Patna Dharmapada Based on the ed. by Margaret Cone: "Patna Dharmapada, Part I: Text", JPTS 13 (1989), pp. 101-217. Input by Tatsushi Tamai ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ siddhaæ nama÷ sarvvabuddhadhammÃryyasaæghebhya÷ 1 Dhp 1 manopÆrvvaægamà dhammà manoÓre«Âhà manojavà | manasà ca pradu«Âena bhëate và karoti và | tato naæ dukham anneti cakram và vahato padaæ || Uv31:23 mana÷pÆrvaÇgamà dharmà mana÷Óre«Âhà manojavÃ÷ | manasà hi pradu«Âena bhëate và karoti và | tatas taæ du÷kham anveti cakraæ và vahato padam || 2 Dhp2 ma[nopÆrvvaæ]gamà dhammà manoÓre«Âhà manojavà | manasà ca prasannena bhëate và karoti và | tato naæ sukham anneti cchÃyà và anapÃyinÅ || Uv31:24 mana÷pÆrvaÇgamà dhrmà mana÷Óre«Âhà manojavà | manasà ca prasannena bhëate và karoti và | tatas taæ sukham anveti cchÃyà và anugaminÅ || 3 Dhp15 iha Óocati precca Óocati pÃpakam[mo ubhaya]ttha Óocati | so Óocati so vihaænyati d­«Âà kammakileÓam Ãttano || Uv28:34 iha Óocati pretya Óocati pÃpakammà hi ubhayatra Óocati | sa hi Óocati sa praÓocati d­«Âvà karma hi kli«Âam Ãtmana÷ || 4 Dhp16 iha nandati precca nandati katapuæ¤o ubhayattha nandati | so nandati [ ]dati d­«Âà kammaviÓuddhim Ãttano || Uv28:35 iha nandati pretya nandati k­tapuïyo hy ubhayatra nandati | sa hi nandati sa pramodate d­«Âvà karma viÓuddham Ãtmana÷ || 5 Dhp3 ÃkroÓi maæ avadhi maæ ajini maæ ahÃsi me | ye tÃni upanahyanti veraæ tesaæ na ÓÃmyati || Uv14:9 ÃkroÓan mÃm avocan mÃm ajayan mÃm ajÃpayet | atra ye hy upanahyanti vairaæ te«Ãæ na ÓÃmyati || 6 Dhp4 Ãkro[«i maæ] avadhi maæ ajini maæ ahÃsi me | ye tÃni nopanahyanti veraæ tesaæ upaÓamyati || Uv14:10 ÃkroÓan mÃm avocan mÃm ajayan mÃm ajÃpayet | atra ye nopanahyanti vairaæ te«Ãæ praÓÃmyati || 7 Dhp7 Óubhà 'nupaÓÓiæ viharantaæ indriyesu asaæv­taæ | [bhojana]mhi amÃttaæ¤Æ kuÓÅdaæ hÅnavÅriyaæ || taæ ve prasahate mÃro vÃto rukkhaæ va dubbalaæ | Uv29:15 ÓubhÃnudarÓinaæ nityam idriyaiÓ cÃpy asaæv­taæ | bhojane cÃpy amÃtraj¤aæ hÅnaæ jÃgarikÃsu ca | taæ vai prasahate rÃgo vÃto v­k«am ivÃbalaæ | 8 Dhp8 aÓubhÃnupaÓÓiæ viharantaæ indriye«u susaæv­taæ || bhojanamhi ca mÃ[ ]ddhaæ ÃraddhavÅriyaæ | taæ ve na prasahate mÃro vÃto Óelaæ va parvvataæ || Uv29:16 aÓubhÃnudarÓinaæ nityam indriyaiÓ ca susaæv­taæ | bhojane cÃpi mÃtraj¤aæ yuktaæ jÃgarikÃsu ca | taæ na prasahate rÃgo vÃta÷ Óailam iva sthiraæ || 9 Dhp328 sace labheyà nipakaæ sapraæ¤aæ sÃddhiæcaraæ sÃdhuvihÃradhÅraæ | adhibhÆya sabbÃïi pariÓrav[ ] careyà tenÃttamano satÅmà || Uv14:13 sa cel labhed vai nipakaæ sahÃyaæ loke caraæ sÃdhu hi nityam eva | adhibhÆya sarvÃïi parisravÃïi careta tenÃptamanà sm­tÃtmà || 10 Dhp329 na ce labheyà nipakaæ sapraæ¤aæ sÃddhiæcaraæ sÃdhuvihÃradhÅraæ | rÃjà va rëÂaæ vijitaæ prahÃya eko ccare mÃtaægÃranne va nÃgo || Uv14:14 na cel labhet vai nipakaæ sahÃyaæ loke ca raæ sÃdhu hi nityam eva | rÃjeva rëÂraæ vipulaæ prahÃya ekaÓ caren na ca pÃpÃni kuryÃt || 11 Dhp330 ekassa caritaæ Óreyo nÃsti bÃle bitÅyatà | eko ccare na ca pÃpÃni kayirà appussuko mÃtaægÃranne va nÃgo || Uv14:16 ekasya caritaæ Óreyo na tu bÃla÷ sahÃyatà | ekaÓ caren na ca pÃpÃni kuryÃd alpotsuko 'raïyagatai va nÃga÷ || 12 chandado«abhayà mohà yo dhammaæ ativattati | nÅhÅrate tassa yaÓo kÃlapakkhe va candramà || 13 chandado«abhayà mohà yo dhammaæ nÃtivattati | ÃpÆrate tassa yaÓo Óuklapakkhe va candaramà || 14 Dhp21 apramÃdo amatapadaæ pramÃdo maccuno padaæ | apramattà na mrÅyanti ye pramattà yathà matà || Uv4:1 apramÃdo hy am­tapadaæ pramÃdo matyuna÷ padam | apramattà na mriyante ye pramattÃ÷ sadà m­tÃ÷ || 15 Dhp22 etaæ viÓe«ataæ nyÃttà apramÃdamhi paï¬ità | apramÃde pramodanti ayirÃïÃæ gocare ratà || Uv4:2 etaæ viÓe«atÃæ j¤Ãtvà hy apramÃdasya paï¬ita÷ | apramÃdaæ pramudyeta nityam Ãrya÷ svagocaram || 16 Dhp23 te jhÃyino sÃtatikà niccaæ d­¬haparÃkramà | phusanti dhÅrà nibbÃïaæ yogacchemaæ anuttaraæ || Uv4:3 apramattÃ÷ sÃtatikà niccaæ d­¬haparÃkramÃ÷ | sp­Óanti dhÅrà nirvÃïaæ yogak«emam anuttaram || 17 Dhp26 pramÃdaæ anuyu¤janti bÃlà dummedhino janà | apramÃdan tu medhÃvÅ dhanaæ Óre«Âhaæ va rakkhati || Uv4:10 pramÃdam anuvartante bÃlà durmedhaso janÃ÷ | apramÃdaæ tu medhÃvÅ dhanaæ Óre«ÂhÅva rak«ati || 18 Dhp29 apramatto pramattesu suttesu bahujÃgaro | abalë«am va ÓÅghrÃÓÓo hettà yÃti sumedhaso || Uv19:4 apramatta÷ pramatte«u supte«u bahujÃgara÷ | abalÃÓva iva bhadrÃÓvaæ hitvà yÃti sumedhasam || 19 Dhp28 pramÃdam apramÃdena yadà nudati paï¬ito | praæ¤ÃprÃsÃdam Ãruhya aÓoko Óokiniæ prajÃæ | parvvataÂÂho va bhoma 'ÂÂhe dhÅro bÃle avecchati || Uv4:4 pramÃdam apramÃdena yadà nudati paï¬ita÷ | praj¤ÃprÃsÃdam Ãruhya tv aÓoka÷ ÓokinÅæ prajÃm | parvatasthaiva bhÆmisthÃæ dhÅro bÃlÃn avek«ate || 20 Dhp172 pÆrvve cÃpi pramajjittà yo pacchà na pramajjati | so imaæ lokaæ prabhÃseti abhramutto va candramà || Uv16:5 yas tu pÆrvaæ pramÃdyeha paÓcÃd vai na pramÃdyate | sa imaæ bhÃsate lokam abhramuktaiva candramÃ÷ || 21 pÆrvve cÃpi pramajjittà yo pacchà na pramajjati | so imÃæ visattikÃæ loke sato samativattati || Uv16:6 yas tu pÆrvaæ pramÃdyeha paÓcÃd vai na pramÃdyate | sa imÃæ vi«aktikÃæ loke sm­ta÷ samativartate || 22 Dhp32 apramÃdagaru bhikkhÆ pramÃde bhayadaæÓino | abhavvo parihÃïÃya nibbÃïasseva santike || Uv4:32 apramÃdarato bhik«u÷ pramÃde bhayadarÓaka÷ | abhavya÷ parihÃïÃya nirvÃïasyaiva so 'ntike || 23 Dhp31 apramÃdagaru bhikkhÆ pramÃde bhayadaæÓino saæyojanam aïutthÆlaæ daham aggÅva gacchati | Uv4:29 apramÃdarato bhik«u÷ pramÃde bhayadarÓaka÷ | saæyojanam aïusthÆlaæ dahann agnir iva gacchati | 24 Dhp327 apramÃdaratà hotha saæ cittam anurakkhatha || duggà uddharathÃttÃnaæ pake sanno va ku¤jaro | Uv4:36/4:27 apramÃdaratà bhavata svacittam anurak«ata || durgÃd uddharate tmÃnaæ paÇkasan naiva ku¤jara÷ | 25 pramÃde pramudino nipakà ÓÅlasaæv­tà || te ve kÃle prÃcchanti yattha prÃtto na Óocati | 26 pramÃde pramodetha na kÃmaratisandhave || evaæ viharan ÃtÃpÅ ÓÃntacitto 'nuddhato | cetoÓamatham anuyutto dukkhassantakaro siyà || 27 Dhp24 uÂÂheyà na pramajjeyà dhammaæ sucaritaæ care | dhammacÃrÅ [ ] Óeti aÓÓiæ loke paramhi ca || Uv4:35 utti«Âhen na pramÃdyeta dharmaæ sucaritaæ caret | dharmacÃrÅ sukhaæ Óete hy asmiæ loke paratra ca || 28 Dhp24 uÂÂhÃïavato satÅmato Óucikammassa niÓÃmmakÃïo | saæyyatassa ca dhammajÅvino apramattassa yaÓo 'ssa vaddhati || Uv4:6 utthÃnavata÷ sm­tÃtmana÷ Óubhacittasya niÓÃmyacÃriïa÷ | saæyatasya hi dharmajÅvino hy apramattasya yaÓo 'bhivardhate || 29 Dhp25 uÂÂhÃïenà 'pramÃdena saæyyamena damena ca | dÅpaæ kayirÃtha medhÃvÅ yam ogho nÃdhipÆrati || Uv4:5 utthÃnenÃpramÃdena saæyamena damena ca | dvÅpaæ karoti medhÃvÅ tam ogho nÃbhimardati || 30 Dhp280 uÂÂhÃïakÃlamhi anuÂÂhihÃno yuvà balÅ Ãlasiko upako | saæsannasaækappamano kusÅdo praæ¤Ãya mÃggaæ alaso na yeti || Uv31:32 utthÃnakÃle«u nihÅnavÅryo vÃcà balÅ tv Ãlasiko nirÃÓa÷ | sadaiva saækalpahata÷ kusÅdo j¤Ãnasya mÃrgaæ satataæ na vetti || 31 Dhp167 hÅnaæ dhammaæ na seveyà pramÃdena na samvase | micchad­«Âiæ na seveyà na siyà lokavaddhano || Uv4:8 hÅnÃæ dharmaæ na seveta pramÃdena na saævaset | mityÃd­«Âiæ na roceta na bhavel lokavardhana÷ || 32 Dhp259 na tÃvatà dhammadharo yÃvatà bahu bhëati | yo tu appam pi sottÃna dhammaæ kÃyena phassaye | sa ve dhammadharo hoti yo dhamme na pramajjati || Uv4:21 na tÃvatà dharmadharo yÃvatà bahu bhëate | yas tv ihÃlpam api Órutvà dharmaæ kÃyena vai sp­Óet | sa vai dharmadharo bhavati yo dharme na pramÃdyate || 33 Dhp371 dhammaæ vicinÃtha apramattà mà vo kÃmaguïà bhrameæsu cittaæ | mà lohagu¬e gilaæ pramatto kraï¬e dukkham idan ti dahyamÃno || Uv31:31 ÃtÃpi vihara tvam apramatto mà te kÃmaguïo matheta cittam | mà lohagu¬Ãæ gile÷ pramatta÷ krandaæ vai narake«u pacyamÃna÷ || apramÃdavagga÷ ***** BrÃhmaïa ***** 34 Dhp383 chinna sÆtraæ parÃkrÃmma bhavaæ praïuda brÃhmaïa | saækhÃrÃïÃæ khayaæ ¤Ãttà akathaso si brÃhmaïa || Uv33:60 chindhi srota÷ parÃkramya kÃmÃæ praïuda brÃhmaïa | saækÃrÃïÃæ k«ayaæ j¤Ãtvà hy ak­taj¤o bhavi«yasi || 35 yamhi dhammaæ vijÃneyà v­ddhamhi daharamhi | sakkacca naæ namasseyà aggihotraæ va brÃhmaïo || Uv33:64 yasya dharmaæ vijÃnÅyÃd v­ddhasya daharasya và | sat­atyanaæ namasyeta hy agnihotram iva dvija÷ || 36 Dhp392 yamhi dhammaæ vijÃneyà sammasaæbuddhadeÓitaæ | tam eva apacÃyeyà aggihotraæ va brÃhmaïo || Uv33:66 yasya dharmaæ vijÃnÅyÃt samyaksaæbuddhadeÓitam | satk­tyainaæ namasyeta hy agnihotram iva dvija÷ || 37 na jaÂÃhi na gotreïa na jÃccà hoti brÃhmaïo | yo tu bÃhati pÃpÃni aïutthÆlÃni sabbaÓo || bÃhanà eva pÃpÃnÃæ brÃhmaïo ti pravuccati | Uv33:8 na jaÂÃbhir na gotreïa na jÃtyà brÃhmaïa÷ sm­ta÷ | yas tu vÃhayate pÃpÃny aïusthÆlÃni sarvaÓa÷ | vÃhitatvÃt tu pÃpÃnÃæ brÃhmaïo vai nirucyate || 38 Dhp401 vÃrÅ pukkharapatte và ÃrÃgre-r-iva sÃsavo || yo na lippati kÃmesu tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ | Uv33:30 vÃrÅ pu«karapatreïev ÃrÃgreïeva sar«apa÷ | na lipyate yo hi kÃmair bravÅmi brÃhmaïaæ hi tam || 39 Dhp387 udayaæ tapati Ãdicco rÃtrim ÃbhÃti candramà || sannaddho khattiyo tapati jhÃyiæ tapati brÃhmaïo || atha sabbe ahorÃtte buddho tapati tejasà || Uv33:74 divà tapati hÃdityo rÃtrÃv ÃbhÃti candramÃ÷ | saænaddha÷ k«atriyas tapati dhyÃyÅ tapati brÃhmaïa÷ | atha nityam ahorÃtraæ buddhas tapati tejasà || 40 Dhp385 yassa pÃram apÃram và pÃrÃpÃraæ na vijjati | vÅtajjaraæ visaæyuttaæ tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ || 41 Dhp384 yadà dayesu dhammesu pÃragÆ hoti brÃhmaïo | athassa sabbe saæyogà atthaæ gacchanti jÃnato || Uv33:72 yadà hi sve«u dharme«u brÃhmaïa÷ pÃrago bhavet | athÃsya sarvasaæyogà astaæ gacchanti paÓyata÷ || 42 sa khu so khiïasaæyogo khÅïamÃnapunabbhavo | saæghÃvasevÅ dhammaÂÂho saæghaæ na upeti vedagÆ || Uv6:10 sa tu vik«Åïa saæyoga÷ k«ÅïamÃno niraupadhi÷ | kÃyasya bhedÃt sapraj¤a÷ saækhyÃn nopaiti nirv­ta÷ || 43 Dhp408 akakkaÓiæ vinnapaïiæ girÃæ saccam udÅraye | tÃya nÃbhi«ape kaæci tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ || Uv33:17 yo 'karkaÓÃæ vij¤apanÅæ giraæ nityaæ prabhëate | yayà nÃbhi«ajet kaÓ cid bravÅmi brÃhmaïaæ hi tam || 44 Dhp404 asaæsaÂÂhaæ g­haÂÂhehi anagÃrehi cÆbhayaæ | anokasÃriæ appicchaæ tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ || Uv33:20 asaæs­«Âaæ g­hasthebhir anagÃrais tathobhayaæ | anokasÃriïaæ tu«Âaæ bravÅmi brÃhmaïaæ hi taæ || 45 Dhp391 yassa kÃyena vÃcÃya manasà nÃsti dukkataæ | saæv­taæ trisu ÂÂhÃesu tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ || Uv33:16 yasya kÃyena vÃcà ca manasà ca na du«k­tam | susaæv­taæ t­bhi÷ sthÃnair bravÅmi brÃhmaïaæ hi tam || 46 Dhp389 mà brÃhmaïassa prahare nÃssa mucceya brÃhmaïo | dhi brÃhmaïassa hantÃraæ ya ssa và su na muccati || Uv33:63 na brÃhmaïasya praharen na ca mu¤ceta brÃhmaïa÷ | dhig brÃhmaïasya hantÃraæ dhik taæ ya« ca pramu¤cati || 47 Dhp294,295 mÃtaraæ paÂhanaæ hantà rÃjÃnaæ do ca khattiye | rëÂaæ sÃnucaraæ hantà anigho carati brÃhmaïo || Uv33:61,62 mÃtaraæ pitaraæ hatvà rÃjÃnaæ dvau ca Órotriyau | rëÂraæ sÃnucaraæ hatvà anigho yÃti brÃhmaïa÷ || 48 Dhp403 gambhÅrapraæ¤aæ medhÃviæ mÃggà 'mÃggassa kovidaæ | uttamÃttham anuprÃttaæ tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ || Uv33:33 gambhÅrabuddhiæ medhìhyaæ mÃrgÃmÃrge«u kovidam | uttamÃrtham anuprÃptaæ bravÅmi brÃhmaïaæ hi tam || 49 Dhp386 jhÃyiæ virajam ÃsÅnaæ katakiccaæ anÃsavaæ | uttamÃttham anuprÃttaæ tam ahaæ brÆmi brÃhmaïaæ || Uv33:32 dhyÃyinaæ vÅtarajasaæ k­tak­tyaæ anÃsavam | k«ÅïÃsravaæ visaæyuktaæ bravÅmi brÃhmaïaæ hi tam || brÃhmaïavargga÷ ***** Bhik«u ***** 50 sabbattha saævaro sÃdhu sÃdhu sabbattha saævaro | sabbattha saæv­to bhikkhÆ sabbadukkhà pramuccati || 51 Dhp361 kÃyena samvaro sÃdhu sÃdhu vÃcÃya saævaro | manasà pi saævaro sÃdhu sÃdhu sabbattha saævaro | sabbattha saæv­to bhik«Æ sabbadukkhà pramuccati || Uv7:11 kÃyena saævara÷ sÃdhu sÃdhu vÃcà ca saævara÷ | manasà saævara÷ sÃdhu sÃdhu sarvatra saævara÷ | sarvatra saæv­to bhik«u÷ sarvadu÷khÃt pramucyate || 52 Dhp362 hastasaæyyato pÃdasaæyyato vÃcÃsaæyyato saæv­tendriyo || ajjhattarato samÃhito eko saætu«ito tam Ãhu bhikkhuæ | Uv32:7 hastasaæyata÷ pÃdasaæyato vÃcÃsaæyata÷ sarvasaæyata÷ | ÃdhyÃtmarata÷ samÃhito hy eka÷ saætu«ito hi ya÷ sa bhik«u÷ || 53 Dhp378 ÓÃntakÃyo ÓÃntacitto ÓÃntavà susamÃhito || vÃntalokÃmi«o bhikkhÆ upaÓÃnto ti vuccati | Uv32:24 ÓÃntakÃya÷ (ÓÃntacitta÷) ÓÃntavÃk susamÃhita÷ | vÃntalokÃmi«o bhik«ur upaÓÃnto nirucyate || 54 Dhp363 yo mukhe saæyyato bhikkhÆ mantÃbhëŠanuddhato || atthaæ dhamma¤ ca deÓeti madhuraæ tassa bhëitaæ | Uv8:10 mukhena saæyato bhik«ur mandÃbhëŠhy anuddhata÷ | arthaæ dharmaæ ca deÓayati madhuraæ tasya bhëitam || 55 Dhp365 saæ lÃbhaæ nÃtimaæ¤eyà nà 'æ¤esaæ prihayaæ care || aæ¤esaæ prihayaæ bhikkhÆ samÃdhin nÃdhigacchati | Uv13:8 svalÃbhaæ nÃvamanyeta nÃnye«Ãæ sp­hako bhavet | anye«Ãæ sp­hako bhik«u÷ samÃdhiæ nÃdhigacchati || 56 Dhp366 appalÃbho pi ce bhikkhÆ saæ lÃbhaæ nÃtimaæ¤ati || taæ ve devà praÓaæsanti ÓuddhÃjÅviæ atandritaæ || Uv13:12 alpaj¤Ãto 'pi ced bhavati ÓÅle«u susamÃhita÷ | vidvÃæsas taæ praÓaæsanti ÓuddhÃjÅvim atandritam || 57 Dhp369 si¤ca bhikkhu imaæ nÃvÃæ sittà te laghu hehiti | hettà rÃga¤ ca do«aæ ca tato nibbÃïam ehisi || Uv26:12 si¤ca bhik«or imÃæ nÃvaæ siktà laghvÅ bhavi«yati | hitvà rÃgaæ ca do«aæ ca tato nirvÃïam e«yasi || 58 udÃggracitto sumano adhibhÆya priyà 'priyaæ || tato prÃmojjabahulo sato bhikkhÆ parivraje | Uv32:23 udagracitta÷ sumanà hy adhibhÆya priyÃpriyam || prÃmodyabahulo bhik«ur du÷khak«ayam avÃpnuyÃt | 59 Dhp368 mettÃvihÃrÅ bhikkhÆ prasanno buddhaÓÃsane || paÂivijjhi padaæ ÓÃntaæ saækhÃropaÓamaæ sukhaæ | d­«Âe va dhamme nibbÃïaæ yogacchemaæ anuttaraæ || Uv32:21 maitrÃvihÃrÅ yo bhik«u÷ prasanno buddhaÓÃsane | adhigacchet padaæ ÓÃntaæ saæskÃropaÓamaæ sukham || (d­«Âe va dhamme nibbÃïaæ yogacchemaæ anuttaraæ ||) 60 Dhp373 Óuæ¤a 'gÃraæ pravi«Âassa ÓÃntacittassa bhikkhuïo | amÃnu«Ã ratÅ hoti sammaæ dhammaæ vipaÓÓato || Uv32:9 ÓunyÃgÃraæ pravi«Âasya prahitÃtmasya bhik«uïa÷ | amÃnu«Ã ratir bhavati samyag dharmÃæ vipaÓyata÷ || 61 Dhp374 yathà yathà sammassati khandhÃnÃm udayavyayaæ | labhate cittassa prÃmojjaæ amatà hetaæ vijÃnato || Uv32:10 yatho yatha÷ saæap­Óati skandhÃnÃm udayavyayam | prÃmodyaæ labhate tatra prÅyà sukham analpakam | tata÷ prÃmodyabahula÷ sm­to bhik«u÷ parivrajet || 62 Dhp372 nÃsti jhÃnam apraæ¤assa praæ¤Ã nÃsti ajhÃyato | yamhi jhÃnaæ ca praæ¤Ã ca sa ve nibbÃïasantike || Uv32:25 nÃsty apraj¤asya vai dhyÃnam praj¤Ã nÃdhyÃyato 'sti ca | yasya dhyÃnaæ tathà praj¤Ã sa vai nirvÃïasÃntike || 63 Dhp375 tatthÃyam ÃdÅ bhavati iha praæ¤assa bhikkhuïo | indriyagottÅ sÃnto«ÂÅ prÃtimokkhe ca saævaro || Uv32:26cd,27ab tasyÃyam Ãdir bhavati tathà praj¤asya bhik«uïa÷ | saætu«Âir indriyair gupti÷ prÃtimok«e ca saævara÷ || 64 Dhp375ef,376 mitte bhajetha kallÃïe ÓuddhÃjÅvÅ atandrito | paÂisandharavaÂÂi ssa ÃcarakuÓalo siyà | tato prÃmojjabahulo sato bhikkhÆ parivraje || Uv32:6 mÃtraæ bhajeta pratirÆpaæ ÓuddhÃjÅvo bhavet sadà | pratisaæstÃrav­tti÷ syÃd ÃcÃrakuÓalo bhavet | tata÷ prÃmodyabahula÷ sm­to bhik«u÷ parivrajet || 65 Dhp331 atthesu jÃtesu sukhà sakhÃyà puæ¤aæ sukhaæ jÅvitasaækhayamhi | to«ÂÅ sukhà yà itarÅ[ ] sabbassa pÃpassa sukhaæ prahÃïaæ || Uv30:34 arthe«u jÃte«u sukhaæ sahÃyÃ÷ puïyaæ sukhaæ jÅvitasaæk«aye«u | tu«Âi÷ sukhà yà tv itaretareïa sarvasya du÷khasya sukho nirodha÷ || 66 Dhp332 sukhà mÃtretà loke tato pettetà sukhà | ÓÃmannatà sukhà loke tato brÃhmannatà sukhà || Uv30:21 sukhaæ mÃt­vyatà loke sukhaæ caiva pitt­vyatà | sukhaæ ÓrÃmaïyatà loke tathà brÃhmaïyatà sukham || 67 Dhp333 sukhaæ yÃvaj jarà ÓÅlaæ sukhà Óraddhà prati«Âhità | sukhà attharasà vÃcà assiæ mÃnakkhayo sukho || Uv30:20 sukhaæ yÃvaj jarà ÓÅlaæ sukhaæ Óraddhà prati«Âhità | sukhaæ cÃrtharatà vÃcà pÃpasyÃkaraïaæ sukhaæ || 68 Dhp194 sukho buddhÃna uppÃdo sukhà dhammassa deÓanà | sukhà saæghassa sÃmaggrÅ samaggrÃïÃæ tapo sukho || Uv30:22 sukhaæ buddhasya cotpÃda÷ sukhaæ dharmasya deÓanà | sukhaæ saæghasya sÃmagrÅ samagrÃïÃæ tapa÷ sukhaæ || 69 Dhp206 sukhaæ daæÓanam ayirÃïÃæ saævÃso pi satÃæ sukho | addaæÓanena bÃlÃnÃæ niccam eva sukhÅ siyà || Uv30:25 sukhaæ darÓanam ÃryÃïÃæ saævÃso 'pi sadà sukhaæ | adarÓanena bÃlÃnÃæ nityam eva sukhÅ bhavet || 70 Dhp207 bÃlÃsaÇgatacÃrÅ hi drÅgham addhÃna Óocati | dukkho bÃlehi saævÃso amittehi-r-iva sabbadà | dhÅrà tu sukhasaævÃsà ¤ÃtÅnaæ và samÃgamo || Uv30:26 bÃlÃsaæsargacÃrÅ hi dÅrghÃdhvÃnaæ praÓocati | du÷kho bÃlair hi saævÃso hy amitrair iva sarvaÓÃ÷ | dhÅrais tu sukhasaævÃso j¤ÃtÅnÃm ivà saægama÷ || 71 Dhp208 tassà hi dhÅraæ ca bahuÓÓuta¤ ca dhoreyaÓÅlavratamantam ayiraæ | taæ tÃrisaæ sappuru«aæ sumedhaæ sevetha nakkhattapathe va candramà || Uv25:25 dhÅraæ prÃj¤aæ ni«eveta ÓÅlavantaæ bahuÓrutam | dhaureyaæ javasaæpannaæ candraæ tÃrÃgaïà iva || 72 Dhp212 priyÃto jÃyate dukkhaæ priyà Óokà priyà bhayaæ | priyÃto vipramuttassa nÃsti Óokà kato bhayaæ || Uv5:1 priyebhyo jÃyate Óoka÷ priyebhyo jÃyate bhayam | priyebhyo vipramuktÃnÃæ nÃsti Óoka÷ kuto bhayam || 73 Dhp210 mà priyehi samÃgaæma apriyehi kadÃcanaæ | priyassa addaæÓanaæ dukkhaæ apriyassa ca daæÓanaæ || Uv5:5 mà priyai÷ saægamo jÃtu mà ca syÃd apriyai÷ sadà | priyÃïÃm adarÓanaæ du÷khaæ apriyÃïÃæ ca darÓanam || 74 Dhp211 tassà priyaæ na kayirÃtha priyÃvÃdo hi pÃpako | ggraæthà tesaæ na vijjanti yesaæ nÃsti priyÃpriyaæ || Uv5:8 tasmÃt priyaæ na karvÅta priyabhÃvo hi pÃpaka÷ | granthÃs te«Ãæ na vidyante ye«Ãæ nÃsti priyÃpriyam || 75 Dhp213 chudhà parama rogÃïaæ saækhÃraparamaæ dukhaæ | etaæ ¤Ãttà yathÃbhÆtaæ nibbÃïaparamaæ sukhaæ || Uv26:7 k«udhà parama rogÃïÃæ saæskÃrà du÷kham eva tu | etaj j¤Ãtvà yathÃbhÆtaæ nirvÃïaparamo bhavet || 76 Dhp204 Ãroggaparamà lÃbhà sÃæto«ÂÅparamaæ dhanaæ | viÓÓÃsaparamà ¤ÃtÅ nibbÃïaparamaæ sukhaæ || Uv26:6 Ãrogyaparamà lÃbhà sÃætu«Âiparamaæ dhanam | viÓvÃsaparamaæ mitraæ nirvÃïaparamaæ sukham || 77 Dhp290 mÃttÃsukhapariccÃgà paÓÓe ce vipulaæ sukhaæ | caje mÃttÃsukhaæ dhÅro saæpaÓÓaæ vipulaæ sukham || Uv30:30 mÃtrÃsukhaparityÃgÃd ya÷ paÓyed vipulaæ sukham | tyajen mÃtrÃsukhaæ dhÅra÷ saæpaÓyaæ vipulaæ sukham || 78 manujassa sadà satÅmato mÃttaæ jÃniya laddhibhojane | tanukà 'ssa bhavanti vedanà Óanikaæ jÅrati Ãyu pÃlayaæ || Uv29:14 manujasya sadà sm­tÅmato labdhvà bhojanamÃtrajÃnata÷ | tanukÃsya bhavanti vedanÃ÷ Óanakair jÅryati Ãyu÷ pÃlayam || 79 Dhp193 dullabho puru«Ãjaæ¤o na so sabbattha jÃyati | yattha so jÃyate vÅro taæ kulaæ sukham edhati || Uv30:27 durlabha÷ puru«o jÃtyo nÃsau sarvatra jÃyati | yatrÃsau jÃyate vÅras tat kulaæ sukham edhate || 80 Dhp83 sabbattha ve sappuru«Ã bhavanti na kÃmakÃmà lapayanti santo | sukhena puÂÂhà uttavà dukhena noccÃvacaæ sappuru«Ã karonti || Uv30:52 sÃpatrapÃ÷ satpuru«Ã bhavanti na kÃmahetor lapayanti santa÷ | sp­«Âà hi dukhena tathà sukhena noccÃvacÃ÷ satpuru«Ã bhavanti || 81 Dhp201 jayaæ veraæ prasavati dukhaæ Óeti parÃjito | upaÓÃnto sukhaæ Óeti hettà jayaparÃjayaæ || Uv30:1 jayÃd vairaæ prasavate du÷khaæ Óete parÃjita÷ | upaÓÃnta÷ sukhaæ Óete hitvà jayaparÃjayau || 82 Dhp333cd sukhà najjo sÆpatitthà sukho dhammajito jano | sukho ÓraddhapaÂÅlÃbho pÃpassa akaraïaæ sukhaæ || Uv30:24a-c,30:20d sukhà nadÅ sÆpatÅrthà sukhaæ dharmajino jina÷ | praj¤ÃlÃbha÷ sukho nityam pÃpasyÃkaraïaæ sukham || 83 sukhaæ dra«Âuæ ÓÅlavanto sukhaæ dra«Âuæ bahuÓÓutà | arahanto pi sukhaæ dra«Âuæ vipramuttà niropadhÅ || Uv30:23 ÓÅlavanta÷ sukhaæ d­«Âuæ sukhaæ d­«Âuæ bahuÓrutÃ÷ | arahantaÓ ca sukhaæ d­«Âuæ vipramuktapunarbhavÃ÷ || 84 ye keci Óokà paridevitaæ và dukkhaæ va lokamhi anekarÆpaæ | priyaæ paÂicca prabhavati ete priye asante na bhavanti ete || Uv5:3 Óokà hi vai paridevitaæ ca du÷khaæ ca lokasya hi naikarÆpam | priyaæ pratÅtyeha tad asti sarvaæ priye 'sati syÃn na kathaæ cid etat || 85 tassà hi te sukhino vÅtaÓokà yesaæ priyaæ nÃsti like | tassà aÓokaæ virajaæ prÃtthayÃnà priyaæ na kayirÃtha kahiæci loke || Uv5:4 tasmÃd dhi te sukhità vÅtaÓokà ye«Ãæ priyaæ nÃsti kathaæ cid eva | tasmÃd aÓokaæ padam e«amÃïa÷ priyaæ na kurvÅta hi jÅvaloke || 86 Dhp90 gataddhuno viÓokassa vipramuttassa sabbahiæ | sabbaggrantaprahÅïassa paridÃhà na vijjati || Uv29:35 gatÃdhvano viÓokasya vipramuktasya tÃyina÷ | sarvagranthaprahÅïasya paridÃgho na vidyate || 87 Dhp90 yesÃæ sannicayo nÃsti ye pari¤Ãtabhojanà | ÃkÃÓe va ÓakuntÃnÃæ padaæ tesÃæ durannayaæ || Uv29:25abef ye«Ãæ saænicayo nÃsti ye parij¤ÃtabhojanÃ÷ | ÃkÃÓaiva ÓakuntÃnÃæ padaæ te«Ãæ duranvayam || 88 Dhp96 ÓÃnto tassa mano hoti ÓÃntà vÃcà ca kaæmu ca | saæmadaæ¤Ãvimuttassa upaÓÃntassa tÃyino || Uv31:45 ÓÃntam asya mano bhavati ÓÃntà vÃk kÃyakarma ca | samyagÃj¤Ãvimuktasya hy upaÓÃntasya bhik«uïa÷ || 89 Dhp94 yassendriyÃïi samataæ gatÃni aÓÓà yathà sÃrathinà sudÃntà | prahÅïamÃnassa anÃsavassa devà pi tassa prihayanti tÃyino || Uv19:3 yasyendriyÃïi samatÃæ gatÃni aÓvo yathà sÃrathinà sudÃnta÷ | prahÅïado«Ãya nirÃsravÃya devÃpi tasmai sp­hayanti nityam || 90 Dhp321 dÃntaæ nayanti samitiæ dÃntaæ rÃjÃbhirÆhati | dÃnto Óre«Âho manu«yesu yo 'tivÃde titikkhati || Uv19:6 dÃnto vai samitiæ yÃti dÃntaæ rÃjÃdhirohati | dÃnta÷ Óre«Âho manu«yÃïÃæ yo 'tivÃkyaæ titÅk«ati || 91 Dhp322 varam assatarà dÃntà ÃjÃneyà va sendhavà | ku¤jarà va mahÃnÃgà Ãttà dÃnto tato varaæ || Uv19:7 yo hy aÓvaæ damayej jÃnyam ÃjÃneyaæ ca saindhavam | ku¤jaraæ và mahÃnÃgam Ãtmà dÃntas tato varam || 92 Dhp323 na hi tehi jÃnajÃtehi tÃæ bhÆmim abhisaæbhave | yathà 'ttanà sudÃntena dÃnto dÃntena gacchati || Uv19:8 na hi tena sa yÃnena tÃæ bhÆmim abhisaæbhavet | yÃm Ãtmanà sudÃntena dÃnto dÃntena gacchati || 93 Dhp81 Óelo yathà ekaghano vÃtena na samÅrati | evaæ nindÃpraÓaæsÃsu na samÅranti paï¬ità || Uv29:49 Óailo yathÃpy ekaghano vÃyunà na prakampyate | evaæ nindÃpraÓaæsÃbhir na kampyante paï¬itÃ÷ || 94 Dhp9 anikka«Ãyo këÃyaæ yo vastaæ paridhehiti | apeto damasaccena na so këÃyam arihati || Uv29:7 ani«ka«Ãya÷ këÃyaæ yo vastaæ paridhÃsyati | apetadamasauratyo nÃsau këÃyam arhati || 95 Dhp10 yo tu vÃntaka«Ãyassa ÓÅlehi susamÃhito | upeto damasaccena sa ve këÃyam arihati || Uv29:8 yas tu vÃntaka«Ãya÷ syÃc chÅle«u susamÃhita÷ | upetadamasauratya÷ sa vai këÃyam arhati || Óokavargga÷ ***** KalyÃïÅ ***** 96 Dhp116 abhittaretha kallÃïe pÃpà cittaæ nivÃraye | dhaædhaæ hi karato puæ¤aæ pÃpamhi ramate mano || Uv28:23 abhitvareta kalyÃïe pÃpÃc cittaæ nivÃrayet | dhandhaæ hi kurvata÷ puïyaæ pÃpe«u ramate mana÷ || 97 Dhp117 kayira ce puru«o pÃpaæ na naæ kayirà punappuno | na tamhi chanda[æ] kayirÃtha dukkho pÃpassa sa[æ]cayo || Uv28:21 karyÃc cet puru«a÷ pÃpaæ nainaæ kuryÃt puna÷ puna÷ | na tatra cchandaæ kurvÅta du÷khaæ pÃpasya saæcaya÷ || 98 Dhp118 kayira ce