Rupa Gosvamin: Ujjvalanilamani ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Classical Sanskrit Extended ³ ³ (CSX) encoding: ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 224 ³ ³ long A â 226 ³ ³ long i ã 227 ³ ³ long I ä 228 ³ ³ long u å 229 ³ ³ long U æ 230 ³ ³ vocalic r ç 231 ³ ³ vocalic R è 232 ³ ³ long vocalic r é 233 ³ ³ vocalic l ë 235 ³ ³ long vocalic l í 237 ³ ³ velar n ï 239 ³ ³ velar N ð 240 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t ñ 241 ³ ³ retroflex T ò 242 ³ ³ retroflex d ó 243 ³ ³ retroflex D ô 244 ³ ³ retroflex n õ 245 ³ ³ retroflex N ö 246 ³ ³ palatal s ÷ 247 ³ ³ palatal S ø 248 ³ ³ retroflex s ù 249 ³ ³ retroflex S ú 250 ³ ³ anusvara ü 252 ³ ³ anusvara (overdot) § 167 ³ ³ capital anusvara ý 253 ³ ³ visarga þ 254 ³ ³ (capital visarga 255) ³ ³ long e ¹ 185 ³ ³ long o º 186 ³ ³ ³ ³ additional: ³ ³ l underbar × 215 ³ ³ r underbar Ÿ 159 ³ ³ n underbar ­ 173 ³ ³ k underbar É 201 ³ ³ t underbar  194 ³ ³ ³ ³ Other characters of the CSX encoding table are ³ ³ not included. Accents have been dropped in order ³ ³ to facilitate word search. ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ [missing: 3.24, 25; 7. (entire chapter); 8.111-113, 115-121; 14.160] ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõiþ (1) nàyaka-bheda-prakaraõam nàmàkçùña-rasaj¤aþ ÷ãlenoddãpayan sadànandam | nija-råpotsava-dàyã sanàtanàtmà prabhur jayati // RUnm_1.1 // mukhya-raseùu purà yaþ saükùepeõodito rahasyatvàt | pçthag eva bhakti-rasa-ràñ sa vistareõocyate madhuraþ // RUnm_1.2 // vakùyamàõair vibhàvàdyaiþ svàdyatàü madhurà ratiþ | nãtà bhakti-rasaþ prokto madhuràkhyo manãùibhiþ // RUnm_1.3 // tatra vibhàveùv àlambanàþ- asminn àlambanàþ proktàþ kçùõas tasya ca vallabhàþ // RUnm_1.4 // pada-dyuti-vinirdhuta-smara-paràrdha-råpoddhatir dçg-a¤cala-kalànañãpañimabhir mano-mohinã | sphuran-nava-ghanàkçtiþ parama-divya-lãlà-nidhiþ kriyàt tava jagat-trayã-yuvati-bhàgya-siddhir mudam // RUnm_1.5 // ayaü suramyo madhuraþ sarva-sal-lakùaõànvitaþ | valãyàn nava-tàruõyo vàvadåkaþ priyaü-vadaþ // RUnm_1.6 // sudhãþ sa-pratibho dhãro vidagdha÷ caturaþ sukhã | kçtaj¤o dakùiõaþ prema-va÷yo gambhãràmbudhiþ // RUnm_1.7 // varãyàn kãrtimàn nàrã-mohano nitya-nåtanaþ | atulya-keli-saundarya-preùñha-vaü÷ã-svanàïkitaþ // RUnm_1.8 // ity àdayo'sya ÷çïgàre guõàþ kçùõasya kãrtitàþ | udàhçtir amãùàü tu pårvam eva pradar÷ità // RUnm_1.9 // pårvokta-dhãroddàttàdi-catur-bhedasya tasya tu | pati÷ copapati÷ ceti prabhedàv iha vi÷rutau // RUnm_1.10 // tatra patiþ- uktaþ patiþ sa kanyàyà yaþ pàõigràhako bhavet // RUnm_1.11 // yathà- rukmiõaü yudhi vijitya rukmiõãü dvàrakàm upagamayya vikramã | utsavocchalita-paura-maõóalaþ puõóarãka-nayanaþ kare'grahãt // RUnm_1.12 // yathà và- kalita-yugala-bhàvaþ kvàpi vaidarbhya-putryà makha-bhuvi kçta-dãkùo dakùiõàrthàn dadànaþ | viharati harir uccaiþ satyayà dãyamànaþ kvacid alam alasàïgaþ puõyake nàradàya // RUnm_1.13 // yathà và (BhP 10.22.44)- kàtyàyani mahà-màye mahàyoginy adhã÷vari | nanda-gopa-sutaü devi patiü me kuru te namaþ // RUnm_1.14 // iti saïkalpam àcerur yà gokula-kumàrikàþ | tàsv eva kiyatãnàü tu pati-bhàvo haràv abhåt // RUnm_1.15 // måla-màdhava-màhàtmye ÷råyate tata eva hi | rukmiõy-udvàhataþ pårvaü tàsàü pariõayotsavaþ // RUnm_1.16 // athopapatiþ- ràgeõollaïghayan dharmaü parakãyà-balàrthinà | tadãya-prema-vasatir budhair upapatiþ smçtaþ // RUnm_1.17 // yathà padyàvalyàm (205)- saüketãkçta-kokilàdi-ninadaü kaüsa-dviùaþ kurvato dvàronmocana-lola-÷aïkha-valaya-kvàõaü muhuþ ÷çõvataþ | keyaü keyam iti pragalbha-jaratã-vàkyena dånàtmano ràdhà-pràïgaõa-koõa-koli-viñapi-kroóe gatà ÷arvarã // RUnm_1.18 // atraiva paramotkarùaþ ÷çïgàrasya pratiùñhitaþ // RUnm_1.19 // tathà ca muniþ- bahu vàryate khalu yatra pracchanna-kàmukatvaü ca | yà ca mitho durlabhatà sà manmathasya paramà ratiþ // RUnm_1.20 // laghutvam atra yat proktaü tat tu pràkçta-nàyake | na kçùõe rasa-niryàsa-svàdàrtham avatàrini // RUnm_1.21 // tathà ca prà¤caþ- ÷çïgàra-rasa-sarvasvaü ÷ikhi-piccha-vibhåùaõam | aïgãkçta-naràkàram à÷raye bhuvanà÷rayam // RUnm_1.22 // anukåla-dakùiõa-÷añhà dhçùña÷ ceti dvayor athocyante | pratyekaü catvàro bhedà yuktibhir amã vçttyà // RUnm_1.23 // ÷àñhya-dhàrùñye paraü nàñya-prokte upapater ubhe | kçùõe tu sarvaü nàyuktaü tat-tad-bhàvasya sambhavàt // RUnm_1.24 // tatrànukålaþ- atiraktatayà nàryàü tyaktànya-lalanà-spçhaþ | sãtàyàü ràmavat so'yam anukålaþ prakãrtitaþ // RUnm_1.25 // ràdhàyàm eva kçùõasya suprasiddhànukålatà | tad-àloke kadàpy asya nànyà-saïgaþ smçtiü vrajet // RUnm_1.26 // vaidagdhã-nikuramba-cumbita-dhiyaþ saundarya-sàrojjvalàþ kàminyaþ kati nàdya vallava-pater dãvyanti goùñhàntare | ràdhe puõyavatã-÷ikhà-maõir asi kùàmodari tvàü vinà preïkhantã na paràsu yan madhuripor dçùñàtra dçùñir mayà // RUnm_1.27 // dhãrodàttànukålo, yathà- kuvalaya-dç÷aþ saïketa-sthà dçg-a¤cala-kau÷alair manasija-kalà-nàñã-prastàvanàm abhitanvatàm | na kila ghañate ràdhà-raïga-prasaïga-vidhàyità vrata-vilasite ÷aithilyasya cchañàpy agha-vidviùaþ // RUnm_1.28 // dhãralalitànukålo, yathà- gahanàd anuràgataþ pitçbhyàm apanãta-vyavahàra-kçtya-bhàraþ | viharan saha ràdhayà muràrir yamunà-kåla-vanàny alaücakàra // RUnm_1.29 // dhãra÷àntànukålo. yathà- bradhnopàsti-vidhau tava praõayitàpåreõa ve÷aü gate kùmà-devasya kathaü guõo'py agharipau dràg adya saücakrame buddhiþ pa÷ya viveka-kau÷alavatã dçùñiþ kùamodgàriõã vàg etasya mçgàkùi råóha-vinayà mårti÷ ca dhãrojjvalà // RUnm_1.30 // dhãroddhatànukålo, yathà- satyaü me parihçtya tàvaka-sakhãü premàvadàtaü mano nànyasmin pramadàjane kùaõam api svapne'pi saïkalpate | sàra-gràhiõi gauri sad-guõa-gurau mukta-vyalãkodyame mudràü kiü nu mayi vyanakùi lalite gåóhàbhyasåyà-mayãm // RUnm_1.31 // atha dakùiõaþ- yo gauravaü bhayaü prema dàkùiõyaü pårva-yoùiti | na mu¤caty anya-citto'pi j¤eyo'sau khalu dakùinaþ // RUnm_1.32 // yathà- tathyaü candràvali kathayasi prekùyate na vyalãkaü svapne'pyasya tvayi madhubhidaþ prema÷uddhàntarasya | ÷rutvà jalpaü pi÷unamanasàü tadviruddhaü sakhãnàü yuktaþ kartuü sakhi savinaye nàtra vi÷rambhabhaïgaþ // RUnm_1.33 // yad và- nàyikàsv apy anekàsu tulyo dakùiõa ucyate // RUnm_1.34 // yathà da÷a-råpake- snàtà tiùñhati kuntale÷vara-sutà vàro'ïga-ràja-svasur dyåte ràtrir iyaü jità kamalayà devã prasàdyàdya ca | ity antaþ-pura-sundarãþ prati mayà vij¤àya vij¤àpite devenàpratipatti-måóha-manasà dvitràþ sthitaü nàóikàþ // RUnm_1.35 // yathà và- padmà dçg-bhaïgir alaü kalayati kamalà jçmbhate sàïga-bhaïgaü tàrà dor-målam alpaü prathayati kurute karõa-kaõóåü suke÷ã | ÷aivyà nãvyàü vidhatte karam iti yugapan màdhavaþ preyasãbhir bhàvenàhåyamàno bahu-÷ikhara-manàþ pa÷ya kuõñho'yam àste // RUnm_1.36 // ÷añhaþ- priyaü vyakti puro'nyatra vipriyaü kurute bhç÷am | nigåóham aparàdhaü ca ÷añho'yaü kathito budhaiþ // RUnm_1.37 // yathà- svapne vyalãkaü vanamàlinoktaü pàlãty upàkarõya vivarõa-vaktrà | ÷yàmà viniþ÷vasya madhu-triyàmàü sahasra-yàmàm iva sà vyanaiùãt // RUnm_1.38 // yathà và- talpitena tapanãya-kàntinà kçùõa ku¤ja-kuhare'dya vàsasà | abhyadhyàyi tava nirvyalãkatà mu¤ca sàma-pañalãpañiùñhatàm // RUnm_1.39 // atha dhçùñaþ- abhivyaktànya-taruõã-bhoga-lakùmàpi nirbhayaþ | mithyà-vacana-dakùa÷ ca dhçùño'yaü khalu kathyate // RUnm_1.40 // yathà-- nakhàïkà na ÷yàme ghana-ghusçõa-rekhà-tatir iyaü na làkùàntaþ-krure paricinu girer gairikam idam | dhiyaü dhatse citraü vata mçga-made'py a¤janatayà taruõyàs te dçùñiþ kim iva viparãta-sthitir abhåt // RUnm_1.41 // udàttàdyai÷ catur-bhedais tribhiþ pårõatamàdibhiþ | caturviü÷aty àtmà paty-àdi-yugmataþ // RUnm_1.42 // nàyakaþ so'nukålàdyaiþ syàt ùan-navatidhoditaþ | nokto dhårtàdi-bhedas tu muneþ sammaty-abhàvataþ // RUnm_1.43 // iti ÷rã-÷rãmad-ujjvala-nãlamaõau nàyaka-bheda-prakaraõam | ||1|| (2) atha nàyaka-sahàya-bheda-prakaraõam athaitasya sahàyàþ syuþ pa¤cadhà ceñako viñaþ | vidåùakaþ pãñhamardaþ priyanarmasakhastathà // RUnm_2.1 // narmaprayoge naipuõyaü sadà gàóhànuràgità | de÷akàlaj¤atà dàkùyaü ruùñagopãprasàdanam | nigåóhamantratetyàdyàþ sahàyànàü guõàþ smçtàþ // RUnm_2.2 // sandhànacatura÷ceño gåóhakarmà pragalbhadhãþ | sa tu bhaïgurabhçïgàràdikaþ prokto'tra gokule // RUnm_2.3 // yathà- na punaridamapårvaü devi kutràpi dçùñaü ÷aradi yadiyamàrànmàdhavã puùpitàbhåt | iti kila vçùabhànorlambhitàsau kumàrã vrajanavayuvaràja vyàjataþ ku¤javãthim // RUnm_2.4 // atha viñaþ- ve÷opacàraku÷alo dhårto goùñhãvi÷àradaþ | kàmatantrakalàvedã viña ityabhidhãyate | kaóàro bhàratãvandhurityàdirviña ãritaþ // RUnm_2.5 // yathà- vraje sàraïgàkùãvitatibhiranullaïghyavacanaþ sakhàhaü tadbandho÷cañubhirabhiyàce muhuridam | kalakrãóadvaü÷ãsthagitajagatãyauvatadhçti- stvayà yuktaþ ÷yàme na khalu parihartuü sakhi hariþ // RUnm_2.6 // atha vidåùakaþ- vasantàdyabhidho lolo bhojane kalahapriyaþ | vikçtàïgavacoveùairhàsyakarã vidåùakaþ | vidagdhamàdhave khyàto yathàsau madhumaïgalaþ // RUnm_2.7 // yathà- tuùñena smitapuùpavçùñiradhunà sadyastvayà mucyatàm àråóhaþ kutukã vimànamatulaü màü gokulàkhaõóalaþ | ithaü devi manorathena rabhasàdabhyarthyamàno.apyasau yatte mànini nàdharaþ prayatate tannàdbhutaü ràgiùu // RUnm_2.8 // yathà và- mamopaharati svayaü bhavadabhãùñadevo nama- nnavaü kamalamujjvalaü kamalabandhurutkaõñhayà | mayà tu tadavaj¤ayà bhuvi nirasyate ruùyatà na mànayasi madvacastadapi mànini tvaü kutaþ // RUnm_2.9 // atha pãñhamardaþ- guõairnàyakakalpo yaþ premnà tatrànuvçttimàn | pãñhamardaþ sa kathitaþ ÷rãdàmà syàdyathà hareþ // RUnm_2.10 // yathà- kàlindãpuline mukundacaritaü vi÷vasya vismàpanaü draùñuü gacchati goùñhameva nikhilaü naikàtra candràvalã | bråmastasya suhçttamàþ svayamamã pathya¤ca tathya¤ca te mà govardhanamalla ghaññaya mudhà govardhanoddhàriõam // RUnm_2.11 // yathà và- taveyaü ÷rãdàman bhaõitir iha vi÷rambhayati màü prasàdo rudràõyàþ kim iva capalàsu prasaratu | vane yàntãü durgàrcana-ghusçõa-màlyàïkita-karàü vadhåü dçùñvà ÷aïke prathayati kalaïkaü khala-janaþ // RUnm_2.12 // atha priya-narma-sakhaþ- àtyantika-rahasya-j¤aþ sakhã-bhàva-samà÷ritaþ | sarvebhyaþ praõayibhyo'sau priya-narma-sakho varaþ | sa gokule tu subalas tathà syàd arjunàdayaþ // RUnm_2.13 // yathà- pratyàvartayati prasàdya lalanàü krãóà-kali-prasthitàü ÷ayyàü ku¤ja-gçhe karoty agha-bhidaþ kandarpa-lãlocitàm || svinnaü bãjayati priyà-hçdi parisrastàïgam uccair amuü kva ÷rãmàn adhikàritàü na subalaþ sevà-vidhau vindati // RUnm_2.14 // yathà và- yàbhiþ sàcidçga¤calena cañulaü kaüsàriràlihyate dordvandvena kucopapãóamurasi svairaü pariùvajyate | etasyàdharasãdhuruddhuratayà sàmodamàsvàdyate kiü jànàsi sakhe vyadhàyi kataradgopãbhiràbhistapaþ // RUnm_2.15 // caturdhàþ sakhàyo.atra ceñaþ kiïkara ãryate | pãñhamardasya vãràdàvapi sàhàyyakàrità // RUnm_2.16 // haripriyàprakaraõe vakùyante yàstu dåtikàþ | atràpi tà yathàyogyaü vij¤eyà rasavedibhiþ // RUnm_2.17 // tatra svayaü, yathà- sakhi màdhavadçgdåtyàþ karmañhatà kàrmaõe vicitràsti | upadhà÷uddhàpi yayà ruddhà tvam citritevàsi // RUnm_2.18 // vaü÷ã yathà ÷rã-lalita-màdhave (1.24- gàrgy-uktiþ)- hriyamavagçhya gçhebhyaþ karùati ràdhàü vanàya yà nipuõà | sà jayati nisçùñàrthà varavaü÷ajakàkalã dåtã // RUnm_2.19 // àptadåtã- vãràvçndàdirapyàptadåtã kçùõasya kãrtità | vãrà pragalbhavacanà vçndà càñåktipe÷alà // RUnm_2.20 // yathà- vimukhã mà bhava garviõi madgiri giriõà dhçte na kçtarakùam | måóhe samuóhavayasaü màdhavamàdhàva ràgeõa // RUnm_2.21 // yathà và- vçndà sundari vandanaü vidadhatã yat pçcchati tvàmasau ca¤canma¤julakha¤jarãñanayane tatrottaraü vya¤jaya | keyaü bhråbhujagã tavàtiviùamà baübhramyate yadbhiyà klàntaþ kàliyamardano.api kurute nàdya prave÷aü vraje // RUnm_2.22 // asyàsàdhàraõà dåtyo vãvàdyàþ kathità hareþ | liïginyantàstu vakùyante yàstàþ sàdhàraõà dvayoþ // RUnm_2.23 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau nàyaka-sahàya-bheda-prakaraõam ||2|| (3) atha ÷rã-hari-priyà-prakaraõam hareþ sàdhàraõa-guõair upetàs tasya vallabhàþ | pçthu-premõàü sumàdhurya-sampadàü càgrimà÷rayàþ // RUnm_3.1 // yathà- praõamàmi tàþ parama-màdhurã-bhçtaþ kçta-puõya-pu¤ja-ramaõã-÷iromaõãþ | upasanna-yauvana-guror adhãrtya yàþ smara-keli-kau÷alam udàharan harau // RUnm_3.2 // svakãyàþ parakãyà÷ ca dvidhà tàþ parikãrtitàþ // RUnm_3.3 // tatra svakãyàþ- kara-graha-vidhiü pràptàþ patyur àde÷a-tat-paràþ | pàtivratyàd avicalàþ svakãyàþ kathità iha // RUnm_3.4 // yathà- sunirmàõe dharmàdhvani pati-paràbhiþ paricite mudà baddha-÷raddhà giri ca guru-vargasya paritaþ | gçhe yàþ sevante priyam aparatantràþ pratidinaü mahiùyas tàþ ÷aures tava mudam udagràü vidadhatu // RUnm_3.5 // yathà và ÷rã-da÷ame (10.60.55)- na tvàdç÷ãü praõayinãü gçhiõãü gçheùu pa÷yàmi mànini yayà sva-vivàha-kàle | pràptàn nçpàn na vigaõayya raho-haro me prasthàpito dvija upa÷ruta-sat-kathasya // RUnm_3.6 // tàs tu ÷rã-yadu-vãrasya sahasràõyasya ùoóa÷a | aùñottara-÷atàgràõi dvàravatyàü suvi÷rutàþ // RUnm_3.7 // àsàü sakhya÷ ca dàsya÷ ca pratyekaü syuþ sahasra÷aþ | tulya-råpa-guõàþ sakhyaþ ki¤cin nyånàs tu dàsikàþ // RUnm_3.8 // tatràpi rukmiõã satyà jàmbavaty arka-nandinã | ÷aivyà bhadrà ca kau÷alyà màdrãty aùñau gaõàgrimàþ // RUnm_3.9 // tatràpi rukmiõã-satye varãyasyau prakãrtite | ai÷varyàd rukmiõã tatra satyà saubhàgyato varà // RUnm_3.10 // tathà hi hari-vaü÷e- kuñumbasye÷varã yàsãd rukmiõã bhãùmakàtmajà | satyabhàmottamà strãõàü saubhàgye càdhikàbhavat // RUnm_3.11 // pàdme (6.88.28) ca kàrttika-màhàtmye tàü prati ÷rã-kçùõa-vàkyaü na me tvattaþ priyatamà kàcid anyà nitambinã | ùoóa÷a-strã-sahasràõàü priye pràõa-samà hy asi // RUnm_3.12 // anayoþ sakalotkçùñàþ sakhyo dàsya÷ ca lakùa÷aþ | svãyà-jàtãya-bhàvena nikhilà eva bhàvitàþ // RUnm_3.13 // yà÷ ca gokula-kanyàsu pati-bhàva-ratà harau | tàsàü tad-vçtti-niùñhitvàn na svãyàtvam asàmpratam // RUnm_3.14 // yathà- àryà ced ativatsalà mayi muhur goùñhe÷varã kiü tataþ pràõebhyaþ praõayàspadaü priya-sakhã-vçndaü kim etena me | vaikuõñhàñavi-maõóalã-vijayã ced vçndàvanaü tena kiü dãvyaty atra na ced umà-vrata-phalaü pi¤càvataüsã patiþ // RUnm_3.15 // gàdharva-rãtyà svãkàràt svãyàtvam iha vastutaþ | avyaktatvàd vivàhasya suùñhu pracchanna-kàmatà // RUnm_3.16 // atha parakãyà- ràgeõaivàrpitàtmàno loka-yugmànapekùiõà | dharmeõàsvãkçtà yàs tu parakãyà bhavanti tàþ // RUnm_3.17 // yathà-- ràgollàsa-vilaïghitàrya-padavã-vi÷ràntayo'py uddhura- ÷raddhà-rajyad-arundhatã-mukha-satã-vçndena vandyehitàþ | àraõyà api màdhurã-parimala-vyàkùipta-lakùmã-÷riyas tàs trailokya-vilakùaõà dadatu vaþ kçùõasya sakhyaþ sukham // RUnm_3.18 // kanyakà÷ ca paroóhà÷ ca parakãyà dvidhà matàþ | pracchanna-kàmatà hy atra gokuendrasya saukhyatà // RUnm_3.19 // tathà hi rudraþ (÷çïgàra-tilake 2.30)- vàmatà durlabhatvaü ca strãõàü yà ca nivàraõà | tad eva pa¤ca-bàõasya manye paramam àyudham // RUnm_3.20 // viùõu-gupta-saühitàyàü ca- yatra niùedha-vi÷eùaþ sudurlabhatvaü ca yan mçgàkùãõàm | tatraiva nàgaràõàü nirbharam àsajjate hçdayam // RUnm_3.21 // àþ kiüvànyad yatas tasyàm idam eva mahàmuniþ | jagau pàramahaüsyàü ca saühitàyàü svayaü ÷ukaþ // RUnm_3.22 // yathà ÷rã-da÷ame (10.33.19)- kçtvà tàvantam àtmànaü yàvatãr gopayoùitaþ | reme sa bhagavàüs tàbhir àtmàràmo ‘pi lãlayà // RUnm_3.23 // tathà ca tatraiva (10.33.31, 36)- naitat samàcarej jàtu manasàpi hy anã÷varaþ | vina÷yaty àcaran mauñhyàd yathàrudro ‘bdhi-jaü viùam // RUnm_3.26 // anugrahàya bhaktànàü mànuùaü deham à÷ritaþ | bhajate tàdç÷ãþ krãóà yàþ ÷rutvà tat-paro bhavet // RUnm_3.27 // ÷rã-mukhena tu màhàtmyam àsàü pràha svayaü hariþ // RUnm_3.28 // yathà tatraiva (10.32.22)- na pàraye ‘haü niravadya-saüyujàü sva-sàdhu-kçtyaü vibudhàyuùàpi vaþ | yàm àbhajan durjara-geha-÷çïkhalàþ saüvç÷cya tad vaþ pratiyàtu sàdhunà // RUnm_3.29 // uddhavo'pi jagau suùñhu sarva-bhàgavatottamaþ // RUnm_3.30 // yathà (BhP 10.47.61)- àsàm aho caraõa-reõu-juùàm ahaü syàü vçndàvane kim api gulma-latauùadhãnàm | yà dustyajaü sva-janam àrya-pathaü ca hitvà bhejur mukunda-padavãü ÷rutibhir vimçgyàm // RUnm_3.31 // màyà-kalita-tàdçk-strã-÷ãlanenànasåyabhiþ | na jàtu vraja-devãnàü patibhiþ saha saïgamaþ // RUnm_3.32 // tathà hi ÷rã-da÷ame (10.33.37)- nàsåyan khalu kçùõàya mohitàs tasya màyayà | manyamànàþ svapàr÷vasthàn svàn svàn dàràn vrajaukasaþ // RUnm_3.33 // tatra kanyakàþ- anåóhàþ kanyakàþ proktàþ sa-lajjàþ pitç-pàlitàþ | sakhã-keliùu visrabdhàþ pràyo mugdhà-guõànvitàþ // RUnm_3.34 // tatra durgà-vrata-paràþ kanyà dhanyàdayo matàþ | hariõà påritàbhãùñàs tena tàs tasya vallabhàþ // RUnm_3.35 // yathà- visrabdhà sakhi dhåli-keliùu pañà-saüvãta-vakùaþ-sthalà bàlàsãti na vallavas tava pità jàmàtaraü mçgyati | tvaü tu bhrànta-vilocanàs tam aciràd àkarõya vçndàvane kåjantãü ÷ikhi-piccha-mauli-muralãü sotkampam àghårõasi // RUnm_3.36 // atha paroóhàþ- gopair vyåóhà api hareþ sadà sambhoga-làlasàþ | paroóhà vallabhàs tasya vraja-nàryo'prasåtikàþ // RUnm_3.37 // yathà padyàvalyàm (312)- kàtyàyanã-kusuma-kàmanayà kim arthaü kàntàra-kukùi-kuharaü kutukàd gatàsi | pa÷ya stana-stavakayos tava kaõñakàïkaü gopaþ sukaõñhi bata pa÷yasi jàta-kopaþ // RUnm_3.38 // etàþ sarvàti÷àyinyaþ ÷obhà-sàdguõya-vaibhavaiþ | ramàdibhyo'py uru-prema-màdhurya-bhara-bhåùitàþ // RUnm_3.39 // tathà ÷rã-da÷ame (10.47.60)- nàyaü ÷riyo ‘ïga u nitànta-rateþ prasàdaþ svar-yoùitàü nalina-gandha-rucàü kuto ‘nyàþ | ràsotsave ‘sya bhuja-daõóa-gçhãta-kaõñha- labdhà÷iùàü ya udagàd vraja-vallabhãnàm // RUnm_3.40 // tàs tridhà sàdhana-parà devyo nitya-priyàs tathà // RUnm_3.41 // tatra sàdhanaparàþ- syur yauthikyas tv ayauthikya iti tatràdimà dvidhà // RUnm_3.42 // tatra yauthikyaþ- yauthikyas tatra saübhåya gaõa÷aþ sàdhane ratàþ | dvividhàs tàs tu munayas tathopaniùado matàþ // RUnm_3.43 // tatra munayaþ- gopàlopàsakàþ pårvam apràptàbhãùña-siddhayaþ | ciràd udbuddha-ratayo ràma-saundarya-vãkùayà // RUnm_3.44 // munayas tan-nijàbhãùña-siddhi-sampàdane ratàþ | labdha-bhàvà vraje gopyo jàtàþ pàdma itãritam // RUnm_3.45 // kathàpy anyà kila bçhad-vàmane ceti vi÷rutiþ | siddhiü katicid evàsàü ràsàrambhe prapedire | iti kecit prabhàùante prakañàrthànusàriõaþ // RUnm_3.46 // atha upaniùadaþ- samantàt såkùma-dar÷inyo mahopaniùado'khilàþ | gopãnàü vãkùya saubhàgyam asamordhvaü suvismitàþ // RUnm_3.47 // tapàüsi ÷raddhayà kçtvà premàóhyà jaj¤ire vraje | vallavya iti pauràõã tathaupaniùadã prathà // RUnm_3.48 // atha ayauthikyaþ- tad-bhàva-baddha-ràgà ye janàs te sàdhane ratàþ | tad-yogyam anuràgaughaü pràpyotkaõñhànusàrataþ // RUnm_3.49 // tà eka÷o'thavà dvi-tràþ kàle kàle vraje'bhavan | pràcãnà÷ ca navà÷ ca syur ayauthikyas tato dvidhà // RUnm_3.50 // nitya-priyàbhiþ sàlokyaü pràcãnà÷ ciram àgatàþ | vraje jàtà navàs tv età martyàmartyàdi-yonitaþ // RUnm_3.51 // atha devyaþ- deveùv aü÷ena jàtasya kçùõasya divi tuùñaye | nitya-priyàõàm aü÷às tu yà yàtà deva-yonayaþ // RUnm_3.52 // atra devàvataraõe janitvà gopa-kanyakàþ | tà aü÷inãnàm evàsàü priya-sakhyo'bhavan vraje // RUnm_3.53 // atha nityapriyàþ- ràdhà-candràvalã-mukhyàþ proktàþ nitya-priyà vraje | kçùõavan nitya-saundarya-vaidagdhyàdi-guõà÷rayàþ // RUnm_3.54 // tathà ca brahma-saühitàyàü (5.48)- ànanda-cinmaya-rasa-pratibhàvitàbhis tàbhir ya eva nija-råpatayà kalàbhiþ | goloka eva nivasaty akhilàtma-bhåto govindam àdi-puruùaü tam ahaü bhajàmi // RUnm_3.55 // tatra ÷àstrasiddhàstu ràdhà candràvalã tathà | vi÷àkhà lalità ÷yàmà padmà ÷aibyà ca bhadrikà | tàrà vicitrà gopàlã dhaniùñhà pàlikàdayaþ // RUnm_3.56 // candràvalyeva somàbhà gàndharvà ràdhikaiva sà | anuràdhà tu lalità naitàstenoditàþ pçthak // RUnm_3.57 // lokaprasiddhanàmnyastu kha¤janàkùã manoramà | maïgalà vimalà lãlà kçùõà ÷àrã vi÷àradà | tàràvalã cakoràkùã ÷aïkarã kuïkumàdayaþ // RUnm_3.58 // ityàdãnàntu ÷ata÷o yåthàni vrajasubhruvàm | lakùasaïkhyàstu kathità yåthe yåthe varàïganàþ // RUnm_3.59 // sarvà yåthàdhipà età ràdhàdyàþ kuïkumàntimàþ | vi÷àkhàü lalitàü padmàü ÷aibyà¤ca prohya kãrtitàþ // RUnm_3.60 // kintu saubhàgya-dhaureyà aùñau ràdhàdayo matàþ | yåthàdhipàtve ‘py aucityaü dadhànà lalitàdayaþ | sveùña-ràdhàdi-bhàvasya lobhàt sakhya-ruciü dadhuþ // RUnm_3.61 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau ÷rã-hari-priyà-prakaraõam ||3|| (4) atha ÷rã-ràdhà-prakaraõam tatràpi sarvathà ÷reùñhe ràdhà-candràvalãty ubhe | yåthayos tu yayoþ santi koñi-saïkhyà mçgãdç÷aþ // RUnm_4.1 // abhåd àkulito ràsaþ pramadà-÷ata-koñibhiþ | puline yàmune tasminn ity eùàgamikã prathà // RUnm_4.2 // tayor apy ubhayor madhye ràdhikà sarvathàdhikà | mahà-bhàva-svaråpeyaü guõair ativarãyasã // RUnm_4.3 // gopàlottara-tàpanyàü yad gàndharveti vi÷rutà | ràdhety çk-pari÷iùñe ca màdhavena sahodità | atas tadãya-màhàtmyaü pàdme devarùiõoditam // RUnm_4.4 // tathà hi- yathà ràdhà priyà viùõos tasyàþ kuõóaü priyaü tathà | sarva-gopãùu saivaikà viùõor atyanta-vallabhà // RUnm_4.5 // hlàdinã yà mahà-÷aktiþ sarva-÷akti-varãyasã | tat-sàra-bhàva-råpeyam iti tantre pratiùñhità // RUnm_4.6 // suùñhu-kànta-svaråpeyaü sarvadà vàrùabhànavã | dhçta-ùoóa÷a-÷çïgàrà dvàda÷àbharaõànvità // RUnm_4.7 // tatra suùñhu-kànta-svaråpà, yathà ÷rã-kçùõa-vàkyam--- kacàs tava suku¤cità mukham adhãra-dãrghekùaõaü kañhora-kuca-bhàg-uraþ kra÷ima-÷àli madhya-sthalam | nate ÷irasi dorlate karaja-ratna-ramyau karau vidhånayati ràdhike tri-jagad eùa rupotsavaþ // RUnm_4.8 // atha dhçta-ùoóa÷a-÷çïgàrà- snàtà nàsàgra-jàgran-maõi-rasita-pañà såtriõã baddha-veõã sottaüsà carcitàïgã kusumita-cikura sragviõã padma-hastà | tàmbålàsyoru-bindu-stavakita-cibukà kajjalàkùã sucitrà ràdhàlaktojjvalàïghriþ sphuriti tilakinã ùoóa÷à-kalpinãyam // RUnm_4.9 // atha dvàda÷àbharaõà÷rità- divya÷ cåóà-maõãndraþ puraña-viracitàþ kuõóala-dvandva-kà¤ci- niùkà÷ cakrã-÷alàkà-yuga-valaya-ghañàþ kaõñha-bhåùormikà÷ ca | hàràs tàrànukàra bhuja-kañaka-tulàkoñayo ratna-k ptàs tuïgà pàdàïgurãya-cchavir iti ravibhir bhåùaõair bhàti ràdhà // RUnm_4.10 //| atha vçndàvane÷varyàþ kãrtyante pravarà guõàþ | madhureyaü nava-vayà÷ calàpàïgojjvala-smità // RUnm_4.11 // càru-saubhàgya-rekhàóhyà gandhonmàdita-màdhavà | saïgãta-prasaràbhij¤à ramya-vàï narma-paõóità // RUnm_4.12 // vinãtà karuõà-pårõà vidagdhà pàñavànvità | lajjà-÷ãlà sumaryàdà dhairya-gàmbhãrya-÷àlinã // RUnm_4.13 // suvilàsà mahàbhàva-paramotkarùa-tarùiõã | gokula-prema-vasatir jagac-chreõã-lasad-ya÷àþ // RUnm_4.14 // gurv-arpita-guru-snehà sakhã-praõayità-va÷à | kçùõa-priyàvalã-mukhyà santatà÷rava-ke÷avà | bahunà kiü guõàs tasyàþ saïkhyàtãtà harer iva // RUnm_4.15 // ity aïgokti-manaþ-sthàs te para-sambandha-gàs tathà | guõà vçndàvane÷varyà iha proktà÷ caturvidhàþ // RUnm_4.16 // màdhuryaü càrutà navyaü vayaþ kai÷ora-madhyamam | saubhàgya-rekhà pàdàdi-sthità÷ candra-kalàdayaþ // RUnm_4.17 // sàdhumàrgàd acalanaü maryàdety uditaü budhaiþ | lajjàbhijàtya-÷ãlàdyair dhairyaü duþkha-sahiùõutà // RUnm_4.18 // vyaktatvàl lakùitatvàc ca nànyeùàü lakùaõaü kçtam // RUnm_4.19 // tatra madhurà, yathà vidagdha-màdhave (1.32)- balàd akùõor lakùmãþ kavalayati navyaü kuvalayaü mukhollàsaþ phullaü kamala-vanam ullaïghayati ca | da÷àü kaùñàm aùñà-padam api nayaty àïgika-rucir vicitraü ràdhàyàþ kim api kila råpaü vilasati // RUnm_4.20 // atha nava-vayàþ- ÷roõiþ syandanatàü kç÷odari kuca-dvandvaü kramàc cakratàü bhrå÷ càpa-÷riyam ãkùaõa-dvayam idaü yàty à÷ugatvaü tava | sainàpatyam ataþ pradàya bhuvi te kàmaþ pa÷ånàü patiü dhunvan jitvara-màninaü tvayi nijaü sàmràjya-bhàraü nyadhàt // RUnm_4.21 // atha capalàpàïgã- taóid-aticalatàü te kiü dçgantàd apàñhãd vidhu-mukhi taóito và kiü tavàyaü dçgantaþ | dhruvam iha gurutàbhåt tvad-dçg-antasya ràdhe varam atijavinàü me yena jigye mano'pi // RUnm_4.22 // atha ujjvala-smità- tava vadana-vidhau vidhauta-madhyàü smita-sudhayàdhara-lekhikàm udãkùya | sakhi laghur aghabhic-cakora-varyaþ pramada-madoddhura-buddhir ujjihãte // RUnm_4.23 // atha càru-saubhàgya-rekhàóhyà- aghahara bhaja tuùñiü pa÷ya yaccandralekhà- valayakusumavallãkuõóalàkàrabhàgbhiþ | abhidadhati nilãnàmatra saubhàgyarekhà- vitatibhiranuviddhàþ suùñhu ràdhàü padàïkàþ // RUnm_4.24 // atha gandhonmàdita-màdhavà- vallã-maõóala-pallavàlibhir itaþ saïgopanàyàtmano mà vçndàvana-cakravartini kçthà yatnaü mudhà màdhavi | bhràmyadbhiþ sva-virodhibhiþ parimalair unmàdanaiþ såcitàü kçùõas tàü bhramàdhipaþ sakhi dhuvan dhårto dhruvaü dhàsyati // RUnm_4.25 // atha saïgãta-prasaràbhij¤à- kçùõa-sàra-hara-pa¤cama-svare mu¤ca gãta-kutukàni ràdhike | prekùate'tra hariõànudhàvitàü tvàü na yàvad atiroùaõaþ patiþ // RUnm_4.26 // atha ramya-vàk- suvadane vadane tava radhike sphurati keyam ihàkùara-màdhurã | vikalatàü labhate kila kokilaþ sakhi yayàdya sudhàpi mudhàrthatàm // RUnm_4.27 // atha narma-paõóità- vaü÷yàs tvam upàdhyàyaþ kim upàdhyàyã tavàtra vaü÷ã và | kula-yuvati-dharma-haraõàd asti yayor nàparaü karma // RUnm_4.28 // yathà và- deva prasãda vçùa-vardhana puõya-kãrte sàdhvã-gaõa-stana-÷ivàrcana-nitya-påta | nirma¤chanaü tava bhaje ravi-påjanàya snàtàsmi hanta mama na spç÷a na spç÷àïgam // RUnm_4.29 // atha vinãtà- api gokule prasiddhà bhrå-bhramibhiþ parijanair niùiddhàpi | pãñhaü mumoca ràdhà bhadrikàm api dårataþ prekùya // RUnm_4.30 // yathà và, vidagdha-màdhave (5.15)- bhåyo bhåyaþ kali-vilasitaiþ sàparàdhàpi ràdhà ÷làghyenàhaü yad agharipuõà bàóham aïgãkçtàsmi | tatra kùàmodari kim aparaü kàraõaü vaþ sakhãnàü dattàmodàü praguõa-karuõà-ma¤jarãm antareõa // RUnm_4.31 // atha karuõà-pårõà- tàrõa-såci-÷ikhayàpi tarõakaü viddha-vaktram avalokya sàsrayà | lipyate kùatam avàpta-bàdhayà kuïkumena kçpayàsya ràdhayà // RUnm_4.32 // atha vidagdhà- àcàryà dhàtu-citre pacana-viracanà-càturã-càru-città vàg-yuddhe mugdhayantã gurum api ca giràü paõóità màlya-gumphe | pàñhe ÷àrã-÷ukànàü pañur ajitam api dyåta-keliùu jiùõur vidyà-vidyoti-buddhiþ sphurati rati-kalà-÷àlinã ràdhikeyam // RUnm_4.33 // atha pàñavànvità, yathà vidagdha-màdhave (3.3)- chinnaþ priyo maõisaraþ sakhi mauktikàni vçttàny ahaü vicinuyàm iti kaitavena | mugdhaü vivçtya mayi hanta dçganta-bhaïgãü ràdhà guror api puraþ praõayàd vyatànãt // RUnm_4.34 // atha lajjà-÷ãlà- vraja-narapati-sånur dulrabhàlokano'yaü sphurati rahasi tàmyaty eùa tarùàj jano'pi | virama janani lajje ki¤cid udghàñya vaktraü nimiùam iha manàg apy akùi-koõaü kùipàmi // RUnm_4.35 // atha sumaryàdà- pràõàn akçtàhàrà sakhi ràdhà-càtakã varaü tyajati | na tu kçùõa-mudira-muktàd amçtàd vçttiü bhajed aparàm // RUnm_4.36 // yathà và- àhåyamànà vrajanàthayàsmi yukto'bhisàraþ sakhi nàdhunà me | na tàdç÷ãnàü hi guråttamànàm àj¤àsv avaj¤à valate ÷ivàya // RUnm_4.37 // yathà và- pårõà÷ãþ pårõimàsàv anavahitatayà yà tvayàsyai vitãrõà vaùñi tvàm eva tanvann akhila-madhurimotsekam asyàü mukundaþ | diùñyà parvodagàt te svayam abhisaraõe cittam àdhatsva vatse yuktyàpy uktà mayeti dyumaõi-sakha-sutà pràhiõod eva citràm // RUnm_4.38 // atha dhairya-÷àlinã- tãvras tarjati bhinna-dhãr gçha-pati÷ chadma-j¤ayà padmayà hàraü hàrayati hari-praõihitaü kã÷ena bhartuþ svasà | mallãü lumpati kçùõa-kàmya-kusumàü ÷aivyà priyà varkarã ràdhà pa÷ya tathàpy atãva sahanà tuùõãm asau tiùñhati // RUnm_4.39 // atha gàmbhãrya-÷àlinã- kalahàntaritàpade sthitiü sakhi dhãràdya gatàpi ràdhikà | bahir udbhaña-màna-lakùaõà suduråhà lalità dhiyàpy abhåt // RUnm_4.40 // atha suvilàsà- tiryak-kùipta-calad-dçga¤cala-rucir làsyollasad-bhrå-latà kundàbha-smita-candikojjvala-mukhã gaõóocchalat-kuõóalà | kandarpàgama-siddha-mantra-gahanàm ardhaü duhànà giraü hàriõy adya harer jahàra hçdayaü ràdhà vilàsormibhiþ // RUnm_4.41 // atha mahà-bhàva-paramotkarùa-tarùiõã- a÷råõàm ativçùñibhir dviguõayanty arkàtmajà-nirjharaü jyotsnã-syandi-vidhåpala-pratikçti-cchàyaü vapur bibhratã | kaõñhàntas truñad-akùaràdya-pulakair labdhà kadambàkçtiü ràdhà veõu-dhara pravàta-kadalã-tulyà kvacid vartate // RUnm_4.42 // atha gokula-prema-vasatiþ- prema-santatibhir eva vedhasà nu vçùabhànu-nandinã | yàdç÷àü padam ità manàüsi naþ snehayaty akhila-goùñha-vàsinàm // RUnm_4.43 // atha jagac-chreõã-lasad-ya÷àþ- utphullaü kila kurvatã kuvalayaü devendra-patnã-÷rutau kundaü nikùipatã viri¤cã-gçhiõã-romauùadhã-harùiõã | karõottaüsa-sudhàü÷u-ratna-sakalaü vidràvya bhadràïgi te lakùmãm apy adhunà cakàra cakitàü ràdhe ya÷aþ-kaumudã // RUnm_4.44 // atha gurv-arpita-guru-snehà- na sutàsi kãrtidàyàþ kintu mamaiveti tathyam àkhyàmi | pràõimi vãkùya mukhas te kçùõasyeveti kiü trapase // RUnm_4.45 // atha sakhã-praõayàdhãnà- upadi÷a sakhi vçnde vallavendrasya sånuü kim ayam iha sakhãnàü màm adhãnàü dunoti | apasaratu sa÷aïkaü mandiràn màninãnàü kalayati lalitàyàþ kiü na ÷auñãrya-dhàñãm // RUnm_4.46 // atha kçùõa-priyàvalã-mukhyà, yathà lalita-màdhave (10.10)- santu bhràmyad-apàóga-bhaïgi-khuralã-khelàbhuvaþ subhruvaþ svasti syàn madirekùaõe kùaõam api tvàm antarà me kutaþ | tàràõàü nikurumbakena vçtayà ÷liùñe'pi somàbhayà nàkà÷e vçùabhànujàü ÷riyam çte niùpadyate sva÷-chañà // RUnm_4.47 // atha santatà÷rava-ke÷avà- ùaó-aïghribhir arditàn kusuma-sa¤cayàn àcinod akhaõóam api ràdhike bahu-÷ikhaõóakaü tvad-girà | amu¤ca nava-pallava-vrajam uda¤cad arkojjvalaü karotu va÷ago janaþ kim ayam anyad-àj¤àpaya // RUnm_4.48 // yasyàþ sarvottame yåthe sarva-sad-guõa-maõóitàþ | samantàn màdhavàkarùi-vibhramàþ santi subhruvaþ // RUnm_4.49 // tàs tu vçndàvane÷varyàþ sakhyaþ pa¤ca-vidhà matàþ | sakhya÷ ca nitya-sakhya÷ ca pràõa-sakhya÷ ca kà÷cana | priya-sakhya÷ ca parama-preùñha-sakhya÷ ca vi÷rutàþ // RUnm_4.50 // sakhyaþ kusumikà-vindhyà-dhaniùñhàdyàþ prakãrtitàþ | nitya-sakhya÷ ca kastårã-maõi-ma¤jarikàdayaþ // RUnm_4.51 // pràõa-sakhyaþ ÷a÷imukhã-vàsantã-làsikàdayaþ | gatà vçndàvane÷varyàþ pràyeõemàþ svaråpatàm // RUnm_4.52 // priya-sakhyaþ kuraïgàkùã sumadhyà madanàlasà | kamalà màdhurã ma¤ju-ke÷ã kandarpa-sundarã | màdhavã màlatã kàma-latà ÷a÷ikalàdayaþ // RUnm_4.53 // parama-preùñha-sakhyas tu lalità sa-vi÷àkhikà | sa-citrà campakalatà tuïgavidyendulekhikà | raïgadevã sudevã cetyaùñau sarva-gaõàgrimàþ // RUnm_4.54 // àsàü suùñhu dvayor eva premõaþ parama-kàùñhayà | kvacij jàtu kvacij jàtu tad-àdhikyam ivekùate // RUnm_4.55 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau ÷rã-ràdhà-prakaraõam ||4|| (5) atha nàyikà-bheda-prakaraõam yåthe'py avàntara-gaõàs teùu ca ka÷cid gaõas tri-caturàbhiþ | iha pa¤ca-ùàbhir anyaþ saptàùñàbhis tathety àdyàþ // RUnm_5.1 // nàsau nàñye rase mukhye yat paroóhà nigadyate | tat tu syàt pràkçta-kùudra-nàyikàdy-anusàrataþ // RUnm_5.2 // tathà coktam- neùñà yad aïgini rase kavibhir paroóhà tad gokulàmbujadç÷àü kulam antarena | à÷àüsayà rasavidher avatàritànàü kaüsàriõà rasikamaõóala÷ekhareõa // RUnm_5.3 // vrajendra-nandanatvena suùñhu niùñhàm upeyayuþ | yàsàü bhàvasya sà mudrà sad-bhaktair api durgamà // RUnm_5.4 // yathà lalita-màdhave (6.14)- gopãnàü pa÷upendra-nandana-juùo bhàvasya kas tàü krtã vij¤àtuü kùamate duråha-padavã-sa¤càriõaþ prakriyàm | àviùkurvati vaiùõavãm api tanuü tasmin bhujair jiùõubhi* ryàsàü hanta caturbhir adbhuta-ruciü ràgodayaþ ku¤cati // RUnm_5.5 // bhujà-catuùñayaü kvàpi narmaõà dar÷ayann api | vçndàvane÷varã-premõà dvibhujaþ kriyate hariþ // RUnm_5.6 // yathà- ràsàrambha-vidhau nilãya vasatà ku¤je mçgàkùã-gaõair dçùñaü gopayituü svam uddhura-dhiyà yà suùñhu sandar÷ità | ràdhàyàþ praõayasya hanta mahimà yasya ÷riyà rakùituü sà ÷akyà prabhaviùõunàpi hariõà nàsãc catur-bàhutà // RUnm_5.7 // api ca- sàmànyàyà rasàbhàsa-prasaïgàt tàdçg apy asau | bhàva-yogàt tu sairindhrã parakãyaiva sammatà // RUnm_5.8 // yathà ca prà¤caþ (÷çïgàra-tilake 1.62,64)- sàmànyà vanità ve÷yà sà dravyaü param icchatà | guõa-hãne ca na dveùo nànuràgo guõiny api | ÷çïgàràbhàsa etàsu na ÷çïgàraþ kadàcana // RUnm_5.9 // iti | svakãyà÷ ca paroóhà÷ ca yà dvidhà parikãrtitàþ | mugdhà madhyà pragalbheti pratyekaü tàs tridhà matàþ // RUnm_5.10 // bheda-trayam idaü kai÷cit svãyàyà eva varõitam | tathàpi sat-kavi-granthe dçùñatvàt tad-anàdçtam // RUnm_5.11 // tathà pràcãnai÷ coktam- udàhçti-bhidàü kecit sarvàsàm eva tanvate | tàs tu pràyeõa dç÷yante sarvatra vyavahàrataþ // RUnm_5.12 // iti | tatra mugdhà- mugdhà nava-vayaþ-kàmà ratau vàmà sakhã-va÷à | rati-ceùñàsu sa-vrãóa-càru-gåóha-prayatna-bhàk // RUnm_5.13 // kçtàparàdhe dayite bàùpa-ruddhàvalokanà | priyàpriyoktau cà÷aktà màne ca vimukhã sadà // RUnm_5.14 // tatra nava-vayàþ- viramati ÷ai÷ava-÷i÷ire, pravi÷ati yauvana-madhau vi÷àkhàyàþ | dãvyati locana-kamalaü, vadana-sudhàü÷u÷ ca visphurati // RUnm_5.15 // yathà và- bàlya-dhvànta sakhe prayàhi tarasà ràdhà-vapur dvãpata- stàruõya-dyumaõer yad eùa vijayàrambhaþ puro jçmbhate | kçùõa-vyomni rucir darottaralatà tàrà-dyutau kàpy uraþ- pårvàdrau suùamonnatiþ smita-kalà pa÷yàdya vaktràmbuje // RUnm_5.16 // nava-kàmà, yathà- bàle kaüsa-bhidaþ smarotsava-rase praståyamàne chalàt prauóhàbhãra-vadhåbhir ànata-mukhã tvaü karõam adhyasyasi | savyàjaü vana-màlikà-viracane'py ullàsam àlambase raïgaþ ko'yam avàtarad vada sakhi svànte navãnas tava // RUnm_5.17 // ratau vàmà, yathà- nava-bàlikàsmi kuru narma nedç÷aü padavãü vimu¤ca ÷ikhi-pi¤cha-÷ekhara | viracanti pa÷ya pañavas tañãm imà- maravinda-bandhu-duhitur nata-bhruvaþ // RUnm_5.18 // yathà và- yamunà-puline vilokanàn me calitàü smera-sakhã-gçhãta-hastàm | ayi mu¤ca karaü mameti ka¤jad- vacanàü kha¤jana-locanàü smaràmi // RUnm_5.19 // sakhã-va÷à- vraja-ràja-kumàra karka÷e sukumàrãü tvayi nàrpayàmy amum | kalabhendra-kare navodayàü nalinãü kaþ kurute janaþ kçtã // RUnm_5.20 // yathà và- na svãkçtà sakhi mayà srag ihàsti kaundã kiü dãrgha-roùa-vikañàü bhru-kuñãü tanoùi | kùipteyam atra mama maõóana-peñikàyàü ced vçndayà cañulayà kim ahaü kariùye // RUnm_5.21| savrãóa-rata-prayatnà, yathà- dvitràõy etya padàni ku¤ja-vasater dvàre vilàsonmukhã sadyaþ kampa-taraïgad-aïga-latikà tiryag-vivçttà hriyà | bhåyaþ snigdha-sakhã-giràü parimalais talpàntam àseduùã svàntaü hanta jahàra hàri-hariõã-netrà mama ÷yàmalà // RUnm_5.22 // roùa-kçta-bàùpa-maunà, yathà- siddhàparàdham api ÷uddha-manàþ sakhã me tvàü vakùyate katham adakùiõam akùameva | nemàü vióambaya kadamba-vanã-bhujaïga vaktraü pidhàya kurutàm iyam a÷ru-mokùam // RUnm_5.23 // atha màne vimukhã- mçdvã tathàkùamà ceti sà màne vimukhã dvidhà // RUnm_5.24 // tatra mçdvã, yathà rasa-sudhàkàre (1.44)- vyàvçtti-kramaõodyame'pi padayoþ pratyudgatau vartanaü bhråbhedo'pi tad ãkùaõa-vyasaninà vyasmàri me cakùuùà | càñåktàni karoti dagdha-rasanà rukùàkùre'py udyatà sakhyaþ kiü karavàõi màna-samaye saïghàta-bhedo mama // RUnm_5.25 // akùamà, yathà- àbhãra-païkaja-dç÷àü bata sàhasikyaü yà ke÷ave kùaõam api praõayanti mànam | màneti varõa-yugale'pi mama prayàte karõàïganaü vahati vepathum antaràtmà // RUnm_5.26 // atha madhyà- samàna-lajjà-madanà prodyat-tàruõya-÷àlinã | ki¤cit-pragalbha-vacanà mohànta-surata-kùamà | madhyà syàt komalà kvàpi màne kutràpi karka÷à // RUnm_5.27 // tatra samàna-lajjà-madanà, yathà- vikirati kila kçùõe netra-padmaü satçùõe namayati mukham antaþ-smeram àvçtya ràdhà | nidadhati dç÷am asminn anyataþ prekùate'muü tad api sarasijàkùã tasya modaü vyatànãt // RUnm_5.28 // prodyat-tàruõya-÷àlinã, yathà- bhruvor vikùepas te kavalayati mãna-dhvaja-dhanuþ- prabhàrambhaü rambhà-÷riyam upahasaty uru-yugalam | kuca-dvandvaü dhatte ratha-caraõa-yånor vilasitaü varoråõàü ràdhe taruõimani cåràmaõir asi // RUnm_5.29 // ki¤cit-pragalbhoktiþ, yathoddhava-sande÷e (54)- mad-vaktràmbhoruha-parimalonmatta-sevànubandhe patyuþ kçùõa-bhramara kuruùe kiütaràm antaràyam | tçùõàbhis tvam yadi kala-ruta-vyagra-cittas tadàgre puùpaiþ pàõóu-cchavim aviralair yàhi puünàga-ku¤jam // RUnm_5.30 // mohànta-surata-kùamà, yathà- ÷rama-jala-nivióàü nimãlitàkùãü ÷latha-cikuràm anadhãna-bàhu-vallãm | mudita-manasam asmçtànya-bhàvàü rati-÷ayane ni÷i gopikàü smaràmi // RUnm_5.31 // màne komalà, yathà- pràõàs tvam eva kim iva tvayi gopanãyaü mànàya ke÷i-mathane sakhi nàsmi ÷aktà | ehi prayàva ravijà-taña-niùkuñàya kalyàõi phulla-kusumàvacaya-cchalena // RUnm_5.32 // màne karka÷à, yathà vidagdha-màdhave (5.30)- mudhà mànonnàhàd glapayasi kim aïgàni kañhine ruùaü dhatse kiüvà priya-parijanàbhyarthana-vidhau | prakàmaü te ku¤jàlaya-gçha-patis tàmyati puraþ kçpà-lakùmãvantaü cañulaya dçgantaü kùaõam iha // RUnm_5.33 // tridhàsau màna-vçtteþ syàd dhãràdhãrobhayàtmikà // RUnm_5.34 // tatra dhãra-madhyà- dhãrà tu vakti vakroktyà sotpràsaü sàgasaü priyam // RUnm_5.35 // yathà- svàmin yuktam idaü tavà¤jana-navàlakta-dravaiþ sarvataþ saükràntair dhçta-nãla-lohita-tanor yac candralekhà-dhçtiþ | ekaü kintv avalocayàmy anucitaü haüho pa÷ånàü pate dehàrdhe dayitàü vahan bahumatàm atràsi yan nàgataþ // RUnm_5.36 // atha adhãra-madhyà- adhãrà paruùair vàkyair nirasyed vallabhaü ruùà // RUnm_5.37 // yathà- uttuïga-stana-maõóalã-sahacaraþ kaõñhe sphurann eùa te hàraþ kaüsaripo kùapà-vilasitaü niþsaü÷ayaü ÷aüsati | dhårtàbhãra-vadhå-pratàrita-mate mithyà-kathà-ghargharã- jhaïkàronmukhara prayàhi tarasà yuktàtra nàvasthitiþ // RUnm_5.38 // atha dhãràdhãra-madhyà- dhãràdhãra tu vakroktyà sa-bàùpaü vadati priyam // RUnm_5.39 // yathà- gopendranandana na rodaya yàhi yàhi sà te vidhàsyati ruùaü hçdayàdhidevã | tvan-mauli-màlya-hçta-yàvaka-païkam asyàþ pàda-dvayaü punar anena vibhåùayàdya // RUnm_5.40 // yathà và- tàm eva pratipadya kàma-varadàü sevasva devãü sadà yasyàþ pràpya mahà-prasàdam adhunà dàmodaràmodase | pàdàlaktacitaü ÷iras tava mukhaü tàmbåla-÷eùojjvalaü kaõñha÷ càyam uroja-kuñmala-suhçn-nirmàlya-màlyàïkitaþ // RUnm_5.41 // sarva eva rasotkarùo madhyàyàm eva yujyate | yad asyàü vartate vyaktà maugdhya-pràgalbhyayor yutiþ // RUnm_5.42 // atha pragalbhà- pragalbhà pårõa-tàruõyà madàndhoru-ratotsukà | bhåri-bhàvodgamàbhij¤à rasenàkrànta-vallabhà | atiprauóhokti-ceùñàsau màne càtyanta-karka÷à // RUnm_5.43 // tatra pårõa-tàruõyà, yathà- muùõàti stana-yugmam abhram upateþ kumbha-sthalã-vibhramaü visphàraü ca nitamba-maõóalam idaü rodhaþ-÷riyaü luõñhati | dvandvaü locanayo÷ ca lola-÷apharã-visphårjitaü spardhate tàruõyàmçta-sampadà tvam adhikaü candràvali kùàlità // RUnm_5.44 // atha madàndhà- niùkrànte rati-ku¤jataþ parijane ÷ayyàm avàpayya màü svairaü gauri riraüsayà mayi dç÷aü dãrghàü kùipaty acyute | sadyaþ-prodyad-uru-pramoda-laharã-vismàritàtma-sthiti- rnàhaü tatra vidàmbabhåva kim abhåt kçtyaü kilàtaþparam // RUnm_5.45 // uru-ratotsukà, yathà- uda¤cad-vaiyàtyàü pçthu-nakha-padàkãrõa-mithunàü skhalad-barhàkalpàü dalad-amala-gu¤jà-maõisaràm | mamànaïga-krãóàü sakhi valaya-riktã-kçta-karàü manas tàm evoccair maõita-ramaõãyàü mçgayate // RUnm_5.46 // bhåri-bhàvodgamàbhij¤à- sàci-preïkhad-apàïga-÷çïkhala-÷ikhà visphàrita-bhrå-latà sàkåta-smita-kuómalàvçta-mukhã protkùipta-romàïkurà | ku¤je gu¤ja-dalau viràjasi ciràt kåjad-vipa¤cã-svarà baddhuü bandhura-gàtri kçùõa-hariõaü ÷aïke tvam àkàïkùasi // RUnm_5.47 // rasàkrànta-vallabhà, yathà- avacinu kusumàni prekùya càruõy araõye viracaya punar ebhir maõóanàny ujjvalàni | madhumathana mad-aïge kalpayàkalpam etai- ryuvatiùu mama bhãmaü rautu saubhàgya-bherã // RUnm_5.48 // atiprauóhoktiþ, yathà padyàvalyàü (280)- kàkuü karoùi gçha-koõa-karãùa-pu¤ja- gåóhàïga kiü nanu vçthà kitava prayàhi | kutràdya jãrõa-taraõi-bhramaõàtibhãta- gopàïganà-gaõa-vióambana-càturã te // RUnm_5.49 // atiprauóha-ceùñà, yathà- sakhyàs tavànaïga-raõotsave'dhunà nanarta muktà-latikà stanopari | utplutya yasyàþ sakhi nàyaka÷ calo dhãraü muhur me prajahàra kaustubham // RUnm_5.50 // màne'tyanta-karka÷à, yathà uddava-sande÷e (53)- medinyàü te luñhati dayità màlatã mlàna-puùpà tiùñhan dvàre ramaõi vimanàþ khidyate padmanàbhaþ | tvaü connidrà kùapayasi ni÷àm rodayantã vayasyà màne kas te nava-madhurimà taü tu nàlokayàmi // RUnm_5.51 // màna-vçtteþ pragalbhàpi tridhà dhãràdi-bhedataþ // RUnm_5.52 // tatra dhãra-pragalbhà- udàste surate dhãrà sàvahitthà ca sàdarà // RUnm_5.53 // yathà- devã nàdya mayàrciteti na hare tàmbålam àsvàditaü ÷ilpaü te paricitya tapsyati gçhãty aïgã kçtà na srajaþ | àhåtàsmi gçhe vraje÷itur iti kùipraü vrajantyà vaca- stasyà÷ràvi na bhadrayeti vinayair mànaþ pramàõãkçtaþ // RUnm_5.54 // yathà và- kaõñhe nàdya karomi durvrata-hatà ramyàm imàü te srajaü vaktuü suùñhu na hi kùamàsmi kañhinair maunaü dvijair gràhità | kà tvàü projjhya calet khaleyam aciraü ÷va÷rår na ced àhvaye- ditthaü pàlikayà harau vinayato manyur gabhãrãkçtaþ // RUnm_5.55 // yathà và- kucàlambhe pàõir na hi mama bhavatyà vighañito muhu÷ cumbàrambhe mukham api na sàcãkçtam abhåt | parãrambhe candràvali na ca vapuþ ku¤citam idaü kva labdhà mànasya sthitir iyam anàlokita-carã // RUnm_5.56 // atha adhãra-pragalbhà- santarjya niùñhuraü roùàd adhãrà tàóayet priyam // RUnm_5.57 // yathà- mugdhàþ kaüsaripo vayaü racayituü jànãmahe nocitaü tàü nãti-krama-kovidàü priya-sakhãü vandemahi ÷yàmalàm | mallã-dàmabhir ucchalan-madhukaraiþ saüyamya kaõñhe yayà sàkùepaü cakitekùaõas tvam asakçt karõotpalais tàóyase // RUnm_5.58 // atha dhãràdhãra-pragalbhà- dhãràdhãra-guõopteà dhãràdhãreti kathyate // RUnm_5.59 // yathà- sphurati na mama jàtu krodha-gandho'pi citte vratam anu gahanàbhåt kintu maune manãùà | aghahara laghu yàhi vyàja àstàü yad etàþ kusuma-rasanayà tvàü bandhum icchanti sakhyaþ // RUnm_5.60 // yathà và- kçtàgasi harau puraþ sphurati taü bhramad-bhrå-latà titàóayiùur uddhurà ÷ruti-tañàd vikçùyotpalam | na tena tam atàóayat kim api yàhi yàhãti sà bruvaty ajani maïgalà sakhi paraü parà¤can-mukhã // RUnm_5.61 // ki÷orikàõàm apy àsàm àkçteþ prakçter api | pràgalbhyàd iva kàsàücit pragalbhàtvam udãryate // RUnm_5.62 // madhyà tathà pragalbhà ca dvidhà sà paribhidyate | jyeùñhà càpi kaniùñhà ca nàyaka-praõayaü prati // RUnm_5.63 // yathà- supte prekùya pçthak puraþ priyatame tatràrpayan puùpajaü lãlàyà nayanà¤cale kila raja÷ cakre prabodhodyamam | kçùõaþ ÷ãtala-tàla-vçnta-racanopàyena pa÷yàgrata- stàràyàþ praõayàd iva praõayate nidràbhivçddhi-kramam // RUnm_5.64 // yathà và- dãvyantyau dayite samãkùya rabhasàd akùais tryahàtma-glahai- rgaurãü ghårõitayopadi÷ya hitavad-dàya-prayogaü bhruvà | tasyàs tårõam upàrjayann iva jayaü ÷ikùà-va÷enàcyutaþ ÷yàmàm eva cakàra dhårta-nagarã-saïketa-vij jitvaràm // RUnm_5.65 // kàcit kà¤cid apekùya syàj jyeùñhety àpekùikã bhidà | ato bheda-dvayam idaü na kçtaü gaõanàntare // RUnm_5.66 // kanyà mugdhaiva sà kintu svãyànyoóhe ubhe budhaiþ | mugdhà-madhyàdibhedena ùaó-bhede parikãrtite // RUnm_5.67 // madhyà-prauóhe dviùaó-bhede prokte dhãràdi-bhedataþ | kanyà svãyà paroóheti mugdhà ca trividhà matà | iti tàþ kãrtità pa¤cada÷a bhedà ihàkhilàþ // RUnm_5.68 // athàvasthàùñakaü sarva-nàyikànàü nigadyate | tatràbhisàrikà vàsa-sajjà cotkaõñhità tathà // RUnm_5.69 // khaõóità vipralabdhà ca kalahàntaritàpi ca | proùita-preyasã caiva tathà svàdhãna-bhartçkà // RUnm_5.70 // tatra abhisàrikà, yathà- yàbhisàrayate kàntaü svayaü vàbhisaraty api | sà jyotsnã tàmasã yàna-yogya-veùàbhisàrikà // RUnm_5.71 // lajjayà svàïga-lãneva niþ÷abdàkhila-maõóanà | kçtàvaguùñhà snigdhaika-sakhã-yuktà priyaü vrajet // RUnm_5.72 // tatra abhisàrayitrã, yathà- jànãte na harir yathà mama manaþ-kandarpa-kaõóåm imàü màü prãtyàbhisaraty ayaü sakhi yathà kçtvà tvayi pràrthanàm | càturyaü tarasà prasàraya tathà sasneham àsàdya taü yàvat pràõaharo na candrahatakaþ pràcã-mukhaü cumbati // RUnm_5.73 // atha jyotsnyàü svayam abhisàrikà, yathà- indus tundila-maõóalaü praõayate vçndàvane candrikàü sàndràü sundari nandano vraja-pates tvad vãthim udvãkùate | tvaü candrà¤cita-candanena khacità kùaumeõa càlaïkçtà kiü vartmany aravinda-càru-caraõa-dvandvaü na sandhitsasi // RUnm_5.74 // tàmasyàü, yathà vidagdha-màdhave (4.22)- timira-masibhiþ saüvãtàïgyaþ kadamba-vanàntare sakhi baka-ripuü puõyàtmànaþ saranty abhisàrikàþ | tava tu parito vidyud-varõàs tanu-dyuti-såcayo hari hari ghana-dhvàntànyetàþ svavairiõi bhindate // RUnm_5.75 // atha vàsaka-sajjà- svavàsaka-va÷àt kànte sameùyati nijaü vapuþ | sajjã-karoti gehaü ca yà sà vàsaka-sajjikà // RUnm_5.76 // ceùñà càsyàþ smara-krãóà-saïkalpo vartma-vãkùaõam | sakhã-vinoda-vàrttà ca muhur dåti-kùaõàdayaþ // RUnm_5.77 // yathà- rati-krãóà-ku¤jaü kusuma-÷ayanãyojjvala-ruciü vapuþ sàlaïkàraü nijam api vilokya smita-mukhã | muhur dhyàyaü dhyàyaü kim api hariõà saïgama-vidhiü samçddhyantã ràdhà madana-mada-màdyan matir abhåt // RUnm_5.78 // atha utkaõñhità- anàgasi priyatame cirayaty utsukà tu yà | virahotkaõñhità bhàva-vedibhiþ sà samãrità // RUnm_5.79 // asyàs tu ceùñà hçt-tàpo vepathur hetu-tarkaõam | aratir vàùpa-mokùaõ ca svàvasthà-kathanàdayaþ // RUnm_5.80 // yathà- sakhi kim abhavad baddho ràdhà-kañàkùa-guõair ayaü samaram athavà kiü pràrabdhaü suràribhir uddhuraiþ | ahaha bahulàùñamyàü pràcã-mukhe'py udite vidhau vidhu-mukhi! na yan màü sasmàra vraje÷vara-nandanaþ // RUnm_5.81 // vàsa-sajjà-da÷à÷eùe mànasya viratàv api | pàratantrye tathà yånor utkaõñhà syàd asaïgamàt // RUnm_5.82 // atha vipralabdhà- kçtvà saïketam apràpte daivàj jãvita-vallabhe | vyathamànàntarà proktà vipralabdhà manãùibhiþ | nirveda-cintà-khedà÷ru-mårcchà-niþ÷vasitàdi-bhàk // RUnm_5.83 // yathà- vindati sma divam indur indirà- nàyakena sakhi va¤cità vayam | kurmahe kim iha ÷àdhi sàdaraü dràg iti klamam agàn mçgekùaõà // RUnm_5.84 // ullaïghya samayaü yasyàþ preyàn anyopabhogavàn | bhoga-lakùmàïkitaþ pràtaràgacchet sà hi khaõóità | eùà tu roùa-niþ÷vàsa-tåùõãü-bhàvàdi-bhàg bhavet // RUnm_5.85 // yathà- yàvair dhåmalitaü ÷iro bhuja-tañãü tàñaïka-mudràïkitàü saükrànta-stana-kuïkumojjvalam uro màlàü parimlàpitàm | ghårõà-kuómalite dç÷au vraja-pater dçùñvà prage ÷yàmalà citte rudra-guõaü mukhe tu sumukhã bheje munãnàü vratam // RUnm_5.86 // atha kalahàntarità- yà sakhãnàü puraþ pàda-patitaü vallabhaü ruùà | nirasya pa÷càt tapati kalahàntarità hi sà | asyàþ pralàpa-santàpa-glàni-niþ÷vasitàdayaþ // RUnm_5.87 // yathà- srajaþ kùiptà dåre svayam upahçtàþ ke÷i-ripuõà priya-vàcas tasya ÷ruti-parisarànte'pi na kçtàþ | namann eùa kùauõã-viluñhita-÷ikhaü praikùi na mayà manas tenedaü me sphuñati puñapàkàrpitam iva // RUnm_5.88 // atha proùita-bhartçkà- dåra-de÷aü gate kànte bhavet proùita-bhartçkà | priya-saükãrtanaü dainyam asyàs tànava-jàgarau | màlinyam anavasthànaü jàóya-cintàdayo matàþ // RUnm_5.89 // yathà- vilàsã svacchandaü vasati mathuràyàü madhu-ripu- rvasantaþ santàpaü prathayati samantàd anupadam | durà÷eyaü vairiõy ahaha mad-abhãùñodyama-vidhau vidhatte pratyåhaü kim iha bhavità hanta ÷araõam // RUnm_5.90 // atha svàdhãna-bhartçkà- svàyattàsanna-dayità bhavet svàdhãna-bhartçkà | salilàraõya-vikrãóà-kusumàvacayàdi-kçt // RUnm_5.91 // yathà- mudà kurvan patràïkuram anupamaü pãna-kucayoþ ÷ruti-dvandve gandhàhçta-madhupam indãvara-yugmam | sakhelaü dhammillopari ca kamalaü komalam asau niràbàdhàü ràdhàü ramayati ciraü ke÷i-damanaþ // RUnm_5.92 // yathà và, ÷rã-gãta-govinde (12.25)- racaya kucayo÷ citraü patraü kuruùva kapolayo- rghañaya jaghane kà¤cãü mugdha-srajà kavari-bharaü | kalaya valaya-÷reõãü pàõau pade maõi-nåpurà- viti nigaditaþ prãtaþ pitàmbaro'pi tathàkarot // RUnm_5.93 // ced iyaü preyasà hàtuü kùaõam apy atiduþ÷akà | parama-prema-va÷yatvàn màdhavãti tadocyate // RUnm_5.94 // hçùñàþ svàdhãna-patikà-vàsasajjàbhisàrikàþ | maõóità÷ ca paràþ pa¤ca khinnà maõóana-varjitàþ | vàma-gaõóà÷rita-karà÷ cintà-santapta-mànasàþ // RUnm_5.95 // uttamà madhyamà càtra kaniùñhà ceti tàs tridhà | vrajendranandane prema-tàratamyena kãrtitàþ // RUnm_5.96 // bhàvaþ syàd uttamàdãnàü yasyà yàvàn priye harau | tasyàpi tasyàü tàvàn syàd iti sarvatra yujyate // RUnm_5.97 // tatra uttamà, yathà- kartuü ÷arma kùaõikam api me sàdhyam ujjhaty a÷eùaü cittotsaïge na bhajati mayà datta-khedàpy asåyàm | ÷rutvà càntarvidalati mçùàpy àrti-vàrtà-lavaü me ràdhà mårdhany akhila-sudç÷àü ràjate sad-guõena // RUnm_5.98 // madhyamà, yathà- durmànam eva mananà bahu mànayantã kiü j¤àta-kçùõa-hçdayàrtir api prayàsi | raïge taraïgam akhilàïgi varàïganànàü nàsau priye sakhi bhavaty anuràga-mudrà // RUnm_5.99 // kaniùñhà, yathà- danujabhid-abhisàra-prastutau vçùñim ugràü jana-gamana-viràmàd uccakaiþ stauùi tuùñà | kathaya katham idànãü jçmbhite megha-óimbhe kutukini bata ku¤je prasthitau mantharàsi // RUnm_5.100 // pårvaü yàþ pa¤cada÷adhà proktàs tàsàü ÷ataü tathà | viü÷ati÷ càbhir atra syàd avasthàbhiþ kilàùñabhiþ // RUnm_5.101 // puna÷ ca tri-vidhair ebhiþ prabhedair uttamàdibhiþ | tri÷atã spaùñam uktàtra ùaùñyà yuktà manãùibhiþ // RUnm_5.102 // kiü ca- yathà syur nàyakàvasthà nikhilà eva màdhave | tathaità nàyikàvasthà ràdhàyàü pràya÷o matàþ // RUnm_5.103 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau nàyikà-bheda-prakaraõam ||5|| (6) atha yåthe÷varã-bheda-prakaraõam etàsàü yåtha-mukhyànàü vi÷eùo varõito'py asau | suhçd-àdau vyavahçti-vyaktaye varõyate punaþ // RUnm_6.1 // saubhàygàder ihàdhikyàd adhikà sàmyataþ samà | laghutvàl laghur ity uktàs tridhà gokula-subhruvaþ // RUnm_6.2 // pratyekaü prakharà madhyà mçdvã ceti punas tridhà // RUnm_6.3 // pragalbha-vàkyà prakharà khyàtà dulaïghya-bhàùità | tad-ånatve bhaven mçdvã madhyà tat-sàmyam àgatà // RUnm_6.4 // tatra adhikà-trikam- àtyantikã tathaivàpekùikã cety adhikà tridhà // RUnm_6.5 // sarvathaivàsamordhà yà sà syàd àtyantikàdhikà | sà ràdhà sa tu madhyaiva yan nànyà sadç÷ã vraje // RUnm_6.6 // tatra àtyantàdhikà- yathà- tàvad bhadrà vadati cañulaü phullatàm eti pàlã ÷àlãnatvaü tyajati vimalà ÷yàmalàhaïkaroti | svairaü candràvalir api calaty unnamayyottamàïgaü yàvat karõe na hi nivi÷ate hanta ràdheti mantraþ // RUnm_6.7 // atha àpekùikàdhikà- madhye yåthàdhinàthànàm apekùyaikatamàm iha | yà syàd anyatamà ÷reùñhà sà proktàpekùikàdhikà // RUnm_6.8 // atha adhika-prakharà, yathà- pa÷ya kùauõã-dharàd upaiti purataþ kçùõo bhujaïgàgraõã- stårõaü bhãrubhir àlibhiþ samam itas tvaü yàhi mantrojjhite | àcàryàham añàmi bhogi-ramaõã-vçndasya vçndàñavãü kiü naþ kàmini kàrmaõena va÷atàü nãtaþ kariùyaty asau // RUnm_6.9 // atha adhika-madhyà- àlãbhir me tvam asi vidità pårõimàyà pradoùe roùeõàsau prathayasi kathaü pàñavenàvahitthàm | dhçtvà dhårte saha-parijanàü mad-gçhe tvàü nirundhyàü vartma-prekùã guõayatu sa te jàgaraü ku¤ja-ràjaþ // RUnm_6.10 // atha adhika-mçdvã- nya¤can-mårdhà saha parijanair dårato mà prayàsã- rmàm àlokya priya-sakhi yataþ prema-pàtrã mamàsi | màlà maulau tava paricità mat-kalà-kau÷alàóhyà dyåte jitvà danuja-damanaü yà tvayà svãkçtàsti // RUnm_6.11 // atha samà-trikam- sàmyaü bhaved adhikayos tathà laghu-yugasya ca // RUnm_6.12 // tatra sama-prakharà- na bhavati tava pàr÷ve cet sakhã kàpi màbhåt parihara hçdi kampaü kiü haris te vidhàtà | aham aticaturàbhir veùñitàlã-ghañàbhiþ priya-sakhi puratas te dustarà bàhudàsmi // RUnm_6.13 // atha sama-madhyà- lole na spç÷a màü tavàlika-tañe dhàtur yad àlakùyate tvaü spç÷yàsi kathaü bhujaïga-ramaõã dåràd atas tyajyase | dhig vàmaü vadasi tvam eva kuhaka-preùñhàsi bhogàïkite yenàdya cyutaka¤cukàþ ÷uùir ataþsakhyo'pi sarpanti te // RUnm_6.14 // atha sama-mçdvã- pratyàkhyàtu suhçjjanaþ katham ayaü tàràbhidhatte giraü pràõàs tvaü hi mamoccakair urasi ÷ape dharmàya lãlàvati | kintu tàm aham arthaye param idaü kalyàõi taü vallabhaü svãyaü ÷àdhi yathà sa gauri sarale kuryàj jane na cchalam // RUnm_6.15 // yathà và- prahitya kañhine nijaü parijanaü madàryà tvayà nikàmam upajapyatàü kim u vibhãùikàóambaraiþ | vrajàmi ravijà-tañe guru-girà mçùà-÷aïkini pradoùa-samaye samaü savayasà ÷ivàü sevitum // RUnm_6.16 // atha laghu-trikam- laghur àpekùikã càtyantikã ceti dvidhodità // RUnm_6.17 // tatra àpekùikã laghuþ- madhye yåthàdhinàthànàm apekùyaikatamàm iha | yà syàd anyatamà nyånà sà proktàpekùikã laghuþ // RUnm_6.18 // tatra laghu-prakharà- tvaü mithyà-guõa-kãrtanena cañule vçndàñavã-taskare gàóhaü devi nibadhya màü kim adhunà tuùñà tañasthàyase | hçtvà dhairya-dhanàni hanta rabhasàd àcchidya hrã-vaibhavaü yenàyaü sakhi va¤cito'pi bahudhà duþkhã jano va¤cyate // RUnm_6.19 // atha laghu-madhyà- goùñhàdhã÷a-sutasya sà nava-nava-preùñhasya yàvad-dç÷oþ panthànaü vçùabhànujà sakhi va÷ãkàrauùdhij¤à yayau | tàvat tvayy api kårkùam asya balavad-dàkùiõyam evekùyate kà candràvali evi durbhagatayà dånàtmanàü naþ kathà // RUnm_6.20 // atha laghu-mçdvã- apasaraõam ito naþ sàmprataü syàd yad api hari-cakoraü citram àlaocayàmaþ | kalayata sahacaryaþ paryañad-gaura-dãpti- staña-bhuvi nava-÷obhàü sauti candràvalãyam // RUnm_6.21 // atha àtyantikã laghuþ- anyà yato'sti na nyånà sà syàd àtyantikã laghuþ | traividhya-sambhave'py asyà mçdutaivocità bhavet // RUnm_6.22 // yathà- nija-nikhila-sakhãnàm àgraheõàgha-vairã katham api sa mayàdya vyaktam àmantrito'sti | kùaõam uru-karuõàbhiþ saüvarãtuü trapàü me mad-udavasita-lakùmãü goùñha-devyas tanudhvam // RUnm_6.23 // na samà na laghu÷ càdyà bhaven naivàdhikàntimà | anyàs tridhàdhikà÷ ca syuþ samà÷ ca laghava÷ ca tàþ // RUnm_6.24 // vinàtyantàdhikàü tena sarvàsu laghutà bhavet | sarvàsv adhikatà ca syàd vinaivàtyantikãü laghum // RUnm_6.25 // àdyaikaivàntimà dvedhà madhyasthà navadhoditàþ | ity asau yåthanàthànàü bhidà dvàda÷adhodità // RUnm_6.26 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau yåthe÷varã-bheda-prakaraõam ||6|| (8) atha sakhã-prakaraõam prema-lãlà-vihàràõàü samyag vistàrikà sakhã | vi÷rambha-ratna-peñã ca tataþ suùthu vivicyate // RUnm_8.1 // eka-yåthànuùaktànàü sakhãnàm eva madhyataþ | adhikàder bhidà j¤eyà prakharàde÷ ca pårvavat // RUnm_8.2 // prema-saubhàgya-sàdguõyàdy-àdhikyàd adhikà sakhã | samà tat-sàmyato j¤eyà tal-laghutvàt tathà laghuþ // RUnm_8.3 // durlaïghya-vàkya-prakharà prakhyàtà gauravocità | tad-ånatve bhaven mçdvã madhyà tat-sàmyam àgatà // RUnm_8.4 // àtyantikàdhikatvàdi-bhedaþ pårvavad atra saþ | sva-yåthe yåtha-nàthaiva syàd atràtyantikàdhikà | sà kvàpi prakharà yåthe kvàpi madhyà mçduþ kvacit // RUnm_8.5 // tatra àtyantikàdhikà-trikam- tat trikaü sakalàpekùyaü nàtãvànyava÷aü tathà | sva-yåthe tad-vyavahçti-vyaktaye punar ucyate // RUnm_8.6 // tatra àtyantikàdhika-prakharà- nãle nãla-nicolam arthaye maghe dehi srajaü dàmanãü tvaü kàlàguru-kardamaiþ sakhi tanuü limpasva campe mama | jànãhi bhramaràkùi kutra guravaþ pa÷ya pradoùodgame ku¤jàbhikramaõàya màü tvarayate sphàràndhakàràvalã // RUnm_8.7 // adhika-prakharàþ ÷yàmà-maïgalàdyàþ prakãrtitàþ // RUnm_8.8 // tatra àtyantikàdhika-madhyà- anaïga-÷ara-jarjaraü sphuñati cen mano vas tadà mad-arthana-kadarthanaiþ kçtam itaþ svayaü gacchata | dç÷àü pathi bhavàdç÷ã-praõayitànuråpaþ sukhaü yad atra rata-hiõóakaþ sa kila pàti go-maõóalam // RUnm_8.9 // bhavanty adhika-madhyàs tu ÷rã-ràdhà-pàlikàdayaþ // RUnm_8.10 // tatra àtyantikàdhika-mçdvã- ÷çõu sakhi vacas tathyaü màna-grahe mama kà kùatiþ sphurati muralã-nàde ko và ÷ramaþ ÷ravaõàvçtau | atikañhinatà-durvàdaü te ni÷amya mayà vraje damayitum amuü kintu kùipraü dçg-ardham agha-dviùi // RUnm_8.11 // adhikà mçdava÷ candràvalã-bhadràdayo matàþ // RUnm_8.12 // atha àpekùikàdhikà-trikam- yauthikãùu sakhãùv eva yåthe÷àto laghuùv iha | yàdhikaikàm apekùànyà sà syàd àpekùikàdhikà // RUnm_8.13 // tatra adhika-prakharà- sumadhye mà yàsãs tvam adhikam amãbhir mçdulatàü madasyopàdànaiþ ÷añha-kula-guror jalpa-madhubhiþ | ayi krãóà-lubdhe kim u nibhçta-bhçïgendra-bhaõite kuóuïge ràdhàyàþ klamam api visasmàra bhavatã // RUnm_8.14 // yathà và- mugdhe tåùõãü bhava ÷añha-kalà-maõóalàkhaõóalena tvaü mantreõa sphuñam iha va÷ãkçtya tenànu÷iùñà | ku¤je govardhana-÷ikhariõo jàgareõàdya ràdhàü dçùñvàpy uccaiþ sakhi yad asi me càñu-vàde pravçttà // RUnm_8.15 // lalitàdyàs tu gàndharvà-yåthe'tra prakharàdhikàþ // RUnm_8.16 // atha adhika-madhyà- dàmàrpyatàü priya-sakhã-prahitàü tvayaiva dàmodare kusumam atra mayàvaceyam | nàhaü bhramàc caturike sakhi såcanãyà kçùõaþ kadarthayati màm adhikaü yad eùaþ // RUnm_8.17 // yathà và- gãro gambhãràrthàþ katham iva hitàs te na ÷çõuyàü nigåóho màü kintu vyathayati muràrer avinayaþ | mayollàsàt tasmai svayam upahçtà hanta sakhi yà kuraïgàkùã-ke÷opari paricità sà srag adhunà // RUnm_8.18 // atra yåthe vi÷àkhàdyà bhavanty adhika-madhyamàþ // RUnm_8.19 // atha adhika-mçdvã- daràpi na dçg-arpità sakhi ÷ikhaõóa-cåóe mayà prasãda bata mà kçthà mayi vçthà purobhàgitàm | nañan-makara-kuõóalaü sapadi caõói lãlà-gatiü tanoty ayam adårataþ kim iha saüvidheyaü mayà // RUnm_8.20 // adhikà mçdava÷ càtra citrà madhurikàdayaþ // RUnm_8.21 // atha samà-trikam- gàóha-vi÷rambha-nirbheda-prema-bandhaü samà-trikam // RUnm_8.22 // tatra sama-prakharà- pravi÷ati harir eùa prekùya nau hçùña-cetàþ sakhi sapadi mudhà tvaü sambhramàn mà prayàsãþ | pçthu-bhuja-parighàbhyàü skandhayor arpitàbhyàü taña-bhuvi sukham àvàü maõóite paryañàvaþ // RUnm_8.23 // atha sama-madhyà- ÷yàme gauri hariþ kva dãvyati sakhi kùauõãbhçtaþ kandare kiü pa¤càsya-nakhàþ sva-vikrama-madhur vakùoja-kumbhe tava | àkarùaty abhitaþ sa nàga-mathanas tvàm eva kçtvà ravaü mithyàlàsya-nañi tvam eva ramase tasmin sukaõñhi-rave // RUnm_8.24 // atha sama-mçdvã- pràlambam indumukhi yàdç÷am eva dattaü kçùõena tubhyam aparaü sakhi tàdç÷aü me | tvaü cen madãyam api ditsasi nàdya mà dà hàsyaü vimu¤ca calità tava pàr÷vato'smi // RUnm_8.25 // atha laghu-trikam- laghu-trikaü priya-sakhã-saukhyotkarùàrtha-ceùñitam // RUnm_8.26 // yadapy anyonya-niùñhaü syàt sakhyaü tad api yujyate | sadà sàhàyya-hetutvàn mukhyaü tat tu laghu-trike // RUnm_8.27 // laghur àpekùikã càtyantikã ceti dvidherità // RUnm_8.28 // tatra àpekùika-laghuþ- àpekùika-laghu÷ càtra kathità lalitàdikà // RUnm_8.29 // tatra laghu-prakharà, yathà vidagdha-màdhave (5.32)- dhàrà bàùpa-mayã na yàti viratiü lokasya nimitsataþ premàsminn iti nanda-nandana-rataü lobhonmanà mà kçthàþ | itthaü bhåri nivàritàpi tarale mad-vàci sàcãkçta- bhrå-dvandvà na hi gauravaü tvam akaroþ kiü nàdya rodiùyasi // RUnm_8.30 // sà laghu-prakharà dvedhà bhaved vàmàtha dakùiõà // RUnm_8.31 // tatra vàmà- màna-grahe sadodyuktà tac chaithilye ca kopanà | abhedyà nàyake pràyaþ krårà vàmeti kãrtyate // RUnm_8.32 // tatra màna-grahe sadodyuktà, yathà padyàvalyàü (222)- ka¤cana va¤cana-cature prapa¤caya tvaü muràntake mànam | bahu-vallabhe hi puruùe dàkùiõyaü duþkham udvahati // RUnm_8.33 // màna-÷aithilye kopanà, yathà- sarabhasam abhivyaktiü yàte navàvinayotkare cañupañimabhir nãtà mçdvã prasàdam agha-dviùà | asarala-sakhã-cillã-vyàlã-paribhrama-kampità vimukhitamukhã bhåyo bhadrà hañhàd bhrukuñiü dadhe // RUnm_8.34 // nàyakàbhedyà, yathoddhava-sande÷e (52)- kàmaü dåre vasatu pañimà càñu-vçndas tatràyaü ràjyaü svàmin viracaya mama pràïgaõaü mà prayàsãþ | hanta klàntà mama sahacarã ràtrim ekàkinã iyaü nãtà ku¤je nikhila-pa÷upã-nàgarojjàgareõa // RUnm_8.35 // nàyake krårà, yathà dàna-keli-kaumudyàü (57)- amår vraja-mçgekùaõà÷ catur-a÷ãti-lakùàdhikàþ pratisvam iti kãrtitaü savayasà tavaivàmunà | ihàpi bhuvi vi÷rutà priya-sakhã mahàrghyety asau kathaü tad api sàhasã ÷añha! jighçkùur enàm asi // RUnm_8.36 // yåthe ‘tra vàma-prakharà lalitàdyàþ prakãrtitàþ // RUnm_8.37 // atha dakùiõà- asahà màna-nirbandhe nàyake yukta-vàdinã | sàmabhis tena bhedyà ca dakùiõà parikãrtità // RUnm_8.38 // tatra màna-nirbandhàsahà, yathà ÷rã-gãta-govinde (9.10)- snigdhe yat paruùàsi praõamati stabdhàsi yad ràgiõi dveùasthàsi yad unmukhe vimukhatàü yàtàsi