Revakhanda of the Vayupurana (RKV) Based on the edition: ørãkçùõadàs, Kùemràj (ed.): ørãskandamahàpuràõam. Veïkate÷vara Steam Press, Bombay: 1910. and its reprint: Siüha, Nàga÷araõa (ed.): ørãskandamahàpuràõam. pa¤cama bhàga: ÷rã àvantyakhaõóam. Nag Publishers, Delhi: 1986. Input and proof-reading by Juergen Neuss, Freie Universitaet Berlin. Proof-reading and corrections by Oliver Hellwig, Freie Universitaet Berlin. NOTE BY THE CONTRIBUTOR: The text has been wrongly assigned in the Veïkate÷vara edition (and subsequently) to the Skandapuràõa (i.e. SkP 5.3.); all available manuscriptual evidence, however, proves that the text was instead originally part of the Vàyupuràõa. Nevertheless in the following text, the original colophones referring to the Skandapuràõa have been retained. There is a Revàkhaõóa of the Skandapuràõa too, which, however, comprises 116 adhyàyas only. That text is almost forgotten; I have also contributed an electronic version of that text to GRETIL. (For further information on this group of texts, please contact the contributor at jneuss@arcor.de.) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf and www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ Revàkhaõóa of the Vàyupuràõa RKV adhyàya 1 ÷rãgaõe÷àya namaþ // RKV_1.1 // oü namaþ ÷rãpuruùottamàya / oü namaþ ÷rãnarmadàyai / oü namo hariharahiraõyagarbhebhyo namo vyàsavàlmãki÷ukaparà÷arebhyo namo gurugobràhmaõebhyaþ / oü majjanmàtaïgagaõóacyutamadamadiràmodamattàlimàlaü snànaiþ siddhàïganànàü kucayugavigalat kuïkumàsaïgapiïgam / sàyaü pràtarmunãnàü kusumacayasamàcchannatãrasthavçkùaü pàyàdvo narmadàmbhaþ karimakarakaràkràntarahaüstaraügam // RKV_1.2 // ubhayatañapuõyatãrthà prakùàlitasakalalalokaduritaughà / devamunimanujavandyà haratu sadà narmadà duritam // RKV_1.3 // nà÷ayatu duritamakhilaü bhåtaü bhavyaü bhavacca bhuvi bhavinàm / sakalapavitri tava sudhà puõyajalà narmadà bhavati // RKV_1.4 // tañapulinaü ÷ivadevà yasyà yatayo 'pi kàmayante và / muninivahavihitasevà ÷ivàya mama jàyatàü revà // RKV_1.5 // nàràyaõaü namaskçtvà naraü caiva narottamam / devãü sarasvatãü vyàsaü tato jayamudãrayet // RKV_1.6 // naimiùe puõyanilaye nànàçùiniùevite / ÷aunakaþ satramàsãnaþ såta papraccha vistaràt // RKV_1.7 // manye 'haü dharmanaipuõyaü tvayi såta sadàrcitam / puõyàmçtakathàvaktà vyàsasa÷iùyastvameva hi // RKV_1.8 // atastvàü paripçcchàmi dharmatãrthà÷rayaü kave / bahåni santi tãrthàni bahu÷o me ÷rutàni ca // RKV_1.9 // ÷rutà divyanadã bràhmã tathà viùõunadã mayà / tçtãyà na mayà kvàpi ÷rutà raudrã saridvarà // RKV_1.10 // tàü vedagarbhàü vikhyàtàü vibudhaughàbhivanditàm / vada me tvaü mahàpràj¤a tãrthapågapariùkçtàm // RKV_1.11 // kaü de÷am à÷rità revà kathaü ÷rãrudrasaübhavà / tatsaü÷ritàni tãrthàni yàni tàni vadasva me // RKV_1.12 // såta uvàca: sàdhu pçùñaü kulapate caritraü narmadà÷ritam / citraü pavitraü doùaghnaü ÷rutamuktaü ca sattama // RKV_1.13 // vedopavedavedàïgàdãnyabhivyasya påritaþ / aùñàda÷apuràõànàü vaktà satyavatãsutaþ // RKV_1.14 // taü namaskçtya vakùyàmi puràõàni yathàkramam / yeùàm abhivyàharaõàd abhivçddhir vçùàyuùoþ // RKV_1.15 // ÷rutiþ smçti÷ca vipràõàü cakùuùã parikãrtite / kàõastatraikayà hãno dvàbhyàmandhaþ prakãrtitaþ // RKV_1.16 // ÷rutismçtipuràõàni viduùàü locanatrayam / yastribhirnayanaiþ pa÷yet so 'ü÷o màhe÷varo mataþ // RKV_1.17 // àtmano vedavidyà ca ã÷vareõa vinirmità / ÷aunakãyà ca pauràõã dharma÷àstràtmikà ca yà // RKV_1.18 // tisro vidyà imà mukhyàþ sarva÷àstravinirõaye / puràõaü pa¤camo veda iti brahmànu÷àsanam // RKV_1.19 // yo na veda puràõaü hi na sa vedàtra kiücana / katamaþ sa hi dharmo 'sti kiü và j¤ànaü tathàvidham // RKV_1.20 // anyadvà tatkimatràha puràõe yanna dç÷yate / vedàþ pratiùñhitàþ pårvaü puràõe nàtra saü÷ayaþ // RKV_1.21 // bibhetyalpa÷rutàdvedo màmayaü pratariùyati / itihàsapuràõai÷ca kçto'yaü ni÷cayaþ purà // RKV_1.22 // àtmà puràõaü vedànàü pçthagaügàni tàni ùañ / yacca dçùñaü hi vedeùu taddçùñaü smçtibhiþ kila // RKV_1.23 // ubhàbhyàü yattu dçùñaü hi tatpuràõeùu gãyate / puràõaü sarva÷àstràõàü prathamaü brahmaõaþ smçtam // RKV_1.24 // anantaraü ca vaktrebhyo vedàstasya vinirgatàþ / puràõamekamevàsãd asmin kalpàntare mune // RKV_1.25 // trivargasàdhanaü puõyaü ÷atakoñipravistaram / smçtvà jagàda ca munãnprati deva÷caturmukhaþ // RKV_1.26 // pravçttiþ sarva÷àstràõàü puràõasyàbhavattataþ / kàlenàgrahaõaü dçùñvà puràõasya tato muniþ // RKV_1.27 // vyàsaråpaü vibhuþ kçtvà saüharetsa yuge yuge / aùñalakùapramàõe tu dvàpare dvàpare sadà // RKV_1.28 // tadaùñàda÷adhà kçtvà bhåloke 'smin prabhàùyate / adyàpi devaloke tacchatakoñipravistaram // RKV_1.29 // tathàtra caturlakùaü saükùepeõa nive÷itam / puràõàni da÷àùñau ca sàmprataü tadihocyate / nàmatastàni vakùyàmi ÷çõu tvamçùisattama // RKV_1.30 // sarga÷ca pratisarga÷ca vaü÷o manvantaràõi ca / vaü÷ànucaritaü caiva puràõaü pa¤calakùaõam // RKV_1.31 // bràhmaü puràõaü tatràdyaü saühitàyàü vibhåùitam / ÷lokànàü da÷asàhasraü nànàpuõyakathàyutam // RKV_1.32 // pàdmaü ca pa¤capa¤cà÷atsahasràõi nigadyate / tçtãyaü vaiùõavaünàma trayoviü÷atisaükhyayà // RKV_1.33 // caturthaü vàyunà proktaü vàyavãyamiti smçtam / ÷ivabhaktisamàyogàcchaivaü taccàparàkhyayà // RKV_1.34 // caturviü÷atisaükhyàtaü sahasràõi tu ÷aunaka / caturbhiþ parvabhiþ proktaü bhaviùyaü pa¤camaü tathà // RKV_1.35 // caturda÷asahasràõi tathà pa¤ca ÷atàni tat / màrkaõóaü navasàhasraü ùaùñhaü tatparikãrtitam // RKV_1.36 // àgneyaü saptamaü proktaü sahasràõi tu ùoóa÷a / aùñamaü nàradãyaü tu proktaü vai pa¤caviü÷atiþ // RKV_1.37 // navamaü bhagavannàma bhàgadvayavibhåùitam / tadaùñàda÷asàhasraü procyate granthasaükhyayà // RKV_1.38 // da÷amaü brahmavaivartaü tàvatsaükhyam ihocyate / laiïgamekàda÷aü j¤eyaü tathaikàda÷asaükhyayà // RKV_1.39 // bhàgadvayaü viracitaü talliïgamçùipuügava / caturviü÷atisàhasraü vàràhaü dvàda÷aü viduþ // RKV_1.40 // vibhaktaü saptabhiþ khaõóaiþ skàndaü bhàgyavatàü vara / tadekà÷ãtisàhasraü saükhyayà vai niråpitam // RKV_1.41 // tatastu vàmanaü nàma caturda÷atamaü smçtam / saükhyayà da÷asàhasraü proktaü kulapate purà // RKV_1.42 // kaurmaü pa¤cada÷aü pràhur bhàgadvayavibhåùitam / da÷asaptasahasràõi purà sàükhyapate kalau // RKV_1.43 // màtsyaü matsyena yatproktaü manave ùoóa÷aü kramàt / taccaturda÷asàhasraü saükhyayà vadatàü vara // RKV_1.44 // gàruóaü saptada÷amaü smçtaü caikonaviü÷atiþ / aùñàda÷aü tu brahmàõóaü bhàgadvayavibhåùitam // RKV_1.45 // tacca dvàda÷asàhasraü ÷atamaùñasamanvitam / tathaivopapuràõàni yàni coktàni vedhasà // RKV_1.46 // idaü brahmapuràõasya sulabhaü sauramuttamam / saühitàdvayasaüyuktaü puõyaü ÷ivakathà÷rayam // RKV_1.47 // àdyà sanatkumàroktà dvitãyà såryabhàùità / sanatkumàranàmnà hi tadvikhyàtaü mahàmune // RKV_1.48 // dvitãyaü nàrasiühaü ca puràõe pàdmasaüj¤ite / ÷aukeyaü hi tçtãyaü tu puràõe vaiùõave matam // RKV_1.49 // bàrhaspatyaü caturthaü ca vàyavyaü saümataü sadà / daurvàsasaü pa¤camaü ca smçtaü bhàgavate sadà // RKV_1.50 // bhaviùye nàradoktaü ca såribhiþ kathitaü purà / kàpilaü mànavaü caiva tathaivo÷anaseritam // RKV_1.51 // brahmàõóaü vàruõaü càtha kàlikàdvayameva ca / màhe÷varaü tathà sàmbaü sauraü sarvàrthasaücayam // RKV_1.52 // pàrà÷araü bhàgavataü kaurmaü càùñàda÷aü kramàt / etànyupapuràõàni mayoktàni yathàkramam // RKV_1.53 // puràõasaühitàmetàü yaþ pañhedvà ÷çõoti ca / so 'nantapuõyabhàgã syànmçto brahmapuraü vrajet // RKV_1.54 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe puràõasaühitàvarõanàm prathamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 2 såta uvàca // RKV_2.1 // narmadàyàstu màhàtmyaü kçùõadvaipàyano 'bravãt / tatte 'haü sampravakùyàmi yattvayà paripçcchitam // RKV_2.2 // vistaraü narmadàyàstu tãrthànàü munisattama / ko 'nyaþ ÷akto 'sti vai vaktumçte brahmàõamã÷varam // RKV_2.3 // etameva purà pra÷naü pçùñavà¤janamejayaþ / vai÷aüpàyanasaüj¤aü tu ÷iùyaü dvaipàyanasya ha // RKV_2.4 // revàtãrthà÷ritaü puõyaü tatte vakùyàmi ÷aunaka / purà pàrãkùito ràjà yaj¤àdãkùàsu dãkùitaþ // RKV_2.5 // saübhçte tu havirdravye vartamàneùu karmasu / àsãneùu dvijàgryeùu håyamàne hutà÷ane // RKV_2.6 // vartamànàsu sarvatra tathà dharmakathàsu ca / ÷råyamàõe tathà ÷abde janairukte tvaharni÷am // RKV_2.7 // yaj¤abhåmau kulapate dãyatàü bhujyatàm iti / vividhàü÷ca vinodànvai kurvàõeùu vinodiùu // RKV_2.8 // evaüvidhe vartamàne yaj¤e svargasadaþsame / vai÷aüpàyanam àsãnaü papraccha janamejayaþ // RKV_2.9 // janamejaya uvàca: dvaipàyanaprasàdena j¤ànavànasi me mataþ / vai÷aüpàyana tasmàt tvàü pçcchàmi çùisannidhau // RKV_2.10 // bråhi me tvaü puràvçttaü pitþõàü tãrthasevanam / ciraü nànàvidhànkle÷àn pràptàsta iti me ÷rutam // RKV_2.11 // kathaü dyåtajitàþ pàrthà mama pårvapitàmahàþ / àsamudràü mahãü vipra bhramantastãrthalobhataþ // RKV_2.12 // kena te sahitàstàta bhåmibhàgàn aneka÷aþ / ceruþ kathaya tatsarvaü sarvaj¤o 'si mato mama // RKV_2.13 // vai÷aüpàyana uvàca // RKV_2.14 // kathayiùyàmi bhånàtha yatpçùñaü tu tvayà 'nagha / namaskçtya viråpàkùaü vedavyàsaü mahàkavim // RKV_2.15 // pitàmahàstu te pa¤ca pàõóavàþ saha kçùõayà / uùitvà bràhmaõaiþ sàrdhaü kàmyake vana uttame // RKV_2.16 // pradhànoddàlake tatra ka÷yapo 'tha mahàmatiþ / vibhàõóaka÷ca ràjendra muru÷caiva mahàmuniþ // RKV_2.17 // pulastyo loma÷a÷caiva tathànye putrapautriõaþ / snàtvà niþ÷eùatãrtheùu gatàste vindhyaparvatam // RKV_2.18 // te ca tatrà÷ramaü puõyaü sarvairvçkùaiþ samàkulam / campakaiþ karõakàrai÷ca punnàgairnàgakesaraiþ // RKV_2.19 // bakulaiþ kovidàrai÷ca dàóimairupa÷obhitam / puùpitairarjunai÷caiva bilvapàñalaketakaiþ // RKV_2.20 // kadambàmramadhåkai÷ca nimbajambãratindukaiþ / nàlikeraiþ kapitthai÷ca kharjårapanasaistathà // RKV_2.21 // nànàdrumalatàkãrõaü nànàvallãbhiràvçtam / sapuùpaü phalitaü kàntaü vanaü caitrarathaü yathà // RKV_2.22 // jalà÷rayaistu vipulaiþ padminãkhaõóamaõóitam / sitotpalai÷ca saüchannaü nãlapãtaiþ sitàruõaiþ // RKV_2.23 // haüsakàraõóavàkãrõaü cakravàkopa÷obhitam / àóãkàkabalàkàbhiþ sevitaü kokilàdibhiþ // RKV_2.24 // siühairvyàghrairvaràhai÷ca gajai÷caiva mahotkañaiþ / mahiùai÷ca mahàkàyaiþ kuraïgai÷ citrakaiþ ÷a÷aiþ // RKV_2.25 // gaõóakai÷caiva khaógai÷ca gomàyusurabhã yutam / sàraïgair mallakai÷caiva dvipadai÷ca catuùpadaiþ // RKV_2.26 // tathàca kokilàkãrõaü manaþkàntaü su÷obhitam / jãvaüjãvakasaüghai÷ca nànàpakùisamàyutam // RKV_2.27 // duþkha÷okavinirmuktaü sattvotkañamanoramam / kùuttçùàrahitaü kàntaü sarvavyàdhivivarjitam // RKV_2.28 // siühãstanaü pibantyatra kuraügàþ snehasaüyutam / màrjàramåùakau cobhàvavalehata unmukhau // RKV_2.29 // pa¤càsyàþ potakebhà÷ca bhoginastu kalàpinaþ / dçùñvà tadvipinaü ramyaü praviùñàþ pàõóunandanàþ // RKV_2.30 // màrkaõóaü dçùñavàüstatra taruõàdityasannibham / çùibhiþ sevyamànaü tu nànà÷àstravi÷àradaiþ // RKV_2.31 // kulãnaiþ sattvasampannaiþ ÷aucàcàrasamanvitaiþ / dhãsaügataiþ kùamàyuktaistrisaüdhyaü japatatparaiþ // RKV_2.32 // çgyajuþsàmavihitair mantrair homaparàyaõaiþ / kecitpa¤càgnimadhyasthàþ kecidekàntasaüsthitàþ // RKV_2.33 // årdhvabàhuniràlambà àdityabhramaõàþ pare / sàyaüpràtarbhuja÷cànye ekàhàràstathà pare // RKV_2.34 // dvàda÷àhàttathà cànye anye màsàrdhabhojanàþ / dar÷e dar÷e tathà cànye anye ÷aivàlabhojanàþ // RKV_2.35 // piõyàkamapare 'bhujan kecit pàlà÷abhojanàþ / apare niyatàhàrà vàyubhakùyàmbubhojanàþ // RKV_2.36 // evaübhåtais tathà vçddhaiþ sevyate munipuügavaiþ / tato dharmasutaþ ÷rãmàn à÷ramaü taü pravi÷ya saþ // RKV_2.37 // dçùñvà munivaraü ÷àntaü dhyàyamànaü paraü padam / pràdakùiõyena sahasà daõóavatpatito 'grataþ // RKV_2.38 // bhaktyànupatitaü dçùñvà ciràdàdàya locanam / ko bhavànityuvàcedaü dharmaü dhãmànapçcchata // RKV_2.39 // tasya tadvacanaü ÷rutvà dàrakastatsamãpagaþ / àhàyaü dharmaràjaste dar÷anàrthaü samàgataþ // RKV_2.40 // tacchrutvàdàrakeõoktaü vacanaü pràha sàdaraþ / ehyehi vatsavatseti kiücit sthànàccalanmuniþ / taü tu snehàdupàghràya àsane upave÷ayat // RKV_2.41 // upaviùñe sabhàyàü tu påjàü kçtvà yathàvidhi / vanyairdhànyaiþ phalair målai rasai÷caiva pçthagvidhaiþ // RKV_2.42 // pàõóavà bràhmaõaiþ sàrddhaü yathàyogyaü prapåjitàþ / muhårtàdatha vi÷ramya dharmaputro yudhiùñhiraþ // RKV_2.43 // pçcchati sma muni÷reùñhaü kautåhalasamanvitaþ / bhagavansarvalokànàü dãrghàyustvaü mato mama // RKV_2.44 // saptakalpàna÷eùeõa kathayasva mamànagha / kalpakùaye 'pi lokasya sthàvarasyetarasya ca // RKV_2.45 // na vinaùño 'si viprendra kathaü và kena hetunà / gaïgàdyàþ saritaþ sarvàþ samudràntà÷ca yà mune // RKV_2.46 // tàsàü madhye sthitàþ kàþ svitkà÷caiva pralayaü gatàþ / kà nu puõyajalà nityaü kànu na kùayamàgatà // RKV_2.47 // etat kathaya me tàta prasannenàntaràtmanà / ÷rotumicchàmya÷eùeõa çùibhiþ saha bàndhavaiþ // RKV_2.48 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhusàdhu mahàpràj¤a dharmaputra yudhiùñhira / kathayàmi yathà nyàyaü yatpçcchasi mamànagha // RKV_2.49 // sarvapàpaharaü puõyaü puràõaü rudrabhàùitam / yaþ ÷çõoti naro bhaktyà tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_2.50 // a÷vamedha sahasreõa vàjapeya÷atena ca / tatphalaü samavàpnoti ràjannàstyatra saü÷ayaþ // RKV_2.51 // brahmaghna÷ca suràpã ca steyã goghna÷ca yo naraþ / mucyate sarvapàpebhyo rudrasya vacanaü yathà // RKV_2.52 // gaïgà tu saritàü ÷reùñhà tathà caiva sarasvatã / kàverã devikà caiva sindhuþ sàlakuñã tathà // RKV_2.53 // sarayåþ ÷atarudrà ca mahã carmilayà saha / godàvarã tathà puõyà tathaiva yamunà nadã // RKV_2.54 // payoùõã ca ÷atadru÷ca tathà dharmanadã ÷ubhà / età÷cànyà÷ca saritaþ sarvapàpaharàþ smçtàþ // RKV_2.55 // kiü tu te kàraõaü tàta vakùyàmi nçpasattama / samudràþ saritaþ sarvàþ kalpe kalpe kùayaü gatàþ // RKV_2.56 // saptakalpakùaye kùãõe na mçtà tena narmadà / narmadaikaiva ràjendra paraü tiùñhet saridvarà // RKV_2.57 // toyapårõà mahàbhàga munisaüghairabhiùñutà / gaügàdyàþ sarita÷cànyàþ kalpe kalpe kùayaü gatàþ // RKV_2.58 // eùà devã purà dçùñà tena vakùyàmi te 'nagha // RKV_2.59 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe revàmàhàtmyavarõanaünàma dvitãyo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 3 yudhiùñhira uvàca: saptakalpakùayà ghoràstvayà dçùñà mahàmune / na càpãhàsti bhagavandãrghàyuriha ka÷cana // RKV_3.1 // tvayà hyekàrõave suptaþ padmanàbhaþ suràrihà / dçùñaþ sahasracaraõaþ sahasranayanodaraþ // RKV_3.2 // tvaü kilànugrahàt tasya dahyamàne caràcare / na kùayaü samanupràpto varadànànmahàtmanaþ // RKV_3.3 // kiü tvayà÷caryabhåtaü hi dçùñaü ca bhramatànagha / etadàcakùva bhagavanparaü kautåhalaü hi me // RKV_3.4 // sampràpte ca mahàghore yugasyànte mahàkùaye / anàvçùñihate loke purà varùa÷atàdhike // RKV_3.5 // auùadhãnàü kùaye ghore devadànavavarjite / nirvãrye nirvaùañkàre kalinà dåùite bhç÷am // RKV_3.6 // saritsarastaóàgeùu palvalopavaneùu ca / saü÷uùkeùu tadà brahmanniràkàre yugakùaye // RKV_3.7 // janaü pràpte maharloke brahmakùatravi÷àdayaþ / çùaya÷ca mahàtmàno divyatejaþsamanvitàþ // RKV_3.8 // sthitàni kàni bhåtàni gatànyeva mahàmune / etatsarvaü mahàbhàga kathayasva pçthakpçthak // RKV_3.9 // bhåtàni kàni viprendra kathaü siddhim avàpnuyàt / brahmaviùõvindrarudràõàü kàle pràpte sudàruõe // RKV_3.10 // evamuktas tataþ so 'tha dharmaràjena dhãmatà / màrkaõóaþ pratyuvàcedamçùisaüghaiþ samàvçtaþ // RKV_3.11 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çõvantu çùayaþ sarve tvayà saha nare÷vara / mahatpuràõaü pårvoktaü ÷aübhunà vàyudaivate // RKV_3.12 // vàyoþ sakà÷àtskandena ÷rutametatpuràtanam / vasiùñhaþ ÷rutavàüstasmàt parà÷arastataþ param // RKV_3.13 // tasmàcca jàtåkarõyena tasmàccaiva maharùibhiþ / evaü paramparàproktaü ÷atasaükhyair dvijottamaiþ // RKV_3.14 // saühità ÷atasàhasrã puroktà ÷aübhunà kila / àloóya sarva÷àstràõi vadàrthaü tattvataþ purà // RKV_3.15 // yugaråpeõa sà pa÷càc caturdhà viniyojità / madapraj¤ànusàreõa naràõàü tu maharùibhiþ // RKV_3.16 // àràdhya pa÷ubhartàraü mayà pårvaü mahe÷varam / puràõaü ÷rutametaddhi tatte vakùyàmya÷eùataþ // RKV_3.17 // yacchrutvà mucyate jantuþ sarvapàpairnare÷vara / mànasaiþ karmajai÷caiva saptajanmasu saücitaiþ // RKV_3.18 // saptakalpakùayà ghorà mayà dçùñàþ punaþpunaþ / prasàdàddevadevasya viùõo÷ca parameùñhinaþ // RKV_3.19 // dvàda÷àdityanirdagdhe jagatyekàrõavãkçte / ÷rànto 'haü vibhramaüs tatra taranbàhubhir arõavam // RKV_3.20 // athàhaü salile ràjannàdityasamaråpiõam / purà puruùamadràkùamanàdinidhanaü prabhum // RKV_3.21 // ÷çïgaü caivàdriràjasya bhàsayantaü di÷o da÷a / dvitãyo 'nyo manurdçùñaþ putrapautrasamanvitaþ // RKV_3.22 // agàdhe bhramate so 'pi tamobhåte mahàrõave / avi÷ramanmuhårtaü tu cakràråóha iva bhraman // RKV_3.23 // athàhaü bhayàdudvignastaranbàhubhir arõavam / tatrastho'haü mahàmatsyam apa÷yaü madasaüyutam // RKV_3.24 // tato 'bravãtsa màü dçùñvà ehyehãti ca bhàrata / paraü pradhànaþ sarveùàü matsyaråpo mahe÷varaþ // RKV_3.25 // tato 'haü tvarayà gatvà tanmukhe manuje÷vara / su÷rànto vigataj¤ànaþ paraü nirvedamàgataþ // RKV_3.26 // tato 'dràkùaü samudrànte mahadàvartasaükulàm / udyattaraügasalilàü phenapu¤jàññahàsinãm // RKV_3.27 // nadãü kàmagamàü puõyàü jhaùamãnasamàkulàm / nadyàstasyàstu madhyasthà pramadà kàmaråpiõã // RKV_3.28 // nãlotpaladala÷yàmà mahatprakùobhavàhinã / divyahàñakacitràïgã kanakojjvala÷obhità // RKV_3.29 // dvàbhyàü saügçhya jànubhyàü mahatpotaü vyavasthità / tàü manuþ pratyuvàcedaü kà tvaü divyavaràïgane // RKV_3.30 // tiùñhase kena kàryeõa tvamatra surasundari / suràsuragaõe naùñe bhramase lãlayàrõave // RKV_3.31 // saritaþ sàgaràþ ÷ailàþ kùayaü pràptà hyaneka÷aþ / tvamekà tu kathaü sàdhvi tiùñhase kàraõaü mahat / ÷rotumicchàmyahaü devi kathayasva hya÷eùataþ // RKV_3.32 // abalovàca: ã÷varàïgasamudbhåtà hyamçtànàma vi÷rutà / saritpàpaharà puõyà màmà÷ritya bhayaü kutaþ // RKV_3.33 // sàhaü potamimaü tubhyaü gçhãtvà hyàgatà dvija / na hyasya potasya kùayo yatra tiùñhati ÷aükaraþ // RKV_3.34 // tasyàs tad vacanaü ÷rutvà vismayotphullalocanaþ / manunà saha ràjendra potàråóho hyahaü tadà // RKV_3.35 // kçtà¤jalipuño bhåtvà praõamya ÷irasà vibhum / vyàpinaü parame÷ànamastauùamabhayapradam // RKV_3.36 // sadyojàtàya devàya vàmadevàya vai namaþ / bhave bhave namastubhyaü bhaktigamyàya te namaþ // RKV_3.37 // bhårbhuvàya namastubhyaü ràmajyeùñhàya vai namaþ / namaste bhadrakàlàya kaliråpàya vai namaþ // RKV_3.38 // acintyàvyaktaråpàya mahàdevàya dhàmane / vidmahe devadevàya tanno rudra namonamaþ // RKV_3.39 // jagatsçùñivinà÷ànàü kàraõàya namonamaþ / evaü stuto mahàdevaþ pårvaü sçùñayà mayànagha // RKV_3.40 // prasanno màvadat pa÷càdvaraü varaya suvrata // RKV_3.41 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye màrkaõóeyadharmaràjasaüvàde kalpakùaye màrkaõóeyakçtapotàrdhàrohaõavçttàntavarõanaünàma tçtãyo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 4 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato 'rõavàtsamuttãrya trikåña÷ikhare sthitam / mahàkanakavarõàbhe nànàvarõa÷ilàcite // RKV_4.1 // mahà÷çïge samàsãnaü rudrakoñisamanvitam / mahàdevaü mahàtmànamã÷ànamajam avyayam // RKV_4.2 // sarvabhåtamayaü tàta manunà saha suvrata / bhåyo vavande caraõau sarvadevanamaskçtau // RKV_4.3 // tatkàle yugasàhasraü saha rudreõa mànada / tasminnekàrõave ghore sthito 'haü kurunaüdana // RKV_4.4 // yudhiùñhira uvàca: etacchrutvà tu me tàta paraü kautåhalaü hçdi / jàtaü tatkathayasveti ÷çõvataþ saha bàndhavaiþ // RKV_4.5 // kà sà padmapalà÷àkùã tamobhåte mahàrõave / yogivadbhramate nityaü rudrajàü svàü ca yàbravãt // RKV_4.6 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: etameva mayà pra÷naü purà pçùño manuþ svayam / tadeva te 'dya vakùyàmi abalàyàþ samudbhavam // RKV_4.7 // vyatãtàyàü ni÷àyàü tu brahmaõaþ parameùñhinaþ / tataþ prabhàte vimale sçjyamàneùu jantuùu // RKV_4.8 // manuü praõamya ÷irasà pçcchàmyetad yudhiùñhira / keyaü padmapalà÷àkùã ÷yàmà caüdranibhànanà // RKV_4.9 // ekàrõave bhramatyekà rudrajàsmãti vàdinã / sàvitrã vedamàtà ca hyathavà sà sarasvatã // RKV_4.10 // mandàkinã saricchreùñhà lakùmãrvà kimatho umà / kàlaràtrirbhavetsàkùàt prakçtirvà sukhocità // RKV_4.11 // etadàcakùva bhagavankà sà hyamçtasaübhavà / caratyekàrõave ghore pranaùñoragaràkùase // RKV_4.12 // manuruvàca: ÷çõu vatsa yathànyàyamasyà vakùyàmi saübhavam / yayà rudrasamudbhåtà yà ceyaü varavarõinã // RKV_4.13 // purà ÷ivaþ ÷àntatanu÷cacàra vipulaü tapaþ / hitàrthaü sarvalokànàmumayà saha ÷aükaraþ // RKV_4.14 // çkùa÷ailaü samàruhya tapastepe sudàruõam / adç÷yaþ sarvabhåtànàü sarvabhåtàtmako va÷ã // RKV_4.15 // tapatastasya devasya svedaþ samabhavatkila / taü giriü plàvayàmàsa sa svedo rudrasaübhavaþ // RKV_4.16 // tasmàd àsãt samudbhåtà mahàpuõyà saridvarà / yà sà tvayàrõave dçùñà padmapatràyatekùaõà // RKV_4.17 // strãråpaü samavasthàya rudramàràdhayatpurà / àdye kçtayuge tasminsamànàmayutaü nçpa // RKV_4.18 // tatastuùño mahàdeva umayà saha ÷aükaraþ / bråhi tvaü tu mahàbhàge yatte manasi vartate // RKV_4.19 // sariduvàca: pralaye samanupràpte naùñe sthàvarajaügame / prasàdàttava deve÷a akùayàhaü bhave prabho // RKV_4.20 // saritsu sàgareùveva parvateùu kùayiùvapi / tava prasàdàddeve÷a puõyà kùayyà bhave prabho // RKV_4.21 // pàpopapàtakairyuktà mahàpàtakino 'pi ye / mucyante sarvapàpebhyo bhaktyà snàtvà tu ÷aükara // RKV_4.22 // uttare jàhnavãde÷e mahàpàtakanà÷inã / bhavàmi dakùiõe màrge yadyevaü surapåjità // RKV_4.23 // svargàdàgamya gaügeti yathà khyàtà kùitau vibho / tathà dakùiõagaïgeti bhaveyaü trida÷e÷vara // RKV_4.24 // pçthivyàü sarvatãrtheùu snàtvà yallabhate phalam / tatphalaü labhate martyo bhaktyà snàtvà mahe÷vara // RKV_4.25 // brahmahatyàdikaü pàpam yadàste saücitaü kvacit / màsamàtreõa taddeva kùayaü yàtvavagàhanàt // RKV_4.26 // yatphalaü sarvavedeùu sarvayaj¤eùu ÷aükara / avagàhena tatsarvaü bhavatviti matirmama // RKV_4.27 // sarvadànopavàseùu sarvatãrthàvagàhane / tatphalaü mama toyena jàyatàmiti ÷aükara // RKV_4.28 // mama tãre narà ye tu arcayanti mahe÷varam / te gatàstava lokaü syur etad eva bhavecchiva // RKV_4.29 // mama kåle mahe÷àna umayà saha daivataiþ / vasa nityaü jagannàtha eùa eva varo mama // RKV_4.30 // sukarmà và vikarmà và ÷ànto dànto jitendriyaþ / mçto janturmama jale gacchatàd amaràvatãm // RKV_4.31 // triùu lokeùu vikhyàtà mahàpàtakanà÷inã / bhavàmi devadeve÷a prasanno yadi manyase // RKV_4.32 // etàü÷cànyànvaràndivyànpràrthito nçpasattama / narmadayà tataþ pràha prasanno vçùavàhanaþ // RKV_4.33 // ÷rãmahe÷a uvàca: evaü bhavatu kalyàõi yattvayoktamanindite / nànyà varàrhà lokeùu muktvà tvàü kamalekùaõe // RKV_4.34 // yadaiva mama dehàt tvaü samudbhåtà varànane / tadaiva sarvapàpànàü mocinã tvaü na saü÷ayaþ // RKV_4.35 // kalpakùayakare kàle kàle ghore vi÷eùataþ / uttaraü kålamà÷ritya nivasanti ca ye naràþ // RKV_4.36 // api kãñapataïgà÷ca vçkùagulmalatàdayaþ / à dehapatanàddevi te 'pi yàsyanti sadgatim // RKV_4.37 // dakùiõaü kålamà÷ritya ye dvijà dharmavatsalàþ / à mçtyor nivasiùyanti te gatàþ pitçmandire // RKV_4.38 // ahaü hi tava vàkyena kasmiü÷cit kàraõàntare / tvattãre nivasiùyàmi sadaiva hyumayà samam // RKV_4.39 // evaü devi mahàdevi evameva na saü÷ayaþ / brahmendracandravaruõaiþ sàdhyai÷ca saha viùõunà // RKV_4.40 // uttare devi te kåle vasiùyanti mamàj¤ayà / dakùiõe pitçbhiþ sàrddhaü tathànye surasundari // RKV_4.41 // vasiùyanti mayà sàrddhameùa te vara uttamaþ / gaccha gaccha mahàbhàge martyànpàpàdvimocaya // RKV_4.42 // sahità çùisaüghai÷ca tathà siddhasuràsuraiþ / evamuktà mahàdeva umayà sahito vibhuþ // RKV_4.43 // vandyamàno 'tha manunà mayà càdar÷anaü gataþ / tena caiùà mahàpuõyà mahàpàtakanà÷inã // RKV_4.44 // kathità pçcchyate yà te mà te bhavatu vismayaþ / eùà gaügà mahàpuõyà triùu lokeùu vi÷rutà // RKV_4.45 // da÷àbhiþ pa¤cabhiþ srotaiþ plàvayantã di÷o da÷a / ÷oõo mahànada÷caiva narmadà surasà kçtà // RKV_4.46 // mandàkinã da÷àrõà ca citrakåñà tathaiva ca / tamasà vidi÷à caiva karabhà yamunà tathà // RKV_4.47 // citrotpalà vipà÷à ca ra¤janà vàluvàhinã / çkùapàdaprasåtàstàþ sarvà vai rudrasaübhavàþ // RKV_4.48 // sarvapàpaharàþ puõyàþ sarvamaügaladàþ ÷ivàþ / ityetairnàmabhirdivyaiþ ståyate vedapàragaiþ // RKV_4.49 // puràõaj¤air mahàbhàgairàjyapaiþ somapaistathà / ityetatsarvamàkhyàtaü mahàbhàgyaü narottama // RKV_4.50 // manunoktaü purà mahyam amçtàyàþ samudbhavam / puõyaü pavitramatulaü rudrodgãtamidaü ÷ubham // RKV_4.51 // ye naràþ kãrtayiùyanti bhaktyà ÷çõvanti ye 'pi ca / pràtarutthàya nàmàni da÷a pa¤ca ca bhàrata // RKV_4.52 // te naràþ sakalaü puõyaü labhiùyantyavagàhajam / vimànenàrkavarõena ghaõñà÷ataninàdinà // RKV_4.53 // tyaktvà mànuùyakaü bhàvaü yàsyanti paramàü gatim // RKV_4.54 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàpa¤cada÷anàmavarõanaü nàma caturtho 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 5 yudhiùñhira uvàca: à÷caryametadakhilaü kathitaü bho dvijottama / vismayaü paramàpannà çùisaüghà mayà saha // RKV_5.1 // aho bhagavatã puõyà narmadeyamayonijà / rudradehàdviniùkràntà mahàpàpakùayaükarã // RKV_5.2 // saptakalpakùaye pràpte tvayeyaü saha suvrata / na mçtà ca mahàbhàgà kimataþ puõyamuttamam // RKV_5.3 // ke te kalpàþ samuddiùñàþ sapta kalpakùayaükaràþ / na mçtà cediyaü devã tvaü caiva çùipuügava // RKV_5.4 // apakùigaõasaüghàte jagatyekàrõavãkçte / kãdçgråpaþ samabhavanmahàdevo yugakùaye // RKV_5.5 // kathaü saüharate vi÷vaü kathaü càste mahàrõave / kathaü ca sçjate vi÷vaü kathaü dhàrayate prajàþ // RKV_5.6 // kãdçgråpà bhaveddevã sarid ekàrõavãkçte / kimarthaü narmadà proktà revatã ca kathaü smçtà // RKV_5.7 // a¤janeti kimarthaü và kimarthaü suraseti ca / mandàkinã kimarthaü ca ÷oõa÷ceti kathaü bhavet // RKV_5.8 // trikåñeti kimarthaü và kimarthaü vàluvàhinã / koñikoñyo hi tãrthànàü praviùñà yà mahàrõavam // RKV_5.9 // kiyatyaþ saritàü koñyo narmadàü samupàsate / yaj¤opavãtairçùibhir devatàbhis tathaiva ca // RKV_5.10 // vibhakteyaü kimarthaü ca ÷råyate munisattama / vaiùõavãti puràõaj¤aiþ kimarthamiha cocyate // RKV_5.11 // keùu sthàneùu tãrtheùu påjanãyà saridvarà / tãrthàni ca pçthagbråhi yatra saünihito haraþ // RKV_5.12 // yatpramàõà ca sà devã yà rudreõa vinirmità / kãdç÷àni ca karmàõi rudreõa kathitàni te // RKV_5.13 // kathaü mlecchasamàkãrõo de÷o 'yaü dvijasattama / etadàcakùva màü brahmanmàrkaõóeya mahàmate // RKV_5.14 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çõvantu çùayaþ sarve tvaü ca tàta yudhiùñhira / puràõaü narmadàyàü tu kathitaü ca tri÷ålinà // RKV_5.15 // vàyoþ sakà÷àcca mayà tenàpi ca mahe÷varàt / a÷akyatvànmanuùyàõàü saükùiptam çùibhiþ purà // RKV_5.16 // màyåraü prathamaü tàta kaurmyam ca tadanantaram / puram tathà kau÷ikaü ca màtsyaü dviradam eva ca // RKV_5.17 // vàràhaü yanmayà dçùñaü vaiùõavaü càùñamaü param / nyagrodhàkhyam ataþ càsãd àkàïkùaü punaruttamam // RKV_5.18 // padmaü ca tàmasaü caiva saüvartodvartameva ca / mahàpralayamityàhuþ puràõe vedacintakàþ // RKV_5.19 // etatsaükùepataþ sarvaü saükùiptaü tairmahàtmabhiþ / vibhaktaü ca caturbhàgair brahmàdyai÷ca maharùibhiþ // RKV_5.20 // tadahaü sampravakùyàmi puràõàrthavi÷àrada / sapta kalpà mahàghorà yair iyaü na mçtà sarit // RKV_5.21 // à jaïgamaü tamobhåtam apraj¤àtamalakùaõam / naùñacandràrkakiraõam àsãd bhåtavivarjitam // RKV_5.22 // tamaso 'to mahànàmnà puruùaþ sa jagadguruþ / cacàra tasminnekàkã vyaktàvyaktaþ sanàtanaþ // RKV_5.23 // sa cauükàramayo 'tãto gàyatrãmasçjaddvijaþ / sa tayà sàrddham ã÷àna÷cikrãóa puruùo viràñ // RKV_5.24 // svadehàdasçjad vi÷vaü pa¤cabhåtàtmasaüj¤itam / krãóansamasçjadvi÷vaü pa¤cabhåtàtmasaüj¤itam // RKV_5.25 // krãóan sçjad viràñsaüj¤aþ sabãjaü ca hiraõmayam / taccàõóam abhavad divyaü dvàda÷àdityasannibham // RKV_5.26 // tadbhittvà puruùo jaj¤e caturvaktraþ pitàmahaþ / so 'sçjadvi÷vam evaü tu sadevàsuramànuùam // RKV_5.27 // satiryakpa÷upakùãkaü svedàõóajajaràyujam / etadaõóaü puràõeùu prathamaü parikãrtitam // RKV_5.28 // pårvakalpe nçpa÷reùñha krãóantyà parameùñhinà / umayà saha rudrasya krãóata÷càrõavãkçtaþ // RKV_5.29 // harùàjjaj¤e ÷ubhà kanyà umàyàþ svedasaübhavà / ÷arvasyoraþsthalàjjaj¤e umà kucavimardanàt // RKV_5.30 // svedàdvijaj¤e mahatã kanyà ràjãvalocanà / dvitãyaþ saübhavo yasyà rudradehàd yudhiùñhira // RKV_5.31 // sà paribhramate lokàn sadevàsuramànavàn / trailokyonmàdajananã råpeõa 'pratimà tadà // RKV_5.32 // tàü dçùñvà devadaityendrà mohità labhate katham / mçgayanti sma tàü kanyàm ita÷ceta÷ca bhàrata // RKV_5.33 // hàvabhàvavilàsai÷ca mohayatyakhilaü jagat / bhramate divyaråpà sà vidyutsaudàminã yathà // RKV_5.34 // meghamadhye sthità bhàbhiþ sarvayoùidanuttamà / tato rudraü suràþ sarve daityà÷ca saha dànavaiþ // RKV_5.35 // varayanti sma tàü kanyàü kàmenàkulità bhç÷am / tato 'bravãnmahàdevo devadànavayordvayoþ // RKV_5.36 // balena tejasà caiva hyadhiko yo bhaviùyati / sa imàü pràpsyate kanyàü nànyathà vai surottamàþ // RKV_5.37 // tato devàsuràþ sarve kanyàü vai samupàgaman / ahamenàü grahãùyàmi ahamenàmiti bruvan // RKV_5.38 // pa÷yatàmeva sarveùàü sà kanyàntaradhãyata / punastàü dadç÷uþ sarve yojanàntaradhiùñhitàm // RKV_5.39 // jagmuste tvaritàþ sarve yatra sà samadç÷yata / tribhi÷caturbhi÷ca tathà yojanairda÷abhiþ punaþ // RKV_5.40 // dhiùñhitàü samapa÷yaüste sarve màtaügagàminãm / yojanànàü ÷atairbhåyaþ sahasrai÷càpyadhiùñhitàm // RKV_5.41 // tathà ÷atasahasreõa laghutvàt samadç÷yata / agrataþ pçùñhata÷caiva di÷àsu vidi÷àsu ca // RKV_5.42 // tàü pa÷yanti varàrohàm ekadhà bahudhà punaþ / divyavarùasahasraü tu bhràmitàste tayà purà // RKV_5.43 // na càvàptà tu sà kanyà mahàdevàïgasaübhavà / sahomayà tato devo jahàsoccaiþ punaþpunaþ // RKV_5.44 // gaõàstàlakasaüpàtair nçtyanti ca mudànvitàþ / akasmàddç÷yate kanyà ÷aükarasya samãpagà // RKV_5.45 // tàü dçùñvà vismayàpannà devà yànti paràïmukhàþ / tasyà÷ cakre tato nàma svayameva pinàkadhçk // RKV_5.46 // narma caibhyo dade yasmàt tatkçtai÷ ceùñitaiþ pçthak / bhaviùyasi varàrohe saricchreùñhà tu narmadà // RKV_5.47 // svaråpamàsthito devaþ pràpa hàsyaü yato bhuvi / narmadà tena cokteyaü su÷ãtalajalà ÷ivà // RKV_5.48 // saptakalpakùaye jàte yaduktaü ÷aübhunà purà / na mçtà tena ràjendra narmadà khyàtimàgatà // RKV_5.49 // tatastàmadadàtkanyàü ÷ãlavatãü su÷obhanàm / mahàrõavàya deve÷aþ sarvabhåtapatiþ prabhuþ // RKV_5.50 // tataþ sà çkùa÷ailendràt phenapu¤jàññahàsinã / vive÷a narmadà devã samudraü saritàü patim // RKV_5.51 // evaü bràhme purà kalpe samudbhåteyamã÷varàt / màtsye kalpe mayà dçùñà samàkhyàtà mayà ÷çõu // RKV_5.52 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe pa¤camo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 6 màrkaõóeya uvàca: punaryugànte sampràpte tçtãye nçpasattama / dàda÷àrkavapurbhåtvà bhagavànnãlalohitaþ // RKV_6.1 // saptadvãpasamudràntàü sa÷ailavanakànanàm / nirdagdhàü tu mahãü kçtsnàü kàlo bhåtvà mahe÷varaþ // RKV_6.2 // tato mahàghano bhåtvà plàvayàmàsa vàriõà / kçùõaü kçùõavapus tvenàü vidyuccandràyudhàïkitàm // RKV_6.3 // plàvayitvà jagatsarvaü tasminnekàrõavãkçte / suùvàpa vimale toye jagatsaükùipya màyayà // RKV_6.4 // tato 'haü bhramamàstu tamobhåte mahàrõave / divyaü varùasahasraü tu vàyubhåte mahe÷vare // RKV_6.5 // oükçtvà devadeve÷aü yenedaü gahanãkçtam / dhyàyamànastato devaü ràjendra vimale jale // RKV_6.6 // tasminmahàrõave ghore naùñe sthàvarajaïgame / mayåraü svarõapatràóhyam apa÷yaüsahasà jale / vicitracandrakopetaü nãlakaüñhaü sulocanam // RKV_6.7 // tato mayåraþ sa mahàrõavànte vikùobhayitvà hi mahàsveõa / cacàra devastri÷ikhã ÷ikhaõóã trailokyagoptà sa mahànubhàvaþ // RKV_6.8 // ÷iva÷ca raudreõa mayåraråpiõà vikùobhyamàõe salile 'pi tasmin / saha bhramantãü ca mahàrõavànte sarinmahaughàü sumahàndadar÷a // RKV_6.9 // sa tàü mahàdevamayåraråpo dçùñvà bhramantãü sahasormijàlaiþ / kà tvaü ÷ubhe ÷à÷vatadehabhåtà kùayaü na yàtàsi mahàkùayànte // RKV_6.10 // devàsuragaõe naùñe saritsaramahàrõave / kà tvaü bhramasi padmàkùi kva gatàsi ca na kùayam // RKV_6.11 // narmadovàca: tava prasàdàddeve÷a mçtyurmama na vidyate / sçja deva punarvi÷vaü ÷arvarã kùayamàgatà // RKV_6.12 // evamukto mahàdevo vyadhunotpakùapa¤jaram / tàvatpa¤jaramadhyànte tasya pakùàdviniþsçtàþ // RKV_6.13 // tàvanto devadaityendràþ pakùàbhyàü tasya jaj¤ire / teùàü madhye punaþ sà tu narmadà bhramate sarit // RKV_6.14 // tata÷cànyo mahà÷ailo dç÷yate bharatarùabha / tribhiþ kåñaiþ suvistãrõaiþ ÷çïgavàniva govçùaþ // RKV_6.15 // trikåñastu iti khyàtaþ sarvaratnairvibhåùitaþ / tatastasmàttrikåñàcca plàvayantã mahãü yayau // RKV_6.16 // trikåñã tena vikhyàtà pitþõàü tràyaõã parà / dvitãyàcca tato gaïgà vistãrõà dharaõãtale // RKV_6.17 // tçtãyaü ca tataþ ÷çïgaü saptadhà khaõóa÷o gatam / jambådvãpe tu saüjàtàþ sapta te kulaparvatàþ // RKV_6.18 // candranakùatrasahità grahagràmanadãnadàþ / aõóajaü svedajaü jàtamudbhijjaü ca jaràyujam // RKV_6.19 // evaü jagadidaü sarvaü mayåràdabhavatpurà / samastaü nara÷àrdåla mahàdevasamudbhavam // RKV_6.20 // tato nadãþ samudràü÷ca saüvibhajya pçthakpçthak / narmadàmàha deve÷o gaccha tvaü dakùiõàü di÷am // RKV_6.21 // evaü sà dakùiõà gaügà mahàpàtakanà÷inã / uttare jàhnavã de÷e puõyà tvaü dakùiõe ÷ubhà // RKV_6.22 // yathà gaügà mahàpuõyà mama mastakasaübhavà / tadvi÷iùñà mahàbhàge tvaü caiveti na saü÷ayaþ // RKV_6.23 // tvayà saha bhaviùyàmi ekenàü÷ena suvrate / mahàpàtakayuktànàm auùadhaü tvaü bhaviùyasi // RKV_6.24 // evamuktà tu devena mahàpàtakanà÷inã / dakùiõaü digvibhàgaü tu sà jagàmà÷u vikramà // RKV_6.25 // çkùa÷ailendramàsàdya candramauler anugrahàt / vàryaughaiþ prasthità yasmànmahàdevapraõodità // RKV_6.26 // mahatà càpi vegena yasmàd eùà samucchrità / mahatã tena sà proktà mahàdevànmahãpate // RKV_6.27 // tapatastasya devasya ÷ålàgràdbindavo 'patan / tenaiùà ÷oõasaüj¤à tu da÷a sapta ca tàþ smçtàþ // RKV_6.28 // sarveùàü narmadà puõyà rudradehàdviniþsçtà / sarvàbhya÷ca saridbhya÷ ca varadànànmahàtmanaþ // RKV_6.29 // ÷aükarànuprahàd devã mahàpàtakanà÷inã / yasmàn mahàrõave ghore dç÷yate mahatã ca sà // RKV_6.30 // suvyaktàïgã mahàkàyà mahatã tena sà smçtà / tasmàd vikùobhyamàõà hi diggajairambudopamaiþ // RKV_6.31 // kaluùatvaü nayatyeva rasena surasà tathà / kçpàü karoti sà yasmàllokànàmabhayapradà // RKV_6.32 // saüsàràrõavamagnànàü tena caiùà kçpà smçtà / purà kçtayuge puõye divyamandàrabhåùità // RKV_6.33 // kalpavçkùasamàkãrõà rohãtakasamàkulà / vahatyeùà ca mandena tena mandàkinã smçtà // RKV_6.34 // bhittvà mahàrõavaü kùipraü yasmàllokamihàgatà / påjyà surai÷ca siddhai÷ca tasmàdeùà mahàrõavà // RKV_6.35 // vicitrotpalasaüghàtair çkùadvipasamàkulà // RKV_6.36 // bhittvà ÷ailaü ca vipulaü prayàtyevaü mahàrõavam / bhràmayantã di÷aþ sarvà raveõa mahatà purà // RKV_6.37 // plàvayantã viràjantã tena revà iti smçtà / bhàryàputrasuduþkhàóhyànnarà¤chàpaiþ samàvçtàn // RKV_6.38 // vipàpànkurute yasmàdvipàpà tena sà smçtà / viõmåtranicayàü ghoràü pàü÷u÷oõitakardamàm // RKV_6.39 // pà÷airnityaü tu sambàdhàü yasmànmocayate bhç÷am / vipà÷eti ca sà proktà saüsàràrõavatàriõã // RKV_6.40 // narmadà vimalàmbhà ca vimalendu÷ubhànanà / tamobhåte mahàghore yasmàdeùà mahàprabhà // RKV_6.41 // vimalà tena sà proktà vidvadbhirnçpasattama / karair indukaraprakhyaiþ såryara÷misamaprabhà // RKV_6.42 // kùarantã modate vi÷vaü karabhà tena cocyate / yasmàd ra¤jayate lokàndar÷anàdeva bhàrata // RKV_6.43 // ra¤janàd ra¤janà proktà dhàtvarthe ràjasattama / tçõavãrudhagulmàdyàs tirya¤caþ pakùiõastathà / tànudbhåtànnayetsvargaü tenoktà vàyuvàhinã // RKV_6.44 // evaü yo vetti nàmàni nirgamaü ca vi÷eùataþ / sa yàti pàpavirmukto rudralokaü na saü÷ayaþ // RKV_6.45 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye sahaitukarevànàmamàhàtmyavarõane mayårakalpasamudbhavo nàma ùaùñho 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 7 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: punarekàrõave ghore naùñe sthàvarajaügame / salilenàplute loke niràloke tamodbhave // RKV_7.1 // brahmaiko vicaraüstatra tamãbhåte mahàrõave / divyavarùasahasraü tu khadyota iva råpavàn // RKV_7.2 // ÷ete yojanasàhasram aprameyam anuttamam / dvàda÷àdityasaükà÷aü sahasracaraõekùaõam // RKV_7.3 // prasuptaü càrõave ghore hyapa÷yatkårmaråpiõam / taü dçùñvà vismayàpanno brahmà bodhayate ÷anaiþ // RKV_7.4 // stutibhirmaügalai÷caiva vedavedàügasaübhavaiþ / vàcaspate vibudhyasva mahàbhåta namo 'stu te // RKV_7.5 // tavodare jagatsarvaü tiùñhate parame÷vara / tadvimu¤ca mahàsattva yatpårvaü saühçtaü tvayà // RKV_7.6 // vyatãtà rajanã bràhmã dinaü samanuvartate / nirãkùya sarvaloke÷a yena saübhavate jagat // RKV_7.7 // sa ni÷amya vacastasya utthitaþ parame÷varaþ / samudgiran sa lokàüstrãn grastàn kalpakùaye tadà // RKV_7.8 // devadànavagandharvàþ sayakùoragaràkùasàþ / sacandràrkagrahàþ sarve ÷arãràttasya nirgatàþ // RKV_7.9 // tato hyekàrõavaü sarvaü vibhajya parame÷varaþ / vistãrõopalatoyaughàü saritsaravivardhitàm // RKV_7.10 // pa÷yate medinãü devaþ savçkùauùadhipalvalàm / himavantaü giri÷reùñhaü ÷vetaü parvatamuttamam // RKV_7.11 // ÷çïgavantaü mahà÷ailaü ye cànye kulaparvatàþ / jaübudvãpaü ku÷aü krau¤caü sagomedaü sa÷àlmalam // RKV_7.12 // puùkaràntà÷ca ye dvãpà ye ca saptamahàrõavàþ / lokàlokaü mahà÷ailaü sarvaü ca purataþ sthitam // RKV_7.13 // catuþprakçtisaüyuktaü jagat sthàvarajaügamam / yugànte tu viniùkràntam apa÷yatsa mahe÷varaþ // RKV_7.14 // viprakãrõa÷ilàjàlàmapa÷yatsa vasuüdharàm / kårmapçùñhopagàü devãü mahàrõavagatàü prabhuþ // RKV_7.15 // tasmin vi÷ãrõa÷ailàgre saritsarovivarjite / nànàtaraügabhinnoda àvartodvartasaükule // RKV_7.16 // nànauùadhiprajvalite nànotpala÷ilàtale / nànàvihaügasaüghuùñàü matsyakårmasamàkulàm // RKV_7.17 // divyamàyàmayãü devãm utkçùñàmbudasannibhàm / nadãmapa÷yaddeve÷o hyanaupamyajalà÷ayàm // RKV_7.18 // madhye tasyàmbuda÷yàmàü pãnorujaghanastanãm / vastrairanupamairdivyairnànàbharaõabhåùitàm // RKV_7.19 // sanåpuraravoddàmàü hàrakeyåramaõóitàm / tàdç÷ãü narmadàü devãü svayaü strãråpadhàriõãm // RKV_7.20 // yogamàyàmayai÷citrairbhåùaõaiþ svairvibhåùitàm / avyaktàïgãü mahàbhàgàmapa÷yatsa tu narmadàm // RKV_7.21 // ardhodyatabhujàü bàlàü padmapatràyatekùaõàm / stuvantãü devadeve÷amutthitàü tu jalàttadà // RKV_7.22 // vismayàviùñahçdayo hyahamudvãkùya tàü ÷ubhàm / snàtvà jale ÷ubhe tasyàþ stotumabhyudyatastataþ // RKV_7.23 // arcayàmàsa saühçùño mantrairvedàügasaübhavaiþ / sçùñaü ca tatpurà ràjanpa÷yeyaü sacaràcaram // RKV_7.24 // sadevàsuragandharvaü sapannagamahoragam / pa÷yàmyeùà mahàbhàgà naiva yàtà kùayaü purà // RKV_7.25 // mahàdevaprasàdàcca taccharãrasamudbhavà / bhåyo bhåyo mayà dçùñà kathità te nçpottama // RKV_7.26 // pràdurbhàvamimaü kaurmyaü ye 'dhãyante dvijottamàþ / ye 'pi ÷çõvanti vidvàüso mucyante te 'pi kilbiùaiþ // RKV_7.27 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye kårmakalpasamudbhavo nàma saptamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 8 màrkaõóeya uvàca: naùñe loke puna÷cànye salilena samàvçte / mahàrõavasya madhyastho bàhubhyàmataraü jalam // RKV_8.1 // divye varùa÷ate pårõe ÷rànto 'haü nçpasattama / dhyàtuü samàrabhaü devaü mahadarõavatàraõam // RKV_8.2 // dhyàyamànastataþ kàle apa÷yaü pakùiõaü param / hàrakundendusaükà÷aü bakaü gokùãrapàõóuram // RKV_8.3 // tato 'haü vismayàviùñastaü bakaü samudãkùya vai / asmin mahàrõave ghore kuto 'yaü pakùisaübhavaþ // RKV_8.4 // taranbàhubhira÷ràntastaü bakaü pratyabhàùiùi / pàkùaråpaü samàsthàya kastvamekàrõavãkçte // RKV_8.5 // bhramase divyayogàtmanmohayanniva màü prabho / etatkathaya me sarvaü yo 'si so 'si namo 'stu te // RKV_8.6 // so 'bravãnmàü mahàdevo brahmàhaü viùõureva ca / jagatsarvaü mayà vatsa saühçtaü kiü na budhyase // RKV_8.7 // tava màtà pitàhaü vai vi÷vasya ca mahàmune / kàruõyaü mama saüjàtaü dçùñvà magnaü mahàrõave // RKV_8.8 // pakùiråpaü samàsthàya ato 'tràhaü samàgataþ / kim arthamàturo bhåtvà bhramasãtthaü mahàrõave // RKV_8.9 // ÷ãghraü pravi÷a matpakùau yena vi÷ramase dvija / evamuktastatastena devenàhaü nare÷vara // RKV_8.10 // tato 'haü tasya pakùànte pralãnastu bhrama¤jale / kàle yugasàhasrànte a÷rànto 'rõavamadhyagaþ // RKV_8.11 // tataþ ÷çõomi sahasà dikùu sarvàsu suvrata / kiücinnåpurasaümi÷ram adbhutaü ÷abdamuttamam // RKV_8.12 // tadàrõavajalaü sarvaü saükùiptaü sahasàbhavat / kimetaditi saücintya di÷aþ samavalokayam // RKV_8.13 // da÷a kanyàstato dikùu àgatà÷ca mahàrõave / vastràlaükàrasahità digbhyo nåpurabhåùitàþ // RKV_8.14 // kàciccandrasamàbhàsà kàcidàdityasaprabhà / kàcidaüjanapu¤jàbhà kàcidraktotpalaprabhà // RKV_8.15 // nànàråpadharà saumyà nànàbharaõabhåùità / arghyapàdyàdibhirmàlyairbakamabhyarcya suvratàþ // RKV_8.16 // tatastaü parvatàkàraü guhyaü pakùiõamavyayam / pravive÷a mahàghoraü parvato hyarõavaü svaràñ // RKV_8.17 // yojanànàü sahasràõi tàvantyeva ÷atàni ca / triü÷adyojanasàhasraü yàvadbhåmaõóalaü tviti // RKV_8.18 // tato bhåmaõóalaü divyaü pa¤caratnasamàkulam / divyasphañikasopànaü rukmastaübhamanoramam // RKV_8.19 // yojanànàü sahasraü tu vistaràddviguõàyatam / vàpãkåpasamàkãrõaü pràsàdàññàlakàvçtam // RKV_8.20 // kalpavçkùasamàkãrõaü dhvajaùaùñivibhåùitam / tasminpuravare ramye nànàratnopa÷obhitam // RKV_8.21 // tathànyacca puraü ramyaü patàkojjvalavedikam / ÷atayojanavistãrõaü tàvaddviguõamàyatam // RKV_8.22 // puramadhye tatastasminnadã parama÷obhanà / mahatã puõyasalilà nànàratna÷ilà tathà // RKV_8.23 // tasyàstãre mayà dçùñaü taóitsåryasamaprabham / indranãlamahànãlai÷citaü ratnaiþ samantataþ // RKV_8.24 // kvacidvahnisamàkàraü kvacidindràyudhaprabham / kvaciddhåmraü kvacitpãtaü kvacidraktaü kvacitsitam // RKV_8.25 // nànàvarõaiþ samàyuktaü liïgamadbhutadar÷anam / brahmaviùõvindrasàdhyai÷ca samantàtparivàritam // RKV_8.26 // nandã÷varagaõàdhyakùai÷cendràdityai÷ca tadvçtam / pa÷yàmi liïgamã÷ànaü mahàliïgaü tameva ca // RKV_8.27 // parivàrya tatastaü tu prasuptàndevadànavàn / nimãlitàkùànpa÷yàmi divyàbharaõabhåùitàn // RKV_8.28 // tatastàþ padmapatràkùyo nàryaþ paramasaümatàþ / nadyàstasyà jale snàtvà divyapuùpairmanoramaiþ // RKV_8.29 // dattvàrghapàdyaü vidhivalliügasya saha pakùiõà / arcayantãrvaràrohà da÷a tàþ pramadottamàþ // RKV_8.30 // tatastvabhyarcya talliïgaü tasminneva purottame / sarvà adar÷anaü jagmurvidyuto 'bhragaõeùviva // RKV_8.31 // na càsau pakùiràñ tasminna striyo na ca devatàþ / tadevaikaü sthitaü liïgamarcayanvismayànvitaþ // RKV_8.32 // tato'haü duþkhamåóhàtmà rudramàyeti cintayan / tataþ kanyàþ samuttãrya divyàübaravibhåùaõàþ // RKV_8.33 // bhàsayantyo jagatsarvaü vidyuto 'bhragaõàniva / padmairhiraõmayairdivyairarcayitvà ÷ubhànanàþ // RKV_8.34 // vivi÷ustajjalaü kùipraü samaütàd varabhåùaõàþ / tasminpuravare cànye tàmevàhaü punaþpunaþ // RKV_8.35 // pa÷yàmi hyamaràü kanyàm arcayantãü mahe÷varam / tato 'haü tàü varàrohàmapçcchaü kamalekùaõàm // RKV_8.36 // kà tvamasminpure devi vasase ÷ivamarcatã / tà÷càgatàþ striyaþ sarvàþ kva gatàste gaõe÷varàþ // RKV_8.37 // namo 'stu te mahàbhàge bråhi puõye mahe÷vari / tava prasàdàdvij¤àtumetadicchàmi suvrate / dayàü kçtvà mahàdevi kathayasva mamànaghe // RKV_8.38 // ÷ryuvàca: vismçtàhaü kathaü vipra dçùñvà kalpe puràtane / mà te 'bhåtsmçtivibhraü÷aþ sà càhaü kalpavàhinã // RKV_8.39 // narmadà nàma vikhyàtà rudradehàd viniþsçtà / yàstàþ kanyàstvayà dçùñà hyarcayantyo mahe÷varam // RKV_8.40 // yàbhistviha samànãtaþ pakùiràjasamanvitàþ / di÷astà viddhi sarve÷àþ sarvàstvaü munisattama // RKV_8.41 // tiryakpakùisvaråpeõa mahàyogã mahe÷varaþ / ebhiþ ÷ivapuràdvipra ànãtaþ sa mahe÷varaþ // RKV_8.42 // saiùa devo mahàdevo liïgamårtirvyavasthitaþ / arcyate brahmaviùõvindraiþ suràsurajagadguruþ // RKV_8.43 // layamàyàti yasmàddhi jagatsarvaü caràcaram / tena liïgamiti proktaü puràõaj¤air maharùibhiþ // RKV_8.44 // tena devagaõàþ sarve saükùiptà màyayà purà / pralãnà÷caiva loke÷a na dç÷yante hi sàüpratam // RKV_8.45 // punardç÷yà bhaviùyanti sçjamànàþ svayaübhuvà / sàhaü liïgàrcanaparà narmadà nàma nàmataþ // RKV_8.46 // kàlaü yugasahasrasya rudrasya paricàrikà / asya prasàdàdamarastathà tvaü dvijapuügava // RKV_8.47 // satyàrjavadayàyuktaþ siddho 'si tvaü ÷ivàrcanàt / evamuktvà tu sà devã tatraivàntaradhãyata // RKV_8.48 // tàþ striyaþ sa ca deve÷o bakaråpo mahe÷varaþ / tasyàstadvacanaü ÷rutvà avatãrya mahànadãm // RKV_8.49 // snàtvà samarcaya tvaü hi vidhinà mantrapårvakam / tato 'haü sahasà tasmàt samuttãrya jalà÷ayàt // RKV_8.50 // na ca pa÷yàmi talliïgaü na ca tàü nimnagàü nçpa / tadaiva lokàþ saüjàtàþ kùiti÷caiva sakànanà // RKV_8.51 // çkùacandràrkavitataü tadeva ca nabhastalam / yathàpårvam adçùñaü tu tathaiva ca punaþ kçtam / nato'haü manasà devamapåjayaü mahe÷varam // RKV_8.52 // evaü bake purà kalpe mayà dçùñeyam avyayà / narmadà martyalokasya mahàpàtakanà÷inã // RKV_8.53 // tasmàddharmaparair vipraiþ kùatra÷ådravi÷àdibhiþ / sadà sevyà mahàbhàgà dharmavçddhyarthakàribhiþ // RKV_8.54 // ye 'pi bhaktayà sakçttoye narmadàyà mahe÷varam / snàtvà te sarvaü pàpaü nà÷ayantyasaü÷ayam // RKV_8.55 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye bakakalpasamudbhavo nàmàùñamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 9 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: punaryugàntaü te cànyaü sampravakùyàmi tacchçõu / såryairàdãpite loke jaïgame sthàvare purà // RKV_9.1 // saritsaraþsamudreùu kùayaü yàteùu sarva÷aþ / nirmànuùavaùañkàre hyamaryàdagatiü gate // RKV_9.2 // nànàråpaistato medhaiþ ÷akràyudhaviràjitaiþ / sarvamàpåritaü vyoma vàryaughaiþ pårite tadà // RKV_9.3 // tatastvekàrõavãbhåte sarvataþ salilàvçte / jagatkçtvodare sarvaü suùvàpa bhagavànharaþ // RKV_9.4 // prakçtiü svàmavaùñabhya yogàtmà sa prajàpatiþ / ÷ete yugasahasràntaü kàlamàvi÷ya sàrõavam // RKV_9.5 // tatra suptaü mahàtmànaü brahmalokanivàsinaþ / bhçgvàdiçùayaþ sarve ye cànye sanakàdayaþ // RKV_9.6 // paryaïke vimale ÷ubhre nànàstaraõasaüstçte / ÷ayànaü dadç÷urdevaü sapatnãkaü vçùadhvajam // RKV_9.7 // vi÷varåpà tu sà nàrã vi÷varåpo mahe÷varaþ / gàóhamàliïgya suptas tàü dadç÷e càhamavyayam // RKV_9.8 // pàdamåle tatastasya ÷yàmàü tàü padmalakùaõàm / kanyàü pa÷yàmi su÷roõãü caraõau tasya mçdgatãm // RKV_9.9 // vimalàmbarasaüvãtàü vyàlayaj¤opavãtinãm / ÷yàmàü kamalapatràkùãü sarvàbharaõabhåùitàm // RKV_9.10 // sakalaü yugasàhasraü narmadeyaü vijànatã / prasuptaü devadeve÷amupàste varavarõinã // RKV_9.11 // hçtairvedai÷caturbhi÷ca brahmàpyevaü mahe÷varaþ / bhçgvàdyairmànasaiþ putraiþ stauti ÷aïkaramavyayam // RKV_9.12 // bhaktyà paramayà ràjaüstatra ÷ambhum anàmayam / stuvantastatra deve÷aü mantrairã÷varasambhavaiþ // RKV_9.13 // prasuptaü devamã÷ànaü bodhayansamupasthitaþ / uttiùñha hara piïgàkùa mahàdeva mahe÷vara // RKV_9.14 // mama vedà hçtàþ sarve ato 'haü stotumudyataþ / vedairvyàptaü jagatsarvaü divyàdivyaü caràcaram // RKV_9.15 // atãtaü vartamànaü ca smaràmi ca sçjàmyaham / tairvinà càhamekastu måko 'dho jaóavatsadà // RKV_9.16 // gatirvãryaü balotsàhau tairvinà na prajàyate / tairvinà devadeve÷a nàhaü kiücit smaràmi vai // RKV_9.17 // tànvedàndevadeve÷a ÷ãghraü me dàtumarhasi / jaóàndhabadhiraü sarvaü jagatsthàvarajaïgamam // RKV_9.18 // sthànàdi da÷a catvàri na ÷obhante sure÷vara / praõamàmy alpavãryatvàd vedahãnaþ sure÷vara // RKV_9.19 // vedebhyaþ sakalaü jàtaü yatkiücitsacaràcaram / tàvacchobhanti ÷àstràõi samastàni jagadguro // RKV_9.20 // yàvadvedanidhirayaü nopatiùñhetsanàtanaþ / yathoditena såryeõa tamo yàti vinà÷atàm // RKV_9.21 // evaü samastapàpàni yànti vedasya dhàraõàt / vede rahasi yatsåkùmaü yattadbrahma sanàtanam // RKV_9.22 // hçdisthaü deva jànàmi gataü tadvedagarjanàt / vedànuccarato me 'dya tava ÷aïkara càgrataþ // RKV_9.23 // akasmàtte gatà vedà na sçjeyaü vibho bhuvam / te 'pi sarve mahàdeva praviùñàþ sammukhàrõavam // RKV_9.24 // te yàcyamànà deve÷a tiùñhantu smaraõe mama / duhiteyaü vi÷àlàkùã sarvaþ sarvaü vijànate // RKV_9.25 // jàyatã yugasàhasraü nànyà kàcidbhavedç÷ã / çùi÷càyaü mahàbhàgo màrkaõóo dhãmatàü varaþ // RKV_9.26 // kalpe kalpe mahàdeva tvàmayaü paryupàsate / jagattrayahitàrthàya carate vratamuttamam // RKV_9.27 // evamuktastu deve÷o brahmaõà parameùñhinà / uvàca ÷lakùõayà vàcà narmadàü saritàü varàm // RKV_9.28 // kathayasva mahàbhàge brahmaõastvaü tu pçcchataþ / kena vedà hçtàþ sarve vedhaso jagatãguroþ // RKV_9.29 // evamuktà tu rudreõa uvàca mçgalocanà / brahmaõo japato vedàüstvayi supte mahe÷vara // RKV_9.30 // bhavata÷chidramàsàdya ghore 'sminsalilàvçte / pårvakalpasamudbhåtàvasurau suradurjayau // RKV_9.31 // ÷riyàvçttau mahàdeva tvayà cotpàditau purà / suràsurasudurjeyau dànavau madhukaiñabhau // RKV_9.32 // tau vàyubhåtau såkùmau ca pañhato 'smàtpitàmahàt / tàvà÷u hçtvà vedàü÷ca praviùñau ca mahàrõavam // RKV_9.33 // etacchrutvà mahàtejà hyamçtàyàstato vacaþ / sasmàra sa ca deve÷aü ÷aïkhacakragadàdharam // RKV_9.34 // sa vive÷a mahàràja bhåtalaü sasurottamaþ / dànavàntakaro devaþ sarvadaivatapåjitaþ // RKV_9.35 // mãnaråpadharo devo loóayàmàsa càrõam / vedàü÷ca dadç÷e tatra pàtàle nihitànprabhuþ // RKV_9.36 // tau ca daityau mahàvãryau dçùñavànmadhusådanaþ / mahàvegau mahàbàhå sådayàmàsa tejasà // RKV_9.37 // vedàüstatràpi toyasthànàninàya jagadguruþ / caturvaktràya devàyàdadàccakravibhåùitaþ // RKV_9.38 // tataþ prahçùño bhagavàn vedàüllabdhvà pitàmahaþ / janayàmàsa nikhilaü jagadbhåya÷caràcaram // RKV_9.39 // sà ca devã nadã puõyà rudrasya paricàrikà / pàvanã sarvabhåtànàü provàha salilaü tadà // RKV_9.40 // tasyàstãre tato devà çùaya÷ca tapodhanàþ / yajanti tryambakaü devaü prahçùñenàntaràtmanà // RKV_9.41 // ekà mårtirmahe÷asya kàraõàntaragatà / traiguõyà kurute karma brahmacakrã÷aråpataþ // RKV_9.42 // eteùàü tu pçthagbhàvaü ye kurvanti sumohitàþ / teùàü dharmaþ kutaþ siddhirjàyate pàpakarmiõàm // RKV_9.43 // evametà mahànadyastisro rudrasamudbhavàþ / ekà eva tridhà bhåtà gaïgà revà sarasvatã // RKV_9.44 // gaïgà tu vaiùõavã mårtiþ sarvapàpapraõà÷inã / rudradehasamudbhåtà narmadà caivameva tu // RKV_9.45 // bràhmã sarasvatã mårtistriùu lokeùu vi÷rutà / divyà kàmagamà devã vàgvibhåtyai tu saüsthità // RKV_9.46 // narmadà paramà kàcinmartyamårtikalà ÷ivà / divyà kàmagamà devã sarvatra surapåjità // RKV_9.47 // vyàpinã sarvabhåtànàü såkùmàtsåkùmatarà smçtà / akùayà hyamçtà hyeùà svargasopànamuttamà // RKV_9.48 // sçùñà rudreõa lokànàü saüsàràrõavatàriõã // RKV_9.49 // sãrajalaü ye 'pi pibanti loke mucyanti te pàpavi÷eùasaïghaiþ / vrajanti saüsàramanàdibhàvaü tyaktvà ciraü mokùapadaü vi÷uddham // RKV_9.50 // yathà gaïgà tathà revà tathà caiva sarasvatã / samaü puõyaphalaü proktaü snànadar÷anacintanaiþ // RKV_9.51 // varadànànmahàbhàgà hyadhikà cocyate budhaiþ / kàruõyàntarabhàvena na mçtà samupàgatà // RKV_9.52 // mucyante dar÷anàttena pàtakaiþ snànamaïgalaiþ / narmadàyàü nçpa÷reùñha ye namanti trilocanam // RKV_9.53 // umàrudràïgasambhåtà yena caiùà mahànadã / lokànpràpayate svargaü tena puõyatvamàgatà // RKV_9.54 // ya evamã÷ànavarasya dehaü vibhajya devãmiha saü÷çõoti / sa yàti rudraü mahatàraveõa gandharvayakùairiva gãyamànaþ // RKV_9.55 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye narmadotpattitatsnànaphalàdikathanaü nàma navamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 10 yudhiùñhira uvàca: kasminkalpe mahàbhàgà narmadeyaü dvijottama / vibhaktà çùibhiþ sarvaistapoyuktairmahàtmabhiþ // RKV_10.1 // etadvistarataþ sarvaü bråhi me vadatàü vara / kalpànte yadbhavetkaùñaü lokànàü tattvameva ca // RKV_10.2 // atãte tu purà kalpe yatheyaü vartate 'nagha / asyàntyasya ca kalpasya vyavasthàü kathaya prabho / evamuktaþ sabhàmadhye màrkaõóo vàkyamabravãt // RKV_10.3 // màrkaõóeya uvàca: vakùye 'haü ÷råyatàü sarvaiþ katheyaü pårvataþ ÷rutà // RKV_10.4 // mahatkatheyaü vai÷iùñã kalpàdasmàtparaü tu yà / lokakùayakaro ghora àsãtkàlaþ sudàruõaþ // RKV_10.5 // tasminnapi mahàghore yatheyaü và mçtà satã / parituùñairvibhaktà ca ÷çõudhvaü tàü kathàmimàm // RKV_10.6 // yugànte samanupràpte pitàmahadinatraye / mànasà brahmaõaþ putràþ sàkùàdbrahmeva sattamàþ // RKV_10.7 // sanakàdyà mahàtmàno ye ca vaimànikà gaõàþ / yamendravaruõàdyà÷ca lokapàlà dinatraye // RKV_10.8 // kàlàpekùàstu tiùñhanti lokavçttàntatatparàþ / tataþ kalpakùaye pràpte teùàü j¤ànamanuttamam // RKV_10.9 // sarveùàü na÷yate càyuryugaråpànusàrataþ / bhårlokaü te parityajya agamaü÷ca bhuvaü tadà // RKV_10.10 // svarlokaü ca maha÷caiva jana÷caiva tapastadà / à÷rayaü satyalokaü ca sarvalokamanuttamam // RKV_10.11 // kàlaü yugasahasràntaü putrapautrasamanvitàþ / satyaloke ca tiùñhanti yàvatsaüjàyate jagat // RKV_10.12 // brahmaputrà÷ca ye kecitkalpàdau na bhavanti ha / trailokyaü te parityajya anàdhàraü bhavanti ca // RKV_10.13 // taiþ sàrdhaü ye tu te viprà anye càpi tapodhanàþ / yakùarakùaþpi÷àcà÷ca anye vaimànikà gaõàþ // RKV_10.14 // çùaya÷ca mahàbhàgà varõà÷cànye pçthagvidhàþ / sãdanti bhåmyàü sahità ye cànye talavàsinaþ // RKV_10.15 // anàvçùñirabhåttatra mahatã ÷atavàrùikã / lokakùayakarã raudrà vçkùavãrudvinà÷inã // RKV_10.16 // trailokyasaükùobhakarã saptàrõavavi÷oùaõã / tato lokàþ kùudhàviùñà bhramantãva di÷o da÷a // RKV_10.17 // kaüdairmålaiþ phalairvàpi vartayante suduþkhitàþ / saritaþ sàgaràþ kåpàþ sevante pàvanàni ca // RKV_10.18 // tatràpi sarve ÷uùyanti saridbhiþ saha sàgaràþ / tato yànyalpasàràõi sattvàni pçthivãtale // RKV_10.19 // tànyevàgre pralãyante bhinnànyurujalena vai / atha saükùãyamàõàsu saritsu saha sàgaraiþ // RKV_10.20 // çùãõàü ùaùñisàhasraü kurukùetranivàsinàm / ye ca vaikhànasà viprà dantolåkhalinastathà // RKV_10.21 // himàcalaguhàguhye ye vasanti tapodhanàþ / sarve te màmupàgamya kùuttçùàrtàstapodhanàþ // RKV_10.22 // åcuþ prà¤jalayaþ sarve sãdayàmo mahàmune / saritsàgara÷ailàntaü jagatsaü÷uùyate dvija // RKV_10.23 // kutra yàsyàma sahità yàvatkàlasya paryayaþ / dãrghàyurasi viprendra na mçtastvaü yugakùaye // RKV_10.24 // bhåtaü bhavyaü bhaviùyacca sarvaü tava hçdi sthitam / tasmàttvaü vetsi sarvaü ca kathayasva mahàvrata // RKV_10.25 // kãdçkkàlaü mahàbhàga kùapiùyàmo 'tha suvrata / anàvçùñihataü sarvaü sãdate sacaràcaram // RKV_10.26 // paritràhi mahàbhàga na yathà yàma saükùayam / tataþ saücintya manasà tvaranvipràn athàbravam // RKV_10.27 // kurukùetraü tyajadhvaü ca putradàrasamanvitàþ / tyaktvodãcãü di÷aü sarve yàmo yàmyàmanuttamàm // RKV_10.28 // nagaragràmaghoùàóhyàü purapattana÷obhitàm / gacchàmo narmadàtãraü bahusiddhaniùevitam // RKV_10.29 // rudràïgãü tàü mahàpuõyàü sarvapàpapraõà÷inãm / pa÷yàmastàü mahàbhàgàü nyagrodhàvàrasaükulàm // RKV_10.30 // màhe÷varairbhàgavataiþ sàükhyaiþ siddhaiþ susevitàm / anàvçùñibhayàdbhãtàþ kålayorubhayorapi // RKV_10.31 // à÷rame hyà÷ramàndivyànkàrayàmo jitavratàþ / evamuktàstu te sarve sametànucaraiþ saha // RKV_10.32 // narmadàtãramàsàdya sthitàþ sarve 'kutobhayàþ / kiücit pårvam anusmçtya purà kalpàdibhirbhayam // RKV_10.33 // pràptàstu narmadàtãramàdàveva kalau yuge / tato varùa÷ataü pårõaü divyaü revàtañe 'vasan // RKV_10.34 // ùaóviü÷acca sahasràõi varùàõàü mànuùàõi ca / tatrà÷caryaü mayà dçùñamçùãõàü vasatàü nçpa // RKV_10.35 // anàvçùñihate loke saü÷uùke sthàvare care / bhinne yugàdikalane hàhàbhåte vicetane // RKV_10.36 // càturvarõe pralãne tu naùñe homabalikrame / niþsvàhe nirvaùañkàre ÷aucàcàravivarjite // RKV_10.37 // iyamekà saricchreùñhà çùikoñiniùevità / nànyà kàcittriloke 'pi ramaõãyà nare÷vara // RKV_10.38 // yatheyaü puõyasalilà indrasyevàmaràvatã / devatàyatanaiþ ÷ubhrairà÷ramai÷ca sukalpitaiþ // RKV_10.39 // ÷obhate narmadà devã svarge mandàkinã yathà / yàvadvçkùà mahà÷ailà yàvatsàgarasaübhavà // RKV_10.40 // ubhayoþ kålayos tàvan maõóitàyatanaiþ ÷ubhaiþ / håyadbhir agnihotrai÷ca havirdhåmasamàkulà // RKV_10.41 // babhåva narmadà devã pràvçñkàla iva ÷arvarã / devatàyatanairnaikaiþ påjàsaüskàra÷obhità // RKV_10.42 // saridbhirbhràjate ÷reùñhà purã ÷àkrã ca bhàskarã / kecitpa¤càgnitapasaþ kecidapyagnihotriõaþ // RKV_10.43 // kecid dhåmakama÷nanti tapasyugre vyavasthitàþ / àtmayaj¤aratàþ kecidapare bhaktibhàginaþ // RKV_10.44 // vaiùõavaj¤ànam àsàdya kecicchaivaü vrataü tathà / ekaràtraü dviràtraü ca kecitùaùñhàhabhojanàþ // RKV_10.45 // càndràyaõavidhànai÷ca kçcchriõa÷càtikçcchriõaþ / evaüvidhaistapobhi÷ca narmadàtãra÷obhitaiþ // RKV_10.46 // yajadbhiþ ÷aükaraü devaü ke÷avaü bhàti nityadà / ekatve ca pçthaktve ca yajatàü ca mahe÷varam // RKV_10.47 // kalau yuge mahàghore pràptàþ siddhimanuttamàm / yasya yasya hi yà bhaktirvij¤ànaü yasya yàdç÷am // RKV_10.48 // yasminyasmiü÷ca deve tu tàütàmã÷o 'dadàtprabhuþ / svabhàvaikatayà bhaktyà tàmetyàntaþ pralãyate // RKV_10.49 // saüsàre parivartante ye pçthagbhàjino naràþ / ye mahàvçkùamã÷ànaü tyaktvà ÷àkhàvalambinaþ // RKV_10.50 // punaràvartamànàste jàyante hi caturyuge / devànte sthàvarànte ca saüsàre càbhramankramàt // RKV_10.51 // punarjanma punaþ svarge punarghore ca raurave / ye punardevamã÷ànaü bhavaü bhaktisusaüsthitàþ // RKV_10.52 // yajanti narmadàtãre na punaste bhavanti ca / à dehapatanàt kecid upàsantaþ paraü gatàþ // RKV_10.53 // keciddvàda÷abhirvarùaiþ ùaóbharanye tapodhanàþ / tribhiþ saüvatsaraiþ kecitkecitsaüvatsareõa tu // RKV_10.54 // ùaóbhirmàsaistu saüsiddhàs tribhir màsais tathàpare / munayo devamà÷ritya narmadàü ca ya÷asvinãm // RKV_10.55 // chittvà saüsàradoùàü÷ca agamanbrahma ÷à÷vatam / evaü kaliyuge ghore ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ // RKV_10.56 // narmadàtãramà÷ritya munayo rudramàvi÷an // RKV_10.57 // ye narmadàtãramupetya vipràþ ÷aive vrate yatnam upaprapannàþ / trikàlam ambhaþ pravigàhya bhaktyà devaü samabhyarcya ÷ivaü vrajanti // RKV_10.58 // dhyànàrcanairjàpyamahàvratai÷ca nàràyaõaü và satataü smaranti / te dhautapàõóurapañà iva ràjahaüsàþ saüsàrasàgarajalasya taranti pàram // RKV_10.59 // satyaü satyaü punaþ satyamutkùipya bhujam ucyate / idamekaü suniùpannaü dhyeyo nàràyaõaþ sadà // RKV_10.60 // yo và haraü påjayate jitàtmà màsaü ca pakùaü ca vasennarendra / revàü samà÷ritya mahànubhàvaþ sa devadevo 'tha bhavetpinàkã // RKV_10.61 // kãñàþ pataügà÷ca pipãlikà÷ca ye vai mriyante 'mbhasi narmadàyàþ / te divyaråpàstu kulaprasåtàþ ÷ataü samà dharmaparà bhavanti // RKV_10.62 // kàlena vçkùàþ prapatanti ye 'pi mahàtaraügaughanikçttamålàþ / te narmadàübhobhirapàstapàpà dedãpyamànàstridivaü prayànti // RKV_10.63 // akàmakàmà÷ca tathà sakàmà revàntam à÷ritya mriyanti tãre / jaóàndhamåkàs tridivaü prayànti kimatra viprà bhavabhàvayuktàþ // RKV_10.64 // màsopavàsairapi ÷oùitàïgà na tàü gatiü yànti vimuktadehàþ / mriyanti revàjalapåtakàyàþ ÷ivàrcane ke÷avabhàvayuktàþ // RKV_10.65 // nãvàra÷yàmàkayaveïgudàdyair anyair munãndrà iha vartayanti / àpritya kålaü trida÷ànugãtaü te narmadàyà na vi÷anti mçtyum // RKV_10.66 // bhramanti ye tãramupetya devyàs trikàladevàrcanasatyapåtàþ / viõmåtracarmàsthitiropadhànàþ kukùau yuvatyà na vasanti bhåyaþ // RKV_10.67 // kiü yaj¤adànairbahubhi÷ca teùàü niùevitaistãrthavaraiþ samastaiþ / revàtañaü dakùiõamuttaraü và sevanti te rudracarànupårvam // RKV_10.68 // te va¤citàþ païgujaóàndhabhåtà lokeùu martyàþ pa÷ubhi÷ca tulyàþ / ye nà÷rità rudra÷arãrabhåtàü sopànapaïktiü tridivasya revàm // RKV_10.69 // yugaü kaliü ghoramimaü ya iccheddraùñuü kadàcinna punar dvijendraþ / sa narmadàtãramupetya sarvaü sampåjayet sarvavimuktasaügaþ // RKV_10.70 // vighnair anekair atiyojyamànà ye tãram ujhanti na narmadàyàþ / te caiva sarvasya hitàrthabhåtà vandyà÷ca te sarvajanasya mànyàþ // RKV_10.71 // bhçgvatrigàrgeyava÷iùñhakaïkàþ ÷ataiþ sametair niyatàs tvasaükhyaiþ / siddhiü paràü te hi jalaplutàïgàþ pràptàstu lokànmarutàü na cànye // RKV_10.72 // j¤ànaü mahatpuõyatamaü pavitraü pañhantyado nityavi÷uddhasattvàþ / gatiü paràü yànti mahànubhàvà rudrasya vàkyaü hi yathà pramàõam // RKV_10.73 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye narmadàsnànaphala÷rutikathanaü nàma da÷amo'dhyàyaþ || RKV adhyàya 11 yudhiùñhira uvàca: aho mahatpuõyatamà vi÷iùñà kùayaü na yàtà iha yà yugànte / tasmàtsadà sevyatamà munãndrair dhyànàrcanasnànaparàyaõai÷ca // RKV_11.1 // yàmà÷ritya gatà mokùamçùayo dharmavatsalàþ / ye tvayoktàstu niyamà çùãõàü vedanirmitàþ // RKV_11.2 // mokùàvàptirbhavedyeùàü niyamai÷ca pçthagvidhaiþ / da÷advàda÷abhirvàpi ùaóbhiraùñàbhir eva và // RKV_11.3 // tribhistathà caturbhirvà varùairmàsaistathaiva ca / mucyante kalidoùaiste deve÷ànasamarcanàt // RKV_11.4 // brahmàõaü và sura÷reùñha ke÷avaü và jagadgurum / arcayanpàpamakhilaü jahàtyeva na saü÷ayaþ // RKV_11.5 // etadvistarataþ sarvaü kathayasva mamànagha / yasminsaüsàragahane nimagnàþ sarvajantavaþ / te kathaü tridivaü pràptà iti me saü÷ayo vada // RKV_11.6 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: janmàntarairanekaistu mànuùyamupalabhyate / bhaktirutpadyate càtra kathaücidapi ÷aïkare // RKV_11.7 // tãrthadànopavàsànàü yaj¤airdevadvijàrcanaiþ / avàptirjàyate puüsàü ÷raddhayà parayà nçpa // RKV_11.8 // tasmàcchraddhà prakartavyà mànavairdharmavatsalaiþ / ã÷o 'pi ÷raddhayà sàdhyastena ÷raddhà vi÷iùyate // RKV_11.9 // anyathà niùphalaü sarvaü ÷raddhàhãnaü tu bhàrata / tasmàt samà÷rayed bhaktiü rudrasya parameùñhinaþ // RKV_11.10 // teùàühi saphalaü janma yeùàü bhaktiraca¤calà / sà caiva trividhà bhaktiþ sàttvikã ràjasã tathà // RKV_11.11 // tàmasã sarvalokasya trividhaü ca phalaü labhet / te karmaphalasaüyogàdàvartante punaþpunaþ // RKV_11.12 // janmàntara÷ataisteùàü j¤àninàü devayàjinàm / devatraye bhavedbhaktiþ kùayàtpàpasya karmaõaþ // RKV_11.13 // ã÷ànàttu punarmokùo jàyate chinnasaü÷ayaþ / ye punarnarmadàtãramà÷ritya dvijapuügavàþ // RKV_11.14 // trayãmàrgam asandigdhàste yànti paramàü gatim / ekàgramanaso ye tu ÷aïkaraü ÷ivamavyayam // RKV_11.15 // arcayantãha niratàþ kùipraü sidhyanti te janàþ / kàlena mahatà siddhirjàyate 'nyatra dehinàm // RKV_11.16 // narmadàyàþ punastãre kùipraü siddhiravàpyate / ùaóbhirvarùaistu sidhyanti ye tu sàükhyavido janàþ // RKV_11.17 // vaiùõavà j¤ànasampannàste 'pi sidhyanti càgrataþ / sarvayogavido ye ca samudramiva sindhavaþ // RKV_11.18 // ekãbhavanti kalpànte yoge màhe÷vare gatàþ / sarveùàmeva yogànàü yogo màhe÷varo varaþ // RKV_11.19 // tamàsàdya vimucyante ye 'pi syuþ pàpayonayaþ / ÷ivamarcya nadãkåle jàyante te na yoniùu // RKV_11.20 // gatireùà duràrohà sarvapàpakùayaükarã / mucyante maïkùu saüsàràdrevàmà÷ritya jantavaþ // RKV_11.21 // tasmàtsnàyã bhavennityaü tathà bhasmavilepanaþ / narmadàtãramàsàdya kùipraü siddhimavàpnuyàt // RKV_11.22 // trikàlaü påjayecchànto yo naro liïgam àdaràt / sarvarogavinirmuktaþ sa yàti paramàü gatim // RKV_11.23 // ùaóbhiþ sidhyati masaistu yadyapi syàtsa pàpakçt / ye punaþ ÷uddhamanaso màsaiþ ÷udhyanti te tribhiþ // RKV_11.24 // yathà dinakaraspçùñaü himaü ÷ailàd vi÷ãryante / tadvadvilãyate pàpaü spçùñaü bhasmakaõaiþ ÷ubhaiþ // RKV_11.25 // vainateyabhayatrastà yathà na÷yanti pannagàþ / tadvatpàpàni na÷yanti bhasmanàbhyukùitàni ha // RKV_11.26 // narmadàtoyapåtena bhasmanoddhålayanti ye / sadyaste pàpasaïghàcca mucyante nàtra saü÷ayaþ // RKV_11.27 // vrataü pà÷upataü bhaktayà yathoktaü pàlayanti ye / ÷ådrànnena vihãnàstu te yànti paramàü gatim // RKV_11.28 // amçtaü bràhmaõasyànnaü kùatriyànnaü payaþ smçtam / vai÷yànnam annameva syàcchådrànnaü rudhiraü smçtam // RKV_11.29 // ÷ådrànnarasasaüpuùñà ye mriyante dvijottamàþ / te tapoj¤ànahãnàstu kàkà gçdhrà bhavanti te // RKV_11.30 // duùkçtaü hi manuùyàõàmannamà÷ritya tiùñhati / yo yasyànnaü sama÷nàti sa tasyà÷nàti kilbiùam // RKV_11.31 // vi÷eùàdyatidharmeõa tapolaulyaü samà÷ritàþ / narakaü yàntyasandigdhamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_11.32 // ãdçgråpà÷ca ye vipràþ pà÷upatye vyavasthitàþ / te mahatpàpasaüghàtaü dahantyeva na saü÷ayaþ // RKV_11.33 // vióambena ca saüyuktà laulupyena ca pãóitàþ / asaügràhyà ityevaü ÷rutinodanà // RKV_11.34 // màtàpitçkçtairdoùairanye kecitsvakarmajaiþ / naùñà j¤ànàvalepena ahaïkàreõa 'pare // RKV_11.35 // ÷àïkare prasthità dharme ye smçtyarthabahiùkçtàþ / kli÷yamànàstu kalena te yànti paramàü gatim // RKV_11.36 // a÷raddadhànàþ puruùà mårkhà dambhavivardhitàþ / na sidhyanti duràtmànaþ kudçùñàntàrthakãrtanàþ // RKV_11.37 // mahàbhàgye 'pi tãrthasya ÷àïkaraü vratamàsthitàþ / viyoniü yàntyasandigdhaü laulupyena samanvitàþ // RKV_11.38 // na tãrthairna ca dànai÷ca duùkçtaü hi vilupyate / aj¤ànàcca pramàdàcca kçtaü pàpaü vina÷yati // RKV_11.39 // evaü j¤àtvà tu vidhinà vartitavyaü dvijàtibhiþ / paraü brahma japadbhi÷ca vàrtitavyaü muhurmuhuþ // RKV_11.40 // årdhvaråpaü viråpàkùaü yo'dhãte rudrameva ca / ã÷ànaü pa÷yate sàkùàt ùaõmàsàt saïgavarjitaþ // RKV_11.41 // saühitàyà da÷àvçttãryaþ karoti susaüyataþ / narmadàtañamà÷ritya sa mucyetsarvapàtakaiþ // RKV_11.42 // puràõasaühitàü vàpi ÷aivãü và vaiùõavãmapi / yaþ pañhennarmadàtãre ÷ivàgre sa ÷ivàtmakaþ // RKV_11.43 // à bhåtasaükùayaü yàvatsvargaloke mahãyate / saüsàkhyasanaü hàtuü purà proktaü tu nandinà // RKV_11.44 // devarùisiddhagandharvasamavàye ÷ivàlaye / nandigãtàmimàü ràja¤chçõuùvaikamanàþ ÷ubhàm // RKV_11.45 // svargamokùapradàü puõyàü saüsàrabhayanà÷inãm // RKV_11.46 // saüsàragahvaraguhàü pravihàtumetàü cedicchatha pratipadaü bhavatàpakhinnàþ / nànàvidhairnijakçtairbahukarmapà÷airbaddhàþ sukhàya ÷çõutaikahitaü mayoktam // RKV_11.47 // ÷akra vakragatiü mà gà mà kçthà yama yàtanàm / cetaþ pracetaþ ÷amaya laulupyaü tyaja vittapa // RKV_11.48 // dãnànàthavi÷iùñebhyo dhanaü sarvaü parityaja / yadi saüsàrajaladher vãcãpreïkhollanàturaþ // RKV_11.49 // janmodvignaü mçtestrastaü grastaü kàmàdibhirnaram / srastaü yo na yamàdibhyaþ pinàkã pàti pàvanaþ // RKV_11.50 // mà dhehi garvaü kãnà÷a hàsyaü yàsyasi pãóayan / pràõinaü sarva÷araõaü tadbhàvi ÷araõaü tava // RKV_11.51 // kàlaþ karàlako bàlaþ ko mçtyuþ ko yamàdhamaþ / ÷ivaviùõuparàõàü hi naràõàü kiü bhayaü bhavet // RKV_11.52 // bhavabhàràrtajantånàü revàtãranivàsinàm / bharga÷ca bhagavàü÷caiva bhavabhãtivibhedanau // RKV_11.53 // ÷ivaü bhaja ÷ivaü dhyàya ÷ivaü stuhi ÷ivaü yaja / ÷ivaü nama varàka tvaü j¤ànaü mokùaü yadãcchasi // RKV_11.54 // pañha pa¤cànanaü ÷àstraü mantraü pa¤càkùaraü japa / dhehi pa¤càtmakaü tattvaü yaja pa¤cànanaü param // RKV_11.55 // kiü taiþ karmagaõaiþ ÷ocyairnànàbhàvavi÷eùitaiþ / yadi pa¤cànanaþ ÷rãmàn sevyate sarvathà ÷ivaþ // RKV_11.56 // kiü saüsàragajonmattabçühitair nibhçtairapi / yadi pa¤cànano devo bhàvagandhopasevitaþ // RKV_11.57 // re måóha kiü viùàdena pràpya karmakadarthanàm / bhavànãvallabhaü bhãmaü japa tvaü bhayanà÷anam // RKV_11.58 // narmadàtãranilayaü duþkhaughavilayaükaram / svargamokùapradaü bhargaü bhaja måóha sure÷varam // RKV_11.59 // vihàya revàü surasindhusevyàü tattãrasaüsthaü ca haraü hariü ca / unmattavad bhàvavivarjitastvaü kva yàsi re måóha digantaràõi // RKV_11.60 // bhaja revàjalaü puõyaü yaja rudraü sanàtanam / japa pa¤càkùarãü vidyàü vraja sthànaü ca và¤chitam // RKV_11.61 // kle÷ayitvà nijaü kàyam upàyair bahubhistu kim / bhaja revàü ÷ivaü pràpya sukhasàdhyaü paraü padam // RKV_11.62 // evaü kailàsamàsàdya nadãü sa ÷ivasannidhau / jagau yallokapàlànàü tanmayoktaü tavàdhunà // RKV_11.63 // màrkaõóeya uvàca: snànadànaparo yastu nityaü dharmamanuvrataþ / narmadàtãramà÷ritya mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_11.64 // vidhihãno japennityaü vedànsarvà¤chataü samàþ / mçtyulàïgalajàpyena samo yo 'pyadhiko guõaiþ // RKV_11.65 // bãjayonyavi÷uddhastu yathà rudraü na vindati / tathà làïgalamantro 'pi na tiùñhati gatàyuùi // RKV_11.66 // gàyatrãjapasaüyuktaþ saüyamã hyadhiko guõaiþ / agnim ãóe iùetvo và agna àyàhi nityadà // RKV_11.67 // ÷anno devãti kålastho japenmucyeta kilbiùaiþ // RKV_11.68 // sàïgopàïgàüs tathà vedà¤japannityaü samàhitaþ / na tatphalamavàpnoti gàyatryà saüyamã yathà // RKV_11.69 // rudràdhyàyaü sakçjjaptvà vipro vedasamanvitaþ / mucyate sarvapàpebhyo viùõulokaü sa gacchati // RKV_11.70 // anyadvai japyasaüsthànaü såktamàraõyakaü tathà / mucyate sarvapàpebhyo viùõulokaü sa gacchati // RKV_11.71 // yatkiücitkriyate jàpyaü yacca dànaü pradãyate / narmadàjalamà÷ritya tatsarvaü càkùayaü bhavet // RKV_11.72 // evaüvidhairvratairnityaü narmadàü ye samà÷ritàþ / te mçtà vaiùõavaü yànti padaü và ÷aivam avyayam // RKV_11.73 // satyalokaü naràþ kecitsåryalokaü tathàpare / apsarogaõasaüvãtà yàvadàbhåtasamplavam // RKV_11.74 // evaü vai vartamàne 'smiülloke tu nçpapuügava / çùãõàü da÷akoñyastu kurukùetranivàsinàm // RKV_11.75 // mayà saha mahàbhàga narmadàtañamà÷ritàþ / phalamålakçtàhàrà arcayantaþ sthitàþ ÷ivam // RKV_11.76 // tacca varùa÷ataü divyaü kàlasaükhyànumànataþ / ùaóviü÷atisahasràõi tàni mànuùasaükhyayà // RKV_11.77 // tatastasyàmatãtàyàü sandhyàyàü nçpasattama / ÷eùaü mànuùyamekaü tu kàle varùa÷ataü sthitam // RKV_11.78 // tato 'bhavadanàvçùñirlokakùayakarã tadà / yayà yàtaü jagatsarvaü kùayaü bhåyo hi dàruõam // RKV_11.79 // ye pårvamiha saüsiddhà çùayo vedapàragàþ / teùàü prabhàvàd bhagavàn vavarùa balavçtrahà // RKV_11.80 // mahatã bhårisalilà samantàdvçùñiràhità / tato vçùñyà tu teùàü vai vartanaü samajàyata // RKV_11.81 // punar yugànte sampràpte kiüciccheùe kalau yuge / niþ÷eùam abhavat sarvaü ÷uùkaü sthàvarajaïgamam // RKV_11.82 // nirvçkùauùadhagulmaü ca tçõavãrudvivarjitam / anàvçùñihataü sarvaü bhåmaõóalam abhådbhç÷am // RKV_11.83 // tataste çùayaþ sarve kùuttçùàrtàþ sahasra÷aþ / yugasvabhàvamàviùñà hãnasattvà abhavannçpa // RKV_11.84 // naùñahomasvadhàkàre yugànte samupasthite / kiü kàryaü kva nu yàsyàmaþ ko 'smàkaü ÷araõaü bhavet // RKV_11.85 // tànahaü pratyuvàcedaü mà bhaiùñeti punaþpunaþ / ãdçgvidhà mayà dçùñà bahavaþ kàlaparyayàþ // RKV_11.86 // narmadàtãramà÷ritya te sarve gamità mayà / eùà hi ÷araõaü devã sampràpte hi yugakùaye // RKV_11.87 // nànyà gatirihàsmàkaü vidyate dvijasattamàþ / janitrã sarvabhåtànàü vi÷eùeõa dvijottamàþ // RKV_11.88 // pitàmahà ye pitaro ye cànye prapitàmahàþ / te samastà gatàþ svargaü samà÷ritya mahànadãm // RKV_11.89 // bhçgvàdyàþ sapta ye tvàsanmama pårvapitàmahàþ / dhaumçõã ca mahàbhàgà mama bhàryà ÷ucismità / manasvatã ca yà matà bhàrgavo'ïgirasastathà // RKV_11.90 // pulastyaþ pulaha÷caiva vasiùñhàtreyakà÷yapàþ / tathànye ca mahàbhàgà niyamavratacàriõaþ / anye ca ÷atasàhasrà atra siddhiü samàgatàþ // RKV_11.91 // tasmàdiyaü mahàbhàgà na moktavyà kadàcana / nànyà kàcinnadã ÷aktà lokatrayaphalapradà // RKV_11.92 // dvandvairanekairbahubhiþ kùuttçùàdyair mahàbhayaiþ / mucyante te naràþ sadyo narmadàtãravàsinaþ // RKV_11.93 // tasmàt sarvaprayatnena sevitavyà saridvarà / và¤chadbhiþ paramaü ÷reya iha loke paratra ca // RKV_11.94 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãnarmadàmàhàtmyavarõanaü nàma ekàda÷o'dhyàyaþ || RKV adhyàya 12 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: etacchrutvà vaco ràjansaühçùñà çùayo 'bhavan / narmadàü stotumàrabdhàþ kçtà¤jalipuñà dvijàþ // RKV_12.1 // namo 'stu te puõyajale namo makaragàmini / namaste pàpamocinyai namo devi varànane // RKV_12.2 // namo 'stu te puõyajalà÷raye ÷ubhe vi÷uddhasattvaü surasiddhasevite / namo 'stu te tãrthagaõairniùevite namo 'stu rudràïgasamudbhave vare // RKV_12.3 // namo 'stu te devi samudragàmini namo 'stu te devi varaprade ÷ive / namo 'stu lokadvayasaukhyadàyini hyanekabhåtaughasamà÷rite 'naghe // RKV_12.4 // saridvare pàpahare vicitrite gandharvayakùoragasevitàïge / sanàtani pràõigaõànukampini mokùaprade devi vidhehi ÷aü naþ // RKV_12.5 // mahàgajair ghamahiùair varàhaiþ saüsevite devi mahormimàle / natàþ sma sarve varade sukhaprade vimocayàsmànpa÷upà÷abandhàt // RKV_12.6 // pàpairanekaira÷ubhairvibaddhà bhramanti tàvannarakeùu martyàþ / mahànilodbhåtataraïgabhåtaü yàvattavàmbho hi na saüspç÷anti // RKV_12.7 // anekaduþkhaughabhayàrditànàü pàpairanekairabhiveùñitànàm / gatistvam ambhojasamànavakre dvandvairanekairapi saüvçtànàm // RKV_12.8 // nadya÷ca påtà vimalà bhavanti tvàü devi sampràpya na saü÷ayo 'tra / duþkhàturàõàm abhayaü dadàsi ÷iùñairanekairabhipåjitàsi // RKV_12.9 // spçùñaü karai÷candramaso rave÷ca tadaiva dadyàtparamaü padaü tu / yatropalàþ puõyajalàplutàste ÷ivatvam àyànti kimatra citram // RKV_12.10 // bhramanti tàvannarakeùu martyà duþkhàturàþ pàpaparãtadehàþ / mahànilodbhåtataraïgabhaïgaü yàvattavàmbho na hi saü÷rayanti // RKV_12.11 // mlecchàþ pulindàstvatha yàtudhànàþ pibanti ye 'mbhastava devi puõyam / muktà bhavantãha bhayàttu ghorànniþsaü÷ayaü te'pi kimatra citram // RKV_12.12 // saràüsi nadyaþ kùayamabhyupetà ghore yuge 'smin hi kalau pradåùite / tvaü bhràjase devi jalaughapårõà divãva nakùatrapathe ca gaïgà // RKV_12.13 // tava prasàdàd varade variùñhe kàlaü yathemaü paripàlayitvà / yàmo 'tha rudraü tava suprasàdàd vayaü tathà tvaü kuru vai prasàdam // RKV_12.14 // gatistvamambeva piteva putràüstvaü pàhi no yàvadimaü yugàntam / kàlaü tvanàvçùñihataü sughoraü yàvattaràmastava suprasàdàt // RKV_12.15 // pañhanti ye stotramidaü dvijendràþ ÷çõvanti ye càpi naràþ pra÷àntàþ / te yànti rudraü vçùasaüyutena yànena divyàmbarabhåùità÷ca // RKV_12.16 // ye stotrametat satataü pañhanti snàtvà tu toye khalu narmadàyàþ / ante hi teùàü sariduttameyaü gatiü vi÷uddhàm aciràd dadàti // RKV_12.17 // pràtaþ samutthàya tathà ÷ayàno yaþ kãrtayetànudinaü stavaü ca / sa muktapàpaþ suvi÷uddhadehaþ samà÷rayaü yàti mahe÷varasya // RKV_12.18 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãnarmadàmàhàtmye narmadàstotrakathanaü nàma dvàda÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 13 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: evaü bhagavatã puõyà stutà sà munipuügavaiþ / cintayàmàsa sarveùàü dàsyàmi varamuttamam // RKV_13.1 // tataþ prasuptàüstà¤j¤àtvà ràtrau devã jagàma ha / ekaikasya çùeþ svapne dar÷anaü càruhàsinã // RKV_13.2 // tato 'rdharàtre sampràpta utthità jalamadhyataþ / vimalàmbarasaüvãtà divyamàlàvibhåùità // RKV_13.3 // ghçtàtapatrà su÷roõã padmaràgavibhåùità / jagàda mà bhair iti tàn ekaikaü tu pçthakpçthak // RKV_13.4 // vasadhvaü mama pàr÷ve tu bhayaü tyaktvà kùudhàdijam // RKV_13.5 // evamuktvà tadà devã svapnànte tànmahàmunãn / jagàmàdar÷anaü pa÷càtpravi÷ya jalam àtmikam // RKV_13.6 // tataþ prabhàte munayo mitha åcurmudanvitàþ / tathà dçùñà mayà dçùñà svapne devã sudar÷anà // RKV_13.7 // abhayaü dattamasmàkaü siddhi÷càpyacireõa tu / pra÷astaü dar÷anaü tasyà narmadàyà na saü÷ayaþ // RKV_13.8 // athànyadivase ràjanmatsyànàü råpam uttamam / pa÷yanti saparãvàràþ svakãyà÷ramasannidhau // RKV_13.9 // tàndçùñvà vismayàviùñà matsyàüstatra maharùayaþ / påjayàmàsuravyagrà havyakavyena devatàþ // RKV_13.10 // tànmatsyasaïghànsampràpya mahàdevyàþ prasàdataþ / saputradàrabhçtyàste vartayanti pçthakpçthak // RKV_13.11 // dine dine tathàpyevamà÷rameùu dvijàtayaþ / matsyànàü sa¤cayaü dçùñvà vismità÷càbhavaüstadà // RKV_13.12 // mçtàüstàüstu supuùñàïgàn pàñhãnàü÷ca vi÷eùataþ / dvàre dvàre cà÷ramàõàü tàpasànàü yudhiùñhira // RKV_13.13 // hçùñapuùñàstadà sarve narmadàtãravàsinaþ / çùayaste bhayaü sarve tatyajuþ kùuttçùodbhavam // RKV_13.14 // te japantastapanta÷ca tiùñhanti bharatarùabha / arcayanti pitþndevànnarmadàtañamà÷ritàþ // RKV_13.15 // tairjapadbhistapadbhi÷ca satataü dvijasattamaiþ / bhràjate sà saricchreùñhà tàràbhir dyaur grahairiva // RKV_13.16 // tatra tairbahulaiþ ÷ubhrair bràhmaõair vedaparàgaiþ / narmadà dharmadà pårvaü saüvibhaktà yathàkramam // RKV_13.17 // çùibhir da÷akoñibhir narmadàtãravàsibhiþ / vibhakteyaü vibhaktàïgã narmadà ÷armadà nçõàm // RKV_13.18 // yaj¤opavãtai÷ca ÷ubhair akùasåtrai÷ca bhàrata / kåladvaye mahàpuõyà narmadodadhigàminã // RKV_13.19 // pçthagàyatanaiþ ÷ubhrairliïgairvàlukamçnmayaiþ / bhràjate yà saricchreùñhà nakùatrairiva ÷arvarã // RKV_13.20 // evaü ta çùayaþ sarve tarpayantaþ surànpitþn / nyavasannarmadàtãre yàvadàbhåtasamplavam // RKV_13.21 // kiücidgate tatastasminghore varùa÷atàdhike / ardharàtre tadà kanyà jalàduttãrya bhàrata // RKV_13.22 // vidyutpuüjasamàbhàsà vyàlayaj¤opavãtinã / tri÷ålàgrakarà saumyà tànuvàca çùãüstadà // RKV_13.23 // àgacchadhvaü munigaõà vi÷adhvaü màmayonijàm / sametàþ putradàrai÷ca tataþ siddhimavàpsyatha // RKV_13.24 // yasya yasya hi yà và¤chà tasya tàü tàü dadàmyaham / viùõuü brahmàõamã÷ànamanyaü và suramuttamam // RKV_13.25 // tatra sarvànnayiùyàmi prasannà varadà hyaham / pràõàyàmaparà bhåtvà màü vi÷adhvaü samàhitàþ // RKV_13.26 // saha putrai÷ca dàrai÷ca tyaktvà÷ramapadàni ca / kàlakùepo na kartavyaþ pralayo 'yamupasthitaþ // RKV_13.27 // saühàraþ sarvabhåtànàü kalpadàhaþ sudàruõaþ / ekàham abhavaü pårvaü mahàghore janakùaye // RKV_13.28 // ÷eùà nadyaþ samudrà÷ca sarva eva kùayaügatàþ / varadànàn mahe÷asya tenàhaü na kùayaü gatà // RKV_13.29 // amçtaþ ÷à÷vato devaþ sthàõurã÷aþ sanàtanaþ / sa påjitaþ pràrthito và kiü na dadyàd dvijottamàþ // RKV_13.30 // evamuktvà çùãvrevà pravive÷a jalaü tataþ / karàtta÷ålà sà devã vyàlayaj¤opavãtinã // RKV_13.31 // tataste tadvacaþ ÷rutvà vismayàpannamànasàþ / abhivandya ca màü sarve kùàmayantaþ punaþ punaþ // RKV_13.32 // kùamyatàü no yaduktaü hi vasatàü tava saü÷raye / gçhàüstyaktvà mahàbhàgàþ sa÷iùyàþ sahabàndhavàþ // RKV_13.33 // japtvà caikàkùaraü brahma hçdi dhyàtvà mahe÷varam / snàtvà ca mantrapåtàbhiratha càdbhir jitavratàþ // RKV_13.34 // vivi÷urnarmadàtoyaü sapakùà iva parvatàþ / dyotayanto di÷aþ sarvàþ ku÷ahastàþ sahàgrayaþ // RKV_13.35 // gateùu teùu ràjendra ahamekaþ sthitastadà / amare÷aü samàsàdya påjayannarmadàü nadãm // RKV_13.36 // anubhåtàþ saptakalpà màyåràdyà mayà nçpa / prasàdàd vedhasaþ sarve revayà saha bhàrata // RKV_13.37 // janmato'dya dinaü yàvanna jàne 'syàþ puràsthitim // RKV_13.38 // iyaü hi ÷àükarã ÷aktiþ kalà ÷ambhorilàhvayà / narmadà duritadhvaüsakàriõã bhavatàriõã // RKV_13.39 // yadàhamapi nàbhåvaü puràkalpeùu pàõóava / caturda÷asu kalpeùu teùviyaü sukhasaüsthità // RKV_13.40 // caturda÷a purà kalpà na mçtà yeùu narmadà / tànahaü sampravakùyàmi devã pràha yathà mama // RKV_13.41 // kàpilaü prathamaü viddhi pràjàpatyaü dvitãyakam / bràhmaü saumyaü ca sàvitraü bàrhaspatyaü prabhàsakam // RKV_13.42 // màhendram agnikalpaü ca jayantaü màrutaü tathà / vaiùõavaü bahuråpaü ca jyautiùaü ca caturda÷am // RKV_13.43 // ete kalpà mayà khyàtà na mçtà yeùu narmadà / màyåraü pa¤cada÷amaü kaurmaü caivàtra ùoóa÷am // RKV_13.44 // bakaü màtsyaü ca pàdmaü ca vañakalpaü ca bhàrata / ekaviü÷atimaü caitaü vàràhaü sàüpratãnakam // RKV_13.45 // ime sapta mayà sàkaü revayà pari÷ãlitàþ / ekaviü÷atikalpàstu narmadàyàþ ÷ivàïgataþ // RKV_13.46 // saüjàtàyà nçpa÷reùñha mayà dçùñà hyaneka÷aþ / kathità nçpati÷reùñha bhåyaþ kiü kathayàmi te // RKV_13.47 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmya ekaviü÷atikalpakathànakavarõanaü nàma trayoda÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 14 yudhiùñhira uvàca: tatasta çùayaþ sarve mahàbhàgàstapodhanàþ / gatàstu paramaü lokaü tataþ kiü jàtamadbhutam // RKV_14.1 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tatasteùu prayàteùu narmadàtãravàsiùu / babhåva raudrasaühàraþ sarvabhåtakùayaükaraþ // RKV_14.2 // kailàsa÷ikharasthaü tu mahàdevaü sanàtanam / brahmàdyàþ pràstuvan devam çgyajuþsàmabhiþ ÷ivam // RKV_14.3 // saühara tvaü jagad deva sadevàsuramànuùam / pràpto yugasahasràntaþ kàlaþ saüharaõakùamaþ // RKV_14.4 // madråpaü tu samàsthàya tvayà caitadvinirmitam / vaiùõavãü mårtimàsthàya tvayaitatparipàlitam // RKV_14.5 // ekà mårtistridhà jàtà bràhmã ÷aivã ca vaiùõavã / sçùñisaühàrarakùàrthaü bhavedevaü mahe÷vara // RKV_14.6 // etacchrutvà vacastathyaü viùõo÷ca parameùñhinaþ / sagaõaþ saparãvàraþ saha tàbhyàü sahomayà // RKV_14.7 // samalokànvibhidyemànbhagavànnãlalohitaþ / bhåràdyabrahmalokàntaü bhittvàõóaü parataþ param // RKV_14.8 // ÷aivaü padam ajaü divyam àvi÷at saha tairvibhuþ / na tatra vàyur nàkà÷aü nàgnistatra na bhåtalam // RKV_14.9 // yatra saütiùñhe deva umayà saha ÷aïkaraþ / na såryo na grahàstatra na çkùàõi di÷astathà // RKV_14.10 // na lokapàlà na sukhaü na ca duþkhaü nçpottama // RKV_14.11 // bràhmaü padaü yatkavayo vadanti ÷aivaü padaü yatkavayo vadanti / kùetraj¤amã÷aü pravadanti cànye sàükhyà÷ca gàyanti kilàdimokùam // RKV_14.12 // yadbrahma àdyaü pravadanti kecidyaü sarvamã÷ànamajaü puràõam / tam ekaråpaü tam anekaråpam aråpam àdyaü param avyayàkhyam // RKV_14.13 // avarõamapyartham anàmagotraü turyaü padaü yatkavayo vadanti / dhyànàrthavij¤ànamayaü susåkùmam àtmastham ã÷ànavaraü vareõyam // RKV_14.14 // tatastrayaste bhagavantamã÷aü sampràpya saükùipya bhavantyarthakam / pçthaksvaråpaistu punasta eva jagat samastaü paripàlayanti // RKV_14.15 // saühàraü sarvabhåtànàü rudratve kurute prabhuþ / viùõutve pàlayellokànbrahmatve sçùñikàrakaþ // RKV_14.16 // prakçtyà saha saüyuktaþ kàlo bhåtvà mahe÷varaþ / vi÷varåpà mahàbhàgà tasya pàr÷ve vyavasthità // RKV_14.17 // yàmàhuþ prakçtiü tajj¤àþ padàrthànàü vicakùaõàþ / puruùatve prakçtitve ca kàraõaü parame÷varaþ // RKV_14.18 // tasmàd etajjagatsarvaü caràcaram / tasminneva layaü yàti yugànte samupasthite // RKV_14.19 // bhagaliïgàïkitaü sarvaü vyàptaü vai parameùñhinà / bhagaråpo bhavedviùõurliïgaråpo mahe÷varaþ // RKV_14.20 // bhàti sarveùu lokeùu gãyate bhårbhuvàdiùu / praviùñaþ sarvabhåteùu tena viùõurbhagaþ smçtaþ // RKV_14.21 // vi÷anàdviùõurityuktaþ sarvadevamayo mahàn / bhàsanàdgamanàccaiva bhagasaüj¤à prakãrtità // RKV_14.22 // brahmàdistambaparyantaü yasminneti layaü jagat / ekabhàvaü samàpannaü liïgaü tasmàd vidurbudhàþ // RKV_14.23 // mahàdevastato devãmàha pàr÷ve sthitàü tadà / saüharasva jagatsarvaü mà vilambasva ÷obhane // RKV_14.24 // tyaja saumyamidaü råpaü sitacandràü÷unirmalam / rudraü råpaü samàsthàya saüharasva caràcaram // RKV_14.25 // raudrairbhåtagaõairghorairdevi tvaü parivàrità / jãvalokamimaü sarvaü bhakùayasvàmbujekùaõe // RKV_14.26 // tato 'haü mardayiùyàmi plàvayiùye tathà jagat / kçtvà caikàrõavaü bhåyaþ sukhaü svapsye tvayà saha // RKV_14.27 // ÷rãdevyuvàca: nàhaü deva jagaccaitatsaüharàmi mahàdyute / ambà bhåtvà viceùñaü na bhakùayàmi bhç÷àturam // RKV_14.28 // strãsvabhàvena kàruõyaü karoti hçdayaü mama / kathaü vai nirdahiùyàmi jagad etajjagatpate // RKV_14.29 // tasmàt tvaü svayamevedaü jagatsaühara ÷aïkara / athaivamuktastàü devãü dhårjañirnãlalohitaþ // RKV_14.30 // kruddho nirbhartsayàmàsa huïkàreõa mahe÷varãm / oü huüphañ tvaü sa ityàha kopàviùñair athekùaõaiþ // RKV_14.31 // huükàrità vi÷àlàkùã pãnorujaghanasthalà / tatkùaõàccàbhavadraudrà kàlaràtrãva bhàrata // RKV_14.32 // huükurvatã mahànàdairnàdayantã di÷o da÷a / vyavardhata mahàraudrà vidyutsaudàminã yathà // RKV_14.33 // vidyutsampàtaduùprekùyà vidyutsaüghàtaca¤calà / vidyujjvàlàkulà raudrà vidyudagninibhekùaõà // RKV_14.34 // muktake÷ã vi÷àlàkùã kç÷agrãvà kç÷odarã / vyàghracarmàmbaradharà vyàlayaj¤opavãtinã // RKV_14.35 // vç÷cikairagnipu¤jàbhair gonasai÷ca vibhåùità / trailokyaü pårayàmàsa vistàreõocchrayeõa ca // RKV_14.36 // bhàsuràïgà tu saüvçttà kçùõasarpaikakuõóalà / citradaõóodyatakarà vyàghracarmopasevità // RKV_14.37 // vyavardhata mahàraudrà jagatsaühàrakàriõã / sçkkiõã lelihànà ca kråraphåtkàrakàriõã // RKV_14.38 // vyàttàsyà ghurghuràràvà jagatsaükùobhakàriõã / kheladbhåtànugà krårà niþ÷vàsocchvàsakàriõã // RKV_14.39 // jàtàññaahàsà durnàsà vahnikuõóasamekùaõà / prodyatkilakilàràvà dadàha sakalaü jagat // RKV_14.40 // dahyamànàþ suràstatra patanti dharaõãtale / patanti yakùagandharvàþ sakinnaramahoragàþ // RKV_14.41 // patanti bhåtasaïghà÷ca hàhàhaihaiviràviõaþ / bumbàpàtaiþ sanirghàtair uditàrtasvarairapi // RKV_14.42 // vyàptam àsãt tadà vi÷vaü trailokyaü sacaràcaram / saüpatadbhiþ patadbhi÷ca jvaladbhåtagaõairmahã // RKV_14.43 // jàtai÷cañacañà÷abdaiþ patadbhirgirisànubhiþ / tatra raudrotsave jàtà rudrànandavivardhinã // RKV_14.44 // vihiüsamànà bhåtàni carvamàõàcarànapi / tattadgandham upàdàya ÷ivàràvaviràviõã // RKV_14.45 // galacchoõitadhàràbhimukhà digdhakalevarà / caõóa÷ãlàbhavaccaõóã jagatsaühàrakarmaõi // RKV_14.46 // ye 'pi pràptà maharlokaü bhçgvàdyà÷ca maharùayaþ / te 'pi na÷yanti ÷ata÷o brahmakùattravi÷àdayaþ // RKV_14.47 // devàsurà bhayatrastàþ sayakùoragaràkùasàþ / vi÷anti ke'pi pàtàlaü lãyante ca guhàdiùu // RKV_14.48 // sà ca devã di÷aþ sarvà vyàpya mçtyur iva sthità / yugakùayakare kàle devena viniyojità // RKV_14.49 // ekàpi navadhà jàtà da÷adhà da÷adhà tathà / catuþùaùñisvaråpà ca ÷ataråpàññahàsinã // RKV_14.50 // jaj¤e sahasraråpà ca lakùakoñitanuþ ÷ivà / nànàråpàyudhàkàrà nànàvàdanacàriõã // RKV_14.51 // evaüråpà 'bhavaddevã ÷ivasyànuj¤ayà nçpa / dikùu sarvàsu gagane vikañàyudha÷ãlinaþ // RKV_14.52 // rundhanto na÷yamànàüstàngaõà màhe÷varàþ sthitàþ / vicaranti tayà sàrddhaü ÷ålapaññi÷apàõayaþ // RKV_14.53 // tato màtçgaõàþ kecidvinàyakagaõaiþ saha / vyavardhanta mahàraudrà jagatsaühàrakàriõaþ // RKV_14.54 // tatastasyà vyavardhanta daüùñràþ kundendusannibhàþ / yojanànàü sahasràõi ayutànyarbudàni ca // RKV_14.55 // daüùñràvaliþ kararuhàþ kråràstãkùõà÷ca karka÷àþ / viyaddi÷o likhantyeva saptadvãpàü vasuüdharàm // RKV_14.56 // tasyà daüùñràbhisampàtai÷cårõità vanaparvatàþ / ÷ilàsaücayasaüghàtà vi÷ãryate sahasra÷aþ // RKV_14.57 // himavànhemakåña÷ca niùadho gandhamàdanaþ / màlyavàü÷caiva nãla÷ca ÷veta÷caiva mahàgiriþ // RKV_14.58 // merumadhyamilàpãñhaü saptadvãpaü ca sàrõavam / lokàlokena sahitaü pràkampata nçpottama // RKV_14.59 // daüùñrà÷anivispçùñà÷ca vi÷ãryante mahàdrumàþ / utpàtai÷ca di÷o vyàptà ghoraråpaiþ samantataþ // RKV_14.60 // tàrà grahagaõàþ sarve ye ca vaimànikà gaõàþ / ÷ivàsahasrair àkãrõà mahàmàtçgaõaistathà // RKV_14.61 // sà cacàra jagat kçtsnaü yugànte samupasthite / bhramadbhi÷ca bruvadbhi÷ca kro÷adbhi÷ca samantataþ // RKV_14.62 // pramathadbhir jvaladbhi÷ca raudrairvyàptà di÷o da÷a / vistãrõaü ÷ailasaïghàtaü vighårõitagiridrumam // RKV_14.63 // prabhinnagopuradvàraü ke÷a÷uùkàsthisaükulam / pradagdhagràmanagaraü bhasmapuüjàbhisaüvçtam // RKV_14.64 // citàdhåmàkulaü sarvaü trailokyaü sacaràcaram / hàhàkàràkulaü sarvamahahasvananisvanam // RKV_14.65 // jagad etad abhåt sarvama÷araõyaü nirà÷rayam // RKV_14.66 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye kalpànukathane kàlaràtrikçtajagatsaüharaõavarõanaü nàma caturda÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 15 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato màtçsahasrai÷ca raudrai÷ca parivàrità / kàlaràtrir jagatsarvaü harate dãptalocanà // RKV_15.1 // tatastà màtaro ghorà brahmaviùõu÷ivàtmikàþ / vàyvindrànalakauberà yamatoye÷a÷aktayaþ // RKV_15.2 // skandakroóançsiühànàü vicarantyo bhayànakàþ / cakra÷ålagadàkhaógavajra÷aktyçùñipaññi÷aiþ // RKV_15.3 // khañvàïgairulmukairdãptairvyacaranmàtaraþ kùaye / umàsaünodità sarvàþ pradhàvantyo di÷o da÷a // RKV_15.4 // tàsàü caraõavikùepair huïkàrodgàranisvanaiþ / trailokyametatsakalaü vipradagdhaü samantataþ // RKV_15.5 // hàhàravàkranditanisvanai÷ca prabhinnarathyàgçhagopurai÷ca / babhåva ghorà dharaõã samantàt kapàlako÷àkulakarburàïgã // RKV_15.6 // yadetacchatasàhasraü jambådvãpaü nigadyate / sarvameva tad ucchannaü samàdhçùya nçpottama // RKV_15.7 // jambuü ÷àkaü ku÷aü krau¤caü gomedaü ÷àlmalistathà / puùkaradvãpasahità ye ca parvatavàsinaþ // RKV_15.8 // te grastà mçtyunà sarve bhåtairmàtçgaõaistathà / mahàsurakapàlai÷ca màüsamedovasotkañaiþ // RKV_15.9 // rudhirodgàra÷oõàïgã mahàmàyà subhãùaõà / pibantã rudhiraü tatra mahàmàüsavasàpriyà // RKV_15.10 // kapàlahastà vikañà bhakùayantã suràsuràn / nçtyantã ca hasantã ca