Rastrapalapariprccha (=RP) Based on the edition by P.L. Vaidya, Mahayanasutrasangraha, Part I (Sutra No. 12). Darbhanga : The Mithila Institute, 1961, 120-160. Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sutra section, text no. 29 The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. REFERENCE SYSTEM (added): Vaidya nn = pagination of P.L. Vaidya's edition #<...># = BOLD ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ RëÂrapÃlaparip­cchà nama÷ sarvabuddhabodhisattvÃryaÓrÃvakapratyekabuddhebhya÷ // nidÃnaparivarta÷ prathama÷ / evaæ mayà Órutam / ekasmin samaye bhagavÃn rÃjag­he viharati sma g­dhrakÆÂe parvate mahatÃbhik«usaæghena sÃrdhamardhatrayodaÓabhirbhik«uÓatai÷ pa¤cabhiÓca bodhisattvasahasrai÷, sarvairasaÇgapratibhÃnai÷ k«ÃntipratilabdhairnihatamÃrapratyarthikai÷ sarvabuddhadharmÃtyÃsannÅbhÆtairekahÃtipratibaddhairdharaïÅpratilabdhai÷ samÃdhipratilabdhairanantapratibhÃnapratilabdhairasaÇgavaiÓÃradyapratir­ddhivaÓitÃparamapÃramiprÃptairyÃvatsarvaguïavarïaparyÃdattai÷ / tadyathà - samantabhadreïa ca nÃma bodhisattvena mahÃsattvena, samantanetreïa ca bodhisattvena mahÃsattvena, samantÃvalokitena ca samantaraÓminà ca samantaprabheïa ca uttaramatinà ca vardhamÃnamatinà ca anantamatinà ca vipulamatinà ca ak«ayamatinà ca dharaïÅdhareïa ca jagatÅædhareïa ca jayamatinà ca viÓe«amatinà ca dhÃraïÅÓvararÃjena ca bodhisattvena mahÃsattvena / ma¤juÓrÅpramukhaiÓca «a«Âibhiranupamacittai÷ bhadrapÃlapÆrvaægamaiÓca «o¬aÓabhi÷satpuru«ai÷ bramhaïà ca sahÃæpatinà Óakreïa ca devÃnÃmindreïa caturbhiÓca lokapÃlai÷ susÅmena ca devaputreïa susthitamatinà ca devaputreïa sarvaiÓca devendrairnÃgendai÷ kinnarendrairgandharvendrairyak«endrairasurendrairgaru¬endrai÷ sarvairanekajÃtiÓatasahasraparivÃraistatraiva par«adi saænipatitai÷ saæni«aïïai÷ // atha khalu bhagavÃn ÓrÅgarbhasiæhÃsane saæni«aïïo merurivÃbhyudgata÷ sarvapar«anmaï¬alÃt, sÆrya iva sarvalokamavabhÃsayan, candra iva sarvajagadavabhÃsayan, bramheva praÓÃntavihÃrÅ, Óakra iva durÃsadakÃya÷, cakravartÅva saptabodhyaÇgaratnasamanvÃgata÷, siæha ivÃnÃtmaÓÆnyasarvadharmavÃdÅ, agniskandha iva sarvajagadavabhÃsakara÷, sarvadevaprabhÃsamaïiratnasamuccayamaïirÃjavaddedÅpyamÃna÷, sarvaæ trisÃhasramahÃsÃhasraæ lokadhÃtumÃbhayà sphuritvà bramhasvararutaravitena sarvasattvavij¤ÃpanÃnugatena gho«eïÃÓuviniÓcitÃrtha÷ sarvadharmaparamapÃramiprÃpta÷ par«adgato dharmaæ deÓayati sma Ãdau kalyÃïaæ madhye kalyÃïaæ paryavasÃne kalyÃïam, svarthaæsuvya¤janaæ kevalaæ paripÆrïaæ pariÓuddhaæ paryavadÃtaæ bramhacaryaæ saæprakÃÓayati sma // atha khalu prÃmodyarÃjo nÃma bodhisattvo mahÃsattvastasyÃmeva par«adi saænipatito 'bhÆt saæni«aïïa÷ / sa bhagavantaæ siæhÃsanasthaæ sÆryasahasrÃtirekayà prabhayà sarvapar«anmaï¬alaæ jihmÅkurvantamatÅva virocamÃnaæ d­«Âvà h­«Âatu«Âa÷ prasÃdÃvarjirah­daya utthÃyÃsanÃtk­takarapuÂo bhagavantamÃbhirgÃthÃbhirabhya«ÂÃvÅt - abhibhÆya jino jagadetÃn devagaïÃsurakinnaranÃgÃn / ÓrÃvakabuddhasutÃn merutejà bhÃsati hemagiri÷ sa yathaiva // 1 // (##) merurivÃmarasaæghanivÃsa÷ sÃgaramadhyagato 'pi virÃjan / k­pasÃgaramadhyagato 'sau mu¤cati raÓmisahasraÓatÃni // 2 // bramhavihÃragata÷ sa ca bramha bramhapurastha ivÃbhirarÃja / dhyÃnavimok«asamÃdhivihÃrÅ bhÃsati sarvajage varasattva÷ // 3 // Óakra iva tridaÓe«u virÃjan devatamadhyagata÷ p­thutejÃ÷ / bhÃsati sarvajage munirÃjà lak«aïacitrita j¤Ãnaguïìhya÷ // 4 // dvÅpacaturn­patirhyavabhÃsÅ Óobhati lokamimaæ tvanubhÃsan / Ãryapathe ca neyojayamÃna÷ Óobhati e«a k­pÃÓayabuddhi÷ // 5 // agnimaïiprabhadhyÃmakaro 'sau bhÃsati khe pratiyanniva sÆrya÷ / sÆryasahasraviÓi«ÂaprabhÃso bhÃsati buddharavirjagatÅha // 6 // candra ivÃmala bhÃti niÓÅthe bhÃsati sarvajage«u viÓuddha÷ / pÆrïaÓaÓÃÇkanibhaæ jinavaktraæ sarvaprabhÃmabhibhÆya vibhÃti // 7 // parvatamÆrdhani agniryathaiva rÃtripraÓÃnta prabhÃsati sattvÃn / mohatamo nikhitaæ vinihatya bhÃsati j¤ÃnaprabhÃsu mahar«i÷ // 8 // parvatakandaradhÅraninÃdÅ trÃsayatÅha m­gÃn bhuvi siæha÷ / ÓÆnyanirÃtmaninÃdi narendra÷ bhÃsayate hi tathÃparatÅrthyÃn // 9 // sanmaïirÃja ivojjvalatejà bhÃsati sarvamaïÅnabhibhÆya / käcanavarïanibho jinakÃyo bhÃsati sarvajagatyabhibhÆya // 10 // na ca te 'sti sama÷ kvaci loke uttari nÃpi ca vidyati sattva÷ / puïyatu j¤Ãnatu vÅryaupÃyai÷ sarvaguïaiÓca samo na tavÃsti // 11 // bhÃsayate hi jagannaravÅro d­«Âu mayà guïasÃgara nÃtha÷ / gauravajÃtavivardhitaprÅti÷ pÃdatale patito 'smi jinÃya // 12 // stutya mayà rÆpasÃgarabuddhiæ sarvaguïÃkara lokapradÅpam / puïyamupÃrjitamatra tena sarvajagatsp­ÓatÃæ varabodhim // 13 // atha khalu prÃmodyarÃjo bodhisattvo mahÃsattvo bhagavantamÃbhirgÃthÃbhirabhi«Âutya k­täjalipuÂo 'nimi«ÃbhyÃæ nayanÃbhyÃæ tathÃgatakÃyamavalokayan dharmadhÃtumeva vicÃrayamÃïo gambhÅraæ duravagÃhaæ durd­Óaæ duranubodhamatarkyaæ tarkÃpagataæ ÓÃntaæ sÆk«maæ cÃnupraviÓan, acintyaæ buddhagocaramanuvicÃrayamÃïa÷, sarvadharmapras­taæ tathÃgataj¤ÃnamanucintayamÃna÷, asamasamaæ buddhavi«ayaæ saæpaÓyamÃna÷, acintyaæ tathÃgatopÃyavi«ayagocaramavataran, dahrmadhÃtunayasvabhÃvÃvatÃratÃæ ca buddhÃnÃæ bhagavatÃmavakalpayamÃna÷, anÃlayagaganagocarà hi buddhà bhagavanta iti saæpaÓyan, bhÆtakoÂyakoÂisvabhÃvÃvatÃraæ sarvadharmÃïÃmityadhimucyamÃna÷, anÃvaraïaæ ca buddhavimok«amabhila«amÃïa÷, (##) dhruvaæ Óivaæ ÓÃÓvataæ ca buddhÃnÃæ bhagavatÃæ kÃyamityavataramÃïa÷, sarvabuddhak«etraprasarÃnugatÃæ sarvasattvÃbhimukhatà ca tathÃgatakÃyasyÃvataran, aparÃntakalpakoÂibhirapi nÃsti buddhÃnÃæ bhagavatÃæ guïaparyantaæ ityanusmaran, prÃmodyarÃjo bodhisattvo mahÃsattvastÆ«ïÅvyavasthito 'bhÆt dharmadhÃtumeva vicÃrayamÃïa÷ // tena khalu puna÷ samayena Ãyu«mÃn rëÂrapÃla÷ ÓrÃvastyÃæ traimÃsyaæ var«amupagata÷ / traimÃsyÃtyayena k­tacÅvaro ni«ÂhitacÅvara÷ sa pÃtracÅvaramÃdÃya bhik«usaæghena sÃrdhaæ navakairÃdikarmikairacirapravrajitairanupÆrveïa janapadacÃrikÃæ caran yena rÃjag­haæ mahÃnagaraæ yena ca g­dhrakÆÂa÷ parvatarÃjastenopasaækrÃnta÷ // atha khalvÃyu«mÃn rëÂrapÃlo yena bhagavÃæstenopasaækrÃmat / upasaækramya bhagavata÷ pÃdau ÓirasÃbhivandya bhagavantaæ tri÷ pradak«iïik­tyaikÃnte 'ti«Âhat / ekÃntasthitaÓcÃyu«mÃn rëÂrapÃla÷ k­täjalipuÂo bhagavantamÃbhirgÃthÃbhirabhya«ÂavÅt - vandamo naravaraæ prabhaækaraæ vandamo gaganatulyamÃnasam // 14 // kÅrtayanti tava varïa nÃyakÃ÷ k«etrakoÂiprasarÃtsamantata÷ / Órutva buddhasuta enti har«itÃ÷ pÆjanÃya guïasÃgaraæ munim // 15 // pÆja k­tva sugatÃnurÆpato dharma Órutva virajaæ mahÃmune÷ / yÃnti k«etra svaka h­«ÂamÃnasà varïamÃla tava tÃæ prabhëata÷ // 16 // kalpakoÂinayutÃnacintiyÃn sattvakÃraïamacÃracÃrikÃm / no ca asti tava khinna mÃnasaæ e«amÃïa varabodhimuttamÃm // 17 // dÃnaÓÅlacarito 'si nÃyakà k«ÃntivÅrya api dhyÃnaÓik«ita÷ / praj¤upÃya sada pÃramiæ gatà tena vandasi mahÃvinÃyakam // 18 // ­ddhipÃdavarabhij¤akovidam indriyairbalavimok«aÓik«itam / sarvasattvacarite gatiæ gataæ vandamo asamaj¤ÃnapÃragam // 19 // cittadhÃra jagata÷ prajÃnase yà cariryatha ca karmasaæbhava÷ / yena và nayamukhena mucyate taæ ca vetsi bhagavannarottamà // 20 // rÃgadve«a jahi mohasaæbhavaæ yena sattva trirapÃyagÃmina÷ / yena yÃnti sugatiæ ca karmaïà jÃnase suk­tadu«k­taæ jage // 21 // ye jagaddhitakarà atÅtakÃ÷ sÃæprataæ ca naradevapÆjitÃ÷ / ye anÃgata guïÃgrapÃragÃstÃæ ca sarvasugatÃn prajÃnase // 22 // k«etraÓuddhirapi cÃpi saæbhavo bodhisattvagaïÃ÷ ÓrÃvakÃstathà / yÃvadÃyuratha và mahar«iïÃæ sarvathà hyakhilato vijÃnasi // 23 // (##) nirv­tau ca sthiti dharma yÃd­ÓÅ yÃd­ÓÅ ca jinadhÃtupÆjanà / dharmakoÓadhara tatra yÃd­Óà tÃn prajÃnasi narottamÃkhilÃn // 24 // j¤Ãna daÓabalasya viditaæ hyanÃv­taæ vartate satatamadhvasu tri«u / sarvadharmanayayuktamÃnasà j¤ÃnasÃgara jinà namo 'stu te // 25 // nÃsti te samasama÷ kutottaro lak«aïaiÓca pratimaï¬itÃÓraya÷ / tÃrakÃbhiriva khaæ vicitritaæ vandamo munivaraæ narottamam // 26 // rÆpamapyasamakaæ manoramaæ jimha kurvati jagatsadevakam / bramha Óakra akani«Âhadevatà agratastava na te virÃjite // 27 // käcanÃcala ivÃsi nirmala÷ snigdha keÓa m­du dak«iïotthità / merurÃja iva u«ïi«odgato bhÃsate vipulapuïyasaæbhava÷ // 28 // raÓmikoÂiniyutÃn pramu¤cato rÃjatorïa tava ca bhruvostaÂe / netra utpalanibhaæ manoramaæ yena vÅk«yasi jagatk­pÃÓaya÷ // 29 // pÆrïacandra iva nirmale nabhe bhÃsate tava mukhaæ vinÃyaka / t­pyate na hi nirÅk«ako jano vandamo suvadanaæ narottamam // 30 // haæsabarhim­garÃjavikramà mattavÃraïavilambagÃmina÷ / kampayan vrajasi medinÅtalaæ vandamo daÓabalaæ d­¬havratam // 31 // dÅrghav­ttarucirà karÃÇgulÅ ÓuddhatÃmra nakhajÃlacitritam / utthita÷ sp­Óati jÃnumaï¬ale vandamo kanakavarïasaænibham // 32 // citrayan vrajasi midinÅtalaæ cakrajÃlacitapÃdavikramai÷ / pÃdaraÓmiparipÃcitÃÓcyutà devalokamupayÃnti mÃnavÃ÷ // 33 // dharmarÃja dhanasaptadÃyakà dharmadÃnapati dÃntamÃnasà / ÓÃsamÃnu jaga dharmacaryayà dharmasvÃmi praïamÃmi nÃyakam // 34 // maitra varma sm­ti kha¬gamuttamaæ ÓÅla cÃpami«u praj¤upÃyata÷ / yena kleÓaripavo vighÃtitÃæ jÃtim­tyubhavat­«ïavardhakÃ÷ // 35 // tÅrïa tÃrayasi sattvakoÂiyo mukta mocayasi bandhanÃjjagat / mÃrga darÓayasi k«ema nirjvaraæ yena yÃnti sugatÃ÷ Óivaæ padam // 36 // yatra jÃtimaraïà na vidyate viprayoga na ca du÷khasaæbhava÷ / taæ Óivaæ padavaraæ hyasaæsk­taæ deÓitÃsi karuïÃmupetya hi // 37 // stutya lokapravaraæ mahÃmuniæ sarvadharmavaÓipÃragaæ jinam / puïyamatra yadupÃrjitaæ mayà tena bodhimabhibudhyatÃæ jagat // 38 // atha khalvÃyu«mÃn rëÂrapÃlo bhagavantamÃbhirgÃthÃbhirabhi«Âutya k­täjalipuÂa utthÃyÃsanÃdekÃæsamuttarÃsaÇgaæ k­tvà dak«iïaæ jÃnumaï¬alaæ p­thivyÃæ prati«ÂhÃpya yena bhagavÃæstenäjaliæ (##) praïamya bhagavantametadavecat - p­ccheyamahaæ bhagavantaæ tathÃgatamarhantaæ samyaksaæbuddhaæ kaæcideva pradeÓam, sacenme bhagavÃnavakÃÓaæ kuryÃtp­«Âa÷ praÓnavyÃkaraïÃya / evamukte bhagavÃnÃyu«mÃntaæ rëÂrapÃlametadavocat - p­ccha tvaæ rëÂrapÃla yadyadevÃkÃÇk«asi / ahaæ te tasyaiva praÓnasya p­«Âasya vyÃkaraïena cittamÃrÃdhayi«yÃmi // evamukte Ãyu«mÃn rëÂrapÃlo bhagavantametadavocat - katamairbhagavan dharmai÷ samanvÃgato bodhisattvo mahÃsattva÷ sattvadharmaguïaviÓe«atÃmanuprÃpnoti, aparÃdhÅnaj¤ÃnatÃæ ca pratilabhate, ÃÓupraj¤atÃæ cÃnuprÃpnoti, viniÓcayapratibhÃnatÃæ ca pratilabhate, ÃlokatÃæ ca pratilabhate, sarvaj¤atÃpraveÓaæ sattvaparipÃkaæ vimatiprahÃïaæ kÃÇk«aprahÃïaæ sarvaj¤atÃviniÓcayaæ pratilabhate, sattvÃvatÃrakauÓalyaæ yathà vÃditathÃkÃritÃæ ca bhÆtasaædhÃyavacanaæ sattvakauÓalyatÃæ ca, buddhÃnusm­tipratilÃbhaæ sarvapraÓnaparip­cchanatÃæ ca, sarvadharmadhÃraïatÃæ ca k«ipraæ ca sarvaj¤atà manuprÃpnoti ? atha khalvÃyu«mÃn rëÂrapÃlastasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - bodhisattvacaryà suniÓcità tattvato bhavati yo 'sya saæbhava÷ / j¤ÃgasÃgarakathÃviniÓcayaæ bhëatÃæ mama jino narottamà // 39 // uttaptacÃmikaravigrahopamà agrasattvavara puïyasaæcayà / tvaæ hi trÃïa layanaæ parÃyaïa agracaryamamalaæ vadÃdya me // 40 // j¤Ãnalotu(pu ?) bhavate k«aya÷ kathaæ dhÃraïÅ am­ta bodhi udgatam / praj¤ÃsÃgara kathaæ viÓudhyate yena chindati jane 'sya saæÓayam // 41 // saæsaran subahukalpakoÂiya÷ khedabuddhi na ca jÃtu jÃyate / vÅk«ya lokamapi du÷khapŬitaæ te«amarthakuÓalaæ ni«evate // 42 // k«etraÓuddhiparivÃrasaæpadaæ Ãyuragryamatha k«etrasaæpadam / sattvakÃraïakathà niruttarà bodhicaryamamalÃæ prakÃÓaya // 43 // mÃrabha¤jana kud­«ÂiÓodhanà t­«ïaÓo«aïa vimuktisparÓanà / dharmanetri rayina pramuhyata sattvaratna nigadottamÃæ carim // 44 // rÆpa bhoga pratibhÃnasaæpadaæ snigdhavÃkpar«adaÓca to«aïÅ / meghavatsugata tarpaya¤jagat deÓayasyapi ca buddhagocaram // 45 // ma¤jugho«a kalaviÇkususvarà brahmagho«a kumatipraïÃÓanà / dharmakÃma par«atsamÃgatà tarpayÃm­tarasena tÃæ prabho // 46 // asti chanda pravarÃgrabodhaye dharmachanda vihito na yujyate / deÓanÃsamaya e«a nÃyakà kÃla e«a vararatnaÓrÃvaïe // 47 // bodhikÃÇk«u mama vidyate mune ÃÓayaæ mama jina prajÃnase / prÃrthayÃmi na jinasya heÂhanÃæ sÃdhu uttamacariæ prakÃÓaya // 48 // (##) evamukte bhagavÃnÃyu«mÃntaæ rëÂrapÃlametadavocat - sÃdhu sÃdhu rëÂrapÃla / sÃdhu sÃdhu punastvaæ rëÂrapÃla yastvaæ tathÃgatametamarthaæ paripra«Âavyaæ manyase / bahujanahitÃya tvaæ rëÂrapÃla pratipanno bahujanasukhÃya arthÃya hitÃya devÃnÃæ ca manu«yÃïÃæ ca, etarhi cÃnÃgatÃnÃæ ca bodhisattvÃnÃæ mahÃsattvÃnÃæ saæparigrahÃya / tena hi rëÂrapÃla ÓÌïu, sÃdhu ca su«Âhu ca manasi kuru / bhëi«ye / sÃdhu bhagavannityÃyu«mÃn rëÂrapÃlo bhagavata÷ pratyaÓro«Åt / bhagavÃæstasyaitadavocat - caturbhÅ rëÂrapÃla dharmai÷ samanvÃgato bodhisattvo mahÃsattva etÃæ pariÓuddhiæ pratilabhate / katamaiÓcaturbhi÷ ? yaduta ÃrÃgÃdhyÃÓayapratipattyà sarvasattvasamacittatayà ÓÆnyatÃbhÃvanatayà yathÃvÃditathÃkÃritayà / ebhÅ rëÂrapÃla catirbhirdharmai÷ samanvÃgato bodhisattvo mahÃsattva etÃæ pariÓuddhiæ pratilabhate / iyamatra dharmatà // tatredamucyate - ÃÓayena hi sadÃbhiyuktakà bodhimÃrga avivartyamÃnasÃ÷ / no ca ÓÃÂhya na khilaæ na mÃyatà te«u vidyati anantaj¤ÃninÃm // 49 // d­«Âva sattva dukhitÃnanÃyakÃn jÃtivyÃdhijaram­tyumarditÃn / tÃraïÃrtha bhavato * * jagat dharmanÃva samudÃnayanti te // 50 // sarvasattvasamacitta sÆratà ekaputrakavadÅk«ate jagat / sarvametadapi mocayÃmyaham evamÃÓaya tathÃgrapudgalÃ÷ // 51 // ÓÆnyatÃsu satataæ gatiæ gata naiva cÃtma na ca sattva vidyate / svapnamÃyasad­Óaæ hi saæsk­tam atra bÃla abudho vimohità // 52 // vÃcayà yatha vadanti te budhÃstatra caiva pratipattiyà sthitÃ÷ / dÃnta ÓÃnta sada do«avarjità bodhisattvamÃrganiratà jinÃtmajÃ÷ // 53 // catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃmÃÓvÃsapratilÃbhà dharmÃ÷ / katame catvÃra÷ ? dhÃraïÅ pratilÃbha÷ kalyÃïamitrapratilÃbha÷ gambhÅradharmak«ÃntipratilÃbha÷ pariÓuddhaÓÅlasamÃcÃratà / ime rëÂrapÃla catvÃri bodhisattvÃnÃmÃÓvÃsapratilÃbhà dharmÃ÷ / iyamatra dharmatà // tatredamucyate - lÃbhino bhavanti dhÃraïÅ«u te sadà mahÃyaÓà dhÃrayanti yena dharma Óre«Âha sarvabuddhabhëitam / na ca praïÃÓayanti jÃtu bhÆyu vardhate rati asaÇgameva te«u j¤Ãna sarvadharmapÃragÃ÷ // 54 // kalyÃïamitramÃpnuvanti bodhi aÇgavardhakà deÓayanti Óre«Âha mÃrga tasya yena yÃnti nÃyakÃ÷ / na kvacicca te bhavanti pÃpamitrasevakà dÆrato vivarjayanti te 'gnivacca dÃhanÃtmakÃn // 55 // (##) gambhÅra dharma Órutva dhÅra ÓÆnyatopasaæhitaæ na cÃtmasattvajÅvad­«Âi te«u bhonti sarvaÓa÷ / acchidraÓÅla te bhavanti ÓÃntadÃntamÃnasà anuttare ca buddhaÓÅli sa tva tÃæ niyojayet // 56 // catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ saæsÃraprÃptÃnÃæ prÅtikaraïà dharmÃ÷ / katame catvÃra÷ ? buddhadarÓanaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prÅtikaraïo dharma÷ / anulomadharmaÓravaïaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prÅtikaraïo dharma÷ / sarvasvaparityÃga÷ / anupalambhadharmak«Ãnti÷ / ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ saæsÃraprÃptÃnÃæ catvÃra÷ prÅtikaraïà dharmÃ÷ / iyamatra dharmatà // tatredamucyate - paÓyanti te narottamaæ saæbuddhaæ sarvajÃti«u sarvaloka bhÃsayanta tejasà samantata÷ / pÆjayaæstathà narendrarÃja premagauravasthità varÃgrabodhime«amÃïa sattvamok«akÃraïÃt // 57 // Ó­ïoti dharma nÃyakÃna ÓÃntamÃnulomikam ÃÓayena Órutva dhÅra yoniÓa÷ prayujyate / anopalambhadharma Órutva kÃÇk«a nÃsya jÃyate ni÷sattva iti sattvadharma nÃtra Ãtma vidyate // 58 // sarvasvaparityÃgi so bhaveta ityamagraho prah­«Âacitta d­«Âva caiva yÃcakamupÃgatam / grÃmarëÂramedinÅæ ca putra dÃra jÅvitaæ saætyajanti sarva nÃsya jÃyate ca cittai¤janà // 59 // catur«u rëÂrapÃla dharme«u bodhisattvenÃnapek«eïa bhavitavyam / katame«u catur«u ? g­havÃsÃdrëÂrapÃla bodhisattvenÃnapek«eïa bhavitavyam / pravrajitvà rëÂrapÃla bodhisattvena lÃbhasatkÃrÃdanapek«eïa bhavitavyam / kulasaæstavÃdrëÂrapÃla bodhisattvenÃnapek«eïa bhavitavyam / kÃyajÅvitÃdrëÂrapÃla bodhisattvenÃnapek«eïa bhavitavyam / e«u catur«u rëÂrapÃla dharme«u bodhisattvenÃnapek«eïa bhavitavyam / iyamatra dharmatà // tatredamucyate - tyaktvà gehamanantado«agahanaæ cintÃnapek«Ã sadà te 'raïye ratimÃpnuvanti guïina÷ ÓÃntendriyÃ÷ sÆratÃ÷ / na strÅsaæstavu naiva cÃpi purusaiste«Ãæ kvacidvidyate ekÃkÅ viharanti kha¬gavimalÃ÷ ÓuddÃÓayà nirmalÃ÷ // 60 // (##) lÃbhairnÃpi ca te«u har«ita mano lÅyantyalÃrbhairna ca alpecchà itaretarairabhiratà mÃyÃkuhÃvarjitÃ÷ / sattvÃrthÃya ca vÅryayuktamanaso dÃne dame 'vasthità dhyÃne vÅryaguïe ca pÃramigatÃ÷ saæbuddhaj¤ÃnÃrthina÷ // 61 // kÃye cÃpyanapek«ya jÅvita tathà tyaktvà priyÃn bÃndhavÃm yujyante sada bodhimÃrga sud­¬hà vajropamÃdhyÃÓayÃ÷ / kÃyaÓchidyati khaï¬aÓaÓca na bhavette«Ãæ ca citte¤janà bhÆyo vÅryamihÃrabhanti sud­¬haæ sarvaj¤atÃkÃÇk«iïa÷ // 62 // catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃmananutÃpakaraïà dharmÃ÷ / katame catvÃra÷ ? ÓÅlÃkhaï¬anatà rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃmananutÃpakaraïo dharma÷, araïyavÃsÃkutsyajanatÃ, catuïÃmÃryavaæÓÃnÃmanuvartanatÃ, bÃhuÓrutyapratilÃbho rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃmananutÃpakaraïo dharma÷ / ime rëÂrapÃla catvÃro bodhisattvÃnÃmananutÃpakaraïà dharmÃ÷ / iyamatra dharmatà // tatredamucyate - rak«anti ÓÅlamamalaæ maïiratnatulyaæ na ca te«u bhoti anuÓÅla susaæyato và / tatreva ÓÅli sada sattva niyojayanti / ÃkÃÇk«amÃïamimamuttamabuddhaÓÅlam // 63 // ÓÆnye ca te hi nivasanti Óubhe araïye naivÃtmasaæj¤a bhavate 'pi na jÅvasaæj¤Ã / t­ïakëÂhakothasama paÓayati sattvarÆpaæ strÅ neha nÃsti ca pumÃnna ca ÃtmanÅyam // 64 // caturÃryavaæÓaniratà akuhà ÃÓÃÂhyà adhyÃÓayena ca prayujyati so 'pramatta÷ / kurvanti ca Órutiguïe«u sadÃbhiyogaæ saæprÃrthayan sugataj¤ÃnamahÃnubhÃvam // 65 // bhavacÃrake jagadavek«ya idaæ hyanÃthaæ jÃtÅjarÃmaraïaÓokahataæ rujÃrtam / samudÃnayitva pravarÃæ ÓivadharmanÃvaæ saætÃrayanti janatÃæ bhavasÃgaraughÃt // 66 // na trÃïamanya Óaraïaæ hi parÃyaïaæ và lokasya saæsk­tagatau bhramato 'sti kaÓcit / mayi sarva eva parimocayitavya sattvà ityarthameva praïidhirmama agrabodhau // 67 // (##) catasra imà rëÂrapÃla ÃjÃneyagatayo bodhisattvenÃnugantavyÃ÷ / katamÃÓcatasra÷ ? sugatipratilÃbha÷, sa ca buddhotpÃdasamavadhÃnatayà / guruÓuÓrÆ«aïÃ, sà ca nirÃmi«asevanatayà / prÃntaÓayyÃsanÃbhirati÷, sà ca lÃbhasatkÃrÃnapek«atayà / pratibhÃnapratilÃbha÷, sa ca gambhÅradharmak«antisamanvÃgatatayà / imà rëÂrapÃla catasra ÃjÃneyagatayo 'nugantavyÃ÷ / iyamatra dharmatà // tatredamucyate - vanakandare«u satataæ nivasanti dhÅrà lÃbhena te sada anarthika bhonti nityam / pratibhÃnavÃn sada bhavanti asaÇgabuddhÅ gambhÅradharmakuÓalà vigataprapa¤cÃ÷ // 68 // ÓuÓrÆ«akÃ÷ sada bhavanti guru«u nityaæ yatha te vadanti hi tathaiva ca te prayuktÃ÷ / ÃrÃgayanti sugatÃn bahÃvo 'prameyÃn kurvanti pÆja vipulÃæ jinaj¤Ãnaheto÷ // 69 // Óre«Âhà gatirbhavati cÃpi mahÃÓayÃnÃæ deve«u caiva manuje«u ca mÆrdhnaprÃptÃ÷ / sambodhimÃrga sada sattva samÃdayanti saæyojayanti kuÓale«u daÓasvathÃpi // 70 // Órutvà ca buddhaguïa te ca bhavanti tu«Âà Ãsanna te tu nacirÃdbhavità hi mahyam / saæbudhyate 'pi ca ÓivÃæ virajÃgrabodhiæ moci«ya sattvaniyutÃni anantadu÷khÃt // 71 // catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bodhicaryÃpariÓodhakà dharmÃ÷ / katame catvÃra÷ ? apratihatavij¤Ãnavirahitasya bodhisattvacaryÃ, kuhanalapanani«pe«aïaparivarjitasyÃraïyavÃsa÷, sarvasvaparityÃgino vipÃkÃpratikÃÇk«atÃ, rÃtriædivaæ dharmakÃmatà dharmabhÃïakÃnÃæ ca skhalitÃgave«aïatà / ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ catvÃro bodhisattvacaryÃpariÓodhakà dharmÃ÷ // atha khalu bhagavaæstasyÃæ vilÃyÃmimà gÃthà abhëata - na khila mala na cÃpi ro«acittaæ na ca punare«ati kasyacit sado«am / aÓaÂha akuha ni«prapa¤cacitto bhavati anuttarabodhimÅpsamÃna÷ // 72 // (##) g­hamativi«amaæ ca ÓokamÆlaæ kujanasamÃgamayonimasya dÆram / tyajati tadanapek«ya pravrajitvà girigahane vicaranti mok«akÃmÃ÷ // 73 // araïya vividha sevamÃno bhavati aniÓrita sarvaj¤ÃtralÃbhe / kÃya api ca jÅvite 'napek«o viharati siæha ivottrasan jitÃrim // 74 // bhavati ca itaretareïa tu«Âa÷ Óakunisama÷ sada saæcayaæ vihÃya / na ca bhavati niketu sarvaloke j¤Ãna gave«ati nitya bodhimÃrge // 75 // eka viharati yathaiva kha¬go na ca puna sa trasate yathaiva siæha÷ / na ca bhuvi viÓvasate m­geva trasto na ca punarunnamate sa pÆjanena // 76 // jagadidamabhivÅk«ya ca prapÃte prapatitamudyate pramok«aheto÷ / ahamapi jagato 'sya trÃïabhÆto yadi kuÓale«u careyamapramatta÷ // 77 // sumadhuravacana÷ smitÃbhilëŠakalu«acitta priyÃpriye«u nityam / viharati na ca sajjate 'nilo và naravaracaryÃmimÃbhÅpsamÃna÷ // 78 // ÓÆnyatamadhimuktamÃnimittaæ vicarati saæsk­ta sarvamÃyabhÆtam / Óamadamanirato viÓÃlabuddhi÷ am­tarasena ca sarvadà sa tu«Âa÷ // 79 // prativadasi yathà (vasapathà ?) ca bodhimÃrge sa tu pariÓodhayate sadÃÓayaæ ca / dhÃraïÅpratilÃbhame«amÃïa÷ sahati ca du÷kha satÃæ guïÃbhikÃÇk«Å // 80 // (##) imu carimabhivÅk«ya bodhisattvo yo bhavate 'rthiku Óo bhaveta tu«Âa÷ / ya iha bhavati bodhaye asakto janayati do«aÓatÃni so 'lpabuddhi÷ // 81 // catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prapÃtÃ÷ / katame catvÃra÷ ? agauravatà rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prapÃta÷ / ak­taj¤atà ÓÃÂhyasevanatà rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prapÃta÷ / lÃbhasatkÃrÃdhyavasÃnaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prapÃta÷ / kuhanalapanatayà lÃbhasatkÃrani«pÃdanaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ prapÃta÷ / ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ catvÃra÷ prapÃtÃ÷ // atha khalu bhagavÃæstasyà velÃyÃmimà gÃthà abhëata - nityamagaurava te hi bhavanti Ãryaguru«vapi mÃt­pit­«u / ak­taj¤a ÓaÂhÃÓca bhavanti nityamasaæyatacÃriïa mƬhÃ÷ // 82 // adhyavasÃnaparÃ÷ sada lÃbhe te kuhaÓÃÂhyÃprayogaratÃÓca / kaÓcidapÅha samo mama nÃsti vak«yati ÓÅlaguïe«u kathaæcit // 83 // te ca parasparameva ca dvi«Âà chidragave«aïanityaprayuktÃ÷ / k­«ikarmavaïijyaratÃÓca Óravaïà (ÓramaïÃ) hi sudÆrata te«Ãm // 84 // evamasaæyata paÓcimakÃle bhik«ava ÓÅlaguïe«u sudÆre / te 'ntara hÃpayi«yanti madharmaæ (maddharmaæ ?) bhaï¬anavigraha År«yavaÓena // 85 // bodhipathÃdapi nitya sudÆre ÃryadhanÃdapi te ca sudÆre / mok«apathaæ ca vihÃya praïÅtaæ pa¤casu te gati«u bhami«yanti // 86 // catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bodhiparipanthakÃrakà dharmÃ÷ / katame catvÃra÷ ? aÓraddadhÃnatà rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bodhiparipanthakÃrako dharma÷ / kausÅdyaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bodhiparipanthakÃrako dharma÷ / mÃno rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bodhiparipanthakÃrako dharma÷ / parapÆjer«yÃmÃtsaryacittaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bodhiparipanthakÃrako dharma÷ / ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ catvÃro bodhiparipanthakÃrakà dharmÃ÷ // atha khalu bhagavÃæstasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - aÓraddhÃ÷ kusÅdÃ÷ sada mƬhacittà abhimÃninaste 'pi sadà ca krodhanà / k«amiïaÓca d­«Âvà sada bhik«u yuktaæ dÃsyanti daï¬aæ vrajato vihÃrÃt // 87 // parasya pÆjÃrthamiher«ya jÃtà avasthÃnu cittasya ca te«u nÃsti / (##) avatÃraprek«Å skhalitÃæ gave«Å ko 'syÃparÃdho 'stiha codayi«ye // 88 // dÆre itaste mama ÓÃsanasya guïadve«iïaste hi apÃyanimnÃ÷ / tyaktvà jinasyÃpi ca ÓÃsanaæ te yÃsyantyapÃyaæ jvalitaæ pracaï¬am // 89 // Órutvà ca te«Ãmiha pÃpacaryÃm adharmayuktÃæ ca gatiæ sudÃruïÃm / yujyadhva nityaæ sada bodhimÃrge mà tapsyathà durgati«ÆpapannÃ÷ // 90 // bahukalpakoÂÅbhi kadÃci buddho utpadyate lokahito mahar«i÷ / labdho 'dhunà sa pravara÷ k«aïo 'dya tyaja pramÃdaæ yadi mok«akÃma÷ // 91 // catvÃra ime rëÂrapÃla pudgalà bodhisattvena na sevitavyÃ÷ / katame catvÃra÷ ? pÃpamitraæ rëÂrapÃla pudgalo bodhisattvena na sevitavya÷ / upalambhad­«Âiko rëÂrapÃla pudgalo bodhisattvena na sevitavya÷ / saddharmapratik«epaka÷ pudgalo rëÂrapÃla bodhisattvena na sevitavya÷ / Ãmi«alolupa÷ pudgalo rëÂrapÃla bodhisattvena na sevitavya÷ / ime rëÂrapÃla catvÃra÷ pudgalà bodhisattvena na sevitavyÃ÷ // atha khalu bhagavÃæstasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - ye pÃpamitrÃïi vivarjayanti kalpÃïamitrÃïi sadà bhajanti / vardhanti te bodhipathe«u nityaæ yatha Óuklapak«e divi candramaï¬alam // 92 // upalambhad­«ÂyÃæ ca sadà nivi«Âà Ãtme nivi«ÂÃstatha jÅvapo«e / vi«akumbhavatte sada varjayanti ye buddhaj¤Ãnena bhavanti arthikÃ÷ // 93 // k«ipanti ye dharma narottamÃnÃæ ÓÃntaæ virÃgamam­tÃnukÆlam / tÃn varjayenmŬhaghaÂÃæ yathaiva ya icchate budhyitumagrabodhim // 94 // adhyo«ità Ãmi«a pÃtracÅvare kulasaæstave caiva sadÃbhiyuktÃ÷ / kurvÅta sÃrdhaæ na hi te«u saæstavaæ tÃn varjayedagnikhadhÃæ (khadÃæ) yathaiva // 95 // yasyepsitaæ dhar«ayituæ hi mÃraæ pravartituæ cakravaraæ hyanuttaram / sattvÃrthamevaæ vipulaæ ca kartuæ varjyÃÓca tenÃpi ca pÃpamitrÃ÷ // 96 // vivarjayitvà ca priyÃpriyÃïi lÃbhaæ yaÓo bhaï¬anamÃnamÅr«yÃm / e«eta nityaæ sada buddhaj¤Ãnaæ ya icchate budhyitumagrabodhim // 97 // (##) catvÃra ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ du÷khavipÃkà dharmÃ÷ / katame catvÃra÷ ? j¤ÃnenÃbhimanyanatà rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ du÷khavipÃko dharma÷ / År«yÃmÃtsaryacittaæ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ du÷khavipÃko dharmÃ÷ / anadhimuktÅ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ du÷khavipÃko dharma÷ / apariÓuddhaj¤Ãnak«Ãntisaæbhogaparye«ÂÅ rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ du÷khavipÃko dharma÷ / ime rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ du÷khavipÃkà dharmÃ÷ // atha khalu bhagavÃæstasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - dharmadharà bhuvi ye tu bhavanti pÆjita sarvajage«u bhavanti / avamanyati tÃni Ãj¤a÷ (?) tena sa vindati du÷khamanantam // 98 // vi«ameïa sa deÓati bhogen chandaruci÷ sada j¤Ãni aÓuddhe / mÃnonnata yaÓca hi nityaæ namate guruÃryajane«u // 99 // adhimukti na vidyati buddhe dharmagaïe ca na tasyadhimukti÷ / Óik«a dhute«u na tasyadhimukti÷ pÃpamatestrirapÃyamukhasya // 100 // sa itaÓcyuto hi manuje«u karmavaÓÃdabudho hi vimƬha÷ / narake«vatha tiryaggati«u pretagati«u ca vandati du÷kham / 101 // yasya matirbhuvi lokapradÅpo du÷khak«ayÃntakaro naravÅra÷ / tena apÃyapathaæ pravihÃya bodhipatha÷ satataæ hi ni«evya÷ // 102 // catvÃrÅmÃni rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ bandhanÃni / katamÃni catvÃri ? parÃvamanyanatà bodhisattvÃnÃæ bandhanam / laukikenopÃyena bhÃvanatÃprayoganimittasaæj¤Ã bodhisattvÃnÃæ bandhanam / anig­hÅtacittasya j¤Ãnavirahitasya pramÃdasevanatà rëÂrapÃla bodhisattvasya bandhanam / pratibaddhacittasya kulasaæstavo rëÂrapÃla bodhisattvasya bandhanam / imÃni rëÂrapÃla bodhisattvÃnÃæ catvÃri bandhanÃni // atha khalu bhagavaæstasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - avamanyati nitya parasya bhÃvayate sada laukikadhyÃnam / badhyati tebhi sa d­«ÂiÓatebhi÷ paÇki gajo yatha durbalakÃya÷ // 103 // kulasaæstavabandhanayukto yastu pramatta sadà grahacitta÷ / j¤Ãnavivarjita mƬhamatiÓca badhyati ebhi ayuktacarÅbhi÷ // 104 // yo hyata icchati du÷khabhayebhyo jÃtijarÃmaraïÃdivimok«am / so avamanyana manyana tyaktvà yujyati bodhipathe satataæ ca // 105 // du÷khamananta sahitvamaÓe«aæ sarvasukhÃdanapek«i bhavitvà / tyaktva priyÃpriyaj¤ÃtramaÓe«aæ buddha bhavanti vikalma«a dhÅrÃ÷ // 106 // «aÂsu prayujyata bhÆmiguïe«u balendriyaj¤Ãne / sarvaguïaiÓca sadà samupetà buddha bhavejjarapa¤jaramukta÷ // 107 // (##) kalpa acintiya pÆrva caranta÷ sattvahitÃya caran varabodhau / dÃnadame niyame 'pi ca nityaæ susthita Ãsi tyajitva ca j¤ÃtÅn // 108 // prÃntavane sada nitya rato 'haæ Óo«ita ÃÓrayu bodhinidÃnam / na ca saæs­tu vÅryaæ kadÃcide«ata j¤Ãna mahÃpuru«ÃïÃm // 109 // bhavacÃrake jagati d­«Âvà pa¤cagatibhramabhrÃmita sattvÃn / k­tva k­pÃæ vipulÃmiha pÆrve Ãrjita bodhi balÃjjagadarthe // 110 // duhit­svasutÃ÷ priyabhÃryÃ÷ tyakta purà dhanadhÃnya prabhÆtÃ÷ / jÅvita i«Âa mahÅ susam­ddhà e«ata bodhivarÃæ bahukalpÃn // 111 // phalapu«pajalìhya suramya Ãsi vane muni k«Ãntirato 'ham / chinna karau caraïau kalirÃj¤Ã naiva mano 'pi tadà mama du«Âam // 112 // vanakandari ÓyÃmaku nÃma Ãsi munirbharato gurujÅrïo / d­¬habÃïahatena n­peïa naiva manaæ paridÆ«itamÃsÅt // 113 // ÓailataÂÃdanapek«ya ÓarÅraæ prots­jataÓca subhëitaheto÷ / kÃye na ca me na ca jÅve bodhinimittamavek«ya babhÆva // 114 // vyÃghrisutÃnapi jÅvitahetostyajya tanuæ paritarpita vyÃghrÅ / gagane 'bhyanadan surasaæghÃ÷ sÃdhu mahÃpuru«a sthiravÅrya // 115 // atidÃnarataÓca yadÃsÅt mÃïava pÆrvabhave«u caraæÓca / Óo«itu ratnanidÃna samudra÷ prÃpya maïiæ sukhitÃ÷ k­ta sattvÃ÷ // 116 // sutasoma mahÅpatirÃsÅt viÓrutakÅrti caraæÓca yadÃham / vadhyagataæ k­tak­tyanayairme rÃjaÓataæ parimocitamÃÓu // 117 // du÷khita vÅk«ya naraæ ca daridraæ tyakta mayà priyameva ÓarÅram / prÃpya dhanaæ sa k­taÓca mayìhya÷ sarvadadena n­peïa satà me // 118 // ÓaraïÃgata vÅk«ya kapotaæ svaæ piÓitaæ vinik­tya ÓarÅrÃt / dattamapi svatanurna bhayÃrtastyakta ihÃpi n­peïa satà me // 119 // k­tsnamupÃrjitamÃpya bhi«agbhirbhai«ajamapratimaæ mama pÆrvam / jÅvita tyajya parasya dadau taæ kesarirÃja babhÆva yadÃham // 120 // (##) caratà ca purà jagadarthe madri pativrata tyakta saputrà / duhitÃpyanapek«yadasaægha Ãsi n­pÃtmajo yada sudaæ«Âra÷ // 121 // var«asahasra mayà paripÆrïà mar«ita du«karÃÓcaturaÓÅti / uttaptavÅryu yada ÃsÅt arthadhanaÓriyo 'pi ca purà me // 122 // jinadhÃtustÆpapurato me jvalita ÃÓraya÷ paramabhaktyà / pÆjà k­tà daÓabalÃnÃm Ãsi n­pÃtmaji vimalatejÃ÷ // 123 // raudrÃk«a eva ca ru«itvà yÃcitavÃn sa cÃpi mama ÓÅr«am / dattaæ nik­tya ca mayà tad rÃja yadà ca candraprabha ÃsÅt // 124 // sarvatra grÃmanagare«u vÅthimukhe«u bhai«ajamudÃram / sattvÃrtha sthÃpit mayà te puïyasamo babhÆva ca yadÃham // 125 // srÅïÃm sahasramabhirÆpÃ÷ käcanamuktibhÆ«itaÓarÅrÃ÷ / tyaktÃæ pÆrvabhave«u caratà me Ãsi yadà Óubho n­pati pÆrve // 126 // pu«pairvarairapi ca gandhai÷ käcanamuktikÃpravara ÓrÅmÃn / tyaktaÓca me makuÂa pÆrva Ãsi n­po yadà ratanacƬa÷ // 127 // m­dutÆlapicÆpamasÆk«mau komalapadmapatrasukumÃrau / tyaktau karau sacaraïau me pÆrva n­peïa dh­timatà ca // 128 // vinig­hya rÃk«asiÓatÃni nirgh­ïadÃruïaprabalacaï¬Ã / k­ta mÃnu«Ã badaradvÅpe siæhala sÃrthavÃha yada ÃsÅt // 129 // kÃme«u m­rcchitamanà me bÃli sa rÃk«asÅ pramadasaæj¤Ã / pa¤caÓatÃni vaïijÃnÃæ mok«ita te yadà bhave sunetra÷ // 130 // catvÃri koÂi pramadÃnÃm apsaratulyarÆpiïÃæ vihÃya / pravrajya nirgatu jinasya ÓÃsane puïyaraÓmi yada ÃsÅt // 131 // mayi tyaktamaÇguli udÃrà sattvahitÃrthameva caratà me / jÃlÃrcità vimalaÓuddhà käcanavarïa pÃrthiva yada ÃsÅt // 132 // Óubha nÅlapadmasamavarïà netra manoramà h­dayakÃntà / tyaktà mayà ca jagadarthe utpalanetre pÃrthiva yadÃsÅt // 133 // priyaviprayogahata d­«Âvà strÅ ca prana«ÂarÆpamative«Ã / parimocità karuïayà me keÓava vaidyarÃja yada ÃsÅt // 134 // vyÃdhyÃturaæ ca naramÅk«ya svaæ rudhiraæ pradattamapi me 'bhÆt / nirvyÃdhita÷ sa ca k­to me prÃgbhava sarvadarÓi yadabhÆvam // 135 // (##) hitvà svamasthi ca ÓarÅrÃd vyÃdhik­Óasya majja mayà dattam / na ca sattva tyakta maya jÃtu Ãsi n­po yadà kusuma nÃma // 136 // sarvasvakoÓamapi tyaktva jÅvita tyakta me priya manÃpam / naru mok«ito vyasanaprÃpta Ãsi n­po 'rthasiddhi yada pÆrvam // 137 // cakrÃÇkitaæ kamalatulyaæ païiyugaæ pradamattamanapek«am / n­pa ÃÓuketu yada ÃsÅd bodhimabhÅpsamÃna jagadarthe // 138 // n­pa sarvadarÓi yada ÃsÅt kÃruïiko janÃrthahitakÃma÷ / tyaktà mayà caturo 'pi ca dvÅpÃ÷ sphÅtanarairvranarÅÓataiÓca // 139 // m­du komalaæ vikalagauraæ Æru tacchittva hÌ«ÂamuditÃyà / dattaæ svamÃæsa rudhiraæ me j¤ÃnavatÅ yadÃsi n­paputrÅ // 140 // kanakÃbhapÅnasukumÃraæ tyakta stanadvayaæ hÌdayakÃntam / strÅ prek«ya