Visvantaravadana = ViÓv Based on the ed. by Kabita Das Gupta: ViÓvantarÃvadÃna, Eine buddhistische Legende, Berlin 1978. Cf. GBM 157-174, 1332-1349, 3314-3315 Input by Klaus Wille (G”ttingen) #<...># = BOLD for emedations (and references) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ fol. GBM GBM ViÓv remarks 5r 172 1347 1-3 preserved as v of 13 5v 159 1332 3-10 160 1333 blank! r of fol. 5 6r 161 1334 11-15 6v 162 1335 15-18 7r 157 1336 18-22 7v 158 1337 22-25 8r 163 1338 25-30 8v 164 1339 30-35 9 35-39 lost 10r 165 1340 40-43 10v 166 1341 43-45 11r 167 1342 45-48 11v 168 1343 48-51 12r 169 1344 51-54 12v 170 1345 54-59 13r 171 1346 59-64 r 64-68 GBM 3314 v 68-69 GBM 3315 14r 173 1348 69-70 + Col. and beg. of Kapphiïa-avadÃna 14v 174 1349 Kapphiïa-avadÃna (##) punar api yathai«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ (##) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo viÓvapuryÃæ rÃjadhÃnyÃæ viÓvÃmitro nÃma rÃ## rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ cÃkÅrïabahujanamanu«ya#<æ># ca praÓÃntakalikalaha¬imba¬amarataskararogÃpagataæ ÓÃlÅk«ugomahi«Åsaæpannaæ. dhÃrmiko dharmarÃjà dharmeïa rÃjyaæ kÃ##yati. sa ca rÃjà ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitaparahitapratipanna÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ prajÃvatsala÷ (##) so 'pareïa samayena devyà sÃrdhaæ krŬati ramati paricÃrayati. tasya krŬato rama##sya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa devÅ Ãpannasatvà saæv­ttà (##) sëÂÃnÃæ va nÃvÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ. dÃrako jÃta abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdiko gaura÷ kanakava##trÃkÃraÓirà pralambabÃhur vistÅrïalalÃÂa#<÷># saægatabhrÆs tuæganÃsa#<÷># sarvÃægapratyaægopeta÷ (##) tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate. kiæ bhavatu dÃrakasya nÃmeti j¤Ãtaya Æcur yasmÃd ayaæ dÃrako viÓvÃmitrasya rÃj¤a÷ putras tasmÃ## bhavatu dÃrakasya viÓvantara i##i ##meti. tasya viÓvantara iti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ. (##) viÓvantaro dÃraka÷ a«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo 'nupradatta÷ dvÃbhyÃm aæsadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanakadhÃtrÅbhyÃæ. ##«ÂÃbhir dhÃtrÅbhir unnÅyate vardhyate k«Åreïa dadhnà navanÅtena sarpi«Ã sarpirmaï¬enÃnyaiÓ cottaptottaptair upakaraïaviÓe«air ÃÓu vardhyate hradastham iva paÇkajaæ (##) sa yadà mahÃn saæv­ttas tadà lipyÃm upanyasta÷ saækhyÃyÃæ gaïanÃyÃæ mudrÃyÃæ. sa yÃni tÃni rÃj¤Ãæ k«atriyÃïÃæ mÆrdhÃbhi«iktÃnÃæ janapadaiÓvaryasthÃ##vÅryam ##g bhavanti ÓilpasthÃnakarmasthÃnÃni tadyathà hastigrÅvÃyÃm aÓvap­«Âhe rathe tsarau dhanu«y apayÃne niryÃïe aækuÓag##he pÃÓag##he tomaragrahe cchedye bhedye vedhye mu«Âibandhe pÃdaba##«u k­tÃvÅ saæv­tta÷ (##) viÓvantara÷ kumÃro ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitaparahitapratipanna÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ prajÃvatsala÷ sarva## tasya pradÃnavistaram upaÓrutya yojanaÓatÃd abhyarthijano 'bhyÃgacchati. sarvaæ ca paripÆrïamanorathaæ pre«ayati (##) atha kadÃcid bodhisatvo maïikana##rapariïÃmitaæ siæhavyÃghradvÅpicarmapariïaddhaæ pavanaba##samajavai÷ kanakarajatamaïighaïÂikÃpÆrïitaravaiÓ caturbhis turagair yuktaæ syandanavaram a##. (##) ##yuktà viprà vedavedÃægavidas tvaritatvaritaæ viÓvantarakumÃram abhigamyocu÷ jayatu bhavÃæ k«atriyakumÃra÷ ity Ãha ca sarve«u khalu loke«u viÓruta#<÷ sarvado bhavÃn / ratham etad dvijÃtibhyo dÃnaæ tvaæ dÃtum arhasi //># (##) ##m ukte bodhisatvo laghulaghv eva tasmÃd rathavarÃd avatÅrya h­«Âatu«Âapramuditah­dayas tebhyo dvijÃtibhyas taæ rathavaram upadarÓayann uvÃca yathà mayà rathas tyakto viprebhya÷ parayà mudà / tathÃhaæ tribhavaæ tyaktvà sp­Óeyaæ bodhim uttamÃm // (##) so 'pareïa samayena kundakumudahimarajatasitÃbhravarïaæ saptasujÃtasuprati«Âhitacaraïatalaæ airÃvaïadviradavilÃsagÃminaæ parasvÃbhÃvyalak«aïÃlaæk­taæ puïyadarÓanaæ rÃjyavardhanaæ nÃma gajavaram adhiruhya paritu«Âabh­tyamitrasevakÃnuyÃtrikaiÓ candra iva nak«atragaïapariv­ta÷ saæprÃpte vasantakÃlasamaye saæpu«pite«u pÃdape«u haæsakrauæcamayÆraÓukaÓÃrikÃkokilajÅva#<æ>#jÅvavakanirgho«itavana«aï¬am udyÃnabhÆmi#<æ># viniryayau (##) atha kecit pratyarthikaprayuktà viprà vedavedÃægavidas tvaritatvaritaæ viÓvantarakumÃram abhigamyocu÷: jayatu bhavÃæ k«atriyakumÃra ity Ãha ca sadaityÃmaraloke«u viÓruta÷ sarvado bhavÃæ / dÃtum enaæ{d} gajavaram asmabhyas tvam ihÃrhasi // (##) evam ukte bodhisatva##pi gajavarÃl laghulaghv evÃvatÅrya h­«Âatu«ÂapramuditamanÃs tebhyo dvijÃtibhyas taæ gajavaram upadarÓayann uvÃca yathà mayà gajas tyakto viprebhya÷ parayà mudà / tathÃhaæ tribhavaæ tyaktvà sp­Óeyaæ bodhim uttamÃm // (##) ÓuÓrÃva ca rÃjà viÓvÃmitra#<÷ pu>#treïa cÃt## viÓvantareïa rÃjyavardhano ##ma gajavara÷ pratyarthikaprayuktebhyo viprebhyo datta÷ iti. Órutvà ca puna rÃj¤Ã visvÃmitreïa paramakopakupitena viÓvantara÷ kumÃra ÃhÆyokta÷: gaccha kumÃra na te madvi«aye vastavyam iti. (##) kumÃra÷ pitrà parityaktaÓ cintayÃmÃsa: bodhÃya mayà k­tavyavasÃyena sarvalokÃnugrahÃrthaæ baddhasannÃhena gajo 'sau tyaktas tadg­he vartamÃnena deyaæ dÃnaæ yathÃbalam / tapovanaæ và saæÓ­tya kartavyo niyama÷ para÷ // tato 'haæ g­ham uts­jya prayÃsyÃmi tapovanam / vaktuæ na tÆtsahe vÃkyaæ na dÃsyÃmÅti yÃcakaæ // (##) athaivaæ k­tamatir bodhisatvo bhÃryÃyà mÃdryÃ÷ sakÃÓaæ abhigamyaitad vistareïa nivedayÃmÃsa. tato mÃdrÅ sahaÓravaïÃd eva priyaviprayogÃÓaækitah­dayà k­takarapuÂà bodhisatvam uvÃca: Ãryaputra yady evam ahaæ api tapovanaæ yÃsyÃmi. na Óakyaæ mayà Ãryaputraviyuktayà m##hÆrtam api prÃïÃn dhÃrayituæ. kuta÷ gaganam iva candravihÅnaæ sasyavihÅnà bhaved yathà p­thivÅ / nalinÅva