viparãtà mahàravà // RKV_15.11 // trailokyasaütràsakarã vidyutsaüsphoñahàsinã / saptadvãpasamudràntàü bhakùayitvà ca medinãm // RKV_15.12 // tataþ svasthànamagamadyatra devo mahe÷varaþ / narmadàtãram à÷rityàvasanmàtçgaõaiþ saha // RKV_15.13 // amaràõàü kañe tuïge nçtyantã hasitànanà / amarà devatàþ proktàþ ÷arãraü kañamucyate // RKV_15.14 // taiþ kañairàvçto yasmàt parvato 'yaü nçpottama / chinnabhinnàsthinikarair vasàmedo'sraviplutaiþ // RKV_15.15 // amaraükaña ityevaü tena prokto manãùibhiþ / mahàpavitro lokeùu ÷ambhunà sa vinirmitaþ // RKV_15.16 // nityaü saünihitastatra ÷aïkaro hyumayà saha / tato 'haü niyatastatra tasya pàdàgrasaüsthitaþ // RKV_15.17 // prahvaþ praõatabhàvena staumi taü nãlalohitam / tatas tàlakasampàtair gaõair màtçgaõaiþ saha // RKV_15.18 // saüprançtyati saühçùño mçtyunà saha ÷aïkaraþ / khañvàïgairulmukai÷caiva paññi÷aiþ parighais tathà // RKV_15.19 // màüsamedovasàhastà hçùñà nçtyanti saügha÷aþ / vàmanà jañilà muõóà lambagrãvoùñhamårddhajàþ // RKV_15.20 // mahà÷i÷nodarabhujà nçtyanti ca hasanti ca / vikçtairànanair ghorair arbhujolbaõamukhàdibhiþ // RKV_15.21 // amaraü kaõñakaü cakruþ pràpte kàlaviparyaye / teùàü madhye mahàghoraü jagatsantràsakàraõam // RKV_15.22 // mçtyuü pa÷yàmi nçtyantaü taóitpiïgalamårddhajam / tasya pàr÷ve sthitàü devãü vimalàmbarabhåùitàm // RKV_15.23 // kuõóalodghuùñagaõóàü tàü nàgayaj¤opavãtinãm / vicitrairupahàrai÷ca påjayantãü mahe÷varam // RKV_15.24 // apa÷yaü narmadàü tatra màtaraü vi÷vavanditàm / nànàtaraïgàü sàvartàü suvelàrõavasaünibhàm // RKV_15.25 // mahàsaraþsaritpàtair adç÷yàü dç÷yaråpiõãm / vandyamànàü suraiþ siddhairmunisaïghai÷ca bhàrata // RKV_15.26 // etasminnantare ghoràü saptasaptakasaüj¤itàm / mahàvãcyaughaphenàóhyàü kurvantãü sajalaü jagat // RKV_15.27 // dçùñavànnarmadàü devãü mçgakçùõàmbaràü punaþ / sadhåmà÷aninirhràdair vahantãü saptadhà tadà // RKV_15.28 // iti saühàramatulaü dçùñavànràjasattama / naùñacandràrkakiraõam abhåd etaccaràcaram // RKV_15.29 // mahotpàtasamudbhåtaü naùñanakùatramaõóalam / alàtacakravat tårõam a÷eùaü bhràmayaüstataþ // RKV_15.30 // vimànakoñisaükãrõaþ sa kiünaramahoragaþ / mahàvàtaþ sanirghàto yenàkampaccaràcaram // RKV_15.31 // rudravaktràtsamudbhåtaþ saüvarto nàma vi÷rutaþ / vàyuþ saü÷oùayàmàsa vitatan saptasàgaràn // RKV_15.32 // uddhålitàïgaþ kapilàkùamårddhajo jañàkalàpair avabaddhamårddhajaþ / mahàravo dãptavi÷àla÷åladhçksa pàtu yuùmàü÷ca dine dine haraþ // RKV_15.33 // ÷ålã dhanuùmànkavacã kirãñã ÷ma÷ànabhasmokùitasarvagàtraþ / kapàlamàlàkulakaõñhanàlo mahàhisåtrairavabaddhamauliþ // RKV_15.34 // sa gonasaughaiþ pariveùñitàïgo viùàgnicandràmarasindhumauliþ / pinàkakhaõñåvàïgakaràlapàõiþ sa kçttivàsà óamarupraõàdaþ // RKV_15.35 // sa saptalokàntaraniþsçtàtmà mahabhujàveùñitasarvagàtraþ / netreõa såryodayasannibhena pravàlakàïkåranibhodareõa // RKV_15.36 // sandhyàbhraraktotpalapadmaràgasindåravidyutprakaràruõena / tatena liïgena ca locanena cikrãóamànaþ sa yugàntakàle // RKV_15.37 // hiraõmayenaiva samutsçjan sa daõóena yadvad bhagavàn sameruþ / pàdàgravikùepavi÷ãrõa÷ailaþ kurva¤jagat so 'pi jagàma tatra // RKV_15.38 // saühartukàmastridivaü tva÷eùaü pramu¤camàno vikçtàññahàsam / jahàra sarvaü tridivaü mahàtmà saükùobhayanvai jagadã÷a ekaþ // RKV_15.39 // taü devamã÷ànamajaü vareõyaü dçùñvà jagatsaüharaõaü mahe÷am / sà kàlaràtriþ saha màtçbhi÷ca gaõà÷ca sarve ÷ivamarcayanti // RKV_15.40 // nandã ca bhçïgã ca gaõàdaya÷ca taü sarvabhåtaü praõamanti devam / jàgadvaraü sarvajanasya kàraõaü haraü smaràràtim aharni÷aü te // RKV_15.41 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye sçùñisaüharaõasaürambhavarõanaü nàma pa¤cada÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 16 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: samàtçbhirbhåtagaõa÷ca ghorairvçtaþ samantàtsa nanarta ÷ålã / gajendracarmàvaraõe vasànaþ saühartukàma÷ca jagatsamastam // RKV_16.1 // mahe÷varaþ sarvasure÷varàõàü mantrair anekekhabaddhamàlã / medovasàraktavicarcitàïgastrailokyadàhe praõanarta ÷ambhuþ // RKV_16.2 // sa kàlaràtryà sahito mahàtmà kàle trilokãü sakalàü jahàra / saüvartakàkhyaþ sahabhànubhàvaþ ÷ambhurmahàtmà jagato variùñhaþ // RKV_16.3 // sa visphuliïgotkaradhåmami÷raü maholkavajrà÷anivàtatulyam / tato 'ññahàsaü pramumoca ghoraü vivçtya vaktraü vaóavàmukhàbham // RKV_16.4 // sahasravajrà÷anisaünibhena tenàññahàsena harodgatena / àpåritàstatra di÷o da÷aiva saükùobhitàþ sarvamahàrõavà÷ca // RKV_16.5 // sa brahmalokaü prajagàma ÷abdo brahmàõóabhàõóaü pracacàla sarvam / kimetadityàkulacetanàste vitrastaråpà çùayo babhåvuþ // RKV_16.6 // praõamya sarve sahasaiva bhãtà brahmàõamåcuþ parame÷vare÷am / bhãtà÷ca sarve çùayastataste suràsurai÷caiva mahoragai÷ca // RKV_16.7 // vidyutprabhàbhàsurabhãùaõàïgaþ ka eùa cikrãóati bhåtalasthaþ / kàlànalaü gàtramidaü dadhàno yasyàññahàsena jagadvimåóham // RKV_16.8 // vitrastaråpaü prababhau kùaõena saühartumicchetkimayaü trilokãm / sàrdhaü tvayà saptabhirarõakai÷ca janastapaþ satyamabhiprayàti // RKV_16.9 // saühartukàmo hi ka eùa deva etatsamastaü kathayàprameya / na dçùñametad viùamaü kadàpi jànàsi tattvaü paramo mato naþ // RKV_16.10 // ni÷amya tadvàkyamathàbabhàùe brahmà samà÷vàsya suràdisaïghàn // RKV_16.11 // ÷rãbrahmovàca: sa eùa kàlastridivaü tva÷eùaü saühartukàmo jagadakùayàtmà / pårõe ca ÷ete parivatsaràõàü bhaviùyatã÷ànavibhurna citram // RKV_16.12 // saüvatsaro 'yaü parivatsara÷ca udvatsaro vatsara eùa devaþ / dçùño 'pyadçùñaþ prahutaþ prakà÷ã sthåla÷ca såkùmaþ paramàõureùaþ // RKV_16.13 // nàtaþ paraü kiücidihàsti loke paràparo 'yaü prabhuràtmavàdã / tuùyeta me kàlasamànaråpa ityevamuktvà bhagavànsure÷aþ // RKV_16.14 // sanatkumàrapramukhaiþ sametaþ saütoùayàmàsa tato yatàtmà // RKV_16.15 // brahmovàca: namo 'stu sarvàya su÷àntamårtàye hyaghoraråpàya namonamaste / sarvàtmane sarva namonamaste mahàtmane bhåtapate namaste // RKV_16.16 // oïkàra huïkàrapariùkçtàya svadhàvaùañkàra namonamaste / guõatraye÷àya mahe÷varàya te trayãmayàya triguõàtmane namaþ // RKV_16.17 // tvaü ÷aïkaratvaü hi mahe÷varo 'si pradhànamagryaü tvamasi praviùñaþ / tvaü viùõurã÷aþ prapitàmaha÷ca tvaü saptajihvastvamanantajihvaþ // RKV_16.18 // sraùñàsi sçùñi÷ca vibho tvameva vi÷vasya vedyaü ca paraü nidhànam / àhurdvijà vedavido vareõyaü paràtparastvaü parataþ paro 'si // RKV_16.19 // såkùmàtisåkùmaü pravadanti yacca vàco nivartanti mano yata÷ca // RKV_16.20 // ÷rãmahàdeva uvàca: tvayà stuto'haü vividhai÷ca mantraiþ puùõàmi ÷àntiü tava padmayone / ãkùasva màü lokamimaü jvalantaü vaktrairanekaiþ prasabhaü harantam // RKV_16.21 // evamuktvà sa deve÷o devyà saha jagatpatiþ / pitàmahaü samà÷vàsya tatraivàntaradhãyata // RKV_16.22 // idaü mahatpuõyatamaü variùñhaü stotraü ni÷amyeha gatiü labhante / pàpairanekaiþ pariveùñità ye prayànti rudraü vimalairvimànaiþ // RKV_16.23 // bhayaü ca teùàü na bhavetkadàcitpañhanti ye tàta idaü dvijàgryàþ / saïgràmacauràgnivane tathàbdhau teùàü ÷ivastràti na saü÷ayo 'tra // RKV_16.24 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye brahmakçta÷ivastutivarõanaü nàma ùoóa÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 17 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: evaü saüståyamànastu brahmàdyair munipuügavaiþ / brahmalokagataistatra saüjahàra jagatprabhuþ // RKV_17.1 // sa tadbhãmaü mahàraudraü dakùiõaü vaktramavyayam / mahàdaüùñrotkañàràvaü pàtàlatalasaünibham // RKV_17.2 // vidyujjvalanapiïgàkùaü bhairavaü lomaharùaõam / mahàjihvaü mahàdaüùñraü mahàsarpa÷irodharam // RKV_17.3 // mahàsura÷iromàlaü mahàpralayakàraõam / grasatsamudranihitavàtavàrimayaü haviþ // RKV_17.4 // vaóavàmukhasaïkà÷aü mahàdevasya tanmukham / jihvàgreõa jagatsarvaü lelihànamapa÷yata // RKV_17.5 // yojanànàü sahasràõi sahasràõàü ÷atàni ca / di÷o da÷a mahàghorà màüsamedovasotkañàþ // RKV_17.6 // tasya daüùñrà vyavardhata ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ / sàsurànsuragandharvàn sayakùoragaràkùasàn // RKV_17.7 // tasya daüùñràgrasaülagnànsa dadar÷a pitàmahaþ / dantayantràntasaüviùñaü vicårõita÷irodharam // RKV_17.8 // jagat pa÷yàmi ràjendra vi÷antaü vyàdite mukhe / nànàtaraïgabhaïgàïgà mahàphenaughasaükulàþ / yathà nadyo layaü yànti samudraü pràpya sasvanàþ // RKV_17.9 // tathà tataü vi÷vamidaü samastamanekajãvàrõavadurvigàhyam / vive÷a rudrasya mukhaü vi÷àlaü jvalattadugraü ghananàdaghoram // RKV_17.10 // jvàlàstatastasya mukhàtsughoràþ savisphuliïgà bahulàþ sadhåmàþ / anekaråpà jvalanaprakà÷àþ pradãpayantãva di÷o 'khilà÷ca // RKV_17.11 // tato ravijvàlasahasramàli babhåva vaktraü calajihvadaüùñram / mahe÷varasyàdbhutaråpiõas tadà sa dvàda÷àtmà prababhåva ekaþ // RKV_17.12 // tataste dvàda÷àdityà rudravaktràdvinirgatàþ / à÷ritya dakùiõàmà÷àü nirdahanto vasuüdharàm // RKV_17.13 // bhaumaü yajjãvanaü kiücinnànàvçkùatçõàlayam / ÷uùkaü pårvamanàvçùñyà sakalàkulabhåtalam // RKV_17.14 // taddãpyamànaü sahasà såryais tai rudrasambhavaiþ / dhåmàkulamabhåtsarvaü praõaùñagrahatàrakam // RKV_17.15 // jajvàla sahasà dãptaü bhåmaõóalama÷eùataþ / jvàlàmàlàkulaü sarvamabhådetaccaràcaram // RKV_17.16 // saptadvãpasamudreùu saritsu ca sarassu ca agniratti jagatsarvamàjyàhutimivàdhvare // RKV_17.17 // vi÷àlatejasà dãptà mahàjvàlàsamàkulàþ / dadahur vai jagatsarvamàdityà rudrasambhavàþ // RKV_17.18 // àdityànàü ra÷maya÷ca saüspçùñà vai parasparam / evaü dadàha bhagavàüstrailokyaü sacaràcaram // RKV_17.19 // saptadvãpapramàõastu so 'gnirbhåtvà mahe÷varaþ / saptadvãpasamudràntàü nirdadàha vasuüdharàm // RKV_17.20 // sumerumandaràntàü ca nirdahur vasudhàü tadà / bhittvà tu saptapàtàlaü nàgalokaü tato 'dahat // RKV_17.21 // bhåmyadhaþ saptapàtàlànnirdahaüstàrakaiþ saha / cacàràgniþ samantàttu nirdahanvai yudhiùñhira // RKV_17.22 // dhamyamàna ivàïgàrair loharàtrir iva jvalan / tathà tatpràjvalatsarvaü saüvartàgnipradãpitam // RKV_17.23 // nirvçkùà nistçõà bhåmir nirnirjharasaraþ sarit / vi÷ãrõa÷aila÷çïgaughà kårmapçùñhopamàbhavat // RKV_17.24 // jvàlàmàlàkulaü kçtvà jagatsarvaü cidàmakam / mahàråpadharo rudro vyatiùñhata mahe÷varaþ // RKV_17.25 // samàtçgaõabhåyiùñhà sayakùoragaràkùasà / tato devã mahàdevaü vive÷a harilocanà // RKV_17.26 // nirvàõaü paramàpannà ÷ànteva ÷ikhinaþ ÷ikhà / jagatsarvaü hi nirdagdhaü tribhirlokaiþ sahànagha // RKV_17.27 // rudraprasàdànmuktvà màü narmadàü càpyayonijàm / yugànàmayutaü devo mayà càdya bubhakùaõàt // RKV_17.28 // purà hyàràdhitaþ ÷ålã tenàhamajaràmaraþ / aghamarùaõaghoraü ca vàmadevaü ca tryambakam // RKV_17.29 // çùabhaü trisuparõaü ca durgàü sàvitrameva ca / bçhadàraõyakaü caiva bçhatsàma tathottaram // RKV_17.30 // raudrãü paramagàyatrãü ÷ivopaniùadaü tathà / yathà pratirathaü såktaü japtvà mçtyuüjayaü tathà // RKV_17.31 // saritsàgaraparyantà vasudhà bhasmasàtkçtà / varjayitvà mahàbhàgàü narmadàmamçtopamàm // RKV_17.32 // mahendro malayaþ sahyo hemakåño 'tha màlyavàn / vindhya÷ca pàriyàtra÷ca saptaite kulaparvatàþ // RKV_17.33 // dvàda÷àdityanirdagdhàþ ÷ailàþ ÷ãrõa÷ilàþ pçthak / bhasmãbhåtàstu dç÷yante na naùñà narmadà tadà // RKV_17.34 // himavànhemakåña÷ca niùadho gandhamàdanaþ / màlyavàü÷ca giri÷reùñho nãlaþ ÷veto 'tha ÷çïgavàn // RKV_17.35 // ete parvatarà jàno devagandharvasevitàþ / yugàntàgnivinirdagdhàþ sarve ÷ãrõamahà÷ilàþ // RKV_17.36 // evaü mayà purà dçùño yugànte sarvasaükùayaþ / varjayitvà mahàpuõyàü narmadàü nçpasattama // RKV_17.37 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãnarmadàmàhàtmye dvàda÷àdityaråpeõa jagatsaüharaõavarõanaü nàma saptada÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 18 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: nirdagdhe 'smiüstato loke såryairã÷varasambhavaiþ / saptabhi÷càrõavaiþ ÷uùkairdvãpaiþ saptabhireva ca // RKV_18.1 // tato mukhàt tasya ghanà maholbaõà ni÷cerurindràyudhatulyaråpàþ / ghoràþ payodà jagadandhakàraü kurvanta ã÷ànavaraprayuktàþ // RKV_18.2 // nãlotpalàbhàþ kvacidaüjanàbhà gokùãrakundendunibhà÷ca kecit / mayåracandràkçtayas tathà 'nye kecidvidhåmànalasaprabhà÷ca // RKV_18.3 // kecinmahàparvatakalparåpàþ kecinmahàmãnakulopamà÷ca / kecidgajendràkçtayaþ suråpàþ kecinmahàkåñanibhàþ payodàþ // RKV_18.4 // calattaraïgormisamànaråpà mahàpurodhànanibhà÷ca kecit / sagopuràññàlakasaünikà÷àþ savidyudulkà÷animaõóitàntàþ // RKV_18.5 // samàvçtàïgaþ sa babhåva devaþ saüvartakonàma gaõaþ sa raudraþ / pravarùamàõo jagadapramàõamekàrõavaü sarvamidaü cakàra // RKV_18.6 // tato mahàmeghavivardhamànam ã÷ànam indrà÷anibhir vçtàïgam / dadar÷a nàhaü bhayavihvalàïgo gaïgàjalaughai÷ca samàvçtàïgaþ // RKV_18.7 // gajàþ puna÷caiva punaþ pibanto jagat samantàt paridahyamànam / àpåritaü caiva jagat samantàt sarvai÷ca tairjagmuradar÷anaü ca te // RKV_18.8 // mahàrõavàþ sapta saràüsi dvãpà nadyo 'tha sarvà atha bhårbhuva÷ca / àpåryamàõàþ salilaughajàlair ekàrõavaü sarvamidaü babhåva // RKV_18.9 // na dç÷yate kiücidaho caràcaraü niragnicandràrkamaye 'pi loke / praõaùñanakùatratamo'ndhakàre pra÷àntavàtàstamitaikanãóeþ // RKV_18.10 // mahàjalaughe 'sya vi÷uddhasattvà stutirmayà bhåpa kçtà tadànãm / tato'hamityeva vicintayànaþ ÷araõyam ekaü kva nu yàmi ÷àntam // RKV_18.11 // smaràmi devaü hçdi cintayitvà prabhuü ÷araõyaü jalasaüniviùñaþ / namàmi devaü ÷araõaü prapadye dhyànaü ca tasyeti kçtaü mayà ca // RKV_18.12 // dhyàtvà tato 'haü salilaü tatàra tasya prasàdàdavimåóhacetàþ / glàniþ ÷rama÷caiva mama praõaùñau devyàþ prasàdena narendraputra // RKV_18.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmyavarõanaü nàmàùñàda÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 19 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tatastvekàrõave tasmin mumårùurahamàturaþ / kàkåcchvàsastaraüstoyaü bàhubhyàü nçpasattama // RKV_19.1 // ÷çõomyarõavamadhyastho niþ÷abdastimite tadà / ambhoravamanaupamyaü di÷o da÷a vinàdinam // RKV_19.2 // haüsakudendusaükà÷àü hàragokùãrapàõóuràm / nànàratnavicitràïgãü svarõa÷çïgàü manoramàm // RKV_19.3 // suraiþ pravàlakamayairlàïguladhvaja÷obhitàm / pralambaghoõàü nardantãü khurair arõavagàhinãm // RKV_19.4 // gàü dadar÷àhamudvigno màmevàbhimukhãü sthitàm / kiükiõãjàlamuktàbhiþ svarõaghaõñàsamàvçtàm // RKV_19.5 // tasyà÷caraõavikùepaiþ sarvamekàrõavaü jalam / vikùiptaphenapu¤jaughairnçtyantãva samaü tataþ // RKV_19.6 // raràsa salilotkùepaiþ kùobhayantã mahàrõavam / sà màmàha mahàbhàga ÷lakùõagambhãrayà girà // RKV_19.7 // mà bhaiùãr vatsa vatseti mçtyustava na vidyate / mahàdevaprasàdena na mçtyus te mamàpi ca // RKV_19.8 // mamà÷rayasva làïgålaü tvàmatastàrayàmyaham / ghoràd asmàd bhayàd vipra yàvat saüplavate jagat // RKV_19.9 // kùuttçùàpratighàtàrthaü stanau me tvaü pibasva ha / payo 'mçtà÷rayaü divyaü tatpãtvà nirvçto bhava // RKV_19.10 // tasyàstadvacanaü ÷rutvà harùàtpãto mayà stanaþ / na kùuttçùà pãtamàtre stane mahyaü tadàbhavat // RKV_19.11 // divyaü pràõabalaü jaj¤e samudraplavanakùamam / tatastàü pratyuvàcedaü kà tvamekàrõavãkçte // RKV_19.12 // bhramase bråhi tattvena vismayo me mahànhçdi / bhramato 'tra mamàrtasya mumårùoþ prahatasya // RKV_19.13 // tvaü hi me ÷araõaü jàtà bhàgya÷eùeõa suvrate // RKV_19.14 // gauruvàca: kimahaü vismçtà tubhyaü vi÷varåpà mahe÷varã / narmadà dharmadà nþõàü svarga÷armabalapradà // RKV_19.15 // dçùñvà tvàü sãdamànaü tu rudreõàhaü visarjità / taü dvijaü tàrayasvàrye mà pràõàüstyajatàü jale // RKV_19.16 // goråpeõa vibhorvàkyàttvatsakà÷amihàgatà / mà mçùàvacanaþ ÷ambhurbhavediti ca satvarà // RKV_19.17 // evamuktastayàhaü tu indràyudhanibhaü ÷ubham / làïgålamavyayaü j¤àtvà bhujàbhyàm avalambitaþ // RKV_19.18 // tato 'taraü taü jaladhiü làïgåladhvajamà÷ritaþ / asau devo mahàdeva iti màü pratyabhàùata // RKV_19.19 // tato yugasahasràntam ahaü kàlaü tayà saha / vyacaraü vai tamobhåte sarvataþ salilàvçte // RKV_19.20 // mahàrõave tatas tasmin bhramangoþ pucchamà÷ritaþ / nirvàte càndhakàre ca niràloke niràmaye // RKV_19.21 // akasmàt salile tasminnatasãpuùpasannibham / vibhinnàüjanasaïkà÷amàkà÷amiva nirmalam // RKV_19.22 // nãlotpaladala÷yàmaü pãtavàsasamavyayam / kirãñenàrkavarõena vidyudvidyotakàriõà // RKV_19.23 // bhràjamànena ÷irasà khamivàtyantaråpiõam / kuõóaloddhaùñagallaü tu hàroddyotitavakùasam // RKV_19.24 // jàmbånadamayair divyair bhåùaõair upa÷obhitam / nàgopadhàna÷ayanaü sahasràdityavarcasam // RKV_19.25 // anekabàhårudharaü naikavaktraü manoramam / suptamekàrõave vãraü sahasràkùa÷irodharam // RKV_19.26 // jañàjåñena mahatà sphuradvidyutsamàrciùà / ekàrõavaü jagatsarvaü vyàpya devaü vyavasthitam // RKV_19.27 // grasitvà ÷aïkaraþ sarvaü sadevàsuramànavam / prapa÷yàmyahamã÷ànaü suptamekàrõave prabhum // RKV_19.28 // sarvavyàpinamavyaktamanantaü vi÷vatomukham / tasya pàdatalàbhyà÷e svarõakeyåramaõóitàm // RKV_19.29 // vi÷varåpàü mahàbhàgàü vi÷vamàyàvadhàriõãm / ÷rãmayãü hrãmayãü devãü dhãmayãü vàïmayãü ÷ivàm // RKV_19.30 // siddhiü kãrtiü ratiü bràhmãü kàlaràtrimayonijàm / tàm evàhaü tadàtyantamã÷varàntikamàsthitàm // RKV_19.31 // adràkùaü candravadanàü dhçtiü sarve÷varãmumàm // RKV_19.32 // ÷àntaü prasuptaü navahemavarõamumàsahàyaü bhagavantamã÷am / tamovçtaü puõyatamaü vãraùñhaü pradakùiõãkçtya namaskaromi // RKV_19.33 // tataþ prasuptaþ sahasà vibuddho ràtrikùaye devavaraþ svabhàvàt / vikùobhayan bàhubhir arõavàmbho jagatpraõaùñaü salile vimç÷ya // RKV_19.34 // kiü kàryamityeva vicintayitvà vàràharåpo 'bhavadadbhutàïgaþ / mahàghanàmbhodharatulyavarcàþ pralambamàlàmbaraniùkamàlã // RKV_19.35 // sa÷aïkhacakràsidharaþ kirãñã savedavedàïgamayo mahàtmà / trailokyanirmàõakaraþ puràõo devatrayãråpadhara÷ca kàrye // RKV_19.36 // sa eva rudraþ sa jagajjahàra sçùñyarthamã÷aþ prapitàmaho 'bhåt / saürakùaõàrthaü jagataþ sa eva hariþ sucakràsigadàbjapàõiþ // RKV_19.37 // teùàü vibhàgo na hi kartumarho mahàtmanàm eka÷arãrabhàjàm / mãmàüsàhetvarthavi÷eùatarkair yasteùu kuryàt pravibhedam aj¤aþ // RKV_19.38 // sa yàti ghoraü narakaü krameõa vibhàgakçddveùamatirduràtmà / yà yasya bhaktiþ sa tayaiva nånaü dehaü tyajan svaü hyamçtatvameti // RKV_19.39 // saümohayan mårtibhir atra lokaü sraùñà ca goptà kùayakçtsa devaþ / tasmàn na mohàtmakamàvi÷eta dveùaü na kuryàt pravibhinnamårtiþ // RKV_19.40 // vàràhamã÷ànavaro 'pyato 'sau råpaü samàsthàya jagadvidhàtà / naùñe triloke 'rõavatoyamagne vimàrgitoyaughamaye 'ntaràtmà // RKV_19.41 // bhittvàrõavaü toyamathàntarasthaü vive÷a pàtàlatalaü kùaõena / jale nimagnàü dharaõãü samastàü samaspç÷atpaïkajapatranetràm // RKV_19.42 // vi÷ãrõa÷ailopala÷çïgakåñàü vasuüdharàü tàü pralaye pralãnàm / daüùñraikayà viùõuratulyasàhasaþ samuddadhàra svayameva devaþ // RKV_19.43 // sà tasya daüùñràgravilambitàïgã kailàsa÷çïgàgragateva jyotsnà / vibhràjate sàpyasamànamårtiþ ÷a÷àïka÷çïge ca taóidvilagnà // RKV_19.44 // tàmujjahàràrõavatoyamagnàü karã nimagnàmiva hastinãü hañhàt / nàvaü vi÷ãrõàmiva toyamadhyàd udãrõasattvo 'nupamaprabhàvaþ // RKV_19.45 // sa tàü samuttàrya mahàjalaughàt samudramàryo vyabhajatsamastam / mahàrõaveùveva mahàrõavàmbho nikùepayàmàsa punarnadãùu // RKV_19.46 // ÷ãrõàü÷ca ÷ailànsa cakàra bhåyo dvãpànsamastàü÷ca tathàrõavàü÷ca / ÷ailopalairye vicitàþ samantàcchiloccayàüstànsa cakàra kalpe // RKV_19.47 // anekaråpaü pravibhajya dehaü cakàra devendragaõànsamastàn / mukhàcca vahnirmanasa÷ca candra÷cakùo÷ca såryaþ sahasà babhåva // RKV_19.48 // jaj¤e 'tha tasye÷varayogamårteþ pradhyàyamànasya surendrasaïghaþ / vedà÷ca yaj¤à÷ca tathaiva varõàs tathà hi sarvauùadhayo rasà÷ca // RKV_19.49 // jagatsamastaü manasà babhåva yatsthàvaraü kiücidihàõóajaü và / jaràyujaü svedajam udbhijjaü và yat kiücid à kãñapipãlakàdyam // RKV_19.50 // tato vijaj¤e manasà kùaõena anekaråpàþ sahasà mahe÷à / cakàra yanmårtibhir avyayàtmà aùñàbhir àvi÷ya punaþ sa tatra // RKV_19.51 // lãlàü cakàràtha samçddhatejà ato 'tra me pa÷yata eva vipràþ / teùàü mayà dar÷anameva sarvaü yàvanmuhårtàtsamakàri bhåpa // RKV_19.52 // kçtvà tva÷eùaü kila lãlayaiva sa devadevo jagatàü vidhàtà / sarvatradçksarvaga eva devo jagàma càdar÷anamàdikartà // RKV_19.53 // yattanmuhårtàdiha nàmaråpaü tàvat prapa÷yàmi jagattathaiva / dvãpaiþ samudrair abhisaüvçtaü hi nakùatratàràdivimànakãrõam // RKV_19.54 // viyatpayodagrahacakracitraü nànàvidhaiþ pràõigaõair vçtaü ca / tàü vai na pa÷yàmi mahànubhàvàü goråpiõãü sarvasure÷varãü ca // RKV_19.55 // kva sàüprataü seti vicintya ràjanvibhràntacittastvabhavaü tadaiva / di÷o vibhàgànavalokayàn çte punastàü kathamã÷varàïgãm // RKV_19.56 // pa÷yàmi tàmatra puna÷ca ÷ubhràü mahàbhranãlàü ÷uci÷ubhratoyàm / vçkùairanekairupa÷obhitàïgãü gajaisturaïgairvihagairvçtàü ca // RKV_19.57 // yathà puràtãramupetya devyàþ samàsthita÷càpyamarakaõñake tu / tathaiva pa÷yàmi sukhopaviùña àtmànam avyagramavàptasaukhyam // RKV_19.58 // tathaiva puõyà malatoyavàhàü dçùñvà punaþ kalpaparikùaye 'pi / ambàm ivàryàm anukampamànàm akùãõatoyàü virujàü vi÷okaþ // RKV_19.59 // evaü mahatpuõyatamaü ca kalpaü pañhanti ÷çõvanti ca ye dvijendràþ / mahàvaràhasya mahe÷varasya dine dine te vimalà bhavanti // RKV_19.60 // a÷ubha÷atasahasraü te vidhåya prapannàstridivamamarajuùñaü siddhagandharvayuktam / vimala÷a÷inibhàbhiþ sarva evàpsarobhiþ saha vividhavilàsaiþ svargasaukhyaü labhante // RKV_19.61 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãnarmadàmàhàtmye vàràhakalpavçttàntavarõanaü nàmaikonaviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 20 yudhiùñhira uvàca: ÷rutà me vividhà dharmàþ saühàràstvatprasàdataþ / kçtà devena sarveõa ye ca dçùñàstvayànagha // RKV_20.1 // sàmprataü ÷rotumicchàmi prabhàvaü ÷àrïgadhanvanaþ / tvayànubhåtaü viprendra tanme tvaü vaktumarhasi // RKV_20.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ataþ paraü pravakùyàmi prajàsaühàralakùaõam / yaccihnaü dç÷yate tatra yathà kalpo vidhãyate // RKV_20.3 // ulkàpàtàþ sanirghàtà bhåmikampastathaiva ca / patate pàü÷uvarùaü ca nirghoùa÷caiva dàruõaþ // RKV_20.4 // yakùakinnaragandharvàþ pi÷àcoragaràkùasàþ / sarve te pralayaü yànti yugànte samupasthite // RKV_20.5 // parvatàþ sàgarà nadyaþ saràüsi vividhàni ca / vçkùàþ ÷eùaü samàyànti vallãjàtaü tçõàni ca // RKV_20.6 // evaü hi vyàkulãbhåte sarvauùadhijalojjhite / kàùñhabhåte tu saüjàte trailokye sacaràcare // RKV_20.7 // yàvatpa÷yàmi madhyàhne snànakàla upasthite / trailokyaü jvalanàkàraü durnirãkùaü duràsadam // RKV_20.8 // dvau såryau pårvatastàta pa÷cimottarayostathà / tathaiva dakùiõe dvau ca såryau dçùñau pratàpinau // RKV_20.9 // dvau såryau nàgalokasthau madhye dvau gaganasya ca / ityete dvàda÷àdityàstapante sarvato di÷am // RKV_20.10 // pçthivãmadahansarvàü sa÷ailavanakànanàm / nàdagdhaü dç÷yate kiücidçte revàü ca màü tathà // RKV_20.11 // pçthivyàü dahyamànàyàü havirgandha÷ca jàyate / tato me ÷uùyate gàtraü tçùàpyevaü duràsadà // RKV_20.12 // na hi vindàmi pànãyaü ÷oùitaü ca divàkaraiþ / yàvatkamaõóaluü vãkùe ÷uùkaü tatràpi tajjalam // RKV_20.13 // tato 'haü ÷okasaütapto vi÷eùàtkùuttçùàrditaþ / utpapàta kùiterårdhvaü pa÷yamàno divaü prati // RKV_20.14 // tàvatpa÷yàmi gagane gçhaü ÷çïgàrabhåùitam / tatastajj¤àtukàmo 'haü prasthito ràjasattama // RKV_20.15 // pràkàreõa vicitreõa kapàñàrgalabhåùitam / vicitra÷ikharopetaü dvàrade÷amupàgataþ // RKV_20.16 // ùaóa÷ãtisahasràõi yojanànàü samucchraye / tadardhaü tu pçthaktvena kà¤canaü ratnabhåùitam // RKV_20.17 // tatra madhye paràü ÷ayyàü pa÷yàmi nçpasattama / ÷ayyopari ÷ayànaü tu puruùaü divyamårdhajam // RKV_20.18 // viku¤citàgrake÷àntaü samastaü yojanàyatam / mukuñena vicitreõa dãptikàntena ÷obhitam // RKV_20.19 // ÷yàmaü kamalapatràbhaü suprabhaü ca sunàsikam / siühàsyamàyatabhujaü galla÷ma÷ruvaràïkitam // RKV_20.20 // trivalãbhaïgasubhagaü karõakuõóalabhåùitam / vi÷àlàbhaü supãnàïgaü pàr÷vasvàvartabhåùitam // RKV_20.21 // ÷obhitaü kañibhàgena vibhaktaü jànujaïghayoþ / padmàïkitatalaü devam àtàmrasunakhàïgulim // RKV_20.22 // meghanàdasugambhãraü sarvàvayavasundaram / ÷ayyàmadhyagataü devamapa÷yaü puruùottamam // RKV_20.23 // ÷aïkhacakragadàpàõiü ÷ayànaü dakùiõena tu / akùasåtrodyatakaraü såryàyutasamaprabham // RKV_20.24 // taü dçùñvà bhaktimàndevaü stotukàmo vyavasthitaþ / jaye÷a jaya vàgã÷a jaya divyàïgabhåùaõa // RKV_20.25 // jaya devapate ÷rãmansàkùàdbrahma sanàtana / tava lokàþ ÷arãrasthàstvaü gatiþ parame÷vara // RKV_20.26 // tvadàdhàrà hi deve÷a sarve lokà vyavasthitàþ / tvaü ÷reùñhaþ sarvasattvànàü tvaü kartà dharaõãdharaþ // RKV_20.27 // tvaü hautram agnihotràõàü såtramantrastvameva ca / gokarõaü bhadrakarõaü ca tvaü ca màhe÷varaü padam // RKV_20.28 // tvaü kãrtiþ sarvakãrtãnàü dainyapàpapraõà÷inã / tvaü naimiùaü kurukùetraü tvaü ca viùõupadaü param // RKV_20.29 // tvayà tu lãlayà deva padàkràntà ca medinã / tvayà baddho balirdeva tvayendrasya padaü kçtam // RKV_20.30 // tvaü kalirdvàparaü deva tretà kçtayugaü tathà / pralambadamana÷ca tvaü sraùñà tvaü ca vinà÷akçt // RKV_20.31 // tvayà vai dhàryate lokàstvaü kàlaþ sarvasaükùayaþ / tvayà hi deva sçùñàstàþ sarvà vai devayonayaþ // RKV_20.32 // tvaü panthàþ sarvalokànàü tvaü ca mokùaþ parà gatiþ / brahmà tvadudbhavo devo rajoråpaþ sanàtanaþ / rudraþ krodhodbhavo 'pyevaü tvaü ca sattve vyavasthitaþ // RKV_20.33 // etaccaràcaraü deva krãóanàrthaü tvayà kçtam / evaü saütaptadehena stuto devo mayà prabhuþ // RKV_20.34 // bhaktyà paramayà ràjansarvabhåtapatiþ prabhuþ / stuvanvai tatra pa÷yàmi vàripårõàüstato ghañàn // RKV_20.35 // tato mayà vismçtà yà tçùà sà vardhità punaþ / upàsarpaü tatastasya pàr÷vaü vai puruùasya hi // RKV_20.36 // pànãyaü pàtukàmena cintitaü ca mayà punaþ / nàpa÷yata hi màü caiùa supto 'pi na ca budhyate // RKV_20.37 // yastu pàpena saümåóhaþ sukhaü suptaü prabodhayet / jàyate tasya pàpasya brahmahatyàphalaü mahat // RKV_20.38 // evaü saücintyamàne tu dvitãyo hyàgataþ pumàn / nekùate jalpate kiücidvàmaskandhe mçgàjinã // RKV_20.39 // jañã kamaõóaludharo daõóã mekhalayà vçtaþ / bhasmonmçditasarvàïgo mahàtejàstrilocanaþ // RKV_20.40 // yàvat taü stotukàmo 'ham apa÷yaü svacchacakùuùà / tàvat sarvàïgasambhåtyàmahatyà råpasampadà // RKV_20.41 // apa÷yaü saüvçtàü nàrãü sarvàbharaõabhåùitàm / dçùñvà tàü patito bhåmau jayasveti bruvaüstataþ // RKV_20.42 // jaya rudràïgasambhåte jayavàhini sanàtani / jaya kaumàri màhendri vaiùõavã vàruõã tathà // RKV_20.43 // jaya kauberi sàvitri jaya dhàtri varànane / tçùõayà taptade hasya rakùàü kuru caràcare // RKV_20.44 // ÷rãdevyuvàca: prasannà vipra÷àrdåla tava vàkyaiþ su÷obhanaiþ / vartate mànase yatte mayà j¤àtaü dvijottama // RKV_20.45 // ÷çõu vipra mamàpyasti vratametatsudàruõam / strãlaghutvànmayàrabdhaü duùkaraü mandamedhayà // RKV_20.46 // yadi bhàvã ca me putro dharmiùñho lokavi÷rutaþ / viprasya tu stanaü dattvà pa÷càddàsyàmi bàlake // RKV_20.47 // sa me putraþ samutpanno yathokto me mahàmune / stanaü piba tvaü viprendra yadi jãvitumicchasi // RKV_20.48 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: akàryametadvipràõàü yastvimaü pibate stanam / puna÷caivopanayanaü vratasiddhiü na gacchati // RKV_20.49 // bràhmaõatvaü tribhirlokairdurlabhaü padmalocane / saüskàraiþ saüskçto vipro yai÷ca jàyeta tacchçõu // RKV_20.50 // prathamaü caiva nàrãùu saüskàrair bãjavàpatam / bãjaprakùepaõàdeva bãjakùepaþ sa ucyate // RKV_20.51 // tadante ca mahàbhàge garbhàdhànaü dvitãyakam / puüsavanaü tçtãyaü tu sãmantaü ca caturthakam // RKV_20.52 // pa¤camaü jàtakarma syànnàma vai ùaùñhamucyate / niùkràmaþ saptama÷caiva hyannaprà÷anamaùñamam // RKV_20.53 // navamaü vai cåóakarma da÷amaü mau¤jibandhanam / aiùikaü dàrvikaü caiva saumikaü bhaumikaü tathà // RKV_20.54 // patnãsaüyojanaü cànyaddaivakarma tataþ param / mànuùyaü pitçkarma syàdda÷amàùñàsu ÷obhane // RKV_20.55 // bhåtaü bhavyaü tatheùñaü ca pàrvaõaü ca tataþ param // RKV_20.56 // ÷ràddhaü ÷ràvaõyàmàgrayaõaü ca caitrà÷vayujyàü da÷apaurõamàsyàm / niråóhapa÷usavanasautràmaõyagniùñomàtyagniùñomàþ // RKV_20.57 // ùoóaùãvàjapeyàtiràtràptoryàmoda÷avàjapeyàþ / sarvabhåteùu kùàntiranasåyà ÷aucamaïgalam akàrpaõyam aspçheti // RKV_20.58 // ebhir aùñacatvàriü÷adbhiþ saüskàraiþ saükçto bràhmaõo bhavati // RKV_20.59 // evaü j¤àtvà mahàbhàge na tu màü pàtumarhasi / ÷i÷upeyaü stanaü bhadre kathaü vai madvidhaþ pibet // RKV_20.60 // mamaitadvacanaü ÷rutvà nàrã vacanamabravãt // RKV_20.61 // yadi tvaü na pibeþ stanyaü payo bàlo mariùyati / ÷råyate triùu lokeùu vedeùu ca smçtiùvapi / mucyate sarvapàpebhyo bhråõahatyà na mu¤cati // RKV_20.62 // bhavitrã tava hatyà ca mahàbhàgavataþ punaþ / janmàni ca ÷atànyaùñau kli÷yate bhråõahatyayà // RKV_20.63 // mçtaþ ÷unatvaü càpnoti varùàõàü tu ÷atatrayam / tatastasya kùaye jàte kàkayoniü vrajetpunaþ // RKV_20.64 // tatràpi ca ÷atànyaùñau kli÷yate pàpakarmaõi / varàho da÷a janmàni tadante jàyate kçmiþ // RKV_20.65 // tata÷càrohiõãü pràpya gogajà÷vançjanmabhàk / ÷råyate ÷ruti÷àstreùu vedeùu ca paraütapa // RKV_20.66 // sarvapàpàdhikaü pàpaü bàlahatyà dvijottama / bàlahatyàyuto vipraþ pacyate narake dhruvam // RKV_20.67 // varùàõi ca ÷atànyaùñau pràpnoti yamayàtanàm / tasmàdalpataro doùaþ pibato me stanaü tava // RKV_20.68 // tathaivàpibataþ pàpaü jàyate bahuvarùikam / kùudhàtçùàviràmaste puõyaü ca pibataþ stanam // RKV_20.69 // ato na cetaþ saüdigdhaü kartavyamiha karhicit / ehi vipra yathàkàmaü bàlàrthe piba me stanam // RKV_20.70 // tato 'haü vacanaü ÷rutvà stanaü pàtuü samudyataþ / na ca tçptiü vijànàmi pibataþ stanamuttamam // RKV_20.71 // triü÷advarùasahasràõi bhàrataivaü ÷atàni ca / tataþ prabuddhotsaïge 'haü màyànidràvimohitaþ // RKV_20.72 // nidràvigatamoho 'haü yàvatpa÷yàmi pàõóava / tàvatsuptaü na pa÷yàmi na ca taü bàlakaü vibho // RKV_20.73 // caturastàü÷ca vai kumbhàn pa÷yàmi tatra bhàrata / na ca pa÷yàmi tàü devãü gatà vai kutracicca te // RKV_20.74 // evaü vimç÷yamànasya cintayànasya tiùñhataþ / ãùaddhasitayà vàcà devã vacanamabravãt // RKV_20.75 // ÷rãdevyuvàca: kçùõaþ sa puruùaþ supto dvitãyo 'pyàgato haraþ / ye catvàra÷ca te kumbhàþ samudràste dvijottama // RKV_20.76 // ya÷ca bàlastvayà dçùño bràhmà lokapitàmahaþ / ahaü ca pçthivã j¤eyà saptadvãpà sarvatà // RKV_20.77 // yà gatà tvàü parityajya bhåtale supratiùñhità / imàü ca prekùase vipra narmadàü saritàü varàm // RKV_20.78 // sarvasattvopakàràya bçhate puõyalakùaõà / revànadã tu vikhyàtà na mçtà tena narmadà // RKV_20.79 // evaü j¤àtvà ÷amaü gaccha svastho bhava mahàmune / ityuktvà màü tadà devã tatraivàntaradhãyata // RKV_20.80 // evaü hi ÷ete bhagavànsattvasthaþ pralaye sadà / sattvaråpo mahàdevo yadàdhàre jagatsthitam // RKV_20.81 // evaü mayànubhåtaü tu dçùñamà÷caryamuttamam / sarvapàpaharaü puõyaü kathitaü te narottama // RKV_20.82 // viùõo÷caritamityuktaü yattvayà paripçcchitam / bhåya eva mahàbàho kimanyacchrotumicchasi // RKV_20.83 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vàràhakalpavçttàntavarõanaü nàma viü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 21 yudhiùñhira uvàca: ÷rutaü me vividhà÷caryaü tvatprasàdàddvijottama / bhåya÷ca ÷rotumicchàmi tanme kathaya suvrata // RKV_21.1 // kathameùà nadã puõyà sarvanadãùu cottamà / narmadà nàma vikhyàtà bhåyo me kathayànagha // RKV_21.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadà saritàü ÷reùñhà sarvapàpapraõà÷inã / tàrayetsarvabhåtàni sthàvaràõi caràõi ca // RKV_21.3 // narmadàyàstu màhàtmyaü yatpårveõa mayà ÷rutam / tatte 'haü sampravakùyàmi ÷çõuùvaikamanà nçpa // RKV_21.4 // gaïgà kanakhale puõyà kurukùetre sarasvatã / gràme và yadi vàraõye puõyà sarvatra narmadà // RKV_21.5 // tribhiþ sàrasvataü toyaü saptàhena tu yàmunam / sadyaþ punàti gàïgeyaü dar÷anàdeva nàrmadam // RKV_21.6 // kaliïgade÷àt pa÷càrdhe parvate 'marakaõñake / puõyà ca triùu lokeùu ramaõãyà pade pade // RKV_21.7 // tatra devà÷ca gandharvà çùaya÷ca tapodhanàþ / tapastaptvà mahàràja siddhiü paramikàü gatàþ // RKV_21.8 // tatra snàtvà naro ràjanniyamastho jitendriyaþ / upoùya rajanãmekàü kulànàü tàrayecchatam // RKV_21.9 // siddhikùetraü paraü tàta parvato hyamaraükañaþ / sarvadevà÷rito yasmàdçùibhiþ parisevitaþ // RKV_21.10 // siddhavidyàdharà bhåtagandharvàþ sthànamuttamam / dç÷yàdç÷yà÷ca ràjendra sevante siddhikàïkùiõaþ // RKV_21.11 // ahaü ca paramaü sthànaü tataþ prabhçti saü÷ritaþ / atra praõavaråpo vai sthàne tiùñhatyumàpatiþ // RKV_21.12 // ÷rãkaõñhaþ sagaõaþ sarvabhåtasaïghairniùevitaþ / asmàdgirivaràdbhåpa vakùye tãrthasya vistaram // RKV_21.13 // yàni santãha tãrthàni puõyàni nçpasattama / yàni yànãha tãrthàni narmadàyàstañadvaye // RKV_21.14 // na teùàü vistaraü vaktuü ÷akto brahmàpi bhåpate / yojanànàü ÷ataü sàgraü ÷råyate sariduttamà // RKV_21.15 // vistareõa tu ràjendra ardhayojanamàyatà / ùaùñitãrthasahasràõi ùaùñikoñyastathaiva ca // RKV_21.16 // parvatàd udadhiü yàvad ubhe kåle na saü÷ayaþ // RKV_21.17 // saptaùaùñisahasràõi saptaùaùñi÷atàni ca / saptaùaùñistathà koñyo vàyus tãrthàni càbravãt // RKV_21.18 // paraü kçtayuge tàni yànti pratyakùatàü nçpa / pa÷yanti mànavàþ sarve satataü dharmabuddhayaþ // RKV_21.19 // yathàyathà kalirghoro vartate dàruõo nçpa / tathàtathàlpatàü yànti hãnasattvà yato naràþ // RKV_21.20 // jàle÷varàditãrthàni parvate 'sminnaràdhipa / pitçtçptipradànyàhuþ svargamokùapradàni ca // RKV_21.21 // ÷reùñhaü dàruvanaü tatra carukàsaügamaþ ÷ubhaþ / uttare narmadàyàstu caruke÷varam uttamam // RKV_21.22 // dàruke÷varatãrthaü ca vyatãpàte÷varaü tathà / pàtàle÷varatãrthaü ca koñiyaj¤aü tathaiva ca // RKV_21.23 // iti caivottare kåle revàyà nçpasattama / amare÷varapàr÷ve ca liïgànyaùñottaraü ÷atam // RKV_21.24 // varuõe÷varamukhyàni sarvapàpaharàõi ca // RKV_21.25 // màndhàtçpurapàr÷ve ca siddhe÷varayame÷varau / oïkàràtpårvabhàge ca kedàraü tãrthamuttamam // RKV_21.26 // tatsamãpe mahàràja svargadvàramaghàpaham / nàmnà brahme÷varaü puõyaü saptasàrasvataü puraþ // RKV_21.27 // rudràùñakaü ca sàvitraü somatãrthaü tathaiva ca / etàni dakùiõe tãre revàyà bharatarùabha // RKV_21.28 // asmiüstu parvate tàta rudràõàü koñayaþ sthitàþ / snànaistuùñirbhavetteùàü gandhamàlyànulepanaiþ // RKV_21.29 // prãtàste 'pi bhavantyatra rudrà ràjan na saü÷ayaþ / japena pàpasaü÷uddhirdhyànenànantyam a÷nute // RKV_21.30 // dànena bhogànàpnoti ityevaü ÷aïkaro 'bravãt / parvatàt pa÷cime de÷e svayaü devo mahe÷varaþ / sthitaþ praõavaråpo 'sau jagadàdiþ sanàtanaþ // RKV_21.31 // tatra snàtvà ÷ucirbhåtvà brahmacàrã jitendriyaþ / pitçkàryaü prakurvãta vidhidçùñena karmaõà // RKV_21.32 // tilodakena tatraiva tarpayetpitçdevatàþ / à saptamaü kulaü tasya svarge modati pàõóava // RKV_21.33 // àtmanà saha bhogàü÷ca vividhàn labhate sukhã / ùaùñivarùasahasràõi krãóate surapåjitaþ // RKV_21.34 // modate suciraü kàlaü pitçpåjàphaladhitaþ / tataþ svargàtparibhraùño jàyate vimale kule // RKV_21.35 // dhanavàndàna÷ãla÷ca nãrogo lokapåjitaþ / punaþ smarati tattãrthaü gamanaü kurute punaþ // RKV_21.36 // dvitãye janmani bhaveddhradasyànucarotkañaþ / tathaiva brahmacaryeõa sopavàso jitendriyaþ // RKV_21.37 // sarvahiüsànivçttastu labhate phalamuttamam / evaü dharmasamàcàro yastu pràõànparityajet // RKV_21.38 // tasya puõyaphalaü yadvai tannibodha naràdhipa / ÷ataü varùasahasràõi svarge modati pàõóava // RKV_21.39 // apsarogaõasaükãrõe divya÷abdànunàdite / divyagandhànuliptàïgo divyàlaïkàrabhåùitaþ // RKV_21.40 // krãóate daivataiþ sàrddhaü siddhagandharvasaüstutaþ / tataþ svargàtparibhraùño ràjà bhavati vãryavàn // RKV_21.41 // hastya÷varathayànai÷ca dharmaj¤aþ ÷àstratatparaþ / gçhe stambha÷atàkãrõe sauvarõe rajatànvite // RKV_21.42 // saptàùñabhåmisudvàre dàsãdàsasamàkule / mattamàtaïganiþ÷vàsairvàjiheùitanàditaiþ // RKV_21.43 // kùubhyate tasya taddvàramindrasya bhuvanaü yathà / ràjaràje÷varaþ ÷rãmànsarvastrãjanavallabhaþ // RKV_21.44 // tasmingçhe vasitvà tu krãóàbhogasamanvitaþ / jãvedvarùa÷ataü sàgraü sarvavyàdhivivarjitaþ // RKV_21.45 // evaü teùàü bhavetsarvaü ye mçtà hyamare÷vare / agniprave÷aü yaþ kuryàd bhaktyà hyamarakaõñake // RKV_21.46 // sa mçtaþ svargamàpnoti yàsyate paramàü gatim / snànaü dànaü japo homaþ ÷ubhaü và yadi và÷ubham // RKV_21.47 // puràõe ÷råyate ràjansarvaü koñiguõaü bhavet / tasyàstãre tu ye vçkùàþ patitàþ kàlaparyaye // RKV_21.48 // narmadàtoyasaüspçùñàste yànti paramàü gatim / anivçttikà gatistasya pavanasyàmbare yathà // RKV_21.49 // patanaü kurute yastu tasmiüstãrthe naràdhipa / kanyàstrãõi sahasràõi pàtàle bhogabhàginaþ // RKV_21.50 // tiùñhanti bhavane tasya preùaõe pràrthayanti ca / divyabhogaiþ susampannaþ krãóate kàlam // RKV_21.51 // pçthivyàü hy àsamudràyàü tàdç÷o naiva jàyate / yàdç÷o 'yaü nara÷reùñha parvato 'marakaõñakaþ // RKV_21.52 // tatra tãrthaü tu vij¤eyaü parvatasyànu pa÷cime / hrado jàle÷varo nàma triùu lokeùu vi÷rutaþ // RKV_21.53 // tatra piõóapradànena sandhyopàsanakena tu / pitaro dvàda÷àbdàni tarpitàstu bhavanti vai // RKV_21.54 // dakùiõe narmadàtãre kapilà tu mahànadã / saralàrjunasaüchannà khadirairupa÷obhità // RKV_21.55 // màdhavãsallakãbhi÷ca vallãbhi÷ càpyalaükçtà / ÷vàpadairgarjamànai÷ca gomàyuvànaràdibhiþ // RKV_21.56 // pakùijàtivi÷eùai÷ca nityaü pramudità nçpa / sàgraü koñi÷ataü tatra çùãõàmiti ÷u÷ruma // RKV_21.57 // tapastaptvà gataü mokùaü yeùàü janma na càgamaþ / yena tatra tapastaptaü kapilena mahàtmanà // RKV_21.58 // tatra taccàbhavattãrthaü puõyaü siddhaniùevitam / yena sà kàpilaistàta sevità çùibhiþ purà // RKV_21.59 // tena sà kapilà nàma gãtà pàpakùayaükarã / tatra koñi÷ataü sàgraü tãrthànàm amare÷vare // RKV_21.60 // ahoràtroùito bhåtvà mucyate sarvakilbiùaiþ / dànaü ca vidhivad dattvà yathà÷aktyà dvijottame // RKV_21.61 // ã÷varànugrahàtsarvaü tatra koñiguõaü bhavet / yasmàdanakùaraü råpaü praõavasyeha bhàrata // RKV_21.62 // ÷ivasvaråpasya tataþ kçtamàtràkùaraü bhavet / tirya¤caþ pa÷ava÷caiva vçkùà gulmalatàdayaþ // RKV_21.63 // te 'pi tatra kùayaü yàtàþ svargaü yànti na saü÷ayaþ / vi÷alyà tatra yà proktà tatraiva tu mahànadã // RKV_21.64 // snàtvà dattvà yathànyàyaü tatràpi sukçtã bhavet / tatra devagaõàþ sarve sakinnaramahoragàþ // RKV_21.65 // yakùaràkùasagandharvà çùaya÷ca tapodhanàþ / sarve samàgatàstàü vai pa÷yanti hyamare÷vare // RKV_21.66 // tai÷ca sarvaiþ samàgamya vanditau tau ÷ubhau kañau / purà yuge mahàghore sarvalokabhayaükare // RKV_21.67 // narmadàyàþ sutastatra sa÷alyo vi÷alãkçtaþ / sarvadevai÷ca çùibhirvi÷alyà tena sà smçtà // RKV_21.68 // yudhiùñhira uvàca: utpannà tu kathaü tàta vi÷alyà kapilà katham / kathaü và narmadàputraþ ÷alyayukto 'bhavanmune // RKV_21.69 // à÷caryabhåtaü lokasya ÷rotumicchàmi suvrata // RKV_21.70 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: purà dàkùàyaõã nàma sahità ÷ålapàõinà / krãóitvà narmadàtoye parayà ca mudà nçpa // RKV_21.71 // jalàduttãrya sahasà vastramanyatsamàharat / devyàstu snànavastraü tatpãóitaü lãlayà nçpa // RKV_21.72 // sahitànucarãbhistu indràyudhanibhaü bhç÷am / tasminniùpãóyamàne tu vàri yanniþsçtaü tadà // RKV_21.73 // tasmàdiyaü sarijjaj¤e kapilàkhyà mahànadã / saüyogàdaïgaràgasya vastrodyatkapilaü jalam // RKV_21.74 // galitaü tena kapilà varõato nàmato 'bhavat / tathà gandharasairyuktaü nànàpuùpaistu vàsitam // RKV_21.75 // nànàvarõàruõaü ÷ubhraü vastràdyadvàri niþsçtam / pãóyamànaü karaiþ ÷ubhrais tais tu pallavakomalaiþ // RKV_21.76 // kapilaü jalami÷raistu tasmàdeùà saridvarà / kapilà cocyate tajj¤aiþ puràõàrthavi÷àradaiþ // RKV_21.77 // eùà vai vastrasambhåtà narmadàtoyasambhavà / mahàpuõyatamà j¤eyà kapilà sariduttamà // RKV_21.78 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye kapilàsaritsambhavavarõanaü nàmaikaviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 22 ÷rã màrkaõóeya uvàca: ataþ paraü pravakùyàmi sà vi÷alyà hyabhådyathà / à÷caryabhåtà lokasya sarvapàpakùayaükarã // RKV_22.1 // brahmaõo mànasaþ putro mukhyo hyagnirajàyata / mukhyo vahniritiprokta çùiþ paramadhàrmikaþ // RKV_22.2 // tasya svàhàbhavatpatnã smçtà dàkùàyaõã tu sà / tasyàü mukhyà mahàràja trayaþ putràstadà 'bhavan // RKV_22.3 // agniràhavanãyastu dakùiõàgnistathaiva ca / gàrhapatyastçtãyastu trailokyaü yai÷ca dhàryate // RKV_22.4 // tathà vai gàrhapatyo 'gnirjaj¤e putradvayaü ÷ubham / padmakaþ ÷aïkunàmà ca tàvubhàvagnisattamau // RKV_22.5 // vasannagnirnadãtãre samà÷ritya mahattapaþ / rudramàràdhayàmàsa jitàtmà susamàhitaþ // RKV_22.6 // da÷avarùasahasràõi cacàra vipulaü tapaþ / tamuvàca mahàdevaþ prasanno vçùabhadhvajaþ // RKV_22.7 // bhobho bråhi mahàbhàga yatte manasi vartate / dàtà hyaham asaüdeho yadyapi syàt sudurlabham // RKV_22.8 // agniruvàca: narmadeyaü mahàbhàgà sarito yà÷ca ùoóa÷a / bhavantu mama patnyastàstvatprasàdànmahe÷vara // RKV_22.9 // tàsu vai cintitàn putràn agryàn utpàdayàmyaham / eùa eva varo deva dãyatàü me mahe÷vara // RKV_22.10 // ã÷vara uvàca: etàstu dhiùõinàmnyo vai bhaviùyanti saridvaràþ / patnyastava vi÷àlàkùyo vede khyàtà na saü÷ayaþ // RKV_22.11 // tàsàü putrà bhaviùyanti hyagnayo ye 'dhvare smçtàþ / dhiùõyànàma suvikhyàtà yàvadàbhåtasamplavam // RKV_22.12 // evamuktvà mahàdevastatraivàntaradhãyata / narmadà ca saricchreùñhà tasya bhàryà babhåva ha // RKV_22.13 // kàverã kçùõaveõã ca revà ca yamunà tathà / godàvarã vitastà ca candrabhàgà iràvatã // RKV_22.14 // vipà÷à kau÷ikã caiva sarayåþ ÷atarudrikà / ÷iprà sarasvatã caiva hràdinã pàvanã tathà // RKV_22.15 // etàþ ùoóa÷à nadyo vai bhàryàrthaü saüvyavasthitàþ / tadàtmànaü vibhajyà÷u dhiùõãùu sa mahàdyutiþ // RKV_22.16 // vyabhicàràt tu bhartur vai narmadàdyàsu dhiùõiùu / utpannàþ ÷ucayaþ putràþ sarve te dhiùõyapàþ smçtàþ // RKV_22.17 // tasyà÷ca narmadàyàstu dhiùõãndro nàma vi÷rutaþ / babhåva putro balavànråpeõàpratimo nçpa // RKV_22.18 // tato devàsuraü yuddham abhavallomaharùaõam / mayatàrakam ityevaü triùu lokeùu vi÷rutam // RKV_22.19 // tatra daityair mahàghorair mayatàrapurogamaiþ / tàóitàste suràstrastà viùõuü vai ÷araõaü yayuþ // RKV_22.20 // tràyasva no hçùãke÷à ghoràdasmànmahàbhayàt / daityànsarvànsaüharasva mayatàrapurogamàn // RKV_22.21 // evamuktaþ sa bhagavàndi÷o da÷a vyalokayat / tato bhagavatà dçùñau raõe pàvakamàrutau // RKV_22.22 // àhåtau viùõunà tau tu sakà÷aü jagmatuþ kùaõàt / sthitau tau praõatau càgre devadevasya dhãmataþ // RKV_22.23 // tato dhiùõiþ pàvakendro devenokto mahàtmanà / nirdahemàn mahàghoràn nàrmadeya mahàsuràn // RKV_22.24 // athaivamukau tau devau raõe pàvakamàrutau / daityàn dadahatuþ sarvàn mayatàrapurogamàn // RKV_22.25 // dahyamànàstu te sarve ÷astrairagniü tvaveùñayan / divyairagnyarkasaïkà÷aiþ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ // RKV_22.26 // tàü÷càgniþ ÷astranikarairnirdadàha mahàsuràn / jvàlàmàlàkulaü sarvaü vàyunà nirmitaü tadà // RKV_22.27 // dahyamànàstato daityà agnijvàlàsamàvçtàþ / pravi÷ya pàtàlatalaü jale lãnàþ sahasra÷aþ // RKV_22.28 // tataþ kumàramagniü tu narmadàputramavyayam / påjayitvà suràþ sarve jagmuste trida÷àlayam // RKV_22.29 // sa÷alyastu mahàtejà revàputro vçto 'gnibhiþ / narmadàmàgataþ kùipraü màtaraü draùñumutsukaþ // RKV_22.30 // taü dçùñvà putram àyàntaü ÷astraugheõa parikùatam / narmadà puõyasalilà abhyutthàya suvismità // RKV_22.31 // paryaùvajata bàhubhyàü prasnavàpãóitastanã / sa÷alyaü putramàdàya kàpilaü hradamàvi÷at // RKV_22.32 // praviùñamàtre tu hrade kàpile pàpanà÷ini / sa÷alyaü taü vi÷alyaü ca kùaõàtkçtavatã tadà // RKV_22.33 // sa vi÷alyo 'bhavad yasmàt pràpya tasyàþ ÷ivaü jalam / kapilà nàmatas tena vi÷alyà cocyate budhaiþ // RKV_22.34 // anye 'pi tatra ye snàtàþ ÷ucayastu samàhitàþ / pàpa÷alyaiþ pramucyante mçtà yànti suràlayam // RKV_22.35 // etatte sarvamàkhyàtaü yatpçùño 'haü purà tvayà / utpattikàraõaü tàta vi÷alyàyà nare÷vara // RKV_22.36 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye vi÷alyàsambhavo nàma dvàviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 23 màrkaõóeya uvàca: tatraiva saïgame ràjanbhaktyà paramayà nçpa / pràõàüstyajanti ye martyàste yànti paramàü gatim // RKV_23.1 // saünyastasarvasaükalpo yastu pràõànparityajet / amare÷varamàsàdya sa svarge niyataü vaset // RKV_23.2 // ÷ailendraü yaþ samàsàdya àtmànaü mu¤cate naraþ / vimànenàrkavarõena sa gacchedamaràvatãm // RKV_23.3 // naraü patantamàlokya nagàd amarakaõñakàt / bruvantyapsarasaþ sarvà mama bhartà bhavediti // RKV_23.4 // samaü jalaü dharmavido vadanti sàrasvataü gàïgamiti prabuddhàþ / tasyopariùñàt pravadanti tajj¤à revàjalaü nàtra vicàraõàsti // RKV_23.5 // anekavidyàdharakinnaràdyair adhyàsitaü puõyatamàdhivàsaiþ / revàjalaü dhàrayato hi mårdhnà sthànaü surendràdhipateþ samãpe // RKV_23.6 // narmadà sarvadà sevyà bahunoktena kiü nçpa / yadãcchenna punardraùñuü ghoraü saüsàrasàgaram // RKV_23.7 // trayàõàmapi lokànàü mahatã pàvanã smçtà / yatra tatra mçtasyàpi dhruvaü gàõe÷varã gatiþ // RKV_23.8 // anekayaj¤àyatanair vçtàïgã na hyatra kiücidyadatãrthamasti / tasyàstu tãre bhavatà yaduktaü tapasvino vàpyatapasvino và // RKV_23.9 // mriyanti ye pàpakçto manuùyàste svargamàyànti yathà 'marendràþ // RKV_23.10 // evaü tu kapilà caiva vi÷alyà ràjasattama / ã÷vareõa purà sçùñà lokànàü hitakàmyayà // RKV_23.11 // tatra snàtvà naro ràjansopavàso jitendriyaþ / a÷vamedhasya mahato 'saü÷ayaü phalamàpnuyàt // RKV_23.12 // anà÷akaü ca yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa / sarvapàpavinirmukto yàti vai ÷ivamandiram // RKV_23.13 // pçthivyàü sàgaràntàyàü snànadànena yatphalam / vi÷alyàsaïgame snàtvà sakçttatphalama÷nute // RKV_23.14 // evaü puõyà pavitrà ca kathità tava bhåpate / bhåyo màü pçcchasi ca yattaccaiva kathayàmyaham // RKV_23.15 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vi÷alyàsaïgamamàhàtmyavarõanaü nàma trayoviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 24 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: saïgamaþ karanarmadayoþ pure màndhàtçsaüj¤ite / gatvà snàtvà tapayitvà pitþnviùõupuraü nayet // RKV_24.1 // mardayitvà karau pårvaü viùõurdaityajighàüsayà / cakraü jagràha tatraiva svedàjjàtà saridvarà // RKV_24.2 // saügatà revayà tatra snàtvà pàpaiþ pramucyate // RKV_24.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye karanarmadàsaïgamamàhàtmyavarõanaü nàma caturviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 25 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: oükàràtpårvabhàge vai saïgamo lokavi÷rutaþ / revayà saügatà yatra nãlagaïgà nçpottama // RKV_25.1 // tatra snàtvà japitvà ca ko 'rtho 'labhyo bhavedbhuvi / ùaùñirvarùasahasràõi nãlakaõñhapure vaset // RKV_25.2 // tarpayitvà pitþ¤ ÷ràddhe tilami÷rairjalairapi / uddharedàtmanà sàrdhaü puruùànekaviü÷atim // RKV_25.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye nãlagaïgàyàþ saïgamamàhàtmyavarõanaünàma pa¤caviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 26 yudhiùñhira uvàca: jàle÷vare 'pi yatproktaü tvayà pårvaü dvijottama / tatkathaü tu bhavetpuõyam çùisiddhaniùevitam // RKV_26.1 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: jàle÷varàt paraü tãrthaü na bhåtaü na bhaviùyati / tasyotpattiü kathayataþ ÷çõu tvaü pàõóunandana // RKV_26.2 // purà çùigaõàþ sarve sendrà÷caiva marudgaõàþ / tàpità asuraiþ sarvaiþ kùayaü nãtà hyaneka÷aþ // RKV_26.3 // bàõàsuraprabhçtibhirjambha÷umbhapurogamaiþ / vadhyamànà hyanekai÷ca brahmàõaü ÷araõaü gatàþ // RKV_26.4 // vimànaiþ parvatàkàrair hayai÷caiva gajopamaiþ / syandanairnagaràkàraiþ siüha÷àrdålayojitaiþ // RKV_26.5 // kacchapairmakarai÷cànye jagmuranye padàtayaþ / pràpya te paramaü sthànama÷akyaü yadadhàrmikaiþ // RKV_26.6 // dçùñvà padmodbhavaü devaü sarvalokasya ÷aïkaram / te sarve tatra gatvà tu stutiü cakruþ samàhitàþ // RKV_26.7 // devà åcuþ / jayàmeya jayàbheda jaya sambhåtikàraka / padmayone sura÷reùñha tvàü vayaü ÷araõaü gatàþ // RKV_26.8 // tacchrutvà tu vaco devo devànàü bhàvitàtmanàm / meghagambhãrayà vàcà pratyuvàca pitàmahaþ // RKV_26.9 // kiü vo hyàgamanaü devàþ sarveùàü ca vivarõatà / kenàvamànitàþ sarve ÷ãghraü kathayatàmaràþ // RKV_26.10 // devà åcuþ / bàõo nàma mahàvãryo dànavo baladarpitaþ / tenàsmàkaü hçtaü sarvaü dhanaratnairviyojitàþ // RKV_26.11 // devànàü vacanaü ÷rutvà brahmà lokapitàmahaþ / cintayàmàsa deve÷astasya nà÷àya yà kriyà // RKV_26.12 // avadhyo dànavaþ pàpaþ sarveùàü vai divaukasàm / muktvà tu ÷aïkaraü devaü na mayà na ca viùõunà // RKV_26.13 // tatraiva sarve gacchàmo yatra devo mahe÷varaþ / sa gati÷caiva sarveùàü vidyate 'nyo na ka÷cana // RKV_26.14 // evamuktvà suraiþ sarvairbrahmà vedavidàüvaraþ / bràhmaõaiþ saha vidvadbhirato yatra mahe÷varaþ // RKV_26.15 // stutibhi÷ca supuùñàbhistuùñàva parame÷varam // RKV_26.16 // devà åcuþ / jaya tvaü devadeve÷a jayomàrdha÷arãradhçk / vçùàsana mahàbàho ÷a÷àïkakçtabhåùaõa // RKV_26.17 // namaþ ÷ålàgrahastàya namaþ khañvàïgadhàriõe / jaya bhåtapate deva dakùayaj¤avinà÷ana // RKV_26.18 // pa¤càkùara namo deva pa¤cabhåtàtmavigraha / pa¤cavaktramaye÷àna vedaistvaü tu pragãyase // RKV_26.19 // sçùñipàlanasaühàràüstvaü sadà kuruùe namaþ / aùñamårte smarahara smara satyaü yathà stutaþ // RKV_26.20 // pa¤càtmikà tanurdeva bràhmaõaiste pragãyate / sadyo vàme tathàghore ã÷o tatpuruùe tathà // RKV_26.21 // hemajàle suvistãrõe haüsavatkåjase hara / evaü stuto munigaõairbrahmàdyai÷ca suràsuraiþ // RKV_26.22 // prahçùñaþ sumanà bhåtvà surasaïghànuvàca ha // RKV_26.23 // ã÷vara uvàca: svàgataü devavipràõàü suprabhàtàdya ÷arvarã / kiü kurmo vadata kùipraü ko 'nyaþ sevyaþ suràsuraiþ // RKV_26.24 // kiü duþkhaü ko nu santàpaþ kuto vo bhayamàgatam / kathayadhvaü mahàbhàgàþ kàraõaü yanmanogatam // RKV_26.25 // evamuktàstu rudreõa pratyavocansurarùabhàþ / svànsvàndehàndar÷ayanto lajjamànà adhomukhàþ // RKV_26.26 // asti ghoro mahàvãryo dànavo baladarpitaþ / bàõo nàmeti vikhyàto yasya tattripuraü mahat // RKV_26.27 // tena vai sutapastaptaü da÷avarùa÷atàni hi / tasya tuùño 'bhavadbrahmà niyamena damena ca // RKV_26.28 // puràõi tànyabhedyàni dadau kàmagamàni vai / àyasaü ràjataü caiva sauvarõaü ca tathàparam // RKV_26.29 // tripuraü brahmaõà sçùñaü bhramattatkàmagàmi ca / tasyaiva tu balotkçùñàstripure dànavàþ sthitàþ // RKV_26.30 // trailokyaü sakalaü deva pãóayanti mahàsuràþ / daõóapà÷àsi÷astràõi avikàre vikurvate / tripuraü dànavairjuùñaü bhramattaccakrasaünibham // RKV_26.31 // kvaciddç÷yamadç÷yaü và mçgatçùõaiva lakùyate // RKV_26.32 // yasminpatati taddivyaü dçptasya tripuraü mahat / na tatra bràhmaõà devà gàvo naiva tu jantavaþ // RKV_26.33 // na tatra dç÷yate kiücitpatedyatra puratrayam / nadyo gràmà÷ca de÷à÷ca bahavo bhasmasàtkçtàþ // RKV_26.34 // suvarõaü rajataü caiva maõimauktikameva ca / strãratnaü ÷obhanaü yacca tatsarvaü karùate balàt // RKV_26.35 // na ÷astreõa na càstreõa na divà ni÷i và hara / ÷akyate devasaïghai÷ca nihantuü sa kathaücana // RKV_26.36 // taddahasva mahàdeva tvaü hi naþ paramà gatiþ / evaü prasàdaü deve÷a sarveùàü kartumarhasi // RKV_26.37 // yena devà÷ca gandharvà çùaya÷ca tapodhanàþ / paràü dhçtiü samàyànti tatprabho kartumarhasi // RKV_26.38 // ã÷vara uvàca: etatsarvaü kariùyàmi mà viùàdaü gamiùyatha / acireõaiva kàlena kuryàü yuùmatsukhàvaham // RKV_26.39 // à÷vàsayitvà tàndevànsarvànindrapurogamàn / cintayàmàsa deve÷astripurasya vadhaü prati // RKV_26.40 // kathaü kena prakàreõa hantavyaü tripuraü mayà / tamekaü nàradaü muktvà nànyopàyo vidhãyate // RKV_26.41 // evaü saüstabhya càtmànaü tato dhyàtaþ sa nàradaþ / tatkùaõàdeva sampràpto vàyubhåto mahàtapàþ // RKV_26.42 // kamaõóaludharo devastridaõóã j¤ànakovidaþ / yogapaññàkùasåtreõa chatreõaiva viràjitaþ // RKV_26.43 // jañàjåñàbaddha÷irà jvalanàrkasamaprabhaþ / tridhà pradakùiõãkçtya daõóavatpatito bhuvi // RKV_26.44 // kçtà¤jalipuño bhåtvà nàrado bhagavànmuniþ / stotreõa mahatà ÷arvaþ stuto bhaktyà mahàmanàþ // RKV_26.45 // nàrada uvàca: jaya ÷ambho viråpàkùa jaya deva trilocana / jaya ÷aïkara ã÷àna rudre÷vara namo 'stu te // RKV_26.46 // tvaü patistvaü jagatkartà tvameva layakçdvibho / tvameva jagatàü nàtho duùñàtakaniùådanaþ // RKV_26.47 // tvaü naþ pàhi sure÷àna trayãmårte sanàtana / bhavamårte bhavàre tvaü bhajatàmabhayo bhava // RKV_26.48 // bhavabhàvavinà÷àrthaü bhava tvàü ÷araõaü bhaje / kimarthaü cintito deva àj¤à me dãyatàü prabho // RKV_26.49 // kasya saükùobhaye cittaü ko vàdya patatu kùitau / kamadya kalahenàhaü yojaye jayatàüvara // RKV_26.50 // nàradasya vacaþ ÷rutvà devadevo mahe÷varaþ / utphullanayano bhåtvà idaü vacanam abravãt // RKV_26.51 // svàgataü te muni÷reùñha sadaiva kalahapriya / vãõàvàdanatattvaj¤a brahmaputra sanàtana // RKV_26.52 // gaccha nàrada ÷ãghraü tvaü yatra tattripuraü mahat / bàõasya dànavendrasya sarvalokabhayàvaham // RKV_26.53 // bhartàro devatàtulyàþ striyastatràpsaraþsamàþ / tàsàü vai tejasà caiva bhramate tripuraü mahat // RKV_26.54 // na ÷akyate kathaü bhettuü sarvopàyairdvijottama / gatvà tvaü mohaya kùipraü pçthagdharmairanekadhà // RKV_26.55 // nàrada uvàca: tava vàkyena deve÷a bhedayàmi purottamam / abhedyaü bahudhopàyairyattu devaiþ savàsavaiþ // RKV_26.56 // evamuktvà gato bhåpa ÷atayojanamàyatam / bàõasya tatpura÷reùñham çddhivçddhisamàyutam // RKV_26.57 // kçtakautukasambàdhaü nànàdhàtuvicitritam / anekaharmyasaüchannam anekàyatanojjvalam // RKV_26.58 // dvàratoraõasaüyuktaü kapàñàrgalabhåùitam / bahuyantrasamopetaü pràkàraparikhojjvalam // RKV_26.59 // vàpãkçpataóàgai÷ca devatàyatanairyutam / haüsakàraõóavàkãrõaü padminãkhaõóamaõóitam // RKV_26.60 // anekavana÷obhàóhyaü nànàvihagamaõóitam / evaü guõagaõàkãrõaü bàõasya puramuttamam // RKV_26.61 // tasya madhye mahàkàyaü saptakakùaü su÷obhitam / bàõasya bhavanaü divyaü sarvaü kà¤canabhåùitam // RKV_26.62 // mauktikàdàma÷obhàóhyaü vajravaióåryabhåùitam / rukmapaññatalàkãrõaü ratnabhåmyà su÷obhitam // RKV_26.63 // mattamàtaïganiþ÷vàsaiþ syandanaiþ saükulãkçtam / hayaheùita÷abdai÷ca nàrãõàü nåpurasvanaiþ // RKV_26.64 // khaógatomarahastai÷ca vajràïku÷a÷aràyudhaiþ / rakùitaü ghoraråpai÷ca dànavairbaladarpitaiþ // RKV_26.65 // evaü guõagaõàkãrõaü bàõasya bhavanottamam / kailàsa÷ikharaprakhyaü mahendrabhavanopamam // RKV_26.66 // nàrado gagane ÷ãghramagamatpurasaümukhaþ / dvàrade÷aü samàsàdya kùattàraü vàkyamabravãt // RKV_26.67 // bhobhoþ kùattarmahàbuddhe ràjakàryavi÷àrada / ÷ãghraü bàõàya càcakùva nàrado dvàri tiùñhati // RKV_26.68 // sa vandayitvà caraõau nàradasya tvarànvitaþ / sabhàmadhyagataü bàõaü vij¤aptum upacakrame // RKV_26.69 // vepamànàïgayaùñistu kareõàpihitànanaþ / ÷çõvatàü sarvayodhànàmidaü vacanamabravãt // RKV_26.70 // vandito devagandharvairyakùakinnaradànavaiþ / kalipriyo duràràdhyo nàrado dvàri tiùñhati // RKV_26.71 // dvàrapàlasya tadvàkyaü ÷rutvà bàõastvarànvitaþ / dvàþsthamàha mahàdaityaþ savismayamidaü tadà // RKV_26.72 // bàõa uvàca: brahmaputraü satejaskaü duþsahaü duratikramam / prave÷aya mahàbhàgaü kimarthaü vàrito bahiþ // RKV_26.73 // ÷rutvà prabhorvacastasya pràve÷ayadudãritam / gatvà vegena mahatà nàradaü gçhamàgatam // RKV_26.74 // dçùñvà devarùim àyàntaü nàradaü surapåjitam / sàhasotthàya saühçùño vavande caraõau muneþ // RKV_26.75 // dadau càsanamarghyaü ca pàdyaü påjàü yathàvidhi / nyavedayacca tadràjyamàtmànaü bàndhavaiþ saha // RKV_26.76 // papraccha ku÷alaü càpi muniü bàõàsuraþ svayam // RKV_26.77 // nàrada uvàca: sàdhu sàdhu mahàbàho danorvaü÷avivarddhana / ko 'nyastribhuvane ÷làghyas tvàü muktvà danupuügava // RKV_26.78 // påjito'haü danu÷reùñha dhanaratnaiþ su÷obhanaiþ / ràjyena càtmanà vàpi hyevaü kaþ påjayetparaþ // RKV_26.79 // na me kàryaü hi bhogena bhuïkùva ràjyamanàmayam / tvaddar÷anotsukaþ pràpto dçùñvà devaü mahe÷varam // RKV_26.80 // bhramate tripuraü loke strãsatãtvànmayà ÷rutam / tàndraùñukàmaþ sampràptastvaddàràndànave÷vara // RKV_26.81 // manyase yadi me ÷ãghraü dar÷ayasva ca màciram / nàradasya vacaþ ÷rutvà ka¤cukiü samudãkùya vai // RKV_26.82 // antaþpuracaraü vçddhaü daõóapàõiü guõànvitam / uvàca ràjà hçùñàtmà ÷abdenàpårayandi÷aþ // RKV_26.83 // nàradàya mahàdevãü dar÷ayasveha ka¤cukin / antaþpuracaraiþ sarvaiþ sametàm avi÷aïkitaþ // RKV_26.84 // nàthasyàj¤àü puraskçtya gçhãtvà nàradaü kare / pravi÷yàkathayaddevyai nàrado 'yaü samàgataþ // RKV_26.85 // dçùñvà devã muni÷reùñhaü kçtvà pàdàbhivandanam / àsanaü kà¤canaü ÷ubhram arghyapàdyàdikaü dadau // RKV_26.86 // tasyai sa bhagavàüstuùño hyà÷ãrvàdamadàtparam / nànyà devi triloke 'pi tvatsamà dç÷yate 'ïganà // RKV_26.87 // pativratà ÷ubhàcàrà satya÷aucasamanvità / yasyàþ prabhàvàttripuraü bhramate cakravatsadà // RKV_26.88 // tacchrutvà vacanaü devã nàradasya sudànvitam / paryapçcchadçùiü bhaktyà dharmaü dharmabhçtàüvarà // RKV_26.89 // ràj¤yuvàca: bhagavanmànuùe loke devàstuùyanti kairvrataiþ / kàni dànàni dãyante yeùàü ca syànmahatphalam // RKV_26.90 // upavàsà÷ca ye kecitstrãdharme kathità budhaiþ / yaiþ kçtaiþ svargamàyànti sukçtinyaþ striyo yathà // RKV_26.91 // yat tat sarvaü mahàbhàga kathayasva yathàtatham / ÷rotumicchàmyahaü sarvaü kathayasvàvi÷aïkitaþ // RKV_26.92 // nàrada uvàca: sàdhu sàdhu mahàbhàge pra÷no 'yaü veditastvayà / yaü ÷rutvà sarvanàrãõàü dharmavçddhistu jàyate // RKV_26.93 // upavàsai÷ca dànai÷ca patiputrau va÷ànugau / bàndhavaiþ påjyate nityaü yaiþ kçtaiþ kathayàmi te // RKV_26.94 // durbhagà subhagà yaistu subhagà durbhagà bhavet / putriõã putrarahità hyaputrà putriõã tathà // RKV_26.95 // bhartàraü labhate kanyà tathànyà bhartçvarjità / kçtàkçtai÷ca jàyante tannibodhasva sundari // RKV_26.96 // tiladhenuü suvarõaü ca råpyaü gà vàsasã tathà / pànãyaü bhåmidànaü ca gandhadhåpànulepanam // RKV_26.97 // pàdukopànahau chatraü puõyàni vya¤janàni ca / pàdàbhyaïgaü ÷iro'bhyaïgaü snànaü ÷ayyàsanàni ca // RKV_26.98 // etàni ye prayacchanti nopasarpanti te yamam / madhu màùaü payaþ sarpirlavaõaü guóamauùadham // RKV_26.99 // pànãyaü bhåmidànaü ca ÷àlãnikùurasàüstathà / àraktavàsasã ÷lakùõe dampatyorlalitàdine // RKV_26.100 // saubhàgyaü jàyate caiva iha loke paratra ca / bràhmaõe vçttasampanne suråpe ca guõànvite // RKV_26.101 // tithau yasyàmidaü deyaü tatte ràj¤i vadàmyaham / pratipatsu ca yà nàrã pårvàhõe ca ÷ucivratà // RKV_26.102 // indhanaü bràhmaõe dadyàtprãyatàü me hutà÷anaþ / tasyà janmàni ùañtriü÷adaïgapratyaïgasandhiùu // RKV_26.103 // na rajo naiva santàpo jàyate ràjavallabhe / dvitãyàyàü tu yà nàrã navanãtamudànvità // RKV_26.104 // dadàti dvijamukhyàya sukumàratanurbhavet / lavaõaü vipravaryàya tçtãyàyàü prayacchati // RKV_26.105 // gaurã me prãyatàü devã tasyàþ puõyaphalaü ÷çõu / kaumàrikà patiü pràpya tena sàrddhamumà yathà // RKV_26.106 // krãóatyavidhavà càpi labhate sà mahadya÷aþ / naktaü kçtvà caturthyàü vai dadyàdvipràya modakàn // RKV_26.107 // prãyatàü mama deve÷o gaõanàtho vinàyakaþ / tasyàstena phalenà÷u sarvakarmasu bhàmini // RKV_26.108 // vighnaü na jàyate kvàpi evamàha pitàmahaþ / pa¤camãü tu tataþ pràpya bràhmaõe tiladà tu yà // RKV_26.109 // sà bhavedråpasampannà yathà caiva tilottamà / ùaùñhyàü tu yà madhåkasya phaladà tu bhavetsadà // RKV_26.110 // uddi÷ya càgnijaü devaü bràhmaõe vedapàrage / tasyàþ putro yathà skando devasaïgheùu cottamaþ // RKV_26.111 // utpadyate mahàràjaþ sarvalokeùu påjitaþ / saptamyàü yà dvija÷reùñhaü suvarõena prapåjayet // RKV_26.112 // uddi÷ya jagato nàthaü devadevaü divàkaram / tasya puõyaphalaü yadvai kathitaü dvijasattamaiþ // RKV_26.113 // tatte ràj¤i pravakùyàmi ÷çõuùvaikamanàþ sati / dadråcitrakakuùñhàni maõóalàni vicarcikà // RKV_26.114 // na bhavantãha càïgeùu pårvakarmàrjitànyapi / kçùõàü dhenuü tathàùñamyàü yà prayacchati bhàminã // RKV_26.115 // bràhmaõe vçttasampanne prãyatàü me mahe÷varaþ / tasyà janmàrjitaü pàpaü na÷yate vibhavànvità // RKV_26.116 // jàyate nàtra sandeho yasmàddànamanuttamam / gandhadhåpaü tu yà nàrã bhaktyà vipràya dàpayet // RKV_26.117 // kàtyàyanãü samuddi÷ya navamyàü ÷çõu yatphalam / tasyà bhràtà pità putraþ patirvà raõamuttamam // RKV_26.118 // pràpyate naiva sãdanti tena dànena rakùitàþ / ikùudaõóarasaü devi da÷amyàü yà prayacchati // RKV_26.119 // lokapàlànsamuddi÷ya bràhmaõe vyaïgavarjite / tena dànena sà nityaü sarvalokasya vallabhà // RKV_26.120 // jàyate nàtra sandeha ityevaü ÷aïkaro 'bravãt / ekàda÷yàmupoùyàtha dvàda÷yàmudakapradà // RKV_26.121 // nàràyaõaü samuddi÷ya bràhmaõe viùõutatpare / sà sadà spar÷asambhàùairdràvayedbhàvayejjanam // RKV_26.122 // yasmàddànaü maharloke hyanantam udake bhavet / pàdàbhyaïgaü ÷iro'bhyaïgaü kàmamuddi÷ya vai dvije // RKV_26.123 // dadàti ca trayoda÷yàü bhaktyà paramayàïganà / yasyàü yasyàü mçtà jàyed bhåyo yonyàü tu janmani // RKV_26.124 // tasyàü tasyàü tu sà bharturna viyujyeta karhicit / tathàpyevaü caturda÷yàü dadyàt pàtramupànahau // RKV_26.125 // brahmaõe dharmamuddi÷ya tasyà lokà hyanàmayàþ / evaü ca pakùapakùànte ÷ràddhe tarped dvijottamàn // RKV_26.126 // avyucchinnà sadà ràj¤i santatir jàyate bhuvi / evaü te tithimàhàtmyaü dànayogena bhàùitam // RKV_26.127 // tathà vanaspatãnàü tu àràdhanavidhiü ÷çõu / jambåü nimbataruü caiva tindukaü madhukaü tathà // RKV_26.128 // àmraü càmalakaü caiva ÷àlmaliü vañapippalau / ÷amãbilvàmalãvçkùaü kadalãü pàñalãü tathà // RKV_26.129 // anyànpuõyatamànvçkùànupetya svargamàpnuyàt // RKV_26.130 // nàrada uvàca: caitre màse tu yà nàrã kuryàdvratamanuttamam / tasya vratasya cànyàni kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm // RKV_26.131 // ÷rutena yena subhage durbhagatvaü na pa÷yati / yathà himaü raviü pràpya vilayaü yàti bhåtale // RKV_26.132 // tathà duþkhaü ca daurbhàgyaü vratàdasmàdvilãyate / madhukàkhyàü tu lalitàmàràdhayati yena vai // RKV_26.133 // vidhiü taü ÷çõu subhage kathyamànaü sukhàvaham / caitre ÷uklatçtãyàyàü susnàtà ÷uddhamànasà // RKV_26.134 // pratimàü madhuvçkùasya ÷àïkarãm umayà saha / kàrayitvà dvijavaraiþ pratiùñhàpya yathàvidhi // RKV_26.135 // sugandhikusumairdhåpaistathà karpårakuïkumaiþ / påjayed vidhinà devaü mantrayuktena bhàminã // RKV_26.136 // pàdau namaþ ÷ivàyeti meóhre vai manmathàya ca / kàlodaràyet yudaraü nãlakaüñhàya kaõñhakam // RKV_26.137 // ÷iraþ sarvàtmane påjya umàü pa÷càtprapåjayet / kùàmodaràyaihyudaraü sukaõñhàyai ca kaõñhakam // RKV_26.138 // ÷iraþ saubhàgyadàyinyai pa÷càdarghyaü pradàpayet // RKV_26.139 // namaste devadeve÷a umàvara jagatpate / arghyeõànena me sarvaü daurbhàgyaü nà÷aya prabho / iti arghyamantraþ // RKV_26.140 // arghyaü dattvà tataþ pa÷càtkarakaü vàripåritam / madhåkapàtropabhçtaü sahiraõyaü tu ÷aktitaþ // RKV_26.141 // karakaü vàrisampårõaü saubhàgyena tu saüyutam / dattaü tu lalite tubhyaü saubhàgyàdivivardhanam / iti karakadànamantraþ // RKV_26.142 // mantreõànena vipràya dadyàt karakamuttamam / lavaõaü varjayec chuklàü yàvadanyàü tçtãyikàm // RKV_26.143 // kùamàpya devãü deve÷àü naktam adyàtsvayaü haviþ / anena vidhinà sàrdhaü màsi màsi hy apakramet // RKV_26.144 // phàlgunasya tçtãyàyàü ÷uklàyàü tu samàpyate / vai÷àkhe lavaõaü deyaü jyeùñhe càjyaü pradãyate // RKV_26.145 // àùàóhe màsi niùpàvàþ payo deyaü tu ÷ràvaõe / mudgà deyà nabhasye tu ÷àlimà÷vayuje tathà // RKV_26.146 // kàrttike ÷arkaràpàtraü karakaü rasasaübhçtam / màrga÷ãrùe tu kàrpàsaü karakaü ghçtasaüyutam // RKV_26.147 // pauùe tu kuïkumaü deyaü màghe pàtraü tilair bhçtam / phàlgune màsi sampràpte pàtraü modakasaübhçtam // RKV_26.148 // pa÷càttçtãyàdeyaü yattatpårvasyàü vivarjayet / vidhànamàsàü sarvàsàü sàmànyaü manasaþ priye // RKV_26.149 // pratimàü madhuvçkùasya tàmeva pratipåjayet / tasmai sarvaü tu vipràya àcàryàya pradãyate // RKV_26.150 // tataþ saüvatsarasyànte udyàpanavidhiü ÷çõu / madhuvçkùaü tato gatvà bahusambhàrasaüvçtaþ // RKV_26.151 // nikhanetpratimàü madhye màdhåkãü madhukasya ca / tatrasthaü påjayet sarvam umàdehàrddhadhàriõam // RKV_26.152 // påjopahàrairvipulaiþ kuïkumena punaþpunaþ / ÷lakùõàbhiþ puùpamàlàbhiþ kausumbhaiþ kesareõa ca // RKV_26.153 // kausumbhe vàsasã ÷ubhre atasãpuùpasannibhe / paridhàpya tàü pratimàü dampatã ravisaükhyayà // RKV_26.154 // upànadyugalai÷chatraiþ kaõñhasåtraiþ sakaõñhikaiþ / kañakairaïgulãyai÷ca ÷ayanãyaiþ ÷ubhàstçtaiþ // RKV_26.155 // kuïkumena viliptàïgau bahupuùpai÷ca påjitau / bhojayed vividhai ratnair madhåkàvàsake sthitau // RKV_26.156 // bhuktotthitau tu vi÷ràmya ÷ayyàsu ca kùamàpayet / gurumålaü yataþ sarvaü gururj¤eyo mahe÷varaþ // RKV_26.157 // prãte gurau tataþ sarvaü jagatprãtaü suràsuram / yadyadiùñatamaü loke yatkiüciddayitaü gçhe // RKV_26.158 // tatsarvaü gurave deyamàtmanaþ ÷reya icchatà / idaü tu dhanibhir deyamanyair deyaü yathocyate // RKV_26.159 // dàmpatyamekaü vidhivatpratipåjya ÷ubhavrataiþ / dvitãyaü gurudàmpatyaü vitta÷àñhyaü vivarjayet // RKV_26.160 // tataþ kùamàpayeddevãü devaü ca bràhmaõaü gurum / yathà tvaü devi lalite na viyuktàsi ÷ambhunà // RKV_26.161 // tathà me patiputràõàm aviyogaþ pradãyatàm / anena vidhinà kçtvà tçtãyàü madhusaüj¤ikàm // RKV_26.162 // indràõã cendrapatnãtvamavàpa sutamuttamam / saubhàgyaü sarvalokeùu sarvarddhisukhamuttamam // RKV_26.163 // anena vidhinà yà tu kumàrã vratamàcaret / ÷obhanaü patimàpnoti yathendràõyà ÷atakratuþ // RKV_26.164 // durbhagà subhagatvaü ca subhagà putriõã bhavet / putriõyakùayamàpnoti na ÷okaü pa÷yati kvacit // RKV_26.165 // anekajanmajanitaü daurbhàgyaü na÷yati dhruvam / mçtà tu tridivaü pràpya umayà saha modate // RKV_26.166 // kalpakoñi÷ataü sàgraü bhuktvà bhogàn yathepsitàn / punastu sambhave loke pàrthivaü patim àpnuyàt // RKV_26.167 // subhagà råpasampannà pàrthivaü janayet sutam // RKV_26.168 // etatte kathitaü sarvaü vratànàmuttamaü vratam / anyatpçcchasva subhage và¤chitaü yaddhçdi sthitam // RKV_26.169 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye madhåkatçtãyàvratavidhànamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 27 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: nàradasya vacaþ ÷rutvà ràj¤ã vacanam abravãt / prasàdaü kuru viprendra gçhõa dànaü yathepsitam // RKV_27.1 // suvarõamaõiratnàni vastràõi vividhàni ca / tatte dàrayàmi viprendra yaccànyad api durlabham // RKV_27.2 // ràj¤yàstu vacanaü ÷rutvà nàrado vàkyam abravãt / anyeùàü dãyatàü bhadre ye dvijàþ kùãõavçttayaþ // RKV_27.3 // vayaü tu sarvasampannà bhaktigràhyàþ sadaiva hi / ityuktà sà tadà ràj¤ã vedavedàïgapàragàn // RKV_27.4 // àhåya bràhmaõàn niþsvàndàtuü samupacakrame / yat kiücinnàradenoktaü dànasaubhàgyavardhanam // RKV_27.5 // tena dànena me nityaü prãyetàü hari÷aïkarau / tato ràj¤ã ca sà pràha nàradaü munipuügavam // RKV_27.6 // ràj¤yuvàca: dànaü dattaü tvayoktaü yadbhartçkarmaparaü hi tat / àjanmajanma me bhartà bhavedbàõo dvijottama // RKV_27.7 // nànyo hi daivataü tàta muktvà bàõaü dvijottama / tena satyena me bhartà jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_27.8 // nànyo dharmo bhavet strãõàü daivataü hi patiryathà / tathàpi tava vàkyena dànaü dattaü yathàvidhi // RKV_27.9 // svakaü karma kariùyàmo bhartàraü prati mànada / brahmarùe gaccha cedànãü tvamà÷ãrvàdaþ pradãyatàm // RKV_27.10 // tatheti tàmanuj¤àpya nàrado nçpasattama / sarvàsàü mànasaü hçtvà anyataþ kçtamànasaþ // RKV_27.11 // jagàmàdar÷anaü vipraþ påjyamànastu khecaraiþ / tato gatamanaskàstà bhartàraü prati bhàrata // RKV_27.12 // vivarõà niùprabhà jàtà nàradena vimohitàþ // RKV_27.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye tripurakùobhaõavarõanaü nàma saptaviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 28 màrkaõóeya uvàca: etasminn antare rudro narmadàtañamàsthitaþ / krãóate hyumayà sàrddhaü nàradas tatra càgataþ // RKV_28.1 // praõamya devadeve÷amumayà saha ÷aïkaram / vyaj¤àpayat tadà devaü yad vçttaü tripure tadà // RKV_28.2 // gato 'haü svàminirde÷àd yatra tadbàõamandiram / dçùñà bàõaü yathànyàyaü gato hyantaþpuraü mahat // RKV_28.3 // tatra bhàryàsahasràõi dçùñvà bàõasya dhãmataþ / yathàyogyaü yathàkàmam àgataþ kùobhya tatpuram // RKV_28.4 // nàradasya vacaþ ÷rutvà sàdhu sàdhviti påjayan / cintayàmàsa deve÷o bhramaõaü tripurasya hi // RKV_28.5 // karamuktaü yathà cakraü viùõunà prabhaviùõunà / mahàvegaü mahàyàmaü rakùitaü tejasà mama // RKV_28.6 // sa ca me bhaktinirato bàõo loke ca vi÷rutaþ / bhàratã ca mayà dattà bràhmaõànàü vi÷eùataþ // RKV_28.7 // evaü sa suciraü kàlaü devadevo mahe÷varaþ / cintayitvà sunirvàõaü kàryaü prati jane÷varaþ // RKV_28.8 // tato 'sau mandaraü dhyàtvà càpe kçtvà guõe mahãm / viùõuü sanàtanaü devaü bàõe dhyàtvà trilocanaþ // RKV_28.9 // phale hutà÷anaü devaü jvalantaü sarvatomukham / suparõaü puïkhayor madhye jave vàyuü prakalpya ca // RKV_28.10 // rathaü mahãmayaü kçtvà dhuri tàva÷vinàvubhau / akùe sure÷varaü devam agrakãlyàü dhanàdhipam // RKV_28.11 // yamaü tu dakùiõe pàr÷ve vàme kàlaü sudàruõam / àdityacandrau cakre tu gandharvànàrakàdiùu // RKV_28.12 // yantàraü ca surajyeùñhaü vedànkçtvà hayottamàn / khalãnàdiùu càïgàni ra÷mãü÷chandàüsi càkarot // RKV_28.13 // kçtvà pratodam oükàraü mukhagràhyaü mahe÷varaþ / dhàtàraü càgrataþ kçtvà vidhàtàraü ca pçùñhataþ // RKV_28.14 // màrutàtsarvato digbhya årdhvayantre tathaiva ca / mahoragapi÷àcàü÷ca siddhavidyàdharàüstathà // RKV_28.15 // gaõàü÷ca bhåtasaïghàü÷ca sarve sarvàïgasaüdhiùu / yugamadhye sthito meruryugasyàdho mahàgiriþ // RKV_28.16 // sarpà yantrasthità ghoràþ ÷amye varuõanairçtau / gàyatrã caiva sàvitrã sthite te ra÷mibandhane // RKV_28.17 // satyaü rathadhvaje ÷aucaü damaü rakùàü samantataþ / rathaü devamayaü kçtvà devadevo mahe÷varaþ // RKV_28.18 // saünaddhaþ kavacã khaógã baddhagodhàïgulitravàn / baddhà parikaraü gàóhaü jañàjåñaü niyamya ca // RKV_28.19 // sajjaü kçtvà dhanurdivyaü yojayitvà rathottamam / rathamadhye sthito devaþ ÷u÷ubhe ca yudhiùñhira // RKV_28.20 // dhanuùaþ ÷abdanàdenàkampayacca jagattrayam / sthànaü kçtvà tu vai÷àkhaü nibhçtaü saüsthito haraþ // RKV_28.21 // nirãkùya suciraü kàlaü kopasaüraktalocanaþ / dhyàtvà taü paramaü mantram àtmànaü ca nirudhya saþ // RKV_28.22 // mumoca sahasà bàõaü purasya vadhakàïkùayà / yadà trãõi sametàni antarikùasthitàni tu // RKV_28.23 // tataþ kàlanimeùàrdhaü dçùñvaikyaü tripurasya ca / triparvaõà tri÷alyena tatastànyavasàdayat // RKV_28.24 // tato lokà bhayatrastàs tripure bharatottama / sarvàsuravinà÷àya kàlaråpà bhayàvahàþ // RKV_28.25 // aññahàsàn pramu¤canti kaùñaråpà naràs tadà / nimeùonmeùaõaü caiva kurvanti lipikarmasu // RKV_28.26 // niùpandanayanà martyà÷citreùvàlikhità iva / devàyatanagà devà rañanti prahasanti ca / svapne pa÷yanti càtmànaü raktàmbaravibhåùitam // RKV_28.27 // raktamàlyottamàïgà÷ca patantaþ kàrdame hrade / pa÷yanti nàma càtmànaü satailàbhyaïgamastakam // RKV_28.28 // pa÷yanti yànamàråóhaü ràsabhai÷ca nçpottama / saüvartako mahàvàyuryugàntapratimo mahàn // RKV_28.29 // gçhàn unmålayàmàsa vçkùajàtãnaneka÷aþ / bhåmikampàþ sanirghàtà ulkàpàtàþ sahasra÷aþ // RKV_28.30 // rudhiraü varùate devo mi÷ritaü karkarairbahu / agnikuõóeùu vipràõàü hutaþ samyagghutà÷anaþ // RKV_28.31 // jvalate dhåmasaüyukto visphuliïgakaõaiþ saha / kuüjarà vimadà jàtàsturagàþ sattvavarjitàþ // RKV_28.32 // avàditàni vàdyante vàditràõi sahasra÷aþ / dhvajà hyakampitàþ petu÷chatràõi vividhàni ca // RKV_28.33 // jvalati pàdapàstatra parõàni ca sabhaü tataþ / sarvaü tadvyàkulãbhåtaü hàhàkàrasamanvitam // RKV_28.34 // udyànàni vicitràõi prababha¤ja prabha¤janaþ / tena saüpreritàþ sarve jvalanti vi÷ikhàþ ÷ikhàþ // RKV_28.35 // vçkùagulmalatàvallyo gçhàõi ca samantataþ / digvibhàgai÷ca sarvai÷ca pravçtto havyavàhanaþ // RKV_28.36 // sarvaü kiü÷ukaparõàbhaü prajvalaccaiva dç÷yate / gçhàdgçhaü tadà gantuü naiva dhåmena ÷akyate // RKV_28.37 // harakopàgninirdagdhàþ krandante tripure janàþ / pradãptaü sarvato dikùu dahyate tripuraü param // RKV_28.38 // patanti ÷ikharàgràõi vi÷ãrõàni sahasra÷aþ / pàvako dhåmasaüpçkto dahyamànaþ samantataþ // RKV_28.39 // nçtyanvai vyàptadigde÷aþ kàntàreùvabhidhàvati / devàgàreùu sarveùu gçheùvaññàlakeùu ca // RKV_28.40 // pravçtto hutabhuktatra pure kàlapracoditaþ / dadàha lokànsarvatra harakopaprakopitaþ // RKV_28.41 // dahate traipuraü lokaü bàlavçddhasamanvitam / sapuraü sagçhadvàraü savàhanavanaü nçpa // RKV_28.42 // kecidbhojanasaktà÷ca pànàsaktàstathàpare / aparà nçtyagãteùu saüsaktà vàrayoùitaþ // RKV_28.43 // anyonyaü ca pariùvajya hutà÷ana÷ikhàrditàþ / dahyamànà nçpa÷reùñha sarve gacchantyacetanàþ // RKV_28.44 // athànye dànavàstatra dahyante 'gnivimohitàþ / na ÷aktà÷cànyato gantuü dhåmenàkulitànanàþ / haüsakàraõóavàkãrõà nalinyo hemapaïkajàþ // RKV_28.45 // dahyante vividhàs tatra vàpyaþ kåpà÷ca bhàrata / dç÷yante 'naladagdhàni purodyànàni dãrghikàþ / amlànaiþ païkajai÷channà vistãrõàvasuyojanàþ // RKV_28.46 // girikåñanibhàstatra pràsàdà ratna÷obhitàþ / dç÷yante 'nalasaüdagdhà vi÷ãrõà dharaõãtale // RKV_28.47 // narastrãbàlavçddheùu dahyamàneùu sarvataþ / nirdayaü jvalate vahnirhàhàkàro mahànabhåt / kàcicca sukhasaüsuptàpramattànyà nçpottama // RKV_28.48 // krãóitvà ca suvistãrõa÷ayanasthà varàïganà / kàcitsuptà vi÷àlàkùã hàràvalivibhåùità / dhåmenàkulità dãnà nyapataddhavyavàhane // RKV_28.49 // kàcittasminpure dãpte putrasnehànulàlasà / putram àliïgate gàóhaü dahyate tripure 'gninà // RKV_28.50 // kàcitkanakavarõàbhà indranãlavibhåùità / bhartàraü patitaü dçùñvà patità tasya copari // RKV_28.51 // kàcidàdityavarõàbhà prasuptà tu priyopari / agnijvàlàhatà gàóhaü kaüñhamàliïgate nçpa // RKV_28.52 // medhavarõà parà nàrã calatkanakamekhalà / ÷vetavastrottarãyà tu papàta dharaõãtale // RKV_28.53 // kàcitkundenduvarõàbhà nãlaratnavibhåùità / ÷irasà prà¤jalir bhåtvà vij¤àpayati pàvakam // RKV_28.54 // kasyà÷cijjvalate vastraü ke÷àþ kasyà÷ca bhàrata / jvalajjvalanasaïkà÷air hemabhàõóaistrasaühita ca // RKV_28.55 // kàcitprabhåtaduþkhàrtà vilalàpa varàïganà / bhasmãbhåtaü patiü dçùñvà krandantã kurarã yathà // RKV_28.56 // àliïgya gàóhaü sahasà patità tasya mårdhani / kàcicca bahuduþkhàrtà vyalapatstrã svave÷mani // RKV_28.57 // bhasmasàcca kçtaü dçùñvà krandate kurarã yathà / màtaraü pitaraü kàciddçùñvà vigatacetanam // RKV_28.58 // vepate patità bhåmau khedità vaóavà yathà / ita÷ceta÷ca kàcicca dahyamànà varàïganà // RKV_28.59 // nàpa÷yadbàlamutsaïge viparãtamukhã sthità / kumbhilasya gçhaü dagdhaü patitaü dharaõãtale // RKV_28.60 // kåùmàõóasya ca dhåmrasya kuhakasya bakasya ca / viråpanayanasyàpi viråpàkùasya caiva hi // RKV_28.61 // ÷umbho óimbha÷ca raudra÷ca prahlàda÷càsurottamaþ / daõóapàõir vipàõi÷ca siühavaktras tathànagha // RKV_28.62 // dundubha÷caiva saühràdo óiõóirmuõóis tathaiva ca / bàõabhràtà ca bàõa÷ca kravyàdavyàghravaktrakau // RKV_28.63 // evamanye 'pi ye keciddànavà baladarpitàþ / teùàü gçhe tathà vahnirjvalate nirdayo nçpa / dahyamànàþ striyastàta vilapanti gçhe gçhe // RKV_28.64 // karuõàkùaravàdinyo niràdhàrà gatàþ ÷ivam / yadi vairaü suràre÷ca puruùoparipàvaka // RKV_28.65 // striyaþ kimaparàdhyanti gçhapa¤jarakokilàþ / anirdayo nç÷aüsastvaü kaste kopaþ striyaü prati // RKV_28.66 // kiü tvayà na ÷rutaü loke avadhyàþ sarvathà striyaþ / kiü tu tubhyaü guõo hyasti dahane pavaneritaþ // RKV_28.67 // na kàruõyaü tvayà kiücid dàkùiõyaü ca striyaü prati / dayàü mlecchà hi kurvanti vacanaü vãkùya yoùitàm // RKV_28.68 // mlecchànàm api ca mleccho durnivàryo hyacetanaþ / evaü vilapamànànàü strãõàü tatraiva bhàrata // RKV_28.69 // jvàlàkalàpabahulaþ prajvalatyeva pàvakaþ / evaü dçùñvà tato bàõo dahyamàna uvàca ha // RKV_28.70 // avaj¤àya vinaùño 'haü pàpàtmà harama¤jasà / mayà pàpena mårkheõa ye lokà nà÷ità dhruvam // RKV_28.71 // gobràhmaõà hatà nityamiha loke paratra ca / nà÷itànyannapànàni mañhàràmà÷ramàstathà // RKV_28.72 // çùãõàmà÷ramà÷caiva devàràmà gaõàlayàþ / tena pàpena me dhvaüsastapasa÷ca balasya ca // RKV_28.73 // kiü dhanena kariùyàmi ràjyeõàntaþpureõa ca // RKV_28.74 // varaü ÷aïkarapàdau ca ÷araõaü yàmi måóhadhãþ / na màtà na pità caiva na bandhur nàparo janaþ // RKV_28.75 // muktvà caiva mahe÷ànaü paramàrtiharaü param / àtmanà ca kçtaü pàpamàtmanaiva tu bhujyate // RKV_28.76 // ahaü punaþ samastai÷ca dahyàmi saha sàdhubhiþ / evamuktvà ÷ivaü liïgaü kçtvà tanmastakopari // RKV_28.77 // nirjagàma gçhàcchãghraü pàvakenàvaguõñhitaþ / sa khinnaþ svinnagàtrastu praskhalaüstu muhur muhuþ // RKV_28.78 // haraü gadgadayà vàcà stuvanvai ÷araõaü yayau / tvatkopànalanirdagdho yadi vadhyo 'smi ÷aïkara // RKV_28.79 // tvatprasàdànmahàdeva mà me liïgaü praõa÷yatu / arcitaü me sura÷reùñha dhyàtaü bhaktyà mayà vibho // RKV_28.80 // pràõàdiùñatamaü deva tasmàd rakùitum arhasi / yadi te 'ham anugràhyo vadhyo và surasattama // RKV_28.81 // pratijanma mahàdeva tvadbhaktiracalàstu me / pa÷ukãñapataïgeùu tiryagyonigateùu ca / svakarmaõà mahàdeva tvadbhaktiracalàstu me // RKV_28.82 // evamuktvà mahàbhàgo bàõo bhaktimatàü varaþ / stotreõa devadeve÷aü chandayàmàsa bhàrata // RKV_28.83 // bàõa uvàca: ÷iva ÷aïkara sarvaharàya namo bhavabhãtabhayàrtiharàya namaþ / kusumàyudhadehavinà÷aükara pramadàpriyakàmaka deva namaþ // RKV_28.84 // jaya pàrvatã÷a paramàrthasàra jaya viracitabhãmabhujaïgahàra / jaya nirmalabhasmaviliptagàtra jaya mantramåla jagadekapàtra // RKV_28.85 // jaya viùadharakapilajañàkalàpa jaya bhairavavighçtapinàkacàpa / jaya viùamanayanaparimuktasaïga jaya ÷aïkara dhçtagàïgataraïga // RKV_28.86 // jaya bhãmaråpa khañvàïgahasta ÷a÷i÷ekhara jaya jagatàü pra÷asta / jaya sukhare÷a suralokasàra jaya sarvasakalanirdagdhasàra // RKV_28.87 // jaya kãrtanãya jagatàü pavitra jaya vçùàïka bahuvidhacaritra / jaya viracitanarakaïkàlamàla aghàsuradehakaïkàlakàla // RKV_28.88 // jaya nãlakaüñha varavçùabhagamana jaya sakalalokaduritànu÷amana / jaya siddhasuràsuravinatacaraõa jaya rudra raudrabhavajaladhitaraõa // RKV_28.89 // jaya giri÷a sure÷varamànanãya jaya såkùmaråpa saücitanãya / jaya dagdhatripura vi÷vasattva jaya sakala÷àstraparamàrthatattva // RKV_28.90 // jaya duravabodha saüsàratàra kalikaluùamahàrõavaghoratàra / jaya suràsuradevagaõe÷a namo hayavànarasiühagajendramukha // RKV_28.91 // atihrasvasthålasudãrghatama upalabdhir na ÷akyate te hyamaraiþ / praõato 'smi nira¤jana te caraõau jaya sàmba sulocanakàntihara // RKV_28.92 // apràpya tvàü kim atyantam ucchrayã na vinà÷ayet / atipramàthi ca tadà tapo mahatsudàruõam // RKV_28.93 // na putrabàndhavà dàrà na samastaþ suhçjjanaþ / saïkañe 'bhyupagacchanti vrajantamekagàminam // RKV_28.94 // yadeva karma kaivalyaü kçtaü tena ÷ubhà÷ubham / tadeva sàrthavat tasya bhavatyagre tu gacchataþ // RKV_28.95 // nirdhanasyaiva carato na bhayaü vidyate kvacit / dhanãbhayairna mucyeta dhanaü tasmàttyajàmyaham // RKV_28.96 // lubdhàþ pàpàni kurvanti ÷uddhàü÷à naiva mànavàþ / ÷rutvà dharmasya sarvasvaü ÷rutvà caivàvadhàrya tat // RKV_28.97 // tvaü viùõustvaü jagannàtho brahmaråpaþ sanàtanaþ / indrastvaü devadeve÷a suranàtha namo 'stu te // RKV_28.98 // tvaü kùitirvaruõa÷caiva pavanastvaü hutà÷anaþ / tvaü dãkùà yajamàna÷ca àkà÷aü soma eva ca // RKV_28.99 // tvaü såryastvaü tu vitte÷o yamastvaü gurureva ca / tvayà vyàptaü jagatsarvaü trailokyaü bhàsvatà yathà // RKV_28.100 // etadbàõakçtaü stotraü ÷rutvà devo mahe÷varaþ / krodhaü muktvà prasannàtmà tadà vacanam abravãt // RKV_28.101 // ã÷vara uvàca: na bhetavyaü na bhetavyamadyaprabhçti dànava / sauvarõe bhavane tiùñha mama pàr÷ve 'thavà punaþ // RKV_28.102 // putrapautraprapautrai÷ca bàndhavaiþ saha bhàryayà / adyaprabhçti vatsa tvamavadhyaþ sarva÷atruùu // RKV_28.103 // màrkaõóeya uvàca: bhåyastasya varo datto devadevena bhàrata / svarge martye ca pàtàle påjitaþ sasuràsuraiþ // RKV_28.104 // akùaya÷càvyaya÷caiva vasa tvaü vai yathàsukham / tato nivàrayàmàsa rudraþ sapta÷ikhaü tadà // RKV_28.105 // tçtãyaü rakùitaü tasya puraü devena ÷ambhunà / jvàlàmàlàkulaü cànyatpatitaü dharaõãtale // RKV_28.106 // ardhena prasthitàdårdhvaü tasya jvàlà divaü gatàþ / hàhàkàro mahàüstatra çùisaïghairudãritaþ // RKV_28.107 // daivatai÷ca mahàbhàgaiþ siddhavidyàdharàdibhiþ / ekaü tu patitaü tatra ÷rã÷aile khaõóamuttaram // RKV_28.108 // dvitãyaü patitaü ràja¤chaile hyamarakaõñake / prajvalatpatitaü tatra tena jvàle÷varaü smçtam // RKV_28.109 // dagdhe tu tripure ràjanpatite khaõóa uttame / rudro devaþ sthitastatra jvàlàmàlànivàrakaþ // RKV_28.110 // hàhàkàraparàõàü tu çùãõàü rakùaõàya ca / svayaü mårtirmahe÷àn umàvçùabhasaüyutaþ // RKV_28.111 // manasàpi smared yastu bhaktyà hyamarakaõñakam / càndràyaõàdhikaü puõyaü sa labhennàtra saü÷ayaþ // RKV_28.112 // atipuõyo giri÷reùñho yasmàd bharatasattama / asmànnityaü bhaved ràjansarvapàpakùayaükaraþ // RKV_28.113 // nànàdrumalatàkãrõo nànàpuùpopa÷obhitaþ / nànàgulmalatàkãrõo nànàvallãbhir àvçtaþ // RKV_28.114 // siühavyàghrasamàkãrõo mçgayåthairalaükçtaþ / ÷vàpadànàü ca ghoùeõa nityaü pramudito 'bhavat // RKV_28.115 // brahmendraviùõupramukhairhyamarai÷ca sahasra÷aþ / sevyate devadeve÷aþ ÷aïkarastatra parvate // RKV_28.116 // patanaü kurute yo 'sminparvate 'marakaõñake / krãóate krama÷o ràjanbhuvanàni caturda÷a // RKV_28.117 // aindraü vàhnaü ca kauberaü vàyavyaü yàmyameva ca / nairçtyaü vàruõaü caiva saumyaü sauraü tathaiva ca // RKV_28.118 // bràhmaü ca padamakliùñaü vaiùõavaü tadanantaram / umàrudraü mahàbhàga ai÷varaü tadanantaram // RKV_28.119 // paraü sadà÷ivaü ÷àntaü såkùmaü jyotiratãndriyam / tasminyàti layaü dhãro vidhinà nàtra saü÷ayaþ // RKV_28.120 // yudhiùñhira uvàca: ko 'pyatra vidhiruddiùñaþ patane çùisattama / etanme sarvamàcakùva saü÷ayo 'sti mahàmune // RKV_28.121 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çõuùva kathayiùyàmi taü vidhiü pàõóunandana / yatkçtvà prathamaü karma nipatettadanantaram // RKV_28.122 // kçtvà kçcchratrayaü pårvaü japtvà lakùaü da÷aiva tu / ÷àkayàvakabhukcaiva ÷ucistriùavaõo nçpa // RKV_28.123 // trikàlamarcayedã÷aü devadevaü trilocanam / da÷àü÷ena tu ràjendra homaü tatraiva kàrayet // RKV_28.124 // lakùavàraü japeddevaü gandhamàlyai÷ca påjayet / ràtrau svapne tadà pa÷yedvimànasthaü tataþ kùipet // RKV_28.125 // anenaiva vidhànena àtmànaü yastu nikùipet / svargalokamanupràpya krãóate trida÷aiþ saha // RKV_28.126 // triü÷advarùasahasràõi triü÷atkoñyas tathaiva ca / muktvà manoramànbhogàüs tadà gacchenmahãtalam // RKV_28.127 // pçthivãmekacchatreõa bhunakti lokapåjitaþ / vyàdhi÷okavinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_28.128 // jvàle÷varaü tu tattãrthaü triùu lokeùu vi÷rutam / tatra jvàlà nadã pàrtha prasrutà ÷ivanirmità // RKV_28.129 // nirvàpya tad bàõapuraü revayà saha saügatà / tatra snàtvà mahàràja vidhinà mantrasaüyutaþ // RKV_28.130 // tilasaümi÷ratoyena tarpayet pitçdevatàþ / piõóadànena ca pitþn paiõóarãkaphalaü labhet // RKV_28.131 // anà÷akaü tu yaþ kuryàttasmiüstãrthe naràdhipa / mucyate sarvapàpebhyo rudralokaü sa gacchati // RKV_28.132 // amaràõàü ÷atai÷caiva sevito hyamare÷varaþ / tathaiva çùisaïghai÷ca tena puõyatamo mahàn // RKV_28.133 // samantàdyojanaü tãrthaü puõyaü hy amarakaõñakam / rudrakoñisamopetaü tena tatpuõyamuttamam // RKV_28.134 // tasya parvataràjasya yaþ karoti pradakùiõam / pradakùiõãkçtà tena pçthivã nàtra saü÷ayaþ // RKV_28.135 // vàcikaü mànasaü caiva kàyikaü trividhaü ca yat / na÷yate pàtakaü sarvamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_28.136 // amare÷varapàr÷ve ca tãrthaü ÷akre÷varaü nçpa / tapas taptvà purà tatra ÷akreõa sthàpitaü kila // RKV_28.137 // ku÷àvartaü nàma tãrthaü brahmaõà ca kçtaü ÷ubham / brahmakuõóamiti khyàtaü haüsatãrthaü tathà param // RKV_28.138 // ambarãùasya tãrthaü ca mahàkàle÷varaü tathà / kàveryàþ pårvabhàge ca tãrthaü vai màtçke÷varam // RKV_28.139 // etàni dakùiõe tãre revàyà bharatarùabha / saüsevanasnànadànaiþ pàpasaïghaharàõi ca // RKV_28.140 // bhçgutuïge mahàràja prasiddho bhairavaþ ÷ivaþ / tasya yàmyavibhàge ca tãrthaü vai capale÷varam // RKV_28.141 // etau sthitau duþkhaharau revàyà uttare tañe / tàvabhyarcya tathà natvà samyag yàtràphalaü bhavet / adçùñapåjitau tau hi naràõàü vighnakàrakau // RKV_28.142 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe tripuravidhvaüsane jvàle÷varatãrthàmare÷vatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñàviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 29 yudhiùñhira uvàca: kàverãti ca vikhyàtà triùu lokeùu sattama / màhàtmyaü ÷rotum icchàmi tasyà màrkaõóa tattvataþ // RKV_29.1 // kãdç÷aü dar÷anaü tasyàþ phalaü spar÷e 'thavà vibho / snàne jàpye 'thavà dàna upavàse tathà mune // RKV_29.2 // kathayasva mahàbhàga kàverãsaïgame phalam / dharmaþ ÷ruto 'tha dçùño và kathito và kçto 'pi và // RKV_29.3 // anumodito và viprendra punàtãti ÷rutaü mayà / yathà dharmaprasaïge tu mune dharmo 'pi jàyate // RKV_29.4 // svarga÷ca naraka÷caiva ityevaü vaidikã ÷rutiþ // RKV_29.5 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàbhàga yatpçùño 'haü tvayàdhunà / ÷çõuùvaikamanà bhåtvà kàverãphalam uttamam // RKV_29.6 // asti yakùo mahàsattvaþ kuberonàma vi÷rutaþ / so 'pi tãrthaprabhàvena ràjanyakùàdhipo 'bhavat // RKV_29.7 // tacchçõuùva vidhànena bhaktyà paramayà nçpa / siddhiü pràpto mahàbhàga kàverãsaïgamena tu // RKV_29.8 // kàveryà narmadàyàs tu saïgame lokavi÷rute / tatra snàtvà ÷ucirbhåtvà kuberaþ satyavikramaþ // RKV_29.9 // vidhivanniyamaü kçtvà ÷àstrayuktyà narottama / àràdhayanmahàdevamekacittaþ sanàtanam // RKV_29.10 // ekàhàro vasanmàsaü tathà ùaùñhàhnakàlikaþ / pakùopavàsã nyavasat kaücit kàlaü nçpottama // RKV_29.11 // måla÷àkaphalai÷cànyaü kàlaü nayati buddhimàn / kiücitkàlaü vasaüstatra tãrthe ÷aivàlabhojanaþ // RKV_29.12 // paràkeõànayatkàlaü kçcchreõàpi ca mànada / càndràyaõena càpyanyamanyaü vàyvambubhojanaþ // RKV_29.13 // evaü tatra nara÷reùñha kàmaràgavivarjitaþ / sthito varùa÷ataü sàgraü karùayansvaü tathà vapuþ // RKV_29.14 // tato varùa÷atasyànte devadevo mahe÷varaþ / tuùñastu parayà bhaktyà tamuvàca hasanniva // RKV_29.15 // bhobho yakùa mahàsattva varaü varaya suvrata / parituùño 'smi te bhaktyà tava dàsye yathepsitam // RKV_29.16 // yakùa uvàca: yadi tuùño 'si deve÷a umayà saha ÷aïkara / adyaprabhçti sarveùàü yakùàõàmadhipo bhave // RKV_29.17 // akùaya÷càvyaya÷caiva tava bhaktipuraþsaraþ / dharme matiü ca me nityaü dadasva parame÷vara // RKV_29.18 // ã÷vara uvàca: yattvayà pràrthitaü sarvaü phalaü dharmasya tattathà / ityevamuktvà taü tatra jagàmàdar÷anaü haraþ // RKV_29.19 // so 'pi snàtvà vidhànena saütarpya pitçdevatàþ / àmantrayitvà tattãrthaü kçtàrtha÷ca gçhaü yayau // RKV_29.20 // påjitastatra yakùaistu so 'bhiùikto vidhànataþ / cakàra vipulaü tatra ràjyamãpsitamuttamam // RKV_29.21 // tatra cànye suràþ siddhà yakùagandharvakiünaràþ / gaõà÷càpsarasàü tatra çùaya÷ca tathànagha // RKV_29.22 // kàverãsaïgamaü tena sarvapàpaharaü viduþ / svargàõàmapi sarveùàü dvàrametadyudhiùñhira // RKV_29.23 // te dhanyàste mahàtmànasteùàü janma sujãvitam / kàverãsaïgame snàtvà yairdattaü hi tilodakam // RKV_29.24 // da÷a pårve pare tàta màtçtaþ pitçtastathà / pitaraþ pitàmahàstena uddhçtà narakàrõavàt // RKV_29.25 // tasmàtsarvaprayatnena tatra snàyãta mànavaþ / arcayedã÷varaü devaü yadãcchecchà÷vatãü gatim // RKV_29.26 // kàverãsaïgame ràjansnànadànàrcanaü naraiþ / kçtaü bhaktyà nara÷reùñha a÷vamedhàdhikaü phalam // RKV_29.27 // homena càkùayaþ svargo japàdàyurvivardhate / dhyànato nityamàyàti padaü ÷ivakalàtmakam // RKV_29.28 // agniprave÷aü yaþ kuryàt tasmiüs tãrthe nare÷vara / agniloke vasettàvadyàvadàbhåtasamplavam // RKV_29.29 // anà÷akaü tu yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa / tasya puõyaphalaü yadvai tacchçõuùva narottama // RKV_29.30 // gandharvàpsaraþsaükãrõe vimàne såryasannibhe / vãjyamàno varastrãbhirdaivataiþ saha modate // RKV_29.31 // ùaùñivarùasahasràõi ùaùñivarùa÷atàni ca / krãóate rudralokasthastadante bhuvi càgataþ // RKV_29.32 // bhogavàndàna÷ãla÷ca jàyate pçthivãpatiþ / àdhi÷okavinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_29.33 // evaü guõagaõàkãrõà kàverã sà sarinnçpa / triùu lokeùu vikhyàtà narmadàsaïgame sadà // RKV_29.34 // jitavàkkàyacittà÷ca dhyeyadhyànaratàs tathà / kàverãsaïgame tàta te 'pi mokùamavàpnuyuþ // RKV_29.35 // ÷çõu te 'nyatpravakùyàmi à÷caryaü nçpasattama / triùu lokeùu kà tvanyà dç÷yate sarità samà // RKV_29.36 // labdhaü yair narmadàtoyaü ye ca kuryuþ pradakùiõam / ye pibanti jalaü tatra te puõyà nàtra saü÷ayaþ // RKV_29.37 // na teùàü santaticchedo da÷a janmàni pa¤ca ca / teùàü pàpaü vilãyeta himaü såryodaye yathà // RKV_29.38 // gaïgàyamunasaïge vai yatphalaü labhate naraþ / tatphalaü labhate martyaþ kàverãsnànamàcaran // RKV_29.39 // bhaume tu bhåtajàyoge vyatãpàte ca saükrame / ràhusomasamàyoge tadevàùñaguõaü smçtam // RKV_29.40 // a÷ãti÷ca yavàþ proktà gaïgàyàmunasaïgame / kàverãnarmadàyoge tadevàùñaguõaü smçtam // RKV_29.41 // gaïgà ùaùñisahasraistu kùetrapàlaiþ prapåjyate / tadardhair anyatãrthàni rakùante nàtra saü÷ayaþ // RKV_29.42 // amare÷vare tu saritàü ye yogàþ parikãrtitàþ / te tva÷ãtisahasraistu kùetrapàlaistu rakùitàþ // RKV_29.43 // tathàmare÷vare yàmye liïgaü vai capale÷varam / dvitãyaü caõóahastàkhyaü dve liïge tãrtharakùake // RKV_29.44 // ÷ivena sthàpite pårvaü kàveryàdyabhirakùake / lakùeõa rakùità devã narmadà bahukalpagà // RKV_29.45 // dhanuùàü ùaùñyabhiyutaiþ puruùairã÷ayojitaiþ / oü kàra÷atasàhasraiþ parvata÷càbhirakùitaþ // RKV_29.46 // anyade÷akçtaü pàpam asmin kùetre vina÷yati / asmiüstãrthe kçtaü pàpaü vajralepo bhaviùyati // RKV_29.47 // eùà te kathità tàta kàverã saritàü varà / rudradehasamutpannà tena puõyà saridvarà // RKV_29.48 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye kàverãsaïgamamàhàtmyavarõanaü nàmaikonatriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 30 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadottarakåle tu dàrutãrthamanuttamam / yatra siddho mahàbhàga tapastaptvà dvijottamaþ // RKV_30.1 // yudhiùñhira uvàca: ko 'sau dvijavara÷reùñhaþ siddhastatra mahàmune / dàruketi sutaþ kasya etanme vaktum arhasi // RKV_30.