Dharmaskandha = Dhsk Based on the ed. by Siglinde Dietz: Fragmente des Dharmaskandha - Ein Abhidharma-Text in Sanskrit aus Gilgit. G”ttingen 1984 (Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in G”ttingen, 142) = DhskD: fols. 3-20, 26, and Kazunobu Matsuda: "Newly Identified Sanskrit Fragments of the Dharmaskandha in the Gilgit manuscripts" (1), Sanskrit Fragments Transliterated, with an Appendix by Hajime Sakurabe, Kyoto 1986. GBM 151-156; DhskM = fols. 21, 22, 27 Ed. also in: K. Sankarnarayan, K. Matsuda, M. Yoritomi: Lokapraj¤apti, A Critical Exposition of Buddhist Cosmology, Mumbai/New Delhi 2002. pp. 15-24. Input by Klaus Wille #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS = emendations ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ 1. (avidyàpratyayàþ saüskàràþ) (##) saümohaþ pramoho mohaü mohajam iyam ucyate avidyà %% avidyàpratyayàþ saüskàràþ katame %% evam uktaü bhagavatà %% avidyà bhikùavo hetuþ saüràgàya hetuþ saüdveùàya hetuþ saü%% (##) yà sà saüràgatà saümohatà iyam ucyate avidyàpratyayàþ saüskàràþ %% api khalv evam uktaü bhagavatà %% avidyà bhikùavaþ pårvaügamaü pårvanimittam anekavidhànàü pàpa%%nàü (##) dharmàõàü samutpattaye 'nåtpàtiko bhavati yad uta àþrãkyaü cànapatràpyaü ca %% ahrãmàn bhikùavo bhikùur anapatràpã mithyàdçùñiko bhavati %% tatra bhikùavo mithyà mithyàdçùñyà mithyàsaükalpo bhava%% %%saükalpàn (##) mithyàvàcaü bhàùati %% mithyàvàco mithyàkarmàntaþ prabhavati %% mithyàkarmàntàn mithyàjãvaþ prabhavati %% mithyàjãvàn mithyàvyàyàmaþ prabhavati %% mithyàvyàyà%%n mithyàsmçti%<þ>% prabhavati %%ter (##) mithyàsamàdhiþ prabhavati %% iti yà sà mithyàdçùñir mithyàsaükalpo mithyàvàï mithyàkarmànto mithyàjãvo mithyàvyàyàmo mithyàsmçtiþ mithyàsamàdhir ima ucyante avidyà%% (##) saüskàràþ %% api khalv evaü uktaü bhagavatà %% ye ke cid bhikùavo 'nekavidhàþ pàpakà aku÷alà dharmàþ saübhavanti sarve te avidyàmålakà avidyàsamudayà avidyàjàtãyà %%prabhavà %% (##) avidàgato hi bhikùavaþ ajànan ku÷alàku÷alàn dharmàn yathàbhåtaü na prajànàti sàvadyànavadyàn sevitavyàsevitavyàn hãnapraõãtàn kçùõa÷uklàn sapratibhàgapratã%%tpannàn (##) dharmàn yathàbhåtaü na prajànàti %% sa evaü ku÷alàku÷alàn dharmàn yathàbhåtam aprajànan sàvadyànavadyàn sevitavyàsevitavyàn hãnapraõãtakçùõa÷uklasapratibhàgapra%%mutpannàn (##) dharmàn yathàbhåtam aprajànan mithyàdçùñiko bhavati %% tatra bhikùavo mithyàdçùñyà mithyàsaükalpaþ prabhavati vistareõa yathà pårvoktaü %% ima ucyante avidyàpratyayàþ %%ü%% (##) api khalv evam uktaü bhagavatà kuübhopame vyàkaraõe %% puõyàn api saüskàràn abhisaüskaroti avidyàpratyayàn %% apuõyàn apy àniüjyàn api saüskàràn abhisaüskaroti %% avidyàpratyayàþ puõyasaüskà%% (##) vàkkarma ku÷alà÷ cittacaitasikà dharmàþ ku÷alà÷ cittaviprayuktàþ saüskàràþ %% yad api tat ku÷alasya kàyakarmavàkkarmaõaþ ku÷alànàü cittacaitasikànàü ku÷alànàü cittaviprayuktànàü saüskàràõàü dãrgharàtraü %%yaü (##) manàpaü vipàkaü pratisaüvedayate tad idam ucyate puõyam iti và puõyaphalam iti và puõyaphalavipàkam iti và %% apuõyàþ saüskàràþ katame %% àhàku÷alaü kàyakarmavàkkarma aku÷alà÷ cittacaitasikà dharmàþ aku%<÷alà÷ ci>%ttaviprayuktà%<þ>% (##) saüskàrà %% yad api tad aku÷alasya kàyakarmavàkkarmaõaþ aku÷alànàü cittacaitasikànàü dharmàõàm aku÷alànàü cittaviprayuktànàü saüskàràõàü dãrgharàtram aniùñam akàntam apriyam amanàpaü pratisaüve%%d (##) ucyate apuõyam iti và apuõyaphalam iti và apuõyaphalavipàkam iti và %% ima ucyante apuõyàþ saüskàràþ %% àniüjyàþ saüskàrà%<þ>% katame %% àha / catvàry àråpyàõy àniüjyam ity ucyate // katham apuõyàn saüskàràn a%%te (##) avidyàpratyayàn %% àha / yathà khalv ihaikatyo ràgaparyavasthito dveùapàryavasthito mohaparyavasthitaþ kàyena du÷caritaü carati vàcà manasà du÷caritaü carati %% itãme te aku÷alàþ kàyasaüskàrà %% (##) manaþsaüskàrà %% ima ucyante apuõyà%<þ>% saüskàrà %% yad api taddhetos tatpratyayaü kàyasya bhedàn narakeùåpapadyante / tatra ca saüskàràn abhinirvartayante %% evam apuõyàn saüskàràn abhisaüskaroti avidyàpratya%% %% (##) narakeùv evaü tiryakpreteùu / kathaü puõyàn saüskàràn abhisaüskaroti avidyàpratyayàn %% àha / yathà khalv ihaikatyo manuùyasukhakeùv avekùàvàn bhavati pratibaddhacittas %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü manuùyasukhakànàü %%yàm (##) upapadyeyam iti %% sa taü pràrthayamànas taddhetukaü saüvartanãyaü kàyena sucaritaü carati vàcà manasà sucaritaü carati %% iti ye te ku÷alàþ kàyasaüskàrà và vàksaüskàrà và manaþsaüskàrà và %%õyàþ (##) saüskàràþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàn manuùyasukhakànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra ca saüskàràn abhinirvartayaty %% evaü puõyàn saüskàràn abhisaüskaroti avidyàpratyayàn %%a hai%%n (##) bhavati pratibaddhacittaþ %% api tv avidyàyàü satyàm avidyàsaücetanàhetoþ kàyena sucaritaü carati vàcà manasà sucaritaü carati %% iti ye te ku÷alàþ kàyasaüskàrà vistareõa yàvan manuùyasukhakànàü sabhàgatàyà%% (##) tatra ca saüskàràn abhisaüvartayaty %% evaü puõyàn saüskàràn abhisaüskurute avidyàpratyayàn %% yathà manuùyasukhakànàm evaü càturmahàràjakàyikànàü trayastriü÷ànàü yàmànàü tuùitànàü nirmàõaratãnàü paranirmitava%<÷avartinàü />% (##) yathà khalv ihaiko brahmakàyikànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavati %% aho batàhaü brahmakàyikànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyaü %% sa taü pràrthayamànaþ taddhetos tatsaüvartanãyaü viviktaü kà%%ktaü (##) pàpakair aku÷alair dharmaiþ savitarkaü savicàraü vivekajaü prãtisukhaü prathamaü dhyànam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yat kàyasaüvaro vàksaüvaraþ àjãvapari÷uddhiþ ima ucyante puõyàþ saüskàràþ %% yad api %%tpratyayaü (##) kàyasya bhedàd braþmakàyikànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra ca saüskàràn abhinirvartayati %% evaü puõyàn saüskàràn abhinirvartayaty avidyàpratyayàn %% na haivàvekùàvàn bhavati pratibaddhaci%% (##) tv avidyàyàü satyàm avidyàsaücetanàhetor viviktaü kàmair yàvat prathamaü dhyànam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvaraþ %% vistareõa yàvat %% tatra ca saüskàràn abhinirvartayati %% (##) saüskàràn abhinirvartayaty avidyàpratyayàn*%% yathà brahmakàyikànàm evaü brahmapurohitànàü mahàbraþmàõàü parãttàbhànàü apramàõàbhànà%%bhàsvaràõàü parãtta÷ubhànàm apramàõa÷ubhànàü ÷ubhakçtsnànàm a%%õàü (##) puõyaprasavànàü bçhatphalànàü %% eùu sarveùu yathàyogyàni dhyànàni vaktavyàni %% yathà khalv ihaikatyaþ asaüj¤isatvànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü asaüj¤isa%%nàü (##) sabhàgatàyàm upapadyeyaü %% sa taü pràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü saüj¤àm audàrikato duþkhilataþ sthålabhittikato manasikaroti àsaüj¤ikaü ca ÷àntataþ praõãtato niþsaraõa%%dàrikato (##) duþkhilataþ sthålabhittikato manasikurvataþ àsaüj¤ikaü ca ÷àntataþ praõãtato niþsaraõataþ saüj¤à antaràyaty àsaüj¤ikaü ca saüsthihati %% yatràsya saüj¤à antaràyaty àsaüj¤ikaü %%vad (##) asaüj¤isamàpattiü samàpanna iti vaktavyaü %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvaraþ àjãvavi÷uddhir ima ucyante puõyàþ saüskàràþ %% yad api taddhetos tatpratyayaü kàyasya bhe%%j¤%%gatàyàm (##) upapadyate / tatra ca saüskàràn abhisaünirvartayaty avidyàpratyayàn %% na haivàvekùàvàn bhavati pratibaddhacitto %% 'pi tv avidyàyàü satyàü avidyàbhisaücetanàhetoþ saüj¤àm audàrikato duþkhilataþ %% (##) manasikurute àsaüj¤ikaü ca ÷àntataþ praõãtato niþsaraõataþ %% tasya vistareõa yàvad àsaüj¤ikaü saüsthihaty etàvat asaüj¤isamàpattiü samàpanna iti vaktavyaü %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro %%õa (##) yàvat %% tatra ca saüskàràn abhinirvartayaty %% evaü puõyàn saüskàràn abhisaüskaroty avidyàpratyayàn %% katham àniüjyàn saüskàràn abhisaüskaroty avidyàpratyayàn %% àha / yathà khalv ihaikatyaþ àkà÷ànantyàyata%%m (##) avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü àkà÷ànantyàyata%%nàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyaü %% sa taü pràrthayamànaþ taddhetos tatsaüvartanãyaü sarva÷o råpasaü%%tikramàt (##) pratighasaüj¤ànàü astaügamàn nànàtvasaüj¤ànàm amanasikàràd anantam àkà÷am ity àkà÷ànantyàyatanam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yà cetanà cetitaü cetanàmitaü %%tatvaü (##) cetanàgataü cittàbhisaüskàro manaskarma ima ucyante àniüjyàþ saüskàràþ %% yad api taddhetos tatpratyayaü kàyasya bhedàd àkà÷ànantyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate ta%%skàràn (##) abhinirvartayaty %% evam àniüjyàn saüskàràn abhinirvartayaty avidyàpratyayàn %% na haivàvekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% api tv avidyàyàü satyàü avidyàbhisaücetanàhetoþ sarva÷o råpasaüj¤ànàü %%kramàd (##) vistareõa yàvad àkà÷ànantyàyatanam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yà cetanà vistareõa ima ucyante àniüjyàþ saüskàrà %% yad api taddhetos tatpratyayaü kàyasya bhedà%%kà÷à%%nànàü (##) devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra ca saüskàràn abhinirvartayaty %% evaü àniüjyàn saüskàràn abhinirvartayaty avidyàpratyayàn* %% yathàkà÷ànantyàyatanànàm evaü vij¤ànànantyàyatanànàm à%%tanànàü (##) naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanànàm eteùàü pratyekapratyekasaþ àråpyà vaktavyà %% iti ye te saüskàrà avidyàm àgamyàvidyàü ni÷rityàvidyàü pratiùñhàya utpadyanti samutpadyante jàyanti saüjàyanti %% (##) pràdurbhavanti ima ucyante avidyàpratyayàs saüskàràþ // 2. (saüskàrapratyayaü vij¤ànaü) uddànaü %% hetuþ pårvaügamaü balaü saüskàràþ kumbhena %% catuùkaü // uddànaü %% lobhaþ alobhaþ atha cakùuþ saüskçtaü kumbhopamena %% dvitãyaü catuùkaü // saüskà%% (##) vij¤ànaü katamad %% àha / yatha tàval lobhasahajàü vedanàü pratãtya lobhasahajasya vij¤ànasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàva÷ ca dveùasahajàü mohasahajàü vedanàü pratãtya mohasahajasya vij¤àna%%ti (##) pràdurbhàvaþ %% tad ucyate saüskàrapratyayaü vij¤ànaü %% api khalu cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% tatra cakùuþsaüskçtaü råpàõi ca bàhyaü pratyayaü cakùurvij¤ànasya tad ucyate saüskàra%% (##) ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovij¤ànaü %% tatra manaþsaüskçtaü dharmà÷ ca bàhyaü pratyayaü manovij¤ànasya tad ucyate saüskàrapratyayaü vij¤ànaü %% api khalv evam uktaü %%pamesmin (##) vyàkaraõe %% tasya puõyàn saüskàràn abhisaüskçtya puõyopagaü bhavati vij¤ànaü %% apuõyàn àniüjyàn saüskàràn abhisaüskçtyàniüjyopagaü bhavati vij¤ànaü %% katham apuõyaü %% àha %% yathà kha%%paryavasthito (##) dveùaparyavasthito mohaparyavasthitaþ kàyena du÷caritaü carati vàcà manasà du÷caritaü carati %% iti ye te aku÷alàþ kàyasaüskàrà vàksaüskàrà manaþsaüskàrà i%%õyàþ (##) saüskàràþ %% yad api taddhetos tatpratyayaü kàyasya bhedàn narakeùåpapadyate %% tatra ca vij¤ànam abhinirvartayati %% evam apuõyàn saüskàràn abhisaüskçtyàpuõyopagaü vij¤ànaü bhavati %% yathà na%%teùu (##) %% kathaü puõyàn abhisaüskàràn abhisaüskçtya puõyopagaü bhavati vij¤ànaü %% àha / yathà khalv ihaikatyo manuùyasukhakeùv avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% vistareõa yàvat %% tatra ca vij¤ànam abhi%%vaü (##) puõyàn saüskàràn abhisaüskçtya puõyopagaü bhavati vij¤ànaü %% yathà manuùyasukhakànàm evaü yàvat paranirmitava÷avartinàü brahmakàyikànàü viviktaü kàmair viviktaü tatra ca vij¤ànam abhi%% (##) (about 65-70 akùaras illegible) (##) yàvad bçhatphalànàü sarveùu pratipratidhyànàni vaktavyàni %% katham àniüjyàn saüskàràn abhisaüskçtyàniüjyopagaü bhavati vij¤ànaü %% àha %% yathà khalv ihaikatya àkà÷ànantyàyatanànàü devànàm ave%%baddhacitto (##) vistareõa tatra ca vij¤ànam abhinirvartayati %% evaü yàvan naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanànàm iti yàvad vij¤ànaü saüskàràn àgamya vistaraþ // 3. (vij¤ànapratyayam nàmaråpaü) lobhasahajaü vij¤ànam alobhasahajaü tathà nàdi%%daü (##) svàtir ànanda eva ca / uddànaü // vij¤ànapratyayaü nàmaråpaü katarad %% àha %% yathà tàval lobhasahajaü vij¤ànaü pratãtya lobhasahajasya kàyakarmavàkkarmaõo 'bhinirvçttir bhavati pràdurbhà%%hajà (##) vividhà utpadyante råpi vikçtaü %% ya idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànam idaü nàmasya vij¤ànapratyayaü nàmaråpasya %% tad ucyate vij¤ànapratyayaü nàmaråpaü %% evaü %% (##) mohasahajaü viparyayeõa ÷uklapakùeùv alobhasahajam amohasahajaü vaktavyaü %% api khalv evam uktaü bhagavatà nàdikàvavàdavyàkaraõe %% priyàõàü nàdika j¤àtãnàü vipariõàmà%%vàd (##) utpadyante ÷okàþ paridevà duþkhadaurmanasyopàyàsàþ %% ity etac chokasahajaü vij¤ànaü pratãtya ÷okasahajasya kàyavàkkarmaõo 'bhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% (##) vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü %% idaü nàmasya vij¤ànaü vij¤ànasya pratyayaü nàmaråpasya %% tad ucyate vij¤ànapratyayaü nàmaråpaü %% api khalv evam uktaü bhagavatà phalgunàvavàde vyàka%% %% (##) phalguna àhàraü yàvad evàyatyàü punarbhavasyàbhinirvçttaye pràdurbhàvàya %% tat katarad vij¤ànaü %% àha %% yat tad gandharvasya caramaü cittaü manovij¤ànaü àcitam upacitaü pratiùñhitam apraha%%taü (##) anirodhitam a÷àntãkçtaü %% yasya vij¤ànasya samanantaraü màtuþ kukùau kalalàtmabhàvo 'bhisaümårcchati %% kalalam àtmabhàvaü abhisaümårcchatãti %% idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskà%% (##) vij¤ànam idaü nàmasya vij¤ànapratyayaü nàmaråpasya %% tad ucyate vij¤ànapratyayaü nàmaråpaü %% asti khalv evam uktaü bhagavatà svàtiü bhikùuü kaivartapårviõam àrabhya %% trayàõàü bhi%% (##) sannipàtàn màtuþ kukùau garbhasyàvakràntir bhavati %% katameùàü trayàõàü %% iha bhikùavo màtàpitarau raktau bhavataþ sannipatitau màtà ca kalyà bhavati çtumatã gandharva÷ ca pratyupasthito (##) bhavati %% imeùàü bhikùavas trayàõàü sannipàtàn màtuþ kukùau garbhasyàvakràntir bhavati %% iti yat tad garbhasya caramaü cittaü manovij¤ànaü vistareõa yàvad vij¤ànapratyayayaü (##) nàmaråpasya %% tad ucyate vij¤ànapratyayaü nàmaråpaü %% asti khalv evam uktaü bhagavatà mahànidànaparyàye vyàkaraõe àyuùmate ànandàya %% asti pratyayam ànanda nàmaråpaü %% (##) pçùñe sati astãty asya vacanãyaü %% kiüpratyayaü ànanda nàmaråpaü %% vij¤ànapratyayam iti syàd vacanãyaü %% vij¤ànapratyayaü ànanda nàmaråpaü %% iti mayà yad uktam (##) idaü me tat pratyuktaü %% vij¤ànaü ced ànanda màtuþ kukùau nàvakramiùyad api nu nàmaråpaü kalalatvaü hi saümurcchiùyat* %% no bhadanta %% vij¤ànaü ced ànanda màtuþ kukùau nàvakramitvà puna%%tkramiùyat* (##) api nu nàmaråpaü imaü dhàtum àgamiùyan %% no bhadanta %% vij¤ànaü ced ànandàdàv eva daþra%%sya taruõasya kumàrakasya ucchidyeta vina÷yeta na bhaveta api nu nàmarå%%råóhiü (##) vaipulyatàm àpadyeta %% no bhadanta %% sarva÷o và punaþ sarva÷a ànanda vij¤àne asati na nàmaråpaü praj¤àyeta %% no bhadanta %% tasmàd dhi ànanda etan nidànam eùa hetuþ eùa pratyayo nà%% (##) yad uta vij¤ànaü %% vij¤ànapratyayam ànanda nàmarå%%m %% iti mayà yad uktam idaü me tat pratyuktaü // 4. (nàmaråpapratyayaü vij¤ànaü) uddànaü // dvayapratyayàt* vij¤ànaü phalgunaþ svàtir eva ca ràgajaü dveùamoha÷ ca ànando bhavati + + (##) nàmaråpapratyayaü vij¤ànaü katarad %% àha %% cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% tatra yac cakùur yàni ca råpàõi idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü %% idaü nà%% (##) manasikàraü nàmapratyayasya manovij¤ànasya %% tad ucyate nàmaråpapratyayaü manovij¤ànaü %% evaü ÷rotraü ghràõaü jihvàü kàyaü %% manaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate %% (##) tatra ye råpiõo manovij¤eyà dharmà idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàràþ tajjaü vij¤ànaü %% idaü nàmaråpasya tajjaü manasikàraü nàmapratyayasya manovij¤ànasya %% tad ucyate nàmaråpapratya%% (##) khalv evam uktaü bhagavatà phalgunàvavàde vyàkaraõe / vij¤ànaü phalgunàhàraü yàvad evàyatyàü punarbhavasyàbhinirvçttaye pràdurbhàvàya %% tat katarad vij¤ànaü %% àha / yat tad gandharvasya caramaü cittaü vi%% (##) yasya gandharvasya samanantaraü màtuþ kukùau kalalam àtmabhàvaü saümårcchati %% kalalam àtmabhàvaü saümårcchatãti %% idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàràs tajjaü vij¤ànaü idaü nàmasya %% ity etad ayoni÷oma%%hajaü (##) nàmaråpaü pratãtya màtuþ kukùau vij¤ànasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvas %% tad ucyate nàmaråpapratyayaü vij¤ànaü %% api khalv evam uktaü bhagavatà svàtiü bhikùuü kaivartapårviõam àrabhya %% trayàõàü %%nnipàtàn (##) màtuþ kukùau garbhasyàvakràntir bhavati %% vistareõa yàvad %% ity evam ayoni÷omanasikàreõa sahajaü nàmaråpaü pratãtya màtuþ kukùau vij¤ànasyàvakràntir bhavati pràdurbhàvas %% tad u%%papratyayaü (##) vinj¤ànaü %% api khalv evam uktaü bhagavatà mahànidànaparyàye %% vistareõa yàvad %% vij¤ànaü ced ànanda nàmaråpapratiùñhàü na labheta tathàpratiùñhite vij¤àne anatiråóhe + + + + + (##) bhavasamudayasamutthàpakaü jàtijaràmaraõam abhinirvarteta %% no bhadanta %% sarva÷o và punar ànanda nàmaråpe asati api nu vij¤ànaü praj¤àyeta %% no bhadanta %% tasmàd ànanda (##) etan nidànaü vistareõa yathà pårvoktaü %% 5. (nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanam) uddànaü %% ÷ãtam uùõaü ca bhojya%<ü>% ca pànam udvartanaü tathà ÷ãtodikà puùkariõã svàtir eva ca ràgajaü dveùajaü caiva mohajaü bhavati pa÷cimaü // (##) nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanaü katarad %% àha / yathà khalv ihaikatyaþ ÷ãtapracuràd uùõaü gacchati %% tasya tata utpadya%%te uùõasahajàni mahàbhåtàni %% tatra yàni ca uùõasahajàni (##) mahàbhåtàni idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü idaü nàmasya %% ity etac chãtasahajaü nàmaråpaü pratãtya cakùurindriyasyopacayo bhavati %% (##) %% jihvà kàyo mano 'pi tatra upacãyate %% tad ucyate nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanam %% iti eùa uùõapracuràc chãtaü %% yathà khalv ihaikatyo jighatsàdaurbalyaparãtaþ ÷uci pràõãtaü khàdanãyaü bhojanãya%% (##) %% utpadyante bhojanasahajàni mahàbhåtàni %% tatra yac ca bhojanaü yàni ca bhojanasahajàni mahàbhåtàni idaü råpasya tajjà vedanà %% vistareõa yathà pårvoktaü %% yathà khalv ihaikatyas tçùitaþ klàntaþ pi%% (##) ÷uci ÷ãtalaü pànãyaü pibati %% tasya tata utpadyante pànasahajàni mahàbhåtàni %% vistaraþ %% yathà khalv ihaikatyaþ utsadanaparimardanasaüvàhanàyogam anuyukto viharati %% tasya tata utpadyante utsada%%rimardanasaüvàhanasahajàni (##) mahàbhåtàni %% tatra yac ca utsadanaü parimardanasaüvàhanaü yàni ca utsadanaparimardanasaüvàhanasahajàni mahàbhåtàni idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàràs tajjaü vi%%nam (##) idaü nàmasya %% vistaraþ %% yathà khalv ihaikatyo grãùmàbhitapto grãùmaparãtas tçùitaþ klàntaþ pipàsitaþ vàtàtapaparidyånaþ ÷ãtodikàü puùkariõãm avagàhayet* %% tasya tata u%% (##) ÷ãtasahajàni mahàbhåtàni %% tatra ca yac ca ÷ãtaü yàni ca ÷ãtasahajàni mahàbhåtàni {/} tasya tajjà vedanà %% vistaraþ %% api khalv evam uktaü bhagavatà phalgunàvavàde vyàkaraõe / vi%%na (##) àhàraü yàvad àyatyàü punarbhavasyàbhinirvçttaye pràdurbhàvàya %% yat tat katarad vij¤ànaü %% vistareõa yàvat* %% yasya vij¤ànasya samanantaraü màtuþ kukùau kalalam àtmabhàvam abhi%% (##)%< ka>%lalaü àtmabhàvaü saümårcchatãti %% idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàràs tajjaü vij¤ànam idaü nàmasya %% ity etad ayoni÷omanasikàrasahajaü nàmaråpaü pratãtya màtuþ kukùau ùaõõà%%m (##) abhinirvçttir bhavati pràdurbhàvas %% tad ucyate nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanam iti %% api khalv evam uktaü bhagavatà svàtiü bhikùuü kaivartapårviõam àrabhya %% trayàõàm bhikùavaþ saünipàtàn màtuþ %%kràntir (##) bhavati %% vistareõa yàvan %% màtuþ kukùau ùaõõàm indriyàõàm abhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% tad ucyate ùaóàyatanapratyayaü nàmaråpam iti %% yathà khalv ihai%% + + + %%gaparyavasthito (##) dveùaparyavasthito mohaparyavasthitaþ kàyena du÷caritaü carati %% vàcà manasà du÷caritaü carati %% kàyena vàcà du÷caritaü carati %% idaü råpasya %% manasà du÷caritam idaü nàmasyety %% eta%%råpaü (##) pratãtya duþkhodayaü duþkhavipàkaü kàyasya bhedàn narakeùåpapadyate / tatra ca ùaõõàm indriyàõàm abhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% tad ucyate nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanaü %% yathà nara%%kpreteùu (##) %% yathà khalv ihaikatyo manuùyasukhakeùv avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü manuùyasukhakànàü sabhàgatàyàm upapadyeyaü %% sa taü pràrthayamàno %% vistareõa yà%%cà (##) manasà sucaritaü caratãti %% idaü råpasya %% manasà sucaritaü caratãti %% idaü nàmasyety %% etat ku÷alaü nàmaråpaü pratãtya sukhodayaü sukhavipàkaü kàyasya bhedàn manuùyasukhakànàü sabhàgatà%%papadyate (##) %% tatra ca ùaõõàm indriyàõàm abhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% tad ucyate nàma%%pratyayaü ùaóàyatanam iti %% yathà manuùyasukhakànàm evaü yàvat paranirmitava÷avartinàü %% %%lv (##) ihaikatyo brahmakàyikànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% vistareõa yàvat %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvaraþ àjãvavi÷uddhiþ idaü råpasya tajjà vedanà (##) vistareõa yàvad vij¤ànaü idaü nàmasya %% ity etat ku÷alaü nàmaråpaü pratãtya sukhodayaü sukhavipàkaü kàyasya bhedàd brahmakàyikànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra ca ùaõõàü (##) indriyàõàm abhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% tad ucyate nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanam iti %% yathà brahmakàyikànàm evaü yàvad asaüj¤isatvasaügçhãtànàü bçhatphalànàü %% iti yat ta%%tanaü (##) nàmaråpam àgamya ca nàmaråpaü ni÷ritya nàmaråpaü pratiùñhàya utpadyate samutpadyate jàyate saüjàyate nirvartayaty abhinirvartayati samudàgacchati pràdurbhavati idaü ucya%%papratyayaü (##) ùaóàyatanaü %% 6. (nàmaråpapratyayaþ spar÷aþ) nàmaråpapratyayaþ spar÷aþ %% // uddànaü + + ya%%tyayàc ca spar÷a%<þ>% phalgunaþ svàtir eva ca ràgajaü dveùajaü mohajam ànandena paücikàha / (##) cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtaþ spar÷aþ %% tatra yac cakùur yàni ca råpàõi idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàràs tajjaü vij¤ànaü %% idaü nàmasya tajjaü manasikàraü nàmapratya%%saüspar÷asya (##) %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ spar÷aþ %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovij¤ànaü %% tràyàõàü sannipàtaþ spar÷aþ %% tatra ye råpiõo manovij¤eyà dharmà idaü %%sya (##) tajjà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü %% idaü nàmasya tajjaü manasikàraü nàmapratyayam manaþsaüspar÷asya %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ spar÷aþ %% api khalv evam uktaü bhagavatà phalgunàvavàde vyàkaraõe %% vij¤ànaü %%lgunàhàraü (##) yàvad evàyatyàü punarbhavasyàbhinirvçttaye pràdurbhàvàya / tat katarad vij¤ànam %% àha %% yat tad gandharvasya caramaü cittaü manovij¤ànaü %% vistareõa yàvat %% kalalam àtmabhàvam abhisaümårcchatãti %% idaü råpasya (##) tajjà vedanà saüj¤à saüskàràs tajjaü vij¤ànaü idaü nàmasya %% ity etad ayoni÷omanasikàrasahitaü nàmaråpaü pratãtya màtuþ kukùau spar÷asyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ (##) spar÷aþ %% api khalv evam uktaü bhagavatà svàtiü bhikùuü kaivartapårviõam àrabhya %% trayàõàü bhikùavaþ sannipàtàn màtuþ kukùau garbhasyàvakràntir bhavati %% vistareõa yàvad %% ayoni÷omanasikàrasahajaü (##) nàmaråpaü pratãtya màtuþ kukùau garbhasyàvakràntir bhavati pràdurbhàvas %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ spar÷aþ %% yathà khalv ihaikatyo ràgaparyavasthito dveùaparyavasthito mohaparyavasthitaþ (##) kàyena du÷caritaü carati %% vàcà manasà du÷caritaü carati idaü råpasya %% manasà du÷caritaü caratãti idaü nàmasya %% ity etad aku÷alaü nàmaråpaü pratãtya duþkhodayaü duþkhavipàkaü kàyasya bhedàn narakeùåpapadyate %% (##) tatra ca spar÷am abhinirvartayati %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ spar÷a iti %% yathà narakeùv evaü tiryakpreteùu %% yathà khalv ihaikatyo manuùyasukhakeùv avekùàvàn bhavati pratibaddhacitto %% vistareõa (##) yàvat %% kàyena vàcà sucaritaü caratãti idaü råpasya %% manasà sucaritaü caratãti idaü råpasya %% manasà sucaritaü caratãti idaü nàmasyety %% etat ku÷alaü nàmaråpaü pratãtya vistareõa (##) yàvat %% tatra ca spar÷am abhinirvartayati %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ spar÷a iti %% yathà manuùyasukhakeùv evaü yàvat paranirmitava÷avartiùu %% yathà khalv ihaikatyo brahmakàyikànàü devànàm avekùàvàn bhavati prati%%citto %% (##) yàvat %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvaraþ àjãvapari÷uddhir idaü råpasya tajjà vedanà saüj¤à saüskàràs tajjaü vij¤ànam idaü nàmasya %% ity etat ku÷alaü nàmaråpam pratãtya vistareõa yàvat %% tatra ca spar÷am (##) abhinirvartayati %% tad ucyate nàmaråpapratyayaþ spar÷aþ %% yathà brahmakàyikànàü evaü yàvad asaüj¤isatvasaügçhãtànàü bçhatphalànàü %% api khalv evam uktaü bhagavatà mahànidànaparyàyesmin vyàkaraõe àyuùmate (##) ànandàya %% asti pratyayam ànanda spar÷a iti %% vistareõa yàvat* %% yeùàm ànandàkàràõàü yeùàm udde÷ànàü sati nàmakàyasya praj¤aptir bhavati teùàm àkàràõàü teùàm udde÷ànàm asaty api (##) nu adhivacanasaüspar÷aþ praj¤àyeta %% no bhadanta %% yeùàm ànandàkàràõàü yeùàm udde÷ànàü sati råpakàyasya praj¤aptir bhavati teùàm àkàràõàü teùàm udde÷ànàü asaty api nu pratighasaüspar÷aþ praj¤àyeta %% (##) no bhadanta %% sarva÷o và punar ànanda nàmakàyaråpakàyànàm asati api nu spar÷o và praj¤àyeta spar÷apraj¤aptir và %% no bhadanta %% tasmàd dhy ànandaitan nidànaü vistareõa yàvad %% idaü mayà yad (##) uktam idaü me tat pratyuktaü %% 7. (ùaóàyatanapratyayaþ spar÷aþ) trayàõàü sannipàtàc cakùur àdhyàtmikaü tathà cakùuùño råpata÷ caivaü na cakùuùño na råpataþ // ùaóàyatanapratyayaþ spar÷aþ katama %% àha %% cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% (##) trayàõàü saünipàtaþ spar÷aþ %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt spar÷as %% tad ucyate ùaóàyatanapratyayaþ spar÷a iti %% api khalu (##) cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt spar÷aþ %% tatra cakùur àdhyàtmikam àyatanaü råpaü ca bàhyaü pratyayaü cakùuþsaüspar÷asya %% tad ucyate ùaóàyatanapratyayaþ spar÷a iti %% %% (##) ÷rotraü ghràõaü jihvà kàyo %% manaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovi%%ü %%)pàtàt spar÷aþ %% tatra mana àdhyàtmikam àyatanaü dharmà÷ ca bàhyaü pratyayaü manaþsaüspar÷asya %% tad ucyate %<ùaóàyata>%)napratyayaþ (##) spar÷a iti %% api khalu cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate %%õàü sannipàtàt spar÷aþ %% cakùuùño råpata÷ ca cakùurvij¤ànataþ %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamano vaktavya%% %% khalu cakùu%<þ pratã>%tya (##) råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt* spar÷aþ %% tatra sacakùu + + + + råpàõi na cakùurvij¤ànaü %% yà tv eùà trayàõàü dharmàõàü saügati%<þ>% sannikarùaþ sannipàtaþ saüspar÷aþ %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamano (##) vaktavyaü %% manaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovij¤ànaü %% yà tv eùà trayàõàü dharmàõàü saügatiþ sannikarùaþ samavàyaþ saüspar÷aþ tad ucyate ùaóàyatanapratyayaþ spar÷a %% iti spar÷aþ ùaóàyatanam (##) àgamya ùaóàyatanaü ni÷ritya ùaóàyatanaü pratiùñhàya utpadyate samutpadyate jàyate saüjàyate nirvartayaty abhinirvartayati samudàgacchati pràdurbhavati %% ayam ucyate ùaóàyatanapratyayaþ (##) spar÷a iti %% 8. (spar÷apratyayà vedanà) trayàõàü sannipàtàj jàyate yà hi vedanà sukhavedanãyaþ spar÷aþ ghoùilànanda eva ca %% uddànaü // spar÷apratyayà vedanà katamà %% àha %% cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate (##) cakùurvij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt* spar÷aþ %% spar÷apratyayà vedanà %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt* spar÷aþ %% spar÷apratyayà vedanà %% (##) api khalu cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt* spar÷aþ sukhavedanãyo duþkhavedanãyo 'duþkhàsukhavedanãyaþ %% tat khalu sukhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate (##) sukhà vedanàsukhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate duþkhà vedanà %% aduþkhàsukhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate duþkhà vedanà %% aduþkhàsukhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate aduþkhàsukhà (##) vedanà %% tad ucyate spar÷apratyayà vedanà %% api khalv evam uktam àyuùmatà ànandena ghoùilasya gçhapater %% anyo ca gçhapate cakùurdhàtur anyo råpadhàtur anya÷ cakùurvij¤ànadhàtuþ %% sukhavedanãyaü gçhapate (##) dvayaü pratãtya vij¤ànasyotpàdo bhavati %% trayàõàü sannipàtàt* spar÷aþ %% tat khalu sukhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate sukhà vedanà %% anya eva yàvad %% duþkhavedanãyaü gçhapate dvayaü pratãtya (##) vij¤ànasyotpàdo bhavati %% trayàõàü sannipàtàt* spar÷aþ duþkhavedanãyaþ %% tat khalu duþkhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate duþkhà vedanà %% anya eva yàvad %% aduþkhàsukhavedanãyaü gçhapate dvayaü pratãtya vij¤ànasyotpàdo (##) bhavati %% trayàõàü sannipàtaþ spar÷aþ aduþkhàsukhavedanãyaþ %% tat khalv aduþkhàsukhavedanãyaü spar÷aü pratãtyotpadyate aduþkhàsukhà vedanà %% anya eva gçha%%te ÷rotraghràõajihvàkàyamanodhàtur anyo dharmadhàtur (##) anyo manovij¤ànadhàtuþ %% sukhavedanãyaü gçhapate dvayaü pratãtya vistareõa yathà pårvoktaü %% tad ucyate spar÷apratyayà vedanà %% api khalv evam uktaü bhagavatà mahànidànaparyàyesmin vyàkaraõe àyuùmate ànandàya %% (##) asti pratyayam ànanda vedanà vistareõa yàvac %% cakùuþsaüspar÷a÷ ced ànanda nàbhaviùyad api nu cakùuþsaüspar÷apratyayam adhyàtmam utpadyeta sukhaü và duþkhaü và aduþkhàsukhaü và %% no bhadanta %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamahaþsaüspar÷aþ (##) ced ànanda nàbhaviùyad api nu manaþsaüspar÷apratyayam adhyàtmaü utpadyeta veditaü sukhaü và duþkhaü và aduþkhàsukhaü và %% no bhadanta %% sarva÷o và ànanda spar÷e asati (##) vedanà praj¤àyeta %% no bhadanta %% tasmàd dhy ànandaitan nidànaü vistareõa yàvad %% idaü mayà yad uktam idaü tat pratyuktaü // 9. (vedanàpratyayà tçùõà) uddànaü // cakùuþ pratãtyàsvàdaü dvau skandhau àyatanau guhyenàparadvayaü mahànàmà (##) licchavi÷ caiva nidànaü pårõamàsikaü %% vedanàpratyayà tçùõà katamà %% àha %% cakùuþ pratãtya råpàõi cotpadyate cakùurvij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtaþ spar÷aþ %% spar÷apratyayà vedanà %% vedanàpratyayà (##) tçùõà %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþ pratãtya dharmàü÷ cotpadyate manovij¤ànaü %% trayàõàü sannipàtàt spar÷aþ %% spar÷apratyayà vedanà %% vedanàpratyayà tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalu cakùuràsvàdaü (##) vedayitaü pratãtya bhåyo bhåya÷ cakùuùi apratikålatà saütiùñhate %% apratikåle sati bhåyo bhåya÷ cakùuùi utpadyate ràgaþ saüràgaþ àlayo niyantir adhyavasànaü tçùõà %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþàsvàdaü (##) vedayitavyü pratãtya bhåyo bhåyo manasi apratikålatà saütiùñhate / apratikåle sati bhåyo bhåyo manasy utpadyate ràgaþ saüràgaþ àlayo niyantir adhyavasànaü và tçùõà %% (##) vedanàpratyayà tçùnà %% api khalv evam uktaü bhagavatà paücopàdànaskandhike vyàkaraõe %% råpasyàhaü bhikùavaþ àsvàdaparyeùaõàm acàrùaü %% yo råpe àsvàdas tam anvabhotsyaü yàvad råpe àsvàdaþ praj¤ayà me sudçùña %% ity eta%%svàdaü (##) vedayitaü pratãtya bhåyo bhåyo råpe apratikålatà saütiùñhate %% apratikåle sati bhåyo bhåyo råpe utpadyate ràgaþ saüràgaþ àlayo niyantir adhyavasànaü tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% evaü vedanàyàþ (##) saüj¤àyàþ saüskàràõàü vij¤ànasyàhaü bhikùavaþ àsvàdaparyeùaõàm acàrùaü %% yo vij¤àne àsvàdas tam anvabhotsyaü yàvad vij¤àne àsvàdaþ praj¤ayà me sudçùña %% ity etad vij¤ànàsvàdaü vedayitaü pratãtya bhåyo bhåyo vij¤àne apratikålatà (##) saütiùñhate %% apratikåle sati bhåyo bhåyo vij¤àne utpadyate ràgaþ saüràgaþ àlayo niyantir adhyavasànaü tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà paücopàdànaskandhike vyàkaraõe %% (##) råpe ced bhikùava àsvàdo na bhaven neme satvà råpe saürajyeran* %% yasmàt tu bhikùavo 'sti råpe àsvàdaþ teneme satvà råpe saürajyante %% ity etad råpàsvàdaü vedayitam pratãtya bhåyo vistareõa yàvad utpadyate tçùõà %% (##) vedanàyàü saüj¤àyàü saüskàreùu vij¤àne ced bhikùavaþ àsvàdo na bhaven neme satvà vij¤àne saürajyeran* %% yasmàt tu bhikùavo 'sti vij¤àne àsvàdas tasmàd ime satvà vij¤àne saürajyante %% ity etad vij¤ànàsvàda%%yitaü pratãtya bhåyo (##) bhåyo vistareõa yàvad utpadyate tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà ùaóàyatanike vyàkaraõe %% cakùuùo 'haü bhikùava àsvàdaparyeùaõàm acàrùaü %% ya÷ cakùuùi àsvàdas tam anvabhotsyan %% yàvàü÷ cakùuùy àsvàdaþ (##) praj¤ayà me sa sudçùñaþ %% ity etac cakùuùa àsvàdaü vedayitaü pratãtya bhåyo vistareõa yàvat tçùõà %% tad u%%ate vedanàpratyayà tçùõà %% evaü ÷rotraghràõajihvàkàyamanaso 'haü bhikùavaþ àsvàdaparyeùaõàm acàrùaü %% yo (##) manasy àsvàdas taü anvabhotsyaü yàvan manasy àsvàdaþ praj¤ayà me sa sudçùña %% ity etan manasa àsvàdavedayitaü pratãtya bhåyo vistareõa yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà ùaóàyantike (##) vyàkaraõe %% cakùuùi bhikùava àsvàda÷ cen na bhaven neme satvà÷ cakùuùi saürajyeran* %% yasmàd bhikùavaþ asti cakùuùv àsvàdas tasmàd ime satvà÷ cakùuùi saürajyante %% ity etac cakùuràsvàdaü vedayitaü vistareõa pratãtya yàvat tçùõà %% tad ucyate (##) vedanàpratyayà tçùõà %% evaü ÷rotraghràõajihvàyàü kàyemanasi ced bhikùavaþ àsvàdo na bhaven neme satvà manasi saürajyeran* %% yasmàt tu bhikùavo 'sti manasy àsvàdas tasmàd ime satvà manasi saürajyante %% ity etan manasa àsvàdavedayitaü (##) pratãtya bhåyo bhåyo manasy apratikålatà saütiùñhate %% vistareõa yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà ùaóàyatanike vyàkaraõe %% råpasyàhaü bhikùavaþ àsvàdaparyeùaõàm acàrùam* %% (##) yo råpe àsvàdas tam anvabhotsyaü yàvad råpe àsvàdaþ praj¤ayà me sa sudçùñaþ %% ity etad råpàsvàdavedayitaü pratãtya yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% evaü ÷abdagandharasaspar÷adharmàõàm ahaü bhikùava àsvàdaparyeùaõàm (##) acàrùaü %% yo dharme àsvàdas taü anvabhotsyaü %% yàvàn dharmeùv àsvàdaþ praj¤ayà me sa sudçùñaþ %% ity etad dharmàsvàdavedayitaü pratãtya vistareõa yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà (##) ùaóàyatanike vyàkaraõe %% råpe ced bhikùava àsvàdo na bhaven neme satvà råpe saürajyeran %% yasmàt tu bhikùavo 'sti råpe àsvàdas tasmàd ime satvà råpe saürajyante %% ity etad råpàsvàdavedayitaü pratãtya vistareõa yàvat (##) tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% evaü ÷abde gandhe rase spraùñavye dharme ced bhikùava àsvàdo na bhaven neme satvà dharme saürajyeran* %% tasmàt tu bhikùavo 'sti dharmeùv àsvàdas %% teneme satvà dharme saürajyante %% ity etad (##) dharmàsvàdaü pratãtya vedayitaü vistareõa yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà // api khalv evam uktaü bhagavatà mahànàmànaü licchavim àgamya %% råpaü cen mahànàmann ekàntaduþkhaü bhaven na sukhaü na sukhànugataü (##) na sukhasaumanasyaparãtam avakràntam eva sukhena hetur api mahànàman na praj¤àyeta satvànàü råpe saüràgàya na ceme satvà råpe saürajyeran* %% yasmàt tu mahànàman råpaü naikàntaduþkhaü sukhaü (##) sukhànugataü sukhasaumanasyaparãtam avakràntam eva sukhena tasmàd ime satvà råpe saürajyante saüraktàþ saüyujyante saüyuktàþ saükliùyante %% ity etad råpàsvàdavedayitaü pratãtya vistareõa yàvat tçùõà %% tad ucyate (##) vedanàpratyayà tçùõà %% vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü cen mahànàmann ekàntaduþkhaü bhaven na sukhaü na sukhànugataü na sukhasaumanasyaparãtam avakràntaü caiva sukhena hetur api mahànàman na praj¤àyeta sa%% (##) vij¤àne saüràgàya na ceme satvà vij¤àne saürajyeran* %% yasmàt tu mahànàman vij¤ànaü naikàntaduþkhaü sukhaü sukhànugataü sukhasaumanasyaparãtaü anavakràntam eva sukhena tasmàd ime satvà vij¤àne saürajyante saüraktà%<þ saü>%yujyante (##) saüyuktàþ saükliùyante %% ity etad vij¤ànàsvàdavedayitaü pratãtya vistareõa yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà paurõamàsike vyàkaraõe %% yad bhikùavo råpaü pratãtyotpadyate (##) sukham utpadyate saumanasyam ayaü råpe àsvàdaþ %% ity etad råpàsvàdavedayitaü pratãtya yàvat tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% yad bhikùavo vedanàsaüj¤àsaüskàràn yad vij¤ànaü pratãtyotpadyate sukham utpadyate saumanasyam (##) ayaü vij¤àne àsvàda %% ity etad vij¤ànàsvàdavedayitaü pratãtya bhåyo bhåyo vij¤àne apratikålatà saütiùñhate %% apratikåle sati bhåyo bhåyo vij¤àne utpadyate ràgaþ saüràgaþ àlayo niyantir adhyavasànam* (##) tçùõà %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà %% api khalv evam uktaü bhagavatà mahànidànaparyàye àyuùmaty ànande %% tatrànanda yà ca bhavatçùõà yà ca vibhavatçùõà itãme dve tçùõàdvayena vedanàsamavasaraõe (##) bhavataþ %% tad ucyate vedanàpratyayà tçùõà // 10. (tçùõàpratyayam upàdànam) uddànaü // tatprathamàbhinipàtaþ kàmai÷ càvekùàvàüs tathà dçùñir vicikitsà upàdànaü vibhàgo nandam eva ca // tçùõàpratyayam upàdànaü katamad %% àha / yat prathamàbhinipàtaü (##) tçùõàvaipulyam upàdànaü yathà katham iti %% yathà khalv ihaikatyaþ kàmeùv avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ kàmaràgaparyavasthànaü utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyaü paryavasthànam utpàdayati (##) adhimàtràd adhimàtrataraü tãvràt tãvrataraü pårõàt påritataraü %% iti pårvakaü paryavasthànaü tçùõà pa÷cimam upàdànaü %% tçùõàpratyayaü upàdànaü %% yathà khalv ihaikatyo råpeùv àråpyeùv avekùàvàn bhavati pratibaddhacitta (##) àråpyaràgaparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànam utpàdayati adhimàtràd adhimàtrataraü yàvat paripårõàt paripårõataraü %% iti pårvakaü paryavasthànaü tçùõà pa÷cimam upàdànam* %% (##) tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% asti khalv evam uktaü bhagavatà pàtaleyavyàkaraõe %% de÷ità vo bhikùavo mayà dharmàþ skandhànàü pravicayàya / yad uta catvàri smçtyupasthànàni catvàri samyakpradhànàni (##) catvàra çddhipàdàþ paücendriyàõi paüca balàni sapta bodhyaügàny àryàùñàügo màrga %% evaü de÷iteùu vo bhikùavo mayà dharmeùu skandhànàü pravicayàya %% atha ca punar ihaikatyà mohapuruùà na tãvracchandà viharanti na tãvrasnehà na tãvrapremàõo (##) na tãvrapramàdàs %% te dhandham evànuttaryaü spç÷anti yad utàsravàõàü kùayàya / evaü de÷iteùu vo bhikùavo mayà dharmeùu skandhànàü pravicayàya %% atha ca punar ihaikatyàþ kulaputràþ atãvatãvracchandà viharanti atãvatãvrasnehà (##) atãvatãvrapremàõo 'tãvatãvrapramàdàs %% te kùipram evànuttaryaü spç÷anti yad utàsravàõàü kùayàya %% evaü de÷iteùu vo bhikùavo mayà dharmeùu skandhànàü pravicayàya %% atha ca punar ihaikatyo råpam àtmataþ (##) samanupa÷yati %% yà sà samanupa÷yanà saüskàràs te %% te punaþ saüskàràþ kinnidànàþ kiüsamudayàþ kiüjàtãyàþ kiüprabhavàþ %% avidyàsaüspar÷ajaü bhikùavo vedayitaü pratãtya tçùõotpannà %% tatas te saü%%kàràs %% tçùõà punar bhikùavaþ (##) kinnidànà kiüsamudayà kiüjàtãyà kiüprabhavà %% tçùõà bhikùavo vedanànidànà vedanàsamudayà vedanàjàtãyà vedanàprabhavà %% vedanà punar bhikùavaþ kinnidànà kiüsamudayà kiüjàtãyà kiüprabhavà %% vedanà bhikùavaþ (##) spar÷anidànà spar÷asamudayà spar÷ajàtãyà spar÷aprabhavà %% spar÷aþ kinnidànaþ kiüsamudayaþ kiüjàtãyaþ kiüprabhavaþ %% spar÷o bhikùavaþ ùaóàyatananidànaþ ùaóàyatanasamudayaþ ùaóàyatanajàtãyaþ (##) ùaóàyatanaprabhavaþ %% tatra bhikùavaþ ùaóàyatanam anityaü saüskçtaü cetitaü pratãtyasamutpannaü %% so 'pi spar÷aþ sàpi vedanà sàpi tçùõà sàpi samanupa÷yanà anityà saüskçtà cetità pratãtyasamutpannà %% (##) sa råpam àtmeti samanupa÷yatãti satkàyadçùñiparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànam utpàdayati adhimàtràd adhimàtrataraü yàvat paripårõàt paripårõataraü (##) %% iti pårvakaü paryavasthànaü tçùõà pa÷cimam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% na haiva råpam àtmeti samanupa÷yaty api tu råpavantam àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva råpavantam àtmànaü saüanupa÷yaty api (##) tu råpam àtmãyaü samanupa÷yati %% na haiva råpam àtmãyaü samanupa÷yaty api tu råpe àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva råpe àtmànaü samanupa÷yaty api tu vedanàm àtmataþ samanupa÷yati %% na haiva vedanà%% (##) saüanupa÷yaty api tu vedanàvantam àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva vedanà%% àtmànaü samanupa÷yaty api tu vedanàm àtmãyàü samanupa÷yati %% na haiva vedanàm àtmãyàü samanupa÷yaty api tu vedanàyàm àtmànaü samanupa%<÷yati />% (##) na haiva vedanàyàm àtmànaü samanupa÷yaty api tu saüj¤àm àtmataþ samanupa÷yati %% na haiva saüj¤àm àtmataþ samanupa÷yaty api tu saüj¤àvantam àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva saüj¤àvantam àtmànaü samanupa÷yaty api tu saüj¤àm àtmãyàü (##) samanupa÷yati %% na haiva saüj¤àm àtmãyàü samanupa÷yaty api tu saüj¤àyàm àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva saüj¤àyàm àtmànaü samanupa÷yaty api tu saüskàràn àtmataþ samanupa÷yati %% na haiva saüskàràn àtmataþ (##) samanupa÷yaty api tu saüskàravantam àtmànaü samanupa÷yati %% vistaraþ %% vij¤ànam àtmataþ samanupa÷yati %% na haiva vij¤ànam àtmataþ samanupa÷yaty api tu vij¤ànavantam àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva vij¤ànavantam àtmànaü (##) samanupa÷yati api tu vij¤ànam àtmãyaü samanupa÷yati%< />% na haiva vij¤ànam àtmãyaü samanupa÷yaty api tu vij¤àne àtmànaü samanupa÷yati %% na haiva vij¤àne àtmànaü samanupa÷yaty api tu kàükùã bhavati vicikitsã %% na haiva kàükùã bhavati vicikitsã api (##) tu bhavadçùñir bhavati vibhavadçùñiþ %% na haiva bhavadçùñir bhavati vibhavadçùñiþ api tv astãti vàcàdhigataü bhavaty %% ayam aham asmãti samanupa÷yati %% yo 'sàv asmãty adhigamo 'yam aham asmãty adhigamo %% yàsàv asmã%% samanupa÷yanà (##) saüskàràs te %% te punaþ saüskàràþ kiünidànàþ kiüsamudayàþ kiüjàtãyàþ kiüprabhavà %% vistareõa yàvat %% tatra bhikùavaþ ùaóàyatanam anityaü saüskçtaü cetitaü pratãtyasamutpannaü %% so 'pi spar÷aþ sàpi vedanà sàpi tçùõà (##) te 'pi saüskàràþ sàpi samanupa÷yanà anityà saüskçtà cetità pratãtyasamutpannà asmãty adhigatà bhavaty %% ayam aham asmãti saüanupa÷yati %% satkàyadçùñiparyavasthànaü utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat (##) paryavasthànam utpàdayati adhimàtràd adhimàtrataraü tãvràt tãvrataraü paripårõàt paripårõataraü %% iti pårvakaü paryavasthànaü trùõà pa÷cimam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% api khalu ÷à÷vato lokaþ (##) antagràhadçùñiparyavasthànam utpàdayaty adhimàtrà%%dhimàtrataraü yàvat paripårõàt paripårõataram %% iti pårvakaü paryavasthànaü tçùõà pa÷cimakam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% a÷à÷vato (##) lokaþ %% ÷à÷vata÷ cà÷à÷vata÷ ca %% naiva ÷à÷vato nà÷à÷vataþ %% antavàn lokaþ %% anantavàn lokaþ %% antavàü÷ cànantavàü÷ ca %% naivàntavàn anantavàü÷ ca / sa jãvas tac charãraü %% anyo jãvo 'nyac charãraü bhavati %% tathàgataþ paraü maraõàn na bhavati %% tathàgataþ (##) paraü maraõàd bhavati ca na bhavati ca %% naiva bhavati na na bhavati paraü maraõàd %% antagràhadçùñiparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd yàvat paripårõàt paripårõataraü %% iti pårvakaü paryavasthànaü tçùõà pa÷cimakam (##) upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% api khalu na bhagavàüs tathàgato 'rhan samyaksaübuddho na vidyàcaraõasaüpanno na sugato lokavid anuttaraþ puruùadaüyasàrathi ÷àstà devamanuùyàõàü buddho bhagavàü mithyà dçùñiparyavasthànaü (##) utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd vistareõa paripårõàt paripårõataraü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% na svàkhyàto bhagavato dharmo na sàüdçùñiko na nirjvaraþ nàkàlikaþ naupanàyiko naihipa÷yakaþ (##) na pratyàtmavedanãyo vij¤air %% na supratipanno bhagavataþ ÷ràvakasaügho na çjupratipanno na nyàyapratipanno na sàmãcãpratipanno nànudharmacàrã %% na duþkhaü %% na samudayo %% na nirodho %% na màrgo %% na sarvasaüskàrà (##) anityà %% na sarvadharmà anàtmàno %% na ÷àntaü nirvàõam %% iti mithyàdçùñiparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànam utpàdayati %% vistareõa yàvad %% iti pårvakaü paryavasthànaü (##) tçùõà pa÷cimam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpra%%yam upàdànam iti %% api khalu ÷à÷vato loka idam eva satyaü moham anyad %% iti dçùñiparàmar÷aparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànam (##) utpàdayati %% vistareõa yàvat pa÷cimakam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% ÷à÷vato loko vistareõa yàvac caiva bhavati tathàgataþ paraü maraõàd iti idam eva satyaü mohaü anyad %% (##) iti dçùñiparàmar÷aparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànam utpàdayati %% vistareõa yàvat pa÷cimakam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayaü upàdànaü %% api khalu ÷ãlaü paràmç÷ati (##) ÷ãlena ÷ucyati mucyati niryàti sukhaduþkhaü vyatikràmati sukhaduþkhavyatikramaü cànupràpnoti %% ÷ãlavrataparàmar÷aparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànaü utpàdayati (##) %% vistareõa yàvat pa÷cimakaü upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% vrataü paràmç÷ati yad ubhayataþ ÷ãlavrataü paràmç÷ati %% ÷ãlavratena ÷ucyati mucyate niryàti yàvat sukhaduþkhaü vyatikramam anupràpnoti (##) %% ÷ãlavrataparàmar÷aparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyat paryavasthànam utpàdayati %% vistareõa yàvat pa÷cimakam upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% api khalu tathàgato bhagavàn arhan samyaksaübuddho (##) neti vicikitsàparyavasthànam utpàdayati %% sa tasmàt paryavasthànàd anyaü paryavasthànam utpàdayati %% vistareõa yàvat pa÷cimakaü upàdànaü %% tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% vidyàcaraõasaüpanno na vidyàcaraõasaüpannaþ (##) %% sugato lokavit* na sugato lokavit* %% anuttaro nànuttaraþ %% puruùadamyasàrathiþ na puruùadamyasàrathiþ %% ÷àstà devamanuùyàõàü na ÷àstà devamanuùyàõàü %% buddho bhagavàn na buddho bhagavàn * %% (##) svàkhyàto bhagavato dharmo na svàkhyàto bhagavato dharmaþ %% sàüdçùñiko na sàüdçùñiko %% nirjvaro na nirjvaraþ %% àkàliko nàkàlikaþ %% aupanàyiko naupanàyikaþ %% aihidar÷iko naihidar÷ikaþ %% pratyàtmaved%%yo (##) vij¤aiþ na pratyàtmavedanãyo vij¤aiþ %% supratipanno bhagavataþ ÷ràvakasaügho na supratipanno bhagavataþ ÷ràvakasaüghaþ %% çjupratipanno na çjupratipanno %% nyàyapratipanno na nyàyapratipanno (##) %% dharmànudharmapratipanno na dharmànudharmapratipannaþ %% sàmãcãpratipanno na sàmãcãpratipannaþ %% anudharmacàrã nànudharmacàrã %% duþkhaü na duþkhaü %% samudayo na samudayo %% nirodho na nirodhaþ %% màrgo na màrgaþ %% sarvasaüskàrà (##) anityà na sarvasaüskàrà anityàþ %% sarvadharmà anàtmànaþ na sarvadharmà anàtmànaþ %% ÷àntaü nirvàõaü na ÷àntaü nirvàõaü %% iti vicikitsàparyavasthànam utpàdayati %% vistareõa yàvat pa÷cimakam upàdànam* %% (##) tad ucyate tçùõàpratyayam upàdànaü %% api khalu sarvàõy eva catvàry upàdànàni tçùõàsamudayàni tçùõàjàtãyàni tçùõàprabhavàni %% katamàni catvàri %% kàmopàdànaü dçùñyupàdànaü ÷ãlavratopàdànam àtmavàdopàdànaü (##) %% kàmopàdànaü katamad %% àha / kàmapratisaüyuktàü dçùñiü ÷ãlavrataü ca sthàpya yàni %%nyàni kàmapratisaüyuktàni saüyojanabandhanànu÷ayopakle÷aparyavasthànàni idam ucyate (##) kàmopàdànaü %% dçùñyupàdànaü katamad %% àha / catasro dçùñayo dçùñyupàdànam ity ucyate satkàyadçùñir antagràhadçùñir mithyàdçùñir dçùñiparàmar÷a itãmà÷ catasro dçùñayo %% dçùñyupàdànam ity ucyate %% ÷ãlavratopàdànaü katamad %% yathà (##) khalv ihaikatyaþ ÷ãlaü paràmç÷ati vistareõa yàvat* %% ubhayena ÷ãlavratena ÷ucyati mucyate niryàti sukhaduþkhaü vyatikràmati sukhaduþkhavyatikramam anupràpnoti %% idam ucyate ÷ãlavratopàdànaü %% àtmavratopàdànam (##) àtmav%<àd>%opàdànaü katamat* %% råpàråpyapratisaüyuktà%<ü>% dçùñi%<ü>% ÷ãlavrataü ca sthàpya tadanyàni råpàråpyapratisaüyuktàni saüyojanabandhanànu÷ayopakle÷aparyavasthànànãdam ucyate àtmavàdopàdànaü %% (##) api khalv evam uktaü bhagavatà mahànidàne vyàkaraõe àyuùmaty ànande %% asti pratyayam ànandopàdànaü vistareõa yàvat %% tçùõà ced ànanda nàbhaviùyad api nu kasya cit kà cit tçùõàbhaviùyan %% no bhadanta %% sarva÷o và punar ànanda (##) tçùõàyàm asatyàm api nu upàdànaü praj¤àpayeta %% no bhadanta %% tasmàt tarhy ànanda etan nidànam eùa hetur eùa samudaya eùa pratyayaþ upàdànasya yad uta tçùõà tçùõàpratyayam upàdànaü %% iti (##) yad uktam idaü me tat pratyuktam iti // 11. (upàdànapratyayo bhavaþ) bhavaþ katama %% àha %% upàdànàny