Salistambasutra
Based on the ed. by P.L. Vaidya in: Mahayana-sutra-samgrahah, Part 1.
Darbhanga: The Mithila Institute 1961 (Buddhist Sanskrit Texts, 17)


Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project.
With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project
of Nagarjuna Institute, Nepal
and University of the West, Rosemead, California, USA
(www.uwest.edu/sanskritcanon)
Sutra section, text no. 31.


The transliteration emulates the conventions of Nagari script.
Therefore, many word boundaries are not marked by blanks.



REFERENCE SYSTEM:
(Vaidya n) = pagination of P.L. Vaidya's edition (added by Klaus Wille)

NOTE: Where a page break occurs within a word, the pagination mark has been 
shifted to the end of the word in order not to interfere with word search.

#<...># = BOLD


___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________




(#
Vaidya 100#) 
#
øàlistambasåtram |#

evaü mayà ÷rutam | ekasmin samaye bhagavàn ràjagçhe viharati sma gçdhrakåñe parvate mahatà bhikùusaüghena sàrdhamardhatrayoda÷abhirbhikùusahasraiþ saübahulai÷ca bodhisattvamahàsattvaiþ | athàyuùmàn ÷àriputro yena maitreyasya bodhisattvasya mahàsattvasya caükramaþ, tenopasamakramãt | upasaükramya anyonyaü saümodanãyàü kathàü bahuvidhàü vyatisàrayitvà ubhau ÷ilàtale upàvi÷atàm ||

athàyuùmàn ÷àriputro maitreyaü bodhisattvaü mahàsattvametadavocat - adyàtra ÷àlistambamavalokya maitreya bhagavatà bhikùubhyaþ såtramidamuktam - yo bhikùavaþ pratãtyasamutpàdaü pa÷yati, sa dharmaü pa÷yati | yo dharmaü pa÷yati, sa buddhaü pa÷yati | ityuktvà bhagavàüståùõãü babhåvaü | atha maitreya sugatoktasåtràntasya arthaþ katamaþ? pratãtyasamutpàdaþ katamaþ? dharma katamaþ? buddhaþ katamaþ? kathaü pratãtyasamutpàdaü pa÷yan dharmaü pa÷yati? kathaü dharmaü pa÷yan buddhaü pa÷yati? 

evamukte maitreyo bodhisattvo mahàsattvaþ àyuùmantaü ÷àradvatãputrametadavocat - atra yaduktaü bhadanta ÷àriputra bhagavatà dharmasvàminà sarvaj¤ena - yo bhikùavaþ pratãtyasamutpàdaü pa÷yati, sa dharmaü pa÷yati | yo dharmaü pa÷yati, sa buddhaü pa÷yati iti, tatra katamaþ pratãtyasamutpàdo nàma? pratãtyasamutpàdo nàma yadidam - asmin sati idaü bhavati, asyotpàdàdidamutpadyate | yaduta avidyàpratyayàþ saüskàràþ | saüskàrapratyayaü vij¤ànam | vij¤ànapratyayaü nàmaråpam | nàmaråpapratyayaü ùaóàyatanam | ùaóàyatanapratyayaþ spar÷aþ | spar÷apratyayà vedanà | vedanàpratyayà tçùõà | tçùõàpratyayamupàdànam | upàdànapratyayo bhavaþ | bhavapratyayà jàti | jàtipratyayà jaràmaraõa÷okaparidevaduþkhadaurmanasyopàyàsàþ saübhavanti | evamasya kevalasya
mahato duþkhaskandhasya samudayo bhavati | tatra avidyànirodhàt saüskàranirodhaþ | saüskàranirodhàdvij¤ànanirodhaþ | vij¤ànanirodhànnàmaråpanirodhaþ | nàmaråpanirodhàt ùaóàyatananirodhaþ | ùaóàyatananirodhàt spar÷anirodhaþ | spar÷anirodhàt vedanànirodhaþ | vedanànirodhàt tçùõànirodhaþ | tçùõànirodhàdupàdànanirodhaþ | upàdànanirodhàdbhavanirodhaþ | bhavanirodhàjjàtinirodhaþ | jàtinirodhàjjaràmaraõa÷okaparidevaduþkhadaurmanasyopàyàsà nirudhyante | evamasya kevalasya mahato duþkhaskandhasya nirodho bhavati | ayamucyate pratãtyasamutpàdo bhagavatà ||

