Vimalakirtinirdesa
Based on the edition by L.M. Joshi and Bhiksu Pasadika: Vimalakãrtinirde÷a såtram.
Sarnath : Central Institute of Higher Tibetan Studies, 1981.
(Reconstructed Version)


Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project.
With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project
of Nagarjuna Institute, Nepal
and University of the West, Rosemead, California, USA
(www.uwest.edu/sanskritcanon)
Sutra section, text no. 61


The transliteration emulates the conventions of Nagari script.
Therefore, many word boundaries are not marked by blanks.


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________




âryavimalakãrtinirde÷o nàma mahàyànasåtram

1. buddhakùetrapari÷uddhinidànam namaþ sarvàtãtapratyutpannànàgatebhyo buddhabodhi- sattvàrya÷ràvakapratyekabuddhebhyaþ /

evaü mayà ÷rutam- eakasmin samaye bhagavàn vai÷àlyàü viharati sma àmrapàlãvane mahatà bhikùusaüghena sàrdham aùñàbhirbhikùusahasraiþ, sarvairarhadbhiþ kùãõàsravairniþkle÷airva÷ãbhåtaiþ suvimuktacittaiþ suvimuktapraj¤airàjàneyairmahànàgaiþ kçtakçtyaiþ kçtakaraõãyairapahçtabhàrairanupràptasvakàrthaiþ parikùãõabhavasaüyojanaiþ sabhyagàj¤àsuvimuktacittaiþ sarvacetova÷itàparamapàramitàpràptaiþ /

dvàtriü÷adà ca bodhisattvasahastraiþ sàrdham- abhij¤ànàbhij¤àtairbodhisattvairmahàbhij¤àparikarmaniryàtairbuddhàdhiùñhànàdhiùñhitairdharmanagarapàlaiþ saddharmaparigràhakairmahàsiühanàdibhirda÷adikùu sugarjitanàdairanadhyeùitaü sarvasattvànàm kalyàõamitrabhåtaistriratnagotrànàcchedyakàribhirnibçtamàrapratyarthikaiþ sarvaparapravàdyanabhibhåtaiþ smçtibuddhyavabodhasamàdhidhàraõãpratibhànasampannaiþ sarvàvaraõaparyutthànavigatairanàvaraõavimokùa upasthitairanàcchedyapratibhànairdànadamaniyamasaüyama÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤opàyakau÷alyapraõidhànabalaj¤ànapàramitàniryàtairanupalabdhidharmakùàntisamanvàgatairavaivartikadharmacakrapravartayadbhiralakùaõamudràmudritaiþ sarvasattvendriyaj¤ànaku÷alaiþ sarvaparùadanabhibhåtasya bai÷àradyena bikràmibhirmahàpuõyaj¤ànasaübhàrasaücitavadbhiþ sarvalakùaõànuvyaüjanàlaükçtakàyairvariùñharåpadhàribhi÷càlaükàràpagataiþ sumerånnata÷ikhara iva ya÷aþkãrtyabhyudgatairvajradçóhàdhyà÷ayena buddhadharmasaüghe 'bhedya÷raddhàpratilabdhairdharmaratnara÷myàmçtavçùñiü supravarùayadbhiþ sarvasattvànàü ÷abdavàgaügasvara÷abdavi÷uddhyupetasvarairgambhãradharmapratãtyasamutpàde pratipadyàntànantadçùñivàsanànàü saüdhisamantacchedairnirbhayasiühasadç÷airghoùàbhinirnàdibhirmahàdharmameghasvaranàdibhiþ samavisamadharmasamatikràntairdharmaratnasya praj¤àpuõyasaübhàrasamudàgamasya mahàsàrthavàhaiþ; utthàpanasya ca ÷àntasåkùma÷lakùõasya ca durdç÷asya duravagàhyasya dharmasya naye vicakùaõaiþ; sarvasattvàgamanirgamasattvà÷ayagatyanuprave÷a j¤ànaviùayasamarpitaiþ; asamasamabuddhaj¤àne 'bhiùekeõàbhiùiktairda÷abala vai÷àradya àveõikabuddhadharme(ùva-)
adhyà÷ayena pratipannaiþ; sarvàpàyabhairavadurgati binipàtabhayasya parikhàyà uttãrya, saücintya sambhavasya gatyutpattide÷ikairmahàvaidyaràjaiþ sarvasattvavinayasya vidhividvadbhiþ sarvasattvànàü sarvakle÷arogàvabodhaiþ; yathàyogaü dharmabhaiùajyayuktisuprayuktavadbhirguõànant àkarasamarpitairanantabuddhakùetràõi guõavyåhena svàlaükçtavadbhiramoghadar÷ana÷ravaõairabandhyapàdotsargaiþ; koñinayuta÷atasahasràprameyakalpe(ùva-)pi guõàn parivarõayet, guõaugho 'nanto 'dhigataþ / tadyathà-

samadar÷inàma bodhisattvena ca samàsamadar÷inà ca samàdhivikurvitaràjena ca dharme÷vareõa ca dharmaketunà ca prabhàketunà ca prabhàvyåhena ca ratnavyåhena ca mahàvyåhena ca pratibhànakåñena ca ratnakåñena ca ratnapàõinà ca ratnamudràhastena ca nityapralambahastena ca nityotkùiptahastena ca nityatapasà ca nityanandahàsendriyeõa ca pràmodyaràjena ca devaràjena ca praõidhànavyasanànupràptena pratisaüvitprasàdhanapràptena ca gaganagaüjena ca ratnapradãpadhareõa ca ratnavãreõa ca ratnanandinà ca ratna÷riyà cendrajàlena ca jàlinãprabheõa cànupalabdhidhyànena ca praj¤àkåñena ca ratnamuktena ca màrahantrà ca vidyuddevena ca bikurvaõaràjena ca nimittakåñasamatikràntena ca siühagarjitàbhyavaghoùaõasvareõa ca giryagrasamudghàtaràjena ca gandhahastinà ca gandhakuüjaranàgena ca nityodyuktena cànikùiptadhureõa ca pramatinà ca sundarajàtena ca padma÷rãgarbheõa padmavyåhena càvalokite÷vareõa ca mahàsthàmapràptena ca brahmamajàlakena ca ratna÷vetàsanena ca màrajità ca samakùetràlaïkàreõa ca maõiratnacchatreõa ca maõicåóena ca maitreyeõa ca ma¤ju÷rãkumàrabhåtena ca tairityàdibhirdvàtriü÷adà bodhisattvasahasraiþ (sàrdham)

catuùka mahàdvipà÷oka-(nàma)-nàmalokadhàtorbrahma÷ikhyàdayo da÷asahasram brahmaõàü bhagavato dar÷anàya vandanàya paryupàsanàya dharma÷ravaõàya càgatàþ / te 'pi tasyàü parùadyeva saünipatitàþ / nànàcatuùkamahàdvãp(ebhyo) 'pi dvàda÷asahasraü ÷akràõàm àgatam / te 'pi tasyàü parùadyeva saünipatitàaþ / evam anyacca mahe÷àkhyamahe÷àkhyà brahmà kau÷ika÷ca lokapàladevanàgayakùagandharvàsuragaråóakinnaramahoragà api tasyàü parùadyeva saünipatità abhåvan / evameva catuùpariùad bhikùubhikùuõyupàsakopàsikà api tatra saünipatità àsuþ /

atha bhagavàü÷rãgarbhe siühàsane niùaõõo 'neka÷atasahasraparùadà parivçtaþ puraskçto dharma de÷ayati sma / sumeråriva parvataràjaþ samudràbhyudgataþ sarvàþ parùado 'bhibhåya bhàsate tapati virocate sma ÷rãgarbhe sihàsane niùaõõaþ /

tato licchavikumàro ratnàkaro bodhisatvo licchavikumàràõàm pa¤ca÷atamàtra¤ca saptaratnacchatraü samàdàya, vai÷àlyà mahànagaryà ni÷varya, yenàmrapàlãvanaüca yena bhavavàüstenopasaükràntàaþ / upasaükramya bhagavataþ pàdayoaþ ÷irasà vanditvà, bhagavati saptakçtvaþ pradakùiõãkçtya te ratnacchatraü yathà dhàriõo bhagavantam abhitràyante sma / abhipàlayitvaikànte sthuaþ /

tàni niryàtitàni ratnacchatràõi samanantaraü sadyo buddhànubhàvenaikãbhåtvà, tena ratnacchatreõàyaü sarvatrisàhasramahàsàhasralokadhàtuaþ saüchàditaþ pratibhàti sma / sa trisàhasramahàsàhasralokadhàtupariõàha÷va tasyaiva mahàratnacchatrasya madhye prabhàsito('bhåt) (ye) 'smin trisàhasramahàsàhasralokadhàtau kecana(parvatàþ)- syuaþ sumeruþ parvataràja÷va himavantaparvata÷ca mucilindaparvata÷va mahàmucilinda parvata÷ca gandhamàdana÷ca ratnaparvatacca kàlaparvata÷ca cakravàóa÷ca mahàcakravàóa÷ca- sarve te 'pi tasyaiva mahàratnacchatrasya madhye prabhàsità(abhåvan) / yadasmin trisàhasramahàsàhasralokadhàtau kiücij (jala) syàt mahàsamudrasarastaóàgapuùkaraõãnadãkunadãpalvalanimnaü- sarvam tadapi tasyaiva mahàratnacchatrasya madhye prabhàsitam (abhåt) / asmin trisàhasramahàsàhasralokadhàtàvàdityacandravimànà÷va tàrakàråpàõi devabhavanàni ca nàgapuràõi ca yakùagandharvàsuragaruóakiünaramahoragàvàsà÷va caturmahàràjapràsàdà÷va gràmanagaranigamaràùñraràjadhànyo yàvatakàþ syuþ; sarvàstà api tasyaivaikàkino mahàratnacchatrasyàbhàsaü gacchanti sma / da÷adigloke bhagavatàm buddhànàü yà dharmade÷anotpannà, sàpi tasmàdekàkino mahàratnachatràn nirgate svare nadati sma /

atha bhagavato 'smin evaü råpe mahàpràtihàrye dçùñe, sà sarvàvatã parùadà÷caryapràptàbhåt / tuùñodagràttamanàþ pramudità prãtisaumanasyajàtà tathàgatam abhivandyànimiùàbhyàü netràbhyàü pa÷yatyasthàt /

tato ratnàkaro licchavikumàro bhagavata idaü evaü råpaü mahàpràtihàrya dçùñvà, dakùiõaü jànumaõóalaü pçthivyàü pratiùñhàpya, yena bhagavàüstenàüjaliü praõamya, bhagavantam àbhirgàthàbhirabhyanandat-

"vi÷àlanetra ÷uddharucirapadmadalavat / ÷ubhàbhipràya ÷amathapàragata paramapràpta // ku÷alakarmàcitavanaprameyaguõasàgara / namastubhyaü ÷ramaõàya ÷àntimàrgasaüni÷ritàya // puruùavçùabhasya yåyannàyakasyarddhividhim pa÷yata / sugatasya sarvàõyapi kùetràõi pravaravyaktàni dç÷yante // tava dharmakathodàràmçtagà / tàni sarvàõyasmin gaganatale dç÷yante // tavottamadharmaràjyam idam, dharmaràja / jinena ca jagadbhayo dharmadhanam pradalitam // dharmaprabhedanavij¤àya paramàrthasaüdar÷akàya / dharme÷varàya dharmaràjàya tubhyaü ÷irasà namaþ // 'astinàstya pagatàþ sarva ime dharmà hetån pratãtyasamutpannàþ / eùvàtmavedakakàrakà na santi / ku÷alapàpakarma kiücidavipraõà÷am' iti vacanenopadar÷ayasi // tvayà munãndra, màràtibalabalaü saüjitya / paramapra÷àntabodhyamaraõakùemaü pràptam // tattatra nirvedanacittamano 'pracàraiaþ /
sarvatãrthikakugaõairaj¤àtam // adbhutaü dharmaràjadevamanuùyàõàmabhimukham / triparivarta bahvàkàraü pra÷àntasvabhàvavi÷uddhaü dharmacakraü pravartayasi / tadanantaraü triratnam upadi÷yate // ye dharmaratnena suvinãtàþ / te 'vitarkà nityapra÷àntàþ // tvaü hi jàtijaràmaraõàntago vaidyo varaþ / aprameyaguõasàgaràya ÷irasà namaþ //
satkàrasukçtaissumerurivàprakampyaþ / ÷ãlavatsu ca duþ÷ãleùu ca samam maitrã // samatàsaüprasthito mana÷vàkà÷avat / asmai sattvaratnàya kuryàt påjànna kaþ?
mahàmune imà hi parùadaþ saünipatitàþ / tava mukhaü suprasàdamanasà prekùante // sarvairapi jinaþ svàbhimukhe dçùñaþ / taddhruvam jinasyàveõikabuddhalakùaõam // bhagavata ekavàk pravartità, paraü tu (sà) / parùadbhirnànàvàkùu vij¤àyate // vij¤àyate sarvajagatà svakàrtho yathà / taddhruvam jinasyàveõikabuddhalakùaõam // tenaikavàksvavaghoùaõakàryeõa / kecit vàsanàparibhàvitàþ kecit pratipannaþ // (yà) vimatyàkàükùàþ, tà nàyakaþ pratiprasrabhbhayati ma / taddhruvam jinasyàveõikabuddhalakùaõam // da÷abalanàyakavikràmiõe tubhyaü namaþ / namaste 'bhayàya bhayavipramuktàya // àveõikadharmànavasyaü supratipannàya / sarvajagannetre tubhyaü namaþ / namaþ sarvasaüyojanabandhanacchedakàya // pàragatàya sthalasthitàya namaþ / khinnajagattàrakàya tubhyaü namaþ / namaþ saüsàraprabçttyàm apratiùñhitàya // sattvagatisaüprasthitaþ sarvasahacaraþ / paraü tu (te) sarvagativimuktamanaþ // pari÷uddhapadmamudake jàtamudakena paryanupaliptam / munipadmena ÷ånyatà bhàvità dhruvam // sarvàkàranimittàni saüpravàntàni / tvaü kasmiü÷vit praõidhànakàrã nàsi // pari÷uddhasya buddhasya mahànubhàvo 'cintyaþ / àkà÷asadç÷am apratiùñhitaü vandàmyaham" //

atha bhagavantaü tàbhirgàthàbhirabhinandya, ratnàkareõa licchavikumàreõa bhagavantam evamuktam- "bhagavan, ebhyo licchavikumàrebhyaþ paüca÷atamàtrebhyaþ sarvebhyo 'nuttarasamyak saübodhyàü saüpratipannebhyo 'bodhisattvànàü pari÷uddhaü buddhakùetraü kim'- iti pari÷uddhaü buddhakùetraü pçcchadbhyo bhagavatà tathàgatenaibhyo bodhisattvebhyaþ pari÷uddhaü buddhakùetraü såktam de÷itaü syàt /

evamukte, bhagavàn ratnàkaràya licchavikumàràya sàdhukàram adàt- "sàdhu sàdhu kumàra / sàdhu (yathà) tvaü pari÷uddaü buddhakùetram àrabhya, tathàgatam pçcchasi / tena hi kumàra tvaü ÷çõu sàdhu ca suùñhu ca manasi kuru / bodhisattvànàm pari÷uddhaü buddha kùetram àrabhya bhàùiùyehaü te" / -"sàdhu bhagavan" / -ityuktvà licchavikumàro ratnàkara÷va paücamàtràõi licchavikumàra÷atàni bhagavate pratya÷rauùuaþ /

bhagavàüstànevam àmantrayate sma- "kulaputra (/), sattvakùetraþ hi bodhisattvasya buddhakùetram / tatkasya hetoaþ? yàvadbodhisattvaþ sattvànupabçühayati tàvadbuddhakùetrasya parigràhakaþ / ãdç÷asya buddhakùetrasya parigràhako yathà sattvà vinãtà bhavanti / buddhakùetraprave÷aü yathà sattvà buddhaj¤ànaprave÷aü gacchantyevaü råpaü buddhakùetram parigçhõàti / evaü rupaü buddhakùetram parigçhõàti yathà buddhakùetraprave÷am- àryajàtendriyotpàdaü sattvà gacchanti / tat kasya hetoþ? kulaputràþ, bodhisattvànàü buddhakùetraü hi sattvàrthakriyotpattihetoaþ / ratnàkara, tadyathà- àkà÷asame kicit kartukàmastathà kuryàt kiücàpyàkà÷e hi karaõe càlaükàre ca tathà na yujyate / ratnàkara sarvadharmàn àkà÷amàn j¤àtvà, bodhisatvo yathà sattvaparipàcanàrthàya buddhakùetraü kartukàmastathà buddhakùetraü kuryàt kiücàpi buddhakùetram àkà÷e hi karaõe na yujyate, alaükàre na yujyate /

"ratnàkara, atha cà÷ayakùetraü hi bidhisattvasya buddhakùetraü; tadbodhipràptibuddhakùetre ÷àñhyamàyàpagatàþ sattvà upapatsyante / kulaputra, adhyà÷ayakùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tadbodhipràptibuddhakùetre sarvaku÷alamålasaübhàropacitavantaþ sattvà upapatsyante / prayogakùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tadbodhipràptibuddhakùetre sarvaku÷aladharmopasthitàþ sattvà upapatsyante / bodhisattvasyodàracittotpàdo bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmistadbodhipràptibuddhakùetre mahàyànàüprasthitàþ sattvà upapatsyante / dànakùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre sarvasvaparityàginassattvà upapatsyante / ÷ãlakùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmistadbodhipràptibuddhakùetra sarvà÷ayasahagatà da÷aku÷alakarmapathaparirakùantaþ sattvà upapatsyante / kùàntikùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre dvàtriü÷allakùaõalaükçtàþ kùàntidamaparama÷amathapàramitàþ sattvà upapatsyante / vãryakùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmistadbodhipràptibuddhakùetre sarvaku÷aladharmeùvàrabdhavãryàþ sattvà upapatsyante / dhyànakùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmistadbodhipràptibuddhakùetre smçtisaüprajanyasamàhitàþ sattvà upatsyante; praj¤àkùetraü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre samyaktvaniyatasattvà upapatsyante / catvàryapramàõàni hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre
maitrãkaruõàmuditopekùàvihàriõassattvà upapatsyante / catvàri saügrahavaståni hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre sarvavimuktiparigçhãtàþ sattvà upapatsyante / upàyakau÷alyaü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre sarvopàyacaryàvicakùaõàþ sattvà upapatsyante / saptatri÷adbodhipakùyadharmà hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmistadbodhipràptibuddhakùetre smçtyupasthànasamyakpradhànarddhipàdendriyabalabodhyaügamàrgapratipattij¤àþ sattvàupapatsyante / pariõàmanà cittaü hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tadbodhipràptibuddhakùetre sarvaguõàlaükàrà àvirbhavanti / aùñàkùaõapra÷àntyupade÷o hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tadbodhipràptibuddhakùetre sarvàpàyà atyantasamucchinnàþ; aùñàkùaõà apagatà bhavanti / pratyàtma÷ikùàpadasthiti÷va parasyàpacyanàlàpo hi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetra àpatti÷abdo 'pi tu na nadyate / da÷aku÷alakarmapathapari÷uddhirhi bodhisattvasya buddhakùetraü; tasmiüstadbodhipràptibuddhakùetre dhruvàyurmahàbhogabrahmacaryasatyànuvartanavacanàlaükàra- ma¤juvàkyàbhedyaparùannirbhinninive÷anakau÷alyerùyà- viprayogàvyàpàdacittasamyagdçùñisamanvàgatàþ sattvà upapatsyante /

"evaü, hi kulaputra, yàdç÷o bodhisattvasya bodhicittotpàdastàdç÷o 'pyà÷ayaþ / yàdç÷a à÷ayastàdç÷o 'pi prayogaþ / yàvat prayogastàvaccàdhyà÷ayaþ / tàvadadhyà÷ayastàvacca nidhyaptiaþ / yàvannidhyaptiatàvacca pratipattiaþ / yàvat pratipattistàvacca pariõàmanà / yàvat pariõàmanà tàvaccopàyàþ / yàvadupàyàs tàvacca pari÷uddhakùetram / yathà pari÷uddhakùetram, pari÷uddhasattvàstathà / yathà pari÷uddhasattvàstathàpi pari÷uddhaj¤ànam / pari÷uddhaj¤ànaü yathà, tathàpi pari÷uddha÷àsanam / yathà pari÷uddha÷àsanaü, tathà ca pari÷uddhaj¤ànasàdhanam pari÷uddhaj¤ànasàdhanaü yathà, tathà punaþ pari÷uddhasvacittam /

:tasmàt, kulaputra, bodhisattvena buddhakùetrapari÷uddhani÷vikãrùayà svacittaparyavadàpanàya prayattavyam / tat kasya hetoþ? yathà bodhisattvasya cittaü pari÷uddham, tàdç÷e buddhakùetram pari÷uddham bhavati" /

tato buddhànubhàvenàyuùmataþ ÷àriputrasyaitadabhåt- 'yadi yathà cittaü pari÷uddham, tàdç÷e bodhisattvasya buddhakùetram pari÷uddhaü bhavet, bhagavataþ ÷àkyamunerbodhisattvacaryà carataþ, tasya cittanna pari÷uddhaü kim, yathà buddhakùetram evaü rupam pari÷uddhanna dç÷yate'?- tasyaitadabhåt /

atha bhagavànàyuùmataþ ÷àriputrasya cetasaiva cetaþ parivitarkam àj¤àyàyuùmantaü ÷àriputrametadavocat- "÷àriputra, tat kiü manyase? sårya÷va candraþ kinna pari÷uddhau, yathà jàtyandhairna dç÷yete?"- abravãt- "no hãdaü, bhagavan / tairjàtyandhairduùkçtam, na tu såryeõa ca candreõa hi duùkçtam" / -avocat- "tathà hi, ÷àriputra, kenacit sattvena tathàgatasya buddhakùetraguõàlaïkàravyåho na dç÷yate, sa sattvàj¤ànena hi doùaþ, na tu tathàgatena tasmin doùaþ / tathàgatasya buddhakùetraü hi pari÷uddham, kiü tu tvayà tanna dç÷yate" /

tato brahmà ÷ikhyàyuùmantaü ÷àriputramevamabravãt- "bhadanta ÷àriputra, tathàgatasya buddhakùetranna pari÷uddham' iti mà bravãþ / bhadanta ÷àriputra, pari÷uddhaü bhagavato buddhakùetram; tad yathà- paranirmitava÷artidevànàm, bhadanta ÷àriputra, àvàsavyåho yathà, bhagavataþ ÷àkyamunerbuddhakùetravyåho 'pi mayedç÷o dç÷yate"

tataþ ÷àriputraþ sthaviro brahmàõaü ÷ikhinamevamabravãt / "brahman, ahaü tvimàü mahàpçthivãmutkålanikålakaõñakaprapàta÷ikhara÷vabhragåthoóigalla pràkãrõàm pa÷yàmi" /

brahmà ÷ikhyabravãta- "tathà hãdç÷aü buddhakùetraü pari÷uddhanna dç÷yate / bhadanta ÷àriputra, utkåle nikåle citte buddhaj¤ànàyà÷ayo niyatamapari÷uddhaþ / yebhyaþ kebhya÷vit, bhadanta ÷àriputra, sattveùu samacittatà ca buddhaj¤ànàyà÷ayaþ pari÷uddhastairhãdaü buddhakùetram pari÷uddhaü dç÷yate" /

atha bhagavànimaü trisàhasramahàsàhasralokadhàtum pàdàïguùñhenàhanti sma / samanantarahato 'yaü lokadhàturanekaratnakåñamanekaratna÷atasahasrasaübhàro 'nekaratna÷atasahasraprativyåho bhåtastad yathà- ratnavyåhasya tathàgatasyànantaguõaratnavyåho lokadhàturiva, ayaü ca lokadhàtustàdç÷aþ / tataþ sàpi sarvàvatã pariùadà÷varyapràptà ratnapadmavyåhàsana àtmànamapi ca niùaõõàm cintàü karoti sma /

atha bhagavànàyuùmantaü ÷àriputramavocat- "nanu tvaü, ÷àriputra, imaü buddhakùetraguõavyåhaü pa÷yasi?" abravãt- "dhruvam pa÷yàmi, bhagavan / sandç÷yanta ime 'dçùñà÷rutapårvà vyåhàþ" / abhàùata- "÷àriputra, idaü hi buddhakùetrannityamãdç÷am, ki tu hãnasattvaparipàcanàrthàya tathàgato buddhakùetremevaü bahudoùaduùñaü de÷ayati / ÷àriputra, tadyathàpi nàma devaputrà ekasmin ratnabhàjane bhojanaü bhakùanti, api tu yathà- puõyasaünicayabhedena divyàhàràmçtapratyupasthitàþ, evameva, ÷àriputra, sattvà ekasmin buddhakùetra utpannà yathà-pari÷uddhirbuddhànàü buddhakùetraguõavyåham pa÷yanti" /

asmin buddhakùetraguõàlaïkàravyåhe dç÷yamàne, catura÷ãtyà pràõisahasrai- ranuttarasamyaksambodhicittànyutpàditànyabhåvan / ye kecana licchavikumàràõàm pa¤ca÷ataü licchavikumàreõa sàrdhamupasaükràntàþ te 'pyànulomikãm kùàntim pràpnuvan /

atha bhagavàüstà çdvividhãaþ piüóayati sma; tata÷va tadbuddhakùetraü bhåyaþ pårvasvabhàvamàpannaü dç÷yate sma /

tatra ÷ràvakayànidevamanuùyàõàmetadabhåt- 'anityà vata saüskàràþ' / viditveti dvàütri÷ade pràõisahasrebhyaþ sarvadharmeùu virajo vigatamalaü vi÷uddhaü dharmacakùuþ; aùñàbhyo bhikùusahasrebhyo 'nupàdàyà÷ravebhya÷cittàni vimuktànyabhåvan / catu÷ãtyàpi buddhakùetrodàràdhimuktikapràõisahasraiþ, sarvadharmàn viñhapana-pratyusthànalakùaõàn viditvà, anuttarasabhyaksambodhicittànyutpàditàni /

buddhakùetrapari÷uddhinidànasy aparivartaþ prathamaþ /


2. acintyopàyakau÷alyam

api ca tena kàlena vai÷àlyàmmahànagaryàm eko vimalakãrtirnàma licchaviràsãt, pårvajinakçtàdhikàro 'varopitaku÷alamålo 'nekabuddhaparyupàsitaþ kùàntipratilabdhaþ pratibhànalabdho mahàbhij¤àvikrãóito dhàraõãpratilabdho vai÷àradyapràpto nihatamàrapratyarthiko gambhãradharmanetrã supratipannaþ praj¤àpàramità niryàta upàyakau÷alyagatiügataþ pratibhànavat sattvà÷ayacaryàvij¤aþ sattvendriyavaràvaraj¤ànaniryàto yathàpratyarhaü dharma÷àstà / asmin mahàyàne prayatya, j¤àtaþ suni÷vitaþ karmakaro buddhasyeryàpathe vihàrã paramabuddhisàgarànugataþ sarvabuddhaiþ saüstutaþ stobhitaþ pra÷aüsitaþ sarva÷akrabrahmalokapàlanamaskçtaþ saþ /

upàyakau÷alyena sattvaparipàcanàrthàya vai÷àlyàmmahànagaryà viharan, (so) 'nàthadaridrasattvasaügrahàyàkùayabhogaþ / duþ÷ãlasattvasaügrahàya pari÷uddha÷ãlaþ / dviùñàtidviùñavyàpàdi duaþ÷ãlakrodhanasattvasaügrahàya kùàntidamapràptaþ / alasasattvasaügrahàyottaptavãryaþ / vikùiptacittasattvasaügrahàya dhyànasmçtisamàdhivihàrã / dauùpraj¤asattvasaügrahàya praj¤àvini÷cayalàbhã / yadyapyavadàtavastrapariveùñitàþ (sa) ÷ramaõacarita sampannaþ / gçhàvàse yadyapi viharan, kàmaråpàråpadhàtvasaüsçùñaþ / putradàràntaþpure 'pi nityam brahmacàrã / parivàraparivçto yadyapi dç÷yamànaþ pravivekacàrã / bhåùaõàlaükçto dç÷yamànaþ, kiü tu lakùaõopetaþ / yadyapyàhàrapànabhojanaü dç÷yamàno bhu¤jan, sadà dhyànasya prãtibhojanaü paribhuïkte sma / sarvakrãóàdyåtakoõeùu dç÷yamàno 'pi, krãóàdyåtaraktàn sattvàn paripàcayati sma nityamamoghacàrã / sarvapàùaõóikàn yadyapi gaveùã, buddhe 'bhedyàbhipràyasampannaþ / laukikalokottaramantra÷àstravij¤àno 'pi sadà dharmasammodanandàdhimuktaþ / saüsargasamantamadhye dç÷yamàno 'pi, sarvamadhye pramukhaþ påjitaþ /

lokasàmagrãkaraõàrthàya jyeùñhamadhyakumàràõàü sahàyãbhàvaü gacchati sma dharmabhàõakaþ / sarvavyavahàrapratipanno yadyapi, làbhabhoganiràkàïkùaþ / sattvadharùaõàrthàya sarvapathacatvara÷çïgàñakeùu dç÷yamàno 'pi, sattvarakùaõàrthàya ràjakàryeùu ca prayuktaþ / hãnayànàdhimuktivàraõàthàrya mahàyàne ca sattvaparigrahàrthàya sarvadharma÷ravaõikasaüvàcakeùu dç÷yate sma / bàlaparipàcanàrthàya sarvalipi÷àlàgàmyapi / kàmàdãnavasamprakà÷anàrthàya gaõikàgàràõyapi sarvatràvakràmã / smçtisampratiùñhàpanàrthàya sarvamadyavikrayagçhàõi càvakramati sma /

dharma÷reùñhopade÷akàraõàcchreùñhyantare 'pi ÷reùñhisammatãyaþ / sarvagràhakàdànaparicchedakàraõàdgçhapatyantare ca gçhapatisammatãyaþ / kùàntisauratyabalapratiùñhàpanakàraõàt kùatriyàntare kùatriyasammatãyaþ / mànamadadarpapraõà÷anakàraõàd bràhmaõàntare 'pi bràhmaõasammatãyaþ / sarvaràjakàryadharmànuråpàj¤àkàraõàdamàtyàntare càmàtyasammatãyaþ / ràjabhogai÷varyasaïgavivartanakàraõàtkumàràntare ca kumàrasammatãyaþ / kumàrãparipàcanakàraõàd antaþpure 'pi ka¤cukisammatãyaþ /

pràkçtasya puõyaü vi÷eùeõàdhyàlambanato janakàyena sàrdhaü sàmagrãmàpannaþ / ã÷varàdhipataya upade÷akàraõàcchakràntare ca ÷akrasammatãyaþ / j¤ànavi÷eùa÷àsanakàraõàdbrahmàntare 'pi brahmasammatãyaþ / sarvasattvaparipàcanàl (lokapàleùu) lokapàlasammatãyaþ / tathà hi licchavirvimalakãrtirapramàõopàyakau÷alyaj¤ànasampanno vai÷àlyàmmahànagaryàü viharati sma /

sa upàyakau÷alyenàtmànaü glànanibhaü de÷ayitvà, tasya rogapra÷nàrthàya vai÷àlyà mahànagaryà ràjàmàtyadhipakumàramaõóalabràhmaõagçhapati÷reùñhinaigamajànapadàþ, no hãdaü- pràõinàm bahusahasraü rogapçcchanàyàgatam / tebhyastatra samàgatebhyo licchavirvimalakãrtirimameva caturmahàbhåtakàyam àrabhya, dharmaü de÷ayati sma-

