Cakrapaninatha: Bhavopaharastotra with Vivarana commentary by Ramyadeva Bhatta Based on the ed. by Mukunda Ramashastri Bombay : Tatva-vivechaka Press 1918 (Kashmir Series of Sanskrit Texts and Studies, 14) Input by Somadeva Vasudeva, 2003 Bhàvopahàrastotra of Cakrapàõinàtha REFERENCE SYSTEM: CakBhst_ = Cakrapaninatha: Bhavopaharastotra Viv: = Vivarana comm. Q: = quotation ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Viv: 1. svavimar÷avikacakànana&samunmiùadviùayakusumasaütatyà karaõe÷varãbhir abhitaþ & samarcito bodhabhairavo jayati 2. vimar÷amayyà nija÷aktidevyà & vi÷vaprathàbhairavakëptapåjaþ jayaty akàmoditara÷miråpa&sva÷aktipu¤jàtmajacakranàthaþ \var{pu¤jàtmaja\lem pu¤jàkara \kha} 3. kramàkramakriyàkrànti&vyatikramanikçntanam devaü cakraü ÷raye krãóà&kroóãkçtakçtàntakam iha hi niruttaranirniketanàvañaviñaïkasaükalitasakalakalanàkulaü paramabhairavacakre÷varasatatattvam avàcyavàcakam avarõanirvarõanam anàdyanantam antarbahãråpam apåjyapåjakam api prasaradàdyodyantçtàvatàrakramàvatàritapa¤cavàhaprapa¤camayàkçtrimapåjyapåjanakakrameõa protsphurati iti rãtir avigãtasukhasaüpradàyasaraõisamanugatasarvàgamàntaraghumaghumàyamàna÷rãvij¤ànabhairavàdiùu svakaõñhenaivabhagavatà nirõãtà, ÷rãsvatantrabhaññàrakàdiùu ca Q: akçtvà mànasaü yàgaü [SvaTa 3.32c] ityàdivàkyair dhvanità mànasayàgàtirekiõã sarvabhàvopahçtiþ, tàm eva bhaññàrakapàdàþ stotramukhena prakañayanta àdi÷lokena àsåtrayanti CakBhst_1ab: [oü] namaþ såryakalàjàla&kàladehàpahàriõe CakBhst_1cd: àdhàràdheyapãñhàya & bhavàyàbhavadàyine Viv: bhavàya helàmàtrodbhàvitabhavàbhavàya namaþ / nama iti namaþ÷abdagatavarõadvayavityàsena (?) caturthyantapadàveditatatsvaråpasarvàvedananayena unmanãbhàvaþ tatsamàviùñena såcitaþ, tena tatra mano vilàpayàmãty arthaþ / kàladehaü và kàlavikalpanollàsikàmãhaü và såryakalàjàlena dvàda÷àtmakamarãcicayena yo 'paharatãti tacchãlo 'yam akramapadena dar÷itaþ, sårãnàmakalàjàlena madhyamadhàmànuvedhena bhàvàbhàvabhåmyullaïghanàtmanà kàladehàpahàrã mahàhaïkàràtmakamahàkàladeham apahartuü ÷ãlaü yasya sa tathoktaþ / tad uktaü Q: kàlãü mahàkàlam alaügrasantãm [source?] ityàdi / tata÷ ca såryakalàjàlena và såryakalàjàlam eva và kàladeham apaharatãty alaügràsamahaughaþ prakañitaþ, na hy akramànàkhyaparaciccakre÷varãsamudaye kàlo nàma ka÷cid upapadyate / tad uktaü mayaivàkramakallolakàrikàsu Q: kàlaþ kàlena kàlya÷ cet & kàlaþ kàlyeta kena và akàlya eva kàla÷ cet & kàlya eva tathàëna kim mçtyuþ sphuratprakà÷àntar&nigãrõo nigiret katham asphurann aprakà÷atvàn & nàntargràhyo 'thavà na kim iti / tathàdhàràdheyau ùaóadhvataduttãrõaråpau bhavàbhavau tatsthyaivàsya, udyogàvabhàsacarvaõavilàpanataduttarakçtyayogàt pãñha iva pãñho yasya \pratika{àdhàràdhyeyapãñhàya} iti tu pàñhe àdhàre dhyeyà ÷aktir eva tadadhiùñhànena sàdhiùñhànatvàt pãñho yasya tasmai bhavàya, abhavadàyine '÷ivaparikhaõóanàya mokùapradàya và nama ity anena kàladehàpahàriõàdhàràdheyapãñhatvapratipàdanena sarvàtmasàtkaraõalakùaõaþ satatodito 'kçtrimapåjànaya uññaïkitaþ / atràpahàripadena saühàra uktaþ, pãñhapadena sthitikramah, bhavapadena sçùñiþ, ity akramaughaþ sçùñiparyavasànenànena ÷lokena carcitaþ / caturthasya sakalakramàkramabhittibhåtatvàt pçthag anabhidhànam eva / atha sthitipradhànasçùñisaühàraparighaññanena dvitãyaü påjàkramaü dar÷ayati: CakBhst_2ab: namaþ ÷i÷uni÷àkànta&kalàkamalamàline CakBhst_2cd: paramànandadehàya & ÷ivàyàvyaktamårtaye Viv: avyaktà bhavàbhavasthitipràdhànyàd uññaïkatvenàprakañità mårtir yasya tasmai ÷ivàya mahatyàve÷e 'py aparibhraü÷a÷ãlàya / nama iti vyàkhyàtam / ÷i÷utayàdyà bhedasvabhàvena sthità yeyaü ni÷àkàntasya kàlaràtrãramaõasya parabhairavasya kalanàt kalà