puru«o pu[æ]¤a[æ] kay[i]ra cena[æ] punappuno | tamh[i] eva chanda[æ] kayirÃtha sukho puæ¤assa saæcayo || Uv28:22 kuryÃt tu puru«a÷ puïyaæ kuryÃc cainaæ puna÷ puna÷ | tatra cchandaæ ca kurvÅta sukhaæ puïyasya saæcaya÷ || 99 Óuddhasseva sadà phaggÆ Óuddasso 'po«adho sadà | Óuddhassa Óucikammassa sadà saæpajjate vrataæ || Uv16:15 Óuddhasya hi sadà phalgu÷ Óuddasya po«atha÷ sadà | Óuddhasya Óucikarmaïa÷ sadà saæpadyate vratam || 100 Dhp314ab akataæ dukkataæ Óreyo pacchà tapati dukkataæ | dukkataæ me kataæ ti Óocati bhÆyo Óocati doggatiæ gato || Uv29:41 ak­taæ kuk­tÃc chreya÷ paÓcÃt tapati du«k­taæ | Óocate du«k­taæ k­tvà Óocate durgatiæ gata÷ || 101 Dhp314cd kata¤ ca sukataæ sÃdhu yaæ kattà nÃnutappati | sukataæ me kataæ ti nandati bhÆyo nandati soggatiÇ gato || Uv29:42 k­taæ tu suk­taæ Óreyo yat k­tvà nÃnutapyate | nandate suk­taæ k­tvà nandate sogatiæ gata÷ || 102 Dhp119 pÃpo pi paÓÓate bhadraæ yÃva pÃpaæ na paccati | yadà tu paccate pÃpaæ atha pÃpo pÃpÃni paÓÓati || Uv28:19 pÃpo 'pi paÓyate bhadraæ yÃvat pÃpaæ na pacyate | yadà tu pacyate pÃpam atha pÃpÃni paÓyati || 103 Dhp120 bhadro pi paÓÓate pÃpaæ yÃva bhadraæ na paccati | yadà tu paccate bhadraæ atha bhadro bhadrÃïi paÓÓati || Uv28:20 bhadro 'pi paÓyate pÃpaæ yÃvad bhadraæ na pacyate | yadà tu pacyate bhadram atha bhadrÃïi paÓyati || 104 pÃpaæ pi karato bhadraæ yÃva pÃpaæ na paccati | atha payirÃgate kÃle pÃpo pÃpÃni paÓÓati || 105 bhadraæ pi karato pÃpaæ yÃva bhadraæ na paccati | atha payirÃgate kÃle bhadro bhadrÃïi paÓÓati || 106 Dhp124 pÃïimhi ce vraïo nà 'ssa dhÃreyà pÃïinà vi«aæ | nÃvraïe vi«am anneti nÃsti pÃpam akurvvato || Uv28:15 pÃïau cÃsya vraïo na syÃd dhÃrayet pÃïinà vi«am | nÃvraïe krÃmati vi«am nÃsti pÃpam akurvata÷ || 107 Dhp71 na hi pÃpakaæ kataæ kammaæ sajjaæ chÅram va mucchati | dahantaæ bÃlam anneti bhassachanno va pÃpako || Uv9:17 na hi pÃpak­taæ karma sadya÷ k«Åram iva mÆrchati | dahantad bÃlam anveti bhasmÃchanna ivÃnala÷ || 108 na hi pÃpakaæ kataæ kammaæ sajjaæ Óastam va kantati | maraïo 'peto hi jÃnÃti yà gatÅ pÃpakaæmuno || Uv9:18 na hi pÃpak­taæ karma sadyaæ Óastram iva k­ntati | sÃmparÃye tu jÃnÃti yà gati÷ pÃpakarmaïÃm || 109 anÃgataæ paÂikayirÃtha kiccaæ mà vo kiccaæ kiccakÃle vyadheyà | taæ tÃrisaæ paÂikatakiccakÃriæ na naæ kiccaæ kiccakÃle vyadhehi || Uv16:1 pÆrvaæ hi k­tyaæ pratijÃgareta mà me k­tyaæ k­tyakÃle vihanyÃt | taæ nityakÃle pratiyatyakÃriïaæ naiva k­tyaæ k­tyakÃle vihanti || 110 paÂikacceva taæ kayirà yaæ ¤Ãyyà hitam Ãttano | na ÓÃkaÂikamanti ssa mantaæ dhÅro parÃkrame || Uv4:16 pratiyatyeva tat kuryÃd yaj jÃnrd dhitam Ãtmana÷ | na ÓÃkaÂikacintÃbhir mandaæ dhÅra÷ parÃkramet || 111 yathà ÓÃkaÂiko mÃggaæ samaæ hettà mahÃpathaæ | vi«amaæ mÃggam ÃsÃjja akkhachinno tha jhÃyati || Uv4:17 yathà ÓÃkaÂiko mÃrgaæ samaæ hitvà mahÃpatham | vi«amaæ mÃrgam Ãgamya cchinnÃk«a÷ Óocate bh­Óam || 112 evaæ dhammà apakrÃæma adhaæmam anuvattiya | bÃlo maccumukhaæ prÃtto akkhachinno va jhÃyati || Uv4:18 evaæ dharmÃd apakramya hy adharmam anuvartya ca | bÃlo m­tyuvaÓaæ prÃtac chinnÃk«a iva Óocate || 113 Dhp307 këÃyakaæÂhà bahavo pÃpadhaæmà asaæyyatà | pÃpà pÃpehi kaæmehi nirayaæ te upapajjatha || Uv11:9 këÃyakaïÂhà bahava÷ pÃpadharmà hy asaæyatÃ÷ | pÃpà hi karmabhi÷ pÃpair ito gacchanti durgatim || 114 Dhp306 abhÆtavÃdÅ nirayaæ upeti yo cÃpi kattà na karomÅ ti Ãha | ubho pi te precca samà bhavanti nihÅnakaæmà manujà paratra || Uv8:1 abhÆtavÃdÅ narakÃn upaiti yaÓ cÃnyad apy ÃcaratÅha karma | ubhau hi tau pretya samau niruktau nihÅnadharmau manujau paratra || 115 Dhp125 yo apradu«Âassa naro pradu«yati Óuddhassa po«assa anaæganassa | tam eva bÃlaæ pracceti pÃpaæ sukhumo rajo paÂivÃtaæ va khito || Uv28:9 yo hy apradu«Âasya narasya du«yate Óuddhasya nityaæ vigatÃÇgaïasya | tam eva bÃlaæ pratyÃti pÃpaæ k«iptaæ raja÷ prativÃtaæ yathaiva || 116 Dhp123 vÃïijo va bhayaæ va mÃggaæ appasÃttho mahaddhano | vi«aæ jÅvitukÃmo va pÃpÃni parivajjaye || Uv28:14 vaïig và sabhayaæ mÃrgaæ alpaÓÃstro mahÃdhano | vi«aæ jÅvitakÃmo và pÃpÃni parivarjayet || 117 Dhp291 paradukkhopadhÃnena yo icche sukham Ãttano | verasaæsaggasaæsaÂÂho dukkhà na parimuccati || Uv30:2 paradu÷khopadhÃnena ya icchet sukham Ãtmana÷ | vairasaæsargasaæsakto du÷khÃn na parimucyate || 118 kuïapassa pi gaædhucchijjati u 'ddhukitassa (-chitassa) pi rÃti accayà | puru«assa adhammacÃriïo annÃhaæ gandho na chijjati || 119 yatha ggrahapatayo prabhÆtaratanà ìitte nagaramhi dahyamÃne | muttÃmaïiphaÂikarajataheto vyÃyamanti api nÅharema kiæci || 120 tatha-r-iva Óamaïà prabhÆtapraæ¤Ã ayirà ayirapathesu sicchamÃnà | jÃtijarÃmaraïabhayÃddittà dukkhÃÂÂà vyÃyamanti api prÃpuïema ÓÃntiæ || kalyÃïivagga÷ ***** Pu«pa ***** 121 Dhp54 na pu«pagandho paÂivÃtam eti na candanaæ tagaraæ vÃhlikaæ và | satÃn tu gandho paÂivÃtam eti sabbà diÓà sappuru«o pravÃti || Uv6:16 na pu«pagandha÷ prativÃtam eti na vÃhnijÃt tagarÃc candanÃd và | satÃæ tu gandha÷ prativÃtam eti sarvà diÓa÷ satpuru«a÷ pravÃti || 122 Dhp55 candanaæ tagaraæ cÃpi uppalaæ atha vÃÓÓikiæ | etesÃæ gandhajÃtÃnÃæ ÓÅlagandadho anuttaro || Uv6:17 tagarÃc candanÃc cÃpi vÃrÓikÃyÃs tathotpalÃt | etebhyo gandhajÃtebhya÷ ÓÅlagandas tv anuttara÷ || 123 Dhp56 appÃmÃtro ayaæ gaædho yoyaæ tagaracandane | yo tu ÓÅlavatÃæ gandho vÃti devesu uttamo || Uv6:18 alpamÃtro hy ayaæ gaædho yo 'yaæ tagaracandanÃt | yas tu ÓÅlavatÃæ gandho vÃti deve«v apÅha sa÷ || 124 Dhp57 tesÃæ sampannaÓÅlÃnÃæ apramÃdavihÃriïÃæ | sammadaæ¤ÃvimuttÃnÃæ mÃro mÃggaæ na viï¬ati || Uv6:19 te«Ãæ viÓuddhaÓÅlÃnÃm apramÃdavihÃriïÃm | samyagÃj¤ÃvimuktÃnÃæ mÃro mÃrgaæ na vindati || 125 Dhp57 yathà pi ruciraæ pu«paæ vannavantaæ agandhakaæ | evaæ subhëità vÃcà aphalà hoti akurvvato || Uv18:6 yathÃpi ruciraæ pu«paæ varïavat syÃd agandhavat | evaæ subhëità vÃcà ni«phalà sÃv akurvata÷ || 126 Dhp52 yathà pi ruciraæ pu«paæ vannavantaæ sagaædhakaæ | evaæ subhëità vÃcà saphalà hoti kurvvato || Uv18:7 yathÃpi ruciraæ pu«paæ varïavat syÃt sugaædhavat | evaæ subhëità vÃcà saphalà bhavati kurvata÷ || 127 Dhp49 yathà pi bhramaro pu«pà vannagandham ahe¬ayaæ | pra¬eti rasam ÃdÃya evaæ ggrÃme munÅ care || Uv18:8 yathÃpi bhramara÷ pu«pÃd varïagandhÃv aheÂayan | paraiti rasam ÃdÃya tathà grÃmaæ muniÓ caret || 128 Dhp47 pu«pÃïi heva pracinantaæ vyÃsattamanasaæ naraæ | suttaæ ggrÃmaæ mahogho và maccu-r-ÃdÃya gacchati || Uv18:14 pu«pÃïy eva pracinvantaæ vyÃsaktamanasaæ naram | suptam grÃmaæ mahaughaiva m­tyur ÃdÃya gacchati || 129 Dhp48 pu«pÃïi heva pracinantaæ vyÃsattamanasaæ naraæ | asaæpu®nnesu kÃmesu antako kurute vaÓe || Uv18:15 pu«pÃïy eva pracinvantaæ vyÃsaktamanasaæ naram | at­ptam eva kÃme«u tv antaka÷ kurute vaÓam || 130 Dhp53 yathà pi pu«parÃÓimhà kayirà mÃlÃguïe bahÆ | evaæ jÃtena mÃccena kÃtavvaæ kuÓalaæ bahuæ | Uv18:10 yathÃpi pu«parÃÓibhya÷ kuryÃn mÃlÃguïÃæ bahÆn | evaæ jÃtena martyena kartavyaæ kuÓalaæ bahu | 131 Dhp44 ko imaæ paÂhaviæ vijehiti yamalokaæ va imaæ sadevakaæ | ko dhammapade sudeÓite kuÓalo pu«pam iva prajehiti || Uv18:1 ko imÃæ p­thivÅæ vije«yte yamalokaæ ca tathà sadevakam | ko dharmapadaæ sudeÓitaæ kuÓala÷ pu«pam iva prace«yate || 132 Dhp45 Óe®kho paÂhaviæ vijehiti yamalokaæ va imaæ sadevakaæ | so dhammapade sudeÓite kuÓalo pu«pam iva prajehiti || Uv18:2 Óaik«a÷ p­thivÅæ vije«yate yamalokaæ va tathà sadevakam | sa hi dharmapadaæ sudeÓitaæ kuÓalo pu«pam iva prajehiti || 133 Dhp377 vÃÓÓikÅ-r-iva pu«pÃïi ma¤cakÃni pramu¤cati | evaæ rÃga¤ ca do«a¤ ca vipramu¤catha bhikkhavo || Uv18:11 var«Ãsu hi yathà pu«paæ vaguro vipramu¤cati | evaæ rÃgaæ ca do«aæ ca vipramu¤cata bhik«ava÷ || 134 Dhp46 phenopamaæ lokam imaæ vidittà marÅcidhammaæ abhisaæbudhÃnÃæ | chettÃna mÃrassa prapu«pakÃni addaæÓanaæ maccurÃjassa gacche || Uv18:18 phenopamaæ kÃyam imaæ viditvà marÅcidharmaæ paribudhya caiva | chitveha mÃrasya tu pu«pakÃni tv adarÓanaæ m­tyurÃjasya gacchet || 135 Dhp58 yathà saækÃrakÆÂamhi ujjhitamhi mahÃpathe | padumaæ ubbhidaæ assa Óucigandhaæ manoramaæ || Uv18:12 yathà saækÃrakÆÂe vyujjhite hi mahÃpathe | padmaæ tatra tu jÃyeta Óucigandhi manoramam || 136 Dhp59 evaæ saækÃrabhÆtesu andhabhÆte p­thujjane | atirocanti praæ¤Ãya saæmasabuddhasÃvakà || Uv18:13 evaæ saækÃrabhÆte 'sminn andhabhÆte p­thagjane | praj¤ayà vyatirocante samyaksaæbuddhaÓrÃvakÃ÷ || pu«pavargga÷ ***** Tahna ***** 137 Dhp334 manujassa pramattacÃriïo tahnà vaddhati mÃlutà iva | sà prÃplavate hurÃhuraæ phalame«Å va vanamhi vÃnnaro || Uv3:4 manujasya pramattacÃriïas t­«ïà vardhati mÃluteva hi | sa hi saæsarate puna÷ puna÷ phalam icchann iva vÃnaro vane || 138 Dhp335 yaæ cesà sahate jaæmÅ tahnà loke duraccayà | Óokà tassa pravaddhaæti ovaÂÂhà beruïà iva || Uv3:9 ya etÃæ sahate grÃmyÃæ t­«ïÃæ loke sudustyajÃm | ÓokÃs tasya pravardhante hy avav­«Âà bÅraïà yathà || 139 Dhp336 yo cetÃæ sahate jaæmiæ tahnÃæ loke duraccayÃæ | Óokà tassa vivaÂÂanti udabindÆ va pukkhare || Uv3:10 yas tv etÃæ tyajate grÃmyÃæ t­«ïÃæ loke sudustyajÃm | ÓokÃs tasya nivartante udabindur iva pu«karÃt || 140 Dhp337 taæ vo vademi bhadraæ vo yÃvaæt-ittha samÃgatà | tahnÃæ samÆlÃæ khaïatha u«ÅrÃtthÅ va beruïiæ | tahnÃya khatamÆlÃya nÃsti «okà kato bhayaæ || Uv3:11 tad vai vadÃmi bhadraæ vo yÃvanta÷ stha samÃgatÃ÷ | t­«ïÃæ samÆlÃæ khanatha uÓÅrÃrthÅva bÅraïÃm | t­«ïÃyÃ÷ khÃtamÆlÃya nÃsti «oka÷ kuto bhayam || 141 tahnabitiyo puru«o drÅgham addhÃna saæsari | etthabhÃvaæ¤athÃbhÃvaæ tattha tattha punappuno || Uv3:12 t­«ïÃdvitÅya÷ puru«o dÅrgham adhvÃnam ÃÓayà | itthaæbhÃvÃnyathÅbhÃva÷ saæsÃre tv Ãgatiæ gatim || 142 etam ÃdÅnavaæ nyÃttà tahnà dukkhassa saæbhavaæ | vÅtatahno anÃdÃno sato bhikkhÆ parivraje || Uv3:18 etad ÃdÅnavaæ j¤Ãtvà t­«ïà du÷khasya saæbhavaæ | vÅtat­«ïo hy anÃdÃna÷ sm­to bhik«u÷ parivrajet || 143 Dhp345 na taæ d­¬haæ bandhanam Ãhu dhÅrà yad Ãyasaæ dÃrujaæ babbajaæ và | sÃrttarattà maïikuï¬alesu putresu dÃresu ca yà apekhà || Uv2:5 na tad d­¬haæ bandhanam Ãhur Ãryà yad Ãyasaæ dÃravaæ balbajaæ và | saæraktacittasya hi mandabuddhe÷ putre«u dÃre«u ca yà apek«Ã || 144 Dhp346 etaæ d­¬haæ bandhanam Ãhu dhÅrà ohÃrinaæ sukhumaæ dupramu¤caæ | etappi chettÃna vrajanti santo anapekhino sabbadukhaæ prahÃya || Uv2:6 etad d­¬haæ bandhanam Ãhur ÃryÃ÷ samantata÷ susthiraæ du«pramok«am | etad api cchitvà tu parivrajanti hy anapek«ina÷ kÃmasukhaæ prahÃya || 145 Dhp186 na kÃhÃpaïavÃsena ttrettÅ kÃmesu vijjati | Uv2:17 na kar«Ãpaïavar«eïa t­pti÷ kÃmair hi vidyate | 146 Dhp187 api divvesu kÃmesu ratiæ so nÃdhigacchati || tahnakkhayarato hoti saæmasaæbuddhsÃvako || Uv2:18 api divye«u kÃme«u sa ratiæ nÃdhigacchati || t­«ïÃk«ayarato bhavati buddhÃnÃæ ÓrÃvaka÷ sadà || 147 Dhp352 vÅtatahno anÃdÃno niruttÅpadakovido | akkharÃïÃæ sannipÃtena (¤)¤Ãyyà pÆrvvÃparÃïi so | sa ve antimaÓÃrÅro mahapraæ¤o ti vuccati || 148 Dhp341 saritÃni sinehitÃni ca somanassÃni bhavanti jantuno | ye sÃtasità sukhe«iïo te ve jÃtijaropagà || Uv3:5 saritÃni vai snehitÃni vai saumanasyÃni bhavanti jantuna÷ | ye sÃtasitÃ÷ sukhai«iïas te vai jÃtijaropagà narÃ÷ || 149 Dhp342 tahnÃya purekkhaÂà prajà parisappanti ÓaÓo va bÃdhito | te saæjotanasaÇgasaÇgasattà gabbham upenti punappuno ciraæ pi || Uv3:6 t­«ïÃbhir upask­tÃ÷ prajÃ÷ paridhÃvanti ÓaÓà va vÃgurÃm | saæyojanai÷ saÇgasaktà du÷khaæ yÃnti puna÷ punaÓ cirarÃtram || 150 Dhp348 mu¤ca pure mu¤ca