Asokavadana = A-av [= Avadana 29 of the Divyavadana]
Based on the edition by Sujitkumar Mukhopadhyaya: The AÓokÃvadÃna. 
New Delhi : Sahitya Akademi, 1963.


Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project.
With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project
of Nagarjuna Institute, Nepal
and University of the West, Rosemead, California, USA
(www.uwest.edu/sanskritcanon)
Sastra section, text no. 56


The transliteration emulates the conventions of Nagari script.
Therefore, many word boundaries are not marked by blanks.


STRUCTURE OF REFERENCES (added):
A-av nnn = pagination of ed.

#<...># = BOLD


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.
            
Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS 
and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions):
            
description             character  =ASCII
            
long a                  Ã             195
long A                  ù             249
long i                  Å             197
long I                  ý             253
long u                  Æ             198
long U                  ô             244
vocalic r               ­             173
vocalic R               ã             227
long vocalic r          Ì             204
vocalic l               Ê             202
long vocalic l          Ë             203
velar n                 Ç             199
velar N                 §             167
palatal n               ¤             164
palatal N               ¥             165
retroflex t             Â             194
retroflex T             è             232
retroflex d             ¬             172
retroflex D             Ö             214
retroflex n             ï             239
retroflex N             ×             215
palatal s               Ó             211
palatal S               Á             193
retroflex s             «             171
retroflex S             å             229
anusvara                æ             230
capital anusvara        õ             245
visarga                 ÷             247
capital visarga         ê             234

Other characters of the REE encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings 
and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm

___________________________________________________________________





AÓokÃvadÃnaæ
PÃæÓupradÃnÃvadÃnaæ

yo 'sau svamÃæsatanubhiryajanÃni k­tvÃ- tapyac ciraæ karuïayà jagato hitÃya /
tasya Óramasya saphalÅkaraïÃya santa÷ sÃvarjitaæ Ó­ïuta sÃæpratabhëyamÃïaæ //

evaæ mayà Órutamekasmin samaye bhagavÃn ÓrÃvastyÃæ viharati / iti sÆtraæ vaktavyaæ / atra tÃvad bhagavattathÃgatavadanÃmbhodharavivarapratyudgatavacanasaratsaliladhÃrÃsampÃtÃpanÅtarÃgadve«amohamadamÃnamÃyÃÓÃÂhyapaÇkapaÂalÃnÃæ ÓabdanyÃyÃditarkaÓÃstrÃrthÃvalokanotpannapraj¤ÃpradÅpaprotsÃritakuÓÃstradarÓanÃndhakÃrÃïÃæ saæsÃrat­«ïÃchedipravarasaddharmapaya÷pÃnaÓauï¬ÃnÃæ gurÆïÃæ saænighau sarvÃvavÃdakaÓre«Âhaæ ÓakrabrahmeÓÃnayamavarÆïakuveravÃ[va]savasomÃdityÃdibhirapyapratihataÓÃsanaæ kandarpadarpÃpamardanaÓÆraæ mahÃtmÃnam atimaharddhikaæ sthaviropaguptamÃrabhya käcideva vibudhajanamana÷ prasÃdakÃrÅæ dharmyÃæ kathÃæ samanusmari«yÃma÷ / tatra tÃvad gurubhiravahitaÓrotrairbhavitavyaæ /

(#<A-av 2>#)
evamanuÓrÆyate / yadà bhagavÃn parinirvÃïakÃlasamaye 'palÃlanÃgaæ vinÅya kumbhakÃrÅæ caï¬ÃlÅæ gopÃlÅæ ca te«Ãæ mathurÃmanuprÃpta÷ / tatra bhagavÃn Ãyu«mantamÃnandamÃmantrayate sma / asyÃmÃnanda mathurÃyÃæ mama var«aÓataparinirv­tasya gupto nÃma gÃndhiko bhavi«yati / tasya putro bhavi«yati upaguptanÃmÃlak«aïako buddho yo mama var«aÓataparinirv­tasya buddhakÃrya kari«yati / tasyÃvavÃdena bahavo bhik«ava÷ sarvakleÓaprahÃïÃd arhattvaæ sÃk«Ãtkari«yanti / te '«ÂÃdaÓahastÃmÃyÃmenaæ dvÃdaÓahastÃæ vistÃreïa caturaÇgulamÃtrÃbhi÷ ÓalÃkÃbhir guhÃæ pÆrayi«yanti / e«o 'gro me Ãnanda ÓrÃvakÃïÃæ bhavi«yati avavÃdakÃnÃæ yaduta upagupto bhik«u÷ /

paÓyasi tvamÃnanda dÆrata eva nÅlanÅlÃmbararÃjiæ / evaæ bhadanta / e«a Ãnanda urÆmuï¬o nÃma parvata÷ / atra var«aÓataparinirv­tasya tathÃgatasya ÓÃïakavÃsÅ nÃma bhik«urbhavi«yati / so 'tra urÆmuï¬aparvate vihÃraæ prati«ÂhÃpayi«yati / upaguptaæ ca pravrÃjayi«yati /

mathurÃyÃmÃnanda naÂo bhaÂaÓca dvau bhrÃtarau Óre«Âhinau bhavi«yata÷ / tau urumuï¬aparvate vihÃraæ prati«ÂhÃpayi«yata÷ / tasya naÂabhaÂiketi (#<A-av 3>#) saæj¤Ã bhavi«yati / etadagraæ me Ãnanda bhavi«yati ÓamathÃnukÆlÃnÃæ ÓayyÃsanÃnÃæ yadidaæ naÂabhaÂikÃraïyÃyatanaæ /

athÃyu«mÃna Ãnando bhagavantamidamavocat / ÃÓcarya bhadanta yad Åd­ÓamÃyu«mÃn upagupto bahujanahitaæ kari«yati / bhagavÃn Ãha / nÃnanda etarhi, yathÃtite 'pyadhvani tena vinipatitaÓarÅreïÃpyatraiva bahujanahitaæ k­taæ /

urÆmuï¬aparvate traya÷ pÃrÓvÃ÷ / ekatra pradeÓe pa¤ca pratyekabuddhaÓÃtÃni prativasanti / dvitÅye pa¤car«iÓatÃni / t­tÅye pa¤camarkaÂaÓatÃni / tatra yo 'sau pa¤cÃnÃæ markaÂaÓatÃnÃæ yÆthapati÷ sa taæ yÆthamapahÃya yatra pÃrÓve pa¤ca pratyekabuddhaÓatÃni prativasanti tatra gata÷ / tasya tÃn pratyekabuddhÃn d­«Âvà prasÃdo jÃta÷ / sa te«Ãæ pratyekabuddhÃnÃæ ÓÅrïaparïÃni mÆlaphalÃni copanÃmayati, yadà ca te paryaÇkeïopavi«Âà bhavanti sa v­ddhÃnte k­tvà yÃvan navÃntaæ gatvà paryaÇkeïopaviÓati /

yÃvat te pratyekabuddhÃ÷ parinirv­tÃ÷ / sa te«Ãæ ÓÅrïaparïÃni mÆlaphalÃni copanÃmayati / te na pratig­ïhanti / sa te«Ãæ cÅvarakarïikÃni Ãkar«ayati / pÃdau g­ïhÃti / yÃvat sa markaÂaÓcintayati / niyatamete kÃlagatà bhavi«yanti / tata÷ sa markaÂa÷ Óocitvà paridevitvà ca dvitÅyaæ pÃrÓvaæ gato yatra pa¤car«iÓatÃni prativasanti /

(#<A-av 4>#)
te ca ­«aya÷ kecit kaïÂakÃpÃÓrayÃ÷ kecid bhasmÃpÃÓrayÃ÷ kecidÆrdhvahastÃ÷ kecit pa¤cÃtapÃvasthitÃ÷ / sa te«Ãæ te«Ãm ÅryÃpathÃn vikopayitumÃrabdha÷ / ye kaïÂakÃpÃÓrayÃste«Ãæ kaïÂakÃn uddharati / bhasmÃpÃÓrayÃïÃæ bhasma vidhunoti / ÆrdhvahastÃnÃmadho hastaæ pÃtayati / pa¤cÃtapÃvasthitÃnÃmagnim avakirati / yadà ca tairÅryÃpatho vikopito bhavati tadà sa te«Ãmagrata÷ paryaÇkaæ badhnÃti /

yÃvat tair­«ibhirÃcÃryÃya niveditaæ / tenÃpi coktaæ / paryaÇkeïa tÃvan ni«Ådata / yÃvattÃni pa¤car«iÓatÃni paryaÇkeïopavi«ÂÃni / te 'nÃcÃryakà anupadeÓakÃ÷ saptatriæÓad bodhipak«Ãn dharmÃnÃmukhÅk­tya pratyekÃæ bodhiæ sÃk«Ãtk­tavanta÷ /

atha te«Ãæ pratyekabuddhÃnÃmetadabhavad / yat ki¤cadasmÃbhi÷ Óreyo 'vÃptaæ tat sarvamimaæ markaÂam Ãgamya / tairyÃvat sa markaÂa÷ phalamÆlai÷ paripÃlita÷ / kÃlagatasya ca taccharÅraæ gandhakëÂhairdhmÃpitaæ /

tat kiæ manyase Ãnanda yo 'sau pa¤cÃnÃæ markaÂaÓatÃnÃæ yÆthapati÷ sa e«a upagupta÷ / tadÃpi tena vinipatitaÓarÅreïÃpyatraivorumuï¬aparvate bahujanahitaæ k­taæ / anÃgate 'pyadhvani var«aÓataparinirv­tasya mamÃtraivorumuï¬aparvate bahujanahitaæ kari«yati / tacca yathaivaæ tathopadarÓayi«yÃma÷ /


(#<A-av 5>#)
ÓÃïakavÃsyupÃkhyÃnaæ

yadà sthavireïa ÓÃïakavÃsinà urumuï¬e parvate vihÃra÷ prati«ÂhÃpita÷, samanvÃharati / kimasau gandhika utpanna÷ / athÃdyÃpi notpadyata iti / paÓyatyutpanna÷ / sa yÃvat samanvÃharati / yo 'sau tasya putra upagupto nÃmnÃlak«aïako buddho nirdi«Âo yo mama var«aÓataparinirv­tasya buddhakÃryaæ kari«yatÅti, kimasÃvutpanna÷ / adyÃpi notpadyata iti / paÓyatyadyÃpi notpadyate /

tena yÃvadupÃyena gupto gÃndhiko bhagavacchÃsane 'bhiprasÃdita÷ / sa yadÃbhiprasannastadà sthavira÷ saæbahulairbhik«ubhi÷ sÃrdhamekadivasaæ tasya g­haæ pravi«Âa÷ aparasminnahani, ÃtmadvitÅya÷ / anyasminnahani, ekÃkÅ / yÃvad gupto gÃndhika÷ sthaviraæ ÓÃïakavÃsinamekÃkinaæ d­«Âvà kathayati / na khalvÃryasya kaÓcit paÓcÃcchramaïaæ / sthavira uvÃca / jarÃdharmÃïÃæ kuto 'smÃkaæ paÓcÃcchramaïo bhavati / yadi kecicchraddhÃpurogeïa (#<A-av 6>#) pravrajanti, te 'smÃkaæ paÓcÃcchramaïà bhavanti / gupto gÃndhika uvÃca / ÃryÃhaæ tÃvad g­havÃse parig­ddho vi«ayÃbhirataÓca / na mayà Óakyaæ pravrajituæ / api tu yo 'smÃkaæ putro bhavati taæ vayamÃryasya paÓcÃcchramaïaæ dÃsyÃma÷ / sthavira uvÃca / vatsa evamastu / api tu d­¬hapratij¤Ãæ smarethÃstvamiti /

yÃvad guptasya gÃndhikasya putro jÃta÷ / tasyÃÓvagupta iti nÃmadheya k­taæ /

sa yadà mahÃn saæv­ttastadà sthaviraÓÃïakavÃsÅ guptaæ gÃndhikamadhigamyovÃca / vatsa tvayà pratij¤Ãtaæ yo 'smÃkaæ putro bhavi«yati taæ vayamÃryasya paÓcÃcchramaïaæ dÃsyÃma÷ / ayaæ ca putro jÃta÷ / anujÃnÅhi pravrÃjayi«yÃmÅti / gÃndhika uvÃca / Ãrya ayamasmÃkamekaputra÷ / mar«ayÃnyo yo 'smÃkaæ dvitÅya÷ putro bhavi«yati, taæ vayamÃryasya paÓcÃcchramaïaæ dÃsyÃma÷ /

yÃvat sthaviraÓÃïakavÃsÅ samanvÃharati / kimayaæ sa upagupta÷ / paÓyati neti / tena sthavireïÃbhihita evamastviti / tasya yÃvad dvitÅya÷ putro jÃta÷ / tasya dhanagupta iti nÃma k­taæ / sopi yadà mahÃn saæv­ttastadà sthaviraÓÃïakavÃsÅ guptaæ gÃndhikamuvÃca / vatsa tvayà pratij¤Ãtaæ yo 'smÃkaæ putro bhavi«yati taæ vayamÃryasya paÓcÃcchramaïaæ dÃsyÃma÷ / ayaæ ca te putro jÃta÷ / anujÃnÅhi pravrÃjayi«yÃmÅti / gÃndhika uvÃca / Ãrya mar«aya eko 'smÃkaæ bahirdhà dravyaæ saæcayi«yati, dvitÅyo 'ntarg­he paripÃlanaæ kari«yatÅti / api tu yo 'smÃkaæ t­tÅya÷ putro bhavi«yati sa Ãryasya datta÷ /

(#<A-av 7>#)
yÃvat sthaviraÓÃïakavÃsÅ samanvÃharati / kimayaæ sa upagupta÷ / paÓyati neti / tata÷ sthavira uvÃca / evamastviti / yÃvad guptasya gÃndhikasya t­tÅya÷ putro jÃta÷ / abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdiko 'tikrÃnto mÃnu«avarïamasaæprÃptaÓca divyavarïaæ / tasya vistareïa jÃtau jÃtimahaæ k­tvà upagupta iti nÃma k­tam / so 'pi yadà mahÃn saæv­tto yÃvat sthaviraÓÃïakavÃsÅ guptaæ gÃndhikamabhigamyovÃca / vatsa tvayà pratij¤Ãtaæ yo 'smÃkaæ t­tÅya÷ putro bhavi«yati taæ vayamÃryasya dÃsyÃma÷ paÓcÃcchramaïÃrthe / ayaæ te t­tÅya÷ putra utpanna÷ / anujÃnÅhi pravrÃjayi«yÃmÅti / gupto gÃndhika uvÃca / Ãrya samayata÷ / yadÃlÃbho 'nucchedo bhavi«yatÅti tadÃnuj¤ÃsyÃmi /

yadà tena samaya÷ k­tastadà mÃreïa sarvÃvatÅ mathurà gandhÃvi«Âà / te (mathurÃvÃsina÷) sarve upaguptasakÃÓÃd gandhÃn krÅïanti / sa prabhÆtÃn dadÃti /

yÃvat sthaviraÓÃïakavÃsÅ upaguptasakÃÓaæ gata÷ / upaguptaÓca gandhÃpaïe sthita÷ / sa dharmeïa vyavahÃraæ karoti / gandhÃn vikrÅïÅte / sa sthavireïa ÓÃïakavÃsinÃbhihita÷ / vatsa kÅd­ÓÃste cittacaitasikÃ÷ pravartante / kli«Âà vÃkli«Âà veti / upagupta uvÃca / Ãrya naiva jÃnÃmi kÅd­ÓÃ÷ kli«ÂÃÓcittacaitasikÃ÷ kÅd­Óà akli«Âà iti / sthaviraÓÃïakavÃsÅ uvÃca / vatsa (#<A-av 8>#) yadi kevalaæ cittaæ parij¤Ãtuæ Óakyasi pratipak«aæ mocayituæ / tena tasya k­«ïikapaÂÂikà dattà pÃï¬urikà ca / yadi kli«Âaæ cittamutpadyate k­«ïikÃæ paÂÂikÃæ sthÃpaya / athÃkli«Âaæ cittamutpadyate pÃï¬urÃæ paÂÂikÃæ sthÃpaya / aÓubhÃæ manasi kuru / buddhÃnusm­tiæ ca bhÃvayasveti / tenÃsya vyapadi«Âaæ /

tasya yÃvadÃrabdhà akli«ÂÃÓcittacaitasikÃ÷ pravartituæ / sa dvau bhÃgau k­«ïikÃnÃæ sthÃpayati / ekaæ pÃï¬urikÃïÃæ / yÃvadardhaæ k­«ïikÃnÃæ sthÃpayati / ardhaæ paï¬urikÃïÃæ / yÃvad dvau bhÃgau pÃï¬urikÃïÃæ sthÃpayati / ekaæ k­«ïikÃnÃæ /

yÃvadanupÆrveïa sarvÃïyeva ÓuklÃni cittÃnyutpadyante / sa pÃï¬urikÃïÃmeva paÂÂikÃæ sthÃpayati / dharmeïa vyavahÃraæ karoti /

mathurÃyÃæ vÃsavadattà nÃma gaïikà / tasyà dÃsÅ upaguptasakÃÓaæ gatvà gandhÃn krÅïÃti / sà vÃsavadattayà cocyate / dÃrikemu«yate sa gÃndhikastvayÃ, bahÆn gandhÃn ÃnayasÅti / dÃrikovÃca / Ãryaduhita upagupto gÃndhikadÃrako rÆpasampannaÓcÃturyamÃdhuryasampannaÓca (#<A-av 9>#) dharmeïa vyavahÃraæ karoti / Órutvà ca vÃsavadattÃyà upaguptasakÃÓe sÃnurÃgaæ cittamutpannaæ / tayà yÃvad dÃsÅ upaguptasakÃÓaæ pre«ità / tvatsakÃÓamÃgami«yÃmi / icchÃmi tvayà sÃrdhaæ ratimanubhavituæ / yÃvad dÃsyà upaguptasya niveditaæ / upagupta uvÃca / akÃlaste bhagini maddarÓanÃyeti /

vÃsavadattà pa¤cabhi÷ purÃïaÓatai÷ paricÃryate / tasya buddhirutpannà / niyataæ pa¤capurÃïaÓatÃni notsahate dÃtuæ / tayà yÃvad dÃsÅ upaguptasakÃÓaæ pre«ità / na mamÃryaputrasakÃÓÃt kÃr«ÃpaïenÃpi prayojanaæ / kevalamÃryaputreïa saha ratimanubhaveyaæ / dÃsya tathà niveditaæ / upagupta uvÃca / akÃlaste bhagini maddarÓanÃyeti /

yÃvadanyatara÷ Óre«Âhiputro vÃsavadattÃyÃ÷ sakÃÓaæ pravi«Âa÷ / anyataraÓca sÃrthavÃha uttarÃpathÃt pa¤caÓatamaÓvapaïyaæ g­hÅtvà mathurÃmanuprÃpta÷ / tenÃbhihitaæ / katarà veÓyà sarvapradhÃnÃ, tena Órutaæ vÃsavadatteti / sa pa¤capurÃïaÓatÃni g­hÅtvà bahÆn ca prÃbh­tÃn vÃsavadattÃyÃ÷ sakÃÓamabhigata÷ /

tato vÃsavadattayà lobhÃk­«Âayà taæ Óre«Âhiputraæ praghÃtayitvÃvaskare prak«ipya sÃrthavÃhena saha ratiranubhÆtà / yÃvat sa Óre«Âhiputro (#<A-av 10>#) bandhubhiravaskarÃd uddh­tya rÃj¤o nivedita÷ / tato rÃj¤Ãbhihitaæ / gacchantu bhavanto vÃsavadattÃæ hastapÃdau karïanÃse ca chittvà ÓmaÓÃne chorayantu /

yÃvattairvÃsavadattà hastapÃdau karïanÃse ca chittvà ÓmaÓÃne chorità / yÃvad upaguptena Órutaæ vÃsavadatà hastapÃdau karïanÃse ca chittvà ÓmaÓÃne chorità / tasya buddhirutpannà / pÆrvaæ tayà mama vi«ayanimittaæ darÓanamÃkÃÇk«itaæ / idÃniæ tu tasyà hastapÃdau karïanÃse ca vikartitau / idÃnÅæ tu tasya darÓanakÃla iti / Ãha ca /

yadà praÓastÃmbarasaæv­tÃÇgÅ abhÆd vicitrÃbharaïairvibhÆ«ità /
mok«ÃrthinÃæ janmaparÃÇmukhÃïÃæ ÓreyastadÃsyÃstu na darÓanaæ syÃt //
idÃnÅæ tu kÃlo 'yaæ dra«Âuæ gatamÃnarÃgahar«ÃyÃ÷ /
niÓitÃsivik«atÃyÃ÷ svabhÃvaniyatasya rÆpasya //

yÃvadekena dÃrakeïa upasthÃyakena chatramÃdÃya praÓÃnteneryÃpathena ÓmaÓÃnamanuprÃpta÷ / tasyÃÓca pre«ikà pÆrvaguïÃnurÃgÃt samÅpe 'vasthità kÃkÃdÅn nivÃrayati / tayà ca vÃsavadattÃyà niveditaæ / (#<A-av 11>#) Ãryuduhitaryasya tvayÃhaæ sakÃÓaæ puna÷ punaranupre«ità ayaæ sa upagupto 'bhyÃgata÷ / niyatame«a kÃmarÃgÃrta Ãgato bhavi«yati / Órutvà ca vÃsavadattà kathayati /

prana«ÂaÓobhÃæ du÷khÃrtà bhÆmau rudhirapi¤jarÃæ /
mÃæ d­«Âvà kathametasya kÃmarÃgo bhavi«yati //

tata÷ pre«ikÃmuvÃca / yau hastapÃdau karïÃnÃse ca maccharÅrÃd vikartitau tau Óle«ayeti / tayà yÃvac chle«ayitvà paÂÂakena pracchÃdità / upaguptaÓcÃgatya vÃsavadattÃyà agrata÷ sthita÷ /

tato vÃsavadattà upaguptamagrata÷ sthitaæ d­«Âvà kathayati / Ãryaputra, yadà macchaÓarÅraæ svasthabhÆtaæ vi«ayaratyanukÆlaæ tadà mayà Ãryaputrasya puna÷ punar dÆtÅ visarjità / ÃryaputreïÃbhihitaæ / ÃkÃlaste bhagini mama darÓanÃyeti / idÃnÅæ mama hastapÃdau karïanÃse ca vikartitau / svarudhirakardama evÃvasthità / idÃnÅæ kimÃgato 'si / Ãha ca /

idaæ yadà paÇkajagarbhakomalaæ mahÃrhavastrÃbharaïairvibhÆ«itaæ /
babhÆva gÃtraæ mama darÓanak«amaæ tadà na d­«Âo 'si mayÃlpabhÃgyayà //
etarhi kiæ drëÂumihÃgato 'si me yadà ÓarÅraæ mama darÓanÃk«amaæ /
niv­ttalÅlÃratihar«avismayaæ bhayÃvahaæ ÓoïitapaÇkalepanaæ //

upagupta uvÃca /

nÃhaæ bhagini kÃmÃrta÷ saænidhÃvÃgatastava /
kÃmÃnÃmaÓubhÃnÃæ tu svabhÃvaæ dra«ÂumÃgata÷ //
pracchÃdità vastravibhÆ«aïÃdyairvÃhyairvicitrairmadanÃnukÆlai÷ /
nirÅk«yamÃïÃpi hi yatnavabhdirnÃpyatra d­«ÂÃsi bhavedyathà ca //
(#<A-av 12>#)
idaæ tu rÆpaæ tava d­«yametat sthitaæ svabhÃve racanÃd viyuktaæ /
te 'paï¬itÃste ca vigarhaïÅyà ye prÃk­te 'smin k­ïape ramante //
tvacÃvanaddhe rudhirÃvasakte carmÃv­te mÃæsaghanÃvalipte /
ÓirÃsahasraiÓca v­te samantÃt ko nÃma rajyeta kuta÷ ÓarÅre //

api ca bhagini /

bahirbhadrÃïi rÆpÃïi d­«Âvà bÃlo 'bhirajyate /
abhyantaravidu«ÂÃni j¤Ãtvà dhÅro virajyate //
avak­«ÂÃvak­«Âasya kuïapasya hyamedhyatà /
medhyÃ÷ kÃmopasaæhÃrÃ÷ kÃmina÷ Óubhasaæj¤ina÷ //

iha hi /

daurgandhyaæ prativÃryate bahuvidhairgandhairamedhyÃkarai÷
vaik­tyaæ bahirÃdhriyeta vividhairvastrÃdibhirbhÆ«aïai÷ /
svedakledamalÃdayo 'pyaÓucayastÃn nirharatyambhasÃ
yenÃmedhyakaraÇkametadaÓubhaæ kÃmÃtmabhi÷ sevyate //
saæbuddhasya tu te vaca÷ suvacasa÷ Ó­ïvanti kurvantyapi
te kÃmÃn ÓramaÓokadu÷khajananÃn sabhdi÷ sadà garhitÃn /
tyaktvà kÃmanimittamuktamanasa÷ ÓÃnte vane nirgatÃ÷
pÃraæ yÃnti bhavÃrïavasya mahata÷ saæÓritya mÃrgaplavaæ //

(#<A-av 13>#)
Órutvà vÃsavadattà saæsÃrÃdudvignà buddhaguïÃnusmaraïÃc cÃvarjitah­dayovÃca /

evametat tathà sarvaæ yathà vadati paï¬ita÷ /
me tvÃæ sÃdhu samasÃdya buddhasya vacanaæ Órutaæ //

yÃvad upaguptena vÃsavadattÃyà anupÆrvikÃæ kathÃæ k­tvà satyÃni saæprakÃÓitÃni / upaguptaÓca vÃsavadattÃyÃ÷ ÓarÅrasvabhÃvamavagamya kÃmadhÃtuvairÃgyaæ gata÷ / tena Ãtmiyayà dharmadeÓanayà saha satyÃbhisamayÃd anÃgÃmiphalaæ vÃsavadattayà ca ÓrotÃpattiphalaæ prÃptaæ / tato vÃsavadattà d­«Âasatyà upaguptaæ saærÃgayantÅ uvÃca /

tavÃnubhÃvÃt pihita÷ sughoro hyapÃyamÃrgo bahudo«ayukta÷ /
apÃv­tà svargagati÷ supuïyà nirvÃïamÃrgaÓca mayopalabdha÷ //

(#<A-av 14>#)
api ca / e«Ãhaæ taæ bhagavantaæ tathagatam arhantaæ samyaksaæbuddhaæ Óaraïaæ gacchÃmi / dharmaæ ca bhik«usaÇghaæ cetyÃha /

e«a vrajÃmi ÓaraïÃæ vibuddhanavakamalavimaladhavalanetraæ /
tamamarabudhajanasahitaæ jinaæ virÃgaæ saÇghaæ ceti //

yÃvad upagupto vÃsavadattÃæ dharmyayà kathayà saædarÓya prakrÃnta÷ / aciraprakrÃnte copagupte vÃsavadattà kÃlagatà deve«Æpapannà / daivataiÓca mathurÃyÃmÃrocitaæ / vÃsavadattayà upaguptasakÃÓÃd dharmadeÓanÃæ Órutvà ÃryasatyÃni d­«ÂÃni / sà kÃlagatà deve«Æpapanneti / Órutvà ca mathurÃvÃstavyena janakÃyena vÃsavadattÃyÃ÷ Óarire pÆjà k­tà /

yÃvat sthaviraÓÃïakavÃsÅ guptaæ gÃndhikam abhigamyovÃca / anujÃnÅhi upaguptaæ pravrÃjayi«yÃmÅti / gupto gÃndhika uvÃca / Ãrya e«a samaya÷ / yadà na lÃbho na chedo bhavi«yati tadÃnuj¤ÃsyÃmÅti /

yÃvat sthaviraÓÃïakavÃsinà ­ddhyà tathÃdhi«Âhitaæ yathà na lÃbho na cheda÷ / tato gupto gÃndhiko gaïayati tulayati mÃpayati / paÓyati na lÃbho na cheda÷ /

tata÷ sthaviraÓaïakavÃsÅ guptaæ gÃndhikam uvÃca / ayaæ hi bhagavatà buddhena nirdi«Âa÷, mama var«aÓataparinirv­tasya buddhakÃryaæ kari«yatÅti / anujÃnÅhi pravrÃjayi«yÃmÅti /

yÃvad guptena gÃndhekena abhyanuj¤Ãta÷ / tata÷ sthavireïa ÓÃïakavÃsinà (#<A-av 15>#) upagupto naÂabhaÂikÃraïyÃyatanaæ nÅtaæ / upasaæpÃditaÓca j¤apticaturthaæ ca karma vyavasitaæ / upaguptena ca sarvakleÓaprahÃïÃd arhattvaæ sÃk«Ãtk­taæ /

tata÷ sthavireïa ÓÃïakavÃsinÃbhihitaæ / vatsa upagupta tvaæ bhagavatà nirdi«Âo var«aÓataparinirv­tasya mama upagupto nÃma bhik«urbhavi«yati, alak«aïakto buddha÷ / yo mama var«aÓataparinirv­tasya buddhakÃryaæ kari«yatÅti / e«o 'gro me Ãnanda ÓrÃvakÃïÃmavavÃdakÃnÃæ yadutopagupto bhik«u÷ / idÃnÅæ vatsa ÓÃsanahitaæ kuru«veti / upagupta uvÃca / evamastviti /

tata÷ sa dharmaÓravaïe 'dhÅ«Âa÷ / mathurÃyÃæ ca Óabdo vis­ta÷ / upagupto nÃmÃlak«aïako buddho 'dya dharmaæ deÓayi«yatÅti / Órutvà cÃnekÃni prÃïiÓatasahasrÃïi nirgatÃni /

yÃvat sthaviropagupta÷ samÃpadyÃvalokayati / kathaæ tathÃgatasya pari«an ni«aïïÃ÷ / paÓyati cÃrdhacandrikÃkÃreïa par«ad avasthità / yavad avalokayati kathaæ tathÃgatena dharmadeÓanà k­tà / paÓyati pÆrvakÃlakaraïÅyÃæ kathÃæ k­tvà satyasaæprakÃÓanà k­tà / so 'pi pÆrvakÃlakaraïÅyÃæ kathÃæ k­tvà satyasaæprakÃÓanÃæ kartumÃrabdha÷ /

mÃreïa ca tasyÃæ par«adi muktÃhÃravar«amuts­«Âaæ / vaineyÃnÃæ manÃæsi vyÃkulÅk­tÃni / ekenÃpi satyadarÓanaæ na k­taæ /