"mitràþ, ayaü hi kàya evamanitya evamadhruvo 'nà÷vàsaþ / (sa hy-) evaü durbalo 'sàrastathà hi luptaþ parãttakàlo duþkho bahurogo vipariõàmadharmaþ / mitràþ, tathà hyasmin kàye bahurogabhàjane hi- tasmin paõóito 'saüvàsikaþ /

"mitràþ, ayaü kàyo dhàraõan- na kùamamàõaþ phenapiõóopamaþ / ayaü hi kàyo 'cirasthitiko budbudopamaþ / ayaü kàyaþ kle÷atçùõotpanno marãcyupamaþ / asàro 'yaü kàyaþ kadalãstambhopamaþ / asthirasnàyubandho vatàyaü yantropamaþ / ayaü kàyo hi viparyàsotpanno màyopamaþ / abhåtadar÷anaü hyayaü kàyassvapnopamaþ / pratibimbopamo 'yaü kàyaþ pårvakarmapratibimbo dç÷yamànaþ / ayaü kàyaþ pratyayàdhãnaþ, prati÷rutkopamastat / vikùiptacitto (yathà) hyayaü kàyaþ patanalakùaõo meghopamaþ / ayaü kàyaþ kùaõavinà÷anasahagata÷cànavasthito vidyuttulyaþ / asvàmiko 'yaü hi kàyo nànàpratyayotpannaþ /

"nirvyàpàro hyaü kàyaþ pçthivãsadç÷aþ / àpasadç÷o 'yaü kàyo 'nàtmakaþ / ayaü kàyastejassadç÷o nirjãvaþ / ayaü kàyo vàyusadç÷o niùpudgalaþ / àkà÷asadç÷o 'yaü kàyo niþsvabhàvaþ /

"ayaü kàyo mahàbhåtasthàno 'bhåtaþ / àtmàtmãyarahito 'yaü kàyaþ ÷ånyaþ / tçõakàùñhàbhittiloùñapratibhàsopamo 'yaü kàyo jaóaþ / ayaü hi kàyo vàtayantrasamanvàgamena (yath-)otpanno vedanàrahitaþ / ayaü hi påyamãóhasaücitaþ kàyastucchaþ / nityalepaparimardanabhedanavidhvaüsanadharmo 'yaü kàyo riktaþ / ayaü hi kàya÷caturadhikacatuþ÷atarogopadrutaþ / sadà jaràbhibhåto hyayaü kàyo jarodapànasadç÷aþ / maraõànto 'yaü kàyo 'ntàni÷ritaþ / ayaü hi kàyaþ skandhadhàtvàyatanaparigçhãto vadhakà÷iviùa÷ånyagràmopamaþ / tasmin yuùmàbhirevaükàye nirvidudvegayorutpàditayostathàgatakàyàdhimuktirutpàdayitavyà /

"mitràþ, tathàgatakàyo hi dharmakàyo j¤ànajaþ / tathàgatakàyaþ puõyajo dànaja÷÷ãlajassamàdhijaþ praj¤àjo vimuktijo vimuktij¤ànadar÷anajo maitrãkaruõàmuditopekùotpannodànadamasaüyamotpanno da÷aku÷alakarmapathajaþ kùàntisauratyajasthiravãryaku÷alamålajo dhyànavimokùasamàdhisamàpattija÷÷rutapraj¤opàyajassaptatriü÷adbodhipàkùikadharmaja÷÷mathavipa÷yanàjo da÷abalaja÷caturvai÷àradyajo 'ùñàda÷àveõikabuddhadharmajassarvapàramitotpanno 'bhij¤à-(tri-) vidyotpannassarvàku÷aladharmaprahàõasarvaku÷aladharmasaügrahajaþ satyajassamyaktvajo 'pramàdajaþ /

"mitràþ, tathàgatakàyo hyapramàõaku÷alakarmajaþ / tasmin yuùmàbhiravaükàye 'dhimuktirutpàdayitavyà / sarvasattvakle÷arogaprajahanàrthàya ànuttarasamyaksambodhicittamutpàdayitavyam" /

evameva licchavirvimalakãrtistathà hi tasmai rogapra÷nagaõàya, yathà bahu÷atànàü sattvasahasràõàmanuttarasamyaksambodhicittamutpàditam, tathà hyevaü dharmaü de÷ayati sma /

acintyopàyakau÷alyasya parivarto nàma dvitãyaþ /


3. ÷ràvakabodhisattvapreùaõoktam

tato licchavervimalakãrteretadabhåt- "mayi glàne duaþkhite ca ma¤casyopari sanne, tathàgatenàrhatà samyaksambuddhena, mànna samanvàhçtyànukampànnopàdàya, rogapçcchananna ki¤cidapyutsçùñam" iti /

atha bhagavàül- licchavervimalakãrterãdç÷aü cittasaïkalpaü buddhvà, àyuùmantaü ÷àriputramàmantrayate sma- "÷àriputra, licchavervimalakãrte rogapçcchanàya gaccha" //

evamukte, bhagavantamàyuùmàü÷àriputra etadavocat- "bhagavan, licchavervimalakãrte rogapçcchanagamanannotsahe / tat kasya hetoþ? bhagavan, abhijànàmi-

"ekasmin samaya ekasmin vçkùa måle màm pratisaülãnaü licchavirvimalakãrtirapi, yena tasya vçkùasya målaü tenopasaükramyaitadvadati sma- 'bhadanta ÷àriputra, yathà tvaü pratisaülãnastàdç÷e pratisaülayane na pratisaülayitavyam' /

"'yathà traidhàtukakàya÷ca cittaüca na praj¤àyete, tathà hi pratisaülaya / yathà nirodhànnottiùñhati sarvatràpãryàpathamàvirbhavati, tathà hi pratisaülaya / yathà pràptilakùaõànutsçjanàtàyàm pçthagjanalakùaõamevàpi dç÷yate, tathà hi pratisaülaya / yathà punastava cittamadhyàtmamanavasthitam, bàhyaråpe 'pi nànuvicarati, tathà pratisaülaya / yathà sarvadçùñigateùvacalo 'pi ca saptatriü÷adbodhipàkùikadharmàbhàsaü gacchati, tathà hi pratisaülaya / yathà saüsàràvacarakle÷àprahàõe nirvàõasamavasaraõamapi gacchati, tathà hi pratisaülaya / bhadanta ÷àriputra, ya evam pratisaülayane pratisaülãnàþ, tàn bhagavàn pratisaülayana àmantrayate sma' /

"ityukte, bhagavan, taü dharmameva ÷rutvà, tasmai prativàdavisarjanasyàsamarthaståùõãbhåto 'bhåvam / etasmàt kàraõàt tasya satpuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe" /

atha bhagavànàyuùmantam mahàmaudgalyàyanam àmantrayate sma- "maudgalyàyana, licchavervimalakãrte rogapçcchanàya gaccha" / maudgalyàyano 'pi tvavocat- "bhagavan, tasya satpuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe / tat kasya hetoaþ? bhagavan, abhijànàmi-

"ekasmin samaye vai÷àlyà mahànagaryà ekasmin vãthãdvàre gçhapatibhyo dharmamade÷ayam / tasmin samipe licchavirvimalakãrtirupasaükramya, màmetadvadati sma- 'bhadanta maudgalyàyana, yathàvadàtavastrebhyo gçhibhyo de÷ayasi, tathà hi dharmo 'vyapade÷yaþ / bhadanta maudgalyàyana, sa dharmo yathàdharma dar÷ayitavyaþ /

"'dharmo hi, bhadanta maudgalyàyana, niþsattvaþ sattvarajo 'pagataþ / niràtmakaþ (sa) ràgarajo 'pagato nirjãva upapatticyutyapagataþ yo 'nà÷ravaþ, pårvàntàparàntaparicchinnaþ (saþ) / ÷àntopa÷amalakùaõas(sa)ràgarahitaþ 'nàlambanagàmã (so)' nakùarassarvavàcchinno 'nabhilàpyassarvataraügarahitaþ / sarvànugata àkà÷asamo varõaliïgàkàravigataþ sarvacaraõàpagato mamàbhàvo mamakàràpagatas (saþ) / (so) 'vij¤aptika÷cittamanovij¤ànavigataþ, pratipakùàbhàvakàraõàdatulyaþ / hetupratikålaþ (sa) pratyayàvyavasthitaþ /

"'dharmadhàtusamavasaraõàt- (sa) sarvadharmàn hi samàdadhàtyananugamananayena tathatànugataþ / (so) 'tyantàkampyaþ; ataþ sthito bhåtakoñyàü ùaóviùayeùvà÷rayarahitatvenàkampyaþ, apratiùñhitena yatra yatra gamanàgamanavyapagataþ, ÷ånyatàsamavasaraõaþ / animittena susphuñitaþ (so) / apraõihitalakùaõa eva, kalpanà apanayàpagataþ / apakàrarahitaþ (so) 'prakùepa utpàdavyayàpagato 'nàlaya÷cakùuþ÷rotraghràõajihvàkàyamanaþ paddhatisamatikrànto 'nunnato 'navanato 'vasthito 'calabhåtaþ /

"'sarvacaryàvigate, bhadanta mahàmaudgalyàyana, evaü dharme de÷anà katham bhavati? bhadanta mahàmaudgalyàyana, sàpi dharmade÷anà nàmàropitavacanam / yacchravaõam, tadapyàropita÷ravaõam / bhadanta maudgalyàyana, yatràropitavacanannàsti, nàsti tatra dharmade÷anà, ÷ravaõaü ca j¤ànaü ca na staþ / tadyathàpi nàma màyàpuruùeõa màyàpuruùebhyo dharmo de÷yeta /

"'anena cittasthànena dharmo dar÷ayitavyaþ- tvayà sattvendriyakau÷alyam karaõãyam / praj¤àcakùuùà sudar÷inà ca mahàkaruõàbhimukhãbhåtena ca mahàyànavarõavàdinà ca buddhakçtaj¤ena ca pari÷uddhà÷ayena ca dharmaniruktivij¤ànena triratnagotràcchinnakaraõàrthàya tvayà dharmo dar÷ayitavyaþ' /

"ityukte, bhagavan, tathaivam taddharmopade÷ena tasyà gçhapatipariùado 'ùñàbhirgçhapati ÷atairanuttarasamyaksaübodhicittamutpàditam / ahaü tu, bhagavan, pratibhànàpagato 'bhåvam / etasmàtkàraõàttasya satpuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe" /

tato bhagavànàyuùmantaü mahàkà÷yapamàmantrayate sma- "kà÷yapa, licchavevimalakãrte rogapçcchanàya gaccha" / mahàkà÷yapo 'pi tvavocat "bhagavan, tasya satpuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe / tat kasya hetoþ? abhijànàmi-
"ekasmin samaye mama daridravãthyàü piõóapàtàya sthitaü licchavirvimalakirtiþ, tenopasaükramya, etadvadati sma- 'tathà hi mahàsattvagçhà (õi) hitvà, daridragçhàõi gacchato bhadantasya mahàkà÷yapasya bhavantyekade÷amaitrã /

"'tasmàt, mahàkà÷yapa, dharmasamatàyàü sthàtavyam / sarvakàle sarvasattvàntsamanvàhçtya, piõóapàtaþ paryeùñitavyaþ / niràhàràhàraþ paryeùñitavyaþ / paripiõóagràhavinodanàrthàya piõóapàtàya caritavyam / ÷ånyagràmàdhiùñhitena tvayà gràmaü praveùñavyam / puüstrãparipàcanàrthàya gràmaü praveùñavyam / buddhavidyayà tvayàntargçhe gantavyam /

"'anàdànena piõóapàta upàdeyaþ, jàtyandhopamena råpàõi draùñavyàni, prati÷rutkànibhàþ ÷abdàþ ÷rotavyàþ, vàyutulyà gandha ghràtavyàþ, avij¤aptikena rasà anubhavitavyàþ, j¤ànaspar÷àbhàvena spraùñavyàni sparùñavyàni, màyàpuruùasya vij¤ànena dharmà veditavyàþ / yau na ca svabhàvo na ca parabhàvastau nojjvalau / yadajvalanam, tanna ÷àmyati /

"'yadi, sthavira mahàkà÷yapa, aùñamithyàtvàvyatikramaõe càùñavimokùasamàpattyàüca mithyàtvasamatayà samyaktvasamatàm pravi÷ase, ekapiõóapàtamapi sarvasattvebhyo dadat, sarvabuddhebhya÷ca sarvàryebhyo 'pyanuprayacchasi copanàbhya, purata àtmanà bhojanaü dçùñaü syàt, yathà na ca kle÷asaüprayukto na ca kle÷avipramuktastathà hi paribhokùyasi; na samàhito và (samàdhi-)samutthito va paribhokùyasi saüsàranirvàõàpratiùñhitaþ /

"'bhadanta, ye kecana tubhyaü piõóapàtaü dadati, tebhyo mahàphalaü vàlpaphalaü và na bhavataþ, na ca madhya(-phalaü) vi÷eùa(-phalaü) và / (te) buddhapravçttiü samavasaranti, na tu ÷ràvakagatiü / sthavira mahàkà÷yapa, tathà hyamogharàùñrapiõóam paribhokùyasi' /

"ityukte, bhagavan, ahamimaü dharmopade÷aü ÷rutvà, à÷caryàdbhutapràptaþ sarvabodhisattvebhyaþ praõàmamakàrùam / 'yadi gçhastho 'pyevaüpratibhànasaüpannaþ ko 'nuttarasamyaksaübodhicittannotpàdayed' [iti] cintayitvà, pårvam mahàyàne 'pràpte, tadarvàümayà na ka÷citsattvaþ ÷ràvakapratyekabuddhayànayorvive÷itaþ / bhagavan, etasmàtkàraõàttasya satyuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe" /

atha bhagavànàyuùmantaü subhåtimàmantrayate sma- "subhåte .......gaccha" / subhåtirapi tvavocat- "bhagavan, .........notsahe /

"ekasmin samaye vai÷àlyàmmahànagaryàü licchavervimalakãrtergehaü piõóapàtàyàgatasya licchavirvimalakirtirme pàtramiùñvà, (tat) praõãtàhàreõa pårayitvà, etadvadati sma-

"'bhadanta subhute, tvaücedàmiùasamatayà sarvadharmasamatànvaya÷ca sarvadharmasamatayà buddhadharmasamatànvayaþ, sàmpratamimaü piõóapàtaü bhuüdhi / (bhuüdhi,) bhadanta subhåte, yadi tvaü lobhadveùamohànna pratinisçjya taissàrthaü tvapratiùñhitaþ; satkàyadçùtyanuccàlya, ekàyanamàrgaü gataþ; tvayàpi tvavidyàbhava tçùõayorahatayorvidyàvimuktã punaranavaropite (yadi), paücànantariyàõi ca tava vimukti÷ca samàni, tvanna ca vimukto na càpi baddhaþ, tvayà catvàryàryasatyàni na ca dçùñàni satyaüca nàdçùñam, phale tvapràpte pçthagjano 'pi nàsi, pçthagjanadharmàt punaranivçttastvanna càryo na cànàryaþ, bhåyo 'pi sarvadharmapratisaüyuktastu sarvadharmasaüj¤àvipramuktaþ, (imaü piõóapàtaü bhuüdhi) /

"'(bhuüdhi, yadi) tvayà ÷àstà càdçùño '÷ruta÷ca dharmàrdha÷ca saügho 'paryupàsitaþ / ye te ùañ ÷àstàraþ yadidam- påraõaþ kà÷yapaþ, maskarã go÷àlãputraþ, saüjayã vairàóãputraþ kakudaþ kàtyàyanaþ, ajitaþ ke÷akambala÷ca nirgrantho j¤àtiputras- tàn bhadantasya ÷àsténni÷ràya, tvam pravrajita (÷cedbhuüdhi) /

"'yena te ùañ ÷àstàro gacchanti ten àryaþ subhåtirapi gàmi (cet); sarvadçùñigateùu pravi÷an, tvamapi tvantamadhyàpratilabdhaþ; tvaü (cet) punaraùñàkùaõapratipannaþ kùaõàpràptaþ, saükle÷asambhåtastvaü vyavadànànupagataþ; yatsarvasattvànàmaraõaü, tadbhadantasyàraõaü (cet);tvaddàne 'vi÷odhite, bhadanta, ye kecittubhyaü piõóapàtaü dadati, te paraü tu (cetsva-)vinipàtakaràþ; (yadi) tvaü sarvamàrasahagata÷ca sarvakle÷àstvatsahàyãbhavaü gatàþ; yaþ kle÷asvabhàvaþ so 'pi (ced-) bhadantasya svabhàvo bhavati, tvayà sarvasattvaghàtakacittam upasthàpitam, tvayà sarvabuddhànudhvaüsanam (kçtaü syàt), sarvabuddhadharmàkãrti kçtvà, saüghe càpratisaraõastva¤cenna kadàci parinirvàsi, tata imaü piõóapàtaü bhuüdhi /

"ityukte, imaü tannirde÷aü ÷rutvà, bhagavan, màm 'taü kim bhàsiùye 'haü, kiü vakùyàmi, kiü karaõãyam?' (iti) cintayamànaü, da÷adikùu tamobhåtàsu, tat pàtramutsçjya, gehàt pratiniþsarantaü licchavirvimalakãrtiretadvadati sma-

"'bhadanta subhute, akùarebhyo 'bhayenedaü pàtraü pratãccha / bhadanta subhåte tat kiü manyase tathàgatasya nirmàõe taduktaü syàt, tasmàt kiü bhaverbhãtaþ?'- taü- 'no hãdaü kulaputra' ityavacam / sa màmabravãt- 'bhadanta subhåte, màyànirmàõasvabhàvebhyaþ sarvadharmebhyo mà bhaiùiþ / tat kasya hetoþ? teùu sarveùvapi vacaneùu tatsvabhàveùu tasmàhu nàma paõóità akùareùvasaïgàstebhyo 'trastàþ tat kasya hetoþ? teùu sarveùvakùareùu hyanakùareùu, (sarvaü) sthàpayitvà, vimokùaþ sarvadharmà hi vimokùalakùaõàþ / '

"asminnirde÷e de÷ite, devaputràõàü dvi÷ataü dharmeùu virajaü vãtamalaü vi÷uddhaü dharmacakùu÷ca devaputràõàü pa¤ca÷atamanulomikãm kùànti pràpnuvanti sma / ahaü tu pratibhànàpagatastasmai punarvisarjanasyàsamartho ('bhåvam) / etasmàt kàraõàt, bhagavan tasya satpuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe / "

tato bhagavànàyuùmantaü pårõamaitràyaõãputramàmantrayate sma- "pårõa,..... gaccha" / - pårõo 'pi tvavocat- "bhagavan..... notsahe..... /

"ekasmin samaye màm mahàvanasyaikasmin pçthivãprade÷e sthitamàdikarmikebhyo bhikùubhyo dharma de÷ayantaü licchavirvimalakãrtistenàgata edad vadati sma-

"'bhadanta pårõa, samàpattimanupràpyaiùàü bhikùåõà¤cittam pa÷ya, (dçùñvà) ca dharma prativedasyasva / mahàratnabhàjanaü påtikenaudanena mà pãparaþ / eùàü bhikùåõàm, jànãhi, adhyà÷ayaþ kãdç÷aþ / vaióåryamaõiratnaü kàcakamaõinà mopamàhi /

"'bhadanta pårõa, sattvendriyeùvani÷citeùu, pràde÷ikendriyam mopasaühara / avraõasya vraõam mà prasåùva / mahàmàrgàvatàràrthik(-ebhyo) vãrthãma¤jarãm mà parigrahãaþ / mahàsamudreõa gokhurapadaü mà pãparaþ / sumeru sarùapaphale mà nikùipa / dinakarasya prabhàü khadyotakena mà niràkuru / samyaksiühanàdàrthika(-ebhya) ÷çgàlarutam mà parigrahãþ /

"'bhadanta pårõa, eùàü sarvabhikùåõàü hi mahàyànasampratipannanàü bodhicittaü bhràntaü kevalam; bhadanta pårõa, ebhyaþ ÷ràvakayànam mà prakà÷aya / ÷ràvakayànaü hyabhåtam; sattvendriyakramaj¤àna ime ÷ràvakà mayà jàtyandhasadç÷à matàþ' /

"atha licchavau bimalakãrtau tena kàlena tàdç÷aü samàdhi samàpanne, yathà tebhyo bhikùubhyo vividhapårvanivàsànusmçtirbhavati, tebhyaþ samyaksambodhyarthàya buddhànàm pa¤ca÷atam paryupàsitebhyaþ ku÷alamålasamanvàgatebhyaþ sva bodhicittamabhimukhãbhåtvà, te satpuruùasya pàdayoaþ ÷irasà praõipatya pragçhãtà¤jalayo 'bhåvan / (yathà) punaste 'nuttarasamyaksambodhyà avinivartanãyà bhavanti, tasmiüstathà dharma dar÷itavati, bhagavan, cintayatomamaivamabhåt-

"'÷ràvakeõa, paracittà÷ayànavivicya, na kasmaiciddharmo nirde÷yaþ / tat kasya hetoaþ? ÷ràvakastu sarvasattvavaràvarendriyavij¤o nàsti' yathà tathàgatorhan samyaksambuddhastathà nityasamàhito nàsti' / bhagavan, etasmàtkàraõàttasya satpuruùasya rogapçcchanagamanannotsahe / "

tato bhagavànàyuùmantam mahàkàtyàyanamàmantrayate sma- "kàtyàyana,..... gaccha" / kàtyàyanastvavocat- "bhagavan,..... notsahe..... /

"ekasmin samaye bhagavatà bhikùubhyo 'vavàdakasåtre 'mantrite, tasya såtrasya vacananirõayàya màü dharma tadyathà - 'anityatàduþkhanairàtmya ÷àntyartham' de÷ayamànaü licchavirvimalakãrtistenopasaükramya, etadvadati sma -

"'bhadanta mahàkàtyàyana, pracàrasamprayuktàmutpàdabhaïgasahagatàü dharmatàü mà ÷àdhi / yadatyantato 'nutpàditam, notpadyate, sa¤janitanna bhaviùyati; (yadatyantato) 'niruddham, na nirudhyate, niruddhanna bhaviùyati, tadhyanityatàyà arthaþ / yaþ pa¤caskandheùu ÷ånyatàdhigamenànupapattyavabodhàrthaþ, sa hi duþkhasyàrthaþ / yàtmanairàtmyayorabhàvatà, sà nairàtmyasyàrthaþ / yatsvabhàvaparabhàvàpagataü, tadhyajvalanam, yadajvalanam, tanna ÷àmyati; yadapra÷àntam, tacchàntyà arthaþ' /

"asminupade÷e de÷ite, teùàü bhikùuõàmanupàdàyàsravebhya÷cittàni vimuktànyabhåvan / bhagavan, etasmàt..... notsahe" /

atha bhagavanàyuùmantamaniruddhamàmantrayate sma- "aniruddha,..... gaccha" / aniruddho 'pi tvavocat- "bhagavan, .....notsahe..... / ..... /

"ekasmin samaye màmekasmimsþcaükramaõe caükramyamàõaü, yenàhaü tenàgamya, ÷ubhavyåho nàma mahàbrahmà brahmaõàü da÷asahasreõa sàrdha taü de÷amavabhàsya, mama pàdau ÷irasàbhivandya, ekànte sthita etadavocat- 'bhadantàniruddha, tvaü bhagavatàgradivyacakùurvànàkhyàtaþ; àyuùmato 'niruddhasya divyacakùuùà kiyadarvàg dç÷yate?'- tam evamavacam- 'mitra, tadyathàpi nàma puruùasya cakùurvataþ karatale saünihitamàmlaphalaü dç÷yate, tathà bhagavataþ ÷àkyamunerbuddhakùetram, trisàhasramahàsàhasralokadhàtum pa÷yàmã'ti /

"màmetadvadantaü licchavirvimalakãrtistaü de÷amupasaükramya, mama pàdau ÷irasàbhivandya, etadavocat- 'bhadantasyàniruddhasya divyacakùuþ kimabhisaüskàralakùaõaü vànabhisaüskàralakùaõaü và? tadyadyabhisaüskàralakùaõam, syàd bàhya pa¤càbhij¤àsamam / yadyanabhisaüskàra(-lakùaõam), anabhisaüskàraþ syàdasaüskçtaþ / sa dar÷anasyà÷akta÷cet, sthaviraþ katham pa÷yet?'

"ityukte 'bhåvaü tåùõãbhåtaþ / sa brahmà tu tasmàtsatpuruùàdimaü nirde÷aü ÷rutvà, à÷caryapràpto 'bhivandanaü kçtvà, etadabravãt- 'loke divyacakùurvànasti kaþ?'- àha- 'bhagavanto buddhà hi loke divyacakùurvantaþ; te hyanupatasamàhitasthàne sarvabuddhakùetràõi saüpa÷yantyubhàbhyàm aprabhàvitàþ' /

"atha brahmà (ca) da÷a parijanasahasràõãmaü nirde÷aü ÷rutvà, adhyà÷ayenànuttarasamyaksaübodhicitaü saüjanayante sma / te mahyaüca tasmai satpuruùàya namaskçtvà, abhivandya, tatraivàntaradhàyiùuþ / ahaü tu pratibhànàpagato 'bhåvam / etasmàt.....notsahe" /

tato bhagavànàyuùmantamupàlimàmantrayate sma- "upàle,.....gaccha" / - upàliaþ punaravocat- "bhagavan.....notsahe..... /

"ekasmin samaye dvau bhikùå àpattimàpannau bhagavati lajjamànau bhagavatsamãpamanupasaükramya, tàvubhau yenàham tenopasaükramya, màvevaü vadataþ- 'bhadantopàle, àvamàpattimàpannou ca lajjamànau bhagavatsamãpaü tvanupasaükramya, àyuùmànupàliràvayoaþ saü÷ayaü prativinodayatu, àvàmàpattyàþ praõayatu' /

"ityukte, bhagavan, yena tàbhyàü bhikùubhyàü dharmakathàmade÷ayam tena sa licchavirvimalakãrtirapyupasaükramya, màmetadvadati sma-

"'bhadantopàle, tvayànayorbhikùvoràpattirbhåyo dçóhà na kartavyà, nàvila(-tarà) kartavyà; anayoràpattivipratisàraü prativinodaya / bhadantopàle, àpattirhyadhyàtmamapratiùñhità, bahirdhàvyativçttà; ubhayeùvasatsu ca (sà) nopalabhyate / tat kasya hetoaþ? bhagavànavocat cittasaükle÷ena sattvasaükle÷aþ; cittavyavadànena vi÷uddhiriti-

"'subhàùitàrthe, bhadantopàle, cittamadhyàtmaü và bahirdhà và nàsti; ubhayeùvasatsvapi (tan-)nopalabhyate / cittaü yathà tathàpyàpattiaþ / yathàpattistathàpi sarvadharmàþtathatàyà nàtikràmaõti /

"'bhadantopàle, ya÷cittasvabhàvaþ- sa bhadantasya vimuktacittasya cittasvabhàvo yena kena cittasvabhàvena ki kadàcana saükliùño 'bhåt?' abravam-þ 'no hãdaü' / - àha- 'bhadantopàle, sarvasattvacittaü hi tatsvabhàvaþ /

"'bhadantopàle, saükalpo hi kle÷aþ, nirvikalpo 'vikalpanà svabhàvaþ / viparyàsaþ saükle÷a, aviparyàsaþ svabhàvaþ / àtmasamàropaþ saükle÷aþ, nairàtmyaü svabhàvaþ /

"'bhadantopàle, sarvadharmà hyupapadya, vina÷yanto 'pratiùñhità màyàbhravidhudupamàþ / sarvadharmà anavasthitàþ kùaõamàtramapi na tiùñhanti / sarvadharmà hi svapnamarãcinibhà abhåtadar÷anam / sarvadharmà udakacandrapratibimbakalpà÷ cittasaükalpàt samuchritàþ / yaiþ kai÷cana tathàhi praj¤àyate, te vinayadharà nàmocyante; ye kecanaivaü dàütàste sudàütàþ' /

"atha tau bhikùå etadavadatàm- 'ayaü gçhapatiaþ supraj¤àvàn; vinayadharàõàü bhagavataiùa hyagra àkhyàto bhadantopàlistàdç÷aþ (supraj¤àvàn) nàsti' / tàbhyàmevamavacam- 'bhikùå, imaü yuvàü gçhapatimmà pratijànãtam / tat kasya hetoþ? sthàpayitvà tathàgatam, ye kecanàsya pratibhànapratiprasrabdhyàþ samarthàþ ÷ràvakà và bodhisattvà và, te kecinna vidyante / asya praj¤àlokastajjàtãyaþ' /

"tatastau bhikùå vicikitsàm pratinisçjya, tatraivàdhyà÷ayenànuttarasamyaksambodhicittaü saüjanayamànau, taü satpuruùamabhivandya, etadavadatàm- 'sarvasattvà api caivaüråpaü pratibhànaü labheran', iti / etasmàt .....notsahe" /

atha bhagavànàyuùmantaü ràhulamàmantrayate sma- "ràhula,..... gaccha" / ràhulastvavocat- "bhagavàn,..... notsahe..... /

"ekasmin samaye 'nekalicchavikumàrà yenàhaü tenopasaükramya, màmevaü vadanti sma- 'bhadanta ràhula, tvaü bhagavato 'si putraþ / cakravartiràjyaü hitvà, pravrajya, ki tvayopalabdham, pravrajyàyà guõànu÷aüsaü kim?' ityukte, màü tebhyo yathàyogam pravrajyàguõànu÷aüsaü de÷ayantaü licchavirvimalakãrtirapi, yenàhaü tenopasaükrànto mahyannamaskçtvà, etadavocat-

"'bhadanta ràhula, yathà pravrajyà guõànu÷aüsaü de÷ayasi tathà na de÷ayeþ / tat kasya hetoþ? pravajyà hi guõarahità, anu÷aüsàpagatà / bhadanta ràhula, yasmai saüskçtam pravartate tasmai guõànu÷aüsam; pravrajyà tvasaüskçtayoga÷càsaüskçte guõànu÷aüsannàsti /

"'bhadanta ràhula, aråpiõã hi pravrajyà råpàpagatà, avaràgràntadçùñivigatà nirvàõapathaþ, paõóitairvarõità, àryaiþ parigçhãtà sarvamàraparàjayakarà, pa¤cagati niaþsaraõam, pa¤cacakùuþ ÷odhanà, pa¤cabalapràptiþ, pa¤cendriyà÷rayaþ; (sà)'nyebhyo 'pãóà pàpadharmàsaüsçùñà paratãrthikasudamanaü, praj¤aptisamatikràntà kàmapaüke gambhãraþ, àdhàraõarahità mamàbhàvà vãtàhaïkàrà; anupàdànam, anupàyàsaþ, saükùobhapratiniþsargaþ, svacittavinaya÷ca paracittarakùaõam, ÷amathasàmagrã, sarvatra niravadya(-tvam)- sà hi pravrajyà nàma / ye kecana tathà hi pravrajitàste supravrajitàþ /

"'kumàràþ, etàdç÷e svàkhyàte dharme pravrajata / buddhotpàdo durlabhaþ, kùaõasampadapi ca durlabhà, durlabhà punarmanuùyagatiaþ' /

"te kumàrà etadavadan- 'gçhapate, asmàbhiryathà ÷rutam tathàgatena(oktam)- màtàpitçbhyàmanutsçùñaþ pravràjako na (bhavatã'-)ti / sa tànabravãt- 'kumàràþ, anuttarasamyaksambodhicittaü saüjanayamànàþ prayatnena pratipatsyatha / (tathà hi) yåyaü tattvataþ pravrajità÷copasampannàþ' /

"atha trisahasraü dvi÷ataü licchavikumàrà anuttarasamyaksambodhicittamutpàdayanti sma / bhagavan, etasmàt.....notsahe" /

tato bhagavànàyuùmantamànandamàmantrayate sma- "ànanda,.....gaccha" / ànanda; punaravocat- "bhagavan,.....notsahe..... /

"ekasmin samaye bhagavataþ kàya eko rogo ni÷càrya, tasmai kùãramàkàïkùamàõo 'hamekasya bràhmàõamahà÷àlakulasya dvàrasamãpe pàtradhàrã sthito ('bhåvam) / licchavirvimalakãrtirapi tadde÷amupasaükramya, mahyannama skçtvà, evaü vadati sma-

"'bhadantànanda, kimartham kalyameva pàtramàdàya, asya kulasya dvàrasamãpe sthito 'si?'- tamevamavacam- 'bhagavataþ kàya eko rogo ni÷càrya, tasmai kùãreõa prayojanàttad(-bhaiùajyaü) paryeùa' ityavàdiùam / sa màmetadavocat-

"'bhadantànanda, evammà vagdhi / bhadantànanda, tathàgatasya hi kàyo vajrakañhinaþ, sarvàku÷alavàsanàprahãõaþ / tasmai sarvaku÷aladharmopetàya rogaþ kuto bhavet? àtaükastasmai kutaþ?

