kÃntetyardhamuktvà katha¤cit | mama paÂamavalambya prollikhantÅ dharitrÅæ tadanuk­tavatÅ sà yatra vÃco niv­ttÃ÷ ||50||*vemabhÆpÃlasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| iyamasau taralÃyatalocanà gurusamunnatapÅnapayodharà | p­thunitambabharÃlasagÃminÅ priyatamà mama jÅvitahÃriïÅ ||51||*prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevamahÃÓayÃ÷| sÃlaktakena navapallavakomalena pÃdena nÆpuravatà madanÃlasena | yastìyate dayitayà praïayÃrÃdhÃt so'ÇgÅk­to bhagavatà makaradhvajena ||52||*vemabhÆpÃlasya ÂÅkÃyÃme«a Óloka÷ kevalaæ labhyate| (anukÆlanÃyaka÷, sad. 873, sÆ. 85.1) bÃle nÃtha vimu¤ca mÃnini ru«aæ ro«Ãn mayà kiæ k­taæ khedo'smÃsu na me'parÃdhyati bhavÃn sarve'parÃdhà mayi | tatkiæ rodi«i gadgadena vacasà kasyÃgrato rudyate nanvetan mama kà tavÃsmi dayità nÃsmÅtyato rudyate ||53||(57) (mÃninÅ, sad. 691, subh. 1614) nÅtvoccairvik«ipanta÷ k­tatuhinakaïÃsÃrasaÇgÃn parÃgÃn kaundÃn ÃnanditÃlÅn atitarasurabhÅn bhÆriÓo diÇmukhe«u | ete te kuÇkumÃktastanakalasabharÃsphÃlanÃd ucchalanta÷ pÅtvà ÓÅtkÃrivaktraæ ÓiÓuharid­ÓÃæ haimanà vÃnti vÃtÃ÷ ||54||*rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| Órutvà tanvyà niÓÅthe navaghanarasitaæ viÓlathÃÇkaæ patitvà ÓayyÃyÃæ bhÆmip­«Âhe karataladh­tayà du÷khitÃlÅjanena | sotkaïÂhaæ muktakaïÂhaæ kaÂhinakucataÂÃghÃtaÓÅrïÃÓrubindu sm­tvà sm­tvà priyasya skhalitam­duvaco rudyate pÃnthabadhvà ||55||*rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃme«a Óloka÷ kevalaæ d­Óyate| Óli«Âa÷ kaïÂhe kimiti na mayà mƬhayà prÃïanÃthaÓ cumbatyasmin vadanavidhuti÷ kiæ k­tà kiæ na d­«Âa÷ | nokta÷ kasmÃd iti navavadhÆce«Âitaæ cintayantÅ paÓcÃttÃpaæ vahati taruïÅ premïi jÃte rasaj¤Ã ||56||(58) (uccÃvaca÷, sad. 1369, subh. 2143) Órutvà nÃmÃpi yasya sphuÂaghanapulakaæ jÃyate'Çgaæ samantÃt d­«Âvà yasyÃnanenduæ bhavati vapuridaæ candrakÃntÃnukÃri | tasminnÃgatya kaïÂhagrahaïasarabhasasthÃyini prÃïanÃthe bhagnà mÃnasya cintà bhavati mama pnarvajramayyÃ÷ kadà nu ||57||(59) rÃmÃïÃæ ramaïÅyavaktraÓaÓina÷ svedodabindupluto vyÃlolÃlakavallarÅæ pracalayan dhunvan nitambÃmbaram | prÃtarvÃti madhau prakÃmavikasadrÃjÅvarÃjÅrajo jÃlÃmodamanoharo ratirasaglÃniæ haranmÃruta÷ ||58||*rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko vartate| (prÃbhÃtikavÃta÷; sad. 459) aÇgaæ candanapÃï¬upallavam­dustÃmbÆlatÃmrÃdharo dhÃrÃyantrajalÃbhi«ekakalu«e dhautäjane locane | anta÷pu«pasugandhirÃrdrakavarÅ sarvÃÇgalagnÃmbaraæ romÃïÃæ ramaïÅyatÃæ vidadhati grÅ«mÃparÃhvÃgame ||59||*rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| varamasau divaso na punarniÓà nanu niÓaiva varaæ na punardivà | ubhayametad upaitvathavà k«ayaæ priyajanena na yatra samÃgama÷ ||60||*rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃme«a Óloka÷ kevalaæ labhyate| lolairlocanavÃribhi÷ saÓapathai÷ pÃdapraïÃmai÷ priyair anyÃstà vinivÃrayanti k­païÃ÷ prÃïeÓvaraæ prasthitam | puïyÃhaæ vraja maÇgalaæ sudivasaæ prÃta÷ prayÃtasya te yatsnehocitamÅhitaæ priyatama tvaæ nirgata÷ Óro«yasi ||61||(61) (yÃtrÃk«epa÷, sad. 735, s.v. 1060, ÓÃ. 3395, sÆ. 37.12) lagnà nÃæÓukapallave bhujalatà na dvÃradeÓe'pità no và pÃdatale tayà nipatitaæ ti«Âheti noktaæ vaca÷ | kÃle kevalamambudÃtimaline gantuæ prav­tta÷ ÓaÂha÷ tanvyà bëpajalaughakalpitanadÅpÆreïa baddha÷ priya÷ ||62||(62) (prasthÃnabhaÇga÷, sad. 922, subh. 1057, ÓÃ. 3388, sÆ. 37.5) na jÃne saæmukhÃyÃte priyÃïi vadati priye | sarvÃïyaÇgÃni me yÃnti ÓrotratÃæ kimu netratÃm ||63||(64) (nÃyikÃbhilëa÷, sad. 960) virahavi«ama÷ kÃmo vÃmastanuæ kurute tanuæ divasagaïanÃd ak«aÓcÃsau vyapetagh­ïo yama÷ | tvamapi vaÓago mÃnavyÃdhervicintaya nÃtha he kiÓalayam­durjÅved evaæ kathaæ pramadÃjana÷ ||64||(67) (mÃninÃyaka÷; sad. 898, subh. 1633, ÓÃ. 3572) pÃdÃsakte suciramiha te vÃmatà kaiva kÃnte sanmÃrgasthe praïayini jane kopane ko'parÃdha÷ | itthaæ tasyÃ÷ parjanakathà kopavegopaÓÃntau bëpodbhedaistad anu sahasà na sthitaæ na prayÃtam ||65||(68) purÃbhÆdasmÃkaæ niyatamavibhinnà tanuriyaæ tato nu tvaæ preyÃnvayamapi hatÃÓÃ÷ priyatamÃ÷ | idÃnÅæ nÃthastvaæ vayamapi kalatraæ kimaparaæ mayÃptaæ prÃïÃnÃæ kuliÓakaÂhinÃnÃæ phalamidam ||66||(69) mugdhe mudghatayaiva netumakhila÷ kÃla÷ kimÃrabhyate mÃnaæ dhatsva dh­tiæ vadhÃna ­jutÃæ dÆre kuru preyasi | sakhyaivaæ pratibodhità prativacastÃmÃha bhÅtÃnanà nÅce÷ Óaæsa h­di sthito nanu sa me prÃïeÓvara÷ Óro«yati ||67||(70) pÅto yata÷ prabh­ti kÃmapipÃsitena tasyà mayÃdhararasa÷ pracura÷ priyÃyÃ÷ | t­«ïà tata÷ prabh­ti me dviguïatvameti tÃvaïyamasti bahu tatra kimapi citram ||68|| *prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevamahÃÓayÃ÷| kva prasthitÃsi karabhoru ghane niÓÅthe prÃïÃdhiko vasati yatra jana÷ priyo me | ekÃkinÅ vada kathaæ na bibhe«i bÃle nanvasti puÇkhitaÓaro madana÷ sahÃya÷ ||69||(71) (su. 816) lÅlÃttÃmarasÃhato'nyavanitÃni÷ÓaÇkada«ÂÃdhara÷ kaÓcitkesaradÆ«itek«aïa iva vyÃmÅlya netre sthita÷ | mugdhà kudmalitÃnanena dadhato vÃyuæ sthità tasya sà bhrÃntyà dhÆrtatayà ca vepathumatÅ tenÃniÓaæ cumbità ||70||(72) sphuÂatu h­dayaæ kÃmaæ kÃmaæ karatu tanuæ tanuæ na sakhi caÂulapremïà kÃryaæ punardayitena me | iti sarabhasaæ mÃnÃÂopÃd udÅrya vacastayà ramaïapadavÅ sÃraÇgÃk«yà saÓaÇkitamÅk«ità ||71|| (73) (anuraktamÃninÅ; su. 666, sad. 705, sÆ. 55.1) gìhÃÓle«aviÓÅrïacandanaraja÷pu¤japrakar«Ãdiyaæ Óayyà samprati komalÃÇgi paru«etyÃropya mÃæ vak«asi | gìhau«ÂhagrahapÆrvamÃkulatayà pÃdÃgrasaædaæÓake- nÃk­«yÃmbaramÃtmano yaducitaæ dhÆrtena tatprastutam ||72||(74) kathamapi