(#<A-av 16>#)
yÃvat sthaviropagupto vyavalokayati / kenÃyaæ vyÃk«epa÷ k­ta÷ / paÓyati mÃreïa /

yÃvad dvitÅye divase bahutarako janakÃyo nirgata÷ / upagupto dharmaæ deÓayati / muktÃhÃraæ ca var«opavar«itamiti / yÃvad dvitÅye 'pi divase sthaviropaguptena pÆrvakÃlakaraïÅyÃæ kathÃæ k­tvà satyasaæprakÃÓanÃyÃmÃrabdhÃyÃæ mÃreïa cÃsya par«adi suvarïavar«amuts­«Âaæ / vaineyÃnÃæ manÃæsi saæk«obhotÃni / ekenÃpi satyadarÓanaæ na k­taæ /

yÃvat sthaviropagupto vyavalokayati, kenÃyaæ vyÃk«epa÷ k­ta÷ / paÓyati mÃreïa pÃpÅyaseti /

yÃvat t­tÅye divase bahutarako janakÃyo nirgata÷ / upagupto dharmaæ deÓayati / muktÃvar«aæ suvarïavar«aæ ca patatÅti / yÃvat t­tÅye 'pi divase sthaviropagupta÷ pÆrvakÃlakaraïÅyÃæ kathÃæ k­tvà satyÃni Ãrabdha÷ saæprakÃÓayituæ / mÃreïa ca nÃtÅdÆre nÃÂakamÃrabdhaæ / divyÃni ca vÃdyÃni saæpravÃditÃni / divyÃÓcÃpsaraso nÃÂayituæ prav­ttÃ÷ / yÃvad vÅtarÃgo janakÃyo divyÃni rÆpÃïi d­«Âvà divyÃæÓca ÓabdÃn Órutvà mÃreïÃk­«Âa÷ /

ato mÃreïopaguptasya par«ad Ãk­«Âà / prÅtamanasà mÃreïa (#<A-av 17>#) sthaviropaguptasya Óirasi mÃlà baddhà / yÃvat sthaviropagupta÷ samanvÃharitumÃrabdha÷ / ko 'yaæ / paÓyati mÃra÷ / tasya buddhirutpannà / ayaæ mÃro bhagavacchÃsane mahÃntaæ vyÃk«epaæ karoti / kimarthamayaæ bhagavatà na vinÅta÷ / paÓyati mamÃyaæ vineya÷ / tasya ca vinayÃt sattvÃnugrahÃdahaæ bhagavatà alak«aïako buddho nirdi«Âa÷ /

yÃvat sthaviropagupta÷ samanvÃharati / kimasya vineyakÃla upasthita Ãhosvin neti / paÓyati vineyakÃla upasthita÷ / tata÷ sthaviropaguptena traya÷ kuïapà g­hÅtÃ÷ / ahikuïapaæ kurkuskuïapaæ manu«yakuïapaæ ca / ­ddhyà ca pu«pamÃlÃmabhinirmÃya mÃrasakÃÓamabhigata÷ / d­«Âvà ca mÃrasya prÅtirutpannà / upagupto 'pi mayÃk­«Âa iti /

tato mÃreïa svaÓarÅramupanÃmitaæ / sthaviropagupta÷ svayameva badhnÃti / tata÷ sthavireïopaguptena ahikuïapaæ mÃrasya Óirasi baddhaæ / kurkurakuïapaæ grÅvÃyÃæ karïÃvasaktaæ manu«yakuïapaæ ca / tata÷ samÃlabhyovÃca /

bhik«ujanapratikÆlà mÃlà baddhà yathaiva me bhavatà /
kÃmijanapratikÆlaæ tava kuïapamidaæ mayà baddhaæ //

(#<A-av 18>#)
yat te balaæ bhavati tat pratidarÓayasva buddhÃtmajena hi sahÃdya samÃgato 'si / ugd­ttamapyanilabhinnataraÇgavaktraæ vyÃvartate malayakuk«i«u sÃgarÃmbha÷ //

atha mÃrastaæ kuïapamapanetumÃrabdha÷ / paramapi ca svayamanupraviÓya pipÅlika iva adrirÃjamapanetuæ na ÓaÓÃka / sÃmar«o vaihÃyasamutpatya uvÃca /

yadi moktuæ na ÓakyÃmi kaïÂhÃt svakuïapaæ svayaæ /
anye devà hi mok«yante mato 'bhyadhikatejasa÷ //

sthavira uvÃca /

brahmÃïaæ vajra Óaraïaæ Óatakratuæ và dÅptaæ và praviÓa hutÃÓamarïavaæ và /
na kledaæ na ca pariÓo«aïaæ na bhedaæ kaïÂhasthaæ kuïapamidaæ tu yÃsyatÅha //

sa mahendrarudropendradraviïeÓvarayamavaruïakuveravasavÃdÅnÃæ devÃnÃmabhigamya ak­tÃrtha eva brahmÃïamabhigata÷ /

tena coktaæ /

(#<A-av 19>#)
mar«aya vatsa /

Ói«yeïa daÓabalasya svayam­ddhyà k­tÃntamaryÃdà /
kastÃæ bhettuæ Óakto velÃæ varuïÃlayasyeva //
api padmanÃlasÆtrairbaddhavà himavantamuddharet kvacit /
na tu tava kaïÂhÃsaktaæ Óvakuïapamidamuddhareyamahaæ //
kÃmaæ mamÃpi mahadasti balaæ tathÃpi nÃhaæ tathÃgatasutasya balena tulya÷ /
tejasvinÃæ na khalu na jvalane 'sti kintu nÃsau dyutirhutavahe ravimaï¬aleyà //

mÃro 'bravÅt / kimidÃnÅmÃj¤Ãpayasi / kaæ Óaraïaæ vrajÃmÅti /

brahmÃbravÅt /

ÓÅghraæ tameva Óaraïaæ vraja yaæ sametya bhra«Âastvam­ddhivibhavÃd yaÓasa÷ sukhÃcca /
bhra«Âo hi ya÷ k«ititale bhavatÅha janturutti«Âhati k«itimasÃvavalambya bhÆya÷ //

atha mÃrastathÃgataÓi«yasÃmarthyamupalabhya cintayÃmÃsa /

brahmaïà pujyate yasya Ói«yÃïÃmapi ÓÃsanaæ /
tasya buddhasya sÃmarthyaæ pramÃtuæ ko nu ÓaknuyÃt //
kartukÃmo 'bhavi«yat kÃæ Ói«Âiæ k«amo na suvrata÷ /
yÃæ na'kari«yat k«ÃntyÃæ tu tenÃhamanurak«ita÷ //

kiæ bahunà /

adyÃvaimi munermahÃkaruïatÃæ tasyÃtimaitrÃtmana÷
sarvopadravavipramuktamanasaÓcÃmÅkarÃdridyuti÷ /
(#<A-av 20>#)
mohÃndhena hi tatra tatra sa mayà taistairnayai÷ khedita÷
tenÃhaæ ca tathÃpi nÃma balinà naivÃpriyaæ ÓrÃvita÷ //

atha kÃmadhÃtvadhipatirmÃro nÃstyanyà gatir anyatra upaguptakÃdeveti j¤Ãtvà sarvamuts­jya sthaviropaguptasamÅpamupetya pÃdayornipatyovÃca / bhadanta kimaviditametad bhadantasya yathà bodhimÆlamupÃdÃya mayà bhagavato vipriyaÓatÃni k­tÃni / kuta÷ /

ÓÃlÃyÃæ brÃhmaïagrÃme mÃmÃsÃdya sa gautama÷ /
bhaktacchedamapi prÃpya nÃkÃr«Ån mama vipriyaæ //
gaurbhÆtvà sarpavat sthitvà k­tvà ÓÃkaÂikÃk­tiæ /
sa mayÃyÃsito nÃtho na cÃhaæ tena hiæsita÷ //
(#<A-av 21>#)
tvayà punarahaæ vÅra tyaktvà hi sahajÃæ dayÃæ /
sadevÃsuramadhye«u loke«vadya vi¬ambita÷ //

sthaviro 'bravÅt / pÃpÅyÃn kathamaparÅk«yaiva tathagatamÃhÃtmye«u ÓrÃvakamupasaæharasi /

kiæ sar«apeïa samatÃæ nayasÅha meruæ
khadyotakena ravima¤jalinà samudraæ /
anyà hi sà daÓabalasya k­pà prajÃsu
na ÓrÃvakasya hi mahÃkaruïÃsti saumya //

api ca /

yadarthaæ hi bhagavatà sÃparÃdho 'pi mar«ita÷ /
idaæ tat kÃraïaæ sÃk«Ãd asmÃbhirupalak«itaæ //

mÃra uvÃca /

brÆhi brÆhi ÓrÅmatastasya bhÃvaæ saÇgaæ chettuæ k«Ãntiguptavratasya /
yau'sau mohÃnnityamÃyasito me tenÃhaæ ca prek«ito maitracittai÷ //

(#<A-av 22>#)
sthavira uvÃca / Ó­ïu saumya tvaæ hi bhagavatyasak­dasak­davaskhalita÷ / na ca buddhÃvaropitÃnÃmakuÓalÃnÃæ dharmÃïÃmanyat prak«Ãlanamanyatra tathÃgataprasÃdÃdeva /

tadetat kÃraïaæ tena paÓyatà dÅrghadarÓinà /
tvaæ nÃpriyamiha prokta÷ priyÃïyeva tu lambhita÷ //
nyÃyenÃnena bhaktistava h­di janità tenÃgramatinÃ
svalpÃpi hyatra bhaktirbhavati matimatÃæ nirvÃïaphaladà /
saæk«epÃd yat k­taæ te v­jinamiha munermohÃndhamanasÃ
sarvaæ prak«Ãlitaæ tat tavah­dayagatai÷ ÓraddhÃmbuvisarai÷ //

atha mÃra÷ kadambapu«pavad Ãh­«ÂaromakÆpa÷ sarvÃÇgeïa praïipatyovÃca /

sthÃne mayà bahuvidhaæ parikhedito 'sau
prÃk siddhitaÓca bhuvi siddhimanorathena /
sarvaæ ca mar«itam­«ipravareïa tena
putrÃparÃdha iva sÃnunayena pitrà //

(#<A-av 23>#)
sa buddhaprasÃdÃpyayitamanÃ÷ suciraæ buddhaguïÃnanusm­tya sthavirasya pÃdayornipatyovÃca /

anugraho me 'dya para÷ k­tastvayà niveÓitaæ yan mayi buddhagauravaæ /
idaæ tu kaïÂhavyavalambi maitryà mahar«ikopÃbharaïaæ visarjaya //

sthavira uvÃca / samayato vimok«yÃmÅti / mÃra uvÃca / ka÷ samaya iti / sthavira uvÃca / adyaprabh­ti bhik«avo na viheÂhayitavyà iti / mÃro 'bravÅt / na viheÂhayi«ye / kimaparamÃj¤ÃpayasÅti / sthavira uvÃca / evaæ tÃvacchÃsanakÃryaæ prati mamÃj¤Ã / svakÃryaæ prati vij¤Ãpayi«yÃmi bhavantaæ / mÃra÷ sasambhrama uvÃca / prasÅda sthavira kimÃj¤ÃpayasÅti / sthaviro 'bravÅt / svayamavagacchasi yadahaæ var«aÓataparinirv­te bhagavati pravrajita÷ / tad

dharmakÃyo mayà tasya d­«ÂastrailokyanÃthasya /
käcanÃdrinibhastasya na d­«Âo rÆpakÃyo me //
tadanupamamanugrahaæ prati tvamiha vidarÓaya buddhavigrahaæ /
priyamadhikamato hi nÃsti me daÓabalarÆpakutÆhalo hyahaæ //

mÃra uvÃca / tena hi mamÃpi samaya÷ ÓrÆyatÃæ /

sahasà tvamihodvik«ya buddhanepathyadhÃriïaæ /
na praïÃmastvayà kÃrya÷ sarvaj¤aguïagauravÃt //

(#<A-av 24>#)
buddhÃnusm­tipeÓalena manasà pÆjÃæ yadi tva mayi
svalpÃmapyupadarÓayi«yasi vibho dagdho bhavi«yÃmyahaæ /
kà Óaktirmama vÅtarÃgavihitÃæ so¬huæ praïÃmakriyÃæ
hastanyÃsamivodvahanti na gajasyairaï¬av­k«ÃÇkurÃ÷ //

sthaviropyÃha / evamastu / na bhavantaæ praïami«yÃmÅti / mÃro 'bravÅt / tena muhÆrtamÃgamasva yÃvadahaæ vanagahanamanupraviÓya

ÓÆraæ va¤cayituæ purà vyavasitenottaptahemaprabhaæ
bauddhaæ rÆpamacintyabuddhavibhavÃdÃsÅnmayà yatk­taæ /
k­tvà rÆpamahaæ tadeva nayanapralhÃdikaæ dehinÃæ
e«yÃmyarkamayÆkhajÃlamamalaæ bhÃmaï¬alenÃk«ipan //

atha sthavira evamastu ityuktvà taæ kuïapamapanÅya tathÃgatarÆpadarÓanotsuko 'vasthita÷ / mÃraÓca vanagahanamanupraviÓya buddharÆpaæ k­tvà naÂa iva saruciranepathyastasmÃdvanagahanÃdÃrabdhoni«kramituæ / vak«yate hi /

tÃthÃgataæ vapurathottamalak«aïìhyamÃdarÓayannayanaÓÃntikaraæ narÃïÃæ /
pratyagraraÇgamiva citrapaÂaæ mahÃrhamudghÃtayan vanamasau tadalaæcakÃra //

atha vyÃmaprabhÃmaï¬alamaï¬itamasecanakadarÓanaæ bhagavato rÆpamabhinirmÃya dak«iïe pÃrÓve sthaviraÓÃradvatÅputraæ vÃmapÃrÓve sthaviramahÃmaudgalyÃyanaæ p­«ÂhaÓcÃyu«mantamÃnandaæ buddhapÃtravyagrahastaæ sthaviramahÃkÃÓyapÃniruddhasubhÆtiprabh­tÅnÃæ (#<A-av 25>#) ca mahÃÓrÃvakÃïÃæ rÆpÃïyabhinirmÃya ardhatrayodaÓabhirbhik«uÓatairardhacandreïÃnupariv­taæ buddhaveÓamÃdarÓayitvà mÃra÷ sthaviropaguptasyÃntikamÃjagÃma / sthaviropaguptasya ca bhagavato rÆpamidamid­Óamiti prÃmodyamutpannaæ /

sa pramuditamanÃstvaritamÃsanÃdutthÃya nirÅk«amÃïa uvÃca /

dhigastu tÃæ ni«karuïÃmanityatÃæ bhinatti rÆpÃïi yadÅd­ÓÃnyapi /
ÓarÅramÅd­k kila tanmahÃmuner anityatÃæ prÃpya vinÃÓamÃgataæ //

sa buddhÃvalambitayà sm­tyà tathÃpyÃsaktamanÃ÷ saæv­tto yathà buddhaæ bhagavantamahaæ paÓyÃmÅti vyaktamupÃgata÷ / sa padmamukulapratimama¤jaliæ k­tvovÃca / aho rÆpaÓobhÃ÷ bhagavata÷ / kiæ bahunà /

vaktreïÃbhibhavatyayaæ hi kamalaæ nÅlotpalaæ cak«u«Ã
kÃntyà pu«pavanaæ mana priyatayà candraæ samÃptadyutiæ /
gÃmbhÅryeïa mahodadhiæ sthiratayà meruæ raviæ tejasÃ
gatyà siæhamavek«itena v­«abhaæ varïena cÃmÅkaraæ //

sa bhÆyasà mÃtrayà har«eïÃpÆryamÃïah­dayo vyÃpinà svareïovÃca /

aho bhavaviÓuddhÃnÃæ karmaïÃæ madhuraæ phalaæ /
karmaïedaæ k­taæ rÆpaæ naiÓvaryeïa yaducchayà //
(#<A-av 26>#)
yattat kalpasahasrakoÂiniyutairvÃkkÃyacittobhdavaæ
dÃnak«ÃntisamÃdhibuddhiniyamaistenÃrhatà Óodhitaæ /
tenedaæ jananetrakÃntamamalaæ rÆpaæ samutthÃpitaæ
yaæ d­«Âvà ripurapyabhipramudita÷ syÃt kiæ punarmadvidha÷ //

saæbuddhÃlambanai÷ saæj¤Ãæ vism­tya buddhasaæj¤Ãmadhi«ÂhÃya mÆlanik­tta iva drÆma÷ sarvaÓarÅreïa mÃrasya pÃdayornipatita÷ / atha mÃra÷ sasambhramo 'bravÅt / evaæ tvaæ bhadanta nÃrhasi samayaæ vyatikramituæ / sthavira uvÃca / ka÷ samaya iti / mÃra uvÃca / nanu pratij¤Ãtaæ bhadantena nÃhaæ bhavantaæ praïami«yÃmÅti /

tata÷ sthavira upagupta÷ p­thivÅtalÃdutthÃya sagadgadakaïÂho 'bravÅta / pÃpÅyÃn /

na khalu na viditaæ me yat sa vÃdipradhÃno
jalavihata ivÃgni rnirv­tiæ saæprayÃta÷ /
api tu nayanakÃntimÃk­tiæ tasya d­«ÂvÃ
tam­«imabhinato 'haæ tvÃæ tu nÃbhyarcayÃmi //

mÃra uvÃca / kathamihÃhaæ nÃrcito bhavÃmi yadevaæ mà praïamasÅti /

sthaviro 'bravÅt / ÓrÆyatÃæ yathà tvaæ naiva mayÃbhyarcito bhavasi na ca mayà samayÃtikrama÷ k­ta iti /

(#<A-av 27>#)
m­nmayÅ«u pratik­ti«vamarÃïÃæ yathà jana÷ /
m­tsaæj¤Ã[ntÃ]manÃd­tya namatyamarasaæj¤ayà //
tathÃhaæ tvÃmihodvÅk«ya lokanÃthavapurdharaæ /
mÃrasaæj¤ÃmanÃd­tya nata÷ sugatasaæj¤ayà //

atha mÃro buddhaveÓamantardhÃpayitvà sthaviropaguptamabhyarcya prakrÃnta÷ / yÃvac caturthe divase mÃra÷ svayameva mathurÃyÃæ ghaïÂÃvagho«ittumÃrabdha÷ / yo yu«mÃkaæ svargÃpavargasukhaæ prÃrthayate sa sthaviropaguptasakÃÓÃd dharmaæ Ó­ïotu / yaiÓca yu«mÃbhistathÃgato na d­«Âaste sthaviropaguptaæ paÓyantviti / Ãha ca /

uts­jya dÃridramanarthamÆlaæ ya÷ sphÅtaÓobhÃæ ÓriyamicchatÅha /
svargÃpavargÃya ca yasya vächà sa Óraddhayà dharmamata÷ Ó­ïotu //
d­«Âo na yairvà dvipadapradhÃna÷ ÓÃstà mahÃkÃruïikÃ÷ svayambhÆ÷ /
te ÓÃst­kalpaæ sthaviropaguptaæ paÓyantu bhÃsvat tribhavapradÅpaæ //

yÃvan mathurÃyÃæ Óabdo vis­ta÷ sthaviropaguptena mÃro vinÅta iti / Órutvà ca yabhdÆyasà mathurÃvÃstavyo janakÃya÷ sthaviropaguptasakÃÓaæ nirgata÷ / tata÷ sthaviropagupto 'neke«u brÃhmaïaÓatasahasre«u saænipatite«u siæha iva nirbhÅ÷ siæhÃsanamabhirƬho vak«yati ca /

mÃæ prati na tena Óakyaæ siæhÃsanamavidu«Ã samabhiro¬huæ /
yas [tu] siæhÃsanastho m­ga iva sa hi yÃti saÇkocaæ //
(#<A-av 28>#)
siæha iva yastu nirbhÅrninadati paravÃdidarpanÃÓÃrthaæ /
siæhÃsanamabhiro¬huæ sa kathikasiæho bhavati yogya÷ //

yÃvat sthaviropaguptena pÆrvakÃlakaraïÅyÃæ kathÃæ k­tvà satyÃni saæprakÃÓitÃni / Órutvà cÃnekai÷ prÃïiÓatasahasrair mok«abhÃgÅyÃni kuÓalamÆlÃnyÃk«iptÃni / kaiÓcidanÃgÃmiphalaæ prÃptaæ / kaiÓcit sak­dÃgÃmiphalaæ / kaiÓcic chrotÃpattiphalaæ / yÃvada«ÂÃdaÓasahasrÃïi pravrajitÃni / sarvaiÓca yujyamÃnairyÃvadarhattvaæ prÃptaæ /

tatra corumuï¬aparvate guhëÂÃdaÓahastà dÅrgheïa dvÃdaÓahastà vistareïa / yadà tu k­takaraïÅyÃ÷ / saæv­ttÃstadà sthaviropaguptenÃbhihitaæ / yo madÅyenavavÃdena sarvakleÓaprahÃïÃd arhattvaæ sÃk«Ãtkari«yati tena caturaÇgulamÃtrà ÓalÃkà guhÃyÃæ prak«eptavyà /

yÃvadekasmin divase«ÂÃdaÓabhirarhatsahasrai÷ ÓalÃkÃ÷ prak«iptÃ÷ / tasya yÃvadÃsamudrÃyÃæ Óabdo vis­ta÷ / mathurÃyamupaguptanÃmà avavÃdakÃnÃmagro nirdi«Âo bhagavatà / tadyathà hi /

vinÅtakÃmadhÃtvÅÓvare dvitÅyaÓÃst­kalpe mahÃtmani sthaviropagupte suramanujamahoragÃsuragaru¬ayak«agandharvavidyÃdharÃrcitapÃdayugme [sati] pÆrvabuddhÃk«etrÃvaropitakuÓalabÅjasantatÅnÃm aneke«Ãæ sattvaÓatasahasrÃïÃæ saddharmasalilavar«adhÃrÃnipÃtÃmok«ÃÇkurÃn abhyavardhayannurumuï¬e Óaile /

kÃryÃnurodhÃt praïatasakalasÃmantacƬÃmaïimayÆkhobhdÃsitapÃdapÅÂhasyÃÓokasya rÃj¤a÷ pÆrvaæ pÃæÓupradÃnaæ samanusmari«yÃma÷ / ityevamanuÓrÆyate /


(#<A-av 29>#)
#<pÃæÓupradÃnaæ nÃma prakaraïaæ>#

bhagavÃn rÃjag­he viharati veïuvane kalandakanivÃpe / atha bhagavÃn pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaramÃdÃya bhik«ugaïapariv­to bhik«usaÇghapurask­to rÃjag­haæ piï¬Ãya prÃvik«at / vak«yati ca /

kanakÃcalasannibhÃgradeho dviradendapratima÷ salÅlagÃmÅ /
paripÆrïaÓaÓÃÇkasaumyavaktrau bhagavÃn bhik«ugaïairv­to jagÃma //

yÃvad bhagavatà sÃbhisaæskÃraæ nagaradvÃre pÃdaæ prati«ÂhÃpitaæ / dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavanta÷ sÃbhisaæskÃraæ nagaradvÃramindrakÅle pÃdau vyavasthÃpayanti / tadà citrÃïi adbhÆtÃni prÃdurbhavanti / andhÃÓcak«Ææ«i pratilabhante / badhirÃ÷ Órotragrahaïasamarthà bhavanti / paÇgavo gamanasamarthà bhavanti / ha¬iniga¬acÃrakÃvabaddhÃnÃæ sattvÃnÃæ bandhanÃni ÓithilÅbhavanti / janmajanmavairÃnubaddhÃ÷ sattvÃstadanantaraæ maitracittatÃæ labhante / vatsà dÃmÃni chittvà mÃt­bhi÷ sÃrdhaæ samÃgacchanti / hastina÷ kroÓanti / aÓvà hre«ante / ­«abhà garjanti / ÓukaÓÃrikakokilajÅvajÅvabarhiïo madhurÃn nikÆjanti / pe¬ÃgatÃlaÇkÃrà madhuraÓabdaæ niÓcÃrayanti / aparÃhatÃni ca vÃditrabhÃï¬Ãni madhuraæ Óabdaæ niÓcÃrayanti / unnatonnatà p­thivÅpradeÓà avanamanti / avanatÃÓconnamanti / apagatapëÃïaÓarkarakapÃlÃÓcÃvati«Âhante /

iyaæ ca tasmin samaye p­thivÅ «a¬vikÃraæ prakampyate / tadyathà pÆrvo digbhÃga unnamati / paÓcimo 'vanamati / anto 'vanamati / madhya (#<A-av 30>#) unnamati / calita÷ pracalito vedhita÷ pravedhita itÅme cÃnye cÃdbhutadharmÃ÷ prÃdurbhavanti / bhagavato nagarapraveÓe vak«yati /

lavaïajalanivÃsinÅ tato và nagaranigamamaï¬ità saÓailà /
municaraïanipŬità ca bhÆmÅ pavanabalahataæ hi yÃnapÃtraæ //

atha buddhapraveÓakÃlaniyatai÷ prÃtihÃryairÃvarjitÃ÷ strÅmanu«yÃs, tannagaram anibalacalitabhinnavicitaraÇgak«ubhitamiva mahÃsamudraæ vimuktoccanÃdaæ babhÆva / na hi buddhapraveÓatulyaæ nÃma jagatyadbhutamupalabhyate / purapraveÓasamaye hi bhagavataÓ citrÃïyadbhÆtÃni d­Óyante / vak«yati hi /

nimnà connamate natÃvanamate buddhÃnubhÃvÃn mahÅ
sthÆïà ÓarkarakaïÂakavyapagatà nirdo«atÃæ yÃti ca /
andhà mÆkaja¬endriyÃÓca puru«Ã vyaktendriyÃstatk«aïaæ
saævÃdyantyanighaÂÂitÃÓca nagare nandanti tÆryasvanÃ÷ //

sarvaæ ca tannagaraæ sÆryasahasrÃtirekayà kanakamarÅcivarïayà buddhaprabhayà sphuÂaæ babhÆva / Ãha ca /

sÆryaprabhÃæ samavabhartsya hi tasya bhÃbhir vyÃptaæ jagat sakalameva sakÃnanasthaæ /
(#<A-av 31>#)
saæprÃpa ca pravaradharmakathÃbhirÃmo lokaæ surÃsuranaraæ hi samuktabhÃvaæ //

yÃvad bhagavÃn rÃjamÃrgaæ pratipanna÷ / tatra dvau bÃladÃrakau / eko 'grakulikaputro dvitÅya÷ kulikaputraÓca / pÃæÓvÃgÃrai÷ krŬata÷ / ekasya jayo nÃma dvitÅyasya vijaya÷ / tÃbhyÃæ bhagavÃn d­«Âo dvÃtriæÓamahÃpuru«alak«aïÃlaÇk­taÓarÅro 'secanakadarÓanaÓca /

yÃvaj jayena dÃrakeïa Óaktuæ dÃsyÃmÅti pÃæÓva¤jalirbhagavata÷ pÃtre prak«ipta÷ / vijayena ca k­täjalinÃbhyanumoditaæ / vak«yati ca /

d­«Âvà mahÃkÃruïikaæ svayambhuvaæ vyÃmaprabhoddyotitasarvagÃtraæ /
dhÅreïa vaktreïa k­taprasÃda÷ pÃæÓuæ dadau jÃtijarÃntakÃya //

sa bhagavate pratipÃdayitvà praïidhÃnaæ kartumÃrabdha÷ / anenÃhaæ kuÓalamÆlena ekacchatrÃyÃæ p­thivyÃæ rÃjà syÃm / atraiva ca buddhe bhagavati kÃrÃæ kuryÃmiti /

tato munistasya niÓÃmya bhÃvaæ bÃlasya samyak praïidhiæ ca buddhvà /
i«Âaæ phalaæ k«etravaÓena d­«Âvà jagrÃha pÃæÓuæ karuïÃyamÃna÷ //

(#<A-av 32>#)
tena yÃvad rÃjyavaipÃkyaæ kuÓalamÃk«iptaæ / tato bhagavatà smitaæ vidarÓitaæ /

dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavanta÷ smitaæ vidarÓayanti /

tasmin samaye nÅlapÅtalohitÃvadÃtama¤ji«ÂhasphaÂikarajatavarïà arci«o mukhÃn niÓcaranti / kecidÆrdhvato gacchanti kecidadhastÃd gacchanti / ye 'dho gacchanti te sa¤jÅvaæ kÃlasÆtraæ saæghÃtaæ rauravaæ mahÃrauravaæ tapanaæ pratÃpanamavÅciparyante«u gatvà ye ÓÅtanarakÃste«Æ«ïÅbhÆtvà nipatanti / ye u«ïanarakÃste«u ÓÅtÅbhÆtvà nipatanti /

tena te«Ãæ sattvÃnÃæ kÃraïaviÓe«Ã÷ pratiprasrabhyante / te«Ãmevaæ bhavati / kiæ nu bhavanto vayamitaÓcyutà Ãhosvidanyatropapannà iti / yenÃsmÃkaæ kÃraïaviÓe«Ã÷ pratiprasrabdhÃ÷ / te«Ãæ bhagavÃn prasÃdasaæjananÃrthaæ nirmitaæ visarjayati / te«Ãmevaæ bhavati / na vayaæ cyutà nÃpyanyatropapannÃ÷ / api tu ayamapÆrvadarÓano 'syÃnubhÃvenÃsmÃkaæ kÃraïaviÓe«Ã÷ pratiprasrabdhà iti / te nirmite cittÃni prasÃdayitvà narakavedanÅyÃni karmÃïi k«apayitvà devamanu«ye«u pratisandhiæ g­hïanti / yatra satyÃnÃæ bhÃjanabhÆtà bhavanti / ye Ærdhvato gacchanti te caturmahÃrÃjikÃn devÃæstrayastriæÓÃn yÃmÃæstu«itÃn nirmÃïaratÅn paranirmitavaÓavartino brahmakÃyikÃn brahmapurohitÃn mahÃbrahmÃn parÅttÃbhÃn apramÃïÃbhÃn ÃbhÃsvarÃn parÅttaÓubhÃn apramÃïaÓubhÃn Óubhak­tsnÃn anabhrakÃn puïyaprasavÃn b­hatphalÃn ab­hÃn atapÃn sud­ÓÃn sudarÓanÃn akani«Âhaparyante«u deve«u gatvà anityaæ du÷khaæ ÓÆnyam anÃtmeti udgho«ayanti / gÃthÃdvayaæ ca bhëante /

Ãrabhadhvaæ ni«krÃmata yujyadhvaæ buddhaÓÃsane /
dhunÅta m­tyuna÷ sainyaæ na¬ÃgÃramiva ku¤jara÷ //
(#<A-av 33>#)
yo hyasmin dharmavinaye apramattaÓcari«yati /
prahÃya jÃtisaæsÃraæ du÷khasyÃntaæ kari«yati //

atha tà arci«astrisÃhasramahÃsÃhasraæ lokadhÃtumanvÃhiï¬ya bhagavantamevÃnugacchanti / yadi bhagavÃnatÅtaæ karma vyÃkartukÃmo bhavati p­«Âhato 'ntardhÅyante 'nÃgataæ vyÃkartukÃmo bhavati purato 'ntardhÅyante / narakopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdatale 'ntardhÅyante / tiryagupapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃr«ïyÃmantardhÅyante / pretopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati pÃdÃægu«Âhe 'ntardhÅyante / manu«yopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati jÃnuno[ra]ntardhÅyante / balacakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati vÃme karatale 'ntardhÅyante / cakravartirÃjyaæ vyÃkartukÃmo bhavati dak«iïe karatale 'ntardhÅyante / devopapattiæ vyÃkartukÃmo bhavati nÃbhyÃmantardhÅyante / ÓrÃvakabodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati Ãsye 'ntardhÅyante / pratyekÃæ bodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati ÆrïÃyÃmantardhÅyante / anuttarÃæ smayaksaæbodhiæ vyÃkartukÃmo bhavati u«ïÅ«e 'ntardhÅyante /

atha tà arci«o bhagavantaæ tri÷pradak«iïÅk­tya bhagavato vÃme karatale 'ntarhitÃ÷ /

athÃyu«mÃn Ãnanda÷ k­täjalipuÂo gÃthÃæ bhëate / nÃhetvapratyaya÷ /

gatoddhavà dainyamadaprahÅïà buddhà jagatyuttamahetubhÆtÃ÷ /
nÃkÃraïaæ ÓaÇkham­ïÃlagauraæ smitaæ vidarÓenti jinà jitÃraya÷ //
tatkÃlaæ svayamadhigamya vÅra buddhyà Órot­ïÃæ Óramaïa jinendra kÃæk«itÃnÃæ /
dhÅrÃbhirmuniv­«a vÃgbhiruttamÃbhirutpannaæ vyapanaya saæÓayaæ ÓubhÃbhi÷ //
meghastanitanirgho«a gov­«endranibhek«aïa /
phalaæ pÃæÓupradÃnasya vyÃkuru«va narottama //