tasmin priye | tad yuktaü viparãta-kàriõi tava ÷rã-khaõóa-carcà viùaü ÷ãtàü÷us tapano himaü hutavahaþ krãóà-mudo yàtanàþ // RUnm_8.39 // nàyake yukta-vàdini, yathà padyàvalyàm (297)- adoùàd doùàd và tyajati vipine tàü yadi bhavàn abhadraü bhadraü và tribhuvana-pate tvàü vadatu kaþ | idaü tu kråraü me smarati hçdayaü yat kila tayà tvad-arthaü kàntàre kula-tilaka nàtmàpi gaõitaþ // RUnm_8.40 // nàyaka-bhedyà, yathà- na vyarthàü kuruùe mamaiva bhaõitiü madhye sakhãnàm iti ÷rutvà khyàtim asau kçtã madhuripur màü bàóham à÷i÷riye | dçùñvà mad-vadanaü prasãda rabhasàd enaü puraþ kàtaraü kalyàõãbhir alaü kç÷odari dç÷or bhaïgãbhir aïgãkuru // RUnm_8.41 // tuïgavidyàdikà càtra dakùiõa-prakharà bhavet // RUnm_8.42 // atha laghu-madhyà- tvayà racita-saükathàü pathi samãkùya màü màninã sakhã mama viùaõõa-dhãþ kçta-kañàkùam àkùepyati | vrajàdhipati-nandana tvam avadhehi mantraü bruve vinàtra lalità÷rayaü bhavad-upakramo'yaü vçthà // RUnm_8.43 // atha laghu-mçdvã- sakhi tava muhur mårdhnà pàda-graho'pi mayà kçta- stad api ca harau jàtàsi tvaü prasàda-paràï-mukhã | bhavatu yamunà-tãre veõor uda¤cati pa¤came vicalita-dhçtis tvaü lolàkùã mayàpi hasiùyase // RUnm_8.44 // atha àtyantika-laghuþ- àtyantika-laghus tatra proktà kusumikàdikà | sarvathà mçdur eveyaü yan nitànta-laghãyasã // RUnm_8.45 // yathà- vande sundari sandi÷a priya-sakhãü mànaü vimu¤catv asau sotkaõñhàpi manasvinãva vasati tvac-chaïkayà ve÷mani | dåre tvan-mukham ãkùate harir iyaü maunaü ÷ukaþ ÷ikùate làsyaü necchati candrakã savayasaþ kvàsãmit na svaü viduþ // RUnm_8.46 // prakharàdiùv anyatamà yåthe÷aikaiva kãrtità | madhyasthà navadhaivantyà samà laghur iti dvidhà // RUnm_8.47 // ekaikasminn ato yåthe bhidà dvàda÷adhà bhavet | atha dåtyàrtham etàsàü vi÷eùaþ punar ucyate // RUnm_8.48 // dåtyam atra tu tad-dåràd yånor yad abhisàram | tatra tu prathamà nitya-nàyikàvàtra kãrtità // RUnm_8.49 // syur nàyikà÷ ca sakhya÷ ca tisro madhyasthitàs tataþ // RUnm_8.50 // tatràdyà nàyikà-pràyà dvitãyà dvi-samà tataþ | tçtãyà tu sakhã-pràyà nitya-sakhyeva pa¤camã // RUnm_8.51 // àdyàyàü nikhilàþ sakhyo dåtya eva na nàyikàþ | pårvoktà nàyikà eva pa¤camyàü na tu dåtikàþ // RUnm_8.52 // tatra nitya-nàyikà- yàtra yåthe÷varã proktà sà bhaven nitya-nàyikà | apekùyatvàd atãvàsyà mukhyaü dåtyaü na vidyate // RUnm_8.53 // svayauthikya-sakhã-madhye yà yatràtãva ràgiõã | niyuktair asti tad dåtye suùñhu sà yåtha-mukhyayà | tathàpi praõayàü kvàpi kadàcid gauõam ãkùyate // RUnm_8.54 // dåre gatàgatam çte yad dåtyaü gauõam atra tat | gauõaü hareþ samakùaü ca parokùaü ceti tad dvidhà // RUnm_8.55 // tatra samakùam- sàïketikaü vàcikaü ca samakùaü dvividhaü matam // RUnm_8.56 // tatra sàïketikam- tatràdyaü syàd dçgantàdyaiþ kçùõaü prerya sva-nihnutiþ // RUnm_8.57 // yathà- priya-sakhi viditaü te karma yat prerayantã tvam aghadamanam akùõà kùiptram antarhitàsi | ahaha na hi latàþ syus tatra cet kaõñakinyo mama gatir abhaviùyat tat-karàt kà na vedmi // RUnm_8.58 // --idam adhika-mçdvã-dåtyam atha vàcikam- mithaþ puro và pa÷càd và vàkyam ekatra vàcikam // RUnm_8.59 // tatra mithaþ puraþ kçùõe vàcikam- mayàpalapanaü kiyat tvayi kariùyate yà sakhã mamàni÷am upendra te kusuma-ma¤jarãr lu¤cati | iyaü guõavatã kare tava vidhçtya dattàdya sà yathecchasi tathà kuru svayam ito gçhaü gamyate // RUnm_8.60 // --idam adhika-prakharà-dåtyam kçùõasya pa÷càt sakhyaü, yathà- mat-kaõñhàd iha mauktikàni vicinu tvaü vãrudàrodhataþ srastàny eùa kilàsti màlya-racanàvyàsakta-citto hariþ | diùñyà kùemam upasthitaü sumukhi naþ sànau yad asya cyuto hastàd veõur iti prayàmi kapañàn nihnotum enaü girau // RUnm_8.61 // --idam adhika-madhyà-dåtyam sakhyàþ pa÷càt kçùõe, yathà- vicakilam avacetuü sà sakhã mad-vacobhiþ katham api taña-puùpàraõyam ekà gatàsti | aghahara mama genàd yàntam abhyarthaye tvàü punar iyam atimugdhà na tvayà khedanãyà // RUnm_8.62 // atha hareþ parokùam- tata parokùaü hareþ sakhyàþ sakhã-dvàrà yad arpaõam | vyapade÷àdinà vàpi tat-pàr÷ve preùaõàdikam // RUnm_8.63 // tatra sakhã-dvàrà, yathà- ruddhàü viddhi guror girà ÷a÷ikalàm àtma-dvitãyàm ata- stvàm udyamya nayàmi ÷armaõi sadà jàgarti te ràdhikà | bhçïgàþ subhru tad-aïga-saurabha-bharair àkçùyamàõàþ kramàt panthànaü prathayanti te kuru puraþ ku¤ja-prave÷e tvaràm // RUnm_8.64 // atha vyapade÷aþ- vyapade÷o harau lekhopàyanàdy-arpaõa-kriyà | nija-prayojanà÷carya-dar÷anàdi÷ ca kãrtitaþ // RUnm_8.65 // tatra lekhya-vyapade÷ena, yathà- dåtã-paddhatim uddhate parihara tvaü sàci kiü prekùase vàmàkùi svayam àhçtaü priya-sakhã-lekhaü puro vàcaya | ÷ayyà puùpamayã niku¤ja-bhavane saurabhya-pu¤jàvçtà mçdvã tvàm iyam àhvayaty ali-ghañà kolàhala-vyàjataþ // RUnm_8.66 // upàyana-vyapade÷ena, yathà- prasãda vasanà¤calaü mama vimu¤ca nirma¤chanaü vrajàmi nanu nirdaya sphurati pa÷ya sandhyorjità | vidaty api tavonnataü guõam upàharaü manda-dhãþ srajaü priya-sakhã-girà vrajapate na te dåùaõam // RUnm_8.67 // nija-prayojana-vyapade÷ena, yathà- muktàvalã ni÷i mayà dayità kadamba- bàñã-kuñãra-kuhare sakhi vism.rtàsti | tàm àhareti v.r.sabhànujayà niyuktà tàü projjhya kiü ÷a÷ikale g.rham àgatàsi // RUnm_8.68 // à÷carya-dar÷ana-vyapade÷ena, yathà- sakhi vyàlãü vaktre dyumaõi-pañalaü kaõñha-savidhe dadhac-candràn mårdhopari sakala-ratnàni vamati | ali-÷yàmo haüsaþ sphuñam iti mad-uktàsi calità tad à÷caryaü draùñuü kim iva kupitevàtra milasi // RUnm_8.69 // atha nàyikà-pràyàtrikam- àpekùikàdhikànàü yat tiséõàü laghuùu sphuñam | kadàcid eva dåtyaü tà nàyikà-pràyikàs tataþ // RUnm_8.70 // tatra adhika-prakharà-dåtyam- pàõau me patitàsi ÷ambhali ciràd atyàkulaü mà kçthàþ kàkuü te karavàõi niùkrayam ahaü ÷ãrõàbhisàraiþ sadà | tvaü diùñyàtra niku¤ja-sãmani samànãtà kim u stambhase muktàs tvat-kuca-kumbhagàþ kùapatu ÷yàmaþ sa siühã-patiþ // RUnm_8.71 // tatra adhika-madhyà-dåtyam- vyathayasi sadà màü vàg-bhaïgyà ÷anair anu÷iùya yaü chalayasi ca màü bhrå-nartakyà vinudya yam uddhate | aham iha va÷ãkçtya svairã mayàpy upalambhita- stvayi vitanutàü kçùõaþ padmã sa padmini vibhramam // RUnm_8.72 // tatra adhika-mçdvã-dåtyam- anudinam abhisàraü kàritàsmi tvayàhaü kusumita-ravi-kanyàtãra-vanyà-kuñãùu | sakçd aham akçtaj¤à tvàü puraþ ku¤ja-madhye yad iyam upanaye kà niùkçtis te tato'bhåt // RUnm_8.73 // atha dvisamàtrikam- samànàü prakharà-madhyà-mçdvãnàü tu parasparam | dåtyaü ca nàyikàtvaü ca samaü tà dvisamàs tataþ // RUnm_8.74 // tatra sama-prakharà-dåtyam- pràg ekàntaram eva ni÷citam abhåd anyonya-dåtyaü hi nau vàras tatra tavàyam astu karavai dåtyaü tathàpy adya te | bhrå-bhaïgaü sakhi mu¤ca maõóaya tanuü yad yàcate màm asau savyà te sphuratã dçg adya mçgaye goùñhàïgane màdhavam // RUnm_8.75 // atha sama-madhyà-dåtyam- tvaü nyastàsi muradviùaþ ÷a÷ikale pàõau mayà gamyate dåtã hanta tavàham eva kamale kiü dhiï mçùà jalpasi | ity anyonya-vikùepaõa-praõayità-màdhurya-mugdho hari- rdorbhyàü te hçdaye nidhàya yugapat pa÷yonmadaþ khelati // RUnm_8.76 // yathà và- kva màlatikayàrpità calasi màdhavi tvaü mama kva màdhavikayàrpità tvam api yàsy alaü màlati | asambhava-sahodgame rahasi kçùõa-bhçïgo yuvà yuvàm iha dhayann ayaü vahatu ka¤cid ànandathum // RUnm_8.77 // atãvàbheda-madhuraü sauhçdaü sama-madhyayoþ | viralaü ÷akyate j¤àtuü kintu prema-vi÷eùibhiþ // RUnm_8.78 // atha sama-mçdvã-dåtyam- drutam anusaran mandàràkùãü mukunda nivartaya vrajati nibhçtaü yà ku¤jàntaþ-kuñãm upanãya màm | iti tava sakhã-vàkyena tvàm ahaü sukham àhvaye sphurati hi muhur madhye tiùñhan vidhuþ sama-tàrayoþ // RUnm_8.79 // atha sakhã-pràyàtrikam- laghånàü prakharà-madhyà-mçdvãnàü pràya÷aþ sadà | dåtyaü bhavati tenemàþ sakhã-pràyàþ prakãrtitàþ // RUnm_8.80 // tatra laghu-prakharà-dåtyaü, yathà ÷rã-gãta-govinde (11.22)- tvaü cittena ciraü vahann ayam ati÷rànto bhç÷aü tàpitaþ kandarpeõa ca pàtum icchati sudhà-sambàdha-bimbàdharam | asyàïkaü tad alaïkuru kùaõam iha bhrå-kùepa-lakùmã-lava- krãte dàsa ivopasevita-padàmbhoje kutaþ sambhramaþ // RUnm_8.81 // atha laghu-madhyà-dåtyam- kim iti kuñilita-bhrå÷ caõói vçttàdya sadya- stvam iha kusuma-hetoþ sauhçdàd àhçtàsi | vraja-nara-pati-putraü santam antar nilãya priya-sakhi taña-ku¤je hanta jàne kathaü và // RUnm_8.82 // atha laghu-mçdvã-dåtyam- ku¤ja-geham avagàhya màdhavaü suptam atra sicayena vãjaya | phullam indu-kiraõaiþ kumudvatã- koraka-prakaram àharàmy aham // RUnm_8.83 // àsàü madhye bhavet kàcin nàyikàtve daràgrahà | tasminn anàgrahà kàcit sakhya-saukhyàbhilàùiõã // RUnm_8.84 // tatra àdyà, yathà- lekhàm àhara nãpa-ku¤ja-kuharàt tvaü candrakàõàü mayà nyastànàm iti mad-girà sarabhasaü smerà svayaü prasthità | tàm unmucya mad-ãritàü ÷a÷ikale kiü candralekhà-÷ataü celenàvçtam anyad eva dadhatã labdhàsi namrà gçham // RUnm_8.85 // dvitãyà, yathà- màü puùpàõàm avacayam iyàd vçnda÷o mà prahaiùã- rvçndàraõye param iha bhavad-duþkha-bhãtyà prayàmi | satyaü satyaü sumukhi sakhità-saukhyatas te mama syà- nna svàdãyàn agha-vijayinaþ keli-÷ayyàdhirohaþ // RUnm_8.86 // atha nitya-sakhã- sakhyenaiva sadà prãtà nàyikàtvànapekùiõã | bhaven nitya-sakhã sà tu dvidhaikàtyantikã laghuþ | àpekùika-laghånàü ca madhye'nyà kàcid ãrità // RUnm_8.87 // yathà- ràdhà-raïga-lasat-tvad-ujjvala-kalà-sa¤càraõa-prakriyà càturyottaram eva sevanam ahaü govinda sampràrthaye | yenà÷eùa-vadhå-janodbhaña-mano-ràjya-prapa¤càvadhau nautsukyaü bhavad-aïga-saïgama-rase'py àlambate man-manaþ // RUnm_8.88 // yathà và- tvayà yad upabhujyate murajid-aïga-saïge sukhaü tad eva bahu jànatã svayam avàptitaþ ÷uddha-dhãþ | mayà kçta-vilobhanàpy adhika-càturã-caryayà kadàpi maõi-ma¤jarã na kurute'bhisàra-spçhàm // RUnm_8.89 // tatra tad-dåtyaü, yathà- antaþ pravi÷ati sa sakhã kupyati me ku¤ja-dehalã-lãnà | tadimàü bhaïgurita-bhruva- manunaya vçndàñavã-candra // RUnm_8.90 // pràkhyaryaü màrdavaü càpi yadyapy àpekùikaü bhavet | tathàpi vistara-bhayàt tad vi÷eùo'tra neritaþ // RUnm_8.91 // pràkharyàdi-svabhàvo'yaü yathàyatham udãritaþ | de÷a-kàlàdi-vai÷iùñye syàd asyàpi viparyayaþ // RUnm_8.92 // tatra pràkharyasya viparyayo, yathà- dhvàntair gàóhatamàü tamãm agaõayan vçùñiü ca dhàrà-mayãü caõóaü cànila-maõóalaü sakhi hari-dvàraü tavàsau ÷ritaþ | hà krodhaü visçja prasãda tarasà kaõñhe gçhàõa priyaü mårdhnàyaü lalitàbhidhas tava padaü natvà jano yàcate // RUnm_8.93 // màrdavasya viparyayo, yathà- guõa-stavana-kåñataþ kuñila-dhãþ sakhi tvàm asau kañàkùitavatã kathaü tad api nojjhasi pra÷rayam | ruùaü kuru karoùi cen mçdutaràdya citràpy asau vidhàsyati tadaucitãü hima-ghañeva padmopari // RUnm_8.94 // dåtyaü tu kurvatã sakhyàþ sakhã rahasi saïgatà | kçùõena pràrthyamànàpi syàt kadàpi na sammatà // RUnm_8.95 // yathà- dåtyenàdya suhçj-janasya rahasi pràptàsmi te sannidhiü kiü kandarpa-dhanur bhayaïkaram amuü bhrå-guccham udyacchasi | pràõàn arpayitàsmi samprati varaü vçndàñavãcandra te na tv etàm asamàpita-priya-sakhã-kçtyànubandhàü tanum // RUnm_8.96 // mithaþ prema-gunotkãrtis tayor àsakti-kàrità | abhisàro dvayor eva sakhyàþ kçùõe samarpaõam // RUnm_8.97 // narmà÷vàsana-nepathyaü hçdayodghàña-pàñavam | chidra-saüvçtir etasyàþ paty-àdeþ pariva¤canà // RUnm_8.98 // ÷ikùà saïgamanaü kàle sevanaü vyajanàdibhiþ | tayor dvayor upàlambhaþ sande÷a-preùaõaü tathà | nàyikà-pràõa-saürakùà prayatnàdyàþ sakhã-kriyàþ // RUnm_8.99 // tatra kçùõe sakhã-premotkãrtiþ, yathà padyàvalyàü (189)- murahara sàhasa-garimà katham iva vàcyaþ kuraïga-÷àvàkùyàþ | khedàrõava-patitàpi prema-madhuràü te na sà tyajati // RUnm_8.100 // sakhyàü kçùõa-premotkãrtiþ, yathà tatraiva (191)- kelikalàsu ku÷alà nagare muràrer àbhãra-nãraja-dç÷aþ kati và na santi | ràdhe tvayà mahad akàri tapo yad eùa dàmodaras tvayi paraü paramànuràgaþ // RUnm_8.101 // tatra tasyà guõotkãrtiþ, yathà- ninindi nijam indirà vapur avekùya yasyàþ ÷riyaü vicàrya guõa-càturãm acalajà ca lajjàü gatà | aghàrdana tvayà vinà jagati kvànuråpàsti te paraü parama-durlabhà milatu kasya sà me sakhã // RUnm_8.102 // tasyàü tasya guõotkãrtiþ, yathà lalita-màdhave (1.49)- mahendra-maõi-maõóalã[#1]-mada-vióambi-deha-dyutir vrajendra-kula-candramàþ[#2] sphurati ko ‘pi navyo yuvà sakhi sthira-[#3]kulàïganà-nikara-nãvi-bandhàrgala- cchidàkaraõa-kautukã jayati yasya vaü÷ã-dhvaniþ // RUnm_8.103 // [#1: navàmbudhara-maõóalã-] [#2: -nandanaþ] [#3: pati-vratà] kçùõe sakhyà àsakti-kàrità, yathà vidagdha-màdhave (2.10)- sà saurabhormi-paridigdha-digantaràpi bandhyaü januþ sutanu gandha-phalã bibharti | ràdhe na bibhrama-bharaþ kriyate yad-aïke kàmaü nipãta-madhunà madhusådanena // RUnm_8.104 // tasyàü tasyàsakti-kàrità, yathà- yady etasyàü vara-parimalàrabdha-vi÷votsavàyàü na tvaü kçùõa-bhramara ramase ràdhikàm alpikàyàm | arthaþ ko và nava-taruõimodbhàsinas te tataþ syàd vçndàñavyàm iha viharaõa-prakriyà-càturãbhiþ // RUnm_8.105 // kçùõasyàbhisàraõaü, yathà- avaruddha-sudhàü÷u-vaibhavaü vinudantaü sakhi sarvato-mukham | iha kçùõa-ghanaü pragçhya taü lalità-pràvçó iyaü samàgatà // RUnm_8.106 // sakhyà abhisàraõaü, yathà ÷rã-gãta-govinde (5.18)- tvad-vàmyena samaü samagram adhunà tigmàü÷ur astaü gato govindasya manorathena ca samaü pràptaü tamaþ sàndratàm | kokànàü karuõa-svanena sadç÷ã dãrgha-mad-abhyarthanà tan mugdhe viphalaü vilambanam asau ramyo'bhisàra-kùaõaþ // RUnm_8.107 // kçùõe sakhyàþ samarpaõaü, yathà- tad-antaram upàsituü kamala-yonim ãjur guõà yad aïgam upasevituü taruõimàpi cakre tapaþ | nava-praõaya-màdhurã-pramada-medureyaü sakhã mayàdya bhavataþ kare muraharopahàrãkçtà // RUnm_8.108 // narma, yathà vidagdha-màdhave (1.33)- dehaü te bhuvanàntaràla-virala-cchàyà-vilàsàspadaü mà kautåhala-ca¤calàkùi latikà-jàle prave÷aü kçthàþ | navyàm a¤jana-pu¤ja-ma¤jula-ruciþ ku¤jecarã devatà kàntàü kàntibhir aïkitàm iha vane niþ÷aïkam àkarùati // RUnm_8.109 // à÷vàsanaü, yathà- mà gàþ klamaü sakhi muhur vçùabhànu-putri bhànuü pratãhi caramàcala-caïkramotkam | ànandayan-nayanam uddhura-dhenu-dhålã- dhvàntaü vidhåya vidhur eùa purojjihãte // RUnm_8.110 // nepathyaü, yathà- hçdayodghàña-pàñavaü, yathà- yathà và- chidra-saüvçtir, yathà vidagdha-màdhave (6.1)- mudà kùiptaiþ parvottarala-hçdayàbhir yuvatibhiþ payaþ-påyaiþ pãtãkçtam atiharidrà-drava-mayaiþ | dukålaü dor-målopari paridadhànàü priya-sakhãü kathaü ràdhàm àrye kuñilita-dçgantaü kalayasi // RUnm_8.114 // paty-àdeþ pariva¤canà, yathà- ÷ikùà, yathà- yathà và- atha kàle saïgamanaü, yathà- atha vyajanàdinà sevà, yathà- atha tayor dvayor upàlambhaþ | tatra harer upàlambho, yathà- sakhyà upàlambho, yathà- atha sande÷a-preùaõaü, yathà haüsadåte (75)- tvayà goùñhaü goùñhãtilaka kila cedvismçtamidaü na tårõaü dhåmorõàpatirapi vidhatte yadi kçpàm | aharvçndaü vçndàvanakusumapàlãparimalair daràlokaü ÷okàspadamiva kathaü neùyati sakhã // RUnm_8.122 // atha nàyikà-pràõa-saürakùà-prayatno, yathà- tvàm àyàntaü kathayasi mçùà kurvatã divyam ugraü mårcchàrambhe tava maõimayãü dar÷ayaty à÷u mårtim | vanye veõau dhvanti marutà karõa-rodhaü vidhatte rakùaty asyàþ katham api tanuü màdhavã yàdavendra // RUnm_8.123 // iti sakhã-kriyà-prakaraõam | athàsàm aparaþ ko'pi vi÷eùaþ punar ucyate | asamaü ca samaü ceti snehaü sakhyaü svapakùagàþ | kçùõe yåthàdhipàyàü ca vahantyo dvividhà matàþ // RUnm_8.124 // atha asama-snehàþ- adhikaü priya-sakhyàs tu harau tasyàü tatas tathà | vahantyaþ sneham asama-snehàs tu dvividhà matàþ // RUnm_8.125 // tatra harau snehàdhikàþ- ahaü harer iti svànte gåóhànabhimatiü gatàþ | anyatra kvàpy anàsaktyà sveùñàü yåthe÷varãü ÷ritàþ // RUnm_8.126 // manàg evàdhikaü snehaü vahantyas tatra màdhave | tad dåtyàdi-ratà÷ cemà harau snehàdhikà matàþ // RUnm_8.127 // yathà- na me cetasy anyad-vacasi punar anyaü katham api sthavãyàn mànas te sakhi mayi sukhaü prathayati | raves tàpeneva kùaõam udayatà yena janito bakàrer vaktrendu-cchavi-÷avalimà màü glapayati // RUnm_8.128 // yathà và- sura-kulam akhilaü praõamya mårdhnà pravaram amuü varam arthaye varàïgi | muhur abhimata-sevayà yathàhaü subala-sakhaü sukhayàmi ràdhikàü ca // RUnm_8.129 // yàþ pårvaü sakhya ity uktàs tàs tu snehàdhikà harau // RUnm_8.130 // atha priya-sakhyàü snehàdhikàþ- tadãyatàbhimàninyo yàþ snehaü sarvadà÷ritàþ | sakhyàm alpàdhikaü kçùõàt sakhã-snehàdhikàs tu tàþ // RUnm_8.131 // yathà- viramatu tava vçnde dåtya-càturya-caryà sahacari vinivçtya bråhi goùñhendra-sånum | viùama-viùadhareyaü ÷arvarã pràvçùeõyà katham iha giri-ku¤je bhãrur eùà praheyà // RUnm_8.132 // yathà và- vayam idam anubhåya ÷ikùayàma kuru cature saha ràdhayaiva sakhyam | priya-sahacari yatra bàóham anta- rbhavati hari-praõaya-pramoda-lakùmãþ // RUnm_8.133 // yàþ pårvaü pràõa-sakhya÷ ca nitya-sakhya÷ ca kãrtitàþ | sakhã-snehàdhikà j¤eyàs tà evàtra manãùibhiþ // RUnm_8.134 // atha sama-snehàþ- kçùõe sva-prya-sakhyàü ca vahantyaþ kam api sphuñam | sneham anyånatàdhikyaü sama-snehàs tu bhåri÷aþ // RUnm_8.135 // yathà- vinà kçùõaü ràdhà vyathayati samantàn mama mano vinà ràdhàü kçùõo ‘py ahaha sakhi màü viklavayati | janiþ sà me mà bhåt kùaõam api na yatra kùaõaduhau yugenàkùõor lihyàü yugapad anayor vaktra-÷a÷inau // RUnm_8.136 // tulya-pramàõakaü prema vayantyo'pi dvayor imàþ | ràdhàyà vayam ity uccair abhimànam upà÷ritàþ | parama-preùñha-sakhya÷ ca priya-sakhya÷ ca tà matàþ // RUnm_8.137 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau sakhã-bheda-prakaraõam ||8|| (9) atha hari-vallabhà-prakaraõam àsàü caturvidho bhedaþ sarvàsàü vraja-subhruvàm | syàt sva-pakùaþ suhçt-pakùas tañasthaþ pratipakùakaþ // RUnm_9.1 // suhçt-pakùa-tañasthau tu pràsaïgikatyoditau | dvau sva-pakùa-vipakùàkhyau bhedàv eva rasa-pradau // RUnm_9.2 // proktas tatra svapakùasya vi÷eùaþ pårvam eva hi | suhçt-pakùàdi-bhedànàü dig eva kila dar÷yate // RUnm_9.3 // tatra suhçt-pakùaþ- suhçt-pakùo bhaved iùña-sàdhako'niùña-bàdhakaþ // RUnm_9.4 // tatra iùña-sàdhakatvam, yathà- adyàkarõaya mad-giraü parijanair ebhiþ samaü ÷yàmale ràdhàyàs tvayi sauhçdaü sakhi jagac citteùu citrãyate | ullàsàd bhavad àkhyayà yad ani÷aü tasyàïgaràgas tayà sàndra÷ candraka-÷ekharasya samaye candrànvitaþ preùyate // RUnm_9.5 // aniùña-bàdhakatvaü, yathà- gãrbhir måóha-janasya khaõóitam atibhàõóãra-måle mudhà kiü gantàsmi tavodite balavatã ÷yàme pratãtir mama | nirvyàjaü baña-ràja-rodhasi vadhå-ve÷a-kriyodbhàsinã kaüsàriþ subalena goùñha-nagarã-vaihàsikaþ krãóati // RUnm_9.6 // atha tañasthaþ- yo vipakùa-suhçt-pakùaþ sa tañastha ihocyate // RUnm_9.7 // yathà- khedaü na vyasane tanoùi vahase nollàsam asyàþ ÷ubhe doùàõàü prakañãkçtau na hi dhiyaü dhatse guõànàm api | avyàkùipta-mano-gatiþ suvadane dveùeõa ràgeõa ca tvaü ÷yàme muni-vçttir atra satataü candràvalau dç÷yase // RUnm_9.8 // atha vipakùaþ- mitho-dveùã vipakùaþ syàd iùñahàniùñha-kàrakaþ // RUnm_9.9 // tatra iùñahantçtvaü, yathà- ràdhe tvat-padavã-nive÷ita-dç÷aü ku¤je hariü jànatã padmà tatra ninàya hanta kuñilà candràvalãü chadmanà | ity àkarõya mukunda sà subalataþ stabdhà tathàdya sthità dçùñvà nãla-pañãü tanau jañilayà pràtar yathà tarjità // RUnm_9.10 // atha aniùñha-kàritvaü, yathà- kutaþ padme putri kùiti-dhara-tañàd amba jañile vadhår dçùñvà kva nu ravi-niketasya purataþ | ciraü nàyàty eùà katham iva niruddhàtra hariõà tavàdhvànaü pa÷yaty ahaha bhavatã dhàvatu ruùà // RUnm_9.11 // chadmerùyà-càpalàsåyà-matsaràmarùa-garvitam | vyaktiü yàty ukti-ceùñàbhiþ pratipakùa-sakhãùv idam // RUnm_9.12 // tatra chadma, yathà- ÷rutvà kãcakam adri-mårdhni pa÷avaþ ÷yàmaü ca dçùñvàmbudaü dhàvantv adhiyaþ kathaü tvam api dhig dhãràdhikaü dhàvasi | ity uccair ançtottareõa taralàü prayàyya padmàm asau pràptà pa÷ya gçhaü karoti lalità ràdhà-prayàõe tvaràm // RUnm_9.13 // atha ãrùyà, yathà- udghañayya kuñilaü kaca-pakùaü devi dar÷ayasi kiü vana-màlàm | nãla-yaùñivad amuü mad-alinde lokayàli vana-màlinam eva // RUnm_9.14 // yathà và- nirbandha-pravaõena kaüsa-ripuõà pràg arpyamàõo'pi yaþ pràjyaü doùam avekùya nàyaka-maõau na svãkçto'bhån mayà | hàraþ samprati so'yam eva viùamo lubdhe kva labdhas tvayà dràgiùñho'py uraga-kùatàïguli-nibho duùñaþ sakhi tyajyatàm // RUnm_9.15 // atha càpalam- nàtmànaü vyathaya vçthà niku¤ja-madhye khadyoti dutim iha kurvatã saràgam | kçùõàbhre girivara-saïgate'nuråpà somàbhà vilàsitum atra vidyud eva // RUnm_9.16 // atha àsåyà- yad bhàõóãre tava sahacarã tàõóavaü sà vyatànãt padme ÷aivyà samajani na tat kasya vismàpanàya | sà cet tanvã prakçti-laóahà ÷ikùità càbhaviùya- nmanye sarvaü jagad api tataþ prekùayàmohayiùyat // RUnm_9.17 // atha matsaraþ- alaü cakre ràdhà-hçdayam uru-hàreõa hariõà srajà dhårteneyaü tava tu kavara-÷rãr avarayà | mano dvandvàtãtaü munivad avikalpaü ca dadhatã tathàpi tvaü mugdhe na vipina-vinodàd viramasi // RUnm_9.18 // atha amarùaþ- sphuñadbhir iva korakair alaghubhi÷ ca gu¤jà-phalia- rmayàdya viracayya yan-muraharàya vi÷ràõitam | tvayàtra pakhi ràdhikà÷ravasi vãkùya tat-kuõóalaü manaþ svam udaghàñi yat tad atilàghavàyaiva naþ // RUnm_9.19 // atha garvitam- ahaïkàro'bhimàna÷ ca darpa uddhasitaü tathà | mada auddhatyam ity eùa garvaþ ùoóhà nigadyate // RUnm_9.20 // atra ahaïkàraþ- ahaïkàraþ paràkùepaþ svapakùa-guõa-varõanàt // RUnm_9.21 // yathà- àkà÷e ruci-lavam indra-nãla-÷obhe somàbhà janayati tàvad-asphuña-÷rãþ | netràõàü timira-harà vareõya-dãptiþ sà yàvan na hi vçùabhànujàbhyudeti // RUnm_9.22 // abhimànaþ- abhimàno nija-premotkarùàkhyànaü tu bhaïgitaþ // RUnm_9.23 // tatra kçùõe svapakùa-premàkhyànaü, yathà- tvaü dhãra-dhãþ phaõi-hrade hari-jhampa-gàthàü niùkampam eva yad iyaü gadituü pravçttà | tatrànuùaïgikatayàpy udite kadambe vakùaþ pinaùñi rudatã taralà sakhã me // RUnm_9.24 // svapakùe kçùõa-premàkhyànaü, yathà- dhanyàsi kçùõa-kara-kalpita-patra-vallã ramàlikà viharase mada-mantharàïgã | hà va¤citàsmi kalite lalità-mukhendau jàóyaü sa yàty akhila-÷ilpa-dhurandharo'pi // RUnm_9.25 // darpaþ- garvam àcakùate darpaü vihàrotkarùa-såcakam // RUnm_9.26 // yathà- vidmaþ puõyavatã-÷ikhàmaõim iha tvàm eva harmye yayà nãyante ÷aradindu-dhàma-dhavalàþ svàpotsavena kùapàþ | ko'yaü naþ phalati sma karma-viñapã vçndàñavã-kandare ÷yàmaþ ko'pi karã karoti hçdayonmàdena nidrà-kùayam // RUnm_9.27 // uddhasitam- upahàso vipakùasya sàkùàd uddhasitaü bhavet // RUnm_9.28 // yathà- noccair niþ÷vasihi prasãda parame mu¤ca grahaü durlabhe mlàniü te sakhi vãkùya hanta kçpayà mac-cittam uttàmyati | baddhaþ pa÷ya vibhaïgure'tra lalità-vàg-vàguràóambare jànãte na kila svam eva sarale ÷yàmaþ kuraïgã-patiþ // RUnm_9.29 // madaþ- sevàdy-utkarùakçd garvo mada ity abhidhãyate // RUnm_9.30 // yathà- jagati lalite dhanyà yåyaü sugandhibhir adbhutai- raviraviratiü yàbhiþ puùpair amãbhir upàsyate | bata vidhi-va÷àj jàtaü vanya-sraji vyasanaü tathà dalam api na naþ kàtyàyanyai yathà pari÷iùyate // RUnm_9.31 // auddhatyam- spaùñaü svotkçùñatàkhyànam auddhatyam iti kãrtyate // RUnm_9.32 // yathà- kas tàvad vraja-maõóale sa valate gàndharvikà spardhatàü sàrdhaü hanta janena yena jagatã-jaïghàla-kãrti-dhvajà | kulyàyàþ kçpaõàvalãùu kçpayà kàmaü dravac-cetaso yasyàþ preraõayà kùaõaü bhavati vaþ padme niùevyo hariþ // RUnm_9.33 // kiü ca- ÷liùñokti÷ ca kvacit tàsàü nindà-garbhopajàyate // RUnm_9.34 // yathà- govindàhita-maõóanà vidhuratàvàpti-prasaïgojjhità dakùànalpa-kalà vayo-ghana-ruciü tanvà muhus tanvatã | sarvànuttama-sàdhu-tàpada-kçtir bhavye bhavatyàþ sakhã nàsau bhàgya-bharàt kadàpi viratiü pràpnoti saudàminã // RUnm_9.35 // yathà và- samasta-jana-locanotsava-vinoda-niùpàdinã vilakùaõa-gati-kriyà-vicalitàïga-hàra-sthitiþ | nirasya haritàlajaü ruci-taraïgam àtmorjitaiþ sakhã nañati te rasa-skhalitam atra khelàvatã // RUnm_9.36| yàs tu yåthàbhinàthàþ syuþ sàkùàn nerùyanti tàþ sphuñam | vipakùàya sva-gàmbhãrya-maryàdàdi-guõodayàt // RUnm_9.37 // yathà- vipakùa-ramaõã-sakhãü pi÷unitorugarvacchañàü vilokya kila maïgalà virala-hàsa-phenojjvalam | tatàna tam anàkulaü vinaya-nirjharaü yena sà nije tarasi majjità sapadi lajjità vivyathe // RUnm_9.38 // vipakùa-yåtha-nàthàyàþ purataþ prakañaü na hi | jalpanti laghavaþ serùyaü pràya÷aþ prakharà api // RUnm_9.39 // yathà- diùñyà dustarato mad-ukti-nigaóàn muktàsi mugdhe kùaõà- dabhyarõe vçùabhànujà vijayate yad bhànujàyàs tañe | nàtathyaü prathayàmi devy api giràü vàg-dyåta-kelãùu me nirdhåta-pratibhodgamà bhagavatã lajjàrõave majjati // RUnm_9.40 // hari-priya-jane bhàvà dveùàdyà nocità iti | ye vyàharanti te j¤eyà apårva-rasikàþ kùitau // RUnm_9.41 // yathà và- sammohanasya kandarpa-vçndebhyo'py agha-vidviùaþ | mårto narma-priya-sakhaþ ÷çïgàro vartate vraje // RUnm_9.42 // kùipen mitho vijàtãya-bhàvayor eùa pakùayoþ | ãrùyàdãn svaparivàràn yoge sva-preùñha-tuùñaye | ataeva hi vi÷leùe snehas tàsàü prakà÷ate // RUnm_9.43 // yathà lalita-màdhave (3.39)- sàndraiþ sundari vçnda÷o hari-pariùvaïgair idaü maïgalaü dçùñaü te hata-ràdhayàïgam anayà diùñyàdya candràvali | dràg enàü nihitena kaõñham abhitaþ ÷ãrõena kaüsa-dviùaþ karõottaüsa-sugandhinà nija-bhuja-dvandvena sandhukùaya // RUnm_9.44 // yåthe÷àyàþ sva-pakùàdi-bheda-hetur athocyate | bhàvasya sarvathaivàtra sàjàtye syàt sapakùatà // RUnm_9.45 // manàg etasya vaijàtye suhçt-pakùatvam ãritam | sàjàtyasya tathàlpatve sati j¤eyà tañasthatà | sarvathà khalu vaijàtye ni÷cità pratipakùatà // RUnm_9.46 // mitho-bhàvasya vaijàtye na bhàvo rocate mithaþ | arocakatayaivàyam akùàntiü janayet paràm // RUnm_9.47 // yathà- yà madhyastha-padena saïkulatarà ÷uddhà prakçtyà jaóà vaidagdhã-nalinã-nimãlana-pañur doùàntarollàsinã | à÷àyàþ sphuraõaü harer janayituü yuktàtra candràvalã sàpi syàd iti locayan sakhi janaþ kaþ soóhum ãùñe kùitau // RUnm_9.48 // ùoóa÷yàs tvam uóor vimu¤ca sahasà nàmàpi vàmà÷aye tasyà durvinayair muner api manaþ ÷àntàtmanaþ kupyati | dhig goùñhendra-sute samasta-guõinàü maulau vrajàbhyarcite pàdànte patite'pi naiva kurute bhrå-kùepam apy atra yà // RUnm_9.49 // yatra syàn nija-bhàvasya pràyas tulya-pramàõatà | pakùaþ sa eva maitràya vidveùàya ca yujyate // RUnm_9.50 // nàü÷o'py anyatra ràdhàyàþ premàdi-guõa-sampadàm | rasenaiva vipakùàdau mithaþ sàmyam ivàrpyate // RUnm_9.51 // bhàvasyàtyantikàdhikye sàjàtyaü sarvathà dvayoþ | tathà tulya-pramàõatvam evaü pràyaþ sudurghañam // RUnm_9.52 // syàc ced ghåõàkùra-nyàyàt suhçttaiveha sammatà | rasa-svabhàvàd atràpi vaipakùyam iti kecana // RUnm_9.53 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau hari-vallabhà -prakaraõam ||9|| (10) atha uddãpana-vibhàva-prakaraõam atha vibhàveùåddãpanàþ- uddãpana-vibhàvà hares tadãya-priyàõàü ca | kathità guõa-nàma-carita-maõóana-sambandhinas tañasthà÷ ca // RUnm_10.1 // tatra guõàþ- guõàs tridhà mànasà syur vàcikàþ kàyikàs tathà // RUnm_10.2 // tatra mànasàþ- guõàþ kçtaj¤atà-kùànti-karuõàdyàs tu mànasàþ // RUnm_10.3 // yathà- va÷am alpikayàpi sevayàmum vihite'py àgasi duþsahe smitàsyam | para-duþkha-lave'pi kàtaraü me harim udvãkùya manas tanoti tçùõàm // RUnm_10.4 // atha vàcikàþ- vàcikàs tu guõàþ proktàþ karõànandakatàdayaþ // RUnm_10.5 // yathà- karõàpahàri-varõàm a÷ruta-cara-màdhurãbhir abhyastàm | àli rasàlàü màdhava- vàcaü nàcamya tçpyàmi // RUnm_10.6 // atha kàyikàþ- te vayo råpa-làvaõye saundaryam abhiråpatà | màdhuryaü màrdavàdyà÷ ca kàyikàþ kathità guõàþ // RUnm_10.7 // tatra vayaþ- vaya÷ caturvidhaü tv atra kathitaü madhure rase | vayaþ-sandhis tathà navyaü vyaktaü pårõam iti kramàt // RUnm_10.8 // vayo-mukhà guõàþ pårva-muktàþ ke÷ava-saü÷rayàþ | tena te'tra pravakùyante pràya÷as tat-priyànugàþ // RUnm_10.9 // tatra vayaþ-sandhiþ- bàlya-yauvanayoþ sandhir vayaþ-sandhir itãryate // RUnm_10.10 // sa kçùõasya, yathà- yàntã ÷yàmalatàü vimucya kapi÷a-cchàyàü smara-kùmàpate- radyàj¤àlipi-varõa-païkti-padavãm àpnoti romàvalã | và¤chaty ucchalitaü manàg abhinavàü tàruõya-nãra-cchañàü labdhvà ki¤cid adhãram akùi-÷aphara-dvandvaü ca kaüsadviùaþ // RUnm_10.11 // tan-màdhuryam- da÷àrdha-÷ara-lubdhakaü calam avekùya lakùyecchayà vi÷antam iha sàmprataü bhavad-råpàïga-÷çïgopari | sadà÷ru-nikarokùità vraja-mahendra vçndàvane kuraïga-nayanàvalã dara-pariplavatvaü gatà // RUnm_10.12 // tat-priyàõàü, yathà- vàdyaü kiïkiõim àharaty upacayaü j¤àtvà nitambo guõã svasya dhvaüsam avetya vaùñi balibhir yogaü hrasan-madhyamam | vakùaþ sàdhu-phala-dvayaü vicinute ràjopahàra-kùamaü ràdhàyàs tanu-ràjyam a¤cati nave kùauõã-patau yauvane // RUnm_10.13 // tan-màdhuryam- à÷àste patituü kañàkùa-madhupo mandaü dçg-indãvare ki¤cid vrãóa-visàïkuraü mçgayate ceto-maràlàrbhakaþ | narmàlàpa-madhu-cchañàdya vadanàmbhoje tavodãyate ÷aïke sundari màdhavotsava-karãü kà¤cid da÷àm a¤casi // RUnm_10.14 // atha navyam- darodbhinna-stanaü ki¤cic-calàkùaü manthara-smitam | manàg abhisphurad-bhàvaü navyaü yauvanam ucyate // RUnm_10.15 // yathà- uraþ stokocchånaü vacanam udayad-vakrima-lavaü davodghårõà dçùñir jaghana-tañam ãùad ghanataram | manàg vyaktà romàvalir apacitaü ki¤cid udaraü hareþ sevaucityaü tava suvadane vindati vayaþ // RUnm_10.16 // tan-màdhuryam- vàraü vàraü vicarasi harer adya vi÷ràma-vedyà- mudbhràntàsi sphurati pavane tad vapur gandha-bhàji | bàle netre vikirasi muhur naicikãnàü padavyàü bhàvàgnis te sphuñam iha mano-dhàmni dhåmàyito'sti // RUnm_10.17 // atha vyaktam- vakùaþ pravyakta-vakùojaü madhyaü ca suvali-trayam | ujjvalàni tathàïgàni vyakte sphurati yauvane // RUnm_10.18 // yathà- rathàïga-mithunaü navaü prakañayaty uroja-dyuti- rvyanakti yugalaü dç÷oþ ÷aphara-vçttim indràvali | bibharti ca bali-trayaü tava taraïga-bhaïgodgamaü tvam atra sarasãkçtà taruõima-÷riyà ràjasi // RUnm_10.19 // tan-màdhuryam- bhràjante varadanti-mauktika-gaõà yasyollikhadbhir nakhaiþ kùiptàþ puùkara-màlayàvçta-rucaþ ku¤jeùu ku¤je÷v amã | ÷auñãryàbdhir uroja-pa¤jara-tañe saüve÷ayantyà