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhàrgave vipule vaü÷e dhãmato deva÷àrmaõaþ / dàrurnàma mahàbhàgo vedavedàïgapàragaþ // RKV_30.3 // brahmacàrã gçhastha÷ca vànaprastho vidhikramàt / yatidharmavidhànena cacàra vipulatapaþ // RKV_30.4 // dhyàyanvai sa mahàdevaü niràhàro yudhiùñhira / uvàsa tãrthe tasmin vai yàvatpràõaparikùayam // RKV_30.5 // tasya nàmnà tu tattãrthaü triùu lokeùu vi÷rutam / tatra snàtvà vidhànena arcayetpitçdevatàþ // RKV_30.6 // satyavàdã jitakrodhaþ sarvabhåtahite rataþ / sarvànkàmàn avàpnoti ràjannatraiva savarthà // RKV_30.7 // yaþ kuryàd upavàsaü ca satya÷aucaparàyaõaþ sautràmaõiphalaü càsya sambhavatyavicàritam // RKV_30.8 // çgvedajàpã çgvedã sàma và sàmapàragaþ / yajurvedã yajurjaptvà labhate phalam uttamam // RKV_30.9 // pràõàüs tyajati yo martyas tasmiüstãrthe vidhànataþ / anivartikà gatistasya ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_30.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dàrutãrthamàhàtmyavarõanaü nàma triü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 31 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchecca ràjendra tãrthaü trailokyavi÷rutam / brahmàvartamiti khyàtaü sarvapàpapraõà÷anam // RKV_31.1 // tatra saünihito brahmà nityasevã yudhiùñhira / årdhvabàhurniràlambacakàra bhramaõaü sadà // RKV_31.2 // ekàhàrava÷e 'tiùñhaddvàda÷àbdaü mahàvratã / atra tãrthe vidhànena cintayan vai mahe÷varam // RKV_31.3 // tena tatpuõyamàkhyàtaü brahmàvartamiti prabho / tatra snàtvà vidhànena tarpayet pitçdevatàþ // RKV_31.4 // arcayeddevamã÷ànaü viùõuü và parame÷varam / yatphalaü sarvayaj¤ànàü vidhivaddakùiõàvatàm // RKV_31.5 // tatphalaü samavàpnoti tattãrthasya prabhàvataþ / yasmiüstãrthe tu yo devo dànavo và dvijo 'tha và // RKV_31.6 // siddhastenaiva tannàmnà khyàtaü loke mahacca tat / na jalaü na sthalaü nàma kùetraü và hyåùaràõi ca // RKV_31.7 // pavitratvaü labhantyete pauruùeõa vinà nçõàm / sàmarthyànni÷cayàddhairyàtsidhyanti puruùà nçpa // RKV_31.8 // pramàdàt tasya lobhena patanti narake dhruvam // RKV_31.9 // saünirudhyendriyagràmaü yatra yatra vasen muniþ / tatra tatra kurukùetraü naimiùaü puùkaràõi ca // RKV_31.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe brahmàvartatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikatriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 32 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: pattre÷varaü tato gacchet sarvapàpapraõà÷anam / yatra siddho mahàbhàga÷citrasenasuto balã // RKV_32.1 // yudhiùñhira uvàca: ko 'sau siddhas tadà brahmaüstasmiüstãrthe mahàtapàþ / putraþ kasya tu ko heturetadicchàmi veditum // RKV_32.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: citronàma mahàtejà indrasya dayitaþ purà / tasya putro nçpa÷reùñha pattre÷vara iti ÷rutaþ // RKV_32.3 // råpavàn subhaga÷caiva sarva÷atrubhayaükaraþ / indrasya dayito 'tyarthaü jaya ityeva càparaþ // RKV_32.4 // sa kadàcit sabhàmadhye sarvadevasamàgame / menakànçtyagãtena mohitaþ suciraü kila // RKV_32.5 // tiùñhate gatamaryàdo gatapràõa iva kùaõàt / tàvatsurapatirdevaþ ÷a÷àpàthàjitendriyam // RKV_32.6 // yasmàt tvaü svargasaüstho 'pi martyadharmam upeyivàn / tasmàn martye ciraü kàlaü kùapayiùyasyasaü÷ayam // RKV_32.7 // evam uktaþ surendreõa citrasenasuto yuvà / vepamànaþ sura÷reùñhaþ kçtà¤jaliruvàca ha // RKV_32.8 // pattre÷vara uvàca: mayà pàpena måóhena ajitendriyacetasà / pràptaü vai yatphalaü tasya prasàdaü kartum arhasi // RKV_32.9 // ÷akra uvàca: narmadàtañamà÷ritya dvàda÷àbdaü jitendriyaþ / àràdhaya ÷ivaü ÷àntaü punaþ pràpsyasi sadgatim // RKV_32.10 // satya÷aucaratànàü ca dharmiùñhànàü jitàtmanàm / loko'yaü pàpinàü naiva iti ÷àstrasya ni÷cayaþ // RKV_32.11 // evamukte mahàràja sahasràkùeõa dhãmatà / gandharvatanayo dhãmànpraõamyàgàttu bhåtalam // RKV_32.12 // revàyà vimale toye brahmàvartasamãpataþ / snàtvà japtvà vidhànena arcayitvà ca ÷aïkaram // RKV_32.13 // vàyvambupiõyàkaphalai÷ca puùpaiþ parõai÷ca målà÷anayàvakena / tatàpa pa¤càgnitapobhir ugraistata÷ca toùaü samagàt sa devaþ // RKV_32.14 // pinàkapàõiü varadaü tri÷ålinamumàpatiü hyandhakanà÷anaü ca / candràrdhamauliü gajakçttivàsasaü dçùñvà papàtàgragataü samãkùya // RKV_32.15 // ã÷vara uvàca: varaü vçõãùva bhadraü te varado 'haü tavànagha / yamicchasi dadàmyadya nàtra kàryà vicàraõà // RKV_32.16 // pattre÷vara uvàca: yadi tuùño 'si deve÷a yadi deyo varo mama / atra tvaü satataü tãrthe mama nàmnà bhava prabho // RKV_32.17 // etacchrutvà mahàdevo harùagadgadayà girà / tathetyuktvà yayau hçùña umayà saha ÷aïkaraþ // RKV_32.18 // so 'pi tattãrtham àplutya gate deve divaü prati / snàtvà jàpyavidhànena tarpayitvà pitþn punaþ // RKV_32.19 // sthàpayàmàsa deve÷aü tasmiüs tãrthe vidhànataþ / pattre÷varaü tu vikhyàtaü triùu lokeùu bhàrata // RKV_32.20 // indralokaü gataþ ÷àpànmuktaþ so 'pi nare÷vara / hçùñaþ pramudito ramyaü jaya÷abdàdimaïgalaiþ // RKV_32.21 // eùa te kathitaþ pra÷naþ pçùño yo vai yudhiùñhira / tatra snànena caikena sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_32.22 // yastvarcayenmahàdevaü tasmiüstãrthe yudhiùñhira / snàtvàbhyarcya pitþn devàn so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_32.23 // mçto varùa÷ataü sàgraü krãóitvà ca ÷ive pure / ràjà và ràjatulyo và pa÷cànmartyeùu jàyate // RKV_32.24 // vedavedàïgatattvaj¤o jãvecca ÷aradaþ ÷atam / vyàdhi÷okavinirmuktaþ punaþ smarati tajjalam // RKV_32.25 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe patre÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvàtriü÷o'dhyàyaþ || RKV adhyàya 33 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra agnitãrthamanuttamam / yatra saünihito hyagnirgataþ kàmena mohitaþ // RKV_33.1 // yudhiùñhira uvàca: kathaü devo jagaddhàtà kàmena kaluùãkçtaþ / kathaü ca nityadà vàsa ekasthàneùu jàyate // RKV_33.2 // etattvà÷caryamatulaü sarvalokeùvanuttamam / kathayasva mahàbhàga paraü kautåhalaü mama // RKV_33.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàpràj¤a pçùñaþ pra÷nastvayànava / kathayàmi yathàpårvaü ÷rutametanmahe÷varàt // RKV_33.4 // àsãtkçtayuge ràjà nàmnà duryodhano mahàn / hastya÷varathasampårõo medinãparipàlakaþ // RKV_33.5 // råpayauvanasampannaü dçùñvà taü pçthivãpatim / divyopabhogasampannaü pràrthayàmàsa narmadà // RKV_33.6 // sa tu tàü cakame kanyàü tyaktvà 'nyaü pramadàjanam / mudà paramayà yukto màhiùmatyàþ patirnçpa // RKV_33.7 // ramate sa tayà sàrddhaü kàle vai nçpasattama / narmadà janayàmàsa kanyàü padmadalekùaõàm // RKV_33.8 // aïgapratyaïgasampannà yasmàllokeùu vi÷rutà / tasyàü pità ca màtà ca cakratuþ premabandhanam // RKV_33.9 // kàlenàtisudãrgheõa yauvanasthà varàïganà / pràrthyamànàpi ràjanvai nàtmànaü dàtumicchati // RKV_33.10 // tato 'nyadivase vahnirdvijaråpo mahàtapàþ / ràjànaü pràrthayàmàsa raho gatvà ÷anaiþ ÷anaiþ // RKV_33.11 // bhobho raghukula÷reùñha dvijo'haü mandasantatiþ / daridro hy asahàya÷ca bhàryàrthe varayàmi tàm // RKV_33.12 // kanyà sudar÷anà nàma råpeõàpratimà bhuvi / tàü dadasva mahàbhàga vardhate tava mandire // RKV_33.13 // brahmacaryeõa nirviõõa ekàkã kàmapãóitaþ / yàcamànasya me tàta prasàdaü kartumarhasi // RKV_33.14 // ràjovàca: nàhaü dravyavihãnasya asavarõasya karhicit / dàsyàmi svàü sutàü ÷ubhràü gamyatàü dvijapuügava // RKV_33.15 // evamuktastadà vahniþ paràü pãóàm upàgataþ / na kiücid uktvà ràjànaü tatraivàntaradhãyata // RKV_33.16 // gate càdar÷anaü vipre ràjà mantripurohitaiþ / mantrayitvàtha kàle tu tuùño makhamukhe sthitaþ // RKV_33.17 // yajata÷ca makhe bhaktyà bràhmaõaiþ saha bhàrata / tata÷càdar÷anaü vahniþ sarveùàü pa÷yatàmagàt // RKV_33.18 // viprà durmanaso bhåtvà gatà ràj¤o hi mandiram / vahninà÷aü vimanaso ràjànam idam abruvan // RKV_33.19 // bràhmaõà åcuþ / duryodhana mahàràja ÷råyatàü mahadadbhutam / na ÷rutaü na ca dçùñaü và kautukaü nçpapuügava // RKV_33.20 // agnikàryapravçttànàü sarveùàü vidhivannçpa / kenàpi hetunà vahnirdç÷yate na jvalatyuta // RKV_33.21 // tacchrutvà vipriyaü ghoraü ràjà vipramukhàccyutam / àsanàtpatito bhåmau chinnamåla iva drumaþ // RKV_33.22 // à÷vasya ca muhårtena unmatta iva saüstadà / nirãkùya ca di÷aþ sarvà idaü vacanamabravãt // RKV_33.23 // kim etad à÷caryaparamiti bhobho dvijottamàþ / kathyatàü kàraõaü sarvaü ÷àstradçùñyà vibhàvya ca // RKV_33.24 // mama và duùkçtaü kiücidutàho bhavatàmiha / yena naùño 'gni÷àlàyàü hutabhuk kena hetunà // RKV_33.25 // mantracchidram athànyadvà naiva kiücidadakùiõam / kriyàhãnaü kçtaü vàtha kena vahnir na dç÷yate // RKV_33.26 // annahãno dahed ràùñraü mantrahãnastu çtvijaþ / dàtàraü dakùiõàhãno nàsti yaj¤asamo ripuþ // RKV_33.27 // bràhmaõà åcuþ / na mantrahãnà hi vayaü na ca ràjanvrataistathà / dravyeõa ca na hãnastvamanyat pàpaü vicintyatàm // RKV_33.28 // ràjovàca: tathàpi yåyaü sahità upàyaü cintayantviti / yena ÷reyo bhaven nityam iha loke paratra ca // RKV_33.29 // evamuktàstataþ sarve bràhmaõàþ kçtani÷cayàþ / niràhàràþ sthitàþ ÷arve yatra naùño hutà÷anaþ // RKV_33.30 // tataþ svapne mahàtejà hutabhugbràhmaõàüstadà / uvàca ÷råyatàü sarvair mama nà÷asya kàraõam // RKV_33.31 // pràrthito 'yaü mayà ràjà sutàü dàtuü na cecchati / tena naùño 'gni÷araõàdahaü bho dvijasattamàþ // RKV_33.32 // yadi me svasutàü ràjà dadàti paramàrcitàm / tadàsya jvalamàno 'haü gçhe tiùñhàmi nànyathà // RKV_33.33 // tacchrutvà vacanaü viprà vai÷vànaramukhodgatam / vismayotphullanayanà ràjànam idam abruvan // RKV_33.34 // bhavato matamàj¤àya sarve gatvàgnimandiram / niràhàràþ sthità ràtrau pa÷yàmo jàtavedasam // RKV_33.35 // tenoktàþ svasutàü cet tu ràjà me dàtum icchati / tato 'sya bhåyo 'pi gçhe jvale 'haü nànyathà dvijàþ // RKV_33.36 // evaü j¤àtvà mahàràja svasutàü dàtumarhasi // RKV_33.37 // ràjovàca: bhavatàü tasya và kàryaü devasya vacanaü hçdi / samayaü kartum icchàmi kanyàdàne hyanuttamam // RKV_33.38 // mama saünihito nityaü gçhe tiùñhatu pàvakaþ / dadàmi ruciràpàïgãü nànyathà karavàõi vai // RKV_33.39 // evaü te bràhmaõàþ ÷rutvà tathàgniü pràpya satvaram / kathayitvà vivàhena yojayàmàsurà÷u vai // RKV_33.40 // sudar÷anàyà làbhena parituùño hutà÷anaþ / jvalate sannidhau nityaü màhiùmatyàü yudhiùñhira // RKV_33.41 // tataþ prabhçti tattãrthamagnitãrthaü pracakùate / ye tatra pakùasandhau tu snànadànaistu bhàvitàþ // RKV_33.42 // tarpayanti pitþn devàüste '÷vamedhaphalairyutàþ / suvarõaü ye prayacchanti tasmiüstãrthe naràdhipa // RKV_33.43 // pçthvãdànaphalaü tatra jàyate nàtra saü÷ayaþ / anà÷akaü tu yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa // RKV_33.44 // sa mçto hyagniloke tu krãóate surapåjitaþ / eùa te hyagnitãrthasya sambhavaþ kathito mayà // RKV_33.45 // sarvapàpaharaþ puõyaþ ÷rutamàtro narottama / dhanyaþ pàpaharo nityamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_33.46 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe 'gnitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trayastriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 34 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tatraiva tu bhavedanyad àdityasya mahàtmanaþ / kãrtayàmi nara÷reùñha yadi te ÷ravaõe matiþ // RKV_34.1 // yudhiùñhira uvàca: etadà÷caryamatulaü ÷rutvà tava mukhodgatam / vismayàddhçùñaromàhaü jàto 'smi munisattama // RKV_34.2 // sahasrakiraõo devo hartà kartà nira¤janaþ / avatàreõa lokànàm uddhartà narmadàtañe // RKV_34.3 // puruùàkàro bhagavànutàho tapasaþ phalàt / kasya gotre samutpannaþ kasya devo 'bhavad va÷ã // RKV_34.4 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kulikànvayasambhåto bràhmaõo bhaktimà¤chuciþ / ãkùyàmãti raviü tatra tãrthe yàtràkçtodyamaþ // RKV_34.5 // yojanànàü ÷ataü sàgraü niràhàro gatodakaþ / prasthito devadevena svapnànte vàritaþ kila // RKV_34.6 // bhobho mune mahàsattva alaü te vratamãdç÷am / sarvaü vyàpya sthitaü pa÷ya sthàvaraü jaïgamaü ca màm // RKV_34.7 // tapàmyahaü tato varùaü nigçhõàmy utsçjàmi ca / na bhçtaü caiva mçtyuü ca yaþ pa÷yati sa pa÷yati // RKV_34.8 // varaü varaya bhadraü tvam àtmano yastavepsitam // RKV_34.9 // bràhmaõa uvàca: yadi tuùño 'si me deva deyo yadi varo mama / uttare narmadàkåle sadà saünihito bhava // RKV_34.10 // ye bhaktyà parayà deva yojanànàü ÷ate sthitàþ / smariùyanti jitàtmànas teùàü tvaü varado bhava // RKV_34.11 // kubjàndhabadhirà måkà ye kecidvikalendriyàþ / tava pàdau namasyanti teùàü tvaü varado bhava // RKV_34.12 // ÷ãrõaghràõà gatadhiyo hyasthicarmàva÷eùitàþ / teùàü tvaü karuõàü deva acireõa kuruùva ha // RKV_34.13 // ye 'pi tvàü narmadàtoye snàtvà tatra dine dine / arcayanti jagannàtha teùàü tvaü varado bhava // RKV_34.14 // prabhàte ye staviùyanti stavairvaidikalaukikaiþ / abhipretaü varaü deva teùàü tvaü dada bhocyuta // RKV_34.15 // tavàgre vapanaü deva kàrayanti narà bhuvi / svàmiüsteùàü varo deya eùa me paramo varaþ // RKV_34.16 // evamastviti taü coktvà muniü karuõayà punaþ / ÷atabhàgena ràjendra sthitvà càdar÷anaü gataþ // RKV_34.17 // tatra tãrthe naro bhaktyà gatvà snànaü samàcaret / tarpayet pitçdevàü÷ca so 'gniùñomaphalaü labhet // RKV_34.18 // agniprave÷aü yaþ kuryàttasmiüs tãrthe naràdhipa / dyotayanvai di÷aþ sarvà agnilokaü sa gacchati // RKV_34.19 // yastattãrthaü samàsàdya tyajatãha kalevaram / sa gato vàruõaü lokamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_34.20 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit saünyàsena tanuü tyajet / ùaùñivarùasahasràõi svargaloke mahãyate // RKV_34.21 // apsarogaõasaükãrõe divya÷abdànunàdite / uùitvàyàti martye vai vedavedàïgavid bhavet // RKV_34.22 // vyàdhi÷okavinirmukto dhanakoñipatirbhavet / putradàrasamopeto jãvecca ÷aradaþ ÷atam // RKV_34.23 // pràtarutthàya yastatra smarate bhàskaraü tadà / àjanmajanitàt pàpàn mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_34.24 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ravitãrthavarõanaü nàma catustriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 35 yudhiùñhira uvàca: jalamadhye mahàdevaþ kena tiùñhati hetunà / uttaraü dakùiõaü kålaü varjayitvà dvijottama // RKV_35.1 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: etadàkhyànamatulaü puõyaü ÷rutimukhàvaham / puràõe yacchrutaü tàta tatte vakùyàmya÷eùataþ // RKV_35.2 // tretàyuge mahàbhàga ràvaõo devakaõñakaþ / trailokyavijayã raudraþ suràsurabhayaükaraþ // RKV_35.3 // devadànavagandharvair çùibhi÷ca tapodhanaiþ / avadhyo 'tha vimànena yàvatparyañate mahãm // RKV_35.4 // tàvaddhindhyagirer madhye dànavo baladarpitaþ / mayo nàmeti vikhyàto guhàvàsã tapa÷caran // RKV_35.5 // tasya pàr÷vagato rakùo vinayàd avaniü gataþ / påjito dànasanmànair idaü vacanam abravãt // RKV_35.6 // kasyeyaü padmapatràkùã pårõacandranibhànanà / kiünàmadheyà tapati tapa ugraü kathaü vibho // RKV_35.7 // maya uvàca: dànavànàü patiþ ÷reùñho mayo 'haü nàma nàmataþ / bhàryà tejovatã nàma tasyàstu tanayà ÷ubhà // RKV_35.8 // mandodarãti vikhyàtà tapate bhartçkàraõàt / àràdhayantã bhartàramumàyà dayitaü ÷ubham // RKV_35.9 // tacchrutvà vacanaü tasya ràvaõo madamohitaþ / prasçtaþ praõato bhåtvà mayaü vacanam abravãt // RKV_35.10 // paulastyànvayasaüjàto devadànavadarpahà / pràrthayàmi mahàbhàga sutàü tvaü dàtumarhasi // RKV_35.11 // j¤àtvà paitàmahaü vçttaü mayenàpi mahàtmanà / ràvaõàya sutà dattà påjayitvà vidhànataþ // RKV_35.12 // gçhãtvà tàü tadà rakùo 'bhyarcyamàno ni÷àcaraiþ / devodyàne vimànai÷ca krãóate sa tayà saha // RKV_35.13 // kenacittvatha kàlena ràvaõo lokaràvaõaþ / putraü putravatàü ÷reùñho janayàmàsa bhàrata // RKV_35.14 // tenaiva jàtamàtreõa ràvo mukto mahàtmanà / saüvartakasya meghasya tena lokà jaóãkçtàþ // RKV_35.15 // ÷rutvà tannarditaü ghoraü brahmà lokapitàmahaþ / nàma cakre tadà tasya meghanàdo bhaviùyati // RKV_35.16 // evaünàmà kçtaþ so 'pi paramaü vratamàsthitaþ / toùayàmàsa deve÷amumayà saha ÷aïkaram // RKV_35.17 // vratairniyamadànai÷ca homajàpyavidhànataþ / kçcchracàndràyaõairnityaü kç÷aü kurvankalevaram // RKV_35.18 // evam anyaddine tàta kailàsaü dharaõãdharam / gatvà liïgadvayaü gçhya prasthito dakùiõàmukhaþ // RKV_35.19 // narmadàtañam à÷ritya snàtukàmo mahàbalaþ / nikùipya påjayan devaü kçtajàpyo nare÷vara // RKV_35.20 // tatràyatanàvàsena snàto hutahutà÷anaþ / kçtakçtyamivàtmànaü mànayitvà ni÷àcaraþ // RKV_35.21 // gantukàmaþ paraü màrgaü laïkàyàü nçpasattama / ekamuddharato liïgaü praõataþ savyapàõinà // RKV_35.22 // dvitãyaü tu dvitãyena bhaktyà paulastyanandanaþ / tàvad eva mahàliïgaü patitaü narmadàübhasi // RKV_35.23 // yàhi yàhãti cetyuktvà jalamadhye pratiùñhitaþ / namitvà ràvaõistasya devasya parameùñhinaþ // RKV_35.24 // jagàmàkà÷am àvi÷ya påjyamàno ni÷àcaraiþ / tadà prabhçti tattãrthaü meghanàdeti vi÷rutam // RKV_35.25 // pårvaü tu garjanaü nàma sarvapàpakùayaükaram / tasmiüstãrthe tu ràjendra yastu snànaü samàcaret // RKV_35.26 // ahoràtroùito bhåtvà a÷vamedhaphalaü labhet / piõóadànaü tu yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa // RKV_35.27 // yatphalaü sattrayaj¤ena tadbhavennàtra saü÷ayaþ / tena dvàda÷avarùàõi pitaraþ saüpratarpitàþ // RKV_35.28 // yastu bhojayate vipraü ùaórasàtrena bhàrata / akùayapuõyam àpnoti tatra tãrthe narottama // RKV_35.29 // pràõatyàgaü tu yaþ kuryàd bhàvito bhàvitàtmanà / sa vasecchàïkare loke yàvad à bhåtasamplavam // RKV_35.30 // eùà te nara÷àrdåla garjanotpattiruttamà / kathità snehabandhena sarvapàpakùayakarã // RKV_35.31 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe meghanàdatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤catriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 36 màrkaõóeya uvàca: tato gacchecca ràjendra dàrutãrthamanuttamam / dàruko yatra saüsiddha indrasya dayitaþ purà // RKV_36.1 // yudhiùñhira uvàca: dàrukeõa kathaü tàta tapa÷cãrõaü purànagha / vidhànaü ÷rotumicchàmi tvatsakà÷àddvijottama // RKV_36.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: hanta te kathayiùyàmi vicitraü yatpuràtanam / vçttaü svargasabhàmadhye çùãõàü bhàvitàtmanàm // RKV_36.3 // såto vajradharasyeùño màtalirnàma nàmataþ / sa putraü ÷aptavànpårvaü kasmiü÷citkàraõàntare // RKV_36.4 // ÷àpàhato vepamàna indrasya caraõau ÷ubhau / prapãóya mårdhnà deve÷aü vij¤àpayati bhàrata // RKV_36.5 // tamuvàcàbhi÷aptaü càpyanàthaü ca sure÷varaþ / karmaõà kena ÷àpasya ghorasyànto bhaviùyati // RKV_36.6 // narmadàtañamà÷ritya toùayanvai mahe÷varam / tiùñha yàvad yugasyàntaü punarjanma hyavàpsyasi // RKV_36.7 // punarbhåtvà tu påtastvaü dàruko nàma vi÷rutaþ / saüsevya paramaü devaü ÷aïkhacakragadàdharam // RKV_36.8 // mànuùaü bhàvamàpannastataþ siddhimavàpsyasi / evamuktastu devena sahasràkùeõa dhãmatà // RKV_36.9 // praõamya ÷irasà bhåmim àgato 'sau hyacetanaþ / narmadàtañamà÷ritya karùayannijavigraham // RKV_36.10 // vratopavàsasaükhinno japahomarataþ sadà / mahàdevaü mahàtmànaü varadaü ÷ålapàõinam // RKV_36.11 // bhaktyà tu parayà ràjanyàvadàbhåtasamplavam / aü÷àvataraõàd viùõoþ såto bhåtvà mahàmatiþ // RKV_36.12 // toùayan vai jagannàthaü tato yàto hi sadgatim // RKV_36.13 // eùa tatsambhavastàta dàrutãrthasya suvrata / kathito 'yaü mayà pårvaü yathà me ÷aïkaro 'bravãt // RKV_36.14 // tato yudhiùñhiraþ ÷rutvà vismayaü paramaü gataþ / bhràtþn vilokayàmàsa hçùñaromà muhurmuhuþ // RKV_36.15 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasmiüstãrthe naraþ snàtvà vidhipårvaü nare÷vara / upàsya saüdhyàü deve÷amarcayedya÷ca ÷aïkaram // RKV_36.16 // vedàbhyàsaü tu tatraiva yaþ karoti samàhitaþ / so '÷vamedhaphalaü ràjaüllabhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_36.17 // tasmiüstãrthe tu yo bhaktyà bhojayed bràhmaõà¤chuciþ / sa tu viprasahasrasya labhate phalamuttamam // RKV_36.18 // snànaü dànaü japo homaþ svàdhyàyo devatàrcanam / yatkçtaü ÷uddhabhàvena tatsarvaü saphalaü bhavet // RKV_36.19 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dàrukatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañtriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 37 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gaccheta ràjendra devatãrthamanuttamam / yena devàstrayastriü÷at snàtvà siddhiü paràü gatàþ // RKV_37.1 // yudhiùñhira uvàca: kathaü tàta suràþ sarve dànavairbalavattaraiþ / nirjitàstatra tãrthe ca snàtvà siddhiü paràü gatàþ // RKV_37.2 // màrkaõóeya uvàca: purà daityagaõairugrairyuddhe 'tibalavattaraiþ / indro devagaõaiþ sàrddhaü svaràjyàccyàvito nçpa // RKV_37.3 // hastya÷varathayànaughairmardayitvà varåthinãm / vidhvastà bhejire màrgaü prahàrair jarjarãkçtàþ // RKV_37.4 // jambha÷umbhai÷ca kåùmàõóakuhakàdibhiþ / vepamànàrditàþ sarve brahmàõamupatasthire // RKV_37.5 // praõamya ÷irasà devaü brahmàõaü parameùñhinam / tadà vij¤àpayàmàsurdevà vahnipurogamàþ // RKV_37.6 // pa÷ya pa÷ya mahàbhàga dànavaiþ ÷akalãkçtàþ / viyojitàþ putradàraistvàmeva ÷araõaü gatàþ // RKV_37.7 // paritràyasva deve÷a sarvalokapitàmaha / nànyà gatiþ sure÷àna tvàü muktvà parame÷vara // RKV_37.8 // brahmovàca: dànavànàü vighàtàrthaü narmadàtañam àsthitàþ / tapaþ kurudhvaü svasthàþ stha tapo hi paramaü balam // RKV_37.9 // nànyopàyo na vai mantro vidyate na ca me kriyà / vinà revàjalaü puõyaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_37.10 // dàridryavyàdhimaraõabandhanavyasanàni ca / etàni caiva pàpasya phalànãti matirmama // RKV_37.11 // evaü j¤àtvà tata÷caiva tapaþ kuruta duùkaram / tathà caiva suràþ sarve devà hyagnipurogamàþ // RKV_37.12 // tacchrutvà vacanaü tathyaü brahmaõaþ parameùñhinaþ / narmadàm àgatàþ sarve devà hyagnipurogamàþ // RKV_37.13 // cerurvai tatra vipulaü tapaþ siddhimavàpnuvan / tadàprabhçti tattãrthaü devatãrtham anuttamam // RKV_37.14 // gãyate triùu lokeùu sarvapàpakùayaükaram / tatra gatvà ca yo martyo vidhinà saüyatendriyaþ // RKV_37.15 // snànaü samàcaredbhaktyà sa labhenmauktikaü phalam / yastu bhojayate vipràüstasmiüstãrthe naràdhipa // RKV_37.16 // sa labhenmukhyavipràõàü phalaü sàhasrikaü nçpa / tatra deva÷ilà ramyà mahàpuõyavivardhinã // RKV_37.17 // saünyàsena mçtà ye tu teùàü syàd akùayà gatiþ / agniprave÷aü yaþ kuryàt tasmiüs tãrthe naràdhipa // RKV_37.18 // rudraloke vaset tàvad yàvad àbhåtasaüplavam / evaü snànaü japo homaþ svàdhyàyo devatàrcanam // RKV_37.19 // sukçtaü duùkçtaü và 'pi tatra tãrthe 'kùayaü bhavet / eùa te vidhiruddiùña utpatti÷caiva bhàrata // RKV_37.20 // devatãrthasya nikhilà yathà vai ÷aïkaràcchrutà / pañhanti ye pàpaharaü sarvaduþkhavimocanam // RKV_37.21 // devatãrthasya caritaü devalokaü vrajanti te // RKV_37.22 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe devatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptaviü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 38 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gaccheta ràjendra guhàvàsãti cottamam / yatra siddho mahàdevo guhàvàsã samàrbudam // RKV_38.1 // yudhiùñhira uvàca: kena kàryeõa bho tàta mahàdevo jagadguruþ / guhàyàm anayatkàlaü sudãrghaü dvijasattama // RKV_38.2 // etadvistarataþ sarvaü kathayasva mamànagha / ÷rotumicchàmyahaü sarvaparaü kautåhalaü hi me // RKV_38.3 // màrkaõóeya uvàca: sàdhu pra÷no mahàràja pçùño yo vai tvayottamaþ / puràõe vistaro hyasya na ÷akyo hi mayàdhunà // RKV_38.4 // kathituü vçddhabhàvatvàdatãto bahukàlikaþ / saükùepàt tena te tàta kathayàmi nibodha me // RKV_38.5 // purà kçtayuge ràjannàsãd dàruvanaü mahat / nànàdrumalatàkãrõaü nànàvallyupa÷obhitam // RKV_38.6 // siühavyàghravaràhai÷ca gajaiþ khaógairniùevitam / bahupakùiyutaü divyaü yathà caitrarathaü vanam // RKV_38.7 // tatra kecin mahàpràj¤à vasanti saü÷itavratàþ / vasanti parayà bhaktyà caturà÷ramabhàvitàþ // RKV_38.8 // brahmacàrã gçhastha÷ca vànaprastho yatis tathà / svadharmaniratàþ sarve và¤chantaþ paramaü padam // RKV_38.9 // tàvadvasantasamaye kasmiü÷cit kàraõàntare / vimànastho mahàdevo gacchanvai hyumayà saha // RKV_38.10 // dadar÷a toya àvàsamçksàmayajurnàditam / alakùyàgatanirgamyaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_38.11 // taü dçùñvà mudità devã harùagaïgadayà girà / papraccha devadeve÷aü ÷a÷àïkakçtabhåùaõam // RKV_38.12 // devyuvàca: kasyàyamà÷ramo deva vedadhvanininàditaþ / yaü dçùñvà kùutpipàsàdyaiþ ÷ramai÷ca parihãyate // RKV_38.13 // mahe÷vara uvàca: kiü tvayà na ÷rutaü devi mahàdàruvanaü mahat / bahuviprajano yatra gçhadharmeõa vartate // RKV_38.14 // atra yaþ strãjanaþ ka÷cid bhartç÷u÷råùaõe rataþ / nànyo devo na vai dharmo j¤àyate ÷ailanandini // RKV_38.15 // etacchrutvà paraü vàkyaü devadevena bhàùitam / kautåhalasamàviùñà ÷aïkaraü punarabravãt // RKV_38.16 // yattvayoktaü mahàdeva patidharmaratàþ striyaþ / tàsàü tvaü madano bhåtvà càritraü kùobhaya prabho // RKV_38.17 // ã÷vara uvàca: yattvayoktaü ca vacanaü na hi me rocate priye / bràhmaõà hi mahadbhåtaü na caiùàü vipriyaü caret // RKV_38.18 // manyupraharaõà viprà÷cakrapraharaõo hariþ / cakràtkrårataro manyus tasmàd vipraü na kopayet // RKV_38.19 // na te devà na te lokà na te nagà na càsuràþ / dç÷yante triùu lokeùu ye tairdçùñair na nà÷itàþ // RKV_38.20 // teùàü mokùas tathà svargo bhåmirmartye phalàni ca / yeùàü tuùñà mahàbhàgà bràhmaõàþ kùitidevatàþ // RKV_38.21 // evaü j¤àtvà mahàbhàge asadgràhaü parityaja / tatra loke viruddhaü vai kupyante yena vai dvijàþ // RKV_38.22 // devyuvàca: nàhaü te dayità deva nàhaü te va÷avartinã / akçtvàdha÷va vai tàsàü mànaü surasupåjitam // RKV_38.23 // lokaloke mahàdeva a÷akyaü nàsti te prabho / kriyatàü mama caivaikam etat kàryaü surottama // RKV_38.24 // evamukto mahàdevo devyà vàkyahite rataþ / kçtvà kàpàlikaü råpaü yayau dàruvanaü prati // RKV_38.25 // mahàhitajañàjåñaü niyamya ÷a÷ibhåùaõam / kaõñhatràõaü paraü kçtvà dhàrayan karõakuõóale // RKV_38.26 // vyàghracarmaparãdhàno mekhalàhàrabhåùitaþ / nåpuradhvaninighoùaiþ kampayan vai vasuüdharàm // RKV_38.27 // mahànårddhvajañàmàlã kçttibhasmànulepanaþ / kçtvà haste kapàlaü tu brahmaõa÷ca mahàtmanaþ // RKV_38.28 // mahàóamarughoùeõa kampayan vai vasuüdharàm / prabhàtasamaye pràpto mahàdàruvanaü prati // RKV_38.29 // tàvat puõyajanaþ sarvapuùpapatraphalàrthikaþ / nirgato bahubhiþ sàrddhaü pavamànaþ samantataþ // RKV_38.30 // tad dçùñvà mahadà÷caryaü råpaü devasya bhàrata / yuvatãnàü manas tàsàü kàmena kaluùãkçtam // RKV_38.31 // ÷obhanaü puruùaü dçùñvà sarvà api varàïganàþ / kledabhàvaü tato jagmurmudà dàruvanastriyaþ // RKV_38.32 // vikàrà bahavastàsàü devaü dçùñvà mahàdbhutam / saüjàtà viprapatnãnàü tadà tàsu narottama // RKV_38.33 // paridhànaü na jànanti kà÷cid dçùñvà varàïganàþ / uttarãyaü tathà cànyà mahàmohasamanvitàþ // RKV_38.34 // ke÷abhàraparibhraùñà kàcidevàsanotthità / dàtukàmà tadà bhaikùyaü ceùñituü naiva cà÷akat // RKV_38.35 // kàcid dçùñvà mahàdevaü råpayauvanagarvità / utsaïge saüsthitaü bàlaü vismçtà pàyitum stanam // RKV_38.36 // kàmabàõahatà cànyà bàhubhyàü pãóya sustanau / niþ÷vasantã tadà coùõaü na kiücit pratijalpati // RKV_38.37 // evaü saükùobhya taü sarvaü strãjanaü parame÷varaþ / jagàma tatra vai tàsàü kùobhaü kçtvà mahàdbhutam // RKV_38.38 // tàvat te bràhmaõàþ sarve bhramitvà kànanaü mahat / àgatàþ svagçhe dàràn dadç÷u÷ ca hataujasaþ // RKV_38.39 // yàsàü pårvatarà bhaktiþ pàtivratye patãnprati / calitàstà viditvà÷u nirjagmurdvijasattamàþ // RKV_38.40 // saüvidaü paramàü kçtvà j¤àtvà devaü mahe÷varam / kùobhayitvà manastàsàü tata÷càdar÷anaü gatam // RKV_38.41 // krodhàviùño dvijaþ ka÷cid daõóamudyamya dhàvati / kalmàùayaùñimanye ca tathànye darbhamuùñikàm // RKV_38.42 // ita÷ceta÷ca te sarve bhramitvà kànanaü nçpa / ekãbhåtvà mahàtmàno vyàjahru÷ca ruùà giram // RKV_38.43 // yad idaü ca hutaü kiücid guravas toùità yadi / tena satyena devasya liïgaü patatu cottamam // RKV_38.44 // à÷ramàd à÷ramaü sarve na tyajàmo vidhikramàt / tena satyena devasya liïgaü patatu bhåtale // RKV_38.45 // evaü satyaprabhàvena triruktena dvijanmanàm / ÷ivasya pa÷yato liïgaü patitaü dharaõãtale // RKV_38.46 // hàhàkàro mahànàsãllokàloke 'pi bhàrata / devasya patite liïge jagata÷ca mahàkùaye // RKV_38.47 // patamànasya liïgasya ÷abdo 'bhåcca sudàruõaþ / ulkàpàtà di÷àü hàhà bhåmikampà÷ca dàruõàþ // RKV_38.48 // patanti parvatàgràõi ÷oùaü yànti ca sàgaràþ / devasya patite liïge devà vimanaso 'bhavan // RKV_38.49 // sametya sahitàþ sarve brahmàõaü parameùñhinam / kçtà¤jalipuñàþ sarve stuvanti vividhaiþ stavaiþ // RKV_38.50 // tatas tuùño jagannàtha÷ caturvadanapaïkajaþ / àrtànpràha surànsarvànmà viùàdaü gamiùyatha // RKV_38.51 // brahma÷àpàbhibhåto 'sau devadevastrilocanaþ / tuùñaistaistapasà yuktaiþ punarmokùaü gamiùyati // RKV_38.52 // etacchrutvà yayurdevà yathàgatamarindama / bhàvayitvà tataþ sarve munaya÷caiva bhàrata // RKV_38.53 // vi÷vàmitravasiùñhàdyà jàbàliratha ka÷yapaþ / sametya sahitàþ sarve tamåcus tripuràntakam // RKV_38.54 // brahmatejo hi balavaddvijànàü hi sure÷vara / kùàntiyuktastapastaptvà bhaviùyasi gataklamaþ // RKV_38.55 // yataþ kùobhàdçùãõàü ca tadevaü liïgamuttamam / patitaü te mahàdeva na tatpåjyaü bhaviùyati // RKV_38.56 // na tacchreyo 'gnihotreõa nàgniùñomena labhyate / pràpnuvanti ca yacchreyo mànavà liïgapåjane // RKV_38.57 // devadànavayakùàõàü gandharvoragarakùasàm / vacanena tu vipràõàm etat påjyaü bhaviùyati // RKV_38.58 // brahmaviùõvindracandràõàm etat påjyaü bhaviùyati / yatphalaü tava liïgasya iha loke paratra ca // RKV_38.59 // evamukto jagannàthaþ praõipatya dvijottamàn / mudà paramayà yuktaþ kçtà¤jalir abhàùata // RKV_38.60 // bràhmaõà jaïgamaü tãrthaü nirjalaü sàrvakàmikam / yeùàü vàkyodakenaiva ÷udhyanti malino janàþ // RKV_38.61 // na tatkùetraü na tattãrthamåùaraü puùkaràõi ca / bràhmaõe manyumutpàdya yatra gatvà sa ÷udhyati // RKV_38.62 // na tacchàstraü yanna viprapraõãtaü na tad dànaü yanna viprapradeyam / na tatsaukhyaü yannavipraprasàdànna tadduþkhaü yanna vipraprakopàt // RKV_38.63 // pçthivyàü yàni tãrthàni gaïgàdyàþ saritas tathà / ekasya vipravàkyasya kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm // RKV_38.64 // abhinandya dvijànsarvànanuj¤àto maharùibhiþ / tato 'gamat tadà devo narmadàtañamuttamam // RKV_38.65 // paramaü vratamàsthàya guhàvàsã samàrbudam / tapa÷cacàra bhagavà¤japasnànarataþ sadà // RKV_38.66 // samàpte niyame tàta sthàpayitvà mahe÷varam / vandyamànaþ suraiþ sàrddhaü kailàsamagamat prabhuþ // RKV_38.67 // narmadàyàs tañe tena sthàpitaþ parame÷varaþ / tenaiva kàraõenàsau narmade÷vara ucyate // RKV_38.68 // yo 'rcayennarmade÷ànaü yatir vai saüjitendriyaþ / snàtvà caiva mahàdevam a÷vamedhaphalaü labhet // RKV_38.69 // dadàti yaþ pitçbhyastu tilapuùpaku÷odakam / triþsaptapårvajàstasya svarge modanti pàõóava // RKV_38.70 // yastu bhojayate vipràüs tasmiüstãrthe naràdhipa / pàyasaü ghçtami÷raü tu sa labhet koñijaü phalam // RKV_38.71 // suvarõaü rajataü vàpi bràhmaõebhyo yudhiùñhira / dadàti toyamadhyasthaþ so 'gniùñomaphalaü labhet // RKV_38.72 // aùñamyàüvà caturda÷yàü niràhàro vaset tu yaþ / narmade÷varamàsàdya pràpnuyàjjanmanaþ phalam // RKV_38.73 // agniprave÷aü yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa / tasya vyàdhibhayaü na syàt saptajanmasu bhàrata // RKV_38.74 // anà÷akaü tu yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa / anivartikà gatis tasya rudraloke bhaviùyati // RKV_38.75 // eùa te vidhir uddiùñas tasyotpattir narottama / puràõe vihità tàta saüj¤à tasya tu vistaràt // RKV_38.76 // etaü kãrtayate yastu narmade÷varasambhavam / bhaktyà ÷çõoti ca naraþ so 'pi snànaphalaü labhet // RKV_38.77 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye narmade÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñatriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 39 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchecca ràjendra kapilàtãrthamuttamam / snànamàtrànnaro bhaktyà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_39.1 // yudhiùñhira uvàca: à÷caryabhåtaü lokeùu kathitaü dvijasattama / narmade÷varamàhàtmyaü kàpilaü kathayasva me // RKV_39.2 // yasmin kàle 'tha sambandhe utpannaü tãrtham uttamam / sarvapàpaharaü puõyaü tãrthaü jàtaü kathaü prabho // RKV_39.3 // màrkaõóeya uvàca: ÷çõu vakùye'dya te ràjankapilàtãrthamuttamam / yena te vismayaþ sarvaþ ÷rutvà gacchati bhàrata // RKV_39.4 // purà kçtayugasyàdau brahmà lokapitàmahaþ / utpàdayitvà sakalaü bhåtagràmaü caturvidham // RKV_39.5 // japahomaparo bhaktyà kùaõaü dhyàtvà ca tiùñhati / jvalamànàt tu kapilà tàvat kuõóàtsamutthità // RKV_39.6 // agnijvàlojjvalaiþ ÷çïgaistrinetrà supayasvinã / agnipårõà hyagnimukhà agnighràõàgnilocanà // RKV_39.7 // agnikhurà hyagnipçùñhà agnisarvàïgasaüsthitiþ / sarvalakùaõasampårõà ghaõñàlalitaniþsvanà // RKV_39.8 // dçùñvà tu tàü mahàbhàgàü kapilàü kuõóamadhyagàm / brahmà lokagurustàta praõamyedam uvàca ha // RKV_39.9 // namaste kapile puõye sarvalokanamaskçte / maïgalye maïgale devi triùu lokeùvanupame // RKV_39.10 // tvaü lakùmãstvaü smçtirmedhà tvaü dhçtistvaü varànane / umàdevãti vikhyàtà tvaü satã nàtra saü÷ayaþ // RKV_39.11 // vaiùõavã tvaü mahàdevã brahmàõã tvaü varànane / kumàrã tvaü mahàbhàge bhaktiþ ÷raddhà tathaiva ca // RKV_39.12 // kàlaràtristu bhåtànàü kumàrã parame÷varã / tvaü lavastvaü truñi÷caiva muhårtaü lakùameva ca // RKV_39.13 // saüvatsarastvaü màsastvaü kàlastvaü ca kùaõastathà / nàsti kiücit tvayà hãnaü trailokye sacaràcare // RKV_39.14 // evaü stutà tu mànena kapilà parameùñhinà / tamuvàca mahàbhàgaü prahçùya padmasambhavam // RKV_39.15 // prasannà tava vàkyena devadeva jagadguro / kiü karomi priyaü te 'dya bråhi sarvaü pitàmaha // RKV_39.16 // brahmovàca: jagaddhitàya janità mayà tvaü parame÷vari / svargànmartyaü tato yàhi lokànàü hitakàmyayà // RKV_39.17 // sarvadevamayã tvaü tu sarvalokamayã tathà / vidhinà ye pradàsyanti teùàü vàsastriviùñape // RKV_39.18 // evamuktvà tato devã brahmàõaü parame÷varã / vandyamànà suraiþ siddhair àjagàma dharàtalam // RKV_39.19 // yudhiùñhira uvàca: yadàyàteha sà tàta bràhmaõo vacanàcchubhà / tadà devà÷ca lokà÷ca kathamaïgeùu saüsthitàþ // RKV_39.20 // kathaü và saüsthitàgatya kapilà sà dvijottama / tãrthe và hyåùare kùetra etanme kathaya dvija // RKV_39.21 // màrkaõóeya uvàca: sà tadà brahmaõà coktà dhàtrà lokasya bhàrata / brahmalokàdgatà puõyàü narmadàü lokapàvanãm // RKV_39.22 // tapaþ kçtvà suvipulaü narmadàtañam à÷rità / cacàra pçthivãü sarvàü sa÷ailavanakànanàm // RKV_39.23 // tadàprabhçti ràjendra kapilàtãrtham uttamam / sarvapàpaharaü khyàtamçùisaïghair niùevitam // RKV_39.24 // tattãrthe vidhivat snàtvà kapilàyàþ prayacchati / pçthvã tena bhaveddattà sa÷ailavanakànanà // RKV_39.25 // tàü tu pa÷yati yo bhaktyà dãyamànàü dvijottame / tasya varùa÷ataü pàpaü na÷yate nàtra saü÷ayaþ // RKV_39.26 // bhårbhuvaþ svarmaha÷caiva janaþ satyaü tapastathà / te tatpçùñhaü samà÷ritya sthità lokà nçpottama // RKV_39.27 // mukhe hyagniþ sthito devo danteùu ca bhujaïgamàþ / dhàtà vidhàtà hyoùñhau ca jihvàyàü tu sarasvatã // RKV_39.28 // sahasrakiraõau devau candràdityau sulocanau / nàsikàmadhyaga÷caiva màruto nçpasattama // RKV_39.29 // lalàñe tu mahàdevo hya÷vinau karõasaüsthitau / naranàràyaõau ÷çïge ÷çïgamadhye pitàmahaþ // RKV_39.30 // kambalo 'dhigatas tàta pà÷adhçg varuõas tathà / yama÷ca bhagavàndeva à÷ritya codaraü ÷ritaþ // RKV_39.31 // khureùu pannagà÷caivaü pucchàgre såryara÷mayaþ / evambhåtàü hi kapilàü sarvadevamayãü nçpa // RKV_39.32 // ye dhàrayanti ca gçhe dhanyàste nàtra saü÷ayaþ / pràtar utthàya yastasyàþ kurute tu pradakùiõàm // RKV_39.33 // pradakùiõà kçtà tena sa÷ailavanakànanà / kapilàpa¤cagavyena yaþ snàpayati ÷aïkaram // RKV_39.34 // upavàsaparo yastu tasmiüstãrthe naràdhipa / snàtvà hyuktavidhànena tarpayet pitçdevatàþ // RKV_39.35 // tasya te vaü÷ajàþ sarve da÷a pårve da÷àpare / tçptà rohanti vai svarge dhyàyanto 'sya manorathàn // RKV_39.36 // eùa te vidhiruddiùñaþ sambhavo nçpasattama / tãrthasya ca phalaü puõyaü kimanyat paripçcchasi // RKV_39.37 // dhanyaü ya÷asyamàyuùyaü sarvaduþkhaghnamuttamam / yacchrutvà sarvapàpebhyo mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_39.38 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãnarmadàmàhàtmye kapilàtãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonacatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 40 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra kara¤je÷varam uttamam / yatra siddho mahàbhàgo daityo lokeùu vi÷rutaþ // RKV_40.1 // yudhiùñhira uvàca: yo 'sau siddho mahàbhàga tatra tãrthe mahàtapàþ / kasya putraþ kathaü siddhaþ kasminkàle vada dvija // RKV_40.2 // màrkaõóeya uvàca: purà kçtayuge ràjanmànaso brahmaõaþ sutaþ / vedavedàïgatattvaj¤o marãcirnàma nàmataþ // RKV_40.3 // tasyàpi tapaso rà÷eþ kàlena mahatànagha / putro 'tha mànaso jàtaþ sàkùàd brahmeva càparaþ // RKV_40.4 // kùamà damo dayà dànaü satyaü ÷aucam athàrjavam / marãce÷ca guõà hyete santi tasya ca bhàrata // RKV_40.5 // evaü guõagaõàkãrõaü ka÷yapaü dvijasattamam / j¤àtvà prajàpatir dakùo bhàryàrthe svasutàü dadau // RKV_40.6 // aditirditirdanu÷caiva tathàpyevaü da÷àparàþ / yàsàü putrà÷ca saüjàtàþ pautrà÷ca bharatarùabha // RKV_40.7 // aditirjanayàmàsa putràn indrapurogamàn / jàtàstasya mahàbàho ka÷yapasya prajàpateþ // RKV_40.8 // yaistu lokatrayaü vyàptaü sthàvaraü jaïgamaü mahat / tathànyasya mahàbhàgo danoþ putro vyajàyata // RKV_40.9 // sarvalakùaõasampannaþ kara¤jo nàma nàmataþ / bàla eva mahàbhàga cacàra sa mahattapaþ // RKV_40.10 // narmadàtañamà÷ritya càtighoram anuttamam / divyaü varùasahasraü ca kçcchracàndràyaõaü nçpa // RKV_40.11 // ÷àkamålaphalàhàraþ snànahomaparàyaõaþ / tatastuùño mahàdeva umayà sahitaþ kila // RKV_40.12 // vareõa chandayàmàsa tripuràntakaraþ prabhuþ / bhoþ kara¤ja mahàsattva parituùño 'smi te 'nagha // RKV_40.13 // varaü vçõãùva te dadmi hyamaratvamçte mama // RKV_40.14 // kara¤ja uvàca: yadi tuùño mahàdeva yadi deyo varo mama / tarhi putrà÷ca pautrà÷ca santu me dharmavatsalàþ // RKV_40.15 // tathetyuktvà mahàdeva umayà sahitas tadà / vçùàråóho gaõaiþ sàrddhaü tatraivàntaradhãyata // RKV_40.16 // gate càdar÷anaü deve so 'pi daityo mudànvitaþ / svanàmnàtra mahàdevaü sthàpayitvà yayau gçham // RKV_40.17 // tadàprabhçti tattãrthaü sarvatãrtheùvanuttamam / snànamàtrànarastatra mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_40.18 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / so 'gniùñomasya yaj¤asya phalaü pràpnoty asaü÷ayam // RKV_40.19 // anà÷akaü tu yaþ kuryàt tasmiüstãrthe naràdhipa / anivartyà gatistasya rudralokaü sa gacchati // RKV_40.20 // athavàgnijale pràõànyastyajed dharmanandana / ayutadvitayaü vaste varùàõàü ÷ivamandire // RKV_40.21 // tata÷caiva kùaye jàte jàyate vimale kule / vedavedàïgatattvaj¤aþ sarva÷àstravi÷àradaþ // RKV_40.22 // ràjà và ràjatulyo và jãvecca ÷aradaþ ÷atam / putrapautrasamopetaþ sarvavyàdhivivarjitaþ // RKV_40.23 // evaü te sarvamàkhyàtaü pçùñaü yadyattvayànagha / tãrthasya tu phalaü tasya snànadàneùu bhàrata // RKV_40.24 // etatpuõyaü pàpaharaü dhanyaü duþsvapnanà÷anam / pañhatàü ÷çõvatàü caiva tãrthamàhàtmyamuttamam // RKV_40.25 // yastu ÷ràvayate ÷ràddhe pañhet pitçparàyaõaþ / akùayaü jàyate puõyamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_40.26 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye kara¤je÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 41 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchecca ràjendra kuõóale÷varamuttamam / yatra siddho mahàyakùaþ kuõóadhàro nçpottama // RKV_41.1 // tapaþ kçtvà suvipulaü suràsurabhayaükaram / paulastyamandire caiva cikrãóa nçpasattama // RKV_41.2 // yudhiùñhira uvàca: kasminyuge samutpannaþ kasya putro mahàmatiþ / tapastaptvà suvipulaü toùito yena ÷aïkaraþ // RKV_41.3 // etadvistaratastàta kathayasva mamànagha / ÷çõvata÷ca na tçptir me kathàmçtamanuttamam // RKV_41.4 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tretàyuge brahmasamaþ paulastyonàma vi÷ravàþ / tapaþ kçtvà suvipulaü bharadvàjasutodbhavaþ // RKV_41.5 // putraü pautragaõair yuktaü patnyà bhaktyà sutoùitaþ / dhanadaü janayàmàsa sarvalakùaõalakùitam // RKV_41.6 // jàtamàtraü tu taü j¤àtvà brahmà lokapitàmahaþ / cakàra nàma suprãta çùidevasamanvitaþ // RKV_41.7 // yasmàd vi÷ravaso jàto mama pautratvam àgataþ / tasmàd vai÷ravaõo nàma tava dattaü mayànagha // RKV_41.8 // tathà tvaü sarvadevànàü dhanagoptà bhaviùyasi / caturtho lokapàlànàmakùaya÷càvyayo bhuvi // RKV_41.9 // tasya bhàryà mahàràja ã÷varãti ca vi÷rutà / yakùo yakùàdhipaþ ÷reùñhastasya kuõóo 'bhavat sutaþ // RKV_41.10 // sa ca råpaü paraü pràpya màtàpitroranuj¤ayà / tapa÷ cacàra vipulaü narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_41.11 // grãùme pa¤càgnisaütapto varùàsu sthaõóile÷ayaþ / hemante jalamadhyastho vàyubhakùaþ ÷ataü samàþ // RKV_41.12 // evaü varùa÷ate pårõe ekàïguùñhe 'bhavan nçpa / asthibhåtaþ paraü tàta årdhvabàhustataþ param // RKV_41.13 // atapacca ghçta÷vàsaþ kuõóalo bharatarùabha / caturthe varùa÷atake tutoùa vçùavàhanaþ // RKV_41.14 // varaü vçõãùva bho vatsa yatte manasi rocate / dadàmi te na sandehastapasà toùito hyaham // RKV_41.15 // kuõóala uvàca: yakùàdhipaprasàdena tasyaivànucaraþ pure / vicaràmi yathàkàmamavadhyaþ sarva÷atruùu // RKV_41.16 // tathetyuktvà mahàdevaþ sarvalokanamaskçtaþ / jagàmàkà÷amàvi÷ya kailàsaü dharaõãdharam // RKV_41.17 // gate càdar÷anaü deve so 'pi yakùo mudànvitaþ / sthàpayàmàsa deve÷aü kuõóale÷varamuttamam // RKV_41.18 // alaükçtvà jagannàthaü puùpadhåpànulepanaiþ / vimànai÷càmarai÷chatrais tathà vai liïgapåraõaiþ // RKV_41.19 // tarpayitvà dvijànsamyagannapànàdibhåùaõaiþ / prãõayitvà mahàdevaü tataþ svabhavanaü yayau // RKV_41.20 // tadàprabhçti tattãrthaü triùu lokeùu vi÷rutam / uttamaü paramaü puõyaü kuõóale÷varanàmataþ // RKV_41.21 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cid upavàsaparàyaõaþ / arcayed devamã÷ànaü sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_41.22 // suvarõaü rajataü vàpi maõiü mauktikameva ca / dadyàd bhojyaü bràhmaõebhyaþ sa sukhã modate divi // RKV_41.23 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà çgyajuþsàmago 'pi và / çcamekàü japitvà tu sakalaü phalama÷nute // RKV_41.24 // gàü prayacchati viprebhyastatphalaü ÷çõu pàõóava / yàvanti tasyà romàõi tatprasåtikuleùu ca // RKV_41.25 // tàvadvarùasahasràõi svargaloke mahãyate / svarge vàso bhavettasya putrapautraiþ samanvitaþ // RKV_41.26 // tàvanti varùàõi mahànubhàvaþ svarge vaset putrapautrai÷ca sàrddham / tatrànnado yàti mahe÷alokamasaükhyavarùàõi na saü÷ayo 'tra // RKV_41.27 // sa vai sukhã modate svargaloke gandharvasiddhàpsaraþsampragãte / evaü tu te dharmasuta prabhàvastãrthasya sarvaþ kathita÷ca pàrtha // RKV_41.28 // ÷rutvà stuvanmucyate sarvapàpaiþ punastrilokãm iha tatprabhàvàt // RKV_41.29 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye kuõóale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikacatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 42 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra pippale÷varamuttamam / yatra siddho mahàyogã pippalàdo mahàtapàþ // RKV_42.1 // yudhiùñhira uvàca: pippalàdasya caritaü ÷rotumicchàmyahaü vibho / màhàtmyaü tasya tãrthasya yatra siddho mahàtapàþ // RKV_42.2 // kasya putro mahàbhàga kimarthaü kçtavàüstapaþ / etadvistarataþ sarvaü kathayasva mamànagha // RKV_42.3 // màrkaõóeya uvàca: mithilàstho mahàbhàgo vedavedàïgapàragaþ / yàj¤avalkyaþ purà tàta cacàra vipulaü tapaþ // RKV_42.4 // tàpasã tasya bhaginã yàj¤avalkyasya dhãmataþ / sà saptame 'pi varùe ca vaidhavyaü pràpa daivataþ // RKV_42.5 // pårvakarmavipàkena hãnàbhåtpitçmàtçtaþ / nàbhåttatpatipakùe 'pi ko'pãtyekàkinã sthità // RKV_42.6 // bhåmau bhramantã bhràtuþ sà samãpamagamacchanaiþ / cacàra ca tapaþ so 'pi paralokasukhepsayà // RKV_42.7 // cacàra sàpi tatrasthà ÷u÷råùantã mahattapaþ / kasmiü÷cit samaye sàtha snàtàhani rajasvalà // RKV_42.8 // antarvàso dhçtavatã dçùñvà karpañakaü rahaþ / yàj¤avalkyo 'pi tadràtrau supto yatra susaüvçtaþ // RKV_42.9 // svapnaü dçùñvàtyajacchukraü kaupãne raktabinduvat / viràjitena tapasà siddhaü tadanalaprabham // RKV_42.10 // yàvatprabuddho vipro 'sau vãkùyocchiùñaü tad aü÷ukam / cikùepa dårato 'spç÷yaü ÷aucaü kçtvà vidhànataþ // RKV_42.11 // niùiddhaü tu ni÷i snànamiti suùvàpa sa dvijaþ / ni÷ãthe sàpi tadvastraü bhagasyàvaraõaü vyadhàt // RKV_42.12 // pràtar anveùayàmàsa munirvastramitastataþ / tataþ sà bràhmaõã pràha kiü anveùayase prabho / kena kàryaü tava tathà vadasva mama tattvataþ // RKV_42.13 // yàj¤avalkya uvàca: apavitro mayà bhadre svapno dçùño 'dya vai ni÷i / sakledaü tatra me vastraü nikùiptaü tanna dç÷yate // RKV_42.14 // tacchrutvà bràhmaõã vàkyaü bhãtabhãtàvadan nçpa / tadvastraü tu mayà vipra snàtvà hyantaþ kçtaü mahat // RKV_42.15 // tasyàstadvacanaü ÷rutvà hàhetyuktvà mahàmuniþ / nipapàta tadà bhåmau chinnamåla iva drumaþ // RKV_42.16 // kimetaditi setyuktvà hyàkà÷amiva nirmalà / à÷vàsayantã taü vipraü provàca vacanaü tadà // RKV_42.17 // vadasva kàraõaü tàta guhyàd guhyataraü yadi / pratãkàro 'sya yenaiva vimç÷ya kriyate tvarà // RKV_42.18 // tataþ sa suciraü dhyàtvà labdhavàgvai tataþ kùaõam / provàca sàdhvasamanà yattacchçõu nare÷vara // RKV_42.19 // nàtra doùo 'sti te ka÷cinmama caiva ÷ubhavrate / tavodare tu garbho yastatra daivaü paràyaõam // RKV_42.20 // tasya tattvena rakùà ca tvayà kàryà sadaiva hi / vinà÷ã naiva kartavyo yàvatkàlasya paryayaþ // RKV_42.21 // tatheti vrãóità sàdhvã dåyamànena cetasà / apàlayacca taü garbhaü yàvatputro hyajàyata // RKV_42.22 // jàtamàtraü ca taü garbhaü gçhãtvà bràhmaõã ca sà / a÷vatthacchàyàm à÷ritya tam utsçjya vaco 'bravãt // RKV_42.23 // yàni sattvàni lokeùu sthàvaràõi caràõi ca / tàni sarvàõi rakùantu tyaktaü vai bàlakaü mayà // RKV_42.24 // evamuktvà gatà sà tu bràhmaõã nçpasattama / tathàgataþ sa tu ÷i÷us tatra sthitvà muhårtakam // RKV_42.25 // pàõipàdau vinikùipya niku¤cya nayane ÷ubhe / àsyaü tu vikçtaü kçtvà ruroda vikçtaiþ svaraiþ // RKV_42.26 // tena ÷abdena vitrastàþ sthàvarà jaïgamà÷ca ye / àkampità mahotpàtaiþ sa÷ailavanakànanà // RKV_42.27 // tato j¤àtvà mahadbhåtaü kùudhàviùñaü dvijarùabham / na jahàti naga÷chàyàü pànàrthàya tataþ param / apibacca sutaü tasmàdabhçtaü caiva bhàrata // RKV_42.28 // evaü sa vardhitas tatra kumàro nijacetasi / cintayàmàsa vi÷rabdhaþ kiü mama grahagocaram // RKV_42.29 // tataþ krårasabhàcàraþ kråraü dçùñvà nirãkùitaþ / papàta sahasà bhåmau ÷anai÷càrã ÷anai÷caraþ // RKV_42.30 // uvàca ca bhayatrastaþ kçtà¤jalipuñastadà / kiü mayàpakçtaü vipra pippalàda mahàmune // RKV_42.31 // caranvai gaganàd yena pàtito dharaõãtale / sauriõà hyevamuktastu pippalàdo mahàmuniþ // RKV_42.32 // krodharåpo 'bravãdvàkyaü tacchçõuùva naràdhipa / pitçmàtçvihãnasya mama bàlasya durmate / pãóàü karoùi kasmàt tvaü saure bråhi hya÷eùataþ // RKV_42.33 // ÷anai÷cara uvàca: krårasvabhàvaþ sahajo mama dçùñistathedç÷ã / mu¤casva màü tathà kartà yadbravãùi na saü÷ayaþ // RKV_42.34 // pippalàda uvàca: adyaprabhçti bàlànàü varùàd à ùoóa÷àdgraha / pãóà tvayà na kartavyà eùa te samayaþ kçtaþ // RKV_42.35 // evamastviti coktvà sa jagàma punaràgataþ / devamàrgaü ÷anai÷càrã praõamya çùisattamam // RKV_42.36 // gate càdar÷anaü tatra so 'pi bàlo mahàgrahaþ / vicintayanvai pitaraü krodhena kaluùãkçtaþ // RKV_42.37 // àgneyãü dhàraõàü dhyàtvà janayàmàsa pàvakam / kçtyàmantrairjuhàvàgnau kçtyà vai saübhavatviti // RKV_42.38 // tàvajjhañiti sà kanyà jvàlàmàlàvibhåùità / hutabhuksadç÷àkàrà kiü karomãti càbravãt // RKV_42.39 // ÷oùayàmi samudràn kiü cårõayàmi ca parvatàn / avaniü veùñayàmãti pàtaye kiü nabhastalam // RKV_42.40 // kasya mårdhni patiùyàmi ghàtayàmi ca kaü dvija / ÷ãghramàdi÷yatàü kàryaü mà me kàlàtyayo bhavet // RKV_42.41 // tasyàstadvacanaü ÷rutvà pippalàdo mahàtapàþ / krodhasaüraktanayana idaü vacanam abravãt // RKV_42.42 // mahatà krodhavegena mayà tvaü cintità ÷ubhe / pità me yàj¤avalkya÷ca tasya tvaü pata màciram // RKV_42.43 // evamuktvàgamacchãghraü sphoñayantã nabhastalam / mithilàstho mahàpràj¤astapastepe mahàmanàþ // RKV_42.44 // yàvatpa÷yati digbhàgaü jvalanàrkasamaprabham / yàj¤avalkyo mahàtejà mahadbhåtamupasthitam // RKV_42.45 // tad dçùñvà sahasàyàntaü bhãtabhãto mahàmuniþ / anuyukto 'tha bhåtena janakaü nçpatiü yayau // RKV_42.46 // ÷araõyaü màm anupràptaü viddhi tvaü nçpasattama / mahadbhåtabhayàdrakùa yadi ÷aknoùi pàrthiva // RKV_42.47 // brahmatejobhavaü bhåtamanivàryaü duràsadam / na ca ÷aknomyahaü tràtuü ràjà vacanam abravãt // RKV_42.48 // tata÷cànyaü nçpa÷reùñhaü ÷araõàrthã mahàtapàþ / jagàma tena mukto 'sau cendrasya sadanaü bhayàt // RKV_42.49 // devaràja namaste 'stu mahàbhåtabhayànnçpa / kampamàno 'bravãd vipro rakùasveti punaþpunaþ // RKV_42.50 // tasya tadvacanaü ÷rutvà devaràjo 'bravãd idam / na ÷aknomi paritràtuü brahmakopàdahaü mune // RKV_42.51 // tataþ sa brahmabhavanaü bràhmaõo brahmavittamaþ / jagàma viùõulokaü ca tenàpãtyukta eva saþ // RKV_42.52 // tataþ sa munirudvigno nirà÷o jãvite nçpa / anugamyamàno bhåtena agacchacchaïkaràlayam // RKV_42.53 // tasya yogabalopeto mahàdevasya pàõóava / nakhamàüsàntare gupto yathà devo na pa÷yati // RKV_42.54 // tadante càgamadbhåtaü jvalanàrkasamaprabham / mu¤ca mu¤ceti puruùaü devadevaü mahe÷varam // RKV_42.55 // evamukto mahàdevas tena bhåtena bhàrata / yogãndraü dar÷ayàmàsa nakhamàüsàntare tadà // RKV_42.56 // saüsthàpya bhåtaü bhåte÷aþ paramàpadgataü munim / uvàca mà bhaistvaü vipra nirgacchasva mahàmune // RKV_42.57 // tataþ susåkùmadehasthaü bhåtaü dçùñvàbravãdidam / kimasya tvaü mahàbhåta kariùyasi vadasva me // RKV_42.58 // kçtyovàca: krodhàviùñena deve÷a pippalàdena cintità / asya dehaü haniùyàmi hiüsàrthaü viddhi màü prabho // RKV_42.59 // etacchrutvà mahàdevo bhåtasya vadanàccyutam / kañisthaü yàj¤avalkyaü ca mantrayàmàsa mantravit // RKV_42.60 // yogã÷vareti viprasya kçtvà nàma yudhiùñhira / visarjayitvà deve÷astatraivàntaradhãyata // RKV_42.61 // preùayitvà tu taü bhåtaü pippalàdo 'pi durmanàþ / pitçmàtçsamudvigno narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_42.62 // ekàïguùñho niràhàro varùàd à ùoóa÷àn nçpa / toùayàmàsa deve÷amumayà saha ÷aïkaram // RKV_42.63 // tatastattapasà tuùñaþ ÷aïkaro vàkyamabravãt // RKV_42.64 // ã÷vara uvàca: parituùño 'smi te vipra tapasànena suvrata / varaü vçõãùva te dadmi manasà cepsitaü ÷ubham // RKV_42.65 // pippalàda uvàca: yadi me bhagavàüs tuùño yadi deyo varo mama / atra saünihito deva tãrthe bhava mahe÷vara // RKV_42.66 // evamuktastathetyuktvà pippalàdaü mahàmunim / jagàmàdar÷anaü devo bhåtasaïghasamanvitaþ // RKV_42.67 // pippalàdo gate deve snàtvà tatra mahàmbhasi / sthàpayitvà mahàdevaü jagàmottaraparvatam // RKV_42.68 // tatra tãrthe naro bhaktyà snàtvà mantrayutaü nçpa / tarpayitvà pitþn devàn påjayecca mahe÷varam // RKV_42.69 // a÷vamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnotyanuttamam / mçto rudrapuraü yàti nàtra kàryà vicàraõà // RKV_42.70 // atha yo bhojayed vipràn pitþn uddi÷ya bhàrata / tasya te dvàda÷àbdàni modante divi tarpitàþ // RKV_42.71 // saünyàsena tu yaþ ka÷cit tatra tãrthe tanuü tyajet / anivartikà gatistasya rudralokàt kadàcana // RKV_42.72 // etatsarvaü samàkhyàtaü yatpçùñhe hi tvayànagha / màhàtmyaü pippalàdasya tãrthasyotpattireva ca // RKV_42.73 // etatpuõyaü pàpaharaü dhanyaü duþsvapnanà÷anam / pañhatàü ÷çõvatàü caiva sarvapàpakùayo bhavet // RKV_42.74 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye pippalàdatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvicatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 43 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra vimale÷varam uttamam / tatra deva÷ilà ramyà svayaü devair vinirmità // RKV_43.1 // tatra snàtvà tu yo bhaktyà bràhmaõànpåjayen nçpa / svalpenàpi hi dànena tasya cànto na vidyate // RKV_43.2 // yudhiùñhira uvàca: kàni dànàni viprendra ÷astàni dharaõãtale / yàni dattvà naro bhaktyà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_43.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: suvarõaü rajataü tàmraü maõimauktikameva ca / bhåmidànaü ca godànaü mocayat pa÷ubhànnaram // RKV_43.4 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷citkurute pràõasaükùayam / rudraloke vaset tàvad yàvad à bhåtasamplavam // RKV_43.5 // tataþ puùkariõãü gacchet sarvapàpakùayaükarãm / tatra snàtvàrcayeddevaü tejorà÷iü divàkaram // RKV_43.6 // çcamekàü japet sàmnaþ sàmavedaphalaü labhet / yajurvedasya japanàd çgvedasya tathaiva ca // RKV_43.7 // akùaraü và japen mantraü dhyàyamàno divàkaram / àdityahçdayaü japtvà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_43.8 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà vidhinà japeddvijàn / tasya koñiguõaü puõyaü jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_43.9 // anà÷akenàgnigatyà jale và dehapàtanàt / tasmiüstãrthe mçto yastu sa yàti paramàü gatim // RKV_43.10 // bràhmaõaþ kùatriyo vai÷yaþ ÷ådro và nçpasattama / vihitaü karma kurvàõaþ sa gacchet paramàü gatim // RKV_43.11 // yudhiùñhira uvàca: vyàdhiü sattvakùayaü mohaü j¤àtvà varõà dvijottama / pàpebhyo vipramucyante kena tatsàdhanaü vada // RKV_43.12 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tilodakã tilasnàyã kàmakrodhavivarjitaþ / bràhmaõo 'na÷anaiþ pràõàüs tyajallabhati sadgatim // RKV_43.13 // saïgràme sadgatiü tàta kùatriyo nidhane labhet / tadabhàvànmahàpràj¤a sevamàno labhed iti // RKV_43.14 // vyàdhigrahagçhãto và vçddho và vikalendriyaþ / àtmànaü dàhayitvàgnau vidhinà sadgatiü labhet // RKV_43.15 // vai÷yo 'pi hi tyajanpràõànevaü vai ÷ubhabhàg bhavet / jale và ÷uddhabhàvena tyaktvà pràõà¤chivo bhavet // RKV_43.16 // ÷ådro 'pi dvija÷u÷råùustoùayitvà mahe÷varam / vimucya nànyathà pàpaþ patate narake dhruvam // RKV_43.17 // athavà praõavà÷akto dvijebhyo gurave tathà / pa¤càgnau ÷oùayeddehamàpçcchya dvijasattamàn // RKV_43.18 // ÷àntadàntajitakrodhà¤chàstrayuktàn vicakùaõàn / teùàü caivopade÷ena karãùàgniü prasàdhayet // RKV_43.19 // evaü varõà yathàtvena måóhàhaïkàramohitàþ / patanti narake ghore yathàndho girigahvare // RKV_43.20 // ye ÷àstravidhimutsçjya vartante kàmacàrataþ / kçmiyoniü prapadyante teùàü piõóo na ca kriyà // RKV_43.21 // ÷rutismçtyuditaü dharmaü tyaktvà yathecchàcàrasevinaþ / aùñàviü÷atirvai koñyo narakàõàü yudhiùñhira // RKV_43.22 // pratyekaü và patantyete magnà narakasàgare / durlabhaü mànuùaü janma bahudharmàrjitaü nçpa // RKV_43.23 // tallabdhvà madamàtsaryaü yo vai tyajati mànavaþ / saüniyamya sadàtmànaü j¤ànacakùur naro hi saþ // RKV_43.24 // aj¤ànatimiràndhasya j¤ànàüjana÷alàkayà // RKV_43.25 // yasya nonmãlitaü cakùurj¤eyo jàtyandha eva saþ / etatte kathitaü sarvaü yatpçùñaü nçpasattama // RKV_43.26 // tathàniùñataràõàü hi rudrasya vacanaü yathà / narmadà saritàü ÷reùñhà rudradehàd viniþsçtà // RKV_43.27 // tàrayet sarvabhåtàni sthàvaràõi caràõi ca / sarvadevàdhidevena ã÷vareõa mahàtmanà // RKV_43.28 // lokànàü ca hitàrthàya mahàpuõyàvatàrità / mànasaü vàcikaü pàpaü snànànna÷yati karmajam // RKV_43.29 // rudradehàdviniùkràntà tena puõyatamà hi sà / pràtarutthàya yo nityaü bhåmimàkramya bhaktitaþ // RKV_43.30 // etanmantraü japettàta snànasya labhate phalam / namaþ puõyajale devi namaþ sàgaragàmini // RKV_43.31 // namo'stu pàpanirmoce namo devi varànane // RKV_43.32 // namo 'stu te çùivarasaïghasevite namo 'stu te trinayanadehaniþsçte / namo 'stu te sukçtavatàü sadà vare namo 'stu te satatapavitrapàvani // RKV_43.33 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vimale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma tricatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 44 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tãrthànàü paramaü tãrthaü tacchçõuùva naràdhipa / revàyà dakùiõe kåle nirmitaü ÷ålapàõinà // RKV_44.1 // mokùàrthaü mànavendràõàü nirmitaü nçpasattama / yudhiùñhira uvàca: ÷rutà me vividhà dharmàstãrthàni vividhàni ca / dànadharmàþ samastà÷ca tvatprasàdàddvijottama // RKV_44.2 // anyacca ÷rotumicchàmi saüsàra÷chidyate yathà / punaràgamanaü nàsti mokùapràptirbhaved yathà // RKV_44.3 // etadàkhyàhi me sarvaü prasàdàd dvijasattama // RKV_44.4 // màrkaõóeya uvàca: ÷çõuùvaikamanà bhåtvà tãrthàt tãrthàntaraü mahat / ÷rute yasya prabhàve tu mucyate càbdikàdaghàt // RKV_44.5 // vàcikairmànasairvàpi ÷àrãrai÷ca vi÷eùataþ / kãrtanàt tasya tãrthasya mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_44.6 // pa¤cakro÷apramàõaü tu tacca tãrthaü mahãpate / bhuktimuktipradaü divyaü pràõinàü pàpakarmiõàm // RKV_44.7 // revàyà dakùiõe kåle parvato bhçgusaüj¤itaþ / tasya mårdhni ca tattãrthaü sthàpitaü caiva ÷ambhunà // RKV_44.8 // ÷ålabhedeti vikhyàtaü triùu lokeùu bhåpate / tatra sthità÷ca ye vçkùàstãrthàccaiva caturdi÷am // RKV_44.9 // patità nilayaü yànti rudrasya nàtra saü÷ayaþ / mçtàstatraiva ye kecij jantavo bhuvi pakùiõaþ // RKV_44.10 // te yànti paramaü lokaü tatra tãrthe na saü÷ayaþ / pàtàlàn niþsçtà gaïgà bhogavatãtisaüj¤ità // RKV_44.11 // niùkràntà ÷ålabhedàc ca sarvapàpakùayaükarã / yà sà gãrvàõanàmnyanyà vahet puõyà mahànadã // RKV_44.12 // patità kuõóamadhye tu yatra bhinnaü tri÷ålinà / ÷ambhunà ca purà tàta utpàdya ca sarasvatã // RKV_44.13 // sà tatra patità ràjan pràcãnàghavimocinã / bhàsvatyà tritayaü yatra ÷ilà gãrvàõasaüj¤ità // RKV_44.14 // tatra tãrthe ca tattãrthaü na bhåtaü na bhaviùyati / kedàraü ca prayàgaü ca kurukùetraü gayà tathà // RKV_44.15 // anyàni ca sutãrthàni kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm / pa¤ca sthànàni tãrthàni pçthagbhåtàni yàni ca // RKV_44.16 // vakùyàmi ca samàsena ekaikaü ca pçthakpçthak / gayà nàbhyàü yathà puõyà cakratãrthaü ca tatsamam // RKV_44.17 // dharmàraõye yathà kåpaü ÷ålabhedaü ca tatsamam / brahmayåpaü yathà puõyaü devanadyàstathaiva ca // RKV_44.18 // yathà gayà÷iraþ puõyaü suràõàü ca yathà ÷ilà / yathà ca puùkaraü sthànaü màrkaõóahrada eva ca // RKV_44.19 // dattvà piõóodakaü tatra piõóàõàü ca tathàkùayam / yas tatra kurute ÷ràddhaü toyaü pibati nitya÷aþ / mucyate sarvapàpaistu uragaþ ka¤cukairiva / anindyànpåjayed vipràn dambhakrodhavivarjitàn // RKV_44.20 // trayoda÷adinaü dànaü trayoda÷aguõaü bhavet / abhyarcitaü suraü dçùñvà gaõanàthaü gajànanam // RKV_44.21 // sarve vighnà vina÷yanti dçùñvà kambalakùetrapam // RKV_44.22 // påjayetparayà bhaktyà ÷ålapàõiü mahe÷varam // RKV_44.23 // devasya pårvabhàge tu umà påjyà prayatnataþ / màrkaõóe÷aü tato bhaktyà påjayed guhavàsinam // RKV_44.24 // mucyante pàtakaiþ sarvair aj¤ànaj¤ànasaücitaiþ / guhàmadhye praviùñastu japet såktaü tu tryakùaram // RKV_44.25 // nãlaparvatajaü puõyaü ùaùñhàü÷ena labheta saþ / trinaràs tatra tiùñhanti sàdityamarutaiþ saha // RKV_44.26 // sarvadevamayaü sthànaü koñiliïgamanuttamam / yathà nadãnadàþ sarve sàgare yànti saükùayam // RKV_44.27 // tathà pàpàni na÷yanti ÷ålabhedasya dar÷anàt / pratyakùo dç÷yate 'dyàpi pratyayo hyavanãpate // RKV_44.28 // visphuliïgà liïgamadhye spandante snànayogataþ / dvitãyaþ pratyayas tatra tailabindur na sarpati // RKV_44.29 // evaü hi pratyayas tatra ÷ålabhedaprabhàvajaþ / yaþ smarecchålabhedaü tu trikàlaü nityameva ca // RKV_44.30 // sa påta÷ca bhavetsàkùàt sabàhyàbhyantaro nçpa / na kasyacin mayà khyàtaü pçùño 'haü trida÷airapi // RKV_44.31 // guhyàdguhyataraü tãrthaü sadà gopyaü kçtaü mayà / sarvapàpaharaü puõyaü sarvadoùaghnamuttamam // RKV_44.32 // sarvatãrthamayaü tãrthaü ÷ålabhedaü jane÷vara / ÷rute yasya prabhàve tu mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_44.33 // ÷ålabhedaü mayà tàta saükùepàt kathitaü tava / yaþ ÷çõoti naro bhaktyà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_44.34 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedapra÷aüsàvarõanaü nàma catu÷catvàriü÷o 'dhyàyaþ|| RKV adhyàya 45 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: eùa eva purà pra÷naþ paripçùño mahe÷varam / ràj¤à cottànapàdena çùidevasamàgame // RKV_45.1 // uttànapàda uvàca: idaü tãrthaü mahàpuõyaü sarvadevamayaü param / guhyàdguhyataraü sthànaü na dçùñaü na ÷rutaü hara // RKV_45.2 // ÷ålabhedaü kathaü jàtaü kenaivotpàditaü purà / màhàtmyaü tasya tãrthasya vistaràcchaüsa me prabho // RKV_45.3 // ã÷vara uvàca: àsãtpurà mahàvãryo dànavo baladarpitaþ / martye na tàdç÷aþ ka÷cid vikrameõa balena và // RKV_45.4 // sånur brahmasutasyàyam andhako nàma durmadaþ / nijasthàne vasan pàpaþ kurvan ràjyam akaõñakam // RKV_45.5 // hçùñapuùño vasan martye sa surairnàbhibhåyate / bhavanaü tasya pàpasya vahnerupavanaü yathà // RKV_45.6 // etasminn andhakaþ kàle cintayàmàsa bhàrata / toùayàmi mahàdevaü yena sànugraho bhavet // RKV_45.7 // pràrthayàmi varaü divyaü yo me manasi vartate / paraü sa ni÷cayaü kçtvà so 'ndhako nirgato gçhàt // RKV_45.8 // revàtañaü samàsàdya dànavastapasi sthitaþ / ugraü tapa÷cacàràsau dàruõaü lomaharùaõam // RKV_45.9 // divyaü varùasahasraü sa niràhàro 'bhavat tataþ / dvitãyaü tu sahasraü sa nyavasadvàribhojanaþ // RKV_45.10 // tçtãyaü tu sahasraü sa dhåmapànarato 'bhavat / caturthaü varùasàhasraü yogàbhyàsena saüsthitaþ // RKV_45.11 // kopãha nedç÷a cakre tapaþ paramadàruõam / asthicarmàva÷eùo 'sau yàvattiùñhati bhàrata // RKV_45.12 // tasya mårdhni tato ràjan dhåmavàrttir viniþsçtà / devalokamatãtyàsau kailàsaü vyàpya saüsthità // RKV_45.13 // tàvaddevasamãpasthà umà vacanam abravãt / ko 'styayaü mànuùe loke tapasogreõa saüsthitaþ // RKV_45.14 // caturvarùasahasràõi vyatãyuþ parame÷vara / na kenàpãdç÷aü taptaü tapo dçùñaü ÷rutaü tathà // RKV_45.15 // avaj¤àü kuruùe deva kimatra niyamànvite / sarvasya datse ÷ãghraü tvamalpena tapasà vibho // RKV_45.16 // nàkùakrãóàü kariùye 'dya tvayà saha mahe÷vara / yàvannotthàpyate hyeùa dànavo bhaktavatsala // RKV_45.17 // ã÷vara uvàca: sàdhu sàdhu mahàdevi sarvalakùaõalakùite / ahaü taü na vijànàmi kli÷yantaü dànave÷varam // RKV_45.18 // yogàbhyàse sthito bhadre dhyàyaüstatparamaü padam / tatràgaccha mayà sàrddhaü yatra tapyatyasau tapaþ // RKV_45.19 // umayà sahito devo gatastatra mahe÷varaþ / asthicarmàva÷eùastu dçùño devena ÷ambhunà // RKV_45.20 // pratyuvàca prasanno 'sau devadevo mahe÷varaþ / bhobhoþ kaùñaü kçtaü bhãmaü dàruõaü lomaharùaõam // RKV_45.21 // ãdç÷aü ca tapo ghoraü kasmàdvatsa tvayà kçtam / varaü dàsyàmyahaü vatsa yaste manasi vartate // RKV_45.22 // andhaka uvàca: yadi tuùño 'si me deva varado yadi ÷aïkara / suràn sarvàn vijeùyàmi tvatprasàdàn mahe÷vara // RKV_45.23 // ã÷vara uvàca: svapne 'pi trida÷àþ sarve na yoddhavyàþ kadàcana / asaübhàvyaü na vaktavyaü manaso yanna rocate // RKV_45.24 // anyaü kimapi yàcasva yaste manasi vartate / svarge và yadi và martye pàtàleùu ca saüsthitàn // RKV_45.25 // martyeùu vividhàn bhogàn bhokùyasi tvaü yathepsitàn / kuru niùkaõñakaü ràjyaü svarge devapatiryathà // RKV_45.26 // devasya vacanaü ÷rutvà so 'ndhako vimanàþ sthitaþ / vçthà kle÷a÷ca me jàto na kiücit sàdhitaü mayà // RKV_45.27 // ni÷vàsaü paramaü muktvà nipapàta dharàtale / målacchinno yathà vçkùo nirucchvàsas tadàbhavat // RKV_45.28 // mårcchàpannaü tato dçùñvà devã vacanam abravãt / yaü kàmaü kàmayatyeùa tamasmai dehi ÷aïkara // RKV_45.29 // bhaktànupekùamàõasya tavàkãrtir bhaviùyati // RKV_45.30 // ã÷vara uvàca: yadi dàsye varaü devi icchàbhåtaü kadàcana / tato na maüsyate viùõuü na brahmàõaü na màmapi // RKV_45.31 // uccatvamàpto deve÷i anyànapi suràsuràn // RKV_45.32 // devyuvàca: kamapyupàyamà÷ritya utthàpaya mahe÷vara / viùõuvarjaü surànsarvà¤jayasveti varaü vada // RKV_45.33 // ã÷vara uvàca: upàyaþ ÷obhano devi yo me manasi vartate / tamevàsmai pradàsyàmi yastvayà kathito varaþ // RKV_45.34 // tato 'mçtena saüsiktaþ svastho 'bhåt tatkùaõàd ayam / tathà punarnavo jàtaþ sarvàvayava÷obhitaþ // RKV_45.35 // ÷çõuùvaikamanà bhåtvà gçhàõa varamuttamam / viùõuvarjaü pradàsyàmi yattavàbhimataü priyam // RKV_45.36 // sarvaü ca saphalaü tubhyaü mà dharmaste 'nyathà bhavet / dadàmãti varaü tubhyaü manyase yadi càsura // RKV_45.37 // viùõuvarjaü suràn sarvà¤jeùyasi tvaü ca màü vinà // RKV_45.38 // andhaka uvàca: bhavatvevam iti pràha balamàsthàya kevalam / viùõuvarjaü vijeùye 'haü svabalena mahe÷vara // RKV_45.39 // kçtàrtho 'haü hi saüjàta ityuktvà praõatiü gataþ / gaccha devomayàsàrddhaü kailàsa÷ikharaü varam // RKV_45.40 // vçùapuügavam àruhya devo 'sàvumayà saha / varaü dattvà sa tasyaivaü tatraivàntaradhãyata // RKV_45.41 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe andhakavarapradànavarõanaü nàma pa¤cacatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 46 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sa dànavo varaü labdhvà jagàma svapuraü prati / dadar÷a svapuraü ràja¤chobhitaü citracatvaraiþ // RKV_46.1 // udyànai÷caiva vividhaiþ kadalãkhaõóamaõóitaiþ / panasairbakulai÷caivàmràtairàmrai÷ca campakaiþ // RKV_46.2 // a÷okairnàlikerai÷ca màtuliïgaiþ sadàóimaiþ / nànàvçkùai÷ca ÷obhàóhyaü taóàgairupa÷obhitam // RKV_46.3 // devatàyatanair divyair dhvajamàlàsu÷obhitaiþ / vedàdhyayananirghoùair maïgalàdyair vinàditam // RKV_46.4 // pràvi÷adbhavane divye kà¤cane rukmamàlini / apa÷yatsa sutàn bhàryàm amàtyàn dàsabhçtyakàn // RKV_46.5 // tato jayapradàn sarvàn ita÷ceta÷ca dhàvataþ / hçcchobhàü ca prakurvàõàn vai jayantãbhiruccakaiþ // RKV_46.6 // kecit toraõam àbadhya kecit puùpàõyavàkiran / màtuliïgakarà÷cànye dhàvanti hyandhakaü prati // RKV_46.7 // pure janà÷ca dç÷yante bhàjanairannapåritaiþ / pårõahastàþ pradç÷yante tatraiva bahavo janàþ // RKV_46.8 // sàkùatair bhàjanais tatra ÷atasàhasrayoùitaþ / mantràn pañhanti viprà÷ca maïgalànyapi yoùitaþ // RKV_46.9 // amàtyà÷caiva bhçtyà÷ca gajàü÷càóhaukayanti ca / vardhàpayanti te sarve ye kecit puravàsinaþ // RKV_46.10 // hçùñastuùño 'vasattatra sacivaiþ saha so 'ndhakaþ / dadar÷a sa jagatsarvaü turaïgàü÷ca padàtikàn // RKV_46.11 // tathaiva vividhàn ko÷àüs tatra kà¤canapåritàn / mahiùãrgà vçùàü÷caivàpa÷yacchatràõyanekadhà // RKV_46.12 // sa evamandhakas tatra kiyantaü kàlamàvasat / hçùñastuùño vasan martye sa surair nàbhyabhåyata // RKV_46.13 // varaü labdhaü tu taü j¤àtvà ÷aïkitàþ svargavàsinaþ / ekãbhåtà÷ca te sarve vàsavaü ÷araõaü gatàþ // RKV_46.14 // ÷akra uvàca: kathamàgamanaü vo 'tra sarveùàm api nàkinàm / kasmàdvo bhayamutpannamàgatàþ ÷araõaü katham // RKV_46.15 // tataste hyamaràþ sarve ÷akram etad vaco 'bruvan // RKV_46.16 // devà åcuþ / suranàthàndhako nàma daityaþ ÷ambhuvarorjitaþ / ajeyaþ sarvadevànàü kiü nu kàryamataþ param // RKV_46.17 // tattvaü cintaya deve÷a ka upàyo vidhãyatàm / itthaü vadanti te devàþ ÷akràgre mantraõodyatàþ // RKV_46.18 // mantrayanti ca yàvad vai tàvaccàramukheritam / j¤àtvà tatra sa devaughaü dànavo nirgato gçhàt // RKV_46.19 // ekàkã syandanàråóha àyurdhaibahubhir vçtaþ / durgamaü merupçùñhaü sa lãlayaiva gato nçpa // RKV_46.20 // svarõapràkàrasaüyuktaü ÷obhitaü vividhà÷ramaiþ / durgamaü ÷atruvargasya tadà pàrthivasattama // RKV_46.21 // pravive÷àsurastatra lãlayà svagçhe yathà / vçtrahà bhayamàpannaþ svakãyaü càsanaü dadau // RKV_46.22 // upaviùño 'ndhakastatra ÷akrasyaivàsane ÷ubhe / àsthànaü kalayàmàsa sarvatastrida÷àvçtam // RKV_46.23 // ÷akra uvàca: kiü tavàgamanaü càtra kiü kàryaü kathayasva me / yadasmadãyaü vittaü hi tatte dàsyàmi dànava // RKV_46.24 // andhaka uvàca: nàhaü vai kàmaye ko÷aü na gajàü÷ca sure÷vara / svakãyaü dar÷ayasvàdya svarga÷çïgàrabhåùitam // RKV_46.25 // airàvataü mahànàgaü taü caivoccaiþ÷ravohayam / urva÷yàdãni ratnàni mama dar÷aya gopate // RKV_46.26 // pàrijàtakapuùpàõi vçkùajàtãnaneka÷aþ / vàditràõi ca sarvàõi dar÷ayasva ÷acãpate // RKV_46.27 // tasya tadvacanaü ÷rutvà ÷akra÷ cintitavàn idam / yo 'muü nihanti pàpmànaü na taü pa÷yàmi karhicit // RKV_46.28 // nàsti rakùàpradaþ ka÷citsvargalokasya duþkhinaþ / bhayatrasto dadàvanyadvàditràdyapsarogaõaiþ // RKV_46.29 // raïgabhåmàvupàvi÷ya kàrayàmàsa tàõóavam / upaviùñàþ suràþ sarve yamamàrutakinnaràþ // RKV_46.30 // urva÷yàdyà apsaraso gãtavàditrayogataþ / nançtuþ puratastasya sarvà ekaika÷o nçpa // RKV_46.31 // na vya÷ràmyata taccittaü dçùñvà càpsarasastadà / ÷acãü prati manastasya sakàmamabhavannçpa // RKV_46.32 // gçhãtvà ÷akrabhàryàü sa prasthitaþ svapuraü prati / tataþ pravavçte yuddhamandhakasya suraiþ saha // RKV_46.33 // tena devagaõàþ sarve dhvastàþ pàrthivasattama / saügràme vividhaiþ ÷astrai÷ cakravajràdibhirghanaiþ // RKV_46.34 // saütàpitàþ suràþ sarve kùayaü nãtà hyaneka÷aþ / sarve 'pi marutastena bhagnàþ saügràmamårdhani // RKV_46.35 // yathà siühogajàn sarvàn vicitya vicared vanam / tadvad ekena te devà jitàþ sarve paràïmukhàþ // RKV_46.36 // bàlo 'dhipo yathà gràme svecchayà pãóayejjanàn / svairamàkramya gçhõàti ko÷avàsàüsi càsakçt // RKV_46.37 // gataü na pa÷yaty àtmànaü prajàsaütàpanena ca / gçhãtvà ÷akrabhàryàü sa gato vai dànavottamaþ // RKV_46.38 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedamàhàtmye ÷acãharaõavarõanaü nàma ùañcatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 47 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: gãrvàõà÷ca tataþ sarve brahmàõaü ÷araõaü gatàþ / gajair girivaràkàrair hayai÷caiva gajopamaiþ // RKV_47.1 // syandanairnagaràkàraiþ siüha÷àrdålayojitaiþ / kacchapair mahiùai÷cànyair makarai÷ca tathàpare // RKV_47.2 // brahmalokamanupràptà devàþ ÷akrapurogamàþ / dçùñvà padmodbhavaü devaü sàùñàïgaü praõatàþ suràþ // RKV_47.3 // devà åcuþ / jaya deva jagadvandya jaya saüsçtikàraka / padmayone sura÷reùñha tvàmeva ÷araõaü gatàþ // RKV_47.4 // sodvegaü bhàùitaü ÷rutvà devànàü bhàvitàtmanàm / meghagambhãrayà vàcà devaràjamuvàca ha // RKV_47.5 // kimatràgamanaü devàþ sarveùàü vai vivarõatà / kenàpamànitàþ sarve ÷ãghraü me kathyatàü svayam // RKV_47.6 // devà åcuþ / andhakàkhyo mahàdaityo balavàn padmasambhava / tena devagaõàþ sarve dhanaratnair viyojitàþ // RKV_47.7 // hatvà devagaõàüs tàvad asicakraparaddvi÷vadhaiþ / gçhãtvà ÷akrabhàryàü sa dànavo 'pi gato balàt // RKV_47.8 // devànàü vacanaü ÷rutvà brahmà lokapitàmahaþ / cintayàmàsa ràjendra vadhàrthaü dànavasya ha // RKV_47.9 // avadhyo dànavaþ pàpaþ sarveùàü vo divaukasàm / sa tràtà sarvajagatàü nànyo vidyeta kutracit // RKV_47.10 // evamuktàþ suràþ sarve brahmaõà tadanantaram / brahmàõaü te puraskçtya gatà yatra sa ke÷avaþ / tuùñuvurvividhaiþ stotrair brahmàdyà÷ cakrapàõinam // RKV_47.11 // devà åcuþ / jaya tvaü devadeve÷a lakùmyà vakùaþsthalà÷ritaþ / asurakùaya deve÷a vayaü te ÷araõaü gatàþ // RKV_47.12 // ståyamànaþ suraiþ sarvairbrahmàdyai÷ca janàrdanaþ / samprahçùñamanà bhåtvà surasaïghamuvàca ha // RKV_47.13 // ÷rãvàsudeva uvàca: svàgataü devavipràõàü suprabhàtàdya ÷arvarã / kiü kàryaü procyatàü kùipraü kasya ruùñà divaukasaþ // RKV_47.14 // kiü duþkhaü ka÷ca saütàpaþ kuto và bhayam àgatam / kathayantu mahàbhàgàþ kàraõaü yanmanogatam // RKV_47.15 // paràbhavaþ kçto yena so 'dya yàtu yamàlayam / evamuktàstu kçùõena kathayàmàsurasya tat // RKV_47.16 // dar÷ayantaþ svakàndehàn lajjamànà hyadhomukhàþ / hçtaràjyà hyandhakena kçtà nistejasaþ prabho // RKV_47.17 // piteva putraü parirakùa deva jahãndra÷atruü saha putrapautraiþ / tatheti coktaþ kamalàsanena suràsurair vanditapàdapadmaþ // RKV_47.18 // ÷aïkhaü cakraü gadàü càpaü saügçhya parame÷varaþ / utthito bhogaparyaïkàd devànàü puratastadà // RKV_47.19 // ÷rãvàsudeva uvàca: pàtàle yadi và martye nàke và yadi tiùñhati / taü haniùyàmyahaü pàpaü yena saütàpitàþ suràþ // RKV_47.20 // svaü sthànaü yàntu gãrvàõàþ saütuùñà bhàvitaujasaþ / viùõostadvacanaü ÷rutvà brahmàdyàste savàsavàþ // RKV_47.21 // svayànaistu hariü natvà hçdi tuùñà divaü yayuþ // RKV_47.22 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe gãrvàõasvargamanavarõanaü nàma saptacatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 48 uttànapàda uvàca: kasminsthàne 'vasad deva so 'ndhako daityapuügavaþ / sarvàndevàü÷ca nirjitya kasminsthàne samàsthitaþ // RKV_48.1 // ÷rãmahe÷a uvàca: praviùño dànavo yatra kathayàmi naràdhipa / pàtàlalokamà÷ritya kanyà vidhvaüsate tu saþ // RKV_48.2 // tatra sthitaü taü vij¤àya càpamàdàya ke÷avaþ / vyasçjadbàõamàgneyaü dahyatàmiti cintayan // RKV_48.3 // dahyamàno 'gninà so 'pi vàruõàstraü sa saüdadhe / vàruõàstreõa mahatà àgneyaü ÷amitaü tadà // RKV_48.4 // tato 'sau cintayàmàsa kena bàõo visarjitaþ / kasyaiùà pauruùã ÷aktiþ ko yàsyati yamàlayam // RKV_48.5 // tato 'ndhako mçdhe kruddho bàõamàrgeõa nirgataþ / sa dçùñvà bàõamàrgeõa càpahastaü janàrdanam // RKV_48.6 // andhaka uvàca: na ÷arma lapsyase hyadya mayà dçùñyàbhivãkùitaþ / na ÷aknoùi tathà gantuü nàgaþ ÷àrdåladar÷anàt // RKV_48.7 // àgacchati yathà bhakùyaü màrjàrasya ca måùikaþ / na ÷aknoùi tathà yàtuü saüsthitas tvaü mamàgrataþ // RKV_48.8 // ahaü tvàü preùayiùyàmi yamamàrge sudàruõe / ahamanveùayiùyàmi kila yàsyàmi te gçham // RKV_48.9 // upanãto 'si kàlena saïgràme mama ke÷ava / ye tvayà nirjitàþ pårvaü dànavà apyaneka÷aþ // RKV_48.10 // na bhavanti pumàüsaste striyastà÷ caiva ke÷ava / paraü na ÷astrasaïgràmaü kariùyàmi tvayà saha // RKV_48.11 // vadato dànavendrasya na cukopa sa ke÷avaþ / ayudhyamànaü taü dçùñvà cintayàmàsa dànavaþ // RKV_48.12 // dvandvayuddhaü kariùyàmi ni÷citya yuyudhe nçpa / sa kçùõena padàkùiptaþ patitaþ pçthivãtale // RKV_48.13 // muhårtàtsa samà÷vasya utthàyedaü vyacintayat / a÷akto dvandvayuddhàya tataþ sàma prayuktavàn / pàõibhyàü sampuñaü kçtvà sàùñàïgaü praõataþ ÷uciþ // RKV_48.14 // andhaka uvàca: jaya kçùõàya haraye viùõave jiùõave namaþ / hçùãke÷a jagaddhàtre acyutàya mahàtmane // RKV_48.15 // namaþ païkajanàbhàya namaþ païkajamàline / janàrdanàya ÷rã÷àya ÷rãpate pãtavàsase // RKV_48.16 // govindàya namo nityaü namo jaladhi÷àyine / namaþ karàlavaktràya narasiühàya nàdine // RKV_48.17 // ÷àrïgiõe sitavarõàya ÷aïkhacakragadàbhçte / namo vàmanaråpàya yaj¤aråpàya te namaþ // RKV_48.18 // namo varàharåpàya kràntalokatrayàya ca / vyàptà÷eùadigantàya ke÷avàya namonamaþ // RKV_48.19 // vàsudeva namastubhyaü namaþ kaiñabhanà÷ine / lakùmyàlaya sura÷reùñha namaste suranàyaka // RKV_48.20 // viùõordevàdhidevasya pramàõaü ye 'pi kurvate / prajàpaterjagaddhàtus teùàm api namàmyaham // RKV_48.21 // samastabhåtadevasya vàsudevasya dhãmataþ / praõàmaü ye prakurvanti teùàmapi namàmyaham // RKV_48.22 // tasya yaj¤avaràhasya viùõoramitatejasaþ / praõàmaü ye prakurvanti teùàmapi namàmyaham // RKV_48.23 // guõànàü hi nidhànàya namaste 'stu punaþpunaþ / kàruõyàmbunidhe deva sarvabhaktipriyàya ca // RKV_48.24 // ÷rãbhagavàn uvàca: tuùñaste dànavendràhaü varaü vçõu yathepsitam / dadàmi te varaü nånamapi trailokyadurlabham // RKV_48.25 // andhaka uvàca: yadi tuùño 'si me deva varaü dàsyasi cepsitam / tadà dadasva me deva yuddhaü parama÷obhanam / avaddhastapåto yenàhaü lokàngantàsmi ÷obhanàn // RKV_48.26 // ÷rãbhagavànuvàca: kathaü dadàmi te yuddhaü toùito 'haü tvayà punaþ / na tvàü tu prabhavetkopaþ kathaü yudhyàmi te 'ndhaka // RKV_48.27 // yadi te vartate buddhiryuddhaü prati na saü÷ayaþ / tato gacchasva yuddhàya devaü prati mahe÷varam // RKV_48.28 // andhaka uvàca: na tatra sidhyate kàryaü devaü prati mahe÷varam // RKV_48.29 // ÷rãbhagavàn uvàca: putra tvaü ÷ikharaü gatvà dhånayasva balena ca // RKV_48.30 // vidhåte tatra deve÷aþ kopaü kartà sudàruõam / kopitaþ ÷aïkaro raudraü yuddhaü dàsyati dànava // RKV_48.31 // viùõuvàkyàdasau pàpo gato yatra mahe÷varaþ / kailàsa÷ikharaü pràpya dhunoti sma muhurmuhuþ // RKV_48.32 // dhånite tatra ÷ikhare kampitaü bhuvanatrayam / nipetuþ ÷ikharàgràõi kampamànànyaneka÷aþ // RKV_48.33 // catvàraþ sàgaràþ kùipramekãbhåtà mahãpate / nipeturulkàpàtà÷ca pàdapà apyaneka÷aþ // RKV_48.34 // umayà sahito devo vismayaü paramaü gataþ / gàóhamàliïgya girijà devaü vacanam abravãt // RKV_48.35 // kimarthaü kampate ÷ailaþ kimarthaü kampate dharà / kimarthaü kampate nàgo martyaþ pàtàlameva ca / kiü và yugakùayo deva tanmamàkhyàtum arhasi // RKV_48.36 // ã÷vara uvàca: kasyaiùà durmatirjàtà kùiptaþ sarpamukhe karaþ / lalàñe ca kçtaü varma sa yàsyati yamàlayam // RKV_48.37 // kailàsamà÷rito yena supto 'haü yena bodhitaþ / taü vadhiùye na sandehaþ sammukho và bhaved yadi // RKV_48.38 // cintayàmàsa deve÷o hyandhako 'yaü na saü÷ayaþ / upàyaü cintayàmàsa yenàsau vadhyate kùaõàt // RKV_48.39 // àgatà÷ca suràþ sarve brahmàdyà vasubhiþ saha / rathaü devamayaü kçtvà sarvalakùaõasaüyutam // RKV_48.40 // keciddevàþ sthità÷cakre kecit tuõóàgrapàr÷vayoþ / kecin nàbhyàü sthità devàþ keciddhuryeùu saüsthitàþ // RKV_48.41 // dhurãùu ni÷calàþ kecitkecidyåpeùu saüsthitàþ / kecitsyandanasaüstambhàþ kecitsyandanaveùñakàþ // RKV_48.42 // àmalasàrake 'nye 'pi anye 'pi kala÷e sthitàþ / riporbhayaükaraü divyaü dhvajamàlàdi÷obhitam // RKV_48.43 // rathaü devamayaü kçtvà tamàråóho jagadguruþ / niryayau dànavo yatra kopàviùño mahe÷varaþ // RKV_48.44 // tiùñha tiùñhetyuvàcàtha kva prayàsyasi durmate / ÷aràsanaü kare gçhya ÷aràü÷cikùepa dànave // RKV_48.45 // dànave 'dhiùñhite yuddhe ÷arai÷cicheda sàyakàn / ÷aràsaneõa tatraiva andhaka÷chàditas tadà // RKV_48.46 // na tatra dç÷yate såryo nàkà÷aü na ca candramàþ / àgneyamastraü vyasçjaddànavo 'pi ÷ivaü prati // RKV_48.47 // dahyamànàþ ÷aràïgàraistatrasuþ sarvadevatàþ / rakùa rakùa mahàdeva dahyamànàüstu dànavàt // RKV_48.48 // tato devàdhidevo 'sau vàruõàstramayo 'jayat / vàruõàstreõa nimiùàdàgneyaü nà÷itaü tadà // RKV_48.49 // dànavena tadà muktaü vàyavyàstraü raõàjire / vàruõaü ca gataü tàta vàyavyàstravinà÷itam // RKV_48.50 // devo vyasarjayatsàrpaü krodhàviùñena cetasà / màrutaü nà÷itaü bàõaiþ sarpais tatra na saü÷ayaþ // RKV_48.51 // dànavena tato muktaü garuóàstraü ca lãlayà / gàruóàstraü ca tad dçùñvà sàrpaü naiva vyadç÷yata // RKV_48.52 // tato devàdhidevena nàrasiühaü visarjitam / nàrasiühàstrabàõena gàruóàstraü pra÷àmitam // RKV_48.53 // astramastreõa ÷amyeta na bàdhyeta parasparam / mahad yuddham abhåt tàtasuràsurabhayaükaram // RKV_48.54 // cakranàlãkanàràcaistomaraiþ khaógamudgaraiþ / vatsadantaistathà bhallaiþ karõikàrai÷ca ÷obhanaiþ // RKV_48.55 // evaü na ÷akyate hantuü dànavo vividhàyudhaiþ / tadà jvàlàkaràlà÷ca khaóganàràcatomaràþ // RKV_48.56 // vçùàïkena vimuktàstu samare dànavaü prati / na saüspç÷anti ÷astràõi gàtraü gauóavadhåriva // RKV_48.57 // àyudhàni tatastyaktvà bàhuyuddham upasthitau / karaü kareõa saügçhya praharantau svamuùñibhiþ / raõaprayogairyudhyantau yuyudhàte ÷ivàndhakau // RKV_48.58 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: andhakaü prati deve÷a÷cintayàmàsa nigraham / haniùyàmi na sandeho duùñàtmànaü na saü÷ayaþ // RKV_48.59 // sa ÷ivena yadà kùiptaþ patitaþ pçthivãtale / årdhvabàhuradhovaktro dànavo nçpasattama // RKV_48.60 // krodhàviùñena deve÷aþ saïgràme deva÷atruõà / kakùayoþ kuhare kùiptvà bandhenàkramya pãóitaþ // RKV_48.61 // nispanda÷càbhavad devo mårcchàyukto mahe÷varaþ / mårcchàpannaü tu taü j¤àtvà cintayàmàsa dànavaþ // RKV_48.62 // hàhà kaùñaü kçtaü me 'dya duùkçtaü pàpakarmaõà / kiü karomi kathaü karma kasminsthàne tu mocaye // RKV_48.63 // gçhãtvà devamutsaïge gataþ kailàsaparvatam / ÷ayyàyàü ÷aïkaraü nyasya niryayau daityaràñ tataþ // RKV_48.64 // ÷ayyàyàü patito devaþ prapede vedanàü tataþ / tàvaddadar÷a càtmànaü svakãyabhavanasthitam // RKV_48.65 // paràbhavaþ kçto madyaü kathaü tena duràtmanà / krodhavegasamàviùño niryayau dànavaü prati // RKV_48.66 // àyasãü laguóãü gçhya prabhur bhàrasahasrajàm / dànavaü ca tato dçùñvà pràkùipattasya mårdhani // RKV_48.67 // khaógena tàóayàmàsa dànavaþ prahasanraõe / devenàthasmçtaü càstraü kauccheràkhyaü mahàhave // RKV_48.68 // dãpyamànaü samutsçjya hçdaye tàóitaþ kùaõàt / tataþ sa tàóitastena rudhirodgàramudvaman // RKV_48.69 // patito 'dhomukho bhåtvà tataþ ÷ålena bheditaþ / puna÷ca devadevena ÷ålena dvidalãkçtaþ // RKV_48.70 // ÷ålàgre 'sau sthitaþ pàpo bhràntavàü÷ cakravat tadà / ye ye bhåmyàü patanti sma tatkàyàd raktabindavaþ // RKV_48.71 // te te sarve samuttasthur dànavàþ ÷àstrapàõayaþ / vyàkulastu tato devo dànavena tarasvinà // RKV_48.72 // devenàtha smçtà durgà càmuõóà bhãùaõànanà / àyàtà bhãùaõàkàrà nànàyudhaviràjità // RKV_48.73 // mahàdaüùñrà mahàkàyà piïgàkùã lambakarõikà / àde÷o dãyatàü deva ko yàsyati yamàlayam // RKV_48.74 // ã÷vara uvàca: pibàsya rudhiraü bhadre yatheùñaü dànavasya ca / nipatadrudhiraü bhåmau durge gçhõãùva màciram // RKV_48.75 // nihanmi dànavaü yàvatsàhàyyaü kuru sundari / evamuktà tu sà durgà papau ca rudhiraü tataþ // RKV_48.76 // nihatà dànavàþ sarve deve÷ena sahasra÷aþ / andhako 'pi ca tàn dçùñvà dànavànavaniü gatàn / tato vàgbhiþ pratuùñàva devadevaü mahe÷varam // RKV_48.77 // andhaka uvàca: jayasva devadeve÷a umàrdhàrdhà÷arãradhçk / namaste devadeve÷a sarvàya triguõàtmane // RKV_48.78 // vçùabhàsanamàråóha ÷a÷àïkakçta÷ekhara / jaya khañvàïgahastàya gaïgàdhara namo 'stu te // RKV_48.79 // namo óamaruhastàya namaþ kapàlamàline / smaradehavinà÷àya mahe÷àya namo 'stu te // RKV_48.80 // påùõo dantanipàtàya gaõanàthàya te namaþ / jaya svaråpadehàya aråpabahuråpiõe // RKV_48.81 // uttamàïgavinà÷àya viri¤cerapi ÷aïkara / ÷ma÷ànavàsine nityaü nityaü bhairavaråpiõe // RKV_48.82 // tvaü sarvago 'si tvaü kartà tvaü hartà nànya eva ca / tvaü bhåmistvaü di÷a÷caiva tvaü gururbhàrgavastathà // RKV_48.83 // sauristvaü devadeve÷a bhåmiputras tathaiva ca / çkùagrahàdikaü sarvaü yaddç÷yaü tattvameva ca // RKV_48.84 // evaü stutiü tadà kçtvà devaü prati sa dànavaþ / saühatàbhyàü tu pàõibhyàü praõanàma mahe÷varam // RKV_48.85 // ã÷vara uvàca: sàdhu sàdhu mahàsattva varaü yàcasva dànava / dàtàhaü yàcakastvaü hi dadàmãha yathepsitam // RKV_48.86 // andhaka uvàca: yadi tuùño'si deve÷a yadi deyo varo mama / tadàtmasadç÷o 'haü te kartavyo nàparo varaþ // RKV_48.87 // bhasmã jañã trinetrã ca tri÷ålã ca caturbhujaþ / vyàghracarmottarãya÷ca nàgayaj¤opavãtakaþ // RKV_48.88 // etadicchàmyahaü sarvaü yadi tuùño mahe÷vara // RKV_48.89 // ã÷vara uvàca: dadàmi te varaü hyadya yastvayà yàcito 'nagha / gaõeùu me sthitaþ putra bhçïgã÷astvaü bhaviùyasi // RKV_48.90 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe 'ndhakavadhatadvarapradànavarõanaü nàmàùñacatvàriü÷o 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 49 màrkaõóeya uvàca: andhakaü tu nihatyàtha devadevo mahe÷varaþ / umayà sahito rudraþ kailàsamagamannagam // RKV_49.1 // àgatà÷ca tato devà brahmàdyà÷ca savàsavàþ / hçùñàstuùñà÷ca te sarve praõemuþ pàrvatãpatim // RKV_49.2 // ã÷vara uvàca: upàvi÷antu te sarve ye kecana samàgatàþ / nihato dànavo hyeùa gãrvàõàrthe pitàmaha // RKV_49.3 // raktena tasya me ÷ålaü nirmalaü naiva jàyate / ÷ubhavratatapojapyarato brahmanmayà hataþ // RKV_49.4 // kartumicchàmyahaü samyak tãrthayànaü caturmukha / àgacchantu mayà sàrddhaü ye yåyamiha saügatàþ // RKV_49.5 // ityuktvà devadeve÷aþ prabhàsaü pratiniryayau / prabhàsàdyàni tãrthàni gaïgàsàgaramadhyataþ // RKV_49.6 // avagàhyàpi sarvàõi nairmalyaü nàbhavannçpa / narmadàyàü tato gatvà devo devaiþ samanvitaþ // RKV_49.7 // uttaraü dakùiõaü kålam avàgàhat priyavrataþ / gatastu dakùiõe kåle parvate bhçgusaüj¤itam // RKV_49.8 // tatra sthitvà mahàdevo devaiþ saha mahãpate / bhràntvà bhràntvà ciraü ÷rànto nirviõõo niùasàda ha // RKV_49.9 // manohàri yataþ sthànaü sarveùàü vai divaukasàm / tãrthaü vi÷iùñaü tanmatvà sthito devo mahe÷varaþ // RKV_49.10 // giriü vivyàdha ÷ålena bhinnaü tena rasàtalam / nirmalaü càbhavacchålaü na lepo dç÷yate kvacit // RKV_49.11 // devair àhvànità tatra mahàpuõyà ca bhàratã / parvatàn niþsçtà tatra mahàpuõyà sarasvatã // RKV_49.12 // dvitãyaþ saïgamas tatra yathà veõyàü sitàsitaþ / tatra brahmà svayaü devo brahme÷aü liïgam uttamam // RKV_49.13 // saüsthàpayàmàsa puõyaü sarvaduþkhaghnamuttamam / tasya yàmye di÷o bhàge svayaü devo janàrdanaþ // RKV_49.14 // tiùñhate ca sadà tatra viùõupàdàgrasaüsthità / ambhaso na bhaven màrgaþ kuõóamadhyasthitasya ca // RKV_49.15 // ÷ålàgreõa kçtà rekhà tatas toyaü vahen nçpa / tat toyaü ca gataü tatra yatra revà mahànadã // RKV_49.16 // jalaliïgaü mahàpuõyaü cakatãrthaü nçpottama / ÷ålabhede ca deve÷aþ snànaü kuryàd yathàvidhi // RKV_49.17 // àtmànaü manyate ÷uddhaü na kiücit kalmaùaü kçtam / tasyaivottarakàùñhàyàü devadevo jagadguruþ // RKV_49.18 // àtmanà devadeve÷aþ ÷ålapàõiþ pratiùñhitaþ / sarvatãrtheùu tattãrthaü sarvadevamayaü param // RKV_49.19 // sarvapàpaharaü puõyaü sarvaduþkhaghnam uttamam / tatra tãrthe pratiùñhàpya devadevaü jagadguruþ // RKV_49.20 // rakùàpàlàüs tato muktvà ÷ataü sàùñavinàyakàn / kùetrapàlàþ ÷ataü sàùñaü tadrakùanti prayatnataþ // RKV_49.21 // vighnàstasyopajàyante yastatra sthàtum icchati / kecit kuñumbàttatàsu vyàgràþ kecit kçùãùu ca // RKV_49.22 // kecitsabhàü prakurvanti keciddravyàrjane ratàþ / parokùavàdaü kurvanti ke 'pi hiüsàratàþ sadà // RKV_49.23 // paradàraratàþ kecitkecidvçttivihiüsakàþ / anye kecidvadantyevaü kathaü tãrtheùu gamyate // RKV_49.24 // kùudhayà pãóyate bhàryà putrabhçtyàdayas tadà / mohajàleùu yojyante evaü devagaõair naràþ // RKV_49.25 // pàpàcàrà÷ca ye martyàþ snànaü teùàü na jàyate / saürakùanti ca tattãrthaü devabhçtyagaõàþ sadà // RKV_49.26 // dhanyàþ puõyà÷ca ye martyàs teùàü snànaü prajàyate / sarasvatyà bhogavatyà devanadyà vi÷eùataþ // RKV_49.27 // ayaü tu saïgamaþ puõyo yathà veõyàü sitàsitaþ / dçùñvà tãrthaü tu te sarve gãrvàõà hçùñacetasaþ // RKV_49.28 // devasya sannidhau bhåtvà varõayàmàsuruttamam / idaü