(#<A-av 34>#)
bhagavÃnÃha / etadÃnanda evametad Ãnanda nÃhetvapratyayaæ tathÃgatà arhanta÷ samyaksaæbuddhÃ÷ smitamupadarÓayanti / api tu sahetu sapratyayaæ tathÃgatà arhanta÷ samyaksaæbuddhÃ÷ smitamupadarÓayanti /

paÓyasi tvamÃnanda dÃrakaæ yena tathÃgatasya pÃtre pÃæÓva¤jali÷ prak«ipta÷ / evaæ bhadanta / ayamÃnanda dÃraka÷ anena kuÓalamÆlena var«aÓataparinirv­tasya tathÃgatasya pÃÂaliputre nagare 'Óoko nÃmnà rÃjà bhavi«yati / caturbhÃgacakravartÅ dhÃrmiko dharmarÃjà / yo me ÓarÅradhÃtÆn vaistÃrikÃn kari«yati / caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpayi«yati / bahujanahitÃya pratipatsyate / iti / Ãha ca /

astaægate mayi bhavi«yati saikarÃjà yo 'sau hyaÓoka iti nÃma viÓÃlakÅrti÷ /
maddhÃtugarbhaparimaï¬itajambu«aï¬am etat kari«yati narÃmarapÆjitaæ nu //

ayamasya deyadharmo yat tathÃgatasya pÃæÓva¤jali÷ pÃtre prak«ipta÷ /

yÃvad bhagavatà te«Ãæ sarva Ãyu«mata ÃnandÃya dattÃ÷ / gomayena miÓrayitvà yatra caækrame tathÃgataÓcaækramyate tatra gomayakÃr«Å prayaccheti / yÃvadÃyu«matÃnandena te«Ãæ sagomayena miÓrayitvà yatra caækramati bhagavÃn tatra gomayakÃr«Å dattà /

tena khalu puna÷ samayena rÃjag­he nagare bimbisÃro rÃjà rÃjyaæ kÃrayati / rÃj¤o bimbisÃrasya ajÃtaÓatru÷ putra÷ / ajÃtaÓatrorudÃyÅ / (#<A-av 35>#) udÃyibhadrasya muï¬a÷ / muï¬asya kÃkavarïÅ / kÃkavarïina÷ sahalÅ / sahalinastulakuci÷ / tulakucermahÃmaï¬ala÷ / mahÃmaï¬alasya prasenajit / prasenajito nanda÷ / nandasya bindusÃra÷ / pÃÂaliputre nagare bindusÃro nÃma rÃjà rÃjyaæ kÃrayati / bindusÃrasya rÃj¤a÷ putro jÃta÷ / tasya susÅma iti nÃmadheyaæ k­taæ /

tena ca samayena campÃyÃæ nagaryÃmanyatamo brÃhmaïa÷ / tasya duhità jÃtà / abhirÆpà darÓanÅyà prÃsÃdikà janapadakalyÃïÅ / sà naimittikairvyÃk­tà / asyà dÃrikÃyà rÃjà bhartà bhavi«yati / dve putraratne janayi«yati / ekaÓcaturbhÃgacakravartÅ bhavi«yati / dvitÅya÷ pravrajitvà siddhavrato bhavi«yati / Órutvà ca brÃhmaïasya romahar«o jÃta÷ / sampattikÃmo loka÷ /

sa tÃæ duhitaraæ grahÃya pÃÂaliputraæ gata÷ / tena sà sarvÃlaÇkÃrairvibhÆ«ayitvà rÃj¤o bindusÃrasya bhÃryÃrthamanupradattà / iyaæ hi devakanyÃdhanyà praÓastà ceti /

yÃvadrÃj¤Ã bindusÃreïÃnta÷puraæ praveÓità / anta÷purikÃïÃæ buddhirutpannà / iyamabhirÆpà prÃsÃdikà janapadakalyÃïÅ / yadi rÃjÃnayà sÃrdhaæ paricÃrayi«yati asmÃkaæ bhÆyaÓcak«u÷saæpre«aïamapi na kari«yati / (#<A-av 36>#) tÃbhi÷ sà nÃpitakarma Óik«Ãpità / sà rÃj¤a÷ keÓaÓmaÓru prasÃdhayati / yÃvat suÓik«ità saæv­ttà / yadÃrabhate rÃj¤a÷ keÓaÓmaÓru prasÃdhayituæ tadà rÃjà Óete / yÃvadrÃj¤Ã prÅtena vareïa pravÃrità / kiæ tvaæ varamicchasÅti / tayÃbhihitaæ / devena me saha samÃgama÷ syÃt / rÃjÃha / tvaæ nÃpinÅ ahaæ rÃjà k«atriyo mÆrdhÃbhi«ikta÷ / kathaæ mayà sÃrdhaæ samÃgamo bhavi«yati / sà kathayati / deva nÃhaæ nÃpinÅ / api brÃhmaïasyÃhaæ duhità / tena devasya patnyarthaæ dattà / rÃjà kathayati / kena tvaæ nÃpitakarma Óik«Ãpità / sà kathayati / anta÷purikÃbhi÷ / rÃjÃha / na bhÆyastvayà nÃpitakarma kartavyaæ /

yÃvadrÃjÃgramahi«Å sthÃpità / tayà sÃrdhaæ krŬati ramate paricÃrayati / sà apannasattvà saæv­ttà / yÃvada«ÂÃnÃæ navÃnÃæ mÃsÃnÃmatyayÃt prasÆtà / tasyÃ÷ putro jÃta÷ /

tasya vistareïa jÃtimahaæ k­tvà [p­cchati] kiæ kumÃrasyabhavatu nÃma / sà kathayati / asya dÃrakasya jÃtasya aÓokÃsmi saæv­ttà / tasyÃÓoka iti nÃma k­tam /

yÃvad dvitÅya÷ putro jÃta÷ / vigate Óoke jÃtas tasya vÅtaÓoka iti nÃma k­taæ /

aÓoko du÷sparÓagÃtra÷ / rÃj¤o bindusÃrasyÃnabhipreta÷ /

atha rÃjà bindusÃra÷ kumÃraæ parÅk«itukÃma÷ piÇgalavatsÃjÅvaæ parivrÃjakamÃmantrayate / upÃdhyÃya kumÃrÃæstÃvat parÅk«ayÃma÷ / (#<A-av 37>#) ka÷ Óakyate mamÃtyayÃd rÃjyaæ kÃrayituæ / piÇgalavatsÃjÅva÷ parivrÃjaka÷ kathayati / tena hi deva kumÃrÃnÃdÃya suvarïamaï¬apamudyÃnaæ nirgaccha, parÅk«ayÃma÷ / yÃvadrÃjà kumÃrÃnÃdÃya suvarïamaï¬apamudyÃnaæ nirgata÷ /

yÃvadaÓoka÷ kumÃro mÃtrà cocyate / vatsa rÃjà kumÃrÃn parÅk«itukÃma÷ suvarïamaï¬apamudyÃnaæ gata÷ / tvamapi tatra gaccheti / aÓoka÷ kathayati / rÃj¤o 'hamanabhipreto darÓanenÃpi / kimahaæ tatra gami«yÃmi / sà kathayati / tathÃpi gaccheti / aÓoka uvÃca / ÃhÃraæ pre«aya /

yÃvadaÓoka÷ pÃÂaliputrannirgacchati / rÃdhaguptena cÃgrÃmÃtyaputreïokta÷ / aÓoka kva gami«yasÅti / aÓoka÷ kathayati / rÃjÃdya suvarïamaï¬ape udyÃne kumÃrÃn parÅk«ayati / tatra rÃj¤o mahallako hastinÃgasti«Âhati / yÃvadaÓokastasmin mahallake 'bhiruhya suvarïamaï¬apamudyÃnaæ gatvà kumÃrÃïÃæ madhye 'tra p­thivyÃæ prastÅrya ni«asÃda /

yÃvat kumÃrÃïÃmÃhÃra upanÃmita÷ / aÓokasyÃpi mÃtrà ÓÃlyodanaæ dadhisaæmiÓraæ m­dbhÃjane pre«itaæ / tato rÃj¤Ã bindusÃreïa piÇgalavatsÃjÅva÷ parivrÃjako 'bhihita÷ / upÃdhyÃya parÅk«asva kumÃrÃn / ka÷ Óakyate mamÃtyayÃd rÃjyaæ kartumiti / paÓyati piÇgalavatsÃjÅva÷ parivrÃjaka÷ / cintayati ca / aÓoko rÃjà bhavi«yati / ayaæ ca rÃj¤o nÃbhipreta÷ / yadi kathayi«yÃmi aÓoko rÃjà bhavi«yatÅti, nÃsti me jÅvitaæ / sa kathayati / devÃbhedena (#<A-av 38>#) vyÃkari«yÃmi / rÃjÃha / abhedena vyÃkuru«va / Ãha / yasya yÃnaæ Óobhanaæ sa rÃjà bhavi«yati /

te«Ãmekaikasya buddhirutpannà / mama yÃnaæ Óobhanamahaæ rÃjà bhavi«yÃmi / aÓokaÓcintayati / ahaæ hastiskandhenÃgato mama yÃnaæ Óobhanamahaæ rÃjà bhavi«yÃmÅti / rÃjÃha / bhÆyastÃvad upÃdhyÃya parÅk«asva / piÇgalavatsÃjÅva÷ parivrÃjaka÷ kathayati / deva yasyÃsanamagraæ sa rÃjà bhavi«yati /

te«Ãmekaikasya buddhirutpannà / mamÃsanamagraæ / aÓokaÓcintayati / mama p­thivÅ Ãsanamahaæ rÃjà bhavi«yÃmi / evaæ bhÃjanaæ bhojanaæ pÃnaæ vistareïa kumÃrÃïÃæ parÅk«ya [pÃÂaliputraæ] pravi«Âa÷ /

yÃvadaÓoko mÃtrocyate / ko vyÃk­to rÃjà bhavi«yatÅti / aÓoka÷ kathayati / abhedena vyÃk­taæ / yasya yÃnamagramÃsanaæ pÃnaæ bhÃjanaæ bhojanaæ ceti sa rÃjà bhavi«yatÅti / yathà paÓyÃmi ahaæ rÃjà bhavi«yÃmi / mama hastiskandhaæ yÃnaæ p­thivÅ Ãsanaæ m­nmayaæ bhÃjanaæ ÓÃlyodanaæ dadhivya¤janaæ bhojanaæ pÃnÅyaæ pÃnamiti /

tata÷ piÇgalavatsÃjÅva÷ parivrÃjako 'Óoko rÃjà bhavi«yatÅti tasya mÃtaramÃrabdha sevituæ / yÃvat tayocyate / upÃdhyÃya katara÷ kumÃro rÃj¤o bindusÃrasyÃtyayÃd rÃjà bhavi«yatÅti / Ãha / aÓoka÷ / tayocyate / kadÃcit tvÃæ rÃjà nirbandhena p­ccheta / (#<A-av 39>#) gaccha tvaæ pratyantaæ samÃÓraya / yadà Ór­ïo«i aÓoko rÃjà saæv­ttastadÃgantavyaæ / yÃvatsa prayante«u janapade«u saæÓrita÷ /

atha rÃj¤o bindusÃrasya tak«aÓilà nÃma nagaraæ viruddhaæ / tatra rÃj¤Ã bindusÃreïa aÓoko visarjita÷ / gaccha kumÃra tak«iÓÅlÃnagaraæ / saænÃhaya / caturaÇgabalakÃyaæ dattaæ / yÃnaæ praharaïaæ ca prati«iddhaæ /

yÃvadaÓoka÷ kumÃra÷ pÃÂaliputrÃnnirgacchan bh­tyairvij¤apta÷ / kumÃra naivÃsmÃkaæ sainyapraharaïaæ kena vayaæ kaæ yodhayÃma÷ / tato 'ÓokenÃbhihitaæ /

yadi mama rÃjyavaipÃkyaæ kuÓalamasti sainyapraharaïaæ prÃdurbhavatu / evamukte kumÃreïa p­thivyÃmavakÃÓo datto devatÃbhi÷ sainyapraharaïÃni copanÅtÃni / yÃvat kumÃraÓcaturaÇgeïa balakÃyena tak«aÓilÃæ gata÷ /

Órutvà tak«aÓilÃnivÃsina÷ paurà ardhat­tÅyÃni yojanÃni mÃrge ÓobhÃæ k­tvà pÆrïaghaÂamÃdÃya pratyudgatÃ÷ / pratyudgamya ca kathayanti / na vayaæ kumÃrasya viruddhà nÃpi rÃj¤o bindusÃrasya / api tu du«ÂÃmÃtyà asmÃkaæ paribhavaæ kurvanti / mahatà ca satkÃreïa tak«aÓilÃæ praveÓita÷ /

(#<A-av 40>#)
evaæ vistareïa aÓoka÷ khaÓarÃjyaæ praveÓita÷ / tasya dvau mahÃnagnau saæÓritau / tena tau v­ttyà saævibhaktau / tasyÃgrata÷ parvatÃn saæchindantau saæprasthitau / devatÃbhiÓcoktaæ / aÓokaÓcaturbhÃgacakravartÅ bhavi«yati / na kenacid virodhitavyamiti / vistareïa yÃvadÃsamudrà p­thivÅ Ãj¤Ãpità /

yÃvat susÅma÷ kumÃra udyÃnÃt pÃÂaliputraæ praviÓati / rÃj¤o bindusÃrasyÃgrÃmÃtya÷ khalvÃÂaka÷ pÃÂaliputrÃnnirgacchati / tasya susÅmena kumÃreïa krŬÃbhiprÃyatayà khaÂakà murdhni pÃtità / yÃvadamÃtyaÓcintayati / idÃnÅæ khaÂakÃæ nipÃtayati / yadà rÃjà bhavi«yati tadà Óasraæ pÃtayi«yati / tathà kari«yÃmi yathà rÃjaiva na bhavi«yati / tena pa¤cÃmÃtyaÓatÃni bhinnÃni / aÓokaÓcaturbhÃgacakravartÅ nirdi«Âa÷ / etaæ rÃjye prati«ÂhÃpayi«yÃma÷ / tak«aÓilÃÓca punar virodhitÃ÷ /

yÃvadrÃj¤Ã susÅma÷ kumÃrastak«aÓilÃmanupre«ita÷ / na ca Óakyate saænÃmayituæ / bindusÃraÓca rÃjà glÃnÅbhÆta÷ / tenÃbhihitaæ / (#<A-av 41>#) susÅmaæ kumÃramÃnayata / rÃjye prati«ÂhÃpayi«yÃmÅti / aÓokaæ tak«aÓilÃæ praveÓayata /

yÃvadamÃtyairaÓoka÷ kumÃro haridrayà pralipta÷ / lÃk«Ãæ ca lohapÃtre kvÃthayitvà kvathitena rasena lohapÃtrÃïi mrak«ayitvà chorayanti / aÓoka÷ kumÃro glÃnÅbhÆta iti / yadà bindusÃra÷ svalpÃvaÓe«aprÃïa÷ saæv­ttastadÃmÃtyairaÓoka÷ kumÃra÷ sarvÃlaÇkÃrairbhÆ«ayitvà rÃj¤o bindusÃrasyopanÅta÷ / imaæ tÃvad rÃjye prati«ÂhÃpaya / yadà susÅma Ãgato bhavi«yati tadà taæ rÃjye prati«ÂhÃpayi«yÃma÷ /

tato rÃjà ru«ita÷ / aÓokena cÃbhihitaæ / yadi mama dharmeïa rÃjyaæ bhavati devatà mama paÂÂaæ badhnantu / yÃvad devatÃbhi÷ paÂÂo baddha÷ / taæ d­«Âvà bindusÃrasya rÃj¤a u«ïaæ Óoïitiaæ mukhÃdÃgataæ / yÃvat kÃlagata÷ /

yadÃÓoko rÃjye prati«Âhitas tasyordhva yojanaæ yak«Ã÷ [ÃdeÓaæ] Ór­ïvanti / adho yojanaæ nÃgÃ÷ / tena rÃdhagupto 'grÃmÃtya÷ sthÃpita÷ /

susÅmenÃpi Órutaæ bindusÃro rÃjà kÃlagato 'Óoko rÃjye prati«Âhita÷ / iti Órutvà ca rÆ«itamabhyÃgata÷ / tvaritaæ ca tasmÃd deÓÃd Ãgata÷ /

(#<A-av 42>#)
aÓokenÃpi pÃÂaliputre nagare ekasmin dvÃre eko nagna÷ sthÃpita÷ / dvitÅye dvitÅyast­tÅye rÃdhagupta÷ pÆrvadvÃre svayameva rÃjÃÓoko 'vasthita÷ /

rÃdhaguptena ca pÆrvasmin dvÃre yantramayo hastÅ sthÃpita÷ / tasyopari aÓokasya ca pratimà nirmità / paritaÓca parikhÃæ khanayitvà khadirÃÇgÃraiÓca pÆrayitvà t­ïenÃcchÃdya [sÃ] pÃæÓunÃkÅrïà / susÅmaÓcÃbhihito yadi Óakyase 'Óokaæ ghÃtayituæ rÃjeti /

sa yÃvat pÆrvadvÃraæ gata÷ / aÓokena saha yotsyÃmÅti / aÇgÃrapÆrïÃyÃæ parikhÃyÃæ patita÷ / tatraiva cÃnayena vyasanamÃpanna÷ / yadà ca susÅma÷ praghÃtitas tasyÃpi mahÃnagno bhadrÃyudho nÃmnÃnekasahasraparivÃra÷ / sa bhagavacchÃsane pravrajito 'rhan saæv­tta÷ /

yadÃÓoko rÃjye prati«Âhita÷ sa tairamÃtyairavaj¤Ãd­Óyate / tenÃmÃtyÃnÃæ ÓÃsanÃrthamabhihitaæ / bhavanta÷ pu«pav­k«Ãn phalav­k«ÃæÓca chittvà kaïÂakav­k«Ãn paripÃlayantu / amÃtyà Ãhu÷ / devena kutra d­«Âaæ / api tu kaïÂakav­k«Ãn chittvà pu«pav­k«Ã÷ phalav­æk«ÃÓca paripÃlayitavyÃ÷ / tairyÃvat trirapi rÃj¤a Ãj¤Ã pratikalità / tato (#<A-av 43>#) rÃj¤Ã ru«itena asiæ ni«koÓaæ k­tvà pa¤cÃnÃmamÃtyaÓatÃnÃæ ÓirÃæsi chinnÃni /

yÃvad rÃjÃÓoko 'pareïa samayenÃnta÷ purapariv­to vasantakÃle samaye pu«pitaphalite«u pÃdape«u pÆrvanagarasya udyÃnaæ gata÷ / tatra ca paribhramatÃÓokav­k«a÷ supu«pito d­«Âa÷ / tato rÃj¤o mamÃyaæ sahanÃmà ityanunayo jÃta÷ / sa ca rÃjÃÓoko du÷sparÓagÃtra÷ / tà yuvatayastaæ necchanti spra«Âuæ / yÃvad rÃjà ÓayitastasyÃnta÷pureïa ro«eïa tasmÃdaÓokav­k«Ãt pu«pÃïi ÓÃkhÃÓca chinnÃ÷ /

yÃvad rÃj¤Ã pratibuddhena so 'Óokav­k«o d­«Âa÷ / pu«ÂÃÓca tatrasthÃ÷ kena sa chinna÷ / te kathayanti devÃnta÷purikÃbhiriti / Órutvà ca rÃj¤Ãmar«ajÃtena pa¤castrÅÓatÃni kiÂikai÷ saæve«Âaya dagdhÃni /

tasyemÃni aÓubhÃni Ãlokya caï¬o rÃjà caï¬ÃÓoka iti vyavasthÃpita÷ /

yÃvad rÃdhaguptenÃgrÃmÃtyenÃbhihita÷ / deva na sad­Óaæ svayameved­ÓamakÃryaæ kartuæ / api tu devasya vadhyaghÃtakÃ÷ puru«Ã÷ sthÃpayitavyà ye devasya vadhyakaraïÅyaæ Óodhayi«yanti / yÃvadrÃj¤Ã rÃjapuru«Ã÷ pratyuktà vadhyaghÃtaæ me mÃrgadhvamiti /

(#<A-av 44>#)
yÃvat tatra nÃtidÆre parvatapÃdamÆle karvaÂakaæ / tatra tantravÃya÷ prativasati / tasya putro jÃta÷ / girika iti nÃmadheyaæ k­taæ / caï¬o du«ÂÃtmà mÃtaraæ pitaraæ ca paribhëate /

dÃrakadÃrikÃÓca tìayati / pipÅlikÃn mak«ikÃn mÆ«ikÃn matsyÃæÓca jÃlena ba¬iÓena praghÃtayati / caï¬o dÃrakastasya caï¬agirika iti nÃmadheyaæ k­taæ /

yÃvad rÃjapuru«aird­«Âa÷ pÃpe karmaïi prav­tta÷ / sa tairabhihita÷ / Óakyase rÃj¤o 'Óokasya vadhyakaraïÅyaæ kartuæ / sa Ãha / k­tsnasya jambudvÅpasya vadhyakaraïÅyaæ sÃdhayi«yÃmÅti /

yÃvad rÃj¤o niveditaæ / rÃj¤ÃbhihitamÃnÅyatÃmiti / sa ca rÃjapuru«airabhihita÷ / Ãgaccha rÃjà tvÃmÃhvayatÅti / tenÃbhihitam / Ãgamayata / yÃvadahaæ mÃtÃpitarÃvavalokayÃmÅti / yÃvan mÃtÃpitarÃvuvÃca / amba, tÃtÃnujÃnÅdhvaæ yÃsyÃmyahaæ rÃj¤o 'Óokasya vadhyakaraïÅyaæ sÃdhayituæ / tÃbhyÃæ ca sa nivÃrita÷ / tena tau jÅvitÃd vyaparopitau / evaæ yÃvad rÃjapuru«airabhihita÷ / kimarthaæ cireïÃbhyÃgato 'si / tena caitat prakaraïaæ vistareïÃrocitaæ /

sa tairyÃvad rÃj¤o 'ÓokasyopanÃmita÷ / tena rÃj¤o 'bhihitaæ / (#<A-av 45>#) mamÃrthÃya g­haæ kÃrayasveti / yÃvad rÃj¤Ã g­haæ kÃrÃpitaæ / paramadÃruïaæ dvÃramÃtraramaïÅyaæ / tasya ramaïÅyakaæ bandhanamiti saæj¤Ã vyavasthÃpità / sa Ãha / deva varaæ me prayaccha / yastatra praviÓet tasya na bhÆyo nirgama iti / yÃvad rÃj¤Ãbhihitam / evamastviti /

tata÷ sa caï¬agirika÷ kukkuÂÃrÃmaæ gata÷ / bhik«uÓca / bÃlapaï¬itasÆtraæ paÂhati / sattvà narake«ÆpapannÃ÷ / yÃvan narakapÃlà g­hÅtvÃyomayyÃæ bhÆmÃvÃdÅptÃyÃæ saæprajvalitÃyÃm ekajvÃlÅbhÆtÃyÃm uttÃnakÃn prati«ÂhÃpya ayomayena vi«kambhaïena mukhadvÃraæ vi«kambhya ayogu¬Ãn ÃdÅptÃn pradÅptÃn saæprajvalitÃn ekajvÃlÅbhÆtÃn Ãsye prak«ipanti / ye te«Ãæ sattvÃnÃm o«ÂhÃvapi dahanti jihvÃmapi kaïÂhamapi kaïÂhanìamapi h­dayamapi h­dayasÃmantamapi antrÃïi antraguïÃnapi dagdhvà adha÷ pragharanti / iyaddu÷khà hi bhik«avo narakÃ÷ /

sattvà narake«ÆpapannÃ÷ / yÃvan narakapÃlà g­hÅtvà ayomayyÃæ bhÆmÃvÃdÅptÃyÃæ pradÅptÃyÃæ saæprajvalitÃyÃm ekajvÃlÅbhÆtÃyÃm uttÃnakÃn prati«ÂhÃpya ayomayena vi«kambhaïena mÆkhadvÃraæ vi«kambhya kvathitaæ tÃmram Ãsye prak«ipanti / yat te«Ãæ sattvÃnÃm o«Âhau api dahanti jihvÃmapi tÃlu api kaïÂhamapi kaïÂhanìamapi antrÃïi antraguïÃnÃpi dagdhvà adha÷ pragharanti / iyaddu÷khà hi bhik«avo narakÃ÷ /

santi sattvà narake«ÆpapannÃ÷ / yÃn narakapÃlà g­hÅtvÃyomayyÃæ bhÆmÃvÃdÅptÃyÃæ saæprajvalitÃyÃmekajvÃlÅbhÆtÃyÃm avÃÇmukhÃn prati«ÂhÃpyÃyomayena sÆtreïa ÃdÅptena saæprajvalitena ekajvÃlÅbhÆtena ÃsphÃÂya ayomayena kuÂhÃreïa ÃdÅptena saæpradÅptena saæprajvalitena ekajvÃlÅbhÆtena tak«ïuvanti saætak«ïuvanti saæpratak«ïuvanti a«ÂÃæÓamapi «a¬aæÓamapi caturasramapi v­ttamapi maï¬alamapi unnatamapi avanatamapi ÓÃntamapi viÓÃntamapi tak«ïuvanti / iyaddu÷khà hi bhik«avo narakÃ÷ /

(#<A-av 46>#)
santi sattvà narake«ÆpapannÃ÷ / yÃn narakapÃlà g­hÅtvà ayomayyÃæ bhÆmÃvÃdÅptÃyÃæ pradÅptÃyÃæ saæprajvalitÃyÃmekajvÃlÅbhÆtÃyÃmavÃÇmukhÃn prati«ÂhÃpyÃyomayena sÆtreïÃdÅptena pradÅptena saæprajvalitenaikajvÃlÅbhÆtenÃsphÃÂyÃyomayyÃæ bhÆmyÃmÃdÅptÃyÃæ pradÅptÃyÃæ saæprajvalitÃyÃæ naikajvÃlÅbhÆtÃyÃæ tak«ïuvanti saætak«ïuvanti saæparitak«ïuvanti a«ÂÃæÓamapi «a¬aæÓamapi caturasramapi maï¬alamapi unnatamapi anavatamapi ÓÃntamapi viÓÃntamapi tak«ïuvanti / iyaddu÷khà hi bhik«avo narakÃ÷ /

santi sattvà narake«ÆpapannÃ÷ / yÃn narakapÃlà g­hÅtvÃyomayyÃæ bhÆmÃvÃdÅptÃyÃæ pradÅptÃyÃæ saæprajvalitÃyÃmekajvÃlÅbhÆtÃyÃmuttÃnakÃn prati«ÂhÃpya pa¤cavidhabandhanakÃraïÃæ kÃrayanti / ubhayorhastayorÃyasau kÅlau krÃmanti / ubhayo÷ pÃdayorÃyasau kÅlau krÃmanti / madhye h­dayasyÃyasaæ kÅlaæ krÃmanti / sudu÷khà hi bhik«avo narakÃ÷ /

evaæ pa¤ca vedanà iti so 'pi (caï¬agirika÷) kurute / tatsad­ÓÃÓca kÃraïÃ÷ sattvÃnÃmÃrabdha÷ kÃrayituæ [so 'pi taccÃrake] /

yÃvacchrÃvastyÃmanyatama÷ sÃrthavÃha÷ patnyà saha mahÃsamudramavatÅrïa÷ / tasya sà patnÅ mahÃsamudre prasÆtà / dÃrako jÃtastasya samudra iti nÃmadheyaæ k­taæ /

yÃvat vistareïa dvÃdaÓabhirva«airmahÃsamudrÃduttÅrïa÷ / sa ca sÃrthavÃha÷ pa¤cabhirdhÆrtaÓatairmu«ita÷ / sÃrthavÃha÷ sa praghÃtita÷ / sa ca samudra÷ sÃrthavÃhaputro bhagavacchÃsane pravrajita÷ / sa janapadacÃrikÃæ caran pÃÂaliputramanuprÃpta÷ /

(#<A-av 47>#)
sa pÆrvÃhïe nivÃsya pÃtracÅvaramÃdÃya pÃÂaliputraæ piï¬Ãya pravi«Âa÷ / so 'nabhij¤ayà ca ramaïÅyakaæ bhavanaæ pravi«Âa÷ / tacca dvÃramÃtraramaïÅyamabhyantaraæ narakabhavanasad­Óaæ pratibhayaæ d­«Âvà ca punarnirgantukÃmaÓcaï¬agirikeïÃvalokita÷ / g­hÅtvà cokta÷ / iha te nidhanamupasaægantavyamiti / vistareïa kÃryaæ /

tato bhik«u÷ ÓokÃrto vëpakaïÂha÷ saæv­tta÷ / tenocyate / kimidaæ bÃladÃraka iva rudasÅti / sa bhik«u÷ prÃha /

na ÓarÅravinÃÓaæ hi bhadra ÓocÃmi sarvaÓa÷ /
mok«adharmÃntarÃyaæ tu ÓocÃmi bh­ÓamÃtmana÷ //
durlabhaæ prÃpya mÃnu«yaæ pravrajyÃæ ca sukhodayÃæ /
ÓÃkyasiæhaæ ca ÓÃstÃraæ punastyak«yÃmi durmati÷ //

tenocyate / dattavaro 'haæ n­patinà / dhÅro bhava / nÃsti te mok«a iti / tata÷ sakaruïairvacanaistaæ bhik«u÷ kramaæ yÃcati sma / mÃsaæ yÃvat / saptarÃtramanuj¤Ãta÷ /

sa khalu maraïabhayodvignah­daya÷ saptarÃtreïa me na bhavitavyamiti vyÃyamamati÷ saæv­tta÷ /

atha saptame divase aÓokasya rÃj¤o 'nta÷purikà kumÃreïa saha saæraktÃæ nirÅk«yamÃïÃæ saælapantÅæ ca d­«Âvà sahadarÓanÃdeva ru«itena (#<A-av 48>#) rÃj¤Ã tau dvÃvapi taæ cÃrakamanupre«itau / tatra mÆÓalairayodroïyÃmasthyavaÓe«au k­tau / tato bhik«ustau d­«Âvà saævigna÷ prÃha /

aho kÃruïika÷ ÓÃstà samyagÃha mahÃmuni÷ /
phenapiï¬opamaæ rÆpamasÃramanavasthitaæ //
kva tad vadanakÃntitvaæ gÃtraÓobhà kva sà gÃtà /
dhigastvanyÃyasaæsÃraæ ramante yatra bÃliÓÃ÷ //
idamÃlambanaæ prÃptaæ cÃrake vasatà mayà /
yadÃÓritya tari«yÃmi pÃramadya bhavodadhe÷ //
tena tÃæ rajanÅæ k­tsnÃæ yujyatà buddhaÓÃsane /
sarvasaæyojanaæ chittvà prÃptamarhattvamuttamaæ //

tatastasmiæn rajanik«aye sa bhik«uÓcaï¬agirikeïocyate / bhik«o nirgatà rÃtrir udita Ãditya÷ kÃraïÃkÃlastaveti / tato bhik«urÃha / dÅrghÃyurmamÃpi nirgatà rÃtrir udita Ãditya÷ parÃnugrahakÃla iti / yathe«Âaæ vartatÃmiti /

caï¬agirika÷ prÃha / nÃvagacchÃmi vistÅryatÃæ vacanametaditi / tato bhik«urÃha /

(#<A-av 49>#)
mamÃpi h­dayÃd ghorà nirgatà mohaÓarvarÅ /
pa¤cÃvaraïasaæcchannà kleÓataskarasevità //
udito j¤ÃnasÆryaÓca manonabhasi me Óubha÷ /
prabhayà yasya paÓyÃmi trailokyamiha tattvata÷ //
parÃnugrahakÃlo me ÓÃsturv­ttÃnuvartina÷ /
idaæ ÓarÅraæ dÅrghÃyuryathe«Âaæ kriyatÃmiti //

tatastena nirgh­ïena dÃruïah­dayena paralokanirapek«eïa ro«Ãvi«Âena bahÆdakÃyÃæ sthÃlyÃæ nararudhiravasÃmÆtrapÆrÅ«asaækulÃyÃæ mahÃlohyÃæ prak«ipta÷ / prabhÆtendhanaiÓcÃgni÷ prajvÃlita÷ / sa ca bahunÃpÅndhanak«ayeïa na saætapyate / tata÷ puna÷ prajvÃlayituæ ce«Âate / yadà tasyÃpi na prajvalati tato vicÃrya tÃæ lohÅæ paÓyati / taæ bhik«uæ padmasyopari paryaÇkeïopavi«Âaæ d­«Âvà ca tato rÃj¤e nivedayÃmÃsa / atha rÃjani samÃgate prÃïisahasre«u saænipatite«u sa bhik«urvaineyakÃlamavek«amÃïa÷

(#<A-av 50>#)
­ddhiæ samutpÃdya sa tanmuhÆrtaæ lohyantarastha÷ salilÃdragÃtra÷ /
nirÅk«amÃïasya janasya madhye nabhastalaæ haæsa ivotpapÃta //

vicitrÃïi ca prÃtihÃryÃïi darÓayitumÃrabdha÷ / vak«yati hi /

ardhena gÃtreïa vavar«a toyamardhena jajvÃla hutÃÓanaÓca /
var«a¤ jvalaæÓcaiva rarÃja ya÷ khe dÅptau«adhiprasravaïeva Óaila÷ //
tamudgataæ vyomni niÓÃmya rÃjà k­täjalirvismayaphullavaktra÷ /
udvÅk«amÃïas tamuvÃca dhÅraæ kautuhalÃt kiæcidahaæ vivak«u÷ //
manu«yatulyaæ tava saumya rÆpam­ddhiprabhÃvastu narÃnatÅtya /
na niÓcayaæ tena vibho vrajÃmi ko nÃma bhÃvastava ÓuddhabhÃva //
tat sÃmprataæ brÆhi mamedamarthaæ yathà prajÃnÃmi tava prabhÃvaæ /
j¤Ãtvà ca te dharmaguïaprabhÃvÃn yathÃbalaæ Ói«yavadÃcarema //

tato bhik«u÷ pravacanaparigrÃhako 'yaæ bhavi«yati bhagavaddhÃtuæ ca vistarÅkari«yati mahÃjanahitÃrthaæ ca pratipatsyata iti matvà svaguïamudbhÃvayaæstam uvÃca /

ahaæ mahÃkÃruïikasya rÃjan prahÅïasarvÃsravabandhanasya /
buddhasya putro vadatÃæ varasya dharmÃnvaya÷ sarvabhave«vasakta÷ //
(#<A-av 51>#)
dÃntena dÃnta÷ puru«ar«abhena ÓÃntiæ gatenÃpi Óamaæ praïÅta÷ /
muktena saæsÃramahÃbhayebhyo nirmok«ito 'haæ bhavabandhanebhya÷ //

api ca mahÃrÃja tvaæ bhagavatà vyÃk­ta÷ / var«aÓataparinirv­tasya mama pÃÂaliputre nagare 'Óoko nÃma rÃjà bhavi«yati / caturbhÃgacakravartÅ dharmarÃjo yo me ÓarÅradhÃtÆn vaistÃrikÃn kari«yati / caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpayi«yati / idaæ ca devena narakasad­Óaæ sthÃnameva sthÃpitaæ yatra prÃïisahasrÃïi nipÃtyante / tadarhasi deva sarvasattvebhyo 'bhayapradÃnaæ dÃtuæ bhagavataÓca manorathaæ paripÆrayitum / Ãha ca /

tasmÃn narendra abhayaæ prayaccha sattve«u kÃruïyapurojave«u /
nÃthasya saæpÆrya manorathaæ ca vaistÃrikÃn dharmadharÃn kuru«va //

atha sa rÃjà buddhe samupajÃtaprasÃda÷ k­takarasaæpuÂastaæ bhik«uæ k«amayannuvÃca /

daÓabalasuta k«antumarhasÅmaæ kuk­tamidaæ ca tavÃdya deÓayÃmi /
Óaraïam­«imupaimi taæ ca buddhaæ gaïavaramÃryaniveditaæ ca dharmaæ //

api ca /

karomi cai«a vyavasÃyamadya tadgauravÃt tatpravaïaprasÃdÃt /
gÃæ maï¬ayi«yÃmi jinendracaityairhaæsÃæÓuÓaÇkhendubalÃkakalpai÷ //

yÃvat sa bhik«ustadaiva ­ddhyà prakrÃnta÷ / atha rÃjÃrabdho ni«krÃmituæ / tataÓcaï¬agirika÷ k­täjalir uvÃca / deva labdhavaro 'haæ naikasya vinirgama iti / rÃjÃha / mà tÃvan / mÃmapÅcchasi ghÃtayituæ /

(#<A-av 52>#)
sa uvÃca / evameva /

rÃjÃha / ko 'smÃkaæ prathamataraæ pravi«Âa÷ /

caï¬agirika uvÃca / ahaæ /

tato rÃj¤Ãbhihitaæ / ko 'treti /

yÃvad vadhyaghÃtairg­hÅta÷ / g­hitvà ca yantrag­haæ praveÓita÷ / praveÓayitvà dagdha÷ / tacca ramaïÅyakaæ bandhanamapanÅtaæ / sarvasattvebhyaÓcÃbhayapradÃnamanupradattaæ //

tato rÃjà bhagavaccharÅradhÃtuæ vistari«yÃmÅti caturaÇgeïa balakÃyena gatvÃjÃtaÓatruprati«ÂhÃpitaæ droïastÆpamutpÃÂya ÓarÅradhÃtuæ g­hÅtavÃn / yatra uddhÃraïaæ ca vistareïa k­tvà dhÃtupratyaæÓaæ dattvà stÆpaæ pratyasthÃpayat / evaæ dvitÅyaæ stÆpaæ vistareïa / bhaktimato yÃvat saptadroïÃd grahÃya stÆpÃæÓca prati«ÂhÃpya rÃmagrÃmaæ gata÷ /

tato rÃjà nÃgairnÃgabhavanamavatÃrita÷ / vij¤aptaÓca / vayamasya [ÓarÅradhÃto÷] atraiva pÆjÃæ kari«yÃma iti / yÃvad rÃj¤Ãbhyanuj¤Ãtaæ /

tato nÃgarÃjena punarapi nÃgabhavanÃduttÃrita÷ / vak«yati hi /

rÃmagrÃme 'sti tva«Âamaæ stÆpamadya nÃgÃstatkÃlaæ bhaktimanto rarak«u÷ /
dhÃtÆnetasmÃn nopalebhe sa rÃjà ÓraddhÃlÆ rÃjà yastvak­tvà jagÃma //

(#<A-av 53>#)
yÃvad rÃjà caturaÓÅtikaraï¬asahasraæ kÃrayitvà sauvarïarÆpyasphaÂikavaidÆryamayÃïÃæ te«u dhÃtava÷ prak«iptÃ÷ / evaæ vistareïa caturaÓÅtikumbhasahasraæ (#<A-av 54>#) paÂÂasahasraæ ca yak«ÃïÃæ haste dattvà visarjitam / ÃsamudrÃyÃæ p­thivyÃæ hinotk­«Âamadhyame«u nagare«u yatra koÂi÷ paripÆryate tatra dharmarÃjikà prati«ÂhÃpayitavyà /

tasmin samaye tak«aÓilÃyÃæ «aÂtriæÓat koÂya÷ / tairabhihitaæ / «aÂtriæÓat karaï¬akÃnanuprayaccheti / rÃjà cintayati / na yadi vaistÃrikà dhÃtavo bhavi«yanti / upÃyaj¤o rÃjà / tenÃbhihitaæ / pa¤catriæÓat koÂya÷ ÓodhayitavyÃ÷ / vistareïa yÃvad rÃj¤Ãbhihitaæ / yatrÃdhikatarà bhavanti yatra ca nyÆnatarà tatra na dÃtavyaæ /

yÃvad rÃjà kukkuÂÃrÃmaæ gatvà sthavirayaÓasamabhigamya uvÃca / ayaæ me manoratha÷ / ekasmin divase ekasmin mÆhÆrte caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpayeyamiti / sthavireïÃbhihitam / evamastu / ahaæ tasmin samaye pÃïinà sÆryamaï¬alaæ praticchÃdayi«yÃmÅti /

(#<A-av 55>#)
yÃvat tasmin divase sthavirayaÓasà pÃïinà sÆryamaï¬alaæ praticchÃditaæ / ekasmin divase ekamuhÆrte caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitaæ / vak«yati ca /

tÃbhya÷ saptabhya÷ pÆrvikÃbhya÷ k­tibhyo dhÃtuæ tasyar«e÷ sa hyupÃdÃya maurya÷ /
cakre stÆpÃnÃæ ÓÃradÃbhraprabhÃïÃæ loke sÃÓÅti hyahni cÃtu÷sahasraæ //

yÃvacca rÃj¤ÃÓokena caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitaæ dhÃrmiko dharmarÃjà saæv­ttastasya dharmÃÓoka iti saæj¤Ã jÃtà / vak«yati ca /

Ãryo mauryaÓrÅ÷ sa prajÃnÃæ hitÃrthaæ k­tsne stÆpÃn ya÷ kÃrayÃmÃsa loke /
caï¬ÃÓokatvaæ prÃpya pÆrvaæ p­thivyÃæ dharmÃÓokatvaæ karmaïà tena lebhe //

pÃæÓupradÃnÃvadÃnaæ «a¬viæÓatimaæ /


(#<A-av 56>#)
#<vÅtaÓokÃvadÃnaæ>#

yadà rÃj¤ÃÓokena bhagavacchÃsane Óraddhà pratilabdhà tena caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitaæ / pa¤cavÃr«ikaæ ca k­taæ / trÅïÅ ÓatasahasrÃïi bhik«ÆïÃæ bhojitÃni / yatraikam arhatÃæ dve Óaik«ÃïÃæ p­thagjanakalyÃïakÃnÃæ ca / ÃsamudrÃyÃæ p­thivyÃæ janakÃyà yabhdÆyasà bhagavacchÃsane 'bhiprasannÃ÷ /

tasya bhrÃtà vÅtaÓoko nÃma tÅrthyÃbhiprasanna÷ / sa tÅrthyairvigrÃhita÷ / nÃsti ÓramaïaÓÃkyaputrÅyÃïÃæ mok«a iti / ete hi sukhÃbhiratÃ÷ parikhedabhÅravaÓceti /

yÃvadrÃj¤ÃÓokenocyate / vÅtaÓoka mà tvaæ hÅnÃyatane prasÃdamutpÃdaya / api tu buddhadharmasaÇghe prasÃdamutpÃdaya / e«a Ãyatanagata÷ prasÃda iti /

atha rÃjÃÓoko 'pareïa samayena m­gavadhÃya nirgata÷ / tatra vÅtaÓokenÃraïye ­«ird­«Âa÷ / pa¤cÃtapenÃvasthita÷ / sa ca ka«Âatapa÷sÃrasaæj¤Å / tenÃbhigamya pÃdÃbhivandanaæ k­tvà sa ­«i÷ p­«Âa÷ / bhagavan kiyacciraæ te ihÃraïye prativasata÷ / sa uvÃca / dvÃdaÓavar«ÃïÅti / vÅtaÓoka÷ kathayati / kastavÃhÃra÷ / ­«iruvÃca / phalamÆlÃni / kiæ prÃvaraïaæ / darbhacÅvarÃïi / kà Óayyà / t­ïasaæstara÷ / vÅtaÓoka uvÃca / bhagavan kiæ du÷khaæ bÃdhate / ­«ÅruvÃca / ime (#<A-av 57>#) m­gà ­tukÃle saævasanti / yadà m­gÃïÃæ saævÃso d­«Âo bhavati tasmin samaye rÃgeïa paridahyÃmi /

vÅtaÓoka uvÃca / asya ka«Âena tapasà [vartamÃnasya] rÃgo 'dyÃpi bÃdhate prÃgeva / ÓramaïÃ÷ ÓÃkyaputrÅyÃ÷ svÃstÅrïÃsanaÓayanopasevina÷ / kuta e«Ãæ rÃgaprahÃïaæ bhavi«yati / Ãha ca /

ka«Âe 'smin vijane vane nivasatà vÃyvambumÆlÃÓinÃ
rÃgo naiva jito yadÅha ­«iïà kÃlaprakar«eïa hi /
bhuktvÃnnaæ sagh­taæ prabhÆtapiÓitaæ dadyuttamÃlaÇak­taæ
ÓÃkye«vindriyanigraho yadi bhaved vindhya÷ plavet sÃgare //

sarvathà va¤cito rÃjÃÓoko yacchramaïe«u ÓÃkyaputrÅye«u kÃrÃæ karoti /

etacca vacanaæ Órutvà rÃjà upÃyaj¤o 'mÃtyÃn uvÃca / ayaæ vitaÓokastÅrthyÃbhiprasanna÷ / upÃyena bhagavacchÃsane 'bhiprasÃdayitavya÷ /

amÃtyÃ÷ Ãhu÷ / deva kimÃj¤Ãpayasi / rÃjÃha / yadÃhaæ rÃjÃlaÇkÃraæ mauli paÂÂaæ cÃpanayitvà snÃnaÓÃlÃæ pravi«Âo bhavÃmi, tadà yÆyaæ vÅtaÓokasya upÃyena mauli paÂÂaæ ca baddhvà [enaæ] siæhÃsane ni«Ãdayi«yatha / evamastviti /

yÃvad rÃjà rÃjÃlaÇkÃraæ maulipaÂÂaæ cÃpanayitvà snÃnaÓÃlÃyÃæ pravi«Âa÷ / tato 'mÃtyairvÅtaÓoka ucyate / rÃj¤o 'ÓokasyÃtyayÃt (#<A-av 58>#) tvaæ rÃjà bhavi«yasi / imaæ tÃvadrÃjÃlaÇkÃraæ pravaramaulipaÂÂaæ ca baddhvà [tvÃæ] siæhÃsane ni«Ãdayi«yÃma÷ / kiæ Óobhase na ve 'ti /

[sa] taistadÃbharaïaæ maulipaÂÂaæ ca baddhvà siæhÃsane ni«Ãdita÷ / rÃj¤aÓca niveditaæ /

tato rajÃÓoko vÅtaÓokaæ rÃjÃlaÇkÃramaulipaÂÂabaddhaæ ca siæhÃsanopavi«Âaæ d­«Âvà kathayati / adyÃpyahaæ jÅvÃmi, tvaæ rÃjà saæv­tta÷ / tato rÃj¤Ãbhihitaæ / ko 'traæ /

tato yÃvad vadhyaghÃtakà nÅlÃmbaravÃsina÷ pralambakeÓà ghaïÂÃÓabdapÃïayo rÃj¤a÷ pÃdayornipatyocu÷ / deva kimÃj¤Ãpayasi /

rÃjÃha /

vÅtaÓoko mayà parityakta iti / yÃvad vÅtaÓoka ucyate / saÓastraivaidhyaghÃtairasmÃbhi÷ pariv­to 'sÅti / tatomÃtyà rÃj¤a÷ pÃdayornipatya Æcu÷ / deva mar«aya vÅtaÓokaæ / devasyai«a bhrÃtà /

tato rÃj¤Ãbhihitaæ / saptÃhamasya mar«ayÃmi / bhrÃtà cai«a mama / bhrÃtu÷ snehÃdasya saptÃhaæ rÃjyaæ prayacchÃmi /

yÃvat tÆryaÓatÃni saæpravÃditÃni / jayaÓabdaiÓcÃnanditaæ / prÃïiÓatasahasraiÓcäjali÷ k­ta÷ / strÅÓataiÓca pariv­ta÷ /

(#<A-av 59>#)
vadhyaghÃtakÃÓca dvÃri ti«Âhanti / divase gate vÅtaÓokasyÃgrata÷ sthitvà Ãrocayanti / nirgataæ vÅtaÓoka ekaæ divasaæ / «a¬ahÃnyavaÓi«ÂÃni / evaæ dvitÅye divase / vistareïa yÃvat saptÃhadivase vÅtaÓoko rÃjÃlaÇkÃravibhÆ«ito rÃj¤o 'Óokasya samÅpamupanÅta÷ /

tato rÃj¤ÃÓokenÃbhihitaæ / vÅtaÓoka kaccit sugÅtaæ sun­tyaæ suvÃditamiti / vÅtaÓoka uvÃca / na me d­«Âaæ và syÃcchru taæ veti / Ãha ca /

yena Órutaæ bhaved gÅtaæ n­tyaæ cÃpi nirÅk«itaæ /
rasÃÓcÃsvÃdità yena sa brÆyÃt tava nirïayaæ //

rÃjÃha / vÅtaÓoka idaæ mayà rÃjyaæ saptÃhaæ tava dattaæ / taryaÓatÃni saæpravÃditÃni / jayaÓabdaiÓcÃnanditaæ / a¤jaliÓatÃni prag­hÅtÃni / strÅÓataiÓca paricÅrïa÷ / kathaæ tvaæ kathayasi naiva me d­«Âaæ na Órutamiti / vÅtaÓoka uvÃca /

na me d­«Âaæ n­tyaæ na ca n­pa Óruto gÅtaninada÷
na me gandhà ghrÃtà na ca khalu rasà me 'dya viditÃ÷ /
na me sp­«Âa÷ sparÓa÷ kanakamaïihÃrÃÇgajanita÷
samÆho nÃrÅïÃæ maraïaparibaddhena manasà //
striyo n­tyaæ gitaæ bhavanaÓayanÃnyÃsanavidhi÷
vayo rÆpaæ lak«mÅrbahuvividharatnà ca vasudhà /
nirÃnandà ÓÆnyà mama tu varaÓayyà gatasukhÃ
sthitÃn d­«Âvà dvÃre vadhakapuru«Ãn nÅlavasanÃn //
(#<A-av 60>#)
Órutvà ghaïtÃravaæ ghoraæ nÅlÃmbaradharasya hi /
bhayaæ me maraïÃjjÃtaæ pÃrthivendra sudÃruïaæ //
m­tyuÓalyaparÅto 'haæ nÃÓrau«aæ gÅtamuttamaæ /
nÃdrÃk«aæ n­pate n­tyaæ na ca bhoktuæ mana÷sp­hà //
m­tyujvarag­hÅtasya na me svapno 'pi vidyate /
k­tsnà me rajanÅ yÃtà m­tyumevÃnucintata÷ //

rÃjÃha / vÅtaÓoka / mà tÃvat / tavaikajanmikasya maraïabhayÃt tava rÃjaÓriyaæ prÃpya har«o notpanna÷ / kiæ punarbhik«avo ye janmaÓatamaraïabhayabhÅtÃ÷ sarvÃïyupapattyÃyatanÃni du÷khÃnyanus­tÃni paÓyanti / narake tÃvaccharÅrasaætÃpak­tamagnidÃhadu÷khaæ ca tiryak«vanyonyabhak«aïaparitrÃsadu÷khaæ, prete«u k«uttar«adu÷khaæ / parye«ÂisamudÃcÃradu÷khaæ manu«ye«u / cyavanapatanabhraæÓadu÷khaæ deve«u / ebhi÷ pa¤cabhirdu÷khaistrailokyamanu«aktaæ ÓÃrÅramÃnasairdu÷khairutpŬità vadhakabhÆtÃn skandhÃn paÓyanti / ÓÆnyagrÃmabhÆtÃnyÃyatanÃni, caurabhÆtÃni vi«ayÃïi k­tsnaæ ca traidhÃtukamanityÃgninà pradÅptaæ paÓyanti / te«Ãæ rÃga÷ kathamutpadyate / Ãha ca /

tÃvadekajanmikasya maraïabhayÃttava na jÃyate har«a÷ /
manasi vi«ayairmanoj¤ai÷ satataæ khalu pacyamÃnasya //
kiæ punarjanmaÓatÃnÃæ maraïabhayamanÃgataæ vicintayatÃæ /
manasi bhavi«yati har«o bhik«ÆïÃæ bhojanÃdye«u //
(#<A-av 61>#)
te«Ãæ na vastraÓayanÃsanabhojanÃdi mok«e 'bhiyuktamanasÃæ janayeta saÇgaæ /
paÓyanti ye vadhakaÓatrunibhaæ ÓarÅramÃdÅptaveÓmasad­ÓÃæÓca bhavÃnanityÃn //

kathaæ ca te«Ãæ na bhaved vimok«o mok«ÃrthinÃæ janmaparÃÇamukhÃïÃæ /
ye«Ãæ mana÷ sarvasukhÃÓraye«u vyÃvartate padmadalÃdivÃmbha÷ //

yadà vÅtaÓoko rÃj¤ÃÓokenopÃyena bhagavacchÃsane 'bhiprasÃdita÷ sa k­takarapuÂa uvÃca / deva e«o 'haæ taæ bhagavantaæ tathÃgatamarhantaæ samyaksaæbuddhaæ Óaraïaæ gacchÃmi / dharmaæ ca bhik«usaæÇghaæ ceti / Ãha ca /

e«a vrajÃmi Óaraïaæ vibuddhanavakamalavimalanibhanetraæ /
budhavibudhamanujamahitaæ jinaæ virÃgaæ saÇghaæ ceti //

atha rÃjÃÓoko vÅtaÓokaæ kaïÂhe pari«vajyovÃca / na tvaæ mayà parityakta÷ / api tu buddhaÓÃsanÃbhiprasÃdÃrthaæ tava mayà e«a upÃya÷ pradarÓita÷ /

tato vÅtaÓoko gandhapu«pamÃlyÃdivÃditrasamudayena bhagavataÓcaityÃnarcayati / saddharmaæ ca Ór­ïoti / saÇghe ca kÃrÃæ kurute /

sa kukkuÂÃrÃmaæ gata÷ / tatra yaÓo nÃma sthavira÷ arhan «a¬abhij¤a÷ / sa tasya purato ni«aïïo dharmaÓravaïÃya / sthaviraÓca tamavalokayitumÃrabdha÷ /

sa paÓyati vÅtaÓokamupacitahetukaæ caramabhavikaæ tenaivÃÓrayenÃrhattvaæ prÃptavyaæ / tena tasya pravrajyÃyà varïo bhëita÷ / tasya Órutvà (#<A-av 62>#) sp­hà jÃtà / pravrajeyaæ bhagavacchÃsane / tata utthÃya k­täjali÷ sthaviramuvÃca / labheyamahaæ svÃkhyÃte dharmavinaye pravrajyÃmupasaæpadaæ bhik«ubhÃvaæ careyamahaæ bhavato 'ntike brahmacaryaæ / sthavira uvÃca / vatsa / rÃjÃnamaÓokamanuj¤Ãpayasveti /

tato vÅtaÓoko yena rÃjÃÓokastenopasaækramya k­täjaliruvÃca / deva anujÃnÅhi mÃæ / pravraji«yÃmi svÃkhyÃte dharmavinaye samyageva ÓraddhayÃgÃrÃdanÃgÃrikÃæ / Ãha ca /

ubhdÃnto 'smi niraækuÓo gaja iva vyÃvartito vibhramÃt
tvadbuddhiprabhavÃækuÓena vidhivad buddhopadeÓair ahaæ /
ekaæ tvarhasi me varaæ pravarituæ tvaæ pÃrthivÃnÃæ pate
lokÃlokavarasya ÓÃsanavare liÇgaæ Óubhaæ dhÃraye //

Órutvà ca rÃjà sÃÓrukaïÂho vÅtaÓokaæ kaïÂhe pari«vajyovÃca / vÅtaÓoka / alamanena vyavasÃyena / pravrajyà khalu vaivarïÅkÃbhyupagatà vÃsa pÃæÓukÆlaæ /

prÃvaraïaæ parijanojjhitam / ÃhÃroæ bhaik«aæ parakule / ÓayanÃsanaæ v­k«amÆle t­ïasaæstara÷ parïasaæstara÷ / byÃbÃdhe khalvapi bhai«ajyamasulabhaæ / pÆtimuktaæ ca bhojanaæ / tvaæ ca sukumÃra÷ ÓÅto«ïak«itpipÃsÃnÃæ du÷khÃnÃmasahi«ïu÷ / prasÅda nivartaya mÃnasaæ /

vÅtaÓoka uvÃca / deva /

(#<A-av 63>#)
naivÃhaæ tanna jÃne na vi«ayat­«ito nÃyÃsavihata÷
pravrajyÃæ prÃptukÃmo na ripuh­tabalo naivÃryak­païa÷ /
du÷khÃrta m­tyune«Âaæ vyasanaparigataæ d­«Âvà jagadidaæ
panthÃnaæ janmabhÅru÷ Óivamabhayamahaæ gantuvyavasita÷ //

Órutvà rÃjÃÓoka÷ saÓabdaæ praruditumÃrabdha÷ / atha vÅtaÓoko rÃjÃnamanunayannuvÃca / deva /

saæsÃradolÃmabhiruhya lolÃæ yadà nipÃto niyata÷ prajÃnÃæ /
kimÃrthamÃgacchati vikriyà te sarveïa sarvasya yadà viyoga÷ //

rÃjÃha / vÅtaÓoka / bhaik«e tÃvadabhyÃsa÷ kriyatÃæ / rÃjakule v­k«avÃÂikÃyÃæ tasya t­ïasaæstara÷ saæst­ta÷ / bhojanaæ cÃsya dattaæ / so 'nta÷puraæ paryaÂati mahÃrhaæ cÃhÃraæ labhate /

tato rÃj¤Ãnta÷purikÃbhihità / pravrajitasÃrÆpyamasyÃhÃramanuprayaccheti / tena yÃvadabhidÆ«ità pÆtikamëà labdhÃ÷ / tÃæÓca (#<A-av 64>#) paribhoktumÃrabdha÷ / d­«Âvà rÃj¤ÃÓokena nivÃrita÷ / anuj¤ÃtaÓca pravraja, kintu pravrajitvà upadarÓayi«yasi /

sa yÃvat kukkuÂÃrÃmaæ gata÷ / tasya buddhirutpannà / yadi iha pravraji«yÃmi ÃkÅrïo bhavi«yÃmi / tato videhe«u janapade«u gatvà pravrajita÷ / tatastena yujyatà yÃvadarhattvaæ prÃptaæ /

athÃyu«mato vÅtaÓokasya arhattvaæ prÃptasya vimuktiprÅtisukhasaævedina etadabhavat / asti khalu me [dra«ÂukÃmo bhrÃtà / tata÷ pÃÂaliputrÃya prasthita÷ /] pÆrvaæ rÃj¤o 'Óokasya g­hadvÃramanuprÃpta÷ / tato dauvÃrikamuvÃca / gaccha rÃj¤o 'Óokasya nivedaya vÅtaÓoko dvÃriti«Âhati devaæ dra«ÂukÃma iti /

tato dauvÃriko rÃjÃnamaÓokamabhigamyovÃca / deva, di«Âyà v­ddhi rvÅtaÓoko 'bhyÃgato dvÃri ti«Âhati devaæ dra«ÂukÃma÷ / tato rÃj¤Ãbhihitaæ / gaccha ÓÅghraæ praveÓayeti /

yÃvad vÅtaÓoko rÃjakulaæ pravi«Âa÷ / d­«Âvà ca rÃjÃÓoka÷ siæhÃsanÃdutthÃya mÆlanik­tta iva druma÷ sarvaÓarÅreïa [bhÆmau nipatita÷ / tata÷ sa] Ãyu«mantaæ vÅtaÓokaæ nirÅk«amÃïa÷ prarudannuvÃca /

bhÆte«u saæsargagate«u nityaæ d­«ÂvÃpi mÃæ naiti yathà vikÃraæ /
vivekavegÃdhigatasya ÓaÇke praj¤Ãrasasyatirasasya t­pta÷ //

(#<A-av 65>#)
atha rÃj¤o 'Óokasya rÃghagupto nÃmÃgrÃmÃtya÷ / sa paÓyatyÃyu«mato vÅtaÓokasya pÃæÓukÆlaæ ca cÅvaraæ m­nmayaæ pÃtraæ yÃvadannabhak«aæ lÆhapraïÅtaæ / d­«Âvà ca rÃj¤a÷ pÃdayornipatya k­täjaliruvÃca / deva yathÃyamalpeccha÷ santu«ÂaÓca niyatamayaæ k­takaraïÅyo bhavi«yati / prÅtirutpÃdyeta / kuta÷ /

bhaik«Ãnnabhojanaæ yasya pÃæÓukÆlaæ ca cÅvaraæ /
nivÃso v­k«amÆlaæ ca tasya hyaniyataæ kathaæ //
nirÃsravaæ yasya mano viÓÃlaæ nirÃmayaæ copacitaæ ÓarÅraæ /
svacchandato jÅvitasÃdhanaæ ca nityotsavaæ tasya manu«yaloke //