katamo dharmaþ? àryàùñàïgiko màrgaþ | tadyathà - samyagdçùñiþ samyaksaükalpaþ samyagvàk samyakkarmàntaþ samyagàjãvaþ samyagvyàyàmaþ samyaksmçtiþ samyaksamàdhiþ | ayamukto bhagavatà àryàùñàïgiko màrgaþ phalalàbhanirvàõaikasaügçhãto dharmaþ ||

tatra katamo buddho bhagavàn? yaþ sarvadharmàvabodhàdbuddha ucyate, sa àryapraj¤ànetraþ dharmakàyasamanvitaþ ÷aikùà÷aikùadharmànimàn pa÷yati ||

tatra kathaü pratãtyasamutpàdaü pa÷yati? ihoktaü bhagavatà - ya imaü pratãtyasamutpàdaü satatasamitam, ajãvaü nirjãvaü yathàvadaviparãtamajàtamabhåtamakçtamasaüskçtamapratighamanàlambanaü ÷ivamabhayamanàhàryamavyayamavyupa÷amasvabhàvaü pa÷yati, (sa dharmaü pa÷yati) | yastu evaü dharmaü (#
øàlSå, Vaidya 101#) satatasamitamajãvaü nirjãvaü yathàvadaviparãtamajàtamabhåtamakçtamasaüskçtamapratighamanàlambanaü ÷ivamanàhàryamavyayamavyupa÷amasvabhàvaü pa÷yati, so 'nuttaradharma÷arãraü buddhaü pa÷yati | àryadharmàbhisamaye samyagj¤ànopanayenaiva ||

pratãtyasamutpàda iti kasmàducyate? sahetukaþ sapratyayo nàhetuko nàpratyayaþ, tasmàt pratãtyasamutpàda ityucyate | tatra bhagavatà pratãtyasamutpàdalakùaõaü saükùepeõoktamidaüpratyayatàphalam | utpàdàdvà tathàgatànàmanutpàdàdvà sthitaiveùà dharmàõàü dharmatà yàvadyaiùà dharmatà dharmasthitità dharmaniyàmatà pratãtyasamutpàdasamatà tathatà aviparãtatathatà ananyatathatà bhåtatà satyatà aviparãtatà aviparyayatà iti ||

atha ca punarayaü pratãtyasamutpàdo dvàbhyàü kàraõàbhyàmutpadyate | katamàbhyàü dvàbhyàm? yadidaü hetåpanibandhataþ pratyayopanibandhata÷ca | so 'pi dvividho draùñavyaþ - bàhya÷ca àdhyàtmika÷ca | tatra bàhyasya pratãtyasamutpàdasya hetåpanibandhaþ katamàþ? yadidaü bãjàdaïkuraþ | aïkuràtpatram | patràtkàõóam | kàõóànnàlam | nàlàdgaõóaþ | gaõóàdgarbham | garbhàcchåkaþ | ÷åkàtpuùpam | puùpàt phalam | asati bãje aïkuro na bhavati, yàvadasati puùpe phalaü na bhavati | sati tu bãje aïkurasyàbhinirvçttirbhavati, evaü yàvat sati puùpe phalasyàbhinirvçttirbhavati | tatra bãjasya naivaü bhavati - ahamaïkuramabhinirvartayàmãti | aïkurasyàpi naivaü bhavati - ahaü bãjenàbhinirvartita iti | evaü yàvat puùpasya naivaü bhavati - ahaü phalamabhinirvartayàmãti | phalasyàpi naivaü bhavati
- ahaü puùpeõàbhinirvartitamiti | atha punaþ bãje sati aïkurasyàbhinirvçttirbhavati pràdurbhàvaþ | evaü yàvat puùpe sati phalasyàbhinirvçttirbhavati pràdurbhàvaþ | evaü bàhyasya pratãtyasamutpàdasya hetåpanibandho draùñavyaþ ||

