Suvarnavarnavadana (sutra) = Sva
Based on the ed. by Sitaram Roy: SuvarïavarïÃvadÃna [Decipherment and historical study of a palm-leaf Sanskrit manuscripts-an unknown MahÃyÃna(avadÃna) text from Tibet.],
Patna : K.P. Jayaswal Research Institute 1971 (Historical Research Series, vol. VII);
compared with:
Rajapatirana, Tissa (1974), SuvarïavarïÃvadÃna, translated and edited together with its Tibetan translation and the Lak«acaityasamutpatti, A thesis submitted for the Degree of Doctor of Philosophy in the Australian National University, Canberra. pdf part 1, pdf part 2.
Also consulted:
DharmaÓrÅbhadra and Rin chen bzaÇ po, "gSer mdog gi rtogs pa brjod pa" (Tibetan translation of Suv), in Kg, 'dul ba, vol. su, 172b7-227b2.



Input by Jens Braarvig, Oslo 2010

For the actual input cf. THESAURUS LITERATURAE BUDDHICAE (TLB): https://www2.hf.uio.no/polyglotta/index.php?page=library&bid=2
a division of BIBLIOTHECA POLYGLOTTA (BP): https://www2.hf.uio.no/polyglotta/



REFERENCES
References for Sanskrit are to manuscript references in Roy (1971).
The references in square brackets in the text are to paragraphs in Rajapatirana (1974).



___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________





 
SuvarïavarïÃvadÃna


Sva Roy 1,1 
om namo buddhÃya || 

Sva Roy 1,1 - 5
[1] evam anuÓrÆyate sthavira mahÃkÃÓyape parinirv­te sthavirÃnando mahÃtmà ÓÃradvatÅputrasamanupraj¤ayà samanvÃgatas tathÃgata iva kÃruïyÃt te«u te«u grÃmanagaranigamapallÅpattanÃdi«u tÃæs tÃn vaineyÃæs tais tair upÃyaviÓe«air vinayati sma | yÃvad apareïa samayena vineyavaÓÃd anekÃni sattvakoÂiniyutaÓatasahastrÃïi saddharmmadeÓanÃm­tavar«Ãbhi«ekeïa santarpayan vaiÓÃlyÃm viharaty ÃmrapÃlÅvane |

Sva Roy 1,5 - 3,2
[2] tena khalu puna÷ samayena rÃjag­he nagare divÃkaro nÃma sÃrthavÃha÷ prativasaty ìhyo mahÃdhano mahÃbhogo vistÅrïaviÓÃlaparigraho vaiÓravaïadhanasamudito vaiÓravaïadhanapratisparddhÅ | tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtam | sa tayà sÃrddha krŬati ramate paricÃrayati sma | tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayato na putro na duhità | so 'putra÷ putrahetor utkaïÂhita÷ paritapyate | deve«u trayastriæÓe«v anyatamasya puïyamaheÓÃkhyasya devaputrasya pa¤capÆrvanimittÃni prÃdurbhÆtÃni | sa buddhotpÃdavibhÆ«itaæ lokam avalokya nirvÃïÃbhilëÅcchati manu«ye«u pratisaædhiæ grahÅtum | 

Sva Roy 3,2 - 4,5
[3] adrÃk«Åc chakro devendras taæ devaputraæ cyavanadharmmÃïaæ buddhotpÃdavibhÆ«itaæ lokam avalokya nirvÃïÃbhilëŠicchati manu«ye«u pratisaædhiæ grahÅtum iti d­«Âvà ca punas taæ devaputram upasaækramyovÃca | sa cet tvaæ mÃr«a icchasi manu«ye«u pratisaædhiæ grahÅtum | rÃjag­he nagare divÃkarasya sÃrthavÃhasya patnyÃ÷ kuk«au pratisaædhiæ g­hÃïeti | sa kathayati kauÓikaæ aÓrÃddho 'sau sÃrthavÃhas tasya buddhe prasÃdo nÃstÅti | Óakra÷ kathayati | mÃr«a g­hÃïa tvaæ ahan tathà kari«yÃmi yathÃsau sÃrthavÃho buddhaÓÃsane 'bhiprasÅdatÅti | devaputra÷ kathayati | kauÓika sa ced asau sÃrthavÃha÷ sapatnÅko yÃvajjÅvaæ ratnatrayaæ ÓaraïaÇ gacched evam ahaæ tasya sÃrthavÃhasya patnyÃ÷ kuk«au pratisandhiæ grahÅ«yÃmÅti | 

Sva Roy 5,1 - 7,3
[4] tata÷ Óakro devendro devebhyas trayastriæÓebhya antarÅk«e rÃjag­he nagare divÃkarasya sÃrthavÃhasya g­he uparime talake pratyasthÃt | Óakrasya devendrasya varïÃnubhÃvena sarvatra g­haæ divyenÃvabhÃsenÃvabhÃsitam adrÃk«Åd divÃkara÷ sÃrthavÃhas tu divyam avabhÃsaæ d­«Âvà ca punar vismayotphullalocanaÓ caturdiÓam avalokayitum Ãrabdha÷ yÃvat paÓyati Óakraæ devendraæ d­«Âvà ca puna÷ sahasaiva tasya padayor praïipatyovÃca devendra lÃbhà me sulabdhà me tvaæ g­ham ÃyÃta÷ pavitrÅk­ta¤ cedaæ g­haæ yu«mad Ãgamanena | tadÃj¤ÃpyatÃæ kim Ãgamanaprayojanam iti | Óakro devendra÷ kathayati | sÃrthavÃha tvam aputra÷ putrÃbhinandÅ tad adyÃgreïa sapatnÅko yÃvajjÅvaæ ratnatrayaæ Óaraïaæ gaccha | putras te bhavi«yatÅti || divÃkara÷ sÃrthavÃho h­«Âatu«Âa udagramanÃ÷ kathayati | devendra yathà tvam Ãj¤Ãpayasi tathà karomy e«o 'ham adyÃgreïa sapatnÅko jÃvajjÅvaæ ratnatrayaæ ÓaraïaÇ gacchÃmÅty atha Óakro devendro divÃkaraæ sÃrthavÃhaæ sapatnÅkaæ Óaraïagamane prati«ÂhÃpya rÃjag­hÃd antarhito deve«u trayastriæÓe«v pratya«ÂÃt | tasya devaputrasya bhavane tata÷ Óakro devendras tasya devaputrasyaitat prakaraïaæ vistareïÃkhyÃtavÃn | 

Sva Roy 7,3 - 9,10
[5] yÃvad asau devaputro devebhyas trayastriæÓebhyaÓ cyuto rÃjag­he nagare divÃkarasya sÃrthavÃhasya patnyÃ÷ kuk«im avakrÃnta÷ | sa yata eva tasyÃ÷ kuk«im avakrÃntas tata eva tasyÃ÷ sÃrthavÃhapatnyÃ÷ ÓarÅre parà varïapu«kalatà prÃdurbhÆtà | manoj¤aÓ ca gandha÷ pravÃtum Ãrabdha÷ | pa¤cÃveïikà dharmà ekatye paï¬itajÃtÅye mÃt­grÃme | katame pa¤ca | raktaæ puru«aæ jÃnÃti | viraktaæ jÃnÃti | kÃlaæ jÃnÃti | ­tuæ jÃnÃti | garbham avakrÃntaæ jÃnÃti | yasya sakÃÓÃd garbho 'vakrÃmati taæ jÃnÃti | dÃrakaæ jÃnÃti | dÃrikÃæ jÃnÃti | sa ced dÃrako bhavati dak«iïaæ kuk«iæ niÓ­tya ti«Âhati | sa ced dÃrikà bhavati | vÃmaæ kuk«in ni÷s­tya ti«Âhati | sà ÃttamanÃttamanà svÃmine Ãrocayati | di«ÂyÃryaputra varddhase | ÃpannasattvÃsmi saæv­ttà | yathà ca me dak«iïaæ kuk«iæ niÓritya ti«Âhati niyataæ dÃrako bhavi«yatÅti | Órutvà ca puna÷ so 'py ÃttamanÃtamanÃ÷ pÆrvakÃyam abhyunnamayya dak«iïam bÃhum abhiprasÃryodÃnam udÃnayati | apy evÃhaæ cirakÃlÃbhila«itaæ putramukhaæ paÓyeyaæ jÃto me syÃn nÃvajÃta÷ k­tyÃni me kurvvÅta bh­ta÷ pratibibh­yÃd dÃyÃdyaæ pratipadyet | kulavaæÓo me cirasthitika÷ syÃd asmÃka¤ cÃtyatÅtakÃlagatÃnÃm alpaæ và prabhÆtam và dÃnÃni datvà puïyÃni k­tvà asmÃka¤ ca nÃmnà dak«iïÃm Ãdek«yate | idaæ tayor yatra tatropapannayor gacchator anugacchatv iti 

Sva Roy 10,2 - 12,3
[6] Ãpannasattvä cainÃæ viditvà upariprÃsÃdatalagatÃm ayantritÃæ dhÃrayati | ÓÅte ÓÅtopakaraïai u«ïe u«ïopakaraïair vaidyapraj¤aptair ÃhÃrair nÃtitiktair nÃtyamlair nÃtilavaïair nÃtimadhurair nÃtikaÂukair nÃtika«Ãyais tiktÃmlalavaïamadhurakaÂukaka«Ãyavivarjitair ÃhÃrair hÃrÃrdhahÃravibhÆ«itagÃtrtrÅm apsarasam iva nandanavanavicÃriïÅæ ma¤cÃn ma¤caæ pÅÂhÃt pÅÂham anavatarantÅm adharimÃæ bhÆmiæ | na cÃsyÃ÷ ki¤cid amanoj¤aÓabdaÓravaïaæ yÃvad eva garbhasya paripÃkÃya | sà a«ÂÃnÃm và navÃnÃm và mÃsÃnÃm atyayÃt prasÆtà | dÃrako jÃto 'bhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷ sarvÃÇgapratyaÇgopeta÷ | uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgata÷ sarvajanamanonayanahara÷ suvarïapÅtair vastrair avaguïÂhitavigraha÷ sarvaÓarÅrÃc cÃsya candanagandho vÃti | mukhÃc cÃsya nÅlotpalagandha÷ | tasya jÃtamÃtrasya tasmin g­he vastravar«aæ karïikÃrakusumavar«a¤ ca patitam | tÃni ca vastrÃïi suvarïavarïÃni |

Sva Roy 12,3 - 14,3
[7] tatas tÃm atyadbhutÃæ tasya ca rÆpaudÃryasampadÃæ d­«Âvà divÃkarasya sÃrthavÃhasya patnÅ parijanaÓ ca param vismayam Ãpanna÷ | divÃkaraÓ ca sÃrthavÃho g­hasya bahir dvÃrako«Âhake sthita÷ | tasya niveditaæ sÃrthavÃho di«Âyà varddhase putras tu jÃta iti | sa h­«Âatu«Âodagramanà g­haæ pravi«Âo yÃvat paÓyati kumÃram atyantam abhirÆpaæ darÓanÅyaæ | prÃsÃdikaæ sarvÃÇgapratyaÇgopetaæ | uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgataæ sarvajanamanonayanaharaæ suvarïapÅtair vastrair avaguïÂhitavigrahaæ kÃyÃc cÃsya candanagandho vÃti mukhÃc ca nÅlotpalagandha÷ | vastravaryaæ karïikÃrakusumavar«a¤ ca patitaæ | tÃni ca vastrÃïi suvarïavarïÃni d­«Âvà ca puna÷ paramaprÅtiprÃmodya udÃnam udÃnayati aho lÃbhà me sulabdhÃ÷ aho paripÆïo me manoratho yasya me Åd­Óa÷ puïyamaheÓÃkhya÷ putro jÃta iti | h­«Âatu«ÂapramuditamanÃs tÃni ca vastrÃïi ÓramaïabrÃhmaïak­païavanÅpakasuh­tsambandhibÃndhavebhyo dattÃni | 

Sva Roy 14,3 - 17,3
[8] tasya ca kumÃrasya trÅïi saptakÃny ekaviæÓati divasÃn vistareïa jÃtamÃtrasya jÃtimahaæ k­tvà nÃmadheyaæ vyavasthÃpyate | kiæ bhavatu dÃrakasya nÃmeti | j¤Ãtaya ucur ayaæ kumÃra uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgata÷ | tasmÃd bhavatu kumÃrasya suvarïavarïa iti nÃma suvarïavarïa iti nÃmadheyaæ vyavasthÃpitaæ suvarïavarïa÷ kumÃro '«ÂÃbhyo dhÃtrÅbhyo 'nupradatta÷ | dvÃbhyÃm aÇkadhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ k«ÅradhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ maladhÃtrÅbhyÃæ dvÃbhyÃæ krŬanikÃbhyÃæ dhÃtrÅbhyÃæ yÃvad ÃÓu varddhate hradastham iva paÇkajam sa yadà mahÃn saæv­tta÷ tadà lipyÃm upanyasta÷ saækhyÃyÃæ gaïanÃyÃæ mudrÃyÃæ uddhÃre nyÃse nik«epe vastuparÅk«ÃyÃæ vastraparÅk«ÃyÃæ vastraparÅk«ÃyÃæ ibhiparÅk«ÃyÃæ aÓvaparÅk«ÃyÃæ dÃruparÅk«ÃyÃæ ratnaparÅk«ÃyÃæ kumÃraparÅk«ÃyÃæ kumÃrikÃparÅk«ÃyÃæ so '«ÂÃsu parÅk«ÃsÆdghÃÂako vÃcaka÷ paï¬ita÷ paÂupracÃra÷ samv­tta÷ | sa ca ÓrÃddho bhadra÷ kalyÃïÃÓaya÷ Ãtmahitaparahitaæ pratipanna÷ | kÃruïiko mahÃtmà dharmmakÃma÷ satvatsalas tena ca ÓÃstrÃïy adhÅtÃni | so 'tyantaæ puïyamaheÓÃkhyo yac cintayati | yat prÃrthayati | vastrÃdikan dhanaæ sarvan tat tathaiva sampadyate | kin tu na vijÃnÃty aham eva puïyamaheÓÃkhya iti | divÃkaraÓ ca sÃrthavÃho ratnatrayaÓaraïagamanaprabhÃvÃn me putro jÃta iti bhÆyasyà mÃtrayà bhagavac chÃsane 'bhiprasanna÷ sa kÃlena kÃlaæ bhagavacchÃsane kÃrÃÇ karoti sma |

Sva Roy 17,3 - 19,5
[9] tena khalu samayena rÃjag­he nagare vimalo nÃma sÃrthavÃho mahÃsamudrÃt saæsiddhayÃnapÃtro 'bhyÃgatas tenÃrddhatrayodaÓaparivÃraæ buddham bhagavantaæ bhojayitvà ekaiko bhik«us tricÅvareïÃcchÃditas tasya yaÓasà sarvo loka ÃpÆrïa÷ sÃrthasya saphalaæ mahÃsamudrÃvataraïaæ sÃrthavÃhaÓabdaÓ ca yenaivaæ bhagavacchÃsane kÃrÃ÷ k­tà iti | divÃkarasya sÃrthavÃhasya Órutvà sparddhà jÃtà | aham api mahÃsamudram avatarÃmi | yadi tata÷ saæsiddhayÃnapÃtro 'bhyÃgacchÃmi | yÃvanta÷ ke cana bhagavacchrÃvakà jambÆdvÅpe prativasanti bhagavantaæ vij¤apya tÃn aikadhya sannipÃtya praïÅtenÃhÃreïa santarpya ekaikaæ bhik«uæ mahÃrheïa tricÅvareïÃcchÃdayi«yÃmÅti | tena patnyà e«a v­ttÃnto nivedita÷ | sà kathayati svÃmin ­dhyantu tava saÇkalpÃ÷ | paripÆryantÃm manorathà iti | tato divÃkara÷ sÃrthavÃho rÃjag­he nagare yÃvat trir api ghaïÂÃvagho«aïaÇ kÃrayitvà pa¤cavaïikaÓataparivÃro mahÃsamudram avatÅrïas tasya tasmin mahÃsamudre 'vatÅrïasya bhagavÃn parinirv­tas tatra sthitasyaiva cÃsya sthaviramahÃkÃÓyapo 'pi parinirv­to 


Sva Roy 19,5 - 21,3
[10] yÃvad apareïa samayena suvarïavarïa÷ kumÃro veïuvanaÇ gatas tatra bhik«ur anityatÃpratisaæyuktà gÃthà svÃdhyÃyati sma |

Ãyur divà ca rÃtrau ca carato và sthitasya và |
sroto mahÃnadÅnÃm và yÃty eva na nivartate |1|
ye«Ãæ rÃtrinivÃsena Ãyur alpataram bhavet |
alpodake ca matsyÃnÃæ kà nu te«Ãæ rati bhavet |2|
parijÅrïam idaæ rÆpaæ roganŬaæ prabhaÇguraæ |
bhetsyati pÆtisaæghÃtaæ maraïÃntaæ hi jÅvitaæ |3|
na cirÃd vata kÃyo 'yaæ p­thivÅm adhiÓe«yate |
ÓÆnyo vyapeta vij¤Ãno nirastaæ và ka¬aÇgaraæ |4|
kim anena ÓarÅreïa pÆtivisravatà sadà |
nityaæ rogÃbhibhÆtena jarÃmaraïabhÅruïà |5|
anena pÆtikÃyena bhaÇgureïÃtureïa ca |
mÅmita paramÃæ ÓÃntiæ yogak«emam anuttaram iti |6|

Sva Roy 21,3 - 23,1
[11] athaità gÃthÃ÷ Órutvà suvarïavarïa÷ kumÃra÷ samvigna÷ saæsÃrÃn nirvÃïÃnuÓaæsadarÓÅ | tasya bhik«or vandanÃæ k­tvà p­cchati | Ãrya kim idam iti bhik«uïÃbhihitam Ãyu«man buddhavacanam iti | tasya Órutvà bhagavacchÃsane mahÃn prasÃda utpanna÷ pravrajyÃbhilëo mok«ÃbhilÃÓ ca | tatas tasya bhik«o÷ satk­tya pÃdayor nipatya kathayaty Ãrya pravrajitum icchÃmi | tadanukampÃm upÃdÃya mÃæ pravrÃjayitum arhasÅti | bhik«uïÃbhihitam Ãyu«man kim anuj¤Ãto 'si mÃtÃpit­bhyÃm iti | sa kathayati neti | bhik«u÷ kathayati gacchÃyu«mÃn mÃtÃpitarau tÃvad avalokaya na hy ananuj¤Ãtaæ mÃtÃpit­bhyÃm vayaæ pravrÃjayÃma iti | sa kathayaty evaÇ karomÅti | 

Sva Roy 23,1 - 26,5
[12] tata÷ suvarïavarïa÷ kumÃra÷ saæsÃrabhayodvignamanÃ÷ svaniveÓanaæ gatvà mÃtu÷ pÃdayor nipatya kathayaty ambÃnujÃnÅhi mÃæ pravrajÃmi svÃkhyÃte dharmavinaye | iti ÓrutvÃsya mÃtà paramavi«Ãdam Ãpannà | urasi prahÃraæ dattvà kathayati | putra tvam me ekaputraka÷ priyo manÃpa÷ kÃnto 'pratikÆlo manorathaÓatai÷ pratilabdha÷ | kathan nÃma tvaæ mÃm apahÃya pravrajasÅti | sa kathayaty ambÃvaÓyaæ bhÃvÅ priyaviprayogas tad anujÃnÅhi mÃæ pravrajÃmi svÃkhyÃte dharmavinaya iti | tasya Órutvà mahÃn samvego jÃta÷ sà bëpagadgadakaïÂhÅ provÃca | putra mà mÃæ trir api vak«yasi | mà me u«ïaæ Óoïitaæ mukhÃd Ãgami«yatÅti | sà saælak«ayati | yÃd­Óo 'sya vyavasÃyo na Óak«yam evaæ mayà nivÃrayitum | upÃyasamvidhÃnaÇ karomÅti | tata÷ sà kathayati | putra tava pità buddhaÓÃsane kÃrÃÇ kari«yÃtÅti mahÃsamudram avatÅrïa÷ | sa yÃvan nÃgacchati | tÃvat tvÃn nÃnujÃnÃmi | yady asÃv Ãgata tvÃm anuj¤Ãsyati pravraji«yasÅti | sa mÃt­bhakta÷ saælak«ayati | yadi bhÆyo 'py enÃæ vak«yÃmi kadÃcid e«Ã mahÃntaæ samvegam Ãpasyate | tad yÃvan me pità nÃgacchati tÃvat ti«ÂhÃmÅti | sa tu«ïÅm avasthita÷ | yadà ca suvarïavarïa÷ kumÃro vÅthÅm avatarati | tadà lokas tasya rÆpodÃryasampadaæ d­«Âvà nirÅk«amÃïo na_atra t­ptim upayÃti | sa mahÃjanakÃyasya vallabho jÃtas tasya rÆpaudÃrya sampadà samÃk­«Âamanaso 'tyantaæ kÃmavimukhatÃæ d­«Âvà mÃtà saælak«ayati | dhik ka«Âaæ yÃd­Óo 'sya vyavasÃyas tadÃpy e«a mÃm apahÃya pravraji«yatÅti | tato nityaæ ÓaÇkitamanasà tasyÃnukÆlaæ pravartitum Ãrabdhà || 

Sva Roy 26,3 - 27,28
[13] suvarïavarïa÷ kumÃro 'bhÅk«ïam paï¬itÃn ÓramaïÃn brÃhmaïÃn sevate | sa tatra yat subhëitaæ mok«amÃtrÃnukÆlaæ Ó­ïoti | tatpustake 'bhilikhati | divÃkarasya ca sÃrthavÃhasya rÃjag­hÃn nagarÃd bahir udyÃnaæ pu«paphalasalilasampannaæ | tata÷ suvarïavarïa÷ kumÃras tat pait­kam udyÃnaæ dine dine gatvà subhëitapustakaæ vÃcayaæs ti«Âhati | tena khalu samayena rÃjag­he nagare kÃÓisundarÅ nÃma veÓyà prativasati | strÅrÆpayauvanasampannà mahÃjanavallabhà rÃj¤aÓ cÃjÃtaÓatro÷ pracaï¬anÃmÃmÃtyas tasya rÃj¤o 'tyartham bahumata÷ | sa kÃÓisundaryÃæ dÃrikÃyÃm atyartaæ saæraktacittas tayà saha dine dine svam udyÃnaÇ gatvà ratikrŬÃm anubhavati | 

Sva Roy 28,1 - 31,4
[14] yÃvad apareïa samayena kÃÓisundarÅdÃrikà sarvÃlaÇkÃravibhÆ«ità rÃjag­hÃn nirgatya pracaï¬asyÃmÃtyasyodyÃnaæ saæprasthità | suvarïavarïaÓ ca kumÃro rÃjag­hÃn nagarÃn nirgatya svam udyÃnaÇ gacchati | adrÃk«Åt kÃÓisundarÅ dÃrikà suvarïavarïaæ kumÃram atyantam abhirÆpaæ darÓanÅyaæ prÃsÃdikaæ sarvÃÇgapratyaÇgopetam uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgataæ | sarvajanamanonayanaharaæ suvarïavarïapÅtair vastrair avaguïÂhitavigrahaæ d­«Âvà ca punar asyà etad abhavat | aho rÆpaudÃryasampada÷ | aho varïapu«kalatà k­tabhÃgyà sà nÃrÅ yasyà e«a bharttà bhavi«yatÅti | sà tasmin atyantam Ãk«iptà saælak«ati | mandabhÃgyà sà nÃrÅ sà Åd­Óena puru«eïa sÃrddhaæ ratikrŬÃn nÃnubhavati | vayaæ rÆpajÅvinya÷ | sÃdhÃraïapuru«ÃïÃm e«a ca kumÃra÷ pratyagrayauvanasamanvÃgata÷ | yan nv aham enaæ tathà pralobhayeyaæ yathà mamÃnena saha saæyogo bhaved iti | sà tasya purata÷ sthitvà nimittam upadarÓayitum Ãrabdhà | sa mahÃtmà prak­tyaiva kÃmavimukhatvÃn nirvÃïapravaïatvÃd và ca na tÃæ samanvÃharati | 

Sva Roy 31,4 - 35
[15] sà saælak«ayati nÆnam e«a lajjÅyate | teneha mÃæ na samanvÃharaty e«a codyÃnaæ samprasthito 'ham api tatraiva gacchÃmi | tatra cainaæ pracchanne pralobhayi«yÃmÅti sà tasya p­«Âhato 'nubaddhà suvarïavarïena kumÃreïopalak«ità tenÃgrata÷ praviÓya tasyodyÃnasya dvÃraæ baddhaæ | kÃÓisundarÅ  dÃrikà kathayati | kumÃra katham evaæ yujyate | ahaæ tvÃm uddiÓyÃgatà | na yuktaæ tava mayy evaæ nai«Âhuryam upadarÓayitum iti | sa naiva tasyÃ÷ prativacanaæ dadÃti | sà saælak«ayati | dvÃbhyÃm atra bhavitavyaæ | atha vÃtyantaæ kÃmair anarthÅ | athavà mahatà dainyenÃva«Âabdha÷ | sarvathà na Óakyam e«a mayà rÆpeïa và vacasà và ÃrÃdhayituæ sparÓenainam ÃrÃdhayi«yÃmi | e«a ca mÃæ d­«Âvà dvÃraæ badhnÃti | ka upÃya÷ syÃd yenÃham enaæ pracchannam ÃsÃdayeyaæ | atha vÃpratisaæviditam evÃsya Óva÷ prathamataram Ãgatya etam udyÃnaæ praviÓya sthÃsyÃmi parata enam Ãgatam ÃliÇganÃdibhi÷ gÃtrasaæsparÓanais tathÃrÃdhayi«yÃmi yathà me vaÓago bhavi«yatÅti | saivam anuvicintya pratiniv­tya nagaraæ pravi«Âà | taæ ca divasaæ pracanï¬asyÃmÃtyasyodyÃnaæ na gatà ||

Sva Roy 33-35 
[16] pracaï¬o 'py amÃtya÷ sve udyÃne tÃm udÅk«amÃnaÓ ciraæ parikhinna÷ sÆryasyëÂaÇgamanakÃlasamaye nagaraæ pravi«Âas tena sve g­he kÃÓisundaryà dÆto 'nupre«ita÷ kim arthaæ tvam adya mamodyÃnaæ nÃgateti | kÃÓisundarÅ dÃrikà vyÃk«epaæ k­tavatÅ ÃryaputrÃdya me ÓirorujÃtÅva bÃdhate yenodyÃnaæ nÃgateti | mitrÃmitramadhyamo lokas tasyÃpareïÃkhyÃtaæ | na tasyÃ÷ Óirorujà bÃdhate 'pi tv e«Ã suvarïavarïasya kumÃrasya sakÃÓam udyÃnaæ gatà | tasmÃd udyÃnÃn mayà pratyÃgacchantÅ d­«Âeti | Órutvà pracaï¬asyÃmÃtyasya krodhaparyavasthÃnam utpannaæ | tata÷ saælak«ayati tÃd­Óam anarthaæ kari«yÃmi | yathà Óva÷ kÃÓisundarÅ dÃrikà na bhavi«yati | suvarïavarïaÓ ca kumÃra iti | pratikru«Âaæ caitad vairÃïÃæ yad uta strÅvairam iti | sa krodhÃgninà dahyamÃnah­dayas tÃn niÓÃæ k­cchreïÃtinÃmitavÃn | tata÷ prabhÃtÃyÃæ rajanyÃm anyatamam Ãptapuru«am Ãmantrayate | kha¬gam g­hÃïa rÃjag­hÃd bahir udyÃnaæ gami«yÃmi tatrÃsti me ki¤cid Ãtyayikaæ prayojanam ity evaæ svÃminn iti sa puru«a÷ kha¬gam ÃdÃya tasya p­«Âhato 'nubaddhas tata÷ pracaï¬o 'mÃtyas tena puru«eïa sÃrdhaæ rÃjagrÃn nirgatya divÃkarasya sÃrthavÃhasyodyÃnaæ praviÓyÃvasthita÷ || 

Sva Roy 36,1 - 39,1
[17] kÃÓisundary api dÃrikà vicitravastrÃlaÇkÃrÃlaÇk­taÓarÅrà rÃjag­Ãn nÃgarÃn nirgatya divÃkarasya sÃrthavÃhasyodyÃnaÇ gatà | sà tatra pravi«Âà yÃvat paÓyati pracaï¬am amÃtyaæ d­«Âvà ca puna÷ saætrastà | saælak«ayaty e«a prak­tyaiva pracaï¬o niyataæ me 'dya mahÃntam anarthaÇ karotÅti pratinivarttitukÃmÃbhÆt | tata÷ pracaï¬o 'mÃtyas tÃæ d­«Âvà krodhÃgnijvalitamanÃs triÓikhÃæ lalÃÂe bh­kurÂiæ k­tvà pradhÃvitas tatas tÃæ sarabhasaæ keÓe«u g­hÅtvà nirdayam avÃÇmukhÅæ p­thivyÃæ pÃtayitvà samÃk­«ÂavÃn eva¤ cÃha tvam ihÃgatya suvarïavarïena kumÃreïa sÃrddhaæ paricÃrayasi | mama caivaÇ kathayasi | ÓirorujÃtÅva me bÃdhate | yena tvatsakÃÓaï nÃgateti | tad adya te tÃd­Óam maryÃdÃbandhÃæ karomi yena punar na bhavatÅ jÅvalokaæ drak«yati | suvarïavarïena kumÃreïa sÃrddhaæ paricÃrayi«yÃmÅti | tac chrutvà kÃÓisundarÅ dÃrikà tadÃkar«aïaparÃkar«aïajaæ du÷kham agaïayitvà maraïabhayabhÅtà bëpoparuddhyamÃnagadagadakaïÂhÅ hà idÃnÅn na bhavi«yÃmÅti | kampamÃnagÃtrÅ pracaï¬asyÃmÃtyasya pÃdayor nipatya karuïadÅnavilamvitair ak«arair uvÃca prasÅdatv Ãryaputro nÃrhasi mÃæ praghÃtayitum iti nityÃparÃdho mÃt­grÃma÷ | ita÷ prabh­ti na bhÆya evaÇ kari«yÃmi | yÃvajjÅvan te dÃsÅ bhavi«yÃmi | tad alam anena sÃhasena prayaccha jÅvitam iti | tasya durÃtmana evaæ karuïadÅnavilamvitair ak«arair ucyamÃnasya krodhÃgnir vardhata eva | tatas taæ sahÃyakam uvÃca ÓÅghram asyà anena kha¬genotk­ttamÆlaæ Óira÷ k­tvà p­thivyÃn nipÃtayety || 

Sva Roy 39,1 - 43,2
[18] atha sa puru«as tasya durÃtmano 'nyÃyavaco duraktam upaÓrutya kampitum Ãrabdha÷ | cintayati ca | aho nairgh­ïyam e«Ã hi strÅ bahuprakÃram asyopayuktà | tat kathan nÃma svalpasyÃparÃdhasyÃrthe praghÃtayitum icchati | aho vayam api jÅvikÃbhayabhÅtà yena nÃmÃsyÃÓÅvi«aprakhyasya puru«Ãdhamasya pÃr«ve ti«ÂhÃma÷ | sarvathÃhaæ mahÃsaÇkaÂam anupravi«Âa÷ | kim atra prÃptakÃlaæ atha và sphuÂam enaæ vak«yÃmi kadÃcid eva sphuÂam ucyamÃna÷ pratinivartetÃsmÃt pÃpakÃd asaddharmÃd iti | viditvà samvignamanÃs tasyÃÓ ca striyÃs tair atikaruïair vilÃpair dravÅk­tasantÃno bëpÃmbupariplutaq_Åk«aïa÷ k­takarapuÂa÷ pracaï¬am amÃtyam uvÃca | prasÅdatu svÃmÅ nÃrhasi mÃm evaævidhe 'kÃrye niyojayitun nÃhaæ ni«Ãdo nÃpi vadhyaghÃtaka÷ kathaæ hi nÃma yat karmma vadhyaghÃtakÃnÃm api notsahate manas tatkarmaïi pratÃrayati mÃæ svÃmÅ | e«Ã ca strÅ prakÃÓÃtyartham abhirÆpà darÓanÅyà prÃsÃdikà sarvakalÃbhij¤Ã rÃjag­hanivÃsino nÃnÃdigdeÓÃbhyÃgatasya ca vidagdhajanasyÃtÅva vallabhà | sÃmÃnyam idaæ manu«yÃïÃæ ratisthÃnaæ | kathaæ hi nÃma svÃmin praj¤Ãtamanu«yasya vicak«aïasyÃsminn anunayasthÃne dve«a utpannas tad alam Åd­Óena lokadvayavirudhÃvÃhakena vyavasÃyena | prasÅda nÃrhasi mÃm Ãtmana¤ cÃnena duÓcaritÃgninà dagdhum | api ca svÃmin | 

e«Ã hi sukumÃrÃÇgÅ rÆpayauvanaÓÃlinÅ |
prÅtim etÃm manu«yÃïÃæ manye mÃrtimatÅm iva |1|
karuïai÷ karuïair dÅnair madhurair ak«arair iyaæ |
vij¤apayati svÃmiæs te d­ïÃti mama mÃnasaæ |2|
kampate h­dayam me 'dya Órutvà dÅptaæ vacas tava |
ko 'sau nirgh­ïacitta÷ syÃd ya imÃæ hantum edhate |3|
mlecchà api nainÃæ hantum utsahante sunirgh­ïÃ÷ |
kathan nu mama tÃæ hantuæ svÃmin utsahate mana÷ |4|
paÓÆnÃm api yÃæ d­«Âvà bhavaty anunayo mahÃn |
tasyÃ÷ ko manu«yo bhÆtvà Óastreïa prahari«yati |5|
tat prasÅda tavÃyuktam api Órotum idam vaca÷ |
prÃg eva acarituæ svÃmin karmmedam atidÃruïam iti |6|

