Suvarnavarnavadana (sutra) = Sva Based on the ed. by Sitaram Roy: Suvarõavarõàvadàna [Decipherment and historical study of a palm-leaf Sanskrit manuscripts-an unknown Mahàyàna(avadàna) text from Tibet.], Patna : K.P. Jayaswal Research Institute 1971 (Historical Research Series, vol. VII); compared with: Rajapatirana, Tissa (1974), Suvarõavarõàvadàna, translated and edited together with its Tibetan translation and the Lakùacaityasamutpatti, A thesis submitted for the Degree of Doctor of Philosophy in the Australian National University, Canberra. pdf part 1, pdf part 2. Also consulted: Dharma÷rãbhadra and Rin chen bzaï po, "gSer mdog gi rtogs pa brjod pa" (Tibetan translation of Suv), in Kg, 'dul ba, vol. su, 172b7-227b2. Input by Jens Braarvig, Oslo 2010 For the actual input cf. THESAURUS LITERATURAE BUDDHICAE (TLB): https://www2.hf.uio.no/polyglotta/index.php?page=library&bid=2 a division of BIBLIOTHECA POLYGLOTTA (BP): https://www2.hf.uio.no/polyglotta/ REFERENCES References for Sanskrit are to manuscript references in Roy (1971). The references in square brackets in the text are to paragraphs in Rajapatirana (1974). ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Suvarõavarõàvadàna Sva Roy 1,1 om namo buddhàya || Sva Roy 1,1 - 5 [1] evam anu÷råyate sthavira mahàkà÷yape parinirvçte sthavirànando mahàtmà ÷àradvatãputrasamanupraj¤ayà samanvàgatas tathàgata iva kàruõyàt teùu teùu gràmanagaranigamapallãpattanàdiùu tàüs tàn vaineyàüs tais tair upàyavi÷eùair vinayati sma | yàvad apareõa samayena vineyava÷àd anekàni sattvakoñiniyuta÷atasahastràõi saddharmmade÷anàmçtavarùàbhiùekeõa santarpayan vai÷àlyàm viharaty àmrapàlãvane | Sva Roy 1,5 - 3,2 [2] tena khalu punaþ samayena ràjagçhe nagare divàkaro nàma sàrthavàhaþ prativasaty àóhyo mahàdhano mahàbhogo vistãrõavi÷àlaparigraho vai÷ravaõadhanasamudito vai÷ravaõadhanapratisparddhã | tena sadç÷àt kulàt kalatram ànãtam | sa tayà sàrddha krãóati ramate paricàrayati sma | tasya krãóato ramamàõasya paricàrayato na putro na duhità | so 'putraþ putrahetor utkaõñhitaþ paritapyate | deveùu trayastriü÷eùv anyatamasya puõyamahe÷àkhyasya devaputrasya pa¤capårvanimittàni pràdurbhåtàni | sa buddhotpàdavibhåùitaü lokam avalokya nirvàõàbhilàùãcchati manuùyeùu pratisaüdhiü grahãtum | Sva Roy 3,2 - 4,5 [3] adràkùãc chakro devendras taü devaputraü cyavanadharmmàõaü buddhotpàdavibhåùitaü lokam avalokya nirvàõàbhilàùã icchati manuùyeùu pratisaüdhiü grahãtum iti dçùñvà ca punas taü devaputram upasaükramyovàca | sa cet tvaü màrùa icchasi manuùyeùu pratisaüdhiü grahãtum | ràjagçhe nagare divàkarasya sàrthavàhasya patnyàþ kukùau pratisaüdhiü gçhàõeti | sa kathayati kau÷ikaü a÷ràddho 'sau sàrthavàhas tasya buddhe prasàdo nàstãti | ÷akraþ kathayati | màrùa gçhàõa tvaü ahan tathà kariùyàmi yathàsau sàrthavàho buddha÷àsane 'bhiprasãdatãti | devaputraþ kathayati | kau÷ika sa ced asau sàrthavàhaþ sapatnãko yàvajjãvaü ratnatrayaü ÷araõaï gacched evam ahaü tasya sàrthavàhasya patnyàþ kukùau pratisandhiü grahãùyàmãti | Sva Roy 5,1 - 7,3 [4] tataþ ÷akro devendro devebhyas trayastriü÷ebhya antarãkùe ràjagçhe nagare divàkarasya sàrthavàhasya gçhe uparime talake pratyasthàt | ÷akrasya devendrasya varõànubhàvena sarvatra gçhaü divyenàvabhàsenàvabhàsitam adràkùãd divàkaraþ sàrthavàhas tu divyam avabhàsaü dçùñvà ca punar vismayotphullalocana÷ caturdi÷am avalokayitum àrabdhaþ yàvat pa÷yati ÷akraü devendraü dçùñvà ca punaþ sahasaiva tasya padayor praõipatyovàca devendra làbhà me sulabdhà me tvaü gçham àyàtaþ pavitrãkçta¤ cedaü gçhaü yuùmad àgamanena | tadàj¤àpyatàü kim àgamanaprayojanam iti | ÷akro devendraþ kathayati | sàrthavàha tvam aputraþ putràbhinandã tad adyàgreõa sapatnãko yàvajjãvaü ratnatrayaü ÷araõaü gaccha | putras te bhaviùyatãti || divàkaraþ sàrthavàho hçùñatuùña udagramanàþ kathayati | devendra yathà tvam àj¤àpayasi tathà karomy eùo 'ham adyàgreõa sapatnãko jàvajjãvaü ratnatrayaü ÷araõaï gacchàmãty atha ÷akro devendro divàkaraü sàrthavàhaü sapatnãkaü ÷araõagamane pratiùñhàpya ràjagçhàd antarhito deveùu trayastriü÷eùv pratyaùñàt | tasya devaputrasya bhavane tataþ ÷akro devendras tasya devaputrasyaitat prakaraõaü vistareõàkhyàtavàn | Sva Roy 7,3 - 9,10 [5] yàvad asau devaputro devebhyas trayastriü÷ebhya÷ cyuto ràjagçhe nagare divàkarasya sàrthavàhasya patnyàþ kukùim avakràntaþ | sa yata eva tasyàþ kukùim avakràntas tata eva tasyàþ sàrthavàhapatnyàþ ÷arãre parà varõapuùkalatà pràdurbhåtà | manoj¤a÷ ca gandhaþ pravàtum àrabdhaþ | pa¤càveõikà dharmà ekatye paõóitajàtãye màtçgràme | katame pa¤ca | raktaü puruùaü jànàti | viraktaü jànàti | kàlaü jànàti | çtuü jànàti | garbham avakràntaü jànàti | yasya sakà÷àd garbho 'vakràmati taü jànàti | dàrakaü jànàti | dàrikàü jànàti | sa ced dàrako bhavati dakùiõaü kukùiü ni÷çtya tiùñhati | sa ced dàrikà bhavati | vàmaü kukùin niþsçtya tiùñhati | sà àttamanàttamanà svàmine àrocayati | diùñyàryaputra varddhase | àpannasattvàsmi saüvçttà | yathà ca me dakùiõaü kukùiü ni÷ritya tiùñhati niyataü dàrako bhaviùyatãti | ÷rutvà ca punaþ so 'py àttamanàtamanàþ pårvakàyam abhyunnamayya dakùiõam bàhum abhiprasàryodànam udànayati | apy evàhaü cirakàlàbhilaùitaü putramukhaü pa÷yeyaü jàto me syàn nàvajàtaþ kçtyàni me kurvvãta bhçtaþ pratibibhçyàd dàyàdyaü pratipadyet | kulavaü÷o me cirasthitikaþ syàd asmàka¤ càtyatãtakàlagatànàm alpaü và prabhåtam và dànàni datvà puõyàni kçtvà asmàka¤ ca nàmnà dakùiõàm àdekùyate | idaü tayor yatra tatropapannayor gacchator anugacchatv iti Sva Roy 10,2 - 12,3 [6] àpannasattvठcainàü viditvà uparipràsàdatalagatàm ayantritàü dhàrayati | ÷ãte ÷ãtopakaraõai uùõe uùõopakaraõair vaidyapraj¤aptair àhàrair nàtitiktair nàtyamlair nàtilavaõair nàtimadhurair nàtikañukair nàtikaùàyais tiktàmlalavaõamadhurakañukakaùàyavivarjitair àhàrair hàràrdhahàravibhåùitagàtrtrãm apsarasam iva nandanavanavicàriõãü ma¤càn ma¤caü pãñhàt pãñham anavatarantãm adharimàü bhåmiü | na càsyàþ ki¤cid amanoj¤a÷abda÷ravaõaü yàvad eva garbhasya paripàkàya | sà aùñànàm và navànàm và màsànàm atyayàt prasåtà | dàrako jàto 'bhiråpo dar÷anãyaþ pràsàdikaþ sarvàïgapratyaïgopetaþ | uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgataþ sarvajanamanonayanaharaþ suvarõapãtair vastrair avaguõñhitavigrahaþ sarva÷arãràc càsya candanagandho vàti | mukhàc càsya nãlotpalagandhaþ | tasya jàtamàtrasya tasmin gçhe vastravarùaü karõikàrakusumavarùa¤ ca patitam | tàni ca vastràõi suvarõavarõàni | Sva Roy 12,3 - 14,3 [7] tatas tàm atyadbhutàü tasya ca råpaudàryasampadàü dçùñvà divàkarasya sàrthavàhasya patnã parijana÷ ca param vismayam àpannaþ | divàkara÷ ca sàrthavàho gçhasya bahir dvàrakoùñhake sthitaþ | tasya niveditaü sàrthavàho diùñyà varddhase putras tu jàta iti | sa hçùñatuùñodagramanà gçhaü praviùño yàvat pa÷yati kumàram atyantam abhiråpaü dar÷anãyaü | pràsàdikaü sarvàïgapratyaïgopetaü | uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgataü sarvajanamanonayanaharaü suvarõapãtair vastrair avaguõñhitavigrahaü kàyàc càsya candanagandho vàti mukhàc ca nãlotpalagandhaþ | vastravaryaü karõikàrakusumavarùa¤ ca patitaü | tàni ca vastràõi suvarõavarõàni dçùñvà ca punaþ paramaprãtipràmodya udànam udànayati aho làbhà me sulabdhàþ aho paripåõo me manoratho yasya me ãdç÷aþ puõyamahe÷àkhyaþ putro jàta iti | hçùñatuùñapramuditamanàs tàni ca vastràõi ÷ramaõabràhmaõakçpaõavanãpakasuhçtsambandhibàndhavebhyo dattàni | Sva Roy 14,3 - 17,3 [8] tasya ca kumàrasya trãõi saptakàny ekaviü÷ati divasàn vistareõa jàtamàtrasya jàtimahaü kçtvà nàmadheyaü vyavasthàpyate | kiü bhavatu dàrakasya nàmeti | j¤àtaya ucur ayaü kumàra uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgataþ | tasmàd bhavatu kumàrasya suvarõavarõa iti nàma suvarõavarõa iti nàmadheyaü vyavasthàpitaü suvarõavarõaþ kumàro 'ùñàbhyo dhàtrãbhyo 'nupradattaþ | dvàbhyàm aïkadhàtrãbhyàü dvàbhyàü kùãradhàtrãbhyàü dvàbhyàü maladhàtrãbhyàü dvàbhyàü krãóanikàbhyàü dhàtrãbhyàü yàvad à÷u varddhate hradastham iva païkajam sa yadà mahàn saüvçttaþ tadà lipyàm upanyastaþ saükhyàyàü gaõanàyàü mudràyàü uddhàre nyàse nikùepe vastuparãkùàyàü vastraparãkùàyàü vastraparãkùàyàü ibhiparãkùàyàü a÷vaparãkùàyàü dàruparãkùàyàü ratnaparãkùàyàü kumàraparãkùàyàü kumàrikàparãkùàyàü so 'ùñàsu parãkùàsådghàñako vàcakaþ paõóitaþ pañupracàraþ samvçttaþ | sa ca ÷ràddho bhadraþ kalyàõà÷ayaþ àtmahitaparahitaü pratipannaþ | kàruõiko mahàtmà dharmmakàmaþ satvatsalas tena ca ÷àstràõy adhãtàni | so 'tyantaü puõyamahe÷àkhyo yac cintayati | yat pràrthayati | vastràdikan dhanaü sarvan tat tathaiva sampadyate | kin tu na vijànàty aham eva puõyamahe÷àkhya iti | divàkara÷ ca sàrthavàho ratnatraya÷araõagamanaprabhàvàn me putro jàta iti bhåyasyà màtrayà bhagavac chàsane 'bhiprasannaþ sa kàlena kàlaü bhagavacchàsane kàràï karoti sma | Sva Roy 17,3 - 19,5 [9] tena khalu samayena ràjagçhe nagare vimalo nàma sàrthavàho mahàsamudràt saüsiddhayànapàtro 'bhyàgatas tenàrddhatrayoda÷aparivàraü buddham bhagavantaü bhojayitvà ekaiko bhikùus tricãvareõàcchàditas tasya ya÷asà sarvo loka àpårõaþ sàrthasya saphalaü mahàsamudràvataraõaü sàrthavàha÷abda÷ ca yenaivaü bhagavacchàsane kàràþ kçtà iti | divàkarasya sàrthavàhasya ÷rutvà sparddhà jàtà | aham api mahàsamudram avataràmi | yadi tataþ saüsiddhayànapàtro 'bhyàgacchàmi | yàvantaþ ke cana bhagavacchràvakà jambådvãpe prativasanti bhagavantaü vij¤apya tàn aikadhya sannipàtya praõãtenàhàreõa santarpya ekaikaü bhikùuü mahàrheõa tricãvareõàcchàdayiùyàmãti | tena patnyà eùa vçttànto niveditaþ | sà kathayati svàmin çdhyantu tava saïkalpàþ | paripåryantàm manorathà iti | tato divàkaraþ sàrthavàho ràjagçhe nagare yàvat trir api ghaõñàvaghoùaõaï kàrayitvà pa¤cavaõika÷ataparivàro mahàsamudram avatãrõas tasya tasmin mahàsamudre 'vatãrõasya bhagavàn parinirvçtas tatra sthitasyaiva càsya sthaviramahàkà÷yapo 'pi parinirvçto Sva Roy 19,5 - 21,3 [10] yàvad apareõa samayena suvarõavarõaþ kumàro veõuvanaï gatas tatra bhikùur anityatàpratisaüyuktà gàthà svàdhyàyati sma | àyur divà ca ràtrau ca carato và sthitasya và | sroto mahànadãnàm và yàty eva na nivartate |1| yeùàü ràtrinivàsena àyur alpataram bhavet | alpodake ca matsyànàü kà nu teùàü rati bhavet |2| parijãrõam idaü råpaü roganãóaü prabhaïguraü | bhetsyati påtisaüghàtaü maraõàntaü hi jãvitaü |3| na ciràd vata kàyo 'yaü pçthivãm adhi÷eùyate | ÷ånyo vyapeta vij¤àno nirastaü và kaóaïgaraü |4| kim anena ÷arãreõa påtivisravatà sadà | nityaü rogàbhibhåtena jaràmaraõabhãruõà |5| anena påtikàyena bhaïgureõàtureõa ca | mãmita paramàü ÷àntiü yogakùemam anuttaram iti |6| Sva Roy 21,3 - 23,1 [11] athaità gàthàþ ÷rutvà suvarõavarõaþ kumàraþ samvignaþ saüsàràn nirvàõànu÷aüsadar÷ã | tasya bhikùor vandanàü kçtvà pçcchati | àrya kim idam iti bhikùuõàbhihitam àyuùman buddhavacanam iti | tasya ÷rutvà bhagavacchàsane mahàn prasàda utpannaþ pravrajyàbhilàùo mokùàbhilà÷ ca | tatas tasya bhikùoþ satkçtya pàdayor nipatya kathayaty àrya pravrajitum icchàmi | tadanukampàm upàdàya màü pravràjayitum arhasãti | bhikùuõàbhihitam àyuùman kim anuj¤àto 'si màtàpitçbhyàm iti | sa kathayati neti | bhikùuþ kathayati gacchàyuùmàn màtàpitarau tàvad avalokaya na hy ananuj¤àtaü màtàpitçbhyàm vayaü pravràjayàma iti | sa kathayaty evaï karomãti | Sva Roy 23,1 - 26,5 [12] tataþ suvarõavarõaþ kumàraþ saüsàrabhayodvignamanàþ svanive÷anaü gatvà màtuþ pàdayor nipatya kathayaty ambànujànãhi màü pravrajàmi svàkhyàte dharmavinaye | iti ÷rutvàsya màtà paramaviùàdam àpannà | urasi prahàraü dattvà kathayati | putra tvam me ekaputrakaþ priyo manàpaþ kànto 'pratikålo manoratha÷ataiþ pratilabdhaþ | kathan nàma tvaü màm apahàya pravrajasãti | sa kathayaty ambàva÷yaü bhàvã priyaviprayogas tad anujànãhi màü pravrajàmi svàkhyàte dharmavinaya iti | tasya ÷rutvà mahàn samvego jàtaþ sà bàùpagadgadakaõñhã provàca | putra mà màü trir api vakùyasi | mà me uùõaü ÷oõitaü mukhàd àgamiùyatãti | sà saülakùayati | yàdç÷o 'sya vyavasàyo na ÷akùyam evaü mayà nivàrayitum | upàyasamvidhànaï karomãti | tataþ sà kathayati | putra tava pità buddha÷àsane kàràï kariùyàtãti mahàsamudram avatãrõaþ | sa yàvan nàgacchati | tàvat tvàn nànujànàmi | yady asàv àgata tvàm anuj¤àsyati pravrajiùyasãti | sa màtçbhaktaþ saülakùayati | yadi bhåyo 'py enàü vakùyàmi kadàcid eùà mahàntaü samvegam àpasyate | tad yàvan me pità nàgacchati tàvat tiùñhàmãti | sa tuùõãm avasthitaþ | yadà ca suvarõavarõaþ kumàro vãthãm avatarati | tadà lokas tasya råpodàryasampadaü dçùñvà nirãkùamàõo na_atra tçptim upayàti | sa mahàjanakàyasya vallabho jàtas tasya råpaudàrya sampadà samàkçùñamanaso 'tyantaü kàmavimukhatàü dçùñvà màtà saülakùayati | dhik kaùñaü yàdç÷o 'sya vyavasàyas tadàpy eùa màm apahàya pravrajiùyatãti | tato nityaü ÷aïkitamanasà tasyànukålaü pravartitum àrabdhà || Sva Roy 26,3 - 27,28 [13] suvarõavarõaþ kumàro 'bhãkùõam paõóitàn ÷ramaõàn bràhmaõàn sevate | sa tatra yat subhàùitaü mokùamàtrànukålaü ÷çõoti | tatpustake 'bhilikhati | divàkarasya ca sàrthavàhasya ràjagçhàn nagaràd bahir udyànaü puùpaphalasalilasampannaü | tataþ suvarõavarõaþ kumàras tat paitçkam udyànaü dine dine gatvà subhàùitapustakaü vàcayaüs tiùñhati | tena khalu samayena ràjagçhe nagare kà÷isundarã nàma ve÷yà prativasati | strãråpayauvanasampannà mahàjanavallabhà ràj¤a÷ càjàta÷atroþ pracaõóanàmàmàtyas tasya ràj¤o 'tyartham bahumataþ | sa kà÷isundaryàü dàrikàyàm atyartaü saüraktacittas tayà saha dine dine svam udyànaï gatvà ratikrãóàm anubhavati | Sva Roy 28,1 - 31,4 [14] yàvad apareõa samayena kà÷isundarãdàrikà sarvàlaïkàravibhåùità ràjagçhàn nirgatya pracaõóasyàmàtyasyodyànaü saüprasthità | suvarõavarõa÷ ca kumàro ràjagçhàn nagaràn nirgatya svam udyànaï gacchati | adràkùãt kà÷isundarã dàrikà suvarõavarõaü kumàram atyantam abhiråpaü dar÷anãyaü pràsàdikaü sarvàïgapratyaïgopetam uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgataü | sarvajanamanonayanaharaü suvarõavarõapãtair vastrair avaguõñhitavigrahaü dçùñvà ca punar asyà etad abhavat | aho råpaudàryasampadaþ | aho varõapuùkalatà kçtabhàgyà sà nàrã yasyà eùa bharttà bhaviùyatãti | sà tasmin atyantam àkùiptà saülakùati | mandabhàgyà sà nàrã sà ãdç÷ena puruùeõa sàrddhaü ratikrãóàn nànubhavati | vayaü råpajãvinyaþ | sàdhàraõapuruùàõàm eùa ca kumàraþ pratyagrayauvanasamanvàgataþ | yan nv aham enaü tathà pralobhayeyaü yathà mamànena saha saüyogo bhaved iti | sà tasya purataþ sthitvà nimittam upadar÷ayitum àrabdhà | sa mahàtmà prakçtyaiva kàmavimukhatvàn nirvàõapravaõatvàd và ca na tàü samanvàharati | Sva Roy 31,4 - 35 [15] sà saülakùayati nånam eùa lajjãyate | teneha màü na samanvàharaty eùa codyànaü samprasthito 'ham api tatraiva gacchàmi | tatra cainaü pracchanne pralobhayiùyàmãti sà tasya pçùñhato 'nubaddhà suvarõavarõena kumàreõopalakùità tenàgrataþ pravi÷ya tasyodyànasya dvàraü baddhaü | kà÷isundarã dàrikà kathayati | kumàra katham evaü yujyate | ahaü tvàm uddi÷yàgatà | na yuktaü tava mayy evaü naiùñhuryam upadar÷ayitum iti | sa naiva tasyàþ prativacanaü dadàti | sà saülakùayati | dvàbhyàm atra bhavitavyaü | atha vàtyantaü kàmair anarthã | athavà mahatà dainyenàvaùñabdhaþ | sarvathà na ÷akyam eùa mayà råpeõa và vacasà và àràdhayituü spar÷enainam àràdhayiùyàmi | eùa ca màü dçùñvà dvàraü badhnàti | ka upàyaþ syàd yenàham enaü pracchannam àsàdayeyaü | atha vàpratisaüviditam evàsya ÷vaþ prathamataram àgatya etam udyànaü pravi÷ya sthàsyàmi parata enam àgatam àliïganàdibhiþ gàtrasaüspar÷anais tathàràdhayiùyàmi yathà me va÷ago bhaviùyatãti | saivam anuvicintya pratinivçtya nagaraü praviùñà | taü ca divasaü pracanõóasyàmàtyasyodyànaü na gatà || Sva Roy 33-35 [16] pracaõóo 'py amàtyaþ sve udyàne tàm udãkùamàna÷ ciraü parikhinnaþ såryasyàùñaïgamanakàlasamaye nagaraü praviùñas tena sve gçhe kà÷isundaryà dåto 'nupreùitaþ kim arthaü tvam adya mamodyànaü nàgateti | kà÷isundarã dàrikà vyàkùepaü kçtavatã àryaputràdya me ÷irorujàtãva bàdhate yenodyànaü nàgateti | mitràmitramadhyamo lokas tasyàpareõàkhyàtaü | na tasyàþ ÷irorujà bàdhate 'pi tv eùà suvarõavarõasya kumàrasya sakà÷am udyànaü gatà | tasmàd udyànàn mayà pratyàgacchantã dçùñeti | ÷rutvà pracaõóasyàmàtyasya krodhaparyavasthànam utpannaü | tataþ saülakùayati tàdç÷am anarthaü kariùyàmi | yathà ÷vaþ kà÷isundarã dàrikà na bhaviùyati | suvarõavarõa÷ ca kumàra iti | pratikruùñaü caitad vairàõàü yad uta strãvairam iti | sa krodhàgninà dahyamànahçdayas tàn ni÷àü kçcchreõàtinàmitavàn | tataþ prabhàtàyàü rajanyàm anyatamam àptapuruùam àmantrayate | khaógam gçhàõa ràjagçhàd bahir udyànaü gamiùyàmi tatràsti me ki¤cid àtyayikaü prayojanam ity evaü svàminn iti sa puruùaþ khaógam àdàya tasya pçùñhato 'nubaddhas tataþ pracaõóo 'màtyas tena puruùeõa sàrdhaü ràjagràn nirgatya divàkarasya sàrthavàhasyodyànaü pravi÷yàvasthitaþ || Sva Roy 36,1 - 39,1 [17] kà÷isundary api dàrikà vicitravastràlaïkàràlaïkçta÷arãrà ràjagçàn nàgaràn nirgatya divàkarasya sàrthavàhasyodyànaï gatà | sà tatra praviùñà yàvat pa÷yati pracaõóam amàtyaü dçùñvà ca punaþ saütrastà | saülakùayaty eùa prakçtyaiva pracaõóo niyataü me 'dya mahàntam anarthaï karotãti pratinivarttitukàmàbhåt | tataþ pracaõóo 'màtyas tàü dçùñvà krodhàgnijvalitamanàs tri÷ikhàü lalàñe bhçkurñiü kçtvà pradhàvitas tatas tàü sarabhasaü ke÷eùu gçhãtvà nirdayam avàïmukhãü pçthivyàü pàtayitvà samàkçùñavàn eva¤ càha tvam ihàgatya suvarõavarõena kumàreõa sàrddhaü paricàrayasi | mama caivaï kathayasi | ÷irorujàtãva me bàdhate | yena tvatsakà÷aõ nàgateti | tad adya te tàdç÷am maryàdàbandhàü karomi yena punar na bhavatã jãvalokaü drakùyati | suvarõavarõena kumàreõa sàrddhaü paricàrayiùyàmãti | tac chrutvà kà÷isundarã dàrikà tadàkarùaõaparàkarùaõajaü duþkham agaõayitvà maraõabhayabhãtà bàùpoparuddhyamànagadagadakaõñhã hà idànãn na bhaviùyàmãti | kampamànagàtrã pracaõóasyàmàtyasya pàdayor nipatya karuõadãnavilamvitair akùarair uvàca prasãdatv àryaputro nàrhasi màü praghàtayitum iti nityàparàdho màtçgràmaþ | itaþ prabhçti na bhåya evaï kariùyàmi | yàvajjãvan te dàsã bhaviùyàmi | tad alam anena sàhasena prayaccha jãvitam iti | tasya duràtmana evaü karuõadãnavilamvitair akùarair ucyamànasya krodhàgnir vardhata eva | tatas taü sahàyakam uvàca ÷ãghram asyà anena khaógenotkçttamålaü ÷iraþ kçtvà pçthivyàn nipàtayety || Sva Roy 39,1 - 43,2 [18] atha sa puruùas tasya duràtmano 'nyàyavaco duraktam upa÷rutya kampitum àrabdhaþ | cintayati ca | aho nairghçõyam eùà hi strã bahuprakàram asyopayuktà | tat kathan nàma svalpasyàparàdhasyàrthe praghàtayitum icchati | aho vayam api jãvikàbhayabhãtà yena nàmàsyà÷ãviùaprakhyasya puruùàdhamasya pàrùve tiùñhàmaþ | sarvathàhaü mahàsaïkañam anupraviùñaþ | kim atra pràptakàlaü atha và sphuñam enaü vakùyàmi kadàcid eva sphuñam ucyamànaþ pratinivartetàsmàt pàpakàd asaddharmàd iti | viditvà samvignamanàs tasyà÷ ca striyàs tair atikaruõair vilàpair dravãkçtasantàno bàùpàmbupariplutaq_ãkùaõaþ kçtakarapuñaþ pracaõóam amàtyam uvàca | prasãdatu svàmã nàrhasi màm evaüvidhe 'kàrye niyojayitun