kathaü bàhyasya pratãtyasamutpàdasya pratyayopanibandho draùñavyaþ? ùaõõàü dhàtånà samudàyàt | katameùàü ùaõõàü samavàyàt? yadidaü pçthivyaptejovàyvàkà÷açtudhàtusamavàyàdbàhyasya pratãtyasamutpàdasya pratyayopanibandho draùñavyaþ | tatra pçthivãdhàturbãjasya saüdhàraõakçtyaü karoti | abdhàturbãjaü snehayati | tejodhàturbãjaü paripàcayati | vàyudhàturbãjamabhinirharati | àkà÷adhàturbãjasyànàvaraõakçtyaü karotãti | çturapi bãjasya pariõàmanàkçtyaü karoti | asatsu eùu pratyayeùu bãjàdaïkurasyàbhinirvçttirna bhavati | yadà bàhya÷ca pçthivãdhàturavikalo bhavati, evamaptejovàyvàkà÷açtudhàtava÷càvikalà bhavanti, tataþ savaùàü samavàyàdbãje nirudhyamàne aïkurasyàbhinirvçttirbhavati | tatra pçthivãdhàtornaivaü bhavati - ahaü bãjasya saüdhàraõakçtyaü karomþti
| evamabdhàtorapi naivaü bhavati - ahaü bþjaü snehayàmþti | tejodhàtorapi naivaü bhavati - ahaü bþjaü paripàcayàmþti | vàyudhàtorapi naivaü bhavati - ahaü bþjamabhinirharàmþti | àkà÷adhàtorapi naivaü bhavati - ahaü bþjasyànàvaraõakçtyaü karomþti | çtorapi naivaü bhavati - ahaü bþjasya pariõàmanàkçtyaü karomþti | bþjasyàpi naivaü bhavati - ahaü bþjaü (aïkuraü?) abhinirvartayàmþti | aïkurasyàpi naivaü bhavati - ahamebhiþ pratyayairabhi#
ni#rvartita (#
øàlSå, Vaidya 102#) iti | atha punaþ satsu eteùu pratyayeùu bþje nirudhyamàne aïkurasyàbhinirvçttiebhavati | evaü yàvat puùpe sati phalasyàbhinirvçttirbhavati | sa ca aïkuro
na svayaükçto na parakçto nobhayakçto ne÷varakçto na kàlapariõàmito na prakçtisaübhåto (na caikakàraõàdhþno) nàpyahetusamutpannaþ | atha punaþ pçthivyaptejovàyvàkà÷açtudhàtusamavàyàd bþje nirudhyamàne aïkurasyàbhinirvçttirbhavati | evaü bàhyasya pratþtyasamutpàdasya pratyayopanibandho draùñavyaþ ||

tatra bàhyaþ pratãtyasamutpàdaþ pa¤cabhiràkàrairdraùñavyaþ | katamaiþ pa¤cabhiþ? na ÷à÷vatataþ, nocchedataþ, na saükràntitaþ, parãttahetuto vipulaphalàbhinirvçttitaþ, tatsadç÷ànuprabandhata÷ca | kathaü na ÷à÷vatata iti? yasmàdanyo 'ïkuraþ anyadbãjam | na ca ya evàïkuraþ tadeva bãjam | na ca niruddhàdbãjàdaïkura utpadyate nàpyaniruddhàt | bãjaü punarnirudhyate, tadaivàïkura÷cotpadyate | tasmànna ÷à÷vatataþ | kathaü nocchedataþ? na ca pårvaniruddhàd bãjàdaïkuro niùpadyate | nàpyaniruddhàt | api ca bãjaü ca nirudhyate, tasminneva samaye aïkura utpadyate tulàdaõóonnàmàvanàmavat | ato nocchedataþ || kathaü na saükràntitaþ? visadç÷o bãjàdaïkura iti | ato na saükràntitaþ || kathaü parãttahetuto vipulaphalàbhinirvçttitaþ? parãttaü bãjamupyate, vipulaphalamabhinirvartayatãti
| ataþ parãttahetuto vipulaphalàbhinirvçttitaþ || kathaü tatsadç÷ànuprabandhataþ? yàdç÷aü bãjamupyate, tàdç÷aü phalamabhinirvartayatãti | atastatsadç÷ànuprabandhata÷ceti || evaü bàhyaþ pratãtyasamutpàdaþ pa¤cabhiràkàrairdraùñavyaþ ||