Sva Roy 43,2 - 45,46
[19] atha sa durÃtmà vipannÃÓayatvÃd evam api h­dayagrÃhakair vacobhis tena puru«eïÃbhidhiyamÃno naiva svacittaæ pratilabhate || saro«abhrÆlatÃbhaÇgaraudreïa ca mukhena taæ puru«am uvÃca || bho÷ puru«a kas tavÃsyÃæ upary anunayo yan nÃma madÅyÃm Ãj¤Ãæ vilaÇghya necchasy enÃæ praghÃtayituæ sarvathà yadi tvam enÃæ praghÃtayi«yasÅty evaæ kuÓalan no cen na praghÃtayi«yasi tavÃdya jÅvitaæ ca bhavi«yatÅti | tato 'sau puru«as tasya tat karkaÓaæ vyavasÃyaæ buddhvà bhÅtaÓ cintayituæ prav­tta÷ | aho paramaÓaÇkaÂam anupravi«Âo 'smi | sa ced asyÃj¤Ãæ na kari«yÃmi niyatam adya mÃæ jÅvitÃd vyaparopayi«yati | yo hi nÃmaivaævidhiæ mÃt­grÃmaæ bahuprakÃram upayuktaæ praghÃtayitum udyata÷ sa mÃæ na praghÃtayi«yatÅti | kuta etat katha¤ ca nÃma manu«yo 'ham ity ÃtmÃnam manye | Åd­Óyà janapadakalyÃïinyÃ÷ striyÃ÷ ÓarÅre Óastraæ nipÃtayi«yÃmi | sarvathà kÃmaæ svajÅvitavinÃÓo na tv evÃsyÃ÷ prahÃraæ dÃsyÃmÅti niÓcayaæ k­tavÃæs tasya buddhir utpannà yady ahaæ kha¬gam ÃdÃya ni«palÃyeyaæ evaæ mayà tv Ãtmà parirak«ito bhavi«yati | kÃÓisundarÅ dÃriketi | sa kha¬gam ÃdÃya tasmÃd udyÃnÃd ni«kramya sarvajavena ni÷palÃna÷ | pracaï¬o py amÃtyas tasya p­«Âhato dvÃrako«Âhaæ yÃvad anubaddha÷ | 

Sva Roy 46,1 - 48,49
[20] tata÷ kÃÓisundarÅ dÃrikà gatapratyÃgataprÃïam ivÃtmÃnam manyamano tvaritatvaritam utthÃya ni÷palÃyÃmÅti prÃkÃrasamÅpam abhigatà | sà cocca÷ prÃkÃraæ na Óaknoti vilaÇghayituæ | pracaï¬aÓ cÃmÃtya÷ pratiniv­tya yÃvat tasmin pradeÓe kÃÓisundarÅæ dÃrikÃn na paÓyati | itaÓ cÃmutaÓ ca vyavalokayitum Ãrabdho yÃvat paÓyati prÃkÃrasamÅpam abhigatÃæ sa tvaritatvaritaæ tasyÃ÷ samÅpaæ gantum Ãrabdha÷ | tatra ca k­«ïasarppo 'vasthita÷ | tena sà dak«iïe caraïe da«Âà sa tÃæ d­«Âvà ni«palÃna÷ | kÃÓisundarÅ dÃrikà saælak«ayati | e«a÷ ca pracaï¬o mÃm Ãgatya praghÃtayi«yatÅti | tadgatamÃnasà maraïabhayatrastà na vijÃnÃti | yathÃhaæ k­«ïasarpeïa da«Âeti | pracaï¬aÓ cÃmÃtyas tam atimuktakalatÃgahanam anuprÃpta÷ | tatas tena durÃtmanà nirgh­ïah­dayena tÅvradve«aparyÃkulÅk­tamanasà kÃÓisundarÅæ dÃrikÃæ tasmÃd atimuktakalatÃgahanÃd Ãk­«ya tasyÃ÷ Óirasi pÃr«ïiprahÃro datta÷ | sukumÃrà sà strÅ tena prahÃreïa vi«avegena ca mÆrcchità pracaï¬o 'py amÃtyas tÃn nirÅk«itum Ãrabdho yÃvat paÓyati niÓce«ÂÃæ bhÆmau nipatitÃæ tasyaitad abhavan m­teyam idÃnÅæ gacchÃmÅti | tataÓ ca mÃæ mà kaÓcid drak«yatÅti | prÃkÃraæ vilaÇghyÃnyena pathà rÃjag­haæ pravi«Âa÷ | tena praviÓya rÃjapuru«Ã÷ samÃj¤Ãptà | gacchata divÃkarasya sÃrthavÃhasyodyÃnaæ pratyavek«adhvam iti | te saæprasthitÃ÷ | 

Sva Roy 49,1 - 50,5
[21] suvarïavarïaÓ ca kumÃro rÃjag­hÃn ni«kramya svam udyÃnam anuprÃpta÷ | yÃvat paÓyati kÃÓisundarÅæ dÃrikÃm itaÓ cÃmutaÓ ca samÃh­«ÂÃæ muktakeÓÅæ niÓce«ÂÃæ bhÆmau nipatitÃæ d­«Âvà cÃsya mahÃsamvega utpanna÷ | tenopalak«itaæ kenÃpy e«Ã durÃtmanà nirgh­ïah­dayena tyaktaparalokena vairÃnubaddhenÃhÃnÅya praghÃtità bhavi«yati | dhik ka«Âam Åd­Óà api nÃma sattvà bhavanti | ya evaævidhe mÃt­grÃme nirdayÃ÷ praharantÅti | tena tad udyÃnaæ sarvaæ pratyavek«itaæ yÃvan na ki¤cit paÓyati tasyaiva tad abhavad e«Ã strÅ praj¤Ãtà 'sminn udyÃne praghÃtità | atra na ki¤cit paÓyÃmi | sarvathà durÃtmanà kenÃpi svadaurÃtmyam antargataæ prakaÂÅkurvatà mana mastake 'yaÓo 'Óanir nipÃtita iti | sa caivaæ samvignamanÃ÷ kare kapolaæ dattvà cintÃparo vyasthita÷ | 

Sva Roy 50,5 - 52,3
[22] te ca rÃjapuru«Ã÷ saæprÃpta÷ | praviÓya ca tad udyÃnaæ pratyavek«itum ÃrabdhÃ÷ | yÃvat paÓyanti kÃÓisundarÅæ dÃrikÃm itaÓ cÃmutaÓ ca samÃh­«ÂÃæ muktakeÓÅæ niÓce«ÂÃæ bhÆmau nipatitÃæ | d­«Âvà suvarïavarïasya kumÃrasya pÆrvakarmavipÃkasÃmarthyÃn na tÃæ kaÓcit paricchinatti | yatheyaæ mÆrcchiteti | kintarhi kÃlagateti | tatas te rÃjapuru«Ã÷ parasparam Æcu÷ | bhavanta÷ e«Ã strÅ kenÃpi praghÃtiteti | tais tad udyÃnaæ sarvaæ pratyavek«itaæ | suvarïavarïaæ kumÃraæ muktvà na ka¤cid anyaæ paÓyanti | tai÷ suvarïavarïa÷ kumÃra÷ p­«Âa÷ | kumÃra e«Ã strÅ kena praghÃtiteti | sa kathayati bhavanto 'ham api na jÃne mayÃpy e«Ã eva d­«Âeti |

Sva Roy 52,3 - 54,5
[23] atha te rÃjapuru«Ã÷ parasparaæ saæjalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷ | bhavanta e«a kumÃro 'tyantavinÅto nÃsyedaæ karma saæbhÃvyate | atra ca na ka¤cid anyaæ paÓyÃma÷ sarvathà paramasaÇkaÂam anupravi«ÂÃ÷ sma÷ | kathamatra pratipatavyam iti | tatraika÷ kathayati | bhavanto na vayaæ paricchettuæ samarthà | etÃæ striyaæ kumÃra¤ ca karaïamaï¬apaæ nayÃmas tatrÃmÃtyà eva paricchetsyantÅti | tatas te rÃjapuru«Ãs tÃæ striyaæ ÓivikÃm Ãropya suvarïavarïa¤ ca kumÃram ÃdÃya karaïamaï¬apaÇ gatÃs tatra ca karaïamaï¬ape pracaï¬o 'mÃtya÷ pratipattyaivÃnukÆlair vyavahÃribhi÷ sÃrddhaæ sanni«aïïo 'bhÆt | sannipatito yadbhÆyasà tÃn eva rÃjapuru«Ãn ÃgamayamÃnas tena te dÆrata eva d­«ÂÃ÷ | p­«ÂÃÓ ca bhavanta÷ kim idam iti | tair ÃkhyÃtam e«ÃsmÃbhi÷ strÅ divÃrakasya sÃrthavÃhasyodyÃne kÃlagatà d­«Âà ta¤ codyÃnam asmÃbhi÷ pratyavek«itatam | suvarïavarïaæ kumÃraæ muktvà na ka¤cid anyaæ paÓyÃma÷ e«a cÃsmÃbhi÷ p­«Âa÷ kumÃra÷ | iyaæ strÅ kena praghÃtiteti | anenÃkhyÃtam aham api bhavanto na jÃne mayÃpy e«Ã evam eva d­«Âeti | tad idÃnÅæ svÃmina evaæ pravicÃrayantv iti |

Sva Roy 54,5 - 56,4
[24] pracaï¬o 'mÃtya÷ kathayati | bhavanto mÆhÆrtaæ tÃvad avÅk«adhvaæ yÃvad ahaæ rÃj¤o nivedayÃmÅti | tena rÃj¤o 'jÃtaÓatror g­haæ gatvà daurvÃrika÷ puru«a÷ p­«Âo bho÷ puru«adeva÷ kiæ karotÅti | tenÃkhyÃtam upariprÃsÃdatalagato ni÷puru«eïa tÆryeïa krŬati ramate paricÃrayati | labdhapraïayo 'sau tena pratihÃrÅ pre«ità gaccha devasya nivedayÃmÃtyà vij¤apayanti | divÃkarasya sÃrthavÃhasya putreïodyÃne kÃÓisundarÅ dÃrikà praghÃtità | sa ca na_ubhyupagacchati | katham atrÃsmÃbhi÷ pratipattavyam iti | tayà gatvà rÃj¤o niveditaæ rÃjà tatra ratikrŬÃyÃm atÅva Óakta÷ kathayati | gacchÃmÃtyÃn evam vada yÆyam evaæ nipuïaæ pravicÃrayadhvam iti | tayà nirgatya pracaï¬asyÃmÃtyasya niveditam evaæ deva÷ samÃj¤ÃpayatÅti |

Sva Roy 56,4 - 58,4
[25] tata÷ pracaï¬o 'mÃtya÷ karaïamaï¬apam Ãgatya tÃn rÃjapuru«Ãn uvÃca | gacchata bhavanto vadhyaghÃtakÃn ÃhÆyateti | tair ÃhÆtÃ÷ pracaï¬o 'mÃtyo vadhyaghÃtakÃn uvÃca | bhavanto 'nena kumÃreïeyaÇ kÃÓisundarÅ dÃrikà udyÃne praghÃtità | gacchatainaæ durÃcÃraæ paÓcÃd bÃhubandhanaæ gìhaæ k­tvà kharasvareïa paÂena vÃdyamÃnena rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«u Óravaïamukhe«v anuÓrÃvya dak«iïena nagaradvÃreïa nirïamayya mahÃÓmaÓÃn nÅtvà ÓÆle samÃropayata m­ta¤ cainaæ kÃÓisundaryà dÃrikayà sahaikä citÃm Ãropya dhyÃpayateti | atha te vadhyaghÃtakÃ÷ suvarïavarïaæ kumÃram atyartham abhirÆpam uttaptasuvarïaparvvataÓ­Çgam iva paramayà Óriyà jvalantam udvÅk«ya samvignÃ÷ parasparam Æcu÷ | bhavanta÷ ki¤cÃpi vayam vadhyaghÃtakÃs tat katham Åd­ÓamatidurllabhadarÓanaæ puru«aviÓe«aæ praghÃtayi«yÃma÷ | sarvathà kÃmam asmÃkaæ svajÅvitavinÃÓo na tv evainaæ praghÃtayi«yÃma÷ iti | 

Sva Roy 58,4 - 61,4
[26] pracaï¬o 'mÃtyas tÃn parasparaæ saæjalpaæ kurvÃïÃÇ d­«Âvà p­cchati | bhavanta÷ kiæ sthÅyate | ÓÅghramenaæ nayatheti | te k­täjalayo vij¤apayitum ÃrabdhÃ÷ | prasÅda svÃmin | ki¤cÃpi vayam vadhyaghÃtakà api notsahÃmahe Åd­Óaæ puru«aviÓe«aæ mahÃjanavallabhaæ praghÃtayitum iti | pracaï¬o 'mÃtya÷ kupita÷ kathayati | bhavanto yadi yÆyam enaæ na praghÃtayi«yatha | yu«mÃkam evÃdya saputrakalatrabÃndhavÃnÃæ jÅvitÃni na bhavi«yantÅti | te santrastÃ÷ parasparam Æcu÷ | bhavanto 'syÃmÃtyasyÃnyÃyÃnurÆpo vyavahÃra÷ | yo hi nÃma suvarïavarïaæ kumÃram evam atidurlabhadarÓanaæ puru«aviÓe«aæ parityaktum udyata÷ yo 'smÃn saputrakalatrabandhavÃn praghÃtayi«yatÅti | kuta etat | tad atisaÇkaÂam anupravi«ÂÃ÷ sma÷ | katham atra pratipattavyam iti | te«Ãæ maraïabhayabhÅtÃnÃæ buddhir utpannà | e«Ã kumÃro mahÃjanavallbhas tad enan tÃvad vÅthÅm avatarÃma÷ | sthÃnam etad vidyate yan mahÃjanakÃya evainaæ pratimocayi«yati | ko hy enaæ praghÃtyamÃnam upek«ituæ samartha iti | te tasya samÅpam upas­«ÂÃ÷ | paÓcÃd bÃhum enam badhnÅma iti | ta¤ ca tathà rÆpaudÃryasampadà vibhrÃjamÃnam Ãlokya na Óaknuvanti spra«Âuæ tato vepamÃnÃÇgapratyaÇgà bëpoparudhyamÃnagadgadakaïÂhÃ÷ kranditum ÃrabdhÃ÷ | hà ka«Âam Åd­Óà api vayaæ pÃpakarmakÃriïo yenaivamvidhe kÃrye niyojyÃmahe iti | 

Sva Roy 61,4 - 64,2
[27] tata÷ pracaï¬enÃmÃtyena bhÆya÷ sakarkaÓam Ãj¤aptÃ÷ kim parivilambadhve | te santrastÃ÷ sakÃÓam abhyupagatÃ÷ | tair asau bëpÃmbupariplutek«aïair vepamÃnair g­hÅtas tenaiva suvarïapÅtena vastreïa paÓcÃd bÃhuko baddha÷ | ta¤ ca paÓcÃd bÃhugìhabandhanabaddham Ãlokya pracaï¬am amÃtyaæ muktvà sarva eva karaïamaï¬apastho janakÃyas tadviyogamanyudravÅk­tasantÃno 'ÓrÆïi prapÃtayitum Ãrabdho hà ka«Âam idÃnÅm eva durlabhadarÓana÷ kumÃro na bhavi«yatÅti | tatas tair vadhyaghÃtakair vÅthyÃm avatÃrito yathÃsminn antare kolÃhalo jÃtas ta¤ ca kolÃhalam upaÓrutya sastrÅpuru«adÃrakadÃrikà rÃjag­hanivÃsÅnÃnÃdigdeÓÃbhyÃgataÓ ca janakÃya÷ sannipatita÷ | suvarïavarïaæ kumÃraæ paÓcÃd bÃhugìhabandhanabaddham Ãlokya samvignamanÃ÷ sasambhramaæ pra«Âum Ãrabdha | bhavanta÷ kim idam iti | tatas te vadhyaghÃtakÃ÷ bëpoparudhyamÃnagadgadakaïÂhÃ÷ krandanta Æcu÷ | bhavanto 'nena kumÃreïa kila kÃÓisundarÅ dÃrikà praghÃtiteti vadhÃya parityakto rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«v anuÓrÃvyate | na cirÃd eva mahÃÓmaÓÃnaæ nÅtvà praghÃtyata iti | 

Sva Roy 64,2 - 66,4
[28] tac chrutvà sa mahÃjanakÃyas tadviyogadu÷khÃbhyÃhata ekaraveïoccair vikro«Âum Ãrabdha÷ | hà hà katham ayaæ kumÃra evamabhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷ sarvÃÇgapratyaÇgopeta uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgata÷ sarvajanamanonayanahara÷ | paï¬ito vinÅta÷ peÓalo dak«a÷ kÃruïiko mahÃtmà dharmmakÃma÷ sattvavatsala÷ praghÃtyate | kim astaÇgatÃ÷ sÃdhava÷ kim antarhito dharma÷ kim adharmasyaiva ni÷sapatnaæ rÃjyaiÓvaryÃdhipatyaæ pratyupasthitaæ | dhik ka«Âam bho÷ |

rÆpalÃvaïyasampadbhir uttamÃbhir alaÇk­taæ |
d­«Âvà d­«Âvà yam asmÃkaæ parà prÅtir abhÆt purà |1|
tam enaæ sÃmprataæ d­«Âvà vadhyaghÃtair adhi«Âhitaæ |
tÅvraÓokÃbhibhÆtÃni sphuÂantÅva manÃnsi na÷ |2|
manonayanahÃritvÃd yo mahÃjanavallabha÷ |
tasyopari kathan nÃma rÃj¤Ã daï¬o nipÃtyate |3|
nirÅk«amÃïà yan nityaæ t­ptin nÃyÃnti dehina÷ |
vadhÃya sa kathaæ tyakto gh­ïà tyaktÃdya mantribhi÷ |4|
cÃritryaæ vinayopetaæ yasya khyÃtaæ muner iva |
kathaæ saæbhÃvyate tasya hy aparÃdho 'yam Åd­Óa÷ |5|
adharmo vata jÃgarti dharma÷ supto 'tha và m­ta÷ |
yad evaæ guïino 'py asya viyogo 'yam upasthita÷ |6|

Sva Roy 66,4 - 67,4
[29] sa ca strÅïÃæ atÅva priyas tatra kÃÓcit striyas tadviyogadu÷khÃbhyÃhatÃ÷ p­thivyÃm Ãvartanaparivartanaæ kurvanti | kÃÓcid uras tìayanti | kÃÓcit sammoham Ãpadyante | ekaikÃs tatra putraviyogasad­Óaæ viyogadu÷kham anubhavanti sma | mahÃjanavallabho 'sau mahÃtmà rÃjag­hanagaranivÃsÅ janakÃyo yadbhÆyasà tadviyogadu÷khÃbhyÃhato vikro«Âum Ãrabdha÷ | rÃjag­haæ nagaram ÃkulÃkulaæ j¤Ãyate | tadviyogÃbhyÃhataÇ kampata iti | 

Sva Roy 67,4 - 69,1
[30] divÃkarasya sÃrthavÃhasya g­hÃd dÃrikà vÅthÅm avatÅrïà | tayà e«a v­ttÃnta÷ Órutas tata÷ krandamÃnà uras tìayantÅ tvaritatvaritaæ g­haæ gatvà yena suvarïavarïasya kumÃrasya mÃtà tenopasaækrÃntà upasaækramya tasyÃ÷ purata ÃtmÃnaæ k«iptavatÅ | tata÷ suvarïavarïasya kumÃrasya mÃtà saætrastà p­cchati | dÃrike kiæ kathayasÅti | sà uccair vikroÓantÅ kathayitum Ãrabdhà | Ãrye suvarïavarïa÷ kumÃra÷ paÓcÃd bÃhugìhabandhanabaddho vadhyaghÃtakair adhi«Âhito 'nena kilodyÃne kÃÓisundarÅ dÃrikà praghÃtitety avicÃryaiva vadhÃya parityakto rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«v anuÓrÃvyate | na cirÃd eva mahÃÓmaÓÃnaæ nÅtvà praghÃtyata iti | 

Sva Roy 69,1 - 70,3
[31] tac chrutvà suvarïavarïasya kumÃrasya mÃtà tÅvradu÷khÃbhyÃhatà mÆrcchità bhÆmau nipatità | tato jalÃbhi«ekapratyÃgataprÃïà utthÃya hà putra hà putreti vikroÓantÅ keÓà lu¤camÃnà uras tìayantÅ kampamÃnà muhur muhur moham upagacchantÅ g­hÃn nirgatya vÅthÅm avatÅrïà | sà putraviyogaÓokÃbhyÃhatà viklavah­dayà tattad vilapantÅ ekaikaæ p­cchati | katareïa pathà suvarïavarïa÷ kumÃro nÅto bhavi«yatÅti | hà putrakaæ na paÓyÃmi paritrÃyadhvaæ paritrÃyadhvaæ putrakam me darÓayateti | viruvantÅ vÅthÅmadhyena saæsthità | 

Sva Roy 70,3 - 73,3
[32] yathà yathà sÃrthavÃhapatnÅ suvarïavarïaæ kumÃran na paÓyati | tathà tathà tÅvrataraÓokadu÷khÃbhyÃhatà uccair vikroÓantÅ ekaikasya pÃdayor nipatya k­takarapuÂÅ vij¤Ãpayati | paritrÃyadhvaæ paritrÃyadhvam me ÓÅghram avakÃÓam anuprayacchata yÃvat kumÃro nÃtikramyate anena pathà | anena pathà putrako me suvarïavarïa÷ kumÃro nÅyate yathà ca taæ paÓyÃmi tathà me prasÃdaæ kartum arhatheti | sà ca tatrÃvakÃÓam alabhamÃnà hà kathaæ bho÷ putra na labha iti | sarvÃÇgikayà p­thivyÃm ÃtmÃnaæ k«iptavatÅ | tato jaloddh­teva matsÅ p­thivyÃm ÃvarttanaparivartanaÇ kartum Ãrabdhà | h­tapoteva kurarÅ karuïakaruïaæ virauti sma | praïa«Âavatseva gaur bahuvidhahambhÃravair vilapità | hà putraka | hà priya | manapa | hà kÃnta | hà apratikÆla | hà manorathaÓatair labdha | hà abhirÆpa darÓanÅya prÃsÃdika | hà sarvÃÇgapratyaÇgopeta | hà uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgata | hà sarvajanamanonayanahara | hà sarvajanavallabha | hà netrÃnandakara | hà paï¬ita vinÅta viÓÃrada manoj¤a dak«a | hà karuïika dharmakÃma sattvavatsala | hà me kulodyotakara | hà me putrakulapradÅpa | hà me h­dayavallabha | hà me h­dayasarvasva | hà me sÃrasamuccaya | hà me netrÃm­ta | hà me prÅtinibandhana | hà me kuÓalasarvasva | hà katham avicÃryaivam anÃtho vadhÃya nÅyate sa iti | 

Sva Roy 73,3 - 75,76
[33] punar api ca k­takarapuÂà paurÃn vij¤apayantÅ | viklavah­dayà provÃca | 

hà hatÃsmi nirÃnandà kim idaæ vartate mama |
svapno 'yam atha và moha Ãhosvic cittavibhrama÷ |1|
putraÓokena sà sÃdhvÅ tÅvreïa k«iptamÃnasà |
paurÃn vij¤ÃpayÃm Ãsa viruvantÅ muhur muhu÷ |2|
avinÅto virÆpo và na ca me h­dayapriya÷ |
yad evam adhyupek«adhvaæ nÅyamÃnaæ sutam mama |3|
anukampà sa ced asti pak«apÃto guïe«u và |
tathà me kriyatÃæ paurà yathà paÓyÃmi putrakaæ |4|
 na mayÃdya samÃlabdhaÓ candanÃdyair vilepanai÷ |
maï¬ito nÃpi bahudhà rocanÃÇgadabindubhi÷ |5|
kaÂakÃdyair alaÇkarair na mayà samalaÇk­ta÷ |
na viÓrabdha pari«vakto bahuÓo nÃpi cumbita÷ |6|
na mÃæ pradak«iïÅk­tya k­tÃnenÃdya vandanà |
evam eva kathan nÃma nÅyate bho÷ suto mama |7|
ÓÆnyà me 'dya diÓa÷ sarvà vepate me ka¬evaraæ |
dahyate h­daya¤ cÃpi moham eti ca mÃnasaæ |8|
tvaritatvaritaæ nÅto n­Óaæsair vadhyaghÃtakai÷ |
hà hà na bhÆyo drak«yÃmi sutaæ h­dayavallabhaæ |9|
nÆnaæ k­tan mayà pÃpam anyajanmani dÃruïaæ |
yenaivaæ putraÓokena dahye kak«am ivÃgninà |10|
yena satyena cittam me Óatru«v api na pÃpakaæ |
mucyatÃæ vyasanÃd asmÃt tena satyena me suta iti |11| 

Sva Roy 76,1 - 77,5
[34] divÃkaraÓ ca sÃrthavÃha÷ samudrÃt saæsiddhayÃnpÃtro rÃjag­ham anuprÃpta÷ | sa rÃjag­han nagaraæ praviÓan nimittÃny apraÓastÃni paÓyati | tasya h­dayaæ kampitum Ãrabdhaæ aÇgÃni sÅditum ÃrabdhÃni | netraæ sphuritum Ãrabdhaæ ÓakunayaÓ cÃsya purata÷ kharam vÃÓitum ÃrabdhÃ÷ | sa nimittakuÓala÷ Óakunirute ca k­tavÅ cintayituæ prav­tta÷ | yathaitÃni nimittÃny apraÓastÃni samanupaÓyÃmi dhruvam adya suvarïavarïasya kumÃrasya mahÃn upadrava÷ samupasthito bhavi«yati | tathà hy etÃni nimittÃni tadviyogaæ sÆcayantÅty Ãha ca | 

 yathà sphurati netram me yathà rauti vihaÇgama÷ |
dhruvam me putrakenÃdya viyoga÷ samupasthita÷ |1|
yathà cÃÇgÃni sÅdanti vepate h­daya¤ ca me |
dhruvaæ putraviyogo 'dya dÃruïa÷ samupasthita iti |2|

Sva Roy 77,5 - 80,81
[35] sa evam anarthaÓatasahasrÃïi cintayan sÅdamÃnÃÇgapratyaÇga÷ | vepathur apragalbhapadasa¤cÃra÷ katha¤cid rÃjag­ham anupravi«Âo yÃvac ch­ïoti mahÃjanakÃyasya krandanaÓabdaæ | sa tam ÃkrandanaÓabdam anusaran vÅthÅm avatÅrïo yÃvat paÓyati mahÃjanakÃyaæ rÃk«asopadrutam iva nagaraæ viyogadu÷khÃbhyÃhataæ krandamÃnaæ tena sammukhÃgato 'nyatama÷ puru«a÷ p­«Âa÷ | bho÷ puru«a kim idam iti | sa ca tan na jÃnÃti yathÃyam evÃsau divÃkara÷ sÃrthavÃha iti | tenÃkhyÃtaæ divÃkarasya sÃrthavÃhasya putra÷ suvarïavarïo nÃma kumÃro 'tyantaæ rÆpÃdiguïasampadà yuktas tena kilodyÃne kÃÓisundarÅ dÃrikà praghÃtitety avicÃryaiva vadhÃya parityakto rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«v aïuÓrÃvyate | na cirÃd eva mahÃÓmaÓÃnaæ nÅtvà praghÃtyata iti | tac chrutvà divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ putraviyogadu÷khÃbhyÃhata÷ sahasaiva mÆrcchito bhÆmau nipatita÷ | tato jalÃbhi«ekapratyÃgataprÃïa utthÃya bëpormitaraÇgÃpÆryamÃïavadanakamala÷ sambhrÃnta÷ sa nirÅk«amÃïa hà katareïa pathà suvarïavarïa÷ kumÃro nÅto bhavi«yatÅti | vÅthÅmadhyena tvaritatvaritaæ saæprasthita÷ | yÃvat paÓyati tÃvat paÓyati bhÃryÃæ muktakeÓÅm ubhÃbhyÃæ pÃïibhyÃm uras tìayantÅæ Ãrtasvaraæ tat tadvilapantÅæ sutaviyogajÃæ du÷khÃæ tÅvrÃæ kharÃæ kaÂukÃm amanaÃpÃæ vedanÃæ vedayamÃnÃæ d­«Âvà ca punas tÅvramanyÆparuddhagadgadÃyamÃnakaïÂho bëpÃmbupariplutek«aïas tasyÃ÷ sakÃÓam upasaækrÃnta÷ | 

Sva Roy 81,2 - 83,5
[36] sà taæ d­«Âvà dviguïataraÓokaÓalyÃbhyÃhata bëpormmitaraÇgÃpÆryamÃïavadanakamalà sasambhramà tvaritaæ tvaritam utthÃya tasya purata ÃtmÃnaæ k«iptavatÅ | sà tato divÃkareïa sÃrthavÃhenÃrtasvaraæ krandamÃnà pari«vajyotthÃpità | sà tasya pÃdayor nipatyovÃca | sÃrthavÃhaæ paritrÃyasva paritrÃyasva putrabhik«Ãm me 'nuprayacchety Ãha ca | 

mandabhÃgyÃæ nirÃnandà mÃm ÃÓvÃsaya sÃæprataæ |
viyujyamÃnÃæ putreïa virudantÅæ sudu÷khitÃæ |1|
yasya janmani te svÃmin Ãnandaa÷ paramo 'bhavat |
sa eva mÃraïÃyÃdya nÅyate vallabha÷ suta÷ |2|
vinÅta÷ peÓalo dak«o naikaÓÃstraviÓÃrada÷ |
rÆpeïÃnupameyaÓ ca nÅyate paï¬ita÷ suta÷ |3|
chidyate kulavaæÓas te bhidyate kulamethikà |
kulodyotakara÷ ÓrÅmÃn dÅpo nirvÃpyate tava |4|
etad dh­daya sarvasvam etat prÅtinibandhanaæ |
etan netrÃm­taæ nÌïÃæ nÅyate vadhyaghÃtakai÷ |5|
sarvam etad dhi kriyate etac cak«ur nirudhyate |
putrÃbhidhÃnaæ h­dayaæ etad utpÃÂya nÅyate |6|
tac chÅghraæ kriyatÃæ yatna[÷] sutasya parimuktaye |
sarvasvam api dattvÃdya putraæ mä ca vimocaya |7|
­dhyantu tava saÇkalpà ­dhyatv ÃÓÃsitum mana÷ |
apy eva ta¤ ca jÅvantaæ drak«yÃmi tava putrakam iti |8| 

Sva Roy 83,5 - 86,87
[37] atha divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ putraviyogaÓokadu÷khÃbhyÃhato 'pi dhairyam avalaæbya cittena k­takarapuÂa÷ paurÃn uvÃca || bho÷ bho÷ paurÃ÷ ÓrÆyatÃæ kathan nÃma yuktaæ bhavatÃmamedaæ vyasanam upasthitam upek«ituæ | katham aÂavyÃm ivÃvicÃrya nagaramadhyena yu«mÃkaæ paÓyatÃm eva prakÃÓaguïo 'pi me kumÃro vadhÃya nÅyate | katham alpotsukÃs ti«Âhatha | kathaæ pratÅkÃravirdhir na cintyate | kathaæ kumÃrasya muktaye na prayatnadhvam iti | te kathayanti sÃrthavÃha Åd­Óo 'yaæ kumÃro guïavÃæs tavaivaiaksyedaæ vyasanam api tu sarve«Ãm evÃsmÃkaæ kin tÆpÃyan na paÓyÃma÷ kumÃrasya pratimuktaye | yenaiva vi«aïïÃmanasas ti«ÂhÃma iti | divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ kathayati | bhavanta÷ parij¤Ãta eva yu«mÃbhir ayaæ kumÃro yathÃtyantaæ kÃruïiko mahÃtmà dharmakÃma÷ sattvavatsala÷ | cittam apy ayam Åd­Óe 'kÃrye na samartha utpÃdayituæ prÃg evÃcarituæ | tata÷ kumÃrasya pravicÃraïÃrthaæ yatna ÃrabhyatÃæ | yadi kumÃra÷ pravicÃryate niyatam asmÃd vyasanÃt parimucyate | yÆya¤ ca sÃdhava÷ sarvajanasÃdhÃraïÃs tad yu«mÃkaæ vij¤ÃpayatÃæ na kaÓcid do«o d­Óyate | nÃnyatra mayy anukampà darÓità bhavati | sÃdhutvÃt guïÃnurÃgitva¤ ca prakÃÓitaæ bhavati | yat kÃruïyacittaæ paryupasthÃpya gatvà rÃjà vij¤apyatÃæ | tanmantriïo và kadÃcic ca te 'rtharucitvÃt suyuktam api yu«madvacanam anyathà na manayanti | aha¤ ca putraviyogenÃtyantaæ vyathita÷ | tata÷ sarvasvam api madÅyaæ dattvà tathà prasÃda÷ karaïÅyo yathà kumÃra÷ pravicÃryata iti | 