jalavihÅnà bhart­vihÅnà tathà bhaven nÃrÅ // (##) bodhisatva uvÃca: avaÓyam evÃvayor ante viyogena bhavitavyaæ. e«a hi lokasvabhÃva÷. tvaæ ca pravarÃnnapÃnaÓa##nÃsana##vasano##cità paramasukumÃraÓarÅrÃ. tapovane t­ïaparïopacitÃyÃæ bhÆmyÃæ svaptavyaæ, mÆlapu«paphalÃni cÃhÃro darbhopalakuÓakaïÂakacitÃyÃæ mahyÃæ vicaritavyaæ abhÅk«ïaæ copavÃsa upavasitavya÷, sarvajanasyÃtmà darÓayitavya÷, sarvaprayatnenÃtithaya÷ pÆjayitavyÃs. tatrÃpi ca mayà avaÓyaæ yathÃÓaktyà dÃnaæ deyaæ. tatra bhavatyà na kathaæcid anutÃpa÷ karaïÅyas ta## punar api tÃvat saæpradhÃryatÃm iti. mÃdrÅ kathayaty Ãryaputra yathÃÓaktyÃham Ãryaputrasya anuvarti«yÃmÅti. bodhisatva÷ kathayati yady evaæ smartavyà te iyaæ pratij¤eti. (##) tato bodhisatva÷ pitaram abhigamya mÆrdhnà praïipatyovÃca k«amasva yat tÃta mayÃparÃddhaæ gajapradÃnaæ prati pÃrthivendra / e«a prayÃsyÃmi purÃd araïyaæ koÓak«ayo mà n­pate tavÃbhÆd // iti tata#<÷># putraviyogaviklavo rÃjà bëpoparudhyamÃnagadgadakaïÂha uvÃca: putra ti«Âha nivartyatÃæ dÃnÃn mati##. bodhisatva uvÃca apy eva parivarteta dharà sadharaïÅdharÃ÷ / pradÃnÃn na tv ahaæ cittaæ nivarteyaæ mahÅpate // ity uktvà prakrÃnta÷. (##) tata÷ putraduhit­kalatrasahita÷ ÓokotkaïÂhai÷ paurajÃnapadaÓatasahasrair anugamyamÃno ratham adhiruhya tasmÃn nagaravarÃn nirjagÃma. (##) atha kaÓcit puru«as taæ ruditaparidevitaÓabdaæ Órutvà mahÃjanakÃyaæ ca nagaradvÃreïa nirgacchantaæ d­«ÂvÃnyatamaæ puru«am uvÃca: bho÷ puru«a kiæk­to 'yaæ mahÃjanakÃyasya rudanaÓabda iti. sa uvÃca: kiæ bhavÃn na jÃnÅte. yad asmad- deÓÃt svakÃn n­patinà svasuta÷ sudaæ«Âro nirvÃsyate sthiradh­tir nirata÷ pradÃne / sa prasthito vanam apetya saputradÃra÷ paurÃ÷ ##a bh­tya karuïaækaruïaæ rudanti // (##) tato viÓvantaro bodhisatvas tasmÃn nagaravarÃn nirgatÃn paurÃn yathÃnyÃyam abhigamyovÃca: nivartantu nivartantu bhavanta÷. suciram api hi priyasaæprayogo bhÆtvÃvaÓyam evÃnte viyogÃvasÃno bhavi«yati. vÃsav­k«ÃdhvapratiÓrayabhÆto 'pi bandhujanaviyogo 'vaÓyabhÃvÅ priyaviprayoga÷. kuta÷ sarve«u loke«v avagamya janto÷ priyair viyogo bhavatÅti matvà / kÃryà bhavadbhir bhuvi sarvayatnai÷ sthirÃprakaæpyà ca ÓamÃya buddhi÷ // (##) atha triæÓadyojanÃtikrÃntaæ bodhisatvam avek«yÃnyatamo brÃhmaïo 'bhigamyovÃca: bho÷ k«atriyakumÃra itas triæÓanmÃtrair yojanair adhi«ÂhÃnaæ yato 'haæ bhavato guïaÓravaïÃd Ãgata iti. tad arhasi bhavÃn anena rathavareïa me saphalaæ Óramaæ kartum iti. tato mÃdrÅ saæjÃtÃmar«Ã ni«ÂhurÃbhidhÃnena taæ brÃhmaïam uvÃca aho dvijasyÃsya sudÃruïà matir vane 'pi yo 'bhyarthayate n­pÃtmajaæ / na nÃma kÃruïyam ihÃsya jÃyate narendraputre n­patiÓriyà cyute // bodhisatva uvÃca: e##æ na khalu na khalu bhavatyà brÃhmaïa÷ paribhëaïÅya÷. kuta÷ yady ete na bhaveyur arthanadayo mÃdri pratigrÃhakÃ÷ bodhiæ ka÷ samavÃpnuyÃd bhuvi nara÷ sarvapradÃnÃd ­te / «a¬bhi÷ pÃramitÃbhir uttamaguïÃ÷ saæbodhisatvÃ÷ sadà dÃnÃdyÃbhir avÃpnuvanti niyataæ sarvaj¤atÃm uttamÃm // (##) atha bodhisatvas tam apy aÓvarathaæ parameïa prahar«eïa tasmai brÃhmaïÃya datvovÃca a##nena mÃtsaryamalapravÃhiïà rathapradÃnena mamÃstv iha dvija / mahar«ibhi#<÷># «a¬bhir anupravartito nirÃsravo dharmamayo mah#<Ã>#ratha÷ // (##) tato bodhisatva#<÷># pramuditah­dayas tam api rathavaraæ brÃhmaïÃya datvà k­«ïÃjinÃæ kumÃrÅ#<æ># skandhe Ãropya mÃdrÅ ca jÃlinaæ kumÃraæ tapovanÃbhimukhau saæprasthitau. anupÆrveïa tapovanam anuprÃptau. tato viÓvantaro bodhisatvas tasmiæ tapovane svah­dayaprarito«akaraæ vratam ÃsthÃya vijahÃra. (##) tena khalu samayena anyatamasmiæ karvaÂake brÃhmaïa÷ prativasati sma. tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ. sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramati paricÃrayati. tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ ##tro jÃta a«ÂÃdaÓabhir apalak«aïai÷ samanvÃgata÷. sa yadà jujjavayati, tasya jujjuko jujjuka iti saæj¤Ã saæv­ttÃ. (##) anyata## api karvaÂake brÃhmaïa÷ prativasati caturveda##s. tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ. sa tayà sÃ## krŬati ramati paricÃrayati. tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayato duhità jÃtà abhirÆpà darÓanÅyà prÃsÃdikà caturdinÃvadhinà mahatÅ saæv­ttÃ. tena brÃhmaïena pratij¤Ã k­tÃ: na mayà kasyacid iyaæ duhità rÆpeïa và kulena và dhanena và Óilpena và dÃtavyÃpi tu yo mamÃntikÃc caturo vedÃn adhigami«yati, tasya mayeyaæ dÃtavyÃ. (##) atha jujjuko mantrÃrthÅ mantragave«Å tasya g­ham upasaækrÃnta÷. sa tena brÃhmaïenÃbhihito: bho mÃïava ku##s tvaæ kiæ và prÃrthayasi sa kathayatÅcchÃmy aham upÃdhyÃyasya pÃdaÓuÓru«Ãæ kartuæ. sa kathayati: Óobhanam evaæ kuru«va mÃïava. karaïÅyam etad brÃhmaïÃnÃæ. (##) sa tasyÃntike vedÃdhyayanaæ kartum Ãrabdha÷. sa medhÃvÅ jÃtÅya÷. tena alpÅyasà kÃlena ##tvÃro vedà adhÅtÃ÷ (##) sa brÃhmaïa÷ saælak«ayati: mayà pratij¤Ã k­tà na mayà kasyacid iyaæ duhità rÆpeïa và kulena và dhanena và Óilpena và dÃtavyÃ. api tu yo mamÃntikÃc caturo vedÃn adhigami«yati tasya mayeyaæ dÃtavyÃ. anena ca mÃïavakena mamÃntikÃc caturo vedÃn adhigatÃ. ayaæ ca a«ÂÃdaÓabhir apalak«aïai÷ samanvÃgata÷. yady etÃæ dÃrikÃæ sa pratig­hïÅyÃc chobhanaæ syÃt. (##) tasya tenoktaæ: mÃïava mayà pratij¤Ã k­tà na mayà kasyacid iyaæ duhità rÆpe#<ïa và kule>#na và dhanena và Óilpena và dÃtavyÃ, api tu yo mamÃntikÃc caturo vedÃn adhigami«yati tasya mayedaæ dÃtavyÃ. tvayà ca mamÃntikÃc caturo vedà adhigatÃ÷. tavÃhaæ duhità bhÃryÃrtham anuprayacchÃmi. sa kathayati: svasti pratig­hÅtà bhavatu. tasya tena maha## ÓrÅsamudayena vivÃha÷ kÃrita÷ k­tvà kathayati: mÃïa## patnÅm ÃdÃya svag­haæ gaccha. (##) sa tÃæ patnÅm ÃdÃya svag­haæ gata÷. sa tayà ucyate: Ãryaputra sukumÃrà nÃhaæ Óaknomi karma kartuæ. mama upasthÃyakam anuprayaccheti. sa kathayati: bhadre