evamàdhyàtmiko 'pi pratãtyasamutpàdo dvàbhyàü kàraõàbhyàmutpadyate | katamàbhyàü dvàbhyàm? yadidaü hetåpanibandhataþ pratyayopanibandhata÷ca | tatràdhyàtmikasya pratãtyasamutpàdasya hetåpanibandhaþ katamaþ? yadidamavidyàpratyayàþ saüskàràþ, yàvajjàtipratyayaü jaràmaraõamiti | avidyà cennàbhaviùyat, naiva saüskàràþ praj¤àsyante | evaü yàvajjàti÷cennàbhaviùyat, jaràmaraõaü na praj¤àsyate | atha satyàmavidyàyàü saüskàràõàmabhinirvçttirbhavati | evaü yàvajjàtyàü sattyàü jaràmaraõasyàbhinirvçttirbhavati | tatra avidyàyà naivaü bhavati - ahaü saüskàrànabhinirvartayàmãti | saüskàràõàmapi naivaü bhavati - vayamavidyayà abhinirvatità iti | evaü yàvajjàterapi naivaü bhavati - ahaü jaràmaraõamabhinirvartayàmãti | jaràmaraõasyàpi naivaü
bhavati - ahaü jàtyàbhinirvartitamiti | atha ca satyàmavidyàyàü saüskàràõàmabhinirvçttirbhavati pràdurbhàvaþ | evaü yàvajjàtyàü satyàü jaràmaraõasyàbhinirvçttirbhavati pràdurbhàvaþ | evamàdhyàtmikasya pratãtyasamutpàdasya hetåpanibandho draùñavyaþ ||

kathamàdhyàtmikasya pratãtyasamutpàdasya pratyayopanibandho draùñavyaþ? ùaõõàü dhàtånàü samavàyàt | katameùàü ùaõõàü dhàtånàü samavàyàt? yadidaü pçthivyaptejovàyvàkà÷avij¤ànadhàtånàü samavàyàdàdhyàtmikasya pratãtyasamutpàdasya pratyayopanibandho draùñavyaþ | tatra àdhyàtmikasya pratãtyasamutpàdasya pçthivãdhàtuþ katamaþ? yo 'yaü kàyasya saü÷leùataþ kañhinabhàvamabhinirvartayati, ayamucyate pçthivãdhàtuþ | yaþ kàyasya anuparigrahakçtyaü karoti, ayamucyate 'bdhàtuþ | yaü kàyasya a÷itapãtabhakùitaü paripàcayati, (#
øàlSå, Vaidya 103#) ayamucyate tejodhàtuþ | yaü kàyasya à÷vàsapra÷vàsakçtyaü karoti, ayamucyate vàyudhàtuþ | yaü kàyasyàntaþ÷auùiryamabhinirvartayati,
ayamucyate àkà÷adhàtuþ | ya kàyasya nàmaråpàïkuramabhinirvartayati, naóakalàpayogena, pa¤cavij¤ànakàyasaüyuktaü sàsravaü ca manovij¤ànam, ayamucyate vij¤ànadhàtuþ | tatra asatàmeùàü pratyayànàü kàyasyotpattirnaü bhavati | yadà àdhyàtmikaþ pçthivãdhàturavikalo bhavati, evamaptejovàyvàkà÷avij¤ànadhàtava÷ca avikalà bhavanti, tataþ sarveùàü samavàyàt kàyasyàbhinirvçttirbhavati | tatra pçthivãdhàtornaivaü bhavati - ahaü kàyasya saü÷leùataþ kañhinabhàvamabhinirvartayàmãti | abdhàtornaivaü bhavati - ahaü kàyasya anuparigrahakçtyaü karomãti | tejodhàtorapi naivaü bhavati - ahaü kàyasya a÷itapãtabhakùitaü paripàcayàmãti | vàyudhàtornaivaü bhavati - ahaü kàyasya à÷vàsapra÷vàsakçtyaü karomãti | àkà÷adhàtornaivaü bhavati - ahaü
kàyasyàntaþ÷auùiryamabhinirvartayàmãti | vij¤ànadhàtornaivaü bhavati - ahaü kàyasya nàmaråpamabhinirvartayàmãti | kàyasyàpi naivaü bhavati - ahamebhiþ pratyayairjanita iti | atha ca satsu eùu pratyayeùu kàyasyotpattirbhavati ||