pacchato majjhe mu¤ca bhavassa pÃragÆ | sabbattha vimuttamÃnaso na puno jÃtijarÃm upehisi || Uv29:57 mu¤ca purato mu¤ca paÓcato madhye mu¤ca bhavasya pÃraga÷ | sarvatra vimuktamÃnaso na punar jÃtijarÃm upe«yasi || 151 Dhp344 yo nivvanadho vanà tu mutto vanamutto vanam eva dhÃvati | taæ puggalam etha paÓÓatha mutto bandhanam eva dhÃvati || Uv27:29 yo nirvanagair vimok«ita÷ saævanamukto vanam eva dhÃvati | taæ paÓyatha pudgalaæ tv imaæ mukto bandhanam eva dhÃvati || 152 Dhp356 ttriïado«Ãïi khettrÃïi rÃgado«Ã ayaæ prajà | tassà hi vÅtarÃgesu dinnaæ hoti mahapphalaæ || Uv16:16 k«etrÃïi t­ïado«Ãïi rÃgado«Ã tv iyaæ prajà | tasmÃd vigatarÃgebhyo dattaæ bhavati mahÃphalam || 153 Dhp357 ttriïado«Ãïi khettrÃïi do«ado«Ã ayaæ prajà | tassà hi vÅtado«esu dinnaæ hoti mahapphalaæ || Uv16:17 k«etrÃïi t­ïado«Ãïi dve«ado«Ã tv iyaæ prajà | tasmÃd hi vigatadve«ebhyo dattaæ bhavati mahÃphalam || 154 Dhp358 ttriïado«Ãïi khettrÃïi mohado«Ã ayaæ prajà | tassà hi vÅtamohesu dinnaæ hoti mahapphalaæ || Uv16:18 k«etrÃïi t­ïado«Ãïi mohado«Ã tv iyaæ prajà | tasmÃd vigatamohebhyo dattaæ bhavati mahÃphalam || 155 Dhp99 ramaïÅyaæ vatà 'raïïaæ yamhiæ na ramate jano | vÅtarÃgÃttha raæsanti nÃæ¤e kÃmÃgave«iïo || Uv29:17 ramaïÅyÃny araïyÃni na cÃtra ramate jana÷ | vÅtarÃgÃtra raæsyante na tu kÃmÃgave«iïa÷ || 156 Dhp99 yathà pi mÆle anupadrute d­¬he chinno pi rukkho puna-r-Åva jÃyati | em eva tahnÃnuÓaye anÆhate nivvattate dukkham idaæ punappuno || Uv3:16 yathÃpi mÆlair anupadrutai÷ sadà chinno 'pi v­k«a÷ punar eva jÃyate | evaæ hi t­«ïÃnuÓayair anuddh­tair nirvartate du÷kham idaæ puna÷ puna÷ || tahnavargga÷ ***** Mala ***** 157 Dhp241 asajjihÃyamalà vedà anuÂÂhÃïamalà gharà | malo vaïïassa kosajjaæ pramÃdo rakkhatÃæ malo || 158 Dhp242 malo istiye duccaritaæ maccheraæ dadatÃæ malo | malo pÃpÃni kaæmÃïi assiæ loke paramhi ca || 159 Dhp243 tato malataraæ brÆmi avijjà maraïaæ malaæ | ete male prahattÃna niæmalà bhikkhavo || 160 Dhp240 ayasà tu malo samuÂÂhito tato uÂÂhÃya tam eva khÃdati | em eva vidhÆnacÃriyaæ sakÃni kaæmÃïi nayanti doggatiæ || Uv9:19 ayaso hi mala÷ samutthita÷ sa tadutthÃya tam eva khÃdati | evam hy aniÓÃmyacÃriïaæ svÃni karmÃïi nayanti durgatim || 161 Dhp235 pÃï¬upalÃÓo ca dÃni si yamapuru«Ã pi ca te upaÂÂhità | uyyogamukhe ca ti«Âhasi pÃtheyaæ pi ca te na vijjati || 162 cf. Dhp236 uyyamassa ghaÂassa Ãttanà kaæmÃro rajataæ va niddhame || niddhÃntamalo anaÇgano bitiyaæ (vitiyaæ) ayirabhÆmim esi || 163 Dhp239 anupÆrvveïa medhÃvÅ thokathokaæ khaïe khaïe | kammÃro rajatasseva niddhame malam Ãttano || Uv2:10 anupÆrveïa medhÃvÅ stokaæ stokaæ k«aïe k«aïe | karmÃro rajatasyaiva nirdhamen malam Ãtmana÷ || 164 Dhp244 sujÅvaæ ahirÅkena saækili«Âan tu jÅvati | prakkhaï¬iïà pragabbheïa kÃkaÓÆreïa dhansinà || Uv27:3 ahrÅkena sujÅvaæ syÃt kÃkaÓÆreïa dhvÃÇk«iïà | praskandiïà pragalbhena saækli«Âaæ tv iha jÅvate || 165 Dhp245 hirÅmatà tu dujjÅvaæ niccaæ Óucigave«iïà | alÅnenÃpragabbheïa ÓuddhÃjÅvena paÓÓatà || Uv27:4 hrÅmatà tv iha durjÅvaæ nityaæ Óucigave«iïà | sulÅnenÃpragalbhena ÓuddhÃjÅvena paÓyatà || 166 Dhp252 supaÓÓaæ vajjaæ aæ¤esaæ Ãttano puna duddaÓaæ | paresÃm iha vajjÃni uppunÃti yathà busaæ | Ãttano puna chÃdeti kalim va k­tavÃæ ÓaÂho || Uv27:1 supaÓyaæ paravadyaæ syÃd Ãtmavadyaæ tu durd­Óam | para÷ parasya vadyÃni tÆtpunÃti busaæ yathà | ÃtmanaÓ chÃdayaty e«a k­tvà yadvat kaliæ ÓaÂha÷ || 167 Dhp163 sukarÃïi asÃdhÆni Ãttano ahitÃni ca | yaæ ve hitaæ ca sÃdhÆni ca taæ ve paramadukkharaæ || Uv28:16 sukarÃïi hy asÃdhÆni svÃtmano hy ahitÃni ca | yad vai hitaæ ca pathyaæ ca tad vai paramadu«karam || 168 sukarÃïi asÃdhÆni Ãttano ahitÃni ca | yÃni hitÃni sÃdhÆni tÃni kurvvanti paï¬ità || 169 Dhp316,317 alajjitavve lajjanti lajjitavve na lajjatha | abhaye bhayadaæÓÃvÅ bhaye cÃbhayadaæÓino | micchad­«ÂisamÃdÃnà sattà gacchanti doggatiæ || Uv16:4 alajjitavye lajjante lajjitavye tv alajjana÷ | abhaye bhayadarÓÅno bhaye cÃbhayadarÓina÷ | mithyÃd­«ÂisamÃdÃnÃt satvà gacchanti durgatim || 170 Dhp318 avajje vajjamatino vajje cÃvajjasaæ¤ino | micchad­«ÂisamÃdÃnà sattà gacchanti doggatiæ || 171 Dhp11 asÃre sÃramatino sÃre cà 'sÃrasaæ¤ino | te sÃran nÃdhigacchanti micchasaækappagocarà || Uv29:3 asÃre sÃramataya÷ sÃre cÃsÃrasaæj¤ina÷ | te sÃraæ nÃdhigacchanti mithyÃsaækalpagocarÃ÷ || 172 Dhp12 sÃra¤ ca sÃrato ¤¤Ãttà asÃra¤ ca asÃrato | te sÃram adhigacchanti saæmasaækappagocarà || Uv29:4 sÃraæ tu sÃrato j¤Ãtvà hy asÃraæ cÃpi asÃrata÷ | te sÃram adhigacchanti samyaksaækalpagocarÃ÷ || 173 Dhp209 avoge yu¤jiyÃttÃnaæ yogamhi ca ayuæjiya | atthaæ hettà priyaggrÃhÅ p­hayantatthÃnuyoginÃæ || Uv5:9 avoge yujya cÃtmÃnaæ yoge cÃyujya sarvadà | arthaæ hitvà priyagrÃhÅ sp­hayaty arthayogine || malavagga÷ ***** BÃla ***** 174 Dhp66 caranti bÃlà dummedhà amitteïa-r-iva Ãttanà | karontà pÃpakaæ kammaæ yaæ hoti kaÂukapphalaæ || Uv9:13 caranti bÃlà du«praj¤Ã hy amitrair iva cÃtmabhi÷ | kurvanta÷ pÃpakaæ karma yad bhavati kaÂukaæ phalam || 175 Dhp67 katha¤ ca taæ kare kaæmaæ yaæ kattà anutappati | yassa aæÓumukho rodaæ vipÃkaæ paÂisevati || Uv9:14 na tat karrma k­taæ sÃdhu yat k­tvà hy anutapyate | rudann aÓrumukho yasya vipÃkaæ prati«evate || 176 Dhp68 taæ ca kaæmaæ kataæ sÃdhu yaæ kattà nÃnutappati | yassa pratÅto sumano vipÃkaæ paÂisevati || Uv9:15 tat tu karma k­taæ sÃdhu yat k­tvà nÃnutapyate | yasya pratÅta÷ sumanà vipÃkaæ prati«evate || 177 Dhp72 yÃvad eva anatthÃya ¤Ãttaæ bÃlassa jÃyati | hanti bÃlassa ÓukrÃÇggaæ (?) muddham assa nipÃtaye || Uv13:2 yÃvad eva hy anarthÃya j¤Ãto bhavati bÃliÓa÷ | hanti bÃlasya ÓuklÃæÓaæ mÆrdhÃæ cÃsya pÃtayet || 178 Dhp73 asatÃæ bhÃvanam icchanti purekkhä ca bhikkhusu | ÃvÃsesu ca essariyaæ pÆjaæ parakulesu ca || Uv13:3 asanto lÃbham icchanti satkÃraæ caiva bhik«u«u | ÃvÃse«u ca mÃtsaryaæ pÆjÃæ parakule«u ca || 179 Dhp74 mameva katamannentu g­hÅ pravrajità ca ye | na me pratibalà assa kiccà 'kiccesu kesuci || Uv13:4 mÃm eva nityaæ jÃnÅyur g­hÅ pravrajitas tathà | mama prativaÓÃÓ ca syu÷ k­tyÃk­tye«u ke«u cit || 180 Dhp74ef,75ab iti bÃlassa saækappo icchÃmÃno ca vaddhati | aæ¤Ã hi lÃbhopaniÓà aæ¤Ã nibbÃïagÃminÅ || Uv13:5 iti bÃlasya saækalpà icchÃmÃnÃbhivardhakÃ÷ | anyà hi lÃbhopani«ad anyà nirvÃïagÃminÅ || 181 Dhp75c-f evam etaæ yathÃbhÆtaæ paÓÓaæ buddhassa sÃvako | sakkÃraæ nÃbhinandeyà vivekaæ anubrÆhaye || Uv13:6 etaj j¤Ãtvà yathÃbhÆtaæ buddhÃnÃæ ÓrÃvaka÷ sadà | satkÃraæ nÃbhinandeta vivekam anub­æhayet || 182 jayaæ ve manyate bÃlo vÃcÃya paru«aæ bhaïaæ | satÃæ hesa jayo hoti yà titikkhà vijÃnato || Uv20:13 jayaæ hi manyate bÃlo vacobhi÷ paru«air vadan | nityam iva jayas tasya yo 'tivÃkhaæ titÅk«ati || 183 abalaæ tassa balaæ hoti yassa bÃlabalaæ balaæ | balassa dhammaguttassa paÂivattà na vijjati || Uv20:6 abalaæ hi balaæ tasya yasya krodhe balaæ balam | kruddhasya dharmahÅnasya pratipattir na vidyate || 184 Dhp63 yo bÃlo bÃlamÃnÅ paï¬ito cÃpi tattha so | bÃlo tu paï¬itamÃnÅ sa ve bÃlo ti vuccati || Uv25:22 yo jÃnÅyÃd ahaæ bÃla iti bÃla÷ sa paï¬ita÷ | bÃla÷ paï¬itamÃnÅ tu bÃla eva nirucyate || 185 Dhp60 drÅghà assupato rÃtrÅ drÅghaæ ÓÃntassa yojanaæ | drÅgho bÃlÃna saæsÃro saddhaæmaæ avijÃnatÃæ || Uv1:19 dÅrghà jÃgarato rÃtrir dÅrghaæ ÓrÃntasya yojanam | dÅrgho bÃlasya saæsÃra÷ saddharmam avijÃnata÷ || 186 pÆtimacche kuÓÃggreïa yo naro upanahati | kuÓà pi pÆtiæ vÃyanti evaæ bÃlopasevanà || Uv25:7 pÆtimatsyÃæ kuÓÃgreïa yo naro hy upanahyate | kuÓÃpi pÆtikà vÃnti hy evaæ pÃpopasevanÃ÷ || 187 tagara¤ ca palÃÓamhi yo naro upanahyati | pattaæ pi surabhiæ vÃti evaæ dhÅropasevanà || Uv25:8 tagaraæ palÃÓapatreïa yo naro hy upanahyati | patrÃïy api sugandhÅni sad evaæ saægamÃt satÃm || 188 akaronto pi ce pÃpaæ karonte upasevati | ÓaÇkiyo hoti pÃpamhi avaïïo cÃssa rÆhati || Uv25:9 akurvann api pÃpÃni kurvÃæam upasevate | ÓaÇkito bhavati pÃpasya avarïaÓ cÃsya vardhate || 189 sevamÃno sevamÃne saæpuÂÂho saæphusaæ pare | Óaro litto kalÃpe và alitte upaliæpati | upalepabhayà dhÅro neva pÃpasakhà siyà || Uv25:10 saæsevamÃna÷ pÃpo hi saæsp­«Âa÷ saæsph­Óet parÃn | Óaro lipta÷ kalÃpasthÃn aliptÃn upaliæpati | upalepabhayÃd dhÅro naiva pÃpasakhà bhavet || 190 tassà phalapuÂasseva ¤Ãyyà saæpÃkam Ãttano | asanto nopaseveyà santo seveya paï¬Åto || Uv25:12 tasmÃt phalapuÂasyaiva d­«Âvà saæpÃkam Ãtmana÷ | asanto nopaseveta santa÷ seveta paï¬Åta÷ || 191 Dhp64 yÃvaj jÅvaæ pi ce bÃlo paï¬ite payirupÃsati | neva dhammaæ vijÃnÃti dravvÅ sÆparasÃn iva || Uv25:13 yÃvajjÅvaæ pi ced bÃla÷ paï¬itÃæ paryupÃsate | na sa dharmaæ vijÃnÃti darvÅ sÆparasÃn iva || 192 Dhp65 muhuttam api ce praæ¤o paï¬ite payirupÃsati | khipraæ dhammaæ vijÃnÃti jihvà sÆparasÃn iva || Uv25:14 muhÆrtam api sapraj¤a÷ paï¬itÃæ paryupÃsate | sa vai dharmaæ vijÃnÃti jihvà sÆparasÃn iva || 193 Dhp121 nÃppaæ pÃpassa maæ¤eyà na me taæ Ãgami«yati | udabindunipÃtena udakuæbho pi pÆrati || pÆrate bÃlo pÃpassa thokathokaæ pi Ãcinaæ | Uv17:5 nÃlpaæ manyeta pÃpasya naitaæ mÃm Ãgami«yati | udabindunipÃtena mahÃkumbho 'pi pÆryate | pÆryanti bÃla÷ pÃpair hi stokastokaæ k­tair api || 194 Dhp121 nÃppaæ pÃpassa maæ¤eyà na me taæ Ãgami«yati || udabindunipÃtena udakumbho pi pÆrati | pÆrate praæ¤o puæ¤assa thokathokaæ pi Ãcinaæ || Uv17:5 nÃlpaæ manyeta pÃpasya naitaæ mÃm Ãgami«yati || udabindunipÃtena mahÃkumbho 'pi pÆryate | pÆryanti bÃlÃ÷ pÃpair hi stokastokaæ k­tair api || bÃlavargga÷ ***** Daï¬a ***** 195 Dhp141 na naggacariyà na jaÂà na paæko nÃnÃÓanaæ tthaï¬ÅlaÓÃyikà và | rajocelaæ ukkuÂukapradhÃnaæ Óodhenti mÃccaæ avitiïïakaæchaæ || Uv33:1 na nagacaryà na jaÂà na paÇkà no 'nÃÓanaæ sthaï¬ÅlaÓÃyikà và | na rajomalaæ notkuÂukaprahÃïaæ Óodheta martyaæ hy avitÅrïakÃÇk«aæ || 196 Dhp142 alaækato cÃpi samaæ careyà dÃnto ÓÃnto niyato dhammacÃrÅ | sabbesu prÃïesu nidhÃya daï¬aæ so brÃhmaïo so Óamaïo sa bhikkhÆ || Uv33:2 alaæk­taÓ cÃpi careta dgarmaæ k«Ãnto dÃnto niyato brahmacÃrÅ | sarve«u bhÆte«u nidhÃya daï¬aæ sa brÃhmaïa÷ sa Óramaïa÷ sa bhik«u÷ || 197 Dhp133 mà vade paru«aæ kaæci vuttà paÂivadeyu taæ | dukkhà hi sÃrambhakathà paÂidaï¬Ã phuseyu taæ || Uv26:3 mà kaæ cit paru«aæ brÆtha÷ proktÃ÷ prativadanti tam | du÷khà hi saærambhakathÃ÷ pratidaï¬aæ sp­Óanti hi || 198 sace iresi ÃttÃnaæ kaæso upahato-r-iva | jÃtÅmaraïasaæsÃraæ ciraæ praccanubhohisi || Uv26:4 yadÅrayasi hÃtmÃnaæ kaæsÅvopahatà sadà | jÃtÅmaraïasaæsÃraæ ciraæ hy anubhavi«yasi || 199 Dhp134 na ce iresi ÃttÃnaæ kaæso anupahato-r-iva | esa prÃtto si nibbÃïaæ sÃrambhà te na vijjati || Uv26:5 na tv Årayasi hÃtmÃnaæ kaæsir nopahatà yathà | e«a prÃpto 'si nirvÃïaæ saærambhas te na vidyate || 200 Dhp135 yathà daï¬ena gopÃlo gÃvo p(r)Ãjeti gocaraæ | evaæ jarà ca maccÆ ca prÃïinÃæ adhivattati || Uv1:17 yathà daï¬ena gopÃlo gÃ÷ prÃpayati gocaram | evaæ rogair jarÃm­tyu÷ Ãyu÷ prÃpayate n­ïÃm || 201 Dhp315c-f yathà daï¬ena gopÃlo gÃvo rak«ati sÃminÃæ | evaæ rakkhatha ÃttÃnaæ khaïo vo mà upaccagÆ | khaïÃtÅtà hi Óocanti nirayamhi samappità || Uv5:17c-f (yathà daï¬ena gopÃlo gÃvo rak«ati sÃminÃæ |) evaæ gopayatÃtmÃnaæ k«aïo vo mà upatyagÃt | k«aïÃtÅtà hi Óocante narake«u samarpitÃ÷ || 202 Dhp130 sabbe trasanti daï¬ÃnÃæ sabbesaæ jÅvitaæ priyaæ | ÃttÃnaæ upamaæ kattà neva haæyyà na ghÃtaye || Uv5:19 sarve daï¬asya bibhyanti sarve«Ãæ jÅvitaæ priyam | ÃtmÃnam upamÃæ k­tvà naiva hanyÃn na