DANDIN: KAVYADARSA, Pariccheda 1 based on the edition by S.K. Belvalkar, Poona 1924. Input by Reinhold Gruenendahl ANALYTIC VERSION according to BHELA conventions: Sandhi markers: (. =short vowel, - =long vowel) in word-sandhi: 1: . . e.g.: veda+anta = vedÃ1nta 2: - . 3: . - 4: - - in sentence-sandhi: 7: . . e.g.: ca+api = cÃ7pi 8: . - 9: - . 0: - - Pada markers: 1: $ 2: & 3: œ 4: // n.n // ÚÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄ¿ ³ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! ³ ³ COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. ³ ³ ³ ³ Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for ³ ³ WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes ³ ³ BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): ³ ³ ³ ³ description character = ASCII ³ ³ ³ ³ long a à 195 ³ ³ long A ù 249 ³ ³ long i Å 197 ³ ³ long I ý 253 ³ ³ long u Æ 198 ³ ³ long U ô 244 ³ ³ vocalic r ­ 173 ³ ³ vocalic R ã 227 ³ ³ long vocalic r Ì 204 ³ ³ vocalic l Ê 202 ³ ³ long vocalic l Ë 203 ³ ³ velar n Ç 199 ³ ³ velar N § 167 ³ ³ palatal n ¤ 164 ³ ³ palatal N ¥ 165 ³ ³ retroflex t  194 ³ ³ retroflex T è 232 ³ ³ retroflex d ¬ 172 ³ ³ retroflex D Ö 214 ³ ³ retroflex n ï 239 ³ ³ retroflex N × 215 ³ ³ palatal s Ó 211 ³ ³ palatal S Á 193 ³ ³ retroflex s « 171 ³ ³ retroflex S å 229 ³ ³ anusvara æ 230 ³ ³ capital anusvara õ 245 ³ ³ visarga ÷ 247 ³ ³ capital visarga ê 234 ³ ÀÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÄÙ atha kÃvyÃ3darÓa÷ catur-mukha-mukhÃ1mbho-ja- $ vana-haæsa-vadhÆr mama & mÃnase ramatÃæ dÅrghaæ œ sarva-Óuklà sarasvatÅ // 1.1 // pÆrva-ÓÃstrÃïi saæ-h­tya $ pra-yogÃn upa-lak«ya ca & yathÃ-sÃmarthyam asmÃbhi÷ œ kriyate kÃvya-lak«aïam // 1.2 // iha Ói«ÂÃ1nu-Ói«ÂÃnÃæ $ Ói«ÂÃnÃm api sarva-thà & vÃcÃm eva pra-sÃdena œ loka-yÃtrà pra-vartate // 1.3 // idam andhaæ(-)tama÷ k­tsnaæ $ jÃyeta bhuvana-trayam & yadi ÓabdÃ3-hvayaæ jyotir œ Ã-saæ-sÃraæ na dÅpyate // 1.4 // Ãdi-rÃja-yaÓo-bimbam $ Ã-darÓaæ prÃ3pya vÃÇ-mayam & te«Ãm a-saæ-ni-dhÃne 'pi œ na svayaæ paÓya naÓyati // 1.5 // gaur gau÷ kÃma-dughà samyak $ pra-yuktà smaryate budhai÷ & du«-pra-yuktà punar go-tvaæ œ pra-yoktu÷ sai0va Óaæsati // 1.6 // tad alpam api no7pe3k«yaæ $ kÃvye du«Âaæ kathaæ cana & syÃd vapu÷ sundaram api œ Óvitreïai8kena dur-bhagam // 1.7 // guïa-do«Ãn a-ÓÃstra-j¤a÷ $ kathaæ vi-bhajate nara÷ & kim andhasyÃ7dhi-kÃro 'sti œ rÆpa-bhedo1pa-labdhi«u // 1.8 // ata÷ pra-jÃnÃæ vy-ut-pattim $ abhi-saæ-dhÃya sÆraya÷ & vÃcÃæ vi-citra-mÃrgÃïÃæ œ ni-babandhu÷ kriyÃ-vidhim // 1.9 // tai÷ ÓarÅraæ ca kÃvyÃnÃm $ alaæ-kÃrÃÓ ca darÓitÃ÷ & ÓarÅraæ tÃvad-i«ÂÃ1rtha- œ vy-ava-cchinnà padÃ3valÅ // 1.10 // padyaæ gadyaæ ca miÓraæ ca $ tat tri-dhai0va vy-ava-sthitam & padyaæ catu«-padÅ tac ca œ v­ttaæ jÃtir iti dvi-dhà // 1.11 // chando-vi-cityÃæ sakalas $ tat-pra-bandho ni-darÓita÷ & sà vidyà naus vivik«ÆïÃæ œ gambhÅraæ kÃvya-sÃgaram // 1.12 // muktakaæ kulakaæ koÓa÷ $ saæ-ghÃta iti tÃ-d­Óa÷ & sarga-bandhÃ1æÓa-rÆpa-tvÃd œ an-ukta÷ padya-vi-stara÷ // 1.13 // sarga-bandho mahÃ-kÃvyam $ ucyate tasya lak«aïam & ÃÓÅr namas-kriyà vastu- œ nir-deÓo vÃ9pi tan-mukham // 1.14 // itihÃsa-katho2d-bhÆtam $ itarad và sad-ÃÓrayam & catur-varga-phalÃ-yattaæ œ caturo1d-Ã-tta-nÃyakam // 1.15 // nagarÃ1rïava-Óaila-rtu- $ candrÃ1rko1daya-varïanai÷ & udyÃna-salila-krŬÃ- œ madhu-pÃna-rato1t-savai÷ // 1.16 // vi-pra-lambhair vi-vÃhaiÓ ca $ kumÃro1d-aya-varïanai÷ & mantra-dÆta-pra-yÃïÃ3ji- œ nÃyakÃ1bhy-udayair api // 1.17 // alaæ-k­tam a-saæ-k«iptaæ $ rasa-bhÃva-nir-antaram & sargair an-ati-vi-stÅrïai÷ œ Óravya-v­ttai÷ su-saædhibhi÷ // 1.18 // sarva-tra bhinna-v­ttÃ1ntair $ upe1taæ loka-ra¤janam & kÃvyaæ kalpo1ttara-sthÃyi œ jÃyate sad-alaæ-k­ti // 1.19 // nyÆnam apy atra yai÷-kaiÓ-cid $ aÇgai÷ kÃvyaæ na du«yati & yady upÃ3-tte«u saæ-pattir œ Ã-rÃdhayati tad-vida÷ // 1.20 // guïa-ta÷ prÃg upa-nyasya $ nÃyakaæ tena vi-dvi«Ãm & nir-Ã-karaïam ity e«a œ mÃrga÷ pra-k­ti-sundara÷ // 1.21 // vaæÓa-vÅrya-ÓrutÃ3dÅni $ varïayitvà ripor api & taj-jayÃn nÃyako3t-kar«a- œ varïanaæ ca dhinoti na÷ // 1.22 // a-pÃda÷ pada-saætÃno $ gadyam Ã-khyÃyikà kathà & iti tasya pra-bhedau dvau œ tayor Ã-khyÃyikà kila // 1.23 // nÃyakenai8va vÃcyÃ9nyà $ nÃyakene7tareïa và & sva-guïÃ3vi«-kriyà do«o œ nÃ7tra bhÆtÃ1rtha-Óaæsina÷ // 1.24 // api tv a-ni-yamo d­«Âas $ tatrÃ7py anyair ud-ÅraïÃt & anyo vaktà svayaæ veti œ kÅ-d­g và bheda-lak«aïam // 1.25 // vaktraæ cÃ7para-vaktraæ ca $ so1cchvÃsa-tvaæ ca bhedakam & cihnam Ã-khyÃyikÃyÃÓ cet œ pra-saÇgena kathÃsv api // 1.26 // ÃryÃ4di-vat-praveÓa÷ kiæ $ na vaktrÃ1para-vaktrayo÷ & bhedaÓ ca d­«Âo lambÃ3dir œ uc-chvÃso vÃ9stu kiæ tata÷ // 1.27 // tat kathÃ0-khyÃyike9ty ekà $ jÃti÷ saæ-j¤Ã-dvayÃ1Çkità & atrai8vÃ7ntar-bhavi«yanti œ Óe«ÃÓ cÃ8-khyÃna-jÃtaya÷ // 1.28 // kanyÃ-haraïa-saæ-grÃma- $ vi-pra-lambho1d-ayÃ3daya÷ & sarga-bandha-samà eva œ nai8te vai-Óe«ikà guïÃ÷ // 1.29 // kavi-bhÃva-k­taæ cihnam $ anya-trÃ7pi na du«yati & mukham i«ÂÃ1rtha-saæ-siddhyai œ kiæ hi na syÃt k­tÃ3tmanÃm // 1.30 // miÓrÃïi nÃÂakÃ3dÅni $ te«Ãm anya-tra vi-stara÷ & gadya-padya-mayÅ kÃ-cit œ campÆr ity abhi-dhÅyate // 1.31 // tad etad vÃÇ-mayaæ bhÆya÷ $ saæs-k­taæ prÃ-k­taæ tathà & apa-bhraæÓaÓ ca miÓraæ ce7ty œ Ãhur ÃryÃÓ catur-vi-dham // 1.32 // saæs-k­taæ nÃma daivÅ vÃg $ anv-Ã-khyÃtà maha-r«ibhi÷ & tad-bhavas tat-samo deÓÅ9ty œ aneka÷ prÃ-k­ta-krama÷ // 1.33 // mahÃ-rëÂrÃ3ÓrayÃæ bhëÃæ $ pra-k­«Âaæ prÃ-k­taæ vidu÷ & sÃgara÷ sÆ1kti-ratnÃnÃæ œ setu-bandhÃ3di yan-mayam // 1.34 // Óaura-senÅ ca gau¬Å ca $ lÃÂÅ cÃ7nyà ca tÃ-d­ÓÅ & yÃti prÃ-k­tam ity evaæ œ vy-ava-hÃre«u saæ-nidhim // 1.35 // ÃbhÅrÃ3di-gira÷ kÃvye«v $ apa-bhraæÓa iti sm­tÃ÷ & ÓÃstre«u saæs-k­tÃd anyad œ apa-bhraæÓa-tayo9ditam // 1.36 // saæs-k­taæ sarga-bandhÃ3di $ prÃ-k­taæ skandhakÃ3dikam & osarÃ3dÅny apa-bhraæÓo œ nÃÂakÃ3di tu miÓrakam // 1.37 // kathÃ9pi sarva-bhëÃbhi÷ $ saæs-k­tena ca badhyate & bhÆta-bhëÃ-mayÅæ prÃ3hur œ adbhutÃ1rthÃæ b­hat-kathÃm // 1.38 // lÃsya-cchalita-ÓamyÃ4di $ pre3k«Ã2rtham itarat puna÷ & Óravyam eve7ti sai0«Ã9pi œ dvayÅ gatir ud-Ã-h­tà // 1.39 // asty an-eko girÃæ mÃrga÷ $ sÆk«ma-bheda÷ paras-param & tatra vaidarbha-gau¬Åyau œ varïyete pra-sphuÂÃ1ntarau // 1.40 // Óle«a÷ pra-sÃda÷ sama-tà $ mÃdhuryaæ su-kumÃra-tà & artha-vyaktir ud-Ãra-tvaæ œ oja÷-kÃnti-samÃdhaya÷ // 1.41 // iti vaidarbha-mÃrgasya $ prÃ3ïà daÓa guïÃ÷ sm­tÃ÷ & e«Ãæ vi-pary-aya÷ prÃ1yo œ lak«yate gau¬a-vartmani // 1.42 // [Óle«a vs. Óithila] Óli«Âam a-sp­«Âa-Óaithilyam $ alpa-prÃ3ïÃ3k«aro3ttaram & Óithilaæ mÃlatÅ-mÃlà œ lolÃ1li-kalilà yathà // 1.43 // anu-prÃ1sa-dhiyà gau¬ais $ tad i«Âaæ bandha-gauravÃt & vaidarbhair mÃlatÅ-dÃma œ laÇghitaæ bhramarair iti // 1.44 // [prasÃda vs. vyutpanna] pra-sÃda-vat pra-siddhÃ1rtham $ indor indÅ-vara-dyuti & lak«ma lak«mÅæ tanotÅ7ti œ pratÅ1ti-su-bhagaæ vaca÷ // 1.45 // vy-ut-pannam iti gau¬Åyair $ nÃ1ti-rƬham apÅ7«yate & yathÃ7n-aty-arjunÃ3b-janma- œ sa-d­k«Ã3Çko balak«a-gu÷ // 1.46 // [samatà vs. vai«amya] samaæ bandhe«v a-vi-«amaæ $ te m­du-sphuÂa-madhyamÃ÷ & bandhà m­du-sphuÂo3n-miÓra- œ varïa-vi-ny-Ãsa-yonaya÷ // 1.47 // kokilÃ3-lÃpa-vÃcÃlo $ mÃm eti malayÃ3nila÷ & uc-chalac-chÅkarÃ3cchÃ3ccha- œ nir-jharÃ3mbha÷-kaïo3k«ita÷ // 1.48 // candana-pra-ïayo3d-gandhir $ mando malaya-mÃruta÷ & spardhate ruddha-mad-dhairyo œ vara-rÃmÃ-mukhÃ1nilai÷ // 1.49 // ity an-Ã-locya vai-«amyam $ arthÃ1laæ-kÃra-¬ambarau & ape3k«amÃïà vav­dhe œ paurastyà kÃvya-paddhati÷ // 1.50 // [mÃdhurya] madhuraæ rasa-vad vÃci $ vastuny api rasa-sthiti÷ & yena mÃdhyanti dhÅmanto œ madhune9va madhu-vratÃ÷ // 1.51 // [(1.) anuprÃsa (ÓabdÃlaækÃra) vs. varïÃv­tti] yayà kayÃ-cic chrutyà yat $ samÃnam anu-bhÆyate & tad-rÆpà hi padÃ3-satti÷ œ sÃ3nu-prÃ3sà rasÃ3-vahà // 1.52 // e«a rÃjà yadà lak«mÅæ $ prÃ3pta-vÃn brahmaïa-priya÷ & tata÷ pra-bh­ti dharmasya œ loke 'sminn utsavo 'bhavat // 1.53 // itÅ7daæ nÃ8d­taæ gau¬air $ anu-prÃ3sas tu tat-priya÷ & anu-prÃ3sÃd api prÃ3yo œ vaidarbhair idam i«yate // 1.54 // varïÃ3v­ttir anu-prÃ1sa÷ $ pÃde«u ca pade«u ca & pÆrvÃ3nu-bhava-saæs-kÃra- œ bodhinÅ yady a-dÆra-tà // 1.55 // candre Óaran-niÓo2t-taæse $ kunda-stavaka-vi-bhrame & indra-nÅla-ni-bhaæ lak«ma œ saæ-dadhÃty anila÷ Óriyam // 1.56 // cÃru candramasaæ bhÅru $ bimbaæ paÓyai8tad ambare & manmano manmathÃ3-krÃntaæ œ nir-dayaæ hantum ud-yatam // 1.57 // ity anu-prÃ1sam icchanti $ nÃ7ti-dÆrÃ1ntara-Órutim & na tu rÃmÃ-mukhÃ1mbho-ja- œ sa-d­ÓaÓ candramà iti // 1.58 // smara÷ khara÷ khala÷ kÃnta÷ $ kÃya÷ kopaÓ ca na÷ k­Óa÷ & cyuto mÃno 'dhiko rÃgo œ moho jÃto 'savo gatÃ÷ // 1.59 // ity Ãdi bandha-pÃru«yaæ $ Óaithilyaæ ca ni-gacchati & ato nai8vam anu-prÃ3saæ œ dÃk«inÃtyÃ÷ pra-yu¤jate // 1.60 // [(2.) yamaka (ÓabdÃlaækÃra; Vw.)] Ã-v­ttiæ varïa-saæ-ghÃta- $ gocarÃæ yamakaæ vidu÷ & tat tu nai8kÃ3nta-madhuram œ ata÷ paÓcÃd vi-dhÃsyate // 1.61 // [(3.) agrÃmyatà (arthÃlaækÃra) vs. grÃmyatÃ] kÃmaæ sarvo 'py alaæ-kÃro $ rasam arthe ni-«a¤cati & tathÃ9py a-grÃmya-tai0vai8taæ œ bhÃraæ vahati bhÆyasà // 1.62 // kanye kÃmayamÃnaæ mÃæ $ na tvaæ kÃmayase katham & iti grÃmyo 'yam arthÃ3tmà œ vai-rasyÃya pra-kalpate // 1.63 // kÃmaæ kandarpa-cÃï¬Ãlo $ mayi vÃmÃ1k«i nir-daya÷ & tvayi nir-mat-saro di«Âye9ty œ a-grÃmyo 'rtho rasÃ3-vaha÷ // 1.64 // Óabde 'pi grÃmya-tÃ9sty eva $ sà sabhye1tara-kÅrtanÃt & yathà ya-kÃrÃ3di-padaæ œ raty-ut-sava-ni-rÆpaïe // 1.65 // pada-saæ-dhÃna-v­ttyà và $ vÃkyÃ1rtha-tvena và puna÷ & du«-pratÅ1ti-karaæ grÃmyaæ œ yathà yà bhavata÷ priyà // 1.66 // kharaæ pra-h­tya vi-ÓrÃnta÷ $ puru«o vÅrya-vÃn iti & evam Ãdi na Óaæsanti œ mÃrgayor ubhayor api // 1.67 // bhaginÅ-bhaga-vaty-Ãdi $ sarva-trai8vÃ7nu-manyate & vi-bhaktam iti mÃdhuryam œ ucyate su-kumÃra-tà // 1.68 // [sukumÃratà vs. dÅpta] a-ni-«ÂhurÃ1k«ara-prÃ1yaæ $ su-kumÃram ihe7«yate & bandha-Óaithilya-do«as tu œ darÓita÷ sarva-komale // 1.69 // maï¬alÅ-k­tya barhÃïi $ kaïÂhair madhura-gÅtibhi÷ & kalÃ4pina÷ pra-n­tyanti œ kÃle jÅmÆta-mÃlini // 1.70 // ity an-Ærjita evÃ7rtho $ nÃ7laæ-kÃro 'pi tÃ-d­Óa÷ & su-kumÃra-tayai0vai0tad œ Ã-rohati satÃæ mana÷ // 1.71 // dÅptam ity aparair bhÆmnà $ k­cchro1dyam api badhyate & ny-ak«eïa k«ayita÷ pak«a÷ œ k«atriyÃïÃæ k«aïÃd iti // 1.72 // [arthavyakti