Simhabhupala: Rasarnavasudhakara (only karikas) Based on the ed. by T. Venkatacharya, Madras: Adyar Library and Research Centre, 1979. (Adyar Library Series, 110) Input by Jan Brzezinski 8.9.2003 rasÃrïava-sudhÃkara÷ The RasÃrïava-sudhÃkara of SiæhabhÆpÃla. Critically edited with introduction and notes by T. Venkatacharya. Madras: Adyar Library and Research Centre, 1979. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ ÓrÅ-siæha-bhÆpÃla-viracito rasÃrïava-sudhÃkara÷ (1) prathamo vilÃsa÷ ra¤jakollÃsa÷ Ó­ÇgÃra-vÅra-sauhÃrdaæ maugdhya-vaiyÃtya-saurabham | lÃsya-tÃï¬ava-saujanyaæ dÃmpatyaæ tad bhajÃmahe ||SRs_1.1|| vÅïÃÇkita-karÃæ vande vÃnÅm eïÅd­Óaæ sadà | sadÃnanda-mayÅæ devÅæ sarojÃsana-vallabhÃm ||SRs_1.2|| asti ki¤cit paraæ vastu paramÃnanda-kandalam | kamalÃkuca-kÃÂhinya-kutÆhali-bhujÃntaram ||SRs_1.3|| tasya pÃdÃmbujÃj jÃto varïo vigata-kalma«a÷ | yasya sodaratÃæ prÃptaæ bhagÅratha-tapa÷-phalam ||SRs_1.4|| tatra recarlavaæÓÃbdhi-Óarad-rÃkÃ-sudhÃkara÷ | kalÃ-nidhir udÃra-ÓrÅr ÃsÅd dÃcaya-nÃyaka÷ ||SRs_1.5|| yasyÃsi-dhÃrÃ-mÃrgeïa durgeïÃpi raïÃÇgaïe | pÃï¬ya-rÃja-gajÃnÅkÃj jaya-lak«mÅr upÃgatà ||SRs_1.6|| aÇga-nÃrÃyaïe yasmin bhavati ÓrÅr atisthirà | bhÆr abhÆt kariïÅ vaÓyà du«Âa-rÃja-gajÃÇkuÓe ||SRs_1.7|| tasya bhÃryà mahÃbhÃgyà vi«ïo÷ ÓrÅr iva viÓrutà | pocamÃmbà guïodÃrà jÃtà tÃmarasÃnvayÃt ||SRs_1.8|| tayor abhÆvan k«iti-kalpa-v­k«Ã÷ putrÃs trayas trÃsita-vairi-vÅrÃ÷ | siæha-prabhur vennamanÃyakaÓ ca vÅrÃgraïÅ reca-mahÅ-patiÓ ca ||SRs_1.9|| kalÃv eka-pado dharmo yair ebhiÓ caraïair iva | sampÆrïa-padatÃæ prÃpya nÃkÃÇk«ati k­taæ yugam ||SRs_1.10|| tatra siæha-mahÅpÃle pÃlayaty akhilÃæ mahÅm | namatÃm unnatiÓ citraæ rÃj¤Ãm anamatÃæ nati÷ ||SRs_1.11|| k­«ïaileÓvara-saænidhau k­ta-mahÃ-sambhÃra-meleÓvare vÅtÃpÃyam anekaÓo vidadhatà brahma-prati«ÂhÃpanam | Ãn­ïya samapÃdi yena vibhunà tat-tad-guïair Ãtmano nirmÃïÃtiÓaya-prayÃsa-garima-vyÃsaÇgini brahmaïi ||SRs_1.12|| k­tÃnta-jihvÃkuÂilÃæ k­pÃïÅæ d­«Âvà yadÅyÃæ trasatÃm arÅïÃm | svedodayaÓ cetasi saæcitÃnÃæ mÃno«maïÃm Ãtanute praÓÃntim ||SRs_1.13|| ÓrÅmÃn reca-mahÅpati÷ sucarito yasyÃnujanmà sphuÂaæ prÃpto vÅra-guru-prathÃæ p­thutarÃæ vÅrasya mudrÃkarÅm | labdhvà labdha-kaÂhÃri-rÃya-virudaæ rÃhuttarÃyÃÇkitaæ putraæ nÃgayanÃyakaæ vasumatÅ-vÅraika-cƬÃmaïim ||SRs_1.14|| so' yaæ siæha-mahÅpÃlo vasudeva iti sphuÂam | ananta-mÃdhavau yasya tanÆjau loka-rak«akau ||SRs_1.15|| tatrÃnujo mÃdhava-nÃyakendro dig-antarÃla-prathita-pratÃpa÷ | yasyÃbhavan vaæÓa-karà narendrÃs tanÆbhavà veda-girÅndra-mukhyÃ÷ ||SRs_1.16|| tasyÃgrajanmà bhuvi rÃja-do«air aprota-bhÃvÃd anapota-saæj¤Ãm | khyÃtÃæ dadhÃti sma yathÃrtha-bhÆtÃm ananta-saj¤Ãæ ca mahÅdharatvam ||SRs_1.17|| sodaryo balabhadra-mÆrtir aniÓaæ devÅ priyà rukmiïÅ pradyumnas tanayo' p pautra-nivaho yasyÃniruddhÃdaya÷ | so' yaæ ÓrÅpatir annapota-n­pati÷ kiæ cÃnanÃmbhoruhe dhatte cÃru-sudarÓana-Óriyam asau satvÃtma-hastÃmbuje ||SRs_1.18|| bahu-soma-sutaæ k­tvà bhÆlokaæ yatra rak«ati | eka-soma-sutaæ rak«an svarlokaæ lajjate hari÷ ||SRs_1.19|| somakula-paraÓurÃæe bhuja-bala-bhÅme' rigÃya-gobÃle | yatra ca jÃgrati ÓÃsati jagatÃæ jÃgarti nitya-kalyÃïam ||SRs_1.20|| hemÃdri-dÃnair dharaïÅ-surÃïÃæ hemÃcalaæ hasta-gataæ vidhÃya | yaÓ cÃru-sopÃna-pathena cakre ÓrÅ-parvataæ sarva-janÃÇghri-gamyam ||SRs_1.21|| yo naikavÅroddalano' py asaÇkhya- saÇkhyo' py abhagnÃtma-gati-kramo' pi | ajÃti-sÃÇkarya-bhavo' pi citraæ dadhÃti somÃnvaya-bhÃrgavÃÇkam ||SRs_1.22|| dhÃvaæ dhÃvaæ ripu-n­patayo yuddha-raÇgÃpaviddhÃ÷ kha¬ge kha¬ge phalita-vapu«aæ yaæ purastÃd vilokya | pratyÃv­ttà api tata ito vÅk«amÃïà yadÅyaæ saæmanyante sphuÂam avitathaæ kha¬ga-nÃrÃyaïÃÇkam ||SRs_1.23|| annamÃmbeti vikhyÃtà tasyÃsÅd dharaïÅ-pate÷ | devÅ Óivà Óivasyeva rÃjamauler mahojjvalà ||SRs_1.24|| Óatrughnaæ ÓrutakÅrtir yà subhadrà yaÓasÃrjunam | Ãnandayati bhartÃraæ ÓyÃmà rÃjÃnam ujjvalam ||SRs_1.25|| tayor abhÆtÃæ putrau dvÃv Ãdyo veda-girÅÓvara÷ | dvitÅyas tv advitÅyo' sau yaÓasà siæha-bhÆpati÷ ||SRs_1.26|| atha ÓrÅ-siæha-bhÆpÃlo dÅrghÃyur vasudhÃm imÃm | nijÃæsa-pÅÂhe nirvyÃjaæ kurute suprati«ÂhitÃm ||SRs_1.27|| ahÅnajyÃbandha÷ kanaka-ruciraæ kÃrmuka-varaæ bali-dhvaæsÅ bÃïa÷ para-puram anekaæ ca vi«aya÷ | iti prÃyo lokottara-samara-saænÃha-vidhinà maheÓo' yaæ siæha-k«itipa iti yaæ jalpati jana÷ ||SRs_1.28|| yatra ca raïa-saænahini t­ïa-caraïaæ nija-purÃc ca ni÷saraïam | vana-caraïaæ tac-caraïaka- paricaraïaæ và virodhinÃæ Óaraïam ||SRs_1.29|| satÃæ prÅtiæ kurvan kuvalaya-vikÃsaæ viracayan kalÃ÷ kÃntÃ÷ pu«ïan dadhad api ca jaivÃt­ka-kathÃm | nitÃntaæ yo rÃjà prakaÂayati mitrodayam aho tathà cakrÃnandÃn api ca kamalollÃsa-su«amÃm ||SRs_1.30|| tal-labdhÃni ghanÃghanair atitarÃæ vÃrÃæ p­«anty ambudhau svÃtyÃm eva hi ÓuktikÃsu dadhate muktÃni muktÃtmatÃm | yad dÃnodaka-vipru«as tu sudhiyÃæ haste patantyo' bhavan mÃïikyÃni mahÃmbarÃïi bahuÓo dhÃmÃni hemÃni ca ||SRs_1.31|| nayanam ayaæ guïam aguïaæ padam apadaæ nijam avetya ripu-bhÆpÃ÷ | yasya ca naya-guïa-vidu«o vinamanti padÃravinda-pÅÂhÃntam ||SRs_1.32|| prÃïÃnÃæ parirak«aïÃya bahuÓo v­ttiæ madÅyÃæ gatÃs tvat-sÃmanta-mahÅ-bhuja÷ karuïayà te rak«aïÅyà iti | karïe varïayituæ nitÃnta-suh­do karïÃnta-viÓrÃntayor manye yasya d­g-antayo÷ parisaraæ sà kÃma-dhenu÷ Órità ||SRs_1.33|| yu«mÃbhi÷ pratigaï¬a-bhairava-raïe prÃïÃ÷ kathaæ rak«ità ity anta÷-pura-p­cchayà yad ari«u prÃpte«u lajjÃ-vaÓam | Óaæsanty uttara-mÃnana-vyatikara-vyÃpÃra-pÃraÇgatà gaï¬Ãndolita-karïa-kuï¬ala-harin-mÃïikya-varïÃÇkurÃ÷ ||SRs_1.34|| mandÃra-pÃrijÃtaka- candana-santÃna-kalpa-maïi-sad­Óai÷ | anapota-dÃca-vallabha- veda-giri-svÃmi-mÃda-dÃmaya-saæj¤ai÷ ||SRs_1.35|| Ãtma-bhavair ativibhavair anitara-jana-sulabha-dÃna-muditair bhuvi ya÷ | ratnÃkara iva rÃjati rÃjakarÃra-cita-sukamalollÃsa÷ ||SRs_1.36|| yasyìhya÷ prathama÷ kumÃra-tilaka÷ ÓrÅ-annapoto guïair ekasyÃgrajam Ãtma-rÆpa-vibhave cÃpe dvayor agrajam | ÃrƬhe tritayÃgrajaæ vijayate durvÃra-dor-vikrame satyoktau caturagrajaæ vitaraïe kiæ cÃpi pa¤cÃgrajam ||SRs_1.37|| yuddhe yasya kumÃra-dÃcaya-vibho÷ kha¬gÃgra-dhÃrÃ-jale majjanti pratipak«a-bhÆmi-pataya÷ Óauryo«ma-santÃpitÃ÷ | citraæ tat-pramadÃ÷ prana«Âa-tilakà vyÃkÅrïa-nÅlÃlakÃ÷ prabhraÓyat-kuca-kuÇkumÃ÷ parigalan-netrÃnta-kÃläjanÃ÷ ||SRs_1.38|| paripo«iïi yasya putra-ratne dayite vallabha-rÃya-pÆrïa-candre | samudeti satÃæ prabhÃva-Óe«a÷ kamalÃnÃm abhivardhanaæ tu citram ||SRs_1.39|| etair anyaiÓ ca tanayai÷ so' yaæ siæha-mahÅpati÷ | «a¬bhi÷ prati«ÂhÃm ayate svÃmÅvÃÇgai÷ susaÇgatai÷ ||SRs_1.40|| rÃjà sa rÃjÃcala-nÃmadheyÃm adhyÃsta vaæÓa-krama-rÃjadhÃnÅm | satÃæ ca rak«Ãm asatÃæ ca Óik«Ãæ nyÃyÃnurodhÃd anusandadhÃnaj¤Ã÷ ||SRs_1.41|| vindhya-ÓrÅ-Óaila-madhya-k«mÃ-maï¬alaæ pÃlayan sutai÷ | vaæÓa-pravartakair arthÃn bhuÇkte bhoga-purandara÷ ||SRs_1.42|| tasmin ÓÃsati siæha-bhÆmi-ramaïe k«mÃm annapotÃtmaje kÃÂhinyaæ kuca-maï¬ale taralatà neträcale subhruvÃm | vai«amyaæ trivalÅ«u manda-padatà lÅlÃlasÃyÃæ gatau kauÂilyaæ cikure«u kiæ ca k­Óatà madhye paraæ badhyate ||SRs_1.43|| so' haæ kalyÃïa-rÆpasya varïotkar«aika-kÃraïam | vidvat-prasÃdanÃ-hetor vak«ye nÃÂyasya lak«aïam ||SRs_1.44|| purà purandarÃdyÃs te praïamya caturÃnanam | k­täjali-puÂà bhÆtvà papracchu÷ sarva-vedinam ||SRs_1.45|| bhagavan Órotum icchÃma÷ ÓrÃvyaæ d­Óyaæ manoharam | dharmyaæ yaÓasyam arthyaæ ca sarva-Óilpa-pradarÓanam ||SRs_1.46|| paraæ pa¤camam ÃmnÃyaæ sarva-varïÃdhikÃrikam | iti p­«Âa÷ sa tair brahmà sarva-vedÃn anusmaran ||SRs_1.47|| tebhyaÓ ca sÃram ÃdÃya nÃÂya-vedam athÃs­jat | adhyÃpya bharatÃcÃryaæ prajÃpatir abhëata ||SRs_1.48|| saha putrair imaæ vedaæ prayogeïa prakÃÓaya | iti tena niyuktas tu bharata÷ saha sÆnubhi÷ ||SRs_1.49|| prÃyojayat sudharmÃyÃm indrasyÃgre' psaro-gaïai÷ | sarva-lokopakÃrÃya nÃÂya-ÓÃstraæ ca nirmame ||SRs_1.50|| tathà tad-anusÃreïa ÓÃï¬ilya÷ kohalo' pi ca | dattilaÓ ca mataÇgaÓ ca ye cÃnye tat-tanÆdbhavÃ÷ ||SRs_1.51|| granthÃn nÃnÃ-vidhÃæÓ cakru÷ prakhyÃtÃs te mahÅtale | te«Ãm atigabhÅratvÃd viprakÅrïa-kramatvata÷ ||SRs_1.52|| sampradÃyasya vicchedÃt tad-vidÃæ viralatvata÷ | prÃyo virala-sa¤cÃrà nÃÂya-paddhatir asphuÂà ||SRs_1.53|| tasmÃd asmat-prayatno' yaæ tat-prakÃÓana-lak«aïa÷ | sÃraika-grÃhiïÃæ cittam Ãnandayati dhÅmatÃm ||SRs_1.54|| nedÃnÅntana-dÅpikà kim u tama÷-saÇhÃtam unmÆlayej jyotsnà kiæ na cakora-pÃraïa-k­te tat-kÃla-saæÓobhinÅ | bÃla÷ kiæ kamalÃkarÃn dina-maïir nollÃsayed a¤jasà tat sampraty api mÃd­ÓÃm api vaca÷ syÃd eva samprÅtaye ||SRs_1.55|| svaccha-svÃdu-rasÃdhÃro vastu-cchÃyÃ-manohara÷ | sevya÷ suvarïa-nidhivan nÃÂya-mÃrga÷ sa-nÃyaka÷ ||SRs_1.56|| sÃttvikÃdyair abhinayai÷ prek«akÃïÃæ yato bhavet | naÂe nÃyaka-tÃdÃtmya-buddhis tan nÃÂyam ucyate ||SRs_1.57|| rasotkar«o hi nÃÂyasya prÃïÃs tat sa nirÆpyate | vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca sÃttvikair vyabhicÃribhi÷ ||SRs_1.58|| ÃnÅyamÃna÷ svÃdutvaæ sthÃyÅ bhÃvo rasa÷ sm­ta÷ | tatra j¤eyo vibhÃvas tu rasa-j¤Ãpana-kÃraïam ||SRs_1.59|| budhair j¤eyo' yam Ãlamba uddÅpana iti dvidhà | ÃdhÃra-vi«ayatvÃbhyÃæ nÃyako nÃyikÃpi ca ||SRs_1.60|| Ãlambanaæ mataæ tatra nÃyako guïavÃn pumÃn | tad-guïÃs tu mahÃ-bhÃgyam audÃryaæ sthairya-dak«ate ||SRs_1.61|| aujjvalyaæ dhÃrmikatvaæ ca kulÅnatvaæ ca vÃgmità | k­taj¤atvaæ nayaj¤atvaæ Óucità mÃna-ÓÃlità ||SRs_1.62|| tejasvità kalÃvattvaæ prajÃ-ra¤jakatÃdaya÷ | ete sÃdhÃraïÃ÷ proktÃ÷ nÃyakasya guïà budhai÷ ||SRs_1.63|| sarvÃtiÓÃyi-rÃjyatvaæ mahÃbhÃgyam udÃh­tam | yad-viÓrÃïana-ÓÅlatvaæ tad audÃryaæ budhà vidu÷ ||SRs_1.64|| vyÃpÃraæ phala-paryantaæ sthairym Ãhur manÅ«iïa÷ | du«kare k«ipra-kÃritvaæ dak«atÃæ paricak«ate ||SRs_1.65|| aujjvalyaæ nayanÃnanda-kÃritvaæ kathyate budhai÷ | dharma-pravaïa-cittatvaæ dhÃrmikatvam itÅryate ||SRs_1.66|| kule mahati sambhÆti÷ kulÅnatvam udÃh­tam | vÃgmità tu budhair uktà samayocita-bhëità ||SRs_1.67|| k­tÃnÃm upakÃrÃïÃm abhj¤atvaæ k­taj¤atà | sÃmÃdy-upÃya-cÃturyaæ nayaj¤atvam udÃh­tam ||SRs_1.68|| anta÷-karaïa-Óuddhir yà Óucità sà prakÅrtità | akÃrpaïya-sahi«ïutvaæ kathità mÃna-ÓÃlità ||SRs_1.69|| tejasvitvam avaj¤Ãder asahi«ïutvam ucyate | kalÃvattvaæ nigaditaæ sarva-vidyÃsu kauÓalam ||SRs_1.70|| ra¤jakatvaæ tu sakala-cittÃhlÃdana-kÃrità | uktair guïaiÓ ca sakalair yukta÷ syÃd uttamo netà ||SRs_1.71|| madhya÷ katipaya-hÅno bahu-guïa-hÅno' dhamo nÃma | netà caturvidho' sau dhÅrodÃttaÓ ca dhÅra-lalitaÓ ca ||SRs_1.72|| dhÅra-praÓÃnta-nÃmà tataÓ ca dhÅroddhata÷ khyÃta÷ | dayÃvÃn atigambhÅro vinÅta÷ sattva-sÃravÃn ||SRs_1.73|| d­¬ha-vratas titik«ÃvÃn ÃtmaÓlÃghÃparÃÇmukha÷ | nigƬhÃhaÇk­tir dhÅrair dhÅrodÃtta udÃh­ta÷ ||SRs_1.74|| dayÃtiÓaya-ÓÃlitvaæ dayÃvattvam udÃh­tam | gÃmbhÅryam avikÃra÷ syÃt saty api k«obha-kÃraïe ||SRs_1.75|| niÓcinto dhÅra-lalitas taruïo vanitÃ-vaÓa÷ | Óama-prak­tika÷ kleÓa-sahi«ïuÓ ca vivecaka÷ ||SRs_1.76|| lalitÃdi-guïopeto vipro và sacivo vaïik | dhÅra-ÓÃntaÓ cÃrudatta-mÃdhavÃdir udÃh­ta÷ ||SRs_1.77|| mÃtsaryavÃn ahaÇkÃrÅ mÃyÃvÅ ro«aïaÓ cala÷ | vikatthano bhÃrgavÃdir dhÅroddhata udÃh­ta÷ ||SRs_1.78|| ete ca nÃyakÃ÷ sarva-rasa-sÃdhÃraïÃ÷ sm­tÃ÷ | Ó­ÇgÃrÃpek«ayà te«Ãæ traividhyaæ kathyate budhai÷ ||SRs_1.79|| patiÓ copapatiÓ caiva vaiÓikaÓ ceti bhedata÷ | patis tu vidhinà pÃïigrÃhaka÷ kathyate budhai÷ ||SRs_1.80|| caturdhà so' pi kathito v­ttyà kÃvya-vicak«aïai÷ | anukÆla÷ ÓaÂho dh­«Âo dak«iïaÓ ceti bhedata÷ ||SRs_1.81|| anukÆlas tv eka-jÃni÷ ÓaÂho gƬhÃparÃdhak­t | dh­«Âo vyaktÃnya-yuvatÅ-bhoga-lak«mÃpi nirbhaya÷ ||SRs_1.82|| nÃyikÃsv apy anekÃsu tulyo dak«iïa ucyate | laÇghitÃcÃrayà yas tu vinÃpi vidhinà striyà ||SRs_1.83|| saÇketaæ nÅyate prokto budhair upapatis tu sa÷ | dÃk«iïyam ÃnukÆlyaæ ca dhÃr«Âyaæ cÃniyatatvata÷ ||SRs_1.84|| nocitÃnyasya ÓÃÂhyaæ syÃd anya-cittatva-sambhavÃt | rÆpavÃn ÓÅla-sampanna÷ ÓÃstraj¤a÷ priya-darÓana÷ ||SRs_1.85|| kulÅno matimÃn ÓÆro ramya-ve«a-yuto yuvà | adÅna÷ surabhis tyÃgÅ sahana÷ priya-bhëaïa÷ ||SRs_1.86|| ÓaÇka-vihÅno mÃnÅ ca deÓa-kÃla-vibhÃga-vit | dÃk«ya-cÃturya-mÃdhurya-saubhÃgyÃdibhir anvita÷ ||SRs_1.87|| veÓyopabhoga-rasiko yo bhavet sa tu vaiÓika÷ | kalakaïÂhÃdiko lak«yo bhÃïÃdÃv eva vaiÓika÷ ||SRs_1.88|| sa tridhà kathyate jye«Âha-madhya-nÅca-vibhedata÷ | atha Ó­ÇgÃra-netÌïÃæ sÃhÃyya-karaïocitÃ÷ ||SRs_1.89|| nirÆpyante pÅÂhamarda-viÂa-ceÂa-vidÆ«akÃ÷ | nÃyakÃnucaro bhakta÷ ki¤cid ÆnaÓ ca tad-guïai÷ ||SRs_1.90|| pÅÂhamarda iti khyÃta÷ kupita-strÅ-prasÃdaka÷ | kÃma-tantra-kalÃ-vedÅ viÂa ity abhidhÅyate ||SRs_1.91|| sandhÃna-kuÓalaÓ ceÂa÷ kalahaæsÃdiko mata÷ | vik­tÃÇga-vaco-ve«air hÃsya-kÃrÅ vidÆ«aka÷ ||SRs_1.92|| deÓa-kÃlaj¤atà bhëÃ-mÃdhuryaæ ca vidagdhatà | protsÃhane kuÓalatà yathokta-kathanaæ tathà ||SRs_1.93|| nigƬha-mantratety ÃdyÃ÷ sahÃyÃnÃæ guïà matÃ÷ | net­-sÃdhÃraïa-guïair upetà nÃyikà matà ||SRs_1.94|| svakÅyà parakÅyà ca sÃmÃnyà ceti sà tridhà | sampat-kÃle vipat-kÃle yà na mu¤cati vallabham ||SRs_1.95|| ÓÅlÃrjava-guïopetà sà svakÅyà kathità budhai÷ | sà ca svÅyà tridhà mugdhà madhyà prau¬heti kathyate ||SRs_1.96|| mugdhà nava-vaya÷-kÃmà ratau vÃmà m­du÷ krudhi | yatate rata-ce«ÂÃyÃæ gƬhaæ lajjÃ-manoharam ||SRs_1.97|| k­tÃparÃdhe dayite vÅk«ate rudatÅ satÅ | apriyaæ và priyaæ vÃpi na ki¤cid api bhëate ||SRs_1.98|| samÃna-lajjÃ-madanà prodyat-tÃruïya-ÓÃlinÅ | madhyà kÃmayate kÃntaæ mohÃnta-surata-k«amà ||SRs_1.99|| madhyà tridhà mÃna-v­tter dhÅrÃdhÅrobhayÃtmikà | dhÅrà tu vakti vakroktyà sotprÃsaæ sÃgasaæ priyam ||SRs_1.100|| adhÅrà paru«air vÃkyai÷ khedayed vallabhaæ ru«Ã | dhÅrÃdhÅra tu vakroktyà sa-bëpaæ vadati priyam ||SRs_1.101|| sampÆrïa-yauvanonmattà pragalbhà rƬha-manmathà | dayitÃÇge vilÅneva yatate rati-keli«u ||SRs_1.102|| rata-prÃrambha-mÃtre' pi gacchaty Ãnanda-mÆrcchatÃm | mÃna-v­tte÷ pragalbhÃpi tridhà dhÅrÃdi-bhedata÷ ||SRs_1.103|| udÃste surate dhÅrà sÃvahitthà ca sÃdarà | santarjya ni«Âhuraæ ro«Ãd adhÅrà tìayet priyam ||SRs_1.104|| dhÅrÃdhÅra-guïopetà dhÅrÃdhÅreti kathyate | dvedhà jye«Âhà kani«Âheti madhyà prau¬hÃpi tÃd­ÓÅ ||SRs_1.105|| dhÅrÃdhÅrÃdi-bhedena madhyÃ-prau¬he tridhà tridhà | jye«ÂhÃ-kani«Â÷Ã-bhedena tÃ÷ pratyekaæ dvidhà dvidhà ||SRs_1.106|| mugdhà tv eka-vidhà caivaæ sà trayodaÓadhodità | anyÃpi dvividhà kanyà paro¬hà ceti bhedata÷ ||SRs_1.107|| tatra kanyà tv anƬhà syÃt sa-lajjà pit­-pÃlità | sakhÅ-keli«u visrabdhà prÃyo mugdhÃ-guïÃnvità ||SRs_1.108|| pradhÃnam apradhÃnaæ và nÃÂakÃdÃv iyaæ bhavet | mÃlatÅ-mÃdhave lak«ye mÃlatÅ-madayantike ||SRs_1.109|| paro¬hà tu pareïo¬hÃpy anya-sambhoga-lÃlasà | lak«yà k«udra-prabandhe sà sapta-ÓatyÃdike budhai÷ ||SRs_1.110|| sÃdhÃraïa-strÅ gaïikà kalÃ-prÃgalbhya-dhÃr«Âya-yuk | e«Ã syÃd dvividhà raktà viraktà ceti bhedata÷ ||SRs_1.111|| tatra raktà tu varïyà syÃd aprÃdhÃnyena nÃÂake | agnimitrasya vij¤eyà yathà rÃj¤a irÃvatÅ ||SRs_1.112|| pradhÃnam apradhÃnaæ và nÃÂaketara-rÆpake | sà ced divyà nÃÂake tu prÃdhÃnyenaiva varïyate ||SRs_1.113|| viraktà tu prahasana-prabh­ti«v eva varïyate | tasyà dhaurya-prabh­tayo guë tad-upayogina÷ ||SRs_1.114|| channa-kÃmÃn ratÃrthÃj¤Ãn bÃla-pëaï¬a-«aï¬akÃn | rakteva ra¤jayed ibhyÃn ni÷svÃn mÃtrà vivÃsayet ||SRs_1.115|| atra kecid Ãhu÷- gaïikÃyà nÃnurÃgo guïavaty api nÃyake | rasÃbhÃsa-prasaÇga÷ syÃd araktÃyÃÓ ca varïane || ataÓ ca nÃÂakÃdau tu varïyà sà na bhaved iti | tathà cÃhu÷ [Ó­.ti. 1.62,64}- sÃmÃnyà vanità veÓyà sà dravyaæ param icchatà | guïa-hÅne ca na dve«o nÃnurÃgo guïiny api | Ó­ÇgÃrÃbhÃsa etÃsu na Ó­ÇgÃra÷ kadÃcana ||iti|| tan-mataæ nÃnumanute dhÅmÃn ÓrÅ-siæha-bhÆpati÷ ||SRs_1.116|| bhÃvÃnubandhÃbhÃve ca nÃyikÃtva-parÃhate÷ | tasyÃ÷ prakaraïÃdau ca nÃyikÃtva-vidhÃnata÷ ||SRs_1.117|| anÃyikÃ-varïane tu rasÃbhÃsa-prasaÇgata÷ | tathà prakaraïÃdÅnÃm arasÃÓrayatÃgate÷ ||SRs_1.118|| rasÃÓrayaæ tu daÓadhety Ãdi-ÓÃstra-virodhata÷ | tasmÃt sÃdhÃraïa-strÅïÃæ guïa-ÓÃlini nÃyake ||SRs_1.119|| bhÃvÃnubandha÷ syÃd eva rudraÂasyÃpi bhëaïÃt | udÃttÃdi-bhidÃæ kecit sarvÃsÃm api manvate ||SRs_1.120|| tÃs tu prÃyeïa d­Óyante sarvatra vyavahÃrata÷ | prathamaæ pro«ita-patikà vÃska-sajjà tataÓ ca virahotkà ||SRs_1.121|| atha khaï¬ità matà syÃt kalahÃntaritÃbhisÃrikà caiva | kathità ca vipralabdhà svÃdhÅna-patis tathà cÃnyà ||SRs_1.122|| Ó­ÇgÃra-k­tÃvasthÃbhedÃt tÃÓ cëÂadhà bhinnÃ÷ | dÆra-deÓaæ gate kÃnte bhavet pro«ita-bhart­kà ||SRs_1.123|| asyÃs tu jÃgara÷ kÃrÓyaæ nimittÃdi-vilokanam | mÃlinyam anavasthÃnaæ prÃya÷ ÓayyÃ-nive«aïam ||SRs_1.124|| jìya-cintÃ-prabh­tayo vikriyÃ÷ kathità budhai÷ | bharatÃdayair abhidadhe strÅïÃm vÃras tu vÃsaka÷ ||SRs_1.125|| svavÃsaka-vaÓÃt kÃnte same«yati g­hÃntaram | sajjÅ-karoti cÃtmÃnaæ yà sà vÃsaka-sajjikà ||SRs_1.126|| asyÃs tu ce«ÂÃ÷ samparka-manoratha-vicintanam | sakhÅ-vinodo h­l-lekho muhur dÆti-nirÅk«aïam ||SRs_1.127|| priyÃbhigamana-mÃrgÃbhivÅk«aïa-pramukhà matÃ÷ | anÃgasi priyatame cirayaty utsukà tu yà ||SRs_1.128|| virahotkaïÂhità bhÃva-vedibhi÷ sà samÅrità | asyÃs tu ce«Âà h­t-tÃpo vepathuÓ cÃÇga-sÃdanam ||SRs_1.129|| aratir bëpa-mok«aÓ ca svÃvasthÃ-kathanÃdaya÷ | ullaÇghya samayaæ yasyÃ÷ preyÃn anyopabhogavÃn ||SRs_1.130|| bhoga-lak«mäcita÷ prÃtar Ãgacchet sà hi khaï¬ità | asyÃs tu cintà ni÷ÓvÃsas tÆ«ïÅæ-bhÃvo' Óru-mocanam ||SRs_1.131|| kheda-bhrÃnty-asphuÂÃlÃpà ity Ãdyà vikriyà matÃ÷ | yà sakhÅnÃæ pura÷ pÃda-patitaæ vallabhaæ ru«Ã ||SRs_1.132|| nirasya paÓcÃt tapati kalahÃntarità hi sà | asyÃs tu bhrÃnti-saælÃpau moho ni÷Óvasitaæ jvara÷ ||SRs_1.133|| muhu÷ pralÃpa ity Ãdyà i«ÂÃÓ ce«Âà manÅ«ibhi÷ | madanÃnala-santaptà yÃbhisÃrayati priyam ||SRs_1.134|| jyotsnÃ-tÃmasvinÅ yÃna-yogyÃmbara-vibhÆ«aïà | svayaæ vÃbhisared yà tu sà bhaved abhisÃrikà ||SRs_1.135|| asyÃ÷ santÃpa-cintÃdyà vikriyÃs tu yathocitam | kÃntÃbhisaraïae svÅyà lajjÃnÃÓÃdi-ÓaÇkayà ||SRs_1.136|| vyÃghra-huÇkÃra-santrasta-m­ga-ÓÃva-vilocanà | nÅlyÃdi-rakta-vasana-racitÃÇgÃvaguïÂhanà ||SRs_1.137|| svÃÇge vilÅnÃvayavà ni÷Óabdaæ pÃda-cÃriïÅ | susnigdhaika-sakhÅ-mÃtra-yuktà yÃti samutsukà ||SRs_1.138|| m­«Ã priye tu nidrÃïe pÃrÓve ti«Âhati niÓcalà | garvÃtireka-nibh­tà ÓÅtai÷ srag-dÃma-candanai÷ ||SRs_1.139|| bhÃvaj¤Ã bodhayaty enaæ tad-bhÃvÃvek«aïotsukà | svÅyÃvat kanyakà j¤eyà kÃntÃbhisaraïa-krame ||SRs_1.140|| veÓyÃbhisÃrikà tv eti h­«Âà vaiÓika-nÃyakam | ÃvirbhÆta-smita-mukhÅ mada-ghÆrïita-locanà ||SRs_1.141|| anuliptÃkhilÃÇgÅ ca vicitrÃbharaïÃnvità | snehÃÇkurita-romäca-sphuÂÅbhÆta-manobhavà ||SRs_1.142|| saæve«Âità parijanair bhogopakaraïÃnvitai÷ | raÓanÃrÃva-mÃdhurya-dÅpitÃnaÇga-vaibhavà ||SRs_1.143|| caraïÃmbuja-saælagna-maïi-ma¤jÅra-ma¤julà | e«Ã ca m­du-saæsparÓai÷ keÓa-kaï¬ÆyanÃdibhi÷ ||SRs_1.144|| prabodhayati tad-bodhe praïayÃt kupitek«aïà | bÃhu-vik«epa-lulita-srasta-dhammilla-mallikà ||SRs_1.145|| calita-bhrÆ-vikÃrÃdi-vilÃsa-lalitek«aïà | maireyÃviratÃsvÃda-mada-skhalita-jalpità ||SRs_1.146|| pre«yÃbhiyÃti dayitaæ ceÂÅbhi÷ saha garvità | priyaæ kaÇkaïa-nikvÃïa-ma¤ju-vyajana-vÅjanai÷ ||SRs_1.147|| vibodhya nirbhartsayati nÃsÃbhaÇga-pura÷saram | k­tvà saÇketam aprÃpte daivÃd vyathità tu yà ||SRs_1.148|| vipralabdheti sà proktà budhair asyÃs tu vikriyà | nirveda-cintÃ-khedÃÓru-mÆrcchÃ-ni÷ÓvasanÃdaya÷ ||SRs_1.149|| svÃyattÃsanna-patikà h­«Âà svÃdhÅna-vallabhà | asyÃs tu ce«ÂÃ÷ kathitÃ÷ smara-pÆjÃ-mahotsava÷ ||SRs_1.150|| vana-keli-jala-krŬÃ-kusumÃpacayÃdaya÷ | uttamà madhyamà nÅcety evaæ sarvÃ÷ striyas tridhà ||SRs_1.151|| abhijÃtair bhoga-t­ptair guïibhir yà ca kÃmyate | g­hïÃti kÃraïe kopam anunÅtà prasÅdati ||SRs_1.152|| vidadhaty apriyaæ patyau svayam Ãcarati priyam | vallabhe sÃparÃdhe' pi tÆ«ïÅæ ti«Âhati sottamà ||SRs_1.153|| puæsa÷ svayaæ kÃmayate kÃmyate yà ca tair vadhÆ÷ | sakrodhe krudhyati muhu÷ sÃn­te' n­ta-vÃdinÅ ||SRs_1.154|| sÃpakÃre' pakartrÅ syÃt snigdhe snihyati vallabhe | evam Ãdi-guïopetà madhyamà sà prakÅrtità ||SRs_1.155|| akasmÃt kupyati ru«aæ prÃrthitÃpi na mu¤cati | surÆpaæ và kurÆpaæ và guïavantam athÃguïam ||SRs_1.156|| sthaviraæ taruïaæ vÃpi yà và kÃmayate muhu÷ | År«yÃ-kopa-vivÃde«u niyatà sÃdhamà sm­tà ||SRs_1.157|| svÅyà trayodaÓa-vidhà vividhà ca varÃÇganà | vaiÓikaivaæ «o¬aÓadhà tÃÓ cÃvasthÃbhir a«Âabhi÷ ||SRs_1.158|| ekaikam a«Âadhà tÃsÃm uttamÃdi-prabhedata÷ | traividhyam evaæ sa-caturaÓÅtis triÓatÅ bhavet ||SRs_1.159|| avasthÃ-trayam eveti kecid Ãhu÷ para-striyÃ÷ | ÃsÃæ dÆtya÷ sakhÅ ceÂÅ liÇginÅ prativeÓinÅ ||SRs_1.160|| dhÃtreyÅ ÓilpakÃrÅ ca kumÃrÅ kathinÅ tathà | kÃrur vipraÓnikà ceti net­-mitra-guïÃnvitÃ÷ ||SRs_1.161|| uddÅpanaæ caturdhà syÃd Ãlambana-samÃÓrayam | guïa-ce«ÂÃlaÇk­tayas taÂasthÃÓ ceti bhedata÷ ||SRs_1.162|| yauvanaæ rÆpa-lÃvaïye saundaryam abhirÆpatà | mÃrdavaæ saukumÃryaæ cety Ãlambana-gatà guïÃ÷ ||SRs_1.163|| sarvÃsÃm api nÃrÅïÃæ yauvanaæ tu caturvidham | pratiyauvanam etÃsÃæ ce«ÂitÃni p­thak p­thak ||SRs_1.164|| Å«ac-capala-netrÃntaæ smara-smera-mukhÃmbujam | sa-garva-jarajogaï¬am asamagrÃruïÃdharam ||SRs_1.165|| lÃvaïyodbheda-ramyÃÇgaæ vilasad-bhÃva-saurabham | unmÅlitÃÇkura-kucam asphuÂÃÇgaka-sandhikam ||SRs_1.166|| prathamaæ yauvanaæ tatra vartamÃnà m­gek«aïà | apek«ate m­du-sparÓaæ sahate noddhatÃæ ratim ||SRs_1.167|| sakhÅ-keli-ratà svÃÇga-saæskÃra-kalitÃdarà | na kopa-har«au bhajate sapatnÅ-darÓanÃdi«u ||SRs_1.168|| nÃtirajyati kÃntasya saÇgame kiæ tu lajjate | stanau pÅnau tanur madhya÷ pÃïipÃdasya raktimà ||SRs_1.169|| ÆrÆ karikarÃkÃrÃv aÇgaæ vyaktÃÇga-sandhikam | nitambo vipulo nÃbhir gabhÅrà jaghanaæ ghanam ||SRs_1.170|| vyaktà romÃvalÅ snaigdhyam aÇga-keÓaradÃk«i«u | dvitÅya-yauvane tena kalità vÃma-locanà ||SRs_1.171|| sakhÅ«u svÃÓayaj¤Ãsu snigdhà prÃyeïa mÃninÅ | na prasÅdaty anunaye sapatnÅ«v abhyasÆyinÅ ||SRs_1.172|| nÃparÃdhÃn vi«ahate praïayer«yÃka«Ãyità | rati-keli«v anibh­tà ce«Âate garvità raha÷ ||SRs_1.173|| asnigdhatà nayanayor gaï¬ayor mlÃna-kÃntità | vicchÃyatà khara-sparÓo' py aÇgÃnÃæ Ólathatà manÃk ||SRs_1.174|| adhare mas­ïo rÃgas t­tÅye yauvane bhavet | tatra strÅïÃm iyaæ ce«Âà rati-tantra-vidagdhatà ||SRs_1.175|| vallabhasyÃparityÃgas tadÃkar«aïa-kauÓalam | anÃdaro' parÃdhe«u sapatnÅ«v apy amatsara÷ ||SRs_1.176|| jarjaratvaæ stana-Óroïi-gaï¬oru-jaghanÃdi«u | nirmÃæsatà ca bhavati caturthe yauvane striyÃ÷ ||SRs_1.177|| tatra ce«Âà rati-vidhÃv anutsÃho' samarthatà | sapatnÅ«v ÃnukÆlyaæ ca kÃntenÃviraha-sthiti÷ ||SRs_1.178|| tatra Ó­ÇgÃra-yogyatvaæ sarasÃhlÃda-kÃraïam | Ãdya-dvitÅyayor eva na t­tÅya-caturthayo÷ ||SRs_1.179|| aÇgÃny abhÆ«itÃny eva prak«epÃdyair vibhÆ«aïai÷ | yena bhÆ«itavad bhÃti tad rÆpam iti kathyate ||SRs_1.180|| muktÃphale«u chÃyÃyÃs taralatvam ivÃntarà | pratibhÃti yad aÇge«u lÃvaïyaæ tad ihocyate ||SRs_1.181|| aÇga-pratyÃngakÃnÃæ ya÷ sanniveÓo yathocitam | susli«Âa-sandhi-bandha÷ syÃt tat saundaryam itÅryate ||SRs_1.182|| yadÃtmÅya-guïotkar«air vastv anyan nikaÂa-sthitam | sÃrÆpyaæ nayati prÃj¤air ÃbhirÆpyaæ tad ucyate ||SRs_1.183|| sp­«Âaæ yatrÃÇgam asp­«Âam iva syÃn mÃrdavaæ hi tat | yà sparÓÃsahatÃÇge«u komalasyÃpi vastuna÷ ||SRs_1.184|| tat saukumÃryaæ tredhà syÃn mukhya-madhyÃdhama-kramÃt | aÇgaæ pu«pÃdi-saæsparÓÃsahaæ yena tad uttamam ||SRs_1.185|| na saheta kara-sparÓaæ yenÃÇgaæ madhyamaæ hi tat | yenÃÇgamÃtapÃdÅnÃm asahaæ tad ihÃdhamam ||SRs_1.186|| caturdhÃlaÇk­tir vÃso-bhÆ«Ã-mÃlyÃnulepanai÷ | taÂasthÃÓ candrikà dhÃrÃ-g­ha-candrodayÃv api ||SRs_1.187|| kokilÃlÃpam Ãkanda-manda-mÃruta-«aÂ-padÃ÷ | latÃ-maï¬apa-bhÆgeha-dÅrghikÃ-jala-dÃravÃ÷ ||SRs_1.188|| prÃsÃda-garbha-saÇgÅta-krŬÃdri-sarid-Ãdaya÷ | evam Æhyà yathà kÃlam upabhogopayogina÷ ||SRs_1.189|| [Ãlambana-gatÃÓ ce«Âà anubhÃvà vivak«itÃ÷ |] bhÃvaæ manogataæ sÃk«Ãt sva-hetuæ vya¤jayanti ye | te' nubhÃvà iti khyÃtà bhrÆ-k«epa-smitÃdaya÷ ||SRs_1.190|| te caturdhà citta-gÃtra-vÃg-buddhyÃrambha-sambhavÃ÷ | tatra ca bhÃvo hÃvo helà Óobhà kÃnti-dÅptÅ ca ||SRs_1.191|| prÃgalbhyaæ mÃdhuryaæ dhairyaudÃryaæ ca cittajà bhÃvÃ÷ | nirvikÃrasya cittasya bhÃva÷ syÃd Ãdi-vikriyà ||SRs_1.192|| grÅvÃ-recaka-saæyukto bhrÆ-netrÃdi-vilÃsa-k­t | bhÃva Å«at-prakÃÓo ya÷ sa hÃva iti kathyate ||SRs_1.193|| nÃnÃ-vikÃrai÷ suvyakta÷ Ó­ÇgÃrÃk­ti-sÆcakai÷ | hÃva eva bhaved dhelà lalitÃbhinayÃtmikà ||SRs_1.194|| sà Óobhà rÆpa-bhogÃdyair yat syÃd aÇga-vibhÆ«aïam | Óobhaiva kÃntir ÃkhyÃtà manmathÃpyÃyanojjvalà ||SRs_1.195|| kÃntir eva vayo-bhoga-deÓa-kÃla-guïÃdibhi÷ || uddÅpitÃtivistÃraæ yÃtà ced dÅptir ucyate ||SRs_1.196|| ni÷ÓaÇkatvaæ prayoge«u prÃgalbhyaæ parikÅrtyate | mÃdhuryaæ nÃma ce«ÂÃnÃæ sarvÃvasthÃsu mÃrdavam ||SRs_1.197|| sthirà cittonnatir yà tu tad dhairyam iti saæj¤itam | audÃryaæ vinayaæ prÃhu÷ sarvÃvasthÃnugaæ budhÃ÷ ||SRs_1.198|| lÅlà vilÃso vicchittir vibhrama÷ kilaki¤citam | moÂÂÃyitaæ kuÂÂamitaæ bibboko lalitaæ tathà ||SRs_1.199|| vih­taæ ceti vij¤eyà yo«itÃæ daÓa gÃtrajÃ÷ | priyÃnukaraïaæ yat tu madhurÃlÃpa-pÆrvakai÷ ||SRs_1.200|| ce«Âitair gatibhir và syÃt sà lÅleti nigadyate | priya-samprÃpti-samaye bhrÆ-netrÃnana-karmaïÃm ||SRs_1.201|| tÃtkÃliko viÓe«o ya÷ sa vilÃsa itÅrita÷ | Ãkalpa-kalpanÃlpÃpi vicchittir atikÃnti-k­t ||SRs_1.202|| priyÃ-gamana-velÃyÃæ madanÃveÓa-sambhramÃt | vibhramo' Çgada-hÃrÃdi-bhÆ«Ã-sthÃna-viparyaya÷ ||SRs_1.203|| Óoka-ro«ÃÓru-har«Ãde÷ saÇkara÷ kila-ki¤citam | svÃbhilëa-prakaÂam moÂÂÃyitam itÅritam ||SRs_1.204|| keÓÃdharÃdi-grahaïe modamÃne' pi mÃnase | du÷khiteva bahi÷ kupyed yatra kuÂÂamitaæ hi tat ||SRs_1.205|| i«Âe' py anÃdaro garvÃn mÃnÃd bibboka Årita÷ | vinyÃsa-bhaÇgi-raÇgÃnÃæ bhrÆ-vilÃsa-manoharÃ÷ ||SRs_1.206|| sukumÃrà bhaved yatra lalitaæ tad-udÅritam | År«yayà mÃna-lajjÃbhyÃæ na dattaæ yogyam uttaram ||SRs_1.207|| kriyayà vyajyate yatra vih­taæ tad udÅritam | itthaæ ÓrÅ-siæha-bhÆpena sattvÃlaÇkÃra-ÓÃlinà ||SRs_1.208|| kathitÃ÷ sattvajÃ÷ strÅïÃm alaÇkÃrÃs tu viæÓati÷ | sattvÃd daÓaiva bhÃvÃdyà jÃtà lÅlÃdayas tu na ||SRs_1.209|| ato hi viæÓatir bhÃvÃ÷ sÃttvikà iti nocitam | yujyate sÃttvikatvaæ ca bhÃvÃdi-sahacÃriïa÷ ||SRs_1.210|| lÅlÃdi-daÓakasyÃpi chatri-nyÃya-balÃt sphuÂam | bhojena krŬitaæ kelir ity anyau gÃtrajau sm­tau ||SRs_1.211|| ato viæÓatir ity atra saÇkhyeyaæ nopapadyate | atrocyate bhÃva-tattva-vedinà siæha-bhÆbhujà ||SRs_1.212|| Ãdya÷ prÃg eva bhÃvÃdi-samutpatteÓ ca ÓaiÓave | kanyÃ-vinoda-mÃtratvÃd anubhÃve«u ne«yate ||SRs_1.213|| prema-visrambha-mÃtratvÃn nÃnyasyÃpy anubhÃvatà | ato viæÓatir ity e«Ã saÇkhyà saÇkhyÃvatÃæ matà ||SRs_1.214|| Óobhà vilÃso mÃdhuryaæ dhairyaæ gÃmbhÅryam eva ca | lalitaudÃrya-tejÃæsi sattva-bhedÃs tu pauru«Ã÷ ||SRs_1.215|| nÅce dayÃdhike spardhà ÓauryotsÃhau ca dak«atà | yatra prakaÂatÃæ yÃnti sà Óobheti prakÅrtità ||SRs_1.216|| v­«abhasyeva gambhÅrà gatir dhÅraæ ca darÓanam | sasmitaæ ca vaco yatra sa vilÃsa itÅrita÷ ||SRs_1.217|| tan mÃdhuryaæ yatra ce«ÂÃ-d­«Ây-Ãde÷ sp­haïÅyatà | Ó­ÇgÃra-pracurà ce«Âà yatra tal lalitaæ bhavet ||SRs_1.218|| atra gÃmbhÅrya-dhairye dve cittaje gÃtrajÃ÷ pare | eke sÃdhÃraïÃn etÃn menire citta-gÃtrayo÷ ||SRs_1.219|| ÃlÃpaÓ ca vilÃpaÓ ca saælÃpaÓ ca pralÃpaka÷ | anulÃpÃpalÃpau ca sandeÓaÓ cÃtideÓaka÷ ||SRs_1.220|| nirdeÓaÓ copadeÓaÓ cÃpadeÓo vyapadeÓaka÷ | evaæ dvÃdaÓadhà proktà kÅrtità vÃg-Ãrambhà vicak«aïai÷ ||SRs_1.221|| tatrÃlÃpa÷ priyokti÷ syÃd vilÃpo du÷khajaæ vaca÷ | ukti-pratyuktimad-vÃkyaæ saælÃpa iti kÅrtitam ||SRs_1.222|| vyarthÃlÃpa÷ pralÃpa÷ syÃd anulÃpo muhur vaca÷ | apalÃpas tu pÆrvoktasyÃnyathà yojanaæ bhavet ||SRs_1.223|| sandeÓas tu pro«itasya sva-vÃrtÃ-pre«aïaæ bhavet | so' tideÓo mad-uktÃni tad-uktÃnÅti yad vaca÷ ||SRs_1.224|| nirdeÓas tu bhavet so' yam aham ity Ãdi-bhëaïam | yatra Óik«Ãrtha-vacanam upadeÓa÷ sa ucyate ||SRs_1.225|| anyÃrtha-kathanaæ yatra so' padeÓa itÅrita÷ | vyÃjenÃtmÃbhilëoktir yatrÃyaæ vyapadeÓaka÷ ||SRs_1.226|| buddhy-ÃrambhÃs tathà proktà rÅti-v­tti-prav­ttaya÷ | rÅti÷ syÃt pada-vinyÃsa-bhaÇgÅ sà tu tridhà matà ||SRs_1.227|| komalà kaÂhinà miÓrà ceti syÃt tatra komalà | dvitÅya-turya-varïair yà svalpair varge«u nirmità ||SRs_1.228|| alpa-prÃïÃk«ara-prÃyà daÓa-prÃïa-samanvità | samÃsa-rahità svalpai÷ samÃsair và vibhÆ«ità ||SRs_1.229|| vidarbha-jana-h­dyatvÃt sà vaidarbhÅti kathyate | Óle«a÷ prasÃda÷ samatà mÃdhuryaæ sukumÃratà ||SRs_1.230|| artha-vyaktir udÃratvam oja÷ kÃnti-samÃdhaya÷ | ete vaidarbha-mÃrgasya prÃïà daÓa guïÃ÷ sm­tÃ÷ ||SRs_1.231|| kevalÃlpa-prÃïa-varïa-pada-sandarbha-lak«aïam | Óaithilyaæ yatra na sp­«Âaæ sa Óle«a÷ samudÃh­ta÷ ||SRs_1.232|| prasiddhÃrtha-padatvaæ yat sa prasÃdo nigadyate | bandha-vai«amya-rÃhityaæ samatà pada-gumphane ||SRs_1.233|| bandho m­du÷ sphuÂo miÓra iti tredhà sa nigadyate | tan mÃdhuryaæ bhaved yatra Óabde' rthe ca sphuÂo rasa÷ ||SRs_1.234|| yad ani«Âhura-varïatvaæ saukumÃryaæ tad ucyate | ÓrÆyamÃïasya vÃkyasya vinà ÓabdÃntara-sp­hÃm ||SRs_1.235|| arthÃvagamakatvaæ yad artha-vyaktir iyaæ matà | ukte vÃkye guïotkar«a-pratibhÃnam udÃratà ||SRs_1.236|| samÃsa-bahulatvaæ yat tad oja÷ iti gÅyate | loka-sthitim anullaÇghya h­dyÃrtha-pratipÃdanam ||SRs_1.237|| kÃnti÷ syÃd dvividhà khyÃtà vÃrtÃyÃæ varïanÃsu ca | samÃdhi÷ so' nya-dharmÃïÃæ yad anyatrÃdhiropaïam ||SRs_1.238|| atidÅrgha-samÃsa-yutà bahulair varïair yutà mahÃ-prÃïai÷ | kaÂhinà sà gau¬Åyety uktà tad-deÓa-budha-manoj¤atvÃt ||SRs_1.239|| yatrobhaya-guïa-grÃma-saæniveÓas tulÃdh­ta÷ | sà miÓrà saiva päcÃlÅty uktà tad-deÓaja-priyà ||SRs_1.240|| ÃndhrÅ lÃÂÅ ca saurëÂrÅty Ãdayo miÓra-rÅtaya÷ | santi tat-tad-deÓa-vidvat-priya-miÓraïa-bhedata÷ ||SRs_1.241|| ta eva pada-saÇghÃtÃs tà evÃrtha-vibhÆtaya÷ | tathÃpi navyaæ bhavati kÃvyaæ grathana-kauÓalÃt ||SRs_1.242|| tÃsÃæ grantha-ga¬utvena lak«aïaæ nocyate mayà | bhojÃdi-grantha-bandhe«u tad-ÃkÃÇk«ibhir Åk«yatÃm ||SRs_1.243|| bhÃratÅ sÃtvatÅ caiva kaiÓiky ÃrabhaÂÅti ca | catasro v­ttayas tÃsÃm utpattir vak«yate sphuÂam ||SRs_1.244|| jagaty ekÃrïave jÃte bhagavÃn avyaya÷ pumÃn | bhogi-bhogam adhi«ÂhÃya yoga-nidrÃ-paro' bhavat ||SRs_1.245|| tadà vÅrya-madonmattau daityendrau madhu-kaiÂabhau | tarasà devadeveÓam Ãgatau raïa-kÃÇk«iïau ||SRs_1.246|| vividhai÷ paru«air vÃkyair adhik«epa-vidhÃyinau | mu«Âi-jÃnu-prahÃraiÓ ca yodhayÃmÃsatur harim ||SRs_1.247|| tan-nÃbhi-kamalotpanna÷ prajÃpatir abhëata | kim etad bhÃratÅ-v­ttir adhunÃpi pravartate ||SRs_1.248|| tad imau naya durdhar«au nidhanaæ tvarayà vibho | iti tasya vaca÷ Órutvà nijagÃda janÃrdana÷ ||SRs_1.249|| idaæ kÃvya-kriyÃ-hetor bhÃratÅ nirmità dhruvam | bhëaïÃd vÃkya-bÃhulyÃd bhÃratÅyaæ bhavi«yati ||SRs_1.250|| adhunaiva nihanmy etÃv ity Ãbhëya vaco hari÷ | nirmalair nirvikÃraiÓ ca sÃÇga-hÃrair manoharai÷ ||SRs_1.251|| aÇgais tau yodhayÃmÃsa daityendrau yuddha-ÓÃlinau | bhÆmi-sthÃnaka-saæyogai÷ pada-k«epais tathà hare÷ ||SRs_1.252|| bhÆmes tadÃbhavad bhÃras tad-vaÓÃd api bhÃratÅ | valgitai÷ ÓÃrÇgiïas tatra dÅptai÷ sambhrama-varjitai÷ ||SRs_1.253|| sattvÃdhikair bÃhu-daï¬ai÷ sÃtvatvÅ v­ttir udgatà | vicitrair aÇga-hÃraiÓ ca helayà sa tadà hari÷ ||SRs_1.254|| yat tau babandha keÓe«u jÃtà sà kaiÓikÅ tata÷ | sa-saærambhai÷ savegaiÓ ca citra-cÃrÅ-samutthitai÷ ||SRs_1.255|| niyuddha-karaïair jÃtà citrair ÃrabhaÂÅ tata÷ | yasmÃc citrair aÇgahÃrai÷ k­taæ dÃnava-mardanam ||SRs_1.256|| tasmÃd abja-bhuvà loke niyuddha-samaya÷ k­ta÷ | ya÷ ÓastrÃstrÃdi-mok«e«u nyÃya÷ sa pÃribhëita÷ ||SRs_1.257|| nÃÂya-kÃvya-kriyÃ-yoge rasa-bhÃva-samÃÓrita÷ | sa eva samayo dhÃtrà v­ttir ity eva saæj¤ita÷ ||SRs_1.258|| hariïà tena yad vastu valigitair yÃd­Óaæ k­tam | tadvad eva k­tà v­ttir dhÃtrà tasyÃÇga-sambhavà ||SRs_1.259|| ­gvedÃc ca yajurvedÃt sÃmavedÃd atharvaïa÷ | bhÃraty-Ãdyà kramÃj jÃtà ity anye tu pracak«ate ||SRs_1.260|| prayuktatvena bharatair bhÃratÅti nigadyate | prastÃvanopayogitvÃt sÃÇgaæ tatraiva lak«yate ||SRs_1.261|| sÃttvikena guïenÃtityÃga-ÓauryÃdinà yutà | har«a-pradhÃnà santyakta-Óoka-bhÃvà ca yà bhavet ||SRs_1.262|| sÃtvatÅ nÃma sà v­tti÷ proktà lak«aïa-kovidai÷ | aÇgÃny asyÃs tu catvÃri saælÃpottÃpakÃv api ||SRs_1.263|| saÇghÃtya÷ parivartaÓ cety e«Ãæ lak«aïam ucyate | År«yÃ-krodhÃdibhir bhÃvai rasair vÅrÃdbhutÃdibhi÷ ||SRs_1.264|| parasparaæ gabhÅrokti÷ saælÃpa iti Óabdyate | preraïaæ yat parasyÃdau yuddhÃyotthÃpakas tu sa÷ ||SRs_1.265|| mantra-ÓaktyÃrtha-Óaktyà và daiva-ÓaktyÃtha pauru«Ãt | saÇghasya bhedanaæ yat tu saÇghÃtya÷ sa udÃh­ta÷ ||SRs_1.266|| pÆrvodyuktasya kÃryasya parityÃgena yad bhavet | kÃryÃntara-svÅkaraïaæ j¤eya÷ sa parivartaka÷ ||SRs_1.267|| n­tya-gÅta-vilÃsÃdi-m­du-Ó­ÇgÃra-ce«Âitai÷ | samanvità bhaved v­tti÷ kaiÓikÅ Ólak«ïa-bhÆ«aïà ||SRs_1.268|| aÇgÃny asyÃs tu catvÃri narma tat-pÆrvakà ime | spha¤ja-sphoÂau ca garbhaÓ ca te«Ãæ lak«aïam ucyate ||SRs_1.269|| Ó­ÇgÃra-rasa-bhÆyi«Âha÷ priya-cittÃnura¤jaka÷ | agrÃmya÷ parihÃsas tu narma syÃt tat tridhà matam ||SRs_1.270|| Ó­ÇgÃra-hÃsyajaæ Óuddha-hÃsyajaæ bhaya-hÃsyajam | Ó­ÇgÃra-hÃsyajaæ narma trividhaæ parikÅrtitam ||SRs_1.271|| sambhogecchÃ-prakaÂanÃd anurÃga-niveÓanÃt | tathà k­tÃparÃdhasya priyasya pratibhedanÃt ||SRs_1.272|| sambhogecchÃ-prakaÂanaæ tridhà vÃg-ve«a-ce«Âitai÷ | anurÃga-prakÃÓo' pi bhogecchÃ-narmavat tridhà ||SRs_1.273|| priyÃparÃdha-nirbhedo' py uktas tredhà tathà budhai÷ | Óuddha-hÃsyajam apy uktaæ tadvad eva tridhà budhai÷ ||SRs_1.274|| hÃsyÃd bhayena janitÃj janitaæ bhaya-hÃsyajam | tad dvidhà mukham aÇgaæ tu tad dvayaæ pÆrvavat tridhà ||SRs_1.275|| agrÃmya-narma-nirmÃïa-vedinà siæha-bhÆbhujà | narmëÂÃdaÓadhà bhinnam eva sphuÂam udÃh­tam ||SRs_1.276|| narma-spha¤ja÷ sukhodyogo bhayÃnto nava-saÇgame | narma-sphoÂas tu bhÃvÃæÓai÷ sÆcito' lpa-raso bhavet ||SRs_1.277|| anyais tv akÃï¬e sambhoga-viccheda iti gÅyate | netur và nÃyikÃyà và vyÃpÃra÷ svÃrtha-siddhaye ||SRs_1.278|| pracchÃdana-paro yas tu narma-garbha÷ sa kÅrtita÷ | pÆrva-sthito vipadyeta nÃyako yatra cÃparas ti«Âhet ||SRs_1.279|| tam apÅha narma-garbhaæ pravadati bharato hi nÃÂya-veda-guru÷ | mÃyendra-jÃla-pracurÃæ citra-yuddha-kriyÃ-mayÅm ||SRs_1.280|| chedyair bhedyai÷ plutair yuktÃæ v­ttim ÃrabhaÂÅæ vidu÷ | aÇgÃny asyÃs tu catvÃri saÇk«iptir avapÃtanam ||SRs_1.281|| vastÆtthÃpana-sampheÂÃv iti pÆrve babhëire | saÇk«ipta-vastu-vi«ayà yà mÃyÃÓilpa-yojità ||SRs_1.282|| sà saÇk«iptir iti proktà bharatena mahÃtmanà | vadanty anye tu tÃæ netur avasthÃntara-saÇgatim ||SRs_1.283|| parivartaka-bhedatvÃt tad upek«Ãmahe vayam | vibhrÃntir avapÃta÷ syÃt praveÓa-drava-vidravai÷ ||SRs_1.284|| tad-vastÆtthÃpanaæ yat tu vastu mÃyopakalpitam | sampheÂas tu samÃghÃta÷ kruddha-saærabdhayor dvayo÷ ||SRs_1.285|| ÃsÃæ ca madhye v­ttÅnÃæ Óabda-v­ttis tu bhÃratÅ | tisro' rtha-v­ttaya÷ Óe«Ãs tac-catasro hi v­ttaya÷ ||SRs_1.286|| anye tu miÓraïÃd ÃsÃæ miÓrÃæ v­ttiæ ca pa¤camÅm | aÓe«a-rasa-sÃmÃnyÃæ manyante lak«ayanti ca ||SRs_1.287|| kaiÓikÅ syÃt tu Ó­ÇgÃre rase vÅre tu sÃtvatÅ | radura-bÅbhatsayor v­ttir niyatÃrabhaÂÅ puna÷ ||SRs_1.288|| Ó­ÇgÃrÃdi«u sarve«u rase«v i«Âaiva bhÃratÅ | kecit tu tam imaæ Ólokaæ bhÃratÅyaæ niyÃmakam ||SRs_1.289|| prÃyikÃbhiprÃyatayà vyÃcak«Ãïà vicak«aïÃ÷ | ÃsÃæ rase«u v­ttÅnÃæ niyamaæ nÃnumanvate ||SRs_1.290|| vicÃra-sundaro nai«a mÃrga÷ syÃd ity udÃsmahe | kaiÓikÅ-v­tti-bhedÃnÃæ narmÃdÅnÃæ prakalpanam ||SRs_1.291|| yatra karuïam ÃÓritya rasÃbhÃsatva-kÃraïam | rasÃbhÃsa-prakaraïe vak«yate tad idaæ sphuÂam ||SRs_1.292|| tat-tan-nyÃya-pravÅïena nyÃya-mÃrgÃnuvartinà | darÓitaæ siæha-bhÆpena spa«Âaæ v­tti-catu«Âayam ||SRs_1.293|| tat-tad-deÓocità bhëà kriyà ve«Ã prav­ttaya÷ | tatra bhëà dvidhà bhëà vibhëà ceti bhedata÷ ||SRs_1.294|| tatra bhëà sapta-vidhà prÃcyÃvantyà ca mÃgadhÅ | bÃhlÅkà dÃk«iïÃtyà ca ÓaurasenÅ ca mÃlavÅ ||SRs_1.295|| saptadhà syÃd vibhëÃdi Óabara-dramilÃndhrajÃ÷ | ÓakÃrÃbhÅra-caï¬Ãla-vanecara-bhavà iti ||SRs_1.296|| bhëÃ-vibhëÃ÷ santy anyÃs tat-tad-deÓa-janocitÃ÷ | tÃsÃm anupayogitvÃn nÃtra lak«aïam ucyate ||SRs_1.297|| tat-tad-deÓocità ve«Ã÷ kriyÃÓ cÃtisphuÂÃntarÃh | anye«Ãæ sukha-du÷khÃdi-bhÃve«u k­ta-bhÃvanam ||SRs_1.298|| ÃnukÆlyena yac cittaæ bhÃvakÃnÃæ pravartate | sattvaæ tad iti vij¤eyaæ prÃj¤ai÷ sattvodbhavÃn imÃn ||SRs_1.299|| sÃttvikà iti jÃnanti bharatÃdi-mahar«aya÷ | sarve«Ãm api bhÃvÃnÃæ yai÷ sva-sattvaæ hi bhÃvyate ||SRs_1.300|| te bhÃvà bhÃva-tattva-j¤ai÷ sÃttvikà samudÅritÃ÷ | te stambha-sveda-romäcÃ÷ svara-bhedaÓ ca vepathu÷ ||SRs_1.301|| vaivarïyam aÓru-pralayÃv ity a«Âau parikÅrtitÃ÷ | stambho har«a-bhayÃmar«a-vi«ÃdÃdbhuta-sambhava÷ ||SRs_1.302|| anubhÃvà bhavanty ete stambhasya muni-saæmatÃ÷ | saæj¤Ã-virahitatvaæ ca ÓÆnyatà ni«prakampatà ||SRs_1.303|| nidÃgha-har«a-vyÃyÃma-Órama-krodha-bhayÃdibhi÷ | sveda÷ sa¤jÃyate tatra tv anubhÃvà bhavanty amÅ ||SRs_1.304|| svedÃpanayavÃtecchÃ-vyajana-grahaïÃdaya÷ | romäco vismayotsÃha-har«Ãdyais tatra vikriyÃ÷ ||SRs_1.305|| romodgamolluka-sanagÃtra-saæsparÓanÃdaya÷ | vaisvaryaæ sukha-du÷khÃdyais tatra syur gadgadÃdaya÷ ||SRs_1.306|| vepathur har«a-santrÃsa-jarÃ-krodhÃdibhir bhavet | tatrÃnubhÃvÃ÷ sphuraïa-gÃtra-kampÃdayo matÃ÷ ||SRs_1.307|| vi«ÃdÃtaparo«Ãdyair vaivarïyam upajÃyate | mukha-varïa-parÃv­tti-kÃrÓyÃdyÃs tatra vikriyÃ÷ ||SRs_1.308|| vi«Ãda-ro«a-santo«Ã-dhÆmÃdyair aÓru tat-kriyÃ÷ | bëpa-bindu-parik«epa-netra-saæmÃrjanÃdaya÷ ||SRs_1.309|| pralayo du÷kha-dhÃtÃdyaiÓ ce«Âà tatra visaæj¤atà | sarve' pi sattva-mÆlatvÃd bhÃvà yadyapi sÃttvikÃ÷ ||SRs_1.310|| tathÃpy amÅ«Ãæ sattvaika-mÆlatvÃt sÃttvika-prathà | anubhÃvÃÓ ca kathyante bhÃva-saæsÆcanÃd amÅ ||SRs_1.311|| evaæ dvairÆpyam ete«Ãæ kathitaæ bhÃva-kovidai÷ | anubhÃvaika-nidhinà sukhÃnubhava-ÓÃlinà | ÓrÅ-siæha-bhÆbhujà sÃÇgam anubhÃvà nirÆpitÃ÷ ||SRs_1.312|| asmat-kalpa-latÃ-dalÃni gilati tvat-kÃma-gaurvÃryatÃæ mac-cintÃmaïi-vedibhi÷ pariïamed dÆrÃn nayoccair gajam | ity ÃrƬha-vitardikÃ÷ pratipathaæ jalpanti bhÆdevatÃ÷ siæha-k«mÃbhuji kalpa-v­k«a-surabhÅ-hasty-Ãdi-dÃnodyate ||SRs_1.313|| rak«ÃyÃæ rÃk«asÃriæ prabala-vimata-vidrÃvaïe vÅrabhadraæ kÃruïye rÃmabhadraæ bhuja-bala-vibhavÃrohaïe rauhiïeyam | päcÃlaæ ca¤calÃk«Å-paricaraïa-vidhau pÆrïa-candraæ prasÃde kandarpa-rÆpa-darpe tulayati nitarÃæ siæha-bhÆpÃla-candra÷ ||SRs_1.314|| iti ÓrÅmad-Ãndhra-maï¬alÃdhÅÓvara-pratigaï¬a-bhairava-ÓrÅmad-anapota-narendra-nandana-bhuja-bala-bhÅma-ÓrÅ-siæha-bhÆpÃla-viracite rasÃrïava-sudhÃkara-nÃmni nÃÂyÃlaÇkÃra-ÓÃstre ra¤jakollÃso nÃma prathamo vilÃsa÷ ||SRs_2.1|| --o)0(o-- þ (2) dvitÅyo vilÃsa÷ rasikollÃsa÷ kalyÃïa-dÃyi bhavatÃæ bhaved bhavya-guïÃkaram | kamalÃkucakÃleya-vya¤jitora÷-sthalaæ maha÷ ||SRs_3.1|| cid-acit-k«ema-kÃriïyai nama÷ ÓrÅ-parïajÃdibhi÷ | vandyÃyai vÃrdhi-nandinyai karÃgrastha-payoruhe ||SRs_2.2|| vy-abhÅ ity upasargau dvau viÓe«Ãbhimukhatvayo÷ | viÓe«eïÃbhimukhyena caranti sthÃyinaæ prati ||SRs_2.3|| vÃg-aÇga-sattva-sÆcyà j¤eyÃs te vyabhicÃriïa÷ | taæ cÃrayanti bhÃvasya gatiæ sa¤cÃriïo' pi ||SRs_2.4|| unmajjanto nimajjanta÷ sthÃyiny am­ta-vÃridhau | Ærmivad vardhayanty enaæ yÃnti tad-rÆpatÃæ ca te ||SRs_2.5|| nirvedo' tha vi«Ãdo dainyaæ glÃni-Óramau ca mada-garvau | ÓaÇkÃ-trÃsÃvegà unmÃdÃpasm­tÅ tathà vyÃdhi÷ ||SRs_2.6|| moho m­tir Ãlasyaæ jìyaæ vrŬÃvahitthà ca | sm­tir atha vitarka-cintÃ-mati-dh­tayo har«a utsukatvaæ ca ||SRs_2.7|| augryam ar«ÃsÆyÃÓ cÃpalyaæ caiva nidrà ca | suptir bodha itÅme bhÃvà vyabhicÃriïa÷ samÃkhyÃtÃ÷ ||SRs_2.8|| tattva-j¤ÃnÃc ca daurgatyÃv Ãpado viprayogata÷ | År«yÃder api saæjÃtaæ nirveda÷ svÃvamÃnanam [*1] ||SRs_2.9|| prÃrabdha-kÃryÃnirvÃhÃd i«ÂÃnavÃpter vipattita÷ | aparÃdha-parij¤ÃnÃd anutÃpas tu yo bhavet ||SRs_2.10|| vi«Ãda÷ sa tridhà jye«Âha-madhyamÃdhama-saæÓrayÃt | sahÃyÃnve«aïopÃya-cintÃdyà uttame matÃ÷ ||SRs_2.11|| anutsÃhaÓ ca vaicittyam ity Ãdyà madhyame matÃ÷ | adhamasyÃnubhÃvÃ÷ syur vaicitryam avalokanam ||SRs_2.12|| rodana-ÓvÃsita-dhyÃna-mukha-Óo«Ãdayo' pi ca | h­t-tÃpa-durgatatvÃdyair anauddhatyaæ hi dÅnatà ||SRs_2.13|| tatrÃnubhÃvà mÃlinya-gÃtra-stambhÃdayo matÃ÷ | Ãdhi-vyÃdhi-jarÃ-t­«ïÃ-vyÃyÃma-suratÃdibhi÷ ||SRs_2.14|| ni«prÃïatà glÃnir atra k«ÃmÃÇga-vacana-kriyÃ÷ | kampÃnutsÃha-vaivarïya-nayana-bhramaïÃdaya÷ ||SRs_2.15|| Óramo mÃnasa-kheda÷ syÃd adhva-n­tya-ratÃdobhi÷ | aÇga-mardana-ni÷ÓvÃsau pÃda-saævÃhanaæ tathà ||SRs_2.16|| j­mbhaïaæ mandayÃnaæ ca mukhanetra-vighÆrïanam | sÅtk­tiÓ ceti vij¤eyà anubhÃvÃ÷ ÓramodbhavÃ÷ ||SRs_2.17|| madas tv Ãnanda-saæmoha-sambhedo madirÃk­ta÷ | sa tridhà taruïo madhyo' pak­«ÂaÓ ceti bhedata÷ ||SRs_2.18|| d­«Âi÷ smerà mukhe rÃga÷ sasmitÃkulitaæ vaca÷ | lalitÃviddha-gaty-ÃdyÃÓ ce«ÂÃ÷ syus taruïe made ||SRs_2.19|| madhyame tu made vÃci skhalanaæ ghÆrïanaæ d­Óo÷ | gamane vaktratà bÃhvor vik«epa-srastatÃdaya÷ ||SRs_2.20|| apak­«Âe tu ce«ÂÃ÷ syur gati-bhaÇgo visaæj¤atà | ni«ÂhÅvanaæ muhu÷ ÓvÃso hikkà chardyÃdayo matÃ÷ ||SRs_2.21|| taruïas tÆttamÃdÅnÃæ madhyamo madhya-nÅcayo÷ | apak­«Âas tu nÅcÃnÃæ tat-tan-mada-vivardhane ||SRs_2.22|| uttama-prak­ti÷ Óete madhyo hasati gÃyati | adhama-prak­tir grÃmyaæ paru«aæ vakti roditi ||SRs_2.23|| aiÓvaryÃdi-k­ta÷ kaiÓcit mÃno mada itÅrita÷ | vak«yamÃïasya garvasya bheda evety udÃsmahe ||SRs_2.24|| aiÓvarya-rÆpa-tÃruïya-kula-vidyÃ-balair api | i«Âa-lÃbhÃdinÃnye«Ãm avaj¤Ã garva Årita÷ ||SRs_2.25|| anubhÃvà bhavanty atra gurv-Ãj¤Ãdy-Ãj¤Ã-vyatikrama÷ | anuttara-praadÃnaæ ca vaimukhyaæ bhëaïe' pi ca ||SRs_2.26|| vibhramÃpahnutÅ vÃkya-pÃru«yam anavek«aïam | avek«aïaæ nijÃÇgÃnÃm aÇga-bhaÇgÃdayo' pi ca ||SRs_2.27|| ÓaÇkà cauryÃparÃdhÃdyai÷ svÃni«Âotprek«aïaæ matam | tatra ce«ÂÃmuhu÷ pÃrÓva-darÓanaæ mukha-Óo«aïam ||SRs_2.28|| avakuïÂhana-vaivarïya-kaïÂha-sÃdÃdayo' pi ca | ÓaÇkà dvidyeyam Ãtmotthà parotthà ceti bhedata÷ ||SRs_2.29|| svÃkÃrya-janità svotthà prÃyo vyaÇgyeyam iÇgitai÷ | iÇgitÃni tu pak«ma-bhrÆ-tÃrakÃ-d­«Âi-vikriyÃ÷ ||SRs_2.30|| parotthà tu nijasyaiva parasyÃkÃryato bhavet | prÃyeïÃkÃra-ce«ÂÃbhyÃæ tÃm imÃm anubhÃvayet ||SRs_2.31|| ÃkÃra÷ sÃttvikaÓ ce«Âà tv aÇga-pratyaÇgajÃ÷ kriyÃ÷ | trÃsas tu citta-cäcalyaæ vidyut-kravyÃda-garjitai÷ ||SRs_2.32|| tathà bhÆta-bhujaÇgÃdyair vij¤eyÃs tatra vikriyÃ÷ | utkampa-gÃtra-saÇkoca-romäca-stambha-gadgadÃ÷ ||SRs_2.33|| muhur nime«a-vibhrÃnti-pÃrÓvasthÃlambanÃdaya÷ | cittasya sambhramo ya÷ syÃd Ãvego' yaæ sa cëÂadhà ||SRs_2.34|| utpÃta-vÃta-var«Ãgni-matta-ku¤jara-darÓanÃt | priyÃpriya-ÓruteÓ cÃpi Óatrava-vyasanÃd api ||SRs_2.35|| tatrautpÃtas tu ÓailÃdi-kampa-ketÆdayÃdaya÷ | taj-jÃ÷ sarvÃÇga-visraæso vaimukhyam apasarpaïam ||SRs_2.36|| vi«Ãda-mukha-vaivarïya-vismayÃdyÃs tu vikriyÃ÷ | tvarayÃgamanaæ vastra-grahaïaæ cÃvakuïÂhanam ||SRs_2.37|| netrÃvamÃrjanÃdyÃÓ ca vÃtÃvega-bhavÃ÷ kriyÃ÷ | chatra-graho' Çga-saÇkoco bÃhu-svastika-dhÃvane ||SRs_2.38|| u«ïÃÓrayaïam ity Ãdyà var«Ãvega-bhavÃ÷ kriyÃ÷ | agny-Ãvega÷-bhavÃÓ ce«Âà vÅjanaæ cÃÇga-dhÆnanam ||SRs_2.39|| vyatyasta-pada-vik«epa-netra-saÇkocanÃdaya÷ | Ãvege ku¤jarodbhÆte satvaraæ cÃpasarpaïam ||SRs_2.40|| vilokanaæ muhu÷ paÓcÃt trÃsa-kampÃdayo matÃ÷ | priya-Óravaïaje hy asmin abhutthÃnopagÆhane ||SRs_2.41|| prÅti-dÃnaæ priyaæ vÃkyaæ romahar«Ãdayo' pi ca | apriya-Órutije' py asmin vilÃpah parivartanam ||SRs_2.42|| Ãkranditaæ ca patanaæ parito bhramaïÃdaya÷ | ce«ÂÃ÷ syu÷ ÓÃtravÃvege varma-ÓastrÃdi-dhÃraïam ||SRs_2.43|| ratha-vÃji-gajÃroha-sahasÃpakramÃdaya÷ | ete syur uttamÃdÅnÃm anubhÃvà yathocitam ||SRs_2.44|| unmÃdaÓ citta-vibhrÃntir viyogÃd i«Âa-nÃÓata÷ | viyogaje tu ce«ÂÃ÷ syur dhÃvanaæ paridevanam ||SRs_2.45|| asambaddha-pralapanaæ Óayaïaæ sahasotthiti÷ | acetanai÷ sahÃlÃpo nirnimitta-smitÃdaya÷ ||SRs_2.46|| i«Âa-nÃÓa-k­te tv asmin bhasmÃdi-parilepanam | n­tya-gÅtÃdi-racanà t­ïa-nirmÃlya-dhÃraïam ||SRs_2.47|| cÅvarÃvaraïÃdÅni prÃg-uktÃÓ cÃpi vikriyÃ÷ | dhÃtu-vai«amya-do«eïa bhÆtÃveÓÃdinà k­ta÷ ||SRs_2.48|| citta-k«obhas tv apasmÃras tatra ce«ÂÃ÷ prakampanam | dhÃvanaæ patanaæ stambho bhramaïaæ netra-vikriyÃ÷ ||SRs_2.49|| svo«Âha-daæÓa-bhujÃsphoÂa-lÃlÃ-phenÃdayo' pi ca | do«a-vai«amyajas tv e«a vyÃdhir evety udÃsmahe ||SRs_2.50|| do«odreka-viyogÃdyair syÃd vyÃdhir atra tu | gÃtra-stambha÷ ÓlathÃÇgatvaæ kÆjanaæ mukha-kÆïanam ||SRs_2.51|| srastÃÇgatÃk«i-vik«epa-ni÷ÓvÃsÃdyÃs tu vikriyÃ÷ | saÓÅto dÃha-yukta÷ sa dvividha÷ parikÅrtita÷ [*2] ||SRs_2.52|| hanu-sa¤cÃlanaæ bëpa÷ sarvÃÇgotkampa-kÆjane | jÃnu-ku¤cana-romäca-mukha-Óo«Ãdayo' pi ca ||SRs_2.53|| dÃha-jvare tu ce«ÂÃ÷ syu÷ ÓÅta-mÃlyÃdi-kÃÇk«aïam | pÃïi-pÃda-parik«epa-mukha-Óo«Ãdayo' pi ca ||SRs_2.54|| Ãpad-bhÅti-viyogÃdyair mohaÓ cittasya mƬhatà | vikriyÃs tatra vij¤eyà indriyÃïÃæ ca ÓÆnyatà ||SRs_2.55|| niÓce«ÂatÃÇga-bhramaïa-patanÃghÆrïanÃdaya÷ | vÃyor dhana¤jayÃkhyasya viprayogo ya Ãtmanà ||SRs_2.56|| ÓarÅrÃvacchedavatà maraïaæ nÃma tad bhavet | etac ca dvividhaæ proktaæ vyÃdhijaæ cÃbhighÃtajam ||SRs_2.57|| Ãdyaæ tv asÃdhya-h­c-chÆla-vi«Æcy-Ãdi-samudbhavam | amÅ tatrÃnubhÃvÃ÷ syur avyaktÃk«ara-bhëaïam ||SRs_2.58|| vivarïa-gÃtratà manda-ÓvÃsÃdi stambha-mÅlane | hikkà parijanÃpek«Ã-niÓce«ÂendriyatÃdaya÷ ||SRs_2.59|| dvitÅyaæ ghÃta-patana-dohodbandha-vi«Ãdijam | tatra ghÃtÃdije bhÆmi-patana-krandanÃdaya÷ ||SRs_2.60|| vi«aæ tu vatsanÃbhÃdyam a«Âau vegÃs tad-udbhavÃ÷ | kÃr«ïyaæ kampo dÃho hikkà phenaÓ ca kandhara-bhaÇga÷ ||SRs_2.61|| ja¬atà m­tir iti kathità kramaÓa÷ prathamÃdyà vegajÃÓ ce«ÂÃ÷ | svabhÃva-Órama-sauhitya-garbha-nirbharatÃdibhi÷ ||SRs_2.62|| k­cchrÃt kriyonmukhatvaæ yat tad Ãlasyam iha kriyÃ÷ | aÇga-bhaÇga÷ kriyÃ-dve«o j­mbhaïÃk«i-vimardane ||SRs_2.63|| ÓayyÃsanaika-priyatà tandrÅ-nidrÃdayo' pi ca | jìyam apratipatti÷ syÃd i«ÂÃni«ÂhÃrthayo÷ Órute÷ ||SRs_2.64|| d­«Âer và virahÃdeÓ ca kriyÃs tatrÃnime«atà | aÓruti÷ pÃravaÓyaæ ca tÆ«ïÅm-bhÃvÃdayo' pi ca ||SRs_2.65|| akÃrya-karaïÃvaj¤Ã-stuti-nÆtana-saÇgamai÷ | pratÅkÃrÃkriyÃdyaiÓ ca vrŬatvanatidh­«Âatà ||SRs_2.66|| tatra ce«Âà nigƬhoktir Ãdhomukhya-vicintane | anirgamo bahi÷ kvÃpi dÆrÃd evÃvaguïÂhanam ||SRs_2.67|| nakhÃnÃæ k­ntanaæ bhÆmi-lekhanaæ caivam Ãdaya÷ | avahitthÃkÃra-guptir jaihmya-prÃbhava-nÅtibhi÷ ||SRs_2.68|| lajjÃ-sÃdhvasa-dÃk«iïya-prÃgalbhyÃpajayÃdibhi÷ | anyathÃ-kathanaæ mithyÃ-dhairyam anyatra vÅk«aïam ||SRs_2.69|| kathÃ-bhaÇgÃdayo' py asyÃm anubhÃvà bhavanty amÅ | svÃsthya-cintÃ-d­¬hÃbhyÃsa-sad­ÓÃlokanÃdibhi÷ ||SRs_2.70|| sm­ti÷ pÆrvÃnubhÆtÃrtha-pratÅtis tatra vikriyÃ÷ | kampanodvahane mÆrdhno bhrÆ-vik«epÃdayo' pi ca ||SRs_2.71|| Æho vitarka÷ sandeha-vimar«a-pratyayÃdibhi÷ | janito nirïayÃnta÷ syÃd asatya÷ satya eva và ||SRs_2.72|| tatrÃnubhÃvÃ÷ syur amÅ bhrÆ-Óira÷- ksepaïÃdaya÷ | i«Âa-vastv-apariprÃpter aiÓvarya-bhraæÓanÃdibhi÷ ||SRs_2.73|| cintà dhyÃnÃtmikà tasyÃm anubhÃvà bhavanty amÅ | kÃrÓyÃdhomukhya-santÃpa-ni÷ÓvÃsocchrvasanÃdaya÷ ||SRs_2.74|| nÃnÃ-ÓÃstrÃratha-mathanÃd artha-nirdhÃraïaæ mati÷ | tatra ce«ÂÃs tu kartavya-karaïaæ saæÓaya-chidà ||SRs_2.75|| Ói«yopadeÓa-bhrÆ-k«epÃv ÆhÃpohÃdayo' pi ca | j¤Ãna-vij¤Ãna-gurvÃdi-bhakti-nÃnÃrtha-siddhibhi÷ ||SRs_2.76|| lajjÃdibhiÓ ca cittasya naisp­hyaæ dh­tir ucyate | atrÃnubhÃvà vij¤eyÃ÷ prÃptÃrthÃnubhavas tathà ||SRs_2.77|| aprÃptÃtÅta-na«ÂÃrthÃn abhisaÇk«obhaïÃdaya÷ | manorathasya lÃbhena siddhyà yogyasya vastuna÷ ||SRs_2.78|| mitra-saÇgama-devÃdi-prasÃdÃdeÓ ca kalpita÷ | mana÷-prasÃdo har«a÷ syÃd atra netrÃsya-phullatà ||SRs_2.79|| priyÃbhëaïam ÃÓle«a÷ pulakÃnÃæ prarohaïam | svedodgamaÓ ca hastena hasta-sampŬanÃdaya÷ ||SRs_2.80|| kÃlÃk«amatvam autsukyam i«Âa-vastu-viyogata÷ | tad-darÓanÃd ramya-vastu-did­k«ÃdeÓ ca tat-kriyÃ÷ ||SRs_2.81|| tvarÃnavasthiti÷ ÓayyÃ-sthitir uttÃna-cintane | ÓarÅra-gauravaæ nidrÃ-tandrÃ-ni÷ÓvasitÃdaya÷ ||SRs_2.82|| aparÃdhÃvamÃnÃbhyÃæ cauryÃÃbhigrahaïÃdibhi÷ | asat-pralÃpanÃdyaiÓ ca k­taæ caï¬atvam ugratà ||SRs_2.83|| kriyÃs tatrÃsya-nayana-rÃgo bandhana-tìane | Óirasa÷ kampanaæ kheda-vadha-nirbhartsanÃdaya÷ ||SRs_2.84|| adhik«epÃvamÃnÃdyai÷ krodho' mar«a itÅryate | tatra sveda-Óira÷-kampÃv Ãdhomukhya-vicintane ||SRs_2.85|| upÃyÃnve«aïotsÃha-vyavasÃdaya÷ kriyÃ÷ | para-saubhÃgya-sampatti-vidyÃ-ÓauryÃdi-hetubhi÷ ||SRs_2.86|| guïe' pi do«Ãropa÷ syÃd asÆyà tatra vikriyÃ÷ | mukhÃpavartanaæ garhà bhrÆ-bhedÃnÃdarÃdaya÷ ||SRs_2.87|| rÃga-dve«ÃdibhiÓ citta-lÃghavaæ cÃpalaæ bhavet | ce«ÂÃs tatrÃvicÃreïa parirambhÃvalambane ||SRs_2.88|| ni«kÃsanokti-pÃru«ye tìanÃj¤ÃpanÃdaya÷ | mada-svabhÃva-vyÃyÃma-niÓcintatva-ÓramÃdibhi÷ ||SRs_2.89|| mano-nimÅlanaæ nidrà ce«ÂÃs tatrÃsya-gauravam | ÃghÆrïamÃna-netratvam aÇgÃnÃæ parimardanam ||SRs_2.90|| ni÷ÓvÃsocchvÃsane sanna-gÃtratvaæ netra-mÅlanam | ÓarÅrasya ca saÇkoco jìyaæ cety evam Ãdaya÷ ||SRs_2.91|| udreka eva nidrÃyÃ÷ supti÷ syÃt tatra vikriyÃ÷ | indriyoparatir netra-mÅlanaæ srasta-gÃtratà ||SRs_2.92|| utsvapnÃyitanaiÓ calya-ÓvÃsocchvÃsÃdayo' pi ca | svapna-sparÓana-nidhvÃna-nidrÃ-sampÆrïatÃdibhi÷ ||SRs_2.93|| prabodhaÓ cetanÃvÃptiÓ ce«ÂÃs tatrÃk«i-mardanam | ÓayyÃyà mok«aïaæ bÃhu-vik«epo' Çguli-moÂanam ||SRs_2.94|| Óira÷-kaï¬Æyanaæ cÃÇga-valanaæ caivam Ãdaya÷ | uttamÃdhama-madhye«u sÃttvikà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.95|| vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca varïanÅyà yathocitam | udvega-sneha-dambher«yÃ-pramukhÃÓ citta-v­ttaya÷ ||SRs_2.96|| ukte«v antarbhavantÅti na p­thaktvena darÓitÃ÷ | vibhÃvÃÓ cÃnubhÃvÃÓ ca te bhavanti parasparam ||SRs_2.97|| kÃrya-kÃraïa-bhÃvas tu j¤eya÷ prÃyeïa lokata÷ | svÃtantryÃt pÃratantryÃc ca te dvidhà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.98|| para-po«akatÃæ prÃptÃ÷ paratantrà itÅritÃ÷ | tad-abhÃve svatantrÃ÷ syur bhÃvà iti ca te sm­tÃ÷ ||SRs_2.99|| ÃbhÃsatà bhaved e«Ãm anaucitya-pravartitÃm | asatyatvÃd ayogyatvÃd anaucityaæ dvidhà bhavet ||SRs_2.100|| asatyatva-k­taæ tat syÃd acetana-gataæ tu yat | ayogyatva-k­taæ proktaæ nÅca-tiryaÇ-narÃÓrayam ||SRs_2.101|| utpatti-sandhi-ÓÃvalya-ÓÃntayo vyabhicÃriïÃm | daÓÃÓ catasras tatra utpattir bhÃva-sambhava÷ ||SRs_2.102|| sarÆpam asarÆpaæ và bhinna-kÃraïa-kalpitam | bhÃva-dvayaæ milati cet sa sandhir iti gÅyate ||SRs_2.103|| atyÃrƬhasya bhÃvasya vilaya÷ ÓÃntir ucyate | Óavalatvaæ tu bhÃvÃnÃæ saæmarda÷ syÃt parasparam ||SRs_2.104|| dig-antarÃla-sa¤cÃra-kÅrtinà siæha-bhÆbhujà | evaæ sa¤cÃriïa÷ sarve sa-prapa¤caæ nirÆpitÃ÷ ||SRs_2.105|| sajÃtÅyair vijÃtÅyair bhÃvair ye tv atirask­tÃ÷ | k«rÃbdhivan nayanty anyÃn svÃtmatvaæ sthÃyino hi te ||SRs_2.106|| bharatena ca te kathità rati-hÃsotsÃha-vismaya-krodhÃ÷ | Óoko' tha jugupsà bhayam ity a«Âau lak«ma vak«yate te«Ãm ||SRs_2.107|| yÆnor anyonya-vi«ayà sthÃyinÅcchà ratir bhavet | nisargeïÃbhiyogena saæsargeïÃbhimÃnata÷ ||SRs_2.108|| upamÃdhyÃtma-vi«ayair e«Ã syÃt tatra vikriyÃ÷ | kaÂÃk«a-pÃta-bhrÆ-k«epa-priya-vÃg-Ãdayo matÃ÷ ||SRs_2.109|| bhojas tu samprayogeïa ratim anyÃm udÃharat | samprayogasya ÓabdÃdi«v antarbhÃvÃn na tan-matam ||SRs_2.110|| aÇkura-pallava-kalikÃ-praspunaphalabhoga-bhÃg iyaæ kramaÓa÷ | premà mÃna÷ praïaya÷ sneho rÃgo' nurÃgaÓ ca ||SRs_2.111|| sa premà bheda-rahitaæ yÆnor yad bhÃva-bandhanaæ | yat tu premÃnubandhena svÃtantryÃd dh­dayaÇgamam ||SRs_2.112|| bahnÃti bhÃva-kauÂilyaæ so' yaæ mÃna itÅryate | bÃhyÃntaropacÃrair yat prema-mÃnopakalpitai÷ ||SRs_2.113|| badhnÃti bhÃva-viÓrambhaæ so' yaæ praïaya ucyate | viÓrambhe paramÃæ këÂhÃm ÃrƬhe darÓanÃdibhi÷ ||SRs_2.114|| yatra dravaty antaraÇgaæ sa sneha iti kathyate | sa tredhà kathyate prau¬ha-madhya-manda-vibhedata÷ ||SRs_2.115|| pravÃsÃdibhir aj¤Ãta-citta-v­ttau priye jane | itara-kleÓa-kÃrÅ ya÷ sa prau¬ha÷ sneha ucyate ||SRs_2.116|| itarÃnubhavÃpek«Ãæ sahate ya÷ sa madhyama÷ | dvayor ekasya mÃnÃdau tad anyasya karoti ya÷ ||SRs_2.117|| naivopek«Ãæ na cÃpek«Ãæ sa sneho manda ucyate | du÷kham apy adhikaæ citte sukhatvenaiva rajyate ||SRs_2.118|| yena sneha-prakar«eïa sa rÃga iti gÅyate | kusumbha-nÅlÅ-ma¤ji«Âha-rÃga-bhedena sa tridhà ||SRs_2.119|| kusumbha-rÃga÷ sa j¤eyo yaÓ citte rajyati k«aïÃt | atiprakÃÓamÃno' pi k«aïÃd eva vinaÓyati ||SRs_2.120|| nÅlÅ-rÃgas tu ya÷ sakto nÃpaiti na ca dÅpyate | acireïaiva saæsaktaÓ cirÃd api na naÓyati ||SRs_2.121|| atÅva Óobhate yo' sau mäji«Âho rÃga ucyate | rÃga eva svayaæ vedya-daÓÃ-prÃptyà prakÃÓita÷ ||SRs_2.122|| yÃvad-ÃÓraya-v­ttiÓ ced anurÃga itÅrita÷ | anye prÅtiæ rater bhedm Ãmananti na tan-matam ||SRs_2.123|| asamprayoga-vi«ayà seyaæ har«Ãn na bhidyate | bhëaïÃk­ti-ve«Ãïaæ kriyÃyÃÓ ca vikÃrata÷ ||SRs_2.124|| laulyÃdeÓ ca parasthÃnÃm e«Ãm anuk­ter api | vikÃraÓ cetaso hÃsas tatra ce«ÂÃ÷ samÅritÃ÷ ||SRs_2.125|| d­«Âer vikÃro nÃmau«Âha-kapola-spandanÃdaya÷ | Óaktir dhariya-sahÃyÃdyai÷ phala-ÓlÃghye«u karmasu ||SRs_2.126|| satvarà mÃnasÅ v­ttir utsÃhas tatra vikriyÃ÷ | kÃlÃdyavek«aïaæ dhairyaæ vÃg-ÃrambhÃdayo' pi ca ||SRs_2.127|| sahajÃhÃrya-bhedena sa dvidhà paribhëyate | lokottara-padÃrthÃnÃæ tat-pÆrva-lokanÃdibhi÷ ||SRs_2.128|| vistÃraÓ cetaso yas tu vismaya÷ sa nigadyate | kriyÃs tatrÃk«i-vistÃra-sÃdhÆkti-pulakÃdaya÷ ||SRs_2.129|| vadhÃvaj¤ÃdibhiÓ citta-jvalanaæ krodha Årita÷ | e«a tridhà bhavet kordha-kopa-ro«a-prabhedata÷ ||SRs_2.130|| vadha-cchedÃdi-paryanta÷ krodha÷ krÆra-janÃÓraya÷ | abhyarthanÃvadhi÷ prÃya÷ kopo vÅra-janÃÓraya÷ ||SRs_2.131|| Óatru-bh­tya-suh­t-pÆjyÃÓ catvÃro vi«ayÃs tayo÷ | muhur da«Âo«Âhatà bhugna-bhrukuÂÅ-danta-ghaÂÂanam ||SRs_2.132|| hasta-ni«pŬanaæ gÃtra-kampa÷ Óastra-pratÅk«aïam | sva-bhujÃvek«aïaæ kaïÂha-garjÃdyÃ÷ ÓÃtrava-krudhi ||SRs_2.133|| bh­tya-krodhe tu ce«ÂÃ÷ syus tarjanaæ mÆrdha-dhananam | nirbhartsanaæ ca bahudhà muhur nirvarïanÃdaya÷ ||SRs_2.134|| mitra-krodhe vikÃrÃ÷ syur netrÃnta÷-patad-aÓrutà | tÆ«ïÅæ dhyÃnaæ ca naiÓcalyaæ ÓvasitÃni muhur muhu÷ ||SRs_2.135|| maunaæ vinamra-mukhatà bhugna-d­«ÂyÃdayo' pi ca | pÆjya-krodhe tu ce«ÂÃ÷ syu÷ sva-nindà namra-vaktratà ||SRs_2.136|| anuttara-pradÃnÃÇga-sveda-gadgadikÃdaya÷ | Óatru-krodhe tu ce«ÂÃ÷ syur bhÃva-garbhita-bhëaïam ||SRs_2.137|| bhrÆbheda-niÂila-sveda-kaÂÃk«aÃruïimÃdaya÷ | bh­tyÃdi-kopa-tritaye tat-tat-krodhÃditÃ÷ kriyÃ÷ ||SRs_2.138|| mitha÷ strÅ-puæsayor eva ro«ah strÅ-gocara÷ puna÷ | pratyayÃvadhir atra syur vikÃrÃ÷ kuÂilek«aïam ||SRs_2.139|| adhara-sphuraïÃpÃÇga-rÃga-ni÷ÓvasitÃdaya÷ | dvedhà nigadita÷ strÅïÃæ ro«a÷ puru«a-gocara÷ ||SRs_2.140|| sapatnÅ-hetur Ãdya÷ syÃd anya÷ syÃd anya-hetuka÷ | sapatnÅ-hetuko ro«o vipralambhe prapa¤cyate ||SRs_2.141|| anya-hetu-k­te tv atra kriyÃ÷ puru«a-ro«avat | bandhu-vyÃpatti-daurgaty-adhana-nÃÓÃdibhi÷ k­ta÷ ||SRs_2.142|| citta-kleÓa-bhara÷ Óokas tatra ce«Âà vivarïatà | bëpodgamo mukhe Óo«a÷ stambha-ni÷ÓvasitÃdaya÷ ||SRs_2.143|| uttamÃnam ayaæ prau¬ho vibhÃvair anya-saæÓritai÷ | Ãtma-sthair atirƬho' pi prÃya÷ Óauryeïa ÓÃmyati ||SRs_2.144|| tatra ce«Âà guïÃkhyÃna-nigƬha-ruditÃdaya÷ | syÃd e«a m­ti-paryanta÷ sva-parasthais tu madhyame ||SRs_2.145|| anativyakta-rudita-pramukhÃs tatra vikriyÃ÷ | hetubhi÷ svagatair eva prÃya÷ strÅ-nÅcayor ayam ||SRs_2.146|| maraïa-vyavasÃyÃntas tatra bhÆ-parive«Âanam | urastìana-nirbheda-pÃtoccai rodanÃdaya÷ ||SRs_2.147|| ah­dyÃnÃæ padÃrthÃnÃæ darÓana-ÓravaïÃdibhi÷ | saÇkocanaæ yan manasah sà jugupsÃtra vikriyÃ÷ ||SRs_2.148|| nÃsÃpidhÃnaæ tvarità gatir Ãsya-vikÆïanam | sarvÃÇga-dhÆnanaæ kutsà muhur ni«ÂhÅvanÃdaya÷ ||SRs_2.149|| gh­ïà Óuddhà jugupsÃnyà daÓa-rÆpe nirÆpità | sà heya-Óravaïotpanna-jugupsÃyà na bhidyate ||SRs_2.150|| bhayaæ tu mantunà ghora-darÓana-ÓravaïÃdibhi÷ | cittasyÃtÅva cäcalyaæ tat prÃyo nÅca-madhyayo÷ ||SRs_2.151|| uttamasya tu jÃyeta kÃraïair atilaukikai÷ | bhaye tu