Órutvà tato rÃjà prÅtamanà uvÃca /

apahÃya mauryavaæÓaæ magadhapuraæ sarvaratnanicayaæ ca /
d­«Âvà vaÓaænivahaæ [nu]prahÅïamadamÃnamohasÃrambhaæ //
atyuddhatamiva manye yaÓasà pÆtaæ puramiva gehaæ ca /
pratipadyatÃæ tvayà [vai] daÓabaladharaÓÃsanamudÃraæ //

atha rÃjÃÓoka÷ sarvÃÇgeïa parig­hya praj¤apta evÃsane ni«ÃdayÃmÃsa / praïÅtena cÃhÃreïa svahastaæ santarpayati / bhuktavantaæ (#<A-av 66>#) viditvà ghautahastamapanÅtapÃtramÃyu«mato vÅtaÓokasya purato ni«aïïo dharmaÓravaïÃya /

athÃyu«mÃn vÅtaÓoko rÃjÃnamaÓokaæ dharmyayà kathayà saædarÓayannuvÃca /

apramÃdena sampÃdya rÃjaiÓvaryaæ pravartatÃæ /
durlabhatrÅïi ratnÃni nityaæ pÆjaya pÃrthiva //

sa yÃvad dharmyayà kathayà saæprahar«ayitvà saæprasthita÷ / atha rÃjÃÓoka÷ k­takarapuÂa÷ pa¤cabhiramÃtyaÓatai÷ pariv­to 'nekaiÓca paurajanasahasrai÷ pariv­ta÷ purask­ta Ãyu«mantaæ vÅtaÓokamanuvrajitumÃrabdha÷ / vak«yati hi /

bhrÃtà jye«Âhena rÃj¤Ã tu gauraveïÃnugamyate /
pravrajyÃyÃ÷ khalu ÓlÃdhyaæ saæd­«Âikamidaæ phalaæ //

tata ÃyusmÃn vÅtaÓoka÷ svaguïÃnubhdÃvayan paÓyata÷ sarvajanakÃyasya ­ddhyà vaihÃyasamutpatya prakrÃnta÷ / atha rÃjÃÓoka÷ k­takarapuÂa÷ prÃïikaÓatasahasrai÷ pariv­ta÷ purask­to gaganatalÃvasaktad­«ÂirÃyu«mantaæ vÅtaÓokaæ nirÅk«amÃïa uvÃca /

svajanasnehani÷saÇgo vihaÇga iva gacchasi /
ÓrÅrÃganiga¬airbaddhÃnasmÃn pratyÃdiÓanniva //
(#<A-av 67>#)
ÃtmÃyattasya ÓÃntasya mana÷saæketacÃriïa÷ /
dhyÃnasya phalametacca rÃgÃndhairyan na d­Óyate //

api ca /

­ddhayà khalvavabhartsitÃ÷ paramayà ÓrÅgarvitÃste vayaæ
buddhyà khalvapi nÃmitÃ÷ ÓirasitÃ÷ praj¤ÃbhimÃnodayÃ÷ /
prÃptÃrthena phalÃndhabuddhimanasa÷ saævejitÃste vayaæ
saæk«epeïa sabÃspadurdinamukhÃ÷ sthÃne vimuktà vayaæ //

tatrÃyu«mÃn vÅtaÓoka÷ pratyantike«u janapade«u ÓayyÃÓanÃya nirgata÷ / tasya ca mahÃvyÃdhirutpanna÷ / Órutvà ca rÃj¤ÃÓokena bhai«ajyamupasthÃyakÃÓca visarjitÃ÷ / tasya tena vyÃdhinà sp­«Âasya Óira÷ khustamabhavat / yadà ca vyÃdhirnirgatastasya viru¬hÃni Óirasi romÃïi / tena vaidyopasthÃyakÃÓca visarjitÃ÷ / tasya ca gorasa÷ prÃya ÃhÃronusevyate / sa gho«aæ gatvà bhaik«aæ paryaÂati /

tasmiæÓca samaye puï¬avardhananagare nirgranthopÃsakena buddhapratimà nirgranthasya pÃdayornipatità citrÃrpità / upÃsakenÃÓokasya rÃj¤o niveditaæ / Órutvà ca rÃj¤Ãbhihitaæ ÓÅghramÃnÅyatÃæ /

(#<A-av 68>#)
tasyordhvaæ yojanaæ yak«Ã÷ Óruïvanti / adho yojanaæ nÃgÃ÷ / yÃvattaæ tatk«aïena yak«airupanÅtaæ / d­«Âvà ca rÃj¤Ã ru«itenÃbhihitaæ / puï¬avardhane sarve ÃjÅvikÃ÷ praghÃtayitavyÃ÷ / yÃvadekadivase '«ÂÃdaÓasahasrÃïi ÃjÅvikÃnÃæ praghÃtitÃni /

tata÷ pÃÂaliputre bhÆyo 'nyena nirgranthopÃsakena buddhapratimà nirgranthasya pÃdayornipatità citrÃrpità / Órutvà ca rÃj¤Ãmar«itena sa nirgranthopÃsaka÷ sabandhuvargo g­haæ praveÓayitvÃgninà dagdha÷ / Ãj¤aptaæ ca yo me nirgranthasya Óiro dÃsyati tasya dÅnÃraæ dÃsyÃmi / iti gho«itaæ /

sa cÃyu«mÃn vÅtaÓoka ÃbhÅrasya g­he rÃtrivÃsamupagata÷ / tasya ca vyÃdhinà kli«Âasya lÆhÃni cÅvarÃïi dÅrghakeÓanakhaÓmaÓru / ÃbhÅryà buddhirutpannà nirgrantho 'yamasmÃkaæ g­he rÃtrivÃsamupagata÷ / svÃminamuvÃca / Ãryaputra sampanno 'yamasmÃkaæ dÅnÃra÷ / imaæ nirgranthaæ praghÃtayitvà Óiro rÃj¤o 'ÓokasyopanÃmayeyamiti /

tata÷ sa ÃbhÅro 'siæ ni«ko«aæ k­tvà Ãyu«mantaæ vÅtaÓokamabhigata÷ / Ãyu«matà ca vÅtaÓokena pÆrvÃntaæ j¤Ãnaæ k«iptaæ / paÓyati svayaæk­tÃnÃæ karmaïÃæ phalamidamupasthitaæ / tata÷ karmapratiÓaraïo bhÆtvÃvasthita÷ / tena tathÃsyÃbhÅreïa ÓiraÓchinnaæ / rÃj¤o 'ÓokasyopanÅtaæ / dÅnÃraæ prayaccheti /

(#<A-av 69>#)
d­«Âvà ca rÃj¤ÃÓokena na parij¤Ãtaæ / viralÃni cÃsya Óirasi romÃïi na vyaktimupagacchanti / tato vaidyà upasthÃyakà ÃnÅtÃ÷ / taird­«ÂvÃbhihitaæ / deva vÅtaÓokasyait Óira÷ / Órutvà rÃjà murcchito bhÆmau patita÷ / yÃvaj jalasekaæ dattvà sthÃpita÷ / amÃtyaiÓcÃbhihitaæ / deva vÅtarÃgÃïÃmapi atra pŬà jÃtà / dÅyatÃæ sarvasattve«vabhayapradÃnaæ /

yÃvadrÃj¤ÃbhayapradÃnaæ dattaæ, na bhÆya÷ kaÓcit praghÃtayitavya÷ /

tato bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayachettÃram Ãyu«mantamupaguptaæ p­cchanti / kiæ karma k­tamÃyu«matà vÅtaÓokena yasya karmaïo vipÃkena Óastreïa praghÃtita÷ / sthavira uvÃca / tena hyÃyu«manta÷ karmÃïi k­tÃni pÆrvamanyÃsu jÃti«u / ÓÆyatÃæ /

bhÆtapÆrvaæ bhik«avo 'tÅte 'dhvani anyatamo lubdho m­gÃn praghÃtayitvà jÅvikÃæ kalpayati / aÂavyÃmudapÃnaæ / sa tatra lubdho gatvà paÓÃn yantrÃæÓca sthÃpayitvà m­gÃn praghÃtayati /

asati buddhÃnÃmutpÃde pratyekabuddhà loke utpadyante / vistara÷ / anyatara÷ pratyekabuddhas tasminnudapÃne ÃhÃrak­tyaæ k­tvodapÃnÃduttÅrya v­k«amÆle paryaÇkeïa ni«aïïa÷ / tasya gandhena m­gÃstasminnudapÃne (#<A-av 70>#) nÃbhyÃgatÃ÷ / sa lubdha Ãgatya paÓyati naiva m­gà udapÃnamabhyÃgatÃ÷ / padÃnusÃreïa ca taæ pratyekabuddhamabhigata÷ / d­«Âvà cÃsya buddhirutpannà / anenai«a ÃdÅnava utpÃdita÷ / tenÃsiæ ni«ko«aæ k­tvà sa pratyekabuddha÷ praghÃtita÷ /

kiæ manyadhve Ãyu«manta÷ / yo 'sau lubdha÷ sa e«a vitaÓoka÷ / yatrÃnena m­gÃ÷ praghÃtitÃs tasya karmaïo vipÃkena mahÃn vyÃdhirutpanna÷ /

yatpratyekabuddha÷ Óastreïa praghÃtitastasya karmaïo vipÃkena bahÆni var«asahasrÃïi narake«u du÷khamanubhÆya pa¤cajanmaÓatani manu«ya«upapanna÷ Óastreïa praghÃtita÷ / tatkarmÃvaÓe«eïaitarhi arhattvaprÃpto 'pi Óastreïa praghÃtita÷ /

kiæ karma k­taæ yena uccakule upapanna÷ / arhattvaæ ca prÃptaæ /

sthavira uvÃca / kÃÓyape samyaksambuddhe pravrajita÷ / abhÆt pradÃnaruci÷ / tena dÃyakadÃnapataya÷ saÇghabhaktÃ÷ kÃrÃpitÃ÷ / tarpaïÃni yavÃgÆpÃnÃni nimantraïÃkÃni [kÃrÃpitÃni] stÆpe«u ca chatrÃïyavaropitÃni / dhvajapatÃkÃgandhamÃlyapu«pavÃditrasamudayena pÆjÃ÷ k­tÃ÷ / tasya karmaïo vipÃkenoccakula upapanna÷ / yÃvad daÓavar«asahasrÃïi brahmacaryaæ caritvà samyak praïidhÃnaæ k­taæ / tasya karmaïo vipÃkenÃrhattvaæ prÃptamiti /

iti ÓrÅdivyÃvadÃne vÅtaÓokÃvadÃnama«ÂÃviæÓatitamaæ /


(#<A-av 71>#)
#<kunÃlÃvadÃnaæ>#
#<yaÓo 'mÃtyopÃkhyÃnaæ>#

sa idÃnÅmacirajÃtaprasÃdo buddhÃÓÃsane yatra ÓÃkyaputrÅyÃn dadarÓa, ÃkÅrïe rahasi và tatra Óirasà pÃdayornipatya vandate sma /

tasya ca yaÓo nÃmÃmÃtya÷ paramaÓrÃddho bhagavati / sa taæ rÃjÃnamuvÃca /

deva nÃrhasi sarvarïapravrajitÃnÃæ praïipÃtaæ kartuæ / santi hi ÓÃkyaÓrÃmaïerakÃÓcaturbhyo varïebhya÷ pravrajità iti / tasya rÃjà na kiæcidavocad /

atha sa rÃjà kenacit kÃlÃntareïa sarvasacivÃn uvÃca / vividhÃnÃæ prÃïinÃæ Óirobhi÷ kÃryaæ / tattvamamukasya prÃïina÷ ÓÅr«amÃnaya tvamamukasyeti / yaÓo 'mÃtya÷ punarÃj¤aptastvaæ mÃnu«aæ ÓÅr«amÃnayeti / samÃnÅte«u ca ÓÅra÷svabhihitÃ÷ / gacchatemÃni ÓirÃæsi mÆlyena vikrÅïidhvamiti /

atha sarvaÓirÃæsi vikrÅtÃni / tadeva mÃnu«aæ Óiro na kaÓcij (#<A-av 72>#) jagrÃha / tato rÃj¤Ãbhihita÷ / vinÃpi mÆlyena kasmaicid etacchiro dehiti /

na cÃsya kaÓcit pratigrÃhako babhÆva / tato yaÓo 'mÃtyastasya Óirasa÷ pratigrÃhakamanÃsÃdya savrŬo rÃjÃnamupetyedamarthamuvÃca /

gogardabhorabhram­gadvijÃnÃæ mÆlyairg­hÅtÃni ÓirÃæsi pumbhi÷ /
Óirastvidaæ mÃnu«amapraÓastaæ na g­hyate mÆlyam­te 'pi rÃjan //

atha sa rÃjà tamamÃtyamuvÃca / kimidamiti / idaæ mÃnu«aÓiro na kaÓcid g­ïhÃtÅti /

amÃtya uvÃca / jugupsitatvÃditi / rÃjÃbravÅt / kimetadeva Óiro jugupsitamÃhosvit sarvamÃnu«aÓirÃæsÅti / amÃtya uvÃca / sarvamÃnu«aÓirÃæsÅti /

rÃjÃbravÅt / kimidaæ madÅyamapi Óiro jugupsitamiti / sa ca bhayÃnnecchati tasmÃd bhÆtÃrthamabhidhÃtuæ / sa rÃj¤Ãbhihita÷ / amÃtya satyamucyatÃmiti / sa uvÃca / evamiti /

tata÷ sa rÃjà tamamÃtyaæ pratij¤ÃyÃæ prati«ÂhÃpya pratyÃdiÓannimamarthamuvÃca / haæ bho rÆpaiÓvaryajanitamadavismita yuktamidaæ bhavata÷ / yasmÃttvaæ bhik«ucaraïapraïÃmaæ mÃæ vicchandayitumicchasi /

vinÃpi mÆlyairvijugupsitatvÃt pratigrahÅtà bhuvi yasya nÃsti /
ÓirastadÃsÃdya mameha puïyaæ yadyarjitaæ kiæ viparÅtamatra //
(#<A-av 73>#)
jÃtiæ bhavÃn paÓyati ÓÃkyabhik«u«vantargatÃæste«u guïÃnna ceti /
ato bhavÃn jÃtimadÃvalepÃdÃtmÃnamanyÃæÓca hinasti mohÃt //
ÃvÃhakÃle 'tha vivÃhakÃle jÃte÷ parÅk«Ã na tu dharmakÃle /
dharmakriyÃyà hi guïà nimitta guïÃÓca jÃtiæ na vicÃrayanti //
yadyuccakulÅnagatà do«Ã garhÃæ prayÃnti loke 'smin /
kathamiva nÅcajanagatà guïà na satkÃramarhanti //
cittavaÓena hi puæsÃæ ka¬evaraæ nindyate 'tha satkriyate /
ÓÃkyaÓramaïamanÃæsi ca ÓuddhÃnyarcÃmyata÷ ÓÃkyÃn //
yadi guïaparivarjito dvijÃti÷ patita iti prathito 'pi yÃtyavaj¤Ãæ /
nanu nidhanakulodgato 'pi jantu÷ Óubhaguïayukta iti praïamyapÆjya÷ //

api ca /

kiæ te kÃruïikasya ÓÃkyav­«abhasyaitad vaco na Órutaæ
prÃj¤ai÷ sÃramasÃrakebhya iha yantrebhyo grahÅtuæ k«amaæ /
tasyÃnanyathavÃdino yadi ca tÃmÃj¤Ãæ cikÅr«Ãmyahaæ
vyÃhantuæ ca bhavÃn yadi prayatate naitat suh­llak«aïaæ //
ik«uk«odavad ujjhito bhuvi yadà kÃyo mama svapsyati
pratyutthÃnanamask­täjalipuÂakleÓakriyÃsvak«ama÷ /
kÃyenÃhamanena kinnu kuÓalaæ Óak«yÃmi kartuæ tadÃ
tasmÃn nvarhamata÷ ÓmaÓÃnanidhanÃt sÃraæ grahÅtuæ mayà //
(#<A-av 74>#)
bhavanÃdiva pradÅptÃn nimajjamÃnÃdivÃpsu ratnanidhe÷ /
kÃyÃd vidhÃnanidhanÃd ye sÃraæ nÃdhigacchanti //
te sÃramapaÓyanta÷ sÃrÃsÃre«vakovidÃprÃj¤Ã÷ /
te maraïamakaravadanapraveÓasamaye vi«Ådanti //
dadhigh­tanavanÅtak«ÅratakropayogÃd
varamapah­tasÃro maï¬akumbhovabhagna÷ /
na bhavati bahuÓcocyaæ yadvadevaæ ÓarÅraæ
sucaritah­tasÃraæ naiti Óoko 'ntakÃle //
sucaritavimukhÃnÃæ garvitÃnÃæ yadà tu
prasabhamiha hi m­tyu kÃyakumbhaæ bhinatti /
dahati h­dayame«Ãæ ÓokavanhistadÃnÅæ
dadhighata iva bhagne sarvaÓo 'prÃptasÃre //
kartuæ vighnamato na me 'rhati bhavÃn kÃyapraïÃmaæ prati
Óre«Âho 'smÅtyaparÅk«ako hi gaïayan mohÃndhakÃrÃv­ta÷ /
kÃyaæ yastu parÅk«ate daÓabalavyÃhÃradÅpairbudha÷
nÃsau pÃrthivabh­tyayorvisa[«a]matÃæ kÃyasya saæpaÓyati //
tvaÇmÃæsÃsthiÓirÃyÃk­tprabh­to bhÃvà hi tulyà n­ïÃæ
ÃhÃryaistu vibhÆ«aïairadhikatà kÃyasya ni«pÃdyate /
etat sÃramihe«yate tu yadimaæ niÓritya kÃyÃdhamaæ
pratyutthÃnanamask­tÃdi kuÓalaæ prÃj¤ai÷ samutthÃpyate /
iti /

rÃjÃÓokopÃkhyÃnaæ

athÃÓoko rÃjà hi k«odakasikatÃpiï¬airaï¬akëÂhebhyo 'pi asÃrataratvaæ kÃyasyÃvetya, praïÃmÃdibhya÷ samutthasya phalasya bahukalpaÓa÷ sthÃpayitvà sumeruvan, mahÃp­thivÅbhya÷ sÃrataratÃmavek«ya bhagavata÷ (#<A-av 75>#) stÆpavandanÃyÃm ÃtmÃnamalaÇkartukÃmo 'mÃtyagaïapariv­ta÷ kukkuÂÃrÃmaæ gatvà tatra v­ddhÃnte sthitvà k­täjalir uvÃca /

asti kaÓcidanyo 'pi nirdi«Âa÷ sarvadarÓinà /
yathÃhaæ tena nirdi«Âaæ pÃæÓudÃnena dhÅmatà //

tatra yaÓo nÃmnà saÇghasthavira uvÃca / asti mahÃrÃja / yadà bhagavata÷ parinirvÃïakÃlasamayastadÃpalÃlaæ nÃgaæ damayitvà kumbhakÃrÅæ caï¬ÃlÅæ gopÃlÅæ ca nÃgaæ ca mathurÃmanuprÃpta÷ /

tatra bhagavÃnÃyu«mantamÃnandam Ãmantrayata / asyÃmÃnanda mathurÃyÃæ var«aÓataparinirv­tasya tathÃgatasya gupto nÃmnà gÃndhiko bhavi«yati / tasya putro bhavi«yatyupagupto nÃmnà avavÃdakÃnÃmagra÷ alak«aïako buddho yo mama var«aÓataparinirv­tasya buddhakÃryaæ kari«yati /

paÓyasi tvamÃnanda dÆrata eva nÅlanÅlÃmbararÃjiæ / evaæ bhadanta / e«a Ãnanda urumuï¬o nÃma parvato 'tra var«aÓataparinirv­tasya tathÃgatasya naÂabhaÂikà nÃmÃraïyÃyatanaæ bhavi«yati / etadagraæ me (#<A-av 76>#) Ãnanda bhavi«yati ÓamathÃnukÆlÃnÃæ ÓayyÃsanÃnÃæ yaduta naÂabhaÂikà nÃmÃraïyÃyatanam / Ãha ca /

avavÃdakÃnÃæ pravara upagupto mahÃyaÓÃ÷ /
vyÃk­to lokanÃthena buddhakÃryaæ kari«yati //

rÃjÃha /

kiæ puna÷ sa Óuddhasattva upapanna÷ / athÃdyÃpi notpadyata iti / sthavira uvÃca / utpanna÷ sa mahÃtmà urumuï¬e parvate jitakleÓo 'rhadgaïai÷ pariv­tasti«Âhati lokÃnukampÃrthaæ / api ca deva /

sarvaj¤alÅlo hi sa Óuddhasattvo dharmaæ praïÅtaæ vadate gaïÃgre /
devÃsurendroragamÃnu«ÃæÓca sahasraÓo mok«apuraæ praïetà //

tena khalu samayenÃyu«mÃnupagupto '«ÂÃdaÓabhirarhatsahasrai÷ pariv­to naÂabhaÂikÃraïyÃyatane prativasati / Órutvà ca rÃjÃmÃtyagaïÃn ÃhÆya kathayati /

saænÃhyatÃæ hastirathÃÓvakÃya÷ ÓÅghraæ prayÃsyÃmyurumuï¬aÓailaæ /
drak«yÃmi sarvÃsrava vipramuktaæ sÃk«adarhanta÷ hyupaguptamÃryaæ //

tato 'mÃtyairabhihita÷ / deva dÆta÷ pre«ayitavyo vi«ayanivÃsÅ sa devasya svayamevÃgami«yati / rÃjÃha / nÃsÃvasmÃka arhatyabhigantum kiætu vayamevÃrhÃmastasyÃbhigantum / api ca /

(#<A-av 77>#)
manye vajramayaæ tasya dehaæ ÓailopamÃdhikaæ /
ÓÃst­tulyopaguptasya yo hyÃj¤ÃmÃk«ipen nara÷ //

yÃvad rÃj¤Ã sthaviropaguptasya sakÃÓaæ dÆta÷ pre«ita÷ sthaviradarÓanÃya Ãgami«yÃmÅti / sthaviropaguptaÓcintayati / yadi rÃjÃgami«yati mahÃjanakÃyasya pŬà bhavi«yati / gocarasya ca / tata÷ sthavireïÃbhihitaæ / svayamevÃgami«yÃmÅti /

tato rÃj¤Ã sthaviropaguptasyÃrthe nauyÃnenÃgami«yatÅti yÃvacca mathurÃæ yÃvacca pÃÂaliputramantarÃn nausaÇkramo 'vasthÃpita÷ / atha sthaviropagupto rÃj¤o 'Óokasya anugrahÃrtham a«ÂÃdaÓabhirarhatsahasrai÷ pariv­to nÃvamabhiruhya pÃÂaliputramanuprÃpta÷ /

tato rÃjapuru«ai rÃj¤o 'Óokasya niveditaæ / deva di«Âyà vardhasva / anugrahÃrthaæ tava sopaguptaÓcitteÓvara÷ ÓÃsanakarïadhÃra÷ purask­tastÅrïabhavaughapÃrai÷ sÃrdhaæ samabhyÃgata e«a pabhdyÃæ /

Órutvà ca rÃj¤Ã prÅtamanasà ÓatasahasramÆlyo muktÃhÃra÷ svaÓarÅrÃdavanÅya priyÃkhyÃyino datta÷ / ghÃïÂikaæ cÃhÆya kathayati / ghÆ«yantÃæ pÃtaliputre ghaïÂÃ÷ / sthaviropaguptasyÃgamanaæ nivedyatÃæ / vaktavyaæ /

(#<A-av 78>#)
uts­jya dÃridramanarthamÆlaæ ya÷ sphÅtaÓobhÃæ ÓriyamicchatÅha /
svargÃpavargÃya ca hetubhÆtaæ sa paÓyatÃæ kÃruïikopaguptaæ //
yebhirna d­«Âo dvipadapradhÃna÷ ÓÃstà mahÃkÃruïika÷ svayambhÆ÷ /
te ÓÃst­kalpaæ sthaviropaguptaæ paÓyantyudÃraæ tribhavapradÅpaæ //

yÃvadrÃj¤Ã pÃÂaliputre ghaïÂÃæ gho«ayitvà nagaraÓobhÃæ ca kÃrayitvà ardhat­tÅyÃni yojanÃni gatvà sarvavÃdyena sarvapu«pagandhamÃlyena sarvapaurai÷ sarvamÃtyai÷ saha sthaviropaguptaæ pratyudgata÷ /

dadarÓa rÃjà sthaviropaguptaæ durata eva a«ÂÃdaÓabhirarhatsahasrairardhacandreïopaguptaæ / yadantaraæ ca rÃjà sthaviropaguptamadrÃk«Åt tadantaraæ hastiskandhÃd avatÅrya padbhyÃæ nadÅtiramabhigamya ekaæ pÃdaæ nadÅtÅre sthÃpya dvitÅyaæ nauphalake sthaviropaguptaæ sarvÃÇgeïÃnuparig­hya nÃva uttÃritavÃn / uttÃrya ca mÆlanik­tta iva druma÷ sarvaÓarÅreïopaguptasya pÃdayornipatito mukhatuï¬akena ca pÃdÃvanuparimÃrjya utthÃya dvau jÃnumaï¬alau p­thivÅtale nik«ipya k­täjali÷ sthaviropaguptaæ nirÅk«amÃïa uvÃca /

yadà mayà ÓatrugaïÃn nihatya prÃptà samudrÃbharaïà saÓailà /
ekÃtapatrà p­thivÅ tadà me prÅtirna sà yà sthaviraæ nirÅk«ya //
(#<A-av 79>#)
tvaddarÓanÃm me dviguïaprasÃda÷ saæjÃyate 'smin varaÓÃsanÃgre /
tvaddarÓanÃccaiva paropi Óuddho d­«Âo mayÃdya apratima÷ svayambhÆ÷ //

api ca /

ÓÃntiægate kÃruïike jinendre tvaæ buddhakÃryaæ kuru«e triloke /
na«Âe jaganmohanamÅlitÃk«e tvamarkavaj j¤ÃnavabhÃsakartà //
tvaæ ÓÃst­kalpo jagadekacak«uravavÃdakÃnÃæ pravara÷ Óaraïyaæ /
vibho mamÃj¤Ãæ vada ÓÅghramadya kartÃsmi vÃkyaæ tava Óuddhasattva //

atha sthaviropagupto dak«iïena pÃïinà rÃjÃnaæ Óirasi parimÃrjayannuvÃca /

apramÃdena saæpÃdya rÃjaiÓvaryaæ pravartatÃæ /
durlabhatrÅïi ratnÃni nityaæ pÆjaya pÃrthiva //

api ca mahÃrÃja tena bhagavatà tathÃgatenÃrhatà samyaksambuddhena tava ca mama ÓÃsanamupanyastaæ sattvasÃrathivareïa gaïamadhye parÅttaæ paripÃlyaæ yatnato 'smÃbhi÷ / rÃjÃha / sthavira yathÃhaæ nirdi«Âo bhagavatà tadevÃnu«ÂhÅyate / kuta÷ /

stÆpairvicitrairgiriÓr­ÇgakalpaiÓ chatradhvajaiÓcocchritaratnacitrai÷ /
saæÓobhità me p­thivÅ samantÃd vaistÃrikà dhÃtudharÃ÷ k­tÃÓca //

(#<A-av 80>#)
api ca /

Ãtmà putro g­haæ dÃrÃ÷ p­thivÅ koÓameva ca /
na ki¤cidaparityaktaæ dharmarÃjasya ÓÃsane //

sthaviropagupta Ãha / sÃdhu sÃdhu mahÃrÃja / etadevÃnu«Âheyaæ / kuta÷ /

ye dharmamupajÅvanti kÃyair bhogaiÓca jÅvitai÷ /
gate kÃle na Óocanti i«Âaæ yÃnti surÃlayaæ //

yÃvad rÃjà mahatà ÓrÅsamudayena sthaviropaguptaæ rÃjakule praveÓayitvà sarvÃÇgeïÃnuparig­hya praj¤apta evÃsane ni«ÃdayÃmÃsa / sthaviropaguptasya ÓarÅraæ m­du sum­du / tadyathà tÆlapiÓurvà karpÃsapiÓurvà /

atha rÃjà sthaviropaguptasya ÓarÅrasaæsparÓamavagamya k­täjaliruvÃca /

m­dÆni te 'ÇgÃni udÃrasattva tÆlopamÃÇgaæ kÃÓikopamaæ ca /
ahaæ tvadhanya÷ kharakarkaÓÃÇgo ni÷sparÓagÃtra÷ paru«ÃÓrayaÓca //

sthavira uvÃca /

dÃnaæ manÃpaæ suÓubhaæ praïitaæ dattaæ mayà hyapratipudgalasya /
na pÃæÓudÃnaæ hi mayà pradattaæ yathà tvayÃdÃyi tathÃgatasya //

rÃjÃha / sthavira /

bÃlabhÃvÃdahaæ pÆrvaæ k«etraæ prÃpya hyanuttaraæ /
pÃæÓÆn ropitavÃæstatra phalaæ yasyed­Óaæ mama //

(#<A-av 81>#)
atha sthaviro rÃjÃnaæ saæhar«ayannuvÃca / mahÃrÃja /

paÓya k«etrasya mÃhÃtmyaæ pÃæÓuryatra viruhyate /
rÃjaÓrÅryena te prÃptà Ãdhipatyamanuttaraæ //
Órutvà ca rÃjà vismayotphullanetra÷ amÃtyÃnÃhÆyovÃca /
balacakravartirÃjyaæ prÃptaæ me pÃæÓudÃnamÃtreïa /
kena bhagavan bhavanto nÃrcayitavya÷ prayatnena //

atha rÃjà sthaviropaguptasya pÃdayornipatyovÃca / sthaviro 'yaæ me manoratho ye bhagavatà buddhena pradeÓà adyu«itÃstÃn arceyaæ / cinhÃni ca kuryÃæ paÓcimasyÃæ janatÃyÃmanugrahÃrthaæ /

sthavira uvÃca / sÃdhu mahÃrÃja Óobhanaste cittotpÃda÷ / ahaæ pradarÓayi«yÃmyadhunà /

buddhenÃdhyu«ità deÓÃstÃn namasye k­täjali÷ /
gatvà cinhÃni te«veva kari«yÃmi na saæÓaya÷ //

atha rÃjà caturaÇgabalakÃyaæ saænÃhya gandhamÃlyapu«pamÃdÃya sthaviropaguptasahÃya÷ saæprasthita÷ / atha sthaviropagupto rÃjÃnamaÓokaæ sarvaprathamena lumbinÅvanaæ praveÓayitvà dak«iïaæ hastamabhiprasÃryovÃca / asmin mahÃrÃja pradeÓe bhagavÃn jÃta÷ / Ãha ca /

idaæ hi prathamaæ caityaæ buddhasyottamacak«u«a÷ /
jÃtamÃtreha sa muni÷ prakrÃnta÷ saptapadaæ bhuvi //
(#<A-av 82>#)
caturdiÓamavalokya vÃcaæ bhëitavÃn purà /
iyaæ me paÓcimà jÃtirgarbhavÃsaÓca paÓcima÷ //

atha rÃjà sarvaÓarÅreïa tatra pÃdayor nipatyotthÃya k­täjali÷ prarudannuvÃca /

dhanyÃste k­tapuïyÃÓca yaird­«Âa÷ sa mahÃmuni÷ /
prajÃta÷ saæÓrutà yaiÓca vÃcastasya manoramÃ÷ //

atha sthaviro rÃj¤a÷ prasÃdabuddhyarthamuvÃca / mahÃrÃja kiæ drak«yasi tÃæ devatÃæ /

yayà d­«Âa÷ prajÃyan sa vane 'smin vadatÃæ vara÷ /
kramamÃïa÷ padÃn sapta Órutvà vÃco yayà mune÷ //

rÃjÃha / paraæ sthavira drak«yÃmi / atha sthaviropagupto yasya v­k«asya ÓÃkhÃmavalambaya devÅ mahÃmÃyà prasÆtà tena dak«iïahastamabhiprasÃrya uvÃca /

naivÃsikà ya ihÃÓokav­k«e sambuddhadarÓinÅ yà devakanyà /
sÃk«Ãdasau darÓayatu svadehaæ rÃj¤o hyaÓokasya prasÃdav­ddhyai //

yÃvat sà devatà svarÆpeïa sthaviropaguptasamÅpe sthitvà k­täjaliruvÃca / sthavira kimÃj¤Ãpayasi / atha sthaviro rÃjÃnamaÓokamuvÃca / mahÃrÃja iyaæ sà devatà yayÃæ d­«Âo bhagavä jÃyamÃna÷ / atha rÃjà k­täjalistÃæ devatÃmuvÃca /

d­«Âstvayà lak«aïabhÆ«itÃÇga÷ prajÃyamÃna÷ kamalÃyatÃk«a÷ /
ÓrutÃstvayà tasya narar«abhasya vÃco manoj¤Ã÷ prathamà vane 'smin //

