Kedarabhatta: Vrttaratnakara, with Sulhana's Sukavihrdayanandini (comm.) Based on a manuscript from Patan. Input by Dhaval Patel #<...># = BOLD for mula text and catch-words in comm. METRICS: ^ = short _ = long ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ KedÃrabhaÂÂa: V­ttaratnÃkara, with Sulhaïa's Sukavih­dayÃnandinÅ prathamo 'dhyÃya÷ nama÷ sarasvatyai / saÓrÅkaæ prabhayà yutaæ rucirayà prodbhÃsitaæ gaÇgayà nÃnÃvaktravirÃjitaæ ÓaÓikalÃpŬocchrayà 'laÇk­tam / ÃryopetamupasthitÃkhilagaïasrakpÆjitaæ sarvadà chaæda÷ÓÃstramiveÓvarasya jayati trailokyavaædyaæ vapu÷ // 1 k­«ïÃtreyasya gotre samajani purà dÃk«iïÃtyÃgraïÅryo velÃdityÃbhidhÃna÷ sukavirabhavadbhÃsvarastasya sÆnu÷ / tatputra÷ sulhaïÃkhya÷ sulalitapadÃæ v­ttaratnÃkarÃkhya- chaædov­ttiæ sa cakre sukavih­dayÃnaædanÅnÃmadheyÃm // 2 ÓÃstrÃraæbhe ÓÃstrakÃra i«ÂÃdhik­tadevatÃnamaskÃrapÆrvakaÓÃstrasaæbaædhaprayojanaæ ÓlokatrayeïÃha / ## ## ## ## ## ## vedÃnÃmarthà vedÃrthÃ÷ / Óivo devatà ye«Ãæ tÃni ÓaivÃni ÓÃstrÃïi / vedÃrthÃÓca ÓaivaÓÃstrÃïi ca tÃni jÃnÃtÅti sa tathokta÷ ya ## nÃma ## pavyekasya ##nÃmà ÓivacaraïÃrÃdhanapara÷ putro 'sti / ## kedÃreïedaæ vak«yamÃïalak«aïaæ ## ## / ##mudÃharaïaæ ## niyatÃk«aramÃtrÃgaïaracanà tÃbhyÃæ ## ##/ kiæ nÃma / ## ## / v­ttÃni ÓrÅprabh­tÅni tÃnyeva ratnÃni te«ÃmÃkara utpattisthÃnam / kimarthaæ / ## / sukhena siddhi÷ sukhasiddhistasyai sukhasiddhaye / ke«Ãm / ## mandabuddhÅnÃm / kiæk­tvà / ## / kam / #<Óaækaraæ># mahÃdevam / kathaæbhÆtam / ## lokÃnÃæ Óaæ sukhaæ karotÅti lokaÓaækarastam / puna÷ kathaæbhÆtam / ## viraæcinÃrÃyaïapÆjitam / puna÷ kathaæbhÆtaæ / ## gaurÅ ca vinÃyakaÓca gaurÅvinÃyakau tÃbhyÃæ upetaæ saæyutam / kimartham / ##/ sukhaæ paraæ brahmÃnandÃtmakaæ saætÃna÷ putrapautrÃdi tayo÷ siddhi÷ prÃptistadarthaæ sukhasaætÃnasiddhyartham / ## praïamyeti saæbaædha÷ / tribhirviÓe«akam || 1-3 || chanda÷Óabdena kimucyate ityÃha / ## ## ##daæ ÓÃstre ## ## / ## chanda÷ÓÃstraprayokt­bhi##mabhihitam / ## loke bhavaæ na vaidikaæ / kÃvyÃdi«u tasyÃnupayogÃt / ## dviprakÃram / kathamityÃÓaækÃyÃæ ##tyÃha / mÃtrÃbhedena ÃryÃdi varïabhedena ÓrÅprabh­ti v­ttabhedeneti || 4 || atha granthasaækhyÃmÃha / #<«a¬adhyÃyanibaddhasya chandaso 'sya parisphuÂam /># ## adhÅyanta i##ste ca vak«yamÃïalak«aïÃ÷ saæj¤ÃbhidhÃnamÃtrÃv­ttasamav­ttÃrdhasamav­ttavi«amav­tta«aÂpratyayalak«aïÃ÷ #<«a¬e>#va «a¬bhi## chanda÷ÓÃstrasya ## saækhyà #<«aÂtriæÓadadhikaæ Óataæ vij¤eyam >#|| 5 || atha gaïanÃmÃha / ## ## `#<`gala' iti prathamÃk«aragrahaïamÃtreïa gurulaghuÓabdayorgrahaïami>#'tyÃmnÃya÷ / ##rmayarasatajabhanalagai## / ##mapi Óabdabrahma ##/ kimiva / ## / kena / bhavagatà nÃrÃyaïena || 6 || ete«Ãæ pratyekaæ lak«aïamÃha / ## ## asmin chanda÷ÓÃstre sarve guravo yasyÃsau ## magaïo yathà ( _ _ _ ) / ## mukhamÃdi aætarmadhyaæ Ãdau madhye laghÆ yayostau mukhÃntarlau yagaïaragaïau ( ^ _ _, _ ^ _) / ## / aæte avasÃne gurulaghÆ yayostau sagaïatagaïau yathà ( ^ ^ _, _ _ ^) / ## / guru madhye Ãdau yayostau jagaïabhagaïau yathà ( ^ _ ^, _ ^ ^) / ## / trilaghurnagaïo yathà ( ^ ^ ^ ) / ete mayarasatajabhanÃ#< '«Âau gaïà bhavanti># varïav­ttagaïà bhavantÅtyartha÷ / mÃtrÃgaïÃnÃæ vak«yamÃïasÆtre vidhÃnÃt / caturgurvÃdÅnÃmapi gaïÃdisaæj¤Ã mà bhÆdityÃÓaækya niyamannÃha / ## iti traya÷ parimÃïaæ ye«Ãæ te trikà iti || 7 || atha mÃtrÃgaïÃnÃha / ## ## #<ÃryÃ>#prabh­ti«u mÃtrÃv­tte«u ## ## j¤ÃtavyÃ÷ / katham / ## sarve ca te ÃdiÓca madhyaæ ca antaÓca sarvÃdimadhyÃætÃste«u guravo ye«Ãæ te sarvÃdimadhyÃntagurava÷ / ## sahità veditavyÃ÷ || 8 || gurulaghuparij¤ÃnÃrthamÃha / ## ## sahÃnusvÃreïa vartata iti ## / ## savisarga÷ / ## dvimÃtra÷ / ## saæyogaparo ## bhavati / ## / parimitÃk«aramÃtro gaïÃracito vak«yamÃïalak«aïo v­ttasya caturthÃæÓa÷ ##stasyÃ## vartamÃno laghurapi vibhëayà guru÷ syÃt / sa ca kavisamayavyavahÃrÃt dvitÅyacaturthayoreva pÃdayorante veditavya÷ / yathà / prÃya÷ samÃsannaparÃbhavÃnÃæ dhiyo viparyastatamà bhavanti / asaæbhave hemamayasya jantostathà 'pi rÃmo lulubhe m­gÃya // iti / tathà ca / `Óriya÷ pati÷ ÓrÅmati ÓÃsituæ jagajjagannivÃso vasudevasadmani' ityÃdi d­«Âavyam / sa ca prastÃre ## sthÃpya laghulak«aïamÃha / ## / anusvarÃdirahito anyo mÃt­ko ekamÃtro varïo laghurbhavati / sa ca prastÃre ­ju÷ sarala÷ || 9 || yuktaparÃÓca ya ityanena prÃpte gurutve apavÃdamÃha / ## ## vibhaktyaætaæ ## tasya padasyÃdau vartamÃno yo ##stasya ## / sa iha ÓÃstre ## j¤eya÷ / ## krameïa purovartinà prÃkpadÃæte vartamÃnasya prÃpta##bhÃva## ## syÃt / ##k«Ãnurodhena / nanu ka e«a÷ ## nÃma ## ucyate / pÆrvÃcÃryÃïÃæ piægalanÃgaprabh­tÅnÃæ kÃlidÃsÃdÅnÃæ ca kavÅnÃæ samaya÷ parig­hÅta÷ / saæyoga÷ kramasaæyoga÷ || 10 || tatra ## / idamasyodÃharaïam / ## ## ## tava hriyÃpahriyà mama hrÅrabhÆt ÓaÓig­he 'pi h­taæ na dh­tà tata÷ / vahalabhrÃmarame«akatÃmasam mama priye kva sa ye«yati tatpuna÷ // iti nidravyo hriyameti hrÅparigata÷ prabhraÓyate tejasa÷ nisteja÷ paribhÆyate paribhavÃnnirvedamÃgacchati / nirviïïa÷ Óucameti ÓokavivaÓo buddhyÃ÷ paribhraÓyate nirbuddhi÷ k«ayametyaho nidhanatà sarvÃpadÃmÃspadam // mamaiva te h­te / yathà / snehÃdgehÃdbhujagatanayÃlokakautÆhalena sthÆlottuægastanabharalasanmadhyabhaægÃnapek«Ã÷ / paurà nÃryastaralanayanÃnandamutpÃdayantyo dhÃvanti sma drutamapahriya÷ sraæsamÃnottarÅyÃ÷ // iti / bodhapradÅpe 'pi yathà / yaj¤airye«Ãæ pratipadamiyaæ maï¬ità bhÆtadhÃtrÅ nirjityaitadbhuvanavalayaæ yai÷ pradattaæ dvijebhya÷ / te 'pyetasmin gurubhavah­de budbudastambhalÅlaæ dh­tvà dh­tvà sapadi vilayaæ bhÆbhuja÷ saæprayÃtÃ÷ // ÓiÓupÃlavadhe yathà / prÃptanÃbhih­damajjanamÃÓu prasthitaæ nivasanagrahaïÃya / iti / ## ÓaÓimukhi bhramaro 'yaæ padmabuddhyà ' 'nanaæ te / samabhila«ati pÃtuæ tyaktavallÅprasÆna÷ // tathà ca / bhramati bhramaramÃrÅkÃnane vipramukte / ityÃdi / varatarukusume«u vyomagaægÃmbuje«u tridaÓakarikaÂe«u svarvadhÆkuætale«u / sthitaÓayitavibuddhaprÅtikaste bhramo 'yaæ bhramasi bhramara yena tvaæ mudhà ketake«u // ## ##asamagravilokanena kiæ te dayitaæ paÓya varoru nirviÓaækà / na hi jÃtu kuÓÃgrapÅtamambha÷ sucireïÃpi karotyapetat­«ïam // iti ## `Ãjahratustaccaraïau p­thivyÃmi'ti / tathà ca / pradyotasya priyaduhitaraæ vatsarÃjo 'tra jahre / ## kundÃvadÃtairbhavato yaÓobhi÷ ÓubhrÅk­taæ kiæ paramÃravÅra / adyÃpi yadbibhrati kÃlimÃnamarÃtinÃrÅvadanotpalÃni // ityÃdi / ## ## `mahÅ pÃdaghÃtÃdvrajati sahasà saæÓayapadam / padaæ vi«ïorbhrÃmyadbhujaparigharugïagrahaïami'ti // ## `tatra bhramatyeva mudhà «a¬aædhriri'ti / ## ##/ tathÃpi / taruïaæ sar«apaÓÃkaæ navodanaæ picchalÃni dadhÅni / alpavyayena suædari grÃmyajano mi«ÂamaÓnÃti / ityudÃharaïamÃryayà pradarÓitam / ÃryÃyÃæ pÃdavyavasthà nÃsti / pÆrvÃrdhottarÃrdhagrahaïÃt pÆrvÃrdhottarÃrdhamityÃryÃlak«aïaæ kurvÃïo granthakÃra evaæ j¤Ãpayati / tÃvadÃryÃyÃæ pÃdavyavasthà nÃsti paiægalÅyasÆtrapÃÂhÃcca / svarà 'rdha¤cÃryÃrdhamiti / ## / ÓreyÃnityalamiti prasaægena || 11 || atha saæj¤ÃmÃha / ## ## tadyathà / catvÃro 'bdhivedÃ÷ / pa¤ca ÓarendriyÃïi / «aÂcartava÷ / sapta svarar«aya÷ / a«Âau vasava÷ / nava naædarandhrÃïi / daÓa diÓÃ÷ / ekÃdaÓa rudrÃ÷ / dvÃdaÓÃdityÃ÷ / trayodaÓa viÓvedevÃ÷ / caturdaÓa bhuvanÃni / pa¤cadaÓa tithaya ityÃdi / pÃdalak«aïamÃha / ## / vak«yamÃïalak«aïasya v­ttasya caturthÃæÓo bhÃga÷ pÃdasaæj¤o bhavet / atha yatimÃha / ## / yatirvirÃmÃdirÃcÃryapÃraæparyÃgatà saæj¤eyamadhyÃtpadacchinnÃk«are«u kartavyà / abdhyÃdi ÓabdÃddhi sÃækÃ÷ k­tvà yatirityanena saha saæbadhyante / ityayamartha÷ Ói«yanti / tatrÃhurÃcÃryÃ÷ / #<"yati÷ sarvatra pÃdÃnte ÓlokÃrdhe tu viÓe«ata÷ / samudrÃdipadÃnte ca vyaktÃvyaktavibhaktike //># ## / ## ##yathà / Óriya÷ Óreyakapolau tu sampÆrïendusamaprabhau pratibimbaæ hareryatra kastÆrÅ maï¬anÃyate / ityÃdinetvevaæ yathà / namastasmai mahÃdevÃya ÓaÓikhaï¬adhÃriïe / iti / #<ÓlokÃrdhe tu viÓe«ata÷ /># yathà / rÃjasevÃæ vinà 'smÃkaæ guïo ni«phalatÃmagÃt / aæta÷purapurandhrÅïÃæ anarghyÃmiva maï¬anam // iti // agÃdityaætyavya¤janasyÃæta÷pureïetyakÃreïa saha saædhirna bhavati / samÃse 'pi na tvevaæ yathà / surÃsuraÓiroratnasphuraccaraïama¤jarÅ- piæjarÅk­tapÃdÃbjadvandvaæ vandÃmahe Óivamiti / ## / vyaktavibhaktike prakaÂavibhaktike / avyaktavibhaktike samÃsÃntavibhaktike / tayorudÃharaïaæ yathà / `yak«aÓcakre janakatanayÃsnÃnapuïyodake«u' iti / vyaktÃvyaktavibhaktika iti yati÷ sarvatra pÃdÃnta ityanena saha saæbadhyate / vastrÅk­tajagatkÃlaæ kaïÂhekÃlaæ namÃmyaham / mahÃkÃlaæ kalÃÓe«aæ ÓaÓilekhÃÓikhÃmaïim // api ca / namastuægaÓiraÓcumbicandracÃmaracÃrave / trailokyanagarÅraæbhamÆlastambhÃya Óambhave // ## ## yathà / `paryÃptaæ taptacÃmÅkarakaÂakataÂe Óli«ÂaÓÅtetarÃÓÃ'viti / ## padamadhyayatirpadÃnte mà bhÆt / yathà / `praïamata bhavabaædhakleÓanÃÓÃya nÃrÃyaïacaraïasarojadvandvamÃnaæ dahetu'riti // ## yathà / `etasyÃæ gaï¬atalamamalaæ gÃhave candrakak«Ãmiti / `etÃsÃæ rÃjati sumanasÃæ dÃmakaïÂhÃvalambÅ'ti / `saætÃpaæ me janayati nitambo 'yamindÅvarÃk«yÃ' iti / ## asyÃrtha÷ / yo yaæ pÆrvaparayorekadeÓa÷ svarasaædhau vidhÅyate sa kvacitpÆrvÃntavadbhavati kvacitparasyÃdivat / pÆrvÃntavadyathà / syÃdasthÃne 'pagatayamunÃsaægame và 'bhirÃmà / tathà / jambhÃrÃtÅbhakumbhodbhavamiva dadhata÷ sÃndrasindÆrareïum iti / parÃdivadbhÃvo yathà / mamaiva vyÃyoge / ye svÃrÃtividÃritÃsyasahasaivÃbhÆdvibhinnaæ raïe vÃmÃægaæ kalakiækaïÅphalakavannist­æÓavaddak«iïam / ekaæ ghÃtanipÃtadattamitaradghÃtapratÅkÃrak­d- dhanya÷ paÓyati yudhyamÃnamiti sasvÃægaæ vimÃnasthita÷ // ityÃdi / ##yathà / `saptar«ihastÃvacitÃvaÓe«aïye 'dho vivasvÃni'ti / ÃdiÓabdÃt `vitataghanatu«Ãra÷ k«odaÓubhrÃæÓuvartma svavirale'tyÃdi / ## / tebhya÷ pÆrvà yatirna kartavyetyartha÷ / yathà / `svÃdu÷svacchaædasalilamidaæ prÅtaye kasya na syÃdi'ti / ##tebhya÷ parà yatirna kartavyetyartha÷ / yathà / `du÷khaæ me prak«ipati h­daye du÷sahastadviyoga÷' ityÃdi sarvamÆhyam || 12 || ## prathamat­tÅyÃdikaæ sthÃnaæ ## dvitÅyacaturthÃdikaæ sthÃnaæ ##ti / atha v­ttabhedÃnÃha / ## chandasi vartata iti / ## vak«yamÃïalak«aïaæ tridhà bhavati / ## ##ti / tatra samaæ sarvÃvayavatvÃtsamam ÓrÅprabh­ti ardhasamamupacitrÃdi vi«amaæ padacaturÆrdhÃdi / ete«Ãæ pratyekaæ lak«aïamÃha / ## ## ## v­ttasya ## 'pi pÃdÃ÷ samalak«aïabhÃjo bhavanti / ta## ## chandovidbhirÃcak«yate / athÃrdhasamamÃha / ## ## v­ttasya prathamat­tÅyapÃdau tulyalak«aïau bhavata÷ / dvitÅyacaturthau ca / ta## ##mucyate / vi«amalak«aïamÃha / ## ## yasya v­ttasya catur«vapi pÃde«u bhinnamanyÃd­Óaæ parasparaæ lak«aïaæ bhavati ##mityÃhurÃcÃryÃ÷ / atha v­ttÃnÃæ pÃdaæ niyamannÃha / #<ÃrabhyaikÃk«arÃt pÃdÃd ekaikÃk«aravardhitai÷ /># ## ## pÃdai÷ ## syÃt / kiæ ## #<«aÂviæÓatya>#k«aramutk­tiæ yÃvat / ## «a¬viæÓatyÃk«arotk­tijÃterÆrdhvaæ ##prabh­tayo ## bhavanti / Óe«amiti prakaraïam / tacca ÓÃstrÃntarebhyo 'vagantavyam / granthagauravabhayÃtkedÃreïÃtra noktam / #<Óe«aæ gÃthÃstribhi÷ «a¬bhiÓcaraïaiÓcopalak«itÃ÷ // KVrk_1.18(2) //># Óe«aæ jÃtiprakaraïÃnantaraæ tripadya÷ «aÂpadyo ## syu÷ / atha chandasÃæ jÃtÅrÃha / ## ## ## #<ÓarkarÅ sÃtipÆrvà syÃda«Âyatya«ÂÅ tata÷ sm­te÷ // KVrk_1.20 //># ## ## ## ## ekÃk«arà ## / dvyak«arà ## / tryak«arà ## / caturak«arà ## / paæcÃk«arà ## / «a¬ak«arà ## / saptÃk«arà ##/ a«ÂÃk«arà ##/ navÃk«arà ## / daÓÃk«arà ## / ekÃdaÓÃk«arà ##/ dvÃdaÓÃk«arà ## / trayodaÓÃk«arÃ#< 'tijagatÅ># / caturdaÓÃk«arà #<ÓarkarÅ># / paæcadaÓÃk«arà ## / «o¬aÓÃk«arà ## / saptadaÓÃk«arà ## / a«ÂÃdaÓÃk«arà ## / ekonaviæÓatyak«arà ## / viæÓatyak«arà ## / ekaviæÓatyak«arà ## / dvÃviæÓatyak«arà #<Ãk­ti÷># / trayoviæÓatyak«arà ## / caturviæÓatyak«arà ## / paæcaviæÓatyak«arà ## / «a¬viæÓatyak«arà ## / iti chaædasÃæ saæj¤Ã uktÃ÷ / adhunà sarve«Ãæ v­ttÃnÃæ lak«aïamabhidhÃsyÃmi / lak«yate j¤Ãyate aneneti ##/ paraæ ##/ mÃtrÃv­ttÃnyÃryÃprabh­tÅni prathamamuktvetyartha÷ || 19-22 || ## // dvitiyo 'dhyÃya÷ mÃtrÃv­ttÃdhyÃya÷ [ÃryÃ-prakaraïam (2.1-7)] mÃtrÃv­ttÃdhyÃyo dvitÅya÷ prÃrabhyate / mÃtrÃv­ttÃnupÆrvakamityuktatvÃt / ## #<«a«Âho 'yaæ ca nalaghu và prathame 'rdhe niyatamÃryÃyÃ÷ // KVrk_2.1 //># #<«a«Âhe dvitÅyalÃtparake nle mukhalÃcca sayatipadaniyama÷ / carame 'rdhe paæcamake tasmÃdiha bhavati «a«Âho la÷ // KVrk_2.2 //># [2.1] #<ÃryÃyÃ># ## lak«aïam / ## catu«kalà ## guruïà ## yuktà bhavanti / sÃmÃnyenÃbhidhÃya viÓe«amÃha / ## iti / iha ÃryÃlak«aïe vi«ame sthÃne prathamat­tÅyÃdau jo jagaïo na bhavati / #<«a«ÂhaÓcÃyaæ># jagaïo bhavati / ## ## / nagaïayukto laghu và bhavati / ## niÓcita## / ## Ãdye dale iti / ## dvitÅye 'rdhe #<«a«Âho la>#ghureveti niyama÷ / [2.2] evamubhayorapyardhayorlak«aïamabhidhÃya padaniyamamÃha / #<«a«Âhe dvitÅyalÃdi>#ti / «a«Âhe gaïe sarvalaghau dvitÅyÃllaghvak«arÃdÃrabhya padaæ bhavati / saptamaÓcetsarvalaghugaïo bhavati tadà prathamÃk«arÃdÃrabhya padaæ ## ## dvitÅye 'rdhe paæcame sarvalaghau gaïe tasmÃtpÆrvoktÃt / prathamÃk«arÃllaghvak«arÃdÃrabhya padaniyamo bhavati / iti / atrÃrdhagrahaïÃtpÃdavyavasthà nÃstÅti etacca prathamÃdhyÃya eva padÃdÃviti sÆtre prapaæcitamasti / krameïodÃharaïaæ yathà / vaædÃrudevav­ndairahamahamikayà sadaiva yà vaædyà / svargÃpavargadÃtrÅæ tÃmÃryÃæ saætataæ naumi // ityudÃharaïaæ yathà / yasyÃæganÃmuvedyà kokilanÃdaÓca malayagiripavana÷ / ekaikamastrak­tyaæ karoti sa jayati manojanmà || 1-2 || ## ## ## ÃryÃyà #<Ãdye«u># ## gaïe«u ## virÃmo bhavati / sà ## / yathà / ujjhitanepathyÃlakamujjhitatilakÃæjanaæ yadeïÃk«yÃ÷ / tasyÃ÷ smarÃmi virahaprÃrambhe vadanamapi ramyam || 3 || ## ## ## ÃryÃyà Ãdya##mabhilaæghya ##rapyardhayo÷ ## virÃmo yatirbhavati / sà ## nÃma yathà / mama khalu na yÃti nayanayugamacalanirme«apiÓyatast­ptim / trastam­gaÓiÓud­Óastanvaægyà jaghanasthalÅæ vipulÃm // ## ## yathà / pramadÃnÃæ jayati kaÂÃk«o 'yaæ niÓi sphuratsmaraÓarÃbha÷ / h­dayasthitÃnurÃgaprakaÂanapaÂutÃæ dadhÃtsvairaæ // ## yathà / prÅtiæ kasya na janayati prakurvatÅ keÓabaædhanaæ nÃrÅ / darÓitabhujamÆlÃlaækÃrasubhÆtÃrdranakhapaækti÷ // ##dÃharaïaæ pÆrvamevodÃh­tamiti || 4 || ## ## ## ÃryÃyà ## dvitÅyacaturthau gurvormadhyagau gamadhyagau gamadhyagÃviti / vadatà sÆtrak­tà gaïaniyama ukta÷ / tathà hi ## / Óe«aæ yathà proktam / sà Ãryà ## yathà / capalÃk«i maunamudrÃæ tyajeti saæbhëità mayà sutanu÷ / saæjÃtaromahar«Ã babhÆvÃtyutsukà tanvÅ || 5 || #<Ãdyaæ dalaæ samastaæ bhajellak«ma capalÃgataæ yasyÃ÷ /># #<Óe«e pÆrvajalak«mà mukhacapalà sodità muninà // KVrk_2.6 //># ## ÃryÃyà #<Ãdyaæ># ##mardhaæ ##mapi ##yà lak«aïaæ ##/ #<Óe«e># uttarÃrdhe pÆrvoktalak«aïà ## nÃma / yathà / yasyÃtsirÃcitÃægÅ (?) laghustanÅ piægalÃk«iyugalà ca / mukhacapalà puru«Ãk­tiratidÅrghak­Óà parityÃjyà || 6 || ## ## yà Ãryà ## ## pÆrvamuktaæ ## tu uttarÃrdhe tu ## lak«aïaæ ## ## ## ##rnirmalabuddhibhi÷ / yathà / kuæcitalocanayugalaæ samadanamadamodasuædarÃlam / surataæ smarÃmi tasyà m­gÅd­Óo÷ jaghanacapalÃyÃ÷ || 7 || // ÃryÃprakaraïam // [gÅti-prakaraïam (2.8-11)] #<ÃryÃprathamadaloktaæ yadi kathamapi lak«aïaæ bhavedubhayo÷ /># ## #<ÃryÃ>#yÃ÷ prathame 'rdhe yaduktaæ lak«aïaæ tadyadi dvayorapyardhayorbhavati tÃæ ##miti ##uktavÃn ## piægalanÃga÷ / yathà / romÃæcaæ janayaætÅ sukhayaætÅ netrayoryugaæ yÆnÃm / sadyo manÃæsi madayati gÅti÷ strÅïÃæ madena mattÃnÃm || 8 || #<ÃryÃdvitÅyake 'æÓe yadgaditaæ lak«aïaæ tatsyÃt / yadyubhayorapi dalayorupagÅtiæ tÃæ munirbrÆte // KVrk_2.9 // ÃryÃdvitÅye># 'rdhe ##muktaæ ## dvayorapyardhayorbhavati ##miti piægalanÃgo ## / yathà / ÓÃradacaædrodyote pÃyaæpÃyaæ madhu svairam / paurastrÅbhirabhÅ«Âà kriyate sotkaïÂhamupagÅti÷ || 9 || #<ÃryÃÓakaladvitayaæ vyatyayaracitaæ bhavedyasyÃ÷ /># ## ## ÃryÃyà uttarÃrdhalak«aïaæ pÆrvÃrdhe bhavati pÆrvÃrdhalak«aïamuttarÃrdhe sà ## / yathà / maï¬apanagaravadhÆnÃmudgÅtiæ vatsamallÃram / Ãkarïayati sa nÆnaæ dÆrÃdÃbhyeti candrahariïo 'pi || 10 || #<ÃryÃpÆrvÃrdhaæ yadi guruïaikenÃdhikena nidhane yuktam /># ## ## ##muttarÃrdhaæ ca ## 'vasÃne ## bhavati tadà ' '##ryathà / strÅïÃæ har«avatÅnÃæ saÓira÷kampastuvanti (?) vigatavikalpÃ÷ / apyÃryÃgÅtimimÃmanekalayasundarÃmÃkarïya // ## || 11 || // gÅtiprakaraïam // [vaitÃlÅya-prakaraïam (2.12-20)] #<«a¬vi«ame '«Âau same kalÃstÃÓca same syurno nirantarÃ÷ /># ## siæhÃvalokitanyÃyena `t­tÅyayugdak«iïÃntike'tyÃdisÆtrapaÂhita÷ pÃdaÓabdo 'tra d­«Âavya÷ / paiægalÅyasÆtrapÃdaÓabdopÃdÃnÃt / yathà `vaitÃlÅyaæ dvi÷svarà 'yukpÃde«u sarvo 'ntalÃ' iti / yatra ## pÃde prathame t­tÅye #<«aÂkalÃ># mÃtrà bhavanti ## pÃde dvitÅye caturthe ## kalà bhavanti / ## 'vasÃne ragaïalaghÆ guru÷ ca bhavatastadv­ttaæ ## nÃma / utsargeïa yathà / kvacitprÃye gurulaghubhÃve 'pavÃdamÃha / ##ti / ## dvitÅyacaturthÃdikà ## t­tÅyapaæcamÃdyÃÓrità na bhavati / same pÃde dvitÅye caturthe nirgatamaætaraæ vyavadhÃnaæ yÃsÃæ tà nirantarà aætararahità laghavo na bhaveyurityartha÷ / yathà / praviÓatyaniÓaæ nirargalà suparityaktavibhÆ«aïÃæÓukà / virahe tava sà varÃæganà vaitÃlÅyamuvÃha vibhramam || 12 || ## «aïïÃma«ÂÃnÃæ ca kalÃnÃæ ## 'vasÃne ## ragaïayagaïau bhavata÷ / #<Óe«aæ># pÆrvavattadà vaitÃlÅyameva ## nÃma / yathà / bahuvipriyakÃrakaæ parok«e pratyak«e priyacÃÂukÃradak«am / ÓaÂhav­ttamimaæ drutaæ vayasye aupacchaædasikaæ vimu¤ca kÃntam || 13 || #<ÃpÃtalikà kathiteyaæ bhÃdgurukÃvatha pÆrvavadanyat // KVrk_2.14 //># `yadà «a¬vi«ame '«Âau same kalÃ' ityÃdi sarvaæ ##vati / viÓe«oktau bhagaïÃtparau gau gurÆ bhavata÷ tadà vaitÃlÅyame## nÃma / yathà / naranÃtha bhavaætamarÅïÃæ nÃÓakaraæ prasamÅk«ya purastÃt / ripavo jahati sma bhayÃrtà ÃpÃtalikÃæ saægarabhÆmim // ÃpÃtalikÃæ asthirÃmityartha÷ / uktaæ ca piægalav­ttau bhaÂÂaÓrÅhalÃyudhena / yathà / piægalakeÓà kapilÃk«Å vÃcÃÂà vikaÂonnatadantÅ / ÃpÃtalikà punare«Ã n­patikule 'pi na bhÃgyamupaiti || 14 || ## vaitÃlÅyameva sarve«vapi ## ## ## ##na saha yukto bhavati `na samà 'tra parÃÓrità kale'ti bÃdhitvà tadà dak«iïÃntikà nÃma / yathà / vavau maruddak«iïÃntiko viyoginÅnÃæ prÃïahÃraka÷ / prakaæpitÃÓokacampake vasanta e«o 'naægabodhaka÷ || 15 || ## ## prathamat­tÅyayo÷ pÃdayo÷ ##ghuragrimena t­tÅyena laghunà saha yujyate tadà vaitÃlÅyame##rnÃma yathà / giraæ manoj¤Ãæ pikÃæganà muditÃÓcikyatsvayamudgiratyasau / udÅcyav­ttau divÃkare sahakÃro 'pi tanoti ma¤jarÅ || 16 || ## ## / samapÃdayordvitÅyacaturthayo÷ ## laghu÷ pÆrveïa caturthena laghunà saha yukto yadà syÃttadà ##rnÃma vaitÃlÅyaæ bhavati / yathà / svaguïairanuraæjitapraja÷ prÃcyav­ttaparipÃlane rata÷ / raïabhÆmi«u bhÅmavikramo viædhyavarman­patirjayatyasau || 17 || ## ##ktayorudÅcyaprÃcyav­ttyo÷ ## sad­Óau ## vi«amasamau pÃdau ## bhavata÷ tadà vaitÃlÅyameva ## syÃt / yathà / prav­ttakÃnte du÷raÓmibhirvyÃptamaæbaramidaæ vilokyatÃm / g­hÃïa tÃmbÆlamuttamaæ kopamÃÓu vijahÅhi kopane || 18 || ## ## prav­ttakasya samapÃdak­tà samapÃdalak«aïayuktaiÓcaturbhi÷ pÃdai ## ## nÃma / yathà / tuægapÅvaraghanastanÃlasà cÃrukuï¬alavatÅ m­gek«aïà / pÆrvacandravadanà 'parÃntikà cittamunmadayatÅyamaæganà || 19 || ## prav­ttakasyaiva vi«amapÃdalak«aïayuktaiÓcaturbhi÷ pÃdai÷ racità ## nÃma yathà / na kasya ceta÷ samanmathaæ karoti sà suædarÃk­ti÷ / vicitravÃkyoktipaï¬ità vilÃsinÅ cÃruhÃsinÅ || 20 || // vaitÃlÅyaprakaraïam // [vaktra-prakaraïam (2.21-30)] ## #<`pÃda' ityanuvartate># / ##«ÂÃk«arÃyÃæ jÃtau pÃdasya caturthÃdak«arÃ## yagaïo yadà bhavati tadà ## nÃma v­ttaæ ## kathitam / ##riti nirviÓe«aïatvenÃdyÃdak«arÃnnagaïasagaïau na bhavata÷ / yathà / apÃï¬ugaï¬amÃkarïaviÓÃlanayanaæ subhru / virahe cÃrusarvÃægyÃstasyÃ÷ smarÃmyahaæ vaktram || 21 || ## samapÃdayorcaturthÃdak«arÃ## jagaïena pareïa vaktrameva ##ti kÅrtitam / yathà / tvaddantidantalagnoruÓÃkhÃ÷ pathyÃyatÃ÷ drumÃ÷ / kathayantÅva bhagnÃnÃæ digjayaæ tava bhÆpate || 22 || ## ##tyartha÷ / ## / yathà / viparÅtÃnyapi priya÷ kurvÃïo mudamÃdhatte / anukÆlastvasau sadà tena prÃïÃdhiko nÆnam || 23 || ## ya##rvi«amayo÷ pÃdayoÓcaturthÃdak«arÃnnagaïo bhavet tadà ##meva ## bhavati / ## / yathà / capalÃpÃæganayane pakvabimbo«Âhi candrÃsye / svÃdhÅnatvaæ bhaja dayitaæ tÃruïyamasthiraæ yasmÃt || 24 || ## ## dvitÅyacaturthe laghu÷ ## yasyÃ÷ ## nÃma / nanu pathyÃlak«aïasÃmyÃtpunaruktametat / naivam / vipulÃdhikÃrasyedÃnÅmÃrabhyamÃnatvÃt vinà 'nutpatti÷ pathyÃlak«aïaæ tvayukpÃde avaÓyameva yagaïena bhavitavyam / atra tu na niyama÷ / yathà / aho kasyÃpi dhanyasya mahÃkulaprasÆtayà / prÅti÷ svakÃntayà sÃrdhaæ vipulà jÃyate g­he || 25 || ## ##cÃryasya matena catur«vapi pÃde«u saptamo laghu÷ kartavya÷ / yathà / aho dhanyasya kasyacitsukaverjÃyate mati÷ / nÆnaæ yayÃdhikriyate saitavaæ kÃvyamuttamam || 26 || ## ##/ `## / `## ayukpÃdayo÷ prathamat­tÅyayoÓcaturthyÃdak«arÃtparayo yagaïaæ bÃdhitvà bhagaïaÓcedbhavati tadà bhenopalak«ità vipulà syÃt ##tyartha÷ / yathà / viÓÃlÃk«Å kÃmagajakumbhÃmbhavipulastanÅ / madhyak«Ãmà haæsagati÷ kasya na syÃdgatipradà // ayujoriti jÃtipak«e dvayorapi pÃdayorgrahaïam vyaktipak«e punarekasya / ekapak«e puna÷ prathamasya t­tÅyasya và tathà cÃhurmahÃkavaya÷ / `vaÂe vaÂe vaiÓravaïaÓcatvare catvare Óiva' iti / `yasya prabhÃdbhuvanaæ ÓÃÓvate pathi ti«ÂhatÅ'ti / `upasthitaæ präjalinà vinÅtena garutmatÃ' iti mahÃkaviprayogÃ÷ || 27 || ## ## pÆrvoktaprakÃreïÃyukpÃdayo#<ÓcaturthÃda>#k«arÃtparato ragaïo bhavati tadà ## syÃt / yathà / tathà jita÷ Óatruvargo rÃjan bÃhubalena te / sahÃnta÷puro yathà 'sau tatÃra vipulà nadÅ // vyaktipak«e prathamapÃde yathà / [mahÃkavikÃlidÃsavasvÃgdevatÃgurum / yaj¤Ãne vi«ayÃbhyÃnti darpaïe pratibimbavat /] t­tÅyapÃde yathà / kÃminÅbhi÷ saha prÅti÷ kasya nÃma na rocate / yadi na syÃdvÃrivÅcicaæcalaæ hata jÅvitam // iti || 28 || ## ayukpÃdayoÓcaturthÃdak«arÃccennagaïo bhavatÅti tadà navipulà syÃt / lÅlayà yena vipulà daæ«ÂrÃgreïoddh­tà mahÅ / bibhratà saukaramapi vapurvandÃmi taæ harim // atraiva bhÃravikaviryathà / yuyutsuneva kavacaæ kimÃmuktamidaæ tvayà / tapasvino hi vasate kevalÃjinavalkale // vyaktipak«e prathamapÃde yathà / tava maætrak­to maætrairdÆrÃtsaæÓamitÃribhi÷ / pratyÃdiÓyanta iva me d­«Âalak«yabhida÷ ÓarÃ÷ // ityÃdi || 29 || ## ayukpÃdayo÷ caturthÃdak«arÃcce## bhavati tadà tatpÆrvaæ ##tyartha÷ / yathà / t­«ïeyaæ re tÃta Óriyaæ saæcitÃæ vipulÃæ hare - dvihÃya tasmÃttÃæ bhava sukhÅ vairÃgyasampadà // vyaktipak«e prathamapÃde yathà / lokavatpratipattavyo laukiko 'rtha÷ parÅk«akai÷ / lokavyavahÃraæ prati sad­Óau bÃlapaï¬itau // ## yathà mamaiva chandasi / `ambudhau natabharamasà auje tadyutavipulà bhavet' / yathà / sarvÃtiriktaæ saubhÃgyaæ bibhratÅ cÃrulocanà / strÅlokas­«Âi÷ saumyeva ni÷ sÃmyamasya vedhasà // (?) vyaktipak«e prathamapÃde yathà / manobhirÃmÃ÷ Ó­ïvantau rathanemisvanonmukhai÷ / atha prado«e do«aj¤a÷ saæveÓÃya viÓÃæpatim // iti / t­tÅyapÃde yathà / adÆravartinÅæ siddhiæ rÃjanvigaïayÃtmana÷ / upasthiteyaæ kalyÃïÅ nÃmni kÅrtita eva yaditi // ## k«aïavidhvaæsini kÃye kà cintà maraïe raïe / iti / ##30 // iti vaktraprakaraïam // [mÃtrÃsamaka-prakaraïam (2.31-38)] ## ## ## ## a«Âau ## ityartha÷ / «o¬aÓabhirlaghubhi##rnÃma / yathà / itarajanahitamitaram­taramatimanavaratamavanitilakamiva sapadi / svayamapi jalanidhijananiratila«ati puru«avaramacaladh­tivibhavinamiha // ##ti piægala÷ || 31 || ## `dvikaguïitavasulaghu'rityanuvartate / yadà acaladh­tireva gurvanto bhavati navamoÓca laghureva tadà mÃtrÃsamakaæ nÃma / prÃksÆtrÃllaghurityanuvartamÃne 'pi `navamo li'ti vadatà sÆtrakÃreïÃnye«Ãæ laghu vo 'nuj¤ÃtastasmÃ'##'tyapyanuvartanÅyam / atraiva sÆtre lak«yalak«aïatvÃt / yathà / dhÆlÅdhÆsaæsk­tatanaÓobha÷ prakaÂitanÆtanavadanadvaædva÷ / pramuditavadano jaÂilaÓiraska÷ khelati mÃtrÃsamakaæ bÃla÷ || 32 || ## ##rlaghucatu«ÂayÃtparayo## nagaïalaghÆ yadà bhavatastadà mÃtrÃsamakameva ## nÃma / yathà / mu¤cati t­ïamiva gatavikalpa÷ putraæ priyamaviÓlokaæ yata÷ / saægrÃmabhuvi vijitÃrisamÆha÷ k«oïÅmimÃæ sa sÃk«adavyÃt (?) || 33 || ## ##mbudhiyugalÃllaghva«ÂakÃtparayo jagaïo nagaïalaghÆ yadà bhavatastadà ## bhavet / yathà / kuækumapaækÃnuliptagÃtrà madhyak«Ãmà vipulanitambà / asmÃkaæ vÃnavÃsikà strÅ ceta÷prÅtiæ sapadi vidhatte || 34 || ## ## yadi ce##rbhavati tadà ## nÃma yathà / d­«Âvà tava ripunagare ÓÆnye citrÃni dhavalag­habhittÅnÃm / yÃnti drutataramibhayÆthÃtitrÃsam naravarajanatà buddhyà || 35 || ## laghva«ÂakÃdyadà gurulaghÆ bhavatastadà ## nÃma / yathà / mÃnaæ mÃnini mu¤ca bhaja tvaæ kÃntaæ yÃvaditÅritamÃlyà / tÃvadvyoma babhÆva purastÃnnak«atrairupacitritametat || 36 || ## ## ## prÃguktaæ ## ## lak«aïaæ yena tena ## sahitai÷ ##viÓlokavÃnavÃsikÃcitropacitrÃïÃæ ##Ócaraïai÷ ## yuktaæ ## aniyatamamaryÃdaæ v­ttÃnÃæ parimÃïaæ tena sahitam / ko 'rtha÷ / mÃtrÃsamakÃdÅnÃæ pa¤cÃnÃmapi pÃdairyai÷ kaiÓcidapi caturbhi÷ ##miti kathitam / atra mÃtrÃsamakaviÓlokavÃnavÃsikÃcitropacitrÃïÃmudÃharaïam / yathà / dak«iïamÃrutacalitÃÓoke kokilakalaravamuditÃloke / mugdhe manmathasuh­davasante pÃdÃkulakaæ yÃti patiste // tathà viÓlokopacitrÃdipÃdairyathà / vÃtÃhatadalapaÇkajanetre asitadukÆlÃcchÃditagÃtre / kathaya sakhi tvaæ kva nu me vyaktaæ pÃdÃkulakaæ gacchasi naktam // evamanye 'pi mahÃkaviprayogà yathà / catvaramaï¬apatarumÆlÃni saæcitasalilÃnyavakÆlÃni / kvacidapi na bhavati bhik«ÃhÃni÷ tatkiæ kriyate mÃnamlÃni÷ // ## || 37 || adhunà gurulaghupramÃïamÃha / ## ## yasya kasyaci##kalà mÃtrà ##rak«arai## guravo bhavanti / ## ## tÃ÷ kalà gurubhirvinà varïà na bhavanti / ## tà eva kalà lairlaghubhirvinà ## 'rdhe k­te sati guravo bhavanti / yathà / asminneva v­tte ekapaæcÃÓatkalÃvarïai÷ dvÃtriæÓadbhirvinà ekonaviæÓatiguravo÷ bhavanti / punastà eva mÃtrà ekonaviæÓatyà gurubhirvinà dvÃtriæÓadbhavanti / punastà kalà ekapaæcÃÓattrayodaÓabhirlaghubhirvinà a«ÂatriæÓadbhavanti / tato ## 'rdhe k­te sati ekonaviæÓatirguravo bhavantÅti ## niyataæ v­ttasyeti || 38 || #<ÓikhiguïitadaÓalaghuracitamapagatalaghuyugalamaparamidamakhilam /># ## #<Óikhi>#bhistribhi##bhi##bhÅ ## k­taæ tacca ## ca tathoktaæ a«ÂÃviæÓallaghukamityartha÷ / ## dvitÅya## saæpÆrïaæ triæÓallaghukamityartha÷ / #<Óakalayugalakamapi># ardhadvayamamapi ## saha guruïà vartateti saguru yadà bhavati tadà #<ÓikhÃ># nÃma bhavati / ## ## te«Ãæ ## racanÃviÓe«Ã yatra kriyÃviÓe«aïe tattathoktam / yathà / malayapavanacalitasuvikacavicikalamaliradhivasati muditamanÃ÷ / Óubhitasamayamuditapikayuvatirapi parimalabahulabakulataruÓikhà // ## / chaædobhaægabhayÃcchikhetyuktamekÃrthatvÃnna do«a÷ || || 39 ## #<Órutisukhak­diyamapi jagati jaÓira upagatavati ¤i sati bhavati khajà // KVrk_2.40 //># saiva Óikhà ##na vyatyÃsena ## #<Óakalayugala>#mardhadvayaæ ## ## yadà bhavati tadà ## nÃma / kva ## / #<¤i># sati / ¤i cavargÅyapaæcamasya cavargÅyat­tÅyasya #<Óira># urdhvavibhÃgastasmi## / ko 'rtha÷ / ## / yathà / sasalilasaliladharavasumuditaÓikhikulaviracitakalakalanikare / suparih­tanijayuvatig­hanabhasi hata pathika kathamasi gamà // ekagurÆïi chaædasi kha¤jÃÓabdasya praveÓayitumaÓakyatvÃnnÃma noktam || 40 || ## dvÃbhyÃæ guïità '«Âau guravo yasyÃ÷ sà «o¬aÓaguru÷ prathame 'rdhe tvaparamapyardhaæ vasubhira«ÂabhirguïitÃ÷ salilanidhilaghava iti dvÃtriæÓatsaækhyà lai÷ racitapadavitati÷ anaægakrŬà nÃma / tyaktÃnaÇgakrŬÃæ muktavrŬÃæ Óatruk«auïÅpÃlÃ÷ / suvi«amavanabhuvi vidadhati bhayamiva naravaratilakasuvijitaripunivahà 'sau // ## || 41 || ## tribhirguïitÃrnava laghavo yasyÃæ sà tathoktà saptÃviæÓallaghurityartha÷ / ##ravasÃnaæ tasmin ##ryasyÃ÷ sà tathoktà iti pÆrvoktaprakÃreïa saptaviæÓallaghavo 'nte guru÷ evaæ ## viracitaÓarÅrà ## nÃma / yathà / samadagajagatirurukucayugak­tanatatanuramalavadanakamalà / anavaratamapaharati mama h­dayamiha hi yuvatiriyamatirucirà || 42 || // iti mÃtrÃsamakaprakaraïam // iti sulhaïaviracitÃyÃæ sukavihadayÃnandinyÃbhidhÃnÃyÃæ v­ttaratnÃkaracchaædov­ttau mÃtrÃv­ttÃdhyÃyo dvitÅya÷ samÃpta÷ // t­tÅyo 'dhyÃya÷ samav­ttÃdhyÃya÷ ## ## ekÃk«arÃyÃæ jÃtau eko gururyasya v­ttasya pÃde tadv­ttaæ #<ÓrÅ>#rnÃma / yathà / ÓrÅstattailam || 1 || ## ## gurudvayaæ yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / Ãdyà sà strÅ gaurÅ pÃyÃt || 2 || ## ## yatra ##gaïastadv­ttaæ ## nÃma / ÓrÅnÃrÅgoviædau bhÆyÃstavodbuddhyai || 3 || ## yatra ##gaïastadv­ttaæ ## nÃma / yathà / kathyatÃæ yÃtyasau gÅtagà hà m­gÅ || 4 || ## ## ##di pÃde magaïagurÆ bhavata÷ tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / kÃmakrŬÃrƬhÃyÃsà / etÃ÷ kanyà kÅd­ÓyÃstÃ÷ // tathà ca / sarve«Ãæ ya÷ sÃmÃnyarddhi÷ / tasyeÓasstÃdbhÆyo v­ddhyai || 5 || ## ## yatra bhagaïo dvau gurÆ bhavata÷ tadv­ttaæ ##rnÃma bhavati / yathà / vyomani nÅlÃæ nÅradapaæktim / vÅk«ya vipannÃ÷ pro«itavadhva÷ || 6 || ## ## yatra tagaïayagaïau bhavata÷ tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / kasyÃpi mahadbhi÷ puïyairanukÆlà / ÓyÃmà tanumadhyà gehe bhavati strÅ || 7 || #<ÓaÓivadanà nyau // KVrk_3.8 //># yatra nagaïayagaïau bhavatastadv­ttaæ #<ÓaÓivadanÃ># nÃma / yathà / malayajalepa÷ kuvalayaÓayyà / dahati viyoge ÓaÓivadanÃyÃ÷ || 8 || ## ##gaïasagaïau pÃde bhavata÷ tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / p­thvÅ dh­tavatÅ rÃj¤Ã nayavatà / mudyajjanapadà ÓlÃghyà vasumatÅ || 9 || ## ## nagaïanagaïaguravo yatra tadv­ttaæ madhumatÅ nÃma / yathà || 10 || ## magaïasagaïau guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / lÃvaïyÃmbhasi magne tasyÃ÷ kÃmamahebhe / bhra«Âeyaæ stanakumbhÃdromalÅmadalekhà || 11 || ## jagaïasagaïau guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / kumÃralalitÃni pramodajananÃni / nayÃbhimudamagryÃæ vilokya namanÅkà || (?) 