Sva Roy 87,1 - 89,3
[38] praj¤Ãto 'sau sÃrthavÃha÷ k­tamitraÓ ca | te«u vacanÃt kumÃraguïÃnurÃgÃc cÃbhyupagataæ tata÷ tai÷ pravÅïà vyavahÃriïa÷ paurikà rÃjakulaæ pre«ità uktÃÓ ca | sa ced adya kumÃra÷ punar nipuïataraæ pravicÃryate vayam api rÃj¤a÷ suvarïalak«am anuprayacchÃma iti | tatas te paurikà vyavahÃriïa÷ karaïamaï¬apaÇgatÃ÷ pracaï¬ena cÃmÃtyena dÆrata eva d­«Âà uktÃÓ ca bhavanta÷ kim Ãgamanaprayojanam iti | tair ÃkhyÃtaæ rÃjag­hanivÃsinaÓ ca paurà evaæ vij¤apayanty ayaæ suvarïavarïa÷ kumÃro 'tyarthaæ rÆpaudÃryasampadà yuktatvÃn mahÃjanavallabhaÓ ced asya viyogÃd rÃjag­hanivÃsino janakasya mahatÅ pŬà | dharmÃbhiratatvÃd vinayÃdiguïopetatvÃc cÃsya na kaÓcid enam aparÃdham abhiÓraddadhÃti | tad vayaæ suvarïalak«am anuprayacchÃma÷ | divÃkaraÓ ca sÃrthavÃha÷ sarvasvam asmadvij¤aptyà suvarïavarïa÷ kumÃra÷ pratinivartya punar nipuïataraæ pravicÃryatÃm evaæ k­te cÃsmÃkaæ vij¤ÃptisÃkalyaæ k­taæ bhavati | rÃj¤aÓ ca ko«a÷ samvarddhito bhavati | 

Sva Roy 89,3 - 91,5
[39] pracaï¬o 'mÃtya÷ Órutvà ru«ita÷ kathayati | bhavanta÷ kim atra na vicÃritaæ yad bhÆyo vicÃryate yac ca kathayata rÃjakoÓa e«a saævarddhito bhavatÅti | tata kiæ vayam anyÃyopÃttair dravyai rÃjakoÓaæ samvarddhayi«yÃma÷ | na ca yu«mÃbhÅ rÃj¤o 'bhiprÃyo 'vabuddha÷ | sarvathà yÆyam avaÓyaæ vaiÓÃlakÃnÃæ prayogeïÃsya rÃj¤o 'narthaÇ karttukÃmà yenaivam upÃyenÃsya rÃj¤o 'varïaæ niÓcÃrayitum icchatha | anyÃyakÃry eva rÃjà yad evam avicÃryaæ janapadaæ vinÃÓayatÅti | tena te nirbhartsitÃ÷ | sa tÃn nirbhartsayitvà catvÃro 'sya k­tÃntapuru«asad­ÓÃ÷ santi manu«yà atiraudrakarmÃïa÷ satatÃbhyÃsavaÓÃn nirgh­ïÅk­tasantÃnà ni«karuïÃs tÃn ÃhÆya kathayati | gacchata ÓÅghraæ vadhyaghÃtakÃn adhiti«Âhata | asmÃdvacanÃcca vaktavyà ÓÅghram enaæ nagarÃn ni«kÃsya yathà sandi«Âena vidhinà praghÃtayata | na ca yu«mÃbhir mÃæ muktvà rÃjÃnam vÃnayasya kasyacid vacanenÃyaæ moktavya÷ | evaæ hi kurvatÃæ Óreyo 'nyathÃhaæ bhavatÃm mahÃmarÃryÃdÃbandaÇ karomÅti | evaæ svÃminn iti te rÃjapuru«Ãs tasya pratiÓrutya kha¬gapÃïaya÷ saæprasthitÃs | 

Sva Roy 91,5 - 93,4
[40] te vadhyaghÃtakà vyÃk«epaÓatÃni kurvÃïÃ÷ Óaina÷ Óaina÷ suvarïavarïaæ kumÃraæ rathyÃvÅthÅcatvaraÓ­ÇgÃÂake«v anuÓrÃvayanta÷ paribhrÃmayanto 'ho vata kumÃrasya kecit mocayitÃro bhavi«yanty apy evaæ vayam Åd­Óam akÃryaæ na kurma iti | te rÃjapuru«Ã nik­«Âakha¬gapÃïayas samprÃptà tais te«Ãm vadhyaghÃtakÃnÃæ yathà sandi«Âam ÃkhyÃtaæ | uktÃÓ ca yady enaæ ÓÅghraæ nagarÃn ni«krÃmya yathà sandi«Âena vidhinà na praghÃtayata | vayaæ yu«mÃn sÃmpratam eva praghÃtayÃma iti | te tÃn atisekanik­«ÂÃn kha¬gavyagra«ÂÃn yamapuru«Ãn ivÃlokya saætrastÃs tato maraïabhayabhÅtÃÓ cintayituæ prav­ttÃ÷ hà ka«Âaæ na kenacit kumÃrasya paritrÃïaæ k­taæ | sÃæpratam asmÃbhir eva praghÃtayitavyo bhavi«yatÅti | bëpÃmbupariplutek«aïais tai rÃjapuru«air adhi«ÂhitÃ÷ suvarïavarïaæ nagarÃn ni«krÃmayitum ÃrabdhÃ÷ |

Sva Roy 93,4 - 96,5
[41] ta¤ ca nagarÃn ni«kÃsyamÃnam ÃlokyÃnekÃni prÃïiÓatasahasrÃïi ekaraveïoccair vikro«Âum ÃrabdhÃni hà ka«Âam e«a | divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ sarvasvena viyujyate | e«a divÃkarasya sÃrthavÃhasya mÃt­kÃvaÇÓaÓ chidyate | e«a divÃkarasya sÃrthavÃhasya kulapradÅpo antardhÃpyate | e«a divÃkarasya sÃrthavÃhasya kulanandano 'ntadrghÃpyate | e«a divÃkarasya sÃrthavÃhasya kulacƬÃmaïirapahriyate | e«a divÃkarasya sÃrthavÃhasya cak«ur nirudhyate | etad divÃkarasya sÃrthavÃhasya kulavibhÆ«aïam apahriyate | etad divÃkarasya sÃrthavÃhasya h­dayam utapÃÂyate | amÅ divÃkarasya sÃrthavÃhasya mÆrtimanta÷ prÃïà apahriyante | hà ka«Âaæ kathaæ nÃma kumÃro 'ÂavyÃm evaæ paribhrÃmya ni«kÃsito na kenacid asya paritrÃïaæ k­taæ | e«a sÃmprataæ rÃjag­hÃn nagarÃc candramà m­tyurÃhuïà grasyate | e«a rÃjag­hanagaranabhastaladivÃkaro 'staÇgacchati | etad rÃjag­hanagaranivÃsinÃæ paurÃïÃæ netrÃm­tam adarÓanapathe vyavasthÃpyate | etad rÃjag­hanagaranivÃsinÃæ paurÃïÃæ prÅtinibandhanaæ vilupyate | etad rÃjanag­hanagaranivÃsinÃæ paurÃïÃæ vibhÆ«aïam apahriyate | e«a rÃjag­hanagaranivÃsinÃæ paurÃïÃæ cƬÃmaïir apahriyate | e«a rÃjag­hanagaranivÃsinÃæ paurÃïÃæ h­dayavallabho vinÃÓÃya nÅyate | kam idÃnÅæ rÃjag­hanivÃsina÷ paurà animi«am avalokayi«yanti | kam idÃnÅæ d­«Âvà prÅtimanaso bhavi«yantÅti nirÃÓÅbhÆtÃ÷ || 

Sva Roy 96,5 - 99,2
[42] pracaï¬asyÃmÃtyasyÃnyatayamena puru«eïÃgatya niveditaæ | ni÷kÃsita÷ suvarïavarïa÷ kumÃro rÃjag­hÃn nagarÃd iti | sa Órutvà prÅtimanÃ÷ samv­tta÷ | tatas te paurikà vyavahÃriïas tac chrutvà nirÃÓÅbhÆtÃs tair Ãgatya te«Ãæ paurÃïÃm etat prakaraïaæ vistareïÃveditaæ | tac chrutvà te 'pi paurà nirÃÓÅbhÆtÃ÷ | samudvignÃ÷ parasparam Æcu÷ | bhavanto 'pi kalirÃjena tÃd­Óa÷ pità dhÃrmiko dharmarÃjà jÅvitÃd vyavaropita÷ | idÃnÅm Ãrabdha evaævidhÃn api prakhyÃtaguïÃn mahÃjanavallabhÃn puru«aviÓe«Ãn asaæd­ÓyÃn praghÃtayituæ | aho nairgh­ïyam aho guïÃj¤atà | aho 'viÓe«aj¤atà mantriïÃæ yo nÃmaivam atyantarÆpaudÃryasampannatvÃc ca vinÅtatvÃc ca pÆjÃm arhati sa eva guïavÃn puru«aviÓe«a÷ katham avicÃrya badhÃya parityajyate | athavà kÃla evÃyam Åd­Óa÷ samupasthito yad asanto vivarddhante | evaæ guïayuktasya janasyaivaævidho viyogo bhavi«yatÅti | kÃlopakar«ya daurÃtmyam udbhÃvayanto divÃkarasya sÃrthavÃhasya etat prakaraïaæ vistareïÃkhyÃtavanta÷ | 

Sva Roy 99,2 - 101,102
[43] tac chrutvà vihatÃÓo divÃkara÷ sÃrthavÃhas tÅvra Óokadu÷khÃbhyÃhato mÆrcchito bhÆmau patita÷ | tato jalapari«ekapratyÃgataprÃïo vi«aïïamanà nirÃnanda÷ sÃæprataæ putrako me praghÃtyata iti | uccair vikro«Âum Ãrabdha÷ | 

locanÃnanda hà putra hà me kulavibhÆ«aïa |
magdabhÃgyasya me tÃta nirÃkranda÷ prapÃtyase |1|
vimuhyate me h­dayaæ bhramanti ca diÓo 'dhunà |
tvadviyogÃgnisaætaptaæ dahyate vata me mana÷ |2|
paï¬itasya vinÅtasya kÃruïyaniratasya ca |
hà kathaæ dÃruïaæ tÃta tava vyasanam Ãgataæ |3|
tvajjanmajanitÃæ prÅtiæ putra prÃpyÃtulÃm ahaæ |
satputra tvadviyogena sokÃgnau patita÷ puna÷ |4|
nirgh­ïÃÓ cÃviÓe«aj¤Ã aho rÃj¤o 'sya mantriïa÷ |
yair evaæ vinayopetas tvaæ putra na vicÃrita÷ |5|
aho n­patinà tena nairgh­ïyaæ prakÃÓitaæ |
yenaivam avicÃryÃdya parityakto 'si putraka |6|
viÓe«o dhik sÃdhujano nÆnam astaÇgato h­di |
guïavÃn api yat putra nirÃkranda÷ praghÃtyase |7|
tat kiæ vipro«itÃ÷ sarvà nagarasyÃsya devatÃ÷ |
ghÃtyamÃnam upek«ante yad evaæ guïinaæ janaæ |8|
sendrÃ÷ salokapÃlÃÓ ca devà ye ca maharddhikÃ÷ |
anukampÃm upÃdÃya te me rak«antu putrakaæ |9|
siddhavratà mahÃtmÃno munaya÷ santi ye 'dhunà |
te 'nukampÃæ purask­tya parirak«antu me sutam iti |10| 

Sva Roy 102,1 - 105,4
[44] tasya buddhir utpannà kim artham ahaæ vi«ÅdÃmi yan nv ahaæ buddhaæ bhagavantaæ sakalajagad ekabÃndhavaæ mahÃkÃruïikaæ samunasmareyaæ sa hi bhagavÃn anÃthÃnÃn nÃtha÷ | atrÃïÃnÃæ trÃïaæ | aÓaraïÃnÃæ Óaraïaæ | aparÃyaïÃnÃæ parÃyaïaæ | tathà hi tena bhagavatà k­cchrasaÇkaÂasambÃdhaprÃptà bahava÷ sattvÃs tebhyas tebhyo mahÃbhayebhya÷ parimocità | tathà mahÃsamudram adhyagatà vaïijo makarasya bhayasantrastÃ÷ samanusmaraïamÃtreïaiva tasmÃn maraïabhayÃt paritrÃtÃ÷ | tathà naika puru«aghÃtakenaikarabhasenodyataÓastreïÃÇgulÅmÃlena ghÃtyamÃnà tajjananÅ tasmÃj jÅvitopacchedabhayÃt paritrÃtà | tathà ca pÆrvajanmavairÃnubanndhasÃmarthyÃd anekaprÃïiÓatasahastropaghÃtatham abhiprajvÃlitakrÆrahutÃÓanasya mÃnu«amÃæsarasÃsvÃdalobhÃt ÓravallÃlÃvalelihÃna_jihvÃ_vikaÂadÅrghatÅk«ïadaæ«ÂrÃkarÃlabhÅ«aïamukhasya yak«asyÃhÃrÃrtham upanÃmitas tadvadvanasamÅpastho hastaka ÃÂavakas tasmÃn maraïabhayÃt paritrÃtà || samartha÷ sa bhagavÃn me putram asmÃt saÇkaÂÃt parimocayituæ | yan nv ahaæ tam eva bhagavantaæ mahÃkaruïikaæ parmavatsalasvabhÃvaæ samanusmareyam iti | samÅpastham anyatam upÃsakaæ p­«ÂavÃn idÃnÅæ bhagavÃn kutra viharatÅti | tato 'sav upÃsako bhagavantam anusm­tya bëpoparudhyamÃnagadgadakaïÂham uvÃca | sÃrthavÃha÷

ya÷ sÃrthavÃho lokasya yo loke sukhadÃyaka÷ |
nirv­ta÷ sa mahÃÓÃstà sarvalokaikabÃndhava÷ |1|
ya÷ pradÅpo 'pradÅpÃnÃæ Óaraïaæ ya÷ parÃyaïaæ |
nirv­ta÷ sa jino loke dÅpa÷ snehak«ayÃd iti |2| 


Sva Roy 105,4 - 111,2
[45] tac chrutvà divÃkara÷ sÃrthavÃho bhagavadviyogÃd dviguïÅk­taÓokaÓalyÃbhyÃhato mÆrcchito bhÆmau nipapÃta | tato jalapari«ekapratyÃgataprÃïa utthÃya yasyÃæ diÓi bhagavÃn parinirv­tas tadabhimukho uccair vikro«Âum Ãrabdha÷ |

hà dharmarÃja sarvaj¤a do«ÃrigaïasÆdana |
anÃthaæ janamuts­jya lokanÃtha gato 'si kiæ |1|
hà vibho khyÃtacÃritra sarvasattvaikabÃndhava |
sarvayogÃvisaæyukta nirvÃïapathadeÓaka |2|
hà kathaæ vata loko 'yam avidyÃv­talocana÷ |
tvayà nÃthena rahita÷ saæsÃre vibhrami«yati |3|
parÃnukampaÓauÂÅrye tvayi nirv­tim Ãgate |
anÃtha÷ khalv ayaæ loka÷ kaæ nÃthaæ saæÓrayi«yati |4|
ye ca te dharmato jÃtà vineyajanaputrakÃ÷ |
tvayà vihÅnÃs te sarve kari«yanti kam ÃÓrayaæ |5|
bahÆnÃæ saphalÃm ÃÓÃæ k­tvà du÷khani«Ædana |
vihatÃÓaæ janaæ k­tvà kÃm ÃÓÃæ tvaæ gato mune |6|
yadi paurÃ÷ same«yanti tvadvÃkyaÓravaïotsukà |
ko nu vak«yati saddharmam adhunà nirv­te tvayi |7|
hà hato 'yam anya loko loka÷ sÃmarakinnara÷ |
sudullarbhena nÃthena viyukto yattvayà mune |8|
kathan nÃma kari«yanti prÃïino dharmalÃlasÃ÷ |
Órutvà tavaikanÃthasya nirvÃïaæ ÓÃsanÃpriyÃ÷ |9|
karuïaikarasam dhÅraæ tvÃm ÃÓrityÃnukampakaæ |
ye guïÃ÷ samavÃpyante kas tan bhÆyo na 'bhidhÃsyati |10|
kathan nÃma trilokÃrthe samutpÃdya mahÃk­pÃæ |
k­pÃlokatatvaj¤a tvaæ hy upek«Ãæ samÃÓrita÷ |11|
ka«Âaæ bho guïaratnìhyà kalpakoÂisamÃhita |
m­tyupÃtÃlam ÃsÃdya dharmanaur vinipÃtità |12|
ka«Âaæ bho yad avidyÃndho buddhadaiÓikavarjita÷ |
loko 'yaæ janmakÃntÃre praïa«Âaæ Órayam e«yati |13| 
mahatÅ vatalokÃnÃæ parihÃïir upasthità ||
buddharatnena mahatà viyuktÃnÃm ihÃdhunà |14|
tvayà bhik«ugaïaæ ÓÆnyaæ ­«abheneva gogaïaæ |
kathaæ na vidu«Ãæ d­«Âvà h­dayan na vidÅryate |15|
bhaktyÃnatottamÃÇgà hi kasya bhÆyo divaukasa÷ |
Óirasà dhÃrayi«yanti padÃgravihitaæ raja÷ |16|
sarvasattvasamà prÃptà n­Óaæsà khalv anityatà |
yayà tvayy api nÃmÃdya pak«apÃto na darÓita÷ |17|
a«ÂÃÇgamÃrggabhai«ajyakleÓavyÃdhicikitsata÷ |
mahÃkÃruïika÷ ÓÃstà vaidyarÃjo nipÃtita÷ |18|
hà n­Óaæsam atik«ipraæ nirv­to lokanÃyaka÷ |
andhabhÆtasya lokasya cak«urdÃtà hy anuttara÷ |19|
nirv­te tvayi ko me 'dya putraratnam anÃgasaæ |
ghÃtyamÃnam ihÃgatya sahasà mocayi«yati |20|
trÃtari tvayy anÃthÃnÃæ gate tu paramÃÇ gatim |
hà jÃta÷ sÃæpratam ahaæ nirÃÓa÷ sutajÅvite |21|
adya me tat suvihitaæ yat tvayoktaæ mahÃtmane |
sarvai÷ priyair vinÃbhÃvo bhavatÅty uttamaæ vaca iti |22| 

Sva Roy 111,2 - 115,2
[46] sa evam bahuvidha paridevya tam upÃsakam uvÃca | bho÷ kaÓcin mahÃÓrÃvako 'pi tÃvat tasya bhagavato 'vaÓi«yate | kasya bhagavÃn ÓÃsanam anuparÅk«ya parinirv­ta iti | tatas tenopÃsakenoktaæ sÃrthavÃha ÓrÆyate bhagavÃn sthaviramahÃkÃÓyapasya ÓÃsanam anuparÅk«ya parinirv­ta÷ | sthaviramahÃkÃÓyapo 'pi bhagavadÃj¤ayaiva sthavirÃnandasya ÓÃsanam anuparÅndya parinirv­ta÷ | sa idÃnÅæ sthavirÃnanando mahÃtmà ÓÃsanadhÆrdhara÷ | sa idÃnÅæ tathÃgata iva kÃruïyÃt tÃæs tÃn grÃmanagaranigamapallÅpattanÃdÅn gatvà vineyaæ janÃnugrahaæ karoti | tathÃnavaropitakuÓalamÆlÃnÃæ sattvÃnÃæ kuÓalamÆlÃvaropaïaÇ karoti | samucitakuÓalasantatÅnÃæ paripÃcanaÇ karoti | paripakvakuÓalamÆlasantatÅnÃæ parimocayati | tathà kleÓavyÃdhigrastÃnÃæ sattvÃnÃæ dharmadeÓanÃbhai«ajyapradÃnena vicikitsaæ karoti suvaidyavat | kleÓÃndhakÃrÃva«ÂabdhÃnÃæ sattvÃnÃæ saddharmdeÓanÃraÓminikareïa kleÓÃndhakÃraæ vidhamayati sÆryavat | vacanakarasamÆhena vaineyakumudavanaprabodhanaæ karoti candravat | vaineyakoÂÂarÃjasahastrÃïi saddharmadeÓanayà samanuÓÃsti cakravarttivat | svapraj¤apratibhÃnanÃdena kutÅrthyam­gagaïavidrÃvaïaÇ karoti siæhavat | samupadeÓavaineyasÃrthanistÃraïaæ karoti daiÓikavat | saddharmapÃïyÃvatÃraïaæ karoti sÃrthavÃhavat | kuÓalabÅjaprarohaïaæ karoti mahÃmeghavat | hitÃhitopadeÓaæ karoti mÃtÃpit­vat | adÃntÃn sattvÃn damayaty amuktÃn mocayaty anÃÓvastÃn ÃÓvasayaty aparinirv­tÃn parinirvÃpayati | tathà k­cchrasaÇkaÂasamvÃdhaprÃptÃn sattvÃn mahÃbhayebhyo mocayati | saæk«epÃt sa mahÃtmà buddhakÃryaÇ karoti | tam eva samanusmara | samartha÷ sa te 'dya sutam asmÃt saÇkaÂÃt parimocayatum iti | 

Sva Roy 115,2 - 118,4
[47] tac chrutvà divÃkara÷ sÃrthavÃho gatapratyÃgataprÃïa iva sasaæbhramas tam upÃsakam uvÃca | kutredÃnÅæ sa Ãnando viharatÅti | tenoktaæ sÃrthavÃha Órutaæ mayà sthavirÃnanda etarhi vaiÓÃlyÃm viharaty ÃmrapÃlÅvana iti | atha divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ sahasaivotthÃya jÃnumaï¬ale p­thivyÃæ prati«ÂhÃpya yena vaiÓÃlÅ tenäjaliæ praïamya sutaviyogaÓokadu÷khÃbhyÃhato bëpormitaraÇgÃpÆryamÃïavadanakamala÷ sÃÓruparyÃkulek«aïas tÅvreïÃÓayena sthavirÃnandam ÃyÃcituæ prav­tta÷ || 

yadi tvaæ paramÃcÃrya sattvÃÓayaviduttama÷ |
ÃÓayÃnuÓayaæ j¤Ãtvà imam abhyarthanÃæ Ó­ïu |1|
nirv­to bhagavÃn buddha÷ Ói«yÃÓ cÃsya maharddhikÃ÷ |
avaÓi«Âas tvam eko hi te«Ãæ ÓÃsanavardhana÷ |2|
tvam samÃÓvÃsabhÆtobhÆto 'sya jagatas tvaæ parÃyaïa÷ |
vyavalokyÃdhunà kÃryaæ sarvasattvahitaæ tvayà |3|
tad adyaivaævidhe nÃthe ti«Âhaty Ãrak«ake tvayi |
nirÃkranda÷ suto 'smÃkaæ katham evaæ praghÃtyate |4|
na bhaved yadi sattvÃrtho na ti«Âheyur bhavadvidhÃ÷ |
ghÃtyamÃnaæ janaæ ÓrÃddham evaæ katham upek«ase |5|
sattvÃrtha¤ cec charÅraæ hi tvaæ dhÃrayasi suvrata |
tat k­pÃæ sammukhÅk­tya samanvÃhara me sutaæ |6|
hatasarvapratÅkÃram atrÃïam aparÃyaïam |
ÓokapaÇkÃvalagnam mÃæ sapatnÅkaæ samuddhara |7|
kam và vij¤apayÃmy anyaæ ko 'nyo 'py evaæ jagaddhite |
nirdi«Âa÷ ÓÃkyamuninà yathà tvam adhunà prabho |8|
tvad­te putrakasyÃnyas trÃtà nÃsti vibho yata÷ |
tasmÃt tvaritam Ãgamya putram me trÃtum arhasi |9|
putraÓokÃriïà grastaæ du÷sahena durÃtmanà |
sapatnÅkaæ nirÃnandam ÃnandÃnandayÃdya mÃæ |10|
ity 

Sva Roy 118,4 - 121,122
[48] athaitasminn antare sthavirÃnanda÷ karuïayÃpÆryyamÃïaÓ cintayaæs trirÃtrestridivasasya ÓrÃvakacak«u«Ã lokaæ vyavalokayati | ko hÅyate ko varddhate ka÷ k­cchraprÃpta÷ ka÷ saÇkaÂaprÃpta÷ ka÷ sambÃdhaprÃpta÷ ka÷ k­cchrasaÇkaÂasambÃdhaprÃpta÷ | ko 'pÃyanimna÷ ko 'pÃyapravaïa÷ ko 'pÃyaprÃptÃra÷ | kam aham apÃyamÃrgÃd uddh­tya svarge mok«e ca prati«ÂhÃpayeyaæ | kasya kÃmapaÇkanimagnasya hastoddhÃram anupradadyÃæ | kam Ãryadhanavirahitaæ ÃryadhanaiÓvaryÃdhipatye prati«ÂhÃpayeyam ity adrÃk«Åt sthavirÃnanda÷ sthaviraÓÃradvatÅsutasamena cak«u«Ã suvarïavarïaæ kumÃramupacitakuÓalamÆlasambhÃraæ k­cchrasaÇkaÂasambÃdhaprÃptaæ ca d­«Âvà punas tatrastha eva ­ddhyà gajabhujasad­Óam bÃhum abhiprasÃrya sahasaiva rÃjÃnam ajÃtaÓatrum upariprÃsÃdatalagatam atipramattavihÃriïam acchaÂÃÓabdena prabodhya vyÃpinà svareïovÃca | mahÃrÃja na Óobhanaæ te k­taæ yata suvarïavarïa÷ kumÃra÷ svayam eva na vicÃritas tathÃdyai«a na sÃæpratam atrÃpy anapakÃrÅ rÃjag­hÃn ni«kÃÓya mahÃÓmaÓÃnaæ nÅyate praghÃtayituæ | nivÃrayety athaitat sthavirÃnandavacanam upaÓrutya rÃjà sasambhramaæ tvaritam abhinamya sthaviranandam uparidhavalag­hastha utthÃya mahatà svareïa caturdiÓam uktaæ bho÷ ÓrÆyatÃæ yo mahÃÓmÃÓÃnaæ tvarita mabhigamyÃsmadvacanÃt suvarïavarïaæ kumÃraæ ghÃtyamÃnaæ pratimocayati tasyÃhaæ suvarïapeÂakamanu prayacchÃmi pa¤ca ca grÃmavarÃïi| mahÃjanavallabho 'sau kumÃra÷| tad rÃj¤o vacanam upaÓrutya prÃïisahasrÃïi pradhÃvitÃni ||

Sva Roy 122,1 - 123,4
[49] athaitasminn antare vadhyaghÃtakÃs tai rÃjapuru«air adhi«ÂhitÃ÷ suvarïavarïaæ kumÃram ÃdÃya mahÃÓmaÓÃnam anuprÃptÃ÷ | kÃÓisundarÅ dÃrikà svakair j¤Ãtibhir nÅlapÅtalokahitÃvadÃtair vastrai÷ samalaÇk­tÃyÃæ ÓivikÃyÃm Ãropya mahÃÓmaÓÃnam abhinirh­tà tasyà j¤Ãtayas tÃm ekasmin pradeÓe sthÃpayitvà këÂhÃni samudÃnÅya citÃm uparacayitum ÃrabdhÃ÷ | taiÓ ca vadhyaghÃtakair uktÃ÷ | etÃvad e«Ã yu«mÃbhiÓ citÃyÃm Ãropayitavyà muhÆrtaæ tÃvad udÅk«adhvaæ | yÃvad vayaæ suvarïavarïaæ kumÃraæ ÓÆle protaæ k­tvà praghÃtayÃmo yat kÃraïam e«a suvarïavarïa÷ kumÃro 'nayà kÃÓisundaryà dÃrikayà saha ekÃæ citÃm Ãropya dhyÃpayitavya ity uktvà ÓÆlaæ p­thivyÃæ prati«ÂhÃpayitum ÃrabdhÃ÷ || 

Sva Roy 123,2 - 125,3
 [50] atha suvarïavarïa÷ kumÃra÷ ÓÆlaæ p­thivyÃæ prati«ÂhÃpya mÃnam Ãlokya mÃtaram anusm­tya tÅvramanyudravÅk­tasantÃno 'ÓrÆïi prapÃtayitum Ãrabdha÷ | sÃæprataæ mÃtur madviyogaæ Órutvà kà 'vasthà bhavi«yati | yà hi nÃma pÆrvaæ yÃmÃrddhamÃtram api mÃm apaÓyantÅ parÃpŬÃpraveditavatÅ sà mayÃdyaikaputreïa viyuktà kathaæ prÃïÃn dhÃrayi«yati | hà ka«Âam Åd­Óo 'py aham evam adhanyo yan mÃm Ãgamya mÃtà madviyogadu÷khaæ pratyanubhavi«yatÅti | tatas tair vadhyaghÃtakai÷ tat ÓÆlaæ p­thivyÃæ nikhÃtaæ paraparÃÇ ca saÇjalpaÇ kartum Ãrabdha÷ | ko 'smÃkaæ kumÃraæ ÓÆle samÃropayati | tatra caikaiko 'pi vyÃjaæ kartum Ãrabdho yÆyam Ãropayata | mama ÓirorujÃtyartham bÃdhate | mama p­«ÂhaÓÆlam mama pÃrÓvaÓÆlam iti na te«Ãæ kaÓcid utsahate sma tad akÃryaÇ kartuæ ||

Sva Roy 125,3 - 127,128
[51] tata÷ suvarïavarïa÷ kumÃras te«Ãæ sa¤jarupaæ Órutvà ÓÆla¤ ca p­thivyÃæ nikhÃtam udvÅk«ya hà sÃmpratam ahaæ na bhavi«yÃmÅti | saæsÃra do«odvigno mok«amÃrggÃbhilëŠnirÃnandamÃtmÃnamavagamya param abhayavi«Ãda vihvalek«aïo vikro«Âum Ãrabdha÷ | hà ka«Âam idÃnÅæ mayà sudurllabhaæ saddharmamahotsavaæ manu«yatvam ÃsÃdyÃk­tÃrthe naiva marttavyam bhavi«yatÅti | hà punar api saæsÃre saæsari«yÃmi | punar api mayà saæsÃracÃrake vastavyaæ bhavi«yati | puna÷ saæsÃrÃÂavyÃæ paribhramitavyaæ bhavi«yati | puna÷ saæsÃramahÃgahanaæ prave«Âavyam bhavi«yati | puna÷ saæsÃramahÃprapÃte patitavyam bhavi«yati | puna÷ saæsÃramahÃjambÃlamadhye sthÃtavyam bhavi«yati | punar mayà sa¤jÅvanakÃlasÆtrasaæghÃtarauravamahÃrauravapratÃpanÃvÅcyÃdi«u narake«Æpapattavyaæ bhavi«yati | punar api mayà gajagavayamahi«aÓaÓaÓarabham­garurucamarabi¬ÃlacitrÃsu yoni«Æpapattavyam bhavi«yati | punar api mayà satataæ k«utt­«ïÃdimahaddu÷khadaurmanasyaparÅte«u nirna«ÂapÃnabhojanaÓabde«u mÆtrapurÅ«akheÂasiæhÃïakÃdyÃhÃre«u galagaï¬akÃdi«u prete«Æpapattavyam bhavi«yati || 

Sva Roy 128,1 - 130,1
[52] ÓrÆyate ca kadÃcit karhicit tathÃgatà arhanta÷ samyaksambuddhà loka utpadyante | tad yathodumbare pu«paæ kadÃcit karhicit tathÃgatapraveditasya dharmavinayasya loke«u darÓanÃrthaæ praj¤Ãyate | durllabhà k«aïasampad durllabham manu«yatvam ÃryÃyatane pratyÃjÃtir indrayair vikalatà 'ja¬atà 'ne¬amÆkatà 'hastasamvÃrtikatà pratibalatà subhëitadurbhëitÃnÃæ dharmÃïÃm artham Ãj¤Ãtuæ | aha¤ cÃtra viratito 'dya na bhavi«yÃmi | tad idam a«ÂÃk«aïavinirmuktam me manu«yatvaæ viphalÅ bhavi«yati | tata kim idÃnÅÇ karomi | kiæ bhagavÃn mahÃkÃruïiko buddhas ti«Âhati yaæ samanusmÃrÃmi yo mÃm ÃsyÃm avasthÃyÃm anÃtham atrÃïam aÓaraïaæ aparÃyaïaæ nirÃlokaæ k­cchrasaÇkaÂasambÃdhaprÃptaæ mahÃkÃruïikatvÃd Ãgatya paritrÃsyate | sa ca bhagavÃn mama bhÃgyÃparÃdhena laghu laghu eva parinirv­ta÷ | tat kim idÃnÅm asyÃm avasthÃyÃæ samanusmarÃmi | ko me tathÃgata iva kÃruïyÃd Ãgatya paritrÃïaÇ kari«yatÅti | nirÃÓÅbhÆta÷ kampitum Ãrabdha÷ || 