tãrthaü tu deve÷a gayàtãrthena te samam // RKV_49.29 // guhyàdguhyatamaü tãrthaü na bhåtaü na bhaviùyati / ÷ålapàõiþ samabhyarcya indràdyairapsarogaõaiþ // RKV_49.30 // yakùakinnaragandharvair dikpàlair lokapairapi / nçtyagãtais tathà stotraiþ sarvai÷càpi suràsuraiþ // RKV_49.31 // påjyamàno gaõaiþ sarvaiþ siddhair nàgair mahe÷varaþ / devena bheditaü tatra ÷ålàgreõa naràdhipa // RKV_49.32 // tridhà yatrekùyate 'dyàpi hyàvartaþ surapåritaþ / kuõóatrayaü naravyàghra mahatkalakalànvitam // RKV_49.33 // sarvapàpakùayakaraü sarvaduþkhaghnam uttamam / tatra tãrthe tu yaþ snàti upavàsaparàyaõaþ // RKV_49.34 // dãkùàmantravihãno 'pi mucyate càbdikàdaghàt / ye punarvidhivatsnànti mantraiþ pa¤cabhireva ca // RKV_49.35 // vedoktaiþ pa¤cabhirmantraiþ sahiraõyaghañaiþ ÷ubhaiþ / akùarair da÷abhi÷caiva ùaóbhirvà tribhireva và // RKV_49.36 // pçthagbhåtairdvijàtãnàü tãrthe kàryaü naràdhipa / brahmakùatravi÷àü vàpi strã÷ådràõàü tathaiva ca // RKV_49.37 // puruùàõàü trayãü dhyàtvà snànaü kuryàd yathàvidhi / da÷àkùareõa mantreõa ye pibanti jalaü naràþ // RKV_49.38 // te gacchanti paraü lokaü yatra devo mahe÷varaþ / kedàre ca yathà pãtaü rudrakuõóe tathaiva ca // RKV_49.39 // pa¤carephasamàyuktaü kùakàraü surapåjitam / oïkàreõa samàyuktam etad vedyaü prakãrtitam // RKV_49.40 // yastatra kurute snànaü vidhiyukto jitendriyaþ / tilami÷reõa toyena tarpayet pitçdevatàþ // RKV_49.41 // kulànàü tàrayed viü÷aü da÷apårvànda÷àparàn / gayàdipa¤casthàneùu yaþ ÷ràddhaü kurute naraþ // RKV_49.42 // sa tatra phalamàpnoti ÷ålabhede na saü÷ayaþ / yastatra vidhinà yukto dadyàddànàni bhaktitaþ // RKV_49.43 // tudakùayaü phalaü tatra sukçtaü duùkçtaü tathà / gayà÷iro yathà puõyaü pitçkàryeùu sarvadà // RKV_49.44 // ÷ålabhedaü tathà puõyaü snànadànàditarpaõaiþ / bhaktyà dadàti yastatra kà¤canaü gàü mahãü tilàn // RKV_49.45 // àsanopànahau ÷ayyàü varà÷vàn kùatriyas tathà / vastrayugmaü ca dhànyaü ca gçhaü pårõaü prayatnataþ // RKV_49.46 // sayoktraü làïgalaü dadyàt kçùñàü caiva vasuüdharàm / dànànyetàni yo dadyàd bràhmaõe vedapàrage // RKV_49.47 // ÷rotriye kulasampanne ÷uciùmati jitendriye / ÷rutàdhyayanasampanne dambhahãne kriyànvite / trayoda÷àhaþsvekaikaü trayoda÷aguõaü bhavet // RKV_49.48 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedotpattimàhàtmyavarõanaü nàmaikonapa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 50 uttànapàda uvàca: dvijà÷ca kãdç÷àþ påjyà apåjyàþ kãdç÷àþ smçtàþ / ÷ràddhe vaivàhike kàrye dàne caiva vi÷eùataþ // RKV_50.1 // yadi ÷raddhà bhaved daivayogàcchràddhàdike vidhau / etadàkhyàhi me deva kasya dànaü na dãyate // RKV_50.2 // ã÷vara uvàca: yathà kàùñhamayo hastã yathà carmamayo mçgaþ / bràhmaõa÷cànadhãyànastrayaste nàmadhàrakàþ // RKV_50.3 // yathà ùaõóho 'phalaþ strãùu yathà gaur gavi càphalà / yathà càj¤e 'phalaü dànaü tathà vipro 'nçco 'phalaþ // RKV_50.4 // yathà 'nçõe bãjamuptvà vaptà na labhate phalam / tathànçce havirdattvà na dàtà labhate phalam // RKV_50.5 // rogã hãnàtiriktàïgaþ kàõaþ paunarbhavastathà / avakãrõã ÷yàvadantaþ sarvà÷ã vçùalãpatiþ // RKV_50.6 // mitradhruk pi÷unaþ somavikrayã paranindakaþ / pitçmàtçgurutyàgã nityaü bràhmaõanindakaþ // RKV_50.7 // ÷ådrànnaü mantrasaüyuktaü yo vipro bhakùayennçpa / so 'spç÷yaþ karmacàõóàlaþ spçùñvà snànaü samàcaret // RKV_50.8 // kunakhã vçùalã steyã vàrddhuùyaþ kuõóagolakau / mahàdànarato ya÷ca ya÷càtmahanane rataþ // RKV_50.9 // bhçtakàdhyàpakaþ klãbaþ kanyàdåùyabhi÷astakaþ / ete vipràþ sadà tyàjyàþ paribhàvya prayatnataþ // RKV_50.10 // pratigrahaü gçhãtvà tu vàõijyaü yastu kàrayet / tasya dànaü na dàtavyaü vçthà bhavati tasya tat // RKV_50.11 // ÷rutàdhyayanasampannà ye dvijà vçttatatparàþ / teùàü yaddãyate dànaü sarvamakùayatàü vrajet // RKV_50.12 // daridrànbhara bhåpàla mà samçddhàn kadàcana / vyàdhitasyauùadhaü pathyaü nãrujasya kimauùadhaiþ // RKV_50.13 // uttànapàda uvàca: kãdç÷o 'tha vidhistatra tãrtha÷ràddhasya kà kriyà / dànaü ca dãyate yadvat tanmamàkhyàhi ÷aïkara // RKV_50.14 // ã÷vara uvàca: ÷ràddhaü kçtvà gçhe bhaktyà ÷uci÷càpi jitendriyaþ / guruü pradakùiõãkçtya bhojya sãmàntake tataþ // RKV_50.15 // vàgyataþ pravrajet tàvad yàvat sãmàü na laïghayet / ÷ålabhedaü tato gatvà snànaü kuryàd yathàvidhi // RKV_50.16 // pa¤casthàneùu ca ÷ràddhaü havyakavyàdibhiþ kramàt / piõóadànaü ca yaþ kuryàt pàyasair madhusarpiùà // RKV_50.17 // pitarastasya tçpyanti dvàda÷àbdàni pa¤ca ca / akùatair badarair bilvair gudamadhusarpiùà // RKV_50.18 // sàpi tatphalamàpnoti tãrthe 'sminnàtra saü÷ayaþ / upànahau ca yo dadyàdbràhmaõebhyaþ prayatnataþ // RKV_50.19 // so 'pi svargam avàpnoti hayàråóho na saü÷ayaþ / ÷ayyàma÷vaü ca yo dadyàcchattrikàü và vi÷eùataþ // RKV_50.20 // gacched vimànamàråóhaþ so 'psarovçndaveùñitaþ / uttamaü yo gçhaü dadyàt saptadhànyasamanvitam // RKV_50.21 // svecchayà me vaselloke kà¤cane bhavane hi saþ / tiladhenuü ca yo dadyàt savatsàü vastrasaüplutàm // RKV_50.22 // nàkapçùñhe vaset tàvad yàvad àbhåtasamplavam / gçhe và yadi vàraõye tãrthavartmani và nçpa // RKV_50.23 // toyamannaü ca yo dadyàd yamalokaü sa nekùate / sarvadànàni dãyante teùàü phalam avàpyate // RKV_50.24 // udakaü càtra dànaü ca dadyàd abhayam eva ca / annadànàt paraü dànaü na bhåtaü na bhaviùyati // RKV_50.25 // kanyàdànaü tu yaþ kuryàd vçùaü và yaþ samutsçjet / tasya vàso bhavet tatra yatràham iti nànyathà // RKV_50.26 // uttànapàda uvàca: kanyàdànaü kathaü svàmin kartavyaü dhàrmikaiþ sadà / parigraho yathà poùyaþ kanyodvàhas tathaiva ca // RKV_50.27 // anyatpçcchàmi deve÷a kasya kanyà na dãyate / dàtavyaü kutra taddeva kasmai dattam athàkùayam // RKV_50.28 // uttamaü madhyamaü vàpi kanãyaþ syàt kathaü vibho / ràjasaü tàmasaü vàpi niþ÷reyasam athàpi và // RKV_50.29 // ã÷vara uvàca: sarveùàmeva dànànàü kanyàdànaü vi÷iùyate / yo dadyàtparayà bhaktyàbhigamya tanayàü nijàm // RKV_50.30 // kulãnàya suråpàya guõaj¤àya manãùiõe / sulagne sumuhårte ca dadyàt kanyàm alaükçtàm // RKV_50.31 // a÷vànnà gàü÷ca vàsàüsi yo 'tra dadyàtsva÷aktitaþ / tasya vàso bhavet tatra padaü yatra niràmayam // RKV_50.32 // yenàtra duhità dattà pràõebhyo 'pi garãyasã / tena sarvamidaü dattaü trailokyaü sacaràcaram // RKV_50.33 // yaþ kanyàrthaü tato labdhvà bhikùate caiva taddhanam / sa bhavet karmacaõóàlaþ kàùñhakãlo bhaven mçtaþ // RKV_50.34 // gçhe 'pi tasya yo '÷nãyàjjihvàlaulyàt kathaücana / càndràyaõena ÷udhyeta taptakçcchreõa và punaþ // RKV_50.35 // uttànapàda uvàca: vittaü na vidyate yasya kanyaivàsti ca yadgçhe / kathaü codvàhanaü tasya na yà¤càü kurute yadi // RKV_50.36 // ã÷vara uvàca: avitenaiva kartavyaü kanyodvahanakaü nçpa / kanyànàma samuccàrya na doùàya kadàcana // RKV_50.37 // abhigamyottamaü dànaü yacca dànamayàcitam / bhaviùyati yugasyàntastasyànto naiva vidyate // RKV_50.38 // abhigamyottamaü dànaü smçtam àhåya madhyamam / yàcyamànaü kanãyaþ syàd dehi dehãti càdhamam // RKV_50.39 // yathaivà÷mà÷manàbaddho nikùipto vàrimadhyataþ / dvàvetau nidhanaü yàtas tadvad annam apàtrake // RKV_50.40 // asamarthe tato dànaü na pradeyaü kadàcana / dàtàraü nayate 'dhastàdàtmànaü ca vi÷eùataþ // RKV_50.41 // samarthastàrayeddvau tu kàùñhaü ÷uùkaü yathà jale / yathà nau÷ca tathà vidvànpràpayedaparaü tañam // RKV_50.42 // àhitàgni÷ca gçhõàti yaþ ÷ådràõàü pratigraham / iha janmani ÷ådro 'sau mçtaþ ÷và copajàyate // RKV_50.43 // vçthà kle÷a÷ca jàyeta bràhmaõe hyagnihotriõi / asatpratigrahaü kurvanguptaü nãcasya garhitam // RKV_50.44 // abhojyaþ sa bhavenmartyo dahyate kàriùàgninà / kañakàro bhavet pa÷càt sapta janma na saü÷ayaþ // RKV_50.45 // lajjàdàkùiõyalobhàcca yad dànaü coparodhajam / bhçtyebhya÷ca tu yad dànaü tadvçthà niùphalaü bhavet // RKV_50.46 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedamàhàtmye pàtràpàtraparãkùàdànàdiniyamavarõanaü nàma pa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 51 uttànapàda uvàca: kàle tatkriyate kasmi¤chràddhaü dànaü tathe÷vara / yàtrà tatra prakartavyà tithau yasyàü vadà÷u tat // RKV_51.1 // ã÷vara uvàca: pitçtãrthaü yathà puõyaü sarvakàmikamuttamam / idaü tãrthaü tathà puõyaü snànadànàditarpaõaiþ // RKV_51.2 // vi÷eùeõa tu kurvãta ÷ràddhaü sarvayugàdiùu / manvantaràdayo vatsa ÷råyantàü ca caturda÷a // RKV_51.3 // a÷vayukchuklanavamã dvàda÷ã kàrttikasya ca / tçtãyà caitramàsasya tathà bhàdrapadasya ca // RKV_51.4 // àùàóhasyaiva da÷amã màghasyaiva tu saptamã / ÷ràvaõasyàùñamã kçùõà tathàùàóhasya pårõimà // RKV_51.5 // phàlgunasya tvamàvàsyà pauùasyaikàda÷ã sità / kàrttikã phàlgunã caitrã jyaiùñhã pa¤cada÷ã tathà // RKV_51.6 // manvantaràdaya÷caite anantaphaladàþ smçtàþ / ayane cottare ràjandakùiõe ÷ràddhamàcaret // RKV_51.7 // kàrttikã ca tathà màghã vai÷àkhasya tçtãyikà / paurõamàsã ca caitrasya jyeùñhasya ca vi÷eùataþ // RKV_51.8 // aùñakàsu ca saükràntau vyatãpàte tathaiva ca / ÷ràddhakàlà ime sarve dattameùvakùayaü smçtam // RKV_51.9 // madhumàse site pakùa ekàda÷yàmupoùitaþ / ni÷i jàgaraõaü kuryàd viùõupàdasamãpataþ // RKV_51.10 // dhåpadãpàdinaivedyaiþ sraïmàlàgurucandanaiþ / arcàü kurvanti ye viùõoþ pañheyuþ pràktanãü kathàm // RKV_51.11 // çgyajuþsàmamantroktaü såktaü japati yo dvijaþ / sarvapàpavinirmukto viùõulokaü sa gacchati // RKV_51.12 // pràtaþ ÷ràddhaü prakurvãta dvijàn sampåjya yatnataþ / dànaü dadyàd yathà÷akti gohiraõyàmbaràdikam // RKV_51.13 // pitarastasya tçpyanti yàvad àbhåtasamplavam / ÷ràddhadastu vrajet tatra yatra devo janàrdanaþ // RKV_51.14 // trayoda÷yàü tato gacchedguhàvàsini liïgake / dçùñvà màrkaõóamã÷ànaü mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_51.15 // uttànapàda uvàca: guhàmadhye mahàdeva liïgaü parama÷obhitam / yena pratiùñhitaü deva tanmamàkhyàtum arhasi // RKV_51.16 // ã÷vara uvàca: triùu lokeùu vikhyàto màrkaõóeyo munã÷varaþ / divyaü varùasahasraü sa tapastepe sudàruõam // RKV_51.17 // guhàmadhyaü praviùño 'sau yogàbhyàsamupà÷ritaþ / liïgaü tu sthàpitaü tena màrkaõóe÷varasaüj¤itam // RKV_51.18 // tatra snàtvà ca yo bhaktyà sopavàso jitendriyaþ / tatra jàgaraõaü kurvan dadyàd dãpaü prayatnataþ // RKV_51.19 // devasya snapanaü kuryànmçtaiþ pa¤cabhis tathà / yathà ÷aktyà samàlabhya påjàü kuryàd yathàvidhi // RKV_51.20 // sva÷àkhotpannamantrai÷ca japaü kuryur dvijàtayaþ / sàvitryaùñasahasraü tu ÷atàùñakam athàpi và // RKV_51.21 // etatkçtvà nçpa÷reùñha janmanaþ phalamàpnuyàt / caturda÷yàü tu vai snàtvà påjàü kçtvà yathàvidhi // RKV_51.22 // pàtraü parãkùya dàtavyam àtmanaþ ÷reya icchatà / pitarastasya tçpyanti dvàda÷àbdànyasaü÷ayam // RKV_51.23 // dàtà sa gacchate tatra yatra bhogàþ sanàtanàþ / guhàmadhye praviùñastu loñayeccaiva ÷aktitaþ // RKV_51.24 // nãle girau hi yatpuõyaü tatsamastaü labhanti te / ÷ålabhede tu yaþ kuryàcchràddhaü parvaõi parvaõi // RKV_51.25 // vi÷eùàccaitramàsànte tasya puõyaphalaü ÷çõu / kedàre caiva yatpuõyaü gaïgàsàgarasaïgame // RKV_51.26 // sitàsite tu yatpuõyamanyatãrthe vi÷eùataþ / arbude vidyate puõyaü puõyaü càmaraparvate // RKV_51.27 // gayàdisarvatãrthànàü phalamàpnoti mànavaþ / vidhimantrasamàyuktas tarpayet pitçdevatàþ // RKV_51.28 // kulànàü tàrayed viü÷aü da÷a pårvàn da÷àparàn / dakùiõasyàü tato mårtau ÷ucirbhåtvà samàhitaþ // RKV_51.29 // nyàsaü kçtvà tu pårvoktaü pradadyàd aùñapuùpikàm / ÷àstroktairaùñabhiþ puùpairmànasaiþ ÷çõu tadyathà // RKV_51.30 // vàrijaü saumyamàgneyaü vàyavyaü pàrthivaü punaþ / vànaspatyaü bhavet ùaùñhaü pràjàpatyaü tu saptamam // RKV_51.31 // aùñamaü ÷ivapuùpaü syàd eùàü ÷çõu vinirõayam / vàrijaü salilaü j¤eyaü saumyaü madhughçtaü payaþ // RKV_51.32 // àgneyaü dhåpadãpàdyaü vàyavyaü candanàdikam / pàrthivaü kandamålàdyaü vànaspatyaü phalàtmakam // RKV_51.33 // pràjàpatyaü tu pàñhàdyaü ÷ivapuùpaü tu vàsanà / ahiüsà prathamaü puùpaü puùpamindriyanigrahaþ // RKV_51.34 // tçtãyaü tu dayà puùpaü kùamà puùpaü caturthakam / dhyànapuùpaü tapaþ puùpaü j¤ànapuùpaü tu saptamam // RKV_51.35 // satyaü caivàùñamaü puùpamebhis tuùyanti devatàþ / bhaktyà tapasvinaþ påjyà j¤ànina÷ca naràdhipa // RKV_51.36 // chatramàvaraõaü dadyàd upànadyugalaü tathà / tena påjitamàtreõa påjitàþ puruùàstrayaþ // RKV_51.37 // svargaloke vaset tàvad yàvad àbhåtasamplavam / ÷ålapàõestu bhaktyà vai jàpyaü kurvanti ye naràþ // RKV_51.38 // pa¤càmçtaiþ pa¤cagavyair yakùakardamakuïkumaiþ / samàlabheta deve÷aü ÷rãkhaõóàgurucandanaiþ // RKV_51.39 // nànàvidhai÷ca ye puùpairarcàü kurvanti ÷ålinaþ / ni÷i jàgaraõaü kuryur dãpadànaü prayatnataþ // RKV_51.40 // dhåpanaivedyakaü dadyàt pañhetpauràõikãü kathàm / tatra sthàne sthità bhaktyà japaü kurvanti ye naràþ // RKV_51.41 // ÷rãsåktaü pauruùaü såktaü pàvamànaü vçùàkapim / vedoktai÷caiva mantrai÷ca raudrãü và bahuråpiõãm // RKV_51.42 // bràhmaõàn påjayed bhaktyà påjayitvà praõamya ca / nànàvidhair mahàbhogaiþ ÷ivaloke mahãyate // RKV_51.43 // agnim ityàdi jàpyàni çgvedã japate tu yaþ / rudràn puruùasåktaü ca ÷lokàdhyàyaü ca ÷ukriyam // RKV_51.44 // iùetvà dikamantraughaü jyotirbràhmaõameva ca / gàyatryaü vai madhu caiva maõóalabràhmaõàni ca // RKV_51.45 // età¤japyàüstu yo bhaktyà yajurvedã japed yadi / devavrataü vàmadevyaü puruùarùabhameva ca // RKV_51.46 // bçhadrathàntaraü caiva yo japed bhaktitatparaþ / sa prayàti naraþ sthànaü yatra devo mahe÷varaþ // RKV_51.47 // pàda÷aucaü tathàbhyaïgaü kurute yo 'tra bhaktitaþ / godàne caiva yatpuõyaü labhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_51.48 // bràhmaõàn bhojayet tatra madhunà pàyasena ca / ekasmin bhojite vipre koñir bhavati bhojità // RKV_51.49 // suvarõaü rajataü vastraü dadyàd bhaktyà dvijottame / tarpitàstena devàþ syur manuùyàþ pitaras tathà // RKV_51.50 // candrasåryagrahe bhaktyà snànaü kurvanti ye naràþ / devàrcanaü ye ca kuryur japaü homaü vi÷eùataþ / dadyàd dànaü yathà÷akti bràhmaõe vedapàrage // RKV_51.51 // a÷vaü rathaü gajaü yànaü tulàpuruùameva ca / ÷akañaü yaþ pradadyàdvà saptadhànyaprapåritam // RKV_51.52 // sayoktraü làïgalaü dadyàdyuvànau tu dhuraüdharau / gobhåtilahiraõyàdi pàtre dàtavyam arcitam // RKV_51.53 // apàtre viduùà kiücinna deyaü bhåtimicchatà / yato 'sau sarvabhåtàni dadhàti dharaõã kila // RKV_51.54 // tato vipràya sà deyà sarvasasyaughamàlinã / athànyacchçõu ràjendra godànasya tu yatphalam // RKV_51.55 // yàvadvatsasya pàdau dvau mukhaü yonyàü pradç÷yate / tàvadgauþ pçthivã j¤eyà yàvad garbhaü na mu¤cati // RKV_51.56 // yena kenàpyupàyena bràhmaõe tàü samarpayet / pçthvã dattà bhavet tena sa÷ailavanakànanà // RKV_51.57 // tàrayenniyataü dattà kulànàm ekaviü÷atim / raupyakhurãü kàüsyadohàü savastràü ca payasvinãm // RKV_51.58 // ye prayacchanti kçtino graste sårye ni÷àkare / teùàü saükhyàü na jànàmi puõyasyàbda÷àtair api // RKV_51.59 // sarvasyàpi hi dànasya saükhyàstãha naràdhipa / candrasåryoparàge ca dànasaükhyà na vidyate // RKV_51.60 // yatra gaur dç÷yate ràjan sarvatãrthàni tatra hi / tatra parva vijànãyànnàtra kàryà vicàraõà // RKV_51.61 // punaþ smçtvà tu tattãrthaü yaþ kuryàd gamanaü naraþ / athavà mriyate yo 'tra rudrasyànucaro bhavet // RKV_51.62 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhede dànadharmapra÷aüsàvarõanaü nàmaikapa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 52 ã÷vara uvàca: anyadàkhyànakaü vakùye purà vçttaü naràdhipa / sakuñumbo gataþ svargaü muniryatra mahàtapàþ // RKV_52.1 // uttànapàda uvàca: kathaü nàkaü gato vipraþ sakuñumbo mahànçùiþ / kautukaü paramaü deva kathayasva mama prabho // RKV_52.2 // ã÷vara uvàca: citrasena iti khyàtaþ kà÷ãràjaþ puràbhavat / ÷åro dàtà sudharmàtmà sarvakàmasamçddhimàn // RKV_52.3 // sà purã janasaükãrõà nànàratnopa÷obhità / vàràõasãti vikhyàtà gaïgàtãram upà÷rità // RKV_52.4 // ÷araccandrapratãkà÷à vidvajjanavibhåùità / indrayaùñisamàkãrõà gopagokulasaüvçtà // RKV_52.5 // bahudhvajasamàkãrõà vedadhvanininàdità / vaõigjanair bahuvidhaiþ krayavikraya÷àlinã // RKV_52.6 // yantràdànaiþ pratolãbhiruccai÷cànyaiþ su÷obhità / devatàyatanair divyair à÷ramair gahanair yutà // RKV_52.7 // nànàpuùpaphalair ramyà kadalãkhaõóamaõóità / panasair bakulais tàlair a÷okair àmrakais tathà // RKV_52.8 // ràjavçkùakapitthai÷ca dàóimair upa÷obhità / vedàdhyayananirghoùaiþ pavitrãkçtamaïgalà // RKV_52.9 // tasyà uttaradigbhàge à÷ramo 'bhåtsu÷obhanaþ / tanmandàravanaü nàma triùu lokeùu vi÷rutam // RKV_52.10 // bahumandàrasaüyuktaü tena mandàrakaü viduþ / vipro dãrghatapà nàma sarvadà tatra tiùñhati // RKV_52.11 // tapastapati so 'tyarthaü tena dãrghatapàþ smçtaþ / sa tiùñhati sapatnãkaþ sasutaþ sasnuùas tathà // RKV_52.12 // ÷u÷råùanti sadà tasya putràþ pa¤ca prayatnataþ / tasya putraþ kanãyàüstu çkùa÷çïgo mahàtapàþ // RKV_52.13 // vedàdhyayanasampanno brahmacàrã guõànvitaþ / yogàbhyàsarato nityaü kandamålaphalà÷anaþ // RKV_52.14 // tiùñhate mçgaråpeõa mçgayåthacarastadà / dinànte ca dinànte ca màtàpitroþ samãpagaþ // RKV_52.15 // abhivàdayate nityaü bhaktimàn muniputrakaþ / punargacchati tatraiva kànane girigahvare // RKV_52.16 // krãóanbàlamçgaiþ sàrddhaü pratyahaü sa muneþ sutaþ / kadàciddaivayogena çkùa÷çïgo mamàra saþ // RKV_52.17 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedamàhàtmye çkùa÷çïgacaritre dãrghatapomunyàkhyànavarõanaü nàma dvipa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 53 uttànapàda uvàca: à÷rame vasatas tasya sa dãrghatapaso muneþ / kanãyàüs tanayo deva kathaü mçtyumupàgataþ // RKV_53.1 // ã÷vara uvàca: ÷çõuùvaikamanà bhåtvà kathàü divyàü mahãpate / ÷ravaõàdeva yasyàstu mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_53.2 // kà÷ãràjo mahàvãryo mahàbalaparàkramaþ / citrasena iti khyàtàü dharaõyàü sa naràdhipa // RKV_53.3 // tasya ràjye sadà dharmo nàdharmo vidyate kvacit / vedadharmarato nityaü prajà dharmeõa pàlayan // RKV_53.4 // svadharmanirata÷caiva yuddhàtithyapriyaþ sadà / kùatradharmaü samà÷ritya bhogànbhuïkte sa kàmataþ // RKV_53.5 // ko÷asyànto na vidyeta hastya÷varathapattimàn / itihàsapuràõaj¤aiþ paõóitaiþ saha saükathàm // RKV_53.6 // kathayanràjate ràjà kailàsa iva ÷aïkaraþ / evaü sa pàlayanràjyaü ràjà mantriõam abravãt // RKV_53.7 // mçgayàyàü gamiùyàmi tiùñhadhvaü ràjyapàlane / gamyatàü sacivaiþ prokte gato 'sau vasudhàdhipaþ // RKV_53.8 // a÷vàråóhà÷ca dhàvanto ràjàno maõóalàdhipàþ / chatrai÷chatràõi ghçùyanto 'nujagmuþ kànanaü prati // RKV_53.9 // rajastatrotthitaü bhaumaü gajavàjipadàhatam / tenaitacchàditaü sarvaü sadiïmàrtaõóamaülam // RKV_53.10 // na tatra dç÷yate såryo na kàùñhà na ca candramàþ / pàdapà÷ca na dç÷yante giri÷çïgàõi sarvataþ // RKV_53.11 // parasparaü na pa÷yanti ni÷àrddhe vàrùike yathà / tatràsau sumahadyåthaü mçgàõàü samalakùyata // RKV_53.12 // adhàvatsahitaþ sarvaiþ sa ràjà ràjaputrakaiþ / vçndàsphoño 'bhavat teùàü ÷ãghraü jagmurdi÷o da÷a // RKV_53.13 // ekamàrgagato ràjà citraseno mahãpatiþ / ekàkã sa gatastatra yatra yatra ca te mçgàþ // RKV_53.14 // praviùño 'sau tato durgaü kànanaü girigahvaram / vallãgulmasamàkãrõaü sthito yatra na lakùyate // RKV_53.15 // adç÷yàüstu mçgànmatvà di÷o ràjà vyalokayat / kàü di÷aü nu gamiùyàmi kva me sainyasamàgamaþ // RKV_53.16 // evaü kaùñaü gato ràjà citraseno naràdhipaþ / vçkùacchàyàü samà÷ritya vi÷ràmamakaronnçpaþ // RKV_53.17 // kùuttçùàrto bhramandurge kànane girigahvare / tato 'pa÷yatsaro divyaü padminãkhaõóamaõóitam // RKV_53.18 // haüsakàraõóavàkãrõaü cakravàkopa÷obhitam / tato dçùñvà sa ràjendraþ samprahçùñatanåruhaþ // RKV_53.19 // kamalàni gçhãtvà tu tataþ snànaü samàcarat / tarpayitvà pitçdevànmanuùyàü÷ca yathàvidhi // RKV_53.20 // àcchàdya ÷atapatrai÷ca påjayàmàsa ÷aïkaram / yayau pànãyamamalaü yathàvatsa samàhitaþ // RKV_53.21 // uttãrya salilàttãre dçùñvà vçkùaü samãpagam / uttarãyamadhaþ kçtvopaviùño dharaõãtale // RKV_53.22 // cintayannupaviùño 'sau kimadya prakaromyaham / tatràsãno dadar÷àtha vanodde÷e mçgànbahån // RKV_53.23 // kecitpårvamukhàstatra càpare dakùiõàmukhàþ / vàruõyamimukhàþ kecit kecit kauberadiïmukhàþ // RKV_53.24 // kecin nidràparàþ kecidårdhvakarõàþ sthitàþ pare / mçgamadhye sthito yogã çkùa÷çïgo mahàtapàþ // RKV_53.25 // mçgàndçùñvà tato ràjà àhàràrtham acintayat / hatvaiteùu mçgaü kaücidbhakùayàmi yadçcchayà // RKV_53.26 // svasthàvastho bhaviùyàmi mçgamàüsasya bhakùaõàt / kà÷ãü prati gamiùyàmi màrgamanviùya yatnataþ // RKV_53.27 // vicintyaivaü tato ràjà vçkùamålamupà÷ritaþ / càpaü gçhya karàgreõa sa ÷araü saüdadhe tataþ // RKV_53.28 // vicikùepa ÷araü tatra yatra te bahavo mçgàþ / teùàü madhye sa vai viddha çkùa÷çïgo mahàtapàþ // RKV_53.29 // jagmustrastàstu te sarve ÷abdaü kçtvà vanaukasaþ / sa çùiþ patitas tatra kçùõa kçùõeti càbravãt // RKV_53.30 // hàhà kaùñaü kçtaü tena yenàhaü ghàtito 'dhunà / kasyaiùà durmatirjàtà pàpabuddher mamopari // RKV_53.31 // mçgamadhye sthita÷càhaü na kaücid uparodhaye / tàü vàcaü mànuùãü ÷rutvà sa ràjà vismayànvitaþ // RKV_53.32 // ÷ãghraü gatvà tato 'pa÷yad bràhmaõaü brahmatejasà / hàhà kaùñaü kçtaü me 'dya yenàsau ghàtito dvijaþ // RKV_53.33 // citrasena uvàca: akàmàdghàtitastvaü tu mçgabhràntyà mayànagha / gçhãtvà bahudàråõi svatanuü dàhayàmyaham // RKV_53.34 // dçùñàdçùñaü tu yatkiücinna samaü brahmahatyayà / anyathà brahmahatyàyàþ ÷uddhir me na bhaviùyati // RKV_53.35 // çkùa÷çïga uvàca: na te siddhir bhavet kàcinmayi pa¤catvamàgate / bahvyo hatyà bhaviùyanti vinà÷e mama sàmpratam // RKV_53.36 // jananã me pità vçddho bhràtara÷ca tapasvinaþ / bhràtçjàyà mariùyanti mayi pa¤catvam àgate // RKV_53.37 // età hatyà bhaviùyanti kathaü ÷uddhirbhavet tava / upàyaü kathayiùyàmi taü kartuü yadi manyase // RKV_53.38 // citrasena uvàca: upàyaþ kathyatàü me 'dya yaste manasi vartate / kariùye tamahaü sarvaü yatnenàpi mahàmune // RKV_53.39 // çkùa÷çïga uvàca: pçcchàmi tvàü kathaü ko và kutastvamiha càgataþ / brahmakùatravi÷àü madhye ko bhavànuta ÷ådrajaþ // RKV_53.40 // citrasena uvàca: nàhaü ÷ådro 'smi bhostàta na vai÷yo bràhmaõo na và / na càntyajo 'smi viprendra kùatriyo 'smi mahàmune // RKV_53.41 // dharmaj¤a÷ca kçtaj¤a÷ca sarvasattvahite rataþ / akàmàt pàtakaü jàtaü kathaü ÷uddhirbhaviùyati // RKV_53.42 // çkùa÷çïga uvàca: màü gçhãtvà à÷ramaü gaccha yatra tau pitarau mama / àvedayasva càtmànaü putraghàtinam àturam // RKV_53.43 // te dçùñvà màü kariùyanti kàruõyaü ca tavopari / upàyaü kathayiùyanti yena ÷àntirbhaviùyati // RKV_53.44 // tasya tadvacanaü ÷rutvà citraseno nçpottama / skandhe kçtvà tu taü vipraü jagàmà÷ramasannidhau // RKV_53.45 // na ÷aknoti yadà voóhuü vi÷ràmyati punaþpunaþ / tàvat pa÷yati taü vipraü mårchitaü vikalendriyam // RKV_53.46 // mumoca citrasenas taü chàyàyàü vañabhåruhaþ / vastraü caturguõaü kçtvà cakre vàtaü muhurmuhuþ // RKV_53.47 // pa÷yatas tasya ràjendra çkùa÷çïgo mahàtapàþ / pa¤catvamagamacchãghraü dhyànayogena yogavit // RKV_53.48 // dàhayàmàsa taü vipraü vidhidçùñena karmaõà / snànaü kçtvà sa ÷okàrto vilalàpa muhurmuhuþ // RKV_53.49 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedamàhàtmye çkùa÷çïgasvargagamanavarõanaü nàma tripa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 54 ã÷vara uvàca: tata÷cànantaraü ràjà jagàmodvegam uttamam / kathaü yàmi gçhaü tvadya vàràõasyàm ahaü punaþ // RKV_54.1 // brahmahatyàsamàviùño juhomyagnau kalevaram / athavà tasya vàkyena taü gacchàmyà÷ramaü prati // RKV_54.2 // kathayàmi yathàvçttaü gatvà tasya mahàmuneþ / evaü saücintya ràjàsau jagàmà÷ramasannidhau // RKV_54.3 // çkùa÷çïgasya càsthãni gçhãtvà sa nçpottamaþ / dçùñimàrge sthitastasya maharùer bhàvitàtmanaþ // RKV_54.4 // dãrghatapà uvàca: àgaccha svàgataü te 'stu àsane 'tropavi÷yatàm / arghaü dadàmyahaü yena madhuparkaü saviùñaram // RKV_54.5 // citrasena uvàca: arghasyàsya na yogyo 'haü maharùe nàsmi bhàùaõe / mçgamadhyasthito vipras tava putro mayà hataþ // RKV_54.6 // putraghnaü viddhi màü vipra tãvradaõóena daõóaya / mçgabhràntyà hato vipra çkùa÷çïgo mahàtapàþ // RKV_54.7 // iti matvà muni÷reùñha kuru me tvaü yathocitam / màtà tadvacanaü ÷rutvà gçhàn niùkramya vihvalà // RKV_54.8 // hà hatàsmãtyuvàcedaü papàta dharaõãtale / vilalàpa suduþkhàrtà putra÷okena pãóità // RKV_54.9 // hà hatà putra putreti karuõaü kurarã yathà / vilalàpàturà màtà kva gato màü vihàya vai / mukhaü dar÷aya càtmãyaü màtaraü màü hi mànaya // RKV_54.10 // ÷rutàdhyayanasampannaü japahomaparàyaõam / àgataü tvàü gçhadvàre kadà drakùyàmi putraka // RKV_54.11 // lokoktyà ÷råyate caitaccandanaü kila ÷ãtalam / putragàtrapariùvaïga÷candanàd api ÷ãtalaþ // RKV_54.12 // kiü candanena pãyåpabindunà kiü kimindunà // RKV_54.13 // putragàtrapariùvaïgapàtraü gàtraü bhavedyadi // RKV_54.14 // pariùvajitum icchàmi tvàmahaü putra supriya / pa¤catvam anuyàsyàmi tvadvihãnàdya duþkhità // RKV_54.15 // evaü vilapatã dãnà putra÷okena pãóità / mårchità vihvalà dãnà nipapàta mahãtale // RKV_54.16 // bhàryàü ca patitàü dçùñvà putra÷okena pãóitàm / cukopa sa munistatra citrasenàya bhåbhçte // RKV_54.17 // dãrghatapà uvàca: yàhi yàhi mahàpàpa mà mukhaü dar÷ayasva me / kiü tvayà ghàtito vipro hyakàmàcca suto mama // RKV_54.18 // brahmahatyà bhaviùyanti bahvyaste vasudhàdhipa / sakuñumbasya me tvaü hi mçtyureùa upasthitaþ // RKV_54.19 // evamuktvà tato vipro vicintya ca punaþpunaþ / parityajya tadà krodhaü munibhàvàjjagàda ha // RKV_54.20 // dãrghatapà uvàca: udvegaü tyaja bho vatsa duruktaü gadito mayà / putra÷okàbhibhåtena duþkhataptena mànada // RKV_54.21 // kiü karoti naraþ pràj¤aþ preryamàõaþ svakarmabhiþ / pràgeva hi manuùyàõàü buddhiþ karmànusàriõã // RKV_54.22 // anenaiva vidhànena pa¤catvaü vihitaü mama / hatyàstava bhaviùyanti pårvamuktà na saü÷ayaþ // RKV_54.23 // brahmakùatravi÷àü madhye ÷ådracaõóàlajàtiùu / kastvaü kathaya satyaü me kasmàcca nihato dvijaþ // RKV_54.24 // citrasena uvàca: vij¤àpayàmi viprarùe kùantavyaü te mamopari / nàhaü vipro 'smi vai tàta na vai÷yo na ca ÷ådrajaþ // RKV_54.25 // na vyàdha÷càntyajàto và kùatriyo 'haü mahàmune / kà÷ãràjo mçgàn hantum àgato vanamuttamam // RKV_54.26 // bhràntyà nipàtito hyeùa mçgaråpadharo muniþ / idànãü tava pàdànte saü÷ritaþ pàtakànvitaþ // RKV_54.27 // kiü kartavyaü mayà vipra upàyaü kathayasva me // RKV_54.28 // dãrghatapà uvàca: brahmahatyà na ÷akyetàpyekà nistarituü prabho / da÷aikà ca kathaü ÷akyàstàþ ÷çõuùva nare÷vara // RKV_54.29 // catvàro me sutà ràjan sabhàryà màtçpårvakàþ / mayà saha na jãvanti çkùa÷çïgasya kàraõe // RKV_54.30 // upàyaü ÷obhanaü tàta kathayiùye ÷çõuùva tam / ÷akro 'pi yadi taü kartuü sukhopàyaü nare÷vara // RKV_54.31 // sakuñumbaü samastaü màü dàhayitvànale nçpa / asthãni narmadàtoye ÷ålabhede vinikùipa // RKV_54.32 // narmadàdakùiõe kåle ÷ålabhedaü hi vi÷rutam / sarvapàpaharaü tãrthaü sarvaduþkhaghnamuttamam // RKV_54.33 // ÷ucirbhåtvà mamàsthãni tatra tãrthe vinikùipa / mokùyase sarvapàpais tvaü mama vàkyànna saü÷ayaþ // RKV_54.34 // ràjovàca: àde÷o dãyatàü tàta kariùyàmi na saü÷ayaþ / samastaü me 'sti yatkiücidràjyaü ko÷aþ suhçtsutàþ // RKV_54.35 // tavàdhãnaü mahàvipra prayacchàmi prasãda me / parasparaü vivadatorvipra ràj¤ostadà nçpa // RKV_54.36 // sphuñitvà hçdayaü ÷ãghraü munibhàryà mçtà tadà / putra÷okasamàviùñà nirjãvà patità kùitau // RKV_54.37 // putrà÷ca màtç÷okena sarve pa¤catvamàgatàþ / snuùà÷caiva tadà sarvà mçtà÷ca saha bhartçbhiþ // RKV_54.38 // pa¤catvaü ca gatàþ sarve munimukhyà nçpottama / vipràn àhvàpayàmàsa ye tatrà÷ramavàsinaþ // RKV_54.39 // tebhyo nivedayàmàsa yathàvçttaü nçpottamaþ / sa taistadàbhyanuj¤àtaþ kàùñhànyàdàya yatnataþ // RKV_54.40 // dàhaü saücayanaü cakre citraseno mahãpatiþ / çkùa÷çïgàdisarveùàü gçhãtvàsthãni yatnataþ // RKV_54.41 // yàmyà÷àü prasthito ràjà pàdacàrã mahãpate / na ÷aknoti yadà gantuü chàyàmà÷ritya tiùñhati // RKV_54.42 // vi÷ramya ca punar gacched bhàràkrànto mahãpatiþ / sacailaü kurute snànaü muktvàsthãni pade pade // RKV_54.43 // pibejjalaü niràhàraþ sa gacchan dakùiõàmukhaþ / acireõaiva kàlena saügato narmadàtañam // RKV_54.44 // à÷ramasthàn dvijàn dçùñvà papraccha pçthivãpatiþ // RKV_54.45 // citrasena uvàca: kathyatàü ÷ålabhedasya màrgaü me dvijasattamàþ / yena yàmi mahàbhàgàþ svakàryàrthasya siddhaye // RKV_54.46 // munaya åcuþ / itaþ kro÷àntaràd arvàk tãrthaü parama÷obhanam / narmadàdakùiõe kåle tato drakùyasi nànyathà // RKV_54.47 // çùivàkyena ràjàsau ÷ãghraü gatvà nare÷varaþ / sa dadar÷a tataþ ÷ãghraü bahudvijasamàkulam // RKV_54.48 // bahudrumalatàkãrõaü bahupuùpopa÷obhitam / çkùasiühasamàkãrõaü nànàvratadharaiþ ÷ubhaiþ // RKV_54.49 // ekapàdàsthitàþ kecidapare såryadçùñayaþ / ekàïguùñha sthitàþ kecid årdhvabàhusthitàþ pare // RKV_54.50 // dinaikabhojanàþ kecit kecit kandaphalà÷anàþ / triràtrabhojanàþ kecitparàkavratino 'pare // RKV_54.51 // càndràyaõaratàþ kecit kecit pakùopavàsinaþ / màsopavàsinaþ kecit kecidçtvantapàraõàþ // RKV_54.52 // yogàbhyàsaratàþ kecit keciddhyàyanti tatpadam / ÷ãrõaparõà÷inaþ kecit kecicca kañukà÷anàþ // RKV_54.53 // ÷aivàlabhojanàþ kecit kecinmàrutabhojanàþ / gàrhasthye ca sthitàþ kecit keciccaivàgnihotriõaþ // RKV_54.54 // evaüvidhàn dvijàn dçùñvà jànubhyàmavaniü gataþ / praõamya ÷irasà ràjanràjà vacanam abravãt // RKV_54.55 // citrasena uvàca: kasminde÷e ca tat tãrthaü satyaü kathayata dvijàþ / yenàbhivà¤chità siddhiþ saphalà me bhaviùyati // RKV_54.56 // çùaya åcuþ / dhanvantara÷ataü gaccha bhçgutuïgasya mårdhani / kuõóaü drakùyasi tatpårõaü vistãrõaü payasà ÷ivam // RKV_54.57 // teùàü tadvacanaü ÷rutvà gataþ kuõóasya sannidhau / dçùñvà caiva tu tat tãrthaü bhràntirjàtà nçpasya vai // RKV_54.58 // tato vismayamàpanna÷cintayanvai muhurmuhuþ / àkà÷asthaü dadar÷àsau sàmiùaü kuraraü nçpaþ // RKV_54.59 // bhramamàõaü gçhãtàhiü vadhyamànaü niràmiùaiþ / parasparaü ca yuyudhuþ sarve 'pyàmiùakàïkùayà // RKV_54.60 // hata÷ca¤cuprahàreõa sa tataþ patito 'übhasi / ÷ålena ÷ålinà yatra bhåbhàgo bheditaþ purà // RKV_54.61 // tattãrthasya prabhàveõa sa sadyaþ puruùo 'bhavat / vimànasthaü dadar÷àsau pumàüsaü divyaråpiõam // RKV_54.62 // gandharvàpsaraso yakùàstaü yàntaü tuùñuvur divi / apsarogãyamàne tu gate såryasya mårdhani / citrasenas tatastasminnà÷caryaü paramaü gataþ // RKV_54.63 // çùiõà kathitaü yadvattadvattãrthaü na saü÷ayaþ / hçùñaromàbhavad dçùñvà prabhàvaü tãrthasambhavam // RKV_54.64 // mamàdya divaso dhanyo yasmàd atra samàgataþ / asthãni bhåmau nikùipya snànaü kçtvà yathàvidhi // RKV_54.65 // tilami÷reõa toyenàtarpayat pitçdevatàþ / gçhyàsthãni tato ràjà cikùepàntarjale tadà // RKV_54.66 // kùaõamekaü tato vãkùya ràjorddhvavadanaþ sthitaþ / tàn dadar÷a punaþ sarvàn divyaråpadharà¤chubhàn // RKV_54.67 // divyavastrai÷ca saüvãtàn divyàbharaõabhåùitàn / vimànair vividhair divyair apsarogaõasevitaiþ // RKV_54.68 // pçthagbhåtàü÷ca tàn sarvàn vimàneùu vyavasthitàn / utpattivatsamàlokya ràjà saüharùã so 'bhavat // RKV_54.69 // çùirvimànam àråóha÷citrasenam athàbravãt / bhobhoþ sàdho mahàràja citrasena mahãpate // RKV_54.70 // tvatprasàdànnçpa÷reùñha gatirdivyà mamedçùã / jàteyaü yattvayà kàryaü kçtaü parama÷obhanam // RKV_54.71 // svasuto 'pi na ÷aknoti pitþõàü kartumãdç÷am / madãyavacanàt tàta niùpàpastvaü bhaviùyasi // RKV_54.72 // phalaü pràpsyasi ràjendra kàmikaü manasepsitam / à÷ãrvàdàüs tato dattvà citrasenàya dhãmate / svargaü jagàma sasutas tato dãrghatapà muniþ // RKV_54.73 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤camàvantyakhaõóe revàkhaõóe dãrghatapasaþ svargàrohaõavarõanaü nàma catuþpa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 55 uttànapàda uvàca: màhàtmyaü tãrthajaü dçùñvà citraseno nare÷varaþ / kiü cakàra kva và vàsaü kimàhàro babhåva ha // RKV_55.1 // ã÷vara uvàca: bhçgutuïgaü samàruhya ai÷ànãü di÷amà÷ritaþ / tapa÷cacàra vipulaü kuõóe tatra nçpottamaþ // RKV_55.2 // sarvàn devàn hçdi dhyàtvà brahmaviùõumahe÷varàn / vicikùepa yadàtmànaü pratyakùau rudrake÷avau / kare gçhãtvà ràjànaü rudro vacanam abravãt // RKV_55.3 // ã÷vara uvàca: pràõatyàgaü mahàràja mà kàle tvaü kçthà vçthà / adyàpyasi yuvà tvaü vai na yuktaü maraõaü tava // RKV_55.4 // svasthànaü gaccha ÷ãghraü tvaü bhuktvà bhogànyathepsitàn / kuru niùkaõñakaü ràjyaü nàke ÷akra ivàparaþ // RKV_55.5 // citrasena uvàca: na ràjyaü kàmaye deva na putràn na ca bàndhavàn / na bhàryàü na ca ko÷aü ca na gajàn na turaügamàn // RKV_55.6 // mu¤ca mu¤ca mahàdeva mà vighnaþ kriyatàü mama / svargapràptir mamàdyaiva tvatprasàdànmahe÷vara // RKV_55.7 // ã÷vara uvàca: yasyàgrato bhaved brahmà viùõuþ ÷ambhus tathaiva ca / svargeõa tasya kiü kàryaü sa gataþ kiü kariùyati // RKV_55.8 // tuùñà vayaü trayo devà vçõãùva varamuttamam / yathepsitaü mahàràja satyam etad asaü÷ayam // RKV_55.9 // citrasena uvàca: yadi tuùñàstrayo devà brahmaviùõumahe÷varàþ / adyaprabhçti yuùmàbhiþ sthàtavyam iha sarvadà // RKV_55.10 // gayà÷iro yathà puõyaü kçtaü yuùmàbhir eva ca / tathaivedaü prakartavyaü ÷ålabhedaü ca pàvanam // RKV_55.11 // yatrayatra sthità yåyaü tatratatra vasàmyaham / gaõànàü caiva sarveùàm àdhipatyam athàstu me // RKV_55.12 // ã÷vara uvàca: adyaprabhçti tiùñhàmaþ ÷ålabhede nare÷vara / trikàlàü hi trayo devàþ kalàü÷ena vasàmahe // RKV_55.13 // nandisaüj¤o gaõàdhã÷o bhaviùyati bhavàndhruvam / matsamãpe tu bhavata àdau påjà bhaviùyati // RKV_55.14 // prakùipya tàni càsthãni yatra dãrghatapà yayau / sakuñumbo vimànasthaþ svargatas tvaü tathà kuru // RKV_55.15 // evaü devà varaü dattvà citrasenàya pàrthiva / kuõóamårdhani yàmyàyàü trayo devàs tadà sthitàþ // RKV_55.16 // parasparaü vadantyevaü puõyatãrthamidaü param / yathà hi gayà÷iraþ puõyaü pårvameva pañhyate / tathà revàtañe puõyaü ÷ålabhedaü na saü÷ayaþ // RKV_55.17 // ã÷vara uvàca: idaü tãrthaü tathà puõyaü yathà puõyaü gayà÷iraþ / sakçtpiõóodakenaiva naro nirmalatàü vrajet // RKV_55.18 // ekaü gayà÷iro muktvà sarvatãrthàni bhåpate / ÷ålabhedasya tãrthasya kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm // RKV_55.19 // kuõóam udãcyàü yàmyàyàü da÷ahastapramàõataþ / raudravàruõakàùñhàyàü pramàõaü caikaviü÷ati // RKV_55.20 // etatpramàõaü tattãrthaü piõóadànàdikarmasu / nàdharmaniratà dàtuü labhante dànamatra hi // RKV_55.21 // viùõustu pitçråpeõa brahmaråpã pitàmahaþ / prapitàmaho rudro 'bhådevaü tripuruùàþ sthitàþ // RKV_55.22 // kadà pa÷yati tãrthaü vai kadà nastàrayiùyati / iti pratãkùàü kurvanti putràõàü satataü nçpa / ÷ålabhede naraþ snàtvà dçùñvà ÷åladharaü sakçt // RKV_55.23 // nàputro nàdhano rogã saptajanmasu jàyate / ekaviü÷atiü pituþ pakùe màtu÷vaivekaviü÷atim // RKV_55.24 // bhàryàpakùe da÷aiveha kulànyetàni tàrayet / ÷ålabhedavane ràja¤chàkamålaphalairapi // RKV_55.25 // ekasminbhojite vipre koñãr bhavati bhojità / pa¤casthàneùu yaþ ÷ràddhaü kurute bhaktimàn naraþ // RKV_55.26 // kulàni pretabhåtàni sarvàõyapi hi tàrayet / dvijadevaprasàdena pitþõàü ca prasàdataþ // RKV_55.27 // ÷ràddhado nivaset tatra yatra devo mahe÷varaþ / syuràtmaghàtino ye ca gobràhmaõahanà÷ca ye // RKV_55.28 // daüùñribhir jalapàte ca vidyutpàteùu ye mçtàþ / na yeùàm agnisaüskàro nà÷aucaü nodakakriyà // RKV_55.29 // tatra tãrthe tu yasteùàü ÷ràddhaü kurvãta bhaktitaþ / mokùàvàptir bhavet teùàü yugamekaü na saü÷ayaþ // RKV_55.30 // aj¤ànàd yatkçtaü pàpaü bàlabhàvàcca yatkçtam / tatsarvaü nà÷ayet pàpaü snànamàtreõa bhåpate // RKV_55.31 // rajakena yathà dhautaü vastraü bhavati nirmalam / tathà pàpo 'pi tattãrthe snàto bhavati nirmalaþ // RKV_55.32 // saünyàsaü kurute yo 'tra tãrthe vidhisamanvitam / dhyàyan nityaü mahàdevaü sa gacchet paramaü padam // RKV_55.33 // krãóitvà sa yathàkàmaü svecchayà ÷ivamandire / vedavedàïgatattvaj¤o jàyate 'sau ÷ubhe kule // RKV_55.34 // råpavànsubhaga÷caiva sarvavyàdhivivarjitaþ / ràjà và ràjaputro vàcàrasamanvitaþ // RKV_55.35 // etatte kathitaü ràjaüstãrthasya phalamuttamam / yacchrutvà mànavo nityaü mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_55.36 // ya idaü ÷ràvayen nityamàkhyànaü dvijapuügavàn / ÷ràddhe devakule vàpi pañhetparvõi parvõi // RKV_55.37 // gãrvàõàstasya tuùyanti manuùyàþ pitçbhiþ saha / pañhatàü ÷çõvatàü caiva na÷yate sarvapàtakam // RKV_55.38 // likhitvà tãrthamàhàtmyaü bràhmaõebhyo dadàti yaþ / jàtismaratvaü labhate pràpnotyabhimataü phalam // RKV_55.39 // rudraloke vaset tàvad yàvad akùaram anvitam // RKV_55.40 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedamàhàtmye kà÷ãràjamokùagamanaü nàma pa¤capa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 56 uttànapàda uvàca: anyacca ÷rotumicchàmi kena gaïgàvatàrità / rudra÷ãrùe sthità devã puõyà kathamihàgatà // RKV_56.1 // puõyà devà÷ilà nàma tasyà màhàtmyam uttamam / etadàkhyàhi me sarvaü prasanno yadi ÷aïkara // RKV_56.2 // ã÷vara uvàca: ÷çõuùvaikamanà bhåtvà yathà gaïgàvatàrità / devaiþ sarvairmahàbhàgà sarvalokahitàya vai // RKV_56.3 // asti vindhyo nago nàma yàmyà÷àyàü mahãpate / gãrvàõàstu gatàþ sarve tasya mårdhni nare÷vara // RKV_56.4 // tatra càhvànità gaïgà brahmàdyairakhilaiþ suraiþ / abhyarcye÷aü jagannàthaü devadevaü jagadgurum // RKV_56.5 // jañàmadhyasthitàü gaïgàü mocayasveti bhåtale / bhàsvantã sà tato muktà rudreõa ÷irasà bhuvi // RKV_56.6 // tatra sthàne mahàpuõyà devairutpàdità svayam / tato devanadã jàtà sà hitàya nçõàü bhuvi // RKV_56.7 // vasanti ye tañe tasyàþ snànaü kurvanti bhaktitaþ / pibanti ca jalaü nityaü na te yànti yamàlayam // RKV_56.8 // yatra sà patità kuõóe ÷ålabhede naràdhipa / devanadyàþ pratãcyàü tu tatra pràcã sarasvatã // RKV_56.9 // yàmyàyàü ÷ålabhedasya tatra tãrthamanuttamam / tatra deva÷ilà puõyà svayaü devena nirmità // RKV_56.10 // tatra snàtvà tu yo bhaktyà tarpayet pitçdevatàþ / pitarastasya tçpyanti yàvad àbhåtasamplavam // RKV_56.11 // tatra snàtvà tu yo bhaktyà bràhmaõàn bhojayennçpa / svalpànnenàpi dattena tasya cànto na vidyate // RKV_56.12 // uttànapàda uvàca: kàni dànàni dattàni ÷astàni dharaõãtale / yàni dattvà naro bhaktyà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_56.13 // deva÷ilàyà màhàtmyaü snànadànàdijaü phalam / vratopavàsaniyamair yatpràpyaü tadvadasva me // RKV_56.14 // ã÷vara uvàca: àsãtpurà mahàvãrya÷cedinàtho mahàbalaþ / vãrasena iti khyàto maõóalàdhipatirnçpa // RKV_56.15 // ràùñre tasya ripurnàsti na vyàdhir na ca taskaràþ / na càdharmo 'bhavat tatra dharma eva hi sarvadà // RKV_56.16 // sadà mudànvito ràjà sabhàryo bahuputrakaþ / ekàsãd duhità tasya suråpà girijà yathà // RKV_56.17 // iùñà sà pitçmàtçbhyàü bandhuvargajanasya ca / kçtaü vaivàhikaü karma kàle pràpte yathàvidhi // RKV_56.18 // anantaraü cedipatirdvàda÷àbdamakhe sthitaþ / tatastasyàstu yo bhartà sa mçtyuva÷am àgataþ // RKV_56.19 // vidhavàü tàü sutàü dçùñvà ràjà ÷okasamanvitaþ / uvàca vacanaü tatra svabhàryàü duþkhapãóitàm // RKV_56.20 // priye duþkham idaü jàtaü yàvajjãvaü suduþsaham / naiùà rakùayituü ÷akyà råpayauvanagarvità // RKV_56.21 // dåùayeta kulaü kvàpi kathaü rakùyà hi bàlikà / nopàyo vidyate kvàpi bhànumatyà÷ca rakùaõe / parasparaü vivadatoþ ÷rutvà tatkanyakàbravãt // RKV_56.22 // bhànumatyuvàca: na lajjàmi tavàgre 'haü jalpantã tàta karhicit / satyaü notpadyate doùo madarthe te naràdhipa // RKV_56.23 // adyaprabhçtyahaü tàta dhàrayiùye na mårdhajàn / sthålavastrapañàrddhaü tu dhàrayiùyàmi te gçhe // RKV_56.24 // kariùyàmi vratànyà÷u puràõavihitàni ca / àtmànaü ÷oùayiùyàmi toùayiùye janàrdanam // RKV_56.25 // mamaiùà vartate buddhir yadi tvaü tàta manyase / bhànumatyà vacaþ ÷rutvà ràjà saüharùito 'bhavat // RKV_56.26 // tãrthayàtràü samuddi÷ya ko÷aü dattvà supuùkalam / visçjya puruùànvçddhàn kçtvà tasyàþ surakùaõe // RKV_56.27 // puruùàn sàyudhàü÷ càpi bràhmaõànsapurohitàn / dàsãdàsànpadàtãü÷ca càsyàþ saürakùaõakùamàn // RKV_56.28 // tataþ piturmatenaiva gaïgàtãraü gatà satã / avagàhya tañe dve tu gaïgàyàþ sa naràdhipa // RKV_56.29 // nityaü sampåjya sadvipràngandhamàlyàdibhåùaõaiþ / dvàda÷àbdàni sà tãre gaïgàyàþ samavasthità // RKV_56.30 // tyaktvà gaïgàü tadà ràj¤ã gatà kàùñhàü tu dakùiõàm / pràptà sà sacivaiþ sàrddhaü yatra revà mahànadã // RKV_56.31 // samàþ pa¤ca sthità tatra oïkàre 'marakaõñake / udagyàmyeùu tãrtheùu tãrthàttãrthaü jagàma sà // RKV_56.32 // snàtvà snàtvà påjya vipràn bhaktipårvam atandrità / vàruõãü sà di÷aü gatvà devanadyà÷ca saïgame // RKV_56.33 // dadar÷a cà÷ramaü puõyaü munisaïghaiþ samàkulam / dçùñvà munisamåhaü sà praõipatyedam abravãt // RKV_56.34 // màhàtmyam asya tãrthasya nàma caivàsya kãdç÷am / kathayantu mahàbhàgàþ prasàdaþ kriyatàü mama // RKV_56.35 // çùaya åcuþ / cakratãrthaü tu vikhyàtaü cakraü dattaü purà hareþ / mahe÷vareõa tuùñena devadevena ÷ålinà // RKV_56.36 // atra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / anivartikà gatis tasya jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_56.37 // dvitãye 'hni tato gacchecchålabhede tapasvini / pårvoktena vidhànena snànaü kuryàd yathàvidhi // RKV_56.38 // janmatrayakçtaiþ pàpair mucyate nàtra saü÷ayaþ / jalena tilamàtreõa pradadyàd a¤jalitrayam // RKV_56.39 // tçpyanti pitarastasya dvàda÷àbdàny asaü÷ayam / yaþ ÷ràddhaü kurute bhaktyà ÷rotriyair bràhmaõair nçpa // RKV_56.40 // vàrddhuùyàdyàstu varjyante pitþõàü dattam akùayam / apare 'hõi tato gacchet puõyàü deva÷ilàü ÷ubhàm // RKV_56.41 // vãkùyate jàhnavã puõyà devair utpàdità purà / snàtvà tatra jalaü dadyàt tilami÷raü naràdhipa // RKV_56.42 // sakçtpiõóapradànena mucyate brahmahatyayà / ekàda÷yàm upoùitvà pakùayor ubhayor api // RKV_56.43 // kùapàjàgaraõaü kuryàt pañhetpauràõikãü kathàm / viùõupåjàü prakurvãta puùpadhåpanivedanaiþ // RKV_56.44 // prabhàte bhojayed vipràn dànaü dadyàt sa÷aktitaþ / caturthe 'hni tato gacched yatra pràcã sarasvatã // RKV_56.45 // brahmadehàd viniùkràntà pàvanàrthaü ÷arãriõàm / tatra snàtvà naro bhaktyà tarpayet pitçdevatàþ // RKV_56.46 // ÷ràddhaü kçtvà yathànyàyamanindyàn bhojayed dvijàn / pitarastasya tçpyanti dvàda÷àbdànyasaü÷ayam // RKV_56.47 // sarvadevamayaü sthànaü sarvatãrthamayaü tathà / devakoñisamàkãrõaü koñiliïgottamottamam // RKV_56.48 // triràtraü kurute yo 'tra ÷uciþ snàtvà jitendriyaþ / pakùaü màsaü ca ùaõmàsamabdamekaü kadàcana // RKV_56.49 // na tasya sambhavo martye tasya vàso bhaved divi / niyamastho vimucyeta trijanmajanitàdaghàt // RKV_56.50 // vinà puüsà tu yà nàrã dvàda÷àbdaü ÷ucivratà / tiùñhate sàkùayaü kàlaü rudraloke mahãyate // RKV_56.51 // munãnàü vacanaü ÷rutvà mudà paramayà yayau / tato 'vagàhya tattãrthamaharni÷amatandrità // RKV_56.52 // dçùñvà tãrthaprabhàvaü tu punarvacanamabravãt / ÷råyatàü vacanaü me 'dya bràhmaõàþ sapurohitàþ // RKV_56.53 // na tyajàmãdç÷aü sthànaü yàvajjãvamaharni÷am / matpitu÷ca tathà màtuþ kathayadhvam idaü vacaþ // RKV_56.54 // tvatkanyà ÷ålabhedasthà niyatà vratacàriõã / evamuktvà sthità sà tu tatra bhànumatã nçpaþ // RKV_56.55 // ekàntaropavàsasthà ÷anairmàsopavàsità / deva÷ilàsthità nityaü dadhyau sà cakrapàõinam // RKV_56.56 // aharni÷aü dahed dhåpaü candanaü ca sadãpakam / pàda÷aucaü svayaü kçtvà svayaü bhojayate dvijàn / dvàda÷àbdàni sà ràj¤ã suvratà tatra saüsthità // RKV_56.57 // ã÷vara uvàca: anyad deva÷ilàyàstu màhàtmyaü ÷çõu bhåpate / kathayàmi mahàbàho setihàsaü puràtanam // RKV_56.58 // ka÷cid vanecaro vyàdhaþ ÷abaraþ saha bhàryayà / durbhikùapãóitas tatra àmiùàrthaü vanaü gataþ // RKV_56.59 // nàpa÷yat pakùiõas tatra na mçgànna phalàni ca / sarastato dadar÷àtha padminãkhaõóamaõóitam // RKV_56.60 // dçùñvà sarovaraü tatra ÷abarã vàkyam abravãt / kumudàni gçhàõa tvaü divyànyàhàrasiddhaye // RKV_56.61 // devasya påjanàrthaü tu ÷ålabhedasya yatnataþ / vikrayo bhavità tatra dharma÷ãlo jano yataþ // RKV_56.62 // bhàryàyà vacanaü ÷rutvà jagràha kumudàni saþ / uttãrõastu tañe yàvaddçùñvà ÷rãvçkùamagrataþ // RKV_56.63 // ÷rãphalàni gçhãtvà tu supakvàni vi÷eùataþ / ÷ålabhedaü sa sampràpto dadar÷a subahå¤janàn // RKV_56.64 // caitramàse site pakùe ekàda÷yàü naràdhipa / tasminnahani nà÷nãyurbàlà vçddhàstathà striyaþ // RKV_56.65 // maõóapaü dadç÷e tatra kçtaü deva÷ilopari / vastraiþ saüveùñitaü divyaü sraïmàlyairupa÷obhitam // RKV_56.66 // çùaya÷càgatàstatra ye cà÷ramanivàsinaþ / sopavàsàþ saniyamàþ sarve sàgniparigrahàþ // RKV_56.67 // devanadyàstañe ramye munisaïghaiþ samàkule / àgacchadbhir nçpa÷reùñha màrgastatra na labhyate // RKV_56.68 // dçùñvà janapadaü tatra tàü bhàryàü ÷abaro 'bravãt / gaccha pçcchasva kimapi kimadya snànakàraõam // RKV_56.69 // parvàõi yàni ÷råyante kiüsvit såryendusamplavaþ / ayanaü kiü bhavedadya kiü vàkùayatçtãyakà // RKV_56.70 // tataþ svabharturvacanàcchabarã prasthità tadà / papraccha nàrãü dçùñvàgre dattvàgre kamale ÷ubhe // RKV_56.71 // tithiradyaiva kà proktà kiü parva kathayasva me / kimayaü snàti loko 'yaü kiü và snànasya kàraõam // RKV_56.72 // nàryuvàca: adya caikàda÷ã puõyà sarvapàpakùayaükarã / upoùità sakçdyena nàkapràptiü karoti sà // RKV_56.73 // tasyàstadvacanaü ÷rutvà ÷abarã ÷àbaràya vai / kathayàmàsa càvyagrà strãvàkyaü nçpasattama // RKV_56.74 // adya tvekàda÷ã puõyà bàlavçddhair upoùità / madanaikàda÷ã nàma sarvapàpakùayaükarã // RKV_56.75 // niyatà ÷råyate tatra ràjaputrã su÷obhanà / vratasthà niyatàhàrà nàmnà bhànumatã satã // RKV_56.76 // naitayà sadç÷ã kàcittriùu lokeùu vi÷rutà / dç÷yate sà varàrohà hyavatãrõà mahãtale // RKV_56.77 // bhàryàyà vacanaü ÷rutvà ÷abarastàü jagàda ha / kamalàni yathàlàbhaü dattvà bhuïkùva hi satvaram // RKV_56.78 // mamaiùà vartate buddhir na bhoktavyaü mayà dhruvam / na mayopàrjitaü bhadre pàpabuddhyà ÷ubhaü kvacit // RKV_56.79 // ÷abaryuvàca: na pårvaü tu mayà bhuktaü kasmiü÷caiva tu vàsare / bhukta÷eùaü mayà bhuktaü yàvatkàlaü smaràmyaham // RKV_56.80 // bhàryàyà ni÷cayaü j¤àtvà snànaü kartuü jagàma ha / ardhottarãyavastreõa snànaü kçtvà tu bhaktitaþ // RKV_56.81 // sarvàn devàn namaskçtya gato deva÷ilàü prati / tasthau sa ÷aïkamàno 'pi namaskçtya janàrdanam // RKV_56.82 // yasyàstu kumude datte tayà ràj¤yai niveditam / taddçùñvà padmayugalaü tàü dàsãü sàbravãt tadà // RKV_56.83 // kutra padmadvayaü labdhaü kathyatàm agrato mama / ÷ãghraü tatraiva gatvà ca padmànànaya càparàn // RKV_56.84 // dhànyena vasunà vàpi kamalàni samànaya / bhànumatyà vacaþ ÷rutvà gatà sà ÷abaraü prati // RKV_56.85 // ÷rãphalàni ca puùpàõi bahånyanyàni dehi me // RKV_56.86 // ÷abary uvàca: ÷rãphalàni sapuùpàõi dàsyàmi ca vi÷eùataþ / na lobho na spçhà me 'sti gatvà ràj¤ãü nivedaya // RKV_56.87 // tayà ca satvaraü gatvà yathàvçttaü niveditam / ÷abaryuktaü purastasyàþ savistaraparaü vacaþ // RKV_56.88 // tasyàstu vacanaü ÷rutvà ràj¤ã tatra svayaü gatà / uvàca ÷abarãü prãtyà dehi padmàni målyataþ // RKV_56.89 // ÷abaryuvàca: na målyaü kàmaye devi phalapuùpasamudbhavam / ÷rãphalàni ca puùpàõi yatheùñaü mama gçhyatàm // RKV_56.90 // arcàü kuru yathànyàyaü vàsudeve jagatpatau // RKV_56.91 // ràj¤yuvàca: vinà målyaü na gçhõàmi kamalàni tavàdhunà / dhànyasya khàrikàmekàü dadàmi pratigçhyatàm // RKV_56.92 // da÷a viü÷atyatha triü÷ac catvàriü÷ad athàpi và / gçhàõa và khàri÷ataü durbhikùàü bodhimuttara // RKV_56.93 // vasu ratnaü suvarõaü ca anyatte yadabhãpsitam / tatsarvaü sampradàsyàmi kamalàrthe na saü÷ayaþ // RKV_56.94 // ÷abaryuvàca: nàhàraü cintayàmyadya muktvà devaü varànane / devakàryaü vinà bhadre nànyà buddhiþ pravartate // RKV_56.95 // ràj¤yuvàca: na tvayànnaü parityàjyaü sarvamanne pratiùñhitam / tasmàt sarvaprayatnena mamànnaü pratigçhyatàm // RKV_56.96 // tapasvino mahàbhàgà ye càraõyanivàsinaþ / gçhasthadvàri te sarve yàcante 'nnam atandritàþ // RKV_56.97 // ÷abaryuvàca: niùedha÷ca kçtaþ pårvaü sarvaü satye pratiùñhitam / satyena tapate såryaþ satyena jvalate 'nalaþ // RKV_56.98 // satyena tiùñhaty udadhirvàyuþ satyena vàti hi / satyena pacyate sasyaü gàvaþ kùãraü sravanti ca // RKV_56.99 // satyàdhàram idaü sarvaü jagat sthàvarajaïgamam / tasmàt sarvaprayatnena satyaü satyena pàlayet // RKV_56.100 // devakàryaü tu me muktvà nànyà buddhiþ pravartate / gçhàõa ràj¤i puùpàõi kuru påjàü gadàbhçtaþ // RKV_56.101 // ÷råyate dvijavàkyaistu na doùo vidyate kvacit / ku÷àþ ÷àkaü payo matsyà gandhàþ puùpàkùatà dadhi / màüsaü ÷ayyàsanaü dhànàþ pratyàkhyeyà na vàri ca // RKV_56.102 // ràj¤yuvàca: àràmopahçtaü puùpamàraõyaü puùpameva ca / krãtaü pratigrahe labdhaü puùpamevaü caturvidham // RKV_56.103 // uttamaü puùpamàraõyaü gçhãtaü svayameva ca / madhyamaü phalamàràme tvadhamaü krãtameva ca / pratigraheõa yallabdhaü niùphalaü tadvidurbudhàþ // RKV_56.104 // purohita uvàca: gçhàõa ràj¤i puùpàõi kuru påjàü gadàbhçtaþ / upakàraþ prakartavyo vyapade÷ena karhicit // RKV_56.105 // ã÷vara uvàca: ÷rãphalàni sapadmàni dattàni ÷abareõa tu / gçhãtvà tàni ràj¤ã sà påjàü cakre su÷obhanàm // RKV_56.106 // kùapàjàgaraõaü cakre ÷rutvà pauràõikãü kathàm / ÷abarastu tato bhàryàm idaü vacanam abravãt // RKV_56.107 // dãpàrthaü gçhyatàü sneho yathàlàbhena sundari / kçtvà dãpaü tatastau tu kçtvà påjàü hareþ ÷ubhàm // RKV_56.108 // cakraturjàgaraü ràtrau dhyàyanto dharaõãdharam / tataþ prabhàtasamaye dçùñvà snànotsukaü janam // RKV_56.109 // snàti vai ÷ålabhede tu devanadyàü tathàpare / sarasvatyàü naràþ kecinmàrkaõóasya hrade 'pare // RKV_56.110 // cakratãrthaü gatà÷cakruþ snànaü kecidvidhànataþ / ÷ucayaste janàþ sarve snàtvà devà÷ilopari // RKV_56.111 // ÷ràddhaü cakruþ prayatnena ÷raddhayà påtacetasà / tàndçùñvà ÷abaro bilvaiþ piõóàü÷cakre prayatnataþ // RKV_56.112 // bhànumatyà tathà bhartuþ piõóanirvapaõaü kçtam / anindyà bhojità viprà dambhavàrddhuùyavarjitàþ // RKV_56.113 // haviùyànnaistathà dadhnà ÷arkaràmadhusarpiùà / pàyasena tu gavyena kçtànnena vi÷eùataþ // RKV_56.114 // bhojayitvà tathà ràj¤ã dadau dànaü yathàvidhi / pàdukopànahau chatraü ÷ayyàü govçùameva ca // RKV_56.115 // vividhàni ca dànàni hemaratnadhanàni ca / cakratãrthe mahàràja kapilàü yaþ prayacchati / pçthvã tena bhaved dattà sa÷ailavanakànanà // RKV_56.116 // uttànapàda uvàca: yàni yàni ca dattàni ÷astàni jagatãpateþ / tàni sarvàõi deve÷a kathayasva prasàdataþ // RKV_56.117 // ã÷vara uvàca: tilapradaþ prajàmiùñàü dãpada÷cakùuruttamam / bhåmidaþ svargamàpnoti dãrgham àyur hiraõyadaþ // RKV_56.118 // gçhado rogarahito råpyado råpavàn bhavet / vàsoda÷candrasàlokyam arkasàyujyam a÷vadaþ // RKV_56.119 // vçùadastu ÷riyaü puùñàü godàtà ca triviùñapam / yàna÷ayyàprado bhàryàm ai÷varyam abhayapradaþ // RKV_56.120 // dhànyadaþ ÷à÷vataü saukhyaü brahmado brahma ÷à÷vatam / vàryannapçthivãvàsastilakà¤canasarpiùàm // RKV_56.121 // sarveùàmeva dànànàü brahmadànaü vi÷iùyate / yena yena hi bhàvena yadyaddànaü prayacchati // RKV_56.122 // tena tena sa bhàvena pràpnoti pratipåjitam / dçùñvà dànàni sarvàõi ràj¤ã dattàni yàni ca // RKV_56.123 // uvàca ÷abaro bhàryàü yattacchçõu nare÷vara / puràõaü pañhitaü bhadre bràhmaõairvedapàragaiþ // RKV_56.124 // ÷rutaü ca tanmayà sarvaü dànadharmaphalaü ÷ubham / pårvajanmàrjitaü pàpaü snànadànavratàdibhiþ // RKV_56.125 // ÷arãraü dustyajaü muktvà labhate gatimuttamàm / saüsàrasàgaràdbhãtaþ satyaü bhadre vadàmi te // RKV_56.126 // anekàni ca pàpàni kçtàni bahu÷o mayà / ghàtità jantavo bhadre nirdagdhàþ parvatàþ sadà // RKV_56.127 // tena pàpena dagdho 'haü dàridryaü na nivartate / tãrthàvagàhanaü pårvaü pàpena na kçtaü mayà // RKV_56.128 // tenàhaü duþkhito bhadre dàridryam anivartikam / màturgçhaü prayàhi tvaü tyaja snehaü mamopari / naga÷çïgaü samàruhya moktum icchàmyahaü tanum // RKV_56.129 // ÷abaryuvàca: màtrà pitrà na me kàryaü nàpi svajanabàndhavaiþ / yà gatistava jãve÷a sà mamàpi bhaviùyati // RKV_56.130 // na strãõàmãdç÷o dharmo vinà bhartrà svajãvitam / ÷råyante bahavo doùà dharma÷àstreùvanekadhà // RKV_56.131 // pàraõaü kuru bhojendra vrataü yena na na÷yati / yatte 'bhivà¤chitaü kiücid viùõave kartum arhasi // RKV_56.132 // bhàryàyà vacanaü ÷rutvà mumude ÷abarastataþ / gçhãtvà ÷rãphalaü ÷ãghraü homaü kçtvà yathàvidhi // RKV_56.133 // sarvadevànnamaskçtya bhukto 'pi ca tayà saha / caitryàü tu viùuvaü j¤àtvà tasthau tatra dinatrayam // RKV_56.134 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe vyàdhavàkyopade÷akathanapårvakadànàdiphalavarõanaü nàma ùañpa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 57 ã÷vara uvàca: bhànumatã dvijànbhojya bubhuje bhukta÷eùataþ / bhuktvà susukhamàsthàya tadannaü pariõàmya ca // RKV_57.1 // trayoda÷yàü tato gatvà madanàkhyatithau tadà / màrkaõóasya hrade snàtvànarcya devaü guhà÷ayam // RKV_57.2 // kçtopavàsaniyamà snàpayitvà mahe÷varam / pa¤càmçtasugandhena dhåpadãpanivedanaiþ // RKV_57.3 // àrcayadvividhaiþ puùpairnaivedyai÷ca su÷obhanaiþ / kùapàjàgaraõaü kçtvà ÷rutvà pauràõikãü kathàm // RKV_57.4 // nçtyagãtaistathà stotrairdadhyau devaü mahe÷varam / annaü vistàritaü sarvaü devasyàgre yathàvidhi // RKV_57.5 // càturvarõyasutàþ sarve bhojitàþ saparicchadàþ / caturda÷yàü dinaü yàvatsampåjya vçùabhadhvajam // RKV_57.6 // ÷aïkhavàditrabherãbhiþ pañahadhvaninàditam / kùapàjàgaraõaü kçtvà prabhåtajanasaükulam // RKV_57.7 // nçtyagãtaistathà stotraiþ prerità sà ni÷à tadà / prabhàte bhojità vipràþ pàyasairmadhusarpiùà // RKV_57.8 // dattvà dànàni viprebhyaþ ÷aktyà viprànusàrataþ / arcayitvà mahàpuùpaiþ sugandhair madanena ca // RKV_57.9 // vicitraiþ såkùmavastrai÷ca devaþ sampåjya veùñitaþ / sragdàmalambamànai÷ca bahudãpasamujjvalaiþ // RKV_57.10 // pakvànnair vividhair bhakùyaiþ suvçttair modakàdibhiþ / tataste bràhmaõàþ sarve vedàdhyayanatatparàþ // RKV_57.11 // tatparva kãrtayàü÷cakruþ padmakaü nàma nàmataþ / àdityasya dinaü tvadya tithiþ pa¤cada÷ã tathà // RKV_57.12 // tvàùñrameva ca nakùatraü saükràntir viùuvantathà / vyatãpàtastathà yogaþ karaõaviùñireva ca // RKV_57.13 // padmakaü nàma parvaitad ayanàdicaturguõam / atra dattaü hutaü japtaü sarvaü bhavati càkùayam // RKV_57.14 // te dvijà bhànumatyàtha ÷ålabhedaü gatàþ saha / dadç÷uþ ÷abaraü kuõóe bhàryayà saha saüsthitam // RKV_57.15 // ai÷ànãü sa di÷aü gatvà parvate bhçgumårdhani / patituü ca samàråóho bhàryayà saha pàrthiva // RKV_57.16 // bhànumatyuvàca: tiùñha tiùñha mahàsattva ÷çõuùva vacanaü mama / kimarthaü tyajasi pràõànadyàpi ca yuvà bhavàn // RKV_57.17 // kaþ santàpaþ ka udvegaþ kiü duþkhaü vyàdhireva ca / ÷i÷uþ saüdç÷yase 'dyàpi kàraõaü kathyatàmidam // RKV_57.18 // ÷abara uvàca: kàraõaü nàsti me kiücinna duþkhaü kiücideva tu / saüsàrabhayabhãto 'haü nànyà buddhiþ pravartate // RKV_57.19 // duþkhena labhyate yasmànmànuùyaü janma bhàgyataþ / mànuùyaü janma càsàdya yà na dharmaü samàcaret // RKV_57.20 // sa gacchennirayaü ghoramàtmadoùeõa sundari / tasmàtpatitumicchàmi tãrthe 'sminpàpanà÷ane // RKV_57.21 // ràj¤yuvàca: adyàpi vartate kàlo dharmasyopàrjane tava / kçtàpakçtakarmà vai vratadànair vi÷udhyati // RKV_57.22 // ahaü dàsyàmi dhànyaü và vàsàüsi draviõaü bahu / nityamàcara dharmaü tvaü dhyàyannityaü mahe÷varam // RKV_57.23 // ÷abara uvàca: naivàhaü kàmaye vittaü na dhànyaü vastrameva ca / yo yasyaivànnama÷nàti sa tasyà÷nàti kilbiùam // RKV_57.24 // ràj¤yuvàca: kandamålaphalàhàro bhramitvà bhaikùyamuttamam / avagàhya sutãrthàni sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_57.25 // tato vimuktapàpastu yatkiücitkurute ÷uciþ / karmaõà tena påtastvaü sadgatiü pràpsyasi dhruvam // RKV_57.26 // ÷abara uvàca: annamadya mayà tyaktaü pràõebhyo 'pi mahattaram / satyaü na lopayed devi ni÷citàtra matirmama // RKV_57.27 // prasàdaþ kriyatàü devi kùamasvàdya janaiþ saha / ardhottarãyavastreõa saüyamyàtmànamudyataþ // RKV_57.28 // bhàryayà sahito vyàdho hariü dhyàtvà papàta ha / nagàrdhàt patito yàvadgatajãvo naràdhipa // RKV_57.29 // cårõãbhåtau hi tau dçùñvà kuõóasyopari bhåmipa / trimuhårte gate kàle ÷abaro bhàryayà saha // RKV_57.30 // divyaü vimànamàråóho gata÷cànuttamàü gatim // RKV_57.31 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vyàdhasvargagamanavarõanaü nàma saptapa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 58 uttànapàda uvàca: athàto devadeve÷a bhànumatyakarocca kim / eùa me saü÷ayo deva kathayasva prasàdataþ // RKV_58.1 // ã÷vara uvàca: cintayitvà muhårtaü sà gatà kuõóasya sannidhau / dçùñvà kuõóasya màhàtmyaü ràj¤ã harùeõa pårità // RKV_58.2 // vipràn bahån samàhåya påjayàmàsa tatkùaõàt / dattvà tu vidhivaddànaü bràhmaõebhyo nçpàtmaja // RKV_58.3 // ni÷cayaü paramaü kçtvà sthità ÷àntena cetasà / tataþ sampåjya vidhivatpitþndevàn naràdhipa // RKV_58.4 // kùapayitvà pakùamekaü madhumàsasya sà sthità / amàvàsyàü tato ràj¤ã gatà parvatasannidhau // RKV_58.5 // naga÷çïgaü samàruhya kçtvà mukulitau karau / vij¤àpya bràhmaõàn sarvàn idaü vacanam abravãt // RKV_58.6 // mama màtà pità bhràtà ye cànye sakhibàndhavàþ / kùamàpayitvà sarvàüstànvacanaü mama kathyatàm // RKV_58.7 // tvatputrã ÷ålabhede tu tapaþ kçtvà sva÷aktitaþ / visçjya caiva sàtmànaü tasmiüstãrthe divaü yayau // RKV_58.8 // bràhmaõà åcuþ / saüde÷aü kathayiùyàmastvayoktaü ÷obhanavrate / màtàpitçbhyàü su÷roõi mà te 'bhådatra saü÷ayaþ // RKV_58.9 // tato visçjya tàüllokàn sthità parvatamårdhani / ardhottarãyavastreõa gàóhaü baddhà punaþpunaþ // RKV_58.10 // tata÷cikùepa sàtmànam ekacittà naràdhipa / nagàrddhe patità yàvattàvaddçùñàþ suràïganàþ // RKV_58.11 // bhobho vatse mahàbhàge bhànumatyatitàpasi / divyaü vimànamàruhya kailàsaü prati gamyatàm // RKV_58.12 // tataþ sà pa÷yatàü teùàü janànàü tridivaü gatà // RKV_58.13 // màrkaõóeya uvàca: iti te kathitaþ sarvaþ ÷ålabhedasya vistaraþ / yaþ ÷rutaþ ÷aïkaràtpårvamçùidevasamàgame // RKV_58.14 // ya idaü pañhate bhaktyà tãrthe devakule 'pi và / sa mucyate mahàpàpàdapi janma÷atàrjitàt // RKV_58.15 // brahmahà ca suràpã ca steyã ca gurutalpagaþ / goghàtã strãvighàtã ca devabrahmasvahàrakaþ // RKV_58.16 // svàmidrohã mitraghàtã tathà vi÷vàsaghàtakaþ / paranyàsàpahàrã ca paranikùepalopakaþ // RKV_58.17 // rasabhedã tulàbhedã tathà vàrddhuùikastu yaþ / yaþ kanyàvighnakartà ca tathà vikrayakàrakaþ // RKV_58.18 // parabhàryà bhràtçbhàryà gauþ snuùà kanyakà tathà / abhigàmã paradveùã tathà dharmapradåùakaþ // RKV_58.19 // mucyante sarve evaite ÷ålabhedaprabhàvataþ // RKV_58.20 // ya idaü ÷ràvayecchràddhe vipràõàü bhu¤jatàü nçpa / mudaü prayànti saühçùñàþ pitarastasya sarva÷aþ // RKV_58.21 // ya÷cedaü ÷çõuyàdbhaktyà pañhyamànaü naro va÷ã / sa muktaþ sarvapàpebhyaþ sarvakalyàõabhàg bhavet // RKV_58.22 // idaü ya÷asyamàyuùyamidaü pàvanamuttamam / pañhatàü ÷çõvatàü nçõàm àyuþkãrtivivardhanam // RKV_58.23 // iti kathitamidaü te ÷ålabhedasya puõyaü mahimana hi manuùyaiþ ÷råyate yatsapàpaiþ / madanariputañinyà yàmyakålasthitasya prabaladuritakandocchedakuddàlakalpam // RKV_58.24 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ålabhedatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñapa¤cà÷attamo 'dhyàyaþ|| ÷ålabhedamàhàtmyaü samàptam RKV adhyàya 59 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tataþ puùkariõãü gacchet sarvapàpapraõà÷inãm / ÷rute yasyàþ prabhàve tu sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_59.1 // revàyà uttare kåle tãrthaü parama÷obhanam / yatràste sarvadà devo vedamårtirdivàkaraþ // RKV_59.2 // kurukùetraü yathà puõyaü sàrvakàmikamuttamam / idaü tãrthaü tathà puõyaü sarvakàmaphalapradam // RKV_59.3 // kurukùetre yathà vçddhirdànasya jagatãpate / puùkariõyàü tathà dànaü vardhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_59.4 // yavamekaü tu yo dadyàt sauvarõaü mastake nçpa / puùkariõyàü tathà sthànaü yathà sthànaü nare smçtam // RKV_59.5 // såryagrahe tu yaþ snàtvà dadyàd dànaü yathàvidhi / hastya÷varatharatnàdi gçhaü gà÷ca yugaüdharàn // RKV_59.6 // suvarõaü rajataü vàpi bràhmaõebhyo dadàti yaþ / trayoda÷a dinaü yàvattrayoda÷aguõaü bhavet // RKV_59.7 // tilami÷reõa toyena tarpayet pitçdevatàþ / dvàda÷àbde bhavet prãtistatra tãrthe mahãpate // RKV_59.8 // yastatra kurute ÷ràddhaü pàyasair madhusarpiùà / ÷ràddhado labhate svargaü pitþõàü dattam akùayam // RKV_59.9 // akùatairbadarairbilvairiïgudairvà tilaiþ saha / akùayaü phalamàpnoti tasmiüstãrthe na saü÷ayaþ // RKV_59.10 // tatra snàtvà tu yo devaü påjayec ca divàkaram / àdityahçdayaü japtvà punaràdityam arcayet / sa gacchet paramaü lokaü trida÷airapi vanditam // RKV_59.11 // çcamekàü japedyastu yajurvà sàma eva ca / sa samagrasya vedasya phalamàpnoti vai nçpa // RKV_59.12 // yastryakùaraü japenmantraü dhyàyamàno divàkaram / àdityahçdayaü japtvà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_59.13 // yastatra vidhivatpràõàüstyajate nçpasattama / sa gacchetparamaü sthànaü yatra devo divàkaraþ // RKV_59.14 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe puùkariõyàm àdityatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonaùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 60 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhåyo'pyahaü pravakùyàmi àditye÷varamuttamam / sarvaduþkhaharaü pàrtha sarvavighnavinà÷anam // RKV_60.1 // àyuþ÷rãvarddhanaü nityaü putradaü svargadaü ÷ivam / yasya tãrthasya cànyàni tãrthàni kurunandana // RKV_60.2 // nàlabhanta ÷riyaü nàke martye pàtàlagocare / kurukùetraü gayà gaïgà naimiùaü puùkaraü tathà // RKV_60.3 // vàràõasã ca kedàraü prayàgam rudranandanam / mahàkàlaü sahasràkùaü ÷uklatãrthaü nçpottama // RKV_60.4 // ravitãrthasya sarvàõi kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm / ravitãrthe hi yadvçttaü tacchçõuùva nçpottama // RKV_60.5 // snehàtte kathayiùyàmi vàrddhakenàtipãóitaþ / ÷çõvantu çùayaþ sarve taponiùñhà mahaujasaþ // RKV_60.6 // ÷rutaü me rudrasàünidhye nandiskandagaõaiþ saha / pàrvatyà pçùñaþ ÷ambhu÷ca ravitãrthasya yatphalam // RKV_60.7 // ÷ambhunà ca yadàkhyàtaü girijàyàþ sasambhramam / tatsarvamekacittena rudrodgãtaü ÷rutaü mayà // RKV_60.8 // tatte 'haü sampravakùyàmi ÷çõu yatnena pàõóava / durbhikùopahatà viprà narmadàü tu samà÷ritàþ // RKV_60.9 // uddàlako va÷iùñha÷ca màõóavyo gautamastathà / yàj¤avalkyo 'tha garga÷ca ÷àõóilyo gàlavastathà // RKV_60.10 // nàciketo vibhàõóa÷ca vàlakhilyàdayastathà / ÷àtàtapa÷ca ÷aïkha÷ca jaiminirgobhilastathà // RKV_60.11 // jaigãùavyaþ ÷atànãkaþ sarva eva samàgatàþ / tãrthayàtrà kçtà taistu narmadàyàþ samantataþ // RKV_60.12 // àditye÷varamàyàtàþ prasaïgàdçùipuügavàþ / vçkùaiþ saüchàditaü ÷ubhraü dhavatindukapàñalaiþ // RKV_60.13 // jambãrairarjunaiþ kubjaiþ ÷amãkesarakiü÷ukaiþ / tasmiüstãrthe mahàpuõye sugandhikusumàkule // RKV_60.14 // punnàganàlikerai÷ca khadiraiþ kalpapàdapaiþ / aneka÷vàpadàkãrõaü mçgamàrjàrasaükulam // RKV_60.15 // çkùahastisamàkãrõaü citrakai÷copa÷obhitam / praviùñà çùayaþ sarve vane puùpasamàkule // RKV_60.16 // vanànte ca striyo dçùñvà raktà raktàmbarànvitàþ / raktamàlyànu÷obhàóhyà raktacandanacarcitàþ // RKV_60.17 // raktàbharaõasaüyuktàþ pà÷ahastà bhayàvahàþ / tàsàü samãpagà dçùñàþ kçùõajãmåtasannibhàþ // RKV_60.18 // mahàkàyà bhãmavaktràþ pà÷ahastà bhayàvahàþ / anàvçùñyupamà dçùñà àturàþ piïgalocanàþ // RKV_60.19 // dãrghajihvà karàlàsyà tãkùõadaüùñrà duràsadà / vçddhà nàrã kuru÷reùñha dçùñànyà çùipuügavaiþ // RKV_60.20 // tataþ samãpagà vçddhà tasya vçndasya bhàrata / svàdhyàyaniratà viprà dçùñàstaiþ pàpakarmabhiþ // RKV_60.21 // åcuste tu samåhena bràhmaõàüstapasi sthitàn / asmàkaü svàminaþ sarve tiùñhante tãrthamadhyataþ / te prasthàpyà mahàbhàgàþ sarvathaiva tvarànvitàþ // RKV_60.22 // tacchrutvà vacanaü teùàü sarve caiva tvarànvitàþ / jagmuste narmadàkakùaü dçùñvà revàü dvijottamàþ // RKV_60.23 // tataþ kecitstuvantyanye jaya devi namo 'stu te // RKV_60.24 // namo 'stu te siddhagaõair niùevite namo 'stu te sarvapavitramaïgale / namo 'stu te viprasahasrasevite namo 'stu rudràïgasamudbhave vare // RKV_60.25 // namo 'stu te sarvapavitrapàvane namo 'stu te devi varaprade ÷ive / namàmi te ÷ãtajale sukhaprade saridvare pàpahare vicitrite // RKV_60.26 // anekabhåtaughasusevitàïge gandharvayakùoragapàvitàïge / mahàgajaughair mahiùair varàhair àpãyase toyamahormimàle // RKV_60.27 // namàmi te sarvavare sukhaprade vimocayàsmànaghapà÷abaddhàn // RKV_60.28 // bhramanti tàvannarakeùu martyà yàvattavàmbho nahi saü÷rayanti / spçùñaü karai÷candramaso rave÷cet taddevi dadyàt paramaü padaü tu // RKV_60.29 // anekasaüsàrabhayàrditànàü pàpairanekair abhiveùñitànàm / gatistvamambhojasamànavaktre dvandvairanekairabhisaüvçtànàm // RKV_60.30 // nadya÷ca påtà vimalà bhavanti tvàü devi sampràpya na saü÷ayo 'tra / duþkhàturàõàmabhayaü dadàsi ÷iùñair anekair abhipåjitàsi // RKV_60.31 // viõmåtradehà÷ca nimagnadehà bhramanti tàvannarakeùu martyàþ / mahàbaladhvastataraïgabhaïgaü jalaü na yàvattava saüspç÷anti // RKV_60.32 // mlecchàþ pulindàstvatha yàtudhànàþ pibanti ye 'übhastava devi puõyam / te 'pi pramucyanti bhayàcca ghoràtkimatra viprà bhavapà÷abhãtàþ // RKV_60.33 // saràüsi nadyaþ kùayamabhyupetà ghore yuge 'sminkalinàvasçùñe / tvaü bhràjase devi jalaughapårõà divãva nakùatrapathe ca gaïgà // RKV_60.34 // tava pràsàdàdvarade vi÷iùñe kàlaü yathemaü paripàlayitvà / yàsyàma mokùaü tava suprasàdàdvayaü yathà tvaü kuru naþ prasàdam // RKV_60.35 // tvàmà÷rità ye ÷araõaü gatà÷ca gatistvamambeva piteva putràn / tvatpàlità yàvadimaü sughoraü kàlaü tvanàvçùñihataü kùipàmaþ // RKV_60.36 // evaü stutà tadà devã narmadà saritàü varà / pratyakùà sà parà mårtir bràhmaõànàü yudhiùñhira // RKV_60.37 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: pañhanti ye stotramidaü narendra ÷çõvanti bhaktyà parayà pra÷àntàþ / te yànti rudraü vçùasaüyutena yànena divyàmbarabhåùitàïgàþ // RKV_60.38 // ye stotram etat satataü japanti snàtvà ca toyena tu narmadàyàþ / tebhyo 'ntakàle sariduttameyaü gatiü vi÷uddhàmaciràd dadàti // RKV_60.39 // pràtaþ samutthàya tathà ÷ayàno yaþ kãrtayetànudinaü stavendram / dehakùayaü sve salile dadàti samà÷rayaü tasya mahànubhàva // RKV_60.40 // pàpair vimuktà divi modamànàþ sambhogina÷caiva tu nànyathà ca // RKV_60.41 // prasannà narmadà devã stotreõànena bhàrata / jalenàpyàyitàn vipràn dakùiõàpathavàhinã // RKV_60.42 // amçtatvaü tu vo dadmi yogibhiryanna gamyate / durlabhaü yatsuraiþ sarvair matprasàdàl labhiùyatha // RKV_60.43 // iti te bràhmaõà ràjaüllabdhà varamanuttamam / gamiùyantaþ prãtacittà dadç÷u÷citram adbhutam // RKV_60.44 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: dçùñàstaiþ puruùàþ pàrtha narmadàtañasaüsthitàþ / snànadevàrcanàsaktàþ pa¤ca eva mahàbalàþ // RKV_60.45 // te dçùñà bràhmaõaiþ sarvairvedavedàïgapàragaiþ / saüpçùñàstairmahàràja yathà tadavadhàraya // RKV_60.46 // viprà åcuþ / vanànte strãyugaü dçùñvà mahàraudraü bhayàvaham / vçddhà÷ca puruùàstatra pà÷ahastà bhayàvahàþ // RKV_60.47 // durdharùà durnirãkùyà÷ca ita÷ceta÷ca ca¤calàþ / vyàharantaþ ÷ubhàü vàcaü na tatra gatirasti vai // RKV_60.48 // aparasparayoþ sarve nirãkùantaþ punaþpunaþ / tais tu yadvacanaü proktaü tatsarvaü kathyatàm iti // RKV_60.49 // asmàkaü puruùàþ pa¤ca tiùñhanti tatra sattamàþ / te prasthàpyà mahàbhàgàþ sarvathaiva tvarànvitàþ // RKV_60.50 // atha te puruùàþ pa¤ca ÷rutvà vàkyamidaü ÷ubham / parasparaü nirãkùanto vadanti ca punaþpunaþ // RKV_60.51 // kva te kasya kuto yàtàþ kimuktaü tairbhayàvahaiþ // RKV_60.52 // puruùà åcuþ / tãrthàvagàhanaü sarvaiþ pårvadakùiõapa÷cimaiþ / uttarai÷ca kçtaü bhaktyà na pàpaü tair vyapohitam // RKV_60.53 // niùpàpà÷càtha saüjàtàstãrthasyàsya prabhàvataþ / ÷çõvantu çùayaþ sarve vahnikàlopamà dvijàþ // RKV_60.54 // pàtakàni ca ghoràõi yànyacintyàni dehinàm / pàpiùñhena tu caikena gurudàrà niùevità // RKV_60.55 // hçtaü cànyena mitrasvaü suvarõaü ca dhanaü tathà / brahmahatyà mahàraudrà kçtà cànyena pàtakam // RKV_60.56 // suràpànaü tu cànyasya saüjàtaü càpyakàmataþ / govadhyà càpyakàmena kçtà caikena pàpinà // RKV_60.57 // akàmato 'pi sarveùàü pàtakàni naràdhipa / bràhmaõànàü tu te ÷rutvà vàkyaü tadvismayànvitàþ // RKV_60.58 // sadya eva tadà jàtàþ pàpiùñhà gatakalmaùàþ / tãrthasyàsya prabhàvena narmadàyàþ prabhàvataþ // RKV_60.59 // na kvacitpàtakànàü tu prave÷a÷càtra jàyate / evaü saücitya te sarve pàpiùñhà÷ca parasparam // RKV_60.60 // citrabhànuþ smçtastaistu vicintya hçdaye harim / snàtvà revàjale puõye tarpitàþ pitçdevatàþ // RKV_60.61 // natvà tu bhàskaraü devaü hçdi dhyàtvà janàrdanam / pradakùiõaü tu taü bhaktyà jvalantaü jàtavedasam // RKV_60.62 // patitàþ pàõóava÷reùñha pàpodvignà mahãpate / sàttvikãü vàsanàü kçtvà tyaktvà rajastamastathà // RKV_60.63 // hataü taiþ pàvake sarvaü revàyà uttare tañe / vimànasthàs tadà dçùñà bràhmaõaiste yudhiùñhira // RKV_60.64 // à÷caryamatulaü dçùñam çùibhir narmadàtañe / tadàprabhçti te sarve ràgadveùavivarjitàþ // RKV_60.65 // ravitãrthaü dvijà hçùñàþ sevante mokùakàïkùayà / tãrthasyàsya ca yatpuõyaü tacchçõuùva naràdhipa // RKV_60.66 // pãóito vçddhabhàvena bhaktyà prãto nare÷vara / udde÷aü kathayiùyàmi dvikro÷àbhyantare sthitaþ // RKV_60.67 // kurukùetraü yathà puõyaü ravitãrthaü ÷rutaü mayà / ã÷vareõa purà khyàtaü ùaõmukhasya naràdhipa // RKV_60.68 // ÷rutaü rudràcca taiþ sarvair ahaü tatra samãpagaþ / ã÷vara uvàca: màrtaõóagrahaõe pràpte ye vrajanti ùaóànana / ravitãrthe kurukùetre tulyametatphalaü labhet // RKV_60.69 // snàne dàne tathà japye home caiva vi÷eùataþ / kurukùetre samaü puõyaü nàtra kàryà vicàraõà // RKV_60.70 // gràme và yadi vàraõye puõyà sarvatra narmadà / ravitãrthe vi÷eùeõa revà puõyaphalapradà // RKV_60.71 // ùaùñhyàü såryadine bhaktyà vyatãpàte ca vai dhçtau / saükràntau grahaõe 'màyàü ye vrajanti jitendriyàþ // RKV_60.72 // kàmakrodhairvimuktà÷ca ràgadveùais tathaiva ca / upoùya parayà bhaktyà devasyàgre naràdhipa // RKV_60.73 // ràtrau jàgaraõaü kçtvà dãpaü devasya bodhayet / kathàü vai vaiùõavãü pàrtha vedàbhyasanam eva ca // RKV_60.74 // çgvedaü và yajurvedaü sàmavedamatharvaõam / çcamekàü japedyastu sa vedaphalamàpnuyàt // RKV_60.75 // gàyatryà ca caturvedaphalamàpnoti mànavaþ / prabhàte påjayed viprànannadànahiraõyataþ // RKV_60.76 // bhåmidànena vastreõa annadànena ÷aktitaþ / chatropànaha÷ayyàdigçhadànena pàõóava // RKV_60.77 // gràmadhårvahadànena gajakanyàhayena ca / vidyà÷akañadànena sarveùàm abhayaü bhavet // RKV_60.78 // ÷atru÷ca mitratàü yàti viùaü caivàmçtaü bhavet / grahà bhavanti suprãtàþ prãtastasya divàkaraþ // RKV_60.79 // etatte sarvam àkhyàtaü ravitãrthaphalaü nçpa / ye ÷çõvanti narà bhaktyà ravitãrthaphalaü ÷ubham // RKV_60.80 // te 'pi pàpavinirmuktà raviloke vasanti hi / godànena ca yatpuõyaü yatpuõyaü bhçgudar÷ane // RKV_60.81 // kedàra udakaü pãtvà tatpuõyaü jàyate nçõàm / abdama÷vatthasevàyàü tilapàtraprado bhavet // RKV_60.82 // tatphalaü samavàpnoti àditye÷varakãrtanàt / ÷rute yasya prabhàve na jàyate yannçpàtmaja // RKV_60.83 // tatsarvaü kathayiùyàmi bhaktyà tava mahãpate / pàpàni ca pralãyante bhinnapàtre yathà jalam // RKV_60.84 // tãrthasyàbhimukho nityaü jàyate nàtra saü÷ayaþ / guhyàdguhyataraü tãrthaü kathitaü tava pàõóava // RKV_60.85 // pàpiùñhànàü kçtaghnànàü svàmimitràvaghàtinàm / tãrthàkhyànaü ÷ubhaü teùàü gopitavyaü sadà budhaiþ // RKV_60.86 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe àditye÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 61 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchet paraü puõyaü narmadàdakùiõe tañe / ÷akratãrthaü suvikhyàtam a÷eùàghavinà÷anam // RKV_61.1 // purà ÷akreõa tatraiva tapo vai duratikramam / pràrabdhaü parayà bhaktyà devaü prati mahe÷varam // RKV_61.2 // tataþ saütoùito deva umàpatir naràdhipa / devendratvaü varaü ràjyaü dànavànàü vadhaü dadau // RKV_61.3 // labdhaü ÷akreõa nçpate narmadàtãrthabhàvataþ / tataþ puõyatamaü tãrthaü saüjàtaü vasudhàtale // RKV_61.4 // kàrttikasya tu màsasya kçùõapakùe trayoda÷ãm / upoùya vai naro bhaktyà sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_61.5 // duþsvapnasambhavaiþ pàpairdurnimittasamudbhavaiþ / graha÷àkinisambhåtair mucyate pàõóunandana // RKV_61.6 // ÷akre÷varaü nçpa÷reùñha ye prapa÷yanti bhaktitaþ / teùàü janmakçtaü pàpaü na÷yate nàtra saü÷ayaþ // RKV_61.7 // agamyàgamane caiva avàhye caiva vàhite / svàmimitravighàte yanna÷yate nàtra saü÷ayaþ // RKV_61.8 // gopradànaü prakartavyaü ÷ubhaü bràhmaõapuügave / dhuryaü và dàpayet tasmin sarvàïgaruciraü nçpa // RKV_61.9 // dàtavyaü parayà bhaktyà svarge vàsamabhãpsatà / etat te sarvam àkhyàtaü ÷akre÷varaphalaü nçpa // RKV_61.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷akre÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikaùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 62 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra karoóã÷varam uttamam / yatra vai nihatàstàta dànavàþ sapadànugàþ // RKV_62.1 // indràdidevaiþ saühçùñaiþ satataü jayabuddhibhiþ / teùàü ye putrapautrà÷ca pårvavairam anusmaram // RKV_62.2 // kruddhairdevasamåhai÷ca dànavà nihatà raõe / teùàü ÷iràüsi saügçhya sarve devàþ savàsavàþ // RKV_62.3 // nikùipya narmadàtoye bandhubhàvam anusmaram / tatra snàtvà suràþ sarve sthàpayitvà umàpatim // RKV_62.4 // indreõa sahitàþ sarve 'påjayaüllokasiddhaye / hçùñacittàþ suràþ sarve jagmuràkà÷amaõóalam // RKV_62.5 // dànavànàü mahàbhàga sådità koñiruttamà / tadà prabhçti tattãrthaü karoóãti mahãtale // RKV_62.6 // vikhyàtaü tu tadà loke pàpaghnaü pàõóunandana / aùñamyàü ca caturda÷yàm ubhau pakùau ca bhaktitaþ / upoùya ÷ålina÷càgre ràtrau kurvãta jàgaram // RKV_62.7 // satkathàpàñhasaüyukto vedàdhyayanasaüyutaþ / prabhàte vimale pràpte påjayet trida÷e÷varam // RKV_62.8 // pa¤càmçtena saüsnàpya ÷rãkhaõóena ca guõñhayet / ÷astaiþ pallavapuùpai÷ca påjayettu prayatnataþ // RKV_62.9 // bahuråpaü japanmantraü dakùiõà÷àü vyavasthitaþ / yathoktena vidhànena nàbhimàtre jale kùipet // RKV_62.10 // tilà¤jaliü tu pretàya dakùiõà÷àm upasthitaþ / ÷ràddhaü tatraiva vipràya kàrayed vijitendriyaþ // RKV_62.11 // viùamairagrajàtai÷ca vedàbhyasanatatparaiþ / gohiraõyena sampåjya tàmbålairbhojanaistathà // RKV_62.12 // bhåùaõaiþ pàdukàbhi÷ca bràhmaõànpàõóunandana / bhavetkoñiguõaü tasya nàtra kàryà vicàraõà // RKV_62.13 // tasmiüs tãrthe tu yaþ ka÷cit tyajed dehaü vidhànataþ / tasya bhavati yatpuõyaü tacchçõuùva naràdhipa // RKV_62.14 // yàvadasthãni tiùñhanti martyasya narmadàjale / tàvadvasati dharmàtmà ÷ivaloke sudurlabhe // RKV_62.15 // tataþ kàlàccyutastasmàdiha mànuùatàü gataþ / koñidhanapatiþ ÷rãmà¤jàyate ràjapåjitaþ // RKV_62.16 // sarvadharmasamàyukto medhàvã bãjaputrakaþ / vikhyàto vasudhàpçùñhe dãrghàyurmànavo bhavet // RKV_62.17 // punaþ smarati tattãrthaü tatra gatvà nçpottama / karoóe÷varamabhyarcya pràpnoti paramàü gatim // RKV_62.18 // indracandrayamair rudrairàdityairvasubhistathà / vi÷vedevaistathà sarvaiþ sthàpitastrida÷e÷varaþ // RKV_62.19 // revàyà uttare kåle lokànàü hitakàmyayà / mànavo bhaktisaüyuktaþ pràsàdaü kàrayettu yaþ // RKV_62.20 // tasmiüstãrthe nara÷reùñha sadgatiü samavàpnuyàt / nyàyopàttadhanenaiva dàrupàùàõakeùñakaiþ // RKV_62.21 // bràhmaõaþ kùatriyairvai÷yaiþ ÷ådraiþ strãbhi÷ca ÷aktitaþ / te 'pi yànti narà loke ÷àükare surapåjite // RKV_62.22 // yaþ ÷çõoti sadà bhaktyà màhàtmyaü tãrthajaü nçpa / tasya pàpaü praõa÷yeta ùaõmàsàbhyantaraü ca yat // RKV_62.23 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe karoóã÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dviùaùñitamo 'dhyàyaþ|| RKV adhyàya 63 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchet tu ràjendra kumàre÷varam uttamam / prasiddhaü sarvatãrthànàm agastye÷varasannidhau // RKV_63.1 // ùaõmukhena purà tàta sarvapàtakanà÷anam / àràdhya parayà bhaktyà siddhiþ pràptà naràdhipa // RKV_63.2 // devasainyàdhipo jàtaþ sarva÷atrunibarhaõaþ / ugratejà mahàtmàsau saüjàtastãrthasevanàt // RKV_63.3 // tadàprabhçti tattãrthaü saüjàtaünarmadàtañe / tatra tãrthe tu yo gatvà ekacitto jitendriyaþ // RKV_63.4 // kàrttikasya caturda÷yàmaùñamyàü ca vi÷eùataþ / snàpayed girijànàthaü dadhidugdhena sarpiùà // RKV_63.5 // gãtaü tatra prakartavyaü piõóadànaü yathàvidhi / bràhmaõaiþ ÷rotriyaiþ pàrtha ùañkarmanirataiþ ÷ubhaiþ // RKV_63.6 // yatkiüciddãyate tatra akùayaü pàõóunandana / sarvatãrthamayaü tãrtha nirmitaü ÷ikhinà nçpa // RKV_63.7 // etatte sarvamàkhyàtaü kumàre÷varajaü phalam / kumàradar÷anàtpuõyaü pràpyate pàõóunandana // RKV_63.8 // mçtaþ svargamavàpnoti satyamã÷varabhàùitam // RKV_63.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kumàre÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma triùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 64 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü parama÷obhanam / naràõàü pàpanà÷àya agastye÷varamuttamam // RKV_64.1 // tatra snàtvà naro ràjan mucyate brahmahatyayà / kàrttikasya tu màsasya kçùõapakùe caturda÷ã // RKV_64.2 // ghçtena snàpayed devaü samàdhistho jitendriyaþ / ekaviü÷atikulopeto cyavedai÷varàt padàt // RKV_64.3 // dhanaü copànahau chatraü dadyàcca ghçtakambalam / bhojanaü caiva sarveùàü sarvaü koñiguõaü bhavet // RKV_64.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe agastye÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catuþùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 65 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra ànande÷varamuttamam / tattãrthaü kathayiùyàmi sarvapàpakùayaükaram // RKV_65.1 // yudhiùñhira uvàca: ànanda÷caiva saüjàto rudrasya dvijasattama / kathyatàü me ca tatsarvaü saükùepàtsaha bàndhavaiþ // RKV_65.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kathayàmi nçpa÷reùñha ànande÷varamuttamam / dànavànàü vadhaü kçtvà devadevo mahe÷varaþ // RKV_65.3 // påjito daivataiþ sarvaiþ kinnarairyakùapannagaiþ / ànandasaüyuto devo nanarta vçùavàhanaþ // RKV_65.4 // bhairavaü råpamàsthàya gauryà càrddhàïgasaüsthitaþ / bhåtavetàlakaïkàlair bhairavair bhairavo vçtaþ // RKV_65.5 // nanarta narmadàtãre dakùiõe pàõóunandana / tuùñairmarudgaõaiþ sarvaiþ sthàpitaþ kamalàsanaþ // RKV_65.6 // tadàprabhçti tattãrtham ànande÷varam ucyate / aùñamyàü ca caturda÷yàü paurõamàsyàü naràdhipa // RKV_65.7 // vidhivaccàrcayed devaü sugandhena vilepayet / bràhmaõànpåjayettatra yathà÷aktyà yudhiùñhira // RKV_65.8 // godànaü tatra kartavyaü vastradànaü ÷ubhàvaham / vasantasya trayoda÷yàü ÷ràddhaü tatraiva kàrayet // RKV_65.9 // iïgudair badarair bilvair akùatai÷ca jalena và / pretànàü kàrayecchràddhamànande÷vara uttame // RKV_65.10 // ànandità bhaveyuste yàvadàbhåtasamplavam / santatervai na vicchedaþ saptajanmasu jàyate / ànando hi bhavatteùàü pratijanmani bhàrata // RKV_65.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ànande÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤caùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 66 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra màtçtãrthamanuttamam / saïgamasya samãpasthaü narmadàdakùiõe tañe // RKV_66.1 // màtarastatra ràjendra saüjàtà narmadàtañe / umàrdhanàrir deve÷o vyàlayaj¤opavãtadhçk // RKV_66.2 // uvàca yoginãvçndaü kaùñaükaùñamaho hara / ajeyàþ sarvadevànàü tvatprasàdànmahe÷vara // RKV_66.3 // tãrthamatra vidhànena prakhyàtaü vasudhàtale / evaü bhavatu yoginya ityuktvàntaradhàcchivaþ // RKV_66.4 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tatra tãrthe tu yo bhaktyà navamyàü niyataþ ÷uciþ / upoùya parayà bhaktyà påjayenmàtçgocaram // RKV_66.5 // tasya syurmàtaraþ prãtàþ prãto 'yaü vçùavàhanaþ / vandhyàyà mçtavatsàyà aputràyà yudhiùñhira // RKV_66.6 // snàpanaü càrabhettatra mantra÷àstraviduttamaþ / sahiraõyena kumbhena pa¤caratnaphalànvitaþ // RKV_66.7 // snàpayet putrakàmàyàþ kàüsyapàtreõa de÷ikaþ / putraü sà labhate nàrã vãryavantaü guõànvitam // RKV_66.8 // yo yaü kàmamabhidhyàyettataþ sa labhate nçpa / màtçtãrthàtparaü tãrthaü na bhåtaü na bhaviùyati // RKV_66.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe màtçtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 67 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü tàta jalamadhye vyavasthitam / luïke÷varam iti khyàtaü suràsuranamaskçtam // RKV_67.1 // idaü tãrthaü mahàpuõyaü nànà÷caryaü mahãtale / asya tãrthasya màhàtmyam utpattiü ÷çõu bhàrata // RKV_67.2 // àsãtpurà mahàvãryo dànavo baladarpitaþ / kàlapçùñha iti khyàtaþ suto brahmasutasya ca // RKV_67.3 // gaïgàtañaü samà÷ritya cacàra vipulaü tapaþ / adhomukho 'pi saüsthitvàpibaddhåmam aharni÷am // RKV_67.4 // tata÷cànantaraü devastiùñhate hyumayà saha / dçùñvà taü pàrvatã sà tu tapasyugre vyavasthitam // RKV_67.5 // pa÷ya pa÷ya mahàdeva dhåmà÷ã tiùñhate naraþ / prasãda taü kuruùvàdya dehi ÷ãghraü varaü vibho // RKV_67.6 // ã÷vara uvàca: yaduktaü vacanaü devi na tanme rocate priye / svakàryaü ca sadà cintyaü parakàryaü visarjayet // RKV_67.7 // mårkhastrãbàla÷atråõàü ya÷chandenànuvartate / vyasane patate ghore satyametadudãritam // RKV_67.8 // devyuvàca: bhàryayàbhyarthito bhartà kàraõaü bahu bhàùate / laghutvaü yàti sà nàrã evaü ÷àstreùu pañhyate // RKV_67.9 // pràõatyàgaü kariùyàmi yadi màü tvaü na manyase / pàrvatyà prerito devo gato 'sau dànavaü prati // RKV_67.10 // ã÷vara uvàca: kimarthaü pibase dhåmaü kimarthaü tapyase tapaþ / kiü duþkhaü kiü nu santàpo vada kàryamabhãpsitam // RKV_67.11 // yuvà tvaü dç÷yase 'dyàpi varùaviü÷atir eva ca / tadàcakùva hi me sarvaü tapasaþ kàraõaü mahat // RKV_67.12 // dànava uvàca: acalà dãyatàü bhaktirmama sthairyaü tavopari / aparaü varùasàhasraü nirvighnaü me gataü vibho // RKV_67.13 // divasànàü sahasre dve pårõe tvattapasà mama // RKV_67.14 // ã÷vara uvàca: yàcayàbhãpsitaü kàryaü tuùño 'haü tava suvrata / devasya vacanaü ÷rutvà cintayàmàsa dànavaþ // RKV_67.15 // kiü nàkaü yàcayàmyadya kimadya sakalàü mahãm / evaü saücintayàmàsa kàmabàõena pãóitaþ // RKV_67.16 // dànava uvàca: yadi tuùño 'si me deva varaü dàsyasi me prabho / saïgràmaistu na tuùño 'haü balaü nàstãti kiücana // RKV_67.17 // yasya mårdhanyahaü deva pàõinà samupaspç÷e / devadànavagandharvo bhasmasàdyàtu tatkùaõàt // RKV_67.18 // ã÷vara uvàca: yattvayà cintitaü kiücittatsarvaü saphalaü tava / uttiùñha gaccha ÷ãghraü tvaü bhavanaü prati dànava // RKV_67.19 // dànava uvàca: sthãyatàü devadeve÷a yàvajj¤àsyàmi te varam / yuùmanmårdhni nyase pàõiü pratyayo me bhavedyathà // RKV_67.20 // tata÷cànantaraü deva÷cintayàno mahe÷varaþ / na skando na harirbrahmà yaþ kàryeùu kùamo 'dhunà // RKV_67.21 // j¤àtvà caivàpadaü pràptàü devaþ pràrthayate vçùam / anena saha pàpena yudhyasva sàmprataü kùaõam // RKV_67.22 // karaü pràsàrayad daityo devaü mårdhni kila spç÷et / làïgålenàhato daityo viùaõõaþ patito bhuvi // RKV_67.23 // devastu dakùiõàmà÷àü gata÷caivomayà saha / bhayabhãto nirãkùeta grãvàü bhajya punaþpunaþ // RKV_67.24 // gate càdar÷anaü deve yuyudhe vçùabheõa saþ / dvàvetau balinàü ÷reùñhau yuyudhàte mahàbalau // RKV_67.25 // prahàrair vajrasadç÷aiþ kopena ghañikàtrayam / pàõibhyàü na spç÷ed yo vai vçùabhasya ÷irastathà // RKV_67.26 // hatvà làïgålapàtena àgato vçùabhastadà / utthita÷càpyasau daityo vrajate vçùapçùñhataþ // RKV_67.27 // vàyuvegena sampràpto yatra devo mahe÷varaþ / àgataü dànavaü dçùñvà vçùo vacanamabravãt // RKV_67.28 // àruhya pçùñhe me deva ÷ãghrameva hi gamyatàm / àruhya vçùabhaü devo jagàma comayà saha // RKV_67.29 // nàkaü pràptas tato devo gataþ ÷akrasya mandiram / nàtyajaddevapçùñhaü tu dànavo baladarpitaþ // RKV_67.30 // indralokaü parityajya brahmalokaü gatastadà / yatrayatra vrajeddevo bhayàtsaha divaukasaiþ // RKV_67.31 // apa÷yattatra tatraiva pçùñhe lagnaü tu dànavam / sarvàül lokàn bhramitvà tu devo vismayamàgataþ // RKV_67.32 // na sthànaü vidyate kiücidyatra vi÷ramyate kùaõam / devadànavayostatra yuddhaü j¤àtvà sudàruõam // RKV_67.33 // harùitàtmà munistatra ciraü nçtyati nàradaþ / dhanyo 'hamadya me janma jãvitaü ca sujãvitam // RKV_67.34 // mahàntaü ca kaliü dçùñvà saütoùaþ paramo 'bhavat / devadànavayostatra yuddhaü tyaktvà ca nàradaþ // RKV_67.35 // àjagàma tato vipro yatra devo mahe÷varaþ / dçùñvà devo 'tha taü vipraü pratipåjyàbravãd idam // RKV_67.36 // bho nàrada muni÷reùñha jànãùe ke÷avaü kvacit / gatvà tatra ca ÷ãghraü tvaü ke÷avàya nivedaya // RKV_67.37 // nàrada uvàca: devadànavasiddhànàü gandharvoragarakùasàm / sarveùàmeva deve÷o harate dhruvamàpadam // RKV_67.38 // asaübhàvyaü na vaktavyaü manasàpi na cintayet / ãdç÷ãü naiva budhyàmi àpadaü ca vibho tava // RKV_67.39 // ã÷vara uvàca: gaccha nàrada ÷ãghraü tvaü yatra devo janàrdanaþ / viditaü ca tvayà sarvaü yatkçtaü dànavena tu // RKV_67.40 // avadhyo dànavo hyeùa sendrair api marudgaõaiþ / gatvà tu ke÷avaü devaü nivedaya mahàmune // RKV_67.41 // nàrada uvàca: na tu gacchàmyahaü deva suptaþ kùãrodadhau sukhã / ke÷avaþ preraõe hyeùàmàde÷o dãyatàü prabho // RKV_67.42 // màtrà svasrà duhitrà và ràjànaü ca tathà prabhum / guruü caivàditaþ kçtvà ÷ayànaü na prabodhayet // RKV_67.43 // ã÷vara uvàca: yadi kvacid agàreùu vahnirutpadyate mahàn / nidhanaü yànti tatrasthà yad budhyer annasårayaþ // RKV_67.44 // nàrada uvàca: ÷ãghraü gaccha mahàdeva àtmànaü rakùa suprabho / gacchàmyahaü na sandeho yatra devo janàrdanaþ // RKV_67.45 // tato nandimahàkàlau stambhahastau bhayànakau / jaghnaturdànavaü tatra mudgaràdibhiràyudhaiþ // RKV_67.46 // trayo 'pi ca mahàkàyàþ saptatàlapramàõakàþ / na ÷amo jàyate teùàü yudhyatàü ca parasparam // RKV_67.47 // tata÷cànantaraü vipro 'gacchat taü ke÷avaü prati / suptaü kùãràrõave 'pa÷yaccheùaparyaïkasaüsthitam // RKV_67.48 // lakùmyà pàdayugaü gçhya åråpari nive÷itam / apsarogãyamànaü tu bhaktyànamya ca ke÷avam // RKV_67.49 // adya me saphalaü janma jãvitaü ca sujãvitam / utthàpayasva deve÷aü lakùmi tvam avi÷aïkità // RKV_67.50 // nàradasya vacaþ ÷rutvà padàïguùñhaü vyamardayat / nàradastiùñhate dvàri uttiùñha madhusådana // RKV_67.51 // devo 'pi nàradaü dçùñvà paraü harùamupàgataþ / svàgataü tu muni÷reùñha suprabhàtàdya ÷arvarã // RKV_67.52 // nàrada uvàca: adya me saphalaü deva prabhàtaü tava dar÷anàt / ku÷alaü ca na devànàü ÷ãghram uttiùñha gamyatàm // RKV_67.53 // ÷rãviùõuruvàca: brahmà cendra÷ca rudra÷ca ye cànye tu marudgaõàþ / àpadaþ kàraõaü yacca tatsamàkhyàtum arhasi // RKV_67.54 // nàrada uvàca: dànavena mahàtãvraü tapastaptaü sudàruõam / rudreõa ca varo datto bhasmatvaü manasepsitam // RKV_67.55 // varadànabalenaiva sa devaü hantum arhati / ãdç÷aü ceùñitaü j¤àtvà nãto devo 'maraiþ saha // RKV_67.56 // nàradasya vacaþ ÷rutvà jagàma samunirhariþ / dçùñvà devastamã÷ànaü gacchantaü di÷amuttaràm // RKV_67.57 // dçùñvà devaü ca rudro 'tha pariùvajya punaþpunaþ / namaskçtya jagannàthaü devaü ca madhusådanaþ // RKV_67.58 // viùõur uvàca: bhayasya kàraõaü deva kathyatàü ca mahe÷vara / devadànavayakùàõàü preùayeyaü yamàlayam // RKV_67.59 // lalàñe ca kçto dharmo yuùmàkaü ca mahe÷vara / chittvà ÷irastathàïgàni indriyàõi na saü÷ayaþ // RKV_67.60 // ã÷vara uvàca: nàsti saukhyaü ca mårkheùu nàsti saukhyaü ca rogiùu / paràdhãnena saukhyaü tu strãjite ca vi÷eùataþ // RKV_67.61 // strãjitena mayà viùõo varo dattastu dànave / yasya mårdhni nyasetpàõiü sa bhaved bhasmapuüjavat // RKV_67.62 // ajeya÷càmara÷caiva mayà hyuktaþ sa ke÷ava / hantumicchati màü pàpa upàyastava vidyate // RKV_67.63 // viùõuruvàca: gacchantu amaràþ sarve yuùmàbhiþ saha ÷aïkara / upàyaü sarjayàmyadya vadhàrthaü dànasya ca // RKV_67.64 // revàyà÷ca tañe tiùñha deva tvamamaraiþ saha / kàlakùepo na kartavyo gamyatàü tvaritaü prabho // RKV_67.65 // dakùiõà yatra gaïgà ca revà caiva mahànadã / yatrayatra ca dç÷yeta pràcã caiva sarasvatã // RKV_67.66 // tatsamaü ca mahàtãrthaü na martye caiva dç÷yate / snànaü ye tatra kurvanti dànaü caiva tu bhaktitaþ // RKV_67.67 // saptajanmakçtaü pàpaü na÷yate nàtra saü÷ayaþ / etat tãrthaü mahàpuõyaü sarvapàtakanà÷anam // RKV_67.68 // gamyatàü tatra deve÷a luïke÷aü tvaü sahàmaraiþ / viùõostu vacanàdeva praviùño hradamuttamam // RKV_67.69 // ratiü sumahatãü cakre saha tatra marudgaõaiþ / tata÷cànantaraü devo màyàü kçtvà hyanekadhà // RKV_67.70 // vasantamàsaü saüsçjya udyànavana÷obhitam / a÷okairbakulai÷caiva brahmavçkùaiþ su÷obhanaiþ // RKV_67.71 // ÷rãvçkùai÷ca kapitthai÷ca ÷irãùair ràjacampakaiþ / ÷rãphalai÷ca tathà tàlaiþ kadambodumbarais tathà // RKV_67.72 // a÷vatthàdidrumai÷caiva nànàvçkùairaneka÷aþ / nànàpuùpaiþ sugandhàóhyairbhramarai÷ca ninàditam // RKV_67.73 // tasminmadhye mahàvçkùo nyagrodha÷ca su÷obhanaþ / bahupakùisamàyuktaþ kokilàràvanàditaþ // RKV_67.74 // kçùõena ca kçtaü tasminkanyàråpaü ca tatkùaõàt / na tasyàþ sadç÷ã kanyà trailokye sacaràcare // RKV_67.75 // anyà÷ca kanyakàþ sapta suråpàþ ÷ubhalocanàþ / divyaråpadharàþ sarvà divyàbharaõabhåùitàþ // RKV_67.76 // pumàüsamabhikàïkùantyo yadyekaþ kàmayet striyaþ / mauktikair ratnamàõikyair vaióåryai÷ca su÷obhanaiþ // RKV_67.77 // kàmahàrai÷ca vaü÷ai÷ca baddho hindolakaþ kçtaþ / àråóhà÷ca mahàkanyà gàyante susvaraü tadà // RKV_67.78 // màrutaþ ÷ãtalo vàti vanaü spçùñvà su÷obhanam / vàtena prerito gandho dànavo ghràõapãóitaþ // RKV_67.79 // tataþ kusumagandhena vismayaü paramaü gataþ / àghràya cedç÷aü puõyaü na dçùñaü na ÷rutaü mayà // RKV_67.80 // vane cintayataþ kiücid dhvanigãtaü su÷obhanam / gãtasya ca dhvaniü ÷rutvà mohito màyayà hareþ // RKV_67.81 // vyàdhasyaiva mahàkåñe patanti ca yathà mçgàþ / kàlaspçùñastathà kçùõe patita÷ca naràdhipa // RKV_67.82 // dçùñvà kanyàü ca tàü daityo mårcchayà patito bhuvi / patitena tu dçùñaikà kanyà vañatale sthità // RKV_67.83 // àsyaü dçùñvà tu nàrãõàü punaþ kàmena pãóitaþ / gçhãtvà hemadaõóaü tu tàü pàtayitum icchati // RKV_67.84 // kanyovàca: mà mànuspar÷ayatvaü hi kumàryahaü kulottama / bho mu¤ca mu¤ca màü ÷ãghraü yàvadgacchàmyahaü gçham // RKV_67.85 // dànava uvàca: ahaü vivàhamicchàmi tvayà saha su÷obhane / bhåpçùñhe sakale ràj¤ã bhavasyevaü na saü÷ayaþ // RKV_67.86 // kanyovàca: pità rakùati kaumàrye bhartà rakùati yauvane / putro rakùati vçddhatve na strã svàtantryam arhati // RKV_67.87 // na svàtantryaü mamaivàsti utpannàhaü mahatkule / yàcyastu matpità bhràtà màtàpi hi tathaiva ca // RKV_67.88 // dànava uvàca: yadi màü necchase tvadya svàtantryaü nàvalambase / mamàpi ca tadà hatyà satyaü ca ÷ubhalocane // RKV_67.89 // kanyovàca: vi÷vàso naiva kartavyo yàdç÷e tàdç÷e nare / naràþ strãùu vicitrà÷ca lampañàþ kàmamohitàþ // RKV_67.90 // pariõãya tu màü tvaü hi bhuïkùva bhogànmayà saha / janmanà÷o bhavet pa÷cànna tvaü nànyo bhavenmama // RKV_67.91 // bràhmaõã kùatriõã vai÷ã ÷ådrã yàvat tathaiva ca / dvitãyo na bhaved bhartà ekàkã ceha janmani // RKV_67.92 // dànava uvàca: yattvayà gaditaü vàkyaü tanmayà dhàritaü hçdi / pratyayaü me kuruùvàdya yatte manasi rocate // RKV_67.93 // kanyovàca: jànãùva gopakanyàü màü krãóàmi sakhibhiþ saha / asmatkuleùu yaddivyaü tatkuruùva yathàvidhi // RKV_67.94 // na taddivyaü kule 'smàkaü viùaü ko÷aü na tattulà / gopànvayeùu sarveùu hastaþ ÷irasi dãyate // RKV_67.95 // kàmàndhenaiva ràjendra nikùipto mastake karaþ / tatkùaõàd bhasmasàdbhåto dagdhas tçõacayo yathà // RKV_67.96 // ke÷avopari devaistu puùpavçùñiþ ÷ubhà kçtà / hçùñàþ sarve 'gamandevàþ svasthànaü vigatajvaràþ // RKV_67.97 // kùãrodaü ke÷avo gacchatkàlapçùñhe nipàtite / ya idaü ÷çõuyàdbhaktyà caritaü dànavasya ca // RKV_67.98 // sa jayã jàyate nityaü ÷aïkarasya vaco yathà / etasmàt kàraõàd ràjaül liïge÷varamiti ÷rutam // RKV_67.99 // lãnaü ca pàtakaü yasmàt snànamàtreõa na÷yati / tvagasthi ÷oõitaü màüsaü medaþsnàyustathaiva ca // RKV_67.100 // majjà÷ukragataü pàpaü na÷yate janmakoñijam / luïke÷vare mahàràja toyaü pibati bhaktitaþ // RKV_67.101 // tribhiþ prasçtimàtràbhiþ pàpaü yàti sahasradhà / vi÷eùeõa caturda÷yàmubhau pakùau tu càùñamã // RKV_67.102 // upoùya yo naro bhaktyà pitþõàü pàõóunandana / uddhçtàstena te sarve nàrakãyàþ pitàmahàþ // RKV_67.103 // kàkiõãü caiva yo dadyàd bràhmaõe vedapàrage / tena dànaphalaü sarvaü kurukùetràdikaü ca yat // RKV_67.104 // pràptaü tu nànyathà ràja¤chaïkaro vadate tvidam / spar÷aliïgamidaü ràja¤chaïkareõa tu nirmitam // RKV_67.105 // spar÷amàtre manuùyàõàü rudravàso 'bhijàyate / tena dànaphalaü sarvaü kurukùetràdikaü ca yat // RKV_67.106 // etasmàt kàraõàd ràjaül lokapàlà÷ca rakùakàþ / durgà ca rakùaõe sçùñà caturhastadharà ÷ubhà // RKV_67.107 // dhanado lokapàle÷o rakùaka÷ce÷varasya ca / rakùati ca sadà kàlaü grahavyàpàraråpataþ // RKV_67.108 // putrabhràtçsamàråpaiþ svàmisambandharåpibhiþ / laïke÷varaü ca ràjendra devairnàdyàpi mucyate // RKV_67.109 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe luïke÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptaùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 68 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: dhanadasya tu tattãrthaü tato gacched yudhiùñhira / narmadàdakùiõe kåle sarvapàpakùayaükaram // RKV_68.1 // sarvatãrthaphalaü tatra pràpyate nàtra saü÷ayaþ / caitramàsatrayoda÷yàü ÷uklapakùe jitendriyaþ // RKV_68.2 // upoùya parayà bhaktyà ràtrau kurvãta jàgaram / pa¤càmçtena ràjendra snàpayed dhanadaü budhaþ // RKV_68.3 // dãpaü ghçtena dàtavyaü gãtaü vàdyaü ca kàrayet / prabhàte påjayed vipràn àtmanaþ ÷reya icchati // RKV_68.4 // pratigrahasamarthàü÷ca vidyàsiddhàntavàdinaþ / ÷rautasmàrtakriyàyuktàn paradàraparàïmukhàn // RKV_68.5 // påjayedgohiraõyena vastropànahabhojanaiþ / chatra÷ayyàpradànena sarvapàpakùayo bhavet // RKV_68.6 // trijanmajanitaü pàpaü varadasya prabhàvataþ / svargadaü durvinãtànàü vinãtànàü ca mokùadam // RKV_68.7 // annadaü ca daridràõàü bhavejjanmanijanmani / kulãnatvaü duþkhahàniþ svabhàvàjàyate nare // RKV_68.8 // vyàdhidhvaüso bhavet teùàü narmadodakasevanàt / dhanadasya tu yastãrthe vidyàdànaü prayacchati // RKV_68.9 // sa yàti bhàskare loke sarvavyàdhivivarjite / devadroõãü ca tatraiva sva÷aktyà pàõóunandana // RKV_68.10 // ye prakurvanti bhåyiùñhàü revàyà dakùiõe tañe / te yànti ÷àükare loke sarvaduþkhavivarjite // RKV_68.