12 || ## yatra sagaïaragaïaguravastadv­ttaæ ## nÃma / yathà / Óaradi prek«ya yÃntÅæ muditÃæ haæsamÃlÃm / tyajati preyasÅæ ka÷ sukhalipsu÷ svatantra÷ || 13 || ## ## dvau magaïau dvau gurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / ## / yathà mamaiva chaædasi / ## / vyomni vyÃpte taptarekhÃnÃkurvantÅ vaægyÃæmÃnamrÃæ tvÃæ bhartu÷ strÅïÃæ jÃgaryakà vidyunmÃlà || (??) 14 || ## bhagaïadvayaæ gurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / nÆpuraÓabdamanoj¤aæ tÃlalayÃnvitagÅtam / pÅnapayodharayugmà n­tyati vicitrapadeyam || 15 || ## bhagaïatagaïalaghuguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / vächasi Óaæ cedvipulaæ tarhi sakhe mu¤ca ÓaÂha - medhà kiæ j¤Ãsya ruciæ mitramapi tvacapalam // (?) ## / ## || 16 || ## yatra magaïanagaïau dvau gurÆ tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / d­«Âvà kÃsakusumÃni Órutvà haæsarutametat / kÃmÃrta÷ Óaradi pÃntha ka«Âaæ jÅvati nik­«Âa÷ || 17 || ## ragaïajagaïau gurulaghÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / te samÃnikà ca yÃnti Óatravo bhayena dhÅra / rÃjasaæpadaæ vihÃya yadyajeyabÃhavo 'pi || 18 || ## jagaïaragaïau laghugurÆ yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / pravÃti dak«iïÃnila÷ supu«pitÃmrakiæÓuka÷ / vasaæta e«a sÃæprataæ pramÃïikà 'tra kokilà || 19 || #<[campakamÃlà cedbhamasà ga÷ // KVrk_3.20 //># bhagaïamagaïasagaïÃ÷ guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma#<]># || 20 || #<[nÃrÃcakaæ tarau lagau // KVrk_3.21 //># tagaïaragaïau laghugurÆ ca yatra tadv­ttaæ nÃrÃcakaæ nÃma / yathÃ#<]># || 21 || ## #<ÃbhyÃæ># samÃnikÃpramÃïikÃbhyÃæ ##«ÂÃk«araæ chandasta## nÃma / #<ÃbhyÃæ yadanyadi>#ti bruvan sÆtrakÃro vitÃnasyÃnekaprakÃratvaæ darÓayati / anyathà gaïaniyamaæ brÆyÃt / yathà / jyotsnÃvitÃnamaindavaæ paÓya priye manoramam / kopaæ tyaja priyaæ bhaja strÅïÃæ priyaæ hi yauvanam // anyacca / tasyÃ÷ smarÃmi suædaraæ candropamÃnamÃnanam / kaædarpacÃpabhaæguraæ ÓrutibhramopaÓobhitamiti // api ca / kaækÃlamÃladhÃraïaæ kaædarpadarpahÃriïam / saæsÃrabandhamocanaæ vaædÃmahe trilocanam // `anyadato hi vitÃnami'ti ÓvetapaÂajayadevena yaduktam / ityanena gatÃrthatvÃt || 22 || ## ## yatra ragaïanagaïasagaïÃstadv­ttaæ ## nÃma / yathà / niæditÃæ vapu«i puru«adve«iïÅæ viradaÓanÃm / tÃæ sakhe pariïayavidhau dÆratastyaja halamukhÅm || 23 || ## dvau nagaïau magaïaÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ## / yathà / varatarulavalÅvallÅkisalayagahanachinnÃ÷ / bhujagaÓiÓubh­tà ramyà malayagirivanoddeÓÃ÷ || 24 || ## ## magaïasagaïajagaïà guruÓca yatra tadv­ttaæ #<Óuddhavirà>#nÃma / yathà / kurvan rÃjyamapÅha saætataæ kÃmakrodhavivarjita÷ sadà / mitro me na samobhayÃnata÷(?) satyaæ Óuddhavirìasi prabho || 25 || ## yatra magaïanagaïayagaïà guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ## / yathà / yÃsÃæ vak«yasi ghanavak«oje hÃra÷ saæprati ÓuÓubhe tÃra÷ / pÃdau nÆpuraravavÃcÃlau bhrÃtastÃ÷ païavanitÃ÷ paÓya || 26 || ## ragaïajagaïaragaïà guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / vistÃreïa barhibhÃraramyà barhiïÅ mayÆrasÃraïÅyam / garjitaæ niÓamya vÃridÃnÃæ n­tyati pramodanirbharÃÇgÅ || 27 || ## bhagaïamagaïasagaïà guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / cetasi yasyà jÅvitanÃthastatpriyakÃryÃsaktamanaskà / devaguruÓvaÓrÆdvijabhaktà rukmavatÅ syÃtkÅrtimatÅ và || 28 || ## magaïabhagaïasagaïaguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ## / yathà / yaccÆtÃgre smaraÓarabaædhau baddhÃvÃsà pikasahavaya÷ / gÃyantyetÃ÷ kalamiti mattÃstanmadhye 'haæ sakhi madhure«a÷ || 29 || ## yatra nagaïaragaïajagaïaguravo tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / yuvatiriædusuædarÃnanà p­thughanastanÅ k­ÓodarÅ / gurunitambabhÃramaætharà harati me mano manoramà || 30 || ## tagaïajagaïau jagaïo guruÓca tadv­ttaæ ## nÃma / ## / yathà / tyaktvà nijaÓastramupasthità ye prÃæjalayastava Óatrava÷ / te«ÃmavanÅÓvara jÅvitaæ dattaæ bhavatà samarÃjire || 31 || ## ## yatra tagaïau dvau jagaïo gurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / syÃdindravajrÃdi karkaÓaæ me ceto yadÅye virahÃgame 'smin / nÆnaæ tadÃnÅæ yadi tadviyoga- saætÃpasaæyatsahanak«ama÷ syÃm || 32 || ## yatra jagaïatagaïajagaïà dvau gurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / upendravajrÃdi mahÃbhighÃtà prayÃnti nÃÓaæ smarato narasya / aharniÓaæ tvÃæ vijitÃmareÓa ÓrÅk­«ïa vi«ïorguru me prasÃdam || 33 || ## na vidyante 'ntaraæ vyavadhÃnaæ yasya ta## ##muktaæ ## lak«aïam / bhajata iti yasyÃ÷ pÃdau tÃ## indravajropendravajrayorityartha÷ / ##munà prakÃre#<ïÃnyÃsvapi >#uktÃprabh­ti«u jÃti«u ##pajÃtiæ ## vadanti chaædovida÷#< /># yathà / vihÃya paækeruhakÃnanÃni sphÃrasphuratketakamabhyupÃsya / meghÃgame 'sminnupajÃtisarve bhramantyamÅ «aÂcaraïà raïaæta÷ // evamanyÃnyapyudÃharaïÃni kumÃrasambhavÃdimahÃkÃvye«u d­«ÂavyÃni / samav­ttÃdhyÃye 'pi prasaægÃdupajÃtÅnÃæ pÃÂhà lÃghavÃrtha÷ / e«Ãæ prastÃravaÓÃccaturdaÓaprakÃrà bhavanti / te ca lekhakena pÆrvapatre racitÃ÷ / atra prathamagaïak­ta eva viÓe«a÷ / jata eva prastÃryanto / yathà / ^_^ __^ ^_^ __^ ^_^ __^ ^_^ __^ ^_^ __^ ^_^ __^ ^_^ __^ __^ ^_^ ^_^ __^ __^ ^_^ ^_^ __^ __^ ^_^ ^_^ __^ __^ ^_^ __^ __^ __^ __^ ^_^ ^_^ ^_^ __^ __^ __^ ^_^ ^_^ ^_^ ^_^ __^ __^ __^ __^ __^ __^ __^ ^_^ ^_^ ^_^ ^_^ ^_^ ^_^ ^_^ || 34 || ## bhagaïatagaïanagaïà dvau gurÆ tatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà || 35 || ## nagaïajagaïajagaïà laghugurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ## / yathà / sutajananÅ sukulaprabhavà m­duvacanà surate caturà / bhavati g­he vipulai÷ suk­tai÷ m­ganayanà yuvati÷ sumukhÅ || 36 || ## yatra bhagaïatrayaæ dvau gurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / yasya narasya bhavediha sÃk«Ãdv­ttamadodhakayorapi tulyam / tena samaæ kathamarthavatÃpi premakathÃæ kathayÃmi vayasye || 37 || #<ÓÃlinyuktà mtau tagau go 'bdhilokai÷ // KVrk_3.38 //># yatra magaïatagaïatagaïà dvau gurÆ ca tadv­ttaæ #<ÓÃlinÅ># nÃma / ## / yathà / no jÃnÅte ÓÃlinÅ vÃrÃyÃryaprÃyeïeha stÃdabhedaæ manu«ya÷ / so 'pi prema prÃpya devÅpriyÃyÃ÷ dhuryÃtmÃnaæ vetti vaidagdhabhÃjÃm || 38 || ## magaïabhagaïatagaïà gurudvayaæ yatra tadv­ttaæ ## nÃma / atra vak«yÃmaïasÆtre ca viÓe«ÃnabhidhÃnÃ##ryathà / balÃdvÃtormaya ete sanakrÃ÷ sÃmudrÃïÃæ salilÃnÃæ samÆhÃ÷ / ÃbrahmÃdÅnapi saæh­tya lokÃn ye«Ãmanta÷ sukhaÓÃyÅ murÃri÷ || 39 || ## magaïabhagaïanagaïà laghugurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / prÃcyeva yatiryathà / tyaktvà mÃnaæ caraïavipatitastanmanye 'haæ priya sakhi niyatam / tvadvaktrÃbjabhramaravilasitaæ kartuæ vÃæchatyayamiha dayita÷ || 40 || ## bhagaïatagaïanagaïà dvau gurÆ ca yatra tadv­ttaæ #<ÓrÅ÷># nÃma / ##ryathà / dravyavimohÃjjalanidhiyÃnaæ saægarabhÆmau tyajati ca deham / k­tyamak­tyaæ gaïayati naiva ÓrÅrasalubdho dhruvamiha jantu÷ || 41 || ## / ## yatra ragaïanagaïaragaïà laghugurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / lagna eva padayorathoddhatÃnyÃyatÃk«ivacanÃni saæv­ïu / satravÃbhiriti yà prabodhità tÃæ smarÃmi nijajÅvitau«adhim || 42 || ## yasya pÃde ragaïanagaïabhagaïà gurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / sarvalokasukhadÃsvapi var«ÃsvÃgatÃsu na sukhÅ ripuvarga÷ / vindhyavarman­pate tava kha¬gabhrÃntibhÃjamacirÃmabhivÅk«ya || 43 || ## dvau nagaïau sagaïo gurudvayaæ yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / atra maï¬ÆkaplutanyÃyena ÓÃlinyukteti sÆtrÃ##/ tena hi caturbhiryati÷ / yathà / madhukaracaraïabharÃkrÃntaæ patha tadiha kusumamidaæ v­ntÃt / kathayati vi«ayaviyuktÃnÃæ vidhipariïatimiva lokÃnÃm || 44 || ## dvau nagaïau ragaïo laghugurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / vividhaparakathÃpragalbhavÃgativiralavisaæsthuladvijà / kapilacikurasaæcayà k­Óà na bhavati vanità prabhadrikà || 45 || #<Óyenikà rajau ralau gururyadà // KVrk_3.46 //># raganajagaïaragaïà laghugurÆ ca yatra tadv­ttaæ #<ÓyenikÃ># nÃma / yathà / ÓyenikÃÓ­gÃlasaækule raïe viædhyavarmadeva ye tvayà hatÃ÷ / Óatravasta eva tÃrakÃÓrayaæ tanvate vimÃnagÃ÷ surÃv­tÃ÷ || 46 || ## jagaïasagaïatagaïà dvau gurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / upasthitamanekÃÓcetakÅ culukyan­pate÷ sainyaæ viÓÃlam / avantipriya nihitvà na ko 'pi dhruvaæ k«ititale jetuæ samartha÷ || 47 || #<Óikhaï¬itamidaæ jsau tgau guruÓcet // KVrk_3.48 //># jagaïasagaïau tagaïagurÆ ##dv­ttaæ #<Óikhaï¬itaæ># nÃma / yathà / 48 ## bhagaïabhagaïatagaïalaghuguravo yatra bhavettadv­ttaæ ## nÃma / yathà || 