eva pratãtyànekavidhà bhavapraj¤aptir uktà bhagavatà %% ekavidhà asti bhavapraj¤aptir yatra traidhàtukàþ paüca skandhà uktà bhagavatà %% (##) asti bhavapraj¤aptir yatràyatyàü punarbhavàbhinirva%%kaü karmoktaü bhagavatà %% asti bhavapraj¤aptir yatropapa%%tyaügikà paüca skandhà uktà bhagavatà %% katamà bhavapraj¤aptir yatra traidhàtukàþ paüca skandhà bhavà uktà (##) bhagavatà %% yad uktaü %% trayo bhavàþ kàmabhavo råpabhavaþ àråpyabhavaþ %% iyaü bhavapraj¤aptir yatra traidhàtukàþ paüca skandhà bhava uktà bhagavatà %% katamà bhavapraj¤aptir yatràyatyàü punarbhavàbhinirvartakaü karmoktaü bhagavatà (##) %% yad uktaü %% yad api tad ànanda karmàyatyàü punarbhavàya saüvartate idam atra bhavasya %% iyaü bhavapraj¤aptir yatràyatyàü punarbhavàbhinirvartakaü karma bhava uktaü bhagavatà %% katamà bhavapraj¤aptir yatropapa%%tyàügikàþ (##) paüca skandhà bhava uktà bhagavatà %% yad uktaü %% vij¤ànaü phalgunàhàraü yàvad evàyatyàü punarbhavàbhinirvartaye pràdurbhàvàya %% iyaü bhavapraj¤aptir yatropapat%%yàügikàþ paüca skandhà bhava uktaü bhagavatà %% api (##) khalv evam uktaü bhagavatà nidànaparyàye vyàkaraõe àyuùmaty ànande %% asti pratyayam ànanda bhavo %% vistareõa yàvat %% sarva÷o và punar ànanda upàdàne asati api nu bhavaþ praj¤àyeta %% no bhadanta %% tasmàt tarhy ànanda eta%%dànaü (##) caiùa hetur eùa samudaya eùa pratyayo bhavasya yad utopàdànaü %% upàdànapratyayam ànanda bhava %% iti yad uktam idaü me tat pratyuktaü // 12. (bhavapratyayà jàtiþ) bhavapratyayà jàtiþ katamà %% àha %% yathà khalv ihaikatyo ràgaparyavasthito (##) dveùaparyavasthito mohaparyavasthitaþ kàyena du÷caritaü carati vàcà manasà du÷caritaü carati %% ye te aku÷alà kàyasaüskàrà vàksaüskàrà manaþsaüskàrà ayam ucyate aku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu (##) tatpratyayaü kàyasya bhedàn narakeùåpapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir avakràntir abhinirvçttiþ pràdurbhàvaþ skandhapratilàbho dhàtupratilàbha àyatanapratilàbho jãvitendriyasya pràdurbhàva itãyaü jàtir (##) imaü bhavaü pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtir %% iti yathà narakeùv evaü tiryakpreteùu / yathà khalv ihaikatyo manuùyasukhakànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü manuùyasubhagànàü (##) sabhàgatàyàm upapadyeyam iti %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü kàyena sucaritaü carati vàcà manasà sucaritaü carati %% ye te ku÷alàþ kàyasaüskàrà vàksaüskàrà manaþsaüskàrà (##) ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàn manuùyasubhagànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir vistareõa tad ucyate bhavapratyayà jàti %% yathà manuùyasubhagànàü (##) evaü càturmahàràjikànàü trayastriü÷ànàü yàmànàü tuùitànàü nirmàõaratãnàü paranirmitava÷avartinàü %% yathà khalv ihaikatyo brahmakàyikànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ tasyaivaü bhavaty (##) %% aho batàhaü brahmakàyikànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyam iti %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü viviktaü kàmair viviktaü pàpakair aku÷alair dharmaiþ savitarkaü savicàraü vivekajaü (##) prãtisukhaü prathamaü dhyànam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvara àjãvapari÷uddhi%% ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàd (##) brahmakàyikànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra jàtiþ saüjàtir vistareõa yàvad %% iyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtir iti %% yathà brahmakàyikànàü evaü brahmapurohitànàü mahàbrahmaõàü %% (##) yathà khalv ihaikatyaþ parãttàbhànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü parãttàbhànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyam iti %% sa tatpràrthayamàno vitarkavicàràõàü vyupa÷amàd (##) adhyàtmasaüprasàdàc cetasa ekotãbhàvàd avitarkam avicàraü samàdhijaü prãtisukhaü dvitãyaü dhyànam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvara àjãvapari÷uddhiþ ayam ucyate (##) ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàt parãttàbhanàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir vistareõa jãvitendriyasya pràdurbhàvaþ %% itãyaü jàtir imaü bhavam* (##) pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtiþ %% yathà parãttàbhànàm evam apramàõàbhànàm àbhàsvaràõàü %% yathà khalv ihaikatyaþ parãtta÷ubhànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü (##) parãtta÷ubhànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyaü %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü prãter viràgàd upekùako viharati %% smçtaþ saüprajànan sukhaü ca kàyena pratisaüvedayate %% yat (##) tad àryà àcakùate upekùakaþ smçtimàü sukhavihàrãti tçtãyaü dhyànam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvaraþ àjãvapari÷uddhir ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% (##) yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàt parãtta÷ubhànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir vistareõa %% iyam ucyate bhavapratyayà jàtir iti %% yathà parãtta÷ubhànàm evam (##) apramàõ%%bhànàü ÷ubhakçtsnànàü %% yathà khalv ihaikatyaþ anabhrakàõàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàham anabhrakàõàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyam iti %% sa tatpràrthayamànas (##) taddhetos tatsaüvartanãyaü sukhasya ca prahàõà%% duþkhasya ca prahàõà%% pårvam eva ca saumanasyadaurmanasyayor astagamàd aduþkhàsukhaü upekùàsmçtipari÷uddhaü caturthaü dhyànam upasaüpadya viharati %% (##) tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvara àjãvapari÷uddhir ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàd anabhrakàõàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate (##) %% tatra yà jàtiþ saüjàtiþ vistareõa yàvaj jãvitendriyasya pràdurbhàvaþ %% itãyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtiþ %% yathà anabhrakàõàm evaü puõyaprasavànàm (##) asaüj¤isatv%%saügçhãtànàü ca bçhatphalànàü %% yathà khalv ihaikatyaþ asaüj¤isatvànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàham asaüj¤isatvànàü devànàü sabhàgatàyàm (##) upapadyeyam iti %% sa taü pràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü saüj¤àm audàrikato duþkhilataþ sthålabhittikato manasikaroti àsaüj¤ikaü ca ÷àntataþ praõãtato niþsaraõataþ %% tasya saüj¤àm audàrikato (##) duþkhilataþ sthålabhittikato manasikurvataþ àsaüj¤ikaü ca ÷àntataþ praõãtato niþsaraõataþ saüjnà antardhãyate àsaüj¤ikaü ca saüsthihati / iti yatra mama saüj¤à antaràyaty àsaüj¤ikaü (##) ca saüsthihaty etàvad asaüj¤isamàpattiþ samàpanna iti vaktavyaü %% tathà samàpannasya yaþ kàyasaüvaro vàksaüvaraþ àjãvapari÷uddhir ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü (##) kàyasya bhedàd asaüj¤isatvànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir vistareõa yàvaj jãvitendriyasya pràdurbhàva iti %% itãyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate (##) bhavapratyayà jàtir iti %% yathà khalv ihaikatyaþ àkà÷ànantyàyatanànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü àkà÷ànantyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyam (##) iti %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü sarva÷o råpasaüj¤ànàü samatikramàt pratighasaüj¤ànàm astagamàn nànàtvasaüj¤ànàm amanasikàràd anantam àkà÷am ity àkà÷ànantyàyata%%m (##) upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yà cetanà saücetanàbhisaücetanà cetayitaü cetanàgataü cittàbhisaüskàro manaskarma ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu (##) tatpratyayaü kàyasya bhedàd àkà÷ànantyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir vistareõa yàva%% jãvitendriyapràdurbhàva %% itãyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate (##) bhavapratyayà jàtir iti %% yathà khalv ihaikatyo vij¤ànànantyàyatanànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü vij¤ànànantyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyaü (##) iti %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü sarva÷a àkà÷ànantyàyatanaü samatikramyànantaü vij¤ànam iti vij¤ànànantyàyatanam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yà cetanà yàvac cittàbhisaüskàro (##) manaskarmàyam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàd vij¤ànànantyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtiþ vistareõa (##) yàvaj jãvitendriyasya pràdurbhàva %% itãyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtir iti %% yathà khalv ihaikatya àkiücanyàyatanànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ (##) %% tasyaivaü bhavaty %% aho batàham àkiücanyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàm upapadyeyam iti %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü sarva÷o vij¤ànànantyàyatanaü samatikramya nàsti (##) kiü cid ity àkiücanyàyatanam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yà cetanà saücetanà vistareõa yàvac cittàbhisaüskàro manaskarma ayam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% (##) yad api taddhetu tatpratyayaü kàyasya bhedàd àkiücanyàyatanànàü devànàü sabhàgatàyàü upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtiþ vistareõa yàvaj jãvitendriyasya pràdurbhàva (##) %% itãyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtir iti %% yathà khalv ihaikatyo naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanànàü devànàm avekùàvàn bhavati pratibaddhacittaþ %% (##) tasyaivaü bhavaty %% aho batàhaü naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanànàü devànàü sabhàgatàyàü upapadyeyam iti %% sa tatpràrthayamànas taddhetos tatsaüvartanãyaü àkiücanyàyatanaü samatikramya (##) naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanam upasaüpadya viharati %% tathà samàpannasya yà cetanà vistareõa yàva%% cittàbhisaüskàro manaskarmàyam ucyate ku÷alaþ karmabhavaþ %% yad api taddhetu tatpratyayaü naivasaüj¤ànàsaüj¤àyatanànàü (##) devànàü sabhàgatàyàü upapadyate %% tatra yà jàtiþ saüjàtir avakràntir abhinirvçttiþ pràdurbhàvaþ skandhapratilàbho dhàtupratilàbhaþ àyatanapratilàbhaþ jãvitendriyasya pràdurbhàvaþ (##) %% itãyaü jàtir imaü bhavaü pratãtya tad ucyate bhavapratyayà jàtir iti %% api khalv evam uktam bhagavatà mahànidànaparyàye vyàkaraõe àyuùmaty ànande %% asti pratyayam ànanda jàtir %% iti pçùñair astãti (##) vacanãyaü %% kiüpratyayà jàtir iti %% bhavapratyayà iti vacanãyaü %% bhavapratyayà ànanda jàtir %% iti me yad uktam idaü me tat pratyuktaü / bhava÷ ced ànanda na syàd api nu matsyànàü matsyatve pakùiõànàü và pakùitve (##) sarãsçpàõàü sarãsçpatve catuùpadànàü và catuùpadatve nàgànàü và nàgatve yakùàõàü và yakùatve bhåtànàü và bhåtatve gandharvàõàü và gandharvatve devànàü và devatve manuùyàõàü và manuùyatve (##) teùàü teùàm ànanda satvànàü tasmin tasmin satvanikàye api nu kasya cit ka%<÷>% cid bhavaþ syàn %% no bhadanta %% sarva÷o và punar ànanda bhave asaty api nu kasya cit k%<à>% cij jàti%<þ>% praj¤àyeta %% no bhadanta %% (##) tasmàt tarhy ànandaitan nidànam eùa samudaya eùa hetur eùa pratyayo jàtyà yad uta bhavaþ %% bhavapratyayà ànanda jàtir %% iti me yad uktam idaü me tat praty%%ktaü / 13. (jàtipratyayà jaràmaraõa÷okaparidevaduþkhadaurmanasyopàyàsàþ) jàtipratyayaü jaràmaraõam iti %% jarà katamà %% (##) àha %% yat teùàü teùàü satvànàü tasmiü tasmiü satvanikàye jàtiþ saüjàtir avakràntir abhinirvçttir vistareõa jãvitendriyasya pràdurbhàvaþ iyam ucyate jàtiþ %% api khalv evam uktaü bhagavatà mahànidànaparyàye (##) vyàkaraõe àyuùmaty ànande %% asti pratyayam ànanda jaràmaraõaü %% iti pçùñair astãti syàd vacanãyaü %% vistareõa yàvaj %% jàti÷ ced ànanda na syàd api nu matsyànàü và matsyatve pakùinàü và (##) pakùitve vistareõa yàva%% devànàü devatve teùàü teùàm ànanda satvànàü tasmiü tasmin satvanikàye api nu kasya cit k%<à>% cij jàtiþ syàn %% no bhadanta %% sarva÷o và punar ànanda jàtyàm a%% (##) api nu jaràmaraõaü prajnàyeta %% no bhadanta %% tasmàt tarhy ànanda tan nidànaü eùa samudaya eùa hetur eùa pratyayo jaràmaraõasya yad uta jàtiþ %% jàtipratyayam ànanda jaràmaraõam iti me yad uktam (##) etat pratyuktaü // jarà katamà %% yat tat khàlityaü pàlityaü vistareõa yàvat saüskàràõàü puràõãbhàvo