tatra pçthivãdhàturnàtmà na sattvo na jãvo na jantuþ na manajo na mànavo na strã na pumàn na napuüsakaü na càhaü na mama na cànyasya kasyacit | evamabdhàtustejodhàturvàyudhàturàkà÷adhàturvij¤ànadhàtuþ nàtmà na sattvo na jãvo na jantuþ na manujo na mànavo na strã na pumàn na napuüsakaü na càhaü na mama na cànyasya kasyacit ||

tatra avidyà katamà? yà eùàmeva ùaõõàü dhàtånàmekasaüj¤à piõóasaüj¤à nityasaüj¤à dhruvasaüj¤à ÷à÷vatasaüj¤à sukhasaüj¤à àtmasaüj¤à sattvajãvajantupoùapuruùapudgalasaüj¤à manujamànavasaüj¤à ahaükàramamakàrasaüj¤à, evamàdi vividhamaj¤ànam | iyamucyate avidyeti | evamavidyàyàü satyàü viùayeùu ràgadveùamohàþ pravartante | tatra ye ràgadveùamohà viùayeùu, amã(avidyàpratyayàþ) saüskàrà ityucyante | vastuprativij¤aptirvij¤ànam | vij¤ànasahabhuva÷catvàraþ skandhà aråpiõaþ upàdànàkhyàþ tannàma | råpaü catvàri mahàbhåtàni tàni copàdàya råpam | tacca nàma tacca råpamaikadhyamabhisaükùipya tannàmaråpam | nàmaråpasaüni÷ritàni indriyàõi ùaóàyatanam
| trayàõàü dharmàõàü saünipàtaþ spar÷aþ | spar÷ànubhavo vedanà | vedanàdhyavasànaü tçùõà | tçùõàvaipulyamupàdànam | upàdànanirjàtaü punarbhavajanakaü karma bhavaþ | bhavahetukaþ skandhapràdurbhàvo jàtiþ | jàtasya skandhaparipàko jarà | jãrõasya skandhasya vinà÷o maraõam | mriyamàõasya saümåóhasya sàbhiùvaïgasya antaþparidàhaþ ÷okaþ | ÷okotthamàlapanaü paridevaþ | pa¤cavij¤ànakàyasaüyuktamasàtamanubhavanaü duþkham | manasikàrasaüyuktaü mànasaü duþkhaü daurmanasyam | ye càpi anye evamàdayaþ kle÷àþ, te upàyàsà iti ||

tatra mahàndhakàràrthena avidyà | abhisaüskàràrthena saüskàràþ | vij¤àpanàrthena vij¤ànam | anyonyopastambhanàrthena nàmaråpam | àyadvàràrthena ùaóàyatanam | spar÷anàrthena spar÷aþ | anubhavanàrthena vedanà | paritarùaõàrthena tçùõà | upàdànarthena upàdànam | punarbhavajananàrthena bhavaþ | skandhapràdurbhàvàrthena jàtiþ | skandhaparipàkàrthena jarà | vinà÷à#
rthe#na (#
øàlSå, Vaidya 104#) maraõam | ÷ocanàrthena ÷okaþ | vacanaparidevanàrthena paridevaþ | kàyasaüpãóanàrthena duþkham | cittasaüpãóanàrthena daurmanasyam | upakle÷àrthena upàyàsàþ ||

