Mahakarmavibhanga (= MKV) Based on the edition by Sylvain L‚vi: Mahàkarmavibhaïga et Karmavibhaïgopade÷a, Paris 1932, pp. 21-105. Cf. also N. Kudo: The Karmavibhaïga. Transliterations and Annotations of the Original Sanskrit Manuscripts from Nepal, Tokyo 2004 (Bibliotheca Philologica et Philosophica Buddhica, 7). Input by Klaus Wille (G”ttingen, Germany) #<...># = BOLD for references ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ oü namo bhagavate ma¤ju÷riye kumàrabhåtàya ÷aïkhakùãrendukundasphañikahimadalakùauma÷ubhràbhragaurai÷ ca¤catspaùñàññahàsair gaganatalagatai÷ chattrapaïkty [àtapatraiþ] stavyair bhår bhàti yasya trida÷anaragarutsiddhagandharvàjuùñaiþ prahvàs taü sarva eva praõamata satataü buddham àdityabandhum. divyai÷ candanacårõami÷ranikarair mandànilodbhàsitair vãõàveõumçdaïgadundubhiravair gandharvagãtisvaraiþ yo jàtaþ kùitipàlakaþ pracalayan kçtsnaü trilokàlayaü sarvaj¤àya niruddhasarvagataye buddhàya tasmai namaþ. bhagavatà såtraü bhàùitam. evaü mayà ÷rutam ekasmin samaye bhagavàn ÷ràvastyàü viharati sma. jetavane anàthapiõóadasyàràme. atha bhagavàn pårvàhõe nivàsya pàtracãvaram àdàya ÷ràvastyàü piõóàya pràvikùat. sàvadànaü ÷ràvastyàü piõóopacaraõam. yena ÷ukasya màõavasya taudeyaputrasya (##) nive÷anaü tenopasaükràntaþ. tena khalu punaþ samayena ÷ukasya màõavasya taudeyaputrasya nive÷ane ÷aïkhaku¤jaro gonikàstçte paryaïke niùaõõaþ. a÷mantakopadhànàyàü kàüsyapàtryàü ÷àlimàüsodanaü bhuïkte. bhagavàn adràkùãt ÷aïkhaku¤jaraü goõikàstçte paryaïke niùaõõam a÷mantakopàdhànàyàü kàüsyapàtryàü paribhu¤jànam. adràkùãt ÷aïkhaku¤jaro bhagavantaü dvàramåle gatvà ca punar bukkati. atha bhagavàn ÷aïkhaku¤jaram etad avocat. etad api te ÷aïkha [cittaü] na damayati yad asi bhokàràd bukkàram àgataþ. evam ukte ÷aïkhaku¤jaro 'ti÷ayitaroùa÷ caõóãbhåto 'nàttamanà goõikàstçtàt paryaïkàd avatãryàdhastàt paryaïkasya dàrusyandanikàyàü niùaõõaþ. tena khalu punaþ samayena ÷uko màõavas (##) taudeyaputro bahir gato 'bhåt kenacid eva karaõãyena. athàgacchac chuko màõavas taudeyaputraþ. adràkùãt ÷uko màõavas taudeyaputra÷ (##) ÷aïkhaku¤jaram adhastàd dàrusyandanikàyàü prapatitam. dçùñvà þ janam àmantrayate. kena vo yuùmàkaü ÷aõkhaku¤jaraþ (##) kiücid uktaþ. ko 'smàkaü madhye madãyaputraü ÷aïkhaku¤jaraü kiücid vakùyati. api tv àgato 'bhåt ÷ramaõo gautamaþ. dvàramåle (##) 'vasthitaü tam itthaü bukkati. tam enaü ÷ramaõo gautama evam àha. etad api te ÷aïkha na damayati yad asi bhokàràd bukkàram àgataþ. evam ukte ÷aõkhaku¤jaro 'ti÷ayitakupita÷ caõóãbhåto 'nàttamanà goõikàstçtàt paryaïkàd avatãryàdhastàt paryaïkasya dàrusyandanikàyàü niùaõõaþ. atha ÷ukaþ (kro)dhàbhiùaktaþ kupitas caõóãbhåto 'nàttamanà goõikàn niùkramya yena jetavanam anàthapiõóadasyàràmas tenopasaükràntaþ. tena khalu punaþ samayena bhagavàn aneka÷atàyàü bhikùuparùadi purastàn niùaõõo dharmaü de÷ayati. adràkùãd bhagavàn ÷ukaü màõavakaü taudeyaputraü dåràd evàgacchantam. dçùñvà ca punar bhikùån àmantrayate sma. pa÷yata yåyaü bhikùavaþ ÷ukaü màõavaü taudeyaputram ita evàgacchantam. evaü bhadanta. sacec chuko màõavas taudeyaputro 'smin samaye kàlaü kuryàt. yathà bhallo nikùiptaþ evaü kàyasya bhedàt paraü maraõàd apàyadurgativinipàte 'vicau narakeùåpapadyeta. tathà hy anena mamàntike cittaü pradåùitam. cittapradåùanàd dhetor evam iha [ke] satvàþ kàyasya bhedàt paraü maraõàd apàyadurgatyavãcau narakeùåpapadyante. athànyatamo bhikùus tasyàü velàyàü gàthàü bhàùate sma. praduùñacittaü dçùñvaiva ekatyam iha pudgalam etam arthaü vyàkàrùãc chàstà bhikùugaõàntike. idànãü batàvikùepaü kàlaü kurvãta màõavaþ narakeùåpapadyeta cittaü hy etena dåùitam. yathà hy ucitaü nikùiptam evam eva tathàgate cittapradåùaõàd dhetoþ satvà gacchanti durgatim. adhikùepya màõavas taudeyaputro yena bhagavàn tenopasaükràntaþ. (##) upasaükramya bhagavatà sàrdhaü sukhasaübhàvanàyàü saürajanãyàü vividhàü kathàü vyatisàryaikànte niùaõõaþ ÷uko màõavas taudeyaputro bhagavantam idam evàvocat. àgato bhagavàn gautamo 'smàkaü nive÷anam. àgamane bhagavatà gautamena ÷aïkhaku¤jaraþ kiücid uktaþ. ihàhaü màõava pårvàhõe nivàsya pàtracãvaram àdàya ÷ràvastyàü piõóàya pràvikùat. sàvadànaü ÷ràvastyàü piõóopacaraõam. yena bhavato 'tra nive÷anaü tenopasaükràntaþ. upasaükramya dvàramåle 'vasthitaþ. tena khalu punaþ samayena ÷aïkhaku¤jaro goõikàstçtama¤cake 'dhiråóho '÷mantakopadhànàyàü kàüsyapàtryàü ÷àlimàüsodanaü paribhuïkte. adràkùãt ÷aïkhaku¤jaro màü dvàramåle 'vasthitaü dçùñvà ca punar bukkati. tam enam evaü vadà[mi. etad api te] ÷aïkha na damayati yad asi bhokàràd bukkàram àgataþ. evam ukte ÷aïkhaku¤jaro 'bhiùaktaþ kupita÷ caõóãbhåto 'nàttamanà goõikàstçtàt paryaïkàd avatãryàdhastàt paryaïkasya dàrusyandanikàyàü niùaõõaþ. kiü punar bhagavàn gautamaþ ÷aïkhaku¤jarasyàsmàkaü pårvasyàü jàtaü jànãte. alaü màõava tiùñha mà etam arthaü paripràkùãt. mà te bhaviùyati àghàta÷ càkùànti÷ ca cetaso daurmanasyam. dvir api trir api ÷uko màõavas taudeyaputro bhagavantam etad avocat. kiü punar bhagavàn gautamo 'smàkaü ÷aïkhaku¤jaraü pårvikàyàü jàtaü saüjànãte. alaü màõava tiùñha mà màm etam arthaü paripràkùãt. mà ihaiva ca te bhaviùyaty àghàta÷ càkùànti÷ ca cetaso daurmanasyam. anàtha tvaü màõava yàvad dvir api trir apy eta marthaü nà ...... màõava ÷çõu sàdhu ca suùñhu ca manasi kuru. bhàùiùye. yas te màõava pità taudeyaþ sa eùa kàyasya bhedàd dhãnàyàü ÷vayonàv upapannaþ. tad bho gautama evaü bhaviùyati. asmàkaü pità ya iùñayaj¤a àhitàgnir ucchritayåpaþ sannãyate kàyasya bhedàt ÷ubhre brahmaloke upapanno bhaviùyaty. anenaiva te màõava mànàbhimànena pità taudeyo mahàdànapatiþ ÷vayonàv upapannaþ. pitur màõava yadi me bhàùitaü na (##) ÷raddadhàsi tena hi tvaü màõava yena te nive÷anaü tenopasaükrama. upasaükramya ÷aïkhaku¤jaram evaü vada. saced bhavठchaïkhaku¤jaro 'smàkaü pårvikàyàü jàtaþ pitàbhåt taudeyo 'dhiroha goõikàstçtaü paryaïkam. adhirokùyati. adhiråóhaü caivaü vada. saced bhavठchaïkhaku¤jaro 'smàkaü pårvikàyàü jàtaþ pitàbhåt taudeyaþ paribhu¤jãta bhavàn. a÷mantakopadhànàyàü kàüsyapàtryàü ÷àlimàüsodanaü paribhokùyate. bhuktavantam enaü vada. saced bhavठchaïkhaku¤jaro 'smàkaü pårvikàyàü jàtaþ pitàbhåt taudeyaþ yat te 'smàkaü maraõasamaye mama santaü svàpateyaü nopadar÷itaü tad upadar÷aya. upadar÷ayiùyati. atha ÷uko màõavas taudeyaputro bhagavatà bhàùitam udgçhya paryavàpya yena svakaü nive÷anaü tenopasaükràntaþ. upasaükramya ÷aïkhaku¤jaram etad avocat. saced bhavठchaïkhaku¤jaro 'smàkaü pårvikàyàü jàtaþ pitàbhåt taudeyaþ adhiroha. goõikàstçtaparyaïke 'dhiråóhaü cainam evam àha. saced bhavठchaïkhaku¤jaro 'smàkaü pårvikàyàü jàtaþ pitàbhåt taudeyaþ paribhu¤jãta bhavàn a÷mantakopadhànàyàü kàüsyapàtryàü ÷àlimàüsodanam. paribhuktavàn. bhuktavantaü cainam evam àha. saced bhavठchaïkhaku¤jaro 'smàkaü pårvikàyàü jàtaþ pitàbhåt taudeyaþ yat te 'smàkaü maraõasamaye mama santaü svàpateyaü nopadar÷itaü tad upadar÷aya. atha ÷aïkhaku¤jaro goõikàstçtaparyaïkàd avatãrya yenànyatamapuràõavàsagçhaü tenopasaükràntaþ. upasaükramya caturaþ paryaïkapàdukàn pàdanakharikàbhir avalikhitamadhyaü ca mukhatuõóakenopajighrati. yataþ sa ÷uko màõavas taudeyaputraþ kçtàkçtasya hiraõyasuvarõasya caturo lohasaüghàñàn adhigatavàn madhyàc ca sauvarõakamaõóalum. atha ÷uko màõavas taudeyaputras tat suvarõaü gopayitvà hçùñatuùñodagraprãtisaumanasyajàtaþ ÷ràvastyà niùkramya yena bhagavàüs tenopasaükràntaþ. tena khalu punaþ samayena bhagavàn aneka÷atàyàü bhikùuparùadi purastàn niùaõõo dharmaü de÷ayati. adràkùãd (##) bhagavठchukaü màõavaü taudeyaputraü dårata evàgacchantaü dçùñvà ca punar bhikùån àmantrayate sma. pa÷yatha yåyaü bhikùavaþ ÷ukaü màõavaü taudeyaputraü dårata evàgacchantam. evaü bhadanta. sacec chuko màõavas taudeyaputro 'smin samaye kàlaü kuryàd yathà bhallo nikùiptaþ evaü kàyasya bhedàt sugatau svargalokeùåpapadyeta. tathà hy anena mamàntike cittaü prasàditam. cittaprasàdanahetor bhikùavaþ evam ihaike satvà kàyasya bhedàt sugatau svargalokeùåpapadyante. athànyatamo bhikùus tasyàü velàyàü gàthàü bhàùate. prasannacittaü dçùñvaiva ekatyam iha pudgalam etam arthaü vyàkàrùãc chàstà bhikùugaõàntike. idànãü gatadoùo 'yaü kàlaü kurvãta mànavaþ upapadyeta deveùu cittam asya prasàditam. yathà duritaü nikùiptam evam eva tathàgate cittaprasàdanàd dhetoþ satvà gacchanti sadgatim. atha ÷uko màõavas taudeyaputro yena bhagavàn tenopasaükràntaþ. upasaükramya bhagavatà sàrdhaü saümukhaü saümodanãü saüra¤janãü vividhàü kathàü vyatisàryaikànte niùaõõaþ. evaü niùaõõaü ÷ukaü màõavaü taudeyaputraü bhagavàn idam avocat. kaccin màõava tathaiva yathà mayà ÷aïkhaku¤jaro vyàkçtaþ. bho gautama tat tathaiva yathà bhagavatà gautamena ÷aïkhakunjaro vyàkçtaþ. anyad api tàvad vayaü bhagavantaü gautamaü pçcchema kaücid eva prade÷aü saced avakà÷aü kuryàt pra÷navyàkaraõàya. pçccha màõava yady evaü kàïkùasi. ko bho gautama hetuþ kaþ pratyayaþ yenehaike satvà alpàyuùo 'pi dãrghàyuùo 'pi bahvàbàdhà api alpàbàdhà api durvarõà api suvarõà api alpe÷àkhyà api mahe÷àkhyà api nãcakulãnà api uccakulãnà api anàdeyavàkyà api àdeyavàkyà api alpabhogà api mahàbhogà api duùpraj¤à api mahàpraj¤à api. kasya nu bho gautama karmaõo vipàkenedaü satvànàü nànàtvaü prajnàyate. tatra bhagavठchukaü màõavakaü taudeyaputram idam avocat. karmavibhaïgaü te màõavaka dharmaparyàyaü de÷ayiùyami. tenahi (##) ÷çõu sàdhu suùñhu ca manasi kuru. bhàùiùye. evaü bhagavann iti ÷uko màõavakas taudeyaputro bhagavataþ pratya÷rauùãt. bhagavàn idam avocat. karmasvakàn ahaü màõava satvàn vadàmi karmadàyàdàn karmayonãn karmaprati÷araõàn. karma màõava satvàn vibhajati. yad idaü hãnotkçùñamadhyamatàyàm. tadyathà. asti karma alpàyuþsaüvartanãyam. asti karma dãrghàyuþsaüvartanãyam. asti karma bahvàbàdhàsaüvartanãyam. asti karma alpàbàdhàsaüø. a. k. durvarõas. a. k. pràsàdikas. a. k. alpe÷àkhyas. a. k. mahe÷àkhyas. a. k. nãcàkulopapattis. a. k. uccakulopapattis. a. k. alpabhogas. a. k. mahàbhogas. a. k. duùprajnas. a. k. mahàpraj¤as. a. k. narakopapattis. a. k. tiryagyonyupapattis. a. k. pretalokopapattis. a. k. asuralokopapattis. a. k. manuùyalokopapattis. a. k. kàmàvacaradevopapattis. a. k. råpàvacaradevopapattis. a. k. àråpyàvacaradevopapattis. a. k. kçtaü nopacitam. a. k. upacitaü na kçtam. a. k. kçtam upacitaü ca. a. k. naiva kçtaü