saivàghoraghoràghoràtighoràvaraõatrayopetavargàùñakadalalàlità, saiva kamalaü tanmàline tadàdhàràya tadàdheyàya và / ni÷àkàntakalà saühàradevã, tathà càsmatputraþ Q: ÷iva÷ivàsanamårdhni sadà sthità & vigatakàlakalàkalanàkramà / Q: kç÷atayà kra÷imavyapalàpinã & jayati kàpi kalà vigatakramà iti / vàjasaneyabhaññàrikàyàm api Q: avadhåtà niràcàrà & sarvabhåtàntare sthità / Q: krãóaty àtmamayair bhàvair & bàlaþ krãóanakair iva // Q: prabuddhapårõabhàvàbhyàü & vibhajyàtmànam àtmanà / Q: aprabuddhaprabuddhena & krãóàrthaü bhàvayed bhç÷am // iti / \pratika{màline} dhàriõe iti sthitiþ / \pratika{ànandadehàya} iti sçùñis tasyà ànandaråpatvàt, \pratika{avyaktamårtaye} iti saühàraþ / ayam api satatasiddha eva påjàkramaþ // atha guõãbhåtasçùñisthitiråpatçtãyacakràkramapåjàü pratijànãte CakBhst_3ab: namaþ pà÷aughasaüghaññalayavi÷leùakàriõe CakBhst_3cd: mantragarbhodarasthàya haràya paramàtmane Viv: pà÷ànàm -- àõavamàyãyakàrmikàõàm malànàm oghaþ tasya saüghañña ahetukena kenàpi krameõa ullàsaþ, tena và tatra và tasya và yo 'yaü layaþ, tathà vi÷leùaþ pçthagbhàvas tatkaraõa÷ãlatvena vartamànàya sadà tritayakàritvàn nàntarãyakaü tirodhànànugrahakàritvaü dhvanitam / \pratika{mantragarbhodarasthàya} ity atra tridhà gurvàmnàyaþ -- mantrà varõaråpà garbhe yasyàþ sà màlinã mantragarbhà tadantargatà tasyà udare vàcyatvenàbhyantare tiùñhatãti sa tathà, athavà mantràõàü garbho mantragarbhaþ prathamasvaras tasyodaram uttarapakùapratikùepeõa madhyamakalà tuñyardharåpà tatra sthità, athavà mananatràõadharmitvàn marãciùu sthityuditàsu mantra ityàdiråpatayà yo 'yam anàràvaràvo ràvasaüghaññakatayà Q: tvàm ajàm akçtapa¤cakàraõa&dràvaõoóóamaradhàmabhairavãm / Q: staumy anàhatahatavyatikrama&sphàraràvakçtavãraghaññanàm [akulakaulikàtriü÷ikà of RamyadevaBhañña] ityàdyasmadviracitàkulakaulikàtriü÷ikoktasvaråpas tasya garbhaü gahanam avañaråpaü tadudare tadgamanikàgamye dhàmni tiùñhatãti sa tathoktaþ, sarvatra càtràdyabhaññàrakopade÷a eva viràjate tasyaiva paramàtmatvàt, ata evàtra bhava÷ivahara÷abdaiþ ÷lokatrayoditasçùñyàdyupade÷acaramasyànàkhyasya sarvànta÷càritvam avàggocaratvàt såcitam eva / atraughasaüghañña÷abdàbhyàü sçùñisthityoþ, hara÷abdena saühàrasya dyotane 'kçtakà kàpi påjà niråpitaiva //3 tad evam anavacchinnasatatasiddhanirupàdànànantanava_dhikasvaråpabhåtapåjàsaübhave ÷ambhor nirguõasyànantaguõasya vopacàrair anantair bàhyair và kàyikair vàcikair mànasair và påjayitum a÷akyatvàt ko 'yaü bhàvopahàro nàma ity à÷aïkyàha CakBhst_4ab: yadyapi tvaü guõàtãto vàkpater apy agocaraþ CakBhst_4cd: tathàpy à hçdayàt stotum udyatà vàk sadà mama CakBhst_5ab: atibhaktirasàve÷aviva÷à vi÷vatomukha CakBhst_5cd: tvatprerità yato nàtha nàparàdho 'sti me kvacit Viv: yadyapitathàpi÷abdàbhyàm anupapattàv apy upapattiü prakà÷ayadbhyàm anupapattir eva sarvopapattir iti kàpi yuktir uktà, tathà hi guõàtãto 'pi tasyaiva viùayo 'pi tadullàsitena kenàpi durghañaghañanànayenàrvàcãnabhåmimårtitvena viùayadhàma a÷nute / tad uktaü tapasviprabodhanàthena Q: parataratayàpi råpaü & yad yat kalayàmi tat tad adharaü te Q: adharataràpi na kalanà & sà kàcid yatra na sthitàsy abhitaþ /iti à hçdayàd à paradhàmnaþ pa÷yantyàdiråpeõa sadoditàpi vaikharyàtmanà tvayaivaitenàdyabhaññàrakena prakarùeõerità satã prasarati, iti mam na ka÷ caid aparàdha ity ahaü tatsamàve÷ita evoditaþ, yady ahaü nàma ka÷ cid anyo bhaveyaü, bhaven nàma aparàdho, yadi param aparàdho 'py aham api bhavàn apy ekam eva tattvaü, tata÷ ca ko 'paràdha÷abdàrthaþ / tad uktaüëmayaiva ÷ivaravastotre Q: atha và hçdambaragatena & janinidhanahãnamårtinà Q: candravimalamukuñena nutàv & anumodità mama matiþ pravartate / iti atikràntà bhaktirasàvibhàgabhåmir yena tàdçg yo 'yam àve÷aþ sarvatodikkatanmayatodayas tena viva÷à vi÷iùñà va÷eva kareõur iva nijabodharasacarvaõasadàvaraõaniràvaraõamadavighårõitatvàd vi÷vataþ sarvato mukhàni yasya sa tathà, ity anenaitad uktaü bhavati---na tad vàcyaü kçtyaü và kiücana yat tvatparicarvaõacàruråpatayà na cakàsti / tata÷ ca suptapralàpagàlidànàdibhir api tvam eva ståyase ity àha vi÷vato mukha iti visvata à mukhaü yasyeti và / pa÷ukukkuñàdimårtiparyantam asyàvirbhåtatvam abàdhyam ity arthaþ / sarvathàpy anuditàn astamitàparimitacidekaghanam iti pratipàditam //4--5// CakBhst_6ab: tvatpàdàbjarajaþpåtacitàbhåtivibhåùitàt CakBhst_6cd: gçhàõa mattaþ ÷rãkaõñha ! bhàvapåjàm akçtrimàm Viv: ÷rãr vi÷vavaicitrya÷obhodhàvinã ÷aktiþ kaõñhe 'vibhàgadhàmni yasya tasyàmantraõaü, `gçhàõa' iti saüpradànasaüpradeyatayà tvam eva sphurasãti yà¤càrthà akçtktrima÷abdena såcità / tava pàdàþ piõóasthàdibhedena catasro 'vasthàs tà evàbjaü tatra tadullàsitaj¤eyakàryavastu vikalparåpaü, ra¤janàd rajas tena påtà tato và påtà sadyuktiparipavanena kùapità yà citàbhåtiþ sarvasaükùayaparacidråpà sarvodbhåtiråpà và tayà vi÷iùñàyàü bhuvy uùitàt prastoùyamàõàn matto mama sakà÷àt tvam api matto nijànandanirbharo bhàvapåjàm àtasàtkaroùãti //6// tàm eva snànakrameõa prastauti CakBhst_7ab: hçtpuùkaràkhye snàtvàntas tãrthe yoginiùevite CakBhst_7cd: saübodhadhautavasanaþ ÷yàmakaõñhaü yajàmy aham Viv: hçtpuùkaraü hçtpadmaü tatra baddhalakùyatayà snàtvà sakalamalavidhånananaü vidhàya, athavà haratãti hçt saühàrasaühàriõãråpam, etad eva hçtpuùkaraü tãrthaü sarvacakràõàü tatraiva paramavi÷ràntilàbhàt, tatra sarvavi÷uddhim àdàya yogino 'tra parara÷miråpàþ, samyag bodhaþ saübodhas tad eva dhautaü sakalakàlikàvi÷uddhaü vasanam a÷eùàcchàdakatayà vartamànam yasya, iti sarvottãrõasarvamayatoktiþ, ÷yàmakaõñhaþ sarvaghaññakamahàtamisràråpasaükalanadhàmàtmikà ÷yàmà kaõñhe gale yasya / yathoktam Q: pànà÷anaprasàdhana&saübhuktasamastavi÷vayà ÷ivayà Q: pralayotsavasarabhasayà & dçóham upagåóhaü ÷ivaü vande [Utp. Stotràvalã 16.19--21] iti //7// arghapàtram àha--- CakBhst_8ab: prabhåtabhåtasaübhåta÷oõitair arghabhàjanam CakBhst_8cd: kriyate te mahàkàlakàyakaükàlakandale Viv: prabhau vyàpake bhairavadhàmny åtàny anusyåtàni yàni bhåtàni pa¤càtmaka÷aktivivartabhåtàni pçthivyàdãni, tatra saübhåtàni yàni ÷oõitàni tatsvaråpavigalanasamuditacidrasaråpàõi, tair arghabhàjanaü mahàvimar÷amayapåjanapàtram eka÷akti÷uktivigalanaråpaü sarveùàm avikalpabhåmyadhirohavidàritavikalpamayamahàkàlakalevarakaraïkakapàle kalàsaükarùiõãdhàmamadhye vidhãyata ity alaü rahasyodghàñanena //8// CakBhst_9ab: yad yad vikalpanàjàlaü bàhyàrthapratipattaye CakBhst_9cd: tat tad dvàràdhipakulaü tava påjyaü manasvibhiþ Viv: bàhyaviùayàkùepakatvàn manonmanàlakùaõaü dvàraü tadvàsi kulaü dvàþsthakulaü dvàþsthasamåhaþ, vikalparasà eva hi svaråparasàve÷adravaõenàsamvibhaktà bàhyakaùyàsu kùipanti, tad anu caivaü mànitàs te svaråpanarapatisamãpam arpayanti, iti sva÷aktibhàgàvadhànena påjyaü svãkçtamanaskaiþ //9// CakBhst_10ab: a÷eùàvaraõonmuktaguptasauùuptamaõóale CakBhst_10cd: påjyase nagajàkànta ! grahaõe candrasåryayoþ Viv: camanàd abàhyatvenàntar eva cimicimàyamànatvàt, dravaõàc ca bahirlokayàtràtmanà prasaraõàt, tathà suùñhu åraõàd iti candra÷abdena sårya÷abdena ca jàgratsvapnayor grahaõam, tayor grahaõe àtmasàtkaraõe sati, a÷eùàvaraõaiþ sarvopàdhibhiþ, unmukte guuptasauùuptamaõóale guptaü tirohitaü sauùuptaü maõóalaü yatra tasmin turãye dhàmni, nagajà avicalakåñasthadhàmasamullasità ÷aktiþ tasyàþ kànta vi÷ràntadhàman, påjyase satataü saübodhanenànubhåyase //10// CakBhst_11ab: hànàdànodayàrambhasadasadvibhramojjhitam CakBhst_11cd: j¤aptimàtrapratiùñhànam àsanaü trijagatpate Viv: tyàgagrahodgamakriyàbhàvàbhàvavikalpanirmuktam ata eva màtçmànameyollaïghanena pramitimàtraü nirvi÷eùeõa phalaråpam àsanam upalakùaõatayà tasyàpi sàpekùatvàt tad apy ullaïghitavato 'vyapade÷yasya tava, te nivedyata iti pàñhe nivedyate niþ÷eùeõa vedyate tadbhàvenànubhåyate, trijagato màtçmànameyalakùaõasyàdhiùñhàtaþ! hànàdànàdipadàrthaùañkanirde÷atvànapekùam àsanaü såcitam //11// CakBhst_12ab: mårtidànam anàbhàsa÷aktibhàsopabçühitam CakBhst_12cd: turyapãñhapratiùñhànaü vitaràmi jagatpate Viv: upabçühitam upabçühaõam, bàhyàrthàvabhàsarahitàn avachinnacamatkàrasàra÷aktyavabhàsaråpaü, mårter mårcchitasatattvasya kiüciducchånatàtmanaþ pàripårõyollekhasya dànaü, vitaràmi vimç÷àmi, pårõàhantayà ca paradaniviùñam //12 CakBhst_13ab: dikkàlade÷akalanàkalaïkojjhitacetasaþ CakBhst_13cd: kaþ karoti budhaþ sthàõor àhvànàdivisarjanam Viv: sthàõor sthàsnor apracalitasarvagatacinmàtravapuùaþ pçthag digde÷akàlaparigaõanakalpanàbhàvàd àhvànopakramaü visarjanam avagatatattvah kaþ karoti, vyatiriktade÷akàlasaübhave hi kasya cid ànayanaü kutra cit prahàõaü saübhàvyeta, iha tu sarvasyaiva tanmayatvàt kasyàhvànaü kuta àhvànaü, kasya visarjanaü kutra ca visarjanam iti tatsamàve÷enaiva sarvasaüsaktir uktà //13// CakBhst_14ab: sårya÷ãtàüunetràbhyàü mathitvà ÷aktivàridhim CakBhst_14cd: paràmçtarasàbhyaïgaü ÷ivàya vinivedaye Viv: abhyajyate 'nabhivyaktam aoi vyaktim ànãyate sçùñikramàvadyotità yena so 'bhaïga upasnehakaþ, netre prathamasåtre 'pi //14// CakBhst_15ab: indriyeùv indriyàrtheùu ràgalobhànuyàyiùu CakBhst_15cd: niþsnehatvaü prabhutvaü ca råkùam udvartanaü tava Viv: indriyàrtheùu ÷abdaspar÷aråparasagandheùu viùayabhåteùu, indriyeùu ràgalobhànuyàyiùu satsv iti vyadhikaraõe saptamyau, niþsnehatvaü prabhutvaü càtyantàyuktir anabhiùvaïgas tadadhiùñhàtçtvena và sphuraõam Q: buddhavat sarvaràgã syàt & sarvadveùyo 'tha bhairavaþ iti nyàyenodvartanam a÷eùavàsanonmålanam //15// CakBhst_16ab: saü÷odhyànacchakalayà baindhavaü tãrthama¤jasà CakBhst_16cd: tadviràmarasasnànaü deyaü candràrdhamaulaye Viv: mahànàdàdyakalàvacålàya ùoóa÷asvararåpakalàkalàpàrambhàdyavarõaråpa÷iroïku÷aråpayà+ anacchakalayà baindhavaü tãrtham ubhaya÷ånyabilaråpaü saü÷odhya nirgranthibandhaü vidhàya, nirodhanàdanàdàntavartiparamatçptitàlakùaõarasena kàryam abhiùecanam //16// CakBhst_17ab: svaprabodhàmbarodàravikasadvastragharùaõam CakBhst_17cd: vinive÷ya bhavatsaüvidvikàràn vikaràmahe Viv: svaprabodhaþ svavimar÷a eva+ ambaram anàvaraõatvàd vyoma ata evodàram udbhañaü vikasat sarvàtmatayà prasarat sollàsitakàryàcchàdakatayà vastraü tena gharùaõaü pratyàvçttinayena svàvadhànaü vidhàya, pràpte mahàsàmarasye, vigaliteùu dvaitodayamahàsaütràsaóambhareùv akhaõóitasvàvabodhanirmatsarabalãn sarvatodikkaü kùipàmaþ //17// CakBhst_18ab: j¤ànaj¤eyaparityàganaganirjharavisrutam CakBhst_18cd: paramànandadaü me 'ntas tava pàdyam anàbilam Viv: ubhayor api sàpekùatvenànupapadyamànasvaråpatvàj jaóàjaóayos triùv api kàleùu cidatirekeõàbhàva evàgamanàd avicalatvàn nagaþ tatra yo nirjharo nirgato jharo vayohàniråpaþ kàlo yasmàt tàdçksvaråpaü tataþ pravçttaü paracamatkàraråpaü pàdyaü Q: jhéù-vayohànau ity asya jhara iti råpam Q: çdorap //18// CakBhst_19ab: amandànandaniþùyandaspandamandirakandaràt CakBhst_19cd: galatkaivalyasalilam àdatsvàcamanaü vibho Viv: guõàdispandaniþùyaniùu yat sàmànyaspandaråpam akramaprakañitanimeùonmeùasrùñisthitiprakàram ãùaducchånatayà kiüciccalanàtmakam api tad eva mandiraü sarvasya prathamanivàsitvàd amando 'navacchinna ànandaniþùyando 'ham ity ullekhacamatkàraprasaro yatra tàdç÷aspandamandirasya kandaràd agàdhàd dhàmnaþ, unmiùadananyatvarasaråpam àcamanaü gçhàõa kaivalyarasam api saühara, iti ko 'pi bandhamokùottãrõo naya unmãlitaþ, ``mandarakandaràt'' iti và pàñhaþ //19// CakBhst_20ab: prakùàlya dhàraõàmbhobhir granthipa¤cakamauktikam CakBhst_20cd: anarghyam arghaü pàdebhyaþ prayacchàmi vçùàkape Viv: he vçùa sva÷aktirasavarùanapravaõa! tathà+ akape acapala---kåñastha! granthipa¤cakam indhikà+dãpikà+rocikà+mocikà+årdhvagàlakùaõaü, manograthanàd dhàraõà vàruõyàdyà de÷abandharåpà÷ cittasya tà evàmbhàsi tair aùñottara÷atasaükhyàtàntikamukhyasaüpradàyasiddhibhåmikolaïghanakrameõa+ amalatàm àsàdya, anarghyamålyam---atulyatvàt//20// CakBhst_21ab: turãyodyànavikasatsaüvitsaurabhanirbharaiþ CakBhst_21cd: girã÷a tisçbhir vàgbhiþ stutipuùpaiþ prapåjyase Viv: giri vàgviùaye ã÷a svàmin, turãyodyàne paràsvaråpakànane vikasad yad etat saüvitsaurabhaü bodhàmodas tannirbharaiþ, stutiråpaiþ puùpaiþ, tisçbhir vàgbhiþ påjyase / tatra pa÷yantyàþ tàvat svaråpàvyatiriktàntàsphuñatedantàhantàvabhàsaparamasàmarasyaråpà stutiþ, madhyamàyà api gràhyagràhakàkalpakalpanànalpasphurattàtàtparyaparyavasito 'py aviluptasvàvabhàsas tava stavastabakaþ, vaikharyàs tu maukharyeõa sphuñaghañapañàdinañanalàmpañye 'pi sarvatodikkaprathitaparame÷vararåpàtirekivàcyàntaravirahàt satatam eva tadanu÷aüsaiva kusumità mitàbhidhànanirõayanirdalanatàtparyaparyavasità ityuktaü bhavati //21// CakBhst_22ab: pràõavahni÷ikhàstreõa bhaïktvà brahmabilaü lasat CakBhst_22cd: dhåpavartinibhàbhàso dhåpas te nagajàdhava Viv: pràõoddãpità yeyaü vahni÷ikhà---àgneyadhàmakoñiþ, saiva astàt tràyate iti astraü, atha và niùkalanàtho 'tra udvçttaþ, tenaiva hikkàpàtoddãpitena granthibhedanakrameõa brahmagranthibhedàt, tatra pràõo ``ha'' vahni÷ikhàråpam astram ityàdi, sarvaprameyajàtaü dhåpayati sarvaü svaüparispandenàdhivàsayatãti dhåpaþ //22// CakBhst_23ab: anàhatà nadaty antar yà gaur dhàmni pare parà CakBhst_23cd: sà ghaõñà vàdyate ÷ambhor agre granthàrthagarbhiõã Viv: aghaüñasiditi troñayati iti aghaõñà parà prakçùñà granthàrthagarbhiõã---antaritasakalavàcyavàcakakalàpà //23// CakBhst_24ab: kandànalollasacchakti÷ikhàü dãpa÷ikhopamàm CakBhst_24cd: uddãpayàmi bhagavan mohadhvàntàpanuttaye Viv: kandànalàt àdhàramadhyadhàmnaþ ullasantã ÷akti÷ikhà binduråpà, tàü ÷àktasphàroddãpanàt dãparåpàü nàdasåci÷ekharamudrànuprave÷ena uddãpayàmi //24// CakBhst_25ab: vçttityàgàmçtakalàcandra÷ candrakirãñinaþ CakBhst_25cd: samàlambhanavevàstu mumukùåõàü vimuktaye Viv: pramàõaviparyayavikalpanidràsmçtivçttiprahàõapari÷iùñatadanupràõakàvinà÷abodhaghanasàraråpaü samyag àlambhanaü samàlambhanaü, sarvàcchuraõàt samàlambhakaü và tàdç÷à eva hi mumukùavo mucyante iti / tad uktam utpaladevapàdaiþ--- Q: yo 'vikalpam idam arthamaõóalaü & pa÷yatã÷a nikhilaü bhavadvapuþ / Q: svàtmapakùaparipårite jagaty & asya nityasukhinaþ kuto bhayam // iti CakBhst_26ab: nàda÷aktyuditaü dhàma malatrayavivarjitam CakBhst_26cd: uùõãùam astu te rudra vidràvitanabho 'rgalam Viv: nàda÷akter bindårdhvakalàyà uditam uparigataü nàdàntatejovyapade÷yaü prakà÷akatvàd dhàma, tad eva avacchedahetunà àõavàdinà malatrayeõa virahitam, tathà vidràvitanabho 'rgalaü kùapitaparavyomànuvedhanirodhakagranthicakram, uùaõe vikalpaploùaõe ã÷am uùõãùam iti akùarasàmyenàpi niruktiþ // CakBhst_27ab: bhavadbhaktisudhàsàrasaüplàvitahçdambudheþ CakBhst_27cd: prollasadbrahmakamalam amalaü te 'stu ÷ekharam Viv: anugraha÷aktiråpabhaktyamçtavarùàgàdhãkçtahçtsamudrapratibhàtabrahmapuõóarãkaü ÷ikhàntapràntakoñyavabhàsanàt ÷ekharam //27// CakBhst_28ab: bodhàravindasaüdoho hara hàralatà tava CakBhst_28cd: nityoditàntaravyàptikalà candrakalà ca te Viv: nànàkàrakaraõe÷varãsamupahçtaviùayopahàrahàralatàvatas tadaikyasamàpattimahàkà÷avyàptir evàhlàdanadãptidhàtvarthànugamàc candrakalà, taveti candrakamalamãlananayaþ ko 'pi gurumukharahasyakrama uddãpitaþ //29// CakBhst_29ab: àkçùyàrkakaraiþ ÷àktair vi÷vàkà÷aku÷e÷ayàt CakBhst_29cd: ciccandràmçtaniþùyandam àsvàdaya jagatpate Viv: vi÷vàkà÷aku÷e÷ayàt plàvakarasayuktyà akhilavigalanakrameõa / tad uktaü mayà cakre÷varabhairavàùñake Q: bhåtacatuùñayakavalana&bçühitatanugaganam apy auccaõóam / Q: paramàõuvatprahãõaü & yatra nabhas tan numaþ ÷aivam iti ÷aktair arkakarair mahàkàlasaükarùiõãkiraõai÷ cidråpacandrapãyåùarasacarvaõena cinnabhaso 'pi u .........