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dhanadatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñaùaùñitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 69 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra maïgale÷varamuttamam / sthàpitaü bhåmiputreõa lokànàü hitakàmyayà // RKV_69.1 // toùitaþ parayà bhaktyà ÷aïkaraþ ÷a÷i÷ekharaþ / caturda÷yàü gururdevaþ pratyakùo maïgale÷varaþ // RKV_69.2 // bråhi putra varaü ÷ubhraü taü te dàsyàmi maïgala // RKV_69.3 // maïgala uvàca: prasàdaü kuru me ÷ambho pratijanmani ÷aïkara / tvadaïgasvedasambhåto grahamadhye vasàmyaham // RKV_69.4 // tvatprasàdena ã÷àna påjyo 'haü sarvadaivataiþ / kçtàrtho hyadya saüjàtastava dar÷anabhàùaõàt // RKV_69.5 // sthàne 'smin devadeve÷a mama nàmnà mahe÷varaþ / evaü bhavatu te putretyuktvà càntaradhãyata // RKV_69.6 // maïgalo 'pi mahàtmà vai sthàpayitvà mahe÷varam / àtmayogabalenaiva ÷ålinàpåjayattataþ // RKV_69.7 // sarvaduþkhaharaü liïgaü nàmnà vai maïgale÷varam / tatra tãrthe tu vai ràjanbràhmaõànprãõayetsudhãþ // RKV_69.8 // sapatnãkàn nçpa÷reùñha caturthyaïgàrake vrate / patnãbhartàrasaüyuktaü vidvàüsaü ÷rotriyaü dvijam // RKV_69.9 // vratànte caiva gaurdhuryaiþ ÷ivamuddi÷ya dãyate / prãyatàü me mahàdevaþ sapatnãko vçùadhvajaþ // RKV_69.10 // vastrayugmaü pradàtavyaü lohitaü pàõóunandana / dhårvahau raktavarõau ca ÷ubhraü kçùõaü tathaiva ca // RKV_69.11 // chatraü ÷ayyàü ÷ubhàü caiva raktamàlyànulepanam / dàtavyaü pàõóava÷reùñha vi÷uddhenàntaràtmanà // RKV_69.12 // caturthyàü tu tathàùñamyàü pakùayoþ ÷uklakçùõayoþ / ÷ràddhaü tatraiva kartavyaü vitta÷àñhyena varjitaþ // RKV_69.13 // pretà bhavanti suprãtà yugamekaü mahãpate / saputro jàyate martyaþ pratijanma nçpottama // RKV_69.14 // tasya tãrthasya bhàvena sarvàïgaruciro nçpa / maïgalaü bhavate vaü÷o nà÷ubhaü vidyate kvacit // RKV_69.15 // bhaktyà yaþ kãrtayen nityaü tasya pàpaü vyapohati // RKV_69.16 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe maïgale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonasaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 70 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: revàyà uttare kåle tãrthaü parama÷obhanam / raviõà nirmitaü pàrtha sarvapàpakùayaükaram // RKV_70.1 // svàü÷ena bhàskarastatra tiùñhate cottare tañe / sarvavyàdhiharaþ puüsàü narmadàyàü vyavasthitaþ // RKV_70.2 // ùaùñhyàüùaùñhyàü nçpa÷reùñha hyaùñamyàü ca caturda÷ãm / snànaü yaþ kàrayenmartyaþ ÷ràddhaü preteùu bhaktitaþ / tasya pàpakùayaþ pàrtha såryaloke mahãyate // RKV_70.3 // tataþ svargàccyutaþ so 'pi jàyate vimale kule / dhanàóhyo vyàdhinirmukto jãvejjanmanijanmani // RKV_70.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ravitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 71 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kàme÷varaü tata÷cànyacchçõu pàõóavasattama / siddho yatra gaõàdhyakùo gaurãputro mahàbalaþ // RKV_71.1 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà bhaktiyukto jitendriyaþ / pa¤càmçtena saüsnàpya dhåpanaivedyapåjanaiþ // RKV_71.2 // prasàdya jagatàmã÷aü sarvapàpaiþ pramucyate / aùñamyàü màrga÷ãrùasya tatra snàtvà yudhiùñhira // RKV_71.3 // yo yena yajate tatra sa taü kàmamavàpnuyàt // RKV_71.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kàme÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikasaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 72 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra maõinàge÷varaü ÷ubham / uttare narmadàkåle sarvapàpakùayaükaram / sthàpitaü maõinàgena lokànàü hitakàmyayà // RKV_72.1 // yudhiùñhira uvàca: à÷ãviùeõa sarpeõa ã÷varastoùitaþ katham / kùudràþ sarvasya lokasya bhayadà viùa÷àlinaþ // RKV_72.2 // kathyatàü tàta me sarvaü pàtakasyopa÷àntidam / mama santàpajaü duþkhaü duryodhanasamudbhavam // RKV_72.3 // karõabhãùmodbhavaü raudraü duþkhaü pà¤càlisambhavam / tava vaktràmbujaughena plàvitaü nirvçtiü gataþ // RKV_72.4 // ÷rutvà tava mukhodgãtàü kathàü vai pàpanà÷inãm / ayuktamidamasmàkaü dvija kle÷o na ÷àmyati // RKV_72.5 // athavà pràpsyate tàta vidyàdànasya yatphalam / tatphalaü pràpyate nityaü kathà÷ravaõato hareþ // RKV_72.6 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: yathàyathà tvaü nçpa bhàùase ca tathàtathà me sukhameti bhàratã / ÷aithilyatà và jarayànvitasya tvatsauhçdaü na÷yati naiva tàta / ÷çõuùva tasmàtsaha bàndhavai÷ca kathàmimàü pàpaharàü pra÷astàm // RKV_72.7 // kathayàmi yathàvçttamitihàsaü puràtanam // RKV_72.8 // kathitaü pårvato vçttaiþ pàramparyeõa bhàrata // RKV_72.9 // dve bhàrye ka÷yapasyàstàü sarvalokeùvanuttame / garutmantaü ca vinatàsåta kadrår ahãnatha // RKV_72.10 // saütoùeõa ca te tàta tiùñhataþ kà÷yape gçhe / kadrå÷ca vinatà nàma hçùñe ca vanite sadà // RKV_72.11 // tàbhyàü sàrddhaü krãóate ca ka÷yapo 'pi prajàpatiþ / tatastvekadine pràpte à÷ramasthà ÷ubhànanà // RKV_72.12 // uccaiþ÷ravaü hayaü dçùñvà manovegasamanvitam / pa÷ya pa÷ya hi tanvaïgã hayaü sarvatra pàõóuram // RKV_72.13 // dhàvamànamavi÷ràntaü javena manasopamam / taü dçùñvà sahasà cà÷vamãrùyàbhàvena càbravãt // RKV_72.14 // kadrår uvàca: bråhi bhadre sahasràü÷or a÷vaþ kiüvarõako bhavet / ahaü bravãmi kçùõo 'yaü tvaü kiü vadasi tadvada // RKV_72.15 // vinatovàca: pa÷yase nanu netrai÷ca kçùõaü ÷vetaü na pa÷yasi / asatyabhàùaõàdbhadre yamalokaü gamiùyasi // RKV_72.16 // satyànçte tu vacane paõastava mamaiva tu / sahasraü caiva varùàõàü dàsyahaü tava mandire // RKV_72.17 // asatyà yadi me vàõã kçùõa uccaiþ÷ravà yadi / tadàhaü tvadgçhe dàsã bhavàmi sarpamàtçke // RKV_72.18 // yadi uccaiþ÷ravàþ ÷veto 'haü dàsã ca tavaiva tu / evaü parasparaü dvàbhyàü saüvàdo 'yaü vyavardhata // RKV_72.19 // à÷rameùu gatà bàlà ràtrau cintàparà sthità / bandhuvargasya kathitaü samastaü tadviceùñitam // RKV_72.20 // putràõàü kathitaü pàrtha paõaü caiva mayà kçtam / hàhàkàraþ kçtaþ sarpaiþ ÷rutvà màtrà paõaü kçtam // RKV_72.21 // jàtà dàsã na sandehaþ ÷veto bhàskaravàhanaþ / uccaiþ÷ravà hayaþ ÷veto na kçùõo vidyate kvacit // RKV_72.22 // kadrår uvàca: yathàhaü na bhave dàsã tatkàryaü ca vicintyatàm / vi÷adhvaü romakåpeùu hyuccaiþ÷ravahayasya tu // RKV_72.23 // ekaü muhårtamàtraü tu yàvat kçùõaþ sa dç÷yate / kùaõamàtreõa caikena dàsã sà bhavate mama // RKV_72.24 // dàsãü kçtvà tu tàü tanvãü vinatàü satyagarvitàm / tataþ svasthànagàþ sarve bhaviùyatha yathàsukham // RKV_72.25 // sarpà åcuþ / yathà tvaü jananã càmba sarveùàü bhuvi påjità / tathà sàpi vi÷eùeõa va¤citavyà na màtaraþ // RKV_72.26 // màtà ca pitçbhàryà ca màtçmàtà pitàmahã / karmaõà manasà vàcà hitaü tàsàü samàcaret // RKV_72.27 // sà tatastena vàkyena kruddhà kàlànalopamà / mama vàkyam akurvàõà ye kecidbhuvi pannagàþ // RKV_72.28 // havyavàhamukhe sarve te yàsyanty avicàritam / màtustadvacanaü ÷rutvà sarve caiva bhujaïgamàþ // RKV_72.29 // kecitpraviùñà romeùu uccaiþ÷ravahayasya ca / naùñàþ kecid da÷adi÷aü kadrå÷àpabhayàt tataþ // RKV_72.30 // kecidgaïgàjale naùñàþ kecin naùñàþ sarasvatãm / kecinmahodadhau lãnàþ praviùñà vindhyakandare // RKV_72.31 // à÷ritya narmadàtoye maõinàgottamo nçpa / tapa÷cacàra vipulamuttare narmadàtañe // RKV_72.32 // màtç÷àpabhayàtpàrtha dhyàyate kàmanà÷anam / acchedyamapratarkyaü ca vinà÷otpattivarjitam // RKV_72.33 // vàyubhakùaþ ÷ataü sàgraü tadardhaü ravivãkùakaþ / evaü dhyànaratasyaiva pratyakùastripuràntakaþ // RKV_72.34 // sàdhu sàdhu mahàbhàga sattvavàüstu bhujaügama / tvayà bhaktyà gçhãto 'haü prãtaste hyurage÷vara / varaü yàcaya me kùipraü yaste manasi vartate // RKV_72.35 // maõinàga uvàca: màtç÷àpabhayànnàtha kliùño 'haü narmadàtañe / tvatprasàdena me nàtha màtç÷àpo bhavedvçthà // RKV_72.36 // ã÷vara uvàca: havyavàhamukhaü vatsa na pràpsyasi mamàj¤ayà / mama loke nivàsa÷ca tava putra bhaviùyati // RKV_72.37 // maõinàga uvàca: atra sthàne mahàdeva sthãyatàmaü÷abhàgataþ / sahasràü÷ena bhàgena sthãyatàü narmadàjale / upakàràya lokànàü mama nàmnaiva ÷aïkara // RKV_72.38 // ã÷vara uvàca: sthàpayasva paraü liïgam àj¤ayà mama pannaga / ityuktvàntarhito devo jagàma hyumayà saha // RKV_72.39 // màrkaõóeya uvàca: tatra tãrthe tu ye gatvà ÷uciprayatamànasàþ / pa¤camyàü và caturda÷yàmaùñamyàü ÷uklakçùõayoþ // RKV_72.40 // arcayanti sadà pàrtha nopasarpanti te yamam / dadhnà ca madhunà caiva ghçtena kùãrayogataþ // RKV_72.41 // snàpayanti viråpàkùamumàdehàrdhadhàriõam / kàmàïgadahanaü devamaghàsuraniùådanam // RKV_72.42 // snàpyamànaü ca ye bhaktvà pa÷yanti parame÷varam / te yànti ca pare loke sarvapàpavivarjitaiþ // RKV_72.43 // ÷ràddhaü preteùu ye pàrtha càùñamyàü pa¤camãùu ca / bràhmaõai÷ca sadà yogyair vedapàñhakacintakaiþ // RKV_72.44 // svadàranirataiþ ÷lakùõaiþ paradàravivarjitaiþ / ùañkarmaniratais tàta ÷ådrapreùaõavarjitaiþ // RKV_72.45 // kha¤jà÷ca darduràþ ùaõóhà vàrddhuùyà÷ca kçùãvalàþ / bhinnavçttikaràþ putra niyojyà na kadàcana // RKV_72.46 // vçùalãmandire yasya mahiùãü yastu pàlayet / sa vipro dåratastyàjyo vrate ÷ràddhe naràdhipa // RKV_72.47 // kàõàùñuüñà÷ca maõñà÷ca vedapàñhavivarjitàþ / na te påjyà dvijàþ pàrtha maõinàge÷vare ÷ubhe // RKV_72.48 // yadãcchedårdhvagamanamàtmanaþ pitçbhiþ saha / sarvàïgaruciràü dhenuü yo dadyàdagrajanmane // RKV_72.49 // sa yàti paramaü lokaü yàvadàbhåtasamplavam / tataþ svargàccyutaþ so 'pi jàyate vimale kule // RKV_72.50 // ye pa÷yanti paraü bhaktyà maõinàge÷varaü nçpa / na teùàü jàyate vaü÷e pannagànàü bhayaü nçpa // RKV_72.51 // pannagaþ ÷aïkate teùàü maõinàgapradar÷anàt / sauparõaråpiõaste vai dç÷yante nàgamaõóale // RKV_72.52 // phalàni caiva dànànàü ÷çõuùvàtha nçpottama / annaü saüskàrasaüyuktaü ye dadante narottamàþ // RKV_72.53 // toyaü ÷ayyàü tathà chatraü kanyàü dàsãü subhàùiõãm / pàtre deyaü yato ràjan yadãcchecchreya àtmanaþ // RKV_72.54 // surabhãõi ca puùpàõi gandhavastràõi dàpayet / dãpaü dhànyaü gçhaü ÷ubhraü sarvopaskarasaüyutam // RKV_72.55 // ye dadante paraü bhaktyà te vrajanti triviùñapam / maõinàge nçpa÷reùñha yacca dànaü pradãyate // RKV_72.56 // tasya dànasya bhàvena svarge vàso bhaveddhruvam / pàtakàni pralãyante àmapàtre yathà jalam // RKV_72.57 // narmadàtoyasaüsiddhaü bhojyaü vipre dadàti yaþ / so 'pi pàpairvinirmuktaþ krãóate daivataiþ saha // RKV_72.58 // tataþ svargacyutànàü hi lakùaõaü pravadàmyaham / dãrghàyuùo jãvaputrà dhanavantaþ su÷obhanàþ // RKV_72.59 // sarvavyàdhivinirmuktàþ sutabhçtyaiþ samanvitàþ / tyàgino bhogasaüyuktà dharmàkhyànaratàþ sadà // RKV_72.60 // devadvijagurorbhaktàs tãrthasevàparàyaõàþ / màtàpitçva÷à nityaü drohakrodhavivarjitàþ // RKV_72.61 // ebhireva guõair yuktà ye naràþ pàõóunandana / satyaü te svargàdàyàtàþ svarge vàsaü vrajanti te // RKV_72.62 // sarvatãrthavaraü tãrthaü maõinàgaü nçpottama / tãrthàkhyànamidaü puõyaü yaþ pañhecchçõuyàd api // RKV_72.63 // so'pi pàpairvinirmuktaþ ÷ivaloke mahãyate / na viùaü kramate teùàü vicaranti yathecchayà // RKV_72.64 // bhàdrapadyàü ca yatùaùñhyàü puõyaü såryasya dar÷ane / tatphalaü samavàpnoti àkhyàna÷ravaõena tu // RKV_72.65 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe maõinàge÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvisaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 73 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle tãrthaü parama÷obhanam / sarvapàpaharaü pàrtha gopàre÷varamuttamam / godehànniþsçtaü liïgaü puõyaü bhåmitale nçpa // RKV_73.1 // yudhiùñhira uvàca: godehànniþsçtaü kasmàlliïgaü pàpakùayaükaram / dakùiõe narmadàkåle maõinàgasamãpataþ / saükùepàtkathyatàü vipra gopàre÷varasambhavam // RKV_73.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kàmadhenustapastatra purà pàrtha cakàra ha / dhyàyate parayà bhaktyà devadevaü mahe÷varam // RKV_73.3 // tuùñastasyà jagannàtha kapilàya mahe÷varaþ / niþsçto dehamadhyàttu acchedyaþ parame÷varaþ // RKV_73.4 // tuùño devi jaganmàtaþ kapile parame÷vari / àràdhanaü kçtaü yasmàt tad vadà÷u ÷ubhànane // RKV_73.5 // surabhyuvàca: lokànàm upakàràya sçùñàhaü parameùñhinà / lokakàryàõi sarvàõi sidhyanti matprasàdataþ // RKV_73.6 // lokàþ svargaü prayàsyanti matprasàdena ÷aïkara / tãrthe tvaü bhava me ÷ambho lokànàü hitakàmyayà // RKV_73.7 // tatheti bhagavànuktvà tãrthe tatràvasanmudà / tadàprabhçti tattãrthaü vikhyàtaü vasudhàtale / snànenaikena ràjendra pàpasaïghaü vyapohati // RKV_73.8 // gopàre÷varagodànaü yastu bhaktyà ca kàrayet / yogye dvijottame deyà yogyà dhenuþ sakà¤canà // RKV_73.9 // savatsà taruõã ÷ubhrà bahukùãrà savastrakà / kçùõapakùe caturda÷yàm aùñamyàü và pradàpayet // RKV_73.10 // sarveùu caiva màseùu kàrttike ca vi÷eùataþ / dàpayet parayà bhaktyà dvije svàdhyàyatatpare // RKV_73.11 // vidhinà ca pradadyàd yo vidhinà yastu gçhõate / tàvubhau puõyakarmàõau prekùakaþ puõyabhàjanam // RKV_73.12 // piõóadànaü prakuryàd yaþ pretànàü bhaktisaüyutaþ / piõóenaikena ràjendra pretà yànti paràü gatim // RKV_73.13 // bhaktyà praõàmaü rudrasya ye kurvanti dine dine / teùàü pàpaü pralãyeta bhinnapàtre jalaü yathà // RKV_73.14 // tatra tãrthe tu yo ràjanvçùabhaü ca samutsçjet / pitara÷coddhçtàs tena ÷ivaloke mahãyate // RKV_73.15 // yudhiùñhira uvàca: vçùotsarge kçte tàta phalaü yajjàyate nçõàm / tatsarvaü kathayasvà÷u prayatnena dvijottama // RKV_73.16 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sarvalakùaõasampårõe vçùe caiva tu yatphalam / tadahaü sampravakùyàmi ÷çõuùva dharmanandana // RKV_73.17 // kàrttike caiva vai÷àkhe pårõimàyàü naràdhipa / rudrasya sannidhau bhåtvà ÷uciþ snàto jitendriyaþ // RKV_73.18 // vçùasyaiva samutsargaü kàrayet prãyatàü haraþ / sàünidhye kàrayet putra catasro vatsikàþ ÷ubhàþ // RKV_73.19 // dattvà tu vipramukhyàya sarvalakùaõasaüyutàþ / prãyatàü ca mahàdevo brahmà viùõurmahe÷varaþ // RKV_73.20 // vçùabhe romasaükhyà yà sarvàïgeùu naràdhipa / tàvadvarùapramàõaü tu ÷ivaloke mahãyate // RKV_73.21 // ÷ivaloke vasitvà tu yadà martyeùu jàyate / kule mahati sambhåtir dhanadhànyasamàkule // RKV_73.22 // nãrogo råpavàü÷caiva vidyàóhyaþ satyavàk ÷uciþ / gopàre÷varamàhàtmyaü mayà khyàtaü yudhiùñhira / godehànniþsçtaü liïgaü narmadàdakùiõe tañe // RKV_73.23 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe gopàre÷varamàhàtmyavarõanaü nàma trisaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 74 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: revàyà uttare kåle tãrthaü parama÷obhanam / sarvapàpaharaü martye nàmnà vai gautame÷varam // RKV_74.1 // sthàpitaü gautamenaiva lokànàü hitakàmyayà / svargasopànaråpaü tu tãrthaü puüsàü yudhiùñhira // RKV_74.2 // tatra gaccha paraü bhaktyà yatra devo jagadguruþ / pàtakasya vinà÷àrthaü svargavàsapradas tathà // RKV_74.3 // saubhàgyavarddhanaü tãrthaü jayadaü duþkhanà÷anam / piõóadànena caikena kulànàm uddharet trayam // RKV_74.4 // yatkiücid dãyate bhaktyà svalpaü và yadi và bahu / tatsarvaü ÷atasàhasram àj¤ayà gautamasya hi // RKV_74.5 // tãrthànàü paramaü tãrthaü svayaü rudreõa bhàùitam // RKV_74.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤camàvantyakhaõóe revàkhaõóe gautame÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catuþsaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 75 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle tãrthaü parama÷obhanam / ÷aïkhacåóasya nàmnà vai prasiddhaü bhåmimaõóale // RKV_75.1 // ÷aïkhacåóaþ svayaü tatra saüsthitaþ pàõóunandana / vainateyabhayàtpàrtha sukhadanarmadàtañe // RKV_75.2 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà ÷ucir bhåtvà samàhitaþ / snàpayecchaïkhacåóaü tu kùãrakùaudreõa sarpiùà // RKV_75.3 // ràtrau jàgaraõaü kuryàd devasyàgre naràdhipa / dadhibhaktena sampåjya bràhmaõà¤chaüsitavratàn / gopradàne dvijendro 'yaü sarvapàpakùayaükaraþ // RKV_75.4 // tasmiüstãrthe tu yaþ pàrtha sarpadaùñaü pratarpayet / sa yàti paramaü lokaü ÷aïkarasya vaco yathà // RKV_75.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷aïkhacåóatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤casaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 76 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra pàre÷varam anuttamam / parà÷aro mahàtmà vai narmadàyàstañe ÷ubhe // RKV_76.1 // tapa÷cacàra vipulaü putràrthaü pàõóunandana / himavadduhità tena gaurã nàràyaõã nçpa // RKV_76.2 // toùità parayà bhaktyà narmadottarake tañe / tasya tuùñà mahàdevã ÷aïkaràrdhàïgadhàriõã // RKV_76.3 // bhobho çùivara ÷reùñha tuùñàhaü tava bhaktitaþ / varaü yàcaya me vipra parà÷ara mahàmate // RKV_76.4 // parà÷ara uvàca: parituùñàsi me devi yadi deyo varo mama / dehi putraü bhagavati satya÷aucaguõànvitam // RKV_76.5 // vedàbhyasana÷ãlaü hi sarva÷àstravi÷àradam / tãrthe càtra bhaved devi sannidhànavareõa tu // RKV_76.6 // lokopakàraheto÷ca sthãyatàü girinandini / parà÷aràbhidhànena narmadàdakùiõe tañe // RKV_76.7 // ÷rãdevyuvàca: evaü bhavatu te vipra tatraivàntaradhãyata / parà÷aro mahàtmà vai sthàpayàmàsa pàrvatãm // RKV_76.8 // ÷aïkaraü sthàpayàmàsa suràsuranamaskçtam / acchedyam apratarkyaü ca devànàü tu duràsadam // RKV_76.9 // parà÷aro mahàtmà vai kçtàrtho hyabhavan nçpa // RKV_76.10 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà ÷uciþ prayatamànasaþ / stryathavà puruùo vàpi kàmakrodhavivarjitaþ // RKV_76.11 // màghe caitre 'tha vai÷àkhe ÷ràvaõe nçpanandana / màsi màrga÷ire caiva ÷uklapakùe tu sarvadà // RKV_76.12 // tatra gatvà ÷ubhe sthàne narmadàdakùiõe tañe // RKV_76.13 // upoùya parayà bhaktyà vratam etat samàcaret / ràtrau jàgaraõaü kçtvà dãpadànaü sva÷aktitaþ // RKV_76.14 // gãtaü nçtyaü tathà vàdyaü kàmakrodhavivarjitaþ / prabhàte vimale pràpte dvijàþ påjyàþ sva÷aktitaþ // RKV_76.15 // sampåjya bràhmaõàn pàrtha dhanadànahiraõyataþ / vastreõa chatradànena ÷ayyàtàmbålabhojanaiþ // RKV_76.16 // prãõayennarmadàtãre bràhmaõà¤chaüsitavratàn / ÷ràddhaü kàryaü nçpa÷reùñha àmaiþ pakvairjalena ca // RKV_76.17 // strãõàü caiva tu ÷ådràõàm àma÷ràddhaü pra÷asyate / àmaü caturguõaü deyaü bràhmaõànàü yudhiùñhira // RKV_76.18 // vedoktena vidhànena dvijàþ påjyàþ prayatnataþ / hastamàtraiþ ku÷ai÷caiva tilai÷caivàkùatairnçpa // RKV_76.19 // viprà udaïmukhàþ kàryàþ svayaü vai dakùiõàmukhaþ / darbheùu nikùipedannamityuccàrya dvijàgrataþ // RKV_76.20 // pretà yàntu pare loke tãrthasyàsya prabhàvataþ / pàpaü me pra÷amaü yàtu etu vçddhiü ÷ubhaü sadà // RKV_76.21 // vçddhiü yàtu sadà vaü÷o j¤àtivargo dvijottama / evamuccàrya vipràya dànaü deyaü sva÷aktitaþ // RKV_76.22 // gobhåtisahiraõyàdi cànnaü vastraü sva÷aktitaþ / dàtavyaü pàõóava÷reùñha pàre÷varavarà÷rame // RKV_76.23 // ye ÷çõvanti paraü bhaktyà mucyante sarvapàtakaiþ // RKV_76.24 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe pàre÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañsaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 77 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhãme÷varaü tato gacchet sarvapàpakùayaükaram / sevitaü çùisaïghai÷ca bhãmavratadharaiþ ÷ubhaiþ // RKV_77.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà sopavàso jitendriyaþ / japed ekàkùaraü mantramårdhvabàhurdivàkare // RKV_77.2 // tasya janmàrjitaü pàpaü tatkùaõàdeva na÷yati / saptajanmàrjitaü pàpaü gàyatryà na÷yate dhruvam // RKV_77.3 // da÷abhir janmabhir jàtaü ÷atena tu purà kçtam / sahasreõa trijanmotthaü gàyatrã hanti kilbiùam // RKV_77.4 // vaidikaü laukikaü vàpi jàpyaü japtaü nare÷vara / tatkùaõàd dahate sarvaü tçõaü tu jvalano yathà // RKV_77.5 // na devabalamà÷ritya kadàcit pàpam àcaret / aj¤ànàn na÷yate kùipraü nottaraü tu kadàcana // RKV_77.6 // tatra tãrthe tu yo dànaü ÷aktim à÷ritya càcaret / tadakùayyaphalaü sarvaü jàyate pàõóunandana // RKV_77.7 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhãme÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptasaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 78 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra narade÷varamuttamam / tãrthànàü paramaü tãrthaü nirmitaü nàradena tu // RKV_78.1 // yudhiùñhira uvàca: nàradena muni÷reùñha kasmàttãrthaü vinirmitam / etadàkhyàhi me sarvaü prasanno yadi sattama // RKV_78.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: parameùñhisutaþ pàrtha nàrado munisattamaþ / revàyà÷cottare kåle tapastena purà kçtam // RKV_78.3 // navanàóãnirodhena kàùñhàvatyàü gatena ca / toùitaþ pa÷ubhartà vai nàradena yudhiùñhira // RKV_78.4 // ã÷vara uvàca: tuùño 'haü tava viprendra yoginàtha ayonija / varaü pràrthaya me vatsa yaste manasi vartate // RKV_78.5 // nàrada uvàca: tvatprasàdena me ÷ambho yoga÷caiva prasidhyatu / acalà te bhavedbhaktiþ sarvakàlaü mamaiva tu // RKV_78.6 // svecchàcàrã bhave deva vedavedàïgapàragaþ / trikàlaj¤o jagannàtha gãtaj¤o 'haü sadà bhave // RKV_78.7 // dine dine yathà yuddhaü devadànavamànuùaiþ / pàtàle martyaloke và svarge vàpi mahe÷vara // RKV_78.8 // pa÷yeyaü tvatprasàdena bhavantaü pàrvatãü tathà / tãrthaü lokeùu vikhyàtaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_78.9 // ã÷vara uvàca: evaü nàrada sarvaü tu bhaviùyati na saü÷ayaþ / cintitaü matprasàdena sidhyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_78.10 // svecchàcàro bhavervatsa svarge pàtàlagocare / martye và bhrama vai yoginna kenàpi nivàryase // RKV_78.11 // sapta svaràstrayo gràmà mårcchanà÷caikaviü÷atiþ / tànà ekonapa¤cà÷atprasàdànme tava dhruvam // RKV_78.12 // mama priyaükaraü divyaü nçtyagãtaü bhaviùyati / kaliü ca pa÷yase nityaü devadànavakinnaraiþ // RKV_78.13 // tvattãrthaü bhåtale puõyaü matprasàdàd bhaviùyati / vedavedàïgatattvaj¤o hya÷eùaj¤ànakovidaþ / ekastvamasi niþsaïgo matprasàdena nàrada // RKV_78.14 // ityuktvàntardadhe devo nàradastatra ÷ålinam / sthàpayàmàsa ràjendra sarvasattvopakàrakam // RKV_78.15 // pçthivyàmuttamaü tãrthaü nirmitaü nàradena tu / tatra tãrthe nçpa÷reùñha yo gacchedvijitendriyaþ // RKV_78.16 // màsi bhàdrapade pàrtha kçùõapakùe caturda÷ã / upoùya parayà bhaktyà ràtrau kurvãta jàgaram // RKV_78.17 // chatraü tatra pradàtavyaü bràhmaõe ÷ubhalakùaõe / ÷astreõa tu hatà ye vai teùàü ÷ràddhaü pradàpayet / te yànti paramaü lokaü piõóadànaprabhàvataþ // RKV_78.18 // kapilà tatra dàtavyà pitþn uddi÷ya bhàrata / ityuccàrya dvije deyà yàntu te paramàü gatim // RKV_78.19 // asya ÷ràddhasya bhàvena bràhmaõasya prasàdataþ / narmadàtoyabhàvena nyàyàrjitadhanasya ca / teùàü caiva prabhàvena pretà yàntu paràü gatim // RKV_78.20 // ityuccàrya dvije deyà dakùiõà ca sva÷aktitaþ / haviùyànnaü vi÷àlàkùa dvijànàü caiva dàpayet // RKV_78.21 // dãpaü bhaktyà pradàtavyaü nçtyaü gãtaü ca kàrayet / avàptaü tena vai sarvaü yaþ karotã÷varàlaye // RKV_78.22 // sa yàti rudrasàünidhyam iti rudraþ svayaü jagau / vidyàdànena caikena akùayàü gatim àpnuyàt // RKV_78.23 // dhårvahàstatra dàtavyà bhåmiþ sasyavatã nçpa / citrabhànuü ÷ubhairmantraiþ prãõayet tatra bhaktitaþ // RKV_78.24 // àjyena suprabhåtena homadravyeõa bhàrata / ye yajanti sadà bhaktyà trikàlaü nçtyameva ca // RKV_78.25 // tãrthe nàradanàmàkhye revàyà÷cottare tañe / citrabhànumukhà devàþ sarvadevamaya çùiþ // RKV_78.26 // çùiõà prãõitàþ sarve tasmàt prãtyo hutà÷anaþ / påjite havyavàhe tu dàridryaü naiva jàyate // RKV_78.27 // dhanena vipulà prãtir jàyate pratijanmani / kulãnà÷ca suveùà÷ca sarvakàlaü dhanena tu // RKV_78.28 // plavo nadãnàü patiraïganànàü ràjà ca sadvçttarataþ prajànàm / dhanaü naràõàmçtavastaråõàü gataü gataü yauvanamànayanti // RKV_78.29 // dhanadatvaü dhane÷ena tasmiüstãrthe hyupàrjitam / yamena ca yamatvaü hi indratvaü caiva vajriõà // RKV_78.30 // anyairapi mahãpàlaiþ pàrthivatvamupàrjitam / nàrade÷varamàhàtmyàd dhruvo ni÷calatàü gataþ // RKV_78.31 // sarvatãrthavaraü tãrthaü nirmitaü nàradena tu / pçthivyàü sàgaràntàyàü revàyà÷cottare tañe / tadvaraü sarvatãrthànàü mahàpàtakanà÷anam // RKV_78.32 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nàrade÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñasaptatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 79 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthadvayamanuttamam / dadhiskandaü madhuskandaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_79.1 // dadhiskande naraþ snàtvà yastu dadyàd dvije dadhi / upatiùñhettatastasya saptajanmani bhàrata // RKV_79.2 // na vyàdhirna jarà tasya na ÷oko naiva matsaraþ / da÷acandra÷ataü yàvajjàyate vimale kule // RKV_79.3 // madhuskande 'pi madhunà mi÷ritànyastilàndadet / nàsau vaivasvataü devaü pa÷yed vai janmasaptatim // RKV_79.4 // madhunà saha sammi÷raü piõóaü yastu pradàpayet / tasya pautraprapautrebhyo dàridryaü naiva jàyate // RKV_79.5 // dadhibhiþ saha saümi÷raü piõóaü yastu pradàpayet / tasmiüstãrthe naraþ snàtvà vidhivaddakùiõàmukhaþ // RKV_79.6 // pità pitàmaha÷caiva tathaiva prapitàmahaþ / dvàda÷àbdàni tuùyanti nàtra kàryà vicàraõà // RKV_79.7 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dadhiskandamadhuskandatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonà÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 80 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra nandike÷varamuttamam / yatra siddho mahànandã tatte sarvaü vadàmyaham // RKV_80.1 // revàyàü purataþ kçtvà purà nandã gaõe÷varaþ / tapastapa¤jayaü kurvaüstãrthàttãrthaü jagàma ha // RKV_80.2 // dadhiskandaü madhuskandaü yàvattyaktvà tu gacchati / tàvattuùño mahàdevo nandinàthamuvàca ha // RKV_80.3 // ã÷vara uvàca: bhobhoþ prasanno nandã÷a varaü vçõu yathepsitam / tapasà tena tuùño 'haü tãrthayàtràkçtena te // RKV_80.4 // nandã÷vara uvàca: na càhaü kàmaye vittaü na càhaü kulasantatim / muktvà na kàmaye kàmaü tava pàdàmbujàtparam // RKV_80.5 // kçmikãñapataïgeùu tiryagyoniü gatasya và / janma janmàntare 'pyastu bhaktistvayi mamàcalà // RKV_80.6 // tathetyuktvà mahàdevaþ parayà kçpayà nçpa / gçhãtvà taü kare siddhaü jagàma nilayaü haraþ // RKV_80.7 // tasmiüstãrthe tu yaþ snàtvà bhaktyà tryakùaü prapåjayet / agniùñomasya yaj¤asya phalaü pràpnoti mànavaþ // RKV_80.8 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà pràõatyàgaü karoti cet / ÷ivasyànucaro bhåtvà modate kalpamakùayam // RKV_80.9 // tataþ kàlena mahatà jàyate vimale kule / vedavedàïgatattvaj¤o jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_80.10 // etatte kathitaü tàta tãrthamàhàtmyamuttamam / durlabhaü martyasaüj¤asya sarvapàpakùayaükaram // RKV_80.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nandike÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmà÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 81 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja varuõe÷varamuttamam / yatra siddho mahàdevo varuõo nçpasattama // RKV_81.1 // piõyàka÷àkaparõai÷ca kçcchracàndràyaõàdibhiþ / àràdhya girijànàthaü tataþ siddhiü paràü gataþ // RKV_81.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà saütarpya pitçdevatàþ / påjayecchaïkaraü bhaktyà sa yàti paramàü gatim // RKV_81.3 // kuõóikàü vardhanãü vàpi mahadvà jalabhàjanam / annena sahitaü pàrtha tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_81.4 // yatphalaü labhate martyaþ satre dvàda÷avàrùike / tatphalaü samavàpnoti nàtra kàryà vicàraõà // RKV_81.5 // sarveùàmeva dànànàmannadànaü paraü smçtam / sadyaþ prãtikaraü toyamannaü ca nçpasattama // RKV_81.6 // tatratãrthe mçtànàü tu naràõàü bhàvitàtmanàm / varuõasya pure vàso yàvad àbhåtasaüplavam // RKV_81.7 // pa÷càtpårõe tataþ kàle martyaloke prajàyate / annadànaprado nityaü jãved varùa÷ataü naraþ // RKV_81.8 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe varuõe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikà÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 82 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla vahnitãrthamanuttamam / yatra siddho mahàtejàstapaþ kçtvà hutà÷anaþ // RKV_82.1 // sarvabhakùyaþ kçto yo 'sau daõóake muninà purà / narmadàtañamà÷ritya påto jàto hutà÷anaþ // RKV_82.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayitvà mahe÷varam / agniprave÷aü kurute sa gacchedagnisàmyatàm // RKV_82.3 // bhaktyà snàtvà tu yastatra tarpayetpitçdevatàþ / agniùñomasya yaj¤asya phalamàpnotyasaü÷ayam // RKV_82.4 // tasyaivànantaraü ràjankauberaü tãrthamuttamam / kubero yatra saüsiddho yakùàõàmadhipaþ purà // RKV_82.5 // tatra tãrthe naraþ snàtvà samabhyarcya jagadgurum / umayà sahitaü bhaktyà sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_82.6 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà dadyàd vipràya kàücanam / nàbhimàtre jale tiùñhansa labhetàrbudaü phalam // RKV_82.7 // dadhiskande madhuskande nandã÷e varuõàlaye / àgneye yatphalaü tàta snàtvà tatphalamàpnuyàt // RKV_82.8 // te vandyà mànuùe loke dhanyàþ pårõamanorathàþ / yaistu dçùñaü mahàpuõyaü narmadàtãrthapa¤cakam // RKV_82.9 // te yànti bhàskare loke parame duþkhanà÷ane / bhàskaràdai÷vare loke cai÷varàd anivartake // RKV_82.10 // nãyate sa pare loke yàvad indrà÷caturda÷a / tataþ svargàccyuto martyo ràjà bhavati dhàrmikaþ // RKV_82.11 // sarvarogavinirmukto bhunakti sacaràcaram / viùõu÷ca devatà yeùàü narmadàtãrthasevinàm // RKV_82.12 // akhaõóitapratàpàste jàyante nàtra saü÷ayaþ / gaïgà kanakhale puõyà kurukùetre sarasvatã // RKV_82.13 // gràme và yadi vàraõye puõyà sarvatra narmadà / revàtãre vasennityaü revàtoyaü sadà pibet // RKV_82.14 // sa snàtaþ sarvatãrtheùu somapànaü dine dine / gaïgàdyàþ saritaþ sarvàþ samudrà÷ca saràüsi ca / kalpànte saükùayaü yànti na mçtà tena narmadà // RKV_82.15 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dadhiskandàdipa¤catãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvya÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 83 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja tãrthaü parama÷obhanam / brahmahatyàharaü proktaü revàtañasamà÷rayam / hanåmatàbhidhaü hyatra vidyate liïgamuttamam // RKV_83.1 // yudhiùñhira uvàca: hanåmante÷varaü nàma kathaü jàtaü vadasva me / brahmahatyàharaü tãrthaü revàdakùiõasaüsthitam // RKV_83.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàbàho somavaü÷avibhåùaõa / guhyàdguhyataraü tãrthaü nàkhyàtaü kasyacinmayà // RKV_83.3 // tava snehàtpravakùyàmi pãóito vàrddhakena tu / pårvaü jàtaü mahadyuddhaü ràmaràvaõayorapi // RKV_83.4 // pulastyo brahmaõaþ putro vi÷ravàstasya vai sutaþ / ràvaõastena saüjàto da÷àsyo brahmaràkùasaþ // RKV_83.5 // trailokyavijayã bhåtaþ prasàdàcchålinaþ sa ca / gãrvàõà vijitàþ sarve ràmasya gçhiõã hçtà // RKV_83.6 // vàritaþ kumbhakarõena sãtàü mocaya mocaya / vibhãùaõena vai pàpo mandodaryà punaþpunaþ // RKV_83.7 // tvaü jitaþ kàrtavãryeõa raiõukeyena so 'pi ca / sa ràmo ràmabhadreõa tasya saükhye kathaü jayaþ // RKV_83.8 // ràvaõa uvàca: vànarai÷ca narairçkùairvaràhai÷ca niràyudhaiþ / devàsurasamåhai÷ca na jito 'haü kadàcana // RKV_83.9 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sugrãvahanumadbhyàü ca kumudenàïgadena ca / etairanyaiþ sahàyai÷ca ràmacandreõa vai jitaþ // RKV_83.10 // ràmacandreõa paulastyo hataþ saükhye mahàbalaþ / vanaü bhagnaü hatàþ ÷åràþ prabha¤janasutena ca // RKV_83.11 // ràvaõasya suto janye hata÷càkùakumàrakaþ / àyàmo rakùasàü bhãmaþ sampiùño vànareõa tu // RKV_83.12 // evaü ràmàyaõe vçtte sãtàmokùe kçte sati / ayodhyàü tu gate ràme hanumànsa mahàkapiþ // RKV_83.13 // kailàsàkhyaü gataþ ÷ailaü praõàmàya mahe÷ituþ / tiùñha tiùñhetyasau prokto nandinà vànarottamaþ // RKV_83.14 // brahmahatyàyutastvaü hi ràkùasànàü vadhena hi / bhairavasya sabhà nånaü na draùñavyà tvayà kape // RKV_83.15 // hanumàn uvàca: nandinàtha haraü pçccha pàtakasyopa÷àntidam / pàpo 'haü plavago yasmàt saüjàtaþ kàraõàntaràt // RKV_83.16 // nandyuvàca: rudradehodbhavà kiü te na ÷rutà bhåtale sthità / ÷ravaõàjjanmajanitaü dviguõaü kãrtanàd vrajet // RKV_83.17 // triü÷ajjanmàrjitaü pàpaü na÷yed revàvagàhanàt / tasmàt tvaü narmadàtãraü gatvà cara tapo mahat // RKV_83.18 // gandharvàhasuto 'pyevaü nandinoktaü ni÷amya ca / prayàto narmadàtãram aurvyàdakùiõasaïgamam // RKV_83.19 // dadhyau sudakùiõe devaü viråpàkùaü tri÷ålinam / jañàmukuñasaüyuktaü vyàlayaj¤opavãtinam // RKV_83.20 // bhasmopacitasarvàïgaü óamarusvaranàditam / umàrddhàïgaharaü ÷àntaü gonàthàsanasaüsthitam // RKV_83.21 // vatsaràn subahån yàvad upàsàücakra ã÷varam / tàvattuùño mahàdeva àjagàma sahomayà // RKV_83.22 // uvàca madhuràü vàõãü meghagambhãranisvanàm / sàdhu sàdhvity uvàce÷aþ kaùñaü vatsa tvayà kçtam // RKV_83.23 // na ca pårvaü tvayà pàpaü kçtaü ràvaõasaükùaye / svàmikàryaratastvaü hi siddho 'si mama dar÷anàt // RKV_83.24 // hanumàü÷ca haraü dçùñvà umàrddhàïgaharaü sthiram / sàùñàïgaü praõato 'vocajjaya ÷ambho namo 'stu te / jayàndhakavinà÷àya jaya gaïgà÷irodhara // RKV_83.25 // evaü stuto mahàdevo varado vàkyam abravãt / varaü pràrthaya me vatsa pràõasambhavasambhava // RKV_83.26 // ÷rãhanumàn uvàca: brahmarakùovadhàjjàtà mama hatyà mahe÷vara / na pàpo 'haü bhavedeva yuùmatsambhàùaõe kùaõàt // RKV_83.27 // ã÷vara uvàca: narmadàtãrthamàhàtmyàddharmayogaprabhàvataþ / manmårtidar÷anàt putra niùpàpo 'si na saü÷ayaþ // RKV_83.28 // anyaü ca te prayacchàmi varaü vànarapuügava / upakàràya lokànàü nàmàni tava màrute // RKV_83.29 // hanåmànaü janisuto vàyuputro mahàbalaþ / ràmeùñaþ phàlguno gotraþ piïgàkùo 'mitavikramaþ // RKV_83.30 // udadhikramaõa÷reùñho da÷agrãvasya darpahà / lakùmaõapràõadàtà ca sãtà÷okanivartanaþ // RKV_83.31 // ityuktvàntardadhe deva umayà saha ÷aïkaraþ / hanåmànã÷varaü tatra sthàpayàmàsa bhaktitaþ // RKV_83.32 // àtmayogabalenaiva brahmacaryaprabhàvataþ / ã÷varasya prasàdena liïgaü kàmapradaü hi tat / acchedyamapratarkyaü ca vinà÷otpattivarjitam // RKV_83.33 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: hanåmante÷vare putra pratyakùapratyayaü ÷çõu / yadvçttaü dvàparasyàdau tretànte pàõóunandana // RKV_83.34 // suparvà nàma bhåpàlo babhåva vasudhàtale / tasya ràj¤aþ sadà saukhyaü narà dãrghàyuùaþ sadà // RKV_83.35 // sa putradhanasaüyukta÷cauropadravavarjitaþ / ÷atabàhurbabhåvàsya putro bhãmaparàkramaþ // RKV_83.36 // àsakto 'sau sadà kàlaü pàpadharmair nare÷vara / añàñyata dharàü sarvàü parvatàü÷ca vanàni ca // RKV_83.37 // vadhàrthaü mçgayåthànàm àgato vindhyaparvatam / tarujàtisamàkãrõe hastiyåthasamàcite // RKV_83.38 // siühacitraka÷obhàóhye mçgavàràhasaükule / krãóitvà sa vane ràjà narmadàmànataþ kvacit // RKV_83.39 // hanåmantavane pràptaþ ÷atakro÷apramàõake / ci¤ciõãvana÷obhàóhye kadambatarusaükule // RKV_83.40 // nityaü pàlà÷ajambãraiþ karaüjakhadiraistathà / pàñalair badarairyuktaiþ ÷amãtinduka÷obhitam // RKV_83.41 // mçgayåthaiþ samàchanna÷ikhaõóisvaranàditam / pàràvatakasaïghànàü samantàtsvara÷obhitam // RKV_83.42 // ÷aratkàle 'ramad ràjà bahule cà÷vinasya saþ / vanamadhyaü gato 'dràkùãdbhramantaü piïgaladvijam // RKV_83.43 // pustikàkarasaüsthaü ca papraccha capalaü dvijam // RKV_83.44 // ÷atabàhuruvàca: ekàkã tvaü vane kasmàd bhramase pustikàkaraþ / itastato 'pi sampa÷yan kathayasva dvijottama // RKV_83.45 // bràhmaõa uvàca: kànyakubjàtsamàyàtaþ preùito ràjakanyayà / asthikùepàya vai ràjanhanåmante÷vare jale // RKV_83.46 // ràjovàca: asthikùepo jale kasmàddhanåmante÷vare dvija / kriyate kena kàryeõa sà÷caryaü kathyatàü mama // RKV_83.47 // suparvaõaþ suto yànaü tyaktvà bhåmau praõamya ca / kçtà¤jalipuño bhåtvà bràhmaõàya nare÷vara / samastaü kathayàmàsa vçttàntaü svaü puràtanam // RKV_83.48 // bràhmaõa uvàca: ÷ikhaõóã nàma ràjàsti kanyakubje pratàpavàn / aputro 'sau mahãpàlaþ kanyà jàtà manorathaiþ // RKV_83.49 // jàtismarà sucàrvaïgã narmadàyàþ prabhàvataþ / pitrà ca saikadà kanyà vivàhàya prajalpità // RKV_83.50 // anitye putri saüsàre kanyàdànaü dadàmy aham / ÷vaþkçtyam adya kurvãta pårvàhõe càparàhõikam / na hi pratãkùate mçtyuþ kçtaü càsya na càkçtam // RKV_83.51 // kanyovàca: iccheyaü yatra kale hi tatra deyà tvayà pituþ / putrãvàkyàdasau ràjà vismito vàkyam abravãt // RKV_83.52 // ÷ikhaõóy uvàca: kathyatàü me mahàbhàge sà÷caryaü bhàùitaü tvayà / piturvàkyena sà bàlottamà hyàgatàntikam // RKV_83.53 // kathayàmàsa yadvçttaü hanåmante÷vare nçpa / kalàpinã hyahaü tàta yutà bhartràvasaü tadà // RKV_83.54 // revaurvyàsaïgamantisthà revàyà dakùiõe tañe / hanåmantavane puõye cikrãóàhaü yadçcchayà // RKV_83.55 // bhartçyuktà ca saüsuptà rajanyàü sarale nage / àgatà lubdhakàstatra kùudhàrtà vanamuttamam // RKV_83.56 // bhartçyogayutà pàpairdçùñàhaü vadhacintakaiþ / pà÷abandhaü samàdàya baddhàhaü svàminà saha // RKV_83.57 // grãvàü te moñayàmàsuþ picchàchoñanakaü kçtam / hutà÷anamukhe taistu saha kàntena lubdhakaiþ // RKV_83.58 // paribharjyàvayor màüsaü bhakùayitvà yatheùñataþ / suptàþ svasthendriyà ràtrau sà gatà ÷arvarã kùayam // RKV_83.59 // prabhàte màüsa÷eùaü ca jambukair gçdhraghàtibhiþ / maccharãrodbhavaü càsthi snàyumàüsena càvçtam // RKV_83.60 // gçhãtaü ghàtinaikena càkà÷àtpatitaü tadà / taü màüsabhakùaõaü dçùñvà pare pakùiõa àgatàþ // RKV_83.61 // dçùñvà pakùisamåhaü tu asthikhaõóaü vyasarjayat / vihagànàü samastànàü dhàvatàü caiva pa÷yatàm // RKV_83.62 // patitaü narmadàtoye hanåmante÷vare nçpa / madãyamasthikhaõóaü ca patitaü narmadàjale // RKV_83.63 // tasya tãrthasya puõyena jàtàhaü putrikà tava / bhåpakanyà tvahaü jàtà pårõacandranibhànanà // RKV_83.64 // jàtismarà narendrasya saüjàtà bhavataþ kule / tasmàd vivàhaü necchàmi mama bhartà nçpottama // RKV_83.65 // viùame vartate 'dyàpi ÷akuntamçgajàtiùu / tasyàsthi÷eùaü ràjendra tasmiüstãrthe bhaviùyati // RKV_83.66 // tatkùepaõàrthaü vai tàta preùayàdya dvijottamam / etatte sarvamàkhyàtaü kàraõaü nçpasattama // RKV_83.67 // madbhartà viùame sthàne ÷akuntamçgajàtiùu / yadi preùayase tàta kaücittvaü narmadàtañe // RKV_83.68 // tasyàhaü kathayiùyàmi sthànai÷cihnai÷ca lakùitam / ÷ikhaõóinàpyahaü tatra hyàhåto hyavanãpate // RKV_83.69 // dàsyàmi viü÷atigràmàngaccha tvaü narmadàtañe / preùaõaü me pratij¤àtamalakùmyà pãóitena tu // RKV_83.70 // kanyovàca: gaccha tvaü narmadàü puõyàü sarvapàpakùayaükarãm / àgneyyàü somanàthasya hanåmante÷varaþ paraþ // RKV_83.71 // ardhakro÷ena revàyà vistãrõo vañapàdapaþ / karaüjaþ kañaha÷ caiva sannidhàne vañasya ca // RKV_83.72 // nyagrodhamålasàünidhye såkùmànyasthãni drakùyasi / samåhya tàni saügçhya gaccha revàü dvijottama // RKV_83.73 // à÷vinasyàsite pakùe tripuràristu vai tithau / snàpya tri÷ålinaü bhaktyà ràtrau tvaü kuru jàgaram // RKV_83.74 // kùipeþ prabhàte tàni tvaü nàbhimàtrajalasthitaþ / ityuccàrya dvija÷reùñha vimuktis tasya jàyatàm // RKV_83.75 // kùiptvàsthãni punaþ snànaü kartavyaü tvaghanà÷anam / evaü kçte tu ràjendra gatistasya bhaviùyati // RKV_83.76 // kathitaü kanyayà yacca tatsarvaü pustikàkçtam / àgato 'haü nçpa÷reùñha tãrthe 'tra duritàpahe // RKV_83.77 // so 'bhij¤ànaü tato dçùñvà nãtvàsthãni nare÷vara / pårvoktena vidhànena pràkùipaü nàrmadà masipuùpavçùñiþ '÷u sàdhu sàdhviti pàõóava / vimànaü ca tato divyam àgataü barhiõas tadà // RKV_83.78 // divyaråpadharo bhåtvà gato nàke kalàpavàn / evaü tu pratyayaü dçùñvà hanåmante÷vare nçpa // RKV_83.79 // cakàràna÷anaü vipraþ ÷atabàhu÷ca bhåpatiþ / ÷oùayàmàsatus tau svamã÷varàràdhane ratau // RKV_83.80 // dhyàyantau tasthaturdevaü ÷atabàhudvijottamau / màsàrdhena mçto ràjà ÷atabàhur mahàmanàþ // RKV_83.81 // kiïkaõãjàla÷obhàóhyaü vimànaü tatra càgatam / sàdhu sàdhu nçpa÷reùñha vimànàrohaõaü kuru // RKV_83.82 // ÷atabàhur uvàca: nàyàmi svargamàrgàgraü vipro yàvanna saüsthitaþ / upade÷aprado mahyaü gururåpã dvijottamaþ // RKV_83.83 // apsarasa åcuþ / lobhàvçto hyayaü vipro lobhàt pàpasya saügrahaþ / hanåmante÷vare ràjanye mçtàþ sattvamàsthitàþ // RKV_83.84 // te yànti ÷àükare loke sarvapàpakùayaükare / naiva pàpakùaya÷càsya bràhmaõasya nare÷vara // RKV_83.85 // gçhaü ca gçhiõã citte bràhmaõasya pravartate / ÷atabàhustato vipram uvàca vinayànvitaþ // RKV_83.86 // tyaja målamanarthasya lobhamenaü dvijottama / ityuktvà svaryayau ràjà svargakanyàsamàvçtaþ // RKV_83.87 // dinaiþ kai÷cidgato vipraþ svargaü vaitàlikairvçtaþ / barhã ca kà÷ãràjasya putras tãrthaprabhàvataþ // RKV_83.88 // àtmànaü kanyayà dattaü pårvajanma vyacintayan / sà ca taü prauóhamàlokya pituràj¤àmavàpya ca / svayaüvare svabhartàraü lebhe sàdhvã nçpàtmajam // RKV_83.89 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: etadvçttàntam abhavat tasmiüstãrthe nçpottama / etasmàt kàraõànmedhyaü tãrtham etat sadà nçpa // RKV_83.90 // aùñamyàü và caturda÷yàü sarvakàlaü nare÷vara / vi÷eùàccà÷vine màsi kçùõapakùe caturda÷ãm // RKV_83.91 // snàpayed ã÷varaü bhaktyà kùaudrakùãreõa sarpiùà / dadhnà ca khaõóayuktena ku÷atoyena vai punaþ // RKV_83.92 // ÷rãkhaõóena sugandhena guõñhayec ca mahe÷varam / tataþ sugandhapuùpai÷ca bilvapatrai÷ca påjayet // RKV_83.93 // mucakundena kadena jàtãkà÷aku÷odbhavaiþ / unmattamunipuùpaughaiþ puùpaistatkàlasambhavaiþ // RKV_83.94 // arcayet parayà bhaktyà hanåmante÷varaü ÷ivam / ghçtena dàpayed dãpaü tailena tadabhàvataþ // RKV_83.95 // ÷ràddhaü ca kàrayet tatra bràhmaõair vedapàragaiþ / sarvalakùaõasampårõaiþ kulãnair gçhapàlakaiþ // RKV_83.96 // tarpayed bràhmaõàn bhaktyà vasanànnahiraõyataþ / narakasthà divaü yàntu procyeti praõamed dvijàn // RKV_83.97 // patitàn varjayed vipràn vçùalã yasya gehinã / svavçùaü càparityajya vçùair anyair vçùàyate // RKV_83.98 // vçùalãü tàü vidurdevà na ÷ådrã vçùalã bhavet / brahmahatyà suràpànaü gurudàraniùevaõam // RKV_83.99 // suvarõaharaõanyàsamitradrohodbhavaü tathà / na÷yate pàtakaü sarvam ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_83.100 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: vàkpralàpena bho vatsa bahunoktena kiü mayà / sarvapàtakasaüyukto dadyàd dànaü dvijanmane // RKV_83.101 // godànaü ca prakartavyam asmiüstãrthe vi÷eùataþ / godànaü hi yataþ pàrtha sarvadànàdhikaü smçtam // RKV_83.102 // sarvadevamayà gàvaþ sarve devàs tadàtmakàþ / ÷çïgàgreùu mahãpàla ÷akro vasati nitya÷aþ // RKV_83.103 // uraþ skandaþ ÷iro brahmà lalàñe vçùabhadhvajaþ / candràrkau locane devau jihvàyàü ca sarasvatã // RKV_83.104 // marudgaõàþ sadà sàdhyà yasyà dantà nare÷vara / huïkàre caturo vedàn vidyàtsàïgapadakramàn // RKV_83.105 // çùayo romakåpeùu hyasaükhyàtàs tapasvinaþ / daõóahasto mahàkàyaþ kçùõo mahiùavàhanaþ // RKV_83.106 // yamaþ pçùñhasthito nityaü ÷ubhà÷ubhaparãkùakaþ / catvàraþ sàgaràþ puõyàþ kùãradhàràþ staneùu ca // RKV_83.107 // viùõupàdodbhavà gaïgà dar÷anàtpàpanà÷anã / prasràve saüsthità yasmàt tasmàd vandyà sadà budhaiþ // RKV_83.108 // lakùmã÷ca gomaye nityaü pavitrà sarvamaïgalà / gomayàlepanaü tasmàt kartavyaü pàõóunandana // RKV_83.109 // gandharvàpsaraso nàgàþ khuràgreùu vyavasthitàþ / pçthivyàü sàgaràntàyàü yàni tãrthàni bhàrata / tàni sarvàõi jànãyàd gaurgavyaü tena pàvanam // RKV_83.110 // yudhiùñhira uvàca: sarvadevamayã dhenurgãrvàõàdyairalaükçtà / etatkathaya me tàta kasmàd goùu samà÷ritàþ // RKV_83.111 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sarvadevamayo viùõur gàvo viùõu÷arãrajàþ / devàstadubhayàt tasmàt kalpità vividhà janaiþ // RKV_83.112 // ÷vetà và kapilà vàpi kùãriõã pàõóunandana / savatsà ca su÷ãlà ca sitavastràvaguõñhità // RKV_83.113 // kàüsyadohanikà deyà svarõa÷çïgã subhåùità / hanåmante÷varasyàgre bhaktyà vipràya dàpayet // RKV_83.114 // niyamasthena sà deyà svargamànantyam icchatà / asamarthàya ye dadyur viùõuloke prayànti te // RKV_83.115 // asau loke cyuto ràjanbhåtale dvijamandire / ku÷alo jàyate putro guõavidyàdhanarddhimàn // RKV_83.116 // sarvapàpaharaü tãrthaü hanåmante÷varaü nçpa / ÷çõvanvimucyate pàpàd varõasaükarasaübhavàt // RKV_83.117 // dårastha÷cintayan pa÷yan mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_83.118 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe hanåmante÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trya÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 84 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: atraivodàharantãmam itihàsaü puràtanam / kailàse pçcchate bhaktyà ùaõmukhàya ÷ivoditam // RKV_84.1 // ã÷vara uvàca: pårvaü tretàyuge skanda hato ràmeõa ràvaõaþ / caturda÷a tadà koñyo nihatà brahmarakùasàm // RKV_84.2 // hateùu teùu vai tatra rakùaõàya divaukasàm / mahànandas tadà jàtastriùu lokeùu putraka // RKV_84.3 // tataþ sãtàü samàsàdya samaü vànarapuügavaiþ / ràmo'pyayodhyàm àyàto bharatena kçtotsavaþ / tasmai samarpayàmàsa sa ràjyaü lakùmaõàgrajaþ // RKV_84.4 // tasminpra÷àsati tato ràjyaü nihatakaõñakam / kçtakàryo 'tha hanumànkailàsam agàt purà // RKV_84.5 // tato nandã pratãhàro rudràü÷am api taü kapim / na ca saügamayàmàsa rudreõàghaughahàriõà // RKV_84.6 // tena pçùñastadà nandã kiü mayà pàtakaü kçtam / yena rudravapuþ puõyaü na pa÷yàmyambikànvitam // RKV_84.7 // nandyuvàca: tvayàvataraõaü cakre kapãndràmarahetunà / tathàpi hi kçtaü pàpam upabhogena ÷àmyati // RKV_84.8 // hanumàn uvàca: kiü mayàkàri tatpàpaü nandindevàrthakàriõà / ràkùasà÷ca hatà duùñà viprayaj¤àïgaghàtinaþ // RKV_84.9 // tatas tadàlàpakutåhalã haro nijàü÷abhàjaü kapim ugratejasam / uvàca dvàràntaradattadçùñiþ puraþsthitaü prekùya kapã÷varaü punaþ // RKV_84.10 // ã÷vara uvàca: gaïgà gayà kape revà yamunà ca sarasvatã / sarvapàpaharà nadyastàsu snànaü samàcara // RKV_84.11 // narmadàdakùiõe kåle tãrthaü parama÷obhanam / somanàthasamãpasthaü tatra tvaü gaccha vànara // RKV_84.12 // tatra snàtvà mahàpàpaü gamiùyati mamàj¤ayà / utpatya vegàddhanumà¤chrãrevàdakùiõe tañe // RKV_84.13 // jagàma sumahànàdastapa÷cakre suduùkaram / tasya vai tapyamànasya rakùovadhakçtaü tamaþ // RKV_84.14 // vilãnaü pàrtha kàlena kiyate÷aprasàdataþ / tato devaiþ samaü devastattãrthamagamaddharaþ // RKV_84.15 // kapim àliïgayàmàsa varaü tasmai pradattavàn / adyaprabhçti te tãrthaü bhaviùyati na saü÷ayaþ // RKV_84.16 // kapitãrthaü tato jàtaü tasthau tatra svayaü haraþ / hanåmante÷varo nàmnà sarvahatyàharastadà // RKV_84.17 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà bhaktyà liïgaü prapåjayet / sarvapàpàni na÷yanti harasya vacanaü yathà // RKV_84.18 // tatràsthãni vilãyante piõóadàne 'kùayà gatiþ / yat kiücid dãyate tatra taddhi koñiguõaü bhavet // RKV_84.19 // hanumàn apy ayodhyàyàü ràmaü draùñumathàgamat / cakàra ku÷alapra÷naü svasvaråpaü nyavedayat // RKV_84.20 // ÷rãràma uvàca: kurvato devakàryaü te mama kàryaü ca kurvataþ / tato 'ham api pàpãyàüstapas tapsyàmyasaü÷ayam // RKV_84.21 // tatraiva dakùiõe kåle revàyàþ pàpahàriõi / caturviü÷ativarùàõi tapastepe 'tha ràghavaþ // RKV_84.22 // jyotiùmatãpurãsaüsthaþ ÷rãrevàsnànamàcaran / tasya ÷u÷råùaõaü cakre lakùmaõo 'pi tadàj¤ayà // RKV_84.23 // sthàpayàmàsaturliïge tau tadà ràmalakùmaõau / prabhàvàt satyatapaso revàtãre mahàmatã / niùpàpatàü tadà vãrau jagmatå ràmalakùmaõau // RKV_84.24 // tatastadà devapurogamo haro gato hi vai puõyamunã÷varaiþ saha / àgatya tãrthaü ca varaü dadau tadà nijàü kalàü tatra vimucya tãrthe // RKV_84.25 // munibhiþ sarvatãrthànàü kùiptaü kumbhodakaü bhuvi / ekasthaü liïganàmàtha kalàkumbhastathàbhavat // RKV_84.26 // kumbhe÷vara iti khyàtastadà devagaõàrcitaþ / ràmo 'pi påjayàmàsa talliïgaü devasevivatam // RKV_84.27 // tato varaü dadau devo ràmakãrtyabhivçddhaye / caturviü÷atime varùe ràmo niùpàpatàü gataþ // RKV_84.28 // yadà kanyàgataþ païgurguruõà sahito bhavet / tadeva devayàtreyam iti devà jagurmudà // RKV_84.29 // yathà godàvarãtãrthe sarvatãrthaphalaü bhavet / tathàtra revàsnànena liïgànàü dar÷anairnþõàm // RKV_84.30 // kariùyanty atra ye ÷ràddhaü pitþõàü narmadàtañe / kumbhe÷varasamãpasthàs tatphalaü ÷çõu ùaõmukha // RKV_84.31 // yàvanto romakåpàþ syuþ ÷arãre sarvadehinàm / tàvad varùapramàõena pitþõàm akùayà gatiþ // RKV_84.32 // pçthivyàü devatàþ sarvàþ sarvatãrthàni yàni tu / labhante tatphalaü martyà liïgatrayavilokanàt // RKV_84.33 // aputro labhate putraü nirdhano dhanamàpnuyàt / sarogo mucyate rogànnàtra kàryà vicàraõà // RKV_84.34 // siüharà÷iü gate jãve yat syàd godàvarãphalam / tad dvàda÷aguõaü skanda kumbhe÷varasamãpataþ // RKV_84.35 // ye jànanti na pa÷yanti kumbha÷ambhumumàpatim / narmadàdakùiõe kåle teùàü janma nirarthakam // RKV_84.36 // yathà godàvarãyàtrà kartavyà muni÷àsanàt / caturviü÷atime varùe tatheyaü devabhàùitam // RKV_84.37 // yàvaccandra÷ca sårya÷ca yàvad vai divi tàrakaþ / tàvat tad akùayaü dànaü revàkumbhe÷varàntike // RKV_84.38 // mahàdànàni deyàni tatra laukair vicakùaõaiþ / godànamatra ÷aüsanti sauvarõaü ràjataü tathà // RKV_84.39 // yasyàþ smaraõamàtreõa na÷yate pàpasa¤cayaþ / snànena kiü punaþ skanda brahmahatyàü vyapohati // RKV_84.40 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà ÷ràddhaü kuryàd yudhiùñhira / ekottaraü kula÷atam uddharecchiva÷àsanàt // RKV_84.41 // yàni kàni ca tãrthàni càsamudrasaràüsi ca / ÷ivaliïgàrcanasyeha kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm // RKV_84.42 // evaü devà varaü dattvà harã÷varapurogamàþ / svasthànam agaman pårvaü muktvà tannàma cottamam // RKV_84.43 // tãrthasyàsya varaü dattvà sa ràmo lakùmaõàgrajaþ / ayodhyàü pravive÷àsau niùpàpo narmadàjalàt // RKV_84.44 // sauvarõãü ca tataþ kçtvà sãtàü yaj¤aü cakàra saþ / anumantrya munãüllokàndevatà÷ca nijaü kulam // RKV_84.45 // purà tretàyuge jàtaü tattãrthaü skandanàmakam / niyamena tato lokaiþ kartavyaü liïgadar÷anam // RKV_84.46 // tàvat pàpàni deheùu mahàpàtakajànyapi / yàvanna prekùate jantustattãrthaü devasevitam // RKV_84.47 // te dhanyàste mahàtmànas teùàü janma sujãvitam / jyotiùmatãpurãsaüsthaü ye drakùyanti haraü param // RKV_84.48 // tasmànmohaü parityajya janair gantavyamàdaràt / tãrthà÷eùaphalàvàptyai tãrthaü kumbhe÷varàhvayam // RKV_84.49 // màrkaõóeya uvàca: ÷rutveti ÷ambhuvacasà sa ùaóànano 'tha natvà pituþ padayugàmbujamàdareõa / sampràpya dakùiõatañaü giri÷asravantyàþ kã÷àgryaràmakala÷àkhya÷ivàn dadar÷a // RKV_84.50 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kapitãrtharàme÷varalakùmaõe÷varakumbhe÷varamàhàtmyavarõanaü nàma catura÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 85 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra narmadàyàþ puràtanam / brahmahatyàharaü tãrthaü vàràõasyà samaü hi tat // RKV_85.1 // yudhiùñhira uvàca: à÷caryaü kathyatàü brahmanyadvçttaü narmadàtañe / vàràõasyà samaü kasmàd etat kathaya me prabho // RKV_85.2 // nimagno duþkhasaüsàre hçtaràjyo dvijottama / yuùmadvàõãjalasnàto nirduþkhaþ saha bàndhavaiþ // RKV_85.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàbàho somavaü÷avibhåùaõa / pçùño 'smi durlabhaü tãrthaü guhyàdguhyataraü param // RKV_85.4 // àdau pitàmahas tàvat samastajagataþ prabhuþ / manasà tasya saüjàtà da÷aiva çùipuügavàþ // RKV_85.5 // marãcimatryaïgirasau pulastyaü pulahaü kratum / pracetasaü vasiùñhaü ca bhçguü nàradameva ca // RKV_85.6 // jaj¤e pràcetasaü dakùaü mahàtejàþ prajàpatiþ / dakùasyàpi tathà jàtàþ pa¤cà÷adduhitàþ kila // RKV_85.7 // dadau sa da÷a dharmàya ka÷yapàya trayoda÷a / tathaiva sa mahàbhàgaþ saptaviü÷atimindave // RKV_85.8 // rohiõã nàma yà tàsàmabhãùñà sàbhavadvidhoþ / ÷eùàsu karuõàü kçtvà ÷apto dakùeõa candramàþ // RKV_85.9 // kùayarogyabhavaccandro dakùasyàyaü prajàpateþ / sa ca ÷àpaprabhàveõa nistejàþ ÷arvarãpatiþ // RKV_85.10 // gataþ pitàmahaü somo vepamàno 'mçtàü÷umàn / padmayone namastubhyaü vedagarbha namo 'stu te / ÷araõaü tvàü prasanno 'smi pàhi màü kamalàsana // RKV_85.11 // brahmovàca: nistejàþ ÷arvarãnàtha kalàhãna÷ca dç÷yase / udvignamànasastàta saüjàtaþ kena hetunà // RKV_85.12 // soma uvàca: dakùa÷àpena me brahmannistejastvaü jagatpate / nirhàra÷càsya ÷àpasya kathyatàü me pitàmaha // RKV_85.13 // brahmovàca: sarvatra sulabhà revà triùu sthàneùu durlabhà / oïkàre 'tha bhçgukùetre tathà caivaurvasaügame // RKV_85.14 // tatra gaccha kùapànàtha yatra revàntaraü tañam / tvarito 'sau gatastatra yatra revaurvisaügamaþ // RKV_85.15 // kàùñhàvasthaþ sthitaþ somo dadhyau tripuravairiõam / yàvad varùa÷ataü pårõaü tàvat tuùño mahe÷varaþ // RKV_85.16 // pratyakùaþ somaràjasya vçùàsana umàpatiþ / sàùñàïgaü praõipatyoccairjaya ÷ambho namo 'stu te // RKV_85.17 // jaya ÷aïkara pàpaharàya namo jaya ã÷vara te jagadã÷a namaþ / jaya vàsukibhåùaõadhàra namo jaya ÷ålakapàladharàya namaþ // RKV_85.18 // jaya andhakadehavinà÷a namo jaya dànavavçndavadhàya namaþ / jaya niùkalaråpa sakalàya namo jaya kàla kàmadahàya namaþ // RKV_85.19 // jaya mecakakaõñhadharàya namo jaya såkùmanira¤jana÷abda namaþ / jaya àdiranàdirananta namo jaya ÷aïkara kiükaramã÷a bhaja // RKV_85.20 // evaü stuto mahàdevaþ somaràjena pàõóava / tuùñastasya nçpa÷reùñha ÷ivayà ÷aïkaro 'bravãt // RKV_85.21 // ã÷vara uvàca: varaü pràrthaya me bhadra yatte manasi vartate / sàdhu sàdhu mahàsattva tuùño 'haü tapasà tava // RKV_85.22 // soma uvàca: dakùa÷àpena dagdho 'haü kùãõasattvo mahe÷vara / ÷àpasyopa÷amaü deva kuru ÷arma mama prabho // RKV_85.23 // ã÷vara uvàca: tava bhaktigçhãto 'hamumayà saha toùitaþ / niùpàpaþ somanàthastvaü saüjàtastãrthasevanàt // RKV_85.24 // ityåce devadeve÷aþ kùaõaü dhyàtvendunà tataþ / sthàpitaü paramaü liïgaü kàmadaü pràõinàü bhuvi / sarvaduþkhaharaü tat tu brahmahatyàvinà÷anam // RKV_85.25 // yudhiùñhira uvàca: somanàthaprabhàvaü me saükùepàtkathaya prabho / duþkhàrõavanimagnànàü tràtà pràpto dvijottama // RKV_85.26 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çõu tãrthaprabhàvaü te saükùepàtkathayàmy aham / yadvçttamuttare kåle revàyà urisaügame // RKV_85.27 // ÷ambaro nàma ràjàbhåttasya putrastrilocanaþ / trilocanasutaþ kaõvaþ sa pàparddhiparo 'bhavat // RKV_85.28 // vane nityaü bhramanso 'tha mçgayåthaü dadar÷a ha / mçgayåthaü hataü tat tu trilocanasutena ca // RKV_85.29 // mçgaråpã dvijo madhye carate nirjane vane / sa hatastena saïgena kaõvena munisattama // RKV_85.30 // brahmahatyànvitaþ kaõvo nistejà vyacaranmahãm / vyacaraü÷caiva sampràpto narmadàm urisaügame // RKV_85.31 // kiü÷ukà÷okabahale jambãrapanasàkule / kadambapàñalàkãrõe bilvanàraïga÷obhite // RKV_85.32 // ci¤ciõãcampakopete hyagastitaruchàdite / prabhåtabhåtasaüyuktaü vanaü sarvatra ÷obhitam // RKV_85.33 // citrakair mçgamàrjàrair hiüsraiþ ÷ambara÷åkaraiþ / ÷a÷airgavayasaüyuktaiþ ÷ikhaõóikharamaõóitam // RKV_85.34 // praviùñastu vane kaõvastçùàrtaþ ÷ramapãóitaþ / snàto revàjale puõye saïgame pàpanà÷ane // RKV_85.35 // arcitaþ parayà bhaktyà somanàtho yudhiùñhira / papau suvimalaü toyaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_85.36 // phalàni ca vicitràõi cakhàda saha kiükaraiþ / suptaþ pàdapacchàyàyàü ÷rànto mçgavadhena ca // RKV_85.37 // tàvattãrthavaraü vipraþ snànàrthaü saïgamaü gataþ / màrgago bràhmaõo harùodyuktastadgatamànasaþ // RKV_85.38 // abalà tamuvàcedaü tiùñha tiùñha dvijottama / trasto nirãkùate yàvaddi÷aþ sarvà nare÷vara // RKV_85.39 // tàvadvçkùasamàråóhàü striyaü raktàmbaràvçtàm / raktamàlyàü tadà bàlàü raktacandanacarcitàm / raktàbharaõa÷obhàóhyàü pà÷ahastàü dadar÷a ha // RKV_85.40 // stryuvàca: saüde÷aü ÷råyatàü vipra yadi gacchasi saïgame / madbhartà tiùñhate tatra ÷ãghrameva visarjaya // RKV_85.41 // ekàkinã ca te bhàryà tiùñhate vanamadhyagà / ityàkarõya gato vipraþ saïgamaü suradurlabhe // RKV_85.42 // vçkùacchàyànvitaþ kaõvo bràhmaõenàvalokitaþ / uvàca taü prati tadà vacanaü bràhmaõottamaþ // RKV_85.43 // bràhmaõa uvàca: vanàntare mayà dçùñà bàlà kamalalocanà / raktàmbaradharà tanvã raktacandanacarcità // RKV_85.44 // raktamàlyà su÷obhàóhyà pà÷ahastà mçgekùaõà / vçkùàråóhàvadadvàkyaü madbhartà preùyatàmiti // RKV_85.45 // kaõva uvàca: kasminsthàne tu viprendra vidyate mçgalocanà / kasya sà kena kàryeõa sarvametadvadà÷u me // RKV_85.46 // bràhmaõa uvàca: saïgamàd ardhakro÷e sà udyànànte hi vidyate / vacanàd brahmaõasyaiùà na j¤àtà pàrthivena tu // RKV_85.47 // tadà sa kaõvabhåpàlaþ svakaü dåtaü samàdi÷at / kaõva uvàca: gaccha tvaü pçcchatàü tàü kvàgatà kvaca gamiùyasi / preùitastvarito dåto gato nàrãsamãpataþ // RKV_85.48 // vçkùasthàü dadç÷o bàlàmuvàca nçpasattama / mannàthaþ pçcchati tvàü tu kàsi tvaü kva gamiùyasi // RKV_85.49 // kanyovàca: gururàtmavatàü ÷àstà ràjà ÷àstà duràtmanàm / iha pracchan na pàpànàü ÷àstà vaivasvato yamaþ // RKV_85.50 // brahmahatyà ca saüjàtà mçgaråpadharadvijàt / mayà yukto 'pi te ràjà muktastãrthaprabhàvataþ // RKV_85.51 // ardhakro÷àntaràn madhye brahmahatyà na saüvi÷et / somanàthaprabhàvo 'yaü vàràõasyàþ samaþ smçtaþ // RKV_85.52 // gaccha tvaü preùyatàü ràjà ÷ãghram atra na saü÷ayaþ / gato bhçtyastataþ ÷ãghraü vepamànaþ suvihvalaþ // RKV_85.53 // samastaü kathayàmàsa yadvçttaü hi puràtanam / tasya vàkyàdasau ràjà patito dharaõãtale // RKV_85.54 // bhçtya uvàca: kasmàt tvaü ÷ocase nàtha pårvopàttaü ÷ubhà÷ubham / ityàkarõya vacastasya ràjà vacanam abravãt // RKV_85.55 // pràõatyàgaü kariùyàmi somanàthasamãpataþ / ÷ãghramànãyatàü vahnirindhanàni bahåni ca // RKV_85.56 // ànãtaü tatkùaõàtsarvaü bhçtyais tadva÷avartibhiþ / snànaü kçtvà ÷ubhe toye saïgame pàpanà÷ane // RKV_85.57 // arcitaþ parayà bhaktyà somanàtho mahãbhçtà / triþpradakùiõataþ kçtvà jvalantaü jàtavedasam // RKV_85.58 // praviùñaþ kaõvaràjàsau hçdi dhyàtvà janàrdanam / pãtàmbaradharaü devaü jañàmukuñadhàriõam // RKV_85.59 // ÷riyà yuktaü suparõasthaü ÷aïkhacakragadàdharam / suràrisådanaü dadhyau sugatir me bhavatviti // RKV_85.60 // papàta puùpavçùñistu sàdhu sàdhu nçpàtmaja / à÷caryamatulaü dçùñvà nirãkùya ca parasparam // RKV_85.61 // mçtaü taiþ pàvake bhçtyairhçdi dhyàtvà gadàdharam / vimànasthàs tataþ sarve saüjàtàþ pàõóunandana // RKV_85.62 // niùpàpàste divaü yàtàþ somanàthaprabhàvataþ / bràhmaõe saïgame tatra dhyàyamàne vçùadhvajam // RKV_85.63 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: somanàthaprabhàvo 'yaü ÷çõuùvaikamanà vidhim / aùñamyàü và caturda÷yàü sarvakàlaü raverdine // RKV_85.64 // vi÷eùàcchuklapakùe cetsåryavàreõa saptamã / upoùya yo naro bhaktyà ràtrau kurvãta jàgaram // RKV_85.65 // pa¤càmçtena gavyena snàpayet parame÷varam / ÷rãkhaõóena tato guõñhya puùpadhåpàdikaü dadet // RKV_85.66 // ghçtena bodhayed dãpaü nçtyaü gãtaü ca kàrayet / somavàre tathàùñamyàü prabhàte påjayed dvijàn // RKV_85.67 // jitakrodhànàtmavataþ paranindàvivarjitàn / sarvàïgarucirà¤chastàn svadàraparipàlakàn // RKV_85.68 // gàyatrãpàñhamàtràü÷ca vikarmaviratàn sadà / punarbhåvçùalã÷ådrã careyur yasya mandire // RKV_85.69 // dårato 'sau dvijastyàjya àtmanaþ ÷reya icchatà / hãnàïgàn atiriktàïgàn yeùàü pårvàparaü na hi // RKV_85.70 // vrate ÷ràddhe tathà dàne dåratastàn vivarjayet / àyasã taruõã tulyà dvijàþ svàdhyàyavarjitàþ // RKV_85.71 // àtmànaü saha yàjyena pàtayanti na saü÷ayaþ / ÷àlmalãnàvatulyàþ syuþ ùañkarmaniratà dvijàþ // RKV_85.72 // dàtàraü ca tathàtmànaü tàrayanti taranti ca / ÷ràddhaü some÷vare pàrtha yaþ kuryàdgatamatsaraþ // RKV_85.73 // pretàstasya hi suprãtà yàvad àbhåtasamplavam / annaü vastraü hiraõyaü ca yo dadyàd agrajanmane // RKV_85.74 // sa yàti ÷àïkare loka iti me satyabhàùitam / hayaü yo yacchate tatra sampårõaü taruõaü sitam // RKV_85.75 // raktaü và pãtavarõaü và sarvalakùaõasaüyutam / kuïkumena viliptàïgàvagrajanmahayàvapi // RKV_85.76 // sragdàmabhåùitau kàryau sitavastràvaguõñhitau / aïghriþ pradãyatàü skandhe madãye hayamàruha // RKV_85.77 // àråóhe bràhmaõe bråyàd bhàskaraþ prãyatàmiti / sa yàti ÷àükaraü lokaü sarvapàpavivarjitaþ // RKV_85.78 // uparàge tu somasya tãrthaü gatvà jitendriyaþ / satyalokàc cyuta÷càpi ràjà bhavati dhàrmikaþ // RKV_85.79 // tasya vàsaþ sadà ràjanna na÷yati kadàcana / dãrghàyurjàyate putro bhàryà ca va÷avartinã // RKV_85.80 // jãvedvarùa÷ataü sàgraü sarvaduþkhavivarjitaþ / sopavàso jitakrodho dhenuü dadyàddvijanmane // RKV_85.81 // savatsàü kùãrasaüyuktàü ÷vetavastràvalokitàm / ÷abalàü pãtavarõàü ca dhåmràü và nãlakarburàm // RKV_85.82 // kapilàü và savatsàü ca ghaõñàbharaõabhåùitàm / råpyakhuràü kàüsyadohàü svarõa÷çïgãü nare÷vara // RKV_85.83 // ÷vetayà vardhate vaü÷o raktà saubhàgyavardhinã / ÷abalà pãtavarõà ca duþkhaghnyau saüprakãrtite // RKV_85.84 // kapilà nà÷ayet pàpaü saptajanmasamudbhavam / satyalokamavàpnoti gopradàyã nare÷vara // RKV_85.85 // pakùànte 'tha vyatãpàte vai dhçtau ravisaükrame / dinakùaye gajacchàyàü grahaõe bhàskarasya ca // RKV_85.86 // ye vrajanti mahàtmànaþ saïgame suradurlabhe / mçdàvaguõñhayitvà tu càtmànaü saïgame vi÷et // RKV_85.87 // hçdayàntarjale jàpyà pràõàyàmo 'thavà nçpa / gàyatrã vaiùõavã caiva saurã ÷aivã yadçcchayà / te 'pi pàpaiþ pramucyanta ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_85.88 // jagatãü somanàthasya yastu kuryàt pradakùiõàm / pradakùiõãkçtà tena saptadvãpà vasuüdharà // RKV_85.89 // brahmahatyà suràpànaü gurudàraniùevaõam / bhråõahà svarõahartà ca mucyante nàtra saü÷ayaþ // RKV_85.90 // tãrthàkhyànamidaü puõyaü yaþ ÷çõoti jitendriyaþ / vyàdhito mucyate rogã càrogã sukhamàpnuyàt // RKV_85.91 // yatte saüdahyate cetaþ ÷çõu tanme yudhiùñhira / naikàpi nçpa loke 'smin bhråõahatyà sudustyajà // RKV_85.92 // kimu ùaóviü÷atiü pàrtha pràpa yàþ kùaõadàkaraþ / so 'pi tãrthamidaü pràpya tapastaptvà sudu÷caram // RKV_85.93 // vimuktaþ sarvapàpebhyaþ ÷ãtara÷mirabhåtsukhã / ÷råyate nçpa pauràõã gàthà gãtà maharùibhiþ // RKV_85.94 // liïgaü pratiùñhitaü hyekaü da÷abhråõahanaü bhavet / ato liïgatrayaü somaþ sthàpayàmàsa bhàrata // RKV_85.95 // revaurisaügame hyàdyaü dvitãyaü bhçgukacchake / tataþ siddhiü paràü pràpya prabhàse tu tçtãyakam // RKV_85.96 // iti te kathitaü sarvaü tãrthamàhàtmyamuttamam / dharmyaü ya÷asyamàyuùyaü svargyaü saü÷uddhikçnnçõàm // RKV_85.97 // putràrthã labhate putrànniùkàmaþ svargamàpnuyàt / mucyate sarvapàpebhyas tãrthaü kçtvà paraü nçpa // RKV_85.98 // etatte sarvamàkhyàtaü somanàthasya yatphalam / ÷rutvà putramavàpnoti snàtvà càùñau na saü÷ayaþ // RKV_85.99 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe somanàthatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤cà÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 86 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja piïgalàvartam uttamam / saïgamasya samãpasthaü revàyà uttare tañe / havyavàhena ràjendra sthàpitaþ piïgale÷varaþ // RKV_86.1 // yudhiùñhira uvàca: havyavàhena bhagavannã÷varaþ sthàpitaþ katham / etadàkhyàhi me sarvaü prasàdàd vaktum arhasi // RKV_86.2 // màrkaõóeya uvàca: ÷ambhunà retasà ràjaüstarpito havyavàhanaþ / pràptasaukhyena raudreõa gauryàkrãóanacetasà // RKV_86.3 // havyavàhamukhe kùiptaü rudreõàmitatejasà / rudrasya retasà dagdhas tãrthayàtràkçtàdaraþ // RKV_86.4 // sàgaràü÷ca nadãrgatvà kramàdrevàü samàgataþ / cacàra parayà bhaktyà dhyànamugraü hutà÷anaþ // RKV_86.5 // vàyubhakùaþ ÷ataü sàgraü yàvattepe hutà÷anaþ / tàvattuùño mahàdevo varado jàtavedasaþ / saünidhau samupetyàtha vacanaü cedam abravãt // RKV_86.6 // ã÷vara uvàca: varaü vçõãùva havyà÷a yaste manasi vartate // RKV_86.7 // vahnir uvàca: namaste sarvaloke÷a ugramårte namo 'stu te / retasà tava saüdagdhaþ kuùñhã jàto mahe÷vara / kçpàü kuru mahàdeva mama rogaü vinà÷aya // RKV_86.8 // ã÷vara uvàca: havyavàha bhavàrogo matprasàdàcca satvaram / atra tãrthe kçtasnànaþ svaråpaü pratipatsyase // RKV_86.9 // ityuktvà ca mahàdevastatraivàntaradhãyata / anantaraü havyavàhaþ sasnau revàjale tvaran // RKV_86.10 // tadaiva roganirmukto 'bhavaddivyasvaråpavàn / sthàpayàmàsa deve÷aü sa vahniþ piïgale÷varam // RKV_86.11 // nàmnà saüpåjayàmàsa tuùñàva stutibhirmudà / tato jagàma de÷aü svaü devànàü havyavàhanaþ // RKV_86.12 // havyavàhena bhåpaivaü sthàpitaþ piïgale÷varaþ / jitakrodho hi yastatra upavàsaü samàcaret // RKV_86.13 // atiràntraphalaü tasya ante rudratvamàpnuyàt / guõànvitàya vipràya kapilàü tatra bhàrata // RKV_86.14 // alaükçtya savatsàü ca ÷aktyàlaïkàrabhåùitàm / yaþ prayacchati ràjendra sa gacchetparamàü gatim // RKV_86.15 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe piïgale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóa÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 87 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla tãrthaü parama÷obhanam / sthàpitaü munisaïghair yadbrahmavaü÷asamudbhavaiþ // RKV_87.1 // çõamocanamityàkhyaü revàtañasamà÷ritam / ùaõmàsaü manujo bhaktyà tarpayan pitçdevatàþ // RKV_87.2 // devaiþ pitçmanuùyai÷ca çõamàtmakçtaü ca yat / mucyate tatkùaõàn martyaþ snàto vai narmadàjale // RKV_87.3 // pratyakùaü duritaü tatra dç÷yate phalaråpataþ / tatra tãrthe tu yo ràjannekacitto jitendriyaþ // RKV_87.4 // snàtvà dànaü ca vai dadyàd arcayed girijàpatim / çõatrayavinirmukto nàke dãpyati devavat // RKV_87.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe çõatrayamocanatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptà÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 88 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü pàrtha kàpilaü tãrtham à÷rayet / sthàpitaü kapilenaiva sarvapàtakanà÷anam // RKV_88.1 // aùñamyàü ca site pakùe caturda÷yàü nare÷vara / snàpayetparayà bhaktyà kapilàkùãrasarpiùà // RKV_88.2 // ÷rãkhaõóena sugandhena guõñhayeta mahe÷varam / tataþ sugandhapuùpai÷ca ÷vetai÷ca nçpasattama // RKV_88.3 // ye 'rcayanti jitakrodhà na te yànti yamàlayam / asipattravanaü ghoraü yamaculhã sudàruõà // RKV_88.4 // dç÷yate naiva vidvadbhiþ kapile÷varapåjanàt / snàtvà revàjale puõye bhojayed bràhmaõà¤chubhàn // RKV_88.5 // gopradànena vastreõa tiladànena bhàrata / chatra÷ayyàpradànena ràjà bhavati dhàrmikaþ // RKV_88.6 // tãvratejà vighora÷ ca jãvatputraþ priyaüvadaþ / ÷atruvargo na tasya syàt kadàcit pàõóunandana // RKV_88.7 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kapile÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñà÷ãtitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 89 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra påtike÷varamuttamam / narmadàdakùiõe kåle sarvapàpakùayaükaram // RKV_89.1 // sthàpitaü jàmbuvantena lokànàü tu hitàrthinà / ràjà prasenajinnàma tasyàü vakùasthalàn maõau // RKV_89.2 // samutkùipte tu tenaiva sapåtirabhavadvraõaþ / tatra tãrthe tapastaptvà nirvraõaþ samajàyata // RKV_89.3 // tena tatsthàpitaü liïgaü påtike÷varamuttamam / yastatra manujo bhaktyà snàyàdbharatasattama // RKV_89.4 // sarvànkàmànavàpnoti sampåjya parame÷varam / kçùõàùñamyàü caturda÷yàü sarvakàlaü naràdhipa / ye 'rcayanti sadà devaü te na yànti yamàlayam // RKV_89.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe påtike÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonanavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 90 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: revàyà uttare kåle vaiùõavaü tãrthamuttamam / jala÷àyãti vai nàma vikhyàtaü vasudhàtale // RKV_90.1 // dànavànàü vadhaü kçtvà suptastatra janàrdanaþ / cakraü prakùàlitaü tatra devadevena cakriõà / sudar÷anaü ca niùpàpaü revàjalasamà÷rayàt // RKV_90.2 // yudhiùñhira uvàca: cakratãrthaü samàcakùva munisaüghai÷ ca vanditam / viùõoþ prabhàvamatulaü revàyà÷caiva yatphalam // RKV_90.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàpràj¤a viraktastvaü yudhiùñhira / guhyàdguhyataraü tãrthaü nirmitaü cakriõà svayam // RKV_90.4 // tatte 'haü sampravakùyàmi kathàü pàpapraõà÷inãm / àsãtpurà mahàdaityastàlamegha iti ÷rutaþ // RKV_90.5 // tena devà jitàþ sarve hçtaràjyà naràdhipa / yaj¤abhàgàn svayaü bhuïkte ahaü viùõurna saü÷ayaþ // RKV_90.6 // dhanadasya hçtaü cittaü hçtaþ ÷akrasya vàraõaþ / indràõãü và¤chate pàpo hayaratnaü raverapi // RKV_90.7 // tàlameghabhayàt pàrtha ravirudràþ savàsavàþ / yamaþ skando jale÷o 'gnirvàyurdevo dhane÷varaþ // RKV_90.8 // savàkpatimahe÷à÷ca naùñacittàþ pitàmaham / gatà devà brahmalokaü tatra dçùñvà pitàmaham // RKV_90.9 // tuùñuvurvividhaiþ stotrair vàgã÷apramukhàþ suràþ / guõatrayavibhàgàya pa÷càd bhedam upeyuùe // RKV_90.10 // dçùñvà devàn nirutsàhàn vivarõàn avanãpate / prasàdàbhimukho devaþ pratyuvàca divaukasaþ // RKV_90.11 // brahmovàca: svàgataü surasaïghasya kàntirnaùñà puràtanã / himakliùñaprabhàveõa jyotãüùãva mukhàni vaþ // RKV_90.12 // pra÷amàdarciùàm etad anudgãrõaü suràyudham / vçtrasya hantuþ kuli÷aü kuõñhita÷rãva lakùyate // RKV_90.13 // kiü càyamaridurvàraþ pàõau pà÷aþ pracetasaþ / mantreõa hatavãryasya phaõino dainyam à÷ritaþ // RKV_90.14 // kuberasya manaþ÷alyaü ÷aüsatãva paràbhavam / apaviddhagato vàyurbhagna÷àkha iva drumaþ // RKV_90.15 // yamo 'pi vilikhanbhåmiü daõóenàstamitatviùà / kurute 'sminn amogho 'pi nirvàõàlàtalàghavam // RKV_90.16 // amã ca kathamàdityàþ pratàpakùati÷ãtalàþ / citranyastà iva gatàþ prakàmàlokanãyatàm // RKV_90.17 // tadbråta vatsàþ kimitaþ pràrthayadhvaü samàgatàþ / kimàgamanakçtyaü vo bråta niþsaü÷ayaü suràþ // RKV_90.18 // mayi sçùñir hi lokànàü rakùà yuùmàsvavasthità / tato mandànilodbhåtakamalàkara÷obhinà // RKV_90.19 // guruü netrasahasreõa prerayàmàsa vçtrahà / sa dvinetraü hare÷cakùuþ sahasranayanàdhikam // RKV_90.20 // vàcaspatiruvàcedaü prà¤jalir jalajàsanam / yuùmadvaü÷odbhavastàta tàlamegho mahàbalaþ // RKV_90.21 // upatàpayate devàndhåmaketurivocchritaþ / tena devagaõàþ sarve duþkhità dànavena ca // RKV_90.22 // tàlamegho daityapatiþ sarvànno bàdhate balã / tasmàttvàü ÷araõaü pràptàþ ÷araõaü no vidhe bhava // RKV_90.23 // tataþ prasanno bhagavàn vedhàstàn abravãd vacaþ // RKV_90.24 // brahmovàca: tàlameghena vo madhye balã tena samaþ suràþ / vinà màdhavadevena sàdhyo me naiva dànavaþ // RKV_90.25 // tataþ suragaõàþ sarve viri¤cipramukhà nçpa / kùãrodaü prasthitàþ sarve duþkhitàstena vairiõà // RKV_90.26 // tvaritàþ prasthità devàþ ke÷avaü draùñukàmyayà / kùãrodaü sàgaraü gatvàstuvaüste jala÷àyinam // RKV_90.27 // devà åcuþ / jagadàdiranàdistvaü jagadanto 'pyanantakaþ / jaganmårtiramårtistvaü jaya gãrvàõapåjita // RKV_90.28 // jaya kùãroda÷ayana jaya lakùmyà sadà vçta / jaya dànavanà÷àya jaya devakinandana // RKV_90.29 // jaya ÷aïkhagadàpàõe jaya cakradhara prabho / iti devastutiü ÷rutvà prabuddho jala÷àyyatha // RKV_90.30 // uvàca madhuràü vàõãü meghagambhãranisvanàm / kimarthaü bodhito brahman samarthair vaþ suràsuraiþ // RKV_90.31 // brahmovàca: tàlameghabhayàtkçùõa sampràptàs tava mandiram / na vadhyaþ kasyacit pàpastàlamegho janàrdana // RKV_90.32 // tvameva jahi taü duùñaü mçtyuü yàsyati nànyathà // RKV_90.33 // ÷rãkçùõa uvàca: svasthànaü gamyatàü devàþ svakãyàü labhata prajàm / duùñàtmànaü haniùyàmi tàlameghaü mahàbalam // RKV_90.34 // sthànaü bruvantu me devà vasedyatra sa dànavaþ // RKV_90.35 // devà åcuþ / himàcalaguhàyàü sa vasate dànave÷varaþ / caturviü÷atisàhasraiþ kanyàbhiþ parivàritaþ // RKV_90.36 // turaïgaiþ syandanaiþ kçùõa saükhyà tasya na vidyate / nañà nànàvidhàstatra asaükhyàtaguõà hare // RKV_90.37 // dviradàþ parvatàkàrà hayà÷ca dviradopamàþ / mahàbalo vasettatra gãrvàõabhayadàyakaþ // RKV_90.38 // ÷rutvà devo vacasteùàü devànàmàturàtmanàm / acintayadgarutmantaü ÷atrusaïghavinà÷anam // RKV_90.39 // cakraü kareõa saügçhya gadàcakradharaþ prabhuþ / ÷àrïgaü ca mu÷alaü sãraü karairgçhya janàrdanaþ // RKV_90.40 // àråóhaþ pakùiràjendraü vadhàrthaü dànavasya ca / dànavasya pure peturutpàtà ghoraråpiõaþ // RKV_90.41 // gomàyurgçdhramadhye tu kapotaiþ samamàvi÷at / vinà vàtena tasyaiva dhvajadaõóaþ papàta ha // RKV_90.42 // sarpasåùakayor yuddhaü tathà kesarinàgayoþ / unmàrgàþ saritastatràvahanraktavimi÷ritàþ / akàlatarupuùpàõi dç÷yante sma samantataþ // RKV_90.43 // tataþ pràpto jagannàtho himavantaü nage÷varam / pà¤cajanya÷vasahasà påritaþ purasannidhau // RKV_90.44 // tena ÷abdena mahatà hyàråóho dànave÷varaþ / uvàca ca tadà vàkyaü tàlamegho mahàbalaþ // RKV_90.45 // tàlamegha uvàca: ko 'yaü mçtyuva÷aü pràpto hyaj¤àtvà mama vikramam / dhundhumàràj¤ayà hyà÷u svasainyaparivàritaþ // RKV_90.46 // balàdànaya taü baddhvà mamàgre bahu÷àlinam // RKV_90.47 // dhundhumàra uvàca: ànayàmi na sandehaþ suro yakùo 'tha kinnaraþ / syandanaughaiþ samàyukto gajavàjibhañaiþ saha // RKV_90.48 // hçùñastato jagadyoniþ suparõastho mahàbalaþ / gçhyatàü gçhyatàmeùa ityuktàstena kiükaràþ // RKV_90.49 // caturdikùu pradhàvanta ita÷ceta÷ca sarvataþ / suparõenàgniråpeõa dagdhàste ÷alabhà yathà // RKV_90.50 // dhundhumàro 'pi kçùõena ÷araghàtena tàóitaþ / hato vakùaþsthale pàpo mçtàvastho rathopari // RKV_90.51 // hàhàkàraü tataþ sarve dànavà÷cakruràturàþ / tàlameghas tataþ kruddho rathàråóho vinirgataþ / dadç÷e ke÷avaü pàrtha ÷aïkhacakragadàdharam // RKV_90.52 // tàlamegha uvàca: anye te dànavàþ kçùõa ye hatàþ samare tvayà / hiraõyaka÷ipuprakhyànapumàüso hi te 'cyuta // RKV_90.53 // ityuktvà dànavaþ pàrtha varùayàmàsa sàyakaiþ / dànavasya ÷aràn muktàn chedayàmàsa ke÷avaþ // RKV_90.54 // garutmànavadhãtsainyamavadhyaü yatsuràsuraiþ / kçùõena dviguõàstasya preùitàþ sva÷ilãmukhàþ // RKV_90.55 // dviguõaü dviguõãkçtya preùayàmàsa dànavaþ / tànapyaùñaguõaiþ kçùõa÷chàdayàmàsa sàyakaiþ // RKV_90.56 // tataþ kruddhena daityena hyàgneyaü bàõamuttamam // RKV_90.57 // vàruõaü preùayàmàsa tvàgneyaü ÷amitaü tataþ / vàruõenaiva vàyavyaü tàlamegho vyasarjayat // RKV_90.58 // sàrpaü caiva hçùãke÷o vàyavyasya pra÷àntaye / nàrasiühaü nçsiüho 'pi preùayàmàsa pàõóava // RKV_90.59 // nàrasiühaü tato dçùñvà tàlamegho mahàbalaþ / uttãrya syandanàcchãghraü gçhãtvà khaógacarmaõã // RKV_90.60 // kçùõa tvàü preùayiùyàmi yamamàrgaü sudàruõam / ityuktvà dànavaþ pàrtha àgataþ ke÷avaü prati // RKV_90.61 // khaógenàtàóayaddaityo gadàpàõiü janàrdanam / maõóalàgraü tato gçhya ke÷avo hçùñamànasaþ // RKV_90.62 // jaghanoraþsthale pàrtha tàlameghaü mahàhave / janàrdanas tadà daityaü daityo harimahanmçdhe // RKV_90.63 // janàrdanas tataþ kruddhastàlameghàya bhàrata / amoghaü cakramàdàya muktaü tasya ca mårdhani // RKV_90.64 // nipapàta ÷iras tasya parvatà÷ca cakampire / samudràþ kùubhitàþ pàrtha nadya unmàrgagàminãþ // RKV_90.65 // puùpavçùñiü tato devà mumucuþ ke÷avopari / avadhyaþ surasaïghànàü såditaþ ke÷ava tvayà // RKV_90.66 // svasthà÷caiva tato devàstàlameghe nipàtite / janàrdano 'pi kaunteya narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_90.67 // kùãrodàü narmadàü matvà anantabhujagopari / lakùmyà samanvitaþ kçùõo nilãna÷cottare tañe // RKV_90.68 // cakraü vibhãùaõaü martye jvàlàmàlàsamanvitam / patitaü narmadàtoye jala÷àyisamãpataþ // RKV_90.69 // nirdhåtakalmaùaü jàtaü narmadàtoyayogataþ / tàlameghavadhotpannaü yatpàpaü nçpanandana // RKV_90.70 // tatsravaü kùàlitaü sadyo narmadàübhasi bhàrata / tadàprabhçti loke 'smi¤jala÷àyã mahãpate // RKV_90.71 // cakratãrthaü vadantyanye kecit kàlàghanà÷anam / vikhyàtaü bhàrate varùe narmadàyàü mahãpate // RKV_90.72 // tattãrthasya prabhàvo 'yaü ÷råyatàmavanãpate / yathà 'nanto hi nàgànàü devànàü ca janàrdanaþ // RKV_90.73 // màsànàü màrga÷ãrùo 'sti nadãnàü narmadà yathà / màsi màrga÷ire pàrtha hyekàda÷yàü site 'hani // RKV_90.74 // gatvà yo manujo bhaktyà kàmakrodhavivarjitaþ / vaiùõavãü bhàvanàü kçtvà jale÷aü tu vrajeta vai // RKV_90.75 // ekabhuktaü ca naktaü ca tathaivàyàcitaü nçpa / upavàsaü tathà dànaü bràhmaõànàü ca bhojanam // RKV_90.76 // karoti ca kuru÷reùñha na sa yàti yamàlayam / yamalokabhayàdbhãtà ye lokàþ pàõóunandana // RKV_90.77 // te pa÷yantu ÷riyaþ kàntaü nàgaparyaïka÷àyinam / gopãjanasamàvçttaü yoganidràü samà÷ritam / vi÷varåpaü jagannàthaü saüsàrabhayanà÷anam // RKV_90.78 // snàpayet parayà bhaktyà kùaudrakùãreõa sarpiùà / khaõóena toyami÷reõa jagadyoniü janàrdanam // RKV_90.79 // snàpyamànaü ca pa÷yanti ye lokà gatamatsaràþ / te yànti paramaü lokaü suràsuranamaskçtam // RKV_90.80 // ghçtena bodhayed dãpamathavà tailapåritam / ràtrau jàgaraõaü kçtvà daivasyàgre vimatsaràþ // RKV_90.81 // ye kathàü vaiùõavãü bhaktyà ÷çõvanti ca nçpottama / brahmahatyàdipàpàni na÷yante nàtra saü÷ayaþ // RKV_90.82 // pradakùiõanti ye martyà jala÷àyijagadgurum / pradakùiõãkçtà taistu saptadvãpà vasuüdharà // RKV_90.83 // tataþ prabhàte vimale pitþn saütarpayej jalaiþ / ÷ràddhaü ca bràhmaõaistatra yogyaiþ pàõóava mànavàþ // RKV_90.84 // svadàranirataiþ ÷àntaiþ paradàravivarjakaiþ / vedàbhyasana÷ãlai÷ca svakarmanirataiþ ÷ubhaiþ // RKV_90.85 // nityaü yajana÷ãlai÷ca trisandhyàparipàlakaiþ / ÷raddhayà kàrayecchràddhaü yadãcchecchreya àtmanaþ // RKV_90.86 // te dhanyà mànuùe loke vandyà hi bhuvi mànavàþ / ye vasanti sadàkàlaü pàdapadmà÷rayà hareþ // RKV_90.87 // jala÷àyaü prapa÷yanti pratyakùaü suranàyakam / pakùopavàsaü pàràkaü vrataü càndràyaõaü ÷ubham // RKV_90.88 // màsopavàsamugraü ca ùaùñhànnaü pa¤camaü vratam / tatra tãrthe tu yaþ kuryàt so 'kùayàü gatim àpnuyàt // RKV_90.89 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ataþ paraü pravakùyàmi tiladheno÷ca yatphalam / yathà yasminyadà deyà dàne tasyàþ ÷ubhaü phalam // RKV_90.90 // etatkathàntaraü puõyamçùerdvaipàyanàtpurà / ÷rutaü hi naimiùe puõye nàradàdyairanekadhà // RKV_90.91 // idaü paramamàyuùyaü maïgalyaü kãrtivardhanam / vipràõàü ÷ràvayanvidvànphalànantyaüsama÷nute // RKV_90.92 // bahubhyo na pradeyàni gaurgçhaü ÷ayanaü striyaþ / vibhaktadakùiõà hyetà dàtàraü nàpnuvanti ca // RKV_90.93 // ekametatpradàtavyaü na bahånàü yudhiùñhira / sà ca vikrayamàpannà dahatyàsaptamaü kulam // RKV_90.94 // yathàlàbhà tu sarveùàü caturdroõà tu gauþ smçtà / droõasya vatsakaþ kàryo bahånàü vàpi kàmataþ // RKV_90.95 // yasminde÷e tu yanmànaü viùaye và vicàritam / tena mànena tàü kurvannakùayaü phalam a÷nute // RKV_90.96 // sukhapårvaü ÷ucau bhåmau puùpadhåpàkùataistathà / karõàbhyàü ratne dàtavye dãpau netradvaye tathà // RKV_90.97 // ÷rãkhaõóamurasi sthàpyaü tàbhyàü caiva tu kà¤canam / årdhve madhu ghçtaü deyaü kuryàt sarùaparomakam // RKV_90.98 // kambale kambalaü dadyàcchroõyàü madhu ghçtaü tathà / yavasaü pàyasaü dadyàd ghçtaü kùaudrasamanvitam // RKV_90.99 // svarõa÷çïgã råpya÷iphàrukmalàïgålasaüyutà / ratnapçùñhã tu dàtavyà kàüsyapàtràvadohinã // RKV_90.100 // yatsyàdbàlyakçtaü pàpaü yadvà kçtamajànatà / vàcà kçtaü karmakçtaü manasà yadvicintitam // RKV_90.101 // jale niùñhãvitaü caiva mu÷alaü vàpi laïghitam / vçùalãgamanaü caiva gurudàraniùevaõam // RKV_90.102 // kanyàyà gamanaü caiva suvarõasteyameva ca / suràpànaü tathà cànyattiladhenuþ punàti hi // RKV_90.103 // ahoràtropavàsena vidhivattàü visarjayet / yà sà yamapure ghore nadã vaitaraõã smçtà // RKV_90.104 // vàlukàyo'÷masthalà ca pacyate yatra duùkçtã / avãcirnarako yatra yatra yàmalaparvatau // RKV_90.105 // yatra lohamukhàþ kàkà yatra ÷vàno bhayaükaràþ / asipattravanaü caiva yatra sà kåña÷àlmalã // RKV_90.106 // tànsukhena vyatikramya dharmaràjàlayaü vrajet / dharmaràjastu taü dçùñvà sånçtaü vakti bhàrata // RKV_90.107 // vimànamuttamaü yogyaü maõiratnavibhåùitam / atràruhya nara÷reùñha prayàhi paramàü gatim // RKV_90.108 // mà ca càñu bhañe dehi maiva dehi purohite / mà ca kàõe viråpe ca nyånàïge na ca devale // RKV_90.109 // avedaviduùe naiva bràhmaõe sarvavikraye / mitraghne ca kçtaghne ca mantrahãne tathaiva ca // RKV_90.110 // vedàntagàya dàtavyà ÷rotriyàya kuñumbine / vedàntagasute deyà ÷rotriye gçhapàlake // RKV_90.111 // sarvàïgarucire vipre sadvçtte ca priyaüvade / pårõimàyàü tu màghasya kàrttikyàm atha bhàrata // RKV_90.112 // vai÷àkhyàü màrga÷ãrùyàü vàùàóhyàü caitryàm athàpi và / ayane viùuve caiva vyatãpàte ca sarvadà // RKV_90.113 // ùaóa÷ãtimukhe puõye chàyàyàü kuüjarasya và / eùa te kathitaþ kalpastiladhenor mayànagha // RKV_90.114 // vrajanti vaiùõavaü lokaü dattvà pàdaü yamopari / pràõatyàgàt paraü lokaü vaiùõavaü nàtra saü÷ayaþ / bhittvà÷u bhàskaraü yànti nàtra kàryà vicàraõà // RKV_90.115 // etatte sarvamàkhyàtaü cakratãrthaphalaü nçpa / yacchrutvà mànavo bhaktyà sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_90.116 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe jala÷àyitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma navatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 91 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla tãrthaparamapàvanam / caõóàdityaü nçpa÷reùñha sthàpitaü caõóamuõóayoþ // RKV_91.1 // àstàü purà mahàdaityau caõóamuõóau sudàruõau / narmadàtãramà÷ritya ceratur vipulaü tapaþ // RKV_91.2 // dhyàyantau bhàskaraü devaü tamonà÷aü jagattraye / tuùñastattapasà devaþ sahasràü÷uruvàca ha // RKV_91.3 // sàdhu sàdhviti tau pàrtha narmadàyàþ ÷ubhe tañe / varaü pràrthayataü vãrau yatheùñaü cetasecchitam // RKV_91.4 // caõóamuõóàvåcatuþ / ajeyau sarvadevànàü bhåyàsvàvàü samàhitau / sarvarogaiþ parityaktau sarvakàlaü divàkara // RKV_91.5 // evamastviti tau pràha bhàskaro vàritaskaraþ / ityuktvàntardadhe bhànurdaityàbhyàü tatra bhàskaraþ // RKV_91.6 // sthàpitaþ parayà bhaktyà taü gacchedàtmasiddhaye / gãrvàõàü÷ca manuùyàü÷ca pitþüs tatràpi tarpayet // RKV_91.7 // sa vased bhàskare loke viri¤cidivasaü nçpa / ghçtena bodhayeddãpaü ùaùñhyàü sa ca nare÷vara / mucyate sarvapàpaistu pratiyàti puraü raveþ // RKV_91.8 // utpattiü caõóabhànoryaþ ÷çõoti bharatarùabha / vijayã sa sadà nånamàdhivyàdhivivarjitaþ // RKV_91.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe caõóàdityatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikanavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 92 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra yamahàsyamanuttamam / sarvapàpaharaü tãrthaü narmadàtañamà÷ritam // RKV_92.1 // yudhiùñhira uvàca: yamahàsyaü kathaü jàtaü pçthivyàü dvijapuügava / etatsarvaü mamàkhyàhi paraü kautåhalaü hi me // RKV_92.