kathaü sa ÷rãmàn hariõekùaõe harir abhån netreõa baddhas tvayà // RUnm_10.20 // atha pårõam- nitambo vipulo madhyaü kç÷am aïgaü vara-dyuti | pãnau kucàv uru-yugmaü rambhàbhaü pårõa-yauvane // RUnm_10.21 // yathà- dç÷or dvandvaü vakràü harati ÷apharollàsa-laharã- makhaõóaü tuõóa-÷rãr vidhu-madhurimàõaü damayati | kucau kumbha-bhràntiü muhur avikalàü kandalayata- stavàpårvaü lãlàvati vayasi pårõe vapur abhåt // RUnm_10.22 // tan-màdhuryam- na vitrastà kà te pratiyuvatir àsãn mukha-rucà dadhàra staimityaü praõaya-ghana-vçùñyà tava na kà | vraje ÷iùyà kàbhån na hi tava kalàyàm iti hare- rniku¤ja-svàràje tvam asi rasike pañña-mahiùã // RUnm_10.23 // tàruõyasya navatve'pi kàsà¤cid vraja-subhruvàm | ÷obhà-pårti-vi÷eùeõa pårõateva prakà÷ate // RUnm_10.24 // atha råpam- aïgàny abhåùitàny eva kenacid bhåùaõàdinà | yena bhåùitavad bhàti tad råpam iti kathyate // RUnm_10.25 // yathà dàna-keli-kaumudyàü (22)- trapate vilokya padmà lalite ràdhàü vinàpy alaïkàraü | tad alaü maõimaya-maõóana- maõóala-racanà-prayàsena // RUnm_10.26 // yathà và vidagdha-màdhave (7.48)- nãtaü te punar uktatàü bhramarakaiþ kastårikà-patrakaü netràbhyàü viphalãkçtaü kuvalaya-dvandvaü ca karõàpitam | hàra÷ ca smita-kànti-bhaïgibhir alaü piùñànupeùãkçtaþ kiü ràdhe tava maõóanena nitaràm aïgair asi dyotità // RUnm_10.27 // atha làvaõyam- muktàphaleùu chàyàyàs taralatvam ivàntarà | pratibhàti yad aïgeùu làvaõyaü tad ihocyate // RUnm_10.28 // yathà- jagad-amala-rucir vicitya ràdhe vyadhita vidhis tava nånam aïgakàni | maõimaya-mukuraü kuraïga-netre kiraõa-gaõena vióambayanti yàni // RUnm_10.29 // yathà và- ÷çõu sakhi tava karõe varõayàmy atra nãcai- rviracaya mukha-candraü mà vçthàràd vivarõam | iyam urasi muràrer asti nànyà mçgàkùã marakata-mukuràbhe biimbitàsi tvam eva // RUnm_10.30 // atha saundaryam- aïga-pratyàngakànàü yaþ sannive÷o yathocitam | susliùña-sandhi-bandhaþ syàt tat saundaryam itãryate // RUnm_10.31 // yathà- akhaõóendos tulyaü mukham uru-kuca-dyotitam uro bhujau srastàv aüse kara-parimitaü madhyam abhitaþ | parisphàrà ÷roõã krama-laghima-bhàg åru-yugalaü tavàpårvaü ràdhe kim api kamanãyaü vapur abhåt // RUnm_10.32 // atha abhiråpatà- yadàtmãya-guõotkarùair vastv anyan nikaña-sthitam | sàråpyaü nayati pràj¤air àbhiråpyaü tad ucyate // RUnm_10.33 // yathà- magnà ÷ubhre da÷ana-kiraõe sphàñikãva sphurantã lagnà ÷oõe kara-sarasije padmàragãva gauri | gaõóopànte kuvalaya-rucà vaindra-nãlãva jàtà såte ratna-traya-dhiyam asau pa÷ya kçùõasya vaü÷ã // RUnm_10.34 // yathà và-- vakùoje tava campaka-cchavim avaùñambhoru-kumbhopame ràdhe kokanada-÷riyaþ karatale sindårataþ sundare | dràg indindira-bandhureùu cikureùv indãvaraàbhàü vahan nakaþ kairava-korako vitanute puùpa-trayã-vibhramam // RUnm_10.35 // atha màdhuryam- råpaü kim apy anirvàcyaü tanor màdhuryam ucyate // RUnm_10.36 // yathà- kim api hçdayam abhra-÷yàmalaü dhàma rundhe dç÷am ahaha viluõñhaty àïgikã kàpi mudrà | cañulayati kula-strã-dharma-caryàü bakàreþ sumukhi nava-vivartaþ ko'py asau màdhurãõàm // RUnm_10.37 // atha mardavam-- màrdavaü komalasyàpi saüspar÷àsahatocyate | uttamaü madhyamaü proktaü kaniùñhaü ceti tat tridhà // RUnm_10.38 // tatra uttamam- abhinava-nava-màlikàm ayaü sà ÷ayana-varaü ni÷i ràdhikàdhi÷i÷ye | na kusuma-pañalaü daràpi jaglau tad-anubhavàt tanur eva sa-vraõàsãt // RUnm_10.39 // madhyamaü, yathà- citraü dhaniùñhe tanu-vàsaso'pi cãnasya pãna-stani saïgamena | lipteva te lohita-candanena mårtir bindunà sakhi lohitàsãt // RUnm_10.40 // kaniùñhaü, yathà rasa-sudhàkare (1.186f)- àmodam àmodanam àdadhànaü nilãna-nãlàlaka-ca¤carãkam | kùaõena padmà-mukha-padmam àsãt tviùà raveþ komalayàpi tàmram // RUnm_10.41 // atha nàma, yathà- taña-bhuvi ravi-putryàþ pa÷ya gauràïgi raïgã sphurati sakhi kuraïgã-maõóale kçùõasàraþ | iti bhavad-abhidhànaü ÷çõvatã sà mad-uktau sutanur atanu-ghårõà-påra-pårõà babhåva // RUnm_10.42 // atha caritam- anubhàvà÷ ca lãlà cety ucyate caritaü dvidhà | agre'nubhàvà vaktavyà lãleyaü kathyate'dhunà // RUnm_10.43 // lãlà syàc càru-vikrãóà tàõóavaü veõu-vàdanam | godohaþ parvatoddhàro gohåtir gamanàdikà // RUnm_10.44 // atha càru-vikrãóà- ràsa-kandåka-khelàdyà càru-krãóàtra kãrtità // RUnm_10.45 // tatra ràsaþ- taü vilàsavati ràsa-maõóale puõóarãka-nayanaü suràïganàþ | prekùya sambhçta-vihàra-vibhramaü babhramur madana-sambhramormibhiþ // RUnm_10.46 // kandåka-krãóà- aruõa-ruci-mudasya kùepiõãü ku¤citàgràü sarabhasam abhidhàvan vibhramad-dãrgha-veõiþ | viracayati mukundaþ kandukàndola-nçtya- dvipula-nayana-bhaïgã-vibhramaþ kautukaü naþ // RUnm_10.47 // tàõóavam- pracala-pracalàka-kuõóalo'yaü sva-suhçn-maõóala-carcarã-parãtaþ | harir adya nañan pataïga-putrã- taña-raïge mama raïgam àtanoti // RUnm_10.48 // veõu-vàdanaü, yathà lalita-màdhave (4.27)- jaïghàdhas-taña-saïgi-dakùiõa-padaü ki¤cid vibhugna-trikam- sàci-stambhita-kandharaü sakhi tiraþ-sa¤càri-netrà¤calam | vaü÷ãü kuñmalite dadhànam adhare lolàïgulã-saïgatàü riïgad-bhrå-bhramaraü varàïgi paramànandaü puraþ svãkuru // RUnm_10.49 // go-doho, yathà padyàvalyàü (262)- aïguùñhàgrima-yantritàïgulir asau pàdàrtha-nãruddha-bhå- ràrdrãkçtya payodharà¤calam alaü sadyaþ payo-bindubhiþ | nyag-jànu-dvaya-madhya-yantrita-gahñã-vaktràntaràla-skhala- ddhàràdhvàna-manoharaü sakhi payo gàü dogdhi dàmodaraþ // RUnm_10.50 // parvatoddhàraþ- udyamya kandukita-manda-rasodaràdriü savyaü karaü kañim anu sthagayann asavyam | smerànana÷ cala-dçg-a¤cala-ca¤carãka- ÷cittàmbujaü mama hari÷ cañulãcakàra // RUnm_10.51 // gohåtiþ- pi÷aïgi maõika-stani praõata-÷çïgi piïgekùaõe mçdaïga-mukhi dhåmale ÷abali haüsi vaü÷ã-priye | iti sva-surabhã-kulaü muhur udãrõa-hãhã-dhvani- rvidåra-gatam àhvayan harati hanta cittaü hariþ // RUnm_10.52 // gamanam- anupama-madamandàndoli-dor-argala-÷rãþ sura-gaja-guru-garva-stambhi-gambhãra-keliþ | sahacari dara-ca¤cac-càru-cåóà-rucir màü madayati gati-mudrà-màdhurã màdhavasya // RUnm_10.53 // atha maõóanam- caturdhà maõóanaü vàso-bhåùà-màlyànulepanaiþ // RUnm_10.54 // atha vastraü, yathà- ambaraü racita-dhairya-saüvaraü ramyam ambara-maõi-prabhojjvalam | subhru kiü na hi kañãra-maõóale puõóarãka-nayanasya pa÷yasi // RUnm_10.55 // yathà và- amala-kamala-ràga-ràgam etat tava jayati sphuñam adbhutaü dukålam | mama hçdi nija-ràgam atra ràdhe dadhad api yad dviguõaü babhåva raktam // RUnm_10.56 // bhåùà, yathà- praharatu hariõà kadamba-puùpaü priya-sakhi ÷ekharitaü yad aïgajàstram | bata katham amunàvataüsito'sau mama hçdi bidhyati nãlakaõñha-pakùaþ // RUnm_10.57 // yathà và- hàreõa tàra-dyutinà kapolaþ preïkholinà kuõóalayor yugena | uttuïga-bhàsà kanakàïgadena màü làliteyaü lalità dhinoti // RUnm_10.58 // màlyànulepane, yathà rasa-sudhàkare (1.86)- àloklair anumãyate madhukaraiþ ke÷eùu màlya-grahaþ kàntiþ kàpi kapolayoþ prathayate tàmbålam antargatam | aïgànàm anubhåyate parimalair àlepana-prakriyà veùaþ ko'pi vidagdha eùa sudç÷aþ såte sukhaü cakùuùoþ // RUnm_10.59 // yathà và- anaïga-ràgàya babhåva sadya- stavàïga-ràgo'pi kim aïganàsu | uddàma-bhàvàya tathà kim àsãd dàmàpi dàmodara tàvakãnam // RUnm_10.60 // atha sambandhinaþ- lagnàþ sannihità÷ ceti dvidhà sambandhino matàþ // RUnm_10.61 // tatra lagnàþ- vaü÷ã-÷çïgã-ravau gãtaü saurabhyaü bhåùaõa-kvaõaþ | padàïkàdyà vipa¤cyàdi-nikvàõàþ ÷ilpa-kau÷alam | ity àdayo'tra kathità lagnàþ sambandhino budhaiþ // RUnm_10.62 // tatra vaü÷ã-ravo, dànakeli-kaumudyàü (32)- veõor eùa kala-svanas taru-latà-vyàjçmbhaõe dohadaü sandhyà-garja-bharaþ pika-dvija-kuhu-svàdhyàya-pàràyaõe | àbhãrendu-mukhã-smarànala-÷ikhotseke salãlànilo ràdhà-dhairya-dharàdharendra-damane dambhohlir unmãlati // RUnm_10.63 // yathà và rasa-sudhàkare (1.100) [padyàvalyàü (246)]- màdhavo madhura-màdhavã-latà- maõóape pañu-rañan-madhuvrate | saüjagau ÷ravaõa-càru gopikà- màna-mãna-vaói÷ena veõunà // RUnm_10.64 // kçùõa-vaktrendu-niùñhyåtaü muralã-ninadàmçtam | uddãpanànàü sarveùàü madhye pravaram ãryate // RUnm_10.65 // ÷çïgã-ravaþ- kaüsàràteþ pibatu muralã tasya sad-vaü÷a-janmà sà vaktrenduü sphuñam akuñilà pa¤camodgàra-gurvã | àsvàdyàmuü tvam api viùamà bhaïguràïgàra-kàlã tuïgaü ÷çïgi dhvanasi yad idaü tat tu duþkhàkaroti // RUnm_10.66 // atha gãtam- mànànalaü me ÷amayan samiddhaü gànàmçtaü varùati kçùõa-meghaþ | mà krudhya vàtyàsi sakhi prasãda dåre nayàmuü nija-vibhrameõa // RUnm_10.67 // saurabham- milati parimalormiþ kasya roma-÷riyàsau mama tanu-latikàyàü kurvatã kuómalàni | sakhi viditam ihàgre màdhavaþ pràduràsãd bhuvi surabhitayà yaþ khyàtim aïgãkaroti // RUnm_10.68 // yathà và- madayati hçdayaü kim apy akàõóe mama yad idaü nava-saurabhaü varãyaþ | tad iha kusuma-saügrahàya ràdhà ÷ikhari-tañe ÷ikhara-dvijà vive÷a // RUnm_10.69 // bhåùaõa-kvaõaþ- kalahaüsa-nàdam iha haüsa-gàminã ni÷amayya haüsa-duhitus tañàntare | tava nåpura-dhvani-dhiyà pariplavà kalasãü na veda ÷irasa÷ cyutàm api // RUnm_10.70 // yathà và lalita-màdhave (1.51)- madhurima-laharãbhiþ stambhayaty ambare yà smara-mada-sarasànàü sàrasànàü rutàni | iyam udayati ràdhà-kiïkinã-jhaïkçtir me hçdi pariõamayantã vikriyàóambaràõi // RUnm_10.71 // padàïkàdyàþ, yathà dàna-keli-kaumudyàü (13)- pada-tatibhir alaü kçtojjvaleyaü dhvaja-kuli÷àïku÷a-païkajàïkitàbhiþ | nakhara-luñhita-kuñmalàvanàlã kim api dhinoti dhunoti càntaraü me // RUnm_10.72 // vipa¤cã-nikvàõo, yathà lalita-màdhave (1.36)- smara-keli-nàñya-nàndãü ÷abda-brahma-÷riyaü muhur duhatã | vahati mudaü mama mahatã- miha mahità ÷yàmalà-mahatã // RUnm_10.73 // ÷ilpa-kau÷alaü, yathà- vara-kusuma-nive÷a-prakriyà-sauùñhavena prakañita-hari-÷ilpà pañña-såtrojjvala-÷rãþ | hçdi vinihita-kampà nirmimãte srag eùà ni÷ita-÷ara-parãta-smàra-tuõãr a÷aïkàm // RUnm_10.74 // atha sannihitàþ- nirmàlyàdyàþ sannihità barha-gu¤jàdri-dhàtavaþ | naicikãnàü samudayo laguóã-veõu-÷çïgãkàþ // RUnm_10.75 // tat-preùñha-dçùñir godhålir vçndàraõyaü tad-à÷ritàþ | govardhano ravisutà tathà ràsa-sthalàdayaþ // RUnm_10.76 // tatra nirmàlyàdyàþ, yathà vidagdha-màdhavàdau (2.42)- aïgottãrõa-vilepanaü sakhi samàkçùñi-kriyàyàü maõi- rmantro hanta muhur va÷ãkçti-vidhau nàmàsya vaü÷ã-pateþ | nirmàlya-srag iyaü mahauùadhir iha svàntasya sammohane nàsàü kas tisçõàü gçõàti paramàcintyàü prabhàvàvalãm // RUnm_10.77 // yathà và lalita-màdhave (6.26)- dukåle'smin kàrtasvara-mahasi vistàrita-dç÷o vapuþ kiü te phullair vahati tulanàü nãpa-kusumaiþ | truñantãbhiþ kiü và sphañika-maõi-màlàbhir upamàü labhante'mã kùàmodari nayanayos toya-pçùatàþ // RUnm_10.78 // atha barha-gu¤je, yathà vidagdha-màdhave (2.16)- agre vãkùya ÷ikhaõóa-khaõóam aciràd utkampam àlambate gu¤jànàü ca vilokanàn muhur asau sàsraü parikro÷ati | no jàne janayann apårva-nañana-krãóà-camatkàritàü bàlàyàþ kila citta-bhåmim avi÷at ko ‘yaü navãna-grahaþ // RUnm_10.79 // adri-dhàtur, yathà- àbhãra-vçndàdhipa-nandanasya kaevaràlaïkaraõojjvala-÷rãþ | kùiptendra-gopàü÷ur apàü÷ulo'yaü tanoti ràgaü mama dhàtu-ràgaþ // RUnm_10.80 // naicikã-samudayo, yathà- sandhyà-dyote vilasati gatàþ prekùya goùñha-prakoùñhe hambàrabhonmukharita-mukhã-naicikãs tvad-vihãnàþ | anta÷-cintà-culukita-matir yàdavendràdya mandà kaùñaü candràvalir iha kathaü pràõa-bandhaü karotu // RUnm_10.81 // laguóã, yathà- viùñabhya yàü bhuvi puraþ ÷ikharàrpitena vinyasta-càru-cibukena kara-dvayena | dãvyan harir giri-tañe mudam àdadhàn naþ sà hanta yasñir adhunà hçdayaü pinaùñi // RUnm_10.82 // veõur, yathà- hçdi nyastà vaü÷ã tad-adhara-sudhà-bhàg iti mayà durantaü vi÷leùa-jvara-garalam asyàþ ÷amayitum | vitene sà tårõaü ÷ata-guõam idaü yàdava-pate virakto yatre÷as tam iha na hi và kaþ praharati // RUnm_10.83 // ÷çïgikà, yathà- valitaü vilocanàgre, ÷avalaü dhåribhir idaü balàvaraja | balavat kuvalaya-nayanàs tava gavalaü kavalayaty adya // RUnm_10.84 // tat-preùñha-dçùñir, yathà- sakhi mçgamada-lekhayà vi÷àkhà- hçdi makarãr api ràdhikà likhantã | subalam avakalayya ghårõitàgre pulakavatã vana-màlinaü lilekha // RUnm_10.85 // yathà và lalita-màdhave (6.43)- nikhila-suhçdàm arthàrambhe vilambita-cetasà masçõita-÷ikho yaþ pràptodbhåd manàg iva màrdavam | sa khalu lalitàsàndrasrehaprasaïga-ghanãbhavan punar api balàd indhe ràdhà-viyoga-mayaþ ÷ikhã // RUnm_10.86 // godhålir, yathà uddhava-sande÷e (37)- à-pratyåùàd api sumanasàü vãcibhir grathyamànà dhatte nàsau sakhi katham aho vaijayantã samàptim | dhinvan gopã-nayana-÷ikhinaþ vyoma-kakùàm jagàhe so'yaü mugdhe nivióa-dhavalo dhåli-cakràmbuvàhaþ // RUnm_10.87 // vçndàraõyaü, yathà tatraiva (83)- à÷à-pà÷aiþ sakhi nava-navaiþ kurvatã pràõa-bandhaü jàtyà bhãruþ kati punar ahaü vàsaràõi kùayiùye | ete vçndàvana-viñapinaþ smàrayantaþ vilàsàn utphullàs tàn mama kila balàn marma nirmålayanti // RUnm_10.88 // tad-à÷ritàþ- tad-à÷rityàþ khagà bhçïgà mçgàþ ku¤jà latàs tathà | tulasã karõikàra÷ ca kadambàdyà÷ ca kãrtitàþ // RUnm_10.89 // tatra khagàþ, yathà lalita-màdhave (10.16)- kas tàn pa÷yan bhavad-upahçta-snigdha-pi¤chàvataüsàn kaüsàràte na khalu ÷ikhinaþ khidyate goùñhavàsã | unmãlantaü nava-jaladharaü nãlam adyàpi matvà ye tvàm antar-mudita-matayas tanvate tàõóavàni // RUnm_10.90 // bhçïgàþ, yathà- vçndàvane ÷ravasi ye ninadaü vipa¤cã- niùñhyuta-pa¤cama-manoharam àharantaþ | te ùañpadàþ kuli÷a-ghaññana-ghoram etaü daive virodhini bhavanti na ke vipakùàþ // RUnm_10.91 // mçgàþ, yathà tatraiva- hari hari bhavatãbhiþ svàntahàrã hariõyo harir iha kim apàïgàtithya-saïgã vyadhàyi | yad anuraõita-vaü÷ã-kàkalãbhir mukhebhyaþ sukha-tçõa-kavalà vaþ sàmilãóhàþ skhalanti // RUnm_10.92 // ku¤jàþ, yathà uddhava-sande÷e (125)- labdhàndolaþ praõaya-rabhasàd eùa tàmrauùñhi namraþ pramlàyantãü kim api bhavatãm yàcate nanda-sånuþ | premoddàma-pramada-padavã sàkùiõã ÷aila-kakùe draùñavyà te katham api na sà màdhavã ku¤ja-vãthã // RUnm_10.93 // latàdir, yathà padyàvalyàü (295)- tulasi vilasasi tvaü malli jàtàsi phullà sthala-kamalini bhçïge saïgatàïgã vibhàsi | kathayata bata sakhyaþ kùipram asmàsu kasmin vasati kapaña-kandaþ kandare nanda-sånuþ // RUnm_10.94 // karõikàro, yathà lalita-màdhave (7.15)- ràsàt tirohita-tanuþ sakhi yasya puùpai÷ cåóàü cakàra cikure mama pi¤cha-cåóaþ | kåle kalinda-duhitur dhçta-kandalo'yaü màü dandahãti sa muhur nava-karõikàraþ // RUnm_10.95 // kadambo, yathà- sakhi ropito dvipatraþ ÷atapatràkùeõa yo vraja-dvàri | so'yaü kadamba-óimbhaþ phullo vallava-vadhås tudati // RUnm_10.96 // govardhano, yathà lalita-màdhave (3.42)- govardhana tvam iha gokula-saïgi-bhåmau tuïgaiþ ÷irobhir abhipadya nabho vibhàsi | tenàvalokya haritaþ parito vadà÷u kutràdya vallava-maõiþ khalu khelatãti // RUnm_10.97 // ravi-sutà, yathà padyàvalyàm (368)- mathurà-pathika muràrer upageyaü dvàri vallavã-vacanam | punar api yamunà-salile kàliya-garalànalo jvalati // RUnm_10.98 // ràsa-sthalã, yathà- goùñhàd apy avalokya màna-÷ikharocchràya-÷riyà dårataþ sadyaþ khedini citta-catvara-tañe vaü÷ã-vañenàrpità | kurvàõà hçta-vçttim indriya-gaõaü sà yàdavendràya te kaùñaü ràsa-vihàra-bhur viharati pràõaiþ kuraïgã-dç÷àm // RUnm_10.99 // atha tañasthàþ- tañasthà÷ candrikà-megha-vidyuto màdhavas tathà | ÷arat-pårõa-sudhàü÷u÷ ca gandhavàha-khagàdayaþ // RUnm_10.100 // tatra candrikà, yathà rasa-sudhàkare (1.87)- duràsade candrikayà sakhã-gaõai- rlatàli-ku¤je lalità nigåhità | cakora-ca¤cu-cyuta-kaumudã-kaõaü kuto'pi dçùñvà bhajati sma mårcchanàm // RUnm_10.101 // megho, yathà rasa-sudhàkare (?)- vàsaþ pãtaü kutukini kutaþ kutra barhaü madàndhe kaüsàrir và kva nu sakhi mudhà sambhramàn mà prayàhi | pa÷yottuïge kùaõa-ruci-ghañàliïgità ÷aila-÷çïge navyaþ ÷akraü dadhad udayate kàrmucaü vàr-mug eùaþ // RUnm_10.102 // vidyut, yathà rasa-sudhàkare (1.98)- varùàsu tàsu kùaõa-ruk-prakà÷à- dgopàïganà màdhavam àliliïga | vidyuc ca sà vãkùya tad-aïga-÷obhàü hrãõeva tårõaü jaladaü jagàhe // RUnm_10.103 // vasanto, yathà- çtu-hatakaþ sakhi bhuvane kim avatatãrùur babhåvàdya | mandàdaram alivçndaü vçndàvana-kunda-saïgame yad abhåt // RUnm_10.104 // ÷arat, yathà- kalahaüsojjvala-jalpà prakañita-vçndàvanoru-màdhuryà | dhçtim apahartuü sakhi me dåtãva hareþ ÷aran milità // RUnm_10.105 // pårõa-sudhàü÷ur, yathà- ràkà-sudhàü÷ur abhavan na tamàüsi hartuü vçndàñavã-jañharagàny adhunàpi ÷aktaþ | ràkà-sudhàü÷u-mukhi tàni tavonnatàni hçt-kandaràstara-caràõi kathaü jahàra // RUnm_10.106 // gandhavàho, yathà ÷rã-gãta-govinde (7.39)- mano-bhavànandana-candanànila prasãda re dakùiõa mu¤ca vàmatàm | kùaõaü jagat-pràõa nidàya màdhavaü puro mama pràõa-haro bhaviùyasi // RUnm_10.107 // khagàþ, yathà- mànena sàrdhaü pa÷upàla-subhruvàü maràla-màlà calità ghanàgame | kadamba-ku¤je vijihãrùayà samaü samàgatà nàgari càtakàvalã // RUnm_10.108 // àdi-÷abdàt sakhã-sneha àtmany uddãpano varaþ // RUnm_10.109 // yathà- harim avekùya puro gurto bhiyà muhur abhån mukulan-nava-vibhramà | lalitayà vivçte nija-sauhçde cala-dçg-a¤calam àdhita ràdhikà // RUnm_10.110 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau uddãpana-vibhàva-bheda-prakaraõam ||10|| Chapter 11 atha anubhàva-prakaraõam anubhàvàs tv alaïkàràs tathaivodbhàsvaràbhidhàþ | vàcikà÷ ceti vidvadbhis tridhàmã parikãrtitàþ // RUnm_11.1 // tatra alaïkàràþ- yauvane sattvajàs tàsàm alaïkàràs tu viü÷atiþ | udayanty adbhutàþ kànte sarvathàbhinive÷ataþ // RUnm_11.2 // bhàvo hàva÷ ca helà ca proktàs tatra trayo'ïgajàþ // RUnm_11.3 // ÷obhà kànti÷ ca dãpti÷ ca màdhuryaü ca pragalbhatà | audàryaü dhairym ity ete saptaiva syur ayatnajàþ // RUnm_11.4 // lãlà vilàso vicchittir vibhramaþ kilaki¤citam | moññàyitaü kuññamitaü bibboko lalitaü tathà | vikçtaü ceti vij¤eyà da÷a tàsàü svabhàvajàþ // RUnm_11.5 // tatra bhàvaþ- pràdurbhàvaü vrajaty eva raty-àkhye bhàva ujjvale | nirvikàràtmake citte bhàvaþ prathama-vikriyà // RUnm_11.6 // tathà hy uktaü (rasa-sudhàkare 1.192)- cittasyàvikçtiþ sattvaü vikçteþ kàraõe sati | tatràdyà vikriyà bhàvo bãjasyàdi-vikàravat // RUnm_11.7 // yathà- pitur goùñhe sphãte kusumini purà khàõóava-vane na te dçùñvà saaïkrandanam api manaþ spandanam agàt | puro vçndàraõye viharati mukunde sakhi mudà kim àndolàd akùõaþ ÷ruti-kumudam indãvaram abhåt // RUnm_11.8 // atha hàvaþ- grãvàrecaka-saüyukto bhrå-netràdi-vikà÷a-kçt | bhàvàd ãùat-prakà÷o yaþ sa hàva iti kathyate // RUnm_11.9 // yathà- sàci-stambhita-kaõñhi kuómalavatãü netràlir abhyeti te ghårõan karõa-latàü manàg vikasità bhrå-vallarã nçtyati | atra pràdurabhåt tañe sumanasàm ullàsakas tvat-puro gauràïgi prathamaü vana-priaya-bandhuþ sphuñaü màdhavaþ // RUnm_11.10 // atha helà- hàva eva bhaved dhelà vyakta-÷çïgàra-såcakaþ // RUnm_11.11 // yathà- ÷rute veõau vakùaþ sphurtia-kucam àdhmàtam api te tiro-vikùiptàkùaü pulakita-kapolaü ca vadanam | skhalat-kà¤ci svedàrgalita-sicayaü càpi jaghanaü pramàdaü mà kàrùãþ sakhi carati savye gurujanaþ // RUnm_11.12 // atha ayatnajàþ | tatra ÷obhà-- sà ÷obhà råpa-bhogàdyair yat syàd aïga-vibhåùaõam // RUnm_11.13 // yathà- dhçtvà raktàïguli-ki÷alayair nãpa-÷àkhàü vi÷àkhà niùkràmantã vratati-bhavanàt pràtar udghårõitàkùã | veõãm aüsopari viluñhatãm ardham uktàü vahantã lagnà svànte mama na hi bahiþ seyam adyàpy ayàsãt // RUnm_11.14 // atha kàntiþ-- ÷obhaiva kàntir àkhyàtà manmathàpyàyanojjvalà // RUnm_11.15 // yathà- prakçti-madhura-mårtir bàóham atràpy uda¤ca- ttaruõima-nava-lakùmã-lekhayàliïgitàïgã | vara-madana-vihàrair adya tatràpy udàrà madayati hçdayaü me rundhatã ràdhikeyam // RUnm_11.16 // atha dãptiþ-- kàntir eva vayo-bhoga-de÷a-kàla-guõàdibhiþ | uddãpitàtivistàraü pràptà ced dãptir ucyate // RUnm_11.17 // yathà- nimãlan-netra-÷rãr acañula-pañãràcala-maru- nnipãta-svedàmbus truñad-amala-hàrojjvala-kucà | niku¤je kùiptàïgã ÷a÷i-kiraõa-kirmãrita-tañe ki÷orã sà tene hari-manasi ràdhà manasijam // RUnm_11.18 // atha màdhuryam-- màdhuryaü nàma ceùñànàü sarvàvasthàsu càrutà // RUnm_11.19 // yathà- asavyaü kaüsàrer bhuja-÷irasi dhçtvà pulakinaü nija-÷roõyàü savyaü karam ançju-viùkambhita-padà | dadhànà mårdhànaü laghutara-tiraþ-sraüsinam iyaü babhau ràsottãrõà muhur alasa-mårtiþ ÷a÷imukhã // RUnm_11.20 // atha pragalbhatà-- niþ÷aïkatvaü prayogeùu budhair uktà pragalbhatà // RUnm_11.21 // yathà vidagdha-màdhave (7.40)- pràtikålyam iva yad vivçõvatã ràdhikà rada-nakhàrpaõoddhårà | keli-karmaõi gatà pravãõatàü tena tuùñim atulàü harir yayau // RUnm_11.22 // atha audàryam- audàryaü vinayaü pràhuþ sarvàvasthàgataü budhàþ // RUnm_11.23 // yathà vidagdha-màdhave (4.13) - nyavi÷ata nayanànte kàpi sàralya-niùñhà vacasi ca vinayena stotra-bhaïgã nyavàtsãt | ajani ca mayi bhåyàn sambhramas tena tasyà vyavçõuta hçdi manyuü suùñhu dàkùiõyam eva // RUnm_11.24 // yathà và- kçtaj¤o'pi premojjvala-matir api sphàra-vinayo'- pyabhij¤ànàü cuóàmaõir api kçpànãradhir api | yad antaþ-svaccho'pi smarati na harir gokulabhuvaü mamaivedaü janmàntara-durita-dusña-druma-phalam // RUnm_11.25 // atha dhairyam- sthirà cittonnatir yà tu tad dhairyam iti kãrtyate // RUnm_11.26 // yathà lalita-màdhave (7.7)- audàsãnya-dhurà-parãta-hçdayaþ kàñhinyam àlambatàü kàmaü ÷yàmala-sundaro mayi sakhi svairã sahasraü samàþ | kintu bhrànti-bharàd api kùaõam idaü tatra priyebhyaþ priye ceto janmani janmani praõayitàd àsyaü na me hàsyati // RUnm_11.27 // atha svabhàvajàþ | tatra lãlà-- priyànukaraõaü lãlà ramyair ve÷a-kriyàdibhiþ // RUnm_11.28 // yathà viùõu-puràõe (5.13.27)- duùña-kàliya tiùñhàdya kçùõo'ham iti càparà | bàhum àsphoñya kçùõasya lãlà-sarvasvam àdade // RUnm_11.29 // yathà và chando-ma¤jaryàm- mçgamada-kçta-carcà pãta-kauùeya-vàsà rucira-÷ikhi-÷ikhaõóà baddha-dhammilla-pà÷à | ançju-nihitam aüse vaü÷am utkvàõayantã kçta-madhuripu-veùà màlinã pàtu ràdhà // RUnm_11.30 // atha vilàsaþ- gati-sthànàsanàdãnàü mukha-netràdi-karmaõàm | tàtkàlikaü tu vai÷iùñyaü vilàsaþ priya-saïgajam // RUnm_11.31 // yathà- ruõatsi purataþ sphuraty aghahare kathaü nàsikà- ÷ikhagrathita-mauktikonnamanakaitvena smitam | niràsthad aciraü sudhà-kiraõa-kaumudã-màdhurãü manàg api tavodgatà madhura-danti danta-dyutiþ // RUnm_11.32 // yathà và- adhyàsãnam amuü kadamba-nikañe krãóà-kuñãra-sthalã- màbhãrendra-kumàram atra rabhasàd àlokayantyàþ puraþ | digdhà dugdha-samudra-mugdha-laharã-làvaõya-nisyandibhiþ kàlindã tava dçk-taraïgita-bharais tanvaïgi gaïgàyate // RUnm_11.33 // atha vicchittiþ- àkalpa-kalpanàlpàpi vicchittiþ kànti-poùa-kçt // RUnm_11.34 // yathà- màkanda-patreõa mukunda-cetaþ pramodinã màruta-kampitena | raktena karõàbharaõãkçtena ràdhà-mukhàmbhoruham ullalàsa // RUnm_11.35 // yathà và hari-vaü÷e- ekenàmala-patreõa kaõñha-såtràvalambinà | raràja barhi-patreõa manda-màruta-kampinà // RUnm_11.36 // sakhã-yatnàd iva dhçtir maõóanànàü priyàgasi | serùyàvaj¤à vara-strãbhir vicchittir iti kecana // RUnm_11.37 // yathà- mudràü gàóhataràü vidhàya nihite dårãkuruùvàïgade granthiü nyasya kañhoram arpita-matiþ kaõñhàn maõiü bhraü÷aya | mugdhe kçùõa-bhujaïga-dçùñi-kalayà durvàrayà dåùite ratnàlaïkaraõe manàg api manas tçùõàü na puùõàti me // RUnm_11.38 // atha vibhramaþ- vallabha-pràpti-velàyàü madanàve÷a-sambhramàt | vibhramo hàra-màlyàdi-bhåùà-sthàna-viparyayaþ // RUnm_11.39 // yathà vidagdha-màdhave (4.21)- dhammillopari nãla-ratna-racito hàras tvayàropito vinyastaþ kuca-kumbhayoþ kurvalaya-÷reõã-kçto garbhakaþ | aïge carcitam a¤janaü vinihità kastårikà netrayoþ kaüsàrer abhisàra-sambhrama-bharàn manye jagad vismçtam // RUnm_11.40 // yathà và, ÷rã-da÷ame (10.29.7)- limpantyaþ pramçjantyo'nyà a¤jantyaþ kà÷ ca locane | vyatyasta-vastràbharaõàþ kà÷cit kçùõàntikaü yayuþ // RUnm_11.41 // adhãnasyàpi sevàyàü kàntasyànabhinandanam | vibhramo vàmatodrekàt syàd ity àkhyàti ka÷cana // RUnm_11.42 // yathà- tvaü govinda mayàsi kiü nu kavarã-bandhàrtham abhyarthitaþ kle÷enàlam abaddha eva cikura-stomo mudaü dogdhi me | vaktrasyàpi na màjjanaü kuru ghanaü gharmàsu me rocate naivottaüsaya màlatãr mama ÷iraþ khedaü bhareõàpsyati // RUnm_11.43 // atha kilaki¤citam- garvàbhilàùa-rudita-smitàsåyà-bhaya-krudhàm | saïkarã-karaõaü harùàd ucyate kila-ki¤citam // RUnm_11.44 // yathà- mayà jàtollàsaü priya-sahacarã locana-pathe balàn nyaste ràdhà-kuca-mukulayoþ pàõi-kamale | uda¤cad-bhrå-bhedaü sapulakam avaùñambhi valitaü smràmy antas tasyàþ smita-rudita-kànta-dyuti mukham // RUnm_11.45 // yathà và dàna-keli-kaumudyàü (1)- antaþ-smeratayojjvalà jala-kaõa-vyàkãrõa-pakùmàïkurà ki¤cit pàñalità¤calà rasikatotsiktà puraþ ku¤catã | ruddhàyàþ pathi màdhavena madhura-vyàbhugna-tàrottarà ràdhàyàþ kilaki¤cita-stavakinã dçùñiþ ÷riyaü vaþ kriyàt // RUnm_11.46 // atha moññàyitam- kànta-smaraõa-vàrtàdau hçdi tad-bhàva-bhàvataþ | pràkañyam abhilàùasya moññàyitam udãryate // RUnm_11.47 // yathà- na bråte klama-bãjam àlibhir alaü pçùñàpi pàlã yadà càturyeõa tad-agratas tava kathà tàbhis tadà prastutà | tàü pãtàmbara jçmbhamàõa-vadanàmbhojà kùaõaü ÷çõvatã bimboùñhã pulakari vióambitavatã phullàü kadamba-÷riyam // RUnm_11.48 // atha kuññamitam- stanàdharàdi-grahaõe hçt-prãtàv api sambhramàt | bahiþ krodho vyathitavat proktaü kuññamitaü budhaiþ // RUnm_11.49 // yathà- karauddhatyaü hanta sthagaya kavarã me vighañate dukålaü ca nya¤caty aghahara tavàstàü vihasitam | kim àrabdhaþ kartuü tam anavasare nirdaya madàt patàmy eùà p¸ade vitara ÷ayituü me kùaõam api // RUnm_11.50 // yathà và- na bhrå-latàü kuñilaya kùipa naiva hastaü vaktraü ca kaõñakita-gaõóam idaü na rundhi | prãõàtu sundari tavàdhara-bandhu-jãve pãtvà madhuni madhure madhusådno'sau // RUnm_11.51 // atha bibbokaþ-- bibboko màna-garvàbhyàü syàd abhãùñe'py anàdaraþ // RUnm_11.52 // tatra garveõa, yathà- priyokti-lakùeõa vipakùa-sannidhau svãkàritàü pa÷ya ÷ikhaõóa-maulinà | ÷yàmàtivàmà hçdayaïgamàm api srajaü daràghràya niràsa helayà // RUnm_11.53 // yathà và- sphuraty agre tiùñhan sakhi tava mukha-ksipta-nayanaþ pratãkùàü kçtvàyaü bhavad-avasarasyàgha-damanaþ | dç÷occair gàmbhãrya-grathita-guru-helà-gahanayà hasantãva kùãve tvam iha vanamàlàü racayasi // RUnm_11.54 // mànena, yathà- hariõà sakhi càñu-maõóalãü kriyamàõàm avamanya manyutaþ | na vçthàdya su÷ikùitàm api svayam adhyàpaya gauri ÷àrikàm // RUnm_11.55 // atha lalitam- vinyàsa-bhaïgi-raïgànàü bhrå-vilàsa-manoharàþ | sukumàrà bhaved yatra lalitaü tad-udãritam // RUnm_11.56 // yathà- subhrå-bhaïgam ananaïga-bàõa-jananãr àlokayantã latàþ sollàsaü pada-païkaje di÷i di÷i preïkholayanty ujjvalà | gandhàkçùña-dhiyaþ kareõa mçdunà vyàdhunvatã ùañ-padàn ràdhà nandati ku¤ja-kandara-tañe vçndàvana-÷rãr iva // RUnm_11.57 // atha vikçtam- hrã-mànerùyàdibhir yatra nocyate sva-vivakùitam | vyajyate ceùñayaivedaü vikçtaü tad vidur budhàþ // RUnm_11.58 // tatra hriyà, yathà- ni÷amayya mukunda manmukhà- dbhavad-abhyarthitam atra sundarã | na giràbhinanda kintu sà pulakenaiva kapola-÷obhinà // RUnm_11.59 // yathà và- na para-puruse dçùñi-ksepo varàkùi tavocita- stvam asi kulajà sàdhvã vaktraü prasãda vivartaya | iti pathi mayà narmaõy ukte harer nava-vãkùaõe sadayam udayat-kàrpaõyaü màm avaikùata ràdhikà // RUnm_11.60 // mànena, yathà- mayàsaktavati prasàdana-vidhau vismçtya candra-grahaü tad-vij¤apti-samutsukàpi vijahau maunaü na sà màninã | kintu ÷yàmala-ratna-sampuña-dalenàvçtya ki¤cin mukhaü satyà smàrayati sma vismçtam asau màm auparàgãü ÷riyam // RUnm_11.61 // ãrsyayà, yathà- vitara taskari me muralãü hçtà- miti mad-uddhara-jalpa-vivçttayà | bhrå-kuñi-bhaïguram arka-sutà-tañe sapadi ràdhikayàham udãkùitaþ // RUnm_11.62 // alaïkàrà nigadità viü÷atir gàtra-citta-jàþ | amã yathocitaü j¤eyà màdhave'pi manãùibhiþ // RUnm_11.63 // kai÷cid anye'py alaïkàràþ proktà nàtra mayoditàþ | muner asammatatvena kintu dvitayam ucyate | maugdhyaü ca cakitaü ceti ki¤cin màdhurya-poùaõàt // RUnm_11.64 // tatra maugdhyam- j¤àtasyàpy aj¤avat pçcchà priyàgre maugdhyam ãritam // RUnm_11.65 // yathà muktà-carite- kàs tà latàþ kva và santi kena và kila ropitàþ | nàtha mat-kaïkaõa-nyastaü yàsàü muktàphalaü phalam // RUnm_11.66 // cakitam- priyàgre cakitaü bhãter asthàne'pi bhayaü mahat // RUnm_11.67 // yathà- rakùa rakùa muhur eùa bhãùaõo dhàvati ÷ravaõa-campakaü mama | ity udãrya madhupàd vi÷aïkità sasvaje hariõa-locanà harim // RUnm_11.68 // ity alaïkàra-vivçtiþ atha udbhàsvaràþ udbhàsante svadhànãti proktà udbhàsvarà budhaiþ // RUnm_11.69 // nãvy-uttarãya-dhammilla-sraüsanaü gàtra-moñanam | jçmbhà ghràõasya phullatvaü ni÷vàsàdyà÷ ca te matàþ // RUnm_11.70 // tatra nãvi-sraüsanaü, yathà vidagdha-màdhave(7.41)-- naira¤janyam upeyatuþ parigalan-modà÷ruõã locane svedoddhåta-vilepanaü kila kuca-dvandvaü jahau ràgitàm | yogautsukyam agàd uraþ sphurad iti prekùyodayaü saïginàü ràdhe nãvir iyaü tava ÷latha-guõà ÷aïke mumukùàü dadhe // RUnm_11.71 // uttarãya-sraüsanaü, yathà- tava hçdi mama ràgàt ko'pi ràgo gariùñhaþ sphurati tad apasçtya vyaktam etaü karomi | iti khalu hçdayàt te ràdhike rodhakàri cyutam iva purato me ma¤ju mà¤jiùñha-vàsaþ // RUnm_11.72 // dhammilla-sraüsanaü, yathà- sphurati mura-dviùi purato duràtmanàm api vimuktide gauri | nàdbhutam idaü yadãyuþ saüyaminas te kacà muktim // RUnm_11.73 // gàtra-moñanaü, yathà- vrajàïgane vallava-puïgavasya puraþ kuraïgã-nayanà salãlam | apy aïga-bhaïgaü kila kurvatãya- manaïga-bhaïgaü tarasà vyatànãt // RUnm_11.74 // jçmbhà, yathà- puùpair avetya vi÷ikhair bhavatãm asàdhyàü sàdhvãm adhãtya madanaþ kila jçmbhaõàstràm | candràvali prasabham eva va÷ãcakàra yad goùñha-sãmani muhuþ sakhi jçmbhase'dya // RUnm_11.75 // ghràõa-phullatvaü, yathà- racita-÷ikhara-÷obhàrambham ambhoruhàkùã ÷vasita-pavana-dolàndolinà mauktikena | puña-yugam atiphullaü bibhratã nàsikàyàü mama manasi vilagnà dar÷anàd eva ràdhà // RUnm_11.76 // yadyapy ete vi÷eùàþ syur moññàyita-vilàsayoþ | ÷obhà-vi÷eùa-poùitvàt