k­tapratyÃkhyÃne priye skhalitottare virahak­Óayà k­tvà vyÃjaæ prakalpitamaÓrutaæ | asahanasakhÅÓrotraprÃptipramÃdasasaæbhramaæ vigalitad­Óà ÓÆnye gehe samucchvasitaæ puna÷ ||73||(75) Ãd­«ÂiprasarÃtpriyasya padavÅmudvÅk«ya nirviïïayà vicchinne«u pathi«vaha÷pariïatau dhvÃnte samutsarpati | dattaikaæ saÓucà g­haæ prati padaæ pÃnthastriyÃsmink«aïe mà bhÆdÃgata ityamandavalitagrÅvaæ punarvÅk«itam ||74||(76) ÃyÃte dayite manorathaÓatairnÅtvà kathaæciddinaæ vaidagdhyÃpagamÃjja¬e parijane dÅrghÃæ kathÃæ kurvati | da«ÂÃsmÅtyabhidhÃya satvarapadaæ vyÃdhÆya cÅnÃæÓukaæ tanvaÇgyà ratikÃtareïa manasà nÅta÷ pradÅpa÷ Óamam ||75||(77) ÃlambyÃÇgaïavÃÂikÃparisare cÆtadrume ma¤jarÅæ sarpatsÃndraparÃgalampaÂaraÂadbh­ÇgÃÇganÃÓobhinÅm | manye svÃæ tanumuttarÅyaÓakalenÃcchÃdya bÃlà sphurat- kaïÂhadhvÃnanirodhakampitakucaÓvÃsodgamà roditi ||76||(78) yÃsyÃmiti samudyatasya gaditaæ visrabdhamÃkarïitaæ gacchandÆramupek«ito muhurasau vyÃv­tya ti«Âhannapi | tacchÆnye punarÃsthitÃsmi bhavane prÃïÃsta ete d­¬hÃ÷ sakhyasti«Âhata jÅvitavyasaninÅ dambhÃdahaæ rodimi ||77||(79) ÓÆnyaæ vÃsag­haæ vilokya ÓayanÃdutthÃya kiæcicchanair nidrÃvyÃjamupÃgatasya suciraæ nirvarïya patyurmukham || visrabdhaæ paricumbya jÃtapulakÃmÃlokya gaï¬astalÅæ lajjÃnamramukhÅ priyeïa hasatà bÃlà ciraæ cumbità ||78||(82) loladbhrÆlatayà vipak«adigupanyÃse'vadhÆtaæ Óiras tadv­ttÃntanirÅk«aïe k­tanamaskÃro vilak«a÷ sthita÷ | kopÃttÃmrakapolabhittini mukhe d­«Âyà gata÷ pÃdayor uts­«Âo gurusannidhÃvapi vidhirdvÃbhyÃæ na kÃlocita÷ ||79||(83) jÃtà notkalikà stanau na lulitau gÃtraæ na romäcitaæ vaktraæ svedakaïÃnvita na sahasà yÃvacchaÂhenÃmunà | d­«ÂenÃva mano h­taæ dh­timu«Ã prÃïeÓvareïÃdya me tatkenÃtra nirÆpyamÃïanipuïo mÃna÷ samÃdhÅyatÃm ||80||(84) d­«Âa÷ kÃtaranetrayà cirtaraæ baddhäjaliæ yÃcit paÓcÃdaæÓukapallavena vidh­to nirvyÃjamÃliÇgita÷ | ityÃk«ipya yadà samastamagh­ïo gantuæ prav­tta÷ ÓaÂha÷ pÆrvaæ prÃïaparigraho dayitayà muktastato vallabha÷ ||81||(85) k­to dÆrÃdeva smitamadhuramabhyudgamavidhi÷ ÓirasyÃj¤Ã nyastà prativacanavatyÃnatimati | na d­«Âe÷ Óaithilyaæ milana iti ceto dahati me nigƬhÃnta÷kopÃtkaÂhiïah­daye saæv­tiriyam ||82||(14) ekasmi¤Óayane vipak«aramaïÅnÃmagrahe mugdhayà sadya÷ kopaparÃÇmukhaæ Óayitayà cÃÂÆni kurvannapi | ÃvegÃdavadhÅrita÷ priyatamastÆ«ïÅæ sthitastatk«aïÃt mà bhÆssupta ivai«a mandavalitagrÅvaæ punarvÅk«ita÷ ||83||(22) malayamarutÃæ vrÃtà yÃtà vikÃsitamallikà parimalabharo bhagno grÅ«mastvamutsahase yadi | ghana ghaÂayituæ nisnehaæ tvÃæ ya eva nivartane prabhavati gavÃæ kinnaÓchinnaæ sa eva dhana¤jaya÷ ||84||(32) svaæ d­«Âvà karajak«ataæ madhumadak«Åvà vicÃryer«yayà gacchantÅ kva nu gacchasÅti vidh­tà bÃlà paÂÃnte mayà | pratyÃv­ttamukhÅ sabëpanayanà mÃæ mu¤ca mu¤ceti sà kopÃtprasphuritÃdharà yadavadattatkena vismaryate ||85||(55) sÃlaktakaæ ÓatadalÃdhikakÃntiramyaæ ratnaughadhÃmanikarÃruïanÆpuraæ ca | k«iptaæ bh­Óaæ kupitayà taralotpalÃk«yà saubhÃgyacihnamiva mÆrdhni padaæ vireje ||86|| *prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevamahÃÓayÃ÷| kapole patrÃlÅ karatalanirodhena m­dità nipÅto ni÷ÓvÃsairayamam­tah­dyo'dhararasa÷ | muhu÷ kaïÂhe lagnastaralayati bëpa÷ stanataÂaæ priyo manyurjÃtastava niranurodhe na tu vayam ||87|| (81) (anunaya÷, su. 664, sad. 720, s.k.v. 489, subh. 1627) lÃk«Ãlak«malalÃÂapaÂÂamabhita÷ keyÆramudrà gale vaktre kajjalakÃlimà nayanayorstÃmbÆlarÃgo ghana÷ | d­«Âà kopavidhÃyi maï¬anamidaæ prÃtaÓciraæ preyaso lÅlÃtÃmarasodare m­gad­Óa÷ ÓvÃsÃ÷ samÃptiæ gatÃ÷ ||88|| (60) (anyaraticihnadu÷khitÃ; sad. 594; ÓÃ. 3740, subh. 2215; sÆ. 82.17; pad. 222; daÓarÆpaka 2.6) tapte mahÃvirahavahniÓikhÃvalÅbhir ÃpÃï¬urastanataÂe h­daye priyÃyÃ÷ | rathyÃlivÅk«aïaniveÓitalolad­«Âer nÆnaæ chanacchaniti bëpakaïÃ÷ patanti ||89||(86) cintÃmohaviniÓcalena manasà maunena pÃdÃnata÷ pratyÃkhyÃnaparÃÇmukha÷ priyatamo gantuæ prav­tto'dhunà | savrŬairalasairnirantaraluÂhadbëpÃkulairlocanai÷ ÓvÃsotkampakucaæ nirÅk«ya suciraæ jÅvÃÓayà vÃrita÷ ||90||(87) tanvaÇgyà gurusannidhau nayanajaæ yad vÃri saæstambhitaæ tenÃntargalitena manmathaÓikhÅ sikto'nu«aÇgodbhava÷ | manye tasya nirasyamÃnakiraïasyai«Ã mukhenodgatà ÓvÃsÃmodasamÃkulÃlinikaravyÃjena dhÆmÃvali÷ ||91||(96) bhrÆbhedo racita÷ ciraæ nayanayorabhyastamÃmÅlanaæ roddhuæ Óik«itamÃdareïa hasitaæ maune'bhiyoga÷ k­ta÷ | dhairyaæ kartumapi sthirÅk­tamidaæ ceta÷ katha¤cin mayà baddho mÃnaparigrahe parikara÷ siddhistu daivasthità ||92||(97)*rÆpagosvÃmipÃdasya padyÃvalyÃm (231) etasya Ólokasyai«a rÆpa÷: bhrÆbhaÇgo guïitaÓciraæ nayanayorabhyastamÃmÅlanaæ roddhuæ Óik«itamÃdareïa hasitaæ maune'bhiyoga÷ k­ta÷ | dhairyaæ kartumapi sthirÅk­tamidaæ ceta÷ katha¤cin mayà baddho mÃnaparigrahe parikara÷ siddhistu daive sthità || (anuraktamÃninÅ, su. 645, sad. 703, pad. 231) deÓairantarità ÓataiÓca saritÃmurvÅbh­tÃæ kÃnanair yatnenÃpi na yÃti locanapathaæ kÃnteti jÃnannapi | udgrÅvaÓcaraïÃrdharuddhavasudha÷ k­tvÃÓrupÆrïÃæ d­Óaæ tÃmÃÓÃæ pathikastathÃpi kimapi dhyÃyaæÓciraæ vÅk«ate ||93|| (99) (pro«ita÷, su. 765, sad. 901, ÓÃ. 3445) mlÃnaæ pÃï¬u k­Óaæ viyogavidhuraæ lambÃlakaæ sÃlasaæ bhÆyastatk«aïajÃtakÃnti rabhasaprÃpte mayi pro«ite | sÃÂopaæ ratikelikÃlasarasaæ ramyaæ kimapyÃdarÃd yatpÅtaæ sutanormayà vadanakaæ vaktuæ na tatpÃryate ||94||(88) saivÃhaæ pramadà n­ïÃmadhigatÃvetau ca tau nÆpurÃv e«ÃsmÃkamav­ttireva sahajavrŬÃdhana÷ strÅjana÷ | itthaæ lajjitayà sm­terupagame matvà tanuæ sambhramÃt pumbhÃva÷ prathamaæ rativyatikare muktastato