(#<A-av 83>#)
devatà prÃha /

mayà hi d­«Âa÷ kanakÃvadÃta÷ prajÃyamÃno dvipadapradhÃna÷ /
pÃdÃni sapta kramamÃïa eva ÓrutÃÓca vÃcà api tasya ÓÃstu÷ //

rÃjÃha / kathaya devate kÅd­ÓÅ bhagavato jÃyamÃnasya ÓrÅrbabhÆveti / devatà prÃha / na Óakyaæ mayà vÃgbhi÷ saæprakÃÓayitumapi tu saæk«epata÷ Ór­ïu /

vinirmitÃbhà kanakÃvadÃtà saindre triloke nayanÃbhirÃmà /
sasÃgarÃntà ca mahÅ saÓailà mahÃrïavasthà iva nauÓcacÃla //

yÃvadrÃj¤Ã jÃtyÃæ Óatasahasraæ dattaæ / caityaæ ca prati«ÂhÃpya rÃjà prakrÃnta÷ / atha sthaviropagupto rÃjÃnaæ kapilavastu niveÓayitvà dak«iïahastamabhiprasÃryovÃca / asmin pradeÓe mahÃrÃja bodhisattvo rÃj¤a÷ ÓuddhodanasyopanÃmita÷ / taæ dvÃtriæÓanmahÃpuru«alak«aïÃlaæk­taÓarÅramasecanakadarÓanaæ ca d­«Âvà rÃjà sarvaÓarÅreïa bodhisattvasya padayornipatita÷ /

idaæ mahÃrÃja ÓÃkyavardhaæ nÃma devakulam / atra bodhisattvo jÃtamÃtra upanÅto devamarcayi«yatÅti / sarvadevatà ca bodhisattvasya pÃdayornipatità / tato rÃj¤Ã Óuddhodanena bodhisattvo devatÃnÃmapyayaæ deva iti tena bodhisattvasya devÃtideva iti nÃmadheyaæ k­taæ / asmin pradeÓe mahÃrÃja bodhisattvo brÃhmaïÃnÃæ naimittikÃnÃæ vipaÓcikÃnÃm upadarÓita÷ / asmin pradeÓe 'sitena ­«iïà nirdi«Âo buddho loke bhavi«yatÅti /

(#<A-av 84>#)
asmin pradeÓe mahÃrÃja mahÃprajÃpatyà saævardhita÷ / asmin pradeÓe lipij¤Ãnaæ Óik«Ãpita÷ / asmin pradeÓe hastigrÅvÃyÃmaÓvap­«Âhe rathe Óaradhanugrahe tomaragrahe 'ÇakuÓagrahe kulÃnurÆpÃsu vidyÃsu pÃraga÷ saæv­ta÷ / iyaæ bodhisattvasya vyÃyÃmaÓÃlà babhÆva / asmin pradeÓe mahÃrÃja bodhisattvo devatÃÓatasahasrai÷ pariv­ta÷ «a«Âibhi÷ strÅsahasrai÷ sÃrdhaæ ratimanubhÆtavÃn /

asmin pradeÓe bodhisattvo jÅrïÃturam­tasaædarÓanodvigno vanasaæÓrita÷ / asmin pradeÓe jambucchÃyÃyÃæ ni«adya viviktaæ pÃpakairakuÓalairdharmai÷ savitarkaæ savicÃraæ vivekajaæ prÅtisukhamanÃsravasad­Óaæ prathamadhyÃnaæ samÃpanna÷ / atha pariïate madhyÃnhe 'tikrÃnte bhaktakÃlasamaye 'nye«Ãæ v­k«ÃïÃæ chÃyà prÃcÅnanimnà prÃcÅnapravaïà prÃcÅnaprÃgbhÃrà jambucchÃyà bodhisattvasya kÃyaæ na jahÃti / d­«Âvà ca punar rÃjà Óuddhodana÷ sarvaÓarÅreïa bodhisattvasya pÃdayornipatitÃ÷ / anena dvÃreïa bodhisattvo devatÃÓatasahasrai÷ pariv­to 'rdharÃtre kapilavastuno nirgata÷ /

asmin pradeÓe bodhisattvena chandakasyÃÓvamÃbharaïÃni ca dattvà pratinivartita÷ / Ãha ca /

chandakÃbharaïÃnyaÓvaÓcÃsmin pratinivartita÷ /
nirupasthÃyako vÅra÷ pravi«Âaikastapovanaæ //

(#<A-av 85>#)
asmin pradeÓe bodhisattvo lubdhakasakÃÓÃt kÃÓikairvastrai÷ këÃyÃïi vastrÃïÅ grahÃya pravrajita÷ / asmin pradeÓe bhÃrgaveïÃÓrameïopanimantrita÷ / asmin pradeÓe bodhisattvo rÃj¤Ã bimbisÃreïÃrdharÃjyenopanimantrita÷ / asmin pradeÓe Ãrìodrakamabhigata÷ / Ãha ca /

udrakÃrìakà nÃma ­«ayo 'smin tapovane /
adhigatÃryasattvena puru«endreïa tÃpitÃ÷ //

asmin pradeÓe bodhisattvena «a¬var«Ãïi du«karaæ cÅrïaæ / Ãha ca /

«a¬var«Ãïi hi kaÂukaæ tapastaptvà mahÃmuni÷ /
nÃyaæ mÃrgo hyabhij¤Ãyà iti j¤Ãtvà samatyajat //

asmin pradeÓe bodhisattvena nandÃyà nandabalÃyÃÓca grÃmikaduhitro÷ sakÃÓÃt «o¬aÓaguïitaæ madhupÃyasaæ paribhuktaæ /

Ãha ca /

asmin pradeÓe nandÃyà bhuktvà ca madhupÃyasaæ /
bodhimÆlaæ mahÃvÅro jagÃma vadatÃæ vara÷ //

asmin pradeÓe bodhisattva÷ kÃlikena nÃgarÃjena bodhimÆlamabhigacchan saæstuta÷ /

(#<A-av 86>#)
Ãha ca /

kÃlikabhujagendreïa saæstuto vadatÃæ vara÷ /
prayÃto 'nena mÃrgeïa bodhimaï¬e 'm­tÃrthika÷ //

atha rÃjà sthavirasya pÃdayornipatya k­täjaliruvÃca

api paÓyema nÃgendraæ yena d­«ÂastathÃgata÷ /
vrajÃno 'nena mÃrgeïa mattanÃgendravikrama÷ //

atha kÃliko nÃgarÃja÷ sthavirasamÅpe sthitvà k­täjaliruvÃca / sthavira kimÃj¤ÃpayasÅti / atha sthaviro rÃjÃnamuvÃca / ayaæ sa mahÃrÃja kÃliko nÃgarÃjà yena bhagavÃn anena mÃrgeïa bodhimÆlaæ nirgacchan saæstuta÷ / atha rÃjà k­täjali÷ kalikaæ nÃgarÃjamuvÃca /

d­«Âastvayà jvalitakäcanatulyavarïa÷ ÓÃstà mamÃpratisama÷ Óaradenduvaktra÷ /
ÃkhyÃhi me daÓabalasya guïaikadeÓaæ tatkÅd­ÓÅ vada hi ÓrÅ÷ sugate tadÃnÅæ //

kÃlika uvÃca / na Óakyaæ vÃgbhi÷ saæprakÃÓayitumapi tu saæk«epaæ Ó­ïu /

caraïatalaparÃhata÷ saÓailo hyavanitala÷ pracacÃla «a¬vikÃraæ /
ravikiraïavibhÃdhikà n­loke sugataÓaÓidyutirak«ayà manoj¤Ã //

(#<A-av 87>#)
yÃvad rÃjà caityaæ prati«ÂhÃpya prakrÃnta÷ / atha sthaviropagupto rÃjÃnaæ bodhimÆlamupanÃmayitvà dak«iïaæ karamabhiprasÃryovÃca / asmin pradeÓe mahÃrÃja bodhisattvena mahÃmaitrÅsahÃyena sakalaæ mÃrabalaæ jitvÃnuttarà samyaksambodhirabhisambuddhà / Ãha ca /

iha muniv­«abheïa bodhimÆle namucibalaæ vik­taæ nirastamÃÓu /
idamam­tamudÃramagryabodhi hyadhigatamapratipudgalena tena //

yÃvad rÃj¤Ã bodhau Óatasahasraæ dattaæ / caityaæ ca prati«ÂhÃpya rÃjà prakrÃnta÷ / atha sthaviropagupto rÃjÃnamaÓokamuvÃca / asmin pradeÓe bhagavÃn caturïÃæ mahÃrÃjÃnÃæ sakÃÓÃc catvÃri ÓailamayÃni pÃtrÃïi grahÃya ekapÃtramadhiyuktaæ / asmin pradeÓe trapu«abhallikayorvaïijorapi piï¬apÃtraæ pratig­hÅtaæ / asmin pradeÓe bhagavÃn vÃrÃïasÅmabhigacchan upagaïenÃjÅvikena saæstuta÷ / yÃvat sthaviro rÃjÃnam ­«ipatanam upanÅya dak«iïaæ hastamabhiprasÃryovÃca / asmin pradeÓe mahÃrÃja bhagavatà triparivartaæ dvÃdaÓÃkÃraæ dhÃrmyaæ dharmacakraæ pravartitaæ / Ãha ca /

Óubhaæ dharmamayaæ cakraæ saæsÃravinivartaye /
asmin pradeÓe nÃthena pravartitamanuttaraæ //

asmin pradeÓe jaÂilasahasraæ pravrÃjitaæ / asmin pradeÓe rÃj¤o bimbisÃrasya dharmaæ deÓitaæ / rÃj¤Ã ca bimbisÃreïa satyÃni d­«ÂÃni (#<A-av 88>#) caturaÓÅtibhiÓca devatÃsahasrair anekaiÓca mÃgadhakair brÃhmaïag­hapatisahasrai÷ / asmin pradeÓe bhagavatà Óakrasya devandrasya dharmo deÓita÷ / Óakreïa ca satyÃni d­«ÂÃni caturaÓÅtibhiÓca devatÃsahasrai÷ / asmin pradeÓe mahÃprÃtihÃryaæ vidarÓitaæ / asmin pradeÓe bhagavÃn deve«u trayÃstriæÓe«u var«Ã u«itvà mÃturjanayitryà dharmaæ deÓayitvà devagaïapariv­ta÷ avatÅrïa÷ / vistareïa yÃvat sthaviro rÃjÃnamaÓokaæ kuÓinagarÅmupanÃmayitvà dak«iïaæ karatalamabhiprasÃryovÃca / asmin pradeÓe mahÃrÃja bhagavÃn sakalaæ buddhakÃryaæ k­tvà nirupadhiÓe«e nirvÃïadhÃtau parinirv­ta÷ / Ãha ca /

lokaæ sadevamanujÃsurayak«anÃgamak«ayyadharmavinaye matimÃn vinÅya /
vaineyasattvavirahÃdupaÓÃntabuddhi÷ ÓÃntiæ gata÷ paramakÃruïiko mahar«i÷ //

Órutvà ca rÃjà mÆrcchita÷ patita÷ / yÃvaj jalapari«ekaæ k­tvotthÃpita÷ / atha rÃjà kathaæcit saæj¤Ãmupalabhya parinirvÃïe Óatasahasraæ dattvà caityaæ prati«ÂhÃpya pÃdayornipatyovÃca / sthavira ayaæ me manoratho ye ca bhagavatà ÓrÃvakà agratÃyÃæ nirdi«ÂÃste«Ãæ ÓarÅrapÆjÃæ kari«yÃmÅti / sthavira uvÃca / sÃdhu sÃdhu mahÃrÃja / Óobhanaste cittotpÃda÷ / sthaviro rÃjÃnamaÓokaæ jetavanaæ praveÓayitvà dak«iïaæ karamabhiprasÃryovÃca / ayaæ mahÃrÃja sthaviraÓÃriputrasya stÆpa÷ / kriyatÃmasyÃrcanamiti / rÃjÃha / ke tasya guïà babhÆvu÷ / sthavira uvÃca / sa hi dvitÅyaÓÃstà dharmasenÃdhipatirdharmacakrapravartana÷ praj¤ÃvatÃmagro nirdi«Âo bhagavatà /

(#<A-av 89>#)
sarvalokasya yà praj¤a sthÃpayitvà tathÃgataæ /
ÓÃriputrasya praj¤ÃyÃ÷ kalÃæ nÃrhati «o¬aÓÅæ //

Ãha ca /

saddharmacakramatulaæ yaj jinena pravartitaæ /
anuv­ttaæ hi tat tena ÓÃriputreïa dhÅmatà //
kastasya sÃdhu buddhÃdanya÷ puru«a÷ ÓÃradvatasyeha /
j¤Ãtvà guïagaïanidhiæ vaktuæ Óaknoti niravaÓe«Ãt //

tato rÃjà prÅtamanÃ÷ sthaviraÓÃradvatÅputrastÆpe Óatasahasraæ dattvà k­täjaliruvÃca /

ÓÃradvatÅputramahaæ bhakttyà vande vimuktabhavasaÇgaæ / lokaprakÃÓakirtiæ j¤ÃnavatÃmuttamaæ vÅraæ //

yÃvat sthaviropagupta÷ sthaviramahÃmaudgalyÃyanasya stÆpamupadarÓayannuvÃca / ayaæ mahÃrÃja sthaviramahÃmaudgalyÃyanasya stÆpa÷ / kriyatÃmasyÃrcanamiti / rajÃha / ketasya guïà babhÆvuriti / sthavira uvÃca / sa hi ­ddhimatÃmagro nirdi«Âo bhagavatà yena dak«iïena pÃdÃÇagu«Âhena Óakrasya devendrasya vaijayanta÷ prÃsÃda÷ prakampito nandopanandau nÃgarÃjÃnau vinÅtau / Ãha ca /

Óakrasya yena bhavanaæ pÃdÃÇagu«Âhena kampitaæ /
pÆjanÅya÷ prayatnena kolita÷ sa dvijottama÷ //
bhujageÓvarau pratibhayau dÃntau yenÃtidurdamau loke /
kastasya Óuddhabuddhe÷ pÃraæ gacched guïÃrïavasya //

yÃvad rÃjà mahÃmaudgalyÃyanasya stÆpe Óatasahasraæ dattvà k­täjaliruvÃca /

(#<A-av 90>#)
­ddhimatÃmagro yo janmajarÃÓokadu÷khanirmukta÷ /
maudgalyÃyanaæ vande mÆrdhnà praïipatya vikhyÃtaæ //

yÃvat sthaviropagupta÷ sthaviramahÃkÃÓyapasya stÆpam upadarÓayannuvÃca / ayaæ mahÃrÃja sthaviramahÃkÃÓyapasya stÆpa÷ / kriyatÃmasyÃrcanamiti / rÃjÃha / ke tasya guïà babhÆvu÷ / sthavirovÃca / sa hi mahÃtmÃpecchÃnnÃæ santu«ÂÃnÃæ dhÆpaguïavÃdinÃmagro nirdi«Âo bhagavatÃ, ardhÃsanenopanimantrita÷ ÓvetacÅvareïÃcchÃdito dÅnÃturagrÃhaka÷ ÓÃsanasaædharakaÓceti / Ãha ca /

puïyak«etramudÃraæ dÅnÃturagrÃhako nirÃyÃsa÷ /
sarvaj¤acÅvaradhara÷ ÓÃsanasaædhÃrako matimÃn //
kastasya gurormanujo vaktuæ Óakto guïÃn niravaÓe«Ãn /
Ãsanavarasya sumatiryasya jino dattavÃnardhaæ //

tato rÃjÃÓoka÷ sthaviramahÃkÃÓyapasya stÆpe Óatasahasraæ dattvà k­täjaliruvÃca /

parvataguhÃnilayamaraïaæ vairaparÃÇamukhaæ praÓamayuktaæ /
santo«aguïaviv­ddaæ vande khalu kÃÓyapaæ sthaviraæ //

yÃvat sthaviropagupta÷ sthavirabatkulasya stÆpaæ darÓayannuvÃca / ayaæ mahÃrÃja sthavirabatkulasya stÆpa÷ / kriyatÃmarcanamiti / rÃjÃha / ketasya guïà babhÆvuriti /

(#<A-av 91>#)
sthavira uvÃca / sa mahÃtmÃlpabÃdhÃnÃm agro nirdi«Âo bhagavatà / api ca na tena kasyacid dvipadikà gÃthà ÓrÃvità / rÃjÃha / dÅyatÃmatra kÃkaïi÷ / yÃvadamÃtyairabhihita÷ / deva kimarthaæ tulye«vavasthite«vatra kÃkaïÅ dÅyata iti / rÃjÃha / ÓrÆyatÃmatrÃbhiprÃyo mama /

Ãj¤ÃpradÅpena mahog­hasthaæ h­taæ tamo yadyapi tena k­tsnaæ /
alpecchabhÃvÃnna k­taæ hi tena yathà k­taæ sattvahitaæ tadanyai÷ //

sà pratyÃhatà tasyaiva rÃj¤a÷ pÃdamÆle nipatità / yÃvad amÃtyà vismità Æcu÷ / aho tasya mahÃtmano 'lpecchatà / babhÆvÃnayÃpyanarthÅ /

yÃvat sthaviropagupta÷ sthavirÃnandasya stÆpamupadarÓayannuvÃca / ayaæ sthavirÃnandasya stÆpa÷ / kriyatÃmasyÃrcanamiti / rÃjÃha / ke tasya guïà babhÆvuriti / sthavira uvÃca / sa hi bhagavata upasthÃyako babhÆva / bahuÓrutÃnÃmagryo pravacanagrÃhakaÓceti / Ãha ca /

munipÃtrarak«aïapaÂu÷ sm­tidh­timatiniÓcita÷ Órutasamudra÷ /
vispa«Âamadhuravacana÷ suranaramahiæta÷ sadÃnanda÷ //
sambuddhacittakuÓala÷ sarvatra vicak«aïo guïakaraï¬a÷ /
jinasaæstuto jitaraïa÷ suranaramahita÷ sadÃnanda÷ //

(#<A-av 92>#)
yÃvad rÃj¤Ã tasya stÆpe koÂirdattà / yÃvad amÃtyairabhihita÷ / kimarthamayaæ deva sarve«Ãæ sakÃÓÃdadhikataraæ pÆjyate /

rÃjÃha / ÓrÆyatÃmabhiprÃya÷ /

yattaccharÅraæ vadatÃæ varasya dharmÃtmano dharmamayaæ viÓuddhaæ /
tad dhÃritaæ tena viÓokanÃmnà tasmÃd viÓe«eïa sa pÆjanÅya÷ //
dharmapradÅpo jvalati prajÃsu kleÓÃndhakÃrÃntakaro yadadya /
tat tatprabhÃvÃt sugatendrasÆnostasmÃd viÓe«eïa sa pÆjanÅya÷ //
yathà sÃmudraæ salilaæ samudrairdhÃryeta kaccin na hi go«padena /
nÃthena taddharmamavek«ya bhÃvaæ sÆtrÃntako 'yaæ sthaviro 'bhi«ikta÷ //

atha rÃjà sthavirÃïÃæ stÆpÃrcanaæ k­tvà sthaviropaguptasya pÃdayornipatya prÅtimanà uvÃca /

mÃnu«yaæ saphalÅk­taæ ­tuÓatairi«Âena yat prÃpyate
rÃjyaiÓvaryaguïaiÓcalaiÓca vibhavai÷ sÃraæ g­hÅtaæ paraæ /
lokaæ caityaÓatairalaÇk­tamidaæ svetÃbhrakÆÂaprabhai÷
asyÃdyÃpratimasya ÓÃsanak­te kiæ no k­taæ du«karaæ //
iti //

(#<A-av 93>#)
yÃvad rÃjà sthaviropaguptasya praïÃmaæ k­tvà prakrÃnta÷ /

yÃvad rÃj¤ÃÓokena jÃtau bodhau dharkacakre parinirvÃïe ekaikaÓatasahasraæ dattaæ / tasya bodhau viÓe«ata÷ prasÃdo jÃta iha bhagavatÃnuttarà samyaksambodhirabhisambuddheti / sa yÃni viÓe«ayuktÃni ratnÃni tÃni bodhiæ pre«ayati /

atha rÃj¤o 'Óokasya ti«yarak«ità nÃmÃgramahi«Å / tasyà buddhirutpannà / ayaæ rÃjà mayà sÃrdhaæ ratimanubhavati viÓe«ayuktÃni ca ratnÃni bodhau pre«ayati / tayà mÃtaÇgÅ vyÃharità / Óakyasi tvaæ bodhiæ mama sapatnÅæ praghÃtayituæ / tayÃbhihitaæ / Óak«yÃmi kintu kÃr«ÃpaïÃn dehÅti /

yÃvan mÃtaÇgyà bodhiv­k«o mantrai÷ parijapta÷ sÆtraæ ca baddhaæ / yÃvad bodhiv­k«a÷ Óo«ÂumÃrabdha÷ / tato rÃjapuru«ai rÃj¤e niveditaæ / deva bodhiv­k«a Óu«yata iti / Ãha ca /

yatropavi«Âena tathÃgatena k­tsnaæ jagabduddhamidaæ yathÃvad /
sarvaj¤atà cÃdhigatà narendra bodhidrumo 'sau nidhanaæ prayÃti //

Órutvà ca rÃjà murcchito bhÆmau patita÷ / yÃvaj jalasekaæ dattvà utthÃpita÷ / atha rÃjà kathaæcit saæj¤Ãmupalabhya prarudannuvÃca /

d­«Âvà nvahaæ taæ drumarÃjamÆlaæ jÃnÃmi d­«Âo 'dya mayà svayambhÆ÷ /
nÃthadrÆme caiva gate praïÃÓaæ prÃïÃ÷ prayÃsyanti mamÃpi nÃÓaæ /

(#<A-av 94>#)
atha ti«yarak«ità rÃjÃnaæ ÓokÃrtamavek«yovÃca / deva, yadi bodhirna bhavi«yatyahaæ devasya ratimutpÃdayi«yÃmi / rÃjÃha / na sà strÅ api tu bodhiv­k«a÷ / sa yatra bhagavatÃnuttarà samyaksambodhiradhigata / ti«yarak«ità mÃtaÇgÅmuvÃca / Óakyasi tvaæ bodhiv­k«aæ yathÃpaurÃïamavasthÃpayituæ / mÃtaÇgÅ Ãha / yadi tÃvat prÃïaïukamavaÓi«Âaæ bhavi«yati, yathÃpaurÃïamavasthÃpayi«yÃmÅti /

vistareïa yÃvat tayà sÆtraæ muktvà v­k«aæ sÃmantena khanitvà divase k«Årakumbhasahasreïa pÃyayati / yÃvadalpairahobhiryathÃpaurÃïa÷ saæv­tta÷ / tato rÃjapuru«ai rÃj¤e niveditaæ / deva, di«Âyà vardhasva / yathÃpaurÃïa÷ saæv­tta÷ / Órutvà ca prÅtimanà bodhiv­k«aæ nirÅk«amÃïa uvÃca /

bimbisÃraprabh­tibhi÷ pÃrthivendrair dyutindharai÷ /
na k­taæ tat kari«yÃmi satkÃradvayamuttamaæ //
bodhiæ ca snÃpayi«yÃmi kumbhairgandhodakÃkulai÷ /
saÇghasya ca kari«yÃmi satkÃraæ pa¤cavÃr«ika÷ //

atha rÃjà sauvarïarÆpyavai¬ÆryasphaÂikamayÃnÃæ kumbhÃnÃæ sahasraæ gandhodakena pÆrayitvà prabhÆtaæ cÃnnapÃnaæ samudÃnÅya gandhamÃlyapu«pasa¤cayaæ k­tvà snÃtvÃhatÃni vÃsÃæsi navÃni dÅrghadaÓÃni prÃv­tyëÂÃÇgasamanvÃgatamupavÃsamupo«ya dhÆpakaÂacchukamÃdÃya Óaraïatalamabhiruhya (#<A-av 95>#) caturdiÓamÃyÃcitumÃrabdha÷ / ye bhagavato buddhasya ÓrÃvakÃste mamÃnugrahÃyÃgacchantu /

api ca /

samyaggatà ye sugatasya Ói«yÃ÷ ÓÃntendriyà nirjitakÃmado«Ã÷ /
sammÃnanÃrhà naradevapÆjità ayÃntu te 'sminnanukampayà mama //
praÓamadamaratà vimuktasaÇgÃ÷ pravarasutÃ÷ sugatasya dharmarÃjÃ÷ /
asurasuranarÃrcitÃryav­ttÃstviha madanugrahaïÃt samabhyupeyu÷ //
vasanti kÃÓmÅrapure suramye ye cÃpi dhÅrÃstamasovane 'smin /
mahÃvane revatake ya Ãryà anugrahÃrthaæ mama te 'bhyupeyu÷ //
anavataptahrade nivasanti ye girinadÅ«u ca parvatakandare÷ /
jinasutÃ÷ khalu dhyÃnaratÃ÷ sadà samudayantviha te 'dya k­pÃbalÃ÷ //
ÓaÅrÅ«ake ye pravare vimÃne vasanti putrà vadatÃæ varasya /
anugrahÃrthaæ mama te viÓokà hyÃyÃntu kÃruïyanivi«ÂabhÃvÃ÷ //
gandhamÃdanaÓaile ca ye vasanti mahaujasa÷ /
ihÃyÃntu hi kÃruïyumutpÃdyopanimantritÃ÷ //

(#<A-av 96>#)
evamukte ca rÃj¤i trÅïi ÓatasahasrÃïi bhik«ÆïÃæ saænipatitÃni / tatraikaæ ÓatasahasramarhatÃæ dve Óaik«ÃïÃæ p­thagjanakalyÃïakÃnÃæ ca / na kaÓcid v­ddhÃsanamÃkramyate sma / rÃjÃha / kimarthaæ v­ddhÃsanaæ tan nÃkramyate / tatra yaÓo nÃmnà v­ddha÷ «a¬abhij¤a÷ / sa uvÃca / mahÃrÃja v­ddhasya tadÃsanamiti / rÃjÃha / asti sthavira tvatsakÃÓÃdanyo v­ddhatara iti / sthavira uvÃca / asti mahÃrÃja / vadatÃæ vareïa vaÓinà nirdi«Âa÷ siæhanÃdinÃmagrya÷ / piï¬olabharadvÃjasyaitad agrÃsanaæ n­pate /

atha rÃjà kadambapu«pavadÃh­«ÂaromakÆpa÷ kathayati / asti kaÓcid buddhadarÓÅ bhik«urghriyata iti /

sthavira uvÃca / asti mahÃraja piï¬olabharadvÃjo nÃmnà buddhadarÓÅ ti«Âhata iti /

rÃjà kathayati / sthavira, Óakya÷ so 'smÃbhird­«Âimiti / sthavira uvÃca / mahÃrÃja idÃnÅæ drak«yasi / ayaæ tasya ÃgamanakÃla iti / atha rÃjà prÅtimÃnà uvÃca /

lÃbha÷ para÷ syÃd atulo mameha mahÃsukhaÓcÃyamanuttamaÓca /
paÓyÃmyahaæ yattamudÃrasattvaæ sÃk«Ãd bharadvÃjasagotranÃma //

tato rÃjà k­takarapuÂo gaganatalÃvasaktad­«Âiravasthita÷ / atha sthavirapiï¬olabharadvÃjo 'nekairarhatsahasrairardhacandrÃkÃreïopagƬho rÃjahaæsa (#<A-av 97>#) iva gaganatalÃdavatÅrya v­ddhÃnte ni«asÃd / sthavirapiï¬olabharadvÃjaæ d­«Âvà tÃnyanekÃni bhik«uÓatasahasrÃïi pratyupasthitÃni /

adrÃk«Åd rÃjà piï¬olabharadvÃjaæ ÓvetapalitaÓirasaæ pralambubhrÆlalÃÂaæ nigƬhÃk«itÃrakaæ pratyekabuddhÃÓrayaæ / d­«Âvà ca rÃjà mÆlanik­tta iva druma÷ sarvaÓarÅreïa sthavirapiï¬olabharadvÃjasya pÃdayo÷ patita÷ / mukhatuï¬akena ca pÃdÃvanuparimÃrjyotthÃya tau jÃnumaï¬alau p­thivÅtale prati«ÂhÃpya k­täjali÷ sthavirapÅï¬olabharadvÃjaæ nirÅk«amÃïa÷ prarudannuvÃca /

yadà mayà ÓatrugaïÃn nihatya prÃptà samudrÃbharaïà saÓailà /
ekÃtapatrà p­thivÅ tadà me prÅtÅrna sà yà sthaviraæ nirÅk«ya //

tvaddarÓanÃd bhavati d­«Âo 'dya tathÃgata÷ / karuïÃlÃbhÃt tvaddarÓanÃcca dviguïaprasÃdo mamotpanna÷ / api ca sthavira d­«Âaste trailokyanÃtho gururme bhagavÃn buddha iti / tata÷ sthavirapiï¬olabharadvÃja ubhÃbhyÃæ pÃïibhyÃæ bhruvamunnÃmya rÃjÃnamaÓokaæ nirÅk«amÃïa uvÃca /

d­«Âo mayà hyasak­dapratimo mahar«i÷ / santaptakäcanasamopamatulyateja÷ /
dvÃtriæÓalak«aïadhara÷ Óaradinduvaktro brÃhmasvarÃdhikaraïo hyaraïÃvihÃrÅ //

(#<A-av 98>#)
rÃjÃha / sthavira kutra te bhagavÃn d­«Âa÷ kathaæ ceti / sthavira uvÃca / yadà mahÃrÃja bhagavÃn vijitamÃraparivÃra÷ pa¤cabhirarhacchatai÷ sÃrdhaæ prathamato rÃjag­he var«Ãmu«ito 'haæ tatkÃlaæ tatraivÃsam / mayà sa dak«iïÅya÷ samyag d­«Âa iti / Ãha ca /

vÅtarÃgai÷ pariv­to vÅtarÃgo mahÃmuni÷ /
yadà rÃjag­he var«Ã u«ita÷ sa tathÃgata÷ //
tatkÃlamÃsaæ tatrÃhaæ subuddhasya tadantike /
yatha paÓyasi mÃæ sÃk«Ãdevaæ d­«Âo mayà muni÷ //

yadÃpi mahÃrÃja bhagavatà ÓrÃvastyÃæ tÅrthyÃn vijayÃrthaæ mahÃprÃtihÃrya k­taæ buddhÃvataæsakaæ yÃvadakani«Âhabhavanaæ nirmitaæ mahat tatkÃlaæ tatraivÃhamÃsam / mayà tad buddhavikrŬitaæ du«tamiti /

Ãha ca /

tÅrthyà yadà bhagavatà kupathaprayÃtà ­ddhiprabhÃvavidhinà khalu nirg­hÅtÃ÷ /
vikrŬÅtaæ daÓabalasya tadà hyudÃraæ d­«Âaæ mayà tu n­pa har«akaraæ prajÃnÃæ //

yadÃpi mahÃrÃja bhagavatà deve«u trayastriæÓe«u var«Ã u«itvà mÃturjanayitryà dharmaæ deÓayitvà devagaïapariv­ta÷ sÃækÃÓye nagare 'vatÅrïo 'haæ tatkÃlaæ tatraivÃsam / mayà sà devamanu«yasaæpadà d­«Âà utpalavarïayà ca nirmità cakravartisaæpadà iti /