Sva Roy 130,1 - 133,134
[53] tasya buddhir utpannà sthavirÃnando mahÃtmà ti«Âhati | taæ samanusmarÃmi | so 'pi mahÃtmà ÓrÆyate sarvasattvahitÃvahitacittasantÃna÷ | tasya bhagavatà sthavirmahÃkÃÓyapena ca sakalaæ ÓÃsanam anuparÅnditaæ | tenÃdhunÃvalokyÃvalokya sarvasattvahitaæ karaïÅyaæ mahÃrddhikaÓ cÃsau mahÃnubhÃva÷ samarthaÓ ca sthavirÃnando mÃm asmÃd vyasanÃt paritrÃtuæ tam eva samanusmarÃmÅti viditvà vëpÃmbupariplutek«aïa÷ | saæsÃrabhayodvigna÷ | paramasamvegaprÃptas tÅvreïÃÓayena sthavirÃnandam ÃyÃcituæ prav­tta÷ || 

saæsÃrabhayabhÅtasya nirÃnandasya me sata÷ |
sthavirÃnanda vij¤aptiæ tvam idÃnÅæ Órotum arhasi |1|
sattvÃrthabhÃraæ nik«ipya sarvaj¤a÷ karuïÃtmaka÷ |
ayi nirv­tim ÃyÃta÷ kÃÓyape tu mahÃtmani |2|
sthaviro 'pi k­tÃrtho 'sau kÃÓyapa÷ parinirv­tta÷ |
tvayy eva bhÃraæ nik«ipya jagato 'sya vibhÆtaye |3|
idÃnÅæ nirv­tiæ yÃte sambuddhe lokabÃndhave |
sarvasattvahitodyukte kÃÓyape ca yaÓasvini |4|
anÃthÃnÃæ bhavÃn nÃtho bhÅtÃnÃm abhayaprada÷ |
viÓrÃmabhÆmiæ ÓrÃntÃnÃæ Óaraïaæ ÓaraïÃrthinÃæ |5|
ÓÃst­k­tyaæ tvayà kÃryaæ tvaæ lokasyaikabÃndhava÷ |
agrayas tvaæ buddhaÓi«yÃïÃæ tva¤ ca ÓÃsanadhÆrddhara÷ |6|
tvam adya du÷khapÃtÃlÃd yadi mÃæ noddhari«yasi |
hato 'smi yasmÃd dheto 'nyaæ nÃthaæ nÃnavaimi sÃæprataæ |7|
na bibhemi tathà m­tyor jÃtasya maraïaæ dhruvaæ |
ni÷s­tiæ tvaæ vijÃnÃno yathà saæsÃrasÃgarat |8|
tathëÂÃk«aïanirmuktaæ k«aïam ÃsÃdya durlabhaæ |
ak­tÃrthena martavyam iti me mahatÅ vyathà |9|
durllabha÷ khalu buddhÃnÃm utpÃda÷ sarvadarÓinÃæ |
tvÃm Ãgamya yathà nÅti vandhyatÃm me tathà kuru |10|
tava kÃruïyam acalaæ sarvaprÃïi«u vidyate |
tan mÃæ nopek«ituæ yuktaæ mok«amÃrgÃbhilëiïaæ |11|
yadi ca tvam mahÃbhÃga sarvasattvahitodyata÷ |
k­cchrasaÇkasambÃdhaprÃptam mÃm avalokaya |12|
tad evam aparitrÃïaæ vÅk«ya divyena cak«u«Ã |
tvam adya k«ipram Ãgamya mÃæ paritrÃtum arhasÅ ty |13|

Sva Roy 134,1 - 137,5
[54] athÃsminn antare sthavirÃnando mahÃtmà sakalajagadarthasampÃdanÃvabaddhaparikara÷ kÃruïyÃc cÃnena tathÃnantasattvace«ÂÃvalokanÃhitacittasantÃnaparamadu÷khÃdivyena cak«u«Ã suvarïavarïaæ kumÃram asyÃm avasthÃyÃæ varttamÃnam Ãlokya karuïayà sa¤codyamÃnacittav­ttirdivyenÃvabhÃsena bhuvanamaï¬alam avabhÃsya pa¤cÃrhacchataparivÃra÷ sahasaiva ­ddhyà nabhastalam sandhyÃbhrapaÂalair iva gaganatalam ÃpÆrayan sakalabhuvanalak«mÅpu¤ja iva dedÅpyamÃnavigraha÷ ÓmaÓÃnÃbhimukha÷ saæprasthita÷ | adrÃk«Åd rÃjà 'jÃtaÓatrur uparidhavalag­hasyÃvasthita÷ | sthavirÃnandaæ mahatÃbhik«usaæghena sÃrddham arddhacandrÃkÃropagƬham upari vihÃyasà ­ddhyà sandhyÃbhrapaÂalair iva gaganatalam alaÇk­tya mahÃÓmaÓÃïÃbhimukham Ãgacchantaæ d­«Âvà ca punar asyÃbhavan niyataæ sthavirÃnanda÷ suvarïavarïaæ kumÃram uddiÓyÃgatas ta¤ cÃgamya mahad ÃÓcaryÃdbhutan dharmaæ deÓayitukÃmo bhavi«yatÅti | gacchÃmy aham mahÃÓmaÓÃnam iti | tataÓ ca sahasaiva sthavirÃnandaæ saparivÃraæ namask­tya Óaraïap­«ÂhÃt tvaritatvaritam avatÅrya padabhyÃm eva naika prÃïiÓatasahasraparivÃro mahÃÓmaÓÃnaæ saæprasthita÷ | asmiæÓ cÃnantare vadhyaghÃtakÃs tai rÃjapuru«air udyatà Óastrais tarjitÃ÷ kim artham eva vilambadhvaæ ÓÅghram enaæ kumÃraæ ÓÆle samÃropayateti | tatas te vaghyaghÃtakÃ÷ saætrastÃ÷ suvarïavarïaæ kumÃraæ ÓÆle samÃropayÃma÷ | ity uktvà k«eptum Ãrabdhà | suvarïavarïa÷ kumÃra÷ saæsÃrado«odvignacetà nirÃÓÅbhÆto vikro«Âum Ãrabdha÷ | hà ka«Âam ÃryÃnandenÃhaæ parityakto yan nÃma samanvÃk­tya na paritrÃta ity || 

Sva Roy 137,3 - 141,3
[55] athÃsminn antare sthavirÃnando mahÃtmà dÆrata evÃgacchan vyÃpinà svareïa diÓa÷ sarvvÃ÷ samÃpÆrayan suvarïavarïaæ kumÃraæ samÃÓvÃsayann uvÃca | mà bhair vatsa yu«madvidhÃnam eva vineyÃnÃm arthe imam ÃÓÅvi«aprakhyaæ kÃyam aham dhÃrayÃmÅti tad vatsa mà bhair ahaæ tvÃm adyÃsmÃt saæÇkaÂÃt parimocayi«yÃmi adya bhagavato buddhasya manorathaæ paripÆrayÃmi | adya yat tena bhagavatà jÃnatà paÓyatà tathÃgatenÃrhatà samyaksambuddhena sthaviramahÃkÃÓyapena ca ÓÃsanam api vinyas taæ tat saphalÅ kari«yÃmi | adya tathÃgraÓrÃvakamahÃtmyam udbhÃvayi«yÃmi | adya te manorathaæ paripÆrayÃmi | adya tavedam maraïabhayaæ saæsÃrika¤ ca bhayam apanayÃmi | adya vicikitsÃkathaæ kathÃÓalyam utpÃÂayÃmi | adya te kudarÓanapaÂalÃva«Âabdhe netre j¤ÃnäjanaÓalÃkayà ÓodhyÃmi | adya te krodhÃgniæ nÃÓayÃmi | adya tvÃæ vigatarÃgatvenÃcchÃdÃyÃmi | adya te kuÓalabÅjaæ prarohayÃmi | adya tvÃæ saæsÃrapaÇkÃd uddharÃmi | adya tvÃæ du÷khasamudrÃt uttÃrayÃmi | adya tvÃæ saæsÃrakÃntÃraparyantam upanayÃmi || adya te kleÓabandhanÃni cchinadmi | adya te nivaraïakapÃÂapaÂalaæ bhinadmi | adya te haæ tathà kari«yÃmi yathà tvam anantakoÂiniyutaÓatasahasradurllabhataram aÓe«akleÓopakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ prÃpsyasi |

adya kleÓÃndhanaæ k­tsnaæ dhak«yase j¤Ãnavahninà |
adya ni÷Óaæsayamatir bhavi«yasi gatajvara |1|
adya tvaæ vatsa sahasà janmav­k«a¤ cirÃyituæ |
j¤Ãnavajreïa mahatà duÓchedyaæ chetsyase bh­Óaæ |2|
rÃgatoyamadÃvarttaæ mÃnormbhibhavasÃgaraæ |
vÅrya plavaæ samÃruhya tvam adya pratari«yasi |3|
janmabhogaæ jarÃliÇgaæ m­tyukandarasaækulaæ |
praj¤Ãvajreïa mahatà bhetsyase du÷khaparvataæ |4|
kalpakoÂisahasre«u yan na labdhaæ tvayà padaæ |
tad vatsa durlabhataraæ prÃpsyasy adya nirÃsravam iti |5| 

Sva Roy 141,3 - 144,145
[56] athaitat sthavirÃnandÃd upaÓruta suvarïavarïa÷ kumÃro gatapratyÃgataprÃïa ivÃÓvasita÷ saæh­«itatanuruho gaganatalÃsaktad­«Âi÷ sthavirÃnandÃvarjitaikamanaso 'bhavat | tatas tai rÃjapuru«ais te vadhyaghÃtakà uktÃ÷ | bhavanta ete bhik«avo gaganatalam avagÃhyÃgacchanti | kÃruïikà ete kadÃcid Ãgatya vighnaæ kurvanti | tacchÅghram enaæ kumÃraæ ÓÆle samÃropayata | mà vo rÃjaÓÃsanÃtikramÃn mahÃn anartho bhavi«yatÅti | tatas te vadhyaghÃtakÃ÷ putradÃrasvajanabandhujÅvitavinÃÓabhayabhÅtÃ÷ suvarïavarïaæ kumÃram utk«ipya ÓÆle prati«ÂhÃpayitum ÃrabdhÃ÷ | tata÷ sthavirÃnandena sahasaiva tathÃdhi«Âhitaæ yathà tasya ÓÆlasyopari candramaï¬alapratisparddhi vistÅrïakarïiakam mahÃpramÃïaæ padmaæ prÃdurbhÆtaæ | tasya ca padmasyopari karïikÃyÃæ suvarïavarïa÷ kumÃra÷ praryaÇkeïa ni«anna÷ ta¤ ca padmakarïikÃyÃm upari paryaÇkena ni«annam udvÅk«ya gaganatalagatair anekair devatÃniyutaÓatasahasrair hÃhÃkÃro mukta÷ | 

aho ÓÃsanamamÃhÃtmyaæ sarvaj¤Ã(j¤asyÃ)dbhutaæ hi yata |
ÓrÃvako pi karoty evaæ tathÃgatavikurvitaæ |1|
ÃryÃnandena cÃdyoccair mÃhÃtmyaæ saæprakÃÓitaæ |
kurvvatà sugateneva samyag atyadbhutaæ mahat |2|
astaÇgate jinÃditye sarvÃpattimirÃpa÷a÷ |
aho 'yam udita÷ ÓrÅmÃn sthavirÃnandabhÃskara÷ |3|
svapraj¤ÃguïamÃhÃtmyaæ raÓmibhi÷ samalaÇk­taæ |
sthavirÃnandacandreïa jagadgaganamaï¬alaæ |4|
 sugatÃlokavirahÃd andhakÃrÃv­taæ jagat |
ÃryÃnandapradÅpena samyag adya prakÃÓitaæ |5|
antarhite buddharatne sarvÃcintyaguïÃnvite |
jagaccƬÃmaïi÷ ÓrÅmÃn ÃryÃnanda÷ samudgata iti |6| 

Sva Roy 145,1 - 146,3
[57] atha sthavirÃnanda÷ ÓaradamalaÓÃÇkamaï¬alÃtirekadyuti÷ sandhyÃbbhrapaÂalÃvaruddha iva bhÃskara÷ sakalabhuvanalak«mÅpu¤ja iva dedÅpyamÃnamÆrtti÷ svatejasà sÆryaprabhÃn nirbhartsayaæÓ pa¤cÃrhacchataparivÃra÷ samanuprÃpto gagatalastha eva suvarïavarïaæ kumÃram ÃmantrayÃm Ãsa | 

vatsa
kadÃcit karhicit loke utpadyante tathÃgatÃ÷ |
ÓÃstÃro naradevÃnä cak«u«manto raïÃtigÃ÷ |1|
prakÃÓayanti ye dharmaæ sarvadu÷khavinodanaæ(nam) |
du÷khaæ du÷khasamutpÃdaæ du÷khasya samatikramaæ (mam) ||
ÃryëÂÃÇgikaæ mÃrggaæ k«emaæ nirvÃïagÃminaæ(nam) |2|
asmindharme deÓyamÃne sarvadu÷khavinodane |
j¤Ãnena hatvà hy aj¤Ãnaæ nÃgacchanti punarbhavam ity |3|

Sva Roy 146,3 - 148,149
[58] athÃsya vacanasya samanantaram eva suvarïavarïena kumÃreïa viæÓatiÓikharasamudgataæ satkÃmad­«ÂiÓailaæ j¤Ãnavajreïa bhitvà srotaÃpattiphala sÃk«Ãt k­taæ | atha suvarïavarïa÷ kumÃro vaïig iva labdhalÃbha÷ sasyasampanna iva kar«aka÷ | ÓÆra iva vijitasaægrÃmaÓ cakravartirÃjyapratilambhÃd iva paramaprÅtiprÃmodyajÃta÷ | tatrastha eva k­takarapuÂa÷ sthavirÃnandaæ prati«Âotum Ãrabdha÷ |

namas te sthavirÃnanda namas te sthavirottama |
namas te jinaputrÃïÃæ ketubh­ta mahÃmune |1|
aho te karuïà sphÅtà aho kÃruïyam uttamaæ |
mahata÷ saÇkaÂÃd asmÃd yenÃhaæ parimocita÷ |2|
lokanÃtha iti sthÃne Óabdas te vis­to bhuvi |
bhayÃrtto yad anÃtho 'haæ tvayà nÃthena mocita÷ |3|
du÷khadharmÃbhisaætaptaæ lokaæ hlÃdayituæ bhavÃn |
maitrÅkÃruïyaÓÅtÃæÓurudito municandramÃ÷ |4|
tat k­taæ na ca me mÃtrà na pitrà nÃpi bÃndhavai÷ |
kalyÃïamitram Ãgamya tvÃm ahaæ yad avÃptavÃn |5|
pihità durgati÷ sarvà mok«advÃram apÃv­taæ |
Óo«ità sÃgarà sarve laÇghità asthiparvatÃ÷ |6|
saæsÃro 'nÃdimadhyÃnta÷ saækleÓabhayasaÇkula÷ |
dhiyà samena guïita÷ paryante sthÃpitas tvayà |7|
anÃdikÃlasaælagno d­«ÂiÓalya÷ samudd­ta÷ |
bhi«agvaram iha prÃpya sukhajÃto 'smi nirjvara iti |8| 

Sva Roy 149,1 - 150,4
[59] tato devatÃbhi÷ sthavirÃnandasya mÃnasam avalokya tatk«aïÃd eva mahÃÓmaÓÃnam apagatapëÃïaÓarkarakaÂhallaæ vyavasthÃpitaæ candanavÃripari«iktaæ surabhidhÆpadhÆpitaæ samucchritadhvajapatÃkÃtoraïam ÃmuktapaÂÂadÃmakalÃpam ativicitrasurabhikusumÃvakÅrïaæ atiramaïÅyaæ devÃnÃm iva nandanodyÃnaæ tatra ca sthavirÃnandasyÃrthe nÃnÃratnavinyÃsavicitritabhaktiprakÃraracitaæ divyaæ sarvasauvarïaæ sapÃdapÅÂhaæ mahat siæhÃsanaæ praj¤aptaæ te«Ãm api pa¤cÃnÃm arhacchatÃnÃm arthe divyÃny ÃsanÃni praj¤aptÃni | tata÷ sthavirÃnando gagatalÃd avatÅrya siæhÃsane ni«aïïa÷ | tÃny api pa¤cÃrhacchatÃny avatÅrya praj¤apte«v Ãsane«u ni«aïïÃni || 

Sva Roy 150,4 - 153,3
[60] rÃjà cÃjÃtaÓatrur anekaprÃïiÓatasahasraparivÃra÷ samanuprÃpto yÃvat paÓyati tÃm vibhÆtiæ suvarïavarïa¤ ca kumÃraæ candramaï¬alapratisparddhinaæ padmasyopari karïikÃyÃæ ni«aïïaæ ghanapaÂalanirmuktam iva ÓaratakÃlapÆrïacandraæ suvarïayÆpam iva Óriyà jvalantam udvÅk«ya paramavismayÃvarttitacittasantati÷ | samuddaï¬aromakÆpa÷ paramaprahar«ormmitaraÇgÃpÆryamÃïavadanakamala÷ paramaprasÃdavegÃvarjitacittasantati÷ | sarvaÓarÅreïa sthavirÃnandasya pÃdayo÷ patita÷ tataÓ ca mukhatuï¬akena caraïÃv anuparimÃrjyotthÃyobhe jÃnumaï¬ale p­thivyÃæ prati«ÂhÃpya k­takarapuÂa÷ sthavirÃnandam udvÅk«amÃïa uvÃca | 

namas te paramÃcÃrya yenÃdyaivaæ prakurvatà |
janasya paritrÃïam aham abhyuddh­ta÷ svayaæ |1|
na samanvÃh­taÓ cet syÃd aha¤ cÃya¤ ca te jana÷ |
dhikÓabdÃÓanipÃtena nÃÓita÷ syÃd ahaæ mune÷ |2|
yaditvan na bhaves trÃtà samÃsattva hito muni÷ |
aham adyaiva dagdha÷ syÃæ paÓcÃt tÃpadavÃgnimà |3|
aho j¤Ãnamahatvan te karuïà ceyam uttamà |
adbhuta¤ cÃritaæ cedam aho samyak prakÃÓitaæ |4|
idam atyadbhutaæ d­«Âvà prÃtihÃryan tavÃnagha |
praÓÃntim paramÃæ yÃto manye naivaæ tathÃgata÷ |5|
k­cchraprÃptasya lokasya tvan nÃthas tvaæ parÃyaïaæ |
tvaæ hita÷ sarvasatvÃnÃæ vatsalo bhagavÃniva |6|
bhagavantaæ samÃlokya yà me prÅtir abhÆt purà |
sa evÃdya tvÃæ samÃlokya jinaÓÃsanadhÆrdharam iti |7|

Sva Roy 153,3 - 156,5
[61] atha sa rÃjà sthavirÃnandanam evam abhistutya samutthÃya ca paramaprahar«apÆrïamanÃs tvaritatvaritaæ ÓÆlasamÅpam upagamya tato hastau prasÃrya suvarïavarïaæ kumÃraæ priyaputram iva na«Âopalabdhaæ pareïa premïà svayam eva tasmÃt padmÃsanÃd avatÃrya gìhaæ pari«vajya muhur muha÷ Óirasi paricumbate sma | har«ÃÓruparyÃkulek«aïaÓ ca suvarïavarïaæ kumÃram animi«am abhivÅk«amÃïa uvÃca | 

rÃjyalÃbhÃd iva purà na sà prÅtir abhÆn mama
muktaæ tvÃæ saÇkaÂÃd asmÃd d­«Âvà yà varddhate 'dhunà |1|
pÆrïacandradyutiharan nÅlotpaladalek«aïaæ |
mukhÃbujam idaæ putra di«Âyà paÓyÃmi te 'dhunà |2|
uttaptavarïalÃvaïyaguïasampadvibhÆ«itaæ |
sarvÃvayavasampannaæ di«Âvà paÓyÃmi te vapu÷ |3|
daurÃtmyaæ khyÃpitaæ kena nirgh­ïena durÃtmanà |
vadhÃyÃsi parityakto yena tvaæ vallabho n­ïÃæ |4|
caritaæ vinayopetaæ ÓrotrÃnandakaram vaca÷ |
rÆpam atyadbhuta¤ cedaæ vada kasya na vallabhaæ |5|
guïe«u kasya pradve«a÷ ko do«Ãnuguïa÷ sadà |
vajrasÃrasamaÇ kasya h­dayaæ ko viÓe«avit |6|
dhruva¤ cÃÓmamayaæ tasya cetanÃrahitaæ k­taæ |
vyÃh­taæ h­dayaæ tasya tvaæ putraka na vallabha÷ |7|
pradÅptam vajram Ãrabdhaæ prak«eptum mama mastake |
kaïÂhe và niÓitaæ Óastraæ Óaktiæ vak«yasi và dh­¬hÃæ |8|
prapÃtayitum Ãrabdha÷ kena me hy ayaÓo 'Óani÷ ||
vadho yenÃbhyanuj¤Ãtas tava sarvajanapriya |9|
hà kena dÃruïa¤ vÃcà karmedaæ tava kÃritaæ |
ko me vairÃnubaddha÷ syÃt kasyÃhaæ na priyo bhaveta |10|
m­tyunÃliÇgita÷ ko 'sau prÃïÃ÷ kasya na vallabhÃ÷ |
yena te vadha Ãj¤apta÷ ÓÅghram ÃkhyÃtum arhasÅti |11|

Sva Roy 156,5 - 158,159
[62] atha suvarïavarïa÷ kumÃraÓ cintayituæ prav­tta÷ | sa ced asya rÃj¤a evaæ kathayÃmi pracaï¬enÃmÃtyena mamedaæ karma kÃritam iti | caï¬oyaæ rÃjà sthÃnam etad vidyate | yata÷ sÃæpratam eva pracaï¬am amÃtyaæ praghÃtayati | tat katham atra pratipattavyaæ || atha vÃkkarmasvakatÃvalambayitavyà | dhruva¤ ca mayà pÆrvve«u janmÃntare«u pÃpakam akuÓalaæ karma k­taæ yasyÃyaæ vipÃko na ca pÆrvakarmavipÃkaæ muktvà evam anÃgaso vadhÃya parityajyata iti niÓcayam upagamya rÃjÃnam uvÃca | 

mayaivaæ tat k­taæ karma pÃpakaæ pÆrvajanmasu |
yasyÃyam Åd­Óo deva vipÃka÷ samupasthita÷ |1|
tad ani«Âa¤ ca nÃmÃdya svakÃnÃm eva karmaïÃæ |
vipÃkaæ paribhu¤jÃno py Ãdek«yÃmi kam nv ahaæ |2| 

ity uktvà sthavirÃnandasamÅpam upagamya sarvaÓarÅreïa sthavirÃnandasya pÃdayor nipatita÷ | sthavirÃnandena cokto vatsa e«Ã kÃÓisundarÅ dÃrikà vi«avegenÃva«Âabdhà tad utti«ÂhainÃæ satyÃdhi«ÂhÃnena svasthÅ kuru mahÃjanakÃyaÓ ca pratyÃyya iti |

Sva Roy 159,1 - 162,3
[63] atha suvarïavarïa÷ kumÃra÷ sthavirÃnandasya pratiÓrutya sarvasattvÃdhyÃÓayaprav­ttena cetasà satyÃdhi«ÂhÃnaæ kartum Ãrabdha÷ | yena me satyena satyavacanenÃsyÃ÷ kÃÓisundaryà dÃrikÃyà antike mana sÆk«mo 'pi kleÓo notpanno rÃgo và dve«o và moho và vihiæsà vÃnyatam anyatamo và caitasika upakleÓo 'nena satyena satyavacanena cÃsyÃ÷ ÓarÅravi«amvilayam upagacchatv ity athaitasmin satyÃdhi«ÂhÃnasamanantaram eva kÃÓisundarÅdÃrikÃyÃ÷ ÓarÅrÃd vi«aæ vilayam upagataæ svasthÅbhÆtaÓarÅrà ca suptaprabuddhà ivotthità | tÃæ svasthÅbhÆtaÓarÅrÃm utthitÃm Ãlokya tena mahÃjanakÃyenÃnekaiÓ ca devatÃÓatasahastrair ekaravenoccair nÃdo mukta÷ | aho ÃÓcaryam aho kumÃrasyÃÓayaviÓuddhatà | maharddhiko 'yaæ kumÃro mahÃnubhÃvo yatredÃnÅæ satyÃdhi«ÂhÃnabalÃd iyam anena kÃÓisundarÅ dÃrikà samutthÃpità priyeïa jÅvitenÃcchÃditeti | tata÷ kÃÓisundarÅ dÃrikà samantÃn nirÅk«itum Ãrabdhà yÃvat paÓyati mahÃÓmaÓÃne sthavirÃnandaæ mahatà bhik«usaÇghena sÃrddham arddhacandrÃkÃropagƬhaæ | nÃnÃratnapradyotite divye mahati siæhÃsane ni«aïïaæ rÃjÃmaæ ajÃtaÓatrum anekaprÃïiÓatasahasraparivÃram ÃtmÃna¤ ca nÅlapÅtalohitÃvadÃtÃyÃæ ÓivikÃyÃm Ãropitaæ d­«Âvà ca puna÷ sambhrÃntà cintayituæ prav­ttà | kim ayaæ svapnam Ãho svic cittavibhrama÷ | atha và kenacid etan mÃyÃkarmavidarÓitaæ bhavatÅti | yÃvat tasyà j¤Ãtibhir etad vistareïa samÃkhyÃtaæ | uktà ca sarvathà yad etat tava jÅvitaæ tat sarvaæ sthavirÃnandam Ãgamyeti

Sva Roy 162,3 - 167,5
[64] tac chrutvà kÃÓisundarÅ dÃrikà sthavirÃnande samupajÃtabahumÃnà paraæ prasÃdaæ pravedayitum Ãrabdhà | atha kÃÓisundarÅ dÃrikà udyÃnaæ samanusm­tya pracaï¬a¤ cÃmÃtyaæ udvignamanasà maraïabhayavi«Ãdavihvalek«aïÃvasthÃn tÃm eva parÃæ pravedayantÅ strÅbhÃvam anuÓocitum Ãrabdhà | aho strÅtvaæ nÃmÃtijaghanyataraæ sarvadu«khÃspadabhÆtaæ | yad Ãgamy Ãham imÃm avasthÃm anuprÃpteti samvignamÃnasà tvaritam utthÃyaika¤ ca vastram ÃdÃya sthavirÃnandasamÅpam upagamya tad ekaæ vastraæ sthavirÃnandÃya niryÃtya pÃdayor nipatya tÅvrena prasÃdavegena sthavirÃnandaguïÃnusmaraïapÆrvvakaæ satyÃdhi«ÂhÃnaæ kartum Ãrabdhà || yena satyena satyavacanena tvaæ videhamune | sarve«Ãæ buddhaÓi«yÃïÃm agraprÃpto 'tiÓre«Âho viÓi«Âa÷ pravara uttaro 'nuttara÷ ÓrÃvakanÃga÷ | ÓrÃvakasiæha÷ | ÓrÃvaka­«abha÷ | ÓrÃvakajÃneya÷ | ÓrÃvakapadma÷ | ÓrÃvakakumada÷ | ÓrÃvakapuï¬arÅkaæ | ÓrÃvakasÃrathi÷ | ÓrÃvakasÃrthavÃha÷ | ÓrÃvakacandra÷ | ÓrÃvakabhÃskara÷ | ÓrÃvakaratnaæ | ÓrÃvakacƬÃmaïi÷ | ÓÃsanakarïadhÃra÷ | ÓÃsanadhÆrddhara÷ | arhan k«ÅïÃstrava÷ | k­tak­tya÷ k­takaraïÅyo 'pah­tabhÃro 'nuprÃptasvakÃrtha÷ parik«Åïabhavasaæyojana÷ samyagÃj¤Ãsuvimuktacitto maharddhiko mahÃnubhÃvo mahÃdak«iïÅyo 'nena satyena satyavacanenÃdyaiva me strÅndriyam antarddhÃtu puru«endriyaæ prÃdurbhavatu | athaitat satyÃdhi«ÂhÃnasamanantaram eva tasyÃ÷ strÅndriyam antarhitaæ puru«endriyaæ prÃdurbhÆtaæ | puru«o babhÆva atirupo darÓanÅya÷ prÃsÃdiko vicitravastrÃlaÇk­taÓarÅro gaganatalÃc cÃsyà divyanvicitraæ manoramaæ vastravaryam patitum Ãrabdhaæ | apÅdÃnÅæ vastravaryeïa patatà tathà gaganamaï¬alaæ saæcchannaæ yadà tasmin muhurte tasmin mahÃÓmaÓÃne sÆryaraÓmayo na praj¤Ãyante sma | tatas tad atyadbhutaæ devamanu«yÃvarjanakaraæ sthavirÃnandasyaguïamÃhÃtmyaæ d­«Âvà gaganatalagatair anekair devatÃkoÂiniyutaÓatasahastrair hÃhÃkÃro mukta÷ | aho ÃÓcaryam aho 'tyadbhutaæ | aho sthavirÃnandasya guïamÃhÃtmyaæ | aho udÃratà | aho suviÓuddhaæ dak«iïÅyaæ k«etraæ yatra hi nÃmaikavastrapradÃnamÃtreïa praïidhÃnasamanantaram eva kÃÓisundarÅdÃrikÃyÃ÷ strÅndriyam antarhitaæ | puru«endriyaæ prÃdurbhÆtamiya¤ ced­ÓÅ vibhÆtir iti | tatas tÃbhir devatÃbhi÷ prasannamanaskÃbhir divyaæ pu«pavar«aæ pÃtitaæ | divyÃni na vÃdyÃni ca parÃhatÃni || 

Sva Roy 167,5 - 170,3
[65] tata÷ kÃÓisundara÷ puru«a÷ sthavirÃnandaguïamÃhÃtmyasÃmarthyÃd abhimanoharam Ãtmano yathÃbhila«itaæ sadyo vipÃkaphalam udvÅk«ya paramavismayÃvarjitacittasantati÷ paramaprÅtiprÃmodyajÃtaprahar«aromä cakarkasÅk­tamÆrttir utthÃyajÃnumaï¬aladvayam upanik«ipya bhÆmau k­takarapuÂa÷ sthavirÃnandam abhi«Âotum Ãrabdha÷ | 


namas te durlabhÃcintya suviÓuddhaguïaiÓ cita |
yenÃdyaivam anÃthusya dattam ye jÅvitaæ tvayà |1|
yadi tvan na bhaves trÃtà viÓuddhaj¤Ãnalocana÷ |
kathaæ prÃïavaÓi«Âaæ syÃæ tvam me prÃïaprado mune |2|
aho te guïamÃhÃtmyamaho sattvahitai«ità |
yad evaæ saÇkaÂÃd ghorÃt paritrÃtas tvayà jana÷ |3|
aho te dak«iïÅyatvaæ suviÓuddhaæ sudurlabhaæ |
yatraikavastratyÃgo 'pi prayÃty evam mahÃrghatÃæ |4|
tathaikavastram ÃdÃya mayà tvayi mahÃmune |
yathÃbhila«itaæ prÃptam adya phalam idaæ Óubhaæ |5|
ÃdhÃram iva yan manye do«ÃïÃm mahatÃm api |
tat strÅtvaæ tyaktam adyaiva puæstvaæ cÃdhigataæ mayà |6|
tac cai«a divyasad­Óo divyÃlaÇkÃrabhÆ«ita÷ |
gaganÃd vastravarya¤ ca pataty atimanoharaæ |7|
evaæ guïini suk«etre ye vai kÃrÃn na kurvate |
adhanyà va¤citÃs te mohÃdyai÷ kleÓaÓatrubhir iti |8| 

Sva Roy 170,3 - 171,3
[66] sa eva sthavirÃnandam abhi«Âutya karmaphalapratyak«adarÓÅ cintayÃm Ãsa | na mama pratirÆpaæ syÃd yad aham i«ÂÃni«Âakarmaphalapratyak«adarÓÅ punar apy ÃgÃram adhyÃvaseyam iti || sa sthavirÃnandasya pÃdayor nipatyovÃca || labheyÃham Ãrya svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajyÃm upasampadaæ bhik«ubhÃva¤ careyam ahaæ sthavirasyÃntike brahmacaryam iti | sa sthavirÃnandena pravrÃjitas tathà ca samanuÓi«Âo yathà yÃvat sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­taæ |