"'bhadantànanda, bhagavate 'nudhvaüsanàkaraõàya tåùõãm pratigaccha / ka¤cidanyametanmà vagdhi / mahàmahaujaskà devaputrà÷ca buddhakùetrasamàgatà bodhisattvà hi ÷roùyanti / bhadantànanda, yadi parãttaku÷alamålopeta÷cakravartiràjo 'pyarogaþ, tasmà apramàõaku÷alamålasahagatàya bhagavate rogaþ kutaþ? tat sthànanna bidyate /

"'bhadantànanda, màü lajjitakaraõàya pratigaccha / anyatãrthikàþ, mãmàüsakàþ, paribràjakàþ, nirgranthàþ, àjãvikà÷ca hi ÷roùyanti / ta evam- 'aho yadyeùàü ÷àstà svàturatràõasyàpyasamarthaþ, sattvàturàõàü tràõamiva (dàtuü) kutaþ ÷akrotã'(-ti) cintayiùyanti / bhadantànanda, praticchàdayamàno 'ntardhànaü gaccheþ, ka÷cicchçõuyàt /

"'bhadantànanda, tathàgatà hi dharmakàyaþ, na (sa) àhàrapoùitaü deham / tathàgatàþ sarvalokadharmasamatikrànto lokottarakàyaþ / tathàgatasya kàyo 'nupadravo vinivçttàsravaþ / tathàgatasya kàyo hyasaüskçtaþ sarvasaüskàràpagataþ / bhadantànanda, ãdç÷àya vyàdhimeùñum, ayukti÷càsadç÷am' /

"'ityukte, tatra 'kim mayà bhagavato mithyà ÷rutam, mithyodgçhãtam?' (iti) cintayamàno 'tilajjito bhåtvà, athàntarãkùàtsvarama÷rauùam- 'ànanda, gçhapatiryathà de÷ayati, tattathà; api tu bhagavati pa¤cakaùàya kàla utpanne, ataþ sattvà hãnena pradànacaritena damyàþ / tataþ, ànanda, alajjitaþ kùãramàhçtya pratigacche '-tyavàdãt /

"bhagavan, licchavervimalakãrteþ pra÷nasamàdhànopade÷astàdç÷o ('bhut) / etasmàdbhagavan,..... notsahe" /

evameva pa¤ca÷atamàtràþ ÷ràvakà anutsahamànàþ "svapratibhànam" bhagavantamavocan / yallicchavinà vimalakãrtinà saha kathitaü, tatsarvaü bhagavantamavocan /

atha bhagavàn bodhisattcaü maitreyamàmantrayate sma - "maitreya,..... gaccha" / maitreyastvavocat- "bhagavan,..... notsahe..... /

"ekasmin samaye santuùitadevaputragaõena (ca) tuùitavaü÷adevaputraiþ sàrdha (yenàhaü), bodhisattvamahàsattvànàmavaivartikabhåmimàrabhya, tathà hi dharmakathàü kathayamànaþ, tena licchavirvimalakãrtiråpasaükramya, màmetadavocat-

"'maitreya, yadi tvaü bhagavatànuttaràyàü samyaksambodhyàmekajàtipratibaddho vyàkçtaþ, sa maitreyaþ kayà jàtyà vyàkçtaþ? atãtena kim? aho svidanàgatena? aho svitpratyupannena? tatra yàtãtajàtiþ, sà hi kùãõà / yadanàgatam, tadananupràptam / pratyutpannajàtyàü tu sthànannàsti / tad yathà bhagavatà- 'tathà hi bhikùo, ekakùaõe tvaü jàyase, jãryase, mriyase, cyavase, upapadyasa' iti subhàùitam / anutpàde niyàmàvakràntiþ, ajàtikhyàkçtà /

"'anutpadyamàna÷cennàbhisambudhyase; maitreya, kathaü vyàkçto 'si? tathatàjàtyà và tathatànirodhena và? tathatotpàdanirodhàpagatà, anupatsyamànà cànirotsyamànà /

"'yà sarvasattvànàü, sarvadharmàõà¤ca sarvàryàõàüca tathatà, sà hi, maitreya, tavàpi tathàtà / tva¤cedevaüvyàkçtaþ, sarvasattvà apy-(evaü-) vyàkçtàþ / tat kasya hetoþ? tathatà hi dvayàprabhàvità, nànàtvàprabhàvità / tena hi, maitreya, yadà tvaü bodhimabhisambhotsyase, tadà sarvasattvà api tàdç÷àü bodhimabhisambhotsyante / tat kasya hetoþ? bodhirhi sarvasattvànvayà / maitreya, yadà tvaü parinirvçtastadà sarvasattvà api parinirvàyiùyanti / tat kasya hetoþ? (yadi) sarvasattvàþ (syur) aparinirvçtàþ, tathàgataþ (syàd) aparinirvçtaþ / sarve te sattvàþ suparinirvçtàstena hi nirvàõajàtãyà dç÷yante / maitreya, tasmàdimàn devaputràn mà vipralambhasva, mà va¤cayasva /

"'bodhyànna ka÷cit pratiùñhite(và) vivartate(và) / tasmànmaitreya, imàn devaputràüstàü bodhisaïkalpadçùñimutsarjaya / bodhinna kàyena nàpi cittenàbhisambudhyati / bodhirhi sarvanimittavyåpa÷amaþ / bodhiþ sarvàlambanàropa rahità, sarvamanasikàrapracàràpagatà, sarvadçùñigataparicchinnà, sarvaparitarkavigatà; bodhiþ sarve¤jitaceta÷calanavisaüyuktà, sarvapraõidhànàpravçtà, sarvodgrahaõavirahità, a÷leùapratipannà, dharmadhàtuni÷rayani÷rità, tathatànvayà bhåtakoñyavasthità manodharmàbhàvenàdvayà, àkà÷asamasamà, utpàdavyayasthityanyathàtvàbhàvenàsaüskçtà /

"'bodhiþ sarvasattvànà¤cittacaryàdhyà÷ayaparij¤à, àyatanànàü dvàràbhåtà sarvavàsanàpratisandhikle÷avipramuktàsaüsçùñà, sthànàsthànavisaüyogena viùayàpratiùñhità, - '-samantatode÷ànavasthità, pràdurbhàvinã tathatànupasthità / bodhirnàmamàtrà, tannàmàpyacalam / àyåhaniryåhavigatà bodhirataraïgà / bodhirnirupàyàsà, prakçtyà pari÷uddhà, prabhàsaþ svabhàvavi÷uddhà / bodhiranudgrahaõà svanàlambanà, sarvadharmasamatàdhigamenàbhinnà / bodhirudàharaõa vi÷leùeõànupamà, suduravabodhà-yataþ såkùmà /

"'bodhi÷cedàkà÷asvabhàvena sarvatragà, sà hi kàyena và cittena vàbhisambuddhanày àsamarthà / tat kasya hetoþ? kàyo hi tçõakàùñhakuóyapathapratibhàsanibhaþ / cittamaråpamasanidar÷anamani÷rayamavij¤aptikam" /

"bhagavan, asminupade÷e prakà÷ite, tasyàþ pariùado dve ÷ate devaputràõàmanutpattikadharmakùàntim pràpnuvan / ahaü tvapagatapratibhàno 'bhåvam / etasmàt.....notsahe" /

tato bhagavàlliücchavikumàraü prabhàvyåhamàmantrayate sma- "prabhàvyåha,..... gaccha" / prabhàvyåho 'pyavocat- "bhagavan,..... notsahe..... /

"ekasmin samaye vai÷àlyà mahànagaryà nirgato 'haü licchaviüvimalakãrtim pravi÷antaü samàgamam / sa màmabhivàdya, (tam) etadavàdiùam- 'gçhapate, kuta àgataþ?' sa màmabravãt- 'àgato bodhimaõóàt' / tamabravam- 'tadvodhimaõóannàma kimadhivacanam?' -sa màmetadavocat- 'kulaputra, bodhimaõóannàmatadhyakçtrimakàraõàdà÷ayamaõóam, vyàpàrakarmottàraõakàraõàttad hi yogamaõóam, vi÷eùàdhigamakàraõàttad hyadhyà÷aya maõóam, samavismàraõakàraõàttad hi bodhicittamaõóam /

"'vipàkàpratikàïkùaõatàkàraõàttad hi dànamaõóam; tacchãlamaõóaü praõidhànaparipåraõàt; sarvasattveùu pratighacittàbhàvena kùàntimaõóam; avinivartanãyakàraõàdvãryamaõóam; cittakarmaõyatàkàraõàd dhyànamaõóam; pratyakùadar÷anàt praj¤àmaõóam /

"'sarvasattveùu samacittakàraõànmaitrãmaõóam; sarvopakramasahanakàraõàt karuõàmaõóam; dharmànandàbhiratyadhimuktikàraõànmuditàmaõdam; anunaya pratighapratinisargàt tadhyupekùàmaõóam /

"ùaóabhij¤a (-pràtpyà)'bhij¤àmaõóam, nirvikalpàdvimokùamaõóam, sattvaparipàcanàdupàyàmaõóam, sarvasattvasaügrahakàraõàtsaügrahavastumaõóam, pratipattisàkhyàpàràcchravaõamaõóam, yoni÷aþ pratyavekùaõànnidhyaptimaõóam, saüskçtàsaüskçtaprahàõakàraõàdvodhipàkùipàkùikadharmamaõóam, sarvalokàvaücanàtsatyamaõóam, avidyàsravakùayàjjaràmaraõaü yàvadàsravakùayakàraõàt pratãtyasamutpàdamaõóam, yathàbhåtamabhisambodhikàraõàtsarvakle÷apra÷amamaõóam /

"sarvasattvaniþsvabhàvàt tadhi sarvasattvamaõóam, ÷ånyatàbhisambodhikàraõàttad hi sarvadharmamaõóam, acalakàraõàtsarvamàrapramardanamaõóam, prave÷aviyogàttraidhàtukamaõóam, abhayàsantràsakàraõàt siühanàdanàdino vãryamaõóam, sarvatràninditakàraõàttad hi sarvabalavai÷àradyàveõikabuddhadharmamaõóam, kle÷à÷eùakàraõàttraividyatàmaõóam, sarvaj¤aj¤ànasamudàgamàt tadhyekacittakùaõe sarvadharmanirava÷eùàdhigamamaõóam /

"'yàvattathà hi, kulaputra, bodhisattvàþ pàramitàsamanvàgatàþ, sattvaparipàcanasamarpitàþ, saddharmàdhàraõapratisaüyutàþ (tàdç÷ànàü) ku÷alamålasahagatànàü sarvàõi pàdaniþkùepaõotkùepaõàni, bodhimaõóàdàgatànã, buddhadharmebhya àgatàni, buddhadharmeùu pratiùñhitàni' /

"bhagavan, asminnirde÷e de÷ite, devamanuùyàõàü pa¤ca÷atamàtreõa bodhicitta utpàdite, ahaü tu tato 'pagatapratibhàno 'bhåvam / etasmàt.....notsahe" /

atha bhagavàn bodhisattvaü jagatãüdharamàmantrayate sma- "jagatãüdhara,.....gaccha" / -jagartãdharastvavocat- "bhagavan,.....notsahe..... /

"ekasmin samaye svasthàne sthitikàle yenàhaü, màraþ pàpãmànapsarasàü dvàda÷asahasraiþ parivçtaþ ÷akrasya veùeõa tårya¤ca saïgãtimupàdàya, tenopasaükramya mama pàdau ÷irasàbhivandya, sa saparivàro màm puraskçtavànekànte 'sthàt /

"tantu ÷akram devendraü cintayamànastametadavacam- 'kau÷ika, tubhyaü svàgatam / sarvakàmaraseùvapramàdaü kuru / kàyajãvabhogàt sàràdànànityatàsaükalpaü bahulãkuru' /

"atha sa màmetadavàdãt- 'satpuruùa, imàni dvàda÷asahasràõyapsarasàm madgçhàõa ca imàstava parivàraü kurva-' iti vadati sma / tamevam- 'kau÷ika, ayogyavastu ÷ramaõàya ÷àkyaputràya mà dàþ / tadhyasmabhyamayogyam' ityavadam / tasyàü kathàyàü kathitàyàm, sa licchavirvimalakãrtirupasaükramya, màmevam- 'kulaputra, asmi¤÷akra evaü saüj¤àmmotpàdaya / ayaü hi màraþ pàpãmàn / tvayi vióambanàrthamàgataþ, (sa) ÷akro nàstã'- tyavadãt /

"atha licchavirvimalakãrtistaü màraü pàpãmantamevam- 'màra pàpãman imà apsarasaþ ÷ramaõàya ÷àkyaputràyàyogyàþ; tena mahyaü tàþ prayacche'- tyavocat / tato màrasya pàpãmato bhayabhãtasya saüvignasya- 'ayaü licchavirvimalakãrtirmadva¤canàyà àgacchatã'-tya (bhåt) / antardhànaü kartukàmaþ so 'samarthaþ; sarvarddhividhãrdar÷ayitvà, punarantardhànasyàsamartho 'bhåt /

"athàntarãkùàd ghoùoni÷carati sma- 'pàpãman, imà apsaraso 'smai satpuruùàyopanàmaya, purata÷ca svasthànaü gantuü ÷akùyasi' / -tato màraþ pàpãmàn bhayabhãto 'nàkàïkùamàõastathà tà apsarasa upanàmayati sma /

"atha vimalakãrtistà apsarasaþ pratigçhya tà etadabravãt- 'yåyam pàpãmatà mahyaü dattàþ; tenànuttarasamyaksambodhicittamutpàdayata' / sa tàbhyo bodhiparipàkàvahànulomikàbh kathàmakàrùãt; tà÷ca bodhicittamutpàdayanti sma / tataþ sa punastàsu- 'yåyametarhi bodhicittamutpàdya, ito dharmasammode hçùñàdhimokùayata, kàme (ùu) ca hçùñà màdhimokùayate ' tyàj¤àpayati sma / tà abruvan- 'sà dharmasammodaratiþ kim?'

"so 'bravãt- '(sà) ratirbuddhe 'bhedya÷raddhà, dharma÷ravaõachando ratiþ, saïghaparyupàsane ratiþ, nirmàõatà ca gurusatkàre ratiþ, dhàtusamudaye ca viùayàsthàne ca ratiþ ghàtakopamaskandhaprekùaõe ratiþ, sarpaviùamadhàtuprekùaõe, ÷ånyagràmanibheùvàyataneùu vivekaratiþ, bodhicittasaürakùe sattvahitaïkararatiþ, dànasaüvibhàge ÷ãlàsraüsaneratiþ, kùàntyàü kùamaõadame, vãrye kalyàõasampratipattyàü, dhyànaparibhoge ca praj¤àyàm kle÷aniràbhàse ca bodhyàmudàraratiþ, màranigraharatiþ, kle÷asaüvadhe buddhakùetravi÷odhane, lakùaõànuvya¤janasamutthàpanatàrthaü sarvaku÷alasannicaye, gambhãradharma÷ravaõàtràsaratiþ, triùu vimokùamukheùu paricayakaraõe nirvàõàdhyàlambane bodhimaõóàlaïkàre càkàlapràptyai nirvyàpàre ca sabhàgajanàya sevane càsabhàgeùvadveùe càpratighe ratiþ, kalyàõamitrebhyaþ sevane, pàpamitravivarjane ca dharme càdhimuktiþ, sà ÷raddhà, pràmodyarati÷ropàyasaügraharati÷càpramàde bodhipakùayadharmaniùevaõe ca ratiþ / evaü hi bodhisattvadharmasammodàbhiradhimuktiþ' /

"atha màraþ pàpãmàüstà apsarasa etadabravãt- 'idànãmasmàkamàvàsaü gacchata / -tà abruvan- 'tvayà vayamasmai gçhapate dattàþ; tena sàbhprataü dharmasammodàbhiratyadhimuktiþ karaõãyà kàme (ùu) tvabhiratyadhimuktirakaraõãyà / tato màraþ pàpãmàlliücchavi vimalakãrtimetadavocat- 'yadi bodhisattvo mahàsattvaþ sarvasvaparityàgã ca cittagràhako nàsti, gçhapate, imà apsarasàþ preùaya' / vimalakãrtirabravãt- 'imàþ preùyàþ; tena pàpãman saparivàro 'pagaccha / sarvasattvadharmà÷ayaþ paripåryatàm' / atha tà apsaraso vimalakãrtaye 'bhivandanaü kçtvà, etadavadan- 'gçhapate, kathamasmàbhirmàrasthàne viharitavyam? "avocat- 'bhaginyaþ, astyakùayapradipo nàma dharmamukham / tena pratipadyata / tadapi, bhaginyaþ, kim? yadidam-yadyapyekapradãpàt pradãpànàü ÷atasahasràõi prajvàlitàni, sa pradipa'pacayanna gacchati / evameva,bhaginyaþ, ekabodhisattvaþ sattvànàü bahu÷atasahasràõi bodhyàü sthàpayitvà, sa bodhisattvo 'napacayacittasmçtiþ, paryanapacaya uparivardhate / tathà ca sarvakusahaladharmà yathà yathànyebhyeþ paribhàvità÷ càkhyàtàþ, ÷àsanaü tathà tathà sarvaku÷aladharmairvivardhate / tadhyakùayapradãpo nàma dharma mukham / tasmin màrasthàne viharamàõà apramànõadevaputradevakanyànàü bodhicittamadhimucyadhvam / evaü hi syàta tathàgatakçtaj¤àþ, sarvasattvopajãvyàþ ' / tatastà apsaraso licchavervimalakirteþ pàdau ÷irasàbhivandya, màreõa saha pratyagacchan / bhagavan, licchavervimalakãrtestadvikurvaõavi÷eùaõaü dçstvà, etasmàt ........notsahe" / atha bhagavaü÷resthiputraü sudattam àmantrayate sma- "kulaputra. ...... gaccha " / sudattaþ punaravocat- "bhagavan, ..... notsahe .... / " ekasmin samaye màm matpitçnive÷ane mahàyaj¤akaraõàrthàya sarva÷ramaõabràhmaõebhyaþ sarva daridraduþkhitakçpaõavanãyakavihvalãbhåtebhyaþ saptadivasaü dànaü dadaü, tasmin mahàyaj¤akaraõe
'ntimadivase licchavirvimalakãrtistàmmahàyaj¤abhåmimupasaükramya, etadavadãt- '÷resthiputra, yathà tvaü yaj¤aü karoùi tathà hi yaj¤aü mà kuruþ, dharma yaj¤aü kuru / alaü ta àmiùayaj¤ena / tametadavadam - taddharmayaj¤aü kathaü deyam? '

"sa màmabravãt- 'yena kena dharma yaj¤enàpårvamacaramaü sattvà paripacyante, tadhi dharma yaj¤am / tadapi kiü? yaduta- bodhivyupahàrasya mahàmaitri, saddharmasaügraheõàbhinirhçtà mahàkaruõà, sarvasattvapràmodyapalambhenàbhinirhçtà mahàmudità, j¤ànasaügraheõàbhinirhçtà mahopekùà-

' '÷àntidamenàbhinirhçtà dànapàramità, duþ÷ãlasattvaparipàcanenàbhinirhrrità ÷ãlapàramità, nairatmyadharmeõàbhinirhçtà kùàntipàramità, bodhyàrambheõàbhinirhçtà vãryapàramità, kàyacittavivekenàbhinirhçtà dhyànapàramità, sarvaj¤aj¤ànenàbhinirhçtà praj¤àpàramità- " ' sarvasattvaparipàcanenàbhinirhçtà ÷ånyatàbhàvanà, saüskçtapari÷odhanenàbhinirhçtànimittabhàvanà, saücityopapattyàbhinirhçtàpraõihitabhàvanà-

"' saddharmaparyudgrahaõenàbhinirhçto balaparàkramaþ, saügrahavastunàbhinirhçtaü jãvitendriyam, sarvasattvabhçtya÷iùyabhavenabhinirhçtà nirmàõatà, asaràtsàropàdànenàbhinirhçtaþ kàyajãvabhogalàbhàþ, ùaóanusmçtyàbhinirhçta smçtiþ, saümodanãyadharmeõàbhinirhçta à÷ayaþ, sampratipatyàbhinirhçtàjãvapari÷uddhiþ, ÷raddhàpràmodyasevanenàbhinirhçtamàryaparyupàsanam, anàryàpratighenàbhirhçto 'dhyà÷ayaþ, pratipatyàbhinirhçtaü ÷ravaõakau÷alyam, araõàdharmàvabodhenàbhinirhçta àraõyàvàsaþ, buddhaj¤ànapratilàbhenàbhinirhçtaü pratisaülayanam, sarvasattvakle÷avimuktiyogenàbhinirhçtà yogàcàràbhåmiþ-

"'lakùaõànuvya¤janabuddhakùetràlaïkàrasattvaparipàcananenàbhinirhçtaþ puõyasambhàra, sarvadharmeùvanupàdeyàheyaikanayaj¤ànenàbhinirhçtaþ praj¤àsambhàraþ, sarvakle÷àvaraõàku÷aladharmaprahàõenàbhinirh&#61783;ritaþ sarvaku÷alamåla sambhàraþ, sarvaj¤aj¤ànàdhigamena ca ku÷aladharmeõa càbhinirhçtaþ sarvabodhipakùadharmasamutpàdaþ- tadhi, kulaputra, dharmayaj¤am / tasmin dharmayaj¤e pratiùñhito bodhisattvo yaj¤adàyakaþ, yaj¤asukàraka, sadevake loke bhavati dakùiõãyaþ ' /

" bhagavan, tasmin gçhapatàvimamevaünirde÷aü de÷itavati, tasyà bràhmaõa pariùado bràhmaõànàü dvi÷atànàmanuttarasamyaksambodhicittamutpannam /

"ahamapi ÷ràddha à÷caryapràptaþ satpuruùasya pàdàvabhivandya,matkaõñhàdavatàrya ÷atasahasramålyaü muktàhàramanuprayacchàmi sma / sa na pratãcchati sma / atha khalvahametadavocam- ' pratigçhàõa tvamim muktàhàraü, yaü càdhimucyase tasmai dehã' ti / sa taü muktàhàraü pratigçhya ca dvau pratyaü÷au kçtvà caikaü pratyaü÷aü tasmin yaj¤asthàne sarvalokaninditebhyo nagaradaridrebhyo dadàti sma; dvitiyaü pratyaü÷aü duùprasahàya tathàgatàya niryàtayàmàsa / evam råpaü pràtihàryaü dar÷ayati sma, yathà sarvàbhiþ parùadbhirmarãcirnàma lokadhàturduùprasaho nàma tathàgata÷ca dç÷yete sma / sa ca muktahàra stasya duùprasahasya tathàgatasya murdhnimuktàhàrkåñàgàraþ saüsthito 'bhåccaturasra÷catuþsthåõaþ samabhàgaþ suvibhakto dar÷anãyo vicitraþ /

"sa evaü råpaü pràtihàryaü dar÷ayya, vacanametadavocat- "' dàyako yo dànapatiryathà tathàgataü, tathà nagaradaridràn dakùiõãyàn sa¤jànàti càsaübhinnaü samamahàkaruõàcittena vipàkapratikàïkùã parityàgã, sa hi dharma yaj¤a pariniùpanna ' iti /

"atha te nagaradaridràs tat pràtihàryaü dçùtvà, taü dharmopade÷amapi ÷rutvà, anuttarasamyaksambodhicittamutpàdayanti sma / bhagavan, etasmàt kàraõàttasya satpuruùasya rogapçcchanagamannotsahe " /

tathà hi sarve te bodhisattvà mahàsattvà api, yà tena satpuruùeõa sahàvakà÷akathà" ye nanopade÷à uktàþ tatsarvaü de÷ayanto gamannotsahante sma /

÷ràvakabodhisattvapreùaõoktasya parivartastçtãyaþ /


4 glànasaümodana (kathà)

tato bhagavàn maüju÷rãm kumàrabhåtamàmantrayate sma- "maüju÷rãþ, licchavervimalakãrte rogapçcchanàya gaccha" / maüju÷rãrapyavocat-

"bhagavan, licchavirvimalakãrtirduràsado gambhãranaye pratibhànapratipannaþ, vyatyastapadapuùkalapadaniùpàdanaku÷alaþ, anàcchedyapratibhànassarvasattveùvapratihatabuddhisamarpitaþ, sarvabodhisattvakarmaniryàtaþ, sarvabodhisattvapratyekabuddhaguhyasthàne supratipannassarvamàrasthànavinivartaku÷alaþ, mahàbhij¤àvikrãóita upàyapraj¤àniryàto 'dvayadharmadhàtvasaübhedagocarasya varàgrapràpto dharmadhàtvekavyåhànantàkàravyåhadharmade÷anàkovidaþ, sarvasattvendriyasampràpakavyåhaj¤o vicakùaõaþ, upàyakau÷alyagatigataþ pra÷nanirõayapratilabdhaþ / sa parãttavarmasannàhasantoùasyàsamarthaþ, ki tu buddhàdhiùñhànena tena gato yathàbhåtaü yathànubhàvaü bhàùitukàmo('smi)" /

atha tasyàm pariùadi teùàü bodhisattvamahà÷ràvaka÷akrabrahmalokapàlànàü ca devaputràpsarasàmetabhåt- "(yatra) maüju÷rãþ kumàrabhåta÷cà satpuruùastàvubhàvabhilàpinau, tatra mahàdharmakãrtikathà niyataü bhaviùyatã" -ti / tato bodhisattvànàü lakùaü ÷ràvakàõàüca pa¤ca÷atamàtraü bahu÷akrabrahmalokapàlà÷ca bahu÷atasahasràõã devaputràõàüca dharma÷ravaõàrthaü maüju÷riyaþ kumàrabhåtasya pçùñhito 'gacchan / atha maüju÷rãþ kumàrabhåtaþ sarvaistairbodhisattvamahà÷ràvaka÷akrabrahmalokapàladevaputraiþ parivçtaþ puraskçto vai÷àlãmmahànagarãm pravi÷ati sma /

tato licchaveivimalakãrteretadabhåta- "maüju÷rãþ kumàrabhåta÷ca bahuparivàra àgacchanti; tenedamme gçhamadhiùñhà(-nena) ÷ånyaü (bhavatv)-" iti / (tataþ) tadgçhaü ÷ånyaü adhyatiùñhat / tatra dvàriko 'pi nàbhavat / maüco yasmin vimalakãrtiglànaþ ÷àyã, àsãdekàsanam / taü sthàpayitvà tatra maüco và pãñhikà vàsanaü ki¤cinnàdç÷yata /

atha maüju÷rãþ saparivàro yena vimalakãrteràvàsastenàgacchat; upasaükramya ca pravi÷ya, tadgçhaü ÷ånyamadràkùãt / tatra dvàriko 'pi nàbhavat / tasmàt, (yasmin) vimalakãrtiþ ÷àyyàsãt, ekàkimaücàganyama¤caü pãñhikaü vàsanaü và nàdràkùãt / tato licchavirvimalakãrtirmaju÷riyam kumàrabhåtamadar÷at; dçùñvaidavocat- "maüju÷rãþ, ehi svàgataþ, maüju÷rãþ, ehi susvàgataþ / pårvamanàgato 'dçùño '÷ruto dç÷yase" / maüju÷rãrabravãt- "gçhapate, yathà vadasi tathà yadàgatam, tadhi punarnàgacchati / yad gataü tadapi punarna gacchati / tat kasya hetoþ? anàgata àgamo 'pi na praj¤àyate, gate 'pi gamananna praj¤àyate, yatkàraõàd yaddçùñam, tat punarapi draùñavyannàsti /

"kaccitte, satpuruùa, kùamaõãyaü, kaccid yàpanãyaü, kaccitte dhàvato na kùubhyante, kaccid duþkhà vedanàþ pratikràmanti nàbhikràmanti? bhagavànapi - 'nanu tubhyamalpàbàdhatà, alpàtaükatà, alpàturaþ laghåttthànatàpi, yàtràbalasukhànavadya (-tà-) sukhaspar÷avihàra(-te-)' tyakhyat / gçhapate, ayaü te rogaþ kasmàdutpannaþ? utpannaþ kiyacciraü? kimà÷ritaþ? kadà ÷àmyati?"

vimalakãrtiravocat- "maüju÷rãþ, avidyà ca bhavatçùõa yàvat, tàvadayamme rogo 'pi / yàvat sarvasattvànàü rogaþ, tàvadapi me roogaþ / yadà sarvasattvà vãtarogàþ, tadà rogo mamàpi na sambhavati / tat kasya hetoþ? maüju÷rãþ, bodhisattvasya saüsàrasthànaü hi sattvàþ); rogo hi saüsàrasthànam / yadà sarvasattvà vãtarogàþ, tadà bodhisattvo 'pyarogo bhavati /

"maüju÷rãþ, tadyathàpi nàma ÷reùñhina ekaputro glàno bhavet; tadvàdhakàraõàdubhàvapi màtàpitarau glànau bhavataþ / yàvatsa ekaputro 'rogo 'bhåtaþ, tàvadubhàvapi màtàpitarau duþkhitau bhavataþ / maüju÷rãþ, evameva bodhisattvaþ sarvasattveùv ekaputra iva priyaþ; sarvasattveùu glàneùu so 'pi glàno bhavati / sattve (-ùv-) aroge (-ùu), so 'pyaglànaþ / yadapi, maüju÷rãþ- 'ayaü te rogaþ kasmàdutpanna?' iti vadasi-bodhisattvànàü hi rogo mahàkaruõàyàþ sanbhavati" /

maüju÷rãravocat- "gçhapate, kimasmiüste ÷ånyàgàre na ka÷cit parivàro 'sti?"-abravãt- "maüju÷rãþ, sarvabuddhakùetràõyapi ÷ånyàni" / - abhàùata- "kena ÷ånyàni?"-àha- "÷ånyatayà ÷ånyàni" / -abhàùata- "÷ånyatàyàü ÷ånyam kãm?" -àha- "saïkalpo hi ÷ånyatà ÷ånyaþ" / -abhàùata- "÷ånyatà ki saïkalpàyàsamarthà?" -àha- "tasmin parikalpe ÷ånye, ÷ånyatà hi ÷ånyatàyàü nirvikalpà" / -abhàùata- "gçhapate ' ÷ånyatà yatrànveùñuü (yujjate)?" -àha- "maüju÷rãþ, ÷ånyatànveùñuü (yujjate) dviùaùñidçùñigatebhyaþ" / -abhàùata- "dviùaùñodçùñigatàni kuto 'nveùñuü (yujyate)?" -àha- "tànyanveùtuü (yujjate) tathàgatasya vimuktyàþ" / - abhàùata- "iyaü tathàgatasya vimuktiþ kuto 'nveùñuü (yujyate)?" -àha- "anveùñuü (yujyate) sarvasattvànàm prathamacittacaryàyàþ /

"maüju÷rãþ yat 'kinte na ka÷cit parivàro 'stã?' -ti vadasi- sarvamàrà÷ca sarvaparapravàdinaþ santi me parivàraþ / tat kasya hetoþ? màrà hi saüsàrasya varõavàdinaþ, saüsàra÷ca bodhisattvasya parivàraþ / parapravàdiùu dçùñigatànàü varõavàdoiùu, bodhisattvaþ sarvadçùñigatebhyo 'niüjyaþ / tasmàt sarvamàrà÷ca sarvaparapravàdino mama parivàraþ" /

maüju÷rãrabhàùata- "gçhapate, rogaste kãdç÷aþ?" - àha- "àrupyo 'sanidar÷anaþ" / -abhàùata- "sa rogaþ kiü kàyàpratisaüyukta àhosviccittapratisaüyuktaþ?" -àha- "kàyavivekatayà (sa) kàyapratisaüyukto nàsti, cittamàyàdharmatayà cittapratisaüyukto nàsti" / -abhàùata- "gçhapate, eùàü caturõà, yadidam-pçthivyaptejovàyvàkà÷adhàtånàm, ko dhàturhanyate?" -àha- "maüju÷rãþ, yaþ ka÷ca sarvasattvànàü rogadhàtuþ, tenàhamapi glànaþ / maüju÷rãþ, katham bodhisattvena glàno bodhisattvaþ sammodpanãyaþ?"

maüju÷rãrabhàùata "kàyo 'nitya iti-(saümodapanãyaþ), na hi nirvidviràgena / kàyo duþkha iti-nirvàõarasena hi na (saümodapanãyaþ) / kàyo nairàtmya iti-atha ca punaþ sattvaparipàcanena (saümodapanãyaþ) / kàyaþ ÷ànta eveti-kintåpa÷amena (saümodapanãyo) nàsti / sarvadu÷carit upanãte, saükràntyà na (saümodapanãyaþ) / svàtureõànye÷u glàneùu sattve(ùu)kàruõyapårvàntaparyànta duþkhànusmçtisattvàrtha kàryànusmçtiku÷alamålasàkùàtkàràdivi÷uddhyatçùõànityodyogaü samàrabhya, sarvarogàbhàvakàraõabhaiùajyaràjo bhaved-iti / tathà hi bodhisattvena glàno bodhisattvaþ saümodapanãyaþ" / maüju÷rãrabhàùata- "kulaputra, glànena bodhisattvena kathaü svacittaü nidhyàyitavyam?"

vimalakãrtiràha- "maüju÷rãþ, glànena bodhisattvena hi svacittamevaü nidhyàyitavyam-vyàdhiþ pårvàntàbhåtaviparyàsakarmaparyutthànànni÷rarati / abhåtasaükalpakle÷otpanno ya àturo nàma dharmaþ, ta(sya) paramàrthata iha na kiücidupalabhyate / tat kasya hetoþ? ayaü kàya÷caturmahàbhåtebhyo bhåtaþ; eùu dhàtuùu ka÷cadadhipatirvà janako và nàsti / asmin kàye 'nàtmake, àtmàbhinive÷aü sthàpayitvà, iha paramàrthato yo rogo nàma so 'nupalambhaþ; tasmàdàtmani hyabhinive÷e 'sati, rogamålàj¤àyàü viharitavyam-iti; tena, àtmasaüj¤àyàü pratiprasrabdhàyàü, dharmasaüj¤otpàdayitavyà /

"ayaü hi kàyo 'nekadharmasaünipàtaþ; utpadyamàno dharmà evopadyante; nirudhyamàno dharma eva nirudhyante / dharmàþ parasparanna vedayanti na jànanti / te dharmà utpattyàmevam- 'ahamupapadya' iti-na cintayanti; nirodha'pyevam-'ahanniridhya' iti-na cintayanti /

"tena dharmasaüj¤àj¤àkaraõàrtha cittamutpàdayitavyam- 'yanmayaivaü dharmeùu saüj¤àyate, tadapi viparyàsaþ / viparyàso hi mahàrogaþ / mayà rogavisaüyogaþ karaõãyaþ, vyàdhiprahàõàyodyogaþ karaõãyaþ' / tatra tadvyàdhivarjanaü kim? yaduta-ahaükàramamakàravarjanam / tadahaükàramamakàravarjanaü kim? yaduta-devayavisaüyogaþ / tatrà dhyàtmabahirdhàsamudàcàràbhàvaþ kim? yaduta-samatàyà acalaü, svacalaü, vyacalam / "samatà kim? matsamatàyà yàvannirvàõasamatàm / tat kasya hetoþ? yadidam-mannirvàõayorubhayorapi ÷ånyatàkàraõàt / tàbhubau kena ÷ånyau? nàmavyavahàrobhau ÷ånyau; tasmàttàvapariniùpannau / tathà hi tena samatàdar÷anena roga evànanyaþ / ÷ånyatànyathàkàre 'sati, roga eva ÷ånyatà /

"vedanà nirvedana draùñavyà / tena vedanànirodho na sàkùàtkaraõãyaþ / parisamàptabuddhadharma ubhe vedane utsçjet, kiü tu sarvadurgatisattveùu mahàkaruõànutthàpanannàsti; tathà hi karaõãyaü, yathaiùu sattveùu yoni÷o nidhyaptyà vyàdhirniràkçto bhavati /

"eùu (sattveùu) ka÷ciddharmo nopasaühartavyo và niràkaraõãyo và / tadàdhàraparij¤ànàrtha, yasmàd roga utpannaþ, teùu dharmo de÷ayitavyaþ / sa àdhàraþ kim? yadidam-adhyàlambanam àdhàraþ / adhyàlambanàdhàre yàvadàlamambanam, tàvad rogàdhàraþ / kasminadhyàlambanam? traidhàtukàdhyàlambanam / adhyàlambanàdhàraparij¤à kim? yadutanàlambanaü cànupalabdhiþ / yànupalabdhistadhyanadhyàlanbanam / anupalabdhiþ kim? yadidam-àtmadçùñi÷ca paradçùñiþ-ubhe dçùñã nopalabhyete / ato 'nupalabdhirnàmocyate /

"maüju÷rãþ, àtureõa tathà hi bodhisattvena jaràvyàdhimaraõajàtivarjanàya svacittaü nidhyàyitavyam / maüju÷rãþ, bodhisattvànàüroga evaü råpaþ / yadyevanna bhavet, vyavasàyo niràrthako 'bhaviùyat / tadyathàpi nàma pratyarthikopaghàtena vãro nàmocyate, evameva jaràvyàdhimaraõaduþkha÷amanena bodhisattvo nàmocyate /

"tena glànena bodhisattvenaivaü - 'yathà mama rogo 'bhåto 'san, tathà hi sarvasattvànàü rogo 'pyabhåto 'san-' ityupalakùitavyam / evaü prekùamàõaþ so 'nu÷aüsadar÷anàbhraùñaþ sattveùu mahàkaruõàmutpàdayati, (anyat) sthàpayitvà càgantukakle÷aprahàõàya sattveùvabhiyogamahàkaruõàmutpàdayati / tat kasya hetoþ? anu÷aüsadar÷anapatitayà mahàkaruõayà hi jàtiùu bodhisattvo nirvidyate / anu÷aüsadar÷anaparyutthànàpagatayà mahàkaruõà bodhisattvo jàtiùu na nirvidyate / dçùñiparyutthàne samuttiùñhati, sa na jàyate / cittaparyutthànàpagato jàyamànaþ sa mukta iva jàyate, sa mukta ivotpadyate / mukta iva jàyamàno mukta ivotpadyamàno buddhasattvabandhanamuktidharmade÷anàyai samartha÷ca pratibalo bhavati / yadidam bhagavatà-àtmanà baddhena paraü bandhanàdvimocayet, tadhi sthànanna vidyate / àtmanà muktena paraü bandhanàdvimocayet, tatsthànaü vidyata-iti bhàùitam / tasmàd bodhisattvo muktyai kuryànna bandhanàya /

"tatra bandhanaü kim? kimmuktiþ? anupàye bhavamuktiparigraho bodhisattvasya bandhanam / upàyena bhavapravçttyavakràütirmuktiþ / anupàyena dhyànasamàdhisamàpattyàsvàdo bodhisattvasya bandhanam / upàyena dhyànasamàdhyàsvàdo muktiþ / upàyenànuddiùña praj¤à hi bandhanam / upàyena niùñhitapraj¤àþ muktiþ / praj¤ànuddiùñopàyo bandhanam / praj¤ayà niùñhitopàyo muktiþ /

"tatropàyànuddiùñapraj¤àbandhanaü kim? yaduta-÷ånyatànimittàpraõihitanidhyapti÷ca lakùaõànuvyaüjana buddhakùetràlaükàrasattvaparipàcanànidhyaptirhyupàyànuddiùñapraj¤à ca bandhanam / tatropàyaniùñhitapraj¤àmuktiþ kim? yadutalakùaõànuvyaüjanabuddhakùetràlaïkàrasattvaparipàcanacittanidhyapti÷ca ÷ånyatànimittà praõihitaparijayakaraõam, idaü hyupàyaniùñhitapraj¤à ca muktiþ / tatra praj¤ànuddiùñopàyabandhanaü kim? yadidaü-sarvadçùñikle÷aparyutthànànu÷ayànunayapratighàvasthitasya sarvaku÷alamålavyàpàrabodhyapariõàmanà hi praj¤ànuddiùñopàya÷ca bandhanam / tatra praj¤àniùñhitopàyamuktiþ kim? yadidam- tayà sarvadçùñikle÷aparyutthànànu÷ayànu÷ayànunayapratighaparivarjakasya sarvaku÷alamålavyàpàrabodhipariõàmanayàparàmçùñiþ, sà hi bodhisattvasya praj¤àniùñhitopàya÷ca muktiþ /

"maüju÷rãþ, tatra glànena bodhisattvenaivaü teùu dharmeùu nidhyàyitavyaü-yaþ kàyacittaroge 'nityatàduþkha÷ånyananairàtmyasaübodhaþ, sa tatpraj¤à / yaþ kàyasya rogavivarjanenànutpàd÷ca saüsàràsraüsane sattvàrthaprayogànuyogaþ, ayaü hi tadupàyaþ / bhåyo 'pi yaþ 'kàyacittarogàþ parasparaü paraüparayà na ca navà na ca jãrõà (ity) avabodhaþ, sa tatpraj¤à / yacca kàyacittarogopa÷amanirodhayoranutthàpanaü, tattadupàyaþ /

"maüju÷rãþ, tathà hi glànena bodhisattvena svacittaü nidhyàyitavyam; kiü tu tena nidhyaptyanidhyaptyorna biharitavyam / tat kasya hetoþ? yadi nidhyaptyàü biharet, sa hi pçthagjanasya dharmaþ / athànidhyaptyàü biharet, sa ÷ràvakadharmaþ / tasmàd bodhisattvena nidhyaptyanidhyaptyorna viharitavyam / yattatràpratiùñhitaü, tadvodhisattvagocaraþ /

"yaþ pçthagjanagocara÷càryagocara÷ca nàsti, sa hi bodhisattvagocaraþ / yaþ saüsàragocare 'pi kle÷agocarastu nàsti, sa bodhisattvasya gocaraþ / yo nirvàõàvabodhagocare 'pyatyantaparinirvàõagocarastu nàsti, sa bodhisattvasya gocaraþ / ya÷caturmàrade÷anàgocare 'pi sarvamàraviùayasamatikràntagocaraþ, sa bodhisattvasya gocaraþ / yaþ sarvaj¤aj¤ànaiùaõàgocare 'pyakàlaj¤ànapràptigocarastu nàsti, sa hi bodhisattvasya gocaraþ / ya÷catuþsatyaj¤ànagocare 'pyakàlasatyapratipàdanagocarastu nàsti, sa hi bodhi sattvasya gocaraþ / yo 'dhyàtmapratyavekùaõagocare 'pi saücintyabhavapratikàükùiparigrahagorastu nàsti, sa bodhisattvasya gocaraþ / yo 'nutpàdapratyavekùaõagocara'pi niyatapràptyavakràntigocarastu nàsti, sa bodhisattvasya gocaraþ / yaþ pratãtyasamutpàdagocare 'pi sarvadçùñiviùyagocarastu nàsti, sa bodhisattvasya gocaraþ /
yaþ sarvasattvasaüsargagocare 'pi kle÷ànu÷ayagocarastu nàsti, ......pe /
yo viveka-gocare 'pi kàyacittakùayasthànagocarastu nàsti, ......pe /
yasraidhàtukagocare 'pi  dharmadhàtuvyavacchedakaraõàgocarastu nàsti, ......pe /
yaþ ÷ånyatàgocare 'pi gåõasarvathaiùaõàgocarastu, ......pe /
yo 'nimittagocare 'pi pramocayitavya sattvàvalambanavyavasàyagocarastu, ......pe /
yo 'praõihitagocare 'pi saücintyabhavagatidar÷anagocarastu, ......pe /
yo 'nabhisaüskàragocare 'pi sarvaku÷alamålàbhisaüskàràsraüsanagocarastu, ......pe /
yaþ ùañpàramitàgocare sarvasattvacittacaryàpàràyaõagocaraþ, ...... pe /
yaþ ùaóabhij¤àgocare 'pi kùãõàasravagocarastu nàsti, ......pe /
yaþ saddharmasthànagocare kumàrgànupalabdhigocaraþ, ......pe /
ya÷caturapramàõagocare 'pi brahmalokajàtyasaüsargagocarestu, ......pe /
yaþ ùaóanusmçtigocare sarvàsravagocaro nàsti, ......pe /
yo dhyànasamàdhisamàpattigocare 'pi samàdhisamàpattiva÷enànutpàdagocarastu, ......pe /
yaþ smçtyusthànagocare 'pi kàyavedanàcittadharmàtirekagocarastu nàsti, ......pe /
yaþ pradhàna gocare ku÷alàku÷aladvayàlambanagocaro nàsti, ......pe /
ya çddhipàdanirhàragocare 'pyanàbhogarddhipàdava÷agocaraþ, ......pe /
ya paücendriyagocare sarvasattvendriyavaràvaraj¤ànagocaraþ, ......pe /
yaþ paücabalàvasthànagocare tathàgatasya da÷abalàbhiratigocaraþ, ......pe
yaþ saptabodhyaügapariniùpannagocare buddhipravicayaj¤ànakau÷alyagocaraþ, ......pe /
yo màrgà÷rayagocare 'pi kumàrgànupalabdhigocarastu, ......pe /

yaþ ÷amathavipa÷yanàsamagràrambhagocare 'pyatyantopa÷amàpatanagocarastu, ......pe /

yaþ sarvadharmànutthàpanalakùaõàvabodhgocare 'pi lakùaõànuvya¤janabuddhakàyavibhåùaõasamutthàpanatàgocarastu, ......pe /

yaþ ÷ràvakapratyekabuddhacàritra dar÷anagocare 'pi buddhadharmànapàyivyàpàragocarastu, ......pe /
yaþ sarvasvabhàvàtyantavi÷uddhatàpannadharmànugamanagocare 'pi sarvasattva(nàü) yathàdhimukti tatheryàqpathadar÷anàgocarastu, ......pe /

yaþ sarvabuddhakùetràtyantavinà÷àviùkaraõàpagatà 'kà÷asvabhàvàdhigamagocare nanàvyuhà nekavyuhabuddhakùetraguõavyuyhadar÷anàgocaraþ, ......pe /

yaþ saddharmacakrapravartanamahàparinirvàõàsaüdar÷anagocara÷ca bodhisattvacaryà atyajanagocara÷ca, ayamapi bodhisattvasya gocaraþ" /

asmin upade÷e nirdi÷yamàne, teùàm maüju÷rãyà kukàrabhåtena sàrdhamàgatànàm devaputràõàmaùtasahasrairanuttarasamyaksambodhicittamutpàditam /

glànasaümodana kathàyàþ parivarta÷caturthaþ /


5 acintyavimokùanirde÷aþ

athàyuùmataþ ÷àriputrasyaivaü bhavati sma- 'yadyasmin gçha àsanànyapi na syuþ, ime bodhisattvà÷ca mahà÷ràvakàþ kutra niùãdanti?' tato licchavirvimalakãrtiràyuùmataþ ÷àriputrasya cittavitarka j¤àtvà, àyuùmantaü ÷àriputramevamavocat-

"bhadanta ÷àriputra, ki dharmàrthika àgato 'si? àhosvidàsanàrthikaþ?" àha- "dharmàrthika àgataþ, nàsmyàsanàrthikaþ" / avocad- "bhadanta ÷àriputra, yadyato yo dharmàrthikaþ so 'pi svakàyàrthiko na syàt, àsanachandãkùaõaü kuta àgatam? bhadanta ÷àriputra, yo dharmakàmaþ, sa hi råpavedanàsaüj¤àsaüskàravij¤ànakàmo nàsti, skandhadhàtvàyatanakàmo nàsti / yo dharmakàmaþ, sa kàmaråpàråpyadhàtukàmo nàsti, / yo dharmakàmaþ, sa buddhabhinive÷akàmo nàsti, dharmasaüghàbhinive÷akàmo nàsti /
"bhadanta ÷àriputra, punaraparaü yo dharmakàmaþ, sa duþkhaparij¤ànakàmo nàsti, samudayaprahàõakàmo nàsti, nirodhasàkùàtkàrakàmo nàsti, màrgabhàvanàkàmo nàsti / tat kasya hetoþ? dharmo hyaprapa¤ca'nakùaraþ; tato yad- 'duþkhaü parij¤àtavyam, samudàyaþ prahàtavyaþ, nirodhaþ sàkùàtkartavyaþ, màrgo bhàvayitavya' ityuttarikaraõãyaü, taddharmakàmo nàsti, tadhi prapa¤cakàmaþ /
"bhadanta ÷àriputra, dharmo hyupa÷ànta÷ca pra÷àntaþ, tato ya utpàdavinà÷anasamudàcàraþ, sa dharmakàmo nàsti, vivekakàmo nàsti; sa utpàdavinà÷akàmaþ / bhadanta ÷àriputra, punaraparaü dharmo ' rajo virajaþ; tataþ ka÷ciddharma÷ced yasmin anunayas-(syàd-) antama÷o nirvàõe 'pi, sa hi dharmakàmo nàsti; sa 'ràgarajaþ kàmaþ' / dharmo viùayo nàsti / yà viùayagaõanà, sà dharmakàmo nàsti; sa viùayakàmaþ / dharmo hyanàvyåho 'nirvyuhaþ; ka÷ciddharmo yasminabhigrahaõaü cotsargaþ, sa dharmakàmo nàsti; sa hyabhigrahaõotsargakàmaþ /

"dharmo 'nàlayaþ; ya àlayàràmàþ, te na dharmakàmàþ, te hyàlayakàmàþ / dharmo 'nimittaþ ÷ånyaþ; yeùàü vij¤ànanimittànugamanam, te na dharmakàmàþ, te nimittakàmàþ / dharmo 'sahavàsaþ; ye keciddharmeõa saha viharanti, te na dharmakàmàþ, te vihàrakàmàþ / dharmo dçùña÷rutamatavij¤àtannàsti; ye dçùña÷rutamatavij¤àte caranti te dçùña÷rutamatavij¤àtakàmàþ, na tu dharmakàmàþ /

"bhadanta ÷àriputra,, dharmassaüskçtàsaüskçtannàsti; ye saüskçtàvacaràþ te na dharmakàmàþ, te saüskçragrahaõakàmàþ / bhadanta ÷àriputra, ata icche÷ceddharma, tvayà sarvadharmà apratikàükùitavyàþ" /

asmin dharmopade÷e nirdi÷yamàne, devaputràõàm pa¤ca÷ata(sya) dharmeùu vi÷uddhaü dharmacakùurudapàdi / atha licchavirvimalakãrtirmaju÷rãkumàrabhåtamabravãt- "maüju÷rãþ, da÷adikùu ÷atasahasràõyasaükhyeyàni buddhakùetràõi buddhakùetracàrikàü caritvà, kasmin buddhakùetre sarvottamàni sarvaguõasampannàni siühàsanàni tvayà dçùñàni?" evamavocat /

maüju÷rãkumàrabhåto licchavi bimalakãrtimetadavocat- "kulaputra, itaþ pårvàsmin dvàtri÷ad-gaïgànadãvàlukàsamàni buddhakùetràõyatikramya, asti merudhvajo nàma lokadhàtuþ / tatramerupradãpa ràjo nàma tathàgatastiùñhiti dhriyate yàpayati / tasya tathàgatasya kàya(pramàõaü) catura÷ãtiryojana÷atasahasràõã / tasya bhagavatassiühànapramàõamaùñaùaùñiryojana÷atasahasràõi / teùàü bodhisattvànàü kàya(pramàõam) api dvicatvàriü÷adyojana÷atasahasràõi / teùàü bodhisattvànàü siühàsana(pramàõam) api caturtri÷adyojana÷atasahasràõi / kulaputra, tasmiüstasya merupradãparàjasya tathàgatasya buddhakùetre merudhvaje lokadhàtau siühàsanàni santi sarvottamàni sarvaguõasampannàni" /

tatastena khalu samayena tàdç÷amabhipràyaü sa¤cintya, licchavinà vimalakãrtinàsyà evaürupardvividhyà abhisaüskàro 'bhisaüskçtaþ, (yathà) merudhvajàllokadhàtorbhagavatà merupradãparàjena tathàgateta dvàtri÷atsiühàsanasahasràõyanupreùitàni-etàvadunnatàrohàõyetàvadvi÷àlànyetàvaddar÷anãyàni, yàni tairbodhisattvai÷ca tairmahà÷ràvakai÷ca taiþ÷akrabrahmalokapàladevaputrairadçùñapårvàõi / tànyuparivihàyasa àgatya, licchavervimalakãrtergçhe pratiùñhànàni / dvàtriü÷annànàsihàsanasahasreùvanàyàtena vahamàneùu, tadhgçhamapyetàvadvi÷àlaü dçùyate sma / vai÷àlyapi mahànagaryanivçtàbhåta; jambudvãpa÷caturdvãpako (lokadhàtu-)÷cànivçtàþ, sarve te 'pi yathàpårva dç÷yante sma /

atha licchavirvimalakãrtirma¤ju÷rãkumàrabhåtametadavocat- "maüju÷rãþ, siühàsanànurupakàyàdhiùñhitàstavamime ca bodhisattvàþ sihàsane (ùu) niùãdata" / tato ye 'bhi'j¤àlàbhibodhisattvàþ, te dvicatvàriü÷adyojana÷atasahasrakàyàdhiùñhitàþ sihàsane(ùu) niùãdanti sma / ye bodhisattvààdikarmikàþ, te teùu sihàsaneùu nãùãditunnà÷akan / tato licchavirvimalakãrtiryathà te bodhisattvàþ pa¤càbhij¤àyàü sidhyeyustathà hyevaü tebhyo bodhisattvebhyo dharma de÷ayi / te 'bhij¤àm pràpya, ( çddhyà) dvicatvàri÷adyojana÷atasahasra÷arãràõyabhinirmàya, teùu sihàsaneùu niùidanti sma / teùvàpi mahà÷ràvakeùu teùu sihàsaneùu niùãditumasamartheùu, licchavirvimalakãrtistata àyuùmantaü ÷àriputramabravãt- "bhadanta ÷àriputra, sihasane niùãda" / avocat- "satpuruùa, eùu sihàsaneùåtkçùñeùu càtimàtreùu, niùãditunna ÷akromi" / abravãt- "bhadanta ÷àriputra, tasmai bhagavate tathàgatàya merupradãparàjàya kuru praõàma¤ca niùãdituü ÷akùyasi" / atha te mahà÷ràvakàstasmai bhagavate tathàgatàya merupradãparàjàyàbhivandanaü kçtvà purataste sihàsane(ùu) nyaùãdan /

athàyuùmàü÷àriputro licchavi vimalakãrtimetadavocat- "kulaputra, à÷carya (yathai-)vamutkçùñàtimàtràõãdç÷anànàsahasràõi siühàsanànyetàvadalpagçhaü pravi÷anti caibhirapi vai÷àlã mahànagarã nivçtà nàti, jambådvãpasya gràmanagaranigamaràùñraràjadhànã ca caturmahàdvãpako 'pi (lokadhàtu-)÷ca na kicinnivçtàþ, api ca devanàgayakùagandharvàsurgaruóa kinnaramahoragasthànànyanivçtàni pårva yàdç÷ànyàyatyapi dç÷yante tathà" /

licchavirvimalakãrtirabrabãt- "bhadanta ÷àriputra, tathàgatebhya÷ca bodhisattvebhyo 'cintyo nàma vimokùo 'sti / tasminacintyavimokùe viharan bodhisattva etàvadunnatàtirekavipulaü sumeruü parvataràjaü sarùapàbhyantaram prakùipan tasmin sarùape 'vardhamàne ca sumeràvavyaye, (tàdç÷àü) krãyàü de÷ayati / càturmahàràjakàyikadevà÷ca trayasriü÷adevà api 'kutra vayam prakùiptàþ', na jànanti / anyaistvçdvividhineyikasattvaiþ sa parvataràjassumeruþ sarùapàbhyantaram prakùiptam praj¤àyate ca dç÷yate / sa hi, bhadanta ÷àriputra, bodhisattvànàm acintyavimokùaviùayapraveùaþ /

"bhadanta ÷àriputra, bhåyo 'pyacintyavimokùavihàribodhisattvasya caturmahàsamudrasya skandhàn ekoromakåpaü pravartayaþ, matsyakårma÷i÷umàramaõóåkànyajalajapràõibhya upaghàto nàsti / nàgakùagandharvàsuràõàmapyevaü 'vayaü kutra vive÷ayità iti na bhavati; tasyàm kriyàyàü dç÷yamànàyàü, tebhyassattvebhya upaghàta÷ca saükùobho nàsti /

"ayamapya-(cintyavimokùavihàribodhisattvas / trisàhasramahà-sàhasralokadhàtuü kumbhakàrasya cakramiva dakùiõahastenàdàya ca pravartayya, gaïgànadãvàlukopamalokadhà(tånàü dåraü kùipati); kùipta(÷ca) sattvà 'vayaü kutroddhçtàþ, kuta àgatà na jànanti / punareva gçhãtàþ (sva) sthànameva pratiùñhàpità àgamanagamananna jànanti, yadyapi sà kriyà saüdç÷ayate / "bhadanta ÷àriputra, bhåyo 'pyaprameyakàlavaineyikasattvà vidyante, vidyante ca saükùepya kàlavaineyikàþ /

tatràcintyavimokùavihàribodhisattvo 'prameyakàlavaineyekasattvavaineyàrthàya saptàhaü kalpàtyayena, saükùepyakàlavaineyikasattvebhyaþ kalpaü saptàhàtyayena dar÷ayate / tatràprameyakàlavaineyikasattvàþ saptàhe kalpàtyayaü jànanti / ye saükùepyakàlavaineyikasattvàþ, te kalpaü saptàhenàtãtaü jànanti /

"tathà hyacintyavimokùavihàribodhisattvaþ sarvabuddhakùetraguõavyåhànekabiddhakùetre dar÷ayate / càpi sarvasattvàn dakùiõakaratala àdhàya, cittajavanarddhividhyà gacchantyasarvabuddhakùetràõyàdar÷ayati, ki càpyekabuddhakùetràdacalitaþ / da÷adikùu bhagavate buddhàya yàvat påjanàni, sarvàõi tànyekaromakåpe de÷ayati / da÷adikùu yàvaccandra÷càditya÷ca tàrakàråpàõi, sarvàõi tànyapyekaromakåpe dar÷ayate /

"da÷adikùu vàyumaõóalàni yàvaduttiùñhanti, sarvàõi tàni mukhena pãtvà, tasya kàyo 'vinaùña÷ca teùàü buddhakùetràõàm tçõavanaspatayo 'prapatitàþ / da÷adikùu sarva taü buddhakùetradahana kalpoddàhàgnirà÷i svodaraü prakùipya, yat karma tena karaõãyaü, tat karoti / adhastàdgaïgànadãvàlukàsama(ani) buddhakùetrà(õya) atikramya, sa (ekaü) biddhakùetramårdhvamutkùipya càruhya, årdhva gaïgànadãvàlukàsamà(ni) buddhakùetrà(õya) atikramya, upariùñàt-tadyathàpi nàma mahàsthàmnà puruùeõa såcyagreõa badarapatramucchritam-evamevotkùiptaü (biddhakùetran) nikùipati /

"tathà hyacintyavimokùavihàribodhisattvaþ sarvasattvarupamadhitiùñhati / cakravartiràjasya råpamadhitiùñhati; evamevàdhitiùñhati lokapàla÷akrabrahma÷ràvakapratyekabuddhabodhisattvasarvasattvabuddharåpam /

"(sa bodhisattvo) da÷adikùu sattvànàü sarvàgramadhyahãna÷abdaprasiddhaþ / yàþ kà÷cana ÷abdapraj¤aptayaþ, tàþ sarvà buddhaghoùarutaüca buddhadharmasaügha÷abdamadhitiùñhiti, tasmàt ÷abdasvaràd anityatàduþkha÷ånyanairàtmya÷abdasvaraü ni÷càrayati; da÷adikùu bhagavàn buddo yàvadàkàramupade÷ena dar÷ayati, tebhyaþ sarvebhyaþ ÷abdasvarebhyo ni÷càrayati /

"bhadanta ÷àriputra, ayaü hyacintyavimokùavihàribodhisattvaviùayaprave÷aþ kiücinmàtraü kevalaü dar÷itaþ / bhadanta ÷àriputra, (tattvataþ) kalpàbhyadhikaü và tadatikràntaü vàcintyavimokùavihàribodhisattvaviùayaprave÷opade÷am dae÷anãyam (abhaviùyat) / atha mahàkà÷yapaþ sthavira imaü bodhisattvàcintyavimokùopade÷aü ÷rutvà, à÷caryàdbhutapràptaþ ÷àriputraü sthavirametadavocat-

"àyuùmaü÷àriputra, tadyathàpi nàma jàtyandhapuruùasyàbhimukhaü sarvaråpopapannànàm kriyàõàm dar÷itànàmapi tena jàtyandhenaikarupamapi tu na dç÷yate; evamevàyuùmaü÷àriputra, asyàcintyavimokùamukhasya de÷anàkàle sarva÷ràvakapratyekabuddhebhyo jàtyandhasamebhya÷cakùurnàsti caikamàtràcintyadvàramapyanabhimukhãbhåtam / imamacintyavimokùaü ÷rutvà, ko vicakùaõo 'nuttarasamyaksaübodhicittanna janayet?

