Asokavadana = A-av [= Avadana 29 of the Divyavadana] Based on the edition by Sujitkumar Mukhopadhyaya: The A÷okàvadàna. New Delhi : Sahitya Akademi, 1963. Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sastra section, text no. 56 The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. STRUCTURE OF REFERENCES (added): A-av nnn = pagination of ed. #<...># = BOLD ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ A÷okàvadànaü Pàü÷upradànàvadànaü yo 'sau svamàüsatanubhiryajanàni kçtvà- tapyac ciraü karuõayà jagato hitàya / tasya ÷ramasya saphalãkaraõàya santaþ sàvarjitaü ÷çõuta sàüpratabhàùyamàõaü // evaü mayà ÷rutamekasmin samaye bhagavàn ÷ràvastyàü viharati / iti såtraü vaktavyaü / atra tàvad bhagavattathàgatavadanàmbhodharavivarapratyudgatavacanasaratsaliladhàràsampàtàpanãtaràgadveùamohamadamànamàyà÷àñhyapaïkapañalànàü ÷abdanyàyàditarka÷àstràrthàvalokanotpannapraj¤àpradãpaprotsàritaku÷àstradar÷anàndhakàràõàü saüsàratçùõàchedipravarasaddharmapayaþpàna÷auõóànàü guråõàü saünighau sarvàvavàdaka÷reùñhaü ÷akrabrahme÷ànayamavaråõakuveravà[va]savasomàdityàdibhirapyapratihata÷àsanaü kandarpadarpàpamardana÷åraü mahàtmànam atimaharddhikaü sthaviropaguptamàrabhya kà¤cideva vibudhajanamanaþ prasàdakàrãü dharmyàü kathàü samanusmariùyàmaþ / tatra tàvad gurubhiravahita÷rotrairbhavitavyaü / (##) evamanu÷råyate / yadà bhagavàn parinirvàõakàlasamaye 'palàlanàgaü vinãya kumbhakàrãü caõóàlãü gopàlãü ca teùàü mathuràmanupràptaþ / tatra bhagavàn àyuùmantamànandamàmantrayate sma / asyàmànanda mathuràyàü mama varùa÷ataparinirvçtasya gupto nàma gàndhiko bhaviùyati / tasya putro bhaviùyati upaguptanàmàlakùaõako buddho yo mama varùa÷ataparinirvçtasya buddhakàrya kariùyati / tasyàvavàdena bahavo bhikùavaþ sarvakle÷aprahàõàd arhattvaü sàkùàtkariùyanti / te 'ùñàda÷ahastàmàyàmenaü dvàda÷ahastàü vistàreõa caturaïgulamàtràbhiþ ÷alàkàbhir guhàü pårayiùyanti / eùo 'gro me ànanda ÷ràvakàõàü bhaviùyati avavàdakànàü yaduta upagupto bhikùuþ / pa÷yasi tvamànanda dårata eva nãlanãlàmbararàjiü / evaü bhadanta / eùa ànanda uråmuõóo nàma parvataþ / atra varùa÷ataparinirvçtasya tathàgatasya ÷àõakavàsã nàma bhikùurbhaviùyati / so 'tra uråmuõóaparvate vihàraü pratiùñhàpayiùyati / upaguptaü ca pravràjayiùyati / mathuràyàmànanda naño bhaña÷ca dvau bhràtarau ÷reùñhinau bhaviùyataþ / tau urumuõóaparvate vihàraü pratiùñhàpayiùyataþ / tasya nañabhañiketi (##) saüj¤à bhaviùyati / etadagraü me ànanda bhaviùyati ÷amathànukålànàü ÷ayyàsanànàü yadidaü nañabhañikàraõyàyatanaü / athàyuùmàna ànando bhagavantamidamavocat / à÷carya bhadanta yad ãdç÷amàyuùmàn upagupto bahujanahitaü kariùyati / bhagavàn àha / nànanda etarhi, yathàtite 'pyadhvani tena vinipatita÷arãreõàpyatraiva bahujanahitaü kçtaü / uråmuõóaparvate trayaþ pàr÷vàþ / ekatra prade÷e pa¤ca pratyekabuddha÷àtàni prativasanti / dvitãye pa¤carùi÷atàni / tçtãye pa¤camarkaña÷atàni / tatra yo 'sau pa¤cànàü markaña÷atànàü yåthapatiþ sa taü yåthamapahàya yatra pàr÷ve pa¤ca pratyekabuddha÷atàni prativasanti tatra gataþ / tasya tàn pratyekabuddhàn dçùñvà prasàdo jàtaþ / sa teùàü pratyekabuddhànàü ÷ãrõaparõàni målaphalàni copanàmayati, yadà ca te paryaïkeõopaviùñà bhavanti sa vçddhànte kçtvà yàvan navàntaü gatvà paryaïkeõopavi÷ati / yàvat te pratyekabuddhàþ parinirvçtàþ / sa teùàü ÷ãrõaparõàni målaphalàni copanàmayati / te na pratigçõhanti / sa teùàü cãvarakarõikàni àkarùayati / pàdau gçõhàti / yàvat sa markaña÷cintayati / niyatamete kàlagatà bhaviùyanti / tataþ sa markañaþ ÷ocitvà paridevitvà ca dvitãyaü pàr÷vaü gato yatra pa¤carùi÷atàni prativasanti / (##) te ca çùayaþ kecit kaõñakàpà÷rayàþ kecid bhasmàpà÷rayàþ kecidårdhvahastàþ kecit pa¤càtapàvasthitàþ / sa teùàü teùàm ãryàpathàn vikopayitumàrabdhaþ / ye kaõñakàpà÷rayàsteùàü kaõñakàn uddharati / bhasmàpà÷rayàõàü bhasma vidhunoti / årdhvahastànàmadho hastaü pàtayati / pa¤càtapàvasthitànàmagnim avakirati / yadà ca tairãryàpatho vikopito bhavati tadà sa teùàmagrataþ paryaïkaü badhnàti / yàvat tairçùibhiràcàryàya niveditaü / tenàpi coktaü / paryaïkeõa tàvan niùãdata / yàvattàni pa¤carùi÷atàni paryaïkeõopaviùñàni / te 'nàcàryakà anupade÷akàþ saptatriü÷ad bodhipakùàn dharmànàmukhãkçtya pratyekàü bodhiü sàkùàtkçtavantaþ / atha teùàü pratyekabuddhànàmetadabhavad / yat ki¤cadasmàbhiþ ÷reyo 'vàptaü tat sarvamimaü markañam àgamya / tairyàvat sa markañaþ phalamålaiþ paripàlitaþ / kàlagatasya ca taccharãraü gandhakàùñhairdhmàpitaü / tat kiü manyase ànanda yo 'sau pa¤cànàü markaña÷atànàü yåthapatiþ sa eùa upaguptaþ / tadàpi tena vinipatita÷arãreõàpyatraivorumuõóaparvate bahujanahitaü kçtaü / anàgate 'pyadhvani varùa÷ataparinirvçtasya mamàtraivorumuõóaparvate bahujanahitaü kariùyati / tacca yathaivaü tathopadar÷ayiùyàmaþ / (##) ÷àõakavàsyupàkhyànaü yadà sthavireõa ÷àõakavàsinà urumuõóe parvate vihàraþ pratiùñhàpitaþ, samanvàharati / kimasau gandhika utpannaþ / athàdyàpi notpadyata iti / pa÷yatyutpannaþ / sa yàvat samanvàharati / yo 'sau tasya putra upagupto nàmnàlakùaõako buddho nirdiùño yo mama varùa÷ataparinirvçtasya buddhakàryaü kariùyatãti, kimasàvutpannaþ / adyàpi notpadyata iti / pa÷yatyadyàpi notpadyate / tena yàvadupàyena gupto gàndhiko bhagavacchàsane 'bhiprasàditaþ / sa yadàbhiprasannastadà sthaviraþ saübahulairbhikùubhiþ sàrdhamekadivasaü tasya gçhaü praviùñaþ aparasminnahani, àtmadvitãyaþ / anyasminnahani, ekàkã / yàvad gupto gàndhikaþ sthaviraü ÷àõakavàsinamekàkinaü dçùñvà kathayati / na khalvàryasya ka÷cit pa÷càcchramaõaü / sthavira uvàca / jaràdharmàõàü kuto 'smàkaü pa÷càcchramaõo bhavati / yadi kecicchraddhàpurogeõa (##) pravrajanti, te 'smàkaü pa÷càcchramaõà bhavanti / gupto gàndhika uvàca / àryàhaü tàvad gçhavàse parigçddho viùayàbhirata÷ca / na mayà ÷akyaü pravrajituü / api tu yo 'smàkaü putro bhavati taü vayamàryasya pa÷càcchramaõaü dàsyàmaþ / sthavira uvàca / vatsa evamastu / api tu dçóhapratij¤àü smarethàstvamiti / yàvad guptasya gàndhikasya putro jàtaþ / tasyà÷vagupta iti nàmadheya kçtaü / sa yadà mahàn saüvçttastadà sthavira÷àõakavàsã guptaü gàndhikamadhigamyovàca / vatsa tvayà pratij¤àtaü yo 'smàkaü putro bhaviùyati taü vayamàryasya pa÷càcchramaõaü dàsyàmaþ / ayaü ca putro jàtaþ / anujànãhi pravràjayiùyàmãti / gàndhika uvàca / àrya ayamasmàkamekaputraþ / marùayànyo yo 'smàkaü dvitãyaþ putro bhaviùyati, taü vayamàryasya pa÷càcchramaõaü dàsyàmaþ / yàvat sthavira÷àõakavàsã samanvàharati / kimayaü sa upaguptaþ / pa÷yati neti / tena sthavireõàbhihita evamastviti / tasya yàvad dvitãyaþ putro jàtaþ / tasya dhanagupta iti nàma kçtaü / sopi yadà mahàn saüvçttastadà sthavira÷àõakavàsã guptaü gàndhikamuvàca / vatsa tvayà pratij¤àtaü yo 'smàkaü putro bhaviùyati taü vayamàryasya pa÷càcchramaõaü dàsyàmaþ / ayaü ca te putro jàtaþ / anujànãhi pravràjayiùyàmãti / gàndhika uvàca / àrya marùaya eko 'smàkaü bahirdhà dravyaü saücayiùyati, dvitãyo 'ntargçhe paripàlanaü kariùyatãti / api tu yo 'smàkaü tçtãyaþ putro bhaviùyati sa àryasya dattaþ / (##) yàvat sthavira÷àõakavàsã samanvàharati / kimayaü sa upaguptaþ / pa÷yati neti / tataþ sthavira uvàca / evamastviti / yàvad guptasya gàndhikasya tçtãyaþ putro jàtaþ / abhiråpo dar÷anãyaþ pràsàdiko 'tikrànto mànuùavarõamasaüpràpta÷ca divyavarõaü / tasya vistareõa jàtau jàtimahaü kçtvà upagupta iti nàma kçtam / so 'pi yadà mahàn saüvçtto yàvat sthavira÷àõakavàsã guptaü gàndhikamabhigamyovàca / vatsa tvayà pratij¤àtaü yo 'smàkaü tçtãyaþ putro bhaviùyati taü vayamàryasya dàsyàmaþ pa÷càcchramaõàrthe / ayaü te tçtãyaþ putra utpannaþ / anujànãhi pravràjayiùyàmãti / gupto gàndhika uvàca / àrya samayataþ / yadàlàbho 'nucchedo bhaviùyatãti tadànuj¤àsyàmi / yadà tena samayaþ kçtastadà màreõa sarvàvatã mathurà gandhàviùñà / te (mathuràvàsinaþ) sarve upaguptasakà÷àd gandhàn krãõanti / sa prabhåtàn dadàti / yàvat sthavira÷àõakavàsã upaguptasakà÷aü gataþ / upagupta÷ca gandhàpaõe sthitaþ / sa dharmeõa vyavahàraü karoti / gandhàn vikrãõãte / sa sthavireõa ÷àõakavàsinàbhihitaþ / vatsa kãdç÷àste cittacaitasikàþ pravartante / kliùñà vàkliùñà veti / upagupta uvàca / àrya naiva jànàmi kãdç÷àþ kliùñà÷cittacaitasikàþ kãdç÷à akliùñà iti / sthavira÷àõakavàsã uvàca / vatsa (##) yadi kevalaü cittaü parij¤àtuü ÷akyasi pratipakùaü mocayituü / tena tasya kçùõikapaññikà dattà pàõóurikà ca / yadi kliùñaü cittamutpadyate kçùõikàü paññikàü sthàpaya / athàkliùñaü cittamutpadyate pàõóuràü paññikàü sthàpaya / a÷ubhàü manasi kuru / buddhànusmçtiü ca bhàvayasveti / tenàsya vyapadiùñaü / tasya yàvadàrabdhà akliùñà÷cittacaitasikàþ pravartituü / sa dvau bhàgau kçùõikànàü sthàpayati / ekaü pàõóurikàõàü / yàvadardhaü kçùõikànàü sthàpayati / ardhaü paõóurikàõàü / yàvad dvau bhàgau pàõóurikàõàü sthàpayati / ekaü kçùõikànàü / yàvadanupårveõa sarvàõyeva ÷uklàni cittànyutpadyante / sa pàõóurikàõàmeva paññikàü sthàpayati / dharmeõa vyavahàraü karoti / mathuràyàü vàsavadattà nàma gaõikà / tasyà dàsã upaguptasakà÷aü gatvà gandhàn krãõàti / sà vàsavadattayà cocyate / dàrikemuùyate sa gàndhikastvayà, bahån gandhàn ànayasãti / dàrikovàca / àryaduhita upagupto gàndhikadàrako råpasampanna÷càturyamàdhuryasampanna÷ca (##) dharmeõa vyavahàraü karoti / ÷rutvà ca vàsavadattàyà upaguptasakà÷e sànuràgaü cittamutpannaü / tayà yàvad dàsã upaguptasakà÷aü preùità / tvatsakà÷amàgamiùyàmi / icchàmi tvayà sàrdhaü ratimanubhavituü / yàvad dàsyà upaguptasya niveditaü / upagupta uvàca / akàlaste bhagini maddar÷anàyeti / vàsavadattà pa¤cabhiþ puràõa÷ataiþ paricàryate / tasya buddhirutpannà / niyataü pa¤capuràõa÷atàni notsahate dàtuü / tayà yàvad dàsã upaguptasakà÷aü preùità / na mamàryaputrasakà÷àt kàrùàpaõenàpi prayojanaü / kevalamàryaputreõa saha ratimanubhaveyaü / dàsya tathà niveditaü / upagupta uvàca / akàlaste bhagini maddar÷anàyeti / yàvadanyataraþ ÷reùñhiputro vàsavadattàyàþ sakà÷aü praviùñaþ / anyatara÷ca sàrthavàha uttaràpathàt pa¤ca÷atama÷vapaõyaü gçhãtvà mathuràmanupràptaþ / tenàbhihitaü / katarà ve÷yà sarvapradhànà, tena ÷rutaü vàsavadatteti / sa pa¤capuràõa÷atàni gçhãtvà bahån ca pràbhçtàn vàsavadattàyàþ sakà÷amabhigataþ / tato vàsavadattayà lobhàkçùñayà taü ÷reùñhiputraü praghàtayitvàvaskare prakùipya sàrthavàhena saha ratiranubhåtà / yàvat sa ÷reùñhiputro (##) bandhubhiravaskaràd uddhçtya ràj¤o niveditaþ / tato ràj¤àbhihitaü / gacchantu bhavanto vàsavadattàü hastapàdau karõanàse ca chittvà ÷ma÷àne chorayantu / yàvattairvàsavadattà hastapàdau karõanàse ca chittvà ÷ma÷àne chorità / yàvad upaguptena ÷rutaü vàsavadatà hastapàdau karõanàse ca chittvà ÷ma÷àne chorità / tasya buddhirutpannà / pårvaü tayà mama viùayanimittaü dar÷anamàkàïkùitaü / idàniü tu tasyà hastapàdau karõanàse ca vikartitau / idànãü tu tasya dar÷anakàla iti / àha ca / yadà pra÷astàmbarasaüvçtàïgã abhåd vicitràbharaõairvibhåùità / mokùàrthinàü janmaparàïmukhàõàü ÷reyastadàsyàstu na dar÷anaü syàt // idànãü tu kàlo 'yaü draùñuü gatamànaràgaharùàyàþ / ni÷itàsivikùatàyàþ svabhàvaniyatasya råpasya // yàvadekena dàrakeõa upasthàyakena chatramàdàya pra÷ànteneryàpathena ÷ma÷ànamanupràptaþ / tasyà÷ca preùikà pårvaguõànuràgàt samãpe 'vasthità kàkàdãn nivàrayati / tayà ca vàsavadattàyà niveditaü / (##) àryuduhitaryasya tvayàhaü sakà÷aü punaþ punaranupreùità ayaü sa upagupto 'bhyàgataþ / niyatameùa kàmaràgàrta àgato bhaviùyati / ÷rutvà ca vàsavadattà kathayati / pranaùña÷obhàü duþkhàrtà bhåmau rudhirapi¤jaràü / màü dçùñvà kathametasya kàmaràgo bhaviùyati // tataþ preùikàmuvàca / yau hastapàdau karõànàse ca maccharãràd vikartitau tau ÷leùayeti / tayà yàvac chleùayitvà paññakena pracchàdità / upagupta÷càgatya vàsavadattàyà agrataþ sthitaþ / tato vàsavadattà upaguptamagrataþ sthitaü dçùñvà kathayati / àryaputra, yadà maccha÷arãraü svasthabhåtaü viùayaratyanukålaü tadà mayà àryaputrasya punaþ punar dåtã visarjità / àryaputreõàbhihitaü / àkàlaste bhagini mama dar÷anàyeti / idànãü mama hastapàdau karõanàse ca vikartitau / svarudhirakardama evàvasthità / idànãü kimàgato 'si / àha ca / idaü yadà païkajagarbhakomalaü mahàrhavastràbharaõairvibhåùitaü / babhåva gàtraü mama dar÷anakùamaü tadà na dçùño 'si mayàlpabhàgyayà // etarhi kiü dràùñumihàgato 'si me yadà ÷arãraü mama dar÷anàkùamaü / nivçttalãlàratiharùavismayaü bhayàvahaü ÷oõitapaïkalepanaü // upagupta uvàca / nàhaü bhagini kàmàrtaþ saünidhàvàgatastava / kàmànàma÷ubhànàü tu svabhàvaü draùñumàgataþ // pracchàdità vastravibhåùaõàdyairvàhyairvicitrairmadanànukålaiþ / nirãkùyamàõàpi hi yatnavabhdirnàpyatra dçùñàsi bhavedyathà ca // (##) idaü tu råpaü tava dçùyametat sthitaü svabhàve racanàd viyuktaü / te 'paõóitàste ca vigarhaõãyà ye pràkçte 'smin kçõape ramante // tvacàvanaddhe rudhiràvasakte carmàvçte màüsaghanàvalipte / ÷iràsahasrai÷ca vçte samantàt ko nàma rajyeta kutaþ ÷arãre // api ca bhagini / bahirbhadràõi råpàõi dçùñvà bàlo 'bhirajyate / abhyantaraviduùñàni j¤àtvà dhãro virajyate // avakçùñàvakçùñasya kuõapasya hyamedhyatà / medhyàþ kàmopasaühàràþ kàminaþ ÷ubhasaüj¤inaþ // iha hi / daurgandhyaü prativàryate bahuvidhairgandhairamedhyàkaraiþ vaikçtyaü bahiràdhriyeta vividhairvastràdibhirbhåùaõaiþ / svedakledamalàdayo 'pya÷ucayastàn nirharatyambhasà yenàmedhyakaraïkametada÷ubhaü kàmàtmabhiþ sevyate // saübuddhasya tu te vacaþ suvacasaþ ÷çõvanti kurvantyapi te kàmàn ÷rama÷okaduþkhajananàn sabhdiþ sadà garhitàn / tyaktvà kàmanimittamuktamanasaþ ÷ànte vane nirgatàþ pàraü yànti bhavàrõavasya mahataþ saü÷ritya màrgaplavaü // (##) ÷rutvà vàsavadattà saüsàràdudvignà buddhaguõànusmaraõàc càvarjitahçdayovàca / evametat tathà sarvaü yathà vadati paõóitaþ / me tvàü sàdhu samasàdya buddhasya vacanaü ÷rutaü // yàvad upaguptena vàsavadattàyà anupårvikàü kathàü kçtvà satyàni saüprakà÷itàni / upagupta÷ca vàsavadattàyàþ ÷arãrasvabhàvamavagamya kàmadhàtuvairàgyaü gataþ / tena àtmiyayà dharmade÷anayà saha satyàbhisamayàd anàgàmiphalaü vàsavadattayà ca ÷rotàpattiphalaü pràptaü / tato vàsavadattà dçùñasatyà upaguptaü saüràgayantã uvàca / tavànubhàvàt pihitaþ sughoro hyapàyamàrgo bahudoùayuktaþ / apàvçtà svargagatiþ supuõyà nirvàõamàrga÷ca mayopalabdhaþ // (##) api ca / eùàhaü taü bhagavantaü tathagatam arhantaü samyaksaübuddhaü ÷araõaü gacchàmi / dharmaü ca bhikùusaïghaü cetyàha / eùa vrajàmi ÷araõàü vibuddhanavakamalavimaladhavalanetraü / tamamarabudhajanasahitaü jinaü viràgaü saïghaü ceti // yàvad upagupto vàsavadattàü dharmyayà kathayà saüdar÷ya prakràntaþ / aciraprakrànte copagupte vàsavadattà kàlagatà deveùåpapannà / daivatai÷ca mathuràyàmàrocitaü / vàsavadattayà upaguptasakà÷àd dharmade÷anàü ÷rutvà àryasatyàni dçùñàni / sà kàlagatà deveùåpapanneti / ÷rutvà ca mathuràvàstavyena janakàyena vàsavadattàyàþ ÷arire påjà kçtà / yàvat sthavira÷àõakavàsã guptaü gàndhikam abhigamyovàca / anujànãhi upaguptaü pravràjayiùyàmãti / gupto gàndhika uvàca / àrya eùa samayaþ / yadà na làbho na chedo bhaviùyati tadànuj¤àsyàmãti / yàvat sthavira÷àõakavàsinà çddhyà tathàdhiùñhitaü yathà na làbho na chedaþ / tato gupto gàndhiko gaõayati tulayati màpayati / pa÷yati na làbho na chedaþ / tataþ sthavira÷aõakavàsã guptaü gàndhikam uvàca / ayaü hi bhagavatà buddhena nirdiùñaþ, mama varùa÷ataparinirvçtasya buddhakàryaü kariùyatãti / anujànãhi pravràjayiùyàmãti / yàvad guptena gàndhekena abhyanuj¤àtaþ / tataþ sthavireõa ÷àõakavàsinà (##) upagupto nañabhañikàraõyàyatanaü nãtaü / upasaüpàdita÷ca j¤apticaturthaü ca karma vyavasitaü / upaguptena ca sarvakle÷aprahàõàd arhattvaü sàkùàtkçtaü / tataþ sthavireõa ÷àõakavàsinàbhihitaü / vatsa upagupta tvaü bhagavatà nirdiùño varùa÷ataparinirvçtasya mama upagupto nàma bhikùurbhaviùyati, alakùaõakto buddhaþ / yo mama varùa÷ataparinirvçtasya buddhakàryaü kariùyatãti / eùo 'gro me ànanda ÷ràvakàõàmavavàdakànàü yadutopagupto bhikùuþ / idànãü vatsa ÷àsanahitaü kuruùveti / upagupta uvàca / evamastviti / tataþ sa dharma÷ravaõe 'dhãùñaþ / mathuràyàü ca ÷abdo visçtaþ / upagupto nàmàlakùaõako buddho 'dya dharmaü de÷ayiùyatãti / ÷rutvà cànekàni pràõi÷atasahasràõi nirgatàni / yàvat sthaviropaguptaþ samàpadyàvalokayati / kathaü tathàgatasya pariùan niùaõõàþ / pa÷yati càrdhacandrikàkàreõa parùad avasthità / yavad avalokayati kathaü tathàgatena dharmade÷anà kçtà / pa÷yati pårvakàlakaraõãyàü kathàü kçtvà satyasaüprakà÷anà kçtà / so 'pi pårvakàlakaraõãyàü kathàü kçtvà satyasaüprakà÷anàü kartumàrabdhaþ / màreõa ca tasyàü parùadi muktàhàravarùamutsçùñaü / vaineyànàü manàüsi vyàkulãkçtàni / ekenàpi satyadar÷anaü na kçtaü / (##) yàvat sthaviropagupto vyavalokayati / kenàyaü vyàkùepaþ kçtaþ / pa÷yati màreõa / yàvad dvitãye divase bahutarako janakàyo nirgataþ / upagupto dharmaü de÷ayati / muktàhàraü ca varùopavarùitamiti / yàvad dvitãye 'pi divase sthaviropaguptena pårvakàlakaraõãyàü kathàü kçtvà satyasaüprakà÷anàyàmàrabdhàyàü màreõa càsya parùadi suvarõavarùamutsçùñaü / vaineyànàü manàüsi saükùobhotàni / ekenàpi satyadar÷anaü na kçtaü / yàvat sthaviropagupto vyavalokayati, kenàyaü vyàkùepaþ kçtaþ / pa÷yati màreõa pàpãyaseti / yàvat tçtãye divase bahutarako janakàyo nirgataþ / upagupto dharmaü de÷ayati / muktàvarùaü suvarõavarùaü ca patatãti / yàvat tçtãye 'pi divase sthaviropaguptaþ pårvakàlakaraõãyàü kathàü kçtvà satyàni àrabdhaþ saüprakà÷ayituü / màreõa ca nàtãdåre nàñakamàrabdhaü / divyàni ca vàdyàni saüpravàditàni / divyà÷càpsaraso nàñayituü pravçttàþ / yàvad vãtaràgo