Sva Roy 171,3 - 176,3
[67]athÃsminn antare divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ sapatnÅko 'pi putraviyogaÓokadu÷khÃbhyÃhato rÃjag­hasya nagarasya madhye Ó­ÇgÃÂakasya p­thivyÃm utthÃyotthÃyÃtmÃnaæ pÃtayati | puna÷ puna÷ p­thivyÃm Ãvartanaparivartanaæ karoti | ubhÃbhyÃæ pÃïÅbhyÃm ÃtmÃnaæ tìayati | hà putra hà putreti cÃrttasvaraæ virauti sma | aÓrau«Åd divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ sthavirÃnandena gaganatalenÃgatya suvarïavarïa÷ kumÃra÷ paritrÃto mahÃÓmaÓÃne ÃÓcaryà bhÆtÃni vartanta iti | Órutvà ca puna÷ sapatniko 'py am­tà cÃbhi«ekÃbhisikta iva paramÃnanditamanÃÓ cakravarttirÃjyÃbhi«ekÃbhi«ikta iva paramaprÅtiprÃmodyajÃta÷ sahasaivotthÃya tvaritagatipracÃrayà rÃjag­hÃn nagarÃn nirggatya mahÃÓmaÓÃnam anuprÃpto yÃvat paÓyati suvarïavarïaæ kumÃraæ rÃhugrastavinirmuktaæ ÓaratakÃlapÆrïacandraæ sthavirÃnandasamÅpe ni«aïïaæ tä ca sthavirÃnandaguïasÃmarthyajanitÃæ vibhÆtiæ tatas tasya tad atyadbhutaæ devamanu«yÃvarjanakaraæ prÃtihÃryaæ d­«Âvà sthavirÃnande samupajÃtabahumÃna÷ paramaprasÃdavegÃvarjitacittasantÃna÷ sarvaÓarÅreïa sthavirÃnandasya pÃdayo÷ patita÷ | utthÃya cobhe jÃnumaï¬ale p­thivyÃm upanik«ipya har«Ãd aÓrÆrmibhir ÃpÆryamÃïavadanakamala÷ | k­täjalipuÂa÷ sthavirÃnandamabhi«Âotum Ãrabdha÷ |

aho tvayà mahÃbhÃga mÃhÃtmyaæ samprakÃÓitaæ |
yan mahÃsaÇkaÂÃd ghorÃt paritrÃtas tvayà jana÷ |1|
aho 'nukampÃmÃhÃtmyam aho j¤Ãnasya sampada÷ |
sarvaj¤enaiva bhavatà viÓuddhà samprakÃÓitÃ÷ |2|
tathÃyaæ putrako 'smÃkaæ mahato vyasanÃrïavÃt |
dayÃj¤ÃnaprabhÃvÃbhyÃæ samyag uttÃritas tvayà |3|
yadi vÃyaæ tvayÃdyaiva na samanvÃh­to bhavet |
nimagno du÷khajambÃle sapatnÅko hy aha¤ ciraæ |4|
tvÃm ÃgamyÃham adyÃgraæ mahÃkÃruïikÃtmajaæ |
putraÓokÃrïavottÅrïa÷ ÓokÃÂavyÃÓ ca ni÷s­ta÷ |5|
mukta÷ Óokamayai÷ pÃÓair nirgata÷ ÓokacÃrakÃt |
ÓokÃyasabhayÃd bhra«Âo vimukta÷ Óokapa¤jarÃt |6|
na lagna÷ ÓokapaÇke 'dya na k«ata÷ ÓokakaïÂakai÷ |
na da«Âa÷ Óokasarpeïa na viddha÷ ÓokasÃyakai÷ |7|
na cchina÷ ÓokanistriÇÓair na prÃpta÷ ÓokaÓatrubhi÷ |
na grasta÷ Óokamakarair na dagdha÷ Óokavahninà |8|
tvayaivaæ kurvatà cÃdya bhÃsito 'yam mahÃjana÷ |
unmÅlitÃni netrÃïi prÅïitÃni manÃæsi ca |9|
Ãnanda iti nÃmedam aho svanvarthatÃÇ gataæ |
yenaivaæ kurvatà trÃïaæ paramÃnandità vayam iti |10|

Sva Roy 176,3 - 177,4
[68] atha divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ sthavirÃnandam abhi«ÂutyotthÃya ca suvarïavarïasya kumÃrasya samÅpam upagamya sapatnÅko 'pi sahagìhaæ kaïÂhe pari«vajya muhurmuhu÷ pari«vajate sma | prahar«ajÃto 'ÓruparyÃkulek«aïaÓ ca suvarïavarïaæ kumÃraæ animi«ena samavalokayann uvÃca | 

ÓaratpÆrïendubimbaÓrÅkÃntidyutiharambvapu÷ |
manorathaÓatair labdhaæ di«Âyà paÓyÃmi te puna÷ |1|
snigdhanÅlÃyatÃtÃmraparyantek«aïaÓÃlinaæ |
sthavirÃnandam Ãgamya puna÷ paÓyÃmi te mukham iti |2|

Sva Roy 177,4 - 181,4
[69] atha suvarïavarïa÷ kumÃra÷ saæsÃrado«odvignacetà mÃtÃpitarÃv anuj¤Ãpya sthavirÃnandasya pÃdayor nipatyovÃca | sthavira labheyÃhaæ svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajyÃm upasampadaæ bhik«ubhÃva¤ careyam ahaæ svÃkhyÃtadharmavinaye brahmacaryam iti | sa sthavirÃnandena pravrÃjitas tathà ca samanuÓi«Âo yathÃnena tasminn eva muhÆrte sarvakleÓaprahÃïÃd arhattvaæ prÃptaæ | so 'rhattvaprÃpta÷ pÆrvaikÃæ janmaparamparÃm avalokitum Ãrabdho yÃvat paÓyaty ÃtmÃnam atÅva puïyamaheÓÃkhyaæ tasyaitad abhavat | k«uïo 'haæ sa cen mayà vij¤Ãtum abhavi«yad ity aham eva puïyamaheÓÃkhya iti | mayà yÃvad Ãptaæ dÃnÃni dattÃni puïyÃni k­tÃny abhavi«yan | tad idÃnÅm api sattvÃnÃæ puïye«u gauravotpÃdanÃrthaæ svaæ puïyamahÃtmyaæ prakÃÓayeyam iti | tatas tena tÃni vastrÃïi svaÓarÅrÃd avatÃritÃni tatsamanantaram eva cÃparÃïi tÃd­ÓÃny eva prÃdurbhÆtÃni | puna÷ punar avatÃrayitum Ãrabdhas tathaiva cÃsya puna÷ puna÷ prÃdurbhavanti | tenÃvatÃryÃvatÃrya sthavirÃnandasya purastÃn mahÃn vastrarÃÓi÷ k­ta÷ | ta¤ ca te«Ãm api mahÃrhÃïÃm vastrÃïÃæ rÃÓim abhinavoditadivÃkarakiraïvicchuritam iva jÃmbunadasuvarïarÃÓiæ kanakÃyamÃnam udvÅk«ya sa mahÃjanakÃya÷ paramavismayÃvarjitacittasantatir uvÃca | aho ÃÓcaryam aho 'dbhutam aho puïyÃnÃæ mÃhÃtmyam aho suk­tÃni puïyÃni anena mahÃtmanà | yatra hi nÃmaivam avyavacchinnam avatÃrayato 'pi cai«Ãm atimahÃrhÃïÃæ paryantam api nÃdhigamyata iti | tatas tena mÃtÃpitros tÃni vastrÃïi niryÃtitÃni tÃbhyÃm api sthavirÃnandapramukhaæ bhik«usaægham Ãdiæ k­tvà yÃvÃn asau janakÃyo mahÃÓmaÓÃnaæ sannipatita÷ | tatra ca ekaika÷ prÃïÅvastrayugalenÃcchÃdita÷ | suvarïavarïasya tu bhik«o÷ puïyÃnubhÃvenÃsau vastrarÃÓir naiva k«Åyate | 

Sva Roy 181,4 - 184,185
[70] tata÷ suvarïavarïo bhik«ur upari vihÃyasam abhyudgamya ­ddhyà rÃjag­han nagaraæ gatvà madhye Ó­ÇgÃÂakasya suvarïavarïÃnÃæ vastrÃïÃæ svaÓarÅrÃd ava(6)tÃryÃvatÃrya mahÃpramÃïaæ rÃÓiæ k­tvà svareïa rÃjag­han nagaram ÃpÆrayann uvÃca | bhavanto mayaitÃni vastrÃïi parityaktÃni yasya vo yÃvadbhi÷ prayojanaæ sa tÃvanti pratig­hïÃtv iti | Órutvà tatk«aïÃd evÃnekÃni prÃïiÓatasahastrÃïi sannipÃtitÃni | yÃvat paÓyanti nagaramadhye Ó­ÇgÃÂakasya te«Ãæ suvarïapÅtÃnÃæ vastrÃïÃæ atimahÃpramÃïaæ rÃÓiæ aruïkiraïaparÃm­«Âam iva jÃmbÆnadasuvarïarÃÓim iva milimilÃyamÃnam Ãyu«mÃntaæ ca suvarïavarïam uttaptakäcanagiriÓ­Çgam iva paramayà Óriyà jvalantaæ gaganatalagatam udvÅk«ya sa mahÃjanakÃya÷ paramavismayÃvarjitacittasantati÷ paramaprahar«ormitaraÇgÃpÆryamÃïavadanakamalaÓ cintayÃm Ãsa aho ÃÓcaryam aho 'dbhutaæ tat kiæ punar anena mahÃtmanà k­taæ bhaved yenÃyam evaæ maharddhiko mahÃnubhÃvo yadi ca vayaæ jÃnÅmo vayam api tat kuryÃmahe yena vayam apy evaæ maharddhikÃæ syÃma iti | samutpannÃbhilëÃ÷ sandehadolÃru¬hÃÓ ca parasparaæ saæjalpaæ kartum ÃrabdhÃ÷ | te«Ãm etad abhavad e«a eva mahÃtmà maharddhiko mahÃnubhÃva÷ siddhavrato divyaj¤ÃnasamanvÃgataÓ ca etam eva parip­cchÃma iti | tato 'sau janakÃya÷ paramavismayotphullalocana÷ k­takarapuÂo gaganatalÃsaktad­«Âir Ãyu«mantaæ suvarïavarïam ekaraveïa praïamyovÃca | 

upetas tvaæ mahÃbhÃga divyena j¤Ãnacak«u«Ã |
yenaivaæ tvaæ maheÓÃkhyas tvaæ samÃkhyÃtum arhasi |1|
yena prÃpnoti sampattim iha loke paratra ca |
bhogÃnä ca guïÃnä ca tÃn svayaæ khyÃtum arhasÅ ti |2|

Sva Roy 185,2 - 196,3
[71] tatas tÃn sa mahÃsattva÷ karuïÃk«iptamÃnasa÷ |
hlÃdayan mahatà vÃcà svareïÃpÆrayan diÓa |1|
amum evÃrtham uddiÓya mayedaæ darÓitaæ hi va÷ |
anupÆrveïa vak«yÃmi Ó­ïutedaæ vaco mama |2|
puïyair Ãpnoti sampattim iha loke paratra ca |
bhogÃnä ca guïÃnä ca puïyaiÓ cÃham maharddhika÷ |3|
yadi vo na priyaæ du÷khaæ priyÃÓ ca sukhasampada÷ |
k«ipraæ kurudhvaæ puïyÃni sukhaæ puïyasya sa¤caya÷ |4|
yà kÃcit sukhasampattir iha loke paratra ca |
prÃpyate niv­ttiÓ cÃpi puïyÃnÃm eva tat phalaæ |5|
dhanina÷ Óre«Âhino viprÃ÷ sÃrthavÃhÃdayaÓ ca yÃn |
bhu¤jate vipulÃn bhogÃn puïyÃnÃm eva tat phalaæ |6|
mano'bhirÃmà strÅbh­tyaputramitrÃdisampada÷ |
yad bhavanti manu«yÃïÃæ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |7|
rÆpalÃvaïyasampattirmanonayanahÃrariïÅæ |
labdhvà yad rÃjante martyÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |8|
abhedyaæ parivÃratvam ak«ayÃæ dÃnasampada÷ |
labhante khalu yan martyÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |9|
jÃtismaratvaæ saubhÃgyaæ Órutam ÃdeyavÃkyatÃæ |
prÃpnuvanti manu«yà yat puïyÃnÃm eva tat phalaæ |10|
vistÅrïà bhogasampatti j¤Ãtibhi÷ sahitÃ÷ sadÃ÷
yan martyà mu¤jate h­«ÂÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |11|
yadbhavanti manu«yÃïÃm asaækhyà dhanasampada÷ |
ni÷sapatnÃ÷ sthirÃÓ caiva puïyÃnÃm eva tat phalaæ |12|
yad uttarakurau dvÅpe hy amamà aparigrahÃ÷
manu«yà niyatÃyu«kÃ÷ puïyÃnÃm eva eva tat phalaæ |13|
yat taï¬ulaphalaæ ÓÃlim ak­«Âoptam mahÃrhaæ |
manu«yà bhu¤jate tatra puïyÃnÃm eva tat phalaæ |14|
kalpadÆ«yÃïi citrÃïi yat tatrÃbharaïÃni ca |
ÃcchÃdayanti manujÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |15|
yat tad uttarakurau dvÅpe manu«yÃs tad anantaraæ |
cyutà devà bhavi«yanti puïyÃnÃm eva tat phalaæ |16|
sudhÃbhaktÃdisampati yan nÃgà devaputravat |
pÃtÃle bhu¤jate divyÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |17|
yat prabhÃvÃdirÃjaÓrÅsampadaæ prÃpya devavat |
manujendrà virÃjante puïyÃnÃm eva tat phalaæ |18|
balena cakravarttitvaæ yad avÃpya mahÅbhujÃ÷ |
devendravadvirÃjante puïyÃnÃm eva tat phalaæ |19|
aÓe«amanujÃæ k­tsÃæ saptaratnÃdisampadam |
buÇkte yac cakravartÅ ca puïyÃnÃm eva tat phalaæ |20|
tridaÓendra samÃæ lak«mÅæ prÃpya yat paribhuÇkte |
vemacitrÃdayo daityÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |21|
catvÃro lokapÃlà yÃæ vibhÆtiæ dhanadÃdaya÷ |
bhu¤jate muditÃÓ citrÃæ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |22|
nandanÃdivanodyÃnavibhÆtiæ bhu¤jate surÃ÷ |
yat sÃrddhaæ devakanyÃbhi÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |23|
vicitrÃæ devarÃjyÃdisampadaæ tridaÓÃdhipa÷ |
yat sadà mudito bhuÇkte puïyÃnÃm eva tatphalam |24|
yathÃbhila«itÃn divyÃn bhogÃn yat paribhu¤jate |
vimÃnavÃsino devÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |25|
yat kecid daÓabhi÷ sthÃnair ÃyurvarïabalÃdibhi÷ |
devebhyo 'py adhikà devà puïyÃnÃm eva tat phalaæ |26|
 kÃmadhÃtÆttamä citrÃæ yad divyÃæ bhogasampada÷ |
kÃmadhÃtvÅÓvaro bhuÇkte puïyÃnÃm eva tat phalaæ |27|
yathÃbhila«itÃn kÃmÃn deve«u manuje«u ca |
labhante yad ayatnena puïyÃnÃm eva tat phalaæ |28|
yad brahmÃdayo devà dhyÃyino dhyÃnabhÆmi«u |
prÃpnuvanty uttamaæ saukhyaæ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |29|
dhyÃyino dhyÃnajaæ yac ca t­«ïÃk«ayasukha¤ ca yat |
prÃpnuvanti sukhaæ ÓÃntiæ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |30|
sambuddhaÓrÃvakà ye ca bhavanty ugraguïÃnvitÃ÷ |
maharddhikà mahÃtmÃna÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |31|
prÃpnuvanti mahÃtmÃno ye 'pi kalpaÓatÃtyayÃt |
bodhiæ pratyekasambuddhÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |32|
aprameyair nirupamair guïair yat samalaÇk­tÃ÷ |
bhavanti samyaksambuddhÃ÷ puïyÃnÃm eva tat phalaæ |33|
rÆpayauvanaÓÃlinya÷ puæbhi÷ kulavibhÆ«aïÃ÷ |
striya÷ puïyair avÃpyante puïyÃnÃm eva tat phalaæ |34|
puïyair avÃpyate svarga÷ puïyasya apsarasa÷ phalaæ |
prÃpyante 'bhimatÃ÷ puïyai÷ sarvakÃmasam­ddhaya÷ |35|
puïyair avÃpyate tÅk«ïà tathà ca vimalà mati÷ |
puïyair Ãyatanai÷ ÓraddhÃ÷ puïyai÷ paÂutarà sm­ti÷ |36|
puïyai÷ priyatvaæ vakt­tvaæ susvaratvaæ yaÓasvatà |
sarvÃ÷ puïyair avÃpyante Óubhà guïavibhÆtaya÷ |37|
na tad asti sukhaæ loke yat puïyair nÃdhigamyate |
tasmÃt sukhÃrthibhir nityaæ karttavya÷ puïyasaæcaya÷ |38|
svalpaæ puïyaæ mayà k­tvà vipaÓyini tathÃgate |
yathÃbhilëitaæ prÃptam atyantavipulaæ phalaæ |39|
«aÂsu devanikÃye«u rÃjyaiÓvaryÃdhipatyatÃæ |
jÃtikoÂisahastrÃïi sukhaæ saæbhuktavÃn ahaæ |40|
amitÃny asapatnÃni manu«ye«ÆttamÃs tathà |
cakravarttyÃdibhÆtena bhuktà me bhogasampada÷ |41|
tasya puïyasya mÃhÃtmyÃd yatra yatropapannavÃn |
tatra tatra babhÆvÃhaæ maheÓÃkhya÷ sukhÃnvita÷ |42|
rÆpavÃn guïasampanno mukhenotpalagandhinà |
priyaÓ cÃdeyavÃkyaÓ ca sumanoj¤Ã÷ surÃnvita÷ |43|
idÃnÅm api tasyaiva puïyasyÃbhimatÃm imÃæ |
rÆpÃdiguïasampattiæ paÓyatemÃæ manoramÃæ |44|
mahÃdhane mahÃbhoge jÃto 'smi vipule kule |
vastrair jÃmbÆnadÃkÃrair avaguïÂhita vigraha÷ |45|
kÃyÃd vahati sarvasmÃd gandhÃÓ candanasannibha÷ |
gandho nÅlotpalasyaiva tathà vÃti mukhÃc ca me |46|
yat ki¤cid abhikÃÇk«Ãmi vastraratnÃdisampadÃæ |
tac ca saæÇkalpamÃtreïa mama sarvaæ sam­dhyati |47|
pravrajyà ca mayà labdhà sÃkyasiæhasya ÓÃsane |
arhatva¤ ca mayà prÃptaæ ÓÅtÅbhÆto 'smi nirv­ta÷ |48|
iyam me paÓcimà jÃtir mmama nÃsti punarbhava÷ |
punar nÃbhyÃgÃmi«yÃmi nivÃsyÃmi nirÃÓrayaæ |49|
yas tena karmaïà k«ipto vipÃkaphalavistara÷ |
tasya nÃvaimi paryantam adyÃpy evaævidho 'pi san |50| 

Sva Roy 196,3 - 197,3
[72] tadatyadbhutam aparimitam acintyaæ ca tasya sakÃÓÃt puïyamÃhÃtmyaæ ÓrutvÃnekai÷ prÃïikoÂiniyutaÓatasahastrai÷ paramaprasÃdavegÃvarjitacittasantatibhir bhagavacchÃsanasatkÃraparÃÇmikhair api yathecchaæ dÃnÃni dattvà puïyÃni k­tvà praïidhÃnÃni k­tÃni | athÃyu«mÃn suvarïavarïÃsya mahÃjanakÃyasyaivam aneka prakÃraæ puïye«u gauravotpÃdanÃrtha¤ ca puïyamÃhÃtmyaæ prakÃÓya 

Sva Roy 197,3 - 199,5
[73] tata evopari vihÃyasà sadyo mahÃÓmaÓÃnam Ãgatya sthavirÃnandapramukham bhik«usaægham anuparipÃÂikayà vanditvaikÃnte ni«aïïa÷ | rÃj¤Ã cÃjÃtaÓatruïà Órutaæ yathà kila pracaï¬enÃmÃtyener«yÃprak­tenodyÃne kÃÓisundaryà dÃrikÃyà aya¤ cÃya¤ cÃnartha÷ k­ta÷ | suvarïavarïasyÃbhyÃkhyÃnaæ dattvà niraparÃdha eva vadhÃya parityakta iti | Órutvà ca punas tÅvrakrodhaparyÃkulek«aïo bh­tyÃn Ãmantrayate bhavanta÷ | kathan nÃmÃnena durÃtmanaivaæ vyavaharttavyaæ savarthà parityakto me pracaï¬o 'mÃtya iti | pracaï¬aÓ cÃmÃtyas tatraiva sannipatito 'bhÆt | atha pracaï¬o 'mÃtya etad rÃj¤o vacanam upaÓrutya maraïabhayavi«Ãdavihavalek«aïa÷ pravepamÃna÷ sarvÃÇgÃvayava÷ sahasaivotthÃya ni«palÃyitum Ãrabdho mahÃjanapradvi«Âo 'sau tasyopary anekÃni praïiÓatasahasrÃïi pradhÃvitÃni samantÃc ca parivÃrya mahÃjanakÃyena g­hÅto g­hÅtvà ca kharacapeÂapÃr«ïiprahÃrÃdibhis taæ tìayitum ÃrabdhÃ÷ | sa tìyamÃna÷ pragìhadu÷khavedanÃbhyÃhato vikro«Âum Ãrabdha÷ ÃryÃnanda paritrÃsyasva mÃm anÃtham atrÃïam aÓaraïam aparÃyaïaæ nirÃlokaæ priyeïa jÅvitenÃcchÃdayeti || 

Sva Roy 200,1 - 203,204
[74] sthavirÃnandena cÃsau mahÃjanakÃyo 'bhihito bhavanto mainaæ praghÃtayatÃhaæ rÃjÃnam ajÃtaÓatrum anusaæj¤Ãpayi«yÃmÅti | tatas tena mahÃjanakÃyenÃsau sthavirÃnandavacanam upaÓrutya pratimukta÷ sthavirÃnandaÓ ca rÃjÃnaæ nirÅk«itum Ãrabdha÷ | rÃjovÃca | kim Ãj¤ÃpayasÅti | sthavirÃnandenoktaæ | mahÃrÃja mu¤cainam iti 200,5-201,1 rÃjovÃca | samayato mu¤cÃmi yadi svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajya sthavirÃnandasyaæ yÃvajjÅvam upasthÃnaæ karotÅti | sthavirÃnandenoktam evam astv iti | sa ca tena janakÃyena nirdayaæ tìita÷ | pragìhadu÷khavedanÃbhyÃhato murcchitas ti«Âhati | sthavirÃnandena cÃyu«mÃn suvarïavarïo 'bhihita÷ satyÃdhi«ÂhÃnena pracaï¬asyÃmÃtyasya ÓarÅrÃd du÷khavedanÃæ prastambhayeti | athÃyu«mÃn suvarïavarïa÷ sarvasattvahitÃdhyÃÓayaprav­ttena cetasà satyÃdhi«ÂhÃnaæ kartum Ãrabdha÷ | yena satyena satyavacanenÃsya pracaï¬asyÃmÃtyasyaivam atyantÃpakÃriïo 'py antike mama sÆk«mo 'py ÃghÃto notpanna÷ | tena satyena satyavacanenÃsya ÓarÅrÃd du÷khavedanà pratipraÓrabhyatÃm iti | satyÃdhi«ÂhÃnasamanantaram eva pracaï¬asyÃmÃtyasya ÓarÅrÃd du÷khavedanà pravigatà svasthÅbhÆtaÓarÅraÓ ca samutthÃya bhagavacchÃsane samupajÃtabahumÃna÷ sthavirÃnandasamÅpam upagamya pÃdayor nipatyovÃca | labheyÃhaæ sthavirÃnanda svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajyÃm upasampadaæ bhik«ubhÃva¤ careyam ahaæ sthavirÃnandasyÃntike brahmacaryam iti | sa sthavirÃnandena pravrÃjitas tathà ca svam anuÓi«Âo yathà tena tasminn eva muhÆrte sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ prÃptaæ | so 'rhatvaprÃpto gaganatalam abhyudgamya vicitrai÷ prÃtihÃryam mahÃjanamanÃnsi prahlÃdayan gaganatalÃd avatÅrya sthavirÃnandapramukhaæ bhik«usaæghaæ anuparipÃÂikayà vanditvaikÃnte ni«aïïa÷ |

Sva Roy 204,1 - 205,5
[75] tatas tad atyadbhutaæ sthavirÃnandasya mahÃtmyaæ d­«Âvà sà parat sthavirÃnande 'tyartham abhiprasannà | tatas tÃæ par«adaæ tathÃbhiprasannmanaskÃm Ãlokya sthavirÃnandena tathà vidhà dharmadeÓanà k­tà yÃæ ÓrutvÃnekai÷ prÃïiÓatasahasrais mahÃn viÓe«o 'dhigata÷ | kaiÓcit srotaÃpattiphalaæ prÃptaæ | yÃvad arhattvaæ sÃk«Ãtk­taæ | kaiÓcic chrÃvakabodhau cittÃny utpÃditÃni | kaiÓcid yÃvadbuddhanimnà dharmapravaïà saæghaprÃgbharà vyavasthità divÃkareïa ca sÃrthavÃhena sapatnÅkena satyÃni d­«ÂÃni | anekaiÓ ca devatÃÓatasahastrais tatas tÃbhir devatÃbhi÷ prasannamanasmabhi÷ divyaæ vastravaryaæ pÃtitaæ | divyÃni ca vÃdyÃni parÃhatÃni divyaiÓ cotpalapadmakumudapuï¬arÅkamÃndÃrakÃdyair jÃnumÃtreïocchrena sarvaæ mahÃÓmaÓÃnaæ vicitrai÷ pu«pair avakÅrïaæ | 

Sva Roy 205,5 - 208,5
[76] atha rÃjà 'jÃtaÓatrus tad atyadbhutaæ devamanu«yÃvarjanakaraæ prÃtihÃryaæ d­«Âvà paramaprasÃdÃvarjitacittasantÃna udÃnam udÃnayÃm Ãsa | aho ÃÓcaryam aho 'tyadbhutaæ aho ÃryÃnandena svaguïamÃhÃtmyaæ prakÃÓitaæ aho tathÃgataÓÃsanamÃhÃtmyam udbhÃvitaæ aho yat tena bhagavatà jÃnatà paÓyatà tathÃgatenÃrhatà samyaksambuddhena sthaviramahÃkÃÓyapena cÃsya ÓÃsanaæ vinayas taæ tat saphalÅk­taæ || aho tathÃgatÃditya 'staÇgate ÃryÃnandabhÃskareïa svaguïakiraïajÃlair udyotità diÓa÷ | aho tathÃgataÓaÓiny anityatÃsurendrarÃhuïà graste ÃryÃnandacandreïa svam atimayÆkhavisarair vaineyakumudavanÃni prabodhitÃni | aho tathÃgataviyogatÅk«ïadu÷khÃrkakiraïasantapita÷ sthavirÃnanda_mahÃmeghena svavacanÃm­tavaryeïa prahlÃdito loka÷ | aho tathÃgatasya manorathÃ÷ samyakparipÆritÃ÷ | aho tathÃgataÓÃsanakarïadhÃratvaæ prakÃÓitaæ | aho tathÃgataÓasanadhÆrddharatvaæ prakÃÂÅk­taæ | aho agra÷ ÓrÃvaka÷ Óabda÷ saphalÅk­ta÷ | anenaivÃtyadbhutena svaguïamÃhÃtmyaæ sÃmarthyÃd antasattvahitasampÃdanena sarvaj¤aguïamÃhÃtmyaæ prativiv­taæ | aho darÓitÃnena mahÃtmanà tasya bhagavato mahÃkÃruïikasya pratyupakÃrabuddhir ity || 

Sva Roy 208,5 - 211,5
[77] atha rÃjà sthavirÃnandena praÓÃdavegÃvarjitacittasantati÷ | sthavirÃnandasamÅpam upagamya sarvaÓarÅreïa sthavirÃnandasya pÃdayor nipatita÷ | utthÃya ubhe jÃnumaï¬ale p­thivyÃm upanik«ipya prasÃdaromäcakarkaÓÅk­tamÆrti÷ k­takarapuÂa÷ sthavirÃnandam abhi«Âotum ÃrabdhÃ÷ | 

namas te puru«aÓre«Âha namas te ÓrutaÓÃgarÃ÷ |
namas te 'tyadbhutÃcintya jinaÓÃsanadhÆrddhara |1|
buddhaÓÃsanamÃhÃtmayam aho samyak prakÃÓitaæ |
acintyam adbhutaæ te 'dya kurvatà jagate hitaæ |2|
yat tad bhagavatà cÃryakÃÓyapena ca dhÅmatà |
ÓÃsanaæ tvayi vinyastaæ tad adya saphalÅk­taæ |3|
idam atyadbhutÃcintyaæ sattvÃrthaæ kurvatà mahat |
sarvaj¤aguïamÃhÃtmyaæ adya te pratibimbitaæ |4|
ki¤ citraæ yadi sambuddha÷ sarvÃrthaæ k­tavÃæs tathà |
sarvaj¤a÷ sarvadarÓÅ ca mahÃkaruïiko hy asau |5|
ida¤ citrataraæ manye ÓrÃvakeïa satà tvayà |
mahÃkÃruïikenaiva yat sattvÃrthaæ mahat k­taæ |6|
aho sulabdhalÃbho 'haæ mÃgadhaÓ ca jano hy ayaæ |
ye«Ãm evaæ pramattÃnÃæ tvaæ hitÃvahita÷ sadà |7|
sthÃne tathÃgatenedaæ tvayi ÓÃsanam arpitaæ |
yenÃdya sugateneva k­tam atyadbhutaæ mahat |8|
tato 'sau sthavirÃnanda guïamÃhÃtmyavismita÷
sambuddhaæ samanusm­tya namaskÃraæ sadÃkarot |9|
namo 'stu te mahÃvÅra sambuddha dvipadottama |
yasya te ÓrÃvako 'py evaæ sadà sattvahitodyata÷ |10|
tathÃgatena mÃhÃtmyam uccai÷ samyak prakÃÓitaæ |
aÓÆnyam iva manyÃmas tvayainÃæ janatÃæ yatheti |11| 

Sva Roy 211,5 - 213,214
[78] tato rÃjà sthavirÃnandaæ papraccha sthavira kiæ divÃkareïa sÃrthavÃhena sapatnÅkena karma k­taæ | yasya karmaïo vipÃkenìhyo mahÃdhano mahÃbhoga÷ sasaæv­tta÷ | bhagavacchÃsane ca satyadarÓana÷ k­ta÷ | kÃÓisundareïa pracaï¬ena ca bhik«uïà kiæ karma k­taæ yenìhyo mahÃdhane mahÃbhoge kule jÃto bhagavacchÃsane ca pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­taæ | suvarïavarïena ca bhik«uïà kiæ karma k­taæ | yasya karmaïo vipÃke nÃdya mahÃdhane mahÃbhoge kule jÃta÷ | evamabhirupo darÓanÅya÷ | prÃsÃdika÷ sarvÃÇgapratyaÇgopeta uttaptasuvarïavarïayà varïapu«kalatayà samanvÃgata÷ | sarvajanamanonayanahara÷ suvarïavarïair vastrair avaguïÂhitavigraha÷ | kÃyÃc cÃsya candanagandho vÃti | mukhÃc ca nÅlotpalagandho janmani cÃsya vastravaryaæ karïikÃrakusumavaryaæ ca patitaæ | tÃni ca vastrÃïi suvarïavarïÃni evam atyÃrtha maharddhiko mahÃnubhÃvo bhagavacchÃsane pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­tam iti | 

Sva Roy 214,1-3 
[79] sthavirÃnanda÷ kathayati | mahÃrÃjà ebhir eva pÆrvam anyÃsu jÃti«u |
karmÃïi k­tÃni yÃvat phalanti khalu dehinÃæ || 

Sva Roy 214,3 - 215
[80] bhÆtapÆrvaæ mahÃrÃja ita ekanavate kalpe bhagavÃæ vipaÓyÅ nÃma tathÃgato loka udapÃdi vidyÃcaraïasamampanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃn | sa bandhumatÅæ rÃjadhÃnÅm upani÷s­tya viharati bandhumatÅyake dÃve | 