jarjarãbhàva iyam ucyate jarà %% maraõaü katamad %% àha %% yat teùàü teùàü satvànàü tasmàt tasmàt satvanikàyàc (##) cyuti÷ cyavanatà bhedo 'ntarhàõiþ saümoùaþ parihàõiþ àyuùo hànir åùmaõo hàniþ skandhànàü nikùepo jãvitendriyasyoparodho maraõaü kàlakriyà idam ucyate maraõaü %% ÷okaþ katama %% àha (##) / yat tan màtçma%%õena pitçmaraõena bhràtçmaraõena bhaginãmaraõena j¤àtikùayàd dhanakùayàd bhogakùayàt spçùñasya ÷àrãrikàbhir vedanàbhir duþkhàbis tãvràbhiþ kharàbhiþ kañukàbhir amanàpàbhiþ (##) pràõahàriõãbhir yo dàghaþ saüdàghaþ ÷okaþ ÷ocanà ÷okàyitatvam ayam ucyate ÷okaþ %% paridevaþ katama %% àha / tathà dahyate tathà paridahyate / hà aüba hà tàta hà bhagini hà bhràtaþ %% tad upàdàya (##) yad vàkyaü vacanaü vyàhàro bhàùà gãr niruktir vàkpatho vàgghoùo vàcà vàkkarma vàgvij¤aptir àrttir bhàùyaü vipralàpo làlapyaü làlapyanatà paridevaþ paridevanatà ayam ucyate (##) paridevaþ %% duþkhaü katamad %% àha / paücavij¤ànasaüprayuktam asàtaü veditaü vedanàgatam idam ucyate duþkhaü %% daurmanasyaü katarad %% àha / manovij¤ànaüsaprayuktaü asàtaü veditaü vedanàgatam idam ucyate daurmanasyaü (##) %% upàyàsaþ katama %% àha / ya÷ cetasa àyàsa upàyàsaþ upàyàsanatà ayam ucyate upàyàsaþ // 14. (duþkhaskandhasyàbhinirvçttiþ) api khalv avidyàduþkhaskandhaü pratãtya saüskàraduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati (##) pràdurbhàvaþ %% saüskàraduþkhaskandhaü pratãtya vij¤ànaduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% vij¤ànaduþkhaskandhaü pratãtya nàmaråpaduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% nàmaråpaduþkhaskandhaü (##) pratãtya ùaóàyatanaduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% ùaóàyatanaduþkhaskandhaü pratãtya spar÷aduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% spar÷aduþkhaskandhaü (##) pratãtya vedanàduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% vedanàduþkhaskandhaü pratãtya tçùõàduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% tçùõàduþkhaskandhaü pratãtyopàdànaduþkhaskandhasyàbhinirvçttir (##) bhavati pràdurbhàvaþ %% upàdànaduþkhaskandhaü pratãtya bhavaduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ %% bhavaduþkhaskandhaü pratãtya jàtiduþkhaskandhasyàbhinirvittir bhavati pràdurbhàvaþ %% jàtiduþkhaskandham* (##) pratãtya jarà%%raõaduþkhaskandhasyàbhinirvçttir bhavati pràdurbhàvaþ // // 15. (pa¤ca bhayàni vadyàni vairàõi) evaü mayà ÷rutam ekasmin samaye bhagavàü÷ chràvastyàü viharati jetavane 'nàthapiõóadasyàràme %% tatra bhagavàn bhikùån àmantrayate sma / yasya kasya cid bhikùavaþ (##) paüca bhayàni vadyàni vairàõi a÷àntàni bhavanti sa dçùña eva dharme vij¤ànàü garhyo bhavati pa÷càc cànutàpyaþ kàyasya ca bhedàt paraü maraõàd apàyadurgatiü vinipàtaü narakeùåpapadyate %% katamàni paüca bhayàni (##) vadyàni vairàõy a÷àntàni bhavanti %% yat pràõàtipàtikaþ pràõàtipàtapratyayaü vadyaü vairaü prasavati pràõàtipàtàd aprativiratasya evam asyedaü prathamaü bhayaü vadyaü vairam a÷àntaü bhavati %% yad (##) adattàdàyikaþ kàmamithyàcàriko mçùàvàdikaþ suràmaireyamadyapramàdasthàyikaþ suràmaireyamadyapramàdasthànabhayaü vadyaü vairaü prasavati suràmaireyamadyapramàdasthànàd aprativiratasya (##) evam asyedaü paücamaü bhayaü vadyaü vairam a÷àntaü bhavati %% yasya kasya cid imàni paüca bhayàni vadyàni vairàõy a÷àntàni bhavanti sa dçùña eva dharme vij¤ànàü garhyo bhavati pa÷càc cànutàpyaþ %% (##) kàyasya bhedàt paraü maraõàd apàyadurgatiü vinipàtaü narakeùåpapadyate / yasya tu kasya cit paüca bhayàni vadyàni vairàõi ÷àntàni bhavanti sa dçùña eva dharme vij¤ànàü pra÷asyo bhavati pa÷càc ca nànutàpyaþ (##) kàyasya ca bhedàt sugatau svargaloke deveùåpapadyate %% katamàni paüca bhayàni vadyàni vairàõi ÷àntàni bhavanti %% yat* pràõàtipàtikaþ pràõàtipàtapratyayaü bhayaü vadyaü vairaü prasavati pràõàtipàtàt (##) prativiratasya evam asyedaü prathamaü vadyaü vairaü ÷àntaü bhavati %% yad adattàdàyikaþ kàmamithyàcàriko mçùàvàdikaþ suràmaireyamadyapramàdasthàyikaþ suràmaireyamadyapramàdasthànapratyayaü (##) bhayaü vadyaü vairaü prasavati suràmaireyamadyapramàdasthànàt prativiratasya evam asyedaü paücamaü bhayaü vadyaü vairaü ÷àntaü bhavati %% yasya kasya cid imàni paüca bhayàni vadyàni vairàõi ÷àntàni bhavanti sa dçùña eva dharme (##) vij¤ànàü pra÷asyo bhavati pa÷càc ca nànutàpyaþ kàyasya ca bhedàt sugatau svargaloke deveùåpapadyate %% idam avocad bhagavàn %% idam uktvà sugato hy athàparam etad uvàca ÷àstà // yaþ pràõam atipàtayati mçùàvàdaü (##) ca bhàùate / loke adattam àdatte paradàraü ca gacchati %% suràmaireyapànaü ca yo naro hy adhigçdhyati %% saktaþ paücasu dharmeùu duþ÷ãla iti kathyate / kàyasya bhedà%% duùpraj¤o narakeùåpapadyate %% yas tu pràõaü nàtipàtayati (##) mçùàvàdaü na bhàùate %% loke adattaü nàdatte paradàraü na gacchati %% suràmaireyapànaü ca yo naro nàdhigçdhyati / muktaþ paücasu dharmeùu ÷ãlavàn iti kathyate %% kàyasya bhedàt sugato svargaloke deveùåpapadyate %% idam (##) avocat* // 16. (upàsakaþ) kiyatà upàsako bhavati %% yata÷ ca gçhã avadàtavasanaþ puruùaþ puruùendriyeõa samanvàgataþ buddhaü ÷araõaü gacchati dharmaü saüghaü ÷araõaü gacchati cittam utpàdayati vàcaü ca bhàùate upàsakaü (##) màü dhàrayeti %% iyatà upàsako bhavati %% kiyatà upàsakaþ ÷ikùàsv ekade÷akàrã bhavati %% yata÷ copàsakaþ buddhaü ÷araõaü gato bhavati dharmaü saüghaü ÷araõaü gato bhavati pràõàtipàtàt (##) prativirataþ adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàd aprativirataþ iyatà upàsakaþ ÷ikùàsv ekade÷akàrã bhavati %% kiyatà upàsakaþ ÷ikùàsu (##) prade÷akàrã bhavati %% yata÷ copàsakaþ buddhaü ÷araõaü gato bhavati dharmaü saüghaü ÷araõaü gato bhavati pràõàtipàtàd adattàdànàt prativirataþ kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt suràmaireyamadyapramàdasthànàd (##) aprativirataþ iyatà upàsakaþ ÷ikùàsu prade÷akàrã bhavati %% kiyatà upàsakaþ ÷ikùàsu yadbhåyaskàrã bhavati %% yata÷ copàsakaþ buddhaü ÷araõaü gato bhavati dharmaü saüghaü ÷araõaü (##) gato bhavati pràõàtipàtàd adattàdànàt kàmamithyàcàràt prativirataþ mçùàvàdàt suràmaireyamadyapramàdasthànàd aprativirataþ iyatà upàsakaþ ÷ikùàsu yadbhåyaskàri bhavati %% (##) kiyatà upàsakaþ ÷ikùàsv aparipårõakàrã bhavati %% yata÷ copàsakaþ buddhaü ÷araõaü gato bhavati dharmaü saüghaü ÷araõaü gato bhavati pràõàtipàtàd adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt prativirataþ suràmaireyamadyapramàdasthànàd (##) aprativirataþ iyatà upàsakaþ ÷ikùàsv aparipårõakàrã bhavati %% kiyatà upàsakaþ ÷ikùàsu paripårõakàrã bhavati %% yata÷ copàsakaþ buddhaü ÷araõaü gato bhavati dharmaü saüghaü ÷araõaü gato bhavati pràõàtipàtàt (##) prativirataþ adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt suràmaireyamadyapramàdasthànàt prativirataþ iyatà upàsakaþ ÷ikùàsu paripårõakàrã bhavati // paücabhir dharmaiþ samanvàgataþ upàsakaþ (##) àtmahitàya pratipanno bhavati na parahitàya %% katamaiþ paücabhiþ %% àtmanà pràõàtipàtàt prativirato bhavati %% no tu paràn pràõàtipàtaviratau samàdàpayati %% àtmanà adattà%%nàt326 (##) kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt suràmaireyamadyapramàdasthànàt prativirato bhavati %% no tu paràn suràmaireyamadyapramàdasthànaviratau samàdàpayati %% ebhiþ paücabhiþ (##) dharmaiþ samanvàgata upàsaka àtmahitàya pratipanno bhavati parahitàya // da÷abhir dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati parahitàya ca %% àtmanà pràõàtipàtàt prativirato (##) bhavati paràü÷ ca pràõàtipàtaviratau samàdàpayati %% àtmanà adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt suràmaireyamadyapramàdasthànàt prativirato bhavati paràü÷ ca suràmaireyamadyapramàdasthànaviratau (##) samàdàpayati %% ebhir da÷abhir dharmais samanvàgataþ upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati parahitàya ca // paücada÷abhir dharmais samanvàgata upàsakaþ atmàhitàya pratipanno bhavati parahitàya ca (##) bahujanahitàya bahujanasukhàya ca %% àtmanà pràõàtipàtàt prativirato bhavati paràn api pràõàtipàtaviratau samàdàpayati pràõàtipàtavirataü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati %% àtmanà (##) adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt suràmaireyamadyapramàdasthànaviratau samàdàpayati suràmaireyamadyapramàdasthànavirataü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavaty %% ebhiþ paücada÷abhir dharmai%<þ>% (##) samanvàgataþ upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati parahitàya bahujanahitàya bahujanasukhàya ca // aùñàbhir dharmais samanvàgata upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati na parahitàya %% àtmanà (##) ÷raddhàsaüpanno bhavati no tu paràü cchraddhàsaüpadi samàdàpayati %% àtmà%% ÷ãlasaüpannas tyàgasaüpannaþ %% abhãkùõam àràmaü gantà bhavati bhikùåõàü dar÷anàya / avahita÷rotro dharmaü ÷çõoti %% ÷rutànàü dharmàõàü dhàraõajàtãyo bhavati (##) %% dhçtànàü dharmàõàm arthopaparãkùã bhavati %% àtmanà upaparãkùitànàü dharmàõàm artham àj¤àya dharmam àj¤àya dharmànudharmapratipanno bhavati sàmãcãpratipanno 'nudharma no tu paràn dharmacàrã no tu paràn dharmànudharmapratipattau (##) samàdàpayati %% ebhir aùñàbhir dharmaiþ samanvàgataþ upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati na parahitàya / ùoóa÷abhir dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati (##) parahitàya ca / àtmanà ÷raddhàsaüpanno bhavati paràn api ÷raddhàsaüpadi samàdàpayati %% àtmanà ÷ãlasaüpannas tyàgasaüpanno bhavaty %% àtmanà abhãkùõam àràmaü gantà bhavati bhikùåõàü dar÷anàya %% avahita÷rotro (##) dharmaü ÷çõoti %% ÷rutànàü dharmàõàü dhàraõajàtãyo bhavati %% dhçtànàü dharmàõàü upaparãkù%%õajàtãyo bhavati %% àtmanà upaparãkùitànàü dharmàõàm artham àj¤àya dharmaü àj¤àya dharmànudharmapratipanno (##) bhavati / sàmãcãpratipanno 'nudharmacàrã paràü÷ ca dharmànudharmapratipattau samàdàpayati %% ebhiþ ùoóa÷abhir dharmaiþ samanvàgata upàsaka àtmahitàya (##) pratipanno bhavati parahitàya ca / caturviü÷atyà dharmais samanvàgata upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati parahitàya bahujanahitàya bahujanasukhàya ca %% àtmanà ÷raddhàsaüpanno bhavati paràn (##) api ÷raddhàsaüpadi samàdàpayati ÷raddhàsaüpannaü ca dçùñvà sumano%% bhavati %% àtmanà ÷ãlasaüpannaþ tyàgasaüpannaþ %% abhãkùõam àràmaü gantà bhavati bhikùåõàü dar÷anàya %% avahita÷rotro dharmaü ÷çõoti %% ÷rutànàü (##) dharmàõàü dhàraõajàtãyo bhavati %% dhçtànàü dharmàõàm arthopaparikùã bhavati %% àtmanà upaparikùitànàü dharmàõàm artham àj¤àya dharmam àj¤àya dharmànudharmapratipanno bhavati sàmãcãpratipanno 'nudharmacàr (##) %% paràn api dharmànudharmapratipattau samàdàpayati %%nudharmapratipannaü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati %% ebhi÷ caturviü÷atyà dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ àtmahitàya pratipanno bhavati parahitàya bahujanahitàya bahujanasu%%ya (##) ca // da÷abhir dharmais samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàt paraü maraõàd apàyadurgativinipàtaü narakeùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàtiko bhavati %% adattàdàyikaþ kàmamithyàcàriko mçùàvàdikaþ pi÷unavàdikaþ (##) paruùavàdikaþ saübhinnapralàpiko 'bhidhyàlur vyàpannacitto mithyàdçùñika÷ ca bhavati %% ebhir da÷abhir dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvan narakeùåpapadyate %% viü÷atyà dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvan (##) narakeùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàtiko bhavati paràn api pràõàtipàte samàdàpayati %% àtmanà adattàdàyiko yàvan mithyàdçùñikaþ %% paràn api mithyàdçùñau samàdàpayaty %% ebhir viü÷atyà dharmaiþ samanvàgata (##) upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvan narakeùåpapadyate / triü÷atà dharmaiþ samanvàgataþ upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvan narakeùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàtiko bhavati %% paràn api pràõàtipàte samàdàpayati (##) pràõàtipàtikaü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati %% àtmanà adattàdàyiko yàvan mithyàdçùñikaü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati %% ebhis triü÷atà dharmaiþ samanvàgataþ upàsako yàvat kàyasya