nopacitam. a. k. yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapannaþ paripårõaü nairayikam àyuþ kùapayitvà cyavati. a. k. yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapannaþ sàrdhanairayikam àyuþ kùapayitvà cyavati. a. k. y. s. p. narakeùåpapannamàtra eva cyavati. a. k. niyatopapattis. a. k. aniyatopapattis. a. k. de÷àntaravipakùam. a. k. y. s. p. pårvaü sukhito bhåtvà pa÷càd duþkhito bhavati. a. k. y. s. p. pårvaü duþkhito bhåtvà pa÷càd api sukhito bhavati. a. k. y. s. p. pårvaü sukhito bhåtvà pa÷càt sukhito bhavati. a. k. y. s. p. pårvaü duþkhito bhåtvà pa÷càd api duþkhito bhavati. a. k. (##) y. s. p. àóhyo bhavati matsarã. a. k. y. s. p. daridro bhavati tyàgavàn. a. k. y. s. p. àóhyo bhavati tyàgavàn. a. k. y. s. p. [sic] asti pudgalo yasya karma kùãõaü bhavati nàyuþ. asti pudgalo yasyàyuþ kùãõaü na karma. a. p. y. àyuþ karmàõi ca kùãõàni. a. p. y. àyuþ kùãõaü puõyàni ca. a. p. yasya nàyuþ kùãõaü bhavati na karma. api tu kle÷àþ kùãõàþ. a. p. kàyena sukhã na cittena. a. p. cittena sukhã na kàyena. a. p. kàyena ca sukhã cittena ca. a. p. naiva kàyena sukhã na cittena. a. k. y. s. pudgalo 'pàyeùåpapanno 'bhiråpo bhavati snigdhakàyaþ snigdhacchavir nayanàbhiràmo dar÷anãyaþ. a. k. y. s. pudgalo 'pàyeùåpapanno durvarõo bhavati råkùakàyo ghoradar÷anaþ pratikåladar÷anaþ. a. k. y. s. p. apàyeùåpapanno durgandho bhavati jihmendriyo bhavaty avyaktendriyaþ. da÷ànàm aku÷alànàü karmapathànàü vipàkena da÷ànàü bàhyànàü bhàvànàm abhivçddhiþ praj¤àyate. da÷ànàü ku÷alànàü karmapathànàü vipàkena da÷ànàü bàhyànàü bhàvànàü vipattiþ praj¤àyate. da÷ànu÷aüsàs tathàgatacaityà¤jalikarmaõaþ. da÷ànu÷aüsàs tathàgatacaityavandanàyàþ. da÷ànu÷aüsà÷ chattrapradànasya. da÷ànu÷aüsà ghaõñàpradànasya. da÷ànu÷aüsà vastrapradànasya. da÷ànu÷aüsà àsanapradànasya. da÷ànu÷aü÷à bhàjanapradànasya. da÷ànu÷aüsà bhojanapradànasya. da÷ànå÷aüsà yànapradàne. dasànu÷aüsàþ prati÷rayapradànasya. da÷ànu÷aüsàþ pànakapradàne. da÷ànu÷aüsàþ phalapradàne. da÷ànu÷aüsà màlàpradànasya. da÷ànusaüsà muktapuùpapradànasya. da÷ànu÷aüsàþ pradãpapradànasya. da÷ànu÷aüsà gandhapradànasya. (##) da÷ànu÷aüsàþ pravrajyàyàþ. da÷ànn÷aüsà araõyavàse. dasànu÷aüsàþ paiõóapàtikatve. da÷a vai÷àradyàni. udde÷aþ karmavibhaïgasya dharmaparyàyasya. I. tatra katamat karma alpàyuþsaüvartanãyam? ucyate. pràõàtipàtaþ. pràõàtipàtasya anumodanam. pràõàtipàtasya varõavàdità. amitramaraõàbhinandanam. amitramaraõasya samàdàpanam. amitramaraõasya varõavàdità. garbha÷àtanam. garbha÷àtanasya varõavàdità. sthaõóilapratiùñhàpanaü yatra bahavaþ pràõino ghàtyante mahiùapa÷u÷åkarakukkuñàdayaþ tasya yaj¤apravartakasya putràþ pautrà÷ cànye ca janàþ phalàrthino bhayabhãtà÷ cànuvçttiü kurvàõàþ sattvàn nirghàtayanti. a) yathà kà÷mãràyàü mahànagaryàü bhikùuþ kilàrhann anyatarasmin gçhadvàre tiùñhati. tasya gçhasya pàr÷vena ràjapathas tena pa÷å ravamàõo nãyate. sa bhikùus taü dçùñvà hàhà dhik kaùñam iti vadati. puruùàs taü pçcchanti. àrya kim ayaü hàdhikkaùñam iti ÷abdaþ. sa àha. na vaktavyam etad a÷ràddhànàm. kàryàrthaü tu bravãmi. ya eùa pa÷å ravamàõo nãyate. anena purà vaõigã÷vareõa bhåtvà sthaõóilaü pratiùñhàpitam. sàüvatsarika÷ ca pa÷uyaj¤aþ pravartitaþ. tatrànena bahavaþ pa÷avo ghàtitàþ. maraõakàle ca putràn àhåya pràha. putràþ. yady asti mayi sneho ya eùa mayà sàüvatsarikaþ pa÷uyaj¤aþ pravartitaþ. eùa mayi kàlagate 'nupravartayitavya iti. putrais tathàstv iti prati÷rutam. sa kàlagatas tena mohajena pràõàtipàtena (##) samanvàgataþ svagçhe pa÷uþ pratyàjàtaþ. sa tatra jàtau jàtau ghàtyate. adhunà ekaùaùñitamaü vàraü nãyate. atha sa bhikùus taü pa÷uü karuõàyamàõa àha. svayam eva te sthaõóilaü kçtaü svayam eva yaj¤aþ pravartitaþ bahavaþ pa÷ava÷ ca ghàtitàþ. kiü ravase. sarvam idaü nirarthakam. b) yathaivaüvidhaü sthaõóilapratiùñhàpanam. tathà yuddhadar÷anam. yatra bahavaþ sattvà ghàtyante hastya÷vamanuùyàdayaþ. yuddhapratibaddhànàü ca ÷astràõàm abhinandanam. c) yathà coktaü bhagavatà vai÷àlyàü kàlikasåtre. pràõàtipàta ànanda sevito bahulãkçto niraya saüvartanãyo bhavati. tiryagyonisaüvartanãyo 'pi bhavati. pretaviùayasaüvartanãyo 'pi bhavati. yasmàd alpapràõàtipàtasya vipàko manuùyabhåtasya sato alpàyuþsaüvartanãyo 'pi bhavati. d) tathà da÷àdãnavà nandikasåtra uktàþ pràõàtipàtasya. idaü karma alpàyuþsaüvartanãyam. II. tatra katamat karma dãrghàyuþsaüvartanãyam. ucyate. pràõàtipàtàn nivçttiþ. pràõàtipàtanivçttau varõavàdità. tatra samàdàpanam. tadvarõavàdità. vadhyapràptànàü manuùyapa÷usåkarakukkuñàdãnàü parimocanam. bhãtànàü sattvànàm abhayapradànam (##) anàthànàü sattvànàü madhye kàruõyacittatà. glànànàü sattvànàü madhye maitracittatà. anyeùàü ca bàlavçddhànàm. teùàm eva bhojanapradànam. pratigràhakeùu ca maitracittatà. yat pårvoktaü ku÷alapakùeõa yuddhadar÷anàdi. tathà ståpacaityavihàràõàü ÷ãrõànàü pratisaüskaraõam. ataevoktam. akàlamçtyur na bhavet tasya yo bhagna÷ãrõaü pratisaüskaroti. a) tathà bakapratyekabrahmasåtraü varõayanti sma. tena kila çùibhåtena pa¤càbhij¤ena tçùõàrtasya sàrthasya pathabhraùñasya upari çddhyà varùaü pàtitam. tadarthaü ca bhagavatà gàthà bhàùità. tat te puràõaü vrata÷ãlavçttaü svapnàd vibuddho 'ham iha smaràmi. tatra ca sàrthe bodhisattvaþ sàrthavàho 'bhåt. ya eõãkålej anatàü gçhãtàm. eõã nàma nadã yasyà anukåle ràjà ka÷cid gçhãtaþ pratyamitreõa (##) himavantam anupravi÷ya sa nãyamàna eva vadhyaü pràptaþ sabalavàhanaþ. tena çùibhåtena çddhyà vàtavarùaü muktam. sa copàyena pratyamitrajanakàyo vibhràmitaþ. sa ràjà mokùitaþ. tat te dvitãyaü vrata÷ãlavçttaü svapnàd vibuddho 'nusmaràmi. sa ca ràjà bodhisattvo babhåva. gaïgàsrotasi nàvà gçhãtà nàgena ghoreõa çddhikena. sa ca tadà çùir gaïgàkåle maharddhikaþ pa¤càbhij¤aþ prati÷arati. tena ca kàyaþ krandamàno jãvitena nirà÷as tato mokùitaþ. tat te tçtãyaü vrata÷ãlavçttaü svapnàd vibuddho 'nusmaràmi. tasyàü ca nàvàyàü nausvàmã bodhisattvas tena kàlenàbhåt. evaü vidhaü te trividhaü karma kçtam, tato 'tãva dãrghàyuþ. b) yathà kecid àcàryàþ kathayanti. bhagavàn àha. bhåtapårvaü bhikùavo jambudvãpe sarvajanapadamàrã vartate sma. athànyatareõa sattvenànyalokadhàtau sthitena çddhimataþ sakà÷àc chrutam. yathà jambudvãpe sarvamàrã pàtiteti. tena kçtapuõyena praõidhànaü kçtam. (##) jambudvãpe upapadyàhaü sarvasattvànàü vyàdhipraõà÷àya jàyeyeti. sa tatropapannaþ. ye ca sattvàs tçùitàs teùàü pànãyena vyàdhiü nà÷ayati. ye ca bubhukùitàs teùàü bhaktena vyàdhiü nà÷ayati. evaü yena yasyàrthas tenaiva tasya vyàdhiü nà÷ayati. na nàma tasya kiücid apy anauùadhaü. yad yad eva gçhya prayacchati tat tad evauùadham. tasya jambudvãpakair manuùyaiþ sarvauùadhir ekanàma kçtam. atha bhikùavaþ sarvauùadhivaidyaràjo bahånàü sattvasahasràõàü jãvitàni dattvà kàlagataþ. kàlàntareõa mithilàyàü ràjakule upapannaþ. tato 'pi tena mahàdevabhåtena a÷ãtikùatriyasahasràõi dharmade÷anayà pravrajitàni. jambudvãpe '÷ãtivarùasahasràõi manuùyàõàm àyur na parikùãõam. tata÷ cyutaþ kàlàntareõa ku÷ãnagaryàü màndhàtà saüvçttaþ. bhåya÷ ca saptasåryopade÷e (##) sunetro nàma mànavo vij¤eyaþ. ahaü sa bhikùavas tena kàlena sarvauùadhivaidyaràjo 'bhåt. tasya karmaõo vipàkena mahàdevasyàyuþpramàõaü yojayitavyam. màndhàtçsunetràbhyàm apy evàyuþpramàõaü yojayitavyam. idaü karma dãrghàyuþsaüvartanãyam. III. katamat karma bahvàbàdhàsaüvartanãyam. ucyate. khañacapeñapradànam. khañacapeñapradànasyànumodanam. khañacapeñapradànasya varõavàdità. teùàü pradànena tuùñiþ. màtàpitro÷ citta÷arãre pãóàkaraõaü tathànyeùàü pravrajitànàü ÷ãlavatàü cittasaükle÷aþ. amitravyàdhinà tuùñiþ. amitravyàdhivyutthànenàtuùñiþ. vyàdditànàm abhaiùajyapradànam. tathàparijãrõabhojanam. idaü karma bahvàbàdhàsaüvartanãyam. IV. katamat karma alpàbàdhàsaüvartanãyam. ucyate. khañacapeñapradànàn nivçttiþ. tatra samàdàpanam. tadvarõavàdità. tadabhyanumodanam. glànànàü màtàpitéõàm upasthànakaraõam. tad apy anyeùàü gçhasthapravrajitànàm. amitravyàdhinànàttamanaskatà. tasya vyutthànena càttamanaskatà. bhaiùajyapradànam. parijãrõabhojanaü ca. idaü karma alpàbàdhàsaüvartanãyam. V. katamat karma durvarõasaüvartanãyam. ucyate. krodhaþ. upanàhaþ mrakùaþ. pradà÷aþ. màtàpitror avarõavàdità. anyeùàü ca (##) gçhasthapravrajitànàü bàlavçddhànàm. ståpàïgaõacaityagçhavihàràõàü ca bhåmer avi÷odhanam. ståpànàü pratimàõàü ca dãpavyucchedaþ. durvarõànàü sattvànàm avahasanam. tathà caukùasamudàcàratà. idaü karma durvarõasaüvartanãyam. VI. katamat karma pràsàdikasaüvartanãyam. ucyate. akrodhaþ. anupanàhaþ. amrakùaþ. vastrapradànam. ståpacaityagçheùu ca sudhàdànam. suvarõapàtra dànam. gandhalepapradànam. alaükàrapradànam. màtàpitror varõavàdità. àryàõàü ÷ãlavatàü varõavàdità ståpàïgaõavihàràõàü saümàrjanam. satataü gçhasaümàrjanam. viråpàõàü sattvànàm anavahasanaü tathànyeùàü bàlavçddhànàm. tathà caukùasamudàcàratà. a) yathà àryasundaranandena kila krakucchande samyaksaübuddhe bhikùusaüghe jentàkasnànaü kçtam. tàü÷ ca dçùñvà cittaü prasàditam. bhåya÷ ca suvarõena haritàlena pratyekabuddhaståpe lepo dattaþ. idam api dçùñvà cittaü prasàditam. abhiråpatàyàü ca pariõàmitam. bhåya÷ ca ståpe kriyamàõe prathamaü chattraü kàritam. yathà pa÷cimabhave sa eva vyàkaroti. jentàkasya ca snànena haritàlasya lepanena ca ekacchattrapradànàc ca pràptà me suvarõavarõatà. tathaivàyaü ÷obhitavàn. idaü karma pràsàdikasaüvartaniyam. (##) VII. katamat karma alpe÷àkhyasaüvartanãyam. ucyate. ãrùyà. màtsaryam. parasya làbhenàtuùñiþ. parasya varõavàditàyà atuùñiþ. màtàpitroþ paribhavaþ. àryàõàü ÷ãlavatàü paribhavaþ. tathànyeùàü vyàdhitabàlavçddhànàm. hãne dharmahãne 'ku÷alamåle varõavàdità. bodhicittotpàdasya nivàraõam. tadabhyanumodanam. idaü karma alpe÷àkhyasaüvartanãyam. VIII. katamat karma mahe÷àkhyasaüvartanãyam. ucyate. anãrùyà. amàtsaryam. paralàbhena tuùñiþ. parasya ya÷ovarõa÷abda÷loka÷ravaõena tuùñiþ. parasya varõavàditàyà àttamanaskatà. bhagavata÷ caityaståpakàràpaõam. hãne dharmahãne 'ku÷alamåle nivàraõam. mahe÷àkhyaku÷alamåle samàdàpanam. bodhicittotpàdanam. sarvamahe÷àkhyaku÷alamåle bodhicittotpàdanam. a) yathoktaü bhagavatà vàràõasyàü pårvàparàntake såtre (##) 'jitasya bodhisattvasya samuttejanaü kçtam. mahate khalu te 'jita autsukyàya cittaü damayati. yad idaü saüghaparihàpaõàya. vakùyatehi. maitreyas tuùitasuràlayàdhivàsã pràptavyà divi bhuvi ceha yena påjà sa ÷rãmàn da÷abalatàm avàpya ÷ãghraü lokànàü bhavatu ÷a÷ãva nityapåjyaþ. idaü karma mahe÷àkhyasaüvartanãyam. IX. katamat karma nãcakulasaüvartanãyam. ucyate. stabdhatà. abhimànità ca. amàtàpitçj¤atà. a÷ràmaõyatà. abràhmaõyatà. akulajyeùñhàpacàyità. màtàpitror apratyupasthànam. àryàõàü ÷ãlavatàm apratyupasthànam. anyeùàü ca gurusthànãyànàm àcàryopàdhyàyànàm apratyupasthànam. nãcakulànàü satvànàü paribhavaþ. idaü karma nãcakulasaüvartanãyam. X. katamat karma uccakulasaüvartanãyam. ucyate. astabdhatà. anabhimànità. màtàpitçj¤atà. ÷ràmaõyatà. bràhmaõyatà. kulajyeùñhàpacàyità. màtàpitroþ pratyupasthànam. àryàõàü ÷ãlavatàü pratyupasthànam. anyeùàü ca gurusthànãyànàm àcàryopàdhyàyànàü pratyupasthànam. nãcakulànàü satvànàm aparibhavaþ. a) yathà ca bhagavatà såtra uktam. yato bhikùavaþ ku÷ala÷ãlavanto brahmacàrinaþ kalyàõadharmàõaþ pravrajità upasaükramanti pa¤ca tasmin kule 'nu÷aüsàþ pratyanu÷aüsitavyàþ. katame pa¤ca. iha bhikùavaþ upasaükrànteùu ÷ãlavatsu cittàni prasàdayanti svargasaüvartanãyaü (##) tad bhikùavaþ kulaü tasmin samaye pratipadaü pratipannaü bhavati. punar aparaü bhikùavaþ upasaükrànteùu ÷ãlavatsu abhivàdayanti pratyuttiùñhanti. uccakulasaüvartanãyaü bhikùavaþ. tasmin samaye pratipadaü pratipannaü bhavati. evaü sarvasåtraü yojyam. idaü karma uccakulasaüvartanãyam. XI. katamat karma alpabhogasaüvartanãyam. ucyate. adattàdànam. adattàdànasamàdàpanam. cauryavarõavàdità. tadabhyanumodanam. màtàpitror vçttyupacchedaþ. tathànyeùàü vyàdhitabàlavçddhakçpaõànàü vçttyupacchedaþ. parasya làbhenàtuùñiþ. paralàbhàntaràyakriyà durbhikùàbhinandanaü ca. idaü karma alpabhogasaüvartanãyam. XII. tatra katamat karma mahàbhogasaüvartanãyam. ucyate. adattàdànàn nivçttiþ pareùàü càdattàdànàn nivàraõam. pareùàm adattàdànanivçttànàü samanumodanam. màtàpitror vçttipradànam. àryàõàü ca ÷ãlavatàü vçttipradànam. tathànyeùàü vyàdhitabàlavçddhakçpaõànàü vçttipradànam. paralàbhena tuùñiþ. parasyàlàbhenàtuùdþ. paralàbhasamanumodanam. subhikùàbhinandanam. a) tad eva såtraü yojyam. punar aparaü bhikùavaþ upasaükrànteùu ÷ãlavatsu dànàni dadanti puõyàni ca kurvanti. mahàbhogasaüvartanãyaü bhikùavas tat kulaü tasmin samaye pratipadaü pratipannaü bhavati. idaü karma mahàbhogasaüvartanãyam. XIII. tatra katamat karma duùpraj¤asaüvartanãyam. ucyate. ihaikatyo na paràn pçcchati. paõóitàn. ÷ramaõàn. bràhmaõàn. ko dharmaþ kiü dharmaü kurvataþ ÷reyaskaram iti. api tu duùpraj¤àn sevati. paõóitàn parivarjayati. asaddharmaü dãpayati. saddharmaü vigarhati. saddharmabhàõakànàü vai÷àradyopacchedaü karoti. saddharmabhàõakànàm abhinive÷ena na sàdhukàraü dadàti. asaddharmabhàõakànàü (##) sàdhukàraü dadàti. mithyàdçùñiü varõayati. samyagdçùñiü vigarhati. tathà pustakalekhakavàcakànàü vçttyupacchedaü karoti. a) såtre coktam. unmattakasaüvartanãyam ... karoti. saümåóhaka÷ ca kàlaü karoti. duùpraj¤a÷ ca bhavati. yathoktaü nandikasåtre. pa¤catriü÷ad àdãnavàþ suràmaireyamadyapramàdasthàne yojayitavyàþ. buddhe càgauravo bhavati. dharme saüghe càgauravo bhavati. ataþ ÷àkyasåtraü yojayitavyam. yadà ca bhagavàn kapilavastum àgataþ sa madyapànadoùàn na kadàcid bhagavantam upasaükràntaþ. caturbhiþ sthavirair bhagavatà preùitair gatvà vinãtaþ kàlagata÷ ca. ÷àkyaþ pçcchati. bhagavan. tasya kà gatir iti. bhagavàn àha. ime 'pi ca me ÷àkya bhàùitasyàrtham àjànãyur iti såtraü (##) yojayitavyam. yathà cåóà panthako nàma bhikùus tasya ràjagçhe prativasato bhagavatà gàthoddiùñà. sà ca varùàtyayena na ÷akità grahãtum. bhikùavo vismayaü pràptàþ pçcchanti. bhagavan kasyaiùa karmaõo vipàkena duùpraj¤aþ. bhagavàn àha. kà÷yape samyaksaübuddhe parinirvçte eùa àraõyako bhikùus tripiñakas tatkàlam abhåt. bhikùåõàü ca buddhapåjàm akurvatàü buddhavacanam antarhitam. te bhikùavas tasya samãpaü gatàþ asmàkaü buddhavacanam antarhitam. asmàkam apy upade÷aü kuruùvety anena màtsaryadoùàt teùàm upade÷o na kçtaþ. evaü tacchàsanam antarhitam. tasya karmaõo vipàkenaiùa duùpraj¤aþ. idaü karma duùpraj¤asaüvartanãyam. XIV. tatra katamat karma mahàpraj¤asaüvartanãyam. ucyate. (##) ihaikatyaþ paripçcchaka jàtãyo bhavati paõóitठchramaõàn bràhmaõàn sevate duùpraj¤àn parivarjayati. saddharmaü dãpayati. asaddharmaü vigarhati dharmabhàõakànàü vai÷àradyaü varõayati. sahitabhàùiõàü sàdhukàraü dadàti. ahitabhàùiõaü pariharati. samyagdçùñiü varõayati. mithyàdçùñiü vigarhati. masãpustakalekhanãpradànàni dadàti. na ca madyaü pibati. yathoktaü ca nandikasåtre. pa¤catriü÷ad madyapànadoùà aku÷alapakùeõa yojayitavyàþ. idaü karma mahàpraj¤asaüvartanãyam. XV. tatra katamat karma narakopapattisaüvartanãyam. ucyate. tãvraü praduùñacittasya kàyavàïmanodu÷caritam. ucchedadçùñiþ. ÷à÷vatadçùñiþ. nàstikadçùñiþ. akriyàdçùñiþ. matsarivàdaþ. akçtaj¤atà. ànantaryam. àryàõàü ÷ãlavatàm abhåtàbhyàkhyànadànam. idaü karma narakopapattisaüvartanãyam. XVI. tatra katamat karma tiryagyonyupapattisaüvartanãyam. ucyate. madhyamaü kàyavàïmanodu÷caritaü vicitraü ràgasamutthitaü karma vicitraü dveùasamutthitaü karma vicitraü mohasamutthitaü karma. màtàpitroþ pravrajitànàü càkalpikapradànam. tiryagyonigatànàü satvànàm avahasanam. tathà praõidhànakarma yathà govratikakukkuravratikaprabhçtãnàü praõidhànam atropapadyeyam iti. a) yathà ca bodhisatvasya siüha jàtake 'vadànaü vaktavyam. yathà ca varùàkàrasya bràhmaõasya markañopapattiþ. tadyathà (##) varùàkàreõa bràhmaõena sthaviramahàkà÷yapo bhikùå ràjagçhasyoparimeõa gçdhrakåñàt parvatàd çùigiripàr÷vaü vihàyasà gacchan dçùñaþ. tena praduùñacittena devadattàjàta÷atrusaüsargàd vàgdu÷caritaü kçtam. eùa ÷ramaõo vihàyasà gacchan parvatàt parvataü gacchati. tadyathà markaño vçkùàd vçkùam eva. bhagavataþ kathitam. varùàkàreõa bràhmaõena krodhajàtena vàgdu÷caritaü kçtam. tasya ko vipàkaþ. bhagavàn àha. asya vàgdu÷caritasya vipàkato varùàkàro bràhmaõaþ pa¤ca janmàntara÷atàni markaño bhaviùyatãti. tatas tena varùàkàreõa ÷rutaü bhagavatà nirdiùñatvaü kila pa¤ca janmàntara÷atàni markaño bhaviùyatãti. sa saüvignacittaü prasàditavàn. tena bhagavàn parinirvàõakàle pçùñaþ. tasya karmaõaþ kadà parikùaya iti. bhagavàn àha. tàny eva pa¤ca janmàntara÷atàni kiü tu ràjagçhe utpatsyase yathà jambvà jambudvãpe jàyate. yatroùñrikàmàtràõi phalàni. yathà kùaudramadhv aneóakam evamàsvàdàni. (##) tatropapattir bhaviùyati. tato vyutthitasya te sugatir bhaviùyati. yathà cittapradåùaõena siüheùåpapannaþ. tadarthaü ca bhagavatà gàthà bhàùità. dãrghà jàgarato ràtrir dãrghaü ÷ràntasya yojanam dãrgho bàlasya saüsàraþ saddharmam avijànataþ. idaü karma tiryagyonyupapattisaüvartanãyam. XVII. tatra katamat karma yamalokopapattisaüvartanãyam. ucyate. kruddhasya pratihatacittasya kàyavàïmanodu÷caritam. lobho viùamalobho mithyàjãvo jighàüsitapipàsitasya kruddhasya kàlakriyà. vastuùv abhiùaktacittasya kàlakriyà. a) yathà coktaü bhagavatà ÷atavarge àgame karmavibhaïgasåtre. (##) tasya khalu punar ànanda pudgalasyànyajàtikçtaü và karma pratyupasthitaü bhavati. maraõakàle và mithyàdçùñiþ. idaü karma yamalokopapattisaüvartanãyam. XVIII. tatra katamat karmàsuralokopapattisaüvartanãyam. ucyate. sarvamçdukàyavàïmanodu÷caritam. mànaþ. abhimànaþ adhimànaþ. asmimànaþ. mithyàmànaþ. sukçta ku÷alàmålam asuralokopapattipariõàmitam. sarvotkçùñaràgasamutthitaü dauþ÷ãlyaü praj¤àmukhena. idaü karmàsuralokopapattisaüvartanãyam. XIX. tatra katamat karma manuùyalokopapattisaüvartanãyam. ucyate. subhàvità mandabhàvità÷ ca da÷a ku÷alàþ karmapathàþ. katame da÷a. trividhaü kàyakarma. caturvidhaü vàkkarma. trividhaü manaþkarma. idaü karma manuùyalokopapattisaüvartanãyam. XX. tatra katamat karma kàmàvacaradevopapattisaüvartanãyam. ucyate. susamàptà da÷a ku÷alàþ karmapathàþ. idaü karma kàmàvacaradevopapattisaüvartanãyam. XXI. tatra katamat karma råpàvacaradevopapattisaüvartanãyam. ucyate. susamàptàþ susamàhitàs tato vi÷iùñataràþ paripårõà da÷a ku÷alàþ karmapathàþ. idaü karma råpàvacaradevopapattisaüvartanãyam. XXII. tatra katamat karmàråpyàvacaradevopapattisaüvartanãyam. ucyate. catasra àråpyasamàpattayaþ. àkà÷ànantyàyatanam. vij¤ànànantyàyatanam. àkiücanyànantyàyatanam. naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanam. etàþ samàpattayo bhàvità bahulãkçtà÷ ca bhavanti. idaü karmàråpyàvacaradevopapattisaüvartanãyam. XXIII. tatra katamat karma kçtaü nopacitam. ucyate. yat kçtvà karma àstãryati jihreti vigarhati vijugupsati de÷ayati àcaùñe vyaktãkaroti. (##) àyatyàü saüvaram àpadyate. na punaþ karoti. idaü karma kçtaü nopacitam. XXIV. tatra katamat karmopacitaü na kçtam. ucyate. yat karma kàyena paripårayitavyam. tatra praduùñacitto vàcaü bhàùate evaü te kariùyàmãti. idaü karmopacitaü na kçtam. XXV. tatra katamat karma kçtaü copacitaü ca. ucyate. yat karma sàücetanikam. a) yathoktaü bhagavatà. manaþpårvaïgamà dharmà manaþ÷reùñhà manojavàþ manasà cet praduùñena bhàùate và karoti và tatas taü duþkham anveti cakraü và vahataþ padam manaþpårvaïgamà dharmà manaþ÷reùñhà manojavàþ manasà cet prasannena bhàùate và karoti và tatas taü sukham anveti chàyà và anuyàyinã. idaü karma kçtaü copacitaü ca. XXVI. tatra katamat karma naiva kçtaü naivopacitam. ucyate. yat karma sàücetanikaü svapnàntare kçtaü kàritaü và. idaü karma naiva kçtaü naivopacitam. XXVII. tatra katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapannaþ paripårõaü nairayikam àyuþ kùapayitvà cyavati. ucyate. (##) ihaikatyena narakãyaü karma kçtaü bhavaty upacitam. sa tat karma kçtvà nàstãryati. na jihrãyati na vigarhati na jugupsati na de÷ayati nàcaùñe na vyaktãkaroti nàyatyàü saüvaram àpadyate bhåyasyà màtrayà hçùyati. prãtim utpàdayati. yathà devadattakokàlikàdayaþ. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapannaþ paripårõanairayikam àyuþ kùapayitvà cyavati. XXVIII. tatra katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapanno 'rdhanairayikam àyuþ kùapayitvà cyavati. ucyate. ihaikatyena nàrakãyaü karma kçtaü bhavaty upacitam. sa tat kçtvà nàstãryati na jihrãyati na vigarhati na jugupsate na de÷ayati nàcaùñe na vyaktãkaroti. nàyatyàü saüvaram àpadyate. api tu na bhåyasyà màtrayà hçùyati. na pritim utpàdayati. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapanno 'rdhanairayikam àyuþ kùapayitvà cyavati. XXIX. tatra katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapannamàtra eva cyavati. ucyate. ihaikatyena nàrakãyaü karma kçtaü bhavaty upacitaü ca. sa tat kçtvàstãryati. jihrãyati. vigarhati vijugupsati àcaùñe. de÷ayati. vyaktãkaroti. àyatyàü saüvaram àpadyate. na punaþ kurute. sa cen narakeùåpapadyate upapannamàtra eva cyavati. a) yathà ràjàjàta÷atruþ. tena devadattasahàyenànantaryakarma kçtam. pitçvadhaþ. saüghabhedaþ. dhanapàlamokùaõam. ÷ilàyantramokùaõaü devadattasyàde÷ena. tasmàd avãcinarakagamanaü ÷rutvà tena saüvignena bhagavati cittaü prasàditam. ÷ràmaõyaphalasåtre 'tyayade÷anaü kçtam. pratisaüdadhàti ku÷alamålàni. tena maraõakàle cittaü prasàditam. asthibhir api buddhaü bhagavantaü (##) ÷araõaü gacchàmi. sa upapannamàtra eva cyavati. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalo narakeùåpapannamàtra eva cyavati. XXX. tatra katamat karma niyatopapattisaüvartanãyam. ucyate. yat kçtvà kvacid upapattau pariõàmayati amutropapadyeyam iti. sa tatropapadyate. yathà bhagavato jàtake ÷yàmàkajàtakaprabhçtiùu praõidhànava÷àd upapattir varõyate. idaü karma niyatopapattisaüvartanãyam. XXXI. tatra katamat karmàniyatopapattisaüvartanãyam. ucyate. yat kçtvà na kvacid upapattau pariõàmayati amutropapadyeyam iti. yathà satvàþ karmava÷àd upapadyante. idaü karmàniyatopapattisaüvartanãyam. XXXII. tatra katamat karma de÷àntaravipàkam ucyate. yat karma tasminn eva janmàntare và de÷àntaragatasya vipacyate ÷ubham a÷ubhaü và. tat karma de÷àntaravipàkam. yathà bhagavàn kathayati. bhåtapårvaü bhikùavo jambudvãpe manuùyàõam aparimàõam àyur bhavati. yathà ràj¤o màndhàtuþ. athànyatarasmin nagare maitràyaj¤o nàma (##) sàrthavàhaputro babhåva. sa pa¤ca÷atasahàyaparivçta udyànaü gataþ. tai÷ ca sahàyair uktaþ. asmin nagare baõijas tava pitaraü pårvaïgamaü kçtvà mahàsamudram avatãrya suvarõabhåmiprabhçtãni de÷àntaràõi gatvà dvãpàntaràõi ca pa÷yanti. dravyopàrjanaü ca kurvanti. vayam api tvàü pårvaïgamaü kçtvà samudram avatãrya dravyopàrjanaü kariùyàmo dvãpàntaràõi ca drakùyàmaþ. tatas tena evam iti prati÷rutam. sa ràtrau gatvà màtaram àpçcchati. amba suvarõabhåmiü gamiùyàmaþ. tasya màtàha. aparimàõaü putra dravyaü gçhe tiùñhati. na gantavyam iti. sa màtur vacanena nivçttaþ. sa bhåya udyànaü gataþ sahàyair uktaþ. tam arthaü vij¤àpayàmaþ. tena tathàstv iti prati÷rutam. sa bhåyo màtaraü gatvàpçcchati. bhåya÷ ca màtrà pàdapatanàn nivartitaþ. evaü tçtãyam api. sa kàlàntareõa bhåya (##) udyànaü gatvà sahàyair uktaþ. tava doùàd vayam api na gacchàmaþ. pçcchàmo vayam. trayoda÷yàü gamiùyàma iti. tena màtur aviditam eva bahir bahu bhàõóaü nirgamitam. tasya gamanakàle prasthitasya màtà dvàre pàdapatanaü kçtvà sthitvà. putra na gantavyam iti. sa kruddho màtuþ pàdaü mastake dattvàtikràntaþ samudrakålaü ca gataþ. tena sahàyà uktàþ. samudram avataratàü na j¤àyate jãvitaü maraõaü ca. vayaü sarva evàùñàïgasamanvàgataü poùadhaü gçhõàmaþ. tais tathàstv iti pratipannam. poùadhaü ca gçhãtam. te samudram avatãrõàþ. samudramadhyagatànàü ca teùàü viùamavàtàdyàhataþ poto vinaùñas tena sarve kàlagatàþ. maitràyaj¤a÷ ca ma. prañamukhyàn avabaddhaü tàmraghataü ca gçhya samudrakåla uttãrõaþ sa paryañamànaþ sauvarõapràkàraü nagaraü pa÷yati. àràmasaüpannaü vanasaüpannaü puùkariõãsaüpannam. dhåpitadhåpanaü muktapuùpàvakãrõam avasaktapaññadàmakalàpam. tata÷ catasro 'psaraso nirgatàþ. sa tàbhir gçhya nagaraü prave÷itaþ. sa tàbhiþ sàrdhaü bahåni varùàõi krãóitavàn. bahåni varùa÷atàni. bahåni varùasahasràõi bahåni varùa÷atasahasràõi krãóitavàn. sa tàbhir uktaþ. àryaputra tavàyaü pçthivãprade÷o 'pårvaþ. asmàkam aviditaü na nirgantavyam. yadi nirgacchasi sarvathottaràbhimukhena na gantavyam. iti. sa tasmàt kàlàntareõa nirgataþ. sa bhåyo gacchan nagaraü pa÷yati. råpyamayena pràkàreõa. àràmasaüpannaü vanasaüpannam. pårvavad yàvat. tasmàd apy aùñàv apsaraso nirgatàþ. tàbhir apy asau gçhya prave÷itaþ. sa tàbhiþ sàrdhaü bahåni varùàõi krãóitavàn. bahåni varùa÷atàni. bahåni varùasahasràõi bahåni varùa÷atasahasràõi krãóitavàn. pårvavat. tato 'pi kàlàntareõa nirgataþ. bhåya÷ ca paryañan nagaraü pa÷yati. vaidåryamayena pràkàreõa àràmasaüpannaü vanasaüpannam. puùkariõãsaüpannam. dhåpitadhåpanam. muktapuùpàvakãrõam avasaktapaññadàmakalàpam. tasmàd api ùoóa÷àpsaraso nirgatàþ. tàbhir api sàrdhaü bahåni varùàõi krãóitavàn. pårvavat. sa tàbhir uktaþ. àryaputra tavàyaü pçthivãprade÷o 'pårvaþ. asmàd vihàràt tena na nirgantavyam. atha nirgacchasi. sarvathottaràmukhena na gantavyam iti. sa tasmàt kàlàntareõa nirgataþ. bhåyàþ paryañamànaþ (##) sphañikapràkàreõa nagaram. tathaivàràmasaüpannam. vanasaüpannaü puùkariõãsaüpannam. dhåpitadhåpanaü muktapuùpàvakãrõam avasaktapaññadàmakalàpam. tasmàd api dvàtriü÷ad apsaraso nirgatàþ. tàbhir api sàrdhaü bahåni varùàõi bahåni varùa÷atàni bahåni varùa÷atasahasràõi krãóitavàn. sa tàbhir apy uktaþ. àryaputra tavàyaü pçthivãprade÷o 'pårvaþ. asmàd vihàràt tena na nirgantavyam. atha nirgacchasi. uttaràmukhena na gantavyam iti. sa tàsàü pramàdàd ratikhinno nirgataþ. uttaràbhimukhena gacchan kaõñakàñavãü prapannaþ. atha kçùõàyasena pràkàreõa nagaraü pa÷yati. sa tatra praviùñaþ. praviùñamàtrasya ca nagaradvàraü pihitam. årdhvaü pa÷yati. pràkàro vardhate bhairavaü ca ÷abdaü ÷çõoti. tatrastha÷ ca cintayati. kim etad iti. sa tatra gataþ. atha pa÷yati puruùasyàsidharaü cakraü ÷ira÷ chinatti. sa bhãtaþ pçcchati. kim etad bho puruùa. nairayikapuruùaþ pràha. eùa pratyekanarakaþ. maitràyaj¤a àha. kiü tvayà pàpakarma kçtam iti. sa kathayati. asmin jambudvãpe mahàko÷alã nàma nagaram. tatràhaü mahàsàrthavàhaputro 'bhåvam. sa pa¤cabhiþ sahàya÷ataiþ sahodyànaü gataþ. te kathayanti. tava pità sàrthavàho 'smàkaü pårvapuruùo 'sti. pårvaïgamaü kçtvà de÷àntaràõi gatvà dravyopàrjanàni kurvanti. suvarõabhåmiü siühaladvãpaü ca prabhçtãni ca dvãpàntaràõi pa÷yanti. vayam api tvayà pårvaïgamena de÷àntaraü pa÷yàma iti. vayam api gacchàma iti prati÷rutam. so 'haü gçhaü gatvà màtaram àpçùñavàn. aham evaü de÷àntaraü gamiùyàmãti. màtà ma àha. putra tava pità samudram avatãrõo de÷àntaraü gata eva kàlagataþ. tvam ekaputrakaþ. prabhåtaü gçhe dravyaü tiùñhati. na gantavyam. iti. mayà na gacchàmãti prati÷rutam. evaü dvitãyaü tçtãyaü caturtham apy àpàdapatanaü nivartitaþ. kàlàntareõàhaü bhåyo 'py udyànaü gataþ sahàyair uktaþ. ava÷yaü gantavyam iti. gamiùyàmãti mayà prati÷rutam. atha mama prasthitasya màtà dvàre pàdapatanaü kçtvà sthità. putra nàrhasi màü parityaktum iti. tasyàhaü mastake pàdaü dattvà prakràntaþ. so 'haü pa¤cabhiþ sahàya÷ataiþ sàrdhaü samudrakålaü gataþ. aùñàïgasamanvàgataü poùadhaü gçhya samudram avatãrõaþ. suvarõabhåmiprasthitànàm asmàkaü viùamavàtàdyàhataþ poto vinaùñaþ. te sarve kàlagatàþ. ahaü tu bahubhir divasaiþ kathaücana samudràd uttãrõo 'tha prapãóyamànaþ sauvarõena pràkàreõa nagaram. àràmasaüpannam. vanasaüpannam. puùkariõãsaüpannam. dhåpitadhåpanam. muktapuùpàvakãrõam. avasaktapaññadàmakalàpam. tasmàc catasro 'psaraso nirgatàþ. tàbhiþ prave÷ito 'smi. yàvat. (##) tàbhir api sàrdhaü bahåni varùàõi. bahåni varùa÷atàni. bahåni varùa÷atasahasràõi krãóitam. tataþ kàlàntareõa nirgacchan pa ... pårvavat. tasmàd apsaraso nirgatàþ. tàbhiþ prave÷ito 'smi. yàvat. tàbhir api sàrdhaü bahåni varùàõi bahåni varùa÷atàni bahåni varùa÷atasahasràõi krãóitam. evaü vaidåryamayam. tasmàd api ùoóa÷àpsaraso nirgatàþ .... tasmàd api nirgatah. sphañikamayaü nagaraü pa÷yàmi. pårvavat. tasmàd dvàtriü÷ad apsaraso nirgatàþ. tàbhir api saha tathaiva krãóitam ...... kaõñakàñavãü prapannaþ. yàvad. àyasanagaraü pa÷yàmi. so 'ham atra praviùñaþ. praviùñasya me dvàraü pihitam. atra ca pårvavat ....... asidharaü cakraü ÷irasi parivartamànaü pa÷yàmi. tatra ca mamàvasthitasya ÷irasi asidharaü cakraü saükràntam. yad ahaü màtu ... nivçttaþ. aùñàïgasamanvàgataü ca poùadhaü gçhãtam. tasya karmaõo vipàkena caturùu mahànagareùu pratyekasvargasva .... màtuþ ÷irasi pàdaü dattvà gataþ. tasya karmaõo vipàkena mamàsidharaü cakraü ÷ira÷ chinatti. maitràyaj¤a÷ cintayati. mayàpy etad eva karma kçtam. upasthito mamàpi karmavipàka iti. nairayikapurusaþ pràha. kutas tvam. maitràyaj¤aþ kathayati. asti jambudvãpe tàmaliptaü nàma mahànagaram. tato 'ham. mayàpi caitat sarvam anuùñheyam. nairayikapuruùaþ pràha. asti mayàdyàntarikùe ghoùaþ ÷rutaþ. kùãõas tava karmavipàkaþ. maitràyaj¤o nàma sàrthavàhaputraþ adyàgamiùyati. etad eva karma kçtveti. maitràyaj¤a àha. kiü bhojanam. sa àha. ata eva mastakàc chidyamànàd yat påya÷oõitaü sravati. evam uktvà sa puruùaþ kàlagataþ patitaþ. maitràyaj¤o bhãtaþ saüvignaþ. sarveõa bhàvena màtàpitroþ praõipàtaü kçtvàha. årdhvaü bhavàgravitatàn adharàd avãciü tiryakprathàn agaõitàn api lokadhàtån àtmansva suràsuranaroragabhåtakàye satvàni yàni upagatàni sukhino bhavantu (##) evaü cintayitvà sarveõa bhàvena màtàpitror namaskàraü kçtvà praõipàtaü ca praõidhànaü ca kçtavàn. yatra yatropapadyàmi màtàpitroþ ÷u÷råùàü kuryàm aham iti. ye ca kecana satvà pratyekanarake upapadyante teùàü sarveùàm arthàyàham atràvasthitaþ. ye ca kecana loke yuktà÷ ca muktà÷ ca teùàü namaþ. te màü pàlayantu. idam uktvà tasmin nairayikapuruùaþ kàle sthitaþ. puna÷ ca praõidhànaü kçtvà punar apy àha. kçtvàdau narakam avãcim àbhavàgràd ye satvà÷ cyutigatibandhanàvabaddhàþ te sarve sukham atinàpya dharmayuktaü nirvàõaü yad ajaram acyutaü spç÷antu. atha tac cakram aspç÷amànaü ÷irasi nityakàlam evopari vihàyasi sthitam. nityaü ca kila tasya màtà÷iùaü prayuïkte. yady asti mama kiücit puõyaphalaü pradànena và ÷ãlena và brahmacaryeõa và pativratatvena và tena puõyaphalena mama putrasya yatra tatra sthitasya mà kiücit pàpaü bhavatu. tena ca tasya ÷ivam àsãt. b) yathà ÷yàmajàtake saviùeõa ÷areõa ... ÷yàmakumàrasya màtàpitror à÷ãrvacanena ÷alya÷ ca nirgato viùaü ca naùñaü mçta÷ ca saüjãvitas tadvat tasyàpi ÷ivam àsãt. yathà vajraràjagçhe dhanaüjayasåtre àrya÷àradvatãputreõoktam. tam enaü bràhmaõaü màtàpitarau samaü mànitau samyak påjitau kalyàõena manasànukampete. (##) adhosã vatana putro dhàrmikeõa karmaguõena na ca kiücit pàpaü karma karoti. sarvaü såtraü yojyam. yathà ca ÷ivàlakasåtre bhagavatoktam. tam evaü gçhapatiputra màtàpitarau pa¤casu sthàneùu pratyupasthitau pa¤casu sthàneùu pratiùñhàpayataþ. tasya punar gçhapatiputra màtàpitçbhyàm anukampitasya puruùapudgalasya vçddhir evaü pratyà÷aüsitavyà. c) sa tatra prãtyàhàraþ sthitvà paripårõeùu ùaùñivarùasahasreùu kàlagataþ. d) yathà ràjàjàta÷atrur aparipårõa