me k«udhat­«Ãrtaæ sà rÆpya (pa ?) vatÅti vanità yadÃbhÆt // 141 // varabhÆ«aïÃnapi suramyÃn ratnamanekavastrarathayÃnÃn / saætyakta dustyajamanekaæ viÓrutaÓrÅn­peïa ca mayÃbhÆt // 142 // rÃj¤a÷ suto tu vik­taj¤a÷ tÃrita sÃgarÃdyada k­taj¤a÷ / ratnÃrtha netra mama tena uddh­ta naiva me ru«ita cittam // 143 // mà bhÆtpipÅlikavadho me tyakta varÃÓrayo 'pi canapek«ya / na ca citta kampita tadà me tyakta pÆrvabhave«u godha yada ÃsÅt // 144 // upasthÃnagauravarato 'haæ v­ddhacarÅ«u nitya rata ÃsÅt / na ca mÃnavÃnapi ca stabdha Ãsi kapiæjalo vicaramÃïa÷ // 145 // ÓaraïÃgatasya ca mayÃrthe tyakta samucchraya÷ k­pa janitvà / na ca tyakta vÃnaragatena vyÃdhanara÷ ÓarÃbhinihatena // 146 // gajavaÓagatena Óo«ito me tanurapi v­ddhaguruæ jagatsmaritvà / suruciramaÓanaæ mayà na bhuktaæ mok«ita Ãtma gajà yadà tadÃsÅt // 147 // ­k«apatirabhÆva Óailadurge himahata sapta dinÃni rak«ito me / puru«a vadhaku tena me prayukto na ca pratighÃta k­taÓca me tadÃsmin // 148 // Ãsi gajo himakundanikÃÓo bodhivarÃÓrita buddhaguïÃrthÅ / sa vi«eïa Óareïa ca viddho daæ«ÂravarÃæstyajamÃna na dvi«Âa÷ // 149 // (##) vanagocari khaï¬akadvÅpe tittiripotaka maitravihÃrÅ / sahadarÓanena Óamito 'gniæ devagaïà kusumÃni k«ipanti // 150 // gaÇgataraÇgajalairhiyamÃïa÷ tÃrita me yada Ãsi m­gatve / vadhakà mama tenapanÅtà naiva mano mama tatra pradu«Âam // 151 // tÃrita pa¤caÓataæ vaïijÃnÃæ sÃgaramadhyagatÃÓca anÃthÃ÷ / taiÓca hata÷ k«udhitaiÓca tadÃhaæ kacchapayonigato 'pi ca maitra÷ // 152 // bodhicariæ caramÃïahu pÆrvaæ matsya babhÆva yadà jalacarÅ / tyakta mayÃÓraya sattvahitÃya bhak«ita prÃïisahasraÓatebhi÷ // 153 // vyÃdhiÓatÃbhihataæ jagadÅk«ya samucchraya k­tvà / sattva k­tÃ÷ sukhità nirujÃÓca prÃïaku saumya tadà ca yadÃsÅt // 154 // siæha babhÆva yadà m­garÃjà sthÃmabalÃnvita kÃruïikaÓca / viddha Óareïa na dÆ«ita cittaæ maitri tadà vadhake 'pi tadà me // 155 // ÓaÇkhatu«Ãranibho hayarÃjà Ãsi purà ca samudrataÂe 'ham / rÃk«asimadhyagatà vaïijo me tÃrita k­tva k­pÃæ karuïÃæ ca // 156 // bodhicariæ caramÃïa janÃrthe Ãsi kuïÃla ahaæ yada pak«Å / varjita kÃmaguïà bahudo«Ã no ca vaÓaæ pramadÃna gato 'ham // 157 // Ãsi ÓaÓo vanagulmanivÃsÅ ÓÃsatÅ taæ suk­te ÓaÓavargam / munirÃÓramavÃsi k«udhÃrtastasya k­tena mayÃÓrayu tyakta÷ // 158 // Ãsi Óuko drumapu«paphalìhyo Óu«kadrumo na ca me sa hi tyakta÷ / d­«Âa k­taj¤a tadà mama Óakrastaæ k­tavÃæstaru patraphalìhyam // 159 // vÃnarasaæghamupadruta dÌ«Âvà nÃgan­peïa vivarjÅtadeÓam / rÃjabhayÃttu vimok«ita te me vÃnararÃja ahaæ yada ÃsÅt // 160 // Óuka bhÆta purà guruheto÷ ÓÃli haraæÓca nareïa g­hÅta÷ / kiæ nu Óukà harase mama ÓÃli nÃÓayate 'pi ca pak«i maÓasyam ( matsasyam) // 161 // Óuka so 'bravÅdbhadra Ó­ïu«va caurya harÃmi na te ahu ÓÃlim / jÅrïagurudvayapo«aïaheto÷ ÓÃli harÃmi k­pÃrtha tu te«Ãm // 162 // (##) bÅja prakÅrïa yadà prathamaæ te bhÃga dadÃmi sarvajanasya / tacca giraæ vadato mama Órutvà tenÃpi caurya bhavenna kadÃcit // 163 // sÃdhu Óukà hara ÓÃli yathe«Âaæ durlabha mÃnu«a yasyimu bhakti÷ / mÃnu«a tvaæ maya tÅryagatehà sÃdhu dama÷ Óama saæyama tubhyam // 164 // ityevamÃni caritÃni pÆrva caranta du«kara k­tÃni / na ca me manasi tatra bhavi kheda e«ata uttamÃæ viraja bodhim // 165 // ÃdhyÃtmikaæ hyatha ca bÃhyaæ nÃsti hi vastu yanmayà na dattam / ÓÅle ca k«Ãnti tatha vÅrya dhyÃna upÃya praj¤a carito 'ham // 166 // mÃæsaæ tvacaæ tathapi ca majja Óoïitameva datta svaÓarÅrÃt / prÃnte guhÃsu ca yadà me Óo«ita ÃÓrayo 'pi caratà me // 167 // dhutayÃna deÓita jinebhi÷ yatra prayujyato jina bhavanti / tatra dhute satataæ ca prayukto Ãsi caranta pure ahu nityam // 168 // etÃd­Óà vrata udÃrà ye ca ni«evità caratà me / Órutvà ca te«amimÃÓcaryamekapade na bhavi«yati chanda÷ // 169 // hÃsyu bhavi«yati ima Óruïitvà ÓÃsanametadeva ca ta¬ÃnÅm / ÃhÃramaithunaparÃste middhasadÃbhibhÆta ÓatakÃÇk«Ã÷ // 170 // dharmadvi«a÷ sada anÃryÃ÷ ÓÃsanadÆ«akà guïavihÅnÃ÷ / Órutvà ca dharmamima ÓÃntaæ nai«a jinokta ityabhivadanti // 171 // ÃcÃryo me Órutasamudro Ãsi bahuÓruta÷ kathikaÓre«Âha÷ / tenÃpi cai«a prati«iddho buddhavaco hi nai«a tu kathaæcit // 172 // parato 'pyabhÆdapi ca v­ddha÷ tasya guru÷ sa ÓÃmitaguïaugha÷ / tenÃpi nai«a hi g­hÅto mÃtra prayujyatha vitathametat // 173 // yatrÃtma nÃsti na ca jÅvo deÓita pudgalo 'pi na kathaæcit / vyartha÷ Óramo 'tra ghaÂate ya÷ ÓÅlaprayoga saævarakriyà ca // 174 // yadyasti caiva mahÃyÃnaæ nÃtra hi Ãtma sattva manujo và / vyartha÷ Óramo 'tra hi k­to me yatra na cÃtmasattvaupalabdhi÷ // 175 // kavitÃni haiva svamatÃni pÃpamatai÷ kutÅrthikamataiÓca / bhëeta no jina kadÃcit vÃcamimÃæ hi bhik«uparibhëÃm // 176 // hrÅrapatrÃpaÓÅlacaritÃÓca dhvÃÇk«a pragambha uddhatapracaï¬Ã÷ / bhavità hi bhik«ava mameha ÓÃsani År«yamÃnamadadagdhÃ÷ // 177 // vidhyanta hasta tathà pÃdÃæÓcÅvarakarïakà nidhunanta÷ / këÃyakaïÂha vicarantà grÃmakule«u madyamadamattÃ÷ // 178 // (##) buddhasya te dhvaja g­hÅtvà sevakarà g­hasthajanatÃyÃm / lekhaæ vahanti satataæ te ÓÃsanadaæ vihÃya guïarÃÓim / 179 // gogardabhÃÓvapaÓudÃnÃtsaæbhavate hi dÃsya pi te«Ãm / k­«ikarmavÃïijyaprayogà yuktamanÃÓca te 'niÓamÃryÃ÷ // 180 // nai«ÃmanÃryamapi vÃcyaæ naiva ca kiæcidasti yadakÃryam / staupika sÃæghikaæ hyapi ca vittaæ paugdalikaæ ca yacca samame«Ãm // 181 // bhik«uïa vÅk«ya ca guïìhyaæ te«vapi cÃpyavarïa kathayanti / du÷ÓÅla va¤caka praviÓya kuhÃste strÅ ca vinÃÓayanti hi sughorÃ÷ // 182 // g­ddho g­hÅïa tathà kÃmairyÃd­Óe pravrajitva te g­ddhÃ÷ / bhÃryÃæ sutà duhitaraÓca te«u bhavi«ya g­hisamÃnam // 183 // yatraiva satk­ta kule te cÅvarapiï¬apÃtaparibhogai÷ / tasyaiva dÃraparig­ddhà kleÓavaÓÃnugÃ÷ sada anÃryÃ÷ // 184 // kÃmà ime khalu na sevyÃ÷ pÃtana tiryakpretaniraye«u / vak«yanti te sada g­hÅïÃæ te ca svayamadÃnta anupaÓÃntÃ÷ // 185 // svayameva te yatha adÃntÃ÷ Ói«yagaïo 'pi te«a na sudÃnta÷ / ÃhÃramaithunakathÃyÃæ rÃtridivÃni te«u gami«yanti // 186 // sevÃrthameva na guïÃrthaæ te khalu saægrahaæ dadati te«Ãm / Ói«yagaïai÷ svakai÷ pariv­to 'haæ pÆja jane sadÃtra cala sidhya // 187 // kathayanti te 'pi ca janasya saægraha e«a me karuïayai«Ãm / upasthÃma prÃrthayÃmi tebhya Ói«yagaïebhya eva na kadÃcit // 188 // rogÃbhibhÆta bahu tatra ku«ÂhilÃÓcitragÃtrasuvirÆpÃ÷ / pravraji«yanti narake«u Ãgatà Ãgatà sada anÃryÃ÷ // 189 // uddeÓasaævaravihÅnà bhik«uguïe«u te sada viyuktÃ÷ / g­hiïo na te 'pi vna ca bhik«Æ varjita te yathà ÓmaÓÃna iva dÃru÷ // 190 // Óik«Ãsu cÃdara na te«Ãæ syÃnna ca prÃtimok«avinaye và / uddÃmagÃ÷ svavaÓagÃste aÇkuÓamuktakà iva gajendrÃ÷ // 191 // vanavÃsinÃmapi hi te«Ãæ grÃmagataæ bhavi«yati hi cittam / kleÓÃgninà prapatitÃnÃæ cittamavasthitaæ hi na ca te«Ãm // 192 // vism­tya buddhaguïa sarvÃn Óik«adhutÃæÓca te 'pi ca upÃyÃna / madamÃnadarpaparipÆrïÃæ te prapatanti dÃruïavÅcÅm // 193 // (##) rÃjakathÃratÃÓca satataæ te corakathÃbhikÅrtanaratÃÓca / j¤Ãtini«evane ca niratÃste cintayamÃna rÃtriædivasÃni // 194 // dhyÃnaæ tathÃdhyayanaæ tyaktvà nitya vihÃrakarmaïi niyuktÃ÷ / ÃvÃsag­dhrakuÂÅkÃste ca adÃntaÓi«yaparivÃrÃ÷ // 195 // na ca karmiko hyahaæ vihÃre Ãtmana heture«a hi k­to me / ye bhik«avo mamÃnukÆlÃste«vavakÃÓamasti hi vihÃre // 196 // ye ÓÅlavanta guïavanto dharmadharà janÃrthamabhiyuktÃæ / damasaæyame satatayuktÃ÷ saægraha te«u te na kurute ca // 197 // layanaæ mamaitaduddi«Âaæ sÃrdhavihÃriïo 'pi ca mamedam / saæmodikasya ca mamedaæ gaccha na te 'sti vÃsa iha kaÓcit // 198 // ÓayyÃsanaæ nikhila dattaæ bhik«ava÷ sthÃpità iha prabhÆtÃ÷ / na ca lÃbhasaæbhava ihÃsti kiæ paribhok«yase 'tra vraja bhik«o // 199 // ÓayyÃsanoddiÓana te«Ãæ naiva bhavi«yate 'pi ca kadÃcit / g­hisaæcayÃÓca bhavitÃraste ca prabhÆtabhÃï¬aparivÃrÃ÷ // 200 // nirbhartsità pi ca samantÃtte hi mamaurasÃÓcarimakÃle / vacanaæ na caite mam hi sm­tvà prÃntavane tadÃbhinivasanti // 201 // hà ÓÃsanaæ jinavarasya nÃÓamupek«ya hi nacireïa / lÃbhÃbhibhÆta guïadvi«Âà bhik«ava÷ prÃdurbhÆta bahu yatra // 202 // paribhÆtakÃÓca satataæ te paÓcimakÃli ÓÅlaguïayuktÃ÷ / te cÃpyaraïyavanavÃsÅ grÃma vihÃya rëÂranagarÃïi // 203 // sada satk­tà guïavihÅnà bhedaka sÆcakÃ÷ kalahakÃmÃ÷ / te ÓÃst­saæmata janasya te ca bhavi«yanti mÃnamadadagdhÃ÷ // 204 // ima ÓÃsanaæ guïanidhÃnaæ sarvaguïÃkÃraæ paramaramyam / nÃÓaæ prayÃsyati mameha ÓÅlavipattirir«yamadado«ai÷ // 205 // ratnÃkaro yatha vilupta÷ sthÃsyati padminÅva pariÓu«kà / yÆpa vararatnamayaæ bhagnaæ naÓyati ÓÃsanaæ carimakÃle // 206 // pretÃd­ÓaÓcarimakÃle dharmavilopa vartato sughora÷ / te cÃpi bhik«ava adÃntà nÃÓayitÃra÷ ÓÃsanaæ mamedam // 207 // ma caryasevaniratÃnÃæ dÆrata saægati÷ kvacana te«Ãm / pretagatirnrake 'pi ca vÃsa÷ tiryagatiÓca ito hi cyutÃnÃm // 208 // (##) anubhÆya tÅvrakaÂukÃni du÷khamananta var«aÓatamanekai÷ / labdhvà sa mÃnu«abhavaæ và jÃyati du÷khita÷ satata Óocya÷ // 209 // andho 'tha và badhira kÃïo jÃyati citragÃtra suvirÆpà / bÅbhatsarÆpabhayadarÓÅ pÃpacarÅmimÃæ satata sevÅ // 210 // viÓrambhate 'sya na ca kaÓcit Óraddadhate 'sya cÃpi na ca vÃkyam / nirbharstito bhavati nityaæ yo 'bhini«evate vi«amacaryÃm // 211 // te rogadu÷khaÓatataptÃstìita lo«ÂakëÂhapraharebhi÷ / k«utt­«ïa yena paritaptÃste ca bhavanti sadà suparibhÆtÃ÷ // 212 // du÷khà ananta iti j¤Ãtvà dÆra pÃpacaryaæ vijahitvà / sevetha sÃdhucari nityaæ mà bhavitÃnutÃpa iha paÓcÃt // 213 // yasya priyo bhavati buddho ÃryagaïaÓca Óik«a dhutadharmÃ÷ / abhiyujyathà satatamevaæ tyaktva ca j¤ÃtralÃbhayaÓakÅrti // 214 // mÃyopamaæ hi (bhi ?) durametatsvapnasamaæ ca saæsk­tamavÅk«yam / nacirÃdbhavi«yati viyoga÷ sarvapriyairna nityamiha kaÓcit // 215 // udyujyatÃæ ghaÂata nityaæ pÃramitÃsu bhÆmi«u bale«u / mà jÃtu saæÓayata vÅryaæ yÃvanna budhyathà pravarabodhim // 216 // nidÃnaparivarta÷ prathama÷ // dvitÅya÷ parivarta÷ / yadbhÆyasà rëÂrapÃla bodhisattvayÃnÅyÃnÃæ pudgalÃnÃmime do«Ã bhavi«yanti - anabhiyuktà anabhiyuktÃn pÆjayi«yanti, ÓaÂhÃ÷ ÓaÂhÃn pÆjayi«yanti, aj¤Ã aj¤Ãn satkartavyÃn manyante, Ãmi«apriyÃÓca bhavi«yanti / adhyavasÃne bahulÃ÷ kulamatsarÃ÷ ÓaÂhà dhvÃÇk«Ã mukharÃ÷ kuhakÃ÷ k«ÃtragurukÃ÷ / anyonyavarïabhëaïatayà lÃbhaæ ni«pÃdayi«yanti / lÃbhaparye«Âyarthaæ ca te grÃmaæ pravek«yanti, na sattvaparipÃkÃrthaæ na sattvÃnukampÃrtham / te aj¤Ãnino j¤ÃnanimittamÃtmÃnaæ pratij¤Ãsyanti - kathaæ mÃæ pare vijÃnÅyu÷ ? bahuÓruta÷ kalyÃïadharma iti / agauravÃÓca bhavi«yanti yathÃtrÃnabhiyuktÃ÷ / bhinnabhÃjanÅbhÆtà bhavi«yanti anyonyaskhalitagave«iïa÷ / na«Âaprayogà aj¤Ã÷ kusÅdÃj¤Ãnà navakalpanabahulÃ÷ / anyonyabhinnadharmasaægÃyanatayà svacchandà d­¬havairà ÃkÅrïavyÃpÃdà ayuktaparibhëäjanasaæj¤aptyà