bhedàn (##) narakeùåpapadyate / catvàriü÷atà dharmais samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvan narakeùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàtiko bhavati %% paràn api pràõàtipàte samàdàpayati pràõàtipàtikaü ca (##) dçùñvà sumanoj¤o bhavati pràõàtipàtasya ca varõaü bhàùate %% àtmanà adattà%%yiko yàvan mithyàdçùñe÷ ca varõaü bhàùate %% ebhi÷ catvàriü÷atà dharmais samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvan narakeùåpapadyate // (##) da÷abhir dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàt sugatau svargaloke deveùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàtàt prativirato bhavati %% àtmanà adattàdà%% kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt pai÷unyàt pàruùyàt (##) saübhinnapralàpàd anabhidhyàlur avyàpannacittaþ samyagdçùñiko bhavati %% ebhir da÷abhir dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàt sugatau svargaloke de%%ùåpapadyate // viü÷atyà dharmais samanvàgata upàsaka%<þ>% (##) kàyasya bhedàd yàvad deveùåpapadyate %% àtma%%pàtàt prativirato bhavati %% paràn api pràõàtipàtaviratau samàdàpayati %% àtmanà adattàdànàd yàvat samyagdçùñi%% bhavati %% paràn api samyagdçùñau samàdàpayati %% ebhir (##) viü÷atyà dharmaiþ samanvàgata upàsako yàvad deveùåpapadyate // triü÷atà dharmais samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvad deveùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàt%<àt pra>%tivirato bhavati %% paràn api pràõàtipàtaviratau (##) samàdàpayati %% pràõàtipàtavirataü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati %% àtmanà adattàdànàd yàvat samyagdçùñikaü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavaty %% ebhis triü÷atà dharmaiþ samanvà%% upàsakaþ kàyasya bhedàd yàvad deveùåpapadyate // (##) catvàriü÷atà dharmais samanvàgata upàsakaþ kàyasya bhedàt sugatau svargaloke deveùåpapadyate %% àtmanà pràõàtipàtàt prativirato bhavati %% paràn api prà%<õà>%tipàtaviratau samàdàpayati %% pràõàtipàtavirataü (##) ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati pràõàtipàtavirate÷ ca varõaü bhàùate %% àtmanà adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt* pai÷unyàt pàruùyàt saübhinnapralàpàt prativirato bhavaty %% anabhidhyàlur avyàpannacittaþ (##) samyagdçùñiko bhavati %% paràn api samyagdçùñau samàdàpayati %% samyagdçùñikaü ca dçùñvà sumanoj¤o bhavati samyagdçùñe÷ ca varõaü bhàùate / ebhi÷ catvàriü÷atà dharmaiþ samanvàgata upàsakaþ kàyasya (##) bhedàt sugatau svargaloke deveùåpapadyate / 17. (pa¤copàsakasya ÷ikùàpadàni) paücopàsakasya ÷ikùàpadàni %% yàvajjãvaü pràõàtipàtàd viratir upàsakasya ÷ikùàpadaü %% yàvajjãvam adattàdànàt kàmamithyàcàràn mçùàvàdàt (##) suràmaireyamadyapramàdasthànàd vairamaõir upàsakasya ÷ikùàpadaü // // yàvajjãvaü pràõàtipàtàd viratir upàsakasya ÷ikùàpadam iti %% tatra kataraþ pràõàtipàtaþ %% kataraþ pràõã %% katamà pràõàtipàtàd vairamaõiþ (##) %% yad ucyate pràõàtipàtàd vairamaõir upàsakasya ÷ikùàpadam ity àha / evaü hy uktaü bhagavatà %% pràõàtipàtã khalv ihaiko bhavati raudro rudhirapàõiþ hataprahataniviùñaþ alajjã adayàvàn sarvasatvapràõibhåteùv (##) antataþ kuntapipãlakam api pràõàtipàtàd aprativirato bhavati %% ayam ucyate pràõàtipàtikaþ %% pràõã katamaþ %% yasmin pràõini pràõisaüj¤ã jãve jãvasaüj¤ã satve satvasaüj¤ã poùe poùasaüj¤ã (##) pudgale pudgalasaüj¤ã ayam ucyate pràõã // pràõàtipàtaþ katamaþ %% àha %% yasmin pràõini pràõisaüj¤inaþ satve satvasaüj¤inaþ poùe poùasaüj¤inaþ pudgale pudgalasaüj¤inaþ yat paràkramam àgamya yat pàpacittam aku÷alacittaü (##) vadhakacittaü hananacittaü màraõacittaü ca pratyupasthitaü bhavati %% tatra yat karmàgamya yat prayogam àgamya yàm åhàm àgamya yad upakramam àgamya pràõino hanana%<ü>% màraõaü saücintya jãvitàd vyaparopaõam iti / (##) yat tat karma yo 'sau prayogaþ yà sà åhà yad upakramaü yat tat pràõino hananaü màraõaü saücintya jãvitàd vyaparopaõaü ayaü ucyate pràõàtipàtaþ // pràõàtipàtã khalv ihaiko bhavatãti àtmà pràõàtipàtàd (##) anàrato bhavatãty aprativiratas tatatrasthas tena samanvàgatas %% tenàha %% pràõàtipàtã khalv ihaiko bhavati %% raudra iti %% raudratà katamà %% àha %% yat tad àcãrõadaõóatàcãrõa÷astratàcãrõapraharaõatà iyam ucyate raudratà %% (##) tenàha %% raudratà iti %% rudhirapàõir iti rudhirapàõaya ucyante aurabhrikàþ kaukkuñikasaukarikamàtsikamçgalubdhakà÷ cauràþ vadhyaghàtakà goghàtakà nàgamaõóalikàþ ÷a÷avàgurikà bandhanapàlakàþ (##) såcakàþ kàraõakàrakà ima ucyante rudhirapàõayaþ %% kenaita ucyante rudhirapàõayaþ %% àha / kiü càpi ye susnàtà bhavanti suviliptàþ kalpitake÷anakhàvadàtavastrapràvçtàþ (##) àmuktamàlyàbharaõà atha ca punas te rudhirapàõaya evocyante / kiü kàraõam %% àha %% yasmàt te anàratà aviratà aprativiratàs tasya rudhirasyotthàpanàya jananàya saüjananàya samutpàdàya (##) pràviùkaraõàya %% tena kàraõena rudhirapàõaya ucyante // hataprahataniviùñà iti syàt pràõã prahato na hataþ %% syàd dhato na prahataþ %% syàd dhata÷ ca prahata÷ ca %% prahatas tàvan na hataþ %% yathà tàvat pràõã àkoñito bhavati (##) pàõinà và loùñena và daõóena và ÷astreõa và anyatamànyatamena và vividhena praharaõena %% na tu sarveõa sarvaü jãvitàd vyaparopito bhavati %% evaü pràõã hato bhavati na hata÷ ca %% yathà tàvat pràõã (##) àkoñito bhavati pàõinà và loùñena và daõóena và ÷astreõa và anyatamànyatamena và vividhena praharaõena sarveõa và sarvaü pràõã jãvitàd vyaparopito bhavati %% evaü hata÷ ca bhavati prahata÷ ca %% (##) api hataprahataniviùña÷ ca bhavati sanniviùña÷ càniviùña÷ ca %% tenàha %% hataprahataniviùña iti // alajjã adayàvàn sarvasatvapràõibhåteùv iti %% tatra katame pràõàþ %% katame bhåtàþ %% yad ucyate alajjã adayàvàn sarvasatvapràõibhåteùv (##) ity %% àha %% pçthagjanàþ pràõàþ bhagavataþ ÷ràvakà bhåtàþ %% api khalu ye satvàþ saràgàþ sadveùà%<þ>% samohà ima ucyante bhåtàþ %% api khalu ye satvà vigataràgà vigatadveùà viga%%mohà ima ucyante bhåtàþ %% api khalu ye satvàþ (##) satçùõà sopàdànà ima ucyante pràõàþ %% ye satvà nistçùõà nirupàdànà ima ucyante bhåtàþ %% api khalu ye satvà àniruddhà%<þ>% prativiruddhà ima ucyante pràõàþ %% ye satvà anàniruddhàþ aprativiruddhà ima ucyante bhåtà %% api khalu (##) ye satvà aviduùo 'vidyàgatà ima ucyante pràõàþ %% ye satvà viduùo vidyàgatà ima ucyante bhåtàþ %% api khalu ye satvàþ kàmebhyo 'vãtaràgàþ ima ucyante pràõàþ %% ye satvàþ kàmebhyo vãtaràgà ima ucyante bhåtàþ %% (##) api khalu ye satvàþ kàmebhyo vãtaràgà na tu bhagavataþ ÷ràvakà ima ucyante pràõàþ %% ye satvà kàmebhyo vãtaràgàs te bhagavataþ ÷ràvakà ima ucyante bhåtàþ %% asmiüs tv arthe pçthagjanàþ pràõàþ bhagavataþ (##) ÷ràvakà bhåtàþ %% kiü kàraõaü bhavanam ucyate nirvàõaü %% tat taiþ pràptaü pratilabdham adhigataü spçùñaü sàkùàtkçtaü %% yathà càha %% samantànusàrã lokaü di÷aþ sarvam ãritaþ %% icched bhavanam àtmànaü nàdhigacched ani÷ritaü (##) // tad asminn arthe pçthagjanàþ pràõàþ bhagavataþ ÷ràvakà bhåtàþ tad eùàü pràõabhåtànàm adayàya pratipanno bhavaty ananudayàyà nànukaüpàya // ÷okàùñahàrakàþ kuntà ucyante (##) pipãlakàþ %% pipãlakà eva %% asmàt pràõàtipàtàd upàsakaþ pratisaükhyàyàrato bhavaty upadrutarataþ prativirataþ saüvçta÷ ca %% yatra yà akriyà akaraõam anabhidhyàcàro 'nadhyàpattir anadhyàpadanaü (##) velà setuþ vairamaõã sthitir anatikramo 'vyatikramo 'vyatikramaõatà %% tenàha %% yàvajjãvaü pràõàtipàtàd vairamaõãr upàsakasya ÷ikùàpadam iti // * // yàvajjãvam adattàdànàd vairamaõãr upàsakasya (##) ÷ikùàpadam iti %% adattàdànaü katamat %% evaü hy uktaü bhagavatà %% adattàdàyã khalv ihaiko bhavati %% sa gràmagatam araõyagataü và pareùàm adattaü steyasaükhyàtam àdatte %% idam ucyate %% %% DhskM 21r1. adattàdànaü %% yàvajjãvam adattàdànàd vairamaõir upàsakasya ÷ikùàpadam iti tatra katarad adattaü katarad adattàdànaü katamà adattàdànàd vairamaõiþ yà ucyate yàvajjãvam adattà%%nàd vairamaõir upàsakasya ÷ikùàpadam iti adattaü .. /// DhskM 21r2. -te adattaü %% adattàdànaü katamat* àha paraparigçhãte pariùkàre paraparigçhãtasaüj¤ino yat pàpacittaü càku÷alacittaü ca haraõacittaü càpaharaõacittaü codgrahaõacittaü ca grahaõacittaü càdànacittam àsàdãyanacittaü ca pratyupasthitaü bhavati tatra yat. /// DhskM 21r3. -pahàram àgamya paraparigçhãte pariùkàre paraparigçhãtasaüj¤inaþ yad grahaõam udgrahaõam àdãyanàsàdãyanà haraõàpaharaõà saücintya sthànàt sthànasaükràmaõam iti yat tat karma yat prayogaü yà sà åhà yad upakramaü yat paràkramaü yat tad và .. /// DhskM 21r4. yat tat paraparigçhãte pariùkàre paraparigçhãtasaüj¤ino grahaõam udgrahaõam àdãyanàsàdãyanà saücintya sthànàt sthànasaükramaõam idam ucyate adattàdànaü %% adattàdàyã bhavatãty asmàd adattàdànàd anàrato bhavaty avirato 'prativirataþ tatrastha- /// DhskM 21r5. -taü vety antaragataþ pràkàrasya %% araõyagataü veti bahiþ prakàrasya %% a%%ttam iti paraparigç%%taü stenam àdatte ti paraparigçhãtam adattam àdatte atyantam amuktam aniþsçùñam apratiniþsçùñam api khalu steyam ucyate paracitto 'pahàrakaþ tena .. /// DhskM 21r6. -sçùñam apratiniþsçùñam api khalu yat paraparigçhãtaü pariùkàram adattam api tat* stainyam api tat* saükhyàtam api tat* tad ucyate adattastainyaü saükhyàtam àdatte // adattàdànàt prativirato bhavatãty asmàd adattàdànàd upàsakas%% + + + y. /// DhskM 21r7. -saükhyàtaþ saüvçtaþ tatra yà akriyà akaraõam anadhyàcàro 'nadhyàpattir anadhyàpadanam* velà setur vairamaõã sthitir anatikramo 'vyatikramo 'vyatikramaõatà tad ucyate yàvajjãvam adattàdànàd vairamaõir upàsakasya /// DhskM 21r8. -mithyàcàràd vairamaõir upàsakasya ÷ikùàpadam iti kàmamithyàcàraþ katamaþ %% evaü hy uktaü bhagavatà kàmamithyàcàrã khalv ihaiko bhavati sa yàs tà bhavanti parastriyaþ parabhàryàs tadyathà màtçrakùità và pitç%% /// DhskM 21r9. ÷va÷rårakùità và ÷%%a÷urarakùità và j¤àtirakùità và jàtirakùità và gotrarakùità và sadaõóàþ / sàvaraõàþ %% antato màlàguõaparikùiptà / api tadråpàsu sahasà balenànupraskandya kàmeùu càritram àpadyaty ayam ucya%% /// DhskM 21r10. khalv ihaiko bhavatãty asmàt kàmamithyàcàràd anàrato bhavaty anuparato 'virato 'prativirataþ tad ucyate kàmamithyà%%rã khalu bhavatãti // yàs tà bhavanti parastriyo parabhàryà iti sapta puruùasya bhàryàþ %% katamà sapta tadyathà /// DhskM 21r11. pañavàsinã samajãvikà tatkùaõikà ca %% udakadattà katamà yà strã kumàrikà và puruùasya màtàpitçbhyàm udakenànupradattà bhavati iyaü te bhàryà bhaviùyati prajàpatã iyam ucyate udakadattà // dhanakrãtà ka%% /// DhskM 21r12. -nakrãtà bhavati iyaü me bhàryà bhaviùyati prajàpatã sà tasya bhàryà bhavati prajàpatã iyam ucyate dhanakrãtà / dhvajàhçtà yathà tàvac cauràþ pararàùñraü paraviùayaü gatvà svaü ÷irodhvajaü kçtvà striyaü kumàrikàü vàharanti /// DhskM 21r13. -mi dhvajàhçtà yathà tàvad ràjà ajitaü jayaü jitam adhyàvasan yathà gçhãtikàm utsçjati / tatra puruùo ràj¤aþ ÷irodhvajaü kçtvà striyaü kumàrikàü vàharati iyaü me bhàryà bhaviùyati prajàpatã sa tasya bhà%% /// DhskM 21v1. %%ndavàsinã katamà yà strã svayà ÷raddhayà svena premõà svena prasàdena puruùam upasaükramyaivam àha / àryaputro me svàmã bhavaty aham àryaputrasya bhàryà bhaviùyàmi / prajàpatã iyam ucyate cchandavàsinã %% pa%<ñavàsinã>% /// DhskM 21v2. -pasaükramyaivam àha àryaputro me bhaktàcchàdanam anuprayacchatv ahaü àryaputrasya bhàryà bhaviùyàmi prajàpatã iyam ucyate pañavàsinã %% samajãvikà katamà / yà strã puruùam upasaükramyaiva%% /// DhskM 21v3. dhanaü tad ekadhye sannicayaü gacchatu ye càsmàkaü krãóatàü ramatà%<ü>% paricàrayatàü putrà bhaviùyanti pautrà và te 'smàkaü mçtànàü kàlagatànàü ÷ràddham anupradàsyanti sà tasya bhàryà bhavati prajàpatã /// DhskM 21v4. .. .. .ikã // màtçrakùiteti yasyà striyàþ kumàrikàyà và pità svàmã và unmatto bhavati kùiptacittaþ pararàùñraü paraviùayaü và niùpalàno bhavati sà màtur antike prativasati sa mà%% /// DhskM 21v5. %%pità sugopità màtrapare apratisaüviditaü kàmeùu càritram àpatsya%%ta iti iyam ucyate màtçrakùità %% yathà màtçrakùità evaü pitçrakùità // bhràtçrakùità katamà / yasya stri%% /// DhskM 21v6. %%pitarau svàmã và mçto bhavati kàlagataþ unmatto và bhavati kùiptacittaþ pararàùñraü paraviùayaü niùpalàno bhavati sà bhràtur antike prativasati sà bhràtrà rakùità /// DhskM 21v7. %%pità màtrapare apratisaüviditaü kàmeùu càritram àpatsyanta iti iyam ucyate bhràtçrakùità %% yathà bhràtçrakùità evaü bhaginãrakùità // ÷va÷rårakùità katamà + + /// DhskM 21v8. p.