DANDIN: KAVYADARSA, Pariccheda 2 (incomplete!): Verses 2.1-144, 310-368 based on the edition by S.K. Belvalkar, Poona 1924. Input by Reinhold Gruenendahl ANALYTIC VERSION according to BHELA conventions: Sandhi markers: (. =short vowel, - =long vowel) in word-sandhi: 1: . . e.g.: veda+anta = vedÃ1nta 2: - . 3: . - 4: - - in sentence-sandhi: 7: . . e.g.: ca+api = cÃ7pi 8: . - 9: - . 0: - - Pada markers: 1: $ 2: & 3: œ 4: // n.n // ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ kÃvya-ÓobhÃ-karÃn dharmÃn $ alaæ-kÃrÃn pra-cak«ate & te cÃ7dyÃ7pi vi-kalpyante œ kas tÃn kÃrtsnyena vak«yati // 2.1 // kiæ-tu bÅjaæ vi-kalpÃnÃæ $ pÆrvÃ3-cÃryai÷ pra-darsitam & tad eva prati-saæs-kartum œ ayam asmat-pari-Órama÷ // 2.2 // kÃÓ-cin mÃrga-vi-bhÃgÃ1rtham $ uktÃ÷ prÃg apy alaæ-kriyÃ÷ & sÃ3-dhÃraïam alaæ-kÃra- œ jÃtam anyat pra-darÓyate // 2.3 // sva-bhÃvÃ3-khyÃnam upa-mà $ rÆpakaæ dÅpakÃ3v­tti÷ & Ã-k«epo 'rthÃ1ntara-ny-Ãso œ vy-ati-reko vi-bhÃvanà // 2.4 // sam-ÃsÃ3ti-Óayo3t-pre3k«Ã $ hetu÷ sÆk«mo lava÷ krama÷ & preyo rasa-vad Ærjas-vi œ pary-Ãyo1ktaæ sam-Ã-hitam // 2.5 // ud-Ã-ttÃ1pa-hnuti-Óle«a- $ vi-Óe«Ãs tulya-yogità & vi-rodhÃ1-pra-stuta-stotre œ vy-Ãja-stuti-ni-darÓane // 2.6 // saho1kti÷ pari-v­ttyÃ3-Ói÷- $ saæ-kÅrïam atha bhÃvikam & iti vÃcÃm alaæ-kÃrà œ darÓitÃ÷ pÆrva-sÆribhi÷ // 2.7 // [svabhÃvokti (= svabhÃvÃkhyÃna = jÃti)] nÃnÃ2va-sthaæ padÃ1rthÃnÃæ $ rÆpaæ sÃ1k«Ãd vi-v­ïvatÅ & sva-bhÃvo1ktiÓ ca jÃtiÓ ce7ty œ Ãdyà sÃ9laæ-k­tir yathà // 2.8 // [svabhÃvokti: jÃti] tuï¬air Ã-tÃmra-kuÂilai÷ $ pak«air harita-komalai÷ & tri-varïa-rÃjibhi÷ kaïÂhair œ ete ma¤ju-gira÷ ÓukÃ÷ // 2.9 // [- svabhÃvokti: kriyÃ] kala-kvaïita-garbheïa $ kaïÂhenÃ8-ghÆrïite3k«aïa÷ & pÃrÃvata÷ pari-bhramya œ riraæsuÓ cumbati priyÃm // 2.10 // [- svabhÃvokti: guïa] badhnann aÇge«u romÃ1¤cam $ kurvan manasi nir-v­tim & netre cÃ8-mÅlayann e«a œ priyÃ-sparÓa÷ pra-vartate // 2.11 // [- svabhÃvokti: dravya] kaïÂhe-kÃla÷ kara-sthena $ kapÃlene7ndu-Óekhara÷ & jaÂÃbhi÷ snigdha-tÃmrÃbhir œ Ãvir-ÃsÅd v­«a-dhvaja÷ // 2.12 // jÃti-kriyÃ-guïa-dravya- $ sva-bhÃvÃ3khyÃnam Åd­Óam & ÓÃstre«v asyai8va sÃm-rÃjyaæ œ kÃvye«v apy etad Åpsitam // 2.13 // [upamÃ] yathà kathaæ-cid sÃ-d­Óyaæ $ yatro7d-bhÆtaæ pratÅ1yate & upa-mà nÃma sà tasyÃ÷ œ pra-pa¤co 'yaæ ni-darÓyate // 2.14 // [- dharmopamÃ] ambho-ruham ivÃ8-tÃmraæ $ mugdhe kara-talaæ tava & iti dharmo1pa-mà sÃ1k«Ãt œ tulya-dharma-pra-darÓanÃt // 2.15 // [- vastÆpamÃ] rÃjÅvam iva te vaktraæ $ netre nÅlo1tpale iva & iyaæ pratÅ1yamÃnai3ka- œ dharmà vastÆ1pa-mai0va sà // 2.16 // [- viparyÃsopamÃ] tavÃ8nanam ivo7n-nidram $ aravindam abhÆd iti & sà pra-siddhi-vi-pary-ÃsÃd œ vi-pary-Ãso3pa-me9«yate // 2.17 // [- anyo'nyopamÃ] tavÃ8nanam ivÃ7mbho-jam $ ambo-jam iva te mukham & ity anyo'nyo1pa-mà sÃ9yam œ anyo-'nyo1t-kar«a-ÓaæsinÅ // 2.18 // [- niyamopamÃ] tvan-mukhaæ kamalenai8va $ tulyaæ nÃ7nyena kena-cit & ity anya-sÃmya-vy-Ã-v­tter œ iyaæ sà ni-yamo3pa-mà // 2.19 // [- aniyamopamÃ] padmaæ tÃvat tavÃ7nv-eti $ mukham anyac ca tÃ-d­Óam & asti ced astu tat-kÃrÅ9ty œ asÃv a-ni-yamo1pa-mà // 2.20 // [- samuccayopamÃ] sam-uc-cayo1pa-mÃ9py asti $ na kÃntyai0va mukhaæ tava & hlÃdanÃ3-khyena cÃ7nv-eti œ karmaïe9ndum itÅ8-d­ÓÅ // 2.21 // [- atiÓayopamÃ] tvayy eva tvan-mukhaæ d­«Âaæ $ d­Óyate divi candramÃ÷ & iyaty eva bhidà nÃ7nye9ty œ asÃv ati-Óayo1pa-mà // 2.22 // [- utprek«itopamÃ] mayy evÃ7syà mukha-ÓrÅr ity $ alam indor vi-katthanai÷ & padme 'pi sà yad asty eve7ty œ asÃv ut-pre3k«ito1pa-mà // 2.23 // [- adbhutopamÃ] yadi kiæ-cid bhavet padmaæ $ su-bhru vi-bhrÃnta-locanam & tat te mukha-Óriyaæ dhattÃm œ ity asÃv adbhuto1pa-mà // 2.24 // [- mohopamÃ] ÓaÓÅ9ty ut-pre3k«ya tanv-aÇgi $ tvan-mukhaæ tvan-mukhÃ3-Óayà & indum apy anu-dhÃvÃmÅ7ty œ e«Ã moho1pa-mà sm­tà // 2.25 // [- saæÓayopamÃ] kiæ padmam antar-bhrÃntÃ1li $ kiæ te lole3k«aïaæ mukham & mama dolÃyate cittam œ itÅ7yaæ saæ-Óayo1pa-mà // 2.26 // [- nirïayopamÃ] na padmasye7ndu-ni-grÃhyasy- $ -e7ndu-lajjÃ-karÅ dyuti÷ & atas tvan-mukham eve7dam œ ity asau nir-ïayo1pa-mà // 2.27 // [- Óle«opamÃ] ÓiÓirÃ1æÓu-prati-spardhi $ ÓrÅ-mat su-rabhi-gandhi ca & ambho-jam iva te vaktram œ iti Óle«o1pa-mà sm­tà // 2.28 // [- samÃnopamÃ] sa-rÆpa-Óabda-vÃcya-tvÃt $ sà samÃno1pa-mà yathà & bÃle9vo7d-yÃna-mÃle9yaæ œ sÃ(1)la(-)kÃ(3)nana-ÓobhinÅ // 2.29 // [- nindo2pamÃ] padmaæ bahu-rajaÓ candra÷ $ k«ayÅ tÃbhyÃæ tavÃ8nanam & samÃnam api so1t-sekam œ iti nindo2pa-mà sm­tà // 2.30 // [- praÓaæsopamÃ] brahmaïo 'py ud-bhava÷ padmaæ $ candra÷ Óaæbhu-Óiro-dh­ta÷ & tau tulyau tvan-mukhene7ti œ sà pra-Óaæso1pa-mo9cyate // 2.31 // [- ÃcikhyÃso1pamÃ] candreïa tvan-mukhaæ tulyam $ ity Ã-cikhyÃsu me mana÷ & sa guïo vÃ9stu do«o ve9ty œ Ã-cikhyÃso1pa-mÃæ vidu÷ // 2.32 // [- virodhopamÃ] Óata-pattraæ Óarac-candras $ tvad-Ãnanam iti trayam & paras-para-vi-rodhÅ7ti œ sà vi-rodho1pa-mà matà // 2.33 // [- prati«edhopamÃ] na jÃtu Óaktir indos te $ mukhena prati-garjitum & kalaÇkino ja¬asye7ti œ prati-«edho1pa-mai0va sà // 2.34 // [- caÂÆpamÃ] m­ge3k«aïÃ1Çkaæ te vaktram $ m­geïai8vÃ7Çkita÷ ÓaÓÅ & tathÃ9pi sama evÃ7sau œ no7t-kar«Å9ti caÂÆ1pa-mà // 2.35 // [- tattvÃkhyÃnopamÃ] na padmaæ mukham eve7daæ $ na bh­Çgau cak«u«Å ime & iti vi-spa«Âa-sÃ-d­ÓyÃt œ tat-tvÃ3khyÃno1pa-mai0va sà // 2.36 // [- asÃdhÃraïopamÃ] candrÃ1ravindayo÷ kÃntim $ ati-kramya mukhaæ tava & Ãtmanai0vÃ7bhavat tulyam œ ity a-sÃ3-dhÃraïo1pa-mà // 2.37 // [- abhÆtopamÃ] sarva-padma-pra-bhÃ-sÃra÷ $ sam-Ã-h­ta iva kva-cit & tvad-Ãnanaæ vi-bhÃtÅ1ti œ tÃm a-bhÆto1pa-mÃæ vidu÷ // 2.38 // [- asaæbhÃvitopamÃ] candra-bimbÃd iva vi«aæ $ candanÃd iva pÃvaka÷ & paru«Ã vÃg ito vaktrÃd œ ity a-saæ-bhÃvito1pa-mà // 2.39 // [- bahÆpamÃ] candano1daka-candrÃ1æÓu- $ candra-kÃntÃ3di-ÓÅtala÷ & sparÓas tave7ty ati-Óayaæ œ bodhayantÅ bahÆ1pa-mà // 2.40 // [- vikriyopamÃ] candra-bimbÃd ivo7t-kÅrïaæ $ padma-garbhÃd ivo7d-dh­tam & tava tanv-aÇgi vadanam œ ity asau vi-kriyo2pa-mà // 2.41 // [- mÃlopamÃ] pÆ«ïy Ã-tapa ivÃ7hnÅ7va $ pÆ«Ã vyomnÅ7va vÃsara÷ & vi-kramas tvayy adhÃl lak«mÅm œ iti mÃlo2pa-mà matà // 2.42 // [- vÃkyÃrthopamÃ; zwei Arten] vÃkyÃ1rtheïai8va vÃkyÃ1rtha÷ $ ko 'pi yady upa-mÅyate & ekÃ1n-eke1va-Óabda-tvÃt œ sà vÃkyÃ1rtho1pa-mà dvi-dhà // 2.43 // [- (1.) vÃkyÃrthopamà mit einem iva] tvad-Ãnanam a-dhÅrÃ1k«am $ Ãvir-daÓana-dÅdhiti & bhramad-bh­Çgam ivÃ7-lak«ya- œ kesaraæ bhÃti paÇka-jam // 2.44 // [- (2.) vÃkyÃrthopamà mit mehreren iva] nalinyà iva tanv-aÇgyÃs $ tasyÃ÷ padmam ivÃ8nanam & mayà madhu-vratene7va œ pÃyaæ pÃyam aramyata // 2.45 // [- prativastÆpamÃ] vastu kiæ-cid upa-ny-asya $ ny-asanÃt tat-sa-dharmaïa÷ & sÃmya-pratÅ1tir astÅ7ti œ prati-vastÆ1pa-mà yathà // 2.46 // nai8ko 'pi tvÃ-d­Óo 'dyÃ7pi $ jÃyamÃne«u rÃjasu & nanu dvitÅyo nÃ7sty eva œ pÃri-jÃtasya pÃda-pa÷ // 2.47 // [- tulyayogopamÃ] adhikena samÅ-k­tya $ hÅnam eka-kriyÃ-vidhau & yad bruvanti sm­tà se8yaæ œ tulya-yogo1pa-mà yathà // 2.48 // divo jÃgarti rak«Ãyai $ pulomÃ1rir bhuvo bhavÃn & asurÃs tena hanyante œ sÃ1va-lepÃs tvayà n­-pÃ÷ // 2.49 // [- hetÆpamÃ] kÃntyà candramasaæ dhÃmnà $ sÆryaæ dhairyeïa cÃ7rïavam & rÃjann anu-karo«Å7ti œ sai0«Ã