janakàyo divyàni råpàõi dçùñvà divyàü÷ca ÷abdàn ÷rutvà màreõàkçùñaþ / ato màreõopaguptasya parùad àkçùñà / prãtamanasà màreõa (##) sthaviropaguptasya ÷irasi màlà baddhà / yàvat sthaviropaguptaþ samanvàharitumàrabdhaþ / ko 'yaü / pa÷yati màraþ / tasya buddhirutpannà / ayaü màro bhagavacchàsane mahàntaü vyàkùepaü karoti / kimarthamayaü bhagavatà na vinãtaþ / pa÷yati mamàyaü vineyaþ / tasya ca vinayàt sattvànugrahàdahaü bhagavatà alakùaõako buddho nirdiùñaþ / yàvat sthaviropaguptaþ samanvàharati / kimasya vineyakàla upasthita àhosvin neti / pa÷yati vineyakàla upasthitaþ / tataþ sthaviropaguptena trayaþ kuõapà gçhãtàþ / ahikuõapaü kurkuskuõapaü manuùyakuõapaü ca / çddhyà ca puùpamàlàmabhinirmàya màrasakà÷amabhigataþ / dçùñvà ca màrasya prãtirutpannà / upagupto 'pi mayàkçùña iti / tato màreõa sva÷arãramupanàmitaü / sthaviropaguptaþ svayameva badhnàti / tataþ sthavireõopaguptena ahikuõapaü màrasya ÷irasi baddhaü / kurkurakuõapaü grãvàyàü karõàvasaktaü manuùyakuõapaü ca / tataþ samàlabhyovàca / bhikùujanapratikålà màlà baddhà yathaiva me bhavatà / kàmijanapratikålaü tava kuõapamidaü mayà baddhaü // (##) yat te balaü bhavati tat pratidar÷ayasva buddhàtmajena hi sahàdya samàgato 'si / ugdçttamapyanilabhinnataraïgavaktraü vyàvartate malayakukùiùu sàgaràmbhaþ // atha màrastaü kuõapamapanetumàrabdhaþ / paramapi ca svayamanupravi÷ya pipãlika iva adriràjamapanetuü na ÷a÷àka / sàmarùo vaihàyasamutpatya uvàca / yadi moktuü na ÷akyàmi kaõñhàt svakuõapaü svayaü / anye devà hi mokùyante mato 'bhyadhikatejasaþ // sthavira uvàca / brahmàõaü vajra ÷araõaü ÷atakratuü và dãptaü và pravi÷a hutà÷amarõavaü và / na kledaü na ca pari÷oùaõaü na bhedaü kaõñhasthaü kuõapamidaü tu yàsyatãha // sa mahendrarudropendradraviõe÷varayamavaruõakuveravasavàdãnàü devànàmabhigamya akçtàrtha eva brahmàõamabhigataþ / tena coktaü / (##) marùaya vatsa / ÷iùyeõa da÷abalasya svayamçddhyà kçtàntamaryàdà / kastàü bhettuü ÷akto velàü varuõàlayasyeva // api padmanàlasåtrairbaddhavà himavantamuddharet kvacit / na tu tava kaõñhàsaktaü ÷vakuõapamidamuddhareyamahaü // kàmaü mamàpi mahadasti balaü tathàpi nàhaü tathàgatasutasya balena tulyaþ / tejasvinàü na khalu na jvalane 'sti kintu nàsau dyutirhutavahe ravimaõóaleyà // màro 'bravãt / kimidànãmàj¤àpayasi / kaü ÷araõaü vrajàmãti / brahmàbravãt / ÷ãghraü tameva ÷araõaü vraja yaü sametya bhraùñastvamçddhivibhavàd ya÷asaþ sukhàcca / bhraùño hi yaþ kùititale bhavatãha janturuttiùñhati kùitimasàvavalambya bhåyaþ // atha màrastathàgata÷iùyasàmarthyamupalabhya cintayàmàsa / brahmaõà pujyate yasya ÷iùyàõàmapi ÷àsanaü / tasya buddhasya sàmarthyaü pramàtuü ko nu ÷aknuyàt // kartukàmo 'bhaviùyat kàü ÷iùñiü kùamo na suvrataþ / yàü na'kariùyat kùàntyàü tu tenàhamanurakùitaþ // kiü bahunà / adyàvaimi munermahàkaruõatàü tasyàtimaitràtmanaþ sarvopadravavipramuktamanasa÷càmãkaràdridyutiþ / (##) mohàndhena hi tatra tatra sa mayà taistairnayaiþ kheditaþ tenàhaü ca tathàpi nàma balinà naivàpriyaü ÷ràvitaþ // atha kàmadhàtvadhipatirmàro nàstyanyà gatir anyatra upaguptakàdeveti j¤àtvà sarvamutsçjya sthaviropaguptasamãpamupetya pàdayornipatyovàca / bhadanta kimaviditametad bhadantasya yathà bodhimålamupàdàya mayà bhagavato vipriya÷atàni kçtàni / kutaþ / ÷àlàyàü bràhmaõagràme màmàsàdya sa gautamaþ / bhaktacchedamapi pràpya nàkàrùãn mama vipriyaü // gaurbhåtvà sarpavat sthitvà kçtvà ÷àkañikàkçtiü / sa mayàyàsito nàtho na càhaü tena hiüsitaþ // (##) tvayà punarahaü vãra tyaktvà hi sahajàü dayàü / sadevàsuramadhyeùu lokeùvadya vióambitaþ // sthaviro 'bravãt / pàpãyàn kathamaparãkùyaiva tathagatamàhàtmyeùu ÷ràvakamupasaüharasi / kiü sarùapeõa samatàü nayasãha meruü khadyotakena ravima¤jalinà samudraü / anyà hi sà da÷abalasya kçpà prajàsu na ÷ràvakasya hi mahàkaruõàsti saumya // api ca / yadarthaü hi bhagavatà sàparàdho 'pi marùitaþ / idaü tat kàraõaü sàkùàd asmàbhirupalakùitaü // màra uvàca / bråhi bråhi ÷rãmatastasya bhàvaü saïgaü chettuü kùàntiguptavratasya / yau'sau mohànnityamàyasito me tenàhaü ca prekùito maitracittaiþ // (##) sthavira uvàca / ÷çõu saumya tvaü hi bhagavatyasakçdasakçdavaskhalitaþ / na ca buddhàvaropitànàmaku÷alànàü dharmàõàmanyat prakùàlanamanyatra tathàgataprasàdàdeva / tadetat kàraõaü tena pa÷yatà dãrghadar÷inà / tvaü nàpriyamiha proktaþ priyàõyeva tu lambhitaþ // nyàyenànena bhaktistava hçdi janità tenàgramatinà svalpàpi hyatra bhaktirbhavati matimatàü nirvàõaphaladà / saükùepàd yat kçtaü te vçjinamiha munermohàndhamanasà sarvaü prakùàlitaü tat tavahçdayagataiþ ÷raddhàmbuvisaraiþ // atha màraþ kadambapuùpavad àhçùñaromakåpaþ sarvàïgeõa praõipatyovàca / sthàne mayà bahuvidhaü parikhedito 'sau pràk siddhita÷ca bhuvi siddhimanorathena / sarvaü ca marùitamçùipravareõa tena putràparàdha iva sànunayena pitrà // (##) sa buddhaprasàdàpyayitamanàþ suciraü buddhaguõànanusmçtya sthavirasya pàdayornipatyovàca / anugraho me 'dya paraþ kçtastvayà nive÷itaü yan mayi buddhagauravaü / idaü tu kaõñhavyavalambi maitryà maharùikopàbharaõaü visarjaya // sthavira uvàca / samayato vimokùyàmãti / màra uvàca / kaþ samaya iti / sthavira uvàca / adyaprabhçti bhikùavo na viheñhayitavyà iti / màro 'bravãt / na viheñhayiùye / kimaparamàj¤àpayasãti / sthavira uvàca / evaü tàvacchàsanakàryaü prati mamàj¤à / svakàryaü prati vij¤àpayiùyàmi bhavantaü / màraþ sasambhrama uvàca / prasãda sthavira kimàj¤àpayasãti / sthaviro 'bravãt / svayamavagacchasi yadahaü varùa÷ataparinirvçte bhagavati pravrajitaþ / tad dharmakàyo mayà tasya dçùñastrailokyanàthasya / kà¤canàdrinibhastasya na dçùño råpakàyo me // tadanupamamanugrahaü prati tvamiha vidar÷aya buddhavigrahaü / priyamadhikamato hi nàsti me da÷abalaråpakutåhalo hyahaü // màra uvàca / tena hi mamàpi samayaþ ÷råyatàü / sahasà tvamihodvikùya buddhanepathyadhàriõaü / na praõàmastvayà kàryaþ sarvaj¤aguõagauravàt // (##) buddhànusmçtipe÷alena manasà påjàü yadi tva mayi svalpàmapyupadar÷ayiùyasi vibho dagdho bhaviùyàmyahaü / kà ÷aktirmama vãtaràgavihitàü soóhuü praõàmakriyàü hastanyàsamivodvahanti na gajasyairaõóavçkùàïkuràþ // sthaviropyàha / evamastu / na bhavantaü praõamiùyàmãti / màro 'bravãt / tena muhårtamàgamasva yàvadahaü vanagahanamanupravi÷ya ÷åraü va¤cayituü purà vyavasitenottaptahemaprabhaü bauddhaü råpamacintyabuddhavibhavàdàsãnmayà yatkçtaü / kçtvà råpamahaü tadeva nayanapralhàdikaü dehinàü eùyàmyarkamayåkhajàlamamalaü bhàmaõóalenàkùipan // atha sthavira evamastu ityuktvà taü kuõapamapanãya tathàgataråpadar÷anotsuko 'vasthitaþ / màra÷ca vanagahanamanupravi÷ya buddharåpaü kçtvà naña iva saruciranepathyastasmàdvanagahanàdàrabdhoniùkramituü / vakùyate hi / tàthàgataü vapurathottamalakùaõàóhyamàdar÷ayannayana÷àntikaraü naràõàü / pratyagraraïgamiva citrapañaü mahàrhamudghàtayan vanamasau tadalaücakàra // atha vyàmaprabhàmaõóalamaõóitamasecanakadar÷anaü bhagavato råpamabhinirmàya dakùiõe pàr÷ve sthavira÷àradvatãputraü vàmapàr÷ve sthaviramahàmaudgalyàyanaü pçùñha÷càyuùmantamànandaü buddhapàtravyagrahastaü sthaviramahàkà÷yapàniruddhasubhåtiprabhçtãnàü (##) ca mahà÷ràvakàõàü råpàõyabhinirmàya ardhatrayoda÷abhirbhikùu÷atairardhacandreõànuparivçtaü buddhave÷amàdar÷ayitvà màraþ sthaviropaguptasyàntikamàjagàma / sthaviropaguptasya ca bhagavato råpamidamidç÷amiti pràmodyamutpannaü / sa pramuditamanàstvaritamàsanàdutthàya nirãkùamàõa uvàca / dhigastu tàü niùkaruõàmanityatàü bhinatti råpàõi yadãdç÷ànyapi / ÷arãramãdçk kila tanmahàmuner anityatàü pràpya vinà÷amàgataü // sa buddhàvalambitayà smçtyà tathàpyàsaktamanàþ saüvçtto yathà buddhaü bhagavantamahaü pa÷yàmãti vyaktamupàgataþ / sa padmamukulapratimama¤jaliü kçtvovàca / aho råpa÷obhàþ bhagavataþ / kiü bahunà / vaktreõàbhibhavatyayaü hi kamalaü nãlotpalaü cakùuùà kàntyà puùpavanaü mana priyatayà candraü samàptadyutiü / gàmbhãryeõa mahodadhiü sthiratayà meruü raviü tejasà gatyà siühamavekùitena vçùabhaü varõena càmãkaraü // sa bhåyasà màtrayà harùeõàpåryamàõahçdayo vyàpinà svareõovàca / aho bhavavi÷uddhànàü karmaõàü madhuraü phalaü / karmaõedaü kçtaü råpaü nai÷varyeõa yaducchayà // (##) yattat kalpasahasrakoñiniyutairvàkkàyacittobhdavaü dànakùàntisamàdhibuddhiniyamaistenàrhatà ÷odhitaü / tenedaü jananetrakàntamamalaü råpaü samutthàpitaü yaü dçùñvà ripurapyabhipramuditaþ syàt kiü punarmadvidhaþ // saübuddhàlambanaiþ saüj¤àü vismçtya buddhasaüj¤àmadhiùñhàya målanikçtta iva dråmaþ sarva÷arãreõa màrasya pàdayornipatitaþ / atha màraþ sasambhramo 'bravãt / evaü tvaü bhadanta nàrhasi samayaü vyatikramituü / sthavira uvàca / kaþ samaya iti / màra uvàca / nanu pratij¤àtaü bhadantena nàhaü bhavantaü praõamiùyàmãti / tataþ sthavira upaguptaþ pçthivãtalàdutthàya sagadgadakaõñho 'bravãta / pàpãyàn / na khalu na viditaü me yat sa vàdipradhàno jalavihata ivàgni rnirvçtiü saüprayàtaþ / api tu nayanakàntimàkçtiü tasya dçùñvà tamçùimabhinato 'haü tvàü tu nàbhyarcayàmi // màra uvàca / kathamihàhaü nàrcito bhavàmi yadevaü mà praõamasãti / sthaviro 'bravãt / ÷råyatàü yathà tvaü naiva mayàbhyarcito bhavasi na ca mayà samayàtikramaþ kçta iti / (##) mçnmayãùu pratikçtiùvamaràõàü yathà janaþ / mçtsaüj¤à[ntà]manàdçtya namatyamarasaüj¤ayà // tathàhaü tvàmihodvãkùya lokanàthavapurdharaü / màrasaüj¤àmanàdçtya nataþ sugatasaüj¤ayà // atha màro buddhave÷amantardhàpayitvà sthaviropaguptamabhyarcya prakràntaþ / yàvac caturthe divase màraþ svayameva mathuràyàü ghaõñàvaghoùittumàrabdhaþ / yo yuùmàkaü svargàpavargasukhaü pràrthayate sa sthaviropaguptasakà÷àd dharmaü ÷çõotu / yai÷ca yuùmàbhistathàgato na dçùñaste sthaviropaguptaü pa÷yantviti / àha ca / utsçjya dàridramanarthamålaü yaþ sphãta÷obhàü ÷riyamicchatãha / svargàpavargàya ca yasya và¤chà sa ÷raddhayà dharmamataþ ÷çõotu // dçùño na yairvà dvipadapradhànaþ ÷àstà mahàkàruõikàþ svayambhåþ / te ÷àstçkalpaü sthaviropaguptaü pa÷yantu bhàsvat tribhavapradãpaü // yàvan mathuràyàü ÷abdo visçtaþ sthaviropaguptena màro vinãta iti / ÷rutvà ca yabhdåyasà mathuràvàstavyo janakàyaþ sthaviropaguptasakà÷aü nirgataþ / tataþ sthaviropagupto 'nekeùu bràhmaõa÷atasahasreùu saünipatiteùu siüha iva nirbhãþ siühàsanamabhiråóho vakùyati ca / màü prati na tena ÷akyaü siühàsanamaviduùà samabhiroóhuü / yas [tu] siühàsanastho mçga iva sa hi yàti saïkocaü // (##) siüha iva yastu nirbhãrninadati paravàdidarpanà÷àrthaü / siühàsanamabhiroóhuü sa kathikasiüho bhavati yogyaþ // yàvat sthaviropaguptena pårvakàlakaraõãyàü kathàü kçtvà satyàni saüprakà÷itàni / ÷rutvà cànekaiþ pràõi÷atasahasrair mokùabhàgãyàni ku÷alamålànyàkùiptàni / kai÷cidanàgàmiphalaü pràptaü / kai÷cit sakçdàgàmiphalaü / kai÷cic chrotàpattiphalaü / yàvadaùñàda÷asahasràõi pravrajitàni / sarvai÷ca yujyamànairyàvadarhattvaü pràptaü / tatra corumuõóaparvate guhàùñàda÷ahastà dãrgheõa dvàda÷ahastà vistareõa / yadà tu kçtakaraõãyàþ / saüvçttàstadà sthaviropaguptenàbhihitaü / yo madãyenavavàdena sarvakle÷aprahàõàd arhattvaü sàkùàtkariùyati tena caturaïgulamàtrà ÷alàkà guhàyàü prakùeptavyà / yàvadekasmin divaseùñàda÷abhirarhatsahasraiþ ÷alàkàþ prakùiptàþ / tasya yàvadàsamudràyàü ÷abdo visçtaþ / mathuràyamupaguptanàmà avavàdakànàmagro nirdiùño bhagavatà / tadyathà hi / vinãtakàmadhàtvã÷vare dvitãya÷àstçkalpe mahàtmani sthaviropagupte suramanujamahoragàsuragaruóayakùagandharvavidyàdharàrcitapàdayugme [sati] pårvabuddhàkùetràvaropitaku÷alabãjasantatãnàm anekeùàü sattva÷atasahasràõàü saddharmasalilavarùadhàrànipàtàmokùàïkuràn abhyavardhayannurumuõóe ÷aile / kàryànurodhàt praõatasakalasàmantacåóàmaõimayåkhobhdàsitapàdapãñhasyà÷okasya ràj¤aþ pårvaü pàü÷upradànaü samanusmariùyàmaþ / ityevamanu÷råyate / (##) ## bhagavàn ràjagçhe viharati veõuvane kalandakanivàpe / atha bhagavàn pårvàhõe nivàsya pàtracãvaramàdàya bhikùugaõaparivçto bhikùusaïghapuraskçto ràjagçhaü piõóàya pràvikùat / vakùyati ca / kanakàcalasannibhàgradeho dviradendapratimaþ salãlagàmã / paripårõa÷a÷àïkasaumyavaktrau bhagavàn bhikùugaõairvçto jagàma // yàvad bhagavatà sàbhisaüskàraü nagaradvàre pàdaü pratiùñhàpitaü / dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavantaþ sàbhisaüskàraü nagaradvàramindrakãle pàdau vyavasthàpayanti / tadà citràõi adbhåtàni pràdurbhavanti / andhà÷cakùåüùi pratilabhante / badhiràþ ÷rotragrahaõasamarthà bhavanti / païgavo gamanasamarthà bhavanti / haóinigaóacàrakàvabaddhànàü sattvànàü bandhanàni ÷ithilãbhavanti / janmajanmavairànubaddhàþ sattvàstadanantaraü maitracittatàü labhante / vatsà dàmàni chittvà màtçbhiþ sàrdhaü samàgacchanti / hastinaþ kro÷anti / a÷và hreùante / çùabhà garjanti / ÷uka÷àrikakokilajãvajãvabarhiõo madhuràn nikåjanti / peóàgatàlaïkàrà madhura÷abdaü ni÷càrayanti / aparàhatàni ca vàditrabhàõóàni madhuraü ÷abdaü ni÷càrayanti / unnatonnatà pçthivãprade÷à avanamanti / avanatà÷connamanti / apagatapàùàõa÷arkarakapàlà÷càvatiùñhante / iyaü ca tasmin samaye pçthivã ùaóvikàraü prakampyate / tadyathà pårvo digbhàga unnamati / pa÷cimo 'vanamati / anto 'vanamati / madhya (##) unnamati / calitaþ pracalito vedhitaþ pravedhita itãme cànye càdbhutadharmàþ pràdurbhavanti / bhagavato nagaraprave÷e vakùyati / lavaõajalanivàsinã tato và nagaranigamamaõóità sa÷ailà / municaraõanipãóità ca bhåmã pavanabalahataü hi yànapàtraü // atha buddhaprave÷akàlaniyataiþ pràtihàryairàvarjitàþ strãmanuùyàs, tannagaram anibalacalitabhinnavicitaraïgakùubhitamiva mahàsamudraü vimuktoccanàdaü babhåva / na hi buddhaprave÷atulyaü nàma jagatyadbhutamupalabhyate / puraprave÷asamaye hi bhagavata÷ citràõyadbhåtàni dç÷yante / vakùyati hi / nimnà connamate natàvanamate buddhànubhàvàn mahã sthåõà ÷arkarakaõñakavyapagatà nirdoùatàü yàti ca / andhà måkajaóendriyà÷ca puruùà vyaktendriyàstatkùaõaü saüvàdyantyanighaññità÷ca nagare nandanti tåryasvanàþ // sarvaü ca tannagaraü såryasahasràtirekayà kanakamarãcivarõayà buddhaprabhayà sphuñaü babhåva / àha ca / såryaprabhàü samavabhartsya hi tasya bhàbhir vyàptaü jagat sakalameva sakànanasthaü / (##) saüpràpa ca pravaradharmakathàbhiràmo lokaü suràsuranaraü hi samuktabhàvaü // yàvad bhagavàn ràjamàrgaü pratipannaþ / tatra dvau bàladàrakau / eko 'grakulikaputro dvitãyaþ kulikaputra÷ca / pàü÷vàgàraiþ krãóataþ / ekasya jayo nàma dvitãyasya vijayaþ / tàbhyàü bhagavàn dçùño dvàtriü÷amahàpuruùalakùaõàlaïkçta÷arãro 'secanakadar÷ana÷ca / yàvaj jayena dàrakeõa ÷aktuü dàsyàmãti pàü÷va¤jalirbhagavataþ pàtre prakùiptaþ / vijayena ca kçtà¤jalinàbhyanumoditaü / vakùyati ca / dçùñvà mahàkàruõikaü svayambhuvaü vyàmaprabhoddyotitasarvagàtraü / dhãreõa vaktreõa kçtaprasàdaþ pàü÷uü dadau jàtijaràntakàya // sa bhagavate pratipàdayitvà praõidhànaü kartumàrabdhaþ / anenàhaü ku÷alamålena ekacchatràyàü pçthivyàü ràjà syàm / atraiva ca buddhe bhagavati kàràü kuryàmiti / tato munistasya ni÷àmya bhàvaü bàlasya samyak praõidhiü ca buddhvà / iùñaü phalaü kùetrava÷ena dçùñvà jagràha pàü÷uü karuõàyamànaþ // (##) tena yàvad ràjyavaipàkyaü ku÷alamàkùiptaü / tato bhagavatà smitaü vidar÷itaü / dharmatà khalu yasmin samaye buddhà bhagavantaþ smitaü vidar÷ayanti / tasmin samaye nãlapãtalohitàvadàtama¤jiùñhasphañikarajatavarõà arciùo mukhàn ni÷caranti / kecidårdhvato gacchanti kecidadhastàd gacchanti / ye 'dho gacchanti te sa¤jãvaü kàlasåtraü saüghàtaü rauravaü mahàrauravaü tapanaü pratàpanamavãciparyanteùu gatvà ye ÷ãtanarakàsteùåùõãbhåtvà nipatanti / ye uùõanarakàsteùu ÷ãtãbhåtvà nipatanti / tena teùàü sattvànàü kàraõavi÷eùàþ pratiprasrabhyante / teùàmevaü bhavati / kiü nu bhavanto vayamita÷cyutà àhosvidanyatropapannà iti / yenàsmàkaü kàraõavi÷eùàþ pratiprasrabdhàþ / teùàü bhagavàn prasàdasaüjananàrthaü nirmitaü visarjayati / teùàmevaü bhavati / na vayaü cyutà nàpyanyatropapannàþ / api tu ayamapårvadar÷ano 'syànubhàvenàsmàkaü kàraõavi÷eùàþ pratiprasrabdhà iti / te nirmite cittàni prasàdayitvà narakavedanãyàni karmàõi kùapayitvà devamanuùyeùu pratisandhiü gçhõanti / yatra satyànàü bhàjanabhåtà bhavanti / ye årdhvato gacchanti te caturmahàràjikàn devàüstrayastriü÷àn yàmàüstuùitàn nirmàõaratãn paranirmitava÷avartino brahmakàyikàn brahmapurohitàn mahàbrahmàn parãttàbhàn apramàõàbhàn àbhàsvaràn parãtta÷ubhàn apramàõa÷ubhàn ÷ubhakçtsnàn anabhrakàn puõyaprasavàn bçhatphalàn abçhàn atapàn sudç÷àn sudar÷anàn akaniùñhaparyanteùu deveùu gatvà anityaü duþkhaü ÷ånyam anàtmeti udghoùayanti / gàthàdvayaü ca bhàùante / àrabhadhvaü niùkràmata yujyadhvaü buddha÷àsane / dhunãta mçtyunaþ sainyaü naóàgàramiva ku¤jaraþ // (##) yo hyasmin dharmavinaye apramatta÷cariùyati / prahàya jàtisaüsàraü duþkhasyàntaü kariùyati // atha tà arciùastrisàhasramahàsàhasraü lokadhàtumanvàhiõóya bhagavantamevànugacchanti / yadi bhagavànatãtaü karma vyàkartukàmo bhavati pçùñhato 'ntardhãyante 'nàgataü vyàkartukàmo bhavati purato 'ntardhãyante / narakopapattiü vyàkartukàmo bhavati pàdatale 'ntardhãyante / tiryagupapattiü vyàkartukàmo bhavati pàrùõyàmantardhãyante / pretopapattiü vyàkartukàmo bhavati pàdàüguùñhe 'ntardhãyante / manuùyopapattiü vyàkartukàmo bhavati jànuno[ra]ntardhãyante / balacakravartiràjyaü vyàkartukàmo bhavati vàme karatale 'ntardhãyante / cakravartiràjyaü vyàkartukàmo bhavati dakùiõe karatale 'ntardhãyante / devopapattiü vyàkartukàmo bhavati nàbhyàmantardhãyante / ÷ràvakabodhiü vyàkartukàmo bhavati àsye 'ntardhãyante / pratyekàü bodhiü vyàkartukàmo bhavati årõàyàmantardhãyante / anuttaràü smayaksaübodhiü vyàkartukàmo bhavati