iha ÓÃsane cari«yanti Ãparip­cchanaÓÅlÃ÷ / dharmaÓravaïenÃnarthikÃ÷ / ayuktacaryayà daridrakule«Æpapattiæ parig­hÅ«yanti / te daridrakule pravrajitÃ÷ samÃnà lÃbhamÃtrakeneha ÓÃsane tu«ÂimutpÃdayi«yanti / te«ÃmatyayadeÓanÃpi na bhavi«yati kiæ punarj¤ÃnÃbhisamaya÷ / te buddhaguïÃn ricitvà j¤ÃtralÃbhamÃtrakena Órava(ma)ïÃ÷ sma ityÃtmÃnaæ pratij¤Ãsyanti / nÃhaæ rëÂrapÃla te«Ãæ tathÃrÆpÃïÃæ (##) pudgalÃnÃmÃnulomikÃmapi k«Ãntiæ vadÃmi kuta÷ punarbuddhaj¤Ãnam / sugatiste«Ãæ dÆre, kiæ punarbodhi÷ / te«Ãæ punà rëÂrapÃla tathÃrÆpÃïÃæ pudgalÃnÃma«Âau bodhe÷ paripanthakarÃn dharmÃn vadÃmi / katamÃna«Âau ? apÃyopapatti÷ daridrakulopapatti÷ pratyantajanapadopatti÷ nÅcalukopapattirdurvarïatÃndhatvagatikÃ÷ pÃpamitrasamavadhÃnaæ bahumÃnyatà vi«amÃparihÃreïa kÃlakriyÃ÷ / imÃn rëÂrapÃla a«Âau dharmÃn bodhe÷ paripanthakarÃn vadÃmi / tatkasya heto÷ ? nÃhaæ rëÂrapÃla vacanapratij¤asya bodhimiti vadÃmi / na kuhakasya caryÃpariÓuddhiæ vadÃmi / na ÓaÂhasya bodhicaryÃæ vadÃmi / nÃmi«agurukasya buddhapÆjÃæ vadÃmi / nÃbhimÃnina÷ praj¤ÃpariÓuddhiæ vadÃmi / nÃhaæ du«praj¤asamanvÃgatasya saæÓayacchedanaæ vadÃmi / nÃhaæ matsariïa ÃÓayapariÓuddhiæ vadÃmi / nÃhamanadhimuktibahulasya dhÃraïÅpratilÃbhaæ vadÃmi / nÃhamasadguïaparye«akasya sugatipratilÃbhaæ vadÃmi / na kulamatsarasya kÃyapariÓuddhiæ vadÃmi / nÃhamakalpitÃryapathasya buddhasamavadhÃnaæ vadÃmi / na kulÃdhyavasitasya vÃkpariÓuddhiæ vadÃmi / na gauravasya cittapariÓuddhiæ vadÃmi / nÃhamamÃtraj¤asya dharmakÃmatÃæ vadÃmi / na kÃyajÅvitasÃpek«asya dharmave«Âiæ vadÃmi / nÃhaæ rëÂrapÃla «aÂaÓÃstÌæstathà vigarhÃmi yathà tÃn mohapuru«Ãn vigarhÃmi / tatkasya heto÷ ? anyathÃvÃdinaste anyathÃkÃriïa÷, visaævÃdakÃ÷ sadevakasya lokasya // atha khalu bhagavaæstasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - asaæyatà uddhata unnatÃÓca agauravà mÃnina lÃbhautsadà / kleÓÃbhibhÆtÃ÷ sakhilÃ÷ sakiæcanÃ÷ sudÆra te tÃd­Óa agrabodhaye // 217 // lÃbhÃbhibhÆtasya kusÅda vardhate kusÅdabhÆtasya prana«Âa Óraddhà / ÓraddhÃvipannasya prana«Âa ÓÅla du÷ÓÅlabhÆtasya prana«Âa saægati÷ // 218 // daridrabhÆtÃÓca hi pravrajitvà dÃridyramuktÃæ samavÃpya pÆjÃm / tai÷ käcano bhÃramivÃpaviddha÷ sa sasyabhÃra÷ punarudg­hÅta÷ // 219 // lÃbhÃrthikoaraïyamupaiti vastuæ gave«ate tatra gataÓca j¤ÃtÅn / abhij¤avidyÃpratibhÃnasaæpado vihÃya g­hïÃti sa cÃpi j¤ÃtÅn // 220 // apÃyabhÆmiæ gatimak«aïe«u daridratÃæ nÅcakulopapattim / jÃtyandhadaurbalyamathÃlpasthÃmatÃæ g­hïanti te mÃnavaÓena mƬhÃ÷ // 221 // te v­tticaryÃparihÅnabhÃvÃ÷ pramÃdalÃbhena sm­tiprana«ÂÃ÷ / ghoraæ prayÃsyanti mahÃprapÃtaæ yato na mok«o 'styapi kalpakoÂibhi÷ // 222 // yadÅha lÃbhina bhaveta bodhistaddevadatto 'pi labheta bodhim / vairambhavÃtena yathaiva pak«Å k«ipyanti lÃbhena tathà ayuktÃ÷ // 223 // puïyairvihÅnÃ÷ paradÃrag­ddhà aÓuddhaÓÅlÃ÷ kuÓale«u boddara÷ / te ÓÃsane 'narthaÓmaÓÃnadÃruvat ye bodhicittena alabdhaj¤ÃnÃ÷ // 224 // bodhyarthiko 'nve«ati buddhadharmÃn na ti«Âhate cÃpi yathà samok«a÷ / d­¬hÃ÷ sa lepena k­ta÷ kapirvà mÃnÃbhibhÆtasya tathaiva bodhi÷ // 225 // (##) bodhyarthikenÃpi mayà svajÅvaæ tyaktaþ priyaþ dharmapadasya heto÷ / tyaktvà ca dharmÃæsta ayuktayogÃ÷ nirarthabhÆtà nipatanti ÓÃsanam // 226 // mahÃprapÃtaæ jvalitaæ hutÃÓanaæ subhëitÃrthe patito 'smi pÆrve / Órutvà ca tasmin pratipattiye sthito vihÃya sarvÃïi priyÃpriyÃïi // 227 // Órutvà guïìhyaæ ca vicitraÓÃsanaæ te«Ãæ sp­hà naikapade 'pi jÃyate / adharmakÃmasya kuto 'sti bodhi÷ yathaiva cÃndhasya pathi prakÃÓanam // 228 // iti // bhÆtapÆrvaæ rëÂrapÃla atÅte 'dhvanyasaækhyaeyai÷ kalpairasaækhyeyatarairacintyairatulyairapramÃïairvipulairaprameyairyadÃsÅt / tena kÃlena tena samayena siddhÃrthabuddhirnÃma tathÃgato 'rhan samyaksaæbuddho loka udapÃdi vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavidanuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ ca buddho bhagavÃn / tena ca samayena arci«mÃnnÃma rÃjÃbhÆt / arci«mata÷ punà rëÂrapÃla rÃj¤o jambÆdvÅpe rÃjyamabhÆt«o¬aÓayojanasahasrÃïi / tena ca rëÂrapÃla kÃlena tasmin jambÆdvÅpe viæÓatinagarasahasrÃïyabhÆvan sarvÃïi kulakoÂisahasrikÃïi / tasya khalu punà rëÂrapÃla rÃj¤o 'rci«mato ratnaprabhÃsaæ nÃma nagaramabhÆdrÃjadhÃnÅ yatra sa rÃjà arci«mÃn prativasati dvÃdaÓayojanÃnyÃyÃmena pÆrveïa paÓcimena ca, sapta yojanÃni vistareïa dak«iïenottareïa ca, saptÃnÃæ ratnÃnÃæ ca saptaprÃkÃrama«ÂÃpadasuk­tam / tena ca samayena daÓavar«akoÂiniyutÃni sattvÃnÃmÃyu÷pramÃïamabhÆt / rÃj¤a÷ punà rëÂrapÃla arci«mata÷ puïyaraÓmirnÃma putro 'bhÆdabhirÆpa÷ prÃsÃdiko darÓanÅya÷ paramaÓubhavarïapu«kalatayà samanvÃgata÷ / tasya jÃtamÃtrasyaiva nidhÃnasahasraæ prÃdurbhÆtam / saptÃnÃæ ratnÃnÃmekaæ cÃtra nidhÃnaæ rÃj¤a÷ prÃsÃde prÃdurbhÆtaæ daÓapauru«apramÃïaæ saptÃnÃæ ratnÃnÃm / tasya khalu punà rëÂrapÃla puïyaraÓme rÃjakumÃrasya jÃtÃmÃtrasyaiva sarve jÃmbÆdvÅpakÃ÷ sattvà Ãttamanaso 'bhÆvan / ye ca sattvà bandhanagatÃste«Ãæ bandhanamok«o 'bhÆt / tena khalu punà rëÂrapÃla puïyaraÓminà rÃjakumÃreïa saptabhirdivasai÷ sarvaÓilpÃnyadhigatÃni yÃvanti laukikÃni // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓme rÃjakumÃrasya ÓuddhÃvÃsakÃyikà devatà ardharÃtrakÃlasamaye saæcodayanti sma - apramattena te kumÃra sadà bhavitavyam / anityatÃpratyavek«aïakuÓalena bhavitavyam / alpaæ hi kumÃra jÅvitaæ manu«yÃïÃm / gamanÅya÷ saæparÃya÷ / paralokabhayadarÓinà ca te bhavitavyaæ na sarmakriyoddhureïa / tasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - mà kumÃra bhava supramattako mà pramÃdavaÓamabhyupe«yase / apramÃda sugatena varïito nindità hi sugatai÷ pramattakÃ÷ // 229 // apramatta iha ye ca sÆratà dÃnasaæyamaratà amatsarÃ÷ / sarvasattvak­pamaitramÃnasà te bhavanti nacirÃnnarottamÃ÷ // 230 // ye 'prameya sugatà atÅtÃ÷ sÃæprataæ ca hi ye 'pyanÃgatÃ÷ / sarvaeva kuÓalaista udgatà apramÃdapatha eva susthitÃ÷ // 231 // annapÃnamatha vastrabhojanaæ hemarÆpyamaïibhÆ«aïam / dattaæ tairapi ca kalpakoÂiya÷ prÃrthayadbhiriha bodhimuttamÃm // 232 // (##) hastapÃdamatha karïanÃsikà yÃcità dadati saæprahar«itÃ÷ / sarvabodhiguïapÆritÃÓayÃ÷ te bhavanti nacirÃnnarottamÃ÷ // 233 // rajyasaukhyavibhavÃæÓca sarvaÓo viprahÃya dayitÃ÷ sriyo 'pi ca / raÇgamÃyasad­Óaæ hi saæsk­taæ saæÓrayasva vanameva ni÷sp­ha÷ // 234 // jÅvitaæ capalamadhruvaæ sadà m­ttikÃghaÂaka eva bhedi ca / yÃcitopamamaÓÃÓvataæ sadà nÃtra nityamaÓubhaæ kumÃraka // 235 // neha mÃtra na pità na bÃndhavà dhÃrayanti yatamÃna durgatim / yatk­taæ hi ÓubhÃÓubhaæ tatprÃyantamanuyÃti p­«Âhata÷ // 236 // kÃmahetu bahukalpasÃgarà anyamanyavadhità nirarthakÃ÷ / kasyacinna ca k­taæ tvayà hitaæ vyartha eva ca niveÓita÷ Órama÷ // 237 // adya te jagata e«ato hitaæ bodhiÓÃntamatulaæ padottamam / majjamÃæsamapi carma Óu«yate yadyapi tvamapi mà k­thà Óramam // 238 // durlabho hi sugatasya saæbhava÷ ÓÃntadharmaÓravaïaæ sudurlabham / mÃrapak«amavadhÆya yatnato buddhaj¤Ãna nacireïa lapsyase // 239 // bhadramitraparisevaka÷ sadà pÃpamitraparivarjako bhava / satpathe upanayanti te sadà du«pathà ca satataæ nivÃrakÃ÷ // 240 // sÃdhu vÅryamapi k­tva susthiraæ kÃyajÅvitasp­hÃæ vihÃya ca / vajrakalpah­dayà d­¬hÃÓrayà buddhamÃrgamimameva suÓrutam // 241 // durlabhaæ padavaraæ hyanuttaraæ sarva eva purimà narottamà / araïyagocararatÃ÷ prabhaækarÃ÷ te«a tvaæ cara pathe 'nuvartaka÷ // 242 // araïyavÃsanirata÷ sadà bhava mÃt­putrapit­bÃndhavÃn priyÃn / viprahÃya sakalaæ suh­jjanaæ kÃyajÅvitak­tÃmapi t­«ïÃm / e«atÃdya vipulaæ sugataj¤Ãnasaæcayam e«atà padavaraæ hyanuttaram // 243 // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃrastata upÃdÃya daÓabhirvar«airna jÃtu styÃnamiddhamavakrÃmitavÃn, na jÃtu hasitavÃn, na krŬito na ramita÷, na paricÃrito na jÃtÆdyÃnabhÆmiæ gato na jÃtu sakhÃyÃn d­«Âvà vismita÷ / na jÃtu gÅtÃbhilëyabhÆt / na rÃjyadhanag­hanagare«u sp­hÃmutpÃditavÃn / evaæ sarvavastu«u anapek«o 'bhÆt / eka÷ pradhyÃyamÃna÷ sthito 'bhÆt pratisaælÅna÷ paramadaurbalyabhÃvaæ vicintayan / asÃramitvaraæ ca lokamanÃÓvasan / apriyasamavadhÃnaæ priyavinÃbhÃvaæ bÃlollÃpanaæ saæsÃraratinirÃsvÃdaæ rÃjyasukhaæ vimoghadharmaæ (##) bhavÃbhÅ«Âaæ Óamat­ptaæ p­thagjanatvaæ sadà viruddham / bÃlÃyuktajanamadhyagato 'smi yannvahaæ tÆ«ïÅbhÃvenÃtinÃmadhyeyam / sa ekÃnte tÆ«ïÅbhÆta÷ apramÃdaæ vicintayan priyavinÃbhÃvamekÃkÅ viharati sma // atha khalu rëÂrapÃla rÃj¤Ãrci«matà anyatarasmin p­thivÅpradeÓe ratipradhÃnaæ nÃma nagaraæ mÃpitamabhÆt kumÃrasya paribhogÃrtham / dak«iïenottareïa ca sapta vÅthÅÓatÃni, saptabhi÷ prÃkÃrai÷ samantato 'nuparik«iptamabhÆtsaptaratnamayai÷ kiÇkiïÅjÃlasamucchritairmuktÃjÃlaratnaya«ÂivitÃnai÷ / sarve«u ca vÅthÅmukhe«u aÓÅtiratnaya«ÂisahasrÃïi sthÃpitÃnyabhÆvan / sarvasyà ca ratnaya«ÂayÃæ ya«ÂiratnasÆtrasahasrÃïi nibaddhÃnyabhÆvan / sarvatra ca ratnasÆtre caturdaÓa tÃlapaÇktikoÂyo nibaddhÃnyabhÆvan, yÃsÃæ vÃteneritÃnÃæ vÃtasaæghaÂÂitÃnÃæ tadyathÃpi nÃma tÆryaÓatasahasrasya gho«aÓabda÷ syÃt / sarve«u ca vÅthÅmukhe«u pa¤ca pa¤ca kanyÃÓatÃni sthÃpitÃnyabhÆvan gÅtakuÓalÃni n­ttakuÓalÃni prathamayauvanaprÃptÃni sarvajagatparibhogyÃni / tÃsÃæ ca rÃj¤Ãrci«matà Ãj¤Ã dattÃbhÆt - rÃtridivaæ bhavantÅbhirnÃnyà kthà kÃryÃæ anyatra n­ttagÅtavÃditena / sarve ra¤jayitavyà ye keciccatur«u dik«vÃgacchanti / apyevaæ nÃma kumÃrasya raticittamutpadyeta / na ca kasyacit sattvasyÃpanÃyaæ vaktavyam / te«u ca puna÷ sarvavÅthÅmukhe«u annamannÃrthikebhyo dÅyate, pÃnaæ pÃnÃrthikebhya÷, yÃnaæ yÃnÃrthikebhyo yÃvadvadvastragandhamÃlyavilepanaÓayyopÃÓrayajÅvitapari«kÃraæ suvarïarÆpyamaïimuktÃvai¬Ærya ÓaÇkhaÓilÃpravÃlajÃtarÆparajata hastyaÓvaÓodhanaæ sarvÃbharaïaæ ratnarÃÓayaÓca sthÃpità abhÆvan sarvajanaparibhogÃrtham / tena ca samayena madhye nagarasya samantato yojanaæ g­haæ kumÃrasya mÃpitamabhÆtparibhogÃya saptÃnÃæ ratnÃnÃma«ÂÃpadanibaddhaæ toraïasaptapratimaï¬itam / tatra caika÷ prÃsÃda÷ kÃrito 'bhÆt, yatra catasra÷ ÓayanakoÂya÷ praj¤aptamabhÆtkumÃrasya paribhogÃrtham / tatra ca madhye udyÃnaæ mÃpitamabhÆtsarvapu«pav­k«asarvaphalav­k«asarvaratnav­k«apratisphuÂaæ saæchÃditamabhÆta / tasya khalu punà rëÂrapÃla udyÃnasya madhye pu«kariïi kÃritÃbhÆt saptaratnamayÅ catÆratnasopÃnÅ, tadyathà suvarïasya rÆpyasya vai¬Æryasya sphaÂikasya / a«Âottaraæ ca siæhamukhaÓataæ yena gandhodakaæ praviÓati tasyÃ÷ khalu puna÷ pu«kariïyÃ÷ / a«ÂaÓatameva siæhamukhÃnÃæ yena punareva tadvÃri nirvahati / utpalapadmakumudapuï¬arÅkai÷ satatasamitaæ saæpu«pità samantataÓca ratnav­k«aparivÃrità sarvakÃlikaiÓca pu«paphalav­k«ai÷ parisphuÂà / tasyÃ÷ pu«kariïyÃ÷ tÅre a«ÂaÓataæ ratnav­k«ÃïÃæ mÃpitamabhÆt / sarvasmin ratnav­k«e «a«Âi«a«Âi