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàpràj¤a pçùño 'haü nçpanandana / snànàrthaü narmadàü puõyàmàgataste pità purà // RKV_92.3 // rajakena yathà dhautaü vastraü bhavati nirmalam / tathàsau nirmalo jàto dharmaràjo yudhiùñhira // RKV_92.4 // sa pa÷yannirmalaü dehaü hasanprovàca vismitaþ // RKV_92.5 // yama uvàca: matpuraü katham àyànti manujàþ pàpabçühitàþ / snànenaikena revàyàþ pràpyate vaiùõavaü padam // RKV_92.6 // samarthà ye na pa÷yanti revàü puõyajalàü ÷ubhàm / jàtyandhaiste samà j¤eyà mçtaiþ païgubhireva và // RKV_92.7 // samarthà ye na pa÷yanti revàü puõyajalàü nadãm / etasmàt kàraõàd ràjanhasito loka÷àsanaþ // RKV_92.8 // sthàpayitvà yamastatra devaü svargaü jagàma ha / yamahàse÷vare ràja¤jitakrodho jitendriyaþ // RKV_92.9 // vi÷eùàccà÷vine màsi kçùõapakùe caturda÷ãm / upoùya parayà bhaktyà sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_92.10 // ràtrau jàgaraõaü kuryàddãpaü devasya bodhayet / ghçtena caiva ràjendra ÷çõu tatràsti yatphalam // RKV_92.11 // mucyate pàtakaiþ sarvair agamyàgamanodbhavaiþ / abhakùyabhakùaõodbhåtair apeyàpeyajair api // RKV_92.12 // avàhyavàhite yatsyàd adohyàdohane yathà / snànamàtreõa tasyaivaü yànti pàpànyanekadhà // RKV_92.13 // yamalokaü na vãkùeta manujaþ sa kadàcana / pitþõàü paramaü guhyamidaü bhåmau nare÷vara // RKV_92.14 // dadatàm akùayaü sarvaü yamahàsye na saü÷ayaþ / amàvàsyàü jitakrodho yastu påjayate dvijàn // RKV_92.15 // hiraõyabhåmidànena tiladànena bhåyasà / kçùõàjinapradànena tiladhenupradànataþ // RKV_92.16 // vidhànoktadvijàgryàya ye pradàsyanti bhaktitaþ / hayaü và kuüjaraü vàtha dhårvahau sãrasaüyutau // RKV_92.17 // kanyàü vasumatãü gàü ca mahiùãü và payasvinãm / dadate ye nçpa÷reùñha nopasarpanti te yamam // RKV_92.18 // yamo 'pi bhavati prãtaþ pratijanma yudhiùñhira / yamasya vàho mahiùo mahiùyastasya màtaraþ // RKV_92.19 // tàsàü dànaprabhàveõa yamaþ prãto bhaved dhruvam / nàsau yamamavàpnoti yadi pàpaiþ samàvçtaþ // RKV_92.20 // etasmàt kàraõàd atra mahiùãdànamuttamam / tasyàþ ÷çïge jalaü kàryaü dhåmravastrànuveùñità // RKV_92.21 // àyasasya khuràþ kàryàs tàmrapçùñhàþ subhåùitàþ / lavaõàcalaü pårvasyàmàgneyyàü guóaparvatam // RKV_92.22 // kàrpàsaü yàmyabhàgaü tu navanãtaü tu nairçte / pa÷cime saptadhànyàni vàyavye taüdulàþ smçtàþ // RKV_92.23 // saumye tu kà¤canaü dadyàd ã÷àne ghçtameva ca / pradadyàdyamaràjo me prãyatàmityudãrayan // RKV_92.24 // ityuccàrya dvijasyàgre yamalokaü mahàbhayam / asipattravanaü ghoraü yamacullã sudàruõà // RKV_92.25 // raudrà vaitaraõã caiva kumbhãpàko bhayàvahaþ / kàlasåtro mahàbhãmas tathà yamalaparvatau // RKV_92.26 // krakacaü tailayantraü ca ÷vàno gçdhràþ sudàruõàþ / nirucchvàsà mahànàdà bhairavo rauravastathà // RKV_92.27 // ete ghorà yàmyaloke ÷råyante dvijasattama / tvatprasàdena te somyàstãrthasyàsya prabhàvataþ // RKV_92.28 // dànasyàsya prabhàveõa yamaràjaprasàdataþ / narake 'haü na yàsyàmi dvija janmani janmani // RKV_92.29 // yamahàsyasya càkhyànam idaü ÷çõvanti ye naràþ / te 'pi pàpavinirmuktà na pa÷yanti yamàlayam // RKV_92.30 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe yamahàsyatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvinavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 93 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra kalhoóãtãrthamuttamam / vikhyàtaü bhàrate loke gaïgàyàþ pàpanà÷anam // RKV_93.1 // durlabhaü manujaiþ pàrtha revàtañasamà÷ritam / pràõinàü pàpanà÷àya åùaraü puùkaraü tathà // RKV_93.2 // tattu tãrthamidaü puõyamityevaü ÷ålino vacaþ / jàhnavã pa÷uråpeõa tatra snànàrthamàgatà // RKV_93.3 // atastadvi÷rutaü loke kalhoóãtãrthamuttamam / triràtraü kàrayettatra pårõimàyàü yudhiùñhira // RKV_93.4 // rajastamastathà krodhaü dambhaü màtsaryameva ca / etàüstyajati yaþ pàrtha tenàptaü mokùajaü phalam // RKV_93.5 // payasà snàpayed devaü trisandhyaü ca tryahaü tathà / payo gosambhavaü sadyaþ savatsà jãvaputriõã // RKV_93.6 // kçtvà tattàmraje pàtre kùaudreõa caiva yojite / oü namaþ ÷rã÷ivàyeti snànaü devasya kàrayet // RKV_93.7 // sa yàti trida÷asthànaü nàkastrãbhiþ samàvçtaþ / yastatra vidhivatsnàtvà dànaü preteùu yacchati // RKV_93.8 // ÷uklàü gàü dàpayet tatra prãyatàü me pitàmahàþ / bràhmaõe ÷aucasampanne svadàranirate sadà // RKV_93.9 // savatsàü vastrasaüyuktàü hiraõyopari saüsthitàm / sattvayukto dadad ràja¤chàmbhavaü lokamàpnuyàt // RKV_93.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kalhoóãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trinavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 94 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü ràjannanditãrthaü vrajecchubham / sarvapàpaharaü puüsàü nandinà nirmitaü purà // RKV_94.1 // pàpaughahatajantånàü mokùadaü narmadàtañe / ahoràtroùito bhåtvà nandinàthe yudhiùñhira // RKV_94.2 // pa¤copacàrapåjàyàm arcayen nandike÷varam / ratnàni caiva viprebhyo yo dadyàd dharmanandana // RKV_94.3 // sa yàti paramaü sthànaü yatra vàsaþ pinàkinaþ / sarvasaukhyasamàyukto 'psarobhiþ saha modate // RKV_94.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nandike÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturnavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 95 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra badaryà÷ramamuttamam / sarvatãrthavaraü puõyaü kathitaü ÷aübhunà purà // RKV_95.1 // ya÷caiùa bhàratasyàrthe tatra siddhaþ kirãñabhçt / bhràtà te phàlguno nàma viddhyenaü naradaivatam // RKV_95.2 // naranàràyaõau dvau tàvàgatau narmadàtañe / j¤ànaü tasyaiva yo ràjanbhaktimànvai janàrdane // RKV_95.3 // samaü pa÷yati sarveùu sthàvareùu careùu ca / bràhmaõaü ÷vapacaü caiva tatra prãto janàrdanaþ // RKV_95.4 // aikàtmyaü pa÷ya kaunteya mayi càtmani nàntaram / naranàràyaõàbhyàü hi kçtaü badarikà÷ramam // RKV_95.5 // sthàpitaþ ÷aïkarastatra lokànugrahakàraõàt / trimårtisthàpitaü liïgaü svargamàrgànumuktidam // RKV_95.6 // tatra gatvà ÷ucirbhåtvà hyekaràtropavàsakçt / rajastamas tathà tyaktvà sàttvikaü bhàvamà÷rayet // RKV_95.7 // ràtrau jàgaraõaü kçtvà madhumàsàùñamãdine / athavà ca caturda÷yàm ubhau pakùau ca kàrayet // RKV_95.8 // à÷vinasya vi÷eùeõa kathitaü tava pàõóava / snàpayet parayà bhaktyà kùãreõa madhunà saha // RKV_95.9 // dadhnà ÷arkarayà yuktaü ghçtena samalaükçtam / pa¤càmçtam idaü puõyaü snàpayed vçùabhadhvajam // RKV_95.10 // snàpyamànaü ÷ivaü bhaktyà vãkùate yo vimatsaraþ / tasya vàsaþ ÷ivopànte ÷akraloke na saü÷ayaþ // RKV_95.11 // ÷àñhyenàpi namaskàraþ prayuktaþ ÷ålapàõine / saüsàramålabaddhànàmudveùñanakaro hi yaþ // RKV_95.12 // tenàdhãtaü ÷rutaü tena tena sarvamanuùñhitam / yenauü namaþ ÷ivàyeti mantràbhyàsaþ sthirãkçtaþ // RKV_95.13 // yaþ punaþ snàpayed bhaktyà ekabhakto jitendriyaþ / tasyàpi yatphalaü pàrtha vakùye talle÷atastava // RKV_95.14 // pãóito vçddhabhàvena tava bhaktyà vadàmyaham / te yànti paramaü sthànaü bhittvà bhàskaramaõóalam // RKV_95.15 // saüsàre sarvasaukhyànàü nilayàste bhavanti ca / à÷caryaü j¤àtivargàõàü dharmàõàü nilayàstu te // RKV_95.16 // sampannàþ sarvakàmaiste pçthivyàü pçthivãpate / ÷ràddhaü tatraiva yaþ kuryànnarmadodakami÷ritam // RKV_95.17 // yogyai÷ca bràhmaõair ràjankulãnairvedapàragaiþ / suråpai÷ca su÷ãlai÷ca svadàranirataiþ ÷ubhaiþ // RKV_95.18 // àryade÷aprasåtai÷ca ÷lakùõai÷caiva suråpibhiþ / kàrayetpiõóadànaü vai bhàskare kutapasthite // RKV_95.19 // pitþõàü paramaü lokaü yadãccheddharmanandana / varjayettànprayatnena kàõànduùñàü÷ca dàmbhikàn // RKV_95.20 // tasmàtsarvaprayatnena yogyaü vipraü samà÷rayet / narakànmocayetpretànkumbhãpàkapurogamàn // RKV_95.21 // mokùo bhavati sarveùàü pitþõàü nçpanandana / viprebhyaþ kà¤canaü dadyàtprãyatàü me pitàmahaþ // RKV_95.22 // annaü ca dàpayettatra bhaktyà vastraü ca bhàrata / gàü vçùaü medinãü dadyàcchatraü ÷astaü nçpottama // RKV_95.23 // sa pumànsvargamàpnoti ityevaü ÷aïkaro 'bravãt / pràõatyàgaü tu yaþ kuryàcchikhinà salilena và // RKV_95.24 // anà÷akena và bhåyaþ sa gacchecchivamandiram / naranàràyaõãtãre devadroõyàü ca yo nçpa // RKV_95.25 // sa vasedã÷varasyàgre yàvad indrà÷caturda÷a / punaþ svargàccyutaþ so 'pi ràjà bhavati vãryavàn // RKV_95.26 // sarvai÷varyaguõairyuktaþ prajàpàlanatatparaþ / tataþ smarati tattãrthaü punarevàgamiùyati // RKV_95.27 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nàràyaõãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤canavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 96 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü koñã÷varaü param / çùikoñiþ samàyàtà yatra vai kurunandana // RKV_96.1 // kçùõadvaipàyanasyaiva kùemàrthaü munipuügavàþ / mantrayitvà dvijaiþ sarvair vedamaïgalapàñhakaiþ // RKV_96.2 // sthàpitaþ ÷aïkarastatra kàraõaü bandhanà÷anam / saüsàracchedakaraõaü pràõinàmàrtinà÷anam // RKV_96.3 // koñã÷varamiti proktaü pçthivyàü nçpanandana / snàpayettaü tu yo bhaktyà pårõimàyàü nçpottama // RKV_96.4 // pitþõàü tarpaõaü kçtvà piõóadànaü yathàvidhi / ÷ràvaõasya vi÷eùeõa pårõimàyàü yudhiùñhira // RKV_96.5 // pitþõàm akùayà tçptiryàvadàbhåtasamplavam / pitþõàü paramaü guhyaü revàtañasamà÷ritam / mokùadaü sarvajantånàü nirmitaü munisattamaiþ // RKV_96.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe koñã÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaõõavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 97 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla vyàsatãrthamanuttamam / durlabhaü manujaiþ puõyamantarikùe vyavasthitam // RKV_97.1 // yudhiùñhira uvàca: kasmàdvai vyàsatãrthaü tadantarikùe vyavasthitam / etadàkhyàhi saükùepàt tyaja granthasya vistaram // RKV_97.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu sàdhu mahàbàho dharmavànsàdhuvatsala / svakarmanirataþ pàrtha tãrthayàtràkçtàdaraþ // RKV_97.3 // durlabhaü sarvajantånàü vyàsatãrthaü nare÷vara / pãóito vçddhabhàvena akalpo 'haü nçpàtmaja // RKV_97.4 // visaüj¤o gatavittastu saüjàtaþ smçtivarjitaþ / guhyàdguhyataraü tãrthaü nàkhyàtaü kasyacinmayà // RKV_97.5 // kalistatraiva ràjendra na vi÷edvyàsasaü÷rayàt / antarikùe tu saüjàtaü revàyà÷ceùñitena tu // RKV_97.6 // viri¤cirnaiva ÷aknoti revàyà guõakãrtanam / kathaü j¤àsyàmyahaü tàta revàmàhàtmyamuttamam // RKV_97.7 // vyàsatãrthaü vi÷eùeõa lavamàtraü bravãmyataþ / pratyakùaþ pratyayo yatra dç÷yate 'dya kalau yuge // RKV_97.8 // vihaïgo gacchate naiva bhittvà ÷ålaü sudàruõam / tasyotpattiü samàsena kathayàmi nçpàtmaja // RKV_97.9 // àsãtpårvaü mahãpàla munirmànyaþ parà÷araþ / tenàtyugraü tapa÷cãrõaü gaïgàmbhasi mahàphalam // RKV_97.10 // pràõàyàmena saütasthau praviùño jàhnavãjale / pårõe dvàda÷ame varùe niùkrànto jalamadhyataþ // RKV_97.11 // bhikùàrthã saücared gràmaü nàvà yatraiva tiùñhati / tatra tena parà dçùñà bàlà caiva manoharà // RKV_97.12 // tàü dçùñvà sa ca kàmàrta uvàca madhuraü tadà / màü nayasva paraü pàraü kàsi tvaü mçgalocane // RKV_97.13 // nàvàråóhe nadãtãre mama cittapramàthini / evamuktà tu sà tena praõamya çùipuügavam // RKV_97.14 // kathayàmàsa càtmànaü dçùñvà taü kàmamohitam / kaivartànàü gçhe dàsã kanyàhaü dvijasattama // RKV_97.15 // nàvàsaürakùaõàrthàya àdiùñà svàminà vibho / mayà vij¤àpitaü vçttama÷eùaü j¤àtumarhasi // RKV_97.16 // evamuktastayà so 'tha kùaõaü dhyàtvàbravãd idam // RKV_97.17 // parà÷ara uvàca: ahaü j¤ànabalàdbhadre tava jànàmi sambhavam / kaivartaputrikà na tvaü ràjakanyàsi sundari // RKV_97.18 // kanyovàca: kaþ pità kathyatàü brahmankasyà và hyudarodbhavà / kasminvaü÷e prasåtàhaü kaivartatanayà katham // RKV_97.19 // parà÷ara uvàca: kathayàmi samastaü yattvayà pçùñama÷eùataþ / vasurnàmeti bhåpàlaþ somavaü÷avibhåùaõaþ // RKV_97.20 // jambådvãpàdhipo bhadre ÷atråõàü bhayavardhanaþ / ÷atàni sapta bhàryàõàü putràõàü ca da÷aiva tu // RKV_97.21 // dharmeõa pàlayellokànã÷avatpåjyate sadà / mlecchàstasyàvidheyà÷ca kùãradvãpanivàsinaþ // RKV_97.22 // teùàmutsàdanàrthàya yayàvullaïghya sàgaram / saüyuktaþ putrabhçtyai÷ca pauruùe mahati sthitaiþ // RKV_97.23 // samaraü taiþ samàrabdhaü mlecchai÷ca vasunà saha / jità mlecchàþ samastàste vasunà mçgalocane // RKV_97.24 // karadàste kçtàstena saputrabalavàhanàþ / pradhànà tasya sà ràj¤ã tava màtà mçgekùaõe // RKV_97.25 // pravàsasthe mahãpàle saüjàtà sà rajasvalà / nàrãõàü tu sadàkàlaü manmatho hyadhiko bhavet // RKV_97.26 // vi÷eùeõa çtoþ kàle bhidyante kàmasàyakaiþ / manmathena tu saütaptàcintayatsà ÷ubhekùaõà // RKV_97.27 // dåtaü vai preùayàmyadya vasuràj¤aþ samãpataþ / àhåtaþ satvaraü dåta gaccha tvaü nçpasannidhau // RKV_97.28 // dåta uvàca: paratãraü gato devi vasuràjàri÷àsanaþ / tatra gantum a÷akyeta jalayànairvinà ÷ubhe // RKV_97.29 // tàni yànàni sarvàõi gçhãtàni pare tañe / dåtavàkyena sà ràj¤ã viùaõõà kàmapãóità // RKV_97.30 // tatsakhã tàmuvàcàtha kasmàttvaü paritapyase / svalekhaþ preùyatàü devi ÷ukahaste yathàrthataþ // RKV_97.31 // samudraü laïghayitvà tu ÷akuntà yànti sundari / sakhivàkyena sà ràj¤ã svasthà jàtà naràdhipa // RKV_97.32 // vyàhçto lekhakastatra likha lekhaü mamàj¤ayà / tvaddhãnà satyabhàmàdya vaso ràjanna jãvati // RKV_97.33 // çtukàlo 'dya saüjàto likha lekhaü tu lekhakaü / likhite bhårjapatre tu lekhe vai lekhakena tu // RKV_97.34 // ÷ukaþ pa¤jaramadhyastha ànãtoddhaiva sannidhau // RKV_97.35 // satyabhàmovàca: nãtvà lekhaü gaccha ÷ãghraü vasuràj¤aþ samãpataþ / ÷akuniþ praõato bhåtvà gçhãtvà lekhamuttamam // RKV_97.36 // utpatya sahasà ràja¤jagàmàkà÷amaõóalam / tataþ pakùã gataþ ÷ãghraü vasuràjasamãpataþ // RKV_97.37 // kùipte lekhe ÷ukenaiva satyabhàmàvisarjite / vasuràj¤à tato lekho gçhya haste 'vadhàritaþ // RKV_97.38 // lekhàrthaü cintayitvà tu gçhya vãryaü nare÷varaþ / amoghaü puñikàü kçtvà pratilekhena mi÷ritam // RKV_97.39 // ÷ukasya so 'payàmàsa gaccha ràj¤ãsamãpataþ / praõamya vasuràjànaü bãjaü gçhyotpapàta ha // RKV_97.40 // samudropari sampràptaþ ÷ukaþ ÷yenena vãkùitaþ / sàmiùaü taü ÷ukaü j¤àtvà ÷yenas tam abhyadhàvata // RKV_97.41 // hata÷ca¤cuprahàreõa ÷ukaþ ÷yenena bhàrata / mårcchayà tasya tadbãjaü patitaü sàgaràmbhasi // RKV_97.42 // matsyena gilitaü tacca bãjaü vasumahãpateþ / kanyà matsyodare jàtà tena bãjena sundari // RKV_97.43 // pràpto 'sau lubdhakairmatsya ànãtaþ svagçhaü tataþ / yàvad vidàrito matsyas tàvad dçùñà tvam uttame // RKV_97.44 // ÷a÷imaõóalasaïkà÷à såryatejaþsamaprabhà / dçùñvà tvàü harùitàþ sarve kaivartà jàhnavãtañe // RKV_97.45 // harùitàste gatàþ sarve pradhànasya ca mandiram / strãratnaü kathayàmàsurgçhàõa tvaü mahàprabham // RKV_97.46 // gçhãtà tena tanvaïgã hyaputreõa mçgekùaõà / bhàryàü svàmàha tanvaïgi pàlayasva mçgekùaõe // RKV_97.47 // tataþ sà cintayàmàsa parà÷aravacastadà / evamuktvà tu sà tena dattàtmànaü nare÷vara // RKV_97.48 // uvàca sàdhu me brahmanmatsyagandho 'nu vartate / tatastena tu sà bàlà divyagandhàdhivàsità // RKV_97.49 // kçtà yogabalenaiva jvàlayitvà vibhàvasum / kçtvà pradakùiõaü vahnimåóhà tena rasàttadà // RKV_97.50 // jalayànasya madhye tu kàmasthànànyasaüspç÷at / j¤àtvà kàmotsukaü vipraü bhãtà sà dharmanandana // RKV_97.51 // hasantã tamuvàcàtha deva tvaü lokasannidhau / na lajjase kathaü dhãmankurvàõaþ pàmarocitam // RKV_97.52 // tatastena kùaõaü dhyàtvà saüsmçtà hçdi tàmasã / àgatà tàmasã màyà yayà vyàptaü caràcaram // RKV_97.53 // tataþ sà vismità tena karmaõaiva tu ra¤jità / brahmacaryàbhitaptena strãsaukhyaü krãóitaü tadà // RKV_97.54 // tataþ sà tatkùaõàdeva garbhabhàreõa pãóità / prasåtà bàlakaü tatra jañilaü daõóadhàriõam // RKV_97.55 // kamaõóaludharaü ÷àntaü mekhalàkañibhåùitam / uttarãyakçtaskandhaü viùõumàyàvivarjitam // RKV_97.56 // tato 'pi ÷aïkità pàrtha dçùñvà taü kalabàlakam / vepamànà tato bàlà jagàma ÷araõaü muneþ // RKV_97.57 // rakùa rakùa muni÷reùñha parà÷ara mahàmate / jàtaü me 'tyadbhutaü putraü kaupãnavaramekhalam / daõóahastaü jañàyuktam uttarãyavibhåùitam // RKV_97.58 // parà÷ara uvàca: mà bhaiùãþ svasute jàte kumàrã tvaü bhaviùyasi / nàmnà yojanagandheti dvitãyaü satyavatyapi // RKV_97.59 // ÷aütanur nàma ràjà yaþ sa te bhartà bhaviùyati / prathamà mahiùã tasya somavaü÷avibhåùaõà // RKV_97.60 // gaccha tvaü svà÷rayaü ÷ubhre pårvaråpeõa saüsthità / mà viùàdaü kuruùvàtra dçùñaü j¤ànasya me balam // RKV_97.61 // ityuktvà prayayau vipraþ sà bàlà putramà÷rità / natvoce màtaraü bhaktyà sàùñàïgaü vinayànataþ // RKV_97.62 // kùamyatàü màtaruktaü me prasàdaþ kriyatàm api / ã÷varàràdhane yatnaü kariùyàmyahamambike // RKV_97.63 // tataþ sà putravàkyena viùaõõà vàkyam abravãt // RKV_97.64 // yojanagandhovàca: mà tyaktvà gaccha vatsàdya màtaraü màmanàgasam / tvadviyogena me putra pa¤catvaü bhàvyasaü÷ayam // RKV_97.65 // nàsti putrasamaþ sneho nàsti bhràtçsamaü kulam / nàsti satyaparo dharmo nànçtàtpàtakaü param // RKV_97.66 // bàlabhàve mayà jàta àdhàraþ kila jàyase / na me bhartà na me putraþ pa÷ya karmavióambanam // RKV_97.67 // vyàsa uvàca: mà viùàdaü kuruùvàntaþ satyam etanmayoritam / àpatkàle 'smi te devi smartavyaþ kàryasiddhaye // RKV_97.68 // àpadastàrayiùyàmi kùamyatàü me duruttaram / ityuktvà prayayau vyàsaþ kanyà sàpi gatà gçham // RKV_97.69 // parà÷arasutastatra viùaùõo vanamadhyataþ / tretàyugàvasàne tu dvàparàdau nare÷vara // RKV_97.70 // vyàsàrthaü cintayàmàsurdevàþ ÷akrapurogamàþ / àkhyàto nàradenaiva putraþ parà÷arasya saþ // RKV_97.71 // kaivartaputrikàjàto j¤ànã jahnusutàtañe / tato nàradavàkyena àgatàþ surasattamàþ // RKV_97.72 // ràmaþ pitàmahaþ ÷akro munisaïghaiþ samàvçtàþ / àsyàdikaü pçthagdattvà sàdhu sàdhvityudãrayan // RKV_97.73 // pitàmahena vai bàlo garbhàdhànàdisaüskçtaþ / dvãpàyano dvãpajanmà pàrà÷aryaþ parà÷aràt // RKV_97.74 // kçùõàü÷àtkçùõanàmàyaü vyàso vedànvyasiùyati / vira¤cinàbhiùikto 'sau munisaïghaiþ punaþpunaþ // RKV_97.75 // vyàsastvaü sarvalokeùu ityuktvà prayayuþ suràþ / tãrthayàtrà samàrabdhà kçùõadvaipàyanena tu // RKV_97.76 // gaïgàvagàhità tena kedàra÷ca sapuùkaraþ / gayà ca naimiùaü tãrthaü kurukùetraü sarasvatã // RKV_97.77 // ujjayinyàü mahàkàlaü somanàthaü prabhàsake / pçthivyàü sàgaràntàyàü snàtvà yàto mahàmuniþ // RKV_97.78 // amçtàü narmadàü pràpto rudradehodbhavàü ÷ubhàm / sàhlàdo narmadàü dçùñvà cittavi÷ràntimàpa ca // RKV_97.79 // tapa÷cacàra vipulaü narmadàtañamà÷ritaþ / grãùme pa¤càgnimadhyastho varùàsu sthaõóile÷ayaþ // RKV_97.80 // sàrdravàsà÷ca hemante tiùñhandadhyau mahe÷varam / svàntarhçtkamale sthàpya dhyàyate parame÷varam // RKV_97.81 // sçùñisaühàrakartàram achedyaü varadaü ÷ubham / nityaü siddhe÷varaü liïgaü påjayeddhyànatatparaþ // RKV_97.82 // arcanàtsiddhaliïgasya dhyànayogaprabhàvataþ / pratyakùaþ ÷aïkaro jàtaþ kçùõadvaipàyanasya saþ // RKV_97.83 // ã÷vara uvàca: toùito 'haü tvayà vatsa varaü varaya ÷obhanam // RKV_97.84 // vyàsa uvàca: yadi tuùño 'si me deva yadi deyo varo mama / pratyakùo narmadàtãre svayameva bhaviùyasi / atãtànàgataj¤o 'haü tvatprasàdàdumàpate // RKV_97.85 // ã÷vara uvàca: evaü bhavatu te putra matprasàdàdasaü÷ayam / tvayi bhaktigçhãto 'haü pratyakùo narmadàtañe // RKV_97.86 // sahasràü÷àrdhabhàvena pratyakùo 'haü tvadà÷rame / ityuktvà prayayau devaþ kailàsaü nagamuttamam // RKV_97.87 // patnãsaügrahaõaü jàtaü kçùõadvaipàyanasya tu / ÷àstroktena vidhànena patnã pàlayatastathà // RKV_97.88 // putro jàto hyaputrasya parà÷arasutasya ca / devair vardhàpitaþ sarvair i¤cendrapurogamaiþ // RKV_97.89 // putrajanmanyathàjagmur va÷iùñhàdyà munã÷varàþ / tãrthayàtràprasaïgena parà÷arapurogamàþ // RKV_97.90 // manvatriviùõuhàrãtayàj¤avalkyo÷ano'ïgiràþ / yamàpastambasaüvartàþ kàtyàyanabçhaspatã // RKV_97.91 // evamàdisahasràõi lakùakoñi÷atàni ca / sa÷iùyà÷ca mahàbhàgà narmadàtañamà÷ritàþ // RKV_97.92 // vyàsà÷rame ÷ubhe ramye saütuùñà àyayurnçpa / dçùñvà tànso 'pi viprendrànabhyutthànakçtodyamaþ // RKV_97.93 // pituþ pårvaü praõamyàdau sarveùàü ca yathàvidhi / àsanàni dadau bhaktyà pàdyamarghaü nyavedayat // RKV_97.94 // kçtà¤jalipuño bhåtvà vàkyametad uvàca ha / uddhçto 'haü na sandeho yuùmatsambhàùaõàrcanàt // RKV_97.95 // àraõyàni ca ÷àkàni phalànyàraõyajàni ca / tàni dàsyàmi yuùmàkaü sarveùàü prãtipårvakam // RKV_97.96 // nyamantrayata tànsarvànpratyekaü praõipatya ca / tataste praõataü dçùñvà kçùõadvaipàyanaü munim // RKV_97.97 // vardhayitvà jayà÷ãrbhiravalokya parasparam / parà÷araþ samastai÷ca vãkùito munipuügavaiþ // RKV_97.98 // uttaraü dãyatàü tàta kçùõadvaipàyanasya ca / evamuktastu taiþ sarvairbhagavànsa parà÷araþ / provàca svàtmajaü vyàsamçùãõàü yaccikãrùitam // RKV_97.99 // ÷rãparà÷ara uvàca: necchanti dakùiõe kåle vratabhaïgabhayàdatha / bhojanaü bhoktukàmàste ÷ràddhe caiva vi÷eùataþ // RKV_97.100 // vyàsa uvàca: karomi bhavatàmuktamatraiva sthãyatàü kùaõam / yàvatprasàdya saritaü karomi vidhimuttamam // RKV_97.101 // evamuktvà ÷ucirbhåtvà narmadàtañamàsthitaþ / stotraü jagàda sahasà tannibodha nare÷vara // RKV_97.102 // jaya bhagavati devi namo varade jaya pàpavinà÷inã bahuphalade / jaya ÷umbhani÷umbhakapàladhare praõamàmi tu devanaràrtihare // RKV_97.103 // jaya candradivàkaranetradhare jaya pàvakabhåùitavaktravare / jaya bhairavadehanilãnapare jaya andhakaraktavi÷oùakare // RKV_97.104 // jaya mahiùavimardini ÷ålakare jaya lokasamastakapàpahare / jaya devi pitàmaharàmanate jaya bhàskara÷akra÷iro'vanate // RKV_97.105 // jaya ùaõmukhasàyudha ã÷anute jaya sàgaragàmini ÷ambhunute / jaya duþkhadaridravinà÷akare jaya putrakalatravivçddhikare // RKV_97.106 // jaya devi samasta÷arãradhare jaya nàkavidar÷ini duþkhahare / jaya vyàdhivinà÷ini mokùakare jaya và¤chitadàyini siddhavare // RKV_97.107 // etadvyàsakçtaü stotraü yaþ pañhecchivasannidhau / gçhe và ÷uddhabhàvena kàmakrodhavivarjitaþ // RKV_97.108 // tasya vyàso bhavetprãtaþ prãta÷ca vçùavàhanaþ / prãtà syànnarmadà devã sarvapàpakùayaükarã // RKV_97.109 // na te yànti yamàlokaü yaiþ stutà bhuvi narmadà / pitàmaho 'pi muhyeta devi tvadguõakãrtanàt // RKV_97.110 // vàkpatirnaiva te vaktuü svaråpaü veda narmade / kathaü guõànahaü devi tvadãyà¤j¤àtumutsahe // RKV_97.111 // iti j¤àtvà ÷uciü bhàvaü vàïmanaþkàyakarmabhiþ / prasannà narmadàdevã tato vacanam abravãt // RKV_97.112 // satyavàdena tuùñàhaü bhobho vyàsa mahàmune / yadãcchasi varaü kiücittaü te sarvaü dadàmyaham // RKV_97.113 // vyàsa uvàca: yadi tuùñàsi me devi yadi deyo varo mama / àtithyamuttare kåle çùãõàü dàtumarhasi // RKV_97.114 // narmadovàca: ayuktaü yàcitaü vyàsa vimàrge yatpravartanam / indracandrayamaiþ ÷akyam unmàrge na pravartitum // RKV_97.115 // yàcasvànyaü varaü putra yatkiücidbhuvi durlabham / etacchrutvà vaco devyà vyàso mårcchàü yatastadà // RKV_97.116 // vçthà kle÷o 'dya me jàta iti matvà papàta ha / dharaõã calità sarvà sa÷ailavanakànanà // RKV_97.117 // mårcchàpannaü tato vyàsaü dçùñvà devàþ savàsavàþ / hàhàkàramukhàþ sarve tatràjagmuþ sahasra÷aþ // RKV_97.118 // vyàsamutthàpayàmàsur vedavyasanatatparam / bràhmaõàrthe ca saükliùño nàtmahetoþ saridvare // RKV_97.119 // gavàrthe bràhmaõàrthe ca sadyaþ pràõànparityajet / evaü sà narmadà proktà brahmàdyaiþ surasattamaiþ // RKV_97.120 // su÷ãtalaistaü bahubhi÷ca vàtair revàbhyaùi¤catsvajalena bhãtà / sacetanaþ satyavatãsuto 'pi praõamya devànsaritaü jagàda // RKV_97.121 // vyàsa uvàca: tãrthaiþ samastaiþ kila sevanàya phalaü pradiùñaü mama mandabhàgyàt / yaddevi puõyà viphalà mamà÷à àraõyapuùpàõi yathà janànàm // RKV_97.122 // narmadovàca: yato yato màü hi mahànubhàva ninãùate cittamilàtale 'tra / vindhyena sàrddhaü tava màrgamadya yàsyàmyahaü daõóadharasya pçùñhe // RKV_97.123 // evamukto mahàtejà vyàsaþ satyavatãsutaþ / dakùiõe càlayàmàsa svà÷ramasya saridvaràm // RKV_97.124 // daõóahasto mahàtejà huïkàramakaronmuniþ / vyàsahuïkàrabhãtà sà calità rudranandinã // RKV_97.125 // daõóena dar÷ayanmàrgaü devã tatra pravartità / vyàsamàrgaü gatà devã dçùñà ÷akrapurogamaiþ // RKV_97.126 // puùpavçùñiü tato devà vyamu¤can saha kiükaraiþ / kiü kurmo bråhi me putra karmaõà te sma ra¤jitàþ // RKV_97.127 // vyàsa uvàca: tapa÷ca vipulaü kçtvà dànaü dattvà mahàphalam / etadeva naraiþ kàryaü sàdhånàü yatsukhàvaham // RKV_97.128 // yadi tuùñà mahàbhàgà anugràhyo hyahaü yadi / tasmànmamà÷rame sarvaiþ sthãyatàü nàtra saü÷ayaþ // RKV_97.129 // àtithyaü ÷àkaparõena revàmçtavimi÷ritam / pratipannaü samastairvaþ parà÷aramukhairmama / sthàtavyaü svà÷rame sarvair revàyà uttare tañe // RKV_97.130 // màrkaõóeya uvàca: snànatarpaõanityàni kçtàni dvijasattamaiþ / vyàsakuõóe tato gatvà homaþ sarvaiþ prakalpitaþ // RKV_97.131 // ÷rãphalairbilvapatrai÷ca juhuvurjàtavedasam / gautamo bhçgurmàõóavyo nàrado loma÷astathà // RKV_97.132 // parà÷arastathà ÷aïkhaþ kau÷ika÷cyavano muniþ / pippalàdo vasiùñha÷ca nàciketo mahàtapàþ // RKV_97.133 // vi÷vàmitro 'pyagastya÷ca uddàlakayamau tathà / ÷àõóilyo jaiminiþ kaõvo yàj¤avalkyo÷ano'ïgiràþ // RKV_97.134 // ÷àtàtapo dadhãci÷ca kapilo gàlavastathà / jaigãùavyastathà dakùo bharato mudgalastathà // RKV_97.135 // vàtsyàyano mahàtejàþ saüvartaþ ÷aktireva ca / jàtåkarõyo bharadvàjo vàlakhilyàruõistathà // RKV_97.136 // evamàdisahasràõi juhvate jàtavedasam / akùamàlàkarotkãrõà dhyànayogaparàyaõàþ // RKV_97.137 // ekacittà dvijàþ sarve cakrurhomakriyàü tadà / tataþ samutthitaü liïgaü mokùadaü vyàdhinà÷anam // RKV_97.138 // acchedyaü paramaü devaü dçùñvà vyàsastutoùa ca / puùpavçùñiü dadurdevà à÷ãrvàdàndvijottamàþ // RKV_97.139 // sàùñàïgaü praõato vyàso devaü dçùñvà trilocanam / bràhmaõànpåjayàmàsa ÷àkamålaphalena ca // RKV_97.140 // pitçpårvaü dvijàþ sarve bhojitàþ pàõóunandana / à÷ãrvàdàüstataþ puõyàn dattvà viprà yayuþ punaþ // RKV_97.141 // tadà prabhçti tattãrthaü vyàsàkhyaü procyate budhaiþ // RKV_97.142 // yudhiùñhira uvàca: vyàsatãrthasya yatpuõyaü tatsarvaü kathayasva me / snànadànavidhànaü ca yasminkàle mahàphalam // RKV_97.143 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kathayàmi samastaü te bhràtçbhiþ saha pàõóava / kàrttikasya site pakùe caturda÷yàü jitendriyaþ // RKV_97.144 // upoùya yo naro bhaktyà ràtrau kurvãta jàgaram / snàpayed ã÷varaü bhaktyà kùaudrakùãreõa sarpiùà // RKV_97.145 // dadhnà ca khaõóayuktena ku÷atoyena vai punaþ / ÷rãkhaõóena sugandhena guõñhayet parame÷varam // RKV_97.146 // tataþ sugandhakusumairbilvapatrai÷ca påjayet / mucukundena kundena ku÷ajàtãprasånakaiþ // RKV_97.147 // unmattamunipuùpai÷ca tathànyaiþ kàlasambhavaiþ / arcayetparayà bhaktyà dvãpe÷varam anuttamam // RKV_97.148 // ikùugaóukadànena tuùyate parame÷varaþ / gaóukàùñakadànena pàtakaü yàtyahorjitam // RKV_97.149 // màsarjitaü ca na÷yeta gaóukàùña÷atena ca / ùàõmàsikaü sahasreõa dviguõair abdikaü tathà // RKV_97.150 // àjanmajanitaü pàpamayutena praõa÷yati / dviguõairna÷yate vyàdhistriguõaiþ syàddhanàgamaþ // RKV_97.151 // ùaóguõair jàyate vàgmã siddhastaddviguõaistathà / rudratvaü da÷alakùai÷ca jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_97.152 // paurõamàsyàü nçpa÷reùñha snànaü kurvãta bhaktitaþ / mantroktena vidhànena sarvapàpakùayaükaram // RKV_97.153 // vàruõaü ca tathàgneyaü bràhmayaü caivàkùayaükaram / devànpitþn manuùyàü÷ca vidhivattarpayedbudhaþ // RKV_97.154 // çcà çgvedajaü puõyaü sàmnà sàmaphalaü labhet / yajurvedasya yajuùà gàyatryà sarvamàpnuyàt // RKV_97.155 // akùaraü ca japenmantraü sauraü và ÷ivadaivatam / athavà vaiùõavaü mantraü dvàda÷àkùarasaüj¤itam // RKV_97.156 // påjayedbràhmaõànbhaktyà sarvalakùaõalakùitàn / svadàraniratànvipràndambhalobhavivarjitàn // RKV_97.157 // bhinnavçttikaràn pàpàn patità¤chådrasevanàn / ÷ådrãgrahaõasaüyuktànvçùalã yasya mandire // RKV_97.158 // parokùavàdino duùñàngurunindàparàyaõàn / vedadveùaõa÷ãlàü÷ca haitukàn bakavçttikàn // RKV_97.159 // ãdç÷ànvarjayecchràddhe dàne sarvavrateùu ca / gàyatrãsàramàtro 'pi varaü vipraþ suyantritaþ // RKV_97.160 // nàyantrita÷caturvedã sarvà÷ã sarvavikrayã / ãdç÷ànpåjayedviprànannadànahiraõyataþ // RKV_97.161 // upànahau ca vastràõi ÷ayyàü chatramathàsanam / yo dadyàdbràhmaõe bhaktyà so 'pi svarge mahãyate // RKV_97.162 // pratyakùà surabhã tatra jaladhenus tathàghçtà / tiladhenuþ pradàtavyà mahiùya÷ca tathaiva ca // RKV_97.163 // kçùõàjinapradàtà yo dàtà yastilasarpiùoþ / kanyàpustakayordàtà so 'kùayaü lokamàpnuyàt // RKV_97.164 // dhårvàhau khurasaüyuktau dhànyopaskarasaüyutau / dàpayetsvargakàmastu iti me satyabhàùitam // RKV_97.165 // såtreõa veùñayeddvãpamathavà jagatãü ÷ubham / mandiraü parayà bhaktyà parame÷amathàpi và // RKV_97.166 // pradakùiõàü vidhànena yaþ karotyatra mànavaþ / jambåplàkùàhvayau dvãpau ÷àlmali÷càparo nçpa // RKV_97.167 // ku÷aþ krau¤castathà kà÷aþ puùkara÷caiva saptamaþ / saptasàgaraparyantà veùñità tena bhàrata // RKV_97.168 // dvãpe÷vare mahàràja vçùotsargaü ca kàrayet / vçùeõàruõavarõena màhe÷aü lokamàpnuyàt // RKV_97.169 // yastu vai pàõóuro vaktre lalàñe pàdayostathà / làïgåle yastu vai ÷ubhraþ sa vai nàkasya dar÷akaþ // RKV_97.170 // nãlo 'yamãdç÷aþ prokto yastu dvãpe÷vare tyajet / sa samàþ romasaükhyàtà nàke vasati bhàrata // RKV_97.171 // sauraü ca ÷àükaraü lokaü vaira¤caü vaiùõavaü kramàt / bhunakti svecchayà ràjanvyàsatãrthaprabhàvataþ // RKV_97.172 // sapatnãkaü tato vipraü påjayet tatra bhaktitaþ / sitaraktàni vastràõi yo dadyàd agrajanmane // RKV_97.173 // kçtvà pradakùiõaü yugmaü prãyatàü me jagadguruþ / nàsti viprasamo bandhuriha loke paratra ca // RKV_97.174 // yamaloke mahàghore patantaü yo 'bhirakùati / itihàsapuràõaj¤aü viùõubhaktaü jitendriyam // RKV_97.175 // påjayetparayà bhaktyà sàmagaü và vi÷eùataþ / dvãpe÷varaü ca ye bhaktyà saüsmaranti gçhe sthitàþ // RKV_97.176 // na teùàü jàyate ÷oko na hànirna ca duùkçtam / prathamaü påjayet tatra liïgaü siddhe÷varaü tataþ // RKV_97.177 // yatra siddho mahàbhàgo vyàsaþ satyavatãsutaþ / asyaiva påjanàtsiddho dhàràsarpo mahàmatiþ // RKV_97.178 // tatra tãrthe tu yo ràjanpràõatyàgaü karoti ca / såryalokamasau bhittvà prayàti ÷ivasannidhau // RKV_97.179 // samàþ sahasràõi ca sapta vai jale da÷aikamagnau patane ca ùoóa÷a / mahàhave ùaùñira÷ãti gograhe hyanà÷ake bhàrata càkùayà gatiþ // RKV_97.180 // pità pitàmaha÷caiva tathaiva prapitàmahaþ / vàyubhåtaü nirãkùante hyàgacchantaü svagotrajam // RKV_97.181 // asmadgotre 'sti kaþ putro yo no dadyàt tilodakam / kàrttikyàü ca vi÷eùeõa ve÷àkhyàü và tathaiva ca // RKV_97.182 // svargatiü ca prayàsyàmastatra tãrthopasevanàt / etatte kathitaü sarvaü dvãpe÷varam anuttamam // RKV_97.183 // yaþ pañhetparayà bhaktyà ÷çõuyàttadgato nçpa / so 'pi pàpavinirmukto modate ÷ivamandire // RKV_97.184 // åùaraü sarvatãrthànàü nirmitaü munipuügavaiþ / kàmapradaü nçpa÷reùñha vyàsatãrthaü na saü÷ayaþ // RKV_97.185 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vyàsatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptanavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 98 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra prabhàse÷varamuttamam / vikhyàtaü triùu lokeùu svargasopànamuttamam // RKV_98.1 // yudhiùñhira uvàca: prabhàsaü tàta me bråhi kathaü jàtaü mahàphalam / svargasopànadaü dç÷yaü saükùepàt kathayasva me // RKV_98.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: durbhagà ravipatnã ca prabhànàmeti vi÷rutà / tayà càràdhitaþ ÷ambhurugreõa tapasà purà // RKV_98.3 // vàyubhakùà sthità varùaü varùaü dhyànaparàyaõà / tatastuùño mahàdevaþ prabhàyàþ pàõóunandana // RKV_98.4 // ã÷vara uvàca: kasmàt saükli÷yase bàle kathyatàü yadvivakùitam / ahaü hi bhàskaro 'pyeko nànàtvaü naiva vidyate // RKV_98.5 // prabhovàca: nànyo devaþ striyaþ ÷ambho vinà bhartrà kvacitprabho / saguõo nirguõo vàpi dhanàóhyo vàpyakiücanaþ // RKV_98.6 // priyo và yadi và dveùyaþ strãõàü bhartaiva daivatam / durbhagatvena dagdhàhaü sakhãmadhye sure÷vara / bharttar yallabdhasaukhyàsmi tena kli÷yàmyahaü bhç÷am // RKV_98.7 // ã÷vara uvàca: vallabhà bhàskarasyaiva matprasàdàdbhaviùyasi // RKV_98.8 // pàrvatyuvàca: apramàõaü bhavadvàkyaü bhàskaro 'pi kariùyati / vçthà kle÷o bhavedasyàþ prabhàyàþ parame÷vara // RKV_98.9 // umàvàkyàn mahe÷ànadhyàtastimiranà÷anaþ / àgato gaganàdbhànurnarmadottararodhasi // RKV_98.10 // bhànuruvàca: àhåto 'smi kathaü deva hyaghàsuraniùådana // RKV_98.11 // ã÷vara uvàca: prabhàü pàlaya bho bhàno saütoùeõa pareõa hi // RKV_98.12 // umovàca: prabhàyà mandire nityaü sthãyatàü himanà÷ana / agrapatnã samastànàü bhàryàõàü kriyatàü rave // RKV_98.13 // bhànuruvàca: evaü devi kariùyàmi tava vàkyaü varànane / etacchrutvà prabhàhåtà pratyuvàca mahe÷varam // RKV_98.14 // prabhovàca: svàü÷ena sthãyatàü deva manmathàre umàpate / ekàü÷aþ sthàpyatàmatra tãrthasyonmãlanàya ca // RKV_98.15 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sarvadevamayaü liïgaü sthàpitaü tatra pàõóava / prabhàse÷a iti khyàtaü sarvalokeùu durlabham // RKV_98.16 // anyàni yàni tãrthàni kàle tàni phalanti vai / prabhàse÷astu ràjendra sadyaþ kàmaphalapradaþ // RKV_98.17 // màghamàse site pakùe saptamyàü ca vi÷eùataþ / a÷vaü yaþ spar÷ayet tatra yathoktabràhmaõe nçpa // RKV_98.18 // indratvaü pràpyate tena bhàskarasyàthavà padam / snàtvà paramayà bhaktyà dànaü dadyàd dvijàtaye // RKV_98.19 // gopradàtà labhetsvargaü satyalokaü vare÷vara / sarvàïgasundarãü ÷ubhràü kùãriõãü taruõãü ÷ubhàm // RKV_98.20 // savatsàü ghaõñàsaüyuktàü kàüsyapàtràvadohinãm / dadate ye nçpa÷reùñha na te yànti yamàlayam // RKV_98.21 // atha yaþ parayà bhaktyà snànaü devasya kàrayet / sa pràpnoti paraü lokaü yàvadàbhåtasamplavam // RKV_98.22 // daurbhàgyaü nà÷amàyàti snànamàtreõa pàõóava / tatra tãrthe tu yo bhaktyà kanyàdànaü prayacchati // RKV_98.23 // bràhmaõàya vivàhena dàpayet pàõóunandana / samànavayase deyà kula÷ãladhanaistathà // RKV_98.24 // ye dadante mahàràja hyapi pàtakasaüyutàþ / teùàü pàpàni lãyante hyudake lavaõaü yathà // RKV_98.25 // svàmidrohakçtaü pàpaü nikùepasyàpahàriõi / mitraghne ca kçtaghne ca kåñasàkùyasamudbhavam // RKV_98.26 // tadgràmodyànabhedotthaü paradàraniùevaõam / vàrddhuùikasya yatpàpaü yatpàpaü steyasambhavam // RKV_98.27 // kåpabhedodbhavaü yacca baióàlavratadhàriõaþ / dàmbhikaü vçkùacchedotthaü vivàhasya niùedhajam // RKV_98.28 // àràmasthatarucchedamagamyàgamanodbhavam / svabhàryàtyajane yacca parabhàryàsamãhanàt // RKV_98.29 // brahmasvaharaõe yacca garade govighàtini / vidyàvikrayaõotthaü ca saüsargàdyacca pàtakam // RKV_98.30 // ÷vabióàlavadhàdghoraü sarpa÷ådrodbhavaü tathà / bhåmihartu÷ca yatpàpaü bhåmihàriõi caiva hi // RKV_98.31 // mà dadasveti yatpàpaü govahnibràhmaõeùu ca / tatpàpaü yàti vilayaü kanyàdànena pàõóava // RKV_98.32 // sa gatvà bhàskaraü lokaü rudraloke ÷ubhe vrajet / krãóate rudralokastho yàvad indrà÷caturda÷a // RKV_98.33 // sarvapàpakùaye jàte ÷ive bhavati bhàvanà / etadvrajati yastãrthaü prabhàsaü pàõóunandana // RKV_98.34 // sarvatãrthaphalaü pràpya so '÷vamedhaphalaü labhet / gopradànaü mahàpuõyaü sarvapàpakùayaü param / pra÷astaü sarvakàlaü hi caturda÷yàü vi÷eùataþ // RKV_98.35 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe prabhàsatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñanavatitamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 99 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla narmadàdakùiõe tañe / sthàpitaü vàsukã÷aü tu samastàghaughanà÷anam // RKV_99.1 // yudhiùñhira uvàca: kasmàcca kàraõàttàta revàyà dakùiõe tañe / vàsukã÷asthàpito vai vistaràdvada me guro // RKV_99.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: etatsarvaü samàsthàya nçtyaü ÷ambhu÷cakàra vai // RKV_99.3 // ÷ramàdajàyata svedo gaïgàtoyavimi÷ritam / patantamurago '÷nàti haramaulivinirgatam // RKV_99.4 // mandàkinã tataþ kruddhà vyàlasyopari bhàrata / pràpnuhyajagarat tvaü hi bhujaïga kùudrajantuka // RKV_99.5 // vàsukiruvàca: anugràhyo 'smi te pàpo durnayo 'haü haràdçte / trailokyapàvanã puõyà sarittvaü ÷ubhalakùaõà // RKV_99.6 // saüsàracchedanakarã hyàrtànàmàrtinà÷anã / svargadvàre sthità tvaü hi dayàü kuru mayã÷vari // RKV_99.7 // gaïgovàca: kuruùva vipulaü vindhyaü tapastvaü ÷aïkaraü prati / tataþ pràpsyasi svaü sthànaü pannagatvaü mamàj¤ayà // RKV_99.8 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato 'sau tvarito vindhyaü nàgo gatvà nagaü ÷ubham / tapas taptuü samàrebhe ÷aïkaràràdhanodyataþ // RKV_99.9 // nityaü dadhyau mahàdevaü tryakùaü óamarukodyatam / tato varùa÷ate pårõa uparuddho jagadguruþ / àgatastatsamãpaü tu ÷lakùõàü vàõãmudàharat // RKV_99.10 // varaü varaya me vatsa pannaga tvaü kçtàdara // RKV_99.11 // vàsukir uvàca: yadi tuùño 'si me deva varaü dàsyasi ÷aïkara / prasàdàttava deve÷a bhåyànniùpàpatà mama / tãrthaü kiücitsamàkhyàhi sarvapàpapraõà÷anam // RKV_99.12 // ã÷vara uvàca: pannaga tvaü mahàbàho revàü gaccha ÷ubhaükarãm / yàmye tasyàstañe puõye snànaü kuru yathàvidhi // RKV_99.13 // ityuktvàntardadhe devo vàsukistvarayànvitaþ / råpeõàjagareõaiva praviùño narmadàjalam // RKV_99.14 // màrgeõa tasya saüjàtaü jàhnavyàþ srota uttamam / nirdhåtakalmaùaþ sarpaþ saüjàto narmadàjale // RKV_99.15 // sthàpitaþ ÷aïkarastatra narmadàyàü yudhiùñhira / tato nàge÷varaü liïgaü prasiddhaü pàpanà÷anam // RKV_99.16 // aùñamyàü và caturda÷yàü snàpayenmadhunà ÷ivam / vimuktakalmaùaþ sadyo jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_99.17 // aputrà ye naràþ pàrtha snànaü kurvanti saïgame / te labhante sutà¤chreùñhàn kàrttavãryopamà¤chubhàn // RKV_99.18 // ÷ràddhaü tatraiva yaþ kuryàd upavàsaparàyaõaþ / kurvanpramocayetpretànnarakànnçpanandana // RKV_99.19 // sarpàõàü ca bhayaü vaü÷e j¤àtivarge na jàyate / nirdoùaü nandate tasya kulaü nàgaprasàdataþ // RKV_99.20 // etatte sarvamàkhyàtaü tava snehànnçpottama // RKV_99.21 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nàge÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikona÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 100 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla tãrthaü paramarocanam / màrkaõóe÷amiti khyàtaü narmadàdakùiõe tañe // RKV_100.1 // uttamaü sarvatãrthànàü gãrvàõair vanditaü ÷ivam / guhyàdguhyataraü putra nàkhyàtaü kasyacinmayà // RKV_100.2 // sthàpitaü tu mayà pårvaü svargasopànasaünibham / j¤ànaü tatraiva me jàtaü prasàdàcchaïkarasya ca // RKV_100.3 // anyastatraiva yo gatvà drupadàmantarjale japet / sa pàtakaira÷eùa÷ca mucyate pàõóunandana // RKV_100.4 // vàcikair mànasai÷ca và karmajairapi pàtakaiþ / piõóikàü càpyavaùñabhya yàmyàmà÷àü ca saüsthitaþ // RKV_100.5 // yojayecchålinaü bhaktyà dvàtriü÷adbahuråpiõam / dehapàte ÷ivaü gacchediti me ni÷cayo nçpa // RKV_100.6 // àjyena bodhayeddãpamaùñamyàü ni÷i bhàrata / svargalokamavàpnoti ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_100.7 // ÷ràddhaü tatraiva yo bhaktyà kurvãta nçpanandana / pitarastasya tçpyanti yàvadàbhåtasamplavam // RKV_100.8 // iïgudairbadarairbilvairakùatena jalena và / tarpayet tatra yo vaü÷yànàpnuyàjjanmanaþ phalam // RKV_100.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe màrkaõóe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 101 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü parama÷obhanam / uttare narmadàkåle yaj¤avàñasya madhyataþ // RKV_101.1 // saükarùaõamiti khyàtaü pçthivyàü pàpanà÷anam / tapa÷cãrõaü purà ràjanbalabhadreõa tatra vai // RKV_101.2 // gãrvàõà api tatraiva saünidhau nçpanandana / umayà sahitaþ ÷ambhuþ sthitastatraiva ke÷avaþ // RKV_101.3 // balabhadreõa ràjendra pràõinàm upakàrataþ / sthàpitaþ parayà bhaktyà ÷aïkaraþ pàpanà÷anaþ // RKV_101.4 // yastatra snàti vai bhaktyà jitakrodho jitendriyaþ / ekàda÷yàü site pakùe madhunà snàpayecchivam // RKV_101.5 // ÷ràddhaü tatraiva yo bhaktyà pitþõàmatha dàpayet / sa yàti paramaü sthànaü balabhadravaco yathà // RKV_101.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe saükarùaõatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikàdhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 102 màrkaõóeya uvàca: manmathe÷aü tato gacchet sarvadevanamaskçtam / snànamàtrànnaro ràjanyamalokaü na pa÷yati // RKV_102.1 // anapatyà yà ca nàrã snàyàd vai pàõóunandana / putraü sà labhate pàrtha satyasaïghaü dçóhavratam // RKV_102.2 // tatra snàtvà naro ràja¤chuciþ prayatamànasaþ / upoùya rajanãmekàü gosahasraphalaü labhet // RKV_102.3 // kàmikaü tãrtharàjaü tu tàdç÷aü na bhaviùyati / triràtraü kurute ràjansa golakùaphalaü labhet // RKV_102.4 // tatra nçtyaü prakartavyaü tuùyate parame÷varaþ / gãtavàditranirghoùai ràtrau jàgaraõena ca // RKV_102.5 // eraõóyàü ca mahàdevo dçùño me manmathe÷varaþ / kiü samartho yamo ruùño bhadro bhadràõi pa÷yati // RKV_102.6 // kàmena sthàpitaþ ÷ambhuretasmàt kàmado nçpa / sopànaþ svargamàrgasya pçthivyàü manmathe÷varaþ // RKV_102.7 // vi÷eùa÷càtra sandhyàyàü ÷ràddhadàne ca bhàrata / annadànena ràjendra kãrtitaü phalamuttamam // RKV_102.8 // etatte sarvamàkhyàtaü tava bhaktyà tu bhàrata / pçthivyàü sàgaràntàyàü prakhyàto manmathe÷varaþ // RKV_102.9 // godànaü pàõóava÷reùñha trayoda÷yàü prakàrayet / caitre màsi site pakùe tatra gatvà jitendriyaþ // RKV_102.10 // ràtrau jàgaraõaü kçtvà devasyàgre nçpottama / dãpaü bhaktyà ghçtenaiva devasyàgre nivedayet // RKV_102.11 // stryatha và puruùo vàpi samametatphalaü smçtam // RKV_102.12 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe manmathe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvyadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 103 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla eraõóãsaïgamaü param / yacchrutaü vai mayà ràja¤chivasya vadataþ purà // RKV_103.1 // etadeva purà pra÷naü gauryà pçùñastu ÷aïkaraþ / provàca nçpa÷àrdåla guhyàdguhyataraü ÷ubham // RKV_103.2 // ã÷vara uvàca: ÷çõu devi paraü guhyaü nàkhyàtaü kasyacinmayà / revàyà÷cottare kåle tãrthaü parama÷obhanam / bhråõahatyàharaü devi kàmadaü putravardhanam // RKV_103.3 // pàrvatyuvàca: kathayasva mahàdeva tãrthaü parama÷obhanam / bhråõahatyàharaü kasmàtkàmadaü svargadar÷anam // RKV_103.4 // ã÷vara uvàca: atrirnàma mahàdevi mànaso brahmaõaþ sutaþ / agnihotrarato nityaü devatàtithipåjakaþ // RKV_103.5 // somasaüsthà÷ca saptaiva kçtà vipreõa pàrvati / anasåyeti vikhyàtà bhàryà tasya guõànvità // RKV_103.6 // pativratà patipràõà patyuþ kàryahite ratà / evaü yàti tataþ kàle na putrà na ca putrikà // RKV_103.7 // aparàhõe mahàdevi sukhàsãnau tu sundari / vadantau sukhaduþkhàni pårvavçttàni yàni ca // RKV_103.8 // atriruvàca: saumye ÷ubhe priye kànte càrusarvàïgasundari / vidyàvinayasampanne padmapatranibhekùaõe // RKV_103.9 // pårõacandranibhàkàre pçthu÷roõibharàlase / na tvayà sadç÷ã nàrã trailokye sacaràcare // RKV_103.10 // ratiputraphalà nàrã pañhyate vedavàdibhiþ / putrahãnasya yatsaukhyaü tatsaukhyaü mama sundari // RKV_103.11 // yathàhaü na tathà putraþ samarthaþ sarvakarmasu / punnàmanarakàdbhadre jàtamàtreõa sundari // RKV_103.12 // patantaü rakùayeddevi mahàpàtakinaü yadi / mahàghore gatà vàpi duùñakarmapitàmahàþ // RKV_103.13 // taddharanti suputrà÷ca vaitaraõyàü gatànapi / putreõa lokà¤jayati pautreõa paramà gatiþ // RKV_103.14 // atha putrasya pautreõa pragacched brahma ÷à÷vatam / nàsti putrasamo bandhuriha loke paratra ca // RKV_103.15 // aha÷ca madhyaràtre ca cintayànasya sarvadà / ÷uùyanti mama gàtràõi grãùme nadyudakaü yathà // RKV_103.16 // anasåyovàca: yattvayà ÷ocitaü vipra tatsarvaü ÷ocayàmyaham / tavodvegakaraü yacca tanme dahati cetasi // RKV_103.17 // yena putrà bhaviùyanti àyuùmanto guõànvitàþ / tatkàryaü ca samãkùasva yena tuùyet prajàpatiþ // RKV_103.18 // atriruvàca: tapastaptaü mayà bhadre jàtamàtreõa duùkaram / vratopavàsaniyamaiþ ÷àkàhàreõa sundari // RKV_103.19 // kùãõadehastu tiùñhàmi hya÷akto 'haü mahàvrate / tena ÷ocàmi càtmànaü rahasyaü kathitaü mayà // RKV_103.20 // anasåyovàca: bhartuþ pativratà nàrã ratiputravivardhinã / trivargasàdhanà sà ca ÷làghyà ca viduùàü jane // RKV_103.21 // japastapastãrthayàtrà mçóejyàmantrasàdhanam / devatàràdhanaü caiva strã÷ådrapatanàni ùañ // RKV_103.22 // ãdç÷aü tu mahàdoùaü strãõàü tu vratasàdhane / vadanti munayaþ sarve yathoktaü vedabhàùitam // RKV_103.23 // anuj¤àtà tvayà brahmaüs tapas tapsyàmi duùkaram / putràrthitvaü samuddi÷ya toùayàmi surottamàn // RKV_103.24 // atriruvàca: sàdhu sàdhu mahàpràj¤e mama saütoùakàriõi / àj¤àtà tvaü mayà bhadre putràrthaü tapa à÷raya // RKV_103.25 // devatànàü manuùyàõàü pitþõàmançõo bhave / na bhàryàsadç÷o bandhustriùu lokeùu vidyate // RKV_103.26 // tena devàþ pra÷aüsanti na bhàryàsadç÷aü sukham / sanmukhe manmukhàþ putràþ vilome tu paràïmukhàþ // RKV_103.27 // tena bhàryàü pra÷aüsanti sadevàsuramànuùàþ / mahàvrate mahàpràj¤e sattvavati ÷ubhekùaõe // RKV_103.28 // tapastapasva ÷ãghraü tvaü putràrthaü tu mamàj¤ayà / etadvàkyàvasàne tu sàùñàïgaü praõatàbravãt // RKV_103.29 // tvatprasàdena viprendra sarvànkàmànavàpnuyàm / haüsalãlàgatiþ sà ca mçgàkùã varavarõinã // RKV_103.30 // niyamasthà tato bhåtvà sampràptà narmadàü nadãm / ÷ivasvedodbhavàü devãü sarvapàpapraõà÷anãm // RKV_103.31 // yasyà dar÷anamàtreõa na÷yate pàpasa¤cayaþ / snànamàtreõa vai yasyà a÷vamedhaphalaü labhet // RKV_103.32 // ye pibanti mahàdevi ÷raddadhànàþ payaþ ÷ubham / somapànena tattulyaü nàtra kàryà vicàraõà // RKV_103.33 // ye smaranti divà ràtrau yojanànàü ÷atairapi / mucyante sarvapàpebhyo rudralokaü prayànti te // RKV_103.34 // narmadàyàþ samãpe tu tàvubhau yojanadvaye / na pa÷yanti yamaü tatra ye mçtà varavarõini // RKV_103.35 // tatastaduttare kåle eraõóyàþ saïgame ÷ubhe / niyamasthà vi÷àlàkùã ÷àkàhàreõa sundari // RKV_103.36 // toùayantã trãü÷ca devà¤chubhaiþ stotrair vrataistathà / grãùmeùu ca mahàdevi pa¤càgniü sàdhayet tataþ // RKV_103.37 // varùàkàle càrdravàsà÷careccàndràyaõàni ca / hemante tu tataþ pràpte toyamadhye vasetsadà // RKV_103.38 // pràtaþsnànaü tataþ sandhyàü kuryàd devarùitarpaõam / devànàmarcanaü kçtvà homaü kuryàd yathàvidhi // RKV_103.39 // yajate vaiùõavàül lokàn snànajàpyahutena ca / evaü varùa÷ate pràpte rudraviùõupitàmahàþ // RKV_103.40 // sampràptà dvijaråpaistu eraõóyàþ saïgame priye / purataþ saüsthitàstasyà vedamabhyuddharanti ca // RKV_103.41 // anasåyà japaü tyaktvà nirãkùya tànmuhurmuhuþ / utthità sà vi÷àlàkùã arghaü dattvà yathàvidhi // RKV_103.42 // adya me saphalaü janma adya me saphalaü tapaþ / dar÷anena tu vipràõàü sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_103.43 // pradakùiõaü tataþ kçtvà sàùñàïgaü praõatàbravãt / kandamålaphalaü ÷àkaü nãvàrànapi pàvanàn / prayacchàmyahamadyaiva munãnàü bhàvitàtmanàm // RKV_103.44 // viprà åcuþ / tapasà tu vicitreõa tapaþsatyena suvrate / tçptàþ sma sarvakàmaistu suvrate tava dar÷anàt // RKV_103.45 // asmàkaü kautukaü jàtaü tàpasena vratena yat / svargamokùasutasyàrthe tapastapasi duùkaram // RKV_103.46 // anasåyovàca: tapasà sidhyate svargastapasà paramà gatiþ / tapasà càrthakàmau ca tapasà guõavànsutaþ / tapa eva ca me vipràþ sarvakàmaphalapradam // RKV_103.47 // viprà åcuþ / tanvã ÷yàmà vi÷àlàkùã snigdhàïgã råpasaüyutà / haüsalãlàgatigamà tvaü ca sarvàïgasundarã // RKV_103.48 // kiü ca te tapasà kàryamàtmànaü ÷ocyase katham // RKV_103.49 // anasåyovàca: yadi rudra÷ca viùõu÷ca svayaü sàkùàtpitàmahaþ / gåóharåpadharàþ sarve taccihnamupalakùaye // RKV_103.50 // tasyà vàkyàvasàne tu svaråpaü dar÷ayanti te / svasvaråpaiþ sthità devàþ såryakoñisamaprabhàþ // RKV_103.51 // caturbhujo mahàdevi ÷aïkhacakragadàdharaþ / atasãpuùpavarõastu pãtavàsà janàrdanaþ // RKV_103.52 // garutmànvàhanaü yasya ÷riyà ca sahito hariþ / prasannavadanaþ ÷rãmànsvayaüråpo vyavasthitaþ // RKV_103.53 // pãtavàsà mahàdevi caturvadanapaïkajaþ / haüsopari samàråóho hyakùamàlàkarodyataþ // RKV_103.54 // àgato narmadàtãre brahmà lokapitàmahaþ / yo 'sau sarvajagadvyàpã svayaü sàkùànmahe÷varaþ // RKV_103.55 // vçùabhaü tu samàråóho da÷abàhusamanvitaþ / bhasmàïgaràga÷obhàóhyaþ pa¤cavaktrastrilocanaþ // RKV_103.56 // jañàmukuñasaüyuktaþ kçtacandràrddha÷ekharaþ / evaüråpadharo devaþ sarvavyàpã mahe÷varaþ // RKV_103.57 // anasåyà nirãkùyaitaddevànàü dar÷anaü param / vepamànà tataþ sàdhvã suràndçùñvà muhurmuhuþ // RKV_103.58 // anasåyovàca: kiü vyàpàrasvaråpàstu viùõurudrapitàmahàþ / etadvai ÷rotumicchàmi hya÷eùaü kathayantu me // RKV_103.59 // brahmovàca: pràvçñkàlo hyahaü brahmà àpa÷caiva prakãrtitàþ / megharåpo hyahaü prokto varùayàmi ca bhåtale // RKV_103.60 // ahaü sarvàõi bãjàni pràksandhyàsådite ravau / etadvai kàraõaü sarvaü rahasyaü kathitaü param // RKV_103.61 // viùõuruvàca: hemanta÷ca bhavedviùõurvi÷varåpaü caràcaram / pàlanàya jagatsarvaü viùõormàhàtmyamuttamam // RKV_103.62 // rudra uvàca: grãùmakàlo hyahaü proktaþ sarvabhåtakùayaükaraþ / karùayàmi jagatsarvaü rudraråpastapasvini // RKV_103.63 // evaü brahmà ca viùõu÷ca rudra÷caiva mahàvrate / trayo devàstrayaþ sandhyàstrayaþ kàlàstrayo 'gnayaþ // RKV_103.64 // tathà brahmà ca viùõu÷ca rudra÷caikàtmatàü gataþ / varaü dadyu÷ca te bhadre yastvayà manasãpsitam // RKV_103.65 // anasåyovàca: dhanyà puõyà hyahaü loke ÷làghyà vandyà ca sarvadà / brahmà viùõu÷ca rudra÷ca prasannavadanàþ ÷ubhàþ // RKV_103.66 // yadi tuùñàstrayo devà dayàü kçtvà mamopari / asmiüstãrthe tu sàünidhyàdvaradàþ santu me sadà // RKV_103.67 // rudra uvàca: evaü bhavatu te vàkyaü yattvayà pràrthitaü ÷ubhe / pratyakùà vaiùõavã màyà eraõóãnàma nàmataþ // RKV_103.68 // yasyà dar÷anamàtreõa na÷yate pàpasa¤cayaþ / caitramàse tu sampràpte ahoràtroùito bhavet // RKV_103.69 // eraõóyàþ saïgame snàtvà brahmahatyàü vyapohati / ràtrau jàgaraõaü kuryàt prabhàte bhojayed dvijàn // RKV_103.70 // yathoktena vidhànena piõóaü dadyàd yathàvidhi / pradakùiõàü tato dadyàddhiraõyaü vastrameva ca // RKV_103.71 // rajataü ca tathà gàvo bhåmidànam athàpi và / sarvaü koñiguõaü proktamiti svàyambhuvo 'bravãt // RKV_103.72 // ye mriyanti narà devi eraõóyàþ saïgame ÷ubhe / yàvadyugasahasraü tu rudraloke vasanti te // RKV_103.73 // ahoràtroùito bhåtvà japedrudràü÷ca vaidikàn / ekàda÷aikasaüj¤àü÷ca sa yàti paramàü gatim // RKV_103.74 // vidyàrthã labhate vidyàü dhanàrthã labhate dhanam / putràrthã labhate putràül labhet kàmàn yathepsitàn // RKV_103.75 // eraõóyàþ saïgame snàtvà revàyà vimale jale / mahàpàtakino vàpi te yànti paramàü gatim // RKV_103.76 // anasåyovàca: yadi tuùñàstrayo devà mama bhaktipracoditàþ / mama putrà bhavantveva harirudrapitàmahàþ // RKV_103.77 // viùõuruvàca: påjyà yatputratàü yànti na kadàcicchrutaü mayà / ÷ubhe dadàmi putràüste devatulyaparàkramàn / råpavanto guõopetànyajvina÷ca bahu÷rutàn // RKV_103.78 // anasåyovàca: ãpsitaü tacca dàtavyaü yanmayà pràrthitaü hare / nànyathà caiva kartavyà mama putraiùaõà tu yà // RKV_103.79 // viùõuruvàca: pårvaü tu bhçgusaüvàde garbhavàsa upàrjitaþ / tasyàhaü caiva pàraü tu naiva pa÷yàmi ÷obhane // RKV_103.80 // smaramàõaþ puràvçttaü cintayàmi punaþpunaþ / evaü saücintya te devàþ pitàmahamahe÷varàþ // RKV_103.81 // ayonijà bhaviùyàmastava putrà varànane / yonivàse mahàpràj¤i devà naiva vrajanti ca // RKV_103.82 // sàünidhyàtsaïgame devi lokànàü tu varapradàþ / eraõóã vaiùõavã màyà pratyakùà tvaü bhaviùyasi // RKV_103.83 // trayo devàþ sthitàþ pàtha revàyà uttare tañe / varapràptà tu sà devã gatà màhendraparvatam // RKV_103.84 // kùãõàïgã ÷ukladehà ca råkùake÷ã sudàruõà / kçtayaj¤opavãtà sà taponiùñhà ÷ubhekùaõà // RKV_103.85 // ÷ilàtalaniviùño 'sau dçùñaþ kànto mahàya÷àþ / hçùñacitto 'bhavaddevi uttiùñhottiùñha sàbravãt // RKV_103.86 // atriruvàca: sàdhu sàdhu mahàpràj¤e hyanasåye mahàvrate / acintyaü gàlavàdãnàü varaü pràptàsi durlabham // RKV_103.87 // anasåyovàca: tvatprasàdena devarùe varaü pràptàsmi durlabham / tena devàþ pra÷aüsanti siddhà÷ca çùayo 'malàþ // RKV_103.88 // evamuktà tu sà devã harùeõa mahatà yutà / àlokayettataþ kàntaü tenàpi ÷ubhadar÷anà // RKV_103.89 // ãkùaõàccaiva saüjàtaü lalàñe maõóalaü ÷ubham / navayojanasàhasraü maõóalaü ra÷mibhirvçtam // RKV_103.90 // kadambagolakàkàraü triguõaü parimaõóalam / tasya madhye tu deve÷i puruùo divyaråpadhçk // RKV_103.91 // hemavarõo 'mçtamayaþ såryakoñisamaprabhaþ / àdyaþ putro 'nasåyàyàþ svayaü sàkùàtpitàmahaþ // RKV_103.92 // candramà iti vikhyàtaþ somaråpo nçpàtmaja / iùñàpårte ca saüpàti kalàùoóa÷akena tu // RKV_103.93 // pratipac ca dvitãyà ca tçtãyà ca mahe÷vari / caturthã pa¤camã caiva avyayà ùoóa÷ã kalà // RKV_103.94 // caturvidhasya lokasya såkùmo bhåtvà varànane / àprãõàti jagatsarvaü trailokyaü sacaràcaram // RKV_103.95 // sarve te hyupajãvanti hutaü dattaü ÷a÷isthitam / vanaspatigate some dhanavàü÷ca varànane // RKV_103.96 // bhu¤jan paragçhe måóho dadedabdakçtaü ÷ubham / vanaspatigate some yastu chindyàdvanaspatãn / tena pàpena deve÷i narà yànti yamàlayam // RKV_103.97 // vanaspatigate some maithunaü yo niùevate / brahmahatyàsamaü pàpaü labhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_103.98 // vanaspatigate some manthànaü yo 'dhivàhayet / gàvastasya praõa÷yanti yà÷ca vai pårvasaücitàþ // RKV_103.99 // vanaspatigate some hyadhvànaü yo 'dhigacchati / bhavanti pitarastasya taü màsaü reõubhojanàþ // RKV_103.100 // amàvasyàü mahàdevi yastu ÷ràddhaprado bhavet / abdamekaü vi÷àlàkùi tçptàstatpitaro dhruvam // RKV_103.101 // hiraõyaü rajataü vastraü yo dadàti dvijàtiùu / sarvaü lakùaguõaü devi labhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_103.102 // evaü guõavi÷iùño 'sau somaråpaþ prajàpatiþ / saüjàtaþ prathamaþ putro hyanasåyàsunandanaþ // RKV_103.103 // dvitãyastu mahàdevi durvàsà nàma nàmataþ / sçùñisaühàrakartà ca svayaü sàkùànmahe÷varaþ // RKV_103.104 // çùimadhyagato devi tapastapati duùkaram / so 'pi rudratvamàyàti sampràpte bhåtaviplave // RKV_103.105 // indro 'pi ÷aptastenaiva durvàsasà varànane / dvitãyasya tu putrasya sambhavaþ kathito mayà // RKV_103.106 // dattàtreyasvaråpeõa bhagavànmadhusådanaþ / jagadvyàpã jagannàthaþ svayaü sàkùàjjanàrdanaþ // RKV_103.107 // ete devàstrayaþ putrà anasåyàyà mahe÷vari / varadànena te devà hyavatãrõà mahãtale // RKV_103.108 // putrapràptikaraü tãrthaü revàyà÷cottare tañe / anasåyàkçtaü pàrtha sarvapàpakùayaü param // RKV_103.109 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: à÷caryabhåtaü loke 'sminnarmadàyàü puràtanam / bhråõahatyà gatà tatra bràhmaõasya naràdhipa // RKV_103.110 // yudhiùñhira uvàca: itihàsaü dvija÷reùñha kathayasva mamànagha / sarvapàpaharaü loke duþkhàrtasya ca kathyatàm // RKV_103.111 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: suvarõa÷ilake gràme gautamànvayasambhavaþ / kçùãvalo mahàdevi bhàryàputrasamanvitaþ // RKV_103.112 // vasate tatra govindaþ saüjàto vipule kule / putradàrasamopeto gçhakùetrarataþ sadà // RKV_103.113 // ÷akañaü pårayitvà tu kàùñhànàmagamadguham / prakùiptàni ca kàùñhàni hyekàkã kùudhayànvitaþ // RKV_103.114 // riïgamàõas tadà putraþ pituþ ÷abdàtsamàgataþ / na dçùñastena vai putraþ kàùñhaiþ saüchàdito 'va÷aþ // RKV_103.115 // àgatastvarito gehe pipàsàrto naràdhipa / ÷akañaü mocya taddvàri savçùaü rajjusaüyutam // RKV_103.116 // bhàryà tasyaiva yà dçùñà cittaj¤à va÷avartinã / dçùñvà nipàtitaü putraü kàùñhairnirbhinnamastakam // RKV_103.117 // ajalpamànàkaruõaü nikùiptaü j¤olikàü ÷i÷um / ÷u÷råùaõe ratà sàdhvã priyasya ca naràdhipa // RKV_103.118 // tataþ snànàdikaü kçtvà bhojanàcchayanaü ÷ubham / putraü putravatàü ÷reùñhà hyutthàpayati ÷àsanaiþ // RKV_103.119 // yadà ca notthitaþ suptaþ putraþ pa¤catvamàgataþ / tadà sà dãnavadanà ruroda ca mumoha ca // RKV_103.120 // tacchrutvà ruditaü ÷abdaü govindastrastamànasaþ / kimetaditi coktvà tu patito dharaõãtale // RKV_103.121 // dvàvetau muktake÷au tu bhåmau nipatitau nçpa / vilepàte ca ràjendra niþ÷vàsocchvàsitena ca // RKV_103.122 // kaü pa÷ye pràïgaõe putraü dçùñvà krãóantamàturam / saüdhàrayiùye hçdayaü sphuñitaü tava kàraõe // RKV_103.123 // tvajjanmàntaü ya÷o nityam akùayàü kulasantatim / dçùñvà kim ançõãbhåto yàsyàmi paramàü gatim // RKV_103.124 // mama vçddhasya dãnasya gatistvaü kila putraka / ete manorathàþ sarve cintità viphalà gatàþ // RKV_103.125 // imàü tu vikalàü dãnàü vihãnàü sutabàndhavaiþ / rudantãü patitàü pàhi màtaraü dharaõãtale // RKV_103.126 // punnàmno narakàdyasmàt pitaraü tràyate sutaþ / tena putra iti proktaþ svayameva svayambhuvà // RKV_103.127 // aputrasya gçhaü ÷ånyaü di÷aþ ÷ånyà hyabàndhavàþ / mårkhasya hçdayaü ÷ånyaü sarva÷ånyaü daridratà // RKV_103.128 // mçùàyaü vadate loka÷candanaü kila ÷ãtalam / putragàtrapariùvaïga÷candanàdapi ÷ãtalaþ // RKV_103.129 // ÷ma÷rugrahaõakrãóantaü dhålidhåsaritànanam / puõyahãnà na pa÷yanti nijotsaïgasamàsthitam // RKV_103.130 // digambaraü gatavrãóaü jañilaü dhålidhåsaram / puõyahãnà na pa÷yanti gaïgàdharamivàtmajam // RKV_103.131 // vãõàvàdyasvaro loke susvaraþ ÷råyate kila / ruditaü bàlakasyaiva tasmàd àhlàdakàrakam // RKV_103.132 // mçgapakùiùu kàkeùu pa÷ånàü svarayoniùu / putraü teùu samasteùu vallabhaü bruvate budhàþ // RKV_103.133 // matsyà÷vaprakarà÷caiva kårmagràhàdayo 'pi và / putrotpattau ca hçùyanti vipattau yànti duþkhitàm // RKV_103.134 // devagandharvayakùà÷ca hçùyante putrajanmani / pa¤catve te 'pi ÷ocanti mandabhàgyo 'smi putraka // RKV_103.135 // çùimelàpakaü cakre putràrthe ràghavo nçpa / indrasthàne sthitastasya prokùate hyàsanaü yataþ // RKV_103.136 // svargavàsaü sutàdbàhyaü vidyate na tu pàõóava / cakre da÷arathas tasmàt putràrthaü yaj¤amuttamam // RKV_103.137 // ràmo lakùmaõa÷atrughnau bharatastatra sambhavàt / kàrtavãryo jito yena ràmeõàmitatejasà // RKV_103.138 // sa ràmo ràmacandreõa aùñavarùeõa nirjitaþ / ekàkinà hato vàlã plavagaþ ÷atrudurjayaþ // RKV_103.139 // ràvaõo brahmaputro yastrailokyaü yasya ÷aïkate / hataþ sa ràmacandreõa saputraþ sahabàndhavaþ // RKV_103.140 // evaü putraü vinà saukhyaü martyaloke na vidyate / vaü÷àrthe maithunaü yasya svargàrthe yasya bhàratã // RKV_103.141 // mçùñànnaü bràhmaõasyàrthe svarge vàsaü tu yànti te / brahmahatyà÷vamedhàbhyàü na paraü pàpapuõyayoþ // RKV_103.142 // putrotpattivipattibhyàü na paraü sukhaduþkhayoþ / kiü bravãmãti bho vatsa na tu saukhyaü sutaü vinà // RKV_103.143 // evaü bahuvidhaü duþkhaü pralapitvà punaþpunaþ / janai÷cà÷vàsito vipro bàlaü gçhya bahirgataþ // RKV_103.144 // tataþ saüskçtya taü bàlaü vidhidçùñena karmaõà / samavetau tu duþkhàrtàvàgatau svagçhaü punaþ // RKV_103.145 // evaü gçhàgate vipre ràtrirjàtà yudhiùñhira / bhåmau prasupto govindaþ putra÷okena pãóitaþ // RKV_103.146 // yàvannirãkùate bhàryà bhartàraü duþkhapãóitam / kçmirà÷igataü sarvaü govindaü samapa÷yata // RKV_103.147 // duþkhàdduþkhatare magnà dçùñvà taü pàtakànvitam / evaü duþkhanimagnàyàþ ÷arvarã vigatà tadà // RKV_103.148 // pa÷upàlastu mahiùãmuktvàraõye 'gamadgçhàt / araõye mahiùãþ sarvà rakùayitvà gçhàgataþ // RKV_103.149 // vij¤aptaþ pa÷upàlena govindo bràhmaõottamaþ / yàvadbhokùyàmyahaü svàminmahiùãstvaü ca rakùase // RKV_103.150 // tataþ sa tvarito vipro jagàma mahiùãþ prati / na tatra mahiùãþ pa÷yet pa÷càt kùetràbhisammukham // RKV_103.151 // dhàvamàna÷ca viprastu eraõóãsaïgame gataþ / tataþ praviùñastu jale revairaõóyostu saïgame // RKV_103.152 // tajjalaü pãtamàtraü tu tvarayà càtitarùitaþ / akàmàt salilaü pãtvà prakùàlya nayane ÷ubhe // RKV_103.153 // àjagàma tataþ pa÷càdbhavanaü divasakùaye / bhuktvà duþkhànvito ràtrau govindaþ ÷ayanaü yayau // RKV_103.154 // nidràbhibhåtaþ ÷okena ÷rameõaiva tu kheditaþ / punastaccàrdharàtre tu tasya bhàryà yudhiùñhira // RKV_103.155 // kçmibhirveùñitaü gàntraü kvacit pa÷yatyaveùñitam / punaþ sà vismayàviùñà tasya bhàryà guõànvità / uvàca duùkçtaü tasya sàdhvasàviùñacetasà // RKV_103.156 // bhàryovàca: atãte pa¤came càhni tvindhanaü kùipatastu te / gçhapa÷càdgato bàlo hyaj¤ànàdghàtitastvayà // RKV_103.157 // mayà tatpàtakaü ghoraü rahasyaü na prakà÷itam / tena pracchannapàpena dahyamànà divàni÷am // RKV_103.158 // na sukhaü tava gàtrasya pa÷yàmi na hi càtmanaþ / nidrà mama ÷amaü yàtà rati÷caiva tvayà saha // RKV_103.159 // ÷råyate mànave ÷àstre ÷loko gãto maharùibhiþ / smçtvà smçtvà tu taü citte paritàpo na ÷àmyati // RKV_103.160 // kãrtanàn na÷yate dharmo vardhate 'sau nigåhanàt / iha loke pare caiva pàpasyàpyevameva ca // RKV_103.161 // evaü saücityamànàhaü sthità ràtrau bhayàturà / kçmirà÷igataü tvàü hi kasyàhaü kathayàmi kim // RKV_103.162 // punastvaü càdya me dçùño bhråõahatyàkçmi÷ritaþ / kvacidbhindanti te gàtraü kvacinnaùñàþ samantataþ // RKV_103.163 // etatsaüsmçtya saüsmçtya vimç÷àmi punaþpunaþ / na jàne kàraõaü kiücitpçcchantyàþ kathayasva me // RKV_103.164 // taóàgaü và saridvàpi tãrthaü và devatàrcanam / yaü gato 'si prabhàvo 'yaü tasya nànyasya me sthitam // RKV_103.165 // evamuktastu vipro 'sau kathayàmàsa bhàrata / bhàryàyà yaddivà vçttaü ÷aïkamàno nçpottama // RKV_103.166 // adyàhaü mahiùãsàrthaü eraõóãsaïgamaü gataþ / nàbhimàtre jale gatvà pãtavànsalilaü bahu // RKV_103.167 // nànyattãrthaü vijànàmi saritaü sara eva và / satyaü satyaü punaþ satyaü kathitaü tava bhàmini // RKV_103.168 // evaü j¤àtvà tu sà sarvamupavàsakçtakùaõà / sapatnãko gatastatra saïgame varavarõini // RKV_103.169 // snàtvà tatra jale ramye natvà devaü tu bhàskaram / snàpayàmàsa deve÷aü ÷aïkaraü comayà saha // RKV_103.170 // pa¤cagavyaghçtakùãrair dadhikùaudraghçtairjalaiþ / gandhamàlyàdidhåpai÷ca naivedyai÷ca su÷obhanaiþ // RKV_103.171 // påjya trayãmayaü liïgaü devãü kàtyàyanãü ÷ubhàm / ràtrau jàgaraõaü kçtvà patyàsi pativratà // RKV_103.172 // tataþ prabhàte vimale dvijànsampåjya yatnataþ / godànena hiraõyena vastreõànnena bhàrata // RKV_103.173 // govindaþ påjayàmàsa sva÷aktyà bràhmaõà¤chubhàn / muktapàpo gçhàyàtaþ svabhàryàsahito nçpa // RKV_103.174 // evaü yaþ ÷çõute bhaktyà govindàkhyànamuttamam / pañhate parayà bhaktyà bhråõahatyà praõa÷yati // RKV_103.175 // krãóate ÷àükare loke yàvadàbhåtasamplavam / ya÷caivà÷vayuje màsi caitre và nçpasattama // RKV_103.176 // saptamyàü ca site pakùe sopavàso jitendriyaþ / sàttvikãü vàsanàü kçtvà yo vasecchivamandire // RKV_103.177 // dhyàyamàno viråpàkùaü tri÷ålakarasaüsthitam / kaüsàsuranihantàraü ÷aïkhacakragadàdharam // RKV_103.178 // pakùiràjasamàråóhaü trailokyavaradàyakam / pitàmahaü tato dhyàyeddhaüsasthaü caturànanam // RKV_103.179 // sargapradaü samastasya kamalàkara÷obhitam / yo hyevaü vasate tatra triyame sthàna uttame // RKV_103.180 // tataþ prabhàte vimale hyaùñamyàü ca naràdhipa / bràhmaõàn påjayed bhaktyà sarvadoùavivarjitàn // RKV_103.181 // sarvàvayavasampårõànsarva÷àstravi÷àradàn / vedàbhyàsaratànnityaü svadàraniratànsadà // RKV_103.182 // ÷ràddhe dàne vrate yogyàn bràhmaõàn pàõóunandana / pretànàü påjanaü tatra devapårvaü samàrabhet // RKV_103.183 // pretatvàn mucyate ÷ãghrameraõóyàü piõóatarpaõaiþ / dànàni tatra deyàni hyannamukhyàni sarvadà // RKV_103.184 // hiraõyabhåmikanyà÷ca dhårvàhau ÷ubhalakùaõau / sãreõa sahitau pàrtha dhànyaü droõakasaükhyayà // RKV_103.185 // alaükçtàü savatsàü ca kùãriõãü taruõãü sitàm / raktàü và kçùõavarõàü và pàñalàü kapilàü tathà // RKV_103.186 // kàüsyadohanasaüyuktàü rukmakhuravibhåùaõàm / svarõa÷çïgãü savatsàü ca bràhmaõàyopapàdayet // RKV_103.187 // prãyatàü me jagannàthà harakçùõapitàmahàþ / saüsàrarakùaõã devã surabhã màü samuddharet // RKV_103.188 // putràrthaü yàþ striyaþ pàrtha hyeraõóãsaïgame nçpa / snàpyante rudrasåktai÷ca caturvedodbhavaistathà // RKV_103.189 // caturbhirbràhmaõaiþ ÷astaü dvàbhyàü yogyai÷ca kàrayet / ekena sàrdrakumbhena dàmpatyamabhiùecayet // RKV_103.190 // daivaj¤enaiva caikena athavà sàmagena và / pa¤caratnasamàyuktaü kumbhe tatraiva kàrayet // RKV_103.191 // gandhatoyasamàyuktaü sarvauùadhivimi÷ritam / àmrapallavasaüyuktam a÷vatthamadhukaü tathà // RKV_103.192 // guõñhitaü sitavastreõa sitacandanacarcitam / sitapuùpaistu saüchannaü siddhàrthakçtamadhyamam // RKV_103.193 // kàüsyapàtre tu saüsthàpya putràrthã de÷ikottamaþ / aïgalagnaü tu yadvastraü kañakàbharaõaü tathà // RKV_103.194 // tatsarvaü maõóale tyàjyaü siddhyarthaü càtmanastadà / praõamya bhàskaraü pa÷càdàcàryaü rudraråpiõam // RKV_103.195 // madhuraü ca tato '÷nãyàd devyà bhuvana uttame / phaladànaü ca vipràya chatraü tàmbålameva ca // RKV_103.196 // upànahau ca yànaü ca sa bhaved duþkhavarjitaþ / bhàskare krãóate loke yàvad àbhåtasamplavam // RKV_103.197 // dànaü koñiguõaü sarvaü ÷ubhaü và yadi và÷ubham / yathà nadãnadàþ sarve sàgare yànti saükùayam // RKV_103.198 // evaü pàpàni na÷yanti hyeraõóãsaïgame nçõàm / samantàcchastrapàtena hyeraõóãsaïgame nçpa // RKV_103.199 // bhråõahatyàsamaü pàpaü na÷yate ÷aïkaro 'bravãt / pràõatyàgaü ca yo bhaktyà jàtavedasi kàrayet // RKV_103.200 // anà÷akaü nçpa÷reùñha jale và tadanantaram / pa¤casàhasrikaü mànaü varùàõàü jàtavedasi // RKV_103.201 // jale trãõi sahasràõyanà÷ake ùaùñiü bhu¤jate / kàkà bakàþ kapotà÷ca hyulåkàþ pa÷avas tathà // RKV_103.202 // saügamodakasaüspçùñàs te yànti paramàü gatim / vçkùà÷ca tatpadaü j¤àtvà yàü gatiü yànti yoginaþ // RKV_103.203 // eraõóikà mayà devã dçùño me manmathe÷varaþ / kiü samartho yamo ruùño bhadro bhadràõi pa÷yati // RKV_103.204 // mçttikàü saïgamodbhåtàü ye ca guõñhanti nitya÷aþ / bhråõahatyàdipàpàni na÷yante nàtra saü÷ayaþ // RKV_103.205 // eraõóãsaïgame martyo luõñhyamàno naràdhipa / sarvapàpairvinirmuktaþ padaü gacchatyanàmayam // RKV_103.206 // eraõóyàþ saïgamaü martyàþ kãrtayantyà÷ramasthitàþ / vimuktapàpà jàyante satyaü ÷aïkarabhàùitam // RKV_103.207 // eraõóãpàdapàgraistu dçùñaiþ pàpaü vyapohati // RKV_103.208 // tãrthàkhyànamidaü puõyaü ye pañhiùyanti mànavàþ / ÷çõvanti càpare bhaktyà muktapàpà bhavanti te // RKV_103.209 // etatte sarvamàkhyàtam eraõóãsaïgamaü nçpa / bhåya÷cànyat pravakùyàmi sarvapàpakùayaükaram // RKV_103.210 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe eraõóãsaïgamatãrthaphalamàhàtmyavarõanaü nàma tryadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 104 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàlaü sauvarõa÷ilamuttamam / prakhyàtamuttare kåle sarvapàpakùayaükaram // RKV_104.1 // samantàcchatapàtena munisaïghaiþ purà kçtam / revàyàü durlabhaü sthànaü saïgamasya samãpataþ // RKV_104.2 // vibhaktaü hastamàtraü ca puõyakùetraü naràdhipa / suvarõa÷ilake snàtvà påjayitvà mahe÷varam // RKV_104.3 // natvà tu bhàskaraü devaü hotavyaü ca hutà÷ane / bilvenàjyavimi÷reõa bilvapatrairathàpi và // RKV_104.4 // prãyatàü me jagannàtho vyàdhir na÷yatu me dhruvam / dvijàya kà¤cane datte yatphalaü tacchçõuùva me // RKV_104.5 // bahusvarõasya yatproktaü yàgasya phalamuttamam / tathàsau labhate sarvaü kà¤canaü yaþ prayacchati // RKV_104.6 // tena dànena påtàtmà mçtaþ svargamavàpnuyàt / rudrasyànucaras tàvad yàvad indrà÷caturda÷a // RKV_104.7 // tataþ svargàvatãrõastu jàyate vi÷ade kule / dhanadhànyasamopetaþ punaþ smarati tajjalam // RKV_104.8 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe suvarõa÷ilàtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 105 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kara¤jàkhyaü tato gacchet sopavàso jitendriyaþ / tatra snàtvà tu ràjendra sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_105.1 // arcayitvà mahàdevaü dattvà dànaü tu bhaktitaþ / suvarõaü rajataü vàpi maõimauktikavidrumàn // RKV_105.2 // pàdukopànahau chatraü ÷ayyàü pràvaraõàni ca / koñikoñiguõaü sarvaü jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_105.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kara¤jatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤càdhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 106 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla tãrthaü parama÷obhanam / saubhàgyakaraõaü divyaü naranàrãmanoramam // RKV_106.1 // tatra yà durbhagà nàrã naro và nçpasattama / snàtvàrcayed umàrudrau saubhàgyaü tasya jàyate // RKV_106.2 // tçtãyàyàmahoràtraü sopavàso jitendriyaþ / nimantrayed dvijaü bhaktyà sapatnãkaü suråpiõam // RKV_106.3 // gandhamàlyairalaükçtya vastradhåpàdivàsitam / bhojayet pàyasànnena kçsareõàtha bhaktitaþ // RKV_106.4 // bhojayitvà yathànyàyaü pradakùiõamudàharet / prãyatàü me mahàdevaþ sapatnãko vçùadhvajaþ // RKV_106.5 // yathà te devadeve÷a na viyogaþ kadàcana / mamàpi karuõàü kçtvà tathàstviti vicintayet // RKV_106.6 // evaü kçte tatastasya yatpuõyaü samudàhçtam / tatte sarvaü pravakùyàmi yathà devena bhàùitam // RKV_106.7 // daurbhàgyaü durgati÷caiva dàridryaü ÷okabandhanam / vandhyatvaü saptajanmàni jàyate na yudhiùñhira // RKV_106.8 // jyeùñhamàse site pakùe tçtãyàyàü vi÷eùataþ / tatra gatvà tu yo bhaktyà pa¤càgniü sàdhayettataþ // RKV_106.9 // so 'pi pàpaira÷eùaistu mucyate nàtra saü÷ayaþ / guggulaü dahate yastu dvidhà cittavivarjitaþ // RKV_106.10 // ÷arãraü bhedayed yastu gauryà÷caiva samãpataþ / tasminkarmapraviùñasya utkràntir jàyate yadi // RKV_106.11 // dehapàte vrajet svargam ityevaü ÷aïkaro 'bravãt / sitaraktaistathà pãtairvastrai÷ca vividhaiþ ÷ubhaiþ // RKV_106.12 // bràhmaõãü bràhmaõaü caiva påjayitvà yathàvidhi / puùpairnànàvidhai÷caiva gandhadhåpaiþ su÷obhanaiþ // RKV_106.13 // kaõñhasåtrakasindåraiþ kuïkumena vilepayet / kalpayeta striyaü gaurãü bràhmaõaü ÷ivaråpiõam // RKV_106.14 // teùàü tadråpakaü kçtvà dànamutsçjyate tataþ / kaïkaõaü karõaveùñaü ca kaõñhikàü mudrikàü tathà // RKV_106.15 // saptadhànyaü tathà caiva bhojanaü nçpasattama / anyànyapi ca dànàni tasmiüstãrthe dadàti yaþ // RKV_106.16 // sarvadànai÷ca yatpuõyaü pràpnuyànnàtra saü÷ayaþ / sahasraguõitaü sarvaü nàtra kàryà vicàraõà // RKV_106.17 // ÷aïkareõa samaü tasmàdbhogaü bhuïkte hyanuttamam / saubhàgyaü tasya vipulaü jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_106.18 // aputro labhate putramadhano dhanamàpnuyàt / ràjendra kàmadaü tãrthaü narmadàyàü vyavasthitam // RKV_106.19 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kàmadatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóuttara÷atatamo 'dhyàyaþ|| RKV adhyàya 107 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gaccheta ràjendra bhaõóàrãtãrtham uttamam / daridracchedakaraõaü yugànyekonaviü÷atiþ // RKV_107.1 // dhanadena tapastaptvà prasanne padmasambhave / tatraiva svalpadànena pràptaü vittasya rakùaõam // RKV_107.2 // tatra gatvà tu yo bhaktyà snàtvà vittaü prayacchati / tasya vittaparicchedo na kadàcid bhaviùyati // RKV_107.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhaõóàrãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 108 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla rohiõãtãrthamuttamam / vikhyàtaü triùu lokeùu sarvapàpaharaü param // RKV_108.1 // yudhiùñhira uvàca: rohiõãtãrthamàhàtmyaü sarvapàpapraõà÷anam / ÷rotumicchàmi tattvena tanme tvaü vaktumarhasi // RKV_108.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasminnekàrõave ghore naùñe sthàvarajaïgame / udadhau ca ÷ayànasya devadevasya cakriõaþ // RKV_108.3 // nàbhau samutthitaü padmaü ravimaõóalasannibham / karõikàkesaropetaü patrai÷ca samalaükçtam // RKV_108.4 // tatra brahmà samutpanna÷caturvadanapaïkajaþ / kiü karomãti deve÷a àj¤à me dãyatàü prabho // RKV_108.5 // evamuktastu deve÷aþ ÷aïkhacakragadàdharaþ / uvàca madhuràü vàõãü tadà devaü pitàmaham // RKV_108.6 // sarasvatyàü mahàbàho lokaü kuru mamàj¤ayà / bhåtagràmama÷eùasya utpàdanavidhikùayam // RKV_108.7 // etacchrutaü tu vacanaü padmanàbhasya bhàrata / cintayàmàsa bhagavànsaptarùãnhitakàmyayà // RKV_108.8 // kramàtte cintitàþ pràj¤àþ pulastyaþ pulahaþ kratuþ / pràcetaso vasiùñha÷ca bhçgurnàrada eva ca // RKV_108.9 // yaj¤e pràcetaso dakùo mahàtejàþ prajàpatiþ / dakùasyàpi tathà jàtàþ pa¤cà÷adduhitaro 'nagha // RKV_108.10 // dadau sa da÷a dharmàya ka÷yapàya trayoda÷a / tathaiva sa mahàbhàgaþ saptaviü÷atimindave // RKV_108.11 // rohiõãnàma yà tàsàü madhye tasya naràdhipa / aniùñà sarvanàrãõàü bhartu÷caiva vi÷eùataþ // RKV_108.12 // tataþ sà paramaü kçtvà vairàgyaü nçpasattama / àgatya narmadàtãre cacàra vipulaü tapaþ // RKV_108.13 // ekaràtrais triràtrai÷ca ùaódvàda÷abhireva ca / pakùamàsopavàsai÷ca kar÷ayanti kalevaram // RKV_108.14 // àràdhayantã satataü mahiùàsuranà÷inãü / devãü bhagavatãü tàta sarvàrtivinivàraõãm // RKV_108.15 // snàtvà snàtvà jale nityaü narmadàyàþ ÷ucismità / tatastuùñà mahàbhàgà devã nàràyaõã nçpa // RKV_108.16 // prasannà te mahàbhàge vratena niyamena ca / etacchrutvà tu vacanaü rohiõã ÷a÷inaþ priyà // RKV_108.17 // yathà bhavàmi na ciràttathà bhavatu mànade / evamastviti sà coktvà bhavànã bhaktavatsalà // RKV_108.18 // ståyamànà munigaõaistatraivàntaradhãyata / tadàprabhçti tattãrthaü rohiõã ÷a÷inaþ priyà // RKV_108.19 // saüjàtà sarvakàlaü tu vallabhà nçpasattama / tatra tãrthe tu yà nàrã naro và snàni bhaktitaþ // RKV_108.20 // vallabhà jàyate sà tu bhartur vai rohiõã yathà / tatra tãrthe tu yaþ ka÷citpràõatyàgaü karoti vai // RKV_108.21 // saptajanmàni dàmpatyaviyogo na bhavet kvacit // RKV_108.22 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe rohiõãsomanàthatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 109 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla cakratãrthamanuttamam / senàpuramitikhyàtaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_109.1 // sainàpatyàbhiùekàya devadevena cakriõà / ànãta÷ca mahàseno devaiþ sendrapurogamaiþ // RKV_109.2 // dànavànàü vadhàrthàya jayàya ca divaukasàm / bhåmidànena viprendràüs tarpayitvà yathàvidhi // RKV_109.3 // ÷aïkhabherãninàdai÷ca pañahànàü ca nisvanaiþ / vãõàveõumçdaïgai÷ca jhallarãsvaramaïgalaiþ // RKV_109.4 // tataþ kçtvà svanaü ghoraü dànavo baladarpitaþ / rururnàma vighàtàrthamabhiùekasya càgataþ // RKV_109.5 // hastya÷varathapattyoghaiþ pårayanvai di÷o da÷a / tatra tena mahadyuddhaü pravçttaü kila bhàrata // RKV_109.6 // ÷aktyçùñipà÷amu÷alaiþ khaógaistomarañaïkanaiþ / bhallaiþ karõikanàràcaiþ kabandhapañasaükulaiþ // RKV_109.7 // tatastu tàü ÷atrubalasya senàü kùaõena càpancyutabàõaghàtaiþ / vidhvastahastya÷varathànmahàtmà jagràha cakraü ripusaïghanà÷anaþ // RKV_109.8 // jvalacca cakraü ni÷itaü bhayaükaraü suràsuràõàü ca sudar÷anaü raõe / cakarta daityasya ÷irastadànãü karàtpramuktaü madhughàtina÷ca tat // RKV_109.9 // taü dçùñvà sahasà vighnamabhiùeke ùaóànanaþ / tyaktvà tu tatra saüsthànaü cacàra vipulaü tapaþ // RKV_109.10 // muktaü cakraü vinà÷àya hariõà lokadhàriõà / dvidalaü dànavaü kçtvà papàta vimale jale // RKV_109.11 // tadà prabhçti tattãrthaü cakratãrthamiti ÷rutam / sarvapàpavinà÷àya nirmitaü vi÷vamårtinà // RKV_109.12 // cakratãrthe tu yaþ snàtvà påjayed devamacyutam / puõóarãkasya yaj¤asya phalamàpnoti mànavaþ // RKV_109.13 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayed bràhmaõà¤chubhàn / ÷àntadàntajitakrodhànsa labhetkoñijaü phalam // RKV_109.14 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà tyajate dehamàtmanaþ / viùõulokaü mçto yàti jaya÷abdàdimaïgalaiþ // RKV_109.15 // krãóayitvà yathàkàmaü devagandharvapåjitaþ / ihàgatya ca bhåyo 'pi jàyate vipule kule // RKV_109.16 // etatpuõyaü pàpaharaü dhanyaü duþkhapraõà÷anam / kathitaü te mahàbhàga bhåya÷cànyacchçõuùva me // RKV_109.17 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe senàpure cakratãrthamàhàtmyavarõanaü nàma navottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 110 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: dhautapàpaü tato gacchen mahàpàtakanà÷anam / samãpe cakratãrthasya viùõunà nirmitaü purà // RKV_110.1 // nihatair dànavair ghorair devadevo janàrdanaþ / tatpàpasya vinà÷àrthaü dànavàntodbhavasya ca // RKV_110.2 // tatra tãrthe jitakrodha÷cacàra vipulaü tapaþ / du÷caraü maunamàsthàya hya÷akyaü devadànavaiþ // RKV_110.3 // snàtvà dattvà dvijàtibhyo dànàni vividhàni ca / tatkùaõàt supàpas tu gatastadvaiùõavaü padam // RKV_110.4 // evaü yuktastu yastatra pàpaü kçtvà sudàruõam / snàtvà japtvà vidhànena mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_110.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dhautapàpatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma da÷ottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 111 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle tãrthaü parama÷obhanam / skandena nirmitaü pårvaü tapaþ kçtvà sudàruõam // RKV_111.1 // yudhiùñhira uvàca: skandasya caritaü sarvamàjanma dvijasattama / tãrthasya ca vidhiü puõyaü kathayasva yathàrthataþ // RKV_111.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: devadevena vai taptaü tapaþ pårvaü yudhiùñhira / vij¤aptena suraiþ sarvairumàdevã vivàhità // RKV_111.3 // nàsti senàpatiþ ka÷ciddevànàü surasattama / nãyante dànavairghoraiþ sarve devàþ savàsavàþ // RKV_111.4 // yathà ni÷à vinà candraü divaso bhàskaraü vinà / na ÷obhate muhårtaü vai tathà senà vinàyakà // RKV_111.5 // evaü j¤àtvà mahàdeva parayà dayayà vibho / senànãr dãyatàü ka÷cittriùu lokeùu vi÷rutaþ // RKV_111.6 // etacchrutvà ÷ubhaü vàkyaü devànàü parame÷varaþ / kàmayàna umàü devãü sasmàra manasà smaram // RKV_111.7 // tena mårchitasarvàïgaþ kàmaråpo jagadguruþ / kàmayàmàsa rudràõãü divyaü varùa÷ataü kila // RKV_111.8 // devaràjastato j¤àtvà mahàmaithunagaü haram / saümantrya daivataiþ sàrddhaü praiùayajjàtavedasam // RKV_111.9 // tena gatvà mahàdevaþ paramànandasaüsthitaþ / sahasà tena dçùño 'sau hàhetyuktvà samutthitaþ // RKV_111.10 // tataþ kruddhà mahàdevã ÷àpavàcamuvàca ha / vepamànà mahàràja ÷çõu yatte vadàmyaham // RKV_111.11 // ahaü yasmàt suraiþ sarvairyàcità putrajanmani / kçtà rati÷ca viphalà saüpreùya jàtavedasam // RKV_111.12 // tasmàtsarve putrahãnà bhaviùyanti na saü÷ayaþ / hareõoktastato vahnirasmàkaü bãjamàvaha // RKV_111.13 // yathà bhavati lokeùu tathà tvaü kartum arhasi / mama tejastvayà ÷akyaü gçhãtuü surasattama / devakàryàrthasiddhyarthaü nànyaþ ÷akto jagattraye // RKV_111.14 // agniruvàca: tejasastava me deva kà ÷aktirdhàraõe vibho / karoti bhasmasàtsarvaü trailokyaü sacaràcaram // RKV_111.15 // ã÷vara uvàca: udarasthena bãjena yadi te jàyate rujà / tadà kùipasva tattejo gaïgàtoye hutà÷ana // RKV_111.16 // evamuktvà mahàdevo 'moghaü bãjamuttamam / havyavàhamukhe sarvaü prakùipyàntaradhãyata // RKV_111.17 // gate càdar÷anaü deve dahyamàno hutà÷anaþ / gaïgàtoye vinikùipya jagàma svaünive÷anam // RKV_111.18 // asahantã tu tattejo gaïgàpi saritàü varà / ÷arastambe vinikùipya jagàmà÷u yathàgatam // RKV_111.19 // tatra jàtaü tu taddçùñvà sarve devàþ savàsavàþ / kçttikàü preùayàmàsuþ stanyaü pàyayituü tadà // RKV_111.20 // dçùñvà tà àgatàþ sarvà gaïgàgarbhe mahàmateþ / ùaõmukhaiþ ùaõmukho bhåtvà pipàsurapibatstanam // RKV_111.21 // jàtakarmàdisaüskàrànvedoktànpadmasambhavaþ / cakàra sarvàndàjendra vidhidçùñena karmaõà // RKV_111.22 // ùaõmukhàtùaõmukho nàma kàrttikeyastu kçttikàt / kumàra÷ca kumàratvàd gaïgàgarbho 'gnijo 'paraþ // RKV_111.23 // evaü kumàraþ sambhåto hyanadhãtya sa vedavit / ÷àstràõyanekàni veda cacàra vipulaü tapaþ // RKV_111.24 // devàraõyeùu sarveùu nadãùu ca nadeùu ca / pçthivyàü yàni tãrthàni samudràd yàni bhàrata // RKV_111.25 // tataþ paryàyayogena narmadàtañamà÷ritaþ / narmadàdakùiõe kåle cacàra vipulaü tapaþ // RKV_111.26 // çgyajuþsàmavihitaü japa¤jàpyamaharni÷am / dhyàyamàno mahàdevaü ÷ucirdhamanisaütataþ // RKV_111.27 // tato varùasahasrànte pårõe devo mahe÷varaþ / umayà sahitaþ kàle tadà vacanam abravãt // RKV_111.28 // ã÷vara uvàca: ahaü te varadastàta gaurã màtà pità hyaham / varaü vçõãùva yacceùñaü triùu lokeùu durlabham // RKV_111.29 // ùaõmukha uvàca: yadi tuùño mahàdeva umayà saha ÷aïkara / vçõomi màtàpitarau nànyà gatirmatirmama // RKV_111.30 // etacchrutvà ÷ubhaü vàkyaü putrasya vadanàccyutam / tathetyuktvà tu snehena premõà taü pariùasvaje // RKV_111.31 // tatastaü mårdhnyupàghràya hyumayovàca ÷aïkaraþ // RKV_111.32 // ã÷vara uvàca: akùaya÷càvyaya÷caiva senànãs tvaü bhaviùyasi // RKV_111.33 // ÷ikhã ca te vàhanaü divyaråpo datto mayà ÷aktidharasya saükhye / suràsuràdãü÷ca jayeti coktvà jagàma kailàsavaraü mahàtmà // RKV_111.34 // gate càdar÷anaü deve tadà sa ÷ikhivàhanaþ / sthàpayitvà mahàdevaü jagàma surasannidhau // RKV_111.35 // tadàprabhçti tattãrthaü skandatãrthamiti ÷rutam / sarvapàpaharaü puõyaü martyànàü bhuvi durlabham // RKV_111.36 // tatra tãrthe tu yo ràjanbhaktyà snàtvàrcayecchivam / gandhamàlyàbhiùekai÷ca yàj¤ikaü sa labhet phalam // RKV_111.37 // skandatãrthe tu yaþ snàtvà påjayet pitçdevatàþ / tilami÷reõa toyena tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_111.38 // piõóadànena caikena vidhiyuktena bhàrata / dvàda÷àbdàni tuùyanti pitaro nàtra saü÷ayaþ // RKV_111.39 // tatra tãrthe tu ràjendra ÷ubhaü và yàdi và÷ubham / iha loke pare caiva tatsarvaü jàyate 'kùayam // RKV_111.40 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit pràõatyàgaü kariùyati / ÷àstrayuktena vidhinà sa gacchecchivamandiram // RKV_111.41 // kalpamekaü vasitvà tu devagandharvapåjitaþ / atra bhàratavarùe tu jàyate vimale kule // RKV_111.42 // vedavedàïgatattvaj¤aþ sarvavyàdhivivarjitaþ / jãvedvarùa÷ataü sàgraü putrapautrasamanvitaþ // RKV_111.43 // idaü te kathitaü ràjanskandatãrthasya sambhavam / dhanyaü ya÷asyamàyuùyaü sarvaduþkhaghnamuttamam / sarvapàpaharaü puõyaü devadevena bhàùitam // RKV_111.44 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe skandatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikàda÷ottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 112 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthamàïgirasasya tu / uttare narmadàkåle sarvapàpavinà÷anam // RKV_112.1 // puràsãdaïgirànàma bràhmaõo vedapàragaþ / putrahetor yugasyàdau cacàra vipulaü tapaþ // RKV_112.2 // nityaü triùavaõasnàyã japandevaü sanàtanam / påjayaü÷ca mahàdevaü kçcchracàndràyaõàdibhiþ // RKV_112.3 // dvàda÷àbde tataþ pårõe tutoùa parame÷varaþ / vareõa chandayàmàsa dvijam àïgirasaü varam // RKV_112.4 // vavre sa tu mahàdevaü putraü putravatàü varam / vedavidyàvratasnàtaü sarva÷àstravi÷àradam // RKV_112.5 // devànàü mantriõaü ràjan sarvalokeùu påjitam / brahmalakùmyàþ sadàvàsam akùayaü càvyayaü sutam // RKV_112.6 // tathàbhilaùitaþ putraþ sarvavidyàvi÷àradaþ / bhaviùyati na sandeha÷caivamuktvà yayau haraþ // RKV_112.7 // varair aïgirasa÷càpi bçhaspatirajàyata / yathàbhilaùitaþ putro vedavedàïgapàragaþ // RKV_112.8 // jàte putre'ïgiràs tatra sthàpayàmàsa ÷aïkaram / hçùñatuùñamanà bhåtvà jagàmottaraparvatam // RKV_112.9 // tatra càïgirase tãrthe yaþ snàtvà påjayecchivam / sarvapàpavinirmukto rudralokaü sa gacchati // RKV_112.10 // aputro labhate putramadhano dhanamàpnuyàt / icchate ya÷ca yaü kàmaü sa taü labhati mànavaþ // RKV_112.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe 'gnirasatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvàda÷àdhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 113 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra koñitãrthamanuttamam / çùikoñirgatà tatra paràü siddhimupàgatà // RKV_113.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà bhojayed bràhmaõà¤chuciþ / ekasminbhojite vipre koñirbhavati bhojità // RKV_113.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet pitçdevatàþ / påjite tu mahàdeve vàjapeyaphalaü labhet // RKV_113.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe koñitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trayoda÷àdhika÷àtatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 114 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü parama÷obhanam / ayonijaü mahàpuõyaü sarvapàpapraõà÷anam // RKV_114.1 // ayonije naraþ snàtvà påjayet parame÷varam / pitçdevàrcanaü kçtvà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_114.2 // tatra tãrthe tu vidhinà pràõatyàgaü karoti yaþ / sa kadàcinmahàràja yonidvàraü na pa÷yati // RKV_114.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ayonisambhavatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturda÷àdhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 115 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja tãrtham aïgàrakaü param / råpadaü sarvalokànàü vi÷rutaü narmadàtañe // RKV_115.1 // aïgàrakeõa ràjendra purà taptaü tapaþ kila / arbudaü ca nikharvaü ca prayutaü varùasaükhyayà // RKV_115.2 // tatastuùño mahàdevaþ parayà kçpayà nçpa / pratyakùadar÷ã bhagavàn uvàca kùitinandanam // RKV_115.3 // varado 'smi mahàbhàga durlabhaü trida÷air api / varaü dàsyàmyahaü vatsa bråhi yatte vivakùitam // RKV_115.4 // aïgàraka uvàca: tava prasàdàddeve÷a sarvalokamahe÷vara / grahamadhyagato nityaü vicaràmi nabhastale // RKV_115.5 // yàvaddharàdharo loke yàvaccandradivàkarau / nadyo nadàþ samudrà÷ca varo me càkùayo bhavet // RKV_115.6 // evamastviti deve÷o dattvà varamanuttamam / jagàmàkà÷amàvi÷ya vandyamànaþ suràsuraiþ // RKV_115.7 // bhåmiputrastatastasminsthàpayàmàsa ÷aïkaram / gataþ suràlaye loke grahabhàve nive÷itaþ // RKV_115.8 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayetparame÷varam / hutahomo jitakrodhaþ so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_115.9 // caturthyaïgàrake yastu snàtvà càbhyarcayedgraham / aïgàrakaü vidhànena saptajanmàni bhàrata // RKV_115.10 // da÷ayojanavistãrõe maõóale råpavàn bhavet / tatraiva tà mçto jantuþ kàmato 'kàmato 'pi và / rudrasyànucaro bhåtvà tenaiva saha modate // RKV_115.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe aïgàrakatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤cada÷ottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 116 màrkaõóeya uvàca: pàõóutãrthaü tato gacchet sarvapàpavinà÷anam / tatra snàtvà naro ràjan mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_116.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà dàpayet kà¤canaü ÷uciþ / bhråõahatyàdipàpàni na÷yante nàtra saü÷ayaþ // RKV_116.2 // piõóodakapradànena vàjapeyaphalaü labhet / pitaraþ pitàmahà÷ca nçtyante ca praharùitàþ // RKV_116.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe pàõóutãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùoóa÷àdhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 117 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra puõyaü tãrthaü trilocanam / tatra tiùñhati deve÷aþ sarvalokanamaskçtaþ // RKV_117.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà bhaktyàrcayati ÷aïkaram / rudrasya bhavanaü yàti mçto nàstyatra saü÷ayaþ // RKV_117.2 // kalpakùaye tataþ pårõe krãóitvà ca ihàgataþ / àviyogena tiùñheta påjyamànaþ ÷ataü samàþ // RKV_117.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe trilocanatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptada÷ottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 118 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü parama÷obhanam / indratãrthetivikhyàtaü narmadàdakùiõe tañe // RKV_118.1 // yudhiùñhira uvàca: narmadàdakùiõe kåle indratãrthaü kathaü bhavet / ÷rotumicchàmi viprendra hyàdimadhyàntavistaraiþ // RKV_118.2 // etacchrutvà tu vacanaü dharmaputrasya dhãmataþ / kathayàmàsa tadvattamitihàsaü puràtanam // RKV_118.