uùõãùe 'ntardhãyante / atha tà arciùo bhagavantaü triþpradakùiõãkçtya bhagavato vàme karatale 'ntarhitàþ / athàyuùmàn ànandaþ kçtà¤jalipuño gàthàü bhàùate / nàhetvapratyayaþ / gatoddhavà dainyamadaprahãõà buddhà jagatyuttamahetubhåtàþ / nàkàraõaü ÷aïkhamçõàlagauraü smitaü vidar÷enti jinà jitàrayaþ // tatkàlaü svayamadhigamya vãra buddhyà ÷rotçõàü ÷ramaõa jinendra kàükùitànàü / dhãràbhirmunivçùa vàgbhiruttamàbhirutpannaü vyapanaya saü÷ayaü ÷ubhàbhiþ // meghastanitanirghoùa govçùendranibhekùaõa / phalaü pàü÷upradànasya vyàkuruùva narottama // (##) bhagavànàha / etadànanda evametad ànanda nàhetvapratyayaü tathàgatà arhantaþ samyaksaübuddhàþ smitamupadar÷ayanti / api tu sahetu sapratyayaü tathàgatà arhantaþ samyaksaübuddhàþ smitamupadar÷ayanti / pa÷yasi tvamànanda dàrakaü yena tathàgatasya pàtre pàü÷va¤jaliþ prakùiptaþ / evaü bhadanta / ayamànanda dàrakaþ anena ku÷alamålena varùa÷ataparinirvçtasya tathàgatasya pàñaliputre nagare '÷oko nàmnà ràjà bhaviùyati / caturbhàgacakravartã dhàrmiko dharmaràjà / yo me ÷arãradhàtån vaistàrikàn kariùyati / catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpayiùyati / bahujanahitàya pratipatsyate / iti / àha ca / astaügate mayi bhaviùyati saikaràjà yo 'sau hya÷oka iti nàma vi÷àlakãrtiþ / maddhàtugarbhaparimaõóitajambuùaõóam etat kariùyati naràmarapåjitaü nu // ayamasya deyadharmo yat tathàgatasya pàü÷va¤jaliþ pàtre prakùiptaþ / yàvad bhagavatà teùàü sarva àyuùmata ànandàya dattàþ / gomayena mi÷rayitvà yatra caükrame tathàgata÷caükramyate tatra gomayakàrùã prayaccheti / yàvadàyuùmatànandena teùàü sagomayena mi÷rayitvà yatra caükramati bhagavàn tatra gomayakàrùã dattà / tena khalu punaþ samayena ràjagçhe nagare bimbisàro ràjà ràjyaü kàrayati / ràj¤o bimbisàrasya ajàta÷atruþ putraþ / ajàta÷atrorudàyã / (##) udàyibhadrasya muõóaþ / muõóasya kàkavarõã / kàkavarõinaþ sahalã / sahalinastulakuciþ / tulakucermahàmaõóalaþ / mahàmaõóalasya prasenajit / prasenajito nandaþ / nandasya bindusàraþ / pàñaliputre nagare bindusàro nàma ràjà ràjyaü kàrayati / bindusàrasya ràj¤aþ putro jàtaþ / tasya susãma iti nàmadheyaü kçtaü / tena ca samayena campàyàü nagaryàmanyatamo bràhmaõaþ / tasya duhità jàtà / abhiråpà dar÷anãyà pràsàdikà janapadakalyàõã / sà naimittikairvyàkçtà / asyà dàrikàyà ràjà bhartà bhaviùyati / dve putraratne janayiùyati / eka÷caturbhàgacakravartã bhaviùyati / dvitãyaþ pravrajitvà siddhavrato bhaviùyati / ÷rutvà ca bràhmaõasya romaharùo jàtaþ / sampattikàmo lokaþ / sa tàü duhitaraü grahàya pàñaliputraü gataþ / tena sà sarvàlaïkàrairvibhåùayitvà ràj¤o bindusàrasya bhàryàrthamanupradattà / iyaü hi devakanyàdhanyà pra÷astà ceti / yàvadràj¤à bindusàreõàntaþpuraü prave÷ità / antaþpurikàõàü buddhirutpannà / iyamabhiråpà pràsàdikà janapadakalyàõã / yadi ràjànayà sàrdhaü paricàrayiùyati asmàkaü bhåya÷cakùuþsaüpreùaõamapi na kariùyati / (##) tàbhiþ sà nàpitakarma ÷ikùàpità / sà ràj¤aþ ke÷a÷ma÷ru prasàdhayati / yàvat su÷ikùità saüvçttà / yadàrabhate ràj¤aþ ke÷a÷ma÷ru prasàdhayituü tadà ràjà ÷ete / yàvadràj¤à prãtena vareõa pravàrità / kiü tvaü varamicchasãti / tayàbhihitaü / devena me saha samàgamaþ syàt / ràjàha / tvaü nàpinã ahaü ràjà kùatriyo mårdhàbhiùiktaþ / kathaü mayà sàrdhaü samàgamo bhaviùyati / sà kathayati / deva nàhaü nàpinã / api bràhmaõasyàhaü duhità / tena devasya patnyarthaü dattà / ràjà kathayati / kena tvaü nàpitakarma ÷ikùàpità / sà kathayati / antaþpurikàbhiþ / ràjàha / na bhåyastvayà nàpitakarma kartavyaü / yàvadràjàgramahiùã sthàpità / tayà sàrdhaü krãóati ramate paricàrayati / sà apannasattvà saüvçttà / yàvadaùñànàü navànàü màsànàmatyayàt prasåtà / tasyàþ putro jàtaþ / tasya vistareõa jàtimahaü kçtvà [pçcchati] kiü kumàrasyabhavatu nàma / sà kathayati / asya dàrakasya jàtasya a÷okàsmi saüvçttà / tasyà÷oka iti nàma kçtam / yàvad dvitãyaþ putro jàtaþ / vigate ÷oke jàtas tasya vãta÷oka iti nàma kçtaü / a÷oko duþspar÷agàtraþ / ràj¤o bindusàrasyànabhipretaþ / atha ràjà bindusàraþ kumàraü parãkùitukàmaþ piïgalavatsàjãvaü parivràjakamàmantrayate / upàdhyàya kumàràüstàvat parãkùayàmaþ / (##) kaþ ÷akyate mamàtyayàd ràjyaü kàrayituü / piïgalavatsàjãvaþ parivràjakaþ kathayati / tena hi deva kumàrànàdàya suvarõamaõóapamudyànaü nirgaccha, parãkùayàmaþ / yàvadràjà kumàrànàdàya suvarõamaõóapamudyànaü nirgataþ / yàvada÷okaþ kumàro màtrà cocyate / vatsa ràjà kumàràn parãkùitukàmaþ suvarõamaõóapamudyànaü gataþ / tvamapi tatra gaccheti / a÷okaþ kathayati / ràj¤o 'hamanabhipreto dar÷anenàpi / kimahaü tatra gamiùyàmi / sà kathayati / tathàpi gaccheti / a÷oka uvàca / àhàraü preùaya / yàvada÷okaþ pàñaliputrannirgacchati / ràdhaguptena càgràmàtyaputreõoktaþ / a÷oka kva gamiùyasãti / a÷okaþ kathayati / ràjàdya suvarõamaõóape udyàne kumàràn parãkùayati / tatra ràj¤o mahallako hastinàgastiùñhati / yàvada÷okastasmin mahallake 'bhiruhya suvarõamaõóapamudyànaü gatvà kumàràõàü madhye 'tra pçthivyàü prastãrya niùasàda / yàvat kumàràõàmàhàra upanàmitaþ / a÷okasyàpi màtrà ÷àlyodanaü dadhisaümi÷raü mçdbhàjane preùitaü / tato ràj¤à bindusàreõa piïgalavatsàjãvaþ parivràjako 'bhihitaþ / upàdhyàya parãkùasva kumàràn / kaþ ÷akyate mamàtyayàd ràjyaü kartumiti / pa÷yati piïgalavatsàjãvaþ parivràjakaþ / cintayati ca / a÷oko ràjà bhaviùyati / ayaü ca ràj¤o nàbhipretaþ / yadi kathayiùyàmi a÷oko ràjà bhaviùyatãti, nàsti me jãvitaü / sa kathayati / devàbhedena (##) vyàkariùyàmi / ràjàha / abhedena vyàkuruùva / àha / yasya yànaü ÷obhanaü sa ràjà bhaviùyati / teùàmekaikasya buddhirutpannà / mama yànaü ÷obhanamahaü ràjà bhaviùyàmi / a÷oka÷cintayati / ahaü hastiskandhenàgato mama yànaü ÷obhanamahaü ràjà bhaviùyàmãti / ràjàha / bhåyastàvad upàdhyàya parãkùasva / piïgalavatsàjãvaþ parivràjakaþ kathayati / deva yasyàsanamagraü sa ràjà bhaviùyati / teùàmekaikasya buddhirutpannà / mamàsanamagraü / a÷oka÷cintayati / mama pçthivã àsanamahaü ràjà bhaviùyàmi / evaü bhàjanaü bhojanaü pànaü vistareõa kumàràõàü parãkùya [pàñaliputraü] praviùñaþ / yàvada÷oko màtrocyate / ko vyàkçto ràjà bhaviùyatãti / a÷okaþ kathayati / abhedena vyàkçtaü / yasya yànamagramàsanaü pànaü bhàjanaü bhojanaü ceti sa ràjà bhaviùyatãti / yathà pa÷yàmi ahaü ràjà bhaviùyàmi / mama hastiskandhaü yànaü pçthivã àsanaü mçnmayaü bhàjanaü ÷àlyodanaü dadhivya¤janaü bhojanaü pànãyaü pànamiti / tataþ piïgalavatsàjãvaþ parivràjako '÷oko ràjà bhaviùyatãti tasya màtaramàrabdha sevituü / yàvat tayocyate / upàdhyàya kataraþ kumàro ràj¤o bindusàrasyàtyayàd ràjà bhaviùyatãti / àha / a÷okaþ / tayocyate / kadàcit tvàü ràjà nirbandhena pçccheta / (##) gaccha tvaü pratyantaü samà÷raya / yadà ÷rçõoùi a÷oko ràjà saüvçttastadàgantavyaü / yàvatsa prayanteùu janapadeùu saü÷ritaþ / atha ràj¤o bindusàrasya takùa÷ilà nàma nagaraü viruddhaü / tatra ràj¤à bindusàreõa a÷oko visarjitaþ / gaccha kumàra takùi÷ãlànagaraü / saünàhaya / caturaïgabalakàyaü dattaü / yànaü praharaõaü ca pratiùiddhaü / yàvada÷okaþ kumàraþ pàñaliputrànnirgacchan bhçtyairvij¤aptaþ / kumàra naivàsmàkaü sainyapraharaõaü kena vayaü kaü yodhayàmaþ / tato '÷okenàbhihitaü / yadi mama ràjyavaipàkyaü ku÷alamasti sainyapraharaõaü pràdurbhavatu / evamukte kumàreõa pçthivyàmavakà÷o datto devatàbhiþ sainyapraharaõàni copanãtàni / yàvat kumàra÷caturaïgeõa balakàyena takùa÷ilàü gataþ / ÷rutvà takùa÷ilànivàsinaþ paurà ardhatçtãyàni yojanàni màrge ÷obhàü kçtvà pårõaghañamàdàya pratyudgatàþ / pratyudgamya ca kathayanti / na vayaü kumàrasya viruddhà nàpi ràj¤o bindusàrasya / api tu duùñàmàtyà asmàkaü paribhavaü kurvanti / mahatà ca satkàreõa takùa÷ilàü prave÷itaþ / (##) evaü vistareõa a÷okaþ kha÷aràjyaü prave÷itaþ / tasya dvau mahànagnau saü÷ritau / tena tau vçttyà saüvibhaktau / tasyàgrataþ parvatàn saüchindantau saüprasthitau / devatàbhi÷coktaü / a÷oka÷caturbhàgacakravartã bhaviùyati / na kenacid virodhitavyamiti / vistareõa yàvadàsamudrà pçthivã àj¤àpità / yàvat susãmaþ kumàra udyànàt pàñaliputraü pravi÷ati / ràj¤o bindusàrasyàgràmàtyaþ khalvàñakaþ pàñaliputrànnirgacchati / tasya susãmena kumàreõa krãóàbhipràyatayà khañakà murdhni pàtità / yàvadamàtya÷cintayati / idànãü khañakàü nipàtayati / yadà ràjà bhaviùyati tadà ÷asraü pàtayiùyati / tathà kariùyàmi yathà ràjaiva na bhaviùyati / tena pa¤càmàtya÷atàni bhinnàni / a÷oka÷caturbhàgacakravartã nirdiùñaþ / etaü ràjye pratiùñhàpayiùyàmaþ / takùa÷ilà÷ca punar virodhitàþ / yàvadràj¤à susãmaþ kumàrastakùa÷ilàmanupreùitaþ / na ca ÷akyate saünàmayituü / bindusàra÷ca ràjà glànãbhåtaþ / tenàbhihitaü / (##) susãmaü kumàramànayata / ràjye pratiùñhàpayiùyàmãti / a÷okaü takùa÷ilàü prave÷ayata / yàvadamàtyaira÷okaþ kumàro haridrayà praliptaþ / làkùàü ca lohapàtre kvàthayitvà kvathitena rasena lohapàtràõi mrakùayitvà chorayanti / a÷okaþ kumàro glànãbhåta iti / yadà bindusàraþ svalpàva÷eùapràõaþ saüvçttastadàmàtyaira÷okaþ kumàraþ sarvàlaïkàrairbhåùayitvà ràj¤o bindusàrasyopanãtaþ / imaü tàvad ràjye pratiùñhàpaya / yadà susãma àgato bhaviùyati tadà taü ràjye pratiùñhàpayiùyàmaþ / tato ràjà ruùitaþ / a÷okena càbhihitaü / yadi mama dharmeõa ràjyaü bhavati devatà mama paññaü badhnantu / yàvad devatàbhiþ pañño baddhaþ / taü dçùñvà bindusàrasya ràj¤a uùõaü ÷oõitiaü mukhàdàgataü / yàvat kàlagataþ / yadà÷oko ràjye pratiùñhitas tasyordhva yojanaü yakùàþ [àde÷aü] ÷rçõvanti / adho yojanaü nàgàþ / tena ràdhagupto 'gràmàtyaþ sthàpitaþ / susãmenàpi ÷rutaü bindusàro ràjà kàlagato '÷oko ràjye pratiùñhitaþ / iti ÷rutvà ca råùitamabhyàgataþ / tvaritaü ca tasmàd de÷àd àgataþ / (##) a÷okenàpi pàñaliputre nagare ekasmin dvàre eko nagnaþ sthàpitaþ / dvitãye dvitãyastçtãye ràdhaguptaþ pårvadvàre svayameva ràjà÷oko 'vasthitaþ / ràdhaguptena ca pårvasmin dvàre yantramayo hastã sthàpitaþ / tasyopari a÷okasya ca pratimà nirmità / parita÷ca parikhàü khanayitvà khadiràïgàrai÷ca pårayitvà tçõenàcchàdya [sà] pàü÷unàkãrõà / susãma÷càbhihito yadi ÷akyase '÷okaü ghàtayituü ràjeti / sa yàvat pårvadvàraü gataþ / a÷okena saha yotsyàmãti / aïgàrapårõàyàü parikhàyàü patitaþ / tatraiva cànayena vyasanamàpannaþ / yadà ca susãmaþ praghàtitas tasyàpi mahànagno bhadràyudho nàmnànekasahasraparivàraþ / sa bhagavacchàsane pravrajito 'rhan saüvçttaþ / yadà÷oko ràjye pratiùñhitaþ sa tairamàtyairavaj¤àdç÷yate / tenàmàtyànàü ÷àsanàrthamabhihitaü / bhavantaþ puùpavçkùàn phalavçkùàü÷ca chittvà kaõñakavçkùàn paripàlayantu / amàtyà àhuþ / devena kutra dçùñaü / api tu kaõñakavçkùàn chittvà puùpavçkùàþ phalavçükùà÷ca paripàlayitavyàþ / tairyàvat trirapi ràj¤a àj¤à pratikalità / tato (##) ràj¤à ruùitena asiü niùko÷aü kçtvà pa¤cànàmamàtya÷atànàü ÷iràüsi chinnàni / yàvad ràjà÷oko 'pareõa samayenàntaþ puraparivçto vasantakàle samaye puùpitaphaliteùu pàdapeùu pårvanagarasya udyànaü gataþ / tatra ca paribhramatà÷okavçkùaþ supuùpito dçùñaþ / tato ràj¤o mamàyaü sahanàmà ityanunayo jàtaþ / sa ca ràjà÷oko duþspar÷agàtraþ / tà yuvatayastaü necchanti spraùñuü / yàvad ràjà ÷ayitastasyàntaþpureõa roùeõa tasmàda÷okavçkùàt puùpàõi ÷àkhà÷ca chinnàþ / yàvad ràj¤à pratibuddhena so '÷okavçkùo dçùñaþ / puùñà÷ca tatrasthàþ kena sa chinnaþ / te kathayanti devàntaþpurikàbhiriti / ÷rutvà ca ràj¤àmarùajàtena pa¤castrã÷atàni kiñikaiþ saüveùñaya dagdhàni / tasyemàni a÷ubhàni àlokya caõóo ràjà caõóà÷oka iti vyavasthàpitaþ / yàvad ràdhaguptenàgràmàtyenàbhihitaþ / deva na sadç÷aü svayamevedç÷amakàryaü kartuü / api tu devasya vadhyaghàtakàþ puruùàþ sthàpayitavyà ye devasya vadhyakaraõãyaü ÷odhayiùyanti / yàvadràj¤à ràjapuruùàþ pratyuktà vadhyaghàtaü me màrgadhvamiti / (##) yàvat tatra nàtidåre parvatapàdamåle karvañakaü / tatra tantravàyaþ prativasati / tasya putro jàtaþ / girika iti nàmadheyaü kçtaü / caõóo duùñàtmà màtaraü pitaraü ca paribhàùate / dàrakadàrikà÷ca tàóayati / pipãlikàn makùikàn måùikàn matsyàü÷ca jàlena baói÷ena praghàtayati / caõóo dàrakastasya caõóagirika iti nàmadheyaü kçtaü / yàvad ràjapuruùairdçùñaþ pàpe karmaõi pravçttaþ / sa tairabhihitaþ / ÷akyase ràj¤o '÷okasya vadhyakaraõãyaü kartuü / sa àha / kçtsnasya jambudvãpasya vadhyakaraõãyaü sàdhayiùyàmãti / yàvad ràj¤o niveditaü / ràj¤àbhihitamànãyatàmiti / sa ca ràjapuruùairabhihitaþ / àgaccha ràjà tvàmàhvayatãti / tenàbhihitam / àgamayata / yàvadahaü màtàpitaràvavalokayàmãti / yàvan màtàpitaràvuvàca / amba, tàtànujànãdhvaü yàsyàmyahaü ràj¤o '÷okasya vadhyakaraõãyaü sàdhayituü / tàbhyàü ca sa nivàritaþ / tena tau jãvitàd vyaparopitau / evaü yàvad ràjapuruùairabhihitaþ / kimarthaü cireõàbhyàgato 'si / tena caitat prakaraõaü vistareõàrocitaü / sa tairyàvad ràj¤o '÷okasyopanàmitaþ / tena ràj¤o 'bhihitaü / (##) mamàrthàya gçhaü kàrayasveti / yàvad ràj¤à gçhaü kàràpitaü / paramadàruõaü dvàramàtraramaõãyaü / tasya ramaõãyakaü bandhanamiti saüj¤à vyavasthàpità / sa àha / deva varaü me prayaccha / yastatra pravi÷et tasya na bhåyo nirgama iti / yàvad ràj¤àbhihitam / evamastviti / tataþ sa caõóagirikaþ kukkuñàràmaü gataþ / bhikùu÷ca / bàlapaõóitasåtraü pañhati / sattvà narakeùåpapannàþ / yàvan narakapàlà gçhãtvàyomayyàü bhåmàvàdãptàyàü saüprajvalitàyàm ekajvàlãbhåtàyàm uttànakàn pratiùñhàpya ayomayena viùkambhaõena mukhadvàraü viùkambhya ayoguóàn àdãptàn pradãptàn saüprajvalitàn ekajvàlãbhåtàn àsye prakùipanti / ye teùàü sattvànàm oùñhàvapi dahanti jihvàmapi kaõñhamapi kaõñhanàóamapi hçdayamapi hçdayasàmantamapi antràõi antraguõànapi dagdhvà adhaþ pragharanti / iyadduþkhà hi bhikùavo narakàþ / sattvà narakeùåpapannàþ / yàvan narakapàlà gçhãtvà ayomayyàü bhåmàvàdãptàyàü pradãptàyàü saüprajvalitàyàm ekajvàlãbhåtàyàm uttànakàn pratiùñhàpya ayomayena viùkambhaõena måkhadvàraü viùkambhya kvathitaü tàmram àsye prakùipanti / yat teùàü sattvànàm oùñhau api dahanti jihvàmapi tàlu api kaõñhamapi kaõñhanàóamapi antràõi antraguõànàpi dagdhvà adhaþ pragharanti / iyadduþkhà hi bhikùavo narakàþ / santi sattvà narakeùåpapannàþ / yàn narakapàlà gçhãtvàyomayyàü bhåmàvàdãptàyàü saüprajvalitàyàmekajvàlãbhåtàyàm avàïmukhàn pratiùñhàpyàyomayena såtreõa àdãptena saüprajvalitena ekajvàlãbhåtena àsphàñya ayomayena kuñhàreõa àdãptena saüpradãptena saüprajvalitena ekajvàlãbhåtena takùõuvanti saütakùõuvanti saüpratakùõuvanti aùñàü÷amapi ùaóaü÷amapi caturasramapi vçttamapi maõóalamapi unnatamapi avanatamapi ÷àntamapi vi÷àntamapi takùõuvanti / iyadduþkhà hi bhikùavo narakàþ / (##) santi sattvà narakeùåpapannàþ / yàn narakapàlà gçhãtvà ayomayyàü bhåmàvàdãptàyàü pradãptàyàü saüprajvalitàyàmekajvàlãbhåtàyàmavàïmukhàn pratiùñhàpyàyomayena såtreõàdãptena pradãptena saüprajvalitenaikajvàlãbhåtenàsphàñyàyomayyàü bhåmyàmàdãptàyàü pradãptàyàü saüprajvalitàyàü naikajvàlãbhåtàyàü takùõuvanti saütakùõuvanti saüparitakùõuvanti aùñàü÷amapi ùaóaü÷amapi caturasramapi maõóalamapi unnatamapi anavatamapi ÷àntamapi vi÷àntamapi takùõuvanti / iyadduþkhà hi bhikùavo narakàþ / santi sattvà narakeùåpapannàþ / yàn narakapàlà gçhãtvàyomayyàü bhåmàvàdãptàyàü pradãptàyàü saüprajvalitàyàmekajvàlãbhåtàyàmuttànakàn pratiùñhàpya pa¤cavidhabandhanakàraõàü kàrayanti / ubhayorhastayoràyasau kãlau kràmanti / ubhayoþ pàdayoràyasau kãlau kràmanti / madhye hçdayasyàyasaü kãlaü kràmanti / suduþkhà hi bhikùavo narakàþ / evaü pa¤ca vedanà iti so 'pi (caõóagirikaþ) kurute / tatsadç÷à÷ca kàraõàþ sattvànàmàrabdhaþ kàrayituü [so 'pi taccàrake] / yàvacchràvastyàmanyatamaþ sàrthavàhaþ patnyà saha mahàsamudramavatãrõaþ / tasya sà patnã mahàsamudre prasåtà / dàrako jàtastasya samudra iti nàmadheyaü kçtaü / yàvat vistareõa dvàda÷abhirvaùairmahàsamudràduttãrõaþ / sa ca sàrthavàhaþ pa¤cabhirdhårta÷atairmuùitaþ / sàrthavàhaþ sa praghàtitaþ / sa ca samudraþ sàrthavàhaputro bhagavacchàsane pravrajitaþ / sa janapadacàrikàü caran pàñaliputramanupràptaþ / (##) sa pårvàhõe nivàsya pàtracãvaramàdàya pàñaliputraü piõóàya praviùñaþ / so 'nabhij¤ayà ca ramaõãyakaü bhavanaü praviùñaþ / tacca dvàramàtraramaõãyamabhyantaraü narakabhavanasadç÷aü pratibhayaü dçùñvà ca punarnirgantukàma÷caõóagirikeõàvalokitaþ / gçhãtvà coktaþ / iha te nidhanamupasaügantavyamiti / vistareõa kàryaü / tato bhikùuþ ÷okàrto vàùpakaõñhaþ saüvçttaþ / tenocyate / kimidaü bàladàraka iva rudasãti / sa bhikùuþ pràha / na ÷arãravinà÷aü hi bhadra ÷ocàmi sarva÷aþ / mokùadharmàntaràyaü tu ÷ocàmi bhç÷amàtmanaþ // durlabhaü pràpya mànuùyaü pravrajyàü ca sukhodayàü / ÷àkyasiühaü ca ÷àstàraü punastyakùyàmi durmatiþ // tenocyate / dattavaro 'haü nçpatinà / dhãro bhava / nàsti te mokùa iti / tataþ sakaruõairvacanaistaü bhikùuþ kramaü yàcati sma / màsaü yàvat / saptaràtramanuj¤àtaþ / sa khalu maraõabhayodvignahçdayaþ saptaràtreõa me na bhavitavyamiti vyàyamamatiþ saüvçttaþ / atha saptame divase a÷okasya ràj¤o 'ntaþpurikà kumàreõa saha saüraktàü nirãkùyamàõàü saülapantãü ca dçùñvà sahadar÷anàdeva ruùitena (##) ràj¤à tau dvàvapi taü càrakamanupreùitau / tatra må÷alairayodroõyàmasthyava÷eùau kçtau / tato bhikùustau dçùñvà saüvignaþ pràha / aho kàruõikaþ ÷àstà samyagàha mahàmuniþ / phenapiõóopamaü råpamasàramanavasthitaü // kva tad vadanakàntitvaü gàtra÷obhà kva sà gàtà / dhigastvanyàyasaüsàraü ramante yatra bàli÷àþ // idamàlambanaü pràptaü càrake vasatà mayà / yadà÷ritya tariùyàmi pàramadya bhavodadheþ // tena tàü rajanãü kçtsnàü yujyatà buddha÷àsane / sarvasaüyojanaü chittvà pràptamarhattvamuttamaü // tatastasmiün rajanikùaye sa bhikùu÷caõóagirikeõocyate / bhikùo nirgatà ràtrir udita àdityaþ kàraõàkàlastaveti / tato bhikùuràha / dãrghàyurmamàpi nirgatà ràtrir udita àdityaþ parànugrahakàla iti / yatheùñaü vartatàmiti / caõóagirikaþ pràha / nàvagacchàmi vistãryatàü vacanametaditi / tato bhikùuràha / (##) mamàpi hçdayàd ghorà nirgatà moha÷arvarã / pa¤càvaraõasaücchannà kle÷ataskarasevità // udito j¤ànasårya÷ca manonabhasi me ÷ubhaþ / prabhayà yasya pa÷yàmi trailokyamiha tattvataþ // parànugrahakàlo me ÷àsturvçttànuvartinaþ / idaü ÷arãraü dãrghàyuryatheùñaü kriyatàmiti // tatastena nirghçõena dàruõahçdayena paralokanirapekùeõa roùàviùñena bahådakàyàü sthàlyàü nararudhiravasàmåtrapårãùasaükulàyàü mahàlohyàü prakùiptaþ / prabhåtendhanai÷càgniþ prajvàlitaþ / sa ca bahunàpãndhanakùayeõa na saütapyate / tataþ punaþ prajvàlayituü ceùñate / yadà tasyàpi na prajvalati tato vicàrya tàü lohãü pa÷yati / taü bhikùuü padmasyopari paryaïkeõopaviùñaü dçùñvà ca tato ràj¤e nivedayàmàsa / atha ràjani samàgate pràõisahasreùu saünipatiteùu sa bhikùurvaineyakàlamavekùamàõaþ (##) çddhiü samutpàdya sa tanmuhårtaü lohyantarasthaþ salilàdragàtraþ / nirãkùamàõasya janasya madhye nabhastalaü haüsa ivotpapàta // vicitràõi ca pràtihàryàõi dar÷ayitumàrabdhaþ / vakùyati hi / ardhena gàtreõa vavarùa toyamardhena jajvàla hutà÷ana÷ca / varùa¤ jvalaü÷caiva raràja yaþ khe dãptauùadhiprasravaõeva ÷ailaþ // tamudgataü vyomni ni÷àmya ràjà kçtà¤jalirvismayaphullavaktraþ / udvãkùamàõas tamuvàca dhãraü kautuhalàt kiücidahaü vivakùuþ // manuùyatulyaü tava saumya råpamçddhiprabhàvastu narànatãtya / na ni÷cayaü tena vibho vrajàmi ko nàma bhàvastava ÷uddhabhàva // tat sàmprataü bråhi mamedamarthaü yathà prajànàmi tava prabhàvaü / j¤àtvà ca te dharmaguõaprabhàvàn yathàbalaü ÷iùyavadàcarema // tato bhikùuþ pravacanaparigràhako 'yaü bhaviùyati bhagavaddhàtuü ca vistarãkariùyati mahàjanahitàrthaü ca pratipatsyata iti matvà svaguõamudbhàvayaüstam uvàca / ahaü mahàkàruõikasya ràjan prahãõasarvàsravabandhanasya / buddhasya putro vadatàü varasya dharmànvayaþ sarvabhaveùvasaktaþ // (##) dàntena dàntaþ puruùarùabhena ÷àntiü gatenàpi ÷amaü praõãtaþ / muktena saüsàramahàbhayebhyo nirmokùito 'haü bhavabandhanebhyaþ // api ca mahàràja tvaü bhagavatà vyàkçtaþ / varùa÷ataparinirvçtasya mama pàñaliputre nagare '÷oko nàma ràjà bhaviùyati / caturbhàgacakravartã dharmaràjo yo me ÷arãradhàtån vaistàrikàn kariùyati / catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpayiùyati / idaü ca devena narakasadç÷aü sthànameva sthàpitaü yatra pràõisahasràõi nipàtyante / tadarhasi deva sarvasattvebhyo 'bhayapradànaü dàtuü bhagavata÷ca manorathaü paripårayitum / àha ca / tasmàn narendra abhayaü prayaccha sattveùu kàruõyapurojaveùu / nàthasya saüpårya manorathaü ca vaistàrikàn dharmadharàn kuruùva // atha sa ràjà buddhe samupajàtaprasàdaþ kçtakarasaüpuñastaü bhikùuü kùamayannuvàca / da÷abalasuta kùantumarhasãmaü kukçtamidaü ca tavàdya de÷ayàmi / ÷araõamçùimupaimi taü ca buddhaü gaõavaramàryaniveditaü ca dharmaü // api ca / karomi caiùa vyavasàyamadya tadgauravàt tatpravaõaprasàdàt / gàü maõóayiùyàmi jinendracaityairhaüsàü÷u÷aïkhendubalàkakalpaiþ // yàvat sa bhikùustadaiva çddhyà prakràntaþ / atha ràjàrabdho niùkràmituü / tata÷caõóagirikaþ kçtà¤jalir uvàca / deva labdhavaro 'haü naikasya vinirgama iti / ràjàha / mà tàvan / màmapãcchasi ghàtayituü / (##) sa uvàca / evameva / ràjàha / ko 'smàkaü prathamataraü praviùñaþ / caõóagirika uvàca / ahaü / tato ràj¤àbhihitaü / ko 'treti / yàvad vadhyaghàtairgçhãtaþ / gçhitvà ca yantragçhaü prave÷itaþ / prave÷ayitvà dagdhaþ / tacca ramaõãyakaü bandhanamapanãtaü / sarvasattvebhya÷càbhayapradànamanupradattaü // tato ràjà bhagavaccharãradhàtuü vistariùyàmãti caturaïgeõa balakàyena gatvàjàta÷atrupratiùñhàpitaü droõaståpamutpàñya ÷arãradhàtuü gçhãtavàn / yatra uddhàraõaü ca vistareõa kçtvà dhàtupratyaü÷aü dattvà ståpaü pratyasthàpayat / evaü dvitãyaü ståpaü vistareõa / bhaktimato yàvat saptadroõàd grahàya ståpàü÷ca pratiùñhàpya ràmagràmaü gataþ / tato ràjà nàgairnàgabhavanamavatàritaþ / vij¤apta÷ca / vayamasya [÷arãradhàtoþ] atraiva påjàü kariùyàma iti / yàvad ràj¤àbhyanuj¤àtaü / tato nàgaràjena punarapi nàgabhavanàduttàritaþ / vakùyati hi / ràmagràme 'sti tvaùñamaü ståpamadya nàgàstatkàlaü bhaktimanto rarakùuþ / dhàtånetasmàn nopalebhe sa ràjà ÷raddhàlå ràjà yastvakçtvà jagàma // (##) yàvad ràjà catura÷ãtikaraõóasahasraü kàrayitvà sauvarõaråpyasphañikavaidåryamayàõàü teùu dhàtavaþ prakùiptàþ / evaü vistareõa catura÷ãtikumbhasahasraü (##) paññasahasraü ca yakùàõàü haste dattvà visarjitam / àsamudràyàü pçthivyàü hinotkçùñamadhyameùu nagareùu yatra koñiþ paripåryate tatra dharmaràjikà pratiùñhàpayitavyà / tasmin samaye takùa÷ilàyàü ùañtriü÷at koñyaþ / tairabhihitaü / ùañtriü÷at karaõóakànanuprayaccheti / ràjà cintayati / na yadi vaistàrikà dhàtavo bhaviùyanti / upàyaj¤o ràjà / tenàbhihitaü / pa¤catriü÷at koñyaþ ÷odhayitavyàþ / vistareõa yàvad ràj¤àbhihitaü / yatràdhikatarà bhavanti yatra ca nyånatarà tatra na dàtavyaü / yàvad ràjà kukkuñàràmaü gatvà sthaviraya÷asamabhigamya uvàca / ayaü me manorathaþ / ekasmin divase ekasmin måhårte catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpayeyamiti / sthavireõàbhihitam / evamastu / ahaü tasmin samaye pàõinà såryamaõóalaü praticchàdayiùyàmãti / (##) yàvat tasmin divase sthaviraya÷asà pàõinà såryamaõóalaü praticchàditaü / ekasmin divase ekamuhårte catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitaü / vakùyati ca / tàbhyaþ saptabhyaþ pårvikàbhyaþ kçtibhyo dhàtuü tasyarùeþ sa hyupàdàya mauryaþ / cakre ståpànàü ÷àradàbhraprabhàõàü loke sà÷ãti hyahni càtuþsahasraü // yàvacca ràj¤à÷okena catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitaü dhàrmiko dharmaràjà saüvçttastasya dharmà÷oka iti saüj¤à jàtà / vakùyati ca / àryo maurya÷rãþ sa prajànàü hitàrthaü kçtsne ståpàn yaþ kàrayàmàsa loke / caõóà÷okatvaü pràpya pårvaü pçthivyàü dharmà÷okatvaü karmaõà tena lebhe // pàü÷upradànàvadànaü ùaóviü÷atimaü / (##) ## yadà ràj¤à÷okena bhagavacchàsane ÷raddhà pratilabdhà tena catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitaü / pa¤cavàrùikaü ca kçtaü / trãõã ÷atasahasràõi bhikùåõàü bhojitàni / yatraikam arhatàü dve ÷aikùàõàü pçthagjanakalyàõakànàü ca / àsamudràyàü pçthivyàü janakàyà yabhdåyasà bhagavacchàsane 'bhiprasannàþ / tasya bhràtà vãta÷oko nàma tãrthyàbhiprasannaþ / sa tãrthyairvigràhitaþ / nàsti ÷ramaõa÷àkyaputrãyàõàü mokùa iti / ete hi sukhàbhiratàþ parikhedabhãrava÷ceti / yàvadràj¤à÷okenocyate / vãta÷oka mà tvaü hãnàyatane prasàdamutpàdaya / api tu buddhadharmasaïghe prasàdamutpàdaya / eùa àyatanagataþ prasàda iti / atha ràjà÷oko 'pareõa samayena mçgavadhàya nirgataþ / tatra vãta÷okenàraõye çùirdçùñaþ / pa¤càtapenàvasthitaþ / sa ca kaùñatapaþsàrasaüj¤ã / tenàbhigamya pàdàbhivandanaü kçtvà sa çùiþ pçùñaþ / bhagavan kiyacciraü te ihàraõye prativasataþ / sa uvàca / dvàda÷avarùàõãti / vãta÷okaþ kathayati / kastavàhàraþ / çùiruvàca / phalamålàni / kiü pràvaraõaü / darbhacãvaràõi / kà ÷ayyà / tçõasaüstaraþ / vãta÷oka uvàca / bhagavan kiü duþkhaü bàdhate / çùãruvàca / ime (##) mçgà çtukàle saüvasanti / yadà mçgàõàü saüvàso dçùño bhavati tasmin samaye ràgeõa paridahyàmi / vãta÷oka uvàca / asya kaùñena tapasà [vartamànasya] ràgo 'dyàpi bàdhate pràgeva / ÷ramaõàþ ÷àkyaputrãyàþ svàstãrõàsana÷ayanopasevinaþ / kuta eùàü ràgaprahàõaü bhaviùyati / àha ca / kaùñe 'smin vijane vane nivasatà vàyvambumålà÷inà ràgo naiva jito yadãha çùiõà kàlaprakarùeõa hi / bhuktvànnaü saghçtaü prabhåtapi÷itaü dadyuttamàlaïakçtaü ÷àkyeùvindriyanigraho yadi bhaved vindhyaþ plavet sàgare // sarvathà va¤cito ràjà÷oko yacchramaõeùu ÷àkyaputrãyeùu kàràü karoti / etacca vacanaü ÷rutvà ràjà upàyaj¤o 'màtyàn uvàca / ayaü vita÷okastãrthyàbhiprasannaþ / upàyena bhagavacchàsane 'bhiprasàdayitavyaþ / amàtyàþ àhuþ / deva kimàj¤àpayasi / ràjàha / yadàhaü ràjàlaïkàraü mauli paññaü càpanayitvà snàna÷àlàü praviùño bhavàmi, tadà yåyaü vãta÷okasya upàyena mauli paññaü ca baddhvà [enaü] siühàsane niùàdayiùyatha / evamastviti / yàvad ràjà ràjàlaïkàraü maulipaññaü càpanayitvà snàna÷àlàyàü praviùñaþ / tato 'màtyairvãta÷oka ucyate / ràj¤o '÷okasyàtyayàt (##) tvaü ràjà bhaviùyasi / imaü tàvadràjàlaïkàraü pravaramaulipaññaü ca baddhvà [tvàü] siühàsane niùàdayiùyàmaþ / kiü ÷obhase na ve 'ti / [sa] taistadàbharaõaü maulipaññaü ca baddhvà siühàsane niùàditaþ / ràj¤a÷ca niveditaü / tato rajà÷oko vãta÷okaü ràjàlaïkàramaulipaññabaddhaü ca siühàsanopaviùñaü dçùñvà kathayati / adyàpyahaü jãvàmi, tvaü ràjà saüvçttaþ / tato ràj¤àbhihitaü / ko 'traü / tato yàvad vadhyaghàtakà nãlàmbaravàsinaþ pralambake÷à ghaõñà÷abdapàõayo ràj¤aþ pàdayornipatyocuþ / deva kimàj¤àpayasi / ràjàha / vãta÷oko mayà parityakta iti / yàvad vãta÷oka ucyate / sa÷astraivaidhyaghàtairasmàbhiþ parivçto 'sãti / tatomàtyà ràj¤aþ pàdayornipatya åcuþ / deva marùaya vãta÷okaü / devasyaiùa bhràtà / tato ràj¤àbhihitaü / saptàhamasya marùayàmi / bhràtà caiùa mama / bhràtuþ snehàdasya saptàhaü ràjyaü prayacchàmi / yàvat tårya÷atàni saüpravàditàni / jaya÷abdai÷cànanditaü / pràõi÷atasahasrai÷cà¤jaliþ kçtaþ / strã÷atai÷ca parivçtaþ / (##) vadhyaghàtakà÷ca dvàri tiùñhanti / divase gate vãta÷okasyàgrataþ sthitvà àrocayanti / nirgataü vãta÷oka ekaü divasaü / ùaóahànyava÷iùñàni / evaü dvitãye divase / vistareõa yàvat saptàhadivase vãta÷oko ràjàlaïkàravibhåùito ràj¤o '÷okasya samãpamupanãtaþ / tato ràj¤à÷okenàbhihitaü / vãta÷oka kaccit sugãtaü sunçtyaü suvàditamiti / vãta÷oka uvàca / na me dçùñaü và syàcchru taü veti / àha ca / yena ÷rutaü bhaved gãtaü nçtyaü càpi nirãkùitaü / rasà÷càsvàdità yena sa bråyàt tava nirõayaü // ràjàha / vãta÷oka idaü mayà ràjyaü saptàhaü tava dattaü / tarya÷atàni saüpravàditàni / jaya÷abdai÷cànanditaü / a¤jali÷atàni pragçhãtàni / strã÷atai÷ca paricãrõaþ / kathaü tvaü kathayasi naiva me dçùñaü na ÷rutamiti / vãta÷oka uvàca / na me dçùñaü nçtyaü na ca nçpa ÷ruto gãtaninadaþ na me gandhà ghràtà na ca khalu rasà me 'dya viditàþ / na me spçùñaþ spar÷aþ kanakamaõihàràïgajanitaþ samåho nàrãõàü maraõaparibaddhena manasà // striyo nçtyaü gitaü bhavana÷ayanànyàsanavidhiþ vayo råpaü lakùmãrbahuvividharatnà ca vasudhà / nirànandà ÷ånyà mama tu vara÷ayyà gatasukhà sthitàn dçùñvà dvàre vadhakapuruùàn nãlavasanàn // (##) ÷rutvà ghaõtàravaü ghoraü nãlàmbaradharasya hi / bhayaü me maraõàjjàtaü pàrthivendra sudàruõaü // mçtyu÷alyaparãto 'haü nà÷rauùaü gãtamuttamaü / nàdràkùaü nçpate nçtyaü na ca bhoktuü manaþspçhà // mçtyujvaragçhãtasya na me svapno 'pi vidyate / kçtsnà me rajanã yàtà mçtyumevànucintataþ // ràjàha / vãta÷oka / mà tàvat / tavaikajanmikasya maraõabhayàt tava ràja÷riyaü pràpya harùo notpannaþ / kiü punarbhikùavo ye janma÷atamaraõabhayabhãtàþ sarvàõyupapattyàyatanàni duþkhànyanusçtàni pa÷yanti / narake tàvaccharãrasaütàpakçtamagnidàhaduþkhaü ca tiryakùvanyonyabhakùaõaparitràsaduþkhaü, preteùu kùuttarùaduþkhaü / paryeùñisamudàcàraduþkhaü manuùyeùu / cyavanapatanabhraü÷aduþkhaü deveùu / ebhiþ pa¤cabhirduþkhaistrailokyamanuùaktaü ÷àrãramànasairduþkhairutpãóità vadhakabhåtàn skandhàn pa÷yanti / ÷ånyagràmabhåtànyàyatanàni, caurabhåtàni viùayàõi kçtsnaü ca traidhàtukamanityàgninà pradãptaü pa÷yanti / teùàü ràgaþ kathamutpadyate / àha ca / tàvadekajanmikasya maraõabhayàttava na jàyate harùaþ / manasi viùayairmanoj¤aiþ satataü khalu pacyamànasya // kiü punarjanma÷atànàü maraõabhayamanàgataü vicintayatàü / manasi bhaviùyati harùo bhikùåõàü bhojanàdyeùu // (##) teùàü na vastra÷ayanàsanabhojanàdi mokùe 'bhiyuktamanasàü janayeta saïgaü / pa÷yanti ye vadhaka÷atrunibhaü ÷arãramàdãptave÷masadç÷àü÷ca bhavànanityàn // kathaü ca teùàü na bhaved vimokùo mokùàrthinàü janmaparàïamukhàõàü / yeùàü manaþ sarvasukhà÷rayeùu vyàvartate padmadalàdivàmbhaþ // yadà vãta÷oko ràj¤à÷okenopàyena bhagavacchàsane 'bhiprasàditaþ sa kçtakarapuña uvàca / deva eùo 'haü taü bhagavantaü tathàgatamarhantaü samyaksaübuddhaü ÷araõaü gacchàmi / dharmaü ca bhikùusaüïghaü ceti / àha ca / eùa vrajàmi ÷araõaü vibuddhanavakamalavimalanibhanetraü / budhavibudhamanujamahitaü jinaü viràgaü saïghaü ceti // atha ràjà÷oko vãta÷okaü kaõñhe pariùvajyovàca / na tvaü mayà parityaktaþ / api tu buddha÷àsanàbhiprasàdàrthaü tava mayà eùa upàyaþ pradar÷itaþ / tato vãta÷oko gandhapuùpamàlyàdivàditrasamudayena bhagavata÷caityànarcayati / saddharmaü ca ÷rçõoti / saïghe ca kàràü kurute / sa kukkuñàràmaü gataþ / tatra ya÷o nàma sthaviraþ arhan ùaóabhij¤aþ / sa tasya purato niùaõõo dharma÷ravaõàya / sthavira÷ca tamavalokayitumàrabdhaþ / sa pa÷yati vãta÷okamupacitahetukaü caramabhavikaü tenaivà÷rayenàrhattvaü pràptavyaü / tena tasya pravrajyàyà varõo bhàùitaþ / tasya ÷rutvà (##) spçhà jàtà / pravrajeyaü bhagavacchàsane / tata utthàya kçtà¤jaliþ sthaviramuvàca / labheyamahaü svàkhyàte dharmavinaye pravrajyàmupasaüpadaü bhikùubhàvaü careyamahaü bhavato 'ntike brahmacaryaü / sthavira uvàca / vatsa / ràjànama÷okamanuj¤àpayasveti / tato vãta÷oko yena ràjà÷okastenopasaükramya kçtà¤jaliruvàca / deva anujànãhi màü / pravrajiùyàmi svàkhyàte dharmavinaye samyageva ÷raddhayàgàràdanàgàrikàü / àha ca / ubhdànto 'smi niraüku÷o gaja iva vyàvartito vibhramàt tvadbuddhiprabhavàüku÷ena vidhivad buddhopade÷air ahaü / ekaü tvarhasi me varaü pravarituü tvaü pàrthivànàü pate lokàlokavarasya ÷àsanavare liïgaü ÷ubhaü dhàraye // ÷rutvà ca ràjà sà÷rukaõñho vãta÷okaü kaõñhe pariùvajyovàca / vãta÷oka / alamanena vyavasàyena / pravrajyà khalu vaivarõãkàbhyupagatà vàsa pàü÷ukålaü / pràvaraõaü parijanojjhitam / àhàroü bhaikùaü parakule / ÷ayanàsanaü vçkùamåle tçõasaüstaraþ parõasaüstaraþ / byàbàdhe khalvapi bhaiùajyamasulabhaü / påtimuktaü ca bhojanaü / tvaü ca sukumàraþ ÷ãtoùõakùitpipàsànàü duþkhànàmasahiùõuþ / prasãda nivartaya mànasaü / vãta÷oka uvàca / deva / (##) naivàhaü tanna jàne na viùayatçùito nàyàsavihataþ pravrajyàü pràptukàmo na ripuhçtabalo naivàryakçpaõaþ / duþkhàrta mçtyuneùñaü vyasanaparigataü dçùñvà jagadidaü panthànaü janmabhãruþ ÷ivamabhayamahaü gantuvyavasitaþ // ÷rutvà ràjà÷okaþ sa÷abdaü praruditumàrabdhaþ / atha vãta÷oko ràjànamanunayannuvàca / deva / saüsàradolàmabhiruhya lolàü yadà nipàto niyataþ prajànàü / kimàrthamàgacchati vikriyà te sarveõa sarvasya yadà viyogaþ // ràjàha / vãta÷oka / bhaikùe tàvadabhyàsaþ kriyatàü / ràjakule vçkùavàñikàyàü tasya tçõasaüstaraþ saüstçtaþ / bhojanaü càsya dattaü / so 'ntaþpuraü paryañati mahàrhaü càhàraü labhate / tato ràj¤àntaþpurikàbhihità / pravrajitasàråpyamasyàhàramanuprayaccheti / tena yàvadabhidåùità påtikamàùà labdhàþ / tàü÷ca (##) paribhoktumàrabdhaþ / dçùñvà ràj¤à÷okena nivàritaþ / anuj¤àta÷ca pravraja, kintu pravrajitvà upadar÷ayiùyasi / sa yàvat kukkuñàràmaü gataþ / tasya buddhirutpannà / yadi iha pravrajiùyàmi àkãrõo bhaviùyàmi / tato videheùu janapadeùu gatvà pravrajitaþ / tatastena yujyatà yàvadarhattvaü pràptaü / athàyuùmato vãta÷okasya arhattvaü pràptasya vimuktiprãtisukhasaüvedina etadabhavat / asti khalu me [draùñukàmo bhràtà / tataþ pàñaliputràya prasthitaþ /] pårvaü ràj¤o '÷okasya gçhadvàramanupràptaþ / tato dauvàrikamuvàca / gaccha ràj¤o '÷okasya nivedaya vãta÷oko dvàritiùñhati devaü draùñukàma iti / tato dauvàriko ràjànama÷okamabhigamyovàca / deva, diùñyà vçddhi rvãta÷oko 'bhyàgato dvàri tiùñhati devaü draùñukàmaþ / tato ràj¤àbhihitaü / gaccha ÷ãghraü prave÷ayeti / yàvad vãta÷oko ràjakulaü praviùñaþ / dçùñvà ca ràjà÷okaþ siühàsanàdutthàya målanikçtta iva drumaþ sarva÷arãreõa [bhåmau nipatitaþ / tataþ sa] àyuùmantaü vãta÷okaü nirãkùamàõaþ prarudannuvàca / bhåteùu saüsargagateùu nityaü dçùñvàpi màü naiti yathà vikàraü / vivekavegàdhigatasya ÷aïke praj¤àrasasyatirasasya tçptaþ // (##) atha ràj¤o '÷okasya ràghagupto nàmàgràmàtyaþ / sa pa÷yatyàyuùmato vãta÷okasya pàü÷ukålaü ca cãvaraü mçnmayaü pàtraü yàvadannabhakùaü låhapraõãtaü / dçùñvà ca ràj¤aþ pàdayornipatya kçtà¤jaliruvàca / deva yathàyamalpecchaþ santuùña÷ca niyatamayaü kçtakaraõãyo bhaviùyati / prãtirutpàdyeta / kutaþ / bhaikùànnabhojanaü yasya pàü÷ukålaü ca cãvaraü / nivàso vçkùamålaü ca tasya hyaniyataü kathaü // niràsravaü yasya mano vi÷àlaü niràmayaü copacitaü ÷arãraü / svacchandato jãvitasàdhanaü ca nityotsavaü tasya manuùyaloke // ÷rutvà tato ràjà prãtamanà uvàca / apahàya mauryavaü÷aü magadhapuraü sarvaratnanicayaü ca / dçùñvà va÷aünivahaü [nu]prahãõamadamànamohasàrambhaü // atyuddhatamiva manye ya÷asà påtaü puramiva gehaü ca / pratipadyatàü tvayà [vai] da÷abaladhara÷àsanamudàraü // atha ràjà÷okaþ sarvàïgeõa parigçhya praj¤apta evàsane niùàdayàmàsa / praõãtena càhàreõa svahastaü santarpayati / bhuktavantaü (##) viditvà ghautahastamapanãtapàtramàyuùmato vãta÷okasya purato niùaõõo dharma÷ravaõàya / athàyuùmàn vãta÷oko ràjànama÷okaü dharmyayà kathayà saüdar÷ayannuvàca / apramàdena sampàdya ràjai÷varyaü pravartatàü / durlabhatrãõi ratnàni nityaü påjaya pàrthiva // sa yàvad dharmyayà kathayà saüpraharùayitvà saüprasthitaþ / atha ràjà÷okaþ kçtakarapuñaþ pa¤cabhiramàtya÷ataiþ parivçto 'nekai÷ca paurajanasahasraiþ parivçtaþ puraskçta àyuùmantaü vãta÷okamanuvrajitumàrabdhaþ / vakùyati hi / bhràtà jyeùñhena ràj¤à tu gauraveõànugamyate / pravrajyàyàþ khalu ÷làdhyaü saüdçùñikamidaü phalaü // tata àyusmàn vãta÷okaþ svaguõànubhdàvayan pa÷yataþ sarvajanakàyasya çddhyà vaihàyasamutpatya prakràntaþ / atha ràjà÷okaþ kçtakarapuñaþ pràõika÷atasahasraiþ parivçtaþ puraskçto gaganatalàvasaktadçùñiràyuùmantaü vãta÷okaü nirãkùamàõa uvàca / svajanasnehaniþsaïgo vihaïga iva gacchasi / ÷rãràganigaóairbaddhànasmàn pratyàdi÷anniva // (##) àtmàyattasya ÷àntasya manaþsaüketacàriõaþ / dhyànasya phalametacca ràgàndhairyan na dç÷yate // api ca / çddhayà khalvavabhartsitàþ paramayà ÷rãgarvitàste vayaü buddhyà khalvapi nàmitàþ ÷irasitàþ praj¤àbhimànodayàþ / pràptàrthena phalàndhabuddhimanasaþ saüvejitàste vayaü saükùepeõa sabàspadurdinamukhàþ sthàne vimuktà vayaü // tatràyuùmàn vãta÷okaþ pratyantikeùu janapadeùu ÷ayyà÷anàya nirgataþ / tasya ca mahàvyàdhirutpannaþ / ÷rutvà ca ràj¤à÷okena bhaiùajyamupasthàyakà÷ca visarjitàþ / tasya tena vyàdhinà spçùñasya ÷iraþ khustamabhavat / yadà ca vyàdhirnirgatastasya viruóhàni ÷irasi romàõi / tena vaidyopasthàyakà÷ca visarjitàþ / tasya ca gorasaþ pràya àhàronusevyate / sa ghoùaü gatvà bhaikùaü paryañati / tasmiü÷ca samaye puõóavardhananagare nirgranthopàsakena buddhapratimà nirgranthasya pàdayornipatità citràrpità / upàsakenà÷okasya ràj¤o niveditaü / ÷rutvà ca ràj¤àbhihitaü ÷ãghramànãyatàü / (##) tasyordhvaü yojanaü yakùàþ ÷ruõvanti / adho yojanaü nàgàþ / yàvattaü tatkùaõena yakùairupanãtaü / dçùñvà ca ràj¤à ruùitenàbhihitaü / puõóavardhane sarve àjãvikàþ praghàtayitavyàþ / yàvadekadivase 'ùñàda÷asahasràõi àjãvikànàü praghàtitàni / tataþ pàñaliputre bhåyo 'nyena nirgranthopàsakena buddhapratimà nirgranthasya pàdayornipatità citràrpità / ÷rutvà ca ràj¤àmarùitena sa nirgranthopàsakaþ sabandhuvargo gçhaü prave÷ayitvàgninà dagdhaþ / àj¤aptaü ca yo me nirgranthasya ÷iro dàsyati tasya dãnàraü dàsyàmi / iti ghoùitaü / sa càyuùmàn vãta÷oka àbhãrasya gçhe ràtrivàsamupagataþ / tasya ca vyàdhinà kliùñasya låhàni cãvaràõi dãrghake÷anakha÷ma÷ru / àbhãryà buddhirutpannà nirgrantho 'yamasmàkaü gçhe ràtrivàsamupagataþ / svàminamuvàca / àryaputra sampanno 'yamasmàkaü dãnàraþ / imaü nirgranthaü praghàtayitvà ÷iro ràj¤o '÷okasyopanàmayeyamiti / tataþ sa àbhãro 'siü niùkoùaü kçtvà àyuùmantaü vãta÷okamabhigataþ / àyuùmatà ca vãta÷okena pårvàntaü j¤ànaü kùiptaü / pa÷yati svayaükçtànàü karmaõàü phalamidamupasthitaü / tataþ karmaprati÷araõo bhåtvàvasthitaþ / tena tathàsyàbhãreõa ÷ira÷chinnaü / ràj¤o '÷okasyopanãtaü / dãnàraü prayaccheti / (##) dçùñvà ca ràj¤à÷okena na parij¤àtaü / viralàni càsya ÷irasi romàõi na vyaktimupagacchanti / tato vaidyà upasthàyakà ànãtàþ / tairdçùñvàbhihitaü / deva vãta÷okasyait ÷iraþ / ÷rutvà ràjà murcchito bhåmau patitaþ / yàvaj jalasekaü dattvà sthàpitaþ / amàtyai÷càbhihitaü / deva vãtaràgàõàmapi atra pãóà jàtà / dãyatàü sarvasattveùvabhayapradànaü / yàvadràj¤àbhayapradànaü dattaü, na bhåyaþ ka÷cit praghàtayitavyaþ / tato bhikùavaþ saü÷ayajàtàþ sarvasaü÷ayachettàram àyuùmantamupaguptaü pçcchanti / kiü karma kçtamàyuùmatà vãta÷okena yasya karmaõo vipàkena ÷astreõa praghàtitaþ / sthavira uvàca / tena hyàyuùmantaþ karmàõi kçtàni pårvamanyàsu jàtiùu / ÷åyatàü / bhåtapårvaü bhikùavo 'tãte 'dhvani anyatamo lubdho mçgàn praghàtayitvà jãvikàü kalpayati / añavyàmudapànaü / sa tatra lubdho gatvà pa÷àn yantràü÷ca sthàpayitvà mçgàn praghàtayati / asati buddhànàmutpàde pratyekabuddhà loke utpadyante / vistaraþ / anyataraþ pratyekabuddhas tasminnudapàne àhàrakçtyaü kçtvodapànàduttãrya vçkùamåle paryaïkeõa niùaõõaþ / tasya gandhena mçgàstasminnudapàne (##) nàbhyàgatàþ / sa lubdha àgatya pa÷yati naiva mçgà udapànamabhyàgatàþ / padànusàreõa ca taü pratyekabuddhamabhigataþ / dçùñvà càsya buddhirutpannà / anenaiùa àdãnava utpàditaþ / tenàsiü niùkoùaü kçtvà sa pratyekabuddhaþ praghàtitaþ / kiü manyadhve àyuùmantaþ / yo 'sau lubdhaþ sa eùa vita÷okaþ / yatrànena mçgàþ praghàtitàs tasya karmaõo vipàkena mahàn vyàdhirutpannaþ / yatpratyekabuddhaþ ÷astreõa praghàtitastasya karmaõo vipàkena bahåni varùasahasràõi narakeùu duþkhamanubhåya pa¤cajanma÷atani manuùyaùupapannaþ ÷astreõa praghàtitaþ / tatkarmàva÷eùeõaitarhi arhattvapràpto 'pi ÷astreõa praghàtitaþ / kiü karma kçtaü yena uccakule upapannaþ / arhattvaü ca pràptaü / sthavira uvàca / kà÷yape samyaksambuddhe pravrajitaþ / abhåt pradànaruciþ / tena dàyakadànapatayaþ saïghabhaktàþ kàràpitàþ / tarpaõàni yavàgåpànàni nimantraõàkàni [kàràpitàni] ståpeùu ca chatràõyavaropitàni / dhvajapatàkàgandhamàlyapuùpavàditrasamudayena påjàþ kçtàþ / tasya karmaõo vipàkenoccakula upapannaþ / yàvad da÷avarùasahasràõi brahmacaryaü caritvà samyak praõidhànaü kçtaü / tasya karmaõo vipàkenàrhattvaü pràptamiti / iti ÷rãdivyàvadàne vãta÷okàvadànamaùñàviü÷atitamaü / (##) ## ## sa idànãmacirajàtaprasàdo buddhà÷àsane yatra ÷àkyaputrãyàn dadar÷a, àkãrõe rahasi và tatra ÷irasà pàdayornipatya vandate sma / tasya ca ya÷o nàmàmàtyaþ parama÷ràddho bhagavati / sa taü ràjànamuvàca / deva nàrhasi sarvarõapravrajitànàü praõipàtaü kartuü / santi hi ÷àkya÷ràmaõerakà÷caturbhyo varõebhyaþ pravrajità iti / tasya ràjà na kiücidavocad / atha sa ràjà kenacit kàlàntareõa sarvasacivàn uvàca / vividhànàü pràõinàü ÷irobhiþ kàryaü / tattvamamukasya pràõinaþ ÷ãrùamànaya tvamamukasyeti / ya÷o 'màtyaþ punaràj¤aptastvaü mànuùaü ÷ãrùamànayeti / samànãteùu ca ÷ãraþsvabhihitàþ / gacchatemàni ÷iràüsi målyena vikrãõidhvamiti / atha sarva÷iràüsi vikrãtàni / tadeva mànuùaü ÷iro na ka÷cij (##) jagràha / tato ràj¤àbhihitaþ / vinàpi målyena kasmaicid etacchiro dehiti / na càsya ka÷cit pratigràhako babhåva / tato ya÷o 'màtyastasya ÷irasaþ pratigràhakamanàsàdya savrãóo ràjànamupetyedamarthamuvàca / gogardabhorabhramçgadvijànàü målyairgçhãtàni ÷iràüsi pumbhiþ / ÷irastvidaü mànuùamapra÷astaü na gçhyate målyamçte 'pi ràjan // atha sa ràjà tamamàtyamuvàca / kimidamiti / idaü mànuùa÷iro na ka÷cid gçõhàtãti / amàtya uvàca / jugupsitatvàditi / ràjàbravãt / kimetadeva ÷iro jugupsitamàhosvit sarvamànuùa÷iràüsãti / amàtya uvàca / sarvamànuùa÷iràüsãti / ràjàbravãt / kimidaü madãyamapi ÷iro jugupsitamiti / sa ca bhayànnecchati tasmàd bhåtàrthamabhidhàtuü / sa ràj¤àbhihitaþ / amàtya satyamucyatàmiti / sa uvàca / evamiti / tataþ sa ràjà tamamàtyaü pratij¤àyàü pratiùñhàpya pratyàdi÷annimamarthamuvàca / haü bho råpai÷varyajanitamadavismita yuktamidaü bhavataþ / yasmàttvaü bhikùucaraõapraõàmaü màü vicchandayitumicchasi / vinàpi målyairvijugupsitatvàt pratigrahãtà bhuvi yasya nàsti / ÷irastadàsàdya mameha puõyaü yadyarjitaü kiü viparãtamatra // (##) jàtiü bhavàn pa÷yati ÷àkyabhikùuùvantargatàüsteùu guõànna ceti / ato bhavàn jàtimadàvalepàdàtmànamanyàü÷ca hinasti mohàt // àvàhakàle 'tha vivàhakàle jàteþ parãkùà na tu dharmakàle / dharmakriyàyà hi guõà nimitta guõà÷ca jàtiü na vicàrayanti // yadyuccakulãnagatà doùà garhàü prayànti loke 'smin / kathamiva nãcajanagatà guõà na satkàramarhanti // cittava÷ena hi puüsàü kaóevaraü nindyate 'tha satkriyate / ÷àkya÷ramaõamanàüsi ca ÷uddhànyarcàmyataþ ÷àkyàn // yadi guõaparivarjito dvijàtiþ patita iti prathito 'pi yàtyavaj¤àü / nanu nidhanakulodgato 'pi jantuþ ÷ubhaguõayukta iti praõamyapåjyaþ // api ca / kiü te kàruõikasya ÷àkyavçùabhasyaitad vaco na ÷rutaü pràj¤aiþ sàramasàrakebhya iha yantrebhyo grahãtuü kùamaü / tasyànanyathavàdino yadi ca tàmàj¤àü cikãrùàmyahaü vyàhantuü ca bhavàn yadi prayatate naitat suhçllakùaõaü // ikùukùodavad ujjhito bhuvi yadà kàyo mama svapsyati pratyutthànanamaskçtà¤jalipuñakle÷akriyàsvakùamaþ / kàyenàhamanena kinnu ku÷alaü ÷akùyàmi kartuü tadà tasmàn nvarhamataþ ÷ma÷ànanidhanàt sàraü grahãtuü mayà // (##) bhavanàdiva pradãptàn nimajjamànàdivàpsu ratnanidheþ / kàyàd vidhànanidhanàd ye sàraü nàdhigacchanti // te sàramapa÷yantaþ sàràsàreùvakovidàpràj¤àþ / te maraõamakaravadanaprave÷asamaye viùãdanti // dadhighçtanavanãtakùãratakropayogàd varamapahçtasàro maõóakumbhovabhagnaþ / na bhavati bahu÷cocyaü yadvadevaü ÷arãraü sucaritahçtasàraü naiti ÷oko 'ntakàle // sucaritavimukhànàü garvitànàü yadà tu prasabhamiha hi mçtyu kàyakumbhaü bhinatti / dahati hçdayameùàü ÷okavanhistadànãü dadhighata iva bhagne sarva÷o 'pràptasàre // kartuü vighnamato na me 'rhati bhavàn kàyapraõàmaü prati ÷reùñho 'smãtyaparãkùako hi gaõayan mohàndhakàràvçtaþ / kàyaü yastu parãkùate da÷abalavyàhàradãpairbudhaþ nàsau pàrthivabhçtyayorvisa[ùa]matàü kàyasya saüpa÷yati // tvaïmàüsàsthi÷iràyàkçtprabhçto bhàvà hi tulyà nçõàü àhàryaistu vibhåùaõairadhikatà kàyasya niùpàdyate / etat sàramiheùyate tu yadimaü ni÷ritya kàyàdhamaü pratyutthànanamaskçtàdi ku÷alaü pràj¤aiþ samutthàpyate / iti / ràjà÷okopàkhyànaü athà÷oko ràjà hi kùodakasikatàpiõóairaõóakàùñhebhyo 'pi asàrataratvaü kàyasyàvetya, praõàmàdibhyaþ samutthasya phalasya bahukalpa÷aþ sthàpayitvà sumeruvan, mahàpçthivãbhyaþ sàrataratàmavekùya bhagavataþ (##) ståpavandanàyàm àtmànamalaïkartukàmo 'màtyagaõaparivçtaþ kukkuñàràmaü gatvà tatra vçddhànte sthitvà kçtà¤jalir uvàca / asti ka÷cidanyo 'pi nirdiùñaþ sarvadar÷inà / yathàhaü tena nirdiùñaü pàü÷udànena dhãmatà // tatra ya÷o nàmnà saïghasthavira uvàca / asti mahàràja / yadà bhagavataþ parinirvàõakàlasamayastadàpalàlaü nàgaü damayitvà kumbhakàrãü caõóàlãü gopàlãü ca nàgaü ca mathuràmanupràptaþ / tatra bhagavànàyuùmantamànandam àmantrayata / asyàmànanda mathuràyàü varùa÷ataparinirvçtasya tathàgatasya gupto nàmnà gàndhiko bhaviùyati / tasya putro bhaviùyatyupagupto nàmnà avavàdakànàmagraþ alakùaõako buddho yo mama varùa÷ataparinirvçtasya buddhakàryaü kariùyati / pa÷yasi tvamànanda dårata eva nãlanãlàmbararàjiü / evaü bhadanta / eùa ànanda urumuõóo nàma parvato 'tra varùa÷ataparinirvçtasya tathàgatasya nañabhañikà nàmàraõyàyatanaü bhaviùyati / etadagraü me (##) ànanda bhaviùyati ÷amathànukålànàü ÷ayyàsanànàü yaduta nañabhañikà nàmàraõyàyatanam / àha ca / avavàdakànàü pravara upagupto mahàya÷àþ / vyàkçto lokanàthena buddhakàryaü kariùyati // ràjàha / kiü punaþ sa ÷uddhasattva upapannaþ / athàdyàpi notpadyata iti / sthavira uvàca / utpannaþ sa mahàtmà urumuõóe parvate jitakle÷o 'rhadgaõaiþ parivçtastiùñhati lokànukampàrthaü / api ca deva / sarvaj¤alãlo hi sa ÷uddhasattvo dharmaü praõãtaü vadate gaõàgre / devàsurendroragamànuùàü÷ca sahasra÷o mokùapuraü praõetà // tena khalu samayenàyuùmànupagupto 'ùñàda÷abhirarhatsahasraiþ parivçto nañabhañikàraõyàyatane prativasati / ÷rutvà ca ràjàmàtyagaõàn àhåya kathayati / saünàhyatàü hastirathà÷vakàyaþ ÷ãghraü prayàsyàmyurumuõóa÷ailaü / drakùyàmi sarvàsrava vipramuktaü sàkùadarhantaþ hyupaguptamàryaü // tato 'màtyairabhihitaþ / deva dåtaþ preùayitavyo viùayanivàsã sa devasya svayamevàgamiùyati / ràjàha / nàsàvasmàka arhatyabhigantum kiütu vayamevàrhàmastasyàbhigantum / api ca / (##) manye vajramayaü tasya dehaü ÷ailopamàdhikaü / ÷àstçtulyopaguptasya yo hyàj¤àmàkùipen naraþ // yàvad ràj¤à sthaviropaguptasya sakà÷aü dåtaþ preùitaþ sthaviradar÷anàya àgamiùyàmãti / sthaviropagupta÷cintayati / yadi ràjàgamiùyati mahàjanakàyasya pãóà bhaviùyati / gocarasya ca / tataþ sthavireõàbhihitaü / svayamevàgamiùyàmãti / tato ràj¤à sthaviropaguptasyàrthe nauyànenàgamiùyatãti yàvacca mathuràü yàvacca pàñaliputramantaràn nausaïkramo 'vasthàpitaþ / atha sthaviropagupto ràj¤o '÷okasya anugrahàrtham aùñàda÷abhirarhatsahasraiþ parivçto nàvamabhiruhya pàñaliputramanupràptaþ / tato ràjapuruùai ràj¤o '÷okasya niveditaü / deva diùñyà vardhasva / anugrahàrthaü tava sopagupta÷citte÷varaþ ÷àsanakarõadhàraþ puraskçtastãrõabhavaughapàraiþ sàrdhaü samabhyàgata eùa pabhdyàü / ÷rutvà ca ràj¤à prãtamanasà ÷atasahasramålyo muktàhàraþ sva÷arãràdavanãya priyàkhyàyino dattaþ / ghàõñikaü càhåya kathayati / ghåùyantàü pàtaliputre ghaõñàþ / sthaviropaguptasyàgamanaü nivedyatàü / vaktavyaü / (##) utsçjya dàridramanarthamålaü yaþ sphãta÷obhàü ÷riyamicchatãha / svargàpavargàya ca hetubhåtaü sa pa÷yatàü kàruõikopaguptaü // yebhirna dçùño dvipadapradhànaþ ÷àstà mahàkàruõikaþ svayambhåþ / te ÷àstçkalpaü sthaviropaguptaü pa÷yantyudàraü tribhavapradãpaü // yàvadràj¤à pàñaliputre ghaõñàü ghoùayitvà nagara÷obhàü ca kàrayitvà ardhatçtãyàni yojanàni gatvà sarvavàdyena sarvapuùpagandhamàlyena sarvapauraiþ sarvamàtyaiþ saha sthaviropaguptaü pratyudgataþ / dadar÷a ràjà sthaviropaguptaü durata eva aùñàda÷abhirarhatsahasrairardhacandreõopaguptaü / yadantaraü ca ràjà sthaviropaguptamadràkùãt tadantaraü hastiskandhàd avatãrya padbhyàü nadãtiramabhigamya ekaü pàdaü nadãtãre sthàpya dvitãyaü nauphalake sthaviropaguptaü sarvàïgeõànuparigçhya nàva uttàritavàn / uttàrya ca målanikçtta iva drumaþ sarva÷arãreõopaguptasya pàdayornipatito mukhatuõóakena ca pàdàvanuparimàrjya utthàya dvau jànumaõóalau pçthivãtale nikùipya kçtà¤jaliþ sthaviropaguptaü nirãkùamàõa uvàca / yadà mayà ÷atrugaõàn nihatya pràptà samudràbharaõà sa÷ailà / ekàtapatrà pçthivã tadà me prãtirna sà yà sthaviraü nirãkùya // (##) tvaddar÷anàm me dviguõaprasàdaþ saüjàyate 'smin vara÷àsanàgre / tvaddar÷anàccaiva paropi ÷uddho dçùño mayàdya apratimaþ svayambhåþ // api ca / ÷àntiügate kàruõike jinendre tvaü buddhakàryaü kuruùe triloke / naùñe jaganmohanamãlitàkùe tvamarkavaj j¤ànavabhàsakartà // tvaü ÷àstçkalpo jagadekacakùuravavàdakànàü pravaraþ ÷araõyaü / vibho mamàj¤àü vada ÷ãghramadya kartàsmi vàkyaü tava ÷uddhasattva // atha sthaviropagupto dakùiõena pàõinà ràjànaü ÷irasi parimàrjayannuvàca / apramàdena saüpàdya ràjai÷varyaü pravartatàü / durlabhatrãõi ratnàni nityaü påjaya pàrthiva // api ca mahàràja tena bhagavatà tathàgatenàrhatà samyaksambuddhena tava ca mama ÷àsanamupanyastaü sattvasàrathivareõa gaõamadhye parãttaü paripàlyaü yatnato 'smàbhiþ / ràjàha / sthavira yathàhaü nirdiùño bhagavatà tadevànuùñhãyate / kutaþ / ståpairvicitrairgiri÷rçïgakalpai÷ chatradhvajai÷cocchritaratnacitraiþ / saü÷obhità me pçthivã samantàd vaistàrikà dhàtudharàþ kçtà÷ca // (##) api ca / àtmà putro gçhaü dàràþ pçthivã ko÷ameva ca / na ki¤cidaparityaktaü dharmaràjasya ÷àsane // sthaviropagupta àha / sàdhu sàdhu mahàràja / etadevànuùñheyaü / kutaþ / ye dharmamupajãvanti kàyair bhogai÷ca jãvitaiþ / gate kàle na ÷ocanti iùñaü yànti suràlayaü // yàvad ràjà mahatà ÷rãsamudayena sthaviropaguptaü ràjakule prave÷ayitvà sarvàïgeõànuparigçhya praj¤apta evàsane niùàdayàmàsa / sthaviropaguptasya ÷arãraü mçdu sumçdu / tadyathà tålapi÷urvà karpàsapi÷urvà / atha ràjà sthaviropaguptasya ÷arãrasaüspar÷amavagamya kçtà¤jaliruvàca / mçdåni te 'ïgàni udàrasattva tålopamàïgaü kà÷ikopamaü ca / ahaü tvadhanyaþ kharakarka÷àïgo niþspar÷agàtraþ paruùà÷raya÷ca // sthavira uvàca / dànaü manàpaü su÷ubhaü praõitaü dattaü mayà hyapratipudgalasya / na pàü÷udànaü hi mayà pradattaü yathà tvayàdàyi tathàgatasya // ràjàha / sthavira / bàlabhàvàdahaü pårvaü kùetraü pràpya hyanuttaraü / pàü÷ån ropitavàüstatra phalaü yasyedç÷aü mama // (##) atha sthaviro ràjànaü saüharùayannuvàca / mahàràja / pa÷ya kùetrasya màhàtmyaü pàü÷uryatra viruhyate / ràja÷rãryena te pràptà àdhipatyamanuttaraü // ÷rutvà ca ràjà vismayotphullanetraþ amàtyànàhåyovàca / balacakravartiràjyaü pràptaü me pàü÷udànamàtreõa / kena bhagavan bhavanto nàrcayitavyaþ prayatnena // atha ràjà sthaviropaguptasya pàdayornipatyovàca / sthaviro 'yaü me manoratho ye bhagavatà buddhena prade÷à adyuùitàstàn arceyaü / cinhàni ca kuryàü pa÷cimasyàü janatàyàmanugrahàrthaü / sthavira uvàca / sàdhu mahàràja ÷obhanaste cittotpàdaþ / ahaü pradar÷ayiùyàmyadhunà / buddhenàdhyuùità de÷àstàn namasye kçtà¤jaliþ / gatvà cinhàni teùveva kariùyàmi na saü÷ayaþ // atha ràjà caturaïgabalakàyaü saünàhya gandhamàlyapuùpamàdàya sthaviropaguptasahàyaþ saüprasthitaþ / atha sthaviropagupto ràjànama÷okaü sarvaprathamena lumbinãvanaü prave÷ayitvà dakùiõaü hastamabhiprasàryovàca / asmin mahàràja prade÷e bhagavàn jàtaþ / àha ca / idaü hi prathamaü caityaü buddhasyottamacakùuùaþ / jàtamàtreha sa muniþ prakràntaþ saptapadaü bhuvi // (##) caturdi÷amavalokya vàcaü bhàùitavàn purà / iyaü me pa÷cimà jàtirgarbhavàsa÷ca pa÷cimaþ // atha ràjà sarva÷arãreõa tatra pàdayor nipatyotthàya kçtà¤jaliþ prarudannuvàca / dhanyàste kçtapuõyà÷ca yairdçùñaþ sa mahàmuniþ / prajàtaþ saü÷rutà yai÷ca vàcastasya manoramàþ // atha sthaviro ràj¤aþ prasàdabuddhyarthamuvàca / mahàràja kiü drakùyasi tàü devatàü / yayà dçùñaþ prajàyan sa vane 'smin vadatàü varaþ / kramamàõaþ padàn sapta ÷rutvà vàco yayà muneþ // ràjàha / paraü sthavira drakùyàmi / atha sthaviropagupto yasya vçkùasya ÷àkhàmavalambaya devã mahàmàyà prasåtà tena dakùiõahastamabhiprasàrya uvàca / naivàsikà ya ihà÷okavçkùe sambuddhadar÷inã yà devakanyà / sàkùàdasau dar÷ayatu svadehaü ràj¤o hya÷okasya prasàdavçddhyai // yàvat sà devatà svaråpeõa sthaviropaguptasamãpe sthitvà kçtà¤jaliruvàca / sthavira kimàj¤àpayasi / atha sthaviro ràjànama÷okamuvàca / mahàràja iyaü sà devatà yayàü dçùño bhagavठjàyamànaþ / atha ràjà kçtà¤jalistàü devatàmuvàca / dçùñstvayà lakùaõabhåùitàïgaþ prajàyamànaþ kamalàyatàkùaþ / ÷rutàstvayà tasya nararùabhasya vàco manoj¤àþ prathamà vane 'smin // (##) devatà pràha / mayà hi dçùñaþ kanakàvadàtaþ prajàyamàno dvipadapradhànaþ / pàdàni sapta kramamàõa eva ÷rutà÷ca vàcà api tasya ÷àstuþ // ràjàha / kathaya devate kãdç÷ã bhagavato jàyamànasya ÷rãrbabhåveti / devatà pràha / na ÷akyaü mayà vàgbhiþ saüprakà÷ayitumapi tu saükùepataþ ÷rçõu / vinirmitàbhà kanakàvadàtà saindre triloke nayanàbhiràmà / sasàgaràntà ca mahã sa÷ailà mahàrõavasthà iva nau÷cacàla // yàvadràj¤à jàtyàü ÷atasahasraü dattaü / caityaü ca pratiùñhàpya ràjà prakràntaþ / atha sthaviropagupto ràjànaü kapilavastu nive÷ayitvà dakùiõahastamabhiprasàryovàca / asmin prade÷e mahàràja bodhisattvo ràj¤aþ ÷uddhodanasyopanàmitaþ / taü dvàtriü÷anmahàpuruùalakùaõàlaükçta÷arãramasecanakadar÷anaü ca dçùñvà ràjà sarva÷arãreõa bodhisattvasya padayornipatitaþ / idaü mahàràja ÷àkyavardhaü nàma devakulam / atra bodhisattvo jàtamàtra upanãto devamarcayiùyatãti / sarvadevatà ca bodhisattvasya pàdayornipatità / tato ràj¤à ÷uddhodanena bodhisattvo devatànàmapyayaü deva iti tena bodhisattvasya devàtideva iti nàmadheyaü kçtaü / asmin prade÷e mahàràja bodhisattvo bràhmaõànàü naimittikànàü vipa÷cikànàm upadar÷itaþ / asmin prade÷e 'sitena çùiõà nirdiùño buddho loke bhaviùyatãti / (##) asmin prade÷e mahàràja mahàprajàpatyà saüvardhitaþ / asmin prade÷e lipij¤ànaü ÷ikùàpitaþ / asmin prade÷e hastigrãvàyàma÷vapçùñhe rathe ÷aradhanugrahe tomaragrahe 'ïaku÷agrahe kulànuråpàsu vidyàsu pàragaþ saüvçtaþ / iyaü bodhisattvasya vyàyàma÷àlà babhåva / asmin prade÷e mahàràja bodhisattvo devatà÷atasahasraiþ parivçtaþ ùaùñibhiþ strãsahasraiþ sàrdhaü ratimanubhåtavàn / asmin prade÷e bodhisattvo jãrõàturamçtasaüdar÷anodvigno vanasaü÷ritaþ / asmin prade÷e jambucchàyàyàü niùadya viviktaü pàpakairaku÷alairdharmaiþ savitarkaü savicàraü vivekajaü prãtisukhamanàsravasadç÷aü prathamadhyànaü samàpannaþ / atha pariõate madhyànhe 'tikrànte bhaktakàlasamaye 'nyeùàü vçkùàõàü chàyà pràcãnanimnà pràcãnapravaõà pràcãnapràgbhàrà jambucchàyà bodhisattvasya kàyaü na jahàti / dçùñvà ca punar ràjà ÷uddhodanaþ sarva÷arãreõa bodhisattvasya pàdayornipatitàþ / anena dvàreõa bodhisattvo devatà÷atasahasraiþ parivçto 'rdharàtre kapilavastuno nirgataþ / asmin prade÷e bodhisattvena chandakasyà÷vamàbharaõàni ca dattvà pratinivartitaþ / àha ca / chandakàbharaõànya÷va÷càsmin pratinivartitaþ / nirupasthàyako vãraþ praviùñaikastapovanaü // (##) asmin prade÷e bodhisattvo lubdhakasakà÷àt kà÷ikairvastraiþ kàùàyàõi vastràõã grahàya pravrajitaþ / asmin prade÷e bhàrgaveõà÷rameõopanimantritaþ / asmin prade÷e bodhisattvo ràj¤à bimbisàreõàrdharàjyenopanimantritaþ / asmin prade÷e àràóodrakamabhigataþ / àha ca / udrakàràóakà nàma çùayo 'smin tapovane / adhigatàryasattvena puruùendreõa tàpitàþ // asmin prade÷e bodhisattvena ùaóvarùàõi duùkaraü cãrõaü / àha ca / ùaóvarùàõi hi kañukaü tapastaptvà mahàmuniþ / nàyaü màrgo hyabhij¤àyà iti j¤àtvà samatyajat // asmin prade÷e bodhisattvena nandàyà nandabalàyà÷ca gràmikaduhitroþ sakà÷àt ùoóa÷aguõitaü madhupàyasaü paribhuktaü / àha ca / asmin prade÷e nandàyà bhuktvà ca madhupàyasaü / bodhimålaü mahàvãro jagàma vadatàü varaþ // asmin prade÷e bodhisattvaþ kàlikena nàgaràjena bodhimålamabhigacchan saüstutaþ / (##) àha ca / kàlikabhujagendreõa saüstuto vadatàü varaþ / prayàto 'nena màrgeõa bodhimaõóe 'mçtàrthikaþ // atha ràjà sthavirasya pàdayornipatya kçtà¤jaliruvàca api pa÷yema nàgendraü yena dçùñastathàgataþ / vrajàno 'nena màrgeõa mattanàgendravikramaþ // atha kàliko nàgaràjaþ sthavirasamãpe sthitvà kçtà¤jaliruvàca / sthavira kimàj¤àpayasãti / atha sthaviro ràjànamuvàca / ayaü sa mahàràja kàliko nàgaràjà yena bhagavàn anena màrgeõa bodhimålaü nirgacchan saüstutaþ / atha ràjà kçtà¤jaliþ kalikaü nàgaràjamuvàca / dçùñastvayà jvalitakà¤canatulyavarõaþ ÷àstà mamàpratisamaþ ÷aradenduvaktraþ / àkhyàhi me da÷abalasya guõaikade÷aü tatkãdç÷ã vada hi ÷rãþ sugate tadànãü // kàlika uvàca / na ÷akyaü vàgbhiþ saüprakà÷ayitumapi tu saükùepaü ÷çõu / caraõatalaparàhataþ sa÷ailo hyavanitalaþ pracacàla ùaóvikàraü / ravikiraõavibhàdhikà nçloke sugata÷a÷idyutirakùayà manoj¤à // (##) yàvad ràjà caityaü pratiùñhàpya prakràntaþ / atha sthaviropagupto ràjànaü bodhimålamupanàmayitvà dakùiõaü karamabhiprasàryovàca / asmin prade÷e mahàràja bodhisattvena mahàmaitrãsahàyena sakalaü màrabalaü jitvànuttarà samyaksambodhirabhisambuddhà / àha ca / iha munivçùabheõa bodhimåle namucibalaü vikçtaü nirastamà÷u / idamamçtamudàramagryabodhi hyadhigatamapratipudgalena tena // yàvad ràj¤à bodhau ÷atasahasraü dattaü / caityaü ca pratiùñhàpya ràjà prakràntaþ / atha sthaviropagupto ràjànama÷okamuvàca / asmin prade÷e bhagavàn caturõàü mahàràjànàü sakà÷àc catvàri ÷ailamayàni pàtràõi grahàya ekapàtramadhiyuktaü / asmin prade÷e trapuùabhallikayorvaõijorapi piõóapàtraü pratigçhãtaü / asmin prade÷e bhagavàn vàràõasãmabhigacchan upagaõenàjãvikena saüstutaþ / yàvat sthaviro ràjànam çùipatanam upanãya dakùiõaü hastamabhiprasàryovàca / asmin prade÷e mahàràja bhagavatà triparivartaü dvàda÷àkàraü dhàrmyaü dharmacakraü pravartitaü / àha ca / ÷ubhaü dharmamayaü cakraü saüsàravinivartaye / asmin prade÷e nàthena pravartitamanuttaraü // asmin prade÷e jañilasahasraü pravràjitaü / asmin prade÷e ràj¤o bimbisàrasya dharmaü de÷itaü / ràj¤à ca bimbisàreõa satyàni dçùñàni (##) catura÷ãtibhi÷ca devatàsahasrair anekai÷ca màgadhakair bràhmaõagçhapatisahasraiþ / asmin prade÷e bhagavatà ÷akrasya devandrasya dharmo de÷itaþ / ÷akreõa ca satyàni dçùñàni catura÷ãtibhi÷ca devatàsahasraiþ / asmin prade÷e mahàpràtihàryaü vidar÷itaü / asmin prade÷e bhagavàn deveùu trayàstriü÷eùu varùà uùitvà màturjanayitryà dharmaü de÷ayitvà devagaõaparivçtaþ avatãrõaþ / vistareõa yàvat sthaviro ràjànama÷okaü ku÷inagarãmupanàmayitvà dakùiõaü karatalamabhiprasàryovàca / asmin prade÷e mahàràja bhagavàn sakalaü buddhakàryaü kçtvà nirupadhi÷eùe nirvàõadhàtau parinirvçtaþ / àha ca / lokaü sadevamanujàsurayakùanàgamakùayyadharmavinaye matimàn vinãya / vaineyasattvavirahàdupa÷àntabuddhiþ ÷àntiü gataþ paramakàruõiko maharùiþ // ÷rutvà ca ràjà mårcchitaþ patitaþ / yàvaj jalapariùekaü kçtvotthàpitaþ / atha ràjà kathaücit saüj¤àmupalabhya parinirvàõe ÷atasahasraü dattvà caityaü pratiùñhàpya pàdayornipatyovàca / sthavira ayaü me manoratho ye ca bhagavatà ÷ràvakà agratàyàü nirdiùñàsteùàü ÷arãrapåjàü kariùyàmãti / sthavira uvàca / sàdhu sàdhu mahàràja / ÷obhanaste cittotpàdaþ / sthaviro ràjànama÷okaü jetavanaü prave÷ayitvà dakùiõaü karamabhiprasàryovàca / ayaü mahàràja sthavira÷àriputrasya ståpaþ / kriyatàmasyàrcanamiti / ràjàha / ke tasya guõà babhåvuþ / sthavira uvàca / sa hi dvitãya÷àstà dharmasenàdhipatirdharmacakrapravartanaþ praj¤àvatàmagro nirdiùño bhagavatà / (##) sarvalokasya yà praj¤a sthàpayitvà tathàgataü / ÷àriputrasya praj¤àyàþ kalàü nàrhati ùoóa÷ãü // àha ca / saddharmacakramatulaü yaj jinena pravartitaü / anuvçttaü hi tat tena ÷àriputreõa dhãmatà // kastasya sàdhu buddhàdanyaþ puruùaþ ÷àradvatasyeha / j¤àtvà guõagaõanidhiü vaktuü ÷aknoti nirava÷eùàt // tato ràjà prãtamanàþ sthavira÷àradvatãputraståpe ÷atasahasraü dattvà kçtà¤jaliruvàca / ÷àradvatãputramahaü bhakttyà vande vimuktabhavasaïgaü / lokaprakà÷akirtiü j¤ànavatàmuttamaü vãraü // yàvat sthaviropaguptaþ sthaviramahàmaudgalyàyanasya ståpamupadar÷ayannuvàca / ayaü mahàràja sthaviramahàmaudgalyàyanasya ståpaþ / kriyatàmasyàrcanamiti / rajàha / ketasya guõà babhåvuriti / sthavira uvàca / sa hi çddhimatàmagro nirdiùño bhagavatà yena dakùiõena pàdàïaguùñhena ÷akrasya devendrasya vaijayantaþ pràsàdaþ prakampito nandopanandau nàgaràjànau vinãtau / àha ca / ÷akrasya yena bhavanaü pàdàïaguùñhena kampitaü / påjanãyaþ prayatnena kolitaþ sa dvijottamaþ // bhujage÷varau pratibhayau dàntau yenàtidurdamau loke / kastasya ÷uddhabuddheþ pàraü gacched guõàrõavasya // yàvad ràjà mahàmaudgalyàyanasya ståpe ÷atasahasraü dattvà kçtà¤jaliruvàca / (##) çddhimatàmagro yo janmajarà÷okaduþkhanirmuktaþ / maudgalyàyanaü vande mårdhnà praõipatya vikhyàtaü // yàvat sthaviropaguptaþ sthaviramahàkà÷yapasya ståpam upadar÷ayannuvàca / ayaü mahàràja sthaviramahàkà÷yapasya ståpaþ / kriyatàmasyàrcanamiti / ràjàha / ke tasya guõà babhåvuþ / sthavirovàca / sa hi mahàtmàpecchànnàü santuùñànàü dhåpaguõavàdinàmagro nirdiùño bhagavatà, ardhàsanenopanimantritaþ ÷vetacãvareõàcchàdito dãnàturagràhakaþ ÷àsanasaüdharaka÷ceti / àha ca / puõyakùetramudàraü dãnàturagràhako niràyàsaþ / sarvaj¤acãvaradharaþ ÷àsanasaüdhàrako matimàn // kastasya gurormanujo vaktuü ÷akto guõàn nirava÷eùàn / àsanavarasya sumatiryasya jino dattavànardhaü // tato ràjà÷okaþ sthaviramahàkà÷yapasya ståpe ÷atasahasraü dattvà kçtà¤jaliruvàca / parvataguhànilayamaraõaü vairaparàïamukhaü pra÷amayuktaü / santoùaguõavivçddaü vande khalu kà÷yapaü sthaviraü // yàvat sthaviropaguptaþ sthavirabatkulasya ståpaü dar÷ayannuvàca / ayaü mahàràja sthavirabatkulasya ståpaþ / kriyatàmarcanamiti / ràjàha / ketasya guõà babhåvuriti / (##) sthavira uvàca / sa mahàtmàlpabàdhànàm agro nirdiùño bhagavatà / api ca na tena kasyacid dvipadikà gàthà ÷ràvità / ràjàha / dãyatàmatra kàkaõiþ / yàvadamàtyairabhihitaþ / deva kimarthaü tulyeùvavasthiteùvatra kàkaõã dãyata iti / ràjàha / ÷råyatàmatràbhipràyo mama / àj¤àpradãpena mahogçhasthaü hçtaü tamo yadyapi tena kçtsnaü / alpecchabhàvànna kçtaü hi tena yathà kçtaü sattvahitaü tadanyaiþ // sà pratyàhatà tasyaiva ràj¤aþ pàdamåle nipatità / yàvad amàtyà vismità åcuþ / aho tasya mahàtmano 'lpecchatà / babhåvànayàpyanarthã / yàvat sthaviropaguptaþ sthavirànandasya ståpamupadar÷ayannuvàca / ayaü sthavirànandasya ståpaþ / kriyatàmasyàrcanamiti / ràjàha / ke tasya guõà babhåvuriti / sthavira uvàca / sa hi bhagavata upasthàyako babhåva / bahu÷rutànàmagryo pravacanagràhaka÷ceti / àha ca / munipàtrarakùaõapañuþ smçtidhçtimatini÷citaþ ÷rutasamudraþ / vispaùñamadhuravacanaþ suranaramahiütaþ sadànandaþ // sambuddhacittaku÷alaþ sarvatra vicakùaõo guõakaraõóaþ / jinasaüstuto jitaraõaþ suranaramahitaþ sadànandaþ // (##) yàvad ràj¤à tasya ståpe koñirdattà / yàvad amàtyairabhihitaþ / kimarthamayaü deva sarveùàü sakà÷àdadhikataraü påjyate / ràjàha / ÷råyatàmabhipràyaþ / yattaccharãraü vadatàü varasya dharmàtmano dharmamayaü vi÷uddhaü / tad dhàritaü tena vi÷okanàmnà tasmàd vi÷eùeõa sa påjanãyaþ // dharmapradãpo jvalati prajàsu kle÷àndhakàràntakaro yadadya / tat tatprabhàvàt sugatendrasånostasmàd vi÷eùeõa sa påjanãyaþ // yathà sàmudraü salilaü samudrairdhàryeta kaccin na hi goùpadena / nàthena taddharmamavekùya bhàvaü såtràntako 'yaü sthaviro 'bhiùiktaþ // atha ràjà sthaviràõàü ståpàrcanaü kçtvà sthaviropaguptasya pàdayornipatya prãtimanà uvàca / mànuùyaü saphalãkçtaü çtu÷atairiùñena yat pràpyate ràjyai÷varyaguõai÷calai÷ca vibhavaiþ sàraü gçhãtaü paraü / lokaü caitya÷atairalaïkçtamidaü svetàbhrakåñaprabhaiþ asyàdyàpratimasya ÷àsanakçte kiü no kçtaü duùkaraü // iti // (##) yàvad ràjà sthaviropaguptasya praõàmaü kçtvà prakràntaþ / yàvad ràj¤à÷okena jàtau bodhau dharkacakre parinirvàõe ekaika÷atasahasraü dattaü / tasya bodhau vi÷eùataþ prasàdo jàta iha bhagavatànuttarà samyaksambodhirabhisambuddheti / sa yàni vi÷eùayuktàni ratnàni tàni bodhiü preùayati / atha ràj¤o '÷okasya tiùyarakùità nàmàgramahiùã / tasyà buddhirutpannà / ayaü ràjà mayà sàrdhaü ratimanubhavati vi÷eùayuktàni ca ratnàni bodhau preùayati / tayà màtaïgã vyàharità / ÷akyasi tvaü bodhiü mama sapatnãü praghàtayituü / tayàbhihitaü / ÷akùyàmi kintu kàrùàpaõàn dehãti / yàvan màtaïgyà bodhivçkùo mantraiþ parijaptaþ såtraü ca baddhaü / yàvad bodhivçkùaþ ÷oùñumàrabdhaþ / tato ràjapuruùai ràj¤e niveditaü / deva bodhivçkùa ÷uùyata iti / àha ca / yatropaviùñena tathàgatena kçtsnaü jagabduddhamidaü yathàvad / sarvaj¤atà càdhigatà narendra bodhidrumo 'sau nidhanaü prayàti // ÷rutvà ca ràjà murcchito bhåmau patitaþ / yàvaj jalasekaü dattvà utthàpitaþ / atha ràjà kathaücit saüj¤àmupalabhya prarudannuvàca / dçùñvà nvahaü taü drumaràjamålaü jànàmi dçùño 'dya mayà svayambhåþ / nàthadråme caiva gate praõà÷aü pràõàþ prayàsyanti mamàpi nà÷aü / (##) atha tiùyarakùità ràjànaü ÷okàrtamavekùyovàca / deva, yadi bodhirna bhaviùyatyahaü devasya ratimutpàdayiùyàmi / ràjàha / na sà strã api tu bodhivçkùaþ / sa yatra bhagavatànuttarà samyaksambodhiradhigata / tiùyarakùità màtaïgãmuvàca / ÷akyasi tvaü bodhivçkùaü yathàpauràõamavasthàpayituü / màtaïgã àha / yadi tàvat pràõaõukamava÷iùñaü bhaviùyati, yathàpauràõamavasthàpayiùyàmãti / vistareõa yàvat tayà såtraü muktvà vçkùaü sàmantena khanitvà divase kùãrakumbhasahasreõa pàyayati / yàvadalpairahobhiryathàpauràõaþ saüvçttaþ / tato ràjapuruùai ràj¤e niveditaü / deva, diùñyà vardhasva / yathàpauràõaþ saüvçttaþ / ÷rutvà ca prãtimanà bodhivçkùaü nirãkùamàõa uvàca / bimbisàraprabhçtibhiþ pàrthivendrair dyutindharaiþ / na kçtaü tat kariùyàmi satkàradvayamuttamaü // bodhiü ca snàpayiùyàmi kumbhairgandhodakàkulaiþ / saïghasya ca kariùyàmi satkàraü pa¤cavàrùikaþ // atha ràjà sauvarõaråpyavaióåryasphañikamayànàü kumbhànàü sahasraü gandhodakena pårayitvà prabhåtaü cànnapànaü samudànãya gandhamàlyapuùpasa¤cayaü kçtvà snàtvàhatàni vàsàüsi navàni dãrghada÷àni pràvçtyàùñàïgasamanvàgatamupavàsamupoùya dhåpakañacchukamàdàya ÷araõatalamabhiruhya (##) caturdi÷amàyàcitumàrabdhaþ / ye bhagavato buddhasya ÷ràvakàste mamànugrahàyàgacchantu / api ca / samyaggatà ye sugatasya ÷iùyàþ ÷àntendriyà nirjitakàmadoùàþ / sammànanàrhà naradevapåjità ayàntu te 'sminnanukampayà mama // pra÷amadamaratà vimuktasaïgàþ pravarasutàþ sugatasya dharmaràjàþ / asurasuranaràrcitàryavçttàstviha madanugrahaõàt samabhyupeyuþ // vasanti kà÷mãrapure suramye ye càpi dhãràstamasovane 'smin / mahàvane revatake ya àryà anugrahàrthaü mama te 'bhyupeyuþ // anavataptahrade nivasanti ye girinadãùu ca parvatakandareþ / jinasutàþ khalu dhyànaratàþ sadà samudayantviha te 'dya kçpàbalàþ // ÷aãrãùake ye pravare vimàne vasanti putrà vadatàü varasya / anugrahàrthaü mama te vi÷okà hyàyàntu kàruõyaniviùñabhàvàþ // gandhamàdana÷aile ca ye vasanti mahaujasaþ / ihàyàntu hi kàruõyumutpàdyopanimantritàþ // (##) evamukte ca ràj¤i trãõi ÷atasahasràõi bhikùåõàü saünipatitàni / tatraikaü ÷atasahasramarhatàü dve ÷aikùàõàü pçthagjanakalyàõakànàü ca / na ka÷cid vçddhàsanamàkramyate sma / ràjàha / kimarthaü vçddhàsanaü tan nàkramyate / tatra ya÷o nàmnà vçddhaþ ùaóabhij¤aþ / sa uvàca / mahàràja vçddhasya tadàsanamiti / ràjàha / asti sthavira tvatsakà÷àdanyo vçddhatara iti / sthavira uvàca / asti mahàràja / vadatàü vareõa va÷inà nirdiùñaþ siühanàdinàmagryaþ / piõóolabharadvàjasyaitad agràsanaü nçpate / atha ràjà kadambapuùpavadàhçùñaromakåpaþ kathayati / asti ka÷cid buddhadar÷ã bhikùurghriyata iti / sthavira uvàca / asti mahàraja piõóolabharadvàjo nàmnà buddhadar÷ã tiùñhata iti / ràjà kathayati / sthavira, ÷akyaþ so 'smàbhirdçùñimiti / sthavira uvàca / mahàràja idànãü drakùyasi / ayaü tasya àgamanakàla iti / atha ràjà prãtimànà uvàca / làbhaþ paraþ syàd atulo mameha mahàsukha÷càyamanuttama÷ca / pa÷yàmyahaü yattamudàrasattvaü sàkùàd bharadvàjasagotranàma // tato ràjà kçtakarapuño gaganatalàvasaktadçùñiravasthitaþ / atha sthavirapiõóolabharadvàjo 'nekairarhatsahasrairardhacandràkàreõopagåóho ràjahaüsa (##) iva gaganatalàdavatãrya vçddhànte niùasàd / sthavirapiõóolabharadvàjaü dçùñvà tànyanekàni bhikùu÷atasahasràõi pratyupasthitàni / adràkùãd ràjà piõóolabharadvàjaü ÷vetapalita÷irasaü pralambubhrålalàñaü nigåóhàkùitàrakaü pratyekabuddhà÷rayaü / dçùñvà ca ràjà målanikçtta iva drumaþ sarva÷arãreõa sthavirapiõóolabharadvàjasya pàdayoþ patitaþ / mukhatuõóakena ca pàdàvanuparimàrjyotthàya tau jànumaõóalau pçthivãtale pratiùñhàpya kçtà¤jaliþ sthavirapãõóolabharadvàjaü nirãkùamàõaþ prarudannuvàca / yadà mayà ÷atrugaõàn nihatya pràptà samudràbharaõà sa÷ailà / ekàtapatrà pçthivã tadà me prãtãrna sà yà sthaviraü nirãkùya // tvaddar÷anàd bhavati dçùño 'dya tathàgataþ / karuõàlàbhàt tvaddar÷anàcca dviguõaprasàdo mamotpannaþ / api ca sthavira dçùñaste trailokyanàtho gururme bhagavàn buddha iti / tataþ sthavirapiõóolabharadvàja ubhàbhyàü pàõibhyàü bhruvamunnàmya ràjànama÷okaü nirãkùamàõa uvàca / dçùño mayà hyasakçdapratimo maharùiþ / santaptakà¤canasamopamatulyatejaþ / dvàtriü÷alakùaõadharaþ ÷aradinduvaktro bràhmasvaràdhikaraõo hyaraõàvihàrã // (##) ràjàha / sthavira kutra te bhagavàn dçùñaþ kathaü ceti / sthavira uvàca / yadà mahàràja bhagavàn vijitamàraparivàraþ pa¤cabhirarhacchataiþ sàrdhaü prathamato ràjagçhe varùàmuùito 'haü tatkàlaü tatraivàsam / mayà sa dakùiõãyaþ samyag dçùña iti / àha ca / vãtaràgaiþ parivçto vãtaràgo mahàmuniþ / yadà ràjagçhe varùà uùitaþ sa tathàgataþ // tatkàlamàsaü tatràhaü subuddhasya tadantike / yatha pa÷yasi màü sàkùàdevaü dçùño mayà muniþ // yadàpi mahàràja bhagavatà ÷ràvastyàü tãrthyàn vijayàrthaü mahàpràtihàrya kçtaü buddhàvataüsakaü yàvadakaniùñhabhavanaü nirmitaü mahat tatkàlaü tatraivàhamàsam / mayà tad buddhavikrãóitaü duùtamiti / àha ca / tãrthyà yadà bhagavatà kupathaprayàtà çddhiprabhàvavidhinà khalu nirgçhãtàþ / vikrãóãtaü da÷abalasya tadà hyudàraü dçùñaü mayà tu nçpa harùakaraü prajànàü // yadàpi mahàràja bhagavatà deveùu trayastriü÷eùu varùà uùitvà màturjanayitryà dharmaü de÷ayitvà devagaõaparivçtaþ sàükà÷ye nagare 'vatãrõo 'haü tatkàlaü tatraivàsam / mayà sà devamanuùyasaüpadà dçùñà utpalavarõayà ca nirmità cakravartisaüpadà iti / (##) yadàvatãrõo vadatàü variùñho varùàmuùitvà khalu devaloke / tatràpyahaü sannihito babhåva dçùño mayàsau muniragrasattvaþ // yadà mahàràja sumàgadhayà anàthapiõóaduhitrà upanimantritaþ pa¤cabhirarhacchataiþ sàrdhamçddhyà puõóavardhanaü gatastadàhaü çddhyà parvata÷ailaü grahàya gaganatalamàkramya puõóavardhanaü gataþ / tvannimittaü ca me bhagavatàj¤à kùiptà / na tàvatte parinirvàtavyaü yàvaddharmo nàntarhita iti / àha ca / yadà jagàmarddhibalena