vallabha÷ ||95||(89) karakisalayaæ dhÆtvà dhÆtvà vimÃrgati vÃsasÅ k«ipati sumanomÃlÃÓe«aæ pradÅpaÓikhÃæ prati | sthagayati muhu÷ patyurnetre vihasya samÃkulà surataviratà ramyà tanvÅ muhurmuhurÅk«ate ||96||(90) santyevÃtra g­he g­he yuvatayastÃ÷ p­ccha gatvÃdhunà preyÃæsa÷ praïamanti kiæ tava punardÃso yathà vartate | Ãtmadrohiïi durjanai÷ pralapitaæ karïe'niÓaæ mà k­thÃÓ chinnasneharasà bhavanti puru«Ã du÷khÃnuvartyÃ÷ puna÷ ||97||(91) ni÷ÓvÃsà vadanaæ dahanti h­dayaæ nirmÆlamunmathyate nidrà neti na d­Óyate priyamukhaæ rÃtrindivaæ rudyate | aÇgaæ Óo«amupaiti pÃdapatita÷ preyÃæstathopek«ita÷ sakhya÷ kaæ guïamÃkalayya dayite mÃnaæ vayaæ kÃritÃ÷ ||98|| (92) (pad. 237, sad. 677; daÓarÆpaka 2.26) adyÃrabhya yadi priye punarahaæ mÃnasya vÃ'nyasya và g­hïÅyÃæ ÓaÂhadurnayena manasà nÃmÃpi saæk«epata÷ | tattenaiva vinà ÓaÓÃÇkadhavalÃ÷ spa«ÂÃÂÂahÃsà niÓà eko và divasa÷ payodamalino yÃyÃnmama prÃv­«i ||99||(93) idaæ k­«ïaæ k­«ïaæ priyatama tanu Óvetamatha kiæ gami«yÃmo yÃmo bhavatu gamanenÃtha bhavatu | purà yenÃvaæ me ciramanus­tà cittapadavÅ sa evÃnyo jÃta÷ sakhi paricitÃ÷ kasya puru«Ã÷ ||100||(94) caraïapatanaæ sakhyÃlÃpà manoharacÃÂava÷ k­ÓataratanorgìhÃÓle«o haÂhÃtparicumbanam | iti hi capalo mÃnÃrambhastathÃpi hi notsahe h­dayadayita÷ kÃnta÷ kÃmaæ kimatra karomyaham ||101||(95) ahaæ tenÃhÆtà kimapi kathayÃmÅti vijane samÅpe cÃsÅnà sarasah­dayatvÃdavahità | tata÷ karïopÃnte kimapi vadatÃghrÃya vadanaæ g­hÅtà dharmille sakhi sa ca mayà gìhamadhare ||102||(98) cak«u÷prÅtiprasakte manasi paricaye cintyamÃnÃbhyupÃye rÃge yÃte'tibhÆmiæ vikasati sutarÃæ gocare dÆtikÃyÃ÷ | ÃstÃæ dÆreïa tÃvatsarabhasadayitÃliÇganÃnandalÃbhas tadgehopÃntarathyÃbhramaïamapi parÃæ nirv­tiæ santanoti ||103||(100) kÃnte talpamupÃgate vigalità nÅvÅ svayaæ bandhanÃd vÃso viÓlathamekhalÃguïadh­taæ kiæcinnitambe sthitam | etÃvatsakhi vedmi sÃmpratamahaæ tasyÃÇgasaÇge puna÷ ko'yaæ kÃsmi rataæ nu và kathamiti svalpÃpi me na sm­ti÷ ||104||(101) prÃsÃde sà diÓi diÓi ca sà p­«Âhata÷ sà pura÷ sà paryaÇke sà pathi pathi ca sà tadviyogÃturasya | haæho ceta÷ prak­tiraparà nÃsti me kÃpi sà sà sà sà sà sà jagati sakale ko'yamadvaitavÃda÷ ||105||(102) anÃlocya premïa÷ pariïatimanÃd­tya suh­das tvayÃkÃï¬e mÃna÷ kimiti sarale preyasi k­ta÷ | samÃk­«Âà hyete virahadahanodbhÃsuraÓikhÃ÷ svahastenÃÇgÃrÃstad alamadhunÃraïyaruditai÷ ||112 (?)|| (80) (subh. 1170; sad. 2.42.1, sÆ. 56.9, su. 659) Verses found in Arjunavarmadeva's version not found here aÇgulyagranakhena bëpasalilaæ vik«ipya vik«ipya kiæ tÆ«ïÅæ rodi«i kopane bahutaraæ phÆtk­tya rodi«yasi | yasyÃste piÓunopadeÓavacanairmÃne'tibhÆmiæ gate nirviïïo'nunayaæ prati priyatamo madhyasthatÃme«yate ||(5) tadvaktrÃbhimukhaæ mukhaæ vinamitaæ d­«Âi÷ k­tà pÃdayos tasyÃlÃpakutÆhalÃkulatare Órotre niruddhe mayà | pÃïibhyÃæ ca tirask­ta÷ sapulaka÷ svedodgamo gaï¬ayo÷ sakhya÷ kiæ karavÃïi yÃnti Óatadhà yatka¤cuke sandhaya÷ ||(11) nÃpeto'nunayena ya÷ priyasuh­dvÃkyairna ya÷ saæh­to yo dÅrghaæ divasaæ vi«ahya vi«amaæ yatnÃtkathaæciddh­ta÷ | anyonyasya h­te mukhe nihitayostiryakkathaæcidd­Óo÷ sa dvÃbhyÃmativism­tavyatikaro mÃno vihasyojjhita÷ ||(42) rÃtrau vÃribharÃlasÃmbudaravodvignena jÃtÃÓruïà pÃnthenÃtmaviyogadu÷khapiÓunaæ gÅtaæ tathotkaïÂhayà | ÃstÃæ jÅvitahÃriïa÷ pravasanÃlÃpasya saækÅrtanaæ mÃnasyÃpi jaläjali÷ sarabhasaæ lokena datto yathà ||(54) capalah­dayae kiæ svÃtantryÃttathà g­hamÃgataÓ caraïapatita÷ premÃrdrÃrdra÷ priya÷ samupek«ita÷ | tadidamadhunà yÃvajjÅvaæ nirastasukhodayà ruditaÓaraïà durjÃtÃnÃæ sahasva ru«Ãæ phalam ||(56) ÃstÃæ viÓvasanaæ sakhÅ«u viditÃbhiprÃyasÃre jane tatrÃpyarpayituæ d­Óaæ suracitÃæ Óaknomi na vrŬayà | loko'pye«a paropahÃsacatura÷ sÆk«meÇgitaj¤o'pyalaæ mÃta÷ kaæ Óaraïaæ vrajÃmi h­daye jÅrïo'nurÃgÃnala÷ ||(63) analpacintÃbharamohaniÓcalà vilokyamÃnaiva karoti sÃdhvasam | svabhÃvaÓobhÃnatimÃtrabhÆ«aïà tanustaveyaæ bata kiæ nu sundari ||(65) iti priye p­cchati mÃnavihvalà kathaæcidantardh­tabëpagadgadam | na kiæcidityeva jagÃda yadvadhÆ÷ kiyanna tenaiva tayÃsya varïitam ||(66) amaruÓatakam} ÃmaruÓatakam amarukaviracitam} Ãmarukaviracitam}} Text Ãbbreviations This edition is based on the one in KÃvya-saÇgraha edited by JÅvÃnanda VidyÃsÃgara. Åt has been compared with the Motilal Banarsidass edition (1983) containing the commentary of Arjunavarmadeva. The number in parentheses at the end of the last line of each verse is the number of the verse in the Motilal edition. There seems to be a great deal of variation in the order and numbering of the verses between the editions and the commentators. The order of the verses found in the KÃvya-saÇgraha forms the backbone of the order of the verses presented here, even though Arjunavarmadeva considers some of the verses found in that edition to be interpolations. Those suspect verses have been noted in the footnotes. The parentheses in between verses contain citations for the major anthologies. These have been taken from Sures Chandra Banerji's edition of SrÅdharadÃsa's Sadukti-karïÃm­ta. The abbreviations for those anthologies are the following: su. = subhëitaratnako«a, sad. = saduktikarïÃm­ta, subh. = subhëitÃvalÅ, sÆ. = sÆktimuktÃvalÅ, pad. = padyÃvalÅ, ÓÃ. = ÓÃrÇgadharapaddhati (These equivalences have been taken from the Banerji edition of Sadukti-karïÃm­ta and the De edition of PadyÃvalÅ}.) Main Text jyÃk­«ÂibaddhakhaÂakÃmukhapÃïip­«Âha- preÇkhannakhÃæÓucayasaævalito'mbikÃyÃ÷ | tvÃæ pÃtu ma¤jaritapallavakarïapÆra- lobhabhramadbhramaravibhramabh­tkaÂÃk«a÷ ||1||(1) (su. 100, sad. 123) k«ipto hastÃvalagna÷ prasabhamabhihato'pyÃdadÃnoæÓukÃntaæ g­hïan keÓe«vapÃstaÓcaraïanipatito nek«ita÷ sambhrameïa | ÃliÇgan yo'vadhÆtastripurayuvatibhi÷ sÃÓrunetrotpalÃbhi÷ kÃmÅvÃrdrÃparÃdha÷ sa dahatu duritaæ ÓÃmbhavo va÷ ÓarÃgni÷ ||2||(2) (harabÃïa÷; su. 49, sad. 76) ÃlolÃmalakÃvalÅæ vilulitÃæ bibhraccalatkuï¬alaæ ki¤cinm­«ÂaviÓe«akaæ tanutarai÷ khedÃmbhasÃæ ÓÅkarai÷ | tanvyà yatsuratÃntatÃntanayanaæ vaktraæ rativyatyaye tattvÃæ pÃtu cirÃya kiæ hariharabrahmÃdibhirdaivatai÷ ||3||(3) (viparÅtaratam- sad. 1141, ÓÃ. 3702) alasavalitai÷ premÃrdrÃrdrairmuhurmukulÅk­tai÷ k«aïamabhimukhairlajjÃlolairnime«aparÃÇmukhai÷ | h­dayanihitaæ bhÃvÃkÆtaæ vamadbhirivek«aïai÷ kathaya suk­tÅ ko'yaæ mugdhe tvayÃdya vilokyate ||4||(4) (vÃsakasajjÃ; su. 508; sad. 658) datto'syÃ÷ praïayastvayaiva bhavatà ceyaæ ciraæ lÃlità daivÃd adya kila tvameva k­tavÃn asyà navaæ vipriyam | manyurdu÷saha e«a yÃtyupaÓamaæ no sÃntvavÃdai÷ sphuÂaæ he nistraæÓa vimuktakaïÂhakaruïaæ tÃvatsakhÅ roditu ||5||(6) likhannÃste bhÆmiæ bahiravanata÷ prÃïadayito nirÃhÃrÃ÷ skahya÷ satataruditocchÆïanayanÃ÷ | parityaktaæ sarvaæ hasitapaÂhitaæ pa¤jaraÓukais tavÃvasthà ceyaæ vis­ja kaÂhine mÃnamadhunà ||6||(7) (sakhÅprabodha÷; sad. 713, rasÃrïavasudhÃkara 2.206a) nÃryastanvi haÂhÃddharanti ramaïaæ ti«Âhanti no vÃritÃs tatkiæ tÃmyasi kiæ ca rodi«i mudhà tÃsÃæ priyaæ mà k­thÃ÷ | kÃnta÷ keliruciryuvà sah­dayastÃd­kpati÷ kÃtarae kiæ no barkarakarkarai÷ priyaÓatairÃkramya vikrÅyate ||7||(8) \footnote{motÅlÃla-banÃrsÅdÃsa-sampÃdane (1983): nÃryo mugdhaÓaÂhà haranti ramaïaæ ti«Âhanti no vÃritÃs kopÃtkomalalolabÃhulatikÃpÃÓena baddhà d­¬haæ nÅtvà keliniketanaæ dayitayà sÃyaæ sakhÅnÃæ pura÷ | bhÆyo'pyevamiti skhalan m­dugirà saæsÆcya duÓce«Âitaæ dhanyo hanyata eva nihnutipara÷ preyÃn rudatyà hasan ||8||(9) (ÓaÂhanÃyaka÷, sad. 882, sÆ. 85.3, subh. 1351) praharaviratau madhye vÃhnastato'pi pare'thavà kimuta sakale jÃte vÃhnipriya tvamihai«yasi | iti dinaÓataprÃpyaæ deÓaæ priyasya yiyÃsato harati gamanaæ bÃlÃlÃpai÷ sabëpagalajjalai÷ ||9||(12) (prasthÃnabhaÇga÷ - su. 532, sad. 921, subh. 1048, ÓÃ. 3389, sÆ. 37.7) yÃtÃ÷ kiæ na milanti sundari punaÓcintà tvayà matk­te no kÃryà nitarÃæ k­ÓÃmi kathayatyevaæ sabëpe mayi | lajjÃmantharatÃrakeïa nipataddhÃrÃÓruïà cak«u«Ã d­«Âvà mÃæ hÃsitena bhÃvimaraïotsÃhastayà sÆcita÷ ||10||(10) dhÅraæ vÃridharasya vÃri kirata÷ Órutvà niÓÅthe dhvaniæ dÅrghocchvÃsamudaÓruïà virahiïÅæ bÃlÃæ ciraæ dhyÃyatà | adhvanyena vimuktakaïÂhamakhilÃæ rÃtriæ tathà kranditaæ grÃmÅïairvrajato janasya vasatirgrÃme ni«iddhà yathà ||11||(13) (var«Ãpathika÷, sad. 915) kathamapi sakhi krŬÃkopÃd vrajeti mayodite kaÂhinah­dayastyaktvà ÓayyÃæ balÃd gata eva sa÷ | iti sarabhasaæ dhvastapremïi vyapetagh­ïe jane punarapi hatavrŬaæ ceta÷ prayÃti karomi kim ||12||(15) dampatyorniÓi jalpatorg­haÓukenÃkarïitaæ yadvacas tatprÃtargurusannidhau nigadatastasyopahÃraæ vadhÆ÷ | karïÃlaÇk­tipadmarÃgaÓakalaæ vinyasya ca¤cÆpuÂe vrŬÃrtà prakaroti dìimaphalavyÃjena vÃgbandhanam ||13||(16) (ÓukoktivrŬÃ, kuval. 173, su. 621, sad. 1180, subh. 2214, ÓÃ. 3743) aj¤Ãnena parÃÇmukhÅæ paribhavÃd ÃÓli«ya mÃæ du÷khitÃæ kiæ labdhaæ caÂula tvayeha nayatà saubhÃgyametÃæ daÓÃm | paÓyaitad dayitÃkucavyatikaron m­«ÂÃÇgarÃgÃruïaæ vak«aste malatailapaÇkaÓavalairveïÅpadairaÇkitam ||14||(17) (khaï¬itÃ) ekatrÃsanasaæsthiti÷ parihatà pratudgamÃd dÆratas tÃmbÆlÃnayanacchalena rabhasÃÓel«o'pi saævighnita÷ | ÃlÃpo'pi na miÓrita÷ parijanaæ vyÃpÃrayantyÃntike kÃntaæ pratyupacÃrataÓcaturayà kopa÷ k­tÃrthÅk­ta÷ ||15|| (18) (mÃninÅ, sad. 692, rasÃrïavasudhÃkara 2.67g) d­«ÂvaikÃsanasaæsthite priyatame paÓcÃd upetyÃdarÃd ekasyà nayane pidyÃya vihitakrŬÃnubandhacchala÷ | Å«advakrimakandhara÷ sapulaka÷ premollasanmÃnasÃm antarhÃsalasatkapolaphalakÃæ dhÆrto'parÃæ cumbati ||16||(19) (ÓaÂhanÃyaka÷, su. 603, sad. 881) caraïapatanapratyÃkhyÃnÃtprasÃdaparÃÇmukhe nibh­takitavÃcÃretyuktvà ru«Ã puru«Åk­te | vrajati ramaïe ni÷Óvasyoccai÷ stanasthitahastayà nayanasalilacchannà d­«Âi÷ sakhÅ«u niveÓità ||17||(20) (mÃninÃyaka÷, sad. 896) käcyà gìhatarÃvaruddhavasanaprÃntà kimarthaæ punar mugdhÃk«Å svaiptÅti tatparijanaæ svairaæ priye p­cchati | mÃta÷ svaptumapÅha vÃrayati mÃmityÃhitakrodhayà paryasya svapiticchalena Óayane datto'vakÃÓastayà ||18||(21) (ÓayanÃdhirohanam, sad. 1094, subh. 2081, sÆ. 77.11) ekasmi¤Óayane parÃÇmukhatayà vÅtottaraæ tÃmyator anyonyasya h­di sthite'pyanunaye saærak«atorgauravam | dampatyo÷ ÓanakairapÃÇgavalanÃn miÓrÅbhavaccak«u«or bhagno mÃnakali÷ sahÃsarabhasaæ vyÃsaktakaïÂhagraham ||19||(23) (mÃnabhaÇga÷, sad. 723) paÓyÃmo mayi kiæ prapadyata iti sthairyaæ mayÃlambitaæ kiæ mÃmÃlapatÅtyayaæ khala ÓaÂha÷ kopastayÃpyÃÓrita÷ | ityanyonyavilak«ad­«Âicature tasminnavasthÃntare savyÃjaæ hasitaæ mayà dh­tiharo bëpastu muktastayà ||20||(24) (uccÃvacaæ, kuval., 185; sad. 1366) parimlÃne mÃne mukhaÓaÓini tasyÃ÷ karadh­te mayi k«ÅïopÃye praïipatanamÃtraikaÓaraïe | tayà pak«maprÃntavrajapuÂaniruddhena sahasà prasÃdo bëpena stanataÂaviÓÅrïena kathita÷ ||21||(25) (uccÃvacaæ, sad. 1367, subh. 1608, sÆ. 58.1) tasyÃ÷ sÃndravilepanastanataÂapraÓle«amudrÃÇkitaæ kiæ vak«aÓcaraïÃnativyatikaravyÃjena gopÃyyate | ityukte kva tad ityudÅrya sahasà tatsampramÃr«Âuæ mayà sÃÓli«Âà rabhasena tatsukhavaÓÃttanvyÃpi tad vism­tam ||22||(26) tvaæ mugdhÃk«i vinaiva ka¤culikayà