Arthaviniscayasutra Based on the ed. by P.L. Vaidya in: Mahayana-sutra-samgrahah, Part 1. Darbhanga: The Mithila Institute 1961 (Buddhist Sanskrit Texts, 17) Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sutra section, text no. 5. The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. REFERNCE SYSTEM: (Vaidya n) = pagination of P.L. Vaidya's edition (added by Klaus Wille) NOTE: Where a page break occurs within a word, the pagination mark has been shifted to the end of the word in order not to interfere with word search. #<...># = BOLD ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ (##) ## ÓrÅma¤jugurave(Óriye) nama÷ | bhagavÃnÃha - kaÓcÃsau bhik«avo 'rthaviniÓcayo nÃma dharmaparyÃya÷? yaduktam - pa¤ca skandhÃ÷ | pa¤copÃdÃnaskandhÃ÷ | a«ÂÃdaÓa dhÃtava÷ | dvÃdaÓÃyatanÃni | dvÃdaÓÃÇga÷ pratÅtyasamutpÃda÷ | catvÃri ÃryasatyÃni | dvÃviæÓati indriyÃïi | catvÃri dhyÃnÃni | [catasra ÃrÆpyasamÃpattaya÷] | catvÃro brahmavihÃrÃ÷ | catasra÷ pratisaævida÷ | catasra÷ samÃdhibhÃvanÃ÷ | catvÃri sm­tyupasthÃnÃni | catvÃri samyakprahÃïÃni | catvÃra ­ddhipÃdÃ÷ | pa¤cendriyÃïi | pa¤ca balÃni | sapta bodhyaÇgÃni | ÃryëÂÃÇgamÃrga÷ | «o¬aÓÃkÃrà ÃnÃpÃnÃnusm­ti÷ | catvÃri srotÃpattyaÇgÃni | daÓa tathÃgatabalÃni catvÃri vaiÓÃradyÃni | catasra÷ pratisaævida÷ | a«ÂÃdaÓa ÃveïikabuddhadharmÃ÷ | dvÃtriæÓanmahÃpuru«alak«aïÃni | aÓÅtyanuvya¤janÃni | ayaæ bhik«avo 'rthaviniÓcayasya dharmaparyÃyasyoddeÓa÷ || (1) tatra bhik«ava÷ katame pa¤ca skandhÃ÷? tadyathà - rÆpaskandha÷ | vedanÃskandha÷ | saæj¤Ãskandha÷ | saæskÃraskandha÷ | vij¤Ãnaskandha÷ | ime bhik«ava÷ pa¤ca skandhÃ÷ || (2) tatra bhik«ava÷ katame pa¤copÃdÃnaskandhÃ÷? tadyathà - rÆpopÃdÃnaskandha÷ | vedanopÃdÃnaskandha÷ | saæj¤opÃdÃnaskandha÷ | saæskÃropÃdÃnaskandha÷ | vij¤ÃnopÃdÃnaskandha÷ | ime bhik«ava÷ pa¤copÃdÃnaskandhÃ÷ || (3) tatra bhik«avaæ katame '«ÂadaÓa dhÃtava÷? tadyathà - cak«udhÃtu÷ | rÆpadhÃtu÷ | cak«urvij¤ÃnadhÃtu÷ | ÓrotadhÃtu÷ | ÓabdadhÃtu÷ | Órotravij¤ÃnadhÃtu÷ | ghrÃïadhÃtu÷ | gandhadhÃtu÷ | ghrÃïavij¤ÃnadhÃtu÷ | jihvÃdhÃtu÷ | rasadhÃtu÷ | jihvÃvij¤ÃnadhÃtu÷ | kÃyadhÃtu÷ | sparÓadhÃtu÷ | kÃyavij¤ÃnadhÃtu÷ | manodhÃtu÷ | dharmadhÃtu÷ | manovij¤ÃnadhÃtu÷ | ime bhik«ava ucyante '«ÂÃdaÓa dhÃtava÷ || (4) tatra bhik«ava÷ katamÃni dvÃdaÓÃyatanÃni? yaduta cak«uradhyÃtmikamÃyatanam | rÆpamadhyÃtmikamÃyatanam | ÓrotramadhyÃtmikamÃyatanam | Óabdo bÃhyamÃyatanam | ghrÃïamadhyÃtmikamÃyatanam | gandho bÃhyamÃyatanam | jihvà adhyÃtmikamÃyatanam | raso bÃhyamÃyatanam | kÃyo 'dhyÃtmikamÃyatanam | sparÓo bÃhyamÃyatanam | mana adhyÃtmikamÃyatanam | dharmo bÃhyamÃyatanam | imÃni bhik«ava ucyante dvÃdaÓÃyatanÃni || (5) tatra bhik«ava÷ katamo dvÃdaÓÃÇga÷ pratÅtyasamutpÃda÷? avidyÃpratyayÃ÷ saæskÃrÃ÷ | saæskÃrapratyayaæ vij¤Ãnam | vij¤Ãnapratyayaæ nÃmarÆpam | nÃmarÆpapratyayaæ «a¬Ãyatanam | «a¬Ãyatanapratyaya÷ sparÓa÷ | sparÓapratyayà vedanà | vedanÃpratyayà t­«ïà | t­«ïÃpratyayÃdupÃdÃnam | upÃdÃnapratyayÃdbhava÷ | bhavapratyayÃjjÃti÷ | jÃtipratyayà jarÃmaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmana##pÃyÃsÃ÷ (##) saæbhavanti | evamasya kevalasya mahato du÷khaskandhasya samudayo bhavati || avidyÃnirodhÃtsaæskÃranirodha÷ | saæskÃranirodhÃdvij¤ÃnÃnirodha÷ | vij¤ÃnanirodhÃnnÃmarÆpanirodha÷ | nÃmarÆpanirodhÃt«a¬Ãyatananirodha÷ | «a¬ÃyatananirodhÃtsparÓanirodha÷ | sparÓanirodhÃdvedanÃnirodha÷ | vedanÃnirodhÃtt­«ïÃnirodha÷ | t­«ïÃnirodhÃdupÃdÃnanirodha÷ | upÃdÃnanirodhÃdbhavanirodha÷ | bhavanirodhÃjjÃtinirodha÷ | jÃtinirodhÃjjarÃmaraïaÓokaparidevadu÷khadaurmanasyopÃyÃsà nirudhyante | evamasya kevalasya mahato du÷khaskandhasya nirodho bhavati || (a) tatra katamà avidyÃ? yattatpÆrvÃnte 'j¤Ãnam | aparÃnte 'j¤Ãnam | pÆrvÃ(ntÃ) parÃnte 'j¤Ãnam | adhyÃtma aj¤Ãnam | bahirdhà aj¤Ãnam | adhyÃtmabahirdhà aj¤Ãnam | karmaïyaj¤Ãnam | vipÃke 'j¤Ãnam | karmavipÃke 'j¤Ãnam | suk­te 'j¤Ãnam | du«k­te 'j¤Ãnam | suk­tadu«k­te«u dharme«vaj¤Ãnam | hetÃvaj¤Ãnam | phale 'j¤Ãnam | hetuphale 'j¤Ãnam | hetusamutpanne«u dharme«vaj¤Ãnam | pratÅtyasamutpÃde 'j¤Ãnam | pratÅtyasamutpanne«u dharme«vaj¤Ãnam | buddhe 'j¤Ãnam | dharme 'j¤Ãnam | saæghe 'j¤Ãnam | du÷khe 'j¤Ãnam | samudaye 'j¤Ãnam | nirodhe 'j¤Ãnam | mÃrge 'j¤Ãnam | kuÓale 'j¤Ãnam | akuÓale 'j¤Ãnam | kuÓalÃkuÓale«u dharme«vaj¤Ãnam | sÃvadye 'j¤Ãnam | anavadye 'j¤Ãnam | sÃvadyÃnavadye«u dharme«vaj¤Ãnam | sevitavye 'j¤Ãnam | asevitavye 'j¤Ãnam | sevitavyÃsevitavye«u dharme«vaj¤Ãnam | sÃsrave 'j¤Ãnam | anÃsrave 'j¤Ãnam | sÃsravÃnÃsrave«u dharme«vaj¤Ãnam | saæsk­te 'j¤Ãnam | asaæsk­te 'j¤Ãnam | saæsk­tÃsaæsk­te«u dharme«vaj¤Ãnam | atÅte 'j¤Ãnam | anÃgate 'j¤Ãnam | pratyutpanne 'j¤Ãnam | atÅtÃnÃgatapratyutpanne«u dharme«vaj¤Ãnam | «a su và sparÓÃyatane«u yathÃbhÆtamaj¤ÃnamadarÓanamanabhisamayastama÷ saæmoho 'vidyÃndhakÃram | iyamucyate 'vidyeti || (Ã) avidyÃpratyayÃ÷ saæskÃrà iti | saæskÃrÃ÷ katame? traya÷ saæskÃrÃ÷ - kÃyasaæskÃra÷ vÃksaæskÃra÷ mana÷saæskÃraÓca | tatra kÃyasaæskÃra÷ katama÷? ÃÓvÃsa÷ praÓvÃsa÷ | kÃyiko hye«a dharma÷, kÃyaniÓrita÷ kÃyapratibaddha÷ | kÃyaæ niÓritya vartate | tasmÃdÃÓvÃsapraÓvÃsÃ÷ kÃyasaæskÃra ityucyate || vÃksaæskÃra÷ katama÷? vitarkayitvà vicÃrayitvà vÃcaæ bhëate, nÃvitarkayitvÃ, nÃvicÃrya | tasmÃdvitarkavicÃro vÃksaæskÃra ityucyate || mana÷saæskÃra÷ katama÷? raktasya yà cetanÃ, cittasya ca, tenÃsya yà cetanà | caitasiko hye«a dharma÷ | cittaniÓrita÷ cittapratibaddha÷ | cittaæ niÓritya pravartate | tasmÃccetanà mana÷saæskÃra ityucyate || (i) saæskÃrapratyayaæ vij¤Ãnamiti | vij¤Ãnaæ katamat? «a¬ vij¤ÃnakÃyÃ÷ | katame «aÂ? tadyathà - cak«urvij¤Ãnam | Órotravij¤Ãnam | ghrÃïavij¤Ãnam | jihvÃvij¤Ãnam | kÃyavij¤Ãnam | manovij¤Ãnam | ime «a¬ vij¤ÃnakÃyÃ÷ || (Å) vij¤Ãnapratyayaæ nÃmarÆpamiti | tatra nÃmarÆpam - nÃma catvÃro 'rÆpiïa÷ skandhÃ÷ | katame catvÃra÷? vedanÃskandha÷ | saæj¤Ãskandha÷ | saæskÃraskandha÷ | vij¤Ãnaskandha÷ | idaæ (##) nÃma | rÆpaæ katamat? yatkiæcidrÆpam, taccatvÃri mahÃbhÆtÃni | catvÃri ca mahÃbhÆtÃnyupÃdÃya | tadyathà - p­thivÅdhÃtu÷ | abdhÃtu÷ | tejodhÃtu÷ | vÃyudhÃtu÷ || p­thivÅdhÃtu÷ katama÷? yadgurutvaæ ca karkaÓatvaæ ca | abdhÃtu÷ katama÷? yad dravatvamabhi«yandanatvaæ ca | tejodhÃtu÷ katama÷? yadu«ïatvaæ paripÃcanatvaæ ca | vÃyudhÃtu÷ katama÷? yadÃku¤cana÷ prasÃraïa÷ laghusamudÅraïatvaæ ca | yadidaæ rÆpaæ pÆrvakaæ (ca) nÃma, tadubhayamekatrÃbhisaæk«ipya nÃmarÆpamityucyate || (u) nÃmarÆpapratyayaæ «a¬Ãyatanamiti | «a¬Ãyatanaæ katamat? cak«urÃyatanam | ÓrotrÃyatanam | ghrÃïÃyatanam | jihvÃyatanam | kÃyÃyatanam | manaÃyatanam | idamucyate «a¬Ãyatanam || (Æ) «a¬Ãyatanapratyaya÷ sparÓa iti | sparÓa÷ katama÷? «a sparÓakÃyÃ÷ - cak«usaæsparÓa÷ | ÓrotrasaæsparÓa÷ | ghrÃïasaæsparÓa÷ | jihvÃsaæsparÓa÷ | kÃyasaæsparÓa÷ | mana÷saæsparÓa÷ |(ayamucyate sparÓa÷) || (e) sparÓapratyayà vedanà | vedanà katamÃ? «a¬ vedanÃ÷ | katame(mÃ÷?)«aÂ? cak«u÷saæsparÓajà vedanà sukhà du÷khà adu÷khÃsukhà ca | ÓrotrasaæsparÓajà vedanà sukhà du÷khà adu÷khÃsukhà ca | ghrÃïasaæsparÓajà vedanà sukhà du÷khà adu÷khÃsukhà ca | jihvÃsaæsparÓajà vedanà sukhà du÷khà adu÷khÃsukhà ca | kÃyasaæsparÓajà vedanà sukhà du÷khà adu÷khÃsukhà ca | mana÷saæsparÓajà vedanà sukhà du÷khà adu÷khÃsukhà ca | iyamucyate vedanà || (o) vedanÃpratyayà t­«ïà | katamà t­«ïÃ? «a t­«ïÃkÃyÃ÷ | katame «aÂ? rÆpat­«ïà | Óabdat­«ïà | gandhat­«ïà | rasat­«ïà | sparÓat­«ïà | dharmat­«ïà |(iyamucyate t­«ïÃ) || (ka) t­«ïÃpratyayamupÃdÃnam | upÃdÃnaæ katamat? catvÃri upÃdÃnÃni | katamÃni catvÃri? t­«ïopÃdÃnam | ÓÅlavratopÃdÃnam | ÃtmavedanopÃdÃnam | (idamucyate upÃdÃnam) || (kha) upÃdÃnapratyayo bhava iti | bhava÷ katama÷? trayo bhavÃ÷ | katame traya÷? kÃmabhava÷ | rÆpabhava÷ | ÃrÆpyabhavaÓca | tatra kÃmabhava÷ katama÷? tadyathà - narakÃ÷ | tirya¤capretÃ÷ | asurÃ÷ | «a kÃmÃvacarà devÃ÷ || tadyathà - a«Âau mahÃnarakÃ÷ | katame '«Âau÷? tadyathà - u«ïà mahÃnarakÃ÷ | saæjÅva÷ | kÃlasÆtra÷ | saæghÃta÷ | dvau ca rauravau | tapana÷ | pratÃpana÷ | avÅciÓca | iti || mahÃnarakÃ÷ || tadyathà - arbuda÷ | nirarbuda÷ | aÂaÂa÷ | hahava÷ | huhuva÷ | utpala÷ | padma÷ | mahÃpadma÷ || katame «a devÃ÷? cÃturmahÃrÃjikà devÃ÷ | trÃyastriæÓÃ÷ | yÃmÃ÷ | tu«itÃ÷ | nirmÃïarataya÷ | paranirmitavaÓavartino devÃ÷ || tatra rÆpabhava÷ katama÷? tadyathà - bramhakÃyikÃ÷ | brahmapurohitÃ÷ | mahÃbrahmÃïa÷ | parÅttÃbhÃ÷ | apramÃïÃbhÃ÷ | ÃbhÃsvarÃ÷ | parÅttaÓubhÃ÷ | apramÃïaÓubhÃ÷ | Óubhak­tsnÃ÷ | anabhrakÃ÷ | puïyaprasavÃ÷ | ab­hÃ÷ | atapÃ÷ | ab­hÃ÷ | sudarÓanÃ÷ | akani«ÂhÃÓceti || ÃrÆpyadhÃtava÷ katamÃ÷? tadyathà - (##) ÃkÃÓÃnantyÃyatanam | vij¤ÃnÃnantyÃyatanam | ÃkiæcanyÃyatanam | naivasaæj¤ÃnÃsaæj¤Ãyatanam || ÃrÆpiïÃæ devÃnÃæ cittamÃtramadhyÃyinÃæ cÃturvidhà upapatti÷ | ayamucyate upÃdÃnapratyayo bhava÷ || (ga) bhavapratyayà jÃtiriti | jÃti÷ katamÃ÷? yà te«Ãæ te«Ãæ sattvÃnÃæ tasmiæstasmin sattvanikÃye jÃti÷, saæjÃti÷, avakrÃnti÷, abhinirv­tti÷, skandhÃnÃæ prÃdurbhÃva÷, ÃyatanÃnÃæ pratilambha÷, jÅvitendriyasyodbhava÷ |(iyamucyate jÃti÷ |) || (gha) (jÃtipratyayaæ jarÃmaraïam | jarà katamÃ?) nikÃyasabhÃgatÃyÃstasyà yat khÃlityaæ pÃlityaæ valÅpracuratà jÅrïatà bhugnatà kub jagopÃnasÅvakratà khurukhuruÓvÃsapraÓvÃsaÓca tilakÃlakopahatagÃtratà purata÷ prÃgbhÃrakÃyatà daï¬Ãva«Âambhatà indriyÃïÃæ paripÃka÷ paribheda÷ saæbhÃrÃïÃæ purÃïÅbhÃvo jarjarÅbhÃva÷ dhandhatvaæ mandatvaæ hÃni÷ parihÃïi÷ | iyamucyate jarà || tatra maraïaæ katamat? yatte«Ãæ sattvÃnÃæ tasmÃcchavikÃyÃccyuti÷ cyavanatà bhedo 'ntardhÃnaæ maraïaæ kÃlakriyà Ãyu«o hÃni÷ u«maïo hÃni÷ jÅvitendriyasya nirodha÷ skandhÃnÃæ nik«epa÷ | idamucyate maraïam || yadetanmaraïaæ pÆrvikà ca jarÃ, tadubhayamekatrÃbhisaæk«ipya jarÃmaraïamityucyate || ayaæ bhik«avo dvÃdaÓÃÇgapratÅtyasamutpÃdasyÃyaæ vibhaÇga iti || (6) tatra katamÃni catvÃryÃryasatyÃni? tadyathà - du÷khamÃryasatyam | du÷khasamudayamÃryasatyam | du÷khanirodhamÃryasatyam | du÷khanirodhagÃminÅ pratipadà Ãryasatyam || tatra du÷khamÃryasatyaæ katamat? tadyathà - jÃtirdu÷kham | jarà du÷kham | vyÃdhirdu÷kham | maraïaæ du÷kham | priyaviprayogo du÷kham | apriyasaæyogo du÷kham | rÆpaæ du÷kham | vedanà du÷kham | saæj¤Ã du÷kham | saæskÃrà du÷kham | vij¤Ãnaæ du÷kham | yadapÅtthaæ parye«yamÃïaæ na labhyate tadapi du÷kham | saæk«epeïa pa¤copÃdÃnaskandhà du÷kham | idamucyate du÷khamÃryasatyam || tatra du÷khasamudayamÃryasatyaæ katamat? tadyathà - yeyaæ t­«ïà paunarbhavikÅ nandÅrÃgasahagatà tatratatrÃbhinandinÅ, idamucyate du÷khasamudayamÃryasatyam || tatra katamaddu÷khanirodhamÃryasatyam? yadasyà eva t­«ïÃyÃ÷ paunarbhavikyà nandÅrÃgasahagatÃyÃstatratatrÃbhinandinyà aÓe«ata÷ prahÃïaæ pratini÷sargo vyayÅbhÃva÷ k«ayo virÃgo nirodho vyupaÓamo 'staægama÷, idamucyate du÷khanirodhamÃryasatyam || tatra du÷khanirodhagÃminÅ pratipadà Ãryasatyaæ katamat? yaduta samyagd­ÓyÃ(«ÂyÃdi?)bhirÃryëÂÃÇgamÃrga÷ | tadyathà - kaÓcitpuru«o jvarÃbhibhÆta÷ kuÓalasaæpadd­«ÂakarmÃïaæ ÓrutaÓÃstraæ vaidyamupasaækramya kathayedevam - jvare 'ÓÃntibhÆto 'smi | asyopaÓamÃyau«adhamupadiÓyamÃnamicchÃmÅti | sa tasya bhi«ak prÃÇ nidÃnaæ p­cchet - kiæ tvayà bhuktaæ pÅtaæ ceti | Ãturastasya kathayet - mayà hi dadhi trapu«aæ bhak«itam, annapÃnaæ takraæ pÅtamiti | sa tasya bhi«ag viÓe«aïamupadiÓya au«adhamupadiÓet | evameva jÃtyÃdimahÃjvarasaætÃpitÃ÷ sÃdhavo mahÃcittabhi«ajaæ mahÃkÃruïikaæ nÃthaæ tathÃgatamupasaækramya du÷khajvarÃpahaæ dharmaæ p­ccheyu÷ | tebhyo bhagavÃn nidÃnaæ samudayÃkhyÃmÃkhyÃya ÃryëÂÃÇgo mÃrgo mahau«adhaæ ÓÃntikaraæ nirvÃïa##padiÓet | (##) kleÓÃturo 'pyenaæ mÃrgaæ bhÃvayan nacirÃtsarvadu÷khak«ayamavÃpya nirvÃïapuraæ gatvà pariÓÃntimavÃpnotÅti || etÃni khalu bhik«avaÓcatvÃryÃryasatyÃni || (7) tatra bhik«ava÷ katama ÃryëÂÃÇgamÃrga÷? tadyathà - samyagd­«Âi÷ | samyaksaækalpa÷ | samyagvÃk | samyakkarmÃnta÷ | samyagÃjÅva÷ | samyagvyÃyÃma÷ | samyaksm­ti÷ | samyaksamÃdhiriti || tatra bhik«ava÷ katamà samyagd­«Âi÷? astyayaæ loka÷, asti paraloka÷, asti pitÃ, asti dattam, asti hutam, asti i«ÂÃni«Âasuk­tadu«k­tÃnÃæ karmaïÃæ phalavipÃka÷, santi loke samyaggatÃ÷ samyakpratipannà iti | iyaæ bhik«ava÷ samyagd­«Âi÷ | samyaksaækalpa÷ katama÷? buddhatvÃdipariïÃmitaæ dÃnam, ÓÅlaæ ca cakravartyÃdipariïÃmitam | ayaæ bhik«ava÷ samyaksaækalpa÷ || samyagvÃk katamÃ? iha bhik«ava÷ pÃru«yÃn­tapaiÓunyasaæbhinnapralÃpavarjità anam­tavÃk | iyamucyate samyagvÃk || samyakkarmÃnta÷ katama÷? kÃyavÃÇmanasÃæ daÓakuÓale«u karmapathe«u vyÃpÃra÷ | tatra kÃyikaæ trividham - prÃïÃtipÃtÃdadattÃdÃnÃtkÃmamithyÃcÃrÃdvirati÷ | vÃcikaæ caturvidham - an­tapÃru«yapaiÓunyasaæbhinnapralÃpÃdvirati÷ | mÃnasikaæ trividham - abhidhyÃvyÃpÃdamithyÃd­«Âyà virati÷ || tatra prÃïÃtipÃta÷ katama÷? prÃïÅ ca bhavati, prÃïisaæj¤Å ca bhavati, vadhakacittaæ cotpÃdayati, jÅvitÃdvyaparopayati | ayamucyate bhik«ava÷ prÃïÃtipÃta÷ | anyatra pramÃdÃdad­«ÂÃdvà aprÃïivadha÷ || tatra adattÃdÃnaæ katamat? steyacittasya paradravyasvÅkaraïamadattÃdÃnam, anyatra mÃtÃpit­bhrÃt­svajanamitradravyasya svalpasyÃnuparodhino grahaïamadattÃdÃnam || tatra kÃmamithyÃcÃra÷ katama÷? parastrÅ(ïÃ) mupabhogo bhart­rÃjÃmÃtÃpit­rak«itÃnÃm | athavà asthÃnagamyÃdeÓakÃle«u vipratipatti÷ kÃyika(kÅ) | evaæ trividha÷ || an­taæ katamat? sÃk«ipraÓne 'yathÃbhÆtÃn vitathavacanamanahità và arhannasmÅti parihÃsyavastu, idamucyate an­tam || paiÓunyaæ katamat? abhÆtena satyena và bhedakaraïavacanaæ paiÓunyam || pÃrÆ«yaæ katamat? paradu÷khacikÅr«oryadani«ÂavacanaÓrÃvaïadu÷khamasya bhavatu, ityanayà buddhyà yad ni«ÂhÆravacanaÓrÃvaïaæ kriyate, tatpÃru«yam || saæbhinnapralÃpa÷ katama÷? rÃjakathà caurakathà dyÆtakathà madyakathà strÅkathà ÃkhyÃyikÃkathà | ayamucyate saæbhinnapralÃpa÷ | vÃcikameva caturvidham || abhidhyà katamÃ? paradravyasvÅkaraïecchayà anyasya dravyÃïi tÃni÷ mama syuritÅyamucyate abhidhyà || vyÃpÃda÷ katama÷? parasya jÅvitavyaparopaïamavacchedanapŬanÃdicintanam | ayamucyate vyÃpÃda÷ || mithyÃd­«Âi÷ katamÃ? nÃstyayaæ loka÷, nÃsti paraloka÷ ityÃdi pÆrvavat | etanmÃnasaæ trividham | iyamucyate mithyÃd­«Âi÷ || atha samyagÃjÅva÷ katama÷? bhik«ostÃvat kuhanà lapanà naimittikatvaæ nai«pe«ikatvaæ lÃbhena lÃbhapratikÃÇk«Ã samyagÃjÅva÷ | kuhanÃlapanÃdaya÷ | tatra kuhanà katamÃ? bhik«urdÃnapatiæ d­«Âvà paryaÇkaæ baddhvà pathi ÓÆnyÃgÃre ni«Ådati dhyÃyÅ - bhik«urarhanniti lÃbhasatkÃro me bhavi«yati, evamÃdikà kuhanetyucyate || tatra lapanà katamÃ? iha bhik«urlÃbhasatkÃranimittameva tvaæ me mÃtÃ, tvaæ me duhiteti, evamanyÃnyapi priyavacanÃni (##) bravÅti | evamÃdikà lapanetyucyate || tatra naimittikatvaæ katamat? bhik«ustÃvat piï¬apÃtraæ paribhuktvà sak­dasak­d yad brÆte - yÃd­Óo 'yaæ piï¬apÃta÷, tÃd­Óo 'nye«u upÃsakag­he«u na labhyate | alÃbhasatkÃracittasya tu vadato naiva do«a÷ | idamucyate naimittikatvam || tatra nai«pe«ikatvaæ katamat? bhik«ustÃvad yatra g­he piï¬apÃtraæ na labhate, dÃpayitukÃmaÓca bhavati, tatra brÆte - adÃnapatayo nirayaæ gacchanti | yÆyamapi adÃnapataya÷ vyaktaæ nirayagÃmina÷, iti narakabhayabhÅtebhya÷ piï¬apÃtramanu prayacchati, taæ ca labdhvà paribhuÇkte | idamucyate nai«pa«ikatvam || tatra lÃbhena lÃbhapratikÃÇk«Ã katamÃ? bhik«ustÃvadÃtmÅyena dhanena ÓobhanÃnicÅvarÃïi copakrÅya upÃsakebhyo darÓayati - Åd­ÓÃni vayaæ vastrÃïi dÃnapatibhyo labhÃmahe iti | tenäjitÃni vastrÃïi prayacchanti | tÃni paribhuÇkte | iyamucyate bhik«orlÃbhena lÃbhapratikÃÇk«Ã | ayaæ bhik«avo mithyÃjÅva÷, tasmÃdvirati÷ samyagÃjÅva÷ || iha khalu bhik«ava÷ upÃsakasya mithyÃjÅva÷ katama÷? vi«avikraya÷ | Óastravikraya÷ | sattvavikraya÷ | madyavikraya÷ | mÃæsavikraya÷ | apravek«itatilasar«apapŬanam | ayamupÃsakasya mithyÃjÅva÷ | asmÃdvirati÷ | ayamucyate bhik«ava÷ samyagÃjÅva÷ || samyagvyÃyÃma÷ katama÷? abhivÃdanabahulapratyupasthÃnäjali÷ sÃmÅcÅkarmakaraïam | ayamucyate bhik«ava÷ samyagvyÃyÃma÷ || samyaksm­ti÷ katamÃ÷? iha khalu bhik«avo bhik«u÷ striyaæ d­«Âvà utpanne rÃge bÃhyÃtmikayo÷ ÓarÅrayoraÓubhÃkÃreïa yathÃbhÆtadarÓÅ bhavati - santyasmin kÃye keÓà romÃïi nakhà dantà rajomalatvaÇmÃæsam, asthisnÃyusirà v­kkà h­dayam(Ã) maka ÃmÃÓaya÷ pakkÃÓaya÷ antrÃïi antraguïà odarÅyakaæ yak­t parÅ«amaÓru sveda÷ khelaka÷ siæghÃïako vasà lasÅkà majjà meda÷ pittaæ Óle«mà pÆyaæ Óoïitaæ mastakaluÇgamuccÃraprasravai÷ pÆrïaæ nÃnÃprakÃrakamaÓuciriti | iyamucyate bhik«ava÷ samyaksm­ti÷ || samyaksamÃdhi÷ katama÷? catvÃri dhyÃnÃni | iha bhik«avo bhik«u÷ viviktaæ kÃmai÷ viviktaæ pÃpakairakuÓalairdharmai÷ savitarkaæ savicÃraæ vivekajaæ prÅtisukhaæ prathamadhyÃnamupasaæpadya viharati | sa vitarkavicÃravyupaÓamÃdadhyÃtmasaæprasÃdÃccetasa ekotibhÃvÃdavitarkamavicÃraæ samÃdhijaæ prÅtisukhaæ dvitÅyadhyÃnamupasaæpadyaæ viharati | sa prÅtervirÃgÃdupek«ako viharati sm­ta÷ saæprajÃnan, sukhaæ ca kÃyena pratisaævedayate - yattadÃryà Ãcak«ate upek«aka÷ sm­timÃn sukhavihÃrÅ - t­tÅyaæ dhyÃnamupasaæpadya viharati | sa sukhasya ca prahÃïÃddu÷khasya ca prahÃïÃt pÆrvameva ca saumanasyadaurmanasyayorastaægamÃdadu÷khÃsukhamupek«Ãsm­tipariÓuddhaæ caturthadhyÃnamupasaæpadya viharati | imÃni khalu bhik«avaÓcatvÃri dhyÃnÃni | ayamucyate samyaksamÃdhi÷ || ayamucyate bhik«ava÷ ÃryëÂÃÇgo mÃrga÷ || (8) dvÃviæÓatÅndriyÃïi katamÃni? yaduta cak«urindriyaæ Órotrendriyaæ ghrÃïendriyaæ jihvendriyaæ kÃyendriyaæ manendriyaæ puru«endriyaæ strÅndriyaæ du÷khendriyaæ sukhendriyaæ saumanasyendriyaæ daurmanasyendriyaæ upek«endriyaæ Óraddhendriyaæ vÅryendriyaæ samÃdhÅndriyaæ sm­tÅndriyaæ j¤Ãnendriyaæ jÅvitendriyam, anÃj¤ÃtamÃj¤ÃsyÃmÅndriyam, Ãj¤endriyam, Ãj¤ÃtÃvÅndriyam | imÃni bhik«ava dvÃviæÓatÅndriyÃïi || (##) (9) tatra bhik«avaÓcÃtvÃri dhyÃnÃni katamÃni? iha bhik«avo bhik«urviviktaæ kÃmai÷ viviktaæ pÃpakairakuÓalairdharmai÷ savitarkaæ savicÃraæ vivekajaæ prÅtisukhaæ prathamaæ dhyÃnamupasaæpadya viharati | sa vitarkavicÃrÃïÃæ vyupaÓamÃdadhyÃtmasaæprasÃdÃccetasa ekotibhÃvÃdavitarkamavicÃraæ samÃdhijaæ prÅtisukhaæ dvitÅyaæ dhyÃnamupasaæpadya viharati | sa prÅtervirÃgÃdupek«ako viharati, sm­ta÷ saæprajanyaæ ca(saæprajÃnan) sukhaæ kÃyena pratisaævedayate - yattadÃryà Ãcak«ate upek«aka÷ sm­timÃn sukhavihÃrÅ - t­tÅyaæ dhyÃnamupasaæpadya viharati | sa sukhasya ca prahÃïÃddu÷khasya ca prahÃïÃt pÆrvameva saumanasyadaurmanasyayorastaægamÃda du÷khÃsukhamupek«Ãsm­tipariÓuddhaæ caturthaæ dhyÃnamupasaæpadya viharati || imÃni bhik«avaÓcatvÃri dhyÃnÃni || (10) tatra katame catvÃro brahmavihÃrÃ÷? iha bhik«avo bhik«urmaitrÅsahagatena cittena avaireïa asaæpannena avyÃbÃdhena vipulena mahadgatena apramÃïena subhÃvitena ekÃdrisamaæ vimucya sphuritvà upasaæpadya viharati, tathà dvitÅyam, tathà t­tÅyam, tathà caturtham, iti Ærdhvamadhastiryak sarvaÓa÷ sarvÃvantamimaæ lokaæ maitrÅsahagatena cittena avaireïa asaæpannena avyÃbÃdhena vipulena mahadgatena advayena apramÃïena subhÃvitena ekÃæ diÓamadhimucya sphuritvà upasaæpadya viharati | evaæ karuïÃsahagatena, muditÃsahagatena, upek«Ãsahagatena cittena avaireïa asaæpannena avyÃbÃdhena vipulena mahadgatena advayena apramÃïena subhÃvitena ekÃæ diÓamadhimucya sphuritvà upasaæpadya viharati | ime catvÃro brahmavihÃrÃ÷ || (11) tatra katamÃÓcatasra÷ pratisaævida÷? asti du÷khà pratipad dhandhÃbhij¤Ã | asti du÷khà pratipat k«iprÃbhij¤Ã | asti sukhà pratipad dhandhÃbhij¤Ã | asti sukhà pratipat k«iprÃbhij¤Ã | tatra katamà sà du÷khà pratipad dhandhÃbhij¤Ã? ihaikatya÷ prak­tyaiva tÅvrarÃgo bhavati, tÅvradve«o bhavati, tÅvramoho bhavati | so 'bhÅk«ïaæ tÅvrarÃgajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | so 'bhÅk«aïaæ tÅvradve«atayà dve«ajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | so 'bhÅk«aïaæ tÅvramohatayà mohajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | tasyemÃni pa¤ca lokottarÃïi indriyÃïi dhandhÃni bhavanti m­dÆni saÓÅghravÃhÅni | katamÃni pa¤ca? yaduta Óraddhendriyaæ vÅryendriyaæ sm­tÅndriyaæ samÃdhÅndriyaæ praj¤endriyam | sa e«Ãæ pa¤cÃnÃæ lokottarÃïamindriyÃïÃæ m­dutvÃdaÓÅghravÃhitvÃcca dhandhamevÃnantaryasamÃdhiæ sp­Óati yaduta ÃsravÃïÃæ k«ayÃya | iyaæ du÷khà pratipaddhandhÃbhij¤Ã | tatra katamà du÷khà pratipatk«iprÃbhij¤Ã? ihaikatya÷ prak­tyaiva tÅvrarÃgo bhavati, tÅvradve«o bhavati, tÅvramoho bhavati | so 'bhÅk«ïaæ tÅvrarÃgatayà rÃgajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | abhÅk«ïaæ tÅvradve«atayà dve«ajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | abhÅk«ïaæ (##) tÅvramohatayà mohajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | tasyemÃni pa¤ca lokottarÃïi indriyÃïi adhimÃtrÃïi bhavanti tÅk«ïÃni ÓÅghravÃhÅni | katamÃni pa¤ca? yaduta Óraddhendriyaæ vÅryendriyaæ sm­tÅndriyaæ samÃdhÅndriyaæ praj¤endriyam | sa e«Ãæ pa¤cÃnÃæ lokottarÃïÃmindriyÃïÃmadhimÃtratvÃcchÅghravÃhitvÃcca k«ipramevÃnantaryaæ samÃdhiæ sp­Óati yaduta ÃsravÃïÃæ k«ayÃya | iyaæ du÷khà pratipatk«iprÃbhij¤Ã || tatra katamà sukhà pratipaddhandhÃbhij¤Ã? ihaikatya÷ prak­tyaiva alparÃgo bhavati, alpadve«o bhavati | so '(lpa)rÃgatayà nÃbhÅk«ïaæ rÃgajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | alpadve«atayà nÃbhÅk«ïaæ dve«ajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | alpamohatayà nÃbhÅk«ïaæ mohajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | tasyemÃni pa¤ca lokottarÃïÅndriyÃïi dhandhÃni bhavanti m­dÆni na tÅk«ïÃni na ÓÅghravÃhÅni | katamÃni pa¤ca? yaduta Óraddhendriyaæ vÅryandriyaæ smþtÅndriyaæ samÃdhÅndriyaæ praj¤endriyaæ | sa e«Ãæ pa¤cÃnÃmindriyÃïÃæ dhandhÃtvÃnmþdutvÃdaÓÅghravÃhitvÃcca dhandhamevÃnantaryaæ samÃdhiæ spþÓati yadutÃsravÃïÃæ k«ayÃya | iyaæ sukhà pratipaddhandhÃbhij¤Ã || tatra katamà sukhà pratipatk«iprÃbhij¤Ã? ihaikatya÷ prak­tyaivÃlparÃgo bhavati, alpadve«o 'lpamoha÷ | so 'lparÃgatayà nÃbhÅk«ïaæ rÃgajaæ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | alpadve«atayà nÃbhÅk«ïaæ dve«aja÷ du÷khadaurmanasyaæ pratisaævedayati | alpamohatayà nÃbhÅk«ïaæ mohajaæ du÷khadaurmanasyaæ prativedayati | tasyemÃni pa¤ca lokottarÃïÅndriyÃïyadhimÃtrÃïi tÅk«ïÃni ÓÅghravÃhÅni | katamÃni pa¤ca? yaduta Óraddendriyaæ vÅryendriyaæ sm­tÅndriyaæ samÃdhÅndriyaæ praj¤endriyam | sa e«Ãæ pa¤cÃnÃmindriyÃïÃmadhimÃtratvÃt tÅk«ïatvÃcchÅghravÃhitvÃcca k«ipramevÃnantaryaæ samÃdhiæ sp­Óati yaduta ÃsravÃïÃæ k«ayÃya | iyamucyate sukhà pratipatk«iprÃbhij¤Ã | imà bhik«ava÷ catasra÷ pratisaævida÷ || [12] tatra katamÃÓcatastra÷ samÃdhibhÃvanÃ÷? ...........asti bhik«ava÷ samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà j¤ÃnadarÓanapratilÃbhÃya saævartate | asti samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà praj¤ÃpratilambhÃya saævartate | tatra katamà samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà kÃmarÃgaprahÃïÃya saævartate? iha bhik«avo bhik«u rimameva kÃyamÆrdhvaæ pÃdatalÃdadha÷ keÓamastakÃdiparyantaæ yathÃsthitaæ tathÃpraïihitaæ pÆrïaæ nÃnÃprakÃrasyÃÓuceryathÃbhÆtaæ samyak praj¤ayà pratyavek«ate - yaduta ayaæ kÃya÷ anupÆrveïa samudÃgato 'pÆrvavinÃÓÅ paramÃïusaæcaya÷ su«ira unnÃmonnÃmanÃnmÃnavavraïasumukharomakÆpasrÃvÅ valmÅkavadÃÓÅvi«anivÃsa÷ | ÃÓÅvi«atatk­taja÷ | aj¤ÃnaÓatrumak­tavinmitradrohÅ(?) | kumitravadvisaævÃdaka÷ | phenapiï¬avatprak­tidurbala÷ | udakabudbudavadutpannabhagnavilÅna÷ | marÅcivadvipralambhaka÷ | kadalÅvadvinibhÆjyamÃnÃsÃraka÷ | mÃyeva va¤canÃtmaka÷ | rÃjavadÃj¤ÃvaÇgala÷(?) | ÓatruvadavatÃraprek«Å | cauravadaviÓvasanÅya÷ | amitravadahitai«Å | vadhakavatpraj¤ÃjÅvitÃntarÃyak­t | ÓÆnyagrÃmavanmÃravirahita÷? | kulÃlabhÃï¬avadanaparyanta÷ | nÃnÃÓuciparipÆrïa÷ | medasthÃlÅvadaÓucisrÃvÅ | (##) ahivanni«pandakrÆra÷ | kuïapabattÅk«ïagandhÅ | varca÷kuÂÅvadamedhyÃkara÷ | vravatyadunÃsahi«ïu÷(?) | ÓalyavattudanÃrtha÷ | du«ÂasvÃmivaddurupacÃra÷ | jÅrïag­havatpratisaæskÃradhÃrya÷ | jÅrïayÃnapÃtravatpratisaæskÃramalavÃhya÷ | ÃmakumbhavadambvanupÃlya÷ | du«ÂamitravannityÃnvarak«a÷ | nadÅtaÂav­k«avaccalÃcala÷ | mahÃnadÅsrotavanmaraïasamudraparyavasÃna÷ | ÃgantukÃsÃravatsarvadu÷khaniketa÷ | anÃthaÓÃlÃvadaparig­hÅta÷ | corakapÃÂavadutkoÂisÃdhya÷ | pratyantanagaravannityopas­«Âa÷ | vÃlukÃnagaravatsÅdanÃtmaka÷ | agnivadat­pta÷ | samudravaddu«pÆra÷ | sarvakaraï¬avat patraparihÃrya÷ | bÃladÃraka[va]tsatataparipÃlya÷ | bhinnabhÃjanamiva satataparihÃrya÷ | kudevavannityopas­«Âa÷ | savi«abhÃjanamiva parivarjanÅya÷ | yÃcitakabhÃï¬amiva k«aïaprayojanÃrtha÷ | ÓakaÂamiva bhÃrodvahatÅrtha÷ | kevalaæ dharmabuddhinà boddha(vo¬ha?)vyam || punaraparaæ bhik«avo bhik«uïà idaæ ÓarÅramÃdyuttarakÃraïata÷ parÅk«itavyam | mÃtÃpit­ÓukrarudhirasamutthÃnamiha ÓarÅrasya Ã[dya]kÃraïam | uttaramÃhÃraparimÃïÃdikam | kavalikÃhÃro grastamÃtra÷ Óle«mÃÓayaæ gacchati | Óle«mÃÓayaæ prÃpya Óle«maïà dravÅk­to 'tyantÃÓucirbhavati | Óle«mata÷ pittÃÓayaæ gacchati | pittÃÓayaæ prÃpya pacyamÃna u«ïÅbhÆtvà vÃyvÃÓayaæ gacchati | paktvà vÃyvÃÓayaæ prÃpto vÃyunà vibhajyate p­thak mala÷, [p­]thak sÃra÷ | khalÃnmÆtrapurÅ«Ãdayo malÃ÷ | sÃrÃcchoïitaæ pari[ïa]mati, ÓoïitÃnmÃæsam, mÃæsÃnmeda÷, medaso 'sthÅni, asthibhyo majjÃ, majjÃta÷ Óukram | tadevamÃdyuttarakÃraïÃdaÓuci ÓarÅramiti paÓyatà bhik«uïà idaæ ÓarÅraæ navabhirasthiÓatai÷ sa«a«Âhai÷ samucchritaæ kudÃrug­havat tribhi÷ Óatvisa(?)Óatai÷ saæghÃtitam, caturbhi÷ ÓirÃjÃlaÓatai÷ saænatam, pa¤cabhirmÃæsapeÓÅÓatai÷ praliptam, (yaækti÷ ÓirÃÓatai÷ saæghÃtam?), saptabhi÷ ÓirÃÓatairvinatam, navabhi÷ snÃyuÓatairnibaddham, dhamanyà gavÃk«Åk­tam, saptottareïa marmaÓatena bhinnabhÃjanamiva jarjareïa koÂÅÓatasahasrairaÓÅtibhiÓca t­ïavacchannam, pa¤cendriyacchidram, saptaj¤aya(saptÃÓaya?)maÓucipÆrïam | masti«kasyäjalinÃ, medaso '¤jalinÃ, tribhirvasäjalibhi÷, «a¬bhira¤jalibhi÷ Óle«maïa÷, «a¬bhira¤jalibhi÷ pittasya, vÃyunà k­tsnamevÃpakar«itam | Óoïitasyìhakena, purÅ«aprasthai÷ «a¬bhi÷ vÃvayarevadebhi÷(?) samai÷ p­thakp­thak pÆrïam | saptabhistvagbhi÷ pariv­tam, rasai÷ «a¬bhi÷ | pittasya vÃyunà kÃyÃgninÃvi«ÂÃgnihotrajaÇgayÃdajasraæ (?) kudÃntam, ÓarÅrÃvayavai÷ sarvaireva durdarÓanam, durgandhi pratisvabhÃvam | ko 'trÃbhimÃno bahumÃnabhÃva÷? kevalaæ yÃcitakabhÃï¬amiva k«aïaprayojanÃrthaæ ÓakaÂamiva bhÃrodvahanÃya dharmabuddhinà boddha(vo¬ha)vyam || evaævidhakÃyamavek«ya rÃÓimaÓuce÷, rÆpÃbhimÃnÅ vasatyatteya÷(?) | praj¤ÃyamÃnaæ sa hi bÃlabuddhi vi«ÂapaÂhaæ(?) yÃti