 punaraparam - tattve 'pratipattirmithyàpratipattiraj¤ànamavidyà | evamavidyàyàü satyàü trividhàþ saüskàrà abhinirvartante - puõyopagà apuõyopagà àne¤jyopagàþ | tatra puõyopagànàü saüskàràõàü puõyopagameva vij¤ànaü bhavati | apuõyopagànàü saüskàràõàmapuõyopagameva vij¤ànaü bhavati | àne¤jyopagànàü saüskàràõàmàne¤jyopagameva vij¤ànaü bhavati | idamucyate saüskàrapratyayaü vij¤ànamiti | vij¤ànasahabhuva÷catvàro 'råpiõaþ skandhà nàmaråpam | tadvij¤ànapratyayaü nàmaråpamucyate | nàmaråpavivçddhyà ùaóbhiràyatanadvàraiþ kçtyakriyàþ pravartante | tannàmaråpapratyayaü ùaóàyatanamityucyate | ùaóbhya÷càyatanebhyaþ ùañ spar÷akàyàþ pravartante | ayaü ùaóàyatanapratyayaþ spar÷a ityucyate | yajjàtãyaþ
spar÷o bhavati, tajjàtãyà vedanà pravartate | iyamucyate spar÷apratyayà vedaneti | yastàü vedanàü vi÷eùeõàsvàdayati abhinandati adhyavasyati adhyavasàya tiùñhati, sà vedanàpratyayà tçùõetyucyate | àsvàdanàbhinandanàdhyavasànàdhyavasàyasthànàdàtmapriyaråpasàtaråpairviyogo mà bhåditi nityamaparityàgàya yaivaü pràrthanà, idamucyate tçùõàpratyayamupàdànam | evaü pràrthayamànaþ punarbhavajanakaü karma samutthàpayati kàyena vàcà manasà ca, sa upàdànapratyayo bhava ityucyate | tatkarmanirjàtànàü pa¤caskandhànàmabhinirvçttiryà, sà bhavapratyayà jàtirityucyate | jàtyàbhinirvçttànàü skandhànàmupacayanaparipàkàdvinà÷o bhavati, tadidaü jàtipratyayaü jaràmaraõamityucyate ||

evamayaü dvàda÷àïgaþ pratãtyasamutpàdaþ anyonyahetukaþ anyonyapratyayaþ | na nityo nànityo na saüskçto nàsaüskçto nàhetuko nàpratyayo na vedayità na kùayadharmo na vinà÷adharmo na nirodhadharmo 'nàdikàlapravçtto 'nucchinno 'pravartate nadãsrotavat ||

yadyayaü dvàda÷àïgaþ pratãtyasamutpàdo 'nyonyahetuko 'nyonyapratyayaþ, na nityo nànityo na saüskçto nàsaüskçto nàhetuko nàpratyayo na vedayità na kùayadharmo na vinà÷adharmo na nirodhadharmo 'nàdikàlapravçtto 'nucchinno 'nupravartate nadãsrotavat, atha ca imànyasya dvàda÷àïgasya pratãtyasamutpàdasya catvàri aïgàni saüghàtakriyàyai hetutvena pravartante | katamàni catvàri? yaduta avidyà tçùõà karma vij¤ànaü ca | tatra vij¤ànaü bãjasvabhàvatvena hetuþ | karma kùetrasvabhàvena hetuþ | avidyà tçùõà ca kle÷asvabhàvatvena hetuþ | tatra karmakle÷à vij¤ànabãjaü janayanti | tatra karma vij¤ànabãjasya kùetrakàryaü karoti | tçùõà vij¤ànabãjaü snehayati | avidyà vij¤ànabãjamavakirati | asatàmeùàü pratyayànàü vij¤ànabãjasyàbhinirvçttirna bhavati | tatra karmaõo naivaü bhavati - ahaü vij¤ànabãjasya kùetrakàryaü
karomãti | tçùõàyà api naivaü bhavati - ahaü vij¤ànabãjaü snehayàmãti | avidyàyà api naivaü bhavati - ahaü vij¤ànabãjamavakiràmãti | vij¤ànabãjasyàpi naivaü bhavati - ahamebhiþ pratyayairjanitamiti | atha ca vij¤ànabãjaü karmakùetrapratiùñhitaü tçùõàsnehàbhiùyanditamavidyayà svavakãrõaü virohati | tatratatra upapattyàyatanapratisaüdhau màtuþkukùau nàmaråpàïkuramabhinirvartayati | sa ca nàmaråpàïkuro na svayaükçto na parakçto nobhayakçto (#
øàlSå, Vaidya 105#) ne÷varakçto na kàlapariõàmito na prakçtisaübhåto na caikakàraõàdhãno nàpyahetusamutpannaþ | atha ca màtàpitçsaüyogadçtusamavàyàdanyeùàü ca pratyayànàü samavàyàt tatra tatra àsvàdaviddhaü vij¤ànabãjamupapattyàyatanapratisaüghau màtuþ kukùau nàmaråpàïkuramabhinirvartayati, asvàmikeùu
dharmeùu amameùu aparigraheùu àkà÷asameùu màyàlakùaõasvabhàveùu hetupratyayànàmavaikalyàt | tadyathà - pa¤cabhiþ kàraõaiþ cakùurvij¤ànamutpadyate | katamaiþ pa¤cabhiþ? yaduta cakùuþ pratãtya råpaü ca àlokaü ca àkà÷aü ca tajjamanasikàraü ca pratãtya utpadyate cakùurvij¤ànam | tatra cakùurvij¤ànasya cakùurà÷rayakçtyaü karoti | råpaü cakùurvij¤ànasya àlambanakçtyaü karoti | àlokaþ avabhàsakçtyaü karoti | àkà÷amanàvaraõakçtyaü karoti | tajjamanasikàraþ samanvàhàrakçtyaü karoti | asatàmeùàü pratyayànàü cakùurvij¤ànaü notpadyate | yadà tu cakùuràdhyàtmikamàyatanamavikalaü bhavati, evaü råpàlokàkà÷atajjamanasikàrà÷ca avikalà bhavanti,
tataþ sarveùàü samavàyàccakùurvij¤ànamutpadyate | tatra cakùuùo naivaü bhavati - ahaü cakùurvij¤ànasyà÷rayakçtyaü karomãti | råpasyàpi naivaü bhavati - ahaü cakùurvij¤ànasya àlambanakçtyaü karomãti | àlokasyàpi naivaü bhavati - ahaü cakùurvij¤ànasya avabhàsakçtyaü karomãti | àkà÷asyàpi naivaü bhavati - ahaü cakùurvij¤ànasya anàvaraõakçtyaü karomãti | tajjamanasikàrasyàpi naivaü bhavati - ahaü cakùurvij¤ànasya samanvàhàrakçtyaü karomãti | cakùurvij¤ànasyàpi naivaü bhavati - ahamebhiþ pratyayairjanitamiti | atha ca punaþ satsu eùu pratyayeùu cakùurvij¤ànasyotpattirbhavati | evaü ÷eùàõàmindriyàõàü yathàyogaü yojyam ||