dhatse manohÃriïÅæ lak«mÅmityabhidhÃyini priyatame tadvÅÂikÃæ saæsp­Ói | ÓayyopÃntanivi«ÂasasmitamukhÅnetrotsavÃnandito niryÃta÷ ÓanakairalÅkavacanopanyÃsamÃlÅjana÷ ||23||(27) bhrÆbhaÇge racite'pi d­«Âiradhikaæ sotkaïÂhamudvÅk«ate kÃrkaÓyaæ gamite'pi cetasi tanÆromäcamÃlambate | ruddhÃyÃmapi vÃci sasmitamidaæ dagdhÃnanaæ jÃyate d­«Âe nirvahaïaæ bhavi«yati kathaæ mÃnasya tasmi¤jane ||24||(28) (anuraktamÃninÅ, su. 695, sad. 702, subh. 1580; uï. 5.25) kÃnte katyapi vÃsarÃïi gamaya tvaæ mÅlayitvà d­Óau svasti svasti nimÅlayÃmi nayane yÃvan na ÓÆnyà diÓa÷ | ÃyÃtà vayamÃgami«yati suh­dvargasya bhÃgyodayai÷ sandeÓo vada kastavÃbhila«itastÅrthe«u toyäjali÷ ||25|| (yÃtrÃk«epa÷, sad.731 (vÅrasya)) sà patyu÷ prathamÃparÃdhasamaye sakhyopadeÓaæ vinà no jÃnÃti savibhramÃÇgavalanÃvakroktisaæsÆcanam | svacchairacchakapolamÆlagalitai÷ paryastanetrotpalà bÃlà kevalameva roditi luÂhallolÃlakairaÓrubhi÷ ||26||(29) (mugdhÃ; sad.498) bhavatu viditaæ chadmÃlÃpairalaæ priya gamyatÃæ tanurapi na te do«o'smÃkaæ vidhistu parÃÇmukha÷ | tava yathà tathÃbhÆtaæ prema prapannamimÃæ daÓÃæ prak­ticapale kà na÷ pŬà gate hatajÅvite ||27||(30) (mÃninÅvÃkyam; sad. 708; pad. 223) urasi nihitastÃro hÃra÷ k­tà jaghane ghane kalakalavatÅ käcÅ pÃdau kvaïanmaïinÆpurau | priyamabhisarasyevaæ mugdhe samÃhata¬iï¬imà yadi kimadhikatrÃsotkampaæ diÓa÷ samudÅk«ase ||28||(31) prÃta÷ prÃtarupÃgatena janità nirnidrità cak«u«or mandÃyÃæ mayi gauravavyapagamÃd utpÃditaæ lÃghavam | kiæ mugdhe na mayà k­taæ ramaïadhÅrmuktà tvayà gamyatÃæ dusthaæ ti«Âhasi yacca pathyamadhunà kartÃsmi tacchro«yasi ||29||(33) sà bÃlà vayamapragalbhamanasa÷ sà strÅ vayaæ kÃtarÃ÷ sà pÅnonnatimatpayodharayugaæ dhatte sakhedà vayam | sÃkrÃntà jaghanasthalena guruïà gantuæ na Óaktà vayaæ do«airanyajanÃÓritairapaÂavo jÃtÃ÷ sma ityadbhutam ||30||(34) (anukÆlanÃyaka÷, su. 481, sad. 872, subh. 1346, s.k. 3.42) prasthÃnaæ valayai÷ k­taæ priyasakhairajasraæ gataæ dh­tyà na k«aïamÃsitaæ vyavasitaæ cittena gantuæ pura÷ | gantuæ niÓcitacetasi priyatame sarve samaæ prasthità gantavye sati jÅvitapriyasuh­tsÃrtha÷ kimu tyajyate ||31||(35) (pro«itabhart­kÃvacanam; subh. 1151; ÓÃ. 3424; sad. 741; sÆ. 37.19) sanda«ÂÃdharapallavà sacakitaæ hastÃgramÃdhunvatÅ mÃmÃmu¤ca ÓaÂheti kopavacanairÃnartitabhrÆlatà | ÓÅtkÃräcitalocanà sarabhasaæ yaiÓcumbità mÃninÅ prÃptaæ tairam­taæ mudhaiva mathito mƬhai÷ surai÷ sÃgara÷ ||32||(36) (cumbanam, sad. 1105, subh. 1303, ÓÃ. 3668) supto'yaæ sakhi supyatÃmiti gatÃ÷ sakhyastato'nantaraæ premÃvÃsitayà mayà saralayà nyastaæ mukhaæ tanmukhe | j¤Ãte'lÅkanimÅlane nayanayordhÆrtasya romäcito lajjÃsÅn mama tena sÃpyapah­tà tatkÃlayogyai÷ kramai÷ ||33||(37) kopo yatra bhrÆkuÂiracanà nigraho yatra maunaæ yatrÃnyonyasmitamanunayo yatra d­«Âi÷ prasÃda÷ | tasya premïastad idamadhunà vai«amaæ paÓya jÃtaæ tvaæ pÃdÃnte luÂhasi nahi me manyumok«a÷ khalÃyÃ÷ ||34||(38) (nÃyake mÃninÅ, sad. 709) sutanu jahihi kopaæ paÓya pÃdÃnataæ mÃæ na khalu tava kadÃcitkopa evaæ vidho'bhÆt | iti nigadati nÃthe tiryagÃmÅlitÃk«yà nayanajalamanalpaæ muktamuktaæ na ki¤cit ||35||(39) (mÃnabhaÇga÷, sad. 725) gìhÃliÇganavÃmanÅk­takucaprodbhinnaromodgamà sÃndrasneharasÃtirekavigalatÓrÅmannitambÃmbarà | mà mà mÃnada mÃti mÃmalamiti k«ÃmÃk«arollÃpinÅ suptà kiæ nu m­tà nu kiæ manasi me lÅnà vilÅnà nu kim ||36||(40) paÂÃlagne patyau namayati mukhaæ jÃtavinayà haÂhÃÓle«aæ vächatyapaharati gÃtrÃïi nibh­tam | na ÓaknotyÃkhyÃtuæ smitamukhasakhÅdattanayanà hriyà tÃmyatyanta÷ prathamaparihÃse navavadhÆ÷ ||37||(41) (navo¬hÃ; sad. 512, subh. 2056, ÓÃ. 3673; vi«ïudÃs u.ï. 5.19) gate premÃbandhe praïayabahumÃne vigalite niv­tte sadbhÃve jana iva jane gacchati pura÷ | tad utprek«yotprek«ya priyasakhi gatÃæstÃæÓca divasÃn na jÃne ko heturdalati Óatadhà yan na h­dayam ||38||(43) (uccÃvacaæ, su. 697, sad. 1368, subh. 1141, ÓÃ. 3545, sÆ. 84.1, rasÃrïavasudhÃkara 2.263c) ciravirahiïorutkaïÂhÃrtiÓlathÅk­tagÃtrayor navamiva jagaj jÃtaæ bhÆyaÓcirÃd abhinandato÷ | kathamapi dine dÅrghe yÃte niÓÃmadhirƬhayo÷ prasarati kathà bahvÅ yÆnoryathà na tathà rati÷ ||39||(44) dÅrghà vandanamÃlikà viracità h­«Âyaiva nendÅvarai÷ pu«pÃïÃæ prakara÷ smitena racito no kundajÃtyÃdibhi÷ | datta÷ svedamucà payodharayuge nÃrghyo na kumbhÃmbhasà svairevÃvayavai÷ priyasya viÓatastanvyà k­taæ maÇgalam ||40||(45) kÃnte sÃgasi ÓÃyite priyasakhÅveÓaæ vidhÃyÃgate bhrÃntyÃliÇgya mayà rahasyamuditaæ tatsaÇgamÃkÃÇk«ayà | mugdhe du«karametad ityatitarÃmuktvà sahÃsaæ balÃd ÃliÇgya chalitÃsmi tena kitavenÃdya prado«Ãgame ||41||(46) ÃÓaÇkya praïatiæ paÂÃntapihitau pÃdau karotyÃdarÃt vyÃjenÃgatamÃv­ïoti hasitaæ na spa«ÂamudvÅk«ate | mayyÃlÃpavati pratÅpavacanaæ sakhyà sahÃbhëate tasyÃsti«Âhatu nirbharapraïayità mÃno'pi ramyodaya÷ ||42||(47) (Sv. 1590, Spd 3537, Smv 55.11) sà yÃvanti padÃnyalÅkavacanairÃlÅjanai÷ Óik«ità tÃvantyeva k­tÃgaso drutataraæ vyÃh­tya patyu÷ pura÷ | prÃrabdhà purato yathà manasijasyÃj¤Ã tathà vartituæ premïo maugdhyavibhÆ«aïasya sahaja÷ ko'pye«a kÃnta÷ krama÷ ||43||(48) dÆrÃdutsukamÃgate vivalitaæ sambhëiïi sphÃritaæ saæÓli«yatyaruïaæ g­hÅtavasane ki¤cin natabhrÆlatam | mÃninyÃÓcaraïÃnativyatikare bëpÃmbupÆrïek«aïaæ cak«urjÃtamaho prapa¤cacaturaæ jÃtÃgasi preyasi ||44||(49) aÇgÃnÃmatitÃnavaæ kathamidaæ kampaÓca kasmÃtkuto mugdhe pÃï¬ukapolamÃnanamiti prÃïeÓvare p­cchati | tanvyà sarvamidaæ svabhÃvajamiti vyÃh­tya pak«mÃntara vyÃpÅ bëpabharastayà calitayà ni÷Óvasya mukto'nyata÷ ||45||(50) purastanvyà