nàhaü niùàdo nàpi vadhyaghàtakaþ kathaü hi nàma yat karmma vadhyaghàtakànàm api notsahate manas tatkarmaõi pratàrayati màü svàmã | eùà ca strã prakà÷àtyartham abhiråpà dar÷anãyà pràsàdikà sarvakalàbhij¤à ràjagçhanivàsino nànàdigde÷àbhyàgatasya ca vidagdhajanasyàtãva vallabhà | sàmànyam idaü manuùyàõàü ratisthànaü | kathaü hi nàma svàmin praj¤àtamanuùyasya vicakùaõasyàsminn anunayasthàne dveùa utpannas tad alam ãdç÷ena lokadvayavirudhàvàhakena vyavasàyena | prasãda nàrhasi màm àtmana¤ cànena du÷caritàgninà dagdhum | api ca svàmin | eùà hi sukumàràïgã råpayauvana÷àlinã | prãtim etàm manuùyàõàü manye màrtimatãm iva |1| karuõaiþ karuõair dãnair madhurair akùarair iyaü | vij¤apayati svàmiüs te dçõàti mama mànasaü |2| kampate hçdayam me 'dya ÷rutvà dãptaü vacas tava | ko 'sau nirghçõacittaþ syàd ya imàü hantum edhate |3| mlecchà api nainàü hantum utsahante sunirghçõàþ | kathan nu mama tàü hantuü svàmin utsahate manaþ |4| pa÷ånàm api yàü dçùñvà bhavaty anunayo mahàn | tasyàþ ko manuùyo bhåtvà ÷astreõa prahariùyati |5| tat prasãda tavàyuktam api ÷rotum idam vacaþ | pràg eva acarituü svàmin karmmedam atidàruõam iti |6| Sva Roy 43,2 - 45,46 [19] atha sa duràtmà vipannà÷ayatvàd evam api hçdayagràhakair vacobhis tena puruùeõàbhidhiyamàno naiva svacittaü pratilabhate || saroùabhrålatàbhaïgaraudreõa ca mukhena taü puruùam uvàca || bhoþ puruùa kas tavàsyàü upary anunayo yan nàma madãyàm àj¤àü vilaïghya necchasy enàü praghàtayituü sarvathà yadi tvam enàü praghàtayiùyasãty evaü ku÷alan no cen na praghàtayiùyasi tavàdya jãvitaü ca bhaviùyatãti | tato 'sau puruùas tasya tat karka÷aü vyavasàyaü buddhvà bhãta÷ cintayituü pravçttaþ | aho parama÷aïkañam anupraviùño 'smi | sa ced asyàj¤àü na kariùyàmi niyatam adya màü jãvitàd vyaparopayiùyati | yo hi nàmaivaüvidhiü màtçgràmaü bahuprakàram upayuktaü praghàtayitum udyataþ sa màü na praghàtayiùyatãti | kuta etat katha¤ ca nàma manuùyo 'ham ity àtmànam manye | ãdç÷yà janapadakalyàõinyàþ striyàþ ÷arãre ÷astraü nipàtayiùyàmi | sarvathà kàmaü svajãvitavinà÷o na tv evàsyàþ prahàraü dàsyàmãti ni÷cayaü kçtavàüs tasya buddhir utpannà yady ahaü khaógam àdàya niùpalàyeyaü evaü mayà tv àtmà parirakùito bhaviùyati | kà÷isundarã dàriketi | sa khaógam àdàya tasmàd udyànàd niùkramya sarvajavena niþpalànaþ | pracaõóo py amàtyas tasya pçùñhato dvàrakoùñhaü yàvad anubaddhaþ | Sva Roy 46,1 - 48,49 [20] tataþ kà÷isundarã dàrikà gatapratyàgatapràõam ivàtmànam manyamano tvaritatvaritam utthàya niþpalàyàmãti pràkàrasamãpam abhigatà | sà coccaþ pràkàraü na ÷aknoti vilaïghayituü | pracaõóa÷ càmàtyaþ pratinivçtya yàvat tasmin prade÷e kà÷isundarãü dàrikàn na pa÷yati | ita÷ càmuta÷ ca vyavalokayitum àrabdho yàvat pa÷yati pràkàrasamãpam abhigatàü sa tvaritatvaritaü tasyàþ samãpaü gantum àrabdhaþ | tatra ca kçùõasarppo 'vasthitaþ | tena sà dakùiõe caraõe daùñà sa tàü dçùñvà niùpalànaþ | kà÷isundarã dàrikà saülakùayati | eùaþ ca pracaõóo màm àgatya praghàtayiùyatãti | tadgatamànasà maraõabhayatrastà na vijànàti | yathàhaü kçùõasarpeõa daùñeti | pracaõóa÷ càmàtyas tam atimuktakalatàgahanam anupràptaþ | tatas tena duràtmanà nirghçõahçdayena tãvradveùaparyàkulãkçtamanasà kà÷isundarãü dàrikàü tasmàd atimuktakalatàgahanàd àkçùya tasyàþ ÷irasi pàrùõiprahàro dattaþ | sukumàrà sà strã tena prahàreõa viùavegena ca mårcchità pracaõóo 'py amàtyas tàn nirãkùitum àrabdho yàvat pa÷yati ni÷ceùñàü bhåmau nipatitàü tasyaitad abhavan mçteyam idànãü gacchàmãti | tata÷ ca màü mà ka÷cid drakùyatãti | pràkàraü vilaïghyànyena pathà ràjagçhaü praviùñaþ | tena pravi÷ya ràjapuruùàþ samàj¤àptà | gacchata divàkarasya sàrthavàhasyodyànaü pratyavekùadhvam iti | te saüprasthitàþ | Sva Roy 49,1 - 50,5 [21] suvarõavarõa÷ ca kumàro ràjagçhàn niùkramya svam udyànam anupràptaþ | yàvat pa÷yati kà÷isundarãü dàrikàm ita÷ càmuta÷ ca samàhçùñàü muktake÷ãü ni÷ceùñàü bhåmau nipatitàü dçùñvà càsya mahàsamvega utpannaþ | tenopalakùitaü kenàpy eùà duràtmanà nirghçõahçdayena tyaktaparalokena vairànubaddhenàhànãya praghàtità bhaviùyati | dhik kaùñam ãdç÷à api nàma sattvà bhavanti | ya evaüvidhe màtçgràme nirdayàþ praharantãti | tena tad udyànaü sarvaü pratyavekùitaü yàvan na ki¤cit pa÷yati tasyaiva tad abhavad eùà strã praj¤àtà 'sminn udyàne praghàtità | atra na ki¤cit pa÷yàmi | sarvathà duràtmanà kenàpi svadauràtmyam antargataü prakañãkurvatà mana mastake 'ya÷o '÷anir nipàtita iti | sa caivaü samvignamanàþ kare kapolaü dattvà cintàparo vyasthitaþ | Sva Roy 50,5 - 52,3 [22] te ca ràjapuruùàþ saüpràptaþ | pravi÷ya ca tad udyànaü pratyavekùitum àrabdhàþ | yàvat pa÷yanti kà÷isundarãü dàrikàm ita÷ càmuta÷ ca samàhçùñàü muktake÷ãü ni÷ceùñàü bhåmau nipatitàü | dçùñvà suvarõavarõasya kumàrasya pårvakarmavipàkasàmarthyàn na tàü ka÷cit paricchinatti | yatheyaü mårcchiteti | kintarhi kàlagateti | tatas te ràjapuruùàþ parasparam åcuþ | bhavantaþ eùà strã kenàpi praghàtiteti | tais tad udyànaü sarvaü pratyavekùitaü | suvarõavarõaü kumàraü muktvà na ka¤cid anyaü pa÷yanti | taiþ suvarõavarõaþ kumàraþ pçùñaþ | kumàra eùà strã kena praghàtiteti | sa kathayati bhavanto 'ham api na jàne mayàpy eùà eva dçùñeti | Sva Roy 52,3 - 54,5 [23] atha te ràjapuruùàþ parasparaü saüjalpaü kartum àrabdhàþ | bhavanta eùa kumàro 'tyantavinãto nàsyedaü karma saübhàvyate | atra ca na ka¤cid anyaü pa÷yàmaþ sarvathà paramasaïkañam anupraviùñàþ smaþ | kathamatra pratipatavyam iti | tatraikaþ kathayati | bhavanto na vayaü paricchettuü samarthà | etàü striyaü kumàra¤ ca karaõamaõóapaü nayàmas tatràmàtyà eva paricchetsyantãti | tatas te ràjapuruùàs tàü striyaü ÷ivikàm àropya suvarõavarõa¤ ca kumàram àdàya karaõamaõóapaï gatàs tatra ca karaõamaõóape pracaõóo 'màtyaþ pratipattyaivànukålair vyavahàribhiþ sàrddhaü sanniùaõõo 'bhåt | sannipatito yadbhåyasà tàn eva ràjapuruùàn àgamayamànas tena te dårata eva dçùñàþ | pçùñà÷ ca bhavantaþ kim idam iti | tair àkhyàtam eùàsmàbhiþ strã divàrakasya sàrthavàhasyodyàne kàlagatà dçùñà ta¤ codyànam asmàbhiþ pratyavekùitatam | suvarõavarõaü kumàraü muktvà na ka¤cid anyaü pa÷yàmaþ eùa càsmàbhiþ pçùñaþ kumàraþ | iyaü strã kena praghàtiteti | anenàkhyàtam aham api bhavanto na jàne mayàpy eùà evam eva dçùñeti | tad idànãü svàmina evaü pravicàrayantv iti | Sva Roy 54,5 - 56,4 [24] pracaõóo 'màtyaþ kathayati | bhavanto måhårtaü tàvad avãkùadhvaü yàvad ahaü ràj¤o nivedayàmãti | tena ràj¤o 'jàta÷atror gçhaü gatvà daurvàrikaþ puruùaþ pçùño bhoþ puruùadevaþ kiü karotãti | tenàkhyàtam uparipràsàdatalagato niþpuruùeõa tåryeõa krãóati ramate paricàrayati | labdhapraõayo 'sau tena pratihàrã preùità gaccha devasya nivedayàmàtyà vij¤apayanti | divàkarasya sàrthavàhasya putreõodyàne kà÷isundarã dàrikà praghàtità | sa ca na_ubhyupagacchati | katham atràsmàbhiþ pratipattavyam iti | tayà gatvà ràj¤o niveditaü ràjà tatra ratikrãóàyàm atãva ÷aktaþ kathayati | gacchàmàtyàn evam vada yåyam evaü nipuõaü pravicàrayadhvam iti | tayà nirgatya pracaõóasyàmàtyasya niveditam evaü devaþ samàj¤àpayatãti | Sva Roy 56,4 - 58,4 [25] tataþ pracaõóo 'màtyaþ karaõamaõóapam àgatya tàn ràjapuruùàn uvàca | gacchata bhavanto vadhyaghàtakàn àhåyateti | tair àhåtàþ pracaõóo 'màtyo vadhyaghàtakàn uvàca | bhavanto 'nena kumàreõeyaï kà÷isundarã dàrikà udyàne praghàtità | gacchatainaü duràcàraü pa÷càd bàhubandhanaü gàóhaü kçtvà kharasvareõa pañena vàdyamànena rathyàvãthãcatvara÷çïgàñakeùu ÷ravaõamukheùv anu÷ràvya dakùiõena nagaradvàreõa nirõamayya mahà÷ma÷àn nãtvà ÷åle samàropayata mçta¤ cainaü kà÷isundaryà dàrikayà sahaikठcitàm àropya dhyàpayateti | atha te vadhyaghàtakàþ suvarõavarõaü kumàram atyartham abhiråpam uttaptasuvarõaparvvata÷çïgam iva paramayà ÷riyà jvalantam udvãkùya samvignàþ parasparam åcuþ | bhavantaþ ki¤càpi vayam vadhyaghàtakàs tat katham ãdç÷amatidurllabhadar÷anaü puruùavi÷eùaü praghàtayiùyàmaþ | sarvathà kàmam asmàkaü svajãvitavinà÷o na tv evainaü praghàtayiùyàmaþ iti | Sva Roy 58,4 - 61,4 [26] pracaõóo 'màtyas tàn parasparaü saüjalpaü kurvàõàï dçùñvà pçcchati | bhavantaþ kiü sthãyate | ÷ãghramenaü nayatheti | te kçtà¤jalayo vij¤apayitum àrabdhàþ | prasãda svàmin | ki¤càpi vayam vadhyaghàtakà api notsahàmahe ãdç÷aü puruùavi÷eùaü mahàjanavallabhaü praghàtayitum iti | pracaõóo 'màtyaþ kupitaþ kathayati | bhavanto yadi yåyam enaü na praghàtayiùyatha | yuùmàkam evàdya saputrakalatrabàndhavànàü jãvitàni na bhaviùyantãti | te santrastàþ parasparam åcuþ | bhavanto 'syàmàtyasyànyàyànuråpo vyavahàraþ | yo hi nàma suvarõavarõaü kumàram evam atidurlabhadar÷anaü puruùavi÷eùaü parityaktum udyataþ yo 'smàn saputrakalatrabandhavàn praghàtayiùyatãti | kuta etat | tad atisaïkañam anupraviùñàþ smaþ | katham atra pratipattavyam iti | teùàü maraõabhayabhãtànàü buddhir utpannà | eùà kumàro mahàjanavallbhas tad enan tàvad vãthãm avataràmaþ | sthànam etad vidyate yan mahàjanakàya evainaü pratimocayiùyati | ko hy enaü praghàtyamànam upekùituü samartha iti | te tasya samãpam upasçùñàþ | pa÷càd bàhum enam badhnãma iti | ta¤ ca tathà råpaudàryasampadà vibhràjamànam àlokya na ÷aknuvanti spraùñuü tato vepamànàïgapratyaïgà bàùpoparudhyamànagadgadakaõñhàþ kranditum àrabdhàþ | hà kaùñam ãdç÷à api vayaü pàpakarmakàriõo yenaivamvidhe kàrye niyojyàmahe iti | Sva Roy 61,4 - 64,2 [27] tataþ pracaõóenàmàtyena bhåyaþ sakarka÷am àj¤aptàþ kim parivilambadhve | te santrastàþ sakà÷am abhyupagatàþ | tair asau bàùpàmbupariplutekùaõair vepamànair gçhãtas tenaiva suvarõapãtena vastreõa pa÷càd bàhuko baddhaþ | ta¤ ca pa÷càd bàhugàóhabandhanabaddham àlokya pracaõóam amàtyaü muktvà sarva eva karaõamaõóapastho janakàyas tadviyogamanyudravãkçtasantàno '÷råõi prapàtayitum àrabdho hà kaùñam idànãm eva durlabhadar÷anaþ kumàro na bhaviùyatãti | tatas tair vadhyaghàtakair vãthyàm avatàrito yathàsminn antare kolàhalo jàtas ta¤ ca kolàhalam upa÷rutya sastrãpuruùadàrakadàrikà ràjagçhanivàsãnànàdigde÷àbhyàgata÷ ca janakàyaþ sannipatitaþ | suvarõavarõaü kumàraü pa÷càd bàhugàóhabandhanabaddham àlokya samvignamanàþ sasambhramaü praùñum àrabdha | bhavantaþ kim idam iti | tatas te vadhyaghàtakàþ bàùpoparudhyamànagadgadakaõñhàþ krandanta åcuþ | bhavanto 'nena kumàreõa kila kà÷isundarã dàrikà praghàtiteti vadhàya parityakto rathyàvãthãcatvara÷çïgàñakeùv anu÷ràvyate | na ciràd eva mahà÷ma÷ànaü nãtvà praghàtyata iti | Sva Roy 64,2 - 66,4 [28] tac chrutvà sa mahàjanakàyas tadviyogaduþkhàbhyàhata ekaraveõoccair vikroùñum àrabdhaþ | hà hà katham ayaü kumàra evamabhiråpo dar÷anãyaþ pràsàdikaþ sarvàïgapratyaïgopeta uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgataþ sarvajanamanonayanaharaþ | paõóito vinãtaþ pe÷alo dakùaþ kàruõiko mahàtmà dharmmakàmaþ sattvavatsalaþ praghàtyate | kim astaïgatàþ sàdhavaþ kim antarhito dharmaþ kim adharmasyaiva niþsapatnaü ràjyai÷varyàdhipatyaü pratyupasthitaü | dhik kaùñam bhoþ | råpalàvaõyasampadbhir uttamàbhir alaïkçtaü | dçùñvà dçùñvà yam asmàkaü parà prãtir abhåt purà |1| tam enaü sàmprataü dçùñvà vadhyaghàtair adhiùñhitaü | tãvra÷okàbhibhåtàni sphuñantãva manànsi naþ |2| manonayanahàritvàd yo mahàjanavallabhaþ | tasyopari kathan nàma ràj¤à daõóo nipàtyate |3| nirãkùamàõà yan nityaü tçptin nàyànti dehinaþ | vadhàya sa kathaü tyakto ghçõà tyaktàdya mantribhiþ |4| càritryaü vinayopetaü yasya khyàtaü muner iva | kathaü saübhàvyate tasya hy aparàdho 'yam ãdç÷aþ |5| adharmo vata jàgarti dharmaþ supto 'tha và mçtaþ | yad evaü guõino 'py asya viyogo 'yam upasthitaþ |6| Sva Roy 66,4 - 67,4 [29] sa ca strãõàü atãva priyas tatra kà÷cit striyas tadviyogaduþkhàbhyàhatàþ pçthivyàm àvartanaparivartanaü kurvanti | kà÷cid uras tàóayanti | kà÷cit sammoham àpadyante | ekaikàs tatra putraviyogasadç÷aü viyogaduþkham anubhavanti sma | mahàjanavallabho 'sau mahàtmà ràjagçhanagaranivàsã janakàyo yadbhåyasà tadviyogaduþkhàbhyàhato vikroùñum àrabdhaþ | ràjagçhaü nagaram àkulàkulaü j¤àyate | tadviyogàbhyàhataï kampata iti | Sva Roy 67,4 - 69,1 [30] divàkarasya sàrthavàhasya gçhàd dàrikà vãthãm avatãrõà | tayà eùa vçttàntaþ ÷rutas tataþ krandamànà uras tàóayantã tvaritatvaritaü gçhaü gatvà yena suvarõavarõasya kumàrasya màtà tenopasaükràntà upasaükramya tasyàþ purata àtmànaü kùiptavatã | tataþ suvarõavarõasya kumàrasya màtà saütrastà pçcchati | dàrike kiü kathayasãti | sà uccair vikro÷antã kathayitum àrabdhà | àrye suvarõavarõaþ kumàraþ pa÷càd bàhugàóhabandhanabaddho vadhyaghàtakair adhiùñhito 'nena kilodyàne kà÷isundarã dàrikà praghàtitety avicàryaiva vadhàya parityakto rathyàvãthãcatvara÷çïgàñakeùv anu÷ràvyate | na ciràd eva mahà÷ma÷ànaü nãtvà praghàtyata iti | Sva Roy 69,1 - 70,3 [31] tac chrutvà suvarõavarõasya kumàrasya màtà tãvraduþkhàbhyàhatà mårcchità bhåmau nipatità | tato jalàbhiùekapratyàgatapràõà utthàya hà putra hà putreti vikro÷antã ke÷à lu¤camànà uras tàóayantã kampamànà muhur muhur moham upagacchantã gçhàn nirgatya vãthãm avatãrõà | sà putraviyoga÷okàbhyàhatà viklavahçdayà tattad vilapantã ekaikaü pçcchati | katareõa pathà suvarõavarõaþ kumàro nãto bhaviùyatãti | hà putrakaü na pa÷yàmi paritràyadhvaü paritràyadhvaü putrakam me dar÷ayateti | viruvantã vãthãmadhyena saüsthità | Sva Roy 70,3 - 73,3 [32] yathà yathà sàrthavàhapatnã suvarõavarõaü kumàran na pa÷yati | tathà tathà tãvratara÷okaduþkhàbhyàhatà uccair vikro÷antã ekaikasya pàdayor nipatya kçtakarapuñã vij¤àpayati | paritràyadhvaü paritràyadhvam me ÷ãghram avakà÷am anuprayacchata yàvat kumàro nàtikramyate anena pathà | anena pathà putrako me suvarõavarõaþ kumàro nãyate yathà ca taü pa÷yàmi tathà me prasàdaü kartum arhatheti | sà ca tatràvakà÷am alabhamànà hà kathaü bhoþ putra na labha iti | sarvàïgikayà pçthivyàm àtmànaü kùiptavatã | tato jaloddhçteva matsã pçthivyàm àvarttanaparivartanaï kartum àrabdhà | hçtapoteva kurarã karuõakaruõaü virauti sma | praõaùñavatseva gaur bahuvidhahambhàravair vilapità | hà putraka | hà priya | manapa | hà kànta | hà apratikåla | hà manoratha÷atair labdha | hà abhiråpa dar÷anãya pràsàdika | hà sarvàïgapratyaïgopeta | hà uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgata | hà sarvajanamanonayanahara | hà sarvajanavallabha | hà netrànandakara | hà paõóita vinãta vi÷àrada manoj¤a dakùa | hà karuõika dharmakàma sattvavatsala | hà me kulodyotakara | hà me putrakulapradãpa | hà me hçdayavallabha | hà me hçdayasarvasva | hà me sàrasamuccaya | hà me netràmçta | hà me prãtinibandhana | hà me ku÷alasarvasva | hà katham avicàryaivam anàtho vadhàya nãyate sa iti | Sva Roy 73,3 - 75,76 [33] punar api ca kçtakarapuñà pauràn vij¤apayantã | viklavahçdayà provàca | hà hatàsmi nirànandà kim idaü vartate mama | svapno 'yam atha và moha àhosvic cittavibhramaþ |1| putra÷okena sà sàdhvã tãvreõa kùiptamànasà | pauràn vij¤àpayàm àsa viruvantã muhur muhuþ |2| avinãto viråpo và na ca me hçdayapriyaþ | yad evam adhyupekùadhvaü nãyamànaü sutam mama |3| anukampà sa ced asti pakùapàto guõeùu và | tathà me kriyatàü paurà yathà pa÷yàmi putrakaü |4| na mayàdya samàlabdha÷ candanàdyair vilepanaiþ | maõóito nàpi bahudhà rocanàïgadabindubhiþ |5| kañakàdyair alaïkarair na mayà samalaïkçtaþ | na vi÷rabdha pariùvakto bahu÷o nàpi cumbitaþ |6| na màü pradakùiõãkçtya kçtànenàdya vandanà | evam eva kathan nàma nãyate bhoþ suto mama |7| ÷ånyà me 'dya di÷aþ sarvà vepate me kaóevaraü | dahyate hçdaya¤ càpi moham eti ca mànasaü |8| tvaritatvaritaü nãto nç÷aüsair vadhyaghàtakaiþ | hà hà na bhåyo drakùyàmi sutaü hçdayavallabhaü |9| nånaü kçtan mayà pàpam anyajanmani dàruõaü | yenaivaü putra÷okena dahye kakùam ivàgninà |10| yena satyena cittam me ÷atruùv api na pàpakaü | mucyatàü vyasanàd asmàt tena satyena me suta iti |11| Sva Roy 76,1 - 77,5 [34] divàkara÷ ca sàrthavàhaþ samudràt saüsiddhayànpàtro ràjagçham anupràptaþ | sa ràjagçhan nagaraü pravi÷an nimittàny apra÷astàni pa÷yati | tasya hçdayaü kampitum àrabdhaü aïgàni sãditum àrabdhàni | netraü sphuritum àrabdhaü ÷akunaya÷ càsya purataþ kharam và÷itum àrabdhàþ | sa nimittaku÷alaþ ÷akunirute ca kçtavã cintayituü pravçttaþ | yathaitàni nimittàny apra÷astàni samanupa÷yàmi dhruvam adya suvarõavarõasya kumàrasya mahàn upadravaþ samupasthito bhaviùyati | tathà hy etàni nimittàni tadviyogaü såcayantãty àha ca | yathà sphurati netram me yathà rauti vihaïgamaþ | dhruvam me putrakenàdya viyogaþ samupasthitaþ |1| yathà càïgàni sãdanti vepate hçdaya¤ ca me | dhruvaü putraviyogo 'dya dàruõaþ samupasthita iti |2| Sva Roy 77,5 - 80,81 [35] sa evam anartha÷atasahasràõi cintayan sãdamànàïgapratyaïgaþ | vepathur apragalbhapadasa¤càraþ katha¤cid ràjagçham anupraviùño yàvac chçõoti mahàjanakàyasya krandana÷abdaü | sa tam àkrandana÷abdam anusaran vãthãm avatãrõo yàvat pa÷yati mahàjanakàyaü ràkùasopadrutam iva nagaraü viyogaduþkhàbhyàhataü krandamànaü tena sammukhàgato 'nyatamaþ puruùaþ pçùñaþ | bhoþ puruùa kim idam iti | sa ca tan na jànàti yathàyam evàsau divàkaraþ sàrthavàha iti | tenàkhyàtaü divàkarasya sàrthavàhasya putraþ suvarõavarõo nàma kumàro 'tyantaü råpàdiguõasampadà yuktas tena kilodyàne kà÷isundarã dàrikà praghàtitety avicàryaiva vadhàya parityakto rathyàvãthãcatvara÷çïgàñakeùv aõu÷ràvyate | na ciràd eva mahà÷ma÷ànaü nãtvà praghàtyata iti | tac chrutvà divàkaraþ sàrthavàhaþ putraviyogaduþkhàbhyàhataþ sahasaiva mårcchito bhåmau nipatitaþ | tato jalàbhiùekapratyàgatapràõa utthàya bàùpormitaraïgàpåryamàõavadanakamalaþ sambhràntaþ sa nirãkùamàõa hà katareõa pathà suvarõavarõaþ kumàro nãto bhaviùyatãti | vãthãmadhyena tvaritatvaritaü saüprasthitaþ | yàvat pa÷yati tàvat pa÷yati bhàryàü muktake÷ãm ubhàbhyàü pàõibhyàm uras tàóayantãü àrtasvaraü tat tadvilapantãü sutaviyogajàü duþkhàü tãvràü kharàü kañukàm amanaàpàü vedanàü vedayamànàü dçùñvà ca punas tãvramanyåparuddhagadgadàyamànakaõñho bàùpàmbupariplutekùaõas tasyàþ sakà÷am upasaükràntaþ | Sva Roy 81,2 - 83,5 [36] sà taü dçùñvà dviguõatara÷oka÷alyàbhyàhata bàùpormmitaraïgàpåryamàõavadanakamalà sasambhramà tvaritaü tvaritam utthàya tasya purata àtmànaü kùiptavatã | sà tato divàkareõa sàrthavàhenàrtasvaraü krandamànà pariùvajyotthàpità | sà tasya pàdayor nipatyovàca | sàrthavàhaü paritràyasva paritràyasva putrabhikùàm me 'nuprayacchety àha ca | mandabhàgyàü nirànandà màm à÷vàsaya sàüprataü | viyujyamànàü putreõa virudantãü suduþkhitàü |1| yasya janmani te svàmin ànandaaþ paramo 'bhavat | sa eva màraõàyàdya nãyate vallabhaþ sutaþ |2| vinãtaþ pe÷alo dakùo naika÷àstravi÷àradaþ | råpeõànupameya÷ ca nãyate paõóitaþ sutaþ |3| chidyate kulavaü÷as te bhidyate kulamethikà | kulodyotakaraþ ÷rãmàn dãpo nirvàpyate tava |4| etad dhçdaya sarvasvam etat prãtinibandhanaü | etan netràmçtaü néõàü nãyate vadhyaghàtakaiþ |5| sarvam etad dhi kriyate etac cakùur nirudhyate | putràbhidhànaü hçdayaü etad utpàñya nãyate |6| tac chãghraü kriyatàü yatna[þ] sutasya parimuktaye | sarvasvam api dattvàdya putraü mठca vimocaya |7| çdhyantu tava saïkalpà çdhyatv à÷àsitum manaþ | apy eva ta¤ ca jãvantaü drakùyàmi tava putrakam iti |8| Sva Roy 83,5 - 86,87 [37] atha divàkaraþ sàrthavàhaþ putraviyoga÷okaduþkhàbhyàhato 