(#<A-av 99>#)
yadÃvatÅrïo vadatÃæ vari«Âho var«Ãmu«itvà khalu devaloke /
tatrÃpyahaæ sannihito babhÆva d­«Âo mayÃsau muniragrasattva÷ //

yadà mahÃrÃja sumÃgadhayà anÃthapiï¬aduhitrà upanimantrita÷ pa¤cabhirarhacchatai÷ sÃrdham­ddhyà puï¬avardhanaæ gatastadÃhaæ ­ddhyà parvataÓailaæ grahÃya gaganatalamÃkramya puï¬avardhanaæ gata÷ / tvannimittaæ ca me bhagavatÃj¤Ã k«iptà / na tÃvatte parinirvÃtavyaæ yÃvaddharmo nÃntarhita iti / Ãha ca /

yadà jagÃmarddhibalena nÃyaka÷ sumÃgadhÃyopanimantrito guru÷ /
tadà g­hÅtvarddhibalena parvataæ jagÃma tÆrïaæ khalu puï¬avardhanaæ //
Ãj¤Ã tadà ÓÃkyakuloditena dattà ca me kÃruïikena tena /
tÃvannate nirv­tirabhyupeyà antarhito yÃvadayaæ na dharma÷ //

yadÃpi mahÃrÃja tvayà pÆrvaæ bÃlabhÃvÃd bhagavato rÃjag­haæ piï¬Ãya pravi«Âasya saktuæ dÃsyÃmÅti pÃæÓva¤jalirbhagavata÷ pÃtre prak«ipto rÃdhaguptena cÃnumoditaæ tvaæ ca bhagavatà nirdi«Âo 'yaæ dÃrako var«aÓataparinirv­tasya mama pÃÂaliputre nagare 'Óoko nÃma rÃjà bhavi«yati caturbhÃgacakravartÅ dhÃrmiko dharmarÃjà yo me ÓarÅradhÃtukaæ vaistÃrikaæ kari«yati caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpayi«yatyahaæ tatkÃlaæ tatraivÃsam / Ãha ca /

yadà pÃæÓva¤jalirdastvayà buddhasya bhÃjane /
bÃlabhÃvÃt prasÃditvà tatraivÃhaæ tadÃbhavam //

(#<A-av 100>#)
rÃjÃha / sthavira / kutredÃnÅmu«yata iti / sthavira uvÃca /

uttare sararÃjasya parvate gandhamÃdane /
vasÃmi n­pate tatra sÃrdhaæ sabrahmacÃribhi÷ //

rÃjÃha / kiyanta÷ sthavirasya parivÃrÃ÷ / sthavira uvÃca /

«a«Âyarhanta÷ sahasrÃïi parivÃro n­ïÃæ vara /
vasÃmi yairahaæ sÃrdhaæ ni«p­hairjitakalma«ai÷ //

api ca mahÃrÃja kimanena sandehena k­tena / parivi«yatÃæ bhik«usaÇgha÷ / bhuktavato bhik«usaÇghasya pratisaæmodanaæ kari«yÃmi / rÃjÃha / evamastu yathà sthavira Ãj¤Ãpayati / kintu buddhasm­tipratibodhito 'haæ bodhisnapanaæ tÃvat kari«yÃmi / samanantaraæ ca manÃpena cÃhÃreïa bhik«usaÇghamupasthÃsyÃmÅti /

atha rÃjà sarvamitram udgho«akamÃmantrayati / aham ÃryasaÇghasya Óatasahasraæ dÃsyÃmi / kumbhasahasreïa ca bodhiæ snÃpayi«yÃmi / mama nÃmnà ghu«yatÃæ pa¤cavÃr«ikamiti /

tatkÃlaæ ca kunÃlasya nayanadvayamavipannamÃsÅt / sa rÃj¤o dak«iïe pÃrÓve sthita÷ / tenÃægulidvayamutk«iptaæ na tu vÃg bhëità / dviguïaæ tvahaæ pradÃsyÃmÅtyÃkÃrayati / pÃïau vardhitamÃtre ca kunÃlena sarvajanakÃyena hÃsyaæ muktaæ /

tato rÃjà hÃsyaæ muktvà kathayati / aho rÃdhagupta kenaitad vardhitamiti /

rÃdhagupta÷ kathayati / deva bahava÷ puïyÃrthina÷ prÃïino ya÷ puïyÃrthÅ tena vardhitamiti /

(#<A-av 101>#)
rÃjÃha / Óatasahasratrayaæ dÃsyÃmÅtyÃryasaÇghe / kumbhasahasreïa ca bodhiæ snapayi«yÃmi / mama nÃmnà ghu«yatÃæ pa¤cavÃr«ikamiti /

yÃvat kunÃlena catasro 'Çagulaya utk«iptà / tato rÃjà rÆ«ito rÃdhaguptamuvÃca / aho rÃdhagupta ko 'yamasmÃbhi÷ sÃrdhaæ pratidvandvayati alokaj¤a÷ /

ru«itaæ ca rÃjÃnamavek«ya rÃdhagupto rÃj¤a÷ pÃdayornipatyovÃca / deva kasya Óaktirnarendreïa sÃrdhaæ vispardhituæ bhavet / kunÃlo guïavÃn pitrà sÃrdhaæ vikurute / atha rÃjà dak«iïena pariv­tya kunÃlamavalokyovÃca / sthavira ahaæ koÓaæ sthÃpayitvà rÃjyamanta÷puramamÃtyagaïamÃtmÃnaæ ca kunÃlaæ cÃryasaÇghe niryÃtayÃmi / suvarïarÆpyasphaÂikavai¬Æryamayai÷ pa¤cakumbhasahasrairnÃnÃgandhapÆrïai÷ k«ÅracandanakuækumakarpÆravÃsitairmahÃbodhiæ snapayi«yÃmi / pu«paÓatasahasrÃïi ca bodhipramukhe cÃryasaÇghe dadÃmi / mama nÃmnà ghu«yatÃæ pa¤cavÃr«ikamiti / Ãha ca /

rÃjyaæ sam­ddhaæ hi saæsthÃpya koÓamanta÷ purÃmÃtyagaïaæ ca sarvaæ /
dadÃmi saÇghe guïapÃtrabhÆte ÃtmÃkunÃlaæ ca guïopapannaæ //

tato rÃjà piï¬olabharadvÃjapramukhe bhik«usaÇghe niryÃtayitvà bodhiv­k«asya ca caturdiÓaæ vÃraæ baddhvà svayameva ca vÃramabhiruhya caturbhi÷ kumbhasahasrai rbodhisnapanaæ k­tavÃn / k­tamÃtre ca bodhisnapane bodhiv­k«o yathÃpaurÃïa÷ saæv­tta÷ / vak«yati hi /

(#<A-av 102>#)
k­tamÃtre n­patinà bodhisnapanamuttamaæ /
bodhiv­k«astadà jÃto haritpallavakomala÷ //
d­«Âvà haritapatrìhyaæ pallavÃÇkurakomalaæ /
rÃjà har«aparaæ yÃta÷ sÃmÃtyagaïanaigama÷ //

atha rÃjà bodhisnapanaæ k­tvà bhik«usaÇghaæ parive«ÂumÃrabdha÷ / tatra yaÓo nÃmnà sthavira÷ / tenÃbhihitaæ / mahÃrÃja mahÃnayaæ paramadak«iïÅya ÃryasaÇgha÷ saænipatita÷ / tathà te parive«Âavyaæ yathà tena k«atirna syÃditi /

tato rÃjà svahastena parive«ayan yÃvan navakÃntaæ gata÷ / tatra dvau ÓrÃmaïerau saæra¤janÅyaæ dharmaæ samÃdÃya vartata÷ / ekenÃpi saktavo dattà dvitÅyenÃpi saktava÷ / ekena khÃdyakà dvitÅyenÃpi khÃdyakà eva / ekena modakà dvitÅyenÃpi modakÃ÷ / tau d­«Âvà rÃjà hasita÷ / imau ÓrÃmaïerau bÃlakrŬayà krŬata÷ /

yÃvad rÃj¤Ã bhik«usaÇghaæ parive«ya v­ddhÃntamÃrƬha÷ / sthavireïa cÃnuyukta÷ / mà devena kutracid aprasÃda utpÃdita iti /

rÃjÃha / neti / api tu asti dvau ÓrÃmaïerau bÃlakrŬayà krŬayo yathà bÃladÃrakÃ÷ pÃæÓvÃgÃrai÷ krŬantyevaæ tau ÓrÃmaïerau saktukrŬayà krŬata÷ khÃdyakrŬayà krŬata÷ /

sthavira uvÃca / alaæ mahÃrÃja / ubhau hi tau ubhayato bhÃgavimuktau arhantau /

(#<A-av 103>#)
Órutvà ca rÃj¤a÷ prÅtimanaso buddhirutpannà / tau ÓramaïerÃvÃgamya bhik«usaÇghaæ paÂenÃcchÃdayi«yÃmi / tatastau ÓrÃmaïerau rÃj¤o 'bhiprÃyamavagamya bhÆyo 'nye 'smÃbhi÷ svaguïà ubhdÃvayitavyà iti [cintitau] / tayorekena kaÂÃhakà upasthÃpità dvitÅyena raÇga÷ samudÃnÅta÷ /

rÃj¤Ã p­«Âau ÓrÃmaïerakau / kimidamÃrabdhaæ / tayorabhihitaæ / devo 'smÃkamÃgamya bhik«usaÇghaæ paÂenÃcchÃditukÃma÷ / tÃn paÂÃn ra¤jayi«yÃma÷ /

Órutvà ca rÃj¤o buddhirutpannà / mayà kevalaæ cintitaæ na tu vÃÇa niÓcÃrità / paracittavidÃvetau mahÃtmÃnau / tata÷ sarvaÓarÅreïa pÃdayornipatyaæ k­täjaliruvÃca /

maurya÷ sabh­tya÷ sajana÷ sapaura÷ sulabdhalÃbhÃrthasuya«Âayaj¤a÷ /
yasyed­Óa÷ sÃdhujana prasÃda÷ kÃle tathotsÃhi karoti dÃnaæ //

yÃvad rÃj¤Ãbhihitaæ / yu«mÃkamÃgamya tricÅvareïa bhik«usaÇghamÃcchÃdayi«yÃmÅti / tato rÃjÃÓoka÷ pa¤cavÃr«ike paryavasite sarvabhik«Æn tricÅvareïÃcchÃdya catvÃri ÓatasahasrÃïi saÇghÃsyÃcchÃdanÃni (#<A-av 104>#) dattvà p­thivÅmanta÷puramamÃtyagaïamÃtmÃnaæ ca kunÃlaæ ca ni«krÅtavÃn / bhÆyasà bhagavacchÃsane Óraddhà pratilabdhà / caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitam / iti /


(#<A-av 105>#)
#<kunÃlopÃkhyÃnaæ>#

yasminneva divase rÃj¤ÃÓokena caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitaæ tasminneva divase rÃj¤o 'Óokasya padmÃvatÅ nÃmnà devÅ prasÆtà / putro jÃta÷ abhirÆpo darÓanÅya÷ prÃsÃdiko nayanÃni cÃsya paraÓobhanÃni /

yÃvad rÃj¤o 'Óokasya niveditaæ / deva di«Âyà v­ddhirdevasya putro jÃta÷ / Órutvà rÃjà ÃttamanÃ÷ kathayati /

prÅti÷ parà me vipulà hyavÃptà mauryasya vaæÓasya parà vibhÆti÷ /
dharmeïa rÃjyaæ mama kurvato hi jÃta÷ suto dharmavivardhano 'stu //

tasya dharmavivardhana iti nÃma k­taæ / yÃvat kumÃro rÃj¤o 'ÓokasyopanÃmita÷ / atha rÃjà kumÃraæ nirÅk«ya prÅtamanÃ÷ kathayati /

sutasya me netravarà supuïyà sujÃtanÅlotpalasaænikÃÓà /
alaÇkataæ Óobhati yasya vaktraæ sampÆrïacandrapratimaæ vibhÃti //

yÃvad rÃjÃmÃtyÃn uvÃca / d­«ÂÃni bhavabhdi÷ kasyed­ÓÃni nayanÃni / amÃtyà Æcu÷ / deva manu«yabhÆtasya na d­«ÂÃni / api tu deva, asti himavati parvatarÃje kunÃlo nÃma pak«Å prativasati / tasya sad­ÓÃni nayanÃni / Ãha ca /

(#<A-av 106>#)
himendrarÃje giriÓailaÓ­Çge prabÃlapu«paprasave jalìhye /
kunÃlanÃmneti nivÃsi pak«Å netrÃïi tenÃsya samÃnyamÆni //

tato rÃj¤Ãbhihitaæ / kunÃla÷ pak«Å ÃnÅyatÃmiti /

tasyordhvato yojanaæ yak«Ã÷ Ór­ïvanti / adho yojanaæ nÃgÃ÷ / tato yak«istatk«aïena kunÃla÷ pak«Å ÃnÅta÷ / atha rÃjà kunÃlasya netrÃïi suciraæ nirÅk«ya na kiæcid viÓe«aæ paÓyati / tato rÃj¤Ãbhihitaæ / kumÃrasya kunÃlasad­ÓÃni nayanÃni / bhavatu kumÃrasya kunÃla iti nÃma / vak«yati hi /

netrÃnurÃgeïa sa pÃrthivendra÷ sutaæ kunÃleti tadà babhëe /
tato 'sya nÃma prathitaæ p­thivyÃæ tasyÃryasattvasya n­pÃtmajasya //

vistareïa yÃvat kumÃro mahÃn saæv­tta÷ / tasya käcanamÃlà nÃma dÃrikà patnyarthe ÃnÅtà /

yÃvad rÃjÃÓoka÷ kunÃlena saha kukkuÂÃrÃmaæ gata÷ / tatra yaÓo nÃmnà saÇghasthavira÷ arhan «a¬abhij¤a÷ / sa paÓyati kunÃlasya na cirÃn nayanavinÃÓo bhavi«yati /

tena rÃjÃbhihita÷ / kimarthaæ kunÃla÷ svakarmaïi na niyujyate / tato rÃj¤Ãbhihita÷ / kunÃla saÇghasthaviro yadÃj¤Ãpayati tat paripÃlayitavyaæ / tata÷ kunÃla÷ sthavirasya pÃdayornipatya kathayati / sthavira kimÃj¤Ãpayasi / sthavira uvÃca / cak«u÷kunÃla anityamiti kuru / Ãha /

(#<A-av 107>#)
kumÃra cak«u÷ satataæ parÅk«yaæ calÃtmakaæ du÷khasahasrayuktaæ /
yatrÃnuraktà bahava÷ p­thagjanÃ÷ kurvanti karmÃïyahitÃvahÃni //

sa ca tathÃbhyÃsaæ karoti manasikÃraprayukta÷ / ekÃbhirÃma÷ praÓamÃrÃmaÓca saæv­tta÷ / sa rÃjakule vivikte sthÃne 'vasthitas cak«urÃdÅnyÃyatanÃni anityÃdibhir ÃkÃrai÷ parÅk«ate /

ti«yarak«ità ca nÃmnÃÓokasyÃgramahi«Å taæ pradeÓamabhigatà / sà taæ kunÃlamekÃkinaæ d­«Âvà nayanÃnurÃgeïa gÃtre«u pari«vajya kathayati /

d­«Âvà tavedaæ nayanÃbhirÃmaæ ÓrÅmad vapurnetrayugaæ ca kÃntaæ /
daædahyate me h­dayaæ samantÃd dÃvÃgninà prajvalate ca kak«a÷ //

Órutvà kunÃla ubhÃbhyÃæ pÃïibhyÃæ karïau pidhÃya kathayati /

vÃkyaæ na yuktaæ tava vakttumetat sÆno÷ purastÃj jananÅ mamÃsi /
adharmamÃrgaæ parivarjayasva apÃyamÃrgasya sa eva hetu÷ //

tatasti«yarak«ità tatkÃlamalabhamÃnà ­ddhà kathayati /

abhikÃmÃmabhigatÃæ yattvaæ necchasi mÃmiha /
na cirÃdeva durbuddhe sarvathà na bhavi«yasi //

(#<A-av 108>#)
kunÃla uvÃca /

mama bhavatu maraïaæ mÃta sthitasya dharme viÓuddhabhÃvasya /
na tu jÅvitena kÃryaæ sajjanajanadhikk­tena mama //
svargasya dharmalopo yato bhavati jÅvitena kiæ tena /
mama maraïahetunà vai budhaparibhÆtena dhikk­tena //
yÃvat ti«yarak«ità kunÃlasya chidrÃnve«iïi avasthità /

rÃj¤o 'ÓokasyottarÃpathe tak«aÓilà nagaraæ viruddhaæ / Órutvà ca rÃjà svayamevÃbhiprasthita÷ / tato 'mÃtyairabhihita÷ / deva kumÃra÷ pre«yatÃæ /

atha rÃjà kunÃlamÃhÆya kathayati / vatsa kunÃla gami«yasi tak«aÓilÃnagaraæ saænÃmayituæ /

kunÃla uvÃca / paraæ deva gami«yÃmi /

tato n­pastasya niÓÃmya bhÃvaæ putrÃbhidhÃnasya manorathasya /
snehÃcca yogyaæ manasà ca buddvà Ãj¤ÃpayÃmÃsa vihÃrayÃtrÃæ //

atha rÃjÃÓoko nagaraÓobhÃæ mÃrgaÓobhÃæ ca k­tvà jÅrïÃturak­païÃæÓca mÃrgÃdapanÅya ekarathe 'bhiruhya kumÃreïa saha pÃÂaliputrÃn nirgata÷ / anuvrajitvà nivartamÃna÷ kunÃlaæ kaïÂhe pari«vajya nayanaæ nirÅk«amÃïa÷ prarudannuvÃca /

(#<A-av 109>#)
dhanyÃni tasya cak«Ææ«i cak«u«mantaÓca te janÃ÷ /
satataæ ye kumÃrasya drak«yanti dukhapaÇkajaæ //

yÃvan naimittiko brÃhmaïa÷ paÓyati kumÃrasya na cirÃn nayanavinÃÓo bhavi«yati / sa ca rÃjÃÓokastasya nayane«vatyarthamanu«ukta÷ / d­«Âvà ca kathayati /

n­pÃtmajasya nayane viÓuddhe mahÅpatiÓcÃpyanuraktamasya /
Óriyà viv­ddhe hi sukhÃnukÆle paÓyÃmi netre 'dya vinaÓyamÃne //
idaæ puraæ svarga iva prah­«Âaæ kumÃrasaædarÓanajÃtahar«aæ /
puraæ vipanne nayane tu tasya bhavi«yate ÓokaparÅtaceta÷ //

anupÆrveïa tak«aÓilÃmanuprÃpta÷ / Órutvà ca tak«aÓilÃpaurà ardhatrikÃïi yojanÃni mÃrgaÓobhÃæ nagaraÓobhÃæ ca k­tvà pÆrïakumbhai÷ pratyudgatÃ÷ / vak«yati ca /

Órutvà tak«aÓilÃpauro ratnapÆrïaghaÂÃdikÃn /
g­hya pratyujjagÃmÃÓu bahumÃnya n­pÃtmajaæ //

pratyudgamya k­täjaliruvÃca / na vayaæ kumÃrasya viruddhà na rÃj¤o 'Óokasya / api tu d­«ÂÃtmÃno 'mÃtyà ÃgatyÃsmÃkamapamÃnaæ kurvanti / yÃvat kunÃlo mahatà sammÃnena tak«aÓilÃæ praveÓita÷ /

(#<A-av 110>#)
rÃj¤aÓcÃÓokasya mahÃn vyÃdhirutpanna÷ / tasya mukhÃduccÃro nirgantumÃrabdha÷ / sarvaromakÆpebhyaÓcÃÓuci pragharati na ca Óakyate cikitsituæ / tato rÃj¤Ãbhihitaæ / kunÃlamÃnayata rÃjye prati«ÂhÃpayi«yÃmÅti / kiæ mamed­Óena jÅvitena prayojanaæ /

Órutvà ca ti«yarak«ità cintayati / yadi kunÃlaæ rÃjye prati«ÂhÃpayi«yati nÃsti mama jÅvitaæ / tayÃbhihitaæ / ahaæ tvà svasthaæ kari«yÃmi kiæ tu vaidyÃnÃæ praveÓa÷ prati«idhyatÃæ / yÃvad rÃj¤Ã vaidyÃnÃæ praveÓa÷ prati«iddha÷ / tatasti«yarak«itayà vaidyÃnÃmabhihitaæ / yadi kaÓcidÅd­Óena vyÃdhinà sp­«Âa÷ strÅ và puru«o vÃgacchati mama darÓayitavyÃ÷ /

anyatamaÓcÃbhÅrastÃd­Óenaiva vyÃdhinà sp­«Âa÷ / tasya patnyà vaidyÃya vyÃdhirnivedita÷ / vaidyenÃbhihitaæ / sa evÃgacchatvÃturo vyÃdhiæ d­«Âvà bhai«ajyamupadek«yÃmi / yÃvadÃbhÅro vaidyasakÃÓamabhigata÷ / vaidyena ca ti«yarak«itÃyÃ÷ samÅpamupanÅta÷ / tatasti«yarak«itayà pratigupte pradeÓe jÅvitÃd vyaparopita÷ / jÅvitÃd vyaparopya kuk«iæ pÃÂayitvà paÓyati ca tasya pakvÃÓayasthÃnaæ / antrÃyÃæ k­mirmahÃn prÃdurbhÆta÷ / sa yadyÆrdhvaæ gacchati tenÃÓuci pragharati / athÃgho gacchatyadha÷ pragharati / yÃvat tatra maricÃn pe«ayitvà datto na ca [sa] mriyate / evaæ pippaliæ Ór­Çgaveraæ ca / vistareïa yÃvat palÃï¬uæ datta÷ / sp­«ÂaÓca (#<A-av 111>#) m­ta uccÃramÃrgeïa nirgata÷ / etacca prakaraïaæ tayà rÃj¤e niveditaæ / deva palÃï¬uæ paribhuæk«va svÃsthyaæ bhavi«yati / rÃjÃha / devi, ahaæ k«atriya÷ kathaæ palÃï¬uæ paribhak«ayÃmi / devyuvÃca / deva, paribhoktavyaæ jÅvitasyÃrthe bhai«ajyametat /

rÃj¤Ã paribhuktaæ / sa ca k­mirm­ta uccÃramÃrgeïa nirgata÷ / svasthÅbhÆtaÓca rÃjà / tena paritu«Âena ti«yarak«ità vareïa pravÃrità / kiæ te vara prayacchÃmi / tayÃbhihitaæ / saptÃhaæ mama devo rÃjyaæ prayacchatu / rÃjÃha / ahaæ ko bhavi«yÃmi / devyuvÃca / saptÃhasyÃtyayÃd deva eva rÃjà bhavi«yati /

yÃvad rÃj¤Ã ti«yarak«itÃyÃ÷ saptÃhaæ rÃjyaæ dattaæ / tasyà buddhirutpannà / idÃnÅæ mayÃsya kunÃlasya vairaæ niryÃtayitavya÷ / tayà kapaÂalekho likhitastak«aÓilakÃnÃæ paurÃïÃæ / kunÃlasya nayanaæ vinÃÓayitavyamiti / Ãha ca /

rÃjà hyaÓoko balavÃn pracaï¬a Ãj¤Ãpayattak«aÓilÃjanaæ hi /
uddhÃryatÃæ locanamasya Óatraurmauryasya vaæÓasya kalaÇku e«a÷ //

rÃj¤o 'Óokasya yatra kÃryamÃÓu pariprÃpyaæ bhavati [sa] dantamudrayà mudrayati / yÃvat ti«yarak«ità Óayitasya rÃj¤astaæ lekhaæ dantamudrayà mudrayi«yÃmÅti rÃj¤a÷ sakÃÓamabhigatà / rÃjà ca bhÅta÷ pratibuddha÷ / (#<A-av 112>#) devÅ kathayati / kimidamiti / rÃjà kathayati / devi svapnaæ maæ'Óobhanaæ d­«Âaæ / paÓyÃmi dvau g­dhrau kunÃlasya nayanamutpÃÂayitumicchata÷ / devÅ kathayati / svÃsthyaæ kumÃrasyeti / evaæ dvirapi rÃjà bhÅta÷ pratibuddha÷ kathayati / devi svapno me na Óobhano d­«Âa iti / ti«yarak«ità kathayati / kÅd­Óa÷ svapna iti / rÃjÃha / paÓyÃmi kunÃlaæ dÅrghakeÓanakhaÓmaÓruæ pauraæ pravi«Âaæ / devyÃha / svÃsthyaæ kumÃrasyeti /

yÃvat ti«yarak«itayà rÃj¤a÷ Óayitasya sa lekho dantamudrayà mudrayitvà tak«aÓilÃæ pre«ita÷ / yÃvad rÃj¤Ã Óayitena svapne d­«Âaæ dantà viÓÅrïÃ÷ /

tato rÃjà tasyà eva rÃtreratyaye naimittikÃn ÃhÆya kathayati / kÅd­Óa e«Ãæ svapnÃnÃæ vipÃka iti / naimittikÃ÷ kathayanti / deva ya Åd­ÓasvapnÃni paÓyati tasya putrasya cak«urbhedo bhavati / Ãha ca /

dantà yasya viÓÅryante svapnÃnte prapatanti ca /
caturbhedaæ ca putrasya putranÃÓaæ sa paÓyati //

Órutvà ca rÃjÃÓokas tvaritamutthÃyÃsanÃt k­täjaliÓcaturdiÓaæ devatÃæ yÃcayitumÃrabdha÷ / Ãha ca /

yà devatà ÓÃsturabhiprasannà dharme ca saÇghe ca gaïapradhÃne /
ye cÃpi loke ­«ayo vari«Âhà rak«antu te 'smattanayaæ kunÃlaæ //

(#<A-av 113>#)
sa ca lekho 'nupÆrveïa tak«aÓilÃmupanÅta÷ / atha tak«aÓilÃ÷ paurajÃnapadà lekhadarÓanÃt kunÃlasya guïavistaratu«Âà notsahante tadapriyaæ nivedituæ / ciraæ vicÃrayitvà caï¬o rÃjà du÷ÓÅla÷ svaputrasya na mar«ayati prÃgevÃsmÃkaæ [kiæ] mar«ayati / Ãha ca /

muniv­ttasya ÓÃntasya sarvabhÆtahitai«iïa÷ /
yasya dve«a÷ kumÃrasya kasya nÃsya bhavi«yati //

tairyÃvat kunÃlasya niveditaæ / lekhaÓcopanÅta÷ / tata÷ kunÃlo vÃcayitvà kathayati / viÓrabdhaæ yathÃtmaprayojanaæ kriyatÃmiti / yÃvac caï¬Ãlà upanÅtÃ÷ kunÃlasya nayanam utpÃÂayateti / te ca k­täjalipuÂà Æcu÷ / notsahayÃma÷ / kuta÷ /

yo hi candramasa÷ kÃntiæ mohÃdabhyuddharen nara÷ /
sa candrasad­ÓÃd vaktrÃt tava netre samuddharet //

tata÷ kumÃreïa makuÂaæ dattam / anayà dak«iïayotpÃÂayata iti / tasya tu karmaïÃvaÓyaæ vipaktavyaæ / puru«o hi vik­tarÆpo«ÂÃdaÓabhirdaurvarïikai÷ (#<A-av 114>#) samanvÃgato 'bhyÃgata÷ / sa kathayati / ahamutpÃÂayi«yÃmÅti / yÃvat kunÃlasya samÅpaæ nÅta÷ / tasmiæÓca samaye kunÃlasya sthavirÃïÃæ vacanamÃmukhÅbhÆtaæ / sa tad vacanamanusm­tyovÃca /

imÃæ vipattiæ vij¤Ãya tairuktaæ tattvavÃdibhi÷ /
paÓyÃnityamidaæ sarvaæ nÃsti kaÓcid dhruve sthita÷ //
kalyÃïamitrÃste mahyaæ sukhakÃmà hitai«iïa÷ /
yairayaæ deÓito dharmo vÅtakleÓairmahÃtmabhi÷ //
anityatÃæ saæparipaÓyato me gurÆpadeÓÃn manasi prakurvata÷ /
utpÃÂane 'haæ na bibhemi saumya netradvayasyÃsthiratÃæ hi paÓye //
utpÃÂye và na và netre yathà và manyate n­pa÷ /
g­hÅtasÃraæ cak«urme hyanityÃdibhirÃÓrayai÷ //

tata÷ kunÃlas taæ puru«amuvÃca / tena hi bho÷ puru«a ekaæ tÃvan nayanam utpÃÂya mama haste 'nuprayaccha / yavat sa puru«a÷ kunÃlasya nayanamutpÃÂayituæ prav­tta÷ / tato 'nekÃni prÃïiÓatasahasrÃïi vikro«ÂumÃrabdhÃni / ka«Âaæ bho÷ /

(#<A-av 115>#)
e«a hi nirmalajyotsno gaganÃt patate ÓaÓÅ /
puï¬arÅkavanÃccÃpi ÓrÅmÃnutpÃÂyate 'mbuja÷ //

te«u prÃïiÓatasahasre«u rudatsu kunÃlasyaiva nayanamutpÃÂya haste dattaæ / tata÷ kunÃlastannayanaæ g­hyovÃca /

rÆpÃïi kasmÃnna nirÅk«ase tvaæ yathà purà prÃk­tamÃæsapiï¬a /
te va¤citÃste ca vigarhaïÅyà Ãtmeti ye tvÃmabudhÃ÷ Órayante //
sÃmagryakaæ burbudasannikÃÓaæ sudurlabhaæ nirvi«ayÃsvatantraæ /
evaæ pravÅk«anti sadÃpramattà ye tvÃæ na te du÷khamanuprayÃnti //
evaæ cintayatà tena sarvabhÃve«vanityatÃæ /
strotÃpattiphalaæ prÃptaæ janakÃyasya paÓyata÷ //

tata÷ kunÃlo d­«Âasatyastaæ puru«amuvÃca / idÃnÅæ dvitÅyaæ viÓrabdhaæ nayanamutpÃÂyatÃæ / yÃvattena puru«eïa kunÃlasya dvitÅyaæ nayanamutpÃÂya haste dattaæ / atha kunÃlo mÃæsacak«u«i uddh­te praj¤Ãcak«u«i ca viÓuddhe kathayati /

uddh­taæ mÃæsacak«urme yadyapyetat sudurlabhaæ /
praj¤Ãcak«urviÓuddhaæ me pratilabdham aninditaæ /
(#<A-av 116>#)
parityakto n­patinà yadyahaæ putrasaæj¤ayà /
dharmarÃjasya putratvamupeto 'smi mahÃtmana÷ //
aiÓvaryÃd yadyahaæ bhra«Âa÷ Óokadu÷khanibandhanÃd /
dharmaiÓvaryamavÃptaæ me du÷khaÓokavinÃÓanaæ //

yÃvat kunÃlena Órutaæ nÃyaæ tÃtasyÃÓokasya ÃdeÓa÷ / api tu ti«yarak«itÃyÃæ ayaæ prayoga iti / Órutvà ca kunÃla÷ kathayati /

ciraæ sukhaæ ti«Âhatu ti«yanÃmnÅ Ãyurbalaæ pÃlayatÃæ ca devÅ /
saæpre«itoyaæ hi yayà prayogo yasyÃnubhÃvena k­ta÷ svakÃrtha÷ //

tata÷ käcanamÃlayà Órutaæ kunÃlasya nayanÃni utpÃÂitÃnÅti / Órutvà ca bhart­tayà kunÃlasamÅpamupasaækramya par«adamavagÃhya kunÃlamuddh­tanayanaæ rudhirÃvasiktagÃtraæ d­«Âvà mÆrchità bhÆmau patità / yÃvaj jalasekaæ k­tvà utthÃpità /

tata÷ kathaæcit saæj¤Ãmupalabhya sasvaraæ prarudatÅ uvÃca /

netrÃïi kÃntÃni manoharÃïi ye mÃæ nirÅk«yà janayanti tu«Âiæ /
te me vipannà hyanirÅk«aïÅyà styajanti me prÃïasamÃ÷ ÓarÅraæ //

tata÷ kunÃlo bhÃryÃmanunayannuvÃca / alaæ ruditena / nÃrhasi ÓokamÃÓrayituæ / svayaæk­tÃnÃmiha karmaïÃæ phalamupasthitaæ / Ãha ca /

karmÃtmakaæ lokamidaæ viditvà du÷khÃtmakaæ cÃpi janaæ hi matvà /
matvà ca lokaæ priyaviprayogaæ kartuæ priye nÃrhasi vëpamok«aæ //
(#<A-av 117>#)

tata÷ kunÃlo bhÃryayà saha tak«aÓilÃyà ni«kÃsita÷ / sa garbhÃdhÃnamupÃdÃya paramasukumÃraÓarira÷ / na ki¤cid utsahate karma kartuæ / kevalaæ vÅïÃæ vÃdayati / gÃyati ca / tato bhaik«yaæ labhate kunÃla÷ patnyà saha bhuækte /

tata÷ käcanamÃlà yena mÃrgeïa pÃtaliputrÃdÃnÅtà tameva mÃrgaæmanusarantÅ bhartudvitÅyà pÃÂaliputraæ gatà / yÃvadaÓokasya g­hamÃrabdhà prave«Âuæ / dvÃrapÃlena ca nivÃritau / yÃvad rÃj¤o 'Óokasya yÃnaÓÃlÃyÃmavasthitau /

tata÷ kunÃlo rÃtryÃ÷ pratyu«amaye vÅïÃæ vÃdayitumÃrabdha÷ / yathà nayanÃnyutpÃÂitÃni satyadarÓanaæ ca k­taæ tadanurÆpaæ hitaæ ca gÅtaæ prÃrabdhaæ / Ãha ca /

cak«urÃdÅni ya÷ prÃj¤a÷ paÓyatyÃyatanÃni ca /
j¤ÃnadÅpena Óuddhena sa saæsÃrÃd vimucyate //
yadi tava bhavadu÷khapŬità bhavati ca do«aviniÓcità mati÷ /
sukhamiha ca yadÅcchasi dhruvaæ tvaritamihÃyatanÃni saætyaja //