49 || ## ## yatra ragaïanagaïabhagaïasagaïà bhavanti tadv­ttaæ ## gaditam / yathà / cak«u«Å parivim­Óya karayugÃt krÃntaharyapariÓobhitavadanà / candravartma kathayetyativivaÓà kÃætamevamavadanniÓi vanità || 50 || ## yatra jagaïatagaïajagaïaragaïÃstadv­ttaæ ## nÃma / yathà / svaveÓmavaæÓasthamudÅk«ya vÃyasaæ priyÃgamÃsaæÓinamuttameægitai÷ / jagÃda kÃcinmudità samÃgate priye pradÃsyÃmi tavepsitaæ khaga || 51 || ## yatra dvau tagaïau jagaïaragaïau tadv­ttaæ ## nÃma yathà / ÃdÅndravaæÓÃddivamastabhÆruhapracchÃditÃnekaguhà g­ho 'pi san / dhÃrÃdhinÃthasya bhayena vidrutÃn bhÆgopturi«ÂÃnna bhavÃmi neÓvara÷ || 52 || ## yatra catvÃri sagaïÃstadv­ttaæ ## nÃma / yathà / tyaja mÃnamamÃnamanaætaguïaæ kuru vÃkyamidaæ pariïÃmahitam / tvayi toÂakajÃyatanetrayuge tvaritaæ dayitÃætikamindumukhi || 53 || ## nagaïabhagaïau bhagaïaragaïau yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / drutavilambitagena tavÃriïà kvacidapi sthirabhÃvamavindatà / gurunitambabharÃlasagÃminÅ pratipadaæ svavadhÆrn­pa nindyate || 54 || ## dvau nagaïau magaïayagaïau yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ##bhira«Âabhi##Ócaturbhiryati÷ / api caraïanato 'haæ tatprasÅda tyaja sarasijanetre maunamudrÃm / vacanamam­takalpaæ ÓrotukÃmà ÓravaïapuÂanipeyaæ sarvadà te || 55 || ## dvau nagaïau dvau ragaïau yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / gurukucayugalÃæ viÓaælak«aïÃæ vikaÂakaÂitaÂÃæ manoj¤Ãæ sadà / vividhasuratikelidak«Ãmahaæ pramuditavadanÃæ smarÃmi priyÃm || 56 || ## ## nagaïayagaïau punarnagaïayagaïau yatra tadv­ttaæ ## nÃma / #<«a¬bhiryatirityupadeÓa÷># / yathà / parih­taro«Ã k­tabahuve«Ã saha nijabhartà taruïi vasaæte / pramuditapuæskokila iva ramyÃæ vraja vanarÃjiæ kusumavicitrÃm || 58 || ## yatra jagaïasagaïajagaïà sagaïaÓca tadv­ttaæ ##rnÃma / yathà / atÅtya sarito jaloddhatagatÅranekagahanà kulÃnapi girÅn / samudrataramÃÓrità ripun­pÃ÷ sukhaæ na niÓi Óerate tava bhayÃt || 59 || ## catvÃro yagaïà yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / vidagdhÃæganÃlocanÃnandakÃrÅ sakhi svecchayà vÅk«ituæ prÃïanÃtha÷ / mayà naiva labdho hata grÃmamÃrge bhujaægaprayÃtÃnukÃriïyamu«ïig (?) || 60 || ## catvÃro ragaïà yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / padmapatrÃyatÃk«Å ÓaÓÃækÃnanà kuækumodvartitÃægÅ ghanoccastanÅ / aægahÃrairanekaprakÃrairyutà n­tyati strÅ sakhe sragviïÅ suædarà || 61 || ## nagaïabhagaïajagaïaragaïà yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / gurupayodharavatÅ sumadhyamà vipulapuïyanicayai÷ svaveÓmani / bhavati pÃrvaïaÓaÓÃækasuædarÃnanavatÅ priyatamà priyaævadà || 62 || ## tagaïayagaïatagaïayagaïà yatra tadv­ttaæ ## nÃma / «a¬bhiryati÷ / yathà / mÃta÷ surasindho trailokyapavitre paÓyÃmi kadà te pÃpÃpahamambha÷ / caæcanmaïimÃlÃlaækÃramaïÅnÃæ tyaktvà vanitÃnÃæ saægaæ vi«atulyam || 63 || ## yatra tagaïabhagaïajagaïaragaïÃstadv­ttaæ ## nÃma / yathà / pÅnonnatastanabharoparisphuraddhÃrÃvalÅsubhagamÃyatek«aïà / n­tyatyasau sulalitaæ hi nÆpurÃdhvÃnaprabodhitamanobhavà vadhÆ÷ || 64 || ## sagaïajagaïau sagaïau yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / caraïÃnatiæ gatavati prasabhaæ dayite nitÃætasubhage subhage / paru«Ãïi saætyaja vacÃæsi sakhi pramitÃk«arà bhava ÓaÓÃækamukhi || 65 || ## dvau nagaïau bhagaïaragaïau ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / iha Óaradi bhavantyukÃÓayà (?) vimalataraÓaÓÃækakarojjvalà / vidadhati gamanaæ vijayÃrthina÷ pratidivasamavanÅpataya÷ svayam || 66 || ## dvau magaïau dvau yagaïau ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / pa¤cabhi÷ saptabhiryati÷ / yathà / vaÓyÃtmà nityasnÃnaÓÅlo mahÃtmà mitre Óatrau và tulyacittaprav­tti÷ / ÓraddhÃsaæpanno vaiÓvadevÅ ca loke sa svargastrÅïÃæ vallabha÷ syÃtsadaiva || 67 || ## magaïabhagaïasagaïamagaïà yatra tadv­ttaæ ## nÃma / caturbhira«ÂabhiÓca yati÷ / yathà / satyÃkÃÓe jaladharamÃlÃvyÃpte nÅpÃmode prasarati jhaæjhÃvÃte / var«ÃkÃle muditamayÆravrÃte tyaktvà kÃntÃæ vrajasi kathaæ pÃtha tvam || 68 || ## nagaïajagaïabhagaïayagaïà yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ihetyavagrahaïÃdabdhyaægairiti padavirÅtatayà vipariïamati tenëÂabhi÷ caturbhiryathà / tava niÓitÃsighÃtadalità riddhipadakumbhamauktikasamÆhai÷ / k­tanavamÃlinÅva bhajati tvÃæ prati smaraæ narendra jayalak«mÅ÷ || 69 || ## ## nagaïajagaïau jagaïaragaïau yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / bhramarayuvà bhramatÅha mÃlatÅtarutalamapyapahÃya ketakÅm / yuvatijanena g­hÅta nÃma ka÷ kathamapi na pratibodhametyasau || 71 || ## / ## ## nagaïajagaïau jagaïayagaïau yatra tadv­ttaæ ##miti vada Óik«amiti Óe«a÷ / yathà / m­dutaratÃmarasÃruïapÃdavraïatitivisravadasrajalaughÃ÷ / vidadhati parva tirodhasi yÃnaæ karapihitoccakru và ripuvadha÷ || 73 || atijagatyÃm / ## yatra dvau nagaïau dvau tagaïau guruÓca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / saptabhi÷ «a¬bhiÓca yati÷ / yathà / cakitam­gad­Óà nek«ito lÅlayà trivalitavadanaÓrÅcayÃhaæ muhu÷ / na ca surataÂinÅ na k«amà cÃÓrità gatamidamadhunà jÅvitaæ me v­thà || 74 || ## magaïanagaïajagaïaragaïaguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / tribhirdaÓabhiryati÷ / yathà / lolÃk«Å vipulanitambabaddhakäcÅ pÅnoccastanayugalà suromarÃji÷ / n­tyantÅ sulalitamaægahÃraramyaæ vÃrastrÅ gamanalasatprahar«iïÅyam || 75 || [pÃÂhÃntaram: ##] ## jagaïabhagaïasagaïajagaïà guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / samÅhate ya iha parÃpadÃpadaæ viyaccharittaÂaruciroÂajÃlaya÷ / m­gÅd­Óo vadanasarojadarÓanaæ na tasya tatpramadakaraæ kavat || 76 || ## yatra magaïatagaïayagaïasagaïaguravastadv­ttaæ ##/ caturbhirnavabhiryati÷ / yathà / ca¤caæ cÆtaæ pu«pitakaæ kellitarÆbhi÷ krŬatkro¬aæ saæcaradunmattam­godham / snigdhacchÃyaæ vÃritatÃpaæ tarukhaï¬ai÷ mÃdyadbh­ægaæ mattamayÆraæ vanametat || 77 || [pÃÂhÃntaram: ##] ## yasya pÃde sagaïajagaïasagaïajagaïà guruÓca tadv­ttaæ ma¤jubhëiïÅ nÃma / yathà / smara suædarÃk­timanekavallabhaæ caraïapraïÃmanatamÅpsitaæ patim / paru«oktibhi÷ kimiti khedayasyamu sakhi vallabhà bhavati ma¤jubhëiïÅ || 78 || ## saÓca jaÓca saÓca saÓca tai÷ sagurubhirnandinÅ || 79 || ## dvau nagaïau tagaïaragaïau guruÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / caturbhiryatiryathà / vitarati kumudÃnÃæ Óriyaæ samagrÃæ tama iva vanitÃnÃæ bhinatti mÃnam / tatamapi bhuvanaæ candrikà bhuvasthÃdhavalitamiva cakre ÓaranniÓÃsu // a«Âabhiryatirityeke || 80 || #<ÓakvaryÃm ># ## magaïatagaïanagaïasagaïà dvau gurÆ ca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ##rindriyai÷ pa¤cabhi##rnavabhiÓca yati÷ / yathà / yÃvadgaccheyaædayitavihitasaæketasthÃnasyÃbhyÃæ saÇk­taniv­tatulÃkoÂi÷ / tÃvaccakre 'gre drutamudayamayaæ vairÅ bhitvà saæbaædhÃnyapi sakhi timirÃïÅndu÷ || 81 || ## dvau nagaïau ragaïasagaïalaghuguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / saptabhiryati÷ / yathà / turagarajavatÅæ tulÃrkamahÅpateritaran­paÓataiÓcamÆmaparÃjitÃm / jayati vijayidoryugaikasahÃyavÃnavanipatirasau pramÃrakulodbhava÷ || 82 || ## nagaïau bhagaïanagaïalaghuguravaÓca yatra tadv­ttaæ ## nÃma / ## / yathà / raïabhuvi bhavatà praharaïakalità parah­tavanitÃstava n­pa ripava÷ / vidadhati Óayanaæ k­tat­ïaÓayanà vanabhuvi satataæ bhayacakitah­da÷ || 83 || ## tagaïabhagaïau dvau jagaïau dvau gurÆ ca yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / bhrÃtarvasaætatilakÃnatimuktakaæ ca saædaÓyate 'tra kimu matparamastvametat / nà 'haæ sa yo 'bhavadanekavidhotsavaÓrÅ÷ saæpratyasatyavirahaikag­haæ priyÃyÃ÷ // ## iyameva vasaætatilakà ##syÃcÃryasya matena ## nÃma / yathà / unnidrapadmavadana÷ subhago 'ÇganÃnÃmÃraktapÃdatalapÃïÅradÅnasattva÷ / siæhoddhatà samagala÷ suviÓÃlavak«Ã÷ syÃdÅd­Óo narapati÷ puru«a÷ p­thivyÃ÷ // ## saiva vasaætatilakà ##muninà ## ## uktà / yathà / saævatsare rasapayonidhisÆryasaækhyai÷ ÓrÅvikramÃnnarapate racità mameyam / uktà sanÃmabhirudÃharaïyairudÃrairuddhar«iïÅ bhavatu cetasi satkavÅnÃm // ## vasaætatilakÃmityeke || 84 || ## bhagaïajagaïasagaïanagaïà dvau gurÆ ca yasya pÃde tadv­tta## nÃma / yathà / mÃrutavaÓapracalitotpaladalÃk«aæ ÓobhanalalÃÂataÂamadhyak­tapuï¬ram / re pathika saæprati madhau madanabandhau saæsmarasi tadvadanaminduvadanÃyÃ÷ || 85 || ## yasya caraïe pÃde magaïasagaïamagaïabhagaïà dvau gurÆ tadv­ttaæ ## nÃma / ##bhiryati÷ / yathà / yo deva dvijabhakta÷ saæsÃre«u virakta÷ ÓrautasmÃrtavidhÅnÃæ kartà tyaktavikalpa÷ / maitra÷ kÃruïikÃtmà krodhÃmar«avimuktastasya ÓrÅbhuvane syÃllolà nÆnamalolà || 86 || ## ## ##rityartha÷ guruÓca bhavati yasya caraïe tadv­ttaæ #<ÓaÓikalÃ># nÃma / saptabhira«Âabhiryati÷ / pÃriÓe«yÃdyathà / kusumaÓaratanudahanaÓirasi jaÂÃmukuÂataÂamaïiramalakiraïà / tava bhavatu sukhak­dayamiha satataæ pravipadi sunabhasi vasati ÓaÓikalà || 87 || ## «a¬bhirnavabhiÓca yadà ##rbhavati tadà ##ti nÃma / ##ti vaktavye chaædobhaægabhayÃt sragityuktam / ekÃrthatvÃnna do«a÷ / yathà / ghanaparimalamilitamadhupanicayà sragiyamurasi tava ÓaÓimukhi ÓuÓubhe / kaÂakayugalamapi kalaravasubhagaæ Óriyamidamiha janayati sucaraïayà || 88 || ## iyameva ÓaÓikalà ##«Âabhi## saptabhiryadà ## nÃma / yathà / parajanahitakaravaradhanakalita÷ suvacanak­tavarajanasukhanivaha÷ / bhavabhuvi bhavak­tavarataramahimà sa bhavati naravara maïiguïanikara÷ || || 89 ## dvau nagaïau magaïo dvau yagaïau yasya tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / a«Âabhi÷ saptabhiryati÷ / navajaladharamÃlÃmÃlinÅæ tÃæ vilokya nijadayitaviyogaprÃntabhÃvaæ nibodham / na na khalu jaladharÃïÃæ nÃdamÃkarïya kaÓci- dbhavati ÓithilabuddhirveÓma gantuæ pravÃsÅ || 90 || ## yasya pÃde nagaïajagaïabhagaïajagaïaragaïÃstadv­ttaæ ## nÃma / yathà / alabhata duÓcareïa tapasà himÃdrijà yamiha patiæ patiæ trijagatÃæ maheÓvaram / pavanasamuddhutÃmaliÓikhÃhutasmaro diÓatu satÃæ sadaiva savi suprabhadrakam || 91 || ## sagaïajagaïanagaïanagaïayagaïà yatra tadv­tta## nÃma / paæcabhirdaÓabhiryati÷ / yathà / varacaædanadrumakiÓalayamaricailÃ- lavalÅlatÃprabh­tivanamiha dhunvan / malayÃnila÷ sapadi vidalitaprayukta- pramadÃjana÷ prasaritapatibandhu÷ || 92 || ## yasya pÃde magaïaragaïamagaïà dvau yagaïau tadv­ttaæ ## nÃma / saptabhira«Âabhiryati÷ / yathà / vibhrÃntiÓcandralekhÃæ cƬÃmaïisthÃnabh­ttÃæ yastÃrtÅyaæ ca netraæ jÃjvalyamÃnaæ lalÃÂe / kaïÂhe yasyÃsthimÃlà bhasmÃægarÃga÷ ÓarÅre kalpÃætÃæ va÷ sa daÓyÃttrailokyanÃtho girÅÓa÷ || 93 || ## ## bhagaïaragaïau trayo nagaïà guruÓca yatra tadv­ttaæ #<­«abhagajavilasitaæ># nÃma / «aÂdaÓabhiryati÷ / yatra catu«pathe«u vividhayuvatijanatà sÃmamanorame«u tava ripuvaranagare / tvadbhujavikrameïa n­pativara vijayati saæprati tatra vanyam­«abhagajavilasitam || 94 || ## nagaïajagaïabhagaïajagaïaragaïà guravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / cakitam­gek«aïà gurunitambabaddhakäcÅ guïakalakiækiïÅravavibodhÃsame«u÷ / janayati vÃïinÅ caturavÃkyapaï¬iteyaæ mudamadhikÃæ sakhe manasi karoti d­«Âà || 95 || ## ## yagaïamagaïanagaïasagaïabhagaïà laghugurÆ ca yatra tadv­ttaæ #<ÓikhariïÅ># nÃma / «a¬bhirekÃdaÓabhiryati÷ / ÓaÓÃækÃsyà caæcatkuvalayadalaspardhinayanà salÅlaæ gacchaætÅ gurujaghanabhÃrÃlasagati÷ / iyaæ pÅnottuægastanaÓikhariïÅ vÃravanità kaÂÃk«airvik«obhaæ janayati munÅnÃmapi h­di || 96 || ## jagaïasagaïajagaïasagaïayagaïalaghuguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / kimityayamasaæsk­tastava sukeÓi keÓoccaya÷ kimityuta sumekhalÃvirahità ca p­thvÅ kaÂi÷ / tadehi kuru maï¬anaæ tyaja ru«aæ vasaætotsave yata÷ sutanu pa¤ca«airapi dinairvayo yÃsyati || 97 || ## bhagaïaragaïanagaïabhagaïanagaïalaghuguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / daÓabhi÷ saptabhiryati÷ / yathà / naiva vidust­«Ãturadhiyastava ripunagare maædiradÅrghikÃsu salilaæ savidhamapi m­gÃ÷ / ambujavaæÓapatrapatitadrumadalanikarai÷ chÃditamÃtape tu mahati k«itipati talakà (?) || 98 || ## nagaïasagaïau magaïaragaïau sagaïalaghuguravo yatra tadv­ttaæ ## nÃma / «a¬bhi÷ caturbhiryati÷ / yathà / vadanamamalaæ dhatte ÓobhÃæ ÓaÓÃækasamÃÓritÃæ Óravaïayugalaæ dolÃlÅlÃæ tanoti manobhuva÷ / stanaparisare hÃra÷ sphÃra÷ sphuratyatinirmala÷ kimiha na cettasyÃhÃri dhruvaæ hariïÅd­Óa÷ // #<­«abhacaritamityeke># || 99 || ## magaïabhagaïanagaïà dvau tagaïau dvau gurÆ ca yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / caturbhi÷ «a¬bhiÓcedyatirbhavati / yathà / mandÃkrÃntÃdharakisalayà pÃïipadmaæ dhunÃnà gìhÃÓle«apraïayiÓithilà vepamÃnÃægaya«Âi÷ / svidyadvaktrà pulakitatanu÷ kiæcidÃmÅlitÃk«Å ceta÷prÅtiæ janayati bh­Óaæ nÆtano¬hà vivo¬hà || 100 || ## naganajagaïabhagaïà dvau jagaïau laghugurÆ aha tadv­ttaæ ## nÃma / ##ti anye / yathà / surabhisamÃgame virahiïÅjanaÓokakare k­tabahumaï¬anà tvamatibhÃmani madvacanai÷ / nijadayitÃætikaæ yadi na yÃsi gataæ tadaho avitathavÃkyakauÓalamidaæ mama ni«phalatÃm || 101 || ## narkuÂakameva saptabhi÷ ## kÃrtikeyaÓirobhi÷ «a¬bhiÓcaturbhi÷ k­tayatiæ tadv­ttaæ ## ## he Ói«yeti viÓe«a÷ / yathà / madanamahotsave muditakokilakÃntarave na bhajati yà priyaæ praïayasundaramindumukhi / dhruvamiha sÃbalà svayamaharniÓameva bh­Óaæ sakhi paritapyate gurumanobhavatÃpavatÅ || 102 || ## ## magaïatagaïau nagaïastrayo yagaïà yatra tadv­ttaæ ## nÃma / paæcabhi÷ «a¬bhi÷ saptabhiryati÷ / yathà / udyÃnÃbjÃnÃæ prakaradhunanÃvÃsasaurabhyasaæpat kaækolailÃnÃæ kusumitalatÃvellitÃnya÷ punÃna÷ / Ãgastyo vÃyurdivi suratÃyÃsayÃtÃæganÃnÃæ svedÃmbhobindÆnharati punarapyÃdiÓansaægamecchÃm || 103 || ## ## yagaïamagaïanagaïasagaïà dvau ragaïau guruÓca yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / «a¬bhi÷ «a¬bhi÷ saptabhiryati÷ / yathà / samÃyÃta÷ svairaæ kuÂajakusumÃmodavÃhÅ samÅra÷ Órutaæ dhairyaæ dhvaæsi prasabhamadhunà meghavisphÆrjitaæ ca / viyoge sadbhartu÷ nijalavaïimà 'dha÷k­tasvaætijasya prayÃntÅ me prÃïà kuliÓakaÂhinà meghanÃÓaæ tathÃpi || 104 || ## magaïasagaïajagaïasagaïà dvau tagaïau gururyasya pÃde tadv­ttaæ #<ÓÃrdÆlavikrŬitaæ># nÃma / dvÃdaÓabhi÷ saptabhiryati÷ / yathà / ÓrÅkhaï¬ÃcalakaædarÃtsarabhasaæ nirgatya sÃædraæ drumÃæ- ÓcaæcaccampakacÃrukesarabharaæ dhanvanmuhurlÅlayà / itthaæ vibhradayaæ vasantapavana÷ ÓÃrdÆlavikrŬitam strÅïÃæ mÃnagajaæ hani«yati haÂhÃt mÃnotkaÂÃnÃmapi || 105 || #<[k­tau]># ## yasya v­ttasya pÃde magaïaragaïabhagaïanagaïayagaïabhagaïalaghugurustadv­ttaæ ## nÃma / saptabhi÷ saptabhi÷ «a«ÂhaÓca yati÷ / rambhÃstambhopamoru÷ sugurughanakucà sÃraæganayanà madhyak«Ãmà suromÃvaliramalamadaætà candravadanà / h­tsthaæ bhÃvaæ kaÂÃk«airnijamiva kathayatye«Ã suvadanà yÆnÃæ cetÃæsi sadyo madayati yuvatiÓchekoktikuÓalà || 106 || ## trÅnvÃrÃnragaïajagaïau gurulaghÆ yasya pÃde tadv­ttaæ ## v­ttÃbhidhÃnamityartha÷ / saæpadÃptisambhavo mada÷ kadÃcideva mÃnase nagasya na pramÃïavidyayà paraprameyajÃlabhaægadak«ayà 'pi / nÃpyarÆparÆpayà parÃæganÃbhimarÓano rasa÷ kadÃpi tasya v­ttamÅd­Óaæ Óirobhiruhyate narairato vicÃrya÷ || 107 || ## ## magaïaragaïabhagaïanagaïà yagaïatrayaæ yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / vÃratrayaæ saptabhiryati÷ / yÃsÃmunnidrapadmadyutimukhamamalaæ sphÃravisphÃritÃk«am ca¤catkäcÅguïena sphuradurumaïinà ' 'vartalak«mÅæ vitanvat / ceta÷prÅtiæ narÃïÃæ vidadhati vilasannÃbhimadhyapradeÓà gacchantyo rÃjamÃrge vikacavicakilasragdharà rÃjavadhva÷ || 108 || #<Ãk­tau># ## bhagaïaragaïanagaïà ragaïanagaïaragaïanagaïaguravo yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / daÓabhirdvÃdaÓabhiryati÷ / yathà / tvatkathitairalÅkavacanai÷ karomi kathamasya kopamasamam yasya na vipriyaæ sakhi mayà Órutaæ na ca nirÅk«itaæ kathamapi / madrakarairayaæ priyatama÷ karoti vacanairmana÷ samadanam pÃÓyavimuktajÃlamadhunà mamÃÇdhriyugale luÂhatyapi bh­Óam || 109 || ## ## yasya pÃde nagaïajagaïau bhagaïajagaïabhagaïajagaïabhagaïalaghuguravo bhavanti tadv­ttaæ ## nÃma / ekÃdaÓabhirdvÃdaÓabhiryati÷ / yathà / samaravinirjitÃrinivahak«itÅÓvaravicitramaÓvalalitam h­dayacamatk­tipradamidaæ vilokya bhavato vadanti kavaya÷ / dhruvamurarÅcakÃra n­paterdivaspatirimaæ turaægamavaraæ bahutaramanyathà na viyati krathairiha vivelate 'tibahulai÷ (?) || 110 || ## yasya pÃde dvau magaïau tagaïanagaïau dvau nagaïau nagaïalaghuguravastadv­ttaæ ## nÃma / a«Âabhi÷ pa¤cabhi daÓabhiÓca yati÷ / yathà / d­«Âvà cÃndraæ bimbaæ rÃtrau karanikaravinihitatimiranikaram gÃyanti sma svairaæ yasminsuvikasitakusumavati madhusamaye / paurà baddhÃstasmin saæpratyavanipatitilaka tava nagare mattÃkrŬÃtisvacchandaæ vigatabhayabhavabhamitam­ganivahÃ÷ || 111 || ## ## bhagaïatagaïanagaïasagaïà dvau bhagaïau nagaïayagaïau yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / paæcabhi÷ saptabhirÃdityaiÓca yati÷ / yathà / yà mukhapadmaæ ÓaÓadharasad­Óaæ sundaralolanayanamatiramyam subhru bibharti tribhuvanajayino vÃsanivÃsamiva makaraketo÷ / pÅnanitambà gurukucayugalà v­ttasukomalabhujakarayugmà sà mama citte janayati yuvatÅ har«amanalpamiyamiha sutanvÅ || 112 || ## ## bhagaïamagaïasagaïabhagaïÃÓcatvÃro nagaïà guruÓca yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / pa¤cabhira«Âabhi÷ saptabhiÓca yati÷ / yathà / krau¤capadà yà romaÓagÃtrÅ vikaÂadaÓanataniratiparu«atanu÷ piægalad­«Âi÷ sÆk«manitambà kapilakacanicayavi«amakucayugà / yà ca hasantÅ locanavÃri prakaÂayati rahasi nijapativimukhÅ mu¤ca sakhe tÃmi«Âatamaæ ceccirataramiha tava cara vi«ayasukham || 113 || ## ## dvau magaïau tagaïastrayo nagaïà ragaïasagaïau laghugurÆ ca yasya pÃde tadv­ttaæ ## nÃma / a«ÂabhirekÃdaÓabhi÷ saptabhiryati÷ / yathà / prÃleyÃæÓujyotsnÃkÃætadyutiÓubhamavimalasadvitÃnamanohare krŬÃgÃre ca¤cacciratra kusumaparimalamiladalivrajeÓudhayojjvale / premodrekà veÓyÃv­ttaæ kulayuvatirapi vitanute yadà suratotsave preyÃnapyÃnandeneva prakaÂayati rahasi na tadà bhujaægavij­mbhitam || 114 || ## yasya pÃde magaïo nagaïà «a sagaïo dvau gurÆ ca yatra tadv­tta## nÃma / navabhi÷ «a¬bhi÷ «a¬bhi÷ paæcabhi÷ yati÷ / yathà / ÃtmÃnaæ kalayati t­ïamiva suragurudharaïitalasuragavÃmartho yo nityaæ vikasitamukhakamalamiha vitarati dhanamamalamarthibhya÷ / saæpatyà samupahasitadhanadavibhavanivahadaurabhyÃt loka÷ paÓyati vigalitabahuvidhimatimatik­ÓatanumapavÃhaæ tam || 115 || // uktÃdijÃtiprakaraïam // ata evaæ urdhvaæ Óe«ajÃtiprakaraïaæ bhavati / taccÃtra noktaæ granthagauravabhayÃtkedÃreïa evamuktÃdijÃti«u utk­tyavasÃnÃsu ÓrÅprabh­ti apavÃhÃntÃni samav­ttÃni padarÓa(?) / `##'rityÃdilak«aïÃn daï¬akÃnÃha / ## iha ÓÃstre ## nÃma ## ##/ yadà nagaïau dvau saptaragaïÃÓca bhavanti / #<ÓatamÃï¬avÃbhyÃm­«ibhyÃmanekà 'sya saæj¤Ã k­tÃ># / yathà / kuvalayadaladÅrghanetrà sumadhyà p­thuÓroïibimbà navaprÃgasaæsaktah­t prathamavirahapŬità sà m­tà preyasÅ garjitaæ vÃridÃnÃæ niÓamya dhruvam / nabhasi kuÂajapu«pasaæbhÃragaædhÃsavonmattabh­ægÃæganà gÅyamÃnÃgame hata pathika v­thà kimÃyÃsa................................... / ## || 116 || ## caraïaæ caraïaæ prati ## ragaïÃnÃæ v­ddhyà