ce«Âà vaivarïyaæ stabdhatvaæ gÃtra-kampanam ||SRs_2.152|| palÃyanaæ parÃv­tya vÅk«aïaæ svÃtma-gopanam | Ãsya-Óo«aïam utkroÓa-ÓaraïÃnve«aïÃdaya÷ ||SRs_2.153|| hetujÃd itare prokte bhaye so¬hala-sÆnunà | k­trimaæ tÆttama-gataæ gurv-ÃdÅn pratyavÃstavam ||SRs_2.154|| vibhÅ«ikotthaæ bÃlÃder vitrÃsitakam ity ubhe | tatrÃntyam antarbhÆtaæ syÃd ghora-Óravaïaje bhaye ||SRs_2.155|| bhik«u-bhallÆka-corÃdi-sÆcanÃ-kalpitatvata÷ | Ãdyaæ tu yukti-kÃk«yÃyÃæ bhaya-kak«yÃæ na gÃhate ||SRs_2.156|| gurv-Ãdi-saænidhau yasmÃn nÅcai÷ sthity-Ãdi-sÆcitam | bhÃvo vinaya eva syÃd atha syÃn nÃÂake yadi ||SRs_2.157|| avahitthatayà tasya bhayatvaæ dÆrato gatam | ato hetujam evaikaæ bhayaæ syÃd iti niÓcaya÷ ||SRs_2.158|| bhojenoktÃ÷ sthÃyino' nye garva÷ sneho dh­tir mati÷ | sthÃsnur evoddhata-preya÷ ÓÃntodÃtta-rase«v api ||SRs_2.159|| tatra sneho rater bhedas tridhà cecchÃtma-tat-k­ta÷ | anye po«Ã-sahi«ïutvÃn naiva sthÃyi-padocitÃ÷ ||SRs_2.160|| tad a«ÂÃv eva vij¤eyÃ÷ sthÃyino muni-saæmatÃ÷ | sthÃyino' «Âau trayastriæÓac cÃriïo' «Âau ca sÃttvikÃ÷ ||SRs_2.161|| evam ekonapa¤cÃÓad bhÃvÃ÷ syur milità ime | evaæ hi sthÃyino bhÃvÃn siæha-bhÆpatir abhyadhÃt ||SRs_2.162|| athai«Ãæ rasa-rÆpatvam ucyate siæha-bhÆbhujà | vidvan-mÃnasa-haæsena rasa-bhÃva-vivekinà ||SRs_2.163|| ete ca sthÃyina÷ svai÷ svair vibhÃvair vyabhicÃribhi÷ | sÃttvikaiÓ cÃnubhÃvaiÓ ca naÂÃbhinaya-yogata÷ ||SRs_2.164|| sÃk«ÃtkÃram ivÃnÅtÃ÷ prÃpitÃ÷ svÃdu-rÆpatÃm | sÃmÃjikÃnÃæ manasi prayÃnti rasa-rÆpatÃm ||SRs_2.165|| dadhyÃdi-vya¤jana-dravyaiÓ ci¤cÃdibhir athau«adhai÷ | gu¬Ãdi-madhura-dravyair yathÃ-yogaæ samanvitai÷ ||SRs_2.166|| yadvat pÃka-viÓe«eïa «Ã¬avÃkhyo rasa÷ para÷ | ni«padyate vibhÃvÃdyai÷ prayogeïa tathà rasa÷ ||SRs_2.167|| so' yam Ãnanda-sambhedo bhÃvakair anubhÆyate | a«Âadhà sa ca Ó­ÇgÃra-hÃsya-vÅrÃdbhutà api ||SRs_2.168|| raudra÷ karuïa-bÅbhatsau bhayÃnaka itÅrita÷ | e«Ættaras tu pÆrvasmÃt sambhÆto vi«amÃt sama÷ ||SRs_2.169|| bahu-vaktavyatÃ-heto÷ sakalÃhlÃdanÃd api | rase«u tatra Ó­ÇgÃra÷ prathamaæ lak«yate sphuÂam ||SRs_2.170|| vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca sÃttvikair vyabhicÃribhi÷ | nÅtà sadasya-rasyatvaæ rati÷ Ó­ÇgÃra ucyate ||SRs_2.171|| sa vipralambha÷ sambhoga iti dvedhà nigadyate | ayuktayos taruïayor yo' nurÃga÷ parasparam ||SRs_2.172|| abhÅ«ÂÃliÇganÃdÅnÃm anavÃptau prak­«yate | sa vipralambho vij¤eya÷ sa caturdhà nigadyate ||SRs_2.173|| pÆrvÃnurÃga-mÃnau ca pravÃsa-karuïÃv iti | yat prema saÇgamÃt pÆrvaæ darÓana-ÓravaïÃdibhi÷ ||SRs_2.174|| pÆrvÃnurÃga÷ sa j¤eya÷ Óravaïaæ tad-guïa-Óruti÷ | pratyak«a-citra-svapnÃdau darÓanaæ darÓanaæ matam ||SRs_2.175|| yata÷ pÆrvÃnurÃgo' yaæ saÇkalpÃtmà pravartate | so' yaæ pÆrvÃnurÃgÃkhyo vipralambha itÅrita÷ ||SRs_2.176|| pÃratantryÃd ayaæ dvedhà daiva-mÃnu«a-kalpanÃt | tatra sa¤cÃriïo glÃni÷ ÓaÇkÃsÆye Óramo bhayam ||SRs_2.177|| nirvedautsukya-dainyÃni cintÃ-nidre prabodhatà | vi«Ãdo ja¬atonmÃdo moho maraïam eva ca ||SRs_2.178|| etasminn abhilëÃdi maraïÃntam anekadhà | tat-tat-sa¤cÃri-bhÃvÃnÃm utkaÂatvÃd daÓà bhavet ||SRs_2.179|| tathÃpi prÃktanair asyà daÓÃvasthÃ÷ samÃsata÷ | proktÃs tad-anurodhena tÃsÃæ lak«aïam ucyate ||SRs_2.180|| abhilëaÓ cintÃnusm­ti-guïa-saÇkÅrtanodvegÃ÷ | savilÃpà unmÃda-vyÃdhÅ ja¬atà m­tiÓ ca tÃ÷ kramaÓa÷ ||SRs_2.181|| saÇgamopÃya-racita-prÃrabdha-vyavasÃyata÷ | saÇkalpecchÃ-samudbhÆtir abhilëo' tra vikriyÃ÷ ||SRs_2.182|| praveÓa-nirgamau tÆ«ïÅæ tad-d­«Âi-patha-gÃminau | rÃga-prakÃÓana-parÃÓ ce«ÂÃ÷ svÃtma-prasÃdhanam ||SRs_2.183|| vyÃjoktayaÓ ca vijane sthitir ity evam Ãdaya÷ | kenopÃyena saæsiddhi÷ kadà tasya samÃgama÷ ||SRs_2.184|| dÆtÅ-mukhena kiæ vÃcyam ity Ãdy Æhas tu cintanam | atra nÅvyÃdi-saæsparÓa÷ ÓayyÃyÃæ parivartanam ||SRs_2.185|| sa-bëpÃkekarà d­«Âir mudrikÃdi-vivartanam | nirlak«ya-vÅk«aïaæ caivam Ãdyà vik­tayo matÃ÷ ||SRs_2.186|| arthÃnÃm anubhÆtÃnÃæ deÓa-kÃlÃnuvartinÃm | sÃntatyena parÃmarÓo mÃnasa÷ syÃd anusm­ti÷ ||SRs_2.187|| tatrÃnubhÃvà ni÷ÓvÃso dhyÃïaæ k­tya-vihastatà | ÓayyÃsanÃdi-vidve«a ity ÃdyÃ÷ smara-kalpitÃ÷ ||SRs_2.188|| saundaryÃdi-guïa-ÓlÃghà guïa-kÅrtanam atra tu | romäco gadgadà vÃïÅ bhÃva-manthara-vÅk«aïam ||SRs_2.189|| tat-saÇga-cintanaæ sakhyà gaï¬a-svedÃdayo' pi ca | manasa÷ kampa udvega÷ kathitas tatra vikriyÃ÷ ||SRs_2.190|| cintà santÃpa-ni÷ÓvÃsau dve«a÷ ÓayyÃsanÃdi«u | stambha-cintÃÓru-vaivarïya-dÅnatvÃdaya ÅritÃ÷ ||SRs_2.191|| iha me d­k-pathaæ prÃpad ihÃti«Âhad ihÃsta ca | ihÃlapad ihÃvÃtsÅd ihaiva nyav­tat tathà ||SRs_2.192|| ity Ãdi-vÃkya-vinyÃso vilÃpa iti kÅrtita÷ | tatra ce«ÂÃs tu kutrÃpi gamanaæ kvacid Åk«aïam ||SRs_2.193|| kvacit kvacid avasthÃnaæ kvacic ca bhramaïÃdaya÷ | sarvÃvasthÃsu sarvatra tan-manaskatayà sadà ||SRs_2.194|| atasmiæs tad iti bhrÃntir unmÃdo virahodbhava÷ | tatra ce«ÂÃs tu vij¤eyà dve«a÷ sve«Âe' pi vastuni ||SRs_2.195|| dÅrghaæ muhuÓ ca ni÷ÓvÃso nirnime«atayà sthiti÷ | nirnimitta-smita-dhyÃna-gÃna-maunÃdayo' pi ca ||SRs_2.196|| abhÅ«Âa-saÇgamÃbhÃvÃd vyÃdhi÷ santÃpa-lak«aïa÷ | atra santÃpa-ni÷ÓvÃsau ÓÅta-vastu-ni«evaïam ||SRs_2.197|| jÅvitopek«aïaæ moho mumÆr«Ã dh­ti-varjanam | yatra kvacic ca patanaæ srastÃk«atvÃdayo' pi ca ||SRs_2.198|| idam i«Âam ani«Âaæ tad iti vetti na ki¤cana | nottaraæ bhëate praÓne nek«ate na Ó­ïoti ca ||SRs_2.199|| yatra dhyÃyati ni÷saæj¤aæ ja¬atà sà prakÅrtità | atra sparÓÃnabhij¤atvaæ vaivarïyaæ ÓithilÃÇgatà ||SRs_2.200|| akÃï¬a-huÇk­ti÷ stambho ni÷ÓvÃsa-k­ÓatÃdaya÷ | tais tai÷ k­tai÷ pratÅkÃrair yadi na syÃt samÃgama÷ ||SRs_2.201|| tata÷ syÃn maraïodyogah kÃmÃgnes tatra vikriyÃ÷ | lÅlÃ-Óuka-cakorÃdi-nyÃsa÷ snigdha-sakhÅ-kare ||SRs_2.202|| kala-kaïÂha-kalÃlÃpa-Órutir mandÃnilÃdara÷ | jyotsnÃ-praveÓa-mÃkanda-ma¤jarÅ-vÅk«aïÃdaya÷ ||SRs_2.203|| muhu÷-k­to meti neti prati«edhÃrtha-vÅpsayà | ÅpsitÃliÇganÃdÅnÃæ nirodho mÃna ucyate ||SRs_2.204|| so' yaæ sahetu-nirhetu-bhedÃd dvedhÃtra hetuja÷ | År«yayà sambhaved År«yà tv anyÃsaÇgini vallabhe ||SRs_2.205|| asahi«ïutvam eva syÃd d­«Âer anumite÷ Órute÷ | År«yÃ-mÃne tu nirvedÃvahittha-glÃni-dÅnatÃ÷ ||SRs_2.206|| cintÃ-cÃpalya-ja¬atÃ-mohÃdyà vyabhicÃriïa÷ | bhogÃÇka-gotra-skhalanotsvapnair anumitis tridhà ||SRs_2.207|| Óruti÷ priyÃparÃdhasya Órutir Ãpta-sakhÅ-mukhÃt | kÃraïÃbhÃsa-sambhÆto nirhetu÷ syÃd dvayor api ||SRs_2.208|| avahitthÃdayas tatra vij¤eyà vyabhicÃriïa÷ | nirhetuka÷ svayaæ ÓÃmyet svayaæ grÃhasmitÃdibhi÷ ||SRs_2.209|| hetujas tu Óamaæ yÃti yathÃyogyaæ prakalpitai÷ | sÃmnà bhedena dÃnena naty-upek«Ã-rasÃntarai÷ ||SRs_2.210|| tatra priyokti-kathanaæ yat tu tat sÃma gÅyate | sakhyÃdibhir upÃlambha-prayogo bheda ucyate ||SRs_2.211|| vyÃjena bhÆ«aïÃdÅnÃæ pradÃnaæ dÃnam ucyate | nati÷ pÃda-praïÃma÷ syÃt tÆ«ïÅæ sthitir upek«aïam ||SRs_2.212|| Ãkasmika-bhayÃdÅnÃæ kalpanà syad rasÃntaram | yÃd­cchikaæ buddhi-pÆrvam iti dvedhà nigadyate ||SRs_2.213|| anukÆlena daivena k­taæ yÃd­cchikaæ bhavet | pratyutpanna-dhiyà puæsà kalpitaæ buddhi-pÆrvakam ||SRs_2.214|| pÆrva-saÇgatayor yÆnor bhaved deÓÃntarÃdibhi÷ | caraïa-vyavadhÃnaæ yat sa pravÃsa itÅryate ||SRs_2.215|| taj-janyo vipralambho' pi pravÃsatvena saæmata÷ | har«a-garva-mada-vrŬà varjayitvà samÅritÃ÷ ||SRs_2.216|| Ó­ÇgÃra-yogyÃ÷ sarve' pi pravÃsa-vyabhicÃriïa÷ | kÃryata÷ sambhramÃc chÃpÃt sa tridhà tatra kÃryaja÷ ||SRs_2.217|| buddhi-pÆrvatayà yÆno÷ saævidhÃna-vyapek«ayà | v­tto varti«yamÃïaÓ ca vartamÃna iti tridhà ||SRs_2.218|| Ãvega÷ sambhrama÷ so' pi naiko divyÃdibhedata÷ | ÓÃpo vairÆpyatÃdrÆpya-prav­tter dvividho bhavet ||SRs_2.219|| pravÃsa÷ ÓÃpa-vairÆpyÃd ahalyÃ-gautamÃdi«u | dvayor ekasya maraïe punar ujjÅvanÃvadhau ||SRs_2.220|| viraha÷ karuïo' nyasya saÇgamÃÓÃnuvartanÃt | karuïa-bhrama-kÃritvÃt so' yaæ karuïa ucyate ||SRs_2.221|| sa¤cÃriïo' nubhÃvÃÓ ca karuïe' pi pravÃsavat | sparÓanÃliÇganÃdÅnÃm ÃnukÆlyÃn ni«evaïam ||SRs_2.222|| ghaÂate yatra yÆnor yat sa sambhogaÓ caturvidha÷ | saÇk«ipta÷ saÇkÅrïa÷ sampannatara÷ sam­ddhimÃn iti te ||SRs_2.223|| pÆrvÃnurÃga-mÃna-pravÃsa-karuïÃnusambhavÃ÷ kramata÷ | yuvÃnau yatra saæk«iptÃn sÃdhvasa-vrŬitÃdibhi÷ ||SRs_2.224|| upacÃrÃn ni«evete sa saæk«ipta itÅrita÷ | saÇkÅrïas tu parÃdhÅna vyalÅka-maraïÃdibhi÷ ||SRs_2.225|| saÇkÅryamÃïa÷ sambhoga÷ ki¤cit pu«pe«u-peÓala÷ | bhaya-vyalÅka-smaraïÃdy-abhÃvÃt prÃpta-vaibhava÷ ||SRs_2.226|| pro«itÃgatayor yÆnor bhoga÷ sampanna Årita÷ | punar ujjÅvane bhoga-sam­ddhi÷ kiyatÅ bhavet ||SRs_2.227|| ÓivÃbhyÃm eva vij¤eyam ity ayaæ hi sam­ddhimÃn | vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ ||SRs_2.228|| hÃsa÷ sadasya-rasyatvaæ nÅto hÃsya itÅryate | tatrÃlasya-glÃni-nidrÃ-vyÃdhy-Ãdyà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.229|| e«a dvedhà bhaved Ãtma-para-sthiti-vibhÃgata÷ | Ãtmasthas tu yadà svasya vikÃrair hasati svayam ||SRs_2.230|| parasthas tu para-prÃptair etair hasati cet param | prak­ti-vaÓÃt sa ca «o¬hà smita-hasite vihasitÃvahasite ca ||SRs_2.231|| apahasitÃtihasitake jye«ÂhÃdÅnÃæ kramÃd dve dve | smitaæ cÃlak«ya-daÓanaæ d­k-kapola-vikÃÓa-k­t ||SRs_2.232|| tad eva lak«ya-daÓana-Óikharaæ hasitaæ bhavet | tad eva ku¤citÃpÃÇga-gaï¬aæ madhura-ni÷svanam ||SRs_2.233|| kÃlocitaæ sÃnurÃgam uktaæ vihasitaæ bhavet | phulla-nÃsÃ-puÂaæ yat syÃn niku¤cita-Óiro' æsakam ||SRs_2.234|| jihmÃvaloka-nayanaæ tac cÃvahasitaæ matam | kampitÃÇgaæ sÃÓru-netraæ tac cÃpahasitaæ bhavet ||SRs_2.235|| karopagƬha-pÃrÓvaæ yad uddhatÃyata-ni÷svanam | bëpÃkulÃk«a-yugalaæ tac cÃtihasitaæ bhavet ||SRs_2.236|| vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ | nÅta÷ sadasya-rasyatvam utsÃho vÅra ucyate ||SRs_2.237|| e«a tridhà samÃsena dÃna-yuddha-dayodbhavÃ÷ | dÃna-vÅro dh­tir har«o matyÃdyà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.238|| smita-pÆrvÃbhibhëitvaæ smita-pÆrvaæ ca vÅk«itam | prasÃde bahu-dÃt­tvaæ tadvad vÃcÃnumoditam ||SRs_2.239|| guïÃguïa-vicÃrÃdyÃs tv anubhÃvÃ÷ samÅritÃ÷ | yuddha-vÅre har«a-garvÃmar«Ãdayà vyabhicÃriïà ||SRs_2.240|| asÃhÃyye' pi yuddhecchà samarÃd apalÃyanam | bhÅtÃbhaya-pradÃnÃdyà vikÃrÃs tatra kÅrtitÃ÷ ||SRs_2.241|| dayÃ-vÅre dh­ti-mati-pramukhà vyabhicÃriïa÷ | svÃrtha-prÃïa-vyayenÃpi vipanna-trÃïa-ÓÅlatà ||SRs_2.242|| ÃÓvÃsanoktaya÷ sthairyam ity ÃdyÃs tatra vikriyÃ÷ | vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ ||SRs_2.243|| nÅta÷ sadasya-rasyatvaæ vismayo' dbhutatÃæ vrajet | atra dh­tyÃvega-jìya-har«Ãdyà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.244|| ce«ÂÃs tu netra-vistÃra-svedÃÓru-pulakÃdaya÷ | vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ ||SRs_2.245|| krodha÷ sadasya-rasyatvaæ nÅto raudra itÅryate | Ãvega-garvaugryÃmar«a-mohÃdyà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.246|| prasveda-bhrukuÂÅ-netra-rÃgÃdyÃs tatra vikriyÃ÷ | vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ ||SRs_2.247|| nÅta÷ sadasya-rasyatvaæ Óoka÷ karuïa ucyate | atrëÂau sÃttvikà jìya-nirveda-glÃni-dÅnatÃ÷ ||SRs_2.248|| ÃlasyÃpasm­ti-vyÃdhi-mohÃdyà vyabhicÃriïa÷ | vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ ||SRs_2.249|| jugupsà po«am Ãpannà bÅbhatsatvena rasyate | atra glÃni-ÓramonmÃda-mohÃpasmÃra-dÅnatÃ÷ ||SRs_2.250|| vi«Ãda-cÃpalÃvega-jìyÃdyà vyabhicÃriïa÷ | sveda-romäca-nÃmÃgra-cchÃdanÃdyÃÓ ca vikriyÃ÷ ||SRs_2.251|| vibhÃvair anubhÃvaiÓ ca svocitair vyabhicÃribhi÷ | bhayaæ sadasya-rasyatvaæ nÅtaæ proktaæ bhayÃnaka÷ ||SRs_2.252|| tatra santrÃsa-maraïa-cÃpalÃvega-dÅnatÃ÷ | vi«Ãda-mohÃpasmÃra-ÓaÇkÃdyà vyabhicÃriïa÷ ||SRs_2.253|| vikriyÃs tv Ãsya-Óo«ÃdyÃ÷ sÃttvikÃÓ cÃÓru-varjitÃ÷ | kecit samÃna-balayo rasayo÷ saÇkaraæ vidu÷ ||SRs_2.254|| na parÅk«Ãk«amam idaæ mataæ prek«ÃvatÃæ bhavet | tu«yatve pÆrva ÃsvÃda÷ katarasyety aniÓcayÃt ||SRs_2.255|| spardhÃparatvÃd ubhayor anÃsvÃda-prasaÇgata÷ | tayor anyatarasyaiva prÃyeïÃsvÃdanÃd api ||SRs_2.256|| yugapad rasanÅyatvaæ nobhayor upapadyate | e«Ãm aÇgÃÇgi-bhÃvena saÇkaro mama saæmata÷ ||SRs_2.257|| [*1] Another reading in some manuscripts: anubhÃvas tu nai«phalya-matir nirveda ucyate | atra cintÃÓru-ni÷Óvasa-vaivarïyocchvÃsa-dÅnatà || [*2] The following half karika is found in only one edition: (ÓÅta-jvare tu ce«ÂÃ÷ syu÷ santÃpaÓ cÃÇga-sÃdanam |) tathà ca bhÃratÅye- bhÃvo vÃpi raso vÃpi prav­ttir v­ttir eva và | sarve«Ãæ samavetÃnÃæ rÆpaæ yasya bhaved bahu || sa mantavyo rasa÷ sthÃyÅ Óe«Ã÷ sa¤cÃriïo matÃ÷ ||iti|| tulÃdh­tatvam anayor na syÃt prakaraïÃdinà | kavi-tÃtparya-viÓrÃnter ekatraivÃvalokanÃt ||SRs_2.258|| ubhau Ó­ÇgÃra-bÅbhatsÃv ubhau vÅra-bhayÃnakau | raudrÃdbhutÃv ubhau hÃsya-karuïau prak­ti-dvi«au ||SRs_2.259|| svabhÃva-vairiïor aÇgÃÇgi-bhÃvenÃpi miÓraïam | vivekibhyo na svadate gandha-gandhakayor iva ||SRs_2.260|| virodhino' pi sÃænidhyÃd atiraskÃra-lak«aïam | po«aïaæ prak­tasyeti ced aÇgatvaæ na tÃvatà ||SRs_2.261|| yat ki¤cid upakÃritvÃd aÇgasyÃÇgitvam aÇgini | na tat-saænidhi-mÃtreïa carvaïÃnupakÃrata÷ ||SRs_2.262|| anyathà pÃnakÃdye«u ÓarkarÃder ivÃpatet | antarà patitasyÃpi t­ïÃder upakÃrità ||SRs_2.263|| tac carvaïÃbhimÃne syÃt sat­ïÃbhyavahÃrità | bh­tyor nÃyakasyeva nisarga-dve«iïor api ||SRs_2.264|| aÇgayor aÇgino v­ddhau bhaved ekatra saÇgati÷ | aÇgenÃÇgÅ rasa÷ svecchÃ-v­tti-vardhita-sampadà ||SRs_2.265|| amÃtyenÃvinÅtena svÃmÅvÃbhÃsatÃæ vrajet ||SRs_2.266|| hariÓcandro rak«Ãkaraïa-ruci-satye«u vacasÃæ vilÃse vÃgÅÓo mahati niyame nÅti-nigame | vijetà gÃÇgeyaæ jana-bharaïa-saæmohana-kalÃ- vrate«u ÓrÅ-siæha-k«itipatir udÃro viharate ||SRs_2.267|| nitya ÓrÅyannapota-k«itipati-janu«a÷ siæha-bhÆpÃla-maule÷ saundaryaæ sundarÅïÃæ hariïa-vijayinÃæ vÃgurà locanÃnÃm | dÃnaæ mandÃra-cintÃmaïi-sura-surabhÅ-garva-nirvÃpaïÃÇkaæ vij¤Ãnaæ sarva-vidyÃ-nidhi-budha-pari«ac-chemu«Å-bhÃgya-rekhà ||SRs_2.268|| iti