kuto mama upasthÃyaka÷. sà kathayaty Ãryaputra viÓvapuryÃæ viÓvÃmitro nÃma rÃjÃ. tasya putro viÓvantaro nÃma. sa yat kiæcit yÃcyate tat sarvaæ dadÃti. tasya ##kÃÓÃn mama upasthÃyakaæ m­gaya. sa kathayati: bhadre yad## evaæ sahitaæ gacchÃva÷. (##) sa tayà sÃrdhaæ viÓvapuriæ gatvà p­cchati: kutra viÓvantarakumÃras. te kathayanti: tapovanaæ saæÓrita÷. (##) atha jujjuka÷ patnyà sÃrdhaæ tapovanaæ gata#<÷>#. (##) tato 'sau brÃhmaïo mÃdryà mÆlaphalÃrtham abhigatÃyÃs tapovanÃ## viÓvantaram abhigamyovÃca: jayatu bha## /// (##) taæ arthaæ nivedayÃmÃsa: nÆnaæ tapovanagatau hi phalÃmbubhak«yau bÃlau sutau nayanatu«Âikarau manoj¤au / du÷khÃnvitasya jagata÷ parimok«aïÃrthaæ viÓvantaras tyajati kaæpati yena bhÆmi÷ // (##) tatas tau bÃladÃrakau pitur ÃÓayaparityÃgabuddhim avagamya karu#<ïa>#karuïaæ rudantau viÓvantarasya pÃdayor nipatya k­takarapuÂÃv Æcatu÷: prasÅda tÃta mÃvÃæ parityÃk«Ås tadÃnÅæ guruvihÅnau gami«yÃ## aæbà ca tÃta ni«krÃntà tvaæ ca no dÃtum arhasi / yÃvat tÃm api paÓyÃvas tato dÃsyati nau bhavÃn // tato bodhisatva÷ sahaviklavah­day## .. .. .. .. .. vadanas tau bÃladÃrakau pari«vajyovÃca: putrakau na me h­dayaæ asnigdhaæ nÃk­pà nÃpi nairgh­ïaæ / sarvalokahitÃrthaæ tu tyajÃmi guïadarÓinau // ##y ##vÃhaæ parÃæ bodhim abhigamya ÓivÃæ svayam / du÷khÃrïavagataæ lokaæ tÃrayeyaæ nirÃÓrayam // (##) tatas tau bÃladÃrakau pitur ÃÓayaparityÃgabuddhim avagamya karuïadÅnavilaæbitÃk«arai÷ pÃdayor nipatya k­takarapuÂÃv Æcatu÷ yady evaæ vyavasÃyas te vacanÃd Ã##s tvayà vaktavyà jananÅ tÃta k«antum aæba tvam ihÃrhasi // api ca tÃta yan nau guror apak­taæ tvayi bÃlabÃvÃ## yady apriyaæ kvacana kiæcid udÃh­taæ và / ÓuÓrÆ«ayà ca paripÆritam eva na syÃd bÃlÃparÃdha iti tat khalu mar«aïÅyam // ity uktvà pitaram abhivÃdya tri÷pradak«iïÅk­tya guruvacanapÃlakau muhurmuhu#<÷># saæparivartamÃnau nayanÃmbupariplutÃk«akau tasmÃd ÃÓramapadÃd viniÓcakrÃmatu÷. (##) tato bodhisatvas tair atikaruïair bÃladÃrakavacobhi÷ viklavÅk­tah­dayo bodhau mana#<÷ pra>#ï##dhÃya tapova + + + + ni«krÃntamÃtrayoÓ ca punar tayor bÃladÃrakayor ayaæ trisahasramahÃsahasro lokadhÃtu÷ «a¬vikÃraæ prakaæpito 'nekaiÓ ca devatÃsahasrair hÃhÃkÃro 'ntarik«Ãj jÃto babhÆva aho pradÃnasya mÃhÃtmyam aho ##vasya niÓcaya÷ / bÃlÃv imau sutau tyaktvà yan na vikriyate mana÷ // (##) tasmiæÓ ca samaye mÃdrÅ mÆlaphalÃny ÃdÃyÃÓramapadÃbhimukhÅ saæprasthitÃ. tena ca mahatà bhÆmikaæpena tvaritatvaritam evÃÓramapadaæ saæpratasthe. tatrÃnyatamà devatà siæharÆpadhÃriïÅ bhÆtva mÃrgam avarudhyamÃnÃvasthità mà haiva madrÅ bodhisattvasya sarvasatvanirmok«aïak­todyogasya dÃnapÃramitÃyÃ#<æ># vighnam utpÃdayi«yatÅti. tato mÃdrÅ tÃæ m­garÃjavadhÆvilÃsinÅm uvÃca m­garÃjavadhÆvilÃsini kim idaæ mÃm uparudhya ti«Âhasi dhruvam asmi yathà patiæ gatà laghu mÃrgÃd apasarpa me tathà // api ca tvam api m­garÃjapatnÅ aham api bhÃryà