ghÃtayet || 203 Dhp131 sukhakÃmÃni bhÆtÃni yo daï¬ena vihiæsati | Ãttano sukham e«Ãïo precca so na labhate sukhaæ || Uv30:3 sukhakÃmÃni bhÆtÃni yo daï¬ena vihiæsati | Ãtmana÷ sukham e«Ãïa÷ sa vai na labhate sukham || 204 Dhp132 sukhakÃmÃni bhÆtÃni yo daï¬ena na vihiæsati | Ãttano sukham e«Ãïo precca so labhate sukhaæ || Uv30:4 sukhakÃmÃni bhÆtÃni yo daï¬ena na vihiæsati | Ãtmana÷ sukham e«Ãïa÷ sa pretya labhate sukham || 205 Dhp78a-d,76ef na bhajetha pÃpake mitre na bhajetha puru«Ã 'dhame | bhajetha praæ¤e (prÃæ¤a-) medhÃvÅ bhajetha puru«ottame | tÃrise bhajemÃnassa Óreyo hoti na pÃpiyo || Uv25:3a-d,28:7ef na bhajet pÃpakaæ mitraæ na bhajet puru«Ãdhamam | bhajeta mitraæ kalyÃïaæ bhajed uttamapÆru«am | tÃd­Óaæ bhajamÃnasya Óreyo bhavati na pÃpakam || 206 Dhp76 nidhino va pravattÃraæ yaæ paÓÓe vajjadaæÓinaæ | nig­hyavÃdiæ medhÃvÅæ tÃrisaæ puru«aæ bhaje | tÃri«aæ bhajamÃnassa Óreyo hoti na pÃpiyo || Uv28:7 ni«eddhÃraæ pravaktÃraæ yaj jÃned vadyadarÓinam | nig­hyavÃdinaæ dhÅraæ tÃd­Óaæ satataæ bhajent | tÃd­Óaæ bhajamÃnasya Óreyo bhavati na pÃpakam || 207 Dhp77 ovadeyà anuÓÃseyà asabbhÃto nivÃraye | satÃæ hetaæ priyaæ hoti asatÃæ hoti apriyaæ || Uv5:26 avavadetÃnuÓÃsÅta cÃsabhyÃc ca nivÃrayet | asatÃæ na priyo bhavati satÃæ bhavati priyaæ || 208 tassà satä ca asantä ca nÃnà hoti gatÅ | asanto nirayaæ yÃnti santo saggaparÃyaïà || Uv5:27 asantaÓ caiva santaÓ ca nÃnà yÃnti tv itaÓ cyutÃ÷ | asanto narakaæ yÃnti santa÷ svargaparÃyaïÃ÷ || 209 Dhp152 appaÓÓuto ayaæ puru«o balivaddo va (j)jÅrati | mÃæsÃni tassa vaddhanti praæ¤Ã tassa na vaddhanti || 210 Dhp309 cattÃri ÂÂhÃïÃni naro pramatto Ãpajjate paradÃropasevÅ | apuæ¤alÃbhaæ anikÃmaÓeyaæ nindaæ tritÅyaæ nirayaæ catutthaæ || Uv4:14 sthÃnÃni catvÃri nara÷ pramatta Ãpadyate ya÷ paradÃrasevÅ | apunyalÃbhaæ hy anikÃmaÓayyaæ nindÃæ t­tÅyaæ narakaæ caturtham || 211 Dhp310 apuæ¤alÃbho ca gatÅ ca pÃpiko bhÅtassa bhÅtÃya ratÅ pi appikà | rÃjà pi daï¬aæ garukaæ praïeti kÃyassa bhedà nirayaæ upeti || Uv4:/15/ apuïyalÃbhaæ ca gatiæ ca pÃpikÃæ bhÅtasya bhÅtÃbhir athÃlpikÃæ ratim | rÃjà ca daï¬aæ garukaæ dadÃti kÃyasya bhedÃd narake«u pacyate || 212 saæyyatà sugatiæ yÃnti doggatiæ yÃnti asaæyyÃtà | mà ssu viÓÓÃsam ÃpÃdi iti vindu samaæ care || 213 mÃku¤jara nÃgam Ãsida dukkho ku¤jara nÃgamaæsado | na hi nÃgahatassa ku¤jara sugatÅ ito paraaæ yato || 214 giriduggavicÃriïaæ yathà sÅhaæ parvvatapaÂÂhigocaraæ | naravÅram apetabheravaæ mà hiæsittha anomanikramaæ || 215 Dhp320 ahaæ nÃgo va saæggrÃme cÃpÃtipatite Óare | atÅvÃde titikkhÃmi duÓÓÅlo hi bahujano || Uv29:21 ahaæ nÃga iva saægrÃme cÃpÃd utpatitÃæ ÓarÃn | atÅvÃkyaæ titÅk«Ãmi du÷ÓÅlo hi mahÃjana÷ || daï¬avargga÷ ***** Óaraïa ***** 216 Dhp188 bahÆ ve Óaraïaæ yÃnti parvvate ca vanÃni ca | vastÆni rukkhacittÃïi manu«yà bhayatajjità || Uv27:31 bahava÷ Óaraïaæ yÃnti parvatÃæÓ ca vanÃni ca | ÃrÃmÃæ v­k«acaityÃæÓ ca manu«yà bhayatarjitÃ÷ || 217 Dhp189 na etaæ Óaraïaæ khemmaæ na etaæ Óaraïaæ uttamaæ | etaæ Óaraïam Ãgaæma sabbadukkhà pramuccati || Uv27:32 naitad dhi Óaraïaæ k«emaæ naitac charaïaæ uttamam | naitac charaïam Ãgamya sarvadu÷khÃt pramucyate || 218 Dhp190 yo tu buddha¤ ca dhamma¤ ca saghaæ ca Óaraïaæ gato | cattÃri ca ayirasaccÃni yathÃbhÆtÃni paÓÓati || Uv27:33 yas tu buddhaæ ca dharmaæ ca saæghaæ ca Óaraïaæ gata÷ | catvÃri cÃryasatyÃni praj¤ayà paÓyati yadà || 219 Dhp192 etaæ ve Óaraïaæ khemmaæ etaæ Óaraïam uttamaæ | etaæ Óaraïam Ãgamma sabbadukkhà pramuccati || Uv27:35 etad dhi Óaraïaæ k«emam etac charaïam uttamam | etac charaïam Ãgamya sarvadu÷khÃt pramucyate || 220 gavÃæ ce taramÃïÃnÃæ jihmaæ gacchati puÇgavo | sabbà tà jihmaæ gacchaæti nette jihmagate sati || 221 evÃm eva manu«yesu yo hoti Óre«Âhasaæmato | sa ce adhaæmaæ carati prÃg eva itarà prajà || 222 gavÃæ ce taramÃïÃnÃæ ujjuæ gacchati puÇgavo | sabbà tà ujjuæ gacchaæti nette ujjugate sati || 223 evÃm eva manu«yesu yo hoti Óre«Âhasaæmato | sa ce dhaæmaæ carati prÃg eva itarà prajà || 224 Dhp169 dhaæmaæ care sucaritaæ na naæ duccaritaæ care | dhammacÃrÅ sukhaæ Óeti assiæ loke paramhi ca || Uv30:5 dharmaæ caret sucaritaæ nainaæ duÓcaritaæ caret | dharmacÃrÅ sukhaæ Óete hy asmiæ loke paratra ca || 225 dhaæmaæ care sucaritaæ na naæ duccaritaæ care | brahmacÃrÅ sukhaæ Óeti assiæ loke paramhi ca || 226 Dhp364 dhaæmÃrÃmo dhaæmarato dhaæmaæ anuvicintayaæ | dhammam anussaraæ bhikkhÆ dhammà na parihÃyati || Uv32:8 dharmÃrÃmo dharmarato dharmam evÃnucintayam | dharmaæ cÃnusmaraæ bhik«ur dharmÃn na parihÅyate || 227 dhammo have rakkhati dhammacÃrÅ dhammo sucinno sukhÃya dahÃti | esÃnuÓaæso dhamme sucinne na doggatiæ gacchati dhammacÃrÅ || Uv30:7 dharma÷ sadà rak«ati dharmacÃrinaæ dharmo sucÅrïa÷ sukham ÃdadhÃti | e«ÃnuÓaæso dharme sucÅrne na durgatiæ gacchati dharmacÃrÅ || 228 dhammo have rakkhati dhammacÃrÅ dhammo sucinno sukhÃya dahÃti | esà 'nuÓaæso dhamme sucinne na doggatiæ gacchati brahmacÃrÅ || 229 Dhp155 acarittà brahmaceraæ aladdhà yovvane dhanaæ | jinnakroæcà va jhÃyaæti jhÅnamacche va pallare || Uv17:3 acaritvà brahmaceryam alabdhvà yauvane dhanam | jÅrïakrau¤caiva dhyÃyante 'lpamatsya iva palvale || 230 Dhp156 acarittà brahmaceraæ aladdhà yovvane dhanaæ | Óenti cÃpÃdhikinno và porÃïÃni a 'nutthanaæ || Uv17:4 acaritvà brahmacaryam alabdhvà yauvane dhanam | Óenti cÃpÃtikÅrïà và paurÃïÃny anucintitÃ÷ || 231 Dhp91 ujjujjanti satÅmanto na nikete ramaæti te | haæsà va pallaraæ hettà okam okaæ jahaæti te || Uv17:1 sm­timanta÷ prayujyante na nikete ramanti te | haæsvat palvalaæ hitvà hy okam oghaæ jahanti te || 232 Dhp175 haæsà va Ãdiccapathe vehÃyasaæ yÃnti iddhiyà | niyyÃæti dhÅrà lokamhi mÃrasenaæ pramaddiya || Uv17:2 haæsÃdityapathe yÃnti ÃkÃÓe jÅvitendriyÃ÷ | niryÃnti dhÅrà lokÃn mÃrasainyaæ pramathya te || 233 Dhp146 kin nu hÃÓo kim Ãnando niccaæ prajjalite sati | andhakÃramhi prakkhittà pradÅpaæ na gave«atha || Uv1:4 ko nu har«a÷ ka Ãnanda evaæ prajvalite sati | andhakÃraæ pravi«ÂÃ÷ stha pradÅpaæ na gave«atha || 234 Dhp315 praccaætimaæ và nagaraæ guttaæ sÃntabÃhiraæ | evaæ rakkhatha ÃttÃnaæ khaïo vo mà upaccagÆ | khaïÃtÅtà hi Óocaæti nirayamhi samappità || Uv5:16,17 yathà pratyantanagaraæ guptam antarbahisthiram | evaæ gopayatÃtmÃnaæ k«aïo vo mà hy upatyagÃt | k«aïÃtÅtà hi Óocante narake«u samarpitÃ÷ || 235 Dhp264 na muï¬abhÃvà Óamaïo avrato alikaæ bhaïaæ | icchÃlobhasamÃpanno Óamaïo kiæ bhavi«yati || Uv11:13 na muï¬abhÃvÃc chramaïo hy av­tas tv an­taæ vadan | icchÃlobhasamÃpanna÷ Óramaïa÷ kiæ bhavi«yati || 236 Dhp265 yo tu Óameti pÃpÃni aïutthÆlÃni sabbaÓo | Óamaïà eva pÃpÃnÃæ Óamaïo ti pravuccati || Uv11:14 Óamitaæ yena pÃpaæ syÃd aïusthÆlaæ hi sarvaÓa÷ | ÓamitatvÃt tu pÃpÃnÃæ Óramaïo hi nirucyate || 237 Dhp339 yassa chattrÅÓatiæ sotà mÃnÃphassamayà bhriÓà | vÃhà vahanti dudri«Âiæ saækappà ggredhaniÓÓità || Uv31:29 srotÃæsi yasya «aÂtriæÓan mana÷prasravaïnÃni hi | vahanti nityaæ durd­«Âe÷ saækalpair gredhani÷Óritai÷ || 238 Dhp221 krodhaæ jahe viprajaheya mÃnaæ saæyojanaæ sabbam atikrameyà | taæ nÃmarÆpamhi asajjamÃnaæ akiæcanaæ nÃnupatanti dukkhà || Uv20:1 krodhaæ jahet viprajahec ca mÃnaæ saæyojanaæ sarvam atikrameta | taæ nÃmne rÆpe ca asajyamÃnam aki¤canaæ nÃnupatanti saÇgÃ÷ || Óaraïavargga÷ ***** KhÃnti ***** 239 Dhp184 khÃntÅ paramaæ tapo titikkhà nibbÃïaæ paramaæ vadanti buddhà | na hi pravrajito paropaghÃtÅ Ómaïo hoti pare vihesayÃno || Uv26:2 k«Ãnti÷ paramaæ tapas titÅk«Ã nirvÃïaæ paramaæ vadanti buddhÃ÷ | na hi pravrajita÷ paropatÃpÅ Óramaïo bhavati paraæ viheÂhayaæ vai || 240 Dhp225 ahiæsakà ye munayo niccaæ kÃyena saæv­tà | te yÃnti accutaæ ÂÂhÃïaæ yattha gantà na Óocati || Uv7:7 ahiæsakà vai munayo nityaæ kÃyena saæv­tÃ÷ | te yÃnti hy acyutaæ sthÃïaæ yatra gantà na Óocati || 241 Dhp300 suprabuddhaæ prabujjhanti sadà gotamasÃvakà | yesÃæ divà ca rÃtto ca ahiæsÃya rato mano || Uv15:17 suprabuddhaæ prabudhyante ime gautamasÓrÃvakÃ÷ | ye«Ãæ divà ca rÃtrau caiv ÃhiæsÃyÃæ rataæ mana÷ || 242 Dhp301 suprabuddhaæ prabujjhanti sadà gotamasÃvakà | yesÃæ divà ca rÃtto ca bhÃvanÃya rato mano || Uv15:25 suprabuddhaæ prabudhyante ime gautamasÓrÃvakÃ÷ | ye«Ãæ divà ca rÃtrau ca nirvÃïe 'bhirataæ mana÷ || 243 Dhp299 suprabuddhaæ prabujjhanti sadà gotamasÃvakà | yesÃæ divà ca rÃtto ca niccaæ kÃyagatà satÅ || Uv15:15 suprabuddhaæ prabudhyante ime gautamasÓrÃvakÃ÷ | ye«Ãæ divà ca rÃtrau ca nityaæ kÃyagatà sm­ti÷ || 244 Dhp181 ye jhÃnaprasutà dhÅrà nekkhaæmo 'paÓame ratà | devà pi tesaæ prihayanti saæbuddhÃnÃæ satÅmatÃæ || Uv21:9 ye dhyÃnapras­tà dhÅrà nai«kramyopaÓame ratÃ÷ | devÃpi sp­hayanty e«Ãæ buddhÃnÃæ ÓrÅmatÃæ sadà || 245 Dhp98 aranne yadi và ggrÃme ninne và yadi và thale | yattha arahanto viharaæti taæ bhomaæ rÃmaïÅyakaæ || Uv29:18 grÃme và yadi vÃraïya nimne và yadi và sthale | yatrÃrhanto viharanti te deÓà ramaïÅyakaæ || 246 ekaæ pi ce prÃïaæ adu«Âacitto mettÃyate kuÓalÅ tena hoti | sabbe ca prÃïe manasà 'nukaæpÅ prabhÆtam ayiro prakaroti puæ¤aæ || Uv31:43 ekam api cet prÃïam adu«Âacitto maitrÃyate kuÓalaæ tena hi syÃt | sarvÃæs tu satvÃæ manasÃnukampaæ prabhÆtam arya÷ prakaroti puïyam || 247 ye sattaÓaï¬Ãæ paÂhaviæ vijettà rÃjari«ayo yajamÃnà 'nupariyagu | aÓÓamedhaæ puru«amedhaæ saæmaprÃsa vÃyupeyaæ nirÃggadaæ | mettassa cittassa subhÃvitassa kalÃæ pi te nÃnubhavanti «o¬aÓiæ | candaprabhÃæ tÃragaïà va sabbe || 248 yo 'tha metteïa cittena sabbe prÃïe nukaæpati | mettaæ se sabbabhÆtesu veraæ tassa na kenaci || Uv31:42 avyÃpannena cittena yo bhÆtÃny anukampate | maitra÷ sa sarvasatve«u vairaæ tasya na kena cit || 249 yassa sabbe ahorÃtte ahiæsÃya rato mano | mettaæ se sabbabhÆtesu veraæ tassa na kenaci || 250 yassa sabbe ahorÃtte ahiæsÃya rato mano | mettaæ se sabbabhÆtesu veraæ tassa na kenaci || 251 yassa sabbe ahorÃtte niccaæ kÃyagatà satai | mettaæ se sabbabhÆtesu veraæ tassa na kenaci || 252 yo na hanti na ghÃteti na jinÃti na jÃpaye | mettaæ se sabbabhÆtesu veraæ tassa na kenaci || 253 Dhp5 na hi vereïa verÃïi ÓÃmantÅha kadÃcanaæ | avereïa tu ÓÃmaæti esa dhaæmo sanÃtano || Uv14:11 na hi vaireïa vairÃïi ÓÃmyantÅha kadà cana | k«antyà vairÃïi ÓÃmyanti e«a dharma÷ sanÃtana÷ || 254 Dhp6 pare ca na vijÃnaæti veram ettha jayÃmatha | ye ca tattha vijÃnaæti tato ÓÃæmaæti medhakà || Uv14:8 pare hi na vijÃnanti vayam atrodyamÃmahe | arta ye tu vijÃnanti te«Ãæ ÓÃmyanti methakÃ÷ || 255 Dhp197 susukhaæ vata jÅvÃmo veriïesu averiïo | veriïesu manu«yesu viharÃma averiïo || Uv30:47 susukhaæ bata jÅvÃmo vairike«u avairikÃ÷ | vairike«u manu«ye«u viharÃmo hy avairikÃ÷ || 256 Dhp199 susukhaæ vata jÅvÃmo ussukesu anussukà | ussukesu manu«yesu viharÃma anussukà || Uv30:43 susukhaæ bata jÅvÃmo hy utsuke«u tv anutsukÃ÷ | utsuke«u manu«ye«u viharÃmo hy anutsukÃ÷ || 257 Dhp200ab susukhaæ vata jÅvÃmo yesaæ no nÃsti kiæcanaæ | saki¤canesu manu«yesu viharÃma akiæcanaæ || Uv30:44ab susukhaæ bata jÅvÃmo ye«Ãæ no nÃsti ki¤canaæ | mithilÃyÃæ dahyamÃnÃyÃæ na no dahyati ki¤canam || 258 Dhp170 yathà bubbudakaæ paÓÓe yathà paÓÓe marÅcikaæ | evaæ lokaæ avecchÃnaæ maccurÃjà na paÓÓati || Uv27:15 yathà budbudikÃæ paÓyed yathà paÓyen marÅcikÃm | evaæ lokaæ avek«aæ vai m­tyurÃjaæ na paÓyati || 259 Dhp148 parijinnam idaæ rÆpaæ roganŬaæ prabhaæguraæ | bhijjÅhiti pÆtisaædeho maraïÃttaæ hi jÅvitaæ || Uv1:34 parijÅrïam idaæ rÆpaæ roganŬaæ prabhaÇguram | bhetsyate pÆty asaædehaæ maraïÃntaæ hi jÅvitam || 260 jihmaæ ca dri«Âà dukhitaæ ca vyÃdhitaæ preta¤ ca dri«Âà na cirassa mÃnavo | saævego tÅppe (?) vipulo (?) ajÃyatha accecchi dhÅro g­hibandhanÃni || Uv1:27 jÅrïaæ ca d­«Âveha tathaiva rogiïaæ m­taæ ca d­«Âvà vyapayÃtacetasam | jahau sa dhÅro g­habandhanÃni kÃmà hi lokasya na supraheyÃ÷ || khÃntivargga÷ ***** Ãsava ***** 261 Dhp85 appakà te manu«yesu ye janà pÃragÃmino | athÃyam itarà prajà tÅram evÃnudhÃvati || Uv29:33 alpakÃs te manu«ye«u ye janÃ÷ pÃragÃmina | atheyam itarÃ÷ prajÃs tÅram evÃnudhÃvati || 262 Dhp86 ye ca kho saæmadÃkkhÃte dhamme dhaæmÃnuyattino | te janà pÃram ehiæti maccudheyaæ suduttaraæ || Uv29:34 ye tarhi samyag ÃkhyÃte dharme dharmÃnudarÓina÷ | te janÃ÷ pÃram e«yanti m­tyudheyasya sarvaÓa÷ || 263 Dhp87 kihne dhamme viprahÃya Óukre bhÃvetha paï¬ità | okà anokam Ãgaæma viveko yattha dÆramaæ || Uv16:14a-d k­«nÃæ dharmÃæ viprahÃya ÓuklÃæ bhÃvayatha bhik«ava÷ | okÃd anokam Ãgamya vivekaæ anub­æhayet || 264 Dhp88 tatthÃbhiratim e«Ãïà hettà kÃme akiæcanà | payirodametha ÃttÃnaæ cittaæ kileÓehi sabbaÓo || Uv16:14ef tatra cÃbhirametÃryo hitvà kÃmÃn aki¤cana÷ | (payirodametha ÃttÃnaæ cittaæ kileÓehi sabbaÓo ||) 265 Dhp89 yassa saæbodhiaægehi samaæ cittaæ subhÃvitaæ | ÃttÃnapaÂinissagge anupÃdÃya ye ratà | khÅïÃsavà jutÅmanto te loke parini(v)v­tà || Uv31:39 saæbodhyaÇge«u ye«Ãæs tu samyak cittaæ subhÃvitam | ÃdÃnaæ pratini÷s­jya cÃnupÃdÃyam ÃÓritÃ÷ | k«ÅïÃsavà vÃntado«Ãs te loke parinirv­tÃ÷ || 266 Dhp292 yadhi kiccaæ tad apaviddhaæ akiccaæ puna kÅrati | unnaddhÃnÃæ pramattÃnÃæ tesaæ vaddhaæti Ãsavà || Uv4:19a-d yat k­tyaæ tad apaviddhaæ ak­tyaæ kriyate puna÷ | uddhatÃnÃæ pramattÃnÃæ te«aæ vardhanti ÃsavÃ÷ || 267 Dhp293 yesaæ ca susamÃraddhà niccaæ kÃyagatà satÅ | akiccaæ te na sevaæti kicce sÃtaccakÃriïo | satÃnÃæ samprajÃnÃnÃæ tesaæ khÅyaæti Ãsavà || Uv4:20ab,ef yesaæ ca susamÃraddhà niccaæ kÃyagatà satÅ | akiccaæ te na sevaæti kicce sÃtaccakÃriïo | satÃnÃæ samprajÃnÃnÃæ tesaæ khÅyaæti Ãsavà || 268 Dhp253 paravajjÃnupaÓÓÅnÃæ niccaæ ojjhÃyasaæ¤inà | Ãsavà tesaæ vaddhanti Ãrà te Ãsavakkhayà || Uv27:2cd,4:19ef paravadyÃnudarÓino nityÃvadhyÃnasaæj¤ina÷ | ÃsavÃs te«u vardhante ÃrÃt te hy Ãsravak«ayÃt || 269 Dhp226 jÃgarikÃm anuyuttÃnÃæ ahorÃttÃnuÓikkhiïÃæ | nibbÃne adhimuttÃnÃæ atthaæ gacchaæti Ãsavà || Uv15:8 jÃgaryam anuyuktÃnÃm ahorÃtrÃnuÓik«iïÃm | am­taæ cÃdhimuktÃnÃm astaæ gacchanti ÃsravÃ÷ || 270 Dhp93 yesà 'savà parikkhÅïà ÃhÃre ca aniÓÓità | Óuæ¤atà Ãnimitto ca vimogho yesa gocaro | ÃkÃÓe va ÓakuntÃnÃæ padaæ tesaæ durannayaæ | Uv29:31 ye«Ãæ bhava÷ parik«Åïo hy aparÃntaæ ca nÃÓritÃ÷ | Óunyatà cÃnimittaæ ca samÃdhiÓ caiva gocara÷ | ÃkÃÓaiva ÓakuntÃnÃæ padaæ te«aæ duranvayam | 271 Dhp271 na hi ÓÅlavrateneva bÃhuÓoccena và puna | atha và samÃdhilÃbhena vivittaÓayanena và || Uv32:31 na ÓÅlavratamÃtreïa bahuÓrutyena và puna÷ | tathà samÃdhilÃbhena viviktaÓayanena và || 272 Dhp272 phusÃma nekkhaæmasukhaæ ap­thujjanasevitaæ | bhikkhÆ viÓÓÃsamÃpÃdi aprÃpyÃsavakkhayaæ || Uv32:32 bhik«ur viÓvÃsam Ãpadyet aprÃpte hy Ãsavak«aye | sp­Óet tu saæbodhisukham akÃpuru«asevitam || 273 nÃyaæ pramajjituæ kÃlo 'prÃpyÃsvakkhayaæ | pramattaæ dukham anneti sÅhaæ và m­gamÃtikà || Uv4:13 nÃyaæ pramÃdakÃla÷ syÃd aprÃpte hy Ãsvak«aye | mÃra÷ pramattam anveti siæhaæ và m­gamÃt­kà || 274 Dhp126 gabbham eke okraæmanti nirayaæ pÃpakaæmuïo | saggaæ sugatino yÃnti parinivvÃnti anÃsavà || 275 Dhp82 yathà hrado 'ssa gaæbhÅro viprasanno anÃvilo | evaæ dhaæmÃïi ÓotthÃna viprasÅdaæti paï¬ità || Uv17:11 yathà hrada÷ sugambhÅro viprasanno hy anÃvila÷ | evaæ Órutvà hi saddharmaæ viprasÅdanti paï¬itÃ÷ || 276 Dhp179 yassa jitaæ nà 'ppajjÅyati jitaæ assà na upeti antako | taæ buddham anomanikramaæ apadaæ kena padena nehisi || Uv29:52 yasya jitaæ nopajÅyate jitam anveti na kaæ cid eva loke | taæ buddham anantagocaramaæ hy apadaæ kena padena ne«yasi || 277 Dhp180 yassa jÃlinÅ visattikà tahnà nÃsti kahiæ ci netaye | taæ buddham anantagocaraæ apadaæ kena padena nehisi || Uv29:53 yasya jÃlinÅ vi«aktikà t­«ïà nÃsti hi lokanÃyinÅ | taæ buddham anantagocaraæ hy apadaæ kena padena ne«yasi || Ãsavavargga÷ ***** VÃcà ***** 278 Dhp281 vÃcÃnurakkhÅ manasà susaæv­to kÃyena yo akuÓalaæ na sevati | ete tt(r)ayo kaæmapathe viÓodhiya prÃppojja so ÓÃntipadaæ anuttaraæ || Uv7:12 vÃcÃnurak«Å manasà susaæv­ta÷ kÃyena caivÃkuÓalaæ na kuryÃt | etÃæ ÓubhÃæ karmapathÃæ viÓodhayann ÃrÃdhayen mÃrgaæ ­«ipraveditam || 279 Dhp231 kÃyaprado«aæ rakkheyà kÃyena saæv­to siyà | kÃyaduccaritaæ hettà kÃyena sucaritaæ care || Uv7:1 kÃyaprado«aæ rak«eta syÃt kÃyena susaæv­ta÷ | kÃyaduÓcaritaæ hitvà kÃyena suk­taæ caret || 280 Dhp232 vÃcÃprado«aæ rakkheyà vÃcÃya saæv­to siyà | vÃcÃduccaritaæ hettà vÃcÃya sucaritaæ care || Uv7:2 vÃcÃ÷ prado«aæ rak«eta vacasà saæv­to bhavet | vÃco duÓcaritaæ hitvà vÃcà sucaritaæ caret || 281 Dhp233 manaprado«aæ rakkheyà manasà saæv­to siyà | manoduccaritaæ hettà manasà sucaritaæ care || Uv7:3 mana÷prado«aæ rak«eta manasà saæv­to bhavet | manoduÓcaritaæ hitvà mana÷sucaritaæ caret || 282 Dhp234 kÃyena saæv­tà dhÅrà vÃcÃya utta cetasà | sabbattha saæv­tà dhÅrà te ve suparisaæv­tà || Uv7:10a-d kÃyena saæv­tà dhÅrà dhÅrà vÃcà susaæv­tÃ÷ | manasà saæv­tà dhÅrà dhÅrÃ÷ sarvatra saæv­tÃ÷ || 283 Dhp227 porÃïaæ etaæ Ãdhora na etaæ ahunÃ-r-iva | nindanti tohnim ÃsÅnaæ nindanti mitabhÃïikaæ | bahubhÃïikaæ pi nindanti nÃsti loke anindito || Uv29:45c-f (porÃïaæ etaæ Ãdhora na etaæ ahunÃ-r-iva |) nindanti tu«ïim ÃsÅnaæ nindanti bahubhëiïaæ | alpabhÃïiæ ca nindanti nÃsti loke«u anindita÷ || 284 Dhp228 na cÃbhu na bhavi«yati na cetarahi vijjati | ekÃntanindito po«o ekÃntaæ và praÓaæsito || Uv29:46 ekÃntanindita÷ puru«a÷ ekÃntaæ và praÓaæsita÷ || nÃbhÆd bhavi«yati ca no na cÃpi etarahi vidyate | 285 ya¤ ca bÃlà adhaæmaÂÂhaæ pÆjeyu garaheyu và | avi¤Ææ avibhÃvÃya na taæ atthÃya kÃyaci || 286 Dhp229 ya¤ ca vi¤Æ praÓanti anuvicca suve suve | acchidravattiæ medhÃviæ praæ¤ÃÓÅlasamÃhitaæ || cf. Uv29:47-48 yaæ tu vij¤Ã÷ praÓaæsanti hy anuyujya ÓubhÃÓubham | medhÃvinaæ v­ttayuktaæ praj¤aæ ÓÅla«u saæv­taæ || 287 Dhp230 nikkhaæ jÃæbÆnadasseva ko taæ ninditum arihati | devà pi naæ praÓansanti brahmuïà pi praÓaæsito || 288 Dhp262 na vÃkkakaraïamÃtt(r)eïa vannapukkhalatÃya và | sÃdhurÆpÅ naro hoti iÓÓukÅ maccharÅ ÓaÂho || Uv29:10 na nÃmarUpamÃtreïa varïapu«kalayà na ca | sÃdhurÆpo naro bhavati mÃyÃvÅ matsarÅ ÓaÂha÷ || 289 cf. Dhp261,263 yamhi saccaæ ca dhammo ca viratÅ saæyyamo damo | sa vÃntado«o medhÃvÅ sÃdhurÆpÅ ti vuccati || Uv10:7 yasya Óraddhà ca ÓÅlaæ caiv Ãhiæsà saæyamo dama÷ | sa vÃntado«o medhÃvÅ sÃdhurÆpo nirucyate || 290 Dhp19 bahuæ pi ce sahitaæ bhëamÃno na takkaro hoti naro pramatto | gopo va gÃvo gaïayaæ paresaæ na bhÃgavà ÓÃmaïïassa hoti || Uv4:22 subahv apÅha sahitaæ bhëamÃno na tatkaro bhavati nara÷ pramatta÷ | gopaiva gÃ÷ saægaïayaæ pare«Ãæ na bhÃgavÃæ cchrÃmaïyÃrthasya bhavati || 291 Dhp20a-c,f appaæ pi ce sahitaæ bhëamÃno dhammassa hoti anudhammacÃrÅ | rÃgaæ ca do«aæ ca prahÃya mohaæ vimuttacitto akhilo akaæcho | anupÃdiyÃno iha và hure và sa bhÃgavà ÓÃmannassa hoti || Uv4:23abcf alpam api cet sahitaæ bhëamÃno dharmasya bhavati anudharmacÃrÅ | rÃgaæ ca do«aæ ca tathaiva mohaæ (vimuttacitto akhilo akaæcho | anupÃdiyÃno iha và hure vÃ) prahÃya bhÃgÅ ÓrÃmaïyasya bhavati || 292 Dhp224 saccaæ bhaïe na k(r)ujjheyà deyà appà pi yÃcito | etehi ttihi ÂÂhÃïehi gacche devÃna santike || Uv20:16 satyaæ vaden na ca krudhyed dadyÃd alpÃd api svayam | sthÃnair ebhis tribhir yukto devÃnÃm antikaæ vrajet || 293 Dhp177 na ve kadÃryyà devalokaæ vrajanti bÃlà hi bhe (te) na praÓaæsanti dÃnaæ | dhÅro tu dÃnaæ anumodamÃno teneva so devalokaæ pareti || Uv10:2 na vai kadaryà devalokaæ vrajanti bÃlà hi te na praÓaæsanti dÃnam | ÓrÃddhas tu dÃnaæ hy anumodamÃno 'py evaæ hy asau bhavati sukhÅ pararta || 294 Dhp217 ÓÅlavantaæ Óuciæ dacchaæ dhammaÂÂhaæ saccavÃdinaæ | Ãttano kÃrakaæ Óantaæ taæ jano kurute priyaæ || Uv5:24 dharmasthaæ ÓÅlasaæpannaæ hrÅmantaæ satyavÃdinam | Ãtmana÷ kÃrakaæ Óantaæ taæ jana÷ kurute priyam || 295 Dhp308 Óreyo ayogu¬Ã bhuttà tattà aggiÓikhopamà | yaæ ca bhu¤jeya duÓÓÅlo rëÂapiï¬aæ asaæyyato || Uv9:2 Óreyo hy ayogu¬Ã bhuktÃs taptà hy agniÓikhopamÃ÷ | na tu bhu¤jÅta du÷ÓÅlo rëÂrapiï¬am asaæyata÷ || 296 Dhp311 kuÓo yathà dugg­hÅto hastaæ evÃnukaætati | ÓÃmannaæ dupparÃmÃÂÂhaæ nirayÃya upakaÂÂati || Uv11:4 Óaro yathà durg­hÅto hastam evÃpak­ntati | ÓrÃmaïyaæ du«parÃm­«Âaæ narakÃn upakar«ati || 297 Dhp176 ekadhaæmam atÅtassa mu«ÃvÃdissa jaætuno | vitinnaparalokassa nÃsti pÃpam akÃriyaæ || Uv11:4 298 na hi Óastaæ suniÓitaæ vi«aæ hÃlÃhaklaæ tathà | evaæ khipraæ atipÃteti vÃcà dubbhëità yathà || 299 puru«assa jÃyamÃnassa kuÂhÃrÅ jÃyate mukhe | yÃya chindati ÃttÃnaæ vÃcaæ dubbhëitaæ bhaïaæ || Uv8:2 puru«asya hi jÃtasya kuÂhÃrÅ jÃyate mukhe | yayà chinatti hÃtmÃnaæ vÃcà durbhëitaæ vadan || 300 yo hi nindiye praÓaæsati uttavà nindati yo pra«aæsiye | vicinÃti mukhena so kaliæ kalinà tena sukhaæ na vindati || Uv8:3 yo nindiyÃæ praÓaæsati tÃn api nindati ye praÓaæsiyÃ÷ | sa cinoti mukhena taæ kaliæ kalinà tena sukhaæ na vindati || 301 appÃmÃtto ayaæ kalÅ yo akkhehi dhanaæ parÃjaye | sabbassaæ pi sahÃpi Ãttanà yaæ eva mahat(t)aro kalÅ || yo sugatesu manaæ pradÆ«aye Uv8:4 alpÃmÃtro hy ayaæ kalir ya ihÃk«eïa dhanaæ parÃjayet | ayam atra mahattara÷ kalir ya÷ sugate«u mana÷ pradÆ«ayet || 302 Óataæ sahasrÃïi nirabbudÃnÃæ chattrÅÓatiæ paæca ca abbudÃni | yaæ ayiragarahÅ nirayaæ upeti vÃcaæ manaæ ca praïidhÃya pÃpikÃæ || Uv8:5 Óataæ sahasrÃïi nirarbudÃni «aÂtriæÓatiæ paæca tathÃrbudÃni | yÃn ÃryagarhÅ narakÃn upaiti vÃcaæ manaÓ ca praïidhÃya pÃpakam || 303 kallÃïim eva bhëeyà nà 'ssa mucceya pÃpikà | mokkho kallÃïiye Óreyo muttà tapati pÃpikaæ || Uv8:8 kalyÃïikÃæ vimu¤ceta naiva mu¤ceta pÃpikÃm | muktà kalyÃïikÅ Óreyo muktà tapati pÃpikà || 304 kallÃïim eva seveyà nà 'ssa mucceya pÃpikà | mokkho kallÃïiye Óreyo muttà tapati pÃpikaæ || 305 vÃcaæ bhëeya kallÃïiæ nà 'ssa mucceya pÃpika(æ) | jÃtaæ krodhaæ nivÃreyà so bi«abbhi nirujjhati || Uv20:2c (vÃcaæ bhëeya kallÃïiæ nà 'ssa mucceya pÃpika(æ) |) avidyÃæ prajahed dhÅra÷ (so bi«abbhi nirujjhati ||) vÃcÃvargga÷ ***** Ãtta ***** 306 Dhp162 yassa accantadoÓÓillaæ malutà sÃlam ivo 'tatà | karoti so tathÃttÃnaæ yathà naæ bi«am icchati || Uv11:10 yo 'sÃv atyantadu÷Óila÷ sÃlavÃæ mÆlutà yathà | karoty asau tathÃtmÃnaæ yathainaæ dvi«-d icchati || 307 Dhp161cd Ãttanà hi kataæ pÃpaæ Ãttajaæ Ãttasaæbhavaæ | anumaædhati dummedhaæ vayitaæ và ahmamayaæ maïiæ || Uv28:12cd (Ãttanà hi kataæ pÃpaæ Ãttajaæ Ãttasaæbhavaæ |) abhimathnÃti taæ pÃpaæ vajraæ aÓmamaïiæ yathà || 308 Dhp165 Ãttanà hi kataæ pÃpaæ Ãttanà saækiliÓÓati | Ãttanà akataæ pÃpaæ Ãttanà ye viÓujjhati | ÓoddhÅ aÓoddhÅ praccattaæ nÃæ¤o aæ¤aæ viÓodhaye || Uv28:11,12ab Ãtmanà hi k­te pÃpe tv Ãtmanà kliÓyate sadà | Ãtmanà tv ak­te pÃpe hy Ãtmanaiva viÓudhyate | aÓuddhabuddhiæ pratyÃtmaæ nÃnyo hy anyaæ viÓodhayet || 309 Dhp50 na paresaæ vilomÃni na paresaæ katà 'kataæ | Ãttanà ye aveccheyà katÃni akatÃni ca || Uv18:9 na pare«Ãæ vilomÃni na pare«Ãæ k­tÃk­tam | Ãtmanas tu samÅk«età samÃni vi«atÃni ca || 310 na paresaæ vilomÃni na paresaæ samÃsamaæ | Ãttanà