ÓrÅmad-Ãndhra-maï¬alÃdhÅÓvara-pratigaï¬a-bhairava-ÓrÅmad-anapota-narendra-nandana-bhuja-bala-bhÅma-ÓrÅ-siæha-bhÆpÃla-viracite rasÃrïava-sudhÃkara-nÃmni nÃÂyÃlaÇkÃra-ÓÃstre rasikollÃso nÃma dvitÅyo vilÃsa÷ ||SRs_3.2|| þ (3) t­tÅyo vilÃsa÷ bhÃvakollÃsa÷ sa k«emadÃyÅ kamalÃnukÆla÷ kaÂhora-pÃrÃvata-kaïÂha-nÅla÷ | k­pÃ-nidhir bhavya-guïÃbhirÃma÷ para÷ pumÃn raja-mahÅdhra-vÃsÅ ||1|| tad Åd­Óa-rasÃdhÃraæ nÃÂyaæ rÆpakam ity api | naÂasyÃtipravÅïasya karmatvÃn nÃÂyam ucyate ||2|| yathà mukhÃdau padmÃder Ãrope rÆpaka-prathà | tathaiva nÃyakÃropo naÂe rÆpakam ucyate ||SRs_3.3|| tac ca nÃÂyaæ daÓa-vidhaæ vÃkyÃrthÃbhinayÃtmakam | tathà ca bhÃratÅye- nÃÂakaæ saprakaraïam aÇko vyÃyokga eva ca | bhÃïa÷ samavakÃraÓ ca vÅthÅ prahasanaæ ¬ima÷ || ÅhÃm­gaÓ ca vij¤eyo daÓadhà nÃÂya-lak«aïam | (18.2-3) rasetiv­tta-netÃras tat-tad-rÆpaka-bhedakÃ÷ ||SRs_3.4|| lak«itau rasanetÃrÃv itiv­ttaæ tu kathyate | itiv­tta-kathÃ-vastu-ÓabdÃ÷ paryÃya-vÃcina÷ ||SRs_3.5|| itiv­ttaæ prabandhasya ÓarÅraæ trividhaæ hi tat | khyÃtaæ kalpyaæ ca saÇkÅrïaæ khyÃtaæ rÃma-kathÃdikam ||SRs_3.6|| kavi-buddhi-k­taæ kalpyaæ mÃlatÅ-mÃdhavÃdikam | saÇkÅrïam ubhayÃyattaæ lava-rÃghava-ce«Âitam ||SRs_3.7|| lak«ye«v etat tu bahudhà divya-martyÃdi-bhedata÷ | tac cetiv­ttaæ vidvadbhi÷ pa¤cadhà parikÅrtitam ||SRs_3.8|| bÅjaæ bindu÷ patÃkà ca prakarÅ kÃryam ity api | yat tu svalpam upak«iptaæ bahudhà vist­tiæ gatam ||SRs_3.9|| kÃryasya kÃraïaæ prÃj¤ais tad bÅjam iti kathyate | uptaæ bÅjaæ taror yadvad aÇkurÃdi-prabhedata÷ ||SRs_3.10|| phalÃya kalpate tadvan nÃyakÃdi-vibhedata÷ | phalÃyaitad bhaved yasmÃd bÅjam ity abhidhÅyate ||SRs_3.11|| phale pradhÃne bÅjasya prasaÇgoktai÷ phalÃntarai÷ | vicchinne yad aviccheda-kÃraïaæ bindur ucyate ||SRs_3.12|| jala-bindur yathà si¤caæs taru-mÆlaæ phalÃya hi | tathaivÃyam upak«ipto bindur ity abhidhÅyate ||SRs_3.13|| yat pradhÃnopakaraïa-prasaÇgÃt svÃrtham ­cchati | sà syÃt patÃkà sugrÅva-makarandÃdi-v­ttavat ||SRs_3.14|| yat kevalaæ parÃrthasya sÃdhakaæ ca pradeÓa-bhÃk | prakarÅ sà samuddi«Âà nava-v­ndÃdi-v­ttavat ||SRs_3.15|| aÇgasya ca pradhÃnasya bhÃvyavasthasya sÆcakam | yad Ãgantuka-bhÃvena patÃkÃ-sthÃnakaæ hi tat ||SRs_3.16|| etad dvidhà tulya-saævidhÃnaæ tulya-viÓe«aïam | tatrÃdyaæ tri-prakÃraæ syÃd dvitÅyaæ tv ekam eva hi ||SRs_3.17|| evaæ caturvidhaæ j¤eyaæ patÃkÃ-sthÃnakaæ budhai÷ | tathà ca bharata÷- sahasaivÃrtha-sampattir guïavaty upacÃrata÷ | patÃkÃ-sthÃnakam idaæ prathamaæ parikÅrtitam ||iti||(19.31) tathà ca- vaca÷ sÃtiÓayaæ Óli«Âaæ kÃvya-bandha-samÃÓrayam | patÃkÃ-sthÃnakam idaæ dvitÅyaæ parikÅrtitam ||iti||(19.32) tathà ca- arthopak«epaïaæ yatra lÅnaæ sa-vinayaæ bhavet | Óli«Âa-pratyuttaropetaæ t­tÅyam idam i«yate ||(19.33) tathà ca- dvy-artho vacana-vinyÃsa÷ suÓli«Âa÷ kÃvya-yojita÷ | upanyÃsa-suyuktaÓ ca tac caturtham udÃh­tam ||(19.34) iti || vastunas tu samastasya dharma-kÃmÃrtha-lak«aïam ||SRs_3.18|| phalaæ kÃryam iti Óuddhaæ miÓraæ và kalpayet sudhÅ÷ | pradhÃnam aÇgam iti ca tad vastu dvividhaæ puna÷ ||SRs_3.19|| pradhÃnaæ net­-caritaæ pradhÃna-phala-bandhi ca | kÃvye vyÃpi pradhÃnaæ tad yathà rÃmÃdi-ce«Âitam ||SRs_3.20|| nÃyakÃrtha-k­d-aÇgaæ syÃn nÃyaketara-ce«Âitam | nityaæ patÃkà prakarÅ cÃÇgaæ bÅjÃdaya÷ kvacit ||SRs_3.21|| bÅjatvÃd bÅjam Ãdau syÃt phalatvÃt kÃryam antata÷ | tayo÷ sandhÃna-hetutvÃn madhye binduæ prakalpayet ||SRs_3.22|| yathÃyogaæ patÃkÃyÃ÷ prakaryÃÓ ca niyojanam | kÃryasya pa¤cadhÃvasthà nÃyakÃdi-kriyÃ-vaÓÃt ||SRs_3.23|| Ãrambha-yatna-prÃpty-ÃÓÃ-niyatÃpti-phalÃgamÃ÷ | tatra mukhya-phalodyoga-mÃtram Ãrambha i«yate ||SRs_3.24|| yatnas tu tat-phala-prÃptyÃm autsukyena tu vartanam | prÃpty-ÃÓà tu mahÃrthasya siddhi-sadbhÃva-bhÃvanÃ[*3] ||SRs_3.25|| niyatÃptir avighnena kÃrya-saæsiddhi-niÓcaya÷ | samagre«Âa-phalÃvÃptir nÃyakasya phalÃgama÷ ||SRs_3.26|| ekaikasyÃs tv avasthÃyÃ÷ prak­tyà caikayaikayà | yoga÷ sandhir iti j¤eyo nÃÂya-vidyÃ-viÓÃradai÷ ||SRs_3.27|| ekaikasyÃs tv avasthÃyÃ÷ prak­tyà caikayaikayà | yoga÷ sandhir iti j¤eyo nÃÂya-vidyÃ-viÓÃradai÷ ||27|| patÃkÃyÃs tv avasthÃnaæ kvacid asti na và kvacit | patÃkÃ-virahe bÅjaæ binduæ và kalpayet sudhÅ÷ ||SRs_3.28|| mukhya-prayojana-vaÓÃt kathÃÇgÃnÃæ samanvaye | avÃntarÃrtha-sambandha÷ sandhi÷ sandhÃna-rÆpata÷ ||SRs_3.29|| mukha-pratimukhe garbha-vimarÓÃv upasaæh­ti÷ | pa¤caite sandhaya÷ te«u yatra bÅja-samudbhava÷ ||SRs_3.30|| nÃnÃ-vidhÃnÃm arthÃnÃæ rasÃnÃm api kÃraïam | tan mukhaæ tatra cÃÇgÃni bÅjÃrambhÃnurodhata÷ ||SRs_3.31|| upak«epa÷ parikara÷ parinyÃso vilobhanam | yukti÷ prÃpti÷ samÃdhÃnaæ vidhÃnaæ paribhÃvanà ||SRs_3.32|| udbheda-bhedau karaïam iti dvÃdaÓa yojayet | upak«epas tu bÅjasya sÆcanà kathyate budhai÷ ||SRs_3.33|| parikriyà tu bÅjasya bahulÅkaraïaæ matam | bÅja-ni«patti-kathanaæ parinyÃsa itÅryate ||SRs_3.34|| nÃyakÃdi-guïÃnÃæ yad varïanaæ tad vilobhanam | samyak prayojanÃnÃæ hi nirïayo yuktir i«yate ||SRs_3.35|| prÃj¤ai÷ sukhasya samprÃpti÷ prÃptir ity abhidhÅyate | bÅjasya punar ÃdhÃnaæ samÃdhÃnam ihocyate ||SRs_3.36|| sukha-du÷kha-karaæ yat tu tad vidhÃnaæ budhà vidu÷ | ÓlÃghyaiÓ citta-camatkÃro guïÃdyai÷ paribhÃvanà ||SRs_3.37|| udghÃtanaæ yad bÅjasya sa udbheda÷ prakÅrtita÷ | bÅjasyottejanaæ bhedo yad và saÇghÃta-bhedanam ||SRs_3.38|| prastutÃrtha-samÃrambhaæ karaïaæ paricak«ate | bÅja-prakÃÓanaæ yatra d­ÓyÃd­Óyatayà bhavet ||SRs_3.39|| tat syÃt pratimukhaæ bindo÷ prayatnasyÃnurodhata÷ | iha trayodaÓÃÇgÃni prayojyÃni manÅ«ibhi÷ ||SRs_3.40|| vilÃsa-parisarpau ca vidhutaæ Óama-narmaïÅ | narma-dyuti÷ pragamanaæ nirodha÷ paryupÃsanam ||SRs_3.41|| pu«paæ vajram upanyÃso varïa-saÇgrahanaæ tathà | vilÃsa÷ saÇgamÃrthas tu vyÃpÃra÷ parikÅrtita÷ ||SRs_3.42|| pÆrva-d­«Âasya bÅjasya tv aÇka-cchedÃdinà tathà | na«ÂasyÃnusm­ti÷ ÓaÓvat parisarpa iti sm­ta÷ ||SRs_3.43|| nÃyakÃder ÅpsitÃnÃm arthÃnÃm anavÃptita÷ | aratir yad bhaved tad dhi vidvadbhir vidhutaæ matam ||SRs_3.44|| athavÃnunayotkar«aæ vidhutaæ syÃn nirÃk­ti÷ | arate÷ Óamanaæ taj-j¤Ã÷ Óamam Ãhur manÅ«iïa÷ ||SRs_3.45|| parihÃsa-pradhÃnaæ yad vacanaæ narma tad vidu÷ | kopasyÃpahnavÃrthaæ yad dhÃsyaæ narma-dyutir matà ||SRs_3.46|| tat tu pragamanaæ yat syÃd uttarottara-bhëaïam | yatra vyasanam ÃyÃti nirodha÷ sa nigadyate ||SRs_3.47|| ru«ÂasyÃnunayo ya÷ syÃt paryupÃsanam Åritam | sa-viÓe«ÃbhidhÃnaæ yat pu«paæ tad iti saæj¤itam ||SRs_3.48|| vajraæ tad iti vij¤eyaæ sÃk«Ãn ni«Âhura-bhëaïam | yuktibhi÷ sahito yo' rtha÷ upanyÃsa÷ sa i«yate ||SRs_3.49|| sarva-varïopagamanaæ varïa-saæhÃra ucyate | d­«ÂÃd­«Âasya bÅjasya garbhas tv anve«aïaæ muhu÷ ||SRs_3.50|| atrÃpy ÃcÃpatÃkÃnurodhÃd aÇgÃni kalpayet | abhÆtÃharaïaæ mÃrgo rÆpodÃharaïe krama÷ ||SRs_3.51|| saÇgrahaÓ cÃnumÃnaæ ca toÂakÃdhibale tathà | udvega÷ sambhramÃksepau dvÃdaÓai«Ãæ tu lak«aïam ||SRs_3.52|| abhÆtÃharaïam tat syÃd vÃkyaæ yat kapaÂÃÓrayam | mÃrgas tattvÃrtha-kathanam rÆpaæ sandeha-k­d vaca÷ ||SRs_3.53|| sotkar«a-vacanaæ yat tu tad udÃharaïaæ matam | bhÃva-j¤Ãnaæ kramo yad và cintyamÃnÃrtha-saÇgati÷ ||SRs_3.54|| saÇgraha÷ sÃmadÃnÃrtha-saæyoga÷ parikÅrtita÷ | arthasyÃbhyÆhanaæ liÇgÃd anumÃnaæ pracak«ate ||SRs_3.55|| saærambhaæ tu vacanaæ saÇgirante hi toÂakam | budhair adhibalaæ proktaæ kapaÂenÃtiva¤canam ||SRs_3.56|| Óatru-vairÃdi-sambhÆtaæ bhayam udvega ucyate | Óatru-vyÃghrÃdi-sambhÆtau ÓaÇkÃtrÃsau ca sambhrama÷ ||SRs_3.57|| garbha-bÅja-samÃk«epam Ãk«epaæ paricak«ate | yatra pralobhana-krodha-vyasanÃdyair vim­Óyate ||SRs_3.58|| bÅjÃrtho garbha-nirbhinna÷ sa vimarÓa itÅryate | prakarÅ-niyatÃptyÃnuguïyÃd atrÃÇga-kalpanam ||SRs_3.59|| apavÃdo' tha sampheÂo vidrava-drava-Óaktaya÷ | dyuti-prasaÇgau chalana-vyavasÃyau nirodhanam ||SRs_3.60|| prarocanà vicalanam ÃdÃnaæ syus trayodaÓa | tatrÃpavÃdo do«ÃïÃæ prakhyÃpanam itÅryate ||SRs_3.61|| do«a-saÇgrathitaæ vÃkyaæ sampheÂaæ sampracak«ate | virodha-vadha-dÃhÃdir vidrava÷ parikÅrtita÷ ||SRs_3.62|| guru-vyatikramaæ prÃha dravaæ tu bharato muni÷ | utpannasya virodhasya Óamanaæ Óaktir i«yate ||SRs_3.63|| dyutir nÃma samuddi«Âà tarjanodvejane budhai÷ | prastutÃrthasya kathanaæ prasaÇga÷ parikÅrtita÷ ||SRs_3.64|| prasaÇgaæ kathayanty anye gurÆïÃæ parikÅrtanam | avamÃnÃdi-karaïaæ kÃryÃrthe chalanaæ vidu÷ ||SRs_3.65|| vyavasÃya÷ sva-sÃmarthya-prakhyÃpanam itÅryate | virodhanaæ nirodhokti÷ saærabdhÃnÃæ parasparam ||SRs_3.66|| siddhavad bhÃvino' rthasya sÆcanà syÃt prarocanà | Ãtma-ÓlÃghà vicalanam ÃdÃnaæ kÃrya-saÇgraha÷ ||SRs_3.67|| mukha-sandhyÃdayo yatra vikÅrïà bÅja-saæyutÃ÷ | mahat-prayojanaæ yÃnti tan-nirvahaïam ucyate ||SRs_3.68|| sandhi-virodhau grathanaæ nirïaya÷ paribhëaïe prasÃdaÓ ca | Ãnanda-samaya-k­tayo bhëopagÆhane tadvat ||SRs_3.69|| atha pÆrva-bhÃva-sayujÃv upasaæhÃra-praÓastÅ ca | iti nirvahaïasyÃÇgÃny Ãhur amÅ«Ãæ tu lak«aïaæ vak«ye ||SRs_3.70|| bÅjopagamanaæ sandhi÷ kÃryÃnve«aïaæ virodha÷ syÃt | grathanaæ tad-upek«epa÷ syÃd anubhÆtasya nirïaya÷ kathanam ||SRs_3.71|| paribhëà tv anyonyaæ jalpanam athavà parivÃda÷ | ÓuÓrÆ«Ãdi-prÃptaæ prasÃdam Ãhu÷ prasannatvam ||SRs_3.72|| abhila«itÃrtha-samÃgamam Ãnandaæ prÃhur ÃcÃryÃ÷ | samayo du÷kha-saÇk«aya÷ k­tir api labdhÃrtha-susthirÅkaraïam ||SRs_3.73|| mÃnÃdyÃptiÓ ca bhëaïam upagÆhanam adbhuta-prÃpti÷ | d­«Âa-krama-kÃryasya syÃd d­«Âi÷ pÆrva-bhÃvas tu ||SRs_3.74|| dharmÃrthÃdy-upagamanÃd upasaæhÃra÷ k­tÃrthatÃ-kathanam | bharataiÓ carÃcarÃïÃm ÃÓÅr ÃÓaæsanaæ praÓasti÷ syÃt ||SRs_3.75|| rasa-bhÃvÃnurodhena prayojanam apek«ya ca | sÃphalyaæ kÃryam aÇgÃnÃm ity ÃcÃryÃ÷ pracak«ate ||SRs_3.76|| ke«Ãæcid e«Ãm aÇgÃnÃæ vikalpaæ kecid Æcire | mukhÃdi-sandhi«v aÇgÃnÃæ kramo' yaæ na vivak«ita÷ ||SRs_3.77|| kramasyÃnÃd­tatvena bharatÃdibhir Ãdimai÷ | lak«ye«u vyutkrameïÃpi kathanena vicak«aïai÷ ||SRs_3.78|| catu÷-«a«Âhi-kalÃ-marma-vedinà siæha-bhÆbhujà | lak«ità ca catu÷«a«Âhir bÃla-rÃmÃyaïe sphuÂam ||SRs_3.79|| mukhÃdi-sandhi«v aÇgÃnÃm aÓaithilya-pratÅtaye | sandhy-antarÃïi yojyÃni tatra tatraikaviæÓati÷ ||SRs_3.80|| ÃcÃryÃntara-saæmatyà camatkÃrodayÃd api | vak«ye lak«aïam ete«Ãm udÃh­tim api sphuÂam ||SRs_3.81|| sÃma-dÃne bheda-daï¬au pratyutpanna-matir vadha÷ | gotra-skhalitam ojaÓ ca dhÅ÷ krodha÷ sÃhasaæ bhayam ||SRs_3.82|| mÃyà ca saæv­tir bhrÃntir dÆtyaæ hetv-avadhÃraïam | svapna-lekhau madaÓ citram ity etÃny ekaviæÓati÷ ||SRs_3.83|| tatra sÃma priyaæ vÃkyaæ svÃnuv­tti-prakÃÓanam | dÃnam Ãtma-pratinidhir bhÆ«aïÃdi-samarpaïam ||SRs_3.84|| bhedas tu kapaÂÃlÃpai÷ suh­dÃæ bheda-kalpanam | daï¬as tv avinayÃdÅnÃæ d­«Âyà ÓrutyÃtha tarjanam ||SRs_3.85|| tÃt-kÃlikÅ ca pratibhà pratyutpanna-matir sm­tà | vadhas tu jÅvita-droha-kriyà syÃd ÃtatÃyina÷ ||SRs_3.86|| tad gotra-skhalitaæ yat tu nÃma-vyatyaya-bhëaïam | ojas tu vÃg-upanyÃso nija-Óakti-prakÃÓaka÷ ||SRs_3.87|| i«ÂÃrtha-siddhi-paryantà cintà dhÅr iti kathyate | krodhas tu cetaso dÅptir aparÃdhÃdi-darÓanÃt ||SRs_3.88|| sva-jÅvita-nirÃkÃÇk«o vyÃpÃra÷ sÃhasaæ bhavet | bhayaæ tv Ãkasmika-trÃsa÷ mÃyà kaitava-kalpanà ||SRs_3.89|| saæv­tti÷ svayam uktasya svayam pracchÃdanaæ bhavet | bhrÃntir viparyaya-j¤Ãnaæ prasaÇgasya hy aniÓcayÃt ||SRs_3.90|| dÆtyaæ tu sahakÃritvaæ durghaÂe kÃrya-vastuni | niÓcayo hetunÃrthasya mataæ hetv-avadhÃraïam ||SRs_3.91|| svapno nidrÃntare mantra-bheda-k­d vacanaæ matam | vivak«itÃrtha-kalità patrikà lekha Årita÷ ||SRs_3.92|| madas tu madyaja÷ citraæ cÃkÃrsya vilekhanam | bhÃga-kalpanayÃÇgÃnÃæ mukha-pramukha-sandhi«u ||SRs_3.93|| pratyekaæ niyatatvena yojyà tatraiva kalpanà | sandhy-antarÃïÃæ vij¤eya÷ prayogas tv avibhÃgata÷ ||SRs_3.94|| tathaiva darÓanÃd e«Ãm anaiyatyena sandhi«u | tad e«Ãm avicÃreïa kathito daÓarÆpake ||SRs_3.95|| sandhy-antarÃïÃm aÇge«u nÃntarbhÃvo mato mama | sÃmÃdy-upÃya-dak«eïa sandhyÃdi-guïa-Óobhità ||SRs_3.96|| nirvyƬhaæ siæha-bhÆpena sandhy-antara-nirÆpaïam | evam aÇgair upÃÇgaiÓ ca suÓli«Âaæ rÆpaka-Óriya÷ ||SRs_3.97|| ÓarÅraæ vas tv alaÇkuryÃt «aÂ-triæÓad bhÆ«aïai÷ sphuÂam | bhÆ«aïÃk«ara-saÇghÃtau hetu÷ prÃptir udÃh­ti÷ ||SRs_3.98|| Óobhà saæÓaya-d­«ÂÃntÃv abhiprÃyo nidarÓanam | siddhi-prasiddhÅ dÃk«iïyam arthÃpattir viÓe«aïam ||SRs_3.99|| padoccayas tulya-tarko vicÃras tad-viparyaya÷ | guïÃtipÃto' tiÓayo niruktaæ guïa-kÅrtanam ||SRs_3.100|| garhaïÃnunayo bhraæÓo leÓa-k«obhau manoratha÷ | anukti-siddhi÷ sÃrÆpyaæ mÃlà madhura-bhëaïam ||SRs_3.101|| p­cchopadi«Âa-d­«ÂÃni «aÂ-triæÓad-bhÆ«aïÃni hi | guïÃlaÇkÃra-bahulaæ bhëaïaæ bhÆ«aïaæ matam ||SRs_3.102|| vÃkyam ak«ara-saÇghÃto bhinnÃrthaæ Óli«Âa-varïakam | sa hetur iti nirdi«Âo yat sÃdhyÃrtha-prasÃdhaka÷ ||SRs_3.103|| eka-deÓa-parij¤ÃnÃt prÃpti÷ Óe«Ãbhiyojanam | vÃkyaæ yad gƬha-tulyÃrthaæ tad udÃharaïaæ matam ||SRs_3.104|| Óobhà svabhÃva-prÃkaÂyaæ yÆnor anyonyam ucyate | aniÓcayÃntaæ yad vÃkyaæ saæÓaya÷ sa nigadyate ||SRs_3.105|| sva-pak«e darÓanaæ hetor d­«ÂÃnta÷ sÃdhya-siddhaye | abhiprÃyas tv abhÆtÃrtho h­dya÷ sÃmyena kalpita÷ ||SRs_3.106|| abhiprÃyaæ pare prÃhur mamatÃæ h­dya-vastuni | yathÃrthÃnÃæ prasiddhÃnÃæ kriyate parikÅrtanam ||SRs_3.107|| paropek«Ã-vyudÃsÃrthaæ tan nidarÓanam ucyate | atarkitopapanna÷ syÃt siddhir i«ÂÃrtha-saÇgama÷ ||SRs_3.108|| prasiddhir loka-vikhyÃtair vÃkyair artha-prasÃdhanam | cittÃnuvartanaæ yatra tad dÃk«iïyam itÅritam ||SRs_3.109|| uktÃrthÃnupapattyÃ'nyo yasminn artha÷ prakalpyate | vÃkya-mÃdhurya-saæyuktà sÃrthÃpattir udÃh­tà ||SRs_3.110|| siddhÃn bahÆn pradhÃnÃrthÃn uktvà yatra prayujyate | viÓe«a-yuktaæ vacanaæ vij¤eyaæ tad viÓe«aïam ||SRs_3.111|| bahÆnÃæ tu prayuktÃnÃæ padÃnÃæ bahubhi÷ padai÷ | uccaya÷ sad­ÓÃrtho ya÷ sa vij¤eya÷ padoccaya÷ ||SRs_3.112|| rÆpakair upamÃbhir và tulyÃrthÃbhi÷ prayojita÷ | apratyak«Ãrtha-saæsparÓas tulya-tarka itÅrita÷ ||SRs_3.113|| vicÃras tv eka-sÃdhyasya bahu-sÃdhana-varïanam | vicÃrasyÃnyathÃbhÃvo vij¤eyas tad-viparyaya÷ ||SRs_3.114|| [*3] siddha-sad-bhÃvanà matÃ. guïÃtipÃto