narendrasiæhasya / dharmeïa bhavasi bhaginÅ m­garÃj¤i dadasva me mÃrgam // ity evam uktà sà siæharÆpadhÃriïÅ devatà tasmÃn mÃrgÃd apakrÃntà (##) tato mÃdrÅ 'nimittÃny aprasannÃnÅti matvà m##hÆrtaæ cintayÃmÃsa: yathÃ##m antarik«e rudanaÓabda÷ ÓrÆyate, yathà ca vanavÃsinÃæ bhÆtÃnÃæ vidrÃvaïaÓabdo vyaktam ÃÓramapade akuÓalaæ bhavi«yatÅty Ãha ca yathà sphurati me netraæ yathà rauti vihaægama÷ / ka##an nau bÃlakau tyaktau yathà ca matir utsukà // yathÃyaæ p­thivÅkaæpo vepate h­dayaæ ca me / suvyaktau bÃlakau tyaktau yathà kÃyaÓ ca sÅdati // (##) saivam anarthaÓatasahasrÃïi cintayantÅ Ãsramapadaæ gatvà praviÓya cÃÓramapadaæ sasaæbhrÃntà nirÅk«ate, na paÓyati tau putrakau. tato mÃdrÅ viklavah­dayà vepamÃnà sthÃnapadÃnusÃraæ vikalpayaty asmin pradeÓe jÃlimÃæ kumÃra÷ saha bhaginyà m­gapotakair abhÅk«ïaæ krŬitavÃæ. imÃni ca tÃbhyÃæ pÃæsunagarÃïi k­tÃni. imÃni ca tayo÷ krŬanakÃni. tau tu na paÓyÃmi. atha và aæbà na d­Óyata iti parïakuÂÅæ praviÓya Óayitau bhavi«yata÷ (##) ity evam ÃÓaækÃparigatah­dayà sutadarÓanalÃlasà mÆlaphalÃny ekÃnte upanik«ipya bëpÃmbupariplutek«aïà bhartu÷ pÃdayor nipatya p­cchaty Ãryaputra kva gatau tau bÃladÃrakÃv iti. viÓvantara uvÃca ÃÓayà samabhikrÃnto brÃhmaïo mama sannidhim / tasya tau bÃlakau dattau tÃv anuj¤Ãtum arhasi // (##) athaivam uktà mÃdrÅ vi«adigdhaviddheva m­gÅ bhÆmau nipapÃta. jalÃÓrayoddh­teva matsÅ p­thivyÃm Ãvartanaæ parivartanaæ karoti sma. h­tapoteva kurarÅ karuïakaruïaæ virauti sma. prana«Âavatseva ca gaur bahuvidhaæ haæbhÃravair vilalÃpa. Ãha ca bÃlapaækajasamÃnavaktrakau padmapatrasukumÃrahastakau / du÷khitÃv ananubhÆtadu÷khakau kÃæ gatiæ mama gatau hi putrakau // niratau m­gakai÷ sahÃÓrame m­gaÓÃvÃrjavakau m­gÃk«akau / katham adya nu putrakau mama vrajato 'nyasya vaÓena du÷khitau // nayanÃæbupariplutÃk«akau virudantau karuïaæ sudu÷khitau / na ca me 'dya sud­«Âakau k­tau k­païair jÅvati du÷khitau ## // ## mama tau viv­ddhakau mÆlapu«paphalabhojanÃtmakau / k«ÃntimÃrdava## sadà gurupriyau du÷khitau hi paramaæ sutau mama // j¤ÃtimÃt­parihÅnakau ca tau bandhubhiÓ ca sahasà nirÃk­tau / durjanaæ janam upetya pÃpakaæ du÷khitau hi paramaæ sutau mama // k«utt­«Ãparig­hÃtmakau sadà kasya tau vaÓam upÃgami«yata÷ / Ãrttidu÷khaparipŬitau ca tau pre«yabhÃvam upayÃsyato dhruvam // karma nÆnam iha pÃpakaæ mayà anyajanmani sudÃruïaæ k­taæ / prÃïina#<÷ pri>#yaÓatair viyojità yena gaur iva viraumy adharmikà // yena satyavacanena ## sarvasatvasamatÃæ nataæ manas / tena satyavacanena me sutau dÃsabhÃvagamanÃ## vimucyatÃm // (##) tato mÃdrÅ tÃbhyÃæ bÃladÃrakÃbhyÃæ ye v­k«Ã ropitakÃ÷ pÃlitakÃÓ ca tÃn kisalayasaæchannÃï d­«Âvà sasaæbhramà pari«vajyovÃca bÃla bÃla kalaÓÃvasiktakÃ÷ pa##v#<Ã>#÷ prapatitÃÓrubindava÷ / cetanà iva rudanti v­k«akà bÃlakÃ÷ stanavihÅnakà iveti // (##) punaÓ ca tayor bÃladÃrakayo÷ krŬanakÃny