gotraskhalanacakito'haæ natamukha÷ prav­tto vailak«yÃtkimapi likhituæ daivahataka÷ | sphuÂo rekhÃnyÃsa÷ kathamapi sa tÃd­k pariïato gatà yena vyaktaæ punaravayavai÷ saiva taruïÅ ||46||(51) \footnote{asya Ólokasya parÃrdha÷: tataÓcÃbhij¤Ãya sphuradaruïagaï¬asthalarucà manasvinyà rƬhapraïayasahasodgadgadagirà | aho citraæ citraæ sphuÂamiti nigadyÃÓrukalu«aæ ru«Ã brahmÃstraæ me Óarasi nihito vÃmacaraïa÷ || (gotraskhalitam, sad. 686) kaÂhinah­daye mu¤ca bhrÃntiæ vyalÅkakathÃÓritÃæ piÓunavacanairdukhaæ netuæ na yuktamimaæ janam | kimidamathavà satyaæ mugdhe tvayà hi viniÓcitaæ yad abhirucitaæ tan me k­tvà priye sukhamÃsyatÃm ||47||(53) mandaæ mudritapÃæÓava÷ paripatajjhaÇkÃrajha¤jhÃmarud vegadhvastakuÂÅrakÃntaragatacchidre«u labdhÃntarÃ÷ | karmavyagrakuÂumbinÅkucataÂasvedacchida÷ prÃv­«a÷ prÃrambhe nipatanti kandaladalollÃsÃ÷ payobindava÷ ||48|| \footnote{prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevapÃdÃ÷| pÅtastu«Ãrakiraïo madhunaiva sÃrdham anta÷ praviÓya ca«ake pratibimbavartÅ | mÃnÃndhakÃramapi mÃnavatÅjanasya nÆnaæ bibheda yad asau prasasÃda sadya÷ ||49|| \footnote{rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| (madhupÃnam, sad. 1089, subh. 2022, ÓÃ. 3648) nabhasi jaladalak«mÅæ sambh­tÃæ vÅk«ya di«Âyà prasarasi yadi kÃntetyardhamuktvà katha¤cit | mama paÂamavalambya prollikhantÅ dharitrÅæ tadanuk­tavatÅ sà yatra vÃco niv­ttÃ÷ ||50|| \footnote{vemabhÆpÃlasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| iyamasau taralÃyatalocanà gurusamunnatapÅnapayodharà | p­thunitambabharÃlasagÃminÅ priyatamà mama jÅvitahÃriïÅ ||51|| \footnote{prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevamahÃÓayÃ÷| sÃlaktakena navapallavakomalena pÃdena nÆpuravatà madanÃlasena | yastìyate dayitayà praïayÃrÃdhÃt so'ÇgÅk­to bhagavatà makaradhvajena ||52|| \footnote{vemabhÆpÃlasya ÂÅkÃyÃme«a Óloka÷ kevalaæ labhyate| (anukÆlanÃyaka÷, sad. 873, sÆ. 85.1) bÃle nÃtha vimu¤ca mÃnini ru«aæ ro«Ãn mayà kiæ k­taæ khedo'smÃsu na me'parÃdhyati bhavÃn sarve'parÃdhà mayi | tatkiæ rodi«i gadgadena vacasà kasyÃgrato rudyate nanvetan mama kà tavÃsmi dayità nÃsmÅtyato rudyate ||53||(57) (mÃninÅ, sad. 691, subh. 1614) nÅtvoccairvik«ipanta÷ k­tatuhinakaïÃsÃrasaÇgÃn parÃgÃn kaundÃn ÃnanditÃlÅn atitarasurabhÅn bhÆriÓo diÇmukhe«u | ete te kuÇkumÃktastanakalasabharÃsphÃlanÃd ucchalanta÷ pÅtvà ÓÅtkÃrivaktraæ ÓiÓuharid­ÓÃæ haimanà vÃnti vÃtÃ÷||54|| \footnote{rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| Órutvà tanvyà niÓÅthe navaghanarasitaæ viÓlathÃÇkaæ patitvà ÓayyÃyÃæ bhÆmip­«Âhe karataladh­tayà du÷khitÃlÅjanena | sotkaïÂhaæ muktakaïÂhaæ kaÂhinakucataÂÃghÃtaÓÅrïÃÓrubindu sm­tvà sm­tvà priyasya skhalitam­duvaco rudyate pÃnthabadhvà ||55|| \footnote{rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃme«a Óloka÷ kevalaæ d­Óyate| Óli«Âa÷ kaïÂhe kimiti na mayà mƬhayà prÃïanÃthaÓ cumbatyasmin vadanavidhuti÷ kiæ k­tà kiæ na d­«Âa÷ | nokta÷ kasmÃd iti navavadhÆce«Âitaæ cintayantÅ paÓcÃttÃpaæ vahati taruïÅ premïi jÃte rasaj¤Ã ||56||(58) (uccÃvaca÷, sad. 1369, subh. 2143) Órutvà nÃmÃpi yasya sphuÂaghanapulakaæ jÃyate'Çgaæ samantÃt d­«Âvà yasyÃnanenduæ bhavati vapuridaæ candrakÃntÃnukÃri | tasminnÃgatya kaïÂhagrahaïasarabhasasthÃyini prÃïanÃthe bhagnà mÃnasya cintà bhavati mama pnarvajramayyÃ÷ kadà nu ||57||(59) rÃmÃïÃæ ramaïÅyavaktraÓaÓina÷ svedodabindupluto vyÃlolÃlakavallarÅæ pracalayan dhunvan nitambÃmbaram | prÃtarvÃti madhau prakÃmavikasadrÃjÅvarÃjÅrajo jÃlÃmodamanoharo ratirasaglÃniæ haranmÃruta÷ ||58|| \footnote{rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko vartate| (prÃbhÃtikavÃta÷; sad. 459) aÇgaæ candanapÃï¬upallavam­dustÃmbÆlatÃmrÃdharo dhÃrÃyantrajalÃbhi«ekakalu«e dhautäjane locane | anta÷pu«pasugandhirÃrdrakavarÅ sarvÃÇgalagnÃmbaraæ romÃïÃæ ramaïÅyatÃæ vidadhati grÅ«mÃparÃhvÃgame ||59|| \footnote{rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃmapye«a Óloko d­Óyate| varamasau divaso na punarniÓà nanu niÓaiva varaæ na punardivà | ubhayametad upaitvathavà k«ayaæ priyajanena na yatra samÃgama÷ ||60|| \footnote{rudramadevakumÃrasya ÂÅkÃyÃme«a Óloka÷ kevalaæ labhyate| lolairlocanavÃribhi÷ saÓapathai÷ pÃdapraïÃmai÷ priyair anyÃstà vinivÃrayanti k­païÃ÷ prÃïeÓvaraæ prasthitam | puïyÃhaæ vraja maÇgalaæ sudivasaæ prÃta÷ prayÃtasya te yatsnehocitamÅhitaæ priyatama tvaæ nirgata÷ Óro«yasi ||61||(61) (yÃtrÃk«epa÷, sad. 735, s.v. 1060, ÓÃ. 3395, sÆ. 37.12) lagnà nÃæÓukapallave bhujalatà na dvÃradeÓe'pità no và pÃdatale tayà nipatitaæ ti«Âheti noktaæ vaca÷ | kÃle kevalamambudÃtimaline gantuæ prav­tta÷ ÓaÂha÷ tanvyà bëpajalaughakalpitanadÅpÆreïa baddha÷ priya÷ ||62||(62) (prasthÃnabhaÇga÷, sad. 922, subh. 1057, ÓÃ. 3388, sÆ. 37.5) na jÃne saæmukhÃyÃte priyÃïi vadati priye | sarvÃïyaÇgÃni me yÃnti ÓrotratÃæ kimu netratÃm ||63||(64) (nÃyikÃbhilëa÷, sad. 960) virahavi«ama÷ kÃmo vÃmastanuæ kurute tanuæ divasagaïanÃd ak«aÓcÃsau vyapetagh­ïo yama÷ | tvamapi vaÓago mÃnavyÃdhervicintaya nÃtha he kiÓalayam­durjÅved evaæ kathaæ pramadÃjana÷ ||64||(67) (mÃninÃyaka÷; sad. 898, subh. 1633, ÓÃ. 3572) pÃdÃsakte suciramiha te vÃmatà kaiva kÃnte sanmÃrgasthe praïayini jane kopane ko'parÃdha÷ | itthaæ tasyÃ÷ parjanakathà kopavegopaÓÃntau bëpodbhedaistad anu sahasà na sthitaæ na prayÃtam ||65||(68) purÃbhÆdasmÃkaæ niyatamavibhinnà tanuriyaæ tato nu tvaæ preyÃnvayamapi hatÃÓÃ÷ priyatamÃ÷ | idÃnÅæ nÃthastvaæ vayamapi kalatraæ kimaparaæ mayÃptaæ prÃïÃnÃæ kuliÓakaÂhinÃnÃæ phalamidam ||66||(69) mugdhe mudghatayaiva netumakhila÷ kÃla÷ kimÃrabhyate mÃnaæ dhatsva dh­tiæ vadhÃna ­jutÃæ dÆre kuru preyasi | sakhyaivaæ pratibodhità prativacastÃmÃha bhÅtÃnanà nÅce÷ Óaæsa h­di sthito nanu sa me prÃïeÓvara÷ Óro«yati ||67||(70) pÅto yata÷ prabh­ti kÃmapipÃsitena tasyà mayÃdhararasa÷ pracura÷ priyÃyÃ÷ | t­«ïà tata÷ prabh­ti me dviguïatvameti tÃvaïyamasti bahu tatra kimapi citram ||68|| \footnote{prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevamahÃÓayÃ÷| kva prasthitÃsi karabhoru ghane niÓÅthe prÃïÃdhiko vasati yatra jana÷ priyo me | ekÃkinÅ vada kathaæ na bibhe«i bÃle nanvasti puÇkhitaÓaro madana÷ sahÃya÷ ||69||(71) (su. 816) lÅlÃttÃmarasÃhato'nyavanitÃni÷ÓaÇkada«ÂÃdhara÷ kaÓcitkesaradÆ«itek«aïa iva vyÃmÅlya netre sthita÷ | mugdhà kudmalitÃnanena dadhato vÃyuæ sthità tasya sà bhrÃntyà dhÆrtatayà ca vepathumatÅ tenÃniÓaæ cumbità ||70||(72) sphuÂatu h­dayaæ kÃmaæ kÃmaæ karatu tanuæ tanuæ na sakhi caÂulapremïà kÃryaæ punardayitena me | iti sarabhasaæ mÃnÃÂopÃd udÅrya vacastayà ramaïapadavÅ sÃraÇgÃk«yà saÓaÇkitamÅk«ità ||71||(73) (anuraktamÃninÅ; su. 666, sad. 705, sÆ. 55.1) gìhÃÓle«aviÓÅrïacandanaraja÷pu¤japrakar«Ãdiyaæ Óayyà samprati komalÃÇgi paru«etyÃropya mÃæ vak«asi | gìhau«ÂhagrahapÆrvamÃkulatayà pÃdÃgrasaædaæÓake- nÃk­«yÃmbaramÃtmano yaducitaæ dhÆrtena tatprastutam ||72||(74) kathamapi k­tapratyÃkhyÃne priye skhalitottare virahak­Óayà k­tvà vyÃjaæ prakalpitamaÓrutaæ | asahanasakhÅÓrotraprÃptipramÃdasasaæbhramaæ vigalitad­Óà ÓÆnye gehe samucchvasitaæ puna÷ ||73||(75) Ãd­«ÂiprasarÃtpriyasya padavÅmudvÅk«ya nirviïïayà vicchinne«u pathi«vaha÷pariïatau dhvÃnte samutsarpati | dattaikaæ saÓucà g­haæ prati padaæ pÃnthastriyÃsmink«aïe mà bhÆdÃgata ityamandavalitagrÅvaæ punarvÅk«itam ||74||(76) ÃyÃte dayite manorathaÓatairnÅtvà kathaæciddinaæ vaidagdhyÃpagamÃjja¬e parijane dÅrghÃæ kathÃæ kurvati | da«ÂÃsmÅtyabhidhÃya satvarapadaæ vyÃdhÆya cÅnÃæÓukaæ tanvaÇgyà ratikÃtareïa manasà nÅta÷ pradÅpa÷ Óamam ||75||(77) ÃlambyÃÇgaïavÃÂikÃparisare cÆtadrume ma¤jarÅæ sarpatsÃndraparÃgalampaÂaraÂadbh­ÇgÃÇganÃÓobhinÅm | manye svÃæ tanumuttarÅyaÓakalenÃcchÃdya bÃlà sphurat- kaïÂhadhvÃnanirodhakampitakucaÓvÃsodgamà roditi ||76||(78) yÃsyÃmiti samudyatasya gaditaæ visrabdhamÃkarïitaæ gacchandÆramupek«ito muhurasau vyÃv­tya ti«Âhannapi | tacchÆnye punarÃsthitÃsmi bhavane prÃïÃsta ete d­¬hÃ÷ sakhyasti«Âhata jÅvitavyasaninÅ dambhÃdahaæ rodimi ||77||(79) ÓÆnyaæ vÃsag­haæ vilokya ÓayanÃdutthÃya kiæcicchanair nidrÃvyÃjamupÃgatasya suciraæ nirvarïya patyurmukham || visrabdhaæ paricumbya jÃtapulakÃmÃlokya gaï¬astalÅæ lajjÃnamramukhÅ priyeïa hasatà bÃlà ciraæ cumbità ||78||(82) loladbhrÆlatayà vipak«adigupanyÃse'vadhÆtaæ Óiras tadv­ttÃntanirÅk«aïe k­tanamaskÃro vilak«a÷ sthita÷ | kopÃttÃmrakapolabhittini mukhe d­«Âyà gata÷ pÃdayor uts­«Âo gurusannidhÃvapi vidhirdvÃbhyÃæ na kÃlocita÷ ||79||(83) jÃtà notkalikà stanau na lulitau gÃtraæ na romäcitaæ vaktraæ svedakaïÃnvita na sahasà yÃvacchaÂhenÃmunà | d­«ÂenÃva mano h­taæ dh­timu«Ã prÃïeÓvareïÃdya me tatkenÃtra nirÆpyamÃïanipuïo mÃna÷ samÃdhÅyatÃm ||80||(84) d­«Âa÷ kÃtaranetrayà cirtaraæ baddhäjaliæ yÃcit paÓcÃdaæÓukapallavena vidh­to nirvyÃjamÃliÇgita÷ | ityÃk«ipya yadà samastamagh­ïo gantuæ prav­tta÷ ÓaÂha÷ pÆrvaæ prÃïaparigraho dayitayà muktastato vallabha÷ ||81||(85) (Skm 726, Spd 3386, Smv 37.6) k­to dÆrÃdeva smitamadhuramabhyudgamavidhi÷ ÓirasyÃj¤Ã nyastà prativacanavatyÃnatimati | na d­«Âe÷ Óaithilyaæ milana iti ceto dahati me nigƬhÃnta÷kopÃtkaÂhiïah­daye saæv­tiriyam ||82||(14) ekasmi¤Óayane vipak«aramaïÅnÃmagrahe mugdhayà sadya÷ kopaparÃÇmukhaæ Óayitayà cÃÂÆni kurvannapi | ÃvegÃdavadhÅrita÷ priyatamastÆ«ïÅæ sthitastatk«aïÃt mà bhÆssupta ivai«a mandavalitagrÅvaæ punarvÅk«ita÷ ||83||(22) malayamarutÃæ vrÃtà yÃtà vikÃsitamallikà parimalabharo bhagno grÅ«mastvamutsahase yadi | ghana ghaÂayituæ nisnehaæ tvÃæ ya eva nivartane prabhavati gavÃæ kinnaÓchinnaæ sa eva dhana¤jaya÷ ||84||(32) svaæ d­«Âvà karajak«ataæ madhumadak«Åvà vicÃryer«yayà gacchantÅ kva nu gacchasÅti vidh­tà bÃlà paÂÃnte mayà | pratyÃv­ttamukhÅ sabëpanayanà mÃæ mu¤ca mu¤ceti sà kopÃtprasphuritÃdharà yadavadattatkena vismaryate ||85||(55) sÃlaktakaæ ÓatadalÃdhikakÃntiramyaæ ratnaughadhÃmanikarÃruïanÆpuraæ ca | k«iptaæ bh­Óaæ kupitayà taralotpalÃk«yà saubhÃgyacihnamiva mÆrdhni padaæ vireje ||86|| \footnote{prak«ipto'yaæ Óloka iti arjunavarmadevamahÃÓayÃ÷| kapole patrÃlÅ karatalanirodhena m­dità nipÅto ni÷ÓvÃsairayamam­tah­dyo'dhararasa÷ | muhu÷ kaïÂhe lagnastaralayati bëpa÷ stanataÂaæ priyo manyurjÃtastava niranurodhe na tu vayam ||87||(81) (anunaya÷, su. 664, sad. 720, s.k.v. 489, subh. 1627) lÃk«Ãlak«malalÃÂapaÂÂamabhita÷ keyÆramudrà gale vaktre kajjalakÃlimà nayanayorstÃmbÆlarÃgo ghana÷ | d­«Âà kopavidhÃyi maï¬anamidaæ prÃtaÓciraæ preyaso lÅlÃtÃmarasodare m­gad­Óa÷ ÓvÃsÃ÷ samÃptiæ gatÃ÷ ||88||(60) (anyaraticihnadu÷khitÃ; sad. 594; ÓÃ. 3740, subh. 2215; sÆ. 82.17; pad. 222; daÓarÆpaka 2.6) tapte mahÃvirahavahniÓikhÃvalÅbhir ÃpÃï¬urastanataÂe h­daye priyÃyÃ÷ | rathyÃlivÅk«aïaniveÓitalolad­«Âer nÆnaæ chanacchaniti bëpakaïÃ÷ patanti ||89||(86) cintÃmohaviniÓcalena manasà maunena pÃdÃnata÷ pratyÃkhyÃnaparÃÇmukha÷ priyatamo gantuæ prav­tto'dhunà | savrŬairalasairnirantaraluÂhadbëpÃkulairlocanai÷ ÓvÃsotkampakucaæ nirÅk«ya suciraæ jÅvÃÓayà vÃrita÷ ||90||(87) tanvaÇgyà gurusannidhau nayanajaæ yad vÃri saæstambhitaæ tenÃntargalitena