Sanghabhedavastu ed. R. Gnoli with the assistance of T. Venkatacharya: The Gilgit Manuscript of the SaÇghabhedavastu, Being the 17th and Last Section of the Vinaya of the MÆlasarvÃstivÃdin. Roma 1977_78 (Serie Orientale Roma, 49) Input by Klaus Wille (G”ttingen, Germany) Not yet proof read (May 2000) A = fol.no. in the manuscript MSV IV = Gilgit Manuscript, ed. N. Dutt, vol. 1-4, Calcutta, Srinagar 1939-1959. Vol. III: MÆlasarvÃstivÃdavinayavastu, part 1-4 part 4 (Calcutta 1950): PravrajyÃvastu, Po«adhavastu, PravÃraïavastu, Var«Ãvastu, Carmavastu, Saæghabhedavastu MSV,Wi = K. Wille, Die handschriftliche šberlieferung des Vinayavastu der MÆlasarvÃstivÃdin, Stuttgart 1990, VOHD, Suppl.-Bd. 30 SHT = Sanskrithandschriften aus den Turfanfunden, ed. E. Waldschmidt et al., vol. 1ff., Wiesbaden/Stuttgart 1965ff. (Verzeichnis der orientalischen Handschriften in Deutschland, X,1ff.). # lacuna fol. 513ff. first ed. in MSV IV 213ff. #<...># = BOLD ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ (##) uddÃnam: kauï¬inyo nandÅpÃlaÓ ca modakà udakaæ pibet / pÆpako madhuvÃsi«Âho vinayÃgraæ gaïitena ca // karaka÷ kalabhuÓ caiva viÓvabhug vanarathena ca / chatraæ kÅtaÓirÃmaitrÅ tathà ghaïÂena gho«ità // yadà Ãyu«matà kauï¬inyena sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­tam bhagavatà saÇghÃÂÅdhvajadhÃriïÃm agro nirdi«Âa÷, tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà kauï¬inyena karma k­tam yena bhagavatà saÇghÃÂÅdhvajadhÃriïÃm agro nirdi«Âa÷? bhagavÃn Ãha: kauï¬inyena bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; kauï¬inyenaiva karmÃïi k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau; (##) api tÆpÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // ______________________________________________________________ Story of Kauï¬inya bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ asminn eva bhadrake kalpe var«asahasrÃyu«i prajÃyÃæ kÃÓyapo nÃma samyaksaæbuddho loka udapÃdi, vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃn; *sa vÃrÃïasÅæ nagarÅm upaniÓritya viharati karakacchedake parvate; yÃvad apareïa samayena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ pÆrvÃhïe nivÃsya, pÃtracÅvaram ÃdÃya vÃrÃïasÅæ praviÓati; pa¤camÃtrÃïi ca go«ÂhikaÓatÃni nirgacchanti; adrÃkÓus te go«ÂhikÃs taæ buddhaæ bhagavantaæ dvÃtriæÓatà mahÃpuru«alak«aïai÷ samalaÇk­tam, aÓityà cÃnuvya¤janair virÃjitagatram, vyÃmaprabhÃlaÇk­taæ, sÆryasahasrÃtirekaprabham, jaÇgamam iva ratnaparvataæ samantato bhadrakam; sahadarÓanÃc ca prasÃdajÃtÃ÷ sa¤jalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷: bhavanto 'smÃbhir asya sakÃÓe pravrajitavyam iti; te«Ãm evaæ k­tasaÇketÃnÃæ kecin mahÃsamudram avatÅrïÃh; kecid deÓÃntaraæ gatÃ÷; kecit kÃladharmeïa saæyuktÃ÷; «odaÓajanÃ÷ pariÓi«ÂÃ÷; te karacchedakaæ parvataæ gatvà kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya sakÃÓe pravrajitÃ÷; te tatra dhyÃnÃdhyayanayogenÃvasthitÃ÷; yÃvad apareïa samayena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ sakalaæ buddhakÃryaæ k­tvà indhanak«ayÃd ivÃgni÷ ­«ivadane m­gadÃve nirupadhiÓe«e nirvÃïadhÃtau parinirv­tah; te«Ãæ devatÃbhir Ãrocitam: bhavanta÷ kÃÓyapa÷ parinirv­ta÷; saptÃhaparinirv­tasya cÃsya ÓÃsanam antarhitam; kiæ yÆyam aphalakaæbukà puratasti«Âhata iti; te Órutvà ak­takÃryatvÃn mahatà du÷khenÃbhyÃhatÃh; pa¤ca sahaÓravaïÃd eva karakacchedakÃt parvatÃd avatÅrya vÃrÃïasÅæ pravi«ÂÃ÷; «a¬bhis tenaiva saævegena vÅryam avalambya pratyekabodhi÷ sÃk«Ãtk­tÃ; pa¤ca paÓcÃd avatÅrya vÃrÃïasÅæ prave«Âum (##) ÃrabdhÃ÷; yÃvac chakaÂasÃrtho nirgacchati; ekasya ÓÃkaÂikasya balÅvardà durbalÃ÷; sa tÃn pratodaya«Âyà bhÆyo tìayati; durbalaprÃïatvÃn na Óaknuvanti gantum; sa ca ÓÃkaÂikas tasya ÓakaÂasÃrthasyÃgrato yÃyÅ; sa tair bhik«ubhir ukta÷: bho÷ ÓÃkaÂika taveme balÅvardà durbalÃ÷; kim etÃn pratodaya«Âyà bhÆyobhÆyas tìayasi? yadi na Óaknuvanti gantum, visrabdhagatipracÃratayà p­«Âhato 'nugaccheti; sa kathayati: mamÃgrato gacchato na Óakyam anena ÓakaÂasÃrthena sÃrdhaæ gantum; yady ahaæ p­«Âhato 'nugacchÃmi, nÆnam ayaæ ÓakaÂasÃrtho chorayitvà gacchatÅti; te ÓÃkaÂikasyÃntike asadvikalpasaæj¤anitavaimukhyÃ÷ parasparaæ kathayanti: bhavanta÷ kÃÓyape samyaksaæbuddhe parinirv­te vayaæ vilambità ity anenÃsmÃkam e«Ã codanà k­tÃ; yan nu vayaæ vÅryam Ãrabhemahi; iti viditvà gÃthÃæ bhëante: yady apy antarhito dharma÷ kÃÓyapasya mahÃmune÷ / vÅryaæ na sraæsayi«yÃma÷ samyaksaæbuddhadeÓitam // parik«ayaæ na yÃsyanti yady apy asmÃkam ÃsrÃvÃ÷ / ÓrÃvakÃgrà bhavi«yÃma÷ ÓÃkyasiæhasya tÃyina÷ // iti; te vÃrÃïasÅæ praviÓya piï¬apÃtaæ caritvà punar api karakacchedakaæ parvataæ gatvà dhyÃnÃdhyayanayogenÃvasthitÃ÷; te«Ãæ catvÃra÷ kÃlagatÃ÷; eko 'vasthita÷; sa utsuka udÃnam udÃnayati: ayam eva sa karakacchedaka÷ parvato yatra mayà kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ paryupÃsita÷; d­«ÂaÓ ca tasya viæÓatibhik«usaharÃïÃm eka÷ (##) sakalajambÆdvÅpe 'pi saÇghÃÂÅdhvajadhÃrÅti; sa praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: yan mayà bhagavati kÃÓyape samyaksaæbuddhe yÃvadÃyur brahmacaryaæ caritam; na kaÓcid guïagaïo 'dhigata÷; anenÃhaæ kuÓalamÆlena yo 'sau bhagavatà kÃÓyapena samyaksaæbuddhena uttaro nÃma mÃïavo vyÃk­ta÷, bhavi«yasi tvaæ mÃïava var«aÓatÃyu«i prajÃyÃæ ÓÃkyamunir nÃma tathÃgata÷ arhan samyaksaæbuddha÷ iti; tasyÃhaæ ÓÃsane pravrajya tatprathamata÷ sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«ÃtkuryÃm; mÃæ ca bhagavÃn ÓÃkyamuni÷ saÇghÃÂÅdhvajadhÃriïÃm agraæ nirdiÓed iti. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau tena kÃlena samayena bhagavata÷ kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya parinirv­tasya viæÓatibhik«usaharÃïÃm (##) sakalajambÆdvÅpe eko bhik«ur avaÓi«Âa÷ saÇghÃÂÅdhvajadhÃrÅ, yena tatkarakacchedake parvate praïidhÃnaæ k­tam, e«a evÃsau kauï¬inyo bhik«u÷; tatpraïidhÃnvaÓÃd etarhi bhagavatà saÇghÃÂÅdhvajadhÃriïÃm agratÃyÃæ nirdi«Âa÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷, ekÃntaÓuklÃnÃm ekÃntaÓukla÷, vyatimiÓrÃïÃæ vyatimiÓra÷; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃni karmÃïy apÃsya vyatimiÓrÃïi ca, ekÃntaÓukle«v eva karmasv Ãbhoga÷ karaïÅya÷; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. yadà bhagavatà Ãyu«mata÷ kauï¬inyasya ÃkÃryÃkÃrya dharmo deÓita÷, Ãj¤Ãtas te kauï¬inya dharma÷? Ãj¤ato bhagavan; Ãj¤atas te kauï¬inya dharma÷? Ãj¤atas sugata, iti, tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃta÷ sarvasaæÓayachettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãj¤Ãtakauï¬inyena karma k­taæ yenÃsya bhagavatà ÃkÃryÃkÃrya dharmo deÓita÷, Ãj¤Ãtas te kauï¬inya dharma÷? Ãj¤ato bhagavan; Ãj¤atas te kauï¬inya dharma÷? Ãj¤atas sugata iti; bhagavÃn Ãha: kauï¬inyenaiva bhik«avo bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃm. ______________________________________________________________ Story of KÃÓisundaraka (K«ÃntivÃdin) (concerning a previous birth of Kauï¬inya) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ brahmadatto nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati, ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ ca ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; so 'pareïa samayena devyà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ devÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷, abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷ sarvÃÇgapratyaÇgopeta÷; tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate, kiæ bhavatu dÃrakasya nÃmeti; amÃtyÃ÷ Æcu÷: deva Ãcaritaæ madhyadeÓe yo 'bhirÆpo bhavati prÃsÃdika÷ sa sundara ity ucyate; ayaæ ca dÃraka÷ abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷, kÃÓirÃjasya ca putra÷; bhavatu dÃrakasya kÃÓisundara iti nÃmeti; tasya kÃÓisundara iti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitam; kÃÓisundaro dÃraka÷ a«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo datta÷; dvÃbhyÃm aÇgadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ (##) maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikÃbhyÃæ dhÃtrÅbhyÃm; a«ÂÃbhir dhÃtrÅbhir unnÅyate k«Åreïa (##) dadhnà navanÅtena sarpi«Ã sarpirmaï¬ena anyaiÓ cottaptottaptair upakaraïaviÓe«air ÃÓu vardhate hradastham iva paÇkajam. bhÆyo 'pi rÃj¤a÷ krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ devÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; yasminn eva divase vÃrÃïasyÃæ paurajÃnapadÃnÃæ mahÃn kalir utpanna÷; tasyÃpi jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate, kiæ bhavatu dÃrakasya nÃmeti; anta÷purajana÷ kathayati: deva asya janmani vÃrÃïasyÃæ paurajÃnapadÃnÃæ mahÃn kalir abhÆt; tasmÃd bhavatu dÃrakasya kalibhÆr iti nÃmeti; rÃjà brahmadatta÷ dharmÃdharmeïa rÃjyaæ kÃrayati; kÃÓisundara÷ kumÃra÷ paÓyati pitaraæ dharmÃdharmeïa rÃjyaæ kÃrayantam; d­«Âvà ca punar asyaitad abhavat: aham api pitur atyayÃd rÃjà bhavi«yÃmi; aham api dharmÃdharmeïa rÃjyaæ kÃrayitvà narakaparÃyaïo bhavi«yÃmi; yannv aham agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajeyam iti; sa pitus sakÃÓam upasaækrÃnta÷; pÃdayor nipatya kathayati: tÃta anujÃni«va, pravrajÃmy agÃrÃd anagÃrikÃm iti; sa kathayati: putra yasyÃrthe yaj¤Ã ijyante, homà hÆyante, tapÃæsi tapyante, tat tava karatalagataæ rÃjyam; kasyÃrthe apÃsya pravrajasÅti; sa gÃthÃæ bhëate: varaæ vane valkalacÅravÃsasà phalÃÓinà vyìam­gai÷ saho«itam / na rÃjyahetor vadhabandhatìanaæ budhena kartuæ paralokabhÅruïà // iti; rÃja kathayati; yat khalu kumÃra jÃnÅyÃs tvam asmÃkam ekaputra÷ priyo manÃpa÷ k«Ãnto 'pratikÆla÷; maraïena te vayam akÃmakà viyujyema; na tu jÅvantaæ parityak«yÃma÷; kÃÓisundara÷ kumÃra÷ kathayati; tÃta saced anuj¤ÃsyasÅty evaæ kuÓalam; no ced anuj¤Ãsyasi, adya na bhok«ye, na pÃsyÃmÅti; tatra kÃÓisundara÷ kumÃra÷ ekam api bhaktacchedam akÃr«Åd, dvau, trÅn, yÃvad «a¬ bhaktacchedÃn akÃr«Åt; atha rÃja brahmadatta÷ kÃÓisundaraæ kumÃram idam avocat: (##) yat khalu tÃta kumÃra jÃnÅyà duÓcaraæ brahmacaryam, du«karaæ prÃvivekyaæ, durabhiramam ekatve, durabhisaæbudhÃny araïyavanaprasthÃni, prÃntÃni ÓayanÃsanÃny adhyÃvastum, du÷kham ekÃkino 'raïye vÃsa÷; yÃvajjÅvaæ te vyìam­gai÷ saha vastavyam; yÃvajjÅvaæ te paradattabhojino bhavitavyam; yÃvajjÅvaæ te mÃnu«akebhya÷ kÃmebhya÷ Ãvaraïaæ kartavyam; yÃvajjÅvaæ te mÃnu«ikÃbhyo ratikrŬÃbhya Ãvaraïaæ kartavyam; ehi tvaæ tÃta kumÃra ihaiva sthito yauvarÃjyaæ kÃraya; kÃmÃæÓ ca paribhuæk«va; dÃnÃni ca dehi puïyÃni ca kuru; evam ukta kÃÓisundara÷ kumÃras tÆ«ïÅm. atha rÃjà brahmadatta÷ anta÷puram amÃtyÃn paurohitÃæÓ codyojayati; aÇga tÃvad bhavanta÷ kumÃram utthÃpayata; evaæ devety anta÷purÃmÃtyapaurohità yena kÃÓisundara÷ kumÃras tenopasaækrÃntÃ÷; upasaækramya kÃÓisundaraæ kumÃraæ idam avocan: yat khalu (##) tÃta kumÃra jÃnÅyÃs, tvaæ hi sukumÃra÷ sukhai«Å; na tvaæ j¤Ãtà du÷khasya; duÓcaraæ brahmacaryam; du«karaæ prÃvivekyaæ, durabhiramam ekatve, durabhisaæbudhÃny araïyavanaprasthÃni, prÃntÃni ÓayanÃsanÃny adhyÃvastum, du÷kham ekÃkino 'raïye vÃsa÷; yÃvajjÅvaæ te vyìam­gai÷ saha vastavyam; yÃvajjÅvaæ te paradattabhojino bhavitavyam; yÃvajjÅvaæ te mÃnu«akebhya÷ kÃmebhya÷ Ãvaraïaæ kartavyam; yÃvajjÅvaæ te mÃnu«ikÃbhyo ratikrŬÃbhya Ãvaraïaæ kartavyam; ehi tvaæ tÃta kumÃra ihaiva sthito yauvarÃjyaæ kÃraya; kÃmÃæÓ ca paribhuæk«va; dÃnÃni ca kuru; evam ukta kÃÓisundara÷ kumÃras tÆ«ïÅm. atha rÃjà brahmadatta÷ kÃÓisunadrasya kumÃrasya pÃæsukrŬanakÃmÃtyaputrÃn paurohitaputrÃn anyÃæÓ ca kumÃrÃï udyojayati; aÇga tÃvad kumÃrakÃ÷ kÃÓisundaraæ kumÃram utthÃpayata; athÃmÃtyaputrÃ÷ purohitaputrÃ÷ kumÃrÃÓ ca rÃj¤o brahmadattasya pratiÓrutya, yena kÃÓisundara÷ kumÃras tenopasaækrÃntÃ÷; upasaækramya kÃÓisundaraæ kumÃraæ idam avocan: yat khalu somya kumÃra jÃnÅyÃs tvaæ hi sukumÃra÷ sukhai«Å; na tvaæ j¤Ãtà du÷khasya; duÓcaraæ brahmacaryam; du«karaæ prÃvivekyaæ, durabhiramam ekatve; durabhisaæbudhÃny araïyavanaprasthÃni, prÃntÃni ÓayanÃsanÃny adhyÃvastum, du÷kham ekÃkino 'raïye vÃsa÷; yÃvajjÅvaæ te vyìam­gai÷ (##) saha vastavyam; yÃvajjÅvaæ te paradattabhojino bhavitavyam; yÃvajjÅvaæ te mÃnu«akebhya÷ kÃmebhya÷ Ãvaraïaæ kartavyam; yÃvajjÅvaæ te mÃnu«ikÃbhyo ratikrŬÃbhya÷ Ãvaraïaæ kartavyam; ehi tvaæ somya kumÃra ihaiva sthito yauvarÃjyaæ kÃraya; kÃmÃæÓ ca paribhuæk«va; dÃnÃni dehi; puïyÃni ca kuru; evam ukta kÃÓisundara÷ kumÃras tÆ«ïÅm. athÃmÃtyaputrÃ÷ purohitaputrÃ÷ ca yena rÃjà brahmadattas tenopasaækrÃntÃ÷; upasaækramya rÃjÃnaæ brahmadattam idam avocan: anujÃnÅhi deva somyaæ kÃÓisundaraæ kumÃram; kiæ hi m­tena kari«yasi? vij¤apraÓastà hi pravrajyÃ; saced abhiraæsyase, jÅvantam enaæ drak«yasi; no ced abhiraæsyase, punar Ãvartikà hi ­«ayo bhavanti; kÃnyà putrasya gatir, anyatra mÃtÃpit­bhyÃm. rÃjà brahmadatta÷ kathayati: kumÃrakà yady evam, anuj¤ato bhavatu; athÃmÃtyaputrÃ÷ purohitaputrÃ÷ kumÃrÃÓ ca yena kÃÓisundara÷ kumÃras tenopasaækrÃntÃ÷; upasaækramya kÃÓisundaraæ kumÃraæ idam avocan: yat khalu somya kumÃra jÃnÅyÃ÷, anuj¤ato 'si rÃj¤Ã pravrajyÃyai, yasyedÃnÅæ kÃlaæ manyase: atha kÃÓisundara÷ kumÃra÷ maï¬ÃnupÆrvÅæ k­tvà kÃyasya sthÃma ca balaæ ca vÅryaæ ca sa¤janya vÃrÃïasyÃ÷ ca ni«kramya ­«ÅïÃæ madhye pravrajita÷; tenodyacchamÃnena, vyÃyacchamÃnena, kÃme«u vairagyaæ k­tvà maitrÅ samadhigatÃ; so 'tyantaæ satve«u dayÃvÃn saæv­tta÷; tasyaitayà matryà vyìam­gà apy ÃÓramapade viÓvÃsam Ãpadyante; nÃparÃdhyante; tasya k«ÃntivÃdÅ k«ÃntÅvÃdÅti saæj¤Ãsaæv­ttÃ; yÃvad apareïa samayena (##) rÃjà brahmadatta÷ kÃlagata÷; kalabhÆ rÃjye prati«ÂhÃpita÷; sa dharmÃdharmeïa kÃrayati; k«ÃntivÃdÅ ­«i÷ kathayati: upÃdhyÃya mamÃnnapÃnÃbhivarjitam; na Óaknomy ÃraïyakÃbhir o«adhÅbhir yÃpayitum; grÃmÃntaæ samavasarÃmÅti; kathayati: vatsa grÃme vÃraïye vasato ­«iïo rak«itavyÃïy evendriyÃïi; gaccha vÃrÃïasÅsÃmantakam; gatvà ÓÃkhÃparïakuÂÅrakÃïi k­tvà vÃsaæ kalpayeti; sa upÃdhyÃyÃl labdhÃnuj¤o vÃrÃïasÅæ (##) gatvà ÓÃntavihÃrasamanve«aïayà itaÓ cÃmutaÓ ca paribhramann anupÆrveïa pitu÷ santakam udyÃnaæ gata÷; tena tasmin paryaÂatà ÓÃnta÷ pradeÓo d­«Âa÷; sa tatrÃvasthita÷. yÃvad apareïa samayena kalabhÆ rÃjà saæprÃpte vasantakÃlasamaye saæpu«pite«u pÃdape«u haæsakrau¤camayÆraÓukaÓÃrikÃkokilajÅva¤jÅvakonnÃdite vana«aï¬e anta÷purasahÅya÷ udyÃnabhÆmiæ nirgata÷; sa tatrodyÃne sukham anubhÆya khedam Ãpanno middham avakrÃnta÷; pu«paphalalolupo mÃt­grÃmas tasminn udyÃne itaÓ ca amutaÓ ca paribhramitum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyanti k«ÃntivÃdinam ­«im ekÃnte ÓÃnteryÃpathe ni«aïïam; d­«Âvà ca punar gauravÃpyÃyitacittasantatya÷ tasya ­«e÷ praïÃmaæ k­tvà parivÃryÃvasthitÃ÷; k«ÃntivÃdÅ ­«is tÃs striyo ÓÃntatareïeryÃpathena dharmaæ deÓayitum Ãrabdha÷; yÃvat kalabhÆ rÃjà nidrÃklamaæ prativinodya prabuddho na paÓyaty anta÷purajanam; sa kha¬gam ÃdÃya yuvatijanaæ samanve«itum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyati k«ÃntivÃdinaæ ri«iæ parivÃrya avasthitÃ÷; d­«Âvà ca punar År«yÃjanitakrodhaparyÃkulÅk­tÃtmabhÃva÷ tasya ri«e÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷; mÃt­grÃmo rÃj¤a÷ sakÃÓam avasthÃnaæ d­«Âvà santrasto vidruta÷; rÃjà sÃva«Âambhaæ k«ÃntivÃdinam uvÃca: bho÷ puru«a, kas tvaæ? sa kathayati: k«ÃntivÃdÅ; kalabhÆ rÃjà kathayati: mayi vikupite k«ÃntivÃdinam ÃtmÃnaæ pratijÃnÅ«e? idÃnÅæ k«ÃntivÃdÅ và bhavÃn na veti tena tasya hastau chinnau; bhÆya÷ p­cchati; ko bhavÃn iti; sa kathayati, k«ÃntivÃdÅ; tena tasya pÃdau chinnau; sa chidyamÃne«v aÇgapratyaÇge«u gÃthÃæ bhëate: yadi tilaÓatam api k­tvà k«epsyase kÃyam urvyÃm na tyajÃmi k«Ãntiæ tilaÓato 'pi cÆrïitagÃtra÷ / yasya mama Óubhà maitrÅ cetasi paribhÃvità sadà k«Ãntim tÃæ notsahe vihantuæ sutam iva sutavatsalà jananÅ // sa evaæ gÃthÃbhir gÅtena rujaæ vinodya praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: yathai«a rÃjà kleÓÃbhinivi«Âabuddhir mamÃkÃryÃkÃrya aÇgapratyaÇgÃni chinatti; tathÃhaæ k«ÃntisauratyasamanvÃgatena (##) kuÓalamÆlena kleÓagaïam ÃtmÅyam abhinirjitya anuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau abhisaæbuddha÷ syÃm; tata÷ praj¤ÃÓastreïasya ÃkÃryÃkÃrya tatprathamata÷ kleÓÃn pramlÃyeyam iti. atha yà devatà k«ÃntivÃdiny abhiprasannà sà saælak«ayati: anena kalirÃjena ayam ­«ir adÆ«y anapakÃrÅ karacaraïaÓÆnyo vyavasthÃpita÷; yanv aham asya vairaæ niryÃtayeyam; iti viditvà tÅvreïa (##) paryavasthÃnena k«ÃntivÃdina÷ purastÃd gÃthÃæ bhëate: kalabhÆæ saputradÃraæ sabandhuvargaæ sapaurajÃnapadam / k­tsnaæ ca jÅvalokam Ãj¤Ãpaya nÃÓayi«yÃmi // iti; so 'pi gÃthÃæ bhëate: karacaraïanÃÓavikalaæ k­taæ mama ÓarÅram Ãkulaæ yena / tasyÃpi pÃpam aïv api necchÃmi kuta÷ punar adÆ«ino jagata÷ // tasyÃpi yà devatà vÃrÃïasyÃm Åtis tata ita÷ s­«ÂÃ; mÆ«ikÃ÷ ÓalabhÃ÷ ÓukÃ÷ prabalÃ÷ saæv­ttÃ÷; devo na var«ati; janakÃyo mriyate; rÃj¤Ã naimittikà ÃhÆya p­«ÂÃ÷: bhavanta÷ kimarthaæ devo na var«ati? mu«ikÃ÷ ÓalabhÃ÷ ÓukÃ÷ prabalÃ÷ saæv­ttÃ÷; janakÃyaÓ ca mriyate iti; te kathayanti: deva devatÃprakopa iti; yà devatà k«ÃntivÃdino ­«er abhiprasannà sà kupitÃ; tayà e«Ã Åti÷ s­«Âà iti; rÃjà kathayati: bhavanta÷ katham atra pratipattavyam iti; naimittikÃ÷ kathayanti: deva balimÃlyopahÃreïa devatÃ÷ prakupità ÃrÃdhyante; balimÃlyopahÃraæ k­tvà k«amÃpayitavyà sa ca ­«ir iti; tato rÃj¤Ã vÃrÃïasyÃæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritam: Ó­ïvantu bhavanto vÃrÃïasÅnivÃsina÷ paurÃ÷, udyÃnanivÃsinÅ devatà k«ÃntivÃdino ­«er abhiprasannÃ; tayà Åtir uts­«ÂÃ; yena devo na var«ati; mÆ«ikÃ÷ ÓalabhÃ÷ ÓukÃ÷ prabalÃ÷ saæv­ttÃ÷; janakÃyaÓ ca mriyate; tad yu«mÃbhir ÅtivyupaÓamÃrthaæ Óvo balimÃlyopahÃrasametair udyÃnaæ gatvà tasyÃ÷ pÆjà saævidhÃtavyà iti. (##) janakÃyas tÃm eva rÃtriæ balimÃlyopahÃraæ samudÃnÅya tad udyÃnaæ gata÷; rÃjà cÃnta÷purasahÅya÷; tato janakÃyena ÓramaïabrÃhmaïak­païavanÅpakebhyo dÃnÃni datvà devatÃsthÃne ca mahatÅæ pÆjÃæ k­tvà sà devatà k«amitÃ; tato rÃjà ­«e÷ k«ÃntivÃdina÷ sakÃÓaæ gatvà pÃdayor nipatya k«amayitum Ãrabdha÷: k«amasva me mahar«e yan mayà vi«ayÃdhyavasitena krodhaparyÃkulÅk­tamatinà tavÃparÃddham iti; k«ÃntivÃdÅ kathayati: k«Ãntaæ mahÃrÃja; yathÃkathaæ j¤Ãyate? sa gÃthÃæ bhëate: gÃtre«u vahasi Óastraæ maitrÅ me sarvasatve«u / yadi saæÓayo 'tra bhavatÃæ paÓyata rudhiraæ prasannaæ me // iti; tasya tad rudhiraæ parÃv­tam; pÃpakarmakÃrÅ sa rÃjà prÃtihÃryasandarÓanenÃpi na Óraddhatte; sa bhÆya÷ kathayati, k«amasva mahar«e; k«Ãntaæ mahÃrÃja; yathÃkathaæ j¤Ãyate? tato bodhisatva÷ chinnÃny aÇgapratyaÇgÃni yathÃsve sthÃne sthÃpayitvà satyopayÃcanayà gÃthÃæ bhëate: chidyamÃne«u gÃtre«u tvayà rÃjan yathà na me / ÃghÃto 'sti susÆk«mo 'pi syÃn me kÃyas tathà purà // iti; tasya satyopayÃcanayà ÓarÅraæ yathÃpuraæ saæv­ttam; tato rÃjà vismayotphullalocano gÃthÃæ bhëate: aho vratam idaæ siddham aho dharmas svanu«Âhita÷ / chidyamÃne«u gÃtre«u yasya te nÃsti vikriyà // rÃjà kalabhÆ÷ sÃnta÷purÃmÃtyapauranajÃnapada÷ tasya ­«e÷ pÃdau Óirasà vanditvà prakrÃnta÷. kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau (##) k«ÃntivÃdÅ ­«ir aham eva sa; yo 'sau kalibhÆ rÃjà e«a evÃsau kauï¬inyabhik«u÷; yan mayà tasyÃntike maitracittam utpÃdya praïidhÃnaæ k­tam, anenÃhaæ kuÓalamÆlenÃsya ÃkÃryÃkÃrya kleÓÃn chedayeyam iti; (##) tatpraïidhÃnavaÓÃd etarhi tathÃgatena asya ÃkÃryÃkÃrya dharmo deÓita÷; ekÃntak­«ïÃnÃæ ekÃntak­«ïo vipÃka÷, pÆrvavad yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. yadà bhagavatà aÓÅtir devatÃsahasrÃïi dharmarasena saæg­hya satye«u prati«ÂhÃpitÃni tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà aÓÅtir devatÃsahasrÃïi dharmarasena saæg­hya satye«u prati«ÂhÃpitÃni; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathÃtÅte 'py adhvani mayaitÃni aÓÅtir vaïiksahasrÃïi Ãmi«eïa saæg­hya paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃni; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of the two merchants bhÆtapÆrvaæ bhik«avo dvau sÃrthavÃhau abhÆvatÃæ viÓvabhuk suyÃtraÓ ca; ekaikaÓ ca catvÃriæÓadvaïiksahasraparivÃra÷; tatra suyÃtro nai«kramyÃbhinandÅ; sa ri«ÅnÃæ madhye pravrajita÷; tenaikÃkinà vÅryam ÃsthÃya anÃcÃryeïÃnupÃdhyÃyakena saptatriæÓadbodhipak«yÃn dharmÃn saæmukhÅk­tya pratyekabodhi÷ sÃk«Ãk­tÃ; tasya te sÃrthikà sÃrthavÃham apaÓyanta÷ itaÓ cÃmuta÷ ca samanve«itum ÃrabdhÃ÷; yadà sarvathà nÃrÃgayantas tadÃnÅæ viÓvabhuja÷ sÃrthavÃho 'navalokya prakrÃnta÷; samanvi«Âo 'smÃbhir nÃrÃgita÷; katham atra pratipattavyam? iti; sa kathayati: ti«Âhata, mà kÃhalÅbhavata; samanve«Ãma÷ sÃrthavÃham iti; tato viÓvabhuk sÃrthavÃha aÓÅtyà vaïiksahasrai÷ pariv­ta÷ suyÃtraæ sÃrthavÃhaæ samanve«itum Ãrabdha÷ udyÃnÃvasathatapovane«u; sa tena d­«Âa÷ p­«ÂaÓ ca: kasmÃt tvaæ sÃrtham apahÃya pravrajita iti; kÃyikÅ te«Ãæ mahÃtmanÃæ dharmadeÓanà na vÃcikÅ; tenÃsau sÃrthavÃha÷ saparivÃro jvalanatapanavar«anavidyotanaprÃtihÃryair Ãvarjita÷; tena tÃny aÓÅtir vaïiksahasrÃïi Ãmi«opasaæhÃropasaæh­tÃny uktÃni: asmai kÃrÃn kuruta; asmai kÃrÃ÷ k­tà niyataæ phaladÃyakà bhavanti; tai÷ tasminn anekÃ÷ kÃrÃ÷ k­tÃ÷. kiæ manyadhve bhik«avo yo' sÃv viÓvabhuk sÃrthavÃha aham eva (##) sa tena kÃlena tena samayena; yÃni vaïiksahasrÃïy etÃny eva tÃny aÓÅtir devatÃsahasrÃïi; tadÃpy etÃni mayÃmi«eïopasaæh­tya paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃni; etarhy apy etÃni mayà saddharmarasenopasaæh­tya satye«u prati«ÂhÃpitÃni; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmÃïÃæ vyatimiÓra÷ yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. yadà bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃrya indriyabalabodhyaÇgaratnai÷ saævibhaktÃ÷ saddharmarasena saætarpitÃ÷, tadà bhik«ava÷ (##) saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃrya saddharmarasena saætarpità iti; bhagavÃn Ãha: kim atra, bhik«ava, ÃÓcaryaæ yad idÃnÅæ mayà vigatarÃgeïa vigatadve«eïa vigatamohena parimuktena jÃtijarÃvyÃdhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ sarvaj¤ena sarvÃkÃraj¤ena sarvaj¤Ãnaj¤eyavaÓiprÃptena paæcakà bhik«ava÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttarya saddharmarasena saætarpitÃ÷; yat tu mayÃpi atÅte 'dhvani sarÃgeïa sadve«eïa samohenÃparimuktena jÃtijÃrÃvyadhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ sÃrthavÃhabhÆtena paæcakai÷ kÃntÃramÃrge k­cchrasaækaÂasaæbÃdhaprÃptÃ÷ salilaæ vinà prÃïair viyujyamÃnà devatÃyÃcanaæ k­tvà mÃhendrà salilavar«eïa saætarpitÃ÷; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of the thirsty caravan bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ viÓvabhuÇ nÃma sÃrthavÃha÷ paæcavaïikÓatai÷ sÃrdhaæ saævyavaharann alpasalilakÃntÃramÃrgaæ pratipanna÷ anupÆrveïa vindhyÃÂavÅæ saæprÃpta÷; te«Ãæ tatra sarvaæ salilaæ parik«Åïam; vaïiksÃrtha÷ salilavirahÃt pratisaækhyÃne saæprasthita÷; paæca tu vaïija÷ salilam alabhamÃnà atyarthaæ kÃhalÅbhÆtÃ÷; viÓvabhuk sÃrthavÃhas tÃn tathÃvidhÃn d­«Âvà kÃruïyÃd Ãkaæpitah­dayo Ærdhvamukho devatÃyÃcanaæ kartum Ãrabdha÷: Ó­ïvantu bhavanta÷ ÓivavaruïakuberavÃsavÃdyà devà yena satyena satyavacanena mama sarve«u samaprav­ttà dayà anena satyena satyavacanena mÃhendro devo var«atu; bodhisatvÃnubhÃvena mÃhendraæ bhavanam Ãkampitam; Óakrasya devendrasyÃdhastÃj j¤ÃnadarÓanaæ pravartate; sa saælak«ayati: kena mÃhendraæ bhavanam Ãkampitam? paÓyati bodhisatvenÃnubhÃvÃt; tena tathÃvidhaæ mÃhendraæ var«am uts­«Âaæ enÃsau vaïiksÃrtha÷ saætarpita÷ kÃntÃramÃrgaæ samatikrÃnta÷. (##) kiæ manyadhve bhik«ava÷, yo 'sau viÓvabhuk sÃrthavÃha÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; ye te paæca vaïija÷ salilavirahÃd atyarthaæ kÃhalÅbhÆtà eta eva te paæcakà bhik«ava÷; tadÃpy ete mayà salilena saætarpya kÃntÃramÃrgÃd uttÃritÃ÷; etarhy api mayà ete saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃritÃ÷. yadà bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃrya indriyabalabodhyaÇgai÷ saævibhaktÃ÷, tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃrya indriyabalabodhyaÇgaratnai÷ saævibhaktÃ÷; bhagavÃn Ãha: kim atra, bhik«ava, ÃÓcaryaæ yad idÃnÅæ mayà vigatarÃgeïa vigatadve«eïa vigatamohena parimuktena jÃtijarÃvyÃdhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ sarvaj¤ena sarvÃkÃraj¤ena sarvaj¤Ãnaj¤eyavaÓiprÃptena paæcakà bhik«ava÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttarya indriyabalabodhyaÇgaratnai÷ (##) saævibhaktÃ÷; yat tu mayÃpi atÅte 'dhvani sarÃgeïa sadve«eïa samohenÃparimuktena jÃtijÃrÃvyadhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ sÃrthavÃhabhÆtena ete svajÅvitaparityÃgena mahÃsamudrÃd uttÃrya ratnai÷ saævibhaktÃ÷; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of the merchant Dhanaratha bhÆtapÆrvaæ, bhik«avo, dhanaratho nÃma mahÃsÃrthavÃho babhÆva; paæcabhi÷ sÃrthavÃhai÷ sÃrdhaæ mahÃsamudraæ saæprasthita÷; te tasya sÃrthavÃhasya anyonyakathÃlÃpasaumukhyà anyonyak­tapraïayà saæv­ttÃ÷; yÃvad anupÆrveïa samudratÅram anuprÃptai÷ pratyekaæ vahanÃni sajjÅk­tÃni; avataraïakÃle tair dhanaratha÷ sÃrthavÃho 'bhihita÷; sÃrthavÃha vayaæ tvayà vinà dh­tiæ na labhÃmahe; sa kathayati: yady evam ihaivÃbhiruhata÷ vahanÃni mucyantÃm iti; te tatrÃbhirƬhÃ÷, vÃtaÓ cotthit÷; saætrastÃnÃæ dhanaratha÷ kathayati: bhavanto mà bibhÅta; yadà vahanaæ vinÃÓam upaiti tadà mama kaïÂhe lageta, ahaæ vo uttÃrayi«yÃmi iti; kuÓalà bhavanti (##) bodhisatvÃs te«u te«u ÓilpasthÃnakarmasthÃne«u; tena mahÃrhÃni ratnÃni kak«ÃyÃm upanibaddhÃni; yÃnapÃtraæ vipannam; te sÃrthavÃhasy lagnÃ÷; te tena ÓrÃntakÃyena Å«ajjÅvitÃvaÓe«eïa samudratÅrasaæprÃptitÃ÷; taiÓ cÃsau sthalaprÃptai÷ pratimukta÷; so 'tyantanirutsÃha÷ kÃlagata÷; tair asau jalÃt sthalam uttÃrita÷; yÃvat paÓyanti kak«opanibaddhÃni mahÃrhÃni ratnÃni; te tÃny ÃdÃya prakrÃntÃ÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau dhanaratho nÃma sÃrthavÃha aham eva sa tena kÃlena tena samayena; ye te paæcakà bhik«ava÷ tadÃpy ete mayà mahÃsamudrÃd uttÃrya ratnai÷ saævibhaktÃ÷; etarhy apy mayà saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃrya indriyabalabodhyaÇgaratnai÷ saævibhaktÃ÷. yadÃyu«mÃn Ãj¤Ãtakauï¬inyo v­ddhÃnte ni«Ådati, tadà par«adaæ chatrÅk­tya ni«Ådati; bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà Ãj¤Ãtakauï¬inyena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena chatrÅk­tya par«adaæ ni«Ådati? bhagavÃn Ãha: kauï¬inyena bhik«avo bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃm. ______________________________________________________________ The story of SaædhÃna, the householder (concerning a previous birth of Kauï¬inya) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ saædhano nÃma g­hapati÷ prativasaty ìhyo mahÃdhano mahÃbhogo vistÅrïaviÓÃlaparigraho vaiÓravaïadhanasamudito vaiÓravaïadhanapratispardhÅ; tena khalu samayena vÃrÃïasyÃæ brahmadatto nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ cÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; yÃvan naimittikair dvÃdaÓavÃr«ikà anÃv­«Âir adi«ÂÃ; brahmadattena rÃj¤Ã svavi«aye ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritam: Ó­ïvantu bhavanto madvi«ayanivÃsina÷ paurÃ÷; naimittikair dvÃdaÓavÃr«ikà anÃv­«Âir Ãdi«ÂÃ; tad ye«Ãæ yu«mÃkaæ dvÃdaÓavar«ikam annapÃnam asti tair madvi«aye vastavyam; anyair nÃnÃdik«u viprakramitavyam; dvÃdaÓavar«asamatikrame punar Ãgantavyam iti; tata÷ saædhÃno g­hapati÷ (##) ko«ÂhÃgÃrikapuru«am Ãmantrayate: bho÷ puru«a asti ko«ÂhÃgÃre dvÃdaÓavÃr«ikam annapÃnam iti; sa kathayati: Ãrya (##) bhavi«yati iti; janakÃya÷ samantÃd vidruta÷; mahad durbhik«aæ prÃdurbhÆtaæ k­cchra÷ kÃntÃra÷ durlabha÷ piï¬ako yÃcanakena; asati buddhÃnÃm utpÃde pratyekabuddhà loke utpadyante hÅnadÅnÃnukampakà prÃntÃÓayanÃsanabhaktà ekadak«iïÅyà lokasya; tena khalu samayena vÃrÃïasyÃæ nÃtidÆre anyatamasminn ÃÓramapade paæca pratyekabuddhaÓatÃni prativasanti; yadà durbhik«akÃlam­tyubhayabhÅto janakÃya÷ samantÃd vidruta÷ tadà te«Ãæ piï¬akà samucchinnÃ÷; te sarva eva saæbhÆya saædhanasya g­hapates sakÃÓam upasaækrÃntÃ÷ kathayanti: g­hapate, asmÃkaæ paæcÃnÃæ pravrajitaÓatÃnÃm piï¬akena yogodvahanaæ kuru«va iti; sa kathayati: ko«ÂhÃgÃrkaæ tÃvad avalokayÃmi iti; sa ko«ÂhÃgÃrikam Ãmantrayate: asti bho÷ puru«a asmÃkaæ ko«ÂhÃgÃre annapÃnam yad asmÃkaæ syÃd e«Ãæ ca paæcÃnÃæ pravrajitaÓatÃnÃæ dvÃdaÓavar«Ãïi iti; sa kathayati Ãrya bhavi«yati iti; saædhÃnena g­hapatinà paæcÃnÃæ pravrajitaÓatÃnÃæ piï¬aka upanibaddha iti; Órutvà aparÃïi paæca pratyekabuddhaÓatÃni saædhÃnasya g­hapate÷ sakÃÓam upasaækrÃntÃni; upasaækramya saædhÃnaæ g­hapatim idam avocan: g­hapate asmÃkaæ paæcÃnÃæ pravrajitaÓatÃnÃæ piï¬akena yogodvahanaæ kuru«va iti; sa kathayati: Ãryakà dattam eva yu«mÃkaæ kiæ bhÆya÷ prÃrthayata iti; te kathayanti g­hapate anye te vayam anye iti; sa kathayati: ÃryakÃ, yady evaæ ko«ÂhÃgÃrikaæ tÃvad avalokayÃmi iti; sa ko«ÂhÃgÃrikaæ puru«am Ãmantrayate: bho÷ puru«a asti asmÃkaæ ko«ÂhÃgÃre annapÃnaæ yad asmÃkaæ syÃd asya ca pravrajitasahasrasya dvÃdaÓavar«Ãïi iti; sa kathayati: bhavi«yati iti; tena te pratyekabuddhà uktÃ: Ãryakà ti«Âhata; ko yu«mÃkaæ bhaktakÃla iti; te kathayanti: g­hapate apariïato madhyÃhna÷; tata÷ saædhÃnena g­hapatinà dÃnaÓÃlà mÃpità dÃnÃdhisthÃyika÷ puru«a÷ sthÃpita÷ kÃlÃrocakaÓ ca; te pratidinam Ãgamya bhaktak­tyaæ kurvanti; tasya pratyekabuddhasahasrasya ya÷ saæghasthavira÷ so 'tÅva prÃsÃdika÷ chatrÃkÃraÓirÃs tÃæ par«adaæ chatrÅk­tyÃvati«Âhate; saædhÃnasya g­hapater duhità tasya saæghasthavirasya (##) chatrÃkÃraÓiraskatÃæ varïapu«kalatÃæ d­«ÂvÃtÅvÃbhiprasannÃ; yÃvad apareïa samayena bhaktakÃle devo var«itum Ãrabdha÷; tata÷ tayà dÃrikayà saæghasthavirasya mÆrdhni chatraæ dhÃritam; bhuktasya ca pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ k­tam: anenÃhaæ kuÓalamÆlena evaævidhÃnÃæ guïÃnÃæ lÃbhÅ syÃæ yÃd­Óo 'yam Ãrya÷ yathà cÃyaæ chatrÅk­tya par«adi ni«aïïa÷ evam aham api chatrÅk­tya par«adaæ ni«Ådeyam iti. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yÃsau saædhÃnasdya g­hapater duhità e«a evÃsau (##) kauï¬inyo bhik«u÷; yad anena kumÃrikÃbhÆtena pratyekabuddhasaæghasthavirasya chatraæ vidhÃrya praïidhÃnaæ k­taæ evaævidhÃnÃæ guïÃnÃæ lÃbhÅ syÃæ chatrÅk­tya ca par«adaæ ni«Ådeyam iti, tad etarhi sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­taæ chatrÅk­tya ca par«adam avasthita÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. yadà bhagavatà Ãj¤Ãtakauï¬inyam Ãgamya aÓÅtir devatÃsahasrÃïi saddharmarasena saætarpitÃni tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà Ãyu«mantam Ãj¤Ãtakauï¬inyam Ãgamya aÓÅtir devatÃsahasrÃïi saddharmarasena saætarpitÃni; bhagavÃn Ãha: kim atra bhik«ava ÃÓcaryaæ yad idÃnÅæ mayà vigatarÃgeïa vigatadve«eïa vigatamohena parimuktena jÃtijarÃvyÃdhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ sarvaj¤ena sarvÃkÃraj¤ena sarvaj¤Ãnaj¤eyavaÓiprÃptena Ãj¤Ãtakauï¬inyam Ãgamya aÓÅtir devatÃsahasrÃïi dharmarasena saætarpitÃni? yat tu mayÃtÅte 'dhvani sarÃgeïa sadve«eïa samohenÃparimuktena jÃtijÃrÃvyadhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ vinipatitaÓarÅreïa tiryagyonÃv upapannena aÓitikÅÂasahasrÃïi kauï¬inyaæ kÅÂikÅbhÆtam Ãgamya svarudhireïa saætarpitÃni; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of the tortoise (concerning a previous birth of Kauï¬inya) bhÆtapÆrvaæ, bhik«ava, aniyatarÃÓyavasthito bodhisatvo mahÃsamudre kacchape«Æpapannas te«Ãm adhipatir babhÆva; yÃvat paæcavaïikÓatÃni mahÃsamudrayÃnapÃtraæ pratipadya mahÃsamudram (##) avatÅrïÃni; tato nÃnÃratnasaægrahaæ k­tvà pratinirv­ttÃni; yÃvad vahanaæ makareïa matsyajÃtenÃnayena vyasanam ÃpÃditam; tatra mahÃn kolÃhalo jÃta÷; tacchabdaÓravaïÃt kacchapo mahÃsamudrÃd utthita÷; sa te«Ãæ sakÃÓam upasaækramya kathayati: alaæ bhavatÃæ vi«Ãdena mama p­«Âham abhiruheta ahaæ vas tÃrayi«yÃmi iti; te na«ÂopalabdhaprÃïÃ÷ sarve kÆrmap­«Âham abhirƬhÃ÷; sa tÃn ÃdÃya samudratÅrÃbhimukha÷ saæprasthita÷; atyantabhÃrÃva«Âabdho 'pi vÅryam ÃsthÃya vi«Ãdaæ nÃpadyate; sa ÓrÃntakÃya÷ te«u saækÅrïe«u grÅvÃm abhiprasÃrya supta÷; tasya nÃtidÆre kÅÂikÃnÃæ nagaram; tasmÃd ekà kÅÂikà paribhramantÅ gandhaæ ghrÃtvà tasya sakÃÓam upasaækrÃntÃ; tatas taæ mahatpramÃïÃkÃravikÃraæ d­«Âvà tvaritagatipracÃrikÅ kÅÂikÃnagaram abhigatÃ; svasvasaæj¤ayà kÅÂikÃ÷ prabodhya aÓÅti÷ kÅÂikÃsahasrÃïy ÃdÃya kacchapasakÃÓaæ gatÃ; tata÷ taæ suotaæ m­tam iva niÓce«ÂaprÃïaæ bhak«ayitum ÃrabdhÃ÷; yadÃsya sthÆlaæ mÃæsaæ bhak«ayanti Óramanaparikhinno gìhamiddhÃva«Âabdho na cetayate; yadà tu marmasthÃne«u mÃæsaæ bhak«ayanti tadà prabuddha÷ paÓyati kÅÂikÃbhi÷ sarvaæ ÓarÅram ÃkÅrïam; sa saælak«ayati: yadi kÃyaæ calayi«ye (##) và saæparivartayi«ye và niyatam etÃ÷ praghÃtayi«yÃmi; kÃmaæ prÃïaviyogo na tu prÃïoparodha÷; iti viditvà chidyamÃne«u marmasu mucyamÃne«u saædhi«u praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: yathà mayà etÃni aÓÅtir kÅÂikÃsahasrÃïi mÃæsarudhireïa saætarpitÃni, tÃny evam aham anÃgate 'dhvani anuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisaæbuddhya saddharmarasena saætarpayeyam iti. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau kÅÂikÃnÃæ mÃrgoddeÓika e«a evÃsau kauï¬inyo bhik«u÷; yÃni tÃni aÓÅtir kÅÂikÃsahasrÃïi tam Ãgamya mÃæsarudhireïa saætarpitÃni, tÃny aÓÅtir devatÃsahasrÃïi; tadÃpy etÃnimayà svarudhireïa saætarpitÃni; etarhy apy etÃni mayà saddharmarasena saætarpitÃni; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃm iti yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. yadà bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpità (##) tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà bhik«ava÷ saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃ÷ iti; bhagavÃn Ãha: kim atra bhik«ava ÃÓcaryaæ yad idÃnÅæ mayà vigatarÃgeïa vigatadve«eïa vigatamohena parimuktena jÃtijarÃvyÃdhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ sarvaj¤ena sarvÃkÃraj¤ena sarvaj¤Ãnaj¤eyavaÓiprÃptena paæcakà bhik«ava÷ saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃ÷? yat tu mayÃtÅte 'dhvani sarÃgeïa sadve«eïa samohenÃparimuktena jÃtijÃrÃvyadhimaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsair ete svarudhireïa saætarpya paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃ÷; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of the king VajrabÃhu bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ vajrabÃhur nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; sa rÃjà ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitaparahitapratipanna÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ prajÃvatsala÷ sarvaprada÷ sarvaparityÃgÅ ni÷saÇgaparityÃgÅ ca mahati tyÃge vartate; tenÃtyantaæ maitrÅ svabhyastÃ; trir divasasya maitrÅæ samÃpadyate; tasya maitrÅæ samÃpadyamÃnasya yÃcanakajano vihanyate; tenÃmÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ; bhavanto vÃrÃïasyÃæ catur«u nagaradvÃre«u dÃnaÓÃlà mÃpayitvà ÓramaïabrÃhmaïak­païavaïÅpakÃdhvagayÃcanakebhyo yo yenÃrthÅ tasmai tad anuprayacchata iti; evaæ deva ity amÃtyà raj¤o vajrabÃhor pratiÓutya vÃrÃïasyÃæ catur«u nagaradvÃre«u dÃnaÓÃlà mÃpayitvà annapÃnavastraÓayanÃsanahiraïyasuvarïamuktÃvai¬ÆryaÓaækhaÓilÃpravìajÃtarÆparajatÃÓmagarbhamusÃragalbalohitikÃdak«iïÃvartÃdidravyasaæbhÃrenÃvasthitÃ÷ yÃcanakajanaæ saætarpanÃya; yÃvad apareïa (##) samayena vaiÓravaïena rÃj¤Ã a¬akavattÃyÃæ rÃjadhÃnyÃæ paæca yak«Ã ojohÃrà nirvÃsitÃ÷; itaÓ cÃmutaÓ ca paribhramanto vÃrÃïasÅm anuprÃptÃ÷; te gopÃlakÃn paÓupÃlakÃn t­ïahÃrakÃn këÂhahÃrakÃn pathÃjÅvÃn utpathÃjÅvÃæÓ ca manu«yÃn d­«Âvà kathayanti: bhavanto na yÆyam asmÃn bibhÅta? (##) iti; bhavanta÷ kimarthaæ bibhÅma÷ ye«Ãm asmÃkaæ rÃjà maitryÃtmaka÷ kÃruïika÷ sarvasatvahitÃdhyÃÓayena trir divasasya maitrÅæ samÃpadyate? iti; tata÷ te brÃhmaïave«am ÃtmÃnam abhinirmÃya vÃrÃïasyÃm catur«u dvÃre«u dÃnaÓÃlÃæ pratyavek«ya vajrabÃhuæ rÃjÃnaæ maitryà vyutthitaæ j¤Ãtvà vinÅtave«adhÃriïo raj¤a÷ sakÃÓam upasaækrÃntÃ÷; upasaækramya jayenÃyu«Ã ca rÃjÃnaæ vardhayitvà Æcu÷: deva bubhuk«itÃ÷ smÃhÃreïa anugrahaæ kuru«va iti; rÃj¤Ã amÃtyÃn ÃhÆyoktÃ÷: bhavanta etÃn brÃhmaïÃn praïÅtenÃhÃreïa saætarpayata iti; te kathayanti: mÃæsarudhirabhak«Ã vayamiti; rÃj¤Ã amÃtyà abhihitÃ: bhavanto yadi mÃæsasya saæbhavo 'sti rudhirasya và vÅthyà dharmanyÃyalabdhaæ rudhiraæ prayacchata iti; te kathayanti: sadyohatarudhiramÃæsabhak«akà vayam; sadyohatena mÃæsarudhireïÃnugrahaæ kuru«va iti; rÃjà saælak«ayati: kuta÷ sadyohatasya mÃæsarudhirasya saæbhava÷ parasya pŬÃm ak­tvÃ? yanv aham ebhya÷ svarudhiram anuprayaccheyam iti; tato vaidyÃn ÃhÆya kathayati: bhavanto mama sarvÃÇgikaæ ÓirÃvedhaæ kuruta; yÃcanakajanaæ saætarpayi«yÃmi iti; vaidyÃ÷ kathayanti: na vayaæ prÃk­tapuru«ÃïÃm arthÃya devasya ÓarÅre Óastraæ nipÃtayÃma÷; kuÓalÃ÷ bhavanti bodhisatvÃs te«u te«u ÓilpasthÃnakarmasthÃne«u; tena svayam eva paæcasu gÃtre«u ÓastranipÃta÷ k­ta÷; tata÷ svarudhireïa saætarpya te«Ãæ tÃd­ÓÅ dharmadeÓanà k­tvà yÃæ Órutvà te yak«Ã÷ paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃ÷. ; etarhy apy ete mayà saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃ. yadà bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃs tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà paæcakà bhik«ava÷ saddharmarasena (##) saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃ÷ iti; bhagavÃn Ãha: kim atra bhik«ava ÃÓcaryaæ yad idÃnÅæ mayà vigatarÃgeïa yÃvat sarvaj¤Ãnaj¤eyavaÓiprÃptena paæcakà bhik«ava÷ saddharmarasena saætarpya saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃ÷; yat tu mayÃtÅte 'dhvani sarÃgeïa pÆrvavat du÷khadaurmanasyopÃyÃsai÷ ete svarudhireïa saætarpya paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃ÷; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of Maitrabala bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ maitrabalo nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad bahujanamanu«yaæ ca; maitryÃtmaka÷ kÃruïiko mahÃtmà sarvasatve«u dayÃvÃn; (##) yÃvad apareïa samayena vaiÓravaïena rÃj¤Ã a¬akavattÃyÃæ rÃjadhÃnyÃæ paæca ojohÃrà yak«Ã÷ kasmiïcid eva aparÃdhe pravÃsitÃ÷; te taæ janapadam anvÃhiï¬ya vÃrÃïasÅm anuprÃptÃ÷; te«Ãæ na kaÓcid balimÃlyopahÃraæ kurute; tai÷ prakopam Ãpannair Åtir uts­«ÂÃ; vÃrÃïasyÃæ janakÃyo mriyate; amÃtyai rÃj¤e maitrabalÃya niveditam: deva vÃrÃïasyÃm atÅva janakÃyo m­ta iti; rÃj¤Ã te«Ãm Ãj¤Ã dattÃ: gacchata vÃrÃïasyÃm evaæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayata: bhadanto rÃjà maitrabala÷ samÃj¤Ãpayati, ahaæ sarvasatvahitÃdhyÃÓayatatpareïa manasà rÃtrindivam atinamayÃmi; tad yu«mÃbhir api sarvasatvÃnugatà maitrÅ manasi kartavyÃ; evaæ va÷ ÓÃntir bhavi«yatÅti; te sarvasatvÃnugatÃæ maitrÅæ manasi kartum ÃrabdhÃ; ojohÃrà yak«Ã vÃrÃïasÅsÃmantakena paribhramitum ÃrabdhÃ÷; praveÓaæ na labhante; te praveÓam alabhamÃnà gopÃlakÃæ paÓupÃlakÃn t­ïahÃrakÃæ këÂhahÃrakÃæ pathÃjÅvÃn utpathÃjÅvÃæÓ ca manu«yÃn d­«Âvà kathayanti: bhavanto na yÆyam asmad bibhÅta? iti; te kathayanti: na bibhÅma÷; kiæ kÃraïaæ? vayaæ hi yad rÃjà maitrabalaÓ cintayati tac cintayÃma÷; kiæ maitrabalo rÃjà cintayati? sarvasatvÃnugatÃæ maitrÅæ; te saælak«ayanti: idam atra kÃraïaæ yena vayam idÃnÅm avatÃraæ na labhÃmaha iti; te vÃrÃïasyÃæ dvÃreïa (##) dvÃraæ paribhramanti: kadÃcid rÃjÃnaæ maitrabalaæ drak«yÃma÷ iti; yÃvad apareïa samayena maitrabalo rÃjà bahir udyÃnÃya saæprasthita÷; tatas te brÃhmaïave«am ÃtmÃnam abhinirmÃya ÓÃnteryÃpathena rÃjÃnam upasaækramya jayenÃyu«Ã ca vardhayitvocu÷: deva bubhuk«ità sma; ÃhÃreïÃnugrahaæ kuru«va iti; rÃj¤Ã amÃtyà ÃhÆyoktÃ÷: bhavanta etÃn brÃhmaïÃn praïÅtenÃhÃreïa saætarpayata; te kathayanti: deva mÃæsarudhirabhak«Ã vayam iti; rÃj¤Ã amÃtyà abhihitÃ÷: bhavanta yadi mÃæsasya saæbhavo 'sti rudhirasya và vithyà dharmanyÃyalabdhaæ mÃæsaæ rudhiraæ ca prayacchata iti; deva sadyohatarudhiramÃæsabhak«Ã vayaæ sadyohatena mÃæsenÃnugrahaæ kuru«va iti; rÃjà saælak«ayati: kutas sadyohatasya mÃæsarudhirasya saæbhava÷ parasyapŬÃm ak­tvÃ; yanv aham ebhya÷ svarudhiram anuprayaccheyam iti; tato vaidyÃn ÃhÆya kathayati: bhavanto mama sarvÃÇgikaæ ÓirÃvedhaæ kuruta iti yÃcanakajanaæ saætarpayi«yÃmi iti; vaidyÃ÷ kathayanti: deva na vayaæ prÃk­tapuru«ÃïÃm arthÃya devasya ÓarÅre Óastraæ nipÃtayÃma÷; kuÓalà bhavanti bodhisatvÃs te«u te«u ÓilpasthÃnakarmasthÃne«u; tena svayam eva paæcasu gÃtre«u ÓÃstranipÃta÷ k­ta÷; tata÷ svarudhireïa saætarpya te«Ãæ tÃd­ÓÅ dharmadeÓanà k­tà yÃæ Órutvà te yak«Ã paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃ÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau maitrabalo nÃma rÃjà 'bhÆd aham eva sa tena kÃlena tena samayena; ye te paæca ojohÃrÃs yak«Ã (##) ete eva te paæcakà bhik«ava÷; tadÃpy ete mayà svarudhireïa saætarpya paæcasu vratapade«u prati«ÂhÃpitÃ÷; etarhy apy ete mayà saddharmarasena saætarpitÃ÷ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃryÃtyantani«Âhe yogak«eme nirvÃïe prati«ÂhÃpitÃ. yadà bhagavatà «a¬var«Ãïi du«karaæ caritam; anuttarà samyaksaæbodhir abhisaæbuddhÃ, vÃrÃïasyÃæ gatvà dharmacakraæ pravartitaæ, paæcakà vinÅta upapaæcakÃ÷ «a«ÂibhadravargÅyÃ÷ pÆgÃ÷, bhik«ubahutvaæ jÃtam, tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena «a¬var«Ãïi du«karaæ caritam; bhagavÃn Ãha: tathÃgatenaivaitÃni bhik«ava÷ pÆrvam anyÃsu jÃti«u karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃm. (##) ______________________________________________________________ The story of NandapÃla the Potter (= GhaÂÅkarasutta, MN 81, cf. MV I 319ff.) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vaibhi¬iÇgÅ nÃma grÃmanigamo 'bhÆd ­ddhaÓ ca sphÅtaÓ ca bahujanamanu«yaÓ ca; vaibhi¬iÇgyÃæ bhik«avo grÃmanigame nyagrodho nÃma brÃhmaïamahÃÓÃla÷ prativasati, ìhyo mahÃdhano mahÃbhoga÷ sphÅta÷, vaibhi¬iÇgÅæ paribhuækte sotsadÃæ sat­ïakëÂhodakÃæ k­kinà rÃj¤Ã brahmadeyÃæ dattÃm; nyagrodhasya khalu bhik«avo brÃhmaïamahaÓÃlasya uttaro nÃmo mÃïavo 'ntevÃsÅ upeto mÃt­ta÷ pit­ta÷ saæÓuddho g­hiïyÃm anÃk«ipto jÃtivÃdena gotravÃdena ca yÃvad Ãsaptamaæ mÃtÃmahapaitÃmahaæ yugam upÃdÃya; adhyÃpako mantradharo trayÃïÃæ vedÃnÃæ pÃraægata÷ sanighaïÂukaiÂabhÃnÃæ sÃk«araprabhedÃnÃm itihÃsapaæcamÃnÃæ sÃd­Óo vyÃkaraka÷, abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷; nyagrodhasya brÃhmaïamahaÓÃlasya paæcamÃtrÃïi mÃïavakaÓatÃni brÃhmaïakÃn mantrÃn vÃcayanti; vaibhi¬iÇgyÃæ bhik«avo grÃmanigame nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ prativasati; buddhe 'bhiprasanno dharme saæghe 'bhiprasanna÷; buddhaæ Óaraïaæ gato dhammaæ saæghaæ Óaraïaæ gata÷; buddhe ekÃntiko dharme saæghe ekÃntika÷; buddhe ni«kÃæk«o nirvicikitso dharme saæghe ni«kÃæk«o nirvicita÷; du÷khe samudaye nirodhe mÃrge ni«kÃæk«o nirvicikitso d­«Âasatya ÃgataphalÃbhisamitavÃæ nik«iptaparïamusalo na svahastaæ p­thivÅæ khanati na khÃnayati; nÃnyatra, yat tad bhavati dakaprarugnaæ và mÆ«ikotkirà và tata÷ kÃyena m­ttikÃæ saæh­tya ni«prÃïakenodakena tÅmayitvà bhÃjanÃni k­tvà ekÃntam upanik«ipya evam Ãha: eta Ãryà eta bhadramukhà tilÃn và taï¬ulÃn và mudgaprabh­tÅn và mëaprabh­tÅn và ekÃnta upanik«ipya yo và yena bhÃjanenÃrthÅ sa tad ÃdÃya prakrÃmatu iti; sa tasmÃd andhau mÃtÃpitarau bibharti; kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ kÃlena (##) kÃlaæ piï¬akena pratipÃdayati; uttarasya mÃïavasya mitraæ suh­d vayasyako ca nandÅpÃlo ghaÂÅkaro yena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvà ekÃntani«aïïa÷; ekÃntani«aïïaæ (##) nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaraæ kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ dharmyayà kathayà saædarÓayati samÃdÃpayati samuttejayati saæprahar«ayati; anekaparyÃyeïa dharmyayà kathayà saædarÓya samÃdÃpya samuttejya saæprahar«ya tÆ«ïÅm; atha nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvà utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷; tena khalu samayena uttaro mÃïava÷ sarvaÓvetaæ va¬avÃratham abhiruhya sauvarïena daï¬akamaï¬alunà dhÃryamÃnena mÃïavakagaïapariv­to mÃïavakagaïapurask­to vaibhi¬iÇgyÃn niryÃti; bahir vaibhi¬iÇgyÃ÷ brÃhmaïakÃn mantrÃn vÃcayitukÃma÷ adrÃk«Åd uttaro mÃïavo nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaraæ dÆrÃd eva; d­«Âvà ca punar evam Ãha: kutas tvaæ somya nandÅpÃla etarhy Ãgacchasi? ito 'haæ somya uttara etarhy ÃgacchÃmi kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ paryupÃsya; ehy ÃvÃæ somya uttara gami«yÃvÃ÷; kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ paryupÃsi«yÃvahe; alaæ somya nandÅpÃla kÃÓyapena samyaksaæbuddhena d­«ÂenÃlaæ paryupÃsitena; tat kasya heto÷; kutas tasmin muï¬ake Óramaïake bodhi÷; bodhir hi paramadu«karÃ; mà tvaæ somya uttara evaæ vada: kutas tasmin Óramaïake bodhi÷; bodhir hi paramadu«karÃ; api tu buddha÷ sa bhagavÃn, buddhÃÓ cÃnena sarvadharmà iti; dvir api trir api nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ uttaraæ mÃïavakam idam avocat: ehy ÃvÃæ somya uttara gami«yÃva÷; kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ paryupÃsi«yÃvahe iti; dvir api trir api uttaro mÃïavo nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaram idam avoat: alaæ somya nandÅpÃla kÃÓyapena samyaksaæbuddhena d­«Âena alaæ paryupÃsitena; tat kasya heto÷? kutas tasmin muï¬ale Óramaïake bodhi÷; bodhir hi paramadu«karÃ; mà tvaæ somyottara evaæ vada kutas tasmin muï¬ake Óramaïake bodhi÷; bodhir hi paramadu«karÃ; api tu buddha÷ sa bhagavÃn, buddhÃÓ cÃnena sarvadharmà iti; atha nandÅpÃlo ghaÂÅkara uttarasya mÃïavasya ratham abhiruhya uttaraæ mÃïavam idam avocat: ehy ÃvÃæ somya uttara gami«yÃva÷; kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ paryupÃsi«yÃvahe iti; athottarasya mÃïavasyaitad abhavat: na batÃvaro buddho bhavi«yati; (##) nÃvaraæ dharmÃkhyÃnaæ; yatredaïÅæ nandÅpÃlo ghaÂÅkaro dÅrgharÃtram acaï¬o 'rabhaso 'karkaÓa 'sÃhasika÷ keÓagrahaïam apy agamad iti viditvà nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaram idam avocat: somya nandÅpÃla ato 'pi yÃvat; somya uttara, ato 'pi yÃvat; ato 'pi yÃvat somya nandÅpÃla; ato 'pi yÃvat, somya uttara; tena hi somya nandÅpÃla muæca, gami«yÃva÷, kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ paryupÃsi«yÃvahe; athottaro mÃïavo nandÅpÃlaÓ ca ghaÂÅkara÷ ratham abhiruhya yena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddhas tenopasaækrÃntau; tayor yÃvatÅ yÃnasya bhÆmis tÃvad yÃnena gatvà yÃnÃd avatÅrya yena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddhas tenopasaækrÃntau; upasaækramya kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïau; ekÃntani«aïïo nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ kÃÓyapaæ samyaksaæbuddham idam avocat: ayaæ bhadanta uttaro (##) mÃïavo na buddhe 'bhiprasanno na dharme na saæghe 'bhiprasanna÷; sÃdhv asya bhagavÃn tathà dharmaæ deÓayed yathà uttaro mÃïavo buddhe 'bhiprasÅded dharme saæghe 'bhiprasÅded iti; adhivÃsayati kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha uttaraæ mÃïavaæ dharmyayà kathayà saædarÓayati samÃdÃpayati samuttejayati saæprahar«ayati; anekaparyÃyeïa dharmyayà kathayà saædarÓya samÃdÃpya samuttejya saæprahar«ya tÆ«ïÅm; athottaro mÃïavo nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaram idam avocat: kasmÃt tvaæ, somya nandÅpÃla, svÃkhyÃtaæ dharmavinayaæ Órutvà na pravrajasi samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anÃgÃrikÃm? na tvaæ, somya kumÃra, jÃnÅ«e yathÃham andhaæ mÃtÃpitaraæ bibharmi, kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ kÃlena ca kÃlaæ piï¬akena pratipÃdayÃmi; pravraja tvaæ somya nandÅpÃla mà vÃ; ahaæ tÃvat pravraji«ye iti; atha nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ kÃÓyapaæ samyaksaæbuddham idam avocat: ayaæ bhadanta uttaro mÃïava ÃkÃæk«ati svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajyÃm upasaæpadaæ bhik«ubhÃvam; taæ bhagavÃn pravrÃjayatÆpasaæpÃdayatu anukaæpÃm upÃdÃya iti; adhivÃsayati kÃÓyapa÷ (##) samyaksaæbuddho nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasya tÆ«ïÅæbhÃvena; atha nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya tÆ«ïÅæbhÃvenÃdhivÃsanÃæ viditvà kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvotthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷; atha kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddhaÓ aciraprakrÃntaæ nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaraæ viditvà uttaraæ mÃïavaæ pravrÃjya upasaæpÃdya yathÃbhiramyaæ vaibhi¬iægyÃæ vih­tya yena vÃrÃïasÅ kÃÓÅnÃæ nigamas tena cÃrikÃæ prakrÃnta÷; anupÆrveïa cÃrikÃæ caran vÃrÃïasÅm anuprÃpta÷; vÃrÃïasyÃæ viharati ­«ivadane m­gadÃve. aÓrau«Åt k­kÅ rÃjà kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ kÃÓi«u janapade cÃrikÃæ caran vÃrÃïasÅm anuprÃpto vÃrÃïasyÃæ viharati ­«ivadane m­gadÃve iti; Órutvà ca punar vÃrÃïasyÃ÷ ni«kramya yena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddhas tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya upasaækramya kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïau; ekÃntani«aïïaæ k­kiæ rÃjÃnaæ kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddho dharmyayà kathayà saædarÓayati samÃdÃpayati samuttejayati saæprahar«ayati; anekaparyÃyeïa dharmyayà kathayà saædarÓya samÃdÃpya samuttejya saæprahar«ya tÆ«ïÅm; atha k­kÅ rÃjà utthÃyÃsanÃd ekÃæsam uttarÃsaægaæ k­tvà yena kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ tenäjaliæ praïamya kÃÓyapam idam avocat: adhivÃsayatu me bhagavÃn Óvo 'ntarg­he bhaktena sÃrdhaæ bhik«usaæghena iti; adhivÃsayati kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ k­kino rÃj¤as tÆ«ïÅæbhÃvena; atha k­kÅ rÃjà kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya tÆ«ïÅæbhÃvenÃdhivÃsanÃæ viditvà kÃsyapasya samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvotthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷; atha k­kÅ rÃjà tÃm eva rÃtriæ Óuci praïÅtaæ khÃdanÅyabhojanÅyaæ samudÃnÅya kÃlyam evotthÃyÃsanakÃni praj¤apya udakamaïiæ prati«ÂhÃpya (##) kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya dÆtena kÃlam Ãrocayati: samayo bhadanta sajjaæ bhaktaæ yasyedÃnÅæ bhagavÃn kÃlaæ manyate iti; atha kÃsyapa÷ samyaksaæbuddha÷ pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya bhik«ugaïapariv­to bhik«usaæghapurask­to yena k­ke÷ rÃj¤o bhaktÃbhisÃras tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya purastÃd bhik«usaæghasya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷; atha k­kÅ rÃjà sukhopani«aïïaæ buddhapramukhaæ bhik«usaæghaæ viditvà Óucinà praïÅtena khÃdanÅyabhojanÅyena svahastaæ saætarpayati saæpravÃrayati; anekaparyÃyeïa Óucinà praïÅtena khÃdanÅyabhojanÅyena svahastaæ saætarpya saæpravÃrya kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ bhuktavantaæ viditvà dhautahastam apanÅtapÃtraæ sauvarïaæ bh­ÇgÃram ÃdÃya kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya (##) purato 'sthÃd ÃyÃcamÃna÷: adhivÃsayatu me bhagavÃn traimÃsÅæ cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷ sÃrdhaæ bhik«usaæghena; ahaæ bhagavato 'rthÃya paæca vihÃraÓatÃni mÃpayi«yÃmi; paæca maæcapÅÂhav­«ikocavabimbopadhÃnacaturaÓrakaÓatÃni kÃrayi«yÃmi; anena caivaærÆpena parïopagƬhena ÓÃlinà bhagavantaæ upasthÃsyÃmi bhik«usaæghaæ ca; alaæ mahÃrÃjà k­tam etÃvad yÃvad eva cittam abhiprasannam; dvir api trir api k­kÅ rÃjà kÃÓyapaæ samyaksaæbuddham idam avocat: adhivÃsayatu me bhagavÃn traimÃsÅæ cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷ sÃrdhaæ bhik«usaæghena; ahaæ bhagavato 'rthÃya paæca vihÃraÓatÃni mÃpayi«yÃmi; paæca maæcapÅÂhav­«ikocavabimbopadhÃnacaturaÓrakaÓatÃni kÃrayi«yÃmi; anena caivaærÆpena parïopagƬhena ÓÃlinà bhagavantaæ upasthÃsyÃmi bhik«usaæghaæ ca; dvir api trir api kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddhÃ÷ k­kiæ rÃjÃnam idam avocat: alaæ mahÃrÃjà k­tam etÃvad yÃvad eva cittam abhiprasannam; atha k­kÅ rÃjà kÃÓyapaæ saæyaksaæbuddham idam avocat: asti kaÓcid bhagavan yo 'py evaærÆpa upasthÃyaka÷ tadyathà aham etarhy? asti mahÃrÃja tavaiva vijite vaibhi¬iægÅ nÃma grÃmanigama÷; tatra nandÅpÃlo nÃma ghaÂÅkara prativasati; sa buddhe 'bhiprasanno dharme saæghe 'bhiprasanna÷; buddhaæ Óaraïaæ gato dhammaæ saæghaæ Óaraïaæ gata÷; buddhe ekÃntiko dharme saæghe ekÃntika÷; buddhe ni«kÃæk«o nirvicikitso dharme saæghe du÷khe samudaye nirodhe mÃrge ni«kÃæk«o nirvicikitso d­«Âasatye Ãgataphalo 'bhisamitavÃæ nik«iptaparïamusala÷ sa na svahastaæ p­thivÅæ khanati na khÃnayati; nÃnyatra, yat tad bhavati dakaprarugnaæ và mÆ«ikotkirà và tata÷ kÃyena m­ttikÃæ saæh­tya ni«prÃïakenodakena tÅmayitvà bhÃjanÃni k­tvaikÃntam upanik«ipyaivam Ãha: eta Ãryà eta bhadramukhà tilÃn và taï¬ulÃn và mudgaprabh­tÅn và mëaprabh­tÅn và ekÃnta upanik«ipya yo và yena bhÃjanenÃrthÅ bhavati sa tad ÃdÃya prakrÃmatu; sa tasmÃd andhaæ mÃtÃpitarau bibharti; mÃæ ca kÃlena kÃlaæ piï¬akena pratipÃdayati; (##) ekam ahaæ mahÃrÃja samayaæ vaibhi¬iægÅæ grÃmanigamam upaniÓritya viharÃmi; so 'haæ pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya vaibhi¬iægÅæ grÃmanigamaæ piï¬Ãya prÃvik«am; (##) sÃvÃdÃnaæ vaibhi¬aægÅæ piï¬Ãya caran yena ghaÂÅkarasya niveÓanaæ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya Óanair mandamandam arga¬am ÃkoÂayÃmi; tena khalu samayena nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ bahir nirgato 'bhÆt kenacid eva karaïÅyena; aÓrau«ÂÃæ nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasyÃndhau mÃtÃpitarÃv arga¬asyÃkoÂanaÓabdam; Órutvà ca punar evam Ãhatu÷; ka e«a Ãrya÷ ka e«a bhadramukha÷ Óanair mandamandam arga¬am ÃkoÂayati? tÃv aham evaæ vadÃmi: ahaæ kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ piï¬akenÃrthÅ; tÃv evam Ãhatu÷: praviÓatu Ãrya÷ praviÓatu bhadramukha ete kuï¬ÃlikÃyÃæ kulmëÃ÷ piÂhirikÃyÃæ ca sÆpikam; saced ÃkÃæk«asy Ãtmanà g­hÅtvà paribhuæk«va; bahirgata te upasthÃyaka iti; so 'haæ mahÃrÃja uttarakauravaæ samayam adhi«ÂhÃya svayam eva kuï¬alikÃyÃ÷ kulmëÃn piÂhirikÃyÃÓ ca sÆpikaæ g­hÅtvà bhuktavÃn; tata÷ paÓcÃd Ãgato nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷; adrÃk«Ån nandÅpÃlo ghaÂÅkara÷ kuï¬alikÃyÃæ kulmëÃn piÂhirikÃyÃæ ca sÆpikaæ paribhuktam; d­«Âvà ca punar andhau mÃtÃpitarÃv idam avocat: amba tÃta kenaite kuï¬alikÃyÃæ kulmëÃ÷ piÂhirikÃyÃæ ca sÆpikaæ paribhuktam; tÃv evam Ãhatu÷: iha te somya nandÅpÃla aciranirgatasyÃÓrau«va arga¬akasyÃkoÂanaÓabdam; Órutvà ca punar evaæ vadÃva÷: ka e«a Ãrya÷ ka e«a bhadramukha÷ Óanair mandamandam arga¬am ÃkoÂayati? sa evam Ãha: ahaæ kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ piï¬akenÃrthÅ; tam enam evaæ vadÃva÷: praviÓatu Ãrya praviÓatu bhadramukha; ete kuï¬alikÃyÃæ kulmëÃ÷ piÂhirikÃyÃæ sÆpikam; saced ÃkÃæk«asy Ãtmanà g­hÅtvà paribhuæk«va; bahirgatas te upasthÃyaka÷; tena te kuï¬ÃlikÃyÃæ kulmëÃ÷ piÂhirikÃyÃæ ca sÆpikaæ paribhuktaæ bhavi«yati; atha nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasyaitad abhavat: lÃbhà me sulabdhà yasya me kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ kule 'tyarthaæ viÓvasto viÓvÃsam Ãpanna÷ iti viditvà tenaiva prÅtiprÃmodyena saptÃham ekaparyaækenÃtinÃmayati ardhamÃsaæ cÃsya satatasahagatà sm­ti÷ kÃyaæ na vijahÃti; sÃvyucchinnà kÃye vartate; saptÃhaæ mÃtÃpitro÷ yathà kuï¬ÃlikÃyÃ÷ kulmëam. piÂhirikÃyaÓ ca sÆpikam evaæ kuï¬ikÃyà odanaæ piÂhirikÃyÃÓ ca sÆpikam; ekam imaæ mahÃrÃja (##) samayaæ vaibhi¬iægÅæ grÃmanigamam upaniÓritya ahaæ var«Ã upagata÷; tasya mama tatprathamavar«iïà devena vihÃro 'bhiv­«yate; tena khalu samayena nandÅpÃlasya ghaÂÅkÃrasyÃveÓanaÓÃlà navat­ïapraticchannà 'bhÆt; so 'ham upasthÃyakÃn bhik«Æn ÃmantrayÃmi: gacchata yÆyaæ bhik«avo nandÅpÃlasya ghaÂÅkÃrasyÃveÓanaÓÃlÃæ navat­ïapraticchannÃm avacchÃdya mama vihÃraæ chÃdayata; te mama om iti pratiÓrutya nandÅpÃlasya ghaÂÅkÃrasya navat­ïapraticchannÃm ÃveÓanaÓÃlÃm avacchÃdayanti; tena khalu samayena nandÅpÃlo ghaÂÅkaro bahirnirgato 'bhÆt kenacid eva karaïÅyena; aÓrau«ÂÃæ nandÅpÃlasya (##) ghaÂÅkarasyÃndhau mÃtÃpitarÃv ÃveÓanaÓÃlÃyÃm avacchÃdanaÓabdaæ; Órutvà ca punar evam Ãhatu÷: ka e«a Ãrya÷ ka e«a bhadramukho nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasya navat­ïapraticchannÃm ÃveÓanaÓÃlÃm avacchÃdayati? te evam Ãhur vayaæ bhik«ava÷ kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasyopasthÃyikÃ÷; kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya tatprathamavar«iïà devena vihÃro v­«yate; te vayaæ nandÅpÃlasya ghaÂÅkÃrasya navat­ïapraticchannÃm ÃveÓanaÓÃlÃm avacchÃdya kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya vihÃraæ praticchÃdayÃma÷; tÃv evam Ãhatu÷ harata Ãryà harata bhadramukhà bahirnirgato va÷ upasthÃyaka÷; tais tÃm avacchÃdya mama vihÃra÷ praticchÃdita÷; paÓcÃd Ãgato nandÅpÃlo ghaÂÅkaro 'drÃk«Ån navat­ïapraticchannÃm ÃveÓanaÓÃlÃm avacchÃditÃæ; d­«Âvà ca punar andhau mÃtÃpitarÃv idam avocat: amba tÃta kenai«Ã navat­ïapraticchannà ÃveÓanaÓÃlà avacchÃditÃ; tÃv evam Ãhatu÷: iha te somya nandÅpÃla aciranirgatasya aÓrau«va navat­ïapraticchannÃyà ÃveÓanaÓÃlÃyà avacchÃdanaÓabdam; Órutvà ca punar evaæ vadÃva÷ ka e«a Ãrya÷ ka e«a bhadramukho navat­ïapraticchannÃm ÃveÓanaÓÃlÃm avacchÃdayati? te evam Ãhur vayaæ bhik«ava÷ kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasyopasthÃyikÃ÷; kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya tatprathamavar«iïà devena vihÃro v­«yate; te vayaæ nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasya navat­ïapraticchannÃm ÃveÓanaÓÃlÃm avacchÃdya kÃÓyapasya samyaksaæbuddhasya vihÃraæ praticchÃdayÃma÷; tÃn ÃvÃm evaæ vadÃva÷ harata Ãryà harata bhadramukhà bahirnirgato va÷ upasthÃyaka÷; tair e«Ã ÃveÓanaÓÃlà avacchÃdità bhavi«yati. atha nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasyaitad abhavat: lÃbhà me sulabdhà yasya me kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ kule 'tyarthaæ viÓvasto viÓvÃsam (##) Ãpanna÷ iti viditvà tenaiva prÅtiprÃmodyena saptÃham ekaparyaækenÃtinÃmayati ardhamÃsaæ cÃsya satatasamità sm­ti÷ kÃyaæ na jahÃti; sà cÃvyucchinnà kÃye vartate; saptÃhaæ mÃtÃpitro÷ taæ khalu var«ÃvÃsaæ nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasyÃveÓanaÓÃlà ekavÃribindunÃpi nÃbhiv­«ÂÃ; yathÃpitad buddhasya buddhÃnubhÃvena devatÃnÃæ ca devatÃnubhÃvena. syÃt khalu te mahÃrÃja cetaso 'nyathÃtvam nÃdhivÃsayati me kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddhas traimÃsÅæ cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrÃn? na tv eva nandÅpÃlasya ghaÂÅkarasya navat­ïapraticchannÃyÃm ÃveÓanaÓÃlÃyÃm avacchÃditÃyÃæ cetaso 'nyathÃtvaæ; lÃbhà bhadanta nandÅpÃlena ghaÂÅkareïa sulabdhà yasyÃsya bhagavÃn kule 'tyarthaæ viÓvasto viÓvÃsam Ãpanna÷. atha kÃsyapa÷ samyaksaæbuddha÷ k­ke÷ rÃj¤as taddÃnam anayÃbhyanumodanayÃbhyanumodate; agnihotramukhà yaj¤Ã÷ gÃyatrÅ chandasÃæ mukham / rÃjà mukhaæ manu«yÃïÃæ nadÅnÃæ sÃgaro mukham // nak«atrÃïÃæ mukhaæ candra Ãdityas tapatÃæ mukham / Ærdhvaæ tiryag adhaÓ cÃpi yÃvatÅ jagato gati÷ / sadevake«u loke«u saæbuddho hÅjyatÃæ vara÷ // atha kÃÓyapa÷ samyaksaæbuddha÷ k­kiïaæ rÃjÃnaæ dharmyayà kathayà (##) saædarÓya samÃdÃpya samuttejya saæprahar«yotthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷; atha k­kÅ rÃjà aciraprakrÃntaæ kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ yatrotsadanadharmakaæ tat sarvaæ visarjanadharmakam iti k­tvà kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddha÷; atha k­kÅ rÃjà kÃsyapaæ samyaksaæbuddhaæ yÃvat tÃvat p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddhya kÃÓyapasya pÃdau Óirasà vanditvà kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ trir pradak«iïÅk­tya tata eva pratiniv­tta÷; atha k­kÅ rÃjà aciraprakrÃntaæ kÃÓyapaæ samyaksaæbuddhaæ viditvà anyatamaæ puru«am Ãmantrayate: ehi tvaæ bho÷ puru«a parïopagƬhasya ÓÃle÷ paæcamÃtrÃïi ÓakaÂaÓatÃni pÆrayitvà yena nandÅpÃlo ghaÂÅkaras tenopasaækrÃma; upasaækramya nandÅpÃlaæ (##) ghaÂÅkaram idam avoca÷: imÃni te somya nandÅpÃla k­kiïà rÃj¤Ã paæcamÃtrÃïi ÓakaÂaÓatÃni parïopagƬhasya ÓÃler anupre«itÃni; atas tvam ÃtmÃnaæ samyak sukhena prÅïaya andhaæ ca mÃtÃpitaram; kÃÓyapaæ ca samyaksaæbuddhaæ kÃlena kÃlaæ piï¬akena pratipÃdaya; evaæ deva iti sa puru«a÷ k­ke raj¤a÷ pratiÓrutya parïopagƬhasya ÓÃle÷ paæcamÃtrÃïi ÓakaÂaÓatÃni pÆrayitvà yena nandÅpÃlp ghaÂÅkaras tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya nandÅpÃlaæ ghaÂÅkaram idam avocat: imÃni te somya nandÅpÃla k­kiïà rÃj¤Ã parïopagƬhasya ÓÃle÷ paæcamÃtrÃïi ÓakaÂaÓatÃny anupre«itÃni; atas tvam ÃtmÃnaæ samyak sukhena prÅïaya andhaæ ca mÃtÃpitaram; kÃÓyapaæ ca samyaksaæbuddhaæ kÃlena kÃlaæ piï¬akena pratipÃdaya; bho÷ puru«a rÃjà bahuk­tyo bahukaraïÅya ity uktvà nÃdhivÃsayati. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau uttaro mÃïava÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yan mayà kÃÓyape samyaksaæbuddhe kharaæ vÃkkarma niÓcaritaæ: kuta÷ tasmin muï¬ake Óramaïake bodhi÷; bodhir hi paramadu«karÃ; tasya karmaïo vipÃkena etarhi mayà «a¬var«Ãïi du«karaæ caritaæ; yadi punar bodhir apavaditÃbhavi«yat punar api mayà triïi kalpÃsaækhyeyÃni Ãtmabodhinimittaæ parikhedito 'bhavi«yam; iti hi bhik«ava ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad ekÃntaÓukle«v eva karmasv Ãbhoga÷ karaïÅya÷; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. ______________________________________________________________ YaÓodharà brings forth a son yam eva divasaæ bodhisatvo nirgatas tam eva divasaæ yaÓodharà Ãpannasatvà saæv­ttÃ; yadà bodhisatvo du«karÃïi carati tadÃnta÷puram api du«karaæ caritum Ãrabdhaæ; yaÓodharÃyÃ÷ sa garbho layaæ gata÷; yadà bhagavÃn ni«kiæcanaæ du«karam iti viditvà yathÃsukham ÃÓvasiti; yathÃsukhaæ praÓvasiti; odÃrikam ÃhÃram Ãharaty odanakulmëaæ, sarpistailÃbhyÃæ gÃtrÃïi mrak«ayati sukhodakena ca kÃyaæ pari«iæcati; anta÷puram api tadà yathÃsukham ÃÓvasiti, yathÃsukhaæ praÓvasiti, odÃrikam ÃhÃram Ãharaty odanakulmëÃn, sarpistailÃbhyÃæ gÃtrÃïi mrak«ayati, sukhodakena ca kÃyaæ pari«iæcati; tadÃsau garbha÷ punar api pu«Âiæ gata÷ tasyà (##) garbhanimittÃni prÃdurbhÆtÃni; sà ÓÃkyai÷ saparihÃsam ucyate: tvaæ bodhisatve tapovanaæ gate vyabhicarità iti; sà kathayati: ÓÃntaæ pÃpaæ, nÃhaæ vyabhicarÃmi; kathaæ j¤Ãyate? yu«mÃkaæ pratyÃyayi«yÃmi; yÃvad asau prasÆtÃ, dÃrako jÃta÷; yam eva divasaæ jÃta÷, tam eva divasaæ rÃhuïà candro g­hÅta÷; tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ (##) vyavasthÃpyate; kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma iti; tasya j¤Ãtaya÷ kathayanti: asya janmani rÃhuïà candro g­hÅta÷ tad bhavatu dÃrakasya rÃhula iti nÃma iti; jÃte kumÃre bhÆyasyà mÃtrayà ÓÃkyà vibruvate eva; tayÃsau satyopayÃcanaæ k­tvà rÃhulabhadro bodhisatvasya vyÃyÃmaÓilÃyÃæ sthÃpayitvà krŬÃpu«kariïyÃm ÃplÃvita÷: yady ayaæ bodhisatvena jÃta÷ plavatÃm iti; plavitum Ãrabdha÷; sà kathayati: pÃrÃd apÃram Ãgacchatu iti; sa pÃrÃd apÃram Ãgata÷; te vismayam ÃpannÃ÷; yaÓodharà kathayati: bhÆyo 'pi bhavatÃæ pratyak«Åkari«yÃmi yathÃyaæ bodhisatvena jÃta÷, nÃhaæ vyabhicarità iti. yadà bhagavÃn atikrÃnta÷ «a¬var«Ãïy abhisaæbuddha÷ kapilavastv anuprÃpta÷ ekaæ divasaæ rÃjakule bhuækte, ekam anta÷pure; tadà yaÓodharÃyà etad abhavat: ko 'sÃv upÃya÷ syÃd yenÃhaæ bhagavantam anvÃvarteyam it; kapilavastuni cÃnyatamà parivrÃjikà vaÓÅkaraïÃdikarmasv atyarthaæ pravÅïÃ; yaÓodharayà tasyÃ÷ paæcakÃr«ÃpaïaÓatÃni dattÃni: Ãrye kÃr«Ãpaïair vaÓÅkaraïaæ k­tvà pre«aya iti; tayà vaÓÅkaraïamodako yaÓodharÃyÃ÷ pre«ita÷; yaÓodharayà rÃhulasya haste datta uktaÓ ca: putra yas tava pità tasmai anuprayaccha iti; atrÃntare nÃsti kiæcid buddhÃnÃæ bhagavatÃm aj¤Ãtam ad­«Âam aviditam avij¤Ãtaæ; bhagavÃn saælak«ayati: yaÓodharÃyà asacchabdo nirgata÷; tasyÃpannayÃ÷ kartavya iti; bhagavatà paæcabuddhaÓatÃni nirmitÃni; rÃhulena sarvÃn buddhÃn pratyavek«ya bhagavato v­ddhÃnte sthitasya datta÷; bhagavatà g­hÅtvà punas tasyaiva datta÷; rÃhulena bhak«ita÷; bhagavÃn dak«iïÃdeÓanÃæ k­tvà prakrÃnta÷; rÃhulabhadra÷ kumÃro bhagavata÷ p­«Âhata÷ p­«Âhato 'nubaddha÷ nirvartyamÃno 'pi na nirvartate: arodÅt iti; bhagavÃn saælak«ayati: caramabhaviko 'yaæ satva÷, na Óakyam anena g­havÃse vastum (##) iti; rÃhulena bhagavata÷ pratyabhij¤Ãtena k­tena rÃjà Óuddhodana÷ sÃnta÷purajana÷ ÓÃkyÃÓ ca paraæ vismayam upagatÃ÷ yaÓodharÃyÃæ cÃtyartham abhiprasannÃ÷; tato yaÓodharÃbhyÃkhyÃnaæ sarveïa sarvaæ prativugataæ; bhagavÃn rÃhulaæ kumÃraæ pravrÃjayitum Ãrabdha÷; rÃj¤Ã Óuddhodanena Órutaæ; sa bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavantam idam avocat: bhagavan, yadi rÃhulabhadra÷ kumÃro 'vaÓyaæ pravrÃjyate adyaikaæ divasaæ ti«Âhatu yÃvad aham asya pÆjÃæ karomi iti; rÃj¤Ã Óuddhodanena rÃhulasya mahÃn utsava÷ k­ta÷; tatra bhagavatà Ãyu«mÃn ÓÃriputro 'bhihita÷; pravrÃjaya, ÓÃriputra, rÃhulaæ kumÃram iti; evaæ bhadanta ity Ãyu«matà ÓÃriputreïa bhagavata÷ pratiÓrutya rÃhulabhadra÷ kumÃra÷ pravrÃjita÷. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadantÃyu«matà rÃhulena bhagavÃn modakena mahÃjanakÃyasya madhye vij¤Ãta iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhyi yathÃtÅte 'py adhvani aham anena rÃhulena mÃlayà vij¤Ãta÷; tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ The story of the great thief bhÆtapÆrvaæ bhik«avo anyatarasmin karvaÂake g­hapati÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ (##) putro jÃta÷; sa patnÅm Ãmantrayate: bhadre jÃto 'smÃkaæ dhanaharo ­ïahara÷; gacchÃmi païyam ÃdÃya mahÃsamudram avatarÃmi iti; sà kathayati: Ãryaputra evaæ kuru«va iti; sa païyam ÃdÃya mahÃsamudram avatÅrïa÷; sa tatraiva ca nidhanam upayÃta÷; tatas tasya patnyà Óokavinodanaæ k­tvà sa dÃrako hastabalena j¤Ãtibalena cÃpyÃyita÷ po«ita÷ saævardhita÷; tasya nÃtidÆre kuvinda÷ prativasati svaÓilpak­tÃvÅ; tasya svaÓilpÃt sarvaæ saæpadyate; sà tasya svaÓilpÃd bhogasaæpattiæ d­«Âvà kathayati: varaæ kuvindakarma na samudrÃvataraïaæ; tasmin gate anayena vyasanam Ãpadyante iti; tayÃsau kuvindo 'bhihita÷: bhrÃta imam api bhÃgineyaæ kuvindakarma Óik«ayeti; sa kathayati: Óobhanam evaæ (##) bhavatu iti; sa taæ Óik«ayitum Ãrabdha÷; paÂupracÃro 'sau; tenÃlpÅyasà kÃlena kuvindakarma Óik«itaæ; sa kuvinda÷ susnÃta÷ suprÃv­ta÷ praïÅtam ÃhÃraæ bhuækte; sà dÃraka÷ kathayati: mÃtula tvam api tad eva karma karo«i; aham api tad eva; atha kasmÃt tvaæ susnÃta÷ suprÃv­ta÷ praïÅtam ÃhÃraæ bhuæk«e; mama tu na saæpadyate iti; sa kathayati: bhÃgineya ahaæ karmadvayaæ karomi, divà kuvindatvaæ rÃtrau cauryam iti; sa kathayati: mÃtula yady evam aham api cauryaæ karomi; bhÃgineya Óak«yasi tvaæ cauryaæ kartuæ? mÃtula Óak«yÃmi; sa saælak«ayati: jij¤ÃsayÃmi tÃvad enam iti; sa tam ÃdÃya vÅthiæ gata÷; tena tatra ÓaÓaka÷ krÅtvà tasya datta÷ bhÃgineya sÃdhaya tÃvad yad ahaæ snÃtvÃgacchÃmi; sa snÃtvà Ãgata÷; tena taæ laghu laghv eva sÃdhayitvà ekapÃdo bhak«ita÷; sa kuvinda÷ snÃtvà Ãgata÷; bhÃgineya sÃdhita÷ ÓaÓaka÷? mÃtula sÃdhita÷; paÓyÃmi tÃvat; tena samarpita÷; paÓyati pÃdatrayaæ; sa kathayati bhÃgineyÃsya caturtha÷ pÃda÷ kva gata÷? sa kathayati: mÃtula ÓaÓakasya caturtha÷ pÃdo nÃsti; kva gami«yati? iti; sa saælak«ayati: ahaæ tÃvac cora÷, ayaæ tu mahÃcora iti; sa tam ÃdÃya tripÃdakaæ ca ÓaÓakaæ pÃnÃgÃraæ pravi«Âa÷: bhÃgineya madyaæ pibÃma÷; pibÃma÷; tÃbhyÃæ pÅtaæ; kuvinda÷ kathayati: bhÃgineya madyamÆlyam apalapÃma÷; sa kathayati: mÃtula yena pÅtaæ so 'palapatu; ahaæ naiva pibÃmi; kim apalapÃmi iti; sa kuvinda÷ saælak«ayati: mahÃcoro 'yaæ; Óakyam anena sÃrdhaæ cauryaæ kartum iti; sa tena sÃrdhaæ cauryaæ kartum Ãrabdha÷; sa kuvinda÷ sandhau Óira÷ prak«ipati; tenocyate: mÃtula cauryam api na j¤Ãyate tvayà kartuæ; pÃdau pÆrvaæ prak«eptavyaæ na Óira÷; yadi Óira÷ chidyate pratyabhij¤Ãyate, kulaæ sarvaæ vinÃÓam upaiti; pÃdau prak«ipa iti; tena pÃdau prak«iptau; tataÓ coraÓ cora iti kolÃhalo jÃta iti padbhyÃæ g­hÅta÷; mahÃjanakÃyo lagna÷; sa eko na Óaknoty Ãkar«Âuæ; sa ÓiraÓ chitvà tad ÃdÃya prakrÃnta÷; amÃtyai rÃj¤o nivedita: deva ekaÓ cora÷ sandhiæ pravi«Âo g­hÅta÷; tasya ko 'pi ÓiraÓ chitvà tad ÃdÃya prakrÃnta÷; rÃja kathayati: bhavanta÷ ya÷ ÓiraÓ (##) chitvà prakrÃnta÷ sa mahÃcora÷; gacchata taæ kabandhaæ caturmahÃpathe sthÃpayitvà pratigupte pradeÓe ti«Âhata; yas taæ g­hÅtvà roditi tenaikacoreïa bhavitavyaæ, g­hïÅta iti; tatas te rÃjapuru«Ã÷ taæ kabandhaæ caturmahÃpathe sthÃpayitvà pratigupte pradeÓe sthitÃ÷; sa ekacora÷ saælak«ayati: na nÃma mayà mÃtulaæ kaïÂhe g­hÅtvà roditavyaæ; sa unmattakave«am (##) ÃtmÃnaæ k­tvà striyam api kaïÂhe g­hïÃti; puru«am api v­k«am api aÓvam api v­«abham api mahi«am api chÃgam api kukkuram api grahÅtum Ãrabdha÷; yadà lokena vij¤Ãta unmattako 'yam iti tadà taæ kabandhaæ kaïÂhe g­hÅtvà yÃvadÃptaæ ruditvà prakrÃnta÷; rÃjapuru«ai rÃj¤o niveditaæ: deva unmattakas taæ kabandhaæ kaïÂhe g­hÅtvà yÃvadÃptaæ ruditvà prakrÃnta iti; rÃja kathayati: bhavanta÷ sa evÃsÃv ekacoraka÷; na Óobhanaæ k­taæ yan na g­hÅta÷; idÃnÅæ g­hïÅta iti; ekacoraka÷ saælak«ayati: na nÃma mayà mÃtula÷ satkÃrayitavya÷? iti; sa ÓÃkaÂikave«aæ k­tvà këÂhasya ÓakaÂaæ pÆrayitvà taæ pradeÓaæ gata÷; tasyopari ÓakaÂaæ këÂhapÆrïaæ sthÃpayitvà balÅvardÃn uts­jya ÓakaÂe agniæ datvà prakrÃnta÷; tena dahyamÃnena sa kabandho dagdha÷; rÃjapuru«ai rÃj¤a niveditaæ: deva sa ekacorako dagdha÷; rÃjà kathayati, kena; tair yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; rÃjà kathayati: bhavanto yo 'sau ÓÃkaÂika÷ sa evÃsÃv ekacorika÷; na Óobhanaæ k­taæ yan na g­hÅta÷; g­hïÅta iti; sa ekacorika÷ saælak«ayati: na nÃma mayà mÃtulasya ÓmaÓÃne pit­kÃryaæ k­tam iti; sa brahmaïave«aæ k­tvà adhi«ÂhÃne bhik«Ãm aÂitvà taya tÃæ bhik«Ãæ ÓmaÓÃne paktvà piï¬Ãn datvà prakrÃnta÷; rÃjapuru«ai rÃj¤o niveditaæ: deva brÃhmaïenÃdhi«ÂhÃne bhik«Ãm aÂitvà yasmin pradeÓe sa kabandho dagdha÷ tatra paæca piï¬Ãn datvà prakrÃnta iti; rÃjà kathayati: bhavanta÷ sa evÃsÃv ekacorika÷; na Óobhanaæ k­taæ yan na g­hÅta iti; ekacorika÷ saælak«ayati: na nÃma mayà mÃtulasyÃsthÅni gaægÃyÃæ prak«eptavyÃni? iti; sa kÃpÃlikave«aæ k­tvà taæ pradeÓaæ gata÷; sa tatra gÃtraæ bhasmanà uddhÆlayitvà asthÅnÃæ bhasmanÃæ ca karparakaæ pÆrayitvà gaægÃyÃæ prak«ipya prakrÃnta÷; rÃjapuru«ai rÃj¤o yathÃv­ttam Ãrocitaæ; rÃjà kathayati: bhavanta÷ sa evÃsÃv ekacorika÷; (##) na Óobhanaæ k­taæ yan na g­hÅta÷; sarvathà ti«Âhata yÆyaæ; aham evainaæ g­hïÃmi iti; rÃj¤Ã gaægÃyÃæ naubhir udyÃnaæ kÃritaæ; ubhayakÆle Ãrak«akÃ÷ puru«Ã÷ sthÃpitÃ÷; rÃj¤o duhità abhirÆpà darÓanÅyà prÃsÃdikà tasmin jalodyÃne sthÃpitÃ; uktà ca yadi tvÃæ kaÓcid g­hïÃti rÃvayi«yasi iti: Ãrak«akapuru«ÃïÃæ cÃj¤Ã dattÃ: yadai«Ã rÃvayati tadà yu«mÃbhir jalodyÃnaæ gantavyaæ; yadi kaÓcit tatra puru«o bhavati sa g­hÅtvà mÃæ neya÷ iti; ekacoraka÷ saælak«ayati: na nÃma mayà rÃjaduhitryà sÃrdhaæ paricÃrayitavyam iti; sa tatra gaægÃyÃm anusroto 'vasthita÷; sa tatra riktapiÂharikÃn k«eptum Ãrabdha÷; eka÷ k«ipta÷; Ãrak«akapuru«Ã÷ cora iti k­tvà dhÃvitÃ÷; tair asau prahÃreïa bhagna÷; dvitÅya÷ k«ipta÷; so 'pi bhagna÷; t­tÅya÷ k«ipta÷; so 'pi bhagna÷; Ãrak«akà riktapiÂharikà eta uhyante ity apy upek«ità vyavasthitÃ÷; tato 'sÃv ekacorika÷ riktapiÂharikÃyÃæ Óira÷ prak«ipya Órotasà uhyamÃnas taæ pradeÓam Ãgata÷; tato nÃvam abhirƬho dÃrikÃyÃ÷ kathayati: mà Óabdaæ kari«yasi; na tvÃæ praghÃtayi«yÃmi iti; sà saætrastà tÆ«ïÅm avsthitÃ; tayà sÃrdhaæ paricÃrya prakrÃnta÷; sà pralapitum ÃrabdhÃ: e«a coro mÃæ paricÃrya gacchati iti; Ãrak«akÃ÷ kathayanti: yadà paricÃrayati tadà tÆ«ïÅæ ti«Âhasi; yadà paricÃrayitvà prakrÃntas tadà rodi«i; idÃnÅæ kutra samanve«Ãma iti; Ãrak«akai rÃj¤o yathÃv­ttam Ãrocitaæ; rÃjà kathayati: na Óobhanaæ k­taæ yan na g­hÅta÷ iti; dÃrikà coreïa sÃrdhaæ paricÃrayitvà Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm (##) atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; ekacorakena Órutaæ; sa saælak«ayati: na mayà putrasya janmani pramoda÷ k­ta÷ iti; sa kÃæcukÅyam ÃtmÃnaæ k­tvà rÃjakulÃn nirgamya pauru«eyÃn Ãmantrayate: bhavanto deva Ãj¤Ãpayati pattanaæ luïÂhayata iti; te saælak«ayanti: rÃj¤o naptà jÃta÷; tenÃsmÃbhir Ãj¤Ã dattÃ; luïÂhayÃma÷; te luïÂhayitum ÃrabdhÃ÷; uccaÓabdamahÃÓabdo jÃta÷; rÃjà p­cchati kim etad iti; amÃtyair vistareïa samÃkhyÃtaæ; sa kathayati: evam apy ahaæ tena khalÅk­ta÷; rÃjyaæ và parityajÃmi tasya và nigrahaæ karomi iti; tena viditvà maï¬alavÃÂa÷ kÃrita÷; kaæcit kÃlaæ vinodya amÃtyÃnÃm (##) Ãj¤Ã dattÃ: bhavanta adhi«ÂhÃne evaævidhaæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayata; yÃvanto puru«Ã÷ prativasanti tai÷ sarvair ni«parihÃrair bhÆtvà maï¬alavÃÂaæ prave«Âavyaæ; yo na praviÓati tasya vadho daï¬a iti; Ãmatyair ghaïÂÃvagho«aïà kÃritÃ; sarve 'dhi«ÂhÃnanivÃsina÷ puru«Ã pravi«ÂÃ÷; tato rÃj¤Ã tasmai dÃrakÃya mÃlÃæ datvà uktaæ: yas tava pità tasmai tÃæ mÃlÃm anuprayaccha iti; Ãrak«akÃÓ ca puru«Ã uktÃ÷: yasyÃyaæ dÃrako mÃlÃæ dadÃti yu«mÃbhir g­hÅtvà matsakÃÓam upaneya÷ iti; tatas tÃæ pu«pamÃlÃæ g­hÅtvà paribhramitum Ãrabdho janakÃyÃn nirÅk«amÃïa÷; tenÃsau coro d­«Âa÷; acintya÷ satvÃnÃæ karmavipÃka÷; tena tasmai mÃlà dattÃ; rÃjapuru«ai ekacoro g­hÅtvà rÃj¤a upanÃmita÷; rÃjà amÃtyÃn Ãmantrayate: bhavanta÷ katham atra pratipattavyaæ? iti; te kathayanti; deva praghÃtyatÃm iti; rÃjà kathayati: bhavanta÷ katham Åd­Óo vÅrapuru«a÷ praghÃtya÷; upasaægraho 'sya kartavya÷ iti; tena tasmai sà duhità sarvÃlaækÃravibhÆ«ità bhÃryÃrthaæ dattÃ; upÃrdharÃjyena saævibhakta÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sÃv ekacorika aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yo 'sau tasya putra÷ e«a evÃsau rÃhulas tena kÃlena tena samayena; tadÃpy anena mÃlayà vij¤Ãta÷; etarhy apy aham anena modakena vij¤Ãta÷; evaæ hi vo bhik«avo 'cintya÷ satvÃnÃæ karmavipÃka÷ iti karmaparÃyaïair bhavitavyaæ. ______________________________________________________________ YaÓodharà seeks to bring the Buddha back to her yaÓodharà saælak«ayati: yadi rÃhulasya pità anta÷puraæ praviÓati tathÃivÃnucaritavyo yathà na bhÆyo nirgacchati iti; tata ÃtmÃnam Ãdau k­tvà gopikÃm­gajÃpramukhÃni «a«ÂistrÅsahasrÃïi nÃnÃvidhÃlaækÃrair alaæk­tÃni surabhimÃlyadhÆpavastrair vibhÆ«itÃni; atha bhagavÃn pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya bhik«ugaïapariv­to bhik«usaæghapurask­to vineyajanÃpek«Ã anta÷puraæ pravi«Âa÷; tato yaÓodharÃm­gajÃgopikÃpramukhÃni «a«ÂistrÅsahasrÃïi rÆpayauvanavibhramÃÓÃkhedÃkulavilasitacalitaÓithilamekhalÃkalÃpanisvanair (##) hasitamadhuragÅtamadhunetrabhrÆvikÃrotkaæpanapayodharodaradarÓanÃægavispa«Âace«Âitair bhÃvaæ darÓayÃm Ãsu÷; atha bhagavata etad abhavat: saced bhok«ye vaineyajanakÃlÃtikramo bhavi«yati; etÃ÷ striyÃ÷ kÃmarÃgÃbhibhÆtÃ÷ satyÃnÃm abhÃjanabhÆtà (##) bhavi«yanti; asty ÃÓu p­thagjanasya riddhir ÃvarjanakarÅ; yannv aham anta÷puram ­ddhiprÃtihÃryeïÃvarjayeyam iti; viditvà pÆrvasyÃæ diÓy upari vihÃyasam abhyudgamya caturvidham ÅryÃpathaæ kalpayati; tadyathà caækramyate ti«Âhati ni«Ådati ÓayyÃæ kalpayati; tejodhÃtum api samÃpadyate; tejodhÃtusamÃpannasya buddhasya bhagavato vividhÃny arcÅæ«i kÃyÃn niÓcaranti; tadyathà nÅlÃni pÅtÃni lohitÃny avadÃtÃni maæji«ÂhÃni sphaÂikavarïÃni; yamakÃny api prÃtihÃryÃïi vidarÓayati; adha÷kÃya÷ prajvalati, uparimÃt kÃyÃc chitalà vÃridhÃrÃ÷ syandante, uparima÷ prajvalati, adha÷kÃyÃc chitalà vÃridhÃrà syandante; yathà pÆrvasyÃæ diÓy avaæ dak«iïÃyÃæ paÓcimÃyÃm uttarasyÃæ diÓi iti caturdiÓaæ caturvidham ­ddhiprÃtihÃryaæ vidarÓayan ­ddhyabhisaæskÃrÃn pratiprasrabhya purastÃd bhik«usaæghasya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷; atha tÃ÷ striyo bhagavata ­ddhiprÃtihÃryaæ d­«Âvà Ãvarjità mÆlanik­ntà iva drumà bhagavata÷ pÃdayor nipatya purastÃn ni«aïïÃ÷ dharmaÓravaïÃya; tato bhagavatà tÃsÃm ÃÓayÃnuÓayaæ dhÃtuæ prak­tiæ ca j¤Ãtvà tÃd­ÓÅ caturÃryasatyasaæprativedhikÅ dharmadeÓanà k­tà yÃæ Órutvà gopikÃm­gajÃpramukhai÷ «a«ÂistrÅsahasrai÷ srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; yaÓodharÃyà atyarthaæ kÃmarÃgÃbhibhÆtÃyà satyadarÓanaæ na k­taæ; tasyà etad abhavat: yannv ahaæ bhagavantaæ rasat­«ïayà anvÃvarteyam iti; viditvà svayam eva bhagavato 'rthÃya annapÃnaæ sÃdhayitvà kathayati: adyÃhaæ svahastaæ bhagavantaæ saætarpayÃmi iti; Órutvà bhik«ubhir bhagavata Ãrocayanti: yaÓodharà bhadanta bhagavantaæ svahastaæ rasat­«ïayà anvÃvartayitukÃma iti; bhagavÃn Ãha: pÆrvam ahaæ bhik«ava÷ sarÃga÷ sadve«a÷ samoha÷ rasapratisaævedÅ rasarÃgapratisaævedÅ ca; etarhy ahaæ vigatarÃgo vigatadve«o vigatamoho rasapratisaævedÅ no tu rasarÃgapratisaævedÅ; tat katham idÃnÅæ yaÓodharà rasat­«ïayà anvÃvartayati iti. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta yaÓodharà bhagavantaæ vaÓÅkaraïamodakenÃnvÃvartayitukÃmÃrabdhÃ; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathÃtÅte 'py adhvani aham anayà modakenÃnvÃvartita÷; tac chrÆyatÃm (##) ______________________________________________________________ The story of ã«yaÓ­Çga bhÆtapÆrvaæ bhik«avo anyatamasmin grÃmake 'raïyÃyatane pu«paphalasalilakandasaæpanne ri«i÷ (##) prativasati; sa ka«Âatapà mÆlaphalÃmbubhak«o 'jinavalkalavÃsÃ; anena paæcÃbhij¤Ã÷ sÃk«Ãtk­tÃ; tasya vyìam­gà apy ÃÓramapade viÓvastavihÃriïo viharanti; so 'nyatamaæ pradeÓaæ prasrÃvaæ kartum abhisaæprasthita÷; m­gÅ p­«Âhata÷ samanubaddhÃ; tena saÓuka÷ prasrÃva÷ k­ta÷; sa tayà m­gyà pÅta÷; strÅndriyaæ jihvayà nirlŬham; acintya÷ satvÃnÃæ karmavipÃka÷; Ãpannasatvà saæv­ttÃ; prasavanakÃle tam eva deÓam Ãgamya prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; sà gandhaæ ghrÃtvà visabhÃga÷ satva÷ iti saætrastà mÆtrapurÅ«am uts­jantÅ chorayitvà prakrÃntÃ; yÃvad asau ri«is taæ pradeÓam anuprÃpta÷; tena sa dÃrako d­«Âa÷; sa samanvÃhartuæ prav­tta÷ kasyÃyaæ putra÷ iti; paÓyati atmana÷; tena svÃÓramapadaæ nÅtvà ÃpÃyita÷ po«ita÷ saævardhita÷; tasyÃpi v­ddhiæ gacchata÷ Óirasi m­ga¬­Çge prÃdurbhÆte; tasya m­gasya yÃd­Óe Ó­Çge iti ri«yaÓ­ïga iti saæj¤Ã saæv­ttÃ; yÃvad asau ri«ir mlÃna÷ saæv­tta÷; sa ­«i÷ pratirÆpair bhai«ajyair upasthÅyate; na cÃsau vyÃdhir upaÓamaæ gacchati; yadà tasya maraïÃntikÅ vedanà prÃdurbhÆtà na cireïa kÃlaæ kari«yÃmi iti; tadà tenÃsau putro 'bhihita÷; putra asminn ÃÓramapade nÃnÃdeÓanivÃsina÷ ri«aya÷ kÃlena kÃlam upasaækrÃmanti; te tvayà matpriyatayà svÃgatavÃdasamudÃcÃreïa saæmodya Ãsanenopanimantrayitavyà yathÃÓaktitaÓ ca phalamÆlai÷ pratipÃdyÃ÷ ity uktvà sarve k«ayÃntà nicayÃ÷ patanÃntÃ÷ samucchrayÃ÷ / saæyogà viprayogÃntà maraïÃntaæ hi jÅvitam* // iti kÃladharmeïa saæyukta÷; sa tena ­«idharmasamudÃcÃreïa dhyÃpita÷; tena pit­ÓokÃbhibhÆtena saævegÃt paæcÃbhij¤Ã÷ sÃk«Ãtk­tÃ÷; so 'pareïa samayena salilÃrthÅ ghaÂam ÃdÃya saæprasthita÷; devaÓ ca var«itum Ãrabdha÷; sa pÃnÅyaghaÂaæ pÆrayitvà Ãgantum Ãrabdha÷; skhalita÷ patita÷; ÃÓuprakopino ri«aya÷; tena pÃnÅyastokaæ g­hÅtvà k«ipatà ÓÃpo datta÷; durÃcÃra tvayà pÃnÅyaghaÂa÷ pÆrïo bhagna÷; tasmÃt tvayà idaæ divasam upÃdÃya dvÃdaÓavar«Ãïi na var«itavyam (##) iti; devo na var«itum Ãrabdha÷; vÃrÃïasyÃæ mahÃdurbhik«aæ prÃdurbhÆtaæ; janakÃya÷ samantÃd vidruta÷; raj¤Ã naimittikà ÃhÆya p­«ÂÃ÷: bhavanta÷ kasyÃnubhÃvÃd devo na var«ati iti; te kathayanti: deva ri«iprakopÃd yady ayaæ ri«is tasmÃt tapasa÷ cÃlayituæ Óakyeta, evaæ devo var«ati, anyathà na iti; rÃjà cintÃparo vyavasthita÷; anta÷purÃmÃtyakumÃrair ucyate: deva kimarthaæ cintÃpara÷? sa kathayati: ri«iprakopÃd devo na var«ayati; naimittikÃÓ caivaæ kathayanti, yady asau ri«is tasmÃt tapasaÓ cÃlyate evaæ devo var«ayati; anyathà na; tan na vij¤Ãyate: kas taæ Óaknoti tasmÃt tapaÓaÓ cÃlayitum (##) iti; tasya rÃj¤o duhità ÓÃntà nÃma; sà kathayati: deva yady evam alpotsuko bhava; ahaæ tathà kari«yÃmi yathÃsau ri«is tasmÃt tapasa÷ calati iti; sa kathayati kenopÃyena? sà kathayati: mÃæ brÃhmaïakÃn mantrÃn pÃÂhaya anyÃæÓ ca kanyÃ÷; nausaækrame ca ÃÓramapadaæ kÃraya pu«paphalasalilasaæpannam iti; tena brÃhamïakÃn mantrÃn pÃÂhità anyÃÓ ca kanyÃ÷, nausaækrame ca tÃd­Óam ÃÓramapadaæ kÃritaæ, tata÷ tayà tÃni phalÃni vaÓÅkaraïadravyai÷ madyena ca samÃpÆritÃni; aparÃïi ca nÃnÃvicitrÃïi ca phalÃni kÃritÃni; ri«ive«a÷ k­ta÷; sà cÅvaravalkalaprÃv­tÃ; sà tÃbhi÷ kanyÃbhi÷ brÃhmaïakÃn mantrÃn pÃÂhayantÅ ÃÓramapadaæ gatÃ; ri«e÷ Ói«yair niveditam upÃdhyÃya bahavas tavÃÓramapadaæ ri«aya ÃgatÃ÷; svÃgataæ ri«ÅïÃæ praviÓantu iti; te pravi«ÂÃ÷; sa d­«Âvà gÃthÃæ bhëate: vyÃyÃmahÅnà ca gati÷ salÅlà mukhÃni ca ÓmaÓruvivarjitÃni / urÃæsi cai«Ãæ vi«amonnatÃni ve«o hy apÆrvo 'yaæ mahÃri«ÅnÃm* // iti; tena tà vicikitsÃparyÃkulÅk­tamatinÃpi mÆlaphalai÷ pravÃritÃ÷; tÃbhis tÃni phalÃni paribhujya sa ri«ir abhihito: yu«mÃkam etÃni phalÃni kaÂukatiktaka«ayÃni; asmÃkaæ tv ÃÓramo jalamadhye yatra phalÃny am­taprakhyÃni; api tu tvam asmÃbhir ÃÓramapade upanimantrito bhava; tenÃdhivÃsitaæ; sa tÃbhi÷ nausaækramodyÃnam (##) abhirohita÷; tasya tatra madyapÆrïÃni vaÓÅkaraïadravyasaæyuktÃni nÃrikelaphalÃni ca dattÃni; sa madyamadÃk«ipto vaÓÅkaraïadravyayogÃt tayà sÃrdhaæ vipratipanna÷ riddhiparihÅïa÷; meghÃ÷ samantÃd unnatÃ÷; var«ÃbhiprÃyà devateti ­«iïà santarjitÃ; ÓÃntà kathayati: adyÃpi tvam ÃtmÃnaæ na jÃnÅ«e ko 'ham iti; sa tayà rÃgapÃÓapÃÓito rÃj¤a÷ sakÃsam unnÅta÷ deva ayaæ sa ri«i÷ iti; tato devo var«itum Ãrabdha÷; subhik«aæ prÃdurbhÆtaæ; rÃj¤Ã sà tasyaiva ri«er bhÃryÃrthaæ saparivÃrà dattÃ; sa ÓÃntÃæ pratyÃkhyÃya tÃbhir anyÃbhi÷ sÃrdhaæ paricÃrayitum Ãrabdha÷; tatra ÓÃntà År«yÃkulÅk­tah­dayà tasyÃsatkÃraæ kartum ÃrabdhÃ; tata uttarÃd uttaraæ; sa tayà sopÃnatkena pÃdena Óirasi parÃhata÷; sa saælak«ayati: yo 'haæ meghasyÃpi garjitaæ na sahe sa idÃnÅæ rÃgapÃÓita÷ strÅmÃtreïaivaæ khalÅk­ta÷ iti; tena vÅryam ÃsthÃya punar api paæcÃbhij¤Ã÷ sÃk«Ãtk­tÃ÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sÃv ­«ir aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yÃsau ÓÃntà e«aiva sà yaÓodharÃ; tadÃpy aham anayà rasat­«ïayà anvÃvartita÷; etarhy apy e«Ã mÃæ modakenÃnvÃvartituæ prav­ttÃ. ______________________________________________________________ YaÓodharà attempts to commit suicide yadà bhagavÃn anta÷purÃn bhuktvà ni«krÃmati tadà yaÓodharayà nairÃÓyam Ãpannayà bhartu÷ snehavaimukhyÃc charaïap­«Âham abhiruhya Ãtmà mukta÷; (##) asaæmo«adharmÃïo buddhà bhagavata÷; sà bhagavatà ­ddhyà pratig­hÅtÃ. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta yaÓodharayà bhagavanto 'rthÃya Óaraïap­«ÂhÃd Ãtmà mukta÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathÃtÅte 'py adhvany anayà mamÃrthÃyÃtmà parityakta÷; tac chrÆyatÃm (##) ______________________________________________________________ The story of the Kinnara and the KinnarÅ bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ brahmadatto nÃma rÃjà babhÆva; so 'pareïa samayena m­gavadhÃya nirgata÷; anupÆrveïa parvatakandaraæ pravi«Âa÷; tena tatra kinnara÷ kinnarÅ ca d­«ÂÃ; kinnara÷ supta÷, kinnarÅ jÃgarti; raj¤Ã Ãkarïaæ dhanu÷ pÆrayitvà kinnara÷ Óareïa marmani tìita÷; prÃïair viyukta÷; rÃj¤Ã kinnarÅ g­hità bhÃryíthÃya; rÃjà tÃm ÃdÃya saæprasthita÷; sà kathayati: deva ti«Âhatu tÃvat, anujÃnÅhi mÃæ yÃvad asya kinnarasya ÓarÅrapÆjÃæ kari«yÃmi iti; rÃjà saælak«ayati: kva gami«yati; paÓyÃmi tÃvat katham asya ÓarÅrapÆjÃæ karoti iti; sà tena samanuj¤ÃtÃ; tatas tayà taæ kinnaraæ këÂhair ava«Âabhya citÃæ prajvÃlyÃtmà prak«ipta÷; devatà gÃthÃæ bhëate anyathà cintito py artha anyathà parivartita÷ / kinnarÅæ ramayÃmÅti k­taæ prÃïivadhadvayam // iti kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau kinnara aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yÃsau kinnarÅ e«aiva sà yaÓodharÃ; tadÃpy anayà mamÃrthÃyÃtmà citÃyÃæ mukta÷; etarhy apy anayà mamÃrthÃyÃtmà Óaraïap­«ÂhÃn mukta÷ iti. ______________________________________________________________ Conversion of YaÓodharà bhagavÃn saælak«ayati: idÃnÅæ yaÓodharÃyà prÃpto vinayakÃla÷; yad aham enÃæ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÃrayeyam iti viditvà tasya tÃd­ÓÅ caturÃryasatyasaæprativedhikÅ dharmadeÓanà k­tà yÃæ Órutvà yaÓodharayà viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; sà samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajitÃ; yÃvad arhantinÅ saæv­ttÃ; svakulasaæÓÃnurÆpatayà ÃryamÃrgapratilambhÃc ca bhik«uïÅnÃæ madhye samutpanne«u kÃrye«v atyarthaæ jihreti; tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayati: e«Ãgrà me bhik«avo bhik«uïÅnÃæ mama ÓrÃvikÃnÃæ hrÅmatÅnÃæ yaduta yaÓodharà rÃhulamÃtà iti. punar api bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta yaÓodharayà karma (##) k­taæ yasya karmaïo vipÃkena «a¬var«Ãïi kuk«iïà garbho dhÃrita÷ iti; bhagavÃn Ãha: yaÓodharayaiva bhik«ava÷ pÆrvam anyÃsu jÃtÅ«u karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvad phalanti khalu dehinÃm. ______________________________________________________________ The story of the two ùbhÅrÅs bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasmin gokule dvau ÃbhÅryau prativasata÷; mÃtà ca duhtà ca; te abhik«ïaæ mathitaghaÂam ÃdÃya grÃmÃntaæ gacchata÷; tayor duhità ÓÃÂhyasamudÃcÃrajÃtà mÃtà ­jukÃ; duhità kathayati: amba g­hÃïa (##) tÃvan mathitaghaÂaæ prasrÃvaæ karomi iti; sÃg­hÅtvà saæprasthitÃ; sà ÓÃÂhyasamudÃcÃreïa p­«Âhato lambata eva, na tÃm anugacchati; evaæ tayÃsau mÃtà «aÂkro«Ãn mathitaghaÂaæ vÃhitÃ. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yÃsÃv ÃbhÅrÅduhità e«Ã eva sà yaÓodharà tena kÃlena tena samayena; yad anayà mÃtà ÓÃÂhyasamudÃcÃreïa «aÂkro«Ãn mathitaghaÂaæ vÃhitÃ, tasya karmaïo vipÃkenÃnayà rÃhula÷ «a¬var«Ãïi kuk«iïà Ƭha÷ iti hi bhik«ava ekÃntak­«ïÃnÃm karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà rÃhulena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena mÃtu÷ kuk«au «a¬var«Ãïy avasthita÷ iti; bhagavÃn Ãha: rÃhulenaiva bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; rÃhulena karmÃïi k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati; na bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni na bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau, api tÆpÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // (##) ______________________________________________________________ Story of ÁaÇkha and Likhita bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ vÃrÃïasyÃæ nÃtidÆre pu«paphalasaæpannam ÃÓramapadaæ nÃnÃvihaganikÆjitaæ viÓvastam­gapak«ini«evitam; tatra dvÃv ­«Å bhrÃtarau prativasata÷ phalamÆlÃmbubhak«Ãv ajinavalkaladhÃriïau ÓaÇkhaÓ ca likhitaÓ ca; ÓaÇkha upÃdhyÃya likhitaÓ ca Ói«ya÷; tau vÃrÃïasyÃæ sarvalokaprakhyÃtau; rÃj¤Ãpi brahmadatte viditau: amu«minn udyÃne dvÃv ­«Å bhrÃtarau prativasata÷ ÓaÇkhaÓ ca likhitaÓ ca; tatra ÓaÇkha upÃdhyÃyo likhitaÓ ca Ói«ya÷ iti; yÃvad apareïa samayena ÓaÇkha udakasya kuï¬ikÃæ pÆrayitvà mÆlaphalÃnÃm arthe vanaæ gata÷; likhitas tu sarÃtram evotthÃya pÆrvataraæ gata÷; sa pu«paphalÃny ÃdÃya tvaritam Ãgata÷; ÃtmÅyÃm ÃÂikÃæ pratyavek«ate; svalpaæ pÃnÅyaæ; sa t­«ïÃrta÷ saælak«ayati upÃdhyÃyasantakaæ pÃnÅyaæ pibÃmi iti; tena pÅtaæ; yÃvat ÓaÇkha ri«ir mÆlaphalÃny ÃdÃya t­«ÃparyÃkulÅk­tamukha÷ ÃÓramaæ pravi«Âa÷; kuï¬ikÃæ pratyavek«ate; paÓyati riltikÃæ; sa saæjÃtÃmar«a÷ kathayati, kena coreïa pÃnÅyam apah­taæ? iti; likhita÷ kathayati: upÃdhyÃya ahaæ cora÷; mayà pÅtaæ; daï¬aæ prayaccha iti; sa kathayati: tvaæ mama bhrÃtà Ói«yaÓ ca; yadi pÅtaæ supÅtaæ yathÃsukham iti; sa kathayati: upÃdhyÃya na Óaknomy aham etat kauk­tyaæ prativinodayituæ; prayaccha me gurukaæ daï¬aæ yaÓ corasya pradÅyate iti; evam ukta÷ ÓaÇkha ­«i÷ (##) prakupita÷ kathayati: nÃhaæ daï¬am anuprayacchÃmi: yadi tvaæ daï¬enÃrthÅ rÃj¤a÷ sakÃÓaæ gaccha iti; sa rÃj¤a÷ sakÃÓaæ gata÷; tasmiæÓ ca samaye rÃjà m­gavadhÃya saæprasthita÷; tenÃsau jayenÃyu«Ã vardhayitvà gÃthayà vij¤apta÷: ahaæ coro mahÃrÃja yo 'syÃdattaæ jalaæ pibet / prayaccha me guruæ daï¬aæ yaÓ corasya pradÅyate // rÃjà kathayati: nÃsti pÃnÅyasyÃdattÃdÃnam iti; api tu kasya santakaæ tvayà jalam apah­taæ? ; tena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; rÃjà kathayati: sa tava bhrÃtà upÃdhyÃyaÓ ca; gaccha na tvaæ daï¬Ãrha÷ iti; sa kathayati deva na Óaknomy ahaæ kauk­tyaæ (##) prativinodayituæ; prayaccha me guruæ daï¬aæ yaÓ corasya pradÅyate iti; evam ukte rÃjà prakupita÷ tÅvreïa paryavasthÃnena paryavasthita÷; sa kathayati: yady evam atraiva ti«Âha na tÃvat prayÃtavyaæ yÃvad ahaæ pratinirv­tta÷ iti; sa rÃjà m­gavadhaæ k­tvà saæcintyÃnyena dvÃreïa pravi«Âa÷ na bhÆyo nirgacchati; amÃtyai «a«Âe divase rÃj¤o niveditaæ: deva tasya ri«er adya «a¬divasà tasminn eva pradeÓe ti«Âhata÷ Ãj¤Ãæ dÃtum arhasi iti; rÃjà kathayati: uddh­tadaï¬o bhavatu; gacchatu, e«aivÃsya daï¬a÷ iti; amÃtyais tasya ri«er ÃkhyÃtaæ: ­«e deva kathayati uddh­tadaï¬o 'sau gacchatv e«a evÃsya daï¬a÷ iti; sa vigatakauk­tya÷ prakrÃnta÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau rÃjà brahmadatta e«a eva sa rÃhula÷ tena kÃlena tena samayena; yad anena cittaæ pradÆ«ya ri«ir abhihita÷; tasmin pradeÓa ti«Âha; na te gantavyam iti; tasya karmaïo vipÃkena mÃtu÷ kuk«au «a¬var«Ãïy u«ita÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà bhadrikeïa karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena pradhÃnapuru«ÃïÃæ rÃjà saæv­tta÷? bhagavÃn Ãha: bhadrikeïaiva bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; bhadrikeïaiva karmÃïy upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati; na bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau, api tÆpÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // ______________________________________________________________ Story of the beggar (concerning a previous birth of King Bhadrika) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatama÷ koÂÂamallaka÷ janapadÃd vÃrÃïasÅm Ãgata÷; sa tannivÃsibhi÷ koÂÂamallakai÷ År«yà (##) pratyÃkhacapeÂÃprahÃrÃdibhi÷ pratìitaæ k­tvà ni«kÃsita÷; sa bahir vÃrÃïasyÃæ rÃjakÅya udyÃne 'vasthita÷; yÃvad rÃjà brahmadatta÷ samprÃpte vasantakÃlasamaye saæpu«pite«u pÃdape«u haæsakrau¤camayÆraÓukaÓÃrikÃkokilajÅva¤jÅvakonnÃdite vana«aï¬e (##) 'nta÷purasahÅya÷ udyÃnabhÆmiæ nirgata÷; sa tatrÃnta÷pureïa sÃrdham udyÃne sukham anubhÆya middham avakrÃnta÷; pu«paphalalolupo mÃt­grÃma÷ pu«paphalÃni samanve«amÃïa÷ paribhramitum Ãrabdha÷; yÃvad rÃjà brahmadatta÷ nidrÃlasyaæ prativinodya laghu laghv eva vÃrÃïasÅæ pravi«Âa÷; anta÷purajano 'pi tvaritatvaritaæ saæprasthita÷; yÃvad anyatamà strÅ saæbhrÃntà muktÃhÃraæ chorayitvà prakrÃntÃ; yÃvad asau koÂÂamallakas tasminn udyÃne paribhramitum Ãrabdha÷; tenÃsau muktÃhÃro d­«Âa÷; sa saælak«ayati: kiæ mamÃnena prayojanaæ; sthÃnam etad vidyate yad arthÃyÃnarthaæ prÃpayÃmi iti; tenÃsau latÃyÃæ baddhvà udyÃne 'vasthita÷; yasya santako bhavi«yati sa grahÅ«yati iti; yÃvad anta÷purikÃbhi÷ rÃjà vij¤apta÷; deva amukayà udyÃne muktÃhÃro vism­ta÷ iti; rÃj¤ÃmÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanta udyÃne uktÃhÃro vism­ta÷, samanve«ata iti; te udyÃnaæ gatvà samanve«ayitum ÃrabdhÃ÷; yÃvat paÓyati latÃyÃm upanibaddhaæ; te saælak«ayanti: vicÃrayÃmas tÃvat kenai«a baddha iti; te udyÃnaæ paribhramitum ÃrabdhÃ÷; yÃvat paÓyanti koÂÂamallakaæ; sa tair ukta÷: bho÷ puru«a kenai«a muktÃhÃro latÃyÃæ baddhvÃvasthÃpita÷; tena yathÃv­ttaæ te«Ãæ samÃkhyÃtam; amÃtyai raj¤o muktÃhÃro datta÷; yathÃv­ttam Ãrocitaæ; rÃjà kathayati bhavantas taæ koÂÂamallakaæ ÓabdÃpayata; paÓyÃmi iti; tai÷ Óabdita÷; rÃj¤Ã p­«Âa÷ bho÷ puru«a kasmÃt tvayà muktÃhÃro latÃyÃæ baddhvÃvasthapita÷, na svÅk­ta÷ iti; sa kathayati: deva nÃham asya bhÃgÅ devasyaivÃrhati iti; rÃjà abhiprasanna÷ kathayati: bho÷ puru«a varÃrhas tvaæ; vada kaæ te varam anuprayacchÃmi iti; sa kathayati: yadi deva÷ paritu«Âa÷ koÂÂamallakÃn bhojayitvà te«Ãæ pratyekam ekaikaæ vastrayugenÃcchÃdya mÃm (##) adhipatiæ sthÃpayatu iti; rÃj¤ÃmÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanto yu«mÃbhi÷ koÂÂamallakÃn bhojayitvà pratyekam ekaikaæ vastrayugenÃcchÃdya etaæ puru«aæ te«Ãm adhipatiæ sthÃpayata; tai÷ vÃrÃïasyÃæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritaæ: devasamÃj¤Ãpayati yÃvanta÷ koÂÂamallakÃ÷ vÃrÃïasyÃæ sarvair amu«minn udyÃne saænipatitavyam; ahaæ koÂÂamallakÃn bhojayÃmi ekaikaæ vastrayugenÃcchÃdayÃmi iti; te sarve saænipatitÃ÷ Ãmatyai÷ praïÅtenÃhÃreïa saætarpitÃ÷; pratyekaæ vastrayugenÃcchÃditÃ÷; uktÃÓ ca: deva samÃj¤Ãpayati, adyÃgreïa yu«mÃkam e«a koÂÂamallako rÃjÃ; yu«mÃbhir asyÃj¤Ã kartavyà iti; te praïÅtenÃhÃreïa saætarpitÃ÷ vastrayugenÃcchÃditÃ÷ prÅtamanasa÷ kathayanti yathà deva÷ samÃj¤Ãpayati iti; so koÂÂamallako 'dhipati÷ saæv­tta÷; prak­tyaiva koÂÂamallakÃ÷ k«utpipÃsÃbhibhÆtÃ÷ vÅthyÃm annapÃnam Ãcchindanti; te rÃj¤Ã satk­tà iti bhÆyasyà mÃtrayà Ãcchettum ÃrabdhÃ÷; pattanopajÅvi janakÃya÷ k«ubdha÷; rÃj¤o niveditaæ; rÃjà kathayati (##) apramattair bhavadbhir Ãrak«Ã kartavyÃ, na tu te tìayitavyÃ÷ iti; yÃvad anyatama÷ puru«a÷ pÆpakÃn ÃdÃya vÅthÅmadhyena gacchati; tena koÂÂamallakÃdhipatinà tasya sakÃÓÃt pÆpikà ÃcchinnÃ÷; sa tÃn ÃdÃya pratiguptaæ pradeÓaæ gata÷; koÂÂamallakair anubaddha÷; sa tair upadrÆyamÃno nadÅæ vÃrakÃm uttÅrya anyatamasmin v­k«amÆle 'vasthita÷; asati buddhÃnÃm utpÃde pratyekabuddhà loka utpadyante hÅnadÅnÃnukampÃ÷ prÃntaÓayanÃsanabhaktà ekadak«iïÅyà lokasya; yÃvad anyatama÷ pratyekabuddho daivÃt taæ pradeÓam Ãgata÷; tenÃsau d­«Âa÷ kÃyaprÃsÃdika÷ ÓÃnteryÃpathaÓ ca; sa saælak«ayati: nÆnaæ mayà evaævidhe sadbhÆtadak«iïÅye kÃrà na k­tà yenÃhaæ mÃnu«yam ÃsÃdya koÂÂamallako jÃta÷; yady ayaæ mahÃtmà mamÃntikÃt pÆpÃn pratig­hïÅyÃd aham asmai dadyÃm iti; tatas tena pratyekabuddhena tasya cetasà cittam Ãj¤Ãya parÃnugrahakÃraïÃt pÃtram upanÃmitaæ; tena tasmai satk­tya pÆpikà dattÃ÷; kÃyikÅ te«Ãæ mahÃtmanÃæ dharmadeÓanà na vÃcikÅ; sa upari vihÃyasam abhyudgamya jvalanatapanavar«aïavidyotanaprÃtihÃryÃïi kartum Ãrabdha÷; asty ÃÓu p­thagjanasya riddhir ÃvarjanakarÅ; sa mÆlanik­nta iva (##) druma÷ pratyekabuddhasya pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: yan mayaivaævidhe sadbhÆtadak«iïÅye kÃrÃ÷ k­tÃ÷, anenÃhaæ kuÓalamÆlena pradhÃnapuru«ÃïÃæ rÃjà syÃm*; prativiÓi«Âataraæ cÃta÷ ÓÃstÃram ÃrÃgayeyam eva na virÃgayeyam iti; tata÷ te koÂÂamallakÃ÷ saæprÃptÃ÷ kathayanti: asmÃkam api pÆpikÃæ prayaccha iti; sa kathayati: ayaæ mahÃtmà ri«i÷; asmai mayà pratipadità iti; te kathayanti: pratipÃdya kiæ tvayà praïidhÃnaæ k­tam iti; sa kathayati: pradhÃnapuru«ÃïÃæ rÃjà syÃm iti; te kathayanti: vayam eva te pradhÃnapuru«Ã÷ syÃma ye«Ãæ tvaæ rÃjà bhavi«yasi iti; sa kathayati: Óobhanam evaæ bhavatu; kiæ tv asya ri«e÷ pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ kuruta iti; tais tasya pratyekabuddhasya pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ k­taæ vayaæ te pradhÃnapuru«Ã÷ syÃma ye«Ãm ayaæ rÃjà bhavi«yati iti. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau koÂÂamallakÃdhipatir e«a eva sa bhadrika÷ ÓÃkyarÃja÷ iti tena kÃlena tena samayena; ye te koÂÂamallakà etÃny eva tÃni pa¤caÓÃkyaÓatÃni; bhadrikeïa koÂÂamallakabhÆtena pratyekabuddhe praïidhÃnaæ k­taæ; tasya karmaïo vipÃkena e«Ãæ pa¤cÃnÃæ ÓÃkyaÓatÃnÃæ rÃjà saæv­tta÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. ______________________________________________________________ The story of MadhuvÃsi«Âha buddho bhagavÃn nÃdikÃyÃæ viharati gu¤jikÃvasathe; tena khalu samayena saæbahulÃni pÃtrÃïy abhyavakÃÓa upari k«iptÃni; bhagavataÓ ca pÃtram; athÃnyatamo markata÷ ÓÃlav­k«Ãd avatÅrya yena pÃtrÃïi (##) tenopasaækramati; bhik«avas taæ vÃrayanti, mà bhetsyati pÃtrÃïi iti; tatra bhagavÃn bhik«ÆïÃm Ãmantrayate sma: mà bhik«ava÷ etaæ markaÂaæ vÃrayata; tat kasya heto÷; nai«a bhetsyate pÃtrÃïi; atha sa markaÂo yena bhagavata÷ pÃtraæ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃtram ÃdÃya taæ ÓÃlÃv­k«am abhiruhya k«audrasya madhuno 'ne¬akasya pÆrayitvà Óanair mandamandaæ ÓÃlav­k«Ãd avatÅrya bhagavata upanÃmayati; tasya bhagavÃn na pratig­hïÃti saprÃïakam iti k­tvÃ; atha sa markaÂa ekÃnte prakramya (##) ni«prÃïakaæ k­tvà bhagavata upanÃmayati; tasya bhagavÃn na pratig­hïÃti akalpikam iti k­tvÃ; atha sa markaÂa ekÃnte prakramya ÓÅtalena vÃriïà pari«icya bhagavata upanÃmayati; tasya bhagavÃn pratig­hïÃti k­takalpikam iti; atha sa markaÂa pratig­hÅtaæ me bhagavatà madhupÃtram iti viditvà h­«Âatu«Âapramudita÷ udagraprÅtisaumanasyajÃta÷ präjalÅk­ta÷ pratipuÂakaæ pratyavas­to nartamÃna÷ bhagavantaæ namasyamÃna÷ bhagavati prasÃdajÃto bhagavantaæ nirÅk«amÃïa÷ p­«Âhato nÃvalokayati; kÆpe patita÷; kÃlagata÷; nÃdikÃyÃm eva «aÂkarmanirate brÃhmaïakule upapanna÷; yam eva divasaæ pratisandhir g­hÅtas tam eva divasaæ madhuvar«aæ patitaæ; pitrà cÃsya naimittikà ÃhÆya p­«ÂÃ÷; te kathayanti: asya satvasyÃnubhÃva iti; yÃvad asau brÃhmaïÅ a«ÂÃnÃæ va nÃvÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; yam eva divasaæ jÃtas tam api divasaæ madhuvar«aæ patitaæ; tasya j¤Ãtaya÷ saægamya samÃgamya trÅïi saptakÃny ekaviæ«atidivasÃn vistareïa jÃtasya jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate, kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma iti; j¤Ãtaya Æcu÷: ayaæ dÃrako yam eva divasaæ mÃtu÷ kuk«im avakrÃntas tam eva divasaæ madhuvar«aæ patitaæ; yam api divasaæ jÃta÷ tam api divasaæ madhuvar«aæ patitaæ; vÃsi«ÂhasagotraÓ ca; tasmÃd bhavatu dÃrakasya madhuvÃsi«Âha iti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; sa unnÅto vardhito mahÃn saæv­tta÷; yadà mahÃn saæv­tta÷ tadà svyÃkhyÃte dharmavinaye pravrajita÷; tasya pravrajitasyÃpi sata÷ dine dine trÅïi madhupÃtrÃïi saæpadyante; sa te«Ãm ekaæ bhagavato 'nuprayacchati; dvitÅyaæ saæghÃya; tritÅyaæ sapremakai÷ sÃrdhaæ paribhuÇkte. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadantÃyu«matà madhuvÃsi«Âhena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkenÃsya dine dine trÅïi pÃtrÃïi saæpadyante iti; bhagavÃn Ãha: madhuvÃsi«Âhenaiva bhik«ava÷ (##) karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃni pÆrvavad yÃvad phalanti khalu dehinÃæ; d­«Âo yu«mÃbhir bhik«ava÷ sa markaÂa÷ yena tathÃgatasya madhupÃtram upanÃmitaæ? (##) d­«Âo bhadanta; yo 'sau markaÂa e«a evÃsau madhuvÃsi«Âha÷ tena kÃlena tena samayena; tena tathÃgatasya madhupÃtram upanÃmitaæ; tasya karmaïo vipÃkena «aÂkarmanirate brÃhmaïakule upapanna÷ pratisandhau cÃsya jÃtau ca madhuvar«aæ patitaæ; yÃvad etarhy api divase divase trÅïi madhupÃtrÃïi saæpadyante; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad ekÃntaÓukle«v eva karmasv Ãbhoga÷ karaïÅya÷; tat kasya heto÷; yadi madhuvÃsi«Âho bhik«u÷ pÆrvaæ mahÃsamudraæ madhv adhimucyate; tad api madhu syÃt; evaæ hi bhik«ava÷ aprameyà tathÃgatadak«iïà iti. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadantÃyu«matà upÃlinà karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena rÃjenÃpita÷ saæv­tta÷; bhagavÃn Ãha: upÃlinaiva bhik«ava÷ aprameyà tathÃgatadak«iïà iti pÆrvam anyÃsu jÃti«u karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pÆrvavad yÃvad phalanti khalu dehinÃæ. ______________________________________________________________ The story of the royal barber (concerning a previous birth of UpÃlin) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasya rÃjanÃpitasya pratyekabuddha÷ upasaækrÃnta÷: bhadramukha keÓÃn me 'vatÃrya, puïyaæ bhavi«yati iti; sa ca rÃjakulaæ saæprasthita÷; tena bhÃgineya ukta÷: bhÃgineya asya pravrajitasya keÓÃn avatÃraya; ahaæ rÃjakulaæ saæprasthita÷; tathà cÃvatÃraya yathà rÃj¤a÷ iti; sa saælak«ayati: yathà mÃtula÷ kathayati; nÆnam atra puïyena bhavitavyam iti; tenÃdaraæ k­tvà keÓaÓmaÓrv avatÃritaæ; pratyekabuddha÷ saælak«ayati: bahv anena satvena puïyaæ prasutaæ; kuÓalamÆlÃvaropaïam asya kartavyam iti viditvà tasyÃnukampÃrtham upari vihÃyasam (##) abhyudgamya jvalanatapanavar«aïavidyotanaprÃtihÃryÃïi kartum Ãrabdha÷; asty ÃÓu p­thagjanasya ­ddhir ÃvarjanakarÅ; sa mÆlanik­nta iva druma÷ pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: anenÃhaæ kuÓalamÆlena yathà me mÃtulo rÃjanÃpita÷ evam aham api rÃjanÃpita÷ syÃm iti. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo' sau rÃjanÃpitasya bhÃgineya e«a evÃsÃv upÃlir bhik«u÷; yad anena pratyekabuddhasya keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya praïidhÃnaæ k­taæ tasya karmaïo vipÃkena rajanÃpita÷ saæv­tta÷; bhÆyo 'pi yad anena praïidhÃnaæ k­taæ tac chrÆyatÃm. ______________________________________________________________ Another story of a barber bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatarasmin karvaÂake g­hapati÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; bhÆyo 'pi krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; bhÆyo 'pi krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; yÃvat krameïa sapta putrÃ÷ jÃtÃ÷; tasya rÃjanÃpito vayasya÷; so 'putra÷; kare kapolaæ k­tvà cintÃparo 'vasthita÷; na me putro na duhitÃ; mamÃtyayÃt sarvaæ svÃpateyam aputrakam iti k­tvà rÃjavidheyaæ bhavi«yati iti; sa tena g­hapatinà d­«Âa uktaÓ ca: vayasya kim asi cintÃpara÷? sa (##) kathayati: vayasya kathaæ na cintÃparo bhavi«yÃmi yasya me iyat dhanajÃtaæ na putro na duhitÃ, mamÃtyayÃt sarvam etad rÃjavidheyaæ bhavi«yati iti; sa kathayati: yady evam e«a mama sarvakanÅyÃn putra÷: sa mayà tava datta÷ iti; tenÃsau pratig­hÅta÷; yÃvad g­hapati÷ kÃlagata÷; te tasya putrÃ÷ yadà kenacit sÃrdhaæ kaliæ kurvanti tadà tena paribhëyante: yÆyam api kaliæ kurutha ye«Ãæ bhrÃtà nÃpita÷ iti; te daurmanasyajÃtÃ÷ saælak«ayanti: yat kiæcid vayaæ paribhÆtÃ÷ sarvaæ tad asya bhrÃtur do«Ãt; sarvathà Ãcchettavya iti; sa tair Ãcchinno nÃpita÷; tena sarvanÃpitÃ÷ kriyÃkÃraæ kÃritÃ÷, amukasya g­hapate÷ putrÃïÃæ na kenacit ÓmaÓrukarma kartavyam iti; te dÅrghaÓmaÓrunakhà jÃtÃ÷; te rÃj¤Ã d­«Âà uktÃÓ ca: bhavanta÷ kimarthaæ yÆyaæ dÅrghaÓmaÓrunakhÃs ti«Âhatha? iti te kathayanti (##) anena nÃpitena sarvanÃpità nivÃritÃ÷; na kenacid e«Ãæ ÓmaÓrukarma kartavyam iti; kiæ kÃraïÃt; tair yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; rÃjà kathayati: arhati pità putraæ dÃtuæ; kim iti yu«mÃbhir Ãcchinna÷? tasyaiva prayacchata iti; tair akÃmakai÷ pratimukta÷; te daurmanasyajÃtÃ÷ lokÃpavÃdabhayÃt taæ ghÃtayitum icchanti; mitrÃmitramadhyamo loka÷; tasyÃparai÷ samÃkhyÃtaæ; tenÃsau nÃpita ukta÷: te mÃæ praghÃtayitum icchanti; anujÃnÅhi pravrajÃmi iti; sa saælak«ayati: kÃmam eva pravrajatu mà tai÷ prÃïÃn viyok«yata iti viditvà ukta÷: putra yady evaæ gaccha pravraja; yat kiæcid guïagaïam adhigacchethÃs tadà mamÃrocayi«yasi iti; sa labdhÃnuj¤o ri«ÅïÃæ madhye pravrajita÷; tenÃnupacÃryakenÃnupÃdhyÃyakena pratyekabodhi÷ sÃk«Ãtk­tÃ; sa saælak«ayati: mayà tasya pitu÷ pratij¤Ãtam upadarÓayi«yÃmi iti; gacchÃmi, tÃm imÃæ pÆrvikÃæ pratij¤Ãæ niryÃtayÃmi iti; sa tasya sakÃÓaæ gatvà jvalanatapanavar«aïavidyotanaprÃtihÃryaæ yÃvat mÆlanik­nta iva druma÷ sa pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: yan mayà evaævidhe sadbhÆtadak«iïÅye kÃrÃ÷ k­tÃ÷ anenÃhaæ kuÓalamÆlena rÃjanÃpita÷ syÃm iti; bhÆyo 'pi anena pa¤casu pratyekabuddhaÓate«u kÃrÃn k­tvà praïidhÃnaæ k­tam: anenÃhaæ kuÓalamÆlena rÃjanÃpita÷ syÃm iti; punar api catur«u samyaksaæbuddhe«u kÃrÃn k­tvà praïidhÃnaæ k­tam anenÃhaæ kuÓalamÆlena rÃjanÃpita÷ syÃm iti; tasya karmaïo vipÃkena bahÆn vÃrÃn rÃjanÃpita÷ saæv­tta÷. bhÆyo 'pi bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta upÃlinà karma k­taæ yena vinayadhÃrÃïÃm agro nirdi«Âa÷ iti; bhagavÃn Ãha: kutra praïidhÃnaæ k­taæ? ______________________________________________________________ UpÃli is the foremost among those who master and know the Vinaya bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'sminn eva bhadrake kalpe viæÓativar«asahasrÃyu«i prajÃyÃæ kÃÓyapo nÃma samyaksaæbuddho loka udapÃdi pÆrvavad yÃvat sa vÃrÃïasÅæ nagarÅm (##) upaniÓritya viharati ­«ivadane m­gadÃve; tasyÃyaæ pravacane pravrajita÷; ya÷ pravrajito (##) bhik«u÷ sa puna÷ kÃÓyapena samyaksaæbuddhena vinayadharÃïÃm agro nirdi«Âa÷; tatrÃnena yÃvadÃyur brahmacaryaæ caritaæ; na kaÓcid guïagaïo 'dhigata÷; tad anena maraïakÃlasamaye praïidhÃnaæ kartum Ãrabdhaæ: yad mayà kÃÓyape bhagavati samyaksaæbuddhe yÃvadÃyur brahmacaryaæ caritaæ, na kaÓcid guïagaïo 'dhigata÷; anenÃhaæ kuÓalamÆlena yo 'sau bhagavatà kÃÓyapena samyaksaæbuddhena uttaro nÃma mÃïavo vyÃk­to bhavi«yasi tvaæ mÃïava var«aÓatÃyu«i prajÃyÃæ ÓÃkyamunir nÃma tathÃgato 'rhan samyaksaæbuddha iti; tasyÃhaæ pravacane pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«ÃtkuryÃm; yathà ca me upÃdhyÃyena bhagavatà kÃÓyapena samyaksaæbuddhena vinayadhÃrÃïÃm agro nirdi«Âa÷; evaæ mÃm api sa bhagavÃæs ÓÃkyamunir vinayadharÃïÃm agraæ nirdi«ed iti tatpraïidhÃnavaÓÃt tathÃgatena vinayadharÃïÃm agro nirdi«Âa÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷ pÆrvavad yÃvad Ãbhoga÷ karaïÅya÷; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. ______________________________________________________________ Untrue announcement of the death of the Buddha and the birth of ùnanda yadà bhagavatà «aÂtriæÓadbhÆtakoÂiparivÃraæ mÃraæ papÅyaæsam abhinirjitya anuttaraæ j¤Ãnam adhigataæ, tadà sÃnta÷purÃmÃtyapaurajanapadasyÃrocitam: adya Óramaïo gautama÷ kÃlagata÷ iti; rÃjà Óuddhodana÷ sÃnta÷purakumÃrÃmÃtyapaurajanapada÷ Óocitum Ãrabdha÷; devatÃnÃæ darÓanam adhastÃt pravartate; ÓuddhÃvÃsakÃyikÃbhir devatÃbhir Arocitaæ: na bhagavÃn kÃlagato 'pi tu bhagavatÃnuttaraæ j¤Ãnam adhigatam iti; tato rÃjà Óuddhodana÷ param Ãnandam upÃgata÷; ten asamayenÃm­todanasya dÃrako jÃta÷; tasya jÃtau jÃtimahaæ vistareïa k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate, kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma iti; j¤Ãtasya kathayaæti: ayaæ dÃraka÷ Ãnande vartamÃne jÃta÷; tad bhavatu dÃrakasyÃnanda iti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitam; Ãnando dÃrako '«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo 'nupradatta÷; dvÃbhyÃm aæÓadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikÃbhyÃæ dhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ; sa dhÃtryaæÓagato naimittikair vyÃk­to 'nena dÃrakeïa bhagavata÷ ÓÃkyamuner upasthÃnaæ kartavyam iti; dÃrako naimittikair vyÃk­ta iti Órutvà am­todana÷ saælak«ayati: yady evaæ bhagavÃn pravrÃjayi«yati, na tatpurastÃd avatÃro 'py anena kartavya iti; sa yadà bhagavÃn kapilavastv Ãgacchati tadà (##) vaiÓÃlÅn nÅyate; yadà bhagavÃn vaiÓÃlÅæ gacchati tadà puna÷ kapilavastu nÅyate; atrÃntare nÃsti kiæcid buddhÃnÃæ bhagavatÃm aj¤Ãtam ad­«Âam aviditam avij¤Ãtaæ; dharmatà khalu buddhÃnÃæ bhagavatÃæ mahÃkÃruïikÃnÃæ lokÃnugrahaprav­ttÃnÃm ekÃrak«ÃïÃæ ÓamathavipaÓyanÃvihÃriïÃæ tridamathavastukuÓalÃnÃæ caturoghottÅrïÃnÃæ catur­ddhipÃdacaraïatalasuprati«ÂhitamatÅnÃæ catur«u saægrahavastu«u dÅrgharÃtrak­taparicayÃnÃæ pa¤cÃÇgaviprahÅnÃnÃæ pa¤cagatisamatikrÃntÃnÃæ «a¬aÇgasamanvÃgatÃnÃæ «aÂpÃramitÃparipÆrïÃnÃæ saptabodhyaÇgakusumìhyÃnÃm a«ÂÃÇgamÃrgadeÓikÃnÃæ navÃnupÆrvavihÃrasamÃpattikuÓalÃnÃæ daÓabalinÃæ daÓadiksamÃpÆrïayaÓasÃæ daÓaÓatavaÓavartiprativiÓi«ÂÃnÃæ trÅ rÃtres trir divasasya ca buddhacak«u«Ã lokaæ vyavalokya j¤ÃnadarÓanaæ pravartate: ko hÅyate ko vardhate ka÷ k­cchraprÃpta÷ ka÷ saækataprÃpta÷ ka÷ saæbÃdhaprÃpta÷ ko 'pÃyanimna÷ ko 'pÃyapravaïa÷ ko 'pÃyaprÃgbhÃra÷ kam aham apÃyÃd uddh­tya svarge mok«e ca prati«ÂhÃpayeyaæ; kasya anavaropitÃni kuÓalamulÃny avaropayeyaæ? kasyÃvaropitÃni paripÃcayeyaæ? kasya pakvÃni vimocayeyam? Ãha ca: apy evÃtikramed velÃæ sÃgaro makarÃlaya÷ / na tu vaineyavatsÃnÃæ buddho velÃm atikramet // ______________________________________________________________ ùnanda's conversion bhagavÃn saælak«ayati: caramabhaviko Ãnando dÃraka÷; sa mama ÓÃsane pravraji«yati, pravrajya cÃnena mamopasthÃnaæ kartavyaæ vacanaæ ca dhÃrayitavyaæ mayi ca parinirv­te am­tam adhigantavyaæ yan nv aham Ãnandaæ kumÃraæ ÓÃsane 'vatÃrayeyam iti; apravidita eva kapilavastunagaraæ praviÓyÃm­todanasya bhavanam Ãgamya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷; am­todanenÃnanda÷ kumÃro 'vavarakaæ praviÓya sthÃpita÷; bhagavatà tathÃdhi«Âhito yena svayam eva dvÃram apÃv­taæ; prathamata eva ca bhagavato pÃdau Óirasà (##) vanditvà bhagavata÷ p­«Âhata÷ sthito 'bhÆd vyajanaæ g­hÅtvà ca bhagavantaæ vÅjayamÃna÷; tato 'm­todano bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvaikÃnte ni«aïïa÷; ekÃnte ni«aïïaæm am­todanaæ bhagavÃn dharmyayà kathayà saædarÓya samÃdÃpya samuttejya saæprahar«ya ÃsanÃd utthÃya prakrÃnta÷; mahad api hetubalaæ pratyayabalam apek«ate; ity ÃnandaÓ caramabhavika÷ satvo bhagavanta÷ p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddha÷; am­todanena sÃnta÷puraparivÃreïa na Óakyate nivartayituæ; bhagavÃn Ãha: ayaæ caramabhavika÷ satva÷ na tvayà Óakyate nivartayituæ, mà nivarteta iti; am­todana÷ kathayati; bhagavan yady evam ÃnupÆrvÅm asya kurma÷; bhagavÃn Ãha: evaæ kuru; tato 'm­todanena ÓramaïabrÃhmaïak­païavaïÅpakaparivrÃjakayÃcanakebhyo dÃnÃni dÅyante; puïyÃni kriyante; svabandhujanaæ ca k«amÃpayitvà sarvÃlaækÃravibhÆ«ito hastiskandham abhiruhya anekajanapariv­to nyagrodhÃrÃmÃbhimukho bhagavatsakÃÓaæ pre«ita÷; (##) tataÓ ca tasya vÅthÅmadhyena gacchato hastinà utpalahastako nigÅrïa÷; naimittikair d­«Âa÷; te kathayanti: anena kumÃreïa ÓrutidharÃïÃm agreïa bhavitavyam iti; tasya yÃnasya yÃvatÅ bhÆmis tÃvad yÃnena gatvà yÃnÃd avatÅrya padbhyÃm eva nyagrodhÃrÃmaæ praviÓya yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvaikÃnte ni«aïïa÷; bhagavatà daÓabalakÃÓyapasya samarpita÷ kÃÓyapa pravrÃjaya kumÃram iti; tena pravrÃjita upasaæpÃdita÷; atha bhagavÃn yathÃbhiramyaæ kapilavastuni vih­tya yena rÃjag­haæ tena cÃrikÃæ prakrÃnta÷; anupÆrveïa cÃrikÃæ caran rÃjag­ham anuprÃpta÷; rÃjag­he viharati veïuvane kalandakanivÃpe. Ãyu«mata÷ Ãnandasya mÆrdhni piÂako jÃta÷; bhagavatà jÅvikasyÃj¤Ã dattà Ãnandasya bhik«oÓ cikitsÃæ kuru«va iti; evaæ bhadanta iti jÅvika÷ kumÃrabh­to bhagavata÷ pratyaÓau«Åd; atha bhagavÃn purastÃd bhik«usaæghasya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷ dharmaæ deÓayati; Ãyu«mÃn apy Ãnandas tatraiva ni«aïïa÷ dharmaÓravaïÃya; jÅvika÷ kumÃrabh­ta÷ saælak«ayati: ayam asya kalaÓ cikitsÃyÃ÷; (##) dharmavegaprÃpto 'yaæ na cetayi«yati iti; tena tasya piÂake pÃcanaæ dattaæ; tatraiva ca pÃÂita÷; tatra paryavasite dharme jÅvaka÷ kathayati: bhagavan mayà aryÃnandasyÃtraiva ni«aïïasya piÂaka÷ pÃcita÷ pÃÂito rohitaÓ ca; Ãyu«mÃn Ãnanda÷ kathayati: yadi mama ÓarÅraæ tilaÓaÓ chinnam abhavi«yat tathÃpi mayà na parij¤Ãtam abhavi«yad bhagavato dharmaæ deÓayato dharmÃnvayaprasÃdÃvarjitasantatinÃ; jÅvaka÷ paraæ vismayam Ãpanna÷. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà Ãnandena karma k­taæ yenÃsya p­«Âhe piÂako jÃta÷ iti; bhagavÃn Ãha: Ãnandenaiva bhik«ava÷ bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvad phalanti khalu dehinÃæ. ______________________________________________________________ The story of the king KirÃtas (a previous birth of ùnanda) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasmin karvaÂake kirÃtÃnÃm adhipati÷ prativasati; asati buddhÃnÃm utpÃde pratyekabuddhà loka utpadyante hÅnadÅnÃnukampakÃ÷ prÃntaÓayanÃsanabhaktÃ÷ ekadak«iïÅyà lokasya; athÃnyatama÷ pratyekabuddhas tena tenÃnvÃhiï¬amÃna÷ kirÃtanagaram anuprÃpta÷; sa tatra piï¬ÃrthÅ kirÃtarÃjasya g­haæ pravi«Âa÷; sa tena saæjÃtÃmar«eïa cittaæ pradÆ«ya gu¬ikayà p­«Âhe tìita÷; sa mahÃtmà nihatamadamÃnatvÃt tasyÃbhavyatÃæ j¤Ãtvà prakrÃnta÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau kirÃtarÃja÷ e«a eva sa Ãnando bhik«u÷; yad anena pratyekabuddha÷ saæjÃtÃmar«eïa cittaæ pradÆ«ya p­«Âhe gu¬ikayà tìita÷ tasya karmaïo vipÃkena yatra yatra jÃyate tatra tatrÃsya paæcajanmaÓatÃni p­«Âhe piÂako jÃyate; yÃvad etarhy apy asya carame bhave p­«Âhe piÂako jÃta÷ (##) ______________________________________________________________ ùnanda follows the Buddha and makes an exhibition of mathematical knowledge yadà Ãyu«mÃn Ãnando bhagavatà sÃrdhaæ gacchati tadÃsya bhagavati tÅvraprasÃdagauravaæ (##) hrÅvyapatrÃpyaæ chambitatvaæ copati«Âhati; yadà nirmÃïena na tÃd­Óaæ prasÃdagauravaæ hrÅvyapatrÃpyaæ chambitatvaæ copati«Âhati; yÃvad anyatamena g­hapatinà buddhapramukho bhik«usaægho 'ntarg­he bhaktenopanimantrita÷; bhagavÃn pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya bhik«ugaïapariv­to bhik«usaæghapurask­ta÷ tasya g­hapater g­haæ praviÓya bhuktvà prakrÃnta÷; bhik«ubhir Ãyu«mÃn Ãnanda÷ p­«Âa÷; Ãyu«mann Ãnanda kiæ tvam adya bhagavatà sÃrdhaæ gata÷ Ãhosvin nirmÃïena iti; sa kathayati: bhagavatà sÃrdhaæ gato na buddhanirmÃïena; kathaæ k­tvÃ; yadÃhaæ bhagavatà sÃrdhaæ gacchÃmi tato mama bhagavato 'ntike tÅvraprasÃdagauravaæ hrÅvyapatrÃpyaæ chambitatvaæ copati«Âhati; yadà buddhanirmÃïena tadà na tathà iti bhik«ava÷ parasparaæ mantrayanti: Ãyu«mÃn Ãnando nimittakuÓala÷ iti; digvidik«u Óabdo vis­ta÷ Ãnando bhik«ur nimittakuÓala÷ iti; atha bhagavÃn yathÃbhiramya rÃjag­he vih­tya yena ÓrÃvastÅ tena cÃrikÃæ prakrÃnta÷; anupÆrveïa cÃrikÃæ caran ÓrÃvastÅm anuprÃpta÷; ÓrÃvastyÃæ viharati jetavane 'nÃthapiï¬adasyÃrÃme; athÃyu«mÃn Ãnanda÷ pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya ÓrÃvastÅæ piï¬Ãya prÃvik«at; anyatamena brÃhmaïena d­«Âa÷; sa saælak«ayati: ayaæ Óramaïasya gautamasya ÓrÃvaka÷ Ãnando bhik«u÷, yo 'sau ÓrÆyate nimittakuÓala iti; p­cchÃmi tÃvad enam asyÃ÷ ÓiæÓapÃyÃ÷ kiyanti patrÃïi iti; sa tena p­«Âa÷: Ãrya asyÃ÷ ÓiæÓapÃyÃ÷ kiyanti patrÃïi iti; sa kathayati: etÃvanti ÓatÃni sahasrÃïi ÓatasahasrÃïi ity uktvà prakrÃnta÷; tena brÃhmaïena katipayÃni patrÃïy apanÅya gaïayitvà choritÃni; Ãyu«mÃn Ãnanda÷ piï¬apÃtam aÂitvà pratiniv­tta÷; tena brÃhmaïena bhÆya ukta÷; Ãrya idÃnÅæ jÃnÅ«va asyÃ÷ ÓiæÓapÃyÃ÷ kiyanti patrÃïi iti; sa kathayati: pÆrvam etÃvanti ÓatÃni sahasrÃïi ÓatasahasrÃïi ca; ata etÃvanty apanÅtÃni iti uktvà prakrÃnta÷; sa brÃhmaïa÷ paraæ vismayam Ãpanna÷; Åd­Óo 'py Ãryo gaïite k­tÃvÅ iti. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matÃnandena karma (##) k­taæ yena nimittakuÓalo jÃta÷ iti; bhagavÃn Ãha: Ãnandenaiva bhik«ava÷ bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃæ. ______________________________________________________________ The story of the astronomer (a previous birth of ùnanda) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃm anyatamo brÃhmaïa÷, tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; tasya trÅïi saptakÃny ekaviæ«atidivasÃn vistareïa jÃtasya jÃtimahaæ k­tvà kulasad­Óaæ nÃmadheyaæ vyavasthÃpyataæ; sa unnÅto vardhito mahÃn saæv­tta÷; tena deÓÃntaraæ gatvà «a«Âisahasrakaæ horÃÓÃstram adhÅtam; evaæ yÃvat saæsÃre saæsaratà paæca janmaÓatÃni horÃj¤Ãnam adhÅtaæ; pare«Ãæ copadi«Âaæ; tena hetunà tena pratyayena yatra yatropapanna÷ tatra tatra (##) naimittikÃnÃm agro jÃta÷; yÃvad etarhy api paÓcime bhave naimittikÃnÃm agro jÃta÷. ______________________________________________________________ The story of the rice, the two patridges and the sugar-cane (concerning king Prasenajit and a previous birth of him) rÃj¤a÷ prasenajita÷ koÓalasya pratidinaæ bhojanakÃle ÓÃlyodanaæ phelÃyÃæ nipatati tittirÅ dvÃv ik«uya«ÂiÓ ca; tayor eka÷ phelÃyÃæ dvitÅyo bhÆmyÃæ; tenÃyu«mata Ãnandasya niveditaæ; tena bhik«ÆïÃm. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta rÃj¤Ã prasenajità koÓalena karma k­taæ yenÃsya bhojanavelÃyÃæ ÓÃlyodanaæ phelÃyÃæ nipatati tittirÅ dvÃv ik«uya«ÂiÓ ca; tayor eka÷ phelÃyÃæ, dvitÅyo bhÆmyÃæ? iti; bhagavÃn Ãha: rÃj¤aiva bhik«ava÷ prasenajità koÓalena pÆrvam anyÃsu jÃti«u karmÃïi k­tÃny upacitÃni yenÃsya bhojanavelÃyÃæ (##) ÓÃlyodanaæ phelÃyÃæ nipatati tittirÅ dvÃv ik«uya«ÂiÓ ca; tayor eka÷ phelÃyÃæ, dvitÅyo bhÆmyÃæ. bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ anyatamo g­hapati÷ prativasaty ìhyo mahÃdhano mahÃbhoga÷; tasya paricÃrakai÷ kr«igrÃmÃn navaÓÃlir ÃnÅta÷; dve tittirÅ ik«u«a«ÂiÓ ca; asati buddhÃnÃm utpÃde pratyekabuddhà loka utpadyante hÅnadÅnÃnukampakÃ÷ prÃntaÓayanÃsanabhaktÃ÷ ekadak«iïÅyà lokasya; anyatama÷ pratyekabuddho vÃrÃïasÅm anuprÃpta÷; sa pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya piï¬apÃtam aÂaæs tasya g­hapater niveÓanaæ pravi«Âa÷; sa tena d­«Âa÷ kÃyaprÃsÃdika÷ cittaprÃsÃdikaÓ ca; tena tasmai tatprathamato navÃnnam Ãnetavyam iti k­tvà ÓÃlyodanam ik«uya«Âis tittiridvayaæ dattaæ; tatraika÷ pÃtre nipatito dvitÅyo bhÆmyÃæ. bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau g­hapatir e«a evÃsau rÃjà prasenajit koÓÃlas tena kÃlena tena samayena; yad anena pratyekabuddhÃya navaæ ÓÃlyodanam ik«uya«Âis tittiridvayaæ ca dattaæ tena karmaïà bahÆni var«ÃïÅ bahÆni var«aÓatÃni bahÆni var«aÓatasahasrÃïi divyamÃnu«aæ saukhyam anubhÆtam; etarhy apy asya bhojanavelÃyÃæ ÓÃlyodanam ik«uya«Âis tittiridvayaæ eka÷ phelÃyÃæ patati dvitÅyo bhÆmyÃæ. rÃj¤Ã prasenajità koÓalena Órutaæ: mama bhagavatà evaæ karmaplotir vyÃk­tÃ; tad ayaæ prÃktanasya karmaïa÷ phalavipÃka iti viditvà bhagavati saÓrÃvakasaæghe prasanna÷; sa caivaæ karmavipÃkÃvarjitamatis ti«Âhati; naimittikena ca vyÃk­tam ÃryÃnandasya paÂÂabandho bhavi«yati iti; yÃvat prabhÃtÃyÃæ rajanyÃm Ãyu«mata Ãnandasya lalÃÂe piÂako jÃta÷; rÃj¤Ã prasenajità koÓalena Órutaæ; tasyaitad abhavat; bhavati dak«iïÅye«u kÃrÃn k­tvà avandhyapuïyaphalaviÓe«a÷; yannv aham asya svayam evopasthÃnaæ kÆryÃm iti; tena sarvavaidyà ÃhÆta÷: ÃryÃnandasya cikitsÃæ kuruta iti; te tasya cikitsÃæ kartum ÃrabdhÃ÷; rÃj¤Ã prasenajità koÓalena Ãyu«mata Ãnandasya svayam eva ÓataÓalÃkaæ chatraæ dhÃritaæ; ÓirÃyÃæ ca muktÃyÃæ lalÃÂe (##) paÂÂo baddha÷. (##) bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadantÃyu«matÃnandena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena rÃj¤Ã prasenajità koÓalena mÆrdhni ÓataÓalÃkaæ chatraæ dhÃritaæ svayam eva ÓuklapaÂÂo baddha÷ upasthÃnaæ ca k­tam iti; bhagavÃn Ãha: Ãnandenaiva bhik«ava÷ bhik«uïà pÆrvam anyÃsu jÃti«u karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃæ. ______________________________________________________________ The story of the physician (a previous birth of ùnanda) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃm anyatamo vaidya÷ prativasati; tasya samÅpe pratyekabuddho glÃna upasaækrÃnta÷; sa tena sarvopakaraïai÷ pravÃrita÷; svayam eva cikitsà k­tà upasthÃnaæ ca. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau vaidya e«a evÃsau Ãnanadabhik«u÷ tena kÃlena tena samayena; yad anena pratyekabuddhÃya kÃrÃn k­tvà praïidhÃnaæ k­taæ tasya karmaïo vipÃkena anekÃni var«Ãïi var«aÓatÃni var«asahasrÃïi rÃjÃmÃtyabrÃhmaïag­hapatibhir asyopasthÃnaæ k­taæ; yÃvad etarhy asya rÃj¤Ã prasenajità koÓalena ÓatiÓalÃkaæ chatraæ dhÃritaæ; svayaæ copasthÃnaæ k­tam iti. ______________________________________________________________ The Buddha chooses ùnanda as servant atha bhagavÃn yathÃbhiramyaæ ÓrÃvastyÃæ viharati; yena ÓÃlà tena cÃrikÃæ prakrÃnta÷; anupÆrveïa cÃrikÃæ caran ÓÃlÃm anuprÃpt÷; ÓÃlÃyÃæ viharati brÃhmaïagrÃmake; tena khalu samayena evaærÆpà saæbahulà sthavirasthavirà mahÃÓrÃvakà bhagavata÷ sÃmantakam upaniÓritya viharanty araïyakuÂikÃyÃ<æ>, tadyathà Ãyu«mÃn Ãj¤Ãtakauï¬inya÷, Ãyu«mÃn aÓvajid bhadrika÷ bëpa÷ mahÃnÃmà yaÓà pÆrïa÷ vimala÷ gavÃmpati÷ subÃhu÷ Ãyu«mÃn ÓÃriputra÷ Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ Ãyu«mÃn mahÃkÃÓyapa÷ (##) Ãyu«mÃn mahÃkau«Âhila÷ Ãyu«mÃn mahÃkapphina÷ Ãyu«mÃn aniruddha÷ nandika÷ kimpila÷ yaÓà ÓÃlÃviharÅyakasthavira÷ pÆrïa÷ kuï¬opadhÃnÅyakasthavira itÅme cÃnye ca sthavirasthavirà mahÃÓrÃvakà bhagavata÷ sÃmantakam upaniÓritya viharanti. tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: aham asmi bhik«ava÷ etarhi jÅrïo v­ddho mahallaka÷, klÃmyÃmi catasra÷ par«ado 'vavadituæ bhik«Æn bhik«uïÅ÷ upÃsikÃn upÃsikya÷; utsÃhayata me bhik«avo bhik«um upasthÃyakaæ yo mÃm upasthÃnaæ kari«yati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svam arthaæ ca na riæci«yati; athÃyu«mÃn Ãj¤Ãtakauï¬inya utthÃyÃsanÃd ekÃæÓam uttarÃsaÇgaæ k­tvà yena bhagavÃæs tenäjaliæ praïamayya bhagavantam idam avocat*: ahaæ bhadantam upasthÃsyÃmi manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yÃmi, svaæ cÃrthaæ na riæci«yÃmi; tvaæ tÃvat kauï¬inya jÅrïo v­ddho mahallaka÷; tavaiva tÃvad upasthÃyakena karaïÅyaæ; ni«Åda tvaæ kauï¬inya yathÃsvake Ãsane; ni«aïïa Ãyu«mÃn (##) Ãj¤Ãtakauï¬inyo yathÃsvake Ãsane; athÃyu«mÃn aÓvajid bhadrika÷ bëpa÷ mahÃnÃmà yaÓà pÆrïa÷ vimala÷ gavaæpati÷ subÃhu÷ Ãyu«mÃn ÓÃriputra÷ Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ Ãyu«mÃn mahÃkÃÓyapa÷ Ãyu«mÃn mahÃkau«Âhila÷ Ãyu«mÃn mahÃkapphina÷ Ãyu«mÃn aniruddha÷ nandika÷ kiæpila÷ yaÓà ÓÃlÃvihÃrÅyakasthavira÷ pÆrïa÷ kuï¬opadhÃnÅyakasthavira utthÃyÃsanÃd ekÃæÓam uttarÃsaÇgaæ k­tvà yena bhagavÃæs tenäjaliæ praïamayya bhagavantam idam avocan*: ahaæ bhadantam bhagavantam upasthÃsyÃmi manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yÃmi, svaæ cÃrthaæ na riæci«yÃmi; tvam api pÆrïo jÅrïo v­ddho mahallaka÷; tavaiva tÃvad upasthÃyakena karaïÅyaæ; ni«Åda tvaæ pÆrïa yathÃsvake Ãsane; ni«aïïa Ãyu«mÃn pÆrïo yathÃsvake Ãsane. athÃyu«mato mahÃmaudgalyÃyanasyaitad abhavat*: ka÷ punar bhagavato bhik«ur abhipreta upasthÃyako bhavi«yati? yannv ahaæ tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpadyeyaæ yathà samÃhite citte bhagavato mÃnasam (##) avalokayeyam; athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyanas tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanno yathà samÃhite citte bhagavata÷ mÃnasam avalokayati; adrÃk«Åd Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyano bhagavato mÃnasaæ Ãyu«maty Ãnande prati«Âhitam Ãnando me bhik«ur upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati; d­«Âvà ca punas tasmÃt samÃdher vyutthÃyÃyu«mantaæ ÓÃriputram idam avocat*: yat khalu Ãyu«man jÃnÅyÃ÷ bhagavato mÃnasam Ãyu«maty Ãnande prati«Âhitam Ãnando me bhik«ur upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati; tadyathà kÆÂÃgÃre và kÆÂÃgÃraÓÃlÃyÃæ và uttarÃyatÃyÃæ prÃcÅnÃyatÃyÃæ pÆrveïa vÃtÃyanena sÆryaraÓmaya÷ pravi«ya paÓcimÃæ bhittiæ niÓritya ti«Âheyu÷; evam eva bhagavato mÃnasam Ãyu«maty Ãnande prati«Âhitam Ãnando me bhik«ur upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati; ehi gatvà utsÃhayÃva÷. athÃyu«mÃn chÃriputra Ãyu«mÃæ ca mahÃmaudgalyÃyano yenÃyu«mÃn Ãnandas tenopasaækrÃntau; upasaækramyÃyu«matà Ãnandena sÃrdhaæ saæmukhaæ saæmodanÅæ saæra¤janÅæ vividhÃæ kathÃæ vyatisÃrya ekÃnte ni«aïïau; ekÃntani«aïïÃv Ãyu«matÓÃriputramaudgalyÃyanau; Ãyu«mÃn ÓÃriputra Ãyu«mantam Ãnandam idam avocat: utsaha tvam Ãyu«man Ãnanda bhagavantam upasthÃtuæ, maharddhikà te bhavi«yati sugataparicaryÃ; nÃhaæ Ãyu«man ÓÃriputra utsahe bhagavantam upasthÃtuæ; tat kasya heto÷; durÃsadà hi buddhà bhagavanto du«prasahÃ÷; tadyathà agni÷ prajvalito durÃsado bhavati du«prasaho yadutÃrcirantarikayÃ, evam eva durÃsadà buddhà bhagavanto du«prasahÃ÷; nÃham utsahe bhagavantam upasthÃtuæ; tadyathà siæho m­garÃjà (##) giriguhÃgato durÃsado bhavati du«prasaho yaduta daæ«ÂrÃntarikayÃ, evam eva durÃsadà buddhà bhagavanto du«prasahÃ÷; tadyathà rÃj¤o nÃgo matto mÃtaÇga÷ ku¤jara÷ «a«ÂihÃyana Å«Ãdanto vyƬhoraska÷ saægrÃmÃvacara÷ saægrÃmamadhyagato durÃsado bhavati du«prasaho yaduta dantÃntarikayÃ, evam eva durÃsadà buddhà bhagavanto du«prasahÃ÷; nÃhaæ Ãyu«man ÓÃriputra utsahe bhagavantam upasthÃtuæ. (##) athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana Ãyu«mantam Ãnandam idam avocat: yat khalu Ãyu«man jÃnÅya÷ bhagavato mÃnasam Ãyu«maty Ãnande prati«Âhitam Ãnando me bhik«ur upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati; tadyathà kÆÂÃgÃre và kÆÂÃgÃraÓÃlÃyÃæ và uttarÃyatÃyÃæ prÃcÅnÃyatÃyÃæ pÆrveïa vÃtÃyanena sÆryaraÓmaya÷ pravi«ya paÓcimÃæ bhittiæ niÓritya ti«Âheyu÷; evam eva bhagavato mÃnasam Ãyu«maty Ãnande prati«Âhitam Ãnando me bhik«ur upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati; utsaha tvam Ãyu«man Ãnanda bhagavantam upasthÃtuæ, maharddhikà te bhavi«yati sugataparicaryÃ; evam aham Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana utasahe bhagavantam upasthÃtuæ sacen me bhagavÃn trÅn varÃn dadyÃt, nÃhaæ bhagavato nirvasanaæ cÅvaraæ dhÃrayeyaæ; nÃhaæ bhagavata÷ paudgalikaæ nimantraïaæ svÅkÆryÃæ; na ca me kaÓcid akÃla÷ syÃd bhagavantaæ darÓanÃyopasaækramituæ paryupÃsanÃya; sacen me Ãyu«man mahÃmaudgalyÃyana bhagavÃn imÃn trÅn varÃæ dadyÃt, evam aham utsahe bhagavantam upasthÃtuæ, nÃnyathÃ. athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana Ãyu«mÃn ÓÃriputra Ãyu«mantam Ãnandaæ bhagavata upasthÃyakam utsÃhya yena bhagavÃæs tenopasaækrÃntau; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvaikÃnte ni«aïïau; ekÃntani«aïïo Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyano bhagavantam idam avocat*: utsÃhita ÃvÃbhyaæ bhadanta bhik«ur bhagavata upasthÃyako yadutÃyu«mÃn Ãnanda; sa evam Ãha: sacen me Ãyu«man mahÃmaudgalyÃyana bhagavÃæs trÅn varÃn dadyÃd evam aham utsahe bhagavantam upasthÃtuæ; nÃhaæ bhagavato nirvasanaæ cÅvaraæ dhÃrayeyaæ, nÃhaæ bhagavata÷ paudgalikaæ nimantraïaæ svÅkÆryÃæ; na ca me kaÓcid akÃla÷ syÃd bhagavantaæ darÓanÃyopasaækramituæ paryupÃsanÃya; saced bhagavÃn imÃn trÅn varÃn dadyÃt, evam aham utsahe bhagavantam upasthÃtuæ; sÃdhu sÃdhu maudgalyÃyana paï¬ita Ãnando bhik«u÷; sa paÓyaty anÃgataæ (##) sabrahmacÃriïÃm antikÃd vÃdÃnuvÃdaæ garhasthÃnÅyaæ dharmaæ; syur me atonidÃnaæ sabrahmacÃriïo vaktÃra÷, cÅvarahetor Ãnando bhik«u÷ ÓÃstÃram upati«Âhati; maudgalyÃyana Ãnandasya bhik«or ÃÓcaryÃdbhuto dharma÷; sÃdhu sÃdhu maudgalyÃyana paï¬ita Ãnando bhik«u÷; sa paÓyaty anÃgataæ sabrahmacÃriïÃm antikÃd vÃdÃnuvÃdaæ garhasthÃnÅyaæ dharmaæ; syur me atonidÃnaæ sabrahmacÃriïo vaktÃra÷, (##) piï¬apÃtahetor Ãnando bhik«u÷ ÓÃstÃram upati«Âhati; sÃdhu sÃdhu maudgalyÃyana paï¬ita Ãnando bhik«u÷ kÃlaj¤a÷ kÃlavit*; sa kÃlaæ j¤Ãsyaty ayaæ me kÃlo bhagavantaæ darÓanayopasaækramitum, ayam akÃla÷; ayaæ kÃlo bhik«usaæghasya bhik«uïÅsaæghasya upÃsakapar«ada÷ upÃsikÃpar«ada÷ ayaæ kÃlo 'nyatÅrthikaparivrÃjakÃnÃæ darÓanayopasaækramitum, ayam akÃla÷; amÅ anyatÅrthikaparivrÃjikà bhagavata÷ kathÃprÃtibhÃnikà amÅ na kathÃprÃtibhÃnikÃ÷; idaæ khÃdanÅyabhojanÅyaæ bhagavata÷ sukhopacayÃya saævarteta, idaæ na saukhopacayÃya; maudgalyÃyana paï¬ita Ãnando bhik«u÷ kÃlaj¤a÷ kÃlavit; sa kÃlaæ j¤Ãsyati ayaæ me kÃlo bhagavantaæ darÓanayopasaækramitum, ayam akÃla÷; ayaæ kÃlo bhik«usaæghasya bhik«uïÅsaæghasyopÃsakapar«ada÷ upÃsikÃpar«ada÷ ayaæ kÃlo 'nyatÅrthikaparivrÃjakÃnÃæ bhagavantaæ darÓanayopasaækramitum, ayam akÃla÷; amÅ anyatÅrthikaparivrÃjikà bhagavata÷ kathÃprÃtibhÃnikà amÅ na kathÃprÃtibhÃnikÃ÷; idaæ khÃdanÅyabhojanÅyaæ bhagavata÷ sukhopacayÃya saævarteta, idaæ na saukhopacayÃya; ayaæ maudgalyÃyana Ãnandasya bhik«or ÃÓcaryÃdbhuto dharma÷; sÃdhu sÃdhu maudgalyÃyana paï¬ita Ãnando bhik«u÷; sa ceta÷paryÃyakuÓala÷; evaæ saæj¤Ãsyati tathÃgataæ sÃyÃhne pratisaælayanÃd vyutthitaæ nimittena và parikathayà và Ãde«Âum; anena cÃnena ca sukhavihÃreïa bhagavÃn bahulaæ vyÃhÃr«Åd; anena cÃnena ca sukhavihÃreïa sugato bahulaæ vyÃhÃr«Åd; yac ca yadà Ãdek«yati tat sarvaæ tathaiva bhavi«yati, nÃnyathÃ; ayaæ maudgalyÃyana Ãnandasya bhik«or ÃÓcaryÃdbhuto dharma÷; sa tathÃgatam upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati; yan maudgalyÃyanÃnando bhik«u÷ tathÃgatam upasthÃsyati manÃpena nÃmanÃpena, (##) bhëitaæ codgrahÅ«yati, svaæ cÃrthaæ na riæci«yati, ayam Ãnandasya bhik«o÷ ÃÓcaryÃdbhuto dharma÷. yadÃyu«madbhyÃæ ÓÃriputramaudgalyÃyanÃbhyÃm Ãyu«mÃn Ãnando bhagavata upasthÃyaka utsÃhita÷, bhagavatà cÃnuvarïita÷, tadà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà Ãnandena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena bhagavato bhrÃtà saæv­tta÷, upasthÃyako, bahuÓruta÷., Órutadhara÷, Órutasannicaya iti; bhagavÃn Ãha: Ãnandenaiva bhik«ava÷ bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃæ. ______________________________________________________________ The story of BhÃnumÃn and BhÃnumanta÷ (concerning a previous birth of ùnanda) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ bhÃnur nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; sa devyà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate, kiæ bhavatu dÃrakasya nÃmeti; amÃtyÃ÷ kathayanti; (##) pitÃsya bhÃnu÷, tasmÃd bhavatu dÃrakasya bhÃnumÃn iti nÃma; tasya bhÃnumÃn iti nÃma k­taæ; sa unnÅto vardhito mahÃn saæv­tta÷; pitrà yauvarÃjye 'bhi«ikta÷; bhÆyo 'py asya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; tasyÃpi jÃtau jÃtimahaæ k­tvà bhÃnumanta iti nÃma k­taæ; bhÃnumÃn kumÃro nai«kramyÃbhinandÅ; sa pitaraæ paÓyati dharmÃdharmeïa rÃjyaæ kÃrayantaæ; sa saælak«ayati; aham api pitur atyayÃd rÃjà bhavi«yÃmi; aham api dharmÃdharmeïa rÃjyaæ kÃrayitvà narakaparÃyaïo bhavi«yÃmi iti; sa pitu÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷ pÃdayor nipatya kathayati: deva anujÃnÅhi pravrajÃmi iti; sa kathayati: putra yasyÃrthe yaj¤Ã ijyante homà hÆyante tapÃæsi tapyante tat tava karatalagataæ rÃjyaæ; kasyÃrthe pravrajasi iti; sa nivÃryamÃïo 'pi nÃvati«Âhate; rÃj¤Ã avaÓyanirbandhaæ j¤Ãtvà anuj¤Ãta÷; sa ­«ÅïÃæ madhye pravrajita÷; rÃj¤Ã bhÃnumanta÷ kumÃro yauvarÃjye abhi«ikta÷; bhÃnumatà ­«imadhye pravrajitena ekÃnte prakramya anÃcÃryakeïa anupÃdhyÃyakena pratyekabodhi÷ sÃk«Ãtk­tÃ; so 'pareïa samayena glÃna÷ saæv­tta÷; sa itaÓ cÃnutaÓ ca paribhraman vÃrÃïasÅm anuprÃpta÷; rÃj¤Ã Órutaæ; bhÃnumatà (##) pratyekabodhi÷ sÃk«Ãtk­tÃ, sa ceha iti; sa tasya sakÃÓam upasaækrÃnta÷ pÃdayor nipatya kathayati: mahar«e tvaæ piï¬akenÃrthÅ, ahaæ puïyena; ihaiva madÅye udyÃne prativasa; ahaæ te sarvopakaraïair vaighÃtaæ karomi iti; tenÃdhivÃsitaæ; rÃj¤Ã tasya bhÃnumanta÷ kumÃra÷ upasthÃyako datta÷; sa tasyopasthÃnaæ kartuæ prav­tta÷; pratyekabuddhena tasya alpalak«aïaæ d­«Âaæ, saptÃhasyÃtyayÃt kÃlaæ kari«yatÅti; sa tenokta÷: bhrÃta÷ kimarthaæ na pravrajasi? iti; sa kathayati: mahar«e pravrajÃmi; yady evaæ gaccha, pitaram avalokya; sa rÃj¤a÷ sakÃÓaæ gata÷; deva anujÃnÅhi mÃæ, pravrajÃmi; rÃjà kathayati: tava bhrÃtà pravrajita÷; mamÃtyayÃt tvam eva rÃjÃ; kimarthaæ pravrajasi iti; sa na labhate pravrajyÃæ; sa pratyekabuddha÷ svayam eva rÃj¤a÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷; upasaækramya gÃthayà kathayati: mu¤ca bhÃno bhÃnumantaæ pravrÃjayati bhÃnumÃn / pravrajyà Óreyasi bhÃno yasmÃt saævarïità jinai÷ // iti; rÃjà kathayati: mahar«e tvaæ pravrajita÷; e«a mamÃtyayÃd rÃjà bhavi«yati; ihaiva dÃnÃni dÃsyati; puïyÃni kari«yati; kimarthaæ pravrajati iti; pratyekabuddho gÃthÃæ bhëate: anyathà cintità hy arthà anyathà parivartitÃ÷ / alpakaæ jÅvitaæ bhÃno paraæ saptÃham eva tu // mahar«e asya saptÃhaæ jÅvitaæ? pratyekabuddha÷ kathayati, saptÃhaæ; rÃjà kathayati: mahar«e yady evam anuj¤Ãto bhavatu; pravrÃjaya; sa Ãtmana÷ alpakaæ jÅvitaæ j¤Ãtvà tÅvreïa prasÃdena tasyopasthÃnaæ kartum Ãrabdha÷; sa pratyekabuddho vyÃvÃbÃdhika÷; tasya pÃtraæ karatale h­hÅtvà bhuæjÃnasya vÃyunà hasta÷ kampate; tatas tena rÃjakumÃreïa kaÂakam avatÃrya pÃtrasya (##) ÃdhÃrako datta÷; tatpÃtraæ niÓcalaæ sthitaæ; sa taæ d­«Âvà praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷: yathaitat pÃtraæ niÓcalaæ, evaæ mamÃnena (##) kuÓalamÆlena ye dharmasantÃne praviÓeyu÷ te niÓcalà avati«Âheyu÷ iti; sa tasya pÆrvaæ parimaï¬alai÷ padavya¤janair dharmaæ deÓayati; sa kathayati: tvaæ pÆrvam ÃgÃrikabhÆta÷ parimaï¬alaparimaï¬alai÷ padair vya¤janair dharmaæ deÓayasi; idÃnÅæ tvayà pratyekabodhi÷ sÃk«Ãtk­tÃ; kimarthaæ na deÓayasi iti; sa kathayati: nÃhaæ deÓayÃmi; artho ko deÓayati? ye te tathÃgatà arhanta÷ samyaksaæbuddhÃ÷ te buddhà bhagavanta÷ parimaï¬alaparimaï¬alai÷ padavya¤janair dharmaæ deÓayanti iti; tena praïidhÃnaæ k­taæ; yo 'sau buddho bhagavÃn parimaï¬alaparimaï¬alai÷ padavya¤janair dharmaæ deÓayati, tasyÃhaæ bhrÃtà syÃm upasthÃyakaÓ ca; sa tena pratyekabuddhena pravrÃjita÷ uktaÓ ca: vatsa etad eva te manasi kartavyaæ mayà saptÃhasyÃtyayÃt martavyam iti; tena tena saptÃhena na kiæcid adhigataæ; sa maraïakÃlasamaye praïidhÃnaæ karoti; anenÃhaæ kuÓalamÆlena tasya bhagavatas tathÃgatasyÃrhata÷ samyaksaæbuddhasya ÓÃsane pravrajya bahuÓruta÷ syÃæ, Órutadhara÷, Órutasannicaya iti. kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau rÃjakumÃra÷ pratyekabuddhasya bhrÃtà e«a evÃsÃv Ãnando bhik«u÷; yad anena pratyekabuddhasya bhrÃtur upasthÃnaæ k­tvà praïidhÃnaæ k­taæ tasya karmaïo vipÃkena bhagavato bhrÃtà saæv­tta÷ upasthÃyako bahuÓruta÷ Órutadhara÷ ÓrutasannicayaÓ ca. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà Ãnandena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena bhagavatà bahuÓrutÃïÃæ ÓrutadharÃïÃæ ÓrutasannicayÃïÃm agro nirdi«Âa iti; bhagavÃn Ãha: Ãnandenaiva bhik«avo bhik«uïà karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃæ. ______________________________________________________________ ùnanda is the foremost among the learned monks bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'sminn eva bhadrake kalpe viæÓativar«aÓatÃyu«i prajÃyÃæ kÃÓyapo nÃma samyaksaæbuddho loka udapÃdi, vidyÃcaraïasaæpanna÷ yÃvad buddho bhagavÃn; sa vÃrÃïasÅæ nagarÅm (##) upaniÓritya viharati ­«ivadane m­gadÃve; tasyÃyaæ pravacane pravrajita÷; tatrÃnena na kaÓcid guïagaïo 'dhigata÷; yasya sakÃÓe pravrajita÷ bhagavatà kÃÓyapena bahuÓrutÃnÃæ ÓrutadharÃïÃæ ÓrutasannicayÃnÃm agro vyÃk­ta÷; sa maraïakÃlasamaye praïidhÃnaæ karoti: yan mayà bhagavati kÃÓyape samyaksaæbuddhe anuttare dak«iïÅye yÃvadÃyur brahmacaryaæ caritaæ, na kaÓcid guïagaïo 'dhigata÷; anenÃhaæ kuÓalamÆlena yo 'sau bhagavatà kÃÓyapena samyaksaæbuddhena uttaro mÃïavo vyÃk­ta÷, bhavi«yasi tvaæ mÃïava var«aÓatÃyu«i prajÃyÃæ ÓÃkyamunir nÃma tathÃgato 'rhan samyaksaæbuddha iti; tasyÃhaæ pravacane pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«ÃtkuryÃm; yathà ca me upÃdhyÃyo bhagavatà kÃÓyapena samyaksaæbuddhena bahudhÃrÃïÃm (##) ÓrutadharÃïÃæ ÓrutasannicayÃïÃm agro vyÃk­ta÷; evaæ mÃm api sa bhagavÃn ÓÃkyamunir ÓÃkyÃdhirÃja bahuÓrutÃnÃæ ÓrutadharÃïÃæ ÓrutasannicayÃnÃm agraæ vyÃkuryÃd; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃm iti yÃvad ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam. uddÃnaæ: ­ddhi÷ ÓÃstà t­kà vaktà caï¬ÃlenÃyaæ gayà / yasya caite parÃdhyanti satvaÓrÃïÃÓ ca kukkurÃ÷ // (##) ______________________________________________________________ Famine in RÃjag­ha cf. Matsuda, "A Vinaya Fragment of the MSV from 'Bendall's Puka'", Fests. Bechert (1997) bhagavÃn rÃjag­he viharati venuvane kalandakanivÃpe; tena khalu samayena durbhik«am abhÆt k­cchra÷ kÃntÃro durlabha÷ piï¬ako yÃcanakena; tatra ye bhik«ava÷ ­ddher lÃbhinas te yasyà jambvà nÃmnà jambÆdvÅpa÷ praj¤Ãyate tato varïagandharasopetÃnÃæ jambÆpeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; sataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; yadvà punar asyÃs sÃmantakena bilvavanaæ kapitthavanam ÃmalakÅvanaæ tato varïagandharasopetÃnÃm ÃmalakapeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; uttarakurudvÅpaæ gatvà ak­«Âoptasya taï¬ulaphalaÓÃle÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn devÃn gatvà divyÃyÃ÷ sudhÃyÃ÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; ye và te janapadÃ÷ ­ddhÃÓ ca yÃvad Ãkirïabahujanamanu«yÃÓ ca tata÷ Óucina÷ praïÅtasya khÃdanÅyabhojanÅyasya pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante. ______________________________________________________________ Devadatta strives to win magical power cf. Matsuda, "A Vinaya Fragment of the MSV from 'Bendall's Puka'", Festsch. Bechert (1997) atha devadattasya etad abhavat*: etarhi durbhik«aæ k­cchra÷ kÃntÃro durlabha÷ piï¬ako yÃcanakena; ye bhik«ava÷ ­ddhilÃbhinas te yasyà jambvà nÃmnà jambÆdvÅpa÷ praj¤Ãyate tato varïagandharasopetÃnÃæ jambÆpeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; sataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; yadvà punar asyÃs sÃmantakena bilvavanaæ kapitthavanam ÃmalakÅvanaæ tato varïagandharasopetÃnÃm ÃmalakapeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; uttarakurudvÅpaæ gatvà ak­«Âoptasya taï¬ulaphalaÓÃle÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn devÃn gatvà divyÃyÃ÷ sudhÃyÃ÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; ye và te janapadÃ÷ ­ddhÃÓ ca yÃvad Ãkirïabahujanamanu«yÃÓ ca tata÷ Óucina÷ praïÅtasya khÃdanÅyabhojanÅyasya pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; aham api yadi ­ddher lÃbhÅ syÃm aham api yasyà jambvà nÃmnà jambÆdvÅpa÷ praj¤Ãyate tato varïagandharasopetÃnÃæ jambÆpeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjÅya; sataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; yadvà punar asyÃs sÃmantakena bilvavanaæ kapitthavanam ÃmalakÅvanaæ tato varïagandharasopetÃnÃm ÃmalakapeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; uttarakurudvÅpaæ gatvà ak­«Âoptasya taï¬ulaphalaÓÃle÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn devÃn gatvà divyÃyÃ÷ sudhÃyÃ÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante; ye và te janapadÃ÷ ­ddhÃÓ ca yÃvad Ãkirïabahujanamanu«yÃÓ ca tata÷ Óucina÷ praïÅtasya khÃdanÅyabhojanÅyasya pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhuæjate; ÓataÓ ca Óe«eïa bhik«Æn saævibhajante. (##) atha ko nu me pratilabha÷ syÃd ­ddher mÃrgaæ vyapade«Âum iti; atha devadatto yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte asthÃt*; ekÃntasthito devadatto bhagavantam idam avocat*; vyapadiÓatu me bhagavÃn ­ddher mÃrgam iti; atha bhagavÃn devadattasya idam evaærÆpaæ pÃpakam icchÃgatam utpannaæ viditvà devadattam idam (##) avocat: adhiÓÅle tvaæ gautama yoniÓo manasi kuru, ­ddhiÓ ca te bhavi«yati, anyac ca; adhicitte adhipraj¤e tvaæ gautama yoniÓo manasi kuru; ­ddhiÓ ca te bhavi«yati, anyac ca; atha devadattasyaitad abhavat: na vyapadiÓati me bhagavÃn ­ddher mÃrgam iti viditvà prakrÃnta÷; yena Ãyu«mÃn Ãj¤Ãtakauï¬inyas tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya Ãyu«mantam Ãj¤Ãtakauï¬inyam idam avocat: vyapadiÓatu me sthavira ­ddher mÃrgaæ; athÃyu«mÃn Ãj¤Ãtakauï¬inyo bhagavato mÃnasaæ vyavalokya devadattasya cedam evaærÆpaæ pÃpakam icchÃgataæ viditvà devadattam idam avocat: rÆpaæ tvaæ devadatta yoniÓo manasi kuru, ­ddhiÓ ca te bhavi«yati, anyac ca; atha devadattasyaitad abhavat: sthaviro 'pi me kauï¬inyo na vyapadiÓati ­ddher mÃrgam iti viditvà Ãyu«mÃn aÓvajid bhadriko bëpo mahÃnÃmà pÆrïo vimalo gavaæpati÷ subÃhur yena paæca sthaviraÓatÃni tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya paæca sthaviraÓatÃni idam avocat: vyapadiÓantu me sthavirà ­ddher mÃrgaæ; atha paæca sthaviraÓatÃni bhagavato mÃnasaæ vyavalokya sthavirasthavirÃïÃæ ca bhik«ÆïÃæ devadattasya cedam evaærÆpaæ pÃpakam icchÃgataæ viditvà devadattam idam avocat: rÆpaæ tvaæ devadatta yoniÓo manasi kuru, ­ddhiÓ ca te bhavi«yati, anyac ca; vedanÃsaæj¤ÃsaæskÃrÃn vij¤Ãnaæ tvaæ devadatta yoniÓo manasi kuru, ­ddhiÓ ca te bhavi«yati, anyac ca; atha devadattasyaitad abhavat: paæcÃpi sthaviraÓatÃni ­ddher mÃrgaæ na vyapadiÓanti; kiæ punar ebhir Ãyu«madbhir bhagavatà sÃrdhaæ purvam eva saÇgÅtaæ bhavi«yati? tathà hi me na kaÓcid vyapadiÓanti ­ddher mÃrgaæ; atha devadattasyaitad abhavat*: atha ko nu me pratibala÷ syÃd ­ddher mÃrgaæ vyapade«Âuæ? ______________________________________________________________ DaÓabalakÃÓyapa teaches to Devadatta the way to obtain magical power cf. Matsuda, "A Vinaya Fragment of the MSV from 'Bendall's Puka'", Festsch. Bechert (1997) tena khalu samayena Ãyu«mÃn daÓabalakÃÓyapo rÃhag­he viharati senikÃguhÃyaæ (##) atha devadattasyaitad abhavat*: ayaæ sthaviro daÓabalakÃÓyapo dÅrgharÃtram aÓaÂha amÃyÃvÅ; ­juka­jukajÃtÅyo bhrÃt­sÃlohitasya ca me nandasya upÃdhyÃyo bhavati; pratibalaÓ ca me sthaviro daÓabalakÃÓyapa÷ ­ddher mÃrgaæ vyapade«Âum iti viditvà yenÃyu«mÃn daÓabalakÃÓyapas tena upasaækrÃnta÷; upasaækramya (##) Ãyu«mato daÓabalakÃÓyapasya pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte asthÃt*; ekÃntasthito devadatta÷ Ãyu«mantaæ daÓabalakÃÓyapam idam avocat*: vyapadiÓatu me sthaviro ­ddher mÃrgaæ; athÃyu«mÃn daÓabalakÃÓyapa÷ bhagavato mÃnasam avyavalokya sthavirasthavirÃïÃæ ca bhik«ÆïÃæ devadattasya cedam evaærÆpaæ pÃpakam icchÃgatam utpannam ity aviditvà ­ddher mÃrgaæ vyapadiÓati; tatra devadattena pÆrvarÃtrÃpararÃtraæ jÃgarikÃyogam anuyuktena viharatà prathamaæ dhyÃnaæ niÓritya ­ddhir abhinirh­tÃ; sa eko bhÆtvà bahudhà bhavati; bahudhà bhÆtvà ekÅbhavati: ÃvirbhÃvatirobhÃvaæ j¤ÃnadarÓanena pratyanubhavati; tira÷ku¬yaæ tira÷Óailaæ tira÷prÃkÃram asajjamÃnena kÃyena gacchati tadyathà ÃkÃÓe; p­thivyÃæ unmajjananimajjanaæ karoti tadyathà udake; udake 'py abhinnasroto gacchati tadyathà p­thivyÃm; ÃkÃÓe paryaÇkena krÃmati tadyathà pak«Å Óakunaka÷ imau và sÆryÃcandramasau evaæmahardhikÃv evaæmahÃnubhÃvau pÃïinà ÃmÃr«Âi parimÃr«Âi. atha devadattasyaitad abhavat*: kiæ punar me yasyà jambvà nÃmnà jambÆdvÅpa÷ praj¤Ãyate tato varïagandharasopetÃnÃæ jambÆpeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhoktuæ? sataÓ ca bhik«Æn Óe«eïa saævibhaktuæ? yadvà punar asyÃs sÃmantakena bilvavanaæ kapitthavanam ÃmalakÅvanaæ tato varïagandharasopetÃnÃm ÃmalakapeÓÅnÃæ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhoktuæ? ÓataÓ ca bhik«Æn Óe«eïa saævibhaktuæ? uttarakurudvÅpaæ gatvà ak­«Âoptasya taï¬ulaphalaÓÃle÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhoktuæ? ÓataÓ ca bhik«Æn Óe«eïa saævibhaktuæ? cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn ca devÃn gatvà divyÃyÃ÷ sudhÃyÃ÷ pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhoktuæ? ÓataÓ ca bhik«Æn Óe«eïa saævibhaktuæ? ye và te janapadà ­ddhÃÓ ca yÃvad Ãkirïabahujanamanu«yÃÓ ca tata÷ Óucina÷ praïÅtasya khÃdanÅyabhojanÅyasya pÃtrapÆram ÃdÃya Ãtmanà paribhoktuæ? ÓataÓ ca bhik«Æn Óe«eïa saævibhaktuæ? ______________________________________________________________ Devadatta seduces Prince AjÃtaÓatru atha devadattasyaitad abhavat*: kiæ punar aham asmin magadhak«etre pradhÃnapuru«am anvÃvartayeyaæ: yasminn anvÃv­tte (##) ak­cchreïa mahÃjanakÃyo 'nvÃvarteta; atha devadattasyaitead abhavat*: ayam ajÃtaÓatru÷ kumÃra÷ pitur atyayÃt paitryarÃjyaiÓvaryÃdhipatye prati«ÂhÃsyati; yannv aham ajÃtaÓatrum anvÃvartayeyaæ; yasmin me anvÃv­tte alpak­cchreïa mahÃjanakÃyo 'nvÃvarti«yate; atha devadatta÷ abhijÃto hastyÃjÃneyo bhÆtvà ajÃtaÓatro÷ kumÃrasya (##) niveÓanam apadvÃreïa praviÓya dvÃreïa pratini«krÃmati; dvÃreïa praviÓya apadvÃreïa pratini«krÃmati abhijÃta÷ aÓvÃjÃneya÷ bhik«ur api muï¬a÷ saÇghÃÂÅprÃv­ta÷; dahro 'pÅdÃnÅæ kumÃra÷ suvarïamekhalÃdhÃrÅ bhÆtvà ajÃtaÓatro÷ kumÃrasya utsaÇge Ãvartate; parivartate saævartate; ajÃtaÓatrur api enaæ kumÃram ÃliÇgati cumbati pari«vajati; apÅdÃnÅæ kheÂapiï¬am apy Ãsye prak«ipati; tad api devadatto 'bhyavaharati yathÃpital lÃbhasatkÃreïa abhibhÆta÷ paryÃdattacitta÷ iti; tatrÃjÃtaÓatru÷ kumÃro bhÆyasyà mÃtrayà pÃpakaæ d­«Âigataæ pratilabdhavÃn: mahardhikataro batÃryo devadatta÷ ÓÃstur antikÃt* iti; prasannaÓ cÃsya prasannÃdhikÃram akÃr«Åt; paæcamÃtrai rathaÓatai÷ sÃrdhaæ sÃyaæ ca prÃtaÓ ca upasthÃnakaro niryÃti; paæcamÃtrÃïi cÃsya sthÃlÅpÃkaÓatÃni bhaktÃbhisÃre bhaktÃbhisÃre upasaæharati; devadatto 'pi paæcamÃtrair bhik«uÓatair bhaktÃgra upani«Ådati. ______________________________________________________________ The gifts and honours of AjÃtaÓatru infatuate Devadatta and his magical powers leave him entirely atha saæbahulà bhik«ava÷ pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya rÃjag­haæ piï¬Ãya prÃvik«an; aÓrau«u÷ saæbahulà bhik«ava÷ rÃjag­haæ piï¬Ãya caranta÷; devadattasya ayam evaærÆpo lÃbhasatkÃra udapÃdi; rÃjÃsya mÃgadha÷ ajÃtaÓatru÷ vaidehÅputra÷ paæcamÃtrai rathaÓatai÷ sÃrdhaæ sÃyaæ ca prÃtaÓ ca upasthÃnakaro niryÃti; paæcamÃtrÃïi cÃsya sthÃlÅpÃkaÓatÃni bhaktÃbhisÃre bhaktÃbhisÃre upasaæharati; devadatta÷ paæcamÃtrair bhik«uÓatai÷ sÃrdhaæ bhaktÃgra (##) upani«Ådati iti; Órutvà puna÷ rÃjag­haæ piï¬Ãya caritvà k­tabhaktak­tyÃ÷ paÓcÃdbhaktapiï¬apÃtapratikrÃnta÷ pÃtracÅvaraæ pratiÓamayya pÃdau prak«Ãlya yena bhagavÃæs tenopasaækrantÃ÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïÃ÷; ekÃntani«aïïÃ÷ saæbahulà bhik«avo bhagavantam idam avocan: iha vayaæ bhadanta saæbahulà bhik«ava÷ pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya rÃjag­haæ prÃvik«Ãma; aÓrau«ma vayaæ bhadanta saæbahulà bhik«avo rÃjag­haæ piï¬Ãya caranto: devadattasyÃyam evaærÆpo lÃbhsatkÃra÷ udapÃdi; rÃjasya mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ paæcamÃtrai rathaÓatai÷ sÃrdhaæ sÃyaæ ca prÃtaÓ ca upasthÃnakaro niryÃti; paæcamÃtrÃïi cÃsya sthÃlÅpÃkaÓatÃni bhaktÃbhisÃre bhaktÃbhisÃre upasaæharati; devadatto 'pi paæcamÃtrair bhik«uÓatai÷ sÃrdhaæ bhaktÃgra upani«Ådati; mà yÆyaæ bhik«avo devadattasya lÃbhasatkÃraæ sp­hayata; tat kasya heto÷? vadhÃya devadattasya lÃbhasatkÃra÷; parÃbhavÃya devadattasya lÃbhasatkÃra÷; tadyathà bhik«avo vadhÃya kadalÅ phalaæ dadÃti parÃbhavÃya kadalÅ phalaæ dadÃti; evam eva vadhÃya (##) devadattasya lÃbhasatkÃra÷; parÃbhavÃya devadattasya lÃbhasatkÃra÷; tadyathà vadhÃya veïur na¬a÷ phalaæ dadÃti; evam eva vadhÃya devadattasya lÃbhasatkÃra÷; parÃbhavÃya devadattasya lÃbhasatkÃra÷; tadyathà vadhÃya aÓvatarÅ garbhaæ g­hïÃti; parÃbhavÃya aÓvatarÅ garbhaæ g­hïÃti; evam eva vadhÃya devadattasya lÃbhasatkÃra÷; yÃvac ca bhik«avo devadattasya ayam evaærÆpo lÃbhasatkÃra÷ utpadyate, tat kasya bhavi«yati mohapuru«asya dÅrgharÃtram anarthÃya du÷khÃya; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ evaæ Óik«itavyaæ yal lÃbhasatkÃram abhibhavi«yÃma÷; na ca na utpanno lÃbhasatkÃra÷ cittaæ paryÃdÃya sthÃsyati; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyaæ; phalaæ vai kadalÅæ hanti phalaæ veïuæ phalaæ na¬am* / puru«aæ hanti svagarbho 'ÓvatarÅæ yathà // (##) yÃvad eva hy anarthÃya j¤Ãto bhavati bÃliÓa÷ / hanti bÃlasya ÓuklÃæsaæ mÆrdhno 'py asya nipÃtayat* // atha devadattasya lÃbhasatkÃrÃbhibhÆtasya paryÃdattacittasya idam evaærÆpo pÃpakam icchÃgatam utpannam: etarhi bhagavÃn jÅrïo v­ddho mahallaka÷ klÃmyati catasra÷ par«ado 'vavaditum; aho vata bhagavÃn mama bhik«usaæghaæ pratinis­jet; ahaæ bhik«usaæghaæ parikar«ayeyaæ; bhagavÃn alpotsuko viharet d­«ÂadharmasukhavihÃram anuyukta÷ iti; sahacittotpÃdÃt sa punar devadattas tasya ­ddhe÷ parihÅïa÷; parihÅïaÓ ca punar nÃj¤ÃsÅd ity apy ahaæ parihÅïa÷ iti. ______________________________________________________________ MaudgalyÃyana informs the Buddha as Devadatta is aiming at the direction of the congregation tena khalu samayena kakudo bhik«u÷ kro¬aputro bhagavata÷ ÓrÃvako bhagavato 'ntike brahmacaryaæ caritvà caturo brahmavihÃrÃn bhÃvayitvÃ, kÃme«u kÃmacchandaæ prahÃya, tadbahulavihÃrÅ brahmalokasabhÃgatÃyÃm utpanna÷; tena khalu samayena Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ bhÃrgave«u viharati ÓiÓumÃragirau bhÅ«aïikÃvane m­gadÃve; atha kakudo brahmà devadattaæ tasyà ­ddhe÷ parihÅïaæ viditvÃ, tadyathà balavÃn puru«a÷ saækucitaæ và bÃhuæ prasÃrayet, prasÃritaæ và saækucayed evam eva kakudo brahmà brahmaloke 'ntarhito bhÃrgave«u pratya«ÂhÃd Ãyu«mato mahÃmaudgalyÃyanasya purastÃd; atha kakudo brahmà Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam idam avocat*; yat khalu bhadanta maudgalyÃyana jÃnÅyà devadattasya lÃbhasatkÃreïÃbhibhÆtasya paryÃdattacittasya idam evaærÆpo pÃpakam icchÃgatam utpannam: etarhi bhagavÃn jÅrïo v­ddho mahallaka÷ klÃmyati catasra÷ par«ado 'vavaditum; aho (##) vata bhagavÃn mama bhik«usaæghaæ pratinis­jet; ahaæ bhik«usaæghaæ parikar«ayeyaæ; bhagavÃn alpotsuko viharet d­«ÂadharmasukhavihÃrayogam anuyukta÷ iti; sahacittotpÃdÃt sa punas tasyà ­ddhe÷ parihÅïa÷; parihÅïaÓ ca punar nÃj¤ÃsÅd ity apy ahaæ parihÅïa iti; bhadanta sÃdhu maudgalyÃyana (##) yena bahagavÃæs tenopasaækrÃme÷; upasaækramya bhagavantam etam evÃrthaæ vistareïÃrocaye÷ anukampÃm upÃdÃya; adhivÃsayaty Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ kakudasya brahmaïas tÆ«ïÅæbhÃvena; atha kakudo brahmà Ãyu«mato mahÃmaudgalyÃyanasya tÆ«ïÅæbhÃvenÃdhivÃsanÃæ viditvà Ãyu«mato mahÃmaudgalyÃyanasya pÃdau Óirasà vanditvà tatraivÃntarhita÷; athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ aciraprakrÃntaæ kakudaæ brahmÃïaæ viditvà tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanna÷, yathà samÃhite citte bhÃrge«v antarhita÷ rÃjag­he pratya«ÂhÃd veïuvane kalandakanivÃpe; athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyano yena bhagavÃæÓ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïa÷; ekÃntani«aïïa Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyano yÃvÃn evÃbhÆt kakudena brahmaïà sÃrdham antarÃkathÃsamudÃhÃras tat sarvaæ vistareïÃrocayati; evam ukto bhagavÃn Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam idam avocat*: na khalu maudgalyÃyana devadatta÷ pÆrvam eva cetasà spharitvà vidita÷? kiæ tata÷ paÓcÃt kakudena brahmaïà Ãrocitam? evaæ bhadanta iti; iyaæ ca punar bhagavata Ãyu«matà mahÃmaudgalyÃyanena sÃrdham antarÃkathà vipras­tÃ. ______________________________________________________________ Devadatta visits the Buddha and departs indignant atha devadattaÓ catubhir bhik«ubhi÷ sahÃyakai÷ kokÃlikena khaï¬adravyeïa kaÂamorakati«yeïa samudradattena ca sÃrdhaæ yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; adrÃk«Åd bhagavÃn devadattaæ dÆrÃd eva d­«Âvà ca punar Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam Ãmantrayate: rak«edÃnÅæ maudgalyÃyana, rak«edÃnÅæ maudgalyÃyana, e«a gacchati devadatta÷; idÃnÅæ e«a mohapuru«o mama purastÃd ÃtmanaivÃtmÃnaæ vyÃkari«yati; athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ bhagavata÷ (##) pÃdau Óirasà vanditvà tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanna÷, yathà samÃhite citte veïuvane 'ntarhito bhÃrgave«u pratya«ÂhÃd ÓiÓumÃragirau bhÅ«aïikÃvane m­gadÃve. atha devadatto yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte asthÃt*; ekÃntasthito devadattao bhagavantam idam avocat*: etarhi bhagavÃn jÅrïo v­ddho mahallaka÷ klÃmyati catasra÷ par«ado 'vavaditum; aho vata bhagavÃn mama bhik«usaæghaæ pratinis­jet; ahaæ bhik«usaæghaæ parikar«ayeyaæ; bhagavÃn alpotsuko viharet d­«ÂadharmasukhavihÃrayogam anuyukta; ÓÃriputramaudgalyÃyanayos tÃvad ahaæ mohapuru«a peÓalayo÷ sabrahmacÃriïor api bhik«usaæghaæ na pratinis­jÃmi; kuta÷ punas tvayi nisrak«yÃmi Óave kheÂÃÓake? atha devadattasyaitad abhavat*: bhagavÃn ÓÃriputramaudgalyÃyanayor varïaæ bhëate; mÃæ ca ÓavakheÂÃÓakavÃdena samudÃcarati iti; tatra devadatto (##) bhagavato 'ntike kopaæ ca dve«aæ ca mÃnaæ ca mrak«aæ ca ÃghÃtaæ ca ak«Ãntiæ ca apratyayaæ ca prÃvi«kÃr«Åt*; atha devadatto hum iti k­tvà tri÷ Óira÷ kampayitva bhagavato antikÃt prakrÃnta÷. ______________________________________________________________ The Buddha assembles the monks The sermon on the five Teachers tena khalu samayena Ãyu«mÃn Ãnando bhagavata÷ p­«Âhata÷ sthito 'bhÆd vyajanaæ g­hÅtvà ca bhagavantaæ vÅjayamÃna÷; tatra bhagavÃn Ãyu«mantam Ãnandam Ãmantrayate: gacchÃnanda yÃvanto veïuvanaæ kalandakanivÃpam upaniÓritya viharanti tÃn sarvÃn upasthÃnaÓÃlÃyÃæ sannipÃtaya; evaæ bhadanta ity Ãyu«mÃn Ãnando bhagavata÷ pratiÓrutya, yÃvanto bhik«avo veïuvanaæ kalandakanivÃpam upaniÓritya viharanti tÃn sarvÃn upasthÃnaÓÃlÃyÃæ sannipÃtya yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte asthÃt*; ekÃntasthita Ãyu«mÃn Ãnando bhagavantam (##) idam avocat*: yÃvanto bhadanta bhik«avo veïuvanaæ kalandakanivÃpam upaniÓritya viharanti, te sarve upasthÃnaÓÃlÃyÃæ sanni«aïïÃ÷, sannipatitÃ÷; yasyedÃnÅæ bhagavÃn kÃlaæ manyata iti. atha bhagavÃn yenopasthÃnaÓÃlà tenopasaækrÃnta÷, upasaækramya purastÃt bhik«usaæghasya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷; ni«adya bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma; paæceme bhik«ava÷ ÓÃstÃra÷ santa÷ saævidyamÃnà loke; katame paæca? 1) ihaika÷ ÓÃstà apariÓuddhaÓÅla eva san pariÓuddhaæ me ÓÅlam akli«Âa iti pratijÃnÅte; tam enaæ ÓrÃvakÃ÷ saævÃsÃnvayÃt pratijÃnanti: ayaæ bhagavÃn ÓÃstà apariÓuddhaÓÅla eva san pariÓuddhaæ me ÓÅlam asaækli«Âa iti pratijÃnÅte; vayaæ ced enaæ pare«Ãm Ãrocayema tenÃsya syÃd amanÃpaæ; yenÃsya syÃd amanÃpaæ kiæ vayaæ tena ÓÃstÃraæ samudÃcari«yÃma÷? e«a bhagavÃn ÓÃstà svayam eva pratijÃnÃti; smanvÃharaty e«o 'smÃn yaduta cÅvarapariï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷; ity apy enaæ ÓrÃvakÃ÷ ÓÅlavanto 'nurak«itavyaæ manyante; evaærÆpa÷ ÓÃstà ÓrÃvakÃïÃm antikÃt ÓÅlÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsati; ayaæ prathama÷ ÓÃstà san sanvidyamÃno loke. 2) punar aparam ihaika÷ ÓÃstà apariÓuddhajÅva eva pariÓuddho me ajÅva÷ akli«Âa iti pratijÃnÅte; tam enaæ ÓrÃvakÃ÷ saævÃsÃnvayÃt pratijÃnanti: ayaæ bhagavÃn ÓÃstà apariÓuddhajÅva eva san pariÓuddho me ÃjÅva asaækli«Âa iti pratijÃnÅte; vayaæ ced enaæ pare«Ãm Ãrocayema tenÃsya syÃd amanÃpaæ; yenÃsya syÃd amanÃpaæ kiæ vayaæ tena ÓÃstÃraæ samudÃcari«yÃma÷? e«a bhagavÃn ÓÃstà svayam eva pratijÃnÃti; smanvÃharaty e«o 'smÃn yaduta cÅvarapariï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷; ity apy enaæ ÓrÃvakÃ÷ ÃjÅvato 'nurak«itavyaæ manyante; evaærÆpa÷ ÓÃstà ÓrÃvakÃïÃm antikÃt ÓÅlÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsati; ayaæ dvitÅya÷ ÓÃstà san sanvidyamÃno loke. 3) punar aparam ihaika÷ ÓÃstà (##) apariÓuddhaj¤ÃnadarÓana eva san pariÓuddhaæ me j¤ÃnadarÓanam akli«Âa iti pratijÃnÅte; tam enaæ ÓrÃvakÃ÷ saævÃsÃnvayÃt pratijÃnanti: ayaæ bhagavÃn ÓÃstà (##) apariÓuddhaj¤ÃnadarÓana eva san pariÓuddhaæ me j¤ÃnadarÓanam asaækli«Âa iti pratijÃnÅte; vayaæ ced enaæ pare«Ãm Ãrocayema tenÃsya syÃd amanÃpaæ; yenÃsya syÃd amanÃpaæ kiæ vayaæ tena ÓÃstÃraæ samudÃcari«yÃma÷? e«a bhagavÃn ÓÃstà svayam eva pratijÃnÃti; smanvÃharaty e«o 'smÃn yaduta cÅvarapariï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷; ity apy enaæ ÓrÃvakÃ÷ j¤ÃnadarÓanato 'nurak«itavyaæ manyante; evaærÆpa÷ ÓÃstà ÓrÃvakÃïÃm antikÃd j¤ÃnadarÓanÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsati; ayaæ t­tÅya÷ ÓÃstà san sanvidyamÃno loke. 4) punar aparam ihaika÷ ÓÃstà asaæpannavyÃkaraïa eva san saæpannaæ me vyÃkaraïam asaækli«Âam iti pratijÃnÅte; tam enaæ ÓrÃvakÃ÷ saævÃsÃnvayÃt pratijÃnanti: ayaæ bhagavÃn ÓÃstà asaæpannavyÃkaraïa eva san saæpannaæ me vyÃkaraïam asaækli«Âa iti pratijÃnÅte; vayaæ ced enaæ pare«Ãm Ãrocayema tenÃsya syÃd amanÃpaæ; yenÃsya syÃd amanÃpaæ kiæ vayaæ tena ÓÃstÃraæ samudÃcari«yÃma÷? e«a bhagavÃn ÓÃstà svayam eva pratijÃnÃti; smanvÃharaty e«o 'smÃn yaduta cÅvarapariï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷; ity apy enaæ ÓrÃvakÃ÷ saæpannavyÃkaraïo 'nurak«itavyaæ manyante; evaærÆpa÷ ÓÃstà ÓrÃvakÃïÃm antikÃt saæpannavyÃkaraïÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsati; ayaæ caturtha÷ ÓÃstà san sanvidyamÃno loke. 5) punar aparam ihaika÷ ÓÃstà durÃkhyÃtadharmavinaya eva san svÃkhyÃto me dharmavinaya÷ asaækli«Âa iti pratijÃnÅte; tam enaæ ÓrÃvakÃ÷ saævÃsÃnvayÃt pratijÃnanti: ayaæ bhagavÃn ÓÃstà durÃkhyÃtadharmavinaya eva san svÃkhyÃto me dharmavinaya÷ asaækli«Âa iti pratijÃnÅte; vayaæ ced enaæ pare«Ãm Ãrocayema tenÃsya syÃd amanÃpaæ; yenÃsya syÃd amanÃpaæ kiæ vayaæ tena ÓÃstÃraæ samudÃcari«yÃma÷? e«a bhagavÃn ÓÃstà svayam eva pratijÃnÃti; smanvÃharaty e«o 'smÃn yaduta cÅvarapariï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷; ity apy enaæ ÓrÃvakÃ÷ svÃkhyÃtadharmavinayato 'nurak«itavyaæ manyante; evaærÆpa÷ ÓÃstà ÓrÃvakÃïÃm antikÃt svÃkhyÃtadharmavinayÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsati; ayaæ paæcama÷ ÓÃstà san sanvidyamÃno loke. atha khalu bhik«ava÷ pariÓuddhÓÅla eva san pariÓuddhaæ (##) me ÓÅlam asaækli«Âa iti pratijÃne; na me ÓrÃvakà ÓÅlavato 'nurak«itavyaæ manyante; nÃhaæ ÓrÃvakÃïÃm antikÃt ÓÅlÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsÃmi; ayaæ khalu bhik«ava÷ pariÓuddhajÅva eva san pariÓuddho me ajÅva÷ asaækli«Âa iti pratijÃne; na mÃæ ÓrÃvakà ÃjÅvato 'nurak«itavyaæ manyante; nÃhaæ ÓrÃvakÃïÃm antikÃd ÃjÅvÃnurak«aïaæ pratyÃÓaæsÃmi; ahaæ khalu bhik«ava÷ pariÓuddhaj¤ÃnadarÓana (##) eva san pariÓuddhaæ me j¤ÃnadarÓanam asaækli«Âa iti pratijÃne; na mÃæ ÓrÃvakÃ÷ j¤ÃnadarÓanato 'nurak«itavyaæ manyante; nÃhaæ ÓrÃvakÃïÃm antikÃd j¤ÃnadarÓanÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsÃmi; ahaæ khalu bhik«ava÷ saæpannavyÃkaraïa eva san saæpannaæ me vyÃkaraïam asaækli«Âa iti pratijÃne; na mÃæ ÓrÃvakÃ÷ saæpannavyÃkaraïato 'nurak«itavyaæ manyante; nÃhaæ ÓrÃvakÃïÃm antikÃt saæpannavyÃkaraïÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsÃmi; ahaæ khalu bhik«ava÷ svÃkhyÃtadharmavinaya eva san svÃkhyÃto me dharmavinaya÷ asaækli«Âa iti pratijÃne; na mÃæ ÓrÃvakÃ÷ svÃkhyÃtadharmavinayato 'nurak«itavyaæ manyante; nÃhaæ ÓrÃvakÃïÃm antikÃt svÃkhyÃtadharmavinayÃnurak«anaæ pratyÃÓaæsÃmi; nig­hya nig­hya vo 'haæ bhik«ava÷ pravak«yÃmi, prasahya prasahya; na ca vo dhanayi«ye, kumbhakÃra ivÃmabhÃjanÃnÃæ; yat sÃraæ tat sthÃsyati; k«amÃÓ ca yÆyaæ bhagavato vacanapathÃnÃæ. (##) ______________________________________________________________ Devadatta decides to bring about schism in the congregation atha devadatta÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattan Ãmantrayate: eta evaæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷; ti«Âhate eva Óramaïasya gautamasya samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhetsyÃma÷; cakrabhedaæ kari«yÃma÷; tad asmÃkam abhyatÅtakÃlagatÃnÃæ digvidik«u udÃra÷ kalyÃïa÷ kÅrtiÓabdaÓloka÷ abhyudgami«yati; ti«Âhata eva Óramaïasya gautamasya tÃvanmahardhikasya tÃvanmahÃnubhÃvasya devadattena kokÃlikena khaï¬adravyeïa kaÂamorakati«yeïa samudradattena samagra÷ ÓrÃvakasaægha÷ bhinnaÓ cakrabhedaÓ ca kriyate iti; te kathayanti: na Óak«yÃmo vayaæ devadatta bhagavata÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhettuæ; tat kasya heto÷? santy Ãyu«man devadatta bhagavata÷ ÓrÃvakÃ÷ mahardhikà mahÃnubhÃvà divyacak«u«a÷ paracittavida÷; ye dÆrÃd api paÓyanti, antike 'pi na d­Óyante; te cetasà cittaæ spharitvà manasà mano vijÃnanti; te asmÃn parisarpata eva j¤Ãsyanti iti; sa kathayati: asti kokÃlika upÃya÷; ete vayaæ sthavirasthavirÃn bhik«Æn upasaækramÃma÷ sarvopakaraïai÷ alpotsukhà bhavantu sthavirà vayaæ sthavirÃïÃæ sarvopakaraïair avighÃtaæ kari«yÃma iti; navakÃæÓ ca bhik«Æn upasthÃpayÃma÷ upalìÃyÃma÷ pÃtreïa cÅvareïa Óikyena saritena kÃyabandhanena uddeÓena pÃÂhena svÃdhyÃyena yogena manasikÃreïa; asty e«a Ãyu«man devadatta upÃya iti; tatra devadatta÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramitum Ãrabdha÷. ______________________________________________________________ The behaviour of Devadatta is discussed in the congregation sthavirasthavirair bhik«ubhi÷ parisarpann eva vij¤Ãta÷ devadatta÷, samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramati iti; etat prakaraïaæ bhik«ava÷ bhagavata Ãrocayanti; bhadanta devadatta÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramati iti; tÃn bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: Ãj¤Ãpayata yÆyaæ bhik«avo devadattaæ (##) me«akena iti, yo và punar anyo 'py evaæjÃtÅya÷ (##) evaæ ca punar Ãj¤Ãpayitavya÷; mà tvaæ devadatta samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkrama; mà bhedakaraïasaævartanÅyam adhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âha; sametu te devadatta sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu iti; Ãj¤Ãpayanti te bhik«avo devadattaæ me«akena; me«akenÃj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya abhiniviÓyÃnuvyavaharati: idam eva satyaæ moham anyad iti. etat prakaraïaæ bhik«avo bhagavata Ãrocayanti: Ãj¤Ãpto 'smÃbhir bhadanta devadatto me«akena; me«akenÃj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya abhiniviÓyÃnuvyavaharati idam eva satyaæ moham anyad iti; bhagavÃn Ãha: Ãj¤Ãpayata yÆyaæ bhik«avo devadattaæ j¤apticaturthena karmaïà iti, yo và punar anyo 'py evaæjÃtÅya÷ evaæ ca punar Ãj¤Ãpayitavya÷. ÓayanÃsanapraj¤aptiæ k­tvà gaï¬Åm ÃkoÂya p­«ÂavÃcikayà bhik«Æn samanuyujya sarvasaæghe sanni«aïïe sannipatite ekena bhik«uïà j¤aptiæ k­tvà karma kartavyaæ. Ó­ïotu bhadantÃ÷ saægha÷; ayaæ devadatta÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramate; bhedakaraïasaævartanÅyaæ cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âhati; sa e«a saæbahulair bhik«ubhir me«akenÃj¤apta÷; me«akenÃj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya anuvyavaharati idam eva satyaæ moham anyad iti; sacet saæghasya prÃptakÃlaæ k«ameta ÃnujÃnÅyÃt saægho yat saægha÷ devadattaæ j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤Ãpayet mà tvaæ devadatta samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkrama; mà bhedakaraïasaævartanÅyam adhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âha; sametu te devadatta sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu; ni÷s­ja tvaæ (##) devadatta idam evaærÆpaæ saæghabhedakaraæ vastu; ity e«Ã j¤apti÷; evaæ ca karma kartavyaæ. Ó­ïotu bhadantÃ÷ saægha÷; ayaæ devadatta÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramate; bhedakaraïasaævartanÅyaæ cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âhati; sa e«a saæbahulair bhik«ubhir me«akenÃj¤apta÷; me«akenÃj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya abhiniviÓyÃnuvyavaharati idam eva satyaæ moham anyad iti; tat saægha÷ devadattaæ j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤Ãpayati: mà tvaæ devadatta samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkrama; mà bhedakaraïasaævartanÅyam cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âha; sametu te devadatta sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatv iti; ye«Ãm Ãyu«matÃæ k«amate devadattaæ j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤Ãpayituæ; mà tvaæ devadatta samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkrama; (##) bhedakaraïasaævartanÅyam cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âha; sametu te devadatta sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu iti te tÆ«ïÅæ; na k«amante bhëantÃm iyaæ prathamà karmavÃcanÃ; evaæ dvitÅyà t­tÅyà karmavÃcanÃ. Ãj¤Ãpayanti te bhik«avo devadattaæ j¤apticaturthena karmaïÃ; Ãj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­ÓyÃbhiniviÓya anuvyavaharati: idam eva satyaæ moham anyad iti. ______________________________________________________________ The behaviour of the four monks followers of Devadatta is discused in the congregation catvÃraÓ cÃsya bhik«ava÷ sahÃyakÃ÷ anuvartino vyagravÃditÃyÃæ, kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷; te bhik«Æn evaæ vadanti: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? e«a hi bhik«ur dharmavÃdÅ vinayavÃdÅ; dharmaæ cai«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, nÃjÃnan; (##) yac cÃsmai bhik«ave rocate, k«amate ca, asmÃkam api tad rocate k«amate ca iti. etat prakaraïaæ bhik«avo bhagavata Ãrocayanti: Ãj¤Ãpto 'smÃbhir bhadanta devadatta÷ j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya abhiniviÓyÃnuvyavaharati idam eva satyaæ moham anyad iti; catvÃraÓ cÃsya bhik«ava÷ sahÃyakÃ÷ anuvartino vyagravÃditÃyÃæ, kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷; te bhik«Æn evaæ vadanti: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; e«a hi bhik«ur dharmavÃdÅ vinayavÃdÅ; dharmaæ cai«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hyÃnuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, nÃjÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate ca k«amate ca, asmÃkam api tad rocate ca k«amate ca iti. bhagavÃn Ãha: Ãj¤Ãpayata yÆyaæ bhik«ava÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattà me«akena; evaæ punar Ãj¤ÃpayitavyÃ÷: mà yÆyaæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ jÃnanto yo bhik«usamagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramate, bhedakaraïasaævartanÅyaæ cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âhati, tasyÃnuvartino bhavata vyagravÃditÃyÃæ; mà ca bhik«Æn evaæ vadata: mà yÆyam Ãyu«manta÷ asya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? dharmavÃdÅ cai«o Ãyu«manto bhik«u÷, vinayavÃdÅ ca; dharmaæ cai«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hyÃnuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, nÃjÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate ca k«amate ca, asmÃkam api tad rocate ca k«amate ca iti; mà yÆyam Ãyu«manta÷ saæghabhedaæ rocayata; sametv Ãyu«matÃæ sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃno 'vivadamÃna ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu; ni÷s­jantv (##) Ãyu«manta÷ imÃm evaærÆpaæ saæghabhedÃnuvartanÅæ vyagravÃditÃm iti; Ãj¤Ãpayanti te bhik«ava÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn me«akena; te me«akenÃj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­ÓyÃnuvyavaharati idam eva satyaæ moham anyad iti. etat prakaraïaæ bhik«avo bhagavata Ãrocayanti: Ãj¤Ãptà asmÃbhir bhadanta kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ (##) me«akena; te me«akenÃj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya abhiniviÓya anuvyavaharati idam eva satyaæ moham anyad iti; bhagavÃn Ãha: Ãj¤Ãpayata yÆyaæ bhik«ava÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn j¤apticaturthena karmaïà iti, ye và punar anye 'py evaæjÃtÅya÷ evaæ ca punar Ãj¤ÃpayitavyÃ÷. ÓayanÃsanapraj¤aptiæ k­tvà gaï¬Åm ÃkoÂya p­«ÂavÃcikayà bhik«Æn samanuyujya sarvasaæghe sanni«aïïe sannipatite ekena bhik«uïà j¤aptiæ k­tvà karma kartavyaæ. Ó­ïotu bhadantÃ÷ saægha÷; ime kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ jÃnanto yo bhik«u÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramati, tasyÃnuvartino bhavi«yanti vyagravÃditÃyÃæ; bhik«ÆæÓ caivaæ vadanti: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? dharmavÃdÅ cai«o Ãyu«manto bhik«u÷, vinayavÃdÅ ca; dharmaæ ca e«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na ajÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate k«amate ca, asmÃkam api tad rocate k«amate ca iti; ta evaæ saæbahulair bhik«ubhir me«akena Ãj¤ÃpyamÃnÃs tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­ÓyÃbhiniviÓya anuvyavaharanti idam eva satyaæ moham anyad iti; sacet saæghasya prÃptakÃlaæ k«ameta anujÃnÅyÃt saægho yat saægha÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤Ãpayati: mà yÆyaæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ jÃnanto yo bhik«u÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramati bhedakaraïasaævartanÅyaæ cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âhati; tasyÃnuvartino bhavata vyagravÃditÃyÃæ; mà ca bhik«Æn evaæ vadata: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? dharmavÃdÅ cai«a bhik«u÷, vinayavÃdÅ ca; dharmaæ ca e«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na ajÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate ca k«amate ca, asmÃkam api tad rocate ca k«amate ca iti; tat kasya heto÷? nai«a Ãyu«manto bhik«ur dharmavÃdÅ vinayavÃdÅ ca; adharmavÃdÅ cai«a bhik«ur avinayavÃdÅ ca; adharmaæ cai«a bhik«ur avinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; ajÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na ajÃnan; ni÷s­jantv Ãyu«manta÷ imÃm evaærÆpÃæ saæghabhedÃnuvartinÅæ (##) vyagravÃditÃyÃæ; sametv Ãyu«matÃæ sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ (##) ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu; ity e«Ã j¤apti÷; evaæ ca karma kartavyaæ. Ó­ïotu bhadantÃ÷ saægha÷; ime kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ jÃnanto yo bhik«u÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramati, tasyÃnuvartino bhavi«yanti vyagravÃditÃyÃæ; bhik«ÆæÓ caivaæ vadanti: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? dharmavÃdÅ cai«o Ãyu«manto bhik«u÷, vinayavÃdÅ ca; dharmaæ ca e«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na ajÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate k«amate ca, asmÃkam api tad rocate k«amate ca iti; ta evaæ saæbahulair bhik«ubhir me«akena Ãj¤ÃpyamÃnÃs tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­ÓyÃbhiniviÓya anuvyavaharanti idam eva satyaæ moham anyad iti; tat saægha÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn j¤apticaturthena karmaïÃj¤Ãpayati: mà yÆyaæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattà jÃnanto yo bhik«u÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramate bhedakaraïasaævartanÅyaæ cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âhati; tasyÃnuvartino bhavata vyagravÃditÃyÃæ; mà ca bhik«Æn evaæ vadata: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? dharmavÃdÅ cai«a bhik«u÷, vinayavÃdÅ ca; dharmaæ cai«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na ajÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate ca k«amate ca, asmÃkam api tad rocate ca k«amate ca iti; tat kasya heto÷? nai«a bhik«ur dharmavÃdÅ na vinayavÃdÅ; adharmaæ cai«a bhik«ur avinayaæ ca samÃdÃya prag­hyÃnuvyavaharati; ajÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na jÃnan; mà Ãyu«manta÷ saæghabhedaæ rocayantu; saæghasÃmagrÅm eva rocayantu; sametv Ãyu«matÃæ sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu; ni÷s­jantv Ãyu«manta÷ imÃm evaærÆpaæ saæghabhedÃnuvartinÅæ vyagravÃditÃm iti. ye«Ãm Ãyu«matÃæ k«amante kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤Ãpayituæ; mà yÆyaæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ jÃnanto yo bhik«u÷ samagrasya saæghasya bhedÃya parÃkramate bhedakaraïasaævartanÅyaæ cÃdhikaraïaæ samÃdÃya prag­hya ti«Âhati; tasyÃnuvartino bhavata vyagravÃditÃyÃæ; mà ca bhik«Æn evaæ vadata: mà yÆyam Ãyu«manto 'sya bhik«o÷ kiæcid vocata kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ; tat kasya heto÷? dharmavÃdÅ cai«a bhik«u÷, vinayavÃdÅ ca; dharmaæ cai«a bhik«ur vinayaæ ca samÃdÃya prag­hya anuvyavaharati; jÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na ajÃnan; yac cÃsmai bhik«ave rocate ca k«amate ca, asmÃkam api tad rocate ca k«amate ca iti; tat kasya heto÷? nai«a bhik«ur dharmavÃdÅ na vinayavÃdÅ; adharmaæ cai«a bhik«ur avinayaæ ca samÃdÃya prag­hyÃnuvyavaharati; ajÃnaæÓ cai«a bhik«ur bhëate, na jÃnan; mà Ãyu«manta÷ saæghabhedaæ rocayantu; saæghasÃmagrÅm eva rocayantu; sametv Ãyu«matÃæ sÃrdhaæ saæghena; samagro hi saægha÷ sahita÷ saæmodamÃna÷ avivadamÃna÷ ekÃgra÷ ekoddeÓa÷ ekak«ÅrodakÅbhÆta÷ ÓÃstu÷ ÓÃsanaæ dÅpayan sukhasparÓaæ viharatu; ni÷s­jantv Ãyu«manta÷ imÃm evaærÆpaæ saæghabhedÃnuvartinÅæ vyagravÃditÃm iti te tÆ«ïÅæ; na k«amante bhëantÃm iyaæ prathamà karmavÃcanÃ; evaæ dvitÅyà t­tÅyà karmavÃcanÃ. (##) Ãj¤Ãpayanti te bhik«ava÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn j¤apticaturthena karmaïÃ; te bhk«ubhir j¤apticaturthena karmaïà Ãj¤ÃpyamÃnas tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­Óya abhiniviÓya anuvyavaharati: idam eva satyaæ moham anyad iti. ______________________________________________________________ The monks inform the Buddha of the result of the motion (j¤apti). Devadatta gets stronger in his resolution to bring about the schism in the congregation etat prakaraïaæ bhik«avo bhagavata Ãrocayanti: Ãj¤Ãptà asmÃbhir bhadanta kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ j¤apticaturthena karmaïÃ; Ãj¤ÃpyamÃnas te tad eva vastu sthÃmaÓa÷ parÃm­ÓyÃbhiniviÓya anuvyavaharati: idam eva satyaæ moham anyad iti; tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: pratibalo me bhik«avo devadatta÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhettuæ cakrabhedaæ ca kartuæ; tathà cÃsya catvÃro bhik«ava÷ sahÃyakÃ÷ anuvartino vyagravÃditÃyÃæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷. devadattena Órutaæ vyÃk­to 'haæ Óramaïena gautamena pratibalo me bhik«avo devadatta÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhettuæ cakrabhedaæ ca kartuæ; tathà cÃsya catvÃro bhik«ava÷ sahÃyakÃ÷ anuvartino vyagravÃditÃyÃæ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ iti; Órutvà ca puna÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃn Ãmantrayate: (##) yat khalu kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ jÃnÅyÃta, vyÃk­to 'haæ Óramaïena gautamena pratibalo devadatta÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhettuæ cakrabhedaæ ca kartuæ; tathà cÃsya catvÃro bhik«ava÷ sahÃyakÃ÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattà iti; yannv ahaæ bhÆyasyà matrayà saæghabhedÃya parÃkrameya iti; sa paæcabhir bhik«uÓatai÷ sÃrdham ante ÃrÃmasya gaïabhojanaæ bhuÇkte; etat prakaraïaæ bhik«avo bhagavata Ãrocayanti. bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? kimarthaæ tathÃgatena trikabhojanam anuj¤Ãtaæ; gaïabhojanaæ pratik«iptaæ? nanu dvÃv arthÃu saæpaÓyatÃ, kulodayatÃæ ca pratÅtya, pÃpecchÃnÃæ (##) ca pudgalÃnÃæ pak«apralopanÃrthaæ; mà haiva pÃpeccha÷ pudgala÷ saægham evÃgamya, saægham evoddiÓya, saægham evÃvedayitvà pëaï¬ika iva k­tvà saæghenaiva sÃrdhaæ vig­hya vivÃdaæ sthÃpayet iti. ______________________________________________________________ Devadatta loses his magical powers yadà Ãyu«matà daÓabalakÃÓyapena devadattasya ­ddher mÃrgo vyapadi«Âa÷, tadÃsau bhik«ubhir ucyate: kasmÃt tvayà sthavira devadattasya pÃpecchasya ­ddher mÃrgo vyapadi«Âa÷? sa kathayati: nÃham Ãyu«manto jÃne yathÃyaæ pÃpeccha iti; yadi mayà j¤Ãtam abhavi«yat ­kÃro 'py asya mayà na vyapadi«Âo 'bhavi«yat; prÃg eva ­ddher mÃrga÷ iti; tato devadatta÷ bhik«ubhi÷ praïayam ÃsthÃyocyate; devadatta yà kÃcit ÓrÅsaubhÃgyasaæpat, sarvÃsau sthaviraæ daÓabalakÃÓyapam Ãgamya; na tvaæ tasya sakÃÓam upasaækrÃmasi iti; te saælak«ayanti: apy eva nÃmÃyam asmÃbhi÷ prabodhita÷ tasya sakÃÓam upasaækrÃmet; sa evaæ pratinivartayet iti; sa evaæ praticodita÷ kathayati: kiæ mama tena k­taæ? nanu mayà vÅryam ÃdhÃya, pÆrvarÃtrÃpararÃtraæ jÃgarikÃyogam anuyuktena viharatà prathamaæ dhyÃnaæ niÓritya ­ddhir abhinirh­tà iti; sa vÃkpravyÃharaïakÃlasamanantaram eva tayà ak­taj¤atayà ­ddhe÷ parihÅïa÷. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatta÷ ak­taj¤atayà ­ddhe÷ parihÅïa÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi, yathà atÅte 'py adhvany e«a÷ ak­taj¤atayà vidyÃyÃ÷ parihÅïa÷; tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of an out-caste versed in magic and of a brÃhmaïa student (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ brahmadatto nÃma rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; (##) tatra caï¬Ãlo vidyÃmantradharo vidyÃmantrakuÓala÷ gÃndhÃrÅvidyÃæ parivartya ­ddhyà gandhamÃdanÃt parvatÃt akÃlartukÃni pu«paphalÃny ÃdÃya rÃj¤e brahmadattÃyopanayati; rÃjà brahmadattas tasyÃbhiprasanna÷ abhisÃram anuprayacchati; yÃvad anyatamo mÃïavo mantrÃrthÅ mantragava«Å Óravaparampayà janapadÃt vÃrÃïasÅm anuprÃpta÷; tato mÃrgaÓramaæ prativinodya tasya caï¬Ãlasya vidyÃmantradhÃriïa÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷; upasaækramya kathayati: icchÃmy aham upÃdhyÃyasya ÓuÓrÆ«Ãæ kartuæ; kasyÃrthe? vidyÃyÃ÷; sa gÃthÃæ bhëate: (##) na vidyà kasyacid deyà martavyaæ saha vidyayà / prayacched vidyayà vidyÃæ ÓuÓrÆ«Ãbhir dhanena và // sa kathayati: upÃdhyÃya yady evam ahaæ ÓuÓrÆ«Ãæ karomi; kiyantaæ kÃlaæ kartavyÃ? sa kathayati: dvÃdaÓabhir var«ai÷ ÓuÓrÆ«ayà dÅyeta và na vÃ; so 'tyarthaæ vidyÃpratipanna÷ anuj¤ÃtavÃn; tata ÃrÃdhanaparama÷ satk­tya guruÓuÓrÆ«Ãæ kartum Ãrabdha÷; yÃvad apareïa samayenÃsau caï¬Ãlo madyamadÃk«ipto g­ham Ãgata÷; sa mÃïava÷ saælak«ayati; ayam upÃdhyÃya÷ atÅva madyamadÃk«ipta÷; pÃrÓve asya Óayyà kalpayitavyà iti; yÃvad asau caï¬Ãla÷ saæparivartitum Ãrabdha÷; tasya saæparivartamÃnasya khaÂvÃyà aÇgaïikà bhagnÃ; mÃïava÷ Órutvà pratibuddha÷; sa saælak«ayati: upÃdhyÃya÷ du÷khaæ Óayi«yate; yannv aham aÇgaïikÃyÃæ p­«Âhaæ datvà avasthita÷; dharmatà hy e«Ã Óauï¬ÃnÃæ yo balavÃæs tasya vÃntir bhavati; tasya prathame yÃme madyaæ vigacchati; tena tÅk«ïamadyavegÃt mÃïavasya p­«Âhe vÃntaæ; sa saælak«ayati: yady ahaæ kÃyaæ cÃlayeyaæ vÃcaæ và niÓcÃrayeyaæ sthÃnam etad vidyate yad upÃdhyÃya÷ Óabdaæ Órutvà pratibuddho na puna÷ ÓayyÃæ kalpayet; sa pratisaÇkhyÃnena avasthita÷; yÃvad caï¬Ãla÷ svayam eva pratibuddha÷ paÓyati taæ tathà viprak­taæ; tata÷ p­cchati, ko 'yaæ; sa kathayati: upÃdhyÃya ahaæ somaÓarmÃ; vatsa (##) kim asy evaæsthita÷? tena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; so 'bhiprasanna÷ kathayati: vatsa paritu«Âo 'haæ; gatvà snÃtvà Ãgaccha; vidyÃæ tubhyam anuprayacchÃmi iti; somaÓarmà Ãgata÷; tena tasmai vidyà dattÃ; capalà brÃhmaïà bhavanti; sa vegam asahamÃna÷ cintayati; ihaiva tÃvad enÃæ vidyÃæ jij¤ÃsayÃmi, tato 'nyatra gami«yÃmi iti; tena sà vidyà parivartitÃ; bhavanatalam utpatya, ÃÓv eva gandhamÃdanaæ parvataæ gatvÃ, akÃlartukÃni pu«pÃny ÃdÃya Ãgata÷; tena tÃni rÃj¤a÷ purohitÃya dattÃni; tenÃpi rÃj¤e brahmadattÃya; rÃjà kathayati: kutas tavaitÃni; sa kathayati: viprak­«ÂÃd deÓÃn mÃïavo 'bhyÃgata÷; tenaitÃni mama dattÃni; sa cÃtyarthaæ vidyÃmantradhÃrÅ akÃmakaraïÅyaÓ ca brÃhmaïa÷; kim anena caï¬Ãlena sarvalokapratyÃkhyÃtena? tasya v­ttim Ãcchidya asmai mÃïavÃya dÅyatÃm iti; rÃjà kathayati: evaæ kÃraya iti; tata÷ purohitena caï¬ÃlÃd v­ttim Ãcchidya tasmai brÃhmaïÃya dattÃ; sa tayà ak­taj¤atayà tasya vidyÃyÃ÷ parihÅïa÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷ yo 'sau caï¬Ãla÷ e«a evÃsau daÓabalakÃÓyapa÷ tena kÃlena tena samayena; so 'sau mÃïava÷ e«a eva asau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a vidyÃyÃ÷ parihÅïa÷; adyÃpy e«a ­ddhe÷ parihÅïa÷; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ evaæ Óik«itavyaæ yat k­taj¤Ã bhavi«yÃma÷; svalpam api k­taæ na nÃÓayi«yÃma÷ prÃg eva prabhÆtataram; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyaæ. ______________________________________________________________ The Buddha goes to Gayà atha bhagavÃn yathÃbhiramyaæ rÃjag­he vih­tya bhik«ugaïapariv­ta÷ bhik«usaæghapurask­ta÷, magadhe«u janapade«u cÃrikÃæ caran gayÃm anuprÃpta÷ gayÃyÃæ viharati; (##) rÃj¤Ã bimbisÃreïa bhagavata÷ parïopagƬhasya ÓÃle÷ paæcamÃtrÃïi ÓakaÂaÓatÃni prÃpitÃni; devadattena ajÃtaÓatrur abhihita÷: paÓya v­ddharÃjà Óramaïasya gautamasya kÅd­ÓÃn kÃrÃn karoti; aham api janapadacÃrikÃæ cari«yÃmi; asmÃkam api tvayà piï¬akena avighÃta÷ karaïÅya÷. (##) atha devadatto 'pi paæcaÓataparivÃro janapadacÃrikÃæ prakrÃnta÷; devadattasyÃjÃtaÓatruïà rÃj¤Ã parïopagƬhasya ÓÃle÷ paæcamÃtrÃïi ÓakaÂaÓatÃni pratimÃrgaæ pre«itÃni; bhik«avo d­«Âvà saælak«ayanti: kasyaitÃni paæca ÓakaÂaÓatÃny Ãgacchanti iti; tai÷ kutÆhalajÃtai÷ adhvagatapuru«Ã÷ p­«ÂÃ÷; tair vistareïa samÃkhyÃtaæ. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta rÃjà ajÃtaÓatrur apÃtram apÃtravar«Å ca iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi, rÃjà ajÃtaÓatrur apÃtram apÃtravar«Å, yathà atÅte 'py adhvany e«a÷ apÃtram apÃtravar«Å; tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of a mango tree (concerning a previous birth of prince AjÃtaÓatru) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasminn agrÃmake araïyÃyatane ­«ÅïÃm ÃÓramapadaæ, nÃnÃpu«paphalasalilasaæpannaæ; tatra ­«aya÷ prativasanti phalamÆlÃmbhubhak«Ã÷, jaÂÃvalkaladhÃriïa÷, pramuktaphalabhojina÷; yÃvat tasminn ÃÓramapade Ãmrav­k«a÷ phalabhÃrÃvanataÓÃkha÷ pakvaphalas ti«Âhati; ãÓaya÷ phalÃni yÃcante; yà tasmin v­k«e adhyu«ità devatà sà mÃtsaryÃbhibhÆtà na prayacchati; tatas te ­«aya÷ mÆlÃrthina÷ ekam ­«im ÃÓramapade sthÃpayitvà bhrÃntÃ÷; tatsamanantaram eva paæca coraÓatÃny ÃÓramapadam anuprÃptÃni; tair asau v­k«o datta÷; te kathayanti: katham asmÃt phalÃni paribhoktavyÃni iti; corasenÃpati÷ kathayati: v­k«aæ paraÓunà mÆle chitvà phalÃni bhak«ayata iti; evam ukte devatayà sarvÃïi phalÃni bhÆmyÃæ pÃtitÃni; corà yÃvadÃptaæ bhak«ayitvà prakrÃntÃ÷; ­«aya ÃgatÃ÷ p­cchanti: kena tÃny ÃmraphalÃni bhak«itÃni? corai÷; sa ­«ir gÃthÃæ bhëate: dadÃti v­k«o na phalaæ ÓÃntÃnÃæ brahmacÃriïÃæ / dadÃti tu phalaæ te«Ãæ corÃïÃæ pÃpakÃriïÃæ // iti te p­cchanti: ­«e kim etat? tena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; te avadhyÃtum ÃrabdhÃ÷; mÃtsaryÃbhibhÆtayà devatayà phalÃni ­«ÅïÃæ na dattÃni; apÃtrÃïÃæ corÃïÃæ dattÃni iti. bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷ yÃsau devatà e«a evÃsav ajÃtaÓatru÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ajÃtaÓatru÷ devatÃbhÆta÷ apÃtram apÃtravar«Å ca; etarhi apy e«a apÃtram apÃtravar«Å ca iti. (##) ______________________________________________________________ The Buddha in RÃjag­ha atha bhagavÃn magadhe«u janapade«u cÃrikÃæ caran rÃjag­ham anuprÃpta÷ rÃjag­he viharati veïuvane kalandakanivÃpe; devadatto rÃjag­hanivÃsino janakÃyasya nityam evÃparÃdhaæ karoti; yasya yasyÃparÃdha÷ kriyate, sa bhagavata upÃlambhaæ pre«ayati; tatra bhagavÃn Ãyu«mantam Ãnandam Ãmantrayate: gaccha Ãnanda saæghÃÂÅm (##) ÃdÃya anyatamena bhik«uïà paÓcÃcchramaïena rÃjag­he rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u brÃhmaïag­hapatÅnÃm Ãrocaya yad devadatto vÃ, devadattapak«iko và aparÃdhaæ karoti; na tena buddho và dharmo và saægho và saæbadhyate iti; yadi kathayanti: mahardhiko devadatto mahÃnubhÃva÷ iti, vaktavyÃ÷: ÃsÅn mahardhika÷; idÃnÅæ parihÅïas tasyà ­ddhe÷ iti; tena gatvà rÃjag­he nagararathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u brÃhmaïag­hapatÅnÃm Ãrocitaæ, te na bhÆyo bhagavata upÃlambhaæ pre«ayanti. ______________________________________________________________ The Buddho grows ill bhagavato glÃnyam utpannaæ; jÅvakena bhagavate nÃrÃcagh­tam upanÅtaæ; tatra bhagavÃn jÅvakaæ vaidyarÃjam Ãmantrayate: ÃÓcaryaæ jÅvaka? ÃÓcaryaæ bhagavan; adbhutaæ jÅvaka? adbhutaæ bhagavan, jÃnÃsi jÅvaka? jÃnÃmi bhagavan; na jÃnÃsi jÅvaka; na cÃpi sugata; 1) kiæ jÅvaka ÃÓcaryaæ? bhagavan gÃvas t­ïÃni caranti; pÃnÅyaæ pibanti; tata idam am­taæ samutpannaæ; yenedaæ nÃrÃcaghrtaæ pakvan; 2) kim adbhutaæ? bhagavan buddhotpÃda÷, saddharmasya ca deÓanÃ, saæghasya ca supratipatti÷; 3) kiæ jÃnÃsi? bhagavan jÃtenÃvaÓyaæ martavyaæ; 4) kiæ na jÃnÃsi? bhagavan kena kutra martavyam iti. bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta jÅvakena bhagavata÷ saædhÃya bhëitaæ vij¤Ãtam iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi, yathà atÅte 'py adhvany anena mama saædhÃya bhëitaæ vij¤Ãtaæ; tac chrÆyatÃæ. (##) ______________________________________________________________ The story of a g­hapati and his son (concerning a previous birth of JÅvaka) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasmin karvaÂake g­hapati÷ prativasati, ìhyo mahÃdhano mahÃbhoga÷; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ va nÃvÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrikà jÃtÃ; tasyÃs trÅïi saptakÃny ekaviæ«atidivasÃn jÃtÃyÃ÷ jÃtimahaæ k­tvà valayeti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; bhÆyo 'py asya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ putro jÃta÷; tasyÃpi kulasad­Óaæ nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; sa saælak«ayati: jÃto me ­ïaharo dhanaharaÓ ca; gacchÃmi païyam ÃdÃya deÓÃntaram iti; bhÆya÷ sa saælak«ayati: iyaæ mama patnÅ rÆpavatÅ; yady aham asyÃ÷ prabhÆtÃn kÃr«ÃpaïÃn datvà gacchÃmi, sthÃnam etad vidyate yat parapuru«ai÷ sÃrdhaæ vikari«yati; yannv aham asyÃ÷ svalpÃn kÃr«ÃpaïÃn datvà gaccheyam iti; sa tasyÃ÷ stokÃn kÃr«ÃpaïÃn datvÃ, avaÓi«Âaæ suvarïakalaÓe prak«ipya, grÅvÃyÃæ muktÃhÃraæ baddhvà ÓmaÓÃne aÓvakarïasya mÆle nikhanya païyam ÃdÃya deÓÃntaraæ gata÷; tasya tatra prabhÆto lÃbha÷ saæpanna÷; sa tatraiva dÃrasaÇgrahaæ k­tvà avasthita÷; tasya ca bahava÷ putrà jÃtÃ÷; tatas tayà pÆrvikayà patnyà valayà sa ca dÃraka÷ hastabalena j¤Ãtibalena ca pÃyitau, po«itau, saævardhitau; tau kathayata÷: amba pità asmÃkaæ kva gata÷? sà kathayati: putra asmin deÓe amukam adhi«ÂhÃnaæ tatra ti«Âhati (##) tasya ca mahatÅ dhanasaæpatti÷ ÓrÆyate, gaccha yadi kiæcid asyojjÅvanopÃyas te bhavi«yati iti; sa pitaraæ samanve«amÃïa÷ anupÆrveïa tasya sakÃÓaæ gata÷; sa vÅthyÃm anvÃhiï¬amÃna÷ pitrà mukhabimbakena pratyabhij¤Ãta÷; Óabdayitvyà abhihita÷: kutas tvam ihÃgacchasi? kutra và gantum? iti; tena vistareïa samÃkhyÃtaæ; sa saælak«ayati: e«a evÃsau mama putra÷ iti; sa tena svag­hÅta÷ uktaÓ ca: putra na te kasyacid Ãkhyeyaæ, mamÃyaæ pità iti; sa tasyÃtyarthaæ snehaæ kartuæ Ãrabdha÷; (##) tatas tair anyai÷ putrair ucyate: tÃta kasyÃyaæ dÃraka÷? sa kathayati: mamÃyaæ vayasyasya putra÷ iti; tai÷ saælak«itaæ: yathÃyam asyÃtyarthaæ snehavÃn nÆnam asyaiva putra÷ iti; te parasparaæ saæjalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷: ayam aparo bhrÃtà iti; sa saælak«ayati: pre«ayÃmy enaæ; pratikru«Âam etad vairÃïÃæ, yaduta sÃpatnyakaæ; sthÃnam etad vidyate yad enaæ praghÃtayi«yanti; yadi ca kiæcid dÃsyÃmi antarmÃrge dÃyÃdyakÃraïÃd ghÃtayi«yanti; yannv aham evaæ pre«ayeyam iti viditvà cÅrikà likhitvà dattÃ: grÃmaÓmaÓÃne hayakarïamÆlaæ prÃgbhÆmito yojanam antareïa / tasmin khanan vai nipuïo 'pramatto dÃyÃdyam ÃtmÅyam upai«yasi tvaæ // kaïÂhe tu yat tad valayÃyà deyam iti. sa cÅrikÃm ÃdÃya saæprasthita÷; antarmÃrge bhrÃt­bhir g­hÅta÷; uktaÓ ca: kiæ tvayà pitu÷ sakÃÓÃl labdhaæ sa kathayati: na kiæcid iyaæ cÅrikÃ; te saælak«ayanti: vyaæÓito 'yaæ pitrÃ; gacchatu iti; sa tair mukta÷; anupÆrveïa svag­he pravi«Âo mÃrgaÓramaæ prativinodayati; mÃtrà abhihita÷: kiæ tvayà pitu÷ sakÃÓÃl labdham iti; sa kathayati: na kiæcid api, kiætu iyaæ cÅrikÃ; sà kathayati: vyaæÓitas tvaæ tena, mÃrgaÓramaÓ ca jÃto, na kiæcit saæpannam iti; sa kathayati: amba mahÃtmÃsau; na mÃæ vyaæÓayi«yati iti; sa tÃæ cÅrikÃæ vÃcayitum Ãrabdha÷: grÃmeti, yatra jÃyate so 'tra grÃmo 'bhipreta÷; ÓmaÓÃneti, yatra m­to (##) dahyate; hayakarïamÆle iti, hayà ucyante aÓvÃ÷; tatkarïanÃmà v­k«a÷; aÓvakarïamÆle ity uktaæ bhavati; prÃgbhÆmita iti, pÆrvasyÃæ diÓi; yojanam antareïeti, yugamÃtram antarena iti; sa evaæ gÃthÃrthaæ vicÃrya ni÷saæpÃtavelÃyÃæ ÓmaÓÃnaæ gata÷; tatsamÅpe paÓyati, aÓvakarïav­k«a÷, sa tasya pÆrve digbhÃge yugamÃtraæ mÃpayitvà khanitum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyati suvarïakalaÓaæ; grÅvÃyÃæ cÃsya hÃraæ baddhaæ; sa tam ÃdÃya ÃttamanÃttamano g­haæ gata÷; muktÃhÃraæ cÃpanÅya valayÃyaiva dattavÃn. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau g­hapatir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau tasya putra÷ e«a evÃsau jÅvaka÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy anena mama saædhÃya bhëitaæ vij¤Ãtaæ. ______________________________________________________________ The sichness of the Buddha. The Buddha heals Devadatta jÅvaka÷ saælak«ayati: vajrakÃyaÓarÅro bhagavÃn b­hatkÃyaÓ ca; na Óakyam atyalpena gh­tena cikitsÃæ kartuæ; tena pÃtraæ g­hÅtvà dvÃtriæÓad gh­tapalÃni tulonmitÃni k­tvà bhagavate pradattÃni; bhagavatà pÃtraÓe«aæ bhik«ÆïÃæ cÃryate; bhik«ava÷ (##) bhagavata÷ pÃtraÓe«am iti k­tvà namasyanti. devadatta÷ saælak«ayati: aham api gh­taæ pibÃmÅti; tena jÅvaka÷ p­«Âa÷: jÅvaka kiyati mÃtrà gh­tasya Óramaïena gautamena pÅtÃ? iti; sa kathayati: dvÃtriæÓat palÃni iti; sa kathayati: aham api dvÃtriæÓat palÃni pibÃmi iti; jÅvaka÷ kathayati: vajramayaÓarÅro bhagavÃn b­hatkÃyaÓ ca; Óaknoti iyatÅæ mÃtrÃæ jarayituæ; tvaæ punar na Óak«yasi jarayitum iti; sa kathayati: aham api vajraÓarÅra÷; kimarthaæ na jarayÃmi? iti; tena dvÃtriæÓatpalikà mÃtrà balÃt pÅtÃ; bhagavata÷ samyak pariïataæ; devadattasya na pariïatam; aparasminn eva divase jÅvakena bhagavato maï¬o datta÷; devadattena mÃnÃd bhagavÃn pibatÅti ajÅrïe eva gh­te maï¬a÷ pÅta÷; ÓÆla÷ samutpanna÷; marmoparodhikÅ vedanà prÃdurbhÆtÃ; sa tannimittaæ du÷khÃæ tÅvrÃæ kharÃæ kaÂukÃm (##) amanÃpÃæ vedanÃæ vedayate; na rÃtrau na divà nidrÃm ÃsÃdayati. Ãyu«mÃn Ãnando j¤Ãtivatsala÷; tena sa v­ttÃnto bhagavate nivedita÷; tato bhagavatà gajabhujasad­Óaæ bÃhum abhiprasÃrya g­dhrakÆÂaæ parvataæ bhitvà caktasvastikanandyÃvartena anekapuïyaÓatanirjÃtena bhÅtÃnÃm ÃÓvÃsanakaraæ karaæ devadattasya sthÃpayitvà satyopayÃcanaæ k­taæ; yena satyena yathà rÃhulabhadre priye ekaputrake cittam anÆnÃnadhikaæ tathaiva devadatte tena satyena rujà Óamaæ gacched iti; satyopayÃcanakÃlasamanantaram eva devadattasya rujà praÓÃntÃ; sa na«ÂopalabdhaprÃïo bhagavata÷ pÃïiæ nirÅk«ate; tena saæprarij¤Ãtaæ; sa saælak«ayati: Óramaïasya gautamasya pÃïir iti; so 'nalpakalpaÓÃÂhyasamudÃcÃramadÃvalepÃvarjitasantai÷; tathÃpi buddhamÃhÃtmyopaÓÃntaruja÷ kathayati: Óobhanaæ te siddhÃrtha vaidyakam adhigataæ; Óak«yasy anena jÅvikÃæ kalpayitum iti; sÃmantakena Óabdo vis­ta÷: devadatto bhagavatà satyopayÃcanayà pragìhavedanÃbhibhÆta÷ prÃïair viyujyamÃna÷ svasthÅk­ta÷ iti; yaæ Órutvà devadattapak«yà apy atyantÃbhinivi«Âà bhagavaty ÃÓcaryaæ praveditavanta÷: aho 'sya samyaksaæpannà maitrÅ; aho satve«u subhÃvità karuïà iti. bhik«ubhir devadatto 'bhihita÷: devadatta tvaæ bhagavatà svasthÅk­ta÷; anyathà prÃïair viyukta÷ syÃ÷ iti; sa kathayati: jÃnÃty asÃv anvÃvartanÅæ mÃyÃæ, yayà lokaæ samanvÃvartayati iti; bhik«ava÷ kathayanti: devadatta alam anena vikatthitena; svacittaæ pratilabhasva; svasthÅk­tas tvaæ bhagavatà iti; sa kathayati: kiæ mama tena k­taæ? gh­te pariïate rujà vyupaÓÃntà iti. ak­taj¤o 'yam ak­tavedÅ iti k­tvà prakrÃntÃ÷; yena bhagavÃæs tenopasaækrÃntÃ÷; upasaækramya saæÓayajÃta÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatta÷ ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi, yathà (##) atÅte 'py adhvani e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; tac chrÆyatÃæ. (##) uddÃnaæ: kauÓiko mahendrasena ÃmrÃïi dÃrukoÂaka÷ / dvau ­k«au ÓibirÃjà ca vidÃrà jujjukena ca // ______________________________________________________________ The story of a Sage and of an ungrateful elephant (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasminn agrÃmake araïyÃyatane nÃnÃvidhapu«paphalasalilasaæpannam udyÃnaæ; tasmin kauÓikasagotro ­«i÷ prativasati; pramuktaphalabhojÅ mÆlaphalÃmbubhak«a÷ ajinavalkalavÃsÃ÷; tasyÃÓramapadasamantake viÓvastà m­gapak«iïo yathe«Âaæ viharanti; tasya nÃtidÆre hastinÅ prasÆtÃ; tatprasavasamanantaraæ siæhena nÃdo mukta÷; sà bhÅtà trastà kalabhaæ parityajya mÆtrapurÅ«am uts­jantÅ ni«palÃyitÃ; yÃvad asau ­«ir ÃÓramapadÃn ni«kramya ÃÓramapadasÃmantakena diÓo vyavalokayan saæparibhramitum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyati tam abhinavajÃtaæ hastikalabhakaæ; tato 'sau ­«i÷ kÃruïyÃd Ãkampitah­daya÷ tanmÃt­samanve«aïÃbhinivi«Âabuddhi÷ samantato vyavalokayitum Ãrabdha÷; yadà sarvÃvasthaæ na paÓyati tadà tam ÃdÃyÃÓramapadaæ pravi«Âa÷; sa tena putravad ÃpÃyita÷ po«ita÷ saævardhita÷; mahÃn saæv­tta÷; tadà tasya ­«er ÃÓramapade aparÃdhyate; pu«paviÂapÃn utpÃÂayati; phalav­k«Ãn ÓÃkhÃ÷ bhinatti; etÃni cÃnyÃni cÃparÃdhasahasrÃïi karoti; sa ­«is taæ tarjayati; ­«iïà santarjita÷ saækocam Ãpadyate; sa yadà saæjÃtarÃga÷ saæv­tta÷ tadà santarjyamÃno 'py avaj¤Ãæ karoti; yÃvad apareïa samayena ­«iïà bh­Óaæ tarjita÷, tam eva ­«iæ hantuæ pradhÃvita÷; sa ­«er dehaikadeÓaæ bhaÇktvà ni«palÃyita÷; devatà gÃthÃæ bhëate: (##) na saægati÷ kÃpuru«eïa bhadrika k­taghnasatvena sudÃruïena / cirÃnuyÃto 'pi karoti pÃpikaæ nÃgo yathaivÃÓramakauÓikasya // iti kim ÃdarÃd durjanaæ sevase tvam annena pÃnena tathobhayena / avaÓyam ante sa nihanti mitraæ nÃgo yathaivÃÓramakauÓikasya // iti bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau ­«ir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau hastinÃga÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ, tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of Mahendrasena (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ atÅte 'dhvani vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ mahendrasena nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ cÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; tasya candraprabhà nÃma devÅ satyasvapnÃ; yat kiæcit svapne paÓyati sarvaæ tat tathaiva bhavati; tasya ca rÃj¤o vijite suvarïapÃrÓvo nÃma bodhisatva÷ m­ge«Æpapanno m­gÃïÃm adhipati÷; so 'cintanÅyarÆpaprabhÃvayogÃt sarvalokamanonayanaprahlÃdanakara÷, prÃrthanÅyaÓ ca; yas taæ paÓyati sa nirÅk«amÃnas tatraiva ti«Âhati; so 'tyartham abhivÅk«yamÃna÷ ÓaÇkÅ saæv­tta÷; sa lubdhakabhayÃd anyalokabhayÃc ca bhÅtaÓ carati; dharmatà hy e«Ã aciravyativ­tte lokasanniveÓe tirya¤co 'pi vÃkpravyÃharaïasamarthà bhavanti; athÃnyatara÷ kÃkas (##) tasya samÅpam upasaækrÃnta÷; sa tena sÃrdhaæ premapraïayasaukhya÷ kathayati: bho mÃtula kasmÃt tvam evaæ bhÅtabhÅtaÓ carasi? iti; sa kathayati: bhÃgineya mamedaæ rÆpaæ sarvalokaÓubhaæ saæprÃrthanÅyaæ ca; so 'haæ lokabhayÃl lubdhakabhayÃc ca bhÅtabhÅtaÓ (##) carÃmi iti; sa kathayati: mamÃpy atÅvolÆkabhayaæ; tad anyonyaæ rak«Ãæ kurva÷; ahaæ tvÃæ divà rak«Ãmi; tvaæ mÃæ rÃtrau rak«a iti; tÃv evaæ k­tamaryÃdau vyavasthitau; yÃvad anyatama÷ puru«o dvi«adbhi÷ paÓcÃdbÃhugìhabandhanabaddho navÃmbupÆrïÃyÃæ hemalohyÃæ hemamÃlinyÃæ ÓÅghrasrotasi nadyÃæ prak«ipta÷; tatra uhyamÃna Ãrtasvaraæ vilalÃpa: paryadevata: bhavÃmi kasya dÃso 'haæ kasya và paricÃraka÷ / yo me 'dya jÅvitaæ dadyÃd yal loke«u sudurlabham // iti; daivÃd asau m­gÃdhipati÷ salilÃÓayÃt m­gagaïapariv­to nadÅsamÅpam upasaækrÃnta÷; tata÷ puru«avirÃvaæ Órutvà te m­gÃ÷ samantÃd vidrutÃ÷; dharmatà hy e«Ã bodhisatvÃnÃæ yad api kÃyena vinipatanti, no tu cittena; tata÷ sa m­gÃdhipati÷ kÃruïyÃd Ãmre¬itah­daya÷ sahasà nadÅm avatartum Ãrabdha÷; kÃkaÓ cÃsya pÆrvamaryÃdÃvadh­tamati÷ p­«Âhata÷ anubaddha eva saærak«aïÃya; sa taæ puru«aæ k­toddharaïavyavasÃyaæ viditvà evam Ãha: alam alaæ m­gÃdhipate; mà sÃhasaæ kÃr«Å÷; ak­taj¤Ã hy ete manu«yÃ÷ nopakÃraæ manyante iti; anivartakà bhavanti bodhisatvà mahÃsatvÃ÷; sa tasya vacanam avacanaæ k­tvà nadÅm avagÃhya taæ puru«aæ priyam ivaikaputraæ p­«Âham abhirohya, nadyÃs tÅraæ saæprÃpya, bandhanÃny avamucya, muhÆrtaæ samÃÓvÃsya, kathayati: vatsa anena pathà yathe«Âaæ gaccha iti; tato 'sau puru«a÷ k­tÃæjali÷ pÃdayor nipatya taæ m­gÃdhipatim idam avocat: tava dÃso hy ahaæ tÃta tavaiva paricÃraka÷ / tvayà me jÅvitaæ dattaæ yal loke«u sudurlabham // iti sa kathayati ma me tvam adya dÃsa÷ syÃ÷ mà caiva paricÃraka÷ / na vÃcyas tv aham anyebhyo hanyur mÃæ carmakÃraïÃt // api tu vatsa idaæ tvayà kartavyaæ; k­te pratyupakÃrÃt nÃhaæ tvayà kasyacin nivedya÷; atilobhanÅyam idaæ me ÓarÅraæ prÃrthanÅyaæ sarvalokasya iti; tatas sa puru«a tatheti pratij¤Ãya m­gÃdhipatiæ (##) tri÷ pradak«iïÅk­tya pÃdayor nipatya prakrÃnta÷; yÃvad apareïa samayena candraprabhà devÅ ratiparikhedakhinnà mahÃÓayane atyarthaæ middham avakrÃntà rÃtryÃ÷ paÓcime yÃme svapnam adrÃk«Åd atiparamaramaïÅyaÓarÅraæ m­gÃdhipatiæ siæhÃsane ni«adya mahatyÃæ rÃjapar«adi dharmaæ deÓayantaæ; d­«Âvà ca puna÷ pratyak«avat svapnadarÓanasaæjanitasaumanasyà laghu laghv eva mahÃÓayanÃd utthÃya rÃj¤o niveditavatÅ; Órutvà rÃjà tasyÃ÷ satyasvapnÃyÃ÷ paraæ vismayam Ãpanna÷: ani«Âagatyupapannena satà kathaæ nÃma siæhÃsane ni«adya mahatyÃæ rÃjapar«adi dharmo deÓayitavya÷ iti; tataÓ candraprabhà devÅ priyamadhuracÃturyakathÃsamudÃcÃrayogena muhÆrtaæ rÃjÃnam upalìya kathayati: deva kriyatÃæ yatna÷ tasya m­gasyÃnayanÃya iti; tato rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm (##) Ãj¤Ã dattÃ: bhavanto yÃvanto madvi«ayanivÃsino m­galubdhakÃs ti«Âhanti te sarve matsakÃÓam upaneyÃ÷ iti; amÃtyai÷ pratiprativi«aye«u rÃjapuru«ÃïÃm Ãj¤Ã dattÃ: deva÷ samÃj¤Ãpayati madvi«ayanivÃsibhir m­galubdhakair ihÃgantavyam iti; tad yu«mÃbhi÷ sarvam­galubdhakà iha pre«ayitavyÃ÷ iti; tai÷ sarve vi«ayanivÃsino m­galubdhakà rÃj¤a÷ sakÃÓaæ pre«itÃ÷; amÃtyai raj¤e upanÅtÃ÷; rÃjà kathayati: bhavanto Órutaæ mayà madvijite paramaramaïÅyarÆpavigraho m­go 'stÅti; sa yu«mÃbhir m­duÓithilabandhanopanibaddho matsakÃÓam akhedita upaneya÷ iti; te kathayanti: deva vayaæ tajjÅvina eva; iyatà kÃlena devasya vijite paryaÂadbhir na kadÃcid evaævidho m­gavara÷ ÓrutapÆrva÷; kimuta d­«Âa÷ tam arhati deva÷ Óravaparamparayà samanve«ya amu«min deÓe ti«ÂhatÅti; asmÃkam Ãj¤Ãtum; evaæ devasya vayaæ niyatam Ãj¤Ãæ saæpÃdayÃma÷ iti; tato rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanto vÃrÃïasyÃæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayata samÃj¤Ãpayati deva÷; atiramaïÅyavigraho m­gÃdhipatir asti; yo me tasya prav­ttiæ nivedayati tam ahaæ mahatà satkÃreïa satkaromi; paæca cÃsmai grÃmavarÃn prayacchÃmi iti; amÃtyai rÃj¤a÷ pratiÓrutya vÃrÃïasyÃæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritaæ: Ó­ïvantu bhavanto vÃrÃïasÅnivÃsina÷ paurà nÃnÃdeÓÃbhyÃgatÃÓ ca janÃ÷; deva evaæ samÃj¤Ãpayati madvijite atiparamaramaïÅyavigraho m­gÃdhipatir asti; yo me tasya prav­ttiæ nivedayati tam ahaæ mahatà satkÃreïa satkaromi; paæca cÃsmai grÃmavarÃn prayacchÃmi iti; tatas taddarÓina÷ puru«asya etad abhavat: kiæ tÃvat kuÂumbam anupÃlayÃmi, Ãhosvit k­taj¤atÃm? iti; kÃmÃn khalu pratisevamÃnasya (##) nÃsti kiæcit pÃpakaæ karma akaraïÅyam iti sa kÃmanidÃnotthena dve«avahnitÅvreïa santÃpitah­daya÷ saælak«ayti: ti«Âhatu k­taj¤atÃ; Óatror vairaniryÃtanÃya samupasthita÷ kÃla÷; kiæ mayà punas tÃd­ÓÅ avasthà prÃpayitavyÃ? tasya tÃvad vairaniryÃtanaæ karomi iti; sa prabhÃtÃyÃæ rajanyÃæ rÃj¤a÷ par«adi sanni«aïïasya rÃjakÃryam adhiti«Âhata÷, anivÃrite rÃjakuladvÃre nÃnÃvicitrasurabhipu«pÃïy ÃdÃya dauvÃrikÃmÃtyaparaæparayà rÃjÃnaæ saæÓrÃvya par«adam abhyavagÃhya satkÃravidhipÆrvakeïa rÃj¤o niveditayati: amu«min deÓe nÃnÃtaru«aï¬amaï¬ite viÓvastam­gapak«iïi suvarïapÃrÓvo m­gÃdhipatir anekam­gagaïapariv­tas ti«Âhati; ahaæ taæ devasya atiramaïÅyavigrahaæ m­gavaram upadarÓayÃmi iti; tato rÃjà tacchravaïasaæjanitasaumanasya÷ anekÃmÃtyaÓatasahasrapariv­ta÷ kutÆhalajÃtenÃnyena nÃnÃdeÓÃbhyÃgatena vÃrÃïasÅnivÃsinà ca paurajÃnapadena saæpurask­ta÷, deÓitamÃrgas tena puru«eïa, anupÆrveïa taæ pradeÓam anuprÃpta÷; yÃvad asau kÃka÷ bodhisatvasya k­tÃvadhi÷ diÓÃm avalokaka÷ tasmin vana«aï¬av­k«aÓikhare ni«aïïa÷; yÃvat paÓyati vana«aï¬Ãbhimukhaæ (##) mahÃjanakÃyaæ; tvaritatvaritaæ m­gÃdhipate÷ sakÃÓam upasaækramya kathayati; m­garÃja mayà tvaæ pÆrvam ukta÷ ak­taj¤Ã manu«yÃ÷, ak­tavedina÷, nopakÃraæ manyate iti; ayaæ sa puru«o mahatà prÃbh­tenÃgata÷ iti; tacchabdapratisaævedino m­gà bhÅtÃ÷ samantÃd pradrutÃ÷; m­gÃdhipatir bodhisatva÷ saælak«ayati: yady aham etÃn na rak«i«yÃmi, adyaiva nidhanam upayÃsyanti; kÃmaæ svaprÃïavinÃÓo na tu satvÃdhyupek«aïam iti viditvà rÃjÃnaæ pratyudgata÷; tata÷ sa puru«o nirgh­ïah­dayas tyaktaparaloko m­gadarÓanÃd Ãvarjitamatis taæ m­gavaram ubhÃbhyÃæ pÃïibhyÃm upadarÓayann Ãha: deva ayaæ sa m­gÃdhipatir iti; atyudÅrïaparipÆrïÃni hi karmÃïi na vipÃkakÃlam apek«ante; vÃkpravyÃharaïakÃlasamanantaram eva tasya puru«asya ubhau pÃïÅ p­thivyÃæ nipatitau; tata÷ sa rÃjà saævegajÃtas taæ puru«aæ p­«ÂavÃn: bho÷ puru«a kim idam? iti; sa du÷khavedanÃbhyÃhata÷ sagadgadaæ gÃthÃæ bhëate: nÃsau coro mahÃrÃja haraty arthaæ nihatya ya÷ / sa tu coro mahÃrÃja yasya nÃsti k­taj¤atà // (##) rÃjà kathayati: ko 'sya bhëitasyÃrtha÷? iti; tena sarvaæ yathÃvistareïa samÃkhyÃtaæ; tato rÃjà ak­taj¤apuru«aæ gÃthayà pratyÃbhëata: kathaæ p­thivyÃæ na nimajjase 'dhama÷ kathaæ na jihvà Óatadhà vidÅryate / kathaæ na vajrÃÓaniÓaktitomarais taveha gÃtre praharanti guhyakÃ÷ // iti tato rÃjà bodhisatvasya tÃæ prabhÃvamahattÃæ j¤Ãtvà amÃtyÃn Ãmantrayate: satkÃrÃrtho 'yaæ m­gÃdhipatir mahÃtmÃ; gacchata; nagaraÓobhÃæ mÃrgaÓobhÃæ ca kÃrayata iti; tais tannagaram apagatapëÃïaÓarkarakaÂhallaæ vyavasthÃpitaæ, candanavÃripari«iktaæ surabhidhÆpaghaÂikopanibaddham ucch­tadhvajapatÃkam ÃmuktapaÂÂÃdÃmakalÃpaæ nÃnÃpu«pÃvakÅrïaæ ramaïÅyaæ, devÃnÃm iva nandanavanodyÃnam; evaæ mÃrgaÓobhà kÃritÃ; vÃrÃïasÅnivasÅ janakÃya÷ malyopahÃraÓobhÃm ÃdÃya pratyudgata÷; tato rÃj¤Ã asÃv atiramaïÅyavigraho m­gÃdhipatir mahatyà vibhÆtyà vÃrÃïasÅæ nagarÅæ praveÓya siæhÃsane ni«Ãdita÷; tato mahatyà rÃja­ddhyà mahatà rÃjÃnubhÃvena rÃjà sÃnta÷purakumÃrÃmÃtyapaurajÃnapadais parivÃrya ni«aïïa÷; atha m­gÃdhipatibodhisatvena samantÃt tÃæ par«adam avalokya rÃj¤as tasyÃÓ ca par«adas tathÃvidho dharmo deÓita÷, yaæ Órutvà rÃj¤Ã saparivÃreïa paæcaÓik«ÃpadÃni g­hÅtÃni; anekaiÓ ca satvai÷ kuÓalamÆlÃny ÃsÃditÃni; tato rÃj¤Ã sadà bodhisatvam­gebhyo 'bhayaæ dattaæ; sarvaprÃïibhÆte«v abhayaæ dattaæ. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau suvarïapÃrÓvo m­gÃdhipatir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau puru«a÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathà devadatta÷ ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of a lord of monkeys and of a maker of garlands (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasmin karvaÂake mÃlÃkÃra÷ prativasati; (##) tatra nadyÃ÷ pÃre pu«pavÃÂikÃ; sa divà divasam eva nadÅpu«pÃïy (##) uccinoti; yÃvad apareïa samayena nadÅm uttaratà Ãmraphalam uhyamÃnam anÃrtavaæ d­«Âaæ; tena g­hÅtvà dauvÃrikÃya dattaæ; dauvÃrikeïa pratÅhÃrÃya; pratÅhÃreïa rÃj¤e; rÃj¤Ã devyai; devyà tad ÃsvÃditam; ÃsvÃdya rasÃbhig­ddhayà rÃjà vij¤apta÷: deva Åd­ÓÃny ÃmraphalÃni dÃtum arhasi iti; rÃj¤Ã pratÅhÃra÷ p­«Âa÷: kutas tavÃmraphalÃni? iti; sa kathayati: dauvÃrikeïa dattam iti; dauvÃrika÷ p­«Âa÷; sa kathayati: mÃlÃkÃreïa dattam iti; rÃjà kathayati: bhavanta aÃhÆyatÃæ mÃlÃkÃra÷ iti; rÃjapuru«air ÃhÆta÷; rÃjà kathayati: mÃlÃkÃra kutas tvayà Ãmraphalaæ labdhaæ? tena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; rÃj¤Ã tasyaivÃj¤Ã dattÃ: gaccha, tÃd­ÓÃny ÃmraphalÃny Ãnaya iti; akopyà narÃdhipÃïÃm Ãj¤Ã; sa ÓaÇkÃparihatah­daya÷ ÃmrÃïi samanve«Âum Ãrabdha÷; tena pÆrvakÃmraphalÃnusÃreïa sambalam ÃdÃya gacchatà parvataikadeÓe sa Ãmrav­k«o d­«Âa÷; sa markaÂÃnÃæ gamyo, na manu«yÃïÃæ; tata÷ sa mÃlÃkÃras taæ v­k«am itaÓ cÃmutaÓ ca nirÅk«ate samdhiro¬huæ; sa prapÃtÃbhiv­ddhatvÃd agamyo manu«yÃïÃæ; tasy tatra ÃmraphalÃÓayÃd bahavo divasà atikrÃntÃ÷; pathyadanaæ parik«Åïaæ; sa saælak«ayati: evam ahaæ pathyadanavirahÃt prÃïÃir viyok«ye; yathà và tathà và adhiruhÃmi iti; sa pëÃïan avalambya avalambya adhiro¬hum Ãrabdha÷; aprÃpyaiva ÃmraphalÃni gartÃyÃæ patita÷; tasmiæÓ ca parvate vÃnarabhÆto bodhisatvo vÃnarÃïÃm adhipatir babhÆva; daivÃd asau tasmin parvate yÆtham apahÃya taæ pradeÓam anuprÃpta÷; yÃvat tenÃsau mÃlÃkÃra÷ k­cchrasaÇkaÂasaæbÃdhaprÃpto d­«Âa÷; kuÓalà bhavanti bodhisatvÃ÷ te«u te«u ÓilpasthÃnakarmasthÃne«u; sa tasya hitÃdhÃnatatparatayà na Óakyate kramam antareïa uddhartum iti pëÃïair abhyÃsaæ kartum Ãrabdha÷; yadÃsya parividita÷ Óaknomy aham enam uddhartum iti tadà sa tena prapÃtÃt krameïoddh­ta÷; pëÃïavyÃyÃmÃt tasya ca mÃlÃkÃrasyoddharaïÃd atÅva pariÓrÃnta÷; tasmiæÓ ca samaye tirya¤co mÃnu«apralÃpina÷; tenÃsu p­«Âa÷; kimarthaæ tvam evaævidhaæ saÇkaÂam Ãpanna÷? iti; tena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; bodhisatva÷ saælak«ayati: gato (##) 'py ayam Ãmraphalair vinà anarthaæ prÃpnoti; dadÃmy aham asmai ÃmraphalÃni iti; anik«iptotsÃha÷ sa mahÃtmà parahitÃdhÃnatatpara÷ pariÓrÃnto 'pi taæ v­k«am adhiruhya ÃmraphalÃni pÃtayitum Ãrabdha÷; tena puru«eïa yÃvadÃptam ÃmraphalÃni bhak«itÃni; utsaægaæ ca pÆritaæ; tadÃsau vÃnarÃdhipatir avatÅrïa÷; sarvasatvaviÓvÃsino bodhisatvÃ÷; sa taæ puru«am uvÃca: bho÷ puru«a digavalokanaæ tÃvat kuru; pariÓrÃnto 'smi; muhÆrtaæ svapÃmi iti; sa kathayati: evaæ kuru«va; sa middham avakrÃnta÷; puru«a÷ saælak«ayati: k«Åïapathyadano 'haæ yady Ãmraphalaæ bhak«ayan gami«yÃmi rÃj¤a÷ kiæ mayà deyaæ? (##) tasmÃd etam eva vÃnaraæ hatvà Óuï¬ÅvallÆrakÃïi k­tvà mÃrgaæ gacchÃmi iti; tenÃsau nirgh­ïah­dayena tyaktaparalokena mahatyà Óilayà jÅvitÃd vyaparopita÷; devatà gÃthÃæ bhëate: upakÃralak«aïaæ prÃhur mitraæ tathopakÃraj¤am / ekatyÃs tu manu«yÃ÷ k­tam upakÃraæ na jÃnanti // kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau markaÂÃdhipatir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau mÃlÃkara÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of a lord of a dÃrukoÂaka bird and a lion (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ aniyatarÃÓyavasthito bodhisatva÷ anyatamasminn agrÃmake araïyÃyatane parvatagiriguhÃpravaïe pu«paphalasam­ddhe pak«i«Æpapanno dÃrukoÂako babhÆva; tasminn eva ca parvataikadeÓe siæho m­garÃja÷ yathe«ÂapracÃravihÃratayà m­gÃn praghÃtya praghÃtya bhak«ayati; tasyÃpareïa samayena mÃæsaæ bhak«ayata÷ asthi dantÃntareïa pravi«Âaæ; sa ÓÆlarujoparuddhyamÃnavigraho (##) vigatatrÃsabhayo 'pi kÃhalÅbhÆta÷; ÃhÃram Ãhartuæ na Óaknoto; daivÃt sa dÃrukoÂako v­k«Ãntarasa¤cÃrÃbhyÃsÃd yasmin pradeÓe m­gÃdhipatis taæ pradeÓam anuprÃpta÷; tena asau siæho du÷khavedanÃbhyÃhato d­«Âa÷; uktaÓ ca: mÃtula kim asi kÃhala÷? iti? sa kathayati: bhÃgineya du÷khavedanÃbhyÃhato 'smi; kÅd­Óaæ tava du÷khaæ? tena vistareïa samÃkhyÃtaæ; sa kathayati: mÃtula ahaæ tava cikitsÃæ karomi; tvaæ hi sarvacatu«padÃm adhipati÷; Óakta÷ sarvopakÃraæ kartuæ; tat tvayà mama kÃlena kÃlaæ yogodvahanaæ kartavyaæ; sa kathayati: evaæ bhavatu; kari«yÃmi iti; sa dÃrukoÂaka÷ saælak«ayati: tathÃsya cikitsÃæ karomi yathà k­tam api na jÃnÅte; svasthas tu saæjÃnÅte; sa tasyÃcÃravihÃrasamanve«aïayà hitÃdhÃnatatparas ti«Âhati; yÃvad asau m­gÃdhipati÷ sukhavÃyusaæsparÓavi«kambhitÃsyo mahatyÃæ p­thivÅÓilÃyÃæ vÃmapÃrÓvaæ Óirasy ÃdhÃya middham avakrÃnta÷; tato 'sau dÃrukoÂakas tasya m­gÃdhipates samÅpam upasaækrÃnta÷; paÓyati tathà tathà vipralambhavihÃriïaæ; sa saælak«ayati: ayaæ sa kÃlo 'sya cikitsÃyÃ÷; iti viditvà suparÅk«itaæ k­tvà dantÃnataravilagnam asthi pak«anipÃtakrameïa sahasà apak­«ya mukhavivarÃn ni«kramya tam eva nirÅk«amÃïo v­k«e 'vasthita÷ ni«aïïa÷; tata÷ sa m­gÃdhipatir asthiÓalyÃpahÃrasaæjanitasaumanasyo nidrÃklamaæ prativinodya utthÃya prakrÃnta÷; athÃsau dÃrukoÂaka÷ taæ m­gÃdhipatiæ vyapagatadu÷khadaurmanasyaæ viditvà pramuditamanÃs tatsamÅpam upasaækramya kathayati: mÃtula idaæ tad asthi tava du÷khanimittabhÆtam iti; tato 'sau m­gÃdhipati÷ paraæ vismayam Ãpanna÷ kathayati: bhÃgineya asyopakÃrasya mayà tavÃvaÓyaæ pratyupakÃra÷ kartavya÷ kÃlena kÃlam upasaækramethÃ÷ iti; Óobhanam eva tathà bhavatu ity uktvà sa dÃrukoÂaka÷ prakrÃnta÷; yÃvad apareïa samayena sa (##) m­gÃdhipatir mÃæsaæ bhak«ayati; sa ca dÃrukoÂaka÷ Óyenakasya pak«iïa÷ kramÃntaraparibhra«Âa÷, m­tam iva ÃtmÃnaæ manyamÃna÷ k«udhÃparigatah­daya÷ tasya m­gÃdhipate÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷ Ãrtinivedanaæ k­tvà kathayati: mÃtula k«udhÃbhibhÆto 'haæ; mÃæsastokaæ (##) prayaccha iti; sa gÃthÃæ bhëate: prÃïÃtipÃtino me 'dya raudrasyÃÓubhakÃriïa÷ / daæ«ÂrÃntarÃlasaktas tvaæ jÅvan na bahumanyase // iti so 'pi gÃthÃæ bhëate: na«Âaæ samudrapatitaæ na«Âaæ svapne vicintitam / na«Âaæ kÃpuru«e sevà ak­taj¤e ca yat k­tam // iti bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau dÃrukoÂaka÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau siæho m­garÃja÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of a lord of a bear and a poor man (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïÃsyÃæ nagaryÃm anyatamo daridrapuru«a÷ prativasati; sa këÂhÃni vikrÅya jÅvikÃæ kalpayati: so 'pareïa samayena kÃlyam evotthÃya paraÓum ÃbhaÇgÅm ÃdÃya këÂhÃrthÅ vanaæ gata÷; mahÃæÓ cÃkÃlamegho jalamucamÃrutapÆrvarÆpa÷ samÃgata÷; tata÷ sa puru«a÷ yuktaæ vÃyuktaæ và idam iti sthÃnÃntarasamanve«aïayà v­k«Ãd v­k«Ãntaraæ gacchati; tathÃpy ativ­«yata eva; sa v­k«ÃntaracÃratayà anupÆrveïa parvataguhÃæ pravi«Âa÷; tasyÃæ ca guhÃyÃm ­k«as ti«Âhati; sa taæ d­«Âvà santrasto ni«palÃyitum Ãrabdha÷; ­k«a÷ kathayati: vatsa kiæ trasto 'si; nÃsti te matsakÃÓÃd bhayaæ; ti«Âha iti; sa jÃtaÓaÇko 'pi sÃdhvasÃn na Óaknoti gantuæ; tatas tena ­k«eïa bÃhubhyÃm upag­hya dhÃrita÷; mÆlaphalaiÓ ca santarpita÷; saptÃhadurdinaæ ca saæv­ttaæ; var«aty eva deva÷, na ti«Âhati; saptÃhasyÃtyayÃd a«Âame divase vyabhre dine vigatabalÃhake deve ­k«eïa caturdiÓaæ vyavalokya prabhÆtÃni mÆlaphalÃni datvà sa puru«a÷ abhihita÷: vatsa apetaæ durdinaæ; vybhraæ dinaæ; vigatabalÃhako deva÷; yathÃsukhaæ gaccha iti; sa puru«a÷ pÃdayor nipatya kathayati: tÃta gacchÃmi; api tu mayà tava pratyupakÃra÷ kartavya÷ iti; sa kathayati (##) vatsa etad eva me k­taæ, yathà mÃæ na kasyacin nivedayasi iti; sa kathayati: tÃta evaæ bhavatu utu; sa taæ pradak«iïÅk­tya pÃdayor nipatya prakrÃnta÷; sa ca vÃrÃïasÅæ praviÓati; anyatamaÓ ca m­galubdhako m­gavadhÃya nirgacchati; sa tena d­«Âa÷ uktaÓ ca: mitra tvam iyatà kÃlena ihÃgata÷; putradÃraæ te viklavÅbhÆtam; atÅva virauti: tvaæ kilÃkÃlasÃptÃhikameghena ÓvÃpadena và praghÃtita÷ iti; aneke m­gapak«ina÷ sÃptÃhikÃkÃlameghena praghÃtitÃ÷; tvaæ puna÷ kathaæ paribhra«Âa÷? iti; tena yathÃv­taæ sarvam Ãrocitaæ; sa kathayati: vayasya kÃmaæ yena và tena và jÅvikaæ kalpayÃmi, na bhÆyo vanaæ praviÓÃmi iti; sa tena tathà tathà pratilobhito mÃæsapratyaæÓadvayena yathà pratipanno mÃrgam upadarÓayan saæprasthita÷; yÃvad anupÆrveïa (##) guhÃm anuprÃpta÷ yatrÃsau mahÃtmà ­k«as ti«Âhati; tato nairgh­ïyam ÃsthÃya ak­taj¤atÃæ ca kathayati: e«Ã guhà yatrÃsau ti«Âhati iti; tatas tena lubdhena paraprÃïoparodhinà guhÃyÃm agnir datta÷; atha sa mahÃtmà ­k«o dhÆmavyÃkulÅk­tamanà aÓruparyÃkule«aïo gÃthÃæ bhëate: kasya kiæ vyapanÅtaæ me vasatà girigahvare / phalamÆlÃmbubhak«eïa satve«u hitabuddhinà // idÃnÅæ kiæ kari«yÃmi m­tyukÃla upasthite / karma tv anuprasartavyam i«ÂÃni«Âaæ ÓarÅriïÃm // ity uktvà kÃlagata÷; tatas tair viÓasyamÃæsasya bhÃgÃn k­tvà sa k­taghnapuru«o 'bhihita÷: g­hÃïa mÃæsasya pratyaæÓadvayam iti; tena hastau prasÃritau grahÅ«yÃmÅti; p­thivyÃæ nipatitau; tatas tena m­galubdhakena taæ tathà viprak­taæ d­«Âvà hà ka«Âaæ hà ka«Âam ity uktvà svakÃn api pratyaæÓÃn parityajya prakrÃntam; etad atyadbhutaæ Órutvà mahÃjanakÃyas tasmin pradeÓe sannipatita÷; rÃjà brahmadatta÷ kutÆhalajÃtas tatraiva gata÷; tasmiæÓ ca parvataikadeÓe saæghÃrama÷; tato rÃjà brahmadattas tasya carma g­hÅtva vismayotphullalocana÷ (##) etam arthaæ bhik«usaæghÃya nivedayÃmÅti taæ saæghÃrÃmaæ gata÷; carma pu«kariïyÃæ sthÃpayitvà v­ddhÃnte ni«aïïa÷ saæghasyaitam arthaæ vistareïa rocayati; tatra ca saæghasthavira arhan; sa gÃthayà rÃj¤a÷ kathayati: nai«a ­k«o mahÃrÃja bodhisatva dyutiædhara÷ / pÆjanÅyas tribhir lokai÷ tvayÃpy e«a narottama // iti rÃjà saælak«ayati: kartavyÃsya pÆjeti; bhik«ava÷ kathayanti: deva bhadrakalpiko 'yaæ bodhisatva÷; saævidhÃtavyÃsya pÆjà iti; tato rÃjà brahmadatta÷ sÃnta÷purakumÃrÃmÃtyapaurajÃnapada÷ sarvagandhakëÂhÃny ÃdÃya taæ pradeÓam abhigata÷; sarvaæ tan mÃæsam asthi kalebaraæ ca ekadhye kÃrayitvà kathayati: bhavanta÷ sarvagandhakëÂhaiÓ citÃæ citvà mahatà satkÃreïa dhyÃpayata iti; tasmiæÓ ca pradeÓe mahÃn stÆpa÷ prati«ÂhÃpita÷; chatradhvajapatÃkÃÓ ca ropitÃ÷; mahaÓ ca prasthÃpitam ÝEd. pratisthÃpitamÝ; yaiÓ ca tatra kÃrÃ÷ k­tÃ÷ te sarve mok«aparÃyaïÃ÷ saæv­ttÃ÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau ­k«a÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sÃv ak­taj¤a÷ puru«a÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ Another story of a bear of a poor man (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïÃsyÃæ nagaryÃm anyatamo daridrapuru«a÷ prativasati; sa këÂhÃni vikrÅya jÅvikÃæ kalpayati: so 'pareïa samayena kÃlyam evotthÃya paraÓum ÃbhaÇgÅm ÃdÃya këÂhÃrthÅ vanaæ gata÷; tatparvatapradeÓe vividhataru«aï¬amaï¬ite nÃnÃpu«paphalasam­ddhe aniyatarÃÓyavasthito bodhisatva÷ ­k«e«Æpapanna÷; yÃvad asau këÂhahÃraka÷ këÂhÃni parye«amÃïa÷ anyatamasmin pradeÓe vyÃghreïÃbhidruta÷; maraïabhayabhÅto daivÃt taæ (##) v­k«am abhirƬho yasminv­k«e sa ­k«o bodhisatvas ti«Âhati; sa taæ d­«Âvà bhÆya÷ santrasta÷; tena mahÃtmanà samÃÓvÃsya utsaÇgena dhÃrita÷; sa ca vyÃghra ÃhÃrag­ddhas taæ v­k«atalaæ naiva mu¤cati; kathayati (##) ca: bho mahÃtmann ete manu«yÃ÷ k­«ïaÓirasa÷ ak­taj¤Ã÷ bhavanti; pÃtayainaæ; bhak«ayitvà gacchÃmi iti; prÃya÷ ÓaraïÃgatavatsalà anya 'pi manu«yÃ÷; prÃgeva bodhisatvÃ÷; sa kathayati: mamÃyaæ ÓaraïÃgata÷; nÃham etaæ pÃtayÃmi iti; tathÃpy asau vyÃghra÷ mÃæsaÓoïitÃbhilëŠti«Âhaty eva; na tasmÃd viprakrÃmati; athÃsau ­k«as taæ puru«am Ãha: ÓrÃnto 'haæ; tvaæ tÃvat ti«Âha; ahaæ viÓramÃmi iti; sa tasyotsaÇgani«aïïa÷ Óramakheditapari«rÃntaÓ ca middham avakrÃnta÷; sa vyÃhgra÷ kathayati: bho÷ puru«a kiyantaæ kÃlaæ tvayÃtra sthÃtavyaæ? pÃtayainaæ; bhak«ayitvà gami«yÃmi: iti; sa nirgh­ïah­daya÷ pÃpakarmà tyaktaparaloka÷ saælak«ayati: Óobhanam e«a kathayati; kiyantaæ kÃlaæ mayÃtra sthÃtavyaæ? pÃtayÃmi iti; sa tena pÃtita÷; tena mahÃtmanà patatÃbhihitaæ hà nai và te hà kiæ cit dus se mi ity uktvà patita÷; vyÃghreïÃnayena vyasanam ÃpÃdita÷; sa tasya saædhÃya bhëitaæ Órutvà saælak«ayati: mamÃyaæ kenacit saævibhÃgaæ kartukÃma÷, yenaivaæ kathayati iti; tasya t­«ïÃndhasya pralÃpo lagna÷; k«iptacittas tena tenÃnvÃhiï¬ann evam Ãha: hà nai và te hà kiæ cit dus se mi iti; sa j¤Ãtibhir g­haæ nÅta÷; pralapaty eva na santi«Âhate; te vidyÃmantradhÃriïo bhÆtacikitsakÃn anyÃæÓ ca ÓramaïabrÃhmaïÃn suh­tsambandhibÃndhavÃn p­cchati; te bahudhà kathayanti; na kaÓcit cikitsÃæ karoti; tena khalu samayena vÃrÃïasyÃæ nÃtidÆre ÃÓramapade vividhataru«aï¬amaï¬ite pu«paphalasalilasaæpanne anekavihaganikÆjite ­«i÷ paæcÃbhij¤a÷ prativasati; tasya puru«asya j¤Ãtayas taæ puru«an ÃdÃya tasya ­«e÷ sakÃÓaæ gatÃ÷ pÃdayor nipatya kathayanti: mahar«e ayam asmÃkaæ j¤Ãti÷; muhur muhur evaæ pralapati; kim asya kartavyam iti; pÃpakÃrÅ ayaæ satva÷; anena durÃtmanà k­topakÃrÅ bodhisatvo vyÃghrasya purastÃt pÃtita÷; tena mahÃtmanà cintitam asmai dharmaæ deÓayÃmi iti; so 'nena pÃtita÷; tasya patato bhrÃntasya daÓÃnÃæ ÓlokÃnÃm ekaikam ak«araæ pratibhÃtaæ hà nai và te hà kiæ cit dus se mi iti; tasya ­«e÷ Ói«ya÷ (##) kathayati: upÃdhyÃya kathayasva tÃvat kÅd­Óas te ÓlokÃ÷ iti; sa ­«ir anupÆrveïa tÃn ÓlokÃn kathayitum Ãrabdha÷: hà këÂaæ bata loke 'smin adharma÷ khalu dÃruïa÷ / asaty e«u manu«ye«u hiæsà mitre«u vidyate // 1 // naivÃsane na Óayane nÃpi caiva ca caÇkrame / na kasyÃæcid avasthÃyÃæ mitradruk sukham edhate // 2 // vÃïÅ te karuïÃrttena tatà yà caiva bhëità / sà tvÃæ dahati durbuddhe khÃï¬avaæ jvalitaæ yathà // 3 // tena hi tvaæ pare loke 'nubhavi«yasi vedanÃm // asÃtÃæ du÷khasaæsparÓÃæ karma k­tvà sudÃruïÃm // 4 // hà heti krandamÃnas tvaæ raurave bh­ÓadÃruïe / saæprÃpsyasi mahad du÷khaæ nihÅnam adhamÃdhama // 5 // kiæ te na prak­taæ karma raudrasyÃÓubhakarmaïa÷ / asatye«u manu«ye«u hiæsà mitre«u vidyate // 6 // cittaæ pÃpaæ vyavasyanti dharmalopo (##) hi dhÃruïa÷ / smara ­k«aæ ca vyÃghraæ ca yat pÃpaæ prak­taæ tvayà // 7 // durbuddhe tvaæ na jÃnÅ«e yathà mitre«u vartitum / hantÃraæ labhate hantà vairÅ vairÃïi paÓyati // 8 // sevitas tvaæ ciraæ kÃlaæ prÃpte vyÃghramahÃbhaye / rak«itaÓ ca ÓayÃnas tvaæ tvayÃsau kiæ na rak«ita÷ // 9 // mitrabhedaæ paraæ garhyaæ bruvate dharmavÃdina÷ / kÃyasya bhedÃd durbuddhe narake«Æpapatsyate // 10 // iti kiæ manyadhve bhik«avo? yo 'sau ­k«a÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau k­taghna÷ satva÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of the king Áibi (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo Óibigho«ÃyÃæ rÃjadhÃnyÃæ Óibir nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ (##) cÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; sa ca rÃjà ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitapratipanna÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ prajÃvatsala÷ sarvaprada÷ sarvaparityÃgi nissaÇgaparityÃgÅ mahati ca tyÃge vartate; tasya nÃsti kiæcid adattam aparityaktaæ yaduta ÓramaïabrÃhmaïebhya÷ k­païebhyo vaïÅpakebhya÷ adhvagebhya÷ yÃcanakebhya÷; yadbhÆyasà tu glÃnebhya÷ Ãcaritaæ tasya rÃj¤a÷; kÃlyam evotthÃya mÃtÃpitarÃv abhivÃdya glÃnÃvalokyanaæ k­tvà arthÃdhikaraïe ni«Ådati; yÃvad anyatara÷ puru«o glÃna÷; sa sarvavaidyapratyÃkhyÃto nirapek«o jÅvite maraïÃbhimukta÷ tena tenÃnvÃhiï¬amÃna÷ Óibigho«Ãæ rÃjadhÃnÅm anuprÃpta÷; tasmiæÓ ca samaye rÃjà saæprÃpte vasantakÃlasamaye saæpu«pitaphalite«u pÃdape«u haæsakrau¤camayÆraÓukÃkokilajÅva¤jÅvonnÃdite vana«aï¬e anta÷purapariv­ta÷ udyÃnabhÆmiæ saæprasthita÷; sa ca vyÃdhitas tÅvrarujopatÃpasaÇjanitadaurmanasyo muhu÷ ÓvÃsoparudhhyamÃnatanur aÓruparyÃkulekaïo daï¬apÃïi÷ Óanai÷ Óanai rÃj¤a÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷; Óira÷praïÃmaæ k­tvà kathayati: deva paritrÃyasva mÃm asmÃd vyÃdhe÷; prayaccha jÅvitam iti; tata÷ ÓibirÃjà karuïadÅnavilambitair ak«arair ucyamÃnas tadÃturavacanaæ Órutvà kÃruïyÃd Ãkampitah­daya÷ tatra eva pratiniv­tta÷ amÃtyÃn Ãmantrayate: ÃhÆyantÃæ madvi«ayanivÃsino vaidyÃ÷ iti; tais sarve vaidyà ÃhÆtÃ÷; rÃj¤a upanÅtÃ÷; tato rÃjà taæ puru«aæ Óabdayitvà kathayati: bhavanta÷ kurutÃsya cikitsÃm iti; vaidyà vicÃryaikamatena kathayanti: deva ya÷ puru«a÷ janmano na kasyacid ru«itapÆrva÷ tasya rudhireïa yavÃgÆæ sÃdhayitvà yadi bhojyate, evam ayaæ svasthÅbhavati; nÃnyathà iti; Órutvà rÃjà saælak«ayati: kiæ mamÃnena evaævidhena jÅvitena, rÃjyaiÓvaryÃdhipatyena vÃ? Åd­Óena yo 'haæ pare«Ãæ du÷khÃrtÃnÃæ na Óaknomi ÓÃntiæ kartum iti; evaæ vicintya rÃjà svasantatiæ pratyavek«itum Ãrabdha÷; tena dhÃtrÅ p­«ÂÃ: amba asty ahaæ kasyacid ru«itapÆrva÷? sà kathayati: deva yadà (##) tvaæ mamÃæsagatas tadà aham api na kasyacid ru«itapÆrvÃ; prÃgeva tvam iti; tato mÃtu÷ sakÃÓam upasaækramya kathayati: putra yadà tvaæ mama kuk«igatas tadà aham api na kasyacid ru«itapÆrvÃ, prÃgeva tvam iti; rÃjà kathayati: idÃnÅæ saæpannaæ bhai«ajyam iti; tena vaidyà uktÃ÷: mama paæcasu gÃtre«u ÓirÃæ (##) mu¤cata iti; te kathayanti: deva na vayaæ prÃk­tapuru«asyÃrthÃya devasya kÃye Óastraæ nipÃtayÃma÷ iti; kuÓalà bhavanti bodhisatvÃs te«u te«u ÓilpasthÃnakarmasthÃne«u; tena svayam eva paæcasu gÃtre«u Óirà muktÃ; rudhirasya karpara÷ pÆrïa÷; tata÷ peyà sÃdhayitvà dattÃ; anuraktapaurajÃnapada÷ sa rÃjÃ; anta÷purakumÃrÃmÃtyapaurajÃnapadà vikro«Âum ÃrabdhÃ÷; nÃnÃdeÓÃbhyÃgataÓ ca janakayo vivÃcayitum Ãrabdha÷: kathaæ nÃma ekasya prÃk­tasatvasyÃrthÃya iyanta÷ satvÃ÷ parityajyante? iti; tato rÃj¤Ã sa janakÃya÷ samÃÓvÃsita÷; tad anenopÃyena «aï mÃsÃn paæcasu gÃtre«u Óirà muktÃ; yavÃgÆæ bhojita÷; rÃj¤a÷ Óibe÷ taccharÅraæ cÃlanÅsad­Óaæ saæv­ttam; oja÷ parihÃtum Ãrabdha÷; ÓuddhÃvÃsakÃyikà devÃ÷ saælak«ayanti: yady evaæ bhadrakalpiko bodhisatva÷ parihÅyate, na Óobhanaæ; te tasya pratyaham oja upaharanti, yenÃsau yÃpayati; yadà tasya puru«asya vyÃdhir upaÓÃnta÷, tadà Óibinà rÃj¤Ã paæcabhir grÃmavarai÷ saævibhakta÷, vÃrÃïasyÃæ pradhÃnasaæmato jÃta÷; tadà sÃmantakena Óabdo vis­ta÷; Óibinà rÃj¤Ã paæcasu gÃtre«u Óirà muktÃ; svarudhireïa glÃnasya iyantaæ kÃlam upasthÃnaæ k­taæ; sa ca svasthÅk­ta÷ iti; tata÷ kutÆhalajÃta÷ satvà Ãgamya taæ puru«aæ p­cchanti: bho÷ puru«a satyaæ tava kila Óibinà rÃj¤Ã iyantaæ kÃlam upasthÃnaæ k­tam? iti; sa kathayati: kiæ mamÃnena k­taæ? du«ÂaÓoïitaæ p­thivyÃæ và choryeta anyasya và dÅyeta, kim atra ÃÓcaryam iti; vaco 'vasÃnasamanantaram evÃsya g­he agnir nipatita÷; yenÃsya g­haæ sarvaæ ca svÃpateyaæ dagdhaæ. kiæ manyadhve bhik«avo? yo 'sau ÓibÅ rÃjà aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau k­taghna÷puru«a÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar api yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of KalyÃïakÃrin (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasyÃæ rÃjadhÃnyÃm anyatamo rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ ca ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; so 'pareïa samayena devyà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ (##) kÃlÃntareïa devÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ va nÃvÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷ abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdiko gaura÷ kanakavarïa÷ chatrÃkÃraÓirÃ÷ pralambabÃhur vistÅrïalalÃÂa÷ saægatabhrÆs tuÇganÃso (##) sarvÃÇgapratyaÇgopeta÷; janmani cÃsya anekÃni kalyÃïasahasrÃïi prÃdurbhÆtÃni; tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate; kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma? iti; amÃtyÃ÷ kathayanti: devÃsya janmani anekÃni kalyÃïasahasrÃïi prÃdurbhÆtÃni; tasmÃd bhavatu dÃrakasya kalyÃïakÃrÅti nÃma iti; tasya kalyÃïakÃrÅti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; kalyÃïakÃrÅ dÃraka÷ a«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo 'nupradatta÷; dvÃbhyÃm aæÓadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikÃbhyÃæ dhÃtrÅbhyÃæ; so '«ÂÃbhir dhÃtrÅbhir unnÅyate k«Åreïa dadhnà navanÅtena sarpi«Ã sarpirmaï¬ena anyaiÓ cottaptottaptair upakaraïaviÓe«air ÃÓu vardhate hradastham iva paÇkajam; bhÆya÷ sa rÃjà devyà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ devÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ va nÃvÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; tasyÃpi janmani akalyÃïasahasrÃïi prÃdurbhÆtÃni; tasya akalyÃïakÃrÅti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; so 'pi unnÅto mahÃn saæv­tta÷; kalyÃïakÃrÅ kumÃro maitryÃtmaka÷ kÃruïika÷ sarvasatve«u dayÃvÃn dÃnarucir dÃnÃbhirata÷; sa ÓramaïabrÃhmaïak­païavaïÅpakayÃcanakebhyo dÃnaæ dadÃti; sa pitrà ucyate: putra mà tvaæ satataæ dÃnam anuprayaccha; kuto 'smÃkam etÃvad dhanajÃtaæ bhavi«yati yannv aham anvaham evaæ dÃsyÃmÅti; dharmatà hy e«Ã dÃtur dÃnapater yad bahujanasya priyo bhavati manÃpaÓ ca; digvidik«u cÃsya udÃra÷ kalyÃïakÅrtiÓabdaÓloko 'bhyudgacchati; tasyÃnyatareïa bhÆmyantareïa rÃj¤Ã guïamÃhÃtmyaæ Órutvà duhità dattÃ; rÃj¤Ã mahatà ÓrÅsamudÃyena pratÅ«ÂÃ; kalyÃïakÃrÅ kathayati: na tÃvad ahaæ bhÃryopÃdÃnaæ karomi, yÃvan na dhanopÃrjanaæ k­taæ; tad anuj¤Ãtum Ãrhasi tÃta, mahÃsamudram avatarÃmi iti; sa kathayati: evaæ kuru«va iti; sa païyam ÃdÃya mahÃsamudraæ saæprasthita÷; so 'sya bhrÃtà akalyÃïakÃrÅ saælak«ayati: ayaæ bahujanasya priyo manÃpaÓ ca; yadi mahÃsamudrÃt sam­ddhayÃnapÃtro 'bhyÃgacchati bhÆyasà bahujanapriyo bhavati (##) manÃpaÓ ca; sthÃnam etad vidyate yat ti«Âhata eva pitu÷ rÃjyaiÓvaryÃdhipatyaæ kÃrayati; sarvathà kim atra prÃptakÃlam? aham apy anena sÃkam avatarÃmi: atraivainaæ jÅvitÃd vyaparopayi«yÃmi; evaæ mamÃkÃmasyÃpi yauvarÃjyÃbhi«eka÷; iti viditvà pitu÷ sakÃÓam upasaækramya kathayati: deva kalyÃïakÃrÅ mahÃsamudraæ saæprasthita÷; aham api tena sÃrdhaæ gacchÃmi iti;sa kathayati evaæ kuru«veti; tata÷ kalyÃïakÃriïà sve 'dhi«ÂhÃne ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritaæ; Ó­ïvantu bhavanto nagaranivÃsino vaïija÷; kalyÃïakÃrÅ kumÃro mahÃsamudraæ saæprasthita÷; yo yu«mÃkam utsahate kalyÃïakÃriïà sÃrthavÃhena sÃrdham aÓulkena agulmena atarapaïyena mahÃsamudram avatartuæ (##) mahÃsamudragamanÅyaæ païyaæ samudÃnayatu iti; anekair vaïikchatair mahÃsamudragamanÅyaæ païyaæ samudÃnÅtaæ; tata÷ kalyÃïakÃrÅ sÃrthavÃha÷ akalyÃïakÃriïà bhrÃtrà sÃrdhaæ k­takutÆhalamaÇgalasvastyayana÷ anekavaïikÓataparivÃra÷ ÓakaÂair bhÃrair mÆÂai÷ piÂakai÷ u«Ârair gobhir gardabhai÷ prabhÆtaæ mahÃsamudragamanÅyaæ païyam ÃdÃya saæprasthita÷; so 'nupÆrveïa grÃmanigamarÃjarëÂradhÃnÅ«u paÂÂanÃny avalokya samudratÅram anuprÃpta÷; sa paæcabhi÷ purÃïaÓatair vahanaæ k­tvà paæca pauru«eyÃn g­hÅtvà ÃhÃrakaæ nirhÃrakaæ nÃvikaæ kaivartaæ karïadhÃraæ ca trir ghaïÂÃvagho«aïaæ k­tvà mahÃsamudram avatÅrïa÷; saæprasthite vahane bhrÃtur akalyÃïakÃriïa÷ kathayati: mahÃsamudramadhyagatÃnÃæ yadi tad vahanaæ vipadyeta, mama gale lage÷; mà kÃhalÅbhavi«yasi iti; sa kathayati: Óobhanam evaæ bhavatu iti; yÃvat tad vahanam anuguïena vÃyunà ratnadvÅpam anuprÃptaæ; karïadhÃra÷ kathayati: Ó­ïvantu bhavanto jambÆdvÅpakà vaïija÷; yo 'sau ÓrÆyate ratnadvÅpo nÃma vajravai¬ÆryendranÅlamarakatÃdÅnÃæ ratnÃnÃm Ãkara÷ iti tam anuprÃptÃ÷ sma; yathe«Âaæ ratnasaÇgrahaæ kuruta iti; tatas tai÷ pramuditamanobhi÷ upaparÅk«ya, tad vahanaæ ratnÃnÃæ pÆritaæ (##) tadyathà tilataï¬ulakolakutthÃnÃæ; nipuïà bhavanti bodhisatvÃ÷ kuÓalaÓ ca; kalyÃïakÃriïà kumÃreïa mahÃrhÃïi ratnÃni kaÂyÃm upanibaddhÃni; yÃvat tad vahanaæ vipariv­ttaæ; tÅrasya nÃtidÆre makareïa matsyajÃtena anayena vyasanam ÃpÃditaæ; tata÷ akalyÃïakÃrÅ kalyÃïakÃriïo gale lagna÷; sa tena mahatà yatnena uttÃrita÷; sa tÃvat k­tapari«ramo middham avakrÃnta÷; tasya parivartamÃnasya akalyÃïakÃriïà kaÂyupanibaddhÃni ratnÃni d­«ÂÃni; sa saælak«ayati: ayaæ nÃma ratnÃni g­hÅtvà gami«yati; ahaæ riktapÃïir gami«yÃmi; iti viditvà tena tasya gìhamiddhÃva«Âabdhasya tÃni ratnÃny apah­tÃni; kaïÂakaiÓ ca ak«iïÅ utpÃÂite; sa tam andhaæ samudratÅre chorayitvà prakrÃnta÷; daivÃt gopÃlakà gÃÓ cÃrayantas taæ pradeÓam anuprÃptÃ÷; tair asau d­«Âa÷ p­«ÂaÓ ca: bho÷ puru«a kas tvam Åd­Óa÷ iti; tena yathÃv­taæ samÃkhyÃtaæ; Órutvà te«Ãæ kÃruïyam utpannaæ; tair asau pÃlabandhor g­he nÅta÷; sa tena viïÃm ÃÓrÃvayitum Ãrabdha÷; tasya pÃlabandhor bhÃryà yauvanamadÃk«epÃt vÅïÃsvanaæ Órutvà taæ prÃrthayituæ prav­ttÃ; sa k­taghnace«Âitam anusm­tya karïau pidhÃyÃvasthito nÃdhivÃsayati; kÃmÃdhyavasitÃnÃæ nÃsti kiæcid akaraïÅyam iti tayà svÃmi vigrÃhita÷: mÃm ayam andha÷ puru«a÷ prÃrthayati iti; (##) Åd­ÓÃnÃæ tvaæ saægrahaæ karo«i iti; pratikru«Âam etad vairÃïÃæ yaduta strÅvairaæ; sa saælak«ayati: k­tanigraho 'yaæ; nÃsti kiæcid asya karaïÅyam ­te nirvÃsanÃd iti; sa tena g­hÃn nirvÃsita÷ rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u vÅïayà jÅvikÃæ kalpayati; tasya pità kÃlagata÷; bhrÃtà asya akalyÃïakÃrÅ rÃjyaiÓvaryÃdhipatye prati«Âhita÷; so 'py anupÆrveïa sÅmÃntarasya rÃj¤o nagaram anuprÃpta÷ yenÃsya pÆrvaæ duhità dattÃ; sà ca mahatÅ saæv­ttÃ; tasyà nÃnÃdeÓanivÃsino rÃjaputrÃ÷ purohitaputrÃÓ ca varakà Ãgacchanti; sÃpi tÃtenocyate: putri yasya tvaæ dattà sa kalyÃïakÃrÅ kumÃro mahÃsamudraæ (##) gata÷; tatraiva ca anayena vyasanam Ãpanna÷; tava cedÃnÅæ yÃcakà Ãgacchanti; yasyaiva tvÃæ na dÃsyÃmi sa visukho bhavi«yati; katham atra pratipattavyam? iti; sà kathayati: tÃta yady evaæ nagaraÓobhÃæ kÃraya; ahaæ svayaævarÃya avatarÃmi iti; rÃjà kathayati: putri evaæ kuru«va iti; tato nÃnÃdeÓe«u nÃnÃdhi«ÂhÃne«u svayaævaraïaæ ÓrÃvitaæ; tac ca nagaram apagatapëÃïaÓarkarakaÂhallaæ vyavasthÃpitaæ candanavÃripari«iktaæ surabhidhÆpaghaÂikopanibaddham ucchritadhvajapatÃkam ÃmuktapaÂÂadÃmakalÃpaæ nÃnÃpu«pÃvakÅrïaæ ramaïÅyaæ devÃnÃm iva nandanavanodyÃnaæ; ghaïÂÃvagho«aïaæ ca kÃritaæ: Ó­ïvantu bhavato nagaranivÃsina÷ paurÃ, nÃnÃdeÓÃbhyÃgataÓ ca janakÃya÷; Óvo rÃjakumÃrÅ svayaævarÃya avatari«yati; tad yu«mÃbhir yathÃvibhavena sannipatitavyam iti; tata÷ prabhÃtÃyÃæ rajanyÃæ sà rÃjakumÃrÅ nÃnÃlaækÃravibhÆ«ità anekakumÃrÅpariv­ttà vanadevateva kusumitavanamadhye atÅva vibhrÃjamÃnà mahatà ÓrÅsamudÃyena madhye nagarasya aneke«u prÃïiÓatasahasre«u sannipatite«u svayaævarÃya avatÅrïÃ; sa kalyÃïakÃrÅ anyatamasmin pradeÓe vÅïÃm ÃÓrÃvayaæs ti«Âhati; karmÃïy eva satvÃnÃæ parasparaæ saæyojakÃni; balavad api hetubalaæ pratyabalam apek«ata iti; tata÷ sà rÃjakumÃrÅ vÅïÃsvanÃvarjitah­dayà vÅïÃvÃdake kalyÃïakÃriïy Ãk«iptÃ; tayà tasya sragdÃma k«iptam: e«a mama svÃmÅ iti; janakÃyo durmanÃ÷ saæv­tta÷; kecid vegam asahamÃnÃ÷ avadhyÃtum ÃrabdhÃ÷: kathaæ nÃma nÃnÃdeÓÃbhyÃgatÃn rÃjÃmÃtyapurohitaputrÃn anyÃæÓ ca nagaranivÃsina÷ pradhÃnapuru«Ãn pratyÃkhyÃya rÃjakumÃryà evaærÆpayauvanakalÃsaæpadyuktayà andhalaka÷ svÃmÅ v­ta÷ iti; pauru«eyair daurmanasyavimukhai rÃj¤o niveditaæ; deva kumÃryà svayaævarÃvatÅrïayà svÃmÅ v­ta÷ iti; rÃjà kathayati: kÅd­Óa÷? deva andhalaka÷; so 'pi Órutvà durmanÃ÷ saæv­tta÷; tatas tena sà ÃhÆyoktÃ; putri saævidyante rÃjÃno dhanina÷ Óre«Âhina÷ sÃrthavÃhÃ÷ amÃtyaputrÃ÷ purohitaputrÃÓ (##) ca rÆpayauvanavibhavasaæpannÃ÷; kasmÃt tvayà evaævidha÷ svÃmÅ v­ta÷? iti; sà kathayati: tÃta sa eva me rocate iti; rÃjà kathayati: yady evaæ kimarthaæ ti«Âhasi iti; sà tasya sakÃÓam upasaækrÃntà kathayati: tvaæ mayà svÃmÅ (##) v­ta÷ iti; na te Óobhanaæ k­taæ; kiæ tvaæ cintayasi? e«o 'ndhalaka÷; ahaæ parapuru«ai÷ sÃrdhaæ paricÃrayi«yÃmi it: sà kathayati: nÃham evaævidhasya karmaïa÷ kÃriïÅ iti; sa kathayati: kathaæ j¤Ãyate? sà satyopayÃcanaæ kartum ÃrabdhÃ: yena satyena satyavacanena tasya kalyÃïakÃriïo rÃjakumÃrasya tava cÃntike rÃga÷ samutpanna÷, nÃnyasya kasyacit, anena satyena satyavacanena tavaikam ak«i yathÃpaurÃïaæ syÃd iti; satyÃdhi«ÂhÃnasamanantaram eva tasyaikaæ cak«u÷ yathÃpaurÃïaæ saæv­ttaæ: sa kathayati: sa evÃhaæ kalyÃïakÃrÅ; akalyÃïakÃriïà bhrÃtrà etÃæ daÓÃæ nÅta÷; sà kathayati: kathaæ j¤Ãyate tvam evÃsau kalyÃïakÃrÅ iti; so 'pi satyopayÃcanaæ kartum Ãrabdha÷: yena satyena satyavacanena tasya mamÃk«iïÅ samutpÃÂayato 'ntike Å«ad api na pradu«Âaæ cittaæ me, anena satyena satyavacanena mama dvitÅyam ak«i yathÃpaurÃïaæ bhaved iti; tasya saha satyayÃcanayà dvitÅyam ak«i yathÃpaurÃïaæ saæv­ttaæ; tata÷ sà rÃjakumÃrÅ kalyÃïakÃriïam avikalendriyam ÃdÃya rÃj¤a÷ sakÃÓaæ gatà kathayati: tÃta e«a evÃsau kalyÃïakÃrÅ iti; rÃjà na Óraddhatte; tena yathÃv­ttam Ãrocitaæ; rÃjà paraæ vismayam Ãpanna÷; tatas tenÃsau duhità mahatà ÓrÅsamudÃyena pariïÅtÃ; sa ca kalyÃïakÃrÅ mahatà balasamudÃyena tannagaraæ gatvà akalyÃïakÃriïaæ cyÃvayitvà pit­ke rÃjye prati«ÂhÃpita÷. kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau kalyÃïakÃrÅ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau akalyïakÃrÅ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar apy e«a yathà ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of ViÓÃkha (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvam anyatamasyÃæ rÃjadhÃnyÃm anyatamo rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ cÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; sa devyà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kramaÓaÓ catvÃra÷ putrà jÃtÃ÷, ÓÃkha÷ praÓÃkha÷ anuÓÃkha÷ viÓÃkhaÓ ca; te unnÅtà vardhità mahÃnta÷ saæv­ttÃ÷; bhÆmyantarÃïÃæ ca rÃj¤Ãæ duhit­bhi÷ pariïÅtÃ÷; te rÃj¤o vikartum ÃrabdhÃ÷; tato rÃj¤Ã nirvÃsitÃ÷ svakasvakà (##) patnÅr ÃdÃya nirgatÃ÷; yÃvat kÃntÃramÃrgaæ pratipannÃ÷; te«Ãæ pathyadanaæ parik«Åïaæ; tai÷ parasparaækriyÃkÃra÷ k­ta÷: ekaikÃæ striyaæ jÅvitÃd vyaparopya tanmÃæsena kÃntÃramÃrgÃn nistarema iti; viÓÃkha÷ (##) saælak«ayati: kÃmaæ svaprÃïavinÃÓo, na tu paraprÃïoparodha÷; kim atra prÃptakÃlaæ bhÃryÃm ÃdÃya ni«palÃyeya iti; sa bhÃryÃm ÃdÃya ni«palÃyita÷; sÃsya bhÃryà annapÃnaviyogÃn mÃrgaÓramakhedÃc ca kÃhalÅbhÆtà kathayati: Ãryaputra prÃïair viyok«ye iti; viÓÃkha÷ saælak«ayati: mayà rÃk«asamadhyÃt paritrÃtÃ; idÃnÅæ yadi mari«yati, na Óobhanam iti; tena ÆrumÃæsaæ chitvà tasyà bhak«aïÃya dattaæ; bÃhubhyÃæ ca Óire muktvà rudhiraæ pÃyitÃ; so 'nupÆrveïa tÃm ÃdÃya anyatamaæ parvatam upas­pta÷; tatra ca mÆlaphalair yÃpayati; tasya ca parvatasya sannik­«Âe nadÅ vahati; tasyÃæ puru«a÷ Óatruïà hastapÃdavikala÷ k­tvà pravÃhita÷; sa srotasÃpahriyamÃïa÷ Ãrtasvaraæ krandati; viÓÃkhaÓ cÃnyatamasmin pradeÓe mÆlÃny utpÃÂayati; tenÃsau puru«avirÃva÷ Óruta÷; sa karuïÃmre¬itacittasantati÷ parvatam abhiruhya samantÃd vyavalokayitum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyati taæ puru«am uhyamÃnaæ; sa laghu laghv eva parvatÃd avatÅrya nadÅm abhyavagÃhya taæ puru«aæ p­«Âham abhirohya nadÅm uttÅrya tÅre sthÃpayitvà taæ du÷khasantÃpitah­daya÷ kathayati: vatsa kim idam iti; tena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; tatas tenÃsau samÃÓvÃsita÷; mÆlaphalaiÓ ca santarpya patnyÃ÷ samarpita÷; tayà tasyopasthÃnaæ k­taæ; sà tasyopasthÃnaæ kurvatÅ praïayasaumukhyà muhur muhur upasaækramya vividhÃbhi÷ kathÃbhir upati«Âhati; dharmatà hy e«Ã prak­tyà mandarÃgiïo bhavanti bodhisatvÃ÷; viÓÃkhas tayà sÃrdhaæ kadÃcit paricÃrayati kadÃcin na paricÃrayati; bodhisatvÃnubhÃvena ca tÃni kandamÆlaphalÃni atÅva vÅryavanti; tÃny asau paribhuæjÃnà kleÓaprÃbalyÃt taæ hastapÃdavikalaæ prÃrthayitum ÃrabdhÃ; sa na saæpratipadyate; kathayati ca: ahaæ tÃvad idÃnÅæ gatapratyÃgataprÃïa÷ kathaæcij jÅvita÷; yadi punar Åd­Óaæ karomi sthÃnam etad vidyate yad ayaæ tava bhartà mÃæ sarveïa sarvaæ jÅvitÃd vyaparopayati iti; sa bhÆyo bhÆyas tayà prÃrthyate; durjayÃ÷ kleÓÃ÷; sà tayà sÃrdhaæ vipratipanna÷; sà tena sÃrdham ÃnandasaumanasyÃd eva atÅva saæraktà pre«yamÃïÃpi tatsakÃÓÃn na gacchati; sa saælak«ayati: yathaiveyam (##) adhyavasitÃ, pratikru«Âam etad vairÃïÃæ yaduta strÅvairam: idÃnÅm ahaæ na«Âa÷; tena tayà sÃrdhaæ saæjalpa÷ k­ta÷; ayaæ tava svÃmÅ yadi jÃnÅte Ãvayo÷ saæprayogaæ niyataæ tava anarthaæ karoti, mÃæ ca jÅvitÃd vyaparopayati iti; sà saælak«ayati: Óobhanam ayaæ kathayati; upÃyasaævidhÃnaæ kartavyam iti; asitapaï¬ito mÃt­grÃma÷; sà Óiro vastreïa ve«Âayitvà parvataÓilÃyÃæ ni«adyÃvasthitÃ; yÃvan mÆlaphalÃny ÃdÃya viÓÃkha Ãgata÷; paÓyati tÃæ tathà viprak­tÃæ; tata÷ p­cchati: bhadre kim etad iti; sà kathayati: Ãryaputra Óirorujà me 'tÅva bÃdhate iti; viÓÃkha÷ kathayati: kimatra kartavyam iti; tayà pëÃïabhedaka÷ parvataprÃgbhÃre d­«Âa÷ iti sà (##) kathayati: Ãryaputra pÆrvam apy e«Ã Óirorujà Ãsid vaidyena pëÃïabhedako vyapadi«Âa÷; tena svasthÅk­tà iti; viÓÃkha÷ kathayati: pÃÓÃïabhedakaæ samanve«Ãmi iti; sà kathayati: Ãryaputra e«a parvataprÃgbhÃre d­Óyate; ahaæ tvÃæ rajvà dhÃrayÃmi; tvam utpÃÂaya iti; ­juko 'sau mahÃtmà tasyÃ÷ ÓÃÂhyaæ na vetti; sa pratipanna÷: evaæ bhavatu dhÃraya utpÃÂayÃmi iti; sa tayà rajvà osÃrita÷; tena caikena pÃïinà rajjur muktÃ; tayà ca muktÃ; nadyÃæ patita÷; dÅrghÃyu÷ sa satva÷; rÃjyasukhaæ ca pratyanubhavitavyaæ; na m­ta÷; srotasà uhyamÃna÷ anyatamÃæ rÃjadhÃnÅm anuprÃpta÷; tatra ca rÃjà aputra÷ kÃlagata÷; amÃtyÃ÷ sapaurajÃnapadÃ÷ sarve sannipatya vicÃrayanti: bhavanto rÃjà kÃlagata÷; kam idÃnÅæ rÃjye prati«ÂhÃpayÃma÷ iti; tair lak«aïaj¤Ã÷ puru«Ã÷ prayuktÃ÷: bhavanta÷ samanve«ata; ya÷ puïyamaheÓÃkhya÷ satva÷ taæ rÃjye prati«ÂhÃpayÃma÷ iti; te samnatata÷ samanve«itum ÃrabdhÃ÷; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅæ prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // viÓÃkha÷ pratyupasthitavipÃkatvÃd rÃjyasaævartanÅyasya karmaïa÷ nadÅm uttÅrya ekasmin pradeÓe ni«aïïa÷; bodhisatvÃnubhÃvena sa pradeÓo 'laÇk­ta÷ ivÃvasthita÷; yÃval lak«aïaparÅk«akÃ÷ puru«Ã÷ taæ (##) pradeÓam ÃgatÃ÷ paÓyanti taæ mahÃtmÃnaæ rÃjyalak«aïasaæpannaæ; te pramuditamanasa÷ amÃtyÃnÃæ sakÃÓaæ gatÃ÷ kathayanti: samanve«ita÷ asmÃbhi÷ puïyamaheÓÃkhya÷ satvo yo rÃjyam arhati iti; tatas tair amÃtyair mÃrgaÓobhÃæ nagaraÓobhÃæ ca k­tvà mahatà ÓrÅsamudÃyena nagaraæ praveÓya divasatithimuhÆrtanak«atrÃnupÆrvyà rÃjye 'bhi«ikta÷; tasya devÅ nÃstÅti amÃtyÃ÷ purohitÃ÷ bhÆmyantararÃjÃna÷ anye ca dhanina÷ Óre«Âhina÷ sÃrthavÃhÃ÷ svakasvakà duhitÌn sarvÃlaÇkÃravibhÆ«itÃ÷ ÃdÃya tannagaram ÃgatÃ÷ rÃjà pariïe«yatÅti; sa rÃjà striyà vipralabdho na pratipadyate; amÃtyÃ÷ kathayanti: deva anta÷purakumÃrÃmÃtyapaurajÃnapadÃ÷ dhanino rÃjÃno bhavanti; anta÷puram upasthÃpyatÃæ; nÃnÃdeÓanivÃsina÷ pradhÃnapuru«Ã÷ bhÆmyantarÃÓ ca rÃjÃna÷ itastyÃÓ ca pradhÃnapuru«Ã÷ kanyÃ÷ sajjÅk­tya vyavasthitÃ÷; abhimukhÅbhavatu iti; tathÃpy asau na pratipadyate; sa bhÆyasà ca striyo jugupsate; puïyÃnubhÃvÃt satvÃnÃm upabhogà vÅryavanto bhavanti saæpadyante ca; yadà bodhisatvas tasmÃt parvatÃt k­taghnastriyà muktas tadà tasmin parvate mÆlaphalÃni tanÆbhÆtÃni; nirvÅryÃïi ca saæv­ttÃni; tata÷ sà strÅ durbhik«ÃkÃlam­tyubhayabhÅtà taæ hastapÃdavikalaæ puru«aæ skandhe Ãropya grÃmÃntaæ samavas­tÃ; rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u bhik«Ãm aÂati; p­«Âà ca kathayati ahaæ pativrateti; asti cai«a lokadharmo yà strÅ pativratà sà loke pÆjyate; sà yatra praviÓati tatra bhik«Ãæ labhate; yÃvad asÃv anupÆrveïa tÃæ rÃjadhÃnÅm anuprÃptÃ; Órutvà loka÷ (##) paraæ vismayam Ãpanna÷; kecit kutÆhalajÃtÃ÷ tÃæ dra«Âuæ bahir nirgatÃ÷; nagaranivÃsinà janakÃyenÃvatÃro labdha÷; te 'vadhyÃyanti k«ipanti vivÃcayanti: bhavanta÷ ayaæ rÃjà sarvÃ÷ striyo jugupsate; na paÓyatÅmÃæ satÅæ pativratÃæ hastapÃdavikalaæ puru«aæ skandhenÃdÃya paribhramatÅm iti; sa v­ttÃnta÷ purohitena rÃj¤o nivedita÷; rÃj¤Ã ca saælak«itaæ; sa kathayati: ÃhÆyatÃæ sà strÅ paÓyÃmi iti; sà ÃhÆtÃ, rÃj¤Ã d­«ÂÃ; vipu«pitaæ gÃthà coktÃ: bhak«ayitvorumÃæsÃni pÅtvà ca mama Óoïitam / skandhena vahase ruï¬am idÃnÅæ tvaæ pativratà // pÃtayitvà prapÃte mÃæ Óilodbhedasya kÃraïÃt / (##) skandhena vahase ruï¬am idÃnÅæ tvaæ pativratà // iti kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau rÃjakumÃra÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yÃsav bhÃryà e«a eva sa devadattas tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; punar apy yathai«a ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of ViÓvantara (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo viÓvapuryÃæ rÃjadhÃnyÃm viÓvÃmitro nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ ca ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca praÓÃntakalikalaha¬imba¬amarataskararogÃpagataæ ÓÃlÅk«ugomahi«Åsaæpannaæ; dhÃrmiko dharmarÃjo dharmeïa rÃjyaæ kÃrayati; sa ca rÃjà ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitaparahitapratipanna÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ prajÃvatsala÷; so 'pareïa samayena devyà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ va nÃvÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷ abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdiko gaura÷ kanakavarïa÷ chatrÃkÃraÓirÃ÷ pralambabÃhur vistÅrïalalÃÂa÷ saægatabhrÆs tuÇganÃsa÷ sarvÃÇgapratyaÇgopeta÷; tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate; kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma? iti; j¤Ãtaya Æcu÷; ayaæ dÃrako viÓvÃmitrasya rÃj¤a÷ putra÷; tasmÃd bhavatu dÃrakasya viÓvantara iti nÃma iti; viÓvantaro dÃraka÷ a«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo 'nupradatta÷; dvÃbhyÃm aæÓadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikadhÃtrÅbhyÃæ; so '«ÂÃbhir dhÃtrÅbhir unnÅyate vardhyate k«Åreïa dadhnà navanÅtena sarpi«Ã sarpirmaï¬ena anyaiÓ cottaptottaptair upakaraïaviÓe«air ÃÓu vardhate hradastham iva paÇkajam; sa yadà mahÃn saæv­tta÷ tadà lipyÃm upanyasta÷ saÇkhyÃyÃæ gaïanÃyÃæ mudrÃyÃæ; yÃni tÃni rÃj¤Ãæ k«atriyÃïÃæ mÆrdhÃbhi«iktÃnÃæ (##) janapadaiÓvaryasthÃmavÅryam anuprÃptÃnÃæ mahÃntaæ p­thivÅmaï¬alam abhinirjitya adhyÃvasatÃæ (##) p­thag bhavanti ÓilpasthÃnakarmasthÃnÃni tadyathà hastigrÅvÃyÃm aÓvap­«Âhe rathe tsarau dhanu«i apayÃne niryÃïe aækuÓagrahe pÃÓagrahe tomaragrahe chedye bhedye vedhye mu«Âibandhe pÃdabandhe ÓikhÃbandhe dÆravedhe Óabdavedhe marmavedhe ak«Æïavedhe d­¬haprahÃritÃyÃæ pa¤casu sthÃne«u k­tÃvÅ saæv­tta÷; viÓvantara÷ kumÃro ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitaparahitapratipanna÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ prajÃvatsala÷ sarvaprada÷ sarvaparityÃgÅ ni÷saÇgaparityÃgÅ ca mahati tyÃge vartate; tasya pradÃnavistaram upaÓrutya yojanaÓatÃd api arthina÷ abhyÃgacchanti; sarvÃæÓ ca paripÆrïamanorathÃn pre«ayati atha kadÃcit bodhisatvo maïikanakarajatavajravai¬ÆryamusÃragalvÃrkendranÅlavidyotitaæ candanavarasÃrapariïÃmitaæ siæhavyÃghradvÅpicarmapariïaddhaæ pavanabalasamajavai÷ kanakarajatamaïighaïÂikÃvighÆrïitaravai÷ caturbhis turagair yuktaæ syandanavaram abhiruhya nagarÃd udyÃnÃbhimukho niryayau; atha kecid viprà vedavedÃÇgavido viÓvantaram abhigamyocu÷; jayatu bhavÃn k«atriyakumÃra÷ iti; Ãha ca sarve«u khalu loke«u viÓruta÷ sarvado bhavÃn / ratham etad dvijÃtibhyo dÃnaæ tvaæ dÃtum arhasi // ity evam ukto viÓvantaro bodhisatva÷ laghu laghv eva tasmÃd rathÃd avatÅrya h­«Âatu«Âapramuditah­dayas tebhyo dvijÃtibhyas taæ rathavaram upadarÓayann uvÃca yathà mayà rathas tyakto viprebhya÷ parayà mudà / tathÃhaæ tribhavaæ tyaktvà sp­Óeyaæ bodhim uttamÃm // (##) iti; so 'pareïa samayena kundakumudahimarajatasitÃbhravarïaæ saptasujÃtasuprati«ÂhitacaraïatalamairÃvaïavilÃsagÃminaæ paramasvÃbhÃvyalak«aïÃlaÇk­tapuïyanidarÓanaæ rÃjavardhanaæ nÃma gajavaram abhiruhya paritu«Âabh­tyamitrasevakÃnuyÃtrikai÷ candra iva nak«atragaïai÷ pariv­ta÷ saæprÃpte vasantakÃlasamaye saæpu«pite«u pÃdape«u haæsakrau¤camayÆraÓukaÓÃrikÃkokilajÅva¤jÅvavakanirgho«ite vana«aï¬e udyÃnabhÆmiæ niryayau; atha kecit pratyarthikaprayuktà viprÃs tvaritatvaritaæ viÓvantaraæ kumÃram abhigamya Æcu÷: jayatu bhavÃn k«atriyakumÃra÷ iti; Ãha ca sadaityÃmaraloke«u viÓruta÷ sarvado bhavÃn / dÃtum etaæ gajavaram asmabhyas tvam ihÃrhasi // iti evam uktaÓ ca bodhisatvas tasmÃd api gajavarÃl laghu laghv eva avatÅrya h­«Âatu«ÂapramuditamanÃs tebhyas taæ gajavaram upadarÓayann uvÃca yathà mayà gajas tyakto viprebhya÷ parayà mudà / tathÃhaæ tribhavaæ tyaktvà sp­Óeyaæ bodhim uttamÃm // ÓuÓrÃva ca rÃjà viÓvÃmitra÷: putreïa ca tebhyo viÓvantareïa rÃjyavardhano nÃma gajavara÷ pratyarthikaprayuktebhyo datta÷ iti; (##) Órutvà ca puna÷ rÃj¤Ã visvÃmitreïa kopakupitena viÓvantara÷ kumÃra÷ ÃhÆyokta÷: gaccha kumÃra na te madvi«aye vastavyam iti; tato viÓvantara÷ kumÃra÷ pitrà parityakta÷ cintayÃmÃsa: bodhÃya mayà k­tavyavasÃyena sarvalokÃnugrahÃrthaæ baddhasannÃhena gajo 'sau tyakta÷ tad g­he vartamÃnena dÃnaæ deyaæ yathÃbalam / tapovanaæ và saæÓritya kartavyo niyama÷ para÷ // tad ahaæ g­ham uts­jya prayÃsyÃmi tapovanam / vaktuæ na tÆtsahe vÃkyaæ na dÃsyÃmÅti yÃcita÷ // iti athaivaæ k­tamatir bodhisatvo bhÃryÃyà mÃdryÃ÷ sakÃÓam abhigamya etad vistareïa nivedayÃmÃsa; tata÷ sà mÃdrÅ sahaÓravaïÃd eva (##) priyaviprayogÃÓaÇkitah­dayà k­takarapuÂà bodhisatvam uvÃca: Ãryaputra yady evam aham api tapovanaæ yÃsyÃmi iti; na Óakyaæ mayà Ãryaputraviyuktayà muhÆrtam api prÃïÃn dhÃrayituæ; kuta÷ gaganam iva candrahÅnaæ sasyavihÅnà bhaved yathà p­thivÅ / nalinÅva jalavihÅnà bhart­vihÅnà bhavet tathà nÃrÅ // iti bodhisatva uvÃca: avaÓyam Ãvayor ante viyogena bhavitavyam, e«a lokasvabhÃva÷; tvaæ ca pravarÃnnapÃnaÓayanÃsanasaævasanopacità paramasukumÃraÓarÅrÃ; tapovane ca t­ïaparïopacitÃyÃæ bhÆmau svaptavyaæ; mÆlaphalÃni cÃhÃra÷; darbhopalakaïÂakacitÃyÃæ mahyÃæ vicaritavyam; abhÅk«ïam upavÃsam upavasitavyaæ; sarvajanasyÃtmà upadarÓayitavya÷; sarvaprayatnenÃtithaya÷ pÆjayitavyÃ÷; tatrÃpi ca mayà avaÓyaæ yathÃÓaktyà dÃnaæ deyaæ; tatra bhavatyà na kiæcid anutÃpa÷ karaïÅya÷; tat punar api tÃvat saæpradhÃryatÃm iti; mÃdrÅ kathayati: Ãryaputra yathÃÓaktyà aham Ãryaputram anuvarti«ye iti; bodhisatva÷ kathayati: yady evaæ smartavyà te iyaæ pratij¤Ã iti; tato bodhisatva÷ pitaram upagamya mÆrdhnà ca praïipatyovÃca k«amasva yat tÃta mayÃparÃddhaæ gajapradÃnaæ prati pÃrthivendra / e«a prayÃsyÃmi purÃd araïyaæ koÓak«ayo mà n­pate tavÃbhÆt // iti tata÷ putraviyogaviklavo rÃjà ba«poparudhyamÃnagadgadakaïÂha uvÃca: putra ti«Âha nivartyatÃæ dÃnÃn matir iti; bodhisatva uvÃca apy eva parivarteta dharà sadharaïÅdharà / pradÃnÃn na tv ahaæ cittaæ nivarteya mahÅpate // ity uktvà prakrÃnta÷; tata÷ putraduhit­kalatrasahita÷ ÓokotkaïÂha÷ paurajÃnapadasahasrair anugamyamÃna÷ tasmÃn nagarÃn nirjagÃma; kaÓcit puru«a÷ taæ rudanaparidevitaÓabdaæ Órutvà mahÃjanakÃyaæ ca nagaradvÃreïa nirgacchantaæ d­«Âvà anyataraæ puru«am uvÃca: bho÷ puru«a kiæk­to 'yaæ mahÃjanasya ruditaÓabda÷ iti; sa uvÃca: kiæ bhavÃn na jÃnÅte (##) asmÃt purÃn n­patinà svasuta÷ sudaæ«Âro nirvÃsyate sthiradh­tir nirata÷ pradÃne / taæ prasthitaæ vanam upetya saputradÃraæ paurÃ÷ sametya subh­Óaæ karuïaæ rudanti // iti tato bodhisatvas tasmÃn nagarÃn nirgatÃn paurÃn yathÃnyÃyyam abhigamyovÃca: nivartantu bhavanta÷; suciram api hi priyasaæyogo bhÆtvà avaÓyam evÃnte (##) viprayogÃvasÃna÷; vÃsav­k«o 'dhvapratiÓrayabhÆto hi bandhujanasaæyoga÷; avaÓyabhÃvÅ priyaviprayoga÷; kuta÷ sarve«u loke«v avaÓasya janto÷ priyair viyogo bhavantÅti matvà / kÃryà bhavadbhir bhuvi sarvayatnai÷ sthirÃprakampyà ca ÓamÃya buddhi÷ // iti atha triæÓadyojanÃtikrÃntaæ bodhisatvam avek«ya anyatamo brÃhmaïa÷ abhigamyovÃca: bho÷ k«atriyakumÃra itas triæÓanmÃtrair adhi«ÂhÃnaæ; tato 'haæ bhavato guïaÓravaïÃd Ãgata÷; tad arhati bhavÃn anena rathavareïa me saphalaæ Óramaæ kartum iti; tato mÃdrÅ saæjÃtÃmar«Ã ni«ÂhurÃbhidhÃnena taæ brÃhmaïam uvÃca aho dvijasyÃsya sudÃruïà matir vane 'pi yo 'bhyarthayate n­pÃtmajam / na nÃma kÃruïyam ihÃsya jÃyate narendraputre n­patiÓriyà cyute // iti bodhisatva uvÃca: na khalu na khalu bhavatyà brÃhmaïa÷ paribhëaïÅya÷; kuta÷ yady ete na bhaveyur artharucayo mÃdri pratigrÃhakÃ÷ bodhiæ ka÷ samavÃpnuyÃd bhuvi nara÷ sarvapradÃnÃd ­te / «a¬bhi÷ pÃramitÃbhir uttamaguïÃ÷ saæbodhisatvÃ÷ sadà dÃnÃdyÃbhir avÃpnuvanti niyataæ sarvaj¤atÃm uttamÃm // iti tato bodhisatvas tam apy aÓvarathaæ pareïa har«eïa tasmai brÃhmaïÃya datvà uvÃca anena mÃtsaryamalapravÃhinà rathapradÃnena mamÃstv iha dvija / (##) mahar«ibhi÷ sadbhir anupravartito nirÃsravo dharmamayo mahÃratha÷ // iti tato viÓvantara÷ pramuditah­dayas tam api rathavaraæ brÃhmaïÃya datvà k­«ïÃjinÃæ kumÃrÅæ skandhe Ãropya mÃdrÅ ca jÃlinaæ kumÃraæ tapovanÃbhimukhau saæprasthitau; anupÆrveïa ca tapovanam anuprÃptau; tato viÓvantaras tasmiæs tapovane svah­dayaprarito«akaraæ vratam ÃsthÃya vijahÃra; yÃvad anyatamo brÃhmaïa÷ mÃdryÃ<æ> mÆlaphalÃrtham abhigatÃyÃ<æ> tapovanÃd viÓvantaram abhigamyovÃca: jayatu bhavÃn k«atriyakumÃra÷; upasthÃyakahÅno 'haæ bhramÃmi savadhÆjana÷ / tadarthaæ bÃlakÃv etau mama tvaæ dÃtum arhasi // iti evam ukto viÓvantaro bodhisatva÷ i«ÂasutaparityÃgaæ prati muhÆrtaæ cintÃparo babhÆva; tato 'sau brÃhmaïo viÓvantaraæ bodhisatvam uvÃca: yato 'haæ bhavantam arthaye; tat kim idaæ vicÃryate bhavÃn khyÃta÷ k«ititale sarvata÷ karuïÃtmaka÷ / yathà Óibi÷ Óruto nityaæ tathà tvaæ kartum arhasi // iti evam ukto bodhisatvas taæ brÃhmaïam uvÃca: bho mahÃbrÃhmaïa svajÅvitaparityÃge na me kÃcid vicÃraïà / kiæ puna÷ svasutatyÃge mama syÃn matir anyathà // api tu mahÃbrÃhmaïa parityaktau mayà bÃlau vanav­ddhau sukhÃtmakau / mÃt­hÅnau katham imau sthÃsyata÷ karuïÃtmakau // mà bhÆd vaktà ca me kaÓcit kumÃrau nirgh­ïo bh­Óam / bÃlau tyajati nÃtmÃnaæ sÃdhu brÃhmaïa mÃæ naya // iti atha sa brÃhmaïo (##) viÓvantaram uvÃca: bho÷ k«atriyakumÃra naitad bhavata÷ pratirÆpaæ mahati rÃjavaæÓe prasÆtasya sarvasyÃæ p­thivyÃæ khyÃtayaÓasa÷ sarvaprÃïi«u dayÃnukroÓaprav­ttasya dÃnamÃnasatkÃragandhahastina÷ (##) ÓramaïabrÃhmaïÃtithigurujanapÆjakasya k­païavaïÅpakÃnÃthadaridrajanaparigrÃhakasya sarvamanorathaparipÆrakasya amoghadarÓanasya yat mama vandhyam Ãgamanaæ bhavet, mogho và mÃrgaÓrama÷ nirarthakaæ và darÓanam; aphalà sà ÃÓà cirakÃlÃÓÃsito và cetasy ÃÓÃsaka÷; tat Óighraæ saÇkkalpaturagasya manorathasya tadvacananÃstikyapratyÃhatasya me nirv­ttir bhavet; tad arhati bhavÃn paripÆrïamanorathaæ mÃæ visarjayituæ kuta÷ jalanidhivasanÃ<æ> grahÃntarÃk«Å<æ> girivarapÅnapayodharottamÃÇgÅm / sanagaranigamÃæ vicÃrya bhÆmiæ na tava sudaæ«Âra samo 'sti dÃnaÓaktyà // iti athaitad vacanaæ brÃhmaïasyopaÓrutya viÓvantaro bodhisatva÷ imÃæ cintÃm Ãpede tanayasnehaviklava÷ yadi tÃvat pradÃsyÃmi brÃhmaïasya sutadvayam / prÃpsyÃmy ahaæ ca mÃdrÅ ca du÷khaæ putraviyogajam // athÃsmai na pradÃsyÃmi bhavi«yÃmi k«atavrata÷ / nirÃÓo brÃhmaïaÓ cÃyaæ gami«yati yathÃgata÷ // kÃmaæ putraviyogÃrto bhuvi Óokaæ vrajÃmy aham / bhagnapratij¤o na tv eva bhavi«yÃmi k«atavrata÷ // iti tato viÓvantaro bodhisatva÷ i«ÂasutaparityÃgaæ prati k­taniÓcaya uvÃca: e«a bho lokaæ du÷khamÃharïave pratibhaye majjantam Ãrtaæ bh­Óam pÃraæ tÃrayituæ sudu«karaÓatair badhnÃmi mÃrgaplavam / ity uktvà vimalÃmbupÆrïavadano vaktreïa nirmanyunà bÃlÃv aÓrujalÃmbupÆrïanayanau viprÃya tasmai dadau // (##) Ãha ca asya putrapradÃnasya phalaæ vipulam ÃpnuyÃm / tÃrayeyam ahaæ tena lokaæ saæsÃrasÃgarÃt // iti dattamÃtrayoÓ ca punas tayor bÃladÃrakayo÷ iyaæ ca vasumatÅ «a¬vikÃraæ cacÃla; tatas tena bhÆmikampena tadvanavÃsinas tÃpasÃ÷ saætrastÃ÷ anyonyam Æcu÷ kiæprabhÃvanimitto 'yaæ bhÆme÷ kampa÷ sudÃruïa÷ / j¤atavyam iha suvyaktaæ prabhÃva÷ kasya Åd­Óa÷ // iti tatrÃnyatamo v­ddhatÃpaso vasi«Âhasagotro nimittaj¤ÃnakuÓala÷; sa te«Ãm ­«ÅïÃm etam arthaæ nivedayÃmÃsa nÆnaæ tapovanaratau hi phalÃmbubhak«au bÃlau sutau nayanatu«Âikarau manoj¤au / du÷khÃrditasya jagata÷ parimok«aïÃrthaæ viÓvantaras tyajati kampati yena bhÆmi÷ // iti tatas tau bÃladÃrakau pitur ÃÓayaparityÃgabuddhim avagamya karuïakaruïaæ rudantau viÓvantarasya pÃdayor nipatya k­takarapuÂÃv Æcatu÷: prasÅda tÃta mà ÃvÃæ parityÃk«Å÷; kvedÃniæ guruvihÅnau gami«yÃva÷ iti ambà ca tÃta ni«krÃntà tvaæ ca no dÃtum arhasi / yÃvat tÃm api paÓyÃvas tato dÃsyati nau bhavÃn // iti tato bodhisatva÷ snehaviklava÷ sÃÓrudurdinanayana÷ tau bÃladÃrakau (##) parityajyovÃca: putrakau na me h­dayam asnigdhaæ nÃk­pà nÃpi nairgh­ïam / sarvalokahitÃrthaæ tu tyajÃmi guïadarÓanÃt // iti apy evÃhaæ parÃæ bodhim abhigamya ÓivÃæ svayam / du÷khÃrïavagataæ lokaæ tÃrayeyaæ nirÃÓraya÷ // iti tatas tau bÃladÃrakau pitur ÃÓayaparityÃgam avagamya karuïÃdÅnavilambitÃk«araæ pÃdayor nipatya k­takarapuÂÃv Æcatu÷ yady evaæ vyavasÃyas te vacanÃd Ãvayos tvayà vaktavyà jananÅ tÃta k«antum amba tvam arhasi // iti (##) api ca tÃta yan nau guror apak­taæ tvayi bÃlabhÃvÃt yady apriyaæ vacanam anyad udÃh­taæ và / ÓuÓrÆ«aïaæ ca paripÆritam eva na syÃt bÃlÃparÃdha iti tat khalu mar«aïÅyam // ity uktvà pitaram abhivÃdya tri÷ pradak«iïÅk­tya guruvacanalÃlasau muhurmuhu÷ saæparivartamÃnau nayanÃmbupariplutÃk«akau tasmÃd ÃÓramÃd viniÓcakrÃmatu÷; tato bodhisatvas tair atikaruïair bÃladÃrakavacobhi÷ viklavÅk­tah­dayo bodhau mana÷ praïidhÃya tapovanaparïakuÂÅæ pravi«Âa÷; ni«krÃntamÃtrayoÓ ca bÃladÃrakayo÷ ayaæ trisahasramahÃsahasro lokadhÃtu÷ «a¬vikÃraæ kampita÷; anekaiÓ ca devatÃsahasrai÷ hÃhÃk­tam antarik«aæ babhÆva aho pradÃnamÃhÃtmyam aho khalv asya niÓcaya÷ / bÃlÃv imau sutau tyaktvà yan na vikriyate mana÷ // iti tasmiæÓ ca samaye mÃdrÅ mÆlaphalÃny ÃdÃya ÃÓramÃbhimukhÅ saæprasthitÃ; tena ca mahatà bhÆmikampena tvaritam ÃÓramapadaæ pratasthe; anyatamà devatà siæharÆpadhÃriïÅ bhÆtva mÃrgam avarudhyÃvasthitÃ, mà haiva mÃdrÅ bodhisattvasya sarvasatvanirmok«aïak­todyogasya dÃnapÃramitÃyÃæ vighnam utpÃdayi«yatÅti tato mÃdrÅ tÃæ m­garÃjavadhÆm uvÃca m­garÃjavadhÆvilÃsini kim idaæ mÃm uparudhya ti«Âhasi / dhruvam asmi yathà pativratà laghu mÃrgÃd apasarpa me tathà // api ca tvam api m­garÃjapatnÅ aham api bhÃryà narendrasiæhasya / dharmeïa bhavasi bhaginÅ m­garÃj¤i dadasva me mÃrgam // (##) ity evam uktà sà siæharÆpadhÃriïÅ devatà tasmÃn mÃrgÃd apakrÃntÃ; tato mÃdrÅ nimittÃny apraÓastÃnÅti matvà muhÆrtaæ cintayÃmÃsa: yathÃyam antarÅk«e rudanaÓabda÷ ÓrÆyate, yathà vanavÃsinÃæ bhÆtÃnÃæ vikroÓanaÓabdo vyaktam ÃÓramapade akuÓalaæ bhavi«yati iti; Ãha ca yathà sphurati me netraæ yathà rauti vihaÇgama÷ / dhruvaæ tau bÃlakau tyaktau yathà me matir utsukà // yathÃyaæ p­thivÅkampo vepate h­dayaæ ca me / vyaktau tau bÃlakau tyaktau yathà kÃyaÓ ca sÅdati // iti sà evam anarthaÓatasahasrÃïi cintayantÅ Ãsramapadaæ gatÃ; praviÓya cà ÃÓramapadaæ sasaæbhrÃntà nirÅk«ate; na paÓyati putrakau; tato viklavah­dayà vepamÃnà asthÃnapadÃnusÃraæ vikalpayati: asmin pradeÓe jÃlina÷ kumÃra÷ sahabhaginyà m­gapotakair (##) abhÅk«ïaæ krŬitavÃn; imÃni ca tÃbhyÃæ pÃæsunagarÃïi k­tÃni; imÃni ca tayo÷ krŬanakÃni; tau tu na paÓyÃmi; atha và ambà na d­Óyate iti parïakuÂÅæ praviÓya Óayitau bhavi«yata÷ ity evam ÃÓaÇkÃparigatah­dayà sutadarÓanalÃlasà mÆlaphalÃny ekÃnte upanik«ipya bëpÃmbupariplutek«aïà bhartu÷ pÃdayor nipatya p­cchati: Ãryaputra kva gatau bÃladÃrakau iti; viÓvantara uvÃca ÃÓayà samabhikrÃnto brÃhmaïo mama sannidhau / tasya tau dÃrakau dattau tvam anuj¤Ãtum arhasi // iti athaivam uktà mÃdrÅ vi«adigdhaviddheva m­gÅ bhÆmau nipapÃta; jalÃÓayoddh­teva matsÅ p­thivyÃm Ãvartanaparivartanaæ karoti sma; h­tapoteva kurarÅ karuïakaruïaæ virauti sma; na«Âavatseva gaur bahuvidhaæ hambhÃravair vilalÃpa; Ãha ca bÃlapaÇkajasamÃnavaktrakau padmapatrasukumÃrahastakau / du÷khadu÷khitam ad­«Âadu÷khakau kÃæ gatiæ mama gatau hi putrakau // niratau m­gakai÷ sahÃÓrame m­gaÓÃbÃrjanakau m­gÃk«akau / katham adya nu putrakau mama vrajatas tasya vaÓe na du÷khitau // (##) nayanÃmbupariplutÃk«akau viruvantau karuïaæ sudu÷khitau / na ca me 'dya sud­«Âakau k­tau k­païaæ jÅvati du÷khito jana÷ // aÇke mama tau viv­ddhakau mÆlapu«paphalabhojanÃtmakau / k«ÃntimÃrdavagurupriyau sadà du÷khitau hi paramaæ sutau mama // j¤ÃtimÃt­parihÅïakau ca tau bandhubhiÓ ca sahasà nirÃk­tau / durjanaæ janam upetya pÃpakaæ du÷khitau hi paramaæ sutau mama // k«utt­«ÃparigatÃtmakau sadà kasya tau vaÓam upÃgami«yata÷ / Ãrtidu÷khaparipŬitau ca tau pre«yabhÃvam upayÃsyato dhruvam // karma nÆnam iha pÃpakaæ mayà anyajanmani k­taæ sudÃruïam / prÃïina÷ priyaÓatair viyojità yena gaur iva viraumy avatsikà // yena satyavacanena me sadà sarvasatvasamatÃæ gataæ mana÷ / tena satyavacanena me sutau dÃsabhÃvagamanÃd vimucyatÃm // iti tato mÃdrÅ tÃbhyÃæ bÃladÃrakÃbhyÃæ ye v­k«Ã ropitakÃyapÃlitakÃs tÃn kisalayasaæchannÃï d­«Âvà sasaæbhramà pari«vajyovÃca bÃlabÃlakalaÓÃvasiktakÃ÷ pallavaprapatitÃÓrubindava÷ / cetanà iva rudanti v­k«akà bÃlakÃ÷ stanavihÅnakà iva // punaÓ ca tayor bÃladÃrakayo÷ krŬanakÃn ÃÓramavÃsino m­gaÓÃbakÃn d­«Âvà karuïÃdÅnavilambitÃk«araæ vacanam uvÃca (##) du÷kham etad aparam hy analpakam yad bhramanti m­gaÓÃbakà ime / yad vayasyaparidarÓanotsukÃ÷ sthÃnake«u parimÃrgaïotsukÃ÷ tato yena mÃrgeïa tau bÃladÃrakau gatau taæ mÃrgam anusarantÅ tayor bÃladÃrakayor itaÓ cÃmutaÓ ca padÃny an­jukÃni d­«Âvà tÅvradu÷khÃbhyÃhatà punar uvÃca (##) pÃtyamÃnau dhruvaæ nÅtau yathà padavilambitam / kvacid drutagatÃv­ttau hÃn­Óaæsa dvijottama // bëpagadgadaniruddhakaïÂhakau vepamÃnarucirÃdharo«Âhakau / tau hi me hariïapariplutÃk«akau komalaiÓ caraïakai÷ kathaæ gatau // iti tato bodhisatvas tÃæ tathà paridevanÃtmikÃæ d­«Âvà tÃbhis tÃbhi÷ Órutibhir anityatÃpratisaæyuktÃbhi÷ bahuprakÃram anusaæj¤Ãpayann uvÃca na darpÃn na ca vidve«Ãn mayà tyaktaæ sutadvayam / sarvasatvahitÃrthaæ tu tyaktau tau dustyajau sutau // Ãtmaputrakalatraæ ca tyaktvà paramadustyajam / prÃpnuvanti mahÃsatvÃ÷ Óibivad bodhim uttamÃm // iti tyÃgÃdhi«ÂhÃnÃn mÃdri putrau tau tyaktau dustyÃjau lokanirmok«aïÃrtham / dadyÃæ svÃn dÃrÃn vÃhanaæ cÃpi vittaæ sarvaæ sarvebhyo dÃtum e«Ã matir me // iti atha mÃdrÅ dhairyam Ãlambya cittena bodhisatvam uvÃca na karomy antarÃyaæ te mà te bhÆn matir anyathà / mÃm apÅcchasi ced dÃtuæ nirviÓaÇkaæ prayaccha mÃm // api tu yasyÃrthe svajanÃn dhÅra tyajasi snehaviklava÷ / tam arthaæ prÃpnuhi k«ipraæ tÃrayan hi bhavÃj jagat // iti tata÷ Óakro devendra÷ tad atyadbhutam atidu«karaæ ca mÃdryà bodhisatvasya ca vyavasÃyam Ãgamya tridaÓagaïapariv­ta÷ upari (##) vihÃyasà tadÃÓramapadam upagamya udÃreïÃvabhÃsena tad vanam avabhÃsya gaganatalastha eva bodhisatvam uvÃca yathà mƬhe loke kumatigrahaparyÃkulamatau vibhogÃsaktÃÓaye ca sutapÃÓair nigadite / tvam eko ni÷saÇgas tyajasi tanayÃn snehajanakÃn dhruvaæ k«emaæ ÓÃntaæ vimalavirajaæ prÃpsyasi padam // iti tad evaæ protsÃhya bodhisatvaæ Óakro devendraÓ cintayÃmÃsa: eko 'yam upasthÃyakavirahita÷ khedam Ãpatsyate; yannv imÃm asmÃt prÃthayeyam iti; tato bodhisatvasakÃÓÃd apakramya brÃhmaïave«am ÃsthÃya punar bodhisatvam uvÃca imÃæ sarvÃnavadyÃÇgÅm anuraktÃæ pativratÃm / saæprayaccha kulaÓlÃghyÃæ mama bh­tyÃrthabhÃginÅm // iti tato mÃdrÅ saæjÃtÃmar«Ã brÃhmaïam uvÃca nirlajjaÓ cÃpi lubdhaÓ ca tvam iha brÃhmaïÃdhama÷ / saddharmaniratÃæ yas tvaæ mÃm icchasi pativratÃm // iti tato viÓvantaro bodhisatva÷ karuïÃparigatah­dayo mÃdrÅæ nirÅk«itum Ãrabdha÷; atha mÃdrÅ viÓvantaraæ bodhisatvam uvÃca na ÓocÃmy aham ÃtmÃnaæ nÃpek«Ã me tathÃtmani / yathà tvÃm anuÓocÃmi katham eko bhavi«yasi // iti tato bodhisatvas tÃæ mÃdrÅm uvÃca aham iha bhuvi mÃdri nÃnuÓocyo parim­Óa padam ak«ayaæ viÓokam / tam imam anusara dvijaæ viÓoko m­gaÓaraïe tv aham ÃÓrame 'bhyupaimi // iti viditvà h­«Âatu«ÂapramuditamanÃÓ cintayÃmÃsa idam asmin vane dÃnaæ paÓcimaæ me bhavi«yati mÃdrÅæ cemÃæ parityajya bhavi«yÃmy aparigraha÷ // iti viditvà mÃdrÅpÃïau g­hitvà taæ brÃhmaïam uvÃca bhÃvÃnuraktaÓuÓrÆ«Ãæ sadv­ttÃæ priyavÃdinÅm / (##) (##) mama bhÃryÃm imÃm i«ÂÃæ g­hÃïa tvaæ dvijottama // iti tata÷ patnÅæ sudaæ«Ârasya tyajato bodhikÃÇk«ayà / «a¬vikÃrà mahÅ k­tsnà cacÃlÃmbuni naur yathà // tato mÃdrÅ bëpoparuddhyamÃnagadgadakaïÂhà brÃhmaïavaÓam Ãgatà patiputraduhit­rahità idam abhravÅt kÅd­Ç mayà k­taæ karma anÃryaæ pÆrvajanmasu / na«Âavatseva gaur yena viraumi vijane vane // tata÷ Óakro devendro brÃhmaïave«am antardhÃpya svave«eïa sthitvà mÃdrÅm uvÃca na brÃhmaïo 'smi subhage na ca mÃnu«o 'smi Óakras tv ahaæ hy asuranÃÓakara÷ surendra÷ / prÅto 'smy anena vinayena tavottamena tad brÆhi kiæ varam ihecchasi matsakÃÓÃt // iti tato mÃdrÅ tadvacanajanitasaumanasyà Óakraæ praïamyovÃca mama putrau sahasrÃk«a dÃsabhÃvÃd vimocaya / pitÃmahasakÃÓaæ ca prÃpaya tridaÓeÓvara // iti tathety uktvà mahendra÷ punar ÃÓramapadaæ praviÓya bodhisatvam upajagmivÃn; mÃdrÅæ ca vÃmena pÃïinà g­hitvà bodhisatvam uvÃca ahaæ mÃdrÅm imÃæ tubhyaæ dadÃmi paricÃrikÃm / na ca te kasyacid deyà nyÃsadroho hi garhita÷ // iti tato Óakro devendras taæ bÃladÃrakaparigrahÅtÃraæ tathà vyÃmohayÃmÃsa yathà anyanagaraÓaÇkayà tad eva nagaram upetya tau bÃladÃrakau vikretum Ãrabdha÷; yÃvad amÃtyair d­«Âvà rÃj¤e niveditam etau putrasya te putrau brÃhmaïo 'smin purottame / jÃlinaæ caiva k­«ïÃæ ca vikrÅïÅte sudÃruïa÷ // iti etac chrutvà bhrÃntacitta÷ sa rÃjà prÃha k«ipraæ darÓaya tvaæ kumÃrau / nÃryaÓ cakru÷ kroÓam anta÷purasthÃ÷ paurà rÃj¤a÷ k«ipram eyu÷ samÅpam // yÃvad anyenÃmÃtyena rÃj¤a÷ sakÃÓam upanÅtau (##) pautrau nirÅk«ya sa n­po 'bhimukhopanÅtau k«Åïasvarau k­ÓatanÆ maladigdhagÃtrau / siæhÃsanÃt k«ititalaæ sahasà papÃta paurà vicukruÓur amÃtyagaïÃ÷ striyaÓ ca // tato rÃjà amÃtyÃn Ãmantrayate vane 'pi vasato dÃne«v abhirataæ mana÷ / tam ihÃnayata k«ipraæ patnyà sÃrdhaæ sulocanam // iti tata÷ Óakro devendro bodhisatvam abhinamasya svabhavanam upajagÃma; paÓcÃc ca rÃjani viÓvÃmitre abhyatÅte brÃhmaïÃmÃtyapaurajÃnapadai÷ sÃrdhaæ tadÃÓramapadaæ gatvà bodhisatvaæ yÃcitvà svapuram ÃnÅya rÃjye prati«ÂhÃpitavÃn; tato viÓvantaro rÃjà sarvaædado babhÆva; sa ÓraæanabrÃhmaïavanÅpakasuh­tsambandhibÃndhavÃnujÅvijane«u anekaprakÃrÃïi dÃnÃni datvà puïyÃni k­tvà gÃthÃæ bhëate bodhiæ prÃrthayamÃnena dÃnaæ deyaæ viÓÃrada / k«atriye brÃhmaïe vaiÓye ÓÆdre caï¬ÃlapukkaÓe // hiraïyaæ ca suvarïaæ ca gavÃÓvamaïikuï¬alam // dadyÃt saæpannaÓÅlebhyo dÃsakarmakaraæ tathà // sutadÃraparityÃgaæ k­tvà muktena cetasà / prÃpnuvanti narÃ÷ Óuddhim asmin loke paratra ca // iti yadà viÓvÃmitreïa rÃj¤Ã viÓvantaranimittaæ jujjukÃya brÃhmaïÃya prabhÆtaæ dhanaæ dattaæ tadÃsau vistÅrïavibhavo jÃta÷; tasya (##) suh­tsambandhibÃndhavà mitrÃïi cÃgamya kathayanti: yà ca kÃcit tava ÓrÅr asau viÓvantaraæ kumÃram Ãgamya iti; sa kathayati: kiæ mama viÓvantareïa k­tam uttamavarïaprasÆto 'haæ; dak«iïÅyo lokasya; yena mama bhogà upanamanti iti bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau viÓvantaro nÃma rÃjakumÃra÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau jujjuka÷ e«a evÃsau devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a ak­tavedÅ; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ evaæ Óik«itavyaæ yat k­taj¤Ã bhavi«yÃma÷ k­tavedina÷ svalpam api k­taæ na nÃÓyayi«yÃma÷; prÃg eva prabhÆtaæ; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam (##) ______________________________________________________________ The story of ÁroïakoÂÅviæÓà buddho bhagavÃn viharati veïuvane kalandakanivÃpe; tena khalu samayena campÃyÃæ potalo nÃma g­hapati÷ prativasati, ìhyo mahÃdhano mahÃbhogo vistÅrïaviÓÃlaparigraho vaiÓravaïadhanasamudito vaiÓravaïadhanapratispardhÅ; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà upasthÅyate ÓÅte ÓÅtopakaraïai÷ u«ïe u«ïopakaraïai÷ vaidyapraj¤aptair ÃhÃrai÷, nÃtitiktai÷ nÃtyamlai÷ nÃtilavaïai÷ nÃtimadhurai÷ nÃtikaÂukaÅ nÃtika«Ãyai÷ tiktÃmlalavaïamadhurakaÂuka«Ãyavivarjitai÷; hÃrÃrdhahÃravibhÆ«itagÃtrÅ apsarà iva nandane vane vicÃriïÅ maæcÃn maæcaæ pÅÂhÃt pÅÂham anavatarantÅ adharimÃæ bhÆmiæ; na cÃsyÃ÷ kiæcid amanoj¤Ãæ ÓabdaÓravaïaæ yÃvad garbhasya paripÃkÃya tena khalu samayena potalako g­hapati÷ rÃjag­haæ gata÷ kenacid eva karaïÅyena; sà cëÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt Óravaïe nak«atre prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷ abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷; tasya pÃdatalayor adhastÃt caturaÇgulamÃtrÃïi romÃïi suvarïavarïavarïÃni jÃtÃni; yÃvat potalakasya g­hapate÷ svamanu«ya÷ tvaritatvaritaæ rÃjag­haæ gata÷, potalakasya g­hapate÷ kathayati: g­hapate di«Âyà vardhase putras te jÃta÷ iti; sa prÅtisaumanasyajÃta÷ bhÆya÷ p­cchati kiæ kathayasi g­hapate putras te jÃta÷; puna÷ p­cchati kiæ kathayasi iti; atha tasya puru«asyaitad abhavat kim ayaæ g­hapatir bhÆyo bhÆya÷ p­cchati? mà mÃæ pralÃpayitukÃma÷ iti viditvà tÆ«ïÅm avasthita÷; g­hapati÷ kathayati: bho÷ puru«a k«Æïas tvaæ; yadi tvayà Óatam api vÃÇ niÓcÃritÃbhavi«yat, mayÃpi tava mukhaæ suvarïasya pÆritam abhavi«yat iti; tata÷ potalakena g­hapatinà tasya puru«asya trÅn vÃrÃn suvarïena mukhaæ (##) pÆritaæ; ko«ÂhÃgÃrikasya ca sandi«Âaæ dÃrakasyÃvalehikÃmÆlyaæ viæÓatihiraïyakoÂÅr dehi iti potalako g­hapati÷ prÅtamanÃ÷ rÃj¤a÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷ deva putro me jÃta÷ iti; rÃjà kathayati: Óobhanam eva; dadÃmy (##) ahaæ tasya campÃyÃæ sÃdhÃraïaæ saptahastikaæ dÃnÅyam iti; potalako g­hapati÷ rÃjÃnaæ bimbisÃram avalokya campÃm Ãgata÷; tato g­hapater j¤Ãtaya÷ trÅïi saptakÃny ekaviæÓatidivasÃn jÃtasya jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpayanti kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma iti; anye kathayanti: ayaæ dÃraka÷ Óravaïanak«atre jÃta÷; pitrà cÃsya janmani viæÓatihiraïyakoÂya÷ avalehikÃmÆlyaæ datta÷; tasmÃd bhavatu dÃrakasya Óroïa÷ koÂÅviæÓa iti nÃma; tasya Óroïa÷ koÂÅviæÓa iti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; Óroïa÷ koÂÅviæÓo dÃraka÷ a«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo 'nupradatta÷; dvÃbhyÃm aæsadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikÃbhyÃæ dhÃtrÅbhyÃæ; so '«ÂÃbhir dhÃtrÅbhir unnÅyate vardhyate k«Åreïa dadhnà navanÅtena sarpi«Ã sarpirmaï¬ena anyaiÓ cottaptottaptair upakaraïaviÓe«air ÃÓu vardhate hradastham iva paÇkajam; sa yadà mahÃn saæv­ttas tadà lipyÃm upanyasta÷ saÇkhyÃyÃæ gaïanÃyÃæ mudrÃyÃæ; uddhÃre nyÃse nik«epe vastuparÅk«ÃyÃæ vastraparÅk«ÃyÃæ ratnaparÅk«ÃyÃæ dÃruparÅk«ÃyÃæ hastiparÅk«ÃyÃæ aÓvaparÅk«ÃyÃæ kumÃraparÅk«ÃyÃæ kumÃrikÃparÅk«ÃyÃæ; so '«ÂÃsu parÅk«Ãsu udghÃÂako vÃcaka÷ paï¬ita÷ paÂupracÃra÷ saæv­tta÷; tasya puïyamaheÓÃkhyatÃæ Órutvà samÃnakulÅnair bahubhir dÃrikà dattÃ÷; tasya pitrà trÅïi vÃsag­hÃïi mÃpitÃni haimantikaæ grai«mikaæ vÃr«ikaæ; trÅïi udyÃnÃni mÃpitÃni haimantikaæ grai«mikaæ vÃr«ikaæ; trÅïi anta÷purÃïi vyavasthÃpitÃni jyai«Âhaæ madhyaæ kanÅyasaæ; sa upariprÃsÃdatalagato ni«puru«eïa tÆryeïa krŬati ramate paricÃrayati; tasya dine dine paæcaÓatikÃ÷ pÃko bhojanÃrthaæ sÃdhyate ______________________________________________________________ AjÃtaÓatru, impelled by Devadatta, seeks to take his father King BimbisÃra's life but fails in the attempt devadattena ajÃtaÓatru÷ kumÃro viprasthÃpyate: kumÃra sarve«Ãæ rÃj¤Ãæ yadà Óirasi palitaæ jÃtaæ bhavati, tadà jye«Âhaæ kumÃraæ (##) rÃjyaiÓvaryÃdhipatye prati«ÂhÃpya pravrajanti; bhavata÷ pitu÷ keÓÃs t­tÅyaæ varïÃntaraæ gatÃ÷; tathÃpi kÃme«v adhyavasita eva nopaÓamaæ gacchati iti; ajÃtaÓatru÷ kathayati: kim asya karomi iti; devadatta÷ kathayati parÃkramasva iti; kÃmÃrthinÃæ nÃstikiæcid akaraïÅyaæ; yÃvad rÃjà bimbisÃro bhagavato gh­tapÅtasya maï¬aæ pÃtukÃmasya maï¬am adhi«ÂhÃya veïuvanaæ saæprasthita÷; ajÃtaÓatruïà d­«Âa÷; tena kanaka÷ k«ipta÷; rÃjà Óabde k­tÃvÅ, tena tasya maï¬asthÃlÅ bhagnÃ; rÃjà tata eva pratiniv­tta÷ ______________________________________________________________ The Buddha, desiring to convert ÁroïakoÂÅviæÓa, sends MaudgalyÃyana to him, who appears to him in the orb of the sun, and talks to him of the Buddha atrÃntare nÃsti kiæcid buddhÃnÃæ bhagavatÃm aj¤Ãtam ad­«Âam aviditam avij¤Ãtaæ; tatra (##) bhagavÃn Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam Ãmantrayate: vinipÃtito maudgalyÃyana ajÃtaÓatruïà akalyÃïamitropagƬhena tathÃgatasya piï¬apÃta÷; gaccha campÃyÃæ potalakaputrasya sakÃÓÃt piï¬apÃtam ÃdÃya iti; evaæ bhadantety Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyano bhagavata÷ pratiÓrutya tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanna÷ yathà samÃhite citte rÃjag­he 'ntarhitaÓ campÃyÃæ pratya«ÂhÃt; Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ Ãdityabhakta÷; sa dine dine kÃlyam evotthÃya Ãdityaæ namasyati; Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyayÃna÷ ­ddhyà Ãdityamaï¬alaæ bhitvà avatÅrïa÷; atha Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ d­«Âvà paraæ vismayam Ãpanna÷: pratyak«am evÃham Ãdityaæ svena rÆpeïa paÓyÃmi iti; d­«Âvà ca punar gÃthÃæ bhëate bhitvà raviæ k«ititalÃbhimukhaæ ka e«a saæpraty upaiti bhavanaæ samaÓÅghra eva / syÃt kiæ nv ayaæ dinakaro dhanada÷ ÓaÓÃÇka÷ Óakro 'tha và surapati÷ sahasÃvatÅrïa÷ // iti Ãyu«mÃn api mahÃmaudgalyÃyanas tasya cetasà cittam Ãj¤Ãya gÃthÃæ bhëate (##) nÃhaæ dÅptasahasraraÓmikiraïas sÆryo na tÃrÃdhipa÷ nÃhaæ vaiÓravaïo cÃsmi bhagavÃn nÃsmÅÓvaras suvrata÷ / putraæ mÃm avagaccha ÓÃntamanaso buddhasya dÅptaujasa÷ bhaik«Ãrthaæ tu tavÃham abhyupagata÷ piï¬ena kÃryaæ puna÷ // iti Óroïa÷ kathayati: kiæ bhavÃn muni÷? sa gÃthÃæ bhëate meruæ prÃpya yathà hi kÃæcanagiriæ syÃt sar«apo 'bhyÃgata÷ sÆryaæ prÃpya yathà bhavec ca tulita÷ khadyotajantu÷ k«itau / ratnìhyaæ ca sametya sÃgaram iha syÃd go«padaæ saæs­tam buddhaæ prÃpya tathà narottamaguruæ mÃæ viddhi ÓÃstÃtmajam // iti Óroïa÷ kathayati anenaivÃnumÃnena vayaæ hi tava nÃyakam / suvyaktam avagacchÃmo yathÃsti sumahÃtapÃ÷ // Ãj¤Ãpaya kim Ãgamanaprayojanam iti; sa kathayati: bhagavata÷ piï¬apÃtam anuprayaccha; ko 'sau bhagavÃn? asti g­hapatiputra Óramaïo gautama÷ ÓÃkyaputra÷ ÓÃkyakulÃt keÓaÓmaÓrv avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajita÷; so 'nuttarÃæ samyaksaæbodhim abhisambuddha÷; sa e«a g­hapatiputra buddho nÃma; tasya buddha ity aÓrutapÆrvaæ gho«aæ Órutvà saromakÆpÃïy Ãh­«ÂÃïi; tenÃbhiprasannena sa eva paæcaÓatika÷ pÃka÷ Ãyu«mate mahÃmaudgalyÃyanÃya pratipÃdita÷ ______________________________________________________________ ÁroïakoÂÅviæÓa fills his bowl with food of extraordinary fragrance, which MahÃmaudgalyÃyana carries back to the Buddha athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyanas tasyÃntikÃt piï¬apÃtam ÃdÃya tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanno yathà samÃhite citte campÃyÃm antarhito rÃjag­he pratya«ÂhÃd venuvane kalandakanivÃpe; tena bhagavata÷ piï¬apÃta upanÃmita÷; bhagavÃn bhoktum Ãrabdha÷; rÃjà mÃgadha÷ Óreïyo bimbisÃra÷ dvitÅyaæ sthÃlipÃkam ÃdÃya bhagavatsakÃÓam upasaækrÃmati; yÃvat paÓyati sarvaæ veïuvanaæ nÃnÃvidhena (##) (##) surabhiïà ÃhÃragandhena sphuÂaæ; sa saælak«ayati nÆnaæ Óakreïa devendreïa anyÃbhir devatÃbhir bhagavata÷ piï¬apÃta÷ upanÅta÷; yathedaæ veïuvanaæ nÃnÃvidhena surabhiïà ÃhÃragandhena sphuÂam; iti viditvà bhagavantam idam avocat: kiæ bhadanta Óakreïa devendreïa anyÃbhir devatÃbhir bhagavata÷ piï¬apÃta upanÅta÷? yena veïuvanaæ nÃnÃvidhena surabhiïà ÃhÃragandhena sphuÂam iti; bhagavÃn Ãha: na mahÃrÃja Óakreïa devendreïa nÃpy anyÃbhir devatÃbhir upanÅta÷; api tu tavaiva vijite campÃyÃæ potalakaputrasya dine dine paæcaÓatika÷ sthÃlÅpÃka÷ sÃdhyate; tato maudgalyÃyanena bhik«uïà Ãnita÷ iti; tasya bhagavÃn varïaæ bhëitum Ãrabdha÷ iti ÓrutvÃpi tasya darÓanakÃmatà utpannÃ; bhagavÃæs tasya cetasà cittam Ãj¤Ãya kathayati: mahÃrÃja puïyamaheÓÃkhyas sa satva÷; mà tasya Ãj¤Ãæ dÃsyasi; mà te puïyaparik«ayo bhavi«yati; api tu mahÃrÃja paribhuÇk«va pÃtraÓe«aæ; sa kathayati: aham asmi bhadanta rÃjÃ; bhadanta k«atriyo mÆrdhÃbhi«ikta÷; na mayà kasyacit pÃtraÓe«aæ paribhuktapÆrvaæ; kiætu bhagavÃn dharmatayà pità bhavati; yadi bhagavÃn Ãj¤Ãpayati paribhoktum Ãrabdha÷; bhagavÃn Ãha: asti mahÃrÃja tvayà kadÃcid evaærÆpam annapÃnaæ paribhuktapÆrvaæ? rÃjà kathayati: ayaæ bhadanta rÃjakule v­ddho, rÃjà ca saæv­tta÷ nÃbhijÃnÃty evaærÆpam annapÃnam ÃsvÃditapÆrvaæ; puïyamaheÓÃkhyo mahÃrÃja sa satva÷ ya Åd­Óam annapÃnaæ paribhuÇkte ______________________________________________________________ King BimbisÃra desires to see ÁroïakoÂÅviæÓa atha rÃjà mÃgadha÷ Óreïyo bimbisÃra÷ bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavato 'ntikÃt prakrÃnta÷; tena amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: sannÃhayantu bhavanta÷ caturaÇgaæ balakÃyaæ; campÃæ gami«yÃmi; kasyÃrthe? potalakaputraæ dra«Âuæ; devasyÃsau vi«ayanivÃsÅ; ihaivÃhÆyatÃæ; puïyamaheÓÃkhyo 'sau satva÷; na tasya Ãj¤Ã dÃtavyÃ; deva vayaæ tathà kari«yÃma÷, yathà Ãj¤Ãæ na dÃsyÃma÷; sa cÃgami«yati; evaæ kuruta iti; taiÓ campÃyà lekho 'nupre«ita÷; bhavanto nagaraÓobhÃæ kuruta; yavasayogÃsanaæ ca samdÃnayata; rÃjà Ãgami«yati; iti Órutvà paritu«ÂÃ÷; bhÆyo lekho 'nupre«ita÷; bhavanto na rÃjà Ãgami«yati; api tu kumÃra Ãgacchati it; te santrastÃ÷: karkaÓa÷ (##) kumÃra÷, kadÃcid Ãgata anarthaæ kari«yati iti; bhuyo likhitaæ; na rÃja Ãgacchati; nÃpi kumÃra÷; api tu yu«mÃbhir gaÇgà tathà baddhavyà yathà pratilomà vahati; iti Órutvà campÃnivÃsina÷ paurÃs sannipatitÃ÷: bhavanto nÆnam asmÃn rÃjà daï¬ayitukÃma÷, yenaivaæ likhati iti tair amÃtyÃnÃm anena arthena lekho 'nupre«ita÷; tair vÃcayitvà punas te«Ãæ yathÃbhÆtaæ sandi«Âaæ: bhavanta÷ e«a paramÃrtha÷; na rÃjà Ãgacchati; na kumÃra÷; nÃpi gaÇgÃbandhena kiæcit prayojanam; api tu deva÷ potalakaputraæ (##) dra«ÂukÃma÷; tair avacaraka÷ puru«a÷ pre«ita÷; tenÃpy evam eva samÃkhyÃtaæ; tatas te saæbhÆya potalakasya g­hapate÷ sakÃÓaæ gatÃ÷; g­hapate deva÷ Óroïaæ koÂiviæÓaæ dra«ÂukÃma÷; pre«aya amÃtyair asmÃkaæ yathÃbhÆtaæ sandi«Âam; avacarakapuru«eïapi sa evÃrtha÷ samÃkhyÃta÷ iti; sa kathayati: bhavanto na pre«ayÃmi; yo mama bhÃgas taæ suvarïapiï¬air api badhnÅyÃm iti; te kathayanti: g­hapate yady apy evaæ tathÃpi paÓcimà janatà anukampitavyà iti; sa kathayati: bhavanto yady evaæ samayata÷ anujÃnÃmi; yadi yu«mÃkam api putrÃ÷ Óroïena sÃrdhaæ gacchati iti; te kathayanti: g­hapate evaæ bhavatu; gacchantu bhavanta÷ ______________________________________________________________ ÁroïakoÂÅviæÓa goes to RÃjag­ha to visit BimbisÃra atha potalako g­hapatir yena ÓroïakoÂÅviæÓas tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya Óroïaæ koÂÅviæÓam idam avocat: putra imepaura evaæ kathayanti iti; sa kathayati: tÃta yady evaæ gacchÃmi iti; putra nÆnaæ sa rÃjà tava pÃdayo÷ suvarïavarïÃni romÃïi dra«ÂukÃma÷; na tvayà tasya pÃdau utk«ipya darÓayitavyau; rÃjÃna asthÃnaprakopina÷; mà te anarthaæ kari«yanti; ayaæ muktÃhÃra÷; etaæ rÃj¤a÷ pÃdayo÷ sthÃpayitvà praïÃmaæ ca k­tvà tasya purastÃt paryaÇkaæ badhvà ni«Åda; tato romÃïi drak«yati iti; tata÷ potalako g­hapati÷ saælak«ayati: katareïa yÃnena Óroïaæ pre«ayÃmi? kiæ hastiyÃnena? aÓvayÃnena? rathayÃnen? uta nauyÃnena iti; tasyaitad abhavat; nauyÃnam e«Ãæ varaæ; nauyÃnena pre«ayÃmi iti; tena nadyÃæ gaÇgÃyÃæ nausaÇkramo mÃpita÷; tatra vicitram udyÃnaæ kÃritaæ nÃnÃpu«paphalasaæpannaæ haæsakrau¤camayÆraÓukaÓÃrikÃkokilÃdivihaÇganikÆjitaæ; vividhÃni vÃditrÃïi, naryaÓ ca nÃnÃlaÇkÃravibhÆ«itÃ÷ samÃropitÃ÷; tad anayà vibhÆtyà jalamadhyena pre«ita÷; (##) so 'nupÆrveïa rÃjag­hasamÅpaæ gata÷; rÃj¤Ã bimbisÃreïa Órutaæ potalakaputra÷ Ãgacchati iti; tena yÃvac ca rÃjag­haæ, yÃvac ca nÃdÅ gaÇgà atrÃntarÃt khÃtam asyÃ÷ pÆrayitvà tanmadhyena naur Ãk­«ÂÃ; rÃjag­haæ ca tan nagaram apagatapëÃïaÓarkarakaÂhallaæ vyavasthÃpitaæ candanavÃripari«iktaæ surabhidhÆpaghaÂikopanibaddham ÃmuktapaÂÂadÃmakalÃpam ucch­tadhvajapatÃkaæ nÃnÃpu«pÃvakÅrïaæ ramaïÅyaæ devÃnÃm iva nandanavanodyÃnaæ; so 'nayà vibhÆtyà rÃjag­haæ nagaraæ praveÓita÷; tato 'sau rÃj¤a÷ siæhÃsanasthasya muktÃhÃraæ pÃdayor datvÃ, Óirasà praïamya, purastÃt paryaÇkaæ badhvà ni«aïïa÷; rÃjà tasya pÃdatalayo÷ suvarïavarïÃni romÃïi d­«Âvà paraæ vismayam Ãpanna÷: aho puïyamaheÓÃkhya÷ Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ iti ______________________________________________________________ ÁroïakoÂÅviæÓa and King BimbisÃra go together to the Bamboo grove in order to see the Buddha d­«Âvà kathayati: Óroïa d­«Âas te bhagavÃn? no deva; Ãgaccha gacchÃma÷; sa p­cchati deva kiæ bhagavÃn yÃnena gaccchati? ÃhosvÅt pÃdÃbhyÃm? iti; rÃjà kathayati (##) pravrajito 'sau; kiæ tasya yÃnena? iti; sa kathayati: deva yady evam aham api pÃdÃbhyÃm eva gacchÃmi iti, pÃdÃbhyÃm eva saæprasthita÷; tasya pauru«eyair vastrÃïi p­thivyÃm ÃstÅrïÃni; sa kathayati: kiæ bhagavÃn ÃstÅrïena gacchati? Ãhosvis anÃstÅrïena? iti; te kathayanti anÃstÅrïena iti; sa kathayati: apanyata vastrÃïi; aham apy anÃstÅrïena gacchÃmi iti; pauru«eyair vastrÃïi apanÅtÃni; amanu«yakair ÃstÅrïÃni; sa kathayati: bhavanto yÆyaæ mayà nivÃritÃ÷? iti; te kathayanti: deva nivÃritÃ÷; atha kena punar ÃstÅrïÃni? iti; deva puïyamaheÓÃkhyas tvam; amanu«yakair ÃstÅrïÃni iti; tenÃÓayato vÃÇ niÓcÃrità apanayantu amanu«yà vastrÃïi iti; tair apanÅtÃni; tena p­thivyÃæ pÃdo nyasta÷; «a¬vikÃra÷ p­thivÅkampo jÃta÷; iyaæ mahÃp­thivÅ calati, saæcalati, saæpracalati; vyathate saævyathate saæpravyathate; pÆrvo digbhÃga unnamati, paÓcima avanamati; paÓcima unnamati; pÆrvo 'vanamati; dak«iïa unnamati, uttaro 'vanamati; uttara unnamati, dak«iïo 'vanamati; anta unnamati, madhyo 'vanamati; madhya (##) unnamati, anto 'vanamati; tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: ito bhik«ava ekanavataæ kalpam upÃdÃya na kadÃcit potalakaputreïa anÃstÅrïÃyÃæ p­thivyÃæ pÃdo nyasta÷; etarhi nyasto dharmagauravata÷, no tu puïyaparik«ayÃt; tenÃyaæ «a¬vikÃra÷ p­thivÅkampo jÃta÷ iti ______________________________________________________________ The Buddha converts ÁroïakoÂÅviæÓa atha Óroïa÷ koÂÅviæÓo yena bhagavÃn tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïa÷; tato bhagavatà ÃÓayÃnuÓayaæ dhÃtuæ prak­tiæ ca j¤atvà tÃd­ÓÅ caturÃryasatyasaæprativedhikÅ dharmadeÓanà k­tÃ, yÃæ Órutvà Óroïena koÂÅviæÓena viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; sa d­«Âasatya utthÃya ÃsanÃd ekÃæsam uttarÃsaÇgaæ k­tvÃ, yena bhagavÃæs tena a¤jaliæ praïamayya bhagavantam idam avocat: labheyÃhaæ bhadanta svÃkhyÃte dharmavinaya pravrajyÃm upasaæpadaæ bhik«ubhÃvaæ careyam ahaæ bhagavato 'ntike brahmacaryam iti; bhagavÃn Ãha: na khalu g­haputra tathÃgatà và tathÃgataÓrÃvakà và ananuj¤Ãtaæ kulaputraæ mÃtÃpit­bhyÃæ pravrÃjayanti upasaæpÃdayanti vÃ; gaccha mÃtÃpitarÃv avalokaya iti; rÃjà kathayati ahaæ bhadanta prabhu÷ sarvÃdhikaraïÃnÃm; arthe mamaiva dharmatayà ayaæ putro bhavati; aham enam anujÃnÃmi; pravrÃjayatu bhagavÃn yathÃsukham iti; tato bhagavatà ehibhik«ukayà Ãbhëita÷ ehi bhik«o cara brahmacaryam iti; tato vÃco 'vasÃnasamanantaram eva muï¬a÷ saæv­tta÷; saÇghÃÂÅprÃv­ta÷; pÃtrakarakavyagrahasta÷ saptÃhÃvaropitakeÓaÓmasru÷ var«aÓatopasaæpannasya bhik«or ÅryÃpathenÃvasthita÷; Ãha cÃtra ehÅti cokta÷ sa tathÃgatena muï¬aÓ ca saÇghÃÂiparÅtadeha÷ / sadya÷ praÓÃntendriya eva tasthau nepacchito buddhamanorathena // iti «a¬vargÅyÃs (##) tad avasphaï¬ayitum ÃrabdhÃ÷; ayaæ tÃvan nÅtapiï¬aka÷; ekÃntaghaÂake ÓÃsane kiæ viÓe«am adhigami«yati iti (##) sa tair avasphaï¬ito yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya Ãyu«mantam Ãnandam idam avocat: kataro bhadanta Ãnanda bhagavatà ekÃntaghaÂakasya bhik«o÷ yogÃnukÆlas samÃdhir ukta÷ Ãyu«man Óroïa bhagavatoktaæ caÇkramata avigatasamÃdhiÓ cirasthitiko bhavi«yatÅti tena ÓÅtavanaæ ÓmaÓÃnaæ gatvà caÇkramo 'dhi«Âhita÷ iti; tatrÃyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ rÃjag­he viharati ÓÅtavane ÓmaÓÃne yukta÷; sÃtatye naipakye saæbodhipak«ike«u dharme«u bhÃvanÃyogam anuyukto bhavati ______________________________________________________________ ÁroïakoÂÅviæÓa gives himself to severe penances. The example of the lute atha Ãyu«mata÷ ÓroïakoÂÅviæÓasya ekÃkino rahogatasya pratisaælÅnasya evaæ cetasi ceta÷paritarka udapÃdi; yÃvanta÷ khalu bhagavata÷ ÓrÃvakÃ÷ ÃrabdhavÅryà viharanti; ahaæ te«Ãm anyatama÷; atha ca punar me nÃnupÃdÃyÃsravebhyaÓ cittaæ vimucyate; saævidyante ca me j¤Ãti«u vipulà bhogÃ÷; yannv ahaæ ni«adya kÃmÃæÓ ca paribhuÇjÅya; dÃnÃni ca dadyÃæ; puïyÃni ca kuryÃm iti atha bhagavÃn Ãyu«mata÷ Óroïasya cetasà cittam Ãj¤Ãya anyatamaæ bhik«um Ãmantrayate: ehi tvaæ bhik«o; yena Óroïa÷ koÂÅviæÓas tenopasamkrÃma; upasaækramya Óroïaæ koÂÅviæÓam evaæ vada ÓÃstà tvÃæ Óroïa Ãmantrayate iti; evaæ bhadantety sa bhik«ur bhagavata÷ pratiÓrutya yanÃyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓas tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya Ãyu«mantaæ Óroïaæ koÂÅviæÓam idam avocat: ÓÃstà tvÃm Ãyu«man Óroïa Ãmantrayate iti; evam Ãyu«man ity Ãyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓas tasya bhik«o÷ pratiÓrutya yena bhagavÃæÓ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃïte sthita÷; Ãyu«mantaæ Óroïaæ koÂÅviæÓaæ bhagavÃn idam avocat: na te Óroïa ekÃkino rahogatasya pratisaælÅnasya evaæ cetasi ceta÷paritarka udapÃdi? yÃvanta÷ khalu bhagavata÷ ÓrÃvakÃ÷ ÃrabdhavÅryà viharanti; ahaæ te«Ãm anyatama÷; atha ca punar me nÃnupÃdÃya Ãsravebhya÷ cittaæ vimucyate; saævidyante ca me (##) j¤Ãti«u vipulà bhogÃ÷; yannv ahaæ ni«adya kÃmÃæÓ ca paribhu¤jÅya; dÃnÃni ca dadyÃæ; puïyÃni ca kuryÃm iti atha Ãyu«mata÷ Óroïasya koÂÅviæÓasya etad abhavat: jÃnÃti me bhagavÃn cetasà cittam; iti viditvà bhÅtas trastas saævigna÷ Ãh­«ÂaromakÆpo bhagavantam idam avocat: evaæbhadanta; tena hi Óroïa tvÃm eva p­cchÃmi; yathà te k«amate tathainaæ vyÃkuru; kiæ manyase Óroïa? kuÓalas tvam abhÆ÷ pÆrvam ÃgÃrika÷ san vÅïÃyÃæ tantrÅsvane; tathyam ahaæ bhadanta kuÓalo 'bhÆvaæ pÆrvam ÃgÃrika÷ san vÅïÃyÃæ tantrÅsvane: kiæ manyase Óroïa? yasmin samaye vÅïÃyÃs tantrya÷ atyÃtatà bhavanti, api nu tasmin samaye (##) vÅïà valgusvarà bhavati? manoj¤asvarà và svaravatÅ và karmaïyà vÃ? no bhadanta; yasmin samaye vÅïÃyÃs tantrya÷ atiÓlathà bhavanti api nu tasmin samaye vÅïà valgusvarà bhavati? manoj¤asvarà và svaravatÅ và karmaïyà vÃ? no bhadanta; atha punar yasmin samaye vÅïÃyÃs tantrya÷ nÃtyÃtatà bhavanti nÃtiÓlathÃ÷ saha guïe«u prati«ÂhÃpitÃ÷, nanu tasmin samaye vÅïà valgusvarà và bhavati? manoj¤asvarà và svaravatÅ và karmaïyà vÃ? evaæ bhadanta; evam eva Óroïa atyÃrabdhaæ vÅryam atyauddhatyÃya saævartate; atilÅnaæ cittaæ kausÅdyÃya saævartate; tasmÃt tvaæ Óroïa samatÃæ pratipadyasva; tena ca mà maæsthÃ÷; tasmiæÓ ca pramÃda÷; tasmiæÓ ca nimittam udg­hïÅ«va; anena tvaæ Óroïa vihÃreïa viharan nacirÃd eva ÃsravÃïÃæ k«ayÃd anÃsravÃæ cetovimuktiæ praj¤Ãvimuktiæ d­«Âa eva dharme svayam abhij¤ayà sÃk«Ãtk­tvÃ, upasaæpadya pravedayase k«Åïà me jÃti÷; u«itaæ brahmacaryaæ; k­taæ karaïÅyaæ; nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÃmi iti ______________________________________________________________ ÁroïakoÂÅviæÓa follows the advice of the Buddha, and in a short time becomes an arhat athÃyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓo bhagavato bhëitam abhinandya anumodya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavato 'ntikÃt prakrÃnta÷; athÃyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓo bhagavatà anena vÅïopamena avavÃdenÃvavÃdita÷ eko vyapak­«Âa÷ apramatta÷ ÃtÃpÅ prahitÃtmà vyÃhÃr«Åt; eko vyapak­«Âa÷ apramatta ÃtÃpÅ prahitÃtmà viharan, yadarthaæ kulaputrÃ÷ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy (##) ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajanti, tad anuttaraæ brahmacaryaparyavasÃnaæ d­«Âa eva dharme svayam abhij¤ayà sÃk«Ãtk­tvà upasaæpadya pravedayate: k«Åïà me jÃti÷; u«itaæ brahmacaryaæ; k­taæ karaïÅyaæ; nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÃmi iti; Ãj¤ÃtavÃn sa Ãyu«mÃn arhan babhÆva suvimuktacitta÷ athÃyu«mata÷ ÓroïÃsya koÂÅviæÓasya arhatvaprÃptasya vimuktiprÅtisukhasaævedina÷ etad abhavat: ayaæ me kÃlo bhagavantaæ darÓanÃya upasaækramituæ, paryupasanÃya iti; athÃyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ sÃyÃhne oratisaælayanÃd vyutthÃya yena hagavÃæÓ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte nya«Ådat; ekÃntani«aïïa Ãyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ bhagavantam idam avocat ______________________________________________________________ The discourse of ÁroïakoÂÅviæÓa yo 'sau bhadanta bhik«ur bhavati arhan k«ÅïÃsrava÷ k­tak­tya÷ k­takaraïÅya÷ apah­tabhÃra÷ anuprÃptasvakÃrya÷ parik«Åïabhavasaæyojana÷ samyagÃj¤Ãsuvimuktacitta÷ sa tasmin samaye «a sthÃnÃny adhimukto bhavati; nai«kramyam adhimukto bhavati; tr«ïÃk«ayam upÃdÃnak«ayam asaæ mo«aæ ca cetasà adhimukto bhavati; syÃt khalu bhadanta ihaikatyasya evaæ ÓraddhÃmÃtrakaæ, bata ayam Ãyu«mÃn niÓritya nai«kramyam adhimukta iti; na khalv evaæ dra«Âavyaæ k«ayÃd bhadanta rÃgasya k«ayÃd dve«asya k«ayÃn mohasya nai«kramyam adhimukto bhavati; syÃt khalu ihaikatyasya evaæ ÓÅlamÃtrakaæ bata ayam Ãyu«mÃn niÓritya avyÃbÃdhyam adhimukta iti; na khalv evaæ dra«Âuæ; k«ayÃd bhadanta rÃgasya k«ayÃd dve«asya k«ayÃn mohasya avyÃbÃdhyam adhimukto bhavati; syÃt khalu bhadanta ihaikatyasya evaæ lÃbhasatkÃraÓlokamÃtrakaæ (##) bata ayam Ãyu«mÃn parim­gayamÃïÃ÷ prÃvivekyam adhimukta iti; na khalv evaæ dra«Âavyaæ; k«ayÃd bhadanta rÃgasya k«ayÃd dve«asya k«ayÃn mohasya t­«ïÃk«ayam upÃdÃnak«ayam asaæmo«aæ ca cetasà adhimukto bhavati; yo 'sau bhadanta bhik«ur bhavati arhan, k«ÅïÃsrava÷ k­tak­tya÷ k­takaraïÅya÷ apah­tabhÃra÷ anuprÃptasvakÃrya÷ parik«Åïabhavasaæyojana÷ samyagÃj¤Ãsuvimuktacitta÷ tasmin samaye imÃni «a sthÃnÃny adhimukto bhavati; yo 'sau bhadanta bhik«ur bhavati Óaik«a asaæprÃptamÃnasa÷ sa uttaraæ yogak«emaæ nirvÃïam abhiprÃrthayamÃnarÆpo bahulaæ viharati; tasmin samaye Óaik«ai÷ ÓÅlai÷ samanvÃgato bhavati Óaik«aiÓ cendriyai÷; so 'pareïa samayena ÃsravÃïÃæ k«ayÃd anÃsravÃæ cetovimuktiæ praj¤Ãvimuktiæ d­«Âa eva dharme svayam abhij¤ayà sÃk«Ãtk­tya upasaæpadya pravedayate; k«Åïà me jÃti, u«itaæ brahmacaryaæ; k­taæ karaïÅyaæ; nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÃmi iti; sa tasmin samaye aÓaik«ai÷ ÓÅlai÷ samanvÃgato bhavati aÓaik«aiÓ cendriyai÷; tadyathà dahra÷ kumÃrako bÃlo manda÷ uttÃnaÓÃyÅ tasmin samaye dahrai÷ ÓÅlai÷ samanvÃgato bhavati dahraiÓ cendriyai÷; so 'pareïa samayena v­ddher anvayÃt, indriyÃïÃæ paripÃkÃt sa tasmin samaye v­ddhai÷ ÓÅlai÷ samanvÃgato bhavati v­ddhaiÓ cendriyai÷; evam eva yo 'sau bhik«ur bhavati Óaik«a asaæprÃptamÃnasa÷ sa uttaraæ yogak«emaæ nirvÃïam abhiprÃrthayamÃnarÆpo bahulaæ viharati; sa tasmin samaye Óaik«ai÷ samanvÃgato bhavatiæ Óaik«aiÓ cendriyai÷; so 'pareïa samayena ÃsravÃïÃæ k«ayÃd anÃsravÃæ cetovimuktiæ praj¤Ãvimuktiæ d­«Âa eva dharme svayam abhij¤ayà sÃk«Ãtk­tva upasaæpadya pravedayate; k«Åïà me jÃti, u«itaæ brahmacaryaæ; k­taæ karaïÅyaæ; nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÃmi iti; sa tasmin samaye aÓaik«ai÷ ÓÅlai÷ samanvÃgato bhavati aÓaik«aiÓ cendriyai÷; tasya cet bh­ÓÃny api cak«urvij¤eyÃni rÆpÃïi cak«u«a ÃbhÃ÷ samÃgacchanti nÃsya tÃæ cetovimuktiæ praj¤Ãvimuktiæ paryÃdadate; sthitam evÃsya tat cittaæ bhavati, adhyÃtmam aviparÅtaæ suvimuktaæ subhÃvitaæ; (##) vyayaæ cÃsyÃnupaÓyati; tasya ced bh­Óà api Órotavij¤eyÃ÷ ÓabdÃ÷ ghrÃïavij¤eyÃ÷ gandhÃ÷ jihvÃvij¤eyà rasÃ÷ kÃyavij¤eyÃni spra«ÂavyÃni manovij¤eyà dharmÃ÷ manasa ÃbhÃ÷ samÃgacchanti nÃsya tÃæ cetovimuktiæ praj¤Ãvmukti paryÃdadate; sthitam evÃsya tac cittaæ bhavati; adhyÃtmam aviparÅtaæ suvimuktaæ subhÃvitaæ; (##) vyayaæ cÃsyÃnupaÓyati; tadyathà nagarasya và nigamasya và nÃtidÆre mahÃÓaila÷ parvata÷ syÃt, akhaï¬a÷ acchidra÷ asu«ira÷ susaæv­tta÷ ekaghana÷; tasya cet pÆrvasyà diÓo bh­Óo vÃyuvega Ãgacchen nainaæ calayet, nainaæ kampayet, nainaæ paÓcimÃyÃæ diÓy upasaæharet; saced dak«iïasyÃ÷ paÓcimÃyÃ÷ uttarasyà diÓo vÃyuvega÷ Ãgacchen nainaæ calayet, nainaæ kampayet, nainaæ dak«iïasyÃæ diÓy upasaæharet; yatas tato và bh­Óo vÃyuvega Ãgacchen nainaæ calayet, nainaæ kampayet, nainaæ yatas tata upasaæharet; evam eva tasya bh­ÓÃny api cak«urvij¤eyÃni rÆpÃïi cak«u«a ÃbhÃ÷ samÃgacchanti; nÃsya tÃæ cetovimuktiæ praj¤Ãvimuktiæ paryÃdadate; sthitam evÃsya tac cittaæ bhavati adhyÃtma aviparÅtaæ suvimuktaæ subhÃvitaæ; vyayaæ cÃsyÃnupaÓyati iti; idam avocad Ãyu«mÃn Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷; idam uktvà arhann athÃparam etad uvÃca sthavira÷ nai«kramyÃdhimuktasya avyÃbadhyaæ ca cetasa÷ / prÃvivekyÃdhimuktasya t­«ïÃk«ayaratasya ca // upÃdÃnak«ayÃdhimuktasya asaæmo«aæ ca cetasa÷ / j¤Ãtvà ÃyatanotpÃdaæ tataÓ cittaæ vimucyate // tato vimuktacittasya ÓÃntacittasya tÃyina÷ / k­te«u karaïÅye«u karaïiyaæ na vidyate // (##) yathÃpi parvata÷ Óailo vÃyunà na prakampate / evaæ rÆpÃïi ÓabdÃÓ ca sparÓà gandhà atho rasÃ÷ // dharmà i«Âà ani«ÂaÓ ca pravepanti tÃyina÷ / sthitaæ cittam aneyasya vyayaæ cÃsyÃnupaÓyati // iti bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta Ãyu«matà Óroïena karma k­tam yasya karmaïo vipÃkena ìhye mahÃdhane mahÃbhoge kule jÃta÷; suvarïavarïÃni ca romÃïi pÃdatalayor jÃtÃni; paæcaÓatikaÓ cÃsya dine dine sthÃlipÃka upasthÃpyate; ita ekanavataæ kalpam upÃdÃya na kadÃcid anÃstÅrïe p­thivÅpradeÓe pÃdo nyasta÷; jÃtamÃtreïa viæÓatihiraïyakoÂya÷ avalehikÃmÆlyaæ labdhÃ÷; bhagavataÓ ca ÓÃsane praviÓya sarvakleÓaprahÃïÃs arhatvaæ sÃk«Ãtk­tam iti bhagavÃn Ãha: Óroïenaiva bhik«ava÷ koÂÅviæÓena karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; ÓroïakoÂÅviæÓena karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau; api tu (##) upÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // ______________________________________________________________ The story of VipaÓyin (concerning a previous birth of ÁroïakoÂÅviæÓa) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ ekanavate kalpe vipaÓyÅ nÃma samyaksaæbuddho loka udapÃdi, vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃn; sa dvëa«Âibhik«usahasraparivÃra÷ janapadacÃrikÃæ caran bandhumatÅrÃjadhÃnÅm anuprÃpta÷; tena khalu samayena bandhumatyÃæ rÃjadhÃnyÃæ saæbahulà go«ÂhikÃ÷ prativasanti; tai÷ Órutaæ vipaÓyÅ samyaksaæbuddha÷ dvëa«Âibhik«usahasraparivÃra÷ janapadacÃrikÃæ caran ihÃnuprÃpta÷ iti; Órutvà ca puna÷ sarve saæbhÆya yena vipaÓyÅ samyaksaæbuddhas tenopasaækrÃntÃ÷; upasaækramya vipaÓyina÷ samyaksaæbuddhasya pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïÃ÷; ekÃntani«aïïÃn sambahulÃn go«ÂhikÃn vipaÓyÅ samyaksaæbuddha÷ dharmyayà kathayà saædarÓayati samÃdÃpayati samuttejayati saæprahar«ayati; anekaparyÃyeïa dharmyayà kathayà saædarÓya (##) samÃdÃpya samuttejya saæprahar«ya tÆ«ïÅm; atha sambahulà go«ÂhikÃ÷ utthÃyÃsanÃd ekÃæsam uttarÃsaÇgaæ k­tvà yena vipaÓyÅ samyaksaæbuddhas tenäjaliæ praïamayya vipaÓyinaæ samyaksaæbuddham idam avocan: adhivÃsayatv asmÃkaæ bhagavÃn traimÃsÅæ cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷ sÃrdhaæ saæghena iti / adhivÃsayati vipaÓyÅ samyaksaæbuddha÷ saæbahulÃnÃæ go«ÂhikÃnÃæ tÆ«ïÅæbhÃvena atha saæbahulà go«Âhikà vipaÓyina÷ samyaksaæbuddhasya tÆ«ïÅæbhÃvena adhivÃsanÃæ viditvà bhagavato bhëitam abhinandyÃnumodya bhagavato pÃdau Óirasà vanditvà uttahÃyÃsanÃt prakrÃnta÷; te saæsthÃgÃre sannipatya sa¤jalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷; katham asmÃbhir bhavanto bhagavÃn bhojayitavya÷ kiæ saæbhÆya Ãhosvid ekaikena iti; tatraike kathayati; yadi dine dine saæbhÆya bhojayitavyo 'sau asmÃkaæ k­«ikarmÃntÃ÷ samucchetsyanti; tad yadi bhavatÃm abhirucitaæ vÃreïa vÃraæ bhojayÃma÷ iti; te vÃreïa vÃraæ gaïÃdhÅnaæ bhojayitum ÃrabdhÃ÷; yathÃvibhavataÓ cÃtmÅyam asyÃnuprayacchanti; tatraiko brÃhmaïadÃrako daridra÷; sa mÃtu÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷ kathayati: amba go«Âhikai÷ kriyÃkÃra÷ k­ta÷, bhagavÃn vÃreïa vÃraæ bhojayitavya÷ iti; tad ahaæ tanuvibhava÷; kathaæ mayà bhojayitavya÷ iti; sà kathayati: putra yady evam apaÓcimaæ divasaæ g­hÃïa; tvam iyatà kÃlena kiæcit samudÃnayi«yasi; gaïasantakÃc ca kiæcid utsadanadharmakaæ bhavi«yati iti; tena paÓcimo divaso g­hÅta÷; tatra gaïasantakÃd utsadanadharmakaæ prabhÆtÃm saæpannaæ; tenÃpi kiæcit samudÃnÅtaæ; tatas tena (##) layanaæ kÃritaæ; tad vastrair ÃcchÃditaæ; koïe«u paæca kÃr«ÃpaïaÓatÃni sthÃpitÃni; ­k«acarma cÃsya saæpannaæ; tad api layanadvÃre praj¤aptaæ; tata÷ paæcaÓatikaæ pÃkaæ sÃdhayitvà mahatà satkÃreïa vipaÓyÅ samyaksaæbuddho bhojita÷; pÃdayoÓ ca praïipatya praïidhÃnaæ k­tam anenÃhaæ kuÓalamÆlena ìhyo mahÃdhano mahÃbhogo jÃyeya; mà kadÃcid anÃstÅrïe p­thivÅpradeÓe pÃdau sthÃpayeyaæ; yÃd­ÓÃni ca vipaÓyina÷ samyaksaæbuddhasya suvarïavarïÃni caturaÇgulamÃtrÃïi romÃïi pÃdatalayor jÃtÃni, mamÃpy evaævidhÃni syu÷; evaævidhÃnÃæ ca guïÃnÃæ lÃbhÅ syÃæ; evaævidham eva ÓÃstÃram ÃrÃgayeyaæ; mà virÃgayeyam iti (##) kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau go«Âhiko brÃhmaïadÃraka÷ e«a evÃsau Óroïa÷ koÂÅviæÓa÷ tena kÃlena tena samayena; yad anena vipaÓyina÷ samyaksaæbuddhasya kÃrÃn k­tvà praïidhÃnaæ k­taæ, tasya karmaïo vipÃkena ìhye mahÃdhane mahÃbhoge kule jÃta÷; pÃdayoÓ cÃsya suvarïavarïÃni caturaÇgulamÃtrÃïi romÃïi jÃtÃni; ita ekanavataæ kalpam upÃdÃya na kadÃcid anÃstÅrne p­thivÅpradeÓe pÃdau sthÃpitau; jÃtamÃtrasya cÃsya viæÓatihiraïyakoÂyo labdhÃ÷; mama ca ÓÃsane pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­taæ; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷; ekÃntaÓuklÃnÃm ekÃntaÓukla÷; vyatimiÓrÃïÃæ vyatimiÓra÷; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃni karmÃïy apÃsya vyatimiÓrÃïi ca ekÃntaÓukle«v eva karmasv ÃbhogÃ÷ karaïÅya÷ ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam* ______________________________________________________________ RÃjag­ha's people begins tu murmur against AjÃtaÓatru and Devadatta yadà ajÃtaÓatruïà devadattÃkalyÃïamitropagƬhena rÃj¤o bimbisÃrasya kanaka÷ k«ipta÷ tadà rÃjag­hanivÃsina÷ paurÃ÷ avadhyÃtum ÃrabdhÃ÷; tatra kecid rÃj¤a÷ akarïaæ bhëante ayaæ pitu÷ Óatrutve vyÃk­ta÷; kasmÃn na jÃtamÃtra eva praghÃtita÷ iti; apare kathayanti: na bhavanto rÃj¤o 'parÃdha÷; kiæ sarve«Ãæ vyÃkaraïaæ bhÆtaæ bhavati? vinÅta evÃyaæ kumÃra÷; api tu devadattenÃyam akalyÃïamitreïa vipralabdha÷, yena evaækriyÃsu pravartate iti; apare kathayanti; na bhavanto rÃj¤o do«a÷ nÃpi devadattasya; api tu bhagavata eva do«a÷; yena devadatta÷ pravrÃjita÷; no tu lokadhÃtvantaraæ nÅtvà avasthÃpita÷ iti; apare kathayanti: bhagavato nÃyam aparÃdha÷; api tu saæghasya yenÃsya utk«epanÅyaæ karma na k­tam iti; tatra yena rÃj¤a÷ akarïaæ bhëyate tena (##) na rÃjà ÃrtÅyate karmÃïy etÃni mayà pÆrvam anyÃsu jÃti«u k­tÃni upacitÃni iti; yena tu bhagavata÷ saæghasya ca akarïaæ bhëyate, tena rÃjà atyartham ÃrtÅyate; madÅyena durnÅtena loko bhagavata÷ saæghasya ca akarïaæ bhëate iti bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷ / paÓya bhadanta anyair aparÃddham (##) anye do«eïa lipyante iti, bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany anyair aparÃddham anye do«eïa liptÃ÷; tac chrÆyatÃæ ______________________________________________________________ The story of KÆla and UpakÆla (concerning a previous birth of Devadatta and AjÃtaÓatru) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ brahmadatto nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati, ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ ca ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; tasya dvau kukkurau kÆlaÓ ca upakÆlaÓ ca; tÃbhyÃæ rÃj¤a÷ aÓvasannÃhabhÃï¬ikà khÃditÃ; yÃvad apareïa samayena rÃj¤o brahmadattasya saægrÃma÷ pratyupasthita÷; tena amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ; pratyavek«ata bhavanta÷ aÓvasannÃhabhÃï¬ikÃm iti; te pratyavek«itum ÃrabdhÃ÷, paÓyanti sarvÃæ chinnapracchinnÃæ; tai rÃj¤e niveditaæ: deva aÓvasannÃhabhÃï¬ikà kukkureïa bhak«ità iti; rÃjà kathayati; bhavanto yady evaæ parityaktà mayà kukkurÃ÷ iti; tatra kecit praghÃtitÃ÷; kecin ni«palÃyitÃ÷; yÃvad anyatamo jÃnapada÷ kukkura÷ janapadÃd vÃrÃïasÅæ gacchati; tena te ni«palÃyamÃnà d­«ÂÃ÷; p­«ÂÃÓ ca: bhavanta÷ kimartham evaæ yÆyaæ santrastÃ÷ iti; tair yathÃv­ttaæ samÃkhyÃtaæ; sa kathayati: kimarthaæ rÃjà yu«mÃbhir na vij¤apta÷ iti; te kathayanti: ka÷ Óaknoti rÃjÃnaæ vij¤apayitum anya praghÃtitÃ÷; vayaæ kathaæcit prapalÃyitÃ÷; sa kathayati: ti«Âhatu yÆyam; ahaæ yu«mÃkam arthe rÃjÃnaæ vij¤apayÃmi iti; tena samÃÓvÃsitÃ÷ pratiniv­ttÃ÷; tatas tena saæpÃtavelÃyÃæ ÓravaïopavicÃre sthitvà rÃjà gÃthayà vij¤apta÷ yau kukkurau rÃjakule nivÃsinau kÆlopakÆlau balavarïayuktau / (##) tÃv atra ghÃtyau vayam apraghÃtyÃ÷ aghÃtyaghÃto na hi deva yukta÷ // iti rÃj¤Ã Órutaæ; tena prabhÃtÃyaæ rajanyÃm amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanto yenÃhaæ rÃtrau gÃthayà vij¤apta÷ tasya samanve«aïaæ kuruta iti; tai÷ rak«iïÃm Ãj¤Ã dattÃ; samanve«atat bhavanta÷ kena devo rÃtrau gÃthayà vij¤apta÷ iti; tai÷ samÃkhyÃtaæ jÃnapadena kukkureïeti; rÃjà kathayati: bhavanta÷ parÅk«Ãæ kuruta kiæ kÆlopakÆlÃbhyÃæ bhak«itam Ãhosvit anyai÷ kukkurai÷ iti; amÃtyÃ÷ sannipatya saæjalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷: bhavanto devenaivÃj¤Ã dattà kukkurÃïÃæ parÅk«Ãæ kuruteti; tat katham e«Ãæ parÅk«Ã kartavyà iti; anye kathayanti: kim atra parÅk«itavyaæ keÓÃï¬ukaæ datvà chardÃpayitavyau; atha kÆlopakÆlÃbhyÃæ carmakhaï¬Ã udgÅrïÃ÷; rÃj¤o niveditaæ; rÃj¤Ã parityaktau; pariÓi«ÂÃnÃm abhayaæ dattam kiæ manyadhve bhik«ava÷? yau kÆlopakÆlau etÃv eva devadattÃjÃtaÓatrÆ tena kÃlena tena samayena; tadÃpi etÃbhyÃm aparÃddham anye do«eïa liptÃ÷; etarhy api etÃbhyÃm aparÃddham anye do«eïa liptÃ÷; punar api yathà devadatta÷ ak­taj¤a ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of a hunter and an ungrateful man (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ brahmadatto nÃma rÃjyaæ kÃrayati; yÃvad anyatama÷ puru«a÷ (##) paraÓum ÃbhaÇgÅm ÃdÃya këÂhÃrthÅ vanaæ gata÷; sa tatra këÂhaæ parye«amÃïa÷ siæhenÃbhidruta÷; ni«palÃyamÃna÷ kÆpe patita÷; so 'pi tadbhak«aïÃdhyavasÃyas tatraiva patita÷; ÃÓÅvi«eïa mÆ«ako 'bhidruto ni«palÃyate; mÆ«akÃbhilëÃt Óyenaka÷ pradhÃvita÷; yÃvat sarve kÆpe nipatitÃ÷; tena sarva eva vyÃpannÃ÷; parasparam abhila«ante vyÃpÃdanÃya; siæha÷ kathayati: bhavanta÷ sarve yÆyaæ mama gamyÃ÷; api tu vayaæ k­cchrasaÇkaÂasaæbÃdhaprÃptÃ÷; niÓcalÃs ti«Âhata; mÃyaæ vyÃpÃdanakÃla÷ iti; yÃvat daivÃn m­galubdhako m­gÃn parye«amÃïas taæ pradeÓam anuprÃpta÷; sa taæ kÆpaæ nirÅk«itum Ãrabdha÷; (##) tatraivaæ bhrÃntair vÃÇ niÓcÃritÃ: bho÷ puru«a paritrÃyasva iti; tatas tena m­galubdhakena j¤Ãtvà pÆrvataraæ siæha uddh­ta÷; sa pÃdayor nipatya kathayati: k­taj¤as te bhavi«yÃmi; kiætu atrak­«ïaÓiraskas ti«Âhati; sa tvayà noddhartavya÷; k­taghnà hy eta bhavanti ity uktvà prakrÃnta÷; yÃvat tena m­galubdhakena sarve anupÆrveïa uddh­tÃ÷; yÃvad apareïa samayena siæhena m­go jÅvitÃd vyaparopita÷; sa ca m­galubdhakas taæ pradeÓam anuprÃpta÷; siæhena taæ parij¤Ãya sa m­ga÷ pÃdayor nipatya datta÷; apareïa samayena rÃjà brahmadatta÷ udyÃnabhÆmiæ nirgata÷ sÃrdham anta÷pureïa; sa tatrodyÃne sukham anubhÆya middham avakrÃnta÷; anta÷purajano viÓvastavihÃrÅ udyÃne caækramyate ti«Âhati ni«Ådati middham avakrÃmati; vastrÃïi Óodhayati; alaækÃrÃïy apanÅya pÃrÓve sthÃpayati; yÃvad anyatamà anta÷purikà alaækÃram avamucya pÃrÓve sthÃpayitvà middham avakrÃntÃ; tat ÓyenakenÃpah­tya tasmai lubdhakÃya k­taj¤atayà dattaæ; rÃjà brahmadatto nidrÃklamaæ prativinodya laghu laghv eva vÃrÃïasÅæ pravi«Âa÷; anta÷purakumÃrÃmÃtyapaurajÃnapado 'pi atitvareïa gata÷; yÃvad asÃv anta÷purikà alaækÃraæ samanve«ati; na paÓyati; tayà rÃj¤e niveditaæ: deva udyÃne me alaækÃra÷ apah­ta÷ iti; rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanta÷ alaækÃrÃ÷ udyÃne apah­ta÷; samanve«ata kena g­hÅta÷ iti; te samanve«itum ÃrabdhÃ÷; sa k­«ïaÓiraska÷ tasya m­galubdhakasya kÃlena kÃlam upasaækrÃmati; tena tasya g­ham upasaækrÃmatà upÃæÓunà vij¤Ãtam asyÃlaækÃro 'stÅti; tena k­taghnatayà rÃj¤o gatvà Ãrocitaæ; tato rÃj¤Ã paramakopakupitena m­galubdhako rÃjapuru«air ÃhvÃyya ukta÷: bho÷ puru«a tvayà udyÃnÃd alaækÃro 'pah­ta÷ iti; tatas tena santrastena yathÃv­ttaæ samÃkhyÃya asÃv alaækÃro rÃj¤e samarpita÷; tathÃpy asau puru«a÷ cÃrake badhvà sthÃpita÷; mÆ«akena gatvà ÃÓÅvi«Ãya niveditaæ: tena k­«ïaÓiraskena pÃpakÃriïà asmÃkaæ kalyÃïamitro rÃj¤Ã cÃrake badhvà sthÃpita÷ iti; ÃÓÅvi«a÷ kathayati: bho÷ lubdhaka ahaæ rÃjÃnaæ (##) daÓÃmi; tvayà ebhir mantrapadair ebhiÓ ca o«adhai÷ cikitsitavya÷; evaæ sa rÃjà abhiprasanno niyataæ tvÃæ mu¤cati; bhogasaævibhÃgaæ ca karoti iti; sa kathayati: Óobhanam evaæ kuru; ÃÓÅvi«eïa rÃjà da«Âa÷; lubdhakena gatvà mantraiÓ cau«adhaiÓ ca cikitsita÷; tato rÃj¤Ã paritu«Âena bandhanÃn mukta÷; bhogaiÓ ca saævibhakta÷ (##) bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau lubdhaka÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau k­taghnapuru«a÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; punar api yathà ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ tac chrÆyatÃæ. ______________________________________________________________ The story of Nanda, the Mungoose (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo saptÃha akÃlamegha÷ samupÃgata÷; deve var«ati nakula ÃÓramaæ pravi«Âa÷; mÆ«iko 'pi tatraiva pravi«Âa÷, ÃÓÅvi«o 'pi var«abhayÃt paribhraman tatraiva pravi«Âa÷; yÃvad asau nakulas taæ mÆ«ikam abhidravitum Ãrabdha÷; ÃÓÅvi«a÷ kathayati: bhavanto vayaæ k­cchrasaÇkaÂasaæbÃdhaprÃpta÷; parasparam avyÃbÃdhÃæ kuruta; niÓcalÃs ti«Âhata iti; tatrÃÓÅvi«asya saæj¤Ãkaraïaæ priyasena iti; nakulasya nÃma nanda iti; mÆ«ikasya gaÇgadatta iti; iti; priyasena nandena ca gaÇgadatta ukta÷; anÃlak«ya gaccha; asmÃkam ÃhÃraæ parye«aya iti; sa ­juko bhadrÃÓaya÷; tayor arthÃya ÃÓayena ÃhÃraæ parye«itum Ãrabdha÷; na labhate; nanda÷ priyasenasya kathayati; yadi gaÇgadatta÷ ÃhÃraæ vinà Ãgacchati, mayà sa eva bhak«ayitavya iti; priyasena÷ saælak«ayati k­cchrasaÇkaÂasaæbÃdhaprÃpto 'py e«as tasya badhÃya parÃkramati; prÃg eva yady asau vinà ÃhÃreïa Ãgacchati; sarvathà tasya sande«Âavyam iti; tena tasya sandi«Âaæ; nanda evaæ kathayati: yadi gaÇgadatta÷ vinà ÃhÃreïÃgacchati sa eva mayà bhak«ayitavya iti; gaÇgadattena ÃhÃraæ parye«amÃïena na kiæcid ÃsÃditaæ; sa saælak«ayati niyatam asau mÃæ bhak«ayati: iti; tena priyasenasya sandi«Âam k«Åïà narà ni«karuïà bhavanti ÃrtÃ÷ k«udhÃvedhapariÓrameïa / vÃcyas tvayà e«a k­taghnasatvo na gaÇgadatta÷ punar Ãgami«yati // iti kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau gaÇgadatta÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau nandanÃmà nakula÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ; etarhy apy e«a ak­taj¤a÷ ak­tavedÅ (##) uddÃnam: bhuÇk«va likhir naÂa÷ kÃka÷ cakra÷ kumbhÅracandanam / kÃya÷ kavir maïir vaïÂa÷ kanyÃtha dhanapÃlaka÷ // ______________________________________________________________ King BimbisÃra makes exceeding grants to AjÃtaÓatru yadà ajÃtaÓatruïà rÃj¤o bimbisÃrasya kanaka÷ k«ipta÷ tadà rÃj¤Ã upÃlabdha÷: kumÃra kimarthaæ tvayà mama kanaka÷ k«ipta÷ sa kathayati: deva ro«Ãt; devasya bhogÃ÷ saævidyante; mama na (##) saævidyante; rÃjà kathayati: putra yady evaæ gaccha campà sÃdhÃraïà tava bhavatu iti; sa h­«Âatu«Âapramudito devadattasya sakÃÓaæ gatvà kathayati: Ãrya mayà campà sÃdhÃraïà labdhà iti; sa kathayati: kumÃra d­«Âaæ te parÃkramasya phalam Ãrya d­«Âaæ; bhÆya÷ parÃkramasva; ativ­ddhis te bhavi«yati iti; sa campÃyÃæ prakarapratyayai÷ pŬayitum Ãrabdha÷; pŬyamÃno mahÃjanakÃya÷ ni«palÃyitum Ãrabdha÷; kecid rÃjag­haæ gatÃ÷; kecid deÓÃntaraæ gatÃ÷; amÃtyai rÃj¤o dÆto 'nupre«ita÷: deva kumÃraÓ campÃæ pŬayati; jana÷ pŬyamÃno ni«palÃyate; tad arhati deva÷ kumÃrasya nivÃraïaæ kartum iti; rÃjà kathayati: kumÃra kasmÃj janapadÃn pŬayasi iti; sa kathayati: deva sÃdhanaæ na pu«yati iti; rÃjà kathayati: yady evaæ rÃjag­ham ekaæ tyaktvà magadhavi«ayaæ g­hÃïa iti; magadhavi«ayaæ g­hÅtvà devadattasya sakÃÓaæ gatvà kathayati: Ãrya mayà (##) rÃjag­ham ekaæ muktvà sarvo magadhavi«ayo labdha÷ iti; sa kathayati: Åd­Óaæ parÃkramasya phalaæ; bhÆya÷ parÃkramasva iti; sa magadhavi«ayaæ nÃÓayitum Ãrabdha÷; magadhavi«ayanivÃsinà janakÃyena rÃjà bimbisÃro vij¤apta÷; deva kumÃro magadhavi«ayaæ nÃÓayati; nivartyatÃm iti; sa rÃj¤Ã ÃhÆyokta÷ kumÃra kimarthaæ magadhavi«ayaæ nÃÓayasi iti; sa kathayati deva prabhÆto janakÃyo na pu«yati iti; rÃjà kathayati; kumÃra yady evaæ koÓam ekaæ muktvà sarvaæ tavaiva bhavatu iti; sa rÃjag­ham api g­hÅtvà devadattasya sakÃÓaæ gata÷ kathayati: Ãrya mayà koÓam ekaæ muktvÃ, sarvabhogà labdhÃ÷ iti; sa kathayati parÃkramaphalam etat; api tu koÓabalino hi rÃjÃna÷; yasya koÓa÷ sa rÃjÃ; koÓÃrthaæ parÃkramasva iti; sa rÃjag­ham api nÃÓayitum Ãrabdha÷; rÃjag­hanivÃsÅ janakÃya÷ anyaÓ ca magadhanivÃsÅ campeyaÓ ca sarva eva santrastÃ÷ yathà ajÃtaÓatrur na paÓyati tathà dÆtasaæpre«aïena rÃjÃnaæ vij¤apayitum ÃrabdhÃ÷: devena vayaæ putravat paripÃlitÃ÷; kumÃreïÃtyantaæ ni÷svÅk­tÃ÷; prÃyo devasya janapadà ni«palÃyitÃ÷; vayam api ni«palÃyÃma÷ iti; dharmapradhÃna÷ sa rÃjÃ; karuïÃtmakaÓ ca; tena samutpannamanyunà ajÃtaÓatrur ÃhÆya priyamadhuravaconukÆlatayà Óiras parÃm­Óyokta÷: putra mayà tava sarvajanapadà dattÃ÷; kimartham udvejayasi? pratipÃlaya iti; sa kathayati: deva koÓabalino rÃjÃna÷; mama koÓabalaæ nÃsti; kiæ karomi iti; a kathayati: yady evam anta÷puram ekaæ muktvà sarvaæ tavaiva bhavatu iti; tathÃpy asau du«Âaprak­ti÷ pÃpasahÃyaÓ ca nÃÓayaty eva, nÃvati«Âhate; rÃj¤Ã sopÃlambham ukta÷: sakoÓako«ÂhÃgÃrajanapadÃs tavaiva dattÃ÷; idÃnÅæ kimarthaæ nÃÓayasi iti ______________________________________________________________ AjÃtaÓatru casts his father in prison, there to die of hunger sa evam ukte ru«ita÷ amÃtyÃnÃæ kathayati: bhavanto yo rÃjÃnaæ k«atriyaæ mÆrdhÃbhi«iktaæ paribhëate, tasya ko daï¬a÷ iti; amÃtyÃ÷ kathayanti: deva vadho daï¬a÷ iti; sa kathayati: pità mama; katham enaæ praghÃtayÃmi? gacchata; cÃrakÃvabaddham enaæ sthÃpayata iti; sa cÃrake prak«ipta÷; anuraktapaurajÃnapada÷ sa rÃjÃ; tadvi«ayanivÃsÅ ca janakÃya÷ Órutvà (##) durmanÃ÷ saæv­tta÷; ajÃtaÓatruÓ caï¬o rabhasa÷ karkaÓa÷ iti nÃsya kaÓcit parivÃdaæ mantrayati; rÃjà (##) bimbisÃraÓ cÃrake karmaparÃyaïo 'vati«Âhate; tasya ca vaidehÅ sthÃlÅpÃkaæ praveÓayati: ajÃtaÓatruÓ cÃrakapuru«Ãn p­cchati: bhavanta÷ kathaæ v­ddharÃjà yÃpayati? iti; te kathayanti: deva jananÅ te sthÃlÅpÃkaæ praveÓayati iti; ajÃtaÓatruïà Ãj¤Ã dattÃ: dhÃrayata bhaktaæ pÃnaæ ca yathà na bhÆya÷ praveÓayati iti; anta÷pure cÃj¤Ã dattà na kenacic cÃrake bhaktaæ pÃnaæ praveÓayitavyaæ; ya÷ praveÓayati tasya vadho daï¬a÷ iti; tasya raudrakarmatÃæ j¤Ãtvà na kaÓcid bhaktaæ sÃdhayati; kuta eva praveÓayi«yati; tato vaidehÅ bhart­snehoparuddhyamÃnah­dayà saktukalkena gÃtrÃïi mrak«ayitvà nÆpurÃïi ca pÃnÅyasya pÆrayitvà praveÓayitum ÃrabdhÃ; tenÃsau yÃpayati; cÃrakapuru«ai÷ so 'py upÃyo vij¤Ãta÷; kiætu anurÃgÃt tasya rÃj¤a÷ ajÃtaÓatror na nivedayanti; bhÆya÷ ajÃtaÓatruÓ cÃrakapuru«Ãn p­cchati: bhavanto v­ddharÃjà kathaæ yÃpayati? iti; tair istareïa samÃkhyÃtaæ; sa kathayati: bhavanto vaidehÅæ dhÃrayata, yathà na bhÆya÷ praviÓati iti; tato bhagavÃn tatkuÓalamÆlÃvaropaïÃrthaæ g­ddhrakÆÂaparvate vÃtÃyanÃbhimukhaæ caækramitum Ãrabdha÷; rÃjà bimbisÃra÷ vÃtÃyanena bhagavantam avalokya prÃmodyam utpÃdayati yena prÃïair na viyujyate; ÃjÃtaÓatru÷ ca bhÆyaÓ cÃrakapuru«Ãn p­ccchati bhavanta÷ annapÃnaæ vidhÃritaæ; idÃnÅæ v­ddharÃja÷ kathaæ yÃpayati iti; te kathayanti: bhagavÃæs tasyÃnugrahÃrthaæ g­ddhrakÆÂe parvate caækramyate; tam asau sthita÷ pratidinaæ parÅk«ate iti; sa kathayati vÃtÃyanÃnÃni pithayantu; tasya ca pÃdau k«ureïa nirlikhata iti; tair vÃtÃyanÃnÃni pihitÃni; tasya ca pÃdau ksureïa nirlikhitau; sa du÷khavedanÃrto bëpoparuddhyamÃnagadgadakaïÂha÷ aÓruparyÃkulek«aïaÓ cintayati: na mÃæ bhagavÃn k­cchrasaÇkaÂasaæbÃdhaprÃptaæ samanvÃharati iti ______________________________________________________________ The Buddha sends MaudgalyÃyana to visit and comfort the old king atrÃntare nÃsti kiæcit buddhÃnÃæ bhagavatÃm aj¤Ãtam ad­«Âam aviditam avij¤Ãtaæ; dharmatà khalu buddhÃnÃæ bhagavatÃæ mahÃkÃruïikÃnÃæ lokÃnugrahaprav­ttÃnÃm ekÃrak«ÃïÃæ (##) ÓamathavipaÓyanÃvihÃriïÃæ tridamathavastukuÓalÃnÃæ caturoghottÅrïÃnÃæ catur­ddhipÃdacaraïatalasuprati«ÂhitamatÅnÃæ catur«u saægrahavastu«u dÅrgharÃtrak­taparicayÃnÃæ pa¤cÃÇgaviprahÅnÃnÃæ pa¤cagatisamatikrÃntÃnÃæ «a¬aÇgasamanvÃgatÃnÃæ «aÂpÃramitÃparipÆrïÃnÃæ saptabodhyaÇgakusumìhyÃnÃm a«ÂÃÇgamÃrgadeÓikÃnÃæ navÃnupÆrvavihÃrasamÃpattikuÓalÃnÃæ daÓabalinÃæ daÓadiksamÃpÆrïayaÓasÃæ daÓaÓatavaÓavartiprativiÓi«ÂÃnÃæ trÅ rÃtres trir divasasya buddhacak«u«Ã lokaæ vyavalokya j¤ÃnadarÓanaæ pravartate: ko hÅyate ko vardhate ka÷ k­cchraprÃpta÷ ka÷ saækataprÃpta÷ ka÷ saæbÃdhaprÃpta÷ ka÷ k­cchrasaækaÂasaæbÃdhaprÃpta÷ ko 'pÃyanimna÷ ko 'pÃyapravaïa÷ ko 'pÃyaprÃgbhÃra÷ kam aham apÃyÃd uddh­tya svarge mok«e ca prati«ÂhÃpayeyaæ; kasya anavaropitÃni kuÓalamulÃni avaropayeyaæ? kasyÃvaropitÃni paripÃcayeyaæ? kasya pakvÃni vimocayeyam iti; tatra bhagavÃn Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam Ãmantrayate: gaccha maudgalyÃyana; rÃjÃnaæ bimbisÃraæ madvacanÃd Ãrogya; evaæ sa vada: bhagavÃn kathayati: yat kalyÃïamitreïa karaïÅyaæ k­taæ tat te mayÃ; uddh­tas te narakatiryakpretebhya÷ pÃda÷; prati«ÂhÃpito devamanu«ye«u; paryantÅk­ta÷ saæsÃra÷; uccho«ità rudhirÃÓrusamudrÃ÷; laÇghità asthiparvatÃ÷; pihitÃny apÃyadvÃrÃïi; viv­tÃni svargamok«advÃrÃïi; api tu tvayaivaitÃni karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; tvayaiva karmÃïi k­tÃny ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na mahÃrÃja karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau; api tÆpÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // tasmÃt tarhi te mahÃrÃja karmaparÃyaïena bhavitavyam iti; evaæ bhadantety Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyano bhagavata÷ pratiÓrutya (##) tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanno yathà samÃhite citte g­ddhrakÆÂe (##) antarhitaÓ cÃrake pratya«ÂhÃt, rÃj¤o bimbisÃrasya purastÃt; evaæ cÃha: mahÃrÃja bhagavÃæs te Ãrogayati; vande bhadanta mahÃmaudgalyÃyana bhagavantaæ ca; bhagavÃn mahÃrÃja evam Ãha: yat kalyÃïamitreïa karaïÅyaæ k­taæ tat te mayÃ; uddh­tas te narakatiryakpretebhya÷; prati«ÂhÃpito devamanu«ye«u; paryantÅk­ta÷ saæsÃra÷; uccho«ità rudhirÃÓrusamudrÃ÷; laÇghità asthiparvatÃ÷; pihitÃny apÃyadvÃrÃïi; viv­tÃni svargamok«advÃrÃïi; api tu tvayaivaitÃni karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; tvayà karmÃïi k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na mahÃrÃja karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau; api tÆpÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // tasmÃt tarhi te mahÃrÃja karmaparÃyaïena bhavitavyam iti; sà cÃrakÃvaruddha÷ k«urapÃdÃbhilikhanÃnnapÃnaviyogadu÷khair abhyÃhata÷ kathayati: kutra bhadanta mahÃmaudgalyÃyana praïÅta ÃhÃro bhujyate iti; sa kathayati: mahÃrÃja cÃturmahÃrÃjakÃyike«u deve«u ity uktvà ayu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanno yathà samÃhite citte cÃrake antarhito g­ddhrakÆÂaparvate pratya«ÂhÃt ______________________________________________________________ The tardy repentance of AjÃtaÓatru and the death of BimbisÃra ajÃtaÓatro÷ putrasya udayabhadrasya aÇgulyÃæ piÂako jÃta÷, sa rudann ajÃtaÓatro÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷; sa tam aÇke sthÃpayitvà ÃliÇgati cumbati pari«vajati; tathÃpy asau rudaty eva; nÃvati«Âhate; ajÃtaÓatruïà tatsantikà aÇguli÷ mukhe prak«iptÃ; sphoÂako mukhe sphuÂita÷; ajÃtaÓatruïà pÆyaÓoïitaæ p­thivyÃæ choritam; udÃyibhadra÷ kumÃra÷ pÆyaÓoïitaæ d­«Âvà bhÆyasà roditum Ãrabdha÷ iti; vaidehyà vipu«pitaæ d­«Âvà ajÃtaÓatru÷ kathayati: amba kim idam iti; sà kathayati: putra yu«mÃkam e«a pit­paryÃgatavyÃdhi÷ tavÃpyÃsÅt; tava tu pitrà aÇgulyÃæ mukhe prak«iptÃvÃæ sphoÂaka÷ sphuÂita÷; mà tvaæ rodi«yasÅti pÆyaÓoïitam abhyavah­taæ; na p­thivyÃæ choritaæ; sa kathayati: amba Åd­Óo 'haæ pitu÷ priya (##) Ãsaæ sà kathayati: Åd­Óa÷; tata÷ ajÃtaÓatro÷ pitur antike dve«aparyavasthÃnaæ vigatam; anunaya utpanna÷; tenÃmÃtyà uktÃ÷: bhavanto yo mama kathayati v­ddharÃjo jÅvatÅti, tasyÃham upÃrdharÃjyaæ dadÃmi iti; anuraktapaurajÃnapada÷ sa rÃjÃ; mahÃjanakÃyaÓ cÃrakÃbhimukho dhÃvitum Ãrabdha÷; rÃjà Óabdaæ Órutvà saælak«ayati: idÃnÅæ kÃm api pratyavarÃæ kÃraïÃæ kari«yati; iti santrasto dÅrghaæ niÓvasya kÃlagata÷; vaiÓravaïasya mahÃrÃjasya putratvam abhyupagata÷; aÇke ni«aïïo divyÃæ sudhÃæ paribhuÇkte; vaiÓravaïa÷ kathayati; kas tvam iti; sa kathayati: jinar«abho 'smi mahÃrÃjeti; tasya jinar«abho jinar«abha iti saæj¤Ã saæv­ttà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta rÃj¤Ã bimbisÃreïa karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena ìhye mahÃdhane mahÃbhoge rÃjakule jÃta÷; bhagavato 'ntike satyadarÓanaæ k­taæ; k«ureïa pÃdau nirlikhitau; cÃrakÃvabaddhaÓ ca k«utpipÃsÃbhibhÆta÷ kÃlagata÷ iti; bhagavÃn Ãha: bimbisÃreïaiva bhik«avo rÃj¤Ã karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; bimbisÃreïa karmÃïi k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante, nÃbdhÃtau, na tejodhÃtau, na vÃyudhÃtau; api tÆpÃtte«v eva skandhadhÃtvÃyatane«u karmÃïi k­tÃni vipacyante ÓubhÃny aÓubhÃni ca; na praïaÓyanti karmÃïy api kalpaÓatair api / sÃmagrÅm prÃpya kÃlaæ ca phalanti khalu dehinÃm // ______________________________________________________________ The story of a potter (concerning a previous birth of King BimbisÃra) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ buddhÃnÃm utpÃde pratyekabuddhà loka utpadyante hÅnadÅnÃnukampakÃ÷ prÃntaÓayanÃsanabhaktÃ÷ ekadak«iïÅyà lokasya; yÃvad anyatama÷ pratyekabuddho janapadacÃrikÃæ caran (##) vÃrÃïasÅm anuprÃpta÷; vÃrÃïasyÃm anyatamasya kumbhakÃrasya ÃveÓanaÓÃlÃyÃæ rÃtriævÃsam upagata÷; sÃrthaÓ ca tasyÃm (##) eva ÓÃlÃyÃm u«ita÷; tatraikena uccÃra÷ k­ta÷; sÃrtha÷sarÃtram evotthÃya prakrÃnta÷; asamanvÃh­tyÃrhatÃæ pratyekabuddhÃnÃm eva j¤ÃnadarÓanaæ na pravartate; pratyekabuddhas tatraivÃvasthita÷; ihaiva piï¬apÃtam aÂi«yÃmi iti; yÃvat kumbhakÃra÷ prabhÃtÃyÃæ rajanyÃm ÃveÓanaÓÃlÃyÃæ pravi«Âa÷; paÓyati aÓucinà nÃÓitÃ; aparÅk«akà bhavanti prÃk­tapuru«Ã÷; tena pratyekabuddhasyÃntike cittaæ pradÆ«itaæ; sa pradu«Âacitta÷ kathayati: bho÷ pravrajita kiæ tava pÃdau k«ureïa likhitau? yena tvayà ÃveÓanaÓÃlÃyÃm uccÃra÷ k­ta÷; na bahir nirgata÷ iti; tenÃsau dvÃraæ badhvà sthÃpita÷ ihaiva jighatsaya kÃlaæ kuru«va iti; sa mahÃtmà saælak«ayati: k«ato 'yaæ tapasvÅ; yady ahaæ dvÃram avamucya gami«yÃmi bhÆyasyà mÃtrayà k«ato bhavi«yati iti; sa tÆ«ïÅm avasthita÷; yÃvat kumbhakÃrasya bhojanavelà ÃsannÃ; tasya dve«aparyavasthÃnaæ vigataæ; sa kathayati bho÷ pravrajita Ãgaccha; bhu¤jmahe; pratyekabuddha÷ kathayati: bhadramukha kÃlabhojino vayam; atikrÃnta÷ kÃla÷ iti; sa kathayati: yady evam ihaiva Óvo bhuktvà gami«yasi iti; tena tasyÃnukampÃrtham adhivÃsitaæ; sa tenÃparasmin divase praïÅtenÃnnÃhÃreïa santarpita÷; kÃyikÅ te«Ãæ mahÃtmanÃæ dharmadeÓanà na vÃcikÅ; sa upari vihÃyasam abhyudgamya jvalanatapanavar«aïavidyotanaprÃÂihÃryÃïi kartum Ãrabdha÷; ÃÓu p­thagjanasya ­ddhir ÃvarjanakarÅ; sa mÆlanik­tta iva druma÷ pÃdayor nipatya kathayati; avatara mahÃdak«iïÅya; mama kÃmapaÇkanimagnasya hastoddhÃram anuprayaccha iti; so 'vatÅrïa÷; tena tasya pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ k­taæ; yan mayà evaævidhe sadbhÆtadak«iïÅye apakÃra÷ k­ta÷, mà asya karmaïo bhÃgÅ syÃæ; yat tu kÃra÷ anenÃhaæ kuÓalamÆlena ìhye mahÃdhane mahÃbhoge kule jÃyeya; evaævidhÃnÃæ ca dharmÃïÃæ lÃbhÅ syÃæ; prativiÓi«Âataraæ cÃta÷ ÓÃstÃram ÃrÃgayeyaæ mà virÃgayeyam iti kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau kumbhakÃra÷ e«a eva sa rÃjà bimbisÃra÷ tena kÃlena tena samayena; yat pratyekabuddhasyÃntike cittaæ pradÆ«ya kharaæ vÃkkarma niÓcÃritaæ tasya karmaïo vipÃkena pÃdau nirlikhitau; cÃrakÃvabaddhaÓ ca jighatsayà kÃlagata÷; yat tu tena praïidhÃnaæ k­taæ, tasya karmaïo vipÃkena ìhye mahÃdhane mahÃbhoge kule jÃta÷; mamÃntike viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ (##) j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷; ekÃntaÓuklÃnÃm ekÃntaÓukla÷; vyatimiÓrÃïÃæ vyatimiÓra÷; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃni karmÃïy apÃsya vyatimiÓrÃïi ca ekÃntaÓukle«v eva karmasv ÃbhogÃ÷ karaïÅya÷ ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam* ______________________________________________________________ The distress of AjÃtaÓatru at the death of King BimbisÃra, the arrival of a dancer from the south, and the extraordinary effects of Buddha's smile amÃtyair ajÃtaÓatror Ãrocitaæ deva v­ddharÃja÷ kÃlagata÷ iti; sa Órutvà mÆrcchita÷ p­thivyÃæ nipatita÷; jalapari«ekapratyÃgataprÃïa÷ ÓokÃgÃraæ praviÓyÃvasthita÷; tasya na kaÓcit Óaknoti cittavinodanaæ kartuæ; amÃtyÃs tasya cittavinodopÃyaæ (##) samanve«itum ÃrabdhÃ÷; yÃvad dak«iïÃpathÃt naÂa÷ abhyÃgata÷; so 'mÃtyais tasya purastÃn nartita÷; ajÃtaÓatrur durmanà eveti na kenacit sÃdhur ity ukta÷; sa naÂitvà nirgacchati; bhagavÃæÓ ca taæ pradeÓam anuprÃpta÷; tena bhagavÃn d­«Âa÷; sa saælak«ayati: yadi tatraivaævidha÷ sÃdhupuru«a÷ syÃd anena mama sÃdhukÃra÷ datta÷ syÃd iti; tena bhagavato 'ntike cittam abhiprasÃdya murava÷ parÃhata÷; atha bhagavÃn smitam akÃr«Åt dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavanta÷ smitaæ prÃvi«kurvanti tasmin samaye nÅlapÅtalohitÃvadÃtÃ÷ arci«a÷ mukhÃn niÓcarya kÃÓcid adhastÃd gacchanti; kÃÓcid upari«ÂÃd gacchanti yà adhastÃd gacchanti tÃ÷ sa¤jÅvaæ kÃlasÆtraæ saÇghÃtaæ rauravaæ mahÃrauravaæ tÃpanaæ pratÃpanam avÅcim arbudaæ nirarbudam aÂaÂaæ hahava huhuvam utpalaæ padmaæ mahÃpadmaæ narakaæ gatvà ye u«ïanarakÃs te«u ÓÅtÅbhÆtvà nipatanti; ye ÓÅtanarakÃs te«u u«ïÅbhÆtvà nipatanti; tena te«Ãæ satvÃnÃæ kÃraïÃviÓe«Ã÷ pratiprasrabhyante; te«Ãm evaæ bhavati: kiæ nu vayaæ bhavanta÷ itaÓ cyutÃ÷ Ãhosvid anyatropapannÃ÷ iti; te«Ãæ prasÃdasaæjananÃrthaæ bhagavÃn nirmitaæ visarjayati; te«Ãæ nirmitaæ d­«Âvà evaæ bhavati; na haiva vayaæ bhavanta÷ itaÓ cyutÃ÷; (##) nÃpy anyatropapannÃ÷; api tu ayam apÆrvadarÓana÷ satva÷; asya anubhÃvena asmÃkaæ kÃraïÃviÓe«Ã÷ pratiprasrabdhÃ÷ iti; te nirmite cittam abhiprasÃdya, tan narakavedanÅyaæ karma k«apayitvà devamanu«ye«u pratisandhiæ g­hïanti yatra satyÃnÃæ bhÃjanabhÆtà bhavanti yà upari«ÂÃd gacchanti tÃÓ cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn yÃmÃn tu«itÃn nirmÃïaratÅn paranirmitavaÓavartina÷ brahmakÃyikÃn brahmapurohitÃn mahÃbrahmaïa÷ parÅttÃbhÃn apramÃïÃbhÃn ÃbhÃsvarÃn parÅttaÓubhÃn apramÃïaÓubhÃn Óubhak­tsnÃn anabhrakÃn puïyaprasavÃn b­hatphalÃn ab­hÃn atapÃn sud­ÓÃn sudarÓanÃn akani«ÂhÃn devÃn gatvà anityaæ du÷khaæ ÓÆnyam anÃtmà ity udgho«ayanti; gÃthÃdvayaæ ca bhëante Ãrabhadhvaæ ni«krÃmata yujyadhvaæ buddhaÓÃsane / dhunÅta m­tyuna÷ sainyaæ na¬ÃgÃram iva ku¤jara÷ // yo hy asmin dharmavinaye apramattaÓ cari«yati / prahÃya jÃtisaæsÃraæ du÷khasyÃntaæ kari«yati // iti atha tà arci«as trisahasramahÃsahasraæ lokadhÃtum anvÃhiï¬ya bhagavantam eva p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanugacchanti; tad yadi bhagavÃn atÅtaæ karma vyÃkartukÃmo bhavati, bhagavata÷ p­«Âhato 'ntardhÅyante; anÃgataæ vyÃkartukÃmo bhavati, purastÃd antardhÅyante; narakopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdatale antardhÅyante; tiryagupapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃr«ïyÃm antardhÅyante; pretopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdÃÇgu«Âhe antardhÅyante; manu«yopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati jÃnunor antardhÅyante; balacakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati vÃme karatale antardhÅyante; cakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati dak«iïe karatale antardhÅyante; devopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati nÃbhyÃm antardhÅyante; ÓrÃvakabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati Ãsye 'ntardhÅyante; pratyekabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati ÆrïÃyÃm antardhÅyante; anuttarÃæ samyaksaæbodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati u«ïÅ«e antardhÅyante atha tà arci«o bhagavantaæ (##) tri÷ pradak«iïÅk­tya bhagavata ÆrïÃyÃm antarhitÃ÷; athÃyu«mÃn Ãnanda÷ k­takarapuÂo bhagavantaæ papraccha nÃnÃvidho raÇgasahasracitro vaktrÃntarÃn ni«kasita÷ kalÃpa÷ / (##) avabhÃsità yena diÓa÷ samantÃt divÃkareïodayatà yathaiva // gÃthÃÓ ca bhëate vigatodbhavà dainyamadaprahÅïà buddhà jagaty uttamahetubhÆtÃ÷ / nÃkÃraïaæ ÓaÇkham­ïÃlagauram smitam upadarÓayanti jinà jitÃraya÷ // tatkÃlaæ svayam adhigamya dhÅra buddhyà Órot­ïÃæ Óramaïa jinendra kÃÇk«itÃnÃm / dhÅrÃbhir muniv­«a vÃgbhir uttamÃbhir utpannaæ vyapanaya saæÓayaæ ÓubhÃbhi÷ / nÃkÃsmÃl lavaïajalÃdrirÃjadhairyÃ÷ saæbuddhÃ÷ smitam upadarÓayanti nÃthÃ÷ / yasyÃrthe smitam upadarÓayanti dhÅrÃ÷ taæ Órotuæ samabhila«anti te janaughÃ÷ // iti d­«Âas tvayà Ãnanda sa naÂo yena mamÃntike cittaæ prasÃdya murava÷ parÃhata÷ d­«Âo bhadanta; sa e«a Ãnanda naÂa÷ anena kuÓalamÆlena cittotpÃdena ca dundubhÅÓvaro nÃma pratyekabuddho bhavi«yati; ayam asya deyadharmo yo mamÃntike cittaprasÃda÷ ______________________________________________________________ Devadatta has himself gilt by gold devadatta ajÃtaÓatro÷ kathayati: mayà tvaæ rÃjye prati«ÂhÃpita÷; mÃm api tvaæ buddhatve prati«ÂhÃpaya iti; sa kathayati: bhagavata÷ suvarïavarïa÷ kÃya÷; Ãdau tÃvat tava suvarïavarïataiva nÃsti iti; sa kathayati: ahaæ suvarïavarïam abhinirvartayÃmi iti; tena suvarïakÃra ÃhÆyokta÷: mama kÃye suvarïaæ cÃraya iti; sa kathayati: Ãrya yadi Óakno«i vedanÃæ so¬hum iti; sa kathayati: cÃraya; Óak«yÃmi iti; tena cu¤cutailena gÃtraæ mrak«ayitvà kÃye suvarïapatraæ cÃritaæ; sa du÷khÃæ tÅvraæ kharÃæ kaÂukÃm amanÃpÃæ vedanÃæ vedayati; bhik«ubhi÷ kokÃlika÷ p­«Âa÷: kutra devadatta (##) sa kathayati: amu«min pradeÓe suvarïavarïatÃm abhinirvartayati iti; bhik«avas taæ pradeÓaæ gatÃ÷; tair asau Óruto du÷khavedanÃrto vikroÓan; te bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatta suvarïavarïatÃyà arte du÷khÃæ tÅvraæ kharÃæ kaÂukÃm amanÃpÃæ vedanÃæ vedayate iti, bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany e«a suvarïakholÃyà arthe anayena vyasanam Ãpanna÷; tac chrÆyatÃæ ______________________________________________________________ The story of a crow and a golden cap (suvarïakholÃ) (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃm anyatamà strÅ pro«itabhat­kÃ; tasyÃ÷ purastÃt kÃko madhuramadhuraæ rauti; sà kathayati: utkrÃmotkrÃma vÃyasa; yadi me bhartà svastinà k«emeïa Ãgacchati, tava sauvarïÃæ kholÃæ dadÃmi iti; yÃvad asau tasyà bhartà svastinà Ãgata÷; sa kÃkas tasyÃ÷ purastÃt suvarïakholÃnimittaæ madhuramadhuraæ virauti; tatas tayà tasya sauvarïà kholà dattÃ; sa tayà pinaddhayà itaÓ cÃmutaÓ ca paribhramati; tasya suvarïakholÃnimittam alikena pak«inà ÓiraÓ chinnaæ; devatà gÃthÃæ bhëate bhavaty artho 'py anarthÃya yo 'narthapadasaæhita÷ / kelikÃkena parye«Âo yasya sauvarïakaæ Óira÷ // bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau bhik«ava÷ kÃka÷ e«a eva devadatta÷ tena (##) kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a suvarïakholÃhetor anayena vyasannam Ãpanna÷; etarhy apy e«a suvarïavarïatÃyà ÃrthÃya du÷khÃæ tÅvraæ kharÃæ kaÂukÃm amanÃpÃæ vedanÃæ vedayate iti ______________________________________________________________ Devadatta has in his feet the sign of the wheel imprinted with red hot iron punar api devadatta÷ ajÃtaÓatro÷ kathayati: tvaæ mayà rÃjye prati«ÂhÃpita÷; tvam api mÃæ buddhatve prati«ÂhÃpaya iti; sa kathayati (##) bhagavata÷ cakrÃÇkapÃdatalacihnatà lak«anam asti; tava tu cakrÃÇkapÃdatalacihnatà nÃsti iti; ahaæ cakrÃÇkapÃdatalacihnam abhinirvartayÃmi iti; tena ayaskÃrà ÃhÆya uktÃ÷: Óak«yatha mama pÃdatale cakrÃÇkaæ kartum iti; te kathayanti: Ãrya yadi Óakno«i vedanÃæ so¬hum iti; sa kathayati kuruta Óak«yÃmi iti; te saælak«ayanti: balavÃn e«a÷; yady evam evÃÇkyÃma÷, sthÃnam etad vidyate yat pÃr«ïiprahÃreïa asmÃn jÅvitÃd vyaparopayi«yati; iti tai÷ kanthÃæ chidrayitvà ukta÷: Ãrya anena kanthÃchidreïa pÃdau praveÓaya iti; tena kanthÃchidreïa pÃdau praveÓitau; ayaskÃrair agnivarïaæ cakraæ k­tvà pÃdÃv aÇkitau; sa du÷khÃæ tÅvraæ kharÃæ kaÂukÃm amanÃpÃæ vedanÃæ vedayate; bhik«ubhi÷ kokÃlika÷ p­«Âa÷: kutra devadatta sa kathayati: amu«min pradeÓe cakrÃÇkapÃdacihnatÃm abhinirvartayati iti; bhik«avas taæ pradeÓaæ gatÃ÷; tair asau Óruto du÷khavedanÃrto vikroÓan; te bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatta cakrÃÇkapÃdatalacihnatÃyà arthe du÷khÃæ tÅvraæ kharÃæ kaÂukÃm amanÃpÃæ vedanÃæ vedayate iti, bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany e«a pÃdanimittam anayena vyasanam Ãpanna÷; tac chrÆyatÃæ ______________________________________________________________ The jackal measuring the step of an elephant with its own (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo haimavato hastÅ pÃnÅyaæ pÃtum avatÅrïa÷; tasya p­«Âhata÷ s­gÃlo 'vatÅrïa÷; sa hastipadaæ d­«Âvà ÃtmÅyena padena mÃpayitum Ãrabdha÷; sa saælak«ayati: mamaitÃni padÃni iti; sa utplutyotplutya padÃni sthÃpayan kalamacchinnena këÂhena ÓÆlÃyÃæ prota÷; devatà gÃthÃæ bhëate na padaæ tava mu¬ha tulyakaæ gajapÃdapadena sarvathà / tyaja buddhim imÃæ nirarthikÃæ parikhedam Ãpsyase v­thà // iti (##) kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau s­gÃla÷ e«a eva devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a pÃdanimittam anayena vyasannam Ãpanna÷; etarhy apy e«a cakrÃÇkapÃdatalacihnatÃyà arthe du÷khÃæ tÅvraæ kharÃæ kaÂukÃm amanÃpÃæ vedanÃæ vedayate iti ______________________________________________________________ Devadatta calls a skilled master-mechanic and makes him construct a catapult in front of the Buddha's residence buddho bhagavÃn rÃjag­he viharati g­dhrakÆÂe parvate kumbhÅrayak«asya bhavane; bhÆyo devadatta÷ ajÃtaÓatro÷ kathayati: mayà tvaæ rÃjye prati«ÂhÃpita÷; tvayÃhaæ na Óakto buddhatve prati«ÂhÃpayitum? idÃnÅm ahaæ Óramaïaæ gautamaæ jÅvitÃd vyaparopayÃmi; na tvayà samanve«Âavyaæ kena praghÃtita÷ kutra praghÃtita÷ iti; sa kathayati: evam astu iti; yÃvad dak«iïÃpathÃd yantrakalÃcÃrya÷ abhyÃgata÷; sa devadattena (##) ÃhÆyokta÷: bho÷ ÃcÃrya Óak«yasi tvam Åd­Óaæ yantraæ kartuæ ya÷ paæcabhi÷ puru«aÓatai÷ Ãmre¬yate? iti; sa kathayati: Ãrya Óak«yÃmi iti; tena tasya Óatasahasro muktÃhÃro datta÷; manu«yasahasraæ ca dattam; uktaÓ ca; yatra sthÃne bhagavÃæs ti«Âhati, tanmukhaæ g­dhrakÆÂasyopari yantraæ sajjÅkuru iti; tatra paæca manu«yaÓatÃni sthÃpitÃni, ye tad yantram Ãmre¬ayanti; aparasmin sthÃne ardhat­tÅyÃni ÓatÃni sthÃpitÃni, uktÃni ca; yadi Óramaïo gautamo yantreïa na praghÃtyate, yu«mÃbhi÷ praghÃtayitavya÷ iti; aparasminn api sthÃne tadarthena ardhat­tÅyÃni manu«yaÓatÃni; sarve ca samÃdi«ÂÃ÷: ye«Ãæ yu«mÃkaæ Óramaïo gautamo bhÃgaprÃpto bhavati, tai÷ praghÃtayitavya÷ iti; Ãtmanà cÃparasmin pradeÓe sthita÷; e«Ãæ paribhra«Âo mayà praghÃtayitavya÷ iti; yÃvat tÃni paæca puru«aÓatÃni yantram Ãmre¬ayitum ÃrabdhÃni; saæjalpaæ kurvanti: kasyÃrthe yantram Ãmre¬yate iti ______________________________________________________________ The workmen refuse to kill the Buddha, go away, sit down at his feet, and are convertef by him yÃvat paÓyanti adhastÃd buddhaæ bhagavantaæ; te kathayanti: bhavanto varaæ (##) svajÅvitaparityÃga÷, na tu devamanu«yapÆjitasya buddhasya bhagavata÷ prÃïaghÃta÷; parityajata yantram iti; te yantraæ parityajya g­dhrakÆÂe itaÓ cÃmutaÓ ca paribhramanti, katareïa sthÃnena yantram avatÃrayÃma÷, yatra devadatto na paÓyed iti; te«Ãæ cetasà cittam Ãj¤Ãya bhagavatà sopÃnaæ nirmitaæ; te«Ãæ sopÃnaæ d­«Âvà etad abhavat: bhavanta÷ kuto 'tra sopÃna÷? bhagavata e«o 'nubhÃva÷ iti; bhÆyasyà mÃtrayà cittam abhiprasÃdya sopÃnena avatÅrya, yena bhagavÃæs tenopasaækrÃntÃ÷; bhagavÃn api tadvinayanÃpek«ayaiva g­dhrakÆÂe parvate caÇkramyamÃïo 'vasthita÷; tatas te bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà purastÃn ni«aïïà dharmaÓravaïÃya: bhagavatà te«Ãm ÃÓayÃnuÓayaæ dhÃtuæ prak­tiæ ca j¤atvà tÃd­ÓÅ caturÃryasatyasaæprativedhikÅ dharmadeÓanà k­tÃ, yÃæ Órutvà tair viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; te d­«ÂasatyÃs trir udÃnam udÃnayanti: idam asmÃkaæ bhadanta na mÃtrà k­taæ na pitrÃ; na rÃj¤Ã ne«Âena svakanabandhuvargeïa na pÆrvapretair, na ÓramaïabrÃhmaïai÷, yat bhagavatà asmÃkaæ k­taæ; uddh­to narakatiryakpretebhya÷ pÃda÷; prati«ÂhÃpito devamanu«ye«u; paryantÅk­ta÷ saæsÃra÷; uccho«ità rudhirÃÓrusamudrÃ÷; laÇghità asthiparvatÃ÷; pihitÃny apÃyadvÃrÃïi; viv­tÃni svargadvÃrÃïi; anÃdikÃlopacitaæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; abhikrÃntà vayaæ bhadanta, abhikrÃntÃ÷; ete vayaæ bhagavantaæ Óraïaæ gacchÃma÷, dharmaæ ca bhik«usaæghaæ ca; upÃsakÃæ ca asmÃn bhagavÃn dhÃrayatu adyÃgreïa yÃvajjÅvaæ prÃïopetÃn, ÓaraïÃgatÃn, abhiprasannÃn; ity uktvà bhagavato 'ntikÃt paæca Óik«ÃpadÃni grahitum ÃrabdhÃ÷ ______________________________________________________________ Devadatta perceives that the workmen and the mechanic too ran away, and manages himself to hurl a stone from the catapult at the Buddha yantrakalÃcÃryo 'pi (##) buddhaæ bhagavantam ayaæ praghÃtayatÅti viditvÃ, te«Ãm anupadam eva sopÃnÃd avatÅrya, Óatasahasraæ muktÃhÃraæ g­hÅtvà ni«palÃyita÷; devadatto 'pi ÓilÃpatanatatparo muhurmuhur nirÅk«ate; na patatÅti k­tvà svayam eva tÃny anyÃni paæca manu«yaÓatÃny ÃdÃya g­dhrakÆÂaæ parvatam (##) abhiro¬hum Ãrabdha÷; paÓyati tÃni bhagavato 'ntikÃd dharmaæ Ó­ïvanti; d­«Âvà ca bhÆyasyà mÃtrayà saæjÃtÃmar«o 'nyatomukho g­dhrakÆÂaæ parvatam abhirƬha÷; yÃvat paÓyati yantrakalÃcÃryo 'pi ni«palÃyita÷; svayam eva paæcaÓataparivÃro yantram Ãmre¬ayitum Ãrabdha÷; bhagavÃn saælak«ayati: mayaiva etÃni karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; mayaiva etÃni karmÃïi k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? iti viditvà tÃni paæca manu«yaÓatÃni idam avocat: bhavanto devadattas tÅvraparyavasthÃnÃvasthito g­dhrakÆÂaæ parvatam abhirƬhÃ÷; gacchata; mamaitÃni karmÃïi k­tÃni iti; tatas tÃni paæca manu«yaÓatÃni ni«palÃyitÃni; devatÃnÃm adhastÃj j¤ÃnadarÓanaæ pravartate ______________________________________________________________ The yak«a KumbhÅra sacrifices his life in trying to arrest the stone, but a fragment strikes the Buddha on the foot atha vajrapÃïer yak«asyaitad abhavat: devadatto bhagavato vadhÃya parÃkramati iti viditvà yena kumbhÅrayak«as tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya kumbhÅraæ yak«am idam avocat: devadatto g­dhrakÆÂÃd yantreïa bhagavata÷ ÓilÃæ k«eptum Ãrabdha÷; tava ca bhavane bhagavÃn viharati; tad ahaæ yatnam ÃsthÃya antarÅk«e etÃæ ÓilÃæ vajreïa cÆrïayÃmi; tvayÃpi sÃhÃyye vartitavyaæ; kadÃcic cÆrïitÃyÃ÷ khaï¬a÷ bhagavata upari«ÂÃn nipated ti; sa kathayati: evaæ bhavatu iti; bhagavÃn abhyavakÃÓe sthitvà parvatavivare pravi«Âa÷; devadattena paæcaÓataparivÃreïa yantram Ãmre¬ya bhagavata÷ Óilà k«iptÃ; vajrapÃïinà yak«eïa cÆrïitÃ; ardhaæ bhagavata÷ sthÃne patitukÃmaæ kumbhÅrayak«eïa g­hïatà na sug­hÅtaæ k­taæ; sa tena praghÃtita÷; bhagavatà utplutya pëÃïaÓarkarayà pÃda÷ k«ata÷ k­ta÷; bhagavÃæs tasyÃæ velÃyÃæ gÃthÃæ bhëate naivÃntarÅk«e na samudramadhye na parvatÃnÃæ vivaraæ praviÓya / na vidyate 'sau p­thivÅpradeÓo yatra sthitau na prasaheta karma // iti kumbhÅro 'pi yak«a÷ kuÓalacitta÷ kÃlagata÷; kÃlaæ k­tvà praïÅte«u trayastriæÓe«u deve«u upapanna÷; dharmatà khalu devaputrasya và devakanyÃyà và aciropapannasya trÅïi cittÃny utpadyante: kutaÓ cyuta÷ kutropapanna÷ kena karmaïà iti sa paÓyati: yak«ebhyaÓ cyuta÷, praïÅte«u trayastriæÓe«u deve«Æpapanna÷ bhagavato (##) 'ntike cittam abhiprasÃdya iti; atha yak«apÆrviïo devaputrasya etad abhavan na mama pratirÆpaæ syÃd yad ahaæ paryu«itaparivÃso bhagavantaæ darÓanÃyopasaækrameyaæ (##) yan nv aham aparyu«itaparivÃsa eva bhagavantaæ darÓanÃyopasaækrameyam iti atha sa yak«apÆrvÅ devaputraÓ calavimalakuï¬aladharo hÃrÃrdhahÃravibhÆ«itagÃtras tÃm eva rÃtriæ divyÃnÃm utpalapadmakumudapuï¬arÅkamÃndÃrakÃïÃæ pu«pÃïÃm utsaægaæ pÆrayitvà sarvaæ g­dhrakÆÂaæ parvatam udÃreïÃvabhÃsenÃvabhÃsya bhagavataæ pu«pair avakÅrya bhagavata÷ purastÃn ni«aïïo dharmaÓravaïÃya; tato bhagavatà ÃÓayÃnuÓayaæ dhÃtuæ prak­tiæ ca j¤Ãtvà tÃd­ÓÅ caturÃryasatyasaæprativedhikÅ dharmadeÓanà k­tà yÃæ Órutvà yak«apÆrviïà devaputreïa viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; sa d­«Âasatyas trir udÃnam udÃnayati: idam asmÃkaæ bhadanta na mÃtrà k­taæ na pitrà k­taæ; ne«Âena svajanabandhuvargeïa; na rÃj¤Ã na devatÃbhir na pÆrvapretair na ÓramaïabrÃhmaïai÷ yad bhagavatà asmÃkaæ k­tam; uccho«ità rudhirÃÓrusamudrÃ÷; laæghità asthiparvatÃ÷ pihitÃny apÃyadvÃrÃïi viv­tÃni svargamok«advÃrÃïi; prati«ÂhÃpitÃ÷ smo devamanu«ye«u Ãha ca tavÃnubhÃvÃt pihitas sughoro hy apÃyamÃrgo bahudo«ayukta÷ / apÃv­tà svargagati÷ supuïyà nirvÃïamÃrgaÓ ca mayopalabdha÷ // tvadÃÓrayÃc cÃptam apetado«aæ mayÃdya Óuddhaæ suviÓuddhacak«u÷ / prÃptaæ ca