tathàpi pçthag ãritàþ // RUnm_11.77 // atha vàcikàþ- àlàpa÷ ca vilàpa÷ ca saülàpa÷ ca pralàpakaþ | anulàpo'palàpa÷ ca sande÷a÷ càtide÷akaþ // RUnm_11.78 // apade÷opade÷au ca nirde÷o vyapade÷akaþ | kãrtità vacanàrambhà dvàda÷àmã manãùibhiþ // RUnm_11.79 // tatra àlàpaþ- càñu-priyoktir àlàpaþ // RUnm_11.80 // yathà ÷rã-da÷ame(10.29.40)- kà stry aïga te kala-padàyata-mårcchitena sammohità ‘ryapadavãü na calet trilokyàm | trailokya-saubhagam idaü ca nirãkùya råpaü yad go-dvija-druma-mçgàn pulakàny abibhrat // RUnm_11.81 // yathà và vidagdha-màdhave (5.31)- kañhorà bhava mçdvã và pràõàs tvam asi ràdhike | asti nànyà cakorasya candralekhàü vinà gatiþ // RUnm_11.82 // atha vilàpaþ- vilàpo duþkhajaü vacaþ // RUnm_11.83 // yathà ÷rã-da÷ame (10.47.47)- paraü saukhyaü hi nairà÷yaü svairiõy apy àha piïgalà | taj jànatãnàü naþ kçùõe tathàpy à÷à duratyayà // RUnm_11.84 // saülàpaþ | ukti-pratyuktimad-vàkyaü saülàpa iti kãrtyate // RUnm_11.85 // yathà padyàvalyàü (269)-- uttiùñhàràt tarau me taruõi mama taroþ ÷aktir àrohaõe kà sàkùàd àkhyàmi mugdhe taraõim iha raver àkhyayà kà ratir me | vàrteyaü nau-prasaïge katham api bhavità nàvayoþ saïgamàrthà vàrtàpãti smitàsyaü jita-girim ajitaü ràdhayàràdhayàmi // RUnm_11.86 // pralàpaþ | vyarthàlàpaþ pralàpaþ syàt // RUnm_11.87 // yathà- karoti nàdaü muralã ralã ralã vrajàïganà-hçn-mathanaü thanaü thanam | tato vidånà bhajate jate jate hare bhavantaü lalità lità lità // RUnm_11.88 // anulàpaþ- anulàpo muhur vacaþ // RUnm_11.89 // yathà- kçùõaþ kçùõo nahi nahi tàpi¤cho'yaü veõur veõur nahi nahi bhçïgodghoùaþ | gu¤jà gu¤jà nahi nahi bandhåkàlã netre netre nahi nahi padma-dvandvam // RUnm_11.90 // apalàpaþ | apalàpas tu pårvoktasyànyathà yojanaü bhavet // RUnm_11.91 // yathà- phullojjvala-vana-màlaü kàmayate kà na màdhavaü pramadà | haraye spçhayasi ràdhe nahi nahi vairiõi vasantàya // RUnm_11.92 // sande÷aþ- sande÷as tu proùitasya sva-vàrtà-preùaõaü bhavet // RUnm_11.93 // yathà- vyàhara mathurànàthe mama sande÷a-prahelikàü pàntha | vikalà kçtà kuhåbhir labhate candràvalã kva layam // RUnm_11.94 // atide÷aþ- so'tide÷as tad uktàni mad-uktànãti yad vacaþ // RUnm_11.95 // yathà- vçthà vçthàs tvaü vicikitsitàni mà gokulàdhã÷vara-nandanàtra | gàndharvikàyà giram antarasthàü vãõeva gãtiü lalità vyanakti // RUnm_11.96 // atha apade÷aþ- anyàrtha-kathanaü yat tu so'pade÷a itãritaþ // RUnm_11.97 // yathà- yat te vikùatam ujjvalaü pçthu-phala-dvandvaü navà dàóimã bhçïgeõa vraõitaü madhåni pibatà tàmraü ca puùpa-dvayam | ity àkarõya sakhã-giraü guru-janàloke kila ÷yàmalà cailena stanayor yugaü vyavadadhe danta-cchadau pàõinà // RUnm_11.98 // upade÷aþ- yat tu ÷ikùàrtha-vacanam upade÷aþ sa ucyate // RUnm_11.99 // yathà chando-ma¤jaryàm- mugdhe yauvana-lakùmãr vidyud-vibhrama-lolà trailokyàdbhuta-råpo govindo'tiduràpaþ | tad-vçndàvana-ku¤je gu¤jad-bhçïga-sanàthe ÷rã-nàthena sametà svacchandaü kuru kelim // RUnm_11.100 // nirde÷aþ- nirde÷as tu bhavet so'yam aham ity àdi-bhàùaõam // RUnm_11.101 // yathà- seyaü me bhaginã ràdhà laliteyaü ca me sakhã | vi÷àkheyam ahaü kçùõa tisraþ puùpàrtham àgatàþ // RUnm_11.102 // vyapade÷aþ- vyàjenàtmàbhilàùoktir vyapade÷a itãryate // RUnm_11.103 // yathà- vilasan-navaka-stavakà kàmya-vane pa÷ya màlatã milati | katham iva cumbasi tumbãm athavà bhramaro'si kiü bråmaþ // RUnm_11.104 // anubhàvà bhavanty ete rase sarvatra vàcikàþ | màdhuryàdhikya-poùitvàd ihaiva parikãrtitàþ // RUnm_11.105 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau anubhàva-prakaraõam ||11|| (12) atha sàttvika-prakaraõam tatra stambhaþ, sa harùàd, yathà dàna-keli-kaumudyàm (36)- abhyukùya niùkaü patayàlunà muhuþ svedena niùkampatayà vyavasthità | pa¤càlikà ku¤cita-locanà kathaü pa¤càlikà-dharmam avàpa ràdhikà // RUnm_12.1 // bhayàd, yathà- ghana-stanita-cakreõa cakiteyaü ghana-stanã | babhåva harim àliïgya ni÷calàïgã vrajàïganà // RUnm_12.2 // -- digdho'yam | à÷caryàd, yathà- tava madhurima-sampadaü vilakùa trijagad-alakùya-tulàü mukunda ràdhà | kalaya hçdi balavac-camatkriyàsau samajani nirnimiùà ca ni÷calà ca // RUnm_12.3 // viùàdàd, yathà- vilambam ambhoruha-locanasya vilokya sambhàvita-vipralambhà | saïketa-gehasya nitàntam aïke citràyità tatra babhåva citrà // RUnm_12.4 // amarùàd, yathà- màdhavasya parivartita-gotràü ÷yàmalà ni÷i giraü ni÷amayya | deva-yoùid iva nirnimiùàkùã chàyayà ca rahità kùaõam ayàsãt // RUnm_12.5 // atha svedaþ, sa harùàd, yathà viùõu-puràõe (5.13.55)- gopã-kapola-saü÷leùam abhipatya harer bhujau | pulakodgama-÷asyàya svedàmbu-ghanatàü gatau // RUnm_12.6 // yathà và- dhruvam ujjvala-candra-kànta-yaùñyà vidhinà màdhava nirmitàsti ràdhà | yad uda¤cati tàvakàsya-candre dravatàü sveda-bhara-cchalàd bibharti // RUnm_12.7 // bhayàd, yathà- mà bhår vi÷àkhe taralà vidårataþ patis tavàsau nivióà latà-kuñi | mahà prayatnena kçtàþ kapolayoþ svedoda-bindur makarãr vilumpati // RUnm_12.8 // krodhàd, yathà- khinnàpi gotra-skhalanena pàlã ÷àlãna-bhàvaü chalato vyatànãt | tathàpi tasyàþ pañam àrdrayantã svedàmbu-vçùñiþ kurdham àcacakùe // RUnm_12.9 // atha romà¤caþ | sa à÷caryàd, yathà- cumbantam àlokya camuru-cakùuùàü camåramåùàü yugapan-madhura-dviùam | vyomàïgane tatra suràïganàvalã- romà¤cità vistçta-dçùñir àbabhau // RUnm_12.10 // harùàd, yathà ÷rã-da÷ame (10.32.8)- taü kàcin netrarandhreõa hçdikçtya nimãlya ca | pulakàïgulyupaguhyàs te yogãvànandasamplutà // RUnm_12.11 // yathà và ÷rã-rukmiõã-svayaüvare- romàõi sarvàõy api bàla-bhàvàt priya-÷riyaü draùñum ivotsukàni | tasyàs tadà korakitàïga-yaùñer udgrãvikàdànam ivàmbabhuvan // RUnm_12.12 // bhayàd, yathà- parimala-cañule dvirepha-vçnde mukham abhidhàvati kampitàïga-yaùñiþ | vipula-pulaka-pàlir adya pàlã harim adharãkçta-hrã-dhår àliliïga // RUnm_12.13 // atha svara-bhaïgaþ, sa viùàdàd yathà ÷rã-gãta-govinde (6.10)- vipula-pulaka-pàliþ sphãta-sãt-kàram antar- janita-jaóimam-kàku-vyàkulaü vyàharantã | tava kitava vidhàyàmanda-kandarpa-cintàü rasa-jala-nidhi-magnà dhyàna-lagnà mçgakùã // RUnm_12.14 // vismayàd, yathà- guru-sambhrama-stimita-kaõñhayà mayà kara-saüj¤ayàpi bahudhàvabodhità | na punas tvam atra hari-veõu-vàdane pulakàn vilokitavatã latàsv api // RUnm_12.15 // amarùàd, yathà- preyasyaþ paramàdbhutàþ kati na me dãvyanti goùñhàntare tàsàü nojjvala-narma-bhaïgibhir api pràpto'smi tuùñiü tathà | dvitrair adya muhus taraïgad-adhara-grastàrdha-varõair yathà ràdhàyàþ sakhi roùa-gadgada-padair àkùepa-vàg-bindubhiþ // RUnm_12.16 // harùàd, yathà ÷rã-rukmiõã-svayaüvare- pa÷yema taü bhåya iti bruvàõàü sakhãü vacobhiþ kila sà tatarja | na prãti-karõe-japatàü gatàni vidàmbabhåva smara-vaikçtàni // RUnm_12.17 // bhãter, yathà- prathama-saïgama-narmaõi sàdhvasa- skhalitayàpi girà sakhi ràdhikà | nava-sudhà-hradinãü madirekùaõà ÷ruti-tañe mama kà¤cid avãvahat // RUnm_12.18 // atha vepathuþ, sa tràsena, yathà- ke÷avo yuvati-ve÷a-bhàg ayaü bàli÷aþ kila patis tavàgrataþ | ràdhike tad api mårtir adya te kiü pravàta-kadalã-tulàü dadhe // RUnm_12.19 // amarùeõa, yathà- yadi kupitàsi na padme kiü tunur utkampate prasabham | vicalati kuto nivàte dãpa-÷ikhà nirbhara-snigdhà // RUnm_12.20 // harùeõa, yathà- vallava-ràja-kumàre milite purataþ kim àtta-kampàsi | tava pe÷alàsmi pàr÷ve laliteyaü pariharàtaïkam // RUnm_12.21 // atha vaivarõyam, tad-viùàdàd, yathà- madhurimabharair muktasyàlaü kalaïkita-kuïkumair- rdvirada-radana-÷reõãm àbhàü ciràya vitanvataþ | vidhur api tulàm àptas tasyà mukhasya bakãripo vada param ataþ sàraïgyàkùyàþ kim asti vióambanam // RUnm_12.22 // roùàd, yathà- vilasati kila vçndàraõya-lãlà-vihàre kathaya katham akàõóe tàmra-vaktràsi vçttà | prasarad-udaya-ràga-grasta-pårõendu-bimbà kim iva sakhi ni÷ãthe ÷àradã jàyate dyauþ // RUnm_12.23 // bhãter, yathà- krãóantyàs taña-bhuvi màdhavena sàrdhaü tatràràt patim avalokya viklavàyàþ | ràdhàyàs tanum anu kàlimà tathàsãt teneyaü kim api yathà na paryacàyi // RUnm_12.24 // atha a÷ru, tatra harùàd, yathà ÷rã-gãta-govinde (11.32)- atikramyàpàïgaü ÷ravaõa-patha-paryanta-gamana- prayàsenevàkùõos taralatara-tàraü gamitayoþ | idànãü ràdhàyàþ priyatama-samàloka-samaye papàta svedàmbu-prasara iva harùà÷ru-nikaraþ // RUnm_12.25 // phulla-gaõóaü saromà¤caü bàùpam ànandajaü matam // RUnm_12.26 // roùàd, yathà- pràtar muradviùam uraþ-sphurad-anya-nàrã- patràïkura-prakara-lakùmaõam ãkùamàõà | aprocya ki¤cid api ku¤cita-dçùñir eùà roùà÷ru-bindu-bharam indumukhã mumoca // RUnm_12.27 // yathà và bilvamaïgale- ràdhe'paràdhena vinaiva kasmàd asmàsu vàcaþ paruùà ruùà te | aho kathaü te kucayoþ prathante hàrànukàràs taralà÷ru-dhàràþ // RUnm_12.28 // ÷iraþ-kampi sa-ni÷vàsaü sphurad-oùñha-kapolakam | kañàkùa-bhrå-kuñã-vaktraü strãõàm ãrùyottha-rodanam // RUnm_12.29 // viùàdàd, yathà padyàvalyàm (349)- malinaü nayanà¤janàmbubhir mukhacandraü karabhoru mà kuru | karuõàvaruõàlayo haris tvayi bhåyaþ karuõàü vidhàsyati // RUnm_12.30 // atha pralayaþ, sa sukhena, yathà- jaïghe sthàvaratàü gate parihçta-spandà dvayã netrayoþ kaõñha kuõñhitaa-nisvano vighañita-÷vàsà ca nàsà-puñã | ràdhàyàþ parama-pramoda-sudhayà dhautaü puro màdhave sàkùàtkàram ite mano'pi munivan manye samàdhiü dadhe // RUnm_12.31 // duþkhena, yathà lalita-màdhave (3.61)- daü÷aþ kaüsa-nçpasya vakùasi ruùà kçùõorageõàrpyatàü dåre goùñha-taóàga-jãvanam ito yenàpajahre hariþ | hà dhik kaþ ÷araõaü bhaven mçdi luñhad-gàtrãyam antaþ-klamàd àbhãrã-÷apharã-tatiþ ÷ithilita-÷vàsormir àmãlati // RUnm_12.32 // atha eùu dhåmàyitàþ- suràïgane sakhi madhuràpur àïgane puraþ puràtana-puruùasya vãkùayà | tavàkùiõã jala-kaõa-sàkùiõã kutaþ kathaü punaþ pulaki ca gaõóa-maõóalam // RUnm_12.33 // jvalitàþ- sakhi stabdhãbhàvaü bhajati nitaràm uru-yugalaü tanu-jàlã harùaü yugam api tavàkùõoþ sarasatàm | tad-unnãtaü dhanye rahasi kara-païkeruha-talaü prapannas te diùñyà nalina-mukhi nãlo nidhir abhåt // RUnm_12.34 // atha dãptàþ, yathà vidagdha-màdhave (1.36)- kùauõiü païkilayanti païkaja-rucor akùõoþ payo-bindavaþ ÷vàsàs tàõóavayanti pàõóu-vadane dåràd urojàü÷ukam | mårtiü danturayanti santatam amã romà¤ca-pu¤jà÷ ca te manye màdhava-màdhurã-÷ravaõayor abhyàsam abhyàyayau // RUnm_12.35 // uddãptàþ- snàtà netraja-nirjhareõa dadhatã svedàmbu-muktàvaliü romà¤cotkara-ka¤cukena nicità ÷rã-khaõóa-pàõóu-dyutiþ | kha¤jan-ma¤jula-bhàratã savayasà yuktà sphuratãty asau sajjà te nava-saïgamàya lalità stambhà÷rità vartate // RUnm_12.36 // uddãptànàü bhidà eva såddãptàþ santi kutracit | sàttvikàþ paramotkarùa-koñim atraiva bibhrati // RUnm_12.37 // yathà- svedair dar÷ia-durdinà vidadhatã bàùpàbubhir nistçùo vatsãraïga-ruhàlibhir mukukinã-phullàbhir àmålataþ | ÷rutvà te muralãü tathàbhavad iyaü ràdhà yathàràdhyate mugdhair màdhava bhàratã-pratikçtir bhràntyàdya vidyàrthibhiþ // RUnm_12.38 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau sàttvika-prakaraõam ||12|| (13) atha vyabhicàri-prakaraõam nirvedàdyàstrayastriü÷ad-bhàvà ye parikãrtitàþ | augryalasye vinà te'tra vij¤eyà vyabhicàriõaþ // RUnm_13.1 // sakhyàdiùu nija-premàpy atra sa¤càritàü vrajet // RUnm_13.2 // sàkùàd-aïgatyà neùñà kintv atra maraõàdayaþ | vardhyamànàs tu yuktyàmã guõatàm upacinvate // RUnm_13.3 // tatra nirvedaþ, sa mahàrtyà, yathà vidagdha-màdhave (2.41)- yasyotsaïga-sukhà÷rayà ÷ithilatà gurvã gurubhyas trapà pràõebhyo'pi suhçttamàþ sakhi tathà yåyaü parikle÷itàþ | dharmaþ so'pi mahàn mayà na gaõitaþ sàdhvãbhir adhyàsito dhig dhairyaü tad-upekùitàpi yad ahaü jãvàmi pàpãyasã // RUnm_13.4 // viprayogeõa, yathà uddhava-sande÷e (81)- na kùodãyàn api sakhi mama premagandho mukunde krandantãü màü nija÷ubhagatàkhyàpanàya pratãhi | khelatvam÷ãvalayinamanàlokya taü vaktrabimbaü dhvastàlambà yadahamahaha pràõakãñam bibharmi // RUnm_13.5 // ãrsyayà, yathà- nàtmànam àkùipa tvaü mlàyad-vadanà gabhãra-garimàõam | sakhi nàntaraü kùitau ka÷ candràvali-tàrayor vetti // RUnm_13.6 // atha viùàdaþ | sa iùñànavàptito, yathà vidagdha-màdhave (2.56)- pãtaü navàg amçtam adya harer a÷aïkaü nyastaü mayàdya vadane na dçg-a¤calaü ca | ramye ciràd avasare sakhi labdha-màtre hà durvidhir virurudhe jaratã cchalena // RUnm_13.7 // yathà va ÷rã-da÷ame (10.21.7)- akùaõvatàü phalam idaü na paraü vidàmaþ sakhyaþ pa÷ån anuvive÷atayor vayasyaiþ | vaktraü vraje÷a-sutayor anuveõu-juùñaü yair và nipãtam anurakta-kañàkùa-mokùam // RUnm_13.8 // pràrabdha-kàryàsiddher, yathà ÷rã-gãta-govinde (2.10)- gaõayati guõa-gràmaü bhràmaü bhràmàd api nehate vahati ca paritoùaü doùaü vimu¤cati dårataþ | yuvatiùu valat-tçùõe kçùõe viharati màü vinà punar api mano vàmaü kàmaü karoti karomi kim // RUnm_13.9 // vipattito, yathà lalita-màdhave (3.26)- nipãtà na svairaü ÷ruti-puñikayà narma-bhaõitir na dçùñà niþ÷aïkaü sumukhi mukha-païkeruha-rucaþ | harer vakùaþ-pãñhaü na kila ghanam àliïgitam abhåd iti dhyàyaü dhyàyaü sphuñati luñhad antar mama manaþ // RUnm_13.10 // aparàdhàd, yathà- harer vacasi sånçte na nihità ÷rutir vàmayà tathà dçg api nàrpità praõati-bhàji tasmin puraþ | hitoktir api dhik-kçtà priya-sakhã muhus tena me jvalaty ahaha murmura-jvalana-jàla-ruddhaü manaþ // RUnm_13.11 // atha dainyam | tad duþkhena, yathà bilvamaïgale- ayi murali mukunda-smera-vaktràravinda- ÷vasan-rasa-rasaj¤e tvàü namaskçtya yàce | madhuram adhara-bimbaü pràptavatyàü bhavatyàü kathaya rahasi karõe mad-da÷àü nanda-sånoþ // RUnm_13.12 // yathà và, ÷rã-da÷ame (10.29.38)- tan naþ prasãda vçjinàrdana te ‘ïghrimålaü pràptà visçjya vasatãs tvadupàsanà÷àþ | tvat-sundara-smita-nirãkùaõa-tãvra-kàma- taptàtmanàü puruùa-bhåùaõa dehi dàsyam // RUnm_13.13 // tràsena, yathà- api kara-dhutibhir mayàpanunno mukhamayam a¤cati ca¤calo dvirephaþ | aghadamana mayi prasãda vande kuru karuõàm avarundhi duùñam enam // RUnm_13.14 // aparàdhena, yathà- àli tathyam aparàddham eva te duùña-màna-phaõi-daùñayà mayà | pi¤cha-maulir adhunànumãyatàü màmakãnam anavekùya dåùaõam // RUnm_13.15 // atha glàniþ, sà ÷rameõa, yathà- vyàtyukùãm aghamathanena païkajàkùã kurvàõà kim api sakhãùu sasmitàsu | kùàmàïgã maõi-valayaü skhalat karàntàt kàlindã-payasi rurodha nàdya ràdhà // RUnm_13.16 // àdhinà, yathà haüsadåte (95)- pratãkàràrambha-÷latha-matibhir udyat-pariõater vimuktàyà vyakta-smara-kadana-bhàjaþ parijanaiþ | amu¤cantã saïgaü kuvalaya-dç÷aþ kevalam asau balàd adya pràõàn avati bhavà÷à-sahacarã // RUnm_13.17 // ratena, yathà ÷rã-gãta-govinde (12.12)- màràïke rati-keli-saïkula-raõàrambhe tayà sàhasa- pràyaü kànta-jayàya kiücid upari pràrambhi yat-sambhramàt | niùpandà jaghana-sthalã ÷ithilità dor-vallir utkampitaü vakùo mãlitam akùi pauruùa-rasaþ strãõàü kutaþ sidhyati // RUnm_13.18 // atha ÷ramaþ | so'dhvano, yathà padyàvalyàü (211)- dvitraiþ keli-saroruhaü tri-caturair dhammilla-mallã-srajaü kaõñhàn mauktika-màlikàü tad anu ca tyaktvà padaiþ pa¤camaiþ | kçùõa-prema-vighårõitàntaratayà dåràbhisàràturà tanvaïgã nirupàyam adhvani paraü ÷reõãbharaü nindati // RUnm_13.19 // nçtyàd, yathà- ÷ithila-gati-vilàsàs tatra hallã÷a-raïge hari-bhuja-parighàgra-nyasta-hastàravindàþ | ÷rama-lulita-lalàña-÷liùña-lãlàlakàntàþ pratipadam anavadyàþ siùvidur vedimadhyàþ // RUnm_13.20 // ratàd, yathà- ahaha bhujayor dvandvaü mandaü babhåva vi÷àkhike samajani ghana-svedaü cedaü yugaü tava gaõóayoþ | dhçta-madhurima-sphårti-mårtis tathàpi varànane pramada-sudhayàkràntaü svàntaü mama praõayaty asau // RUnm_13.21 // atha madaþ | sa madhupànajo, yathà- yà hriyà hari-puro mukha-mudràü bhaïktu-madhya-vasasau na kadàpi | sa papàñha cañulaü madhu pãtvà ÷àrikeva pa÷upàla-ki÷orã // RUnm_13.22 // atha garvaþ | sa saubhàgyena, yathà- mu¤can mitra-kadamba-saïgam abhajann apy utsukàþ preyasã- reùa dvàri haris tvad-ànana-tañã-nyastekùaõas tiùñhati | yåthibhir makaràkçti smita-mukhã tvaü kurvatã kuõóalaü gaõóodyat-pulakà dç÷o'pi na kil kùãve kùipasy a¤calam // RUnm_13.23 // råpeõa, yathà- candràvalã-vadana-candra-marãci-pu¤jaü kaþ stotum apy atipañu kùamate kùamàyàm | yenàdya pi¤cha-mukuño'pi niketa-vàñã- paryanta-kànana-kuñira-caraþ kçto'yam // RUnm_13.24 // yathà và vidagdha-màdhave (7.27)- sahacari vçùabhànujayà pràdurbhàve varatviùopagate | candràvalã-÷atàny api bhavanti nirdhåta-kàntãni // RUnm_13.25 // guõena, yathà- ramayantu tàvad amalai- rdhvanibhir gopã-kapotikà kçùõam | iha lalità-kala-kaõñhã kalaü na yàvat prapa¤cayati // RUnm_13.26 // sarvottamà÷rayeõa, yathà ÷rã-viùõu-puràõe (5.30.51) jànàmi te patiü ÷atruü jànàmi trada÷e÷varam | pàrijàtaü tathàpy enaü mànuùã hàrayàmi te // RUnm_13.27 // iùña-làbhena, yathà- namrà na bhavatu vaü÷ã mukunda-vaktrendu-màdhurã-rasikà | tvaü durlabha-tad-gandhà laguói vçthà stabdhatàü vahasi // RUnm_13.28 // yathà và ÷rã-da÷ame (10.83.29)- unnãya vaktram uru-kuntala-kuõóala-tvió- gaõóa-sthalaü ÷i÷ira-hàsa-kañàkùa-mokùaiþ | ràj¤o nirãkùya paritaþ ÷anakair muràrer aüse ‘nurakta-hçdayà nidadhe sva-màlàm // RUnm_13.29 // atha ÷aïkà, sà cauryeõa, yathà- harantã nidràõe madhubhidi karàt keli-muralãü latotsaïge lãnà ghana-tamasi ràdhà cakitadhãþ | ni÷i dhvànte ÷ànte ÷arada-amala-candra-dyutim uùà- masau nirmàtàraü sva-vadana-rucàü nindati vidhim // RUnm_13.30 // aparàdhàd, yathà lalita-màdhave (2.4)- uttàmyantã viramati tamastoma-sampat-prapa¤ce nya¤can-mårdhà sarabhasam asau srasta-veõãvçtàüsà | manda-spandaü di÷i di÷i dç÷or dvandvam alpaü kùipantã ku¤jàd goùñhaü vi÷ati cakità vaktram àvçtya pàlã // RUnm_13.31 // ÷aïkà tu pravara-strãõàü bhãrutvàd bhaya-kçd bhavet // RUnm_13.32 // para-krauryàd, yathà vidagdha-màdhave (5.23)- vyaktiü gate mama rahasya-vinoda-vçtte ruùño laghiùñha-hçdayas tarasàbhimanyuþ | ràdhàü nirudhya sadane vinigåhante và hà hanta lambhayati và yadu-ràjadhànãm // RUnm_13.33 // atha tràsaþ, sa taóità, yathà- sphårjite nabhasi bhãrur udyatàü vidyutàü dyutim avekùya kampità | sà harer urasi ca¤calekùaõà ca¤caleva jalade nyalãyata // RUnm_13.34 // ghora-sattvena, yathà vidagdha-màdhave (5.44)- karõottaüsita-rakta-païkaja-juùo bhçïgãpater jhaïkriyà bhràntenàdya dçga¤calena dadhatã bhçïgàvalã-vibhramam | tràsàndolita-dor-latànta-vilasac-cåóà-jhaõat-kàriõã ràdhe vyàkulatàü gatàpi bhavati modaü mamàdhyasyati // RUnm_13.35 // ugra-nisvanena, yathà- tvam asi mama sakheti kiüvadantã mudra ciràd bhavatà vyadhàyi tathyà | mad-urasi rasitair nirasyamànaü yad udita-vepathur arpitàdya ràdhà // RUnm_13.36 // atha àvegaþ, sa priya-dar÷anajo, yathà lalita-màdhave (2.11)- sahacari niràtaïkaþ ko'yaü yuvà mudira-dyutir vraja-bhuvi kutaþ pràpto màdyan-mataïgaja-vibhramaþ | ahaha cañulair utsarpadbhir dçga-aïcala-taskarair mama dhçtir-dhanaü cetaþ-koùàd viluõñhayatãha yaþ // RUnm_13.37 // yathà và tatraiva (6.40)- upataru lalitàü tàü pratyabhikùàya sadyaþ prakçti-madhura-råpàü vãkùya ràdhàkçtiü ca | maõim api paricinvan ÷aïkha-cåóàvataüsaü muhur aham udghårõaü bhåriõà sambhrameõa // RUnm_13.38 // priya-÷ravaõajo, yathà lalita-màdhave (1.25)- dhanye kajjala-mukta-vàma-nayanà padme padoóhàïgadà sàraïgi dhvanad-eka-nåpura-dharà pàli skhalan-mekhalà | gaõóodyat-tilakà lavaïgi kamale netràrpitàlaktakà màdhàvottaralaü tvam atra muralã dåre kalaü kåjati // RUnm_13.39 // apriya-dar÷anajo, yathà tatraiva (3.18)- kùaõaü vikro÷antã viluñhati ÷atàïgasya purataþ kùaõaü bàùpa-grastàü kirati kila dçùñiü hari-mukhe | kùaõaü ràmasyàgre patati da÷anottambhita-tçõà na ràdheyaü kaü và kùipati karuõàmbhodhi-kuhare // RUnm_13.40 // apriya-÷ravaõajo, yathà- vraja-narapater eùa kùattà karoti girà prage nagara-gataye ghoraü ghoùe ghanàü sakhi ghoùaõàm | ÷ravaõa-padavãm àrohantyà yayà kuli÷ograyà racitam aciràd àbhãrãõàü kulaü muhur àkulam // RUnm_13.41 // -evam anye'py åhyàþ | atha unmàdaþ, sa prauóhànandàd, yathà- prasãda madiràkùi màü sakhi milantam àliïgituü nirundhi mudira-dyutiü nava-yuvànam enaü puraþ | iti bhramarikàm api priya-sakhã-bhramàd yàcate samãkùya harim unmada-pramada-viklavà vallavã // RUnm_13.42 // virahàd, yathà- kvàpy àndolita-kuntalà viluñhati kvàpy àïgulã-bhaïgata- stvaïgad-bhrår-da÷anair vida÷ya da÷anàn kaüsaü ÷apaty uddhårà | kutràpy adya tamàlam uttarala-dhãr àlokya dhàvaty alaü ràdhà tvad-viraha-jvareõa pçthunà dånà yadånàü pate // RUnm_13.43 // atja apasmàraþ, yathà- aïga-kùepa-vidhàyibhir nivióatottuïga-pralàpair alaü gàóhodvartita-tàra-locana-puñaiþ phena-cchañodgàribhiþ | kçùõa tvad-virahotthitair mama sakhãm antarvikàrormibhi- rgrastàü prekùya vitarkayanti guravaþ sampraty apasmàriõãm // RUnm_13.44 // atha vyàdhiþ, sa yathà rasa-sudhàkare (2.52)- ÷ayyà puùpa-mayã paràga-mayatàm aïgàrpaõàd a÷nute tàmyanty antika-tàla-vçnta-nalinã-patràõi gàtroùmaõà | nyastaü ca stana-maõóale malayajaü ÷ãrõàntaraü lakùyate kvàthàd à÷u bhavanti phenila-mukhà bhåùà-mçõàlàïkuràþ // RUnm_13.45 // atha mohaþ, sa harùàd, yathà vidagdha-màdhave (2.6)- daronmãlan nãlotpala-dala-rucas tasya nivióàd viråóhànàü sadyaþ kara-sarasija-spar÷a-kutukàt | vahantã kùobhàõàü nivaham iha nàj¤àsiùam idaü kva vàhaü kà vàhaü cakara kim ahaü và sakhi tadà // RUnm_13.46 // yathà va ÷rã-da÷ame (10.21.12)- kçùõaü nirãkùya vanitotsava-råpa-÷ãlaü ÷rutvà ca tat-kvaõita-veõu-vicitra-gãtam | devyo vimàna-gatayaþ smara-nunna-sàrà bhra÷yat prasåna-kavarà mumuhur vinãvy // RUnm_13.47 // vi÷leùàd, yathà uddhava-sande÷e (117)- sà palyaïke ki÷alaya-dalaiþ kalpite tatra suptà guptà nãra-stavakita-tç÷àü cakravàlaiþ sakhãnàm | draùñavyà te kra÷ima-kalitàkaõñhanàlopa-kaõñha spandenàntar-vapur anumita-pràõa-saïgà varàïgã // RUnm_13.48 // viùàdàd, yathà ÷rã-da÷ame (10.35.16-17)- nija-padàbja-dalair dhvaja-vajra- nãrajàïku÷a-vicitra-lalàmaiþ | vraja-bhuvaþ ÷amayan khura-todaü varùma-dhurya-gatir ãóita-veõuþ // RUnm_13.49 // vrajati tena vayaü sa-vilàsa- vãkùaõàrpita-manobhava-vegàþ | kuja-gatiü gamità na vidàmaþ ka÷malena kavaraü vasanaü và // RUnm_13.50 // atha mçtiþ- mçter adhyavayàyo'tra varõyaþ sàkùàd iyaü na hi // RUnm_13.51 // yathà uddhava-sande÷e (69)- yàvad-vyaktiü na kila bhajate gàndineyànubandhas tàvan natvà sumukhi bhavatãü kiücid abhyarthayiùye | puùpair yasyà muhur akaravaü karõa-påràn muràreþ seyaü phullà gçha-parisare màlatã pàlanãyà // RUnm_13.52 // atha àlasyam- sàkùàd aïgaü na càlasyaü bhaïgyà tena nibadhyate // RUnm_13.53 // yathà- niravadhi dadhi-pårõàü gargarãü loóayitvà sakhi kçta-tanu-bhaïgaü kurvatã bhåri jçmbhàm | bhuvam anupatità te patyur àste savitrã viracaya tad-a÷aïkaü tvaü harer mårdhni cåóàm // RUnm_13.54 // atha jàóyaü, tad-iùña-÷rutyà, yathà- gopure ruvati kçùõa-nåpure niùkramàya dhçta-sambhramàpy asau | kãliteva parimãlitekùaõà sãdati sma sadane manoramà // RUnm_13.55 // aniùña-÷rutyà, yathà lalita-màdhave (3.10)- àlã-vyàlãka-vacanena muhur vihanto hantàravinda-vigalad-grathitàrdha-màlyà | hà hanta hanta kim api pratipanna-tandrà candràvalã kila da÷àntaram àruroha // RUnm_13.56 // iùñekùaõena, yathà vidagdha-màdhave (3.29)- aho dhanyà gopyaþ kalita-nava-narmoktibhir alaü vilàsair àmodaü dadhati madhurair yà madhubhidaþ | dhig astu svaü bhàgyaü yad iha mama ràdhà priya-sakhã puras tasmin pràpte jaóima-nivióàïgã viluñhati // RUnm_13.57 // aniùñekùaõena, yathà- ràdhà vanànte hariõà vihàriõã prekùyàbhimanyuü stimitàbharat tathà | krudyàsya tårõaü bhajato'pi sannidhiü yathà bhavànã-pratimàbhramaü dadhe // RUnm_13.58 // viraheõa, yathà padyàvalyàü (187) gçhãtaü tàmbålaü parijana-vacobhir na sumukhã smaraty antaþ÷ånyà murahara gatàyàm api ni÷i | tatevàste hastaþ kalita-phaõi-vallã-kisalayas tathavàsyaü tasyàþ kramuka-phala-phàlã-paricitam // RUnm_13.59 // atha vrãóà, sà navãna-saïgamena, yathà- vidhumukhi bhaja ÷ayyàü vartase kiü natàsyà muhur ayam anuvartã yàcate tvàü prasãda | iti cañubhir analpaiþ sà mayàbhyarthyamànà vyarucad iha niku¤ja-÷rãr iva dvàri ràdhà // RUnm_13.60 // akàryeõa, yathà- pañuþ kim api bhàgya-tattvam asi putri vittàrjane yad etam atulyaü balàd apajahartha hàraü hareþ | gabhãram iti ÷çõvatã gurujanàd upàlambhanaü maõi-srag-avalokanàn mukham avà¤cayan màlatã // RUnm_13.61 // stavena, yathà- saïkuca na tathya-vacasà jaganti tava kãrti-kaumudã màrùñi | urasi harer asi ràdhe yad akùayà kauïkumã-carcà // RUnm_13.62 // avaj¤ayà, yathà ÷rã-gãta-govinde (8.10)- tavedaü pa÷yantyàþ prasarad-anuràgaü bahir iva priya-pàdàlakta-cchuritam aruõa-dyoti hçdayam | mamàdya prakhyàta-praõaya-bhara-bhaïgena kitava tvad-àlokaþ ÷okàd api kim api lajjàü janayati // RUnm_13.63 // atha avahitthà, sà jaihmyena, yathà ÷rã-jagannàtha-vallabhe- amuùyàþ pronmãlat-kamala-madhu-dhàrà iva giro nipãya kùãbatvaü gata iva calan-maulir adhikam | uda¤cat-kàmo'pi sva-hçdaya-kalà-gopana-paro hariþ svairaü svairaü smita-subhagam åce katham ayam // RUnm_13.64 // jaihmya-lajjàbhyàü, yathà uddhava-sande÷e (52)- mà bhåyastvaü vada ravisutàtãradhårtasya vàrtàü gantavyà me na khalu tarale dåti sãmàpi tasya | vikhyàtàham jagati kañhinà yat pidhatte madaïgaü romà¤co.ayaü sapadi pavano haimanastatra hetuþ // RUnm_13.65 // hriyà, yathà vidagdha-màdhave (2.16)- bhajantyàþ sa-vrãóaü katham api tadàóambara-ghañàm apahnotuü yatnàd api navama-dàmoda-madhurà | adhãrà kàlindã-pulina-kalabhendrasya vijayaü sarojàkùyàþ sàkùàd vadati hçdi ku¤je tanuvanã // RUnm_13.66 // dàkùiõyena, yathà lalita-màdhave (7.38)- uddhåtà smita-kaumudã na madhurà vaktrendu-bimbàt tayà mçdvãnàü na niràkçtà nija-giràü màdhurya-lakùmãr api | koùõair adya duràvarair nija-mano-gåóha-vyathà-÷aüsibhiþ ÷vàsair eva daroddhåta-stana-pañais tasyà ruùaþ kãrtitàþ // RUnm_13.67 // hrã-bhayàbhyàü, yathà- hçdaye tvadãya-ràgaü, màdhava dadhatã ÷amãva sà dahanam | antarjvalitàpi bahiþ, sarasà sphurati kùamà-guõataþ // RUnm_13.68 // bhayena, yathà- candràvalã mandira-maõóalàni patuyþ prastàc ciram àcarantã | vaü÷ã-ninàdena viråóa-kampà nininda dhårtà ghana-garjitàni // RUnm_13.69 // gauravadàkùiõyàbhyàü, yathà- svakara-grathitàm avekùya màlàü viluñhantãü pratipakùa-ke÷a-pakùe | malinàpy aghamardanàdarormi- sthagità candramukhã babhåva tåùõãm // RUnm_13.70 // atha smçtiþ | sà sadç÷ekùayà, yathà haüsadåte (23)- tamàlasyàlokàd giri-parisare santi capalàþ pulindyo govinda-smaraõa-rabhasottapta-vapuùaþ | ÷anais tàsàü tàpaü kùaõam apanayan yàsyati bhavàn ava÷yaü kàlindã-salila-÷i÷iraiþ pakùa-pavanaiþ // RUnm_13.71 // dyåtàbhyàsena, yathà- te pãyåùikiràü giràü parimalàþ sà pi¤cha-cåóojjvalà tàs tàpi¤cha-manoharàs tanurucas te kelayaþ pe÷alàþ | tad-vaktraü ÷arad-indu-nindi nayane te puõóarãka-÷riõã tasyeti kùaõam apy avismarad idaü ceto mamàghårõate // RUnm_13.72 // atha vitarkaþ, sa vimar÷àd yathà vidagdha-màdhave (6.29)- vighårõantaþ pauùpaü na madhu lihate'mã madhulihaþ ÷uko'yaü nàdatte kalita-jaóimà dàóima-phalam | vivarõà parõàgraü carati hariõãyaü na haritaü pathànena svàmã tad-ibha-vara-gàmã dhruvam agàt // RUnm_13.73 // saü÷ayàd, yathà lalita-màdhave (3.40)- vidåre kaüsàrir mukuñita-÷ikhaõóàvalir asau pure gauràïgãbhiþ kalita-parirambho vilasati | na kànto'yaü ÷aïke surapatidhanur dhàma-madhuras taóil-lekhàhàrã girim avalalambe jaladharaþ // RUnm_13.74 // yathà padyàvalyàü (238)- àhàre viratiþ samasta-viùaya-gràme nivçttiþ parà nàsàgre nayanaü yad etad aparaü yac caikatànaü manaþ | maunaü cedam idaü ca ÷ånyam akhilaü yad vi÷vam àbhàti te tad bråyàþ sakhi yoginã kim asi bhoþ kiü viyoginy api // RUnm_13.75 // yathà và vidagdha-màdhave (3.4)- akùõor dvandvaü prasarati darodghårõa-tàraü muràreþ ÷vàsàþ k ptàü kila vicakilair màlikàü mlàpayanti | keyaü dhanyà vasati ramaõã gokule kùipram etàü nãtas tãvràmayam api yayà kàm api dhyàna-niùñhàm // RUnm_13.76 // aniùñàptyà- bàlyasyocchiduratayà yathà yathàïge ràdhàyà madhurima-kaumudã didãpe | padmàyà mukha-kamalaü vi÷ãrõamantaþ santàmyad bhramaram idaü tathà tathàsãt // RUnm_13.77 // yathà và- mà candràvali malinà bhava ràdhàyàþ samãkùya saubhàgyam | jyotir-vido'pi vidyuþ kçùõe kila balavatã tàrà // RUnm_13.78 // atha matiþ, yathà padyàvalyàm (337)- à÷liùya và pàda-ratàü pinaùñu màm adar÷anàn marma-hatàü karotu và | yathà tathà và vidadhàtu lampaño mat-pràõa-nàthas tu sa eva nàparaþ // RUnm_13.79 // yathà và- bhavàmbuja-bhavàdayas tava padàmbujopàsanà- mu÷anti sura-vanditàþ kim uta manda-puõyà nçpàþ | atas tava jagatpate madhurimàmbudher mad-vidho na dàsyam iha vaùñi kaþ puruùa-ratna kanyà-janaþ // RUnm_13.80 // atha dhçtiþ | sà duþkhàhàvena, yathà ÷rã-da÷ame (10.32.13)- tad-dar÷anàhlàda-vidhåta-hçd-rujo manorathàntaü ÷rutayo yathà yayuþ | svair uttarãyaiþ kucakuïkumàïkitair acãklpann àsanam àtmabandhave // RUnm_13.81 // uttamàptyà, yathà- navyà yauvana-ma¤jarã sthiratarà råpaü ca vismàpanaü sarvàbhãra-mçgã-dç÷àm iha guõa-÷reõã ca lokottarà | svàdhãna puruùottama÷ ca nitaràü tyaktànyakàntà-spçho ràdhàyàþ kim apekùaõãyam aparaü padme kùitau vartate // RUnm_13.82 // atha harùaþ | so'bhãùñekùaõena, yathà ÷rã-da÷ame (10.32.3)- taü vilokyàgataü preùñhaü prãty-utphulla-dç÷o ‘balàþ | uttasthur yug the kàrikàs of rasàrõava-sudhàkara // RUnm_13.83 // yathà và lalita-màdhave (1.53)- sa eùa kim u gopikà-kumudinã-sudhà-dãdhitiþ sa eùa kim u gokula-sphurita-yauvaràjyotsavaþ | sa eùa kim u man-manaþ-pika-vinoda-puùpàkaraþ kç÷odari dç÷or dvaãm amçta-vãcibhiþ si¤cati // RUnm_13.84 // abhãùña-làbhena, yathà tatraiva (8.11)- àloke kamaleùaõasya sajalàsàre dç÷au na kùame nà÷leùe kila ÷aktibhàg atipçthu-stambhà bhujà-vallarã | vàõã gadgada-kuõñhitottara-vidhau nàlaü ciropasthite vçttiþ kàpi babhåva saïgamanaye vighnaþ kuraïgã-dç÷aþ // RUnm_13.85 // atha autsukyam | tad-iùñekùà-spçhayà, yathà haüsadåte (36)- asavyaü bibhràõà padam adhåta-làkùà-rasam asau prayàtàhaü mugdhe virama mama ve÷aiþ kim adhunà | amandàd à÷aïke sakhi pura-purandhri-kala-kalàd alindàgre vçndàvana-kusuma-dhanvà vijayate // RUnm_13.86 // iùñàpti-spçhayà, yathà ÷rã-gãta-govinde (6.11)- aïgeùv àbharaõaü karoti bahu÷aþ patre'pi sa¤càriõã pràptaü tvàü pari÷aïkate vitanute ÷ayyàü ciraü dhyàyati | ity àkalpa-vikalpa-talpa-racanà-saïkalpa-lãlà-÷ata- vyàsaktàpi vinà tvayà vara-tanur naiùà ni÷àü neùyati // RUnm_13.87 // atha augryam | augryaü na sàkùàd aïgaü syàt tena vçddhàdiùåcyate // RUnm_13.88 // yathà vidagdha-màdhave (4.50)- navãnàgre naptrã cañula na hi dharmàt tava bhayaü na me dçùñir madhye-dinam api jaratyàþ pañur iyam | alindàt tvaü nandàtmaja na yadi re yàsi tarasà tato'haü nirdoùà pathi kiyati haüho madhupurã // RUnm_13.89 // atha amarùaþ | so'dhikùepàd, yathà ÷rã-da÷ame (10.60.44)- tasyàþ syur acyuta nçpà bhavatopadiùñàþ strãõàü gçheùu khara-go-÷va-vióàla-bhçtyàþ | yat-karõa-målam ari-karùaõa nopayàyàd yuùmat-kathà mçóa-viri¤ca-sabhàsu gãtà // RUnm_13.90 // apamànàd, yathà vidagdha-màdhave (4.39)- bàle vallava-yauvata-stana-tañã-dattàrdha-netràditaþ kàmaü ÷yàma-÷ilà-vilàsi-hçdayàc cetaþ paràvartaya | vidmaþ kiü na hi yad vikçùya kulajàþ kelibhir eùa striyo dhårtaþ saïkulayan kalaïka-tatibhir niþ÷aïkam unmu¤cati // RUnm_13.91 // atha asåyà | sà saubhàgyena, yàthà ÷rã-da÷ame (10.30.32)- imàny adhikamagnàni padàni vahato vadhåm | gopyaþ pa÷yata kçùõasya bhàràkràntasya kàminaþ // RUnm_13.92 // yàthà và tatraiva (10.21.9)- gopyaþ kim àcarad ayaü ku÷alaü sma veõur dàmodaràdhara-sudhàm api gopikànàm | bhuïkte svayaü yad ava÷iùña-rasaü hradinyo hçùyat-tvaco ‘÷ru mumucus taravo yathàryàþ // RUnm_13.93 // yathà và, kçùõàdhara-madhu-mugdhe pibasi sadeti tvam unmadà mà bhåþ | muralã-bhukta-vimukte rajyati bhavatãva kà tatra // RUnm_13.94 // guõena, yathà- tvatto'pi mugdhe madhuraü sakhã me vanya-srajaþ sraùñum asau pravãõà | nàsyàþ karau si¤cati ced udãrõà nirudhya dçùñiü praõayà÷ru-dhàrà // RUnm_13.95 // atha càpalyam | tad ràgeõa, yathà- phullàsu gokula-taóàga-bhavàsu keliü niþ÷aïkam àcara ciraü vara-padminãùu | mçdvãm alabdha-kusumàü nalinãü tvam enàü mà kçùõa-ku¤jara kareõa parispç÷àdya // RUnm_13.96 // yathà và, ÷rã-gãta-govinde (1.49) ràsollàsa-bhareõa vibhrama-bhçtàm àbhãra-vàma-bhruvàm abhyarõaü parirabhya nirbharam uraþ premàndhayà ràdhayà | sàdhu tvad-vadanaü sudhà-mayam iti vyàhçtya gãta-stuti- vyàjàd udbhaña-cumbitaþ smçta-manohàri hariþ pàtu vaþ // RUnm_13.97 // dveùeõa, yathà- yàtu vakùasi harer guõa-saïga- projjhità layam iyaü vana-màlà | yà kadàpy akhila-saukhya-padaü naþ kaõñham asya kuñilà na jahàti // RUnm_13.98 // atha nidrà | sà klamena, yathà- ÷vàsa-spandana-bandhurodara-talaü puùpàvalã-srastara- nya¤can-mauktika-hàra-yaùñi kalayan nãvãü manàg àkulàm | klàntaþ keli-bharàd uroja-kalasãm àbhãra-vàma-bhruvaþ kalyàõãm upadhàya sàndra-pulakàm adrau nidadrau hariþ // RUnm_13.99 // yathà và haüsadåte (115)- alinde kàlindã-kamala-surabhau ku¤ja-vasater vasantãü vàsantã nava-parimalodgàri-cikuràm | tvad-utsaïge nidrà-sukha-mukulitàkùãü punar imàü kadàhaü seviùye ki÷alaya-kalàpa-vyajaninã // RUnm_13.100 // atha suptir, yathà- puraþ panthànaü me tyaja yad amunà yàmi yamunà- miti vyàkùàõà cucuka-vicarat-kaustubha-ruciþ | hareþ savyaü ràdhà bhujam upadadhaty ambuja-mukhã darã-kroóe klàntà nivióam iha nidrà-bharam agàt // RUnm_13.101 // yathà và- àbhãrendra-sutasya gaõóa-mukure svàpnãbhir ullàsitaü lãlàbhiþ pulakaü vilokya cakità ni÷cinvatã jàgaram | sà veõor haraõotsave dhçta-navotkaõñhàpi talpà¤cale visrastaü karato'pi màdhyavasasau taü hartum eõekùaõà // RUnm_13.102 // prabodhaþ, yathà- nidrà-pramoda-haram apy uru-kaõñha-nàdaü kaõñhã-ravasya ÷itikaõñha-patatra-mauliþ | tuùñàva satvara-vibuddha-pariplavàkùa ràdhà-payodhara-girindra-nipãóitàïgam // RUnm_13.103 // sakhyàü sva-sneho, yathà- ÷aila-mårdhni hariõà viharantã roma-kuómala-karmabita-mårtiþ | ràdhikà salalitaü lalitàyàþ pa÷ya màrùñi lulitàlakam àsyam // RUnm_13.104 // atha utpattyàdi-da÷à-catuùñayam, tatra utpattir, yathà- mçdur iyam iti vàdãr mà tvam asyà kuóuïge ÷a÷imukhi tava sakhyàþ pauruùaü dçùñam asti | iti bhavad-upakaõñhe mad-girà bhugna-dçùñeþ sthapuñita-vadanàyà ràdhikàyàþ smaràmi // RUnm_13.105 // atràsåyotpattiþ | atha sandhiþ | tatra saråpayor, yathà- ciràbhãùñe prekùe danujadamane vidnati dç÷oþ padaü patyau càrdha-sphuña-vacasi rakta-tviùi ruùà | iyaü nispandàïgã nimiùa-kalanonmukta-nayanà babhåvàvaùñambha-pratikçtir ivàbmhoja-vadanà // RUnm_13.106 // atreùñàniùñekùaõa-kçtayor jàóyayoþ sandhiþ | atha bhinnayoþ | tatra ekahetujayor, yathà lalita-màdhave (9.39)- ÷ikhari-bhara-vitarkataþ prataptaü samaham aharni÷am ãkùayà priyasya | hçdayam iha samasta-vallavãnàü yugapad apårva-vidhaü dvidhà babhåva // RUnm_13.107 // atra viùàda-harùayoþ | bhinna-hetujayor, yathà- sthavayati nava-ràgaü màdhave ràdhikàyàü giram atha lalitàyàþ sàvahelàü pratãtya | calatara-caraõàgreõàlikhantã dharitrãü vidhçta-vadana-padmà tatra siùveda padmà // RUnm_13.108 // atra cintàmarùayoþ | atha ÷àvalyam, yathà vidagdha-màdhave (5.7)- dhanyàs tà hariõã-dç÷aþ sa ramate yàbhir navãno yuvà svairaü càpalam àkalayya laltà màü hanta nindiùyati | govindaü parirabdhum indu-vadanaü hà cittam utkaõñhate dhig vàmaü vidhim astu yena garalaü mànàbhidhaü nirmame // RUnm_13.109 // atra càpala-÷aïkautsukyàmarùàõàü ÷àvalyam | atha ÷àntiþ, yathà- àlã-yukti-kuñhàrikà-pañimàbhir yo na prapede chidàü dåtã-jalpita-nirjhareõa ca ciraü yaþ kvàpi noccàlitaþ | vaü÷-nàda-marul-lavena kamalàcetas tañã-veùñano mànàkhyaþ prabalonnatis tarur ayaü na kùipram unmålyate // RUnm_13.110 // atrerùyàkhya-bhàvasya ÷àntiþ | iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau vyabhicàri-prakaraõam ||13|| (14) Many of the kàrikàs in this chapter are lifted pretty much wholesale from Rasàrõava-sudhàkara. I don't have the text with me, so I have not been able to give the references. atha sthàyi-bhàva-prakaraõam sthàyi-bhàvo'tra ÷çïgàre kathyate madhurà ratiþ // RUnm_14.1 // sà, yathà govinda-vilàse- kàlàhi-vaktra-vilasad-rasanàgrajàgrad- gopã-dçg-a¤cala-camatkçti-biddha-marmà | ÷armàdi÷atv aruõa-ghårõita-locanàntaþ- sa¤càra-cårõita-satã-hçdayo mukundaþ // RUnm_14.2 // yathà và dàna-keli-kaumudyàm (30)- govardhana-girim upetya kañàkùa-bàõàn karõa-sphuran-maõizilopari saïkùuvànà | kà bhrå-dhanur-dhuvana-såcita-lu¤caneyaü vyagrãkaroty ahaha màm api sambhrameõa // RUnm_14.3 // abhiyogàd viùayataþ sambandhàd abhimànataþ | sà tadãya-vi÷eùebhya upamàtaþ svabhàvataþ | ratir àvirbhaved eùàm uttamatvaü yathottaram // RUnm_14.4 // tatra abhiyogaþ- abhiyogo bhaved bhàva-vyaktiþ svena pareõa ca // RUnm_14.5 // tatra svenàbhiyogàd, yathà- mad-adhara-viluñhad-vilocanàntaü mçdula-latà-nava-pallavaü da÷antam | sakhi harim avalokya bhànujàyà- staña-vipine sphuñad-antaràsmi jàtà // RUnm_14.6 // yathà và- kuvalaya-vipinàny asau sçjantã di÷i di÷i locana-càpalàc calàkùã | harati taraõijà-tañe puraþ kà subala balàn mama citta-ca¤carãkam // RUnm_14.7 // pareõàbhiyogàd, yathà- tvadãyam àpãya gatàvalambà saüvàda-màdhvãkam atãva sàdhvã | àghårõamànà vraja-ràja-såno nãvãü skhalantãü na vidà¤cakàra // RUnm_14.8 // atha viùayàþ- ÷abda-spar÷àdayaþ pa¤ca viùayàþ kila vi÷rutàþ // RUnm_14.9 // tatra ÷abdàd, yathà vidagdha-màdhave (1.34)- nàdaþ kadamba-viñapàntarato visarpan ko nàma karõa-padavãm avi÷an na jàne | hà hà kulãna-gçhiõã-gaõa-garhaõãyàü yenàdya kàm api da÷àü sakhi lambhitàsi // RUnm_14.10 // yathà và, tatraiva (2.2)- ekasya ÷rutam eva lumpati matiü kçùõeti nàmàkùaraü sàndronmàda-paramparàm apanayaty anyasya vaü÷ã-kalaþ | eùa snigdha-ghana-dyutir manasi me lagnà sakçd-vãkùaõàt kaùñaü dhik puruùa-traye ratir abhån manye mçtiþ ÷reyasã // RUnm_14.11 // spar÷àd, yathà- vrajaü muùñi-gràhye tamasi nigiraty aïgam iha me sakhi spar÷aü daivàd yad-avadhi paraü kasyacid agàt | gçhãtà jàgaryà tad-avadhi sadaivàïgaja-gaõaiþ sa-÷aïkair yà pa÷ya kùaõam api na sàdyànpy uparatà // RUnm_14.12 // råpàd, yathà haüsadåte (77)- kçtàkçùñi-krãóaü kim api tava råpaü mama sakhã sakçd dçùñvà dåràd ahita-hita-bodhojjhita-matiþ | hatà seyaü premànalam anu vi÷antã sarabhasaü pataïgãvàtmànaü murahara muhur dàhitavatã // RUnm_14.13 // rasàd, yathà- pulakayati yad aïgaü sevate gàtra-bhaïgaü vahati hçdi taraïgaü sadya evàdya mugdhà | tad aghadamana-vaktrodgãrõa-tàmbålam alpaü sphuñam aviditam àsye nyastam asyàs tvayàli // RUnm_14.14 // gandhàd, yathà- vibhràjante kva sakhi sukhinaþ ÷àkhino mohanàs te yeùàü puùpair iyam anupamà vaijayantã kçtàsti | pa÷yàkçùña-bhramara-pañalà yàta-yàmàpi kàmaü yà bhåyobhir mama parimalaiþ stambhayaty adya cetaþ // RUnm_14.15 // lokottara-padàrthànàü prabhàvaþ ko'py anargalaþ | ratiü tad-viùayaü càsau bhàsayet tårõam ekadà // RUnm_14.16 // atha sambandhaþ- sambandhaþ kula-råpàdi-sàmagrã-gauravaü bhavet // RUnm_14.17 // tato yathà- vãryaü kandukitàdir-råpam akhila-kùmà-maõóalã-maõóanaü janmàbhãra-purandarasya bhavane pàre-paràrdhaü guõàþ | lãlà kvàpi jagac-camatkçti-karãty etasya lokottarà vçttir veõu-dharasya durmukhi dhçtiü kasyàþ kùaõaü rakùati // RUnm_14.18 // atha abhimànaþ- santu ramyàõi bhårãõi pràrthyaü syàd idam eva me | iti yo nirõayo dhãrair abhimànaþ sa ucyate // RUnm_14.19 // tato yathà- sphurantu bahavaþ kùitau madhurimormi-dhaureyakà vidagdha-maõayo guõàvali-patiü-varàbhir vçtàþ | na yasya ÷ikhi-candraü ÷irasi naiva veõur mukhe na dhàtu-vacanà tanau sakhi tçõàya manye na tam // RUnm_14.20 // atha tadãya-vi÷eùàþ- tadãyànàü vi÷eùàþ syuþ pada-goùñha-priyàdayaþ // RUnm_14.21 // tatra padàni- padàny atra padàïkàþ syuþ // RUnm_14.22 // tato yathà- sphurati sakhi rathàïgàmbhoja-dambholi-bhàjàü taña-bhuvi vi÷adeyaü kasya païktiþ padànàm | hçdayam aghçõa-ghårõàghràtam udghàñayantã mama tanu-latikàyàü kuómalaü yà tanoti // RUnm_14.23 // atha goùñham- goùñhaü vçndàvanà÷ritam // RUnm_14.24 // tato, yathà- madayati hçdayaü sakhi vrajo'yaü madhurimabhiþ kvacid apy adçùña-pårvaiþ | iha viharati ko'pi nàgarendara- stribhuvana-maõóala-mårtir ity avehi // RUnm_14.25 // atha priyajanaþ- prauóha-bhàvànubiddho yas tasya priya-jano'tra saþ // RUnm_14.26 // tato, yathà- gurubhir niùiddhà tàm ahaü yàvad akùõoþ padam anayamananta÷reyasàü sadma ràdhàm | tçùitam iva mano me prekùate tanvi tàvad di÷i di÷i viharantãü ÷yàmalàü ÷àlabha¤jãm // RUnm_14.27 // atha upamà- yathà katha¤cid apy asya sàdç÷yam upamodità // RUnm_14.28 // tato, yathà- navàmbudhara-màdhurã sphurati mårtir urvã-tale kç÷odari dç÷or iyàt pathi kim ãdç÷o và yuvà | puraþ sumukhi gopateþ sadai sanniviùñasya me pitur vitanute naño yam anukçtya nçtya-kramam // RUnm_14.29 // yathà và- sphuraty eùa preyàn iva nava-ghanas tasya subhage ÷ikhaõóãnàü ÷reõãü tulayati surendràyudham idam | asau vàso lakùmãr iva viharate vidyud iti sà ni÷amyodasràkùã tvayi nihita-buddhir nivasati // RUnm_14.30 // atha svabhàvaþ- bhair hetv-anapekùã tu svabhàvo'rthaþ prakãrtitaþ | nisarga÷ ca svaråpaü cety eùo'pi bhavati dvidhà // RUnm_14.31 // atra nisargaþ- nisargaþ sudçóhàbhyàsa-janyaþ saüskara ucyate | tad-udbhodhasya hetuþ syàd guõa-råpa-÷rutir manàk // RUnm_14.32 // tato, yathà- sa tarjatu batàgrajaü tyajatu màü suhçn-maõóalaþ pità kila vilajjatàü ghana-dçg-ambur ambàstu me | manaþ sakhi samãhate ÷ruta-guõa-÷riyaü sarvathà tam eva yadu-puïgavaü na tu kadàpi caidyaü nçpam // RUnm_14.33 // yathà và- asundaraþ sundara-÷ekharo và guõair vihãno guõinàü varo và | dveùã mayi syàt karuõàmbudhir và ÷yàmaþ sa evàdya gatir mamàyam // RUnm_14.34 // atha svaråpam- ajanyas tu svataþsiddhaþ svaråpaü bhàva iùyate | etat tu kçùõa-lalanobhaya-niùñhatayà tridhà // RUnm_14.35 // atha kçùõa-niùñham- kçùõa-niùñhaü svaråpaü syàd adaityaiþ sugamaü janaiþ // RUnm_14.36 // tato, yathà- iyaü vyaktir gopã na bhavati puraþ kintu kutukã harir nàrãve÷o yad akhila-sura-strãr dhuvati naþ | jagan-netra-÷reõã-timira-haraõàyàmbara-maõiü vinà kasyànyasya priyasakhi bhaved aupayikatà // RUnm_14.37 // atha lalanà-niùñham- svaråpaü lalanà-niùñhaü svayam udbuddhatàü vrajet | adçùñe'py a÷rute'py uccaiþ kçùõe kuryàd drutaü ratim // RUnm_14.38 // tato, yathà- jihãte yaþ kakùàü kvacid alam adçùñà÷ruta-cara- trilokyàm astãti kùaõam api na sambhàvana-mayãm | ghana-÷yàmaü pãtàmbaram ahaha saïkalpayad amuü janaü ka¤cid goùñhe sakhi mama vçthà dãryati manaþ // RUnm_14.39 // atha ubhaya-niùñham- tat syàd ubhaya-niùñhaü yat svaråpaü kçùõa-subhruvoþ // RUnm_14.40 // tato, yathà lalita-màdhave (2.12)- sahacari harir eùa brahma-ve÷aü prapannaþ kim ayam itarathà me vidravaty antaràtmà | ÷a÷adhara-maõi-vedã sveda-dhàràü prasåte na kila kumuda-bandhoþ kaumudãm antareõa // RUnm_14.41 // proktà atràbhiyogàdyà vilàsàdhikya-hetave | ratiþ svabhàvajaiva syàt pràyo gokula-subhruvàm // RUnm_14.42 // sàdhàraõã nigadità sama¤jasàsau samarthà ca | kubjàdiùu mahiùãùu ca gokula-devãùõó ca kramataþ // RUnm_14.43 // maõivac-cintàmaõivat-kaustubha-maõivat tridhàbhimatà | nàtisulabheyam abhitaþ sudurlabhà syàd ananya-labhyà ca // RUnm_14.44 // tatra sàdhàraõã- nàtisàndrà hareþ pràyaþ sàkùàd dar÷ana-sambhavà | sambhogecchà-nidàneyaü ratiþ sàdhàraõã matà // RUnm_14.45 // yathà ÷rã-da÷ame (10.48.9)--- sahoùyatàm iha preùñha dinàni katicin mayà | ramasva notsahe tyaktuü saïgaü te'mburuhekùaõa // RUnm_14.46 // asàndratvàd rater asyàþ sambhogecchà vibhidyate | etasyà hràsato hràsas tad-dhetutvàd rater api // RUnm_14.47 // atha sama¤jasà- patnã-bhàvàbhimànàtmà guõàdi-÷ravaõàdijà | kvacid bhedita-sambhoga-tçùõà sàndrà sama¤jasà // RUnm_14.48 // yathà tatraiva (10.52.38)- kà tvà mukunda mahatã kula-÷ãla-råpa- vidyà-vayo-draviõa-dhàmabhir àtma-tulyam | dhãrà patiü kulavatã na vçõãta kanyà kàle nç-siüha nara-loka-mano-'bhiràmam // RUnm_14.49 // sama¤jasàtaþ sambhoga-spçhàyà bhinnatà yadà | tadà tad-utthitair bhàvair va÷yatà duùkarà hariþ // RUnm_14.50 // tathà hi tatraiva (10.61.4)- smàyàvaloka-lava-dar÷ita-bhàva-hàri- bhrå-maõóala-prahita-saurata-mantra-÷auõóaiþ | patnyas tu ùoóa÷a-sahasram anaïga-bàõair yasyendriyaü vimathituü karaõair na ÷ekuþ // RUnm_14.51 // atha samarthà- kaücid vi÷eùam àyantyà sambhogecchà yayàbhitaþ | ratyà tàdàtmyam àpannà sà samartheti bhaõyate // RUnm_14.52 // sva-svaråpàt tadãyàd và jàtà yat-kiücid-anvayàt | samarthà sarva-vismàri-gandhà sàndratamà matà // RUnm_14.53 // prekùyà÷eùe jagati madhuràü svàü vadhåü ÷aïkayà te tasyàþ pàr÷ve gurubhir abhitas tvat-prasaïgo nyavàri | ÷rutvà dåre tad api bhavataþ sà tulà-koñi-nàdaü hà kçùõety a÷ruta-caram api vyàharanty unmadàsãt // RUnm_14.54 // sarvàdbhuta-vilàsormi-camatkàra-kara-÷riyaþ | sambhogecchà-vi÷eùo'syà rater jàtu na bhidyate | ity asyàü kçùõa-saukhyàrtham eva kevalam udyamaþ // RUnm_14.55 // pårvasyàü sva-sukhàyàpi kadàcit tatra sambhavet // RUnm_14.56 // iyam eva ratiþ prauóhà mahàbhàva-da÷àü vrajet | yà mçgyà syàd vimuktànàü bhaktànàü ca varãyasàm // RUnm_14.57 // yathà ÷rã-da÷ame (10.47.58)---- etàþ paraü tanu-bhçto bhuvi gopa-vadhvo govinda eva nikhilàtmani råóha-bhàvàþ | và¤chanti yad bhava-bhiyo munayo vayaü ca kiü brahma-janmabhir ananta-kathàrasasya // RUnm_14.58 // syàd dçóheyaü ratiþ premà prodyan snehaþ kramàd ayam | syàn mànaþ praõayo ràgo'nuràgo bhàva ity api // RUnm_14.59 // bãjam ikùuþ sa ca rasaþ sa guóaþ khaõóa eva saþ | sa ÷arkarà sità sà ca sà yathà syàt sitopalà // RUnm_14.60 // ataþ prema-vilàsàþ syur bhàvàþ snehàdayas tu ùañ | pràyo vyavahiryante'mã prema-÷abdena såribhiþ // RUnm_14.61 // yasyà yàdç÷a-jàtãyaþ kçùõe premàbhyuda¤cati | tasyàü tàdç÷a-jàtãyaþ sa kçùõasyàpy udãyate // RUnm_14.62 // tatra premà- sarvathà dhvaüsa-rahitaü saty api dhvaüsa-kàraõe | yad-bhàva-bandhanaü yånoþ sa premà parikãrtitaþ // RUnm_14.63 // yathà- ÷ape tubhyaü dharma-sthiti-manyu-sarantyà sakhi mayà vi÷uddhàm ugràbhir muhur api nirasto bhaõitibhiþ | sa mugdhe ÷yàmàtmà tyajati na hi me vartma bata màü jagàràpad-ghorà viracayatu ÷àstiü gçha-patiþ // RUnm_14.64 // yathà và- ràdhàyàþ sakhi sad-guõair anudinaü råpànuràgàdibhiþ sàndràü labdhavator api vyasanitàü vyàkùipta-kàntàntaraiþ | pràpa kvàpi parasparopari yayor na mlànatàü yas tayo- staü candràvali-candrakàbharaõayoþ ko vetti bhàva-kramam // RUnm_14.65 // sa tridhà kathyate prauóha-madhya-manda-prabhedataþ // RUnm_14.66 // tatra prauóhaþ- vilambàdibhir aj¤àta-citta-vçttau priye jane | itara-kle÷a-kàrã yaþ sa premà prauóha ucyate // RUnm_14.67 // yathà- gatvà bråhi niku¤ja-sadmani sakhe khinnàü mama preyasãü mà kàlàtyayam àkalayya kamale mayy apratãtiü kçthàþ | duùñaü dànavam atra gokula-÷iraþ-÷ålaü cikitsann ahaü dràg eùa praõayena pallava-mayãü labdho'smi ÷ayyàü tava // RUnm_14.68 // atha madhyaþ- itarànubhavàpekùàü sahate yaþ sa madhyamaþ // RUnm_14.69 // yathà- sarvàrambha-manoharàü sapadi me candràvalãü vindato raïgaþ ÷àrada-÷arvarã-samucitaþ paryàptim evàyayau | tàü kandarpa-camå-camatkçti-kara-krãóormi-kirmãritàü ràdhàü hanta tathàpi cittam adhunà sàkùàn mamàpekùate // RUnm_14.70 // atha mandaþ- sadà paricitatvàdeþ karoty atyantikàt tu yaþ | naivopekùàü na càpekùàü sa premà manda ucyate // RUnm_14.71 // yathà- anumãya råóhamànàm ànaya bhàmàü sakhãm a÷oka-latàm | bhavati premavatãnàü manàg upekùàpi doùàya // RUnm_14.72 // athavà- prauóhaþ premà sa yatra syàd vi÷leùasyàsahiùõutà // RUnm_14.73 // yathà uddhava-sande÷e (50)- nirmàya tvaü vitara phalakam hàri kaüsàrimårtyà vàraü vàraü di÷asi yadi màü mànanirvàhanàya | yat pa÷yantã bhavanakuhare ruddhakarõàntaràhaü sàhaükàrà priyasakhi sukham yàpayiùyàmi yàmam // RUnm_14.74 // kçcchràt sahiùõutà yatra sa tu madhyama ucyate // RUnm_14.75 // yathà-- avitatham asau kiü dràghãyàn gamiùyati vàsaraþ sumukhi sa ni÷àrambhaþ kiüvà sameùyati maïgalaþ | smita-mukha-÷a÷ã go-dhålibhiþ karambita-kuntalaþ kùapayati dç÷àm àrtiü yatra vraje÷vara-nandanaþ // RUnm_14.76 // sa mandaþ kathito yatra bhavet kutràpi vismçtiþ // RUnm_14.77 // yathà- pratipakùa-janerùyayà na me smçtir àsãd vana-màlya-gumphane | sakhi kiü karavai gavàü puro ghana-hambàdhvanir eùa jçmbhate // RUnm_14.78 // atha snehaþ- àruhya paramàü kàùñhàü premà cid-dãpa-dãpanaþ | hçdayaü dràvayann eùa sneha ity abhidhãyate | atrodite bhavej jàtu na tçptir dar÷anàdiùu // RUnm_14.79 // yathà krama-dãpikàyàm (3.27)- tad atimadhura-råpa-kamra-÷obhà- mçta-rasa-pàna-vidhàna-làlasàbhyàm | praõaya-salila-påra-vàhinãnàm alasa-vilola-vilocanàmbujàbhyàm // RUnm_14.80 // yathà và- jyotsna÷ãdhuü harimukha-vidhor apy analpaü pibantau nàntas tçptiü tava katham api pràpnuto dçk-cakorau | àghårõantau mada-kalatayà suùñhu mugdhau yad etau bhåyo bhåyas tam iha vamato bàùpa-påra-cchalena // RUnm_14.81 // aïga-saïge viloke ca ÷ravaõàdau ca sa kramàt | kaniùñho madhyamaþ ÷reùñhas trividho'yaü manodravaþ // RUnm_14.82 // tatra aïga-saïge, yathà- asi ghana-rasa-råpas tvaü pàlã làvaõya-sàra-maya-mårtiþ | màdhava bhavad-à÷leùe bhavità nàsyàþ kathaü dravatà // RUnm_14.83 // viloke, yathà- asyàs tvad-vadane saroja-suhçdi vyaktiü purastàd gate nà÷caryaü dravatàm avindata mano-haiyaïgavãnaü yadi | kintv à÷caryam idaü mukunda milite ÷yàmà-mukhendau bhava- cceta÷ candra-maõir dravan jalatayà bhåyo babhåvàcalaþ // RUnm_14.84 // ÷ravaõe, yathà- ÷ruti-parisara-kakùàü yàti nàmnas tavàrdhe muradamana dçgambhodàrayà dhauta-gàtrã | madana-mada-madhålã-mugdha-medhà-samçddhiþ skhalati kuvalayàkùã jçmbhate stambhate ca // RUnm_14.85 // àdi-÷abdena smaraõe, yathà- kçùõa-vartmani kçtàbhinive÷o sàmprataþ tvam asi kampita-gàtrã | sneha-påra-paripàka-mayaü te kiü bhaviùyati mano na vilãnam // RUnm_14.86 // sa ghçtaü madhu cetyuktaü sneho dvedhà svaråpataþ // RUnm_14.87 // tatra ghçta-snehaþ- àtyantikàdaramayaþ sneho ghçtam itãryate // RUnm_14.88 // bhàvàntarànvitao gacchan svàdodrekaü na tu svayam | ghanãbhaven nisargàti-÷ãtalàn mitha àdaràt | gàóhàdaramayas tena snehaþ syàd ghçtavad ghçtam // RUnm_14.89 // yathà- abhutthàya vidårato madhubh¤dà yà÷liùyate sàdaraü yà snehena va÷ãkaroti guruõà pàvitrya-pårõena tam | kùipraü yàti sitopaleva vilayaü tat-keli-vçùñyà ca yà yuktà hanta kayopamàtum api sà candràvalã me sakhã // RUnm_14.90 // yathà và- nijam agharipuõàüse nyastam àkçùya savyaü bhujam iha nidadhànà dakùam asrokùitàkùã | pada-yugam api baïkaü ÷aïkayà vikùipantã pratiyuvati-vayasyàü smerayàmàsa gaurã // RUnm_14.91 // àdaro gauravotthaþ syàd ity anyonyà÷rita-dvayam | ratyàdau sad api snehe suvyaktatvàd ihocyate // RUnm_14.92 // madãyatàti÷aya-bhàk priye sneho bhaven madhu | svayaü prakaña-màdhuryo nànà-rasa-samàhçtiþ // RUnm_14.93 // mattatoùma-dharaþ sneho madhu-sàmyàn madhåcyate // RUnm_14.94 // yathà- ràdhà snehamayena hanta racità màdhurya-sàreõa sà saudhãva pratimà ghanàpy uru-guõair bhàvoùmaõà vidrutà | yan-nàmany api dhàmani ÷ravaõayor yàti prasaïgena me sàndrànandamayã bhavaty anupamà sadyo jagad-vismçti // RUnm_14.95 // atha mànaþ- snehas tåtkçùñatàvàptyà màdhuryaü mànayan navam | yo dhàrayaty adàkùiõyaü sa màna iti kãrtyate // RUnm_14.96 // yathà- sravad-asra-bhare kçte dç÷au me tava godhålibhir eva gopa-vãra | adhunà vadanànilaiþ kim ebhi- rvirameti bhråkuñiü babhàra subhråþ // RUnm_14.97 // udàtto lalita÷ ceti màno'yaü dvividho mataþ // RUnm_14.98 // tatra udàttaþ- udàttaþ syàd ghçta-sneho dhàrayan gahana-kramam | dàkùiõya-bhàga-dàkùiõyaü vàmya-gandhaü ca kutracit // RUnm_14.99 // tatra dàkùiõyodàtto, yathà- ràdheti skhilàbhidhe mayi hañhàd biddhàntaràpy àrtibhir mad-vailakùya-÷amàya sà dviguõayanty àsyàravinde smitam | jalpe ca mradimànubiddham adhikaü màdhuryam àtanvatã citràõãva cakàra mat-priya-suhçd-vçnàni candràvalã // RUnm_14.100 // atha vàmya-gandhodàtto, yathà ÷rã-viùõu-puràõe (5.13.45) kàcid bhrå-bhaïguraü kçtvà lalàña-phalakaü harim | vilokya netra-bhçïgàbhyàü papau tan-mukha-païkajam // RUnm_14.101 // yathà và- akùa-saüsadi jitàpi mçgàkùã màdhavena parirambha-paõena | bhugna-dçùñir iha vipratipannàü taü karaõe rurudhe pariripsum // RUnm_14.102 // atha lalitaþ- madhu-snehas tu kauñilyaü svàtantrya-hçdayaïgamam | bibhran-narma-vi÷eùaü ca lalito'yam udãryate // RUnm_14.103 // tatra kauñilya-lalito, yathà ÷rã-da÷ame (10.32.6)- ekà bhrå-kuñim àbaddhya prema-saürambha-vihvalà | ghnatãvaikùat sandaùña-da÷ana-cchadà // RUnm_14.104 // yathà và- adatta me vartmani manmathonmadà svayaügrahà÷leùam asau sakhã tava | ity uktavantaü kuñilãbhavan mukhã kçùõaü vataüsena jaghàna maïgalà // RUnm_14.105 // yathà và- citraü cira-spar÷a-sukhàya cucuke kurvantam akùipram iyaü calekùaõà | svinnàïgulãkaü pulakà¤cita-÷riyà savyena cikùepa kucena ke÷avam // RUnm_14.106 // atha narma-lalito, yathà dàna-keli-kaumudyàm (90)- mithyà jalpatu te kathaü nu rasanà sàdhvã-sahasrasya yà bimboùñhàmçta-sevanàd agharipo puõyà prayatnàd abhåt | kasmàd eva balüt-karotu ca karaþ soóhuü kùamaþ subhruvàü raktaþ suùñhu na nIvi-bandham api yaþ kà vànya-bandhe kathà // RUnm_14.107 // atha praõayaþ- màno dadhàno vi÷rambhaü praõayaþ procyate budhaiþ // RUnm_14.108 // yathà- kucopànte spçùñà mura-vijayinà tad-bhuja-÷ira- stiro-nyasta-grãvà bhruvam ançju-dçùñir vibhujatã | pañenàsya mlànãkçta-puraña-bhàsà pulakinã pramodàsrair dhautaü nija-mukham iyaü màrùñi sumukhã // RUnm_14.109 // svaråpaü praõayasyàsya vi÷rambhaþ kathito budhaiþ | vi÷rambho'pi dvidhà maitraü sakhyaü ceti nigadyate // RUnm_14.110 // tatra maitraü- bhàvaj¤aiþ procyate maitraü vi÷rambho vinayànvitaþ // RUnm_14.111 // yathà ÷rã-da÷ame (10.32.4)- kàcit karàmbujaü ÷aurer jagçhe'¤jalinàü mudà | kàcid dadhàra tad-bàhum aüse candana-råùitam // RUnm_14.112 // yathà và- na hi saïkuca païkajekùaõaþ pàdayos te nidadhàtu nåpurau | anayor dhvanibhir vilajjatàü kalahaüsãva vipakùa-kàminã // RUnm_14.113 // atha sakhyam- visrambhaü sàdhvasonmuktaþ sakhyaü sva-va÷atà-mayaþ // RUnm_14.114 // yathà- sarabhasam adhikaõñham arpitàbhyàü danuja-ripor nija-bàhu-vallarãbhyàm | niñilam avanamayya tasya karõe sakhi kathitaü kim iva tvayà rahasyam // RUnm_14.115 // yathà và ÷rã-viùõu-puràõe (5.30.34)- yadi te tad-vacaþ satyaü satyàtyarthaü priyeti me | mad-geha-niùkuñàrthàya tadàyaü nãyatàü taruþ // RUnm_14.116 // yathà và- vinyasya vakùoruha-koraka-dvayãü vakùaþ-sthale kaüsa-harasya hàriõãm | patràïkuraü kuïkuma-bindu-nàlike likhaty asau candra-mukhã sakhã mama // RUnm_14.117 // yathà và ÷rã-da÷ame (10.30.38)- tato gatvà vanodde÷e dçptà ke÷avam abravãt | na pàraye'haü calituü naya màü yatra te manaþ // RUnm_14.118 // janitvà praõayaþ snehàt kutracin mànatàü vrajet | snehàn mànaþ kvacid bhåtvà praõayatvam athà÷nute // RUnm_14.119 // kàrya-kàraõatànyon'nyam ataþ praõaya-mànayoþ | ity atra pçthag evàsau vi÷rambhodàhçtiþ kçtà // RUnm_14.120 // udàtta-lalitàbhyàü tu maitrya-sakhye susaïgate | dve sumaitrya-susakhyàkhye yathà-saïkhyam udãrite // RUnm_14.121 // tatra sumaitryam- àlãpuraþ kathayituü rajanã-rahasyaü tatrodyate madhuripau mçdulà bhramad-bhråþ | utkùipya tan mukha-puñàvaraõàya hastaü nya¤can-mukhã samavariùña punar varàkùã // RUnm_14.122 // yathà và- kùipte varõaka-bhàjane taraõijà-pure parãhàsataþ kçùõena bhruvam àracayya kuñilàm àlokayantã tiraþ | tàrà vakùasi citram ardha-likhitaü ÷rã-vatsa-vibhràjite kà÷mãreõa ghana-÷riyà nija-kucàkçùñena pårõaü vyadhàt // RUnm_14.123 // atha susakhyam- dyåte sakçt pàna-vidhau paõã-kçte jitvà dviroùñhaü pibati svam acyute | babandha kaõñhe kuñilã-kçtekùaõà taü vàmayà dorlatayàsya vallavã // RUnm_14.124 // yathà và- àviùkurvati visphuran navanakhollekhaü sva-vakùas-tañaü kçùõe pãta-dukåla-saïkalanayà smitvà sakhãnàü puraþ | abhra÷yàmam uro rurodha valita-bhrår ànanaü dhunvatã romà¤codgama-ka¤cukena kucayor dvandvena gàndharvikà // RUnm_14.125 // atha ràgaþ- duþkham apy adhikaü citte sukhatvenaiva rajyate | yatas tu praõayotkarùàt sa ràga iti kãrtyate // RUnm_14.126 // yathà- tãvràrka-dyuti-dãpitair asilatàdhàràkaràlàsribhi- rmàrtaõóopala-maõóalaiþ sthapuñite'py adres tañe tasthuùã | pa÷yanti pa÷upendra-nandanam asàv indãvarair àstçte talpe nyasta-padàmbujeva mudità na spandate ràdhikà // RUnm_14.127 // yathà và padyàvalyàü (179)- tàràbhisàraka caturtha-ni÷à-÷a÷àïka kàmàmbu-rà÷i-parivardhana deva tubhyam | argho namo bhavatu me saha tena yånà mithyàpavàda-vacasàpy abhimàna-siddhiþ // RUnm_14.128 // nãlimà raktimà ceti ràgo'yaü dvividho mataþ // RUnm_14.129 // tatra nãlimà- nãlã-÷yàmàbhavo ràgo nãlimà kathyate budhaiþ // RUnm_14.130 // tatra nãlã-ràgaþ- vyaya-sambhàvanà-hãno bahir nàtiprakà÷avàn | sva-lagna-bhàvàvaraõo nãlã-ràgaþ satàü mataþ | yathàvalokyate caiùa candràvali-mukundayoþ // RUnm_14.131 // yathà- prasanna-vi÷adà÷ayà vividha-mudrayà nirmitaü pratàraõam api tvayà guõatayà sadà gçhõatã | tathà vyavajahàra sà vraja-kulendra candràvalã sakhãbhir api tarkità tvayi yathà tañasthety asau // RUnm_14.132 // atha ÷yàmà-ràgaþ- bhãrutauùadhi-sekàdir àdyàt ki¤cit prakà÷a-bhàk | ya÷ cireõaiva sàdhyaþ syàt sa ÷yàmà-ràga ucyate // RUnm_14.133 // yathà- purà ku¤je ma¤juny avatamasa-yukte'pi cakità muràrer yà pàr÷ve na taruõi divàpy antaram agàt | tamàlaiþ saivàdya dviguõita-tamisre'pi mudità tamisràrdhe màniny ahaha bhavatã taü mçgayate // RUnm_14.134 // atha raktimà- ràgaþ kusumbha-ma¤jiùñhà-sambhavo raktimà mataþ // RUnm_14.135 // tatra kusumbha-ràgaþ- kusumbha-ràgaþ sa j¤eyo ya÷ citte sajjati drutam | anya-ràga-cchavi-vya¤jã ÷obhate ca yathocitam // RUnm_14.136 // yathà- tvayy eva ÷ravaõàvadhi priya-sakhã yà kçùõa-baddhàntarà yà dçùñe bhujage'pi tàvaka-bhujà-sàmyàt pramodonmadà | prekùya tvàü purato'dya kàm api da÷àü pràtàsti seyaü tathà na j¤àyeta yathà kim eùa balavàn ràgo viràgo'thavà // RUnm_14.137 // sadàdhàra-vi÷eùeùu kausumbho'pi sthiro bhavet | iti kçùõa-praõayiùu mlànir asya na yujyate // RUnm_14.138 // atha ma¤jiùñha-ràgaþ- ahàryo'nanya-sàpekùo yaþ kàntyà varddhate sadà | bhaven mà¤jiùñha-ràgo'sau ràdhà-màdhavayor yathà // RUnm_14.139 // yathà- dhatte dràg anupàdhi janma vidhinà kenàpi nàkampate såte'ty àhita-sa¤cayair api rasaü te cen mitho vartmane | çddhiü sa¤cinute camatkçti-karoddàma-pramodottaràü ràdhà-màdhavayor ayaü nirupamaþ premànubandhotsavaþ // RUnm_14.140 // yathà và vidagdha-màdhave (3.17)- mayà te nirbandhàn murajayini ràgaþ parihçtya mayi snigdhe kintu prathaya paramà÷ãs tatim imàm | mukhàmododgàragrahilamatir adyaiva hi yataþ pradoùàrambhe syàü vimala-vana-màlà-madhu-karã // RUnm_14.141 // pårva-pårvas tu yo bhàvaþ somàbhàdau sa ràjate | tathà bhãùma-sutàdau ca ÷rã-harer mahiùã-gaõe // RUnm_14.142 // ya uttarottaro dviyo ràdhikàdau sa dãvyati | tathà ÷rã-satyabhàmàyàü lakùmaõàyàm api kvacit // RUnm_14.143 // itthaü bhedena bhàvànàü sarva-gokula-subhruvàm | àtma-pakùa-vipakùàdi-bhedàþ pårvam udãritàþ // RUnm_14.144 // yà bhàvàntara-sambandhàj jàyante vividhà bhidàþ | aparà api bhàvànàü j¤eyàs tàþ praj¤ayà budhaiþ // RUnm_14.145 // atha anuràgaþ- sadànubhåtam api yaþ kuryàn nava-navaü priyam | ràgo bhavan nava-navaþ so'nuràga itãryate // RUnm_14.146 // yathà dàna-keli-kaumudyàm (28)- prapannaþ panthànaü harir asakçd asman-nayanayor apårvo'yaü pårvaü kvacid api na dçùño madhurimà | pratãke'py ekasya sphurati muhur aïgasya sakhi yà ÷riyas tasyàþ pàtuü lavam api samarthà na dçg iyam // RUnm_14.147 // yathà và- ko'yaü kçùõa iti vyudasyati dhçti yas tanvi karõaü vi÷an ràgàndhe kim idaü sadaiva bhavatã tasyorasi krãóati | hàsyaü mà kuru mohite tvam adhunà nyastàsya haste mayà satyaü satyam asau dçgaïganam agàd adyaivaa vidyun-nibhaþ // RUnm_14.148 // paraspara-va÷ãbhàvaþ prema-vaicittyakaü tathà | apràõiny api janmàptau làlasà-bhara unnataþ | vipralambhe'sya visphårtir ity àdyàþ syur iha kriyàþ // RUnm_14.149 // atra paraspara-va÷ãbhàvo, yathà- samàrambhaü pàrasparika-vijayàya prathan nato- rapårvà keyaü vàm aghadamana saürambha-laharã | mano-hastã bandhas tava yad anayà ràga-nigaóai- stvaayàpy asyàþ premotsava-nava-guõai÷ citta-hariõaþ // RUnm_14.150 // prema-vaicittya-saüj¤as tu vipralambhaþ sa kathyate // RUnm_14.151 // apràõiny api janma-làlasà-bharo, yathà dàna-keli-kaumudyàm (17)- tapasyàmah kùàmodari varayitum venuùu janur vareõyam manyethàþ sakhi tad akhilànàü sujanuùàm | tapah-stomenoccair yad iyam urar¤kçtya muralã muràràter bimbàdhara-madhurimànam rasayati // RUnm_14.152 // atha vipralambhe visphårtir, yathà- bråyàs tvaü mathuràdhvanãna mathurànàthaü tam ity uccakaiþ sande÷aü vraja-sundarã kam api te kàcin mayà pràhiõot | tatra kùmàpati-pattane yadi gataþ svacchanda gacchàdhunà kiü kliùñàm api visphuran di÷i di÷i kli÷nàsi hà me sakhãm // RUnm_14.153 // atha bhàvaþ- anuràgaþ svasaüvedya-da÷àü pràpya prakà÷itaþ | yàvad-à÷raya-vçtti÷ ced bhàva ity abhidhãyate // RUnm_14.154 // yathà- ràdhàyà bhavata÷ ca citta-jatunã svedair vilàpya kramàt yu¤jann adri-niku¤ja-ku¤jara-pate nirdhåta-bheda-bhramam | citràya svayam anvara¤jayad iha brahmàõóa-harmyodare bhåyobhir nava-ràga-hiïgula-bharaiþ ÷çïgàra-kàruþ kçtã // RUnm_14.155 // mukunda-mahiùã-vçndair apy asàv atidurlabhaþ | vraja-devy eka-saüvedyo mahàbhàvàkhyayocyate // RUnm_14.156 // varàmçta-svaråpa-÷rãþ svaü svaråpaü mano nayet // RUnm_14.157 // sa råóha÷ càdhiråóha÷ cety ucyate dvividho budhaiþ // RUnm_14.158 // tatra råóhaþ- uddãptà sàttvikà yatra sa råóha iti bhaõyate // RUnm_14.159 // nimeùàsahatàsanna-janatà-hçd-viloóanam | kalpa-kùaõatvaü khinnatvaü tat-saukhye'py àrti-÷aïkayà // RUnm_14.161 // mohàdy-abhàve'py àtmàdi-sarva-vismaraõaü sadà | kùaõasya kalpaetyàdyà yatra yoga-viyogayoþ // RUnm_14.162 // tatra nimeùàsahatà, yathà ÷rã-da÷ame (10.82.38)- gopya÷ ca kçùõam upalabhya ciràd abhãùñaü yat-prekùaõe dç÷iùu pakùma-kçtaü ÷apanti | dçgbhir hçdã-kçtam alaü parirabhya sarvàs tad-bhàvam àpur api nitya-yujàü duràpam // RUnm_14.163 // àsanna-janatà-hçd-viloóanaü, yathà- sakhyaþ prokùya kurån guru-kùiti-bhçtàm àghårõayantã ÷iraþ svasthà vi÷lathayanty a÷eùa-ramaõãr àplàvya sarvaü janam | gopãnàm anuràga-sindhu-laharã satyàntaraü vikramai- ràkramya stimitàü vyadhàd api paràü vaikuõñha-kaõñha-÷riyam // RUnm_14.164 // kalpa-kùaõatvam, yathà- ÷araj-jyotsnã ràse vidhir ajani-råpàpi nimiùà- datikùudrà tàsàü yad ajani na tad vismaya-padam | sukhotsekàrambhe nimiùa-lava-kalpàm iva da÷àü mahà-kalpàkalpàpy ahaha labhate kàla-kalanà // RUnm_14.165 // tat-saukhye'py àrti-÷aïkayà khinnatvam, yathà ÷rã-da÷ame (10.31.19)- yat te sujàta-caraõàmbu-ruhaü staneùu; bhãtàþ ÷anaiþ priya dadhãmahi karka÷eùu tenàñavãm añasi tad vyathate na kiü svit; kårpàdibhir bhramati dhãr bhavad-àyuùàü naþ // RUnm_14.166 // mohàdy-abhàve'pi sarva-vismaraõaü, yathà ekàda÷e (11.12.12)- tà nàvidan mayy anuùaïga-baddha- dhiyaþ svam àtmànam adas tathedam yathà samàdhau munayo'bdhi-toye nadyaþ praviùñà iva nàma-råpe // RUnm_14.167 // kùaõa-kalpatà, yathà tatraiva (11.12.11)- tàs tàþ kùapàþ preùñha-tamena nãtà mayaiva vçndàvana-gocareõa | kùaõàrdha-vat tàþ punar aïga tàsàü hãnà mayà kalpa-samà babhåvuþ // RUnm_14.168 // àdya-÷abdàd iha proktà kçùõàvirbhàva-kàrità | sambhoga-bhede vispaùñaü sà purastàt pravakùyate // RUnm_14.169 // atha adhiråóhaþ- råóhoktebhyo'nubhàvebhyaþ kàm apy àptà vi÷iùñatàm | yatrànubhàvà dç÷yante so'dhiråóho nigadyate // RUnm_14.170 // yathà ÷iva-vàkyam- lokàtãatam ajàõóa-koñigam api traikàlikaü yat sukhaü duþkhaü ceti pçthag yadi sphuñam ubhe te gacchataþ kuñatàm | naivàbhàsa-tulàü ÷ive tad api tat kuña-dvayaü ràdhikà- premodyat-sukha-duþkha-sindhu-bhavayor vindeta bindvor api // RUnm_14.171 // modano màdana÷ càsàv adhiråóho dvidhocyate // RUnm_14.172 // tatra modanaþ- modanaþ sa dvayor yatra sàttvikoddãpta-sauùñhavam // RUnm_14.173 // yathà lalita-màdhave (8.9)- àtanvan kala-kaõñha-nàdam atulaü stambha-÷riyojjçmbhito bhåyiùñhocchalad-aïkuraþ phalitavàn svedàmbu-muktà-phalaiþ | udyad-bàùpa-maranda-bhàga-vicalo'py utkampavàn vibhramai ràdhà-màdhavayor viràjati ciràd ullàsa-kalpa-drumaþ // RUnm_14.174 // harer yatra sa-kàntasya vikùobha-bhara-kàrità | premoru-sampad-vikhyàta-kàntàti÷ayitàdayaþ // RUnm_14.175 // ràdhikà-yåtha evàsau modano na tu sarvataþ | yaþ ÷rãmàn hlàdinã-÷akteþ suvilàsaþ priyo varaþ // RUnm_14.176 // tatra sakàntasya hareþ kùobha-bhara-kàrità, yathà- hanta stambha-karambità bhuvi kuror bhadrà sarasvaty abhå- dbàùpaü bhàskarajà mumoca tarasà satyàbhraman narmadà | bheje bhãùma-sutà ca varõa-vikçtiü gàmbhãrya-bhàg apy asau kçùõodanvati ràdhikàdbhuta-nadã-premormibhiþ saüvçte // RUnm_14.177 // premoru-sampadvatã-vçndàti÷ayitvaü, yathà- advaitàd girijàü haràrdha-vapuùaü sakhyàt priyoraþ-sthitàü lakùmãm acyuta-citta-bhçïga-nalinãü satyàü ca saubhàgyataþ | màdhuryàn madhure÷a-jãvita-sakhãü candràvalãü ca kùipan pa÷yàruddha hariü prasàrya laharãü ràdhànuràgàmbudhiþ // RUnm_14.178 // modano'yaü pravi÷leùa-da÷àyàü mohano bhavet | yasmin viraha-vaiva÷yàt såddãptà eva sàttvikàþ // RUnm_14.179 // yathà- udyad-vepathu-vàdyamàna-da÷anà kaõñha-sthalàntar luñha- jjalpà gokula-maõóalaü vidadhatã bàùpair nadã-màtçkam | ràdhà kaõñakitena kaõñaki-phalaü gàtreõa dhik-kurvatã citraü tad-ghana-ràga-rà÷ibhir api ÷vetã-kçtà vartate // RUnm_14.180 // atrànubhàvà govinda kàntà-÷liùñe'pi mårcchanà | asahya-duþkha-svãkàràd api tat-sukha-kàmatà // RUnm_14.181 // brahmàõóa-kùobha-kàritvaü tira÷càm api rodanam | sva-bhåtair api tat-saïga-tçùõà mçtyu-prati÷ravàt | divyonmàdàdayo'py anye vidvadbhir anukãrtitàþ // RUnm_14.182 // pràyo vçndàvane÷varyàü mohano'yam uda¤cati | samyag-vilakùaõaü yasya kàryaü sa¤càri-mohataþ // RUnm_14.183 // tatra kàntà÷liùñe'pi harau mårcchà-kàritvaü, yathà padyàvalyàm (371)- ratna-cchàyà-cchurita-jaladhau mandire dvàrakàyà rukmiõyàpi prabala-pulakodbhedam àliïgitasya | vi÷vaü pàyàn masçõa-yamunà-tãra-vànãra-ku¤je ràdhà-kelã-parimala-bhara-dhyàna-mårcchà muràreþ // RUnm_14.184 // asahya-duþkha-svãkàràt tat-sukha-kàmatà- syàn naþ saukhyaü yad api balavad goùñham àpte mukunde yady alpàpi kùatir udayate tasya màgàt kadàpi | apràpte'smin yad api nagaràd àrtir ugrà bhaven naþ saukhyaü tasya sphurati hçdi cet tatra vàsaü karotu // RUnm_14.185 // brahmàõóa-kùobha-kàritvaü, yathà- nàraü cukro÷a cakraü phaõi-kulam abhavad vyàkulaü svedam åhe vçndaü vçndàrakàõàü pracura-mudam amucann a÷ru vaikuõñha-bhàjaþ | ràdhàyà÷ citram ã÷a bhramati di÷i di÷i prema-niþ÷vàsa-dhåme pårõànande'py uùitvà bahir idam abahi÷ càrtam àsãd ajàõóam // RUnm_14.186 // yathà và- aurva-stomàt kañur api kathaü durbalenorasà me tàpaþ prauóho hari-virahajaþ sahyate tan na jàne | niùkràntà ced bhavati hçdayàd yasya dhåma-cchañàpi brahmàõóànàü sakhi kulam api jvàlayà jàjvalãti // RUnm_14.187 // tira÷càm api rodanam, yathà padyàvalyàm (373)- yàte dvàravatã-puraü muraripau tad-vastra-saüvyànayà kàlindã-taña-ku¤ja-va¤jula-latàm àlàmbya sotkaõñhayà | udgãtaü guru-bàùpa-gadgada-galat-tàrasvaraü ràdhayà yenàntarjalacàribhir jalacarair apy utkam utkåjitam // RUnm_14.188 // mçtyu-svãkàràt svabhåtair api tat-saïga-tçùõà, yathà tatraiva (336)- pa¤catvaü tanur etu bhåta-nivahàu svàü÷e vi÷antu sphuñaü dhàtàraü praõipatya hanta ÷irasà tatràpi yàce varam | tad-vàpãùu payas tadãya-mukure jyotis tadãyàïgana- vyomni vyoma tadãya-vartmani dharà tat-tàla-vçnte'nilaþ // RUnm_14.189 // atha divyonmàdaþ- etasya mohanàkhyasya gatiü kàmapy upeyuùaþ | bhramàbhà kàpi vaicitrã divyonmàda itãryate // RUnm_14.190 // udghårõà-citra-jalpàdyàs tad-bhedà bahavo matàþ // RUnm_14.191 // tatra udghårõà- syàd vilakùaõam udghårõà nànà-vaiva÷ya-ceùñitam // RUnm_14.192 // yathà- ÷ayyàü ku¤ja-gçhe kvacid vitanute sà vàsa-sajjàyità nãlàbhraü dhçta-khaõóità vyavahçti÷ caõóã kvacit tarjati | àghårõatyabhisàra-sambhramavatã dhvànte kvacid dàruõe ràdhà te virahodbhrama-pramathità dhatte na kàü và da÷àm // RUnm_14.193 // mathurà-nagaraü kçùõe labdhe lalita-màdhave | udghårõeyaü tçtãyàïke ràdhàyàþ sphuñam ãrità // RUnm_14.194 // atha citra-jalpaþ- preùñhasya suhçdàloke gåóha-roùàbhijçmbhitaþ | bhåri-bhàva-mayo jalpo yas tãvrotkaõñhitàntimaþ // RUnm_14.195 // citra-jalpo da÷àïgo'yaü prajalpaþ parijalpitam | vijalpojjalpa-saüjalpà avajalpo'bhijalpitam | àjalpaþ pratijalpa÷ ca sujalpa÷ ceti kãrtitàþ // RUnm_14.196 // eùa bhramara-gãtàkhyo da÷ame prakañãkçtaþ // RUnm_14.197 // asaïkhya-bhàva-vaicitrã camatkçti-sudustaraþ | api cec citrajalpo'yaü manàk tad api kathyate // RUnm_14.198 // tatra prajalpaþ- asåyerùyà-mada-yujà yo'vadhãraõa-mudrayà | priyasyàkau÷alodgàraþ prajalpaþ sa tu kãrtyate // RUnm_14.199 // yathà (10.47.12)- madhupa kitava-bandho mà spç÷àïghriü sapatnyàþ kuca-vilulita-màlà-kuïkuma-÷ma÷rubhir naþ | vahatu madhu-patis tan-màninãnàü prasàdaü yadu-sadasi vióambyaü yasya dåtas tvam ãdçk // RUnm_14.200 // atha parijalpitam- prabhor nirdayatà-÷àñhya-càpalàdy-upapàdanàt | sva-vicakùaõatà-vyaktir bhaïgyà syàt parijalpitam // RUnm_14.201 // yathà (10.47.13)- sakçd adhara-sudhàü svàü mohinãü pàyayitvà sumanasa iva sadyas tatyaje'smàn bhavàdçk | paricarati kathaü tat-pàda-padmaü nu padmà hy api bata hçta-cetà hy uttamaþ-÷loka-jalpaiþ // RUnm_14.202 // atha vijalpaþ- vyaktayàsåyayà gåóha-màna-mudràntaràlayà | aghadviùi kañàkùoktir vijalpo viduùàü mataþ // RUnm_14.203 // yathà (10.47.14)- kim iha bahu ùaóaïghre gàyasi tvaü yadånàm adhipatim agçhàõàm agrato naþ puràõam | vijaya-sakha-sakhãnàü gãyatàü tat-prasaïgaþ kùapita-kuca-rujas te kalpayantãùñam iùñàþ // RUnm_14.204 // atha ujjalpaþ- hareþ kuhakatàkhyànaü garva-garbhitayerùyayà | sàsåya÷ ca tad-àkùepo dhãrair ujjalpa ãryate // RUnm_14.205 // yathà (10.47.15)- divi bhuvi ca rasàyàü kàþ striyas tad-duràpàþ kapaña-rucira-hàsa-bhrå-vijçmbhasya yàþ syuþ | caraõa-raja upàste yasya bhåtir vayaü kà api ca kçpaõa-pakùe hy uttamaþ-÷loka-÷abdaþ // RUnm_14.206 // atha saüjalpaþ- solluõñhayà gahanayà kayàpy àkùepa-mudrayà | tasyàkçtaj¤atàdy-uktiþ saüjalpaþ kathito budhaiþ // RUnm_14.207 // yathà (10.47.16)- visçja ÷irasi pàdaü vedmy ahaü càñu-kàrair anunaya-viduùas te'bhyetya dautyair mukundàt | sva-kçta iha visçùñàpatya-paty-anya-lokà vyasçjad akçta-cetàþ kiü nu sandheyam asmin // RUnm_14.208 // atha avajalpaþ- harau kàñhinya-kàmitva-dhaurtyàd àsaktya-yogyatà | yatra serùyaü bhiyevoktà so'vajalpaþ satàü mataþ // RUnm_14.209 // yathà (10.47.17)-- mçgayur iva kapãndraü vivyadhe lubdha-dharmà striyam akçta viråpàü strã-jitaþ kàma-yànàm | balim api balim attvàveùñayad dhvàïkùa-vad yas tad alam asita-sakhyair dustyajas tat-kathàrthaþ // RUnm_14.210 // atha abhijalpitam- bhaïgyà tyàgaucitã tasya khagànàm api khedanàt | yatra sànu÷ayaü proktà tad bhaved abhijalpitam // RUnm_14.211 // yathà (10.47.18)-- yad-anucarita-lãlà-karõa-pãyåùa-vipruñ- sakçd-adana-vidhåta-dvandva-dharmà vinaùñàþ | sapadi gçha-kuñumbaü dãnam utsçjya dãnà bahava iha vihaïgà bhikùu-caryàü caranti // RUnm_14.212 // atha àjalpaþ- jaihmyaü tasyàrtidatvaü ca nirvedàd yatra kãrtitam | bhaïyànya-sukhadatvaü ca sa àjalpa udãritaþ // RUnm_14.213 // yathà (10.47.19)-- vayam çtam iva jihma-vyàhçtaü ÷raddadhànàþ kulika-rutam ivàj¤àþ kçùõa-vadhvo hariõyaþ dadç÷ur asakçd etat tan-nakha-spar÷a-tãvra- smara-ruja upamantrin bhaõyatàm anya-vàrtà // RUnm_14.214 // atha pratijalpaþ- dustyaja-dvandva-bhàve'smin pràptir nàrhety anuddhatam | dåta-sammànanenoktaü yatra sa pratijalpakaþ // RUnm_14.215 // yathà (10.47.20)-- priya-sakha punar àgàþ preyasà preùitaþ kiü varaya kim anurundhe mànanãyo'si me'ïga | nayasi katham ihàsmàn dustyaja-dvandva-pàr÷vaü satatam urasi saumya ÷rãr vadhåþ sàkam àste // RUnm_14.216 // atha sujalpaþ- yatràrjavàt sa-gàmbhãryaü sa-dainyaü saha-càpalam | sotkaõñhaü ca hariþ pçùñaþ sa sujalpo nigadyate // RUnm_14.217 // yathà (10.47.21)-- api bata madhu-puryàm àrya-putro'dhunàste smarati sa pitç-gehàn saumya bandhåü÷ ca gopàn | kvacid api sa kathàü naþ kiïkarãõàü gçõãte bhujam aguru-sugandhaü mårdhny adhàsyat kadà nu // RUnm_14.218 // atha màdanaþ- sarva-bhàvodgamollàsã màdano'yaü paràt paraþ | ràjate hlàdinã-sàro ràdhàyàm eva yaþ sadà // RUnm_14.219 // yathà- àsçùñer akùayiùõuü hçdaya-vidhu-maõi-dràvaõaü vakrimàõaü pårõatve'py udvahantaü nija-ruci-ghañayà sàdhvasaü dhvaüsayantam | tanvànaü ÷aü pradoùe dhçta-nava-navatà-sampadaü màdanatvà- dadvaitaü naumi ràdhà-danuja-vijayinor adbhutaü bhàva-candram // RUnm_14.220 // atrerùyàyà ayogye'pi prabalerùyà-vidhàyità | sadà-bhoge'pi tad-gandha-màtràdhàra-stavàdayaþ // RUnm_14.221 // atha ayogye'pãrùyà, yathà dàna-keli-kaumudyàm (92)- vi÷uddhàbhiþ sàrdhaü vraja-hariõa-netràbhir ani÷aü tvam addhà vidveùaü kim iti vanamàle racayasi | tçõãkurvaty asmàn vapur agharipor à÷ikham idaü pariùvajyàpàda mahati hçdaye yà viharasi // RUnm_14.222 // sadà-bhoge'pi tad-gandha-màtràdhàra-stutir, yathà ÷rã-da÷ame (10.21.17)- pårõàþ pulindya urugàyapadàbjaràga- ÷rãkuïkumena dayitàstanamaõóitena | taddar÷anasmararujas tçõaråùitena limpantya ànanakuceùu juhus tadàdhim // RUnm_14.223 // yathà và- duùkaraü katara-dàli màlatã komaleyam akarot tapaþ purà | hanta goùñha-pati-nandanopamaü yà tamàlam amalopagåhate // RUnm_14.224 // yoga eva bhaved eùa vicitraþ ko'pi màdanaþ | yad-vilàsà viràjante nitya-lãlàþ sahasradhà // RUnm_14.225 // màdanasya gatiþ suùñhu madanasyeva durgamà | na nirvaktuü bhavec chakyà tenàsau muninàpy alam // RUnm_14.226 // kiü ca- ràgànuràgatàm àdau snehaþ pràpyaiva satvaram | mànatvaü praõayatvaü ca kvacit pa÷càt prapadyate // RUnm_14.227 // ataevàtra ÷àstreùu ÷råyate ràdhikàdiùu | pårva-ràga-prasaïge'pi prakañaü ràga-lakùaõam // RUnm_14.228 // sphuranti vraja-devãùu parà bhàva-bhidà÷ ca yàþ | tàs tarkàygocaratyà na samyag iha varõitàþ // RUnm_14.229 // sàdhàraõyàü ratàv eva dhåmàyitatayà matàþ | jvalitàs tu rati-premõor dãptàþ snehàdi-pa¤casu | råóhe bhàve tathoddãptàþ sudãptà mohanàdiùu // RUnm_14.230 // iyaü pràyikatà kintu ÷reùñha-madhyàdi-bhàrataþ | de÷a-kàla-janàdãnàü kvàpy eùàü syàd viparyayam // RUnm_14.231 // àdyà premàntimàü tatrànuràgàntàü sama¤jasà | ratir bhàvàntimàü sãmàü samarthaiva prapadyante // RUnm_14.232 // ratir narma-vayasyànàm anuràgàntimàü sthitim | teùv eva subalàdãnàü bhàvàntàm eva gacchati // RUnm_14.233 // iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau sthàyi-bhàva-prakaraõam ||14|| (15) atha ÷çïgàra-bheda-prakaraõam sa vipralambhaþ sambhoga iti dvedhojjvalo mataþ // RUnm_15.1 // tatra vipralambhaþ- yånor ayuktayor bhàvo yuktayor và tayor mithaþ | abhãùñàliïganàdãnàm anavàptau prakçùyate | sa vipralambho vij¤eyaþ sambhogonnati-kàrakaþ // RUnm_15.2 // tathà coktam-- na vinà vipralambhena sambhogaþ puùñim a÷nute | kàùàyite hi vastràdau bhåyàn evàbhivardhate // RUnm_15.3 // pårva-ràgas tathà mànaþ prema-vaicittyam ity api | pravàsa÷ ceti kathito vipralambha÷ catur-vidhaþ // RUnm_15.4 // tatra pårva-ràgaþ- ratir yà saïgamàt pårvaü dar÷ana-÷ravaõàdi-jà | tayor unmãlati pràj¤aiþ pårva-ràgaþ sa ucyate // RUnm_15.5 // tatra dar÷anàt- sàkùàt kçùõasya citre ca syàt svapnàdau ca dar÷anam // RUnm_15.6 // tatra sàkùàt, yathà padyàvalyàm (159)- indãvarodara-sahodara-medura-÷rã-r vàso dravat-kanaka-vçnda-nibhaü dadhànaþ | àmukta-mauktika-manohara-hàra-vakùàþ ko'yaü yuvà jagad-anaïga-mayaü karoti // RUnm_15.7 // citre, yathà vidagdha-màdhave (2.23)- ÷i÷iraya dç÷au dçùñvà divyaü ki÷oram itãkùitaþ parijalpana-giràü vi÷rambhàt tvaü vilàsa-phalàïkitaþ | ÷iva ÷iva kathaü jànãmas tvàm avakra-dhiyo vayaü nivióa-baóavà-vahni-jvàlà-kalàpa-vikàsinam // RUnm_15.8 // svapne, yathà- svapne dçùñvà sahacari sarit-kàsarã ÷yàma-nãrà tãre tasyàþ kvaõita-madhupà màdhavaã-ku¤ja-÷àlà | tasyàü kàntaü kapi÷a-jaghano dhvànta-rà÷iþ ÷arãrã citraü candràvalim api sa màü pàtum icchann arautsãt // RUnm_15.9 // atha ÷ravaõam- vandi-dåtã-sakhã-vaktràd gãtàde÷ ca ÷rutir bhavet // RUnm_15.10 // tato vandi-vaktràt, yathà- pañhati magadha-ràja-nirjayàrthàü sakhi virudàvalim atra vandivarye | vada katham iva lakùmaõe tanute pulaka-kulena vilakùaõà kilàsãt // RUnm_15.11 // dåtã-vaktràt, yathà- àviùkçte tava mukunda mayà prasaïge tàràvalã pulakitàïga-latà natàkùã | ÷u÷råùur apy alaghu-gadgada-ruddha-kaõñhã praùñuü tavàkùamata sà na kathà-vi÷eùam // RUnm_15.12 // sakhã-vaktràt, yathà- yàvad unmada-cakora-locanà man-mukhàt tava kathàm upà÷çõot | tàvad a¤cati dinaü dinaü sakhã kçùõa ÷àrad anadãrya tànavam // RUnm_15.13 // gãtàt, yathà- nayane praõayann uda÷ruõã mama sadyaþ sadasi kùitã÷ituþ | upavãõayati pravãõa-dhãþ kam uda÷ruþ sakhi vaiõiko muniþ // RUnm_15.14 // puroktà ye'bhiyogàdyà hetavo rati-janmani | atra te pårva-ràge'pi j¤eyà dhãrair yathocitam // RUnm_15.15 // api màdhava-ràgasya pràthamye sambhavaty api | àdau ràge mçgàkùãõàü prokte syàc càrutàdhikà // RUnm_15.16 // atra sa¤càriõo vyàdhiþ ÷aïkàsåyà ÷ramaþ klamaþ | nirvedautsukya-dainyàni cintà-nidrà-prabodhanam // RUnm_15.17 // viùàdo jaóatonmado moha-mçty-àdayaþ smçtàþ | prauóhaþ sama¤jasaþ sàdhàraõa÷ ceti sa tu tridhà // RUnm_15.18 // tatra prauóhaþ- samarthaa-rati-råpas tu prauóha ity abhidhãyate | làlasàdir iha prauóhe maraõàntà da÷à bhavet | tat-tat-sa¤càri-bhàvànàm utkañatvàd anekadhà // RUnm_15.19 // tathàpi pràktanair asya da÷àvasthà samàsataþ | proktàs tad-anurodhena tàsàü lakùaõam ucyate // RUnm_15.20 // làlasodvega-jàgaryàs tànavaü jaóimàtra tu | vaiyagryaü vyàdhir unmàdo moho mçtyur da÷à da÷a // RUnm_15.21 // prauóhatvàt pårva-ràgasya prauóhàþ sarvà da÷à api // RUnm_15.22 // tatra làlasaþ- abhãùña-lipsayà gàóha-gçdhnutà làlaso mataþ | atrautsukyaü capalatà ghårõà÷vàsàdayas tathà // RUnm_15.23 // yathà- tvam avasitàn niùkràmantã punaþ pravi÷anty asau jhañiti ghañikàmadhye vàrà¤chataü vraja-sãmani | agaõita-guru-tràsà ÷vàsàn vimucya vimucya kiü kùipasi bahu÷o nãpàraõye ki÷ori dç÷or dvayam // RUnm_15.24 // yathà và vidagdha-màdhave (3.24)- dåràd apy anuùaïgataþ ÷rutim ite tvan-nàma-dheyàkùare sonmàdaü madirekùaõà viruvatã dhatte muhur vepathum | àþ kiü và kathanãyam anyad-asite daivàd varàmbhodhare dçùñe taü parirabdhum utsuka-matiþ pakùa-dvayãm icchati // RUnm_15.25 // atha udvegaþ- udvego manasaþ kampas tatra niþ÷vàsa-càpale | stambha÷ cintà÷ru-vaivarõya-svedàdaya udãritàþ // RUnm_15.26 // yathà vidagdha-màdhave (2.2)- cintà-santatir adya kçntati sakhi svàntasya kiü te dhçtiü kiüvà si¤cati tàmram ambaram ati-svedàmbhasàü óambaraþ | kampa÷ campaka-gauri lumpati vapuþ-sthairyaü kathaü và balàt tathyaü bråhi na maïgalà parijane saïgopanàïgãkçtiþ // RUnm_15.27 // atha jàgaryà- nidràkùayas tu jàgaryà stambha-÷oùa-gadàdikçt // RUnm_15.28 // yathà- ÷yàmaü ka¤cana kà¤canojjvala-pañaü sandar÷ya nidrà kùaõaü màm àjanma sakhã vimucya calità ruùñeva nàvartate | cintàü prohya sakhi prapa¤caya matiü tasyàs tvam àvartane nànyaþ svàpnika-taskaropaharaõe ÷akto janas tàü vinà // RUnm_15.29 // atha tànavam- tànavaü kç÷atà gàtre daurbalya-bhramaõàdi-kçt // RUnm_15.30 // yathà- cyute valaya-sa¤caye prabala-riktatà-dåùaõa- vyayàya nihitormikàvalir api skhalaty a¤jasà | ni÷amya muralã-kalaü sakhi sakçd vi÷àkhe tanu- stavàsita-caturda÷ã-÷a÷ikalà kç÷atvaü yayau // RUnm_15.31 // kai÷cit tu tànava-sthàne vilàpaþ paripañhyate // RUnm_15.32 // yathà- atràsãn navanãpa-bhåruha-tañe kurvan vihàraü hari- ÷cakre tàõóavam atra mitra-sahita÷ caõóàü÷ujà-rodhasi | pa÷yantã latikàntare kùaõam ahaü vyagrà nilãya sthitaü sakhyaþ kiü kathayàmi dagdha-vidhinà kùiptàsmi dàvopari // RUnm_15.33 // atha jaóimà- iùñàniùñà-parij¤ànaü yatra pra÷neùv anuttaram | dar÷ana-÷ravaõàbhàvo jaóimà so'bhidhãyate | atràkàõóe'pi huïkàra-stambha-÷vàsa-bhramàdayaþ // RUnm_15.34 // yathà- akàõóe huïkàraü racayasi ÷çõoùi priya-sakhã- kulànàü nàlàpaü dçtir iva muhur niþ÷vasiùi ca | tataþ ÷aïke païkeruha-mukhi yayau vaiõava-kalà- madhulã te pàli ÷ruti-caùakayoþ pràghåõikatàm // RUnm_15.35 // atha vaiyàgryam- vaiyàgryaü bhàva-gàmbhãrya-vikùobhàsahatocyate | tatràviveka-nirveda-khedàsåyàdayo matàþ // RUnm_15.36 // yathà vidagdha-màdhave (2.17)- pratyàhçtya muniþ kùaõaü viùayato yasmin mano dhitsate bàlàsau viùayeùu dhitsati tataþ pratyàharantã manaþ | yasya sphårti-lavàya hanta hçdaye yogã sumutkaõñhate mugdheyaü kila tasya pa÷ya hçdayàn niùkràntim àkàïkùati // RUnm_15.37 // atha vyàdhiþ- abhãùñàlàbhato vyàdhiþ pàõóimottàpa-lakùaõaþ | atra ÷ãta-spçhà-moha-niþ÷vàsa-patanàdayaþ // RUnm_15.38 // yathà- dava-damanatayà ni÷amya bhadrà madana-dava-jvalità dadhe hçdi tvàm | dviguõita-davathu-vyathà-vidagdhà murahara bhasmamayãva pàõóuràsãt // RUnm_15.39 // atha unmàdaþ- sarvàvasthàsu sarvatra tan-manaskatayà sadà | atasmiüs tu tad iti bhràntir unmàda iti kãrtyate | atreùña-dveùa-niþ÷vàsa-nimeùa-virahàdayaþ // RUnm_15.40 // yathà vidagdha-màdhave (2.3)- vitanvànas tanvà marakata-rucãnàü rucivatàü pañàn niùkrànto'bhåd dhçta-÷ikhaõóo nava-yuvà | bhruvaü tena kùiptvà kim api hasatonmàdita-mateþ ÷a÷ã vçtto vahniþ param ahaha vahnir mama ÷a÷ã // RUnm_15.41 // atha mohaþ- moho vicittatà prokto nai÷calya-patanàdi-kçt // RUnm_15.42 // yathà- nàsà÷vàsa-paràïmukhã vighañite dçùñã snuùàyàþ kathaü hà dhik kçùõa-tilàn mamàrpaya kare kuryàm apàmàrjanam | ity àrohati karõayoþ parisaraü kçùõeti karõa-dvaye kampenàcyuta tatra såtritavatã tvàm eva hetuü sakhã // RUnm_15.43 // atha mçtyuþ- tais taiþ kçtaiþ pratãkàrair yadi na syàt samàgamaþ | kandarpa-bàõa-kadanàt tatra syàn maraõodyamaþ // RUnm_15.44 // tatra svapriya-vastånàü vayasyàsu samarpaõam | bhçïga-mandànila-jyotsnà-kadambànubhavàdayaþ // RUnm_15.45 // yathà- ràdhà rodhasi ropitàü mukulinãm àliïgya mal-lãlatàü hàraü hãramayaü samarpya lalità-haste pra÷asta-÷riyam | mårcchàm àpnuvatã pravi÷ya madhupair gãtàü kadambàñavãü nàma vyàharatà hareþ priya-sakhã-vçndena sandhukùità // RUnm_15.46 // yathà và vidagdha-màdhave (2.47)- akàruõyaþ kçùõo yadi mayi tavàgaþ katham idaü mudhà mà rodãr me kuru param imàm uttara-kçtim | tamàlasya skandhe vinihita-bhuja-vallarir iyaü yathà vçndàraõye ciram avicalà tiùñhati tanuþ // RUnm_15.47 // atha sama¤jasaþ- bhavet sama¤jasa-rati-svaråpo'yaü sama¤jasaþ // RUnm_15.48 // atràbhilàùa-cintà-smçti-guõa-saïkãrtanodvegàþ | savilàpà unmàda-vyàdhi-jaóatà mçti÷ ca tàþ krama÷aþ // RUnm_15.49 // tatra abhilàùaþ- vyavasàyo'bhilàùaþ syàt priya-saïgam alipsayà | svamaõóanàntika-pràpti-ràga-prakañanàdi-kçt // RUnm_15.50 // yathà- yad iha sakhi subhadrà-sakhyam àkhyàya dhårte vrajasi pitur agàràd devekã-mandiràya | racayasi bata satye maõóane ca prayatnaü sphuñam ajani tad antar vastu gåóhaü tavàdya // RUnm_15.51 // atha cintà- abhãùñàvàpty-upàyànàü dhyànaü cintà prakãrtità | ÷ayyà-vivçtti-niþ÷vàsa-nirlakùa-prekùaõàdi-kçt // RUnm_15.52 // yathà- niþ÷vàsas te kamala-vadane mlàpayatyoùñha-bimbaü ÷ayyàyàü ca kra÷ima-kalità ceùñate deha-yaùñiþ | dvandvaü càkùõor vikirati ciraü rukmiõi ÷yàma ambho na ÷vo-bhàviny upayama-vidhau ÷obhate vikriyeyam // RUnm_15.53 // atha smçtiþ- anubhåta-priyàdãnàm arthànàü cintanaü smçtiþ | atra kampàïga-vaiva÷ya-bàùpa-niþ÷vasitàdayaþ // RUnm_15.54 // yathà- plutaü pureõàpàü nayana-kamala-dvandvam abhito dhçtotkampaü sàtràjiti kuca-rathàïga-dvayam api | ÷lathàrambhaü caitad bhuja-visala-yugaü tat tava mana- staóàge'smin kçùõa-dvirada-patir antar viharati // RUnm_15.55 // atha guõa-kãrtanam- saundaryàdi-guõa-÷làghà guõa-kãrtanam ucyate | atra vepathu-romà¤ca-kaõñha-gadgadikàdayaþ // RUnm_15.56 // yathà- yàntyas tçùõàpi yuvatayo yeùu ghårõàü bhajante yàny àcamya svayam api bhavàn romaharùaü prayàti | gandhaü teùàü tava madhupate råpa-sampan-madhånàü dåre vindan mama na hi dhçtiþ citta-bhçïgas tanoti // RUnm_15.57 // ùaó-udvegàdayaþ pårvaü prauóhe tasminn udàhçtàþ | sàma¤jasyàd rater atra kintu tàþ syur yathocitam // RUnm_15.58 // atha sàdhàraõaþ- sàdhàraõa-rati-pràyaþ sàdhàraõa itãritaþ | atra proktà vilàpàntàþ ùaó-da÷àntà÷ ca komalàþ // RUnm_15.59 // atha abhilàùo, yathà prathama-skandhe (1.10.30)- etàþ paraü strãtvam apàstape÷alaü nirasta-÷aucaü bata sàdhu kurvate | yàsàü gçhàt puùkara-locanaþ patir na jàtv apaity àhçtibhir hçdi spç÷an // RUnm_15.60 // cintàdãnàü tathànyàsàm åhyà dhãrair udàhçtiþ // RUnm_15.61 // pårva-ràge prahãyeta kàma-lekha-srag-àdikam | vayasyàdi-kareõàtra kçùõenàsya ca kàntayà // RUnm_15.62 // tatra kàma-lekhaþ- sa lekhaþ kàma-lekhaþ syàt yaþ sva-prema-prakà÷akaþ | yuvatyà yåni yånà ca yuvatyàü saüprahãyate // RUnm_15.63 // nirakùaraþ sàkùara÷ ca kàma-lekho dvidhà bhavet // RUnm_15.64 // tatra nirakùaraþ- surakta-pallava-maya÷ candràrdhàdi-nakhàïkabhàk | varõa-vinyàsa-rahito bhaved eùa nirakùaraþ // RUnm_15.65 // yathà- kisalaya-÷ikhare vi÷àkhikàyà nakhara-÷ikhà-likhito'yam ardha-candraþ | dadhad iha madanàrdha-candra-bhàvaü hçdi mama hanta kathaü hañhàd vive÷a // RUnm_15.66 // atha sàkùaram- gàthàmayã lipir yatra svahastàïkaiùa sàkùaraþ // RUnm_15.67 // yathà jagannàtha-vallabhe- suiraü vijjhasi hiaaü lambha-i maaõo kkhu dujjasaþ baliaü | dãsasi saaladisàsuü dãsa-i maaõo õa kuttàbi // RUnm_15.68 // (suciraü bidhyasi hçdayaü labhate madanaþ khalu durya÷o balãyaþ | dç÷yase sakala-di÷àsu dç÷yate madano na kutràpi //) bandho'bja-tantunà ràgaþ kiü và kastårikà-masã | pçthu-puùpa-dalaü patraþ mudrà-kçt kuïkumair iha // RUnm_15.69 // atha màlyàrpaõam- su÷liùñàü nija-÷ilpa-kau÷ala-bhara-vyàhàriõãm adbhutàü goùñhàdhã÷vara-nandanaü srajam imàü tubhyaü sakhi pràhiõot | ity àkarõya giraü saroruha-dç÷aþ svedoda-bindåcchalà- daïgebhyaþ kula-dharma-dhairyam abhitaþ ÷aïke bahir niryayau // RUnm_15.70 // kecit tu- nayana-prãtiþ prathamaü cintà-saïgas tato'tha saïkalpaþ | nidrà-cchedas tanutà viùaya-nivçttis trapànàpa | unmàdo mårcchà mçtir ity etàþ smara-da÷à da÷aiva syuþ // RUnm_15.71 // ity àcakùate | evaü krameõa vij¤eyaþ pårva-ràgo harer api | nidar÷anàya tatraikam udàharaõam ucyate // RUnm_15.72 // yathà- upàraüsãd vaü÷ã-kala-parimalollàsa-rabhasà- dvisasmàra sphàràü vividha-kusumàkalpa-racanàm | jahau kçùõas tçùõàü sahacara-camå-càru-carite sakhi tvad-bhrå-vyàlã-culukita-calac-citta-pavanaþ // RUnm_15.73 // iti pårva-ràgaþ | atha mànaþ dampatyor bhàva ekatra sator apy anuraktayoþ | svàbhãùñà÷leùa-vãkùàdi-nirodhã màna ucyate // RUnm_15.74 // sa¤càriõo'tra nirveda-÷aïkàmarùàþ sa-càpalàþ | garvàsåyàvahitthà÷ ca glàni÷ cintàdayo'py amã // RUnm_15.75 // ahetor neti nety uker hetor yan màna ucyate | asya praõaya eva syàn mànasya padam uttamam // RUnm_15.76 // tatra sa-hetuþ- hetur ãrùyà-vipakùàder vai÷iùñye preyasà kçte | bhàvaþ praõaya-mukhyo'yam ãçùà-mànatvam çcchati // RUnm_15.77 // tathà coktam (÷çïgàra-tilaka 2.53)-- snehaü vinà bhayaü na syàn nerùyà ca praõayaü vinà | tasmàn màna-prakàro'yaü dvayoþ prema-prakà÷akaþ // RUnm_15.78 // ataeva harivaü÷e (2.66.4, 2.65.50)- ruùitàm iva tàü devãü snehàt saïkalpayann iva | bhãta-bhãto'ti÷anakair vive÷a yadu-nandanaþ // RUnm_15.79 // råpa-yauvana-sampannà sva-saubhàgyena garvità | abhimànavatã devã ÷rutvaiverùyà-va÷aü gatà // RUnm_15.80 // iti | tatràpi ca susakhyàdi hçdi yasyà viràjate | tasyà vipakùa-vai÷iùñye na syàd eva sahiùõutà // RUnm_15.81 // ataþ satyàü vinànyàsàü susakhyàder abhàvataþ | ÷rute'pi pàrijàtasya dàne màno na càbhavat // RUnm_15.82 // ÷rutaü cànumitaü dçùñaü tad-vai÷iùñyaü tridhà matam // RUnm_15.83 // atha ÷ravaõam- ÷ravaõaü tu priya-sakhã-÷ukàdãnàü mukhàd bhavet // RUnm_15.84 // tatra sakhã-mukhàt, yathà- ÷a÷imukhi mçùà jalpaü ÷rutvà kañhora-sakhã-mukhàt praõayini harau mà vi÷rambhaü kçthàþ ÷ithilaü vçthà | parihara manaþ-klàntiü devi prasãda manorame tava mukham anàlocya preyàn vane'dya vi÷ãryati // RUnm_15.85 // yathà và- ahaha gahanà keyaü vàrtà ÷rutau patitàdya me viditam ançtaü hàsyàd bråùe vimu¤ca kadarthanàm | sahacari kuto jãvaty asmin jane'pi janàrdano dyutaru kusumaü tasyai hà dhik kçtã vitariùyati // RUnm_15.86 // ÷uka-mukhà, yathà- àste kàcid dayita-kalahà kråra-cetàþ sakhã te kãro vanyaþ sphuñam iha yayà ÷yàmale pàñhito'sti | atha vyarthe vihaga-lapite suùñhu vi÷rambhamàõà mànàrambhe na kuru hçdayaü kàtaro'smi prasãda // RUnm_15.87 // anumitiþ- bhogàïka-gotra-skhalana-svapnair anumitis tridhà // RUnm_15.88 // atra bhogàïkaþ- bhogàïko dç÷yate gàtre vipakùasya priyasya ca // RUnm_15.89 // tatra vipakùa-gàtre bhogàïka-dar÷anaü, yathà- kàlindã-taña-dhårta càñubhir alaü nidràtu candràvalã khinnàkùã kùaõa-maïganàd apasara kruddhàsti vçddhà gçhe | ki¤cid bimbita-dhàtu-patra-makarã-citreõa tatràdhunà sarvà te lalità lalàña-phalakenodghàñità càturã // RUnm_15.90 // priya-gàtre bhogàïka-dar÷anaü, yathà vidagdha-màdhave (4.40)- muktàntar-nimiùaü madãya-padavãm udvãkùamàõasya jàne ke÷ara-reõubhir nipatitaiþ ÷oõãkçte locane | ÷ãtaiþ kànana-vàyubhir viracito bimbàdhare ca vraõaþ saïkocaü tyaja deva daiva-hatayà na tvaü mayà dåùyase // RUnm_15.91 // tatra gotra-skhalanam- vipakùa-saüj¤ayàhvànam ãrùyàti÷aya-kàraõam | àsàü tu gotra-skhalanaü duþkhadaü maraõàd api // RUnm_15.92 // tena yathà bilvamaïgale- ràdhà-mohana-mandiràd upagata÷ candràvalãm åcivàn ràdhe kùemam iheti tasya vacanaü ÷rutvàha candràvalã | kaüsa kùemam aye vimugdha-hçdaye kaüsaþ kva dçùñas tvayà ràdhà kveti vilajjito nata-mukhaþ smero hariþ pàtu vaþ // RUnm_15.93 // yathà và- ahaha vilasaty agre candràvalã vimala-dyutiþ kitava kalità tàrà sàtra tvayà kva nu ùoóa÷ã | timira-malinàkàra kùipraü vrajàruõa-maõóalà mama sahacarã yàvan-manyu-dyutiü na vimu¤cati // RUnm_15.94 // atha svapnaþ- harer vidåùakasyàpi svapnaþ svapnàyitaü mataþ // RUnm_15.95 // tatra hareþ svapnàyitam, yathà- ÷ape tubhyaü ràdhe tvam asi hçdaye tvaü mama bahi- stvam agre tvaü pçùñhe tvam iha bhavane tvaü girivane | iti svapne jalpaü ni÷i ni÷amayantã madhuripo- rabhåt talpe candràvalir atha paràvartita-mukhã // RUnm_15.96 // vidåùakasya, yathà- ava¤ci cañupàñavair aghabhidàdya