'pi dhairyam avalaübya cittena kçtakarapuñaþ pauràn uvàca || bhoþ bhoþ pauràþ ÷råyatàü kathan nàma yuktaü bhavatàmamedaü vyasanam upasthitam upekùituü | katham añavyàm ivàvicàrya nagaramadhyena yuùmàkaü pa÷yatàm eva prakà÷aguõo 'pi me kumàro vadhàya nãyate | katham alpotsukàs tiùñhatha | kathaü pratãkàravirdhir na cintyate | kathaü kumàrasya muktaye na prayatnadhvam iti | te kathayanti sàrthavàha ãdç÷o 'yaü kumàro guõavàüs tavaivaiaksyedaü vyasanam api tu sarveùàm evàsmàkaü kin tåpàyan na pa÷yàmaþ kumàrasya pratimuktaye | yenaiva viùaõõàmanasas tiùñhàma iti | divàkaraþ sàrthavàhaþ kathayati | bhavantaþ parij¤àta eva yuùmàbhir ayaü kumàro yathàtyantaü kàruõiko mahàtmà dharmakàmaþ sattvavatsalaþ | cittam apy ayam ãdç÷e 'kàrye na samartha utpàdayituü pràg evàcarituü | tataþ kumàrasya pravicàraõàrthaü yatna àrabhyatàü | yadi kumàraþ pravicàryate niyatam asmàd vyasanàt parimucyate | yåya¤ ca sàdhavaþ sarvajanasàdhàraõàs tad yuùmàkaü vij¤àpayatàü na ka÷cid doùo dç÷yate | nànyatra mayy anukampà dar÷ità bhavati | sàdhutvàt guõànuràgitva¤ ca prakà÷itaü bhavati | yat kàruõyacittaü paryupasthàpya gatvà ràjà vij¤apyatàü | tanmantriõo và kadàcic ca te 'rtharucitvàt suyuktam api yuùmadvacanam anyathà na manayanti | aha¤ ca putraviyogenàtyantaü vyathitaþ | tataþ sarvasvam api madãyaü dattvà tathà prasàdaþ karaõãyo yathà kumàraþ pravicàryata iti | Sva Roy 87,1 - 89,3 [38] praj¤àto 'sau sàrthavàhaþ kçtamitra÷ ca | teùu vacanàt kumàraguõànuràgàc càbhyupagataü tataþ taiþ pravãõà vyavahàriõaþ paurikà ràjakulaü preùità uktà÷ ca | sa ced adya kumàraþ punar nipuõataraü pravicàryate vayam api ràj¤aþ suvarõalakùam anuprayacchàma iti | tatas te paurikà vyavahàriõaþ karaõamaõóapaïgatàþ pracaõóena càmàtyena dårata eva dçùñà uktà÷ ca bhavantaþ kim àgamanaprayojanam iti | tair àkhyàtaü ràjagçhanivàsina÷ ca paurà evaü vij¤apayanty ayaü suvarõavarõaþ kumàro 'tyarthaü råpaudàryasampadà yuktatvàn mahàjanavallabha÷ ced asya viyogàd ràjagçhanivàsino janakasya mahatã pãóà | dharmàbhiratatvàd vinayàdiguõopetatvàc càsya na ka÷cid enam aparàdham abhi÷raddadhàti | tad vayaü suvarõalakùam anuprayacchàmaþ | divàkara÷ ca sàrthavàhaþ sarvasvam asmadvij¤aptyà suvarõavarõaþ kumàraþ pratinivartya punar nipuõataraü pravicàryatàm evaü kçte càsmàkaü vij¤àptisàkalyaü kçtaü bhavati | ràj¤a÷ ca koùaþ samvarddhito bhavati | Sva Roy 89,3 - 91,5 [39] pracaõóo 'màtyaþ ÷rutvà ruùitaþ kathayati | bhavantaþ kim atra na vicàritaü yad bhåyo vicàryate yac ca kathayata ràjako÷a eùa saüvarddhito bhavatãti | tata kiü vayam anyàyopàttair dravyai ràjako÷aü samvarddhayiùyàmaþ | na ca yuùmàbhã ràj¤o 'bhipràyo 'vabuddhaþ | sarvathà yåyam ava÷yaü vai÷àlakànàü prayogeõàsya ràj¤o 'narthaï karttukàmà yenaivam upàyenàsya ràj¤o 'varõaü ni÷càrayitum icchatha | anyàyakàry eva ràjà yad evam avicàryaü janapadaü vinà÷ayatãti | tena te nirbhartsitàþ | sa tàn nirbhartsayitvà catvàro 'sya kçtàntapuruùasadç÷àþ santi manuùyà atiraudrakarmàõaþ satatàbhyàsava÷àn nirghçõãkçtasantànà niùkaruõàs tàn àhåya kathayati | gacchata ÷ãghraü vadhyaghàtakàn adhitiùñhata | asmàdvacanàcca vaktavyà ÷ãghram enaü nagaràn niùkàsya yathà sandiùñena vidhinà praghàtayata | na ca yuùmàbhir màü muktvà ràjànam vànayasya kasyacid vacanenàyaü moktavyaþ | evaü hi kurvatàü ÷reyo 'nyathàhaü bhavatàm mahàmaràryàdàbandaï karomãti | evaü svàminn iti te ràjapuruùàs tasya prati÷rutya khaógapàõayaþ saüprasthitàs | Sva Roy 91,5 - 93,4 [40] te vadhyaghàtakà vyàkùepa÷atàni kurvàõàþ ÷ainaþ ÷ainaþ suvarõavarõaü kumàraü rathyàvãthãcatvara÷çïgàñakeùv anu÷ràvayantaþ paribhràmayanto 'ho vata kumàrasya kecit mocayitàro bhaviùyanty apy evaü vayam ãdç÷am akàryaü na kurma iti | te ràjapuruùà nikçùñakhaógapàõayas sampràptà tais teùàm vadhyaghàtakànàü yathà sandiùñam àkhyàtaü | uktà÷ ca yady enaü ÷ãghraü nagaràn niùkràmya yathà sandiùñena vidhinà na praghàtayata | vayaü yuùmàn sàmpratam eva praghàtayàma iti | te tàn atisekanikçùñàn khaógavyagraùñàn yamapuruùàn ivàlokya saütrastàs tato maraõabhayabhãtà÷ cintayituü pravçttàþ hà kaùñaü na kenacit kumàrasya paritràõaü kçtaü | sàüpratam asmàbhir eva praghàtayitavyo bhaviùyatãti | bàùpàmbupariplutekùaõais tai ràjapuruùair adhiùñhitàþ suvarõavarõaü nagaràn niùkràmayitum àrabdhàþ | Sva Roy 93,4 - 96,5 [41] ta¤ ca nagaràn niùkàsyamànam àlokyànekàni pràõi÷atasahasràõi ekaraveõoccair vikroùñum àrabdhàni hà kaùñam eùa | divàkaraþ sàrthavàhaþ sarvasvena viyujyate | eùa divàkarasya sàrthavàhasya màtçkàvaï÷a÷ chidyate | eùa divàkarasya sàrthavàhasya kulapradãpo antardhàpyate | eùa divàkarasya sàrthavàhasya kulanandano 'ntadrghàpyate | eùa divàkarasya sàrthavàhasya kulacåóàmaõirapahriyate | eùa divàkarasya sàrthavàhasya cakùur nirudhyate | etad divàkarasya sàrthavàhasya kulavibhåùaõam apahriyate | etad divàkarasya sàrthavàhasya hçdayam utapàñyate | amã divàkarasya sàrthavàhasya mårtimantaþ pràõà apahriyante | hà kaùñaü kathaü nàma kumàro 'ñavyàm evaü paribhràmya niùkàsito na kenacid asya paritràõaü kçtaü | eùa sàmprataü ràjagçhàn nagaràc candramà mçtyuràhuõà grasyate | eùa ràjagçhanagaranabhastaladivàkaro 'staïgacchati | etad ràjagçhanagaranivàsinàü pauràõàü netràmçtam adar÷anapathe vyavasthàpyate | etad ràjagçhanagaranivàsinàü pauràõàü prãtinibandhanaü vilupyate | etad ràjanagçhanagaranivàsinàü pauràõàü vibhåùaõam apahriyate | eùa ràjagçhanagaranivàsinàü pauràõàü cåóàmaõir apahriyate | eùa ràjagçhanagaranivàsinàü pauràõàü hçdayavallabho vinà÷àya nãyate | kam idànãü ràjagçhanivàsinaþ paurà animiùam avalokayiùyanti | kam idànãü dçùñvà prãtimanaso bhaviùyantãti nirà÷ãbhåtàþ || Sva Roy 96,5 - 99,2 [42] pracaõóasyàmàtyasyànyatayamena puruùeõàgatya niveditaü | niþkàsitaþ suvarõavarõaþ kumàro ràjagçhàn nagaràd iti | sa ÷rutvà prãtimanàþ samvçttaþ | tatas te paurikà vyavahàriõas tac chrutvà nirà÷ãbhåtàs tair àgatya teùàü pauràõàm etat prakaraõaü vistareõàveditaü | tac chrutvà te 'pi paurà nirà÷ãbhåtàþ | samudvignàþ parasparam åcuþ | bhavanto 'pi kaliràjena tàdç÷aþ pità dhàrmiko dharmaràjà jãvitàd vyavaropitaþ | idànãm àrabdha evaüvidhàn api prakhyàtaguõàn mahàjanavallabhàn puruùavi÷eùàn asaüdç÷yàn praghàtayituü | aho nairghçõyam aho guõàj¤atà | aho 'vi÷eùaj¤atà mantriõàü yo nàmaivam atyantaråpaudàryasampannatvàc ca vinãtatvàc ca påjàm arhati sa eva guõavàn puruùavi÷eùaþ katham avicàrya badhàya parityajyate | athavà kàla evàyam ãdç÷aþ samupasthito yad asanto vivarddhante | evaü guõayuktasya janasyaivaüvidho viyogo bhaviùyatãti | kàlopakarùya dauràtmyam udbhàvayanto divàkarasya sàrthavàhasya etat prakaraõaü vistareõàkhyàtavantaþ | Sva Roy 99,2 - 101,102 [43] tac chrutvà vihatà÷o divàkaraþ sàrthavàhas tãvra ÷okaduþkhàbhyàhato mårcchito bhåmau patitaþ | tato jalapariùekapratyàgatapràõo viùaõõamanà nirànandaþ sàüprataü putrako me praghàtyata iti | uccair vikroùñum àrabdhaþ | locanànanda hà putra hà me kulavibhåùaõa | magdabhàgyasya me tàta niràkrandaþ prapàtyase |1| vimuhyate me hçdayaü bhramanti ca di÷o 'dhunà | tvadviyogàgnisaütaptaü dahyate vata me manaþ |2| paõóitasya vinãtasya kàruõyaniratasya ca | hà kathaü dàruõaü tàta tava vyasanam àgataü |3| tvajjanmajanitàü prãtiü putra pràpyàtulàm ahaü | satputra tvadviyogena sokàgnau patitaþ punaþ |4| nirghçõà÷ càvi÷eùaj¤à aho ràj¤o 'sya mantriõaþ | yair evaü vinayopetas tvaü putra na vicàritaþ |5| aho nçpatinà tena nairghçõyaü prakà÷itaü | yenaivam avicàryàdya parityakto 'si putraka |6| vi÷eùo dhik sàdhujano nånam astaïgato hçdi | guõavàn api yat putra niràkrandaþ praghàtyase |7| tat kiü viproùitàþ sarvà nagarasyàsya devatàþ | ghàtyamànam upekùante yad evaü guõinaü janaü |8| sendràþ salokapàlà÷ ca devà ye ca maharddhikàþ | anukampàm upàdàya te me rakùantu putrakaü |9| siddhavratà mahàtmàno munayaþ santi ye 'dhunà | te 'nukampàü puraskçtya parirakùantu me sutam iti |10| Sva Roy 102,1 - 105,4 [44] tasya buddhir utpannà kim artham ahaü viùãdàmi yan nv ahaü buddhaü bhagavantaü sakalajagad ekabàndhavaü mahàkàruõikaü samunasmareyaü sa hi bhagavàn anàthànàn nàthaþ | atràõànàü tràõaü | a÷araõànàü ÷araõaü | aparàyaõànàü paràyaõaü | tathà hi tena bhagavatà kçcchrasaïkañasambàdhapràptà bahavaþ sattvàs tebhyas tebhyo mahàbhayebhyaþ parimocità | tathà mahàsamudram adhyagatà vaõijo makarasya bhayasantrastàþ samanusmaraõamàtreõaiva tasmàn maraõabhayàt paritràtàþ | tathà naika puruùaghàtakenaikarabhasenodyata÷astreõàïgulãmàlena ghàtyamànà tajjananã tasmàj jãvitopacchedabhayàt paritràtà | tathà ca pårvajanmavairànubanndhasàmarthyàd anekapràõi÷atasahastropaghàtatham abhiprajvàlitakrårahutà÷anasya mànuùamàüsarasàsvàdalobhàt ÷ravallàlàvalelihàna_jihvà_vikañadãrghatãkùõadaüùñràkaràlabhãùaõamukhasya yakùasyàhàràrtham upanàmitas tadvadvanasamãpastho hastaka àñavakas tasmàn maraõabhayàt paritràtà || samarthaþ sa bhagavàn me putram asmàt saïkañàt parimocayituü | yan nv ahaü tam eva bhagavantaü mahàkaruõikaü parmavatsalasvabhàvaü samanusmareyam iti | samãpastham anyatam upàsakaü pçùñavàn idànãü bhagavàn kutra viharatãti | tato 'sav upàsako bhagavantam anusmçtya bàùpoparudhyamànagadgadakaõñham uvàca | sàrthavàhaþ yaþ sàrthavàho lokasya yo loke sukhadàyakaþ | nirvçtaþ sa mahà÷àstà sarvalokaikabàndhavaþ |1| yaþ pradãpo 'pradãpànàü ÷araõaü yaþ paràyaõaü | nirvçtaþ sa jino loke dãpaþ snehakùayàd iti |2| Sva Roy 105,4 - 111,2 [45] tac chrutvà divàkaraþ sàrthavàho bhagavadviyogàd dviguõãkçta÷oka÷alyàbhyàhato mårcchito bhåmau nipapàta | tato jalapariùekapratyàgatapràõa utthàya yasyàü di÷i bhagavàn parinirvçtas tadabhimukho uccair vikroùñum àrabdhaþ | hà dharmaràja sarvaj¤a doùàrigaõasådana | anàthaü janamutsçjya lokanàtha gato 'si kiü |1| hà vibho khyàtacàritra sarvasattvaikabàndhava | sarvayogàvisaüyukta nirvàõapathade÷aka |2| hà kathaü vata loko 'yam avidyàvçtalocanaþ | tvayà nàthena rahitaþ saüsàre vibhramiùyati |3| parànukampa÷auñãrye tvayi nirvçtim àgate | anàthaþ khalv ayaü lokaþ kaü nàthaü saü÷rayiùyati |4| ye ca te dharmato jàtà vineyajanaputrakàþ | tvayà vihãnàs te sarve kariùyanti kam à÷rayaü |5| bahånàü saphalàm à÷àü kçtvà duþkhaniùådana | vihatà÷aü janaü kçtvà kàm à÷àü tvaü gato mune |6| yadi pauràþ sameùyanti tvadvàkya÷ravaõotsukà | ko nu vakùyati saddharmam adhunà nirvçte tvayi |7| hà hato 'yam anya loko lokaþ sàmarakinnaraþ | sudullarbhena nàthena viyukto yattvayà mune |8| kathan nàma kariùyanti pràõino dharmalàlasàþ | ÷rutvà tavaikanàthasya nirvàõaü ÷àsanàpriyàþ |9| karuõaikarasam dhãraü tvàm à÷rityànukampakaü | ye guõàþ samavàpyante kas tan bhåyo na 'bhidhàsyati |10| kathan nàma trilokàrthe samutpàdya mahàkçpàü | kçpàlokatatvaj¤a tvaü hy upekùàü samà÷ritaþ |11| kaùñaü bho guõaratnàóhyà kalpakoñisamàhita | mçtyupàtàlam àsàdya dharmanaur vinipàtità |12| kaùñaü bho yad avidyàndho buddhadai÷ikavarjitaþ | loko 'yaü janmakàntàre praõaùñaü ÷rayam eùyati |13| mahatã vatalokànàü parihàõir upasthità || buddharatnena mahatà viyuktànàm ihàdhunà |14| tvayà bhikùugaõaü ÷ånyaü çùabheneva gogaõaü | kathaü na viduùàü dçùñvà hçdayan na vidãryate |15| bhaktyànatottamàïgà hi kasya bhåyo divaukasaþ | ÷irasà dhàrayiùyanti padàgravihitaü rajaþ |16| sarvasattvasamà pràptà nç÷aüsà khalv anityatà | yayà tvayy api nàmàdya pakùapàto na dar÷itaþ |17| aùñàïgamàrggabhaiùajyakle÷avyàdhicikitsataþ | mahàkàruõikaþ ÷àstà vaidyaràjo nipàtitaþ |18| hà nç÷aüsam atikùipraü nirvçto lokanàyakaþ | andhabhåtasya lokasya cakùurdàtà hy anuttaraþ |19| nirvçte tvayi ko me 'dya putraratnam anàgasaü | ghàtyamànam ihàgatya sahasà mocayiùyati |20| tràtari tvayy anàthànàü gate tu paramàï gatim | hà jàtaþ sàüpratam ahaü nirà÷aþ sutajãvite |21| adya me tat suvihitaü yat tvayoktaü mahàtmane | sarvaiþ priyair vinàbhàvo bhavatãty uttamaü vaca iti |22| Sva Roy 111,2 - 115,2 [46] sa evam bahuvidha paridevya tam upàsakam uvàca | bhoþ ka÷cin mahà÷ràvako 'pi tàvat tasya bhagavato 'va÷iùyate | kasya bhagavàn ÷àsanam anuparãkùya parinirvçta iti | tatas tenopàsakenoktaü sàrthavàha ÷råyate bhagavàn sthaviramahàkà÷yapasya ÷àsanam anuparãkùya parinirvçtaþ | sthaviramahàkà÷yapo 'pi bhagavadàj¤ayaiva sthavirànandasya ÷àsanam anuparãndya parinirvçtaþ | sa idànãü sthavirànanando mahàtmà ÷àsanadhårdharaþ | sa idànãü tathàgata iva kàruõyàt tàüs tàn gràmanagaranigamapallãpattanàdãn gatvà vineyaü janànugrahaü karoti | tathànavaropitaku÷alamålànàü sattvànàü ku÷alamålàvaropaõaï karoti | samucitaku÷alasantatãnàü paripàcanaï karoti | paripakvaku÷alamålasantatãnàü parimocayati | tathà kle÷avyàdhigrastànàü sattvànàü dharmade÷anàbhaiùajyapradànena vicikitsaü karoti suvaidyavat | kle÷àndhakàràvaùñabdhànàü sattvànàü saddharmde÷anàra÷minikareõa kle÷àndhakàraü vidhamayati såryavat | vacanakarasamåhena vaineyakumudavanaprabodhanaü karoti candravat | vaineyakoññaràjasahastràõi saddharmade÷anayà samanu÷àsti cakravarttivat | svapraj¤apratibhànanàdena kutãrthyamçgagaõavidràvaõaï karoti siühavat | samupade÷avaineyasàrthanistàraõaü karoti dai÷ikavat | saddharmapàõyàvatàraõaü karoti sàrthavàhavat | ku÷alabãjaprarohaõaü karoti mahàmeghavat | hitàhitopade÷aü karoti màtàpitçvat | adàntàn sattvàn damayaty amuktàn mocayaty anà÷vastàn à÷vasayaty aparinirvçtàn parinirvàpayati | tathà kçcchrasaïkañasamvàdhapràptàn sattvàn mahàbhayebhyo mocayati | saükùepàt sa mahàtmà buddhakàryaï karoti | tam eva samanusmara | samarthaþ sa te 'dya sutam asmàt saïkañàt parimocayatum iti | Sva Roy 115,2 - 118,4 [47] tac chrutvà divàkaraþ sàrthavàho gatapratyàgatapràõa iva sasaübhramas tam upàsakam uvàca | kutredànãü sa ànando viharatãti | tenoktaü sàrthavàha ÷rutaü mayà sthavirànanda etarhi vai÷àlyàm viharaty àmrapàlãvana iti | atha divàkaraþ sàrthavàhaþ sahasaivotthàya jànumaõóale pçthivyàü pratiùñhàpya yena vai÷àlã tenà¤jaliü praõamya sutaviyoga÷okaduþkhàbhyàhato bàùpormitaraïgàpåryamàõavadanakamalaþ sà÷ruparyàkulekùaõas tãvreõà÷ayena sthavirànandam àyàcituü pravçttaþ || yadi tvaü paramàcàrya sattvà÷ayaviduttamaþ | à÷ayànu÷ayaü j¤àtvà imam abhyarthanàü ÷çõu |1| nirvçto bhagavàn buddhaþ ÷iùyà÷ càsya maharddhikàþ | ava÷iùñas tvam eko hi teùàü ÷àsanavardhanaþ |2| tvam samà÷vàsabhåtobhåto 'sya jagatas tvaü paràyaõaþ | vyavalokyàdhunà kàryaü sarvasattvahitaü tvayà |3| tad adyaivaüvidhe nàthe tiùñhaty àrakùake tvayi | niràkrandaþ suto 'smàkaü katham evaü praghàtyate |4| na bhaved yadi sattvàrtho na tiùñheyur bhavadvidhàþ | ghàtyamànaü janaü ÷ràddham evaü katham upekùase |5| sattvàrtha¤ cec charãraü hi tvaü dhàrayasi suvrata | tat kçpàü sammukhãkçtya samanvàhara me sutaü |6| hatasarvapratãkàram atràõam aparàyaõam | ÷okapaïkàvalagnam màü sapatnãkaü samuddhara |7| kam và vij¤apayàmy anyaü ko 'nyo 'py evaü jagaddhite | nirdiùñaþ ÷àkyamuninà yathà tvam adhunà prabho |8| tvadçte putrakasyànyas tràtà nàsti vibho yataþ | tasmàt tvaritam àgamya putram me tràtum arhasi |9| putra÷okàriõà grastaü duþsahena duràtmanà | sapatnãkaü nirànandam ànandànandayàdya màü |10| ity Sva Roy 118,4 - 121,122 [48] athaitasminn antare sthavirànandaþ karuõayàpåryyamàõa÷ cintayaüs triràtrestridivasasya ÷ràvakacakùuùà lokaü vyavalokayati | ko hãyate ko varddhate kaþ kçcchrapràptaþ kaþ saïkañapràptaþ kaþ sambàdhapràptaþ kaþ kçcchrasaïkañasambàdhapràptaþ | ko 'pàyanimnaþ ko 'pàyapravaõaþ ko 'pàyapràptàraþ | kam aham apàyamàrgàd uddhçtya svarge mokùe ca pratiùñhàpayeyaü | kasya kàmapaïkanimagnasya hastoddhàram anupradadyàü | kam àryadhanavirahitaü àryadhanai÷varyàdhipatye pratiùñhàpayeyam ity adràkùãt sthavirànandaþ sthavira÷àradvatãsutasamena cakùuùà suvarõavarõaü kumàramupacitaku÷alamålasambhàraü kçcchrasaïkañasambàdhapràptaü ca dçùñvà punas tatrastha eva çddhyà gajabhujasadç÷am bàhum abhiprasàrya sahasaiva ràjànam ajàta÷atrum uparipràsàdatalagatam atipramattavihàriõam acchañà÷abdena prabodhya vyàpinà svareõovàca | mahàràja na ÷obhanaü te kçtaü yata suvarõavarõaþ kumàraþ svayam eva na vicàritas tathàdyaiùa na sàüpratam atràpy anapakàrã ràjagçhàn niùkà÷ya mahà÷ma÷ànaü nãyate praghàtayituü | nivàrayety athaitat sthavirànandavacanam upa÷rutya ràjà sasambhramaü tvaritam abhinamya sthaviranandam uparidhavalagçhastha utthàya mahatà svareõa caturdi÷am uktaü bhoþ ÷råyatàü yo mahà÷mà÷ànaü tvarita mabhigamyàsmadvacanàt suvarõavarõaü kumàraü ghàtyamànaü pratimocayati tasyàhaü suvarõapeñakamanu prayacchàmi pa¤ca ca gràmavaràõi| mahàjanavallabho 'sau kumàraþ| tad ràj¤o vacanam upa÷rutya pràõisahasràõi pradhàvitàni || Sva Roy 122,1 - 123,4 [49] athaitasminn antare vadhyaghàtakàs tai ràjapuruùair adhiùñhitàþ suvarõavarõaü kumàram àdàya mahà÷ma÷ànam anupràptàþ | kà÷isundarã dàrikà svakair j¤àtibhir nãlapãtalokahitàvadàtair vastraiþ samalaïkçtàyàü ÷ivikàyàm àropya mahà÷ma÷ànam abhinirhçtà tasyà j¤àtayas tàm ekasmin prade÷e sthàpayitvà kàùñhàni samudànãya citàm uparacayitum àrabdhàþ | tai÷ ca vadhyaghàtakair uktàþ | etàvad eùà yuùmàbhi÷ citàyàm àropayitavyà muhårtaü tàvad udãkùadhvaü | yàvad vayaü suvarõavarõaü kumàraü ÷åle protaü kçtvà praghàtayàmo yat kàraõam eùa suvarõavarõaþ kumàro 'nayà kà÷isundaryà dàrikayà saha ekàü citàm àropya dhyàpayitavya ity uktvà ÷ålaü pçthivyàü pratiùñhàpayitum àrabdhàþ || Sva Roy 123,2 - 125,3 [50] atha suvarõavarõaþ kumàraþ ÷ålaü pçthivyàü pratiùñhàpya mànam àlokya màtaram anusmçtya tãvramanyudravãkçtasantàno '÷råõi prapàtayitum àrabdhaþ | sàüprataü màtur madviyogaü ÷rutvà kà 'vasthà bhaviùyati | yà hi nàma pårvaü yàmàrddhamàtram api màm apa÷yantã paràpãóàpraveditavatã sà mayàdyaikaputreõa viyuktà kathaü pràõàn dhàrayiùyati | hà kaùñam ãdç÷o 'py aham evam adhanyo yan màm àgamya màtà madviyogaduþkhaü pratyanubhaviùyatãti | tatas tair vadhyaghàtakaiþ tat ÷ålaü pçthivyàü nikhàtaü paraparàï ca saïjalpaï kartum àrabdhaþ | ko 'smàkaü kumàraü ÷åle samàropayati | tatra caikaiko 'pi vyàjaü kartum àrabdho yåyam àropayata | mama ÷irorujàtyartham bàdhate | mama pçùñha÷ålam mama pàr÷va÷ålam iti na teùàü ka÷cid utsahate sma tad akàryaï kartuü || Sva Roy 125,3 - 127,128 [51] tataþ suvarõavarõaþ kumàras teùàü sa¤jarupaü ÷rutvà ÷åla¤ ca pçthivyàü nikhàtam udvãkùya hà sàmpratam ahaü na bhaviùyàmãti | saüsàra doùodvigno mokùamàrggàbhilàùã nirànandamàtmànamavagamya param abhayaviùàda vihvalekùaõo vikroùñum àrabdhaþ | hà kaùñam idànãü mayà sudurllabhaü saddharmamahotsavaü manuùyatvam àsàdyàkçtàrthe naiva marttavyam bhaviùyatãti | hà punar api saüsàre saüsariùyàmi | punar api mayà saüsàracàrake vastavyaü bhaviùyati | punaþ saüsàràñavyàü paribhramitavyaü bhaviùyati | punaþ saüsàramahàgahanaü praveùñavyam bhaviùyati | punaþ saüsàramahàprapàte patitavyam bhaviùyati | punaþ saüsàramahàjambàlamadhye sthàtavyam bhaviùyati | punar mayà sa¤jãvanakàlasåtrasaüghàtarauravamahàrauravapratàpanàvãcyàdiùu narakeùåpapattavyaü bhaviùyati | punar api mayà gajagavayamahiùa÷a÷a÷arabhamçgarurucamarabióàlacitràsu yoniùåpapattavyam bhaviùyati | punar api mayà satataü kùuttçùõàdimahadduþkhadaurmanasyaparãteùu nirnaùñapànabhojana÷abdeùu måtrapurãùakheñasiühàõakàdyàhàreùu galagaõóakàdiùu preteùåpapattavyam bhaviùyati || Sva Roy 128,1 - 130,1 [52] ÷råyate ca kadàcit karhicit tathàgatà arhantaþ samyaksambuddhà loka utpadyante | tad yathodumbare puùpaü kadàcit karhicit tathàgatapraveditasya dharmavinayasya lokeùu dar÷anàrthaü praj¤àyate | durllabhà kùaõasampad durllabham manuùyatvam àryàyatane pratyàjàtir indrayair vikalatà 'jaóatà 'neóamåkatà 'hastasamvàrtikatà pratibalatà subhàùitadurbhàùitànàü dharmàõàm artham àj¤àtuü | aha¤ càtra viratito 'dya na bhaviùyàmi | tad idam aùñàkùaõavinirmuktam me manuùyatvaü viphalã bhaviùyati | tata kim idànãï karomi | kiü bhagavàn mahàkàruõiko buddhas tiùñhati yaü samanusmàràmi yo màm àsyàm avasthàyàm anàtham atràõam a÷araõaü aparàyaõaü niràlokaü kçcchrasaïkañasambàdhapràptaü mahàkàruõikatvàd àgatya paritràsyate | sa ca bhagavàn mama bhàgyàparàdhena laghu laghu eva parinirvçtaþ | tat kim idànãm asyàm avasthàyàü samanusmaràmi | ko me tathàgata iva kàruõyàd àgatya paritràõaï kariùyatãti | nirà÷ãbhåtaþ kampitum àrabdhaþ || Sva Roy 130,1 - 133,134 [53] tasya buddhir utpannà sthavirànando mahàtmà tiùñhati | taü samanusmaràmi | so 'pi mahàtmà ÷råyate sarvasattvahitàvahitacittasantànaþ | tasya bhagavatà sthavirmahàkà÷yapena ca sakalaü ÷àsanam anuparãnditaü | tenàdhunàvalokyàvalokya sarvasattvahitaü karaõãyaü mahàrddhika÷ càsau mahànubhàvaþ samartha÷ ca sthavirànando màm asmàd vyasanàt paritràtuü tam eva samanusmaràmãti viditvà vàùpàmbupariplutekùaõaþ | saüsàrabhayodvignaþ | paramasamvegapràptas tãvreõà÷ayena sthavirànandam àyàcituü pravçttaþ || saüsàrabhayabhãtasya nirànandasya me sataþ | sthavirànanda vij¤aptiü tvam idànãü ÷rotum arhasi |1| sattvàrthabhàraü nikùipya sarvaj¤aþ karuõàtmakaþ | ayi nirvçtim àyàtaþ kà÷yape tu mahàtmani |2| sthaviro 'pi kçtàrtho 'sau kà÷yapaþ parinirvçttaþ | tvayy eva bhàraü nikùipya jagato 'sya vibhåtaye |3| idànãü nirvçtiü yàte sambuddhe lokabàndhave | sarvasattvahitodyukte kà÷yape ca ya÷asvini |4| anàthànàü bhavàn nàtho bhãtànàm abhayapradaþ | vi÷ràmabhåmiü ÷ràntànàü ÷araõaü ÷araõàrthinàü |5| ÷àstçkçtyaü tvayà kàryaü tvaü lokasyaikabàndhavaþ | agrayas tvaü buddha÷iùyàõàü tva¤ ca ÷àsanadhårddharaþ |6| tvam adya duþkhapàtàlàd yadi màü noddhariùyasi | hato 'smi yasmàd dheto 'nyaü nàthaü nànavaimi sàüprataü |7| na bibhemi tathà mçtyor jàtasya maraõaü dhruvaü | niþsçtiü tvaü vijànàno yathà saüsàrasàgarat |8| tathàùñàkùaõanirmuktaü kùaõam àsàdya durlabhaü | akçtàrthena martavyam iti me mahatã vyathà |9| durllabhaþ khalu buddhànàm utpàdaþ sarvadar÷inàü | tvàm àgamya yathà nãti vandhyatàm me tathà kuru |10| tava kàruõyam acalaü sarvapràõiùu vidyate | tan màü nopekùituü yuktaü mokùamàrgàbhilàùiõaü |11| yadi ca tvam mahàbhàga sarvasattvahitodyataþ | kçcchrasaïkasambàdhapràptam màm avalokaya |12| tad evam aparitràõaü vãkùya divyena cakùuùà | tvam adya kùipram àgamya màü paritràtum arhasã ty |13| Sva Roy 134,1 - 137,5 [54] athàsminn antare sthavirànando mahàtmà sakalajagadarthasampàdanàvabaddhaparikaraþ kàruõyàc cànena tathànantasattvaceùñàvalokanàhitacittasantànaparamaduþkhàdivyena cakùuùà suvarõavarõaü kumàram asyàm avasthàyàü varttamànam àlokya karuõayà sa¤codyamànacittavçttirdivyenàvabhàsena bhuvanamaõóalam avabhàsya pa¤càrhacchataparivàraþ sahasaiva çddhyà nabhastalam sandhyàbhrapañalair iva gaganatalam àpårayan sakalabhuvanalakùmãpu¤ja iva dedãpyamànavigrahaþ ÷ma÷ànàbhimukhaþ saüprasthitaþ | adràkùãd ràjà 'jàta÷atrur uparidhavalagçhasyàvasthitaþ | sthavirànandaü mahatàbhikùusaüghena sàrddham arddhacandràkàropagåóham upari vihàyasà çddhyà sandhyàbhrapañalair iva gaganatalam alaïkçtya mahà÷ma÷àõàbhimukham àgacchantaü dçùñvà ca punar asyàbhavan niyataü sthavirànandaþ suvarõavarõaü kumàram uddi÷yàgatas ta¤ càgamya mahad à÷caryàdbhutan dharmaü de÷ayitukàmo bhaviùyatãti | gacchàmy aham mahà÷ma÷ànam iti | tata÷ ca sahasaiva sthavirànandaü saparivàraü namaskçtya ÷araõapçùñhàt tvaritatvaritam avatãrya padabhyàm eva naika pràõi÷atasahasraparivàro mahà÷ma÷ànaü saüprasthitaþ | asmiü÷ cànantare vadhyaghàtakàs tai ràjapuruùair udyatà ÷astrais tarjitàþ kim artham eva vilambadhvaü ÷ãghram enaü kumàraü ÷åle samàropayateti | tatas te vaghyaghàtakàþ saütrastàþ suvarõavarõaü kumàraü ÷åle samàropayàmaþ | ity uktvà kùeptum àrabdhà | suvarõavarõaþ kumàraþ saüsàradoùodvignacetà nirà÷ãbhåto vikroùñum àrabdhaþ | hà kaùñam àryànandenàhaü parityakto yan nàma samanvàkçtya na paritràta ity || Sva Roy 137,3 - 141,3 [55] athàsminn antare sthavirànando mahàtmà dårata evàgacchan vyàpinà svareõa di÷aþ sarvvàþ samàpårayan suvarõavarõaü kumàraü samà÷vàsayann uvàca | mà bhair vatsa yuùmadvidhànam eva vineyànàm arthe imam à÷ãviùaprakhyaü kàyam aham dhàrayàmãti tad vatsa mà bhair ahaü tvàm adyàsmàt saüïkañàt parimocayiùyàmi adya bhagavato buddhasya manorathaü paripårayàmi | adya yat tena bhagavatà jànatà pa÷yatà tathàgatenàrhatà samyaksambuddhena sthaviramahàkà÷yapena ca ÷àsanam api vinyas taü tat saphalã kariùyàmi | adya tathàgra÷ràvakamahàtmyam udbhàvayiùyàmi | adya te manorathaü paripårayàmi | adya tavedam maraõabhayaü saüsàrika¤ ca bhayam apanayàmi | adya vicikitsàkathaü kathà÷alyam utpàñayàmi | adya te kudar÷anapañalàvaùñabdhe netre j¤ànà¤jana÷alàkayà ÷odhyàmi | adya te krodhàgniü nà÷ayàmi | adya tvàü vigataràgatvenàcchàdàyàmi | adya te ku÷alabãjaü prarohayàmi | adya tvàü saüsàrapaïkàd uddharàmi | adya tvàü duþkhasamudràt uttàrayàmi | adya tvàü saüsàrakàntàraparyantam upanayàmi || adya te kle÷abandhanàni cchinadmi | adya te nivaraõakapàñapañalaü bhinadmi | adya te haü tathà kariùyàmi yathà tvam anantakoñiniyuta÷atasahasradurllabhataram a÷eùakle÷opakle÷aprahàõàd arhatvaü pràpsyasi | adya kle÷àndhanaü kçtsnaü dhakùyase j¤ànavahninà | adya niþ÷aüsayamatir bhaviùyasi gatajvara |1| adya tvaü vatsa sahasà janmavçkùa¤ ciràyituü | j¤ànavajreõa mahatà du÷chedyaü chetsyase bhç÷aü |2| ràgatoyamadàvarttaü mànormbhibhavasàgaraü | vãrya plavaü samàruhya tvam adya pratariùyasi |3| janmabhogaü jaràliïgaü mçtyukandarasaükulaü | praj¤àvajreõa mahatà bhetsyase duþkhaparvataü |4| kalpakoñisahasreùu yan na labdhaü tvayà padaü | tad vatsa durlabhataraü pràpsyasy adya niràsravam iti |5| Sva Roy 141,3 - 144,145 [56] athaitat sthavirànandàd upa÷ruta suvarõavarõaþ kumàro gatapratyàgatapràõa ivà÷vasitaþ saühçùitatanuruho gaganatalàsaktadçùñiþ sthavirànandàvarjitaikamanaso 'bhavat | tatas tai ràjapuruùais te vadhyaghàtakà uktàþ | bhavanta ete bhikùavo gaganatalam avagàhyàgacchanti | kàruõikà ete kadàcid àgatya vighnaü kurvanti | tacchãghram enaü kumàraü ÷åle samàropayata | mà vo ràja÷àsanàtikramàn mahàn anartho bhaviùyatãti | tatas te vadhyaghàtakàþ putradàrasvajanabandhujãvitavinà÷abhayabhãtàþ suvarõavarõaü kumàram utkùipya ÷åle pratiùñhàpayitum àrabdhàþ | tataþ sthavirànandena sahasaiva tathàdhiùñhitaü yathà tasya ÷ålasyopari candramaõóalapratisparddhi vistãrõakarõiakam mahàpramàõaü padmaü pràdurbhåtaü | tasya ca padmasyopari karõikàyàü suvarõavarõaþ kumàraþ praryaïkeõa niùannaþ ta¤ ca padmakarõikàyàm upari paryaïkena niùannam udvãkùya gaganatalagatair anekair devatàniyuta÷atasahasrair hàhàkàro muktaþ | aho ÷àsanamamàhàtmyaü sarvaj¤à(j¤asyà)dbhutaü hi yata | ÷ràvako pi karoty evaü tathàgatavikurvitaü |1| àryànandena càdyoccair màhàtmyaü saüprakà÷itaü | kurvvatà sugateneva samyag atyadbhutaü mahat |2| astaïgate jinàditye sarvàpattimiràpaþaþ | aho 'yam uditaþ ÷rãmàn sthavirànandabhàskaraþ |3| svapraj¤àguõamàhàtmyaü ra÷mibhiþ samalaïkçtaü | sthavirànandacandreõa jagadgaganamaõóalaü |4| sugatàlokavirahàd andhakàràvçtaü jagat | àryànandapradãpena samyag adya prakà÷itaü |5| antarhite buddharatne sarvàcintyaguõànvite | jagaccåóàmaõiþ ÷rãmàn àryànandaþ samudgata iti |6| Sva Roy 145,1 - 146,3 [57] atha sthavirànandaþ ÷aradamala÷àïkamaõóalàtirekadyutiþ sandhyàbbhrapañalàvaruddha iva bhàskaraþ sakalabhuvanalakùmãpu¤ja iva dedãpyamànamårttiþ svatejasà såryaprabhàn nirbhartsayaü÷ pa¤càrhacchataparivàraþ samanupràpto gagatalastha eva suvarõavarõaü kumàram àmantrayàm àsa | vatsa kadàcit karhicit loke utpadyante tathàgatàþ | ÷àstàro naradevànठcakùuùmanto raõàtigàþ |1| prakà÷ayanti ye dharmaü sarvaduþkhavinodanaü(nam) | duþkhaü duþkhasamutpàdaü duþkhasya samatikramaü (mam) || àryàùñàïgikaü màrggaü kùemaü nirvàõagàminaü(nam) |2| asmindharme de÷yamàne sarvaduþkhavinodane | j¤ànena hatvà hy aj¤ànaü nàgacchanti punarbhavam ity |3| Sva Roy 146,3 - 148,149 [58] athàsya vacanasya samanantaram eva suvarõavarõena kumàreõa viü÷ati÷ikharasamudgataü satkàmadçùñi÷ailaü j¤ànavajreõa bhitvà srotaàpattiphala sàkùàt kçtaü | atha suvarõavarõaþ kumàro vaõig iva labdhalàbhaþ sasyasampanna iva karùakaþ | ÷åra iva vijitasaügràma÷ cakravartiràjyapratilambhàd iva paramaprãtipràmodyajàtaþ | tatrastha eva kçtakarapuñaþ sthavirànandaü pratiùñotum àrabdhaþ | namas te sthavirànanda namas te sthavirottama | namas te jinaputràõàü ketubhçta mahàmune |1| aho te karuõà sphãtà aho kàruõyam uttamaü | mahataþ saïkañàd asmàd yenàhaü parimocitaþ |2| lokanàtha iti sthàne ÷abdas te visçto bhuvi | bhayàrtto yad anàtho 'haü tvayà nàthena mocitaþ |3| duþkhadharmàbhisaütaptaü lokaü hlàdayituü bhavàn | maitrãkàruõya÷ãtàü÷urudito municandramàþ |4| tat kçtaü na ca me màtrà na pitrà nàpi bàndhavaiþ | kalyàõamitram àgamya tvàm ahaü yad avàptavàn |5| pihità durgatiþ sarvà mokùadvàram apàvçtaü | ÷oùità sàgarà sarve laïghità asthiparvatàþ |6| saüsàro 'nàdimadhyàntaþ saükle÷abhayasaïkulaþ | dhiyà samena guõitaþ paryante sthàpitas tvayà |7| anàdikàlasaülagno dçùñi÷alyaþ samuddçtaþ | bhiùagvaram iha pràpya sukhajàto 'smi nirjvara iti |8| Sva Roy 149,1 - 150,4 [59] tato devatàbhiþ sthavirànandasya mànasam avalokya tatkùaõàd eva mahà÷ma÷ànam apagatapàùàõa÷arkarakañhallaü vyavasthàpitaü candanavàripariùiktaü surabhidhåpadhåpitaü samucchritadhvajapatàkàtoraõam àmuktapaññadàmakalàpam ativicitrasurabhikusumàvakãrõaü atiramaõãyaü devànàm iva nandanodyànaü tatra ca sthavirànandasyàrthe nànàratnavinyàsavicitritabhaktiprakàraracitaü divyaü sarvasauvarõaü sapàdapãñhaü mahat siühàsanaü praj¤aptaü teùàm api pa¤cànàm arhacchatànàm arthe divyàny àsanàni praj¤aptàni | tataþ sthavirànando gagatalàd avatãrya siühàsane niùaõõaþ | tàny api pa¤càrhacchatàny avatãrya praj¤apteùv àsaneùu niùaõõàni || Sva Roy 150,4 - 153,3 [60] ràjà càjàta÷atrur anekapràõi÷atasahasraparivàraþ samanupràpto yàvat pa÷yati tàm vibhåtiü suvarõavarõa¤ ca kumàraü candramaõóalapratisparddhinaü padmasyopari karõikàyàü niùaõõaü ghanapañalanirmuktam iva ÷aratakàlapårõacandraü suvarõayåpam iva ÷riyà jvalantam udvãkùya paramavismayàvarttitacittasantatiþ | samuddaõóaromakåpaþ paramapraharùormmitaraïgàpåryamàõavadanakamalaþ paramaprasàdavegàvarjitacittasantatiþ | sarva÷arãreõa sthavirànandasya pàdayoþ patitaþ tata÷ ca mukhatuõóakena caraõàv anuparimàrjyotthàyobhe jànumaõóale pçthivyàü pratiùñhàpya kçtakarapuñaþ sthavirànandam udvãkùamàõa uvàca | namas te paramàcàrya yenàdyaivaü prakurvatà | janasya paritràõam aham abhyuddhçtaþ svayaü |1| na samanvàhçta÷ cet syàd aha¤ càya¤ ca te janaþ | dhik÷abdà÷anipàtena nà÷itaþ syàd ahaü muneþ |2| yaditvan na bhaves tràtà samàsattva hito muniþ | aham adyaiva dagdhaþ syàü pa÷càt tàpadavàgnimà |3| aho j¤ànamahatvan te karuõà ceyam uttamà | adbhuta¤ càritaü cedam aho samyak prakà÷itaü |4| idam atyadbhutaü dçùñvà pràtihàryan tavànagha | pra÷àntim paramàü yàto manye naivaü tathàgataþ |5| kçcchrapràptasya lokasya tvan nàthas tvaü paràyaõaü | tvaü hitaþ sarvasatvànàü vatsalo bhagavàniva |6| bhagavantaü samàlokya yà me prãtir abhåt purà | sa evàdya tvàü samàlokya jina÷àsanadhårdharam iti |7| Sva Roy 153,3 - 156,5 [61] atha sa ràjà sthavirànandanam evam abhistutya samutthàya ca paramapraharùapårõamanàs tvaritatvaritaü ÷ålasamãpam upagamya tato hastau prasàrya suvarõavarõaü kumàraü priyaputram iva naùñopalabdhaü pareõa premõà svayam eva tasmàt padmàsanàd avatàrya gàóhaü pariùvajya muhur muhaþ ÷irasi paricumbate sma | harùà÷ruparyàkulekùaõa÷ ca suvarõavarõaü kumàram animiùam abhivãkùamàõa uvàca | ràjyalàbhàd iva purà na sà prãtir abhån mama muktaü tvàü saïkañàd asmàd dçùñvà yà varddhate 'dhunà |1| pårõacandradyutiharan nãlotpaladalekùaõaü | mukhàbujam idaü putra diùñyà pa÷yàmi te 'dhunà |2| uttaptavarõalàvaõyaguõasampadvibhåùitaü | sarvàvayavasampannaü diùñvà pa÷yàmi te vapuþ |3| dauràtmyaü khyàpitaü kena nirghçõena duràtmanà | vadhàyàsi parityakto yena tvaü vallabho nçõàü |4| caritaü vinayopetaü ÷rotrànandakaram vacaþ | råpam atyadbhuta¤ cedaü vada kasya na vallabhaü |5| guõeùu kasya pradveùaþ ko doùànuguõaþ sadà | vajrasàrasamaï kasya hçdayaü ko vi÷eùavit |6| dhruva¤ cà÷mamayaü tasya cetanàrahitaü kçtaü | vyàhçtaü hçdayaü tasya tvaü putraka na vallabhaþ |7| pradãptam vajram àrabdhaü prakùeptum mama mastake | kaõñhe và ni÷itaü ÷astraü ÷aktiü vakùyasi và dhçóhàü |8| prapàtayitum àrabdhaþ kena me hy aya÷o '÷aniþ || vadho yenàbhyanuj¤àtas tava sarvajanapriya |9| hà kena dàruõa¤ vàcà karmedaü tava kàritaü | ko me vairànubaddhaþ syàt kasyàhaü na priyo bhaveta |10| mçtyunàliïgitaþ ko 'sau pràõàþ kasya na vallabhàþ | yena te vadha àj¤aptaþ ÷ãghram àkhyàtum arhasãti |11| Sva Roy 156,5 - 158,159 [62] atha suvarõavarõaþ kumàra÷ cintayituü pravçttaþ | sa ced asya ràj¤a evaü kathayàmi pracaõóenàmàtyena mamedaü karma kàritam iti | caõóoyaü ràjà sthànam etad vidyate | yataþ sàüpratam eva pracaõóam amàtyaü praghàtayati | tat katham atra pratipattavyaü || atha vàkkarmasvakatàvalambayitavyà | dhruva¤ ca mayà pårvveùu janmàntareùu pàpakam aku÷alaü karma kçtaü yasyàyaü vipàko na ca pårvakarmavipàkaü muktvà evam anàgaso vadhàya parityajyata iti ni÷cayam upagamya ràjànam uvàca | mayaivaü tat kçtaü karma pàpakaü pårvajanmasu | yasyàyam ãdç÷o deva vipàkaþ samupasthitaþ |1| tad aniùña¤ ca nàmàdya svakànàm eva karmaõàü | vipàkaü paribhu¤jàno py àdekùyàmi kam nv ahaü |2| ity uktvà sthavirànandasamãpam upagamya sarva÷arãreõa sthavirànandasya pàdayor nipatitaþ | sthavirànandena cokto vatsa eùà kà÷isundarã dàrikà viùavegenàvaùñabdhà tad uttiùñhainàü satyàdhiùñhànena svasthã kuru mahàjanakàya÷ ca pratyàyya iti | Sva Roy 159,1 - 162,3 [63] atha suvarõavarõaþ kumàraþ sthavirànandasya prati÷rutya sarvasattvàdhyà÷ayapravçttena cetasà satyàdhiùñhànaü kartum àrabdhaþ | yena me satyena satyavacanenàsyàþ kà÷isundaryà dàrikàyà antike mana såkùmo 'pi kle÷o notpanno ràgo và dveùo và moho và vihiüsà vànyatam anyatamo và caitasika upakle÷o 'nena satyena satyavacanena càsyàþ ÷arãraviùamvilayam upagacchatv ity athaitasmin satyàdhiùñhànasamanantaram eva kà÷isundarãdàrikàyàþ ÷arãràd viùaü vilayam upagataü svasthãbhåta÷arãrà ca suptaprabuddhà ivotthità | tàü svasthãbhåta÷arãràm utthitàm àlokya tena mahàjanakàyenànekai÷ ca devatà÷atasahastrair ekaravenoccair nàdo muktaþ | aho à÷caryam aho kumàrasyà÷ayavi÷uddhatà | maharddhiko 'yaü kumàro mahànubhàvo yatredànãü satyàdhiùñhànabalàd iyam anena kà÷isundarã dàrikà samutthàpità priyeõa jãvitenàcchàditeti | tataþ kà÷isundarã dàrikà samantàn nirãkùitum àrabdhà yàvat pa÷yati mahà÷ma÷àne sthavirànandaü mahatà bhikùusaïghena sàrddham arddhacandràkàropagåóhaü | nànàratnapradyotite divye mahati siühàsane niùaõõaü ràjàmaü ajàta÷atrum anekapràõi÷atasahasraparivàram àtmàna¤ ca nãlapãtalohitàvadàtàyàü ÷ivikàyàm àropitaü dçùñvà ca punaþ sambhràntà cintayituü pravçttà | kim ayaü svapnam àho svic cittavibhramaþ | atha và kenacid etan màyàkarmavidar÷itaü bhavatãti | yàvat tasyà j¤àtibhir etad vistareõa samàkhyàtaü | uktà ca sarvathà yad etat tava jãvitaü tat sarvaü sthavirànandam àgamyeti Sva Roy 162,3 - 167,5 [64] tac chrutvà kà÷isundarã dàrikà sthavirànande samupajàtabahumànà paraü prasàdaü pravedayitum àrabdhà | atha kà÷isundarã dàrikà udyànaü samanusmçtya pracaõóa¤ càmàtyaü udvignamanasà maraõabhayaviùàdavihvalekùaõàvasthàn tàm eva paràü pravedayantã strãbhàvam anu÷ocitum àrabdhà | aho strãtvaü nàmàtijaghanyataraü sarvaduùkhàspadabhåtaü | yad àgamy àham imàm avasthàm anupràpteti samvignamànasà tvaritam utthàyaika¤ ca vastram àdàya sthavirànandasamãpam upagamya tad ekaü vastraü sthavirànandàya niryàtya pàdayor nipatya tãvrena prasàdavegena sthavirànandaguõànusmaraõapårvvakaü satyàdhiùñhànaü kartum àrabdhà || yena satyena satyavacanena tvaü videhamune | sarveùàü buddha÷iùyàõàm agrapràpto 'ti÷reùñho vi÷iùñaþ pravara uttaro 'nuttaraþ ÷ràvakanàgaþ | ÷ràvakasiühaþ | ÷ràvakaçùabhaþ | ÷ràvakajàneyaþ | ÷ràvakapadmaþ | ÷ràvakakumadaþ | ÷ràvakapuõóarãkaü | ÷ràvakasàrathiþ | ÷ràvakasàrthavàhaþ | ÷ràvakacandraþ | ÷ràvakabhàskaraþ | ÷ràvakaratnaü | ÷ràvakacåóàmaõiþ | ÷àsanakarõadhàraþ | ÷àsanadhårddharaþ | arhan kùãõàstravaþ | kçtakçtyaþ kçtakaraõãyo 'pahçtabhàro 'nupràptasvakàrthaþ parikùãõabhavasaüyojanaþ samyagàj¤àsuvimuktacitto maharddhiko mahànubhàvo mahàdakùiõãyo 'nena satyena satyavacanenàdyaiva me strãndriyam antarddhàtu puruùendriyaü pràdurbhavatu | athaitat satyàdhiùñhànasamanantaram eva tasyàþ strãndriyam antarhitaü puruùendriyaü pràdurbhåtaü | puruùo babhåva atirupo dar÷anãyaþ pràsàdiko vicitravastràlaïkçta÷arãro gaganatalàc càsyà divyanvicitraü manoramaü vastravaryam patitum àrabdhaü | apãdànãü vastravaryeõa patatà tathà gaganamaõóalaü saücchannaü yadà tasmin muhurte tasmin mahà÷ma÷àne såryara÷mayo na praj¤àyante sma | tatas tad atyadbhutaü devamanuùyàvarjanakaraü sthavirànandasyaguõamàhàtmyaü dçùñvà gaganatalagatair anekair devatàkoñiniyuta÷atasahastrair hàhàkàro muktaþ | aho à÷caryam aho 'tyadbhutaü | aho sthavirànandasya guõamàhàtmyaü | aho udàratà | aho suvi÷uddhaü dakùiõãyaü kùetraü yatra hi nàmaikavastrapradànamàtreõa praõidhànasamanantaram eva kà÷isundarãdàrikàyàþ strãndriyam antarhitaü | puruùendriyaü pràdurbhåtamiya¤ cedç÷ã vibhåtir iti | tatas tàbhir devatàbhiþ prasannamanaskàbhir divyaü puùpavarùaü pàtitaü | divyàni na vàdyàni ca paràhatàni || Sva Roy 167,5 - 170,3 [65] tataþ kà÷isundaraþ puruùaþ sthavirànandaguõamàhàtmyasàmarthyàd abhimanoharam àtmano yathàbhilaùitaü sadyo vipàkaphalam udvãkùya paramavismayàvarjitacittasantatiþ paramaprãtipràmodyajàtapraharùaromठcakarkasãkçtamårttir utthàyajànumaõóaladvayam upanikùipya bhåmau kçtakarapuñaþ sthavirànandam abhiùñotum àrabdhaþ | namas te durlabhàcintya suvi÷uddhaguõai÷ cita | yenàdyaivam anàthusya dattam ye jãvitaü tvayà |1| yadi tvan na bhaves tràtà vi÷uddhaj¤ànalocanaþ | kathaü pràõava÷iùñaü syàü tvam me pràõaprado mune |2| aho te guõamàhàtmyamaho sattvahitaiùità | yad evaü saïkañàd ghoràt paritràtas tvayà janaþ |3| aho te dakùiõãyatvaü suvi÷uddhaü sudurlabhaü | yatraikavastratyàgo 'pi prayàty evam mahàrghatàü |4| tathaikavastram àdàya mayà tvayi mahàmune | yathàbhilaùitaü pràptam adya phalam idaü ÷ubhaü |5| àdhàram iva yan manye doùàõàm mahatàm api | tat strãtvaü tyaktam adyaiva puüstvaü càdhigataü mayà |6| tac caiùa divyasadç÷o divyàlaïkàrabhåùitaþ | gaganàd vastravarya¤ ca pataty atimanoharaü |7| evaü guõini sukùetre ye vai kàràn na kurvate | adhanyà va¤citàs te mohàdyaiþ kle÷a÷atrubhir iti |8| Sva Roy 170,3 - 171,3 [66] sa eva sthavirànandam abhiùñutya karmaphalapratyakùadar÷ã