Sva Roy 215,1 - 216,1
[81] tena khalu samayena bandhumatyÃæ rÃjadhÃnyÃæ karïo nÃma sÃrthavÃha÷ prativasaty ìhyo mahÃdhano mahÃbhogo vistÅrïaviÓÃlaparigraho vaiÓravaïadhanasamudito vaiÓravaïapratisparddhÅ bandhumatyÃæ rÃjadhÃnyÃæ agrakulikas tena sad­ÓÃt kulÃt kalatram ÃnÅtaæ | sa tayà sÃrddhaæ krŬati ramate paricÃrayati | tasya krŬato ramamÃïasya paricÃrayata÷ patnÅ Ãpannasattvà samv­tà yÃvat karïa÷ sÃrthavÃha÷ pa¤cavaïikaÓataparivÃro mahÃsamudram avatÅrïa÷ || 

Sva Roy 216,1 - 218,2
[82] sa ca garbho yathà v­ddhisu gacchati | tathà karïasya sÃrthavÃhasya yad ÃvÃrÅgataæ k«etragataæ deÓÃntaragataæ vÃrthajÃtaæ tatra ki¤cid agninà dagdhaæ ki¤cic caurair apah­taæ ki¤cit pauru«eyà g­hÅtvà ni÷palÃnÃ÷ | yÃvat sÃrthavÃhapatnÅ paripÆrïe kÃle prasÆtà dÃrako jÃta÷ k­«ïacchavir atyantavirÆpo '«ÂÃdaÓabhir avalak«aïair dÆ«itagÃtras tasya kÃyÃn mukhÃc ca tÃd­Óo 'tyantaviraso gandha÷ pravÃtum Ãrabdho yaæ ghrÃtvà tadg­hasthÃ÷ parijanÃ÷ paraæ vaimukhyam upagatÃ÷ | tasya dÃrakasya jÃtamÃtrasya tasmin g­he 'gni÷ prÃdurbhÆto yena tad g­haæ niravaÓe«a¤ ca svÃpateyaæ dagdhaæ | sÃrthavÃhapatnÅ katha¤cid dÃrakam ÃdÃya tasmÃd g­hÃn nirgatà | yadà ca so 'gnis tad g­haæ niravaÓe«a¤ ca svÃpateyaæ dagdhvà svayam eva nirvÃïa÷ | tadà sÃrthavÃhapatnÅ tatrÃrddhabhagne khaï¬Ãvavarake praviÓya paÂÃrddhaæ p­thivyÃæ prasÃrya dÃrakaæ ÓÃyitvà dÅrgham u«ïa¤ ca ni÷Óvasya karïaæ sÃrthavÃham anusm­tya rodituæ prav­ttà | hà ka«Âam Åd­Óo me viparyaya÷ samupasthita iti | 

Sva Roy 218,2 - 219,4
[83] karïasya sÃrthavÃhasya ye dÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyÃs te tÃæ vipattiæ d­«Âvà yÃmo mà vayam api vinaÇk«yÃma iti bhÅtÃ÷ karïasya sÃrthavÃhasya patnÅm apahÃya ni÷palÃnÃ÷ | tatraikà pre«yadÃrikà saælak«ayati | mayà karïasya sÃrthavÃhasya g­he naikaprakÃrà sampad anubhÆtà | na mama pratirÆpaæ syÃd yad aham asyÃm avasthÃyÃæ sÃrthavÃhapatnÅm anÃtham ekÃkinÅæ cchorayitvà ni÷palÃyeyam iti | saivaikà sÃrthavÃhapatnyÃ÷ pÃrÓve 'vasthità | tasyÃÓ ca sÃrthavÃhapatnyÃ÷ sarvan tat svÃpateyam agninà dagdham ekadaivasikam api bhoktavyan nÃsti | 

Sva Roy 219,4 - 221,3
[84] tata÷ sà pre«yadÃrikà kakarïasya sÃrthavÃhasya ye suh­tsambandhibÃndhavÃs te«Ãæ sakÃÓaÇ gatvà kathayati bhavanta÷ | karïasya sÃrthavÃhasya patnyà id­Óy avasthà varttate | yogodvahanaæ kuruteti | yata eva te tasyà yogodvahanaæ kartum ÃrabdhÃs tata evaite«Ãm api kule«v anarthaÓatÃni prÃdurbhÆtÃni | tair upalak«itam ayaÇ karïasya sÃrthavÃhasya putro 'tyantaæ na maÇgalo 'syÃpuïyasÃmarthyÃt karïasya sÃrthavÃhasya sarvo g­havibhavÃdivistaro vinÃÓaÇ gatas tad yadi vayam apy asya yogodvahanaæ kari«yÃmo 'smÃkam api g­he«u na cirÃd eveyam Åd­Óy avasthà bhavi«yati | tadyathà karïasya sÃrthavÃhasya | sarvathà na tasya yuktaæ nÃmÃpi grahÅtum api tu tai÷ sà pre«yadÃrikÃbhihità na bhÆyas tvayÃsmanniveÓanÃny upasaækramitavyÃnÅti ||

Sva Roy 221,3 - 222,4
[85] sà tair nirbhatsità cintayÃm Ãsa | idÃnÅæ sÃrthavÃhapatnÅ sarveïa sarvaniÓakrandà jÃtà | katham atra pratipattavyam | athavà g­hÅto 'yaæ mayà bhÃra÷ sutarÃm evÃdhunà sÃrthavÃhasya patnÅ paripÃlayitavyeti | tata÷ parag­hÃïi gatvà bh­takayà karma kartum Ãrabdhà | tatra ca yan mÆlyaæ labhate tena sÃrthavÃhapatnÅm ÃtmÃna¤ ca dÃraka¤ ca po«ayitum Ãrabdhà | tasya ca dÃrakasya paramavirÆpatvÃd virÆpa iti nÃma vyavasthÃpitaæ | daivÃt sà pre«yadÃrikà pratidivasam apacÅyamÃnaæ mÆlyaæ pratilabhate | tatas te traya÷ prÃïino 'ti k­cchreïa yÃpayitum ÃrabdhÃ÷ || 

Sva Roy 222,4 - 224,5
[86] sÃrthavÃhapatnÅ saælak«ayati | ahaæ hi sarvair dÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyai÷ suh­tsambandhibÃndhavaiÓ ca parityaktà yata ki¤cin mama jÅvitaæ sarvaæ tadenÃæ pre«yadÃrikÃm Ãgamya | e«Ã hi me mÃt­kalpà snehena | tat kiyantaæ kÃlam ekÃkinÅ karma kurvÃïà sà parikhedaæ gami«yati | yÃvac ca mÆlyaæ labhate | tÃvatà na Óakyate yÃpayituæ | tad aham api svakarmÃparÃdham anubhavÃmy aham api bh­tikayà karma karomÅti vicintya tayà pre«yadÃrikayà saha parag­hÃïi gatvà bh­tikayà karma kartum Ãrabdhà sà paramasukumÃrà k«uddu÷khÃdiparipŬità ca karma kurvÃïà muhur muhur moham upagacchati | tataÓ ca parikhinnà dÅrgham u«ïa¤ ca ni÷Óvasya karïaæ sÃrthavÃham anusm­tya rodituæ prav­ttà | hà ka«Âam Åd­Óo me viparyaya÷ samupasthito yan nÃma sakalanagarotk­«Âà ÓrÅsampadam anubhÆyedÃnÅm ihaiva janmani sakalanagara-uttamà bhÆtvà parag­he«u bh­tikayà karma kurvÃïà mahad du÷khadaurmanasyaæ pratyanubhavÃmÅti | 

Sva Roy 224,5 - 227,228
[87] tä ca tathà du÷khaparipŬitÃæ rudantÅm Ãlokya sà pre«yadÃrikà rodituæ pradattà | hà ka«Âam ihaiva janmani sÃrthavÃhapatnÅ kÃÓiÓÆk«mÃtivicitrÃm varadhÃraïÅ vividhasurabhigandhakusumamÃlÃvibhÆ«itagÃtrÅ | naikasugandhadravyayojitamukhavÃsakÃvÃsitakapolà apsarasa iva nandanavanodyÃnagatà | annapÃnavastrÃlaÇkÃrÃdibhir dÃsÅdÃsakarmakarapauru«eyasuh­tsambandhibÃndhavÃdÅn yathÃrhaæ samvibhajya_ idÃnÅm ihaiva janmani uddh­taÓiraskà malapaÂaladigdhagÃtrÅ k«uddu÷khÃdidu÷khena pariÓu«kasarvagÃtrÃvayavà saÂitasÃÂakÃtyantamalinena khaï¬acoÂakena yÆkÃÓataniketabhÆtena pracchÃditakaÂipradeÓà sakalanagarÃdhamà bhÆtvà parag­he«u bh­tikayà karma kurvÃïà mahad du÷khadaurmanasyaæ pratyanubhavaty aho bhÃgyaviparyaya÷ | aho ca¤calà bhogasampada÷ | aho karmaïÃæ vaicitryam ity Ãha ca | 

paÂaæÓukÃdÅn prÃv­tya sarvÃlaÇkÃrabhÆ«ità |
apsarà iva yà pÆrvam idaæ rathyÃmukhaÇ gatà |1|
tad evaæ sÃmprataæ yÃtà saiva bhÃgyaviparyayÃt |
nivÃsya maladagdhÃÇgÅ saÂitaæ khaï¬acoÂakaæ |2|
devakanyeva yà pÆrvaæ puæsÃæ netrÃm­taæ hy abhÆt |
pretÅæ và sÃæprataæ d­«Âvà tÃm evodvijate mana÷ |3|
yà pÆrvan dhanasampattyà nagarasyottamÃbhavat |
k­païÃnÃm api gatà saivÃdyÃtyantahÅnatÃæ |4|
paribhuktavatÅ h­«Âà yà mahÃsampadaæ purà |
imÃm adya daÓÃæ prÃpya saiva Óocati du÷khinÅ |5|
aho saæsÃradaurÃtmyam aho sampadanityatà |
yad evaæ sukhità bhÆtvà du÷khabhÃjanatÃÇ gateti |6|

Sva Roy 228,1 - 231,5
[88] tata÷ sÃrthavÃhapatnÅ tayà pre«yadÃrikÃyà saha anayÃnupÆrvyà parag­he«u bh­tikayà karma kartum Ãrabdhà | virÆpasya ca kumÃrasyÃpuïyÃdhipatyena prÃtidivasam apacÅyÃmÃnaæ mÆlyaæ labhate | yÃvad apareïa samayenà sÆryÃstaæ divasaæ karma kÃrayitvà na ki¤cil labhyate | yÃvat karma 'pi na kaÓcit kÃrayati | yÃvat sÃrthavÃhapatnÅ tatyà pre«yadÃrikayà saha sa¤jalpaæ kartum Ãrabdhà | apÅdÃnÅæ karmÃpi na kaÓcit kÃrayati | sarvathà bhik«Ãm aÂÃma iti | te mallakam ÃdÃya bhik«Ãm aÂitum Ãrabdhà | yadà ca virÆpa÷ kumÃra÷ paryaÂituæ samartho jÃta÷ tadà tasya mÃtrÃbhihitaæ putra tvam idÃnÅæ svayam eva bhik«Ãm aÂitvà bhuÇk«veti | tayà tasya mallako datta÷ | sa taæ mallakam ÃdÃya vÅthÅm avatÅrïa÷ | ta¤ cÃtik­«ïaæ virasacchavim atyantavirÆpam a«ÂÃdaÓabhir avalak«aïair vidÆ«itagÃtram avalokya loko 'tyantavimukho jÃto 'dhomukha÷ prakrÃmati | sa ye«Ãæ g­hadvÃraæ gacchati te tasya tad ativirasaæ kÃyÃd gandham ÃghrÃya sahasaiva nÃÓÃpuÂadvayaæ pidhÃya këÂhapëÃïaÓarkarÃdibhis tìayitvà ni«kÃÓayanti ÓÅghram asmÃd gaccheti | sa jaÇgama iva nagaravistÃrajambÃle yatra yatra gacchati tatra tatra këÂhapëÃïaÓarkarÃdibhis tìayitvà ni«kÃÓyate | saikabhi«Ãm apy alabdhvà këÂhapëÃïaÓarkarÃdibhis tìitas tena mallakena bhagnena krandamÃno mÃtur antikam Ãgatya bh­ÓataramanyumÃn bhÆtvà vikro«Âum Ãrabdha÷ | tata÷ sà taæ d­«Âvodvignà urasi prahÃraæ dattvà kathayati | 

hà ka«Âaæ kasya te putra aparÃddhan tu kim bhavet |
k­pÃm apÃsya yenaivaæ prah­taæ tvayi du÷khite |1|

tato virÆpa÷ kumÃra÷ sasvara÷ prarudann uvÃca |

ye«Ãæ ye«Ãæ g­hadvÃram ahaæ gacchÃmi yÃcituæ |
te te kaÂhallapëÃïai÷ këÂhÃdyais tìayanti mÃm iti |2|

Sva Roy 231,5 - 234,235
[89] tac chrutvà sÃrthavÃhapatnÅ virÆpaæ kumÃraæ kaïÂhe pari«vajya sasvaraæ prarudantÅ provÃca |

nÆnaæ k­taæ tvayà ghoraæ pÃpaæ putrÃnyajanma«u |
bh­Óan nirÃdho 'pi yenaivaæ tìyase parai÷ |1|

dhik ka«Âaæ bho÷ | 

imam atyantavirasaæ saukhyavivarjitaæ |
dÅnaæ yÃcantam Ãlokya k­potpannà na cetasi |2|
hà hatÃsmi vina«ÂÃhaæ kena te putra mallaka÷ |
bhagno bhagnaÓarÅreïa bhik«ÃmÃtropajÅvina÷ |3|
pitrà mÃtrà vimuktasya muktasya ca g­hÃÓramÃt |
kena putra dayÃæ hitvà tava bhagno 'dya mallaka÷ |4|
utsannasarvatantrasya varjitasya suh­jjanai÷ |
mitran nÃtho guruÓ caiva bhagnas te kena mallaka÷ |5|
hà putra kena và vÅryaæ tvayi darÓitam Ãture |
dÅne ca hà hato 'si putraka hata÷ pÆrvakarmaïà svena |6|
hà putra m­du ÓÆra÷ ka÷ kasya k­pà nÃvagÃhateh­dayaæ |
pëÃïopalakÂhinaæ h­dayaæ kasya kathaya me 'dya |7|
hà kathaæ tvÃæ parÃhantuæ dÅnaæ mukhaÓatair hataæ |
bhik«Ãm aÂantaæ du÷khÃrtaæ lokasyotsahate mana÷ |8|
k«utpipÃsÃpariklÃntaæ sarvasampadviævarjitaæ |
rogadu÷khÃbhitaptaæ hà hataæ ko hantum udyata÷ |9|
k­païaæ dÅnavadanaæ rudantaæ k«utaprapŬitaæ |
saæÓu«kakaïÂhaæ d­«ÂvÃdya k­pà kena k­tà na te |10|
tìito 'si kathaæ putra jÃtigarvamadÃkulai÷ |
rujÃbhibhÆte kenÃdya k­pà tyaktÃtidu÷khite |11|
hà tvayà yat k«udhÃrtena bhik«ayà samupÃrjitaæ |
stokam annaæ tad apy adya Óvabhi÷ kÃkaiÓ ca bhak«itaæ |12|
hà putra mandabhÃgyÃham adhunà kiæ karomi te |
k­tapÆrveïa pÃpena vidhÃtrÃni«Âakarmaïeti |13| 

Sva Roy 235,1 - 244,2
[90] evaæ sà 'nekaprakÃram Ãtmananam anuÓocantÅ tasyaiva khaï¬ÃvavarakasyÃgratas taæ putraæ virÆpaæ rudhiradhÃrÃvaÓiktÃÇgaæ pari«vajyÃtibahusaÇkÃraÓarkarÃmedhyasthÃïukaïÂakÃnvitÃyÃæ bhÆmau ni«Ãdya Óanai÷ Óanai÷ pÃïinà madayitum ÃrabdhÃ÷ | yÃvat sà vÅthÅmadhyena gacchata÷ paÓyaty anekÃn Óre«ÂhiputrÃn sÃrthavÃhaputrÃæÓ cÃnyÃæÓ cotsadÃn brÃhmaïag­hapatÅn kÃÓikadukÆlakoÂambakakauÓeyasÆk«mÃtimahÃrhavicitravastrahar«akaÂakakeyÆrÃÇgadakuï¬alahÃrÃrddhahÃravicitrÃlaÇkÃrasamalaÇk­taÓarÅrÃn vividhavikacasurabhikusumakalÃpavibhÆ«itavigrahÃæs tÃæÓ cÃtmÅyam anatika«ÂÃm avasthÃm Ãlokya ta¤ ca virÆpaæ putraæ tathÃtidÅnavadanaæ dÅrgham u«ïa¤ cÃbhiniÓvasya sÃÓrek«aïÃtidÅnair vacobhir uccaiæ provÃca | 

sampannaikasatÃkÅrïe ratnai÷ sÃgarasannibhai÷ |
kule suviprule bhÆtvÃpy anubhÆya sukhaæ paraæ |1|
vipattibhÃginau jÃtau saÇkÃrodaravÃsinau |
suk­cchreïÃpi yÃv ÃvÃæ nÃpnuvo 'nnaæ bubhuk«itau |2|
ÓokÃrïavaæ du÷khajÃlormibhÅmaæ santÃpanakrograÓatÃbhikÅrïaæ |
hà hà hatà veti vimuktanÃdaæ dÃridratoyaughanidhiæ pravi«Âau |3|
vipattanÃnakrasahastrasaækulaæ vipattibhÅmormitaraÇgaca¤calÃæ |
mahÃrujÃviddhabhayapracaï¬Ãæ nadÅæ hi dÃridramayÅæ prapannau |4|
du÷khopalavyÃdhikharÃvakÅrïaæ santÃpasiæhadhvanipÆrïaku¤jaæ |
ÓokÃï¬ajÃvÃsaÓatÃbhikÅrïaæ dÃridradu÷khÃlayam abhyupetau |5|
nÆnaæ purà sÃdhujane na dattaæ dÃnaæ pramÃdaskhalitÃÓayÃbhyÃæ |
dÅnÃv idÃnÅm iha mandabhÃgyau paÓyÃva yad d­ptamukhÃni nityaæ |6|
prÃyeïa yÃcanakÃyÃcanakaæ na dattaæ klÅbesu bhÃgyarahite«u vimohitÃbhyÃæ |
ÃvÃsamÃtravikalÃv api yena jÃtau klÅbau yato vyasanam ugrataraæ prapannau |7|
nÆnaæ p­thivyÃæ gurusammatÃn yÃn saæprÃpya satk­tya vimÃnitÃs te |
yenÃdhunÃvÃn tu vimÃnanÅyau jÃtau janÃsyÃdya vipattibhÃjau |8|
tìità bahavo nÆnaæ pÆrvajanmasu saæyatà |
yenÃvÃn tìayaty e«a jana÷ pëÃïalo«Âakai÷ |9|
paribhëÃpathaæ nÅto nÆnaæ gurujana÷ purà |
yadevaæ paribhava÷ ka«ÂamanujÃto sudÃrupa÷ |11|
atithibhyo na dattÃni ÃvÃbhyÃæ pÆrvajanmani |
vastrÃïi yena vÃsÃæsi na bhavanty adhunÃvayo÷ |12|
rodanÃnÃdabahulà bahava÷ kÃrità janÃ÷ |
yena bandhuvihÅnau hi ciraæ rodiva du÷khitau |13|
citrasaævyÃnasaævÅtaæ na dattaæ Óayanaæ purà |
ÓarkaropalasaækÅrïe svapivo yena bhÆtale |14|
ÃsanÃni vicitrÃïi na ca dattÃni sÃdhu«u |
Ãsanaæ p­thivÅ yena bahukaïÂasaÇkaÂà |15|
pÆrvaæ nopÃnahau dattau na ca yÃnaæ sukhÃvahaæ |
yena và kaïÂakÃkÅrïe vicarÃvo mahÅtale |16|
ÃvÃsamatsratayà khalu naiva dattaæ prÃyeïa cÃrthini jane g­havÃsamÃtraæ |
ugrÃæÓupaÇktiparirÃjitamadhyabhÃgaæ saækÃrakÆÂam iha yena vayaæ prapannÃ÷ |17|
saæÓu«kakaïÂhapariÓu«kakapolavaktrÃn pÃnÃbhilëamanasa÷ samupadÅk«ya pÆrvaæ |
nÆnan na dattÃm iti te«u jÃlaæ suÓÅtaæ yenÃdhunà vayam atÅva viÓu«kavaktrÃ÷ |18|
naivž_annam athirni jane k­païe pradattanæ na j¤Ãtayo na ca suh­n na ca bandhuvargÃ÷ |
satk­tya vÃnnavidhinà paribhojitÃÓ ca teneha bhak«yarahitau viparibhrÃmava÷ |19|
Ãro«itÃ÷ parahitapratipattidak«Ã nÆnaæ bhavÃntaragatai÷ subahuprakÃraæ |
yeneha sÃmpratam api tu itare 'pi loke ÃkroÓabhÃjanaparatvam upÃgatÃ÷ sma÷ |20|
ÃvÃbhyÃæ bahavo nÆnaæ jÃtigarvamadÃÓrayÃt |
tìità guïavanto 'pi jÃtà yenÃdhunà kharÃ÷ |21|
saæsÃrasÃgare ceta÷ sarvavyÃdhibhayÃpahaæ |
bhai«ajyaæ na purà dattaæ yena rogÃbhi pŬitau |22|
na snÃpità pit­vayasyajanà na mÃtà Ãpyapità na guravo na ca dÅnaloka÷ |
ÃsnÃnapÃnarahitau vidhinà prajÃtau yeneha du÷khaÓatabhÃgyahatÃv anÃthau |23|
k«utapipÃsapariklÃntau bhaktÃcchÃdanavarjitau|
rogadu÷khÃbhisantaptau ko nv ÃvÃæ pÃlayi«yati |24|
kasya dÃsau bhavÃvo 'dya kasya và paricÃrakau |
yo no 'dya jÅvitaæ dadyÃd asmin loke sudurlabhaæ |25|
aho du÷khaæ hi dÃridrayam aho 'py ak­tapuïyatà |
evaæ sphÅte 'pi nagare nÃtho nÃsti yathÃvayor iti |26| 

evam anyathà ca sà sÃrthavÃhapatnÅ k«udhÃparigatah­dayÃtmÃnam anuÓocantÅ ti«Âhati || 

Sva Roy 244,3 - 246,4
[91] karïaÓ ca sÃrthavÃho mahÃsamudrÃd bhagnayÃnapÃtra÷ katha¤cit phalakam ÃsÃdya dÃrakasahÃyo jalÃt sthalam uttÅryÃyÃta÷ | mahatà k­cchreïa bhik«Ãm aÂan bandhumatÅæ rÃjadhÃnÅm Ãgata÷ | sa tatra bahi÷ k«etrake rÃtrim vÃsam upagata÷ | tatra cÃnyatamo bh­takapuru«a÷ k«etrapÃlakas tenÃsau pratyabhij¤Ãta÷ | tasyaitad abhavad e«a sÃrthavÃho 'tik«ÃmaÓarÅro vipannasarvasvan draviïasa¤cayo dÃrakasahÃyo 'bhyÃgata÷ | tat katham asya g­haprav­ttim Ãrocayi«yÃmy api tu svayam eva j¤ÃsyatÅti viditvà tena tasya hastaprak«Ãlanodakaæ datvà mëapÆpavadvayam anupradattaæ | tata÷ karïena sÃrthavÃhena ekaæ mëapÆpakaæ sthÃpitaæ | mà riktahastako g­haæ pravek«yÃmÅti viditvà dÃrakasya haste sthÃpitaæ | evaæ tv arddhÃrddhikaæ k­tvÃnÃhÃraÓarÅreïa tena dÃrakena sÃrddhaæ bhak«itam | athÃparasmin divase karïa÷ sÃrthavÃhas taæ mëapÆpakam ÃdÃyÃtiparamaruk«ak«ÃmaÓarÅro 'timalinaikaÓÃÂakamÃtrasÃro bandhumatÅæ rÃjadhÃnÅæ praviÓya g­haæ saæprasthita÷ ||

Sva Roy 246,4 - 247,2
[92] virÆpo 'pi prabhÃtakÃla eva k«utt­«ïÃparik«Ãmavadana÷ kim mayà mandabhÃgyenÃtra ti«Âhatà jÅvatà và prayojanaæ | gacchÃmy ÃtmÃnaæ praghÃtayÃmÅti tÃm mÃtaram uvÃca | amba gacchÃmi pait­kam udyÃnam ity uktvà tad udyÃnaæ saæprasthita÷ | 

Sva Roy 247,1 - 251,5
[93] karïo 'pi sÃrthavÃha÷ svag­hasamÅpaÇ gato yÃvat paÓyati cirÃd dhavastaæ ÓÃntÃlayavarïaæ m­ttikÃpu¤jaÓe«aæ d­«Âvà ca puna÷ kim idam iti vicintya taæ khaï¬Ãvavarakaæ prav­«Âo yÃvat paÓyati tÃæ bhÃryÃæ tasmin khaï¬Ãvavarake dÃsyà sÃrddham avasthitÃm atik«Ãma dÅnavadanÃæ malinakhaï¬acoÂakÃvacchÃditakaÂipradeÓÃæ malapaÂaladagdhÃÇgÅæ d­«Âvà ca puna÷ hà kim idam ity uktvà mÆrcchita÷ p­thivyÃæ nipatita÷ ÓÅtena vÃyunà saæsp­«ÂaÓ cirÃc ca cetanÃæ labdhvà tatyà bhÃryayà sÃrddhaæ kim idam ity uccair vikro«Âum Ãrabdha÷ | tato bhÃryÃsakÃÓÃd upalabdhav­ttÃnto dÅrgham u«ïa¤ cÃbhiniÓvasya kathayati | nÆnam mayà dak«iïÅyak«etre na kÃrÃ÷ k­tà yena me Åd­ÓÅ vipattis | tat kim idÃnÅm ahÃm adhunà kari«yÃmi kaæ Óaraïam anuvrajÃmi | kasya mukhÃvalokako bhavi«yÃmi | ko loke hÅnadÅnÃnukampaka÷ | kam ÃgamyÃham idaæ dÃridramahÃsamudram uttari«yÃmi kam Ãgamya vipattipaÇkaæ prak«Ãlayi«yÃmi kam ÃgamyemÃm anantÃæ ÓokanadÅm uttari«yÃmi | kam Ãgamyemam dÃridraÓatru parÃje«ye kam ÃgamyemÃæ sarvadu÷khamÃt­kÃæ dÃridralatÃm utpÃÂayi«yÃmi kam Ãgamyemam dÃridrav­k«am unmÆlayi«yÃmi | kam Ãgamyemam k«udu÷khadaæ«ÂrÃkarÃlavadanaæ hÃhÃkÃrabhairavamahÃrÃvaæ dÃridramahÃrÃk«asaæ nirvÃsayi«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ dÃridramahÃmallaæ parÃji«ye | kam Ãgamyemaæ k«utt­«ïÃdipradÅptajvÃlaæ dÃridravarddhanaæ nirvÃpayi«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ vi«adÃvaliptadÃridramahÃhastinaæ damayi«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ anekadu÷khavi«amavi«asvÃsaæ dÃridramahÃprannagaæ nirvi«Åæ kari«yÃmi | kam ÃgamyÃham imaæ sarvasyÃpahÃriïaæ dÃridramahÃvÅraæ nivÃrayi«yÃmi | kam ÃgamyÃham imaæ sarvadu÷khadu÷svabhÃvaæ dÃridraniga¬aæ bhetsyÃmi | kam aham Ãgamyemaæ dÃridracÃrakam atikrami«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ dÃridrakapÃÂaæ pÃÂayi«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ dÃridrÃntakaæ nirÃsÅkari«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ vi«Ãdaughaæ pratari«yÃmi | kam aham Ãgamyemaæ dÃridramahÃkÃntaraæ ni«tari«yÃmÅty evam anekaprakÃrakaruïadÅnavilambitair ak«arair vikroÓati sma |

Sva Roy 251,5 - 259,2
[94] atra cÃntare nÃsti ki¤cid buddhÃnÃm bhagavatÃm aj¤Ãtam ad­«Âam aviditam avij¤Ãtaæ | dharmatÃæ khalu buddhÃnÃm bhagavatÃæ ÓaradaruïakaranikaravisaraparikhacitaparikapilamaïiguïataruïadivasakarasakalÃmalakiÓalayakalÃpakuvalayamarakatendukomalÃyudhavimalasaudÃminÅvalayagh­tadhÃrÃbhi«ekasusam­ddhadhÃrÃnalajvÃlÃkalÃpamaÇgalayÆkhakiraïabahalÃmitatimiranikaravijarjarÅk­tajarÃmaraïabhavapa¤jarÃïÃm anekakuÓalaÓatasamÃdhÃnabalabhÆtakumudaÓaÇkhakudÃmalatÃrahÃratu«Ãram­ïÃlÃmalakaridaÓanasaækalitajÃmbÆnadÃcavikaÂakoÂakoÂisthitadaÓaÓatanayanaruciracÃpavakrÅk­tavis­tavimalakarabhÃsurÃnantagaganaikaÓatanayanaÓaÓÃÇkadhavalam­dusnigdhapradak«iïavyÃmaprabhÃmaïinibi¬abhruvadvayodgÅrïorïÃnÃæ virÃjitaprabuddhanavajalajasad­ÓavadanÃnÃæ | tribhi÷ kalpÃsaækhyeyai÷ karacaraïanayanavadanauttamÃÇgasvamÃæsarudhirabÃlÃbjasad­ÓavadanaikaputradÃragajaturagarathÃlaÇkÃravastrÃnnÃsanaÓayanamaïikanakarajatasarvasvarÃjyÃdiparityÃgasaævardhitÃnuttarabodhisaæbhÃrÃïÃæ nisaÇgÃnÃm anaÇgabalapramathanÃd amalaÓaratkÃlendumaï¬alÃvadÃtasphuÂyaÓonikarasahasramÃlinÃm udayÃcalendrodgÅrnacandramarÅcilatÃjaÂilamaï¬alataruïadivasakaragabhastisaæghÃtajaladavini÷s­tata¬idguïasahasrasurapatidviradadantakuntÃghÃtabhinnakanakagiri- rucakak«ubhitapÃtÃlak«ÅrodataralÃviralapallavendukÃrmukaÓikhiÓikhÃkharamakaratamaïidalendusakalakamaladalaphaïÅndrodaravaidÆryaÓilotk­«ÂacampakotkarÃmalatalaprabhÃmaï¬alÃvaguïÂhitavigrahÃïÃæ svayam adhigataj¤ÃnÃnalabhasmÅk­tÃÓayagahanÃnÃæ praïipatitasurasahasracaraïonmaulivilagnamaïikanakamu¤jarÅprasekÃntara¤jitacaraïÃravindÃnÃæ taruïagajatÃlusÃndrÃlaktakapadmasarasandhyÃbhrapu¤jaÓokakusumabhastastabakatÃmracaraïÃnÃæ | tanutÃmranakhacandrikÃhÃsavimalapÃdapadmÃnÃæ | utpÃÂitat­«ïÃlatÃnÃæ vidhvastÃÓe«amohÃndhakÃrÃïÃæ | sakalajagadbandhubhÆtÃnÃæ | ni«kÃraïaparamavatsalasvabhÃvÃnÃæ | acintyaj¤ÃnagocarÃïÃæ | udg­hÅtamahÃrÃgoragavi«Ãïaæ du«karaÓatasahasropÃttottamaguïasamÆhasambharÃïÃæ | puïyasambhÃropÃrjitapraj¤Ãbaloddh­tÃÓe«akleÓatarumÆlÃnÃæ | brahmendropendrÃnalanilayamavaruïakuberaÓÃnÃdbhir devair abhi«ÂutaÓÃsanÃnÃæ | mahÃkÃruïikÃnÃæ | lokÃnugrahaprav­ttÃnÃæ | ekÃrak«ÃïÃm advitÅyÃnÃæ | advayavÃdinÃæ | ÓamathavipaÓyanÃvihÃriïÃæ tridamathavastukuÓalÃnÃæ | caturoghottÅrïÃnÃæ | catu­ddhipÃdacaraïatalasuprati«ÂhitÃnÃæ | catur«u saÇgrahavastu«u dÅrgharÃtrak­taparicayÃnÃæ pa¤cÃÇgaviprahÅïÃnÃæ pa¤cagatisamatikrÃntÃnÃæ | «a¬aÇgasamanvÃgatÃnÃæ | «aÂpÃramitÃparipÆrïÃnÃæ | saptabodhyaÇgakusumaìhyÃnÃæ | a«ÂÃÇgamÃrgadeÓikÃnÃæ | navÃnupÆrvavihÃrasamÃpattikuÓalÃnÃæ | daÓabalabalinÃæ | daÓadiksamÃpÆrïayaÓasÃæ | daÓaÓatavaÓavartiprativiÓi«ÂÃnÃæ | trÅ rÃtres trir
divasasya buddhacak«u«Ã lokaæ vyavalokayanti | 

Sva Roy 259,2 - 261,3
[95] ko hÅyate | ko varddhate | ka÷ k­cchraprÃpta÷ ka÷ ÓaÇkaÂaprÃpta÷ | ka÷ sambÃdhaprÃpta÷ | ka÷ k­cchraÓaÇkaÂasambÃdhaprÃpta÷ | ko 'pÃyanimna÷ | ko 'pÃyapravaïa÷ | ko 'pÃyaprÃpta÷ | ko 'pÃyaprÃgbhÃra÷ | ke 'dya mayà saæsÃramahÃsamudrÃd uddharttavya÷ | ko 'dya mayà kleÓamahÃrak«asÃvalupyamÃno mocitavya÷ | ko 'dya mayà dÃridrapannagair upadrÆyamÃïa÷ paritrÃtavya÷ | ko 'dya mayà dve«ÃnalasantapyamÃnamÆrti÷ saddharmavat«eïÃbhi«iktavya÷ | ko 'dya mayà mahÃmohÃndhakÃrÃntarapravi«ÂasantÃno timiratarÃlokam anuttaraæ samÃdhivaraÓikharam Ãropayitavya÷ | kasyÃdya mayà sarvadu÷khak«ayakaraæ sanmÃrgëÂÃÇgabhai«ajyam upade«Âavyaæ | kasyÃdya mayà dÃridrakapÃÂapuÂÃnantapÃÂanaæ vaktavyaæ | kasyÃdya mayà j¤ÃnatimirÃva«Âabdhanayanasya j¤Ãnäjanam anupradeyaæ | ko 'dya mahÃniga¬ababandhanÃn mocayitavya ity Ãha ca || 

apy evÃtikramed velÃæ sÃgaro makarÃlaya÷ |
na tu vaineyavatsÃnÃæ buddho velÃm atikramet ity |1|

Sva Roy 261,3 - 262,5
[96] atha bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksambuddha÷ sakalam imaæ lokam avalokayati sma | adrÃk«Åd bhagavÃæ karïaæ sÃrthavÃham atidaridravyasanapaÇke nimagnam atÅvÃtmÃnam anuÓocantaæ d­«Âvà ca punar mahÃkaruïÃsa¤codyamÃnah­daya÷ pÃtracÅvaram ÃdÃya bandhumatÅyakÃd dÃvÃn ni«kramaya bandhumatÅæ saæprasthita÷ | bandhumatyÃæ rÃjadhÃnyÃm vipaÓyinaæ samyaksambuddhaæ piï¬Ãya praviÓantam avalokya rÃjÃmÃtyaÓre«ÂhibrÃhmaïag­hapatipaurajanapadasÃrthavÃhÃ÷ | ayaæ bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksambuddha÷ piï¬Ãya praviÓatÅty aham evedaæ bhagavata÷ pÃtraæ pÆrayi«yÃmÅty anekÃni prÃïiÓatasahasrÃïi khÃdanÅyabhojanÅyaæ g­hÅtvÃvasthitÃni |

Sva Roy 262,5 - 265,2
[97] atha bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksambuddha÷ karïasya sÃrthavÃhahasyÃnukampayà vÅthÅmadhyena praÓÃntamatir abhinavoditadivasakarÃdhikatararuciradÅptatanu÷ sandhyÃbhrarekhÃvaguïÂhita iva ÓakalaÓaracandramÃ÷ kalpadruma iva surapuropavanÃd am­tavidrumalatÃlaÇk­ta iva suvarïayÆpa÷ käcanasthÃlopanihita iva tailapradyota÷ | samudgatÃnekavividharatnÃÇkurakhacita iva ratnaparvata÷ kanakamalareïudhÆsÃrita iva rÃjahaæsa÷ | airÃvata iva mandÃkinÅkama(6)lareïuvibhÆ«ita÷ siæha iva mana÷ÓilÃdhÃtudigdha÷ sakalabhuvanalak«mÅpu¤ja iva dedÅpyamÃnamÆrtir iva pÃdÃbhyÃm atiparamasuh­tarathacaraïasuruciraracitatalÃbhyÃæ pratinavavikacakamalasukumÃrakomalatalÃbhyÃæ ÓrÅvatsasvastikanandyÃvarttavardhamÃnamÅnavibhÆ«itatalÃbhyÃæ taruïaÓaÓÃÇkabimbatÃmrasuparigatÃrcisuruciranakhÃbhyÃæ | sunirmalaikaprakÃÓasunivi«ÂadarÓanÅyutuÇganakhÃbhyÃæ nakhatilakapaÇktikhacittÃpratimasujÃtadÅrghav­ttÃyatÃæ gulibhyÃæ m­dusukumÃratÆlasaæsparÓapÃr«ïibhyÃæ Óriyà dedÅpyamÃno gaganatala iva bhÃskara÷ sakalam idaæ digmaï¬alam avabhÃsayan karïasya sÃrthavÃhasya taæ khaï¬Ãvavarakam anuprÃpta÷ | 

Sva Roy 265,2 - 268,2
[98] tato vipaÓyinà samyaksambuddhena prataptatarakanakarasarÃgapracurà | gh­tÃhutivar«ÃsekÃdÅpitÃnanapraphullakiæÓuk_aÃÓokaraktotpalakuraïÂakaravÅrasandhyÃbhracampakakusumbhamaï¬agajatÃlupadmarÃgÃruïata¬itsahasrÃtirekà prabhà samuts­«Âà | yayà sahasaiva khaï¬Ãvavarakaæ sÃntarba hir vilÅnakanakÃvabhÃsaæ saæv­ttaæ | tad Ãlocya karïa÷ sÃrthavÃha÷ kim idam iti samutthita÷ | paÓyati bhagavantaæ vipaÓyinaæ samyaksambuddhaæ dvÃtriÇÓammahÃpuru«alak«aïÃlaÇk­tamÆrtiæ mÆrtimantam iva dharmaæ havyÃvasiktam iva hutavahaæ | taptakanakarasarÃgakarïikÃrakuÇkumakusumbhaharitÃlamana÷ÓilÃraktotpalaÓaratsandhyÃnura¤jitajaladaÓikhivalÃhamecakakäcanarÃjapaÂÂhiÇgulakÃtimuktakuraïÂakaprabhÃmaï¬alÃvaguïÂhitavigrahaæ d­«Âvà ca puna÷ karïasya sÃrthavÃhasyÃtimahÃprasÃdo jÃta÷ || kim aham bhagavate 'nupradÃsyÃmÅty evam ÃtmÃno vibhavam avalokayan paÓyati mëapÆpakam ekaæ sa taæ g­hÅtvà patnyÃ÷ kathayati bhadre mayà mëapÆpako 'yaæ mà khalv ahaæ riktahasto g­haæ pravek«yÃmÅty ÃnÅta÷ | aya¤ ca bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksambuddha÷ paramadak«iïÅyo hÅnadÅnÃnukampako 'tra ca svalpam api dÃnabÅjam uptaæ dÃridravyasanonmÆlakaæ bhavati | tad aham imaæ mëapÆpakaæ bhagavate 'nuprayacchÃmÅti | sà kathayaty Ãryaputra Óobhanam evaæ kriyatÃæ | etad api tÃvat kuÓalamÆlaæ saæsÃrasukhahetubhÆtaæ bhavatÅty 

Sva Roy 268,2 - 270,5
[99] evam ukte karïa÷ sÃrthavÃha÷ saælak«ayati | parÅttam imaæ mëapÆpakaæ katham ahaæ tÃd­Óo 'sminn eva pure bhÆtvà adhunà Åd­Óaæ yadi parÅttaæ paÓyÃtÃm eva rÃjÃmÃtyabrÃhmaïag­hapatipaurajanapadasÃrthavÃhÃnÃæ bhagavate 'nupradÃsyÃmy api tu patre badhvà dÃsyÃm evam anabhilak«yo bhavi«yÃmÅti viditvà taæ khaï¬Ãvavarakaæ praviÓya pattraæ gave«Âum Ãrabdho na ki¤cit pattram ÃrÃgitavÃn | atha sa÷ sÃrthavÃha÷ sutarÃæ samvignamÃnasa÷ hà ka«Âam Åd­Óo 'ham mandabhÃgya iti dÅrghamu«ïa¤ cÃbhiniÓvasya sahasaiva tasmÃt khaï¬ÃvavarakÃn ni«kramya mahatà pramÃdavegena taæ mëapÆpakaæ vipaÓyina÷ samyaksambuddhasya pÃtre pratipÃditavÃn | pratipÃdya ca pÃdayo÷ praïipatya praïidhÃnaæ kartum Ãrabdho 'nena ahaæ bhagavan kuÓalamÆlena deyadharmaparityÃgena ita eva janma prabh­ti mà kadÃcid ekadivasam api daridra÷ syÃæ | ìhyatara÷ syÃæ | paripÆrïajÅvitopakaraïa÷ | samanantaram eva karïasya sÃrthavÃhasya sahasaiva vipaÓyina÷ samyaksambuddhasya pÃdayo nipatata mÃtrasyaiva yà 'tiparamavirÆpà k«Ãmatà sÃntarhità saiva pÆrvakà varïanibhÃbhiniv­ttà | 

Sva Roy 270,5 - 272,273
[100] atha karïa÷ sÃrthavÃha÷ prÃïidhÃnaæ k­tvotthito vipaÓyÅ samyaksambuddhas tata eva pratiniv­tya bandhumatÅyaæ dÃvaæ gato 'tha karïa÷ sÃrthavÃhas tair bandhumatÅyakai÷ Óre«Âhibhi÷ sÃrthavÃhaiÓ ca pratyabhij¤Ãtas tatraika÷ sÃrthavÃhas tÃn paurikÃn idam avocat | na vayaæ bhavanta÷ karïaæ sÃrthavÃham avasÅdantam apy upek«Ãmahe paÂa¤ ca prasÃryÃha || bhavanta÷ Óakyaæ bahubhir eka÷ samuddhatuæ na tv ekena bahavas tad yena vÃtra yat parityaktavyaæ tad asmin paÂe 'nupradÅyatÃm ity ukte har«akaÂakakeyÆrÃÇgadakuï¬alahÃrÃrddhahÃrÃÇgulÅyakÃny anekÃlaÇkÃraÓatasahasrÃïy anupradattÃni | anekÃni ca kÃÓidukÆlakoÂÃmbakauÓeyÃparÃntakaÓÆk«mÃtimahÃrhavicitravastrayugalaÓatÃny anekÃni tasya tasminn eva k«aïe vastrÃïÃm alaÇkÃrÃïä cÃtimahÃn rÃÓi÷ samv­tta÷ | tata÷ karïa÷ sÃrthavÃhas tÃæ vibhÆtim avalokya patnyÃ÷ kathayati | bhadre paÓya suk«etredÃnavÅjasyÃÇkura÷ prÃdurbhÆta iti | sÃpi prÅtiprÃmodyajÃtà vipaÓyinaæ samyaksambuddhaæ namasyantÅ tÃni vastrÃïi alaÇkÃrÃïi cÃvavarakaæ praveÓayitum Ãrabdhà | 

Sva Roy 273,1 - 274,2
[101] virÆpo 'pi dÃrakas tat pait­kam udyÃnaæ praviÓya k«usddu÷khopataptamÃnasas tÃm ÃtmÅyÃæ paramavirÆpatÃm eva puna÷ puna÷ saæÓocayan saælak«ayati | kim mayà pÃpakarmakÃriïà paramadu÷khabhÃginà 'tivirÆpeïÃdhanyadarÓanena jÅvità prayojanaæ sarvathà praghÃtayÃmy ÃtmÃnam ity udvignamana÷ sahasaiva pÃÂalÃv­k«asyÃgraÓÃkhÃm Ãru¬ho v­k«aÓÃkhà ca bhagnà sahasaiva sÃrddhaæ v­k«aÓÃkhayà patito vedanÃrttaÓ cÃvati«Âhate |

Sva Roy 274,2 - 278,3
[102] atra cÃntare nÃsti ki¤cidbuddhÃnÃæ bhagavatÃm aj¤Ãtam ad­«Âam | aviditam avaj¤Ãtam adrÃk«Åd vipaÓyÅ samyaksambuddho divyena buddhacak«u«Ã viÓuddhenÃtikrÃntà mÃnu«yakena virÆpadÃrakaæ tathà du÷khitaæ d­«Âvà ca punar mahÃkaranÅyo sa¤codyamÃno ­ddhayà tat sthÃnaæ gatvà svaÓarÅraprabhÃm uts­«ÂavÃn | kalpaÓatasambh­tÃÓ ca bhagavato maitryÃæÓava uts­«ÂÃ÷ || yai÷ sp­«ÂamÃtrasyaiva virÆpasya yà ÓarÅre du÷khavedanà sà prativigatà tac ca k«utt­«adu÷khaæ pratiprasrabdhaæ | sahasaivotthita÷ paÓyati vipaÓyinaæ samyaksambuddhaæ kalpakoÂiniyutaÓatasahasradurlabhadarÓanam uttaptam dvÃtriÇÓanmahÃpuru«alak«aïadyotitavigrahaæ saha darÓanÃc cÃsya bhagavato vipaÓyina÷ samyaksambuddhasyopari prasÃdo jÃta÷ | tena ca haridrÃraktakaæ hastamÃtraæ vastrakhaï¬aæ prÃv­tam ÃsÅt tena tatprasÃdÃvi«Âena ÓarÅrÃd avatÃrya mahatà prasÃdavegena sahasaiva vipaÓyina÷ ÓÃstur upari nik«iptam eka¤ ca karïikÃrakusuman tac ca bhagavatà vipaÓyinà tathÃgatenÃrhatà samyaksambuddhena tathÃdhi«Âhitaæ yathà tad vastrakhaï¬akaæ tathÃgatasya kÃyapramÃïikaæ bhÆtvà kÃyaæ praticchÃditavÃn | karïikÃrakusuma¤ copaviÓakaÂacakramÃtraæ bhÆtvà cchattravad avasthitaæ | tac ca d­«Âvà virÆpasya dÃrakasyÃtimahÃn prasÃdo jÃta÷ | sa mahatà praÓÃdavegena vipaÓyina÷ samyaksambuddhasya pÃdayor nipatya mahatà svareïa praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷ | 

anena dvipadÃæ Óre«Âha dÃneneha virÆpatÃæ |
adya prabh­ti saætyajya labheyÃhaæ surÆpatÃæ |1|
suvarïavarïavÃso 'ti haimavarïair viguïÂhita÷ |
candanotpalagandhaÓ ca kÃyÃd vaktrÃc ca me bhavet |2|
suvarïavarïasaækÃla÷ sarvalokamanohara÷ |
sarvÃmayavi nirmukta÷ sarvaÓÃstrÃrthapÃraga÷ |3|
sarvavÃcÃthasaæyukta÷ sarvÃnarthavivarjita÷ |
sarvottama÷ sarvadarÓÅ sarvÃkÃravibhÆ«ita÷ |4|
sarvÃrthasiddha÷ sambuddho bhaveyaæ sattvavatsala÷ |
sarvÃmalaguïa÷ ÓrÅmÃn sarvadravyÃnvita÷ sukhÅ |5|

Sva Roy 278,3 - 280,2
[103] athaitat prÃïidhÃnakaraïasamakÃlam eva virÆpasya dÃrakasya sahasaiva sà virÆpatÃntarhità surÆpa÷ samv­tto darÓanÅya÷ prÃsÃdika÷ suvarïavarïagÃtracchavi÷ sahasaiva cÃsyÃkasmÃd à kÃÓÃd Ãgatya suvarïavarïair vastrai÷ ÓarÅrÃm ÃcchÃditaæ | mahÃrhaiÓ cÃÇgadakuï¬alÃdibhir alaÇkÃraviÓe«air | devatÃbhiÓ ca karïikÃrotpalacampakapadmakumudamÃndÃrakÃdikam mahat kusumavar«aæ pÃtitaæ | divya¤ candanÃgurukuÇkumatamÃlapatracÆrïavar«aæ pramuktam eva¤ codghu«Âam aho tathÃgatÃvaropitasya dÃnabÅjasy_i«Âho viÓi«ÂhaÓ cÃÇkura÷ samutpanna iti | tena ca divyena pu«pacÆrïavar«eïa sarvan tad udyÃnaæ jÃnumÃtreïaughenÃvasthitam atha bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksambuddhas tasmÃd udyÃnÃn ni«kramya bandhumatÅyakaæ dÃvaÇ gata÷ |

Sva Roy 280,2 - 283,2
[104] karïo 'pi sÃrthavÃho bhÃryÃm uvÃca | bhadre so 'smÃkaæ putra÷ kva gato yam ÃgamyÃsmÃkam Åd­ÓÅ vipattir abhÆd iti | sà kathayaty udyÃnaæ gacchÃmÅti tena samÃkhyÃtaæ | tad gaccha ÓÅghraæ mà sa tatrodvignamanà ÃtmÃnaæ praghÃtayi«yatÅti | karïa÷ sÃrthavÃha÷ kathayati | kin nÃmÃsÃv asmÃkaæ putra÷ kÅd­Óo veti | sà kathayaty Ãryaputra paramavirÆpadarÓano virÆpÃkhyaÓ ceti || tata÷ sÃrthavÃhas tvaritagatipracÃratayà tad udyÃnaæ gata÷ paÓyati ca virÆpakumÃraæ suvarïavarïakÃyam atimahÃrhasÆk«masuvarïapÅtavastrÃcchÃditaÓarÅraæ sarvÃlaÇkÃravibhÆ«itam atimanoharaæ darÓanadevakumÃram iva paramayÃÓriyà dedÅpyamÃnaæ d­«Âvà ca punar aho dhanya÷ sa÷ puru«o yasyÃyaæ putra÷ ity evam uktvà taæ kumÃram uvÃca || dÃraka kasya tvaæ putra iti | sa kathayati karïo nÃma sÃrthavÃhastasyÃhaæ putra iti | karïa÷ sÃrthavÃha÷ saælak«ayati | viheÂhito 'ham anena kumÃreeti vicintya samabhiv­ddhakutÆhalo 'nimi«am abhivÅk«yamÃïa÷ punas taæ kumÃram uvÃca | bho÷ kumÃra÷ satyaæ kathaya kasya tvaæ putra iti virÆpa÷ kathayati kim atra vicÃryate | satyam evÃhaæ karïasya sÃrthavÃhasya putra iti | sa kathayaty aho 'ham anena kumÃreïa suvi¬ambita÷ k­ta iti | matvà kathayati | kumÃra Órutam mayÃtivirÆpa sa iti tvaæ cÃbhirÆpa÷ | tata kenopÃyenÃbhirÆpatà tavÃbhiniv­tteti || 

Sva Roy 283,2 - 287,3
[105] virÆpa÷ kumÃra÷ prÅtivikasitÃk«o mahatà svareïovÃca | 

adya dÃridradu÷khÃgniparitÃpitacetasà |
v­k«aÓÃkhÃm Ãruhya mayà hy Ãtmà nipÃtita÷ |1|
patitaÓ cÃÇgabhaÇgÃrto mÆrchÃm aham upÃgata÷ |
niÓce«Âo 'haæ nirucchvÃsa÷ k«aïamÃtram avasthita÷ |2|
tato vipaÓyÅ samyaksambuddha÷ satvÃnÃæ hy anukampaka÷ |
mamÃnukampayà nÃtha udyÃnam idam Ãgata÷ |3|
dvÃtriæÓallak«aïadhara÷ sÆttaptakanakacchavi÷ |
vilÅnakanakÃbhÃbhi÷ pÆrayan diÓo daÓÃ |4|
prabhayà tasya gÃtram me sp­«ÂamÃtraæ suÓÅtayà |
prahlÃditam idaæ sarvamatulÃm­tadhÃrayà |5|
k«utt­«ïÃpÃtadu÷kha¤ ca ni÷Óe«am aÓivam mama |
tatk«aïaæ praÓamaæ yÃtaæ cetanä cÃptavÃn ahaæ |6|
kim etad iti sotsÃham utthito 'haæ munin tadà |
paÓyÃmi kÃntam atyantaæ janalak«mÅniketana |7|
d­«Âvà dra«Âavyaratnam me tan nÃthaæ parayà ÓriyÃ
vidyotantaæ diÓa÷ k­tsnÃ÷ prasÃdo hy abhavat pÆrà |8|
tata÷ prah­«Âacittena vastrakhaï¬alakam mayÃ
hÃridrÃraktakaæ k«iptaæ tasyaiva parayà mudà |9|
karïikÃrasya me pu«pam kaæ tasyaiva sadyate÷ |
k«iptaæ tac copari mune÷ chattravat samavasthitaæ |10|
tatrÃpi h­«Âacittena praïipatya ca pÃdayo÷ |
mayà prasÃdajÃtena praïidhÃnam idaæ k­taæ |11|
anena nÃtha dÃnena adyaivÃham virÆpatÃæ |
parityajya surÆpaÓ ca bhaveyaæ hi bhavÃrïave |12|
suvarïavarïair vastraiÓ ca hemapÅtair viguïÂhita÷ |
candanotpalagandhaÓ ca kÃyÃd vaktrÃc ca me bhavet |13|
ity etat praïidhÃna¤ ca mayà k­tam ida¤ ca me |
rÆpam evamvidhaæ varïaæ prÃdurbhÆtan manoramaæ |14|
mahÃrhÃïi ca vastrÃïi pÅtÃny atim­dÆni ca |
sahasaivÃdya kÃye me prÃdurbhÆtÃni tatk«aïÃt |15|
devatÃbhir idaæ muktaæ pu«pavar«an nabhastalÃt |
candanÃgurucÆrïa¤ ca tamÃlatagarÃdikaæ |16|
hÃhÃkÃro mahÃæÓ caiva dundhubhiÓ ca manohara÷ |
namas te bhagavan buddha iti gho«a udÅrita÷ |17|
etat k­tvÃdya kuÓalaæ mamedaæ rÆpam Åd­Óaæ |
prÃdurbhÆtam manÃpa¤ ca varïaæ käcanasannibhaæ |18|
ity

Sva Roy 287,3 - 288,3
[106] athaitad upaÓrutya karïa÷ sÃrthavÃha÷ sahasaiva sahasrai÷ prasÃdakaïÂakitasarvaromakÆpa÷ k­täjalir vipaÓyinaæ tathÃgataæ muhur muhur namasyamÃna÷ paramaprÅtisaumanasya jÃta÷ surÆpaæ putram animi«am abhivÅk«ya prÃha | putra Ãgaccha gacchÃva ity atha surÆpa÷ kumÃra÷ pitÃyaæ mamety utpannabahumÃna÷ pitu÷ pÃdÃbhivandanaæ k­tvà svÃgataæ tÃtety uktvà pitrà sÃrddhaæ gantuæ saæprasthita÷ |

Sva Roy 288,3 - 290,291
[107] Óakrasya devÃnÃm indrasyÃdhastÃj j¤ÃnadarÓanaæ pravartate | tasyaitad abhavat ayaæ karïa÷ sÃrthavÃho bhagavati buddhe k­tÃdhikÃra÷ tan nÃyam arhati t­ïÃgÃre vastum iti viditvà viÓvakarmÃïaæ devaputram Ãmantrayate | gaccha viÓvakarman karïasya sÃrthavÃhasya catÆratnamaya¤ caturdvÃram ardhëÂamatalakaæ g­ham abhinirmimÅ«veti | tato viÓvakarmaïà Óakrasya devendrasya pratiÓrutya tatk«aïÃd eva bandhumatÅrÃjadhÃnÅm Ãgatya catÆratnamaye«Âakastambhasa¤citam uttuÇgarucirÃÂÂÃlakaæ gavÃk«aniryÆhakapotamÃlÃsuvinyastÃÇgÃphalakanÃgadantakam atyuccÃrddhëÂamatalakam atiramaïÅyatoraïopaÓobhitadvÃraæ ÓarajaladharÃbhrakÆÂahimanikararÃÓiÓikaram­ïÃlÃvadÃtocchritacchatradhvajapatÃkam ÃmuktapaÂudÃmakalÃpaæ sakalapuravaropaÓobhÃniketabhÆtam atirucirakanakamayÃbhinavavini÷s­tatÃmracÆtapallavopaÓobhitamukham a«ÂÃÇgaÓÅtalÃmbuparipÆrïakumbhopaÓobhitadvÃram aparimitarajatavaidÆryasphaÂikamusÃragalvendranÅlamahÃnÅlÃdiratnaparipÆrïÃnekanidhisahasrÃpÆryamÃïaæ Óe«ÃnardhadravyopakaraïaparipÆrïaæ g­havaram abhinirmitaæ || 

Sva Roy 291,1 - 298,2
[108] atha karïa÷ sÃrthavÃho g­ham Ãgato bhÃryayà cÃsya h­«Âatu«Âapramuditayà sauvarïena bh­ÇgÃreïÃrgham anupradattaæ | uktaÓ cÃryaputra tvatpuïyÃnubhÃvÃd Åd­Óa÷ kenÃpi bhavanavaram abhinirmitam ity atha karïa÷ sÃrthavÃhas taæ bhavanavaram abhivÅk«ya paramaprÅtisaumanasya jÃta÷ sutarÃæ buddhe bhagavati utpannaprasÃdopajanitaromäca÷ Óirasi k­takarapuÂäjalir namas tasmai bhagavate tathÃgatÃyÃrhate samyaksambuddhÃyÃcintyÃcintÃmaïaye 'nuttarÃya puïyak«etrÃyety uktvà prahar«apÆrïavadanakamala÷ prÃha || 

aho guïamayaæ k«etraæ sarvado«avivarjitaæ |
yatra nyastaæ mayà bÅjamadyaiva phaladÃyakaæ |1|
kva tat parÅttaæ dÃnaæ me sarvasaæskÃvavarjitaæ |
kva cedaæ ramyam uttuÇgaæ hemaratnamayaæ g­haæ |2|
kva tat ku¬yÃvaÓe«an me g­haæ Óokavivardhanaæ |
kva cedam abhranirmuktaÓaÓÃÇkarapÃï¬uraæ |3|
kva ca tan mÆ«ikÃkÅÂacchidravÃtÃyanaæ g­haæ ||
kva cedaæ pravarÃnekaratnavÃtÃyanaæ g­haæ |4|
kva tat kruddhai÷ Óvabhir vyÃptaæ kaïÂakÃmedhyasaækulaæ |
g­ham etat purà citraæ kva cedaæ ratnasa¤citaæ |5|
kva tad bhujaÇganirmokapralambÃmbarasaækulaæ |
kva cedaæ sÆk«avastraÓrÅcitracÃmaralambitaæ |6|
kva tac chvabhir upanÅtaæ sitÃsthiprakaraæ g­haæ ||
kvedaæ surabhisatpu«pÃmuktaprakaraÓobhitaæ |7|
kva tac chokÃÓrudhÃrÃbhi÷ sadÃsiktatalaæ g­haæ |
kvedaæ m­gamadÃmodavÃrisaæsiktacandanaæ |8|
kva tad vahniaÓikhÃplu«ÂavÃyasÃÓucitoraïaæ |
kva cedaæ hemasadratnÃmuktÃhÃropaÓobhitaæ |9|
kva tad bhagnaikakaÂakadvÃrÃvaraïakaæ g­haæ |
kva cedaæ sphaÂikotkÅrïaæ kapÃÂapuÂasaæyutaæ |10|
kva tan mama cirÃdhvastaæ khaï¬Ãvavarakaæ g­haæ |
kvedaæ maïimayastambhaniryÆhapratimaï¬itaæ |11|
kva tad ÃkrandaÓabdena samÃpÆritacatvaraæ |
kva cedaæ tÆryanigho«avÅïÃsvarasamanvitaæ |12|
kva tat kapÃlasaækÃrarÃÓipÆrïaæ g­haæ purà |
kva cedaæ rucirÃnekaratnarÃÓicitÃntaraæ |13|
kva tat pÃtitani÷Óe«anÃgadantakabandhanaæ |
kva cedam indranÅlÃntapravi«ÂasphaÂikam mahat |14|
kva tad Ãsananirmuktam i«ÂakaikaparÃyaïaæ |
kva cedaæ citrapaÂÂÃntamasÆrakaÓÃnvitaæ |15|
kva tac charkarÃkÅrïe bhÆtale Óayanaæ purà |
kva cedaæ paÂÂavipulaæ ÓrÅpayaÇkaæ manoramaæ |16|
kva tat t­ïÃÓ­taæ bhÆmau Óayanaæ me 'tikarkaÓaæ |
kva cedaæ tÆlikÃstÅrïam adyÃtÅva manoramaæ |17|
kva tac chvÃsuvisaækÅrïan durgandhÃntarg­haæ g­haæ |
kvedaæ surabhisaÇgandhavÃsita_nta÷puraæ puraæ |18|
kva tac cÅrÃvacÅra¤ ca g­ham antarbahi÷ purà |
kvedaæ vividhasadratnabhakticitramanoharaæ |19|
kva tat kÃka_ÓuciÓvetarekhÃÓatavilambitaæ |
kva cedaæ vipulÃnekamuktÃhÃropaÓobhitaæ |20|
kva ca du÷khavilÃpoktasamucchritabhujaæ g­haæ |
kva cedam amalacattrapatÃkocchÃyabhÆ«itaæ |21|
namo 'stu tasmai nÃthÃya puïyak«etrÃya tÃyine |
yam ÃgamyÃham adyaiva tÅrïo dÃridrasÃgaraæ |22|
namo 'stu lokanÃthÃya sarvaj¤Ãya vipaÓyine |
yam Ãgamya mayà 'dyaiva prÃptà sampattir Åd­ÓÅ |23|
vaijayantam ivÃcintyam anekaguïabhÆ«itaæ |
yam Ãgamya mayà 'dyaiva prÃptaæ bhavanam uttamaæ |24|
taæ samÃsÃdya ÓÃstÃraæ kailÃÓaÓikharocchritaæ |
bhavanaæ prÃpyam uttuÇgaæ ÓaratkÃlendupÃï¬uraæ |25|
adyaivÃsmin pure 'ïÃtho bhÆtvà dÃridradu÷khvÃn |
adyaiva sarvaÓre«Âhatvaæ mahÃdhanavatÃÇ gata÷ |26|
uptamÃtraæ yad adyaiva bÅjaæ me phaladÃyakaæ |
lokaÓre«Âhaæ vibhuæ kas taæ prajayitum arhati ity |27| 

Sva Roy 298,2 - 299
[109] atha karïa÷ sÃrthavÃhas tÅvraprasÃdavegÃvarjitacittasantati÷ saælak«ayati | bhagavantam Ãgamya mayaivaæ vibhÆtir ÃsÃdità yan nv ahaæ prathamato bhagavantaæ vipaÓyinaæ tathÃgatam asmin g­he praveÓya saÓrÃvakagaïaæ bhojayeyam iti viditvà mahatà satkÃreïa vipaÓyinaæ tathÃgataæ saÓrÃvakasaægham antarg­he upanimantrya ÓatarasenÃhÃreïa saptÃhaæ bhojayitvà pÃdayo÷ praïipatya yÃvajjÅvaæ sarvopakaraïai÷ pravÃritavÃn |