ÓÃntaæ padam ÃryakÃntaæ tÅrïaÓ ca du÷khÃrïavapÃram asmi // jagati daityanarÃmarapÆjitaæ vigatajanmajarÃmaraïÃmayaæ / bhavasahasrasudurlabhadarÓanaæ saphalam adya mune tava darÓanam* // avalambya tata÷ pralambahÃra÷ caraïau dvÃv abhivandya jÃtahar«a÷ / parigamya ca dak«iïaæ jitÃriæ suralokÃbhimukho divaæ jagÃma // (##) atha yak«apÆrvÅ devaputro vaïig iva labdhalÃbha÷ saæpannasasya iva kÃr«aka÷ ÓÆra iva vijitasaægrÃma÷ sarvarogaparimukta ivÃturo yayà vibhÆtyà bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷ tayaiva vibhÆtyà svabhavanaæ gata÷ bhik«ava÷ pÆrvarÃtrÃpararÃtraæ jÃgarikÃyogam anuyuktà viharanti; tair d­«Âo bhagavato 'ntike udÃro 'vabhÃsa÷; yaæ d­«Âvà sandigdhÃ÷ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhagavan imÃæ rÃtriæ bhagavantaæ darÓanÃya brahmà sabhÃæpati÷ Óakro devendra÷ catvÃro lokapÃlà upasaækrÃntÃ÷ bhagavÃn Ãha: na bhik«avo brahmà sabhÃæpati÷ na Óakro devÃnÃm indra÷ nÃpi catvÃro lokapÃlà mÃm darÓanÃyopasaækrÃntÃ÷; api tu devadattena madvadhÃyodyuktena yà g­ddhrakÆÂaparvatÃd yantreïa Óilà k«iptà sà antarÅk«e eva vajrapÃïinà vajreïa cÆrïitÃ; tasyà ardhaæ mamopari patamÃnaæ kumbhÅrayak«eïa durg­hÅtaæ k­taæ; sa tena praghÃtito mamÃntike cittam abhiprasÃdya kÃlagata÷; praïÅte«u deve«u trayastriæÓe«u (##) upapanna÷; sa imÃæ rÃtriæ matsakÃÓam upasaækrÃnta÷; tasya mayà dharmo deÓita÷; sa d­«Âisatya÷ svabhavanaæ gata÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃm ekÃntak­«ïo vipÃka÷; ekÃntaÓuklÃnÃm ekÃntaÓukla÷; vyatimiÓrÃïÃæ vyatimiÓra÷; tasmÃt tarhi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃni karmÃïy apÃsya vyatimiÓrÃïi ca ekÃntaÓukle«v eva karmasv ÃbhogÃ÷ karaïÅya÷ ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam* bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta kumbhÅreïa yak«eïa bhagavata÷ arthÃya Ãtmà parityakta÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvani anena mamÃrthÃya Ãtmà parityakta÷; tac chrÆyatÃæ ______________________________________________________________ The story of a hunter (concerning a previous birth of yak«a KumbhÅra) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ brahmadatto nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca k«emaæ ca subhik«aæ ca ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; tena khalu samayena vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ nÃtidÆre anyatarasminn ÃÓramapade mÆlapu«paphalasalilasaæpanne nÃnÃvihaganikÆjite ­«i÷ prativasati; ka«ÂatapÃ÷ phalamÆlÃmbubhak«a÷ ajinavalkalavÃsÃ÷; tasya cÃÓramapadasya sÃmantakena m­galubdhako m­gÃn praghÃtya praghÃtya jÅvikÃæ kalpayati; sa tasya ­«e÷ kÃlena kÃlam upasaækrÃmati; tasyÃsau ­«i÷ ÓrÃntasya mÆlaphalair upasaæhÃraæ karoti; apy evÃyaæ lubdhako matsarÅ (##) samÅpanivÃsino m­gÃn na praghÃtayed iti; tayo÷ parasparaæ pit­putreti saæj¤Ã samutpannÃ;lubdhako ­«iæ pit­vÃdena samudÃcarati; ­«ir api lubdhakaæ putravÃdena; yÃvad apareïa samayena rÃjà brahmadatta÷ kÃlyam evotthÃya m­gavadhÃya nirgata÷; tena m­ga÷ Óaraparamparayà tìita÷ utpatita÷ taya ­«er ÃÓramapadaæ pravi«Âa÷; tatrÃpi rÃj¤Ã nÃrÃcena marmaïi tìita÷ kÃlagata÷; sa ­«i÷ krodhaparyavasthita÷ kathayati: kalirÃjas tvaæ durÃcÃro yena me Óaraïopagato m­ga÷ praghÃtita÷ iti; evam ukte sa rÃjà dve«aparyavasthÃnanivi«Âabuddhir amÃtyÃnÃæ kathayati: bhavanto yo rÃjÃnaæ k«atriyaæ mÆrdhÃbhi«iktaæ paribhëate tasya ko daï¬a÷ iti; amÃtyÃ÷ kathayanti: vadho daï¬a÷ iti; rÃjà kathayati: yady evaæ parityakto me ayam ­«i÷; amÃtyÃ÷ ­«iæ praghÃtayitum ÃrabdhÃ÷; daivÃt sa lubdhakas tasya ­«e÷ sakÃÓam Ãgata÷; Ãgata eva sa saælak«ayati; mama jÅvata÷ katham ­«i÷ praghÃtyate iti; sa yoddhum Ãrabdha÷; ­«ir ni«palÃyita÷; sa mahatà balakÃyena praghÃtita÷ bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau ­«ir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau lubdhaka÷ e«a eva sa kumbhÅrayak«a÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy anena mamÃrthÃya Ãtmà parityakta÷; etarhy apy anena mamÃrthÃya Ãtmà parityakta÷ iti ______________________________________________________________ JÅvaka prescribes a very rare substance called goÓÅr«acandana in order to stop the hemorrhage at the foot of the Buddha bhagavata÷ pëÃïaÓarkarayà (##) pÃda÷ k«ata÷; rudhiraæ pragharaty eva nÃvati«Âhate; jÅvako vaidyarÃjo bhagavato rujÃvalokaka÷ trikÃlam upasaækrÃmati; rÃjag­hanivÃsÅ ÓrÃddho janakÃya÷ nÃnÃdeÓabhyÃgatÃÓ ca samyagdarÓanasaæpannÃ÷ dhanina÷ Óre«Âhina÷ sÃrthavÃhÃ÷; tatra kecit kathayati: jÅvaka idam atra bhai«ajyaæ Óobhanam iti; anye kathayanti: idaæ Óobhanam iti; jÅvako vaidyarÃja÷ kathayati: asty atra sadya÷praÓamanaæ bhai«ajyaæ; kiæ tu tad durlabhaæ; Ãyu«mÃn Ãnanda kathayati: jÅvaka kiæ tat; sa kathayati: goÓÅr«acandanaæ; tena khalu samayena go«År«acandanasya prÃptir eva samucchinnÃ; yÃvad anyatamena vaïijà goÓÅr«acandanam Ãtyayikaæ sthÃpitam: ayaæ rÃjà ajÃtaÓatruÓ caï¬o rabhasa÷ karkaÓa÷; yady asya daivÃd goÓÅr«acandanena prayojanaæ bhavati (##) niyatam asyÃbhÃvat ÓiraÓchedam api karoti; yasmÃd ahaæ kÃlÃnukÃlaæ goÓÅr«acandanavikrayaæ k­tavÃn iti; tena Órutaæ yathà jÅvakena vaidyarÃjena bhagavato rujÃpraÓamanaæ goÓÅr«acandanam upadi«Âam iti; sa saælak«ayati: ayam ajÃtaÓatrur devadattavigrÃhito bhagavaty abhinivi«Âabuddhi÷; yady ahaæ bhagavato goÓÅr«acandanaæ pradÃsyÃmi sthÃnam etad vidyate yad anarthaæ kari«yati iti; puna÷ saælak«ayati: bhagavÃn devamanu«yapÆjita÷; yadi tasyÃrthÃy prÃïaviyogo bhavati, bhavaty eva; yannv ahaæ bhagavato goÓÅr«acandanaæ prayaccheyam iti; sa goÓÅr«acandanam ÃdÃya bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷ pÃdayor nipatya kathayati: bhagavann upalabdhaæ mayà bhagavato goÓÅr«acandanena prayojanam iti; idaæ tat pratig­hïÃtu bhagavÃn anukampÃm upÃdÃya iti; tatra bhagavÃn Ãyu«mantam Ãnandam Ãmantrayate: pratig­hïÅ«va Ãnanda asya mahÃtmana÷ sakÃÓÃd goÓÅr«acandanam iti; Ãyu«matà Ãnandena pratig­hÅtaæ; tato 'sau vaïik prÅtiprÃmodyajÃta÷ bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavato 'ntikÃt prakrÃnta÷ atha bhagavÃn vismitam akÃr«Åt; dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavanta÷ smitaæ prÃvi«kurvanti tasmin samaye nÅlapÅtalohitÃvadÃtÃ÷ arci«a÷ mukhÃn niÓcarya kÃÓcid adhastÃd gacchanti; kÃÓcid upari«ÂÃd gacchanti yà adhastÃd gacchanti tÃ÷ sa¤jÅvaæ kÃlasÆtraæ saÇghÃtaæ rauravaæ mahÃrauravaæ tÃpanaæ pratÃpanam avÅcim arbudaæ nirarbudam aÂaÂaæ hahavaæ huhuvam utpalaæ padmaæ mahÃpadmaæ narakaæ gatvà ye u«ïanarakÃs te«u ÓÅtÅbhÆtvà nipatanti; ye ÓÅtanarakÃs te«u u«ïÅbhÆtvà nipatanti; tena te«Ãæ satvÃnÃæ kÃraïÃviÓe«Ã÷ pratiprasrabhyante; te«Ãm evaæ bhavati: kiæ nu vayaæ bhavanta÷ itaÓ cyutÃ÷ Ãhosvid anyatropapannÃ÷ iti; te«Ãæ prasÃdasaæjananÃrthaæ bhagavÃn nirmitaæ visarjayati; te«Ãæ nirmitaæ d­«Âvà evaæ bhavati; na haiva vayaæ bhavanta÷ itaÓ cyutÃ÷; nÃpy anyatropapannÃ÷; api tu ayam apÆrvadarÓana÷ satva÷; asya anubhÃvena asmÃkaæ kÃraïÃviÓe«Ã÷ pratiprasrabdhÃ÷ iti; te nirmite cittam abhiprasÃdya, tan narakavedanÅyaæ karma k«apayitvà devamanu«ye«u pratisandhiæ g­hïanti yatra satyÃnÃæ bhÃjanabhÆtà bhavanti yà upari«ÂÃd gacchanti tÃÓ cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn yÃmÃn tu«itÃn nirmÃïaratÅn paranirmitavaÓavartina÷ brahmakÃyikÃn brahmapurohitÃn mahÃbrahmaïa÷ parÅttÃbhÃn apramÃïÃbhÃn ÃbhÃsvarÃn parÅttaÓubhÃn apramÃïaÓubhÃn Óubhak­tsnÃn anabhrakÃn puïyaprasavÃn b­hatphalÃn ab­hÃn atapÃn sud­ÓÃn sudarÓanÃn akani«ÂhÃn devÃn gatvà anityaæ du÷khaæ ÓÆnyam anÃtmà ity udgho«ayanti; gÃthÃdvayaæ ca bhëante Ãrabhadhvaæ ni«krÃmata yujyadhvaæ buddhaÓÃsane / dhunÅta m­tyuna÷ sainyaæ na¬ÃgÃram iva ku¤jara÷ // yo hy asmin dharmavinaye apramattaÓ cari«yati / prahÃya jÃtisaæsÃraæ du÷khasyÃntaæ kari«yati // iti atha tà arci«as trisahasramahÃsahasraæ lokadhÃtum anvÃhiï¬ya bhagavantam eva p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanugacchanti; tad yadi bhagavÃn atÅtaæ karma vyÃkartukÃmo bhavati, bhagavata÷ p­«Âhato 'ntardhÅyante; anÃgataæ vyÃkartukÃmo bhavati, purastÃd antardhÅyante; narakopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdatale antardhÅyante; tiryagupapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃr«ïyÃm antardhÅyante; pretopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdÃÇgu«Âhe antardhÅyante; manu«yopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati jÃnunor antardhÅyante; balacakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati vÃme karatale antardhÅyante; cakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati dak«iïe karatale antardhÅyante; devopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati nÃbhyÃm antardhÅyante; ÓrÃvakabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati Ãsye 'ntardhÅyante; pratyekabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati ÆrïÃyÃm antardhÅyante; anuttarÃæ samyaksaæbodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati u«ïÅ«e antardhÅyante atha tà arci«o bhagavantaæ tri÷ pradak«iïÅk­tya bhagavata ÆrïÃyÃm antarhitÃ÷; athÃyu«mÃn Ãnanda÷ k­takarapuÂo bhagavantaæ papraccha nÃnÃvidho raÇgasahasracitro vaktrÃntarÃn ni«kasita÷ kalÃpa÷ / avabhÃsità yena diÓa÷ samantÃt divÃkareïodayatà yathaiva // gÃthÃÓ ca bhëate vigatodbhavà dainyamadaprahÅïà buddhà jagaty uttamahetubhÆtÃ÷ / nÃkÃraïaæ ÓaÇkham­ïÃlagauram smitam upadarÓayanti jinà jitÃraya÷ // tatkÃlaæ svayam adhigamya dhÅra buddhyà Órot­ïÃæ Óramaïa jinendra kÃÇk«itÃnÃm / dhÅrÃbhir muniv­«a vÃgbhir uttamÃbhir utpannaæ vyapanaya saæÓayaæ ÓubhÃbhi÷ / nÃkÃsmÃl lavaïajalÃdrirÃjadhairyÃ÷ saæbuddhÃ÷ smitam upadarÓayanti nÃthÃ÷ / yasyÃrthe smitam upadarÓayanti dhÅrÃ÷ taæ Órotuæ samabhila«anti te janaughÃ÷ // iti bhagavÃn Ãha: evametad Ãnanda evam etat; nÃhetapratyayam Ãnanda tathÃgatà arhanta÷ samyaksaæbuddhÃ÷ smitaæ prÃvi«kurvanti; d­«Âas tvayà ananda sa vaïik, yena tathÃgatasya cittam abhiprasÃdya goÓÅr«acandanaæ (##) dattaæ d­«Âo bhadanta; sa e«a Ãnanda vaïik tena kuÓalamÆlena cittotpÃdena deyadharmaparityÃgena ca candano nÃma pratyekabuddho bhavi«yati; ayam asya deyadharmo yo mamÃntike cittaprasÃda÷ ______________________________________________________________ The hemorrhage does not stop, and JÅvaka prescribes the milk of a young woman tathÃpi tad rudhiraæ pragharaty eva; nÃvati«Âhate; jÅvaka÷ kathayati: idÃnÅæ kanyÃk«Åreïa pari«eko dÅyatÃm iti; bhik«avo na jÃnate kÅd­Óaæ kanyÃk«Åram iti; Ãyu«mÃn Ãnanda÷ kathayati: jÅvaka kÅd­Óaæ kanyÃk«Åram iti; sa kathayati: yà tu prathamaprasavà (##) nÃrÅ sÃtra kanyà abhipretÃ; tasyà yat k«Åraæ tat kanyÃk«Åram ity ucyate iti; Ãyu«matà Ãnandena kanyÃk«Åranimittaæ catasro 'pi par«ada÷ prayuktÃ÷; bhik«ava÷ kanyÃk«Åraæ parye«itum ÃrabdhÃ÷; bhik«uïya÷ upÃsakà upÃsihyaÓ ca bhÆyasà sarva eva rÃjag­hanivÃsÅ janakÃya÷ sthÃpayitvà devadattaæ devadattapak«yÃæÓ ca; te catas­ïÃæ par«adÃæ janakÃyasya ca parye«amÃïasya yais tair upÃyai÷ vighnaæ kurvanti; yÃvad rÃjag­he anyatamà prathamaprasavà kanyà svalpak«Årà svakam api puraæ k«Åreïa na santarpayati; kuta÷ punar anyasya dÃsyati? tayà Órutaæ yathà bhagavata÷ kanyÃk«Åreïa prayojanam iti; sà saælak«ayati: yadi dÃsyÃmi dÃrako me svalpaprÃïa÷ k«ÅravirahÃt prÃïair viyok«yate; na kevalam ayaæ ÃdÅnava÷; ayam apara÷, devadatta÷ bhagavato dÅrgharÃtraæ pratyarthika÷ pratyamitra÷; tadvigrÃhitaÓ ca rÃjà ajÃtaÓatru÷ devadattapak«yÃÓ ca kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷; ete mÃæ jÅvitÃd vyaparopayi«yanti iti; puna÷ saælak«ayati: kÃmaæ svaprÃïaviyoga÷ putraviyogaÓ ca; na tu devamanu«yapÆjitasya buddhasya bhagavata÷ vyÃdhidu÷khavedanÃnubhavanaæ yena sarva eva rÃjag­hanivÃsÅ janakÃya÷ samÃkula÷; yannv ahaæ k«Åram ÃdÃya gaccheyam iti; sà bhagavato 'ntike cittam abhiprasÃdya nave bhÃjane k«Åraæ dugdhvà yena bhagavÃæÓ tenopasaækrÃntÃ; upasaækramya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavantam idam avocat: upalabdhaæ mayà bhadanta jÅvakena bhagavata÷ kanyÃk«Åram upadi«Âam iti; tad idaæ kanyÃk«Åraæ prag­hyatÃæ mamÃnugrahÃya iti; tatra bhagavÃn Ãyu«mantam Ãnandam Ãmantrayate: bhadrÃÓayà iyam Ãnanda dÃrikÃ; asyà sakÃÓÃd g­hÃïa k«Åram iti; tena pratig­hÅtaæ k«Åraæ; sà bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavato 'ntikÃt prakrÃntà atha bhagavÃn vismitam akÃr«Åt; dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavanta÷ smitaæ prÃvi«kurvanti tasmin samaye nÅlapÅtalohitÃvadÃtÃ÷ arci«a÷ mukhÃn niÓcarya kÃÓcid adhastÃd gacchanti; kÃÓcid upari«ÂÃd gacchanti yà adhastÃd gacchanti tÃ÷ sa¤jÅvaæ kÃlasÆtraæ saÇghÃtaæ rauravaæ mahÃrauravaæ tÃpanaæ pratÃpanam avÅcim arbudaæ nirarbudam aÂaÂaæ hahavaæ huhuvam utpalaæ padmaæ mahÃpadmaæ narakaæ gatvà ye u«ïanarakÃs te«u ÓÅtÅbhÆtvà nipatanti; ye ÓÅtanarakÃs te«u u«ïÅbhÆtvà nipatanti; tena te«Ãæ satvÃnÃæ kÃraïÃviÓe«Ã÷ pratiprasrabhyante; te«Ãm evaæ bhavati: kiæ nu vayaæ bhavanta÷ itaÓ cyutÃ÷ Ãhosvid anyatropapannÃ÷ iti; te«Ãæ prasÃdasaæjananÃrthaæ bhagavÃn nirmitaæ visarjayati; te«Ãæ nirmitaæ d­«Âvà evaæ bhavati; na haiva vayaæ bhavanta÷ itaÓ cyutÃ÷; nÃpy anyatropapannÃ÷; api tu ayam apÆrvadarÓana÷ satva÷; asya anubhÃvena asmÃkaæ kÃraïÃviÓe«Ã÷ pratiprasrabdhÃ÷ iti; te nirmite cittam abhiprasÃdya, tan narakavedanÅyaæ karma k«apayitvà devamanu«ye«u pratisandhiæ g­hïanti yatra satyÃnÃæ bhÃjanabhÆtà bhavanti yà upari«ÂÃd gacchanti tÃÓ cÃturmahÃrÃjikÃn trayastriæÓÃn yÃmÃn tu«itÃn nirmÃïaratÅn paranirmitavaÓavartina÷ brahmakÃyikÃn brahmapurohitÃn mahÃbrahmaïa÷ parÅttÃbhÃn apramÃïÃbhÃn ÃbhÃsvarÃn parÅttaÓubhÃn apramÃïaÓubhÃn Óubhak­tsnÃn anabhrakÃn puïyaprasavÃn b­hatphalÃn ab­hÃn atapÃn sud­ÓÃn sudarÓanÃn akani«ÂhÃn devÃn gatvà anityaæ du÷khaæ ÓÆnyam anÃtmà ity udgho«ayanti; gÃthÃdvayaæ ca bhëante Ãrabhadhvaæ ni«krÃmata yujyadhvaæ buddhaÓÃsane / dhunÅta m­tyuna÷ sainyaæ na¬ÃgÃram iva ku¤jara÷ // yo hy asmin dharmavinaye apramattaÓ cari«yati / prahÃya jÃtisaæsÃraæ du÷khasyÃntaæ kari«yati // iti atha tà arci«as trisahasramahÃsahasraæ lokadhÃtum anvÃhiï¬ya bhagavantam eva p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanugacchanti; tad yadi bhagavÃn atÅtaæ karma vyÃkartukÃmo bhavati, bhagavata÷ p­«Âhato 'ntardhÅyante; anÃgataæ vyÃkartukÃmo bhavati, purastÃd antardhÅyante; narakopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdatale antardhÅyante; tiryagupapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃr«ïyÃm antardhÅyante; pretopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdÃÇgu«Âhe antardhÅyante; manu«yopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati jÃnunor antardhÅyante; balacakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati vÃme karatale antardhÅyante; cakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati dak«iïe karatale antardhÅyante; devopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati nÃbhyÃm antardhÅyante; ÓrÃvakabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati Ãsye 'ntardhÅyante; pratyekabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati ÆrïÃyÃm antardhÅyante; anuttarÃæ samyaksaæbodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati u«ïÅ«e antardhÅyante atha tà arci«o bhagavantaæ tri÷ pradak«iïÅk­tya bhagavata ÆrïÃyÃm antarhitÃ÷; athÃyu«mÃn Ãnanda÷ k­takarapuÂo bhagavantaæ papraccha nÃnÃvidho raÇgasahasracitto vaktrÃntarÃn ni«kasita÷ kalÃpa÷ / avabhÃsità yena diÓa÷ samantÃt divÃkareïodayatà yathaiva // gÃthÃÓ ca bhëate vigatodbhavà dainyamadaprahÅïà buddhà jagaty uttamahetubhÆtÃ÷ / nÃkÃraïaæ ÓaÇkham­ïÃlagauram smitam upadarÓayanti jinà jitÃraya÷ // tatkÃlaæ svayam adhigamya dhÅra buddhyà Órot­ïÃæ Óramaïa jinendra kÃÇk«itÃnÃm / dhÅrÃbhir muniv­«a vÃgbhir uttamÃbhir utpannaæ vyapanaya saæÓayaæ ÓubhÃbhi÷ / nÃkÃsmÃl lavaïajalÃdrirÃjadhairyÃ÷ saæbuddhÃ÷ smitam upadarÓayanti nÃthÃ÷ / yasyÃrthe smitam upadarÓayanti dhÅrÃ÷ taæ Órotuæ samabhila«anti te janaughÃ÷ // iti bhagavÃn Ãha: d­«Âas tvayà ananda sà dÃrikÃ, yayà mamÃntike cittam abhiprasÃdyak«Åraæ dattaæ d­«Âà bhadanta; e«Ã sà Ãnanda dÃrikà anena kuÓalamÆlena cittotpÃdena deyadharmaparityÃgena ca k«Åraprado nÃma pratyekabuddho bhavi«yati; ayam asyà deyadharmo yo mamÃntike cittaprasÃda÷ iti ______________________________________________________________ DaÓabalakÃÓyapa stops the hemorrhage tathÃpi tad rudhiraæ pragharaty eva; nÃvati«Âhate; nÃnÃdeÓanivÃsino bhik«ava÷ abhyÃgatÃ÷ bhagavata evaævidham ÃbÃdhaæ (##) Órutvà anye ca ÓrÃddhà brÃhmaïag­hapataya÷; tatra kecid agadÃn vyÃharanti; kecin mantraiÓ cikitsÃæ kurvanti; Ãyu«mÃn daÓabalakÃÓyapa÷ satyopayÃcanaæ kartum Ãrabdha÷ samaæ te bhagavaæÓ cittaæ putre«v api ari«v api / anena satyavÃkyena ti«Âha k«ataja mà srava // iti satyopayÃcanasamantaram eva tad rudhiraæ sthitaæ; bhik«ava÷ pramuditamanasa÷ saæv­ttÃ÷ bhik«uïya÷ upÃsakÃ÷ upÃsikya÷ bhÆyasà sarva eva rÃjag­hanivÃsÅ janakÃya÷ sthÃpayitvà devadattÃjÃtaÓatrÆ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃæÓ ca; bhagavÃn jÃnann eva yo yathà cikitsÃæ karoti, tasya tathÃnumodate, te«Ãæ kuÓalamÆlabÅjÃvaropaïÃrthaæ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavatà Ãyu«matà daÓabalakÃÓyapena satyopayÃcanayà sravad rudhiraæ vidhÃritam iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvani aham anena vi«ak­tena paryÃkulÅk­to nirvi«Åk­ta÷; tac chrÆyatÃæ ______________________________________________________________ The story of DharmakÃma (concerning a previous birth of DaÓabalakÃÓyapa) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasya karvaÂakasya nÃtidÆre udyÃnaæ mÆlakandapu«paphalasalilasaæpannaæ nÃnÃvihaganikÆjitaæ; tatra ­«i÷ prativasati phalamÆlÃmbubhak«a÷ ajinavalkalavÃsÃ÷ vidyÃmantradhÃrÅ ca; tasmiæÓ ca karvaÂake g­hapati÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; tasya trÅïi saptakÃny ekaviæÓatidivasÃn vistareïa jÃtasya jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; sa unnÅto vardhito mahÃn saæv­tta÷; sa caækramyamÃïa÷ (##) sthito Óayito và kuÓalaæ cittam atikuÓalaæ ca karma karoti; tasya janakÃyena dharmakÃma iti saæj¤Ã k­tÃ; sa kiækuÓalagave«itayà karvaÂakÃn ni«kramya kÃlÃnukÃlaæ tasya ­«e÷ sakÃÓam upasaækrÃmati; upasthÃnaæ cÃsya karoti; tapasvina upasaækrÃmatÅti tÃpasas (##) tÃpasa iti saæv­ttÃ; tasyÃpareïa samayena vi«ak­tam utthitaæ; so 'nekair agadamantraprayogaiÓ cikitsyate; na cÃsau vyÃdhir upaÓamaæ gacchati; sa mÃtÃpit­bhyÃæ tasya ­«e÷ sakÃÓam upanÅta÷; mahar«e upasthÃyakas te vi«ak­tena prÃïair viyujyate; cikitsÃæ kuru«va iti; sa satyopayÃcanaæ kartum Ãrabdha÷ samaæ te dÃraka cittaæ mitre«v api ripu«v api / anena satyavÃkyena nirvi«o bhava dÃraka // iti sa satyopayÃcanakÃlasamanantaram eva nirvi«Åk­ta÷ kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau dÃraka÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau ­«i÷ e«a eva sa daÓabalakÃÓyapa÷; tadÃpy aham anena satyopayÃcanena svasthÅk­ta÷; etarhy apy aham anena satyopayÃcanena svasthÅk­ta÷ ______________________________________________________________ The disappointment of Devadatta devadatto du÷khÅ durmanà vipratÅsÃrÅ cintayati: vyarthaæ mayà Óramaïasya gautamasya Óilà k«iptÃ; na ca Óramaïo gautama÷ praghÃtita÷; mahÃjanapratisaævidito jÃta÷ iti; sa v­k«amÆlaæ gatvà cintÃpara÷ k­takena paryaÇkaæ badhvà avasthita÷; bhik«ava÷ sthÃnasthÃne«v avadhyÃyanti k«ipanti vivÃcayanti: paÓva bhadanta Åd­Óa÷ krÆrÃÓayo devadatta÷, yena bhagavata÷ pravrajitasyÃpi parÃkrÃntam; upari«ÂÃt Óilà k«iptà iti; kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ kathayanti: kiæ bhavanto yadvà tadvà asamÅk«ya kathayanti nanu paÓyata devadattam asmin v­k«amÆle; caturthaæ dhyÃnaæ samÃpanna÷ mahÃtmÃsau; katham evaæ kari«yati iti bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta amÅ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattÃ÷ Ãtmanà alajjina÷ alajjino devadattasya varïaæ bhëante iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvani ete alajjina alajjino varïam abhëanta; tac chrÆyatÃæ (##) ______________________________________________________________ The story of a jackal and a crow (concerning a previous birth of Devadatta, etc.) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo rÃjag­hÅyakair manu«yai÷ rÃj¤Ã ca kenacit kÃraïena kriyÃkÃraæ k­tvà dve ÓmaÓÃne vyavasthÃpite, ekasmin pradeÓe puru«ÃÓ chorayitavyÃ÷ ekasmin striya÷ iti; yÃvad apareïa samayena paï¬aka÷ kÃlagata÷; sa na ekasmin ÓmaÓÃne avakÃÓaæ labhate, na dvitÅye; rÃjag­hasyÃnyatamasmin pradeÓe udyÃnaæ mÆlakandapu«paphalasalilasaæpannaæ nÃnÃvihaganikÆjitaæ; tasmiæÓ ca khustaÓirà ­«i÷ prativasati; phalamÆlÃmbubhak«a÷ ajinavalkalavÃsÃ÷; tasmiæÓ ca pradeÓe trikaïÂakedÃrairaï¬av­k«ÃÓ ca santi; tatra sa paï¬ako chorita÷; kuïapagandhena s­gÃla Ãgata÷; (##) sa taæ paï¬akaæ bhak«ayitum Ãrabdha÷; kÃkaÓ ca eraï¬av­k«Ãgratas ti«Âhati; tasya buddhir utpannÃ: s­gÃlasya varïaæ bhëe; kadÃcid bhak«itaÓe«aæ dadyÃd iti; sa tasya gÃthayà varïaæ bhëitum Ãrabdha÷: siæhasya te yathà grÅvà ­«abhasya yathà kaÂi÷ / m­garÃja namas tubhyaæ bhuktaÓe«aæ labhemahi // iti s­gÃlo vyavalokya pratyabhëata ko 'yaæ drumavarÃgre 'smin dvijÃnÃæ pravara÷ khalu / avabhÃsya diÓa÷ sarvÃ÷ bhrÃjate ratnapiï¬avat // iti kÃka÷ kathayati aham asmi mahÃbhÃga darÓanÃrthaæ tvÃgata÷ / m­harÃja nams tubhyaæ bhuktaÓe«aæ labhemahi // iti s­gÃla÷ kathayati mayÆrakaïÂhas tvam asi vÃyasa priyadarÓana / ÃkrandacÃriïÃæ Óre«Âha ehi bhuÇk«va yathÃsukhaæ // iti so 'vatÅrïa÷ s­gÃlena saha kuïapaæ bhak«ayan tena ­«iïà d­«Âa÷; sa gÃthÃæ bhëate (##) cirasya bata paÓyÃmi samÃgamam alajjino÷ / v­k«Ãdhamasya cchÃyÃyÃæ bhu¤jate kuïapaæ saha // iti kÃkena Órutaæ; sa sÃmar«aæ gÃthÃæ bhëate yadi siæho myÆraÓ ca bhu¤jate varajÃÇgalam / kim atra khustaÓirasa÷ paradattopajÅvina÷ // iti ­«ir api jÃtÃmar«o gÃthÃæ bhëate pak«iïÃm adhama÷ kÃka÷ jambukaÓ ca catu«padÃm / eraï¬aÓ cÃpi v­k«ÃïÃæ mau«yÃnÃæ ca paï¬aka÷ / hÅnÃs trikaïÂakedÃrÃ÷ paÓyÃlajjisamÃgamam // iti tata÷ kÃko bhÆyasyà mÃtrayà saæjÃtÃmar«o ­«er agniÓaraïaæ praviÓya vyavalokayitum Ãrabdho na paÓyati kiæcit; kamaï¬aluæ bhaÇktvà ni«palÃyita÷; yÃvad asau ­«ir agniÓaraïaæ praviÓya paÓyati kamaï¬aluæ bhagnaæ; sa saælak«ayati: tasyaitad du«kÃkasya karma nÃnyasya; iti viditvà gÃthÃæ bhëate na rocyÃs tÃd­ÓÃ÷ kecid alajinÃ÷ krÆrÃÓayÃ÷ / dÆ«itaæ cÃgniÓaraïaæ bhagnaÓ cÃpi kamaï¬alu÷ // avarïÃrho na varïÃrha÷ na vÃcyaæ khalu sarvathà / kiæcin matimatà nityaæ tÆ«ïÅæbhÃva÷ sukhÃvaha÷ // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau ­«ir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; s­gÃlo devadatta÷ tena kÃlena tena samayena, kÃka÷ kokÃlika÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy etÃv alajjinau alajjinor varïam abhëÃtÃm; etarhy apy etÃv alajjinau alajjinor varïaæ bhëete bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kutra bhadanta bhagavato devadattasya ca tatprathamato vairÆk«yam utpannam iti; bhagavÃn Ãha ______________________________________________________________ The story of the two birds Dharma and Adharma (concerning a previous birth of the Buddha and of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo dvau jÅvajÅvakau ekena kÃyena samudratÅre prativasata÷ dharmaÓ cÃdharmaÓ ca; yÃvad adharmo middham (##) avakrÃnta÷; dharmo jÃgarti; tena am­taphalam uhyamÃnaæ d­«Âaæ; tena tad g­hÅtaæ; sa saælak«ayati: kiæ tÃvad enam utthÃpayi«yÃmi? Ãhosvid bhak«ayÃmi? iti; bhÆya÷ saælak«ayati: bhak«ayÃmi: ekasminn eva ÓarÅre vipak«yate iti; sa tena notthÃpita÷; svayam eva (##) bhak«ita÷; sa pratibuddha÷; tasmin pradeÓe dharmasya aærtaphalodgÃra÷ utthita÷; adharmeïa ghrÃta÷; sa kathayati: kasya e«a udgÃra÷ iti; sa kathayati: am­taphalasya; kutra labdhaæ?; sa kathayati: mayà tava suptasya am­taphalaæ labdhaæ; tan mayà bhak«itaæ; tvaæ notthÃpita÷: ekasminn eva ÓarÅre vipak«yate iti; sa kathayati: na Óobhanaæ k­tam; aham api kÃlaj¤o bhavi«yÃmi iti; yÃvad apareïa samayena dharmo middham avakrÃnta÷; adharmo jÃgarti; tena vi«aphalam uhyamÃnaæ d­«Âaæ; tena tad bhak«itaæ; tÃv ubhÃv api mÆrcchitau; adharmo vi«aphalena paryÃkulÅk­ta÷ kathayati: tatra tatropapadyeya, yatra yatra janmani tava vadhaka÷ syÃæ pratyarthika÷ pratyamitra÷ iti; dharma÷ kathayati: aham api yatra yatropapadyeya, tatra tatra janmani tava maitryupasaæhÃraæ kuryÃm iti bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau dharma÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sÃv adharma÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tatrÃyaæ mama tatprathamato virÆk«ita÷; ahaæ cÃsya maitreïa cittenÃvasthita÷; bhÆyo 'py ayaæ yathà mama virÆk«ita÷, ahaæ cÃsya maitracitta÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of SÆryanemi the poet (concerning a previous birth of the Buddha and of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ sarjaraso nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; tena bhÆmyantarasya rÃj¤a÷ sakÃÓÃd dÃrikà labdhÃ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ sà dÃrikà kÃlÃntareïa Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt sÆryodaye prasÆtÃ; dÃrako (##) jÃta÷ abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷; tasya jÃtau jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyte kiæ bhavatu dÃrakasya nÃma iti; amÃtyÃ÷ kathayanti: ayaæ dÃraka÷ sÆryodaye jÃta÷; tasmÃd bhavatu dÃrakasya sÆryanemÅti nÃma; tasya sÆryanemÅti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; sÆryanemÅ dÃraka÷ a«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo datta÷; dvÃbhyÃm aæsadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikÃbhyÃæ dhÃtrÅbhyÃæ; so '«ÂÃbhir dhÃtrÅbhir unnÅyate vardhyate k«Åreïa dadhnà navanÅtena sarpi«Ã sarpirmaï¬ena anyaiÓ cottaptottaptair upakaraïaviÓe«air ÃÓu vardhate hradastham iva paÇkajam; sa yadà mahÃn saæv­ttas tadà lipyÃm upanyasta÷ saÇkhyÃyÃæ gaïanÃyÃæ mudrÃyÃæ; yÃni rÃj¤Ãæ k«atriyÃïÃæ mÆrdhÃbhi«iktÃnÃæ janapadaiÓvaryasthÃmavÅryam anuprÃptÃnÃæ mahÃntaæ p­thivÅmaï¬alam abhinirjitya adhyÃvasatÃæ p­thag bhavanti ÓilpasthÃnakarmasthÃnÃni tadyathà hastigrÅvÃyÃm aÓvap­«Âhe rathe tsarau dhanu«i apayÃne niryÃïe aækuÓagrahe pÃÓagrahe tomaragrahe chedye bhedye vedhye mu«Âibandhe pÃdabandhe ÓikhÃbandhe dÆravedhe Óabdavedhe marmavedhe ak«Æïavedhe d­¬haprahÃritÃyÃæ pa¤casu sthÃne«u k­tÃvÅ saæv­tta÷; sa pitrà yauvarÃjye prati«ÂhÃpita÷ (##) sarjarasasya rÃj¤a÷ agramahi«Å dharmà nÃma; agrÃmÃtyaÓ ca goni«Ãdo nÃmnÃ; tasmiæÓ ca rÃjà atyarthaæ viÓvasta÷; yÃvad apareïa samayena rÃjà sarjarasa÷ dharmayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ dharmà Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà naimittikair vyÃk­tÃ: putraæ janayi«yati; sa rÃjÃnaæ jÅvitÃd vyaparopya svayam eva paÂÂe badhvà rÃjyaiÓvaryÃdhipatyaæ kÃrayi«yati iti; yÃvad rÃjà sarjarasa÷ glÃna÷ saæv­tta÷; sa upasthÅyate mÆlagaï¬apatrapu«paphalabhai«ajyai÷; na cÃsau vyÃdhir upaÓamaæ gacchati; ÓarÅrÃvasthà paricchinnÃ; sa saælak«ayati: mamÃtyayÃt sÆryanemÅ rÃjà bhavi«yati; niyatam asau dharmÃæ ghatayi«yati; kim atra prÃptakÃlaæ; iti bhÆya÷ sa saælak«yati: ayam amÃtyo goni«Ãda÷ mayà praïÅtair bhogai÷ saævibhakta÷, pratipÃlitaÓ ca; asya dharmÃæ samarpayÃmi iti; tena goni«Ãda ÃhÆyokta÷:mama dharmà agramahi«Å: tvaæ cÃgrÃmÃtya÷; mama ÓarÅrÃvasthà paricchinnÃ; niyatam ahaæ prÃïÃir viyok«ye; tvayà matpriyatayà tathà anu«Âheyaæ yathà dharmà sÆryaneminà jÅvitÃn na vyaparopyate (##) iti; sa kathayati: deva tad api na Óakyaæ te kartum; alpotsuko bhavatu deva÷; tathà kari«ye yathà na praghÃtyate iti sarve k«ayÃntà nicayÃ÷ patanÃntÃ÷ samucchrayÃ÷ / saæyogà viprayogÃntÃ÷ maraïÃntaæ ca jÅvitam // iti rÃjà sarjara÷ kÃlagata÷; sa chatradhvajapatÃkÃdiÓobhayà mahatà satkÃreïa dhyÃpita÷; sÆryanemÅ mahÃrÃja÷ mahÃrÃjÃbhi«ekeïa abhi«ikta÷; tenÃmÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ; dharmÃæ ghÃtayata iti; goni«Ãda÷ kathayati: deva kim asamÅk«ya praghÃtyate? na j¤Ãyate kiæ dÃrakaæ janayi«yati? uta dÃrikÃm iti; tad yadi dÃrakaæ janayi«yati sa eva jÅvitÃd vyaparopyate iti; sÆryanemÅ rÃjà kathayati: evaæ bhavatu; tvayaiva saærak«yà iti; tena g­he sthÃpitÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; tasminn eva divase kaivartÅ prasÆtÃ; tasyà dÃrikà jÃtÃ; sa jÃtamÃtra eva kaivartÅæ dhanena pralobhya parivartita÷; goni«Ãdena rÃj¤o niveditaæ: deva dharmà prasÆtÃ; dÃrikà jÃtà iti; rÃjà kathayati: Óobhanaæ; muktÃ÷ sma÷ iti; sa dÃraka÷ kaivartyà ÃpÃyita÷ po«ita÷ saævardhita÷ mahÃn saæv­tta÷; lipyak«arÃïi pÃÂhita÷; kÃvyaæ kartum Ãrabdha÷; tasya kavi÷ kaivartadÃraka÷ kavi÷ kaivartadÃraka÷ iti saæj¤Ã saæv­ttÃ; goni«Ãdena dharmÃyÃ÷ samÃkhyÃtaæ: putras te kÃvyakartà saæv­tta÷ iti; sà kathayati: paÓyÃmi tÃvat kÅd­Óa÷ iti; sa kathayati: alaæ; kiæ tena d­«Âena iti; sà kathayati: putrÃbhilëiïÅ ÃkÃæk«aty eva darÓanaæ nÃvati«Âhate iti; tasyà goni«Ãdena avaÓyanirbandhaæ j¤Ãtvà upÃyasaævidhÃnena matsyÃæ k­tvà praveÓita÷; sa praviÓann eva naimittikair vyÃk­ta÷: (##) e«a kavi÷ kaivartadÃrako rÃjÃnaæ jÅvitÃd vyaparopya, svayam eva paÂÂÃæ badhvà rÃjyaæ kÃrayi«yati iti; rÃj¤Ã Órutaæ; tenÃmÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: g­hïÅta yathà na paribhraÓyate iti; tena karïaparamparayà Órutaæ; sa itaÓ cÃmutaÓ ca ni«palÃyamÃno v­ddhayuvatyà g­haæ pravi«Âa÷; sa tayà gopÃyita÷; tato haridratailena gÃtrÃïi mrak«ayitvà maæce Ãropya m­ta iti k­tvà ni«kÃsita÷; sa ca ÓmaÓÃne chorita÷; utthÃya ni«palÃyita÷; tasmin pradeÓe anyatama÷ puru«a÷ pu«paphalÃni parye«ate; tenÃsau ni«palÃyamÃno d­«Âa÷; tasya p­«ÂhataÓ cÃrakapuru«Ã÷ pradhÃvitÃ÷; tair asau puru«a÷ p­«Âa÷: bho (##) puru«a na tvayà Åd­Óa÷ pramÃïena varïena ca anena pathà gacchan kaÓcin manu«yo d­«Âa÷? sa kathayati: d­«Âa÷; anena pathà gacchata iti; te tasya p­«Âhato 'nubaddhÃ÷; so 'nyatamasmin karvaÂake rajakasya g­haæ pravi«Âa÷; tasya ca yathÃv­ttam Ãrocitaæ; cÃrakapuru«ai÷ karvaÂako vicÃrayitum Ãrabdha÷; rajakena vastravaraï¬ena ve«Âayitvà gardabhe Ãropya karvaÂakÃn ni«kÃsita÷; snÃnaÓÃlÃyÃæ nitvà mukta÷; utthÃya caturdiÓaæ vyavalokya ni«palÃyita÷; tatrÃpy anyatareïa puru«eïa d­«Âa÷; tena cÃrakapuru«ÃïÃæ niveditaæ; bhavanto yadarthaæ yÆyaæ karvaÂakaæ pratyavek«atha, asau puru«a÷ anena pathà gata÷; gacchata ÓÅghram iti; te saæprasthitÃ÷; so 'py aparasmin grÃme carmakÃrag­haæ pravi«Âa÷; tasya tena yathÃv­ttam Ãrocitaæ; sa kathayati: p­«Âhato mukhe upÃnahau kuru iti; sa kathayati: na mayà kadÃcid evaærÆpà upÃnahà k­tapÆrvÃ; sa gÃthÃæ bhëate nÃnÃmatayo hy anekarÆpÃs tulitÃs te tulayà hi naikayÃpi / vanavaæ kuru carmakÃra me tvaæ yat p­«Âhaæ tad iha mamÃgrata÷ kuru«va // iti tenÃsau carmakÃra÷ Óik«ita÷; carmakÃreïa tÃd­Óyau upÃnahau k­te; ku¬yaparik«ipto 'sau karvaÂaka÷; sa tena upÃnahau prÃv­tya upacchidreïa ni«palÃyita÷; cÃrakapuru«Ã÷ upÃnahà anus­tya karvaÂakam anvÃhiï¬ante; so 'pi ni«palÃyamÃna÷ udakaæ pravi«Âa÷, nÃgair nÃgabhavanaæ praveÓita÷; rÃj¤Ã Óravaparamparayà Órutaæ yathà asau nÃgair nÃgabhavanaæ praveÓita÷ iti; rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanto ye madvi«ayanivÃsina÷ Ãhituï¬ikÃ÷, te sarve matsakÃÓe ÃneyÃ÷ iti; tai÷ sarve vi«ayanivÃsina÷ Ãhituï¬ikÃ÷ rÃj¤a÷ upanÅtÃ÷; rÃj¤Ã te«Ãm Ãj¤Ã dattÃ: bhavanto gacchata; amu«min nÃgabhavane nÃgam uddharata iti; evaæ deveti sarve Ãhituï¬ikÃ÷ rÃj¤a÷ pratiÓrutya tannÃgabhavanaæ gatÃ÷; anyatarasyÃæ cÃÂavyÃæ piÇgalo nÃma yak«o mÃæsarudhirabhak«a÷; tasya bhayÃt ÓvÃpadà api tam aÂavÅæ parityajanti; kim uta manu«yÃ÷ sà piÇgalÃÂavÅti prakÃÓà (##) saæv­ttÃ; Ãhituï¬ikena sa nÃgas tathà mantrabalÃdhÃnÃd upadruto yathà (##) santrasta÷ piÇgalÃÂavyÃæ chorito na Óaktas tÃm atikrÃmayituæ; nÃgÃ÷ saæjalpaæ kurvanti: na Óobhanam asmÃbhi÷ k­taæ yad asau piÇgalÃÂavÅæ nÃtikrÃmita÷; so 'pi piÇgalena yak«eïa praghÃtyate; vayaæ ca tadartham abhidrutÃ÷; katham atra pratipattavyam iti; sa nÃgarÃja÷ kathayati: etam artham Ãhituï¬ikÃnÃæ nivedayÃma÷ iti; tair Ãhituï¬ikÃnÃæ samÃkhyÃtaæ: bhavanto yadarthaæ vayam ÃkulÅkriyÃmahe, so 'smÃbhir arthata÷ praghÃtita eva, yat piÇgalÃÂavyÃæ samuts­«Âa÷ iti; Ãhituï¬ikai÷ rÃj¤a etat prakaraïaæ samÃkhyÃtaæ; rÃjà kathayati: yady apy evaæ tathÃpi samanve«yatÃm iti; sa piÇgalÃÂavyÃm itaÓ cÃmutaÓ ca paribhramitum Ãrabdha÷; piÇgalaÓ ca yak«a÷ anyatamasmin pradeÓe kukkurai÷ pariv­tas ti«Âhati; tenÃsau kukkuraiÓ ca dÆrata eva d­«Âa÷; sa saælak«ayati: kiæ mamÃnena m­taprav­tti÷ ÓrutÃ? yenÃyam atra pravi«Âa iti; tena tasya kukkurà uts­«ÂÃ÷; sa ni«palÃyamÃno v­k«am abhirƬha÷; kukkurÃ÷ piÇgalaÓ ca v­k«asyÃdhastÃd vyavasthitÃ÷; piÇgala÷ kathayati: bho÷ puru«a na tvayà Órutaæ piÇgalÃÂavyÃæ piÇgalo nÃma amanu«yaka÷ prativasati; yas tatra praviÓati sa taæ praghÃtayati iti; prÃptas te kÃla÷; avatara iti; sa kathayati: yÃvaj jÅvÃmi tÃvat ti«ÂhÃmi iti; piÇgalayak«a÷ avasaktikÃæ badhvà nirbandhenÃvasthita÷; sa pracÃlayitum Ãrabdha÷; tena tasyopari vastraæ k«iptaæ; kukkurÃ÷ saælak«ayanti: sa evÃyaæ manu«ya÷ patita÷ iti; te piÇgalaæ yak«aæ bhak«ayitvà prakrÃntÃ÷; sa v­k«Ãt Óanair avatÅrya prakrÃnta÷ tena tenÃnvÃhiï¬an; sa saælak«ayati: mama mÃtula÷ ­«ÅïÃæ madhye pravrajita÷; tasya sakÃÓaæ gacchÃmi iti; tasya ca ­«er anyatamasmin parvate udyÃnaæ mÆlapu«paphalasalilasaæpannaæ vividhataru«aï¬amaï¬itaæ nÃnÃvihaganikÆjitaæ; so 'nupÆrveïa Óravaparamparayà tasya ri«e÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷; j¤Ãtisambandham ÃkhyÃyÃvasthita÷; tatrÃpi cÃrakapuru«ai÷ samanvi«Âa÷; te taæ grahÅtum ÃrabdhÃ÷; tena parvataprapÃtÃd Ãtmà mukta÷; sa patann anyatamena puru«eïa ÓikhÃyÃæ g­hÅtÃ÷; Óikhà utpaÂitÃ; sa patita÷; te saælak«ayanti: m­to 'yaæ; gacchÃma÷ iti te ÓikhÃm ÃdÃya rÃj¤a÷ sakÃÓaæ gatÃ÷ kathayanti: (##) deva praghÃtito 'sau kavi÷; iyam asya Óikhà iti; rÃjà paritu«Âa÷; tena te bhogai÷ saævibhaktÃ÷; atha yà devatà ­«er udyÃnanivÃsinÅ, tayà tasya ri«e÷ samÃkhyÃtaæ: bhÃgineyas te k­cchrasaÇkaÂasaæbÃdhaprÃpta÷; na samanvÃharas? iti; sa kathayati: yadi mayà na samanvÃh­to 'bhaviyat prÃïair viyukta÷ abhavi«yad iti; sa ­«ir vidyÃmantradhÃrÅ; Åd­ÓÅæ vidyÃæ jÃnÅte yayà puru«a÷ strÅ bhavati strÅ puru«o bhavati; sa tena tÃæ vidyÃæ grÃhita÷; uktaÓ ca: gacchedÃnÅm; akutobhayo vihara iti; so 'nyaæ pratirÆpaæ strÅve«aæ (##) vidyayà abhinirmÃya vÃrÃïasÅæ gatvà rÃjakÅye udyÃne sthita÷; udyÃnapÃlair d­«Âa÷; paraæ vismayam upagatÃ÷; tair laghu laghv eva gatvà sÆryanemino rÃj¤a÷ samÃkhyÃtaæ: deva evaærÆpayauvanasaæpannà strÅ udyÃne ti«Âhati iti; tenÃj¤Ã dattà ÃnÅyatÃm iti; sà mahatà ÓrÅsamudÃyena rÃjakulaæ praveÓitÃ; rÃjà sÆryanemis tayà sÃrdham atÅva saærakta÷; tatas tayà avasaraæ j¤Ãtvà rahasi sthito jÅvitÃd vyaparopita÷; punaÓ ca vidyÃæ parivartya puru«a÷ saæv­tta÷; tata÷ svayam eva paÂÂaæ badhvà goni«ÃdasyÃmÃtyasya nivedya rÃjye prati«Âhita÷; devatà gÃthÃæ bhëate nÃsau hato yaya Óiro na chinnaæ bhÆyas sa utthÃya karoti karma / sa vai hato Óabdahatena tena kavinà yathà sarjarasya putra÷ // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau sÆryanemÅ rÃjà sarjarasya rÃj¤a÷ putra÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau kavi÷ kaivartadÃraka÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a mama vairaprasakta÷; etarhy apy e«a mama vairaprasakta÷; bhÆyo 'pi yathai«a mama vairÃnubaddhas tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the two jewellers (concerning a previous birth of the Buddha and of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin karvaÂake dvau maïikÃrau prativasata÷; tayo÷ rathyà vibhaktà g­haæ ca; tena khalu samayena anyatama÷ parik«Åïavibhavo vaïik; sa maïibhÃjanam ÃdÃya taæ karvaÂakam anuprÃpta÷; tato mÃrgaÓramaæ prativinodya ekasya maïikÃrasya sakÃÓam upasaækrÃnta÷ kathayati: idaæ maïibhÃjnam arghaæ kuru«va iti; tena svalpaæ mÆlyaæ k­taæ; sa kathayati: kim evaæ kathayasi? yady api ahaæ bhogebhya÷ paribhra«Âa÷ na tu praj¤ayÃ; jÃnÃmy aham evÃsya mÆlyam iti; sa tasya sakÃÓam (##) upasaækramya dvitÅyasya sakÃÓam upasaækrÃnta÷ kathayati: idam maïibhÃjanaæ; mÆlyam asya kuru«va iti; tena tasya pu«kalaæ mÆlyaæ k­taæ; sa paritu«Âa÷ kathayati: g­hÃïÃ, dehi mÆlyam iti; sa kathayati: nÃsti me etÃvan mÆlyam iti; sa kathayati: yad asti tad anuprayaccha iti; tena g­hÅtaæ; tenÃnyena maïikÃreïa Órutaæ; sa saæjÃtÃmar«as tasya sakÃÓam upasaækrÃnta÷; mayaitat pÆrvaæ g­haæ nÅtaæ; mayà cÃsya mÆlyaæ k­taæ; tvaæ kasmÃd g­hïÅ«e? iti; tayo÷ parasparaæ vairÆk«yam utpannam kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau maïikÃra÷ yena maïibhÃjanasya svalpaæ mÆlyaæ k­tam e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau dvitÅyo maïikÃra÷ yena pu«kalaæ mÆlyaæ k­tam aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy Ãvayo÷ parasparaæ vairÆk«yam utpannaæ; punar api yathà vayo÷ vairÆk«yam utpannaæ; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the elder son of a g­hapati (concerning a previous birth of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin karvaÂake g­hapati÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ (##) kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrako jÃta÷; sà asya patnÅ kÃlagatÃ; sa saælak«ayati: dÃrakaæ ka÷ samvardhayi«yati? anyÃm ÃnayÃmi iti; tenÃnyà ÃnÅtÃ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasyà api putro jÃta÷; sÃpi kÃlagatÃ; sa g­hapati÷ saælak«ayati: yady anyÃm ÃnayÃmi, sÃpi kÃlaæ kari«yati; jye«Âhasya putrasya niveÓanaæ karomi iti; tena jye«Âhasya putrasya niveÓa÷ k­ta÷; tasya bahava÷ putrà duhitaraÓ ca jÃtÃ÷; sà tasya bhÃryà kathayati: Ãryaputra e«a dÃrakas tava ko bhavati? iti: sa kathayati: kanÅyÃn bhrÃtÃ; sà kathayati: Ãrya tava bahava÷ putrÃ÷; ayam eka÷; e«Ãæ cÃsya ca tulyo g­habhogo deya÷; sa kathayati: bhadre e«a lokadharma÷ iti; sà kathayati: yady evaæ praghÃtaya enam iti; kÃmÃn khalu pratisevamÃnasya nÃsti kiæcit pÃpakaæ karma akaraïÅyam iti sa pu«paphalavyÃjena aÂavÅæ nÅtvà praghÃtita÷; (##) kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau jye«Âho g­hapatiputra÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau kanÅyÃn aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy anena mamÃntike vairÆk«yam utpÃdita÷; etarhy apy anena vairÆk«yam utpÃdita÷; yathà punar apy Ãvayor vairÆk«yam utpannaæ; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of a girl and an astrologer (concerning a previous birth of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin karvaÂake brÃhmaïa÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrikà jÃtà abhirÆpà darÓanÅyà prÃsÃdikÃ; sa brÃhmaïa÷ saælak«ayati: yo mamÃdya g­haæ brÃhmaïo bhik«ÃrthÅ praviÓati, tasyainÃæ kanyÃbhik«Ãæ prayacchÃmi iti; yÃvad anyatamo mÃïava÷ bhik«ÃrthÅ tasya g­haæ pravi«Âa÷: svasti bhik«Ãæ prayaccha iti; tena brÃhmaïenÃhÆyokta÷: mÃïava iyaæ mama duhitÃ; mayà kanyÃbhik«Ã tubhyaæ dattà iti; sa kathayati: nÃdya pratig­hïÃmi; divasamuhÆrtena pratigrahi«yÃmi iti; sa prakrÃnta÷; yÃvad anyatamo mÃïavo bhik«ÃrthÅ tasya g­haæ pravi«Âa÷: svasti bhik«Ãæ prayaccha iti; sa tena brÃhmaïenÃhÆyokta÷: mÃïava iyaæ mama duhitÃ; mayà kanyÃbhik«Ã tubhyaæ dattà iti; sa kathayati: aparo 'tra mÃïava÷ bhik«ÃrthÅ pravi«Âa÷; tasmai kimarthaæ na dattà iti; sa kathayati: yad brÆte nak«atram aÓobhanam iti; sa kathayati: yady evaæ pratÅ«Âà bhavatu iti; brÃhmaïa÷ kathayati: tvaæ puna÷ kimarthaæ nak«atraæ na paÓyati? iti; sa gÃthÃæ bhëate nak«atraæ bhadrakaæ sarvaæ sarve kalyÃïakà dinÃ÷ / samutpanne«u kÃrye«u sarvam etat pradak«iïam // hÃpayanti narà hy arthaæ nak«atragaïanÃparÃ÷ / artho hy arthasya nak«atraæ kiæ kÃryaæ jyotibhi÷ puna÷ // sa pratig­hÅtvà prakrÃnta÷ (##) tenÃnyena mÃïavena Órutaæ sà brÃ÷maïakanyà anena mÃïavena pratÅ«Âà iti; sa tasya sakÃÓaæ gata÷ (##) kathayati: mÃïavaka÷ sà kanyà kimarthaæ tvayà pratÅ«ÂÃ? mayà pÆrvalabdhà iti; sa kathayati: tvaæ nak«atragaïanÃpara÷; nak«atraæ tÃvat parÅk«a; mama tu Óobhanaæ nak«atram iti; sa ru«ita÷ kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau pÆrvamÃïava÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau paÓcimako mÃïava÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; tadÃpy asya mamÃntike vairÆk«yam utpannaæ; etrhy apy asya mamÃntike vairÆk«yam utpannaæ ______________________________________________________________ The very ferocious elephant of ùjÃtaÓatru, DhanapÃlaka by name buddho bhagavÃn rÃjag­he viharati veïuvane kalandakanivÃpe; tena khalu samayena yo 'sau rÃj¤a÷ ajÃtaÓatro÷ dhanapÃlako nÃma du«ÂanÃga÷ pratidinam ÃvÃsÃn ni«krÃmyamÃïo mahÃjanavipraghÃtaæ karoti; rÃjag­hanivÃsinà janakÃyena rÃjà ajÃtaÓatrur vij¤apta÷: deva dhanapÃlako du«ÂanÃga÷ pratidinam ÃvÃsÃn ni«krÃmyamÃïo rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u mahÃjanavipraghÃtaæ karoti; tad arhati deva÷ hastidamakÃnÃm Ãj¤Ãæ dÃtuæ yathà na pratidinaæ ni«kÃsayanti; Óvo ni«krÃmyate iti ca ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayitum iti; rÃjà kathayati evaæ bhavatu; gacchata iti; rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: ÃhÆyantÃæ bhavanto hastidamakÃ÷ iti; tair hastidamakà ÃhÆtÃ÷; rÃjà kathayati: bhavanto rÃjag­hanivÃsinà janakÃyena abhihito 'smi dhanapÃlako du«ÂanÃga÷ pratidinam ÃvÃsÃn ni«krÃmyamÃïo rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u mahÃjanavipraghÃtaæ karoti; tad arhati deva÷ hastidamakÃnÃm Ãj¤Ãæ dÃtuæ yathà na pratidinaæ ni«kÃsayanti; Óvo ni«krÃmyate iti ca ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayitum iti; tad yu«mÃbhir na pratidinaæ ni«krÃmayitavya÷; Óvo ni«krÃmyate iti ca ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayitavyam iti; hastidamakÃ÷ rÃj¤a÷ ajÃtaÓatro÷ pratiÓrutya pÃdayor nipatya prakrÃntÃ÷ (##) ______________________________________________________________ Devadatta's attempt to kill the Buddha by means of the elephant DhanapÃlaka rÃjag­he cÃnyataro g­hapati÷ ìhyo mahÃdhano mahÃbhoga÷; tena buddhapramukho bhik«usaægha÷ Óvo 'ntarg­he bhaktena upanimantrita÷; devadattena Órutaæ yathà amukena g­hapatinà buddhapramuko bhik«usaægha÷ Óvo 'ntarg­he bhaktenopanimantrita÷ iti; tena hastidamakasya Óatasahasro muktÃhÃro datta÷; uktaÓ ca: amukena g­hapatinà Óramaïo gautama÷ saÓrÃvakasaægha÷ Óvo 'ntarg­he bhaktena upanimantrita÷; tat tvayà dhanapÃlako hastinÃga÷ utsra«Âavya÷ iti; sa kathayati: Ãrya evaæ bhavatu; kiætu yathà và tathà và devam avalokaya iti; tato devadatto yena rÃjà ajÃtaÓatrus tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya rÃjÃnam ajÃtaÓatrum idam avocat: Óaktas tvaæ mÃæ buddhatve na prati«ÂhÃpayitum; (##) api tu tvaæ pitaraæ jÅvitÃd vyaparopya rÃjye prati«Âhapita÷; aham api Óramaïaæ gautamaæ praghÃtya sarvaj¤atvaæ karomi; dhanapÃlaæ hastinÃgam uts­ja iti; ajÃtaÓatru÷ kathayati: na tvayà Órutam? adÃntadamakà buddhà bhagavanta÷ iti; sa kathayati: yady adÃntadamakÃ÷ syu÷ aham eva tÃvad anena dÃnta÷ syÃm iti; sa taæ yathà và tathà và avalokya hastidamakÃnÃæ sakÃÓam upasaækramya kathayati: niveditaæ mayà devasya; tad yu«mÃbhi÷ Óvo dhanapÃlako hastinÃga÷ utsra«Âavya÷ iti; tato hastidamakai÷ rÃjag­he ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritaæ: Ó­ïvantu bhavanto rÃjag­hanivÃsina÷ paurÃ÷, Óvo hastinÃgo mucyate; tad yu«mÃbhi÷ Óva÷ sarvaprayatnena Ãtmarak«Ã kartavyà iti; g­hapati÷ Órutvà cintÃparo vyavasthita÷: Åd­Óo 'haæ mandabhÃgya÷; mayà buddhapramukho bhik«usaægha÷ Óvo 'ntarg­he bhaktenopanimantrita÷; dhanapÃlakaÓ ca du«ÂanÃga÷ Óvo mucyate; kathaæ mayà buddhapramukho bhik«usaægha÷ bhojayitavya÷ iti; puna÷ saælak«ayati: sÃdhayÃmi pÃkaæ; tatraiva nÅtvà bhagavantaæ bhojayÃmi iti; sa Óuci praïÅtaæ khÃdanÅyabhojanÅyaæ sÃdhayitvà kÃlyam evotthÃya bhagavata÷ sakÃÓaæ gata÷: bhagavan rÃjag­he ghaïÂÃvagho«aïaæ Óvo dhanapÃlako hastinÃgo mucyate; yu«mÃbhi÷ Óaktita÷ Ãtmarak«Ã kartavyà iti; tad bhagavatà rÃjag­haæ na prave«Âavyam; aham ihaiva annapÃnam ÃnayÃmi iti; bhagavÃn kathayati: alpotsukas tvaæ g­hapate bhava; annapÃnaæ sajjÅkuru; vigataæ tathÃgatasya nÃgabhayaæ; praviÓÃmy ahaæ saÓrÃvakasaægha÷ iti; tato 'sau g­hapatir ÃttamanÃttamanÃ÷ svag­haæ gata÷; annapÃnaæ (##) samanvÃh­tya ÃsanÃdi praj¤apya bhagavantam udÅk«amÃïa÷ avasthita÷; atha bhagavÃn pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya paæcabhir bhik«uÓatai÷ sÃrdhaæ rÃjag­haæ pravi«Âa÷; dhanapÃlako hastinÃga÷ uts­«Âa÷; adrÃk«Åd dhanapÃlako hastinÃgo bhagavantaæ dÆrÃd eva; d­«Âvà ca punar bhrÆkuÂiæ k­tvà nÃdaæ ca muktvà yena bhagavÃæs tena sabalam Ãjavena prÃdhÃvat atha devadatta÷ ajÃtaÓatrusahÅya÷ apariprÃsÃdam abhiruhya avasthita÷; paÓyÃmi Óramaïaæ gotamaæ praghÃtyamÃnam iti; tato devadatta÷ bhagavantaæ d­«Âvà h­«Âatu«Âapramudita÷ uccair gÃthÃm uvÃca dvipaæcabala paÓyÃmi tvÃæ nÃgabalamarditam / saÓrÃvakaÓ ÓÃkyasuta tvam adya na bhavi«yasi // iti bhagavÃn Ãha: nÅco 'si devadatta; pravÃdaæ tvaæ pravadasi daÓabalabalinaæ mÃm agaïayitvÃ; paÓyedÃnÅæ tu balaæ daÓabalabalina÷ adbhutasya iti; tato bhagavatà dak«iïe karatale paæca siæhÃ÷ kesariïa÷ paÂÂadhÃriïo nirmitÃ÷; sa te«Ãæ gandhaæ ghrÃtvà mÆtrapuri«am uts­jan ni«palÃyitum Ãrabdha÷; bhagavatà sarvà diÓa÷ ÃdÅptÃ÷ pradÅptÃ÷ saæprajvalitÃ÷ ekajvÃlÅbhÆtà adhimuktÃ÷ sthÃpayitvà (##) svakam eva pÃdamÆlaæ ÓÃntaæ ÓÅtÅbhÆtam adhi«Âhitaæ; tato dhanapÃlako hastinÃga÷ itaÓ cÃmutaÓ ca pradhÃvan sarvam Ãdiptaæ paÓyati; nÃnyatra bhagavata÷ pÃdamÆlaæ ÓÅtÅbhÆtæ; dhanapÃlakaprakopaæ d­«Âvà sarve bhik«avo ni«palÃyitÃ÷ sthÃpayitvà Ãyu«mantam Ãnandaæ; tato dhanapÃlako vigatamadavego mandagatipracÃratayà bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷; sa bhagavatà cakrasvastikanandyÃvartena anekapuïyaÓatanirjÃtena bhÅtÃnÃm ÃÓvÃsanakareïa kareïa Óirasi parÃm­«Âa÷; gÃthà ca bhëità mà ku¤jara viheÂhaya nÃgam du÷khaæ ku¤jara viheÂhanam asya / (##) no nÃgahatasya parasmin bhadrà hi nÃga gatir bhavati // iti+ ______________________________________________________________ The elephant DhanapÃlaka follows submissively the Buddha, dies of grief and is reborn in the heaven of the four great kings tvaæ tÃvad bhadramukha pÆrvakeïa duÓcaritena pratyavarÃyÃæ tiryagyonÃv utpanna÷; sa tvam etarhi paraprÃïahara÷ paraprÃïoparodhena paritu«yasi; itaÓ cyutasya te kà gatir bhavi«yasi? kà upapatti÷ ko 'bhisaæparÃya÷ iti hi bhadramukha sarvasaæskÃrà anityÃ÷; sarvadharmÃ÷ anÃtmÃna÷; ÓÃntaæ nirvÃïaæ; mamÃntike cittam abhiprasÃdya adyaiva tiryagyoniæ virÃgayi«yasi; ity uktvà yena tasya g­hapater niveÓanaæ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷; dhanapÃlako 'pi bhagavantaæ p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddha÷; bhagavÃn pravi«Âa÷; sa dvÃramÆle sthita÷; bhagavantam apaÓyan g­haæ bhaÇktum Ãrabdha÷; bhagavatà tad g­haæ sphaÂikamayaæ nirmitaæ yatrÃnÃv­taæ buddhabimbaæ paÓyati; sa bhagavnataæ d­«Âvà na bhaÇktum Ãrabdha÷; bhagavÃn saÓrÃvakasaægha÷ bhuktvà dak«iïÃdeÓanÃæ k­tvà prakrÃnta÷; sa bhagavata÷ p­«Âhato 'nubaddha eva; etat prakaraïam amÃtyai÷ rÃj¤o niveditam:; ajÃtaÓatruïà devadatto 'bhihita÷: tvayà mama anartha÷ k­ta÷; taæ hastinam Ãgamya sÅmÃntarà rÃjÃna÷ mÃæ nÃbhidravanti; so 'pi tvayà vimadÅk­ta÷ iti; sa tÆ«ïÅm avasthita÷; rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ; yadà bhagavÃn nirgato bhavati tadà bhavadbhir dhanapÃla÷ hastinÃgo dvÃraæ badhvà sthÃpayitavya÷ yathà bhagavata÷ p­«Âhata÷ na nirgacchati iti; amÃtyai api hastidamakÃnÃm Ãj¤Ã dattà dhanapÃlakaæ hastinÃgaæ dvÃraæ badhvà sthÃpayata yathà bhagavata÷ p­«Âhato na nirgacchati iti; sa bhagavantam apaÓyan pÃdena Óuï¬Ãm ava«Âabhya kÃlagata÷; cÃturmahÃrÃjike«u deve«Æpapanna÷; dharmatà khalu devaputrasya và devakanyÃyà và aciropapannasya trÅïi cittÃny utpadyante: kutaÓ cyuta÷ kutropapanna÷ kena karmaïà iti; sa paÓyati nÃgebhyaÓ (##) cyuta÷; praïÅte«u cÃturmahÃrÃjike«u deve«Æpapanna÷; bhagavato 'ntike cittam abhiprasÃdya iti atha nÃgapÆrviïo devaputrasyaitad bahavat: na mama pratirÆpaæ syÃd yad ahaæ paryu«itaparivÃsa eva bhagavantaæ darÓanÃya upasaækrameyaæ; yannv aham aparyu«itaparivÃsa eva bhagavantaæ darÓanÃyopasaækrameyam iti; atha (##) nÃgapÆrvÅ devaputraÓ calavimalakuï¬aladharo hÃrÃrdhahÃravibhÆ«itagÃtra÷ tÃm eva rÃtriæ divyÃnÃm utpalapadmakumudapuï¬arÅkamÃndÃrakÃïÃæ pu«pÃïÃm utsaægaæ pÆrayitvà sarvaæ veïuvanaæ kalandakanivÃpam udÃreïÃvabhÃsenÃvabhÃsya bhagavataæ pu«pair avakÅrya bhagavata÷ purastÃn ni«aïïo dharmaÓravaïÃya; tata÷ asya bhagavatà ÃÓayÃnuÓayaæ dhÃtuæ prak­tiæ ca j¤Ãtvà tÃd­ÓÅ dharmadeÓanà k­tà yÃæ Órutvà nÃgapÆrviïà devaputreïa viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃyad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphalaæ sÃk«Ãtk­taæ; sa d­«Âasatyas trir udÃnam udÃnayati: idam asmÃkaæ bhadanta na mÃtrà k­taæ na pitrà k­taæ; na devatÃbhi÷; ne«Âena svajanabandhuvargeïa; na pÆrvapretair na ÓramaïabrÃhmaïai÷ yad bhagavatà asmÃkaæ k­tam; uccho«ità rudhirÃÓrusamudrÃ÷; laæghità asthiparvatÃ÷ pihitÃny apÃyadvÃrÃïi viv­tÃni svargamok«advÃrÃïi; prati«ÂhÃpitÃ÷ smo devamanu«ye«u Ãha ca tavÃnubhÃvÃt pihitas sughoro hy apÃyamÃrgo bahudo«ayukta÷ / apÃv­tà svargagati÷ supuïya nirvÃïamÃrgaÓ ca mayopalabdha÷ // tvadÃÓrayÃc cÃptam apetado«aæ mayÃdya Óuddhaæ suviÓuddhacak«u÷ / prÃptaæ ca ÓÃntaæ padam ÃryakÃntaæ tÅrïaÓ ca du÷khÃrïavapÃram asmi // jagati daityanarÃmarapÆjitaæ vigatajanmajarÃmaraïÃmayaæ / bhavasahasrasudurlabhadarÓanaæ saphalam adya mune tava darÓanam* // avanamya tata÷ pralambahÃra÷ caraïau dvÃv abhivandya jÃtahar«a÷ / (##) parigamya ca dak«iïaæ jitÃriæ suralokÃbhimukho divaæ jagÃma // atha nÃgapÆrvÅ devaputro vaïig iva labdhalÃbha÷ sasyasaæpanna iva kÃr«aka÷ ÓÆra iva jitasaægrÃma÷ sarvarogaparimukta ivÃturo yayà vibhÆtyà bhagavatsakÃÓam upasaækrÃnta÷ tayaiva vibhÆtyà svabhavanaæ gata÷ bhik«ava÷ pÆrvarÃtrÃpararÃtraæ jÃgarikÃnuyogam anuyuktà viharanti; tair d­«Âo bhagavato 'ntike udÃro 'vabhÃsa÷; yaæ d­«Âvà bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhagavan imÃæ rÃtriæ bhagavantaæ darÓanÃya brahmà sabhÃæpati÷ Óakro devendra÷ catvÃro lokapÃlà upasaækrÃntÃ÷ bhagavÃn Ãha: na bhik«avo brahmà sabhÃæpati÷ na Óakro devÃnÃm indra÷ nÃpi catvÃro lokapÃlÃ÷ mÃæ darÓanÃyopasaækrÃntÃ÷; api tu yu«mÃbhir bhik«ava÷ sa dhanapÃlo hastinÃga÷, tÃvac caï¬a÷ tÃvad rabhaso yas tathÃgatasya vadhÃya parÃkrÃnta÷ d­«Âo bhadanta: mayà vinÅta÷ sa mamÃntike cittam abhiprasÃdya kÃlagata÷ cÃturmahÃrÃjije«u deve«Æpapanna÷; sa imÃæ rÃtriæ matsakÃÓam upasaækrÃnta÷; tasya mayà dharmo deÓita÷; sa d­«Âasatya÷ svabhavanaæ gata÷ iti bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta dhanapÃlakena karma k­taæ (##) yasya karmaïo vipÃkena tiryak«Æpapanna÷; kiæ karma k­taæ yena cÃturmahÃrÃjike«u deve«Æpapanna÷ satyadarÓanaæ ca k­tam iti; bhagavÃn Ãha: dhanapÃlakenaiva hi bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny avaÓyabhÃvÅni; dhanapÃlena karmÃïi k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na bhik«ava÷ karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃm ______________________________________________________________ DhanapÃlaka in a previous birth bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ asminn eva bhadrake kalpe viæÓativar«asahasrÃyu«i prajÃyÃæ kÃÓyapo nÃma ÓÃstà loka udapÃdi, vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃn; sa vÃrÃïasÅæ nagarÅm upaniÓritya viharati ­«ivadane m­gadÃve; tasya ca ÓÃsane pravrajita ÃsÅd vaiyÃp­tyakarah; tatrÃnena k«udrÃnuk«udre«u Óik«Ãpade«u anÃdara÷ (##) k­ta÷; tasya karmaïo vipÃkena tiryak«Æpapanna÷; yat tatrÃnena saæghasya upasthÃnaæ k­taæ tasya karmaïo vipÃkena annapÃnasya lÃbhÅ saæv­tta÷; yan mamÃntike cittam abhiprasÃdya kÃlagata÷ tena cÃturmahÃrÃjike«u deve«Æpapanna÷; yat kÃÓyape samyaksaæbuddhe pravrajitena paÂhitaæ svÃdhyÃyitaæ skandhakauÓalaæ dhÃtukauÓalaæ ÃyatanakauÓalaæ pratÅtyasamutpÃdakauÓalaæ sthÃnÃsthÃnakauÓalaæ ca k­taæ tena devabhÆtena mamÃntike satyadarÓanaæ k­tam; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ karmaïÃæ pÆrvavad yÃvad ekÃntaÓukle«v eva karmasv Ãbhoga÷ karaïÅya÷ ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam uddÃnam haæÓa aÂÂo 'thots­«Âo m­ga÷ pÆtiÓ ca markaÂo gaja÷ bidÃlo balivarda÷ candrapëÃïa÷ hasti s­gÃlo brÃhmaïen ca bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta bhagavÃn paæcabhir bhik«uÓatai÷ parityakta÷; Ãyu«matà Ãnandena na parityakta÷; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany abhi÷ parityakta÷; Ãnandena na parityakta÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the king Dh­tarëÂra, and his faithful captain PÆrïamukha, etc. (concerning a previous birth of ùnanda, etc.) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'navatapte mahÃsarasi dh­tarëÂro nÃma haæsÃdhipatir babhÆva; tasya dvau putrau pÆrïaÓ ca pÆrïamukhaÓ ca; pÆrïo jye«Âha÷ pÆrïamukha÷ kaniyÃn; tato pÆrïaÓ caï¬o (##) rabhasa÷ karkaÓa÷; nityam eva haæsÃn bhartsayati; ke«Ãæcit pak«Ãn utpÃÂayati; ke«Ãæcin nakharikÃbhi÷ k«ataæ karoti; etÃni cÃnyÃni ca upadravaÓatÃni karoti; te haæsÃ÷ pratidinam Ãgamya dh­tarëÂrasya haæsÃdhipater nivedayanti; sa saælak«ayati: pÆrïaÓ caï¬o rabhasa÷ karkaÓa÷; yady aham enaæ yauvarÃjye prati«ÂhÃpayÃmi mamÃtyayÃd e«a haæsayÆthaæ nÃÓayi«yati; tad upÃyasaævidhÃnaæ kartavyam iti; tena pÆrïa÷ pÆrïamukhaÓ ca ubhÃv apy uktau; ya÷ utsÃn sarÃæsi ta¬ÃgÃni cÃvalokya agrato matsakÃsam Ãgacchati tam ahaæ haæsÃdhipatiæ sthÃpayÃmi iti; tÃv anyonyaæ spardhayà paæcaÓataparivÃrau prankrÃntau; tÃv itaÓ cÃmutaÓ ca utsÃn sarÃæsi ta¬ÃgÃni ca avalokayantÃv (##) anupÆrveïa vÃrÃïasÅæ nagarÅm anuprÃptau; tena khalu samayena vÃrÃïasyÃæ brahmadatto nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; tena vÃrÃïasyÃm udyÃnasya nÃtidÆre brahmÃvatÅ nÃma pu«kariïÅ sara÷prativiÓi«ÂatarÃkhyÃ; tasyÃæ nÃnÃvidhÃni jalajÃni pu«pÃïi ropitÃni; tÅre samantÃc catur«v api pÃrÓve«u anekÃni pu«paphalav­k«asahasrÃïi ropitÃni; sà utpalakumudapuï¬arÅkasaæchannà anekataru«aï¬amaï¬ità bahuvividhavihaganikÆjitÃ; tasyÃs tÃæ vibhÆtiæ d­«Âvà pÆrïo haæsa÷ paæcaÓataparivÃra÷ avatÅrya yathe«ÂagatipracÃratayà krŬitum Ãrabdha÷; pÆrïamukho 'pi svayÆthyair ucyate: tvam apy avatÅrya krŬa iti; sa kathayati: rÃjyaæ tÃvat pratÅcchÃmi; tata÷ paÓcÃd Ãgamya krŬi«yÃmi iti; tena laghu laghv eva gatvà rÃjyaæ pratÅ«Âaæ: tata÷ paæcaÓataparivÃra÷ vÃrÃïasÅm Ãgamya brahmÃvatÅæ pu«kariïÅm avatÅrya krŬitum Ãrabdha÷; taæ tathà pramodavihÃriïaæ d­«Âvà janakÃya÷ saæÓayam Ãpanna÷: aho paramadarÓanÅyo haæsÃdhipati÷ kuto 'pÅha saæprÃpta÷; brahmÃvatÅæ pu«kariïÅm alaæk­tya sarvajalacarÃn pak«iïo rÆpaÓobhayà abhibhÆya lokasya sp­hÃm utpÃdayati; yathe«Âaæ ca viharati iti; Órutvà sarva eva vÃrÃïasÅnivÃsÅ janakÃya÷ samantÃd brahmÃvatÅæ pu«kariïÅæ parivÃrya, tasya visrabdhavihÃratÃæ rÆpaÓobhÃæ ca nirÅk«amÃïa÷ avasthita÷; amÃtyai rÃj¤o niveditaæ: deva kuto 'pi haæsÃdhipatir Ãgata÷; sa brahmÃvatÅæ pu«kariïÅm avatÅrya anekahaæsaÓataparivÃra÷ sarvÃn jalacarÃn pak«iïo rÆpaÓobhayà abhibhÆya (##) lokasya sp­hÃm utpÃdayan visrabdhavihÃratayà ti«Âhati iti; rÃjà kathayati: bhavanta÷ yady evam ÃhÆyantÃæ ÓÃkunikÃ÷ iti; tair ÃhÆtÃ÷; rÃjà kathayati: bhavanta÷ ÓrÆyate brahmÃvatyÃæ pu«kariïyÃm atiparamadarÓanÅyavigraho haæsÃdhipati÷ kuto 'py Ãgata÷; sa yu«mÃbhir eka ak«ata÷ pÃÓair badhvà matsakÃÓam Ãneya÷; iti; sa tai÷ paramasukumÃreïa pÃÓena baddha÷; sa gÃthÃæ bhëate saæsyandito 'smi baddho manu«yavaÓam Ãgato 'ham / acikitsya ÃdÃya haæsayÆthaæ gacchata ÓÅghraæ hy anavataptam // iti ekonÃni paæcaÓatÃni ni«palÃyitÃni; eko na ni«palÃyita÷; tam eva ca baddhaæ ÓocamÃno 'vasthita÷; ÓÃkunikÃs te d­«Âvà paraæ vismayam ÃpannÃ÷; rÃjabhayÃn na badhnanti; nÃpi praghÃtayanti; te taæ haæsÃdhipatim ÃdÃya rÃj¤a÷ sakÃÓaæ gatÃ÷; sa dvitÅya÷ abaddha÷; snehapÃÓapÃÓita÷ svayam eva gata÷; sa haæsÃdhipatÅ rÃj¤a upanÅta÷; rÃjà kathayati: bhavanto 'yaæ dvitÅya÷ kimartham ÃnÅta÷? te kathayanti: deva nÃsmÃbhir ayaæ baddha÷; api tu svayam evÃgata÷ iti; rÃjà paraæ vismayam Ãpanna÷ kathayati: nÆnam asyeyaæ (##) bhÃryÃ; gacchata; etaæ haæsÃdhipatiæ saha bhÃryayà mu¤cata; na ca yu«mÃbhi÷ kenacid api etau praghÃtyau iti; ÓÃkunikÃ÷ kathayanti: deva anya praghÃtayi«yanti; janakÃyasya nivedyatÃm iti; rÃj¤Ã amÃtyÃnÃm Ãj¤Ã dattÃ: gacchata bhavanto vÃrÃïasyÃæ nagaryÃæ ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃrayata deva evaæ samÃj¤Ãpayati, na kenacid madvi«ayanivÃsinà jalacarÃ÷ pak«iïo ghÃtayitavyÃ÷ iti; tair ghaïÂÃvagho«aïaæ kÃritaæ kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau pÆrïamukho haæsÃdhipatir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yà sà tasya patnÅ sa evÃsÃv Ãnanda÷ tena kÃlena tena samayena; yÃni tÃni ekonÃni paæca haæsaÓatÃni, etÃny eva tÃni ekonÃni paæca bhik«uÓatÃni; tadÃpy aham ebhir haæsabhÆtai÷ parityakta÷; Ãnandena haæsabhÆtena na parityakta÷; etarhy apy aham ebhi÷ parityakta÷; Ãnandena bhik«uïà na parityakta÷; bhÆyo 'pi bhik«ava÷ yathà aham ebhi÷ parityakta÷, Ãnandena bhik«uïà na parityakta tac chrÆyatÃm (##) ______________________________________________________________ The story of Karadaï¬Å, the Sahasrayodha (concerning a previous birth of ùnanda, etc.) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo vÃrÃïasyÃæ nagaryÃm aÂÂo nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca sphÅtaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; tasya paæcÃmÃtyaÓatÃni ye«Ãm anubhÃvÃt prÃtisÅmai÷ koÂÂarÃjabhir nÃbhibhÆyate; yÃvad dak«iïÃpathÃt karadaï¬Å nÃma sahasrayodhÅ abhyÃgata÷; so 'nyatamenÃmÃtyena rÃj¤a÷ sakÃÓam upanÅta÷; deva ayaæ karadaï¬Å nÃma sahasrayodhÅ; devam uddiÓya dak«iïÃpathÃd Ãgata÷; tad arhati devo 'sya parigrahaæ kartum iti; sa rÃj¤Ã parig­hÅta÷; bhogai÷ saævibhakta÷; yÃvad apareïa samayena aÂÂasya rÃj¤a÷ bhÆmyantarà rÃjÃna÷ upacittabalasÃdhanÃ÷ saæv­ttÃ÷; te caturaÇgabalakÃyaæ sannÃhya hastikÃyam aÓvakÃyaæ rathakÃyaæ pattikÃyam aÂÂaæ rÃjÃnam abhigatÃ÷ yuddhÃya; aÂÂo 'pi rÃjà caturaÇgabalakÃyaæ sannÃhya hastikÃyam aÓvakÃyaæ rathakÃyaæ pattikÃyaæ bhÆmyantarÃn rÃj¤a÷ pratyabhiniryÃto yuddhÃya; aÂÂena rÃj¤Ã bhÆmyantarà rÃjana÷ jÅtÃ÷ bhÅta÷ bhagnÃ÷ parÃjitÃ÷ parÃp­«ÂhÅk­tÃ÷ svaksvakÃn vi«ayÃn gatÃ÷; tai÷ punar api sannipatya aÂÂasya rÃj¤a÷ paæcÃmÃtyaÓatÃni upaskÃreïa bhagnÃni: Ãgacchata yÆyaæ; yu«mÃn prativiÓi«Âarai÷ bhogai÷ saævibhajÃma÷ iti; te saæpratipannÃ÷; tato bhÆmyantarà rÃjana÷ punar api caturaÇgabalakÃyaæ sannÃhya hastikÃyam aÓvakÃyaæ rathakÃyaæ pattikÃyam aÂÂam rÃjÃnam abhigatà yauddhÃya; aÂÂo 'pi nÃma caturaÇgabalakÃyaæ sannÃhya hastikÃyam aÓvakÃyaæ rathakÃyaæ pattikÃyaæ bhÆmyantarÃn rÃj¤a÷ pratyabhiniryÃto yuddhÃya; aÂÂasya rÃj¤a÷ paæca amÃtyaÓatÃni yuddhe vartamÃne pratinivartya karaï¬dinà sahasrayodhena sÃrdhaæ yoddhum ÃrabdhÃni (##) rÃjà d­«Âvà vyathita÷; karadaï¬Å sahasrayodho gÃthÃæ bhëate tyajanti sarvamitrÃïi cirasaæstutikÃni te / (##) mitraæ te karadaï¬Å tu tvÃm eko na prahÃsyati // iti tena te sarve praghÃtitÃ÷ kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sÃv aÂÂo nÃma rÃjà aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yà 'sau karadaï¬Å sahasrayodha÷ Ãnanda÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; yÃni tÃni paæca amÃtyaÓatÃni etÃny eva tÃni paæca bhik«uÓatÃni; tadÃpy aham ebhi÷ parityakta÷; Ãnandena na parityakta÷; etarhy apy aham ebhi÷ parityakta÷; Ãnandena na parityakta÷; bhÆyo 'pi yathà aham ebhi÷ parityakta÷, Ãnandena na parityakta tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of a lion and his jackal-friend (concerning a previous birth of ùnanda, etc.) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ aniyatarÃÓyavasthito bodhisatva÷ anyatamasmin parvataikadeÓe siæho m­gapatir babhÆva; tasya paæca s­gÃlaÓatÃni vighasakhÃdakÃni nityÃnubaddhÃni parvatam upaniÓritya ti«Âhanti; siæha÷ prÃïino ghÃtayitvà varamÃæsÃni vararudhirÃïi ca pÅtvà nirapek«a÷ prakrÃmati; te«Ãm evaæ mahÃn kÃlo 'tikrÃnta÷; yÃvad apareïa samayena siæho m­garÃja÷ rÃtrau prÃïina÷ samanve«amÃna÷ kÆpe patita÷; te«Ãæ paæcÃnÃæ s­gÃlaÓatÃnÃm ekonÃni prakrÃntÃni; eka÷ kÆpataÂe avasthita÷; cintayati ca: ko 'sÃv upÃya÷ syÃd yenemaæ samuddhareyam iti; sa itaÓ cÃmutaÓ ca kÆpasÃmantakena paryaÂitum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyati: kÆpasya nÃtidÆre palvalaæ; tena vicÃrya ekadeÓena suraÇgo nikhÃta÷; tatas tad udapÃnaæ palvalÃt salilena pÆrïaæ; siæha÷ svayam evotthita÷; devatà gÃthÃæ bhëate kartavyÃni ca mitrÃïi durbalÃni balÃny api / paÓya siæha÷ s­gÃlena jÅrïakÆpÃt samuddh­ta÷ // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau sÅmha÷ aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; s­gÃla Ãnando bhik«u÷ tena kÃlena tena samayena; yÃni tÃni ekonÃni paæca s­gÃlaÓatÃni etÃny eva paæca bhik«uÓatÃni; tadÃpy aham ebhi÷ parityakta÷; Ãnandena na parityakta÷; etarhy apy (##) aham ebhi÷ parityakta÷; bhÆyo 'pi yathà aham ebhi÷ parityakta÷ tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of a M­gÅ and M­gÃdhipati bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ aniyatarÃÓyavasthito bodhisatva÷ anyatamasmin pradeÓe paæcÃnÃæ m­gaÓatÃnÃæ m­gÃdhipatir babhÆva; yÃvad anyatamena lubdhakena m­gÃïÃæ vadhÃya prabhÆtÃ÷ kÆÂapÃÓÃ÷ lepÃÓ ca vyavasthÃpitÃ÷; sa ca m­gÃdhipati÷ visrabdhavihÃratayà paæcaÓataparivÃro m­gadÃve paribhramati; sa m­gayÆthasyÃgrato gacchan pÃÓena baddha÷; taæ baddhaæ d­«Âvà sarve m­gà ni«palÃyitÃ÷; ekà m­gÅ yÆthapate÷ pÃrÓve avasthitÃ; sa m­gÃdhipatir vyÃyacchati pÃÓaæ chettuæ; sa Óaknoti; taæ tathà calantaæ d­«Âvà sà m­gÅ gÃthÃæ bhëate vyÃyamasva mahÃbhÃga vyÃyamasva m­gottama / Ãgami«yati lubdho 'sau pÃÓo yenai«a Ãh­ta÷ // (##) so 'pi gÃthÃæ bhëate kiæ karomi na Óaknomi bhinadmy ÃÓu mahÅm imÃæ / d­¬hÃni carmapÃÓÃni pÃdau kar«anti me bh­Óam // iti tato 'sau lubdhaka÷ dhanurbÃïapÃïi÷ këÃyavastravasita÷ taæ pradeÓam upasaækrÃmati; adrÃk«Åt sà m­gÅ taæ lubdhakaæ vadhÃyodyataæ m­gÃdhipatim upasaækrÃntaæ; d­«Âvà ca punas tvaritatvarità gÃthÃæ bhëate vyÃyamasva mahÃbhÃga vyÃyamasva m­gottama / Ãgato hy e«a lubdho 'sau pÃÓo yenai«a Ãh­ta÷ //iti so 'pi gÃthÃæ bhëate kiæ karomi na Óaknomi bhinadmy ÃÓu mahÅm imÃæ / d­¬hÃni carmapÃÓÃni pÃdau kar«anti me bh­Óam // iti (##) tata÷ sà m­gÅ ÓÆnyah­dayà taæ m­galubdhakam imÃæ gÃthÃæ tatsamÅpe bhëate lubdhÃvatÃraya dhanur asiæ g­hïÅ«va lubdhaka / pÆrvaæ ghÃtaya mÃæ tÃvat tata÷ paÓcÃn m­gÃdhipatam // iti tata÷ sa m­galubdhaka÷ vismayÃvarjitamati÷ kathayati: kas tavai«a bhavati? iti; sà kathayati: svÃmi iti; sa taæ gÃthayà pratyabhëata nÃhaæ tvà ghatÃyi«yÃmi na hani«ye m­gÃdhipam / saægamaæ te kari«yÃmi priyeïa patinà saha // iti sÃpi gÃthÃæ bhëate yathÃhaæ ludha modÃmi priyeïa patinà saha / evaæ tvaæ lubdha modasva saha sarvai÷ svabÃndhavai÷ // iti tatas tena lubdhena bhÆyasyà mÃtrayà vismayajÃtena m­go mukta÷ kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau m­gÃdhipatir aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yà sà m­gÅ Ãnanda÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; yÃni tÃni ekonÃni paæca m­gaÓatÃni etÃny eva ekonÃni paæca bhik«uÓatÃni; tadÃpy aham ebhi÷ parityakta÷; Ãnandena na parityakta÷; etarhy apy aham ebhi÷ parityakta÷; Ãnandena na parityakta÷ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatta÷ pÆti÷ pÆtinà lÃbhasatkÃreïa hata÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany e«a pÆtinà pÆtir lÃbhasatkÃreïa hata÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of a jackal competing with an elephant (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin paravataikadeÓe mahat padmasara÷; tasya samÅpe hastÅ prativasati; aparasminn api pradeÓe s­gÃla÷ prativasati; yÃvad apareïa samayena hastÅ tasmÃt padmasarasa÷ pÃnÅyaæ pÅtvà utti«Âhati; s­gÃlaÓ cÃvatarati; tena hastÅ ukta÷; yuddhaæ và anuprayaccha mÃrgaæ và iti; hastÅ saælak«ayati: (##) pÆtir ayaæ tapasvÅ dhvÃÇk«aÓ ca; yad enaæ pÃdena ghÃtayi«yÃmi, Óuï¬ayà và dantena và aÓucinà và nÃÓayi«yÃmi iti; puna÷ saælak«ayati: sarvathà pÆtir ayaæ pÆtinaiva hantavya÷; iti viditvà gathÃæ bhëate na tvà padbhyÃæ hani«yÃmi na dantÃbhyÃæ na Óuï¬ayà / pÆtinà tvÃæ hani«yÃmi pÆtir hanyeta pÆtinà // iti hastÅ saælak«ayati: apakramyaikÃnte gacchÃmi; niyatam e«a mÃæ p­«Âhato 'nugacchati iti; sa mÃrgÃd apakramya tvaritatvaritaæ saæprasthita÷; (##) s­gÃla÷ saælak«ayati: vacanamÃtreïaiva e«a bhagno mayà yena tvaritatvaritaæ ni«palÃyita÷ iti; sa tasya p­«Âhata÷ p­«Âhato 'nubaddha÷; hastinà samÅpaæ gataæ j¤Ãtvà tasyopari mahatà vegena purÅ«aæ muktaæ; patita÷ kÃlagata÷ kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau s­gÃla÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena tadÃpy e«a pÆtinà pÆtir hata÷ iti; etarhy apy e«a pÆtinà pÆtir lÃbhasatkÃreïa hata÷ [Here there is a leaf missing, seemingly because of an error of the scribe himself.] punar api bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatta÷ dharmamukhikayà loko vyaæsita÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany anena dharmamukhikayà loko vyaæsita÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of ùgneya, the cat (concerning a previous birth of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin pradeÓe mÆ«ikÃïÃæ yÆthapati÷ paæcaÓataparivÃro 'vati«Âhate; Ãgneyo nÃma bi¬Ãla÷; tena taruïÃvasthÃyÃæ yasmin pradeÓe prativasati; tatsÃmantakena sarve mÆ«ikÃ÷ praghÃtitÃ÷; so 'pareïa samayena jÅrïa÷ saæv­tta÷; parÃkrameïa na Óaknoti mÆ«ikÃn grahÅtuæ; sa saælak«ayati: pÆrvam ahaæ taruïÃvasthÃyÃæ Óakta÷ parÃkrameïa mÆ«ikÃn grahÅtum; idÃnÅm aÓakta÷; kiæ tu upÃyasaævidhÃnena bhak«ayÃmi iti; sa Óanair (##) mandaæ mandaæ mÆ«ikÃn parye«itum Ãrabdha÷; tena parye«amÃïena paæcaÓatiko mÆ«ikayÆtha÷ parij¤Ãta÷; sa mu«ikavivarasya nÃtidÆre k­takena tapas tapyati; sa mÆ«ikair bhramadbhir d­«Âa÷ ÓÃnteneryÃpathena avasthita÷; te dÆrata÷ sthitvà kathayanti: mÃtula kiæ karo«i iti; sa kathayati:mayà taruïÃvasthÃyÃæ prabhÆtam apuïyaæ k­taæ; tasya k«apaïÃya tapaÓ carÃmi iti; te«Ãæ tasyÃntike dharmÃnvayaprasÃda÷ upapanna÷; virato 'yaæ tasmÃt pÃpakÃd asaddharmÃd iti; te taæ pratidinaæ pradak«iïÅk­tya vivaraæ praviÓanti; sa te«Ãæ paÓcimaæ g­hÅtvà bhak«ayati; yÃvad asau yÆtha÷ parihÅyate; yÆthapati÷ saælak«ayati: mama mÆ«ikÃ÷ parihÅyante; ayaæ ca bi¬Ãlo balavÃn jÃta÷; kÃraïenÃtra bhavitavyam iti; sa bi¬Ãlasya vi«ÂhÃæ nirÅk«itum Ãrabdha÷; yÃvat paÓyati sarvalomikÃæ vi«ÂhÃæ; sa saælak«ayati: niyatam anena mÆ«ikÃ÷ praghÃtyante; yannv aham enaæ g­hïÅyÃm iti; (##) sa tasyÃdarÓanapathe nirÅk«amÃïa÷ tatparo vyavasthita÷; yÃvat tenÃsau d­«Âa÷ paÓcimaæ mÆ«ikaæ bhak«ayan; sa tam upasaækramya dÆreïa gatvà gÃthayà pratyabhëata vardhate mÃtulasyÃÇgaæ ganaÓ ca parihÅyate / na mÆlaphalabhak«asya vi«Âhà bhavati romaÓà // nÃyaæ ÓikhÅ dharmaÓikhÅ arthahetor ayaæ ÓikhÅ / svasti te 'gneya bhavatu parihÅyanti mÆ«akÃ÷ // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau tena kÃlena tena samayena Ãgneyo bi¬Ãla÷ devadatta÷ sa÷; tadÃpy anena dharmamukhikayà mÆ«ikà bhak«itÃ÷; etarhy apy anena dharmamukhikayà loko vyaæsita÷ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta ye bhagavato d­«Âyanumatam ÃpannÃ÷ te svastik«emÃbhyÃæ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÅrïÃ÷; ye devadatta÷ d­«Âyanumatam ÃpannÃ÷ te anayena vyasanam ÃpannÃ÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany ye mama d­«Âyanumatam ÃpannÃ÷ te svastik«emÃbhyÃæ saæsÃrakÃntÃrÃd uttÅrïÃ÷; ye d­«Âyanumatam ÃpannÃ÷ te anayena vyasanam ÃpannÃ÷; tac chrÆyatÃm (##) ______________________________________________________________ The story of a bull that got entangled other bulls into trouble by bad counsels (concerning a previous life of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo dvau sÃrthavÃhau paæcabhi÷ ÓakaÂaÓatai÷ sÃrdham anuvyaharamÃïau kÃntÃramÃrgaæ pratipannau; tavyo÷ kÃntÃramÃrgapratipannayo÷ kadÃcid balÅvardÃnÃæ parÅtto yavaso bhavati; pÃnÅyaæca kadÃcit parÅttaæ bhavati; kadÃcin nÃsty eva; tato 'sau sÃrtha÷ saha balÅvardai÷ atÅva pariÓrÃnta÷ k­cchreïa kÃntÃmÃrgaæ pratipanna÷ paÓyati anyatarasmin pradeÓe haritaÓÃdvalaæ salilasaæpannaæ ca snÃtÃ÷; prabhÆtaæ ca pÃnÅyaæ pÅtaæ; tatas te balÅvardÃ÷ parÅttena pÃnyena yavasena ca parikhinnÃ÷, paryÃptaæ yavasaæ pÃnÅyaæ ca pÅtvà viÓrÃntÃ÷; te«Ãæ ya÷ pradhÃno balÅvarda÷ sa tÃn prabodhayati: bhavanto vayaæ parÅttena yavasena parÅttena ca pÃnÅyena parikheditÃ÷; ayaæ pradeÓo haritaÓÃdvala÷ salilasaæpannaÓ ca; yadi bhavatÃm abhipretam ihaiva haÂhaæ k­tvà ti«ÂhÃma÷ iti; dvitÅya÷ pradhÃnabalÅvardaÓ ca yÆthyÃn kathayati: bhavanto balavanto manu«yÃ÷ durdÃntadamakÃ÷; yathaiva vayaæ vahÃmas tathaiva vahata; mà anarthaæ prÃpayi«yatha iti; evam ukte pradhÃnabalÅvardo ru«ita÷ svayÆthyÃn kathayati: bhavanta÷ kena candrasya p­«Âhaæ (##) d­«Âam ebhir yu«mÃbhir na vo¬havyam iti; yÃvat sÃrthikà balÅvardÃn yojayitum ÃrabdhÃ÷; te balÅvardair bhre«aïarÆpà avasthÃpitÃ÷; sÃrthikà prabhÆtÃn prahÃrÃn datvà pratodaya«Âibhir Ãtìya Ãtìya rudhireïa pragharatà ÓakaÂe yojitÃ÷; anye tÆ«ïÅæ vo¬hum ÃrabdhÃ÷; te«Ãæ na kiæcit k­taæ; devatà gÃthÃæ bhëate mithyà hi coditÃ÷ paÓya balÅvardena gà imÃ÷ / vikartitÃbhirudhirÃ÷ k«utpipÃsapramarditÃ÷ // samyak ca coditÃ÷ paÓya balÅvardena gà imÃ÷ / te vai nistÅrïakÃntÃrÃ÷ jalaæ ÓÅtaæ pibanti hi // kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau pradhÃno balÅvarda÷ yena te samyag eva coditÃ÷ ahaæ sa÷ tena kÃlena tena samayena; yena tu (##) balÅvardà viprasthÃpitÃ÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpi yair mama vacanaæ Órutaæ te svastik«emÃbhyÃæ kÃntÃramÃrgaæ nistÅrïÃ÷; yair devadattasya vacanaæ Órutaæ te anayena vyasanam ÃpannÃ÷; etarhy api ye mama d­«Âyanumatam ÃpannÃ÷ te svastik«emÃbhyÃæ saæsÃrakÃntÃramÃrgÃd uttÅrïÃ÷; ye devadattasya d­«Âyanumatam ÃpannÃ÷ te anayena vyasanam ÃpannÃ÷ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatto mÆrkho murkhaparivÃra÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvani devadatto mÆrkho mÆrkhaparivÃra÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the leader of the monkeys (concerning a previous life of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin araïyÃyatane markaÂayÆthapati÷ prativasati; tena paribhramatà kÆpe candrabimbakaæ d­«Âaæ; yÆthapati÷ kathayati: bhavanta÷ candra÷ kÆpe patita÷; uddharÃma÷; kim acandrako loko bhavi«yati? iti; te kathayanti: Óobhanam; uddharÃma÷ iti; te saæjalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷: katham atra uddhartavya÷? iti; apare kathayanti: kim atra j¤Ãyate? markaÂarajjuæ k­tvà samuddharÃma÷ iti; tair markaÂarajju÷ k­tÃ; eka÷ ÓÃkhÃyÃæ lagna÷; tasya pucche aparo lagna÷; tasyÃpy aparo lagna ity evaæ sarve lagnÃ÷; ÓÃkhà atibhÃrà jÃtÃ; te pÃnÅyaæ vik«obhayitum ÃrabdhÃ÷; candrapratibimbakaæ na«Âaæ; ÓÃkhà bhagnÃ; sarve kÆpe patitÃ÷; anayena vyasanam ÃpannÃ÷; devatà gÃthÃæ bhëate ye«Ãm iha hi mÆrkÃïÃæ mÆrkho bhavati nÃyaka÷ / sarve te nidhanaæ yÃnti candroddhÃrà iva vÃnarÃ÷ // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau markaÂayÆthapati÷ devadatta÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a mÆrkho mÆrkhaparivÃra÷; etarhy apy e«a mÆrkho mÆrkhaparivÃra÷ ______________________________________________________________ The five causes of the division of the congregation bhagavÃn ÓrÃvastyÃæ viharati jetavane anÃthapiï¬adasyÃrÃme; atha bhagavata etad abhavat: tathÃgatasya saæbh­tasaæbhÃrÃïi karmÃïi k­tÃny upacitÃni labdhasaæbhÃrÃïi pariïatapratyayÃny oghavat pratyupasthitÃny (##) avaÓyabhÃvÅni; tathÃgatenaiva karmÃïi (##) k­tÃny upacitÃni ko 'nya÷ pratyanubhavi«yati? na hi karmÃïi k­tÃny upacitÃni bÃhye p­thivÅdhÃtau vipacyante pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃm; avaÓyaæ devadattena tathÃgatasya saægho bhettavya÷ paæcabhi÷ kÃraïai÷ saægho bhidyate: Ãdau tÃvat saægho na bhidyate; yÃvat buddho loke utpadyate lokas tÃvat tanmukho 'vati«Âhate buddha÷ kila mÃr«Ã loka utpanna iti; parinirv­te ÓÃstari saægho bhidyate; ya÷ kaÓcid evaæ brÆyÃd: aham eva ÓÃstà iti tasya vaktavyaæ: yadà bhagavÃn jÅvati ti«Âhati dhriyate yÃpayati tadà tvaæ kva ÃsÅ÷? arbude anutpanne saægho na bhidyate d­«Âyarbude và ÓÅlÃrbude và ÓrÃvakayuge anirdi«Âe saægho na bhidyate; tat kasya heto÷ saægho bhinna÷ avaÓyaæ ÓrÃvakayugaæ pratisandhatte; sÅmÃyÃm abaddhÃyÃæ saægho na bhidyate; tat kasya heto÷ anta÷sÅmni saægho bhidyate na bahi÷sÅmni ______________________________________________________________ Solicitudes of the Buddha atha bhagavata etad abhavat: mama nirarbude bhik«usaæghe arbudam utpannaæ ÓÅlÃrbudaæ d­«Âyarbudaæ ca; ÓÅlÃrbudam utpÃditaæ sudattena kalantakaputreïa; d­«Âyarbudam ari«Âena bhik«uïÃ; avaÓyaæ ca devadattena saægho bhettavya÷; yannv ahaæ rÃjag­he var«Ãm upagaccheyam; atha bhagavata etad abhavat: yadi tÃvat Óaik«ÃÓaik«ai÷ pudgalai÷ sÃrdhaæ rÃjag­haæ gami«yÃmi na Óak«yati devadatta÷ saæghabhedaæ kartuæ; yannv ahaæ p­thagjanakalyÃïakai÷ pudgalai÷ sÃrdhaæ gaccheyam; iti viditvà Ãyu«matà rÃhulena upasthÃyakena paæcabhir bhik«uÓatai÷ sÃrdhaæ yathÃbhiramyaæ ÓrÃvastyÃæ vih­tya yena rÃjag­haæ tena cÃrikÃæ prakrÃnta÷; anupÆrveïa cÃrikÃæ caran rÃjag­ham anuprÃpta÷ iti (##) ______________________________________________________________ Famine in RÃjag­ha, division of the congregation and new rules imparted by Devadatta buddho bhagavÃn rÃjag­he var«Ã upagato veïuvane kalandakanivÃpe; tena khalu samayena durbhik«am abhÆt; k­cchra÷ kÃntÃra÷ durlabha÷ piï¬ako yÃcanakena; tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: icchÃmy ahaæ bhik«ava÷ imÃæ traimÃsÅæ pratisaælÃtuæ; na me kenacid bhik«uïà upasaækramitavyaæ sthÃpayitvà piï¬apÃtanirhÃrakaæ; tad eva po«adham iti; bhik«usaæghena kriyÃkÃra÷ k­ta÷ na kenacid asmÃkam imÃæ traimÃsÅæ bhagavantaæ darÓanÃyopasaækramitavyaæ sthÃpayitvà piï¬apÃtanirhÃrakaæ; tad eva po«adham iti tena khalu samayena Ãyu«mantau ÓÃriputramaudgalyÃyanau dak«iïÃgiri«u var«Ã upagatau; devadattena traimÃsÅæ bhik«usaægha÷ pravÃrita÷ cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷; sa trayÃïÃæ va dvikÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃd bhik«Æn Ãmantrayate sma: Óramaïa Ãyu«manto gautama evaæ ÓrÃvakÃïÃæ dharmaæ deÓayati; Ãraïyakatvena bhik«u÷ Óudhyati mucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; piï¬apÃtikatvena pÃæsukÆlikatvena (##) traicÅvarikatvena ÃbhyavakÃÓikatvena Óudhyati mucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; yasya cÃyu«manta÷ imÃni paæca vratapadÃni na rocante na k«amante na saæprakhyÃnti sa Óramaïasya gautamasya ÃrÃd bhavatu durÃd bhavatu; ÓalÃkaæ g­hïÃtu iti; paæcabhir bhik«uÓatai÷ ÓalÃkà g­hÅtÃ÷; devadatta utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷; paæca bhik«uÓatÃni p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddhÃni; Ãyu«mÃn rÃhulo dvÃre ti«Âhati; tena tÃni devadattasya p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddhÃni d­«ÂÃni; sa kathayati: Ãyu«manta÷ kimarthaæ tathÃgatam arhantaæ samyaksaæbuddham apahÃya asya pÃpecchasya p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanugacchata? iti; te kathayanti: Ãyu«man rÃhula evaævidhe durbhik«e k­cchre kÃntÃre bhagavÃn adarÓano vyavasthita÷; vayaæ (##) devadattÃnubhÃvÃt prÃïair na viyuktÃ÷; yadi devadattena traimÃsÅæ bhik«usaægho na pratipÃdito 'bhavi«yat, eka÷ bhik«ur na jÅvito 'bhavi«yad iti yadà devadattena tathÃgatena ÓrÃvakasaægho bhinna÷, tadà mahÃn p­thivÅcalo jÃta÷; ulkÃpÃtà diÓodÃhÃ÷; devadundubhaya÷ abhinadanti; niyamÃnavakrÃntà niyamaæ nÃvakrÃmanti; phalaæ na prÃpnuvanti; vairÃgyaæ na gacchati; ÃsravÃn na k«apayanti; noddiÓanti; na paÂhanti; na svÃdhyÃyanti; sÆtravinayadharÃbhidhÃrmikÃraïyakÃ÷ sÆtravinayÃbhidharmÃraïyakacintÃyÃæ na prayujyante; na ÓrÃvakabodhau bÅjam Ãropayanti; na pratyekÃyÃæ bodhau; nÃnuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau; sadevamÃnu«aæ jagad vyÃkulaæ vartate; trisahasramahÃsahasre lokadhÃtau dharmacakraæ vi«Âhitaæ na satvasantÃne vartate ______________________________________________________________ ÁÃriputra and MaudgalyÃyana visit the Buddha and promise to him to restore the congregation Ãyu«mantau ÓÃriputramaudgalyÃyanau saælak«ayanti: kimartham ayaæ mahÃp­thivÅcÃla÷? iti; samanvÃh­tyÃrhatÃæ j¤ÃnadarÓanaæ na pravartate; tau samanvÃhartuæ prav­ttau; paÓyata÷: devadattena bhagavata÷ ÓrÃvakasaæghaæ bhinnaæ; tayor etad abhavat: gaccÃva÷ bhagavata÷ ÓrÃvakasaæghaæ pratisandhÃtum iti; athÃyu«mantau ÓÃriputramaudgalyÃyanau trayÃïÃæ vÃr«ikÃïÃæ mÃsÃnÃm atyayÃt k­tacÅvarau ni«ÂhitacÅvarau samÃdÃya pÃtracÅvaraæ yena rÃjag­haæ tena cÃrikÃæ prakrÃntau; anupÆrveïa cÃrikÃæ carantau rÃjag­ham anuprÃptau; athÃyu«mantau ÓÃriputramaudgalyÃyanau pÃtracÅvaraæ pratiÓamayya pÃdau prak«Ãlya yena bhagavÃæs tenopasaækrÃntau; tena khalu samayena Ãyu«mÃn rÃhulo dvare ti«Âhate; athÃyu«mÃn rÃhula÷ Ãyu«mantaæ ÓÃriputram idam avocad upÃdyÃya devadattena bhagavata÷ ÓrÃvakasaægho bhinna÷ iti; (##) sa kathayati: Ãyu«man etadartham eva vayam ÃgatÃ÷; alpotsukas tvaæ bhava; pratisandhÃnaæ kari«yÃma÷; ity uktvà bhagavatsakÃÓaæ pravi«Âau; praviÓya bahagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte ni«aïïau; ekÃntani«aïïÃv Ãyu«matau (##) ÓÃriputramaudgalyÃyanau bhagavantam idam avocatÃæ: gachÃmo vayaæ bhadanta tathÃgatasya bhinnaæ ÓrÃvakasaæghaæ sandhÃtum iti ______________________________________________________________ The sermon on the four merituous men bhagavÃn Ãha: sÃdhu sÃdhu ÓÃriputramaudgalyÃyanau; bahu sa puïyaæ prasÆyate apramÃïam asaækhyeyaæ yas tathÃgatasya bhinnaæ ÓrÃvakasaæghaæ pratisandhatte, tadyathà Óatachinnaæ vÃlaæ ya÷ koÂyà koÂiæ pratisandadhyÃt; evam eva sa bahu puïyaæ prasÆyate aprameyam asaækhyeyaæ yas tathÃgatasya bhinnaæ ÓrÃvakasaæghaæ pratisandhatte catvÃra ime ÓÃriputramaudgalyÃyanau brÃhmaæ puïyaæ prasavanti; katame catvÃra÷? 1) ya÷ pudgala÷ aprati«ÂhitapÆrve p­thivÅpradeÓe tathÃgatasya ÓÃrÅraæ stÆpaæ prati«ÂhÃpayati; ayaæ prathama÷ pudgala÷ brÃhmaæ puïyaæ prasavati; kalpaæ svarge«u modate; 2) punar aparaæ ya÷ pudgala÷ aprati«ÂhitapÆrve p­thivÅpradeÓe caturdiÓasya bhik«usaæghasya vihÃraæ prati«ÂhÃpayati; ayaæ dvitÅya÷ pudgala÷ brÃhmaæ puïyaæ prasavati; kalpaæ svarge«u modate; 3) punar aparaæ ya÷ pudgala÷ tathÃgataÓrÃvakasaæghaæ bhinnaæ sandhatte; ayaæ tritÅya÷ pudgala÷ brÃhmaæ puïyaæ prasavati; kalpaæ svarge«u modate; 4) punar aparaæ ya÷ pudgala÷ maitrÅsahagatena cittena avaireïa asapatnena avyÃbÃdhena vipulena mahadgatena apramÃïena subhÃvitena ekÃæ diÓam adhimucya spharitvà upasaæpadya viharati; tathà dvitÅyÃæ tathà t­tÅyÃæ tathà caturthÅm; ity Ærdhvam adha÷ tiryak sarvaÓa÷ sarvam imaæ lokaæ maitrÅsahagatena cittena avaireïa asapatnena avyÃbÃdhena vipulena (##) mahadgatena apramÃïena subhÃvitena adhimucya spharitvà upasaæpadya viharati; evaæ karuïÃmuditaupek«Ãsahagatena cittena avaireïa asapatnena avyÃbÃdhena vipulena mahadgatena apramÃïena subhÃvitena adhimucya spharitvà upasaæpadya viharati; tathà dvitÅyÃæ tathà t­tÅyÃæ tathà caturthÅm; ity Ærdhvam adha÷ tiryak sarvaÓa÷ sarvam imaæ lokaæ upek«Ãsahagatena cittena avaireïa asapatnena avyÃbÃdhena vipulena mahadgatena apramÃïena subhÃvitena ekÃæ diÓam adhimucya spharitvà upasaæpadya viharati; ayaæ caturtha÷ pudgala÷ brÃhmaæ puïyaæ prasavati; kalpaæ svarge«u modate ______________________________________________________________ ÁÃriputra and MahÃmaudgalyÃyana visit Devadatta and exhort the misguided monks to return to the true doctrine ÃthÃyu«mantau ÓÃriputramaudgalyÃyanau bhagavato bhëitam abhinandyÃnumodya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavato 'ntikÃt prakrÃntau; tena khalu samayena devadatto dak«iïÃgiri«u buddhalÅlayà anudharmaæ deÓayati; kokÃliko 'sya dak«iïe pÃrÓve ni«aïïa÷; khaï¬adravya÷ vÃme; adrÃk«Åd devadatta÷ ÓÃriputramaudgalyÃyanau dÆrÃd eva; d­«Âvà ca puna÷ saælak«ayati: mahÃÓrÃvakà api mayà anvÃvartitÃ÷; idÃnÅm ahaæ sarvaj¤a÷; kokÃlikaæ khaï¬adravyaæ ca bÃhubhyÃæ (##) ghaÂÂayati utti«Âhotti«Âheti; tau saælak«ayata÷ e«a evÃsmÃkaæ do«o yad asmÃbhir asya saæghabhede sÃhÃyyaæ kalpitam; utti«ÂhÃma÷; yadi prahÃraæ dadÃti, balavÃn e«a niyatam asmÃn hanti iti; tÃv utthitau; Ãyu«mÃn ÓÃriputro dak«iïe pÃrÓve ni«aïïa÷; Ãyu«mÃn maudgalyÃyana÷ uttare iti; tatra devadatta÷ Ãyu«mantam ÓÃriputram Ãmantrayate pratibhÃtu te ÓÃriputra bhik«ÆïÃæ dharmyÃæ kathÃæ kathayituæ; p­«ÂhÅ me ÃvilÃyati; tat tÃvad ÃyÃmayi«ye iti; adhivÃsayaty Ãyu«mÃn ÓÃriputra÷ devadattasya tÆ«ïÅæbhÃvena; atha devadattaÓ caturguïam uttarÃsaÇgaæ praj¤apya dak«iïena pÃrÓvena ÓayyÃæ kalpayitvà middham avakrÃnta÷; Ãyu«matà ÓÃriputreïa (##) tathÃdhi«Âhito yathottÃnaka÷ kÃyena krathamanena avasthita÷; tatra Ãyu«mÃn ÓÃriputro bhik«Æn Ãmantrayate sma: paÓyata Ãyu«manta÷ ÓÃstur avasthÃm: uttÃnaka÷ kÃyena krathamÃnena middham avakrÃnta÷ iti; athÃyu«mÃn ÓÃriputra÷ Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam idam avocat: saævejaya Ãyu«man mahÃmaudgalyÃyana par«adam iti; athÃyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyanas tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanna÷ yathà samÃhite citte pÆrvasyÃæ diÓy upari vihÃyasam abhyudgamya caturvidham ÅryÃpathaæ kalpayati caækramyate ti«Âhati ni«Ådati ÓayyÃæ kalpayati; tejodhÃtum api samÃpadyate; tejodhÃtusamÃpannasya Ãyu«mato mahÃmaudgalyÃyanasya vividhÃny arciæ«i kÃyÃn niÓcaranti nÅlÃni pÅtÃni lohitÃny avadÃtÃni mäji«ÂhÃni sphaÂikavarïÃni; yamakÃny api prÃtihÃryÃïi vidarÓayati; adha÷ kÃya÷ prajvalati uparimÃt kÃyÃt ÓÅtalà vÃridhÃrà syandate; uparima÷ kÃya÷ prajvalati addha÷kÃyÃt ÓÅtalà vÃridhÃrà syandate; yathà pÆrvasyÃæ diÓi evaæ dak«iïasyÃæ paÓcimÃyÃm uttarasyÃæ diÓi; iti caturdiÓaæ caturvidhaæ ­ddhiprÃtihÃryaæ vidarÓya tÃn ­ddhyabhisaæskÃrÃn pratiprasrabhya praj¤apta evÃsane ni«aïïa÷; Ãyu«mantà ca mahÃmaudgalyÃyanena te bhik«ava÷ saævejitÃ÷; tata Ãyu«matà ÓÃriputreïa te«Ãæ bhik«ÆïÃæ tathÃvidho dharmo deÓita÷; yaæ Órutvà devadatte nirapek«Ã÷ saæv­ttÃ÷; uktÃÓ ca: ye«Ãæ va÷ Ãyu«manta÷ ÓÃstà priya÷ te utti«Âhantu; gacchÃma÷ iti ______________________________________________________________ Many misled monks are led back to the Buddha and readmitted into the order without a word of reproach Ãyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau saæprasthitau; bhik«ava÷ p­«Âhata÷ p­«Âhata÷ samanubaddhÃ÷; kokÃlikena devadatta÷ utthÃpyate: utthi«Âhotti«Âha; mahÃÓrÃvakais te par«ad apahriyate iti; athÃyu«mata÷ ÓÃriputrasya etad abhavad: yadi devadattasa apaÓyata÷ par«adaæ ne«yÃmi sthÃnam etad vidyate yad u«ïaæ rudhiraæ chardayitvà kÃlaæ kari«yati; paÓyata eva netavyà iti; tau mandagatipracÃratayà saæghasametau gacchata÷; devadatto 'pi tÅvreïa paryavasthÃnena ak«iïÅ saæparimÃrjan pradhÃvita÷; Ãyu«matà ÓÃriputreïa atiparamabhÅ«aïapÃtÃlaprakhyà (##) gartà nirmitÃ; devadatta÷ kokÃlikakhaï¬adravyakaÂamorakati«yasamudradattai÷ sÃrdhaæ samantatas tÃæ gartÃæ paribhramitum Ãrabdha÷; na Óaknoty uttartuæ; sa saælak«ayati: (##) na ca par«adam ÃrÃgayi«yÃmi; atha ca punar anayena vyasanam ÃpatsyÃmi; iti viditvà pratiniv­tta÷; Ãyu«mantÃv api ÓÃriputramaudgalyÃyanau bhik«usaægham ÃdÃya yena bhagavÃæs tenopasaækrÃntau; atha te bhik«ava÷ ÃlekhajÃtÃ÷ madgubhÆtÃ÷ srastaskandhà adhomukhà bhagavatsakÃÓam upasaækrÃmanti: kathaæ và vayaæ bhagavantam aprameyaguïasamanvÃgatam apahÃya pÃpecchaæ devadattaæ saæs­tÃ÷ iti; atha bhagavÃn te«Ãæ bhik«ÆïÃæ cetasà cittam Ãj¤Ãya bhik«Æn Ãmantrayate sma: svÃgataæ vo bhik«ava÷ supravrajitaæ; sulabdho vo manu«yapratilambha÷; kadÃcit karhicid ÃryÃyatane pratyÃjÃti÷ indriyair avikalatà aja¬atà ane¬amÆkatà ahastasaævÃcikatà pratibalatà subhëitadurbhëitÃnÃæ dharmÃïÃm artham Ãj¤Ãtuæ; kadÃcit karhicit tathÃgatà arhanta÷ samyaksaæbuddhà loka utpadyante; kadÃcit karhicit tathÃgatapraveditasya dharmavinayasya loke dharmadeÓanà praj¤Ãyate; tad idaæ bhik«ava÷ sudurlabhaæ sudurlabhaæ yaduta ÃryÃyatane pratyÃjÃti÷, indriyair avikalatà aja¬atà ane¬amÆkatà ahastasaævÃcikatà pratibalatà subhëitadurbhëitÃnÃæ dharmÃïÃm artham Ãj¤Ãtuæ; ahaæ caitarhi ÓÃstà loka utpanna÷ tathÃgato 'rhan samyaksaæbuddha÷ vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃn; dharmaÓ ca deÓyate aupaÓamika÷ pÃrinirvÃïika÷ saæbodhigÃmÅ saugatapratisaævedita÷ yaduta asmin sati idaæ bhavati; asyotpÃdÃd idam utpadyate; yaduta avidyÃpratyÃyÃ÷ saæskÃrÃ÷; saæskÃrapratyayaæ vij¤Ãnaæ vij¤Ãnapratyayaæ nÃmarÆpaæ nÃmarÆpapratyayaæ «a¬Ãyatanaæ «a¬Ãyatanapratyaya÷ sparÓa÷ sparÓapratyayà vedanà vedanÃpratyayà t­«ïà t­«ïÃpratyaym upÃdÃnaæ upÃdÃnapratyayo bhava÷ bhavapratyayà jÃti÷ jÃtipratyayÃ÷ jarÃmaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsÃ÷ saæbhavanti; evam asya kevalasya mahato du÷khaskandhasya samudayo bhavati; yaduta asminn asati na bhavati; asya nirodhÃd idaæ nirudhyate; yaduta avidyÃnirodhÃt saæskÃranirodha÷ saæskÃranirodhÃd vij¤Ãnanirodho vij¤ÃnanirodhÃn nÃmarÆpanirodho nÃmarÆpanirodhÃt «a¬Ãyatananirodha÷ «a¬ÃyatananirodhÃt sparÓanirodha÷ sparÓanirodhÃd vedanÃnirodha÷ vedanÃnirodhÃt (##) t­«ïÃnirodha÷ t­«ïÃnirodhÃd upÃdÃnanirodha÷ upÃdÃnanirodhÃd bhavanirodho bhavanirodhÃj jÃtinirodha÷ jÃtinirodhÃj jarÃmaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsà nirudhyante evam asya kevalasya mahato du÷khaskandhasya nirodho bhavati; tasmÃt tarhi (##) bhik«ava÷ ÃtmÃrthaæ samanupaÓyadbhi÷ parÃrthaæ cobhayÃrthaæ ca idaæ pratisaæÓik«itavyaæ: kaccin na÷ pravrajya amoghà bhavi«yanti kriyÃ÷ saphalÃ÷ sukhodayÃ÷ sukhavipÃkÃ÷; ye«Ãæ ca paribhok«yÃmahe cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrÃn te«Ãæ te kÃrÃ÷ k­tÃ÷ atyarthaæ mahÃphalà bhavi«yanti mahÃnuÓaæsÃ÷ mahÃdyutaya÷ mahÃvistÃrÃ÷ ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam yadà te bhik«avo bhagavatà svÃgatavÃdena supravrajitavÃdena samudÃcaritÃ÷ tadà te«Ãæ yat tad abhÆn madgutvaæ kauk­tyam Ãlekha÷ vilekha÷ vipratisÃra÷ tat sarveïa sarvaæ prativigataæ; tato 'nye bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: kiæ bhadanta bhagavatà karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena bhagavata÷ ÓrÃvakasaægho bhinna÷ iti; bhagavÃn Ãha: tathÃgatenaiva bhik«ava÷ pÆrvam anyÃsu jÃti«u karmÃïi k­tÃny upacitÃni pÆrvavad yÃvat phalanti khalu dehinÃm ______________________________________________________________ The story of a ­«i living in the country (concerning a previous birth of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasminn ÃÓramapade mÆlapu«paphalasalilasaæpanne nÃnÃv­k«opaÓobhite anekapak«igaïani«evite ­«i÷ prativasati paæcÃnÃm ­«iÓatÃnÃæ pramukha÷; yÃvad anya÷ ­«i÷ janapadacÃrikÃæ caran tadÃÓramapadam anuprÃpta÷; sa tena ­«iïà na samyak pratimÃnita÷; tena saæjÃtÃmar«eïa tasya par«ad bhidyate: ayaæ pÃpeccha÷ ­«ir na kiæcid api jÃnÅte; kimartham asya sakÃÓe ti«Âhatha? Ãgacchata; mayà sÃrdhaæ gacchata; ahaæ yu«mÃn paæcasv abhij¤Ãsu prati«ÂhÃpayÃmi iti; tena bhidyamÃnÃs te tasya ­«er avavÃdena avati«Âhante; tena ­«iïà saælak«itam: anena pÃpakÃriïà mamaite ­«ayo bhinnÃ÷ iti; sa tam upasÃntvayitum Ãrabdha÷: mà Ãyu«man par«adbhedaæ kuru; nai«a ­«idharma÷ iti; tathÃpy asau bhinatty eva, nÃvati«Âhate iti sa ­«ir durmanÃ÷ upÃyasaævidhÃnena avasthita÷; asati buddhÃnÃm utpÃde pratyekabuddhà loka (##) utpadyante hÅnadÅnÃnukampakÃ÷ prÃntaÓayanÃsanabhaktÃ÷ ekadak«iïÅyà lokasya; atha anyatama÷ pratyekabuddho janapadacÃrikÃæ caran tasya ­«er ÃÓramapadam anuprÃpta÷; tenÃsau d­«Âa÷ kÃyaprÃsÃdika÷ ÓÃnteryÃpathaÓ ca; sa taæ d­«Âvà abhiprasanna÷; tena tasmai kÃrÃn k­tvà mithyÃpraïidhÃnaæ k­taæ: yan mamÃnena pÃpar«iïà par«adbheda÷ k­ta÷ aham asya sarvaj¤eyavaÓiprÃptasyÃpi par«adbhedaæ kuryÃm iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau jÃnapada÷ ­«i÷ yena tasya ­«e÷ par«ad bhinnà aham eva sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau naivÃsika÷ ­«i÷ devadatta÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; yan mayà asya par«ad bhinnà tasya karmaïo vipÃkena anena mithyÃpraïidhÃnaæ k­tvà saægho mama bhinna÷; iti hi bhik«ava÷ ekÃntak­«ïÃnÃæ pÆrvavad ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ (##) sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadattena sabÃhyÃn abhyantarÅk­tya abhyantarÃæÓ ca bÃhyÅk­tya par«ad hÃrità iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi, yathà atÅte 'py adhvany anena sabÃhyÃn abhyantarÅk­tya abhyantarÃæÓ ca bÃhyÅk­tya par«ad hÃritÃ; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of a jackal, Áatadru by name (concerning a previous life of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin pradeÓe s­gÃla÷ prÃïÅ prativasati; sa atilolupa÷ araïye paryaÂati grÃme 'pi; so 'nupÆrveïa paryaÂan nÅlarajakag­haæ pravi«Âa÷; nÅlakuï¬e patita÷; tena gh­ïà g­hÅtÃ; tasya nÃtidÆre Æ«asya pu¤jas ti«Âhati; sa tasmin patita÷ pÃrÓvena pÃrÓvaæ luÂhita÷; sa bhÆyasyà mÃtrayà ÓarÅraæ jugupsamÃna÷ pÃnÅye patita÷; utthÃya saæprasthita÷ ÃdityaraÓmisp­«Âa÷ mecakavarïo jÃta÷; yÃvat s­gÃlair d­«Âa÷; te samantÃd vidrutÃ÷; dÆre sthitvà kathayanti: kas tvaæ? kuto và abhyÃgata÷? iti; sa kathayati: (##) ahaæ ÓatadrunÃmà Óakreïa devendreïa catu«padÃnÃæ rÃjye abhi«ikta÷ iti; s­gÃlÃ÷ saælak«ayanti: apÆrvarÆpo 'yaæ; nÆnam evaæ bhavi«yati iti; s­gÃlai÷ sarvacatu«padÃnÃæ niveditaæ; siæhÃ÷ saælak«ayanti: ko 'sÃv asmat prativiÓi«Âo yaÓ catu«padÃnÃæ rÃjà bhavi«yati? gacchÃmas tÃvat; svasya yÆthapater nivedayÃma÷ iti; te«Ãæ yÆthapatir anyatamasmin parvataikadeÓe nivasati; sa kesarÅ paÂÂadhÃrÅ; tais tasya niveditaæ; tenÃnyacatu«padasya Ãj¤Ã dattÃ: gaccha catu«padÃdhipatiæ nirÅk«asva kim asau kenacic catu«padena d­«Âo na và iti; sa tena gatvà pratyavek«ita÷ apÆrvadarÓana÷; sarvaiÓ catu«padai÷ pariv­ta÷ sthÃpayitvà siæhÃn; tena tasya yathÃd­«Âaæ gatvà niveditaæ; sa Órutvà siæhayÆthapariv­ta÷ tasya sakÃÓam abhigata÷; so 'nekacatu«padapariv­ta÷ hastiskandhÃbhirƬha÷ anvÃhiï¬ate; taæ parivÃrya siæhà gacchanti; tato vyÃghrÃ÷; tato 'nye catu«padÃ÷; te«Ãæ bahir dÆreïa s­gÃlÃ÷; tasya mÃtà anyasmin parvataku¤je prativasati; tasyÃs tena s­gÃla÷ pre«ita÷: Ãgaccha putrarÃjyaæ pratyanubhava iti; sà kathayati: kÅd­Óa÷ tasya parivÃra÷? iti; sa kathayati: siæhavyÃghrà hastinaÓ ca abhyantaraparivÃra÷; vayaæ tu bÃhyÃ÷ iti; sà kathayati: gaccha; vina«Âa÷ sa iti; sà gÃthÃæ bhëate sukhaæ vasÃmy asya girer niku¤je svasthà jalaæ ÓÅtam ahaæ pibanti / tÃvat sukhaæ gacchati hastinÃsau Ó­ïoti yÃvan na s­gÃlaÓabdam // iti sa gata÷; tena te«Ãæ s­gÃlÃnÃæ niveditaæ: s­gÃla evÃyaæ catu«padÃnÃæ rÃjÃ; d­«ÂÃsya mayà mÃtÃ, yà amu«min parvataniku¤e prativasati iti; te kathayanti: yady evaæ vayam enaæ j¤ÃsyÃma÷ s­gÃlo và na và iti; dharmatà hy e«Ã s­gÃlÃnÃæ ya÷ s­gÃlaÓabdaæ Órutvà na vÃÓate, tasya romÃïi pati«yanti; s­gÃlà vÃÓitum ÃrabdhÃ÷; sa saælak«ayati: yady ahaæ na raumi, niyataæ mama romÃïi pati«yanti; yadi (##) hastiskandhÃd avatÅrya ravi«yÃmi, mÃm ete praghÃtayi«yanti; atraiva viraumi iti; sa hastiskandha eva vÃÓitum Ãrabdha÷; hastinà j¤Ãtaæ s­gÃlo mÃæ vahatÅti; tenÃsau pÃtayitvà padbhyÃæ mardita÷; devatà gÃthÃæ bhëate (##) yasya vÃbhyantarà bÃhyà bÃhyà vÃbhyantarÅk­tÃ÷ / sa evaæ nidhanaæ yÃti hastinà kro«Âuko yathà // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau s­gÃla÷ e«a eva sa devadatta÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a abhyantarÃn bÃhyÅk­tya bÃhyÃæÓ ca abhyantarÅk­tya anayena vyasanam Ãpanna÷; etarhy apy anena abhyantarÃn bÃhyÅk­tya bÃhyÃæÓ ca abhyantarÅk­tya pari«ad hÃrità ______________________________________________________________ devadatta gets angry with KokÃlika and Khaï¬adravya yadà Ãyu«madbhyÃæ ÓÃriputramaudgalyÃyanÃbhyÃæ devattasya par«ad apah­tà tadà devadatta÷ kokÃlikaæ khaï¬adravyaæ ca tìayitum Ãrabdha÷: yuvÃbhyÃæ mama par«ad hÃrità iti; bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta anyair devadattasya par«ad apah­tÃ; anye«Ãm anena du÷kham utpÃditam iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvany anyenaivÃsya bhÃryà apah­tÃ; anye«Ãm anena du÷kham utpÃditaæ; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the elephant (concerning a previous life of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin pradeÓe hastiyÆthapati÷ prativasati; tatrÃpy anyatamasya hastino 'nyatarà hastinÅ bahumatÃ; sÃnyatamasmin kalabhake 'tyarthaæ saktÃ; tayÃsau kalabha ucyate; ni«palÃyÃmahe iti; sa kathayati: ko 'sÃv upÃyo yena ni«palÃyyÃmahe iti; sà kathayati: aham upÃyaæ jÃne; tayor gajo 'bhihita÷; snÃyÃmo hradam avatarÃma÷ iti; so 'vatÅrïa÷; sà kathayati: paÓyÃma÷ ka÷ ÃvayoÓ cirataraæ nimagnas ti«Âhati iti; sa mohapu¤jas tayà sÃrdham udake nimagna÷; sà utthÃya kalabhahastinà ni«palÃyitÃ; sa hastÅ ciraæ sthitvà utthito na paÓyati; sa saælak«ayati: bhÆyo nimajjÃmi mà me syÃt parÃjaya÷ iti; bhÆyo nimagna÷ dantau nikhÃtyÃvasthita÷ sucirÃd gatapratyudgataprÃïa÷; vyutthito na paÓyati tÃæ hastinÅæ; sa taæ hradam itaÓ cÃmutaÓ ca k«obhayitum Ãrabdha÷; tena tatra bahavo matsyakacchapamaï¬ÆkÃdaya÷ prÃïino 'nayena vyasanam ÃpaditÃ÷; devatà gÃthÃæ bhëate (##) v­ndÅ batÃyaæ sumahÃn praj¤Ãpy asya na vidyate / anyenÃsya h­tà bhÃryà anye du÷khasya bhÃgina÷ // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau hastinÃga÷ devadatta÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadÃpy asya anyena bhÃryà apah­tÃ; anye«Ãm anena du÷kham utpÃditaæ uddÃnam vÅci÷ sÃnd­«Âikaæ caiva vadha utpalavarïayà / kuï¬Å trayaæ tathà k«Åraæ gopikà ca k«amÃpaïà / asthÅni cetikaÓ caiva pak«iïà caramaæ padaæ // bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta Ãyu«madbhyÃæ (##) ÓÃriputramaudgalyÃyanÃbhyÃæ devadattasya vÅcim ÃgamayamÃnÃbhyÃæ vÅcir labdha÷ iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi; yathà atÅte 'py adhvani ÓÃriputramaudgalyÃyanÃbhyÃæ devadattasya vÅcim ÃgamayamÃnÃbhyÃæ vÅcir labdha÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of a leader of the thieves (concerning a previous life of Devadatta, etc) bhÆtapÆrvaæ bhik«ava÷ anyatamasmin karvaÂake i«vastrÃcÃrya÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sà a«ÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃrikà jÃtÃ; tasyÃs trÅïi saptakÃny ekaviæÓatidivasÃn vistareïa jÃtÃyà jÃtimahaæ k­tvà kulasad­Óaæ (##) nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; sà unnÅtà vardhità mahatÅ saæv­ttÃ; i«vastrÃcÃrya÷ saælak«ayati: iyaæ dÃrikà na mayà kasyacid rÆpeïa dÃtavyà na ÓÅlena nÃpi dhanena; api tu yo matsakÃÓÃt paæcasu sthÃne«u k­tÃvÅ bhavati, tasyai«Ã mayà deyà iti; tasya ca sakÃÓÃd dvau mÃïavau i«vastraæ Óik«itau; tatraika÷ paæcasu sthÃne«u k­tÃvÅ; dvitÅyas tu chedye k­tÃvÅ saæv­tta÷; tasmai tena sà dÃrikà dattÃ; so 'nya÷ saæjÃtÃmar«a÷ corÃïÃæ madhyaæ pravi«Âa÷, paæcÃnÃæ coraÓatÃnÃæ senÃpatir jÃta÷; sa ekasmin pradeÓe mÃrgaæ badhvà avasthita÷; prathamas tÃæ patnÅæ pariïÅya ratha Ãropya svag­haæ saæprasthita÷; yÃvac corabhayÃt sÃrtha÷ agrato gacchan sthita÷; sa kathayati: bhavanto gacchata; kiæ ti«Âhatha? iti; te kathayanti: corair mÃrgo baddha÷ iti; sa kathayati: Ãryà gacchata; kiæ kari«yanti iti; sa saæprasthita÷; sÃrthikÃ÷ kathayanti: bhavanto gacchatv e«a÷; ti«ÂhÃmas tÃvat; sthÃnam etad vidyate yad ayam ÃtmÃnaæ dÃrayi«yati; patnÅæ ca hÃrayi«yati iti; corà v­k«am adhiruhya digavalokanaæ kurvanto 'vasthitÃ÷; tair asau rathÃbhirƬho d­«Âa÷; kathayanti: bhavanta÷ puru«o rathÃbhirƬha÷ Ãgacchati iti; corasenÃpatinà dÆto 'nupre«ita÷: nivartaya ratham iti; sa kathayati: bhavanta÷ ÓÆrasya ÓÆraparihÃraæ prayacchata iti; te kathayanti: vayam api ÓÆrÃ÷ iti; senÃpatinà paæca corÃ÷ pre«itÃ÷; tena te praghÃtitÃ÷; evaæ viæÓatir ÃgatÃ÷, te 'pi praghÃtitÃ÷; yÃvat sarve praghÃtitÃ÷; senÃpatir eko 'vaÓi«Âa÷; sa kha¬gam ÃdÃya agrata÷ sthita÷; sa ÓarÃn k«eptum Ãrabdha÷; sa khadgena chinatti; yÃvat tena paæcaÓatikas tÆïÅra÷ k«ipta÷; tena sarve kha¬gena chinnÃ÷; eka÷ Óaro 'vasthita÷; sa taæ na mu¤cati; sà dÃrikà kathayati: mu¤ca Óaraæ; kimarthaæ ti«Âhati? iti; sa kathayati: e«a eva eko 'vaÓi«Âa÷, e«a cen mukta÷, ahaæ praghÃtita÷; tvaæ cÃpah­tà iti; tata÷ sà dÃrikà vij­mbhamÃïà veïiæ bandhum ÃrabdhÃ; corasenÃpatis tasyÃm avek«amÃïÃyÃm nirÅk«itum Ãrabdha÷; sa tena Óareïa marmaïi tìita÷; sa mriyamÃïo gÃthÃæ bhëate (##) (##) nÃhaæ rathikena hato hato 'smi lolena pÃpacittena / yo 'haæ raïamadhyagata÷ pramadÃvadanaæ nirÅk«Ãmi // iti kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau rathika÷ ÓÃriputra÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; yÃsau dÃrikà maudgalyÃyana÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; yo 'sau corasenÃpatir devadatta÷ sa÷ tena kÃlena tena samayena; tadà ÃbhyÃm asya vÅciæ parye«amÃïÃbhyÃæ vÅcir labdhÃ; etarhy api ÃbhyÃm asya vÅciæ parye«amÃïÃbhyÃæ vÅcir labdhà ______________________________________________________________ The fruit of monachal life in the visible world AjÃtaÓatru visits the Buddha 1. buddho bhagavÃn rÃjag­he var«Ã upagato jÅvakasya kumÃrabh­tasya Ãmravaïe; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ tadaiva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃm upariprÃsÃdatalagata÷ amÃtyÃn Ãmantrayate: hambho grÃmaïya÷ evaærÆpÃyÃæ jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃæ kim asmÃbhi÷ karaïÅyaæ syÃt? 2. athÃnyatamà avaruddhikà strÅ rÃjÃnam ajÃtaÓatruæ vaidehÅputram idam avocat: evaærÆpÃyÃæ deva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃæ yad deva÷ paæcabhi÷ kÃmaguïai÷ samarpita÷ samanvaÇgÅbhÆta÷ krŬed rameta paricÃrayed idam ahaæ devasya karaïÅyaæ manye 3. athÃnyatamà avaruddhikà evam Ãha: evaærÆpÃyÃæ deva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃæ yad deva÷ rÃjag­hasya nagarasya anuparyÃyapathakÃn anvÃhiï¬an paæcabhi÷ kÃmaguïai÷ samarpita÷ samanvaÇgÅbhÆta÷ krŬed rameta paricÃrayed idam ahaæ devasya karaïÅyaæ manye 4. udÃyibhadra kumÃra÷ evam Ãha: evaærÆpÃyÃæ deva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm (##) abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃæ yad devaÓ caturaÇgabalakÃyaæ sannÃhya hastikÃyaæ rathakÃyam aÓvakÃyaæ pattikÃyaæ pararëÂraæ paravi«ayaæ gatvà mahÃntaæ saÇgrÃmaæ saÇgrÃmya vijitasaægrÃma÷ tadaiva saægrÃmaÓirasi nirjito 'dhyÃvased; idam ahaæ devasya karaïÅyaæ manye 5. athÃnyataro v­ddhÃmÃtya÷ evam Ãha: evaærÆpÃyÃæ deva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃm ayaæ deva÷ pÆraïa÷ kÃÓyapa÷ saæghÅ ca gaïÅ ca gaïÃcÃryaÓ ca sÃdhurÆpasaæmato bahujanasya mahatà ca janakÃyena saæpurask­ta÷ paæcamÃtrÃïÃm ÃjÅvikaÓatÃnÃæ pramukha÷; so 'smin rÃjag­he var«Ã upagata÷; taæ deva÷ paryupÃsÅta; idam ahaæ devasya karaïÅyaæ manye 6. athÃnyataro v­ddhÃmÃtya÷ evam Ãha: evaærÆpÃyÃæ deva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm (##) ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃm ayaæ deva÷ maskarÅ goÓÃlÅputra÷ sa¤jayÅ vairaÂÂÅputra÷ ajita÷ keÓakambala÷ kakuda÷ kÃtyÃyana÷ tathà ca nirgrantho j¤Ãtiputra÷ saæghÅ ca gaïÅ ca gaïÃcÃryaÓ ca sÃdhurÆpasaæmato bahujanasya mahatà ca gaïena saæpurask­ta÷ amu«minn eva rÃjag­he var«Ã upagata÷; taæ deva÷ paryupÃsÅta; idam ahaæ devasya karaïÅyaæ manye 7. tena khalu samayena jÅvaka÷ kumÃrabh­ta÷ tasyÃm eva par«adi sanni«aïïo 'bhÆt sannipatita÷; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ jÅvakaæ kumÃrabh­tam Ãmantrayate: aho jÅvaka kim asi tu«ïÅæ? kiæ na lapasi? sa kathayati: evaærÆpÃyÃæ deva jyotsnÃyÃæ rÃtryÃm ëìhyÃæ var«opanÃyikÃyÃm abhij¤ÃtÃyÃm abhilak«itÃyÃæ pÆrïÃyÃæ paurïamÃsyÃm ayaæ deva÷ bhagavÃn saæghÅ ca gaïÅ ca gaïÃcÃryaÓ ca sÃdhurÆpasaæmato bahujanasya mahatà gaïena ca saæpurask­ta÷ asminn eva rÃjag­he var«Ã upagata÷ asmÃkam eva Ãmravaïe; taæ deva÷ paryupÃsÅta; idam ahaæ devasya karaïÅyaæ manye 8. tena khalu samayena rÃj¤o mÃgadhasya ajÃtaÓatror vaidehÅputrasya (##) bhagavannimmaæ cittaæ bhagavatpravaïaæ bhagavatprÃgbhÃraæ; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ jÅvakaæ kumÃrabh­tam idam avocat: gacha jÅvaka hastinÃgaæ sannÃhaya yatrÃham abhirƬha÷ adyaiva bhagavantaæ darÓanÃya upasaækrami«yÃmi; evaæ deveti jÅvika÷ kumÃrabh­to rÃj¤o mÃgadhasya ajÃtaÓatror vaidehÅputrasya pratiÓrutya mahÃntaæ hastinÃgaæ sannÃhya paæcamÃtrÃïi hastinÅÓatÃni paæcamÃtrÃïi avaruddhikÃÓatÃni pradÅpikÃhastÃni pratyekapratyekaæ hastinÅ«v Ãropya yena rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrus tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya rÃjÃnaæ mÃgadham ajÃtaÓatruæ vaidehÅputram idam avocat: sannaddho devasya mahÃn hastinÃga÷; yasyedÃnÅæ deva÷ kÃlaæ manyate iti; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ mahÃntaæ hastinÃgam abhiruhya paæcamÃtrair avaruddhikÃÓatai÷ pratyekapratyekaæ hastinÅ«v abhirƬhai÷ pradÅpikÃhastai÷ saæpurask­to rÃjag­hÃn niryÃti bhagavato 'ntikaæ bhagavantaæ darÓanÃya upasaækramituæ pratyupÃsanÃya 9. tena khalu samayena rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ v­jibhi÷ sÃrdhaæ viruddha÷; atho rÃj¤o mÃgadhasya ajÃtaÓatror vaidehÅputrasya samanantarani«krÃntasya rÃjag­hÃd abhÆd bhayam abhÆt chambhitatvam abhÆd romahara÷: mà me jÅvaka÷ kumÃrabh­ta÷ ghÃtayitukÃmo bhavati? va¤cayitukÃmo vÃ? vadhakebhya÷ pratyamitrebhyo và anupradÃpayitukÃma÷? iti viditvà jÅvikaæ kumÃrabh­tam idam avocat: mÃsi mÃæ jÅvika ghÃtayitukÃmo và lÃpayitukÃmo và va¤cayitukÃmo và (##) vadhakebhyo và pratyarthikebhya÷ pratyamitrebhyo và anupradÃpayitukÃma÷? sa evam Ãha: nÃhaæ deva tvÃæ ghÃtayitukÃma÷ na lÃpayitukÃma÷ na va¤cayitukÃma÷ nÃpi vadhakebhya÷ pratyarthikebhya÷ pratyamitrebhyo và anupradÃpayitukÃma÷ iti 10. atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ jÅvikaæ kumÃrabh­tam idam avocat: kiyatparivÃra÷ sa bhagavÃn sÃtirekÃny asya ardhatrayodaÓabhik«uÓatÃni; aho jÅvaka kathaæ tvaæ mÃæ na ghÃtayitukÃmo và na lÃpayitukÃmo và nÃpi vadhakebhyo và pratyarthikebhya÷ pratyamitrebhyo và anupradÃpayitukÃma÷? yatredÃnÅm iyatparivÃrasya naivotkÃsanaÓabda÷ ÓrÆyate? alpaÓabdakÃmo deva sa bhagavÃn alpaÓabdanirata÷ alpaÓabdasaætu«Âa÷ (##) alpaÓabdatÃyÃÓ ca sa varïavÃdÅ; tasya par«ad alpaÓabdaiva; tena hi deva tvaritatvaritaæ mahÃntaæ hastinÃgaæ preraya; tathà hy Ãlokyate maï¬alavÃÂe tailapradyotanÃbhÃ; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ tvaritatvaritaæ mahÃntaæ hastinÃgaæ prerayati; tasya yÃvatÅ yÃnasya bhÆmis tÃvad yÃnena gatvà tasmÃd avatÅrya padbhyÃm evÃrÃmaæ prÃvik«at 11. tena khalu samayena bhagavÃn madhye bhik«usaæghasya ni«aïïa÷ hrada ivÃccho viprasanna÷ anÃvila÷; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ maï¬alavÃÂam anusaæyÃya jÅvakaæ kumÃrabh­tam Ãmantrayate: kutra jÅvaka sa bhagavÃn e«a deva bhagavÃn madhye bhik«usaæghasya ni«aïïa÷ hrada ivÃccho viprasanno 'nÃvila÷; atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya ekÃæsam uttarÃsaÇgaæ k­tvà dak«iïaæ jÃnumaï¬alaæ p­thivyÃæ prati«ÂhÃpya yena bhagavÃæs tenäjaliæ praïamayya bhagavanatm idam avocat: yadrÆpeïa bhadanta bhagavÃn cittadamavyupaÓamena samanvÃgato bhik«usaæghaÓ ca tadrÆpeïa cittadamavyupaÓamena samanvÃgato udÃyibhadra÷ kumÃra÷ bhavatu iti; sÃdhu sÃdhu mahÃrÃja pravak«yÃmi, mahÃrÃja svakaæ prema; ni«Åda tvaæ mahÃrÃja yathÃsvake Ãsane ______________________________________________________________ AjÃtaÓatru asks the Buddha if it is possible to show any visible benefit to be derived from asceticism 12. atha rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà ekÃnte nya«Ådad; ekÃntani«aïïo rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ bhagavantam idam avocat: p­cchema vayaæ bhadanta bhagavantaæ kaæcid eva pradeÓaæ saced avakÃÓaæ kuryÃt praÓnasya vyÃkaraïÃya; p­ccha mahÃrÃja yad evÃkÃÇk«ase 13. ime bhadanta p­thakÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà (##) mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn (##) bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum? abhijÃnÃsi tvaæ mahÃrÃja ita÷ pÆrvam anyÃn api ÓramaïabrÃhmaïÃn evaærÆpaæ praÓnaæ pra«Âu? abhijÃnÃmi bhadanta ______________________________________________________________ AjÃtaÓatru narrates how he propounded this same question to PÆraïa KÃÓyapa, etc., and any of them expounded him his own theory 14. eko 'yaæ bhadanta samaya÷, ahaæ yena pÆraïa÷ kÃÓyapa÷ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya pÆraïaæ kÃÓyapam evaæ vadÃmi: ime bhadanta kÃsyapa p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum 15. sa evam Ãha: aham asmi mahÃrÃja evaæd­«Âir evaævÃdÅ; nÃsti dattaæ nÃsti i«Âaæ nÃsti hutaæ nÃsti sucaritaæ nÃsti sucaritaduÓcaritÃnÃæ karmaïÃæ phalavipÃka÷ nÃsty ayaæ loka÷ nÃsti paraloka÷ nÃsti mÃtà nÃsti pità nÃsti satva upapÃduka÷ na santi (##) loke 'rhanta÷ samyaggatÃ÷ samyakpratipannÃ÷ ye imaæ ca lokaæ paraæ ca lokaæ d­«Âa eva dharme svayam abhij¤ayà sÃk«Ãtk­tvà upasaæpadya pravedayante: k«Åïà me jÃti÷ u«itaæ brahmacaryaæ k­taæ karaïÅyaæ nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÅma÷ iti; ihaiva jÅvo jÅvati sa pretyocchidyate vinaÓyati na bhavati paraæ maraïÃd cÃturmahÃbhautika÷ puru«asya samucchraya÷; yasmin samaye kÃlaæ karoti tasya p­thivyÃæ p­thivÅkÃya÷ upaiti; apsu apkÃya÷; tejasi teja÷kÃya÷; vÃyau vÃyukÃya÷; ÃkÃÓe indriyÃïy anuparivartante; ÃsandÅpa¤camÃ÷ puru«Ã÷ puru«am ÃdÃya ÓmaÓÃnam anuvrajanty ÃdahanÃt paraæ na praj¤Ãyate; bhasmÅbhavanti Ãhutaya÷; kapotavarïÃny asthÅny avati«Âhanti iti; d­ptopaj¤Ãtaæ dÃnaæ; paï¬itopaj¤Ãta÷ parigraha÷; tatra ye astivÃdina÷ sarve te riktaæ tucchaæ m­«Ã pralapanti iti bÃlaÓ ca paï¬itaÓ ca ubhÃv api etau pretya ucchidyete vinaÓyata÷ na bhavata÷ paraæ maraïÃt 16. tadyathà bhadanta ÃmrÃïi p­«Âa÷ lakucÃni vyÃkuryÃt, lakucÃni và p­«Âa÷ ÃmrÃïi vyÃkuryÃd eva pÆraïa÷ kÃÓyapa÷ mayà sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ p­«Âa÷ nÃstitÃm eva vyÃkÃr«Åt; tasya mama bhadanta etad abhavat; na mama pratirÆpaæ syÃd yan mÃd­Óo vij¤apuru«a÷ sÃdhurÆpasaæmataæ vi«ayanivÃsinaæ Óramaïaæ và brÃhmaïaæ và saæmukham avasÃdayed iti; so 'haæ bhadanta pÆraïasya kÃÓyapasya bhëitaæ nÃbhinandÃmi na pratikroÓÃmi; (##) anabhinandya apratikroÓya utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ ______________________________________________________________ MaskarÅ GoÓÃliputra' theory 17. so 'haæ yena maskarÅ goÓÃliputra÷ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya maskariïaæ goÓÃliputram evaæ vadÃmi: ime bhadanta maskarin p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum 18. sa evam Ãha: aham asmi mahÃrÃja evaæd­«Âir evaævÃdÅ; nÃsti hetu÷ nÃsti pratyaya÷; satvà saækli«yante? ahetvapratyayaæ satvÃ÷ saækli«yante; nÃsti hetu÷ nÃsti pratyaya÷ satvÃ÷ viÓudhyante (##) ahetvapratyayaæ satvà viÓudhyante; nÃsti hetur nÃsti pratyaya÷; satvÃnÃm aj¤ÃnÃdarÓane bhavata÷ ahetvapratyayaæ satvÃnÃm aj¤ÃnÃdarÓane bhavata÷; nÃsti hetur nÃsti pratyaya÷; satvÃnÃæ j¤ÃnÃdarÓane bhavata÷? ahetvapratyayaæ satvÃnÃæ j¤ÃnÃdarÓane bhavata÷; nÃsti balaæ nÃsti vÅryaæ nÃsti balavÅryaæ nÃsti puru«akÃra÷ nÃsti parÃkramÃ÷ nÃsti puru«akÃraparÃkrama÷; nÃsty ÃtmakÃra÷ na parakÃra÷ anÃtmakÃraparakÃrÃ÷ sarve bhÆtÃ÷ asthÃmà abalà avaÓà avÅryà aparÃkramÃ÷ niyatasaægatibhÃvapariïatÃ÷ sukhadu÷khaæ pratisaævedayante yaduta «aÂsv abhijÃti«u 19. tadyathà puru«a÷ ÃmrÃïi p­«Âa÷ lakucÃni vyÃkuryÃt, lakucÃni và p­«Âa÷ ÃmrÃïi vyÃkuryÃd evam eva maskarÅ goÓÃliputra÷ mayà sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ p­«Âa÷ ahetutÃm eva vyÃkÃr«Åt; tasya mama etad abhavat; katham idÃnÅæ mÃd­Óo vij¤apuru«a÷ sÃdhurÆpasaæmataæ vi«ayanivÃsinaæ Óramaïaæ và brÃhmaïaæ và saæmukham avasÃdayed iti; so 'haæ maskariïo goÓÃliputrasya bhëitaæ nÃbhinandÃmi na pratikroÓÃmi; anabhinandya apratikroÓya utthÃya ÃsanÃt prakrÃnta÷ ______________________________________________________________ Sa¤jayÅ VairaÂÂÅputra's theory 20. so 'haæ yena sa¤jayÅ vairaÂÂÅputras tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya sa¤jayinaæ vairaÂÂÅputram idam avocam: ime bhadanta sa¤jayin p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum 21. sa evam Ãha: aham asmi mahÃrÃja evaæd­«Âir evaævÃdÅ; kurvata÷ kÃrayata÷ chindata÷ chedayata÷ pacata÷ pÃcayata÷ hiæsato ghÃtayata÷ prÃïino hiæsata÷ adattam Ãdadata÷ kÃme«u mithyà carata÷ saæprajÃnaæ (##) m­«ÃvÃdaæ bhëamÃïasya madyapÃnaæ (##) pibata÷ sandhiæ chindato granthiæ mu¤cata÷ nirlopaæ harata÷ paripanthaæ ti«Âhata÷; grÃmaghÃtaæ kurvata÷, nagaraghÃtaæ janapadaghÃtaæ k«uraparyantÅk­tena và cakreïa ye 'syÃæ mahÃp­thivyÃæ prÃïinas tÃn sarvÃn saæchindata÷ saæbhindata÷ saækuÂÂayata÷ saæpradÃlayata÷ tÃn sarvÃn saæchindya saæbhindya saækuÂÂya saæpradÃlya ekamÃæsakhalaæ kurvata÷ mÃæsapiï¬aæ mÃæsapu¤jaæ mÃæsarÃÓim; idaæ pratisaæÓik«ato nÃsty atonidÃnaæ pÃpaæ nÃsty atonidÃnaæ pÃpasyÃgama÷ dak«iïena nadÅæ gaÇgÃæ chindan bhindan vÃgacched uttareïa và nadyà gaægÃyà dadad vyajamÃnÃ÷ Ãgacchen nÃsty atonidÃnaæ puïyapÃpaæ; nÃsty atonidÃnaæ puïyapÃpasyÃgama÷; yaduta dÃnena damena saæyamena arthacaryayà samÃnÃrthatayà iti kurvatà na kriyata eva puïyam iti 22. tadyathà bhadanta puru«a÷ ÃmrÃïi p­«Âa÷ lakucÃni vyÃkuryÃt, lakucÃni và p­«Âa÷ ÃmrÃïi vyÃkuryÃd evam eva sa÷; mayà sa¤jayÅ vairaÂÂÅputra÷ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praÓnaæ p­«Âa÷ akriyÃm eva vyÃkÃr«Åt; tasya mama etad abhavat; katham idÃnÅæ mÃd­Óo vij¤apuru«a÷ sÃdhurÆpasaæmataæ vi«ayanivÃsinaæ Óramaïaæ và brÃhmaïaæ và saæmukham avasÃdayed iti; so 'haæ sa¤jayino vairaÂÂÅputrasya bhëitaæ nÃbhinandÃmi na pratikroÓÃmi; anabhinandya apratikroÓya utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ ______________________________________________________________ Ajita KeÓakambala's theory 23. so 'haæ yena ajita÷ keÓakambalas tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya ajitaæ keÓakambalam idam avocam: ime bhadanta ajita p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum (##) 24. evam ukta÷ ajita÷ keÓakambala÷ mÃm idam avocat: aham asmi mahÃrÃja evaæd­«Âir evaævÃdÅ; sapta ime kÃyÃ÷ ak­tÃ÷ ak­tak­tÃ÷ anirmitÃ÷ anirmÃïak­tÃ÷ avadhyÃ÷ kÆÂasthÃ÷ i«ÅkÃvad avasthita÷; katame sapta tadyathà p­thivÅkÃya÷ apkÃya÷ teja÷kÃya÷ vÃyukÃya÷ sukhaæ du÷khaæ jÅvajÅvam eva saptamam itÅme sapta kÃyÃ÷ ak­tÃ÷ ak­tak­tÃ÷ anirmitÃ÷ anirmÃïak­tÃ÷ avadhyÃ÷ kÆÂasthÃ÷ i«ÅkÃvad avasthita÷; te ne¤janti; na pariïamanti; nÃnyonyaæ vyÃbÃdhante puïyÃya và pÃpÃya vÃ; puïyapÃpÃya vÃ; sukhÃya và du÷khÃya vÃ; sukhadu÷khÃya vÃ; yo 'py asau puru«a÷ puru«asya ÓiraÓ chinatti so 'pi na kiæcil loke vyÃbÃdhate trasaæ và sthÃvaraæ và saptÃnÃæ kÃyÃnÃæ vivaram antareïa Óastraæ vyativartate; na cÃtra jÅvo vadhyate; tatra nÃsti kaÓcid hantà và ghÃtayità và (##) chettà và chedayità vÃ; smartà và smÃrayità vÃ; cottà và codayità vÃ; vij¤aptà và vij¤Ãpayità vÃ; caturdaÓemÃni yonipramukhasahasrÃïi «a«ÂisahasrÃïi mahÃpratipada÷ «a ÓatÃni pa¤ca ca karmÃïi trÅïi ca karmÃïi dve ca karmaïÅ karma ca ardhakarma ca dvëa«Âi÷ karmÃïi dvëa«Âi÷ antarapratipada÷ sapta saæj¤Ã÷ viæÓatyadhikaæ narakaÓataæ triæÓadadhikam indriyaÓataæ «aÂtriæÓad rajodhÃtava÷ ekÃnnapa¤cÃÓan nÃgakulasahasrÃïi ekÃnnapa¤cÃÓat suparïikulasahasrÃïy ekÃnnapa¤cÃÓad ÃjÅvakulasahasrÃïy ekÃnnapa¤cÃÓad acelakulasahasrÃïy ekÃnnapa¤cÃÓan nigranthakulasahasrÃïy sapta saæj¤ikalpÃ÷ sapta (##) asaæj¤ikalpÃ÷ sapta surÃ÷ sapta paiÓÃcÃ÷ sapta ÃdityÃ÷ sapta mÃnu«Ã÷ sapta sarÃæsi sapta saraÓÓatÃni sapta apÃyÃ÷ sapta apÃyaÓatÃni sapta svapnÃ÷ sapta svapnaÓatÃni sapta prabuddhÃ÷ sapta prabuddhaÓatÃnisapta prapÃtÃ÷ sapta prapÃtaÓatÃni «a¬ abhijÃtayo daÓa abhiv­ddhaya÷ a«Âau mahÃpuru«abhÆmaya÷ iti; imÃni caturaÓÅtir mahÃkalpasahasrÃïi yÃni bÃlaÓ ca paï¬itaÓ ca saædhÃvya saæs­tya du÷khasyÃntaæ kuruta÷; tadyathà laghusÆtragu¬akam upari vihÃyasà k«iptaæ yÃvat p­thivÅm udve«ÂyamÃnaæ paraity evam evaitÃni caturaÓÅtir mahÃkalpasahasrÃïi yÃni bÃlaÓ ca paï¬itaÓ ca saædhÃvya saæs­tya du÷khasyÃntaæ kuruta÷; tatra nÃsti kaÓcit Óramaïo và brÃhmaïo và ya evaæ vadet: aham anena ÓÅlena và vratena và tapasà và brahmacaryavÃsena và aparipakvaæ và karma paripÃcayi«yÃmi paripakvaæ và karma sp­«Âvà vÃntÅkari«yÃmi; dhruvam idaæ sukhadu÷kham; utkar«Ãpakar«au na praj¤Ãyete; evaæ và no và tulita÷ saæsÃra÷ iti 25. tadyathà bhadanta puru«a÷ ÃmrÃïi p­«Âa÷ lakucÃni vyÃkuryÃt, lakucÃni và p­«Âa÷ ÃmrÃïi vyÃkuryÃd evam eva ajita÷ keÓakambala÷ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ p­«Âa÷ saæsÃraÓuddhatÃm eva vyÃkÃr«Åt; tasya mama etad abhavat; katham idÃnÅæ mÃd­Óo vij¤apuru«a÷ sÃdhurÆpasaæmataæ vi«ayanivÃsinaæ Óramaïaæ và brÃhmaïaæ và saæmukham avasÃdayed iti; so 'ham ajitasya keÓakambalasya bhëitaæ nÃbhinandÃmi na pratikroÓÃmi; anabhinandya apratikroÓya utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ ______________________________________________________________ Nirgrantha J¤Ãtiputra's theory 26. so 'haæ yena nirgrantho j¤Ãtiputra÷ tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya nirgranthaæ j¤Ãtiputram idam avocam: ime bhadanta (##) j¤Ãtiputra p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum 27. (##) sa evam Ãha: aham asmi mahÃrÃja evaæd­«Âir evaævÃdÅ; yat kiæcid ayaæ puru«apudgala÷ prativedayate sarvaæ tat pÆrvahaitukam iti purÃïÃnÃæ karmaïÃæ tapasà vÃntÅbhÃva÷; navÃnÃæ karmaïÃm akaraïasatusamudghÃta÷; evam ÃytyÃm anavasrava÷; anavasravÃt karmak«aya÷; karmak«ayÃd duhkhak«aya÷; du÷khak«ayÃd du÷khasyÃntakriyà bhavati iti 28. tadyathà bhadanta puru«a÷ ÃmrÃïi p­«Âo lakucÃni vyÃkuryÃt, lakucÃni và p­«Âa÷ ÃmrÃïi vyÃkuryÃd evam eva mayà bhadanta nirgrantho j¤Ãtiputra÷ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ p­«Âa÷ pÆrvak­tahetutÃm eva vyÃkÃr«Åt; tasya mama bhadanta etad abhavat; na mama pratirÆpaæ syÃd yad ahaæ sÃdhurÆpasaæmataæ vi«ayanivÃsinaæ Óramaïaæ và brÃhmaïaæ và saæmukham avasÃdayeyam iti; so 'haæ nirgranthasya j¤Ãtiputrasya bhëitaæ nÃbhinandÃmi na pratikroÓÃmi; anabhinandya apratikroÓya utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ ______________________________________________________________ Kakuda KÃtyÃyana's theory 29. so 'haæ yena kakuda÷ kÃtyÃyanas tenopasaækrÃnta÷; upasaækramya kakudaæ kÃtyÃyanam idam avocam: ime bhadanta kÃtyÃyana p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum 30. evam ukta÷ kakuda÷ kÃtyÃyanao mÃm idam avocat: aham asmi mahÃrÃja evaæd­«Âir evaævÃdÅ; yadi mÃæ kaÓcid upasaækramya evaæ p­cched: asti paraloka iti tasya ca syÃd asti paraloka iti tasyÃham asti paraloka iti praÓnaæ p­«Âo vyÃkuryÃæ nÃsti paraloka÷ asti ca nÃsti ca naivÃsti na nÃsti paraloka evaæ và no và anyathà và na và no và na và no và na tv iti và no và paraloka iti tasya ca syÃn (##) na và no và na nv iti và no và paraloka iti tasyÃhaæ na và no và na nv iti và no và praÓnaæ p­«Âo vyÃkuryÃm iti 31. so 'haæ bhadanta cintayÃmi etad: ye kecid asmin rÃjag­he pravrajitasamÃpannÃ÷ prativasanti ayaæ te«Ãæ mÆrkhataraÓ ca ja¬ataraÓ ca sthapiï¬ataraÓ ca yaduta kakuda÷ kÃtyÃyana÷ iti; tasya mama etad abhavat; na mama pratirÆpaæ syÃd yad ahaæ sÃdhurÆpasaæmataæ vi«ayanivÃsinaæ Óramaïaæ và brÃhmaïaæ và saæmukham avasÃdayeyam iti; so 'haæ kakudasya kÃtyÃyanasya bhëitaæ nÃbhinandÃmi na pratikroÓÃmi; anabhinandya apratikroÓya utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ ______________________________________________________________ AjÃtaÓatru propounds the question to the Buddha 32. so 'haæ bhagavantam etam arthaæ parip­cchÃmi yad ime bhadanta p­thaglokeÓilpasthÃnakarmasthÃnikÃ÷; tadyathà mÃlÃkÃrÃ÷ na¬akÃrÃ÷ nai«adyikÃ÷ yÃvasikÃ÷ sÆtÃ÷ hastyÃrohÃ÷ aÓvÃrohÃ÷ rathikÃ÷ tsarukÃ÷ dhanurgrahÃ÷ sevÃ÷ ceÂÃ÷ piï¬abhuja÷ ugrÃ÷ ÓÆrÃ÷ praskandina÷ mahÃnagnÃ÷ rÃjaputrÃ÷ ÃrÃdhakÃ÷ kalpakÃ÷ snapakÃ÷; te svakasvakai÷ ÓilpasthÃnakarmasthÃnai÷ k­tyÃni kurvanti, dÃnÃni dadati, puïyÃni kurvanti, bh­tyÃn bibhrati; paæcabhiÓ ca kÃmaguïai÷ samarpitÃ÷ samanvaÇgÅbhÆtÃ÷ krŬanti ramante paricÃrayanti; labhyam evaærÆpÃïÃæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalaæ praj¤aptum ? (##) ______________________________________________________________ Buddha's reply 33. tena hi mahÃrÃja tvÃm eva prak«yÃmi; yathà te k«amate tathaivaæ vyÃkuru; tadyathà mahÃrÃja iha te dÃsa÷ syÃt pre«yo nirdeÓyo bhuji«ya÷ nayenakÃmaægama÷; sa tvÃæ paÓyed upariprÃsÃdatalagataæ paæcabhi÷ kÃmaguïai÷ samarpitaæ samanvaÇgÅbhÆtaæ ni«puru«eïa tÆryeïa krŬantaæ ramamÃïaæ paricÃrayantaæ; d­«Âvà ca punar asyaivaæ syÃd: rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ puru«a÷; aham api puru«a÷; nÃnyatra rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur (##) vaidehÅputra÷ pÆrvaæ k­tatvÃt puïyÃnÃm upacitatvÃd etarhy upariprÃsÃdatalagata÷ ni«puru«eïa tÆryeïa krŬati ramate paricÃrayti; yannv ahaæ kaæcid eva kuÓalaæ dharmaæ samÃdÃya varteya; kaæ punar ahaæ kuÓalaæ dharmaæ samÃdÃya varteya? yannv ahaæ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajeyam iti sa idaæ pratisaÇkhyÃya keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajati; yÃvajjÅvaæ prÃïÃtipÃtaæ prahÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirato bhavati; adattÃdÃnam abrahmacaryaæ m­«ÃvÃdaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ saæbhinnapralÃpam abhidhyÃvyÃpÃdaæ mithyÃd­«Âim prahÃya mithyÃd­«Âe÷ prativirata÷ syÃt; tena enaæ paÓyeyus tava pauru«eyÃ÷ jÃnapadà anvÃhiï¬amÃnÃ÷; d­«Âvà ca punar e«Ãm evaæ syÃd: ayaæ sa rÃj¤o mÃgadhasya ajÃtaÓatror vaidehÅputrasya dÃsa÷ pre«yo nirdeÓyo bhuji«ya÷ nayenakÃmaægama÷ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajita÷; sa yÃvajjÅvaæ prÃïÃtipÃtaæ prahÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirato bhavati; adattÃdÃnam abrahmacaryaæ m­«ÃvÃdaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ saæbhinnapralÃpam abhidhyÃvyÃpÃdaæ mithyÃd­«Âim prahÃya mithyÃd­«Âe÷ prativirato bhavati samyagd­«Âika÷; yannu vayaæ rÃj¤o gatvà Ãrocayema iti; te tavÃgamya Ãrocayeyu÷ yat khalu deva jÃnÅyÃ÷ yo 'sau devasya dÃsa÷ pre«yo nirdeÓyo bhuji«ya÷ nayenakÃmaægama÷ sa keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà (##) agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajita÷; sa yÃvajjÅvaæ prahÃya prÃïÃtipÃtaæ prÃïÃtipÃtÃt prativirata÷; adattÃdÃnam abrahmacaryaæ m­«ÃvÃdaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ saæbhinnapralÃpam abhidhyÃvyÃpÃdaæ mithyÃd­«Âim prahÃya samyagd­«Âika÷ iti; tat kiæ manyase mahÃrÃja api nu tvam evaæ vade÷? gacchantu bhavanta÷; taæ puru«am Ãnayantu; punar api me dÃso bhavi«yati pre«yo nirdeÓyo bhuji«ya÷ nayenakÃmaægama÷ iti 34. no bhadanta; nÃnyatra ahaæ darÓanÃyÃsya upasaækrameyaæ; yac ca me pÆrvam abhivÃdanavandanapratyutthÃnäjalisÃmÅcÅkarma akÃr«Åt tad aham eva tasya kuryÃæ; yÃvajjÅvaæ cainaæ pravÃrayeyaæ yaduta cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷ (##) tat kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ bhavati; sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam tathyaæ bhadanta; evaæ darÓitaæ bhagavatà sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam 35. tadyathà mahÃrÃja iha te syÃt kar«ako g­hapati÷ ÃdÃyaka÷ po«ako rÃjakoÓasaævardhaka÷; sa tvÃæ paÓyed upariprÃsÃdatalagataæ paæcabhi÷ kÃmaguïai÷ samarpitaæ samanvaÇgÅbhÆtaæ ni«puru«eïa tÆryeïa krŬantaæ ramamÃïaæ paricÃrayantaæ; d­«Âvà ca punar asya evaæ syÃd: ayaæ rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ puru«a÷; aham api puru«a÷; nÃnyatra rÃjà mÃgadha÷ ajÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ pÆrvaæ k­tatvÃt puïyÃnÃm upacitatvÃd etarhy upariprÃsÃdatalagato ni«puru«eïa tÆryeïa krŬati ramate paricÃrayti; yannv ahaæ kaæcid eva kuÓalaæ dharmaæ samÃdÃya varteya; kaæ punar ahaæ kuÓalaæ dharmaæ samÃdÃya varteya? yannv ahaæ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajeyam iti sa idaæ pratisaÇkhyÃya keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajati; yÃvajjÅvaæ prÃïÃtipÃtaæ prahÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirato bhavati; adattÃdÃnam abrahmacaryaæ m­«ÃvÃdaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ saæbhinnapralÃpam abhidhyÃvyÃpÃdaæ mithyÃd­«Âim prahÃya mithyÃd­«Âe÷ prativirata÷ syÃt; tena enaæ paÓyeyus tava pauru«eyÃ÷ jÃnapadÃ÷ anvÃhiï¬amÃnÃ÷; d­«Âvà ca punar e«Ãm evaæ syÃd: ayaæ sa rÃj¤o mÃgadhasya ajÃtaÓatror vaidehÅputrasya kar«ako g­hapati÷ ÃdÃyaka÷ po«aka÷ rÃjakoÓasaævardhaka÷ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajita÷; sa yÃvajjÅvaæ prÃïÃtipÃtaæ prahÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirata÷; adattÃdÃnam abrahmacaryaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ saæbhinnapralÃpam abhidhyÃvyÃpÃdaæ mithyÃd­«Âim prahÃya mithyÃd­«Âe÷ prativirato bhavati samyagd­«Âika÷; yannu vayaæ rÃj¤o gatvà Ãrocayema iti; te tavÃgamya Ãrocayeyu÷ yat khalu deva jÃnÅyÃ÷ yo 'sau devasya kar«ako g­hapati÷ ÃdÃyaka÷ po«aka÷ rÃjakoÓasaævardhaka÷ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajita÷; sa yÃvajjÅvaæ prÃïÃtipÃtaæ prahÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirata÷; adattÃdÃnam abrahmacaryaæ paiÓunyaæ pÃru«yaæ saæbhinnapralÃpam abhidhyÃvyÃpÃdaæ mithyÃd­«Âim prahÃya mithyÃd­«Âe÷ prativirato bhavati samyagd­«Âika÷ iti; tat kiæ manyase mahÃrÃja api nu tvam evaæ vade÷? gacchantu bhavanta÷; taæ puru«am Ãnayantu; punar api me (##) kar«ako bhavi«yati ÃdÃyaka÷ po«aka÷ (##) rÃjakoÓasaævardhaka÷ iti 36. no bhadanta; nÃnyatra aham evÃsya darÓanÃyopasaækrameyaæ; yac ca me pÆrvam abhivÃdanavandanapratyutthÃnäjalisÃmÅcÅkarma akÃr«Åt tad aham evÃsya kuryÃæ; yÃvajjÅvaæ cainaæ pravÃrayeyaæ yaduta cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrai÷ tat kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam tathyaæ bhadanta; evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam 37. iha mahÃrÃja ÓÃstà loka utpadyate tathÃgato 'rhan samyaksaæbuddha÷ vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃn; sa dharmaæ deÓayati, Ãdau kalyÃïaæ madhye kalyÃïaæ paryavasÃne kalyÃïaæ svarthaæ suvya¤janaæ kevalaæ paripÆrïaæ pariÓuddhaæ paryavadÃtaæ; brahmacaryaæ praÓÃsayati; taæ dharmaæ Ó­ïoti g­hapatir và g­hapatiputro vÃ; sa taæ dharmaæ Órutvà ÓÃstu÷ tri«u sthÃne«u viÓuddhiæ samanve«ate yaduta lobhadharme dve«adharme mohadharme: kiæ nv asty asyÃyu«mata÷ sa lobha÷ aprahÅïa÷ aparij¤Ãta÷ anirodhita÷ avÃntÅk­ta÷ yena lobhenÃbhibhÆta÷ paryÃttacitto 'jÃnaka eva san jÃnako 'smÅti vaded apaÓyaka eva san paÓyako 'smÅti vadet; parÃn và tathà tathà pratipÃdayed yat te«Ãæ syÃd dÅrgharÃtram anarthÃya ahitÃya du÷khÃya; Ãhosvin nÃsty asyÃyu«mata÷ sa lobha÷ aprahÅïa÷ aparij¤Ãta÷ anirodhita÷ avÃntÅk­ta÷ yena lobhenÃbhibhÆta÷ paryÃttacitto 'jÃnaka eva san jÃnako 'smÅti vaded apaÓyaka eva san paÓyako 'smÅti vadet; parÃn và tathà tathà pratipÃdayed yat te«Ãæ syÃd dÅrgharÃtram anarthÃya ahitÃya du÷khÃya; tasyaivaæ bhavati; nÃsty Ãyu«mata÷ sa lobha÷ aprahÅïa÷ aparij¤Ãta÷ anirodhita÷ avÃntÅk­ta÷ yena lobhenÃbhibhÆta÷ paryÃttacitto 'jÃnaka eva san jÃnako 'smÅti vaded apaÓyaka eva san paÓyako 'smÅti vadet; parÃn và tathà tathà pratipÃdayed yat te«Ãæ syÃd dÅrgharÃtram anarthÃya ahitÃya du÷khÃya; tat kasya heto÷? te hy asyÃyu«mata÷ kÃyasaæskÃrÃ÷ vÃksaæskÃrÃ÷ mana÷saæskÃrÃ÷ (##) alubdhasya; ayaæ ca e«a dharmaæ bhëate saæk«iptena và vistareïa vÃ; ÓÃnto 'sya dharma÷ praïÅta÷ gambhÅro gambhÅrÃvabhÃsa÷, durd­Óa÷ duranubodha÷ atarkya÷ atarkyÃvacara÷ sÆk«manipuïapaï¬itavij¤avedanÅya÷; sa cÃnenÃyu«matà na sukaram Ãj¤Ãtuæ yathÃpitad ekÃntalubdhena; alubdho 'yam Ãyu«mÃn; nÃyam Ãyu«mÃn lubdha÷; yadà cainam asmin prathame lobhadharme viÓuddhiæ samanupaÓyati; athainam uttare samanve«ate, dvitÅye dve«adharme t­tÅye mohadharme; kim nv asyÃyu«mata÷ sa moha÷ aprahÅïa÷ aparij¤Ãta÷ anirodhita÷ avÃntÅk­ta÷ yena mohenÃbhibhÆta÷ paryÃttacitta÷ ajÃnaka eva san jÃnako 'smÅti vaded apaÓyaka eva san paÓyako 'smÅti vadet; parÃn và tathà tathà pratipÃdayed yat te«Ãæ syÃd dÅrgharÃtram anarthÃya (##) ahitÃya du÷khÃya; Ãhosvin nÃsty asyÃyu«mata÷ sa moha÷ aprahÅïa÷ aparij¤Ãta÷ anirodhita÷ avÃntÅk­ta÷ yena mohenÃbhibhÆta÷ paryÃttacitta÷ ajÃnaka san jÃnako 'smÅti vaded apaÓyaka eva san paÓyako 'smÅti vadet; parÃn và tathà tathà pratipÃdayed yat te«Ãæ syÃd dÅrgharÃtram anarthÃya ahitÃya du÷khÃya; tasyaivaæ bhavati; nÃsty asyÃyu«mata÷ sa moha÷ aprahÅïa÷ aparij¤Ãta÷ anirodhita÷ avÃntÅk­ta÷ yena mohenÃbhibhÆta÷ paryÃttacitta÷ ajÃnaka eva san jÃnako 'smÅti vaded apaÓyaka eva san paÓyako 'smÅti vadet; parÃn và tathà tathà pratipÃdayed yat te«Ãæ syÃd dÅrgharÃtram anarthÃya ahitÃya du÷khÃya; tat kasya heto÷? te hy asyÃyu«mata÷ kÃyasaæskÃrÃ÷ vÃksaæskÃrÃ÷ mana÷saæskÃrÃ÷ amƬhasya; ayaæ cai«a dharmaæ bhëate samk«iptena và vistareïa vÃ; ÓÃnto 'sya dharma÷ praïÅta÷ gambhÅra÷ gambhÅrÃvabhÃsa÷, durd­Óo duranubodha÷ atarkya÷ atarkyÃvacara÷ sÆk«manipuïapaï¬itavij¤avedanÅya÷; sa cÃnena Ãyu«matà na sukaram Ãj¤Ãtuæ yathÃpitad ekÃntamudhena; amƬho 'yam Ãyu«mÃn; nÃyam Ãyu«mÃn mƬha÷; yadà cainam asmin t­tÅye mohadharme viÓuddhiæ samanupaÓyati; athÃtra ÃkÃravatÅæ ÓraddhÃm abhinivedayati; ÓraddhÃjÃta÷ idaæ pratisaæÓik«ate; saæbÃdho g­hÃvÃsa÷ rajasÃm ÃvÃsa÷; abhyavakÃÓaæ ca pravrajyÃ; tad idaæ na sukaraæ g­hiïà agÃram adhyÃvasatà ekÃntaÓaÇkhalikhitaæ, yÃvajjÅvaæ kevalaæ (##) paripÆrïaæ pariÓuddhaæ paryavadÃtaæ; brahmacaryaæ carituæ; yannv ahaæ keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajeyaæ; sa idaæ pratisaÇkhyÃya prabhÆtaæ và alpaæ và dhanaskandhaæ prahÃya prabhÆtaæ và alpaæ và j¤Ãtiparivartitaæ prahÃya keÓaÓmaÓrÆïy avatÃrya këÃyÃïi vastrÃïy ÃcchÃdya samyag eva Óraddhayà agÃrÃd anagÃrikÃæ pravrajati sa evaæ pravrajita÷ san ÓÅlavÃn viharati; prÃtimok«asaævarasamv­ta÷ ÃcÃragocarasaæpanna÷ aïumÃtre«v avadye«u bhayadarÓÅ samÃdÃpayati, Óik«ate Óik«Ãpade«u; sa prÃïÃtipÃtaæ prahÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirato bhavati; nyastadaï¬a÷ nyastaÓastra÷ lajjÅ dayÃvÃn sarvasatvaprÃïibhÆte«v antata÷ kuntapipÅlakaprÃïinam upÃdÃya prÃïÃtipÃtÃt prativirato bhavati 38. sa adattÃdÃnaæ prahÃya adattÃdÃnÃt prativirato bhavati; dattÃdÃyÅ dattarata÷ dattatyaktamuktapratikÃÇk«Å astenam alolupaæ Óuddhaæ Óucim ÃtmÃnaæ pariharan anavadyam adattÃdÃnÃt prativirato (##) bhavati; sa abrahmacaryaæ prahÃya abrahmacaryÃt prativirato bhavati; brahmacÃrÅ kucaryÃvirata÷, Óuddha÷ Óuci÷ nirÃmagandha÷, virato maithunÃd apeto grÃmyadharmÃd abrahmacaryÃt prativirato bhavati 39. sa m­«ÃvÃdaæ prahÃya m­«ÃvÃdÃt prativirato bhavati; satyavÃdÅ satyarata÷ Óraddhita÷ pratyayita÷ stheya÷ avisaævÃdako lokasya m­«ÃvÃdÃt prativirato bhavati; sa na e«Ãæ Órutvà te«Ãm Ãrocayati, te«Ãæ bhedÃya; te«Ãæ và Órutvà nai«Ãm Ãrocayati e«Ãæ bhedÃya iti; bhinnÃnÃæ sandhÃtà bhavati; samagrÃïÃæ cÃnupradÃtÃ; samagrÃrÃma÷ samagrarata÷ samagrakaraïÅæ vÃcaæ bhëate; paiÓunyÃt prativirato bhavati; pÃru«yaæ prahÃya pÃru«yÃt prativirato bhavati; sa yà iyaæ vÃg bÃdhakÃ; karkaÓà parakaÂukà parÃbhi«aÇgiïÅ bahujanÃni«Âà bahujanÃkÃntà bahujanÃpriyà bahujanÃmanÃpà asamÃhità asamÃdhisaævartanÅyà ityevaærÆpaæ vÃcaæ prahÃya yeyaæ vÃg nelÃ, karïamukhah­dayaægamà premaïÅyà paurÅ valguvispa«Âà vij¤eyà aniÓrità apratikÆlà aparyÃdattà bahujane«Âà bahujanakÃntà bahujanapriyà bahujanamanÃpà samÃhità samÃdhisaævartanÅ ityevaærÆpaæ (##) vÃcaæ bhëate; pÃru«yÃt prativirato bhavati, sa ca bhavati kÃlavÃdÅ bhÆtavÃdÅ tatvavÃdÅ arthavÃdÅ dharmavÃdÅ niÓÃmyavÃdÅ; niÓÃmyavatÅæ vÃcaæ bhëate kÃle na viprakÅrïÃæ sÃvadÃnÃæ sopadeÓÃæ dharmyÃm arthopasaæhitÃæ; saæbhinnapralÃpÃt prativirato bhavati 40. ### sa vadhabandhanachedanatìanaparÃmarÓaæ prahÃya vadhabandhanachedanatìanaparÃmarÓÃt prativirato bhavati ÃlokasahÃgÃraÓayyÃæ prahÃya ÃlokasahÃgÃraÓayyÃta÷ prativirato bhavati, sa k«etravastug­havastvÃpaïavastuparigrahaæ prahÃya k«etravastug­havastvÃpaïavastuparigrahÃt prativirato bhavati; hastyaÓvagave¬akakukkuÂasÆkarapratigrahaæ prahÃya hastyaÓvagave¬akakukkuÂasÆkarapratigrahÃt prativirato bhavati; sa dÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyapratigrahaæ prahÃya dÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyapratigrahÃt prativirato bhavati; sa strÅpuru«adÃrakadÃrikÃpratigrahaæ prahÃya strÅpuru«adÃrakadÃrikÃpratigrahÃt prativirato bhavati; sa jÃtarÆparajatapratigrahaæ prahÃya jÃtarÆparajatapratigrahÃt prativirato bhavati; ÃmadhÃnyapratigrahaæ prahÃya ÃmadhÃnyapratigrahÃt prativirato bhavati; sa ekabhaktiko bhavati; sa rÃtryuparata÷; viratotkÃlabhojana÷ kÃlacÃrÅ kÃlacaryÃyogam anuyukta÷; sa kÃyapÃrihÃrikeïa cÅvareïa tu«Âo bhavati saætu«Âa÷; kuk«ipÃripÆrikeïa (##) piï¬apÃtikena tu«Âo bhavati saætu«Âo; yena yena prakrÃmati sapÃtracÅvara÷ prakrÃmati; tadyathà pak«Å Óakunako yena yeno¬¬ayate sapak«a÷ sapalÃÓa÷ u¬¬ayate; evam eva sa kÃyapÃrihÃrikeïa cÅvareïa tu«Âa÷ (##) saætu«Âa÷ kuk«ipÃripÆrikeïa piï¬apÃtena tu«Âa÷ saætu«Âa÷ yena yena prakrÃmati sapÃtracÅvara÷ prakrÃmati 41 yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhabÅjagrÃmabhÆtagrÃmasamÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà mÆlabÅje skandhabÅje agrabÅje sphuÂabÅje bÅjabÅje eva paæcame ity apy evaærÆpÃt Óramaïo vividhabÅjagrÃmabhÆtagrÃmasamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 42. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhasannidhisamÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà annasannidhau pÃnasannidhau vastrasannidhau gandhasannidhau mÃlyasannidhau patrasannidhau pu«pasannidhau phalasannidhau ity apy evaærÆpÃd vividhasannidhisamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 43. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya uccaÓayanamahÃÓayanasamÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà ÃsandyÃæ paryaÇke paÂÂikÃyÃæ goïikÃyÃæ tÆlikÃyÃæ b­hatikÃyÃæ citrikÃyÃæ paÂalikÃyÃæ hastyÃstaraïe aÓvÃstaraïe ekÃntarome uccarome adhorome skandharome kÃliÇgaprÃvaraïe pratyÃstaraïe sottarocchadanapaÂe ubhayÃntalohitopadhÃne ity apy evaærÆpÃt Óramaïa÷ uccaÓayanamahÃÓayanasamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 44. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhamaï¬anasamÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà utsadane snapane parimardane mÃlÃgandhavilepane varïasaædhÃraïe nakhalikhane dantaparimarjane mukhÃlepane mukhÃdarÓe ÓikhÃbandhe nìe daï¬e chatre kha¬ge vÃlavyajane citre copÃnahau ahatÃni ca vastrÃïi navÃni dÅrghadaÓÃni (##) dhÃraïajÃtÅyÃni bhavanti ity apy evaærÆpÃt Óramaïo vividhamaï¬anasamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 45. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhadarÓanasamÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà hastiyuddhe aÓvayuddhe rathayuddhe pattiyuddhe ya«Âiyuddhe mu«Âiyuddhe ­«abhayuddhe mahi«ayuddhe ajayuddhe miï¬hakayuddhe kukkuÂayuddhe vartakayuddhe lÃvakayuddhe kukkuÂavartakalÃvakayuddhe strÅyuddhe puru«ayuddhe dÃrakayuddhe dÃrikayuddhe aÂÂÃlavaæÓe Óobhitanagare utsantikÃyÃæ dhvajÃgre balagre vyƬhe senikÃdarÓane mahÃsamÃjaæ và dra«Âum icchanti eke ity apy evaærÆpÃt (##) Óramaïo vividhadarÓanasamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 46. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhaÓabdaÓravaïasamÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà hastiÓabde aÓvaÓabde rathaÓabde ÓaÇkhaÓabde paÂahaÓabde ìambaraÓabde bherÅÓabde n­ttaÓabde gÅtaÓabde vÃditraÓabde vÃcakaÓabde acchaÂÃÓabde pÃïisvare kumbhatÆïÅre kavatÅkÃveye citrÃk«are citrapadavya¤jane lokÃyatapratisaÇghu«Âe ÃkhyÃyikÃyÃæ và Órotum icchanti eke ity apy evaærÆpÃt vividhaÓabdaÓravaïasamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 47. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhÃk«akava¤cakadyÆtasamÃrambhÃnuyogam anuyuktà (##) viharanti; tadyathà a«ÂÃpade daÓapade Ãkar«aïe pare ghaÂike cale mu«kale ak«avaÇkÃnucarite ÓalÃkÃhaste yathÃpi và prayojayanti eke ity apy evaærÆpÃt Óramaïo va¤cakadyÆtasamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 48. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhakathÃsÃmarambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà rÃjakathÃyÃæ corakathÃyaæ yuddhakathÃyam annakathÃyÃæ pÃnakathÃyÃæ vastrakathÃyÃæ vÅthÅkathÃyÃæ veÓyakathÃyÃæ kumÃrikÃkhyÃnakathÃyÃæ samudrÃkhyÃnakathÃyÃæ lokÃkhyÃnakathÃyÃæ janapadamahÃmÃtrÃkhyÃnakathÃyÃm ity apy evaærÆpÃt Óramaïo vividhakathÃsamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 49. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya vividhavig­hyakathÃsÃmÃrambhÃnuyogam anuyuktà viharanti; tadyathà na tvam enaæ dharmavinayam ÃjÃnÃsi; aham enaæ dharmavinayam ÃjÃnÃmi; yathà anvaham enaæ dharmavinayam ÃjÃnÃmi; yathà nÃnvaham enaæ dharmavinayam ÃjÃnÃsi; yuktaæ mama; ayuktaæ tava; sahitaæ mama; asahitaæ tava; pÆrvaæ vacanÅyaæ paÓcÃd avocat; paÓcÃd vacanÅyaæ pÆrvam avocat; atitÆrïaæ te parÃm­«Âam; Ãropitas te vÃda÷ vÃdÃrthÃya; apahara vÃdaæ vÃdavipramok«Ãya; g­hÅto 'si nirveÂhaya; saced uttaraæ prajÃnÃsi brÆhi p­«Âa÷ ity apy evaærÆpÃt Óramaïo vividhavig­hyakathÃsamÃrambhÃnuyogÃt prativirato bhavati 50. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya dÆtagamanasaæpre«aïamithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti (##) te rÃj¤Ãæ rÃjÃmÃtyÃïÃæ brÃhmaïÃnÃæ naigamÃnÃæ jÃnapadÃnÃæ Óre«ÂhinÃæ sÃrthavÃhÃnÃæ mitaupau ### iha Ãhvaya amutra pre«aya iha pre«aya amutra Ãhvaya ity apy evaærÆpÃt Óramaïo dÆtagamanasaæpre«aïamithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 51. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya kuhakÃÓ ca bhavanti lapakÃÓ ca naimittikÃÓ ca nai«pe«ikÃÓ ca lÃbhena lÃbhaæ niÓcikÅr«ante (##) te kuhanalapananaimittikanai«pe«ikalÃbhena lÃbhaniÓcikÅr«akatvena jÅvikÃæ kalpayanti ity apy evaærÆpÃt Óramaïo vividhakuhananlapananaimittikanai«pe«ikalÃbhena lÃbhaniÓcikÅr«aïÃt prativirato bhavati 52. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà utpÃte vraïalak«aïe svapnalak«aïe agnidagdhe dakasp­«Âe mÆ«ikacchinne ÃveÓane svaravicaye sarvabhÆtarute aÇgavidyÃyÃæ vÃstuvidyÃyÃæ ÓukavidyÃyÃæ ÓakunavidyÃyÃæ prayojayanti eke ity apy evaærÆpÃt Óramaïa÷ tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 53. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà nak«atrÃïÃæ saæprayoge muhÆrtÃnÃm abhyutthÃne ÓavaparÅk«ÃyÃæ patrakarmaïi ÓÃntikarmaïi bhÆtakarmaïi pu«Âikarmaïi praïidhikarmaïi lipikarmaïi gaïane nyasane saÇkhyÃyÃæ mudrÃyÃæ (##) mÃrgadarÓavidyÃyÃæ prayojayanti eke ity apy evaærÆpÃt Óramaïa÷ tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 54. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà cikitsÃyÃæ mÆlabhai«ajye a¤janÃnupradÃne ### nuprÃdÃne rasÃnupradÃne strÅcikitsÃyÃæ puru«acikitsÃyÃæ kumÃracikitsÃyÃæ kumÃrikÃcikitsÃyÃm o«adhÅr và prayojayanti ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 55. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà maïilak«aïe daï¬alak«aïe asilak«aïe i«ulak«aïe Ãyudhalak«aïe hastilak«aïe aÓvalak«aïe ­«abhalak«aïe mahi«alak«aïe ajalak«aïe miï¬hakalak«aïe avilak«aïe kukkuÂalak«aïe vartakalak«aïe ### lak«aïe strÅlak«aïe puru«alak«aïe kumÃralak«aïe kumÃrikÃlak«aïe alpÃyurlak«aïe dÅrghÃyurlak«aïe alpabhÃgalak«aïe mahÃbhÃgalak«aïe alpapuïyalak«aïe mahÃpuïyalak«aïe alpeÓÃkhyalak«aïe maheÓÃkhyalak«aïe Ãryalak«aïe dÃsalak«aïe ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 56. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà Ãjavane javane Ærdhvavirecane adhovirecane nastekarmaïi (?) dhÆmapÃne svedaparikarmaïi ÃmÃdhyÃÓaye pakvÃdhyÃÓaye ### piÂakÃdhyÃÓaye cakre vÃyasamaï¬ale hanusaæhanane jihvÃnik­ntane vetìÃrdhavetÃdaæ và prayojayanti (##) eke ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 57. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena (##) jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà vahane ÃvÃhane vivÃhane Ãmohane saæmohane uccÃÂane mÃraïe sukhakaraïe du÷khakaraïe darbhahome tilahome taï¬ulahome dhanahome dhÃnyahome mudgahome mëahome dravyahome agnihome ÃdityopasthÃne nak«atropasthÃne devatopasthÃne mahÃprasthÃnaæ và prayojayanti eke ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 58. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà bhayaæ bhavi«yati k«emaæ bhavi«yati durbhik«aæ bhavi«yati subhik«aæ bhavi«yati durv­«Âir bhavi«yati suv­«Âir bhavi«yati Åtir bhavi«yati anÅtir bhavi«yati ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 59. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà abhyantarÃïÃæ rÃj¤Ãæ jayo bhavi«yati bÃhyakÃnÃæ parÃjaya÷ bÃhyakÃnÃæ rÃj¤Ãæ jayo bhavi«yati ÃbhyantarÃïÃæ parÃjaya÷ ÃbhyantarÃïÃæ rÃj¤Ãm apayÃnaæ bhavi«yati bÃhyakÃnÃæ niryÃïaæ bÃhyakÃnÃm apayÃnaæ bhavi«yati ÃbhyantarÃïÃæ niryÃïam ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 60. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà evaævirÆpau pathà sÆryÃcandramasau gacchata÷ evaævirÆpÃv utpathà sÆryÃcandramasau gacchata÷ evaævirÆpakà pathà sÆryÃcandragrahÃ÷ (##) ulkÃpÃtÃ÷ diÓodÃhÃ÷ antarik«e devadundubhaya÷ atinadanti utpathà sÆryÃcandragrahÃ÷ ulkÃpÃtÃ÷ diÓodÃhÃ÷ antarik«e devadundubhaya÷ atinadanti; anayor và sÆryÃcandramasor evaæmahardhikayor evaæmahÃnubhÃvayor udgamanÃgamanasaækleÓavyavadÃnavyavasthÃnaviÓuddhir na praj¤Ãyate yaduta pathà apy utpathÃpi ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 61. yathÃpitan mahÃrÃja eke ÓramaïabrÃhmaïÃ÷ ÓraddhÃdeyaæ paribhujya tiryagvidyÃmithyÃjÅvena jÅvikÃæ kalpayanti; tadyathà evaævipÃkau pathà sÆryÃcandramasau gacchata÷ evaævipÃkÃv utpathà sÆryÃcandramasau gacchata÷ evaævipÃkÃ÷ pathà sÆryagraha÷ candragraha÷ ulkÃpÃtÃ÷ diÓodÃhÃ÷ antarik«e devadundubhayo atinadanti evaævipÃkà utpathà sÆryagrahaÓ candragraha÷ ulkÃpÃtÃ÷ diÓodÃhÃ÷ antarik«e devadundubhayo 'tinadanti; anayor và sÆryÃcandramasor evaæmahardhikayor evaæmahÃnubhÃvayor udgamanÃgamanasaækleÓavyavadÃnavyavasthÃnaviÓuddhir na praj¤Ãyate yaduta pathà apy utpathÃpi ity apy evaærÆpÃt Óramaïas tiryagvidyÃmithyÃjÅvÃt prativirato bhavati 62. so 'nena Ãryeïa ÓÅlaskandhena samanvÃgata÷ adhyÃtmam anavadyasukhaæ prativedayate; sa indriyair guptadvÃro bhavati; nipakasm­tir guptasm­timÃnasa÷ (##) sahÃvasthÃvacÃraka÷; sa cak«u«o rÆpÃïi d­«Âvà na nimittagrÃhÅ bhavati; nÃnuvya¤janagrÃhÅ; yato 'dhikaraïam eva cak«urindriyeïa asaævarasaæv­tasya viharata÷ abhidhyÃdaurmanasye loke pÃpakà akuÓalà dharmÃÓ cittam anusravanti; te«Ãæ saævarÃya pratipadyate; rak«ati cak«urindriyaæ; cak«urindriyeïa saævaram Ãpadyate; Órotrendriyeïa ÓabdÃn ghrÃïendriyeïa gandhÃn jihvayà rasÃn kÃyena spra«ÂavyÃni manasà dharmÃn vij¤Ãya na nimittagrÃhÅ nÃnuvya¤janagrÃhÅ; yato 'dhikaraïam eva manaindriyÃsaævarasaæv­tasya viharata÷ abhidhyÃdaurmanasye loke pÃpakà akuÓalà dharmÃÓ cittam anusravanti; te«Ãæ saævarÃya pratipadyate; rak«ati manaindriyaæ; manaindriyeïa saævaraæ pratipadyate (##) 63. so 'nena Ãryeïa ÓÅlaskandhena samanvÃgata÷ anayà ca indriyaguptadvÃratayà adhyÃtmam anavadyasukhaæ saævedayate; so 'tikramapratikrame saæprajÃnavihÃrÅ bhavati; Ãlokitavyavalokite sami¤jitaprasÃrite saæghÃÂÅpÃtracÅvaradhÃraïe gate sthite ni«aïïe Óayite jÃgarite bhëite tÆ«ïÅæbhÃve nidrÃklamaprativinodane saæprajÃnavihÃrÅ bhavati; so 'nena Ãryeïa ÓÅlaskandhena samanvÃgata÷ anayà ca indriyaguptadvÃratayà anena ca parameïa sm­tisaæprajanyena samanvÃgata÷ adhyÃtmam avyÃbÃdhasukhaæ pratisaævedayate; so 'nena Ãryeïa ÓÅlaskandhena samanvÃgata÷ anayà ca indriyaguptadvÃratayà anena ca parameïa sm­tisaæprajanyena samanvÃgata÷ prÃntÃni ÓayanÃsanÃny adhyÃvasati araïyÃni v­k«amÆlÃni ÓÆnyÃgÃrÃïi; so 'raïyagato và v­k«amÆlagato và ÓÆnyÃgÃragato và ni«Ådati paryaækam Ãbhujya ­juæ kÃyaæ praïidhÃya pratimukhÃæ sm­tim upasthÃpya; so 'bhidhyÃæ loke prahÃya vigatÃbhidhyena cetasà bahulaæ viharati; abhidhyÃyÃÓ cittaæ pariÓodhayati; vyÃpÃdastyÃnamiddham auddhatyakauk­tyavicikitsÃæ loke prahÃya tÅrïakÃÇk«o bhavati; tÅrïavicikitsÃkÃæk«a÷ kuÓaladharme«u vicikitsÃyÃÓ cittaæ pariÓodhayati 64. tadyathà mahÃrÃja puru«a÷ ­ïam ÃdÃya karmÃntÃn prayu¤jÅta tasya te karmÃntÃ÷ saæpadyeran; sa tasmÃt tac ca ­ïaæ Óodhayet; asti cÃsya svÃpateyamÃtrà yÃvad eva dÃrÃïÃæ po«aïÃrthÃ; tasyaivaæ bhavati: ­ïam ÃdÃya karmÃntÃ÷ prayuktÃ÷; tasya te me karmÃntÃ÷ saæpannÃ÷; na vipannÃ÷; tena mayà tac ca ­ïaæ Óodhitam; asti ca me svÃpateyamÃtrà yÃvad eva dÃrÃïÃæ po«aïÃya; sa tatonidÃnam adhigacchet saumanasyam 65. tadyathà puru«a÷ ÃbÃdhika÷ syÃd du÷khÅ rogÅ durbala÷; tasya bhojanaæ bhuktaæ na kÃyaæ chÃdayati; pÃnakaæ pÅtaæ kuk«iæ ca vyÃbÃdhate; so 'pareïa samayena sukhÅ syÃd aroga÷ balavÃn; tasya bhojanaæ bhuktaæ kÃyaæ chÃdayati; pÃnakaæ pÅtaæ kuk«iæ na vyÃbÃdhate; tasya evaæ syÃd: aham asmi pÆrvam ÃbÃdhika÷ (##) du÷khÅ pÃnakaæ (##) pÅtaæ kuk«iæ na vyÃbÃdhate; sa tatonidÃnam adhigacchet prÃmodyam 66.tadyathà puru«o bhuji«yo nayenakÃmaga÷; so 'smy etarhy adÃso <'pre«yo> 'bhuji«yo 'yenakÃmaga÷; sa tato paÓcÃdbÃhugìhabandhanabaddho 'bhÆvaæ so 'haæ tato mukta÷ svastik«emÃbhyÃm avyayena; sa subhik«aæ; sa tatonidÃnam adhigacchet sukham adhigacchet saumanasyam 69. evam eva imÃni paæcavaraïÃni prahÃya praj¤ÃdaurbalyakarÃïi vighÃÂapak«yÃïy anirvÃïasaævartanÅyÃni viviktaæ kÃmair viviktaæ pari«yandayati pariprÅïÃti parispharati; nÃsya kiæcit sarvata÷ kÃyÃd asphuÂaæ #) yaduta vivekajena prÅtisukhena 70. tadyathà dak«iïo rajako rajakÃntevÃsÅ và ### snÃtacÆrïÃny ÃkÅrya udakena> pariprok«ya pariprok«ya syandayet; sa cÃsya snÃtrapiï¬Å snigdhà snehÃnugatà snehaparÅtà sphuÂÃntarbahirdhà adhyÃtmaæ saæprasÃdÃc cetasa ekotÅbhÃvÃd avitarkam avicÃraæ samÃdhijaæ prÅtisukhaæ dvitÅyaæ dhyÃnam kÃyÃd asphuÂaæ bhavaty aspharaïÅyaæ yaduta samÃdhijena prÅtisukhena 72. tadyathà upariparvataæ saæ<### udakahrado bhavati; tasya na pÆrvasyà na dak«iïasyà na paÓcimÃyà nottarasyà diÓo udaka÷ pravahati; nÃtra> (##) deva÷ kÃlena kÃlaæ samyag vÃridhÃrÃn anuprayaccheta; anyatra tasmÃd evodakahradÃn mahÃn #) pari«yandayet paripÆrayet parispharayet; na kiæcit sarvata> udakahradÃd asphuÂaæ bhavaty aspharaïÅyaæ yaduta ÓÅtalena vÃriïÃ; evam eva sa imam eva kÃyaæ samÃdhijena prÅtisukhena kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta pratisaævedayate yat tad Ãryà Ãcak«ate upek«aka÷ sm­timÃn sukhaæ viharantÅti ni«prÅtikaæ t­tÅyaæ dhyÃnam upasaæpadya viharati; sa imam yaduta ni«prÅtikena prÅtisukhena 74. tadyathà utpalÃni và padmÃni và kumudÃni và puï¬arÅkÃni và vÃriïÃ; evam eva imam eva kÃyaæ ni«prÅtikena sukhenÃbhi«yandayati pari«yandayati pariprÅïÃti ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam 75. sa sukhasya #) viharati; nÃsya kiæcit sarvata÷ kÃyÃd asphuÂaæ bhavaty aspharaïÅyaæ yaduta pariÓuddhena cittena paryavadÃtena 76. tadyathà g­hapatir g­hapatiputro và ### evam eva imam eva kÃyaæ pariÓuddhena cittena paryavadÃtenÃdhimucya spharitvà upasaæpadya viharati; nÃsya kiæcit sarvata÷ kÃyÃd asphuÂaæ bhavaty aspharaïÅyaæ yaduta pariÓuddhena cittena paryavadÃtena kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam 77. yasmin samaye mahÃrÃja ÃryaÓrÃvaka÷ sukhasya ca prahÃïÃd du÷khasya ca prahÃïÃt pÆrvam eva ca saumanasyadaurmanasyayor a«ÂaægamÃd adu÷kham asukham upek«Ãsm­tipariÓuddhaæ caturthaæ dhyÃnam upasaæpadya viharati, tasya cittaæ tasmin> samaye naivonnataæ bhavati nÃvanatam anabhinataæ sthitam Ãni¤jyaprÃptaæ 78. tadyathà kÆÂÃgÃre nÃvanatam anabhinataæ sthitaæ Ãni¤jyaprÃptam evam eva yasmin samaye ÃryaÓrÃvaka÷ samaye naivonnataæ bhavati nÃvanatam anabhinataæ sthitam Ãni¤jyaprÃptaæ; tasyaivaæ bhavati 79. (##) odÃrikaÓ (##) ; vij¤ÃnÃm atra prati«Âhitam atra paryÃpannaæ; yannv aham asmÃt kÃyÃd mÃnasaæ vyutthÃpyÃnyaæ kÃyam abhinirmÃyÃæ rÆpiïaæ manomayam avikalam ahÅnendriyaæ; sa tasmÃt kÃyÃn ahÅnendriyaæ; tadyathà maïir a«ÂÃægamo vai¬Ærya÷ Óubho jÃtimÃnn accho viprasanno 'nÃvila÷ paæcÃÇgaraÇgike sÆtre 'rpita÷ syÃn nÅle pÅte lohite avadÃte ma¤ji«Âhe; taæ cak«u«mÃn puru«o d­«Âvà ; evam eva sa tasmÃt kÃyÃn mÃnasaæ vyutthÃpyÃnyaæ kÃyam abhinirmimÅte rÆpiïaæ manomayam avikalam (##) ahÅnendriyaæ; tadyathà puru«o mu¤jÃd i«ikÃm Ãv­hyÃt; taæ cak«u«mÃn puru«o d­«Âvà jÃnÅyÃd eva (##) sa tasmÃt kÃyÃn mÃnasaæ vyutthÃpyÃnyaæ kÃyam abhinirmimÅte rÆpiïaæ manomayam avikalam ahÅnendriyaæ; tadyathà puru«Ã÷ karaï¬Ãd ahim Ãv­hyÃt; taæ cak«u«mÃn puru«o d­«Âvà jÃnÅyÃd ayaæ karaï¬a÷ ayam ahi÷ karaï¬Ãd ahim Ãv­hatÅti evam eva sa> tasmÃt kÃyÃn mÃnasaæ vyutthÃpyÃnyaæ kÃyam abhinirmimÅte rÆpiïaæ manomayam avikalam ahÅnendriyaæ; tadyathà puru«a÷ koÓÃd asim Ãv­hyÃt; taæ cak«u«mÃn puru«o d­«Âvà jÃnÅyÃd ayaæ koÓo 'yam asi÷ koÓÃd ahim Ãv­hatÅti vyutthÃpyÃnyaæ kÃyam abhinirmimÅte rÆpiïaæ manomayam avikalam ahÅnendriyaæ 80. sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe rijubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte ­ddhivi«ayasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïamayya so 'nekavidham ­ddhivi«ayaæ pratyanubhavati; tadyathà eko bhÆtvà bahudhà bhavati; bahudhà bhÆtvaiko bhavati; ÃvirbhÃvaæ tirobhÃvaæ j¤ÃnadarÓanena pratyanubhavati; tira÷ku¬yaæ tira÷Óailaæ tira÷prÃkÃram asajjamÃna÷ kÃyena gacchati tadyathà ÃkÃÓe; p­thivyÃm unmajjananimajjanaæ karoti tadyathà udake; udake abhinnasroto gacchati tadyathà p­thivyÃm; ÃkÃÓe paryaÇkenÃtikrÃmati tadyathà pak«Å Óakuni÷; imau và sÆryÃcandramasÃv evaæ maharddhikÃv evaæ mahÃnubhÃvau pÃïinà ÃmÃr«Âi parimÃr«Âi yÃvad brahmalokaæ (##) kÃyena vaÓe vartayati; tadyathà dak«a÷ karmÃro và karmÃrÃntevasÅ và suparikarmÅk­taæ jÃtarÆpaæ viditvà yÃæ yÃæ piï¬akavik­tiæ kÃÇk«aty upanayituæ yadi và paÂÂikÃyÃæ yadi và karïikÃyÃæ yadi và graiveye yadi và hastÃbharaïe yadi và pÃdÃbharaïe yadi và aÇgulimudrikÃyÃæ yadi và jÃtarÆpamÃlÃyÃæ tatra tatra laghu laghv evopanayati; evam eva sa evaæ samÃhite pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe rijubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte ­ddhivi«ayaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ (##) cittam abhinirïÃmayati (##) so 'nekavidham ­ddhivi«ayaæ pratyanubhavati; tadyathà eko bhÆtvà bahudhà bhavati; bahudhà bhÆtvà eko bhavati; ÃvirbhÃvaæ tirobhÃvaæ j¤ÃnadarÓanena pratyanubhavati; tira÷ku¬yaæ tira÷Óailaæ tira÷prÃkÃram asajjamÃna÷ kÃyena gacchati tadyathà ÃkÃÓe; p­thivyÃm unmajjannaimajjanaæ karoti tadyathodake; udake abhinnasroto gacchati tadyathà p­thivyÃm; ÃkÃÓe paryaÇkena krÃmati tadyathà pak«Å Óakuni÷; imau và puna÷ sÆryÃcandramasÃv evaæ maharddhikÃv evaæ mahÃnubhÃvau pÃïinà ÃmÃr«Âi parimÃr«Âi yÃvad brahmalokaæ kÃyena vaÓe vartayati; tadyathà dak«a÷ kumbhakÃro và kumbhakÃrÃntevasÅ và suparikarmÅk­taæ m­tpiï¬aæ viditvà yÃæ yÃæ eva kÃÇk«ate bhÃjanavik­tim abhinirvartayituæ tÃæ tÃm eva bhÃjanavik­tiæ laghu laghv evÃbhinirvartayati; evam eva sa evaæ samÃhite citte paryavadÃte (##) anaÇgaïe vigatopakleÓe rijubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte ­ddhivi«ayaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati; evam eva so 'nekavidham ­ddhivi«ayaæ pratyanubhavati; tadyathà eko bhÆtvà bahudhà bhavati; bahudhà bhÆtvaiko bhavati; ÃvirbhÃvaæ tirobhÃvaæ j¤ÃnadarÓanena pratyanubhavati; tira÷ku¬yaæ tira÷Óailaæ tira÷prÃkÃram asajjamÃna÷ kÃyena gacchati tadyathà ÃkÃÓe; p­thivyÃm unmajjananimajjanaæ karoti tadyathodake; udake abhinnasroto gacchati tadyathà p­thivyÃm; ÃkÃÓe paryaÇkena krÃmati tadyathà pak«Å Óakuni÷; imau và sÆryÃcandramasÃv evaæ maharddhikÃv evaæ mahÃnubhÃvau pÃïinà ÃmÃr«Âi parimÃr«Âi yÃvad brahmalokaæ kÃyena vaÓe vartayati; tadyathà dak«a÷ dantakÃro và dantakÃrÃntevasÅ và suparikarmÅk­taæ rÆpavik­tim abhinirvartayituæ tÃæ tÃm eva rÆpavik­tiæ laghu laghv evÃbhinirvartayati; evam eva sa evaæ samÃhite citte paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati; so 'nekavidham ­ddhivi«ayaæ pratyanubhavati; tadyathà eko bhÆtvà bahudhà bhavati; bahudhà bhÆtvaiko bhavati; ÃvirbhÃvaæ tirobhÃvaæ j¤ÃnadarÓanena pratyanubhavati; tira÷ku¬yaæ tira÷Óailaæ #) asajjamÃna÷ kÃyena gacchati tadyathÃ> ÃkÃÓe; p­thivyÃm unmajjananimajjanaæ karoti tadyathodake; udake abhinnasroto gacchati tadyathà p­thivyÃm; ÃkÃÓe paryaÇkena krÃmati tadyathà pak«Å Óakunaka÷; imau và puna÷ sÆryÃcandramasÃv eva maharddhikÃv evaæ mahÃnubhÃvau kiæ manyase darÓitaæ sÃæd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam (##) 81. sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte (##) divyaÓrotraj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati sa divyena Órotreïa viÓuddhenÃtikrÃntamÃnu«yenobhayÃn ÓabdÃn Ó­ïoti mÃnu«yÃn apy amÃnu«yÃn api; ye 'pi dÆre ye 'py antike; tadyathà ÓaÇkhadhÃmaka÷ puru«o mahÃÓailaparvatam abhiruhya niÓÃrdhe ÓaÇkham Ãdhamet tasya Óabdo 'vyÃhata÷ p­thagdiÓa÷ sphured; evam eva sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte divyaÓrotraj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm (##) abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati sa divyena Órotreïa viÓuddhenÃtikrÃntamÃnu«yenobhayÃn ÓabdÃn Ó­ïoti mÃnu«yÃn apy amÃnu«yÃn api; ye 'pi dÆre ye 'py antike 82. sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte ceta÷paryÃyaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati sa parasatvÃnÃæ parapudgalÃnÃæ vitarkitaæ vicÃritaæ manasà mÃnasaæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; sarÃgaæ cittaæ sarÃgaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; vigatarÃgaæ cittaæ vigatarÃgaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; sadve«aæ vigatadve«aæ samohaæ vigatamohaæ saæk«iptaæ vik«iptaæ lÅnaæ prag­hÅtam uddhatam anuddhatam avyupaÓÃntaæ vyupaÓÃntaæ samÃhitam asamÃhitam abhÃvitaæ subhÃvitam avimuktaæ và cittam avimuktaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; suvimuktaæ và citaæ suvimuktaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; tadyathà cak«u«mÃn puru«a÷ supariÓuddham ÃdarÓamaï¬alaæ g­hÅtvà saæmukhanimittaæ và pratyavek«ate; evam eva sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte ceta÷paryÃyaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati sa parasatvÃnÃæ parapudgalÃnÃæ vitarkitaæ vicÃritaæ manasà mÃnasaæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; sarÃgaæ (##) cittaæ sarÃgaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; vigatarÃgaæ cittaæ vigatarÃgaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; sadve«aæ vigatadve«aæ vigatamohaæ saæk«iptaæ vik«iptaæ lÅnaæ prag­hÅtam uddhatam anuddhatam avyupaÓÃntaæ vyupaÓÃntaæ samÃhitam asamÃhitaæ subhÃvitam abhÃvitam avimuktaæ và cittam avimuktaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; suvimuktaæ và citaæ suvimuktaæ cittam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ sÃæd­«Âikaæ (##) ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam 83. sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte pÆrvanivÃsÃnusm­tij¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati so 'nekavidhaæ pÆrvanivÃsaæ samanusmarati; tadyathà ekam api dve tisraÓ catasra÷ paæca «a saptëÂau nava daÓa viæÓataæ (##) triæÓataæ catvÃriæÓataæ paæcÃÓataæ jÃtiÓataæ jÃtisahasraæ jÃtiÓatasahasram anekÃny api jÃtiÓatÃni anekÃny api jÃtisahasrÃïi anekÃny api jÃtiÓatasahasrÃïi saævartakalpam api vivartakalpam api saævartavivartakalpam api anekÃn api saævartakalpÃn anekÃn api vivartakalpÃn anekÃn api saævartavivartakalpÃn samanusmarati; ami nÃma te bhavanta÷ satvà yatrÃham Ãsam evaænÃmà evaæjÃtya evaægotra evamÃhÃra evaæsukhadu÷khapratisaævedÅ evaædÅrghÃyu÷ evaæcirasthitika evamÃyu«paryanta÷; so 'haæ tasmÃt (##) sthÃnÃc cyuto 'mutropapanna÷; tasmÃd api cyuto 'mutropapanna÷; tasmÃd api cyuta÷ ihopapanna iti; sÃkÃraæ soddeÓam anekavidhaæ pÆrvanivÃsam anusmarati; tadyathà puru«o grÃmÃd grÃmaæ gacchet; tasmÃd api grÃmÃd aparaæ grÃmaæ gacchet; tasmÃd apÅhÃgacchet; tasyaivaæ syÃd; aham amu«mÃd grÃmad amuæ grÃmam Ãgata÷; tasmÃd apÅhÃgata iti; evam eva sa samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte pÆrvanivÃsÃnusm­tij¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati tadyathà ekÃm api jÃtiæ dve tisraÓ catasra÷ paæca «a saptëÂau nava daÓa viæÓataæ triæÓataæ catvÃriæÓataæ paæcÃÓataæ jÃtiÓataæ jÃtisahasraæ jÃtiÓatasahasram anekÃny api jÃtiÓatÃni anekÃny api jÃtisahasrÃïi anekÃny api jÃtiÓatasahasrÃïi saævartakalpam api vivartakalpam api saævartavivartakalpam api anekÃn api saævartakalpÃn anekÃn api vivartakalpÃn anekÃn api saævartavivartakalpÃn samanusmarati; ami nÃma te bhavanta÷ satvà yatrÃham evaænÃmà Ãsam evaæjÃtya evaægotra evamÃhÃra evaæsukhadu÷khapratisaævedÅ evaædÅrghÃyu÷ evaæcirasthitika evamÃyu«paryanta÷; so 'haæ tasmÃt sthÃnÃc cyuta÷ amutropapanna÷; tasmÃd api cyuto 'mutropapanna÷; tasmÃd api cyuta÷ ihopapanna iti; sÃkÃraæ soddeÓam anekavidhaæ pÆrvanivÃsam anusmarati kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ sÃæd­«Âikaæ (##) ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam 84. (##) sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte cyutyupapÃdaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati divyena cak«u«Ã viÓuddhenÃtikrÃntamÃnu«yakena satvÃn paÓyati cyavamÃnÃn upapadyamÃnÃn api suvarïÃn api durvarïÃn api hÅnÃn api praïÅtÃn api sugatim api gacchato durgatim api yathÃkarmopayogÃn satvÃn yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; amÅ bhavanta÷ satvÃ÷ kÃyaduÓcaritena samanvÃgatà vÃÇmanoduÓcaritena samanvÃgatà ÃryÃïÃm apavÃdakà mithyÃd­«Âayo (##) mithyÃd­«ÂikarmadharmasamÃdÃnahetos taddhetuæ tatpratyayaæ kÃyasya bhedÃt paraæ maraïÃd apÃyadurgativinipÃtaæ narakam upapadyante; amÅ và punar bhavanta÷ satvÃ÷ kÃyasucaritena samanvÃgatà vÃÇmana÷sucaritena samanvÃgatà ÃryÃïÃm anapavÃdakÃ÷ samyagd­«Âaya÷ samyagd­«ÂikarmadharmasamÃdÃnahetos taddhetuæ tatpratyayaæ kÃyasya bhedÃt sugatau svargaloke deve«Æpapadyante; 85. sa evaæ samÃhite citte pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte Ãsravak«ayaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati; sa idaæ du÷kham Ãryasatyam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; ayaæ du÷khasamudayo 'yaæ du÷khanirodha÷; iyaæ du÷khanirodhagÃminÅ pratipad Ãryasatyam iti yathÃbhÆtam prajÃnÃti; tasyaivaæ jÃnata evaæ paÓyata÷ kÃmÃsravÃc cittaæ vimucyate; bhavÃsravÃd avidyÃsravÃc cittaæ vimucyate; vimuktasya vimuktam eva j¤ÃnadarÓanaæ bhavati; k«Åïà me jÃti÷ u«itaæ brahmacaryaæ k­taæ karaïÅyaæ nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÃmÅti; (##) tadyathà grÃmasya và nigamasya và nÃtidÆre gambhÅre syÃd udakahrada÷ accho viprasanno 'nÃvila÷; tatra cak«u«mÃn puru«as tÅre ni«aïïa÷ paÓyet ÓarkarÃn và kaÂhallÃni và matsyÃn và kÆrmÃn và ÓuktÅr và ÓambÆkÃn vÃ; evam eva sa evaæ samÃhite pariÓuddhe paryavadÃte anaÇgaïe vigatopakleÓe ­jubhÆte karmaïye sthite Ãni¤jyaprÃpte Ãsravak«ayaj¤ÃnasÃk«ÃtkriyÃyÃm abhij¤ÃyÃæ cittam abhinirïÃmayati; sa idaæ du÷kham Ãryasatyam iti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti; ayaæ du÷khasamudayo 'yaæ du÷khanirodha÷ iyaæ du÷khanirodhagÃminÅ pratipad Ãryasatyaæ yathÃbhÆtam prajÃnÃti; tasyaivaæ jÃnata evaæ paÓyata÷ kÃmÃsravÃc cittaæ vimucyate; bhavÃsravÃd avidyÃsravÃc cittaæ vimucyate; vimuktasya (##) vimuktam eva j¤ÃnadarÓanaæ bhavati; k«Åïà me jÃti÷ u«itaæ brahmacaryaæ k­taæ karaïÅyaæ nÃparam asmÃd bhavaæ prajÃnÃmÅti kiæ manyase mahÃrÃja na tv evaæ sati mayà darÓitaæ sÃæd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam? tathyaæ bhadanta evaæ sati bhagavatà darÓitaæ sÃnd­«Âikaæ ÓrÃmaïyaphalam ______________________________________________________________ King AjÃtaÓatru, repented of the murdering of his father is finally gained over to the Buddha creed evam ukte rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ prÃrodÅd aÓrÆïi var«ayan; atha rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ cÅvarakarïikenÃÓrÆïy uts­jya bhagavata÷ pÃdayor nipatya bhagavantam idam avocad: atyayo bhagavann atyaya÷ sugata yathà bho yathà mƬho yathà avyakto yathà akuÓala÷ yena mayà pÃpamitrasahÃyena pÃpamitravaÓaægatena (##) pÃpamitropagƬhakena pità dhÃrmiko dharmarÃjo jÅvitÃd vyaparopita÷; tasya mama bhadanta atyayaæ jÃnato 'tyayam paÓyato 'tyayam atyaya÷ pratig­hïÅ«vÃnukampÃn upÃdÃya; tathyaæ tvaæ mahÃrÃja atyayam atyayata÷ adhigata÷ tadyathà bÃlo yathà mƬho yathà avyakto yathà akuÓalo yena tvayà pÃpamitrasahÃyena pÃpamitravaÓaægatena (##) pÃpamitropagƬhakena pità dhÃrmiko dharmarÃjo jÅvitÃd vyaparopita÷; yataÓ ca tvaæ mahÃrÃja atyayaæ jÃnÃsi (##) atyayaæ paÓyasi ca d­«ÂvÃdeÓayasi ÃyatyÃæ cà saævaram Ãpadyase; v­ddhir eva te pratikÃÇk«itavyà kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ na hÃni÷; tat kasya heto÷ ya÷ kaÓcin mahÃrÃja atyayaæ jÃnÃti atyayaæ paÓyati taæ d­«ÂvÃdeÓayati ÃyatyÃæ ca saævaram Ãpadyate v­ddhir evÃsya pratikÃÇk«itavyà kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ na hÃni÷; evam eva tvaæ mahÃrÃja yataÓ cÃtyayaæ jÃnÃsi atyayaæ ca paÓyasi d­«ÂvÃdeÓayasi ÃyatyÃæ ca saævaraæ Ãpadyase v­ddhir eva te pratikÃÇk«itavyà kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ na hÃni÷ ______________________________________________________________ The Buddha, invited by King AjÃtaÓatru, regrets for the sin commited by his royal guest atha rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputro bhagavantam idam avocad: adhivÃsayatu me bhagavÃn Óvo 'ntarg­he bhaktena sÃrdhaæ bhik«usaæghena; adhivÃsayati bhagavÃn rÃj¤o mÃgadhasyÃjataÓatror vaidehÅputrasya tÆ«ïÅæbhÃvena; atha rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ bhagavatas tÆ«ïÅæbhÃvenÃdhivÃsanÃæ viditvà bhagavato bhëitam abhinandyÃnumodya bhagavata÷ pÃdau Óirasà vanditvà bhagavato 'ntikÃt prakrÃnta÷; atha bhagavÃn aciraprakrÃntaæ rÃjÃnaæ mÃgadham ajÃtaÓatruæ vaidehÅputraæ viditvà bhik«Æn Ãmantrayate sma: k«ato (##) bhik«avo rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ upahato yena pÃpamitrasahÃyena pÃpamitravaÓaægatena pÃpamitropagƬhakena pità dhÃrmiko dharmarÃjo dharmasthito mahÃrÃjo jÅvitÃd vyaparopita÷; saced bhik«avo rÃjäà mÃgadhenÃjÃtaÓatruïà vaidehÅputreïa pità dhÃrmiko dharmarÃjo dharmasthito mahÃrÃjo jÅvitÃn na vyaparopito bhavi«yat sthÃnam etad vidyate yad asminn evÃsane ni«aïïena catvÃri ÃryasatyÃni abhisamitÃny abhavi«yan; evaæ k«ato bhik«avo rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ evam upahata÷; tasmÃt tarhi bhik«ava evaæ Óik«itavyaæ yad dagdhasthÆïÃyÃm api cittaæ na pradÆ«ayi«yÃma÷ prÃg eva savij¤Ãnake kÃye; ity evaæ vo bhik«ava÷ Óik«itavyam atha rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputras tÃm eva rÃtriæ Óuci praïÅtaæ khÃdanÅyabhojanÅyaæ samudÃnÅya kÃlyam evotthÃyÃsanÃni praj¤apyodakamaïiæ prati«ÂhÃpya bhagavato dÆtena kÃlam Ãrocayati; (##) samayo bhadanta÷ sajjaæ bhaktaæ yasyaivedÃnÅæ bhagavÃn kÃlaæ manyate; atha bhagavÃn pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaram ÃdÃya bhik«sugaïapariv­to bhik«usaæghapurask­to yena rÃj¤Ã mÃgadhenÃjÃtaÓatruïà vaidehÅputreïa bhaktÃbhisÃras tenopasaækrÃnta÷; upasamkramya purastÃd bhik«usaæghasya praj¤apta evÃsane nya«Ådad; atha rÃjà mÃgadho 'jÃtaÓatrur vaidehÅputra÷ sukhopani«aïïaæ buddhapramukhaæ bhik«usaæghaæ viditvà Óucinà praïÅtena (##) khÃdanÅyabhojanÅyena svahastaæ saætarpayati saæpravÃrayati; anekaparyÃyeïa Óucinà praïÅtena khÃdanÅyabhojanÅyena (##) svahastaæ saætarpya saæpravÃrya bhagavantaæ bhuktavantaæ viditvà dhautahastam apanÅtapÃtraæ nÅcataram Ãsanaæ g­hitva bhagavata÷ purastÃn ni«aïïo dharmaÓravaïÃya ______________________________________________________________ Buddha converses with AjÃtaÓatru, who grows more and more attached to him atha bhagavÃn rÃj¤o mÃgadhasyÃjataÓatror vaidehÅputrasya tad dÃnam anayà abhyanumodanayÃbhyanumodate agnihotramukhà yaj¤Ã÷ sÃvitrÅ cchandasÃæ mukham / rÃjà mukhaæ manu«yÃïÃæ nadÅnÃæ sÃgaro mukham // nak«atrÃïÃæ mukhaæ candra Ãdityas tapatÃæ mukham / Ærdhvaæ tiryag adhaÓ cÃpi yÃvatÅ jagato gati÷ / sadevake«u loke«u saæbuddho hÅjyatÃæ vara÷ / atha bhagavÃn rÃjÃnaæ mÃgadham ajÃtaÓatruæ dharmyayà kathayà samdarÓayati samÃdÃpayati samuttejayati saæprahar«ayati; anekaparyÃyeïa dharmyayà kathayà saædarÓya samÃdÃpya samuttejya saæprahar«yotthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ yadà bhagavatà rÃjà ajÃtaÓatrur vaidehÅputro 'mÆlikayà Óraddhayà pratisÂhÃpita÷ tadà yadà bhagavantaæ harmyatalastho hastiskandhÃvarƬho (##) và paÓyati tadÃtmÃnaæ mu¤cati; yÃvad apareïa samayena hastiskandhÃvarƬhena bhagavÃn d­«Âa÷; tenÃtmà mukta÷; bhagavatà riddhyà pratÅ«Âa÷; pauru«eyam antarjanaæ cÃmantrayate (##) yat khalu bhavanta÷ jÃnÅyu÷; adyÃgreïa bhagavata÷ ÓrÃvako bhagavantaæ Óaraïaæ gata÷; adyÃgreïÃnÃv­taæ dvÃraæ bhagavata÷ ÓrÃvakÃïÃæ bhik«ÆïÃæ bhik«uïÅnÃm upÃsakÃnÃm upÃsikÃnÃm Ãv­taæ dvÃraæ devadattasya devadattasya ÓrÃvakÃïÃæ ceti ______________________________________________________________ Devadatta, no more admitted into the palace, strucks the bhik«uïÅ UtpalavarïÃ, who shortly after dies yÃvad apareïa samayena devadatto rÃj¤o 'jÃtaÓatror g­haæ prave«Âum Ãrabdho dauvÃrikeïÃbhihita÷: ti«Âha mà pravek«yasÅti; kiæ kÃraïaæ? devÃj¤Ã dattÃ: adyÃgreïÃhaæ bhagavata÷ ÓrÃvako bhagavantaæ Óaraïaæ gata÷; adyÃgreïÃnÃv­taæ dvÃraæ bhagavata÷ ÓrÃvakÃïÃæ bhik«ÆïÃæ bhik«uïÅnÃm upÃsakÃnÃm upÃsikÃnÃm; Ãv­taæ tu devadattasya devadattaÓrÃvakÃïÃæ evadattaÓrÃvikÃïÃæ ceti; sa ca dvÃre vidhÃritas ti«Âhati; utpalavarïà ca bhik«uïÅ piï¬apÃtam ÃdÃya rÃjakulÃn ni«krÃmati; devadattasyaitad abhavad; asyà muï¬ikÃyÃ÷ ÓrÃmaïikÃyà etat karma; anayà rÃjÃjÃtaÓatru÷ sÃnta÷purakumÃrÃmatyo bhinno yena me Åd­ÓÅ samavastheti viditvotpalavarïÃm idam avocat: kiæ mayà tavÃparÃddhaæ yena tvayà mama bhaik«Ãkakulaæ durÅk­tam iti; sa tÃæ praghÃtayitum ÃrabdhÃ÷; sà praghÃtyamÃnà karuïadÅnavilapitair ak«arair (##) uvÃca: Ãrya ÓÃntaæ kim aham eva kari«ye? tvaæ tÃvad bhagavato puna÷ ÓÃkyakulÃt pravrajita÷; nÃham evaæ karomi k«amasveti; tathÃpy ucyamÃnena devadattena tasyÃ÷ Óirasi khaÂaprahÃro datta÷; sà maraïavedanÃbhyÃhatà jÅvitasaæskÃrÃn adhi«ÂhÃya Ãyu÷saæskÃrÃn uts­jya vÅryam avalambya bhik«uïÅvar«akaæ gatÃ; bhik«uïyas tÃæ tathÃvidhÃæ d­«Âvà kathayanti: aho Ãrye kim idam iti; sà kathayati: bhaginya÷ (##) sarvasaæskÃrà anityÃ÷; sarvadharmà anÃtmÃna÷; ÓÃntaæ nirvÃïaæ; yu«mÃbhi÷ kuÓale«u dharme«v apramÃda÷ karaïÅya÷; devadattena (##) t­tÅyam Ãnataryaæ k­taæ; parinirvÃsyÃmÅti; tato 'sau bhik«uïÅsaæghasya purastÃd vicitrÃïi prÃtihÃryÃïi k­tvà nirupadhiÓe«e nirvÃïadhÃtau parinirv­tà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadattenotpalavarïà bhik«uïÅ karuïakaruïaæ vipralapanti khaÂaprahÃreïa praghÃtità iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvany asyÃ÷ karuïakaruïaæ vipralapantyà hatvà mÃæsaæ bhak«itaæ; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the old sheep (concerning a previous life of Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasmin karvaÂake g­hapati÷ prativasati; tasya e¬akÃnÃæ varga÷; taæcrÃraïÃya e¬akapÃlo grÃmÃd bahir nirgata÷; tataÓ cÃrayitva sÆryasyÃstaægamanakÃlasamaye karvaÂakaæ praveÓitum Ãrabdha÷; tatrÃnyatarà jÅrïe¬ikà p­«Âhato 'valambamÃnÃ; v­ko gacchati; tÃvad v­keïa g­hÅtÃ; kathayati (##) kaccit te mÃtula k«emaæ sukhaæ kaccin nu mÃtula / eka÷ kaccid araïye 'smin sukhaæ vindasi mÃtula // iti / so 'pi kathayati marditvà mama lÃÇgÆlaæ khosayitvà ca vÃladhim / atha mÃtulavÃdena kutra mok«yase e¬ake // iti / e¬akà punar Ãha p­«Âhatas tava lÃÇgÆlaæ purato hy Ãgatà aham / atha kenÃbhyupÃyena lÃÇgÆlaæ marditaæ mayà // iti / v­ko bhÆya÷ kathayat catvÃra ime dvÅpÃ÷ sasamudrÃ÷ saparvatÃ÷ / sarve«u mama lÃÇgÆlam atha kena tvam Ãgatà // iti / (##) e¬ikà prÃha pÆrvam eva mayà bhadra j¤ÃtÅnÃm antikÃc chrutam / sarvatra tava lÃÇgÆlam ÃkÃÓenÃham Ãgatà // iti / v­ka÷ prÃha ÃkÃÓena patantyà vai tvayà me ajare¬ike / trÃsito m­gasaægho 'sau yo me bhak«ya upÃgata÷ // iti / evaæ tasyÃ÷ pralapantyà utpatya pÃpakarmaïà / e¬ikÃyÃ÷ Óira÷ chinnaæ hatvà mÃæÓaæ ca bhak«itam //*<411>* bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«avo yo 'sau v­ka÷ e«a eva sa devadattas tena kÃlena tena samayena; yà sÃjare¬ikà e«aiva sà (##) utpalavarïà tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«Ã karuïakaruïaæ vilapanti praghÃtitÃ; etarhy apy e«Ã karuïakaruïaæ vipralapanti praghÃtità ______________________________________________________________ Devadatta is gained over the nihilistic doctrine of PÆraïa KÃÓyapa atha devadattasyaitad abhavad: bahuÓo mayà bhagavata÷ parÃkrÃntam Ãnantaryatrayaæ ca k­taæ; bhagavata÷ Óilà k«iptà rudhirotpÃda÷ k­ta÷, idaæ prathamam Ãnantaryaæ; saægho bhinna÷, idaæ dvitÅyam; utpalavarïà jÅvitÃd vyaparopitÃ, idaæ t­tÅyaæ; na ca sarvaj¤atvam avÃptaæ; na cÃnyà kÃcit kÃryasiddhir avÃptÃ; nÃnyatredÃnÅæ narake«Æpapattavyam it viditvà kare kaplaæ datvà cintÃparo vyavasthita÷ yÃvat pÆraïas taæ pradeÓam anuprÃpta÷; sa kathayati: devadatta kim (##) arthaæ kare kapolaæ datvà cintÃparas ti«ÂhasÅti; sa kathayati: katham ahaæ na cintÃparas ti«ÂhÃmi; yena mayà dve«ÃveÓÃd bhagavato bahuÓa÷ parÃkrÃntaæ; trÅïi cÃnantaryakarmÃïi k­tÃni; ciram avÅcau mahÃnarake vastavyaæ bhavi«yatÅti; sa kathayati: j¤Ãtaæ mayà tvam eka÷ ÓÃkyÃnÃæ paï¬ita iti; tvam api mÆrkha÷; kuta÷ paraloka÷ syÃt tvayà Åd­Óaæ karma k­tam iti vayam api tvadarthaæ cintÃparas ti«Âhema; tata÷ tatpratyayanÃrthaæ ca tena tasya purastÃt kuï¬ikà bhagnÃ; sadevas (##) tÃval loka÷ etÃæ pratisandadhÃtu; sarvathà mà kÃhalo bhava; (##) nÃsty atra kartà và kÃrako vÃ; api tu gaccha kapilavastunagaraæ; gatvà rÃjyaæ kÃraya; vayaæ tavÃgre ÓrÃvakà bhavi«yÃma iti; tatra devadatta ÃryÃpavÃdikÃæ mithyÃd­«Âiæ pratilabdhavÃn yayà sarveïa sarvaæ kuÓalamÆlÃni samucchinnÃni ______________________________________________________________ The Buddha blames Devadatta tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: samucchinnÃni bhik«avo devadattena kuÓalamÆlÃni; yÃvac cÃhaæ bhik«avo devadattasya Óuklaæ dharmam adrÃk«am, na tÃvan mayà devadatto vyÃk­tà ity api devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya iti; tadyathà grÃmasya và nigamasya và nÃtidÆre gÆtho¬Åraæ syÃd Ærdhvaæ sÃdhikapauru«yaæ; tatra kaÓcid eva puru«a÷ saÓira÷pÃïipÃdo magna÷ syÃt; tatra kaÓcid eva puru«a upapadyeta dÅrgharÃtram arthakÃmo hitakÃma÷ sukhakÃma÷ sparÓakÃmo yogak«emakÃma÷; sa taæ gÆtho¬Åraæ sÃmantakenÃnuparivÃryÃgacched apy eva labheyÃsya puru«asya kaæcid eva pradeÓaæ gÆthenÃmrak«itaæ yatrainaæ g­hÅtvoddhareyam iti; sa tatra sÃmantakenÃnuparivÃryÃgacchan na labhate tasya puru«asya kaæcid eva pradeÓaæ gÆthenÃmrak«itam antata÷ pÃïitalamÃtram api yatrainaæ g­hÅtvoddhared; evam eva yÃvac cÃhaæ bhik«avo devadattasya Óuklaæ dharmam adrÃk«aæ na tÃvan mayà devadatto vyÃk­ta ity api devadatta ÃpÃyiko (##) nairayika÷ kalpastho 'cikitsya iti; yataÓ cÃhaæ devadattasya Óuklaæ dharmaæ nÃdrÃk«am antato vÃlÃgrakoÂÅmÃtram api tato mayà devadatto vyÃk­ta ity api devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya iti; tribhir bhik«ava÷ asaddharmai÷ samanvÃgato devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya÷; katamais tribhi÷? 1) pÆrvam eva bhik«avo pÃpeccho 'bhÆt pÃpikayà icchayà vaÓagata÷; yad devadatta÷ pÆrvam eva pÃpeccho 'bhÆt pÃpikayà icchayà vaÓagato (##) 'nena prathamenÃsaddharmeïa samanvÃgato devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya÷; 2) punar aparaæ bhik«ava÷ devadatta÷ pÃpamitro 'bhÆt pÃpasahÃya÷ pÃpasaæparka÷; yad devadatta÷ pÆrvam eva pÃpamitro 'bhÆt pÃpasahÃya÷ pÃpasaæparko 'nena dvitÅyenÃsaddharmeïa samanvÃgato devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya÷; 3) punar aparaæ devadatto 'lpamÃtrÃvaramÃtrakeïa viÓe«ÃdhigamenÃntarà vi«Ãdam (##) Ãpanna÷ saty uttare karaïÅye; yad devadatta alpamÃtrÃvaramÃtrakeïa viÓe«ÃdhigamenÃntarà vi«Ãdam Ãpanna÷ saty uttare karaïÅye; anena t­tÅyenÃsaddharmeïa samanvÃgato devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya÷ mà jÃtu kaÓcil loke 'smin pÃpeccha upapadyatÃm / tad anenaiva jÃnÅdhvaæ pÃpecchÃnÃæ hi yà gati÷ // paï¬ito 'pi samÃkhyÃto bhÃvitÃtmà hi saæmata÷ / ÓrÅyà ca dedÅpyamÃno devadatta iti viÓruta÷ // sa vai pramÃdam anuyujyÃsÃdyeha tathÃgatam / vyÃk­tas tu sa kalpastha÷ saæbuddhena prajÃnatà // (##) kadarya÷ pÃpasaækalpo mithyÃd­«Âir anÃdara÷ / avÅcinarakaæ prÃptaÓ caturdvÃraæ hi yaæ vidu÷ // adrugdhasya hi yo druhyet karma pÃpam akurvata÷ / tam eva pÃpaæ sp­Óati loke 'smiæÓ ca paratra ca // samudraæ vi«akumbhena yo dÆ«ayitum utsahet / na sa tena vidÆ«yeta bhÅ«mo hi sa mahodadhi÷ // evam eva tathÃgataæ yo vÃdenopahiæsati / (##) samyagdarÓÅ ÓÃntacitto vÃdo yasmin na rohati // tÃd­g mitraæ prakurvÅta taæ vai seveta paï¬ita÷ / tÃd­Óaæ sevamÃnasya Óreya÷ syÃn na tu pÃpakam // ______________________________________________________________ The new rules of Devadatta tato devadatta ÃryÃpavÃdikÃæ mithyÃd­«Âiæ pratilabhya samucchinnakuÓalamÆlo nÃsti paraloka iti niÓcayaæ labdhvà paæcabhi÷ padai÷ ÓrÃvakÃïÃæ dharmaæ deÓayati; Óramaïo gautamo dadhik«Åraæ (##) paribhuÇkte; asmÃbhir adyÃgreïa na paribhoktavyaæ; yatkÃraïam; atonidÃnaæ vatsakÃ÷ klÃmyanti; Óramaïo gautamo mÃæÓaæ paribhuÇkte; asmÃbhir na paribhoktavyaæ; yatkÃraïaæ; atonidÃnaæ prÃnino ghÃtyante; Óramaïo gautamo lavaïaæ paribhuÇkte; asmÃbhir na paribhoktavyaæ; reïusaæbhÆtam iti k­tvÃ; Óramaïo gautamaÓ chinnadaÓÃni vastrÃïi dhÃrayati; asmÃbhir dÅrghadaÓÃni vastrÃïi dhÃrayitavyÃni; yatkÃraïaæ; atonidÃnaæ kuvindÃnÃæ puru«akÃro dhvaæsyate; Óramaïo gautamo 'raïye prativasati; asmÃbhir grÃme vastavyaæ; yatkÃraïam; atonidÃnaæ manu«yÃnÃæ deyadharmà na paribhujyanta iti antaroddÃnam k«Åraæ mÃæsaæ ca lavaïaæ vastram Ãraïyakena ca // ______________________________________________________________ Devadatta is thrown into a pond yÃvad bhagavÃn janapadacÃrikÃæ caran ÓrÃvastÅm anuprÃpta÷; devadatta÷ saælak«ayati: bahuÓo mayà Óramaïasya gautamasyÃpak­taæ; na ca Óakta÷ Óramaïaæ gautamaæ praghÃtayituæ; gacchÃmi dÃrÃpamardam asya karomÅty; sa kapilavastuæ gata÷; tena tatra gatvà yaÓodharÃyÃ÷ saædi«Âaæ: Óramaïo gautama÷ pravrajita÷; ahaæ tvadartham Ãgata÷; sà tvaæ mayà sÃrdhaæ paricÃrayeti; tayà gopikÃyà (##) samÃkhyÃtaæ; sà kathayati: tvam evaæ saædiÓa: bodhisatvo 'smÃkaæ hastagrahaïaæ sahate; yadi tvam api sahase Ãgaccha; sa nirlajjatayà anta÷puraæ pravi«Âa÷; tena sopÃnam abhiruhatà gopikà d­«ÂÃ; tasyÃ÷ samanupahÃsam an¤jalÅkartum Ãrabdha÷; sà mahÃnagnabalÃ; tayà vÃmena (##) pÃïinà tasyÃÇgulyo nipŬitÃ÷; Óoïitam Ãgataæ; tatas tayà bodhisatvasya krŬÃpu«kariïyÃæ (##) k«ipta÷; tena patalà nÃdo mukta÷; Órutvà ÓÃkyÃ÷ pradhÃvitÃ÷: devadatto bodhisatvasyÃnta÷ puraæ praviÓya dÃrÃpamardaæ karotÅti; tair asau krŬÃpu«kariïyÃæ patito d­«Âa÷; te samjalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷; praghÃtayÃma etam iti; bhÆya÷ kathayanti: asya hatasya hanyate; vyÃk­ta evÃyaæ bhagavatà ity api devadatta ÃpÃyiko nairayika÷ kalpastho 'cikitsya÷; tai÷ uts­«Âa÷; trasacchidreïa ni«palÃyita÷; tasya vastraæ pÃÂitaæ dvikhaï¬aæ jÃtaæ; sa saælak«ayati: Óobhanam; anena kalpena me ÓrÃvakair nivasanaæ nivÃsayitavyam iti ______________________________________________________________ Devadatta fails in his attempts to become King of the ÁÃkyas, fills underneath his nails with a deadly poison, intending to scratch the Buddha's feet, dies and falls into hell so 'pareïa samayena ÓÃkyÃn samnipÃtya kathayati: mÃæ rÃjye prati«ÂhÃpayateti; te kathayanti: bodhisatvasyÃtrÃnta÷puram avati«Âate; tvaæ tÃvat svÅkuru; tata÷ paÓcÃd rÃjyaæ kÃrayi«yasÅti; evam ukto devadatta÷ ÓÃkyebhyo vigataÓaæko harmyatalam avarƬha÷; yaÓodharÃyÃ÷ sakÃÓam upasaækramyäjaliæ k­tvà kathayati: niyojye 'haæ tava; prasÃdaæ kuru mamÃgramahi«Å; kapilavastuni rÃjyaæ kÃrayÃmÅti; yaÓodharà praskandibalini; tadà ÓrÅparyaÇkÃd utthÃyobhayor hastayor g­hÅtvà jÃnubhyÃæ pÃtita÷; tasya hastayo÷ rudhiraæ syanditum Ãrabdhaæ; (##) sa du÷khavedanÃbhyÃhato yaÓodharayÃbhihita÷: nirapatrapas tvaæ mÆrkhaÓ ca; yas tvaæ mama hastagrahaïam api na Óakta÷ so¬huæ sa mÃæ prÃrthayase; cakravartÅ (##) vÃsmÃkaæ bhartà syÃd bodhisatvo veti; tatas tayÃvamÃnito 'nta÷purÃn nirgata÷; ÓÃkyair ukto gaccha bhagavantaæ k«amaya; yadi te bhagavÃn k«amati paÓcÃd rÃjyaæ kÃrayi«yasÅti; sa vatsanÃbhasya paramatÅk«ïasya vi«asya nakhÃn pÆrayitvà yena bhagavÃæs tenopasaækrÃnta÷; yadi me Óramaïa÷ gautama÷ k«ami«yatÅti evaæ kuÓalaæ; nocet k«ami«yati tatraivÃsya pÃdayor nipatito nakhavi«apÆrïau pÃdau kari«yÃmÅti viditvà bhagavata÷ pÃdayor nipatya bhagavantam idam avocat: k«amasva bhagavann iti; bhagavÃn saælak«ayati: kÅd­Óena cittenÃyaæ mÃm upasaækrÃnta iti; paÓyati vadhacittena; tato bhagavÃn pÃdatalÃd yÃvaj jÃnumaï¬alam upÃdÃya sphaÂikamayau pÃdau nirmÃya tÆ«ïÅm avasthita÷; sa bhagavata÷ pÃdau nakhair veddhum Ãrabdha÷; tasya nakhà bhagnÃ÷; sa prativibhinna÷ kathayati: tvÃæ Óaraïaæ gacchÃmi; yasmÃd uktaæ tvayÃ: ye buddhaæ Óaraïaæ gacchanti na te gacchanti durgatim iti; yadi durgatiæ gami«yÃmi idaæ te m­«Ã iti; abhydÅrïaparipÆrïÃni hi karmÃïi ÓarÅrasya patanaæ nÃpek«ante; sa jÅvann evÃvÅcikÃbhir jvÃlÃbhir ÃliÇgito vikro«Âum Ãrabdho dahye Ãnanda dahye Ãnandeti; athÃyu«mÃn Ãnanda÷ kÃruïiko maitryÃtmaka÷ svajanavatsala÷; sa kathayati: ehi devadatta tathÃgatam arhantaæ buddhaæ Óaraïaæ gaccheti; tena du÷khavedanÃbhibhÆtena (##) pratyak«akarmaphaladarÓinà ÃÓayata÷ citta÷ utpÃditaæ; vÃg bhëitÃ: e«o 'ham asthito 'pi buddhaæ bhagavantaæ Óaraïaæ gacchÃmÅty uktvà (##) svaÓarÅreïÃvÅcau mahÃnarakau patita÷ (##) ______________________________________________________________ The Buddha foretells that, on the expiration of a kalpa, Devadatta will become a Pratyekabuddha, AsthimÃn by name tatra bhagavÃn bhik«Æn Ãmantrayate sma: pratisaæh­tÃni bhik«avo devadattena kuÓalamÆlÃni; kalpam avÅcau mahÃnarake sthitvà pratyekaæ bodhiæ sÃk«Ãtkari«yati; asthimÃn nÃma pratyekabuddho bhavi«yati; so 'bhisaæbuddhamÃtra÷ piï¬apÃtam ekÃnte sthÃpayitvà hastau nirmardayan samanvÃhari«yati: kimartham ahaæ dÅrghakÃlaæ saæsÃre saæs­ta÷? iti; smanvÃharan j¤Ãsyati: janmani janmani mayà bhagavata÷ parÃkrÃntaæ bodhisatvabhÆtasyÃpi sarvaj¤eyavaÓitÃprÃptasyÃpi, tac ca lÃbhasatkÃrahetor iti; sa tam apy ekapiï¬apÃtam aparibhujyoparivihÃyasam abhyudgamya jvalanatapanavar«aïavidyotanaprÃtihÃryÃïi k­tvà nirupadhiÓe«e nirvÃïadhÃtau parinirvÃsyatÅti ______________________________________________________________ ÁÃriputra and MaudgalyÃyana descend to hell to visit and comfort Devadatta Ãcaritaæ ÓÃriputramaudgalyÃyano÷ kÃlena kÃlaæ narakacÃrikÃæ caritum; athÃyu«mÃn ÓÃriputra Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam idam avocad: Ãyu«man mahÃmaudgalyÃyana bhagavatà devadatta÷ pratyekabodhau vyÃk­ta÷; ehy ÃvÃm avÅciæ mahÃnarakaæ gatvà devadattam ÃÓvÃsayÃva iti; athÃyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau (##) avÅciæ mahÃnarakaæ gatau; tatrÃyu«mÃn ÓÃriputra Ãyu«mantaæ mahÃmaudgalyÃyanam Ãmantrayate: samanvÃhara Ãyu«man mahÃmaudgalyÃyana nÃrakÃn satvÃn iti; Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyanas tadrÆpaæ samÃdhiæ samÃpanno yathà samÃhite citte musalamÃtrÃbhir dhÃrÃbhir var«itum Ãrabdha÷; tad udakam avÅcikÃbhir jvÃlÃbhir antarÃt paryÃdÅyate; evam Å«ÃmÃtrÃbhir ak«amÃtrÃbhir dhÃrÃbhir var«itum Ãrabdha÷; tad apy udakam antarÃt paryÃdÅyate; tata Ãyu«mÃn ÓÃriputra (##) Ãdhimok«ikaæ samÃdhiæ samÃpanna÷; sarvaæ tan narakam udakena plÃvitam; Ãyu«matà mahÃmaudgalyayenoktaæ: yo devadatta÷ sa Ãgacchatv iti; anekni devadattasahasrÃïy ÃgatÃni; Ãyu«mÃn mahÃmaudgalyÃyana÷ kathayati: yo bhagavato bhrÃtà devadatta÷ sa Ãgacchatv iti; atha devadatto yenÃyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau tenopasaækrÃnta÷; upasaækramyÃyu«mato÷ ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanayo÷ pÃdau nipatita÷; tÃbhyÃm ukta÷: asti te kaccit kÃraïÃnÃæ viÓe«a? iti; sa kathayati: yà tÃvad ÃvÅcikai÷ satvai÷ sÃdhÃraïatà sthità sà evÃstu mama; yÃ÷ prÃtipaudgalikà vartante tÃ÷ Ó­ïu: (##) ayasmayÃ÷ parvatà Ãgacchanti, ÃdÅptÃ÷ pradÅptÃ÷ saæprajvalità ekajvalÅbhÆtÃ÷; te mÃæ tilavat pe«ayanti; ubhayato dantakai÷ krakacair aÇgapratyaÇgÃni pÃÂyante; ayasmayair mudgarair ÃdÅptai÷ pradÅptai÷ saæprajvalitair ekajvÃlÅbhÆtair muhur muhu÷ ÓiraÓ cÆrïyate; caturdiÓaæ hastina Ãgacchanti; te mÃæ pi«Âavat pe«ayanti iti Ãyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau kathayata÷: yas tvaæ devadatta kathayasi: ayasmayÃ÷ parvatà Ãgacchanti ÃdÅptÃ÷ pradÅptÃ÷ saæprajvalità ekajvalÅbhÆtÃ÷; te mÃæ tilavat pe«ayantÅti; tathà hi tvayà bhagavato vadhÃya g­dhrakÆÂaparvatÃc chilà k«iptà tasyaitat karmaïa÷ phalam yat kathayasi: ubhayatodantakai÷ krakacair ÃdÅptai÷ pradÅptai÷ saæprajvalitair ekajvÃlÅbhÆtair aÇgapratyaÇgÃni pÃÂyante iti; tathà hi tvayà bhagavata÷ ÓrÃvakasaægho bhinna÷; tasyaitat karmaïa÷ phalam yat kathayasi: ayasmayair mudgarair ÃdÅptai÷ pradÅptai÷ saæprajvalitair ekajvÃlÅbhÆtair muhur muhu÷ ÓiraÓ cÆrïyate; tathà hi tvayà utpalavarïà bhik«uïÅ arhantÅ khaÂaprahÃreïa praghÃtitÃ; tasyaitat karmaïa÷ phalam yat kathayasi: caturdiÓaæ hastina Ãgacchanti; te mÃæ pi«Âavat pe«ayanti iti; tathà hi tvayà bhagavato vadhÃya dhanapÃlako hastinÃga uts­«Âa÷; tasyaitat karmaïa÷ phalam api tu vyÃk­tas tvaæ bhagavatÃ: kim iti bhadanta ÓÃriputra? pratisaæh­tÃni bhik«avo devadattena kuÓalamÆlÃni; kalpam avÅcau (##) mahÃnarake sthitvÃsthimÃn pratyekabuddho bhavi«yatÅti; sa kathayati (##) bhadanta ÓÃriputra yady evam utsahe aham ekapÃrÓvenÃvÅcau mahÃnarake sthÃtum iti ______________________________________________________________ ÁÃriputra and MaudgalyÃyana visit in hell followers of Devadatta, KokÃlika, etc., and PÆraïa KÃÓyapa athÃyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau yena kokÃlikaprabh­tyayas tenopasaækrÃntau; yÃvat kokÃlikasya hi jihvà halaÓatena dhÃryate; brahmaïà sabhÃæpatinà kokÃlika ucyate; kokÃlikÃbhiprasÃdya ÓÃriputramaudgalyÃyanayor bhik«vor antike cittaæ peÓalayo÷ sabrahmacÃribhir vatsalayor iti; evam ukto kokÃlika Ãyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau d­«Âvà kathayati: ihÃpy etau pÃpecchÃv ÃgatÃv iti; vÃkpravyÃharaïakÃlasamanantaram eva kokÃlikasya halasahareïa jihvà pÃÂayitum ÃrabdhÃ; athÃyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanÃv akaraïÅyà hy ete iti viditvà prakrÃntau; yena pÆrÃna÷ kÃÓyapas tenopasaækrÃntau atha pÆraïa÷ kÃÓyapa Ãyu«manto÷ ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanayo÷ pÃdayor nipatya kathayati: Ãrya ÓÃriputra mayà mithyÃdharmadeÓanayà mahÃjanakÃyo vipralabdha÷; tasya me karmaïo vipÃkena jihvÃyÃæ paæca halaÓatÃni vahanti; yathà yathà ca ÓrÃvakà stÆpakÃrÃn kurvanti tathà tathà tÅvrataravedanÃæ vedayÃmi; tad arhasi madÅyÃm avasthÃæ te«Ãæ nivedya nivÃrayituæ: mà tasya stÆpakÃraæ kari«yatheti; tatheti pratij¤Ãya Ãyu«mantau ÓÃriputramahÃmaudgalyÃyanau narakacÃrikÃæ (##) caritvà ­ddhyà jambÆdvÅpam anuprÃptÃ; tÃbhyÃæ bhagavato bhik«ÆïÃæ janakÃsya devadattakokÃlikapÆraïaprabh­tÅnÃæ narakopapannÃnÃm avasthà vistareïa samÃkhyÃtà bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatto bhagavato vacanam avacanÅk­tyÃvÅcau mahÃnarake (##) patita iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvani e«a mama vacanam avacanÅk­tya anayena vyasanam Ãpanna÷; tac chrÆyatÃm (##) ______________________________________________________________ The story of the bull and the ass (concerning a previous life of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'niyatarÃÓyavasthito bodhisatvo go«Æpapanno v­«o babhÆva; sa rÃtrau nagarÃn nirgamya rÃjakÅye mëak«etre carati; divà nagare ti«Âhati; yÃvat tasya sakÃÓaæ gardabha÷ upasamkramya kathayati: mÃtula tvaæ upacitatvamÃæsaÓoïita÷; na cÃhaæ tvÃæ paÓyÃmi kadÃcic carantam iti; sa kathayati: bhagineyÃhaæ rÃtrau rÃjakÅye mëak«etre carÃmÅti; sa kathayati: aham api mÃtula tvayà sÃrdhaæ carÃmÅti; sa kathayati: bhÃgineya tvaæ vÃcÃÂo manarthaæ kari«yasÅti; sa kathayati: mÃtula gachÃmi na kari«yÃmÅti; tau vÃÂaæ bhaÇktvà rÃjakÅye mëak«etre nipatitau; gardabhas tÃvat tÆ«ïÅm avasthito yÃvad ÃÓito jÃta÷; tata÷ kathayati: mÃtula gÃyÃmi tÃvad; v­«a÷ kathayati: ti«Âha tÃvan uhÆrtaæ yÃvad ahaæ nirgacchÃmÅti; paÓcÃd yathe«Âaæ kari«yasi; ity uktvà ni«palÃyita÷; gardabho vÃÓitum Ãrabdha÷; rÃjapuru«ai÷ (##) Órutvà g­hÅta÷: bhavanta÷ anena gardabhena sarvam idaæ rÃjakÅyaæ mëak«etraæ bhak«itaæ; nigraham asya kurma iti; tai÷ karïau cchitvà ulÆkhalaæ ca grÅvÃyÃæ baddhvà mukta÷; itaÓ cÃmutaÓ ca paribhraman v­«eïa d­«Âa÷; sa taæ gÃthayà pratyabhëata sÃdhu gÅtaæ su«Âhu gÅtaæ prÃptaæ gÅtasya tat phalam / yato 'si tava gÅtena jÃta÷ karïavihÅnaka÷ // evaæ hi tasya bhavati yo vÃcaæ ca na rak«ati / bhramedÃnÅæ karïahÅna÷ ulÆkhalavibhÆ«ita÷ // iti / so 'pi gÃthayà pratyabhëata tÆ«ïÅæ bhava khaï¬adanta tÆ«ïÅæ bhava jaradgava / tvÃm apy atra gave«anto daï¬ahastÃs trayo janÃ÷ // iti / bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau v­«a÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yo 'sau gardabha e«a eva sa devadattas tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a mama vacanam avacanÅk­tyÃnayena (##) vyasanam Ãpanna÷; punar api yathaiva mama vacanam avacanÅk­tyÃnena vyasanam Ãpannas tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the bull and the jackal (concerning a previous life of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatasmin karvaÂake g­hapati÷ prativasati; tasya valÅvardo lak«aïasaæpanna÷; tenÃsau ÓramaïabrÃhmaïÃn svajanÃn anÃthak­païavanÅpakÃn bhojayitvà yathe«ÂapracÃrÅ uts­«Âa÷; so 'pareïa samayena itaÓ cÃmutaÓ ca paribhraman kalu«e magno 'vasthita÷; tena sÆryÃstaægamanakÃlasamaye Órutaæ; samanve«amÃïas tasya sakÃÓaæ (##) gata÷; sa saælak«ayati: na Óaknomi aham adhunà samuddhartuæ; Óva÷ prabhÃte samuddhari«yÃmÅti; v­«a÷ kathayati: mama purastÃt pÃÓaæ sthÃpayitvà gaccha; yadi Ó­gÃla Ãgami«yati tasyÃhaæ Ó­Çge pÃÓaæ k«epsyÃmÅti; sa tasya (##) purastÃt pÃÓaæ k«iptvà prakrÃnta÷; yÃvad rÃtrau Ó­gÃla Ãgata÷; sa kathayati: ko 'yaæ bisÃny utkhanati puï¬arÅkÃni ceti; v­«a÷ kathayati: ahaæ nimagnas ti«ÂhÃmÅti; Ó­gÃla÷ saælak«ayati: bhak«yo me pratyupasthita iti; sa tam abhidravitum Ãrabdha÷; v­«a÷ kathayati: gaccha tvam asmÃt pradeÓÃn mà anayena vyasanam Ãpatsyasa iti; tathÃpy asau nivÃryamÃno 'bhidravaty eva; sa v­«o gÃthÃæ bhëate nÃhaæ bisÃny utkhanÃmi puï¬arÅkÃni nÃpy aham / saced bhak«itukÃmo 'si p­«Âhato gaccha bhak«aya // iti / Ó­gÃlo bhak«ayÃmÅti p­«Âhato gata÷; v­«eïa Ó­Çge pÃÓa÷ k«ipta÷; Ó­gÃlo grÅvÃyÃæ baddha÷; ÃkÃÓe pralambhate; v­«o gÃthÃæ bhëate kiæ naÂo nartako và tvam uta ÓobhitadÃraka÷ / grÃme vidarÓyatÃæ Óilpam araïye nÃsti dÃyaka÷ // iti / (##) Ó­gÃlo 'pi gÃthÃæ bhëate nÃhaæ naÂo nartako và nÃpi ÓobhitadÃraka÷ / dattà Óakeïa me ÓreïÅ brahmalokaæ vrajÃmy aham // iti / (##) bhÆyo v­«o gÃthÃm bhëate na Óakro dadÃti ÓreïÅæ brahmaloka÷ kutas tava / baddho 'si kÆÂapÃÓena na te paÓyÃmi jÅvitam // iti / kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau v­«a÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yo 'sau Ó­gÃla e«a eva sa devadattas tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a mama vacanam avacanÅk­tyÃnayena vyasanam Ãpanna÷; etarhy apy e«a mama vacanam avacanÅk­tyÃnena vyasanam Ãpanna÷ bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: bhadanta devadatto bhagavato vacanam aÓ­ïvann avÅciparÃyaïa÷ saæv­tta iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvani e«a mama vikroÓato vacanam aÓ­ïvann avÅciparÃyaïa÷ saæv­tta÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the King Caitika and the two sons of the Purohita (concerning a previous life of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasyÃæ rÃjadhÃnyÃæ rÃjà caitiko nÃma rÃjyaæ kÃrayati ­ddhaæ ca yÃvad ÃkÅrïabahujanamanu«yaæ ca; puïyÃnubhÃvÃd devatà antarÅk«e Ãsanaæ dhÃrayanti; tasya rÃj¤a÷ purohitasya dvau putau jye«Âho kanÅyÃæÓ ca; tatra jye«Âho nai«kramyÃbhinandÅ; kanÅyÃn paurohityÃbhinnandÅ; jye«Âha÷ paÓyati pitaraæ dharmÃdharmeïa paurohityaæ kÃrayantaæ; sa samlak«ayati; ahaæ pitur atyayÃt purohito bhaviyÃmi; yannv aham api pravrajeyam iti; sa pitaram anuj¤Ãpya bhagavacchÃsane pravrajita÷; yÃvad apareïa samayena purohita÷ kÃlagata÷; sa kanÅyÃn paurohitye prati«ÂhÃpita÷; sa adharmeïa paurohityaæ kartum Ãrabdha÷; janakÃya÷ pŬyate; yÃvad anyatama÷ puru«a itaÓ cÃmutaÓ ca paribhramaæs tasya (##) jye«Âhasya (##) pravrajitasya sakÃÓam upasaækrÃnta÷; sa tena d­«Âa÷: kutas tvam ÃgacchasÅti; tena samÃkhyÃtam: amu«yà rÃjadhÃnyÃ÷; sa vÃrttÃæ pra«Âum Ãrabdha÷; sa kathayati: rÃj¤a÷ purohita÷ kÃlagata÷; tasya kanÅyÃn putra÷ paurohitye prati«Âhati; so 'dharmeïa paurohityaæ (##) karoti; janakÃya÷ pŬyate iti; sa kathayati: kaæcitkÃlaæ prek«aya; aham eva tatra gatvà ahitÃn nivÃrayi«yÃmi hite ca saæniyojayi«yÃmi yathà na janapadÃn nipŬayatÅti; tena puru«eïa gatvà j¤ÃtÅnÃm etat prakaraïaæ niveditaæ; Órutiparaæparayà tena kanÅyasà Órutaæ; tena rÃj¤e niveditaæ: deva mama sa jye«Âho bhrÃtà Ãgami«yatÅti; rÃjà kathayati: Óobhanaæ; sa eva purohito bhavi«yatÅti; sa kathayati: deva tvaæ nÃma mayà iyantaæ kÃlaæ v­thà sevita iti; rÃjà kathayati: e«a lokadharmo jye«Âha÷ sa÷; apitv ekena prakÃreïa tava paurohityaæ bhavatv iti; yadi tvaæ tsminn Ãgate kathayasi: ahaæ jye«Âha iti; sa kathayati: evaæ bhavatu, vak«yÃmÅti; yÃvad asÃv Ãgata÷; taæ d­«Âvà sarÃjakà par«ad utthitÃ; sa tu notthita÷; tenokta÷: tvaæ mama kanÅyÃn kasmÃn notti«ÂhasÅti; sa kathayati: tvam eva kanÅyÃn ahaæ jye«Âha÷; yadi tava na pratyayo vayaæ rÃjakule v­ddhÃæs devaæ ca p­cchÃma÷; jye«Âhena rÃjà p­«Âha÷; kathaya bho rÃjan ka Ãvayor jye«Âha iti; rÃj¤Ã saæprajÃnaæ m­«Ã vÃg bhëitÃ: e«a jye«Âhas tvaæ kanÅyÃn iti; vÃkpravyÃharaïakÃlasamantaram eva tasya devatÃbhir (##) Ãsanaæ muktaæ; sa p­thivyÃæ patito mukhÃc cÃsya pÆtigandha÷ pravÃti; jye«Âha÷ purohitaputro gÃthÃæ bhëate m­«Ã hi bhëamÃïasya prakrÃmantÅha devatÃ÷ / mukhaæ ca pÆtikaæ bhavati svargÃc ca parihÅyate // satyaæ kathaya bho rÃjan bhavi«yati yathà purà / m­«Ã vadasi ced vyaktam adho yÃsyasi caitika // ajihvako 'sau bhavati matsyo vÃricaro yathà / parip­«Âo hi yo dharmam adharmam upadarÓayet // satyaæ kathaya bho rÃjan bhavi«yasi yathà purà / (##) m­«Ã vadasi ced vyaktam adho yÃsyasi caitika // apumÃn jÃyate tatra pumÃæs tatra na jÃyate / parip­«Âo hi yo dharmam adharmam upadarÓayet // satyaæ kathaya bho rÃjan bhavi«yasi yathà purà / m­«Ã vadasi ced vyaktam adho yÃsyasi caitika // var«aty akÃle devaÓ ca kÃle tatra na var«ati / parip­«Âo hi yo dharmam adharmam upadarÓayet // satyaæ kathaya bho rÃjan bhavi«yasi yathà purà / m­«Ã vadasi ced vyaktam adho yÃsyasi caitika // dve jihve bhavatas tasyoragasyeva hi jantuna÷ / parip­«Âo hi yo dharmam adharmam upadarÓayet // (##) satyaæ kathaya bho rÃjan bhavi«yasi yathà purà / m­«Ã vadasi ced vyaktam adho yÃsyasi caitika // ity evaæ caitiko rÃjà karma k­tvà sudÃruïam / avÅciæ narakaæ prÃpto nirayaæ pÃpakarmaïà // kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau jye«Âha÷ purohitaputra÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yo 'sau caitiko rÃjà e«a eva sa devadattas tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a mama vikroÓato vacanam aÓ­ïvann avÅciæ narakaæ prÃpta÷; etarhy apy e«a mamavikroÓato vacanam aÓ­ïvann avÅciæ narakaæ prÃpta÷ (##) bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayacchettÃraæ buddhaæ bhagavantaæ papracchu÷: paÓya bhadanta devadatto hitam ucyamÃno vacanam aÓ­ïvann avÅciparÃyaïa÷ saæv­tta iti; bhagavÃn Ãha: na bhik«ava etarhi yathà atÅte 'py adhvany e«a mayà hitam ucyamÃno vacanam aÓ­ïvann anayena vyasanam Ãpanna÷; tac chrÆyatÃm ______________________________________________________________ The story of the master-mechanic and his pupil (concerning a previous life of the Buddha and Devadatta) bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'nyatamasmin karvaÂake yantrakalÃcÃrya÷ prativasati; tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ; sa tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati; tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ kÃlÃntareïa patnÅ Ãpannasatvà saæv­ttÃ; sëÂÃnÃæ và navÃnÃæ và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtÃ; dÃriko jÃta÷; tasya trÅïi saptakÃny ekaviæÓatidivasÃn (##) vistareïa jÃtasya jÃtimahaæ k­tvà kulasad­Óaæ nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ; sà unnÅto vardhito mahÃn saæv­tta÷; pità cÃsya kÃlagata÷; so 'nyatamasmin karvaÂake 'nyasya yantrakalÃcÃryasyÃntikÃd (##) yantrakalÃæ Óik«itum Ãrabdha÷; tenÃnyatamasmin karvaÂake g­hapate÷ sakÃÓÃd dÃrikà prÃrthitÃ; sa kathayati: yadi amu«min divase Ãgacchasi dÃsyÃmi; anyathà neti; tena yantrakalÃcÃryasya niveditam; upÃdhyÃyÃmu«min karvaÂake g­hapati÷; tasya sakÃÓÃn mayà dÃrikà prÃrthitÃ: sa kathayati: yady amu«min divasa Ãgacchasi dÃsyÃmi; anyathà neti; yantrakalÃcÃrya÷ kathayati: putra yady evaæ gacchÃva÷; aham eva pratÅcchÃmÅti; sa ten sÃrdhaæ këÂhamayaæ mayÆram abhiruhya yasminn eva divase avadhi÷ k­tas tasminn eva divase karvaÂakam anuprÃpta÷; d­«Âvà paraæ vismayam Ãpanna÷; tato dÃrikÃæ pratig­hya punas tad yantram Ãruhya svag­ham Ãgata÷; yantraæ saæg­hya mÃtu÷ samarpitam uktaæ ca; ayaæ tava putro yantrasya pravartanayogaæ jÃnÅte no tu nivartanaæ; na tvayÃsya yantraæ deyam iti; sa bhÆyo bhÆyo matu÷ kathayati: amba prayaccha me yantraæ mahÃjanakÃyam anvÃvartayÃmÅti; sà kathayati: putra ÃcÃryas te kathayati: ayaæ pravartanaprayogaæ jÃnÅte no tu nivartanaæ; mà dÃsyasi mÃnayena vyasanam ÃpatsyatÅti; tasmÃd ahaæ na dadÃmÅti; sa kathayati: amba pravartanam apy ahaæ jÃnÃæi nivartanam api; kiæ tv asÃv ÃcÃryo mÃtsaryeïa na dadÃtÅti; laghucitto mÃt­grÃma÷; tayà lobhitayà dattaæ; sa yantram Ãmre¬yÃbhiruhya saæprasthita÷; mahÃjanakÃyo 'bhiprasanna÷; tato yantrakalÃcÃryeïa d­«Âa÷; sa kathayati: gato 'yam apunarÃgamanÃyeti; sa yathà yathà saæbhramÃd Ãmre¬ayati (##) tathà tathà dÆrataraæ gacchati; yÃvan mahÃsamudraæ gata÷; mahÃsamudre sadà var«ati deva÷; bandhanÃmi klinnÃni; anayena vyasanam Ãpanna÷; devatà gÃthÃæ bhëate yo hy arthakÃmasya hitÃnukampino vaco na g­hïÃti yathÃnuÓi«Âam / sa uhyate dÃrumayeïa pak«iïà anÃyako na Ó­ïotÅha kasyacit // iti / bhagavÃn Ãha: kiæ manyadhve bhik«ava÷? yo 'sau yantrakalÃcÃrya÷ aham eva sa tena kÃlena tena samayena; yo 'sau tasyÃntevÃsÅ e«a eva sa devadattas tena kÃlena tena samayena; tadÃpy e«a vacanam aÓ­ïvann anayena vyasanam Ãpanna÷; etarhy apy e«a mayà hitam ucyamÃno mama vacanam aÓ­ïvann anayena vyasanam Ãpanna÷ (##) (##) ______________________________________________________________ The question of UpÃli Ãyu«mÃn upÃlÅ buddhaæ bhagavantaæ p­cchati: ucyate bhadanta saæghabheda÷ ucyate bhadanta saæghasÃmagrÅ iti; tatra kataro bheda÷ katarà saæghasÃmagrÅ; yataÓ copÃlin bhik«ava÷ dharme 'dharmsaæj¤ina÷ adharme dharmasaæj¤ino vyagre avyagrasaæj¤ina÷ karmÃïi kurvanti; ayam ucyate saæghabheda÷; yatas tu dharme dharmasaæj¤ina÷ samagre samagrasaæj¤ina÷ karmÃïi kurvanti; iyam ucyate saæghasÃmagrÅ iti yatraiko bhik«ur na tatra saægho bhidyate; yatrau dvau yatra trayo yÃvad a«Âau na tatra saægho bhidyate; yatra nava bhik«avo uttare và tatra dvÃbhyÃæ kÃraïÃbhyÃæ saægho bhidyate; j¤aptikarmaïà ÓalÃkÃgrahaïena ca (##) kathaæ j¤aptikarmaïÃ? yathÃpitad devadatto bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati: paæcabhir Ãyu«manto vratapadair bhik«u÷ Óudhyati vimucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati; sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; katamai÷ paæcabhi÷? Ãraïyakatvena Ãyu«manto bhik«u÷ Óudhyati vimucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati; sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; v­k«amÆlikatvena paiï¬apÃtikatvena traicÅvarikatvena pÃæsukÆlikatvenÃyu«manto bhik«u÷ Óudhyati vimucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati; sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; ye«Ãæ yu«mÃkam Ãyu«manta÷ na k«amante ebhi÷ paæcabhi÷ vratapadai÷ Óodhuæ moktuæ niryÃtuæ te Óramaïasya gautamasyÃrÃd bhavantu, hirug bhavantu; dÆreïa pareïa bhavantu ity e«Ã j¤apti÷; ity evaæ j¤aptikarmaïà kathaæ ÓalÃkÃgrahaïena? yathÃpitad devadatto bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati: paæcabhir Ãyu«manto vratapadair (##) bhik«u÷ Óudhyati mucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati; sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; katamai÷ paæcabhi÷? ÃraïyakatvenÃyu«manto bhik«u÷ Óudhyati mucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati; sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; v­k«amÆlikatvena paiï¬apÃtikatvena traicÅvarikatvena pÃæsukÆlikatvenÃyu«manto bhik«u÷ Óudhyati vimucyati niryÃti sukhadu÷khaæ vyatikrÃmati; sukhadu÷khavyatikramaæ cÃnuprÃpnoti; ye«Ãæ yu«mÃkam Ãyu«manta÷ na k«amante (##) ebhi÷ paæcabhi÷ vratapadai÷ Óodhuæ moktuæ niryÃtuæ te Óramaïasya gautamasyÃrÃd bhavantu, hirug bhavantu; dÆreïa pareïa bhavantu; ÓalÃkÃæ g­hïantv iti; devadattaÓ cÃtmapaæcama÷ ÓalÃkÃæ g­hïÃti; evaæ ÓalÃkÃgrahaïena // // Ãyu«mÃn upÃlÅ buddhaæ bhagavantaæ p­cchati  utk«iptakena tÃvad bhadanta saægho bhidyate utk«iptakÃnuvartakena utk«iptakÃnuvartakÃnuvarttakena na utk«epakena na utk«epakÃnuvartakena na utk«epakÃnuvartakÃnuvarttakena na utk«epakÃnuvarttakena tÃvad bhadanta saægho bhidyeta na utk«iptakena na utk«iptakÃnuvartakÃnuvartakena na utk«epakena na utk«epakÃnuvartakÃnuvartakena utk«iptakÃnuvartakÃnuvartakena tÃvad bhadanta saægho bhidyeta na utk«iptakena na utk«iptÃnuvartakena na utk«epakena na utk«epakÃnuvarttakÃnuvartakena // // utk«epakena tÃvad bhadanta saægho bhidyeta na utk«iptakena na utk«iptakÃnuvartakena utk«iptakÃnuvartakÃnuvartakena na utk«iptakÃnuvartakena na utk«iptÃnuvartakÃnuvartakena (##) tÃvad bhadanta saægho bhidyeta na utk«iptakÃnuvartakena na utk«iptakÃnuvartakena na utk«iptÃnuvartakena na utk«iptÃnuvartakÃnuvartakÃnuvartakena na utk«iptakena na utk«iptakÃnuvartakÃnuvartakena // utk«epakÃnuvartakÃnuvartakena tÃvad bhadanta saægho bhidyeta (a2) na utk«iptakena na utk«iptakÃnuvartakena na utk«iptakÃnuvartakÃnuvartakÃnuvartakena na utk«epakena na utk«iptakÃnuvartakena (##) sarvair ebhir upÃliæ saægho bhidyeta sthÃpayitvà eka utk«iptakam* // // antaroddÃnam saæghabhedaÓ ca sÃmagrÅ eka÷ saægho na bhidyate / navÃnÃm antimo bhedas tisra utk«epa«aÂkikÃ÷ // Ãyu«mÃn upÃlÅ buddhaæ bhagavantaæ p­cchati: yad uktaæ bhadanta bhagavatà samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte; sp­Óyati cÃnantaryÃvadyena karmaïÃ; kiyatà bhadanta bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà 1) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme adharmasaæj¤Å bhede adharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà 2) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme adharmasaæj¤Å bhede dharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya (##) parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate anantaryÃvadyena karmaïà 3) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme adharmasaæj¤Å bhede vaimatiko bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà (##) 4) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme dharmasaæj¤Å bhede adharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà 5) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme dharmasaæj¤Å bhede dharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 6) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme dharmasaæj¤Å bhede vaimatiko bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 7) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme adharmasaæj¤Å bhede adharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; (##) iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà (##) 8) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme adharmasaæj¤Å bhede dharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 9) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme adharmasaæj¤Å bhede vaimatiko bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 10) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme dharmasaæj¤Å bhede adharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà 11) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme dharmasaæj¤Å bhede dharmasaæj¤Å (##) bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 12) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme dharmasaæj¤Å bhede vaimatiko bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà (##) 13) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme vaimatiko bhede adharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà 14) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme vaimatiko bhede dharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 15) yataÓ copÃlin bhik«ur adharme vaimatiko bhede vaimatiko bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 16) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme vaimatiko bhede adharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà (##) ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte sp­Óyate cÃnantaryÃvadyena karmaïà 17) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme vaimatiko bhede dharmasaæj¤Å bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà 18) yataÓ copÃlin bhik«ur dharme vaimatiko bhede vaimatiko bhik«ÆïÃæ j¤Ãpayati saæj¤Ãpayati Óik«ayati grÃhayati saæghasya bhedÃya parÃkrÃmati; iyatà upÃlin bhik«u÷ samagraæ ÓrÃvakasaæghaæ bhitvà ÃvÅcikam avadyaæ prasÆte na tu sp­Óyate ÃnantaryÃvadyena karmaïà (##) evam etÃvanti a«ÂÃdaÓa; ÃsÃæ «a ps­Óyante ÃnantaryÃvadyena karmaïÃ; yÃsu bhede adharmasaæj¤Å; avaÓi«ÂÃ÷ na sp­Óyante ÃnataryÃvadyena karmaïeti vinaye saæghabhedavastu samÃpta÷ // // vinayavastvÃgamaæ // //