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: vi÷vàsayitvà suciraü dharma÷atruü mahàbalam / vçtraü jitvàtha hatvà tu gacchamànaü ÷acãpatim // RKV_118.4 // niùkràmamàõaü màrgeõa brahmahatyà duràsadà / ahoràtramavi÷ràntà jagàma bhuvanatrayam // RKV_118.5 // yatoyato brahmahaõaü yàti yànena ÷obhanam / di÷o bhàgaü suraiþ sàrddhaü tato hatyà na mu¤cati // RKV_118.6 // brahmahatyà suràpànaü steyaü gurvaganàgamaþ / pàtakànàü gatirdçùñà na tu vi÷vàsaghàtinàm // RKV_118.7 // pàpakarmamukhaü dçùñvà snànadànairvi÷udhyati / nàrã và puruùo vàpi naiva vi÷vàsaghàtinaþ // RKV_118.8 // evamàdãni cànyàni ÷rutvà vàkyàni devaràñ / vacanaü tadvidhairuktaü viùàdamagamatparam // RKV_118.9 // tyaktvà ràjyaü suraiþ sàrdhaü jagàma tapa uttamam / putradàragçhaü ràjyaü vasåni vividhàni ca // RKV_118.10 // phalànyetàni dharmasya ÷obhayanti jane÷varam / phalaü dharmasya bhu¤jeti suhçtsvajanabàndhavàþ // RKV_118.11 // pa÷yatàü sarvam eteùàü pàpamekena bhujyate / paraü hi sukhamutsçjya kar÷ayanvai kalevaram // RKV_118.12 // devaràjo jagàmàsau tãrthànyàyatanàni ca / gaïgàtãrtheùu sarveùu yàmuneùu tathaiva ca // RKV_118.13 // sàrasvateùu sarveùu sàmudreùu pçthakpçthak / nadãùu devakhàteùu taóàgeùu saraþsu ca // RKV_118.14 // pàpaü na mu¤cate sarve pa÷càddevasamàgame / revàprabhavatãrtheùu kålayor ubhayor api // RKV_118.15 // påjayanvai mahàdevaü skandatãrthaü samàsadat / tava sthitvopavàsai÷ca kçcchracàndràyaõàdibhiþ // RKV_118.16 // kar÷ayanvai svakaü dehaü na lebhe ÷arma vai kvacit / grãùme pa¤càgnimadhyastho varùàsu sthaõóile÷ayaþ // RKV_118.17 // àrdravàsàstu hemante cacàra vipulaü tapaþ / evaü tu tapatastasya indrasya viditàtmanaþ // RKV_118.18 // vatsaràõàü sahasràõi gatàni da÷a bhàrata / tatastvekàda÷e pràpte varùe tu nçpasattama // RKV_118.19 // sahasà bhagavàndevastu tutoùa parame÷varaþ / tathà brahmarùayaþ siddhà brahmaviùõupurogamàþ // RKV_118.20 // tatràjagmuþ suràþ sarve yatra devaþ ÷atakratuþ / dçùñvà samàgatàn devàn çùãü÷caiva mahàmatiþ // RKV_118.21 // uvàca praõato bhåtvà sarvadevapurohitaþ / viditaü sarvameteùàü yathà vçtravadhaþ kçtaþ // RKV_118.22 // yuùmàkaü càj¤ayà pårvaü brahmaviùõumahe÷varàþ / tathàpyevaü brahmahaõaü matvà pàpasya kàriõam // RKV_118.23 // bhramantaü sarvatãrtheùu brahmahatyà na mu¤cati / na nandati jagatsarvaü trailokyaü sacaràcaram // RKV_118.24 // yathà vihãnacandràrkaü tathà ràjyamanàyakam / tasmàtsarve sura÷reùñhà vij¤àpyaü mama samprati // RKV_118.25 // kurvantu ÷akraü nirdoùaü tathà sarve maharùayaþ / bçhaspatimukhodgãrõaü ÷rutvà tadvacanaü ÷ubham // RKV_118.26 // tataþ provàca bhagavànbrahmà lokapitàmahaþ / etatpàpaü mahàghoraü brahmahatyàsamudbhavam // RKV_118.27 // daivatebhyo 'tha bhåtebhya÷caturbhàgaü kùipàmyaham / evaü muktvà kùipaccaino jalopari mahàmatiþ // RKV_118.28 // avagàhya tataþ peyà àpo vai nànyathà budhaiþ / dharàyàmakùipadbhàgaü dvitãyaü padmasaübhavaþ // RKV_118.29 // abhakùyà tena saüjàtà sadàkàlaü vasuüdharà / tadàrdhamarddhaü nàrãõàü dvitãye 'hni yudhiùñhira // RKV_118.30 // nikùipya bhagavàndevaþ punaranyajjagàda ha / asaügràhyà tvasaügràhyà tena jàtà rajasvalà // RKV_118.31 // caturdinàni sà pràj¤aiþ pàpasya mahato mahàt / caturthaü tu tato bhàgaü vibhajya parame÷varaþ // RKV_118.32 // kçùigorakùyavàõijyaiþ ÷ådrasevàkare dvije / tato 'bhinandayàmàsuþ sarve devà maharùayaþ // RKV_118.33 // devendraü vàgbhir iùñàbhir narmadàjalasaüsthitam / vareõa chandayàmàsa tatastuùño mahe÷varaþ // RKV_118.34 // varaü dàsyàmi deve÷a varaü vçõu yathepsitam // RKV_118.35 // indra uvàca: yadi tuùño 'si deve÷a yadi deyo varo mama / atra saüsthàpayiùyàmi sadà saünihito bhava // RKV_118.36 // evamastviti coktvà taü brahmaviùõumahe÷varàþ / jagmuràkà÷amàvi÷ya ståyamànà maharùibhiþ // RKV_118.37 // gateùu devadeveùu devaràjaþ ÷atakratuþ / sthàpayitvà mahàdevaü jagàma trida÷àlayam // RKV_118.38 // indratãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / mahàpàtakayukto 'pi mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_118.39 // indratãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / so '÷vamedhasya yaj¤asya puùkalaü phalam a÷nute // RKV_118.40 // etatte kathitaü sarvaü tãrthamàhàtmyamuttamam / ÷rutamàtreõa yenaiva mucyante pàtakair naràþ // RKV_118.41 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe indratãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñàda÷ottara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 119 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra kahloóãtãrtham uttamam / revàyà÷cottare kåle sarvapàpavinà÷anam // RKV_119.1 // hitàrthaü sarvabhåtànàm çùibhiþ sthàpitaü purà / tapasà tu samuddhçtya narmadàyàü mahàmbhasi // RKV_119.2 // snàtvà tu kapilàtãrthe kapilàü yaþ prayacchati / ÷rutvà càkhyànakaü divyaü bràhmaõà¤chçõu yatphalam // RKV_119.3 // sarveùàmeva dànànàü kapilàdànamuttamam / bràhmaõànveùitaü pårvamçùidevasamàgame // RKV_119.4 // sadyaþ prasåtàü kapilàü ÷obhanàü yaþ prayacchati / sopavàso jitakrodhastasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_119.5 // sasamudraguhà tena sa÷ailavanakànanà / dattà caiva mahàbàho pçthivã nàtra saü÷ayaþ // RKV_119.6 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmaõà yatpurà kçtam / na÷yate kapilàü dattvà saptajanmàrjitaü nçpa // RKV_119.7 // bhåmidànaü dhanaü dhànyaü hastya÷vakanakàdikam / kapilàdànasyaikasya kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm // RKV_119.8 // tatra tãrthe naraþ snàtvà kapilàü yaþ prayacchati / mçto viùõupuraü yàti gãyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_119.9 // yàvanti tasyà romàõi savatsàyàstu bhàrata / tàvadvarùasahasràõi sa svarge krãóate ciram // RKV_119.10 // tato 'vakãrõakàlena tviha mànuùyatàü gataþ / dhanadhànyasamopeto jàyate vipule kule // RKV_119.11 // vedavidyà vratasnàtaþ sarva÷àstravi÷àradaþ / vyàdhi÷okavinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_119.12 // etatte sarvamàkhyàtaü kalhoóãtãrtham uttamam / yatkçtvà sarvapàpebhyo mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_119.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kahloóãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonaviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 120 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ataþ paraü pravakùyàmi kambuke÷varamuttamam / hiraõyaka÷ipurdaityo dànavo baladarpitaþ // RKV_120.1 // avadhyaþ sarvalokànàü triùu lokeùu vi÷rutaþ / tasya putro mahàtejàþ prahlàdo nàma nàmataþ // RKV_120.2 // viùõuprasàdàdbhaktyà ca tasya ràjye pratiùñhitaþ / virocanastasya sutas tasyàpi balireva ca // RKV_120.3 // baliputro 'bhavad bàõastasmàdapi ca ÷ambaraþ / ÷ambarasyànvaye jàtaþ kamburnàma mahàsuraþ // RKV_120.4 // j¤àtvà viùõumayaü ghoraü mahadbhayamupasthitam / dànavànàü vinà÷àya nànyo hetuþ kadàcana // RKV_120.5 // sa tyaktvà putradàràü÷ca suhçdbandhuparigrahàn / cacàra maunamàsthàya tapaþ kamburmahàmatiþ // RKV_120.6 // akùasåtrakaro bhåtvà daõóã muõóã ca mekhalã / ÷àkayàvakabhakùa÷ca valkalàjinasaüvçtaþ // RKV_120.7 // snàtvà nityaü dhçtiparo narmadàjalamà÷ritaþ / påjayaüstu mahàdevamarbudaü varùasaükhyayà // RKV_120.8 // tatastutoùa bhagavàndevadevo mahe÷varaþ / uvàca dànavaü kàle meghagambhãrayà girà // RKV_120.9 // bhobhoþ kambo mahàbhàga tuùño 'haü tava suvrata / iùñaü vratànàü paramaü maunaü sarvàrthasàdhanam // RKV_120.10 // caritaü ca tvayà loke devadànavadu÷caram / varaü vçõãùva bhadraü te yatte manasi rocate // RKV_120.11 // kamburuvàca: yadi prasanno deve÷a yadi deyo varo mama / akùayya÷càvyaya÷caiva svecchayà vicaràmyaham // RKV_120.12 // daityadànavasaïghànàü saüyugeùvapalàyità / bhayaü cànyanna vidyeta muktvà devaü gadàdharam // RKV_120.13 // tasyàhaü saüyuge sàdhyo yenopàyena ÷aïkara / bhavàmi na sadà kàlaü taü vadasva varaü mama // RKV_120.14 // ã÷vara uvàca: mama saünihito yatra tvaü bhaviùyasi dànava / tatra viùõubhayaü nàsti vasàtra vigatajvaraþ // RKV_120.15 // tasya devàdhidevasya vedagarbhasya saüyuge / ÷aïkhacakradharasye÷à nàhaü sarve suràsuràþ // RKV_120.16 // kiü punaryo dviùatyenaü lokàlokaprabhuü harim / sa sukhã vartate kàlaü na nimeùaü mataü mama // RKV_120.17 // tasmàt tvaü parayà bhaktyà sarvabhåtahite rataþ / vasiùyasi ciraü kàlam ityuktvàdar÷anaü gataþ // RKV_120.18 // gate càdar÷anaü deve tatra tãrthe mahàmatiþ / sthàpayàmàsa deve÷aü ÷ivaü ÷àntamanàmayam // RKV_120.19 // tasmiüstãrthe mahàdevaü sthàpayitvà divaü gataþ / tadàprabhçti tatpàrtha kambutãrthamiti ÷rutam / vikhyàtaü sarvalokeùu mahàpàtakanà÷anam // RKV_120.20 // kambutãrthe naraþ snàtvà vidhinàbhyarcya bhàskaram / çgyajuþsàmamantrai÷ca ståyamàno nçpottama // RKV_120.21 // tasya puõyaü samuddiùñaü bràhmaõairvedapàragaiþ / tatsarvaü tu ÷çõuùvàdya mamaiva gadato nçpa // RKV_120.22 // çgyajuþsàmagãteùu sàïgopàïgeùu yatphalam / tatphalaü samavàpnoti gàyatrãmàtramantravit // RKV_120.23 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / påjayed devamã÷ànaü so 'gniùñomaphalaü labhet // RKV_120.24 // akàmo và sakàmo và tatra tãrthe kalevaram / yastyajennàtra sandeho rudralokaü sa gacchati // RKV_120.25 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kambuke÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma viü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 121 màrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla candrahàsamataþ param / yatra siddhiü paràü pràptaþ somaràjaþ surottamaþ // RKV_121.1 // yudhiùñhira uvàca: kathaü siddhiü paràü pràptaþ somanàtho jagatpatiþ / tatsarvaü ÷rotumicchàmi kathayasva mamànagha // RKV_121.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: purà ÷apto munãndreõa dakùeõa kila bhàrata / asevanàddhi dàràõàü kùayarogã bhaviùyasi // RKV_121.3 // udvàhitànàü patnãnàü ye na kurvanti sevanam / yà niùñhà jàyate nçõàü tàü ÷çõuùva naràdhipa // RKV_121.4 // çtàvçtau hi nàrãõàü sevanàjjàyate sutaþ / sutàtsvarga÷ca mokùa÷ca ityevaü ÷rutibhàùitam // RKV_121.5 // tatkàlocitadharmeõa veùñito raurave patet / tasyàstadrudhiraü pàpaþ pibate kàlamãpsitam // RKV_121.6 // tato 'vatãrõaþ kàlena yàü yàü yoniü prayàsyati / tasyàü tasyàü sa duùñàtmà durbhago jàyate sadà // RKV_121.7 // nàrãõàü tu sadà kàmo 'bhyadhikàþ parivartate / vi÷eùeõa çtau kàle pãóyate kàmasàyakaiþ // RKV_121.8 // paribhåtà hità bhartrà dhyàyante 'nyaü patiü striyaþ / tataþ putraþ samutpanno hyañate kulamuttamam // RKV_121.9 // svargasthàstena pitaraþ pårvajàste pitàmahàþ / patanti jàtamàtreõa kulañastena cocyate // RKV_121.10 // tena karmavipàkena kùayarogyabhavaccha÷ã / tyaktvà lokaü surendràõàü martyalokamupàgataþ // RKV_121.11 // tatastãrthànyanekàni puõyànyàyatanàni ca / bhramanvai narmadàü pràptaþ sarvapàpapraõà÷anãm // RKV_121.12 // upavàsaü ca dànàni vratàni niyamàüs tathà / cacàra dvàda÷àbdàni tato muktaþ sa kilbiùaiþ // RKV_121.13 // snàpayitvà mahàdevaü sarvapàtakanà÷anam / jagàma prabhayà pårõaþ sa ca lokamanuttamam // RKV_121.14 // yenaiva sthàpito devaþ påjyate varùasaükhyayà / tàvadvarùasahasràõi rudraloke sa påjyate // RKV_121.15 // tena devànvidhànoktànsthàpayanti narà bhuvi / akùayaü càvyayaü yasmàtkàlaü bhu¤janti mànavàþ // RKV_121.16 // somatãrthe naraþ snàtvà påjayeddevamã÷varam / sa bhràjate naro loke somavat priyadar÷anaþ // RKV_121.17 // candrahàse tu yo gatvà grahaõe candrasåryayoþ / snànaü samàcared bhaktyà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_121.18 // tatra snànaü ca dànaü ca candrahàse ÷ubhà÷ubham / kçtaü nçpavara÷reùñha sarvaü bhavati càkùayam // RKV_121.19 // te dhanyàste mahàtmànas teùàü janma sujãvitam / candrahàse tu ye snàtvà pa÷yanti grahaõaü naràþ // RKV_121.20 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmajaü yatpuràkçtam / snànamàtreõa ràjendra tatra tãrthe praõa÷yati // RKV_121.21 // bahavastaü na jànanti mahàmohasamanvitàþ / dehasthamiva sarveùàü paramànandaråpiõam // RKV_121.22 // pa÷cime sàgare gatvà somatãrthe tu yatphalam / tatsamagram avàpnoti candrahàse na saü÷ayaþ // RKV_121.23 // saükràntau ca vyatãpàte ayane viùuve tathà / candrahàse naraþ snàtvà sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_121.24 // te måóhàste duràcàràsteùàü janma nirarthakam / candrahàsaü na jànanti ye revàyàü vyavasthitam // RKV_121.25 // candrahàse tu yaþ ka÷citsaünyàsaü kurute dvijaþ / anivartikà gatistasya somalokànna saü÷ayaþ // RKV_121.26 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe somatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikaviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 122 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla kohanasveti vi÷rutam / sarvapàpaharaü puõyaü tãrthaü mçtyuvinà÷anam // RKV_122.1 // purà tatra dvijaþ ka÷cidvedavedàïgapàragaþ / patnãputrasuhçdvargaiþ svakarmanirato 'vasat // RKV_122.2 // yudhiùñhira uvàca: bràhmaõasya tu yatkarma utpattiþ kùatriyasya tu / vai÷yasyàpi ca ÷ådrasya tatsarvaü kathayasva me // RKV_122.3 // dharmasyàrhasya kàmasya mokùasya ca paraü vidhim / nikhilaü j¤àtum icchàmi nànyo vettà matirmama // RKV_122.4 // màrkaõóeya uvàca: utpattikàraõaü brahmà devadevaþ prakãrtitaþ / prathamaü sarvabhåtànàü caràcarajagadguruþ // RKV_122.5 // dvijàtayo mukhàjjàtàþ kùatriyà bàhuyantrataþ / åruprade÷àd vai÷yàstu ÷ådràþ pàdeùvathàbhavan // RKV_122.6 // tatastvanye pçthagvarõàþ pçthagdharmàn samàcaran / paryàyeõa samutpannà hyanulomavilomataþ // RKV_122.7 // teùàü dharmaü pravakùyàmi ÷rutismçtyarthacoditam / yena samyakkçtenaiva sarve yànti paràü gatim // RKV_122.8 // gatirdhyànaü vinà bhaktair bràhmaõaiþ pràpyate nçpa / adhyàpayanyato vedànvedaü vàpi yathàvidhi // RKV_122.9 // kulajàü råpasampannàü sarvalakùaõalakùitàm / udvàhayettataþ patnãü guruõànumate tadà // RKV_122.10 // tataþ smàrtaü vivàhàgniü ÷rautaü và påjayet kramàt / pratigrahadhano bhåtvà dambhalobhavivarjitaþ // RKV_122.11 // pa¤cayaj¤avidhànàni kàrayedvai yathàvidhi / vanaü gacchet tataþ pa÷càddvitãyà÷ramasevanàt // RKV_122.12 // putreùu bhàryàü nikùipya sarvasaïgavivarjitaþ / iùñàüllokànavàpnoti na ceha jàyate punaþ // RKV_122.13 // kùatriyastu sthito ràjye pàlayitvà vasuüdharàm / ÷a÷vaddharmamanà÷caiva pràpnoti paramàü gatim // RKV_122.14 // vai÷yadharmo na sandehaþ kçùigorakùaõe rataþ / satya÷aucasamopeto gacchate svargamuttamam // RKV_122.15 // na ÷ådrasya pçthagdharmo vihitaþ parameùñhinà / na mantro na ca saüskàro na vidyàparisevanam // RKV_122.16 // na ÷abdavidyàsamayo devatàbhyarcanàni ca / yathà jàtena satataü vartitavyamaharni÷am // RKV_122.17 // sa dharmaþ sarvavarõànàü purà sçùñaþ svayambhuvà / mantrasaüskàrasampannàstrayo varõà dvijàtayaþ // RKV_122.18 // teùàü matamanàdçtya yadi varteta kàmataþ / sa mçto jàyate ÷và vai gatirårdhvà na vidyate // RKV_122.19 // na teùàü preùaõaü nityaü teùàü matamanusmaran / ya÷obhàgã svadharmasthaþ svargabhàgã sa jàyate // RKV_122.20 // evaü guõagaõàkãrõo 'vasadvipraþ sa bhàrata / hanasveti hanasveti ÷çõoti vàkyamãdç÷am // RKV_122.21 // tato nirãkùate cordhvam adha÷caiva di÷o da÷a / vepamànaþ sa bhãta÷ca praskhalaü÷ca pade pade // RKV_122.22 // ÷çïkhalàyudhahastai÷ca pà÷ai÷caiva sudàruõaiþ / veùñitaü mahiùàråóhaü naraü pa÷yati manmukham // RKV_122.23 // kçùõàüjanacayaprakhyaü kçùõàmbaravibhåùitam / raktàkùamàyatabhujaü sarvalakùaõalakùitam // RKV_122.24 // dçùñvà taü tu samàyàntaü nirãkùyàtmànamàtmanà / japa¤jàpyaü ca paramaü ÷atarudrãyasaüstavam // RKV_122.25 // tataþ provàca bhagavànyamaþ saüyamano mahàn / ÷çõu vàkyamato brahmanyamo 'haü sarvajantuùu // RKV_122.26 // saüharasva mahàbhàga rudrajàpyaü sudurbhidam / yenàhaü kàlapà÷aistvàü saüyamàmi gatavyathaþ // RKV_122.27 // tacchrutvà niùñhuraü vàkyaü yamasya mukhanirgatam / mahàbhayasamopeto bràhmaõaþ prapalàyitaþ // RKV_122.28 // tasya màrge gatàþ sarve yamena saha kiükaràþ / tiùñha tiùñheti taü vipramåcuste so 'pyadhàvata // RKV_122.29 // tvaramàõaþ pari÷rànto hà hato 'haü duràtmabhiþ / rakùa rakùa mahàdeva ÷araõàgatavatsala // RKV_122.30 // evamuktvàpatadbhåmau liïgamàliïgya bhàrata / gatasattvaþ sa viprendraþ samà÷ritya sure÷varam // RKV_122.31 // taü dçùñvà patitaü bhåmau devadevo mahe÷varaþ / ko haniùyati màbhaistvaü huïkàramakarottadà // RKV_122.32 // tena te kiükaràþ sarve yamena saha bhàrata / huïkàreõa gatàþ sarve meghà vàtahatà yathà // RKV_122.33 // tadàprabhçti tattãrthaü kohanasveti vi÷rutam / sarvapàpaharaü puõyaü sarvatãrtheùvanuttamam // RKV_122.34 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / agniùñomasya yaj¤asya phalamàpnotyanuttamam // RKV_122.35 // tatra tãrthe tu ràjendra pràõatyàgaü karoti yaþ / na pa÷yati yamaü devamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_122.36 // agniprave÷aü yaþ kuryàjjale và nçpasattama / agniloke vaset tàvad yàvat kalpa÷atatrayam // RKV_122.37 // evaü varuõaloke 'pi vasitvà kàlamãpsitam / iha lokamanupràpto mahàdhanapatirbhavet // RKV_122.38 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kohanatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvàviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 123 màrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra karmadãtãrtham uttamam / yatra tiùñhati vighne÷o gaõanàtho mahàbalaþ // RKV_123.1 // tatra tãrthe naraþ snàtvà caturthyàü và hyupoùitaþ / vighnaü na vidyate tasya saptajanmani bhàrata // RKV_123.2 // tatra tãrthe hi yatkiücid dãyate nçpasattama / tadakùayaphalaü sarvaü jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_123.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe karmade÷varatãrthamàhatmyavarõanaü nàma trayoviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ|| RKV adhyàya 124 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla narmade÷varamuttamam / tatra tãrthe naraþ snàtvà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_124.1 // agniprave÷a÷ca jale 'thavà mçtyuranà÷ake / anivartikà gatistasya yathà me ÷aïkaro 'bravãt // RKV_124.2 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmade÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 125 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla ravitãrthamanuttamam / yatra devaþ sahasràü÷ustapastaptvà divaü gataþ // RKV_125.1 // yudhiùñhira uvàca: kathaü devo jagaddhàtà sarvadevanamaskçtaþ / tapastapati deve÷astàpaso bhàskaro raviþ // RKV_125.2 // àràdhyaþ sarvabhåtànàü sarvadevai÷ca påjitaþ / pratyakùo dç÷yate loke sçùñisaühàrakàrakaþ // RKV_125.3 // àdityatvaü kathaü pràptaþ kathaü bhàskara ucyate / sarvametatsamàsena kathayasva mamànagha // RKV_125.4 // màrkaõóeya uvàca: mahàpra÷no mahàràja yastvayà paripçcchitaþ / tatsarvaü sampravakùyàmi namaskçtya svayambhuvam // RKV_125.5 // àsãdidaü tamobhåtamapraj¤àtamalakùaõam / apratarkyam avij¤eyaü prasuptam iva sarvataþ // RKV_125.6 // tatas teja÷ca divyaü ca taptapiõóamanuttamam / àkà÷àttu yathaivolkà sçùñihetor adhomukhã // RKV_125.7 // tattejaso 'ntaþ puruùaþ saüjàtaþ sarvabhåùitaþ / sa ÷ivo 'pàõipàda÷ca yena sarvamidaü tatam // RKV_125.8 // tasyotpannasya bhåtasya tejo råpasya bhàrata / pa÷càtprajàpatirbhåyaþ kàlaþ kàlàntareõa vai // RKV_125.9 // agnirjàtaþ sa bhåtànàü manuùyàsurarakùasàm / sarvadevàdhideva÷ca àdityastena cocyate // RKV_125.10 // àdau tasya namaskàro 'nyeùàü ca tadanantaram / kriyate daivataiþ sarvaistena sarvairmaharùibhiþ // RKV_125.11 // tisraþ sandhyàstrayo devàþ sàünidhyàþ såryamaõóale / namaskçtena såryeõa sarve devà namaskçtàþ // RKV_125.12 // na divà na bhaved ràtriþ ùaõmàsà dakùiõàyanam / ayanaü cottaraü càpi bhàskareõa vinà nçpa // RKV_125.13 // snànaü dànaü japo homaþ svàdhyàyo devatàrcanam / na vartate vinà såryaü tena påjyatamo raviþ // RKV_125.14 // ÷abdagàþ ÷rutimukhyà÷ca brahmaviùõumahe÷varàþ / pratyakùo bhagavàndevo dç÷yate lokapàvanaþ // RKV_125.15 // utpattiþ pralayasthànaü nidhànaü bãjamavyayam / hetureko jagannàtho nànyo vidyeta bhàskaràt // RKV_125.16 // evamàtmabhavaü kçtvà jagatsthàvarajaïgamam / lokànàü tu hitàrthàya sthàpayed dharmapaddhatim // RKV_125.17 // narmadàtañamà÷ritya sthàpayitvàtmanas tanum / sahasràü÷uü nidhiü dhàmnàü jagàmàkà÷amavyayam // RKV_125.18 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / sahasrakiraõaü devaü nàmamantravidhànataþ // RKV_125.19 // tena taptaü hutaü tena tena sarvamanuùñhitam / tena samyagvidhànena sampràptaü paramaü padam // RKV_125.20 // te dhanyàste mahàtmànasteùàü janma sujãvitam / snàtvà ye narmadàtoye devaü pa÷yanti bhàskaram // RKV_125.21 // tathà devasya ràjendra ye kurvanti pradakùiõam / ananyabhaktyà satataü trirakùarasamanvitàþ // RKV_125.22 // tena påta÷arãràste mantreõa gatapàtakàþ / yatpuõyaü ca bhavet teùàü tadihaikamanàþ ÷çõu // RKV_125.23 // sasamudraguhà tena sa÷ailavanakànanà / pradakùiõãkçtà sarvà pçthivã nàtra saü÷ayaþ // RKV_125.24 // mantramålam idaü sarvaü trailokyaü sacaràcaram / tena mantravihãnaü tu kàryaü loke na sidhyati // RKV_125.25 // yathà kàùñhamayo hastã yathà carmamayo mçgaþ / kàryàrthaü naiva sidhyeta tathà karma hyamantrakam // RKV_125.26 // bhasmahutaü pàrtha yathà toyavivarjitam / niùphalaü jàyate dànaü tathà mantravivarjitam // RKV_125.27 // kàùñhapàùàõaloùñeùu mçnmayeùu vi÷eùataþ / mantreõa loke påjàü tu kurvanti na hyamantrataþ // RKV_125.28 // dvàda÷àbdànnamaskàràdbhaktyà yallabhate phalam / mantrayuktanamaskàràtsakçttallabhate phalam // RKV_125.29 // saükràntau ca vyatãpàte ayane viùuve tathà / narmadàyà jale snàtvà yastu påjayate ravim // RKV_125.30 // dvàda÷àbdena yat pàpam aj¤ànaj¤ànasaücitam / tatkùaõànna÷yate sarvaü vahninà tu tuùaü yathà // RKV_125.31 // candrasåryagrahe snàtvà sopavàso jitendriyaþ / tatràdityamukhaü dçùñvà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_125.32 // màghamàse tu sampràpte saptamyàü nçpasattama / sopavàso jitakrodha uùitvà såryamandire // RKV_125.33 // pràtaþ snàtvà vidhànena dadàtyarghaü divàkare / vidhinà mantrayuktena sa labhet puõyamuttamam // RKV_125.34 // pitçdevamanuùyàõàü kçtvà hyudakatarpaõam / mandire devadevasya tataþ påjàü samàcaret // RKV_125.35 // gandhaiþ puùpaistathà dhåpairdãpanaivedya÷obhanaiþ / påjayitvà jagannàthaü tato mantramudãrayet // RKV_125.36 // viùõuþ ÷akro yamo dhàtà mitro 'tha varuõastathà / vivasvànsavità påùà caõóàü÷urbharga eva ca // RKV_125.37 // iti dvàda÷anàmàni japankçtvà pradakùiõàm / yatphalaü labhate pàrtha tadihaikamanàþ ÷çõu // RKV_125.38 // daridro vyàdhito måko badhiro jaóa eva ca / na bhavetsapta janmàni ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_125.39 // evaü j¤àtvà vidhànena japanmantraü vicakùaõaþ / àràdhayed raviü bhaktyà ya icchetpuõyamuttamam // RKV_125.40 // mantrahãnàü tu yaþ kuryàd bhaktiü devasya bhàrata / sa vióambati càtmànaü pa÷ukãñapataïgavat // RKV_125.41 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit tyajate dehamuttamam / sa gatastatra devaistu påjyamàno maharùibhiþ // RKV_125.42 // svecchayà suciraü kàlamiha loke nçpo bhavet // RKV_125.43 // putrapautrasamàyukto hastya÷varathasaïkulaþ / dàsãdàsa÷atopeto jàyate vipule kule // RKV_125.44 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ravitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤caviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 126 màrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra paraü tãrthamayonijam / snàtamàtro narastatra na pa÷yed yonisaïkañam // RKV_126.1 // tatra tãrthe naraþ snàtvà påjayed devamã÷varam / ayonijo mahàdeva yathà tvaü parame÷vara // RKV_126.2 // tathà mocaya màü deva sambhavàd yonisaïkañàt / gandhapuùpàdidhåpai÷ca sa mucyet sarvapàtakaiþ // RKV_126.3 // tasya devasya yo bhaktyà kurute liïgapåraõam / sa vaseddevadevasya yàvatsikthasya saükhyayà // RKV_126.4 // ayonije mahàdevaü snàpayed gandhavàriõà / madhukùãreõa dadhnà và sa labhed vipulàü ÷riyam // RKV_126.5 // aùñabhyàü ca site pakùe asitàü và caturda÷ãm / påjayitvà mahàdevaü prãõayed gãtavàdyakaiþ // RKV_126.6 // vasetsa ca ÷ive loke ye kurvanti manoharam / te vasanti ÷ive loke yàvad àbhåtasamplavam // RKV_126.7 // tasya devasya bhaktyà tu yaþ karoti pradakùiõàm / vij¤àpayaü÷ca satataü mantreõànena bhàrata // RKV_126.8 // tasya yatphalamuddiùñaü pàramparyeõa mànavaiþ / sakà÷àddevadevasya tacchçõuùva samàdhinà // RKV_126.9 // ayonijo mahàdeva yathà tvaü parame÷vara / tathà mocaya màü ÷arva sambhavàdyonisaïkañàt // RKV_126.10 // kiü tasya bahubhirmantraiþ kaüñha÷oùaõatatparaiþ / yenauünamaþ ÷ivàyeti proktaü devasya saünidhau // RKV_126.11 // tenàdhãtaü ÷rutaü tena tena sarvamanuùñhitam / yenauünamaþ ÷ivàyeti mantràbhyàsaþ sthirãkçtaþ // RKV_126.12 // na tatphalamavàpnoti sarvadeveùu vai dvijaþ / yatphalaü samavàpnoti ùaóakùara udãraõàt // RKV_126.13 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayecchivayoginam / dvijànàmayutaü sàgraü sa labhet phalamuttamam // RKV_126.14 // athavà bhaktiyuktastu teùàü dànte jitendriye / saüskçtya dadate bhikùàü phalaü tasya tato 'dhikam // RKV_126.15 // yatihaste jalaü dadyàd bhikùàü dattvà punarjalam / sà bhikùà meruõà tulyà tajjalaü sàgaropamam // RKV_126.16 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ayoniprabhavatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 127 màrkaõóeya uvàca: tato gacchet tu ràjendra agnitãrthamanuttamam / tatra snàtvà tu pakùàdau mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_127.1 // tatra tãrthe tu yaþ kanyàü dadyàt svayamalaükçtàm / tasya yatphalamuddiùñaü tacchçõuùva narottama // RKV_127.2 // agniùñomàtiràtràbhyàü ÷ataü ÷ataguõãkçtam / pràpnoti puruùo dattvà yathà÷aktyà hyalaükçtàm // RKV_127.3 // tasyàþ putraprapautràõàü yà bhaved romasaügatiþ / sa yàti tena mànena ÷ivaloke paràü gatim // RKV_127.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe agnitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptaviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 128 màrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra bhçkuñe÷varam uttamam / yatra siddho mahàbhàgo bhçguþ paramakopanaþ // RKV_128.1 // tena varùa÷ataü sàgraü tapa÷cãrõaü purànagha / putràrthaü varayàmàsa putraü putravatàü varaþ // RKV_128.2 // varo datto mahàbhàga devenàndhakaghàtinà / tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam // RKV_128.3 // agniùñomasya yaj¤asya phalamaùñaguõaü labhet / bhçkuñe÷aü tu yaþ ka÷cid ghçtena madhunà saha // RKV_128.4 // putràrthã snàpayed bhaktyà sa labhet putramãpsitam / tatra tãrthe tu yaþ snàtvà dadyàd vipràya kà¤canam // RKV_128.5 // godànaü và mahãü vàpi tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_128.6 // sasamudraguhà tena sa÷ailavanakànanà / dattà pçthvã na sandehas tena sarvà nçpottama // RKV_128.7 // tena dànena sa svarge krãóayitvà yathàsukham / martye bhavati ràjendro bràhmaõo và supåjitaþ // RKV_128.8 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhçkuñe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñàviü÷atyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 129 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchen mahãpàla brahmatãrthamanuttamam / anyeùàü caiva tãrthànàü paràtparataraü mahat // RKV_129.1 // tatra tãrthe sura÷reùñho brahmà lokapitàmahaþ / caturõàmapi varõànàü narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_129.2 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmajaü yatpuràkçtam / tatkùàlayati deve÷o dar÷anàd eva pàtakam // RKV_129.3 // ÷rutismçtyuditànyeva tatra snàtvà dvijarùabhàþ / pràya÷cittàni kurvanti teùàü vàsastriviùñape // RKV_129.4 // ye punaþ ÷àstramutsçjya kàmalobhaprapãóitàþ / pràya÷cittaü vadiùyanti te vai nirayagàminaþ // RKV_129.5 // snàtvàdau pàtakã brahmannatvà tu kãrtayed agham / tasya tanna÷yate kùipraü tamaþ såryodaye yathà // RKV_129.6 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet pitçdevatàþ / agniùñomasya yaj¤asya sa labhet phalamuttamam // RKV_129.7 // tatra tãrthe tu yad dànaü brahmoddi÷ya prayacchati / tadakùayaphalaü sarvamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_129.8 // gàyatrãsàramàtro 'pi tatra yaþ kriyate japaþ / çgyajuþsàmasahitaþ sa bhavennàtra saü÷ayaþ // RKV_129.9 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà tyajeddehaü sudustyajam / anivartikà gatistasya brahmalokàn na saü÷ayaþ // RKV_129.10 // yàvadasthãni tiùñhanti brahmatãrthe ca dehinàm / tàvad varùasahasràõi devaloke mahãyate // RKV_129.11 // avatãrõastato loke brahmaj¤o jàyate kule / uttamaþ sarvavarõànàü devànàmiva devatà // RKV_129.12 // vidyàsthànàni sarvàõi vetti vedàïgapàragaþ / jàyate påjito loke ràjabhiþ sa na saü÷ayaþ // RKV_129.13 // putrapautrasamopetaþ sarvavyàdhivivarjitaþ / jãvedvarùa÷ataü sàgraü brahmatãrthaprabhàvataþ // RKV_129.14 // etatpuõyaü pàpaharaü tãrthaü j¤ànavatàü varam / ye pa÷yanti mahàtmàno hyamçtatvaü prayànti te // RKV_129.15 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe brahmatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonatriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ|| RKV adhyàya 130 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle devatãrthamanuttamam / tatra devaiþ samàgatya toùitaþ parame÷varaþ // RKV_130.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà kàmakrodhavivarjitaþ / sa labhennàtra sandeho gosahasraphalaü dhruvam // RKV_130.2 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe devatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma triü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 131 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle nàgatãrthamanuttamam / yatra siddhà mahànàgà bhaye jàte tato nçpa // RKV_131.1 // yudhiùñhira uvàca: mahàbhayànàü lokasya nàgànàü dvijasattama / kathaü jàtaü bhayaü tãvraü yena te tapasi sthitàþ // RKV_131.2 // bhåtaü bhavyaü bhaviùyacca yatsuràsuramànave / tàta te viditaü sarvaü tena me kautukaü mahat // RKV_131.3 // mama saütàpajaü duþkhaü duryodhanasamudbhavam / tava vaktràmbujaughena plàvitaü nirvçtiü gatam // RKV_131.4 // ÷rutvà tava mukhodgãtàü kathàü pàpapraõà÷anãm / bhåyo bhåyaþ smçtirjàtà ÷ravaõe mama suvrata // RKV_131.5 // na kle÷atvaü dvije yuktaü na cànyo jànate phalam / vidyàdànasya mahataþ ÷ràvitasya sutasya ca // RKV_131.6 // evaü j¤àtvà yathànyàyaü yaþ pra÷naþ pçcchito mayà / kathà tu kathyatàü vipra dayàü kçtvà mamopari // RKV_131.7 // màrkaõóeya uvàca: yathà yathà tvaü nçpa bhàùase ca tathà tathà me sukhameti bhàratã / ÷aithilyabhàvàjjarayànvitasya tvatsauhçdaü na÷yati naiva tàta // RKV_131.8 // kathayàmi yathàvçttam itihàsaü puràtanam / kathitaü pårvato vçddhaiþ pàramparyeõa bhàrata // RKV_131.9 // dve bhàrye ka÷yapasyàstàü sarvalokeùvanuttame / garutmato vai vinatà sarpàõàü kadrureva ca // RKV_131.10 // a÷vasaüdar÷anàt tàbhyàü kaliråpaü vyavasthitam / prabhàtakàle ràjendra bhàskaràkàravarcasam // RKV_131.11 // taü dçùñvà vinatà råpam a÷vaü sarvatra pàõóuram / atha tàü kadråmavocatsà pa÷ya pa÷ya varànane // RKV_131.12 // uccaiþ÷ravasaþ sàdç÷yaü pa÷ya sarvatra pàõóuram / dhàvamànam avi÷ràntaü javena pavanopamam // RKV_131.13 // taü dçùñvà sahasà yàntam ãrùyàbhàvena mohità / kçùõaü matvà tathàjalpattayà saha nçpottama // RKV_131.14 // vinate tvaü mçùà loke nç÷aüse kulapàüsani / kçùõaü cainaü vada ÷vetaü narakaü yàsyase param // RKV_131.15 // vinatovàca: satyànçte tu vacane paõo 'yaü te mamaiva tu / sahasraü vatsaràndàsã bhaveyaü tava ve÷mani // RKV_131.16 // tatheti te pratij¤àya ràtrau gatvà svakaü gçham / parityajya ubhe te tu krodhamårchitamårchite // RKV_131.17 // bandhugarvasya gatvà tu kathayàmàsa taü paõam / kadrårvinatayà sàrddhaü yadvçttaü pramadàlaye // RKV_131.18 // tacchrutvà bàndhavàþ sarve kadråputràstathaiva ca / na manyante hitaü kàryaü kçtaü màtrà vigarhitam // RKV_131.19 // akçùõaþ kçùõatàm amba kathaü gaccheddhayottamaþ / dàsatvaü pràpsyase tvaü hi paõenànena suvrate // RKV_131.20 // kadråruvàca: bhaveyaü na yathàdàsã tatkurudhvaü hi satvaram / vi÷adhvaü romakåpeùu tasyà÷vasya matirmama // RKV_131.21 // kùaõamàtraü kçte kàrye sà dàsã ca bhavenmama / tataþ svasthoragàþ sarve bhaviùyatha yathàsukham // RKV_131.22 // sarpà åcuþ / yathà tvaü jananã devi pannagànàü matà bhuvi / tathàpi sà vi÷eùeõa va¤citavyà na karhicit // RKV_131.23 // kadråruvàca: mama vàkyamakurvàõà ye kecidbhuvi pannagàþ / havyavàhamukhaü sarve te yàsyantyavicàritàþ // RKV_131.24 // etacchrutvà tu vacanaü ghoraü màtçmukhodbhavam / kecitpraviùñà romàõi tathànye girisaüsthitàþ // RKV_131.25 // kecitpraviùñà jàhnavyàmanye ca tapasi sthitàþ // RKV_131.26 // tato varùasahasrànte tutoùa parame÷varaþ / mahàdevo jagaddhàtà hyuvàca parayà girà // RKV_131.27 // bho bhoþ sarpà nivartadhvaü tapaso 'sya mahatphalam / yamicchatha dadàmyadya nàtra kàryà vicàraõà // RKV_131.28 // sarpà åcuþ / kadrå÷àpabhayàdbhãtà devadeva mahe÷vara / tava pàr÷ve vasiùyàmo yàvadàbhåtasamplavam // RKV_131.29 // devadeva uvàca: eka÷càyaü mahàbàhurvàsukirbhujagottamaþ / mama pàr÷ve vasennityaü sarveùàü bhayarakùakaþ // RKV_131.30 // anyeùàü caiva sarpàõàü bhayaü nàsti mamàj¤ayà / àplutya narmadàtoye bhujagàste ca rakùitàþ // RKV_131.31 // nàsti mçtyubhayaü teùàü vasadhvaü yatra cepsitam / kadrå÷àpabhayaü nàsti hyeùa me vistaraþ paraþ // RKV_131.32 // evaü dattvà varaü teùàü devadevo mahe÷varaþ / jagàmàkà÷amàvi÷ya kailàsaü dharaõãdharam // RKV_131.33 // gate càdar÷anaü deve vàsukipramukhà nçpa / sthàpayitvà tathà jagmurdevadevaü mahe÷varam // RKV_131.34 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit pa¤camyàmarcayecchivam / tasya nàgakulànyaùñau na hiüsanti kadàcana // RKV_131.35 // mçtaþ kàlena mahatà tatra tãrthe nare÷vara / ÷ivasyànucaro bhåtvà vasate kàlamãpsitam // RKV_131.36 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nàge÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikatriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 132 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra uttare narmadàtañe / sarvapàpaharaü tãrthaü vàràhaü nàma nàmataþ // RKV_132.1 // tatra devo jagaddhàtà vàràhaü råpam àsthitaþ / sthito lokahitàrthàya saüsàràrõavatàrakaþ // RKV_132.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayed dharaõãdharam / gandhamàlyavi÷eùai÷ca jaya÷abdàdimaïgalaiþ // RKV_132.3 // upavàsaparo bhåtvà dvàda÷yàü nçpasattama / vçùalàþ pàpakarmàõas tathaivàndhapi÷àcinaþ // RKV_132.4 // àlàpàd gàtrasaüparkàn niþ÷vàsàt sahabhojanàt / pàpaü saükramate yasmàt tasmàt tàn parivarjayet // RKV_132.5 // bràhmaõàn påjayed bhaktyà yathà÷aktyà yathàvidhi / ràtrau jàgaraõaü kàryaü kathàyàü tatra bhàrata // RKV_132.6 // prabhàte vimale snàtvà tatra tãrthe jagadgurum / ye pa÷yanti jitakrodhàste muktàþ sarvapàtakaiþ // RKV_132.7 // yathà tu dçùñvà bhujagàþ suparõaü na÷yanti muktvà viùamugratejaþ / na÷yanti pàpàni tathaiva ÷ãghraü dçùñvà mukhaü ÷åkararåpiõastu // RKV_132.8 // nabhogataü na÷yati càndhakàraü dçùñvà raviü devavaraü tathaiva / na÷yanti pàpàni sudustaràõi dçùñvà mukhaü pàrtha dharàdharasya // RKV_132.9 // kiü tasya bahubhir mantrair bhaktir yasya janàrdane / namo nàràyaõàyeti mantraþ sarvàrthasàdhakaþ // RKV_132.10 // eko 'pi kçùõasya kçtaþ praõàmo da÷à÷vamedhàvabhçthena tulyaþ / da÷à÷vamedhã punareti janma kçùõapraõàmã na punarbhavàya // RKV_132.11 // dhyàyamànà mahàtmàno råpaü nàràyaõaü hareþ / ye tyajanti svakaü dehaü tatra tãrthe jitendriyàþ // RKV_132.12 // te gacchantyamalaü sthànaü yatsurair api durlabham / kùaràkùaravinirmuktaü tadviùõoþ paramaü padam // RKV_132.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe àdivàràhatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvàtriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 133 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla paraü tãrthacatuùñayam / yeùàü dar÷anamàtreõa sarvapàpakùayo bhavet // RKV_133.1 // kauberaü vàruõaü yàmyaü vàyavyaü tu tataþ param / yatra siddhà mahàpràj¤à lokapàlà mahàbalàþ // RKV_133.2 // yudhiùñhira uvàca: kimarthaü lokapàlai÷ca tapa÷cãrõaü purànagha / narmadàtañamà÷ritya hyetanme vaktumarhasi // RKV_133.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: adhiùñhànaü samicchanti hyacalaü nirbale sati / saüsàre sarvabhåtànàü tçõabinduvadasthire // RKV_133.4 // kadalãsàraniþsàre mçgatçùõeva ca¤cale / sthàvare jaïgame sarve bhåtagràme caturvidhe // RKV_133.5 // dharmo màtà pità dharmo dharmo bandhuþ suhçt tathà / àdhàraþ sarvabhåtànàü trailokye sacaràcare // RKV_133.6 // evaü j¤àtvà tu te sarve lokapàlàþ kçtakùaõàþ / tapaste cakruratulaü màrutàhàratatparàþ // RKV_133.7 // tatastuùño mahàdevaþ kçtasyàrddhe gate tadà / anuråpeõa ràjendra yugasya parame÷varaþ // RKV_133.8 // vareõa chandayàmàsa lokapàlàn mahàbalàn / yo yamicchati kàmaü vai taü taü tasya dadàmyaham // RKV_133.9 // etacchrutvà vacastasya lokapàlà jagaddhitàþ / varadaü pràrthayàmàsur devaü varam anuttamam // RKV_133.10 // kubera uvàca: yadi tuùño mahàdeva yadi deyo varo mama / yakùàõàm ã÷vara÷càhaü bhavàmi dhanadastviti // RKV_133.11 // tataþ provàca deve÷aü yamaþ saüyamane rataþ / tatra pradhàno bhagavàn bhaveyaü sarvajantuùu // RKV_133.12 // varuõo 'nantaraü pràha praõamya tu mahe÷varam / krãóeyaü vàruõe loke yàdogaõasamanvitaþ // RKV_133.13 // jagàdà÷u tato vàyuþ praõamya tu mahe÷varam / vyàpakatvaü trilokeùu pràrthayàmàsa bhàrata // RKV_133.14 // teùàü yadãpsitaü kàmamumayà saha ÷aïkaraþ / sarveùàü lokapàlànaþ dattvà càdar÷anaü gataþ // RKV_133.15 // gate mahe÷vare deve yathàsthànaü tu te sthitàþ / sthàpanà ca kçtà sarvaiþ svanàmnaiva pçthakpçthak // RKV_133.16 // kubera÷ca kubere÷aü yama÷caiva yame÷varam / varuõo varuõe÷aü tu vàto vàte÷varaü nçpa // RKV_133.17 // tarpaõaü vidadhuþ sarve mantrai÷ca vividhaiþ ÷ubhaiþ / sarve sarve÷varaü deva påjayitvà yathàvidhi // RKV_133.18 // àhvayàmàsus tàn viprànsarve sarve÷varà iva / kùàntadàntajitakrodhànsarvabhåtàbhayapradàn // RKV_133.19 // vedavidyàvratasnàtàn sarva÷àstravi÷àradàn / çgyajuþsàmasaüyuktàüs tathàtharvavibhåùitàn // RKV_133.20 // càturvidhyaü tu sarveùàü dànaü dàsyàma gçhõata / evamuktvà tu sarveùàü vipràõàü dànamuttamam // RKV_133.21 // tatra sthàne dadus teùàü bhåmidànam anuttamam / yàvaccandra÷ca sårya÷ca yàvat tiùñhati medinã // RKV_133.22 // tàvaddànaü tu yuùmàkaü paripanthã na ka÷cana / ràjà và ràjatulyo và lokapàlair anuttamam // RKV_133.23 // dattaü lopayate måóhaþ ÷råyatàü tasya yo vidhiþ / ÷oùayeddhanado vittaü tasya pàpasya bhàrata // RKV_133.24 // ÷arãraü varuõo devaþ saütatãü ÷vasanas tathà / àyurnayati tasyà÷u yamaþ saüyamano mahàn // RKV_133.25 // niþ÷eùaü bhasmasàt kçtvà hutabhugyàti bhàrata / tasmàt sarvaprayatnena bràhmaõebhyo yudhiùñhira / bhaktiþ kàryà nçpaiþ sarvair icchadbhiþ ÷reya àtmanaþ // RKV_133.26 // ràjà vçkùo bràhmaõàstasya målaü bhçtyàþ parõà mantriõastasya ÷àkhàþ / tasmàn målaü yatnato rakùaõãyaü måle gupte nàsti vçkùasya nà÷aþ // RKV_133.27 // ùaùñivarùasahasràõi svarge tiùñhati bhåmidaþ / àcchettà càvamantà ca tànyeva narake vaset // RKV_133.28 // svadattà paradattà và pàlanãyà vasuüdharà / yasya yasya yadà bhåmistasya tasya tadà phalam // RKV_133.29 // devatàj¤àmanusmçtya ràjàno ye 'pi tàü nçpa / pàlayiùyanti satataü teùàü vàsastriviùñape // RKV_133.30 // svadattà paradattà và yatnàdrakùyà yudhiùñhira / mahã mahãkùità nityaü dànàcchreyo 'nupàlanam // RKV_133.31 // àyurya÷o balaü vittaü saütati÷càkùayà nçpa / teùàü bhaviùyate nånaü ye prajàpàlane ratàþ // RKV_133.32 // evamuktvà tu tàn sarvàüllokapàlàn dvijottamàn / påjayitvà vidhànena praõipatya vyasarjayan // RKV_133.33 // gateùu vipramukhyeùu snàtvà hutahutà÷anàþ / lokapàlàþ kùudhàviùñàþ paryañanbhaikùamàtmanaþ // RKV_133.34 // asthicarmàva÷eùàïgàþ kapàloddhçtapàõayaþ / alabdhagràsamarddhàrdhaü niryayur nagaràdbahiþ // RKV_133.35 // ÷àpaü dattvà tadà krodhàd bràhmaõàya yudhiùñhira / daridràþ satataü mårkhà bhaveyu÷ca yayurgçhàn // RKV_133.36 // tadàprabhçti te sarve bràhmaõà dhanavarjitàþ / ÷àpadoùeõa kauberyàü saüjàtà duþkhabhàjanàþ // RKV_133.37 // na dhanaü paitçkaü putrairna pità putrapautrikam / bhu¤jate sakalaü kàlamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_133.38 // kubere÷o naraþ snàtvà yastu påjayate ÷ivam / gandhadhåpanamaskàraiþ so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_133.39 // yamatãrthe tu yaþ snàtvà sampa÷yati yame÷varam / sarvapàpaiþ pramucyeta saptajanmàntaràrjitaiþ // RKV_133.40 // pårõamàsyàm amàvàsyàü snàtvà tu pitçtarpaõam / yaþ karoti tilaiþ snànaü tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_133.41 // sutçptàstena toyena pitara÷ca pitàmahàþ / svargasthà dvàda÷àbdàni krãóanti prapitàmahàþ // RKV_133.42 // varuõe÷e naraþ snàtvà hyarcayitvà mahe÷varam / vàjapeyasya yaj¤asya phalaü pràpnoti puùkalam // RKV_133.43 // mçtàü kàlena mahatà loke yatra jale÷varaþ / sa gacchet tatra yànena gãyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_133.44 // vàte÷vare naraþ snàtvà sampåjya ca mahe÷varam / jàyate kçtakçtyo 'sau lokapàlànavekùayan // RKV_133.45 // kiü tasya bahubhiryaj¤airdànairvà bahudakùiõaiþ / snàtvà catuùñaye loke avàptaü janmanaþ phalam // RKV_133.46 // te dhanyàste mahàtmànas teùàü janma sujãvitam / nityaü vasanti kaurilyàü lokapàlànnimantrya ye // RKV_133.47 // etatpuõyaü pàpaharaü dhanyamàyurvivardhanam / pañhatàü ÷çõvatàü caiva sarvapàpakùayo bhavet // RKV_133.48 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kuberàditãrthacatuùñayamàhàtmyavarõanaü nàma trayastriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 134 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle ràme÷varamanuttamam / tãrthaü pàpaharaü puõyaü sarvaduþkhaghnamuttamam // RKV_134.1 // tatra tãrthe tu ye snàtvà påjayanti mahe÷varam / mahàdevaü mahàtmànaü mucyante sarvakilbiùaiþ // RKV_134.2 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ràme÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catustriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 135 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü cànyatsiddhe÷varamanuttamam / tãrthaü sarvaguõopetaü sarvalokeùu påjitam // RKV_135.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà hyumàrudraü prapåjayet / vàjapeyasya yaj¤asya sa labhet phalamuttamam // RKV_135.2 // tena puõyena mahatà mçtaþ svargamavàpnuyàt / apsarogaõasaüvãto jaya÷abdàdimaïgalaiþ // RKV_135.3 // sahasravatsaràüstatra krãóayitvà yathàsukham / dhanadhànyasamopete kule mahati jàyate // RKV_135.4 // påjyamàno nara÷reùñha vedavedàïgapàragaþ / vyàdhi÷okavinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_135.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe siddhe÷varamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤catriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 136 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla càhalye÷varamuttamam / yatra siddhà mahàbhàgà tvahalyà tàpasã purà // RKV_136.1 // gautamo bràhmaõastvàsãt sàkùàd brahmeva càparaþ / satyadharmasamàyukto vànaprasthà÷rame rataþ // RKV_136.2 // tasya patnã mahàbhàgà hyahalyà nàma vi÷rutà / råpayauvanasampannà triùu lokeùu vi÷rutà // RKV_136.3 // asyà apyatiråpeõa devaràjaþ ÷atakratuþ / mohito lobhayàmàsa hyahalyàü balasådanaþ // RKV_136.4 // màü bhajasva varàrohe devaràjam anindite / krãóayasva mayà sàrddhaü triùu lokeùu påjità // RKV_136.5 // kiü kariùyasi vipreõa ÷aucàcàrakç÷ena tu / tapaþsvàdhyàya÷ãlena kli÷yantãva sulocane // RKV_136.6 // evamuktà varàrohà strãsvabhàvàt suca¤calà / manasàdhyàya ÷akraü sà kàmena kaluùãkçtà // RKV_136.7 // tasyà viditvà taü bhàvaü sa devaþ pàka÷àsanaþ / gautamaü va¤cayàmàsa duùñabhàvena bhàvitaþ // RKV_136.8 // viditvà càntaraü tasya gçhãtvà veùamuttamam / ahalyàü ramayàmàsa vi÷vastàü mandiràntike // RKV_136.9 // kùaõamàtràntare tatra devaràjasya bhàrata / àjagàma muni÷reùñho mandiraü tvarayànvitaþ // RKV_136.10 // àgataü gautamaü dçùñvà bhãtabhãtaþ puraüdaraþ / nirgataþ sa tato dçùñvà ÷akro 'yamiti cintayan // RKV_136.11 // tataþ ÷a÷àpa devendraü gautamaþ krodhamårchitaþ / ajitendriyo 'si yasmàttvaü tasmàd bahubhago bhava // RKV_136.12 // evamuktastu devendrastatkùaõàdeva bhàrata / bhagànàü tu sahasreõa tatkùaõàd eva veùñitaþ // RKV_136.13 // tyaktvà ràjyaü suraiþ sàrddhaü gata÷rãko jagàma ha / tapa÷cacàra vipulaü gautamena mahãtale // RKV_136.14 // ahalyàpi tataþ ÷aptà yasmàt tvaü duùñacàriõã / prekùya màü ramase ÷akraü tasmàd a÷mamayã bhava // RKV_136.15 // gate varùasahasrànte ràmaü dçùñvà ya÷asvinam / tãrthayàtràprasaïgena dhautapàpà bhaviùyasi // RKV_136.16 // evaü gate tataþ kàle dçùñà ràmeõa dhãmatà / vi÷vàmitrasahàyena tyaktvà sà÷mamayãü tanum // RKV_136.17 // påjayitvà yathànyàyaü gatapàpà vimatsarà / àgatà narmadàtãre tãrthe snàtvà yathàvidhi // RKV_136.18 // kçtaü càndràyaõaü màsaü kçcchraü cànyaü tataþ param / tatastuùño mahàdevo dattvà varamanuttamam // RKV_136.19 // jagàmàdar÷anaü bhåyo reme comàpati÷ciram / ahalyà tu gate deve sthàpayitvà jagadgurum // RKV_136.20 // ahalye÷varanàmànaü svagçhe càgamatpunaþ / tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam // RKV_136.21 // sa mçtaþ svargamàpnoti yatra devo mahe÷varaþ / krãóayitvà yathàkàmaü tatra loke mahàtapàþ // RKV_136.22 // gate varùasahasrànte mànuùyaü labhate punaþ / dhanadhànyacayopetaþ putrapautrasamanvitaþ // RKV_136.23 // vedavidyà÷rayo dhãmà¤jàyate vimale kule / råpasaubhàgyasampannaþ sarvavyàdhivivarjitaþ / jãvedvarùa÷ataü sàgram ahalyàtãrthasevanàt // RKV_136.24 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ahalyàtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañtriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 137 màrkaõóeya uvàca: dharmaputra tato gacchet karkañe÷varamuttamam / uttare narmadàkåle sarvapàpakùayaükaram // RKV_137.1 // tatra snàtvà vidhànena yastu påjayate ÷ivam / anivartikà gatistasya rudralokàd asaü÷ayam // RKV_137.2 // tasya tãrthasya màhàtmyaü puràõe yacchrutaü mayà / na tadvarõayituü ÷akyaü saükùepeõa vadàmyataþ // RKV_137.3 // tatra tãrthe tu yaþ kuryàtkiücitkarma ÷ubhà÷ubham / harùàn madàn mahàràja tatsarvaü jàyate 'kùayam // RKV_137.4 // tatra tãrthe tapastaptvà vàlakhilyà marãcayaþ / ramante 'dyàpi lokeùu svecchayà kurunandana // RKV_137.5 // tatrasthàstanna jànanti naràj¤ànabahiùkçtàþ / ÷arãrastham ivàtmànam akùayaü jyotikhyayam // RKV_137.6 // tatra tãrthe nçpa÷reùñha devã nàràyaõã purà / adyàpi tapate ghoraü tapo yàvatkilàrbudam // RKV_137.7 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / tasya te dvàda÷àbdàni tçptiü yànti pitàmahàþ // RKV_137.8 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe karkañe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptatriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 138 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchet pàõóuputra ÷akratãrtham anuttamam / yatra siddho mahàbhàgo devaràjaþ ÷atakratuþ // RKV_138.1 // gautamena purà ÷aptaü j¤àtvà devàþ sure÷varam / brahmàdyà devatàþ sarva çùaya÷ca tapodhanàþ // RKV_138.2 // gautamaü pràrthayàmàsur vàkyaiþ sànunayaiþ ÷ubhaiþ / gataràjyaü gata÷rãkaü ÷akraü prati munã÷vara // RKV_138.3 // indrena rahitaü ràjyaü na ka÷cit kàmayed dvija / devo và mànavo vàpi etatte viditaü prabho // RKV_138.4 // tasya tvaü bhagayuktasya dayàü kuru dvijottama / gata÷càdar÷anaü ÷akro dåùitaþ svena pàpmanà // RKV_138.5 // devànàü vacanaü ÷rutvà gautamo vedavittamaþ / tatheti kçtvà ÷akrasya varaü dàtuü pracakrame // RKV_138.6 // etadbhagasahasraü tu purà jàtaü ÷atakrato / tallocanasahasraü tu matprasàdàd bhaviùyati // RKV_138.7 // evamuktaþ sahasràkùaþ praõamya munisattamam / bràhmaõàüs tàn mahàbhàgàn narmadàü pratyagàt tataþ // RKV_138.8 // snàtvà sa vimale toye saüsthàpya tripuràntakam / jagàma trida÷àvàsaü påjyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_138.9 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / paradàràbhigamanàn mucyate pàtakàn naraþ // RKV_138.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷akratãrthamàhàtmyavarõanam nàmàùñatriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 139 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchen mahàràja somatãrthamanuttamam / yatra somastapastaptvà nakùatrapathamàsthitaþ // RKV_139.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàyàdàcamya vidhipårvakam / kçtajàpyo raviü dhyàyet tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_139.2 // çgvedayajurvedàbhyàü sàmavedena bhàrata / japato yatphalaü proktaü gàyatryà càtra tatphalam // RKV_139.3 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà bràhmaõàn bhojayecchuciþ / tena samyagvidhànena koñirbhavati bhojità // RKV_139.4 // pàdukopànahau chatraü vastrakambalavàjinaþ / yo datte vipramukhyàya tasya tatkoñisaümitam // RKV_139.5 // sahasraü tu sahasràõàmançcàü yastu bhojayet / ekasya mantrayuktasya kalàü nàrhati ùoóa÷ãm // RKV_139.6 // evaü tu bhojayet tatra bahvçcaü vedapàragam / ÷àkhàntargam athàdhvaryuü chandogaü và samàptigam // RKV_139.7 // agnihotrasahasrasya yatphalaü pràpyate budhaiþ / samaü tadvedaviduùà tãrthe somasya tatphalam // RKV_139.8 // bhojayedyaþ ÷ataü teùàü sahasraü labhate naraþ / ekasya yogayuktasya tatphalaü kavayo viduþ // RKV_139.9 // saünirudhyendriyagràmaü yatrayatra vasen muniþ / tatratatra kurukùetraü naimiùaü puùkaràõi ca // RKV_139.10 // tasmàtsarvaprayatnena grahaõe candrasåryayoþ / saükràntau ca vyatãpàte yogã bhojyo vi÷eùataþ // RKV_139.11 // saünyàsaü kurute yastu tatra tãrthe yudhiùñhira / vimànena mahàbhàgàþ sa yàti tridivaü naraþ // RKV_139.12 // somasyànucaro bhåtvà tenaiva saha modate // RKV_139.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe somatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonacatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 140 màrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja nandàhradamanuttamam / yatra siddhà mahàbhàgà nandà devã varapradà // RKV_140.1 // mahiùàsure mahàkàye purà devabhayaükare / ÷ålinyà ÷ålabhinnàïge kçte dànavasattame // RKV_140.2 // yenaikàda÷arudrà÷ca hyàdityàþ samarudgaõàþ / vasavo vàyunà sàrddhaü candràdityau sure÷vara // RKV_140.3 // balinà nirjità yena brahmaviùõumahe÷varàþ / saïgràme sumahàghore kçte devabhayaükare // RKV_140.4 // kçtvà tatkadanaü ghoraü nandà devã sure÷varã / yasmàtsnàtà vi÷àlàkùã tena nandàhradaþ smçtaþ // RKV_140.5 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà nandàmuddi÷ya bhàrata / dadàti dànaü viprebhyaþ so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_140.6 // bhairavaü caiva kedàraü tathà rudraü mahàlayam / nandàhrada÷caturthaþ syàtpa¤camaü bhuvi durlabham // RKV_140.7 // bahavastaü na jànanti kàmaràgasamanvitàþ / narmadàyà hradaü puõyaü sarvapàtakanà÷anam // RKV_140.8 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà nandàü devãü prapåjayet / kiü tasya himavanmadhyagamanena prayojanam // RKV_140.9 // paramàrthamavij¤àya paryañanti tamovçtàþ / teùàü samàgame pàrtha ÷rama eva hi kevalam // RKV_140.10 // pçthivyàü sàgaràntàyàü snànadànena yatphalam / tatphalaü samavàpnoti snàtvà nandàhrade nçpa // RKV_140.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nandàhradatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 141 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchen mahãpàla tàpe÷varamanuttamam / yatra sà hariõã siddhà vyàdhabhãtà nare÷vara // RKV_141.1 // jale prakùipya gàtràõi hyantarikùaü gatà tu sà / vyàdho vismitacittastu tàü mçgãmavalokya ca // RKV_141.2 // vimucya sa÷araü càpaü pràrebhe tapa uttamam / divyaü varùasahasraü tu vyàdhenàcaritaü tapaþ // RKV_141.3 // atãte tu tataþ kàle parituùño mahe÷varaþ / varaü bråhi mahàvyàdha yatte manasi rocate // RKV_141.4 // vyàdha uvàca: yadi tuùño 'si deve÷a yadi deyo varo mama / tava pàr÷ve mahàdeva vàso me pratidãyatàm // RKV_141.5 // ã÷vara uvàca: evaü bhavatu te vyàdha yastvayà kàïkùito varaþ / daivadevo mahàdeva ityuktvàntaradhãyata / gate càdar÷anaü deve sthàpayitvà mahe÷varam // RKV_141.6 // påjayitvà vidhànena gato vyàdhastato divam / tadàprabhçti tattãrthaü triùu lokeùu vi÷rutam // RKV_141.7 // vyàdhànutàpasaüjàtaü tàpe÷varamiti ÷rutam / tatra tãrthe tu yaþ snàtvà sampåjayati ÷aïkaram // RKV_141.8 // ÷ivalokamavàpnoti màmuvàca mahe÷varaþ / ye snàtà narmadàtoye tãrthe tàpe÷vare naràþ // RKV_141.9 // tàpatrayavimuktàste nàtra kàryà vicàraõà / aùñamyàü ca caturda÷yàü tçtãyàyàü vi÷eùataþ // RKV_141.10 // snànaü samàcaren nityaü sarvapàtaka÷àntaye // RKV_141.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe tàpe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikacatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 142 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja rukmiõãtãrthamuttamam / yatraiva snànamàtreõa råpavànsubhago bhavet // RKV_142.1 // aùñamyàü ca caturda÷yàü tçtãyàyàü vi÷eùataþ / snànaü samàcaret tatra na ceha jàyate punaþ // RKV_142.2 // yaþ snàtvà rukmiõãtãrthe dànaü dadyàttu kàücanam / tattãrthasya prabhàvena ÷okaü nàpnoti mànavaþ // RKV_142.3 // yudhiùñhira uvàca: tãrthasyàsya kathaü jàto mahimedçïmunã÷vara / råpasaubhàgyadaü yena tãrtham etad bravãhi me // RKV_142.4 // màrkaõóeya uvàca: kathayàmi yathàvçttamitihàsaü puràtanam / kathitaü pårvato vçddhaiþ pàramparyeõa bhàrata // RKV_142.5 // taü te 'haü sampravakùyàmi ÷çõuùvaikàgramànasaþ / nagaraü kuõóinaü nàma bhãùmakaþ paripàti hi // RKV_142.6 // hastya÷varathasampanno dhanàóhyo 'ti pratàpavàn / strãsahasrasya madhyasthaþ kurute ràjyamuttamam // RKV_142.7 // tasya bhàryà mahàdevã pràõebhyo 'pi garãyasã / tasyàmutpàdayàmàsa putramekaü ca rukmakam // RKV_142.8 // dvitãyà tanayà jaj¤e rukmiõã nàma nàmataþ / tadà÷arãriõã vàcà ràjànaü tamuvàca ha // RKV_142.9 // caturbhujàya dàtavyà kanyeyaü bhuvi bhãùmaka / evaü tadvacanaü ÷rutvà jaharùa priyayà saha // RKV_142.10 // bràhmaõaiþ saha vidvadbhiþ praviùñaþ såtikàgçham / svastikaü vàcayitvàsyà÷cakre nàmeti rukmiõã // RKV_142.11 // yataþ suvarõatilako janmanà saha bhàrata / tataþ sà rukmiõãnàma bràhmaõaiþ kãrtità tadà // RKV_142.12 // tataþ sà kàlaparyàyàdaùñavarùà vyajàyata / pårvoktaü caiva tadvàkyama÷arãriõyudãritam // RKV_142.13 // smçtvà smçtvàtha nçpati÷cintayàmàsa bhåpatiþ / kasmai deyà mayà bàlà bhavità ka÷caturbhujaþ // RKV_142.14 // etasminnantare tàvadraivatàtparvatottamàt / mukhya÷cedipatistatra damaghoùaþ samàgataþ // RKV_142.15 // praviùño ràjasadanaü yatra ràjà sa bhãùmakaþ / taü dçùñvà càgataü gehe påjayàmàsa bhåpatiþ // RKV_142.16 // àsanaü vipulaü dattvà sabhàü gatvà nive÷itaþ / ku÷alaü tava ràjendra damaghoùa ÷riyàyuta // RKV_142.17 // puõyàhamadya saüjàtamahaü tvaddar÷anotsukaþ / kanyà madãyà ràjendra hyaùñavarùà vyajàyata // RKV_142.18 // caturbhujàya dàtavyà vàguvàcà÷arãriõã / bhãùmakasya vacaþ ÷rutvà damaghoùo 'bravãd idam // RKV_142.19 // caturbhujo mama sutastriùu lokeùu vi÷rutaþ / tasyeyaü dãyatàü kanyà ÷i÷upàlasya bhãùmaka // RKV_142.20 // tasya tadvacanaü ÷rutvà damaghoùasya bhåmipa / bhãùmakena tato dattà ÷i÷upàlàya rukmiõã // RKV_142.21 // pràrabdhaü maïgalaü tatra bhãùmakeõa yudhiùñhira / dikùu de÷àntareùveva ye vasanti svagotrajàþ // RKV_142.22 // nimantritàstu te sarve samàjagmur yathàkramam / tato yàdavavaü÷asya tilakau balake÷avau // RKV_142.23 // nimantritau samàyàtau kuõóinaü bhãùmakasya tu / bhãùmakeõa yathànyàyaü påjitau tau yadåttamau // RKV_142.24 // tataþ pradoùasamaye rukmiõã kàmamohinã / sakhãbhiþ sahità yàtà pårbahi÷càmbikàrcane // RKV_142.25 // sàpa÷yat tatra deve÷aü gopaveùadharaü harim / taü dçùñvà mohamàpannà kàmena kaluùãkçtà // RKV_142.26 // ke÷avo 'pi ca tàü dçùñvà saükarùaõam uvàca ha / strãratnapravaraü tàta hartavyamiti me matiþ // RKV_142.27 // ke÷avasya vacaþ ÷rutvà saükarùaõa uvàca ha / gaccha kçùõa mahàbàho strãratnaü cà÷u gçhyatàm // RKV_142.28 // ahaü ca tava màrgeõa hyàgamiùyàmi pçùñhataþ / dànavànàü ca sarveùàü kurvaü÷ca kadanaü mahat // RKV_142.29 // saükarùaõamataü pràpya ke÷avaþ ke÷isådanaþ / yayau kanyàü gçhãtvà tu rathamàropya satvaram // RKV_142.30 // nirgataþ sahasà ràjanvegenaivànilo yathà / hàhàkàras tadà jàto bhãùmakasya pure mahàn // RKV_142.31 // nirgatà dànavàþ kruddhà velà iva mahodadheþ / garjantaþ sàyudhàþ sarve dhàvanto rathavartmani // RKV_142.32 // baladevaü tataþ pràptà rathamàrgànugàminam / teùàü yuddhaü balasyàsãt sarvalokakùayaükaram // RKV_142.33 // yathà tàràmaye pårvaü saïgràme lokavi÷rute / gadàhasto mahàbàhus trailokye 'pratimo balaþ // RKV_142.34 // halenàkçùya sahasà gadàpàtairapàtayat / a÷akyo dànavairhantuü balabhadro mahàbalaþ // RKV_142.35 // babha¤ja dànavànsarvàüstasthau giririvàcalaþ / taü dçùñvà ca balaü kruddhaü durdharùaü trida÷airapi // RKV_142.36 // bhãùmaputro mahàtejà rukmãnàm mahaya÷àþ / naràõàmati÷åràõàm akùauhiõyà samanvitaþ // RKV_142.37 // balabhadramatikramya tato yuddhe niràkarot / tadyuddhaü va¤cayitvà tu rathamàrgeõa satvaram // RKV_142.38 // ke÷avo 'pi tadà devo rukmiõyà sahito yayau / vindhyaü tu laïghayitvàgre trailokyagururavyayaþ // RKV_142.39 // narmadàtañamàpede yatra siddhaþ purà punaþ / ajeyo yena saüjàtastãrthasyàsya prabhàvataþ // RKV_142.40 // etasmàt kàraõàt tàta yodhanãpuram ucyate / rukmo 'pi dànavendro 'sau pràptaþ // RKV_142.41 // pratyuvàcàcyutaü kruddhas tiùñha tiùñheti mà vraja / adya tvàü ni÷itairbàõairneùyàmi yamasàdanam // RKV_142.42 // evaü parasparaü vãrau jagarjaturubhàvapi / tayoryuddhamabhådghoraü tàrakàgnijasannibham // RKV_142.43 // cikùepa ÷arajàlàni ke÷avaü prati dànavaþ / nànucintya ÷aràüs tasya ke÷avaþ ke÷isådanaþ // RKV_142.44 // tato viùõuþ svayaü kruddha÷cakraü gçhya sudar÷anam / sampraharatyamuü yàvadrukmiõyàtra nivàritaþ // RKV_142.45 // tvàü na jànàti deve÷aü caturbàhuü janàrdanam / dar÷ayasva svakaü råpaü dayàü kçtvà mamopari // RKV_142.46 // evamuktastu rukmiõyà dar÷ayàmàsa bhàrata / devà dçùñvàpi tadråpaü stuvantyàkà÷asaüsthitàþ / divyaü cakùus tadà devo dadau rukmasya bhàrata // RKV_142.47 // rukma uvàca: yanmayà pàpaniùñhena mandabhàgyena ke÷ava / sàyakairàhataü vakùastatsarvaü kùantumarhasi // RKV_142.48 // pårvaü dattà svayaü deva jànakã janakena vai / mayà pradattà deve÷a rukmiõã tava ke÷ava // RKV_142.49 // udvàhaya yathànyàyaü vidhidçùñena karmaõà / rukmasya vacanaü ÷rutvà tatastuùño jagadguruþ // RKV_142.50 // babhàùe devadeve÷o rukmiõaü bhãùmakàtmajam / gaccha svakaü puraü mà bhaiþ kuru ràjyamakaõñakam // RKV_142.51 // ke÷avasya vacaþ ÷rutvà rukmo dànavapuügavaþ / taü praõamya jagannàthaü jagàma bhavanaü pituþ // RKV_142.52 // gate rukme tadà kçùõaþ samàmantrya dvijottamàn / marãcimatryaïgirasaü pulastyaü pulahaü kratum // RKV_142.53 // vasiùñhaü ca mahàbhàgamityete sapta mànasàþ / ityete bràhmaõàþ sapta puràõe ni÷cayaü gatàþ // RKV_142.54 // kùamàvantaþ prajàvanto maharùibhir alaükçtàþ / ityevaü brahmaputrà÷ca satyavanto mahàmate // RKV_142.55 // narmadàtañamà÷ritya nivasanti jitendriyàþ / tapaþsvàdhyàyaniratà japahomaparàyaõàþ // RKV_142.56 // nimantritàstu ràjendra ke÷avena mahàtmanà / ÷ràddhaü kçtvà yathànyàyaü brahmoktavidhinà tataþ // RKV_142.57 // haristànpåjayàmàsa saptabrahmarùipuügavàn / pradadau dvàda÷a gràmàüstebhyastatra janàrdanaþ // RKV_142.58 // yàvaccandra÷ca sårya÷ca yàvattiùñhati medinã / tàvaddànaü mayà dattaü paripanthã na ka÷cana // RKV_142.59 // maddattaü pàlayiùyante ye nçpà gatakalmaùàþ / tebhyaþ svasti kariùyàmi dàsyàmi paramàü gatim // RKV_142.60 // yàvaddhi yànti lokeùu mahàbhåtàni pa¤ca ca / tàvatte divi modante maddattaparipàlakàþ // RKV_142.61 // yastu lopayate måóho dattaü vaþ pçthivãtale / narake tasya vàsaþ syàd yàvadàbhåtasamplavam // RKV_142.62 // svadattà paradattà và pàlanãyà vasuüdharà / yasya yasya yadà bhåmis tasya tasya tadà phalam // RKV_142.63 // svadattàü paradattàü và yo hareta vasuüdharàm / sa viùñhàyàü kçmirbhåtvà pitçbhiþ saha majjati // RKV_142.64 // anyàyena hçtà bhåmiranyàyena ca hàrità / hartà hàrayità caiva viùñhàyàü jàyate kçmiþ // RKV_142.65 // ùaùñivarùasahasràõi svarge tiùñhati bhåmidaþ / àcchettà cànumantà ca tànyeva narake vaset // RKV_142.66 // yànãha dattàni purà narendrair dànàni dharmàrthaya÷askaràõi / nirmàlyaråpapratimàni tàni ko nàma sàdhuþ punaràdadàti // RKV_142.67 // evaü tànpåjayitvà tu samyaï nyàyena pàõóava / rukmiõyà vidhivatpàõiü jagràha madhusådanaþ // RKV_142.68 // mu÷alã ca tataþ sarvà¤jitvà dànavapuügavàn / svasthànam agamat tatra kçtvà kàryaü su÷obhanam // RKV_142.69 // prayàtau dvàravatyàü tau kçùõasaükarùaõàvubhau / gacchamànaü tu taü dçùñvà ke÷avaü kle÷anà÷anam // RKV_142.70 // bràhmaõàþ satyavanta÷ca nirgatàþ ÷aüsitavratàþ / àgacchamànàüs tau vãkùya rathamàrgeõa bràhmaõàn // RKV_142.71 // muhårtaü tatra vi÷ramya ke÷avo vàkyam abravãt / kimàgamanakàryaü vo bråta sarvaü dvijottamàþ // RKV_142.72 // kurvàõàþ svãyakarmàõi mama kçtyaü tu tiùñhate / devasya vacanaü ÷rutvà munayo vàkyam abruvan // RKV_142.73 // kalpakoñisahasreõa satyabhàvàttu vanditaþ / duùpràpyo 'si manuùyàõàü pràptaþ kiü tyajase hi naþ // RKV_142.74 // bràhmaõànàü vacaþ ÷rutvà bhagavàn idam abravãt / mathuràyàü dvàravatyàü yodhanãpura eva ca // RKV_142.75 // trikàlamàgamiùyàmi satyaü satyaü punaþ punaþ / evaü te bràhmaõàþ ÷rutvà yodhanãpuramàgatàþ // RKV_142.76 // avatãrõastribhàgena pràdurbhàve tu màthure / etatte kathitaü sarvaü tãrthasyotpattikàraõam // RKV_142.77 // bhåtaü bhavyaü bhaviùyacca vartamànaü tathàparam / yaü ÷rutvà sarvapàpebhyo mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_142.78 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayed balake÷avau / tena devo jagaddhàtà påjitastriguõàtmavàn // RKV_142.79 // upavàsã naro bhåtvà yastu kuryàt pradakùiõam / mucyate sarvapàpebhyo nàtra kàryà vicàraõà // RKV_142.80 // tatra tãrthe tu ye vçkùàstànpa÷yantyapi ye naràþ / te 'pi pàpaiþ pramucyante bhråõahatyàsamair api // RKV_142.81 // pràtarutthàya ye kecitpa÷yanti balake÷avau / tena te sadç÷àþ syur vai devadevena cakriõà // RKV_142.82 // te påjyàste namaskàryàs teùàü janma sujãvitam / ye namanti jagannàthaü devaü nàràyaõaü harim // RKV_142.83 // tatra tãrthe tu yaddànaü snànaü devàrcanaü nçpa / tatsarvamakùayaü tasya ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_142.84 // pravi÷yàgnau mçtànàü ca yatphalaü samudàhçtam / tacchçõuùva nçpa÷reùñha procyamànama÷eùataþ // RKV_142.85 // vimànenàrkavarõena kiükiõãjàlamàlinà / àgneye bhavate tatra modate kàlamãpsitam // RKV_142.86 // jale caivà mçtànàü tu yodhanãpuramadhyataþ / vasanti vàruõe loke yàvadàbhåtasamplavam // RKV_142.87 // anà÷ake mçtànàü tu tatra tãrthe naràdhipa / anivartikà gatir nçõàü nàtra kàryà vicàraõà // RKV_142.88 // tatra tãrthe tu yo dadyàt kapilàdànamuttamam / vidhànena tu saüyuktaü ÷çõu tasyàpi yatphalam // RKV_142.89 // yàvanti tasyà romàõi tatprasåte÷ca bhàrata / tàvanti divi modante sarvakàmaiþ supåjitàþ // RKV_142.90 // yàvanti romàõi bhavanti dhenvàstàvanti varùàõi mahãyate saþ / svargàc cyuta÷càpi tatastrilokyàü kule samutpatsyati gomatàü saþ // RKV_142.91 // tatra tãrthe tu yo dadyàd råpyaü kà¤canameva và / kà¤canena vimànena viùõuloke mahãyate // RKV_142.92 // tasmiüstãrthe tu yo dadyàt pàduke vastram eva ca / dànasyàsya prabhàvena labhate svargamãpsitam // RKV_142.93 // çgyajuþsàmavedànàü pañhanàd yatphalaü bhavet / tatra tãrthe tu ràjendra gàyatryà tatphalaü labhet // RKV_142.94 // prayàge yadbhavetpuõyaü gayàyàü ca tripuùkare / kurukùetre tu ràjendra ràhugraste divàkare // RKV_142.95 // some÷vare ca yatpuõyaü somasya grahaõe tathà / tatphalaü labhate tatra snànamàtràn na saü÷ayaþ // RKV_142.96 // dvàda÷yàü tu naraþ snàtvà namaskçtya janàrdanam / uddhçtàþ pitarastena avàptaü janmanaþ phalam // RKV_142.97 // saükràntau ca vyatãpàte dvàda÷yàü ca vi÷eùataþ / bràhmaõaü bhojayed ekaü koñirbhavati bhojità // RKV_142.98 // pçthivyàü yàni tãrthàni hyàsamudràõi pàõóava / tàni sarvàõi tatraiva dvàda÷yàü pàõóunandana // RKV_142.99 // kùayaü yànti ca dànàni yaj¤ahomabalikriyàþ / na kùãyate mahàràja tatra tãrthe tu yatkçtam // RKV_142.100 // yadbhåtaü yadbhaviùyacca tãrthamàhàtmyamuttamam / kathitaü te mayà sarvaü pçthagbhàvena bhàrata // RKV_142.101 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe rukmiõãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvicatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 143 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja yojane÷varam uttamam / yatra siddhau purà kalpe naranàràyaõàvçùã // RKV_143.1 // tatra tãrthe tapastaptvà saïgràme devadànavaiþ / jayaü pràptau mahàtmànau naranàràyaõàvubhau // RKV_143.2 // punastretàyuge pràpte tau devau ràmalakùmaõau / tatra tãrthe punaþ snàtvà ràvaõo durjayo hataþ // RKV_143.3 // punaþ pàrtha kalau pràpte tau devau balake÷avau / vasudevakule jàtau duùkaraü karma cakratuþ // RKV_143.4 // narakaü kàlanemiü ca kaüsaü càõåramuùñikau / ÷i÷upàlaü jaràsaüdhaü jaghnatur balake÷avau // RKV_143.5 // tatastatra ripånsaükhye bhãùmadroõapuraþsaràn / karõaduryodhanàdãü÷ca nihaniùyati sa prabhuþ // RKV_143.6 // dharmakùetre kurukùetre tatra yudhyanti te kùaõam / bhãmàrjunanimittena ÷iùyau kçtvà parasparam // RKV_143.7 // tatra tãrthe punargatvà tapaþ kçtvà suduùkaram / påjayitvà dvijànbhaktyà yàsyete dvàrakàü punaþ // RKV_143.8 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayed balake÷avau / tena devo jagaddhàtà påjitastriguõàtmavàn // RKV_143.9 // upavàsã naro bhåtvà yastu kuryàt prajàgaram / mucyate sarvapàpebhyo gàyaüstasya ÷ubhàü kathàm // RKV_143.10 // yàvatastatra tãrthe tu vçkùàn pa÷yanti mànavàþ / brahmahatyàdikaü pàpaü tàvad eùàü praõa÷yati // RKV_143.11 // pràtarutthàya ye kecit pa÷yanti balake÷avau / tenaiva sadç÷àþ sarve devadevena cakriõà // RKV_143.12 // te påjyàste namaskàryàsteùàü janma sujãvitam / ye namanti jagatpåjyaü devaü nàràyaõaü harim // RKV_143.13 // tatra tãrthe tu yaddànaü snànaü devàrcanaü nçpa / kriyate tatphalaü sarvamakùayàyopakalpate // RKV_143.14 // agnerapatyaü prathamaü suvarõaü bhårvaiùõavã såryasutà÷ca gàvaþ / lokàstrayastena bhavanti dattà yaþ kà¤canaü gàü ca bhuvaü ca dadyàt // RKV_143.15 // etatte kathitaü sarvaü tãrthamàhàtmyamuttamam / atãtaü ca bhaviùyacca vartamànaü mahàbalam // RKV_143.16 // ÷rutvà vàpi pañhitvedaü ÷ràvayipatvàtha dhàrmikàn / mucyate sarvapàpebhyo nàtra kàryà vicàraõà // RKV_143.17 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe yojane÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma tricatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 144 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja dvàda÷ãtãrthamuttamam / kùaranti sarvadànàni japahomabalikriyàþ // RKV_144.1 // na kùãyate tu ràjendra cakratãrthe tu yatkçtam / yadbhåtaü yadbhaviùyacca tãrthamàhàtmyamuttamam // RKV_144.2 // kathitaü tanmayà sarvaü pçthagbhàvena bhàrata // RKV_144.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dvàda÷ãtãrthamahàtmyavarõanaü nàma catu÷catvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 145 màrkaõóeya uvàca: tato gaccheddharàpàla ÷ãvatãrthamanuttamam / dar÷anàdyasya devasya mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_145.1 // ÷ivatãrthe tu yaþ snàtvà jitakrodho jitendriyaþ / påjayeta mahàdevaü so 'gniùñomaphalaü labhet // RKV_145.2 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà sopavàso 'rcayecchivam / anivartikà gatistasya rudralokàd asaü÷ayam // RKV_145.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ivatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤cacatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 146 màrkaõóeya uvàca: asmàhakaü tato gacchet pitçtãrthamanuttamam / pretatvàdyatra mucyante piõóenaikena pårvajàþ // RKV_146.1 // yudhiùñhira uvàca: asmàhakasya màhàtmyaü kathayasva mamànagha / snànadànena yatpuõyaü tathà piõóodakena ca // RKV_146.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: purà kalpe nçpa÷reùñha çùidevasamàgame / pra÷naþ pçùño mayà tàta yathà tvamanupçcchasi // RKV_146.3 // ekatra sàgaràþ sapta saprayàgàþ sapuùkaràþ / nàsya sàmyaü labhante te nàtra kàryà vicàraõà // RKV_146.4 // somanàthaü tu vikhyàtaü yatsomena pratiùñhitam / tatra somagrahe puõyaü tatpuõyaü labhate naraþ // RKV_146.5 // màsànte pitaro nçõàü vãkùante santatiü svakàm / ka÷cid asmatkule 'smàkaü piõóamatra pradàsyati // RKV_146.6 // prapitàmahàstathàdityàþ ÷rutireùà sanàtanã / evaü bruvanti devà÷ca çùayaþ satapodhanàþ // RKV_146.7 // sakçtpiõóodakenaiva ÷çõu pàrthiva yatphalam / dvàda÷àbdàni ràjendra yogaü bhuktvà su÷obhanam // RKV_146.8 // yuge yuge mahàràja asmàhake pitàmahàþ / sarvadà hyavalokanta àgacchantaü svagotrajam // RKV_146.9 // bhaviùyati kim asmàkam amàvàsyàpyamàhake / snànaü dànaü ca ye kuryuþ pitþõàü tilatarpaõam // RKV_146.10 // te sarvapàpanirmuktàþ sarvànkàmàüllabhati vai / jalamadhye 'tra bhåpàla agnitãrthaü ca tiùñhati // RKV_146.11 // dar÷anàt tasya tãrthasya pàparà÷irvilãyate / snànamàtreõa ràjendra brahmahatyàü vyapohati // RKV_146.12 // ÷uklàmbaradharo nityaü niyataþ sa jitendriyaþ / ekakàlaü tu bhu¤jàno màsaü tãrthasya sannidhau // RKV_146.13 // suvarõàlaükçtànàü tu kanyànàü ÷atadànajam / phalamàpnoti sampårõaü pitçloke mahãyate // RKV_146.14 // pçthivyàm àsamudràyàü mahàbhogapatirbhavet / dhanadhànyasamàyukto dàtà bhavati dhàrmikaþ // RKV_146.15 // upavàsã ÷ucirbhåtvà brahmalokamavàpnuyàt / asmàhakaü samàsàdya yastu pràõàn parityajet // RKV_146.16 // koñivarùasahasràõi rudraloke mahãyate / tataþ svargàt paribhraùñaþ kùãõakarmà diva÷cyutaþ // RKV_146.17 // suvarõamaõimuktàóhye kule jàyeta råpavàn / kçtvàbhiùekavidhinà hayamedhaphalaü labhet // RKV_146.18 // dhanàóhyo råpavàndakùo dàtà bhavati dhàrmikaþ / caturvedeùu yatpuõyaü satyavàdiùu yatphalam // RKV_146.19 // tatphalaü labhate nånaü tatra tãrthe 'bhiùecanàt / tãrthànàü paramaü tãrthaü nirmitaü ÷ambhunà purà // RKV_146.20 // hçdaye÷aþ svayaü viùõur japeddevaü mahe÷varam / gandharvàpsarasa÷caiva maruto màrutàstathà // RKV_146.21 // vi÷vedevà÷ca pitaraþ sacandràþ sadivàkaràþ / marãciratryaïgirasau pulastyaþ pulahaþ kratuþ // RKV_146.22 // pracetà÷ca vasiùñha÷ca bhçgurnàrada eva ca / cyavano gàlava÷caiva vàmadevo mahàmuniþ // RKV_146.23 // vàlakhilyà÷ca gandhàràstçõabindu÷ca jàjaliþ / uddàlaka÷carùya÷çïgo vasiùñha÷ca sanandanaþ // RKV_146.24 // ÷ukra÷caiva bharadvàjo vàtsyo vàtsyàyanastathà / agastirmitràvaruõau vi÷vàmitro munã÷varaþ // RKV_146.25 // gautama÷ca pulastya÷ca paulastyaþ pulahaþ kratuþ / sanàtanastu kapilo vàhniþ pa¤ca÷ikhastathà // RKV_146.26 // anye 'pi bahavastatra munayaþ ÷aüsitavratàþ / krãóanti devatàþ sarva çùayaþ satapodhanàþ // RKV_146.27 // manuùyà÷caiva yogãndràþ pitaraþ sapitàmahàþ / asmàhake 'tra tiùñhanti sarva eva na saü÷ayaþ // RKV_146.28 // pitaraþ pitàmahà÷caiva tathaiva prapitàmahàþ / yeùàü dattamupasthàyi sukçtaü vàpi duùkçtam // RKV_146.29 // akùayaü tatra tatsarvaü yatkçtaü yodhanãpure / màtaraü pitaraü tyaktvà sarvabandhusuhçjjanàn // RKV_146.30 // dhanaü dhànyaü priyànputràüs tathà dehaü nçpottama / gacchate vàyubhåtastu ÷ubhà÷ubhasamanvitaþ // RKV_146.31 // adç÷yaþ sarvabhåtànàü paramàtmà mahattaraþ / ÷ubhà÷ubhagatiü pràptaþ karmaõà svena pàrthiva // RKV_146.32 // yudhiùñhira uvàca: ÷ubhà÷ubhaü na bandhånàü jàyate kena hetunà / ekaþ prasåyate jantureka eva pralãyate // RKV_146.33 // eko hi bhuïkte sukçtameka eva hi duùkçtam // RKV_146.34 // màrkaõóeya uvàca: eùa tvayokto nçpate mahàpra÷naþ smçto mayà // RKV_146.35 // pitàmahamukhodgãtaü ÷rutaü te kathayàmyaham / yanme pitàmahàtpårvaü vij¤àtam çùisaüsadi // RKV_146.36 // na màtà na pità bandhuþ kasyacinna suhçtkvacit / kasya na j¤àyate råpaü vàyubhåtasya dehinaþ // RKV_146.37 // yadyevaü na bhavettàta lokasya tu nare÷vara / amaryàdaü bhavennånaü vina÷yati caràcaram // RKV_146.38 // evaü j¤àtvà pårà ràjansamastairlokakartçbhiþ / maryàdà sthàpità loke yathà dharmo na na÷yati // RKV_146.39 // dharme naùñe manuùyàõàm adharmo 'bhibhavet punaþ / tataþ svadharmacalanànnarake gamanaü dhruvam // RKV_146.40 // loko niraïku÷aþ sarvo maryàdàlaïghane rataþ / maryàdà sthàpità tena ÷àstraü vãkùya maharùibhiþ // RKV_146.41 // snànaü dànaü japo homaþ svàdhyàyo devatàrcanam / piõóodakapradànaü ca tathaivàtithipåjanam // RKV_146.42 // pitaraþ pitàmahà÷caiva tathaiva prapitàmahàþ / trayo devàþ smçtàstàta brahmaviùõumahe÷varàþ // RKV_146.43 // påjitaiþ påjitàþ sarve tathà màtàmahàstrayaþ / tasmàt sarvaprayatnena ÷rutismçtyarthanoditàn // RKV_146.44 // dharmaü samàcarannityaü pàpàü÷ena na lipyate / ÷rutismçtyuditaü dharmaü manasàpi na laïghayet // RKV_146.45 // iha loke pare caiva yadãcchecchreya àtmanaþ / pitàputrau sadàpyekau bimbàdbimbamivoddhçtau // RKV_146.46 // vibhaktau vàvibhaktau và ÷rutismçtyarthatastathà / uddharedàtmanàtmànam àtmànam avasàdayet // RKV_146.47 // piõóodakapradànàbhyàmçte pàrtha na saü÷ayaþ / evaü j¤àtvà prayatnena piõóodakaprado bhavet // RKV_146.48 // àyurdharmo ya÷astejaþ santati÷caiva vardhate / pçthivyàü sàgaràntàyàü pitçkùetràõi yàni ca // RKV_146.49 // tàni te sampravakùyàmi yeùu dattaü mahàphalam / gayàyàü puùkare jyeùñhe prayàge naimiùe tathà // RKV_146.50 // saünihatyàü kurukùetre prabhàse kurunandana / piõóodakapradànena yatphalaü kathitaü budhaiþ // RKV_146.51 // asmàhake tadàpnoti narmadàyàü na saü÷ayaþ / tatra brahmà muràri÷ca rudra÷ca umayà saha // RKV_146.52 // indràdyà devatàþ sarve pitaro munayastathà / sàgaràþ sarita÷caiva parvatà÷ca balàhakàþ // RKV_146.53 // tiùñhanti pitaraþ sarve sarvatãrthàdhikaü tataþ / sthità brahma÷ilà tatra gajakumbhanibhà nçpa // RKV_146.54 // kalau na dç÷yà bhavati pradhànaü yadgayà÷iraþ / vai÷àkhe màsi sampràpte 'màvàsyàü nçpottama // RKV_146.55 // vyàpya sà tiùñhate tãrthaü gajakumbhanibhà ÷ilà / tacca gavyåtimàtraü hi tãrthaü tataþ pravakùate // RKV_146.56 // tasmindine tatra gatvà yastu ÷ràddhaprado bhavet / pitþõàm akùayà tçptirjàyate ÷atavàrùikã // RKV_146.57 // anyasyàmapyamàvàsyàü yaþ snàtvà vijitendriyaþ / karoti manujaþ ÷ràddhaü vidhivanmantrasaüyutam // RKV_146.58 // tasya puõyaphalaü yatsyàt tacchçõuùva naràdhipa / agniùñomà÷vamedhàbhyàü vàjapeyasya yatphalam // RKV_146.59 // tatphalaü samavàpnoti yathà me ÷aïkaro 'bravãt / rauravàdiùu sarveùu narakeùu vyavasthitàþ // RKV_146.60 // pità pitàmahàdyà÷ca pitçke màtçke tathà / piõóodakena caikena tarpaõena vi÷eùataþ // RKV_146.61 // krãóanti pitçlokasthà yàvad àbhåtasamplavam / ye karmasthà vikarmasthà ye jàtàþ pretakalmaùàþ // RKV_146.62 // piõóenaikena mucyante te 'pi tatra na saü÷ayaþ / asmàhake ÷ilà divyà tiùñhate gajasannibhà // RKV_146.63 // brahmaõà nirmità pårvaü sarvapàpakùayaükarã / uparyasyà yathànyàyaü pitþn uddi÷ya bhàrata // RKV_146.64 // dakùiõàgreùu darbheùu dadyàtpiõóànvicakùaõaþ / bhåmau cànnena siddhena ÷ràddhaü kçtvà yathàvidhi // RKV_146.65 // ÷ràddhibhyo vastrayugmàni chatropànatkamaõóalu / dakùiõà vividhà deyà pitþn uddi÷ya bhàrata // RKV_146.66 // yo dadàti dvija÷reùñha tasya puõyaphalaü ÷çõu / tasya te dvàda÷àbdàni tçptiü yànti na saü÷ayaþ // RKV_146.67 // asmàhake mahàràja pitara÷ca pitàmahàþ / vàyubhåtà nirãkùante àgacchantaü svagotrajam // RKV_146.68 // atra tãrthe suto 'bhyetya snàtvà toyaü pradàsyati / ÷ràddhaü và piõóadànaü và tena yàsyàma sadgatim // RKV_146.69 // snàne kçte tu ye kecij jàyante vastravipluùaþ / prãõayennarakasthàüstu taiþ pitþn nàtra saü÷ayaþ // RKV_146.70 // ke÷odabindavas tasya ye cànye lepabhàjinaþ / tçpyantyanagninasaüskàrà yaü mçtàþ syuþ svagotrajàþ // RKV_146.71 // tatra tãrthe tu ye kecic chràddhaü kçtvà vidhànataþ / narakàduddharantyà÷u japantaþ pitçsaühitàm // RKV_146.72 // vanaspatigate some yadà somadinaü bhavet / akùayàllabhate lokànpiõóenaikena mànavaþ // RKV_146.73 // akùayaü tatra vai sarvaü jàyate nàtra saü÷ayaþ / narakàduddharantyà÷u japante pitçsaühitàm // RKV_146.74 // tasmiüstãrthe tvamàvàsyàü pitþn uddi÷ya bhàrata / nãlaü sarvàïgasampårõaü yo 'bhiùicya samutsçjet // RKV_146.75 // tasya puõyaphalaü vaktuü na tu vàcaspatiþ kùamaþ / asmàhake vçùotsargàdyatpuõyaü samavàpyate // RKV_146.76 // tava ÷u÷råùaõàt sarvaü tatpravakùyàmi bhàrata / rauravàdiùu ye kiücit pacyante tasya pårvajàþ // RKV_146.77 // vçùotsargeõa tànsarvàüstàrayedekaviü÷atim / lohito yastu varõena mukhe pucche ca pàõóuraþ // RKV_146.78 // piïgaþ khuraviùàõàbhyàü sa nãlo vçùa ucyate / yastu sarvàïgapiïga÷ca ÷vetaþ pucchakhureùu ca // RKV_146.79 // sa piïgo vçùa ityàhuþ pitþõàü prãtivardhanaþ / pàràvatasavarõa÷ca lalàñe tilako bhavet // RKV_146.80 // taü vçùaü babhrumityàhuþ pårõaü sarvàïga÷obhanam / sarvàïgeùv ekavarõo yaþ piïgaþ pucchakhureùu ca // RKV_146.81 // khurapiïgaü tamityàhuþ pitþõàü sadgatipradam / nãlaü sarva÷arãreõa svàraktanayanaü dçóham // RKV_146.82 // tameva nãlamityàhurnãlaþ pa¤cavidhaþ smçtaþ / yastu vai÷yagçhe jàtaþ sa vai nãlo vi÷iùyate // RKV_146.83 // na vàhayedgçhe jàtaü vatsakaü tu kadàcana / tenaiva ca vçùotsarge pitþõàm ançõo bhavet // RKV_146.84 // jàtaü tu svagçhe vatsaü dvijanmà yastu vàhayet / patanti pitarastasya brahmakokagatà api // RKV_146.85 // yathàyathà hi pibati pãtvà dhånàti mastakam / pibanpitþn prãõayati narakàduddhared dhunan // RKV_146.86 // yathà pucchàbhighàtena skandhaü gacchanti bindavaþ / narakàduddharantyà÷u patitàn gotriõas tathà // RKV_146.87 // garjanpràvçùi kàle tu viùàõàbhyàü bhuvaü likhan / khurebhyo yà mçdudbhåtà tayà saüprãõayed çùãn // RKV_146.88 // pibanpitþn prãõayate khàdanollekhane suràn / garjannçùimanuùyàü÷ca dharmaråpo hi dharmaja // RKV_146.89 // bhåtairvàpi pi÷àcairvà càturthikajvareõa và / gçhãto 'smàhakaü gacchet sarveùàm àdhinà÷anam // RKV_146.90 // snàtvà tu vimale toye darbhagranthiü nibandhayet / mastake bàhumåle và nàbhyàü và galake 'pi và // RKV_146.91 // gatvà devasamãpaü ca pràdakùiõyena ke÷avam / tataþ samuccaran mantraü gàyatryà vàtha vaiùõavam // RKV_146.92 // nàràyaõaü ÷araõye÷aü sarvadevanamaskçtam / namo yaj¤àïgasambhåta sarvavyàpinnamo 'stu te // RKV_146.93 // namo namaste deve÷a padmagarbha sanàtana / dàmodara jayànanta rakùa màü ÷araõàgatam // RKV_146.94 // tvaü kartà tvaü ca hartà ca jagat yasmiü÷caràcare / tvaü pàlayasi bhåtàni bhuvanaü tvaü bibharùi ca // RKV_146.95 // prasãda devadeve÷a suptamaïgaü prabodhaya / tvaddhyànanirato nityaü tvadbhaktiparamo hare // RKV_146.96 // iti stuto mayà deva prasàdaü kuru me 'cyuta / màü rakùa rakùa pàpebhyastràyasva ÷araõàgatam // RKV_146.97 // evaü stutvà ca deve÷aü dànavàntakaraü harim / punaruktena vai snàtvà tato vipràüstu bhojayet // RKV_146.98 // vedoktena vidhànena snànaü kçtvà yathàvidhi / piõóanirvapaõaü kçtvà vàcayetsvastikaü tataþ // RKV_146.99 // evaü stutvà ca deve÷aü dànavàntakaraü harim / punaruktena vai snàtvà tato vipràüstu bhojayet // RKV_146.100 // vedoktena vidhànena snànaü kçtvà yathàvidhi / evaü tànvàcayitvà tu tato viprànvisarjayet // RKV_146.101 // yattatroccaritaü kiücittadviprebhyo nivedayet / tatra tãrthe naraþ snàtvà nàrã và bhaktitatparà / ÷aktito dakùiõàü dadyàtkçtvà ÷ràddhaü yathàvidhi // RKV_146.102 // tatra tãrthe naro yàvat snàpayed vidhipårvakam / kùãreõa madhunà vàpi dadhnà và ÷ãtavàriõà // RKV_146.103 // tàvatpuùkarapàtreùu pibanti pitaro jalam / ayane viùuve caiva yugàdau såryasaükrame // RKV_146.104 // puùpaiþ sampåjya deve÷aü naivedyaü yaþ pradàpayet / so '÷vamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnoti puùkalam // RKV_146.105 // tatra tãrthe tu yo ràjan såryagrahaõam àcaret / såryatejonibhairyànairviùõuloke mahãyate // RKV_146.106 // tatra tãrthe tu yaþ ÷ràddhaü pitçbhyaþ samprayacchati / satputreõa ca tenaiva sampràptaü janmanaþ phalam // RKV_146.107 // iti ÷rutvà tato devàþ sarve ÷akrapurogamàþ / brahmaviùõumahe÷à÷ca sthàpayàücakrur ã÷varam // RKV_146.108 // sarvarogopa÷amanaü sarvapàtakanà÷anam / yastu saüvatsaraü pårõamamàvàsyàü tu bhàvitaþ // RKV_146.109 // pitçbhyaþ piõóadànaü ca kuryàdasmàhake nçpa / tripuùkare gayàyàü ca prabhàse naimiùe tathà // RKV_146.110 // yatpuõyaü ÷ràddhakartþõàü tadihaiva bhaveddhruvam / tilodakaü ku÷airmi÷raü yo dadyàddakùiõàmukhaþ // RKV_146.111 // manvàdau ca yugàdau ca vyatãpàte dinakùaye / yo dadyàt pitçmàtçbhyaþ so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_146.112 // asmàhake naro yastu snàtvà sampåjayeddharim / brahmàõaü ÷aïkaraü bhaktyà kuryàj jàgaraõakriyàm // RKV_146.113 // sarvapàpavinirmuktaþ ÷akràtithyamavàpnuyàt / tatra tãrthe naraþ snàtvà yaþ pa÷yati janàrdanam // RKV_146.114 // vi÷eùavidhinàbhyarcya praõamya ca punaþpunaþ / saputreõa ca tenaiva pitþõàü vihità gatiþ // RKV_146.115 // ekamårtistrayo devà brahmaviùõumahe÷varàþ / satkàryakàraõopetàþ susåkùmàþ sumahàphalàþ // RKV_146.116 // etatte kathitaü ràjanmahàpàtakanà÷anam / asmàhakasya màhàtmyaü kimanyat paripçcchasi // RKV_146.117 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe asmàhakatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañcatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 147 màrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla siddhe÷varamanuttamam / narmadàdakùiõe kåle tãrthaü parama÷obhanam // RKV_147.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayed vçùabhadhvajam / sarvapàpavinirmukto gatiü yàtya÷vamedhinàm // RKV_147.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà ÷ràddhaü kuryàt prayatnataþ / pitþõàü prãõanàrthàya sarvaü tena kçtaü bhavet // RKV_147.3 // tatra tãrthe mçtànàü tu jantånàü nçpasattama / garbhavàse matisteùàü na jàyeta kadàcana // RKV_147.4 // garbhavàso hi duþkhàya na sukhàya kadàcana / tattãrthavàriõà snàtur na punarbhavasambhavaþ // RKV_147.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe siddhe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptacatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 148 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla tãrthamaïgàrakaü ÷ivam / uttare narmadàkåle sarvapàpakùayaükaram // RKV_148.1 // caturthyaïgàrakadine saükalpya kçtani÷cayaþ / snàyàdastaü gate sårye sandhyopàsanatatparaþ // RKV_148.2 // påjayellohitaü bhaktyà gandhamàlyavibhåùaõaiþ / saüsthàpyasthaõóile devaü raktacandanacarcitam // RKV_148.3 // aïgàrakàyeti namaþ karõikàyàü prapåjayet / kujàya bhåmiputràya raktàïgàya suvàsase // RKV_148.4 // harakopodbhavàyeti svedajàyàtibàhave / sarvakàmapradàyeti pårvàdiùu daleùu ca // RKV_148.5 // evaü sampåjya vidhivaddadyàdarghyaü vidhànataþ / bhåmiputra mahàvãrya svedodbhava pinàkinaþ // RKV_148.6 // aïgàraka mahàtejà lohitàïga namo 'stu te / karakaü vàrisaüyuktaü ÷àlitaüdulapåritam // RKV_148.7 // sahiraõyaü savastraü ca modakopari saüsthitam / bràhmaõàya nivedyaü tatkujo me prãyatàmiti // RKV_148.8 // arghaü dattvà vidhànena raktacandanavàriõà / raktapuùpasamàkãrõaü tilataüdulami÷ritam // RKV_148.9 // kçtvà tàmramaye pàtre maõóale vartule ÷ubhe / kçtvà ÷irasi tatpàtraü jànubhyàü dharaõãü gataþ // RKV_148.10 // mantrapåtaü mahàbhàga dadyàd arghyaü vicakùaõaþ / tato bhu¤jãta maunena kùàratilàmlavarjitam // RKV_148.11 // snigdhaü mçdusamadhuram àtmanaþ ÷reya icchatà / evaü caturthe sampràpte caturthyaïgàrake nçpa // RKV_148.12 // sauvarõaü kàrayeddevaü yathà÷akti suråpiõam / sthàpayet tàmrake pàtre guóapãñhasamanvite // RKV_148.13 // gandhapuùpàdibhirdevaü påjayed guóasaüsthitam / ã÷ànyàü sthàpayeddevaü guóatoyasamanvitam // RKV_148.14 // kàsàreõa tathàgneyyàü sthàpayet karakaü param / raktatandulasaümi÷raü nairçtyàü vàyugocare // RKV_148.15 // sthàpayenmodakaiþ sàrdhaü caturthaü karakaü budhaþ / såtreõa veùñitagrãvaü gandhamàlyair alaükçtam // RKV_148.16 // ÷aïkhatåryaninàdena jaya÷abdàdimaïgalaiþ / raktàmbaradharaü vipraü raktamàlyànulepanam // RKV_148.17 // vedimadhyagataü vàpi mahadàsanasaüsthitam / suråpaü subhagaü ÷àntaü sarvabhåtahite ratam // RKV_148.18 // vedavidyàvratasnàtaü sarva÷àstravi÷àradam / påjayitvà yathànyàyaü vàcayetpàõóunandana // RKV_148.19 // raktàü gàü ca tato dadyàd raktenànaóuhà saha / prãyatàü bhåmijo devaþ sarvadaivatapåjitaþ // RKV_148.20 // vipraü pradakùiõãkçtya patnãputrasamanvitaþ / pitçmàtçsuhçtsàrddhaü kùamàpya ca visarjayet // RKV_148.21 // evaü kçtasya tasyàtha tasmiüstãrthe vi÷eùataþ / yatpuõyaü phalamuddiùñaü tatte sarvaü vadàmyaham // RKV_148.22 // sapta janmàni ràjendra suråpaþ subhago bhavet / tãrthasyàsya prabhàvena nàtra kàryà vicàraõà // RKV_148.23 // akàmo và sakàmo và tatra tãrthe mçto naraþ / aïgàrakapuraü yàti devagandharvapåjitaþ // RKV_148.24 // upabhujya yathànyàyaü divyànbhogànanuttamàn / iha mànuùyaloke vai ràjà bhavati dhàrmikaþ // RKV_148.25 // suråpaþ subhaga÷caiva sarvavyàdhivivarjitaþ / jãvedvarùa÷ataü sàgraü sarvalokanamaskçtaþ // RKV_148.26 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõe ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe maïgale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñàcatvàriü÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 149 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü tãrthaü liïge÷varamiti ÷rutam / dar÷anàd devadevasya yatra pàpaü praõa÷yati // RKV_149.1 // kçtvà tu kadanaü ghoraü dànavànàü yudhiùñhira / vàràhaü råpamàsthàya narmadàyàü vyavasthitaþ // RKV_149.2 // tatra tãrthe tu yaþ snànaü kçtvà devaü namasyati / sa mucyate nçpa÷reùñha mahàpàpaiþ puràkçtaiþ // RKV_149.3 // dvàda÷yàü kçùõapakùasya ÷ukle ca samupoùitaþ / gandhamàlyairjagannàthaü påjayet pàõóunandana // RKV_149.4 // bràhmaõàü÷ca mahàbhàga dànasaümànabhojanaiþ / påjayetparayà bhaktyà tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_149.5 // satrayàjiphalaü jantur labhate dvàda÷àbdakaiþ / bràhmaõànbhojayaüstatra tadeva labhate phalam // RKV_149.6 // tarpayitvà pitþn devàn snàtvà tadgatamànasaþ / japed dvàda÷anàmàni devasya purataþ sthitaþ // RKV_149.7 // màsi màsi niràhàro dvàda÷yàü kurunandana / ke÷avaü påjayen nityaü màsi màrga÷ire budhaþ // RKV_149.8 // pauùe nàràyaõaü devaü màghamàse tu màdhavam / govindaü phàlgune màsi viùõuü caitre samarcayet // RKV_149.9 // vai÷àkhe madhuhantàraü jyeùñhe devaü trivikramam / vàmanaü tu tathàùàóhe ÷ràvaõe ÷rãdharaü smaret // RKV_149.10 // hçùãke÷aü bhàdrapade padmanàbhaü tathà÷vine / dàmodaraü kàrttike tu kãrtayan nàvasãdati // RKV_149.11 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmajaü yatpurà kçtam / tanna÷yati na sandeho màsanàmànukãrtanàt // RKV_149.12 // svayaü vinuddhaþ satatamunmiùannimiùaüstathà / ÷ãghraü prapa÷ya bhu¤jàno mantrahãnaü samudgiret // RKV_149.13 // paramàpadgatasyàpi jantoreùà pratikriyà / yanmàsàdhipater viùõor màsanàmànukãrtanam // RKV_149.14 // tà ni÷àste ca divasàste màsàste ca vatsaràþ / naràõàü saphalà yeùu cintito bhagavànhariþ // RKV_149.15 // paramàpadgatasyàpi yasya devo janàrdanaþ / nàvasarpati hçtpadmàtsa yogã nàtra saü÷ayaþ // RKV_149.16 // te bhàgyahãnà manujàþ su÷ocyàste bhåmibhàràya kçtàvatàràþ / acetanàste pa÷ubhiþ samànà ye bhaktihãnà bhagavatyanante // RKV_149.17 // te pårõakàryàþ puruùàþ pçthivyàü te svàïgapàtàdbhuvanaü punanti / vicakùaõà vi÷vavibhåùaõàste ye bhaktiyuktà bhagavatyanante // RKV_149.18 // sa eva sukçtã tena labdhaü janmataroþ phalam / citte vacasi kàye ca yasya devo janàrdanaþ // RKV_149.19 // etattãrthavaraü puõyaü liïgo yatra janàrdanaþ / va¤cayitvà ripånsaükhye krodho bhåtvà sanàtanaþ // RKV_149.20 // upaplave candramaso rave÷ca yo hyaùñakànàmayanadvaye ca / pànãyamapyatra tilairvimi÷raü dadyàt pitçbhyaþ prayato manuùyaþ // RKV_149.21 // ghoõonmãlitamerurandhranivaho duþkhàbdhimajjatplavaþ pràdurbhåtarasàtalodarabçhatpaïkàrdhamagnakùuraþ / phåtkàrotkaranunnavàtavidaladdigdantinàda÷rutinyastastabdhavapuþ ÷rutirbhavatu vaþ kroóo hariþ ÷àntaye // RKV_149.22 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe liïgavàràhatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonapa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 150 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja kusume÷varamuttamam / dakùiõe narmadàkåle upapàtakanà÷anam // RKV_150.1 // kàmena sthàpito devaþ kusume÷varasaüj¤itaþ / khyàtaþ sarveùu lokeùu devadevaþ sanàtanaþ // RKV_150.2 // kàmo manobhavo vi÷vaþ kusumàyudhacàpabhçt / sa kàmàn dadàti sarvàn påjito mãnaketanaþ // RKV_150.3 // tena nirdagdhakàyena càràdhya parame÷varam / anaïgena tathà pràptamaïgitvaü narmadàtañe // RKV_150.4 // yudhiùñhira uvàca: aïgibhçtasya nà÷atvamanaïgasya tu me vada / na ÷rutaü na ca me dçùñaü bhåtapårvaü kadàcana // RKV_150.5 // etatsarvaü yathà vçttamàcakùva dvijasattama / ÷rotumicchàmi viprendra bhãmàrjunayamaiþ saha // RKV_150.6 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: àdau kçtayuge tàta devadevo mahe÷varaþ / tapa÷cacàra vipulaü gaïgàsàgarasaüsthitaþ // RKV_150.7 // tena sampàdità lokàstapasà sasuràsuràþ / jagmuste ÷araõaü sarve devadevaü ÷acãpatim // RKV_150.8 // vyàpakaþ sarvabhåtànàü devadevo mahe÷varaþ / saütàpayati lokàüstrãüstannivàraya gopate // RKV_150.9 // ÷rutvà tadvacanaü teùàü devànàü balavçtrahà / cintayàmàsa manasà tapovighnàyacàdi÷at // RKV_150.10 // apsaràü menakàü rambhàü ghçtàcãü ca tilottamàm / vasantaü kokilaü kàmaü dakùiõànilamuttamam // RKV_150.11 // gatvà tatra mahàdevaü tapa÷caraõatatparam / kùobhayadhvaü yathànyàyaü gaïgàsàgaravàsinam // RKV_150.12 // evamuktàstu te sarve devaràjena bhàrata / devàpsaraþsamopetà jagmuste harasannidhau // RKV_150.13 // vasantamàse kusumàkaràkule mayåradàtyåhasukokilàkule / prançtya devàpsaragãtasaükule pravàti vàte yamanairçtàkule // RKV_150.14 // tena saümårchitàþ sarve saüsargàcca khagottamàþ / madhumàdhavagandhena sakinnaramahoragàþ // RKV_150.15 // yàvad àlokate tàvattadvanaü vyàkulãkçtam / vãkùate madanàviùñaü da÷àvasthàgataü janam // RKV_150.16 // devadevo 'pi devànàm avasthàtritayaü gataþ / sàttvikãü ràjasãü ràjaüstàmasãü tàü ÷çõuùva me // RKV_150.17 // ekaü yogasamàdhinà mukulitaü cakùurdvitãyaü punaþ pàrvatyà jaghanasthalastanatañe ÷çïgàrabhàràlasam / anyaddåranirastacàpamadanakrodhànaloddãpitaü ÷ambhorbhinnarasaü samàdhisamaye netratrayaü pàtu vaþ // RKV_150.18 // evaü dçùñaþ sa devena sa÷araþ sa÷aràsanaþ / bhasmãbhåto gataþ kàmo vinà÷aþ sarvadehinàm // RKV_150.19 // kàmaü dçùñvà kùayaü yàtaü tatra devàpsarogaõàþ / bhãtà yathàgataü sarve jagmu÷caiva di÷o da÷a // RKV_150.20 // kàmena rahità lokàþ sasuràsuramànavàþ / brahmàõaü ÷araõaü jagmurdevà indrapurogamàþ // RKV_150.21 // sãdamànaü jagad dçùñvà tamåcuþ parameùñhinam / jànàsi tvaü jagaccheùaü prabho maithunasambhavàt // RKV_150.22 // prajàþ sarvà vi÷uùyanti kàmena rahità vibho // RKV_150.23 // etacchrutvà vacasteùàü devànàü prapitàmahaþ / jagàma sahitas tatra yatra devo mahe÷varaþ // RKV_150.24 // atoùayajjagannàthaü sarvabhåtamahe÷varam / stutibhistaõóakaiþ stotrairvedavedàïgasambhavaiþ // RKV_150.25 // tatas tuùño mahàdevo devànàü parame÷varaþ / uvàca madhuràü vàõãü devànbrahmapurogamàn // RKV_150.26 // kiü kàryaü ka÷ca santàpaþ kiü vàgamanakàraõam / devatànàm çùãõàü ca kathyatàü mama màciram // RKV_150.27 // devà åcuþ / kàmanà÷àjjagannà÷o bhavitàyaü caràcare / trailokyaü tvaü punaþ ÷ambho utpàdayitum arhasi // RKV_150.28 // etacchrutvà vacas teùàü vimç÷ya parame÷varaþ / cintayàmàsa kàmasya vigrahaü bhuvi durlabham // RKV_150.29 // àjagàma tataþ ÷ãghram anaïgo hyaïgatàü gataþ / pràõadaþ sarvabhåtànàü pa÷yatàü nçpasattama // RKV_150.30 // tataþ ÷aïkhaninàdena bherãõàü niþsvanena ca / abhyanandaüs tato devaü suràsuramahoragàþ // RKV_150.31 // namaste devadeve÷a kçtàrthàþ surasattamàþ / visarjitàþ punarjagmur yathàgatam arindama // RKV_150.32 // gateùu sarvadeveùu kàmadevo 'pi bhàrata / tapa÷cacàra vipulaü narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_150.33 // tapojapakç÷ãbhåto divyaü varùa÷ataü kila / mahàbhåtairvighnakaraiþ pãóyamànaþ samantataþ // RKV_150.34 // àtmavighnavinà÷àrthaü saüsmçtaþ kuõóale÷varaþ / cakàra rakùàü sarvatra ÷arapàte nçpottama // RKV_150.35 // tatastuùño mahàdevo dçóhabhaktyà varapradaþ / vareõa chandayàmàsa kàmaü kàmavinà÷anaþ // RKV_150.36 // j¤àtvà tuùñaü mahàdevamuvàca jhaùaketanaþ / praõataþ prà¤jalir bhåtvà devadevaü trilocanam // RKV_150.37 // yadi tuùño 'si deve÷a yadi deyo varo mama / atra tãrthe jagannàtha sadà saünihito bhava // RKV_150.38 // tatheti coktvà vacanaü devadevo mahe÷varaþ / jagàmàkà÷amàvi÷ya ståyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_150.39 // gate càdar÷anaü deve kàmadevo jagadgurum / sthàpayàmàsa ràjendra kusume÷varasaüj¤itam // RKV_150.40 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà hyupavàsaparàyaõaþ / caitramàse caturda÷yàü madanasya dine 'thavà // RKV_150.41 // prabhàte vimale pràpte snàtvà påjya divàkaram / tilami÷reõa toyena tarpayet pitçdevatàþ // RKV_150.42 // kçtvà snànaü vidhànena påjayitvà ca taü nçpa / piõóanirvapaõaü kuryàt tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_150.43 // sattrayàjiphalaü yacca labhate dvàda÷àbdikam / piõóadànàtphalaü tacca labhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_150.44 // aïkullamåle yaþ piõóaü pitþnuddi÷ya dàpayet / tasya te dvàda÷àbdàni tçptiü yànti pitàmahàþ // RKV_150.45 // kçmikãñapataïgà ye tatra tãrthe yudhiùñhira / pràpnuvanti mçtàþ svargaü kiü punarye narà mçtàþ // RKV_150.46 // saünyàsaü kurute yo 'tra jitakrodho jitendriyaþ / kusume÷e naro bhaktyà sa gacchecchivamandiram // RKV_150.47 // tatra divyàpsarobhi÷ca devagandharvagàyanaiþ / krãóate sevyamànastu kalpakoñi÷ataü nçpa // RKV_150.48 // pårõe caiva tataþ kàla iha mànuùyatàü gataþ / jàyate ràjaràjendraiþ påjyamàno nçpo mahàn // RKV_150.49 // suråpaþ subhago vàgmã vikrànto matimà¤chuciþ / jãvedvarùa÷ataü sàgraü sarvavyàdhivivarjitaþ // RKV_150.50 // etatpuõyaü pàpaharaü tãrthakoñi÷atàdhikam / kusume÷eti vikhyàtaü sarvadevanamaskçtam // RKV_150.51 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kusume÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 151 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: uttare narmadàkåle tãrthaü parama÷obhanam / jayavàràhamàhàtmyaü sarvapàpapraõà÷anam // RKV_151.1 // uddhçtà jagatã yena sarvadevanamaskçtà / lokànugrahabuddhyà ca saüsthito narmadàtañe // RKV_151.