ye aveccheyà samÃni vi«amÃni ca || 311 ÃttÃnaæ ce priyaæ ¤Ãyyà rakkheyà naæ surakkhitaæ | na etaæ sulabhaæ hoti sukhaæ dukkatakÃriïÃæ || Uv5:13 ÃtmÃnaæ cet priyaæ vidyÃn nainaæ pÃpena yojayet | na hy etat sulabhaæ bhavati sukhaæ du«k­takÃriïà || 312 Dhp157 ÃttÃnaæ ce priyaæ ¤Ãyyà rakkheyà naæ surakkhitaæ | ttiïïaæ a¤ataraæ yÃmÃnaæ paÂijÃggreya paï¬ito || Uv5:15abef ÃtmÃnaæ cet priyaæ vidyÃt rak«ed enaæ surak«itam | trayÃïÃm anyatamaæ yÃmÃæ pratijÃgreta paï¬ita÷ || 313 Dhp305 ekÃsanaæ ekaÓeyaæ ekacariyÃm atandrito | eko ramayam ÃttÃnaæ vanÃnte ramità siyà || Uv23:2 ekÃsanaæ tv ekaÓayyÃm ekacaryÃm atandrita÷ | ramayec caikam ÃtmÃnaæ vane«u eka÷ sadà vaset || 314 yo ÓÃsanaæ arahatÃæ ayirÃïÃæ dhammajÅvinÃæ | paÂikroti dummedho d­«Âiæ niÓÓÃya pÃpikÃæ | karoti so tathÃttÃnaæ yathà naæ bi«am icchati || 315 Dhp164 yo ÓÃsanaæ arahatÃæ ayirÃïÃæ dhammajÅvinÃæ | paÂikroÓati dummedho d­«Âiæ niÓÓaya pÃpikÃæ | phalaæ kaïÂakaveïur và ÃttaghannÃya phallati || Uv8:7 ya÷ ÓÃsanaæ hy arhatÃæ ÃryÃïÃæ dharmajÅvinÃm | pratikroÓati durmedhà d­«Âiæ ni÷Óritya pÃpikÃm | phalÃni kaïÂakasseva phalaty ÃtmavadhÃya sa÷ || 316 ÃttÃnam eva paÂhamaæ atthe dhaæme niveÓaye | athÃæ¤am anuÓÃseyà evaæ hoti yathà ahaæ || cf. Uv23:6 ÃtmÃnam eva prathamaæ pratirÆpe niveÓayet | tato 'nyam anuÓÃsita (evaæ hoti) yathà hy aha(æ) || 317 Dhp158 ÃttÃnam eva paÂhamaæ paÂirÆpe niyojaye | athÃæ¤am anuÓÃsanto na kiliÓÓati praæ¤avà || Uv23:7 ÃtmÃnam eva prathamaæ pratirÆpe niveÓayet | tato 'nyam anuÓÃsÅta na kliÓyata hi paï¬ita÷ || 318 Dhp159 Ãttanà ye tathà kayirà yathÃæ¤am anuÓÃsaye | adÃnto vata dameyà Ãttà hi kira duddamo || Uv23:8 ÃtmÃnaæ hi tathà kuryÃc chÃsÅtÃnyaæ yathà svayam | sudÃnto bata me nityam Ãtmà sa hi sudurdama÷ || 319 Dhp104 Ãttà hi varaæ dÃnto yacchÃyam itarà prajà | ÃttadÃntassa po«assa sadà saæyyatacÃriïo || Uv23:4 Ãtmà hy asya jita÷ ÓreyÃæ yac ceyam itarÃ÷ prajÃ÷ | ÃtmadÃntasya puru«asya nityaæ saæv­tacÃriïa÷ || 320 Dhp105 neva devà na gandhabbà na mÃro saha brahmuïà | jitaæ apajitaæ kayirà tatharÆpassa jantuno | Uv23:5 na devà nÃpi gandharvà na mÃro brÃhmuïà saha | jitasyÃpajitaæ kuryus tathà prÃj¤asya bhik«uïa÷ || 321 Dhp160 Ãttà hi Ãttano nÃtho ko hi nÃtho paro siyà | Ãttanà hi sucinnena nÃthaæ labhati dullabhaæ || Uv23:11 Ãtmà tv ihÃtmano nÃtha÷ ko nu nÃtha÷ paro bhavet | Ãtmanà hi sudÃntena nÃthaæ labhati paï¬ita÷ || 322 Dhp380 Ãttà hi Ãttano nÃtho Ãttà hi Ãttano gatÅ | tassà saæyyamayà 'ttÃnaæ aÓÓaæ bhadraæ va vÃïijo || Uv19:14 Ãtmaiva hy Ãtmano nÃtha÷ Ãtmà Óaraïam Ãtmana÷ | tasmÃt saæyamayÃtmÃnaæ bhadrÃm iva sÃrathi÷ || 323 ÃttÃnam eva damaye aÓÓasugatiyà sadà | daæma Óaæma ujjuæ hohi(hoti) tato akuÂilo bhava || tato dÃnto sukhÅ hohi(hoti) anupÃdÃya niv­to | Uv19:13ab ÃtmÃnam eva damayed bhadrÃÓvam iva sÃrathi÷ | (daæma Óaæma ujjuæ hohi(hoti) tato akuÂilo bhava || tato dÃnto sukhÅ hohi(hoti) anupÃdÃya niv­to |) 324 Dhp379 Ãttanà codayà 'ttÃnaæ parimaÓÃttÃnam Ãttanà | so Ãttagutto satimà sukhaæ bhikkhÆ vihÃhisi | 325 Dhp166 ÃttadÃtthaæ parÃtthena bahunà pi na hÃpaye | ÃttadÃtthaæ paraæ ¤Ãttà sadÃtthaparamo siyà || Uv23:10 Ãtmano 'rthaæ parÃrthena bahunÃpi na hÃpayet | ÃtmÃrthaæ paramaæ j¤Ãtvà svakÃrthaparamo bhavet || 326 Dhp84 nevÃttaheto na parassa heto na saggam icche na dhanaæ na rëÂaæ | necche adhammeïa sam­ddhim Ãttano so ÓÅlavà praæ¤avà dhÃæmiko siyà || Ãttavargga÷ ***** DadantÅ ***** 327 Dhp249 dadanti ve yathÃÓraddhaæ yathÃprasadanaæ janà | tattha yo duæmano hoti paresaæ pÃnabhojane | na so divà ca rÃtto ca samÃdhim adhigacchati || Uv10:12 dadanty eke yathà Óraddhà yathÃvibhavato janÃ÷ | tatra yo durmanà bhavati pare«Ãæ pÃnabhojane | nÃsau divà ca rÃtrau ca samÃdhim adhigacchati || 328 Dhp250 yassa cetaæ samucchinnaæ mÆlo 'gghaccataæ | sa ve divà ca rÃtto ca samÃdhim adhigacchati || Uv10:13 yasya tv ete samucchinnÃs tÃlamastakavad dhatÃ÷ | sa vai divà ca rÃtrau ca samÃdhim adhigacchati || 329 Dhp143a-d,144ab aÓÓo va bhadro ka«Ãya puÂÂho ÃtÃpino saviægaïo carÃïo | ÓraddhÃya ÓÅlena ca vÅriyeïa ca samÃdhinà dhammavipaÓÓanÃya ca | te khÃntisoracchasamÃdhisaæÂhità Óutassa praæ¤Ãya ca sÃram ajjhagÆ || Uv19:1,2(?) bhadro yathÃÓva÷ kaÓayÃbhisp­«Âa hy ÃtÃpina÷ saævijitÃÓ careta | ÓrÃddhÃs tathà ÓÅlaguïair upeta÷ samÃhito dharmaviniÓcayaj¤a÷ | saæpannavidyÃcaraïa÷ pratism­tas tÃyi sa sarvaæ prajahÃti du÷kham || 330 yo dri«Âe dhaæme labhati ÓraddhÃæ praæ¤Ãæ anuttarÃæ | sa ve mahaddhano loke moham aæ¤aæ bahuæ dhanaæ || Uv10:9 yo jÅvaloke labhate ÓraddhÃæ praj¤Ãæ ca paï¬ita÷ | tad dhi tasya dhanaæ Óre«Âaæ hÅnam asyetarad dhanam || 331 Dhp303 Óraddho ÓÅlena saæpanno yaÓabhogasamÃhito | yaæ yaæ so bhajate deÓaæ tattha tattheva pÆjito || Uv10:8 ÓrÃddha÷ ÓÅlena saæpannas tyÃgavÃæ vÅtamatsara÷ | vrajate yatra yatraiva tatra tatraiva pÆjyate || 332 Óraddhabitiyaæ puru«aæ carantaæ na naæ labheyà aÓraddho va cÃro | yaÓo cakittÅ ca tato nam eti saggaæ ca gacche ÓarÅraæ prahÃya || 333 Dhp97 aÓraddho akataæ¤Æ ca saædhicchedo ca yo naro | hatÃvakÃÓo vÃntÃÓo sa ve uttimaporu«o || Uv29:23 aÓraddhaÓ cÃk­taj¤aÓ ca saædhicchettà ca yo nara÷ | hatÃvakÃÓo vÃntÃÓa÷ sa vai tÆttamapÆru«a÷ || 334 Dhp182 kiccho buddhÃna uppÃdo kicchà dhammassa deÓanà | kiccho ÓraddhapaÂÅlÃbho kicchaæ mÃccÃna jÅvitaæ || 335 Dhp38 anavaÂÂhitacittassa saddhaæmam avijÃnato | pÃriplavaprasÃdassa praæ¤Ã na paripÆrati || Uv31:28 anavasthitacittasya saddharmam avijÃnata÷ | pÃriplavaprasÃdasya praj¤Ã na paripÆryate || 336 nÃprasannacittena du«Âena kupitena và | Óakkaæ ÃjÃnituæ dhammo sÃraæbhabahulena và || Uv31:25 nÃprasannena cittena du«Âena k«ubhitena và | dharmo hi Óakyam Ãj¤Ãtuæ saærambhabahulena và || 337 yo tu vinÅya sÃraæbhaæ aprasÃdaæ ca cetaso | prasannacitto sumano sa ve nyÃyyà subhëitaæ || Uv31:26 vinÅya yas tu saærambham aprasÃdaæ ca cetasà | ÃghÃtaæ caiva ni÷s­jya prajÃnÅyÃt subhëitam || 338 Dhp178 manu«yapaÂilÃbhena saggÃnÃæ gamanena ca | p­thivyÃm ekarÃjjena sotÃpattiphalaæ varaæ || 339 yassa Óraddhà tathÃgate acÃlà suprati«Âhità | ÓÅla¤ ca yassa kallÃïaæ ayirakÃntaæ praÓaæsiyaæ || 340 saæghe prasÃdo yassa asti ujjubhÆta¤ ca daæÓanaæ | adaridro ti tam Ãhu amoghaæ tassa jÅvitaæ || 341 tassà Óraddha¤ ca ÓÅlaæ ca prasÃdaæ dhammadaæÓane | anuyu¤jeya medhÃvÅ saraæ buddhÃna ÓÃsanaæ || dadantÅvargga÷ ***** Citta ***** 342 Dhp33 phandanaæ capalaæ cittaæ durakkhaæ dunnivÃrayaæ | ujjuæ karoti medhÃvÅ u«ukÃro va tejanà || Uv31:8 spandanaæ capalaæ cittaæ durak«yaæ dunnivÃraïaæ | ­juæ karoti medhÃvÅ i«ukÃro iva tejasà || 343 Dhp34 vÃrijo va thale khitto okamokÃtu ubbhato | pariphandatimaæ cittaæ mÃradheyaæ prahÃtaye || Uv31:2 vÃrijo và sthale k«pto okÃd oghÃt samuddh­ta÷ | parispandati vai cittaæ mÃradheyaæ prahÃtavai || 344 Dhp37 dÆraægamaæ ekacaraæ aÓarÅraæ guhÃÓayaæ | ye cittaæ saæyyamehinti mokkhaæte mÃrabaædhanà || 345 Dhp35 dunniggrahassa laghuno yatthakÃmanipÃtino | cittassa damatho sÃdhu cittaæ dÃntaæ sukhÃvahaæ || Uv31:1 durnigrahasya laghuno yatrakÃmanipÃtina÷ | cittasya damanaæ sÃdhu cittaæ dÃntaæ sukhÃvaham || 346 Dhp36 sududdaÓaæ sunipuïaæ yathakÃmanipÃtinaæ | cittaæ rakkheya medhÃvÅ tadhi guttaæ sukhÃvahaæ || 347 Dhp39 anapÃÓrayamÃïassa ananvÃhatacetaso | hettà kallÃïapÃni nÃsti jÃgarato bhayaæ || Uv28:6 anapÃÓrayamÃïassa ananvÃhatacetaso | hettà kallÃïapÃni nÃsti jÃgarato bhayaæ || 348 Dhp79 dhammaprÅtirasaæ pÃtà viprasannena cetasà | ayirapravedite dhamme sadà ramati paï¬ito || Uv30:13 dharmaprÅti÷ sukhaæ Óete viprasannena cetasà | Ãryapravedite dharme ramate paï¬ita÷ sm­ta÷ || 349 Dhp41 acirà vata ayaæ kÃyo paÂhaviæ abhiÓehiti | chƬo apetaviænyÃïo nirÃtthaæ và kaÂiægaraæ || Uv1:35 aciraæ bata kÃyo 'yaæ paÂhivÅm abhiÓe«yate | Óunyo vyapetavij¤Ãïo nirÃstaæ và ka¬aÇgaram || 350 Dhp40 kuæbhopamaæ kÃyam imaæ vidittà nagaropamaæ cittam adhi«Âhittà | yodheya mÃraæ praæ¤Ãyudhena jitaæ ca rakkhe aniveÓano siyà || Uv31:35 kumbhopamaæ kÃyam imaæ viditvà nagaropamaæ cittam adhi«Âhitaæ ca | yudhyeta mÃraæ praj¤Ãyudhena jitaæ ca rak«ed aniveÓana÷ syÃt || 351 Dhp13 yathà agÃraæ ducchannaæ vaÂÂhÅ samivijjhati | evaæ abhÃvitaæ cittaæ rÃgo samitivijjhati || Uv31:11 yathà hy agÃraæ ducchannaæ v­«Âi÷ samatibhindhati | evaæ hy abhÃvitaæ cittaæ rÃga÷ samatibhindati || 352 Dhp14 yathà agÃraæ succhannaæ vaÂÂhÅ na samitivijjhati | evaæ subhÃvitaæ cittaæ rÃgo na samitivijjhati || Uv31:17 yathà hy agÃraæ succhannaæ v­«Âir na vyatibhindati | evaæ subhÃvitaæ cittaæ rÃgo na vyatibhindati || 353 yathà agÃraæ ducchannaæ vaÂÂhÅ samitivijjhati | evaæ abhÃvitaæ cittaæ rÃgo samitivijjhati || Uv31:12 yathà hy agÃraæ ducchannaæ v­«Âir samatibhindati | evaæ hy abhÃvitaæ cittaæ dve«a÷ samatibhindati || 354 yathà agÃraæ succhannaæ vaÂÂhÅ na samitivijjhati | evaæ subhÃvitaæ cittaæ do«o na samitivijjhati || Uv31:18 yathà hy agÃraæ succhannaæ v­«Âir na vyatibhindati | evaæ subhÃvitaæ cittaæ dve«o na vyatibhindati || 355 yathà agÃraæ ducchannaæ vaÂÂhÅ samitivijjhati | evaæ abhÃvitaæ cittaæ moho samitivijjhati || Uv31:13 yathà hy agÃraæ ducchannaæ v­«Âir samatibhindati | evaæ hy abhÃvitaæ cittaæ moha÷ samatibhindati || 356 yathà agÃraæ succhannaæ vaÂÂhÅ na samitivijjhati | evaæ subhÃvitaæ cittaæ moho na samitivijjhati || Uv31:19 yathà hy agÃraæ succhannaæ v­«Âir na samatibhindati | evaæ subhÃvitaæ cittaæ moho na vyatibhindati || 357 Dhp183 sabbapÃpassa akaraïaæ kuÓalassa apasaæpadà | sacittapayirodamanaæ etaæ buddhÃna ÓÃsanaæ || Uv28:1 sarvapÃpasyaÃkaraïaæ kuÓalasyopasaæpada÷ | svacittaparyavadanam etad buddhasya ÓÃsanam || cittavargga÷ ***** MÃgga ***** 358 Dhp273 mÃggÃna«Âaægiko Óre«Âho saccÃnÃæ caturo padà | virÃgo Óre«Âho dhammÃïÃæ dupadÃnÃæ ca cakkhumà || Uv12:4 mÃrge«u a«ÂÃÇgika÷ Óre«ÂhaÓ catvÃry ÃryÃïi satyata÷ | Óre«Âho virÃgo dharmÃïÃæ cak«umÃæ dvipade«u ca || 359 Dhp275cd,276 ÃkkhÃto vo mayà mÃggo aæ¤Ãye Óallasaþsano | tubbhehi kiccam Ãtappaæ akkhÃtÃro tathÃgatà | paÂipannà pramokkhanti jhÃyino mÃrabaædhanà || Uv12:9a-d,12:11d ÃkhyÃto vo mayà mÃrgas tv aj¤Ãyai Óalyak­ntana÷ | yu«mÃbhir eva karaïÅyam ÃkhÃtÃras tathÃgatÃ÷ | pratipannakÃ÷ prahÃsyanti dhyÃyino mÃrabandhanam || 360 Dhp274,275ab eseva mÃggo nÃstaæ '¤o daæÓanassa viÓuddhiye | taæ mÃggaæ paÂipajjahvo mÃrasse 'sà pramohanÅ | etÃhi tubbhe paÂipannà dukkhassa antaæ kari«yatha || Uv12:11ab e«o hi mÃrgo nÃsty anyo darÓanasya viÓuddhaye | (taæ mÃggaæ paÂipajjahvo mÃrasse 'sà pramohanÅ | etÃhi tubbhe paÂipannà dukkhassa antaæ kari«yatha ||) 361 Dhp283 vanaæ chindatha mà rukkhe vano jÃyate bhayaæ | chettà vana¤ ca vanadha¤ ca nibbanena gamiÓÓatha || Uv18:3 vanaæ chindata mà ruk«aæ vanÃd vai jÃyate bhayam | chitvà vanaæ ca samÆlaæ tu nirvaïà bhavata bhik«ava÷ || 362 Dhp284 yÃvatà vanadho na cchijjati aïumÃtto pi narassa ¤Ãtisu | paÂibaddhamano hi tattha so vaccho cchÅravako va mÃtari || Uv18:4 na chidyate yÃvatà vanaæ hy anumÃtram api narasya bandhu«u | pratibaddhamanÃ÷ sa tatra vai vatsa÷ k«Årapaka iva mÃtaram || 363 Dhp285 ucchinna sineham Ãttano kumudaæ ÓÃradikaæ va pÃïinà | ÓÃntimÃggam eva byÆhaya nibbÃïaæ sugatena deÓitaæ || Uv18:5 ucchindhi hi sneham Ãtmana÷ padmaæ ÓÃradakaæ yathodakÃt | ÓÃntimÃrgam eva b­æhayen nirvÃïaæ sugatena deÓitam || 364 Dhp286 idaæ vaÓÓà kari«yÃmi idaæ hemaæna g­hmasu | iti bÃlo viciæteti antarÃyaæ na bujjhati || Uv1:38 iha var«aæ kari«yÃmi hemantaæ grÅ«mam eva ca | bÃlo vicintayaty evam antarÃyaæ na paÓyati || 365 Dhp287 taæ puttapaÓusaæmattaæ vyÃsattamanasaæ naraæ | suttaæ ggrÃmaæ mahogho và maccu-r-ÃdÃya gacchati || Uv1:39 taæ putrapaÓusaæmattaæ vyÃsaktamanasaæ naram | suptaæ grÃmaæ mahaughaiva m­tyur ÃdÃya gacchati || 366 Dhp288 na santi puttà ttÃïÃya na pità no pi bhÃtaro | antakenà 'dhibhÆtassa nÃsti ¤ÃtÅsu ttÃïatà || Uv1:40 na santi putrÃs trÃïÃya na pità nÃpi bÃndhavÃ÷ | antakenÃbhibhÆtasya na hi trÃïà bhavanti te || 367 krandatÃm eva ¤ÃtÅnaæ vilapatÃæ cevam ekato | janà antarahÅyaæti asakÃmà jahaæti naæ || 368 Dhp289 etaæ vidiya medhÃvÅ praæ¤avà vÅtamaccharÅ | taæ saggagamanaæ mÃggaæ niccam eva viÓodhaye | Uv6:15 etad dhi d­«Âvà Óik«eta sadà ÓÅle«u paï¬ita÷ | nirvÃïagamanaæ mÃrgaæ k«ipram eva viÓodhayet || 369 tassà hi paï¬ito po«o saæpaÓÓaæ attham Ãttano | taæ saggagamanaæ mÃggaæ niccam eva viÓodhaye || 370 Óraddho ÓÅlena saæpanno praæ¤avà susamÃhito | niccaæ mÃggaæ viÓodheti sacchayanaæ sÃæparÃyikaæ || 371 Óraddho ÓÅlena saæpanno praæ¤avà susamÃhito | ramate mÃggam Ãsevaæ ajjhattopasame rato || 372 Dhp31cd Óraddho ÓÅlena saæpanno praæ¤ÃvÃgarato sadà | saæyojanam aïutthÆlaæ daham aggÅ va gacchati | mÃnamakkhe va pÃpake || Uv4:29cd (Óraddho ÓÅlena saæpanno praæ¤ÃvÃgarato sadà |) saæyojanam aïusthÆlaæ dahann agnir iva gacchati | (mÃnamakkhe va pÃpake ||) 373 Dhp277 aniccà sabbasaækhÃrà yato praæ¤Ãya paÓÓati | atha nivvaï¬ate dukkhà esa mÃggo viÓuddhiye || Uv12:5 anityÃæ sarvasaæskÃrÃæ praj¤Ãya paÓyate sadà | atha nirvidyate du÷khÃd e«a mÃrgo viÓuddhaye || 374 Dhp279 sabbadhaæmà anÃttà ti yato praæ¤Ãya paÓÓati | atha nivviï¬ate dukkhà esa mÃggo viÓuddhiye || Uv12:8 sarvadharmà anÃtmÃna÷ praj¤ayà paÓyate yadà | atha nirvidyate du÷khÃd e«a mÃrgo viÓuddhaye || 375 Dhp282 yogà hi bhÆrÅ saæbhavati ayogà bhÆrisaækhayo | etaæ jethÃpathaæ ¤Ãttà bhavÃya vibhavÃya ca | tathà Óiccheya medhÃvÅ yathà bhÆrÅ pravaddhati || Uv29:40 yogÃd bhava÷ prabhavati viyogÃd bhavasaæ«aya÷ | etad dvaidhÃpathaæ j¤Ãtvà bhavÃya vibhavÃya ca | tatra Óik«eta medhÃvÅ yatra yogÃn atikramet || mÃggavagga÷ ***** Sahasra ***** 376 Dhp100 sahasram api ce vÃcà anatthapadasÃhità | ekaæ atthapadaæ Óreyo yaæ Óottà upaÓÃæmati || 377 Dhp102 yo ca gÃthÃÓataæ anatthapadasÃhitaæ | ekaæ dhamapadaæ Óreyo yaæ Óottà upaÓÃmmati || Uv24:1,2 yac ca gÃthÃÓataæ anarthapadasaæhitam | ekaæ dharmapadaæ Óreyo yac chrutvà hy upaÓÃmyati || 378 Dhp103 yo sahasraæ sahasrÃïÃæ saæggrÃme mÃnu«e jine | ekaæ ca paæ¤am ÃttÃnaæ sa ve saæggrÃmamuttamo || Uv23:3 ya÷ sahasraæ sahasrÃïÃæ saægrÃme dvi«atÃæ jayet | yaÓ cÃtmÃnaæ jayet ekaæ saægrÃmo durjaya÷ sa vai || 379 Dhp106c-f mÃse mÃse sahasreïa yo yajeya Óataæ samà | ekaæ ca bhÃvitÃttÃnaæ muhuttam api pÆjaye | sà eva paujanà Óreyo yac cha vaÓÓaÓataæ hutaæ || Uv24:16c-f (mÃse mÃse sahasreïa yo yajeya Óataæ samà |) yac vaikaæ bhÃvitÃtmÃnaæ muhÆrtam api pÆjayet | sà tasya pÆjanà Óre«Âatà na tad var«aÓataæ hutam || 380 Dhp107 yo ca vaÓÓaÓataæ jantÆ aggiæ paricare vane | eka¤ ca bhÃvitÃttÃnaæ muhuttam api pÆjaye | sà eva pÆjanà Óreyo yac cha vaÓÓaÓataæ hutaæ || Uv24:16 yac ca var«aÓataæ pÆrïam agniæ paricared vane | yac caikaæ bhÃvitÃtmÃnaæ muhÆrtam api pÆjayet | sà tasya pÆjanà Óre«Âhà na tad var«aÓataæ hutam || 381 Dhp108 yaæ kiæci ya«Âaæ va hutaæ va loke saævatsaraæ yajate puæ¤apekhÅ | sabbaæ pi taæ na catubbÃgaæ eti abhivÃdanà ujjugatesu Óreyo || 382 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeya Óataæ samà | na taæ buddhe prasÃdassa kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:21 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeta samÃÓatam | na tad buddhe prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 383 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeya Óataæ samà | na taæ dhamme prasÃdassa kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:22 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeta samÃÓatam | na tad dharme prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 384 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeya Óataæ samà | na taæ saæghe prasÃdassa kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:23 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeta samÃÓatam | na tad saæghe prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 385 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeya Óataæ samà | na taæ sÃkhÃtadhaæmÃnÃæ kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:21-23 mÃse mÃse sahasreïa yo yajeta samÃÓatam | na tad buddhe prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 386 mÃse mÃse kuÓÃggreïa bÃlo bhu¤jeya bhojanaæ | na taæ buddhe prasÃdassa kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:17 mÃse mÃse kuÓÃgreïa yo hi bhu¤jÅta bhojanam | na tad buddhe prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 387 mÃse mÃse kuÓÃggreïa bÃlo bhu¤jeya bhojanaæ | na taæ dhamme prasÃdassa kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:18 mÃse mÃse kuÓÃgreïa yo hi bhu¤jÅta bhojanam | na tad dharme prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 388 mÃse mÃse kuÓÃggreïa bÃlo bhu¤jeya bhojanaæ | na taæ saæghe prasÃdassa kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:19 mÃse mÃse kuÓÃgreïa yo hi bhu¤jÅta bhojanam | na tad saæghe prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 389 Dhp70 mÃse mÃse kuÓÃggreïa bÃlo bhu¤jeya bhojanaæ | na taæ sÃkkhÃtadhaæmÃïÃæ kalÃm agghati «o¬aÓiæ || Uv24:17-19 mÃse mÃse kuÓÃgreïa yo hi bhu¤jÅta bhojanam | na tad buddhe prasÃdasya kalÃm arghati «o¬aÓÅm || 390 Dhp110 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve duÓÓÅlo asamÃhito | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreyo ÓÅlavantassa jhÃyato || Uv24:3 yac ca var«aÓataæ jÅved du÷ÓÅlo hy asamÃhita÷ | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreya÷ sadà ÓÅlavata÷ Óuce÷ || 391 Dhp111 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve duÓÓÅlo asamÃhito | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreyo praæ¤avantassa jhÃyato || Uv24:4 yac ca var«aÓataæ jÅved du«praj¤o asamÃhita÷ | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreya÷ prÃj¤asya dhyÃyina÷ sadà || 392 Dhp112 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve kusÅdo hÅnavÅriyo | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreyo vÅryyam Ãrabhato d­¬aæ || Uv24:5 yac ca var«aÓataæ jÅved kusÅdo hÅnavÅryavÃn | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreyo vÅryam Ãrabhato d­¬ham || 393 Dhp113 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve apaÓÓaæ udayavyayaæ | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreyo paÓÓato udayavyayaæ || Uv24:6 yac ca var«aÓataæ jÅved apaÓyann udayavyayam | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreya÷ paÓyato hy udayavyayam || 394 Dhp115 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve apaÓÓaæ dhammaæ uttamaæ | ekà 'haæ jÅvitaæ Óreyo paÓÓato dhammaæ uttamaæ || 395 Dhp114 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve apaÓÓaæ amataæ padaæ | ekà 'haæ jÅvitaæ Óreyo paÓÓato amataæ padaæ || Uv24:15 yac ca var«aÓataæ jÅved apaÓyann am­taæ padam | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreya÷ paÓyato hy am­taæ padam || 396 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve saddhaæme aprati«Âhito | ekà 'haæ jÅvitaæ Óreyo sadhaæmaæ iha vijÃnato || 397 yo ca vaÓÓaÓataæ jÅve aprÃpya Ãsavakkhayaæ | ekà 'haæ jÅvitaæ Óreyo prÃpyato Ãsavakkhayaæ || Uv24:8 yac ca var«aÓataæ jÅved apaÓyann Ãsravak«ayam | ekÃhaæ jÅvitaæ Óreya÷ paÓyato hy Ãsavak«ayam || sahasravargga÷ ***** [Uraga] ***** 398 yo nà 'jjhagamÅ bhavesu sÃraæ vicinaæ pu«paæ iva udumbaresu | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv18:21 yo nÃdhyagamad bhave«u sÃraæ buddhvà pu«pam udumbaresya yadvat | sa tu bhik«ur idasæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 399 yo uppatitaæ vineti rÃgaæ visaÂaæ sappavi«am va o«adhÅhi | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïjæ || 400 yo uppatitaæ vineti do«aæ visaÂaæ sappavi«am va o«adhÅhi | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïjæ || 401 yo uppatitaæ vineti mohaæ visaÂaæ sappavi«am va o«adhÅhi | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïjæ || 402 yo uppatitaæ vineti krodhaæ visaÂaæ sappavi«am va o«adhÅhi | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïjæ || 403 yo uppatitaæ vineti mÃnaæ visaÂaæ sappavi«am va o«adhÅhi | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv32:65 yas tÆtpatitaæ nihanti mÃnaæ vis­Âaæ sarpavi«aæ yathau«adhena | so tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 404 yo rÃgaæ udicchiyà aÓe«aæ bisapu«paæ va sareruhaæ vigÃhya | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv18:21A=32:56 yo rÃgam udÃcchinatty aÓe«aæ bisapu«pam iva jaleruhaæ vigÃhya | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 405 yo do«aæ udicchiyà aÓe«aæ bisapu«paæ va sareruhaæ vigÃhya | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv18:21B=32:57 yo dve«am udÃcchinatty aÓe«aæ bisapu«pam iva jaleruhaæ vigÃhya | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 406 yo mohaæ udicchiyà aÓe«aæ bisapu«paæ va sareruhaæ vigÃhya | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv18:24C=32:58 yo moham udÃcchinatty aÓe«aæ bisapu«pam iva jaleruhaæ vigÃhya | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 407 yo krodhaæ udicchiyà aÓe«aæ bisapu«paæ va sareruhaæ vigÃhya | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || 408 yo mÃnaæ udicchiyà aÓe«aæ bisapu«paæ va sareruhaæ vigÃhya | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv18:21D=32:59 yo mÃnam udÃcchinatty aÓe«aæ bisapu«pam iva jaleruhaæ vigÃhya | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 409 yo rÃgam udicchiyà aÓe«aæ kuÓa (krama)-saægÃni va chetta (chetu) bandhanÃni | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || 410 yo tahnam udicchiyà aÓe«aæ saritÃæ ÓÅgharayÃæ viÓodhayittà | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv32:74 t­«ïÃæ ya udÃcchinatty aÓe«aæ saritÃæ ÓÅgharajavÃm aÓo«ayaj¤a÷ | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 411 yo nà 'ccasarÅ na preccasÃrÅ sabbaæ vÅtasarÅ imaæ prapa¤caæ | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || 412 yo nà 'ccasarÅ na preccasÃrÅ sabbaæ idaæ vitadhaæ ti mo«adhaæmaæ | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv32:55 yo nÃtyasaraæ na cÃtyalÅyaæ j¤Ãtvà vitatham imaæ hi sarvalokam | sa tu bhik«ur idaæ jahÃti apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïam || 413 yassa vanathà na saæti keci vinibaædhÃya bhavÃya hetukappà | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv32:78 yasya hi vanasà na santi ke cin mÆlaæ cÃkuÓalasya yasya na«Âam | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïaæ || 414 yassa vanathà na santi keci mÆlà akkuÓalà samÆhatà 'ssa | so bhikkhu jahÃti orapÃraæ urago jinnam iva ttacÃæ purÃïiæ || Uv32:79 yasya jvarathà na santi ke cin mÆlaæ cÃkuÓalasya yasya na«Âam | sa tu bhik«ur idaæ jahÃty apÃraæ hy urago jÅrïam iva tvacaæ purÃïaæ || samÃptà dhammapadà am­tapadÃni gÃthÃÓatÃni pa¤ca dve ca gÃthe || yathà d­«Âaæ tathà likhitam iti parihÃroyam asmadÅya÷ || Óubhaæ astu sarvvasatvÃnÃnaæ ||