ihÃrïÃdayo daï¬akÃssyu÷ / ##Óramasalilamapakaroti drutaæ kÃminÅnÃæ rasÃyÃsajaæ maruccÅkarÃmodavÃn janayati madhupasya tÅradrumÃlÅ lasatpallavÃlaæk­tÃæ kÃminÅvibhramÃdeÓakam / ayamiha dayitai÷ purorïÃnidhiæ yasya Óakyaæ samasÃyuvajraprahÃrÃnabhij¤abhyusÅ (?) bhujagapuravadhÆlasallocanÃnandakaro sphurantÅ na lÅlÃæ tanoti rÃjÃtmaja÷ // ## trinayananagatuægaÓ­ægaÓriyaæ bibhraduddaï¬a¬iæ¬Årapiï¬ÃvadÃtaistaraægottarairullasan makaratimitimiægilo vist­tÃdhi«Âhitakro¬asaæprÃptaÓobhairnabha÷prÃægaïaj¤Ãpakai÷ / bhujagaÓayanaÓayito devadevasya yo vÃsa veÓmaÓriyo janenÃrïavaso 'yamagrÅ÷ priye tava nayanapathaæ prayÃtastanotuæ pramodaæ vinodÃspadaæ tÅrasaæbhÆtapunnÃgapÆgadrumai÷ // ##prasayati malayÃnile viprayuktÃæganÃdÅrghani÷ÓvÃsasaæparkasaævavardhitaprauhitÃvematonandani sphu¬itabakulakarïikÃrÃmradunnÃgamÃkaædakaækillisaccampakÃmodavÃhinyamu«min vasaætÃgame / bhaja caraïayugÃnataæ saænatÃægipriyaæ prÅtisaædohakÃminÅ nÃma nagÃturÃïÃæ m­gÅcak«u«Ãm taruïÅmani (?) sakhi sphurajjvÃlajihvÃgralole 'ÇganÃnÃæ sadà saukhyaæ vidhvaæsinà 'nena kiæ dagdhamÃnena te // ## priyavirahitakÃminÅ jÅvità sà vinÃÓaikadak«ÃniloddhÆtakÃdambapu«pÃsavÃmÆrcchitÃÓe«abh­ægadhvajo / nabhasi nabhamivÃæk«asaudÃminÅmÃlayÃlaæk­taæ nÅlajÅmÆtapaæktiæ balÃkÃvalÅsevitÃæ locanÃnandadÃm / viracitamadhurasvaraæ cÃtakÃnÃæ ca ramyaæ samÆhaæ tu sÃskÃætamapyunmadaæ(?) bhÃvinÅæ t­ptimÃkÃæk«amÃïam / muhuk­tavitatasubarhibhÃra÷ ÓikhÅsaævanmanmathà preyasÅ prÅtimutpÃdayan n­tyati svÃÇdhrivinyÃsasauædaryavat // ## abhinavanavapallavÃsvÃdasaæÓuddhakaïÂhÃnyapu«ÂÃæganÃsuædarÃradhvagÅtadhvaniprÃptabodhiryadi cakravÃle vane / kusumitabahupÃÂalà karïikÃrÃmrasatsiæduvÃrottamÃÓokasatpu«pabhÃrà vanaÓrÅk­tÃÓe«aÓÃkhÃlasatpallave vane / vilapati vanità ghanasyÃbhimÃnagrahaæ lÃsyalÅlÃkaro mÃdhavÅ pallavÃnÃmayaæ kÃmadevaikabandhavasantÃnilo / jagati vijayinÅæ smarÃj¤ÃmivÃvi«karotyaæganÃnÃæ ratÃyÃsajasvedabinduprasaktÃlakaprÃætakaæpaæ vidhitsurmuhu÷ // ## ÓaÓadharasad­Óaæ mukhÃmbhoruhaæ bibhratÅ pakvabimbÃdharoddÃmahÃrÃvalÅÓobhitoccastanÅ sÆk«maromÃvalÅprÃptanÃbhih­dà / ÓravaïayuganiveÓitasvarïatÃï¬aækasaælagnaratnaprabhÃsitÃpÃægaraægÃægaïotsaægasaæn­tyamÃnek«aïak«obhitak«mÃtalà / kalaravavarakiækiïÅpakvaïanmekhalÃlaæk­taÓroïibimbÃnuv­ttÃnupÆrvoruyugmà sarojÃruïÃÇdhridvayanyastasannÆpurà / h­dayamaÓaraïaæ munÅnÃmapÅyaæ salÅlaæ vrajaætÅ karoti sphuraccÅvaraprÃæjalodbodhitÃnaægalak«mÅk­tÃÓe«alokaæ bh­ÓÃm // ## kvacidupari taraccaædavallÅvitÃnai÷ kvaciddrumÃïÃæ latÃsaæcayai÷ saæcarannakracakrai÷ kvacinnÅrasaæbhÆtapÆgadrumai÷ Óobhitam / kvacidapi ghanasÃæmrahiætÃlatÃlÃvalÅcÃrutÃmbÆlavallÅsamÆhai÷ (?) kvacidvyÃlasallolakolÃhalotpÃditorvÅprakaæpam / kvacidabhinavacampakonnidracaæcatprastanÃsavÃmodasaæparka÷ saæprÃptasaurabhyasaæpatsamÅrÃgamÃtÅtatoyakaïai÷ sekitaæ nÅrah­taæ vidrutam / salilanidhimanekaratnÃkaraprÅtisaædohadaæ setusÅmaætamaætaæ vilokya drutaæ vilocanÃnÃæ nipÃtaæ ca yasyÃÓu sÃphalyamÃpÃdaya÷ // #<ÃdiÓabdÃtpaæcadaÓabhi÷ rai÷ samudra÷ «o¬aÓairbhujaæga ityevamÃdayo yathe«Âak­tanÃmÃno daï¬akà bhavanti># || 117 || ## ##naætaraæ ## ## nÃma ## / pÆrvavadatrÃpi praticaraïaviv­ddharephakrameïa yagaïÃdisamastagaïav­ddhyà daï¬akà bhavanti / yathà / pÆrvamekaikÃk«arav­ddhyà chaædasÃæ v­ddhiruktÃstathà rephopalak«ità trayeïa v­ddhi÷ sà cÃcÃryapÃraæparyopadeÓÃt tÃvadgrÃhyà yÃvadekonamak«arasÃhasraæ bhavanti / yadyapi kaiÓciduktaæ sahasrÃk«araparyantà daï¬akà iti tathÃpi t­kÃïÃæ v­ddhyà ekonameva sahasraæ bhavantÅti || 118 || // iti daï¬akaprakaraïam // iti sulhaïaviracitÃyÃæ sukavih­dayÃnaædinyabhidhÃnÃyÃæ v­ttaratnÃkarachandov­ttau samav­ttÃdhyÃyast­tÅya÷ // caturtho 'dhyÃya÷ ardhasamav­tÃdhyÃya÷ athÃrdhasamav­ttÃdhyÃyamÃha / ## atra pÃde iti vaktavye ardhasamav­ttÃdhyÃye tvardhÃpek«ayà ardha ityuktaæ sÆtrakÃreïeti na do«a÷ / ## prathame t­tÅye pÃde traya÷ sagaïà laghurgururyadi ## same dvitÅye caturthe bhagaïatrayaæ dvau gurÆ tadà ## nÃmÃrdhasamav­ttaæ bhavati / yathà / tvadarÃtipure k«iti yoddhase muktamahoragakaæcukevaæti (?) / upacitramudÅk«ya divà bhayÃnno viviÓurbhavanÃni hariïya÷ || 1 || ## yasyÃrdhasamav­ttasya ## vi«ame prathame t­tÅye pÃde ## dvau gurÆ yadi ## same dvitÅye caturthe nagaïajagaïau jagaïayagaïau ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / d­«ÂivilÃsaviÓe«amaÓe«aæ vividhagatÅravacoracanÃæ ca / yauvanameva vadhÆ drutamadhyÃpayati manobhavadattavivekà || 2 || ## ## pÃde traya÷ sagaïà guruÓca ## same bhavaïatrayaæ dvau gurÆ ca tadà ## nÃma / yathà / suk­taikanidhe÷ smarabandho÷ kasyacidÃlayamÃli salÅlam / iyamunnatapÅnanitambà gacchati vegavatÅ madanÃrtà || 3 || ## ## vi«ame pÃde prathame t­tÅye tagaïÃtparau jagaïaragaïau ##dyadi bhavati ## same dvitÅye caturthe pÃde magaïasagaïajagaïà gurÆ ca bhavanti tadv­ttaæ ##nÃma / yathà / kundendusamujjvalena baddhaæ brahmÃï¬odaravartinÃæ narendra / nÅtà haraÓailasaædhyamete Óuddhabhadravirì payase yaÓaste || 4 || ## ## vi«ame pÃde sagaïajagaïasagaïà guruÓca ## dvitÅye caturthe bhagaïaragaïanagaïà dvau gurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / bhavatà raïÃægaïagatena prasphuritÃsimÃtrasacivena / vijitÃmarÃÓvagajayuktà ketumatÅ narendra ripusenà || 5 || #<ÃkhyÃnikÅ tau jagurÆ gamoje jatÃvanoje jagurÆ guruÓcet // KVrk_4.6 //># ## prathame t­tÅye pÃde tagaïau dvau jagaïo gurÆ ca ## dvitÅye caturthe jagaïatagaïau jagaïo dvau ## ca tadv­ttaæ #<ÃkhyÃnikÅ># nÃma / yathà / ye ye tvayà saæjati ÓatrubhÆpà hatà hatÃÓe«avipak«avarga / ÃkhyÃnikÅ kÅrtiravantinÃtha babhÆva te saæcaritÃætarik«e || 6 || ## yasya prathame t­tÅye pÃde jagaïatagaïajagaïà dvau gurÆ ca ## pÃde dvau tagaïau jagaïo dvau gurÆ ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / dhruvaæ samÃgacchati jÅviteÓa ÓrutvÃdikÃruïyaparaæ vaco me / bhavenna ceddaivavaÓÃdihÃnyà ÃkhyÃnikÅ me viparÅtapÆrvà // #<ÃkhyÃnikÅ vÃrtÃhÃrikocyate># / etayoÓca pÆrvoktopajÃtyaætargatatve viÓe«asaæj¤Ãrdhasamav­ttÃdhyÃye pÃÂha÷ || 7 || ## yasyà ## pÃde sagaïatrayaæ laghugurÆ ca ## pÃde nagaïabhagaïau bhagaïaragaïau ca tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / yadi ÓÅghragatirhariïaplutÃnsuvi«amÃæstanute pathika÷ pathi / jaladÃgamane priyayà tadà bhavati saægatirardhaÓarÅrayà || 8 || ## vi«ame pÃde nagaïau ragaïo laghuÓca guruÓca bhavanti ## pÃde nagaïajagaïau jagaïaragaïau tadv­ttaæ ## nÃma / yathà / jaladagalapiÓaægalocanaæ madanaripo÷ ÓaÓikhaï¬amaï¬itam / apaharatu bhayÃni dak«iïaæ tadaparavaktrabhayaækaraæ satÃm // asya vaitÃlÅyÃntargatatve 'pi viÓe«asaæj¤Ãrtha ihopanyÃsa÷ || 9 || ## yasya vi«ame pÃde nagaïadvayaæ ragaïÃtparo yagaïa÷ same nagaïajagaïau jagaïaragaïau guruÓca tadv­ttaæ ## nÃma / calakiÓalayavatyaÓokaÓÃkhà tava caraïÃhatimÃtrapu«pitÃgrà / ÓaÓimukhi sakhi mu¤ca mÃnamasyà madanamahotsava e«a yÃti ÓÆnyà // iyamapyaupacchandasikaæ viÓe«asaæj¤Ãj¤ÃpakÃrthamatrocyate || 10 || ## ## ## yasya vi«ame pÃde ragaïajagaïau ragaïajagaïau same jagaïaragaïau jagaïaragaïau guruÓca tadv­ttaæ ## bhavatÅtyartha÷ / yathà / mÃlavak«itÅÓa mÃsamudgaÓÃli yavÃnatÃribhÆyamedinÅ samagrà / ÃtmasÃtk­tà tvayà ripÆn vijitya samagrasainyasaæyutÃnapi prasahya || 12 || iti sulhaïaviracitÃyÃæ sukavih­dayÃnandinyabhidhÃnÃyÃæ v­ttaratnÃkaracchaædov­ttau ardhasamav­ttÃdhyÃya÷ caturtha÷ / pa¤camo 'dhyÃya÷ vi«amav­ttÃdhyÃya÷ vi«amav­ttÃdhyÃya Ãrabhyate / ## [padacaturÆrdhva-prakaraïam (5.1-5)] ## ## ## prathamapÃdo '«ÂÃk«ara÷ / ## ca dvitÅyat­tÅyacaturthÃ÷ / ##thamapÃdÃ##ÓcaturbhiÓcaturbhirak«arai÷ ## vardhitÃ÷ / kramÃditi ko 'rtha÷ / dvitÅyo dvÃdaÓÃk«ara÷ / t­tÅyo «o¬aÓÃk«ara÷ / caturtho viæÓatyak«ara iti kramÃdv­ddhiæ prÃptÃ÷ / ##manavarataæ iti vividhaiÓcaturviæÓatiprakÃraprastÃreïa ## prÃptasauædaryaæ ta## ÃcÃryai÷ ## nÃmoktam / yathà / ÃkramyamÃk­«ya dhanu- rye tvayà nihità raïÃægaïe Óarai÷ / ripava÷ sahasà gatÃsava÷ k«itipate Órutam / padacaturÆrdhvaæ na calanti tatraiva nipatanti saÓalyÃ÷ // atra gaïapÃdÃbhÃvÃt gurulaghÆ ne«yate / atra ca prastÃryamÃïaæ caturviæÓatidhà bhavati / «o¬aÓadvÃdaÓaa«Âau «o¬aÓaviæÓatidvÃdaÓa a«Âau ityÃdi || 1 || ## ## ## ## ## padacaturÆrdhve viracitÃn vi«amÃn a«ÂaudvÃdaÓa«o¬aÓaviæÓatyak«arÃn padÃn bhajatÅti tasmin ## ## chaædasi #<ÃÇÃ># ## yukta÷ ## bhavati / #<ÃpŬa ityartha÷># / kva sati ityÃha / ## gurudvayaæ nidhane 'vasÃne yasya tasminsati / kÅd­Óaæ ityÃha / ##rvirÃmo yasya sa tathokta÷ / ante gurudvayopÃdanÃdatra Óe«ÃïÃæ laghutvamasyÃnuj¤Ãnaæ kedÃreïeti manyÃmahe / yathà / dhruvamiha vanitÃnÃæ h­di vinihitadayitaguïÃnÃm / prasarati malayamaruti virahavatÅnÃæ smarasuh­di vijayini bhavati niyatamasuvinÃÓa÷ // dvigurÆïi chaædasi ÃpŬeti trayÃïÃæ gurÆïÃæ apraveÓÃ## iti nÃma noktam / idamapi pÆrvavaccaturviæÓatiprastÃro bhavati / tebhyaÓcaturviæÓatibhyastrÅnavak­«ya samÃnyabhidhÃtumÃha || 2 || ## #<Órayati jagati lak«ma /># ## ÃpŬasya ## caturthaæ ## dvitÅyapÃdaæ dvÃdaÓÃk«aropalak«itaæ ## Órayati bhajati / ko 'rtha÷ / prathamapade dvÃdaÓÃk«ara÷ / dvitÅyo '«ÂÃk«ara÷ / aparamapi ##pratyayÃbhÃvamityevaælak«aïà ## nÃma / ## chaædobhaægabhayÃt kaliketyuktamekÃrthatvÃnna do«a÷ / yathà / adhamajanasuh­di kalikÃle sujanak­tavirodhe / sakalu«amu«i sapadi vidhuvanÃyÃ÷ tadanu vimanamanasi mudamiha janayati nivÃsà || 3 || ## ## ## yasyÃ## pÃda÷ prathama## lak«aïa## dvÃbhyÃæ gurubhyÃæ yutà sakalacaraïÃnÃmanto yasyÃ÷ sà tathoktà ## nÃma / ## lavalyÃæ sarvamapi prÃktanaæ prastutaæ pÆrvavaditi bhavati / yathà / gaganatalamamalamalimetat