nàyakaþ sumàgadhàyopanimantrito guruþ / tadà gçhãtvarddhibalena parvataü jagàma tårõaü khalu puõóavardhanaü // àj¤à tadà ÷àkyakuloditena dattà ca me kàruõikena tena / tàvannate nirvçtirabhyupeyà antarhito yàvadayaü na dharmaþ // yadàpi mahàràja tvayà pårvaü bàlabhàvàd bhagavato ràjagçhaü piõóàya praviùñasya saktuü dàsyàmãti pàü÷va¤jalirbhagavataþ pàtre prakùipto ràdhaguptena cànumoditaü tvaü ca bhagavatà nirdiùño 'yaü dàrako varùa÷ataparinirvçtasya mama pàñaliputre nagare '÷oko nàma ràjà bhaviùyati caturbhàgacakravartã dhàrmiko dharmaràjà yo me ÷arãradhàtukaü vaistàrikaü kariùyati catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpayiùyatyahaü tatkàlaü tatraivàsam / àha ca / yadà pàü÷va¤jalirdastvayà buddhasya bhàjane / bàlabhàvàt prasàditvà tatraivàhaü tadàbhavam // (##) ràjàha / sthavira / kutredànãmuùyata iti / sthavira uvàca / uttare sararàjasya parvate gandhamàdane / vasàmi nçpate tatra sàrdhaü sabrahmacàribhiþ // ràjàha / kiyantaþ sthavirasya parivàràþ / sthavira uvàca / ùaùñyarhantaþ sahasràõi parivàro nçõàü vara / vasàmi yairahaü sàrdhaü niùpçhairjitakalmaùaiþ // api ca mahàràja kimanena sandehena kçtena / pariviùyatàü bhikùusaïghaþ / bhuktavato bhikùusaïghasya pratisaümodanaü kariùyàmi / ràjàha / evamastu yathà sthavira àj¤àpayati / kintu buddhasmçtipratibodhito 'haü bodhisnapanaü tàvat kariùyàmi / samanantaraü ca manàpena càhàreõa bhikùusaïghamupasthàsyàmãti / atha ràjà sarvamitram udghoùakamàmantrayati / aham àryasaïghasya ÷atasahasraü dàsyàmi / kumbhasahasreõa ca bodhiü snàpayiùyàmi / mama nàmnà ghuùyatàü pa¤cavàrùikamiti / tatkàlaü ca kunàlasya nayanadvayamavipannamàsãt / sa ràj¤o dakùiõe pàr÷ve sthitaþ / tenàügulidvayamutkùiptaü na tu vàg bhàùità / dviguõaü tvahaü pradàsyàmãtyàkàrayati / pàõau vardhitamàtre ca kunàlena sarvajanakàyena hàsyaü muktaü / tato ràjà hàsyaü muktvà kathayati / aho ràdhagupta kenaitad vardhitamiti / ràdhaguptaþ kathayati / deva bahavaþ puõyàrthinaþ pràõino yaþ puõyàrthã tena vardhitamiti / (##) ràjàha / ÷atasahasratrayaü dàsyàmãtyàryasaïghe / kumbhasahasreõa ca bodhiü snapayiùyàmi / mama nàmnà ghuùyatàü pa¤cavàrùikamiti / yàvat kunàlena catasro 'ïagulaya utkùiptà / tato ràjà råùito ràdhaguptamuvàca / aho ràdhagupta ko 'yamasmàbhiþ sàrdhaü pratidvandvayati alokaj¤aþ / ruùitaü ca ràjànamavekùya ràdhagupto ràj¤aþ pàdayornipatyovàca / deva kasya ÷aktirnarendreõa sàrdhaü vispardhituü bhavet / kunàlo guõavàn pitrà sàrdhaü vikurute / atha ràjà dakùiõena parivçtya kunàlamavalokyovàca / sthavira ahaü ko÷aü sthàpayitvà ràjyamantaþpuramamàtyagaõamàtmànaü ca kunàlaü càryasaïghe niryàtayàmi / suvarõaråpyasphañikavaióåryamayaiþ pa¤cakumbhasahasrairnànàgandhapårõaiþ kùãracandanakuükumakarpåravàsitairmahàbodhiü snapayiùyàmi / puùpa÷atasahasràõi ca bodhipramukhe càryasaïghe dadàmi / mama nàmnà ghuùyatàü pa¤cavàrùikamiti / àha ca / ràjyaü samçddhaü hi saüsthàpya ko÷amantaþ puràmàtyagaõaü ca sarvaü / dadàmi saïghe guõapàtrabhåte àtmàkunàlaü ca guõopapannaü // tato ràjà piõóolabharadvàjapramukhe bhikùusaïghe niryàtayitvà bodhivçkùasya ca caturdi÷aü vàraü baddhvà svayameva ca vàramabhiruhya caturbhiþ kumbhasahasrai rbodhisnapanaü kçtavàn / kçtamàtre ca bodhisnapane bodhivçkùo yathàpauràõaþ saüvçttaþ / vakùyati hi / (##) kçtamàtre nçpatinà bodhisnapanamuttamaü / bodhivçkùastadà jàto haritpallavakomalaþ // dçùñvà haritapatràóhyaü pallavàïkurakomalaü / ràjà harùaparaü yàtaþ sàmàtyagaõanaigamaþ // atha ràjà bodhisnapanaü kçtvà bhikùusaïghaü pariveùñumàrabdhaþ / tatra ya÷o nàmnà sthaviraþ / tenàbhihitaü / mahàràja mahànayaü paramadakùiõãya àryasaïghaþ saünipatitaþ / tathà te pariveùñavyaü yathà tena kùatirna syàditi / tato ràjà svahastena pariveùayan yàvan navakàntaü gataþ / tatra dvau ÷ràmaõerau saüra¤janãyaü dharmaü samàdàya vartataþ / ekenàpi saktavo dattà dvitãyenàpi saktavaþ / ekena khàdyakà dvitãyenàpi khàdyakà eva / ekena modakà dvitãyenàpi modakàþ / tau dçùñvà ràjà hasitaþ / imau ÷ràmaõerau bàlakrãóayà krãóataþ / yàvad ràj¤à bhikùusaïghaü pariveùya vçddhàntamàråóhaþ / sthavireõa cànuyuktaþ / mà devena kutracid aprasàda utpàdita iti / ràjàha / neti / api tu asti dvau ÷ràmaõerau bàlakrãóayà krãóayo yathà bàladàrakàþ pàü÷vàgàraiþ krãóantyevaü tau ÷ràmaõerau saktukrãóayà krãóataþ khàdyakrãóayà krãóataþ / sthavira uvàca / alaü mahàràja / ubhau hi tau ubhayato bhàgavimuktau arhantau / (##) ÷rutvà ca ràj¤aþ prãtimanaso buddhirutpannà / tau ÷ramaõeràvàgamya bhikùusaïghaü pañenàcchàdayiùyàmi / tatastau ÷ràmaõerau ràj¤o 'bhipràyamavagamya bhåyo 'nye 'smàbhiþ svaguõà ubhdàvayitavyà iti [cintitau] / tayorekena kañàhakà upasthàpità dvitãyena raïgaþ samudànãtaþ / ràj¤à pçùñau ÷ràmaõerakau / kimidamàrabdhaü / tayorabhihitaü / devo 'smàkamàgamya bhikùusaïghaü pañenàcchàditukàmaþ / tàn pañàn ra¤jayiùyàmaþ / ÷rutvà ca ràj¤o buddhirutpannà / mayà kevalaü cintitaü na tu vàïa ni÷càrità / paracittavidàvetau mahàtmànau / tataþ sarva÷arãreõa pàdayornipatyaü kçtà¤jaliruvàca / mauryaþ sabhçtyaþ sajanaþ sapauraþ sulabdhalàbhàrthasuyaùñayaj¤aþ / yasyedç÷aþ sàdhujana prasàdaþ kàle tathotsàhi karoti dànaü // yàvad ràj¤àbhihitaü / yuùmàkamàgamya tricãvareõa bhikùusaïghamàcchàdayiùyàmãti / tato ràjà÷okaþ pa¤cavàrùike paryavasite sarvabhikùån tricãvareõàcchàdya catvàri ÷atasahasràõi saïghàsyàcchàdanàni (##) dattvà pçthivãmantaþpuramamàtyagaõamàtmànaü ca kunàlaü ca niùkrãtavàn / bhåyasà bhagavacchàsane ÷raddhà pratilabdhà / catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitam / iti / (##) ## yasminneva divase ràj¤à÷okena catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitaü tasminneva divase ràj¤o '÷okasya padmàvatã nàmnà devã prasåtà / putro jàtaþ abhiråpo dar÷anãyaþ pràsàdiko nayanàni càsya para÷obhanàni / yàvad ràj¤o '÷okasya niveditaü / deva diùñyà vçddhirdevasya putro jàtaþ / ÷rutvà ràjà àttamanàþ kathayati / prãtiþ parà me vipulà hyavàptà mauryasya vaü÷asya parà vibhåtiþ / dharmeõa ràjyaü mama kurvato hi jàtaþ suto dharmavivardhano 'stu // tasya dharmavivardhana iti nàma kçtaü / yàvat kumàro ràj¤o '÷okasyopanàmitaþ / atha ràjà kumàraü nirãkùya prãtamanàþ kathayati / sutasya me netravarà supuõyà sujàtanãlotpalasaünikà÷à / alaïkataü ÷obhati yasya vaktraü sampårõacandrapratimaü vibhàti // yàvad ràjàmàtyàn uvàca / dçùñàni bhavabhdiþ kasyedç÷àni nayanàni / amàtyà åcuþ / deva manuùyabhåtasya na dçùñàni / api tu deva, asti himavati parvataràje kunàlo nàma pakùã prativasati / tasya sadç÷àni nayanàni / àha ca / (##) himendraràje giri÷aila÷çïge prabàlapuùpaprasave jalàóhye / kunàlanàmneti nivàsi pakùã netràõi tenàsya samànyamåni // tato ràj¤àbhihitaü / kunàlaþ pakùã ànãyatàmiti / tasyordhvato yojanaü yakùàþ ÷rçõvanti / adho yojanaü nàgàþ / tato yakùistatkùaõena kunàlaþ pakùã ànãtaþ / atha ràjà kunàlasya netràõi suciraü nirãkùya na kiücid vi÷eùaü pa÷yati / tato ràj¤àbhihitaü / kumàrasya kunàlasadç÷àni nayanàni / bhavatu kumàrasya kunàla iti nàma / vakùyati hi / netrànuràgeõa sa pàrthivendraþ sutaü kunàleti tadà babhàùe / tato 'sya nàma prathitaü pçthivyàü tasyàryasattvasya nçpàtmajasya // vistareõa yàvat kumàro mahàn saüvçttaþ / tasya kà¤canamàlà nàma dàrikà patnyarthe ànãtà / yàvad ràjà÷okaþ kunàlena saha kukkuñàràmaü gataþ / tatra ya÷o nàmnà saïghasthaviraþ arhan ùaóabhij¤aþ / sa pa÷yati kunàlasya na ciràn nayanavinà÷o bhaviùyati / tena ràjàbhihitaþ / kimarthaü kunàlaþ svakarmaõi na niyujyate / tato ràj¤àbhihitaþ / kunàla saïghasthaviro yadàj¤àpayati tat paripàlayitavyaü / tataþ kunàlaþ sthavirasya pàdayornipatya kathayati / sthavira kimàj¤àpayasi / sthavira uvàca / cakùuþkunàla anityamiti kuru / àha / (##) kumàra cakùuþ satataü parãkùyaü calàtmakaü duþkhasahasrayuktaü / yatrànuraktà bahavaþ pçthagjanàþ kurvanti karmàõyahitàvahàni // sa ca tathàbhyàsaü karoti manasikàraprayuktaþ / ekàbhiràmaþ pra÷amàràma÷ca saüvçttaþ / sa ràjakule vivikte sthàne 'vasthitas cakùuràdãnyàyatanàni anityàdibhir àkàraiþ parãkùate / tiùyarakùità ca nàmnà÷okasyàgramahiùã taü prade÷amabhigatà / sà taü kunàlamekàkinaü dçùñvà nayanànuràgeõa gàtreùu pariùvajya kathayati / dçùñvà tavedaü nayanàbhiràmaü ÷rãmad vapurnetrayugaü ca kàntaü / daüdahyate me hçdayaü samantàd dàvàgninà prajvalate ca kakùaþ // ÷rutvà kunàla ubhàbhyàü pàõibhyàü karõau pidhàya kathayati / vàkyaü na yuktaü tava vakttumetat sånoþ purastàj jananã mamàsi / adharmamàrgaü parivarjayasva apàyamàrgasya sa eva hetuþ // tatastiùyarakùità tatkàlamalabhamànà çddhà kathayati / abhikàmàmabhigatàü yattvaü necchasi màmiha / na ciràdeva durbuddhe sarvathà na bhaviùyasi // (##) kunàla uvàca / mama bhavatu maraõaü màta sthitasya dharme vi÷uddhabhàvasya / na tu jãvitena kàryaü sajjanajanadhikkçtena mama // svargasya dharmalopo yato bhavati jãvitena kiü tena / mama maraõahetunà vai budhaparibhåtena dhikkçtena // yàvat tiùyarakùità kunàlasya chidrànveùiõi avasthità / ràj¤o '÷okasyottaràpathe takùa÷ilà nagaraü viruddhaü / ÷rutvà ca ràjà svayamevàbhiprasthitaþ / tato 'màtyairabhihitaþ / deva kumàraþ preùyatàü / atha ràjà kunàlamàhåya kathayati / vatsa kunàla gamiùyasi takùa÷ilànagaraü saünàmayituü / kunàla uvàca / paraü deva gamiùyàmi / tato nçpastasya ni÷àmya bhàvaü putràbhidhànasya manorathasya / snehàcca yogyaü manasà ca buddvà àj¤àpayàmàsa vihàrayàtràü // atha ràjà÷oko nagara÷obhàü màrga÷obhàü ca kçtvà jãrõàturakçpaõàü÷ca màrgàdapanãya ekarathe 'bhiruhya kumàreõa saha pàñaliputràn nirgataþ / anuvrajitvà nivartamànaþ kunàlaü kaõñhe pariùvajya nayanaü nirãkùamàõaþ prarudannuvàca / (##) dhanyàni tasya cakùåüùi cakùuùmanta÷ca te janàþ / satataü ye kumàrasya drakùyanti dukhapaïkajaü // yàvan naimittiko bràhmaõaþ pa÷yati kumàrasya na ciràn nayanavinà÷o bhaviùyati / sa ca ràjà÷okastasya nayaneùvatyarthamanuùuktaþ / dçùñvà ca kathayati / nçpàtmajasya nayane vi÷uddhe mahãpati÷càpyanuraktamasya / ÷riyà vivçddhe hi sukhànukåle pa÷yàmi netre 'dya vina÷yamàne // idaü puraü svarga iva prahçùñaü kumàrasaüdar÷anajàtaharùaü / puraü vipanne nayane tu tasya bhaviùyate ÷okaparãtacetaþ // anupårveõa takùa÷ilàmanupràptaþ / ÷rutvà ca takùa÷ilàpaurà ardhatrikàõi yojanàni màrga÷obhàü nagara÷obhàü ca kçtvà pårõakumbhaiþ pratyudgatàþ / vakùyati ca / ÷rutvà takùa÷ilàpauro ratnapårõaghañàdikàn / gçhya pratyujjagàmà÷u bahumànya nçpàtmajaü // pratyudgamya kçtà¤jaliruvàca / na vayaü kumàrasya viruddhà na ràj¤o '÷okasya / api tu dçùñàtmàno 'màtyà àgatyàsmàkamapamànaü kurvanti / yàvat kunàlo mahatà sammànena takùa÷ilàü prave÷itaþ / (##) ràj¤a÷cà÷okasya mahàn vyàdhirutpannaþ / tasya mukhàduccàro nirgantumàrabdhaþ / sarvaromakåpebhya÷cà÷uci pragharati na ca ÷akyate cikitsituü / tato ràj¤àbhihitaü / kunàlamànayata ràjye pratiùñhàpayiùyàmãti / kiü mamedç÷ena jãvitena prayojanaü / ÷rutvà ca tiùyarakùità cintayati / yadi kunàlaü ràjye pratiùñhàpayiùyati nàsti mama jãvitaü / tayàbhihitaü / ahaü tvà svasthaü kariùyàmi kiü tu vaidyànàü prave÷aþ pratiùidhyatàü / yàvad ràj¤à vaidyànàü prave÷aþ pratiùiddhaþ / tatastiùyarakùitayà vaidyànàmabhihitaü / yadi ka÷cidãdç÷ena vyàdhinà spçùñaþ strã và puruùo vàgacchati mama dar÷ayitavyàþ / anyatama÷càbhãrastàdç÷enaiva vyàdhinà spçùñaþ / tasya patnyà vaidyàya vyàdhirniveditaþ / vaidyenàbhihitaü / sa evàgacchatvàturo vyàdhiü dçùñvà bhaiùajyamupadekùyàmi / yàvadàbhãro vaidyasakà÷amabhigataþ / vaidyena ca tiùyarakùitàyàþ samãpamupanãtaþ / tatastiùyarakùitayà pratigupte prade÷e jãvitàd vyaparopitaþ / jãvitàd vyaparopya kukùiü pàñayitvà pa÷yati ca tasya pakvà÷ayasthànaü / antràyàü kçmirmahàn pràdurbhåtaþ / sa yadyårdhvaü gacchati tenà÷uci pragharati / athàgho gacchatyadhaþ pragharati / yàvat tatra maricàn peùayitvà datto na ca [sa] mriyate / evaü pippaliü ÷rçïgaveraü ca / vistareõa yàvat palàõóuü dattaþ / spçùña÷ca (##) mçta uccàramàrgeõa nirgataþ / etacca prakaraõaü tayà ràj¤e niveditaü / deva palàõóuü paribhuükùva svàsthyaü bhaviùyati / ràjàha / devi, ahaü kùatriyaþ kathaü palàõóuü paribhakùayàmi / devyuvàca / deva, paribhoktavyaü jãvitasyàrthe bhaiùajyametat / ràj¤à paribhuktaü / sa ca kçmirmçta uccàramàrgeõa nirgataþ / svasthãbhåta÷ca ràjà / tena parituùñena tiùyarakùità vareõa pravàrità / kiü te vara prayacchàmi / tayàbhihitaü / saptàhaü mama devo ràjyaü prayacchatu / ràjàha / ahaü ko bhaviùyàmi / devyuvàca / saptàhasyàtyayàd deva eva ràjà bhaviùyati / yàvad ràj¤à tiùyarakùitàyàþ saptàhaü ràjyaü dattaü / tasyà buddhirutpannà / idànãü mayàsya kunàlasya vairaü niryàtayitavyaþ / tayà kapañalekho likhitastakùa÷ilakànàü pauràõàü / kunàlasya nayanaü vinà÷ayitavyamiti / àha ca / ràjà hya÷oko balavàn pracaõóa àj¤àpayattakùa÷ilàjanaü hi / uddhàryatàü locanamasya ÷atraurmauryasya vaü÷asya kalaïku eùaþ // ràj¤o '÷okasya yatra kàryamà÷u paripràpyaü bhavati [sa] dantamudrayà mudrayati / yàvat tiùyarakùità ÷ayitasya ràj¤astaü lekhaü dantamudrayà mudrayiùyàmãti ràj¤aþ sakà÷amabhigatà / ràjà ca bhãtaþ pratibuddhaþ / (##) devã kathayati / kimidamiti / ràjà kathayati / devi svapnaü maü'÷obhanaü dçùñaü / pa÷yàmi dvau gçdhrau kunàlasya nayanamutpàñayitumicchataþ / devã kathayati / svàsthyaü kumàrasyeti / evaü dvirapi ràjà bhãtaþ pratibuddhaþ kathayati / devi svapno me na ÷obhano dçùña iti / tiùyarakùità kathayati / kãdç÷aþ svapna iti / ràjàha / pa÷yàmi kunàlaü dãrghake÷anakha÷ma÷ruü pauraü praviùñaü / devyàha / svàsthyaü kumàrasyeti / yàvat tiùyarakùitayà ràj¤aþ ÷ayitasya sa lekho dantamudrayà mudrayitvà takùa÷ilàü preùitaþ / yàvad ràj¤à ÷ayitena svapne dçùñaü dantà vi÷ãrõàþ / tato ràjà tasyà eva ràtreratyaye naimittikàn àhåya kathayati / kãdç÷a eùàü svapnànàü vipàka iti / naimittikàþ kathayanti / deva ya ãdç÷asvapnàni pa÷yati tasya putrasya cakùurbhedo bhavati / àha ca / dantà yasya vi÷ãryante svapnànte prapatanti ca / caturbhedaü ca putrasya putranà÷aü sa pa÷yati // ÷rutvà ca ràjà÷okas tvaritamutthàyàsanàt kçtà¤jali÷caturdi÷aü devatàü yàcayitumàrabdhaþ / àha ca / yà devatà ÷àsturabhiprasannà dharme ca saïghe ca gaõapradhàne / ye càpi loke çùayo variùñhà rakùantu te 'smattanayaü kunàlaü // (##) sa ca lekho 'nupårveõa takùa÷ilàmupanãtaþ / atha takùa÷ilàþ paurajànapadà lekhadar÷anàt kunàlasya guõavistaratuùñà notsahante tadapriyaü nivedituü / ciraü vicàrayitvà caõóo ràjà duþ÷ãlaþ svaputrasya na marùayati pràgevàsmàkaü [kiü] marùayati / àha ca / munivçttasya ÷àntasya sarvabhåtahitaiùiõaþ / yasya dveùaþ kumàrasya kasya nàsya bhaviùyati // tairyàvat kunàlasya niveditaü / lekha÷copanãtaþ / tataþ kunàlo vàcayitvà kathayati / vi÷rabdhaü yathàtmaprayojanaü kriyatàmiti / yàvac caõóàlà upanãtàþ kunàlasya nayanam utpàñayateti / te ca kçtà¤jalipuñà åcuþ / notsahayàmaþ / kutaþ / yo hi candramasaþ kàntiü mohàdabhyuddharen naraþ / sa candrasadç÷àd vaktràt tava netre samuddharet // tataþ kumàreõa makuñaü dattam / anayà dakùiõayotpàñayata iti / tasya tu karmaõàva÷yaü vipaktavyaü / puruùo hi vikçtaråpoùñàda÷abhirdaurvarõikaiþ (##) samanvàgato 'bhyàgataþ / sa kathayati / ahamutpàñayiùyàmãti / yàvat kunàlasya samãpaü nãtaþ / tasmiü÷ca samaye kunàlasya sthaviràõàü vacanamàmukhãbhåtaü / sa tad vacanamanusmçtyovàca / imàü vipattiü vij¤àya tairuktaü tattvavàdibhiþ / pa÷yànityamidaü sarvaü nàsti ka÷cid dhruve sthitaþ // kalyàõamitràste mahyaü sukhakàmà hitaiùiõaþ / yairayaü de÷ito dharmo vãtakle÷airmahàtmabhiþ // anityatàü saüparipa÷yato me guråpade÷àn manasi prakurvataþ / utpàñane 'haü na bibhemi saumya netradvayasyàsthiratàü hi pa÷ye // utpàñye và na và netre yathà và manyate nçpaþ / gçhãtasàraü cakùurme hyanityàdibhirà÷rayaiþ // tataþ kunàlas taü puruùamuvàca / tena hi bhoþ puruùa ekaü tàvan nayanam utpàñya mama haste 'nuprayaccha / yavat sa puruùaþ kunàlasya nayanamutpàñayituü pravçttaþ / tato 'nekàni pràõi÷atasahasràõi vikroùñumàrabdhàni / kaùñaü bhoþ / (##) eùa hi nirmalajyotsno gaganàt patate ÷a÷ã / puõóarãkavanàccàpi ÷rãmànutpàñyate 'mbujaþ // teùu pràõi÷atasahasreùu rudatsu kunàlasyaiva nayanamutpàñya haste dattaü / tataþ kunàlastannayanaü gçhyovàca / råpàõi kasmànna nirãkùase tvaü yathà purà pràkçtamàüsapiõóa / te va¤citàste ca vigarhaõãyà àtmeti ye tvàmabudhàþ ÷rayante // sàmagryakaü burbudasannikà÷aü sudurlabhaü nirviùayàsvatantraü / evaü pravãkùanti sadàpramattà ye tvàü na te duþkhamanuprayànti // evaü cintayatà tena sarvabhàveùvanityatàü / strotàpattiphalaü pràptaü janakàyasya pa÷yataþ // tataþ kunàlo dçùñasatyastaü puruùamuvàca / idànãü dvitãyaü vi÷rabdhaü nayanamutpàñyatàü / yàvattena puruùeõa kunàlasya dvitãyaü nayanamutpàñya haste dattaü / atha kunàlo màüsacakùuùi uddhçte praj¤àcakùuùi ca vi÷uddhe kathayati / uddhçtaü màüsacakùurme yadyapyetat sudurlabhaü / praj¤àcakùurvi÷uddhaü me pratilabdham aninditaü / (##) parityakto nçpatinà yadyahaü putrasaüj¤ayà / dharmaràjasya putratvamupeto 'smi mahàtmanaþ // ai÷varyàd yadyahaü bhraùñaþ ÷okaduþkhanibandhanàd / dharmai÷varyamavàptaü me duþkha÷okavinà÷anaü // yàvat kunàlena ÷rutaü nàyaü tàtasyà÷okasya àde÷aþ / api tu tiùyarakùitàyàü ayaü prayoga iti / ÷rutvà ca kunàlaþ kathayati / ciraü sukhaü tiùñhatu tiùyanàmnã àyurbalaü pàlayatàü ca devã / saüpreùitoyaü hi yayà prayogo yasyànubhàvena kçtaþ svakàrthaþ // tataþ kà¤canamàlayà ÷rutaü kunàlasya nayanàni utpàñitànãti / ÷rutvà ca bhartçtayà kunàlasamãpamupasaükramya parùadamavagàhya kunàlamuddhçtanayanaü rudhiràvasiktagàtraü dçùñvà mårchità bhåmau patità / yàvaj jalasekaü kçtvà