(lacuna)....... õatàpàdanànantarasakaladhàmaghaññanàd ghoràghoraghasmararàvàràvavidràvaõacakràticakrottaramahàsphàramayamahàmudràvidràvaõànuttaraparaparispandasaundaryàvadyotanenàmàvasyàvàsanàvàsitaþ ko 'pi saüpradàya uññaïkitaþ //29// CakBhst_30ab: mantraü manasi tacchaktau tàü svadhàmni sadodite CakBhst_30cd: kçtvà japavidhiü samyak ÷ivàya vinivedaye Viv: ``sahasro mànasa'' iti nãtyà mantram anàhatasatatoccarad akulabhaññàrakàkàram Q: à gopàlàïganàbàlamlecchàþ pràkçtabhàùiõaþ Q: antarjalacaràþ satvàs te 'pi nityaü bruvanti tam iti pràõàtmikakalàü÷àü÷ikàsthitasamastatithiviùuvadayanaparigamapårapårità÷eùajapaphalam ekoccàraviprasçtàkùamàlàkùamàloparigatàdyantakarmaspandameruparyàvçttidar÷itasçùñisaühàraü manasy avadhànamaye kçtvà, tad api manaþ pràptamantrasàmarasyaü ÷aktau prathanaprathamavãrye kçtvà, ÷aktim api nijamahimani nityam aparityaktasàrvàtmyasarvottãrõatàtirekamahodaye sarvavarõànàü ÷aktikramasphuritatattatsvaråpànupràõanena svaråpalàbhàt / tad uktaü Q: tad àkramya balaü mantràþ iti / evaüvidhaü japamakaraõakaraõena nirvartya, ÷ivàya svàtmamahe÷vare tàdarthyena vi÷eùeõa nirava÷eùaü buddhye samyak, ityevaüvidhamahàvãryasphàrasàmarasyamayasatatoditajapàvadhànàtirekeõa pa÷ånàü japa uccaritapradhvaüsivarõanirvartyaþ, etat paramàrthatàyàm api nirvãryabãjatayà na samyaksiddhisàdhanabhàvam a÷nuta ity uktaü bhavati //30// CakBhst_31ab: niþ÷eùàrthaparityàge grahaõe vàmitàd dyute CakBhst_31cd: anàbilaü paràü vyàptiü mudràü badhnàmi dhårjañe Viv: dhunoti sarvaü, raühati sarvatra, janayati sarvaü, ñãkate sarvatra iti àgåritàkramacatuùñayàrtho dhårjañiþ / etàü layodayamudràm ekàm api pa¤cadhà vakùyamàõanayena sphurantãü badhnàmy àtmasàtkaromi / akhilàrthaparihàre và svãkàre và askhalanàt aparicchinnamahiman? vedyavedakakàlikàbhir akaluùitàm, akçtrimamahàvyàptimayãm / iyam eva càntarlakùyabahirdçùñibhàvena tyàgagrahàbhyàü bhairavã, akhilàsvàdacamatkàrasphuraõàbhyàm api tyàgagrahavigrahà lelihànà, sarvaparikùapaõena ca svàva÷eùamàtreõàpi tyàgagrahàtmikaivakaraïkiõã, svaråpàkùamatàyàm api tadgràsagçdhnusphurattàsàraiva tadråpaiva krodhinã, paravyomni vyàptyunmimiùàsaüjihãrùàtmakollàsopa÷amasŒdhyaiva khe caratãti khecarã ity etallakùaõalakùitatayaiva sarvamudrŒõŒm iyam ekaiva pa¤cadhŒ prasarantã tattadvacanabhedai÷ carvyate ca //31// CakBhst_32ab: ÷aùkulãkarõayor baddhvà yo ràvo 'tra vijçmbhate CakBhst_32cd: tadgãtam atha te vàdyam àdyasaüpuñaghaññanàt Viv: ÷rotrapuñikayor yo 'ntarninadann iva sàmànyasvaråpo yo 'sau, gãtaü sa eva, àdyakandobhayapakùasaükocàt nànànàóãveõuvane vicarann upajanitatataghanasuùiratàramandramadhyamabhedàïkuritakalàprastàràstçtaca¤catpuñacàùapuñapa¤capàõipramukhamukharataratàrabhedo vàdyabhàvam bhajate / ``÷aùkulãkarõayor antar'' iti và pàñhaþ --- golakatacchaktyor antar ityarthaþ / gopya iti pàñhe bhagavata àmantraõaü svaprakàsatvàs ananyaprakàsya! ityarthaþ, ÷aùkulãkarõayor àdyasaüpuñaghaññanàd yo ràvas tad gãtam iti anvãyate //32// CakBhst_33ab: bhavadbhàvarasàve÷àt tàõóavàóambaroddhataþ CakBhst_33cd: mantràdhvani nadàmy antaþ kim u bàhyàrthabhàvanaiþ Viv: tvanmayotkarùeùu ÷çïgàràdiùv api raseùv àve÷àt