"(asmàbhiþ) praõaùñendriyairdagdhapåtikabãjasadç÷airasmai mahàyànàya bhàjanàbhåtairidànãm kathaü karaõãyam? (asmàbhir) imaü dharmopade÷aü ÷rutvà, àrtasvaraü kranditvà, sarva÷ràvakapratyekabuddhaistrisàhasramahàsàhasralokadhàtau ÷abdamàdàtavyam / sarvabodhisattvairimamacintyavimokùaü ÷rutvà, yuvako ràjaputro yathà mukuñaü gçhaõãyàcca pràmodyena mårdhni pratigrahãùyati, càsmin svàdhimuktibalamutpàdayitavyam / yàsmin acintyavimokùa'dhimuktiþ, tasyàü sarvamàrà api ki kuryuþ?"

mahàkà÷yapena sthavirenàsmanupade÷e de÷ite, dvàtriü÷addevaputrasahasràõyanuttarasamyaksaübodhicittamutpàdayanti sma /
tato licchavirvimalakãrtirmahàkà÷yapaü sthavirametadavocat- "bhadanta mahàkà÷yapa, da÷adikùvaparimàõalokadhàtuùu ye kecinmàrà màrakàriõaþ, sarve te 'cintyavimokùavihàribodhisattvà÷copàyakau÷alyena sattvaparipàcanàrthammàrakàriõaþ / "bhadanta mahàkà÷yapa, da÷adikùvaparimàõalokadhàtuùu bodhisattve(bhyo) ye hastapada÷rotraghràõalohitasnàyvasthimajjàcakùuþ pårvakàya÷ãrùàïgapratyaügaràjyaràùñraprade÷abhàryàputraduhitçdàsadàsya÷vahastiratha-vàhanasuvarõajàtaråpamaõimuktà÷aïkhasfañika÷ilàpravàóavaióåryànarghaõiratnàhàrapànarasavastrayàcakàþ saübàdhaü kurvanti, sarve te 'pi yàcakà yadbhåyasàcintyavimokùavihàribodhisattvà upàyakau÷alyenemàü (bodhisattva-)adhyà÷ayadçóhatàü de÷ayanti / tat kasya hetoþ? bhadanta mahàkà÷yapa, bodhisattveùu kañukatapasaivaü de÷ayatsu, akçtàvakà÷e janakàyàya bodhisattvasaübàdhakaraõànubhàvo nàsti / akçtàvakà÷e (janakàyena) hananotthàpanam a÷akyam / "bhadanta kà÷yapa, tadyathàpi màna khadyotakena såryamaõóalàbhàso 'nàkramaõãyaþ; evameva bhadanta kà÷yapa, akçtàvakà÷e (janakàyena) bodhisattvàkramaõotthàpanama÷akyam / bhadanta mahàkà÷yapa, tadyathàpi nàma ku¤jaramàtaïgàya nàgaràjàya gardabheta prahàradànamakùamaõãyam; evameva bhadanta mahàkà÷yapa, bodhisattvàbhàvena bodhisattvasambàdhakaraõa÷akyam / (yadya) api kho pana bodhisattvaþ khalu bodhisattvàya sambàdhaü kuryàt (tad-) bodhisattvasambàdhakaraõaü bodhisattvaþ kùamate / "bhadanta mahàkà÷yapa, ayaü hyacintyavimokùavihàribodhisattvànàmupàyaj¤ànabalaprave÷aþ" /

acintyavimokùanirde÷asya parivartaþ paücamaþ /


6 devã

atha maüju÷rãkumàrabhåto licchavi vimalakãrtim evamavocat- "satpuruùa, bodhisattvena sarvasattvàþ kathaü draùñavyàþ?"- abravãt- "maüju÷rãþ, tadyathàpi nàma vij¤aþ puruùa udakacandraü prakùete, evameva bodhisattvena sarvasattvà draùñavyàþ / maüju÷rãþ, tadyathàpi nàma màyàkàro màyàkàranirmitamanuùyaü prekùate, evameva bodhisattvena sarvasattvà draùñavyàþ / maüju÷rãþ, tadyathàpi nàmàdar÷amaõóale mukhaü dç÷yam, evameva bodhisattvena sarvasattvà draùñavyàþ / maüju÷rãþ, tadyathàpi nàma mçgatçùõikàjalam bodhisattvena sarvasattvà draùñavyàþ / maüju÷rã, tadyathàpi nàma prati÷rutkàghoùanàdiþ /////
àkà÷amegharà÷iþ ///// fenapiõóasya
pårvàntaþ ///// ) budbudodayavyayau ///// kadalãsàràpekùeva ///// ///// vidyuccyutiriva ///// paücamadhàtusadç÷àþ ///// saptamàyatanasadç÷àþ ///// àrupyeùu råpadar÷anasadç÷à ///// dagdhabãjàd ///// 'ïkuraniùpattiriva /////  maõóåkasya romàcchàdanaü yathà ///// üaraõàrthikasya krãóàratiriva ///// srotàpannasya satkàyadçùñiryathà ///// sakçdàgàmini tçtãyabhava iva /////  anàgàmini garbhàvakràntiþ ///// ///// arhati ràgadveùamohàþ ///// kùàntilàbhibodhisattve màtsaryadauþ÷ãlyavyàpàdavihisàcittam /////  tathàgate vàsanà ///// jàtyandhajanena råpa dar÷anam /////  nirodhasamàpatti(làbhina) ànàpànaþ ///// akà÷e ÷akuneþ padam ///// ///// paõóakalàügularohaõaþ /////  vandhyàputrapràptiþ /////  tathàgatanirbhitasya kle÷otpattiþ ///// vibodhe svapnadçùñadar÷anam /////  asaïkalpe kle÷aþ ///// ahetukatvàdagnyotpàdaþ parinirvçtasya pratisandhiriva bodhisattvena sarvasattvàþ pratyavekùyàþ / maüju÷rãþ, evam paramàrthata eva nairàrmyaprabodhena sarvasattvàþ pratyavekùyàþ" /

abravãt- "kulaputra, yadi bodhisattvena sarvasattvà evam pratyavekùyàþ, kathamatha sarvasattveùu mahàmaitryupapatsyate?"- àha- "maüju÷rãþ, yadà bodhisattvastathà hi pratyavekùate- 'evaü dharma parij¤àya, ebhyaþ sattvebhyo dar÷ayàmi'- ti tataþ sarvasattveùu samyak÷araõamaitryupapadyate-

"anupàdànakàraõàdupa÷àntamaitrã, kle÷àbhàvenàtàpamaitrã, tryadhvasamatàkàraõàdyadyadupamatà maitrã, paryutthànàbhàva kàraõàdavirodhamaitrã, àdhyàtmikabàhyàsambhedakàraõàdadvayamaitrã, suniùñhàkàraõàdakùobhyamaitrã, abhedyàbhipràyavajrakàraõàddçóhamaitrã, svabhàvavi÷uddhikàraõàd vi÷uddhimaitrã, à÷ayasamatàkàraõàt samatàmaitrã, arihananakàraõàdarhanmaitrã, anàcchedyasattvaparipàcanakàraõàd bodhisattvamaitrã, bhåyo 'pi tathatàdhigamakàraõàt tathàgatamaitrã, sattvàpasvàpanasuprabodhanakàraõàd buddhamaitrã, svayamabhisaübodhikàraõàt svayaübhåmaitrã, tulyarasakàraõàd bodhimaitrã, anunayapratighaprahàõakàraõàdanàropamaitrã, mahàyànaparyavabhàsakaraõato mahàkaruõàmaitrã, ÷ånyatànairàtmyapratyavekùaõakàraõàdaparikhedamaitrã, àcàryamuùñyabhàvakàraõàdadharmadànamaitrã, duþ÷ãlasattvàpekùàkàraõàt ÷ãla-maitrã, svapararakùàkàraõàt kùàntimaitrã, sarvasattvabhàravahanakàraõàd vãryamaitrã, anàsvàdakàraõàd dhyànamaitrã, kàlenàsàdhanakàraõàt praj¤àmaitrã, samantadvàradar÷anakàraõàdupàyamaitrã, abhipràyapari÷uddhikàraõàdakuhanamaitrã, pa÷càttàpakaraõato ni÷calamaitrã, anaïgaõakàraõàdadhyà÷ayamaitrã, akçtrimakàraõàdamàyàvimaitrã, buddhasukhapratiùñhàpanakàraõàt sukhamaitrã / maüju÷rãþ, sà hi bodhisattvasya maitrã / "

abravãt- "tasya mahàkaruõà kim?" àha- "yadyat ku÷alamålaü syàt ku÷alamålaü syàt, (tat) sarvasattvebhya utsçjati" / abravãt- "tasya mahàmudità kim?" / àha- "yaþ (sa) dànàt prãtimanobhåto 'vipratisàraþ" / abravãt- "tasyopekùà kim?" àha- "yaþ (sa) ubhayàrthotpàdaþ" / -
abravãt- "saüsàrabhayabhãtena ki pratisartavyam?" àha- "saüsàrabhayabhãtena maüju÷rãrbodhisattvena buddhamàhàtmyaü pratisartavyam" /

àha- "buddhamahàtmye sthàtukàmena kutra sthàtavyam?" àha- "buddhamahàtmye sthàtukàmena sarvasattvasamatàyàü sthàtavyam /" àha- "sarvasattvasamatàyàü sthàtukàmena kutra sthàtavyam" àha- "sarvasattvasamatàyàü sthàtukàmena sarvasattvapramokùàya sthàtavyam" /

abravãt- "sarvasattvapramokùàya kartukàmena kathaü karaõãyam?" àha- "sarvasattvapramokùàya kartukàmena kle÷apramokùaþ karaõãyaþ" / abravãt- "kle÷aprahàtukàmena kathaü prayoktavyam?" àha- "kle÷aprahàtukàmena yoni÷aþ prayoktavyam" / abravãt- "kathaü prayujyamàno yoni÷aþ prayujyate?" àha- "anutpàdànirodhayoþ prayogo hi yoni÷aþ prayogo 'sti" / abravãt- "anudayaþ kim, kim anirodhaþ?" àha- "aku÷alànudaya÷ca ku÷alànirodhaþ" / abravãt- "ku÷alàku÷alamålaü kim?" àha- "satkàya -(dçùñi) rmålam" / abravãt- "satkàya - (dçùñi) målaü kim?" àha- "satkàya - (dçùñi) målaü ràgaþ" / abravãt- "ki ràgamålam?" -àha- "ràgasya målaü hyabhåtaparikalpaþ" /

abravãt- "abhåtaparikalpasya kiü målam?" àha- "abhåtaparikalpasya hi) viparyastà saüj¤à målam" / àha- "viparyastàyàþ saüj¤àyàþ ki målam??" -(àha- "viparyastàyàþsaüj¤àyà) apratiùñhànaü målam" / àha- "apratiùñhàyàþ kiü målam?" àha- "yanmaüju÷rãrapratiùñhànaü, na tasya kiücinmålam / iti hyapratiùñhànamålapratiùñhitàþ sarvadharmàþ" /

atha tasmin gçhe kasyacitsthànasya devã, teùàü bodhisattvànàm mahàsattvànàmimàü dharmade÷anàü ÷rutvà, hçùñodagrà càttamanàþ, audàrikamàtmabhàvamabhisaüdç÷ya, divyapuùpaistàn bodhisattvàn mahàsattvàü÷ca mahà÷ràvakànabhikirati sma / yàni ca bodhisattvànàü kàye 'bhyavakãrõàni puùpàni, tàni bhåmau prapatanti sma / yàni mahà÷ràvakànàü kàya àpannàni puùpàni, tàni tatraiva prasaktàni bhåmau na prapatanti sma / tataste mahà÷ràvakà çddhividhipràtihàryeõa puùpànyàdhunanti sma, api kho pana tàni na prapatanti sma /

atha sà devayàyuùmantaü ÷àriputrametadavocat- "bhadanta ÷àriputra, imàni puùpànyàdhåya kiü kariùyasi?" àha- "devi, imàni puùpàni na yujyante; tasmàdimàni puùpàni riücàmi" / devyabravãt - "bhadanta ÷àriputra, evammà vàdãþ / tat kasya hetoþ? yujyanta imàni puùpàni / tat kasya hetoþ? yatastàni puùpàni nirvikalpàni / nirvikalpeùu ÷àriputraþ sthavira eva kalpayati ca vikalpayati / bhadanta ÷àriputra, yat svàkhyàte dharmavinaye pravrajitàþ kalpayanti ca vikalpayanti, tadhi na yujyate / sthavãre kalpayati ca vikalpayati, yannirvikalpaü tadhi yujyate /

"pa÷ya, bhadanta ÷àriputra-tathà hi kalpavikalpaprahàõakàraõàd bodhisattvànàü mahàsattvànàü kàye puùpàni na sajjanti / tadyathàpi nàma bhayajàtãyamanuùye 'manuùyairavatàro labhyate, evameva saüsàrabhayabhãteùu råpa÷abda gandharasaspraùñavyebhyo 'vatàraþ pratilabhyaþ / ye sarvasaüskàrakle÷abhayàpagatàþ, tebhyo råpa÷abdagandharasaspraùñavyàni ki kariùyanti? yeùu vàsanàprahãõà, teùu puùpa (anya) pi sajjanti; yeùàü tu vàsanà prahãõà, teùàü kàye puùpa(ani) na sajjanti / tasmàt sarvavàsanàvighàtakànàü kàye puùpànya saktàni" /

tata àyuùmàü÷àriputrastàü devãmetadavocat- "devi, tvamimaü gehaü pravi÷ya kiyacciracaritam?" devyàha- "sthaviro vimokùaü praviùño yàvat, (tac-)ciram" / abravãt- "devi, tvamasmin gehe sthitvà, aciraü dçùñà" / àha- "sthaviro vimokùaü praviùñaþ kiyacciram?"-atha sthaviraståùõãbhåto 'bhåt / àha- "mahàpraj¤àvatàmagryaþ sthaviraþ kasmànmaunã cedànãü sahasà pra÷nanna pariharasi?" abravãt- "devi, vimokùa'nabhilàpya÷ca sa yathà vaktavyaþ, (tan) na jànàmi" / àha- "yàni svavireõàkùaràõyuktàni, sarvàõi tàni vimokùalakùaõàni / tat kasya hetoþ? yo vimokùaþ, sa hyanantaragata÷ca na bahirdhà nobhaya÷cànupalabdhaþ / evameva tànyakùaràõyanantaragatàni na ca bahirdhà nobhayàni cànupalabdhàni / tasmàt, bhadanta ÷àriputra, akùaràpakarùaõena vimokùammàprativedayasva / tat kasya hetoþ? yataþ sarvadharmasama(tà)ryavimokùaþ" / abravãt - "devi, ràgadveùamohàpagateùu vimokùa nanu nàsti?" devyàha- "'ràgadveùamohàpagateùu vimokùa' iti sa hyabhimànikebhya upade÷aþ / ye 'nabhimànikàþ, tebhyo hi ràgadveùamohasvabhàvatà vimokùaþ" /

athàyuùmàü÷àriputrastàü devimetadavocat- "sàdhu, devi; ki pràpya, ki sàkùàtkçtya tvamevaüpratibhànavatã?" / àha- "bhadanta ÷àriputra, mayà na ki¤cit pràptaü và sàkùàtkçtaü và / ato me pratibhàna ãdç÷aþ / yeùàmevam 'asmàbhi pràpta¤ca sàkùàtkçtam' iti, te hi svàkhyàtadharmavinaye ''timànikà ucyante" / abravãt- "devi, tvaü ki ÷ràvakayànãyà pratyekabuddhayànãyà và mahàyànãyà và?" àha- "÷ràvakayànaü dar÷ayatã, ahaü ÷ràvakayàninã / dvàda÷a(aüga) pratãtyasamutpàdeadvàreõàvatàraõen-àhaü pratyekabuddhayàninã / anutsçùñàyàmmahàkaruõàyàm ahammahàyànãyà / "bhadanta ÷àriputra, api tu khalu punaryathà campakavane praviùñe, eraõóagandho na ghràyate, campakavane praviùñe 'pi kho pana campakagandho ghràyate; evameva, bhadanta ÷àriputra, asmin buddhadharmaguõagandhopete gehe vihàriõà ÷ràvakapratyekabuddhagandho na ghràyate / "bhadanta ÷àriputra, ye ÷akrabrahmalokapàladevanàgayakùagandharvàsuagaruóakiünaramahoragà asmin gehe niviùñàþ, tepayasya satpuruùasya dharma ÷rutvà, buddhadharmaguõagandhena bodhicittamutpàdya prakràntàþ / "bhadanta ÷àriputra, asmin gehe dvàda÷a varùàõi mahàmaitrãmahàkaruõà samarpitàü càcintyabuddhadharmasamprapuktàü (kathàü) sthàpayitvà, ÷ràvakapratyekabuddhasahagatàü kathàü purà nà÷rauùam / bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe 'ùñavidhà à÷caryadbhutapràptà dharmàþ satatasamitamàbhàsaü gacchanti / katame 'ùñau?

"asmin gçhe satatasamitaü suvarõavarõaprabhà / ato ràtrãdivanna praj¤àyate / asmin gçhe candrasåryau na ca dç÷yete / ayaü prathama à÷caryàdbhuto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, ye pravi÷anti idaü gçhaü, teùàü samanantarapraviùñànàü sarvakle÷à na bàdhante / ayaü dvitãya à÷caryàdbhåto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe sadà ÷akrabrahmalokapàlà÷ca sarvabuddhakùetràgatà bodhisattvà avirahitàþ / ayaü tçtãya à÷caryàdbhåto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe satatasamitaü dharmàvadhoùaõa¤ca ùañpàramitàpratisaüyuktà kathà càvaivartikadharmacakrakathà 'virahitàþ / ayaü caturtha à÷caryàdbhuto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe sadà divyamànuùyadundubhisaïgãtavàdyaü krãyate; tebhyo dundubhibhyo buddhadharma(sya) àprameyabidhighoùaþ sarvakàleùåtpadyate / àyaü pa¤cama à÷caryàdbhåto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe sarvaratnasampårõà÷caturakùayamahànidhayo vidyante / tadanubhàvena sarvairdaridrai÷ca vyasanibhiþ prapannam, (mahànidhi-) kuõóamapi tvakùayam / ayaü ùaùñha à÷caryàdbhuto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe tathàgatàþ ÷àkyamuni÷càmitàbha÷càkùobhya÷ca ratna÷rã÷ca ratnàrci÷ca ratnacandra÷ca ratnavyåha÷ca duùpaha÷ca sarvàrthasiddha÷ca mahàratna÷ca sihaprasiddhi÷a sihasvara÷càdayo da÷adikùvaparimàõatathàgatà asya satpuruùasya sahacittamàtreõa samàgacchanti càgatàstathàgataguhyannàma dharmamukhaprave÷aü nidar÷ya pratigacchanti / ayaü saptama à÷caryàdbhåto dharmaþ /

"punaraparaü, bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe sarvadevave÷mavyåhà÷casarvabuddhakùetraguõàlaïkàrà àbhàsaü gacchanti / ayamaùñama à÷caryàdbhåto dharmaþ / "bhadanta ÷àriputra, asmin gçhe teùvaùñàsvà÷caryàdbhuteùu dharmeùvàbhàsaü gacchatsu cedç÷àcintyadharme dç÷yamàne, kaþ ÷ràvakadharmamicchet?" abravãt- "devi, yadi te strãbhàvàt syàdvikàraþ, kimaparàdhaþ?" àha- "yàvad dvàda÷a varùàõi strãbhàvamme mçgyamàõà, (so)- 'dyàpi (mayà) nopalabhyate / bhadanta ÷àriputra, tasyai màyàkàreõa nirmitàyai striyai evaü 'yadi te strãbhàvàt syàdvikàraþ, kimaparàdha?' ityukte, tat ki kathayeta?" abravãt- "tatra kicitsaüpariniùpannannàsti" / àha- "bhadanta ÷àriputra, evameva sarvadharmeùvapariniùpanneùu ca màyànirmàõasvabhàveùu, tvaü 'yadi strãbhàvàt syàdvikàraþ, kimaparàdha?' iti (pçcchan)-tat ki manyase?" atha sà devyetàdç÷àdhiùñhànàdhiùñhitàbhåt, yathà ÷àriputraþ sthaviro yàdç÷a sà devã tàdç÷à dç÷yate sma; sà devyapi yàdç÷aþ ÷àriputraþ, sthavirastàdç÷o dç÷yate sma / tataþ sà ÷àriputrasya råpamàpannà devã taü devãråpàpannaü ÷àriputramevam- "bhadanta ÷àriputra, yadi strãbhàvàt syàdvikàraþ, kimaparàdha?" iti pçcchati sma / devãråpàpannaþ ÷àriputra etadavocat- "mama puruùaråpasyàntarhitasya, strãkàyàpanno yo vikàrastanna jànàmi" / àha- "yadi sthaviraþ strãråpàt prativikàrasya samarthaþ syàt, sarvàþ striyaþ strãbhàvàt parivarteran / yathà sthaviraþ strã-(råpe) dç÷yate, tathà sarvàþ striyo 'pi strãråpeùu dç÷yamànàþ stryabhàvàt strãråpeùu dç÷yante / tato bhagavatà 'sarve dharmàþ strãpuruùàbhàvà iti saüghàya bhàùãtam" /

atha sà devã tadadhiùñhànamutsçjati sma, àyuùmàü÷ca ÷àriputraþ punaþ svaråpopasaühito 'bhåt / atha sà devã ÷àriputrametadavocat- "bhadanta ÷àriputra, kva te strãputtalã?" abravãt- "(sà) mayà na ca kçtà na càpi vikçtà / àha- "evameva sarvadharmà apyakçtà÷càvikçtàþ / yadakçtaücàvikçtaüca-tadhi buddhavacam" / abravãt- "devã, ita÷cyutvà kutropapatsyase?" àha- "yatra tathàgatanirmàõànyutpadyante, tatràhamapyupapatsye" / abravãt- "tathàgatanirmàõeùu na bhavata÷cyutpattã" / àha- "sarve dharmà÷ca tathaiva cyutyupattyapagatàþ" /
abravãt- "devi, keva cireõa tvaü bodhimabhisaübhotsyase?" àha- "yadà, sthavira, pçthagjanadharmasaüpanno bhaviùyasi, tadàpi bodhimabhisambuddhàmi" / abravãt- "devi, (yad-) ahaü pçthagjanadharmasaüpanno bhaveyam, tadasthànam" / àha- "bhadanta ÷àriputra, evameva(yad-) ahamapi bodhimabhisaübudhyàmi, tadasthànam / tat kasya hetoþ? bodhirasthàne pratiùñhità; ato 'sthàne na ka÷cidabhisaübuddhati" /

÷àriputraþ sthaviro 'vocat- "tathàgatenàkhyàtam- 'gaügànadãvàlukàsamàstathàgatà abhisaübuddhàþ, abhisaübudhyantyabhisaübhotsyanta' iti" / devyàha- "bhadanta ÷àriputra, 'atãtànàgatapratyutpannà buddhà iti tadhyakùaragaõanàsaüketàdhivacanam / atãtànàgatapratyutpanneùu buddheùvabhåteùu, bodhistryadhvasamatikràntà / sthaviraþ kim arhattvalàbhã?" abravãt- "apràptihetorlàbhã" / àha- "evamevàbhisaübodhyabhàvahetorabhisaübodhiþ" / tato licchavirvimalakãrtiràyuùmantaü ÷àriputraü sthavirametadavocat- "bhadanta ÷àriputra, iyaü devã buddhànàü dvinavatikoñinayutàni paryupàsya, abhij¤àj¤ànavikrãóità praõidhànasaübhåtà kùàntilàbhinã, avaivartika- saüprasthità sattvaparipàcanàrthàya praõidhànava÷ena yatheùñaü tathàvasthità" /


7 tathàgatagotram

tato maüju÷rãkumàrabhåto licchavi vimalakãrtimetadavocat- "kulaputra, atha katham bodhisattvo buddhadharmeùu gati gacchati?" àha- 'maüju÷rãþ; yadà bodhisattvo 'gati gacchati tadà bodhisattvo buddhadharmeùu gati gacchati" / abravãt- "bodhisattvasya àgatigamanaü kim?"

àha- "yadà (bodhisattvaþ) paücànantarãyàõàü gatigàmã, vyàpàdavihiüsàpradveùo 'pi na bhaviùyanti / narakagatigàmã (saþ), paraü tu sarvakle÷avirajàþ / tiryaggatigàmã tu (sa) maurkhyàndhakàràpagataþ / (so) 'suragatigàmi ca mànamadadarpavigataþ; yamalokagatigàmã sarvapuõyaj¤ànasaübhàropàttavàn; anijyàråpyagatigàmã, paraü tu tadgatinna samavakramati / "(sa) ràgagatigàmi ca sarvakàmasaübhogavãrataràgaþ; dveùagatigàmã sarva sattvàpratihataþ; mohagatigàmã sarvadharmeùu praj¤ànidhyapticittasamarpitaþ / "màtsaryagatigàmã kàyajãvitanirapekùaþ (sa) àdhyàtmikabàhyàni vastå(-ny-) utsçjati / duþ÷ãlagatigàmã, paraü tvalpàvadye 'pi bhayadar÷ã (sa) sarvadhåtaguõasaülekheùu santiùñhate; vyàpàdakhilapratighagatigàmã càtyantàvyàpanno maitrãvihàrã; kausãdyagatigàmi càpratiprasrabdho vãryamàrabhamàõaþ sarvaku÷alamålaparyeùaõàbhiyukto bhavati / indriyavyabhicàragatigàmi svabhàvasamàpanno 'moghadhyànaþ, dauùpraj¤agatigàmã praj¤àpàramitàgatimupasaükramya, (sa) sarvalaukikalokottara÷àstrapaõóitaþ / "kuhanalapanàkàragatigàmã ca sandhyàbhàùyeùu ku÷alaþ (sa) upàyakau÷alyacaryàniryàtaþ; mànagati dar÷ayan (sa) sarva lokasetuvedikà bhavati, kle÷agatigàmã, paraü tvatyantasaükle÷arahitaþ svabhàvapari÷uddhaþ / "màragatigàmã ca sarvabuddhadharmeùvaparapraõeyaþ; ÷ràvakagatigàmi (sa) sattvàüstva÷rutadharma ÷ràvayati, pratyekabuddhagatigàmã sarvasattvaparipàcanàrthammahàkaruõàdutpannaþ, daridragatigàmã tvakùayaparibhogaratnapàõiþ; upahatendriyagatigàmi (sa) tvabhiråpo lakùaõasamalaükçtaþ, hãnakulãnagatigàmã puõyaj¤ànasaücayena tathàgatavaü÷àt prajàyate; durbaladurvarõamandagatigàmã dar÷anãyo nàràyaõapratiråpakakàyalàbhã / "sarvasattvebhya àturaduþkhacaryà
de÷ayamàno maraõabhayasamatikrànttas(sa) sumàrita(bhayaþ); paribhogagatigàmã sarvàõveùaõarahito 'nityatàsaüj¤àyàm bahupratyavekùaõaþ, bodhisattvo 'ntaþpurànekarasàn de÷ayamànaþ ki tu vivekacàrã kàmakardamottãrõaþ / dhàtvàyatanagatigàmã(sa) dhàraõãipratilabdho nànàpratibhànavibhåùitaþ; tãrthikagatigàmã tãrthyaþ (sa) na bhavati, sarvalokagatigàmi sarvagtyapratinirvartã, nirvàõagatigàmã saüsàraprabandhaü notsçjati / maüju÷rãþ, ityevaü bodhisattvo 'gati gacchan buddhadharmeùu gati gacchati" / atha licchavirvimalakãrtirma¤ju÷rãkumàrabhåtametadavocat- "ma¤ju÷rãþ, ki tathàgatagotram?" abravãt- "kulaputra, satkàyo hi gotraü tathàgatànàm / avidyàbhavatçùõà hi gotram / ràgadveùamohacaturviparyàsa pa¤canãvaraõaùaóàyatanasaptavij¤ànasthitya-aùñamithyàtvanavàghàta-vastu da÷àku÷alakarmapathà hi gotram / kulaputra, idaü tathàgatagotram; saükùepàt, kulaputra, dvàùaùñirdçùñigatàni hi tathàgatagotram" / àha- "ma¤ju÷rãþ, kasmàt samanvàhçtyaidbhàùase?" abravãt- "kulaputra, asaüskçtadar÷anasamavrakràntisthànenànuttarasamyaksambodhicittotpàdo '÷akyaþ / kle÷àkarasaüskçtasthànasatyàdar÷anenànuttarasamyaksambodhicittotpàdaþ ÷akya /

"kulaputra, tadyathàpi nàma jàügala prade÷e kusumàni-utpalapadmakumudapuõóarãkasaugandhãkàni notpadyante; paükapulina utpàditàni cet, kusumàni-utpalapadmakumudapuõóarãkasaugandhikànyutpadyante / kulaputra, evamevàsaüskçtaniyatapràptisattvebhyo buddhadharmà notpadyante / kle÷apaükapulinopapannasattvebhyo buddhadharmà utpadyate /

"tadyathàpi nàmàkà÷e bãjanna virohati, bhuvi paraütu vartamànaü birohati; evamevàsaüskçtaniyatapràptisattvebhyo buddhadharmo notpadyate; sumerusamàü satkàyadçùñimutpàdya bodhicittamutpadyate tata÷ca buddhadharmà virohanti / "kulaputra, anena paryàyeõa sarve kle÷àstathàgatagotraü draùñavyàþ / kulaputra, tadyathàpi nàma mahàsamudre 'praviùñe, anardhyaratnamanupràptuma÷akyam; evameva, kle÷asàgare 'praviùñe, sarvaj¤atàm tasmàdutpàdayituma÷akyam" / atha mahàkà÷yapaþ sthaviro maüju÷rãkumàrabhåtàya sàdhåkàramadàt- "sàdhu, sàdhu / maüju÷rãþ, idaü vacanaü suprabhàùitam, iadaü tattvam / kle÷à-s tathàgatagotram, asmadvidhebhyas-tu bodhicittotpàda÷ca buddhadharmamabhisamboddhuü kathaü ÷akyam? pa¤cànantarãyasaüyogena hi bodhicittotpàdaþ ÷akya÷ca buddhadharmà apyabhisambodhanãyàþ / tadyathàpi nàma vikalendriyapuruùàya pa¤ca kàmaguõà nirguõà÷càsamarthàþ evameva parivarjitasarvasaüyojanàya ÷ràvakàya sarve buddhadharmà nirguõa÷càsamarthà þ; tasmai pratyàlambanamasamartham /

"maüju÷rãþ, ataþ pçthagjanàstathàgate kçtaj¤àþ, ki tu ÷ràvakà akçtaj¤àþ / tat kasya hetoþ? yadarthaü pçthagjano buddhaguõa÷ravaõena triratnagotramanucchinnakaraõàrthamanuttarasamyaksambodhicittotpàdaü karoti; ÷ràvakastu yàvajjãvam buddhadharmabalavai÷àradyàni ÷rutvàpyanuttarasamyaksambodhicittotpàde 'samarthaþ" / tatassarvaråpasandar÷ano nàma bodhisattvastasyàm parùadi sannipatito niùaõõo ('bhåt) / sa licchavi vimalakãrtimetadavocat- "gçhapate, kva te màtàpitarau ca putradàrà÷ca dàsadàsãkarmakarapauruùeyàþ? kva te mitraj¤àtisàlohitàþ? tava parivàrà÷vahastirathapattivàhanàni kva?" evamabravãt / licchavirvimalakãrtiþ sarvaråpasandar÷anaü bodhisatvamimà gàthà abhàùata-