vahaæ na cetà || priyaprakÃraæ vahatenÃyat drak«anvivaktuæ vahate sadà ca | kÃya÷ sucok«a÷ k­mivacca janto÷ kuto 'tra rÃgo bahumÃnatà và || (##) ityevamÃdi pratyavek«anniti | tadyathà bhik«ava ubhayato dvÃravinirmukta÷ ko«ÂhÃgÃra÷ pÆrïo nÃnÃprakÃrajÃtasya dhÃnyatilasar«apamudgayavamëÃïÃm | taccak«u«mÃn puru«o vyavalokayan jÃnÅyÃt - imÃni ÓÆkadhÃnyÃni, imÃni phaladhÃnyÃni | evameva bhik«avo bhik«urimameva kÃyaæ yathÃsthitaæ yathÃpraïihitaæ yÃvat pratyavek«ate | iyaæ samÃdhibhÃvanà Ãsevità bahulÅk­tà kÃmarÃgaprahÃïÃya saævartate | tatra bhik«ava÷ katamà samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà d­«ÂadharmasukhavihÃrÃya saævartate? iha bhik«avo bhik«uraraïyagato và v­k«amÆlagato và ÓÆnyÃgÃragato và imameva kÃyamadhyÃtmaæ pratyÃtmaæ vivekÃt na prÅtisukhenÃbhi«yandayati, paripÆrayati, pariprÅïayati, parisphuÂayati, tasya nÃsti sarvata÷ kÃyÃdasphuÂaæ bhavatyaspharaïÅyaæ yaduta adhyÃtmajaæ vivekajena prÅtisukhena | tadyathÃpi nÃma bhik«ava÷ utpalÃni và padmÃni và kumudÃni và puï¬arÅkÃni và udake jÃtÃni udake magnÃni, sarvÃïi tÃni ÓÅtalena vÃriïÃbhi«yanditÃni pari«yanditÃni paripÆritÃni pariprÅïitÃni parisphuritÃni | evameva bhik«uraraïyagato và v­k«amÆlagato và ÓÆnyÃgÃragato và imameva kÃyamadhyÃtmaæ pratyÃtmaæ vivekajena prÅtisukhenÃbhi«yandayati pari«yandayati paripÆrayati parisphurayati pariprÅïayati, tasya nÃsti sarvata÷ kÃyamasphuÂaæ bhavatyaspharaïÅyaæ yaduta adhyÃtmakaæ vivekajena prÅtisukhena | iyaæ samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà d­«Âadharma(sukha)vihÃrÃya saævartate || tatra bhik«ava÷ katamà samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà j¤ÃnadarÓanena pratilÃbhÃya saævartate? iha bhik«avo bhik«uïà Ãlokasaæj¤Ã sÃdhu ca su«Âhu ca parig­hÅtà bhavati sumanasi k­tà sud­«Âà supratibaddhà ca divasasaæj¤Ãdhi«Âhitaæ samaprabhÃsaæ cittaæ bhÃvayati yathà divà tathà rÃtrau, yathà rÃtrau tathà divÃ, yathà pÆrvaæ tathà paÓcÃt, yathà paÓcÃttathà purÃ, yathaivÃdhastathaivordhvam, yathaivordhva tathà adha÷ - iti viv­tena cetasà parya(va)naddhena divasasaæj¤Ãdhi«Âhitaæ samaprabhÃsaæ cittaæ bhÃvayati | tadyathÃpi nÃma bhik«avo grÅ«mÃïÃæ paÓcime mÃse vyabhre dine vigatabalÃhake nabhasi madhyÃhnakÃlasamaye ÃlokapariÓuddho bhavati paryavadÃtaprabhÃsvara÷, na tasmÃ(?)ndhakÃrasamaye tadbhavati | evameva bhik«avo bhik«uïà Ãlokasaæj¤Ã sÃdhu ca su«Âhu ca sug­hÅto bhavati aÓ­æ«Âà supratibandhonavamasaæj¤Ã - vesthitÃ(?) samaprabhÃsaæ cittaæ bhÃvayati yathà divà tathà rÃtrau yathà rÃtrau tathà divÃ, yathà pÆrvaæ tathà paÓcÃt, yathà paÓcÃttathà purÃ, yathaivordhvaæ tathaivÃdho yathaivÃdhastathaivordhvamiti viv­tena cetasà aparyavanaddhena divasasaæj¤Ãdhi«Âhitena samaprabhÃsaæ cittaæ bhÃvayati | iyaæ samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà j¤ÃnadarÓanapratibhÃnalÃbhÃya saævartate || tatra katamÃ(samÃ)dhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà praj¤ÃpratilambhÃya saævartate? iha bhik«uraraïyagato và v­k«amÆlagato và ÓÆnyÃgÃragato và sukhasya (du÷khasya) ca prahÃïÃt pÆrvameva saumanasyadaurmanasyayo##staægamÃdadu÷khÃsukhamupek«Ãsm­tipariÓuddhaæ (##) caturthaæ dhyÃnamupasaæpadya viharati | iyaæ samÃdhibhÃvanà Ãsevità bhÃvità bahulÅk­tà praj¤ÃpratilambhÃya saævartate || imÃÓcatasra÷ samÃdhibhÃvanÃ÷ || [13] tatra katamÃni bhik«avaÓcatvÃri sm­tyupasthÃnÃni? iha bhik«avo bhik«uradhyÃtmaæ kÃye kÃyÃnudarÓÅ viharati ÃtÃpÅ saæprajÃnan sm­timÃn vinÅya loke abhidhyÃdaurmanasye | bahirdhà kÃye kÃyÃnudarÓÅ viharati, adhyÃtmabahirdhà kÃye kÃyÃnudarÓÅ viharati ÃtÃpÅ saæprajÃnan anusm­timÃn vinÅya loke abhidhyÃdaurmanasye | adhyÃtmavadenÃsu bahirdhÃvedanÃsu adhyÃtmabahirdhà vedanÃsu vedanÃnudarÓÅ viharati ÃtÃpÅ saæprajÃnan sm­timÃn vinÅya loke abhidhyÃdaurmanasye | adhyÃtmacitte bahirdhÃcitte adhyÃtmabahirdhà cittÃnudarÓÅ viharati ÃtÃpÅ saæprajÃnan sm­timÃn vinÅya loke abhidhyÃdaurmanasye | adhyÃtmadharme«u bahirdhÃdharme«u adhyÃtmabahirdhÃdharme«u dharmÃnudarÓÅ viharati ÃtÃpÅ saæprajÃnan sm­timÃn vinÅya loke abhidhyÃdaurmanasye | itÅmÃni catvÃri sm­tyupasthÃnÃni || [14] tatra katamÃni bhik«avaÓcatvÃri samyakprahÃïÃni? iha bhik«avo bhik«uranutpannÃnÃæ pÃpakÃnÃmakuÓalÃnÃæ dharmÃïÃmanutpÃdÃya chandaæ janayati, vyÃyacchati, vÅryamÃrabhate, cittaæ saæpratig­hïÃti, samyak praïidadhÃti | utpannÃnÃmakuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ prahÃïÃya chandaæ janayati, vyÃyacchati, vÅryamÃrabhate, cittaæ prag­hïÃti, saæpraïidadhÃti | anutpannÃnÃæ kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃmutpÃdÃya chandaæ janayati, vyÃyacchati, vÅryamÃrabhate, cittaæ prag­hïÃti, samyak praïidadhÃti | utpannÃnÃæ kuÓalÃnÃæ dharmÃïÃæ sthitaye bhÃvanÃyai asaæmo«Ãya aparihÃïÃya bhÆyobhÃvÃya v­ddhivipulatÃyai pÃripÆryai chandaæ janayati, vyÃyacchati, vÅryamÃrabhate, cittaæ pratig­hïÃti samyak praïidadhÃti | imÃni catvÃri samyakprahÃïÃni || [15] tatra katame catvÃra ­ddhipÃdÃ÷? iha bhik«avo bhik«u÷ chandasamÃdhiprahÃïasaæskÃrasamanvÃgatam­ddhipÃdaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam | e«Ã............vÅryamabhilÅnaæ bhavi«yati nÃbhig­hÅtam ||2 || cittasamÃdhiprahÃïasaæskÃrasamanvÃgatam­ddhipÃdaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïataæ mà me cittamatilÅnaæ bhavi«yati nÃbhig­hÅtam ||3 || mÅmÃæsÃsamÃdhiprahÃïasaæskÃrasamanvÃgatam­ddhipÃdaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïataæ mà me mÅmÃæsà nÃtilÅnà bhavi«yati nÃbhig­hÅtam ||4 || ime bhik«avaÓcatvÃra ­ddhipÃdÃ÷ || [16] tatra bhik«ava÷ katamÃni pa¤cendriyÃïi? yaduta Óraddhendriyaæ vÅryendriyaæ sm­tÅndriyaæ samÃdhÅndriyaæ praj¤endriyam | tatra katamacchraddhendriyam? yayà Óraddhayà caturo dharmÃn ÓraddadhÃti | katamÃæÓcatura÷? saæsÃrÃvacarÃlaukikÅæ samyagd­«Âiæ dadhÃti | sa karmavipÃkapratiÓaraïo bhavati | yadyadeva karma kari«yÃmi kalyÃïaæ và pÃpakaæ vÃ, tasya karmaïo vipÃkaæ pratisaævedayÃmi | sa jÅvitahetorapi pÃpakaæ karma nÃbhisaæskaroti | idamucyate Óraddhendriyam || tatra katamadvÅryendriyam? yÃn dharmÃn Óreddhendriyeïa ÓraddadhÃti, tÃn dharmÃn (##) vÅryendriyeïa samudÃnayati | idamucyate vÅryendriyam || tatra katamat sm­tÅndriyam? yÃn dharmÃn vÅryendriyeïa samudÃnayati, tÃn dharmÃn sm­tÅndriyeïa........... ||.........vipraïÃÓayati | idamucyate samÃdhÅndriyam || tatra katamat praj¤endriyam? yÃn dharmÃn samÃdhÅndriyeïa ekÃgrÅkaroti, tÃn dharmÃn praj¤endriyeïa pratividhyati | sa te«u dharme«u pratyavek«aïajÃtÅyo bhavati | idamucyate