ÃÓramavÃsino m­gaÓÃvakÃn d­«Âvà karuïÃdÅnavilaæbitair ak«arai÷ vacanam uvÃca du÷kham etad aparam hy analpakam yad ramanti m­gaÓÃvakà ime / tad vayasyaparidarÓanotsukÃ÷ sthÃnake«u parimÃrgamÃïakà // (##) tato mÃdrÅ yena mÃrgeïa tau bÃladÃrakau gatau taæ mÃrgam anusarantÅ tayor bÃladÃrakayor itaÓ cÃmutaÓ ca padÃny ariktakÃni d­«Âvà tÅvradu÷khÃbhyÃhatà punar uvÃca tìyamÃnau dhruvaæ nÅtau yathà padavilaæbitau / kvacid gatau gatÃv­ttau hà n­Óaæsa dvijottama // bëpagadgadaniruddhakaïÂhakau vepamÃnarucirÃdharau«Âhakau / tau hi me hariïapariplutÃk«akau komalaiÓ caraïakai÷ kathaæ gatÃv iti // (##) tato bodhisatvas tÃæs tathÃparidevanÃtmikÃæ d­«Âvà tÃbhis tÃbhi#<÷># Órutibhir anityatÃpratisaæyuktÃbhi÷ bahuprakÃram anusaæj¤Ãpayann uvÃca na darpÃn na ca vidve«Ãn mayà tyaktaæ sutadvayam / sarvasatvahitÃrthaæ tu tyaktau tau dustyajau sutau // ÃtmaputrakalatrÃæÓ ca tyaktvà paramadustyajÃæ / prÃpnuvanti mahÃsatvà vidhivad bodhim uttamÃm // tyÃgÃdhi«ÂhÃnÃn mÃdri putrau yadà te tyaktau dustyÃjau lokanirmok«aï#<Ã>#rtham / dadyÃ#<æ># svÃæ dÃrÃæ vÃhanaæ cÃpi vittaæ sarvaæ sarvebhyo dÃtum e«Ã matir me // ity (##) atha mÃdrÅ dhairyam Ãlaæbya cittena bodhisatvam uvÃca na karomy antarÃyaæ te mà te bhÆn matir anyathà / mÃm apÅcchasi ced dÃtuæ nirviÓaæka÷ prayaccha mÃm // api ca yasyÃrthe svajanÃn vÅra tyajasi snehaviklavÃæ / tam arthaæ prÃpnuhi k«ipraæ tÃraya tribhavÃj jagat // (##) tata÷ Óakro devendras tad atyadbhutam atidu«karaæ mÃdryà bodhisatvasya ca vyavasÃyam avagamya tridaÓagaïapariv­ta upari vihÃyasà tadÃÓramam upagamyodÃreïÃvabhÃsena tad vanam avabhÃsya gaganatalastha eva bodhisatvam uvÃca yathà mƬhe loke kumatimatiparyÃkulamatau vibho bhogÃsakte sutah­dayapÃÓ#<Ã>#ni sahite / tvam eko ni÷saægas tyajasi tanayÃæ snehajanakÃæ dhruvaæ k«emaæ ÓÃntaæ vimalam araja#<æ># prÃpsyasi padam // (##) tad evaæ protsÃhya bodhisatva#<æ># Óakro devendraÓ cintayÃmÃsa: eko 'yam upasthÃyakarahita÷ khedam Ãpatsyate. yanv aham apy asmÃt prÃthayeyam iti. tato bodhisatvasakÃÓÃd apakramya brÃhmaïave«am ÃsthÃya punar bodhisatvam uvÃca imÃæ sarvÃnavadyÃægÅm anuraktÃæ pativratÃm / saæprayaccha kulaÓlÃghyÃæ mama bh­tyÃrthabhÃginÅæ // (##) tato mÃdrÅ saæjÃtÃmar«Ã ni«ÂhurÃbhidhÃnena taæ brÃhmaïam uvÃca nirlajjaÓ cÃsi lubdhaÓ ca tvam iha brÃhmaïÃdhama / saddharmaniratÃæ yas tvaæ mÃm icchasi pativratÃm // (##) tato bodhisatva÷ karuïÃparigatah­dayo mÃdrÅæ nirÅk«itum Ãrabdha÷. atha ##rÅ bodhisatvam uvÃca na ÓocÃmy aham ÃtmÃnaæ nÃpek«Ã me tathÃtmani / yathà tvÃm anuÓocÃmi katham eko bhavi«yasi // tato bodhisatvo mÃdrÅm uvÃca aham iha bhuvi mÃdri nÃnuÓocya÷ parim­gayaæ padam ak«ayaæ viÓokam / tam imam anusara dvijaæ viÓokà m­ga#<Óa>#raïaæ tv a##m ÃÓrame 'bhyupaimi // (##) ## viditvà h­«Âatu«ÂapramuditamanÃÓ cintayÃmÃsa idam asmiæ vane dÃnaæ paÓcimaæ me bhavi«yati mÃdrÅpriyÃæ parityajya