vs. neyatva] artha-vyaktir a-neya-tvam $ arthasya hariïo9d-dh­tà & bhÆ÷ khura-k«uïïa-nÃgÃ1s­g- œ lohitÃd uda-dher iti // 1.73 // mahÅ mahÃ-varÃheïa $ lohitÃd ud-dh­to9da-dhe÷ & itÅ1yaty eva nir-di«Âe œ neya-tvam ura-gÃ1s­ja÷ // 1.74 // ne8d­Óaæ bahu manyate $ mÃrgayor ubhayor api & na hi pratÅ1ti÷ su-bhagà œ Óabda-ny-Ãya-vi-laÇghinÅ // 1.75 // [udÃratvam] ut-kar«a-vÃn guïa÷ kaÓ-cid $ yasminn ukte pratÅ1yate & tad-ud-ÃrÃ3-hvayaæ tena œ sa-nÃthà kÃvya-pad-dhati÷ // 1.76 // arthinÃæ k­païà d­«Âis $ tvan-mukhe patità sa-k­t & tad-ava-sthà punar deva œ nÃ7nyasya mukham Åk«ate // 1.77 // iti tyÃgasya vÃkye 'sminn $ ut-kar«a÷ sÃdhu lak«yate & anenai8va pathÃ9nya-tra œ samÃna-ny-Ãyam ÆhyatÃm // 1.78 // ÓlÃghyair vi-Óe«aïair yuktam $ ud-Ãraæ kaiÓ-cid i«yate & yathà lÅlÃ1mbu-ja-krŬÃ- œ saro-hemÃ1ÇgadÃ3daya÷ // 1.79 // [ojas] oja÷ sam-Ãsa-bhÆyas-tvam $ etad gadyasya jÅvitam & padye 'py a-dÃk«iïÃtyÃnÃm œ idam ekaæ parÃ1yaïam // 1.80 // tad gurÆïÃæ laghÆnÃæ ca $ bÃhulyÃ1lpa-tva-miÓraïai÷ & uccÃ1vaca-pra-kÃraæ tad œ d­Óyam Ã-khyÃyikÃ4di«u // 1.81 // asta-mastaka-pary-asta- $ sam-astÃ1rkÃ1æÓu-saæ-starà & pÅna-stana-sthitÃ3tÃmra- œ kamra-vastre9va vÃruïÅ // 1.82 // iti padye 'pi paurastyà $ badhnanty ojas-vinÅr gira÷ & anye tv an-Ã-kulaæ h­dyam œ icchanty ojo girÃæ yathà // 1.83 // payo-dhara-taÂo1t-saÇga- $ lagna-saæ-dhyÃ-tapÃ1æÓukà & kasya kÃmÃ3turaæ ceto œ vÃruïÅ na kari«yati // 1.84 // [kÃnti vs. atyukti] kÃntaæ sarva-jagat-kÃntaæ $ laukikÃ1rthÃ1n-ati-kramÃt & tac ca vÃrttÃ2bhi-dhÃne«u œ varïanÃsv api d­Óyate // 1.85 // g­hÃïi nÃma tÃny eva $ tapo-rÃÓir bhavÃ-d­Óa÷ & saæ-bhÃvayati yÃny eva œ pÃvanai÷ pÃda-pÃæsubhi÷ // 1.86 // anayor an-a-vadyÃ1Çgi $ stanayor j­mbhamÃïayo÷ & ava-kÃÓo na pary-Ãptas œ tava bÃhu-latÃ2ntare // 1.87 // iti saæ-bhÃvyam evai8tad $ vi-Óe«Ã3-khyÃna-saæs-k­tam & kÃntaæ bhavati sarvasya œ loka-yÃtrÃ2nu-vartina÷ // 1.88 // lokÃ1tÅ1ta ivÃ1ty-artham $ adhy-Ã-ropya vi-vak«ita÷ & yo 'rthas tenÃ7ti tu«yanti œ vi-dagdhà ne7tare janÃ÷ // 1.89 // deva-dhi«ïyam