vyatyasta-guïÃkhyÃnam udÃh­tam | bahÆn guïÃn kÅrtayitvà sÃmÃnyena ca saæÓrayÃn ||SRs_3.115|| viÓe«a÷ kÅrtyate yatra j¤eya÷ so' tiÓayo budhai÷ | niruktir niravadyoktir nÃmÃny artha-prasiddhaye ||SRs_3.116|| loke guïÃtirikÃnÃæ bahÆnÃæ yatra nÃmabhi÷ | eko' pi Óabdyate tat tu vij¤eyaæ guïa-kÅrtanam ||SRs_3.117|| yatra saÇkÅrtayan do«Ãn guïam arthena darÓayet | guïÃn và kÅrtayan do«Ãn darÓayed garhaïaæ tu tat ||SRs_3.118|| abhyarthanÃ-paraæ vÃkyaæ vij¤eyo' nunayo budhai÷ | patanaæ prak­tÃd arthÃd anyasmin bhraæÓa Årita÷ ||SRs_3.119|| leÓa÷ syÃd iÇgita-j¤Ãna-k­d viÓe«aïavad vaca÷ | k«obhas tv anya-gate hetÃv anyasmin kÃrya-kalpanaæ ||SRs_3.120|| manorathas tu vyÃjena vivak«ita-nivedanam | prastÃvanaiva Óe«o' rtho yatrÃnukto' pi g­hyate ||SRs_3.121|| anukta-siddhir e«Ã syÃd ity Ãha bharato muni÷[*4] | d­«Âa-ÓrutÃnubhÆtÃrtha-kathanÃdi-samudbhavam ||SRs_3.122|| sÃd­Óyaæ yatra saÇk«obhÃt tat sÃrÆpyaæ nirÆpyate | ÅpsitÃrtha-prasiddhy-arthaæ kathyante yatra sÆribhi÷ ||SRs_3.123|| prayojanÃny anekÃni sà mÃlety abhidhÅyate | yat prasannena sÃrÆpyaæ yatra pÆjayituæ vaca÷ ||SRs_3.124|| stuti-prakÃÓanaæ tat tu sm­taæ madhura-bhëaïam | praÓnenaivottaraæ yatra sà p­cchà parikÅrtità ||SRs_3.125|| pratig­hya tu ÓÃstrÃrthaæ yad vÃkyam abhidhÅyate | vidvan-manoharaæ svantam upadi«Âaæ tad ucyate ||SRs_3.126|| yathÃdeÓaæ yathÃ-kÃlaæ yathÃ-rÆpaæ ca varïyate | yat pratyak«aæ parok«aæ và tad d­«Âam d­«Âavan matam ||SRs_3.127|| [*4] Nà16.169 = prastÃvenaiva Óe«o' rtha÷ k­tsno yan na pratÅyate | vacanena vinÃnukta-siddhi÷ sà parikÅrtità || ÓrÅ-siæha-bhÆpena kavÅÓvarÃïÃæ viÓrÃïitÃneka-vibhÆ«aïena | «aÂtriæÓad uktÃni hi bhÆ«aïÃni salak«malak«yÃïi muner matena ||SRs_3.128|| sÃk«ad evopadeÓena prÃyo dharma-samanvayÃt | aÇgÃÇgi-bhÃva-sampanna-samasta-rasa-saæÓrayÃt ||SRs_3.129|| prak­ty-avasthÃ-sandhyÃdi-sampatty-upanibandhanÃt | Ãhu÷ prakaraïÃdÅnÃæ nÃÂakaæ prak­tiæ budhÃ÷ ||SRs_3.130|| atideÓa-bala-prÃpata-nÃÂakÃÇgopajÅvanÃt | anyÃni rÆpakÃïi syur vikÃrà nÃÂakaæ prati ||SRs_3.131|| ato hi lak«aïaæ pÆrvaæ nÃÂakasyÃbhidhÅyate | divyena và mÃnu«eïa dhÅrodÃttena saæyutam ||SRs_3.132|| Ó­ÇgÃra-vÅrÃnyatara-pradhÃna-rasa-saæÓrayam | khyÃteti v­tta-sambaddhaæ sandhi-pa¤caka-saæyutam ||SRs_3.133|| prak­ty-avasthÃ-sandhy-aÇga-sandhy-antara-vibhÆ«aïai÷ | patÃkÃ-sthÃnakair v­tti-tad-aÇgaiÓ ca prav­ttibhi÷ ||SRs_3.134|| vi«kambhakÃdibhir yuktaæ nÃÂakaæ tat trivargadam | tad etan nÃÂakÃrambha-prakÃro vak«yate mayà ||SRs_3.135|| vidher yathaiva saÇkalpo mukhatÃæ pratipadyate | pradhÃnasya prabandhasya tathà prastÃvanà sm­tà ||SRs_3.136|| arthasya pratipÃdyasya tÅrthaæ prastÃvanocyate | prastÃvanÃyÃs tu mukhe nÃndÅ kÃryà ÓubhÃvahà ||SRs_3.137|| ÃÓÅrnamaskriyÃ-vastunirdeÓÃnyatamà sm­tà | candranÃmÃÇkità prÃyo maÇgalÃrtha-padojjvalà ||SRs_3.138|| a«ÂÃbhir daÓabhiÓ ce«Âà seyaæ dvÃdaÓabhi÷ padai÷ | samair và vi«amair vÃpi prayojyety apare jagu÷ ||SRs_3.139|| nÃndy-ante tu pravi«Âena sÆtradhÃreïa dhÅmatà | prasÃdhanÃya raÇgasya v­ttir yojyà hi bhÃratÅ ||SRs_3.140|| aÇgÃny asyÃÓ ca catvÃri bharatenÃvabhëire | prarocanÃmukhe caiva vÅthÅ-prahasane iti ||SRs_3.141|| vÅthÅ prahasanaæ sva-sva-prasaÇge vak«yate sphuÂam | prarocanà tu sà proktà prak­tÃrtha-praÓaæsayà ||SRs_3.142|| sadasya-citta-v­ttÅnÃæ saæmukhÅkaraïaæ ca yat | praÓaæsà tu dvidhà j¤eyà cetanÃcetanÃÓrayà ||SRs_3.143|| acetanau deÓa-kÃlau kÃlo madhu-Óaran-mukha÷ | deÓas tu devatÃrÃja-tÅrtha-sthÃnÃdir ucyate ||SRs_3.144|| tad adya kÃla-nÃthasya yÃtretyÃdi«u lak«yatÃm | cetanÃs tu kathÃ-nÃtha-kavi-sabhya-naÂÃ÷ sm­tÃ÷ ||SRs_3.145|| kathÃ-nÃthÃs tu dharmÃrtha-rasa-mok«opayogina÷ | dharmopayoginas tatra yudhi«Âhira-nalÃdaya÷ ||SRs_3.146|| arthopayogino rudra-narasiæha-n­pÃdaya÷ | rasopayogino vidyÃdhara-vatseÓvarÃdaya÷ ||SRs_3.147|| mok«opayogino rÃma-vÃsudevÃdayo matÃ÷ | eke tv abhedam icchanti dharma-mok«opayogino÷ ||SRs_3.148|| kavayas tu prabandhÃras te bhaveyuÓ caturvidhÃ÷ | udÃtta uddhata÷ prau¬ho vinÅta iti bhedata÷ ||SRs_3.149|| antar-gƬhÃbhimÃnoktir udÃtta iti gÅyate | parÃpavÃdÃt svotkar«a-vÃdÅ tÆddhata ucyate ||SRs_3.150|| yathocita-nijotkar«a-vÃdÅ prau¬ha itÅrita÷ | yuktyà nijotkar«a-vÃdÅ prau¬ha ity aparai÷ sm­ta÷ ||SRs_3.151|| vinÅto vinayotkar«Ãt svÃpakar«a-prakÃÓaka÷ | sabhyÃs tu vibudhair j¤eyà ye did­k«Ãnivtà janÃ÷ ||SRs_3.152|| te' pi dvidhà prÃrthanÅyÃ÷ prÃrthak iti ca sphuÂam | idaæ prayok«ye yu«mÃbhir anuj¤Ã dÅyatÃm iti ||SRs_3.153|| samprÃrthyÃ÷ sÆtradhÃreïa prÃrthanÅyà iti sm­tÃ÷ | tvayà prayoga÷ kriyatÃm ity utkaïÂhita-cetasa÷ ||SRs_3.154|| ye sÆtriïaæ prÃrthayante te sabhyÃ÷ prÃrthakÃ÷ sm­tÃh | raÇgopajÅvina÷ proktà naÂÃs te' pi tridhà sm­tÃ÷ ||SRs_3.155|| vÃdakà gÃyakÃÓ caiva nartakÃÓ ceti kovidai÷ | vÅïÃ-veïu-m­daÇgÃdi-vÃdakà vÃdakÃ÷ sm­tÃ÷ ||SRs_3.156|| ÃlÃpana-dhruvÃgÅta-gÃyakà gÃyakà matÃ÷ | nÃnÃ-prakÃrÃbhinaya-kartÃro nartakÃ÷ sm­tÃ÷ ||SRs_3.157|| vistarÃd uta saÇk«epÃt prayu¤jÅta prarocanÃm | evaæ prarocayan sabhyÃn sÆtrÅ kuryÃd athÃmukham ||SRs_3.158|| sÆtra-dhÃro naÂÅæ brÆte sva-kÃryaæ prati yuktita÷ | prastutÃk«epa-citroktyà yat tad Ãmukham Åritam ||SRs_3.159|| trÅïyÃmukhÃÇgÃny ucyante kathodghÃta÷ pravartaka÷ | prayogÃtiÓayaÓ ceti te«Ãæ lak«aïam ucyate ||SRs_3.160|| sÆtriïo vÃkyam arthaæ và svetiv­tta-samaæ yadà | svÅk­tya praviÓet pÃtraæ kathodghÃto dvidhà mata÷ ||SRs_3.161|| Ãk«iptaæ kÃla-sÃmyena prav­tti÷ syÃt pravartakam | e«o' yam ity upak«epÃt sÆtradhÃra-prayogata÷ ||SRs_3.162|| prayoga-sÆcanaæ yatra prayogÃtiÓayo hi sa÷ | prastÃvanÃ-sthÃpaneti dvidhà syÃd idam Ãmukham ||SRs_3.163|| vidÆ«aka-naÂÅ-pÃripÃrÓvikai÷ saha saælÃpan | stoka-vÅthy-aÇga-sahitÃny ÃmukhÃÇgÃni sÆtra-bh­t ||SRs_3.164|| yojayed yatra nÃÂya-j¤air e«Ã prastÃvanà sm­tà | sarvÃmukhÃÇga-vÅthy-aÇga-sametair vÃkya-vistarai÷ ||SRs_3.165|| sÆtradhÃro yatra naÂÅ-vidÆ«aka-naÂÃdibhi÷ | saælapana prastutaæ cÃrtham Ãk«ipet sthÃpanà hi sà ||SRs_3.166|| Ó­ÇgÃra-pracure nÃÂye yogya÷ syÃd Ãmukha-krama÷ | ratnÃvalydike prÃyo lak«yatÃæ kovidair ayam ||SRs_3.167|| vÅrÃdbhutÃdi prÃye tu prÃya÷ prastÃvanocità | anargha-rÃghavÃdye«u prÃyaÓo vÅk«yatÃm iyam ||SRs_3.168|| hÃsya-bÅbhatsa-raudrÃdi-prÃye tu sthÃpanà matà | vÅra-bhadra-vij­mbhÃdau sà prÃyeïa samÅk«yatÃm ||SRs_3.169|| kathitÃny ÃmukhÃÇgÃni vÅthy-aÇgÃni pracak«mahe | Ãmukhe' pi ca vÅthyÃæ ca sÃdhÃraïye' pi saæmata÷ ||SRs_3.170|| vÅthy-aÇga-saæprathà te«Ãæ vÅthyÃm ÃvaÓyakatvata÷ | udghÃtyakÃvalagita-prapa¤ca-trigate chalam ||SRs_3.171|| vÃkkely-adhibale gaï¬am avasyandita-nÃlike | asat-pralÃpa-vyÃhÃrau m­davaæ ca trayodaÓa ||SRs_3.172|| tatrodghÃtyakam anyonyÃlÃpa-mÃlà dvidhà hi tat | gƬhÃratha-pada-paryÃya-kramÃt praÓnottara-kramÃt ||SRs_3.173|| dvidhÃvalagitaæ proktam arthÃvalaganÃtmakam | anya-prasaÇgÃd anyasya saæsiddhi÷ prak­tasya va ||SRs_3.174|| prapa¤cas tu mitha÷ stotram asadbhÆtaæ ca hÃsyak­t | Óruti-sÃmyÃd anekÃrtha-yojanaæ trigataæ bhavet ||SRs_3.175|| proktaæ chalaæ sasotprÃsai÷ priyÃbhÃsair vilobhanam | sÃkÃÇk«asyaiva vÃkyasya vÃkkeli÷ syÃt samÃptita÷ ||SRs_3.176|| spardhayÃnyonya-sÃmarthya-vyaktis tv adhibalaæ bhavet | gaï¬aæ prastuta-sambandhi bhinnÃrthaæ sahasoditam ||SRs_3.177|| pÆrvoktasyÃnyathà vyÃkhyà yatrÃvasyanditaæ hi tat | prahelikà nigƬhÃrthà hÃsyÃrthaæ nÃlikà sm­tà ||SRs_3.178|| antarlÃpà bahirlÃpety e«Ã dvedhà samÅrità | asambaddha-kathÃlÃpo' sat-pralÃpa itÅrita÷ ||SRs_3.179|| anyÃrthaæ vacanaæ hÃsya-karaæ vyÃhÃra ucyate | do«Ã guïà guïà do«Ã yatra syur m­davaæ hi tat ||SRs_3.180|| evam Ãmukham Ãyojya sÆtradhÃre sahÃnuge | ni«krÃnte' that tad-Ãk«iptai÷ pÃtrair vastu prapa¤cayet ||SRs_3.181|| vastu sarvaæ dvidhà sÆcyam asÆcyam iti bhedata÷ | rasa-hÅnaæ bhaved atra vastu tat sÆcyam ucyate ||SRs_3.182|| yad vastu nÅrasaæ tat tu sÆcayet sÆcakÃs tv amÅ | vi«kambha-cÆlikÃÇkÃsyÃÇkÃvatÃra-praveÓakÃ÷ ||SRs_3.183|| tatra vi«kambho bhÆta-bhÃvi-vastv-aæÓa-sÆcaka÷ | amukhya-pÃtra-racita÷ saÇk«epaika-prayojana÷ ||SRs_3.184|| sa Óuddho miÓra ity ukto miÓra÷ syÃn nÅca-madhyamai÷ | so' yaæ ceÂÅ-naÂÃcÃrya-saælÃpa-parikalpita÷ ||SRs_3.185|| mÃlavikÃgnimitrasya prathamÃÇke nirÆpyatÃm | Óuddha÷ kevala-madhyo' yam ekÃneka-k­to dvidhà ||SRs_3.186|| ratnÃvalyÃm eka-Óuddha÷ prÃpta-yaugandharÃyaïa÷ | aneka-Óuddho vi«kambha÷ «a«ÂhÃÇke' nargha-rÃghave ||SRs_3.187|| nirÆpyatÃæ samprayukto mÃlyavacchuka-sÃraïai÷ | vandi-mÃgadha-sÆtÃdyai÷ pratisÅrÃntara-sthitai÷ ||SRs_3.188|| arthopak«epaïaæ yat tu kriyate sà hi cÆlikà | sà dvidhà cÆlikà khaï¬a-cÆlikà ceti bhedata÷ ||SRs_3.189|| pÃtrair yavanikÃnta÷sthai÷ kevalaæ yà tu nirmità | ÃdÃv aÇkasya madhye và cÆlikà nÃma sà sm­tà ||SRs_3.190|| praveÓa-nirgamÃbhÃvÃd iyam aÇkÃd bahir gatà | raÇga-nepatha-saæsthÃyi-pÃtra-saælÃpa-vistarai÷ ||SRs_3.191|| Ãdau kevalam aÇkasya kalpità khaï¬a-cÆlikà | praveÓa-nirgamÃprÃpter iyam aÇkÃd bahir-gatà ||SRs_3.192|| enÃæ vi«kambham evÃnye prÃhur naitan mataæ mama | apravi«Âasya saælÃpo vi«kambhe na hi yujyate ||SRs_3.193|| tad vi«kambha-ÓiraskatvÃn mateyaæ khaï¬a-cÆlikà | pÆrvÃÇkÃnte sampravi«Âai÷ pÃtrair bhÃvy-aÇka-vastuna÷ ||SRs_3.194|| sÆcanaæ tad-avicchityai yat tad aÇkÃsyam Åritam | yathà hi vÅra-carite dvitÅyÃÇkÃvasÃnake ||SRs_3.195|| pravi«Âena sumantreïa sÆcitaæ rÃma-vigrahe | vasi«Âha-viÓvÃmitrÃdi-samÃbhëaïa-lak«aïam ||SRs_3.196|| vastÆttarÃÇke pÆrvÃrthÃvicchedenaiva kalpitam | aÇkÃvatÃra÷ pÃtrÃïÃæ pÆrva-kÃryÃnuvartinÃm ||SRs_3.197|| avibhÃgena sarve«Ãæ bhÃviny aÇke praveÓanam | dvitÅyÃÇke mÃlavikÃgnimitre sa nirÆpyatÃm ||SRs_3.198|| pÃtreïÃÇka-pravi«Âena kevalaæ sÆcitatvata÷ | bhaved aÇkÃd abÃhyatvam aÇkÃsyÃÇkÃvatÃrayo÷ ||SRs_3.199|| yan nÅcai÷ kevalaæ pÃtrair bhÃvi-bhÆtÃrtha-sÆcanam | aÇkayor ubhayor madhye sa vij¤eya÷ praveÓaka÷ ||SRs_3.200|| so' yaæ ceÂi-dvayÃlÃpa-saævidhÃnopakalpita÷ | mÃlatÅ-mÃdhave prÃj¤air dvitÅyÃÇke nirÆpyatÃm ||SRs_3.201|| asÆcyaæ tu ÓubhodÃtta-rasa-bhÃva-nirantaram | prÃrambhe yady asÆcyaæ syÃd aÇkam evÃtra kalpayet ||SRs_3.202|| rasÃlaÇkÃra-vastÆnÃm upalÃlana-kÃÇk«iïÃm | janany-aÇkavadÃdhÃra-bhÆtatvÃd aÇka ucyate ||SRs_3.203|| aÇkas tu pa¤ca«air dvitrair aÇgino' Çgasya vastuna÷ | rasasya và samÃlamba-bhÆtai÷ pÃtrair manohara÷ ||SRs_3.204|| saævidhÃna-viÓe«a÷ syÃt tatrÃsÆcyaæ prapa¤cayet | asÆcyaæ tad dvidhà d­Óyaæ ÓrÃvyaæ cÃdyaæ tu darÓayet ||SRs_3.205|| dvedhà dvitÅyaæ svagataæ prakÃÓaæ ceti bhedata÷ | svagataæ svaika-vij¤eyaæ prakÃÓaæ tad dvidhà bhavet ||SRs_3.206|| sarva-prakÃÓaæ niyata-prakÃÓaæ ceti bhedata÷ | sarva-prakÃÓaæ sarve«Ãæ sthitÃnÃæ Óravaïocitam ||SRs_3.207|| dvitÅyaæ tu sthite«v apy e«v ekasya Óravaïocitam | dvidhà vibhÃvyate' nyac ca janÃntam apavÃritam ||SRs_3.208|| tripatÃkÃ-kareïÃnyÃn apavÃryÃntarà kathÃm | anyenÃmantraïaæ yat syÃt taj janÃntikam ucyate ||SRs_3.209|| rahasyaæ kathyate' nyasya parÃv­tyÃpavÃritam | itthaæ ÓrÃvyaæ ca d­Óyaæ ca prayujya susamÃhitai÷ ||3.210|| pÃtrair ni«kramaïaæ kÃryam aÇkÃnte samam eva hi | aÇka-cchedaÓ ca kartavya÷ kÃlÃvasthÃnurodhata÷ ||SRs_3.211|| dinÃrdha-dinayor yogyam aÇke vastu pravartayet | aÇka-prasaÇgÃd garbhÃÇka-lak«aïaæ vak«yate mayà ||SRs_3.212|| rasanÃyaka-vastÆnÃæ mahotkar«Ãya kovidai÷ | aÇkasya madhye yo' Çka÷ syÃd asau garbhÃÇka Årita÷ ||SRs_3.213|| vastu-sÆcaka-nÃndÅko diÇ-mÃtra-mukha-saÇgata÷ | arthopak«epakair hÅnaÓ cÆlikÃ-parivarjitai÷ ||SRs_3.214|| ane«yad-vastu-vi«aya÷ pÃtraiÓ tri-caturair yuta÷ | nÃtiprapa¤cetiv­tta÷ svÃdhÃrÃÇkÃÇga-Óobhita÷ ||SRs_3.215|| prastutÃrthÃnubandhÅ ca pÃtra-ni«kramaïÃvadhi÷ | prathamÃÇke na kartavya÷ so' yaæ kÃvya-viÓÃradai÷ ||SRs_3.216|| so' yam uttara-rÃme tu rasotkar«Ãya kathyatÃm | netur utkar«ako j¤eyo bÃla-rÃmÃyaïe tv ayam ||SRs_3.217|| amogha-rÃghave so' yaæ vastÆtkar«aika-kÃraïam | nÃÂake' Çkà na kartavyÃ÷ pa¤ca-nyÆnà daÓÃdhikÃ÷ ||SRs_3.218|| tad Åd­Óa-guïopetaæ nÃÂakaæ bhukti-muktidam | tathà ca bharata÷- dharmÃrtha-sÃdhanaæ nÃÂyaæ sarva-du÷khÃpanoda-k­t | Ãsevadhvaæ tad ­«ayas tasyotthÃnaæ tu nÃÂakam ||iti|| nÃÂakasya tu pÆrïÃdi-bhedÃ÷ kecana kalpitÃ÷ ||SRs_3.219|| te«Ãæ nÃtÅva ramyatvÃd aparÅk«Ãk«amatvata÷ | muninÃnÃd­tatvÃc ca tÃn udde«Âum udÃsmahe ||SRs_3.220|| atha prakaraïam- yatretiv­ttam utpÃdyaæ dhÅra-ÓÃntaÓ ca nÃyaka÷ | rasa÷ pradhÃnaæ Ó­ÇgÃra÷ Óe«aæ nÃÂakavad bhavet ||SRs_3.221|| tad dhi prakaraïaæ Óuddhaæ dhÆrtaæ miÓraæ ca tat tridhà | kula-strÅ-nÃyakaæ Óuddhaæ mÃlatÅ-mÃdhavÃdikam ||SRs_3.222|| gaïikÃ-nÃyikaæ dhÆrtaæ kÃmadattÃhvayÃdikam | kitava-dhyputakÃrÃdi-vyÃpÃraæ tv atra kalpayet ||SRs_3.223|| miÓraæ tat kulajÃ-veÓye kalpite yatra nÃyike | dhÆrta-Óuddha-kramopetaæ tan m­cchakaÂikÃdikam ||SRs_3.224|| nÃÂikà tv anayor bhedo na p­thag rÆpakaæ bhavet | prakhyÃtaæ n­pater v­ttaæ nÃÂakÃd Ãh­taæ yata÷ ||SRs_3.225|| buddhi-kalpita-vastutvaæ tathà prakaraïÃd api | vimarÓa-sandhi-rÃhityaæ bhedakaæ cen na tan matam ||SRs_3.226|| ratnÃvalyÃdike lak«ye tat-sandher api darÓanÃt | strÅ-prÃya-caturaÇkÃdi-bhedakaæ cen na tan matam ||SRs_3.227|| eka-dvi-try-aÇka-pÃtrÃdi-bhedenÃnantatà yata÷ | devÅ-vaÓÃt saÇgamena bhedaÓ cet tan na yujyate | mÃlavikÃgni-mitrÃdau nÃÂikÃtva-prasaÇgata÷ ||SRs_3.228|| prakaraïikÃ-nÃÂikayor anusaraïÅyà hi nÃÂikÃ-saraïi÷ | ata eva bharata-muninà nÃÂyaæ daÓadhà nirÆpitaæ pÆrvam ||SRs_3.229|| khyÃtena và kalpitena vastunà prÃk­tair narai÷ | anvita÷ kaiÓikÅ-hÅna÷ sÃttvatyÃrabhaÂÅ-m­du÷ ||SRs_3.230|| strÅïÃæ vilÃpa-vyÃpÃrair upeta÷ karuïÃÓraya÷ | nÃnÃ-saÇgrÃma-saænÃha-prahÃramaraïotkaÂa÷ ||SRs_3.231|| mukha-nirvÃhavÃn ya÷ syÃd eka-dvi-try-aÇka icchayà | uts­«ÂikÃÇka÷ sa j¤eya÷ sa-vi«kambha-praveÓaka÷ ||SRs_3.232|| asminn amaÇgala-prÃye kuryÃn maÇgalam antata÷ | prayojyasya vadha÷ kÃrya÷ punar ujjÅvanÃvadhi÷ ||SRs_3.233|| ujjÅvanÃd apy adhikaæ manoratha-phalo' pi và | vij¤eyam asya lak«yaæ tu karuïÃkandalÃdikam ||SRs_3.234|| khÃtetiv­tta-sampanno