praj¤endriyam || imÃni bhik«ava÷ pa¤cendriyÃïi || [17] tatra bhik«ava÷ katamÃni pa¤ca balÃni? yaduta ÓraddhÃbalaæ vÅryabalaæ sm­tibalaæ samÃdhibalaæ praj¤Ãbalam | ime ca bh­tyÃrthe kleÓairanavam­dyatvÃt(?) | imÃni bhik«ava÷ pa¤ca balÃni || [18] tatra bhik«ava÷ katamÃni sapta bodhyaÇgÃni? yaduta sm­ti(saæ)bodhyaÇgaæ dharmapravicayasaæbodhyaÇgaæ gÃmbhÅryasaæbodhyaÇgaæ prÅtisaæbodhyaÇgaæ prasrabdhisaæbodhyaÇgaæ samÃdhisaæbodhyaÇgaæ upek«ÃsaæbodhyaÇgam || iha bhik«avo bhik«u÷ sm­tisaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam || evaæ dharmapravicayasaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam || vÅryasaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam || prÅtisaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam | prasrabdhisaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓrita nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam || samÃdhisaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam || upek«ÃsaæbodhyaÇgaæ bhÃvayati vivekaniÓritaæ virÃganiÓritaæ nirodhaniÓritaæ vyavasargapariïatam || imÃni bhik«ava÷ sapta saæbodhyaÇgÃni || [19] tatra bhik«ava÷ katama ÃryëÂÃÇga(mÃrga÷)? tadyathà - samyagd­«Âi÷ samyaksaækalpa÷ samyagvÃk samyakkarmÃnta÷ samyagÃjÅva÷ samyagvyÃyÃma÷ samyaksm­ti÷ samyaksamÃdhi÷ | ayamucyate bhik«ava ÃryëÂÃÇgamÃrga÷ || tatra katamà samyagd­«Âi÷? yà lokottarà nÃtmad­«Âisamutthità na sa.........najÅvan so«aïapuru«anapudgalanamanujanamÃnavad­«Âisamutthità nocchedaÓÃÓvatad­«Âisamutthità na bhavavibhavad­«Âisamutthità na kuÓalÃvyÃk­tad­«ÂisamutthitÃ, yà ca na saæsÃranirvÃïad­«Âisamutthità | iyamucyate samyagd­«Âi÷ || tatra katama÷ samyaksaækalya÷? yai÷ saækalpai rÃgadve«a mohakleÓÃ÷ samutti«Âhanti, tÃn saækalpÃn na saækalpayati | yai÷(saæ)kalpai÷ ÓÅlasamÃdhipraj¤Ã vimuktidarÓanaskandhÃ÷ samutti«Âhanti, tÃn saækalpÃn saækalpayati | ayamucyate samyaksaækalpa÷ || tatra katamà samyagvÃk? yayà rÃge nÃtmÃnaæ na parÃæÓca tÃpayati, nÃtmÃnaæ na parÃæÓca kleÓayati, nÃtmÃnaæ parÃnnÃnupahanti, tayà samÃhitayuktayà vÃcà samanvÃgato bhavati, yayà samyagvà samavavadati, iyamucyate samyagvÃk || tatra katama÷ samyakkarmÃnta÷? yatkarma k­«ïaæ k­«ïavipÃkam, tatkarmaïà nÃbhisaæskaroti, yatkarma k­«ïaÓuklaæ k­«ïaÓukla##pÃkam, (##) tatkarma nÃbhisaæskaroti, yatkarma k­«ïaÓuklavipÃkaæ k­«ïa(k­tsna?) (karma) k«ayÃya saævartate, tatkarmÃbhisaæskaroti | satkarmÃbhisaæskaroti, satkarmapratiÓaraïakarmÃnta÷, ayamucyate samyakkarmÃnta÷ || tatra katama÷ samyagÃjÅva÷? yadÃrthavaÓena guïasaælekhÃdutsarjanatà na kuhanatà na lapanatà na nai«pe«ikatà s­vatÃravÃcÃÓÅlatÃ(?) paraloke«ÆÓakutÃ(?) Ãtmalokasaætu«Âi÷ anavayatà ÃryÃntaj¤ÃtÃjÅvitÃ, ayamucyate samyagÃjÅva÷ || tatra katama÷ samyagvyÃyÃma÷? yo vyÃyÃmo mithyÃ, yo aj¤ÃnarÃgadve«amohakleÓÃnuÓÃyita÷, taæ vyÃyÃmaæ necchati | yo vyÃyÃma÷ samyagÃryamÃrgasatyÃvatÃro nirvÃïagÃmÅ pratipadarpayati, taæ vyÃyÃmaæ samanugacchati | ayamucyate samyagvyÃyÃma || tatra katamà samyaksm­ti÷? yà sÆpasthità aprakampyà ­jukà akuÂilà saæsÃradve«ÃdÅnavadarÓikà nirvÃïapathapraïetrÅ sm­ti÷ spharaïaæ ÃryamÃrgÃsaæmo«a÷ | iyamucyate samyaksm­ti÷ || tatra katama÷ samyaksamÃdhi÷? ya÷ samyaktvena samÃdhi÷ | yasmin samÃdhau sthita÷ sarvasattvapramok«Ãya samyak sthitatvaæ niyÃmamavakrÃmati, ayamucyate samyaksamÃdhi÷ | ayamucyate ÃryëÂÃÇgo mÃrga÷ || [20] tatra katamà bhik«ava÷ «o¬aÓÃkÃrà ÃnÃpÃnasm­ti÷? hrasvaæ và ÃÓvasan dÅrghaæ vÃ, ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | dÅrghaæ và praÓvasan dÅrghaæ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | hrasvamÃÓvasan hrasvamÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | hrasvaæ và praÓvasan hrasvaæ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | kÃyapratisaævedÅ ÃÓvasan kÃyapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | kÃyapratisaævedÅ praÓvasan kÃyapratisaævedÅ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | kÃyasaæskÃrapratisaævedÅ ÃÓvasan kÃyasaæskÃrapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | kÃyasaæskÃrapratisaævedÅ ÃÓvasan kÃyasaæskÃrapratisaævedÅ và praÓvasan yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sarvakÃyapratisaævedÅ ÃÓvasan sarvakÃyapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | kÃyasaæskÃrapratisaævedÅ ÃÓvasan kÃyasaæskÃrÃpratisaævedÅ và praÓvasan yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sarvakÃyapratisaævedÅ ÃÓvasan sarvakÃyapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sarvakÃyapratisaævedÅ praÓvasan sarvakÃyapratisaævedÅ và praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sarvakÃyasaæskÃrÃpratisaævedÅ ÃÓvasan sarvakÃyasaæskÃrapratisaævedÅ praÓvasan sarvakÃya(saæskÃra)pratisaævedÅ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | prasrabhyanti me kÃyasaæskÃrà ÃÓvasan prasrabhyanti me kÃyasaæskÃrà ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | prasrabhyanti me kÃyasaæskÃrÃ÷ praÓvasan prasrabhyanti me kÃyasaæskÃrÃ÷ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | prÅtipratisaævedÅ ÃÓvasan prÅtipratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | prÅtipratisaævedÅ praÓvasan prÅtipratisaævedÅ (praÓvasÃmÅti) yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sukhapratisaævedÅ ÃÓvasan sukhapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ jÃnÃti | sukhapratisaævedÅ praÓvasan sukhapratisaævedÅ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | cittapratisaævedÅ ÃÓvasan cittapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | cittapratisaævedÅ praÓvasan cittapratisaævedÅ (praÓvasÃmÅti) yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | cittasaæskÃrapratisaævedÅ ÃÓvasan cittasaæskÃrapratisaævedÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ (##) prajÃnÃti | cittasaæskÃrapratisaævedÅ praÓvasan cittasaæskÃrapratisaævedÅ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | prasrabhyanti me cittasaæskÃrÃ÷ (ÃÓvasan) ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | prasrabhyanti me cittasaæskÃrÃ÷ praÓvasan praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | abhimodati me cittamÃÓvasan abhimodati me cittamÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | abhimodati me cittaæ praÓvasan abhimodati me cittaæ praÓvasÃmÅti yathÃ(bhÆtaæ prajÃnÃti) | vimucyati me cittamÃÓvasan vimucyati me cittamÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | vimucyati me cittaæ praÓva(san vimu)cyati me