ivÃ9-rÃdhyam $ adya-pra-bh­ti no g­ham & yu«mat-pÃda-raja÷-pÃta- œ dhauta-ni÷-Óe«a-kilbi«am // 1.90 // alpaæ nir-mitam Ã-kÃÓam $ an-Ã-locyai8va vedhasà & idam evaæ-vidhaæ bhÃvi œ bhavatyÃ÷ stana-jh­mbhaïam // 1.91 // idam aty-uktir ity uktam $ etad gau¬o1pa-lÃlitam & pra-sthÃnaæ prÃk-pra-ïÅtaæ tu œ sÃram anyasya vartmana÷ // 1.92 // [samÃdhi] anya-dharmas tato 'nya-tra $ loka-sÅmÃ1nu-rodhinà & samyag Ã-dhÅyate yatra œ sa sam-Ã-dhi÷ sm­to yathà // 1.93 // ku-mudÃni ni-mÅlÃni $ kamalÃny un-mi«anti ca & iti netra-kriyÃ2dhy-ÃsÃl œ labdhà tad-vÃcinÅ Óruti÷ // 1.94 // ni÷-«ÂhyÆto1d-gÅrïa-vÃntÃ3di $ gauïa-v­tti-vy-apÃ3-Órayam & ati-sundaram anya-tra œ grÃmya-kak«Ãæ vi-gÃhate // 1.95 // padmÃny arkÃ1æÓu-ni÷-«ÂhyÆtÃ÷ $ pÅtvà pÃvaka-vi-pru«a÷ & bhÆyo vamantÅ7va mukhair œ ud-gÅrïÃ1ruïa-reïubhi÷ // 1.96 // iti h­dyam a-h­dyaæ tu $ ni÷-«ÂhÅvati vadhÆr iti & yuga-pan nai3ka-dharmÃïÃm œ adhy-ÃsaÓ ca sm­to yathà // 1.97 // guru-garbha-bhara-klÃntÃ÷ $ stanantyo megha-paÇktaya÷ & a-calÃ1dhi-tyako2t-saÇgam œ imÃ÷ sam-adhi-Óerate // 1.98 // ut-saÇga-Óayanaæ sakhyÃ÷ $ stananaæ gauravaæ klama÷ & itÅ7me garbhiïÅ-dharmà œ bahavo 'py atra darÓitÃ÷ // 1.99 // tad etat kÃvya-sarva-svaæ $ sam-Ã-dhir nÃma yo guïa÷ & kavi-sÃ1rtha÷ sam-agro 'pi œ tam ekam anu-gacchati // 1.100 // iti mÃrga-dvayaæ bhinnaæ $ tat-sva-rÆpa-ni-rÆpaïÃt & tad-bhedÃs tu na Óakyante œ vaktuæ prati-kavi sthitÃ÷ // 1.101 // ik«u-k«Åra-gu¬Ã3dÅnÃæ $ mÃdhuryasyÃ7ntaraæ mahat & tathÃ9pi na tad Ã-khyÃtuæ œ saras-vatyÃ9pi Óakyate // 1.102 // nai-sargikÅ ca prati-bhà $ Órutaæ ca bahu nir-malam & a-mandaÓ cÃ7bhi-yogo 'syÃ÷ œ kÃraïaæ kÃvya-saæ-pada÷ // 1.103 // na vidyate yady api pÆrva-vÃsanÃ- $ guïÃ1nu-bandhi prati-bhÃnam adbhutam & Órutena yatnena ca vÃg upÃ1sità œ dhruvaæ karoty eva kam-apy anu-graham // 1.104 // tad asta-tandrair a-niÓaæ saras-vatÅ $ ÓramÃd upÃ1syà khalu kÅrtim Åpsubhi÷ & k­Óe kavi-tve 'pi janÃ÷ k­ta-ÓramÃ÷ œ vi-dagdha-go«ÂhÅ«u vi-hartum ÅÓate // 1.105 // // iti kÃvyÃ3darÓe mÃrga-vibhÃgo nÃma prathama÷ pari-ccheda÷ //