"vi÷uddhabodhisattvànàü màtà hi praj¤àpàramità /
pitàstyupàyakau÷alyam tàbhyàü jàyante pariõàyakàþ //
dharmaprãtirasti patnã maitrãkaruõe duhitarau (teùàü) /
ubhe dharmasatye staþ putrau ÷ånyatàrthacittirgçham //
evaü hi sarve kle÷às (teùàü) yatheùñava÷avarti÷iùyàþ /
mitràõi bodhyaügàni tairhi bodhirvaràgrotpadyate //
sahàyàs- teùàü sadàsaüvàsàþ santi ùañ pàramitàþ /
saügrahà nàrãbhavanàni saügãtis (teùàü) dharmade÷anà //
teùàmudyànaü bhåtikàni bodhyaïgapuùpitam /
vimuktij¤ànam falam dharmamahàdhanaü (santi) vçkùàþ //
vimokùà bhavanti puùkariõã (teùàü) pårità samàdhijalena /
vi÷uddhapadmenàcchàdità (yeùàü) tasyàü prakùàlanaü vimalàste //
abhij¤às- teùà vàhanam mahàyànamanuttaram /
sàrathi (-rbhavati) bodhicittaü màrgo hyaùñàïgika÷àntiþ //
teùàü bibhåùaõaü (santi) lakùaõàni a÷ãtiranuvya¤janàni ca /
ku÷alà÷ayo hrãrapatrapà santi vastràõi teùàm //
saddharmadhanavantaste prayogasa-(teùàü) dharmade÷anà /
pavitrà pratipattirmahàlàbhaþ pariõàmaü (teùàü) bodhyarthaü //
÷ayana¤ca bhavanti catvàri dhyànàni ÷uddhàjãvena saüstçtàste /
j¤ànaü tatprabodhaþ sadà ÷ravaõasamàpannà(ste) //
tadàhàra÷ca bhavatyamçtaü pànaü vimuktirasaþ /
bi÷uddhàbhipràyo 'sti snànaü (teùàü) ÷ãlaü gandhavilepanam //
kle÷a÷atråpaghàtenàtha ajitavãràste /
caturo 'pi màràn pradharùitavantaþ /
ucchritavanto bodhimaõóaladhvajaü //
sa¤cintyaü dar÷ayanti jàtiü ki càpi (te) 'janmànutpàdàþ /
sarvakùetreùu càbhàsante såryo yathà samuditaþ //
vinàyake (bhyaþ) sarvapåjanaiþ buddhànàü koñyai påjàü kçtvà /
na kadàcid (etad bhavati) - 'asmà(bhi)rbuddhebhyaþ parisevitavyam' //
ki càpi sattvahitàya buddhakùetràvacarà(ste) /
(j¤àtvà) ''kà÷opamàni kùetràõi sattve (-ùav-) asattvasaüj¤inaþ //
sarvasattvàna ye råpà rutaghoùà÷ca ãritàþ /
ekakùaõena dar÷anti bodhisattvà vi÷àradàþ //
màrakarmàõi ki càpi jànanti màrànubandhinaþ /
upàyapàraü gatàs (-te) tatsarvakriyà dar÷ayanti //
te jãrõavyàdhità bhonti mçtamàtmàna dar÷ayã /
sattvànàü paripàkàya màyàdharma vikrãóitàþ //
kalpoddàhaü ca dar÷enti uddahitvà vasundharàm /
nityasaüj¤ina sattvànàm anityamiti dar÷ayã //
sattvaiþ ÷atasahasrebhirekaràùñre nimantritàþ /
sarveùàü gçha bhu¤janti sarvànnàmanti bodhaye //
ye kecinmantravidyà và ÷ilpasthànà bahåvidhàþ /
sarvatra pàramipràptàþ sarvasattvasukhàvahàþ //
yàvanto lokapàùaõóàþ sarvatra pravrajanti te /
nànàdçùñigataü pràptàüste sattvàn paripàcati //
candrà và bhonti såryà và ÷akrabrahmapraje÷varàþ /
bhavanti àpasteja÷ca pçthivã màrutastathà //
roga antarakalpeùu bhaiùajyaü bhonti uttamàþ /
yena te sattva mucyante sukhã bhonti anàmayàþ //
durbhikùàntarakalpeùu bhavantã pànabhojanam /
kùudhà pipàsàmapanãya dharma de÷enti pràõinàm //
÷astra antarakalpeùu maitrãdhyàyã bhavanti te /
avyàpàde niyojenti sattvakoñi÷atàn bahån //
mahàsaügràmamadhye ca samapakùà bhavanti te /
sandhisàmagrã rocenti bodhisattvà mahàbalàþ //
ye càpi nirayàþ kecidbuddhakùetreùvacintiùu /
saücintya tatra gacchanti sattvànàü hitakàraõàt //
yàvantyo gatayaþ ka÷cittiryagyonau prakà÷itàþ /
sarvatra dharma de÷enti tena ucyanti nàyakàþ //
kàmabhogàü (-÷ca) dar÷enti dhyànaü ca dhyàyinàü tathà /
vidhvastamàraü kurvanti avatàraü na denti te //
agnimadhye yathà padmamabhåtaü taü vinirdi÷et //
evaü kàmàü÷ca dhyànaü ca abhåtaü te vidar÷ayã //
saücintya gaõikàü bhonti puüsàmàkarùaõàya te /
ràgàïkuraü ca saülobhya buddhaj¤àne sthàpayanti te //
gràbhikà÷ca sadà bhonti sàrthavàhàþ purohitàþ /
agràmàtyàtha càmàtyaþ sattvàmàü hitakàraõàt //
daridràõàü ca sattvànàü nidhànà bhonti akùayàþ /
teùàü dànàani datvà ca bodhicittaü janenti te //
mànastabdheùu sattveùu mahànagnà bhavanti te //
sarvamànasamuddhataü bidhi pràrthenti uttamàm //
bhayàditànàü sattvànàü santiùñhante 'grataþ sadà /
abhayaü teùu datvà ca paripàcenti bodhaye //
pa¤cabhij¤à÷ca te bhåtvà çùayo brahmacàriõaþ /
÷ãle sattvàn niyojenti kùàntisauratyasaüyame //
upasthànaguran sattvàn pa÷yantãha vi÷àradàþ /
ceñà bhavanti dàsà và ÷iùyatvamupayànti ca //
yena yenaiva càügena sattvo dharmarato bhavet /
dar÷enti hi kriyàþ sarvà mahopàyasu÷ikùitàþ //
yeùàm anantà ÷ikùà hi ananta÷càpi gocaraþ /
anantaj¤ànasampannà anantapràõimocakàþ //
na teùàü kalpakoñãbhiþ kalpakoñi÷atairapi /
buddhairapi vadadbhistu guõàntaþ suvaco bhavet //
ye 'praj¤ahãnasattvàþ sthàpayitvà (tàn) /
asmin dharme ÷rute kovidaþ ko na praõidadhàtyuttamabodhyai?" //


8 advayadharmamukhaprave÷aþ

atha licchavirvimalakãrtistàn bodhisattvànetadavocat- "satpuruùàþ, kimasti bodhisattvànàmadvayadharmamukhaprave÷aþ? astu svabhidhànam" /
dharmavikurvaõo nàma bodhisattvastatra tasmin saünipàta etadavocat- "kulaputra, utpàdabhaïgau hi dvayam; yadanutpannamajàtam tasmin ka÷cidbhaïgo nàsti / anutpattikadharmakùànti pràptirasyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ ÷rãgupto 'bhàùata- "'aha¤ca mame ' -ti tadhi dvayam / àtmasamàropàbhàve mama (bhàvo) nàsti / yaþ samàropàbhàvaþ, sa hyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ ÷rãkåño 'bravãt- "saükliùña¤ca vyavadànannàma te dvayam / saükliùñaparij¤àne vyavadànamanyanà nàsti / sarvamanyanàsånmålanànugatimàrgaþ so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo bhadrajyotiràha- "cala÷ca manyanà tau hi dvayam / yo 'calaþ, (tat-) manyanàkaraõam, amanasikàro 'nadhikàraþ / adhikàraviprayogaþ so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ subàhuravocat- "bodhicittaü ca ÷ràvakacittannàma-te hi dvayam / yanmàyàcittasamadar÷anaü tanna ca bodhicittanna ca ÷ràvakacittam / yà cittasya samalakùaõatà, sà hyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo 'nibhiùa àha- "àdàna¤cànàdànaü, te dvayam / yadanupàdànaü, tannopalabhyate / yannopalabhyate, tasmin kalpanàpakarùaõàkaraõam / sarvadharmàkaraõamanàcàraþ, sa hyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ sunetro 'vocat- "ekalakùaõatva¤càlakùaõatvannàma, te dvayam / yat kalpanàkaraõaü saïkalpàkaraõam, (tad) ekalakùaõatvàlakùaõatvàkaraõam / yo lakùaõàvilakùaõe samalakùaõatàprave÷aþ, so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvastiùyo 'bravãt- "ku÷alàkudhalam iti, te dvayam / yat ku÷alàku÷alànutthàpanam, nimittànimittayoradvayàvabodhaþ, (tad-) advayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ siho 'bhàùata- "sàvadya¤cànavadyamiti, te dvayam / yat prabhedaj¤ànabajreõàbandhanàniþsaraõaü, tadadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ sihamatiravocat- "idaü sàsravam, idamanàsravamiti-te hi dvayam / yat samatàdharmapràptyàsravànàstravasaüj¤àkaraõa¤casaüj¤àbhàvaþ, (yaþ) samatàyàü na ca samatàpràptir na ca saüj¤àgranthiþ, ya evamavatàraþ, tadadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ sukhàdhimukto 'bhàùata- "idaü hi sukham idaü sukhannàstãti-te dvayam / suvi÷uddhaj¤ànataþ sarvasaükhyàvigatà càkà÷asamàliptà buddhiþ, sàdvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo nàràyaõo 'bravãt- "idaü hi laukikam, idaü lokottaramiti te dvayam / yà lokasya svabhàva÷ånyatà, tasyàü ki¤cidapyuttaraõannàsti, avatàro nàsti, na càdhigati rna cànadhigatiþ / yasyànuttaraõam anavatàro 'nadhigati÷cànadhigatyabhàvaþ, tadhyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo vinayamatiràha "saüsàra÷ca nirvàõamiti-te dvayam / saüsàrasvabhàvadar÷anena saüsàra÷ca parinirvàõanna staþ / yadevaü j¤àtaü, tadadvayaprave÷aþ" /
bodhisatttvaþ pratyakùadar÷ano 'vocat- "kùayàkùayau nàma-tau dvayam / kùayohi sukùãõaþ / yaþ sukùãõastasminna (ki¤cit) kùapayitavyam; ato 'kùaya ucyate / yo 'kùayaþ sa kùaõika÷ca, kùaõike kùayo nàsti / tadevanamupraviùñam advayadharmadvàràvagàho nàma" /
bodhisattvaþ samantagupto 'brabãt- "àtmanairàtbhyamiti-te dvayam / àtmabhàve 'nupalabhyamàne, kiü nairàtmyaü kuryàt? (tat-) tayoþ svabhàvadar÷anenàdvayam advayaprave÷aþ" /
bodhisattvo vidyuddevo 'bhàùata- "vidyàvidye 'ti-te dvayam / avidyàyàþ svabhàva iva, tathaiva vidyàpi / yàvidyà bhavati, sàvyàkçtà, asaükhyeyà, saüj¤àpathàtikràntà / asyàü yo 'bhisamayaþ, so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ priyadar÷ana àha- "råpaü khalu ÷ånyam / rupannà÷anena na ÷ånyam, api kho pana råpasvabhàvaþ ÷ånyaþ / evameva vedanàsaüj¤àsaüskàravij¤ànaü (-ca) ÷ånyate 'ti-te dvayam / vij¤ànaü khalu ÷ånyatà / vij¤ànannà÷anena na ÷ånyam, api kho pana vij¤ànasvabhàvaþ ÷ånyaþ / yo 'smin pa¤copàdànaskandhe (ùv) evameva jànàti, evaü j¤ànena vij¤aþ, so 'dvaye pravi÷ati" /
bodhisattvaþ prabhàketuravocat- "caturdhàtuno 'nyatràkà÷adhàturanya iti-te dvayam / caturdhàtu punaràkà÷asvabhàvam / pårvànto 'pyàkà÷asvabhàvaþ / aparànta÷càkà÷asvabhàvaþ / evameva pratyutpannam / yat tathà dhàtvavatàraj¤ànam, tadadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo 'gramatirabhàùata- "cakùu÷ca råpannàma-te dvayam / ye cakùuþparij¤ànena råpe 'lobho 'dveùo 'mohaþ tadhi ÷àntirnàma / evameva ÷rotra÷abdo, ghràõagandhau, jihvàrasau, kàyaspraùñavye, manodharmau-te dvayam / ye ca manaþ parij¤ànàddharme(-ùv) alobho 'dveùo 'moohaþ-tadhi ÷àntirnàma / evaü ÷àntivihàro 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo 'kùayamatiràha- "dànasarvaj¤atàpariõàmane-te dvayam / dànasvabhàvaþ sarvaj¤atà / sarvaj¤atàsvabhàvaþ pariõàmanà / evameva ÷ãlakùàntivãryadhyànapraj¤àsarvaj¤atàpariõàmane-te dvayam / sarvaj¤atà hi (÷ãlakùàntivãryadhyàna-) praj¤àsvabhàvaþ; pariõàmanà ca sarvaj¤atàsvabhàvaþ / tasmin ekanaye 'vatàraþ, so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo gambhãramatirabhàùata- "÷ånyatàyà anyatrànimittàpraõihitamapyanyamiti-te dvayam / yacchånyama, tasminna ki¤cinnimittam / animitte 'praõihitam / apraõihite cittamànovij¤ànàsa¤càraþ / yat sarvavimokùamukheùu draùñavyameka vimokùamukhaü, tadadvayamukhaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ ÷àntendriyo 'bravãt- "buddhadharmasaïghà iti-te dvayam / buddhasya svabhàvo hi dharmaþ, dharmasya ca svabhàvaþ saïgha / sarve te punarasaüskçtàþ / asaüskçtaü hyàkà÷a (samam) sarvadharmanaya àkà÷atulyaþ / yadevamanugamanaü, tadhyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo 'pratihatekùaõo 'bhàùata- "satkàya÷ca satkàyanirodha iti-tau dvayam / satkàya eva nirodhaþ / tat kasya hetoþ? satkàyadçùñyanutpàde 'sati yat tathà dçùñayà 'satkàya' iti và 'satkàyanirodha' iti tadkalpyam; akalpyaü nirvikalpam / atyantàkalpanayà nirodhasvabhàvo bhavati / asambhavo 'vinà÷as-so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ subinãto 'vocat- "kàyavàkcittasaüvaro nàma tadadvayam / tat kasya hetoþ? ime dharmà anabhisaüskàralakùaõàþ / tat kàyànabhisaüskàraü, tallakùaõe 'pi vàganabisaüskàra¤ca cittànabhisaüskàram / tat sarvadharmànabhisaüskàraü, taditi j¤àtavyamanuveditavyam / tat tadanabhisaüskàraj¤ànam, tadhyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ puõyakùetra àha- "puõyàpuõyànijyàbhusaüskàràbhisaüskàraõate 'ti - te dvayam / yat puõyàpuõyànizyànabhisaüskàram, tadadvayam / puõyàpuõyànijyàbhisaüskàràõàü svalakùaõaü ÷ånyatà / tasyà puõyaü vàpuõyaü vànijyaü và na bhavanti / abhisaüskaraõatàpi ca na bhavati ya evamanabhinirhàraþ, sa hyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ padmavyåho 'bravãt- "àtmaparyutthànàdutpàdaþ, tadhi dvayam / àtmaparij¤à dvayànutthàpanam / tathàdvayasthàne 'vij¤aptikenàvij¤àptikam-tadhyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ ÷rãgarbho 'bhàùata "upalambhena prabhedaþ-taddvayam / yo 'nupalambhas-taddvayam / tato yàvanupàdànanotsargau, tadhyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattva÷candrottaro 'bravãt- "andhakàràlokàviti-tau dvayam / andhakàràlokàbhàvaþ-tadadvayam / tat kasya hotoþ? evaü nirodhasamàpanne na càndhakàro na càlokaþ / sarvadharmalakùaõatvaü tathaivàpi / yo 'syàü samatàyàmavatàraþ, so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo ratnamudràhasto 'vocat- "nirvàõabhirati÷ca saüsàràratis-te dvayam / ye nirvàõànabhirati÷ca saüsàranaratis-te 'dvayam / tat kasya hetoþ? yad bandhanànniþsaraõamàkhyàyate, ki tu yadatyantato 'bandhanam, tanmokùaü kuto gaveùã? (yad) abandhanàniþsaraõayorbhikùuõà ratyaratã na labhyete, na tadhyadvayaprave÷aþ" /
bodhisattvo ratnakåñaràja àha- "màrgakumàrgàviti-tau dvayam / màrgàvagàhe kumàrgànàcàraþ / anàcàrasthànam màrgasaüj¤à vàbhåtamàrgasaüj¤à (và) na bhavati / saüj¤àparij¤à hi matidvayànavatàraþ / so 'dvayaprave÷aþ" /
bodhisattvaþ satyarato 'bhàùata - "satyamçùe nàma te dvayam / yadi satyadar÷anena satyatà(pi) na samanudç÷yate,mithyàdçùñiþ kuto dç÷yate? tat kasya hetoþ? màüsacakùuùà na dç÷yate, dç÷yate praj¤àcakùuùà adar÷anena yathàvidar÷anà, tathà (hi) dç÷yate / yatra na ca dar÷ananna ca vidar÷anà taddvayaprave÷aþ" / tathaiva te bodhisattvàþ svakasvakanirde÷aü de÷ayitvàþ, maüju÷rãkumàrabhåtadametavocan- "maüju÷rãþ, bodhisattvosyàdvayaprave÷aþ kim?"
maüju÷rãrabravãt- "satpuruùàþ, yadyapi sarvairyuùmàbhiþ subhàùitam, sarva tad yuùmàbhiruktaü hi dvayam / sthàpayitvaikopade÷am (api), (yad) anabhilàpyam, abhàùyam, anuktam, anavaghoùyam, avyapade÷yam, praj¤aptirahitam tadhyadvayaprave÷aþ" /
tato maüju÷rãkumàrabhåto licchavi vimalakãrtimetad avocat- "asmàbhiþ svakasvakanirde÷e vyàkhyàte, kulaputra, tvamapyadvayadharmamukhanirde÷àya svabhidhànaü kuru" /
atha licchavirvimalakãrtiståùõãbhåto 'bhåta /
tato maüju÷rãkumàrabhåto licchavivimalakãrtaye sàdhukàram adàt- "sàdhu, sàdhu, kulaputra / ayaü hi bodhisattvànàm advayaprave÷aþ / tasmin akùaravacanavij¤aptipracàro nàsti" /
asmin nirde÷e de÷ite, bodhisattvànàm pa¤casahasreõàdvayadharmamukhaprave÷enànutpattikadharmakùàntiþ pratilabdhà /

advayadharmamukhaprave÷asya parivarto 'stamaþ


9 nirmàõabhojyàdànam
athàyuùmataþ ÷àriputrasyaitadabhåt- "madhyàhna àpanne, ime mahàbodhisattvà÷cennottiùñhanti, ime 'nnaü kutra bhu¤janta" iti /
tato licchavirvimalakãrtiràyuùmataþ ÷àriputrasya cittavitarka cetasà j¤àtvà, àyuùmantaü ÷àriputrametadavocat- "bhadanta ÷àriputra, tathàgatena ye 'ùñau vimokùà àkhyàtàþ, teùu vimokùeùu tiùñha, àmiùasammi÷ritavicàreõa dharmammà ÷rauùãþ / bhadanta ÷àriputra, muhårta pratãkùasva; ananubhåtapårvàhàraü bhakùayiùyasi" /
tatastadà licchavirvimalakãrtistathàråpaü samàdhi samàpadyate sma, ãdç÷ad rdhyabhisaüskàramabhisaüskaroti sma, (yathà tad) årdhvadi÷i buddhakùetram, ito dvicatvàri÷adgaïgànadãvàlukàsamàni buddhakùetràõy) atikramya, yat sarvagandhasugandhà nàma lokadhàtuþ, tebhyo bodhisattvebhya÷ca tebhyo mahà÷ràavakebhyo dar÷ayati sma / tatra sugandhakuño nàma tathàgato 'dya tiùñhiti, dhriyate, yàpayati / tasmillokadhàtau(yo) da÷adikùu sarvabuddhakùetràõàm manuùyadev (ebhyo) gandha utpadyate, tasmàdvi÷iùñataro (gandhas) tasya lokadhàtordàruõa utpadyate / tasmillokadhàtau ÷ràvakapratyekabuddhànàü nàmadheyamapi nàsti / kevalaü bodhisattvànàü gaõasannipàtàya sa sugandhakååñastathàgato dharma de÷ayati / tasmillokadhàtau sarvàõi kåñàgàràõi dhåpamayàni; sarvacaükramaõodyànavimànàni ca dhåpamayàni / yatteùàü bodhisattvànàü juùñànnaü, tasya gandhenàprameyalokadhàtavaþ sfuñàþ /
tena khalu samayena bhagavàn sugandhakåñastathàgatastairbodhisattvaissahabhojanakhàdanàrtha niùaõõo ('bhvat) / tatra mahàyànasamprasthito gandhavyåhatarpaõo nàma devaputro bhagavata÷ca teùàü bodhisattvànàm upasthàne ca paryupàsane 'bhiyukto ('bhåt) / tatastayà sarvàvatyà parùadà tasmilokadhàtau sa bhagavàü÷ca te bodhisattvà bhojanàya racità niùaõõà dç÷yante sma /
atha licchavirvimalakãrtiþ sarvàn tàn bodhisattvànetadavocat- "satpuruùàþ, yuùmanmadhye kastasmàd buddhakùetràdàhàràdànàyotsahate?" atra maüju÷riyo 'dhiùñhànena na ka÷cidutsahate sma / tato licchavirvimalakãrtimaüju÷rãkumàrabhåtametadavocat- "maüju÷rãþ, ãdç÷aste parivàro nanu na lajjà (karaþ)? àha- "kulaputra, tathàgatena 'nà÷ikùitày àtimanyanà kartavye ' ti nanu na proktam?"
atha licchavirvimalakãrtistasyàþ ÷ayyàyà anutthàya, teùàü bodhisattvànàm abhimukhaü nirmitabodhisattvasya suvarõavarõapratiråpakaü lakùaõànuvya¤jasvalaïkçtaü kàyaü nirmimãte sma / yena sa sarvaparivàro dhyàmãkçtaþ, tàdç÷o råpe avabhàsamàgacchati sma /
tato licchavirvimalamãrtistaü nirmitabodhisattvametadavocat- "kulaputra, årdhvadi÷i gaccha; dvàcatvàri÷adgaïganadãvàlukopamàni buddhakùetràõyatikrabhya, (tatr) asti sarvagandhasugandhà nàma lokadhàtuþ / tatra sugandhakåño nàma tathàgato 'dya bhojanakhàdanàrtha niùaõõaþ / tatropasaükramya, tasya tathàgatasya pàdau ÷irasàbhivandya, etannivedaya- 'licchavirvimalakãrtirbhagavataþ pàdau ÷atasahasrakçtvaþ ÷irasàbhivandya, bhagavatyalpàbàdhatàm alpàtaïkatàü laghåttathànatàü yatràü balaü sukhamh anavadyatàü sukhaspar÷avihàratàü rog (àbhàvaü) pçcchati caivamapoi kathayati / bhagavàn bhojanasyàva÷eùam me dadàtu / tena sahàlokadhàtau (vimalakãrti-) rbuddhakàrya kariùyati / (ye) hãnàdhimuktikasattvàþ, ta udàràdhimukti janayiùyanti, tathàgatalakùaõàn ca vardhanta' iti" / atha sa nirmitabodhisattvo licchavivimalakãrtaye 'sàdhv' iti kçtvà, pratya÷rauùãt / ullokitamukhasteùàü bodhisattvànàm abhimukhàdapakràmàti sma, te bidhisattvàstu tadgamananna pa÷yanti sma / tataþ sa nirmitabodhisattvo (yena) sarvagandhasugandhà nàma lokadhàtuþ; tenopagamya, tasya bhagavataþ sugandhakåñasya tathàgatasya pàdau ÷irasàbhivandya, etadavocat-

"bhagavan, bodhisattvo vimalakãrtirbhagavataþ pàdau ÷irasàbhivandya, bhagavatyalpàbàdhatàm alpàtaïkatàü laghåtthànatàü yàtràü balaü sukham anavadyatàü sukhaspar÷avihàratàü rog(àbhàvaü) pçcchati / sa bhagavataþ pàdau satasahasrakçtvaþ ÷irasàbhivandya, etad yàcati- 'bhagavàn bhojanasya bhojyàva÷eùamme dadàtu / tenàsmin sahàlokadhàtau (vimalakãrti-)rbuddhakàrya kariùyati / (ye) hãnàdhimuktikasattvàþ, te buddhadharmodàramatyadhimukti janayiùyanti, tathàgatalakùaõàni ca vardhanta'-iti" /

atha te bhagavataþ sugandhakåñasya tathàgatasya buddhakùetrasya bodhisattvà à÷caryàdbhutapràptàþ taü bhagavantaü sugandhakåñaü tathàgatametadavocan- "bhagavan evaüråpo mahàsattvaþ kuta àgataþ? sa sahàlokadhàtuþ kvàsti? "hãnàdhimuktikà" nàma tadasti kim?" iti te bodhisattvàstaü bhagavantamevaü pçcchanti sma /

tato bhagavàüstàn bodhisattvànetadavocat- "kulaputràþ, ito 'dhodi÷i dvivacatvàri÷adgaïgànadãvàlukàsamàni buddhakùetràõy atikramya, asti sahà nàma lokadhàtuþ / tatra ÷àkyamunirnàma tathàgataþ pa¤cakaùàyabuddhakùetre hãnàdhimuktikebhyaþ sattvebhyo dharma de÷ayati / tatra so 'cintyavimokùavihàrã vimalakãrtirnàma bodhisattvaþ bodhisattvebhyo dharma de÷ayati / sa mannàmaparikãrtan (àrthàya) càsya lokadhàtoþ pra÷aüsàsamprakà÷anà (-'rthàya) ca teùàü bodhisattvànàü ku÷alamålasutaptakaraõàrthàya nirmitabodhisattvaü preùayati" /

tataste bodhisattvà etadavocan- "bhagavan, tasya bodhisattvasya màhàtmyam, yàvadidaü nirmàõa¤ca tasyaivaüråpardhibalavai÷àradyàni bhåtàni" / sa bhavànavocat- "tasya bodhisattvasyedç÷àm màhàtmyam, (yathà) da÷adikùu sarvabuddhakùetreùu nirmàõà (ni) preùayati, tàni nirmàõàni ca teùàü buddhakùetràõàü sarvasattvakàrya-(àrtha) buddhakàryeõa pratyupasthitàni bhavanti" /

atha bhagavàn sugandhakåñastathàgataþ sarvagandhasamanvàgate bhàjane sarvagandhavàsitaü bhojanaü chorayati sma; tattasmai nirmitabodhisattvàyàdàt / tatastadà bodhisattvànàü navati÷atasahasràõi tena gamikàni- "bhagavan, vayamapi tàü sahàü lokadhàtuü, taü bhagavantaü ÷àkyamuni dar÷anàya, vandanàya, paryupàsanàya. taü ca vimalakãrti ca tàn bodhisattvàn dar÷anàya gacchàmaþ" / sa bhagavànavocat- "kulaputràþ, gacchata yasyedànãü kàlaü manyadhve /

"kulaputràþ, te sattvà unmàdà÷ca pramattàþ khalv abhaviùyan; tena gacchata gandhàpagatabhåtàþ / tasya sahàlokadhàtoste sattvà avasàdamàsàdayanti; tasmàhu svaråpàn nivartadhvam / tasmillokadhàtau hãnasaüj¤àm utpàdya, pratighasaüj¤àm motpàdayata / tat kasya hetoþ? kulaputràþ, buddhakùetreü hyàkà÷akùetram / sattvaparipàcanàrthàya bhagavanto buddhàþ sarvàn buddhagocarànna dar÷anti" /

atha sa nirmita bodhisattvastat (sarvagandhavàsitaü) bhojyaü samàdàya, bodhisattvànàü navati÷atasahasraiþ sàrdha buddhànubhàvena ca vimalakãrteradhiùñhànena eekakùaõalavamuhårtena tatraãva tasyàþ sarvagandhasugandhàlokadhàtvà antarhita÷ca licchavivimalakãrtergçhe niùãdati sma / atha licchavirvimalakãrtiryàdç÷àni pårvasiühàsanàni, tàdç÷ànàü navati÷atasahasràõyadhitiùñhati sma / teùu te bodhisattvà nyaùãdan / tatassa nirmita bodhisattvastadbhojyapårõabhàjanaü vimalakãrtaye 'dàt /

tatastasya bhojyasya gandho vai÷àlãm mahànagarãü saünyavikùat; sàhasralokadhàtuü yàvacca ghràyate smàsvàdyagandhaþ / ye vai÷àlyà bràhmàõagçhapataya÷ca licchavyadhipo licchavicandracchattra÷ca taü gandhamàghràya, à÷caryapràptà adbhutapràptàþ prasannakàyacittà licchavãnàü catura÷ãtisahasraiþ paripårõaiþ saha vimalakãrtergçham pravi÷anti sma /

te tasmin gçhe bodhisattvàn sampårõasihàsaneùu tanmàtronnatàtimàtravi÷àleùu niùaõõàn pa÷yanti sma / dçùñvà, tairadhimukti÷ca pramuditotpàditàþ / sarve te tàn mahà÷ràvakàü ca tàn mahàbodhisattvànabhivandya, ekànte 'sthuþ / bhåmyavacaradevaputrà÷ca kàmàvacararåpàvacaradevaputrà÷ca tena gandhena codità vimalakãrtergçhaü samàgacchanti sma /

atha licchavirvimalakãrtiþ ÷àriputraü sthaviraü ca tàn mahà÷ràvakànetadavocat- "bhadantàþ, tathàgatabhojyam mahàkaruõàparivàsitàmçtaü bhakùayata, pràde÷ikacittatàü tu mopapraj¤àpayata / dànabhoge 'samarthà abhaviùyata" / tataþ kecicchràvakà etanmanyante sma- "svalpabhojanam ihànayaitàdç÷apariùadà kathaü bhojanãyam?" iti / tatassa nirmitabodhisattvastàü ÷ràvakànetadavocat- "àyuùmantaþ, yuùmatpraj¤àpuõye tathàgatasya praj¤àpuõyàbhyàm mà tolayata / tat kasya hetoþ? tadyathàpi nàma caturmahàsamudràþ kùãõàþ sambhaveyuþ, ki tvasmin bhojane na ki¤citkùayo 'bhaviùyat / (evameva) sarve sattvà tasya bhojanasya kalpaü sumerumàtràlopàn bhakùayeyuþ, ki tvidaü kùayannàyàsyat / tat kasya hetoþ? so 'kùaya÷ãlapraj¤à samàdhimayasya tathàgatabhojanasya bhàjanàva÷eùaþ kùayaü yàtunna ÷aknoti" /

atha tato bhojanàt sarvàvatã sà parùat tçptà bhåtà / na ca tadbhojanaü kùãyate / yai÷ca bodhisattvaiþ ÷ràvakai÷ca ÷akrabrahmalokapàlaistadanyai÷ca sattvaistadbhojanaü bhuktam, teùàü tàdç÷aü sukhaü kàye 'vakràntaü yàdç÷aü sarvasukhamaõóitàyàü lokadhàtau bodhisattvànàü sukham / sarvaromakåpebhya÷ca teùàü tàdç÷o gandhaþ pravàti, tadyathàpi nàma tasyàmeva sarvagandhasugandhàyàü lokadhàtau vçkùàõàü gandhaþ /

tatassaüprajànalliücchavirvimalakãrtirbhagavataþ sugandhakåñasya tathàgatasya buddhakùetràdàgatàn bodhisattvànetadavocat- "kulaputràþ, tasya tathàgatasya sugandhakåñasya dharmade÷anà kãdç÷à"? te 'vadan- "sa tathàgato 'kùaraniruktibhyàü dharmanna dar÷ayati / tena gandhenaiva bodhisattvà vinità bhavanti / ye gandhavçkùàþ, yeùàü måleùu te bodhisattvà niùaõõàþ, tebhyo (yàdç÷o) gandhastebhyo (bodhisattvebhyaþ), tàdç÷o ni÷carati / ghràtamàtra eva tasmin gandhe, sarvabodhisattvaguõàkaro nàma samàdhi (staiþ) pratilabhyate / pràptamàtra eva tasmin samàdhau, sarveùu teùu bodhisattvaguõà utpadyante" /