tatra na ka÷ciddharmo 'smàllokàt paralokaü saükràmati | asti ca karmaphalaprativij¤aptiþ, hetupratyayànàmavaikalyàt | tadyathà supari÷uddhe àdar÷amaõóale mukhapratibimbakaü dç÷yate | na ca tatra àdar÷amaõóale mukhaü saükràmati | asti ca mukhaprativij¤aptiþ, hetupratyayànàmavaikalyàt | evamasmàllokàt na ka÷cit cyutaþ, nàpyanyatropapannaþ | asti ca karmaphalaprativij¤aptiþ, hetupratyayànàmavaikalyàt | tadyathà candramaõóalaü catvàriü÷adyojana÷atamårdhvaü vrajati | atha ca punaþ parãtte 'bhyudakabhàjane candrasya pratibimbaü dç÷yate | na ca candramaõóalaü tasmàtsthànàccyutam, parãtte udakasya bhàjane saükràntaü bhavati | asti ca candramaõóalaprativij¤aptiþ, hetupratyayànàmavaikalyàt | evamasmàllokànna ka÷cit cyutaþ, nàpyanyatropapannaþ | asti ca karmaphalaprativij¤aptiþ, hetupratyayànàmavaikalyàt ||

tadyathà agnirupàdànapratyaye sati jvalati, upàdànavaikalyànna jvalati, evameva karmakle÷ajanitaü vij¤ànabãjaü tatra tatra upapattyàyatanapratisaüghau màtuþ kukùau nàmaråpàïkuramabhinirvartayati, asvàmikeùu dharmeùu amameùu aparigraheùu àkà÷asameùu màyàlakùaõasvabhàveùu hetupratyayànàmavaikalyàt | evaü àdhyàtmikasya pratãtyasamutpàdasya pratyayopanibandho draùñavyaþ ||