(#<A-av 118>#)
tasya gÅtaÓabdo rÃj¤ÃÓokena Óruta÷ / Órutvà ca prÅtamanà uvÃca /
gÅtaæ kunÃlena mayi prasaktaæ vÅïÃsvaraÓcaiva ÓrutaÓcireïa /
abhyÃgato 'pÅha g­haæ nu ka¤cin na cecchati dra«Âumayaæ kumÃra÷ //
atha rÃjÃÓoko 'nyatamapuru«amÃhÆyovÃca / puru«a lak«yate /
na khalve«a kiæ gÅtasya kunÃlasad­Óo dhvani÷ /
karmaïyadhairyatÃæ caiva sÆcayanniva lak«yate //
tadanenÃsmi Óabdena dhairyÃdÃkampito bh­Óaæ /
kalabhasyeva na«Âasya prana«Âakalabha÷ karÅ //

gaccha kunÃlamÃnayasveti / yÃvat puru«o yÃnaÓÃlÃæ gata÷ / paÓyati kunÃlam uddh­tanayanaæ vÃtÃtapaparidagdhagÃtramapratyabhij¤Ãya ca rÃjÃnamaÓokam abhigamyovÃca / deva na hye«a kunÃla÷ / andhaka e«a vanÅpaka÷ patnyà saha devasya yÃnaÓÃlÃyÃm avasthita÷ / Órutvà ca rÃjà saævignaÓcintayÃmÃsa / yathà mayà svapnÃnyaÓobhanÃni d­«ÂÃni niyataæ kunÃlasya nayanÃni vina«ÂÃni bhavi«yanti / Ãha ca /

svapnÃntare nimittÃni yathà d­«ÂÃni me purà /
ni÷saæÓayaæ kunÃlasya netre vai nidhanaæ gate //

tato rÃjà prarudannuvÃca /

ÓÅghramÃnÅyatÃme«a matsamÅpaæ vanÅpaka÷ /
na hi me ÓÃmyate ceta÷ sutavyasanacintayà //

yÃvat puru«o yÃnaÓÃlÃæ gatvà kunÃlamuvÃca / kasya tvaæ putra÷ / kiæ ca nÃma / kunÃla÷ prÃha /

(#<A-av 119>#)
aÓoko nÃma rÃjÃsau mauryÃïÃæ kulavardhana÷ /
k­tsneyaæ p­thivÅ yasya vaÓe vartati kiækara //
tasya rÃj¤astvahaæ putra÷ kunÃla iti viÓruta÷ /
dhÃrmikasya tu putro 'haæ buddhasya ÃdityabÃndhava÷ //

tata÷ kunÃla patnyà saha rÃj¤o 'Óokasya samÅpamÃnÅta÷ / atha rÃjÃÓoka÷ [paÓyati] kunÃlamuddh­tanayanaæ vÃtÃtapaparidagdhagÃtraæ rathyÃco¬akasaæghÃtapratyavareïa vÃsasà lak«yÃlak«yapracchÃditakaupÅnaæ / sa tamapratyabhij¤Ãya Ãk­timÃtrakaæ d­«Âvà kathayati / tvaæ kunÃla iti / kunÃla÷ prÃha / evaæ deva kunÃlo 'smÅti / Órutvà mÆrcchito bhÆmau patita÷ / vak«yati hi /

tata÷ kunÃlasya mukhaæ nirÅk«ya netroddh­taæ ÓokaparÅtacetÃ÷ /
rÃjà hyaÓoka÷ patito dharaïyÃæ hà putra Óokena hi dahyamÃna÷ //

yÃvaj jalapari«ekaæ k­tvà rÃjÃnamutthÃpayitvÃsane ni«Ãdita÷ / atha rÃjà katha¤cit saæj¤Ãmupalabhya kunÃlamutsaÇge sthÃpayÃmÃsa / vak«yati hi /

tato muhÆrtaæ n­pa ÃÓvasitvà kaïÂhe pari«vajya rasÃÓrukaïÂha÷ /
muhu÷ kunÃlasya mukhaæ pram­jya bahÆni rÃjà vilalÃpa tatra //
netre kunÃlapratime vilokya sutaæ kunÃleti purà babhÃse /
tadasya netre nidhanaæ gate te putraæ kunÃleti kathaæ ca vak«ye //

Ãha ca /

kathaya kathaya sÃdhuputra tÃvad vadanamidaæ tava kena cÃrunetraæ /
(#<A-av 120>#)
gaganamiva vipannacandratÃraæ vyapagataÓobham anÅk«akaæ k­taæ te //
akaruïah­dayena tena tÃta munisad­Óasya na sÃdhu sÃdhubuddhe÷ /
naravaranayane«vavairavairaæ prak­tamidaæ mama bhÆriÓokamÆlaæ //
vada suvadana k«iprametadarthaæ vrajati ÓarÅramidaæ purà vinÃÓaæ /
tava nayanavinÃÓaÓokadagdhaæ vanamiva nÃgavimuktavajradagdhaæ //

tata÷ kunÃla÷ pitaraæ praïipatya uvÃca /

rÃjannatÅtaæ khalu naiva Óocyaæ kiæ na Órutaæ te munivÃkyam etat /
yatkarmabhiste 'pi jinà na muktÃ÷ pratyekabuddhÃ÷ sud­¬haistathaiva //
labdhÃphalasthÃÓca p­thagjanÃÓca ye k­tÃni karmÃïyam­tÃni dehinÃæ /
svayaæ k­tÃnÃmiha karmaïÃæ phalaæ kathaæ tu vak«yÃmi parairidaæ k­taæ //

(#<A-av 121>#)
ahameva mahÃrÃja k­tÃparÃdhaÓca sÃparÃdhaÓca / vinivartayÃmi yo 'haæ vinayÃmi vipattijananÃni /

na ÓastravajrÃgnivi«Ãïi pannagÃ÷ kurvanti pŬÃæ rabhasÃpakÃriïa÷ /
ÓarÅralak«ye hi dh­te hi pÃrthiva patanti du÷khÃnyaÓivÃni dehinÃæ //

atha rÃjà ÓokÃgninà saætÃpitah­daya uvÃca /

kenoddh­tÃni nayanÃni sutasya mahyaæ ko jÅvitaæ sumadhuraæ tyajituæ vyavasta÷ /
ÓokÃnalo nipatito h­daye pracaï¬a÷ Ãcak«va putra laghu kasya harÃmi daï¬aæ //

yÃvad rÃj¤ÃÓokena Órutaæ ti«yarak«itÃyà ayaæ prayoga iti / Órutvà rÃjà ti«yarak«itÃmÃhÆyovÃca /

(#<A-av 122>#)
kathaæ hyadhanye na nimajjase k«itau chettÃsmi ÓÅr«aæ paraÓuprahÃritaæ /
tyajÃmyahaæ tvÃmatipÃpakÃriïÅm adharmayuktÃæ ÓriyamÃtmavÃniva //

tato rÃjà krodhÃgninà prajvalitasti«yarak«itÃæ nirÅk«yovÃca /

utpÃÂya netre paripÃÂayÃmi gÃtraæ kimasyà nakharai÷ sutÅk«ïai÷ /
jÅvantiÓÆlÃmatha kÃrayÃmi chettÃsmi nÃsÃæ krakacena vÃsyÃ÷ //
k«Æreïa jivhÃmatha kartayÃmi vi«eïa pÆrïÃmatha ghÃÂayi«ye /
sa evamityÃdivaghaprayogaæ bahuprakÃraæ hyavadannarendra÷ //
Órutvà kunÃla÷ karuïÃtmakastu vij¤ÃpayÃmÃsa guruæ mahÃtmà /
anÃryakarmà yadi ti«yarak«ità tvamÃryakarmà bhava mà vadhÅ striyaæ //
phalaæ hi maitryà sad­Óaæ na vidyate prabho titik«Ã sugatena varïità /
(#<A-av 123>#)
puna÷ praïamya pitaraæ kumÃra÷ k­täjali÷ sÆn­tavÃg jagÃda //
rÃjanna me du÷khalavo 'sti kaÓcit tÅvrÃpakÃre 'pi na manyutÃpa÷ /
mana÷ prasannaæ yadi me jananyÃæ yayoddh­te me nayane svayaæ hi /
tattena satyena mamÃstu tÃvan netradvayaæ prÃktanameva sadya÷ //

ityuktamÃtre pÆrvÃdhikapraÓobhite netrayugme prÃdurbabhÆvatu÷ / yÃvad rÃj¤ÃÓokena ti«yarak«itÃmar«itena jatug­haæ praveÓayitvà dagdhà / tak«aÓilÃÓca paurÃ÷ praghÃtitÃ÷ /

bhik«ava÷ saæÓayajÃtÃ÷ sarvasaæÓayachettÃramÃyu«mantaæ sthaviropaguptaæ p­cchati / kiæ kunÃlena karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkena nayanÃnyutpÃÂitÃni /

sthavira uvÃca / tena hyÃyu«manta÷ ÓrÆyatÃæ /

bhÆtapÆrvamatÅte 'dhvani vÃrÃïasyÃmanyatamo lubdhaka÷ / sa himavantaæ gatvà m­gÃn praghÃtayati / so 'pareïa samayena himavantaæ gata÷ / tatra cÃÓanipatitÃni pa¤cam­gaÓatani ekasyà guhÃyÃæ pravi«ÂÃnyÃsÃditÃni / tena vÃgurayà sarve g­hÅtÃ÷ / tasya buddhirutpannà / yadi (#<A-av 124>#) praghÃtayi«yÃmi mÃæsa÷ kledamupayÃsyati / tena pa¤cÃnÃæ m­gaÓatÃnÃmak«ÅïyutpÃÂitÃni / te uddh­tanayanà na kvacit palÃyanti / evaæ bahÆnÃæ m­gaÓatÃnÃæ nayanÃnyutpÃÂitÃni /

kiæ manyadhvamÃyu«manta÷ / yo 'sau lubdhaka÷ sa e«a kunÃla÷ / yattatrÃnena bahÆnÃæ m­gaÓatÃnÃæ nayanÃnyutpÃÂitÃni tasya karmaïo vipÃkena bahÆni var«aÓatasahasrÃïi narake«u du÷khamanubhÆya tata÷ karmaviÓe«eïa pa¤cajanmaÓatÃni tasya nayanÃnyutpÃÂitÃni /

kiæ karma k­taæ yasya karmaïo vipÃkenocce kÆle upapanna÷ / prÃsÃdikaÓca saæv­tta÷ / satyadarÓanaæ ca k­taæ /

tena hyÃyu«manta÷ ÓrÆyatÃæ /

bhÆtapÆrvamatÅte 'dhvani catvÃriæÓadvar«asahasrÃyu«i prajÃyÃæ krakucchando nÃma samyaksambuddho loka udapÃdi /

yadà krakucchanda÷ samyaksambuddha÷ sakalaæ buddhakÃryaæ k­tvà nirupadhiÓe«e nirvÃïadhÃtau parinirv­ta÷, tasyÃÓokena rÃj¤Ã catÆratnamaya÷ stÆpa÷ kÃrita÷ / yadà rÃjÃÓoka÷ kÃlagato 'ÓrÃddho rÃjà rÃjye prati«Âhita÷ / tÃni ratnÃnyadattÃdÃyikairh­tÃni / pÃæÓukëÂhaæ cÃvaÓi«Âaæ / tatra janakÃyo gatvà viÓÅrïaæ d­«Âvà ÓocitumÃrabdha÷ /

(#<A-av 125>#)
tasmiæÓca samayenyatamaÓca Óre«Âhiputra÷ / tenokta÷ / kimarthaæ rudyata iti / tairabhihitaæ krakucchandasya samyaksambuddhasya stÆpaÓcatÆratnamaya ÃsÅt / sa idÃnÅæ viÓÅrïaæ iti /

tatastena yà tatra krakucchandasya samyaksambuddhasya kÃyapramÃïikà pratimà babhÆva viÓÅrïà sÃbhisaæsk­tà / samyakpraïidhÃnaæ ca k­taæ / yÃd­Óa÷ krakucchanda÷ ÓÃsted­Óameva ÓÃstÃramÃrÃgayeyaæ / mà virÃgayeyamiti /

kiæ manyadhvamÃyu«manta÷ / yo 'sau Óre«Âhiputra÷ sa e«a kunÃla÷ / yatrÃnena krakucchandasya stÆpo 'bhisaæsk­tastasya karmaïo vipÃkenoccakule upapanna÷ / yat pratimÃbhisaæsk­tà tasya karmaïo vipÃkena kunÃla÷ prÃsÃdika÷ saæv­tta÷ / yat praïidhÃnaæ k­taæ tasya karmaïo vipÃkena kunÃlena [yÃd­Óa÷] ÓÃkyamuni÷ samyaksambuddhastÃd­Óa eva ÓÃstà samÃrÃgito na virÃgita÷ / satyadarÓanaæ ca k­taæ /

iti ÓrÅdivyÃvadÃne kunÃlÃvadanaæ saptaviæÓatimaæ samÃptaæ //


(#<A-av 126>#)
#<AÓokÃvadÃnaæ>#

yadà rÃj¤ÃÓokena bhagavacchÃsane Óraddhà pratilabdhà sa bhik«Æn uvÃca / kena bhagavacchÃsane prabhÆtaæ dÃnaæ dattaæ / bhik«ava Æcu÷ / anÃthapiï¬adena g­hapatinà / rÃjÃha / kiyattena bhagavacchÃsane dÃnaæ dattaæ / bhik«ava Æcu÷ / koÂiÓataæ tena bhagavacchÃsane dÃnaæ dattaæ / Órutvà ca rÃjÃÓokaÓcintayati / tena g­hapatinà bhÆtvà koÂiÓataæ bhagavacchÃsane dÃnaæ dattaæ / tenÃbhihitaæ / ahamapi koÂÅÓataæ bhagacchÃsane dÃnaæ dÃsyÃmi /

tena yÃvac caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitaæ / sarvatra ca ÓatasahasrÃïi dattÃni / jÃtau bodhau dharmacakre parinirvÃïe ca sarvatra Óatasahasraæ dattaæ / pa¤cavÃr«ikaæ k­taæ / tatra ca catvÃri ÓatasahasrÃïi dattÃni / trÅïi ÓatasahasrÃïi bhik«ÆïÃæ bhojitÃni / yatraikamarhatÃæ dve Óaik«ÃïÃæ p­thagjanakalyÃïakÃnÃæ ca / ko«aæ sthÃpayitvà mahÃp­thivÅmanta÷purÃmÃtyagaïamÃtmÃnaæ kunÃlaæ cÃryasaÇghe niryÃtayitvà catvÃri ÓatasahasrÃïi dattvà ni«krÅtavÃn / «aïïavatikoÂyo bhagavacchÃsane dÃnaæ dattaæ / sa yÃvad glÃnÅbhÆta÷ / atha rÃjà idÃnÅæ na bhavi«yÃmÅti viklavÅbhÆta÷ /

tasya rÃdhagupto nÃmÃmÃtyo yena saha pÃæÓudÃnaæ dattaæ / tadà sa rÃjÃnamaÓokaæ viklavÅbhÆtamavek«ya pÃdayornipatya k­täjaliruvÃca /

(#<A-av 127>#)
yacchatrusaÇghai÷ prabalai÷ sametya nodvÅk«itaæ caï¬adivÃkarÃbhaæ /
padmÃnanaÓrÅÓatasaæprapÅtaæ kasmÃt savëpaæ tava deva vaktraæ //

rÃjÃha / rÃdhagupta, nÃhaæ dravyavinÃÓaæ na rÃjyanÃÓanaæ na cÃÓrayaviyogaæ ÓocÃmi / kintu ÓocÃmi, Ãryairyad, viprayok«yÃmi /

nÃhaæ puna÷ sarvaguïopapannaæ saÇghaæ samak«aæ naradevapÆjitaæ /
saæpÆjayi«yÃmi varÃnnapÃnair etad vicintyÃÓruvimok«aïaæ me //

api ca rÃdhagupta, ayaæ me manoratho babhÆva, koÂÅÓataæ bhagavacchÃsane dÃnaæ dÃsyÃmÅti / sa ca me 'bhiprÃyo na paripÆrïa÷ /

tato rÃj¤ÃÓokena catasra÷ koÂÅ÷ paripurayi«yÃmÅti hiraïyasuvarïaæ kukkuÂÃrÃmaæ pre«ayitumÃrabdha÷ /

tasmiæÓca samaye kunÃlasya saæpadÅ nÃma putro yuvarÃjye pravartate / tasyÃmÃtyair abhihitaæ / kumÃra aÓoko rÃjà svalpakÃlavasthÃyÅ / (#<A-av 128>#) idaæ ca dravyaæ kukkuÂÃrÃmaæ pre«yate / koÓabalinaÓca rÃjÃna÷ / nivÃrayitavya÷ /

yÃvatkumÃreïa bhÃï¬ÃgÃrika÷ prati«iddha÷ / yadà rÃj¤o 'ÓokasyÃprati«iddhà [sampat] tasya suvarïabhÃjane ÃhÃramupanÃmyate / bhuktvà tÃni suvarïabhÃjanÃni kukkuÂÃrÃmaæ pre«ayati /

tasya suvarïabhÃjanaæ prati«iddhaæ / rÆpyabhÃjane ÃhÃramupanÃmyate / tÃnyapi kukkuÂÃrÃmaæ pre«ayati / tato rÆpyabhÃjanamapi prati«iddhaæ / tasya yÃvan m­bhdÃjana ÃhÃramupanÃmyate /

tasmiæÓca samaye rÃj¤o 'ÓokasyÃrdhÃmalakaæ karÃntaragataæ / atha rÃjÃÓoka÷ saævigna÷ amÃtyÃn paurÃæÓca saænipÃtya kathayati / ka÷ sÃmprataæ p­thivyÃmÅÓvara÷ /

tato 'mÃtyà utthÃyÃsanÃd yena rÃjÃÓokastenäjaliæ praïamya Æcu÷ / deva p­thivyÃmÅÓvara÷ / atha rÃjà aÓoka÷ sÃÓrudurdinanayanavadano 'mÃtyÃn uvÃca /

dÃk«iïyÃdan­taæ hi kiæ kathayatha bhra«ÂÃdhirÃjyà vayaæ
Óe«aæ tvÃmalakÃrdhamityavasitaæ yatra prabhutvaæ mama /
aiÓvaryaæ dhiganÃryamuddhatanadÅtoyapraveÓopamaæ
martyendrasya mamÃpi yat pratibhayaæ dÃridryamabhyÃgataæ //

(#<A-av 129>#)
athavà ko bhagavato vÃkyamanyathà kari«yati / sampattayo hi sarvà vipattinidÃnà iti pratij¤Ãtaæ yadavitathavÃdinà gautamena na hi tad visaævadati / pratiÓi«yate 'smannacirÃj¤Ã mama yÃvatithà manasà sÃdya mahÃdriÓilÃtale vihatÃvan nadÅ pratiniv­ttà /

Ãj¤Ãpya vyavadhÆta¬imba¬amarÃm ekÃtapatrÃæ mahÅæ
utpÃÂya pratigarvitÃnarigaïÃn ÃÓvÃsya dÅnÃturÃn /
bhra«ÂÃsthÃyatano na bhÃÂi k­païa÷ saæpratyaÓoko n­paÓ
chinnamlÃnaviÓÅrïapatrakusuma÷ Óu«yatyaÓoko yathà //

tato rÃjÃÓoka÷ samÅpagataæ puru«amÃhÆyovÃca / bhadramukha pÆrvaguïÃnurÃgÃd bhra«ÂaiÓvaryasyÃpi mama imaæ tÃvad apaÓcimaæ vyÃpÃraæ kuru / idaæ mamÃrdhÃmalakaæ grahÃya kukkuÂÃrÃmaæ gatvà saÇghe niryÃtaya / madvacanÃcca saÇghasya pÃdÃbhivandanaæ k­tvà vaktavyaæ /

jambudvÅpaiÓvaryasya rÃj¤a e«a sÃmprataæ vibhava iti / idaæ tÃvad apaÓcimaæ dÃnaæ tathà paribhoktavyaæ yathà me saÇghagatà dak«iïà vistÅrïà syÃditi / Ãha ca /

(#<A-av 130>#)
idaæ pradÃnaæ caramaæ mamÃdya rÃjyaæ ca taccaiva gataæ svabhÃvaæ /
Ãrogyavaidyo«adhivarjitasya trÃtà na me 'styÃryagaïÃd bahirdhà //
tattathà bhujyatÃæ yena pradÃnaæ mama paÓcimaæ /
yathà saÇghagatà me 'dya vistÅrïà dak«iïà bhavet //

evaæ deveti sa puru«o rÃj¤o 'Óokasya pratiÓrutya tadardhÃmalakaæ g­hya kukkuÂÃrÃmaæ gatvà v­ddhÃnte sthitvà k­täjalistadardhÃmalakaæ saÇghe niryÃtayannuvÃca /

ekacchatrasamucchrayÃæ vasumatÅmÃj¤Ãpayan ya÷ purÃ
lokaæ tÃpayati sma madhyadivasaprÃpto divà bhÃskara÷ /
bhÃgyacchidramavek«ya so 'dya n­pati÷ svai÷ karmabhirva¤cita÷
saæprÃpte divasak«aye raviriva bhra«ÂaprabhÃva÷ sthita÷ //

bhaktyÃvanatena Óirasà praïamya saÇghÃya tena khalu dattamidamÃmalakasyÃrdhaæ lak«mÅcÃpalyacinhitaæ / tata÷ saÇghasthaviro bhik«ÆnuvÃca / bhadantà bhavabhdi÷ ÓakyamidÃnÅæ saævegamutpÃdayituæ / kuta÷ / evaæ hyuktaæ bhagavatÃ- paravipatti÷ saævejanÅyaæ sthÃnamiti / kasyedÃnÅæ sah­dayasya saævego notpÃdyate / kuta÷ /

(#<A-av 131>#)
tyÃgaÓÆro narendro 'sau aÓoko moryaku¤jara÷ /
janbudvipeÓvaro bhÆtvà jÃto 'rdhÃmalakeÓvara÷ //
bh­tyai÷ sa bhÆmipatiradya h­tÃdhikÃro
dÃnaæ prayacchati kilÃmalakÃrdhametat /
ÓrÅbhogavistaramadairatigarvitÃnÃæ
pratyÃdiÓanniva manÃæsi p­thagjanÃnÃæ //

yÃvad tadardhÃmalakaæ curïayitvà yÆ«e prak«ipya saÇghe cÃritaæ /

tato rÃjÃÓoko rÃdhaguptamuvÃca / kathaya rÃdhagupta ka÷ sÃmprataæ p­thivyÃmÅÓvara÷ /

atha rÃdhagupto 'Óokasya pÃdayornipatya k­täjalir uvÃca / deva÷ p­thivyÃmÅÓvara÷ /

atha rÃjÃÓoka÷ kathaæcidutthÃya caturdiÓamavalokya saÇghÃyäjaliæ k­tvovÃca /

e«a idÃnÅæ mahat koÓaæ sthÃpayitvà imÃæ samudraparyantÃæ mahÃp­thivÅæ bhagavacchrÃvakasaÇghe niryÃtayÃmi /

Ãha ca /

imÃæ samudrottamanÅlaka¤cukÃmanekaratnÃkarabhÆ«itÃnanÃæ /
dadÃmyahaæ bhutadharÃæ samandarÃæ saÇghÃya tasmai hyupabhujyatÃæ phalaæ //

(#<A-av 132>#)
api ca /

dÃnenÃhamanena nendrabhavanaæ na brahmaloke phalaæ
kÃÇk«Ãmi drutavÃrivegacapalÃæ prÃgeva rÃjaÓriyaæ /
dÃnasyÃsya phalaæ tu bhaktimahitaæ yanme 'sti tenÃpnuyÃæ
cittaiÓvaryamaharyamÃryamahitaæ nÃyÃti yad vikriyÃæ //

yÃvat patrÃbhilikhitaæ k­tvà dantamudrayà mudritaæ / tato rÃjà mahÃp­thivÅæ saÇghe dattvà kÃlagata÷ / yÃvadamÃtyairnÅlapÅtÃbhi÷ ÓivikÃbhirnirharitvà ÓarÅrapÆjÃæ k­tvà dhmÃpayitvà rÃjÃnaæ prati«ÂhÃpayi«yÃma iti [uktam] / yÃvad rÃdhaguptenÃbhihitaæ / rÃj¤ÃÓokena mahÃp­thivÅ saÇghe niryÃtità iti / tato 'mÃtyairabhihitaæ kimarthamiti /

rÃdhagupta uvÃca / e«a rÃj¤o 'Óokasya manoratho babhÆva koÂÅÓataæ bhagavacchÃsane dÃnaæ dÃsyÃmÅti / tena «aïïvatikoÂyo dattÃ÷ / yÃvad Ãj¤Ã prati«iddhà / tadabhiprÃyeïa rÃj¤Ã mahÃp­thivÅ saÇghe dattà /

yÃvadamÃtyaiÓcatasra÷ koÂÅr bhagavacchÃsane dattvà p­thivÅæ ni«krÅya saæpadÅ rÃjye prati«ÂhÃpita÷ /

(#<A-av 133>#)
saæpadino b­haspati putro b­haspate 'rv­«aseno v­«asenasya pu«yadharmà pu«yadharmaïa÷ pu«yamitra÷ / so 'mÃtyÃnÃmantrayate / ka upÃya÷ syÃd yadasmÃkaæ nÃma ciraæ ti«Âhed /

tairabhihitaæ / devasya ca vaæÓÃd aÓoko nÃmnà rÃjà babhÆveti / tena caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpitaæ yÃvad bhagavacchÃsanaæ prÃpyate tÃvat tasya yaÓa÷ sthÃsyati / devo 'pi caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ prati«ÂhÃpayatu /

rÃjÃha / maheÓÃkhyo rÃjÃÓoko babhÆva / anya÷ kaÓcidupÃya iti / tasya brÃhmaïapurohita÷ p­thagjano 'ÓrÃddha÷ / tenÃbhihitaæ / deva, dvÃbhyÃæ kÃraïÃbhyÃæ nÃma ciraæ sthÃsyati / rÃj¤ÃÓokena caturaÓÅtidharmarÃjikÃsahasraæ sthÃpitamatastasya nÃma ciraæ ti«Âhati / bhavÃæÓcet tÃni nÃÓayed bhavato nÃma cirataraæ sthÃsyatÅti /

yÃvad rÃjà pu«yamitraÓcaturaÇgabalakÃyaæ saænÃhayitvà bhagavacchÃsanaæ vinÃÓayi«yÃmÅti kukkuÂÃrÃmaæ nirgata÷ / dvÃre ca siæhanÃdo mukta÷ / yÃvat sa rÃjà bhÅta÷ pÃÂaliputraæ pravi«Âa÷ / evaæ dvirapi trirapi / yÃvad bhik«ÆæÓca saÇghamÃhÆya kathayati / bhagavacchÃsanaæ nÃÓayi«yÃmÅti / kim icchatha stÆpaæ saÇghÃrÃmÃn và / stÆpÃ÷ bhik«ubhi÷ (#<A-av 134>#) parig­hÅtÃ÷ / yÃvat pu«yamitro yÃvat saÇghÃrÃmaæ [nÃÓayan] bhik«ÆæÓca praghÃtayan prasthita÷ /

sa yÃvac chÃkalamanuprÃpta÷ / tenÃbhihitaæ / yo me ÓramaïaÓiro dÃsyati tasyÃhaæ dÅnÃraÓataæ dÃsyÃmi / [tatra eka÷] dharmarÃjikÃvÃsya'rhad ­ddhyà Óiro dÃtumÃrabdha÷ / Órutvà ca rÃjÃrhantaæ praghÃtayitumÃrabdha÷ / sa ca nirodhaæ samÃpanna÷ / tasya paropakramo na kramate / sa taæ samuts­jya yÃvat ko«Âhakaæ gata÷ /

daæ«ÂrÃnivÃsÅ yak«aÓcintayati / idaæ bhagavacchÃsanaæ vinaÓyati / ahaæ ca Óik«Ãæ dhÃrayÃni / na mayà Óakyaæ kasyacidapriyaæ kartuæ / tasya duhità k­miÓena yak«eïa yÃcyate / na cÃnuprayacchati tvaæ pÃpakarmakÃrÅti / yÃvat sà duhità tena k­miÓasya dattà / bhagavacchÃsanaparitrÃïÃrthaæ parigrahaparipÃlanÃrthaæ ca /

pu«yamitrasya rÃj¤a÷ p­«Âhato yak«o mahÃpramÃïo 'nubaddha÷ / tasyÃnubhÃvÃt sa rÃjà na pratihanyate / yÃvad daæ«ÂrÃnivÃsÅ yak«astaæ pu«yamitrÃnubaddhaæ (#<A-av 135>#) yak«aæ grahÃya parvatacarye 'carat / yÃvad dak«iïaæ mahÃsamudraæ gata÷ / k­miÓena ca yak«eïa mahÃntaæ parvatamÃnayitvà pu«yamitro rÃjà sabalavÃhano 'va«Âabdha÷ / tasya sunihita iti saæj¤Ã vyavasthÃpità / yadà pu«yamitro rÃjà praghÃtatastadà mauryavaæÓa÷ samucchinna÷ /

iti ÓrÅdivyÃvadÃne 'ÓokÃvadÃnaæ samÃptaæ //