cintayàm àsa | na mama pratiråpaü syàd yad aham iùñàniùñakarmaphalapratyakùadar÷ã punar apy àgàram adhyàvaseyam iti || sa sthavirànandasya pàdayor nipatyovàca || labheyàham àrya svàkhyàte dharmavinaye pravrajyàm upasampadaü bhikùubhàva¤ careyam ahaü sthavirasyàntike brahmacaryam iti | sa sthavirànandena pravràjitas tathà ca samanu÷iùño yathà yàvat sarvakle÷aprahàõàd arhatvaü sàkùàtkçtaü | Sva Roy 171,3 - 176,3 [67]athàsminn antare divàkaraþ sàrthavàhaþ sapatnãko 'pi putraviyoga÷okaduþkhàbhyàhato ràjagçhasya nagarasya madhye ÷çïgàñakasya pçthivyàm utthàyotthàyàtmànaü pàtayati | punaþ punaþ pçthivyàm àvartanaparivartanaü karoti | ubhàbhyàü pàõãbhyàm àtmànaü tàóayati | hà putra hà putreti càrttasvaraü virauti sma | a÷rauùãd divàkaraþ sàrthavàhaþ sthavirànandena gaganatalenàgatya suvarõavarõaþ kumàraþ paritràto mahà÷ma÷àne à÷caryà bhåtàni vartanta iti | ÷rutvà ca punaþ sapatniko 'py amçtà càbhiùekàbhisikta iva paramànanditamanà÷ cakravarttiràjyàbhiùekàbhiùikta iva paramaprãtipràmodyajàtaþ sahasaivotthàya tvaritagatipracàrayà ràjagçhàn nagaràn nirggatya mahà÷ma÷ànam anupràpto yàvat pa÷yati suvarõavarõaü kumàraü ràhugrastavinirmuktaü ÷aratakàlapårõacandraü sthavirànandasamãpe niùaõõaü tठca sthavirànandaguõasàmarthyajanitàü vibhåtiü tatas tasya tad atyadbhutaü devamanuùyàvarjanakaraü pràtihàryaü dçùñvà sthavirànande samupajàtabahumànaþ paramaprasàdavegàvarjitacittasantànaþ sarva÷arãreõa sthavirànandasya pàdayoþ patitaþ | utthàya cobhe jànumaõóale pçthivyàm upanikùipya harùàd a÷rårmibhir àpåryamàõavadanakamalaþ | kçtà¤jalipuñaþ sthavirànandamabhiùñotum àrabdhaþ | aho tvayà mahàbhàga màhàtmyaü samprakà÷itaü | yan mahàsaïkañàd ghoràt paritràtas tvayà janaþ |1| aho 'nukampàmàhàtmyam aho j¤ànasya sampadaþ | sarvaj¤enaiva bhavatà vi÷uddhà samprakà÷itàþ |2| tathàyaü putrako 'smàkaü mahato vyasanàrõavàt | dayàj¤ànaprabhàvàbhyàü samyag uttàritas tvayà |3| yadi vàyaü tvayàdyaiva na samanvàhçto bhavet | nimagno duþkhajambàle sapatnãko hy aha¤ ciraü |4| tvàm àgamyàham adyàgraü mahàkàruõikàtmajaü | putra÷okàrõavottãrõaþ ÷okàñavyà÷ ca niþsçtaþ |5| muktaþ ÷okamayaiþ pà÷air nirgataþ ÷okacàrakàt | ÷okàyasabhayàd bhraùño vimuktaþ ÷okapa¤jaràt |6| na lagnaþ ÷okapaïke 'dya na kùataþ ÷okakaõñakaiþ | na daùñaþ ÷okasarpeõa na viddhaþ ÷okasàyakaiþ |7| na cchinaþ ÷okanistriï÷air na pràptaþ ÷oka÷atrubhiþ | na grastaþ ÷okamakarair na dagdhaþ ÷okavahninà |8| tvayaivaü kurvatà càdya bhàsito 'yam mahàjanaþ | unmãlitàni netràõi prãõitàni manàüsi ca |9| ànanda iti nàmedam aho svanvarthatàï gataü | yenaivaü kurvatà tràõaü paramànandità vayam iti |10| Sva Roy 176,3 - 177,4 [68] atha divàkaraþ sàrthavàhaþ sthavirànandam abhiùñutyotthàya ca suvarõavarõasya kumàrasya samãpam upagamya sapatnãko 'pi sahagàóhaü kaõñhe pariùvajya muhurmuhuþ pariùvajate sma | praharùajàto '÷ruparyàkulekùaõa÷ ca suvarõavarõaü kumàraü animiùena samavalokayann uvàca | ÷aratpårõendubimba÷rãkàntidyutiharambvapuþ | manoratha÷atair labdhaü diùñyà pa÷yàmi te punaþ |1| snigdhanãlàyatàtàmraparyantekùaõa÷àlinaü | sthavirànandam àgamya punaþ pa÷yàmi te mukham iti |2| Sva Roy 177,4 - 181,4 [69] atha suvarõavarõaþ kumàraþ saüsàradoùodvignacetà màtàpitaràv anuj¤àpya sthavirànandasya pàdayor nipatyovàca | sthavira labheyàhaü svàkhyàte dharmavinaye pravrajyàm upasampadaü bhikùubhàva¤ careyam ahaü svàkhyàtadharmavinaye brahmacaryam iti | sa sthavirànandena pravràjitas tathà ca samanu÷iùño yathànena tasminn eva muhårte sarvakle÷aprahàõàd arhattvaü pràptaü | so 'rhattvapràptaþ pårvaikàü janmaparamparàm avalokitum àrabdho yàvat pa÷yaty àtmànam atãva puõyamahe÷àkhyaü tasyaitad abhavat | kùuõo 'haü sa cen mayà vij¤àtum abhaviùyad ity aham eva puõyamahe÷àkhya iti | mayà yàvad àptaü dànàni dattàni puõyàni kçtàny abhaviùyan | tad idànãm api sattvànàü puõyeùu gauravotpàdanàrthaü svaü puõyamahàtmyaü prakà÷ayeyam iti | tatas tena tàni vastràõi sva÷arãràd avatàritàni tatsamanantaram eva càparàõi tàdç÷àny eva pràdurbhåtàni | punaþ punar avatàrayitum àrabdhas tathaiva càsya punaþ punaþ pràdurbhavanti | tenàvatàryàvatàrya sthavirànandasya purastàn mahàn vastrarà÷iþ kçtaþ | ta¤ ca teùàm api mahàrhàõàm vastràõàü rà÷im abhinavoditadivàkarakiraõvicchuritam iva jàmbunadasuvarõarà÷iü kanakàyamànam udvãkùya sa mahàjanakàyaþ paramavismayàvarjitacittasantatir uvàca | aho à÷caryam aho 'dbhutam aho puõyànàü màhàtmyam aho sukçtàni puõyàni anena mahàtmanà | yatra hi nàmaivam avyavacchinnam avatàrayato 'pi caiùàm atimahàrhàõàü paryantam api nàdhigamyata iti | tatas tena màtàpitros tàni vastràõi niryàtitàni tàbhyàm api sthavirànandapramukhaü bhikùusaügham àdiü kçtvà yàvàn asau janakàyo mahà÷ma÷ànaü sannipatitaþ | tatra ca ekaikaþ pràõãvastrayugalenàcchàditaþ | suvarõavarõasya tu bhikùoþ puõyànubhàvenàsau vastrarà÷ir naiva kùãyate | Sva Roy 181,4 - 184,185 [70] tataþ suvarõavarõo bhikùur upari vihàyasam abhyudgamya çddhyà ràjagçhan nagaraü gatvà madhye ÷çïgàñakasya suvarõavarõànàü vastràõàü sva÷arãràd ava(6)tàryàvatàrya mahàpramàõaü rà÷iü kçtvà svareõa ràjagçhan nagaram àpårayann uvàca | bhavanto mayaitàni vastràõi parityaktàni yasya vo yàvadbhiþ prayojanaü sa tàvanti pratigçhõàtv iti | ÷rutvà tatkùaõàd evànekàni pràõi÷atasahastràõi sannipàtitàni | yàvat pa÷yanti nagaramadhye ÷çïgàñakasya teùàü suvarõapãtànàü vastràõàü atimahàpramàõaü rà÷iü aruõkiraõaparàmçùñam iva jàmbånadasuvarõarà÷im iva milimilàyamànam àyuùmàntaü ca suvarõavarõam uttaptakà¤canagiri÷çïgam iva paramayà ÷riyà jvalantaü gaganatalagatam udvãkùya sa mahàjanakàyaþ paramavismayàvarjitacittasantatiþ paramapraharùormitaraïgàpåryamàõavadanakamala÷ cintayàm àsa aho à÷caryam aho 'dbhutaü tat kiü punar anena mahàtmanà kçtaü bhaved yenàyam evaü maharddhiko mahànubhàvo yadi ca vayaü jànãmo vayam api tat kuryàmahe yena vayam apy evaü maharddhikàü syàma iti | samutpannàbhilàùàþ sandehadolàruóhà÷ ca parasparaü saüjalpaü kartum àrabdhàþ | teùàm etad abhavad eùa eva mahàtmà maharddhiko mahànubhàvaþ siddhavrato divyaj¤ànasamanvàgata÷ ca etam eva paripçcchàma iti | tato 'sau janakàyaþ paramavismayotphullalocanaþ kçtakarapuño gaganatalàsaktadçùñir àyuùmantaü suvarõavarõam ekaraveõa praõamyovàca | upetas tvaü mahàbhàga divyena j¤ànacakùuùà | yenaivaü tvaü mahe÷àkhyas tvaü samàkhyàtum arhasi |1| yena pràpnoti sampattim iha loke paratra ca | bhogànठca guõànठca tàn svayaü khyàtum arhasã ti |2| Sva Roy 185,2 - 196,3 [71] tatas tàn sa mahàsattvaþ karuõàkùiptamànasaþ | hlàdayan mahatà vàcà svareõàpårayan di÷a |1| amum evàrtham uddi÷ya mayedaü dar÷itaü hi vaþ | anupårveõa vakùyàmi ÷çõutedaü vaco mama |2| puõyair àpnoti sampattim iha loke paratra ca | bhogànठca guõànठca puõyai÷ càham maharddhikaþ |3| yadi vo na priyaü duþkhaü priyà÷ ca sukhasampadaþ | kùipraü kurudhvaü puõyàni sukhaü puõyasya sa¤cayaþ |4| yà kàcit sukhasampattir iha loke paratra ca | pràpyate nivçtti÷ càpi puõyànàm eva tat phalaü |5| dhaninaþ ÷reùñhino vipràþ sàrthavàhàdaya÷ ca yàn | bhu¤jate vipulàn bhogàn puõyànàm eva tat phalaü |6| mano'bhiràmà strãbhçtyaputramitràdisampadaþ | yad bhavanti manuùyàõàü puõyànàm eva tat phalaü |7| råpalàvaõyasampattirmanonayanahàrariõãü | labdhvà yad ràjante martyàþ puõyànàm eva tat phalaü |8| abhedyaü parivàratvam akùayàü dànasampadaþ | labhante khalu yan martyàþ puõyànàm eva tat phalaü |9| jàtismaratvaü saubhàgyaü ÷rutam àdeyavàkyatàü | pràpnuvanti manuùyà yat puõyànàm eva tat phalaü |10| vistãrõà bhogasampatti j¤àtibhiþ sahitàþ sadàþ yan martyà mu¤jate hçùñàþ puõyànàm eva tat phalaü |11| yadbhavanti manuùyàõàm asaükhyà dhanasampadaþ | niþsapatnàþ sthirà÷ caiva puõyànàm eva tat phalaü |12| yad uttarakurau dvãpe hy amamà aparigrahàþ manuùyà niyatàyuùkàþ puõyànàm eva eva tat phalaü |13| yat taõóulaphalaü ÷àlim akçùñoptam mahàrhaü | manuùyà bhu¤jate tatra puõyànàm eva tat phalaü |14| kalpadåùyàõi citràõi yat tatràbharaõàni ca | àcchàdayanti manujàþ puõyànàm eva tat phalaü |15| yat tad uttarakurau dvãpe manuùyàs tad anantaraü | cyutà devà bhaviùyanti puõyànàm eva tat phalaü |16| sudhàbhaktàdisampati yan nàgà devaputravat | pàtàle bhu¤jate divyàþ puõyànàm eva tat phalaü |17| yat prabhàvàdiràja÷rãsampadaü pràpya devavat | manujendrà viràjante puõyànàm eva tat phalaü |18| balena cakravarttitvaü yad avàpya mahãbhujàþ | devendravadviràjante puõyànàm eva tat phalaü |19| a÷eùamanujàü kçtsàü saptaratnàdisampadam | buïkte yac cakravartã ca puõyànàm eva tat phalaü |20| trida÷endra samàü lakùmãü pràpya yat paribhuïkte | vemacitràdayo daityàþ puõyànàm eva tat phalaü |21| catvàro lokapàlà yàü vibhåtiü dhanadàdayaþ | bhu¤jate mudità÷ citràü puõyànàm eva tat phalaü |22| nandanàdivanodyànavibhåtiü bhu¤jate suràþ | yat sàrddhaü devakanyàbhiþ puõyànàm eva tat phalaü |23| vicitràü devaràjyàdisampadaü trida÷àdhipaþ | yat sadà mudito bhuïkte puõyànàm eva tatphalam |24| yathàbhilaùitàn divyàn bhogàn yat paribhu¤jate | vimànavàsino devàþ puõyànàm eva tat phalaü |25| yat kecid da÷abhiþ sthànair àyurvarõabalàdibhiþ | devebhyo 'py adhikà devà puõyànàm eva tat phalaü |26| kàmadhàtåttamठcitràü yad divyàü bhogasampadaþ | kàmadhàtvã÷varo bhuïkte puõyànàm eva tat phalaü |27| yathàbhilaùitàn kàmàn deveùu manujeùu ca | labhante yad ayatnena puõyànàm eva tat phalaü |28| yad brahmàdayo devà dhyàyino dhyànabhåmiùu | pràpnuvanty uttamaü saukhyaü puõyànàm eva tat phalaü |29| dhyàyino dhyànajaü yac ca tçùõàkùayasukha¤ ca yat | pràpnuvanti sukhaü ÷àntiü puõyànàm eva tat phalaü |30| sambuddha÷ràvakà ye ca bhavanty ugraguõànvitàþ | maharddhikà mahàtmànaþ puõyànàm eva tat phalaü |31| pràpnuvanti mahàtmàno ye 'pi kalpa÷atàtyayàt | bodhiü pratyekasambuddhàþ puõyànàm eva tat phalaü |32| aprameyair nirupamair guõair yat samalaïkçtàþ | bhavanti samyaksambuddhàþ puõyànàm eva tat phalaü |33| råpayauvana÷àlinyaþ puübhiþ kulavibhåùaõàþ | striyaþ puõyair avàpyante puõyànàm eva tat phalaü |34| puõyair avàpyate svargaþ puõyasya apsarasaþ phalaü | pràpyante 'bhimatàþ puõyaiþ sarvakàmasamçddhayaþ |35| puõyair avàpyate tãkùõà tathà ca vimalà matiþ | puõyair àyatanaiþ ÷raddhàþ puõyaiþ pañutarà smçtiþ |36| puõyaiþ priyatvaü vaktçtvaü susvaratvaü ya÷asvatà | sarvàþ puõyair avàpyante ÷ubhà guõavibhåtayaþ |37| na tad asti sukhaü loke yat puõyair nàdhigamyate | tasmàt sukhàrthibhir nityaü karttavyaþ puõyasaücayaþ |38| svalpaü puõyaü mayà kçtvà vipa÷yini tathàgate | yathàbhilàùitaü pràptam atyantavipulaü phalaü |39| ùañsu devanikàyeùu ràjyai÷varyàdhipatyatàü | jàtikoñisahastràõi sukhaü saübhuktavàn ahaü |40| amitàny asapatnàni manuùyeùåttamàs tathà | cakravarttyàdibhåtena bhuktà me bhogasampadaþ |41| tasya puõyasya màhàtmyàd yatra yatropapannavàn | tatra tatra babhåvàhaü mahe÷àkhyaþ sukhànvitaþ |42| råpavàn guõasampanno mukhenotpalagandhinà | priya÷ càdeyavàkya÷ ca sumanoj¤àþ surànvitaþ |43| idànãm api tasyaiva puõyasyàbhimatàm imàü | råpàdiguõasampattiü pa÷yatemàü manoramàü |44| mahàdhane mahàbhoge jàto 'smi vipule kule | vastrair jàmbånadàkàrair avaguõñhita vigrahaþ |45| kàyàd vahati sarvasmàd gandhà÷ candanasannibhaþ | gandho nãlotpalasyaiva tathà vàti mukhàc ca me |46| yat ki¤cid abhikàïkùàmi vastraratnàdisampadàü | tac ca saüïkalpamàtreõa mama sarvaü samçdhyati |47| pravrajyà ca mayà labdhà sàkyasiühasya ÷àsane | arhatva¤ ca mayà pràptaü ÷ãtãbhåto 'smi nirvçtaþ |48| iyam me pa÷cimà jàtir mmama nàsti punarbhavaþ | punar nàbhyàgàmiùyàmi nivàsyàmi nirà÷rayaü |49| yas tena karmaõà kùipto vipàkaphalavistaraþ | tasya nàvaimi paryantam adyàpy evaüvidho 'pi san |50| Sva Roy 196,3 - 197,3 [72] tadatyadbhutam aparimitam acintyaü ca tasya sakà÷àt puõyamàhàtmyaü ÷rutvànekaiþ pràõikoñiniyuta÷atasahastraiþ paramaprasàdavegàvarjitacittasantatibhir bhagavacchàsanasatkàraparàïmikhair api yathecchaü dànàni dattvà puõyàni kçtvà praõidhànàni kçtàni | athàyuùmàn suvarõavarõàsya mahàjanakàyasyaivam aneka prakàraü puõyeùu gauravotpàdanàrtha¤ ca puõyamàhàtmyaü prakà÷ya Sva Roy 197,3 - 199,5 [73] tata evopari vihàyasà sadyo mahà÷ma÷ànam àgatya sthavirànandapramukham bhikùusaügham anuparipàñikayà vanditvaikànte niùaõõaþ | ràj¤à càjàta÷atruõà ÷rutaü yathà kila pracaõóenàmàtyenerùyàprakçtenodyàne kà÷isundaryà dàrikàyà aya¤ càya¤ cànarthaþ kçtaþ | suvarõavarõasyàbhyàkhyànaü dattvà niraparàdha eva vadhàya parityakta iti | ÷rutvà ca punas tãvrakrodhaparyàkulekùaõo bhçtyàn àmantrayate bhavantaþ | kathan nàmànena duràtmanaivaü vyavaharttavyaü savarthà parityakto me pracaõóo 'màtya iti | pracaõóa÷ càmàtyas tatraiva sannipatito 'bhåt | atha pracaõóo 'màtya etad ràj¤o vacanam upa÷rutya maraõabhayaviùàdavihavalekùaõaþ pravepamànaþ sarvàïgàvayavaþ sahasaivotthàya niùpalàyitum àrabdho mahàjanapradviùño 'sau tasyopary anekàni praõi÷atasahasràõi pradhàvitàni samantàc ca parivàrya mahàjanakàyena gçhãto gçhãtvà ca kharacapeñapàrùõiprahàràdibhis taü tàóayitum àrabdhàþ | sa tàóyamànaþ pragàóhaduþkhavedanàbhyàhato vikroùñum àrabdhaþ àryànanda paritràsyasva màm anàtham atràõam a÷araõam aparàyaõaü niràlokaü priyeõa jãvitenàcchàdayeti || Sva Roy 200,1 - 203,204 [74] sthavirànandena càsau mahàjanakàyo 'bhihito bhavanto mainaü praghàtayatàhaü ràjànam ajàta÷atrum anusaüj¤àpayiùyàmãti | tatas tena mahàjanakàyenàsau sthavirànandavacanam upa÷rutya pratimuktaþ sthavirànanda÷ ca ràjànaü nirãkùitum àrabdhaþ | ràjovàca | kim àj¤àpayasãti | sthavirànandenoktaü | mahàràja mu¤cainam iti 200,5-201,1 ràjovàca | samayato mu¤càmi yadi svàkhyàte dharmavinaye pravrajya sthavirànandasyaü yàvajjãvam upasthànaü karotãti | sthavirànandenoktam evam astv iti | sa ca tena janakàyena nirdayaü tàóitaþ | pragàóhaduþkhavedanàbhyàhato murcchitas tiùñhati | sthavirànandena càyuùmàn suvarõavarõo 'bhihitaþ satyàdhiùñhànena pracaõóasyàmàtyasya ÷arãràd duþkhavedanàü prastambhayeti | athàyuùmàn suvarõavarõaþ sarvasattvahitàdhyà÷ayapravçttena cetasà satyàdhiùñhànaü kartum àrabdhaþ | yena satyena satyavacanenàsya pracaõóasyàmàtyasyaivam atyantàpakàriõo 'py antike mama såkùmo 'py àghàto notpannaþ | tena satyena satyavacanenàsya ÷arãràd duþkhavedanà pratipra÷rabhyatàm iti | satyàdhiùñhànasamanantaram eva pracaõóasyàmàtyasya ÷arãràd duþkhavedanà pravigatà svasthãbhåta÷arãra÷ ca samutthàya bhagavacchàsane samupajàtabahumànaþ sthavirànandasamãpam upagamya pàdayor nipatyovàca | labheyàhaü sthavirànanda svàkhyàte dharmavinaye pravrajyàm upasampadaü bhikùubhàva¤ careyam ahaü sthavirànandasyàntike brahmacaryam iti | sa sthavirànandena pravràjitas tathà ca svam anu÷iùño yathà tena tasminn eva muhårte sarvakle÷aprahàõàd arhatvaü pràptaü | so 'rhatvapràpto gaganatalam abhyudgamya vicitraiþ pràtihàryam mahàjanamanànsi prahlàdayan gaganatalàd avatãrya sthavirànandapramukhaü bhikùusaüghaü anuparipàñikayà vanditvaikànte niùaõõaþ | Sva Roy 204,1 - 205,5 [75] tatas tad atyadbhutaü sthavirànandasya mahàtmyaü dçùñvà sà parat sthavirànande 'tyartham abhiprasannà | tatas tàü parùadaü tathàbhiprasannmanaskàm àlokya sthavirànandena tathà vidhà dharmade÷anà kçtà yàü ÷rutvànekaiþ pràõi÷atasahasrais mahàn vi÷eùo 'dhigataþ | kai÷cit srotaàpattiphalaü pràptaü | yàvad arhattvaü sàkùàtkçtaü | kai÷cic chràvakabodhau cittàny utpàditàni | kai÷cid yàvadbuddhanimnà dharmapravaõà saüghapràgbharà vyavasthità divàkareõa ca sàrthavàhena sapatnãkena satyàni dçùñàni | anekai÷ ca devatà÷atasahastrais tatas tàbhir devatàbhiþ prasannamanasmabhiþ divyaü vastravaryaü pàtitaü | divyàni ca vàdyàni paràhatàni divyai÷ cotpalapadmakumudapuõóarãkamàndàrakàdyair jànumàtreõocchrena sarvaü mahà÷ma÷ànaü vicitraiþ puùpair avakãrõaü | Sva Roy 205,5 - 208,5 [76] atha ràjà 'jàta÷atrus tad atyadbhutaü devamanuùyàvarjanakaraü pràtihàryaü dçùñvà paramaprasàdàvarjitacittasantàna udànam udànayàm àsa | aho à÷caryam aho 'tyadbhutaü aho àryànandena svaguõamàhàtmyaü prakà÷itaü aho tathàgata÷àsanamàhàtmyam udbhàvitaü aho yat tena bhagavatà jànatà pa÷yatà tathàgatenàrhatà samyaksambuddhena sthaviramahàkà÷yapena càsya ÷àsanaü vinayas taü tat saphalãkçtaü || aho tathàgatàditya 'staïgate àryànandabhàskareõa svaguõakiraõajàlair udyotità di÷aþ | aho tathàgata÷a÷iny anityatàsurendraràhuõà graste àryànandacandreõa svam atimayåkhavisarair vaineyakumudavanàni prabodhitàni | aho tathàgataviyogatãkùõaduþkhàrkakiraõasantapitaþ sthavirànanda_mahàmeghena svavacanàmçtavaryeõa prahlàdito lokaþ | aho tathàgatasya manorathàþ samyakparipåritàþ | aho tathàgata÷àsanakarõadhàratvaü prakà÷itaü | aho tathàgata÷asanadhårddharatvaü prakàñãkçtaü | aho agraþ ÷ràvakaþ ÷abdaþ saphalãkçtaþ | anenaivàtyadbhutena svaguõamàhàtmyaü sàmarthyàd antasattvahitasampàdanena sarvaj¤aguõamàhàtmyaü prativivçtaü | aho dar÷itànena mahàtmanà tasya bhagavato mahàkàruõikasya pratyupakàrabuddhir ity || Sva Roy 208,5 - 211,5 [77] atha ràjà sthavirànandena pra÷àdavegàvarjitacittasantatiþ | sthavirànandasamãpam upagamya sarva÷arãreõa sthavirànandasya pàdayor nipatitaþ | utthàya ubhe jànumaõóale pçthivyàm upanikùipya prasàdaromà¤cakarka÷ãkçtamårtiþ kçtakarapuñaþ sthavirànandam abhiùñotum àrabdhàþ | namas te puruùa÷reùñha namas te ÷ruta÷àgaràþ | namas te 'tyadbhutàcintya jina÷àsanadhårddhara |1| buddha÷àsanamàhàtmayam aho samyak prakà÷itaü | acintyam adbhutaü te 'dya kurvatà jagate hitaü |2| yat tad bhagavatà càryakà÷yapena ca dhãmatà | ÷àsanaü tvayi vinyastaü tad adya saphalãkçtaü |3| idam atyadbhutàcintyaü sattvàrthaü kurvatà mahat | sarvaj¤aguõamàhàtmyaü adya te pratibimbitaü |4| ki¤ citraü yadi sambuddhaþ sarvàrthaü kçtavàüs tathà | sarvaj¤aþ sarvadar÷ã ca mahàkaruõiko hy asau |5| ida¤ citrataraü manye ÷ràvakeõa satà tvayà | mahàkàruõikenaiva yat sattvàrthaü mahat kçtaü |6| aho sulabdhalàbho 'haü màgadha÷ ca jano hy ayaü | yeùàm evaü pramattànàü tvaü hitàvahitaþ sadà |7| sthàne tathàgatenedaü tvayi ÷àsanam arpitaü | yenàdya sugateneva kçtam atyadbhutaü mahat |8| tato 'sau sthavirànanda guõamàhàtmyavismitaþ sambuddhaü samanusmçtya namaskàraü sadàkarot |9| namo 'stu te mahàvãra sambuddha dvipadottama | yasya te ÷ràvako 'py evaü sadà sattvahitodyataþ |10| tathàgatena màhàtmyam uccaiþ samyak prakà÷itaü | a÷ånyam iva manyàmas tvayainàü janatàü yatheti |11| Sva Roy 211,5 - 213,214 [78] tato ràjà sthavirànandaü papraccha sthavira kiü divàkareõa sàrthavàhena sapatnãkena karma kçtaü | yasya karmaõo vipàkenàóhyo mahàdhano mahàbhogaþ sasaüvçttaþ | bhagavacchàsane ca satyadar÷anaþ kçtaþ | kà÷isundareõa pracaõóena ca bhikùuõà kiü karma kçtaü yenàóhyo mahàdhane mahàbhoge kule jàto bhagavacchàsane ca pravrajya sarvakle÷aprahàõàd arhatvaü sàkùàtkçtaü | suvarõavarõena ca bhikùuõà kiü karma kçtaü | yasya karmaõo vipàke nàdya mahàdhane mahàbhoge kule jàtaþ | evamabhirupo dar÷anãyaþ | pràsàdikaþ sarvàïgapratyaïgopeta uttaptasuvarõavarõayà varõapuùkalatayà samanvàgataþ | sarvajanamanonayanaharaþ suvarõavarõair vastrair avaguõñhitavigrahaþ | kàyàc càsya candanagandho vàti | mukhàc ca nãlotpalagandho janmani càsya vastravaryaü karõikàrakusumavaryaü ca patitaü | tàni ca vastràõi suvarõavarõàni evam atyàrtha maharddhiko mahànubhàvo bhagavacchàsane