ratnasÆtrÃïi nibaddhÃni / sarvatra ca tÃlapaÇktikoÂyo nibaddhÃ÷ / tÃsÃæ ca vÃteneritÃnÃæ vÃtasaæghaÂÂitÃnÃæ Óabdo niÓcarati tadyathÃpi nÃma tÆryaÓatasahasrasya saæpravÃditasya / sà ca pu«kariïi upariratnajÃlasaæchÃditÃbhÆt, mà kumÃrasya rajo pÃæÓurvà ÓarÅre nipati«yatÅti // tena ca samayena tasmin prÃsÃde catasra ÃsanakoÂya÷ praj¤aptà abhÆvan saptaratnamayya÷ / sarvasmiæÓcÃsane pa¤ca pa¤ca dÆ«yaÓatÃni praj¤ptÃnyabhÆvan / tatra ca madhye Ãsanaæ praj¤aptaæ saptaratnamayaæ saptapauru«amuccatvena aÓÅtidÆ«yakoÂibhi÷ praj¤aptam, yatra puïyaraÓmÅ rÃjakumÃro (##) ni«etsyata iti / sarvatra cÃsanamÆle agarugandhaghaÂikà dhÆpyate / tri«k­tvo divasasya tri«k­tvo rÃtre÷ pu«pasaæstara÷ kriyate / suvarïachadanÃcchÃditaæ suvarïapadmapralambitaæ muktÃjÃlavitataæ maïiratnaprabhÃvabhÃsitamaÓÅtisahasrapralambitam / sarvatra ca ratnav­k«e patÃkÃÓatÃni pralambitÃnyabhÆvan / sarvatra codyÃne navatirmaïiratnaÓatasahasrÃïi yojanaprabhÃïi sthÃpitÃnyabhÆvan, te«Ãæ ca prabhayà sarvaloko 'vabhÃsito 'bhÆt / tasmin punà rëÂrapÃla udyÃne ÓukasÃrikakro¤cakokilamayÆrahaæsacakravÃkakunÃlakalaviÇkajÅvaæjÅvakà manu«yapralÃpina÷ pak«iïo 'bhÆvan / ye«Ãæ nikÆjitÃni nadatÃæ nandane devÃnÃmiva madanÅya÷ Óabdo niÓcarati / kumÃrasya ca paribhogÃrthaæ pa¤carasaÓataprakÃrÃïi bhojanÃni satatasamitamabhisaæsk­tÃnyabhÆvan sarvÃkÃrasaæpannÃni // tena ca puna÷ samayena viæÓavar«Ã÷ samÃnÃ÷ «o¬aÓavar«ÃtikrÃntÃ÷ kumÃrakÃ÷ sarvanagarebhya÷ samudÃnÅya tatra ca nagare praveÓità abhÆvan sarvaÓilpasthÃnakarmasthÃnavidhij¤Ã÷ / sarvaloikikaratyupakaraïavidhij¤ÃnÃmaÓÅtikoÂya÷ tasminnagare praveÓità abhÆvan / tasya mÃtÃpit­bhyÃæ koÂi÷ kanyÃnÃæ dattÃ, j¤Ãtisaæghena koÂi÷, naigamaj¤Ãnapadai÷ koÂi÷, sarvarÃjena koÂi÷ kanyÃnÃæ dattà abhÆvan / tÃÓca sarvà abhurÆpÃ÷ prÃsÃdikà darÓanÅyÃ÷ sarvÃ÷ «o¬aÓavar«apramÃïà jÃtyà gÅtakuÓalà vÃdyakuÓalà n­ttakuÓalà hasitakuÓalÃ÷ puru«opasaækramaïakuÓalà ÃrjavÃ÷ ÓiÓavà madhurà v­ddhaya÷ pÆrvÃbhilÃpinya÷ smitamukhÃÓopacÃrakuÓalÃ÷ sarvakalÃsu vidhij¤Ã nÃtidÅrghà nÃtihrasvà nÃtisthÆlà nÃtigauryo nÃtiÓyÃmÃ÷ / yÃsÃmutpalagandho mudhÃt pravÃti, candanagandho gÃtrebhya÷ pravÃti / vyaktÃæ iva devakanyakÃ÷, ekÃntamanÃmayacÃroïya÷ / tÃsÃæ madhyagata÷ puïyaraÓmÅ rÃjakumÃra÷ saægÅtisaæprabhÃïitena tatra ca saægÅtiÓabde caivaæ cittamutpÃdayati - mahÃnamitrasaægho batÃyaæ mama prÃdurbhuta÷ kuÓaladharmaparimo«aka÷ / hanta anapek«o bhavi«yÃmi / sa tasmin samaye syÃdyathÃpi nÃma vadhya÷ puru«o d­«Âvà na vismayacitta mutpÃdayati, evameva puïyaraÓmÅ rÃjakumÃra÷ tÃæ pramadÃæ d­«Âvà na vi«mayati, nÃpi tatra nagare, na ca sakhÅbhiærvismayati sma / taiÓca daÓabhirvar«airna jÃtu rÆpanimittamudg­hÅtavÃn / na Óabdanimittaæ na gandha nimittaæ na rasanimittaæ na sparÓanimittamudg­hÅtavÃn / anyatraivaærÆpaæ cittaæ pravartayate sma - kadà tÃvadevaærÆpÃdamitrasaæghamadhyÃnmama mok«o bhavi«yati ? kadÃhamapramÃdacaryÃæ cari«yÃmi yena me mok«o bhavi«yati ? atha khalu tÃ÷ kanyakÃ÷ rÃj¤o 'rci«mata Ãrocayanti sma - na deva kumÃra÷ krŬati, na ramate, na paricÃrayati ? atha khalu rëÂrapÃla rÃjà arci«mÃnaÓÅtibhÅ rÃjasahasrai÷ sÃrdhaæ yena puïyaraÓmÅ rÃjakumÃrastenopasaækrÃmat / upasaækramyÃÓrumukha÷ pravepamÃnena kÃyena ÓocamÃno dharaïitale prapatita÷ / sa utthÃya dharaïitalÃtpuïyaraÓmiæ rÃjakumÃraæ gÃthÃbhidhyabhëata - prak«asva putravararatna mama pralÃpaæ ÓokÃrdito nipatito 'smi bhuvi k«apÃnte / kenÃpriyaæ tava k­taæ mam tadbravÅhi jye«Âhaæ dadÃmi yadihÃsya k«aïena daï¬am // 244 // (##) prek«asva me 'dya nagaraæ surasaægharamyaæ manasà mayÃbhiracittaæ yadidaæ tvadarthe / kimihÃÇgamadya vikalaæ mama tadvadÃÓu Óakrasya vÃdya vibhavaæ tava darÓayÃmi // 245 // ÓokÃrditaæ kamalalocanacÃrunetraæ strÅsaæghamapsarasamaæ vilapantamÅk«a / etÃbhiranyaiÓca ramasva vinÅya Óokaæ kiæ Óalyaviddha iva dhyÃyasi dÅnavakra÷ // 246 // etÃ÷ svaraÇgarucirÃ÷ suratervidhij¤Ã÷ saægÅtitÃlasamaye ca viniÓcayaj¤Ã÷ / kÃlastavÃdya suratasya na Óocitasya mlÃnaæ saroruhamivÃsi kimadya dÅna÷ // 247 // udyÃnapu«paphalapatravikÅrïaÓÃkhà udviddhacitramiva citrarathaæ surÃïÃm / saæcintayasva prathamaæ hi vayastavedaæ kÃlo rate rama ihÃdya suta prasÅda // 248 // tulyà taveyamapi pu«kariïÅ surÃïÃæ snÃnÃrthamutpalasarojavanÃbhikÅrïà / padmÃni mattavara«aÂpadabhÆ«itÃni saæcintya tÃæ ka iha nÃbhirameta putra // 249 // haæsà mayÆraÓukasÃrikakokilÃÓca koïÃlajÅvakalaviÇka manoj¤agho«Ã÷ / gandharvamÃdana ivà himavatsamÅpe Órutvà nara÷ ka iha nÃtra ratiæ labheta // 250 // età vimÃnamaïicƬasamuktajÃlà vai¬Æryakäcanacità iva vaijayante / ratnÃsanÃni ca varÃïi varÃst­tÃni cÃrusvarà kanakakaÇkaïatÃlapaÇktya÷ // 251 // gambhÅradhÅravaratÆryaninÃdaghu«Âà vÅthÅ«u dÃnavisarÃstava cÃpi heto÷ / kanyÃ÷ sahasrabahugÅtarutÃ÷ kriyante ÓrÆyanti nandanavane 'psarasÃæ yathaiva / (##) kasmÃn trivi«Âapasame bhavane manoj¤e vik«iptacitta iha kiæ na ratiæ karo«i // 252 // ete kumÃra tava devasamÃnagarbhÃ÷ krŬÃsakhÃya saha putra ramasva caibhi÷ / mÃtà pità ca tava saæsthita sÃÓrukaïÂhÃ÷ kiæ du÷kha nÃsti karuïà ca jane tavÃsmin // 253 // so 'thÃbravÅdguïacito bhavado«adarÓÅ nirviïïa saæsk­tamanarthika kÃmabhogai÷ / saæsÃrapa¤caragataæ jagadÅk«yaæ cedaæ mok«Ãrthika÷ pitaramÃha Ó­ïu«va deva // 254 // devÃpriyaæ mam k­taæ na hi kenacinme kiæ tvasti me 'dya na hi kÃmaguïe«u chanda÷ / sarve priyÃæ ripusamà hi nirÃnuraktà ye kleÓadurgatiprapÃta prapÃtayanti // 255 // etÃ÷ striyo hyabudhabÃlajanÃbhirÃmà mÃrasya pÃÓaguïabaddha mahÃprapÃtÃ÷ / nityaæ tathà vigarhita Ãryajanena caitÃ÷ sevÃmi kiæ narakadurgatiÓokamÆlÃ÷ // 256 // etÃ÷ striyo hi chavimÃtrakarÆparabhyÃ÷ snÃyvasthiyantramaÓucÅbhi nirarthako 'ham / prasrÃviïÅ rudhiramÆtraÓak­nmalÃnÃæ vyaktaæ ÓmaÓÃnasad­ÓÅ«u kathaæ rameyam // 257 // gÅtaæ na Óro«yamapi vÃdyarutaæ na grÃhyaæ svapnÃya mÃbhiratayo 'budhamohanÃÓca / saækalpalÃlasa gatà abudhà tu nÃÓaæ kiæ kleÓadÃsa iva bÃlajano bhavi«ye // 258 // sarve ime drumalatà ÓiÓire prav­tte kÃntÃrav­k«asad­Óà hi bhavantyaramyÃ÷ / sarvaÓriyo vidhamanÅ hi anityateyaæ mohÃtpramÃdamupayÃmi cale tu jÅve // 259 // cittaæ samudra iva tarpayituæ na Óakyaæ t­«ïÃprav­ttinirata÷ punareva kÃÇk«a / (##) anyonyaghÃti jagadÅk«ya hi kÃmaheto÷ meruryathaiva pavanairahamaprampya÷ // 260 // na tvaæ pità na sahajà mama nÃpi bhÃryÃ÷ trÃtà na bÃndhavajanà n­pate hmapÃyÃt / sarve vayaæ t­ïagatà iva bindulekhà mà tÃta cittavaÓagà bhavatÃæ pramattÃ÷ // 261 // dhigyauvanena manujeÓvara yanna nityaæ dhigjÅvitasya gamanaæ giritoyaÓÅghram / dhiksaæsk­taæ k«ayamidaæ ta¬idabhralolaæ dhikkaï¬itasya tribhave n­pa kÃmarÃga÷ // 262 // saæcodito 'smi vibudhairbhava apramatto no bodhisattva bhavate vi«ayÃbhilagna÷ / buddho bhaveyamiha lokahitÃnukampÅ nÃsti pramÃdacaritasya narendra bodhi÷ // 263 // kÃmÃturo bhavati yo n­pa cittadÃsa÷ sa hi puïyanÃÓanirato viniv­ttasvarga÷ / hiæsÃsamiddhamapi nÃbhicareta jÃtu pak«Åva pa¤jaragata÷ kathamÃÓvaseta // 264 // dhÃtÆÓca sarpasad­Óà vadhakÃÓca skandhÃ÷ cittaæ ca sÃsravamanarthaka ÓÆnya grÃma÷ / vi«astambapu«pita iveha narendra kÃya÷ oghe 'tiruhyati kathaæ nu ratirmamÃtra // 265 // saæprek«ase jagadidaæ kugatiprapannaæ vyaktaæ padaæ gaganatulyamapi jvalantam / te«Ãæ pramok«aïanimittamihÃdya rÃjan ÓivadharmanÃva samudÃnayitÃsmi ÓÅghram // 266 // suptÃn vibodhayitumÃtura jÅvitÃrthaæ Óalya nimÆlayitumutpathagÃn vinetum / prod ghu«ya bandhanabimok«a mahÃsahasre saætarpayaæÓciradaridra subhëitena // 267 // sÅdanta durgatipathÃdapi coddhari«ye andhe cak«urapi t­«ïalatÃviÓo«Å / (##) praj¤Ãrciruttamavimuktik­tapradÅpo drak«anti yena tribhavaæ naÂaraÇgakalpam // 268 // meghaæ k­pÃkaruïapÃramitÃbhrakÆÂaæ sattvÃrthagarjita vipaÓyanavidyumÃlÅ / bodhyaÇgadhÃrasukhaÓÅtalav­«ÂijÃlai÷ ÓÅtÅkaromi ca jagaccirakÃlataptam // 269 // etatsmarannahamiha k«itiÓopavi«Âo nÃstÅha me praïidhi saæsk­tasarvakÃmai÷ / bodhyarthiko hi vicarÃmiha sattvaheto÷ ekÃæÓiko na hi bhavÃbhiratau mamecchà // 270 // jÃnan vasetka iha pÃrthiva Óatrumadhye ko buddhimÃn sabhayamÃrgapathaæ vrajeta / ko và sacak«uriha tÃta patetprapÃte ko bodhimÃrgamadhigamya bhavetpramatta÷ // 271 // anusrota sarvajagatÅ pratisrotà so 'haæ vÃcà na Óakyamiha pÃrthiva bodhi prÃptum / meruprayÃtamapi sÃgaramutsaheyaæ na tveva me mana ihÃbhirameta kÃmai÷ // 272 // gacchÃÓu pÃrthiva varasvajanena sÃrdhaæ sarvÃæ hi rëÂraratimuts­ja sarvaloke / ÃdÃya gacchatu yathÃbhimataæ hi yasya g­hyÃpramÃda mama tÃta na rÃjyakoÂyà // 273 // Óakyà na nÃrigaïamadhyagatena bodhi÷ prÃptuæ Óivaæ padamanuttarayogak«emam / gacchÃmyahaæ girivanÃntaramÃÓrayÃmi prÃptà hyaraïyaniratena jinena bodhi÷ // 274 // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃra÷ prÃsÃdatalagata eva tÃbhi÷ pramadÃbhi÷ sÃrdhaæ caækramannudvignamanÃ÷ saæstribhirÅryÃpathairviharati / katamaistribhi÷ ? sthÃnena caækrameïa ni«adyayà / styÃnamiddhaparivarjita÷ upariprÃsÃdatalagato '«ÂamyÃæ bhÆmau sthita÷ / so 'rdharÃtrakÃlasamaye aÓro«Åt - antarÅk«ÃcchuddhÃvÃsakÃyikà devatà buddhasya varïaæ bhëamÃïà gacchanti, vistareïa dharmasya saæghasya varïaæ bhëamÃïà gacchanti / Órutvà ca rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃra÷ saæh­«ÂaromakÆpajÃta÷ aÓru nipÃtayati / sa saævegajÃto '¤jaliæ k­tvà tÃæ devatÃæ gÃthÃbhiradhyabhëata - (##) mayi karuïa janitvà devatà du÷khite 'smin yadi na kuruta manyuæ kiæcidevÃbhip­cche / kasya guïa vadanto gacchetÃtrÃntarÅk«e sukhitamiha mano me vÃkyametaæ niÓÃmya // 275 // atha khalu rëÂrapÃla tà devatÃ÷ puïyaraÓmirÃjakumÃraæ gÃthÃbhiradhyabhëanta - Óravaïamupagataste kiæ na buddha÷ kumÃra ÓaraïamaÓaraïÃnÃæ nÃma siddhÃrthabuddhi÷ / paracarikuÓalo 'sau puïyapraj¤Ãguïa¬hyo daÓaniyutasahasrÃdhyÃyinÃæ tasya saægha÷ // 276 // puïyarasmirÃha - ahamapi jina d­k«ye kÅd­Óaæ tasya rÆpaæ vadata api ca sarve kÅd­Óo cÃsya varïa÷ / ahamapi parip­cche kÅd­ÓÅ bodhicaryà bhavati yatha caran vai sarvasattvaikanÃtha÷ // 277 // atha khalu tà devatÃ÷ puïyaraÓmiæ rÃjakumÃraæ gÃthÃbhiradhyabhëanta - snugdharucikeÓà dak«iïÃvartajÃtà giritatamiva haima Óobhate cÃsya co«ïi / gagana iva ca ÓÆnyo bhÃsate cÃsya Ærïà sphaÂikamaïiviÓuddhà dak«iïà nÃbhi jÃtà // 278 // bhramaragaïaviÓuddhà netra nÅlotpalÃbhà siæhahanu narendrao bimba o«Âha÷ svayaæbhÆ÷ / s­jati ca sahasraæ vai raÓmikoÂÅranantÃn sphurati ca trisahasrÃn durgatÅ÷ Óo«ayaæÓca // 279 // samasahitasuv­ttà danta citra suÓuklà himarajataviÓuddhà viæÓati dveguïÃsya / jinavarapravarasya tasya daæ«ÂrÃÓcatasra÷ svakamukhapraticchÃdà tasya jihvà prabhÆtà // 280 // giri varasahitÃrthà tasya pralhÃdanÅyà sahita akuÂilà ca bramhagho«Ã suyuktà / tÆryaÓatasahasrairvÃgjinasyÃrhatulyà