tvadanukàrivikãrõanijamarãcimayakarakalpitasaükãrõàsaükãrõapatàkàdisamudbodhitabhàvavaibhavàbhinayo bhavàbhavodghaññanavighaññanajavanikàpràve÷anirgamanàkampitasvaråpo 'pi nçttam àrabhe, tad uktaü mayà ÷ivaràtrivicàravàrtike Q: nityamàttakaraõakramonmiùac&citrabhàva÷atasaünive÷inãþ / Q: niùkriyo nijamarãcinartakãr & nartayàmi parançttadai÷ikaþ // [øivaràtrivicàravàrtika of Ramyadeva] iti / mantràdhvani dhvanidhàmani guptabhàùaõapravaõapa÷yantãpade, yad và vàcyavàcakàdhvaùañkamadhyavartipa¤camantramahimani, nadàmi cidbhairavaikaghanatàpramodena garjàmi / kiü varàkair bàhyaviùayavikalpàtaïkaiþ, iti pararasaparitçptimahodgàraü prakañayati ``na màmy antaþ kim u bàhye 'tra bhauvane'' iti và pàñhaþ, tatra na màmi na varte kim u bhauvane kalàdàv akalànte bhuvanàdhvanãtyarthaþ //33// CakBhst_34ab: akhaõóamaõóalàkàra÷ivatàbhàvanàmbaram CakBhst_34cd: upariùñàn mayà ÷ambhor vitànam upakalpitam Viv: vitanoti sarvaü vitanyate và sarvatra iti vitànam //34// CakBhst_35ab: recayitvà karandhreõa bhàcakraü hçdayàmbaràt CakBhst_35cd: dhàryate dhårjañer agre càrucàmaravan mayà Viv: prabuddhakuõóalinãspaùñãbhàvabhàsuramadhyamadhàmadaõóànupreraõaprayatnaprasçtabrahmabilotkàlitabaindhavadãptivçndaü hçdayagaganaprasçtaü trividhatàpahàritayà càmaraü dhàrayàmi //35// CakBhst_36ab: nàsàpuñakuñãkoñivisçtaiþ prasçtaiþ puraþ CakBhst_36cd: tàlavçntair iva vibho vãjyase haüsamàrutaiþ Viv: visçtaiþ praviùñaiþ, prasçtaiþ, haüsamàrutaiþ pràõapavanais tàluvçntair ivotkùepakatulyaiþ //36// CakBhst_37ab: sarvàtapavinirmuktaü & bhavadbhaktisudhàsitam CakBhst_37cd: àtapatram athàsmàbhir & dhàryate te mahà÷aya Viv: viùayàsaïgakalilarahitaü, tvanmayatàmçtavimalaü chatraü dhàryate //37// CakBhst_38ab: mamatàmanduràtyàgà&trailokyàkarùaõakùamaþ CakBhst_38cd: ahaükàraturaïgas te & vàhanàya prakalpitaþ Viv: bhavaniràvaraõavijayayàtropakrame niyatàhantàmamatàparikùaye pårõàhantàtmako 'haïkàro hayas tvadativahanàya //38// CakBhst_39ab: svasaüvinnandanànanda&nàgavallãdalojjvalam CakBhst_39cd: sphuratspandendusurabhi & tàmbålaü te nivedyate Viv: tàmbålaü---tàmrabhavàmålam, akhilopara¤jakatvàt, nijabodhànandanandanodyànapraphullo, nàgaþ ÷arãraþ pavanavi÷eùas tasya vallã prathamapràõodbheda÷aktiþ tatsaüpattikàsundaram, udgacchadàdyecchàcimicimikàkarpåravàsità---ubhayor api sarvacamatkàrakatvàt //39// CakBhst_40ab: bhogyabhoktçvibhedottha&vàsanendhanasaücayam CakBhst_40cd: advaitàgnau juhomy antaþ & ÷àükare sreyasàm nidhau Viv: bhogyabhoktçvibhàgatadudgatavàsanàdàruvisaram avibhàga÷ambhudhàmni sàmarasyaü lambhayàmi //40// CakBhst_41ab: prakà÷àkà÷ahastàbhyàm & avalambyonmanàsrucam CakBhst_41cd: dharmàdharmagalatsneha&pårõàü vahnau juhomy aje Viv: aje sarvàdisiddhe pårvodite ÷ivadhàmahavyabhuji gràhyagràhakabhedavàsanendhanadahanasamedhite svarasavigalitapriyàpriyaphaladharmàdharanibaddhavàsanàghçtapårõàhutiü juhomy avimar÷atadviràmaråpasamanonmanàpàõibhyàü såkùmakaraõa÷aktitaduparamàïgulipa¤cakopa÷obhitàbhyàü taduparivartanàd ``unmanyante paraþ ÷ivaþ'' iti dç÷à unmanàsrucaü parigçhya pårõàü juhomi, iti saükùayapradhànàyàm api vçttàv aviluptam eva pàripårõyam---iti pårnakç÷adevataikàtmyamayah ko 'pi nayaþ prathitaþ / uktaü ca mayaivàkulakàlikàtriü÷ikàyàü--- Q: svànandatas tribhuvanaü kavalaü vidhàya & svàtmànam apy atitaràü samadà grasantã Q: tçptà tathàpy aparikhaõóitanityasiddha&svàtantryapårõavibhavà kç÷amårtir avyàt iti //41// CakBhst_42ab: yuùmaddhyànani÷ànàtha&kiraõair upara¤jitaþ CakBhst_42cd: antarmànavidhau te 'stu & cittacintàmaõir mama Viv: bàhyavyàvçttivigamapårvakam antarmananam anantatayà sphuraõam antarmànaü tadvidhau, tvadanubhava÷a÷iprakà÷aviva÷ãkçtaþ, cittam eva cintàmaõir bhavatsamàve÷ena tadvad eva saükalpamàtreõa sarvasamullàsàt //42// CakBhst_43ab: mokùalakùmãkaràmbhoja&pàtre vinyasya saüskçtàm CakBhst_43cd: nivedayàmi bhagavan & pràõasarvasvadakùiõàm Viv: pràõà eva teùàü và sarvasvam àõavaü svaråpaü, tan nivedayàmi---màyãyapàrimityàbhàsaniràsasamupalabdhasatatasiddhaparapàripårõyabçühitatayà niþ÷eùato vedayàmi / mokùalakùmyà bhavaunmukhyaparàvçttàyàþ saüviddevyàþ karàmbhasi paramavãciniþùyande jàtaü yat pàtram pàtatràõàtmakam aviluptam avadhànaü, tadarpitaü kçtvà, saüskçtàü kçta÷àstràcàryasaüpradàyopaskaràm / tad evaü màyopakalpitatattadavacchedavicchedikramàkramacakracàramahàsàmarasyasamàpattipratipàdanena yad eva ``namaþ såryakalà'' ityàdinà prakràntaü tad eva paryavasitam //43// CakBhst_44ab: saüsàravàridheþ santaþ & paraü pàraü titãrùavaþ CakBhst_44cd: candramauleþ ÷rayantåccair & bhàvapåjàtaraõóakam Viv: ÷rayantv avadhànena sevantàü, bhàvapåjàmayaü taraõóakaü potam //44// CakBhst_45ab: ittham ã÷ànacaraõa&nuter yat samupàrjitam CakBhst_45cd: ÷reyas tena jagat kçtsnaü & dveùadoùàd vimucyatàm Viv: niyatadar÷anàvagrahagrahasamudgatadar÷anàntaranirbhartsanàkhaõóanasamayalopàj jagad vimuktam astu, niyatadar÷anahevàkità hi sarvodayavi÷ràmabhåmibhåtaparatattvaparikhaõóanatvàmastvàt sarvasyaiva paraþ prakàraþ / tad uktam mayà kçtàntatànti÷àntistave--- Q: màyeyaü bahuråpatàm upagatà nànà yathà te vibho & vidyàpy evam anantabhedagahanà no cet kathaü syàd idam / Q: naiþsvàbhàvyagamena ke cana pare vaiviktyataþ ke 'pi và & sàrvàtmyena pare taduttaradç÷à muktàþ pare sarvatah // iti / advayadvàda÷ikàyàm api--- Q: yady atattvaparihàrapårvakaü & tattvam eùi tad atattvam eva hi / Q: yady atattvam atha tattvam eva và & tattvam eva nanu tattvam ãdç÷am // iti //45// CakBhst_46ab: stotraü gçhàõa parame÷vara vi÷vasàkùin & mànàvamànamatojjhitacittavçtteþ CakBhst_46cd: mattas tvadaïghriyugapãñhanilãnamauler &bhasmàvaguõñhitatanor nçkapàlapàõeþ Viv: vi÷vasya sàkùã vi÷varåpo vàmantryate, mànàvamànayoþ grahaõàgrahaõayor niùprapa¤caprapa¤cayor mamatayojjhità cittavçttir yasya tadyuktà và tyaktà cittavçttir yena, aühaþ pàpaü haratãti, ahaükçd eva vàïghris tadyugam anàvaraõaj¤ànakriyàråpaü tasya pãñhaü parama÷ivaråpaü tatra nilãnamauleþ pra÷àntakaraõapa¤cakaka¤cukopacayaploùapari÷iùñena àkhilabhåtihetunà avabodhabhåtivibhavena avaguõñhità àcchàditàs tanavo mitatayà sphurantaþ sarvabhàvà yena, nuþ aõor yat kapàlaü, kaü mahàsvàtantryaråpam anavacchinnaü brahma pàlayati gopayatãti nçkapàlaü karparaü tat pàõau ekasmin udbubhåùàmarãcilakùaõe mitatayà iyattayà tulitaü yasya sa tathoktaþ //46// CakBhst_47ab: mahàpà÷upatodyàne & ka÷cid vi÷ramya tàpasaþ CakBhst_47cd: cakre ciccakranàthasya & ÷ambhor bhàvanutiü paràm Viv: ``nirasta÷àstràrthavikalpajàlà & devyàþ ÷ma÷àne karavãrakàkhye'' iti dç÷à bhasma÷abdavyàkhyànavarõitasvaråpe mahàpà÷upatodyàne, bhairavàõàü pa÷ånàü patir akalitaciccakre÷varàtmakas tadudyàne tadårdhvayàne sarvàti÷àyini, vi÷ramya ananyatayà pratiùñhàü pràpya, ata eva ka÷ cid aj¤àyamànapa÷uparikalpitaniyatasaüj¤àvacchedaþ, mahati tapasi citsamàve÷amaye bhavaþs tàpasaþ ciccakranàthasya--- Q: sarvasaüvinnadãbhedàbhinnavi÷ràmabhåmaye / Q: namaþ pramàtçvapuùe ÷ivacaitanyasindhave // ityàdinà ràjànakotpaladevanirvarõitasvaråpasya ÷ambhoþ ÷reyaþprabhavasya bhàvena sarvabhàvaikyasamàpattisamàve÷amayena nutiü paràü cakre, iti cakranàtha+cakre+÷abdàbhyàm àtmana÷ cakrapàõinàma dyotayati //47// adçùtavigrahàgataü & marãcicakravistaram / anugrahaikakàraõaü & namàmy ahaü gurukramam // yogànandàbhidhànadvijavaravadanàyàtapãñhe÷idevã&pàdàvadyotitàj¤apraõayanajanitànantasotsàhaharùaþ / stotre bhàvopahàre vivaraõam akarod ramyadevo dvijanmà &janmàdyàyàsabhaïgapravaõamatilasatsadrahasyopade÷aþ //