à màtàpitarau svàmã và mçto bhavati kàlagata unmatto và bhavati kùiptacittaþ pararàùñraü paraviùayaü và niùpalàno bhavati sà ÷va÷rvà antike prativasati vasava- /// DhskM 21v9. trasya sà ÷va÷rvà rakùità bhavati surakùità gopità sugopità màtrapare apratisaüviditaü kàmeùu càritram àpatsyanta iti iyam ucyate ÷va÷rårakùità // yathà ÷%% /// DhskM 21v10. %%kùità katamà / j¤àtaya ucyante yàvad à saptamaü màtàmahaü pitàmahaü yugam upàdàya yasyà striyaþ kumàrikàyà và pårva%%t* // jàtirakùità katamà / jàta%% /// DhskM 22r1. %%÷yàþ ÷ådràþ yasyà striyàþ kumàrikàyà và pårvavat* // gotrarakùità katamà / gotrà ucyante kautsà vàtsà÷ ÷àõóilyà bhàradvàjà upapaücakàþ yasyà striyàþ kumàrikàyà và mà%% /// DhskM 22r2. %%lagataþ unmattaþ kùiptacittaþ vedanàbhitunno và pararàùñraü paraviùayaü và niùpalàno bhavati sà gotràõàm antike prativasati gotrai rakùità bhavati surakùità gopità /// DhskM 22r3. %%taü kàme%<ùu>% càritram àpatsyanta iti iyam ucyate gotrarakùità // sadaõóà iti yà sà bhavati gåóhikà na evaü yathà ve÷ã nàpy evaü yathà kulastrã saced enaü ràjà jànãyàt tàü + /// DhskM 22r4. -dhnãyàd và pravàsayed và hiraõyadaõóaü vànupradàpayed iyaü ucyate sadaõóàþ %% sàvaraõà iti yathà tàvad àryeõa và àryaputreõa và àvçtà bhavaty api khalu yà etàþ pa + + /// DhskM 22r5. -varaõàþ sadaõóàvaraõàþ kiü kàraõam atonidànaü hi puruùo 'dhigacchati vadhaü và bandhanaü và jyàniü và grahaõaü và // antato màlàguõaparikùiptà apãti yathà tàva- /// DhskM 22r6. %%õñheguõena và candanacårõena và vilepanapuñena và anyatamànyatamena và kenacit pratigçhãtà bhavati iyam ucyate màlàguõaparikùiptà // api khalu sarv. + /// DhskM 22r7. -riõã bhikùuõikà carikà parivràjikà vratapadadharmajãvinã yathà tàvat puruùaþ svàü prajàpatãm anujànãte gaccha bhadre cara brahmacaraüs (sic) tasyà tena vratasamàdà .. /// DhskM 22r8. -ya saüspar÷aü samàpadyate dvayadvayasamàpattiü vàpadyate kàmamithyàcàràü svaü và punar pàram anaïge vij¤apayann àpadyate kàmamithyàcàraü %% asmàt kàmamithyàcàrà /// DhskM 22r9. bhavaty uparato virataþ saüvçtaþ tatra yà akriyà akaraõam anàcàro 'nadhyàpattir anadhyàpadanaü velà setur vairamaõã sthitir anatikramo 'vyatikramaõatà tad ya /// DhskM 22r10. -mithyàcàràd vairamaõiþ ÷ikùàpadam iti // ç // yàvajjãvaü mçùàvàdàd vairamaõir upàsakasya ÷ikùàpadam iti mçùàvàdaþ katamaþ evaü hy uktaü bhagavatà /// DhskM 22v1. sa sabhàgato và parùanmadhyagato và ràjakulamadhyagato và yuktakulamadhyagato và j¤àtikulamadhyagato và sàkùãpçùñaþ san haü bhoþ puruùa yaj jànãùe tad vada yan na jànãùe tan mà vo%% /// DhskM 22v2. tan mà vocaþ so 'jànaka eva saüjànàmãty àha / apa÷yaka eva saüpa÷yàmãty àha / jànann ena san na jànàmãty àha pa÷yann eva san* na pa÷yàmãty àha ity àtmaheto paraheto àmiùakiüci%% /// DhskM 22v3. %%dàd aprativirato bhavatãty asmàn mçùàvàdàd anàrato bhavaty anuparataþ avirato 'prativirataþ tatrasthas tena samanvàgataþ tenàha mçùàvàdã khalu bhavatãti %% sabhàgato veti /// DhskM 22v4. -bhà ràùñrasabhà ca / tatràsau gata÷ ca bhavati samàgata÷ ca / samavahitaþ saümukhãbhåtaþ tenàha sabhàgata iti // parùadgato veti catasraþ parùadaþ tadyathà kùatriyaparùad bràhmaõa /// DhskM 22v5. -rùat tatràsau gata÷ ca bhavati samàgata÷ ca samavahitaþ saümukhãbhåtaþ tenàha parùadgata iti // ràjakulamadhyagato veti àha ràjàmàtyapariùat sanniùaõõà bhavati /// DhskM 22v6. -ti samàgata÷ ca samavahitaþ saümukhãbhåtaþ tenàha ràjakulamadhyagata iti // yuktakulamadhyagato veti yuktaparùat sanniùaõõà bhavati sannipatità tatràsau /// DhskM 22v7. -hitaþ saümukhãbhåtaþ tenàha yuktakulamadhyagata iti // j¤àtikulamadhyagato veti àha j¤àtayaþ sanniùaõõà bhavanti sannipatità tatràsau gata÷ ca bha%% /// DhskM 22v8. saümukhãbhåtaþ tenàha j¤àtikulamadhyagata iti // sàkùãpçùñaþ sann iti sàkùã adhãùñaþ sann àsàdito và nipàtitaþ %% haü bho puruùa iti upaihi upagaccha yatne .. /// DhskM 22v9. -ya praj¤apaya prasthàpaya prakà÷aya yatne na dçùñaü na ÷rutaü na mataü na vij¤àtaü taü mà vakùva mà de÷aya mà praj¤apaya mà prasthàpaya mà prakà÷aya %% so 'jànann eva saüjà + /// DhskM 22v10. -mãty àha / ÷rotravij¤ànànubhåtaü ÷rotravij¤ànaprativij¤aptaü sa vinidhàya saüj¤àü vinidhàya kùàntiü ruciü matiü prekùàü dçùñiü na me ÷rutam ity àha / evam ajànann eva sa¤jànàmãty à%% /// 18. (maitrã cetaþsamadhiþ) (##) + + + + + + payikaü pratiråpaü pradakùiõam ni + + + üga saübhàraü %% etac cittam eùà tàvan maitrã cetaþsamàdhir iti vaktavyà %% tathà samàpannasya yac cittaü manovij¤ànam idam ucyate maitrãsahagata%%nà (##) abhisaücetanà cetitaü cetanàgataü cittàbhisaüskàrà manaskarma idam ucyate maitrãsahabhuvaü karma %% ya÷ cetaso 'dhimokùo 'dhimuktir adhimucyanatàyam ucyate maitrãsahabhuvo 'dhimokùaþ %% yad a%% (##) vedanà và saüj¤à và cchando và sneho và manasikàro và smçtir và samàdhir và praj¤à và itãme 'pi dharmà maitrãsahabhuvaþ %% tat sarva ime dharmà maitrã cetaþsamàdhir iti vaktavyàþ %% maitrã khalu bhave%% (##) parãtta÷ càpramàõa÷ ca / kataraþ prayogaþ parãttasya maitrasya cetaþsamàdheþ %% kathaü prayukta÷ ca punaþ parãttaü maitraü cetaþsamàdhiü saüàpadyate / àha / yathà khalv ihaikatyasya ye satvà bhavantãùñà%<þ kàntà>% + + + + %%naàpàs (##) tadyathà màtà và pità và bhràtà và bhaginã và anyatamànyatamo và mitraj¤àtisàlohito và %% ebhiþ parãttaiþ satvaiþ parãttaü maitrãsahabhuvaü cittam àsthàpayaty upa%% (##) ÷amayatu vyupa÷amayati ekotãkurute samàdadhàti %% tasyaibhiþ parãttaiþ satvaiþ parãttaü maitrãsahabhuvaü cittaü àsthàpayataþ saüsthàpayata upasthàpayato damayataþ %<÷amayato vyupa÷ama>%yataþ (##) ekotãkurvataþ samàdadhataþ tac cittaü vikùipyati visarati vidhàvati naikotãbhavati na ekàgrà smçtiþ saütiùñhate %% parãttaü sukhit%<à>% bata satvà iti yad asya tac cittaü vikùipyati %% (##) na ekotãbhavati na ekàgrà smçtiþ saütiùñhate %% parãttaü sukhit%<à>% bata satvà iti na ekàgratà parãttaü maitraü cetaþsamàdhiþ samàpanna %% iti vaktavyaü %% sa tac cittaü vikùipyantaü visarantaü %%saüharati (##) %% tad eva nimittaü manasikurute %% parãttaü sukhità bata satvà iti evaü manasikurvato yad vãryaü yo vyàyàmo niùkramaþ paràkramaþ sthàma àraübha utsàha utsådhir aprati÷rabdhi + + + + + + + + + (##) tad yaþ ayaü prayogaþ parãttasya maitrasya cetaþsamàdheþ evaü prayukta÷ ca punaþ parãttaü maitraü cetaþsamàdhiü samàpadyate %% sa tam utpannaü màrgam àsevayati bhàvaya%%m (##) àsevayato bhàvayato bahulãkurvataþ tac cittam àsthihati saüsthihati upasthihati ekotãbhavati samàvarte %% yata÷ ca tac cittaü sthitaü ca bhavati saüsthitaü copasthitam càdvayaü cà%% (##) etàvat parãttaü maitraü cetaþsamàdhiü samàpanna %% iti vaktavyaü %% tathà samàpannasya yac cittaü manovij¤ànam idam ucyate parãttaü maitrãsahabhuvaü %% citte yà cetanà vistareõa yàvad %% ime 'pi dharmà %% (##) te sarva ime dharmàþ parãttaü maitraü cetaþsamàdhir iti vaktavyàþ %% kataraþ prayogo 'pramàõasya maitrasya cetaþsamàdheþ %% kathaü prayukta÷ ca punar apramàõaü maitraü cetaþsamàdhiü samàpadyate %% (##) maitre cetaþsamàdhau taü cittaü damayitvà kàrayitvàsvedayitvà parisvedayitvà çjukçtvà mçdu karmaõãyaü àrjjavam à÷ravaü vidheyaü %% tataþ pa÷càd apramàõaü sukhit%<à>% bata satvà iti %<÷anaiþ spharati pårvàü da>%kùiõàü (##) pa÷cimàm uttaràü di÷aü tasyàpramàõaü sukhità bata satvà %% iti spharataþ pårvàü di÷aü dakùiõàü pa÷cimàm uttaràü di÷aü tac cittaü vikùipyati visarati vidhàvati na eko%% (##) smçtiþ saütiùñhate %% apramàõaü sukhità bata satvà iti yato 'sya tac cittaü vikùipyati vistareõa yàvat* %% tàvatàpramàõaü maitrã cetaþsamàdhiþ samàpanna iti vakta%%ntaü (##) visarantaü vidhàvantaü tasminn evopasaüharati %% tad eva manasikurute %% apramàõaü sukhità bata satvà iti evaü manasikurvato yad vãryaü vistareõa yàvad %% ayaü prayo%%samàdhau (##) %% evaü prayukta÷ ca punar apramàõaü maitraü cetaþsamàdhiþ samàpanna %% iti vaktavyaü %% tathà samàpannasya yac cittaü manovij¤ànam idam ucyate apramàõaü maitrãsahabhuvaü ci%%reõa (##) yàvad %% ime 'pi dharmà apramàõamaitrãsahabhuvaþ %% tat sarva ime dharmàþ apramàõaü maitrã cetaþsamàdhir iti vaktavyà // 19. (karuõà cetaþsamàdhiþ) karuõà katamà %% àha / duþkhità bata satvà iti + + + + + + + + (##) yac caiveme pravivekajà adhyàtmasamutthitàþi pratisaükhyàya samutpannàþ ku÷alà råpapratisaüyuktà arttiarttãyanà duþkhaduþkhàyanà karuõàkaruõàyanà + + + + + + + + DhskM 27r1. -õàsaüprayuktà ca yà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü tataþ samutthitaü kàyakarma vàkkarma tatsamutthità÷ cittaviprayuktàþ saüskàrà iyam ucyate karuõà /// DhskM 27r2. -÷ càpramàõa÷ ca %% katamaþ prayogaþ parãttasya karuõàcetaþsamàdheþ kathaü prayukta÷ ca punaþ parãttaü karuõaü cetaþsamàdhiü samàpadyate àha yathà khalv ihaikaty. /// DhskM 27r3. tadyathà màtà và pità và bhràtà và bhaginã và anyatamànyatamo mitraj¤àtisàlohito và sa ebhiþ parãttaiþ parãttaü karuõàsahagataü cittam àsthàpayati saüsthàpaya%% /// DhskM 27r4. -ti vyupa÷amayati ekotãkurute samàdhatte parãttaü duþkhità bata satvà iti tasyaibhiþ parãttaiþ parãttaü karuõàsahagataü cittam upasthàpayataþ damayataþ ÷amayato /// DhskM 27r5. -taþ tac cittaü vikùipyate vistareõa yathà maitràyàm uktaü // mudità katamà / àha modantàü bata satvà iti evaü manasikurvataþ yàn naiùkramyapraviveka .. /// DhskM 27r6. ku÷alà råpapratisaüyuktàþ cetasa àmodanà pramodanàbhipramodanà / mudità modanà àttamanaskatà sumanaskatà saumanasyaü àrabdhi .. /// DhskM 27r7. -m audbilyàyitatvaü prãtiþ prãtyàyitatvaü ucyate mudità %% api khalu mudità muditàsaüprayuktà ca yà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü tataþ sa%% /// DhskM 27r8. -ttaviprayuktàþ saüskàrà iyam ucyate mudità %% mudità khalu cetaþsamàdhiþ dvividhaþ parãtta÷ càpramàõa÷ ca %% kataraþ prayogaþ parãttasya muditasya cetaþsa%% /// DhskM 27r9. -samàdhiü samàpadyate àha yathà khalv ihaikatyasya ye satvà bhavanti iùñàþ kàntàþ priyà manaàpàs tadyathà màtà và pità và bhràtà và bhaginã và anyata%% /// DhskM 27r10. ebhiþ parãttaiþ satvaiþ parãttaü muditàsahabhuvaü cittam àsthàpayati saüsthàpayaty upasthàpayati damayati ÷amayati vyupa÷amayati ekotãkaroti samà /// DhskM 27v1. tasyaibhiþ parãttaiþ satvaiþ parãttaü muditàsahagataü cittam àsthàpayataþ saüsthàpayataþ %% damayataþ ÷amayato vyupa÷amayataþ ekotãkurvataþ samàdadhataþ tac cittaü vikùipya%% /// DhskM 27v2. -tamà àha satvà ity evaü manasikurvataþ yan naiùkramyapravivekadhyànasamutthità pratisaükhyàya samutpannà ku÷alà råpapratisaüyuktà cittasamatà cittaprasannatà cetaso 'nàbho /// DhskM 27v3. -låpekùàsaüprayuktà ca yà vedanà saüj¤à saüskàrà vij¤ànaü tataþ samutthitaü kàyakarma vàkkarma tataþ samutthità÷ cittaviprayuktàþ saüskàrà iyam ucyate upekùà %% kataraþ prayo%% /// DhskM 27v4. -÷ ca punar upekùàü samàdhiü samàpadyate àha / yathà khalv ihaikatyasya satvà bhavantãùñàþ kàntàþ priyà manaàpàs tadyathà màtà và pità và bhràtà và bhaginã và anyatamànyata%% /// DhskM 27v5. -syaivaü bhavati iyaü màtà và pità và bhràtà và bhaginã và anyatamànyatamo và mitraj¤àtisàlohito và kàmam anyatra satvaþ satva ity adhimukto bhavati tadyathà /// DhskM 27v6. -t sa tatra pa÷yet* sàlàn và tàlàn và naktamàlàn và a÷vatthoduübaranyagrodhàn và tasya naivaü bhavati ime 'tra sàlà và tàlà và naktamàlà và a÷vatthoduü%% /// DhskM 27v7. -mukto bhavati / evaü evaihaikatyasya ye satvà bhavanti iùñàþ kàntà vistareõa yàvaj j¤àtisàlohitaþ tasya naivaü bhavatãyaü mama màtà và pità và bhràta và /// DhskM 27v8. -tisàlohito và kàmam anyatra satvaþ satva ity adhimukto bhavati ayaü prayogaþ upekùasya cetaþsamàdher evaü prayukta÷ ca punar upekùaþ cetaþsamàdhiþ saüpadyate /// DhskM 27v9. -÷ càpramàõa÷ ca %% kataraþ prayogaþ parãttasyopekùasya cetaþsamàdheþ kathaü prayukta÷ ca punaþ parãttam upekùàcetaþsamàdhiü samàpadyate àha / yathà khalv ihaikatya%% /// DhskM 27v10. vistareõa yàvaj j¤àtisàlohitaü sa ebhiþ parãttaiþ satvaiþ parãttam upekùàsahagataü cittam àsthàpayati saüsthàpayaty upasthàpayati damayati ÷ama%% ///