tatra àdhyàtmikaþ pratãtyasamutpàdaþ pa¤cabhiràkàrairdraùñavyaþ | katamaiþ pa¤cabhiþ? na ÷à÷vatataþ, nocchedataþ, na saükràntitaþ, parãttahetuto vipulaphalàbhinirvçttataþ, tatsadç÷ànuprabandhata÷ceti | kathaü na ÷à÷vatataþ? yasmàdanye màraõàntikàþ skandhàþ, anye aupapattyaü#
÷i#kàþ (#
øàlSå, Vaidya 106#) skandhàþ, na tu ya evaü màraõàntikàþ skandhàþ, ta eva aupapattyaü÷ikàþ | api tu màraõàntikàþ skandhà nirudhyante, tasminneva ca samaye aupapattyaü÷ikàþ skandhàþ pràdurbhavanti | ato na ÷à÷vatataþ || kathaü nocchedataþ? na ca pårvaniruddheùu màraõàntikeùu skandheùu aupapattyaü÷ikàþ skandhàþ pràdurbhavanti, nàpyaniruddheùu
| api tu màraõàntikàþ skandhà nirudhyante, tasminneva ca samaye aupapattyaü÷ikàþ skandhàþ pràdurbhavanti tulàdaõóonnàmàvanàmavat | ato nocchedataþ || kathaü na saükràntitaþ? visadç÷àþ sattvanikàyàþ sabhàgàyàü jàtyàü jàtimabhinirvartayanti | ato na saükràntitaþ | kathaü parãttahetuto vipulaphalàbhinirvçttitaþ? parãttaü karma kriyate, vipulaþ phalavipàko 'nubhåyate | ataþ parãttahetuto vipulaphalàbhinirvçttitaþ || kathaü tatsadç÷ànuprabandhataþ? yathàvedanãyaü karma kriyate, tathàvedanãyo vipàko 'nubhåyate | atastatsadç÷ànuprabandhata÷ca || evamàdhyàtmikaþ pratãtyasamutpàdaþ pa¤cabhiràkàrairdraùñavyaþ ||

yaþ ka÷cid bhadanta ÷àriputra imaü pratãtyasamutpàdaü bhagavatà samyakpraõãtamevaü yathàbhåtaü samyakpraj¤ayà satatasamitamajãvaü nirjãvaü yathàvadaviparãtamajàtamabhåtamakçtamasaüskçtamapratighamanàlambaü ÷ivamabhayamanàhàryamavyayamavyupa÷amasvabhàvaü pa÷yati, asataþ tucchataþ riktataþ asàrataþ rogataþ gaõóataþ ÷alyataþ aghataþ anityataþ duþkhataþ ÷ånyataþ anàtmataþ samanupa÷yati, na sa pårvàntaü pratisarati - kiü nvahamabhåvamatãte 'dhvani, kathaü nvahamabhåvamatãte 'dhvani iti | aparàntaü và na punaþ pratisarati - kiü nvahaü bhaviùyàmyanàgate 'dhvani, àhosvinna bhaviùyàmyanàgate 'dhvani, ko nu bhaviùyàmyanàgate 'dhvani, kathaü nu bhaviùyàmyanàgate
'dhvani iti | pratyutpannaü và punarnaü pratisarati - kiü nvidam, kathaü nvidam, ke santaþ ke bhaviùyàmaþ, ime sattvàþ kuta àgatàþ, ita÷cyutàþ kutra gamiùyantãti | yàni ekeùàü ÷ramaõabràhmaõànàü pçthag loke dçùñigatàni bhaviùyanti, tadyathà - àtmavàdapratisaüyuktàni sattvavàdapratisaüyuktàni jãvavàdapratisaüyuktàni pudgalavàdapratisaüyuktàni kautukamaïgalavàdapratisaüyuktàni unmi¤jitàni nimi¤jitàni ca, tànyasya tasmin samaye prahãõàni bhavanti parij¤àtàni samucchinnamålàni tàlamastakavadanàbhàsagatàni àyatyàmanutpàdànirodhadharmàõi ||

yo bhadanta ÷àriputra evaüvidhadharmakùàntisamanvitaþ pratãtyasamutpàdaü samyagavagacchati, tasya tathàgato 'rhan samyaksaübuddho vidyàcaraõasaüpannaþ sugato lokavit puruùadamyasàrathiranattaraþ ÷àstà devamanuùyàõàü buddho bhagavàn samyaksaübodhiü vyàkaroti - samyaksaübuddho buddho bhaviùyasãti | maitreyeõa bodhisattvena mahàsattvena evamuktam ||

atha khalvàyuùmàn ÷àriputro maitreyasya bodhisattvasya mahàsattvasya bhàùitamabhinandya anupramodya utthàyàsanàt prakràntaþ | prakràntàste ca bhikùavaþ ||

àrya÷àlistambaü nàma mahàyànasåtraü saüpårõam ||