hetÆ1pa-mà matà // 2.50 // na liÇga-vacane bhinne $ na hÅnÃ1dhika-tÃ9pi và & upa-mÃ-dÆ«anÃyÃ7laæ œ yatro7d-vego na dhÅmatÃm // 2.51 // strÅ9va gacchati «aï¬ho 'yaæ $ vakty e«Ã strÅ pumÃn iva & prÃïà iva priyo 'yam me œ vidyà dhanam ivÃ7rjitam // 2.52 // bhavÃn iva mahÅ-pÃla $ deva-rÃjo vi-rÃjate & alam aæÓu-mata÷ kak«Ãm œ Ã-ro¬huæ tejasà n­-pa÷ // 2.53 // ity evam Ãdau sau-bhÃgyaæ $ na jahÃty eva jÃtu-cit & asty eva kva-cid ud-vega÷ œ pra-yoge vÃg-vidÃæ yathà // 2.54 // haæsÅ9va dhavalaÓ candra÷ $ sarÃæsÅ7vÃ7-malaæ nabha÷ & bhart­-bhakto bhaÂa÷ Óve9va œ kha-dyoto bhÃti bhÃnu-vat // 2.55 // Åd­Óaæ varjyate sadbhi÷ $ kÃraïaæ tatra cintyatÃm & guïa-do«a-vi-cÃrÃya œ svayam eva manÅ«ibhi÷ // 2.56 // iva-vad-vÃ-yathÃ-ÓabdÃ÷ $ samÃna-nibha-saæ-nibhÃ÷ & tulya-saæ-kÃÓa-ni-kÃÓa- œ pra-kÃÓa-prati-rÆpakÃ÷ // 2.57 // prati-pak«a-prati-dvaædvi- $ praty-anÅka-vi-rodhina÷ & sa-d­k-sa-d­Óa-saæ-vÃdi- œ sa-jÃtÅyÃ1nu-vÃdina÷ // 2.58 // prati-bimba-prati-cchanda- $ sa-rÆpa-sama-saæ-mitÃ÷ & sa-lak«aïa-sa-d­k«Ã3-bha- œ sa-pak«o1pa-mito1pa-mÃ÷ // 2.59 // kalpa-deÓÅya-deÓy-Ãdi÷ $ pra-khya-prati-nidhÅ api & sa-varïa-tulatau Óabdau œ ye cÃ7-nyÆnÃ1rtha-vÃdina÷ // 2.60 // sam-ÃsaÓ ca bahu-vrÅhi÷ $ ÓaÓÃ1Çka-vadanÃ3di«u & spardhate jayati dve«Âi œ druhyati prati-garjati // 2.61 // Ã-kroÓaty ava-jÃnÃti $ kad-arthayati nindati & vi-¬ambayati saæ-dhatte œ hasatÅ8r«yaty asÆyati // 2.62 // tasya mu«ïÃti sau-bhÃgyaæ $ tasya kÃntiæ vi-lumpati & tena sÃ1rdhaæ vi-g­hïÃti œ tulÃæ tenÃ7dhi-rohati // 2.63 // tat-pada-vyÃm padaæ dhatte $ tasya kak«Ãæ vi-gÃhate & tam anv-ety anu-badhnÃti œ tac-chÅlaæ tan-ni-«edhati // 2.64 // tasya cÃ7nu-karotÅ7ti $ ÓabdÃ÷ sÃ-d­Óyam ÆcakÃ÷ & upa-mÃyÃm ime pro1ktÃ÷ œ kavÅnÃæ buddhi-saukhya-dÃ÷ // 2.65 // [rÆpaka] [- samastarÆpaka] upamai0va tiro-bhÆta- $ bhedà rÆpakam ucyate & yathà bÃhu-latà pÃïi- œ padmaæ caraïa-pallava÷ // 2.66 // [- asamastarÆpaka] aÇgulya÷ pallavÃny Ãsan $ kusumÃni nakhÃ1rci«a÷ & bÃhÆ late vasanta-ÓrÅs œ tvaæ na÷ praty-ak«a-cÃriïÅ // 2.67 // [- samastavyastarÆpaka] ity etad a-sam-astÃ3-khyaæ $ sam-astaæ pÆrva-rÆpakam & smitaæ mukhe1ndor jyotsne9ti œ sam-asta-vy-asta-rÆpakam // 2.68 // [- sakalarÆpaka] tÃmrÃ1Çguli-dala-Óreïi $ nakha-dÅdhiti-kesaram & dhriyate mÆrdhni bhÆ-pÃlair œ bhavac-caraïa-paÇka-jam // 2.69 // aÇguly-Ãdau dalÃ3di-tvaæ $ pÃde cÃ8-ropya padma-tÃm & tad-yogya-sthÃna-vi-ny-ÃsÃd œ etat sakala-rÆpakam // 2.70 // [- avayavarÆpaka] akasmÃd eva te caï¬i $ sphuritÃ1dhara-pallavam & mukhaæ muktÃ-ruco dhatte œ gharmÃ1mbha÷-kaïa-ma¤jarÅ÷ // 2.71 // ma¤jarÅ-k­tya gharmÃ1mbha÷ $ pallavÅ-k­tya cÃ7dharam & nÃ7nyathà k­tam atrÃ8syam œ ato 'va-yava-rÆpakam // 2.72 // [- avayavirÆpakam] valgita-bhru galad-gharma- $ jalam Ã-lohite3k«aïam & vi-v­ïÃti (!) madÃ1va-sthÃm œ idam vadana-paÇka-jam // 2.73 // a-vi-k­tya mukhÃ1ÇgÃni $ mukham evÃ7ravinda-tÃm & ÃsÅd gamitam atre7dam œ ato 'va-yavi-rÆpakam // 2.74 // [- ekÃÇgarÆpaka] mada-pÃÂala-gaï¬ena $ rakta-netro1t-palena te & mukhena mugdha÷ so 'py e«a œ jano rÃga-maya÷ k­ta÷ // 2.75 // ekÃ1Çga-rÆpakaæ cai8tad $ evaæ dvi-pra-bh­tÅny api & aÇgÃni rÆpayanty atra œ yogÃ1-yogau bhidÃ-karau // 2.76 // [- yuktarÆpaka] smita-pu«po1j-jvalaæ lola- $ netra-bh­Çgam idaæ mukham & iti pu«pa-dvi-rephÃïÃæ œ saæ-gatyà yukta-rÆpakam // 2.77 // [- ayuktarÆpaka] idam Ãrdra-smita-jyotsnaæ $ snigdha-netro1t-palaæ mukham & iti jyotsno1t-palÃ1-yogÃd œ a-yuktaæ nÃma rÆpakam // 2.78 // [- vi«amarÆpaka] rÆpaïÃd aÇgino 'ÇgÃnÃæ $ rÆpaïÃ1-rÆpaïÃ3-ÓrayÃt & rÆpakaæ vi-«amaæ nÃma œ lalitaæ jÃyate yathà // 2.79 // mada-rakta-kapolena $ manmathas tvan-mukhe1ndunà & nartita-bhrÆ-latenÃ7laæ œ mardituæ bhuvana-trayam // 2.80 // [- saviÓe«aïarÆpaka] hari-pÃda÷ Óiro-lagna- $ jahnu-kanyÃ-jalÃ1æÓuka÷ & jayaty asura-ni÷-ÓaÇka- œ surÃ3nando1t-sava-dhvaja÷ // 2.81 // vi-Óe«aïa-sam-agrasya $ rÆpaæ ketor yadÅ8-d­Óam & pÃde tad-arpaïÃd etat œ sa-vi-Óe«aïa-rÆpakam // 2.82 // [- viruddharÆpaka] na mÅlayati padmÃni $ na nabho 'py ava-gÃhate & tvan-mukhe1ndur mamÃ7sÆnÃæ œ haraïÃyai8va kalpate // 2.83 // a-kriyà candra-kÃryÃïÃm $ anya-kÃryasya ca kriyà & atra saæ-darÓyate yasmÃd œ vi-ruddhaæ nÃma rÆpakam // 2.84 // [- heturÆpaka] gÃmbhÅryeïa sam-udro 'si $ gauraveïÃ7si parvata÷ & kÃma-da-tvÃc ca lokÃnÃm œ asi tvaæ kalpa-pÃda-pa÷ // 2.85 // gÃmbhÅrya-pra-mukhair atra $ hetubhi÷ sÃgaro giri÷ & kalpa-drumaÓ ca kriyate œ tad idaæ hetu-rÆpakam // 2.86 // [- Ói«ÂarÆpaka] rÃja-haæso1pa-bhogÃ1rthaæ $ bhramara-prÃ1rthya-sau-rabham & sakhi vaktrÃ1mbu-jam idaæ œ tave7ti Óli«Âa-rÆpakam // 2.87 // i«Âaæ sÃ-dharmya-vai-dharmya- $ darÓanÃd gauïa-mukhyayo÷ & upa-mÃ-vy-ati-rekÃ3-khyaæ œ rÆpaka-dvitayaæ yathà // 2.88 // [- upamÃrÆpaka] ayam Ã-lohita-cchÃyo $ madane mukha-candramÃ÷ & saæ-naddho1daya-rÃgasya œ candrasya prati-garjati // 2.89 // [- vyatirekarÆpaka] candramÃ÷ pÅyate devair $ mayà tvan-mukha-candramÃ÷ & a-sam-agro 'py asau ÓaÓvad œ ayam Ã-pÆrïa-maï¬ala÷ // 2.90 // [- Ãk«eparÆpaka] mukha-candrasya candra-tvam $ ittham anyo1pa-tÃpina÷ & na te sundari saæ-vÃdÅ7ty œ etad Ã-k«epa-rÆpakam // 2.91 // [- samÃdhÃnarÆpaka] mukhe1ndur api te caï¬i $ mÃæ nir-dahati nir-dayam & bhÃgya-do«Ãn mamai8ve7ti œ tat sam-Ã-dhÃna-rÆpakam // 2.92 // [- rÆpakarÆpaka] mukha-paÇka-ja-raÇge 'smin $ bhrÆ-latÃ-nartakÅ tava & lÅlÃ-n­tyaæ karotÅ7ti œ ramyaæ rÆpaka-rÆpakam // 2.93 // [- ÃpahnavarÆpaka] nai8tan mukham idaæ padmaæ $ na netre bhramarÃv imau & etÃni kesarÃïy eva œ nai8tà dantÃ1rci«as tava // 2.94 // mukhÃ3di-tvaæ ni-vartyai8va $ padmÃ3di-tvena rÆpaïÃt & ud-bhÃvita-guïo1t-kar«aæ œ tat tv Ãpa-hnava-rÆpakam // 2.95 // na pary-anto vi-kalpÃnÃæ $ rÆpako1pa-mayor ata÷ & diÇ-mÃtraæ darÓitaæ dhÅrair œ an-uktam anu-mÅyatÃm // 2.96 // [dÅpaka] jÃti-kriyÃ-guïa-dravya- $ vÃcinai9ka-tra vartinà & sarva-vÃkyo1pa-kÃraÓ cet œ tad Ãhur dÅpakaæ yathà // 2.97 // [- Ãdi-dÅpaka: jÃti] pavano dak«iïa÷ parïaæ $ jÅrïaæ harati vÅ-rudhÃæ & sa evÃ7va-natÃ1ÇgÅnÃæ œ mÃna-bhaÇgÃya kalpate // 2.98 // [- Ãdi-dÅpaka: kriyÃ] caranti catur-ambho-dhi- $ velo1d-yÃne«u dantina÷ & cakra-vÃlÃ1dri-ku¤je«u œ kunda-bhÃso guïÃÓ ca te // 2.99 // [- Ãdi-dÅpaka: guïa] ÓyÃmalÃ÷ prÃ-v­«eïyÃbhir $ diÓo jÅmÆta-paÇktibhi÷ & bhuvaÓ ca su-kumÃrÃbhir œ nava-ÓÃdvala-rÃjibhi÷ // 2.100 // [- Ãdi-dÅpaka: dravya] vi«ïunà vi-krama-sthena $ dÃnavÃnÃæ vi-bhÆtaya÷ & kvÃ7pi nÅtÃ÷ kuto 'py Ãsann œ Ã-nÅtà daivata-rddhaya÷ // 2.101 // ity Ãdi-dÅpakÃny uktÃny $ evaæ madhyÃ1ntayor api & vÃkyayor darÓayi«yÃma÷ œ kÃni cittÃni tad-yathà // 2.102 // [- madhya-dÅpaka: jÃti] n­tyanti ni-culo1t-saÇge $ gÃyanti ca kalÃpina÷ & badhnanti ca payo-de«u œ d­Óo har«Ã1Óru-garbhiïÅ÷ // 2.103 // [- madhya-dÅpaka: kriyÃ] mando gandha-vaha÷ k«Ãro $ vahnir induÓ ca jÃyate & carcÃ-candana-pÃtaÓ ca œ Óastra-pÃta÷ pra-vÃsinÃm // 2.104 // [- anta-dÅpaka: dravya (Komm.: jÃti)] jalaæ jala-dharo1d-gÅrïaæ $ kulaæ g­ha-Óikhaï¬inÃm & calaæ ca ta¬itÃæ dÃma œ balaæ kusuma-dhanvana÷ // 2.105 // [- anta-dÅpaka: kriyÃ] tvayà nÅlo1t-palaæ karïe $ smareïÃ7straæ ÓarÃ1sane & mayÃ9pi maraïe cetas œ trayam etat samaæ k­tam // 2.106 // [- (Ãdi-dÅpaka): mÃlÃ-dÅpaka] Óukla÷ ÓvetÃ1rci«o v­ddhyai $ pak«a÷ pa¤ca-Óarasya sa÷ & sa ca rÃgasya rÃgo 'pi œ yÆnÃæ raty-ut-sava-Óriya÷ // 2.107 // ity Ãdi-dÅpaka-tve 'pi $ pÆrva-pÆrva-vy-ape3k«iïÅ & vÃkya-mÃlà pra-yukte9ti œ tan mÃlÃ-dÅpakaæ matam // 2.108 // [- viruddhÃrtha-dÅpaka] ava-lepam an-aÇgasya $ vardhayanti balÃhakÃ÷ & karÓayanti tu gharmasya œ mÃruto1d-dhÆta-ÓÅkarÃ÷ // 2.109 // ava-lepa-padenÃ7tra $ balÃhaka-padena ca & kriye vi-ruddhe saæ-yukte œ tad vi-ruddhÃ1rthaæ dÅpakam // 2.110 // [- ekÃrthadÅpaka] haraty Ã-bhogam ÃÓÃnÃæ $ g­hïÃti jyoti«Ãæ gaïam & Ã-datte cÃ7dya me prÃ1ïÃn œ asau jala-dharÃ3valÅ // 2.111 // an-eka-Óabdo1pÃ3-dÃnÃt $ kriyai9kai9vÃ7tra dÅpyate & yato jala-dharÃ3valyà œ tasmÃd ekÃ1rtha-dÅpakam // 2.112 // [- Óli«ÂÃrthadÅpaka] h­dya-gandha-vahÃs tuÇgÃs $ tamÃla-ÓyÃmala-tvi«a÷ & divi bhramanti jÅmÆtà œ bhuvi cai8te mataæ-gajÃ÷ // 2.113 // atra dharmair a-bhinnÃnÃm $ abhrÃïÃæ dantinÃæ tathà & bhramaïenai8va saæ-bandha œ iti Óli«ÂÃ1rtha-dÅpakam // 2.114 // anenai8va pra-kÃreïa $ Óe«ÃïÃm api dÅpake & vi-kalpÃnÃm ava-gatir œ vi-dhÃtavyà vi-cak«aïai÷ // 2.115 // [Ãv­tti] arthÃ3-v­tti÷ padÃ3-v­ttir $ ubhayÃ3-v­ttir eva ca & dÅpaka-sthÃna eve7«Âam œ alaæ-kÃra-trayaæ yathà // 2.116 // [- arthÃv­tti] vi-kasanti kadambÃni $ sphuÂanti kuÂaja-drumÃ÷ & un-mÅlanti ca kandalyo œ dalanti kakubhÃni ca // 2.117 // [- padÃv­tti] ut-kaïÂhayati meghÃnÃæ $ mÃlà v­ndaæ kalÃpinÃm & yÆnÃæ co7t-kaïÂhayaty eva œ mÃnasaæ makara-dhvaja÷ // 2.118 // [- ubhayÃv­tti (artha u. pada)] jitvà viÓvaæ bhavÃn atra $ vi-haraty ava-rodhanai÷ & vi-haraty ap-sarobhis te œ ripu-vargo divaæ gata÷ // 2.119 // [Ãk«epa] prati-«edho1ktir Ã-k«epas $ trai-kÃlyÃ1pe3k«ayà tri-dhà & athÃ3sya punar Ã-k«epya- œ bhedÃ1n-antyÃd an-antatà // 2.120 // [- v­ttÃk«epa] an-aÇga÷ pa¤cabhi÷ pu«pair $ viÓvaæ vy-ajayate7«ubhi÷ & ity a-saæ-bhÃvyam atha và œ vi-citrà vastu-Óaktaya÷ // 2.121 // ity an-aÇga-jayÃ1yoga- $ buddhir hetu-balÃd iha & pra-v­ttai9va yad Ã-k«iptà œ v­ttÃ3k«epa÷ sa Åd­Óa÷ // 2.122 // [- vartamÃnÃk«epa] kuta÷ kuvalayaæ karïe $ karo«i kala-bhëiïi & kim apÃ1Çgam a-pary-Ãptam œ asmin karmaïi manyase // 2.123 // sa vartamÃnÃ3-k«epo 'yaæ $ kurvaty evÃ7sito1tpala & karïe kÃ-cit priyeïai8vaæ œ cÃÂu-kÃreïa rudhyate // 2.124 // [- bhavi«yadÃk«epa] satyaæ bravÅmi na tvaæ mÃæ $ dra«Âuæ vallabha lapsyase & anya-cumbana-saæ-krÃnta- œ lÃk«Ã-raktena cak«u«Ã // 2.125 // so 'yaæ bhavi«yad-Ã-k«epa÷ $ prÃg evÃ7ti-manasvinÅ & kadÃ-cid apa-rÃdho 'sya œ bhÃvÅ9ty evam arunddhayat // 2.126 // [- dharmÃk«epa] tava tanv-aÇgi mithyai9va $ rƬham aÇge«u mÃrdavam & yadi satyaæ m­dÆny eva œ kim a-kÃï¬e rujanti mÃm // 2.127 // dharmÃ3-k«epo 'yam Ã-k«iptam $ aÇganÃ-gÃtra-mÃrdavam & kÃmukena yad atrai7vaæ œ karmaïà tad-vi-rodhinà // 2.128 // [- dharmyÃk«epa] sundarÅ sà bhavaty evaæ $ vi-veka÷ kena jÃyate & pra-bhÃ-mÃtraæ hi taralaæ œ d­Óyate na tad-Ã-Óraya÷ // 2.129 // dharmyÃ3-k«epo 'yam Ã-k«ipto $ dharmÅ dharmaæ pra-bhÃ4-hvayam & anu-j¤Ãyai8va yad rÆpam œ aty-ÃÓcaryaæ vi-vak«atà // 2.130 // [- kÃraïÃk«epa] cak«u«Å tava rajyete $ sphuraty adhara-pallava÷ & bhruvau ca bhugne na tathÃ9py œ a-du«ÂasyÃ7sti me bhayam // 2.131 // sa e«a kÃraïÃ3-k«epa÷ $ pra-dhÃnaæ kÃraïaæ bhiya÷ & svÃ1pa-rÃdho ni-«iddho 'tra œ yat priyeïa paÂÅyasà // 2.132 // [- kÃryÃk«epa] dÆre priyatama÷ so 'yam $ Ã-gato jala-dÃ3-gama÷ & d­«ÂÃÓ ca phullà ni-culà œ na m­tà cÃ7smi kiæ nv idam // 2.133 // kÃryÃ3-k«epa÷ sa kÃryasya $ maraïasya ni-vartanÃt & tat-kÃraïam upa-ny-asya œ dÃruïaæ jala-dÃ3-gamam // 2.134 // [- anuj¤Ãk«epa] na ciraæ mama tÃpÃya $ tava yÃtrà bhavi«yati & yadi yÃsyasi yÃtavyam œ alam Ã-ÓaÇkayÃ9tra te // 2.135 // ity anu-j¤Ã-mukhenai9va $ kÃntasyÃ8-k«ipyate gati÷ & maraïaæ sÆcayantyai9va œ so 'nu-j¤Ã4-k«epa ucyate // 2.136 // [- prabhutvÃk«epa] dhanaæ ca bahu labhyaæ te $ sukhaæ k«emaæ ca vartmani & na ca me prÃïa-saæ-dehas œ tathÃ8pi priya mà sma gÃ÷ // 2.137 // ity Ã-cak«Ãïayà hetÆn $ priya-yÃtrÃ2nu-bandhina÷ & pra-bhu-tvenai7va ruddhas tat œ pra-bhu-tvÃ3-k«epa ucyate // 2.138 // [- anÃdarÃk«epa] jÅvitÃ3Óà balavatÅ $ dhanÃ3Óà dur-balà mama & gaccha và ti«Âha và kÃnta œ sva1va-sthà tu ni-vedità // 2.139 // asÃv an-ÃdarÃ3-k«epo $ yad an-Ãdaravad vaca÷ & priya-pra-ïÃyaæ rundhatyà œ pra-yuktam iha raktayà // 2.140 // [- ÃÓÅrvacanÃk«epa] gaccha gacchasi cet kÃnta $ panthÃna÷ santu te ÓivÃ÷ & mamÃ7pi janma tatrai7va œ bhÆyÃd yatra gato bhavÃn // 2.141 // ity ÃÓÅr-vacanÃ3-k«epo $ yad ÃÓÅr-vÃda-vartmanà & svÃ1va-sthÃæ sÆcayantyai9va œ kÃnta-yÃtrà ni-«idhyate // 2.142 // [- paru«Ãk«epa] yadi satyai9va yÃtrà te $ kÃ9py anyà m­gyatÃæ tvayà & aham adyai7va ruddhÃ9smi œ randhrÃ1pe3k«eïa m­tyunà // 2.143 // ity e«a paru«Ã3-k«epa÷ $ paru«Ã1k«ara-pÆrvakam & kÃntasyÃ8-k«ipyate yasmÃt œ pra-sthÃnaæ prema-ni-ghnayà // 2.144 // [- sÃcivyÃk«epa] // 2.145 // // vÿv // // 2.147 // // 2.148 // // 2.149 // // 2.150 // // 2.151 // // 2.152 // // 2.153 // // 2.154 // // 2.155 // // 2.156 // // 2.157 // // 2.158 // // 2.159 // // 2.160 // // 2.161 // // 2.162 // // 2.163 // // 2.164 // // 2.165 // // 2.166 // // 2.167 // // 2.168 // // 2.169 // // 2.170 // // 2.171 // // 2.172 // // 2.173 // // 2.174 // // 2.175 // // 2.176 // // 2.177 // // 2.178 // // 2.179 // // 2.180 // // 2.181 // // 2.182 // // 2.183 // // 2.184 // // 2.185 // // 2.186 // // 2.187 // // 2.188 // // 2.189 // // 2.190 // // 2.191 // // 2.192 // // 2.193 // // 2.194 // // 2.195 // // 2.196 // // 2.197 // // 2.198 // // 2.199 // // 2.200 // // 2.201 // // 2.202 // // 2.203 // // 2.204 // // 2.205 // // 2.206 // // 2.207 // // 2.208 // // ÿvÿv // // 2.210 // // 2.211 // // 2.212 // // 2.213 // // 2.214 // // 2.215 // // 2.216 // // 2.217 // // 2.218 // // 2.219 // // 2.220 // // 2.221 // // 2.222 // // 2.223 // // 2.224 // // 2.225 // // 2.226 // // 2.227 // // 2.228 // // 2.229 // // 2.230 // // 2.231 // // 2.232 // // 2.233 // // 2.234 // // 2.235 // // 2.236 // // 2.237 // // 2.238 // // 2.239 // // 2.240 // // 2.241 // // 2.242 // // 2.243 // // 2.244 // // 2.245 // // 2.246 // // 2.247 // // 2.248 // // 2.249 // // 2.250 // // 2.251 // // 2.252 // // 2.253 // // 2.254 // // 2.255 // // 2.256 // // 2.257 // // 2.258 // // 2.259 // // 2.260 // // 2.261 // // 2.262 // // 2.263 // // 2.264 // // 2.265 // // 2.266 // // 2.267 // // 2.268 // // 2.269 // // 2.270 // // 2.271 // // ÿvÿ // // 2.273 // // 2.274 // // 2.275 // // 2.276 // // 2.277 // // 2.278 // // 2.279 // // 2.280 // // 2.281 // // 2.282 // // 2.283 // // 2.284 // // 2.285 // // 2.286 // // 2.287 // // 2.288 // // 2.289 // // 2.290 // // 2.291 // // 2.292 // // 2.293 // // 2.294 // // 2.295 // // 2.296 // // 2.297 // // 2.298 // // 2.299 // // 2.300 // // 2.301 // // 2.302 // // 2.303 // // 2.304 // // 2.305 // // 2.306 // // 2.307 // // 2.308 // // 2.309 // [Óle«a (= Óli«Âa)] Óli«Âam i«Âam an-ekÃ1rtham $ eka-rÆpÃ1nv-itaæ vaca÷ & tad a-bhinna-padaæ bhinna- œ pada-prÃ1yam iti dvi-dhà // 2.310 // [- abhinnapada-Óle«a] asÃv ud-ayam Ã-rƬha÷ $ kÃnti-mÃn rakta-maï¬ala÷ & rÃjà harati lokasya œ h­dayaæ m­dubhi÷ karai÷ // 2.311 // [- bhinnapada-Óle«a] do«Ã(3)-kareïa saæ-badhnan[n / $ n]a[-]k«atra-patha-vartinà & raj¤Ã pra-do«o mÃm ittham œ a-priyaæ kiæ na bÃdhate // 2.312 // upa-mÃ-rÆpakÃ3-k«epa- $ vy-ati-rekÃ3di-go-carÃ÷ & prÃg eva darÓitÃ÷ Óle«Ã œ darÓyante ke-canÃ7pare // 2.313 // asty a-bhinna-kriya÷ kaÓ-cid $ a-vi-ruddha-kriyo 'para÷ & vi-ruddha-karmà cÃ7sty anya÷ œ Óle«o ni-yama-vÃn api // 2.314 // ni-yamÃ3-k«epa-rÆpo1ktir $ a-vi-rodhÅ vi-rodhy api & te«Ãæ ni-darÓane«v eva œ rÆpam Ãvir bhavi«yati // 2.315 // [- abhinnakriya-Óle«a] vakrÃ÷ sva-bhÃva-madhurÃ÷ $ Óaæsantyo rÃgam ulbaïam & d­Óo dÆtyaÓ ca kar«anti œ kÃntÃbhi÷ pre3«itÃ÷ priyÃn // 2.316 // [- aviruddhakriya-Óle«a] madhurà rÃga-vardhinya÷ $ komalÃ÷ kokilÃ-gira÷ & Ã-karïyante mada-kalÃ÷ œ Óli«yante cÃ7site3k«aïÃ÷ // 2.317 // [- viruddhakarma-Óle«a] rÃgam Ã-darÓayann e«a $ vÃruïÅ-yoga-vardhitam & tiro-bhavati gharmÃ1æÓur œ aÇga-jas tu vi-j­mbhate // 2.318 // [- niyamavac-chle«a] nis-triæÓa-tvam asÃv eva $ dhanu«y evÃ7sya vakra-tà & Óare«v eva nare7ndrasya œ mÃrgaïa-tvaæ ca vartate // 2.319 // [- niyamÃk«eparÆpokti-Óle«a] padmÃnÃm eva daï¬e«u $ kaïÂakas tvayi rak«ati & atha-và d­Óyate rÃgi- œ mithunÃ3-liÇgane«v api // 2.320 // [- avirodhi-Óle«a] mahÅ-bh­d bhÆri-kaÂakas $ tejas-vÅ niyato1d-aya÷ & dak«a÷ pra-jÃ-patiÓ cÃ8sÅt œ svÃmÅ Óakti-dharaÓ ca sa÷ // 2.321 // [- virodhi-Óle«a] acyuto 'py a-v­«a-cchedÅ $ rÃjÃ9py a-vidita-k«aya÷ & devo 'py a-vi-budho jaj¤e œ Óaæ-karo 'py a-bhujaæ-ga-vÃn // 2.322 // [viÓe«okti] guïa-jÃti-kriyÃ4dÅnÃæ $ yatra vai-kalya-darÓanam & vi-Óe«a-darÓanÃyai7va œ sà viÓe«o1ktir i«yate // 2.323 // [- viÓe«okti: guïa] na kaÂhoraæ na và tÅk«ïam $ Ã-yudhaæ pu«pa-dhanvana÷ & tathÃ9pi jitam evÃ8sÅd œ amunà bhuvana-trayam // 2.324 // [- viÓe«okti: jÃti] na deva-kanyakà nÃ7pi $ gandharva-kula-saæ-bhavà & tathÃ9py e«Ã tapo-bhaÇgaæ œ vi-dhÃtuæ vedhaso 'py alam // 2.325 // [- viÓe«okti: kriyÃ] na baddhà bhru-kuÂir nÃ7pi $ sphurito daÓana-cchada÷ & na ca raktÃ9bhavad d­«Âir œ jitaæ ca dvi«atÃæ balam // 2.326 // [- viÓe«okti: dravya] na rathà na ca mÃtaæ-gà $ na hayà na ca pattaya÷ & strÅïÃm apÃ1Çga-d­«Âyai9va œ jÅyate jagatÃæ trayam // 2.327 // [- viÓe«okti: hetu] eka-cakro ratho yantà $ vikalo vi«amà hayÃ÷ & Ã-krÃmaty eva tejasvÅ œ tathÃ9py arko nabhas-talam // 2.328 // sai9«Ã hetu-vi-Óe«oktis $ tejasvÅ9ti vi-Óe«aïÃt & ayaæ eva kramo 'nye«Ãæ œ bhedÃnÃm api kalpate // 2.329 // [tulyayogitÃ] vi-vak«ita-guïo1tk­«Âair $ yat samÅ-k­tya kasyacit & kÅrtanaæ stuti-nindÃ2rthaæ œ sà matà tulya-yogità // 2.330 // yama÷ kubero varuïa÷ $ sahasrÃ1k«o bhavÃn api & bibh­ty ananya-vi«ayÃæ œ loka-pÃla iti Órutim // 2.331 // saæ-gatÃni m­gÃ1k«ÅïÃæ $ ta¬id-vi-lasitÃni ca & k«aïa-dvayaæ na ti«Âhanti œ ghanÃ3rabdhÃny api svayam // 2.332 // [virodhacakra] viruddhÃnÃæ padÃ1rthÃnÃæ $ yatra saæ-sarga-darÓanam & vi-Óe«a-darÓanÃyai1va œ sa vi-rodha÷ sm­to yathà // 2.333 // kÆjitaæ rÃja-haæsÃnÃæ $ vardhate mada-ma¤julam & k«Åyate ca mayÆrÃïÃæ œ rutam ut-krÃnta-sau«Âhavam // 2.334 // prÃ-v­«eïyair jala-dharair $ ambaraæ dur-dinÃyate & rÃgeïa punar Ã-krÃntaæ œ jÃyate jagatÃm mana÷ // 2.335 // tanu-madhyaæ p­thu-Óroïi $ raktau1«Âham asite3k«aïam & nata-nÃbhi vapu÷ strÅïÃæ œ kaæ na hanty un-nata-stanam // 2.336 // m­ïÃla-bÃhu rambho4ru $ padmo1t-pala-mukhe3k«aïam & api te rÆpam asmÃkam œ tanvi tÃpÃya kalpate // 2.337 // udyÃna-mÃruto1d-dhÆtÃÓ $ cÆta-campaka-reïava÷ & ud-aÓrayanti pÃnthÃnÃm œ a-sp­Óanto 'pi locane // 2.338 // k­«ïÃ1rjunÃ1nu-raktÃ9pi $ d­«Âi÷ karïÃ1va-lambinÅ & yÃti vi-ÓvasanÅya-tvaæ œ kasya te kala-bhëiïÅ // 2.339 // ity aneka-prakÃro 'yam $ alaækÃra÷ pratÅyate & [aprastutapraÓaæsÃ] a-pra-stuta-praÓaæsà syÃd œ a-pra-kÃnte«u yà stuti÷ // 2.340 // sukhaæ jÅvanti hariïà $ vane«v a-para-sevina÷ & arthair a-yatna-su-labhair œ jala-darbhÃ1ÇkurÃ3dibhi÷ // 2.341 // se9yam a-pra-stutai9vÃ7tra $ m­ga-v­tti÷ praÓasyate & rÃjÃ1nu-vartana-kleÓa- œ nir-viïïena manasvinà // 2.342 // [vyÃjastuti] yadi nindann iva stauti $ vyÃja-stutir asau stutà & do«Ã3bhÃsà guïà eva œ labhante yatra saæ-nidhim // 2.343 // tÃpasenÃ7pi rÃmeïa $ jite9yaæ bhÆta-dhÃriïÅ & tvayà rÃj¤Ã9pi se9ve7yaæ œ jità mà bhÆn madas tava // 2.344 // puæsa÷ purÃïÃd Ã-cchidya $ ÓrÅs tvayà pari-bhujyate & rÃjann ik«vÃku-vaæÓasya œ kim idaæ tava yujyate // 2.345 // bhuj-aÇga-bhoga-saæ-saktà $ kalatraæ tava medinÅ & ahaæ-kÃra÷ parÃæ koÂim œ Ã-rohati kutas tava // 2.346 // iti Óle«Ã1nu-viddhÃnÃm $ anye«Ãæ co7palak«yatÃæ & vyÃja-stuti-prakÃrÃïÃm œ a-pary-anta÷ pra-vi-stara÷ // 2.347 // [nidarÓana] arthÃ1ntara-pra-v­ttena $ kiæcit tat-sa-d­Óaæ phalam & sad asad và ni-darÓyeta œ yadi tat syÃn ni-darÓanam // ¡FH // ud-ayann eva savità $ padme«v arpayati Óriyam & vi-bhÃvayitum ­ddhÅnÃæ œ phalaæ su-h­d-anu-graham // 2.349 // yÃti candrÃ1æÓubhi÷ sp­«Âà $ dhvÃnta-rÃjÅ parÃ-bhavam & sadyo rÃja-vi-ruddhÃnÃæ œ sÆcayanti dur-antatÃm // 2.350 // [sahokti] saho1kti÷ saha-bhÃvasya $ kathanaæ guïa-karmaïÃm & arthÃnÃæ yo vi-ni-maya÷ œ pari-v­ttis tu sà yathà // 2.351 // saha dÅrghà mama ÓvÃsair $ imÃ÷ saæ-prati rÃtraya÷ & pÃï¬urÃÓ ca mamai7vÃ7Çgai÷ œ saha tÃÓ candra-bhÆ«aïÃ÷ // 2.352 // vardhate saga pÃnthÃnÃæ $ mÆrchayà cÆta-ma¤jarÅ & patanti ca samaæ te«Ãm œ asubhir malayÃ1nilÃ÷ // 2.353 // kokilÃ3-lÃpa-su-bhagÃ÷ $ su-gandhi-vana-vÃyava÷ & yÃnti sÃ1rdhaæ janÃ3nandair œ v­ddhiæ surabhi-vÃsarÃ÷ // 2.354 // ity ud-Ã-h­tayo dattÃ÷ $ saho1kter atra kÃÓcana & [pariv­tti] kriyate pari-v­tteÓ ca $ kiæcid rÆpa-ni-rÆpaïam // 2.355 // Óastra-pra-hÃraæ dadatà $ bhujena tava bhÆ-bhujÃm & cirÃ1rjitaæ h­taæ te«Ãæ œ yaÓa÷ kumuda-pÃï¬uram // 2.356 // [ÃÓÅs] ÃÓÅr nÃmÃ7bhila«ite $ vastuny Ã-Óaæsanaæ yathà & pÃtu va÷ paramaæ jyotir œ a-vÃÇ-manasa-go-caram // 2.357 // [saæs­«Âi] ananvayasa-saæ-dehÃv $ upa-mÃsv eva darÓitau & upa-mÃ-rÆpakaæ cÃ7pi œ rÆpake«v eva darÓitam // 2.358 // ut-pre3k«Ã-bheda evÃ7sÃv $ utpre3k«Ã2va-yavo 'pi ca & nÃnÃ2laæ-kÃra-saæ-s­«Âi÷ $ saæ-s­«Âis tu ni-gadyate // 2.359 // aÇgÃ1Çgi-bhÃvÃ1va-sthÃnaæ $ sarve«Ãæ sama-kak«atà & ity alaæ-kÃra-saæ-s­«Âer œ lak«aïÅyà dvayÅ gati÷ // 2.360 // Ã-k«ipanty aravindÃni $ tava mugdhe mukha-Óriyam & koÓa-daï¬a-sam-agrÃïÃæ œ kim e«Ãm asti du«-karam // 2.361 // (limpatÅ7va tamo 'ÇgÃni $ var«atÅ7vÃ7¤janaæ nabha÷ & a-sat-puru«a-seve9va œ d­«Âir ni«-phalatÃæ gatà // ÿvÿv //) Óle«a÷ sarvÃsu pu«ïÃti $ priyo vakro1kti«u Óriyam & bhinnaæ dvidhà sva-bhÃvo1ktir œ vakro1ktiÓ ce7ti vÃÇ-mayam // 2.363 // [bhÃvika] bhÃvikatvam iti prÃ3hu÷ $ pra-bandha-vi«ayaæ guïam & bhÃva÷ kaver abhi-prÃ1ya÷ œ kÃvye«v Ã-siddhi ya÷ sthita÷ // 2.364 // paras-paro1pa-kÃritvaæ $ sarve«Ãæ vastu-parvaïÃm & vi-Óe«aïÃnÃæ vy-arthÃnÃm œ a-kriyà sthÃna-varïanà // 2.365 // vy-aktir ukti-krama-balÃd $ gambhÅrasyÃ7pi vastuna÷ & bhÃvÃ3yattam idaæ sarvam œ iti tad bhÃvikaæ vidu÷ // 2.366 // yac ca saæ-dhy-aÇga-v­tty-aÇga- $ lak«aïÃ3dyÃ-gamÃ1ntare & vy-Ã-varïitam idaæ ce«Âam œ alaæ-kÃratayai9va na÷ // 2.367 // panthà sa e«a viv­ta÷ pari-mÃïa-v­ttyà $ saæ-k«ipya vi-staram an-antam alaæ-kriyÃïÃæ & vÃcÃm atÅ3tya vi«ayaæ pari-vartamÃnÃn œ abhyÃsa eva vi-varÅtum alaæ viÓe«Ãn // 2.368 // // ity ÃcÃrya-daï¬ina÷ k­tau kÃvyÃdarÓe 'rthÃlaækÃravibhÃgo nÃma dvitÅya÷ pariccheda÷ //