utthàpità / tataþ kathaücit saüj¤àmupalabhya sasvaraü prarudatã uvàca / netràõi kàntàni manoharàõi ye màü nirãkùyà janayanti tuùñiü / te me vipannà hyanirãkùaõãyà styajanti me pràõasamàþ ÷arãraü // tataþ kunàlo bhàryàmanunayannuvàca / alaü ruditena / nàrhasi ÷okamà÷rayituü / svayaükçtànàmiha karmaõàü phalamupasthitaü / àha ca / karmàtmakaü lokamidaü viditvà duþkhàtmakaü càpi janaü hi matvà / matvà ca lokaü priyaviprayogaü kartuü priye nàrhasi vàùpamokùaü // (##) tataþ kunàlo bhàryayà saha takùa÷ilàyà niùkàsitaþ / sa garbhàdhànamupàdàya paramasukumàra÷ariraþ / na ki¤cid utsahate karma kartuü / kevalaü vãõàü vàdayati / gàyati ca / tato bhaikùyaü labhate kunàlaþ patnyà saha bhuükte / tataþ kà¤canamàlà yena màrgeõa pàtaliputràdànãtà tameva màrgaümanusarantã bhartudvitãyà pàñaliputraü gatà / yàvada÷okasya gçhamàrabdhà praveùñuü / dvàrapàlena ca nivàritau / yàvad ràj¤o '÷okasya yàna÷àlàyàmavasthitau / tataþ kunàlo ràtryàþ pratyuùamaye vãõàü vàdayitumàrabdhaþ / yathà nayanànyutpàñitàni satyadar÷anaü ca kçtaü tadanuråpaü hitaü ca gãtaü pràrabdhaü / àha ca / cakùuràdãni yaþ pràj¤aþ pa÷yatyàyatanàni ca / j¤ànadãpena ÷uddhena sa saüsàràd vimucyate // yadi tava bhavaduþkhapãóità bhavati ca doùavini÷cità matiþ / sukhamiha ca yadãcchasi dhruvaü tvaritamihàyatanàni saütyaja // (##) tasya gãta÷abdo ràj¤à÷okena ÷rutaþ / ÷rutvà ca prãtamanà uvàca / gãtaü kunàlena mayi prasaktaü vãõàsvara÷caiva ÷ruta÷cireõa / abhyàgato 'pãha gçhaü nu ka¤cin na cecchati draùñumayaü kumàraþ // atha ràjà÷oko 'nyatamapuruùamàhåyovàca / puruùa lakùyate / na khalveùa kiü gãtasya kunàlasadç÷o dhvaniþ / karmaõyadhairyatàü caiva såcayanniva lakùyate // tadanenàsmi ÷abdena dhairyàdàkampito bhç÷aü / kalabhasyeva naùñasya pranaùñakalabhaþ karã // gaccha kunàlamànayasveti / yàvat puruùo yàna÷àlàü gataþ / pa÷yati kunàlam uddhçtanayanaü vàtàtapaparidagdhagàtramapratyabhij¤àya ca ràjànama÷okam abhigamyovàca / deva na hyeùa kunàlaþ / andhaka eùa vanãpakaþ patnyà saha devasya yàna÷àlàyàm avasthitaþ / ÷rutvà ca ràjà saüvigna÷cintayàmàsa / yathà mayà svapnànya÷obhanàni dçùñàni niyataü kunàlasya nayanàni vinaùñàni bhaviùyanti / àha ca / svapnàntare nimittàni yathà dçùñàni me purà / niþsaü÷ayaü kunàlasya netre vai nidhanaü gate // tato ràjà prarudannuvàca / ÷ãghramànãyatàmeùa matsamãpaü vanãpakaþ / na hi me ÷àmyate cetaþ sutavyasanacintayà // yàvat puruùo yàna÷àlàü gatvà kunàlamuvàca / kasya tvaü putraþ / kiü ca nàma / kunàlaþ pràha / (##) a÷oko nàma ràjàsau mauryàõàü kulavardhanaþ / kçtsneyaü pçthivã yasya va÷e vartati kiükara // tasya ràj¤astvahaü putraþ kunàla iti vi÷rutaþ / dhàrmikasya tu putro 'haü buddhasya àdityabàndhavaþ // tataþ kunàla patnyà saha ràj¤o '÷okasya samãpamànãtaþ / atha ràjà÷okaþ [pa÷yati] kunàlamuddhçtanayanaü vàtàtapaparidagdhagàtraü rathyàcoóakasaüghàtapratyavareõa vàsasà lakùyàlakùyapracchàditakaupãnaü / sa tamapratyabhij¤àya àkçtimàtrakaü dçùñvà kathayati / tvaü kunàla iti / kunàlaþ pràha / evaü deva kunàlo 'smãti / ÷rutvà mårcchito bhåmau patitaþ / vakùyati hi / tataþ kunàlasya mukhaü nirãkùya netroddhçtaü ÷okaparãtacetàþ / ràjà hya÷okaþ patito dharaõyàü hà putra ÷okena hi dahyamànaþ // yàvaj jalapariùekaü kçtvà ràjànamutthàpayitvàsane niùàditaþ / atha ràjà katha¤cit saüj¤àmupalabhya kunàlamutsaïge sthàpayàmàsa / vakùyati hi / tato muhårtaü nçpa à÷vasitvà kaõñhe pariùvajya rasà÷rukaõñhaþ / muhuþ kunàlasya mukhaü pramçjya bahåni ràjà vilalàpa tatra // netre kunàlapratime vilokya sutaü kunàleti purà babhàse / tadasya netre nidhanaü gate te putraü kunàleti kathaü ca vakùye // àha ca / kathaya kathaya sàdhuputra tàvad vadanamidaü tava kena càrunetraü / (##) gaganamiva vipannacandratàraü vyapagata÷obham anãkùakaü kçtaü te // akaruõahçdayena tena tàta munisadç÷asya na sàdhu sàdhubuddheþ / naravaranayaneùvavairavairaü prakçtamidaü mama bhåri÷okamålaü // vada suvadana kùiprametadarthaü vrajati ÷arãramidaü purà vinà÷aü / tava nayanavinà÷a÷okadagdhaü vanamiva nàgavimuktavajradagdhaü // tataþ kunàlaþ pitaraü praõipatya uvàca / ràjannatãtaü khalu naiva ÷ocyaü kiü na ÷rutaü te munivàkyam etat / yatkarmabhiste 'pi jinà na muktàþ pratyekabuddhàþ sudçóhaistathaiva // labdhàphalasthà÷ca pçthagjanà÷ca ye kçtàni karmàõyamçtàni dehinàü / svayaü kçtànàmiha karmaõàü phalaü kathaü tu vakùyàmi parairidaü kçtaü // (##) ahameva mahàràja kçtàparàdha÷ca sàparàdha÷ca / vinivartayàmi yo 'haü vinayàmi vipattijananàni / na ÷astravajràgniviùàõi pannagàþ kurvanti pãóàü rabhasàpakàriõaþ / ÷arãralakùye hi dhçte hi pàrthiva patanti duþkhànya÷ivàni dehinàü // atha ràjà ÷okàgninà saütàpitahçdaya uvàca / kenoddhçtàni nayanàni sutasya mahyaü ko jãvitaü sumadhuraü tyajituü vyavastaþ / ÷okànalo nipatito hçdaye pracaõóaþ àcakùva putra laghu kasya haràmi daõóaü // yàvad ràj¤à÷okena ÷rutaü tiùyarakùitàyà ayaü prayoga iti / ÷rutvà ràjà tiùyarakùitàmàhåyovàca / (##) kathaü hyadhanye na nimajjase kùitau chettàsmi ÷ãrùaü para÷uprahàritaü / tyajàmyahaü tvàmatipàpakàriõãm adharmayuktàü ÷riyamàtmavàniva // tato ràjà krodhàgninà prajvalitastiùyarakùitàü nirãkùyovàca / utpàñya netre paripàñayàmi gàtraü kimasyà nakharaiþ sutãkùõaiþ / jãvanti÷ålàmatha kàrayàmi chettàsmi nàsàü krakacena vàsyàþ // kùåreõa jivhàmatha kartayàmi viùeõa pårõàmatha ghàñayiùye / sa evamityàdivaghaprayogaü bahuprakàraü hyavadannarendraþ // ÷rutvà kunàlaþ karuõàtmakastu vij¤àpayàmàsa guruü mahàtmà / anàryakarmà yadi tiùyarakùità tvamàryakarmà bhava mà vadhã striyaü // phalaü hi maitryà sadç÷aü na vidyate prabho titikùà sugatena varõità / (##) punaþ praõamya pitaraü kumàraþ kçtà¤jaliþ sånçtavàg jagàda // ràjanna me duþkhalavo 'sti ka÷cit tãvràpakàre 'pi na manyutàpaþ / manaþ prasannaü yadi me jananyàü yayoddhçte me nayane svayaü hi / tattena satyena mamàstu tàvan netradvayaü pràktanameva sadyaþ // ityuktamàtre pårvàdhikapra÷obhite netrayugme pràdurbabhåvatuþ / yàvad ràj¤à÷okena tiùyarakùitàmarùitena jatugçhaü prave÷ayitvà dagdhà / takùa÷ilà÷ca pauràþ praghàtitàþ / bhikùavaþ saü÷ayajàtàþ sarvasaü÷ayachettàramàyuùmantaü sthaviropaguptaü pçcchati / kiü kunàlena karma kçtaü yasya karmaõo vipàkena nayanànyutpàñitàni / sthavira uvàca / tena hyàyuùmantaþ ÷råyatàü / bhåtapårvamatãte 'dhvani vàràõasyàmanyatamo lubdhakaþ / sa himavantaü gatvà mçgàn praghàtayati / so 'pareõa samayena himavantaü gataþ / tatra cà÷anipatitàni pa¤camçga÷atani ekasyà guhàyàü praviùñànyàsàditàni / tena vàgurayà sarve gçhãtàþ / tasya buddhirutpannà / yadi (##) praghàtayiùyàmi màüsaþ kledamupayàsyati / tena pa¤cànàü mçga÷atànàmakùãõyutpàñitàni / te uddhçtanayanà na kvacit palàyanti / evaü bahånàü mçga÷atànàü nayanànyutpàñitàni / kiü manyadhvamàyuùmantaþ / yo 'sau lubdhakaþ sa eùa kunàlaþ / yattatrànena bahånàü mçga÷atànàü nayanànyutpàñitàni tasya karmaõo vipàkena bahåni varùa÷atasahasràõi narakeùu duþkhamanubhåya tataþ karmavi÷eùeõa pa¤cajanma÷atàni tasya nayanànyutpàñitàni / kiü karma kçtaü yasya karmaõo vipàkenocce kåle upapannaþ / pràsàdika÷ca saüvçttaþ / satyadar÷anaü ca kçtaü / tena hyàyuùmantaþ ÷råyatàü / bhåtapårvamatãte 'dhvani catvàriü÷advarùasahasràyuùi prajàyàü krakucchando nàma samyaksambuddho loka udapàdi / yadà krakucchandaþ samyaksambuddhaþ sakalaü buddhakàryaü kçtvà nirupadhi÷eùe nirvàõadhàtau parinirvçtaþ, tasyà÷okena ràj¤à catåratnamayaþ ståpaþ kàritaþ / yadà ràjà÷okaþ kàlagato '÷ràddho ràjà ràjye pratiùñhitaþ / tàni ratnànyadattàdàyikairhçtàni / pàü÷ukàùñhaü càva÷iùñaü / tatra janakàyo gatvà vi÷ãrõaü dçùñvà ÷ocitumàrabdhaþ / (##) tasmiü÷ca samayenyatama÷ca ÷reùñhiputraþ / tenoktaþ / kimarthaü rudyata iti / tairabhihitaü krakucchandasya samyaksambuddhasya ståpa÷catåratnamaya àsãt / sa idànãü vi÷ãrõaü iti / tatastena yà tatra krakucchandasya samyaksambuddhasya kàyapramàõikà pratimà babhåva vi÷ãrõà sàbhisaüskçtà / samyakpraõidhànaü ca kçtaü / yàdç÷aþ krakucchandaþ ÷àstedç÷ameva ÷àstàramàràgayeyaü / mà viràgayeyamiti / kiü manyadhvamàyuùmantaþ / yo 'sau ÷reùñhiputraþ sa eùa kunàlaþ / yatrànena krakucchandasya ståpo 'bhisaüskçtastasya karmaõo vipàkenoccakule upapannaþ / yat pratimàbhisaüskçtà tasya karmaõo vipàkena kunàlaþ pràsàdikaþ saüvçttaþ / yat praõidhànaü kçtaü tasya karmaõo vipàkena kunàlena [yàdç÷aþ] ÷àkyamuniþ samyaksambuddhastàdç÷a eva ÷àstà samàràgito na viràgitaþ / satyadar÷anaü ca kçtaü / iti ÷rãdivyàvadàne kunàlàvadanaü saptaviü÷atimaü samàptaü // (##) ## yadà ràj¤à÷okena bhagavacchàsane ÷raddhà pratilabdhà sa bhikùån uvàca / kena bhagavacchàsane prabhåtaü dànaü dattaü / bhikùava åcuþ / anàthapiõóadena gçhapatinà / ràjàha / kiyattena bhagavacchàsane dànaü dattaü / bhikùava åcuþ / koñi÷ataü tena bhagavacchàsane dànaü dattaü / ÷rutvà ca ràjà÷oka÷cintayati / tena gçhapatinà bhåtvà koñi÷ataü bhagavacchàsane dànaü dattaü / tenàbhihitaü / ahamapi koñã÷ataü bhagacchàsane dànaü dàsyàmi / tena yàvac catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitaü / sarvatra ca ÷atasahasràõi dattàni / jàtau bodhau dharmacakre parinirvàõe ca sarvatra ÷atasahasraü dattaü / pa¤cavàrùikaü kçtaü / tatra ca catvàri ÷atasahasràõi dattàni / trãõi ÷atasahasràõi bhikùåõàü bhojitàni / yatraikamarhatàü dve ÷aikùàõàü pçthagjanakalyàõakànàü ca / koùaü sthàpayitvà mahàpçthivãmantaþpuràmàtyagaõamàtmànaü kunàlaü càryasaïghe niryàtayitvà catvàri ÷atasahasràõi dattvà niùkrãtavàn / ùaõõavatikoñyo bhagavacchàsane dànaü dattaü / sa yàvad glànãbhåtaþ / atha ràjà idànãü na bhaviùyàmãti viklavãbhåtaþ / tasya ràdhagupto nàmàmàtyo yena saha pàü÷udànaü dattaü / tadà sa ràjànama÷okaü viklavãbhåtamavekùya pàdayornipatya kçtà¤jaliruvàca / (##) yacchatrusaïghaiþ prabalaiþ sametya nodvãkùitaü caõóadivàkaràbhaü / padmànana÷rã÷atasaüprapãtaü kasmàt savàùpaü tava deva vaktraü // ràjàha / ràdhagupta, nàhaü dravyavinà÷aü na ràjyanà÷anaü na cà÷rayaviyogaü ÷ocàmi / kintu ÷ocàmi, àryairyad, viprayokùyàmi / nàhaü punaþ sarvaguõopapannaü saïghaü samakùaü naradevapåjitaü / saüpåjayiùyàmi varànnapànair etad vicintyà÷ruvimokùaõaü me // api ca ràdhagupta, ayaü me manoratho babhåva, koñã÷ataü bhagavacchàsane dànaü dàsyàmãti / sa ca me 'bhipràyo na paripårõaþ / tato ràj¤à÷okena catasraþ koñãþ paripurayiùyàmãti hiraõyasuvarõaü kukkuñàràmaü preùayitumàrabdhaþ / tasmiü÷ca samaye kunàlasya saüpadã nàma putro yuvaràjye pravartate / tasyàmàtyair abhihitaü / kumàra a÷oko ràjà svalpakàlavasthàyã / (##) idaü ca dravyaü kukkuñàràmaü preùyate / ko÷abalina÷ca ràjànaþ / nivàrayitavyaþ / yàvatkumàreõa bhàõóàgàrikaþ pratiùiddhaþ / yadà ràj¤o '÷okasyàpratiùiddhà [sampat] tasya suvarõabhàjane àhàramupanàmyate / bhuktvà tàni suvarõabhàjanàni kukkuñàràmaü preùayati / tasya suvarõabhàjanaü pratiùiddhaü / råpyabhàjane àhàramupanàmyate / tànyapi kukkuñàràmaü preùayati / tato råpyabhàjanamapi pratiùiddhaü / tasya yàvan mçbhdàjana àhàramupanàmyate / tasmiü÷ca samaye ràj¤o '÷okasyàrdhàmalakaü karàntaragataü / atha ràjà÷okaþ saüvignaþ amàtyàn pauràü÷ca saünipàtya kathayati / kaþ sàmprataü pçthivyàmã÷varaþ / tato 'màtyà utthàyàsanàd yena ràjà÷okastenà¤jaliü praõamya åcuþ / deva pçthivyàmã÷varaþ / atha ràjà a÷okaþ sà÷rudurdinanayanavadano 'màtyàn uvàca / dàkùiõyàdançtaü hi kiü kathayatha bhraùñàdhiràjyà vayaü ÷eùaü tvàmalakàrdhamityavasitaü yatra prabhutvaü mama / ai÷varyaü dhiganàryamuddhatanadãtoyaprave÷opamaü martyendrasya mamàpi yat pratibhayaü dàridryamabhyàgataü // (##) athavà ko bhagavato vàkyamanyathà kariùyati / sampattayo hi sarvà vipattinidànà iti pratij¤àtaü yadavitathavàdinà gautamena na hi tad visaüvadati / prati÷iùyate 'smannaciràj¤à mama yàvatithà manasà sàdya mahàdri÷ilàtale vihatàvan nadã pratinivçttà / àj¤àpya vyavadhåtaóimbaóamaràm ekàtapatràü mahãü utpàñya pratigarvitànarigaõàn à÷vàsya dãnàturàn / bhraùñàsthàyatano na bhàñi kçpaõaþ saüpratya÷oko nçpa÷ chinnamlànavi÷ãrõapatrakusumaþ ÷uùyatya÷oko yathà // tato ràjà÷okaþ samãpagataü puruùamàhåyovàca / bhadramukha pårvaguõànuràgàd bhraùñai÷varyasyàpi mama imaü tàvad apa÷cimaü vyàpàraü kuru / idaü mamàrdhàmalakaü grahàya kukkuñàràmaü gatvà saïghe niryàtaya / madvacanàcca saïghasya pàdàbhivandanaü kçtvà vaktavyaü / jambudvãpai÷varyasya ràj¤a eùa sàmprataü vibhava iti / idaü tàvad apa÷cimaü dànaü tathà paribhoktavyaü yathà me saïghagatà dakùiõà vistãrõà syàditi / àha ca / (##) idaü pradànaü caramaü mamàdya ràjyaü ca taccaiva gataü svabhàvaü / àrogyavaidyoùadhivarjitasya tràtà na me 'styàryagaõàd bahirdhà // tattathà bhujyatàü yena pradànaü mama pa÷cimaü / yathà saïghagatà me 'dya vistãrõà dakùiõà bhavet // evaü deveti sa puruùo ràj¤o '÷okasya prati÷rutya tadardhàmalakaü gçhya kukkuñàràmaü gatvà vçddhànte sthitvà kçtà¤jalistadardhàmalakaü saïghe niryàtayannuvàca / ekacchatrasamucchrayàü vasumatãmàj¤àpayan yaþ purà lokaü tàpayati sma madhyadivasapràpto divà bhàskaraþ / bhàgyacchidramavekùya so 'dya nçpatiþ svaiþ karmabhirva¤citaþ saüpràpte divasakùaye raviriva bhraùñaprabhàvaþ sthitaþ // bhaktyàvanatena ÷irasà praõamya saïghàya tena khalu dattamidamàmalakasyàrdhaü lakùmãcàpalyacinhitaü / tataþ saïghasthaviro bhikùånuvàca / bhadantà bhavabhdiþ ÷akyamidànãü saüvegamutpàdayituü / kutaþ / evaü hyuktaü bhagavatà- paravipattiþ saüvejanãyaü sthànamiti / kasyedànãü sahçdayasya saüvego notpàdyate / kutaþ / (##) tyàga÷åro narendro 'sau a÷oko moryaku¤jaraþ / janbudvipe÷varo bhåtvà jàto 'rdhàmalake÷varaþ // bhçtyaiþ sa bhåmipatiradya hçtàdhikàro dànaü prayacchati kilàmalakàrdhametat / ÷rãbhogavistaramadairatigarvitànàü pratyàdi÷anniva manàüsi pçthagjanànàü // yàvad tadardhàmalakaü curõayitvà yåùe prakùipya saïghe càritaü / tato ràjà÷oko ràdhaguptamuvàca / kathaya ràdhagupta kaþ sàmprataü pçthivyàmã÷varaþ / atha ràdhagupto '÷okasya pàdayornipatya kçtà¤jalir uvàca / devaþ pçthivyàmã÷varaþ / atha ràjà÷okaþ kathaücidutthàya caturdi÷amavalokya saïghàyà¤jaliü kçtvovàca / eùa idànãü mahat ko÷aü sthàpayitvà imàü samudraparyantàü mahàpçthivãü bhagavacchràvakasaïghe niryàtayàmi / àha ca / imàü samudrottamanãlaka¤cukàmanekaratnàkarabhåùitànanàü / dadàmyahaü bhutadharàü samandaràü saïghàya tasmai hyupabhujyatàü phalaü // (##) api ca / dànenàhamanena nendrabhavanaü na brahmaloke phalaü kàïkùàmi drutavàrivegacapalàü pràgeva ràja÷riyaü / dànasyàsya phalaü tu bhaktimahitaü yanme 'sti tenàpnuyàü cittai÷varyamaharyamàryamahitaü nàyàti yad vikriyàü // yàvat patràbhilikhitaü kçtvà dantamudrayà mudritaü / tato ràjà mahàpçthivãü saïghe dattvà kàlagataþ / yàvadamàtyairnãlapãtàbhiþ ÷ivikàbhirnirharitvà ÷arãrapåjàü kçtvà dhmàpayitvà ràjànaü pratiùñhàpayiùyàma iti [uktam] / yàvad ràdhaguptenàbhihitaü / ràj¤à÷okena mahàpçthivã saïghe niryàtità iti / tato 'màtyairabhihitaü kimarthamiti / ràdhagupta uvàca / eùa ràj¤o '÷okasya manoratho babhåva koñã÷ataü bhagavacchàsane dànaü dàsyàmãti / tena ùaõõvatikoñyo dattàþ / yàvad àj¤à pratiùiddhà / tadabhipràyeõa ràj¤à mahàpçthivã saïghe dattà / yàvadamàtyai÷catasraþ koñãr bhagavacchàsane dattvà pçthivãü niùkrãya saüpadã ràjye pratiùñhàpitaþ / (##) saüpadino bçhaspati putro bçhaspate 'rvçùaseno vçùasenasya puùyadharmà puùyadharmaõaþ puùyamitraþ / so 'màtyànàmantrayate / ka upàyaþ syàd yadasmàkaü nàma ciraü tiùñhed / tairabhihitaü / devasya ca vaü÷àd a÷oko nàmnà ràjà babhåveti / tena catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpitaü yàvad bhagavacchàsanaü pràpyate tàvat tasya ya÷aþ sthàsyati / devo 'pi catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü pratiùñhàpayatu / ràjàha / mahe÷àkhyo ràjà÷oko babhåva / anyaþ ka÷cidupàya iti / tasya bràhmaõapurohitaþ pçthagjano '÷ràddhaþ / tenàbhihitaü / deva, dvàbhyàü kàraõàbhyàü nàma ciraü sthàsyati / ràj¤à÷okena catura÷ãtidharmaràjikàsahasraü sthàpitamatastasya nàma ciraü tiùñhati / bhavàü÷cet tàni nà÷ayed bhavato nàma cirataraü sthàsyatãti / yàvad ràjà puùyamitra÷caturaïgabalakàyaü saünàhayitvà bhagavacchàsanaü vinà÷ayiùyàmãti kukkuñàràmaü nirgataþ / dvàre ca siühanàdo muktaþ / yàvat sa ràjà bhãtaþ pàñaliputraü praviùñaþ / evaü dvirapi trirapi / yàvad bhikùåü÷ca saïghamàhåya kathayati / bhagavacchàsanaü nà÷ayiùyàmãti / kim icchatha ståpaü saïghàràmàn và / ståpàþ bhikùubhiþ (##) parigçhãtàþ / yàvat puùyamitro yàvat saïghàràmaü [nà÷ayan] bhikùåü÷ca praghàtayan prasthitaþ / sa yàvac chàkalamanupràptaþ / tenàbhihitaü / yo me ÷ramaõa÷iro dàsyati tasyàhaü dãnàra÷ataü dàsyàmi / [tatra ekaþ] dharmaràjikàvàsya'rhad çddhyà ÷iro dàtumàrabdhaþ / ÷rutvà ca ràjàrhantaü praghàtayitumàrabdhaþ / sa ca nirodhaü samàpannaþ / tasya paropakramo na kramate / sa taü samutsçjya yàvat koùñhakaü gataþ / daüùñrànivàsã yakùa÷cintayati / idaü bhagavacchàsanaü vina÷yati / ahaü ca ÷ikùàü dhàrayàni / na mayà ÷akyaü kasyacidapriyaü kartuü / tasya duhità kçmi÷ena yakùeõa yàcyate / na cànuprayacchati tvaü pàpakarmakàrãti / yàvat sà duhità tena kçmi÷asya dattà / bhagavacchàsanaparitràõàrthaü parigrahaparipàlanàrthaü ca / puùyamitrasya ràj¤aþ pçùñhato yakùo mahàpramàõo 'nubaddhaþ / tasyànubhàvàt sa ràjà na pratihanyate / yàvad daüùñrànivàsã yakùastaü puùyamitrànubaddhaü (##) yakùaü grahàya parvatacarye 'carat / yàvad dakùiõaü mahàsamudraü gataþ / kçmi÷ena ca yakùeõa mahàntaü parvatamànayitvà puùyamitro ràjà sabalavàhano 'vaùñabdhaþ / tasya sunihita iti saüj¤à vyavasthàpità / yadà puùyamitro ràjà praghàtatastadà mauryavaü÷aþ samucchinnaþ / iti ÷rãdivyàvadàne '÷okàvadànaü samàptaü //