atha te bodhisattvà licchavi vimalakãrtimetadavadan- "iha bhagavàü ÷àkyamuniþ kãdç÷àü dharmade÷anàü prakà÷ayati?" àha- "satpuruùàþ, ime sattvà hi durvineyàþ; ebhyaþ khañuükadurvineyasattvebhyaþ khañuükadurvineyavineyakathàþ prakà÷ayati / ke khañuükadurvineyàþ vineyàþ? khañuükadurvineyakathà katamà? tadyathà-
"ime hi nairayikàþ, iyaü hi tiryagyoniþ, ayaü yamalokaþ, imàni hyakùaõàni, ime vihãnendriyàþ /
"idaü hi kàyadu÷caritaü, ayaü hi kàyadu÷caritasya vipàkaþ / idaü vàgdu÷caritaü, ayaü vàgdu÷caritasya vipàkaþ /
idaü manodu÷caritaü, ayaü manodu÷ciritasya vipàkaþ / "ayaü hi pràõàtipàtaþ, iyamadattàdànaü, ayaü kàmamithyàcàraþ, ayaü mçùàvàdaþ, ayaü pai÷unyavàdaþ, ayaü pàruùyavàdaþ, ayaü saübhinnapralàpaþ, iyaü hyabhidhyà, ayaü vyàpàdaþ, iyaü mithyàdçùñiþ, ayaü hi teùàü vipàkaþ /
"idaü màtsarya, idaü màtsaryasya falaü; idaü dauþ÷ãlyam,(idaü dauþ÷ãlyasya falaü); ayaü krodhaþ, (idaü krodhasya falam); idaü kausãdyam, idaü kausãdyasya falam; iyaü hi dauùpraj¤à, idaü dauùpraj¤àfalam /
"ayaü ÷ikùàpadasamatikramaþ, ayaü hi pràtimokùaþ; idaü kàryam, idamakàryam; ayaü yogàcàraþ; idaü prahàõam; idamàvaraõam, idamanàvaraõam; iyamàpattiþ, idamàpattivyutthànaü; ayaü màrgaþ, ayaü kumàrgaþ; idaü ku÷alam, idamaku÷alam; idaü sàvadyam, idamanavadyam; idaü sàsravaü idamanàsravam; idaü laukikam ' idaü lokottaram; idaü saüskçtam, idamasaüskçtam ayaü hi saükle÷aþ, idaü vyavadànam; ayaü saüsàraþ, idaü nirvàõam iti /
"evamanekavidyaü dharma de÷ayan, (÷àkyamunistathàgataþ sattvànàm) a÷vakhañuükacittaü pratiùñhàpayati / tadyathàpi nàma khañuükà÷vo và hastã và 'rvàk marmahatà vinãtà bhavanti, evameva khañuükadurvineyàþ sattvà api sarvaduþkhaprakà÷anakathàyà vinãtà bhavanti" /

te bodhisattvà avadan- "tathà bhagavato buddhasya ÷àkyamunermàhàtmyaü pratiùñhàpitam / à÷carya hi hãnadaridrakhañuükasattvadamanaü / ye (ca) bodhisattvà evaüvidha audàrike buddhakùetre 'vasthitàþ, teùàmacintyamahàkaruõà" /

tato licchavirvimalakãrtirabravãt- "tat tatheti, satpuruùàþ; yathà vadatha (tat) tathà / ye bodhisattvà ihotpannàþ, eùàm mahàkaruõà sudçóhà / te 'tasmillokadhàtàvekasyàü jàtyàü sattvebhyo bahvartha kurvanti / tasyàü sarvagandhasugandhàyàü likadhàtau kalpànàmapi satasahasràõi sattvebhya ãdç÷amartha kartunna ÷aknuvanti / tat kasya hetoþ? satpuruùàþ, asyàü sahàyàü lokadhàtau da÷a parigrahàvahàþ ku÷alasaünicayadharmàþ saüvidyante / te 'nyasmin buddhakùetre na bhavanti / katame da÷a? tadyathà-
"dànena daridrasaügrahaþ; ÷ãlena duþ÷ãlasaügrahaþ; kùàntyà kañukasaügrahaþ; vãryeõa kusãdasaühgrahaþ; dhyànena vikùiptacittasaügrahaþ; praj¤ayà duùpraj¤asaügrahaþ; akùaõapràptebhyo 'ùñàbhyo 'kùaõebhyo 'tikramaõade÷anà; prade÷akàribhyo mahàyànade÷anà ku÷alamålenànavaropitaku÷alamålasaügrahaþ; caturbhiþ saügrahavastubhiþ satatasamitaü sattvaparipàcanam / te da÷a pragrahàvahàþ ku÷alasaünicayadharmà anyasmin buddhakùetre na saüvidyante" /
bodhisattvà avadan- "anvitàþ katibhirdharmairbodhisattvàþ, asyàþ sahàyà lokadhàtvà÷cyutvà, akùatànupadrutàþ pari÷uddhabuddhakùetraü gamiùyanti?" àha- "anvità aùñàbhirdharmairbodhisattvàþ, asyàþ sahàyà lokadhàtvà÷cyutvà, akùatànupadrutàþ pari÷uddhabuddhakùetraü gamiùyanti / katame 'ùñau? (bodhisattvaiþ pratyavekùitavyam)- " 'sarvasattvà mayànugrahyàþ, icchaüstvebhyo na kicid hitaü / sarvasattvànàü sarvaduþkhaü kùàmyam, tat-(pràptàni) sarvaku÷alamålàni sarvasattvebhya utsraùñavyànãti / sarvasattveùvapratihato (bhavàni) / ÷àstarãva sarvabodhisattvanandã (bhavàni) / ÷rutà÷rutadharmà ÷rutvà, (bhavàny-) apratikùepaþ / paralàbha ãrùyàpagataþ svalàbhenàgarva÷ca cittanidhyapto (bhavàni) / àtmaskhalitàni pratyavekùamàõaþ paradiùànna codayàmi / apramàdarata÷ca sarvaguõàn saüpratãcchamã'(ti) / tairaùñàbhirdharmairanvità bodhisattvàþ, sahàyà lokadhàtvà÷cyutvà, akùatànupadrutàþ parisuddhabuddhakùetraü gamiùyanti" /

atha licchavivimalakãrtinà ca maüju÷rãkumàrabhåtena caivaü tasyàü parùadi saünipatitebhyastathà hi dharme de÷ite, ÷atamàtràõàü praõisahasràõàm anuttarasamyaksaübodhicittànyutpàditàni / bodhisattvànàü da÷abhiþ sahasrairanutpattikadharmakùàntiþ pratilabdhà /

nirmàõabhojyàdànasya parivarto navamaþ /


10 kùayàkùayannàma dharmayautakam

tena khalu punaþ samaya àmrapàlãvane bhagavatà dharme nirdi÷yamàne, sa maõóalamàóo vistãrõo vi÷àlo 'bhåt; sà parùacca suvarõavarõa iva saüniviùñà('bhåt) /
tataþ àyuùmànànando bhagavantametadavocat- "bhagavan, atredamàmrapàlãvanaü vistãrõaüca vi÷àlabhåtaü, sarvàvatã parùadapi suvarõavarõe dç÷yate / kasya khalvidaü pårvanimittaü?" bhagavànavocat- "ànanda, idaü licchavivimalakãrtimaüju÷rãkumàrabhåtayoþ prabhåtaparivàreõa parivçtayoþ puraskçtayostathàgatasamãpàgamanapårvanimittaü" /
atha licchavirvimalakãrtimaüju÷rãkumàrabhåtametadavocat- "maüju÷rãþ, ime mahàsattvà api namasyanti tathàgataü dç÷yamànàþ, tasmàhvàvàü tathàgatasya samãpaü gamiùyàvaþ" / maüju÷rãràha- "kulaputra, gamiùyàvo yasyedànãü kàlaü manyase" /

tato licchavirvimalakãrtirevaüråpam çddhyabhisaüskàramabhisaüskaroti sma, yathà taissiühàsanaissàkaü sarvàvatãü parùadaü dakùiõapàõau pratiùñhàpya, yena bhagavàüstenopasaükràntaþ / upasaükramya, parùadaü bhåmau pratiùñhàpayati sma / bhagavataþ pàdau ÷irasàbhivandya, saptakçtvaþ pradakùiõãkçtyaikànte 'sthàt /
atha te 'pi sugandhakåñasya tathàgatasya buddhakùetràdàgatà bodhisattvàþ siühàsanebhyo 'vatãrya, bhagavataþ pàdau ÷irasàbhivandya, bhagavate kçtà¤jalibhåtà namaskurvanta ekànte 'sthuþ / sarve te 'pi bodhisattvà mahàsattvà÷ca mahà÷ràvakà÷ca siühàsanebhyo 'vartãya, bhagavataþ pàdau ÷ãrasàbhivandya, ekànte 'sthuþ / evameva sarve te ÷akrabrahmalokapàladevaputrà bhagavataþ pàdau ÷irasàbhivandya, ekànte 'sthuþ /

tato bhagavàn, tàn bodhisattvàn dharmakathayà saüpraharùayitvà, etadavocat- "kulaputràþ, svakasvakasiühàsaneùu niùãdata" / bhagavataitadukte, te nyaùãdan /
atha bhagavàü÷àriputramàmantrayate sma- "÷àriputra, bodhisattvànàü varasattvànàü vikurvaõàni nanu tvayà dçùñàni?" àha- 'dhruvaü, bhagavan, dçùñàni" / bhagavànavocat- "tataste kãdç÷à saüj¤otpannà?" àha- "dhruvaü, bhagavan tato me 'cintyasaüj¤otpannà / teùàü karaõamevamacintya dçùñaü, yathà cintàtulanàgaõanà a÷akyàþ" /
atha bhagavantamàyuùmànànanda etadavocat- "bhagavan, apårvaghràto gandhaþ ÷råyamàõaþ, ãdç÷o 'sti kasya gandhaþ?" bhagavàn avocat- "ànanda, te bodhisattvàþ kàyasya sarvaromakåpebhya (idç÷aü) gandhaü niþ÷vasanti" / ÷àriputro 'pyàha- "àyuùmanànanda, asmatkàyasya sarvaromakåpebhyo 'pãdç÷o gandho ni÷carati" / àha- "kuto gandha àgataþ?" àha- "ayaü licchavirvimalakãrtiþ sugandhakåñasya tathàgatasya sarvagandhasugandhàlokadhàtorbuddhatràdbhojanamàdatte sma / paribhuktvà, sarveùàü, kàyàdãdç÷o gandho ni÷carati" /
tata àyuùmànànando licchavi vimalakãrtimetadavocat- "ayaü gandhaþ kiyacciramàviùkaraõamàyàti?" àha- "yàvadannamajãrõam / ànanda àha- "kiyacciracaritaü tadannaü jãrõa bhaviùyati?" àha- "saptàharàtràntare jãrõa bhaviùyati / tato 'pi yàvatsaptàhamevabhojaþ parisfuñaü bhaviùyati / ajãrõe 'pi (bhojane), na kàcit pãóà jàyate /

"yai÷ca bhadanta ànanda bhikùubhiranavakràntaniyàmairetadbhojanaü bhuktam, teùàmevàvakràntaniyàmànàü pariõaüsyati / yairavakràntaniyàmairetadbhojanaü bhuktaü, yàvatte 'parimuktacittàþ" (teùàn-) na pariõaüsyati / yairanutpàditabodhircittaiþ sattvai paribhuktam / ' teùàmutpàditabodhicittànàü pariõaüsyati / yairutpàditabodhicittairbhuktam ' teùàü nàpratilabdhakùàntikànàü pariõaüsyati / yaiþ pratilabdhakùàntikairbhuktam, teùàmekajàtipratibaddhànàü pariõaüsyati /

"bhadantànanda,tadyathàpi nàmasarannàma bhaiùajyamudare 'vatãrya, yàvat sarvàõi viùàõyanapagatàni, (tàvan-) na pariõaüsyati; tadbhaiùajyaü pa÷càt pariõaüsyati / evameva, bhadantànanda, yàvat sarvakle÷aviùàõyanapagatàni, tadbhojananna pariõaüsyati / tadbhojanaü pa÷càt kevalaü pariõaüsyati /
"tata àyuùmànànando bhagavantametadavocat- "idam, bhagavan, bhojanaü hi buddhakàrya karoti" / àmantrayate sma- "tat tathà, ànanda; yathà vadasi, tat tatheti /

"saüvidyante, ànanda, buddhakùetràõi, yeùu bodhisattvà buddhakàrya kurvanti; saüvidyante buddhakùetràõi, yeùu prabhayà buddhakàrya kçtaü, ..... yeùu bodhivçkùeõa..., .....tathàgatalakùaõaråpadar÷anena....,..... ......cãvareõa....., bhojyena....... , .... jalena....., ...... udyànena......, ..... vimànena....., .... kåñàgàreõa buddhakàrya kçtaü; saüvidyante ca ànanda, buddhakùetràõi, yeùu nirmàõena buddhakàrya kçtaü / ànanda, saüvidyante punarbuddhakùetràõi, (yeùv) àkà÷ena buddhakàrya kçtaü / evamevàkà÷àntarãkùaü buddhakàrya kçtaü / anena te sattvà vaineyikà bhavanti" / "evameva, ànanda, svapnapratibimbodakacandraprati÷rutkàmàyàmarãcyudàharaõàkùaraniruktidar÷anena tebhyaþ sattvebhyo buddhakàrya kçtaü / saüvidyante 'pi buddhakùetràõi, yeùvakùaravij¤aptyà buddhakàrya kçtaü / ànanda, yatràvacanànabhilàpànidar÷anànudàhàreõa tebhyaþ sattvebhyo buddhakàrya kçtaü, (tatra) evaü pari÷uddhabuddhakùetràõi saüvidyante /

"bhagavatàm, ànanda buddhànàm ãryàpathopabhogaparibhogena sattvadamanàrthamakçtabuddhakàrya ki¤cinnàsti / ànanda, tai÷caturbhirmàrai÷ca catura÷ãtã÷atasahasrai÷ca kle÷amukhaiþ, (yaiþ) sattvàþ saükliùñàþ, sarvaistairbuddhà bhagavanto buddhakàrya kurvanti /

"idaü hyànanda, sarvabuddhadharmamukhaprave÷o nàma dharmamukham / te 'smin dharmamukhe praviùñà bodhisattvàþ sarvodàraguõavyåhànvitabuddhakùetreùu na ca dãnà vottamà và / sarvodàraguõavyåhànvitabuddhakùetreùu (te), na codagrà và garvità và, tathàgateùu pratimànam utpàdayanti / bhagavanto buddhà (yathà) sarvadharmasamatàdhigatàþ sattvaparipàcanàrthàya nànàprakàrabuddhakùetràõi dar÷ayanti, tadà÷caryam /

"ànanda, tadyathàpi nàma buddhakùetràõàü guõà anyo 'nyaü nànàvidhàþ, ki tu kriyàmàrgeõa prasàritabuddhakùetràõyàkà÷aüc àbhinnàni / evameva, ànanda, tathàgatànàü råpakàyà nànàvidhàþ, paraü tu tathàgatànàmasaügaj¤ànaü hyàbhinnam /

"ànanda, sarvabuddhànàü råpavarõatejaþ kàyalakùaõàbhijàta÷ãlasamàdhipraj¤àvimuktij¤ànadar÷anabalavai÷àradyà-('veõika-) buddhadharmamahàmaitrãmahàkaruõàhitàbhipràyeryàpathacaryàmàrgàyuùpramàõadharmade÷anàsattvaparipàcanasattvavimocana-(buddha-)kùetrapari÷odhanàni sarvabuddhadharmapariniùpanne samàni / atas (tathàgatàþ) samyaksaübuddha ityucyante, (ucyante) tathàgatà buddhà iti /

"sukhamavagantum, ànanda, teùàü trayàõàü vàkyànàü yadarthavyàsa÷ca vacanavibhajanaü, tanna sukaram, yadyapyàyuùpramàõante kalpasaünihitaü (syàt) / (ye) trisàhasra (mahàsàhasralokadhàtv-)antarbhåtàþ sattvàþ (syuþ), tvamivànando bahu÷rutànàü smçtidhàraõãpràptànàmagratàü pràptàþ, sarve ta ànandapratiråpakasattvàþ kalpamapi dar÷yamànàsteùàü trayàõàü vàkyànàü-'samyaksaübuddhaþ, tathàgataþ, buddha, iti-niyatàrtham avagantumasamarthàþ / tathà hyànanda, buddhabodhirapramàõà, acintye tathàgatànàü praj¤à pratibhàna¤ca" /

atha bhagavantamàyuùmànànanda etatvocat- "bhagavan, adyàgreõa 'bahu÷rutànàm agryo 'ham' iti na pratijànàmi" / bhagavànavocat- "dainyam, ànanda, motpàdaya / tat kasya hetoþ? ÷ràvakeùu, na kintu bodhisattveùu, tvàü samanvàhçtya, 'bahu÷rutànàmagryo ('sã-)tyàkhyàtam mayà / ànanda, bodhisattv ekùaõaü tu nikùipa; te hi paõóitaiþ pramàõagràhyàþ / sarvasamudràõàm, ànanda, gambhãratàü pramàtuü ÷akyam, paraü tu bodhisattvànàü praj¤àj¤ànasmçtidhàraõãpratibhànagambhãratàü pramàtunna ÷akyam /

"ànanda, upekùàstu te bodhisattvacaryàsu / tat kasya hetoþ? (yaþ), ànanda, anena licchavirvimalakãrtinaikapårvàhõe dar÷ito vyåhaþ, sarva çddhipràpta÷ràvakà÷ca pratyekabuddhàþ kalpànàmapi ÷atasahasrakoñãþ sarvarddhinirmàõapràtihàryaiþ (taü) dar÷ayitunna ÷aknuvanti /"

tatassarve te tathàgatasya sugandhakåñasya buddhakùetràdàgatàþ pragçhãtà¤jalibodhisattvàstathàgatamabhivanditvà, etadvacanamavocan- "bhagavan, vayamatràsmin buddhakùetra avaropitahãnasaüj¤àmanasikàràn prahàtumicchàmaþ / tat kasya hetoþ? bhagavatàü buddhànàm, bhagavan, buddhaviùay opàyakau÷alyamacintyam / te sarvasattvaparipàcanàrtha yathà kàmaþ, tathà tathà kùetravyåhàn de÷ayanti / asmabhyam, asmatsarvagandhasugandhàlokadhàtuü gatvà, bhagavàn bhagavadanusmçtyàvahadharmayautakaü dadàtu" / etadavocan /
bhagavànàmantryate sma- "kulaputràþ, asti kùayàkùayannàma bodhisattvavimokùaþ / tasmin yuùmàbhiþ ÷ikùitavyam / sa katamaþ? kùayo nàma hi saüskçtam, asaüskçtam hyakùayaþ / tasmin bodhisattvena saüskçtanna kùapayitavyam, asaüskçte na sthàtavyam /

"tasmin saüskçtàkùayo hi tadyathà- mahàmaitryavinà÷aþ, mahàkaruõànutsarjanam, adhyà÷ayasaüvive÷itasya sarvaj¤acittasyàsampramoùaþ, sattvaparipàcane 'khedaþ, saügrahavastånàmanutsargaþ, saddharmaparigrahàrtha kàyajivitotsargaþ, ku÷alamåleùvasaütuùñiþ, pariõàmanàkau÷alye niyojanam, dharmaparyeùaõàyàmakausãdyam, dharmade÷anàyàmàcàryamuùñayakaraõam, tathàgatadar÷anapåjàrthodyogaþ, saücintyopapattyàtràsaþ, saüpattyàü ca vipattyàmanunnatiranavanatà, a÷ikùiteùvanatimanyanà ca ÷ikùiteùu ÷astarãva priyacintà, sfãtakle÷eùu yoni÷a upasaühàraþ, viveka àrama÷ca tasmina÷leùaþ, svasukha anassakti÷càsaktiþ parasukhe, dhyànasamàdhisamapattiùvavãcisaüj¤à, saüsàra udyànanirvàõasaüj¤à, yàcakeùu kalyàõamitrasaüj¤à, sarvasvaparityàge sarvaj¤atàpåraõasaüj¤à, duþ÷ãleùu guptisaüj¤à, pàramitàsu màtçpitçsaüj¤à, bodhipakùyadharmeùu svàmisevàsaüj¤à sarvaku÷alamålasaücayenàsantuùñi÷ca sarvabuddhakùetra guõaiþ svakùetraniùpàdanà, lakùaõànuvya¤janaparipåraõàrtham anargaóayaj¤avisarjanam, sarvapàpàkaraõena kàyavàkcittàlaïkàraþ, kàyavàkcittapari÷uddhyàsaükhyeyakalpàn saüsaraõam, cittaparàkrameõàpramàõabuddhaguõa÷ravaõe 'navalãnatà, kle÷a÷atrunigrahàya tãkùõapraj¤à÷astradhàraõam, sarvasattvabhàraharaõàya skandhadhàtvàyatanàj¤à, màrasenàü hantuü vãryyajvalanam, niradhimànatàyai j¤ànaiùaõà, dharmodgrahaõàrtham alpecchatà ca santuùñiþ, sarvalokasantoùaõàya sarvalokadharmàsaübhedaþ, lokena saha sàmagrãkaraõàrtha sarveryàpathàvinà÷aþ, sarvakriyàsamprakà÷anàyàbhij¤opasaühàraþ,
sarva÷rutadhàraõàya dhàraõãsmçtij¤ànàni, sarvasattvasaü÷ayacchedanàyendriyavaràvaraj¤ànam, dharmade÷anàyà apratihatàdhiùñhànam, pratibhànapràptisulàbhenàpratihatapratibhànam, ku÷alakarmapathapari÷uddhyà devamanuùyasampattyàsvàdanam caturapramàõaprabhàvanayà brahmamàrgapratiùñhàpanam, dharmade÷anàbhyarthanayà cànumodanàsàdhukàreõa buddhasvarapratilabhbhaþ, kàyavàgmanaþ saüvareõa vi÷eùagàmitayà ca sarvadharmà÷leùeõa buddheryàpathapratilambhaþ, bodhisattvasaüghasaügraheõa mahàyànàvatàraõatà, sarvaguõàvipraõà÷enàpramàdaþ / kulaputràþ, (yo) bodhisattva evaü hi dharmàbhiyuktaþ, (sa) bodhisattvaþ saüskçtanna kùapayanti /

"kim asaüskçte 'sthànam? yadà ÷ånyatàyàü vyantãkaraõam, ÷ånyatàsàkùàtkaraõantu nàsti; animittavyantãkaraõam, paraü tvanimittasàkùàtkaraõannàsti; apraõihitavyantãkaraõam, ki tvapraõihitasàkùàtkaraõannàsti; anabhisaüskàravyantã-karaõam, anabhisaüskàrasàkùàtkaraõantu nàsti /

"anityatàpratyavekùà, paraü tu ku÷alamålàsantuùñiþ; duþkhapratyavekùà, kiü tu saücintyopapattiþ; nairàtmyapratyavekùà, àtmaparityàgastu nàsti /

"÷àntipratyavekùà, paraü tåpa÷amànutthàpanam; vivekapratyavekùà, ki tu kàyacittenautsukyam; anàlayapratyavekùà, api tu ÷ucidharmàlayapratikùepo nàsti; anutpàdapratyavekùà, sattvànàü tu bhàràdànadhàraõam; anàsravapratyavekùà, paraü tu saüsàraprabandhotthàpanakaraõam; apracàrapratyavekùà, sattvaparipàcanàrtha pracàrotpàdaþ; nairàtmyapratyavekùà, api tu sattvamahàkaruõànutsargaþ; aprarohaõapratyavekùà, api tu khalu punaþ ÷ràvakaniyatyapàtaþ /

"(sarvadharmeùu) tucchariktaniþsàràsvàmikàniketapratyavekùà, paraü tvatucchapuõye càriktaj¤àne ca paripurõasaükalp (eùu) ca svayambhåj¤ànàbhiùeke ca svayambhåj¤ànàbhiyoge ca nãtàrthabuddhagotre pratiùñhà /

kulaputràþ, evaü hi tàdç÷adharmàdhimuktabodhisattvo 'saüskçte na tiùñhati, saüskçta¤càpi na kùapayati /

punaraparaü, kulaputràþ, bodhisattvaþ puõyasambhàrasya samabhinirhàràrtham asaüskçte na tiùñhati, j¤ànasambhàrasamabhinirhàràrtha saüskçtanna kùapayati /
mahàmaitrã samanvàgataþ (so) 'saüskçte na tiùñhati, mahàkaruõàsamanvàgataþ (sa) saüskçtanna kùapayati /

"sattvaparipàcanàrthàya (so) 'saüskçte na tiùñhati, buddhadharmàdhimuktikàraõàt (sa) saüskçtanna kùapayati / buddhalakùaõaparipåraõàrtham asaüskçte na tiùñhati, sarvaj¤aj¤ànaparipåraõàrtha saüskçtanna kùapayati / upàyakau÷alyakàraõàdasaüskçte na tiùñhati, praj¤àsuni÷citaþ (sa) saüskçtanna kùapayati / buddhakùetrapari÷odhanàrthamasaüskçte na tiùñhati, buddhàdhiùñhànakàraõàt saüskçtanna kùapayati / sattvàrthànubhavakàraõàdasaüskçte na tiùñhati, dharmàrtha samprakà÷anakàraõàt saüskçtanna kùapayati /

"ku÷alamålasaücayàrthàyàsaüskçte na tiùñhati, ku÷alamålavàsanàkàraõàt saüskçtanna kùapayati / praõidhànaparipåraõàrthamasaüskçte na tiùñhati, apraõihitakàraõàt saüskçtanna kùapayati / à÷ayapari÷uddhikàraõàdasaüskçte na tiùñhati, adhyà÷ayapari÷uddhikàraõàt saüskçtanna kùapayati / pa¤cabhij¤àvikrãóanatàkàraõàd asaüskçte na tiùñhati, buddhaj¤ànasya ùaóabhij¤àrthàya saüskçtanna kùapayayi /

"pàramitàsaücayaparipåraõàrtham asaüskçte na tiùñhati, kàlaparipårikàraõàt saüskçtanna kùapayati / dharmadhanasaügrahàrthamasaüskçte na tiùñhati, pràde÷ikadharmàspçhaõatàkàraõàt saüskçtanna kùapayati / dharmabhaiùajyasaügrahàrthamasaüskçte na tiùñhati, yathàyogaü dharmabhaiùajyaprayogàrthàya saüskçtanna kùapayati /

"pratij¤àdhairyàrthàyàsaüskçte na tiùñhati; pratij¤àhànyàþ pa÷càt (yathà) aghigaccheta, (sa) saüskçtanna kùapayati / sarva dharmauùadhyàdhànàrthàyàsaüskçte na tiùñhati, evam mçdudharmauùadhaprayogàrtha saüskçtanna kùapayati / sa sarvakle÷arogaparij¤ànakàraõàdasaüskçte na tiùñhati, sarvarogasaü÷amanàrtha saüskçtakùayannecchati / kulaputràþ, ityevaü bodhisattvaþ saüskçtanna kùapayati càsaüskçte na tiùñhati / sa hi bodhisattvànàü kùayàkùayannàma vimokùaþ / tasmin, satpuruùàþ, yuùmàbhirapi yogaþ karaõãyaþ" /

atha te bodhisattvàþ, imamupade÷aü ÷rutvà tuùñà udagrà àttamanasaþ pramuditàþ prãtisaumanasyajàtàþ, bhagavatpåjanàrthaca tebhyo bodhisattvebhya÷càsmai dharmaparyàyàya påjanàrthaü /, sarvamimaü trisàhasramahàsàhasralokadhàtuü sarvànekacårõagandhadhåpapuùùairjànumàtram àcchàdayanti sma / bhagavataþ parùanmaõóalamabhikãrya, bhagavataþ pàdau ÷irasàbhivandya, bhagavate triþpradakùiõãkçtya, udànamudànayàmàsuþ / tatas (te) 'smàdbuddhakùetràdantarhità ekakùaõalavamuhårtena tasyàü sarvagandhasugandhàyàü lokadhàtvànnyaùãdan /


11 abhiratilokadhàtvàdànaü tathàgatàkùobhyasandar÷anaü ca

atha bhagavàüllicchavi vimalakãrtimetadavocat- "kulaputra, yadà tathàgataü draùñumicchasi, tadà kathaü pa÷yasi tathàgatam?" evamàmantrayate sma / licchavirvimalakãrtibhagavantametadavocat- "bhagavan, yadàhaü tathàgataü draùñukàmaþ, tadàdhruvaü tathàgatàdar÷anena (taü) pa÷yàmi / (tathàgataü) pårvàntàdanutpannaü càparàntamagacchantaüca pratyutpanne 'dhvanyapyapratiùñhitaü pa÷yàmi / tat kasya hetoþ?