eva nairayikàyuþpramàõe cyutaþ. abandhyatvàt karmaõàü kadàcid atãva ÷irorujà bhavati. e) atra kçtapraõidhànasya maitràyaj¤asya màtàpitç÷u÷råùà vaktavyà. yathà ÷yàmajàtake 'ndhau màtàpitarau hastibhåtena paripàlitau. anyeùu jàtaka÷ateùu ca. f) atha bhagavàn pràptakàlaü bhikùån àmantrayate. syàd evaü bhikùavo yuùmàkam anyaþ sa tena kàlena tena samayena maitràyaj¤o nàma sàrthavàhaputro babhåveti. naivaü draùñavyam. ahaü sa tena kàlena tena samayena maitràyaj¤o nàma sàrthavàhaputra àsãt. tasmàt tarhi bhikùavo mama vacanaü ÷raddadhànair buddhe sagauravair bhavitavyaü dharme saüghe sagauravair bhavitavyam. màtàpitçùu àcàryopàdhyàyeùu sagauravair bhavitavyam. evaü vo bhikùavaþ ÷ikùitavyam. ya evaü de÷àntaragataþ sukhaü duþkhaü pratyanubhavati. (##) yathà maitràyaj¤ena de÷àntaragatena tasminn eva janmani pratyekasvargaü pratyekanarakaü cànubhåtam. ya evaü de÷àntaragataþ sukhaü duþkhaü pratyanubhavati. idaü karma de÷àntaravipàkam. g) etad dar÷ayati bhagavàn. yathà mayi tathà màtàpitçùu. àcàryopàdhyàyeùu vacanakàriõàü samo vipàkaþ iha loke paraloke ca. katham iha loke samaþ karmavipàko bhavati. yathà ÷ràvastyàü daridrapuruùo bhagavantaü sa÷ràvakasaüghaü bhu¤jànaü dçùñvà cittaü prasàditavàn. tena mahàpuõyasaübhàra upàrjitaþ ràjyasaüvartanãyaü karma kçtam. tad eva ca mokùabãjam. tac ca j¤àtvà bhagavatà gàthà bhàùità. ye tatràbhyanumodante vaiyàvçtyakarà÷ ca ye anånà dakùiõà teùàü te 'pi puõyasya bhàginaþ. etad eva gàthà samutthànam. manaþpårvaïgamà dharmà manaþ÷reùñhà manojavàþ manasà cet prasannena bhàùate vàkaroti và tatas taü sukham anveti chàyà và anuyàyinã. tata÷ cyuta÷ ca deveùåpapannaþ. yathà ca tagara÷ikhã nàma pratyekabuddhaþ. durbhikùe daridrapuruùeõa såpaþ pratipàditaþ. sa ca tadahar eva tasmin nagare ràjàbhiùiktaþ. tataþ kàlàntareõa pratyekabuddhaþ saüvçttaþ. ya eùa såtrantare paripañhitaþ pratyekabuddhas (##) tagara÷ikhã nàma. evaü tàvad bhagavati sàüdçùñika÷ cittaprasàdasya phalavipàkaþ. h) kathaü màtàpitçùu. yathà maitràyaj¤aþ sàrthavàhaputraþ àcaturthaü pratinivçtto màtur vacanena caturùu mahànagareùu pratyekasvargasukham anubhåtavàn. tat tu tasya mokùabãjam. evaü màtàpitçùv api sàüdçùñikaþ phalavipàkaþ. i) kathaü bhagavati màtàpitçùu ca cittapradoùeõa narakagamanaü bhavati. ucyate. devadatto bhagavati cittaü pra ... to 'vãcau mahànarake patitaþ. tathà sindhu viùaye raurukaü nàma nagaram. tatra ÷ikhaõóã ràjaputraþ pitaraü ghàtayitvà narake patitaþ. evaü bhagavati màtàpitçùu ca cittapradåùaõena narakagamanaü bhavati. j) tena kàraõena kiü nàsti nànàkaraõam. ucyate. mahàntaü nànàkaraõam. bhagavàn anekakalpa÷atasahasropàrjitaku÷alamålasaübhåtasaübhàraþ anutpannasya màrgasyotpàdayità buddho bodhàya màrgaü de÷ayati. tasmin kçtaþ prasàdo 'prameyaphalavipàkaþ ante ca nirvàõam. màtàpitror mokùamàrgo 'viditaþ. api ca na sarvaü màtàpitror vacanaü kàryam. santi kecin mithyàdar÷anopahatacittàþ putràn bruvanti. ehi màm avasanaü naya. tava ca bhaviùyati hitàya (##) sukhàya mama ca. [prapàte màü pà]tayàgnau và prave÷ayeti. tan naiva kartavyam. kiü kàraõam. màtàpitarau ghàtayitvàva÷yaü narakagamanam. ata eva bhagavatà pratiùiddho na màtàpitçghàtakaþ pravràjayitavyaþ nàsti tasya pravrajyà nopasaüpadà. nàsti phalapràptiþ. evaüvidhaü varjayitvànyathà samasamà màtàpitara àcàryopàdhyàyàþ. kathaü ca samasamà. nanu bhagavatoktam. màtàpitroþ putrasneho yàvad asthimajjàm à÷ritya tiùñhaty ata eva màtàpitçbhyàm ananuj¤àtasya nàsti pravrajyà. yathàryaràùñrapàla÷oõaprabhçtayo bhagavatà màtàpitaràv ananuj¤àpya na pravràjitàþ. adyàpi tàn ananuj¤àtàn na pravràjayanti. yathà ca bhagavati pravrajite ÷uddhodanasya putra÷okena cakùuùã antarhite. ucyate. màtàpitaraþ pa¤ca sthànàni pratyà÷aüsamànàþ putram icchanti. ÷aüvardhito no vçddhãbhåtàn pàlayiùyati kàryaü ca kariùyati dravyasvàmã ca bhaviùyati. kàlagatànàü ca pitçpiõóaü dàsyati. kulavaü÷a÷ ca cirasthitiko bhaviùyati. imàni pa¤ca sthànàni pratyà÷aüsamànà màtàpitaraþ putram icchanti. naivam àcàryopàdhyàyàþ. kevalam eva kàruõyaü puraskçtya katham asyà nàdikàlapravçttasya saüsàracakrasya paryantaü kuryàd iti. yathà bhagavatà vinaya uktam. upàdhyàyasya ÷iùye putrasaüj¤à bhavati. ÷iùyasyàpy upàdhyàye pitçsaüj¤à bhavati. evam anyonyani÷ritàþ sukhino bhaviùyanti. evam àcàryopàdhyàyàþ samasamà màtàpitçbhiþ. yathà cakravartisåtra (##) uktaü bhagavatà. kasya karmaõo vipàkena ràjà cakravartã hastiratnàny a÷varatnàni ca pratilabhate. dãrgharàtraü ràjà cakravartã màtaraü pitaraü và svayaü và skandhe vahati và rathàdibhir vàhayati và. àcàryopàdhyàyàn svayaü vahati vàhayati và. tasya karmaõo vipàkena ràjà cakravartã hastya÷varatnàni pratilabhate. anenàpi kàraõena samasamà màtàpitara àcàryopàdhyàyà÷ ca. api tv asty anyatra nànàkaraõam. gçhasthànàü màtàpitç pravrajitàþ påjyàþ. pravrajitànàm àcàryopàdhyàyà eva påjanãyàþ. yathà mahã÷àsakà gotràntarãyà vinaye 'rthotpattiü dhàrayanti. yathàha bhagavàn. na bhikùavaþ àcàryopàdhyàyàn anàpçùñvà de÷àntaraü gantavyam. kasmàd. bhavati bhikùavo jãvitàntaràyo bhavati brahmacaryàntaràyo bhavati pàtracãvaràntaràyaþ. bhåtapårvaü bhikùavo maitràyaj¤o nàma sàrthavàhaputra àsãd iti. etad evàvadànaü yathàvasthitaü vaktavyam. evam eva samasamà àcàryopàdhyàyà màtàpitara÷ ca. yathà coktaü bhagavatà. yo bhikùavo màtàpitarau skandhena gçhya jambudvãpaü paryañeta yogodvahanaü ca kuryàt caturùu (##) dvãpeùu hiraõyasuvarõaü ca dadyàt. evam api màtàpitroþ pratyupakàro na kçto bhavati. ya÷ ca punar buddhe prasàdayet. dharme. saüghe. pa¤casu ÷ikùàpadeùu àryakànteùu ÷ãleùu pratiùñhàpayet. evaü màtàpitéõàü putraiþ pratyupakàraþ kçto bhavati. tac ca sarvam àcàryopàdhyàyàþ kurvanti. yathàha bhagavàn dakùiõàvibhaïgasåtre. yathànanda pudgalaþ pudgalam àgamya buddhaü ÷araõaü gacchati dharmaü saüghaü ÷araõaü gacchati yathoktàni ca ÷ikùàpadàni vaktavyàni. tenànanda pudgalena tasya pudgalasya na ÷akyaü pratikartum. yad idam abhivàdanapratyutthànamàtreõaivam api prativi÷iùñatarà àcàryopàdhyàyà màtàpitçbhyàm. yathà ca mahàkàtyàyanenàvantiprabhçtayaþ pa÷cimajanapadà abhiprasàditàþ. yathà càryamadhyandinena kà÷mãràyàü pa¤ca nàga÷atani vinãya de÷o 'bhiprasàditaþ (##) anavataptasarasa÷ ca kuïkumam ànãya ka÷mãràyàü pratiùñhàpitam. tac càdyàpi lokopabhuktam. vihàra÷ ca kàrito 'dyàpi ca tatraiva prativasanti. yathà àryagavàüpatinà suvarõabhåmyàü yojana÷ataü janapado 'bhiprasàditaþ. yathà ca pårvavidehà àryapiõóolabhàradvàjenàbhiprasàdità vihàrà÷ ca kàrità adyàpi tatraiva (##) prativasanti. yathà càryamahendreõa siühaladvãpe vibhãùaõaprabhçtayo ràkùasàþ samaye sthàpità de÷a÷ càbhiprasàditaþ. yathà càdhyardha÷atake såtra àryapårõena ÷årpàrake nagare pa¤copàsaka÷atàni (##) abhiprasàditàni. candanamàla÷ ca vihàraþ kàritaþ. yathà ca bhagavàn pa¤cabhir bhikùu÷ataiþ sàrdhaü vihàyasà tatra gato janakàya÷ càbhiprasàditaþ. api ca kim ekaikasya bhikùor nàmagrahaõena kçtena yato bhagavàn parinirva ... ntar yaþ ka÷cid vinãto bhikùur và bhikùuõã vopàsako vopàsikà và sarve te bhikùubhir eva vinãtàþ. ya÷ ca yenàbhiprasàditaþ sa tasyàcàryopàdhyàyà÷ ca eta .... ta bhagavàn màtàpitaraþ pa¤ca sthànàni pratyanu÷aüsamànàþ putram icchanti. àcàryopàdhyàyàs tu kàruõyàn nirvàõaü dharmaü de÷ayanti. anenàpi kàraõena màtàpitçbhya àcàryopàdhyàyàþ prativi÷iùñatarà iti. ata evam àha bhagavàn. mama bhikùavo vacanaü ÷raddadhànair bhagavati paraþ prasàdaþ kàryaþ dharme saüghe màtàpitçùv àcàryopàdhyàyeùu paraþ prasàdaþ kàryaþ. tad vo bhaviùyati dãrgharàtraü hitàya sukhàyeti. idaü karma de÷àntaravipàkam. (##) XXXIII. katamat karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü sukhito bhåtvà pa÷càd duþkhito bhavati. ucyate. ihaikatyo dànaü yàcitaþ samànaþ pårvaü prahçùñaþ pratijànãte pramudito dadàti. dattvà ca khalu pratisàrã bhavati. sa yadà manuùyeùåpapadyate. àóhyeùu mahàdhaneùu mahàbhogeùu kuleùåpapadyate. pa÷càt tasya te bhogàþ parikùayaü paryàdànaü gacchanti. sa pa÷càd daridro bhavati. yathàryagopakaþ. tena kila kakucchande samyaksaübuddhe bhikùusaüghasya godhenur dattà. sa pa÷càt parair garhito na sàdhukçteyaü datteti. tena cittaü pradåùitam. sa yatra yatropapadyate tatra tatra mahàdhano bhavati. pa÷càt tena cittapradoùeõa daridro bhavati. pa÷cime bhave 'pi ràjagçhe nagare (##) 'nyatarasmin gçhe pratyàjàtaþ. tasya jàyamànasya màtà kàlagatà. anena màtà màrità jàyamànena målanakùatre jàto 'yaü mà nirmålaü kulaü kariùyaty amaïgalo 'yam iti màtrà sàrdhaü ÷ma÷àne utsçùñaþ. tatràpi ca màtur ekastanàt kùãraü pragharati tenaiva puõyànubhàvena. vivçddha÷ ca bhagavatàgatya pravràjitaþ. etac ca sarvam anupårveõa bhagavatà bhikùåõàü kathitam. evam anena pårvaü kùãradhenuþ prasàdajàtena dattà pa÷càd vipratisàrã saüvçttaþ. tasyedaü karmaphahm. yas tv asau pårvaka÷ cittaprasàdas tad evàsya mokùabãjam. yathà ca campàyàü mahànagaryàm ã÷varo gçhapatiputraþ. tena bhçtyànàü haste sarvaü dhanaü caturdi÷aü bàõijyàya preùitam. tac ca sarvaü de÷àntaragataü vinaùñam. sa ca parakarmakaraþ saüvçttaþ. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü sukhito bhåtvà pa÷càd duþkhito bhavati. XXXIV. katamat karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü duþkhito bhåtvà pa÷càt sukhito bhavati. ucyate. ihaikatyo dànaü samàdàya yàcitaþ samànaþ pratijànãte. kçcchreõa dadàti. dattvà tu dànaü pa÷càt prãtim utpàdayati. sa yadà manuùyeùåtpadyate daridreùu kuleùåtpadyate. tasya pa÷càt te bhogà abhivçddhiü gacchanti. atra càniruddhasyàvadànaü vaktavyam. tena kila ràjagçhe (##) ÷yàmàkataõóulabhaktam upariùñhasya pratyekabuddhasya piõóapàto dattaþ. taddivasam eva ràj¤à tuùñenàùñau mahàgràmà dattàþ. tac ca pa÷cimakaü dàridryam. yathà tasyaiva vyàkaraõaü pårvàparàntake såtre. yathà ca ÷ràvastyàü daridrapuruùeõa svajanaphalàni yàcitvà kùetraü nãtàni karùaõàrthe. tasya patnyà paragçhe bhàjanam àdhàya vrãhim ànãya bhaktaü siddham. atha bhagavatà ÷àriputramaudgalyàyanamahàkà÷yapasubhåtiprabhçtayaþ ete uktàþ. amukasya gçhapater gçhe prathamaü bhaikùyaü grahãtavyam iti. te ca sarve yathànupårvaü tatra gatàþ. sarvai÷ ca tasmàd bhaikùyaü labdham. atha pa÷càd bhagavàn api gataþ. tayà striyà jàtaprasàdayà pari÷iùñaü bhaktaü sarvaü bhagavato dattaü praõidhànaü ca karoti. anena bhagavan ku÷alamålena mà me bhåyaþ kadàcid dàridryaü syàd iti. tathàstv iti bhagavatà prati÷rutam. tadahar eva tasya mahànidhànaü pràdurbhåtam. tac chrutvà ràjàprasenajit tasmin gçhe gataþ. tenoktam. asmàkaü pårvaràjabhis te dãnàràþ sthàpità iti. gçhapatinà tasya tato gçhyà¤jalipåro dattaþ. aïgàraþ saüvçttaþ. ràj¤à bhåyo gçhapater dattàþ. suvarõaü saüvçttam. athà ràjà prasenajid vismayajàtaþ. gatvà bhagavato nivedayati. bhagavàn àha. puõyanirjàtà gçhapater na gràhyà. sarvaü ca tadànupårveõa kathitam. evam eùa yadà dàtà bhavati duþkhena yàcitaþ samànaþ pratijànãte. duþkhena (##) dadàti dattvà ca cittaü prasàdayati. tena hetunà pårvaü daridro bhåtvà pa÷càn mahàdhano bhavati. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü duþkhito bhåtvà pa÷càt sukhito bhavati. XXXV. katamat karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü ca pa÷càc ca sukhito bhavati. ucyate. ihaikatyo dànaü yàcitaþ sa prahçùñaþ pratijànãte prahçùño dadàti. dattvàpi ca prãtimàn bhavati. sa yadà manuùyeùåpapadyate. àóhyeùu kuleùåpapadyate mahàdhaneùu mahàbhogeùu. atra bhadrike nagare miõóhakaprabhçtãnàü caturõàü dànapatãnàü vipàko vaktavyaþ. taiþ kila tagara÷ikhã pratyekabuddhaþ piõóapàtena pratipàdilaþ. atra vinayàvadànaü vaktavyam. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü ca pa÷càc ca sukhito bhavati. XXXVI. katamat karma yena samanvàgataþ pudgalaþ pårvaü ca pa÷càc ca duþkhito bhavati. ucyate. ihaikatyaþ kalyàõamitra virahito bhavati. sa dànaü na dadàti. na ca tena kiücit pàpakaü karma kçtaü bhavati. sa yadà manuùyeùåpapadyate daridreùu kuleùåpapadyate. alpànnapànabhojaneùu. yathà ÷ràvastyàü daridradàrakasyàvadànaü varõayanti. ÷ràvastyàü kila bhagavàn piõóapàtaü paryañati. tadà ca ÷ràvastyàm ikùudvàda÷ã nàma bhavati. bhagavatà cekùåõi labdhàni. anyatarasmin gçhadvàre daridradàrakas tiùñhati. sa bhagavantam ikùåõi yàcati. bhagavataikaü dattam. sa (##) bhåyo yàcatiþ bhagavàn àha. vatsa. ucyatàm. necchàmãti te bhåyo dàsyàmãti. sa pràha. mayà bhagavan na kadàcin necchàmãty uktaü pårvam. bhagavàn àha. vatsa. ucyatàü necchàmi bhagavan sarvàõi dàsyàmãti. tenekùulobhàn necchàmãty uktam. bhagavatà sarvàõi dattàni. athàryànandaþ pçcchati. bhagavan kim idam. bhagavàn àha. na kadàcid eùa ànanda råparasagandhaspar÷àdãnàü tçptapårvo 'bhavat necchàmãti và na kadàcid uktapårvam. tad etasya vacanaü tasya necchàmãti hetubhåtaü bhaviùyati. àha ca. necchàmãty eùa vyàhàro na kadàcid udãritaþ kuto råpàõi ÷abdà÷ ca gandhàþ spar÷à÷ ca vai kutah. ity evaü pràrthayann eùa nityaü bhramati bàli÷aþ necchàmãti praharùeõa yaiùà vàk samudãrità hetur alpecchatà yaiùà sa evàsya bhaviùyati. idaü karma yena samanvàgataþ pårvaü ca pa÷càc ca duþkhito bhavati. XXXVII. katamat karma yena samanvàgataþ pudgala àóhyo bhavati matsarã. ucyate. ihaikatyenàlpamàtraü dànaü dattaü bhavati ÷ãlavati pàtrabhåte na tu punas tyàgacittam abhyastaü bhavati. yadà manuùyeùåpapadyate. àóhyeùu kuleùåpapadyate mahàdhaneùu mahàbhogeùu. tena dànavi÷eùeõa yat tena punas tyàgacittam abhyastaü na bhavati sa tena karmaõà matsarã bhavati. yathà ÷ràvastyàü (##) hilli÷àlagçhapater avadànam. sa kila pårvajanmani matsarã bhavati. atha tasya gçhadvàre tagara÷ikhã nàma pratyekabuddha àgataþ. tasya bhikùà dattà. tena dçùñvàdãyamànà tena kùavaõaye na ca bhikùà dattà. sa ca pravràjitaþ paribhraùñaþ. sa tena karmaõà divyamànuùyakàþ saüpattayo 'nubhåya ÷ràvastyàm agrakulikaputraþ pratyàjàto matsarã kàlagataþ. tasya dravyaü ràj¤à prasenajitàputrakaü gçhãtvà ÷atavarge àgame prasenajitsaüyukteùu ràjopakãrõakaü nàma såtram. prasenajid bhagavataþ kathayati. iha bhagavann agrakulikaþ kàlagataþ. tasya mayàputrakaü svàpateyaü gçhãtam. bhagavàn àha. katãyaü mahàràja gçhapater dravyaü gçhãtam. sa àha. ÷ataü bhagavan ÷atasahasràõàü yad àhataü pari÷iùñaü dravyam aparimitam anàhatam. bhagavàn àha. idaü tasya mahàràja saptamam aputrakaü dravyagrahaõam. yat tena tagara÷ikhã nàma pratyekabuddhaþ piõóapàtena pratipàditaþ. tad asya karma parikùãõam. anyac ca ku÷alamålaü na kçtam. tenàdya prathamàyàü ràtryàü mahàraurave narake pacyate. tatra bhagavàn gàthà bhàùate. dhanaü dhànyaü jàtaråpaü gavà÷vamaõikuõóalam dàsakarmakarà bhçtyà ye cànye anujãvinaþ mriyamàõasya nànveti nàpi àdàya gacchati. yat tena kçtaü bhavati kalyàõam atha pàpakam tad dhi tasya svakaü bhavati tac ca àdàya gacchati. tasmàt kuruta puõyànàü nicayaü sàmparàyikam (##) puõyàni paraloke 'smin pratiùñhà pràõinàü smçtà gçhe tiùñhati kàyo 'yaü ÷ma÷àne priyabàndhavàþ sukçtaü duùkçtaü caiva gacchantam anugacchati. ayaü pudgala àóhyo bhavati matsarã. XXXVIII. katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo daridro bhavati tyàgavàn. ucyate. ihaikatyena pudgalena bahu dànaü dattaü bhavati. tiryaggateùu manuùyeùu ca duþ÷ãleùv abrahmacàriùu. punaþ punas tyàgacittam abhyastam. sa yadà manuùyeùåpapadyate daridro bhavati tyàgavàn tena dànàbhyàsena. yat tu tenàpàtrabhåteùu dànaü dattaü tena daridraþ. yathà ÷ràvastyàü tatra vinaye tantravàyasya nidànaü varõayanti. sa tyàgavàn daridra÷ ca. punaþ punas tyàgacittam abhyastam. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalo daridro bhavati tyàgavàn. XXXIX. katamat karma yena samanvàgataþ pudgala àóhyo bhavati tyàgavàn. ucyate. ihaikatyena pudgalena bahu dànaü dattaü bhavati ÷ãlavatsu pàtrabhåteùu. punaþ punas tyàgacittam abhyastaü bhavati. sa tena karmaõà yadà manuùyeùåpapadyate. àóhyeùu kuleùåpapadyate mahàdhaneùu mahàbhogeùu. yat tu tena punaþ punas tyàgacittam abhyastaü tena tyàgavàn bhavati. yathànàthapiõóadena kila krakucchande samyaksaübuddhe jetavanaü niryàtitam. vihàra÷ ca kàritaþ. evaü kanakamunau samyaksaübuddhe kà÷yape sarvàrthasiddhe ca. bhåya÷ ca maitreyasya suvarõàstãrõaü niryàtayiùyati. idaü karma yena samanvàgataþ pudgala àóhyo bhavati tyàgavàn. XL. katamasya pudgalasyàyuþ kùãõaü na karma. ucyate. yaþ pudgalo narakàc cyuto narakeùåpapadyate. tiryagbhya÷ cyutas (##) tiryakùåpapadyate. yamalokàc cyuto yamaloke upapadyate. devebhya÷ cyuto deveùåpapadyate. yathà varùàkàrasya bràhmaõasya punaþ punaþ kàlagatasya markañopapattiþ. yathà kà÷mãràyàü pårvoktasya gçhapateþ punaþ punaþ pa÷åpapattiþ. yathà ca ÷ràvastyàü ka÷cid daridraþ kuñumbã kàlagataþ. tasya gçhadvàre balãvardo vraõãbhåtena skandhena tiùñhati. sa gçha àsaktacittaþ kuñumbã tasya balãvardasya skandhe kçmiþ pratyàjàtaþ. upapannamàtra÷ ca kàkena bhakùitaþ. punas tatraiva kçmiþ pratyàjàtaþ. sa evaü saptakçtva ekadivasena kàlagataþ. upapannamàtra÷ ca kàkena bhakùitaþ. yathà càryamahàmaudgalyàyano magadheùu bhaikùyaü paryañamàno 'nyatamagçhadvàram anupràptaþ. tasmiü÷ ca gçhe gçhapatiþ patnãsahito matsyamàüsaprakàreõa bhojanaü bhuïkte. putreõa paryaïkagatena kçùõà càsya kukkurã puraþ sthità. sa tasya matsyà sthãni kùipati. atþa sa gçhapatir mahàmaudgalyàyanaü dçùñvàha. gamyatàm àrya nàsti kà÷cid atra yo bhikùàü dàsyati. sa khalu saüprasthitaþ. ta÷miü÷ ca gçhadvàre de÷àntaràbhyàgatàþ puruùà vidvàüsaþ pårvasthitàþ te taü dçùñvà vismayaü pràptàþ. aho à÷caryam ayaü nàma çddhimatàm agryaþ yena nandopanandau nàgaràjànau vinãtau vaijayanta÷ ca pràsàdo vàmapàdàïguùñhena kampitaþ ÷akro vismàpitaþ trisàhasraü lokadhàtuü nimeùàntaracàrã sa nàma bhikùàm adattvà visarjitaþ. atha sthaviras teùàü saüvejanàrtham àha. vatsa. naitad à÷caryam. puruùà åcuþ. atha kim anyad à÷caryaü vismayakàraõam. sa uvàca. ya eùa gçhapatir matsyamàüsaprakàrair bhojanaü (##) bhuïkte eùa matsyaþ asya gçhapateþ pità. tena yà eùàsya gçhasya pçùñhataþ puùkariõã ataþ prabhåtamatsyàn uddhçtyoddhçtya bhakùitàþ. sa kàlagato 'traiva matsyaþ pratyàjàtaþ. sa eùo 'neka÷a uddhçtyoddhçtya bhakùyate. atraiva ca bhåyo bhåya upapadyate. yàpy eùà kukkurã asyaiva gçhapater màtà. etayà lobhadoùeõa na kiücid dànaü dattam. na ca ÷ãlaü sevitam. kevalaü kulavaü÷àrthaü dravyaü paripàlitam. sàtraiva gçhe àsaktacittà kàlagatà kukkurãùu pratyàjàtà. kàlagatà bhåyo bhåyo 'traivopapadyate. sarvàü ca ràtrãü gçhaü samantàt paryañati. màtra ka÷cit pravi÷ed iti. atha yas tv eùa putraþ paryaïke kçtaþ eùo 'syà eva striyàþ pracchannabhartà anena ca gçhapatinà ÷rutam. eùà te patnã parapuruùavyàsaktà jàteti. sa eùa gçhapatir gràmàntara gamanavyapade÷ena gçhàn niùkràntaþ. eùàpi strã parapuruùeõa saha ÷ayità. anena gçhapatinà ràtràv àgamya puruùo ghàtitaþ. so 'syàm eva striyàm àraktacittas tenaiva snehànubandhena kukùav upapannaþ. pa÷ya vatsa yaþ pità caiva tasya sa maüsàni bhakùayati. yà màtà janitrã tasyà matsyakaõtakàsthikàni dadàti. ya÷ ca ÷atruþ kruddhena màritaþ pàradàrikaþ taü paryaïkena dhàrayati. eùa saüsàradoùo nirvedaþ kàryaþ. idam atrà÷caryakàraõam. atha sa bhikùur mahàmaudgalyàyana etad evàrthaü sarvaü pa÷cimajanatàsaüvejanàrthaü ÷lokena saügçhãtavàn. yathàha. pitur maüsàni khàdate màtuþ kùipati kaõñakàn bhàryà jàraü ca poùeti loko mohatamovçtaþ. ayaü pudgalo yasyàyuþ kùãõaü na karma. (##) XLI. katamasya pudgalasya karma kùãõaü nàyuþ. ucyate. yaþ pårvaü sukhito bhåtvà pa÷càd duþkhito bhavati. pårvaü yo duþkhito bhåtvà pa÷càt sukhito bhavati. asya pudgalasya karma kùãõaü nàyuþ. XLII. katamasya pudgalasya karma kùãõam àyu÷ ca. ucyate. yaþ pudgalo narakàc cyutas tiryakùåpapadyate. tiryagbhya÷ cyuto yamaloke upapadyate. yamalokàc cyuto manuùyeùåpapadyate. tata÷ cyuto deveùåpapadyate. yathà ÷ràvastyàü vaõikputra udyànaü gataþ puùpahetoþ patnãvacanenà÷okavçkùam àråóhaþ. sà ca vçkùa÷àkhà vi÷ãrõà. sa pàùàõa÷ilàyàü patitaþ kàlagataþ. tatra mahàjanakàyo rudati. atha bhikùavo divàvihàraü gatàþ. taü dçùñvà saüvignà bhagavato nivedayanti. bhagavann aho anityatà. atrodyàne gçhapatiputro bàlo 'bhuktabhogo '÷okavçkùàt patitaþ kàlagatah. tatra mahàjanakàyaþ saünipatitaþ rauravasadç÷a÷ ca ÷abdaþ ÷råyate. bhagavàn àha. eùa eva bhikùavaþ gçhapatiputraþ pårvaü mahàsamudre 'nyatarasmiü nàgakule upapannaþ. sa tatra jàtamàtra eva strãsahitaþ krãóamàno garuóenoddhçtya bhakùitaþ. tatra nàgakanyà rudanti iha striyo rudanti. sa ca yasyàþ striyà vacanenà÷okavçkùam àråóhas tasyopary àghàtaü kçtavàn. asyà doùeõàhaü vçkùam àråóhaþ. kruddhaþ kàlagato narakeùåpapannaþ. asya pudgalasya karma kùãõam àyu÷ ca. XLIII. katamasya pudgalasya puõyàni ca kùãõàni àyu÷ ca. (##) ucyate. yathà sa eva hilli÷àlã gçhapatiþ. yathà bhagavan àha. tasya punar mahàràja gçhapates tac ca ku÷alaü karma parikùãõam anyac ca na kçtam. so 'dya prathamaràtrãü raurave pacyate. yathà ràjà prasenajid ràjyàd