cittaæ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | samÃhitaæ me cittamÃÓvasan samÃhitaæ me cittamÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | samÃhitaæ me cittaæ praÓvasan samÃhitaæ me cittaæ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | evamanityÃnudarÓÅ virÃgÃnudarÓÅ nirodhÃnudarÓÅ pratini÷sargÃnudarÓÅ ÃÓvasan pratini÷sargÃnudarÓÅ ÃÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | .........pratini÷sargÃnudarÓÅ và praÓvasan pratini÷sargÃnudarÓÅ praÓvasÃmÅti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | iyaæ bhik«ava÷ «o¬aÓÃkÃrà ÃnÃpÃnasm­ti÷ || [21] tatra katamÃni catvÃri srotaÃpattyaÇgÃni? iha bhik«ava÷ ÓrÃvako 'vetya buddhe prasÃdena samanvÃgato bhavati - ityapi sa bhagavÃæstathÃgato 'rhan samyaksaæbuddho vidyÃcaraïasaæpanna÷ sugato lokavidanuttara÷ puru«adamyasÃrathi÷ ÓÃstà devamanu«yÃïÃæ buddho bhagavÃniti | dharme 'vetya prasÃdena samanvÃgato bhavati - svÃkhyÃto bhagavatà dharma÷ sÃæd­«Âiko nirjvara÷ ÃkÃlika aupanÃyika÷ ihapaÓyaka÷ pratyÃtmavedanÅyo vij¤airyaduta nadanimadanapadheyÃsÃæ(?) prativinaya ÃlayasamuddhÃto dharmopaccheda÷ ÓÆnyatÃnupalambha÷ t­«ïÃk«ayo nirodho nirvÃïam | saæghe 'vetya prasÃdena samanvÃgato bhavati - supratipanno bhagavata÷ ÃryaÓrÃvakasaægho nyÃyapratipanna÷ sapratipanna÷ sÃmÅcipratipanno dharmÃnudharmapratipanno 'nudharmacÃrÅ | santi saæghe srotÃpattiphalasÃk«ÃtkriyÃyai pratipannakÃ÷ | santi saæghe srotÃpanna÷ | santi saæghe sak­dÃgÃmiphalasÃk«ÃtkriyÃyai pratipannakÃ÷ | santi saæghe sak­dÃgÃmina÷ | santi saæghe anÃgÃmiphalasÃk«ÃtkriyÃyai pratipannakÃ÷ | santi saæghe anÃgÃmina÷ | santi saæghe arhattvaphalasÃk«ÃtkriyÃyai pratipannakÃ÷ | santi saæghe arhanta÷ | yaduta cattvÃri puru«ayugÃni, a«Âau puru«apudgalÃ÷ | e«a bhagavata÷ ÓrÃvakasaægha÷ ÓraddhÃsaæpanna÷ Órutasaæpanna÷ samÃdhisaæpanna÷ praj¤Ãsaæpanna÷ vimuktisaæpanna÷ vimuktij¤ÃnadarÓanasaæpanna÷ ÃhavanÅya÷ prÃhavanÅya÷ a¤jalÅkaraïÅya÷ sÃmÅcikaraïÅya÷ anuttaraæ puïyak«etraæ darÓanÅyo lokasya yaduta ÃryakÃntai÷ ÓÅlai÷ samanvÃgato yÃni ÓÅlÃni akhaï¬Ãni acchidrÃïi adh­tÅni aÓabalÃni akalma«Ãïi bhuji«yÃïi aparÃm­«ÂÃni susamastÃni vij¤apraÓastÃni jayasaæpannÃni agarhitÃni vij¤airiti | imÃni catvÃri srotaÃpattyaÇgÃni || [22] katamÃni bhik«avo daÓa tathÃgatabalÃni? tathÃgata÷ sthÃnaæ ca sthÃnato yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti, asthÃnaæ cÃsthÃnato yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | idaæ prathamaæ tathÃgatasya (##) tathÃgatabalam | atÅtÃnÃgatapratyutpannÃnÃæ karmadharmasamÃdÃnÃnÃæ vipÃkaæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | parasattvÃnÃæ parapudgalÃnÃmanekÃdhimuktikÃnÃæ vipÃkaæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | anekalokadhÃtukalokÃnÃæ nÃnÃdhÃtukalokamiti yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | parasattvÃnÃmindriyÃïÃæ parÃparaj¤atÃæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sarvatragÃminÅæ pratipadaæ tatratatragÃminÅæ yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | parasattvÃnÃmindriyabalabodhyaÇgadhyÃnavimok«asamÃdhisamÃpattÅnÃæ saækleÓavyavadÃnÃni yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | sÃkÃraæ sÃÇgaæ............. Óaæsanimittamanekavidhaæ pÆrvanivÃsamanusmarati | ekÃmapi jÃtimanusmarati, dve tisraÓcatasro yÃvadanekÃnyapi jÃtikoÂÅniyutaÓatasahasrÃïyanusmaratÅti vistara÷ | sa divyena cak«u«Ã atikrÃntamÃnu«yakeïa sattvÃn paÓyati cyavamÃnÃnupapadyamÃnÃnapi | kÃyavÃÇmanasÃæ sucaritaduÓcaritai÷ sugatidurgati«ÆpapadyamÃnÃnÅti vistara÷ | Ãsravak«ayÃdanÃsravÃæ cetovimuktiæ praj¤ayà yathÃbhÆtaæ prajÃnÃti | imÃni bhik«avo daÓa tathÃgatabalÃni || [23] katamÃni bhik«avastathÃgatasya catvÃri vaiÓÃradyÃni? iha bhagavÃn samyaksaæbuddha ityÃtmÃnaæ prajÃnÅte | ime tvayà dharmà nÃbhisaæbuddhà ityatra kaÓcidvÃdaæ samÃropayet sadevake loke samÃrake sabrahmake saÓramaïabrÃhmaïikÃyÃæ prajÃyÃæ sadevamÃnu«ÃyÃm | nimittametadanusamanupaÓyati | nimittaæ samanupaÓyaæstathÃgato bhagavÃn k«emaprÃpto abhayaprÃpta Ãr«abhaæ sthÃnaæ prajÃnÃti | samyakpar«adgata÷ siæhanÃdaæ nadati | brÃhmaæ cakraæ pravartayati apravartitaæ Óramaïena và brÃhmaïena và devena và mÃreïa và kenacidvà punarloke sahadharmeïeti | ye punastathÃgatairnÃntarÃyikà dharmà ÃkhyÃtÃ÷ tÃnapratisevamÃnasya nÃnamantarÃyet(?)yat kaÓcidvÃdamÃropayet iti vistara÷ | yà và anena pratipadÃkhyÃtà Ãryà nairyÃïikà hÅnÃæ pratira«ÃvamÃïo(?) na niryÃyÃt daketara÷(?) samyagdu÷khanÃÓÃya ityatra.....kaÓcitpÆrvavat | k«ÅïÃsravasya satamÃtmÃnaæ pratijÃnata÷ ime Ãsravà aparik«Åïà ityatra kaÓcidvÃdamÃropayet sadevaloke samÃrake saÓramaïabrÃhmaïikÃyÃæ prajÃyÃæ sadevamÃnu«ÃyÃæ nimittamevaæ na samanupaÓyati | nimitta(ma)samanupaÓyan tathÃgata÷ sthÃmaprÃpto viharati abhayaprÃpta Ãha(r«a?)bhaæ sthÃnaæ prajÃnÃti | samyakpar«adgata÷ siæhanÃdaæ nadati, brÃhmaæ cakraæ pravartayati apravartitaæ Óramaïena và brÃhmaïena và kenacidvà punarloke sahadharmeïeti | imÃni bhik«avo bhagavatastathÃgatasya catvÃri vaiÓÃradyÃni || [24] katamÃstathÃgatasya catasra÷ pratisaævida÷? yaduta arthapratisaævit dharmapratisaævit niruktipratisaævit pratibhÃnapratisaævit | imà bhik«avaÓcatasra÷ pratisaævida÷ || [25] katame bhik«avo '«ÂÃdaÓÃveïikà buddhadharmÃ÷? nÃsti tathÃgatasya skhalitam, nÃsti ravitam, nÃsti mu«itasm­titÃ, nÃsti (a?)samÃhitaæ cittam, nÃsti nÃnÃtvasaæj¤Ã, nÃstyapratisaækhyÃyopek«Ã, nÃsti chandasya hÃni÷, nÃsti vÅryasya hÃni÷, nÃsti sm­terhÃni÷, nÃsti praj¤ÃhÃni÷, nÃsti vimukterhÃni÷, trivimuktij¤ÃnadarÓanÃni, atÅte 'dhvanyasaÇgamapratihataæ (##) j¤ÃnadarÓanam, anÃgate 'dhvanyasaÇgamapratihataæ j¤ÃnadarÓanam, pratyutpanne 'dhvanyasaÇgamapratihataæ j¤ÃnadarÓanam, sarvakÃyakarmaj¤ÃnapÆrvakaæ saæj¤Ãparivarta÷, sarvavÃkkarmaj¤ÃpÆrvaægamaæ j¤ÃnÃnuparivarta÷, sarvamana÷karmaj¤ÃnapÆrvaægamaæ j¤ÃnÃnuparivarta÷ | ime bhik«avastathÃgatasya a«ÂÃdaÓÃveïikà dharmÃ÷ || [26] tatra katamÃni tathÃgatasya dvÃtriæÓanmahÃpuru«alak«aïÃni? suprati«ÂhitapÃdatà tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«alak«aïam | adhastÃt pÃdatalayoÓcakrÃÇkitapÃdatalatà | ÃyatapÃr«ïisaægatapÃdatà | dÅrghÃÇgulità | jÃlahastapÃdatà | m­dutaruïahastapÃdatà | saptotsadaÓarÅratà | aiïeyajaÇghatà | koÓagatabastiguhyatà | siæhapÆrvÃrdhakÃyatà | citÃntarÃæsatà | susaæv­taskandhatà | anunnÃmatà | pralambabÃhutà | viÓuddhanetratà | kambugrÅvatà | siæhahanutà | samacatvÃriæÓaddantatà | samÃviraladantatà | suÓukladantatà | prabhÆtatanujihvatà | rasarasÃgratà | brahmasvarakalaviÇkarutasvaratà | abhinÅlanetratà | gopak«manetratà | sÆk«macchavità | suvarïavarïacchavità | ekaikaromakÆpatà | uttuÇgapradak«iïÃvartaromatà | indranÅlakeÓatà | suÓuklabhramukhÃntarorïalalÃÂatà | u«ïÅ«aÓiraskatà | nyagrodhaparimaï¬alasamantaprÃsÃdikatà | mahÃnÃrÃyaïabalasamantaprÃsÃdikatà | tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïam | imÃni bhik«avastathÃgatasya mahÃpuru«alak«aïÃni || suprati«Âhitau pÃdautathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrvaæ d­¬hasamÃdÃnatayà nirv­ttam | adhastÃtpÃdatalayoÓcakrÃÇkitapà datalatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve parasattvÃjihmakaraïatayà nirv­ttam | ÃyatapÃdapÃr«ïisaægatapÃdatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve mÃtÃpitarau satk­tya caraïe ÓuÓrÆ«atayÃbhinirv­ttam | dÅrghÃÇgulikatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve dharmÃrak«Ãvaraïaguptikaraïayà nirv­ttam | jÃlahastapÃdatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve parivÃrÃbhedanatayà nirv­ttam | m­dutaruïahastapÃdatÃtathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve vividhaprÃvaraïÃnnapradÃnatayà nirv­ttam | saptotsadaÓarÅratà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ parakiækaraïÅyasaumukhyakaraïatayà nirv­ttam |........viÓuddhanetratà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve daÓakuÓalakarmapathÃtaptasamÃdÃnatayà nirv­ttam | kambugrÅvatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve glÃne«u vividhabhai«ajyÃnnapradÃnatayà nirv­ttam | siæhahanutà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve kuÓalamÆlaprayogatayà nirv­ttam | samacatvÃriæÓaddantatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve sattvasamÃÓvÃsanaprayogatayà nirv­ttam | aviraladantatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve bhinnasattvasaæghÃnatayà nirv­ttam | samadantatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve manÃpamaïipradÃnatayà nirv­ttam | suÓukladantatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve svÃrak«itakÃyavÃÇmanaskarmatayà nirv­ttam | prabhÆta(tanu)jihvatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrvaæ satyabhëaïatayà nirv­ttam | rasarasÃgratà - tathÃgatasya (mahÃ)puru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ (##) pÆrve«vapramÃïapuïyaskandha.....tvÃtmanatÃparamÃbhiprapacchannatayà nirv­ttam | brahmakalaviÇkarutasvaratà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve snigdhavacanasattvÃnÃævanatÃ(?) ÃnandavacanaÓravaïatayà nirv­ttam | abhinÅlanetratà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve maitravatsattvasaærak«aïatayà nirv­ttam | gopak«manetratà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve a(pra?)k­timÃtayà nirv­ttam | sÆk«macchavità - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve dharmasaægÅticittasaærak«aïakarmaïyatayà nirv­ttam | suvarïavarïacchavità - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve ÓayyÃsanÃstaraïamanÃpavacanapradÃnatayà nirv­ttam | ekaikaromakÆpatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve saægaïikÃparivarjanatayà nirv­ttam | pradak«iïÃvartaromatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«a«ya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve ÃcÃryopÃdhyÃyakalyÃïamitrÃnuÓÃsanipradak«iïagrÃhitayà nirv­ttam | indranÅlakeÓatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve sarvaprÃïÃnukampanatayà nihatalo«Âadaï¬aÓastratayà nirv­ttam | suÓuklabhramukhÃntarorïalalÃÂatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve varïÃrhÃnÃæ varïabhëaïatayà nirv­ttam | u«ïÅ«aÓiraskatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve gurugauravapraïÃmatayà nirv­ttam | nyagrodhaparimaï¬alasamantaprÃsÃdikatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve Ãtmana÷ parasattvÃnÃæ ca samÃdhau niyojanatayà nirv­ttam | ÓarÅrasamantaprÃsÃdikatà - tathÃgatasyedaæ mahÃpuru«asya mahÃpuru«alak«aïaæ pÆrve tathÃgatabimbakaraïatayà bhinnastÆpapratisaæskÃratayà pare«Ãæ ca bhÅtÃnÃmÃÓvÃsanasaæghÃnatayà ca nirv­ttam | apramÃïai÷ kuÓalamÆlaiÓca te«u dharme«u vaÓavartitvÃt tathÃgatasya dvÃtriæÓanmahÃpuru«alak«aïÃni kÃye nirv­ttÃni || [27] katamÃni aÓÅtyanuvya¤janÃni? tÃmranakhÃÓca buddhà bhagavanta÷, snigdhanakhÃÓca uttuÇganakhÃÓca v­ttÃÇgulinakhÃÓca cittÃÇgulayaÓca anupÆrvÃÇgulayaÓca gƬhaÓirÃÓca nirgranthiÓirÃÓca gƬhagulphÃÓca siæhavikrÃntagÃminaÓca nÃgavikrÃntagÃminaÓca haæsavikrÃntagÃminaÓca v­«abhavikrÃntagÃminaÓca pradakþiïagÃminaÓca cÃrugÃminaÓca avakragÃtrÃÓca v­ttagÃtrÃÓca anupÆrvagÃtrÃÓca p­thugurumaï¬alÃÓca paripÆrïavya¤janÃÓca samakramÃÓca ÓucigÃtrÃÓca m­dugÃtrÃÓca viÓuddhagÃtrÃÓca utsadagÃtrÃÓca susaæhatagÃtrÃÓca suvibhaktapratyaÇgÃÓca vitimiraÓuddhalocanÃÓca v­ttakuk«ayaÓca m­«Âakuk«ayaÓca abhagnakuk«ayaÓca k«ÃmodarÃÓca gambhÅranÃbhayaÓca ÃvartanÃbhayaÓca samantaprÃsÃdikÃÓca ÓucisamÃcÃrÃÓca vyapagatatilakagÃtrÃÓca tÆlasad­ÓasukumÃrapÃïayaÓca snigdhapÃïirekhÃÓca gambhÅrapÃïirekhÃÓca.....nirekhÃÓca alpÃyatavadanÃÓca bimbapratibimbaapratibimbadaÓanavadanÃÓca m­dujihvÃÓca tÃmrajihvÃÓca gajagarjitajÅmÆtagho«ÃÓca madhuraguruma¤jusvarÃÓca v­ttadaæ«ÂrÃÓca tÅk«ïasamadaæ«ÂrÃÓca anupÆrvadaæ«ÂrÃÓca tuÇganÃsÃÓca ÓucinÃsÃÓca viÓÃlanayanÃÓca ÃyatalekhanÃÓca vi(kasi)tapadmanayanÃÓca nÅlotpaladalanayanÃÓca vyÃyatapÅnacak«u«aÓca ÃyatabhruvaÓca samaromabhruvaÓca snigdhabhruvaÓca pÅnÃyatakarïÃÓca samakarïÃÓca anupahatakarïÃÓca (##) supariïatalalÃÂÃÓca suparipÆrïÃÓca bhramarasad­ÓakeÓÃÓca v­ttakeÓÃÓca ÓuklakeÓÃÓca asaæsu¬hitakeÓÃÓca aparu«akeÓÃÓca suparikeÓÃÓca ÓrÅvatsasvastikanandyÃvartacakravajrapadmamatsyÃdilächanapÃdatalÃÓca buddhà bhagavanto bhavanti | imÃni bhik«avastathÃgatasya aÓÅtyanuvya¤janÃni kÃye nirv­tÃni || yaduktaæ bhagavatà - dharmaæ vo bhik«avo deÓayi«yÃmi Ãdau kalyÃïaæ madhye kalyÃïaæ paryavasÃne kalyÃïaæ svarthaæ savya¤janam, kevalaæ paripÆrïaæ pariÓuddhaæ paryavadÃtaæ brahmacaryaæ prakÃÓayÃmi - yaduta arthaviniÓcayaæ nÃma dharmaparyÃyamiti yato yaduktamidaæ tat pratyuktam | bhik«avo 'raïyÃyatanÃni ÓÆnyÃgÃrÃïi parvatakandaragiriguhÃpalÃlavrajÃni abhrÃvakÃÓaÓmaÓÃnavanaprasthÃni.........bhik«avo mà pramÃdyadhvam | mà paÓcÃdvipratisÃriïo bhavi«yatha | idamasmÃkamanuÓÃsanam || asmin khalu dharmaparyÃye bhëyamÃïe pa¤cÃnÃæ bhik«uÓatÃnÃmÃsravebhyaÓcitÃni vimuktÃni || idamavocadbhagavÃn | Ãttamanasaste ca bhik«ava÷ sà ca sarvÃvatÅ par«at sadevamÃnu«ÃsuragandharvaÓca loko bhagavato bhëitamabhyanandanniti || Ãrya - arthaviniÓcayo nÃma dharmaparyÃya÷ samÃpta÷ ||