sapadi ÓaÓabh­dayaæ analavitikaraughai÷ / janayati ca lavalyÃ÷ calamiti sarasaæ bhuvidbhavipariïati(?) paripŬa÷ || 4 || ## ## ## pÃdama«ÂÃk«araæ ## paÓcimapÃdasthÃnaæ ya## / ##mapyanyatsarvaæ ## pÆrvavat / ante gurudvayayuktà sulalitapadapaækti## nÃma / yathà / ÓaÓadharamukhi sakhi parirambhaæ tava mama vapu«i malayajarasani«eka÷ / ÓravaïapuÂayugalasukhak­daticaturamabhih­dyà vacanamam­tadhÃrà // piægalanÃgastu padacaturÆrdhvÃdi«u prathamapÃdaviparyÃse sati maæjaryÃdi nÃmÃni vÅk«yati || 5 || // padacaturÆrdhvaprakaraïam // [udgatÃ-prakaraïam (5.6-8)] ## ## prathamapÃde sagaïajagaïasagaïà laghuÓca tathà dvitÅyapÃde nagaïasagaïajagaïaguravo bhavanti trisaækhyopalak«ito 'Çdhri##st­tÅya÷ pÃdastasmin ## bhagaïanagaïajagaïalaghuguravastairyutà / caturthe caraïe sagaïajagaïasagaïà jagaïo guruÓca yatra sà ## nÃma / ## iti / prathamaæ dvitÅyena sahÃvilaæbitaæ paÂhedityartha÷ / yathà / jitamatsarà suk­tino 'pi parih­takalaækabÃædhavÃ÷ / vÅk«ya sapadi yuvatiæ vik­tiæ niyataæ prayÃti vipulodgatÃstanu÷ || 6 || ## ## yadyudgatÃyÃst­tÅye pÃde ragaïanagaïabhagaïaguravo bhavanti tadà ## nÃma v­ttaæ bhavet / yathà / malayÃnila÷ priyaviyuktayuvatijanatÃviyatyata÷ / maædamaædamayametitarÃæ ghanasÃrasaurabhakamudvamanniva || 7 || ## ## ##dgatÃyÃ##dvau nagaïau dvau sagaïau ca bhavata÷ tadà ## nÃma / Óe«amudgatÃvat / yathà / lalitÃægahÃraramaïÅyamabhinavalalitaæ samÃæsalam / iyamatinayati mudà pramattà purato vayasya tava lÃsyamuttamam || 8 || // udgatÃprakaraïam // [upasthitapracupita-prakaraïam (5.9-11)] ## ## ## ## yasya prathame pÃde magaïasagaïajagaïabhagaïà dvau gurÆ ## / ## pÃdatritayaæ kathamityartha÷ / dvitÅye pÃde sagaïanagaïajagaïaragaïà guruÓca tathà t­tÅye pÃde dvau nagaïau sagaïaÓcaturthe nagaïatrayaæ jagaïayagaïau ca tadv­ttaæ ## ##tyartha÷ / yathà / ÃruhyÃnyabh­tapriyà lasatsahakÃraæ prakaÂÅk­tanavamaæjariæ sagarvà / nijakalaravaninadai÷ prakaÂayati ratipatimahotsavamÃli || 9 || ## ## tadeva padacaturÆrdhvaæ ## pÃde nagaïau sagaïanagaïau ca bhavata÷ prathamasya caturÆrdhvasyÃÇdhi÷ prathamÃÇdhrivat k­tà yatiryasya kriyÃviÓe«aïasya ta##ryathà bhavati / eva##pÃdatrayaæ ## tantre ta## ÃcÃryai## nÃmoktam / yathà / pÃdena svayamunnatastanÅbhiraÓoka÷ pramadÃbhirabhihata÷ pravardhamÃna÷ / vikasitakusumasam­ddhimanubhavati bakulatarurapi varayuvatimukhÃsavasikta÷ || 10 || ## ## asminneva padacaturÆrdhvav­tte t­tÅye pÃde tagaïajagaïaragaïà bhaveyu÷, aparaæ pÃdatrayamapi pÆrvasamaæ bhavati tadà #<ÓuddhavirÃÂpura÷sthitaæ># #<Ãr«abhaæ># vadanti #<ÓuddhavirìÃr«abhamityartha÷># / yathà / bibhrÃïà vadanaæ ÓaÓÃækabiæbasamÃnaæ kamalÃyatanayanà k­ÓÃægaÓobhità / pÅnoccapayodharadvayà janayati mudamadhikatarÃæ vaniteyam || 11 || // upasthitapracupitaprakaraïam // ## ## vi«amÃk«arÃïi ye«u te pÃdà yasmin ## yadevameva a«Âau daÓasaptanavÃk«araæ và sarvapÃdairasamaæ tripÃdaæ «aÂpÃdaæ và ##/ yathà / daÓa dharmaæ na jÃnanti dh­tirëÂra nibodha tÃn / matta÷ pramatta unmattaÓÓrÃæta÷ kruddho bubhuk«ita÷ / tvaramÃïaÓa bhÅruÓca lubdha÷ kÃmÅ ca te daÓa÷ // iti «aÂpadÅ gÃthà / ityevamÃdi asmin cchaædasyarthe noktaæ prayoge«u d­Óyate tadgÃtheti vidvadbhiruktam / ##prabh­ti tatsarvaæ gÃthÃsaæj¤amavagantavyam / chaædasÃmÃnaætyÃtpratipadamabhidhÃtumaÓakyaæ tatsarvasaægrahaïÅyaæ ekà saæj¤Ã k­teti || 12 || iti sulhaïaviracitÃyÃæ sukavih­dayÃnandinyabhidhÃnÃyÃæ v­ttaratnÃkaracchaædov­ttau vi«amav­ttÃdhyÃya÷ paæcama÷ // «a«Âho 'dhyÃya÷ «aÂpratyayÃdhyÃya÷ [prastÃra÷] ## ## idÃnÅæ uktÃnÃæ v­ttÃnÃæ «aÂpratyayÃnÃha / ## ## #<Æne dadyÃdgurÆïyevaæ yÃvatsarvalaghurbhavet /># ## ## yÃvatÃæ varïÃnÃæ v­ttasya pÃdastÃvaæta eva guravo vilikhyante / yathà / caturak«aracchaædasi ÃdyÃ## adhovibhÃge laghuæ varïaæ nyasya sthÃpayitvà tadanaætaraæ nyastalagho÷ sakÃÓÃt Óe«ebhyo varïebhyo adha÷ kiæ sthÃpyata ityÃha / ## / yadyupari gurustadà adhastÃdapi gururyadyupari laghustadà adhastÃdapi laghu÷ Óe«am / upari tulyo dÅyate ityartha÷ / tena laghoranaætaraæ trÅïi gurÆïÅ sthÃpyante / ## punarapi ## / laghuæ nyasya guroradha÷ yathopari tathà Óe«amiti punarapyamuæ vidhiæ kuryÃt / yadà upari gururbhavati laghuæ nyasya guroradha iti vidherabhÃvÃdya÷ pÆrvadeÓÃ## iti ÆnapradeÓo gurubhi÷ pÆryata ityartha÷ / ##nena prakÃreïa tÃvannyÃsa÷ kartavyo ## pado bhavati / prastÃryate iti ## varïÃnÃæ vinyÃsaviÓe«a÷ / evaæ caturak«arapÃde «o¬aÓav­ttÃni bhavanti / chaædÃæsi vilÅyante asyÃmiti ##Óchaæda÷ÓÃstram / ## vyÃkhyÃta÷ || 2-3 || [na«Âam] idÃnÅæ na«Âaæ vyÃkhyÃtumÃha / ## ## prastÃradarÓitÃnÃæ v­ttÃnÃæ madhye yadv­ttaæ na«Âaæ luptaæ bhavati tasya ## ekÃdisaækhyà ## aæke sati ## laghurbhavati / ## ## #<ÃdhÃya># prak«ipya ##/ yathaitasmiæÓcaturak«are chaædasi paæcamaæ v­taæ na«Âam / tasya aæka÷ paæca sa ca ardhaæ na prayacchati / saika÷ kriyate tadà «a¬bhavanti / te ardhaæ kriyante / ardhitÃstrayo bhavanti / tadardhe guru÷ prÃpyate punastrayo 'rdhaæ na prayacchanti / saikÃÓcatvÃra÷ / te 'pi ardhastadardhe punarlabdho gurudvayo÷ samatvÃt / tadardhe laghu÷ prÃpyate punareko 'rdhaæ na prayacchati / saikordvya÷ tadardhe punarapi gurureva labhyate / itthaæ na«ÂasyodÃharaïam / tathà ca / Ãdyau dvau gurÆ tÃbhyÃæ parako laghustato gururiti / ' ' / ' etaccaturak«are chaædasi paæcamaæ v­ttaæ bhavati || 4 || [uddi«Âam] uddi«Âaæ vyÃkhyÃtumÃha / ## ## kenacittadv­ttaæ prastÃryakatamat iti saækhyÃparij¤Ãnà uktaæ taduddi«Âamucyate / pÆrvatra v­ttaæ na j¤Ãyate / ata÷ saækhyayà na«Âamuddhriyate / atra punarv­ttaæ j¤Ãyate saækhyà na j¤Ãyate ata÷ saækhyÃparij¤ÃnÃrthaæ uddi«Âamidamucyate / tasya uddi«Âav­ttasya prathamÃdak«arÃdÃrabhya upari ##naækÃn samÃlikhet / yathà / asminneva caturÃk«are chaædasi ekaæ v­ttaæ uddi«Âaæ tasya dvau varïau gurÆ tato laghustato 'pi guru÷ / tatra uddi«Âe v­tte laghuni ti«ÂhantÅti laghusthà ye punaraækÃÓcatvÃra÷ taiÓcaturbhi÷ saikai÷ ekena sahitai÷ paæcabhiruddi«Âaæ bhavet / uddi«Âasaækhyà bhavet / caturak«arÃyÃæ jÃtau tatpaæcamaæ v­ttaæ bhavatÅtyartha÷ || 5 || [ekadvayÃdilagakriyÃ] ekadvyÃdilagukriyÃrthamÃha / ## ## ## ## yÃvaæta eva ## tÃvata eva ##ekasahitÃnyathà / caturak«arajÃtau catvÃro ye varïÃstÃn saikÃn paæca / auttarÃdharyata÷sthitÃn uparyuparibhÃvena sthitÃn ##va ##nidadhyÃt / ## antyasamÅpÃ## vyÃdyudyeta / ##pariharan ## #<Ærdhva>#bhÃgÃt / ##nena prakÃreïa kasmÃdiyaæ ekadvyÃdilagukriyÃæ pravartata ityÃha / ##riti uparisthitÃn ÃdyÃdguro÷ / ko 'rtha÷ / sarvaguruvarïav­ttasakÃÓÃt ityartha÷ / Ãdyaæ kila sarvagurvak«aramekaæ v­ttaæ parikalpate / etacca prastÃre darÓitaæ yathà / #<`pÃde sarvagurÃvÃdyÃllaghuæ nyasye'>#ti tena tasmÃt adha iyaæ ## pravartate / tatra paæcasu varïe«u uttarÃdharabhÃvena sthÃpite«u adha÷sthita ekastaduparisthe nik«ipyate / sa ca tathaiva ti«Âhati ## iti vÅpsavaÓÃdekadaiva sthitimaætareïa nik«iptatvÃt punarnik«epabhÃvÃdekaikatyÃgaÓca na saæbhavati tasmÃtsvarÆpeïa sthita eva upari k«ipyate / tato dvitÅye sthÃne dvau varïau bhavata÷ tau t­tÅyena k«ipyeta tatra trayo bhavanti / tacca caturthe nik«ipyante te catvÃro bhavanti / `## uparitanamekaæ tyajyate tatra na k«ipyate ityartha÷ / vÅpsà ta eva adhobhÃgÃt punarnik«epe kriyà pravartate tena adha÷sthita eva eko dvitÅye sthÃne nik«ipyate tatra ca trayo bhavanti / tacca t­tÅye nik«ipyante tatra «aÂbhavanti upari ekaæ tyajannivarteta / Ãdyaæ ekaæ v­ttaæ sarvaguru÷ tasmÃddekadvyÃdilagukriyà pravartete / tata eka÷ sarvaguru÷ catvÃri dvilaghÆni «aÂtrilaghÆni catvÃri caturlaghÆni ekaæ sarvalaghu÷ e«Ã lagukriyà sarvalaghuprastÃreïa pratÅyate asyÃstu e«a eva krama÷ paæcÃk«arÃdiv­tte«vapi || 6-7 || [udÃharaïam - 1 41 631 4321 11111] [saÇkhyÃnam] saækhyÃrthamÃha / #<[lagukriyÃÇkasandoha÷ bhavetsaækhyÃvimiÓrite /># ## ## ye ##ste«Ãæ ##stasmi## pŬÅk­te ## bhavet / iyaæ tÃvaddhÃraïaæ syÃt / tathà ekaÓcatvÃra÷ «aÂcatvÃra÷ ekame«ÃmekÅk­tà vai «o¬aÓa bhavanti caturak«arajÃtau prastÃryamÃïÃyÃæ «o¬aÓa v­ttÃni bhavantÅtyartha÷ / sa ca prastÃra÷ pÆrvameva vyÃkhyÃta÷ / pak«ÃntaramÃha / uddi«Âasya v­ttasya upari ye ## dviguïÃste«Ãæ ## ekÅbhÃva÷ ## và athavà ##tpÃdaye## saækhyÃm / yathà / caturak«arajÃtau dviguïà ye aækà uparyÃropitÃste«Ãæ samÃhÃra÷ paæcadaÓa saika÷ «o¬aÓeti || 8 || [adhvayoga÷] adhvÃrthamÃha / ## ## caturak«arajÃtau yà «o¬aÓa## ## dvÃtriæÓati÷ ## ekarahità ekatriæÓati÷ ## paï¬itai## mÃrga÷ ## / katham / ## #<ÃægulikÅæ># aægulapramÃïÃæ ## kuryÃt || 9 || adhunà punarapi kaviranvayapÆrvakaæ pitrà saha sÃtmÃnaæ nirddiÓati / ## ## ## ## ## 'nvaye '##ta÷ ## kaÓyaæ somaæ pibatÅti kaÓyapa÷ kaÓyapaÓabdena yadyapi surà evÃbhidhÅyate kathyate / tathÃpyatra somamucyate surÃpÃnasya brÃhmaïe dije ni«iddhatvÃt anvayÃrthena vaæÓÃrthena kranuyÃyitvamuktaæ syÃt (?) / Óivasya ete #<ÓaivÃ># ye ##ste«Ãæ ## / `vida-vicÃraïe' ityetasya rÆpaæ na puna÷ `vida-j¤Ãne' / tasyÃÓakyatvÃt / yo hi vicÃrayati cintayati so avaÓyaæ vetti nahyaviditaæ vicÃrayituæ Óaknoti viÓe«eïa pratipÆrayati svargÃpavargÃdikÃni sa ## vimalà vistÅrïà taralà manoharà matiryasya atiÓayena vimalamati÷ / kva / #<ÓaivaÓÃstrÃvabodhe># / ##nÃmà tasya putra÷ Óiva÷ ÓÃnto devatÃviÓe«a÷ tasyÃrÃdhanaæ tatra ekÃgraæ tanni«Âhaæ cittaæ yasya sa÷ / tathà ## kedÃreïÃ## ramaïÅyaæ manoharaæ ## ##kar«eïa ## ##|| 10-11 || iti paæ¬itaÓrÅsulhaïaviracitÃyÃæ sukavih­dayÃnandinyabhidhÃnÃyÃæ chaædov­ttau «aÂpratyayÃdhyÃya÷ «a«Âha÷ samÃpta÷ // ÓrÅ÷ / Óubhaæ bhÆyÃllekhakasya / vasuyugme ....... ÓuklaÓca paæcamyÃæ haæsarÃjena muninà 'likhaÂÂÅkà manoramà //