manmathaÓikhÅ sikto'nu«aÇgodbhava÷ | manye tasya nirasyamÃnakiraïasyai«Ã mukhenodgatà ÓvÃsÃmodasamÃkulÃlinikaravyÃjena dhÆmÃvali÷ ||91||(96) bhrÆbhedo racita÷ ciraæ nayanayorabhyastamÃmÅlanaæ roddhuæ Óik«itamÃdareïa hasitaæ maune'bhiyoga÷ k­ta÷ | dhairyaæ kartumapi sthirÅk­tamidaæ ceta÷ katha¤cin mayà baddho mÃnaparigrahe parikara÷ siddhistu daivasthità ||92||(97) \footnote{rÆpagosvÃmipÃdasya padyÃvalyÃm (231) etasya Ólokasyai«a rÆpa÷: bhrÆbhaÇgo guïitaÓciraæ nayanayorabhyastamÃmÅlanaæ roddhuæ Óik«itamÃdareïa hasitaæ maune'bhiyoga÷ k­ta÷ | dhairyaæ kartumapi sthirÅk­tamidaæ ceta÷ katha¤cin mayà baddho mÃnaparigrahe parikara÷ siddhistu daive sthità || (anuraktamÃninÅ, su. 645, sad. 703, pad. 231) deÓairantarità ÓataiÓca saritÃmurvÅbh­tÃæ kÃnanair yatnenÃpi na yÃti locanapathaæ kÃnteti jÃnannapi | udgrÅvaÓcaraïÃrdharuddhavasudha÷ k­tvÃÓrupÆrïÃæ d­Óaæ tÃmÃÓÃæ pathikastathÃpi kimapi dhyÃyaæÓciraæ vÅk«ate ||93||(99) (pro«ita÷, su. 765, sad. 901, ÓÃ. 3445) mlÃnaæ pÃï¬u k­Óaæ viyogavidhuraæ lambÃlakaæ sÃlasaæ bhÆyastatk«aïajÃtakÃnti rabhasaprÃpte mayi pro«ite | sÃÂopaæ ratikelikÃlasarasaæ ramyaæ kimapyÃdarÃd yatpÅtaæ sutanormayà vadanakaæ vaktuæ na tatpÃryate ||94||(88) saivÃhaæ pramadà n­ïÃmadhigatÃvetau ca tau nÆpurÃv e«ÃsmÃkamav­ttireva sahajavrŬÃdhana÷ strÅjana÷ | itthaæ lajjitayà sm­terupagame matvà tanuæ sambhramÃt pumbhÃva÷ prathamaæ rativyatikare muktastato vallabha÷ ||95||(89) karakisalayaæ dhÆtvà dhÆtvà vimÃrgati vÃsasÅ k«ipati sumanomÃlÃÓe«aæ pradÅpaÓikhÃæ prati | sthagayati muhu÷ patyurnetre vihasya samÃkulà surataviratà ramyà tanvÅ muhurmuhurÅk«ate ||96||(90) santyevÃtra g­he g­he yuvatayastÃ÷ p­ccha gatvÃdhunà preyÃæsa÷ praïamanti kiæ tava punardÃso yathà vartate | Ãtmadrohiïi durjanai÷ pralapitaæ karïe'niÓaæ mà k­thÃÓ chinnasneharasà bhavanti puru«Ã du÷khÃnuvartyÃ÷ puna÷ ||97||(91) ni÷ÓvÃsà vadanaæ dahanti h­dayaæ nirmÆlamunmathyate nidrà neti na d­Óyate priyamukhaæ rÃtrindivaæ rudyate | aÇgaæ Óo«amupaiti pÃdapatita÷ preyÃæstathopek«ita÷ sakhya÷ kaæ guïamÃkalayya dayite mÃnaæ vayaæ kÃritÃ÷ ||98||(92) (pad. 237, sad. 677; daÓarÆpaka 2.26) adyÃrabhya yadi priye punarahaæ mÃnasya vÃ'nyasya và g­hïÅyÃæ ÓaÂhadurnayena manasà nÃmÃpi saæk«epata÷ | tattenaiva vinà ÓaÓÃÇkadhavalÃ÷ spa«ÂÃÂÂahÃsà niÓà eko và divasa÷ payodamalino yÃyÃnmama prÃv­«i ||99||(93) idaæ k­«ïaæ k­«ïaæ priyatama tanu Óvetamatha kiæ gami«yÃmo yÃmo bhavatu gamanenÃtha bhavatu | purà yenÃvaæ me ciramanus­tà cittapadavÅ sa evÃnyo jÃta÷ sakhi paricitÃ÷ kasya puru«Ã÷ ||100||(94) caraïapatanaæ sakhyÃlÃpà manoharacÃÂava÷ k­ÓataratanorgìhÃÓle«o haÂhÃtparicumbanam | iti hi capalo mÃnÃrambhastathÃpi hi notsahe h­dayadayita÷ kÃnta÷ kÃmaæ kimatra karomyaham ||101||(95) ahaæ tenÃhÆtà kimapi kathayÃmÅti vijane samÅpe cÃsÅnà sarasah­dayatvÃdavahità | tata÷ karïopÃnte kimapi vadatÃghrÃya vadanaæ g­hÅtà dharmille sakhi sa ca mayà gìhamadhare ||102||(98) cak«u÷prÅtiprasakte manasi paricaye cintyamÃnÃbhyupÃye rÃge yÃte'tibhÆmiæ vikasati sutarÃæ gocare dÆtikÃyÃ÷ | ÃstÃæ dÆreïa tÃvatsarabhasadayitÃliÇganÃnandalÃbhas tadgehopÃntarathyÃbhramaïamapi parÃæ nirv­tiæ santanoti ||103||(100) kÃnte talpamupÃgate vigalità nÅvÅ svayaæ bandhanÃd vÃso viÓlathamekhalÃguïadh­taæ kiæcinnitambe sthitam | etÃvatsakhi vedmi sÃmpratamahaæ tasyÃÇgasaÇge puna÷ ko'yaæ kÃsmi rataæ nu và kathamiti svalpÃpi me na sm­ti÷ ||104||(101) prÃsÃde sà diÓi diÓi ca sà p­«Âhata÷ sà pura÷ sà paryaÇke sà pathi pathi ca sà tadviyogÃturasya | haæho ceta÷ prak­tiraparà nÃsti me kÃpi sà sà sà sà sà sà jagati sakale ko'yamadvaitavÃda÷ ||105||(102) *** Verses found in Arjunavarmadeva's version not found here aÇgulyagranakhena bëpasalilaæ vik«ipya vik«ipya kiæ tÆ«ïÅæ rodi«i kopane bahutaraæ phÆtk­tya rodi«yasi | yasyÃste piÓunopadeÓavacanairmÃne'tibhÆmiæ gate nirviïïo'nunayaæ prati priyatamo madhyasthatÃme«yate ||(5) tadvaktrÃbhimukhaæ mukhaæ vinamitaæ d­«Âi÷ k­tà pÃdayos tasyÃlÃpakutÆhalÃkulatare Órotre niruddhe mayà | pÃïibhyÃæ ca tirask­ta÷ sapulaka÷ svedodgamo gaï¬ayo÷ sakhya÷ kiæ karavÃïi yÃnti Óatadhà yatka¤cuke sandhaya÷ ||(11) nÃpeto'nunayena ya÷ priyasuh­dvÃkyairna ya÷ saæh­to yo dÅrghaæ divasaæ vi«ahya vi«amaæ yatnÃtkathaæciddh­ta÷ | anyonyasya h­te mukhe nihitayostiryakkathaæcidd­Óo÷ sa dvÃbhyÃmativism­tavyatikaro mÃno vihasyojjhita÷ ||(42) rÃtrau vÃribharÃlasÃmbudaravodvignena jÃtÃÓruïà pÃnthenÃtmaviyogadu÷khapiÓunaæ gÅtaæ tathotkaïÂhayà | ÃstÃæ jÅvitahÃriïa÷ pravasanÃlÃpasya saækÅrtanaæ mÃnasyÃpi jaläjali÷ sarabhasaæ lokena datto yathà ||(54) capalah­dayae kiæ svÃtantryÃttathà g­hamÃgataÓ caraïapatita÷ premÃrdrÃrdra÷ priya÷ samupek«ita÷ | tadidamadhunà yÃvajjÅvaæ nirastasukhodayà ruditaÓaraïà durjÃtÃnÃæ sahasva ru«Ãæ phalam ||(56) ÃstÃæ viÓvasanaæ sakhÅ«u viditÃbhiprÃyasÃre jane tatrÃpyarpayituæ d­Óaæ suracitÃæ Óaknomi na vrŬayà | loko'pye«a paropahÃsacatura÷ sÆk«meÇgitaj¤o'pyalaæ mÃta÷ kaæ Óaraïaæ vrajÃmi h­daye jÅrïo'nurÃgÃnala÷ ||(63) analpacintÃbharamohaniÓcalà vilokyamÃnaiva karoti sÃdhvasam | svabhÃvaÓobhÃnatimÃtrabhÆ«aïà tanustaveyaæ bata kiæ nu sundari ||(65) iti priye p­cchati mÃnavihvalà kathaæcidantardh­tabëpagadgadam | na kiæcidityeva jagÃda yadvadhÆ÷ kiyanna tenaiva tayÃsya varïitam ||(66) anÃlocya premïa÷ pariïatimanÃd­tya suh­das tvayÃkÃï¬e mÃna÷ kimiti sarale preyasi k­ta÷ | samÃk­«Âà hyete virahadahanodbhÃsuraÓikhÃ÷ svahastenÃÇgÃrÃstad alamadhunÃraïyaruditai÷ ||112(?)||(80) (subh. 1170; sad. 2.42.1, sÆ. 56.9, su. 659)