padmà-sakhã tatas tvaraya ràdhikàü kim iti màdhavi dhyàyasi | ni÷amya madhumaïgalàd iti giraü puraþ svapnajàü vidåna-vadanà sakhi jvalati pa÷ya candràvalã // RUnm_15.97 // atha dar÷anam, yathà- mithyà mà vada kandare sama sakhãü hitvà tvam ekàkinãü niùkràntaþ pçthu-sambhrameõa kim api prakhyàpayan kaitavam | dåràt ki¤cid a¤citena rasanà÷abdena sàtaïkayà niùkramyàtha tayà ÷añhendra puline dçùño'si ràdhà-sakhaþ // RUnm_15.98 // yathà và- sahacari parigumphya pràtar evàrpitàsãd braja-pati-suta-kaõñhe yà mayotkaõñhayàdya | api hçdi lalitàyàs tasthuùã hanta hçn me dahati dahana-dãptiþ pa÷ya gu¤jàvalã sà // RUnm_15.99 // atha nirhetuþ- akàraõàd dvayor eva kàraõàbhàsatas tathà | prodyan praõaya evàyaü vrajen nirhetu-mànatàm // RUnm_15.100 // àdyaü mànaü parãõàmaü praõayasya jagur budhàþ | dvitãyaü punar asyaiva vilàsa-bhara-vaibhavam | budhaiþ praõayamànàkhyaü eùa eva prakãrtitaþ // RUnm_15.101 // tathà coktam (sarasvatã-kaõñhàbharaõe 5.48)- aher iva gatiþ premõaþ svabhàva-kuñilà bhavet | ato hetor aheto÷ ca yånor màna uda¤cati // RUnm_15.102 // avahitthàdayo hy atra vij¤eyà vyabhicàriõaþ // RUnm_15.103 // tatra kçùõasya, yathà- avyakta-smita-dçùñim arpaya puraþ svalpo'pi mantur na me patyur va¤cana-pàñavàd vrajapate jyotsnã-ni÷àrdhaü yayau | ÷ubhràlaïkçtibhir drutaü pathi mayà dåraü tataþ prasthite sàndrà càndram arundha bimbam aciràd àkasmikã kàlikà // RUnm_15.104 // yathà và- puùpebhyaþ spçhayà vilambitavatãm àlokya màm unmanàþ kaüsàriþ sakhi lambitànana-÷a÷ã tåùõãü niku¤je sthitaþ | àtaïkena mayà tad-aïghri-nakhare kùipte prasånà¤jalau tasyàlãka-ruùà bhruvaü vibhujato'py àvirbabhåva smitam // RUnm_15.105 // kçùõa-priyàyàþ, yathà uddhava-sande÷e (44) tiùñhan goùñhàïgaõabhuvi muhurlocanàntaü vidhatte jàtotkaõñhastava sakhi Harirdehalãvedikàyàm | mithyàmànonnatikavalite kiü gavàkùàrpitàkùã svàntam hanta glapayasi bahiþ prãõaya pràõanàtham // RUnm_15.106 // yathà và- aham iha vicinomi tvad-giraiva prasånaü kathaya katham akàõóe caõói vàcaü yamàsi | viditam upadhinàlaü ràdhike ÷àdhi kena priya-sakhi kusumena ÷rotram uttaüsayàmi // RUnm_15.107 // dvayor eva yugapad, yathà- ku¤je tuùõãm asi nata-÷iràþ kiü ciràt tvaü muràre kiü và ÷yàme tvam api vimukhã mauna-mudràü tanoùi | j¤àtaü j¤àtaü smita-vimuùite kàpi vàmàsti yogyà krãóà-vàde balavati yayà na dvayor eva bhaïgaþ // RUnm_15.108 // yathà và- ku¤ja-dvàri niviùñayos taraõijà-tãre dvayor eva nau tatrànyonyam apa÷yatoþ sakhi mudhà nirbandhataþ klàntayoþ | haste dràg atha dàóimã-phalam abhinyaste mayà nistalaü ràdhàm udbhidura-smitàü parihasan phullàïgam àliïgiùam // RUnm_15.109 // nirhetukaþ svayaü ÷àmyet svayaügràha-smitàvidhiþ // RUnm_15.110 // yathà- roùas tavàbhåd yadi ràdhike'dhika- stathàstu gaõóaþ katham ucchvasity asau | sva-narmaõetthaü durapahnava-smitàü priyàm acumbat pa÷upendra-nandanaþ // RUnm_15.111 // hetur yas tu ÷amaü yathàyogyaü prakalpitaiþ | sàma-bheda-kriyà-dàna-naty-upekùà-rasàntaraiþ // RUnm_15.112 // mànopa÷amanasyàïkà bàùpa-mokùa-smitàdayaþ // RUnm_15.113 // tatra sàma- priya-vàkyasya racanaü yat tu tat sàma gãyate // RUnm_15.114 // yathà- jàtaü sundari tathaym eva pçthunà ràdhe'paràdhena me kintu svàrasiko mamàtra ÷araõaü snehas tvadãyo balã | ity àkarõya giraü harer natamukhã bàùpàmbhasàü dhàrayà sànaïgotsava-raïga-maïgala-ghaño pårõàvakàrùãt kucau // RUnm_15.115 // atha bhedaþ- bhedo dvidhà svayaü bhaïgyà sva-màhàtmya-prakà÷anam | sakhyàdibhir upàlambha-prayoga÷ ceti kãrtyate // RUnm_15.116 // tatra bhaïgyà svamàhàtmya-prakà÷anaü, yathà vidagdha-màdhave (4.41)- ca¤can-mãna-vilocanàsi kamañhotakçùña-stanã saïgatà kroïena sphuratà tavàyam adharaþ prahlàda-saüvardhanaþ | madhyo'sau bali-bandhano mukha-rucà ràmàs tvayà nirjità labdhà ÷rã-ghanatàdya mànini manasy aïgãkçtà kalkità // RUnm_15.117 // athavedaü priyoktitvàt sàmodàharaõaü bhavet | nàyakasya sva-vacasà bhaïgyàyaü bheda ãryate // RUnm_15.118 // yathà- råkùà yan mayi vartase tvam abhitaþ snigdhe'pi te dåùaõaü tatràste na hi kintu tat kila mamànaucitya-jàtaü phalam | yena svastaruõãr upekùya caramàm apy à÷rayantãr da÷àü premàrtaü vraja-yauvataü ca sumukhi tvaü kevalaü sevyase // RUnm_15.119 // sakhyàdibhir upàlambha-prayogo, yathà- kartuü sundari ÷aïkhacåóa-mathane nàsminn upekùocità sarveùàm abhaya-pradàna-padavã-baddha-vrate preyasi | ity àlãbhir alakùitaü murabhidà bhadràvalã bhedità nàsàgre vara-mauktika-÷riyam adhàd asrasya sà bindunà // RUnm_15.120 // atha dànam- vyàjena bhåùaõàdãnàü pradànaü dànam ucyate // RUnm_15.121 // yathà- kàmo nàma suhçn mamàsti bhavatãm àkarõya mat-preyasãü hàras tena tavàrpito'yam urasi pràpnotu saïgotsavam | ity unnamya karaü muradviùi vadaty udbhinna-sàndra-smità padmà màna-vinigrahàt praõayinà tenodbhañaü cumbità // RUnm_15.122 // atha natiþ- kevalaü dainyam àlambya pàdapàto natir matà // RUnm_15.123 // yathà- kùiti-luñhita-÷ikhaõóàpãóam àràn mukunde racayati rati-kànta-stoma-kànte praõàmam | nayana-jaladharàbhyàü kurvatã bàùpa-vçùñiü varatanur iha màna-grãùma-nà÷aü ÷a÷aüsa // RUnm_15.124 // atha upekùà- sàmàdau tu parikùãõe syàd upekùàvadhãraõam | upekùà kathyate kai÷cit tåùõãmbhàvatayà sthitiþ // RUnm_15.125 // tad dvayaü, yathà- sånur vallabha eùa vallavapates tatràpi vãràgraõã- statràpi smara-maõóalã-vijayinà råpeõa vibhràjitaþ | sakhyaþ samprati råkùatà pçthur iyaü tenàtra na ÷reyase dåre pa÷yata yàti niùñhura-manàþ kà yuktir atrocità // RUnm_15.126 // màne muhur nitibhir apy atidurnivàre vàcaüyama-vratam ahaü tarasàgrahãùam | bàùpaü tato vikiratã nijagàda padmà pauùpaü rajaþ patitam atra dç÷or mameti // RUnm_15.127 // athavà- prasàdana-vidhiü muktvà vàkyair anyàrtha-såcakaiþ | prasàdanaü mçgàkùãõàm upekùeti smçtà budhaiþ // RUnm_15.128 // yathà- dhammille nava-màlatã paricità savye ca ÷abda-grahe mallã sundari dakùiõe tu katarat puùpaü tava bhràjate | àghreyaü paricetum ity upahite vyàjena nàsà-puñe gaõóodyat-pulakà vihasya hariõà candràvalã cumbità // RUnm_15.129 // atha rasàntaram- àkasmika-bhayàdãnàü prastutiþ syàd rasàntaram | yàdçcchikaü buddhi-pårvam iti dvedhà tad ucyate // RUnm_15.130 // tatra yàdçcchikam- upasthitam akasmàd yat tad yàdçcchikam ucyate // RUnm_15.131 // yathà- api gurubhir upàyair adya sàmàdibhir yà lavam api na mçgàkùã màna-mudràm abhàïkùãt | harim iha parirebhe sà svayaügràham agre nava-jaladhara-nàdair bhãùità pa÷ya bhadrà // RUnm_15.132 // yathà và- upàyeùu vyarthonnatiùu bata sàmàdiùu sakhe sakhãnàü càturye gatavati ca sadyaþ ÷ithilatàm | vi÷àkhàyàþ kopa-jvara-haraõa-mantra-pratinidhiü sacãtkàraü råkùa-svanitam akarod ukùa-danujaþ // RUnm_15.133 // atha buddhi-pårvam- buddhi-pårvaü tu kàntena pratyutpanna-dhiyà kçtam // RUnm_15.134 // yathà- pàõau pa¤camukhena duùña-kçmiõà daùño'smi roùàd iti vyàjàt kåõita-locanaü vraja-patau vyàbhujya vaktraü sthite | sadyaþ projjhita-roùa-vçttir asakçt kiü vçttam ity àkulà jalpantã smita-bandhur àsyam amunà gàndharvikà cumbità // RUnm_15.135 // yathà và- nyastaü dàma kçtàgasàdya hariõà dçùñvà puro ràdhayà kùiptenàbhihataþ sa tena kapañã duþkhãva bhugnànanaþ | mãlann eva niùedivàn bhuvi tataþ sadyas tayà vyagrayà pà¤ibhyàü dhçta-kandharaþ sthita-mukho bimboùñham asyàþ papau // RUnm_15.136 // de÷a-kàla-balenaiva muralã-÷ravaõena ca | vinàpy upàyaü màno'sau lãyate vraja-subhruvàm // RUnm_15.137 // tatra de÷a-balena, yathà- alaïkãrõaü candràvalir ali-ghañà-jhaïkçti-bharaiþ puro vçndàraõyaü kim api kalayantã kusumitam | hariü ca smeràsyaü priyaka-taru-måle priyam itaþ skhalan-mànà sakhyàm adi÷ata satçùõaü dç÷am asau // RUnm_15.138 // kàla-balena, yathà- ÷aradi madhura-mårtiþ pa÷ya kànti-cchañàbhiþ snapayati ravikanyà-tãra-vanyàü sudhàü÷uþ | iti ni÷i ni÷amayya vyàhçtiü dåtikàyàþ smita-rucibhir atànãt tatra ràdhà prasàdam // RUnm_15.139 // muralã-÷abdena, yathà- yadi roùaü na hi mu¤casi na mu¤ca mama devi nàtra nirbandhaþ | phutkçti-vidhåta-mànaþ sa bhavatu vijayã harer veõuþ // RUnm_15.140 // yathà và- mànasyopàdhyàyi prasãda sakhi rundhi me ÷ruti-dvandvam | ayam uccàñana-mantraü siddho veõur vane pañhati // RUnm_15.141 // tàratamyaü tu mànasya hetoþ syàt tàratamyataþ | syàl laghur madhyama÷ càsau mahiùñha÷ cety atas tridhà // RUnm_15.142 // susàdhyaþ syàl laghur màno yatna-sàdhyasya madhyamaþ | duþsàdhyaþ syàd upàyena mahiùñhaþ preyasàpy ayam // RUnm_15.143 // kçùõe roùoktayas tàsàü vàmo durlãla-÷ekharaþ | kitavendro mahà-dhårtaþ kañhoro nirapatrapaþ // RUnm_15.144 // atidurlalito gopã-bhujaïgo rata-hiõóakaþ | gopikà-dharma-vidhvaüsã gopa-sàdhvã-vióambakaþ // RUnm_15.145 // kàmuke÷as tamisraughaþ ÷yàmàtmàmbara-taskaraþ | govardhana-tañàraõya-bàña-pàñac-caràdayaþ // RUnm_15.146 // iti mànaþ | atha prema-vaicittyam- priyasya sannikarùe'pi premonmàda-bhramàd bhavet | yà vi÷leùa-dhiyàrtis tat prema-vaicittyam ucyate // RUnm_15.147 // yathà- àbhãrendra-sute sphuraty api puras tãvrànuràgotthayà vi÷leùa-jvara-sampadà viva÷a-dhãr atyantam udghårõità | kàntaü me sakhi dar÷ayeti da÷anair udgårõa-÷asyàïkurà ràdhà hanta tathà vyaceùñate yataþ kçùõo'py abhåd vismitaþ // RUnm_15.148 // yathà và vidagdha-màdhave (5.46)- samajani davàd vitrastànàü kim àrta-ravo gavàü mayi kim abhavad vaiguõyaü và niraïku÷am ãkùitam | vyaraci nibhçtaü kiü vàhåtiþ kayàcid abhãùñayà yad iha sahasà màm atyàkùãd vane vanajekùaõaþ // RUnm_15.149 // vilàsam anuràgas tu kutracit kam api vrajam | pàr÷ve santam api preùñhaü hàritaü kurute sphuñam // RUnm_15.150 // suùñhådàharatà pañña-mahiùã-gãta-vibhramam | spaùñaü muktà-phale caitad vopadevena varõitam // RUnm_15.151 // iti prema-vaicittyam atha pravàsaþ pårva-saïgatayor yånor bhaved de÷àntaràdibhiþ | vyavadhànaü tu yat pràj¤aiþ sa pravàsa itãryate // RUnm_15.152 // taj-janya-vipralambho'yaü pravàsatvena kathyate | harùa-garva-mada-vrãóà varjayitvà samãritàþ // RUnm_15.153 // ÷çïgàra-yogyàþ sarve'pi pravàse vyabhicàriõaþ | sa dvidhà buddhi-pårvaþ syàt tathiavàbuddhi-pårvakaþ // RUnm_15.154 // atra buddhi-pårvaþ- dåre kàryànurodhena gamaþ syàd buddhi-pårvakaþ | kàryaü kçùõasya kathitaü svabhakta-prãõanàdikam // RUnm_15.155 // ki¤cid dåre sudåre ca gamanàd apy ayaü dvidhà // RUnm_15.156 // tatra àdyaþ- dçùñiü nidhàya surabhã-nikuramba-vãthyàü kçùõeti varõa-yugalàbhyasena rasaj¤àm | ÷u÷råùaõe murali-nisvanitasya karõau cittaü mukhe tava nayaty ahar adya ràdhà // RUnm_15.157 // atha dvitãyaþ- bhàvã bhavaü÷ ca bhåta÷ ca tirvidhaþ sa tu kãrtyate // RUnm_15.158 // tatra bhàvã, yathà uddhava-sande÷e (67)- eùa kùattà vrajanarapateþ àj¤ayà gokule asmin bàle pràto nagaragataye ghoùaõàmàtanoti | duùñam bhåyaþ sphurati ca balàdãkùaõaü dakùiõaü me tena svàntaü sphuñati cañulam hanta bhàvyaü na jàne // RUnm_15.159 // bhavan, yathà lalita-màdhave (3.7)- bhànor bimbe tvaritam udaya-prasthataþ prasthite'sau yàtrànandãü pañhati muditaþ syandane gàndineyaþ | tàvat tårõaü sphuña khura-puñaiþ kùauõi-pçùñaü khananto yàvan nàmã hçdaya bhavato ghoñakàþ sphoñakà syuþ // RUnm_15.160 // bhåto, yathà uddhava-sande÷e (85)- kàmaü dåre sahacari varãvarti yat kaüsavairã na idam lokottaramapi vipaddurdinaü me dunoti | à÷àkãlo hçdi kila vçtaþ pràõarodhã tu yo me so'yaü pãóàü nivióavaóavàvahnitãvrastanoti // RUnm_15.161 // atra ÷rã-yadu-siühena preyasãhir amuùya ca | preùaõaü kriyate premõà sande÷asya parasparam // RUnm_15.162 // yathà uddhava-sande÷e (115)- soóhavyaü te kathamapi balàccakùuùã mudrayitvà tãvrottàpam hatamanasijoddàmavikràntacakram | dvitraireva priyasakhi dinaiþ sevyatàü devi ÷avye yàsyàmi tvatpraõayacañulabhråyugàóambaràõàm // RUnm_15.163 // tathà padyàvalyàm (376)- kàlindyàþ pulinaü pradoùa-maruto ramyàþ ÷a÷aïkàü÷avaþ santàpaü na harantu nàma nitaràü kurvanti kasmàt punaþ | sandiùñaü vraja-yoùitàm iti hareþ saü÷çõvato'ntaþpure niþ÷vàsàþ prasçtà jayanti ramaõã-saubhàgya-garva-cchidaþ // RUnm_15.164 // atha abuddhi-pårvaþ- pàratntryodbhavo yas tu proktaþ so'buddhi-pårvakaþ | divyàdivyàdi-janitaü pàratantryam anekadhà // RUnm_15.165 // yathà lalita-màdhave (2.27)- ànãtàsi mayà manoratha-÷ata-vyagreõa nirbandhataþ pårõaü ÷àrada-purõimà-parimalair vçndàñavã-maõóalam | sadyaþ sundari ÷aïkhacåóa-kapaña-pràptodayenàdhunà daivenàdya virodhinà katham itas tvaü hanta dårãkçtà // RUnm_15.166 // cintàtra jàgarodvegau tànavaü malinàïgatà | pralàpo vyàdhir unmàdo moho mçtyur da÷à da÷a // RUnm_15.167 // tatra cintà, yathà haüsadåte (2)- yadà yàto gopãhçdayamadano nandasadanàn mukundo gàndinyàstanayamanuvindan madhupurãm | tadàmànkùãccintàsariti ghanaghårõàparicayair agàdhàyàü bàdhàmayapayasi ràdhà virahiõã // RUnm_15.168 // atha jàgaraþ, yathà padyàvalyàü (322)- yàþ pa÷yanti priyaü svapne dhanyàstàþ sakhi yoùitaþ | asmàkaü tu gate kçùõe gatà nidràpi vairiõã // RUnm_15.169 // atha udvegaþ, yathà haüsadåte (104)- mano me hà kaùñaü jvalati kimahaü hanta karavai na pàraü nàvàraü kimapi kalayàmy asya jaladheþ | iyaü vande mårdhnà sapadi tamupàyaü kathaya màü paràmçùye yasmàddhçtikaõikayàpe kùaõikayà // RUnm_15.170 // atha tànavaü, yathà- uda¤cad-vaktràmbhoruha-vikçtir antaþ-kaluùità sadàhàràbhàva-glapita-kuca-kokà yadupate | vi÷uùyantã ràdhà tava viraha-tàpàd anudinaü nidàghe kulyeva kra÷ima-paripàkaü prathayati // RUnm_15.171 // atha malinàïgatà- hima-visara-vi÷ãrõàmbhoja-tulyànana-÷rãþ khara-marud-aparajyad-bandhu-jãvopamauùñhã | aghahara ÷arad-arkottàpitendãvaràkùã tava viraha-vipatti-mlàpitàsãd vi÷àkhà // RUnm_15.172 // atha pralàpaþ, yathà lalita-màdhave (3.25)- kva nanda-kula-candramàþ kva ÷ikhi-candrakàlaïkçtiþ kva mandra-muralã-ravaþ kva nu surendra-nãla-dyutiþ kva ràsa-rasa-tàõóavã kva sakhi jãva-rakùauùadhir nidhir mama suhçttamaþ kva bata hanta hà dhig-vidhim // RUnm_15.173 // atha vyàdhiþ, yathà tatraiva (3.28) uttàpã puña-pàkato ‘pi garala-gràmàd api kùobhaõo dambholer api duþsahaþ kañur alaü hçn-magna-÷ålyàd api tãvraþ prauóha-visåcikàni-cayato ‘py uccair mamàyaü balã marmàõy adya bhinatti gokula-pater vi÷leùa-janmà jvaraþ // RUnm_15.174 // atha unmàdaþ- bhramati bhavana-garbhe nirnimittaü hasantã prathayati tava vàrtàü cetanàcetaneùu | lutþati ca bhuvi ràdhà kampitàïgã muràre viùama-viraha-khedodgàri-vibhrànta-città // RUnm_15.175 // yathà và- adyàkàõóikam aññahàsa-pañalaü nirmàti gharmàmbu-bhàk cãtkàraü kurute camatkçti-parà sotkaõñham àkasmikam | àkrandaü vitanoti gharghara-ghanodghoùaü kilàtarkitaü ràdhà màdhava-viprayoga-rabhasàd anyeva tãvràd abhåt // RUnm_15.176 // atha mohaþ- nirundhe dainyàbdhiü harati guru-cintà paribhavaü vilumpaty unmàdaü sthagayati balàd bàùpa-laharãm | idànãü kaüsàre kuvalaya-dç÷aþ kevalam idaü vidhatte sàcivyaü tava viraha-mårcchà-sahacarã // RUnm_15.177 // atha mçtyuþ, yathà haüsadåte (96)- aye ràsakrãóàrasika mama sakhyàü navanavà purà baddhà yena praõayalaharã hanta gahanà | sa cen muktàpekùastvamapi dhig imàü tula÷akalaü yadetasyà nàsànihitamidamadyàpi calati // RUnm_15.178 // pravàsa-vipralambhe'smin da÷às tàs tà harer api | atropalakùaõàyaikam udàharaõam ãryate // RUnm_15.179 // yathà- krãóà-ratna-gçhe vióambita-payaþ-phenàvalã-màrdane talpe necchati kalpa-÷àkhi-camarã-ramye'pi ràj¤àü sutàþ | kintu dvàravatã-patir vraja-giri-droõã-vilàntaþ-÷ilà- paryaïkopari ràdhikà-rati-kalàü dhyàyan muhuþ klàmyati // RUnm_15.180 // proktànàü prema-bhedànàü vividhatvàd da÷à api | vividhàþ syur ihety età bhåma-bhãtyà na kãrtitàþ // RUnm_15.181 // etàs tu prema-bhedànàm anubhàvatayà da÷àþ | sàdhàraõyaþ samastànàü pràya÷aþ sambhavanty api // RUnm_15.182 // kintv atraivàdhiråóhasya mohanatvam apeyuùaþ | asàdhàraõa-råpàs tu tat-prasaïge puroditàþ // RUnm_15.183 // vipralambhaü paraü kecit karuõàbhidham ucire | sa pravàsa-vi÷eùatvàn naivàtra pçthag ãritaþ // RUnm_15.184 // iti vipralambha-bhedàþ atha saüyoga-viyoga-sthitiþ harer lãlà-vi÷eùasya prakañasyànusàrataþ | varõità virahàvasthà goùñha-vàma-bhruvàm asau // RUnm_15.185 // vçndàraõye viharatà sadà ràsàdi-vibhramaiþ | hariõà vraja-devãnàü viraho'sti na karhicit // RUnm_15.186 // tathà ca pàdme pàtàla-khaõóe mathurà-màhàtmye- go-gopa-gopikà-saïge yatra krãóati kaüsahà // RUnm_15.187 // iti | iti saüyoga-viyoga-sthitiþ atha sambhogaþ dar÷anàliïganàdãnàü ànukålyàn niùevayà | yånor ullàsam àrohan bhàvaþ sambhoga ucyate // RUnm_15.188 // manãùibhir ayaü mukho gauõa÷ ceti dvidhoditaþ // RUnm_15.189 // tatra mukhyaþ- mukhyo jàgrad-avasthàyàü sambhogaþ sa caturvidhaþ // RUnm_15.190 // tàn pårva-ràgato mànàt pravàsa-dvayataþ kramàt | jàtàn saükùipta-saïkãrõa-sampanna-rddhimato viduþ // RUnm_15.191 // tatra saïkùiptaþ- yuvànau yatra saükùiptàn sàdhvasa-vrãóitàdibhiþ | upacàràn niùevete sa saükùipta itãritaþ // RUnm_15.192 // tatra nàyakena kçtaþ, yathà sapta÷atyàm- lãlàhituliaselo rakkha-u vo ràhiàtthaõapphaüse | hariõo paóhama-samàgama-sajjhasabebellio hattho // RUnm_15.193 // (lãlàbhitulita-÷ailo rakùatu vo ràdhikà-stana-spar÷e | hareþ prathama-samàgama-sàdhvasa-vevellito hastaþ ||) nàyikàyàþ, yathà- cumbe pañàvçta-mukhã nava-saïgame'bhå- dàliïgane kuñilitàïga-latà tadàsãt | avyakta-vàg ajani keli-kathàsu ràdhà modaü tathàpi vidadhe madhusådanasya // RUnm_15.194 // atha saïkãrõaþ- yatra saïkãryamàõàþ syur vyalãka-smaraõàdibhiþ | upacàràþ sa saïkãrõaþ ki¤cit taptekùu-pe÷alaþ // RUnm_15.195 // yathà- sàsåya-jalpita-sudhàni samatsaràõi manoparàma-ramaõãya-dçg-iïgitàni | kaüsa-dviùaþ sphurad-amanda-mukhàny anaïga- vikrãóitàni saha ràdhikayà jayanti // RUnm_15.196 // yathà và- vaktraü ki¤cid avà¤citaü vivçõute nàtiprasàdodayaü dçùñir bhugna-tañà vyanakti ÷anakair ãrùyàva÷eùa-cchañàm | ràdhàyàþ sakhi såcayaty avi÷adà vàg apy asåyàkalàü mànantaü bruvatã tathàpi madhurà kçùõaü dhinoty àkçtiþ // RUnm_15.197 // atha sampannaþ- pravàsàt saïgate kànte bhogaþ sampanna ãritaþ | dvidhà syàd àgatiþ pràdurbhàva÷ ceti sa saïgamaþ // RUnm_15.198 // tatra àgatiþ- laukika-vyavahàreõa syàd àgamanam àgatiþ // RUnm_15.199 // yathà uddhava-sande÷e (40)- mà mandàkùaü kuru gurujanàddehalãü gehamadhyà- dehi klàntà divasamakhilam hanta vi÷leùato'si | eùa smero milati mçdule vallavãcittahàrã hàrã gu¤jàvalibhiralibhirlãóhagandho mukundaþ // RUnm_15.200 // atha pràdurbhàvaþ- preùñhànàü prema-saürambha-vihvalànàü puro hariþ | àvirbhavaty akasmàd yat pràdurbhàvaþ sa ucyate // RUnm_15.201 // yathà ÷rã-da÷ame (10.32.2)- tàsàm àvirabhåc chauriþ smayamànamukhàmbujaþ | pãtàmbara-dharaþ sragvã sàkùàn manmatha-manmathaþ // RUnm_15.202 // yathà và haüsadåte (107)- ayi svapno dåre viramatu samakùaü ÷çõu hañhà- davi÷vastà mà bhåriha sakhi manovibhramadhiyà | vayasyaste govardhanavipinamàsàdya kutukà- dakàõóe yadbhåyaþ smarakalahapàõóityamatanot // RUnm_15.203 // råóhàkhya-bhàva-jàto'yaü sambhogo vaipralambhikaþ | nirbharànanda-puràõàü paramàvadhir iùyate // RUnm_15.204 // dviguõà virahàrtiþ syàt sphuraõe veõu-ràgaje | pràdurbhàve bhavaty atra sarvàbhãùña-sukhotsavaþ // RUnm_15.205 // atha samçddhimàn- durlabhàlokayor yånoþ pàratantryàd viyuktayoþ | upabhogàtireko yaþ kãrtyate sa samçddhimàn // RUnm_15.206 // yathà lalita-màdhave (7.18)- dagdhaü hanta dadhànayà vapur idaü yasyàvalokà÷ayà soóhà marma-vipàñane pañur iyaü pãóàtivçùñir mayà | kàlindãya-tañã-kuñãra-kuhara-krãóàbhisàra-vratã so'yaü jãvita-bandhur indu-vadane bhåyaþ samàliïgitaþ // RUnm_15.207 // yathà và (8.10)- tavàtra parimçgyatà kim api lakùma sàkùàd iyaü mayà tvam upasàdità nikhila-loka-lakùmãr asi | yathà jagati ca¤catà caõaka-muùñi-sampattaye janena patità puraþ kanaka-vçùñir àsàdyate // RUnm_15.208 // iti madhura-rasa-paripàka-vivekaþ | atha gauõa-sambhogaþ channa-prakà÷a-bhedena kai÷cid eùàü dviråpatà | iùñàpy atra na hi proktà nàtyullàsakarã yataþ // RUnm_15.209 // atha gauõaþ- svapne pràpti-vi÷eùo'sya harer gauõa itãryate | svapno dvidhàtra sàmànya-vi÷eùatvena kãrtitaþ // RUnm_15.210 // sàmànyaþ sa tu yaþ pårvaü kathito vyabhicàriùu | vi÷eùaþ khalu jàgaryà nirvi÷eùao mahàdbhutaþ // RUnm_15.211 // bhàvautkaõñhye-mayo hy eùa caturdhà pårvavan mataþ // RUnm_15.212 // tatra svapne saïkùipto, yathà- vihàraü kurvàõas taraõi-tanayà-tãra-vipine navàmbhoda-÷reõã-madhurima-vióambi-dyuti-bharaþ | vidagdhànàü cåóàmaõir anudinaü cumbati mukhaü mama svapne ko'pi priya-sakhi balãyàn nava-yuvà // RUnm_15.213 // atha svapne saïkãrõo, yathà- sakhi kruddhà mà bhår laghur api na doùaþ sumukhi me na mànàgni-jvàlàm a÷amayam ahaü tàm asamaye | sa dhårtas te svapne rasa-vçùñiü mayi tathà yato vistãrõàpi svayam iyam ayàsãd upa÷amam // RUnm_15.214 // atha svapne sampannaþ, yathà haüsadåte (105)- prayàto màü hitvà yadi kañhinacåóàmaõirasau paryàtu svacchandaü mama samayadharmaþ kila gatiþ | idaü soóhuü kà và prabhavati yataþ svapnakapañà- dihàyàto vçndàvanabhuvi kalàn màü ramayati // RUnm_15.215 // atha svàpna-samçddhimàn, yathà lalita-màdhave (7.11)- ciràd adya svapne mama vividha-yatnàd upagate prapede govindaþ sakhi nayanayor akùaõabhuvam | gçhãtvà hà hanta tvaritam atha tasminn api rathaü kathaü pratyàsannaþ sa khalu puruùo ràja-puruùaþ // RUnm_15.216 // tulya-svaråpa evàyaü prodyan yånor dvayor api | åùà-niruddhayor yadvat kvacit svapno'py abàdhitaþ // RUnm_15.217 // ataeva hi siddhànàü svapne'pi paramàdbhute | pràptàni maõóanàdãni dç÷yante jàgare'pi ca // RUnm_15.218 // vyatãtya turyàm api saü÷ritànàü tàü pa¤camãü prema-mayãm avasthàm | na sambhavaty eva hari-priyàõàü svapno rajo-vçtti-vijçmbhito yaþ // RUnm_15.219 // ity eùa hari-bhàvasya vilàsaþ ko'pi pe÷ala | citra-svapnam ivàtanvan kçùõaþ saïgamayaty alam // RUnm_15.220 // athaiteùu niråpyante tad-vi÷eùàþ supe÷alàþ | ye'nubhàva-da÷àm asyàþ pràpnuvanti rateþ sphuñam // RUnm_15.221 // te tu sandar÷anaü jalpaþ spar÷anaü vartma-rodhanam | ràsa-vçndàvan-krãóà-yamunàdy-ambu-kelayaþ // RUnm_15.222 // nau-khelà lãlayà cauryaü ghaññaþ ku¤jàdi-lãnatà | madhu-pànaü vadhå-ve÷a-dhçtiþ kapaña-suptatà // RUnm_15.223 // dyåta-krãóà pañàkçùñi÷ cumbà÷leùau nakhàrpaõam | bimbàdhara-sudhà-pànaþ samprayogàdayo matàþ // RUnm_15.224 // tatra sandar÷anaü, yathà lalita-màdhave (2.26) calàkùi-guru-lokataþ sphurati tàvad antarbhayaü kula-sthitir alaü tu me manasi tàvad unmãlati | calan-makara-kuõóala-sphurita-phulla-gaõóa-sthalaü na yàvad aparokùatàm idam apaiti vaktràmbujam // RUnm_15.225 // atha jalpaþ- jalpaþ parasparaü goùñhã vitathokti÷ ca kathyate // RUnm_15.226 // atra parasparaþ goùñhã, yathà dàna-keli-kaumudyàm (42-43) dharùaõe nakula-strãõàü bhujaïge÷aþ kùamaþ katham | yad età da÷anair eùa da÷an nàpnoti maïgalam // RUnm_15.227 // aprauóha-dvija-ràja-ràjad-alikà labdhà vibhåtiü rucàü navyàm àtmani kçùõa-vartma-vilasad-dçùñir vi÷àkhà¤cità | kandarpasya vidagdhatàü vidadhatI netrà¤calasya tviùà tvaü ràdhe ÷iva-mårtir ity urasi màü bhogãndram aïgãkuru // RUnm_15.228 // vitathoktiþ, yathà tatraiva (44)- asminn adrau kati na hi mayà hanta hàràdi-vittaü hàraü hàraü hariõa-nayanà gràhità jaina-dãkùàm | yàþ kàkåkti-sthagita-vadanàþ patra-dànena dãnàs tårõaü dåràd anujagçhire prauóha-vallã-sakhãbhiþ // RUnm_15.229 // atha spar÷anam, yathà- na kuru ÷apatham asya spar÷ato dåùitoccair asi bhuja-bhujagena tvaü bhujaïgàdhipasya | tanur anupama-kampà svedam abhyudgirantã kapañini paritas te pa÷ya romà¤citàsti // RUnm_15.230 // atha vartma-rodhanaü, yathà vidagdha-màdhave (6.19)- parãtaü ÷çïgeõa sphuñatara-÷ilà-÷yàmala-rucaü valad-vetraü vaü÷a-vyatikara-lasan-mekhalam amum | atikramyottuïgaü dharaõi-dharam agre katham itas tvayà gantuü ÷akyà taraõi-duhitus tãra-saraõã // RUnm_15.231 // atha ràso, yathà- harir nava-ghanàkçtiþ prati-vadhå-dvayaü madhyatas tad-aüsa-vilasad-bhujo bhramati citram eko'py asau | vadhå÷ ca taóid-ujjvalà prati-harid vayaü madhyataþ sakhã-dhçta-karàmbujà nañati pa÷ya ràsotsave // RUnm_15.232 // atha vçndàvana-krãóà- sthala-kamala-malãnàü stauti gãtaiþ padaü te rada-tati-mati-namrà vandate kunda-ràjã | adharam anubhajantã lambate bimba-màlà vilasati tava va÷yà pa÷ya vçndàñavãyam // RUnm_15.233 // yamunà-jala-keliþ, yathà- vyàtyukùãyudhi ràdhayà ghana-rasaiþ paryukùyamàõasya te màlyaü bhaïgam avàpa vãra tilako yàtaþ kilàdç÷yatàm | vaktrendau pratimà-cchalena ÷araõaü labdhaþ sakhãü kaustubhas tan mà bhå÷ cakito vimukta-cikuraü nàrdaty asau tvad-vidham // RUnm_15.234 // yathà và, padyàvalyàü (301)- jala-keli-tarala-karatala- mukta-punaþ-pihita-ràdhikà-vadanaþ | jagad avatu koka-yånor vighañana-saïghañana-kautukã kçùõaþ // RUnm_15.235 // atha naukhelà, yathà padyàvalyàü (270)- muktà taraïga-nivahena pataïga-putrã navyà ca naur iti vacas tava tathyam eva | ÷aïkà-nidànam idam eva mamàtimàtraü tvaü ca¤calo yad iha màdhava nàviko'si // RUnm_15.236 // atha lãlà-cauryam- lãlà-cauryaü bhaved vaü÷ã-vastra-puùpàdi-hàrità // RUnm_15.237 // atha vaü÷ã-cauryam, yathà padyàvalyàü (253)- nãcair nyàsàd atha caraõayor nåpura måkayantã dhçtvà dhçtvà kataka-valayàny utkùipantã bhujànte | mudràm akùõo÷ cakitaü ÷a÷vad àlokayantã smitvà smitvà harati muralãm aïkato màdhavasya // RUnm_15.238 // atha vastra-cauryaü, yathà- chadàvali-vçtaiva naþ sapadi kàcid ekà vrajaü pravi÷ya jaratãr ihànayatu ghora-karmoddhatàþ | ayaü guõa-nidhis taror upari tàbhir abhyarcyatàm umà-vrata-kumàrikàpañala-cela-pàñac-caraþ // RUnm_15.239 // atha puùpa-cauryaü, yathà- ayi j¤àtaü j¤àtaü harasi hariõàkùi pratidinaü tvam eva pracchannà mama sumanasàü ma¤jarim itaþ | ciràd diùñyà cauri tvam iha vidhçtàdya svayam ato guhàkàràm àràt pravi÷a vasatiü prauóhibhir alam // RUnm_15.240 // atha ghaññaþ, yathà dàna-keli-kaumudyàm (64)- ghaññàdhiràjam avamatya vivàdam eva yåyaü yad àcaratha ÷ulkam adityamànàþ | manye vidhitsatha tad atra gires tañeùu durgeùu hanta viùameùu raõàbhiyogam // RUnm_15.241 // atha ku¤jàdi-lãnatà, yathà vidagdha-màdhave (6.25)- ÷aïke saïkulitàntaràdya nivióa-krãóànubandhecchayà ku¤je va¤jula-÷àkhinaþ ÷a÷imukhã lãnà varãvarti sà | no ced eùa tad-aïghri-saïgama-vinàbhàvàd akàle kathaü puùpàmoda-nimantritàli-pañalã-stotrasya pàtrãbhavet // RUnm_15.242 // atha madhu-pànaü, yathà- mukha-vidhum uditaü madhu-dviùo'sau madhu-caùake madhuraü samãkùya mugdhà | adi÷ata dç÷am eva tatra pàtuü na tu vadanaü muhur arthitàpi tena // RUnm_15.243 // atha vadhå-ve÷a-dhçtiþ, yathà uddhava-sande÷e (64)- keyaü ÷yàmà sphurati sarale gopakanyà kimarthaü pràptà sakhyaü tava mçgayate nirmitàsau vayasyà | àliïgàmåü muhuriti tathà kurvatã màü viditvà nàrãve÷am hriyamupayayau màninã yatra ràdhà // RUnm_15.244 // kapaña-suptatà, yathà karõàmçte (21)- stoka-stoka-nirudhyamàna-mçdula-prasyandi-manda-smitaü premodbheda-nirargala-prasçmara-pravyakta-romodgamam | ÷rotuü ÷rotra-manoharaü vraja-vadhå-lãlà-mitho jalpitaü mithyà-svàpam upàsmahe bhagavataþ krãóà-nimãlad-dç÷aþ // RUnm_15.245 // atha dyåta-krãóà- jitvà dyåta-paõaü da÷aty aghahare gaõóaü mudà dakùiõaü sà vàmaü ca da÷eti tatra rabhasàd akùaü kùipanty abhyadhàt | àj¤àü sundari te yatheti hariõà vàme ca daùñe tataþ saürambhàd iva sà bhujà-latikayà kaõñhe babandha priyam // RUnm_15.246 // atha paññàkçùñiþ, yathà lalita-màdhave (6.31)- dhanyaþ so'yaü maõir avirala-dhvànta-pu¤je niku¤je smitvà smitvà mayi kuca-pañãü kçùñavaty unmadena | gàóhaü gåóhàkçtir api tayà man-mukhàkuta-vedã niùñhãvan yaþ kiraõa-laharãü hrepayàmàsa ràdhàm // RUnm_15.247 // atha cumbo, yathà- kapaña-cañulita-bhruvaþ samantà- nmukha-÷a÷inaþ rabhasàd vidhåyamànam | danuja-ripur acumbad ambujàkùyàþ kamalam ivànila-kampi ca¤carãkaþ // RUnm_15.248 // atha à÷leùo, yathà- nava-jàguóa-varõayopagåóhaþ sphurad-abhra-dyutir etayonmadena | harati sma harir hiraõya-vallã- parivãtàïga-tamàla-maïgalàni // RUnm_15.249 // atha nakha-kùataü, yathà- na kucàv imau gatijità tayà hçtaü gajataþ prasahya sakhi kumbhayor yugam | kùatam atra nàga-damano yad arpaya- tparamaïgajàïku÷a-vareõa tat-kùaõam // RUnm_15.250 // atha bimbàdhara-sudhà-pànaü, yathà- na hi sudhàkara-bimba-sudhàkaraü kuru mukhaü karabhoru karàvçtam | adhara-raïgaõam aïga varàïgane pibatu nãpa-vanã-bhramaras tava // RUnm_15.251 // atha samprayogo, yathà- dràg-dor-maõóala-pãóanoddhura-dhiyaþ proddàma-vaijàtyayà nirbandhàd adharàmçtàni pibataþ sãtkàra-pårõàsyayà | kandarpotsava-paõóitasya maõiatir àkrànta-ku¤jàntayà sàrdhaü ràdhikayà harer nidhuvana-krãóà-vidhir vardhate // RUnm_15.252 // vidagdhànàü mitho lãlà-vilàsena yathà sukham | na tathà samprayogeõa syàd evaü rasikà viduþ // RUnm_15.253 // yathà- balena parirambhaõe nakha-÷ikhàbhir ullekhanaü hañhàd adhara-khaõóane bhuja-yugena bandha-kriyàm | dukåla-dalane hatiþ kuvalayena kurvàõayà ratàd api sukhaü harer adhikam àdadhe ràdhayà // RUnm_15.254 // yathà và- narmotseka-kalàdçga¤cala-camatkàrã bhruvor vibhramaþ saüvyànasya vikarùaõ cañulatàü karõotpalenàhatiþ | krãóeyaü vraja-nàgarã-rati-guror gàndharvikàyàs tathà bhåyiùñhaü suratotsavàd api navàsvàdaü vitene sukham // RUnm_15.255 // ataeva ÷rã-gãta-govinde (12.10)- pratyåha-pulakàïkureõa nivióa-le÷a-nimeùeõa ca krãóàkåta-vilokite'dhara-sudhà-pàne kathà-kelibhiþ | ànandàdhigamena manmatha-kalà-yuddhe'pi yasminn abhud udbhåtaþ sa tayor babhåva suratàrambhaþ priyambhàvukaþ // RUnm_15.256 // yathà- gokulànanda govinda goùñhendra-kula-candramaþ | pràõe÷a sundarottaüsa nàgaràõàü ÷ikhàmaõeþ // RUnm_15.257 // vçndàvana-vidho goùñha-yuva-ràja manohara | ity àdyà vraja-devãnàü preyasã praõayoktayaþ // RUnm_15.258 // atulatvàd apàratvàd àpto'sau durvigàhatàm | spçùñaþ paraü tañasthena rasàbdhir madhuro mayà ||o|| ayam ujjvala-nãlamaõir gahana-mahà-ghoùa-sàgara-prabhavaþ | bhajatu tava makara-kuõóala-parisara-sevaucitãü deva ||o|| iti sambhoga-bhedàþ | iti ÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõau ÷çïgàra-bheda-prakaraõam | sampårõo'yaü ÷rã-÷rãla-råpa-gosvàmi- prabhupàda-praõãta-÷rã-÷rã-ujjvala-nãlamaõir nàma granthaþ |