vimatiÓamakarÅ sà to«aïÅ arthikÃnÃm // 281 // (##) avikalaguïacitrà bodhi aÇgÃnukÆlà hÃraÓatasahasrà gumphità dharmamÃlà / tÆryarativighu«Âà devatÃgÅtaramyà amararucisvarà vai hlÃdanÅ vÃgjinasya // 282 // kÅnnarakalaviÇkÃkokilÃcakravÃkà barhiïakalahaæsÃgho«a konÃlakÃnÃm / bramharutanirgho«Ã kinnarÃïÃæ svarÃÇgà akhalitamanavadyà sarvÃrthÃnubodhà // 283 // citrasphaÂikaÓlak«ïà paï¬itÃnÃæ manÃpà codanÅ vinayanÅyà bodhanÅ premaïÅyà / paracarimanakÆlà to«aïÅ p­cchamÃnà imaguïa vacanà caitasya dharmeÓvarasya // 284 // kamburucira grÅvà ÓÃntasaæv­ttaskandha÷ / dÅrghaparigha bÃhÆ tasya saptotsadÃÇgam / kara rucirasuv­ttà dirghav­ttÃÇgulÅkÃ÷ tapitakanakavarïaæ tasya gÃtraæ jinasya // 285 // roma pariïatÃÓca dak«iïo caikajÃtà nÃbhi nikhila durgà guhyakoÓo hayo và / Æru gajakaro và eïajaÇgha÷ svayaæbhÆ÷ karatala suvicitrà svastikÃÓcakracitrÃ÷ // 286 // gajapatigatigÃmÅ siæhavikrÃntagÃmÅ v­«abhalalitagÃmÅ indraya«Âiprav­ddha÷ / gaganakusumav­«Âi÷ pu«pachatrà bhavanti vrajatimanuvrajanti dharma ete 'dbhutasya // 287 // lÃbha atha alÃbhe saukhyadu÷khe jinasya ayaÓasi yaÓa evaæ nindaÓaæsÃsu caivam / jalaruhamiva toyai÷ sarvato nopalipta÷ evamiha n­siæho nÃsti sattva÷ samo 'sya // 288 // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃra÷ buddhasya varïaæ ÓrutvÃ, vistareïa dharmasya saæghasya varïaæ ÓrutvÃ, tu«Âa udagra ÃttamanÃ÷ pramudita÷ prÅtisaumanasyajÃto 'bhÆt / atha khalu rëÂrapÃla pu«paraÓme rÃjakumÃrasyaitadabhavat - yÃd­Óa÷ saæbudho bhagavÃn, yÃd­ÓÅ cÃsya saæghasaæpat, yÃd­ÓaÓca tena dharma÷ sÃk«Ãtk­ta÷, yÃd­ÓÅ cÃsya Ói«yasaæpat, yathà vi«ayasamavadhÃnaÓca (##) saæsÃra÷, yathÃk­taj¤aÓca saæsÃra÷, yathÃkÌtaj¤ÃÓca bÃlap­thagjanÃ÷, yathà vi«amà ca satkÃyad­«Âi÷, yathà bahvÃdÅnavaÓca g­hÃvÃsa÷, yathà bahudo«ÃÓca kÃmÃ÷, yathà garhitaÓca paï¬itai÷ pramÃda÷, yathà saæmohaæ cÃvidyÃndhakÃram, yathà du÷prativedhÃÓca saæskÃrÃ÷, yathà durdamaæ citram, yathà gambhÅraæ nÃmarÆpam, yathÃnÃsvÃdaæ «a¬Ãyatanam, yathà du÷khavipÃkaÓcÃparij¤Ãta÷ sparÓa÷, yathà bahvÃdÅnavà vedanÃ÷, yathà gìhabandhanà t­«ïÃ, yathà du÷pratini÷saraïaæ copÃdÃnam, yathÃnÃryà bhavat­«ïÃ, bhave sati yathà du÷khasamucchedyà ca jÃti÷, yathà vikÃrakarÅ ca jarÃ, yathà vilopakÃrakaÓca vyÃdhi÷, yathà niruvuraktaæ ca maraïam, yathÃlpÃsvÃdà ca prav­tti÷, yathà bahvÃdÅnavà ca bhavÃbhinirv­tti÷, yathà ramaïÅyaæ ca tathÃgataÓÃsanam, nedaæ Óakyaæ kÃmadÃsena kleÓasaæmohitena cittakhilena pramÃdÃbhiratena bÃlamadhyagatenÃyoniÓaÓcittena saæsÃraraktacittena durjanamadhyagatena na Óakyaæ sugatipanthÃnamapi viÓodhayituæ kuta÷ punaranuttarÃæ samyaksaæbodhimabhisaæboddhum / tasyaitadabhÆt - yannvahamita eva prÃsÃdÃtprÃÇbhukha÷ prapateyam, mà me dvÃreïa ni«kramato j¤Ãtisaægho 'ntarÃyaæ kuryÃt // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃro yena bhagavÃn siddhÃrthabuddhisthathÃgatastanmukhastata÷ prÃsÃdÃdÃtmÃnamuts­«ÂavÃn, evaæ ca bhëate sma - sacetsa tathÃgata÷ sarvaæ jÃnÃti sarvaæ paÓyati, samanvÃharatu mÃæ tathÃgata÷ / atha khalu rëÂrapÃla siddhÃrthabuddhistathÃgato 'rhan samyaksaæbuddho dak«iïapÃïiæ prasÃrya prabhÃæ prÃmu¤cat, yayà puïyaraÓmi rÃjakumÃra÷ sp­«Âo 'bhÆt / tasyÃÓca prabhÃyÃ÷ Óatasahasrapatraæ padmaæ ÓakaÂacakrapramÃïamÃtraæ prÃdurbhÆtam / tasmÃcca padmÃt raÓmiÓatasahasrÃïi niÓcaranti sma, mahÃæÓcÃvabhÃso 'bhÆt, yenÃvabhÃsena puïyaraÓmÅ rÃjakumÃra÷ sphuÂo 'bhÆt / aht khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃrastasmin padme sthitvà yena sa bhagavÃn siddhÃrdhabuddhistathÃgato 'rhan samyaksaæbuddha÷, tenäjaliæ praïamya namo buddhÃyetyudÃnamudÃnayati sma // atha khalu rëÂrapÃla tena siddhÃrthabuddhinà tathÃgatena sà prabhà pratisaæh­tà / sa ca kumÃrastasya bhagavata÷ pÃdamÆle chinnÃpÃdapa iva prapatita÷ Óatasahasrak­tvastathÃgataæ vandate sma // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃrastaæ bhagavantaæ gÃthÃbhiradhyabhëata - mayà cirÃdadya hi vaidyarÃja÷ k­cchrÃdavÃpto 'dya cirÃtureïa / Ãcak«va me nÃtha kathaæ sthito 'haæ lÃbhÅ bhaveyaæ sugatasya ÓÃsane // 289 // Óruto mayà nÃyaka apramÃdo niÓÃmya rÃtrau divi devatÃbhya÷ / Órutvà ca saævigna hi Ãgato 'haæ kathaæ narÃïÃæ bhavate pramÃda÷ // 290 // prana«ÂamÃrgasya bhavÃdya deÓiko jÃtyandhabhÆtasya bhavÃdya cak«u÷ / mahÃprapÃtÃdiha mÃæ samuddhara ÓraddhÃkarà kÃruïikà cikitsakà // 291 // daridrabhÆtasya kuru«va saægrahaæ baddhasya mok«aæ kuru me 'dya nÃtha / sasaæÓayebhyo vimatiæ ca chinda caryÃæ ca me vyÃkuru bodhimÃrge // 292 // (##) tÅrthaæ ca saædarÓaya uhyato me dÅpaæ kuru«vÃpi mamÃndhakÃre / vraïÅk­taæ mÃæ hi kuru«va nirvraïaæ Óalyaæ ca me uddhara vaidyarÃja // 293 // vimocya mÃæ durgatisaækaÂÃttvaæ bhavopalambhagrahaïaæ nik­nta / saætÃra mÃæ ÓokamahaughapÃram a«ÂÃÇgamÃrgeïa mahÃpathena // 294 // parÅttamÃyu÷ k«ayadharmi jÅvitaæ bahvantarÃyaæ kuÓalaæ bhavatyapi / puïyasya sidhyatyacirÃdvipÃka÷ labdhak«aïo me 'dya vadaikaniÓcayam // 295 // etaddhi me vyÃkuru lokanÃtha syÃdbodhisattvo hi yathÃpramatta÷ / yathà carannuttamabodhicÃrikÃæ pramocayeyaæ bhavabandhanÃjjagat // 296 // atha khalu rëÂrapÃla siddhÃrthabuddhistathÃgata÷ puïyaraÓme rÃjakumÃrasyÃdhyÃÓayaæ viditvà vistareïa bodhicaryÃæ saæprakÃÓayati, yaæ Órutvà puïyaraÓminà rÃjakumÃreïa vimok«Ã nÃma dhÃraïÅ praolabdhÃ, pa¤cÃbhij¤Ã÷ pratilabdhÃ÷ / sa vaihÃyase sthitvà pu«pÃïyabhinirmÃya taæ tathÃgatamabhyavakirati sma, abhiprakirati sma // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmi rÃjakumÃrastasmÃdantarÅk«ÃdavatÅrya taæ bhagavantaæ siddhÃrthabuddhiæ tathÃgataæ gÃthÃbhirabhya«ÂÃvÅt - vandÃmi te kanakavarïanibhà varalak«aïà vimalacandramukhà / vandÃmi te asamaj¤Ãnadharà sad­Óo na te 'sti tribhave viraja÷ // 297 // m­du cÃru snigdha Óubha keÓa jinà girirÃjatulya tava co«ïiriha / no«ïÅ«amÅk«itu tavÃsti samo vibhrÃjate bhruvi vare 'pi tavorïa mune // 298 // kundenduÓaÇkhahimaÓubhranibhà nÅlotpalÃbhaÓubhanetravarà / k­payek«ase jagadidaæ hi yayà vandÃmi te vimalanetra jinà // 299 // jihvà prabhÆta tanu tÃmrani(bhÃ) vadanaæ ca chÃdayasi yenasvakam / dharmaæ vadan vinayase ca jagat vandÃmi te madhurasnugdhagiram // 300 // daÓanà ÓubhÃ÷ sud­¬ha vajranibhÃ÷ triæÓaddaÓÃpyaviralÃ÷ sahitÃ÷ / kurvan smitaæ vinayase ca jagat vandÃmi te madhurasatyakathà // 301 // rÆpeïa cÃpratisamo 'si jinà prabhayà ca bhÃsayasi k«etraÓatÃn / bramhendrapÃla jagato bhagavan jimhÅbhavanti tava te prabhayà // 302 // eïeyajaÇgha bhagavanna samà gajarÃjabarhim­garÃjagate÷ / Åk«an vrajasyati yugaæ bhagavan saækampayan dharaïiÓailataÂam // 303 // kÃyaÓca lak«aïacito bhagavan Ólak«ïa cchavÅ kanakavarïaæ tava / nek«an jagad vrajati t­ptimidaæ rÆpaæ tavÃpratimarÆpadhara // 304 // tvaæ pÆrva kalpaÓatacÅrïatapà tvaæ sarvatyÃgadamadÃnarata÷ / tvaæ sarvasattvak­pamaitramanà vandÃmi te paramakÃruïika // 305 // (##) tvaæ dÃnaÓÅlanirata÷ satataæ tvaæ k«ÃntivÅryanirata÷ sud­¬ham / tvaæ dhyÃnapraj¤aprabhatejadharo vandÃmi te asamaj¤Ãnadhara // 306 // tva vÃdiÓÆra kugaïipramathi tvaæ siæhavannadasi par«adi ca / tvaæ vaidyarÃja trimalÃntakaro vandÃmi te paramaprÅtikara // 307 // vÃkkÃyamÃnasaviÓuddha mune tribhave«valipta jalapadmamiva / tvaæ bramhagho«a kalaviÇkaravà vandÃmi te tribhavapÃragatam // 308 // mÃyopamaæ jagadidaæ bhavatà naÂaraÇgasvapnasad­Óaæ viditam / nÃtmà na sattva na ca jÅvagati dharmà marÅcidakacandrasamÃ÷ // 309 // ÓÆnyÃÓca ÓÃnta anutpÃdanaya avijÃnadeva jagadudbhramati / te«ÃmupÃyanayayuktiÓatairavatÃratyasyapi k­pÃlutayà // 310 // rÃgÃdibhiÓca bahurogaÓatai÷ saætÃpitaæ satatamÅk«ya jagad / vaidyottamo vicarase 'pratima÷ parimocaya sugata sattvaÓatÃn // 311 // jÃtÅjarÃmaraïaÓokahataæ priyaviprayogaparidevaÓatai÷ / satatÃturaæ ca jagadÅk«ya mune parimocayan vicarase k­payà // 312 // rathacakravadbhramati sarvajagat tiryak«u pretaniraye sugatau / mƬhà adeÓika anÃthagatÃ÷ te«Ãæ pradarÓayasi mÃrgam // 313 // ye te babhÆva purimÃÓca jinà dharmeÓvarà jagati cÃrthakarÃ÷ / ayameva tai÷ prakathito 'ryapatho yaæ deÓayasyapi vibho 'pratima÷ // 314 // snigdhaæ hyakar«aya manoj¤a varaæ bramhÃdhikaæ paramaprÅtikaram / gandharvakinnaravarÃpsarasÃmabhibhÆya tÃæ giramudÃharase // 315 // satyÃrjavak«ayamupÃyanayai÷ pariÓodhitÃæ giramanantaguïÃm / Órutvà hi yÃæ niyutasattvaÓatà yÃnatrayeïa jina yÃnti Óamam // 316 // tava pÆjayà sukhamanekavidhaæ divyaæ labhanti manuje«u tathà / ìhyo mahÃdhana mahÃvibhavo bhavate jagaddhitakaro n­pati÷ // 317 // valacakravartyapi ca dvÅpapati÷ jagadÃv­ïoti daÓabhi÷ kuÓalai÷ / ratnÃni sapta labhate suÓubhÃæ tvayi saæprasÃdajanako 'pratima // 318 // bramhÃpi Óakra api lokapati÷ bhavate ca saætu«itadevapati÷ / parinirmito 'pi ca suyÃmapati÷ tvatpÆjayà bhavati cÃpi jina÷ // 319 // evaæ hyamogha tava pÆja k­tà saædarÓanaæ Óravaïamapyasamam / bhavate jagadvividhadu÷khahara÷ sp­Óate paraæ padavaraæ hyajaram // 320 // mÃrgaj¤a mÃrgakuÓalà bhagavan kupathÃnnivÃrayasi lokamimam / k«eme Óive viraja Ãryapathe prati«ÂhÃpapyasyapi jagadbhagavan //321 // (##) puïyÃdhikasya tava puïyanidhe÷ satatÃk«ayà bhavati puïyakriyà / bahukalpakoÂÅ«u na yÃti k«ayaæ yÃvanna saæsp­Óati bodhicarÃm // 322 // pariÓuddha k«etra labhate ruciraæ paranirmitÃbha sada prÅtikaram / ÓuddhÃÓca kÃyavacasà manasà sattvà bhavantyapi ca k«etravare // 323 // ityevamÃdiguïa naikavidhÃn labhate jinÃrcanak­tÃn manuja÷ / svargÃpavarga manuje«u sukhaæ bhavate ca puïyanidhi sarvajage // 324 // kÅrtiryaÓaÓca pras­taæ vipulaæ tava sarvadik«u bahuk«etraÓatÃn / saækÅrtayanti sugatÃ÷ satataæ tava varïamÃla par«atsu jinà // 325 // vigatajvarà jagati mok«akarà priyadarÓanà paramakÃruïikà / ÓÃntendriyà Óamaratà bhagavan vandÃmi te naravarapravarà // 326 // labdhà abhij¤a jina pa¤ca mayà gagane sthitastava niÓÃmya giram / bhavitÃsmi vÅra sugatau pratima÷ vibhaji«ya dharmamamalaæ jagata÷ // 327 // stutvÃdya sarvaguïapÃragataæ naradevanÃgamahitaæ sugatam / puïyaæ yadarjitamidaæ vipulaæ jagadÃpnuyÃdapi ca buddhapadam // 328 // atha khalu rëÂrapÃla rÃjà arci«mÃæstasyà rÃtryà atyayenÃÓro«ÅtkumÃrasyÃnta÷pure ruditaÓabdam / Órutvà ca ÓÅghraæ tvaramÃïarÆpo yena ratipradhÃnaæ nagaraæ tenopasaækrÃmat / upasaækramyaitadavocat - kiæ bhavantyo rudanti ? tà avocÃn - puïyaraÓmÅ rÃjakumÃro na d­Óyate / atha khalu rëÂrapÃla rÃjà arci«mÃn kumÃrasyÃrthe chinnapÃdapa ina dharaïÅtale prapatita÷ / sa utthÃya dharaïitalÃt sahasraÓaÓca tannagaraæ paricarati rudamÃna÷ / atha khalu rëÂrapÃla yà tasminnagare nagaradevatà sà rÃjÃnamarci«mantametadavocat - gato mahÃrÃja kumÃra÷ pÆrvasmin digbhÃge siddhÃrthabuddhiæ tathÃgataæ darÓanÃya vandanÃya paryupÃsanÃya // atha khalu rëÂrapÃla