Sva Roy 299,2 - 307,4
[110] athÃparasmin divase sa k«etrapÃlako bh­takapuru«a÷ pratyu«asi svÃminÃnurÆpadattÃæ bhaktapuÂikÃm Ãdaya k«etraæ saæprasthito 'Órau«Åd antarmÃrge sa bh­takapuru«o 'nyatarasyopÃsakasyÃntikÃd yathà karïena sÃrthavÃhena mëapÆpakam ekaæ buddhe bhagavaty anupradÃyaivamvidhà ÓrÅ prÃpteti Órutvà ca puna÷ sa puru«as tam upÃsakam uvÃca | bho÷ sÃdho ke tasya bhagavato guïà iti | sa upÃsaka÷ kathayati | bhadramukha kà me Óaktis tasya bhagavato viÓe«avihitÃn guïÃn vaktuæ | eka hÅ saæk«epata÷ ÓrÆyatÃæ | sa hi bhagavÃn samyaksambuddha pravarapuru«alak«aïÃlaÇk­ta÷ käcanÃdriprakÃÓa÷ ÓaÓÃÇkÃrkatulyÃtirekaprabha÷ sÆrata÷ suvrata÷ ÓÃntacitta÷ suvÃkya÷ suve«Âa÷ sugÃtra÷ suvaktra÷ sunetra÷ sukarmà sudharmà k«amÃvÃn pratibhÃvÃn | vinetà sunetà nayaj¤o damaj¤a÷ k­taj¤a÷ sucak«a÷ praÓÃntendriya÷ suinÅtendriyÃÓvo mahÃdharmarÃjo mahÃsattvasÃro mahÃlokanÃtho mahÃj¤Ãnaketus mahÃvÃdiÓÆro mahÃpuïyakoÓo mahÃdharmahetus mahÃsÃrthavÃho dharmadÃtà mahÃkarïadhÃro mahÃdak«iïÅya÷ t­«Ãcchedako mahÃmohavinÃsaka÷ krodhanirvÃpako mok«asaæsthÃpaka÷ kÃpathÃc cyÃvaka÷ satpathoddeÓaka÷ Óaæsayacchedaka÷ satyasaædarÓaka÷ kleÓanirvÃpako mÃravidhvaæsako lokanistÃrako brahmaïÃbhyarccita÷ ÓakrasaæpÆjita÷ sarvalokÃdhika÷ sarvalokÃrthak­t sattvottama÷ sarvadu÷khÃntak­ta sarvavit | anayavinayaviÓÃrado 'tÅtasarvÃsravo vÃdimukhyair nÃdhi«Âhita÷ sarvado«air asaæbhrÃmita÷ sarvÃrtham abhyudyata÷ rÆpavÃn ÓÅlavÃn dhyÃyavÃn vÅryavÃn j¤Ãnayuktas tathà ni÷sp­ho nirjvaro ni«prapa¤co nirÃyÃsav­tti÷ prav­ttik«ayopÃyasaædarÓaka÷ sarvasatve«u maitrÃsayo pÃpamukto 'dhimok«Ãnvito 'nuttaro nÃyako daiÓika÷ kleÓarogÃrditÃnÃæ mahÃvaidyabhÆta÷ svayambhÆ÷ vibhu÷ saæyatÃtmÃprameyaprabhÃvo 'lpak­ta÷ susanto«avÃn kÃlavÃn arthavÃn j¤ÃnavÃn nirjitakleÓaÓatru÷ praÓÃntÃgnir ak«obhyadharmo mahÃdak«iïÅya÷ paraæ du÷khitaæ lokam aj¤ÃnapaÇke nimagnaæ samavalokya tasmÃt svaya¤ cÃpi Óakta÷ samuddhartum ÃtmÃprabhÃvÃnurÆpÃtmana÷ sarvasattvÃnukampÃrtham evaæ prakÃrottamà buddhi tasmÃc caivam uttÃreyaæ jagad du÷khitaæ mocayeyaæ kathaæ bhÅtÃnÃm ÃÓvÃsayeyaæ kathaæ saæsÃramagnam abhyuddhareyaæ kathaæ dahyamÃnam ÃhlÃdayeyaæ d­¬haæ cittam evaæ samutpÃdya vÅrya¤ ca k­tvà paraæ janmakoÂÅsahasre«u pÆrvavac cÃnnapÃnÃÓrayopÃnahobhojanachatrayÃnÃsanÃdÅn ramyÃïi hastyaÓvadÃrÃtmajÃn dÃsadÃsÅ ÓirolocanÃny ÃtmamÃæsÃni cotk­tya se«mÃïisadvajreïe syenarÆpÃya vuddhÃtmanà sarvasatve«u sarvair upÃyair hitaæ cintayan sarvakÃla¤ ca jÅrïÃturasannasaæƬhasaæbhrÃntasaæk«ubhyamÃnÃn avasthitÃn avek«ya sarvÃtmÃn ÃÓvÃsya santo 'py asanto yathÃcÃrya saæÓevinà dÃnaÓÅlak«amÃsattvasapraj¤ÃdhyÃnÃdyair guïair janmakoÂÅsahasrair anekair ÓivÃæ
bodhim agryÃm anuprÃptavÃn api ca | kas tasya sarvÃgrasattvasya samyaksambuddhasya vikhyÃtakÅrte÷ k­pÃkhyÃtaviÓvÃsadharmasya vij¤ÃnapÆrïasya vistÅrïavÅryasya nistÅrïasarvapratij¤asya nirmuktado«asya nirvÃntamohasya ÓÃntasya dÃntasya sarvendriyÃrthe«v aÓaktasya viÓveÓvarasyÃntikaæ deham ÃsÃdita tasyÃprameyaprabhÃvaprabhÃlaÇk­taj¤ÃnakoÓasya sampÆrïacandraprakÃÓÃtirekÃnanasya surendrÃsurendroragaiÓ ca bhaktyà prasÃdena nityavandyasya pradÅptaujasà puïyakÅrter mahar«iprasÆtasya ni«krÃntahemaprakÃÓasya dharmeÓvasyÃgradharme«u pÃraÇgatasyÃgrasattvasya nÃthasya nÃgasya muktasya dhÅrasya vÅrasya devÃtidevasya samyaksambuddhasya kas tasya Óaknoty aÓe«Ãn guïÃn vaktum || 

Sva Roy 307,4 - 308,309
[111] api ca
sarvasadrÆpalÃvaïyasampadbhi÷ samalaÇk­taæ |
vapur buddhÃd ­te nÃsti anyasyed­Óam uttamaæ |1|
nÃsti buddhasamo vaktà nÃsti buddhasama÷ sudhÅ÷ |
nÃsti buddhasamo boddho nÃsti buddhasamo sudhÅ÷ |2|
nÃsti buddhasamaæ pÃtraæ nÃsti buddhasama÷ sukhÅ |
nÃsti buddhasamo dÃnto nÃsti buddhasama÷ prabhu÷ |3|
nÃsti buddhasama÷ ÓÃstà nÃsti buddhasama÷ pità |
nÃsti buddhasamo bandhur nÃsti buddhasama÷ suh­t |4|
nirmamo nirmado nirbhÅ nirÃyÃso niraÇgaïa÷ |
nistÅrïa bhavakÃntÃro ni÷sapatno nirÃmaya÷ |5|
kÃnta÷ ÓÃnta÷ Óucir dÃnta÷ sm­timÃn balavÃn vaÓÅ |
h­tak­tasarvasattvÃnÃæ nÃsti buddhasamo para÷ |6|
samÃsato guïai÷ sadbhir viÓe«air vidhivad yata÷ |
trailokye 'pi na buddhena sad­Óo 'stÅti g­hyatÃæ |7| 

Sva Roy 309,2 - 312,5
[112] tac chrutvà bh­takapuru«a÷ prasÃdakaïÂakita÷ sahasaivotpannÃtidurllabhapratibhÃnas tam uvÃca || karïena sÃrthavÃhena t­«ïayÃnupradattaæ mëapÆpakam evaævidhe paramadak«iïÅye bhagavati vipaÓyini tathÃgate tatk«aïÃd evai«a sÃrthavÃho 'daridra÷ syÃm ity evaævidhaæ cintÃmaïiratnabhÆtaæ tathÃgatam ÃsÃdyÃtiparÅttavibhavamÃtrakahetabhÆtaæ praïidhÃnaæ k­tavÃn | ahan tu punar yad bhagavantaæ tathÃgatam arhantaæ samyakasambuddham anekakalpakoÂÅniyutaÓatasahasrair apy anÃsÃdya darÓanam atidarÓanÅyam anuttaram anantarakalpaÓatasahasrasambh­tÃÓe«asattvaprav­tottamapuïyasambhÃrÃnuprav­ttakÃruïyam anekavidhasÃæsÃrikakleÓavi«amahoragopada«Âa_atidÅnÃnukampakaæ patitajanaviÓe«avatsalam anupak­tabÃndhavam anekakÃlÃnÃsÃditavibhavo 'ham anayÃbhiparÅttayà k«etrapÃlitÃrjitayà bhaktabhik«ayà pratipÃdayitum ÃsÃdayÃmi | tadà tÃd­Óaæ praïidhÃnaæ kari«yÃmi yena sarvasattvottamo bhavi«yÃmÅty ÃÓayodgÅrïavacanÃvasÃnasamanantaraæ bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksambuddhas tasya cetaso cittam Ãj¤Ãya ­ddhayà gatvÃgrata÷ sthito 'drÃk«Åt sa bh­takapuru«o vipaÓyinaæ tathÃgatam asecanakadarÓanam abhiruciracÃrucÃmÅkarÃmaragiriÓikharatararuïavikiraïavisaracitÃntarodbhÃsitabhÃsurataraÓarÅradyutiæ d­«Âvà ca puna÷ paramaprÅtisaumanasya jÃto 'timahatà prasÃdavegena tÃæ bhaktapuÂikÃm ÃdÃya bhagavato vipaÓyina÷ samyaksambuddhasya pÃtre pratipÃdya tÅvreïa prasÃdavegena pÃdayor nipatya praïidhÃnaæ kartum Ãrabdha÷ ||

Sva Roy 312,5 - 314,3
[113] anena nÃtha puïyena ita÷ prabh­ti janmana÷ |
sarvasattvahitÃdhyÃyÅ bhÆyaÓa÷ karuïÃtmaka÷ |1|
yathà tvaæ lak«aïopeto 'nuttarà bodhim ÃptavÃn |
tathÃham api sambodhim atulÃæ samavÃpnuyÃæ |2|
yathà deÓayase dharmasarvaj¤atvaæ yathà tvayà |
prÃptaæ tathÃham apy eva sarvaj¤atvam avÃpnuyÃæ |3|
nirjitas te yathà mÃro dharmacakraæ pravartitaæ |
tathÃhamapi nirjitya dharmacakraæ pravartaye |4|
tÅrïas tÃrayase nÃtha yathà saæsÃrasÃgarÃt |
atvÃn bahÆæs tathà cÃhaæ tÃrÃye munisattama |5|

atha sa bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksasambuddha÷ sakalajaladagambhÅrodÃttena svareïoccair uvÃca | bhadramukha | 

atha sa bhagavÃn vipaÓyÅ samyaksasambuddha÷ sakalajaladagambhÅrodÃttena svareïoccair uvÃca | bhadramukha | 

bhavi«yasi tvaæ hi mahÃnubhÃva÷ sarvÃrthasiddho bhuvi nÃma ÓÃstà |
jitveha mÃraæ sabalaæ prasahya bhÅmaæ samantÃd abhini«patantaæ |6|
ity 

Sva Roy 314,3 - 316,3
[114] atha vipaÓyÅ samyaksambuddhas taæ puru«am anuttarÃyÃæ samyaksambodhau vyÃk­tya prakrÃnto 'ya¤ ca v­ttÃnto bandhumatyÃæ rÃjadhÃnyÃæ samantato ni÷s­ta÷ | yÃvad rÃj¤Ãæ bandhumatà Órutaæ | Órutvà ca punas tena svayam evÃgatya tatakuÓalamÆlasaæbhÃrotsÃhitamatinà sa puru«o 'ti mahatà satkÃreïa hastiskandhe samÃropya bhavanaæ nÅtvÃrdhÃsanaæ ni«ÃdyÃrddharÃjyÃnupradÃnena pÆjita÷ | sa kathayati | mahÃrÃja nÃhaæ kÃmair arthÅ tadanujÃnÅsva mÃæ pravrajya brahmacarya¤ carÃmÅti | sa rÃj¤Ãnuj¤Ãta÷ svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajita÷ sa tatra yÃvad Ãptabrahmacaryaæ caritvà kÃlagato nirmÃïarati«u deve«Æprapanna÷ | bandhumÃn api rÃjà kÃlagata÷ | tasya putro rÃjye prati«Âhita÷ | so 'pi ki¤cit kÃlaæ rÃjyaæ kÃrayitvà kÃlagato 'mÃtyair mahatà satkÃreïa surÆpo rÃjye prati«ÂhÃpitas tena «a«Âhivar«ahasrÃïi dharmeïa rÃjyaæ kÃritaæ | tata÷ kÃlaæ k­tvà tu«itadevanikÃye upapanna÷ | 

Sva Roy 316,4 - 318,5
[115] kiæ manyase mahÃrÃjÃnya÷ sa tena kÃlena tena samayena surÆpro nÃma rÃjà 'bhÆd iti | na khalv evaæ d­«Âavyaæ | api tv e«a suvarïavarïa÷ sa tena kÃlena tena samayena surÆpo 'nÃma rÃjÃbhÆd yad anena vipaÓyini tathÃgate haridrÃraktaæ vastrakhaï¬am anupradataæ praïidhÃna¤ ca k­taæ tasya karmaïo vipÃkenÃnena devamanu«ye«v anantaæ devyamÃnu«yakaæ sukham anubhÆtaæ yatra yatropapadyate tatra tatra suvarïakÃya÷ suvarïavarïavastrÃcchÃditaÓarÅra÷ karïikÃrakusumavar«aæ cÃsya jÃtisamaye prapatati sma || yÃvad etarhy apy evaæ puïyamaheÓÃkhyo yat kÃyÃd asak­d apanÅte vastre 'nyad vastraæ tatk«aïÃd eva ÓarÅre samutpadyata iti | yo 'sau karïa÷ sÃrthavÃho 'yam evÃsau divÃkara÷ sÃrthavÃhas tena kÃlena tena samayena yà sà karïasya sÃrthavÃhasya bhÃryà | e«aiva divÃkarasya sÃrthavÃhasya bhÃryà | dÃsÅ kÃÓisundarÅ dÃsa÷ pracaï¬o 'grÃmÃtyas tena kÃlena tena samayena | 

Sva Roy 318,5 - 320,321
[116] punar api rÃjà 'jÃtaÓatru÷ sthavirÃnandam idam avocat | kiæ bhadantÃnanda suvarïavarïena bhik«uïà karma k­taæ | yasya karmaïo vipÃkenÃdÆÓy anapakÃrÅ ÓÆle samÃropita÷ | pravrajya¤ cÃrhatvaæ prÃptam iti | sthavirÃnanda÷ kathayati | bhÆtapÆrvaæ mahÃrÃjÃtÅte dhvani candro nÃma samyaksambuddho loka udapÃdi tathÃgato 'rhan samyaksambuddho vidyÃcaraïasampanna÷ sugato lokavid anuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devÃnä ca manu«yÃnä ca buddho bhagavÃn asau 'nyatamÃæ rÃjadhÃnÅm upani÷s­tya viharati sma | tena khalu samayenÃnyatamasmiæÓ ca vihÃre 'nyatamo bhik«u÷ dhÃrmakathika÷ sa kÃlena kÃlam ÃgatÃgatÃnÃæ brÃhmaïag­hapatÅnÃæ dharmaæ deÓayati | tasya mahÃn lÃbhasatkÃra utpadyate |


Sva Roy 320,3 - 323,4
[117] yÃvad apareïa samayenÃjito nÃma bhik«u÷ dhÃrmakathiko yuktamuktapratibhÃnaÓ citrakatho madhurakatho | janapadacÃrikä caran taæ vihÃram Ãgata÷ sa catas­ïÃæ par«adÃæ dharma deÓayaty Ãdau kalyÃïaæ madhye kalyÃïaæ paryavaÓÃne kalyÃïaæ suvya¤janaæ kevalaæ paripÆrïaæ pariÓuddhaæ paryavadÃtaæ brahmacaryaæ samprakÃÓayati | tena sarva evÃsau karvaÂanivÃsÅjanakÃyo 'bhiprasÃdita÷ | sa lÃbhÅ cÅvarapiï¬apÃtaÓayanÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃrÃïÃæ | tasya naivÃsikasya dhÃrmakathikasya bhik«or lÃbhasatkÃrasamucchinnas tasyaitad abhavad ajitena me bhik«uïà lÃbhasatkÃra samuccheda÷ k­ta÷ | tad yÃvad e«a ihÃvati«Âhate tÃvat kuto me lÃbhasatkÃro bhavi«yati | upÃyam asya gamanÃya cintayitavyam iti | punaÓ cintayati | asatkÃrabhÅravaÓ caiva bahuÓrutÃ÷ | asatkÃro 'sya prayoktavya iti viditvÃnyatamÃæ brÃhmaïakumÃrikÃm Ãha | bhaginy ahan te vÃsoyugam anupradÃsyÃmy etam ajitaæ bhik«uæ dÆ«aya mayà sÃrddham abrahmacÃrÅti | sà kathayaty Ãrya yady aham evaæ vak«yÃmi tat ko mÃæ pariïe«yati | nanu yÃvajjÅvam mÃtÃpit­po«yà bhavi«yÃmÅti | sa kathayaty ahaæ tathà kari«yÃmi yathà na mahÃjanaviditaæ bhavi«yati | yadà tvaæ svair ÃlÃpena kathayi«yasÅti | api tu yadÃyaæ t­bhiÓ caturbhi÷ parair bhik«ubhi÷ sÃrddhaæ ni«aïïa ihÃvati«Âhate | tayà pratij¤Ãtam evaæ kari«yÃmÅti | 

Sva Roy 323,4 - 326,4
[118] yÃvad aparasmin divase sa dhÃrmakathiko bhik«ur bhik«ubhi÷ sÃrddhaæ layanadvÃre ni«aïïa÷ kathÃsÃækathyenÃvati«Âhate tayà ca brÃhmaïadÃrikayà gatvÃbhihita÷ | Ãrya pravrajità yÆyam iti k­tvà vayam iha visrabdhà upasaækramitavyaæ manyÃmahe | tat katham etad yuktaæ yad aham anenÃpy ajitena bhik«uïà haÂhÃd g­hÅtvà vikumÃrÅ k­teti | tatas tair bhik«ubhi÷ karïau pidhÃyÃbhihitaæ | bhagini maivam vada naitac chrotavyam iti | tatas tena dhÃrmakathikena bhik«uïà na sÃdhu k­taæ na sÃdhu k­tam ity uktvà ajitasya bhik«or avarïo niÓcÃrita÷ | yÃvac chravaïaparaæparayà 'jitena bhik«uïà Órutaæ Órutvà kathayati | ka evam Ãheti | e«a dhÃrmakathiko bhik«ur iti | sa yena dhÃrmakathiko bhik«us tenopasaækrÃnta÷ | upasaækrÃmya kathayati | bhadanta kim mayà tavÃparÃdhaæ k­taæ yad evam avarïaniÓcÃraïaæ me k­tavÃn asÅti | tena tasyÃntike cittaæ pradÆ«ya kharaæ vÃkkarma niÓcÃritaæ tÃd­Óaæ tvayà pÃpakarma k­taæ yena tvaæ Óulam arhasÅti | tac chrutvà ajitasya bhik«or etad abhavat | du÷khito 'yaæ tapasvy upahataÓ ceti viditvà pÃtracÅvaram ÃdÃya yathÃparibhuktaæ ÓayanÃsanaæ pratiÓamÃyya tasmÃd vihÃrÃn ni«kramya saæprasthita÷ | ta¤ ca saæprasthitam avalokya bhik«avo bhik«uïya÷ sa ca karvaÂakanÅvÃsÅjanakÃyas taæ nivarttayitukÃmÃ÷ p­«Âhato 'nubaddhà || 

Sva Roy 326,4 - 329,330
[119] tasya dhÃrmakathikasya bhik«o÷ kauk­tyam utpannaæ na Óobhanaæ mayà k­taæ yal lÃbhasatkÃrakÃraïÃd Åd­Óam apÃyagatisamvartanÅyaæ karma k­tam ity utpannavaimanasyo gacchÃmy enaæ k«amÃpayÃmÅti tvaritatvaritaæ tasmÃd vihÃrÃn ni«kramyÃtisamvignamanà aÓrudhÃrÃvasicyamÃnadÅnavadano bÃladÃraka ivoccai÷ prarudaran paÓyatà te«Ãm aneke«Ãæ brÃhmaïag­hapatiÓatasahasrÃïÃm ajitasya bhik«o÷ pÃdayor nipatyÃtyayam atyayato deÓayitum Ãrabdha÷ | k«amasva bhadanta yathà bÃlena yathà mƬhena yathÃvyaktenÃkuÓalena lÃbhasatkÃrÃbhibhÆtena mayà tavÃbhÆtenÃvarïo niÓcÃritas tad atyayam atyato deÓayata k«amasvÃnukampÃm upÃdayeti | ajito bhik«u÷ kathayati | Ãyu«mÃn k«Ãntam ity uktvÃtÅvasaævignacitto 'nyatamaæ v­k«amÆlaæ niÓritya ni«aïïa÷ paryaÇkam Ãbhujya ­juæ kÃyaæ praïidhÃya pratimukhaæ sm­tim upasthÃpya tena tasminn eva paramasamvegadravÅk­tacetasà udyacchatà ghaÂamÃnena vyÃyacchamÃnena idam eva pa¤cagaï¬akaæ saæsÃracakraæ calÃcalaæ viditvà yÃvat sendropendrÃïÃæ devÃnÃæ pÆjyo mÃnyo 'bhivÃdyaÓ ca samv­tta÷ | sa vitatapak«a iva haæsarÃjo gaganatalam utpatya tasya mahato janakÃyasya manÃæsy abhiprasÃdyan vividhÃni prÃtihÃryÃïi pradarÓayitum Ãrabdha÷ | sa ca dhÃrmakathiko bhik«us taæ gaganatalas tam avalokya hà kasÂam Åd­Óasya mayà mahar«er antike cittaæ pradÆ«itam ity uktvà mÆrchita÷ p­thivyÃæ nipatita÷ || 

Sva Roy 330,1 - 332,333
[120] atrÃntare bhagavÃæÓ candra÷ samyaksambuddho mahÃkaruïayà parigatah­daya÷ mà khalv ayaæ dhÃrmakathiko bhik«ur u«ïaæ Óoïitaæ chardayitvà kÃlaæ kari«yatÅti viditvà ­ddhayà taæ karvaÂakam Ãgata÷ | tato bhagavatà candreïa samyaksambuddhena cakrasvastikanandyÃvartajÃlÃvavaddhenÃnekapuïyaÓatanirjÃtena bhÅtÃnÃm ÃÓvÃsanakareïa kareïa sa dhÃrmakathiko bhik«u÷ Óirasi parÃm­«Âa÷ | sp­«ÂamÃtraÓ ca bhagavatà sa bhik«uÓ cetanÃæ pratilabhyotthito 'tyayam atyayato deÓayitum ÃrabdhÃ÷ || atha bhagavÃæÓ candra÷ samyaksambuddhas tasyÃæ velÃyÃæ gÃthà bhëate | 

puru«asya hi jÃtasya kuÂhÃrÅ jÃyate mukhe |
cchinnatti hi yayÃtmÃnaæ vÃcà durbhëitaæ vadan |1|
yo nindyajanaæ praÓaæsati praÓaæsya¤ ca janaæ vinindati |
sa cinoti mukhena taæ kaliæ kalÅnÃæ yena sukhaæ na vandati |2|
alpamÃtro hy ayaæ kalir ya ihÃk«ai÷ svadhanaæ parÃjayet |
ayam atra mahattara÷ kalir ya÷ sugate«u mana÷ pradÆ«ayet |3|
Óataæ sahasrÃïi nirarbudÃnÃæ «aÂtriÇÓataæ pa¤ca caivÃrbudÃni |
yÃn ÃryagarhÅ narakÃn upaiti vÃcaæ manaÓ ca praïidhÃya pÃpakaæ |4|
( for a verse in Tibetan corresponding to UdÃnavarga VIII.6)
cittapradÆ«aïÃheto÷ satvà gacchanti durggatiæ |
cittaprasÃdanÃheto÷ satvà gacchanti sadgatiæ |5|

ity e«a bhagavÃæÓ candra samyaksambuddhastÃæ par«adaæ dhÃrmayà kathayà yÃvat saæprahar«yotthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ ||

Sva Roy 333,2 - 336,5
[121] kim manyase mahÃrÃjÃnya÷ sa tena kÃlena tena samayena dhÃrmakathiko bhik«ur abhÆd iti | na khalv evaæ dra«Âavyam api tv e«a eva suvarïavarïa÷ tena kÃlena tena samayena tasya bhik«or antike citta pradÆ«ya kharaæ vÃkkarma niÓcÃritaæ tasya karmaïo vipÃkena pa¤cajanmaÓatÃni narake«u pattvà manu«ye«u cotpanna÷ pa¤cajÃtiÓatÃni adÆ«y anapakÃrÅ ÓÆlam Ãropito yÃvad etarhy api tenaiva karmavaÓeïÃdÆ«y anapakÃrÅ ÓÆlam ÃrÃpito yady anena tat karma k­tvà nÃtyayam atyayato deÓitaæ syÃt tad e«a pa¤cajanmaÓatÃny ekaikasmiæ mahÃniraye pakva÷ syÃt | pa¤cajanmaÓatÃni prete«u pa¤cajanmaÓatÃni tiryak«upapanna÷ syÃt | yad anena bhagavataÓ candrasya samyaksambuddhasya ÓÃsane brahmacarya¤ caritaæ tasya karmaïo vipÃkenaitarhy anena bhagavacchÃsane pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhatvaæ sÃk«Ãtk­tam iti || tasmÃt tarhi mahÃrÃja Ãtmano du÷kham anvicchatà na pare«Ãm antike cittapradÆ«aïaæ kartavyaæ || ayaÓobhÅtena ca na pare«Ãm ayaÓo 'nupradeÓyaæ | Ãtmana÷ sukham anvicchatà pare«Ãm api sukhopasaæhÃra÷ kartavya ity athÃsmin dharmaparyÃye bhëyamÃïe 'nekai÷ prÃïiÓatasahasrair mahÃæ viÓe«o 'dhigata÷ | kaiÓcit ÓrotÃpattiphalaæ kaiÓcit sak­dÃgÃmiphalaæ kaiÓcid anÃgÃmiphalaæ kaiÓcit pravrajya sarvakleÓaprahÃïÃd arhattvaæ sÃk«Ãtk­taæ | kaiÓcid anuttarÃyÃæ samyaksambodhau cittÃny utpÃditÃni | kaiÓcit ÓrÃvakabodhau | kaiÓcic caraïagamanaÓik«ÃpadÃni g­hÅtÃni | yadbhÆyasà sà par«ad buddhanimnà dharmapravaïà saæghaprÃgbhÃrà vyasthÃpità || 

Sva Roy 336,5 - 339,3
[122] atha divÃkara÷ sÃrthavÃha ekÃæsam uttarÃsaÇgaæ k­tvà dak«iïaæ jÃnumaï¬alaæ p­thivyÃæ prati«ÂhÃpya k­takarapuÂa÷ sthavirÃnandam etad avocat | ÃryÃnanda mayà buddhapramukho bhik«usaægho 'ntargg­he upanimantrya «a¬rasenÃhÃreïa bhojayitvà ekaiko bhik«u÷ Óatasahasrakeïa cÅvareïÃcchÃdayitavya iti vicintitaæ sa ca bhagavÃn parinirv­tas tad icchÃmy ÃyÅnandapramukhaæ bhik«usaægham adhunà bhojayitum iti || sthavirÃnanda÷ kathayati | sÃrthavÃhaivaæ kuru«vÃhaæ tathà kari«yÃmi sarva eva jÃmbÆdvÅpÃvasthità bhagavata÷ ÓrÃvakà ihÃgami«yantÅti | atha divÃkara÷ sÃrthavÃha÷ prahar«apÆrïamanà rÃjag­hasya nagarasya bahir maï¬alavÃÂakam apagatapëÃïaÓarkarakaÂhalaæ samucchritadhvajapatÃkaæ candanavÃrisiktam ÃmuktapaÂÂadÃmakalÃpÃæ nÃnÃpu«pÃvakÅrïaæ surabhidhÆpaghaÂikopadhÆpaghaÂikopanibaddham atiruciravitÃnatoraïam atiramaïÅyaæ kÃrayitvà tÃm eva rÃtriæ ÓucipraïÅtaæ khÃdanÅyaæ samudÃnÅya kÃlyam evotthÃyÃsanapraj¤aptiæ k­tvodakamaïÅ prati«ÂhÃpya sthavirÃnandasya dÆtena kÃlam Ãrocayati | samayo bhadanta sajjaæ bhaktaæ yasyedÃnÅæ kÃlaæ manyase | ity 

Sva Roy 339,3 - 341,5
[123] atha sthavirÃnando nabhastalam utplutya ­ddhyà sakalam idaæ jambudvÅpam vilÅnakanaka_vabhÃsayà prabhayÃvabhÃsya svayam eva gaï¬Åm ÃkoÂya sajalajaladharagambhÅraodÃttena svareïodgho«itavÃn ye bhagavata÷ ÓrÃvakà ­ddher lÃbhinas te svakÅyayà ­ddhyà Ãgacchantu ye p­thagjanÃs te madÅyayà ­ddhyà Ãgacchantv iti | tatas tÃæ gaï¬Åm upaÓrutya himavadvindhyamalayapÃriyÃtrakagandhamÃdanasumeruyuganghare«ÃdhÃrakhadirakasudarÓanÃÓvakarïanimindharÃdi«u sakÃnanasaritasusÅtà samudrapattanavaradrumavihÃrÃvaÓa«u meÂhÅÓÆnyÃgÃraÓmÃÓÃnÃdi«u ca ye bhik«ava÷ samÃdhisamÃpattisukhalÃbhinna÷ prativasanti tatk«aïaÃt sarvam idaæ nabhastalamaÓokakiæÓusad­Óai÷ sandhyÃlohitair iva jÅmÆtav­ndair ÃcchÃdayanto rÃjag­hanagaram Ãgatya tasmiæ maï¬alavÃÂe 'vatÅrïÃ÷ | tatk«aïÃd eva tisra÷ koÂyo bhik«uïyÃ÷ 'sannipatita÷ | ekà k«ÅïÃsravaïÃæ | dvitÅya Óaik«aïÃæ | t­tÅyà p­thakagjanakalyÃïakÃnÃæ tato yathà v­ddhikayà praj¤apte«u sve«u sve«v ÃÓane«Æpavi«ÂÃ÷ || 

Sva Roy 341,5 - 345,1
[124] atha divÃkara sÃrthavÃha÷ sukhopani«aïïam ÃryasthavirÃnandapramukhaæ bhik«usaæghaæ viditvà Óucinà praïÅtena khÃdanÅyabhojanÅyena svahastaæ santarpayati | yÃvad bhik«usaæghaæ bhuktavadantaæ viditvà dhautahastam apanÅtapÃtraæ Óatasahasreïa tricÅvareïÃcchÃdayitukÃmas taæ bhik«usaægham avalokya prÅtimanà abhavat | suvarïavarïaÓ ca tasyÃÓayam avagamyÃha alpotsuka tvaæ bhava hi | aham eva bhik«usaæghaæ suvarïavarïapÅtena tricÅvareïÃcchÃdayÃmÅti || tata÷ suvarïavarïena bhik«uïà tasminn eva k«aïe svaÓarÅrÃt suvarïapÅtÃni vasrÃïi avatÃryÃvatÃrya ÓatasahasramÆlyÃnÃæ yathà v­ddhikayà tis­ïÃæ bhik«ukoÂÅnÃæ tricÅvaram anupradattaæ || atrÃntare 'nekair devatÃsahasrair hà hÃkÃro mukta÷ | vividhÃni ca vÃdyÃni saæpravÃditÃni | divya¤ ca pu«papÆrïavar«am uts­«Âaæ yathÃsau nÃnÃdigdeÓÃbhyÃgato janakÃyo rÃjà cÃjÃtaÓatru÷ sÃnta÷purakumÃrÃmatyapaurajÃnapadasahÃyas taæ tathÃvidham ÃÓcaryam avalokya vismayotphullalocanas trir udÃnam udÃnayaty aho puïyaphalavipÃka÷ aho puïyÃnÃæ sÃmarthya aho dak«iïÅyak«etrÃvaropitasya dÃnabÅjasyÃnatikrÃnto vipÃkas tat kena nÃma vidu«Ã evaævidhaæ puïyaphalavipÃkam abhisamÅk«ya taddak«iïÅyak«etre dÃnaæ na deyam ity evam anekÃni prÃïiÓatasahasrÃïi Óirasy äjalim upanidhÃya namo buddhÃyety uccair gho«itavanto 'tha sthavirÃnandena dak«iïÃdeÓanà k­tà | 

Sva Roy 345,1 - 346,3
[125] tato divÃkara÷ sÃrthavÃha uthÃyÃsanÃd ekÃæsam uttarÃsaÇgaæ k­tvà dak«iïaæ jÃnumaï¬alaæ p­thibyÃæ prati«ÂhÃpya yena sthavirÃnandas tenäjalÅæ praïamya trir udÃnam udÃnayatÅdaæ bhadantÃsmÃkaæ na mÃtrà k­taæ na pitrà na rÃj¤Ã na devatÃbhir ne«Âena svajanabandhuvargeïa pÆrvapretena ÓravaïabrÃhmaïair yad ÃnandenÃsmÃkaæ k­taæ praccho«ità rudhirÃÓrusamudrà iti || 

jagati daityanarÃmarapÆjita vigatajanmajarÃmaraïÃmaya |
bhavasahasrasudurlabhaæ darÓana saphalam adya munes tava darÓanaæ |1| ity

Sva Roy 346,3 - 5
[126] atha sthavirÃnandas tÃæ sarÃjikÃæ par«adaæ dharmyayà kathayà sandarÓya samÃdÃpya samuttejya saægrahar«ya tair devatÃÓatasahasrair anekaiÓ ca rÃjag­havÃsibhi÷ prÃïiÓatasahasrair namasyamÃna utthÃyÃsanÃt prakrÃnta÷ | evam alpam api bhagavati buddhe k­tam analpaphalam bhavatÅti | 

Sva Roy 346,5 - 347,3
ye dharmà hetuprabhavà hetuæ (6) te«Ãn tathÃgato hy avadat |
te«Ã¤ ca yo nirodha evamvÃdÅ mahÃÓramaïa÷ |1|

[127] deyadharmo 'yaæ pravaramahÃyÃnayÃyina÷ ÓÃkyabhik«ubuddhÃkaraguptasya yad atra puïyan tad bhavatv ÃcÃryopÃdhyÃyamÃtÃpit­pÆrvaÇgamaæ k­tvà sakalasattvarÃÓer anuttaraj¤ÃnaphalavÃptaya iti ||