pravrajya sarvakle÷aprahàõàd arhatvaü sàkùàtkçtam iti | Sva Roy 214,1-3 [79] sthavirànandaþ kathayati | mahàràjà ebhir eva pårvam anyàsu jàtiùu | karmàõi kçtàni yàvat phalanti khalu dehinàü || Sva Roy 214,3 - 215 [80] bhåtapårvaü mahàràja ita ekanavate kalpe bhagavàü vipa÷yã nàma tathàgato loka udapàdi vidyàcaraõasamampannaþ sugato lokavid anuttaraþ puruùadamyasàrathiþ ÷àstà devamanuùyàõàü buddho bhagavàn | sa bandhumatãü ràjadhànãm upaniþsçtya viharati bandhumatãyake dàve | Sva Roy 215,1 - 216,1 [81] tena khalu samayena bandhumatyàü ràjadhànyàü karõo nàma sàrthavàhaþ prativasaty àóhyo mahàdhano mahàbhogo vistãrõavi÷àlaparigraho vai÷ravaõadhanasamudito vai÷ravaõapratisparddhã bandhumatyàü ràjadhànyàü agrakulikas tena sadç÷àt kulàt kalatram ànãtaü | sa tayà sàrddhaü krãóati ramate paricàrayati | tasya krãóato ramamàõasya paricàrayataþ patnã àpannasattvà samvçtà yàvat karõaþ sàrthavàhaþ pa¤cavaõika÷ataparivàro mahàsamudram avatãrõaþ || Sva Roy 216,1 - 218,2 [82] sa ca garbho yathà vçddhisu gacchati | tathà karõasya sàrthavàhasya yad àvàrãgataü kùetragataü de÷àntaragataü vàrthajàtaü tatra ki¤cid agninà dagdhaü ki¤cic caurair apahçtaü ki¤cit pauruùeyà gçhãtvà niþpalànàþ | yàvat sàrthavàhapatnã paripårõe kàle prasåtà dàrako jàtaþ kçùõacchavir atyantaviråpo 'ùñàda÷abhir avalakùaõair dåùitagàtras tasya kàyàn mukhàc ca tàdç÷o 'tyantaviraso gandhaþ pravàtum àrabdho yaü ghràtvà tadgçhasthàþ parijanàþ paraü vaimukhyam upagatàþ | tasya dàrakasya jàtamàtrasya tasmin gçhe 'gniþ pràdurbhåto yena tad gçhaü nirava÷eùa¤ ca svàpateyaü dagdhaü | sàrthavàhapatnã katha¤cid dàrakam àdàya tasmàd gçhàn nirgatà | yadà ca so 'gnis tad gçhaü nirava÷eùa¤ ca svàpateyaü dagdhvà svayam eva nirvàõaþ | tadà sàrthavàhapatnã tatràrddhabhagne khaõóàvavarake pravi÷ya pañàrddhaü pçthivyàü prasàrya dàrakaü ÷àyitvà dãrgham uùõa¤ ca niþ÷vasya karõaü sàrthavàham anusmçtya rodituü pravçttà | hà kaùñam ãdç÷o me viparyayaþ samupasthita iti | Sva Roy 218,2 - 219,4 [83] karõasya sàrthavàhasya ye dàsãdàsakarmakarapauruùeyàs te tàü vipattiü dçùñvà yàmo mà vayam api vinaïkùyàma iti bhãtàþ karõasya sàrthavàhasya patnãm apahàya niþpalànàþ | tatraikà preùyadàrikà saülakùayati | mayà karõasya sàrthavàhasya gçhe naikaprakàrà sampad anubhåtà | na mama pratiråpaü syàd yad aham asyàm avasthàyàü sàrthavàhapatnãm anàtham ekàkinãü cchorayitvà niþpalàyeyam iti | saivaikà sàrthavàhapatnyàþ pàr÷ve 'vasthità | tasyà÷ ca sàrthavàhapatnyàþ sarvan tat svàpateyam agninà dagdham ekadaivasikam api bhoktavyan nàsti | Sva Roy 219,4 - 221,3 [84] tataþ sà preùyadàrikà kakarõasya sàrthavàhasya ye suhçtsambandhibàndhavàs teùàü sakà÷aï gatvà kathayati bhavantaþ | karõasya sàrthavàhasya patnyà idç÷y avasthà varttate | yogodvahanaü kuruteti | yata eva te tasyà yogodvahanaü kartum àrabdhàs tata evaiteùàm api kuleùv anartha÷atàni pràdurbhåtàni | tair upalakùitam ayaï karõasya sàrthavàhasya putro 'tyantaü na maïgalo 'syàpuõyasàmarthyàt karõasya sàrthavàhasya sarvo gçhavibhavàdivistaro vinà÷aï gatas tad yadi vayam apy asya yogodvahanaü kariùyàmo 'smàkam api gçheùu na ciràd eveyam ãdç÷y avasthà bhaviùyati | tadyathà karõasya sàrthavàhasya | sarvathà na tasya yuktaü nàmàpi grahãtum api tu taiþ sà preùyadàrikàbhihità na bhåyas tvayàsmannive÷anàny upasaükramitavyànãti || Sva Roy 221,3 - 222,4 [85] sà tair nirbhatsità cintayàm àsa | idànãü sàrthavàhapatnã sarveõa sarvani÷akrandà jàtà | katham atra pratipattavyam | athavà gçhãto 'yaü mayà bhàraþ sutaràm evàdhunà sàrthavàhasya patnã paripàlayitavyeti | tataþ paragçhàõi gatvà bhçtakayà karma kartum àrabdhà | tatra ca yan målyaü labhate tena sàrthavàhapatnãm àtmàna¤ ca dàraka¤ ca poùayitum àrabdhà | tasya ca dàrakasya paramaviråpatvàd viråpa iti nàma vyavasthàpitaü | daivàt sà preùyadàrikà pratidivasam apacãyamànaü målyaü pratilabhate | tatas te trayaþ pràõino 'ti kçcchreõa yàpayitum àrabdhàþ || Sva Roy 222,4 - 224,5 [86] sàrthavàhapatnã saülakùayati | ahaü hi sarvair dàsãdàsakarmakarapauruùeyaiþ suhçtsambandhibàndhavai÷ ca parityaktà yata ki¤cin mama jãvitaü sarvaü tadenàü preùyadàrikàm àgamya | eùà hi me màtçkalpà snehena | tat kiyantaü kàlam ekàkinã karma kurvàõà sà parikhedaü gamiùyati | yàvac ca målyaü labhate | tàvatà na ÷akyate yàpayituü | tad aham api svakarmàparàdham anubhavàmy aham api bhçtikayà karma karomãti vicintya tayà preùyadàrikayà saha paragçhàõi gatvà bhçtikayà karma kartum àrabdhà sà paramasukumàrà kùudduþkhàdiparipãóità ca karma kurvàõà muhur muhur moham upagacchati | tata÷ ca parikhinnà dãrgham uùõa¤ ca niþ÷vasya karõaü sàrthavàham anusmçtya rodituü pravçttà | hà kaùñam ãdç÷o me viparyayaþ samupasthito yan nàma sakalanagarotkçùñà ÷rãsampadam anubhåyedànãm ihaiva janmani sakalanagara-uttamà bhåtvà paragçheùu bhçtikayà karma kurvàõà mahad duþkhadaurmanasyaü pratyanubhavàmãti | Sva Roy 224,5 - 227,228 [87] tठca tathà duþkhaparipãóitàü rudantãm àlokya sà preùyadàrikà rodituü pradattà | hà kaùñam ihaiva janmani sàrthavàhapatnã kà÷i÷åkùmàtivicitràm varadhàraõã vividhasurabhigandhakusumamàlàvibhåùitagàtrã | naikasugandhadravyayojitamukhavàsakàvàsitakapolà apsarasa iva nandanavanodyànagatà | annapànavastràlaïkàràdibhir dàsãdàsakarmakarapauruùeyasuhçtsambandhibàndhavàdãn yathàrhaü samvibhajya_ idànãm ihaiva janmani uddhçta÷iraskà malapañaladigdhagàtrã kùudduþkhàdiduþkhena pari÷uùkasarvagàtràvayavà sañitasàñakàtyantamalinena khaõóacoñakena yåkà÷ataniketabhåtena pracchàditakañiprade÷à sakalanagaràdhamà bhåtvà paragçheùu bhçtikayà karma kurvàõà mahad duþkhadaurmanasyaü pratyanubhavaty aho bhàgyaviparyayaþ | aho ca¤calà bhogasampadaþ | aho karmaõàü vaicitryam ity àha ca | pañaü÷ukàdãn pràvçtya sarvàlaïkàrabhåùità | apsarà iva yà pårvam idaü rathyàmukhaï gatà |1| tad evaü sàmprataü yàtà saiva bhàgyaviparyayàt | nivàsya maladagdhàïgã sañitaü khaõóacoñakaü |2| devakanyeva yà pårvaü puüsàü netràmçtaü hy abhåt | pretãü và sàüprataü dçùñvà tàm evodvijate manaþ |3| yà pårvan dhanasampattyà nagarasyottamàbhavat | kçpaõànàm api gatà saivàdyàtyantahãnatàü |4| paribhuktavatã hçùñà yà mahàsampadaü purà | imàm adya da÷àü pràpya saiva ÷ocati duþkhinã |5| aho saüsàradauràtmyam aho sampadanityatà | yad evaü sukhità bhåtvà duþkhabhàjanatàï gateti |6| Sva Roy 228,1 - 231,5 [88] tataþ sàrthavàhapatnã tayà preùyadàrikàyà saha anayànupårvyà paragçheùu bhçtikayà karma kartum àrabdhà | viråpasya ca kumàrasyàpuõyàdhipatyena pràtidivasam apacãyàmànaü målyaü labhate | yàvad apareõa samayenà såryàstaü divasaü karma kàrayitvà na ki¤cil labhyate | yàvat karma 'pi na ka÷cit kàrayati | yàvat sàrthavàhapatnã tatyà preùyadàrikayà saha sa¤jalpaü kartum àrabdhà | apãdànãü karmàpi na ka÷cit kàrayati | sarvathà bhikùàm añàma iti | te mallakam àdàya bhikùàm añitum àrabdhà | yadà ca viråpaþ kumàraþ paryañituü samartho jàtaþ tadà tasya màtràbhihitaü putra tvam idànãü svayam eva bhikùàm añitvà bhuïkùveti | tayà tasya mallako dattaþ | sa taü mallakam àdàya vãthãm avatãrõaþ | ta¤ càtikçùõaü virasacchavim atyantaviråpam aùñàda÷abhir avalakùaõair vidåùitagàtram avalokya loko 'tyantavimukho jàto 'dhomukhaþ prakràmati | sa yeùàü gçhadvàraü gacchati te tasya tad ativirasaü kàyàd gandham àghràya sahasaiva nà÷àpuñadvayaü pidhàya kàùñhapàùàõa÷arkaràdibhis tàóayitvà niùkà÷ayanti ÷ãghram asmàd gaccheti | sa jaïgama iva nagaravistàrajambàle yatra yatra gacchati tatra tatra kàùñhapàùàõa÷arkaràdibhis tàóayitvà niùkà÷yate | saikabhiùàm apy alabdhvà kàùñhapàùàõa÷arkaràdibhis tàóitas tena mallakena bhagnena krandamàno màtur antikam àgatya bhç÷ataramanyumàn bhåtvà vikroùñum àrabdhaþ | tataþ sà taü dçùñvodvignà urasi prahàraü dattvà kathayati | hà kaùñaü kasya te putra aparàddhan tu kim bhavet | kçpàm apàsya yenaivaü prahçtaü tvayi duþkhite |1| tato viråpaþ kumàraþ sasvaraþ prarudann uvàca | yeùàü yeùàü gçhadvàram ahaü gacchàmi yàcituü | te te kañhallapàùàõaiþ kàùñhàdyais tàóayanti màm iti |2| Sva Roy 231,5 - 234,235 [89] tac chrutvà sàrthavàhapatnã viråpaü kumàraü kaõñhe pariùvajya sasvaraü prarudantã provàca | nånaü kçtaü tvayà ghoraü pàpaü putrànyajanmaùu | bhç÷an niràdho 'pi yenaivaü tàóyase paraiþ |1| dhik kaùñaü bhoþ | imam atyantavirasaü saukhyavivarjitaü | dãnaü yàcantam àlokya kçpotpannà na cetasi |2| hà hatàsmi vinaùñàhaü kena te putra mallakaþ | bhagno bhagna÷arãreõa bhikùàmàtropajãvinaþ |3| pitrà màtrà vimuktasya muktasya ca gçhà÷ramàt | kena putra dayàü hitvà tava bhagno 'dya mallakaþ |4| utsannasarvatantrasya varjitasya suhçjjanaiþ | mitran nàtho guru÷ caiva bhagnas te kena mallakaþ |5| hà putra kena và vãryaü tvayi dar÷itam àture | dãne ca hà hato 'si putraka hataþ pårvakarmaõà svena |6| hà putra mçdu ÷åraþ kaþ kasya kçpà nàvagàhatehçdayaü | pàùàõopalakñhinaü hçdayaü kasya kathaya me 'dya |7| hà kathaü tvàü paràhantuü dãnaü mukha÷atair hataü | bhikùàm añantaü duþkhàrtaü lokasyotsahate manaþ |8| kùutpipàsàpariklàntaü sarvasampadviüvarjitaü | rogaduþkhàbhitaptaü hà hataü ko hantum udyataþ |9| kçpaõaü dãnavadanaü rudantaü kùutaprapãóitaü | saü÷uùkakaõñhaü dçùñvàdya kçpà kena kçtà na te |10| tàóito 'si kathaü putra jàtigarvamadàkulaiþ | rujàbhibhåte kenàdya kçpà tyaktàtiduþkhite |11| hà tvayà yat kùudhàrtena bhikùayà samupàrjitaü | stokam annaü tad apy adya ÷vabhiþ kàkai÷ ca bhakùitaü |12| hà putra mandabhàgyàham adhunà kiü karomi te | kçtapårveõa pàpena vidhàtràniùñakarmaõeti |13| Sva Roy 235,1 - 244,2 [90] evaü sà 'nekaprakàram àtmananam anu÷ocantã tasyaiva khaõóàvavarakasyàgratas taü putraü viråpaü rudhiradhàràva÷iktàïgaü pariùvajyàtibahusaïkàra÷arkaràmedhyasthàõukaõñakànvitàyàü bhåmau niùàdya ÷anaiþ ÷anaiþ pàõinà madayitum àrabdhàþ | yàvat sà vãthãmadhyena gacchataþ pa÷yaty anekàn ÷reùñhiputràn sàrthavàhaputràü÷ cànyàü÷ cotsadàn bràhmaõagçhapatãn kà÷ikadukålakoñambakakau÷eyasåkùmàtimahàrhavicitravastraharùakañakakeyåràïgadakuõóalahàràrddhahàravicitràlaïkàrasamalaïkçta÷arãràn vividhavikacasurabhikusumakalàpavibhåùitavigrahàüs tàü÷ càtmãyam anatikaùñàm avasthàm àlokya ta¤ ca viråpaü putraü tathàtidãnavadanaü dãrgham uùõa¤ càbhini÷vasya sà÷rekùaõàtidãnair vacobhir uccaiü provàca | sampannaikasatàkãrõe ratnaiþ sàgarasannibhaiþ | kule suviprule bhåtvàpy anubhåya sukhaü paraü |1| vipattibhàginau jàtau saïkàrodaravàsinau | sukçcchreõàpi yàv àvàü nàpnuvo 'nnaü bubhukùitau |2| ÷okàrõavaü duþkhajàlormibhãmaü santàpanakrogra÷atàbhikãrõaü | hà hà hatà veti vimuktanàdaü dàridratoyaughanidhiü praviùñau |3| vipattanànakrasahastrasaükulaü vipattibhãmormitaraïgaca¤calàü | mahàrujàviddhabhayapracaõóàü nadãü hi dàridramayãü prapannau |4| duþkhopalavyàdhikharàvakãrõaü santàpasiühadhvanipårõaku¤jaü | ÷okàõóajàvàsa÷atàbhikãrõaü dàridraduþkhàlayam abhyupetau |5| nånaü purà sàdhujane na dattaü dànaü pramàdaskhalità÷ayàbhyàü | dãnàv idànãm iha mandabhàgyau pa÷yàva yad dçptamukhàni nityaü |6| pràyeõa yàcanakàyàcanakaü na dattaü klãbesu bhàgyarahiteùu vimohitàbhyàü | àvàsamàtravikalàv api yena jàtau klãbau yato vyasanam ugrataraü prapannau |7| nånaü pçthivyàü gurusammatàn yàn saüpràpya satkçtya vimànitàs te | yenàdhunàvàn tu vimànanãyau jàtau janàsyàdya vipattibhàjau |8| tàóità bahavo nånaü pårvajanmasu saüyatà | yenàvàn tàóayaty eùa janaþ pàùàõaloùñakaiþ |9| paribhàùàpathaü nãto nånaü gurujanaþ purà | yadevaü paribhavaþ kaùñamanujàto sudàrupaþ |11| atithibhyo na dattàni àvàbhyàü pårvajanmani | vastràõi yena vàsàüsi na bhavanty adhunàvayoþ |12| rodanànàdabahulà bahavaþ kàrità janàþ | yena bandhuvihãnau hi ciraü rodiva duþkhitau |13| citrasaüvyànasaüvãtaü na dattaü ÷ayanaü purà | ÷arkaropalasaükãrõe svapivo yena bhåtale |14| àsanàni vicitràõi na ca dattàni sàdhuùu | àsanaü pçthivã yena bahukaõñasaïkañà |15| pårvaü nopànahau dattau na ca yànaü sukhàvahaü | yena và kaõñakàkãrõe vicaràvo mahãtale |16| àvàsamatsratayà khalu naiva dattaü pràyeõa càrthini jane gçhavàsamàtraü | ugràü÷upaïktipariràjitamadhyabhàgaü saükàrakåñam iha yena vayaü prapannàþ |17| saü÷uùkakaõñhapari÷uùkakapolavaktràn pànàbhilàùamanasaþ samupadãkùya pårvaü | nånan na dattàm iti teùu jàlaü su÷ãtaü yenàdhunà vayam atãva vi÷uùkavaktràþ |18| naivž_annam athirni jane kçpaõe pradattanü na j¤àtayo na ca suhçn na ca bandhuvargàþ | satkçtya vànnavidhinà paribhojità÷ ca teneha bhakùyarahitau viparibhràmavaþ |19| àroùitàþ parahitapratipattidakùà nånaü bhavàntaragataiþ subahuprakàraü | yeneha sàmpratam api tu itare 'pi loke àkro÷abhàjanaparatvam upàgatàþ smaþ |20| àvàbhyàü bahavo nånaü jàtigarvamadà÷rayàt | tàóità guõavanto 'pi jàtà yenàdhunà kharàþ |21| saüsàrasàgare cetaþ sarvavyàdhibhayàpahaü | bhaiùajyaü na purà dattaü yena rogàbhi pãóitau |22| na snàpità pitçvayasyajanà na màtà àpyapità na guravo na ca dãnalokaþ | àsnànapànarahitau vidhinà prajàtau yeneha duþkha÷atabhàgyahatàv anàthau |23| kùutapipàsapariklàntau bhaktàcchàdanavarjitau| rogaduþkhàbhisantaptau ko nv àvàü pàlayiùyati |24| kasya dàsau bhavàvo 'dya kasya và paricàrakau | yo no 'dya jãvitaü dadyàd asmin loke sudurlabhaü |25| aho duþkhaü hi dàridrayam aho 'py akçtapuõyatà | evaü sphãte 'pi nagare nàtho nàsti yathàvayor iti |26| evam anyathà ca sà sàrthavàhapatnã kùudhàparigatahçdayàtmànam anu÷ocantã tiùñhati || Sva Roy 244,3 - 246,4 [91] karõa÷ ca sàrthavàho mahàsamudràd bhagnayànapàtraþ katha¤cit phalakam àsàdya dàrakasahàyo jalàt sthalam uttãryàyàtaþ | mahatà kçcchreõa bhikùàm añan bandhumatãü ràjadhànãm àgataþ | sa tatra bahiþ kùetrake ràtrim vàsam upagataþ | tatra cànyatamo bhçtakapuruùaþ kùetrapàlakas tenàsau pratyabhij¤àtaþ | tasyaitad abhavad eùa sàrthavàho 'tikùàma÷arãro vipannasarvasvan draviõasa¤cayo dàrakasahàyo 'bhyàgataþ | tat katham asya gçhapravçttim àrocayiùyàmy api tu svayam eva j¤àsyatãti viditvà tena tasya hastaprakùàlanodakaü datvà màùapåpavadvayam anupradattaü | tataþ karõena sàrthavàhena ekaü màùapåpakaü sthàpitaü | mà riktahastako gçhaü pravekùyàmãti viditvà dàrakasya haste sthàpitaü | evaü tv arddhàrddhikaü kçtvànàhàra÷arãreõa tena dàrakena sàrddhaü bhakùitam | athàparasmin divase karõaþ sàrthavàhas taü màùapåpakam àdàyàtiparamarukùakùàma÷arãro 'timalinaika÷àñakamàtrasàro bandhumatãü ràjadhànãü pravi÷ya gçhaü saüprasthitaþ || Sva Roy 246,4 - 247,2 [92] viråpo 'pi prabhàtakàla eva kùuttçùõàparikùàmavadanaþ kim mayà mandabhàgyenàtra tiùñhatà jãvatà và prayojanaü | gacchàmy àtmànaü praghàtayàmãti tàm màtaram uvàca | amba gacchàmi paitçkam udyànam ity uktvà tad udyànaü saüprasthitaþ | Sva Roy 247,1 - 251,5 [93] karõo 'pi sàrthavàhaþ svagçhasamãpaï gato yàvat pa÷yati ciràd dhavastaü ÷àntàlayavarõaü mçttikàpu¤ja÷eùaü dçùñvà ca punaþ kim idam iti vicintya taü khaõóàvavarakaü pravçùño yàvat pa÷yati tàü bhàryàü tasmin khaõóàvavarake dàsyà sàrddham avasthitàm atikùàma dãnavadanàü malinakhaõóacoñakàvacchàditakañiprade÷àü malapañaladagdhàïgãü dçùñvà ca punaþ hà kim idam ity uktvà mårcchitaþ pçthivyàü nipatitaþ ÷ãtena vàyunà saüspçùña÷ ciràc ca cetanàü labdhvà tatyà bhàryayà sàrddhaü kim idam ity uccair vikroùñum àrabdhaþ | tato bhàryàsakà÷àd upalabdhavçttànto dãrgham uùõa¤ càbhini÷vasya kathayati | nånam mayà dakùiõãyakùetre na kàràþ kçtà yena me ãdç÷ã vipattis | tat kim idànãm ahàm adhunà kariùyàmi kaü ÷araõam anuvrajàmi | kasya mukhàvalokako bhaviùyàmi | ko loke hãnadãnànukampakaþ | kam àgamyàham idaü dàridramahàsamudram uttariùyàmi kam àgamya vipattipaïkaü prakùàlayiùyàmi kam àgamyemàm anantàü ÷okanadãm uttariùyàmi | kam àgamyemam dàridra÷atru paràjeùye kam àgamyemàü sarvaduþkhamàtçkàü dàridralatàm utpàñayiùyàmi kam àgamyemam dàridravçkùam unmålayiùyàmi | kam àgamyemam kùuduþkhadaüùñràkaràlavadanaü hàhàkàrabhairavamahàràvaü dàridramahàràkùasaü nirvàsayiùyàmi | kam aham àgamyemaü dàridramahàmallaü paràjiùye | kam àgamyemaü kùuttçùõàdipradãptajvàlaü dàridravarddhanaü nirvàpayiùyàmi | kam aham àgamyemaü viùadàvaliptadàridramahàhastinaü damayiùyàmi | kam aham àgamyemaü anekaduþkhaviùamaviùasvàsaü dàridramahàprannagaü nirviùãü kariùyàmi | kam àgamyàham imaü sarvasyàpahàriõaü dàridramahàvãraü nivàrayiùyàmi | kam àgamyàham imaü sarvaduþkhaduþsvabhàvaü dàridranigaóaü bhetsyàmi | kam aham àgamyemaü dàridracàrakam atikramiùyàmi | kam aham àgamyemaü dàridrakapàñaü pàñayiùyàmi | kam aham àgamyemaü dàridràntakaü niràsãkariùyàmi | kam aham àgamyemaü viùàdaughaü pratariùyàmi | kam aham àgamyemaü dàridramahàkàntaraü niùtariùyàmãty evam anekaprakàrakaruõadãnavilambitair akùarair vikro÷ati sma | Sva Roy 251,5 - 259,2 [94] atra càntare nàsti ki¤cid buddhànàm bhagavatàm aj¤àtam adçùñam aviditam avij¤àtaü | dharmatàü khalu buddhànàm bhagavatàü ÷aradaruõakaranikaravisaraparikhacitaparikapilamaõiguõataruõadivasakarasakalàmalaki÷alayakalàpakuvalayamarakatendukomalàyudhavimalasaudàminãvalayaghçtadhàràbhiùekasusamçddhadhàrànalajvàlàkalàpamaïgalayåkhakiraõabahalàmitatimiranikaravijarjarãkçtajaràmaraõabhavapa¤jaràõàm anekaku÷ala÷atasamàdhànabalabhåtakumuda÷aïkhakudàmalatàrahàratuùàramçõàlàmalakarida÷anasaükalitajàmbånadàcavikañakoñakoñisthitada÷a÷atanayanaruciracàpavakrãkçtavisçtavimalakarabhàsurànantagaganaika÷atanayana÷a÷àïkadhavalamçdusnigdhapradakùiõavyàmaprabhàmaõinibióabhruvadvayodgãrõorõànàü viràjitaprabuddhanavajalajasadç÷avadanànàü | tribhiþ kalpàsaükhyeyaiþ karacaraõanayanavadanauttamàïgasvamàüsarudhirabàlàbjasadç÷avadanaikaputradàragajaturagarathàlaïkàravastrànnàsana÷ayanamaõikanakarajatasarvasvaràjyàdiparityàgasaüvardhitànuttarabodhisaübhàràõàü nisaïgànàm anaïgabalapramathanàd amala÷aratkàlendumaõóalàvadàtasphuñya÷onikarasahasramàlinàm udayàcalendrodgãrnacandramarãcilatàjañilamaõóalataruõadivasakaragabhastisaüghàtajaladaviniþsçtataóidguõasahasrasurapatidviradadantakuntàghàtabhinnakanakagiri- rucakakùubhitapàtàlakùãrodataralàviralapallavendukàrmuka÷ikhi÷ikhàkharamakaratamaõidalendusakalakamaladalaphaõãndrodaravaidårya÷ilotkçùñacampakotkaràmalatalaprabhàmaõóalàvaguõñhitavigrahàõàü svayam adhigataj¤ànànalabhasmãkçtà÷ayagahanànàü praõipatitasurasahasracaraõonmaulivilagnamaõikanakamu¤jarãprasekàntara¤jitacaraõàravindànàü taruõagajatàlusàndràlaktakapadmasarasandhyàbhrapu¤ja÷okakusumabhastastabakatàmracaraõànàü | tanutàmranakhacandrikàhàsavimalapàdapadmànàü | utpàñitatçùõàlatànàü vidhvastà÷eùamohàndhakàràõàü | sakalajagadbandhubhåtànàü | niùkàraõaparamavatsalasvabhàvànàü | acintyaj¤ànagocaràõàü | udgçhãtamahàràgoragaviùàõaü duùkara÷atasahasropàttottamaguõasamåhasambharàõàü | puõyasambhàropàrjitapraj¤àbaloddhçtà÷eùakle÷atarumålànàü | brahmendropendrànalanilayamavaruõakubera÷ànàdbhir devair abhiùñuta÷àsanànàü | mahàkàruõikànàü | lokànugrahapravçttànàü | ekàrakùàõàm advitãyànàü | advayavàdinàü | ÷amathavipa÷yanàvihàriõàü tridamathavastuku÷alànàü | caturoghottãrõànàü | catuçddhipàdacaraõatalasupratiùñhitànàü | caturùu saïgrahavastuùu dãrgharàtrakçtaparicayànàü pa¤càïgaviprahãõànàü pa¤cagatisamatikràntànàü | ùaóaïgasamanvàgatànàü | ùañpàramitàparipårõànàü | saptabodhyaïgakusumaàóhyànàü | aùñàïgamàrgade÷ikànàü | navànupårvavihàrasamàpattiku÷alànàü | da÷abalabalinàü | da÷adiksamàpårõaya÷asàü | da÷a÷atava÷avartiprativi÷iùñànàü | trã ràtres trir divasasya buddhacakùuùà lokaü vyavalokayanti | Sva Roy 259,2 - 261,3 [95] ko hãyate | ko varddhate | kaþ kçcchrapràptaþ kaþ ÷aïkañapràptaþ | kaþ sambàdhapràptaþ | kaþ kçcchra÷aïkañasambàdhapràptaþ | ko 'pàyanimnaþ | ko 'pàyapravaõaþ | ko 'pàyapràptaþ | ko 'pàyapràgbhàraþ | ke 'dya mayà saüsàramahàsamudràd uddharttavyaþ | ko 'dya mayà kle÷amahàrakùasàvalupyamàno mocitavyaþ | ko 'dya mayà dàridrapannagair upadråyamàõaþ paritràtavyaþ | ko 'dya mayà dveùànalasantapyamànamårtiþ saddharmavatùeõàbhiùiktavyaþ | ko 'dya mayà mahàmohàndhakàràntarapraviùñasantàno timirataràlokam anuttaraü samàdhivara÷ikharam àropayitavyaþ | kasyàdya mayà sarvaduþkhakùayakaraü sanmàrgàùñàïgabhaiùajyam upadeùñavyaü | kasyàdya mayà dàridrakapàñapuñànantapàñanaü vaktavyaü | kasyàdya mayà j¤ànatimiràvaùñabdhanayanasya j¤ànà¤janam anupradeyaü | ko 'dya mahànigaóababandhanàn mocayitavya ity àha ca || apy evàtikramed velàü sàgaro makaràlayaþ | na tu vaineyavatsànàü buddho velàm atikramet ity |1| Sva Roy 261,3 - 262,5 [96] atha bhagavàn vipa÷yã samyaksambuddhaþ sakalam imaü lokam avalokayati sma | adràkùãd bhagavàü karõaü sàrthavàham atidaridravyasanapaïke nimagnam atãvàtmànam anu÷ocantaü dçùñvà ca punar mahàkaruõàsa¤codyamànahçdayaþ pàtracãvaram àdàya bandhumatãyakàd dàvàn niùkramaya bandhumatãü saüprasthitaþ | bandhumatyàü ràjadhànyàm vipa÷yinaü samyaksambuddhaü piõóàya pravi÷antam avalokya ràjàmàtya÷reùñhibràhmaõagçhapatipaurajanapadasàrthavàhàþ | ayaü bhagavàn vipa÷yã samyaksambuddhaþ piõóàya pravi÷atãty aham evedaü bhagavataþ pàtraü pårayiùyàmãty anekàni pràõi÷atasahasràõi khàdanãyabhojanãyaü gçhãtvàvasthitàni | Sva Roy 262,5 - 265,2 [97] atha bhagavàn vipa÷yã samyaksambuddhaþ karõasya sàrthavàhahasyànukampayà vãthãmadhyena pra÷àntamatir abhinavoditadivasakaràdhikatararuciradãptatanuþ sandhyàbhrarekhàvaguõñhita iva ÷akala÷aracandramàþ kalpadruma iva surapuropavanàd amçtavidrumalatàlaïkçta iva suvarõayåpaþ kà¤canasthàlopanihita iva tailapradyotaþ | samudgatànekavividharatnàïkurakhacita iva ratnaparvataþ kanakamalareõudhåsàrita iva ràjahaüsaþ | airàvata iva mandàkinãkama(6)lareõuvibhåùitaþ siüha iva manaþ÷ilàdhàtudigdhaþ sakalabhuvanalakùmãpu¤ja iva dedãpyamànamårtir iva pàdàbhyàm atiparamasuhçtarathacaraõasuruciraracitatalàbhyàü pratinavavikacakamalasukumàrakomalatalàbhyàü ÷rãvatsasvastikanandyàvarttavardhamànamãnavibhåùitatalàbhyàü taruõa÷a÷àïkabimbatàmrasuparigatàrcisuruciranakhàbhyàü | sunirmalaikaprakà÷asuniviùñadar÷anãyutuïganakhàbhyàü nakhatilakapaïktikhacittàpratimasujàtadãrghavçttàyatàü gulibhyàü mçdusukumàratålasaüspar÷apàrùõibhyàü ÷riyà dedãpyamàno gaganatala iva bhàskaraþ sakalam idaü digmaõóalam avabhàsayan karõasya sàrthavàhasya taü khaõóàvavarakam anupràptaþ | Sva Roy 265,2 - 268,2 [98] tato vipa÷yinà samyaksambuddhena prataptatarakanakarasaràgapracurà | ghçtàhutivarùàsekàdãpitànanapraphullakiü÷uk_aà÷okaraktotpalakuraõñakaravãrasandhyàbhracampakakusumbhamaõóagajatàlupadmaràgàruõataóitsahasràtirekà prabhà samutsçùñà | yayà sahasaiva khaõóàvavarakaü sàntarba hir vilãnakanakàvabhàsaü saüvçttaü | tad àlocya karõaþ sàrthavàhaþ kim idam iti samutthitaþ | pa÷yati bhagavantaü vipa÷yinaü samyaksambuddhaü dvàtriï÷ammahàpuruùalakùaõàlaïkçtamårtiü mårtimantam iva dharmaü havyàvasiktam iva hutavahaü | taptakanakarasaràgakarõikàrakuïkumakusumbhaharitàlamanaþ÷ilàraktotpala÷aratsandhyànura¤jitajalada÷ikhivalàhamecakakà¤canaràjapaññhiïgulakàtimuktakuraõñakaprabhàmaõóalàvaguõñhitavigrahaü dçùñvà ca punaþ karõasya sàrthavàhasyàtimahàprasàdo jàtaþ || kim aham bhagavate 'nupradàsyàmãty evam àtmàno vibhavam avalokayan pa÷yati màùapåpakam ekaü sa taü gçhãtvà patnyàþ kathayati bhadre mayà màùapåpako 'yaü mà khalv ahaü riktahasto gçhaü pravekùyàmãty ànãtaþ | aya¤ ca bhagavàn vipa÷yã samyaksambuddhaþ paramadakùiõãyo hãnadãnànukampako 'tra ca svalpam api dànabãjam uptaü dàridravyasanonmålakaü bhavati | tad aham imaü màùapåpakaü bhagavate 'nuprayacchàmãti | sà kathayaty àryaputra ÷obhanam evaü kriyatàü | etad api tàvat ku÷alamålaü saüsàrasukhahetubhåtaü bhavatãty Sva Roy 268,2 - 270,5 [99] evam ukte karõaþ sàrthavàhaþ saülakùayati | parãttam imaü màùapåpakaü katham ahaü tàdç÷o 'sminn eva pure bhåtvà adhunà ãdç÷aü yadi parãttaü pa÷yàtàm eva ràjàmàtyabràhmaõagçhapatipaurajanapadasàrthavàhànàü bhagavate 'nupradàsyàmy api tu patre badhvà dàsyàm evam anabhilakùyo bhaviùyàmãti viditvà taü khaõóàvavarakaü pravi÷ya pattraü gaveùñum àrabdho na ki¤cit pattram àràgitavàn | atha saþ sàrthavàhaþ sutaràü samvignamànasaþ hà kaùñam ãdç÷o 'ham mandabhàgya iti dãrghamuùõa¤ càbhini÷vasya sahasaiva tasmàt khaõóàvavarakàn niùkramya mahatà pramàdavegena taü màùapåpakaü vipa÷yinaþ samyaksambuddhasya pàtre pratipàditavàn | pratipàdya ca pàdayoþ praõipatya praõidhànaü kartum àrabdho 'nena ahaü bhagavan ku÷alamålena deyadharmaparityàgena ita eva janma prabhçti mà kadàcid ekadivasam api daridraþ syàü | àóhyataraþ syàü | paripårõajãvitopakaraõaþ | samanantaram eva karõasya sàrthavàhasya sahasaiva vipa÷yinaþ samyaksambuddhasya pàdayo nipatata màtrasyaiva yà 'tiparamaviråpà kùàmatà sàntarhità saiva pårvakà varõanibhàbhinivçttà | Sva Roy 270,5 - 272,273 [100] atha karõaþ sàrthavàhaþ pràõidhànaü kçtvotthito vipa÷yã samyaksambuddhas tata eva pratinivçtya bandhumatãyaü dàvaü gato 'tha karõaþ sàrthavàhas tair bandhumatãyakaiþ ÷reùñhibhiþ sàrthavàhai÷ ca pratyabhij¤àtas tatraikaþ sàrthavàhas tàn paurikàn idam avocat | na vayaü bhavantaþ karõaü sàrthavàham avasãdantam apy upekùàmahe paña¤ ca prasàryàha || bhavantaþ ÷akyaü bahubhir ekaþ samuddhatuü na tv ekena bahavas tad yena vàtra yat parityaktavyaü tad asmin pañe 'nupradãyatàm ity ukte harùakañakakeyåràïgadakuõóalahàràrddhahàràïgulãyakàny anekàlaïkàra÷atasahasràõy anupradattàni | anekàni ca kà÷idukålakoñàmbakau÷eyàparàntaka÷åkùmàtimahàrhavicitravastrayugala÷atàny anekàni tasya tasminn eva kùaõe vastràõàm alaïkàràõठcàtimahàn rà÷iþ samvçttaþ | tataþ karõaþ sàrthavàhas tàü vibhåtim avalokya patnyàþ kathayati | bhadre pa÷ya sukùetredànavãjasyàïkuraþ pràdurbhåta iti | sàpi prãtipràmodyajàtà vipa÷yinaü samyaksambuddhaü namasyantã tàni vastràõi alaïkàràõi càvavarakaü prave÷ayitum àrabdhà | Sva Roy 273,1 - 274,2 [101] viråpo 'pi dàrakas tat paitçkam udyànaü pravi÷ya kùusdduþkhopataptamànasas tàm àtmãyàü paramaviråpatàm eva punaþ punaþ saü÷ocayan saülakùayati | kim mayà pàpakarmakàriõà paramaduþkhabhàginà 'tiviråpeõàdhanyadar÷anena jãvità prayojanaü sarvathà praghàtayàmy àtmànam ity udvignamanaþ sahasaiva pàñalàvçkùasyàgra÷àkhàm àruóho vçkùa÷àkhà ca bhagnà sahasaiva sàrddhaü vçkùa÷àkhayà patito vedanàrtta÷ càvatiùñhate | Sva Roy 274,2 - 278,3 [102] atra càntare nàsti ki¤cidbuddhànàü bhagavatàm aj¤àtam adçùñam | aviditam avaj¤àtam adràkùãd vipa÷yã samyaksambuddho divyena buddhacakùuùà vi÷uddhenàtikràntà mànuùyakena viråpadàrakaü tathà duþkhitaü dçùñvà ca punar mahàkaranãyo sa¤codyamàno çddhayà tat sthànaü gatvà sva÷arãraprabhàm utsçùñavàn | kalpa÷atasambhçtà÷ ca bhagavato maitryàü÷ava utsçùñàþ || yaiþ spçùñamàtrasyaiva viråpasya yà ÷arãre duþkhavedanà sà prativigatà tac ca kùuttçùaduþkhaü pratiprasrabdhaü | sahasaivotthitaþ pa÷yati vipa÷yinaü samyaksambuddhaü kalpakoñiniyuta÷atasahasradurlabhadar÷anam uttaptam dvàtriï÷anmahàpuruùalakùaõadyotitavigrahaü saha dar÷anàc càsya bhagavato vipa÷yinaþ samyaksambuddhasyopari prasàdo jàtaþ | tena ca haridràraktakaü hastamàtraü vastrakhaõóaü pràvçtam àsãt tena tatprasàdàviùñena ÷arãràd avatàrya mahatà prasàdavegena sahasaiva vipa÷yinaþ ÷àstur upari nikùiptam eka¤ ca karõikàrakusuman tac ca bhagavatà vipa÷yinà tathàgatenàrhatà samyaksambuddhena tathàdhiùñhitaü yathà tad vastrakhaõóakaü tathàgatasya kàyapramàõikaü bhåtvà kàyaü praticchàditavàn | karõikàrakusuma¤ copavi÷akañacakramàtraü bhåtvà cchattravad avasthitaü | tac ca dçùñvà viråpasya dàrakasyàtimahàn prasàdo jàtaþ | sa mahatà pra÷àdavegena vipa÷yinaþ samyaksambuddhasya pàdayor nipatya mahatà svareõa praõidhànaü kartum àrabdhaþ | anena dvipadàü ÷reùñha dàneneha viråpatàü | adya prabhçti saütyajya labheyàhaü suråpatàü |1| suvarõavarõavàso 'ti haimavarõair viguõñhitaþ | candanotpalagandha÷ ca kàyàd vaktràc ca me bhavet |2| suvarõavarõasaükàlaþ sarvalokamanoharaþ | sarvàmayavi nirmuktaþ sarva÷àstràrthapàragaþ |3| sarvavàcàthasaüyuktaþ sarvànarthavivarjitaþ | sarvottamaþ sarvadar÷ã sarvàkàravibhåùitaþ |4| sarvàrthasiddhaþ sambuddho bhaveyaü sattvavatsalaþ | sarvàmalaguõaþ ÷rãmàn sarvadravyànvitaþ sukhã |5| Sva Roy 278,3 - 280,2 [103] athaitat pràõidhànakaraõasamakàlam eva viråpasya dàrakasya sahasaiva sà viråpatàntarhità suråpaþ samvçtto dar÷anãyaþ pràsàdikaþ suvarõavarõagàtracchaviþ sahasaiva càsyàkasmàd à kà÷àd àgatya suvarõavarõair vastraiþ ÷arãràm àcchàditaü | mahàrhai÷ càïgadakuõóalàdibhir alaïkàravi÷eùair | devatàbhi÷ ca karõikàrotpalacampakapadmakumudamàndàrakàdikam mahat kusumavarùaü pàtitaü | divya¤ candanàgurukuïkumatamàlapatracårõavarùaü pramuktam eva¤ codghuùñam aho tathàgatàvaropitasya dànabãjasy_iùñho vi÷iùñha÷ càïkuraþ samutpanna iti | tena ca divyena puùpacårõavarùeõa sarvan tad udyànaü jànumàtreõaughenàvasthitam atha bhagavàn vipa÷yã samyaksambuddhas tasmàd udyànàn niùkramya bandhumatãyakaü dàvaï gataþ | Sva Roy 280,2 - 283,2 [104] karõo 'pi sàrthavàho bhàryàm uvàca | bhadre so 'smàkaü putraþ kva gato yam àgamyàsmàkam ãdç÷ã vipattir abhåd iti | sà kathayaty udyànaü gacchàmãti tena samàkhyàtaü | tad gaccha ÷ãghraü mà sa tatrodvignamanà àtmànaü praghàtayiùyatãti | karõaþ sàrthavàhaþ kathayati | kin nàmàsàv asmàkaü putraþ kãdç÷o veti | sà kathayaty àryaputra paramaviråpadar÷ano viråpàkhya÷ ceti || tataþ sàrthavàhas tvaritagatipracàratayà tad udyànaü gataþ pa÷yati ca viråpakumàraü suvarõavarõakàyam atimahàrhasåkùmasuvarõapãtavastràcchàdita÷arãraü sarvàlaïkàravibhåùitam atimanoharaü dar÷anadevakumàram iva paramayà÷riyà dedãpyamànaü dçùñvà ca punar aho dhanyaþ saþ puruùo yasyàyaü putraþ ity evam uktvà taü kumàram uvàca || dàraka kasya tvaü putra iti | sa kathayati karõo nàma sàrthavàhastasyàhaü putra iti | karõaþ sàrthavàhaþ saülakùayati | viheñhito 'ham anena kumàreeti vicintya samabhivçddhakutåhalo 'nimiùam abhivãkùyamàõaþ punas taü kumàram uvàca | bhoþ kumàraþ satyaü kathaya kasya tvaü putra iti viråpaþ kathayati kim atra vicàryate | satyam evàhaü karõasya sàrthavàhasya putra iti | sa kathayaty aho 'ham anena kumàreõa suvióambitaþ kçta iti | matvà kathayati | kumàra ÷rutam mayàtiviråpa sa iti tvaü càbhiråpaþ | tata kenopàyenàbhiråpatà tavàbhinivçtteti || Sva Roy 283,2 - 287,3 [105] viråpaþ kumàraþ prãtivikasitàkùo mahatà svareõovàca | adya dàridraduþkhàgniparitàpitacetasà | vçkùa÷àkhàm àruhya mayà hy àtmà nipàtitaþ |1| patita÷ càïgabhaïgàrto mårchàm aham upàgataþ | ni÷ceùño 'haü nirucchvàsaþ kùaõamàtram avasthitaþ |2| tato vipa÷yã samyaksambuddhaþ satvànàü hy anukampakaþ | mamànukampayà nàtha udyànam idam àgataþ |3| dvàtriü÷allakùaõadharaþ såttaptakanakacchaviþ | vilãnakanakàbhàbhiþ pårayan di÷o da÷à |4| prabhayà tasya gàtram me spçùñamàtraü su÷ãtayà | prahlàditam idaü sarvamatulàmçtadhàrayà |5| kùuttçùõàpàtaduþkha¤ ca niþ÷eùam a÷ivam mama | tatkùaõaü pra÷amaü yàtaü cetanठcàptavàn ahaü |6| kim etad iti sotsàham utthito 'haü munin tadà | pa÷yàmi kàntam atyantaü janalakùmãniketana |7| dçùñvà draùñavyaratnam me tan nàthaü parayà ÷riyà vidyotantaü di÷aþ kçtsnàþ prasàdo hy abhavat pårà |8| tataþ prahçùñacittena vastrakhaõóalakam mayà hàridràraktakaü kùiptaü tasyaiva parayà mudà |9| karõikàrasya me puùpam kaü tasyaiva sadyateþ | kùiptaü tac copari muneþ chattravat samavasthitaü |10| tatràpi hçùñacittena praõipatya ca pàdayoþ | mayà prasàdajàtena praõidhànam idaü kçtaü |11| anena nàtha dànena adyaivàham viråpatàü | parityajya suråpa÷ ca bhaveyaü hi bhavàrõave |12| suvarõavarõair vastrai÷ ca hemapãtair viguõñhitaþ | candanotpalagandha÷ ca kàyàd vaktràc ca me bhavet |13| ity etat praõidhàna¤ ca mayà kçtam ida¤ ca me | råpam evamvidhaü varõaü pràdurbhåtan manoramaü |14| mahàrhàõi ca vastràõi pãtàny atimçdåni ca | sahasaivàdya kàye me pràdurbhåtàni tatkùaõàt |15| devatàbhir idaü muktaü puùpavarùan nabhastalàt | candanàgurucårõa¤ ca tamàlatagaràdikaü |16| hàhàkàro mahàü÷ caiva dundhubhi÷ ca manoharaþ | namas te bhagavan buddha iti ghoùa udãritaþ |17| etat kçtvàdya ku÷alaü mamedaü råpam ãdç÷aü | pràdurbhåtam manàpa¤ ca varõaü kà¤canasannibhaü |18| ity Sva Roy 287,3 - 288,3 [106] athaitad upa÷rutya karõaþ sàrthavàhaþ sahasaiva sahasraiþ prasàdakaõñakitasarvaromakåpaþ kçtà¤jalir vipa÷yinaü tathàgataü muhur muhur namasyamànaþ paramaprãtisaumanasya jàtaþ suråpaü putram animiùam abhivãkùya pràha | putra àgaccha gacchàva ity atha suråpaþ kumàraþ pitàyaü mamety utpannabahumànaþ pituþ pàdàbhivandanaü kçtvà svàgataü tàtety uktvà pitrà sàrddhaü gantuü saüprasthitaþ | Sva Roy 288,3 - 290,291 [107] ÷akrasya devànàm indrasyàdhastàj j¤ànadar÷anaü pravartate | tasyaitad abhavat ayaü karõaþ sàrthavàho bhagavati buddhe kçtàdhikàraþ tan nàyam arhati tçõàgàre vastum iti viditvà vi÷vakarmàõaü devaputram àmantrayate | gaccha vi÷vakarman karõasya sàrthavàhasya catåratnamaya¤ caturdvàram ardhàùñamatalakaü gçham abhinirmimãùveti | tato vi÷vakarmaõà ÷akrasya devendrasya prati÷rutya tatkùaõàd eva bandhumatãràjadhànãm àgatya catåratnamayeùñakastambhasa¤citam uttuïgaruciràññàlakaü gavàkùaniryåhakapotamàlàsuvinyastàïgàphalakanàgadantakam atyuccàrddhàùñamatalakam atiramaõãyatoraõopa÷obhitadvàraü ÷arajaladharàbhrakåñahimanikararà÷i÷ikaramçõàlàvadàtocchritacchatradhvajapatàkam àmuktapañudàmakalàpaü sakalapuravaropa÷obhàniketabhåtam atirucirakanakamayàbhinavaviniþsçtatàmracåtapallavopa÷obhitamukham aùñàïga÷ãtalàmbuparipårõakumbhopa÷obhitadvàram aparimitarajatavaidåryasphañikamusàragalvendranãlamahànãlàdiratnaparipårõànekanidhisahasràpåryamàõaü ÷eùànardhadravyopakaraõaparipårõaü gçhavaram abhinirmitaü || Sva Roy 291,1 - 298,2 [108] atha karõaþ sàrthavàho gçham àgato bhàryayà càsya hçùñatuùñapramuditayà sauvarõena bhçïgàreõàrgham anupradattaü | ukta÷ càryaputra tvatpuõyànubhàvàd ãdç÷aþ kenàpi bhavanavaram abhinirmitam ity atha karõaþ sàrthavàhas taü bhavanavaram abhivãkùya paramaprãtisaumanasya jàtaþ sutaràü buddhe bhagavati utpannaprasàdopajanitaromà¤caþ ÷irasi kçtakarapuñà¤jalir namas tasmai bhagavate tathàgatàyàrhate samyaksambuddhàyàcintyàcintàmaõaye 'nuttaràya puõyakùetràyety uktvà praharùapårõavadanakamalaþ pràha || aho guõamayaü kùetraü sarvadoùavivarjitaü | yatra nyastaü mayà bãjamadyaiva phaladàyakaü |1| kva tat parãttaü dànaü me sarvasaüskàvavarjitaü | kva cedaü ramyam uttuïgaü hemaratnamayaü gçhaü |2| kva tat kuóyàva÷eùan me gçhaü ÷okavivardhanaü | kva cedam abhranirmukta÷a÷àïkarapàõóuraü |3| kva ca tan måùikàkãñacchidravàtàyanaü gçhaü || kva cedaü pravarànekaratnavàtàyanaü gçhaü |4| kva tat kruddhaiþ ÷vabhir vyàptaü kaõñakàmedhyasaükulaü | gçham etat purà citraü kva cedaü ratnasa¤citaü |5| kva tad bhujaïganirmokapralambàmbarasaükulaü | kva cedaü såkùavastra÷rãcitracàmaralambitaü |6| kva tac chvabhir upanãtaü sitàsthiprakaraü gçhaü || kvedaü surabhisatpuùpàmuktaprakara÷obhitaü |7| kva tac chokà÷rudhàràbhiþ sadàsiktatalaü gçhaü | kvedaü mçgamadàmodavàrisaüsiktacandanaü |8| kva tad vahnia÷ikhàpluùñavàyasà÷ucitoraõaü | kva cedaü hemasadratnàmuktàhàropa÷obhitaü |9| kva tad bhagnaikakañakadvàràvaraõakaü gçhaü | kva cedaü sphañikotkãrõaü kapàñapuñasaüyutaü |10| kva tan mama ciràdhvastaü khaõóàvavarakaü gçhaü | kvedaü maõimayastambhaniryåhapratimaõóitaü |11| kva tad àkranda÷abdena samàpåritacatvaraü | kva cedaü tåryanighoùavãõàsvarasamanvitaü |12| kva tat kapàlasaükàrarà÷ipårõaü gçhaü purà | kva cedaü rucirànekaratnarà÷icitàntaraü |13| kva tat pàtitaniþ÷eùanàgadantakabandhanaü | kva cedam indranãlàntapraviùñasphañikam mahat |14| kva tad àsananirmuktam iùñakaikaparàyaõaü | kva cedaü citrapaññàntamasåraka÷ànvitaü |15| kva tac charkaràkãrõe bhåtale ÷ayanaü purà | kva cedaü paññavipulaü ÷rãpayaïkaü manoramaü |16| kva tat tçõà÷çtaü bhåmau ÷ayanaü me 'tikarka÷aü | kva cedaü tålikàstãrõam adyàtãva manoramaü |17| kva tac chvàsuvisaükãrõan durgandhàntargçhaü gçhaü | kvedaü surabhisaïgandhavàsita_ntaþpuraü puraü |18| kva tac cãràvacãra¤ ca gçham antarbahiþ purà | kvedaü vividhasadratnabhakticitramanoharaü |19| kva tat kàka_÷uci÷vetarekhà÷atavilambitaü | kva cedaü vipulànekamuktàhàropa÷obhitaü |20| kva ca duþkhavilàpoktasamucchritabhujaü gçhaü | kva cedam amalacattrapatàkocchàyabhåùitaü |21| namo 'stu tasmai nàthàya puõyakùetràya tàyine | yam àgamyàham adyaiva tãrõo dàridrasàgaraü |22| namo 'stu lokanàthàya sarvaj¤àya vipa÷yine | yam àgamya mayà 'dyaiva pràptà sampattir ãdç÷ã |23| vaijayantam ivàcintyam anekaguõabhåùitaü | yam àgamya mayà 'dyaiva pràptaü bhavanam uttamaü |24| taü samàsàdya ÷àstàraü kailà÷a÷ikharocchritaü | bhavanaü pràpyam uttuïgaü ÷aratkàlendupàõóuraü |25| adyaivàsmin pure 'õàtho bhåtvà dàridraduþkhvàn | adyaiva sarva÷reùñhatvaü mahàdhanavatàï gataþ |26| uptamàtraü yad adyaiva bãjaü me phaladàyakaü | loka÷reùñhaü vibhuü kas taü prajayitum arhati ity |27| Sva Roy 298,2 - 299 [109] atha karõaþ sàrthavàhas tãvraprasàdavegàvarjitacittasantatiþ saülakùayati | bhagavantam àgamya mayaivaü vibhåtir àsàdità yan nv ahaü prathamato bhagavantaü vipa÷yinaü tathàgatam asmin gçhe prave÷ya sa÷ràvakagaõaü bhojayeyam iti viditvà mahatà satkàreõa vipa÷yinaü tathàgataü sa÷ràvakasaügham antargçhe upanimantrya ÷atarasenàhàreõa saptàhaü bhojayitvà pàdayoþ praõipatya yàvajjãvaü sarvopakaraõaiþ pravàritavàn | Sva Roy 299,2 - 307,4 [110] athàparasmin divase sa kùetrapàlako bhçtakapuruùaþ pratyuùasi svàminànuråpadattàü bhaktapuñikàm àdaya kùetraü saüprasthito '÷rauùãd antarmàrge sa bhçtakapuruùo 'nyatarasyopàsakasyàntikàd yathà karõena sàrthavàhena màùapåpakam ekaü buddhe bhagavaty anupradàyaivamvidhà ÷rã pràpteti ÷rutvà ca punaþ sa puruùas tam upàsakam uvàca | bhoþ sàdho ke tasya bhagavato guõà iti | sa upàsakaþ kathayati | bhadramukha kà me ÷aktis tasya bhagavato vi÷eùavihitàn guõàn vaktuü | eka hã saükùepataþ ÷råyatàü | sa hi bhagavàn samyaksambuddha pravarapuruùalakùaõàlaïkçtaþ kà¤canàdriprakà÷aþ ÷a÷àïkàrkatulyàtirekaprabhaþ sårataþ suvrataþ ÷àntacittaþ suvàkyaþ suveùñaþ sugàtraþ suvaktraþ sunetraþ sukarmà sudharmà kùamàvàn pratibhàvàn | vinetà sunetà nayaj¤o damaj¤aþ kçtaj¤aþ sucakùaþ pra÷àntendriyaþ suinãtendriyà÷vo mahàdharmaràjo mahàsattvasàro mahàlokanàtho mahàj¤ànaketus mahàvàdi÷åro mahàpuõyako÷o mahàdharmahetus mahàsàrthavàho dharmadàtà mahàkarõadhàro mahàdakùiõãyaþ tçùàcchedako mahàmohavinàsakaþ krodhanirvàpako mokùasaüsthàpakaþ kàpathàc cyàvakaþ satpathodde÷akaþ ÷aüsayacchedakaþ satyasaüdar÷akaþ kle÷anirvàpako màravidhvaüsako lokanistàrako brahmaõàbhyarccitaþ ÷akrasaüpåjitaþ sarvalokàdhikaþ sarvalokàrthakçt sattvottamaþ sarvaduþkhàntakçta sarvavit | anayavinayavi÷àrado 'tãtasarvàsravo vàdimukhyair