rÃjà arci«mÃn kumÃrasyÃnta÷pureïa sÃrdhaæ caturaÓÅtibhi÷ prÃïakoÂiniyutaÓatasahasrairyena pÆrvo digbhÃgastenopajagÃma / yena siddhÃrthabuddhistathÃgato 'rhan samyassaæbuddhastenopasaækrÃnta÷ / upasaækramya tasya bhagavata÷ pÃdau ÓirasÃbhivanditvà ekÃnte 'ti«Âhat / ekÃntasthitaÓca rÃjà arci«mÃn bhagavantamÃbhirgÃthÃbhirabhya«ÂÃvÅt - vandÃmi guïaj¤ÃnasÃgaraæ naravÅraæ yasya nÃsti sama÷ kuto 'dhikastribhave 'smin / devendrÃsurarÃjasatk­taæ varasattvaæ t­ptiæ naiti jano nirÅk«atastava rÆpam // 329 // dvÃtriæÓattava kÃyalak«aïà suviÓuddhà merurvà vararatnacitrita÷ pariÓuddha÷ / Ólak«ïaæ käcanavarïasaænibhaæ jinakÃntaæ vandÃmi priyarÆpadarÓanaæ munikÃyam // 330 // (##) kalpÃnacintya ÓatÃÓca koÂiyo vrata cÅrïà buddhakoÂiÓatÃÓca satk­tà bahukalpÃn / ya«Âà yaj¤aÓatà acintiyÃparimÃïà kÃyastena tavÃbhirÃjate abhirÆpa÷ // 331 // dÃnaÓÅlasamÃdhipraj¤ayÃpi ca k«Ãntyà vÅryadhyÃnamupÃyaÓodhitaæ tava rÆpam / candrÃrkamaïidyutiprabhà na virÃji Óakrabramhaprabhà na bhÃsate purataste // 332 // rÆpaæ darÓayate manoramaæ jagadarthe pratibhÃsodakacandrasaænibhaæ yatha mÃyà / sarvÃsveva ca dik«u d­Óyate jinakÃyo no cà rÆpapramÃïu d­Óyate sugatÃnÃm // 333 // tu«ite«u kvacideva d­Óyase nivasaæstvaæ vyƬhamÃnaÓca puna÷ supÃï¬aragajabhÆta÷ / mÃtu kuk«igataÓca d­Óyase 'pi ca vÅra÷ sarvatrÃnugato mahÃmune nabhatulya÷ // 334 // jÃtiæ saædarÓayase kvacidbhavÃn diÓatÃsu gacchan sapta padÃni d­Óyase kvacidurvyÃm / hye«Âho 'haæ sanarÃmare jage atidevo moci«ye jaga du÷khasÃgarÃdgira mu¤can // 335 // dharmasaæÓayu nÃsti te mune kvacideva Óik«Ãæ cÃpi ca loka d­Óyate lipij¤Ãne ÓÃntaæ dhyÃnasamÃdhigocaramanuprÃptaæ strÅïÃæ madhyagataÓca d­Óyate kvacideva // 336 // tyaktvà mÃtÃpità mahÅtale pramadÃÓca j¤ÃtÅn ÓokahatÃn vimÆrcchitÃn viruvanta÷ / ni«krÃnto vanavÃsamÅk«yase padamekaæ devÃkoÂiÓatai÷ pariv­to varasattva÷ // 337 // mÃrÃste caturo 'pi nirjitÃÓcirakÃlaæ mÃrÃn dhar«ayamÃïa d­Óyate 'pi ca k«etre / cakraæ vartayase 'pyacintiyaæ purimeïa cakraæ vartayamÃna d­Óyase k­payà tvam // 338 // (##) nityaæ ÓÃÓvatad­«Âisaæj¤itaæ jagadÅk«ya nirvÃsya iti vÃca bhëase pari«atsu / saæsÃrÃbhirataæ jagatsatatamÅk«ya ÓÃntÃæ ÓÅtagatiæ ca nirv­tiæ vadasi tvam // 339 // puïyaj¤ÃnamupÃyapraj¤ato na samaste sphurase kÃyaprabhÃya tvaæ mune bahuk«etrÃn / bhëante tava varïa nÃyakà diÓatÃsu vande tvÃmasamantagocaraæ munirÃjam // 340 // vandÃmo 'pi ca dharmatÃmakhilaprÃptaæ sarvasattvakriyÃsu d­Óyase yatha mÃyà / na ca te 'styÃgamanaæ kvacidgamanaæ và mÃyÃdharma sati prati«Âhitamabhivande // 341 // sÃdhu tvaæ naravÅra bhëase varamÃrgaæ bodhiryena varà hyavÃpyate jagadarthe / etÃmapyahamÃÓu dharmatÃmanubuddhà deÓeyaæ naravÅraæ dhamatÃæ jagadarthe // 342 // sarvaj¤aæ vigatajvaraæ naravÅraæ yasya nÃsti sama÷ kuto 'dhikastribhave 'smin / stutvà puïyamupÃrjitaæ mayà yadiha tena ÓÃntÃæ bodhivarÃmanuttarÃæ sp­Óatu loka÷ // 343 // atha khalu rëÂrapÃla sa tathÃgata÷ siddhÃrthabuddhi÷ rÃj¤o 'rci«mato 'dhyÃÓayaæ viditvà tathà dharmaæ deÓayÃmÃsa yathà sarve avaivartikà abhÆvannanuttarÃyÃæ samyaksaæbodhau // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃrastaæ bhagavantaæ siddhÃrthabuddhiæ tathÃgatametadavocat - adhivÃsayatu bhagavÃnasmÃkÃæ nagare Óvobhaktena / adhivÃsayati ca bhagavÃn puïyaraÓme rÃjakumÃrasya tÆ«ïÅbhÃvenÃnukampÃmupÃdÃya // atha khalu puïyaraÓmÅ rÃjakumÃrastau mÃtÃpitarau tÃÓva pramadà Ãmantrayati sma - anumodayantu bhavanta÷ sarve sahitÃ÷ sarve samagrÃ÷ / yathÃlaæk­taæ ratipradhÃnaæ nagaraæ tathÃgatasya niryÃtayÃmuanapek«a÷ / tairekasvareïÃnumoditam // atha khalu rëÂrapÃla puïyaraÓmÅ rÃjakumÃro yathÃlaæk­taæ ratipradhÃnaæ nagaraæ tathÃgatÃya niryÃtayati sma anapek«a÷ / pa¤carasaÓatavyÆhena ca bhojanena taæ tathÃgataæ pratipÃdayati sma sÃrdhaæ bhik«usaæghena / sarve«Ãæ te«Ãæ bhik«ÆïÃæ saptaratnacitÃn vihÃrÃn kÃrayÃmÃsa maïicaækramÃn praj¤aptÃnupari ca ratnajÃlavitÃnavitatÃn vÃmadak«iïena pu«pav­k«asuparini«ÂhitÃn / puï¬arÅkapu«kariïyupaÓibhitÃnyubhayato mukhanirmaladÆ«yaÓatasahasrapraj¤aptÃni (##) ÓayyÃsanÃni / ekaikasya ca bhik«orabhivandya cÅvaro dÅyate sma ekaika÷ / anyonyÃni cÅvarÃïyanipradÅyante divase divase / sa tribhirvar«akoÂibhi÷ styÃnamiddhaæ nÃvakrÃmitavÃn, nÃtmaprema k­tavÃn, buddhapÆjÃæ prati nÃnyamanasikÃra÷ / etasminnantare na kÃmavitarkaæ vitarkitavÃn, na vyÃpÃdavitarkaæ na vihiæsÃvitarkaæ na rÃjyat­«ïÃm / sarvathÃnapek«o 'bhÆtkÃye jÅvite ca, prÃgevÃnyatarasmin bÃhyavastuni / etasminnantare yadbhagavatà bhëitaæ tatsarvamavadhÃritam, na ca dvirapi sa tathÃgata÷ p­«Âa÷ / etasminnantare na snÃto na sarpitailena và gÃtraæ mrak«itam, na pÃdadhÃvanaæ k­tam, na klÃntasaæj¤otpÃditÃ, na jÃtu ni«aïïo 'nyatra bhaktaparibhogÃrthamuccÃraprasrÃvaïÃrthaæ ca / yasmiæÓca samaye sa tathÃgata÷ parinirv­tastasmin samaye lohitacandranasya cità kÃrità / yatra sa tathÃgato dhmÃpitastasminneva ca p­thivipradeÓe var«aÓatasahasraæ dhÃtÆnÃæ pÆjÃæ k­tavÃn / sarvaæ jambÆdvÅpaæ sarvapu«pai÷ sarvamÃlyai÷ sarvagandhai÷ sarvavÃdyairyÃvat sarvapÆjÃsatkÃrÃn k­tvà pa¤cÃccaturnavati÷ stÆpakoÂya÷ prati«ÂhÃpitavÃn / te ca stÆpÃ÷ saptaratnamayà ratnajÃlasaæchannà muktÃjÃlavitÃnavitatÃ÷ / saptÃnÃæ ratnÃnÃæ pa¤ca pa¤ca chatraÓatÃnyekaikasmin stÆpe ÃropitavÃn / sarvatra ca stÆpe tÆryaÓatasahasrÃïi niÓcÃritavÃn / samantataÓca jambÆdvÅpe pu«pav­k«Ãn ropitavÃn / ekaikatra dÅpyate sarvagandhatailasya / sarvagandhamÃlyavilepanaiÓca pÆjÃmakarot / anenopÃyena var«akoÂiæ pÆjÃæ kÌtvÃ÷ tata÷ pravrajita÷ / sa pravrajità traicÅvariko 'bhavat / nityaæ piï¬apÃtacÃriko 'nai«adyika÷ / na jÃtu pÃrÓvaæ dattavÃn, na styÃnamiddhamavakrÃmitavÃn / tena nirÃmi«acittena catako var«akoÂyo dharmadÃnaæ dattam / na cÃnenÃntaÓa÷ / sÃdhukÃro 'pi parasyÃntikÃtpratikÃÇk«ita÷, kuta÷ punarlÃbhasatkÃra÷ / nÃpi klÃnto 'bhÆddharmaÓravaïena dharmadeÓanayà ca / tasya devatÃ÷ paricaryÃæ kurvanti sma / tasya cÃnuÓik«itvà sarvajanapado 'nta÷puraæ sarvapÃdamÆlaæ sarvasahÃyÃÓca pravrajitÃ÷ // atha khalu rëÂrapÃla ÓÆddhÃvÃsakÃyikÃnÃæ devaputrÃïÃmetadabhavat - puïyaraÓmeranuÓik«amÃïa÷ sarvarÃjyajanakada÷ pravrajita÷ / asmÃbhistasyopasthÃnaparicaryà kartavyà / trayÃïÃæ ratnÃnÃmupasthÃna k­taæ bhavi«yati / tasya punastathÃgatasya parinirv­tasya catu÷«a«Âivar«akoÂya÷ saddharmastasthau / sarvasya puïyaraÓminà bhik«uïà buddhasahasrasya caivaærÆpà pÆjà k­tÃbhÆt // syÃtkhalu punaste rëÂrapÃla etarhi kÃÇk«Ã và vimatirvà vicikitsà và - anya÷ sa tena kÃlena tena samayenÃrci«mÃn nÃma rÃjÃbhÆt / na khalu punastvayaivaæ dra«Âavyam / tatkasya heto÷ ? amitÃyu÷ sa tathÃgatastena kÃlena tena samayenÃrci«mÃnnÃma rÃjÃbhÆt / syÃtkhalu punaste rëÂrapÃla - anya÷ sa tena kÃlena tena samayena puïyaraÓmirnÃma rÃjakumÃro 'bhÆt / na khalu punastvayaivaæ dra«Âavyam / tatkasya heto÷ ? ahaæ sa tena kÃlena tena samayena puïyaraÓmirnÃma rÃjakumÃro 'bhÆt / yÃpi sà nagaradevatÃ, ak«obhyastathÃgato 'bhÆt / (##) tasmÃttarhi rëÂrapÃla bodhisattvena mahÃsattvenÃnuttarÃæ samyaksaæbodhimabhisaæboddhukÃmena tasya puïyaraÓmirÃjakumÃrasyÃniÓik«itavyamadhyÃÓayapratipattyà priyÃpriyaparityÃgitayà apramÃdacaryayà - evaæ du÷khÃbhisaæskÃrapratilabdhà me 'nuttarà samyaksaæbodhiriti / tatte 'nabhiyuktà lÃbhasatkÃraÓlokagurukà j¤Ãtyadhyavasità mÃnahatà lÃbhahatÃstapasvino vihanyante, lÃbhaheto÷ ÓÃsanÃddÆrÅbhavanti, nirarthakaæ pravrajitÃ÷ ÓramaïadÆ«akà bodhisattvakhaÂukÃ÷ kÃyavÃkcittavaÇkÃ÷ naimittikÃ÷ vitathapratij¤Ã÷ svapratij¤ÃtaÓcyutÃ÷ cÅvarapiï¬apÃtaÓayyÃsanaglÃnapratyayabhai«ajyapari«kÃranimittamadhyavasitÃ÷ / ahrÅkà anapatrapà acÃritrà asaddharmapras­tà gocaravirahità buddhagocarÃddÆrÅbhÆtà buddhaj¤ÃnavirahitÃ÷ mok«acittavirahitÃ÷ bodhicittavirahitÃ÷ / tasmÃttarhi rëÂrapÃla imamevaærÆpaæ dharmaæ Órutvà boddhavyam - pÃpamitrÃnyudyuktÃni na sevitavyÃni lÃbhÃrthikÃnÃm // atha khalu bhagavÃæstasyÃæ velÃyÃmimà gÃthà abhëata - aprameye daÓabalacalite lÃbhe j¤Ãtau parigatah­dayà / hitvà bodhiæ guïaÓatanicitÃæ lÃbhÃrthaæ te parakulanicatÃ÷ // 344 // dhvÃÇk«Ã du«Âà hrÅdh­tirahità k«etrÃrthaæ te namucivaÓagatÃ÷ / kleÓÃdhÅnà bhavagatipraïatà bhëantyevaæ vayamapi guïina÷ // 345 // kÃyo 'raïye sm­tirapi nagare lÃbhÃrthaæ te caritavikalpe / dÆre mok«o nabha iva dharaïi dÆre jÃhu bhujagavadetÃn // 346 // buddho dharmo na ca priyavadatÃæ tadvatsaægho guïaÓatabharita÷ / hitvà svargaæ kupathaprayÃtà a«ÂavighÃtairbhavaÓatavihatÃ÷ // 347 // ÓrutvainÃæ mama cÃrikÃæ samupadi«ÂÃæ bhÆtÃdhyÃÓayato 'tra yujyathà pratipattyà / du«prÃpyaæ bahukalpakoÂibhi÷ k«aïaprÃptà tasmÃdatra yathoktadharmatÃmabhiyujyet // 348 // yo hÅcchedvarabodhi budhyituæ varayÃne smÃryÃstena mahÅpate guïÃstasya / saæcintya yathÃbhÆta yoniÓa÷ sthÃtavyamevaæ bodhi asaÇga ridhyate sugatÃnÃm // 349 // Ãryaæ vaæÓaæ ni«evate guïaprek«Å j¤Ãnaæ tatra utpÃdayecchu ivÃtra / mà evaæ pravijahya ÓÃsanaæ guïamaï¬aæ sarvÃsvetagatÅ«u pa¤casÆ yatha bÃlÃ÷ // 350 // (##) ÓailÃraïyaguhÃnijÃsino bhavateha tatrasthÃÓca ma Ãtma manyathà paÂapaæsÅ / ÃtmÃnaæ paribhëathà satatanitya - manusmaranto buddhakoÂi virÃgità purimà ye // 351 // kÃye jÅvita t­«ïa uts­ha anapek«Ã dharme yujyata tÅvra gauravaæ janayitvà / pratipattiÓca mayÃpi bhëità iha sÆtre paÓcà bodhi na te«u durlabhà iha sthitvà // 352 // ye yuktÃÓca ihÃpi har«ità jinayÃne Órutvà yukta sudurmanà bhavitÃra÷ / tasmÃdvai janayeta ÓÃsane adhimuktiæ mà paÓcÃdanutÃpa bhe«yathà vicaramÃïÃ÷ // 353 // yaÓca punà rëÂrapÃla bodhisattva÷ pa¤capÃramitÃsu caret, yaÓceha dharmaparyÃyapratipatyà saæpÃdayet - ahamatra Óik«i«ye 'hamatra saævare sthÃsyÃmi / e«a puïyaskandho 'sya puïyaskandhasya purata÷ ÓatatamÃmapi kalÃæ nopaiti sahasratamÃmapi ÓatasahasratamÃmapi koÂiÓatasahasratamÃmapi, saækhyÃmapi kalÃmapi gaïanÃmapi upamÃmapi upanisÃmapi dh­tipadamapi nopaiti / asmin khalu punardharmaparyÃye bhÃsyamÃïe triæÓatÃæ niyutÃnÃæ sadevamÃnu«ÃsurÃyÃÓca prajÃyà anutpadantapÆrvÃïyanuttarasyÃæ samyaksaæbodhau cittÃnyutpannÃni / avaivartyÃÓcÃbhÆvannanuttarasyÃ÷ samyaksambodhe÷ / saptÃnÃæ ca bhik«usahasrÃïÃmanupÃdÃyÃsravebhyaÓcittÃni vimuktÃni // atha khalu Ãyu«mÃn rëÂrapÃlo bhagavantametadavocat - kiænÃmÃyaæ bhagavan dharmaparyÃya÷,kathaæ caina÷ dhÃrayÃmi ? evamukte bhagavÃnÃyu«mantaæ rëÂrapÃlametadavocat - amoghapratij¤ÃviÓuddhamiti nÃma dhÃraya / satpuru«avikrŬitaæ bodhisattvacaryÃviniÓcayaæ nÃma dhÃraya / arthapÃripÆrÅ ca nÃma dhÃraya // idamavocadbhagavÃn / Ãttamanà Ãyu«mÃn rëÂrapÃla÷ sadevamÃnu«ÃsuragandharvaÓca loko bhagavato bhëitamabhyanandan // iti puïyaraÓme÷ satpuru«asya pÆrvayogasÆtraratnarÃjaæ samÃptam // ÃryarëÂrapÃlaparip­cchà nÃma mahÃyÃnasÆtraæ samÃptam // (##): ÓlokasÆcÅ