"(tathàgato) råpatathatàsvabhàva÷ca råpàpagataþ, vedanà-........ saüj¤à ...... saüskàra........vij¤ànatathatà svabhàva÷ca vij¤ànàpagataþ / caturdhàtvapratiùñhitas (tathàgata) àkà÷adhàtusamaþ, ùaóàyatanànutpannaþ, cakùuþ ÷rotraghràõajihvàkàyamanomàrgasamatikràntaþ / (tathàgatas-) traidhàtukàsaükãrõaþ, malatrayarahitaþ, vimokùatrayànugataþ, trividyàpràptaþ, apratilabdha(÷ca) sampratilabdhaþ /

"sa) sarvadharmeùva÷leùaniùñhàgataþ, bhåtakoñyapagataþ, tathatàsupratiùñhitaþ so 'nyonyavigataþ / (tathàgato) hetvanutpàdito 'pratyayapratibaddhaþ, lakùaõàpagataþ, asalakùaõaþ, na caikalakùaõo na ca bhinnalakùaõaþ, akalpitaþ, asaükalpitaþ, avikalpitaþ / (tathàgataþ) pàre nàsti, apàre ca nàsti, nàsti madhye 'pi; iha và tena và tatra vànyatra và nàsti / vij¤ànena (so) 'j¤àtavyaþ, vij¤ànasthànannàsti; (sa) na ca tamo na càlokaþ /

"(tathàgato) nàmàpagato nimittàpagataþ, (sa) nàsti durvalo và balavàn và, na ca de÷astho na ca pakùasthitaþ, ku÷alàku÷alàpagataþ, saüskçtàsaüskçtàpagataþ, ka÷cidabhilàpyo 'rtho nàsti; dànamàtsarya÷ãladauþ ÷ãlyakùàntivyàpàdavãryakausãdyadhyànauddhatyapraj¤àdauùpraj¤àsu(so) 'nabhilàpyaþ / (tathàgato) nàsti satyaü và mçùà vàvadhàraõaü vàanavadhàraõaü và, na ca jagadvidhirna ca jagadabidhiþ, sarvavàdacaryàtyantasamucchinnaþ / (sa) kùetrabhàvo và kùetràbhàvo và nàsti, na ca dakùiõãyo na ca dànànupabhogaþ, na gràhitavyaü và spç÷eyaü và nimittaü và / (so) 'saükçtaþ, saükhyàvigataþ, samatàsamaþ, dharmatàsamàsamaþ, atulyavãryaþ, tulanàsamatikràntaþ, gamanaü và, àpannaü và, samatikràntaü và (sa) nàsti / "(tathàgato) 'dçùñaþ, a÷rutaþ, amataþ, avij¤àtaþ, sarvagranthàpagataþ, sarvaj¤aj¤ànasamatàpràptaþ, sarvadharmasama(tà)nirvi÷eùapràptaþ, sarvatra niravadyaþ, aki¤cinaþ, kaùàyarahitaþ, akalpaþ, avikalpaþ, akçtaþ, anutpannaþ, ajàtaþ, abhåtaþ, asaübhåtaþ; abhàvã, anabhàvã, abhayaþ, anàlayaþ; a÷okaþ anànandaþ, ataraügaþ, sarvavyavahàranirde÷àvaktavyaþ / "tathàgatakàyo hi, bhagavan, ãdç÷aþ; sa evaü draùñavyaþ / ya evaü pa÷yati, samyak pa÷yati saþ / yo 'nyathà pa÷yati, sa mithyà pa÷yati" / tata àyuùmàü÷àriputro bhagavantametadavocat- "sa kulaputro vimalakãrtiþ, bhagavan, kasmàdbuddhakùetràccyutvà, asmin buddhakùetra àgataþ?" bhagavànàmantrayate sma- "÷àriputra,
imaü satpuruùaü 'tvaü kasmàccyutvà, iha jàta?' iti pçccha" / tata àyuùmàü÷àriputro licchavi vimalakãrtimetadavocat- "kulaputra, tvaü kasmàccyutvà, iha jàtaþ?" vimalakãrtiràha-

"yaþ sthavireõa sàkùàtkçtadharmaþ, kiü tasmi÷cyutyutpattã staþkecit?" àha- "tasmin dharme keciccyutyutpattã na staþ" / àha- "bhadanta ÷àriputra, sarveùu dharmeùvevameva cyutyuttyapagateùu, kasmàdevaü 'tvaü kasmàccyutvà, iha jàta?' iti manyase? bhadanta ÷àriputra, màyàkàranirmitau cet strãü và puruùaü và 'tvaü kasmàccyutvà, iha jàta?' iti pçcchet, tatsamàdhànaü kim (abhaviùyat)?" àha- "nirmàõa¤ceccyutyutpattyapagataü, tat kiü vyasarjayiùyat?" àha- "bhadanta ÷àriputra, nanu na 'sarvadharmà nirmàõasvabhàvà iti tathàgatenàkhyàtam?" àha- "tat tatheti, kulaputra" / àha- "sarveùu dharmeùu, bhadanta ÷àriputra, nirmàõasvabhàveùu, kasmàdidaü 'tvaü kasmàccyutvà, iha jàta?' iti manyase? bhadanta ÷àriputra, cyutirnàmàbhisaüskàrasaüvarta lakùaõà; utpattirnàma-sàbhisaüskàrasantatilakùaõà / tato bodhisattvo yadyapi mriyate, ku÷alamålàbhisaüskàranna kùapayati / sa yadyapi jàyate, aku÷alasantatinna pratisandadhàti" / atha bhagavànàayuùmantaü ÷àriputrametadavocat- "÷àriputra, ayaü satpuruùa ihàgatobhiratilokadhàtorakùobhyasya tathàgatasyàntikàt" / àha- "à÷caryam, bhagavan, (yathà) 'yaü satpuruùaþ, etàvadvi÷uddhabuddhakùetràdàgato ('smin) bahulàtyayaduùñe buddhakùetre 'bhinandati" / tato licchavirvimalakãrtirabravãt- "÷àriputra, tat ki manyase? såryaprabhàsàþ kimandhakàrasahitàþ?" àha- "no hãdaü, kulaputra" / "nanu tau na sahitau?" àha- "tau, kulaputra, asahitau / såryamaõóala abhyudgatamàtre, sarvàndhakàrà vigacchanti" / àha- "kasmàjjambudvãpe sårya udayati?" àha- "tadhyàlokakaraõàrthaücàndhakàràpakarùaõàrtham" / àha- "evameva, bhadanta ÷àriputra, bodhisattvaþ sattvapari÷odhanàrthaü ca j¤ànàlokakaraõàrtha ca mahàndhakàràpakarùaõàrtha saücintyàpari÷uddhakùetreùu
jàyate / kle÷aiþ sàrdhanna virahati, sarvasattvànàü tu kle÷àndhakàraü vinodayati" / tataþ sarvàsàü tàsàü parùadàü 'sàbhiratilokadhàtu÷ca so 'kùobhyastathàgata÷ca te bodhisattvà÷ca te mahà÷ràvakà asmàbhirdraùñavyà iti bhàvanàbhåt /

atha bhagavàn sarvàsàü tàsàü parùadàü cetasaiva cetaþparivitarkamàj¤àya, licchavi vimalakãrtimetadavocat- "kulaputra, iyaü hi parùattàmabhiratilokadhàtuü càkùobhyaü tathàgataü draùñumicchati; tena tasyai parùade de÷aya" / atha licchavaye vimalakãrtaya evaü bhavati sma- "asmàt siühàsanàd anutthàya, tàmabhiratilokadhàtuü ca bodhisattvànàm aneka÷atasahasràõi ca sacakravàóa parvataparivçtabhavanàn devanàgayakùagandharvàsuràü÷ca (tàü lokadhàtuü) sanadãtaóàgotsasarassamudraparikhàü ca sasumerugiryalpaharmyà ca sacandrasåryatàrakàü ca sadevanàgayakùagandharvasthànàü ca sabrahmabhavanaparivàràü ca sagràmanagaranigamajanapadaràùñranaranarãgçhàü ca sabodhisattva÷ràvakaparùadaü càkùobhyasya tathàgatasya bodhivçkùaü càpi parùatsàgare niùaõõaü ca dharma de÷ayantamakùobhyaü tathàgataü ca tàni padmàni, da÷adikùu yàni sattveùu buddhakàrya kurvanti, (tatsarvam upàdàsyàmi) / (yàs) tisro ratnaniþ÷reõyo jambudvãpàdyàvat trayàstri÷abhavanaü, tàsvabhyàryaniþ÷reõãùu trayastriü÷à devà akùobhyasya tathàgatasya dar÷anàya vandanàya paryupàsanàya dharma÷ravaõàya ca jambudvãpam upayànti, (tàsu ca) jambudvãpasya manuùyàstrayastriü÷ànàü devànàü dar÷anàya trayastriü÷abhavanam àrohanti, (tà÷ca) tàmevaürupàm apramàõaguõasa¤cayàm abhiratilokadhàtum àpskandhàdyàvadakaniùñhabhavanaü kumbhakàrasya cakramivopàdàya, kevalaü chittvà, dakùiõapàõinà ca puùpamàlàmiva gçhãtvà, asyàü ca sahàlokadhàtau prakùepsyàmi / prakùipya, asyai sarvaparùade nirdekùyàmi" / tato licchavirvimalakãrtiretàdç÷aü samàdhi samàpadyate
smaitàdç÷aü caddhryabhisaüskàramabhisaüskaroti sma, (yathà-)bhiratilokadhàtuü, tàü kevalaü chittvà, dakùiõapàõinà gçhãtvà, asyàü sahàlokadhàtau prakùipati sma /

tatra ye ÷ràvakabodhisattvadevamanuùyà divyacakùurabhij¤àpràptàþ, te krandati sma- "bhagavan, upàdãyàmahe / sugata, upàdãyàmahe / sugata, asmabhyaü ÷araõaü kurva"-iti yàcante sma / vinayàrtha bhagavàn tànetadavocat- "bodhisattvena vimalakãrtinohyadhve; sa hi madgocaro nàsti" / tatrànyadevamanuùyàdibhiþ-kutrohyàmahe-hyaj¤àtamadçùñam / sàbhiratilokadhàturasyàü sahàlokadhàtau prakùipyamàõàpi, asyàü lokadhàtau pårõatvaü vonatvaü và na j¤àyete sma, na ca saübàdho và bandhanaü và / sàpyabhiratilokadhàturanånatvà yathàpårva, pa÷càttathà dç÷yate sma / atha bhagavàü÷àkyamunistàþ sarvàþ parùada àmantrayate sma- "he mitràõi, pa÷yatàbhiratilokadhàtuü càkùobhyaü tathàgataü cemàn buddhakùetra÷ràvakabodhi sattvavyåhàn" / te 'vocan- "dhruvam, bhagavan, pa÷yàmaþ" / àha- "(yo) bodhisattva etàdç÷aü buddhakùetraü parigrahãtukàmaþ, (tena) tathàgatasyàkùobhyasya bodhisattvànàü sarvacaryà anu÷ikùitavyàþ" /

tathà hyabhiratilokadhàtusaüdar÷anasyàrddhipràtihàryeõa càkùobhyatathàgatasaüsar÷anenàsyàþ sahàlokadhàto÷caturda÷adevamanuùyaprajàyutairanuttarasamyaksambodhicittànyutpàditàni / sarve 'pi tasyàmabhiratilokadhàtau janituü praõidhànamakàrùuþ, bhagavàü÷ca sarveùàü teùàmabhiratilokadhàtàvupapatti vyàkaroti sma / licchavirvimalakãrtistathà hi sarvàstàn, yàvat paripàcanãyànasyàü sahàlokadhàtau, sattvàn vipàcya, tàmabhiratilokadhàtuü yathàsthànaü punaþ pratiùñhàpayati sma / tato bhagavànàyuùmantaü ÷àriputrametadavocat- "nanu pa÷yasi, ÷àriputra, tàmabhiratilokadhàtuü càkùobhyaü tathàgatam?" àha- "dhruvam, bhagavan pa÷yàmi / sarvasattvebhyo 'stu tàdç÷o buddhakùetraguõavyåhaþ / sarve sattvà÷ca bhavantu kulaputro licchavirvimalakãrtiryathà tàdç÷arddhisampannàþ / làbhà naþ sulabdhà yadvayaü tàdç÷aü satpuruùaü pa÷yàmaþ / ye sattvàþ pratyupannasya và parinirvçtatathàgatasya vemaü dharmaparyàyaü ÷çõvantyanta÷aþ, làbhàsteùàmapi sulabdhà bhaveyuþ / kaþ punarvàdo ya (imaü dharmaparyàyaü) ÷rutvà, adhimucyante pattãyantyudgrahãùyanti dhàrayiùyanti vàcayiùyanti paryavàpsyantyadhimucya, de÷ayiùyanti prapañanti parebhya÷ca saüprakà÷ayiùyanti bhàvanàdhigamànuyuktà (bhaviùyanti)? "ye sulabdhà imaü dharmaparyàyaü, dharmaratnanidhi te pratilapsyante / ya imaü dharmaparyàyaü svàdhyàyanti, te bhavanti tathàgatasya sahàyàþ / ya etaddharmàdhimuktan satkurvanti paryupàsanti ca, te hi bhåtà dharmapàlàþ / ya imaü dharmaparyàyaü samyag likhanti dhàrayiùyanti mànayiùyanti, teùàü gçhe tathàgato vihariùyati / ye 'smin dharmaryàye 'numodante, te parirakùanti
sarvapuõyàni / ye kecidito dharmaparyàyàdanta÷a÷catuùpàdikàmapi gàthàmudgçhya, parebhyo de÷ayeyuþ, te hi mahàdharmayaj¤aü kuryuþ / ye(ùàm) asmin dharmaparyàye kùànti÷ca chanda÷ca buddhi÷càsàvabodhanàdar÷anàdhimuktayaþ, tebhyastadeva vyàkaraõam /

abhiratilokadhatvàdànasya tathàgatàkùobhyasaüdar÷anasya ca parivarta ekàda÷aþ /


12 pårvayogaþ saddharmaparãndanà ca

atha bhagavantaü ÷akro devànàmindra etadavocat- "purà, bhagavan, tathàgatànmaüju÷rãkumàrabhåtàcca dharmaparyàyànàü bahu÷atasahasràõya÷rauùam, paraü tu yathàsmàddharmaparyàyàdãdç÷àcintyavikurvaõanayaprave÷anirde÷aþ purà na kadàcida÷rauùam /

"ye sattvàþ, bhagavan, imaü dharmaparyàyamudgrahãùyanti dhàrayiùyanti vàcayiùyanti paryavàpsyanti, te 'pi niþsaü÷ayametàdç÷adharmabhàjanaü bhaveyuþ / kaþ punarvàdo ye bhàvanàdhigamanànuyuktà (bhaviùyanti)? te chetsyanti sarvadurgati-(màrgam), tebhyaþ sarvasugatimàrgo vivçtaþ; sarvabuddhaiste dçùñà bhaviùyanti; te sarvaparapravàdighnà bhaviùyanti; sarvamàràstaiþ suparàjità bhaviùyanti; te vi÷odhitabodhisattvamàrgà bhaviùyanti, bodhimaõóasamà÷ritàstathàgatagocare samavasaranti /
"kulaputro và kuladuhità và, bhagavan yau dhàrayiùyata imaü dharmaparyàyaü, tàbhyàü sarvaparivàreõa saha satkàraü paryupàsanaü kariùyàmi / (teùu) gràmanagaranigamajanapadaràùñraràjadhànãùu, yeùvayaü dharmaparyàya÷caryate nirdi÷yate prakà÷yate, tena dharma÷ravaõàya saparivàro gamiùyàmi / a÷raddheùu kulaputreùu ÷raddhàmutpàdayiùyàmi, ÷ràddhànàü dhàrmikena rakùàvaraõa gupti kariùyàmi" /

evamukte, bhagavàü÷akraü devànàmindrametadàmantrayate sma- "sàdhu, devendra, sàdhu / (yat) tvayà subhàùitam, tasmiüstathàgato 'pyanumodate / (yà), devendra, atãtànàgatapratyutpannànàü bhagavatàü buddhànàü bodhiþ, sàsmàddharmaparyàyànnirdiùñà / ato devendra, ye kecit kulaputrà và kuladuhitaro vemaü dharmaparyàyamudgrahãùyanti, anta÷aþ pustake likhiùyanti, udgrahãùyanti vàcayiùyanti paryavàpsyanti, te hyatãtànàgatapratyutpannàn bhagavato buddhàn påjayiùyanti /

"ayaü, devendra, trisàhasramahàsàhasralokadhàtustathàgataiþ paripårõaþ (syàt, paripårõas) tadyathàpi nàmekùuvanairvà naóavanairvà veõuvanairvà tilavanairvà khadiravanairvà; (yairayaü lokadhàtuþ) paripårõastàüstathàgatàn, klpaü và kalpàdhikaü và, kulaputroo và kuladuhità và mànayedgurukuryàt satkuryàt påjayet sarvapåjàsukhopadhànaiþ / teùàü parinirvçtànàmapi tathàgatànàmekaikasya tathàgatasya påjanàrtha sarvaratnamayaü vistareõa caturmahàdvãpakalokapramàõamàrohe brahmalokasampràptamucchritacchatrapatàkayaùñisåpa÷obhitam ekàntakañhoràkuthita÷àrãrikadhàståpaü (kuryàt) / sa evameva sarvatathàgatànàü pratyekaü ståpaü kçtvà, tat kalpaü và kalpàdhikaü và sarvapuùpagandhadhvajapatàkaiþ påjayedghaññiyadundubhitåryai÷ca /

"tat ki manyase, devendra, api nu sa kulaputro và kuladuhità và tato nidànaü bahu puõyaü prasavet?" àha- "bahu bhagavan, bahu sugata / kalpakoñi÷atasahasrairapi tasya puõyaskandhasya paryantamanupràptuma÷akyam" / bhagavànàmantrayate sma- "adhimucyasva., devendra, tvayànugantavyam yaþ kulaputro và kuladuhità vemamacintyavimokùanirde÷asya dharmaparyàyamudgçhõãyàdvàcayet paryavàpnuyàt, (so 'smàd-) bahu(taraü) puõyaü prasavet / tat kasya hetoþ? bhagavatàü buddhànàü hi bodhiþ, devendra, dharmasambhavà; sà ca dharmapåjàyai ÷akyà, na paraü tvàmiùeõa (påjyà) / anene paryàyeõa, devendra, tvayaivaü veditavyam" /
"bhåtapårva, devendra, atãte 'dhvanyasaükhyeyaiþ kalpairasaükhyeyataraivipulairaprameyairacintyaistebhyaþ pareõa paratareõa yadàsãt tena kàlena tena samayena bhaiùajyaràjo nàma tathàgato 'rhan samyaksambuddho loka udapàdi vidyàcaraõasampannaþ sugato lokavidanuttaraþ puruùadamyasàrathiþ ÷àstà devànàü ca manuùyàõàü ca buddhobhagavàn vicàraõe kalpe mahàvyåhàyàü lokadhàtau / tasya bhaiùajyaràjasya tathàgatasyàrhataþ samyaksambuddhasya vi÷atyantarakalapànàyuùpramàõamabhåt / tasya ùañtri÷atkoñinayutàþ ÷ràvaka(saünipàto) 'bhåt dvàda÷akoñinayutà bodhisattva(saünipàto) 'bhåt /

"tena khalu punaþ samayena ratnacchattro nàma ràjodapàdi cakravartã càturdvãpaþ saptaratnasamanvàgataþ / purõa càsyàbhåt sahasraü putràõàü ÷åràõàü vãràõàü varàïgarupiõàü parasainyapramardakànàm /

"sa ratnacchattro ràjà pa¤càntarakalpàn sarvasukhopadhànairbhagavantaü bhaiùajyaràjaü tathàgataü saparivàraü mànayati sma / teùu pa¤càntarakalpeùvatãteùu, devendra, ratnacchattro ràjà sahasraü putrànetasavocat- 'he, vitta / ahaü tathàgatamapåjayam / ata idànãü yåpamapi påjayata tathàgatam' / tataste ràjakumàràþ pitre ratnacchattràya ràj¤e sàdhukàraü dattvà, tasmai pratya÷rauùuþ / te ca saha gaõena tathàgataü bhaiùajyaràjaü pa¤càntarakalpàn sarvasukhopadhànaiþ satkaronti sma /

"teùu candracchattrasya nàma ràjaputrasya rahogatasyaivaü bhavati sma- 'tasyàþ påjàyà anyà vi÷iùñatarodàrà påjà nanu bhavatã' ti / buddhàdhiùñhànenàntarãkùàddevà etadàhuþ- 'dharmapåjà hi, satpuruùa, sarvapåjàsåttamà / sa àha- 'sà dharmapåjà kimasti?' devà àhuþ- 'tasya, satpuruùa, tathàgatasya bhaiùajyaràjasya samãpaü gatvà, sà dharmapåjà kimastãti pçccha / bhagavàüste vyàkariùyati' /

"atha, devendra, candracchattro ràjakumàro yena bhagavàn bhaiùajyaràjastathàgato 'rhan samyaksaübuddhastenopasaükràntaþ / upasaükramya, bhagavatpàdau ÷irasà vanditvà, ekànte 'sthàt / ekàntasthita÷candracchattro ràjaputro bhagavantaü bhaiùajyaràjaü tathàgatametadavocat- 'dharmapåjà nàma, bhagavan, sà kimasti?'

"sa bhagavànàmantrayate sma- 'kulaputra, dharmapåjà hi tathàgatabhàùità gambhãrasåtràntàþ gambhãràvabhàsàþ sarvalokavipratyanãkà durvigàhyà durdç÷à duravabodhàþ såkùmà nipuõà atarkàvacaràþ / (te såtràntà) bodhisattvapiñakàntarbhåtà dhàraõãsåtràntaràjamudràmudrità avaivartika(dharma-) cakrasaüdar÷akàþ ùañpàramitàsambhåtàþ sarvagràhàparigçhãtàþ / "'(te såtràntà) bodhipakùyadharmadsamanvàgatà bodhyaïganiùpàdanàparyàpannàþ sattvamahàkaruõàvatàraõà mahàmaitrãsaüdar÷akàþ sarvamàradçùñigatàpagatàþ pratãtyasamutpàdasaüdar÷akàþ /

"'(dharmeùu te såtràntà) anàtmakà niþsattvà nirjãvà niùpudgalàþ ÷ånyatànimittàpraõihitànabhisaüskàrànutpàdàsambhavasamprayuktàþ / (te) bodhimaõóaü samudàgacchanti dharmacakrapravartakàþ / pra÷aüsitàs- (te) varõità devanàgayakùagandharvàsuragaruóakinnaramahoragàdhipatibhiþ / (såtràntàste) saddharmavaü÷àsraüsanà dharmako÷agràhakà dharmapåjàvaràpannàþ / sarvàryajanaiþ parigçhãtàs (te) sarvabodhisattvacaryàþ samprakà÷ayanti bhåtàrthadharmapratisaüvidàpannàþ / dharmasåtràntà anityatàduþkhanairàtmya÷ànti (-nirde÷a-) nairyànikàþ /

"'màtsaryadauþ÷ãlyavyàpàdakausãdyamuùitasmçtiduùpraj¤àvasàda parapravàdikudçùñisarvàlambanàbhinive÷àü jahati (te) sarvabuddhastomitàþ, saüsàrapakùapratipakùà nirvàõasukhaü samprakà÷ayanti / ye tàdç÷asåtràntàþ samprakà÷anadhàraõapratyavekùaõasaddharmasaügrahàþ, sà hi dharmapåjà nàma /

"'punaraparaü, kulaputra, dharmapåjà hi dharmà-(nu-)dharmanidhyaptirdharmà-(nu-) dharmapratipattiþ pratãtyasamutpàdasamàdànaü; (sà) sarvàntagràhadçùñirahità, anutpàdànopapattikùàntiþ, nairàtmyaniþsattvaprave÷aþ, hetupratyayo ravirodho 'vivàdo 'kalahaþ, ahaükàramama(kàrà-)pagatà /

"'(dharmapåjà) hyarthapratisaraõanna vya¤canapratisaraõam, j¤ànapratisaraõanna vij¤ànapratisaraõam, nãtàrtha såtrapratisaraõanna neyàrthasaüvçtyabhinive÷aþ, dharmatàpratisaraõanna pudgaladçùñyupalabdhigrahaõàbhinive÷aþ; yathàbuddhadharmamavabodhaþ, anàlayaprave÷aþ, alayasamuddhàtaþ; pratãtyasamutpàdasya dvàda÷àüge(ùu) tadyathà- avidyànirodhàd yàvajjaràmaraõa÷okaparidevaduþkhadaurmanasyopàyàsà nirudhyanta ityakùayasattvadçùñyabhinirhàreõàbhisampannaü sarvadçùñyadar÷anaü ca-sà hi, kulaputra, anuttarà dharmapåjà nàma' /

"tatassa ràjaputra÷candracchattraþ, devendra, bhagavato bhaiùajyaràjàttathàgatàddharmapåjàmevaü ÷rutvà, anulomikãü dharmakùànti pràpnoti sma / sarvavastravibhåùaõeùu tasmai bhagavata upanàmiteùu, etadvacanamavocat- 'bhagavati tathàgate parinirvçte, saddharmaparigrahapåjanàrtha saddharma parigrahãtum utsahe / adhitiùñhatu màmevaü bhagavàn, yathàhaü màraparapravàdino nihatya, saddharma parigçhõãyàm' /
"tathàgatastasyàdhyà÷ayaü buddhvà, 'pa÷cimakàle pà÷cimasamaye saddharmanagaraü pàlayiùyase rakùiùyasi parigrahãùyasã'-(ti) vyàkaroti sma /
"atha sa ràjaputra÷candracchattrastathà tathàgatapratiùñhita÷raddhayàgàradanàgàrikàü pravrajitaþ ku÷ale(ùu) dharme(ùå) vãryamàrabhate sma / àrabdhivãryaþ sthitvà, ku÷aleùu dharmeùu supratiùñhitaþ so 'cireõa dhàraõãgatigataþ pa¤cabhij¤à utpàdayati sma / so 'nàcchedyapratibhànapratilàbhã, bhagavati bhaiùajyaràje tathàgate parinirvçte, abhij¤àdhàraõãiva÷ena dharmacakraü pravartayati sma / sa bhagavàn bhaiùajyaràjastathàgato yathà, tathà da÷àntarakalpàn (dharmacakram) anupravartayati sma /
"tathà hi, devendra, candracchattrasya bhikùoþ saddharmaparigrahàbhiyogena koñida÷a÷ataü sattvà anuttarasamyaksaübodhi(màrg-) àvaivartikà abhåvan / pràõinàü catvàri÷annayutàni ÷ràvakapratyekabuddhayàne vinãtàny (abhåvan) / apramàõasattvàþ svargeùåtpadyante sma /
"manyethàþ, devendra, anyaþ sa tena kàlena tena samayena ratnacchattro nàbhàbhudràjà cakravartã / na khalu punastvayaivaü draùñavyam / tat kasya hetoþ? ayameva sa ratnàrcistathàgatastena kàlena tena samayena ratnacchattro nàma ràjà cakravartyabhåt / (ye) tasya ratnacchattrasya ràj¤aþ putràþ sahasramabhåvan, te santãme vartamànasya bhadrakalpasya bodhisattvàþ / asmin bhadrakalpe pårõabuddhànàü sahasramutpadyante / teùàü catvàro hi-krakucchandàdaya utpannapårvàþ / ava÷iùñà api pràdurbhaviùyanti-kakutsundàdayo yàvadrocaü / ante roco nàma tathàgata utpadyate / "manyethàþ, devendra, anyaþ sa tena kàlena ten samayena candracchattro nàma ràjaputro 'bhåt tasya bhagavato bhaiùajyaràjasya tathàgatasya saddharmaparigràhakaþ / na khalu punastvayaivaü draùñavyam / tat kasya hetoþ? ahameva sa, devendra, tena kàlena tena samayena candracchattro nàma ràjaputro 'bhåvam /

"anena paryàyeõa, devendra, vedyam- yàvattathàgatapåjàþ, (tàsu) dharmapåjà hyuttamà nàma, varà paramà varàgrà praõãtottarànuttareti / tasmàttarhi, devendra, nàmiùeõa dharmapåjayà påjà me kartavyà / nàmiùeõa satkàro me kartavyaþ, dharmasatkàtreõa mànayitavyam" /
atha bhagavàn maitreyaü bodhisattvammahàsattvamàmantrayate sma- "imàmahaü maitreyàsaükhyeyakalpakoñisamudànãtàmanuttaràü samyaksaübodhi tvayi parãndàmi, yathà pa÷cime kàle pa÷cime samaye 'yamevaüråpo dharmaparyàyastvadadhiùñhànena parigçhãto jambudvãpe vardheta na càntardhãyeta, tat kasya hetoþ? anàgate 'dhvani, maitreya, (ye) 'varipitaku÷alamålàþ kulaputrakuladuhitçdeva nàgayakùagandharvàsurà anuttarasamyaksaübodhisamprasthitàþ, ta imaü dharmaparyàyanna ÷rutvà, dhvaüsiùyante / evaürupaü såtràntaü ÷rutvà, prahçùñàþ ÷raddhàü pratilapsyante ÷irasà cà- (bhivandya, taü) grahãùyanti / teùàü kulaputrakuladuhitéõàü rakùaõàrthàya, maitreya, tena kàlena tvayàyamãdç÷aþ såtràntaþ sfaraõãyaþ /

"ime hi, maitreya, bodhisattvànàü dve mudre / katame dve? nànàpadavya¤janaprasannasya mudrà gambhãreõa dharmanayenàtrastasya yathàbhåtaü pratipannakasya mudrà ca / te, maitreya, bodhisattvànàü dve mudre / tato ye bodhisattvà nànàpadavya¤janaprasannàstatparàþ, te hyàdikarmikà acirabrahmacàriõo veditavyàþ / ye, maitreya, bodhisattvà asya gambhãrasyànupaliptasya såtràntasya yamakavyatyastàhàrasya granthaü và pañalaü và pañhanti ÷çõavantyadhimucyante de÷ayanti, (te) hi cirabrahmacàriõo veditavyàþ /

"àdikarmikàstataþ, maitreya, bodhisattvà dvàbhyàü kàraõàbhyàmàtmànaü vraõayanti gambhãre ca dharme na nidhyàyanti / katame dve? a÷rutapårva gambhãraü såtràntaü ÷rutvà, trastà÷ca saü÷ayità nànumodante / sa evamasmàbhira÷rutapårvaþ kuta àgata iti (pçcchantastaü) tyajanti / ye kulaputrà gambhãraü såtràntamudgçhõanti gambhãradharmabhàjanabhåtà÷ca gambhãraü dharma de÷ayanti, tebhyo na sevanti càsamàgamà na paryupàsate tàü ca na satkurvanti / antatasteùvavarõamapi ni÷càrayanti / tàbhyàü kàraõàbhyàmàdikarmikabodhisattvà àtmànaü vraõayanti gambhãre ca dharme nàvakalpayanti /

"tàbhyàü dvàbhyàü kàraõàbhyàü gambhãràdhimuktika bodhisattvà àtmànaü vraõayanti cànutpattikadharmakùàntinna labhante / katame dve? àdikarmikànaciracaritàn bodhisattvàn avamanyante vimànayanti, na (samà-)dàpayanti na (vi-)varanti na de÷ayanti / gambhãre (dharme) 'lpa÷raddhàþ ÷ikùànna mànayanti, lokasya càmiùadànena na tu dharmadànena sattvànupakurvanti /
"maitreya, gambhãradhimuktikabodhisattvà àbhyàü kàraõàbhyàmàtmànaü vraõayanti cànutpattikadharmakùànti ÷ãghranna labhante" / evamàmantrayate sma /
bhagavantaü bodhisattvo maitreya etadavocat- "bhagavatà yathà subhàùitam, bhagavan, (tad) à÷caryam / sàdhu, bhagavan / adyàgreõa, bhagavan, imànatyayàn (vi-)varjayeyam / (yà) tathàgatenàsaükhyeyakoñinayuta÷atasahasrebhyaþ kalpebhyo 'nuttarasamyaksaübodhiþ samudànãtà, imàmàrakùiùyàmi dhàrayiùyàmi /
"(ye) 'nàgate ('dhvani) kulaputrà và kuladuhitaro và bhàjanabhåtàþ, tebhya ãdç÷aü såtràntaü hastagataü kariùyàmi / (teùàü) smçtimupasaühariùyàmi yayemamevaüråpaü sutràntam / adhimucyodgrahãùyanti dhàrayiùyanti parpavàpsyanti vive÷ayanti likhiùyanti parebhya÷ca vistareõa samprakà÷ayiùyanti / tànahaü, bhagavan, prasthàpayiùyàmi / (ye) bhagavan, tena samayenàsminevaüråpe såtrànte 'dhimucyante 'bhinivi÷anti ca, te hi, bhagavan, maitreyasya bodhisattvasyàdhiùñhànenàdhiùñhità veditavyàþ" /

atha bhagavàn maitreyàya bodhisattvàya sàdhukàramadàt- "sàdhu, maitreya, sàdhu / subhàùitaü tatte vàkyam / tathàgato 'pi tatte subhàùitamanumodayati" /

tatas (sarve) te bodhisattvà ekanirghoùiõaitadvàkyamavocan- "vayamapi, bhagavan, tathàgate parinirvçte, nànàbuddhakùetrebhya àgatàstathàgatasya buddhasyemàü bodhimupabçühayiùyàmaþ / te 'pi kulaputrà adhimokùayiùyanti" /

atha bhagavantaü caturmahàràjikà (devà) apyetadavocan- "yeùu yeùu, bhagavan, gràmanagaramigamaràùñraràjadhànãùvevaürupo dharmaparyàya÷carito de÷itaþ samprakà÷itaþ, teùu teùu, bhagavan, vayamapi caturmahàràjikà (devàþ) sabalavàhanaparivàrà dharma÷ravaõàrtham eùyàmaþ / teùàü dharmabhàõakànàm à yojanàparisàmantakàdrakùàü kariùyàmo yathà na ka÷citteùàü dharmabhàõakànàmavatàraprekùyavatàragaveùyavatàraü lapsyate" /

atha bhagavànàyuùmantamànandametadavocat- "udgçhõãùva tvam, ànanda, imaü dharmaparyàyaü, dhàraya pareùàü ca vistareõa samprakà÷aya" / àha- "asmin dharmaparyàya udgçhãte, ko nàmayaü bhagavan dharmaparyàyaþ, kathaü cainaü dhàrayàmi?"
bhagavànàmantrayate sma- "tasmàdànanda, imaü dharmaparyàyaü 'vimalakãrtinirde÷aü' và 'yamakavyatyastàbhinirhàraü' vàpy 'acintyavimokùaparivartannàma' dharmaparyàyaü dhàraya" /
idamavocad bhagavàn / àttamanà licchavirvimalakãrtirmaju÷rã÷ca kumàrabhåtaþ sa càyuùmànànandaste ca bodhisattvàte ca mahà÷ràvakàþ sà ca sarvàvatã parùatsadevamànuùàsura gandharva÷ca loko bhagavato bhàùitamabhyanandanniti /

pårvayogasya saddharmaparãnandanàyà÷ca parivarto nàma dvàda÷aþ /

vimalakãrtinirde÷o nàma mahàyànasåtraü samàptam /