ni÷sahÃyaka-nÃyaka÷ | yukto daÓÃvaraih khyÃtair uddhatai÷ pratinÃyakai÷ ||SRs_3.235|| vimarÓa-garbha-rahito bhÃraty-ÃrabhaÂÅ-sphuÂa÷ | hÃsya-Ó­ÇgÃra-rahita ekÃÇko raudra-saæÓraya÷ ||SRs_3.236|| eka-vÃsara-v­ttÃnta÷ prÃpta-vi«kambha-cÆlika÷ | astrÅ-nimitta-samaro vyÃyoga÷ kathito budhai÷ ||SRs_3.237|| vij¤eyam asya lak«yaæ tu dhana¤jaya-jayÃdikam | svasya vÃnyasya và v­ttaæ viÂena nipuïoktinà ||SRs_3.238|| Óaurya-saubhÃgya-saæstutyà vÅra-Ó­ÇgÃra-sÆcakam | buddhi-kalpitam ekÃÇkaæ mukha-nirvahaïÃnvitam ||SRs_3.239|| varïyate bhÃratÅ-v­ttyà yatra taæ bhÃïam Årate | eka-pÃtra-prayojye' smin kuryÃd ÃkÃÓa-bhëitam ||SRs_3.240|| anyenÃnuktam apy anyo vaca÷ Órutveva yad vadet | iti kiæ bhaïasÅty etad bhaved ÃkÃÓa-bhëitam ||SRs_3.241|| lÃsyÃÇgÃni daÓaitasmin saæyojyÃnyatra tÃni tu | geya-padaæ sthita-pÃÂhyam ÃsÅnaæ pu«pa-gandhikà ||SRs_3.242|| pracchedakas trimƬhaæ ca saindhavÃkhyaæ dvimƬhakam | uttamottamakaæ cÃnyad ukta-pratyuktam eva ca ||SRs_3.243|| vÅïÃdi-vÃdanenaiva sahitaæ yatra bhÃvyate | lalitaæ nÃyikÃ-gÅtaæ tad geya-padam ucyate ||SRs_3.244|| ca¤cat-puÂÃdinà vÃkyÃbhinayo nÃyikÃ-k­ta÷ | bhÆmi-cÃrÅ-pracÃreïa sthita-pÃÂhyaæ tad ucyate ||SRs_3.245|| bhrÆ-netra-pÃïi-caraïa-vilÃsÃbhinayÃnvitam | yojyam ÃsÅnayà pÃÂhyam ÃsÅnaæ tad udÃh­tam ||SRs_3.246|| nÃnÃ-vidhena vÃdyena nÃnÃ-tÃla-layÃnvitam | lÃsyaæ prayujyate yatra sà j¤eyà pu«pa-gandhikà ||SRs_3.247|| anyÃsaÇgama-ÓaÇkinyà nÃyakasyÃtiro«ayà | prema-ccheda-prakaÂanaæ lÃsyaæ pracchedakaæ vidu÷ ||SRs_3.248|| ani«Âhura-Ólak«ïa-padaæ sama-v­ttair alaÇk­tam | nÃÂyaæ puru«a-bhÃvìhyaæ trimƬhakam udÃh­tam ||SRs_3.249|| deÓa-bhëÃ-viÓe«eïa calad-valaya-Ó­Çkhalam | lÃsyaæ prayujyate yatra tat saindhavam iti sm­tam ||SRs_3.250|| cÃrÅbhir lalitÃbhiÓ ca citrÃrthÃbhinayÃnvitam | spa«Âa-bhÃva-rasopetaæ lÃsyaæ yat tad dvimƬhakam ||SRs_3.251|| aparij¤Ãta-pÃrÓvasthaæ geya-bhÃva-vibhÆ«itam | lÃsyaæ sotkaïÂha-vÃkyaæ tad uttamottamakaæ bhavet ||SRs_3.252|| kopa-prasÃda-janitaæ sÃdhik«epa-padÃÓrayam | vÃkyaæ tad ukta-pratyuktaæ yÆno÷ praÓnottarÃtmakam ||SRs_3.253|| Ó­ÇgÃra-ma¤jarÅ-mukhyam asyodÃharaïaæ matam | lÃsyÃÇga-daÓakaæ tatra lak«yaæ lak«ya-vicak«aïai÷ ||SRs_3.254|| prakhyÃtenetiv­ttena nÃyakair api tad-vidhai÷ | p­thak-prayojanÃsaktair militair deva-dÃnavai÷ ||SRs_3.255|| yuktaæ dvÃdaÓabhir vÅra-pradhÃnaæ kaiÓikÅ-m­du | try-aÇkaæ vimarÓa-hÅnaæ ca kapaÂa-traya-saæyutam ||SRs_3.256|| tri-vidravaæ tri-Ó­ÇgÃraæ vidyÃt samavakÃrakam | mohÃtmako bhrama÷ prokta÷ kapaÂas trividhas tv ayam ||SRs_3.257|| sattvaja÷ Óatrujo daiva-janitaÓ ceti sattvaja÷ | krÆra-prÃïi-samutpanna÷ Óatrujas tu raïÃdija÷ ||SRs_3.258|| vÃtyÃvar«Ãdi-sambhÆto daivaja÷ kapaÂa÷ sm­ta÷ | udÃharaïam ete«Ãm Ãvege lak«yatÃæ budhai÷ ||SRs_3.259|| jÅva-grÃho' pi moho và kapaÂÃd vidravas tata÷ | kapaÂa-traya-sambhÆter ayaæ ca trividho mata÷ ||SRs_3.260|| dharmÃrtha-kÃma-sambaddhas tridhà ӭÇgÃra Årita÷ | vratÃdi-janita÷ kÃmo dharma-Ó­ÇgÃra Årita÷ ||SRs_3.261|| pÃrvatÅ-Óiva-sambhogas tad udÃharaïaæ matam | yatra kÃmena sambaddhair arthair arthÃnubandhibhi÷ ||SRs_3.262|| bhujyamÃnai÷ sukha-prÃptir artha-Ó­ÇgÃra Årita÷ | sÃrvabhauma-phala-prÃpti-hetunà vatsa-bhÆpate÷ ||SRs_3.263|| ratnÃvalyà samaæ bhogo vij¤eyà tad udÃh­ti÷ | durÃdara-surÃ-pÃna-para-dÃrÃdi-kelija÷ ||SRs_3.264|| tat-tad-ÃsvÃda-lalita÷ kÃma-Ó­ÇgÃra Årita÷ | tad udÃharaïaæ prÃyo d­Óyaæ prasanÃdi«u ||SRs_3.265|| Ó­ÇgÃra-tritayaæ tatra nÃtra bindu-praveÓakau | mukha-pratimukhe sandhÅ vastu dvÃdaÓa-nìikam ||SRs_3.266|| prathame kalpayed aÇke nìikà ghaÂikÃ-dvayam | mukhÃdi-sandhi-trayavÃæÓ caturnìika-vastuka÷ ||SRs_3.267|| dvitÅyÃÇkas t­tÅyas tu dvi-nìika-kathÃÓraya÷ | nirvimarÓa-catu÷-sandhir evam aÇkÃs traya÷ sm­tÃ÷ ||SRs_3.268|| vÅthÅ-prahasanÃÇgÃni kuryÃd atra samÃsata÷ | prastÃvanÃyÃ÷ prastÃve prokto vÅthy-aÇga-vistara÷ ||SRs_3.269|| daÓa prahasanÃÇgÃni tat-prasaÇge pracak«mahe | udÃharaïam etasya payodhi-mathanÃdikam ||SRs_3.270|| sÆcya-pradhÃna-Ó­ÇgÃrà mukha-nirvahaïÃnvità | eka-yojyà dviyojyà và kaiÓikÅ-v­tti-nirmità ||SRs_3.271|| vÅthy-aÇga-sahitaikÃÇkà vÅthÅti kathità budhai÷ | asyÃæ prÃyeïa lÃsyÃÇga-daÓakaæ yojayen na và ||SRs_3.272|| sÃmÃnyà parakÅyà và nÃyikÃtrÃnurÃgiïÅ | vÅthy-aÇga-prÃya-v­ttitvÃn nocità kula-pÃlikà ||SRs_3.273|| lak«yam asyÃs tu vij¤eyaæ mÃdhavÅ-vÅthikÃdikam | vastu-sandhy-aÇka-lÃsyÃÇga-v­ttayo yatra bhÃïavat ||SRs_3.274|| raso hÃsya÷ pradhÃnaæ syÃd etat prahasanaæ matam | viÓe«eïa daÓÃÇgÃni kalpayed atra tÃni tu ||SRs_3.275|| avagalitÃvaskandau vyavahÃro vipralambha upapatti÷ | bhayam an­taæ vibhrÃntir gadgada-vÃk ca pralÃpaÓ ca ||SRs_3.276|| pÆrvam Ãtma-g­hÅtasya samÃcÃrasya mohata÷ | dÆ«aïaæ tyajanaæ cÃtra dvidhÃvagalitaæ matam ||SRs_3.277|| avaskandas tv aneke«Ãm ayogyasyaika-vastuna÷ | sambandhÃbhÃsa-kathanÃt sva-sva-yogyatva-yojanà ||SRs_3.278|| vyavahÃras tu saævÃdo dvitrÃïÃæ hÃsya-kÃraïam | vipralambho va¤canà syÃd bhÆtÃveÓÃdi-kaitavÃt ||SRs_3.279|| upapattis tu sà proktà yat prasiddhasya vastuna÷ | loka-prasiddhayà yuktyà sÃdhanaæ hÃsya-hetunà ||SRs_3.280|| sm­taæ bhayaæ tu nagara-ÓodhakÃdi-k­to dara÷ | an­taæ tu bhaved vÃkyam asabhya-stuti-gumphitam ||SRs_3.281|| tad evÃn­tam ity Ãhur apare sva-mata-stute÷ | vastu-sÃmya-k­to moho vibhrÃntir iti gÅyate ||SRs_3.282|| asatya-ruditonmiÓraæ vÃkyaæ gadgada-vÃg bhavet | pralÃpa÷ syÃd ayogyasya yogyatvenÃnumodanam ||SRs_3.283|| Óuddhaæ kÅrïaæ vaik­taæ ca tac ca prahasanaæ tridhà | Óuddhaæ Órotriya-ÓÃkhÃder ve«a-bhëÃdi-saæyutam ||SRs_3.284|| ceÂa-ceÂÅ-jana-vyÃptaæ tal lak«yaæ tu nirÆpyatÃm | Ãnanda-koÓa-pramukhaæ tathà bhagavad-ajjukam ||SRs_3.285|| kÅrïaæ tu sarvair vÅthy-aÇgai÷ saÇkÅrïaæ dhÆrta-saÇkulam | tasyodÃharaïaæ j¤eyaæ b­hat-saubhadrakÃdikam ||SRs_3.286|| yac cedaæ kÃmukÃdÅnÃæ ve«a-bhëÃdi-saÇgatai÷ | «aï¬atÃpa-sav­ddhÃdyair yutaæ tad vaik­taæ bhavet ||SRs_3.287|| kalikeli-prahasana-pramukhaæ tad udÃh­tam | khyÃtetiv­ttaæ nirhÃsya-Ó­ÇgÃraæ raudra-mudritam ||SRs_3.288|| sÃttvatÅ-v­tti-viralaæ bhÃraty-ÃrabhaÂÅ-sphuÂam | nÃyakair uddhatair deva-yak«a-rÃk«asa-pannagai÷ ||SRs_3.289|| gandharva-bhÆta-vetÃla-siddha-vidyÃdharÃdibhi÷ | samanvitaæ «o¬aÓabhir nyÃya-mÃrgaïa-nÃyakam ||SRs_3.290|| caturbhir ÃÇkair anvÅtaæ nirvimarÓaka-sandhibhi÷ | nirghÃtolkoparÃgÃdi-ghora-krÆrÃji-sambhramam ||SRs_3.291|| sa-praveÓaka-vi«kambha-cÆlikaæ hi ¬imaæ vidu÷ | asyodÃharaïaæ j¤eyaæ vÅrabhadra-vij­mbhitam ||SRs_3.292|| yatretiv­ttaæ miÓraæ syÃt sa-vi«kambha-praveÓakam | catvÃro' Çkà nirvimarÓa-garbhÃ÷ syu÷ sandhayas traya÷ ||SRs_3.293|| dhÅroddhattaÓ ca prakhyÃto divyo martyo' pi nÃyaka÷ | divya-striyam anicchantÅæ kanyÃæ vÃhartum udyata÷ ||SRs_3.294|| strÅ-nimittÃji-saærambha÷ pa¤ca«Ã÷ pratinÃyakÃ÷ | rasà nirbhaya-bÅbhatsà v­ttaya÷ kaiÓikÅæ vinà ||SRs_3.295|| svalpas tasyÃ÷ praveÓo và so' yam ÅhÃm­go mata÷ | vyÃjÃn nivÃrayed atra saÇgrÃmaæ bhÅ«aïa-kramam ||SRs_3.296|| tasyodÃharaïaæ j¤eyaæ prÃj¤air mÃyÃ-kuraÇgikà | itthaæ ÓrÅ-siæha-bhÆpena sarva-lak«aïa-ÓÃlinà ||SRs_3.297|| sarva-lak«aïa-sampÆrïo lak«ito rÆpaka-krama÷ | atha rÆpaka-nirmÃïa-parij¤ÃnopayoginÅ ||SRs_3.298|| ÓrÅ-siæha-dharaïÅÓena paribhëà nirÆpyate | paribhëÃtra maryÃdà pÆrvÃcÃryopakalpità ||SRs_3.299|| sà hi naur atigambhÅraæ vivik«or nÃÂya-sÃgaram | e«Ã ca bhëÃ-nirdeÓa-nÃmabhis trividhà matà ||SRs_3.300|| tatra bhëà dvidhà bhëà vibhëà ceti bhedata÷ | caturdaÓa vibhëÃ÷ syu÷ prÃcyÃdyà vÃkya-v­ttaya÷ ||SRs_3.301|| ÃsÃæ saæskÃra-rÃhityÃd viniyogo na kathyate | uttamÃdi«u tad-deÓa-vyavahÃrÃt pratÅyatÃm ||SRs_3.302|| bhëà dvidhà saæsk­tà ca prÃk­tÅ ceti bhedata÷ | kaumÃra-pÃïinÅyÃdi-saæsk­tà saæsk­tà matà ||SRs_3.303|| iyaæ tu devatÃdÅnÃæ munÅnÃæ nÃyakasya ca | liÇginÃæ ca viÂÃdÅnm anÅcÃnÃæ prayujyate ||SRs_3.304|| prak­te÷ saæsk­tÃyÃs tu vik­ti÷ prÃk­tÅ matà ||SRs_3.305|| «a¬-vidhà sà prÃk­taæ ca ÓaurasenÅ ca mÃgadhÅ | paiÓÃcÅ cÆlikà paiÓÃcy apabhraæÓa iti kramÃt ||SRs_3.306|| atra tu prÃk­taæ strÅïÃæ sarvÃsÃæ niyataæ bhavet | kvacic ca devÅ gaïikà mantrijà ceti yo«itÃm ||SRs_3.307|| yoginy-apsaraso÷ Óilpa-kÃriïyà api saæsk­tam | ye nÅcÃ÷ karmaïà jÃtyà te«Ãæ prÃk­tam ucyate ||SRs_3.308|| chadma-liÇgavatÃæ tadvaj jainÃnÃm iti kecana | adhame madhyame cÃpi ÓaurasenÅ prayujyate ||SRs_3.309|| dhÅvarÃdy-atinÅce«u mÃgadhÅ ca niyujyate | rak«a÷-piÓÃca-nÅce«u paiÓÃcÅ-dvitayaæ bhavet ||SRs_3.310|| apabhraæÓas tu caï¬Ãla-yavanÃdi«u yujyate | nÃÂakÃdÃv apabhraæÓa-vinyÃsasyÃsahi«ïava÷ ||SRs_3.311|| anye caï¬ÃlakÃdÅnÃæ mÃgadhy-ÃdÅn prayu¤jate | sarve«Ãæ kÃraïa-vaÓÃt kÃryo bhëÃ-vyatikrama÷ ||SRs_3.312|| mÃhÃtmyasya paribhraæÓaæ madasyÃtiÓayaæ tathà | pracchÃdanaæ ca vibhrÃntiæ yathÃlikhita-vÃcanam ||SRs_3.313|| kadÃcid anuvÃdaæ ca kÃraïÃni pracak«ate | sÃk«Ãd anÃma-grÃhyÃïÃæ janÃnÃæ pratisaæj¤ayà ||SRs_3.314|| ÃhvÃna-bhaÇgÅ nÃÂyaj¤air nirdeÓa iti gÅyate | sa tridhà pÆjya-sad­Óa-kani«Âha-vi«ayatvata÷ ||SRs_3.315|| pÆjyÃs tu devo munayo liÇginas tat-samÃstriya÷ | bahuÓrutÃÓ ca bhagavac-chabda-vÃcyà bhavanti hi ||SRs_3.316|| Ãryeti brÃhmaïo vÃcyo v­ddhas tÃteti bhëyate | upÃdhyÃyeti cÃcÃryo gaïikà tv ajjukÃkhyayà ||SRs_3.317|| mahÃrÃjeti bhÆpÃlo vidvÃn bhÃva itÅryate | chandato nÃmabhir vÃcyà brÃhmaïais tu narÃdhipÃ÷ ||SRs_3.318|| deveti n­patir vÃcyo bh­tyai÷ prak­tibhis tathà | sÃrvabhauma÷ parijanair bhaÂÂa-bhaÂÂÃraketi ca ||SRs_3.319|| vÃcyo rÃjeti munibhir apatya-pratyayena và | vidÆ«akeïa tu prÃya÷ sakhe rÃjan nitÅcchayà ||SRs_3.320|| brÃhmaïai÷ sacivo vÃcyo hy amÃtya saciveti ca | Óai«Ãir Ãryety athÃyu«man iti sÃrathinà rathÅ ||SRs_3.321|| tapasvi-sÃdhu-ÓabdÃbhyÃæ praÓÃnta÷ paribhëyate | svÃmÅti yuva-rÃjas tu kumÃro bhart­-dÃraka÷ ||SRs_3.322|| Ãvutteti svasur bhartà syÃleti p­tanÃ-pati÷ | bhaÂÂinÅ svÃminÅ devÅ tathà bhaÂÂÃriketi ca ||SRs_3.323|| paricÃrajanair vÃcyà yo«ito rÃja-vallabhÃ÷ | rÃj¤Ã tu mahi«Å vÃcyà devÅty anyÃ÷ priyà iti ||SRs_3.324|| sarveïa patnÅ tv Ãryeti pitur nÃmnà sutasya và | tÃta-pÃdà iti pità mÃtÃmbeti sutena tu ||SRs_3.325|| jye«ÂhÃs tv Ãryà iti bhrÃtrà tathà syur mÃtulÃdaya÷ | sad­Óa÷ sad­Óo vÃcyo vayasyety Ãhvayena và ||SRs_3.326|| haleti sakhyà tu sakhÅ kathanÅyà sakhÅti và | suta-Ói«ya-kanÅyÃæso vÃcyà guru-janena hi ||SRs_3.327|| vatsa-putraka-dÅrghÃyus-tÃta-jÃteti saæj¤ayà | anya÷ kanÅyÃn Ãryeïa janena paribhëyate ||SRs_3.328|| ÓilpÃdhikÃra-nÃmabhyÃæ bhadra bhadra-mukheti | vÃcye nÅcÃtinÅce tu haï¬e ha¤je iti kramÃt ||SRs_3.329|| bhartrà vÃcyÃ÷ sva-sva-nÃmnà bh­tyÃ÷ Óilpocitena và | evam Ãdi prakÃreïa yojyà nirdeÓa-yojanà ||SRs_3.330|| loka-ÓÃstrÃvirodhena vij¤eyà kÃvya-kovidai÷ | anukta-nÃmna÷ prakhyÃte ka¤cuki-prabh­ter api ||SRs_3.331|| itiv­tte kalpite tu nÃyakÃder api sphuÂam | rasa-vastÆpayogÅni kavir nÃmÃni kalpayet ||SRs_3.332|| vinayandhara-bÃbhravya-jayandhara-jayÃdikam | kÃryaæ ka¤cukinÃæ nÃma prÃyo viÓvÃsa-sÆcakam ||SRs_3.333|| latÃlaÇkÃra-pu«pÃdi-vastÆnÃæ lalitÃtmanÃm | nÃmabhir guïa-siddhair ceÂÅnÃæ nÃma kalpayet ||SRs_3.334|| karabha÷ kalahaæsaÓ cety Ãdi nÃmÃnujÅvinÃm | karpÆra-caï¬a-kÃmpilyety Ãdikaæ nÃma vandinÃm ||SRs_3.335|| subuddhi-vasubhÆtyÃdi-mantriïÃæ nÃma kalpayet | devarÃta÷ somarÃta iti nÃma purodhasa÷ ||SRs_3.336|| ÓrÅvatso gautama÷ kautso gÃrgyo maudgalya ity api | vasantaka÷ kÃpileya ity Ãkhyeyo vidÆ«aka÷ ||SRs_3.337|| pratÃpa-vÅra-vijaya-mÃna-vikrama-sÃhasai÷ | vasanta-bhÆ«aïottaæsa-ÓekharÃÇka-padottarai÷ ||SRs_3.338|| dhÅrottarÃïÃæ netÌïÃæ nÃma kurvÅta kovida÷ | candrÃpŬa÷ kÃmapÃla ity Ãdyaæ lalitÃtmanÃm ||SRs_3.339|| ugravarmà caï¬asena ity Ãdy-uddhata-cetasÃm | datta-senÃnta-nÃmÃni vaiÓyÃnÃæ kalpayet sudhÅ÷ ||SRs_3.340|| karpÆra-ma¤jarÅ candralekhà rÃgataraÇgikà | padmÃvatÅti prÃyeïa nÃmnà vÃcyà hi nÃyikà ||SRs_3.341|| devyas tu dhÃriïÅ-lak«mÅ-vasumatyÃdi-nÃmabhi÷ | bhogavatÅ kÃntimatÅ kamalà kÃmavallarÅ ||SRs_3.342|| irÃvatÅ haæsapadÅty Ãdi-nÃmnà tu bhoginÅ | viprak«atra-viÓa÷ Óarma-varma-dattÃnta-nÃmabhi÷ ||SRs_3.343|| Óikhaï¬ÃÇgada-cƬÃnta-nÃmnà vidyÃdharÃdhipÃ÷ | kuï¬alÃnanda-ghaïÂÃnta-nÃmnà kÃpÃlikà janÃ÷ ||SRs_3.344|| yogasundarikà vaæÓaprabhà vikaÂamudrikà | ÓaÇkha-keyÆrikety Ãdi-nÃmnà kÃpÃlika-striya÷ ||SRs_3.345|| ÃnandinÅ siddhimatÅ ÓrÅmatÅ sarvamaÇgalà | yaÓovatÅ putravatÅty Ãdi-nÃmnà suvÃsinÅ ||SRs_3.346|| ity Ãdi sarvam Ãlocya lak«aïaæ k­ta-buddhinà | kavinà kalpitaæ kÃvyam ÃcandrÃrkaæ prakÃÓate ||SRs_3.347|| lak«ya-lak«aïa-nirmÃïa-vij¤Ãna-k­ta-buddhibhi÷ | parÅk«yatÃm ayaæ grantho vimatsara-manÅ«ayà ||SRs_3.348|| bharatÃgama-pÃrÅïa÷ ÓrÅmÃn siæha-mahÅpati÷ | rasika÷ k­tavÃn evaæ rasÃrïava-sudhÃkaram ||SRs_3.349|| saærambhÃd anapota-siæha-n­pater dhÃÂÅ-samÃÂÅkane ni÷sÃïe«u dhaïaæ dhaïaæ dhaïam iti dhvÃnÃnusandhÃyi«u | modante hi raïaæ raïaæ raïam iti prau¬hÃs tadÅyà bhaÂà bhrÃntiæ yÃnti t­ïaæ t­ïaæ t­ïam iti pratyarthi-p­thvÅ-bhuja÷ ||SRs_3.350|| matvà dhÃtrà tulÃyÃæ laghur iti dharaïÅæ siæha-bhÆpÃla-candre s­«Âe tatrÃtigurvyÃæ tad-upanidhitayà sthÃpyamÃnai÷ krameïa | cintÃratnaugha-kalpa-druma-tati-surabhÅ-maï¬alai÷ pÆritÃntÃpy Ærdhvaæ nÅtà laghimnà tad-ari-kula-Óatai÷ pÆryate' dyÃpi sà dyau÷ ||SRs_3.351|| iti ÓrÅmad-Ãndhra-maï¬alÃdhÅÓvara-pratigaï¬a-bhairava-ÓrÅmad-anapota-narendra-nandana-bhuja-bala-bhÅma-ÓrÅ-siæha-bhÆpÃla-viracite rasÃrïava-sudhÃkara-nÃmni nÃÂyÃlaÇkÃra-ÓÃstre bhÃvakollÃso nÃma t­tÅyo vilÃsa÷ ||3|| samÃptaÓ cÃyaæ rasÃrïava-sudhÃkara÷ ÓrÅ-toya-Óaila-vasati÷ sa tamÃla-nÅlo jÅyÃd dharir muni-cakora-suÓÃradendu÷ | lak«mÅ-stanastavaka-kuÇkuma-kardama-ÓrÅ- saælipta-nirmala-viÓÃla-bhujÃntarÃla÷ || malaya-giri-nivÃsÅ mÃruto yacchatÃÇgas taruïa-ÓiÓira-raÓmir yat suh­t-puïya-kÅrti÷ | carati ciram anaÇga÷ kvÃpi kari apy ad­Óya÷ sa jayatu rasikaughair vandita÷ pa¤cabÃïa÷ || aÓe«ÃïÃæ dvijanu«Ãm ÃÓÅrvÃda-paramparà | taraÇgayatu kalyÃïaæ kavÅnÃæ cÃyur Ãyatam ||