bhavi«yÃmy aparigraha#<÷># // iti viditvà mÃdrÅ#<æ># ca pÃ#<ïinÃ># g­hÅtvà taæ brÃhmaïam uvÃca bhÃvÃnuraktaÓuÓrÆ«Ãæ sadv­ttÃæ priyavÃdinÅm / mama bhÃryÃm imÃæ Ói«yÃæ g­hÃïa tvaæ dvijottama // (##) tata÷ patnÅm upasp­Óya tyajato bodhikÃæ## / «a¬vikÃramahÅ k­tsnà cacÃlÃmbhasi naur yathà // (##) tato mÃdrÅ bëpoparudhyamÃnà gadgadakaïÂhÅ brÃhmaïavaÓam Ãgatà patiputraduhit­virahità idam abhravÅt kÅd­Ç mayà k­taæ karma anÃryaæ pÆrvajanmasu / na«Âavatseva gaur yena viraumi vijane vane // (##) tata÷ Óakro devendro brÃhmaïave«am antardhÃpya svave«eïa sthitvà mÃdrÅm uvÃca na brÃhmaïo 'smi subhage na ca mÃnu«o 'smi Óakras tv ahaæ hy asuranÃÓakara÷ surendra÷ / prÅto 'smy anena vinayena tavottamena tad brÆhi kiæ varam apÅcchasi matsakÃÓÃt // tato mÃdrÅ tadvacanajanitasaumanasyà Óakraæ praïipatyovÃca mama putrau sahasrÃk«a dÃsabhÃvÃd vimocaya / pitÃmahasakÃÓaæ ca prÃpaya tridaÓeÓvara // (##) tathety uktvà mahendra÷ punar ÃÓramaæ praviÓya bodhisatvasakÃÓam abhijagmivÃn. mÃdrÅ#<æ># ca vÃmena pÃïinà g­hÅtvà bodhisatvam uvÃca ahaæ mÃdrÅm imÃæ tubhyaæ dadÃmi paricÃrikÃm / na ca te kasyacid deyà nyÃsadroho ## garhita÷ // (##) tata÷ Óakro devendras taæ bÃladÃrakaparig­hÅtÃraæ brÃhmaïaæ tathà vyÃmohayÃmÃsa yathÃnyanagaraÓaækayà tad eva nagaram upagamya tau bÃladÃrakau vikrÅtum Ãrabdho yÃvad amÃtyair d­«Âvà rÃj¤o niveditaæ etau putrasya te putrau brÃhmaïo 'smin purottame / jÃlinaæ ceva k­«ïÃæ ca vikrÅïÅte ti dÃruïa÷ // (##) eta## chrutvodbhrÃntacitta÷ sa rÃjà prÃha k«ipraæ darÓayadhvaæ kumÃrau / nÃryaÓ cakru÷ kro#<Óa>#m anta÷purasthÃ÷ paurà rÃj¤a÷ k«ipram eyu÷ samÅpam // yÃvad anyatamenÃmÃtyena rÃj¤a÷ sakÃÓam upanÅtau putrau nirÅk«ya sa n­po 'bhi## ## k«ititale sahasà papÃta÷ paurà vicukruÓur amÃtyagaïÃ#<÷># striyaÓ ca // (##) tato rÃ## amÃtyÃn Ãmantrayate#< vane 'pi vasato dÃne«v abhirataæ mana÷ / tam ihÃnayata k«ipraæ patnyà sÃrdhaæ sulocanam //># (##) ## bodhisatvam abhinamasyamÃna÷ svabhavanam upajagÃma. (##) Óakreïa ca rÃjani viÓvÃmi##. (##) ## viÓvantaro rÃjà sarva#<æ>#dado babh#<Æ>#va. sa ÓraæanabrÃhmaïavanÅ##ÓÃrada÷ / k«atriye brÃhmaïe vaiÓye ÓÆdre caï¬Ãlapukkase // ##smiæ loke paratra ceti // (##) yadà viÓvÃmitreïa rÃj¤Ã viÓvantar## yà kÃci## tava ÓrÅsaubhÃgyasaæpat sarvÃsau viÓvantarakumÃram Ãgamyeti. sa kathayat## bhogà upanayanti. (##) bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau viÓvantaro nÃma rÃjakumÃra aham eva sa tena kÃlena tena samayena. yo 'sau jujjuko brÃhmaïa e«a evÃsau devadattas tena kÃlena tena samayena. tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ. etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ. tasmÃt tarhi bhik«ava÷ evaæ Óik«itavyaæ yat k­taj¤Ã bhavi«yÃma÷ k­tavedina÷ svalpam api k­taæ na nÃÓayi«yÃma÷, prÃg eva prabhÆtaæ. ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. viÓvantarÃvadÃnaæ samÃptam.