nàdhiùñhitaþ sarvadoùair asaübhràmitaþ sarvàrtham abhyudyataþ råpavàn ÷ãlavàn dhyàyavàn vãryavàn j¤ànayuktas tathà niþspçho nirjvaro niùprapa¤co niràyàsavçttiþ pravçttikùayopàyasaüdar÷akaþ sarvasatveùu maitràsayo pàpamukto 'dhimokùànvito 'nuttaro nàyako dai÷ikaþ kle÷arogàrditànàü mahàvaidyabhåtaþ svayambhåþ vibhuþ saüyatàtmàprameyaprabhàvo 'lpakçtaþ susantoùavàn kàlavàn arthavàn j¤ànavàn nirjitakle÷a÷atruþ pra÷àntàgnir akùobhyadharmo mahàdakùiõãyaþ paraü duþkhitaü lokam aj¤ànapaïke nimagnaü samavalokya tasmàt svaya¤ càpi ÷aktaþ samuddhartum àtmàprabhàvànuråpàtmanaþ sarvasattvànukampàrtham evaü prakàrottamà buddhi tasmàc caivam uttàreyaü jagad duþkhitaü mocayeyaü kathaü bhãtànàm à÷vàsayeyaü kathaü saüsàramagnam abhyuddhareyaü kathaü dahyamànam àhlàdayeyaü dçóhaü cittam evaü samutpàdya vãrya¤ ca kçtvà paraü janmakoñãsahasreùu pårvavac cànnapànà÷rayopànahobhojanachatrayànàsanàdãn ramyàõi hastya÷vadàràtmajàn dàsadàsã ÷irolocanàny àtmamàüsàni cotkçtya seùmàõisadvajreõe syenaråpàya vuddhàtmanà sarvasatveùu sarvair upàyair hitaü cintayan sarvakàla¤ ca jãrõàturasannasaüåóhasaübhràntasaükùubhyamànàn avasthitàn avekùya sarvàtmàn à÷vàsya santo 'py asanto yathàcàrya saü÷evinà dàna÷ãlakùamàsattvasapraj¤àdhyànàdyair guõair janmakoñãsahasrair anekair ÷ivàü bodhim agryàm anupràptavàn api ca | kas tasya sarvàgrasattvasya samyaksambuddhasya vikhyàtakãrteþ kçpàkhyàtavi÷vàsadharmasya vij¤ànapårõasya vistãrõavãryasya nistãrõasarvapratij¤asya nirmuktadoùasya nirvàntamohasya ÷àntasya dàntasya sarvendriyàrtheùv a÷aktasya vi÷ve÷varasyàntikaü deham àsàdita tasyàprameyaprabhàvaprabhàlaïkçtaj¤ànako÷asya sampårõacandraprakà÷àtirekànanasya surendràsurendroragai÷ ca bhaktyà prasàdena nityavandyasya pradãptaujasà puõyakãrter maharùiprasåtasya niùkràntahemaprakà÷asya dharme÷vasyàgradharmeùu pàraïgatasyàgrasattvasya nàthasya nàgasya muktasya dhãrasya vãrasya devàtidevasya samyaksambuddhasya kas tasya ÷aknoty a÷eùàn guõàn vaktum || Sva Roy 307,4 - 308,309 [111] api ca sarvasadråpalàvaõyasampadbhiþ samalaïkçtaü | vapur buddhàd çte nàsti anyasyedç÷am uttamaü |1| nàsti buddhasamo vaktà nàsti buddhasamaþ sudhãþ | nàsti buddhasamo boddho nàsti buddhasamo sudhãþ |2| nàsti buddhasamaü pàtraü nàsti buddhasamaþ sukhã | nàsti buddhasamo dànto nàsti buddhasamaþ prabhuþ |3| nàsti buddhasamaþ ÷àstà nàsti buddhasamaþ pità | nàsti buddhasamo bandhur nàsti buddhasamaþ suhçt |4| nirmamo nirmado nirbhã niràyàso niraïgaõaþ | nistãrõa bhavakàntàro niþsapatno niràmayaþ |5| kàntaþ ÷àntaþ ÷ucir dàntaþ smçtimàn balavàn va÷ã | hçtakçtasarvasattvànàü nàsti buddhasamo paraþ |6| samàsato guõaiþ sadbhir vi÷eùair vidhivad yataþ | trailokye 'pi na buddhena sadç÷o 'stãti gçhyatàü |7| Sva Roy 309,2 - 312,5 [112] tac chrutvà bhçtakapuruùaþ prasàdakaõñakitaþ sahasaivotpannàtidurllabhapratibhànas tam uvàca || karõena sàrthavàhena tçùõayànupradattaü màùapåpakam evaüvidhe paramadakùiõãye bhagavati vipa÷yini tathàgate tatkùaõàd evaiùa sàrthavàho 'daridraþ syàm ity evaüvidhaü cintàmaõiratnabhåtaü tathàgatam àsàdyàtiparãttavibhavamàtrakahetabhåtaü praõidhànaü kçtavàn | ahan tu punar yad bhagavantaü tathàgatam arhantaü samyakasambuddham anekakalpakoñãniyuta÷atasahasrair apy anàsàdya dar÷anam atidar÷anãyam anuttaram anantarakalpa÷atasahasrasambhçtà÷eùasattvapravçtottamapuõyasambhàrànupravçttakàruõyam anekavidhasàüsàrikakle÷aviùamahoragopadaùña_atidãnànukampakaü patitajanavi÷eùavatsalam anupakçtabàndhavam anekakàlànàsàditavibhavo 'ham anayàbhiparãttayà kùetrapàlitàrjitayà bhaktabhikùayà pratipàdayitum àsàdayàmi | tadà tàdç÷aü praõidhànaü kariùyàmi yena sarvasattvottamo bhaviùyàmãty à÷ayodgãrõavacanàvasànasamanantaraü bhagavàn vipa÷yã samyaksambuddhas tasya cetaso cittam àj¤àya çddhayà gatvàgrataþ sthito 'dràkùãt sa bhçtakapuruùo vipa÷yinaü tathàgatam asecanakadar÷anam abhiruciracàrucàmãkaràmaragiri÷ikharatararuõavikiraõavisaracitàntarodbhàsitabhàsuratara÷arãradyutiü dçùñvà ca punaþ paramaprãtisaumanasya jàto 'timahatà prasàdavegena tàü bhaktapuñikàm àdàya bhagavato vipa÷yinaþ samyaksambuddhasya pàtre pratipàdya tãvreõa prasàdavegena pàdayor nipatya praõidhànaü kartum àrabdhaþ || Sva Roy 312,5 - 314,3 [113] anena nàtha puõyena itaþ prabhçti janmanaþ | sarvasattvahitàdhyàyã bhåya÷aþ karuõàtmakaþ |1| yathà tvaü lakùaõopeto 'nuttarà bodhim àptavàn | tathàham api sambodhim atulàü samavàpnuyàü |2| yathà de÷ayase dharmasarvaj¤atvaü yathà tvayà | pràptaü tathàham apy eva sarvaj¤atvam avàpnuyàü |3| nirjitas te yathà màro dharmacakraü pravartitaü | tathàhamapi nirjitya dharmacakraü pravartaye |4| tãrõas tàrayase nàtha yathà saüsàrasàgaràt | atvàn bahåüs tathà càhaü tàràye munisattama |5| atha sa bhagavàn vipa÷yã samyaksasambuddhaþ sakalajaladagambhãrodàttena svareõoccair uvàca | bhadramukha | atha sa bhagavàn vipa÷yã samyaksasambuddhaþ sakalajaladagambhãrodàttena svareõoccair uvàca | bhadramukha | bhaviùyasi tvaü hi mahànubhàvaþ sarvàrthasiddho bhuvi nàma ÷àstà | jitveha màraü sabalaü prasahya bhãmaü samantàd abhiniùpatantaü |6| ity Sva Roy 314,3 - 316,3 [114] atha vipa÷yã samyaksambuddhas taü puruùam anuttaràyàü samyaksambodhau vyàkçtya prakrànto 'ya¤ ca vçttànto bandhumatyàü ràjadhànyàü samantato niþsçtaþ | yàvad ràj¤àü bandhumatà ÷rutaü | ÷rutvà ca punas tena svayam evàgatya tataku÷alamålasaübhàrotsàhitamatinà sa puruùo 'ti mahatà satkàreõa hastiskandhe samàropya bhavanaü nãtvàrdhàsanaü niùàdyàrddharàjyànupradànena påjitaþ | sa kathayati | mahàràja nàhaü kàmair arthã tadanujànãsva màü pravrajya brahmacarya¤ caràmãti | sa ràj¤ànuj¤àtaþ svàkhyàte dharmavinaye pravrajitaþ sa tatra yàvad àptabrahmacaryaü caritvà kàlagato nirmàõaratiùu deveùåprapannaþ | bandhumàn api ràjà kàlagataþ | tasya putro ràjye pratiùñhitaþ | so 'pi ki¤cit kàlaü ràjyaü kàrayitvà kàlagato 'màtyair mahatà satkàreõa suråpo ràjye pratiùñhàpitas tena ùaùñhivarùahasràõi dharmeõa ràjyaü kàritaü | tataþ kàlaü kçtvà tuùitadevanikàye upapannaþ | Sva Roy 316,4 - 318,5 [115] kiü manyase mahàràjànyaþ sa tena kàlena tena samayena suråpro nàma ràjà 'bhåd iti | na khalv evaü dçùñavyaü | api tv eùa suvarõavarõaþ sa tena kàlena tena samayena suråpo 'nàma ràjàbhåd yad anena vipa÷yini tathàgate haridràraktaü vastrakhaõóam anupradataü praõidhàna¤ ca kçtaü tasya karmaõo vipàkenànena devamanuùyeùv anantaü devyamànuùyakaü sukham anubhåtaü yatra yatropapadyate tatra tatra suvarõakàyaþ suvarõavarõavastràcchàdita÷arãraþ karõikàrakusumavarùaü càsya jàtisamaye prapatati sma || yàvad etarhy apy evaü puõyamahe÷àkhyo yat kàyàd asakçd apanãte vastre 'nyad vastraü tatkùaõàd eva ÷arãre samutpadyata iti | yo 'sau karõaþ sàrthavàho 'yam evàsau divàkaraþ sàrthavàhas tena kàlena tena samayena yà sà karõasya sàrthavàhasya bhàryà | eùaiva divàkarasya sàrthavàhasya bhàryà | dàsã kà÷isundarã dàsaþ pracaõóo 'gràmàtyas tena kàlena tena samayena | Sva Roy 318,5 - 320,321 [116] punar api ràjà 'jàta÷atruþ sthavirànandam idam avocat | kiü bhadantànanda suvarõavarõena bhikùuõà karma kçtaü | yasya karmaõo vipàkenàdå÷y anapakàrã ÷åle samàropitaþ | pravrajya¤ càrhatvaü pràptam iti | sthavirànandaþ kathayati | bhåtapårvaü mahàràjàtãte dhvani candro nàma samyaksambuddho loka udapàdi tathàgato 'rhan samyaksambuddho vidyàcaraõasampannaþ sugato lokavid anuttaraþ puruùadamyasàrathiþ ÷àstà devànठca manuùyànठca buddho bhagavàn asau 'nyatamàü ràjadhànãm upaniþsçtya viharati sma | tena khalu samayenànyatamasmiü÷ ca vihàre 'nyatamo bhikùuþ dhàrmakathikaþ sa kàlena kàlam àgatàgatànàü bràhmaõagçhapatãnàü dharmaü de÷ayati | tasya mahàn làbhasatkàra utpadyate | Sva Roy 320,3 - 323,4 [117] yàvad apareõa samayenàjito nàma bhikùuþ dhàrmakathiko yuktamuktapratibhàna÷ citrakatho madhurakatho | janapadacàrikठcaran taü vihàram àgataþ sa catasçõàü parùadàü dharma de÷ayaty àdau kalyàõaü madhye kalyàõaü paryava÷àne kalyàõaü suvya¤janaü kevalaü paripårõaü pari÷uddhaü paryavadàtaü brahmacaryaü samprakà÷ayati | tena sarva evàsau karvañanivàsãjanakàyo 'bhiprasàditaþ | sa làbhã cãvarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàràõàü | tasya naivàsikasya dhàrmakathikasya bhikùor làbhasatkàrasamucchinnas tasyaitad abhavad ajitena me bhikùuõà làbhasatkàra samucchedaþ kçtaþ | tad yàvad eùa ihàvatiùñhate tàvat kuto me làbhasatkàro bhaviùyati | upàyam asya gamanàya cintayitavyam iti | puna÷ cintayati | asatkàrabhãrava÷ caiva bahu÷rutàþ | asatkàro 'sya prayoktavya iti viditvànyatamàü bràhmaõakumàrikàm àha | bhaginy ahan te vàsoyugam anupradàsyàmy etam ajitaü bhikùuü dåùaya mayà sàrddham abrahmacàrãti | sà kathayaty àrya yady aham evaü vakùyàmi tat ko màü pariõeùyati | nanu yàvajjãvam màtàpitçpoùyà bhaviùyàmãti | sa kathayaty ahaü tathà kariùyàmi yathà na mahàjanaviditaü bhaviùyati | yadà tvaü svair àlàpena kathayiùyasãti | api tu yadàyaü tçbhi÷ caturbhiþ parair bhikùubhiþ sàrddhaü niùaõõa ihàvatiùñhate | tayà pratij¤àtam evaü kariùyàmãti | Sva Roy 323,4 - 326,4 [118] yàvad aparasmin divase sa dhàrmakathiko bhikùur bhikùubhiþ sàrddhaü layanadvàre niùaõõaþ kathàsàükathyenàvatiùñhate tayà ca bràhmaõadàrikayà gatvàbhihitaþ | àrya pravrajità yåyam iti kçtvà vayam iha visrabdhà upasaükramitavyaü manyàmahe | tat katham etad yuktaü yad aham anenàpy ajitena bhikùuõà hañhàd gçhãtvà vikumàrã kçteti | tatas tair bhikùubhiþ karõau pidhàyàbhihitaü | bhagini maivam vada naitac chrotavyam iti | tatas tena dhàrmakathikena bhikùuõà na sàdhu kçtaü na sàdhu kçtam ity uktvà ajitasya bhikùor avarõo ni÷càritaþ | yàvac chravaõaparaüparayà 'jitena bhikùuõà ÷rutaü ÷rutvà kathayati | ka evam àheti | eùa dhàrmakathiko bhikùur iti | sa yena dhàrmakathiko bhikùus tenopasaükràntaþ | upasaükràmya kathayati | bhadanta kim mayà tavàparàdhaü kçtaü yad evam avarõani÷càraõaü me kçtavàn asãti | tena tasyàntike cittaü pradåùya kharaü vàkkarma ni÷càritaü tàdç÷aü tvayà pàpakarma kçtaü yena tvaü ÷ulam arhasãti | tac chrutvà ajitasya bhikùor etad abhavat | duþkhito 'yaü tapasvy upahata÷ ceti viditvà pàtracãvaram àdàya yathàparibhuktaü ÷ayanàsanaü prati÷amàyya tasmàd vihàràn niùkramya saüprasthitaþ | ta¤ ca saüprasthitam avalokya bhikùavo bhikùuõyaþ sa ca karvañakanãvàsãjanakàyas taü nivarttayitukàmàþ pçùñhato 'nubaddhà || Sva Roy 326,4 - 329,330 [119] tasya dhàrmakathikasya bhikùoþ kaukçtyam utpannaü na ÷obhanaü mayà kçtaü yal làbhasatkàrakàraõàd ãdç÷am apàyagatisamvartanãyaü karma kçtam ity utpannavaimanasyo gacchàmy enaü kùamàpayàmãti tvaritatvaritaü tasmàd vihàràn niùkramyàtisamvignamanà a÷rudhàràvasicyamànadãnavadano bàladàraka ivoccaiþ prarudaran pa÷yatà teùàm anekeùàü bràhmaõagçhapati÷atasahasràõàm ajitasya bhikùoþ pàdayor nipatyàtyayam atyayato de÷ayitum àrabdhaþ | kùamasva bhadanta yathà bàlena yathà måóhena yathàvyaktenàku÷alena làbhasatkàràbhibhåtena mayà tavàbhåtenàvarõo ni÷càritas tad atyayam atyato de÷ayata kùamasvànukampàm upàdayeti | ajito bhikùuþ kathayati | àyuùmàn kùàntam ity uktvàtãvasaüvignacitto 'nyatamaü vçkùamålaü ni÷ritya niùaõõaþ paryaïkam àbhujya çjuü kàyaü praõidhàya pratimukhaü smçtim upasthàpya tena tasminn eva paramasamvegadravãkçtacetasà udyacchatà ghañamànena vyàyacchamànena idam eva pa¤cagaõóakaü saüsàracakraü calàcalaü viditvà yàvat sendropendràõàü devànàü påjyo mànyo 'bhivàdya÷ ca samvçttaþ | sa vitatapakùa iva haüsaràjo gaganatalam utpatya tasya mahato janakàyasya manàüsy abhiprasàdyan vividhàni pràtihàryàõi pradar÷ayitum àrabdhaþ | sa ca dhàrmakathiko bhikùus taü gaganatalas tam avalokya hà kasñam ãdç÷asya mayà maharùer antike cittaü pradåùitam ity uktvà mårchitaþ pçthivyàü nipatitaþ || Sva Roy 330,1 - 332,333 [120] atràntare bhagavàü÷ candraþ samyaksambuddho mahàkaruõayà parigatahçdayaþ mà khalv ayaü dhàrmakathiko bhikùur uùõaü ÷oõitaü chardayitvà kàlaü kariùyatãti viditvà çddhayà taü karvañakam àgataþ | tato bhagavatà candreõa samyaksambuddhena cakrasvastikanandyàvartajàlàvavaddhenànekapuõya÷atanirjàtena bhãtànàm à÷vàsanakareõa kareõa sa dhàrmakathiko bhikùuþ ÷irasi paràmçùñaþ | spçùñamàtra÷ ca bhagavatà sa bhikùu÷ cetanàü pratilabhyotthito 'tyayam atyayato de÷ayitum àrabdhàþ || atha bhagavàü÷ candraþ samyaksambuddhas tasyàü velàyàü gàthà bhàùate | puruùasya hi jàtasya kuñhàrã jàyate mukhe | cchinnatti hi yayàtmànaü vàcà durbhàùitaü vadan |1| yo nindyajanaü pra÷aüsati pra÷aüsya¤ ca janaü vinindati | sa cinoti mukhena taü kaliü kalãnàü yena sukhaü na vandati |2| alpamàtro hy ayaü kalir ya ihàkùaiþ svadhanaü paràjayet | ayam atra mahattaraþ kalir yaþ sugateùu manaþ pradåùayet |3| ÷ataü sahasràõi nirarbudànàü ùañtriï÷ataü pa¤ca caivàrbudàni | yàn àryagarhã narakàn upaiti vàcaü mana÷ ca praõidhàya pàpakaü |4| ( for a verse in Tibetan corresponding to Udànavarga VIII.6) cittapradåùaõàhetoþ satvà gacchanti durggatiü | cittaprasàdanàhetoþ satvà gacchanti sadgatiü |5| ity eùa bhagavàü÷ candra samyaksambuddhastàü parùadaü dhàrmayà kathayà yàvat saüpraharùyotthàyàsanàt prakràntaþ || Sva Roy 333,2 - 336,5 [121] kim manyase mahàràjànyaþ sa tena kàlena tena samayena dhàrmakathiko bhikùur abhåd iti | na khalv evaü draùñavyam api tv eùa eva suvarõavarõaþ tena kàlena tena samayena tasya bhikùor antike citta pradåùya kharaü vàkkarma ni÷càritaü tasya karmaõo vipàkena pa¤cajanma÷atàni narakeùu pattvà manuùyeùu cotpannaþ pa¤cajàti÷atàni adåùy anapakàrã ÷ålam àropito yàvad etarhy api tenaiva karmava÷eõàdåùy anapakàrã ÷ålam àràpito yady anena tat karma kçtvà nàtyayam atyayato de÷itaü syàt tad eùa pa¤cajanma÷atàny ekaikasmiü mahàniraye pakvaþ syàt | pa¤cajanma÷atàni preteùu pa¤cajanma÷atàni tiryakùupapannaþ syàt | yad anena bhagavata÷ candrasya samyaksambuddhasya ÷àsane brahmacarya¤ caritaü tasya karmaõo vipàkenaitarhy anena bhagavacchàsane pravrajya sarvakle÷aprahàõàd arhatvaü sàkùàtkçtam iti || tasmàt tarhi mahàràja àtmano duþkham anvicchatà na pareùàm antike cittapradåùaõaü kartavyaü || aya÷obhãtena ca na pareùàm aya÷o 'nuprade÷yaü | àtmanaþ sukham anvicchatà pareùàm api sukhopasaühàraþ kartavya ity athàsmin dharmaparyàye bhàùyamàõe 'nekaiþ pràõi÷atasahasrair mahàü vi÷eùo 'dhigataþ | kai÷cit ÷rotàpattiphalaü kai÷cit sakçdàgàmiphalaü kai÷cid anàgàmiphalaü kai÷cit pravrajya sarvakle÷aprahàõàd arhattvaü sàkùàtkçtaü | kai÷cid anuttaràyàü samyaksambodhau cittàny utpàditàni | kai÷cit ÷ràvakabodhau | kai÷cic caraõagamana÷ikùàpadàni gçhãtàni | yadbhåyasà sà parùad buddhanimnà dharmapravaõà saüghapràgbhàrà vyasthàpità || Sva Roy 336,5 - 339,3 [122] atha divàkaraþ sàrthavàha ekàüsam uttaràsaïgaü kçtvà dakùiõaü jànumaõóalaü pçthivyàü pratiùñhàpya kçtakarapuñaþ sthavirànandam etad avocat | àryànanda mayà buddhapramukho bhikùusaügho 'ntarggçhe upanimantrya ùaórasenàhàreõa bhojayitvà ekaiko bhikùuþ ÷atasahasrakeõa cãvareõàcchàdayitavya iti vicintitaü sa ca bhagavàn parinirvçtas tad icchàmy àyãnandapramukhaü bhikùusaügham adhunà bhojayitum iti || sthavirànandaþ kathayati | sàrthavàhaivaü kuruùvàhaü tathà kariùyàmi sarva eva jàmbådvãpàvasthità bhagavataþ ÷ràvakà ihàgamiùyantãti | atha divàkaraþ sàrthavàhaþ praharùapårõamanà ràjagçhasya nagarasya bahir maõóalavàñakam apagatapàùàõa÷arkarakañhalaü samucchritadhvajapatàkaü candanavàrisiktam àmuktapaññadàmakalàpàü nànàpuùpàvakãrõaü surabhidhåpaghañikopadhåpaghañikopanibaddham atiruciravitànatoraõam atiramaõãyaü kàrayitvà tàm eva ràtriü ÷ucipraõãtaü khàdanãyaü samudànãya kàlyam evotthàyàsanapraj¤aptiü kçtvodakamaõã pratiùñhàpya sthavirànandasya dåtena kàlam àrocayati | samayo bhadanta sajjaü bhaktaü yasyedànãü kàlaü manyase | ity Sva Roy 339,3 - 341,5 [123] atha sthavirànando nabhastalam utplutya çddhyà sakalam idaü jambudvãpam vilãnakanaka_vabhàsayà prabhayàvabhàsya svayam eva gaõóãm àkoñya sajalajaladharagambhãraodàttena svareõodghoùitavàn ye bhagavataþ ÷ràvakà çddher làbhinas te svakãyayà çddhyà àgacchantu ye pçthagjanàs te madãyayà çddhyà àgacchantv iti | tatas tàü gaõóãm upa÷rutya himavadvindhyamalayapàriyàtrakagandhamàdanasumeruyuganghareùàdhàrakhadirakasudar÷anà÷vakarõanimindharàdiùu sakànanasaritasusãtà samudrapattanavaradrumavihàràva÷aùu meñhã÷ånyàgàra÷mà÷ànàdiùu ca ye bhikùavaþ samàdhisamàpattisukhalàbhinnaþ prativasanti tatkùaõaàt sarvam idaü nabhastalama÷okakiü÷usadç÷aiþ sandhyàlohitair iva jãmåtavçndair àcchàdayanto ràjagçhanagaram àgatya tasmiü maõóalavàñe 'vatãrõàþ | tatkùaõàd eva tisraþ koñyo bhikùuõyàþ 'sannipatitaþ | ekà kùãõàsravaõàü | dvitãya ÷aikùaõàü | tçtãyà pçthakagjanakalyàõakànàü tato yathà vçddhikayà praj¤apteùu sveùu sveùv à÷aneùåpaviùñàþ || Sva Roy 341,5 - 345,1 [124] atha divàkara sàrthavàhaþ sukhopaniùaõõam àryasthavirànandapramukhaü bhikùusaüghaü viditvà ÷ucinà praõãtena khàdanãyabhojanãyena svahastaü santarpayati | yàvad bhikùusaüghaü bhuktavadantaü viditvà dhautahastam apanãtapàtraü ÷atasahasreõa tricãvareõàcchàdayitukàmas taü bhikùusaügham avalokya prãtimanà abhavat | suvarõavarõa÷ ca tasyà÷ayam avagamyàha alpotsuka tvaü bhava hi | aham eva bhikùusaüghaü suvarõavarõapãtena tricãvareõàcchàdayàmãti || tataþ suvarõavarõena bhikùuõà tasminn eva kùaõe sva÷arãràt suvarõapãtàni vasràõi avatàryàvatàrya ÷atasahasramålyànàü yathà vçddhikayà tisçõàü bhikùukoñãnàü tricãvaram anupradattaü || atràntare 'nekair devatàsahasrair hà hàkàro muktaþ | vividhàni ca vàdyàni saüpravàditàni | divya¤ ca puùpapårõavarùam utsçùñaü yathàsau nànàdigde÷àbhyàgato janakàyo ràjà càjàta÷atruþ sàntaþpurakumàràmatyapaurajànapadasahàyas taü tathàvidham à÷caryam avalokya vismayotphullalocanas trir udànam udànayaty aho puõyaphalavipàkaþ aho puõyànàü sàmarthya aho dakùiõãyakùetràvaropitasya dànabãjasyànatikrànto vipàkas tat kena nàma viduùà evaüvidhaü puõyaphalavipàkam abhisamãkùya taddakùiõãyakùetre dànaü na deyam ity evam anekàni pràõi÷atasahasràõi ÷irasy à¤jalim upanidhàya namo buddhàyety uccair ghoùitavanto 'tha sthavirànandena dakùiõàde÷anà kçtà | Sva Roy 345,1 - 346,3 [125] tato divàkaraþ sàrthavàha uthàyàsanàd ekàüsam uttaràsaïgaü kçtvà dakùiõaü jànumaõóalaü pçthibyàü pratiùñhàpya yena sthavirànandas tenà¤jalãü praõamya trir udànam udànayatãdaü bhadantàsmàkaü na màtrà kçtaü na pitrà na ràj¤à na devatàbhir neùñena svajanabandhuvargeõa pårvapretena ÷ravaõabràhmaõair yad ànandenàsmàkaü kçtaü pracchoùità rudhirà÷rusamudrà iti || jagati daityanaràmarapåjita vigatajanmajaràmaraõàmaya | bhavasahasrasudurlabhaü dar÷ana saphalam adya munes tava dar÷anaü |1| ity Sva Roy 346,3 - 5 [126] atha sthavirànandas tàü saràjikàü parùadaü dharmyayà kathayà sandar÷ya samàdàpya samuttejya saügraharùya tair devatà÷atasahasrair anekai÷ ca ràjagçhavàsibhiþ pràõi÷atasahasrair namasyamàna utthàyàsanàt prakràntaþ | evam alpam api bhagavati buddhe kçtam analpaphalam bhavatãti | Sva Roy 346,5 - 347,3 ye dharmà hetuprabhavà hetuü (6) teùàn tathàgato hy avadat | teùठca yo nirodha evamvàdã mahà÷ramaõaþ |1| [127] deyadharmo 'yaü pravaramahàyànayàyinaþ ÷àkyabhikùubuddhàkaraguptasya yad atra puõyan tad bhavatv àcàryopàdhyàyamàtàpitçpårvaïgamaü kçtvà sakalasattvarà÷er anuttaraj¤ànaphalavàptaya iti ||