bhraùño ràjagçham anupràptaþ. sa tatra puràõamålakapattràõi mukhe prakùipya khàdan puruùeõàkùiptaþ. ÷yàsupårõena mnkhenàtha maraõaü mçtaþ. pratyekabuddhapårvas tasya [pårvasya?] piõóapàtasya vipàkena. ayaü pudgalo yasyàyu÷ ca kùãõaü puõyàni ca. XLIIIbis. katamasya pudgalasya nàyuþ kùãõaü [na] karma. api tu kle÷àþ kùãõàþ. ucyate. ÷rotaàpannasya. sakçdàgàminaþ. anàgàminaþ. pratyekabuddhasya. ayaü pudgalo yasya nàyuþ kùãõaü [na] karma. api tu kle÷àþ kùãõàþ. XLIV. katamaþ pudgalaþ kàyena sukhã na cittena. ucyate. kçtapuõyaþ pçthagjanaþ kàyena sukhã na cittena. yathà mahàdhanabràhmaõagçhapatayo ràjà ca màndhàtà. ayaü pudgalaþ kàyena sukhã na cittena. XLV. katamaþ pudgala÷ cittena sukhã na kàyena. ucyate. yathàrhann apuõyaþ cittena sukhã na kàyena. yathàrya ÷oõottaras tena kila pårvajanmani pratyekabuddhasya snàyato gomayapiõóakaþ kapikacchumi÷raþ snànàrthaü dattaþ. tena karma vipàkena kuùñhena ÷arãraü vi÷ãryati. tathà hi gàthà bhàùità. (##) karmàõi nånaü balavattaràõi karmabhyo vajrakalpebhyaþ yatra va÷ãbhåto 'ham anubhavàmi duþkhàni karmàõi. yathà ca jaïghàkà÷yapaþ. tena kila vàràõasyàü pratyekabuddhasya prati÷rutam. bhaktaü dà÷yàmãti. sa tasya mahatà pari÷rameõa kàlàtikramaõe àsanne bhaktaü dattavàn. sa tena karmaõà pa÷cime janmani vãtaràgo 'pi bhåtvà pårvàhõe piõóapàtaü paryañati. kàlàtikramaõe àsanne kathaücid bhaktaü labhate. tathàsya jaïghàkà÷yapa eva nàma. ayaü pudgala÷ cittena sukhã na kàyena. XLVI. katamaþ pudgalaþ kàyena sukhã cittena ca. ucyate. arhan kùãõàsravaþ kçtapuõyaþ. yathà ka÷mãraràjà dharmaya÷aþputro bakulaþ. tathà hy asya siühanàdaþ. a÷ãtir me àyuùmanto varùàõi pravrajitasya na kadàcid vyàdhir bhåtapårvaþ. antataþ ÷iro'rtimàtram api. tena kila vàràõasyàü gàndhikabaõijà bhåtvà kakucchandaþ samyaksaübuddhaþ sa÷ràvakasaügho glànabhaiùajyenopanimantrito bhikùuõà càrhatà ekà harãtakã gçhãtà. sa tasya karmaõo vipàkena niràbàdhaþ. àrogyaparamà làbhà uktà bhagavatà. yathà càryàniruddhaþ kathayati. tasya khalv àyuùmantaþ piõóapàtasya vipàkena saptakçtvaþ praõãte trayastriü÷adevanikàye upapannaþ saptakçtvo manuùyeùu ràjyaü kàritam. tasyaiva ca piõóapàtasya (##) vipàkenàrhatvaphalalàbhã cãvarapiõóapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàràõàü làbhã. tathà hi tasya bhagavatà durbhikùe pa¤ca bhikùu÷atàni dattàni. tasya puõyànubhàvena sarveùàü divyam anantabhaktaü pràdurbhavati. ayaü pudgalaþ kàyena sukhã cittena ca. XLVII. katamaþ pudgalo na kàyena sukhã na cittena ca. akçtapuõyàþ pçthagjanà utsannakulavaü÷à vastrànnapànavirahitàþ paragçheùu hiõóanti. tathà vyàdhibhiþ kuùñhakùayakàsajvarapàõóurogadadrupàmàdibhiþ parigatà hastapàdavikalà÷ cakùurvihãnà÷ ca. ayaü pudgalo na kàyena sukhã na cittena. XLVIII. katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo 'pàyeùåpapanno 'bhiråpo bhavati pràsàdikaþ snigdhakàyaþ snigdhacchavir nayanàbhiràmo dar÷anãyaþ. ucyate. yaþ pudgalo ràgasamutthitena dauþ÷ãlyena samanvàgataþ apàyeùåpapadyate. yathà mayåra÷ukasàrikàkàraõóavacakravàkaprabhçtayaþ. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalo 'pàyeùåpapanno 'bhiråpo bhavati pràsàdikaþ snigdhakàyaþ snigdhacchavir nayanàbhiràmo dar÷anãyaþ. XLIX. tatra katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo 'pàyeùåpapanno durvarõo bhavati råkùakàyo ghoradar÷anaþ. ucyate. yaþ pudgalo dveùasamutthitena dauþ÷ãlyena samanvàgato 'pàyeùåpapadyate. yathà siühavyàghrakàka÷çgàlakçùõasarpapretapi÷àcàdayaþ. idaü karma yena apàyeùåpapanno durvarõo bhavati råkùakàyo ghoradar÷anaþ. L. tatra katamat karma yena samanvàgataþ pudgalo 'pàyeùåpapanno durgandho bhavati jihmendriyo 'vyaktendriyaþ. ucyate. yaþ pudgalo mohasamutthitena dauþ÷ãlyena samanvàgataþ apàyeùåpapadyate. (##) yathà chuchundarãkçmyajagarayåkàmakùikàdayo yathà ÷arãre viü÷atikçmijàtayaþ. idaü karma yena samanvàgataþ pudgalo 'pàyeùåpapanno durgandho bhavati jihmendriyo 'vyaktendriyaþ. LI. da÷àku÷alàþ karmapathàþ. katame da÷a. trividhaü kàyakarma. caturvidhaü vàkkarma. trividhaü manaskarma. eùàü da÷ànàm aku÷alànàü karmapathànàü vipàkena da÷ànàü bàhyànàü bhàvànàm abhivçddhir bhavati. LII. pràõàtipàtasyàku÷alakarmapathasya vipàkena pçthivyà oja÷ ca teja÷ càntardhãyate. tasyaiva ca karmaõo vipàkenàlpàyur bhavati. LIII. adattàdànasyàku÷alasya karmapathasya vipàkena pçthivyàm a÷ani÷uka÷alabhamåùikakãñaprabhçtayaþ sasyaghàsakà utpadyante. tasyaiva karmaõo vipàkena bhogavyasanam adhigacchati. LIV. kàmamithyàcàrasyàku÷alasya karmapathasya vipàkena pçthivyàü tçõadarbhàdãni durgandhãni pràdurbhavanti. tasyaiva karmaõo vipàkena saüpannagçhàvàsaü pravi÷anti. atràvadànaü ÷vabhrapadasya susudhã dàrikà kàsiràj¤aþ patnã devàvataraõe kàlodayinaþ pårvajanmany avadànaü vaktavyam. LV. mçùàvàdasyàku÷alasya karmapathasya vipàkena mukharogadantarogagalarogamukhadaurgandhyàdãni (##) pràdurbhavanti. tasyaiva karmaõo vipàkenàbhåtàkhyànaü pratilabhate. LVI. pi÷unavacanasyàku÷alasya karmapathasya vipàkena pçthivyàü ÷arkarakañhallyàdãni duþkhasaüspar÷àdãni pràdurbhavanti. tasyaiva karmaõo vipàkena jàtivyasanà mitravyasanà bhavanti bhedyaþ parivàra÷ ca bhavati. LVIl. paruùavacaso 'ku÷alakarmapathasya vipàkena pàü÷urajodhålivàtavçùñyàdãni pràdurbhavanti. tasyaiva karmaõo vipàkenàmanoj¤a÷abda÷ravaõadar÷anàny anubhavanti. LVIII. saübhinnapralàpasyàku÷alasya karmapathasya vipàkena ... kandara÷vabhràdãni pràdurbhavanti. tasyaiva karmaõo vipàkenànàdeyavacanà bhavanti. LIX. abhidhyàyà aku÷alasya karmapathasya vipàkena vrãhiyavagodhåmàdãnàü sasyànàü tuùapalàlàdãni pràdurbhavanti. tasyaiva karmaõo vipàkena parapràrthanãyabhogà bhavanti. LX. vyàpàdasyàku÷alakarmapathasya vipàkena prabhåte upte niùphalaü sasyaü bhavati. tasyaiva karmaõo vipàkena pratikåladar÷ano bhavati. LXI. mithyàdçùñer aku÷alasya karmapathasya vipàkena tiktakañukabhàvàny (##) api picumandakoùàtakãviùatiktàlàbuprabhçtãni phalàni pràdurbhavanti. mithyàdçùñer aku÷alasya karmapathasya vipàkena nàstikyavàdã bhavati. ucchedadçùñiþ lokàyatàdiùu ca ÷àstreùu prasàdo bhavati. yathà padà÷vasya ràjaputrasya yaþ kumàrakà÷yapena ÷vetikàyàü vinãto lokàyatikaþ. yathà yathà sattvà imàn da÷àku÷alàn karmapathàn bhàvayanti tathaiùàü da÷ànàü bàhyànàü bhàvànàm atãva pràdurbhàvo bhavati. anenaiva ca kàraõena mahàsaüvartakalpe bhaviùyati samayo 'nàgate 'dhvani yat tilà bhaviùyanti tilapiùñaü bhaviùyati tailaü na bhaviùyati ikùur bhaviùyati ikùuraso na bhaviùyati guóo na bhaviùyati. na khaõóaü bhaviùyati na ÷arkarà bhaviùyanti. gàvo bhaviùyanti kùãraü bhaviùyati dadhi bhaviùyati navanãtaü na bhaviùyati na ghçtaü na gþrtamaõóo bhaviùyati. evam anupårveõa sarveõa sarve rasà antardhàsyanti. (##) [notes only] (##) LXII. katame da÷ànu÷aüsà madhyade÷e caturmahàcaityalumbinãmahàbodhiprabhçtiùu tathàgatacaityà¤jalikarmapraõipàte. ucyate. madhyade÷e janma pratilabhate. udàràõi ca vastràõi pratilabhate. udàraü kulaü pratilabhate. udàraü vayaþ pratilabhate. udàraü svaraü pratilabhate. udàràü pratibhànatàü pratilabhate. udàràü ÷raddhàü pratilabhate. udàraü ÷ãlaü pratilabhate. udàraü ÷rutaü pratilabhate. udàraü tyàgaü pratilabhate. udàràü smçtiü pratilabhate. udàràü praj¤àü pratilabhate. asyoddànam. de÷avastrakularåpasvarapratibhànatà÷raddhà÷ãla÷rutatyàgàn smçtimàn bhavati praj¤àvàn tathàgatasya buddhaprasàdaü kçtvà¤jaliü labhate dhãraþ (##) sapraj¤a udàram à÷ravakùayam. uktaü ca såtre. ye kecid ànanda caityacaryàü caramàõàþ prasannacittàþ kàlaü kariùyanti. yathà bhallo nikùiptaþ pçthivyàü tiùñhate evaü kàyasya bhedàt svargeùåpapatsyanti. (##) LXIII. katame da÷ànu÷aüsàs tathàgatacaityavandanàyàm. ucyate. abhiråpo bhavati. susvaraþ. àdeyavàkyaþ. pariùadam upasaükràntaþ pariùadam àvarjayati priyo bhavati devamanuùyàõàm. mahe÷àkhyo bhavati. mahe÷àkhyaiþ samàgamo sattvaiþ bhavati. buddhair buddha÷ràvakai÷ ca samàgamo bhavati. mahàbhogo bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. ime da÷ànu÷àüsàs tathàgatacaityavandanàyàþ. (##) LXIV. katame da÷ànu÷aüsà÷ chattrapradànasya. ucyate. chattrabhåto bhavati lokasya. anavatapto bhavati kàyena anavatapto bhavati cittena. àdhipatyasaüvartanãyaü cànena karma kçtaü bhavaty upacitam. punaþ puna÷ ca ràjà bhavati cakravartã. mahe÷àkhyo bhavati. mahe÷àkhyaiþ sattvaiþ samàgamo bhavati buddhair buddha÷ràvakai÷ ca samàgamo bhavati. mahàbhogo bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. a) atra gaïgàsaütàre bhagavataþ pratyekabuddhasya ståpe dattasya chattrasya vipàko varõyate. yathà càryasundaranando vyàkaroti. jentàkasya ca snànena tàlasyàlepanena ca ekacchattrapradànàc ca pràptà me suvarõavarõatà. evamàdi chattrapradànasya vipàko vaktavyaþ. àha ca. (##) [notes only] (##) yad dhàryate pravaradaõóam udàraråpaü kodaõóadàmaparimaõóitavastiko÷am chattraü vi÷àlam amalaü ÷a÷imaõóalàbham chattrapradànajanitena jagaddharasya. ÷rãcihnabhåtaü maõihemadaõóam pañojjvalaü kà¤canam àtapatram yad dhàryate mårdhni naràdhipasya chattrapradànena jagaddharasya ime da÷ànu÷aüsa÷ chattrapradànasya. LXV. katame da÷ànu÷aüsà ghaõñàpradànasya. ucyate. abhiråpo bhavati. susvaro bhavati. manoj¤abhàùã bhavati. kalaviïkarutabhàùã bhavati. àdeyavàkyo bhavati. nityaü saüprahàryajàto bhavati. punaþ punar ànandaü ÷abdaü ÷çõoti. svargeùåpapadyate. mahàbhoga÷ ca bhavati. kùipraü ca parinirvàti. a) yathà vi÷àkhayà mçgàramàtrà bhagavàn pçùñaþ. kathaü mama pràsàde nityaü kàlaü pa¤càïgikaü tåryaü sadaiva vadet. bhagavàn (##) àha. sarvasvaropetàü ghaõñàm àropaya. evaü te nityaü kàlaü pràsàde pa¤càïgikatårya÷abdo bhaviùyati. anavadya÷ ca. ime da÷a guõà ghaõñàpradànasya. (##) LXVI. katame da÷a guõà vastrapradànasya. ucyate. ÷lakùõachavir bhavati. snigdhacchavir bhavati. na caraja÷ cailaü kàye ÷liùyati. hrãrapatràpyasaüpanno bhavati priyadar÷ano bhavati prabhåtavastro bhavati làbhã ca bhavati såkùmàõàü vastràõàm àstaraõànàm. mahàbhogo bhavati. svargeùåpapadyate kùipraü ca parinirvàti. yathoktaü bhagavatà devatàsåtre. vastraprado bhavati varõavàn. ime da÷a guõànu÷aüsà vastrapradànasya. (##) LXVII. katame da÷ànu÷aüsà àsanapradànasya. ucyate. gurusthànãyo bhavati lokasya. priyadar÷ano bhavati. pràsàdiko bhavati. paõóitajanàbhigamyo bhavati. ya÷aþ kãrti÷ càsya loke prathità bhavati. sukhasaumanasyabahulo bhavati. svade÷e 'bhiramati. àsanair avaikalyaü bhavati. upasthàyakair avaikalyaü bhavati. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. ime da÷a guõà àsanapradànasya. (##) LXVIII. katame da÷ànu÷aüsà bhàjanapradànasya. ucyate. bhàjanabhåto bhavati guõànàü snigdhasaütatir bhavati. na ca tçùàbahulo bhavati. tçùàrtasya pànãyaü pràdurbhavati. na ca preteùåpapadyate. bhàjanair avaikalyaü bhavati. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. ime da÷ànu÷aüsà bhàjanapradànasya. (##) LXIX. katame da÷ànu÷aüsà bhojanapradànasya. ucyate. balavàn bhavati. varõavàn bhavati. sukhito bhavati. pratibhànavàn bhavati. dãrghàyur bhavati. mahàjanàbhigamyo bhavati. priyadar÷ano bhavati. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. a) yathoktaü bhagavatà vai÷àlyàü siühasya ràjaputrasya. dadan siüha priyo bhavati. santo janà bhajanti. kalyàõa÷abdo bhavati. vi÷àradaþ parùadam avagàhati. kàlagato deveùåpapadyate. gàthà coktà. (##) te tatra nandanti ramanti ca modayanti samarpitàþ kàmaguõeùu pa¤casu kçtvà hi vàkyam amitasya tàyino modanti te sugatavarasya ÷ràvakàþ. etad dànasya phalaü bhagavatoktam. svargeùåpapadyate kùipraü ca parinirvàti. àha ca. nànàrasavya¤janasupraõãtaü kàle ÷ubhaü gandharasopapannam dadàti yaþ pàtram avekùya dànaü sadàryasaüghasya guõàn vicintya àyu÷ ca varõaü ca ya÷o balaü ca saüpràpya bhogàn pratibhàü sukhaü ca divãha caiva prathitottama÷rãþ sukhàt sukhaü yàti vimokùam ante. ime da÷a guõà bhojanapradànasya. (##) LXX. katame da÷a guõà yànapradànasya. ucyate. sukumàracaraõo bhavati. snpratiùñhitacaraõo bhavati. màrgaklamatho na bhavati. na ca bahvamitro bhavati. punaþ punaþ çddhipàdàn pratilabhate. hastya÷vàdibhir yànair avaikalyaü bhavati. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. a) yathà coktaü devatàsåtre. yànadaþ sukhito bhavati. yo dadàty upànahau. yathà coktam abhidharme cakravartisåtre. katamasya karmaõo vipàkena ràjà cakravartã hastya÷vàdãni vàhanàni pratilabhate. dãrgharàtraü ràjà cakravartã màtaraü và pitaraü vopàdhyàyaü và skandhena vahati và vàhayati và. hastya÷vàdibhiþ ÷ivikàyànair và vahati và. durgasaükramaü và karoti. setubandhaü karoti. upànahapradànàni và dadàti. kàruõyena mahàñavyàü sàrtham atikràmayati. tasya karmaõo vipàkena ràjà cakravartã hastya÷vàdãni pratilabhate. tatràråóhaþ samudraparyantàü pçthivãü divasacaturbhàgena paryañati. ime da÷a guõà yànapradànasya. (##) [notes only] (##) LXXI. katame da÷a guõàþ prati÷rayapradànasya. ucyate. ràjà bhavati pràde÷ikaþ. ràjà bhavati màõóalikaþ. ràjà bhavati jambudvãpàdhipatiþ. ràjà bhavati dvãpadvayàdhipatiþ. ràjà bhavati dvãpatrayàdhipatiþ. ràjà bhavati caturdvãpàdhipati÷ cakravartã. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. yathà sumedhàyà bhikùuõyà gàthà. (##) bhagavati konàgamunau saüghàràme ca nive÷e sakhyas trayo vayaü sa vihàraü dadau pårvam. età gàthà sumedhàyàþ. dharmadinnà ca bhikùuõã vi÷àkhyà ca mçgàramàtà. tàbhiþ pårvaü daridrastrãbhi÷ catvàri kàùñhàni nikhanya kà÷akañakam upari dattvà bhagavàn konàgamunir buddho nimantritaþ. sa tatra bhikùubhiþ sàrdhaü muhårtaü vi÷ràntaþ. tàbhi÷ cittàni prasàditàni. tena karmaõà ÷atasahasraü vàràn deveùåpapannàþ. aparimitàni cakravartiràùñràny anubhåtàni. sumedhàgàthà÷ càsminn arthe sarvà vistareõa pratyekam avagantavyàþ. ime da÷a guõàþ prati÷rayapradànasya. LXXII. katame da÷a guõàþ pànakapradànasya. ucyate. sarvendriyasaüpanno bhavati. prasannavadano. vi÷uddhalalàñaþ. snigdhacchaviþ. saügatabhàùã bhavati. na ca tçùàbahulo bhavati. tçùitasya (##) pànãyaü pràdurbhavati. na ca preteùåpapadyate. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. yathà càha. manoj¤avarõaü rasagandhayuktaü sarvendriyaprãtivivardhanaü ca akàlikaü satpuruùapra÷astaü dadàti saüghàya tu pànakaü yaþ sakçtpipàsàvigato vi÷oko rasàn pradhànठcaturo 'nubhåya jagac ca saddharmarasena tarpya tçùàkùayaü yàti sukhaü sukhena. ime da÷a guõàþ pànakapradànasya. LXXIII. katame da÷a guõà màlàpradànasya. ucyate. màlàbhåto bhavati lokasya. kàyàd daurgandhyam apaiti saugandhyaü pràdurbhavati. nityasugandho nityàlaükçto bhavati. abhedyaparivàro bhavati. sarvajanapriyo bhavati. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. (##) a) aha ca. màlyaü vicitraü pravaraü sugandhaü praharùaõaü prãtikaraü naràõàm prasannacitto munidhàtugarbhe tathàgatebhya÷ ca dadàti yo vai sa divyamàlyàbharaõojjvalàïgaþ ÷rãmat sukhaü pràpya divãha caiva bodhyaïgadàmapratibhåùitàtmà mokùaü paraü yàti guõàgragandhaþ. b) tathànyatarasya daridragçhapater duhità. sà khalu dvàre sthità janapadaü sarvàlaükàrabhåùitaü pa÷yati. utsave ramamàõam. sà pitaram àha. màm apy alaükuruùveti. pitàha. kuto 'smàkaü daridràõàm alaükàraþ. eùa janapadaþ kçtapuõyo 'neka÷o buddhe bhagavati kçtàdhikàraþ. tena ca karmaõà karõesumanasya sthavirasyàvadànaü vistara÷as tasyoktam. evam alpo 'pi bhagavati kçtaþ prasàdo mahàphalo bhavati. tayà pitàtãvoparodhitaþ prayaccha mama kiücid eùo 'grato vihàraþ atra bhagavataþ påjàm upariùyàmãti. tena duþkhàrtena vibhave 'vidyamàne palàlamayãü màlàü kçtvà dattà. sà tàü palàlamayãü màlàü gçhya buddhapratimàyàþ ÷irasi dattvà pàdayoþ praõipatya àha. bhagavann anena ku÷alamålena saüsàre saüsaratyà mà bhåyaþ dàridryaü syàd iti. tasyàþ prasàdajàtàyàs tad ahar eva mànuùyaü strãbhàvam atikràntaü divyaü råpaü pràdurbhåtam. tadviùayaprativàsinà ca ràj¤àgradevã sthàpità. kàlagatà deveùåpapannà. pa÷cime 'pi ca bhave campàyàm agrakulikasya (##) duhità pratyàjàtà paramakalyàõã sauvarõà càsyà màlà sarvaratnamaõóità ÷irasi sahasaiva pràdurbhåtà. màtàpitçbhyàü vismayajàtàbhyàü màlinãty evàsyà nàma kçtam. yadà ca bhagavàn abhisaübuddho ràjagçhàc campàm anupràptaþ. sà copasaükràntà. tasyà÷ ca bhagavatà dharmade÷anà kçtà pravrajità càrhantã saüvçttà. sàha cittotpàdàd evàsyà mà me bhåyo màlà bhavatv ity antarhità. tàü ca dçùñvà vismayapràptà devatà gàthàm anugàyate yathàha. dattvà tu palàlamayãü màlàü sà màlinã sugatasya caitye varakanakaratnamàlàü lebhe bodhyaïgamàlàü ca. ime da÷a guõà màlàpradànasya. LXXIV. katame da÷a guõà muktapuùpapradànasya. ucyate. puùpabhåto bhavati lokasya. ghràõendriyaü vi÷udhyati. kàyadaurgandhyaü samapaiti. saugandhyaü pràdurbhavati. da÷a di÷aþ ÷ãlagandhaþ khyàtiü gacchati. abhigamanãya÷ ca bhavati. làbhã ca bhavati (##) iùñànàü dharmàõàm. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate kùipraü ca parinirvàti. a) atra karõesumanasya pårvajanmani prasàde jàte ekaikapuùpapradànasya vipàko vaktavyaþ. yathà sa eva àha. ekapuùpapradànena a÷ãtikalpakoñayaþ durgatiü nàbhijànàmi buddhapåjàya tat phalam. ime da÷a guõà muktapuùpapradànasya. LXXV. katame da÷a guõà dãpapradànasya. ucyate. pradãpabhåto bhavati lokasya. màüsacakùur na÷yati. divyacakùuþ pràdurbhavati. avidyàndhakàraü vidhamati. j¤ànàloka utpadyate. ku÷alàku÷alàn dharmàn kùipraü praj¤ayà pratividhyati. saüsàre saüsarato 'vidyàndhakàro na bhavati. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. (##) a) yathà coktam abhidharme cakravartisåtravibhaïge. kasya karmaõo vipàkena ràjà cakravartã maõiratnaü pratilabhate. dãrgharàtraü ràj¤à cakravartinà dãpapradànàni pradattàni. pradãpaikadànàni ca. andhakàre ratnapradãpà dhàrità. ye cakùuùmantas te samaviùamàõi råpàõi pa÷yantu. àha ca. buddhapra÷astaü labhate ca cakùu÷ cakùus tu yasyottamahetubhåtam lokàvabhàsaü bhavatãha råpam pradãpadànena jagaddharasya. tejo'dhiko nàrtham udãkùaõãyaþ atãva tuùñaþ ÷ubhakarmadar÷ã saüpràpya saukhyaü divi ceha caiva vi÷uddhacakùuþ pra÷amaü paraiti. atràryàniruddhasya dãpe divyacakùur çùãõàü ca cakùåtpàñanamokùàyaõe vaktavyam. yathà dãpamàlàpradànena dãpaïkareõa buddhatvaü pràptam. yà ca ÷ràvastyàü cakùuvikalena pradãpamàlà kàrità. saprasàdo jàtaþ. praõidhànaü kçtavàn. utthitasya càsya yathà pauràõaü cakùuþ saüvçttam. ime da÷a guõà dãpapradànasya. (##) LXXVI. katame da÷a guõà gandhapradànasya. ucyate. gandhabhåto bhavati lokasya. ghràõendriyaü vi÷udhyati. kàyadaurgandhyam apaiti. saugandhyaü pràdurbhavati. da÷a di÷aþ ÷ãlagandhaþ pravàti. abhigamanãyo bhavati. làbhã ca bhavati iùñànàü dharmàõàm. mahàbhoga÷ ca bhavati. svargeùåpapadyate. kùipraü ca parinirvàti. a) yathoktam abhidharme cakravartisåtre. kasya karmaõo vipàkena ràj¤a÷ cakravartinaþ strãratnasya romakåpebhyaþ ÷arãràd gandho nirgacchati. tadyathà gandhasamudgakasya. dãrgharàtraü tayà striyà caityagarbhagçheùu gandhopalepanàni dattàni. surabhãõi ca puùpàõi dhåpa÷ ca dattàþ. ståpeùu ca gandhasnàpanàni kçtàni. tasya karmaõo vipàkena ràj¤a÷ cakravartinaþ strãratnasya ÷arãràd evaüråpo gandho nirgacchati. tadyathà gandhakaraõóasya. ime da÷a guõà gandhapradànasya. (##) LXXVII. katame da÷a guõàþ pravrajyàyàþ. ucyate. putrabhàryaduhitçdhanatçùõàsya na bhavati. kàmasya parigraho na bhavati. araõyavàse prãtiü pratilabhate. buddhagocaraü sevate. bàlagocaraü vivarjayati. durgatigamanãyàn dharmàn vivarjayati. sugatigamanãyàn dharmàn sevate. devà asya spçhayanti. nityaü sugatavacane pravrajyàü pratilabhate. ime da÷a guõàþ pravrajyàyà bhavanti. LXXVIII. katame da÷a guõà araõyavàsasya. ucyate. saügaõikà vivarjayati. pravivekaü sevate. dhyànàlambanaü cittaü bhavati. na ca bahukarmakçtyatàü pràpnoti. buddhànàü smçtiü yàti. prãtisukhasaumanasyaü kàyo na jahàti. antaràyà÷ ca na bhavanti. brahmacaryasya alpàyàsena samàdhim adhigacchati. uddiùñaü càsya padavya¤janaü na na÷yati. yathà÷rutànàü dharmàõàü vistareõàrtham àjànati. ime da÷a guõà araõyavàsasya. LXXIX. katame da÷a guõàþ paiõóapàtikatve. ucyate. caïkramo 'sya upàrjito bhavati. gocaro 'sya prahato bhavati. màno 'sya nihato (##) bhavati. àtmànaü làbhena yojayati. paràn puõye pratiùñhàpayati. ÷àstuþ ÷àsanaü dãpayati. pa÷cimàyà janatàyà àlokaþ kçto bhavati. sabrahmacàriõàm upaghàtaþ kçto na bhavati. nãcacittam upasthàpitaü bhavati. piõóapàtaparacittasya bhikùoþ sarvà di÷o 'pratikålà bhavanti gamanàya. ime da÷a guõàþ piõóapàtikatve. LXXX. da÷a vai÷àradyàni. katamàni da÷a. ucyate. vi÷àrado gràmaü pravi÷ati. vi÷àrado gràmàn niùkràmati. vi÷àradaþ piõóapàtaü paribhuïkte. vi÷àradaþ pariùadi dharmaü de÷ayati. vi÷àradaþ saüghamadhyam avatarati. vi÷àrada àcàryopàdhyàyàn upasaükràmati. vi÷àrado maitracittaþ ÷iùyàn anu÷àsti. vi÷àrada÷ cãvarapiiióapàta÷ayanàsanaglànapratyayabhaiùajyapariùkàràn paribhuïkte. gràhyaü càsya vaco bhavati. imàni da÷a vai÷àradyàni. karmavibhaïgasåtraü samàptam