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà vãkùate madhusådanam / mucyate sarvapàpebhyo da÷ajanmànukãrtanàt // RKV_151.3 // matsyaþ kårmo varàha÷ca narasiüho 'tha vàmanaþ / ràmo ràma÷ca kçùõa÷ca buddhaþ kalki÷ca te da÷a // RKV_151.4 // yudhiùñhira uvàca: matsyena kiü kçtaü tàta kårmeõa munisattama / varàheõa ca kiü karma narasiühena kiü kçtam // RKV_151.5 // vàmanena ca ràmeõa ràghaveõa ca kiü kçtam / buddharåpeõa kiü vàpi kalkinà kiü kçtaü vada // RKV_151.6 // evamuktastu viprendro dharmaputreõa dhãmatà / uvàca madhuràü vàõãü tadà dharmasutaü prati // RKV_151.7 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: mãno bhåtvà purà kalpe prãtyarthaü brahmaõo vibhuþ / samarpayatsamuddhçtya vandànmagnànmahàrõave // RKV_151.8 // amçtotpàdane ràjankårmo bhåtvà jagadguruþ / mandaraü dhàrayàmàsa tathà devãü vasuüdharàm // RKV_151.9 // ujjahàra dharàü magnàü pàtàlatalavàsinãm / vàràhaü råpamàsthàya devadevo janàrdanaþ // RKV_151.10 // narasyàrddhatanuü kçtvà siühasyàrddhatanuü tathà / hiraõyaka÷iporvakùo vidadàra nakhàïku÷aiþ // RKV_151.11 // jañã vàmanaråpeõa ståyamàno dvijottamaiþ / taddivyaü råpamàsthàya kramitvà medinãü kramaiþ // RKV_151.12 // kçtavàü÷ca baliü pa÷càt pàtàlatalavàsinam / sthàpayitvà suràn sarvàn gato viùõuþ svakaü puram // RKV_151.13 // jamadagnisuto ràmo bhåtvà ÷astrabhçtàü varaþ / kùatriyàn pçthivãpàlàn avadhãddhaihayàdikàn // RKV_151.14 // ka÷yapàya mahãü dattvà saparvatavanàkaràm / tapastapati deve÷o mahendre 'dyàpi bhàrata // RKV_151.15 // tato dà÷arathã ràmo ràvaõaü devakaõñakam / sagaõaü samare hatvà ràjyaü dattvà vibhãùaõe // RKV_151.16 // pàlayitvà nayàdbhåmiü makhaiþ saütarpya devatàþ / svargaü gato mahàtejà ràmo ràjãvalocanaþ // RKV_151.17 // vasudevagçhe bhåyaþ saükarùaõasahàyavàn / avatãrõo jagannàtho vàsudevo yudhiùñhira // RKV_151.18 // so 'vadhãttava sàmarthyàdvadhàrthaü duùñabhåbhçtàm / càõårakaüsake÷ãnàü jaràsaüdhasya bhàrata // RKV_151.19 // tena tvaü susahàyena hatvà ÷atrånnare÷vara / bhokùyase pçthivãü sarvàü bhràtçbhiþ saha saübhçtàm // RKV_151.20 // tathà buddhatvamaparaü navamaü pràpsyate 'cyutaþ / ÷àntimàndevadeve÷o madhuhantà madhupriyaþ // RKV_151.21 // tena buddhasvaråpeõa devena parameùñhinà / bhaviùyati jagatsarvaü mohitaü sacaràcaram // RKV_151.22 // na ÷roùyanti pituþ putràstadàprabhçti bhàrata / na gurorbàndhavàþ ÷iùyà bhaviùyatyadharottaram // RKV_151.23 // jito dharmo hyadharmeõa càsatyena çtaü jitam / jità÷caurai÷ca ràjànaþ strãbhi÷ca puruùà jitàþ // RKV_151.24 // sãdanti càgnihotràõi gurau påjà praõa÷yati / sãdanti mànavà dharmàþ kalau pràpte yudhiùñhira // RKV_151.25 // dvàda÷e da÷ame varùe nàrã garbhavatã bhavet / kanyàstatra prasåyante bràhmaõo haripiïgalaþ // RKV_151.26 // bhaviùyati tataþ kalkirda÷ame janmani prabhuþ // RKV_151.27 // etat te kathitaü ràjandevasya parameùñhinaþ / kàraõaü da÷a janmanàü sarvapàpakùayaükaram // RKV_151.28 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷vetavàràhatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikapa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 152 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacched dharàpàla bhàrgale÷varam uttamam / ÷aïkaraü jagataþ pràõaü smçtamàtràghanà÷anam // RKV_152.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / a÷vamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnoti mànavaþ // RKV_152.2 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit pràõatyàgaü kariùyati / anivartikà gatistasya rudralokàdasaü÷ayam // RKV_152.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhàrgale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvipa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 153 màrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü cànyadravitãrthamanuttamam / yasya saüdar÷anàdeva mucyante pàtakairnaràþ // RKV_153.1 // ravitãrthe tu yaþ snàtvà naraþ pa÷yati bhàskaram / tasya yatphalamuddiùñaü svayaü devena tacchçõu // RKV_153.2 // nàndho na måko badhiraþ kule bhavati ka÷cana / kuråpaþ kunakhã vàpi tasya janmàni ùoóa÷a // RKV_153.3 // dadrucitrakakuùñhàni maõóalàni vicarcikà / na÷yanti devabhaktasya ùaõmàsànnàtra saü÷ayaþ // RKV_153.4 // caritaü tasya devasya puràõe yacchrutaü mayà / na tatkathayituü ÷akyaü saükùepeõa nçpottama // RKV_153.5 // tatra tãrthe tu yaddànaü ravimuddi÷ya dãyate / vidhinà pàtravipràya tasyànto nàsti karhicit // RKV_153.6 // ayane viùuve caiva candrasåryagrahe tathà / ravitãrthe pradattànàü dànànàü phalamuttamam // RKV_153.7 // saükràntau yàni dànàni havyakavyàni bhàrata / apàmiva samudrasya teùàmanto na labhyate // RKV_153.8 // yena yena yadà dattaü yena yena yadà hutam / tasya tasya tadà kàle savità pratidàyakaþ // RKV_153.9 // sapta janmàni tànyeva dadàtyarkaþ punaþ punaþ / ÷atamindukùaye dànaü sahasraü tu dinakùaye // RKV_153.10 // saükràntau ÷atasàhasraü vyatãpàte tvanantakam // RKV_153.11 // yudhiùñhira uvàca: ravitãrthaü kathaü tàta puõyàtpuõyataraü smçtam / vistareõa mamàkhyàhi ÷ravaõau mama lampañau // RKV_153.12 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çõuùvàvahito bhåtvà hyàditye÷varamuttamam / uttare narmadàkåle sarvavyàdhivinà÷anam // RKV_153.13 // purà kçtayugasyàdau jàbàlirbràhmaõo 'bhavat / vasiùñhànvayasambhåto veda÷àstràrthapàragaþ // RKV_153.14 // pativratà sàdhu÷ãlà tasya bhàryà manasvinã / çtukàle tu sà gatvà bhartàram idam abravãt // RKV_153.15 // vartate çtukàlo me bhartàraü tvàmupasthità / bhaja màü prãtisaüyuktaþ putrakàmàü tu kàminãm // RKV_153.16 // evamukto dvijaþ pràha priye 'dyàhaü vratànvitaþ / gacchedànãü varàrohe dàsya çtvantare punaþ // RKV_153.17 // punardvitãye sampràpte çtukàle 'pyupasthità / punaþ sà chandità tena vratastho 'dyeti bhàrata // RKV_153.18 // itthaü và bahu÷astena chandità ca punaþ punaþ / nirà÷à càbhavattatra bhartàraü prati bhàminã // RKV_153.19 // duþkhena mahatàviùñà vidhàyàna÷anaü mçtà / tena bhråõahatenaiva pàpena sahasà dvijaþ // RKV_153.20 // ÷ãrõaghràõàïghrirabhavattapaþ sarvaü nanà÷a ca / dçùñvàtmànaü sa kuùñhena vyàptaü bràhmaõasattamaþ // RKV_153.21 // viùàdaü paramaü gatvà narmadàtañamà÷ritaþ / apçcchadbhàskaraü tãrthaü dvijebhyo dvijasattamaþ // RKV_153.22 // àrogyaü bhàskaràdicchediti saücintya cetasi / kutastadbhàskaraü tãrthaü bho dvijàþ kathyatàü mama // RKV_153.23 // tapas tapyàmyahaü gatvà tasmiüstãrthe subhàvitaþ // RKV_153.24 // dvijà åcuþ / revàyà uttare kåle àditye÷varanàmataþ / vidyate bhàskaraü tãrthaü sarvavyàdhivinà÷anam // RKV_153.25 // tatra yàhyavicàreõa gantuü cecchakyate tvayà / evamukto dvijairvipro gantuü tatra pracakrame // RKV_153.26 // vyàdhinà paribhåtastu ghoreõa pràõahàriõà / yadà gantuü na ÷aknoti tadà tena vicintitam // RKV_153.27 // sàmarthyaü bràhmaõànàü hi vidyate bhuvanatraye / liïgapàtaþ kçto viprairdevadevasya ÷ålinaþ // RKV_153.28 // samudraþ ÷oùito viprairvindhya÷càpi nivàritaþ / ahamapyatra saüsthastu hyànayiùyàmi bhàskaram // RKV_153.29 // tapobalena mahatà hyàditye÷varasaüj¤itam / iti ni÷citya manasà hyugre tapasi saüsthitaþ // RKV_153.30 // vàyubhakùo niràhàro grãùme pa¤càgnimadhyagaþ / ÷i÷ire toyamadhyastho varùàsvapràvçtàkçtiþ // RKV_153.31 // sàgre varùa÷ate pårõe ravistuùño 'bravãd idam // RKV_153.32 // sårya uvàca: varaü varaya bhadraü te kiü te manasi và¤chitam / adeyamapi dàsyàmi bråhi màü tvaü ciraü kçthàþ // RKV_153.33 // kimasàdhyaü hi te vipra idànãü tapasi sthitaþ // RKV_153.34 // jàbàliruvàca: yadi tuùño 'si deve÷a yadi deyo varo mama / mama pratij¤à deve÷a hyàditye÷varadar÷ane // RKV_153.35 // kçtà tàü pàrituü deva na ÷akto vyàdhinà vçtaþ / ÷uklatãrthe 'tra tiùñha tvam àditye÷varamårtidhçk // RKV_153.36 // evamukte tu deve÷o bahuråpo divàkaraþ / uttare narmadàkåle kùaõàdeva vyadç÷yata // RKV_153.37 // tadàprabhçti bhåpàla taddhi tãrthaü pracakùate / sarvapàpaharaü proktaü sarvaduþkhavinà÷anam // RKV_153.38 // yastu saüvatsaraü pårõaü nityam àdityavàsare / snàtvà pradakùiõàþ sapta dattvà pa÷yati bhàskaram // RKV_153.39 // yatphalaü labhate tena tacchçõuùva mayoditam / prasuptaü maõóalànãha dadrukuùñhavicarcikàþ // RKV_153.40 // na÷yanti satvaraü ràjaüstålarà÷irivànale / dhanaputrakalatràõàü pårayedvatsaratrayàt // RKV_153.41 // yastu ÷ràddhapradastatra pitþnuddi÷ya saükrame / tçpyanti pitarastasya pitçdevo hi bhàskaraþ // RKV_153.42 // iti te kathitaü sarvamàditye÷varamuttamam / sarvapàpaharaü divyaü sarvarogavinà÷anam // RKV_153.43 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe àditye÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma tripa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 154 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle tãrthaü kalakale÷varam / vikhyàtaü sarvalokeùu svayaü devena nirmitam // RKV_154.1 // andhakaü samare hatvà devadevo mahe÷varaþ / sahito devagandharvaiþ kinnarai÷ca mahoragaiþ // RKV_154.2 // ÷aïkhatåryaninàdai÷ca mçdaïgapaõavàdibhiþ / vãõàveõuravai÷cànyaiþ stutibhiþ puùkalàdibhiþ // RKV_154.3 // gàyanti sàmàni yajåüùi cànye chandàüsi cànye çcamudgiranti / stotrair anekair apare gçõanti mahe÷varaü tatra mahànubhàvàþ // RKV_154.4 // pramathànàü ninàdena kalkalena ca bandinàm / yasmàtpratiùñhitaü liïgaü tasmàjjàtaü tadàkhyayà // RKV_154.5 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà vãkùetkalakale÷varam / vàjapeyàtparaü puõyaü sa labhenmànavo bhuvi // RKV_154.6 // tena puõyena påtàtmà pràõatyàgàddivaü vrajet / àråóhaþ paramaü yànaü gãyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_154.7 // upabhujya mahàbhogànkàlena mahatà tataþ / martyaloke mahàtmàsau jàyate vimale kule // RKV_154.8 // bràhmaõaþ subhago loke vedavedàïgapàragaþ / vyàdhi÷okavinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_154.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kalakale÷varatãrthaphalamàhàtmyavarõanaü nàma catuþpa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 155 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ataþ paraü pravakùyàmi sarvatãrthàdanuttamam / uttare narmadàkåle ÷uklatãrthaü yudhiùñhira // RKV_155.1 // tasya tãrthasya cànyàni puõyatvàcchubhadar÷anàt / pçthivyàü sarvatãrthàni kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm // RKV_155.2 // yudhiùñhira uvàca: tasya tãrthasya màhàtmyaü ÷rotumicchàmi tattvataþ / bhràtçbhiþ sahitaþ sarvais tathànyair dvijasattamaiþ // RKV_155.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷uklatãrthasya cotpattimàkarõaya nare÷vara / yasya saüdar÷anàdeva brahmahatyà pralãyate // RKV_155.4 // narmadà saritàü ÷reùñhà sarvapàpapraõà÷inã / yacca bàlyaü kçtaü pàpaü dar÷anàdeva na÷yati // RKV_155.5 // mokùadàni na sarvatra ÷uklatãrthamçte nçpa / ÷uklatãrthasya màhàtmyaü puràõe yacchrutaü mayà // RKV_155.6 // samàgame munãnàü tu devànàü hi tathaiva ca / kathitaü devadevena ÷itikaõñhena bhàrata / kailàse parvata÷reùñhe tatte saükathayàmyaham // RKV_155.7 // purà kçtayugasyàdau toùituü girijàpatim / tapa÷cacàra vipulaü viùõurvarùasahasrakam / vàyubhakùo niràhàraþ ÷uklatãrthe vyavasthitaþ // RKV_155.8 // tataþ pratyakùatàmàgàddevadevo mahe÷varaþ / pràdurbhåtastu sahasà tatra tãrthe naràdhipa // RKV_155.9 // kro÷advayamidaü cakre bhuktimuktipradàyakam / tasmiüstãrthe naraþ snàtvà mucyate sarvakilbiùaiþ // RKV_155.10 // gaïgà kanakhale puõyà kurukùetre sarasvatã / gràme và yadi vàraõye puõyà sarvatra narmadà // RKV_155.11 // sarvauùadhãnàma÷anaü pradhànaü sarveùu peyeùu jalaü pradhànam / nidrà sukhànàü pramadà ratãnàü sarveùu gàtreùu ÷iraþ pradhànam // RKV_155.12 // snàtasyàpi yathà puõyaü lalàñaü nçpasattama / ÷uklatãrthaü tathà puõyaü narmadàyàü yudhiùñhira // RKV_155.13 // saritàü ca yathà gaïgà devatànàü janàrdanaþ / ÷uklatãrthaü tathà puõyaü narmadàyàü vyavasthitam // RKV_155.14 // catuùpadànàü surabhirvarõànàü bràhmaõo yathà / pradhànaü sarvatãrthànàü ÷uklatãrthaü tathà nçpa // RKV_155.15 // grahàõàü tu yathàdityo nakùatràõàü yathà ÷a÷ã / ÷iro và sarvagàtràõàü dharmàõàü satyamiùyate // RKV_155.16 // tathaiva pàrtha tãrthànàü ÷uklatãrthamanuttamam / durvij¤eyo yathà loke paramàtmà sanàtanaþ // RKV_155.17 // susåkùmatvàdanirde÷yaþ ÷uklatãrthaü tathà nçpa / mandapraj¤atvamàpanne mahàmohasamanvitaþ // RKV_155.18 // ÷uklatãrthaü nà jànàti narmadàtañasaüsthitam / bahunàtra kimuktena dharmaputra punaþ punaþ // RKV_155.19 // ÷uklatãrthaü mahàpuõyaü sampràptaü kalmaùakùayàt / yo 'tra datte ÷ucirbhåtvà ekaü revàjalà¤jalim // RKV_155.20 // kalpakoñisahasràõi pitarastena tarpitàþ // RKV_155.21 // ekaþ putro dharàpçùñhe pitþõàmàrtinà÷anaþ / càõakyo nàma ràjàbhåcchuklatãrthaü ca veda saþ // RKV_155.22 // yudhiùñhira uvàca: ko 'sau dvijavara÷reùñha càõakyo nàma nàmataþ / ÷uklatãrthasya yo vettà nànyo vettà hi ka÷cana // RKV_155.23 // kenopàyena tattãrthaü tena j¤àtaü dharàtale / tadahaü ÷rotumicchàmi paraü kautåhalaü hi me // RKV_155.24 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ikùvàkuprabhavo ràjà naptà ÷uddhodanasya ca / càõakyo nàma ràjarùir bubhuje pçthivãmimàm // RKV_155.25 // vikrànto matimà¤chåraþ sarvalokairava¤citaþ / va¤citaþ sahasà dhårtavàyasàbhyàü nçpottamaþ // RKV_155.26 // yudhiùñhira uvàca: kathaü sa va¤cito ràjà vàyasàbhyàü kuto 'thavà / purà yena pratij¤àtaü dhãgarbheõa mahàtmanà // RKV_155.27 // na jãve va¤cito 'nyena pràõàüstyakùye na saü÷ayaþ / etanme vada viprendra paraü kautåhalaü mama // RKV_155.28 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: àtmànaü va¤citaü j¤àtvà tadà saügçhya vàyasau / preùayàmàsa tãvreõa daõóena yamasàdanam // RKV_155.29 // vàyasàvåcatuþ / sundopasundayoþ putràvàvàü kàkatvamàgatau / mà vadhãstvaü mahàbhàga kasmiü÷citkàraõàntare // RKV_155.30 // tàvàvàü kçtasaükalpau tvayà kopena mànada / nirastàvanirastau và yàsyàvaþ paramàü gatim // RKV_155.31 // tadàde÷aya ràjendra kçtvà tava mahatpriyam / mukta÷àpau bhaviùyàvo brahmaõo vacanaü tathà // RKV_155.32 // tacchrutvà kàkavacanaü càõakyo nçpasattamaþ / nàhaü jãve viditvaivaü va¤citaþ kena karhicit // RKV_155.33 // tasmàttãrthaü vijànãtaü yamasya sadane dvijau / preùayàmi yathànyàyaü ÷rutvà tatkathayiùyathaþ // RKV_155.34 // tenaiva muktau tau kàkau srakcandanavibhåùitau / ÷ãghragau preùayàmàsa yamasya sadanaü prati // RKV_155.35 // ràjovàca: tatra dharmapuraü gatvà vicarantàvitastataþ / yadi pçcchati dharmàtmà yamaþ saüyamano mahàn // RKV_155.36 // kuto vàmàgataü bråtaü kena và bhåùitàvubhau / madãyà bhàratã tasya kathanãyà hya÷aïkitam // RKV_155.37 // ikùvàkusaübhavo ràjà càõakyo nàma dhàrmikaþ / dvàda÷àhe mçtasyàsya tarpitàva÷anàdinà // RKV_155.38 // tacchrutvà vacanaü ràj¤o gatau tau yamasàdanam / krãóitau pràïgaõe tasya srakcandanavibhåùitau / dharmaràjena tau dçùñau pçùñau dhçùñau ca vàyasau // RKV_155.39 // yama uvàca: kutaþ sthànàtsamàyàtau kena và bhåùitàvubhau / vçttaü vai kathyatàmetadvàyasàvavi÷aïkayà // RKV_155.40 // kàkàvåcatuþ / ikùvàkusambhavo ràjà càõakyo nàma dhàrmikaþ / dvàda÷àhe mçtasyàsya tarpitàva÷anàdibhiþ // RKV_155.41 // tayostadvacanaü ÷rutvà sadà vaivasvato yamaþ / citraguptaü kaliü kàlaü vãkùyatàm idam abravãt // RKV_155.42 // aõóajasvedajàtãnàü bhåtànàü sacaràcare / vihitaü lokakartþõàü sànnidhyaü brahmaõà mama // RKV_155.43 // gataþ kutra duràcàra÷càõakyo nàmatastviha / anviùyatàü puràõeùu tvitihàseùu yà gatiþ // RKV_155.44 // tatas tair dharmapàlais tu dharmaràjapracoditaiþ / nirãkùità puràõoktà karmajà gatiràgatiþ // RKV_155.45 // tataþ provàca vacanaü dharmo dharmabhçtàü varaþ / ÷çõvatàü dharmapàlànàü meghagambhãrayà girà // RKV_155.46 // ÷uklatãrthe mçtànàü tu narmadàvimale jale / aõóajasvedajàtãnàü na gatirmama sannidhau // RKV_155.47 // tattãrthaü dhàrmikaü loke brahmaviùõumahe÷varaiþ / nirmitaü parayà bhaktyà lokànàü hitakàmyayà // RKV_155.48 // pàpopapàtakairyuktà ye narà narmadàjale / ÷uklatãrthe mçtàþ ÷uddhà na te madviùayàþ kvacit // RKV_155.49 // etacchrutvà tu vacanaü tau kàkau yamabhàùitam / àgatau ÷ãghragau pàrtha dçùñvà yamapuraü mahat // RKV_155.50 // pçùñau tau praõatau ràj¤à yathàvçttaü yathà÷rutam / kathayàmàsatuþ pàrtha dànavau kàkatàü gatau // RKV_155.51 // asmàtsthànàdgatàvàvàü yamasya puramuttamam / pçthivyà dakùiõe bhàge hyatãtya bahuyonijam // RKV_155.52 // tatpuraü kàmagaü divyaü svarõapràkàratoraõam / anekagçhasambàdhaü maõikà¤canabhåùitam // RKV_155.53 // catuùpathai÷catvarai÷ca ghaõñàmàrgopa÷obhitam / udyànavanasaüchannaü padminãkhaõóamanditam // RKV_155.54 // haüsasàrasasaüghuùñaü kokilàkulasaükulam / siühavyàghragajàkãrõam çkùavànarasevitam // RKV_155.55 // naranàrãsamàkãrõaü nityotsavavibhåùitam / ÷aükhadundubhirnirghoùair vãõàveõuninàditam // RKV_155.56 // yamamàrge 'pi vihitaü svargalokamivàparam / gatau tatra puna÷cànyairyamadåtairyamàj¤ayà // RKV_155.57 // viditau preùitau tatra yatra devo jagatprabhuþ / pràõasya bhãtyà dçùño 'sau siühàsanagataþ prabhuþ // RKV_155.58 // mahàkàyo mahàjaïgho mahàskandho mahodaraþ / mahàvakùà mahàbàhur mahàvaktrekùaõo mahàn // RKV_155.59 // mahàmahiùamàråóho mahàmukuñabhåùitaþ / tatrànya÷ca kaliþ kàla÷citragupto mahàmatiþ // RKV_155.60 // samàgatau tadà dçùñau madhye jvalitapàvakau / puõyapàpàni jantånàü ÷rutismçtyarthapàragau // RKV_155.61 // vicàrayantau satataü tiùñhàte tau divàni÷am / tato hyàvàü praõàmànte yamena yamamårtinà // RKV_155.62 // pçùñàvàgamane hetuü tamabråva ÷çõuùva tat / ujjayinyàü mahãpàla÷càõakyo 'bhåt pratàpavàn // RKV_155.63 // dvàda÷àhe mçtasyàsya bhuktvà pràptau yamàlayam / tato 'smàkaü vacaþ ÷rutvà kampayitvà ÷iro yamaþ // RKV_155.64 // uvàca vacanaü satyaü sabhàmadhye hasanniva / asti tatkàraõaü yena càõakyaþ pàpapåruùaþ // RKV_155.65 // nàyàto mama loke tu sarvapàpabhayaükare / ÷uklatãrthe mçtànàü tu narmadàyàü paraü padam // RKV_155.66 // jàyate sarvajantånàü nàtra kàcidvicàraõà / ava÷aþ svava÷o vàpi jantustatkùetramaõóale // RKV_155.67 // mçtaþ sa vai na sandeho rudrasyànucaro bhavet / taddharmavacanaü ÷rutvà nirgatya nagaràdbahiþ // RKV_155.68 // pa÷yantau vividhàü ghoràü narake lokayàtanàm / triü÷atkoñyo hi ghoràõàü narakàõàü nçpottama // RKV_155.69 // dçùñà bhãtau paràmàrtigatau tatra mahàpathi / narako rauravastatra mahàraurava eva ca // RKV_155.70 // peùaõaþ ÷oùaõa÷caiva kàlasåtro 'sthibha¤janaþ / tàmisra÷càndhatàmisraþ kçmipåtivahastathà // RKV_155.71 // dçùña÷cànyo mahàjvàlastatraiva viùabhojanaþ / narakau daü÷ama÷akau tathà yamalaparvatau // RKV_155.72 // nadã vaitaraõã dçùñà sarvapàpapraõà÷inã / ÷ãtalaü salilaü yatra pibanti hyamçtopamam // RKV_155.73 // tadeva nãraü pàpànàü ÷oõitaü parivartate / asipatravanaü cànyaddçùñànyà mahatã ÷ilà // RKV_155.74 // agnipuüjanibhàkàrà vi÷àlà ÷àlmalã parà / ityàdayastathaivànye ÷atasàhasrasaüj¤itàþ // RKV_155.75 // ghoraghoratarà dçùñàþ kli÷yante yatra mànavàþ / vàcikairmànasaiþ pàpaiþ karmajai÷ca pçthagvidhaiþ // RKV_155.76 // ahaükàrakçtair doùair màyàvacanapårvakaiþ / pità màtà gururbhràtà anàthà vikalendriyàþ // RKV_155.77 // bhramanti noddhçtà yeùàü gatisteùàü hi raurave / tatra te dvàda÷àbdàni kùapitvà raurave 'dhamàþ // RKV_155.78 // iha mànuùyake loke dãnàndhà÷ca bhavanti te / devabrahmasvahartþõàü naràõàü pàpakarmaõàm // RKV_155.79 // mahàrauravamà÷ritya dhruvaü vàso yamàlaye / tataþ kàlena mahatà pàpàþ pàpena veùñitàþ // RKV_155.80 // jàyante kaõñakairbhinnàþ ko÷e và ko÷akàrakàþ / mçgapakùivihaïgànàü ghàtakà màüsabhakùakàþ // RKV_155.81 // peùaõaü narakaü yànti ÷oùaõaü jãvabandhanàt / tatratyàü yàtanàü ghoràü sahitvà ÷àstracoditàm // RKV_155.82 // iha mànuùyatàü pràpya païgvandhabadhirà naràþ / gavàrthe bràhmaõàrthe ca hyançtaü vadatàmiha // RKV_155.83 // patanaü jàyate puüsàü narake kàlasåtrake / tatratyà yàtanà ghorà vihità ÷àstrakartçbhiþ // RKV_155.84 // bhuktvà samàgatà hyatra te yàsyantyantyajàü gatim / bandhayanti ca ye jãvàüstyaktvàtmakulasantatim // RKV_155.85 // patanti nàtra sandeho narake te 'sthibha¤jane / tatra varùa÷atasyànta iha mànuùyatàü gatàþ // RKV_155.86 // kubjà vàmanakàþ pàpà jàyante duþkhabhàginaþ / ye tyajanti svakàü bhàryàü måóhàþ paõóitamàninaþ // RKV_155.87 // te yànti narakaü ghoraü tàmisraü nàtra saü÷ayaþ / tatra varùa÷atasyànte iha mànuùyatàü gatàþ // RKV_155.88 // du÷carmàõo durbhagà÷ca jàyante mànavà hi te / mànakåñaü tulàkåñaü kåñakaü tu vadanti ye // RKV_155.89 // narake te 'ndhatàmisre prapacyante naràdhamàþ / ÷atasàhasrikaü kàlamuùitvà tatra te naràþ // RKV_155.90 // iha ÷atrugçhe tvandhà bhramante dãnamårtayaþ / pitçdevadvijebhyo 'nnamadattvà ye 'tra bhu¤jate // RKV_155.91 // narake kçmibhakùye te patanti svàtmapoùakàþ / tataþ prasåtikàle hi kçmibhukta÷ca savraõaþ // RKV_155.92 // jàyate '÷ucigandho 'tra parabhàgyopajãvakaþ / svakarmavicyutàþ pàpà varõà÷ramavivarjitàþ // RKV_155.93 // narake påyasampårõe kli÷yante hyayutaü samàþ / pårõe tatra tataþ kàle pràpya mànuùyakaü bhavam // RKV_155.94 // udvejanãyà bhåtànàü jàyante vyàdhibhirvçtàþ / agnido garada÷caiva lobhamohànvito naraþ // RKV_155.95 // narake viùasampårõe nimajjati duràtmavàn / tatra varùa÷atàtkàlàdunmajjanamavasthitaþ // RKV_155.96 // bhuvi mànuùatàü pràpya kçpaõo jàyate punaþ / pàdukopànahau chatraü ÷ayyàü pràvaraõàni ca // RKV_155.97 // adattvà daü÷ama÷akairbhakùyante janyasaptatim / piturdravyàpahartàrastàóanakro÷ane ratàþ // RKV_155.98 // pãóanaü kriyate teùàü yatra tau yugmaparvatau / yà sà vaitaraõã ghorà nadã raktapravàhinã // RKV_155.99 // pibanti rudhiraü tatra ye 'bhiyànti rajasvalàm / asipatravane ghore pãóyante pàpakàriõaþ // RKV_155.100 // parapãóàkarà nityaü ye naro 'ntyajagàminaþ / gurudàraratànàü tu mahàpàtakinàmapi // RKV_155.101 // ÷ilàvagåhanaü teùàü jàyate janmasaptatim / jvalantãmàyasãü ghoràü bahukaõñakasaüvçtàm // RKV_155.102 // ÷àlmalãü te 'vagåhanti paradàraratà hi ye / parasya yoùitaü hçtvà brahmasvamapahçtya ca // RKV_155.103 // araõye nirjale de÷e sa bhavetkråraràkùasaþ / devasvaü bràhmaõasvaü ca lobhenaivàharecca yaþ // RKV_155.104 // sa pàpàtmà pare loke gçdhrocchiùñena jãvati / evamàdãni pàpàni bhu¤jante yama÷àsanàt // RKV_155.105 // yeùàü tu dar÷anàdeva ÷ravaõàjjàyate bhayam / tathà dànaphalaü cànye bhu¤jànà yamamandire // RKV_155.106 // dçùñàþ ÷rutaü kathayatàü dåtànàü ca yamàj¤ayà / rathairanye gajairanye kecidvàjibhir àvçtàþ // RKV_155.107 // dçùñàstatra mahàbhàga tapaþsaücayasaüsthitàþ / godàtà svarõadàtà ca bhåmiratnapradà naràþ // RKV_155.108 // ÷ayyà÷anagçhàdãnàü sa lokaþ kàmado nçõàm / annaü pànãyasahitaü dadate ye 'tra mànavàþ // RKV_155.109 // tatra tçptàþ susaütuùñàþ krãóante yamasàdane / atra yaddãyate dànamapi vàlàgramàtrakam // RKV_155.110 // tadakùayaphalaü sarvaü ÷uklatãrthe nçpottama / etatte kathitaü sarvaü yaddçùñaü yacca vai ÷rutam // RKV_155.111 // kuruùva yadabhipretaü yadi ÷aknoùi mucyatàm / tayostadvacanaü ÷rutvà càõakyo hçùñamànasaþ // RKV_155.112 // visarjayàmàsa khagàvabhinandya punaþpunaþ / tàbhyàü gatàbhyàü sarvasvaü dattvà vipreùu bhàrata // RKV_155.113 // kàmakrodhau parityajya jagàmàmaraparvatam / tatra baddhvoóupaü gàóhaü kçùõarajjvàvalambitam // RKV_155.114 // plavamàno '÷u dhyàyandevaü janàrdanam / àrogyaü bhàskaràdiccheddhanaü vai jàtavedasaþ // RKV_155.115 // pràpnoti j¤ànamã÷ànànmokùaü pràpnoti ke÷avàt / nãlaü raktaü tadabhavanmecakaü yaddhi såtrakam // RKV_155.116 // ÷uddhasphañikasaïkà÷aü dçùñvà rajjuü mahàmatiþ / àplutya vimale toye gato 'sau vaiùõavaü padam // RKV_155.117 // gàyanti yadvedavidaþ puràõaü nàràyaõaü ÷à÷vatamacyutàhvayam / pràptaþ sa taü ràjasuto mahàtmà nikùipya dehaü ÷ubha÷uklatãrthe // RKV_155.118 // eùà te kathità ràjansiddhi÷càõakyabhåbhçtaþ / tathànyattava vakùyàmi ÷çõuùvaikàgramànasaþ // RKV_155.119 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe càõakyasiddhipràptivarõanaü nàma pa¤capa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 156 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: nàsti lokeùu tattãrthaü pçthivyàü yannare÷vara / ÷uklatãrthena sadç÷amupamànena gãyate // RKV_156.1 // ÷uklatãrthaü mahàtãrthaü narmadàyàü vyavasthitam / pràgudakpravaõe de÷e munisaïghaniùevitam // RKV_156.2 // vai÷àkhe ca tathà màsi kçùõapakùe caturda÷ã / kailàsàdumayà sàrddhaü svayamàyàti ÷aïkaraþ // RKV_156.3 // madhyàhnasamaye snàtvà pa÷yatyàtmànamàtmanà / brahmaviùõvindrasahitaþ ÷uklatãrthe samàhitaþ // RKV_156.4 // kàrttikyàü tu vi÷eùeõa vai÷àkhyàü ca narottama / brahmaviùõumahàdevàn snàtvà pa÷yati taddine // RKV_156.5 // devaràjaþ suraiþ sàrddhaü vàyumàrgavyavasthitaþ / kçùõapakùe caturda÷yàü snàtvà pa÷yati ÷aïkaram // RKV_156.6 // gandharvàpsaraso yakùàþ siddhavidyàdharoragàþ / taddine te 'pi deve÷aü dçùñvà mu¤canti kilbiùam // RKV_156.7 // ardhayojanavistàraü tadarddhenaiva càyatam / ÷uklatãrthaü mahàpuõyaü mahàpàtakanà÷anam // RKV_156.8 // yatra sthitaiþ pradç÷yante vçkùàgràõi narottamaiþ / tatra sthità mahàpàpair mucyante pårvasaücitaiþ // RKV_156.9 // pàpopapàtakairyukto naraþ snàtvà pramucyate / upàrjità vina÷yeta bhråõahatyàpi dustyajà // RKV_156.10 // yasmàttatraiva deve÷a umayà saha tiùñhati / vai÷àkhyàü ca vi÷eùeõa kailàsàdeti ÷aïkaraþ // RKV_156.11 // tena tãrthaü mahàpuõyaü sarvapàtakanà÷anam / kathitaü brahmaõà pårvaü mayà tava tathà nçpa // RKV_156.12 // rajakena yathà dhautaü vastraü bhavati nirmalam / tathà tatra vapuþsnànaü puruùasya bhavecchuci // RKV_156.13 // pårve vayasi pàpàni kçtvà puùñàni mànavaþ / ahoràtroùito bhåtvà ÷uklatãrthe vyapohati // RKV_156.14 // ÷uklatãrthe mahàràja ràkàü revàjalà¤jalim / kalpakoñisahasràõi dattvà syuþ pitaraþ ÷ivàþ // RKV_156.15 // na màtà na pità bandhuþ patanaü narakàrõave / uddharanti yathà puõyaü ÷uklatãrthe nare÷vara // RKV_156.16 // tapasà brahmacaryeõa na tàü gacchanti sadgatim / ÷uklatãrthe mçto janturdehatyàgena yàü labhet // RKV_156.17 // kàrttikasya tu màsasya kçùõapakùe caturda÷ãm / ghçtena snàpayed devamupoùya prayato naraþ // RKV_156.18 // snàtvà prabhàte revàyàü dadyàtsaghçtakambalam / sahiraõyaü yathà÷akti devamuddi÷ya ÷aïkaraü // RKV_156.19 // devasya påraõaü kuryàdghçtena ghçtakambalam / sa gacchati mahàtejàþ ÷ivalokaü mçto naraþ // RKV_156.20 // ekaviü÷akulopeto yàvadàbhåtasamplavam / ÷uklatãrthe naraþ snàtvà hyumàü rudraü ca yo 'rcayet // RKV_156.21 // gandhapuùpàdidhåpai÷ca so '÷vamedhaphalaü labhet / màsopavàsaü yaþ kuryàt tatra tãrthe nare÷vara // RKV_156.22 // mucyate sa mahatpàpaiþ saptajanmasusaücitaiþ / uùñrãkùãramavikùãraü nava÷ràddhe ca bhojanam // RKV_156.23 // vçùalãgamanaü caiva tathàbhakùyasya bhakùaõam / avikraye 'nçte pàpaü màhiùe 'yàjyayàjake // RKV_156.24 // vàrddhuùye païktigarade devabràhmaõadåùake / evamàdãni pàpàni tathànyànyapi bhàrata // RKV_156.25 // càndràyaõena na÷yanti ÷uklatãrthe na saü÷ayaþ / ÷uklatãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ // RKV_156.26 // tasya te dvàda÷àbdàni tçptiü yànti sutarpitàþ / pàdukopànahau chatraü ÷ayyàmàsanam eva ca // RKV_156.27 // suvarõaü dhanadhànyaü ca ÷ràddhaü yuktahalaü tathà / annaü pànãyasaühitaü tasmiüstãrthe dadanti ye // RKV_156.28 // hçùñàþ puùñà mçtà yànti ÷ivalokaü na saü÷ayaþ / tatra tãrthe tu yo bhaktyà ÷ivamuddi÷ya bhàrata // RKV_156.29 // bhikùàmàtraü tathànnaü ye te 'pi svaryànti vai naràþ / yajvinàü vratinàü caiva tatra tãrthanivàsinàm // RKV_156.30 // api vàlàgramàtraü hi dattaü bhavati càkùayam / agniprave÷aü yaþ kuryàcchuklatãrthe samàhitaþ // RKV_156.31 // ràgadveùavinirmukto hçdi dhyàtvà janàrdanam / sarvakàmasusampårõaþ sa gacched vàruõaü puram // RKV_156.32 // na rogo na jarà tatra yatra devo 'übhasàü patiþ / anà÷akaü tu yaþ kuryàt tasmiüstãrthe yudhiùñhira // RKV_156.33 // anivartikà gatis tasya rudralokàd asaü÷ayam / ava÷aþ svava÷o vàpi jantustatkùetramaõóale // RKV_156.34 // mçtaþ sa tu na sandeho rudrasyànucaro bhavet / ÷uklatãrthe tu yaþ kanyàü ÷aktyà dadyàd alaükçtàm // RKV_156.35 // vidhinà yo nçpa÷reùñha kurute vçùamokùaõam / tasya yat phalam uddiùñaü puràõe rudrabhàùitam // RKV_156.36 // tadahaü sampravakùyàmi ÷çõuùvaikamanà nçpa / yàvanto romakåpàþ syuþ sarvàïgeùu pçthakpçthak // RKV_156.37 // tàvad varùasahasràõi rudraloke mahãyate / ÷uklatãrthe tu yad dattaü grahaõe candrasåryayoþ // RKV_156.38 // vardhate tadguõaü tàvaddinàni da÷a pa¤ca ca / ÷uklatãrthe ÷ucirbhåtvà yaþ karoti pradakùiõam // RKV_156.39 // pçthvã pradakùiõà tena kçtà yattasya tatphalam / ÷obhanaü mithunaü yastu rudram uddi÷ya påjayet // RKV_156.40 // sapta janmàni tasyaiva viyogo na ca vai kvacit / etatte kathitaü ràjan saükùepeõa phalaü mahat // RKV_156.41 // ÷uklatãrthasya yatpuõyaü yathà devàcchrutaü mayà / ya idaü ÷çõuyàdbhaktyà puràõe vihitaü phalam // RKV_156.42 // sa labhennàtra sandehaþ satyaü satyaü punaþ punaþ / putràrthã labhate putraü dhanàrthã labhate dhanam // RKV_156.43 // mokùàrthã labhate mokùaü snànadànaphalaü mahat // RKV_156.44 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷uklatãrthamahàtmyavarõanaü nàma ùañpa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 157 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü ràja¤chuklatãrthasamãpataþ / vàsudevasya tãrthaü tu sarvalokeùu påjitam // RKV_157.1 // taddhi puõyaü suvikhyàtaü narmadàyàü puràtanam / yatra huïkàramàtreõa revà kro÷aü jagàma sà // RKV_157.2 // yadà prabhçti ràjendra huïkàreõa gatà sarit / tadàprabhçti sa svàmã huïkàraþ ÷abdito budhaiþ // RKV_157.3 // huïkàratãrthe yaþ snàtvà pa÷yatyavyayamacyutam / sa mucyate naraþ pàpaiþ saptajanma kçtairapi // RKV_157.4 // saüsàràrõavamagnànàü naràõàü pàpakarmiõàm / naivoddhartà jagannàthaü vinà nàràyaõaü paraþ // RKV_157.5 // sà jihvà yà hariü stauti taccittaü yattadarpitam / tàveva kevalau ÷làghyau yau tatpåjàkarau karau // RKV_157.6 // sarvadà sarvakàryeùu nàsti teùàmamaïgalam / yeùàü hçdistho bhagavànmaïgalàyatano hariþ // RKV_157.7 // yad anyad devatàrcàyàþ phalaü pràpnoti mànavaþ / sàùñàïgapraõipàtena tatphalaü labhate hareþ // RKV_157.8 // reõuguõñhitagàtrasya yàvanto 'sya rajaþkaõàþ / tàvadvarùasahasràõi viùõuloke mahãyate // RKV_157.9 // sammàrjanàbhyukùaõalepanena tadàlaye na÷yati sarvapàpam / nàrã naràõàü parayà tu bhaktyà dçùñvà tu revàü narasattamasya // RKV_157.10 // yenàrcito bhagavànvàsudevo janmàrjitaü na÷yati tasya pàpam / sa yàti lokaü garuóadhvajasya vidhåtapàpaþ surasaïghapåjyatàm // RKV_157.11 // ÷àñhyenàpi namaskàraü prayu¤jaü÷ cakrapàõinaþ / saptajanmàrjitaü pàpaü gacchatyà÷u na saü÷ayaþ // RKV_157.12 // påjàyàü prãyate rudro japahomair divàkaraþ / ÷aïkhacakragadàpàõiþ praõipàtena tuùyati // RKV_157.13 // bhavajaladhigatànàü dvandvavàtàhatànàü sutaduhitçkalatratràõabhàràrditànàm / viùamaviùayatoye majjatàmaplavànàü bhavati ÷araõameko viùõupoto naràõàm // RKV_157.14 // huïkàratãrthe ràjendra ÷ubhaü và yadi và÷ubham / yatkçtaü puruùavyàghra tanna÷yati na karhicit // RKV_157.15 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe huïkàrasvàmitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptapa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 158 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchetparaü tãrthaü saïgame÷varamuttamam / narmadàdakùiõe kåle sarvapàpabhayàpaham // RKV_158.1 // dhanadastatra vi÷rànto muhårtaü nçpasattama / pitçlokàtsamàyàtaþ kailàsaü dharaõãdharam // RKV_158.2 // pratyayàrthaü nçpa÷reùñha hyadyàpi dharaõãtale / kçùõavarõà hi pàùàõà dç÷yante sphañikojjvalàþ // RKV_158.3 // vindhyanirjharaniùkràntà puõyatoyà saridvarà / praviùñà narmadàtoye sarvapàpapraõà÷ane // RKV_158.4 // saïgame tatra yaþ snàtvà påjayet saïgame÷varam / a÷vamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnoty asaü÷ayam // RKV_158.5 // ghaõñàpatàkàvitanaü yo dadetsaïgame÷vare / haüsayuktavimànastho divyastrã÷atasaüvçtaþ // RKV_158.6 // sa rudrapadamàpnoti rudrasyànucaro bhavet / dadhi bhakte na devasya yaþ kuryàlliïgapåraõam // RKV_158.7 // sikthasaükhyaü ÷ive loke sa vaset kàlam ãpsitam / ÷rãphalaiþ pårayelliïgaü niþsvo bhåtvà bhavasya tu // RKV_158.8 // so 'pi tatphalamàpnoti gataþ svarge nare÷vara / akùayà santatistasya jàyate saptajanmasu // RKV_158.9 // snapanaü devadevasya dadhnà madhughçtena và / yaþ karoti vidhànena tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_158.10 // dhçtakùãravahà nadyo yatra vçkùà madhusravàþ / tatra te mànavà yànti suprasanne mahe÷vare // RKV_158.11 // patraü puùpaü phalaü toyaü yastu dadyànmahe÷vare / tatsarvaü saptajanmàni hyakùayaü phalam a÷nute // RKV_158.12 // sarveùàmeva pàtràõàü mahàpàtraü mahe÷varaþ / tasmàt sarvaprayatnena påjanãyo mahe÷varaþ // RKV_158.13 // brahmacaryasthito nityaü yastu påjayate ÷ivam / iha jãvansa deve÷o mçto gacched anàmayam // RKV_158.14 // ÷ive tu påjite pàrtha yatphalaü pràpyate budhaiþ / yogãndre caiva tatpàrtha påjite labhate phalam // RKV_158.15 // te dhanyàste mahàtmànas teùàü janma sujãvitam / yeùàü gçheùu bhu¤janti ÷ivabhaktiratà naràþ // RKV_158.16 // saünirudhyendriyagràmaü yatrayatra vasenmuniþ / tatra tatra kurukùetraü naimiùaü puùkaràõi ca // RKV_158.17 // yatphalaü vedaviduùi bhojite ÷atasaükhyayà / tatphalaü jàyate pàrtha hyekena ÷ivayoginà // RKV_158.18 // yatra bhu¤jati bhasmàïgã mårkho và yadi paõóitaþ / tatra bhu¤jati deve÷aþ sapatnãko vçùadhvajaþ // RKV_158.19 // vipràõàü vedaviduùàü koñiü saübhojya yatphalam / bhikùàmàtrapradànena tatphalaü ÷ivayoginàm // RKV_158.20 // saïgame÷varamàsàdya pràõatyàgaü karoti yaþ / na tasya punaràvçttiþ ÷ivalokàt kadàcana // RKV_158.21 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe saïgame÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñapa¤cà÷adadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 159 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja tãrthaü paramapàvanam / narmadàyàü suduùpràpaü siddhaü hyanarake÷varam // RKV_159.1 // tasmiüstãrthe naraþ snàtvà pàpakarmàpi bhàrata / na pa÷yati mahàghoraü narakadvàrasaüj¤ikam // RKV_159.2 // yudhiùñhira uvàca: ÷ubhà÷ubhaphalaistàta bhuktabhogà naràstviha / jàyante lakùaõairyaistu tàni me vada sattama // RKV_159.3 // yathà nirgacchate jãvastyaktvà dehaü na pa÷yati / tathà gacchanpunardehaü pa¤cabhåtasamanvitaþ // RKV_159.4 // tvagasthimàüsamedo'sçkke÷asnàyu÷ataiþ saha / viõmåtraretaþsaïghàte kà saüj¤à jàyate nçõàm // RKV_159.5 // evamuktaþ sa màrkaõóaþ kathayàmàsa yogavit / dhyàtvà sanàtanaü sarvaü devadevaü mahe÷varam // RKV_159.6 // màrkaõóeya uvàca: ÷çõu pàrtha mahàpra÷naü kathayàmi yathà÷rutam / sakà÷àdbrahmaõaþ pårvamçùidevasamàgame // RKV_159.7 // gururàtmavatàü ÷àstà ràjà ÷àstà duràtmanàm / iha pracchannapàpànàü ÷àstà vaivasvato yamaþ // RKV_159.8 // acãrõapràya÷cittànàü yamaloke hyanekadhà / yàtanàbhirviyuktànàmanekàü jãvasantatim // RKV_159.9 // gatvà manuùyabhàve tu pàpacihnà bhavanti te / tatte 'haü sampravakùyàmi ÷çõuùvaikamanà nçpa // RKV_159.10 // sahitvà yàtanàü sarvàü gatvà vaivasvatakùayam / vistãrõayàtanà ye tu lokamàyànti cihnitàþ // RKV_159.11 // gadgado 'nçtavàdã syànmåka÷caiva gavànçte / brahmahà jàyate kuùñhã ÷yàvadantastu madyapaþ // RKV_159.12 // kunakhã svarõaharaõàd duþ÷carmà gurutalpagaþ / saüyogã hãnayoniþ syàd daridro 'dattadànataþ // RKV_159.13 // gràma÷åkaratàü yàti hyayàjyayàjako nçpa / kharo vai bahuyàjã syàcchvànimantritabhojanàt // RKV_159.14 // aparãkùitabhojã syàdvànaro vijane vane / vitarjako 'tha màrjàraþ khadyotaþ kakùadàhataþ // RKV_159.15 // avidyàü yaþ prayaccheta balãvardo bhaveddhi saþ / annaü paryuùitaü vipre dadànaþ klãbatàü vrajet // RKV_159.16 // màtsaryàdatha jàtyandho janmàndhaþ pustakaü haran / phalànyàharato 'patyaü mriyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_159.17 // mçto vànaratàü yàti tanmukto 'tha galàóavàn / adattvà bhakùayaüstàni hyanapatyo bhavennaraþ // RKV_159.18 // haranvastraü bhavedgodhà garadaþ pavanà÷anaþ / pravràjã gamanàd ràjan bhaven marupi÷àcakaþ // RKV_159.19 // vàtako jalahartà ca dhànyahartà ca måùakaþ / apràptayauvanàü gacchan bhavet sarpa iti ÷rutiþ // RKV_159.20 // gurudàràbhilàùã ca kçkalàso bhavecciram / jalaprasravaõaü yastu bhindyànmatsyo bhavennaraþ // RKV_159.21 // avikreyàn vikrayan vai vikañàkùo bhavennaraþ / ayonigo vçko hi syàd ulåkaþ krayava¤canàt // RKV_159.22 // mçtasyaikàda÷àhe tu bhu¤jànaþ ÷vopajàyate / prati÷rutya dvijàyàrtham adadan madhuko bhavet // RKV_159.23 // ràj¤ãgamàdbhavedduùñataskaro vióvaràhakaþ / parivàdã dvijàtãnàü labhate kàcchapãü tanum // RKV_159.24 // vrajeddevalako ràjanyoniü càõóàlasaüj¤itàm / durbhagaþ phalavikretà vç÷ciko vçùalãpatiþ // RKV_159.25 // màrjàro 'gniü padà spçùñvà rogavànparamàüsabhuk / sodaryàgamanàtùaõóho durgandha÷ca sugandhahçt // RKV_159.26 // gràmabhañño divàkãrtir daivaj¤o gardabho bhavet / kupaõóitaþ syànmàrjàro bhaùaõo vyàsa eva ca // RKV_159.27 // sa eva dç÷yate ràjanprakà÷àt paramarmaõàm / yadvà tadvàpi pàrakyaü svalpaü và yadi và bahu // RKV_159.28 // kçtvà vai yonimàpnoti taira÷cãü nàtra saü÷ayaþ / evamàdãni cànyàni cihnàni nçpasattama // RKV_159.29 // svakarmavihitànyeva dç÷yante yaistu mànavàþ / tato janma tato mçtyuþ sarvajantuùu bhàrata // RKV_159.30 // jàyate nàtra sandehaþ samãbhåte ÷ubhà÷ubhe / strãpuüsoþ samprayogeõa viùuddhe ÷ukra÷oõite // RKV_159.31 // pa¤cabhåtasamopetaþ saùaùñhaþ parame÷varaþ / indriyàõi manaþ pràõà j¤ànamàyuþ sukhaü dhçtiþ // RKV_159.32 // dhàraõaü preraõaü duþkhamicchàhaïkàra eva ca / prayatna àkçtirvarõaþ svaradveùau bhavàbhavau // RKV_159.33 // tasyedamàtmanaþ sarvamanàderàdimicchataþ / prathame màsi sa kledabhåto dhàtuvimårchitaþ // RKV_159.34 // màsyarbudaü dvitãye tu tçtãye cendriyairyutaþ / àkà÷àllàghavaü saukùmyaü ÷abdaü ÷rotrabalàdikam / vàyostu spar÷anaü ceùñàü dahanaü raukùyameva ca // RKV_159.35 // pittàttu dar÷anaü paktimauùõyaü råpaü prakà÷anam / salilàdrasanàü ÷aityaü snehaü kledaü samàrdavam // RKV_159.36 // bhåmergandhaü tathà ghràõaü gauravaü mårtimeva ca / àtmà gçhõàtyajaþ pårvaü tçtãye spandate ca saþ // RKV_159.37 // daurhçdasyàpradànena garbho doùamavàpnuyàt / vairåpyaü maraõaü vàpi tasmàtkàryaü priyaü striyàþ // RKV_159.38 // sthairyaü caturthe tvaïgànàü pa¤came ÷oõitodbhavaþ / ùaùñhe balaü ca varõa÷ca nakharomõàü ca sambhavaþ // RKV_159.39 // manasà cetanàyukto nakharoma÷atàvçtaþ / saptame càùñame caiva tvacàvàn smçtivàn api // RKV_159.40 // punargarbhaü punar dhàtrãm enastasya pradhàvati / aùñame màsyato garbho jàtaþ pràõairviyujyate // RKV_159.41 // navame da÷ame vàpi prabalaiþ såtimàrutaiþ / nirgacchate bàõa iva yantracchidreõa sajvaraþ // RKV_159.42 // ÷arãràvayavairyukto hyaïgapratyaïgasaüyutaþ / aùñottaraü marma÷ataü tatràsthà tu ÷atatrayam // RKV_159.43 // sapta ÷iraþkapàlàni vihitàni svayambhuvà / tisraþ koñyo 'rdhakoñã ca romõàmaïgeùu bhàrata // RKV_159.44 // dvàsaptatisahasràõi hçdayàd abhinisçtàþ / hitànàma hi tà nàóyas tàsàü madhye ÷a÷iprabhà // RKV_159.45 // evaü pravartate cakraü bhåtagràme caturvidhe / utpatti÷ca vinà÷a÷ca bhavataþ sarvadehinàm // RKV_159.46 // gatirårdhvà ca dharmeõa hyadharmeõa tvadhogatiþ / jàyate sarvavarõànàü svadharmacalanàn nçpa // RKV_159.47 // devatve mànavatve ca dànabhogàdikàþ kriyàþ / dç÷yante yà mahàràja tatsarvaü karmajaü phalam // RKV_159.48 // svakarma vihite ghore kàmaksodhàrjite ÷ubhe / nimajjennarake ghore yasyottàro na vidyate // RKV_159.49 // uttàraõàya jantånàü narmadàtañasaüsthitam / evametanmahàtãrthaü narake÷varamuttamam // RKV_159.50 // narakàpahaü mahàpuõyaü mahàpàtakanà÷anam / tattãrthaü sarvatãrthànàmuttamaü bhuvi durlabham // RKV_159.51 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayeta mahe÷varam / mahàpàtakayukto 'pi narakaü naiva pa÷yati // RKV_159.52 // tatra tãrthe tu yo dadyàd dhenuü vaitaraõãü ÷ubhàm / sa mucyate sukhenaiva vaitaraõyàü na saü÷ayaþ // RKV_159.53 // yudhiùñhira uvàca: yamadvàre mahàghore yà sà vaitaraõã nadã / kiüråpà kiüpramàõà sà kathaü sà vahati dvija // RKV_159.54 // kathaü tasyàþ pramucyante keùàü vàsastu saütatam / keùàü tu sànukålà sà hyetadvistarato vada // RKV_159.55 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: dharmaputra mahàbàho ÷çõu sarvaü mayoditam / yà sà vaitaraõã nàma yamadvàre mahàsarit // RKV_159.56 // agàdhà pàrarahità dçùñamàtrà bhayàvahà / påya÷oõitatoyà sà màüsakardamanirmità // RKV_159.57 // tattoyaü bhramate tårõaü tàpãmadhye ghçtaü yathà / kçmibhiþ saïkulaü påyaü vajratuõóairayomukhaiþ // RKV_159.58 // ÷i÷umàrai÷ca makarair vajrakartarisaüyutaiþ / anyai÷ca jalajãvaiþ sà suhiüsrairmarmabhedibhiþ // RKV_159.59 // tapanti dvàda÷àdityàþ pralayànta ivolbaõàþ / patanti tatra vai martyàþ krandanto bhç÷adàruõam // RKV_159.60 // hà bhràtaþ putra hà màtaþ pralapanti muhurmuhuþ / asipattravane ghore patantaü yo 'bhirakùati // RKV_159.61 // prataranti nimajjanti glàniü gacchanti jantavaþ / caturvidhaiþ pràõigaõairdraùñavyà sà mahànadã // RKV_159.62 // taranti tasyàü saddànairanyathà tu patanti te / màtaraü ye na manyante hyàcàryaü gurumeva ca // RKV_159.63 // avajànanti måóhà ye teùàü vàsastu saütatam / pativratàü sàdhu÷ãlàmåóhàü dharmeùu ni÷calàm // RKV_159.64 // parityajanti ye pàpàþ saütataü tu vasanti te / vi÷vàsapratipannànàü svàmimitratapasvinàm // RKV_159.65 // strãbàlavçddhadãnànàü chidram anveùayanti ye / pacyante tatra madhye vai krandamànàþ supàpinaþ // RKV_159.66 // ÷ràntaü bubhukùitaü vipraü yo vighnayati durmatiþ / kçmibhir bhakùyate tatra yàvatkalpa÷atatrayam // RKV_159.67 // bràhmaõàya prati÷rutya yo dànaü na prayacchati / àhåya nàsti yo bråte tasya vàsastu saütatam // RKV_159.68 // agnido garada÷caiva ràjagàmã ca pai÷unã / kathàbhaïgakara÷caiva kåñasàkùã ca madyapaþ // RKV_159.69 // vajravidhvaüsaka÷caiva svayaüdattàpahàrakaþ / sukùetrasetubhedã ca paradàrapradharùakaþ // RKV_159.70 // bràhmaõo rasavikretà vçùalãpatireva ca / gokulasya tçùàrtasya pàlãbhedaü karoti yaþ // RKV_159.71 // kanyàbhidåùaka÷caiva dànaü dattvà tu tàpakaþ / ÷ådrastu kapilàpànã bràhmaõo màüsabhojanã // RKV_159.72 // ete vasanti satataü mà vicàraü kçthà nçpa / sànukålà bhavedyena tac chçõuùva naràdhipa // RKV_159.73 // ayane viùuve caiva vyatãpàte dinakùaye / anyeùu puõyakàleùu dãyate dànamuttamam // RKV_159.74 // kçùõàü và pàñalàü vàpi kuryàdvaitaraõãü ÷ubhàm / svarõa÷çïgãü råpyakhuràü kàüsyapàtrasya dohinãm // RKV_159.75 // kçùõavastrayugàcchannàü saptadhànyasamanvitàm / kuryàtsadroõa÷ikhara àsãnàü tàmrabhàjane // RKV_159.76 // yamaü haimaü prakurvãta lohadaõóasamanvitam / ikùudaõóamayaü baddhvà hyuóupaü paññabandhanaiþ // RKV_159.77 // uóupopari tàü dhenuü såryadehasamudbhavàm / kçtvà prakalpayed vidvठchattropànadyugànvitàm // RKV_159.78 // aïgulãyakavàsàüsi bràhmaõàya nivedayet / imamuccàrayenmantraü saügçhyàsyà÷ca pucchakam // RKV_159.79 // oü yamadvàre mahàghore yà sà vaitaraõã nadã / tartukàmo dadàmyenàü tubhyaü vaitaraõi namaþ / ityadhivàsanamantraþ // RKV_159.80 // gàvo me càgrataþ santu gàvo me santu pçùñhataþ / gàvo me hçdaye santu gavàü madhye vasàmyaham // RKV_159.81 // oü viùõuråpa dvija÷reùñha bhådeva païktipàvana / sadakùiõà mayà dattà tubhyaü vaitaraõi namaþ / iti dànamantraþ // RKV_159.82 // bràhmaõaü dharmaràjaü ca dhenuü vaitaraõãü ÷ivàm / sarvaü pradakùiõãkçtya bràhmaõàya nivedayet // RKV_159.83 // pucchaü saügçhya surabheragre kçtvà dvijaü tataþ // RKV_159.84 // dhenuke tvaü pratãkùasva yamadvàre mahàbhaye / uttitãrùurahaü dheno vaitaraõyai namo 'stu te / ityanuvrajamantraþ // RKV_159.85 // anuvrajeta gacchantaü sarvaü tasya gçhaü nayet / evaü kçte mahãpàla saritsyàtsukhavàhinã // RKV_159.86 // tàrayate tayà dhenvà sà sarijjalavàhinã / sarvànkàmànavàpnoti ye divyà ye ca mànuùàþ // RKV_159.87 // rogã rogàdvimuktaþ syàcchàmyanti paramàpadaþ / svasthe sahasraguõitamàture ÷atasaümitam // RKV_159.88 // mçtasyaiva tu yaddànaü parokùe tatsamaü smçtam / svahastena tato deyaü mçte kaþ kasya dàsyati / iti matvà mahàràja svadattaü syànmahàphalam // RKV_159.89 // ityevamuktaü tava dharmasåno dànaü mayà vaitaraõãsamuttham / ÷çõoti bhaktyà pañhatãha samyaksa yàti viùõoþ padamaprameyam // RKV_159.90 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: pràpte cà÷vayuje màsi tasminkçùõà caturda÷ã / snàtvà kçtvà tataþ ÷ràddhaü sampåjya ca mahe÷varam // RKV_159.91 // pitçbhyo dãyate dànaü bhakti÷raddhàsamanvitaiþ / pa÷càjjàgaraõaü kuryàt satkathà÷ravaõàdibhiþ // RKV_159.92 // tataþ prabhàtasamaye snàtvà vai narmadàjale / tarpaõaü vidhivatkçtvà pitþõàü devapårvakam // RKV_159.93 // sauvarõe ghçtasaüyuktaü dãpaü dadyàd dvijàtaye / pa÷càt saübhojayed vipràn svayaü caiva vimatsaraþ // RKV_159.94 // evaü kçte nara÷reùñha na janturnarakaü vrajet / ava÷yameva manujairdraùñavyà nàrakã sthitiþ // RKV_159.95 // anena vidhinà kçtvà na pa÷yennarakànnaraþ / tatra tãrthe mçtànàü tu naràõàü vidhinà nçpa // RKV_159.96 // manvantaraü ÷ive loke vàso bhavati durlabhe / vimànenàrkavarõena kiükiõã÷ata÷obhinà // RKV_159.97 // sa gacchati mahàbhàga sevyamàno 'psarogaõaiþ / bhunakti vividhànbhogànuktakàlaü na saü÷ayaþ // RKV_159.98 // pårõe caiva tataþ kàla iha mànuùyatàü gataþ / sarvavyàdhivinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_159.99 // pràpya cà÷vayuje màsi kçùõapakùe caturda÷ãm / ahoràtroùito bhåtvà påjayitvà mahe÷varam / mahàpàtakayukto 'pi mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_159.100 // aùñàviü÷atikoñyo vai narakàõàü yudhiùñhira / vimuktà narakairduþkhaiþ ÷ivalokaü vrajanti te // RKV_159.101 // tatra bhuktvà mahàbhogàndivyai÷varyasamanvitàn / labhante mànuùaü janma durlabhaü bhuvi mànavàþ // RKV_159.102 // || iti ÷rãskande mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe 'narake÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonaùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 160 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchetpàõóuputra mokùatãrthamanuttamam / sevitaü devagandharvairmunibhi÷ca tapodhanaiþ // RKV_160.1 // bahavastanna jànanti viùõumàyàvimohitàþ / yatra siddhà mahàbhàgà çùayaþ satapodhanàþ // RKV_160.2 // pulastyaþ pulaho vidvànkratu÷caiva mahàmatiþ / pràcetaso vasiùñha÷ca dakùo nàrada eva ca // RKV_160.3 // ete cànye mahàbhàgàþ saptasàhasrasaüj¤itàþ / mokùaü gatàþ saha sutaistattãrthaü tena mokùadam // RKV_160.4 // tatra pravàhamadhye tu patità tamahà nadã / tatra tatsaïgamaü tãrthaü sarvapàpakùayaükaram // RKV_160.5 // çgyajuþsàmasaüj¤ànàm abhyastànàü tu yatphalam / samyagjaptvà tu vidhinà gàyatrãü tatra tallabhet // RKV_160.6 // tatra dattaü hutaü japtaü tãrthasevàrjitaü phalam / sarvamakùayatàü yàti mokùasàdhanamuttamam // RKV_160.7 // tatra tãrthe mçtànàü tu saünyàsena dvijanmanàm / anivartikà gatisteùàü mokùatãrthaprabhàvataþ // RKV_160.8 // eùa te vidhiruddiùñaþ saükùepeõa mayànagha / vyuùñistãrthasya mahatã puràõe yàbhidhãyate // RKV_160.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe mokùatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 161 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja sarpatãrthamanuttamam / yatra siddhà mahàsarpàstapastaptvà yudhiùñhira // RKV_161.1 // vàsukistakùako ghoraþ sàrpa airàvatastathà / kàliya÷ca mahàbhàgaþ karkoñakadhanaüjayau // RKV_161.2 // ÷aïkhacåóo mahàtejà dhçtaràùñro vçkodaraþ / kuliko vàmana÷caiva teùàü ye putrapautriõaþ // RKV_161.3 // tatra tãrthe mahàpuõye tapastaptvà suduùkaram / bhu¤janti vividhànbhogànkrãóanti ca yathàsukham // RKV_161.4 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / vàjapeyaphalaü tasya purà provàca ÷aïkaraþ // RKV_161.5 // snàtànàü sarpatãrthe tu naràõàü bhuvi bhàrata / sarpavç÷cikajàtibhyo na bhayaü vidyate kvacit // RKV_161.6 // mçto bhogavatãü gatvà påjyamàno mahoragaiþ / nàgakanyàparivçto mahàbhogapatirbhavet // RKV_161.7 // màrga÷ãrùasya màsasya kçùõapakùe ca yàùñamã / sopavàsaþ ÷ucirbhåtvà liïgaü sampårayet tilaiþ / yathàvibhavasàreõa gandhapuùpaiþ samarcayet // RKV_161.8 // evaü vidhàya vidhivatpraõipatya kùamàpayet / tasya yatphalamuddiùñaü tacchçõuùva nare÷vara // RKV_161.9 // tilàstatra ca yatsaükhyàþ patrapuùpaphalàni ca / tàvat svargapure ràjanmodate kàlamãpsitam // RKV_161.10 // tataþ svargàtparibhraùño jàyate vimale kule / suråpaþ subhaga÷caiva dhanakoñipatirbhavet // RKV_161.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe sarpatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikaùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 162 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: gope÷varaü tato gacchet sarpakùetràdanantaram / yatra snànena caikena mucyante pàtakairnaràþ // RKV_162.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà kurute pràõasaükùayam / sa gacchedyadi yukto 'pi pàpena ÷ivamandiram // RKV_162.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayeddevamã÷varam / mucyate sarvapàpai÷ca rudralokaü sa gacchati // RKV_162.3 // krãóitvà ca yathàkàmaü rudraloke mahàtapàþ / iha mànuùyatàü pràpya ràjà bhavati dhàrmikaþ // RKV_162.4 // hastya÷varathasampanno dàsãdàsasamanvitaþ / påjyamàno narendrai÷ca jãvedvarùa÷ataü sukhã // RKV_162.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe gope÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dviùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 163 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja nàgatãrthamanuttamam / à÷vinasya site pakùe pa¤camyàü niyataþ ÷uciþ // RKV_163.1 // ràtrau jàgaraõaü kçtvà gandhadhåpanivedanaiþ / prabhàte vimale snàtvà ÷ràddhaü kçtvà yathàvidhi // RKV_163.2 // mucyate sarvapàpebhyo nàtra kàryà vicàraõà / tatra tãrthe tu yo ràjanpràõatyàgaü kariùyati // RKV_163.3 // anivartikà gatistasya provàceti ÷ivaþ svayam // RKV_163.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe nàgatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma triùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 164 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahàràja sàüvauraü tãrthamuttamam / yatra saünihito bhànuþ påjyamànaþ suràsuraiþ // RKV_164.1 // tatra ye païgutàü pràptàþ ÷ãrõaghràõanakhà naràþ / dadrumaõóalabhinnàïgà makùikàkçmisaükulàþ // RKV_164.2 // màtàpitçbhyàü rahità bhràtçbhàryàvivarjitàþ / anàthà vikalà vyaïgà magnà ye duþkhasàgare // RKV_164.3 // teùàü nàtho jagadyonirnarmadàtañamà÷ritaþ / sàüvauranàtho lokànàmàrtihà duþkhanà÷anaþ // RKV_164.4 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà màsamekaü nirantaram / påjayed bhàskaraü devaü tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_164.5 // yatphalaü cottare pàrtha tathà vai pårvasàgare / dakùiõe pa÷cime snàtvà tatra tãrthe tu tat phalam // RKV_164.6 // kaumàre yauvane pàpaü vàrddhake yacca saücitam / tat praõa÷yati sàüvaure snànamàtrànna saü÷ayaþ // RKV_164.7 // na vyàdhirnaiva dàridryaü na caiveùñaviyojanam / saptajanmàni ràjendra sàüvauraparisevanàt // RKV_164.8 // saptamyàmupavàsena taddine càpyupoùite / sa tatphalamavàpnoti tatra snàtvà na saü÷ayaþ // RKV_164.9 // raktacandanami÷reõa yadarghyeõa phalaü smçtam / tatra tãrthe nçpa÷reùñha snàtvà tatphalamàpnuyàt // RKV_164.10 // narmadàsalilaü ramyaü sarvapàtakanà÷anam / nirãkùitaü vi÷eùeõa sàüvaureõa mahàtmanà // RKV_164.11 // te dhanyàste mahàtmànas teùàü janma sujãvitam / snàtvà pa÷yanti deve÷aü sàüvaure÷varamuttamam // RKV_164.12 // såryaloke vaset tàvad yàvad àbhåtasamplavam // RKV_164.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe sàüvaure÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catuþùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 165 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle siddhe÷varamiti ÷rutam / tãrthaü paraü mahàràja siddhaiþ kçtamiti prabho // RKV_165.1 // tatra tãrthaü mahàpuõyaü sarvatãrtheùu pàvanam / narmadàyà mahàràja dakùiõaü kålamà÷ritam // RKV_165.2 // tatra tãrthe naraþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / ÷ràddhaü tatraiva yo dadyàt pitþn uddi÷ya bhàrata // RKV_165.3 // tçpyanti pitarastasya dvàda÷àbdànna saü÷ayaþ / tatra tãrthe tu yo bhaktyà snàtvà påjayate ÷ivam // RKV_165.4 // ràtrau jàgaraõaü kçtvà pañhetpauràõikãü kathàm / tataþ prabhàte vimale snànaü kuryàdyathàvidhi // RKV_165.5 // vãkùate girijàkàntaü sa gacchet paramàü gatim / purà siddhà mahàbhàgàþ kapilàdyà maharùayaþ // RKV_165.6 // japanta÷ca paraü brahma yogasiddhà mahàvratàþ / siddhiü te paramàü pràptà narmadàyàþ prabhàvataþ // RKV_165.7 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe siddhe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤caùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 166 màrkaõóeya uvàca: tataþ siddhe÷varã devã vaiùõavã pàpanà÷inã / ànandaü paramaü pràptà dçùñvà sthànaü su÷obhanam // RKV_166.1 // tatra tãrthe naraþ snàtvà påjayet pitçdevatàþ / devãü pa÷yati yo bhaktyà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_166.2 // mçtavatsà tu yà nàrã vandhyà strãjananã tathà / putraü sà labhate nàrã ÷ãlavantaü guõànvitam // RKV_166.3 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà pa÷yeddevãü subhaktitaþ / aùñamyàü và caturda÷yàü sarvakàle 'thavà nçpa // RKV_166.4 // saïgame tu tataþ snàtà nàrã và puruùo 'pi và / putraü dhanaü tathà devã dadàti paritoùità // RKV_166.5 // gotrarakùàü prakurute dçùñà devã supåjità / prajàü ca pàti satataü påjyamànà na saü÷ayaþ // RKV_166.6 // navamyàü ca mahàràja snàtvà devãmupoùitaþ / påjayet parayà bhaktyà ÷raddhàpåtena cetasà // RKV_166.7 // sa gacchet paramaü lokaü yaþ surairapi durlabhaþ // RKV_166.8 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe siddhe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 167 yudhiùñhira uvàca: narmadàdakùiõe kåle tvaccihnenopalakùitam / tãrtham etan mamàkhyàhi sambhavaü ca mahàmune // RKV_167.1 // màrkaõóeya uvàca: purà kçtayugasyàdau dakùiõe girimuttamam / vindhyaü sarvaguõopetaü niyato niyatà÷anaþ // RKV_167.2 // çùisaïghaiþ kçtàtithyo daõóake nyavasaü ciram / uùitvà suciraü kàlaü varùàõàmayutaü sukhã // RKV_167.3 // tàn çùãn samanuj¤àpya ÷iùyairanugatastataþ / nivçttaþ sumahàbhàga narmadàkålam àgataþ // RKV_167.4 // puõyaü ca ramaõãyaü ca sarvapàpavinà÷anam / kçtvàhamàspadaü tatra dvijasaüghasamàyutaþ // RKV_167.5 // brahmacàribhiràkãrõaü gàrhasthye supratiùñhitaiþ / vànaprasthai÷ca yatibhiryatàhàrair yatàtmabhiþ // RKV_167.6 // tapasvibhirmahàbhàgaiþ kàmakrodhavivarjitaiþ / tatràhaü varùamayutaü tapaþ kçtvà sudàruõam // RKV_167.7 // àràdhayaü vàsudevaü prabhuü kartàram ã÷varam / japaüstapobhirniyamairnarmadàkålamà÷ritaþ // RKV_167.8 // tatastau varadau devau samàyàtau yudhiùñhira / pratyakùau bhàskarau ràjannumà÷rãbhyàü vibhåùitau // RKV_167.9 // praõamyàhaü tato devau bhaktiyukto vaco 'bruvam / bhavantau pràrthayàmi sma varàrhau varadau ÷ivau // RKV_167.10 // dharmasthitiü mahàbhàgau bhaktiü vànuttamàü yuvàm / ajaro vyàdhirahitaþ pa¤caviü÷ativarùavat / asminsthàne sadà stheyaü saha devairasaü÷ayam // RKV_167.11 // evamuktau mayà pàrtha tau devau kçùõa÷aïkarau / màmåcatuþ prahçùñau tau nivàsàrthaü yudhiùñhira // RKV_167.12 // devàvåcatuþ / asminsthàne sthitau viddhi saha devaiþ savàsavaiþ / evamuktvà tato devau tatraivàntaradhãyatàm // RKV_167.13 // ahaü ca sthàpayitvà tau ÷aïkaraü kçùõamavyayam / kçtakçtyastato jàtaþ sampåjya susamàhitaþ // RKV_167.14 // tasmiüstãrthe naraþ snàtvà påjayet parame÷varam / màrkaõóe÷varanàmnà vai viùõuü tribhuvane÷varam // RKV_167.15 // sa gacchetparamaü sthànaü vaiùõavaü ÷aivameva ca / ghçtena payasà vàtha dadhnà ca madhunà tathà // RKV_167.16 // nàrmadenodakenàtha gandhadhåpaiþ su÷obhanaiþ / puùpopahàrai÷ca tathà naivedyair niyatàtmavàn // RKV_167.17 // evaü viùõoþ prakurvãta jàgaraü bhaktitatparaþ / snànàdãni tathà ràjanprayataþ ÷ucimànasaþ // RKV_167.18 // jyeùñhe màsi site pakùe caturda÷yàmupoùitaþ / dvàda÷yàü kàrayed devapåjanaü vaiùõavo naraþ // RKV_167.19 // evaü kçtvà caturda÷yàmekàda÷yàü narottama / vaiùõavaü lokam àpnoti viùõutulyo bhavennaraþ // RKV_167.20 // màhe÷vare ca ràjendra gaõavanmodate pure / ÷ràddhaü ca kurute tatra pitþn uddi÷ya susthiraþ // RKV_167.21 // tasya te hyakùayàü tçptiü pràpnuvanti na saü÷ayaþ / narmadàyàü dvijaþ snàtvà maunã niyatamànasaþ // RKV_167.22 // upàsya sandhyàü tatrastho japaü kçtvà su÷obhanam / tarpayitvà pitþndevànmanuùyàü÷ca yathàvidhi // RKV_167.23 // kçùõasya purataþ sthitvà màrkaõóe÷asya và punaþ / çgyajuþsàmamantràü÷ca japedatra prayatnataþ // RKV_167.24 // çcamekàü japedyastu çgvedasya phalaü labhet / yajurvedasya yajuùà sàmnà sàmaphalaü labhet // RKV_167.25 // ekasminbhojite vipre koñirbhavati bhojità / mçtaprajà tu yà nàrã vandhyà strãjananã tathà // RKV_167.26 // rudràüstu vidhivajjaptvà bràhmaõo vedatattvavit / liïgasya dakùiõe pàr÷ve sthàpayet kala÷aü ÷ivam // RKV_167.27 // rudraikàda÷abhirmantraiþ snàpayet kala÷àmbhasà / putramàpnoti ràjendra dãrghàyuùamakalmaùam // RKV_167.28 // màrkaõóe÷varavçkùànyo dårasthàn api pa÷yati / brahmahatyàdipàpebhyo mucyate ÷aïkaro 'bravãt // RKV_167.29 // ya idaü ÷çõuyàdbhaktyà pañhedvà nçpasattama / sarvapàpavi÷uddhàtmà jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_167.30 // idaü ya÷asyamàyuùyaü dhanyaü duþkhapraõà÷anam / pañhatàü ÷çõvatàü vàpi sarvapàpapramocanam // RKV_167.31 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe màrkaõóe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptaùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 168 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe rodhasyaïkåre÷varamuttamam / tãrthaü sarvaguõopetaü triùu lokeùu vi÷rutam // RKV_168.1 // yatra siddhaü mahàrakùa àràdhya tu mahe÷varam / ÷aïkaraü jagataþ pràõaü smçtimàtràvahàriõam // RKV_168.2 // yudhiùñhira uvàca: kiü tadrakùo dvija÷reùñha kiünàma kasya vànvaye / etadvistarataþ sarvaü kathayasva mamànagha // RKV_168.3 // aj¤ànatimiràndhà ye pumàüsaþ pàpakàriõaþ / yuùmadvidhair dãpabhåtaiþ pa÷yanti sacaràcaram // RKV_168.4 // dharmaputravacaþ ÷rutvà màrkaõóeyo munã÷varaþ / smitaü kçtvà babhàùe tàü kathàü pàpapraõà÷anãm // RKV_168.5 // màrkaõóeya uvàca: mànaso brahmaõaþ putraþ pulastyo nàma pàrthiva / veda÷àstrapravaktà ca sàkùàdvedhà ivàparaþ // RKV_168.6 // tçõabindusutà tasya bhàryàsãtparameùñhinaþ / tasya dharmaprasaïgena putro jàto mahàmanàþ // RKV_168.7 // yasmàdvedetihàsai÷ca saùaóaïgapadakramàþ / vi÷ràntà brahmaõà dattà nàma vi÷ravaseti ca // RKV_168.8 // kasmiü÷cid atha kàle ca bharadvàjo mahàmuniþ / svasutàü pradadau ràjanmudà vi÷ravase nçpa // RKV_168.9 // sa tayà ramate sàrdhaü paulomyà maghavà iva / mudà paramayà ràjanbràhmaõo vedavittamaþ // RKV_168.10 // kenacit tvatha kàlena putraþ putraguõairyutaþ / jaj¤e vi÷ravaso ràjannàmnà vai÷ravaõaþ ÷rutaþ // RKV_168.11 // so 'pi maunavrataü kçtvà bàlabhàvàdyudhiùñhira / sarvabhåtàbhayaü dattvà cacàra paramaü vratam // RKV_168.12 // tasya tuùño mahàdevo brahmà brahmarùibhiþ saha / sakhitvaü ce÷varo dattvà dhanadatvaü jagàma ha // RKV_168.13 // yamendravaruõànàü ca caturthastvaü bhaviùyasi / brahmàpyuktvà jagàmà÷u lokapàlatvam ãpsitam // RKV_168.14 // tatastvanantare kàle kaikasã nàma ràkùasã / pàtàlaü bhåtalaü tyaktvà vi÷ravaü cakame patim // RKV_168.15 // putro 'tha ràvaõo jàtastasyà bharatasattama / kumbhakarõo mahàrakùo dharmàtmà ca vibhãùaõaþ // RKV_168.16 // kumbha÷caiva vikumbha÷ca kumbhakarõasutàvubhau / mahàbalau mahàvãryau mahàntau puruùottama // RKV_168.17 // aïkåro ràkùasa÷reùñhaþ kumbhasya tanayo mahàn / vibhãùaõaü ca guõavaddçùñvaivaü ràkùasottamaþ // RKV_168.18 // tataþ sa yauvanaü pràpya j¤àtvà rakùaþ pitàmaham / paraü nirvedamàpanna÷cacàra sumahattapaþ // RKV_168.19 // dakùiõaü pa÷cimaü gatvà sàgaraü pårvamuttaram / narmadàyàü prasaïgena hyaïkåro ràkùase÷varaþ // RKV_168.20 // tapa÷cacàra sumahaddivyaü varùa÷ataü kila / tatastuùño mahàdevaþ sàkùàt parapuraüjayaþ // RKV_168.21 // vareõa chandayàmàsa ràkùasaü vçùaketanaþ / varaü vçõãùva bhadraü te tava dàsyàmi suvrata // RKV_168.22 // provàca ràkùaso vàkyaü devadevaü mahe÷varam / varadaü so 'grato dçùñvà praõamya ca punaþpunaþ // RKV_168.23 // yadi tuùño mahàdeva varado 'si sure÷vara / durlabhaü sarvabhåtànàmamaratvaü prayaccha me // RKV_168.24 // mama nàmnà sthito 'nena vareõa tripuràntaka / sadà saünihito 'pyatra tãrthe bhavitum arhasi // RKV_168.25 // ã÷vara uvàca: yàvad vibhãùaõamataü yàvad dharmaniùevaõam / kariùyasi dçóhàtmà tvaü tàvadetadbhaviùyati // RKV_168.26 // evamuktvà yayau devaþ sarvadaivatapåjitaþ / vimànenàrkavarõena kailàsaü dharaõãdharam // RKV_168.27 // gate càdar÷anaü deve snàtvàcamya vidhànataþ / sthàpayàmàsa ràjendra hyaïkåre÷varamuttamam // RKV_168.28 // gandhapuùpaistathà dhåpairvastràlaïkàrabhåùaõaiþ / patàkai÷ càmarai÷ chatrair jaya÷abdàdimaügalaiþ // RKV_168.29 // påjayitvà sure÷ànaü stotrairhçdyaiþ supuùkalaiþ / jagàma bhavanaü rakùo yatra ràjà vibhãùaõaþ // RKV_168.30 // påjitaþ sa yathànyàyaü dànasanmànagauravaiþ / saudarye sthàpito bhàve so 'vàtsãtparayàmudà // RKV_168.31 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / aïkåre÷varanàmànaü so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_168.32 // màõóavyakhàtamàrabhya saïgamaü vàpi yacchubham / revàyà àmalakyà÷ca devakùetraü mahe÷varam // RKV_168.33 // màõóavyakhàtàt pa÷cimatastãrthaü tadaïkåre÷varam / tatra tãrthe naraþ snàtvà ÷uciþ prayatamànasaþ // RKV_168.34 // sandhyàmàcamya yatnena japaü kçtvàtha bhàrata / tarpayitvà pitþndevàn manuùyàn bharatarùabha // RKV_168.35 // sacailaþ klinnavasano maunamàsthàya saüyataþ / aùñamyàü và caturda÷yàm upoùya vidhivannaraþ // RKV_168.36 // påjàü yaþ kurute ràjaüstasya puõyaphalaü ÷çõu / sàgraü tu yojana÷ataü tãrthànyàyatanàni ca // RKV_168.37 // bhavanti tàni dçùñàni tataþ pàpaiþ pramucyate / tatra tãrthe tu yaddànaü devamuddi÷ya dãyate // RKV_168.38 // snàtvà tu vidhivatpàtre tadakùayamudàhçtam / homàdda÷aguõaü proktaü phalaü jàpye tato 'dhikam // RKV_168.39 // triguõaü copavàsena snànena ca caturguõam / saünyàsaü kurute yastu pràõatyàgaü karoti và // RKV_168.40 // anivartikà gatistasya rudralokàdasaü÷ayam / kçmikãñapataïgànàü tatra tãrthe yudhiùñhira / aïkåre÷varanàmàkhye mçtànàü sugatirbhavet // RKV_168.41 // etatte kathitaü ràjannaïkåre÷varasambhavam / tãrthaü sarvaguõopetaü paramaü pàpanà÷anam // RKV_168.42 // ye 'pi ÷çõvanti bhaktyedaü kãrtyamànaü mahàphalam / labhante nàtra sandehaþ ÷ivasya bhuvanaü hi te // RKV_168.43 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe aïkåre÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñaùaùñyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 169 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchetparaü tãrthaü puõyaü pàpapraõà÷anam / màõóavyo yatra saüsiddha çùirnàràyaõastathà // RKV_169.1 // nàràyaõena ÷u÷råùà ÷ålasthena kçtà purà / tatra snàtvà mahàràja mucyate pàpaka¤cukàt // RKV_169.2 // yudhiùñhira uvàca: à÷caryametallokeùu yattvayà kathitaü mune / na dçùñaü na ÷rutaü tàta ÷ålasthena tapaþ kçtam // RKV_169.3 // etatsarvaü kathaya me çùibhiþ sahitasya vai / asya tãrthasya màhàtmyaü màõóavyasya kutåhalàt // RKV_169.4 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çõu ràjanyathàvçttapurà tretàyuge kùitau / lokapàlopamo ràjà devapanno mahàmatiþ // RKV_169.5 // dharmaj¤a÷ca kçtaj¤a÷ca yajvà dànarataþ sadà / prajà rarakùa yatnena pità putràn ivaurasàn // RKV_169.6 // dàtyàyanã priyà bhàryà tasya ràj¤o va÷ànugà / hàranåpuraghoùeõa jhaïkàraravanàdità // RKV_169.7 // parasparaü tayoþ prãtir vardhate 'nudinaü nçpa / vaü÷astambe sthito ràjà saü÷àsti pçthivãmimàm // RKV_169.8 // hastya÷varathasampårõàü dhanavàhanasaüyutàm / alaükçto guõaiþ sarvair anapatyo mahãpatiþ // RKV_169.9 // duþkhena mahatàviùñaþ saütaptaþ santatiü vinà / snànahomarato nityaü dvàda÷àbdàni bhàrata // RKV_169.10 // vratopavàsaniyamaiþ patnãbhiþ saha tasthivàn / àràdhayadbhagavatãü càmuõóàü muõóamardinãm // RKV_169.11 // stotrair anekair bhaktyà ca påjàvidhisamàdhinà / jaya vàràhi càmuõóe jaya devi trilocane // RKV_169.12 // bràhmi raudri ca kaumàri kàtyàyani namo 'stu te / pracaõóe bhairave raudri yoginyàkà÷agàmini // RKV_169.13 // nàsti kiücittvayà hãnaü trailokye sacaràcare / ràj¤à stutà ca saütuùñà devã vacanamabravãt // RKV_169.14 // varayasva yathàkàmaü yaste manasi vartate / àràdhità tvayà bhaktyà tuùñà dàsyàmi te varam // RKV_169.15 // devapanna uvàca: yadi tuùñàsi deve÷i varàrho yadi vàpyaham / putrasantànarahitaü saütaptaü màü samuddhara // RKV_169.16 // santànaü naya me vçddhiü gotrarakùàü kuruùva me / aputriõàü gçhàõãha ÷ma÷ànasadç÷àni hi // RKV_169.17 // pitarastasya nà÷nanti devatà çùibhiþ saha / kriyamàõe 'pyaharahaþ ÷ràddhe matpitaraþ sadà // RKV_169.18 // dar÷ayanti sadàtmànaü svapne kùutpãóitaü mama / iti ràj¤o vacaþ ÷rutvà devã dhyànamupàgatà // RKV_169.19 // divyena cakùuùà dçùñaü trailokyaü sacaràcaram / prasannavadanà devã ràjànamidamabravãt // RKV_169.20 // santànaü nàsti te ràjaüstrailokye sacaràcare / yajasva yaj¤apuruùamapatyaü nàsti te 'nyathà // RKV_169.21 // mayà dçùñaü mahãpàla trailokyaü divyacakùuùà / evamuktvà gatà devã ràjà svagçhamàgamat // RKV_169.22 // iyàja yaj¤apuruùaü saüjàtà kanyakà tataþ / tejasvinã råpavatã sarvalokamanoharà // RKV_169.23 // devagandharvaloke 'pi tàdç÷ã nàsti kàminã / tasyà nàma kçtaü pitrà harùàt kàmapramodinã // RKV_169.24 // tataþ kàlena vavçdhe råpeõàstambhayajjagat / haüsalãlàgatiþ subhråþ stanabhàràvanàmità // RKV_169.25 // raktamàlyàmbaradharà kuõóalàbharaõojjvalà / divyànulepanavatã sakhãbhiþ sà surakùità // RKV_169.26 // kucamadhyagato hàro vidyunmàleva ràjate / bhramarà¤citake÷ã sà bimboùñhã càruhàsinã // RKV_169.27 // karõàntapràptanetràbhyàü pibantãvàtha kàminaþ / candratàmbålasaurabhyairàkarùantãva manmatham // RKV_169.28 // kambugrãvà càrumadhyà tàmrapàdàïgulãnakhà / nimnanàbhiþ sujaghanà rambhorå sudatã ÷ubhà // RKV_169.29 // màtàpitçsuhçdvarge krãóànandavivardhinã / ekasmindivase bàlà sakhãvçndasamanvità // RKV_169.30 // candanàgarutàübåladhåpasaumanasà¤cità / gçhãtvà puùpadhåpàdi gatà devãprapåjane // RKV_169.31 // taóàgataña utsçjya bhåùaõànyaïgaveùñakàn / cakruþ sarasitàþ krãóàü jalamadhyagatàstadà // RKV_169.32 // krãóantãü tàmavekùyàtha sasakhãü vimale jale / ràkùasaþ ÷ambaro nàma ÷yenaråpeõa càgamat // RKV_169.33 // gçhãtà jalamadhyasthà tena sà kàmamodinã / khamutpapàta duùñàtmà gçhãtvàbharaõànyapi // RKV_169.34 // vàyumàrgaü gataþ so 'tha kàminyà saha bhàrata / apatankuõóalàdãni yatra toye mahàmuniþ // RKV_169.35 // màõóavyo narmadàtãre kàùñhavatsaüjitendriyaþ / lãno màhe÷vare sthàne nàràyaõapade pare // RKV_169.36 // tasya cànucaro bhràtà bhràtuþ ÷u÷råùaõe rataþ / tapojapakç÷ãbhåto dadhyau devaü janàrdanam // RKV_169.37 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kàmamodinãharaõavarõanaü nàmaikonasaptatyadhi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 170 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kàmapramodinãsakhyo nãyamànàü ca tena tu / dçùñvà tà÷ cukru÷uþ sarvà niþsçtya jalamadhyataþ // RKV_170.1 // gatà ràjagçhe sarvàþ kathayanti suduþkhitàþ / kàmapramodinã ràjanhçtà ÷yenena pakùiõà // RKV_170.2 // krãóantã ca jalasthàne taóàge devasannidhau / anveùyà ca tvayà ràjaüstasya màrgaü vijànatà // RKV_170.3 // tàsàü tadvacanaü ÷rutvà devapannaþ suduþkhitaþ / hàhetyuktvà samutthàya rudamàno varàsanàt // RKV_170.4 // mantribhiþ sahitastasmiüstaóàge jalasannidhau / na cihnaü na ca panthànaü dçùñvà duþkhànmumoha ca // RKV_170.5 // tasya ràj¤astu duþkhena duþkhito nàgaro janaþ / kùaõenà÷vàsito ràjà mantribhiþ sapurohitaiþ // RKV_170.6 // kiü kurma ityuvàcedamasminkàle vidhãyatàm / sarvaistatsaüvidaü kçtvà vàhinãü caturaïgiõãm // RKV_170.7 // preùayàmi di÷aþ sarvà hastya÷varathasaükulà / vàditràõi ca vàdyante vyàkulãbhåtasaükule // RKV_170.8 // nàràcaistomarairbhallaiþ khaógaiþ para÷vadhàdibhiþ / ràjà saünàhabaddho 'bhådganaü grasate kila // RKV_170.9 // na devo na ca gandharvo na daityo na ca ràkùasaþ / kiü kariùyati ràjàdya na jàne roùaniùkçtim // RKV_170.10 // nàgaro 'pi janastatra dçùñvà cakitamànasaþ / caturda÷asahasràõi dantinàü sçõidhàriõàm // RKV_170.11 // a÷vàrohasahasràõi hya÷ãtiþ ÷astrapàõinàm / rathànàü trisahasràõi viü÷atirbharatarùabha // RKV_170.12 // saïgràmabherãninadaiþ khurareõurnabhogatà / etasminnantare tàta rakùako nagarasya hi // RKV_170.13 // gçhãtvàbharaõaü tasyàstvaïgapratyaïgikaü tathà / kuõóalàïgadakeyårahàranåpurajhallarãþ // RKV_170.14 // nivedyàkathayadràj¤e mayà dçùñaü tvavekùaõàt / tàpasànàmà÷rame tu màõóavyo yatra tiùñhati // RKV_170.15 // tàpasairveùñito yatra dadç÷e tatra sannidhau / daõóavàsivacaþ ÷rutvà pratyakùàïgavibhåùaõam // RKV_170.16 // sa krodharaktanayano mantriõo vãkùya naigamàn / ãdçgbhåtasamàcàro bràhmaõo nagare mama // RKV_170.17 // cauracaryàü vratacchannaþ paradravyàpaharakaþ / tena kanyà hçtà me 'dya tapasvipàpakarmiõà // RKV_170.18 // ÷àkuntaü råpamàsthàya jalastho gaganaü yayau / pàkhaõóino vikarmasthàn bióàlavratikà¤chañhàn // RKV_170.19 // càñutaskaradurvçttàn hanyànnastyasya pàtakam / na draùñavyo mayà pàpaþ steyã kanyàpahàrakaþ // RKV_170.20 // ÷ålam àropyatàü kùipraü na vicàrastu tasya vai / sa ca vadhyo mayà duùño rakùoråpã tapodhanaþ // RKV_170.21 // evaü bruvaü÷calankrodhàdàdi÷ya daõóavàsinam / kàryàkàryaü na vij¤àya ÷ålamàropayaddvijam // RKV_170.22 // paurà jànapadàþ sarve a÷rupårõamukhàstadà / hàhetyuktvà rudantyanye vadanti ca pçthakpçthak // RKV_170.23 // kutsitaü ca kçtaü karma ràj¤à caõóàlacàriõà / bràhmaõo naiva vadhyo hi vi÷eùeõa tapovçtaþ // RKV_170.24 // yadi roùasamàcàro nirvàsyo nagaràdbahiþ / na jàtu bràhmaõaü hanyàt sarvapàpe 'pyavasthitam // RKV_170.25 // ràùñràdenaü bahiùkuryàt samagradhanamakùatam / nà÷nàti ca gçhe ràjannàgnirnagaravàsinàm / sarve 'pyudvignamanaso gçhavyàptivivarjitàþ // RKV_170.26 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe màõóavya÷ålàropaõavarõanaü nàma saptatyadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 171 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: kathitaü bràhmaõaü draùñuü ÷åle kùiptaü tapodhanaiþ / nàràyaõasamãpe tu gatàþ sarve maharùayaþ // RKV_171.1 // nàrado devalo raibhyo yamaþ ÷àtàtapo 'ïgiràþ / vasiùñho jamadagni÷ca yàj¤avalkyo bçhaspatiþ // RKV_171.2 // ka÷yapo 'trirbharadvàjo vi÷vàmitro 'ruõirmuniþ / vàlakhilyàdayo 'nye ca sarve 'pyçùigaõànvayàþ // RKV_171.3 // dadç÷uþ ÷ålamàråóhaü màõóavyamçùipuügavàþ / procurnàràyaõaü vipraü kiü kurmastava cepsitam // RKV_171.4 // sarve te tatra sàünidhyàn màõóavyasya mahàtmanaþ / saübhràntà àgatà åcuþ kiü mçtaþ kiü nu jãvati // RKV_171.5 // avasthàü tasya te dçùñvà viùàdamagamanparam / asahitvà tu tadduþkhaü sarve te manasà dvijàþ // RKV_171.6 // pçcchayatàü yadi manyeta ràjànaü bhasmasàtkuru / teùàü tadvacanaü ÷rutvà vàkyaü nàràyaõo 'bravãt // RKV_171.7 // mayi jãvati madbhràtà hyavasthàmãdç÷ãü gataþ / dhig jãvitaü ca me kiütu tapaso vidyate phalam // RKV_171.8 // dçùñvà ÷ålasthitaü jyeùñhaü manmano nu vidãryate / paraü kiü tu kariùyàmi yena ràùñraü saràjakam // RKV_171.9 // bhasmasàcca karomyadya bhavadbhiþ kùamyatàmiha / evamuktvà gçhãtvàsau karasthamabhimantrayet // RKV_171.10 // krodhena pa÷yate yàvattàvaddhuükàrako 'bhavat / tena huïkàra÷abdena çùayo vismitàstadà // RKV_171.11 // màõóavyasya samãpe tu hyapçcchaüste dvijottamàþ / nivàrayasi kiü vipra ÷àpaü nçpajighàüsanam // RKV_171.12 // apàpasya tu yeneha kçtamasya jighàüsanam / çùãõàü vacanaü ÷rutvà kçcchràn màõóavyako 'bravãt // RKV_171.13 // abhivandàmi vo mårdhnà svàgataü çùayaþ sadà / arghyasanmànapåjàrhàþ sarve 'tropavi÷antu te // RKV_171.14 // niviùñaikàgramanasà sarvànmàõóavyako 'bravãt // RKV_171.15 // pràptaü duþkhaü mayà ghoraü pårvajanmàrjitaü phalam / mà viùàdaü kurudhvaü bhoþ kçtaü pàpaü tu bhujyate // RKV_171.16 // çùaya åcuþ / kena karmavipàkena iha jàtyantaraü vrajet / dànadharmaphalenaiva kena svargaü ca gacchati // RKV_171.17 // màõóavya uvàca: adattadànà jàyante parabhàgyopajãvinaþ / na snànaü na japo homo nàtithyaü na suràrcanam // RKV_171.18 // na parvaõi pitç÷ràddhaü na dànaü dvijasattamàþ / vrajanti narake ghore yànti te tvantyajàü gatim // RKV_171.19 // punardaridràþ punareva pàpàþ pàpaprabhàvànnarake vasanti / tenaiva saüsariõi martyaloke jãvàdibhåte kçmayaþ pataïgàþ // RKV_171.20 // ye snàna÷ãlà dvijadevabhaktà jitendriyà jãvadayànu÷ãlàþ / te devalokeùu vasanti hçùñà ye dharma÷ãlà jitamànaroùàþ // RKV_171.21 // vidyàvinãtà na paropatàpinaþ svadàratuùñàþ paradàravarjitàþ / teùàü na loke bhayamasti kiücitsvabhàva÷uddhà gatakalmaùà hi te // RKV_171.22 // çùaya åcuþ / pårvajanmani viprendra kiü tvayà duùkçtaü kçtam / yena kaùñamidaü pràptaü sandhànaü ÷ålagarhitam // RKV_171.23 // ÷ålasthaü tvàü samàlakùya hyàgatàþ sarva eva hi / jãvantaü tvàü prapa÷yàma tvantarannavatàrayan / rujàsaütàpajaü duþkhaü soóhvàpi tvamavedanaþ // RKV_171.24 // màõóavya uvàca: svayameva kçtaü karma svayamevopabhujyate / sukçtaü duùkçtaü pårve nànye bhu¤janti karhicit // RKV_171.25 // yathà dhenusahasreùu vatso vindati màtaram / tathà pårvakçtaü karma kartàram upagacchati // RKV_171.26 // na màtà na pità bhràtà na bhàryà na sutàþ suhçt / na kasya karmaõàü lepaþ svayamevopabhujyate // RKV_171.27 // ÷råyatàü mama vàkyaü ca bhavadbhiþ pçcchito hyaham / pårve vayasi bho viprà malasnànakçtakùaõaþ // RKV_171.28 // aj¤ànàdbàlabhàvena yåkà kaõñe 'dhiropità / tailàbhyakta÷irogàtre mayà yåkà ghçtà na hi // RKV_171.29 // kaïkatãü ropya ke÷eùu sàsà kaõñe 'dhiropità / teùu pàpaü kçtaü sadyaþ phalametanmamàbhavat // RKV_171.30 // kiücitkàlaü kùapitvàhaü pràpsye mokùaü niràmayam / bhavantastviha santàpaü màü kurudhvaü maharùayaþ // RKV_171.31 // imàm avasthàü bhuktvàhaü kaücicchape na coccare / ahani katicicchåle kùapayiùyàmi kilbiùam // RKV_171.32 // pràktanaü karma bhu¤jàmi yanmayà saücitaü dvijàþ / kùantavyamasya ràj¤o 'tha kopa÷caiva visarjyatàm // RKV_171.33 // ÷rutvà tu tasya tadvàkyaü màõóavyasya maharùayaþ / praharùamatulaü labdhvà sàdhu sàdhvityapåjayan // RKV_171.34 // nàràyaõa uvàca: idaü jalaü mantrapåtaü kasminsthàne kùipàmyaham / yena ràjà bhavedbhasma saràùñraþ sapurohitaþ // RKV_171.35 // màõóavya uvàca: idaü jalaü ca rakùasva kàlakåñaviùopamam / samudre kùipayiùyàmi devakàryaü samutthitam // RKV_171.36 // atha te munayaþ sarve màõóavyaü praõipatya ca / àmantrayitvà harùàcca ka÷yapàdyà gçhànyayuþ // RKV_171.37 // gacchamànàstu te coktàþ pa¤came 'hani tàpasàþ / àgantavyaü bhavadbhi÷ca matsakà÷aü pratij¤ayà // RKV_171.38 // tatheti te pratij¤àya nàradàdyà adar÷anam / gateùu vipramukhyeùu ÷àõóilã ca tapodhanà // RKV_171.39 // dvitãye 'hni samàyàtà na tu buddhvàtha taü çùim / bhartàraü ÷irasà dhàrya ràtrau paryañate sma sà // RKV_171.40 // na dçùñaþ ÷ålake vipro bharàkràntyà yudhiùñhira / skhalità tasya jànubhyàü ÷ålasthasya pativratà // RKV_171.41 // sarvàïgeùu vyathà jàtà tasyàþ praskhalanàn muneþ / ãdç÷ãü vartamànàü ca hyavasthàü pårvadaivikãm // RKV_171.42 // punaþ pàpaphalaü kiüciddhà kaùñaü mama vartate / vyathito 'haü tvayà pàpe kimarthaü sånakarmaõi // RKV_171.43 // svairiõãü tvàü prapa÷yàmi ràkùasã taskarã nu kim / evamuktvà kùaõaü mohàtkrandamàno muhurmuhuþ // RKV_171.44 // tapasvino 'tha çùayaþ sarve saütrastamànasàþ / pa÷yamànà muneþ kaùñaü pçcchante te yudhiùñhira // RKV_171.45 // paryañase kimarthaü tvaü ni÷ãye vahanaü nu kim / kùiptaü tu jholikàbhàraü kiüvàgamanakàraõam / vyathàmutpàdya çùaye duþkhàdduþkhavilàsini // RKV_171.46 // ÷àõóilyuvàca: nàsurãü na ca gandharvãü na pi÷àcãü na ràkùasãm / pativratàü tu màü sarve jànantu tapasi sthitàm // RKV_171.47 // na me kàmo na me krodho na vairaü na ca matsaraþ / aj¤ànàd dçùñimàndyàcca skhalanaü kùantumarhatha // RKV_171.48 // vahanaü bhartçsaukhyàya divà sampãóyate rujà / ayaü bhartà vijànãtha jholikàsaüsthitaþ sadà // RKV_171.49 // bharaõaü pànaü vastraü ca dadàmyetasya rogiõaþ / çùiþ ÷aunakamukhyo 'sau ÷àõóilãü màü vijànata // RKV_171.50 // svabhartçdharmiõãü kopaü mà kuruùvàtithiü kuru / satàü samãpaü sampràptàü sarvaü me kùantum arhatha // RKV_171.51 // çùaya åcuþ / paravyathàü na jànãùe vyacarantã yadçcchayà / prabhàte 'bhyudite sårye tava bhartà mariùyati // RKV_171.52 // àtmaduþkhàt paraü duþkhaü na jànàsi kulàdhame / tena vàkyena ghoreõa ÷àõóilã vimanàbhavat // RKV_171.53 // paraü viùàdamàpannà kùaõaü dhyàtvàbravãd vacaþ / kopàt saüraktanayanà nirãkùantã munãüs tadà // RKV_171.54 // satàü gehe kila pràptà bhavatàü càpakàriõã / sàmenàtithipåjàyàü ÷iùñe ca gçhamàgate // RKV_171.55 // bhavadbhir ãdçgàtithyaü kçtaü caiva mamaiva tu / svargàpavargadharma÷ca bhavadbhir na nirãkùitam // RKV_171.56 // pràjàpatyàm imàü dçùñvà màü yathà pràkçtàþ striyaþ / bhavantaþ strãbalaü me'dya pa÷yantu divi devatàþ // RKV_171.57 // mariùyati na me bhartà hyàdityo nodayiùyati / andhakàraü jagatsarvaü kùãyate nàdya ÷arvarã // RKV_171.58 // evamukte tayà vàkye stambhite 'rke tamomayam / na ca prajàyate sarvaü nirvaùañkàrasatkriyam // RKV_171.59 // svàhàkàraþ svadhàkàraþ pa¤cayaj¤avidhirnahi / snànaü dànaü japo nàsti sandhyàlopavyatikramaþ / ùaõmàsaü ca tadà pàrtha luptapiõóodakakriyam // RKV_171.60 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷àõóilãçùisaüvàdavarõanaü nàmaikasaptatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 172 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: atha te çùayaþ sarve devà÷cendrapurogamàþ / màõóavyasyà÷rame puõye samãyurnarmadàtañe // RKV_172.1 // ÷aïkhadundubhinàdena dãpikàjvalanena ca / apsarogãtanàdena nçtyantyo vàrayoùitaþ // RKV_172.2 // kathànakaiþ stuvatyanye tasya ÷ålàgradhàriõaþ / aùñà÷ãtisahasràõi snàtakànàü tapasvinàm // RKV_172.3 // samàje trida÷aiþ sàrddhaü tatra te ca didçkùayà / brahmaviùõumahe÷ànàstatra harùàtsamàgatàþ // RKV_172.4 // màtaro mallikàdyà÷ca kùetrapàlà vinàyakàþ / dikpàlà lokapàlà÷ca gaïgàdyà÷ca saridvaràþ // RKV_172.5 // çùidevasamàje tu nityaü harùapramodane / tatra ràjà samàyàtaþ paurajànapadaiþ saha // RKV_172.6 // dçùñvà kautåhalaü tatra vyàkulãkçtamànasam / vitrastamanaso bhåtvà bhayàtsarve samàsthitàþ // RKV_172.7 // tasminsamàgame divye brahmaviùõvã÷amabruvan / bho màõóavya mahàsattva varadàste 'maraiþ saha // RKV_172.8 // anekakaùñatapasà tava siddhirbhaviùyati / pràrthayasva yathàkàmaü yaste manasi rocate // RKV_172.9 // anàdityamayaü lokaü nirvaùañkàramàkulam / naùñadharmaü vijànãhi prakçtisthaü kuruùva ca / anugrahaü tu ÷àõóilyàþ pràrthayàma dvijottama // RKV_172.10 // eùa te kaùñado ràjà samàyàtastavàgrataþ / saübhåùayasva viprarùe janaü devàsuraü gaõam // RKV_172.11 // màõóavya uvàca: yadi prasannà me devàþ samàyàtàþ suraiþ saha / trikàlamatra tãrthe ca sthàtavyam çùibhiþ saha // RKV_172.12 // bhavatàü tu prasàdena rujà me ÷àmyatàü sadà / evamastviti deve÷à yàvajjalpanti pàõóava // RKV_172.13 // tàvadrakùo gçhãtvà 'gre kanyàü kàmapramodinãm / uvàca bhagava¤chàpaü purà dattvorva÷ã mama // RKV_172.14 // yadà kanyàü hare rakùaþ÷àpàntaste bhaviùyati / tena me garhitaü karma ÷àpenàkçtabuddhinà // RKV_172.15 // kùantavyam iti coktvà ca gata÷càdar÷anaü punaþ / gate caiva tu sà kanyà dçùñvà padmadalekùaõà // RKV_172.16 // mantrayitvà suraiþ sarvair dattà màõóavyadhãmate / tàü vajra÷ålikàü plàvya pavitrair narmadodakaiþ // RKV_172.17 // màõóavyam çùimuttàrya jaya÷abdàdimaïgalaiþ / vivàhayitvà tàü kanyàü màõóavyarùipuügavaþ // RKV_172.18 // abhivàdya ca tàn sarvàn dànasanmànagauravaiþ / atha ràjà samãpastho ratnai÷ca vividhairapi // RKV_172.19 // dhigvàdairninditaþ sarvaistairjanairbhåùitaþ punaþ / ràj¤à ca bràhmaõàþ sarve bhåùaõàcchàdanà÷anaiþ // RKV_172.20 // suvarõakoñidànena tuùñànkçtvà kùamàpitàþ / vçtte vivàha àhåya ÷àõóilãü tàmathàbravãt // RKV_172.21 // mànayasva imàn vipràn mocayasva divàkaram / apahçtya tamo yena kçpà sadyaþ pravartate // RKV_172.22 // çùãõàü vacanaü ÷rutvà ÷àõóilã duþkhitàbravãt / udite 'rke tu me bhartà mçtyuü yàsyati bho dvijàþ // RKV_172.23 // taü kathaü mocayàmãha hyàtmano 'niùñasiddhaye / kriyàpravartanàc càdya kiü kàryaü me maharùayaþ // RKV_172.24 // niþpuüsã strã hyanàthàhaü bhavàmi bhavato matam / tiùñha tvamandhakàre tu necchàmi raviõodayam // RKV_172.25 // tena vàkyena te sarve devàsuramaharùayaþ / ÷iraþsaücàlanàþ sarve sàdhu sàdhviti càbruvan // RKV_172.26 // pativrate mahàbhàge ÷çõu vàkyaü tapodhane / manyase yadi naþ sarvànkuruùva vacanaü ca yat // RKV_172.27 // ÷àõóilyuvàca: yena me na maredbhartà yena satyaü muner vacaþ / tatkurudhvaü vicàryà÷u yena saüvardhate sukham // RKV_172.28 // tasyàstadvacanaü ÷rutvà svapnàvasthàkçto hçùiþ / antarhito muhårtaü ca ÷àõóilyà÷ca prapa÷ya tàm // RKV_172.29 // punaràdàya te sarve kçtvà nirvraõasattanum snàpito narmadàtoye ÷àõóilyàyai samarpitaþ // RKV_172.30 // tataþ sà hçùñamanasà patiü dçùñvà tu taijasam / praõamya tàn çùãn devàn vimalàrkaü jagatkçtam // RKV_172.31 // kriyàpravartitàþ sarve devagandharvamànuùàþ / hçùñatuùñà gatàþ sarve svamà÷ramapadaü mahat // RKV_172.32 // pativratà svabhartrà sà màsamevà÷rame sthità / màõóavyenàpyanuj¤àtà yayau natvà svamà÷ramam // RKV_172.33 // gateùu teùu sarveùu sthàpayàmàsa càcyutam / màõóavye÷varanàmànaü nàràyaõa iti smçtam // RKV_172.34 // divyaü varùasahasraü tu påjayàmàsa bhàrata / gato 'sàvçùisaïghai÷ca sahito 'maraparvatam // RKV_172.35 // tapastapantau tau tatra hyadyàpi kila bhàrata / bhràtarau saüyatàtmànau dhyàyataþ paramaü padam // RKV_172.36 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / pitarastasya tçpyanti piõóadànàdda÷àbdikam // RKV_172.37 // devagçhe tu pakùàdau yaþ karoti vilepanam / godàna÷atasàhasre datte bhavati yatphalam // RKV_172.38 // upalepanena dviguõamarcane tu caturguõam / dãpaprajvalane puõyamaùñadhà parikãrtitam // RKV_172.39 // divyanetradharo bhåtvà trailokye sacaràcare / dadhnà madhughçtairdevaü payasà narmadodakaiþ // RKV_172.40 // snapanaü ye prakurvanti puùpamàlàvilepanaiþ / ye 'rcayanti viråpàkùaü devaü nàràyaõaü harim // RKV_172.41 // te 'pi divyavimànena krãóante kalpasaükhyayà / dãpàùñakaü tu yaþ kuryàd aùñamãü ca caturda÷ãm // RKV_172.42 // ekàda÷yàü tu kçùõasya na pa÷yanti yamaü tu te / phalairnànàvidhaiþ ÷ubhrair yaþ kuryàl liïgapåraõam // RKV_172.43 // te 'pi yànti vimànena siddhacàraõasevitàþ / ghaõñà caiva patàkà ca vimàne puùpamàlikà // RKV_172.44 // vàditràõi yathàrhàõi prànte ca gacchate ÷ivam / devàlayaü tu yaþ kuryàd vaiùõavaü màõóave÷varam // RKV_172.45 // svarge vasati dharmàtmà yàvadàbhåtasamplavam / màõóavyanàràyaõàkhye vipràn bhojayate 'grataþ // RKV_172.46 // ekasmin bhojite vipre koñir bhavati bhojità / à÷vine màsi sampràpte ÷uklapakùe caturda÷ãm // RKV_172.47 // kçtopavàsaniyamo ràtrau jàgaraõena ca / dãpamàlàü caturdikùu påjàü kçtvà tu ÷aktitaþ // RKV_172.48 // nàrã và puruùo vàpi nçtyagãtapravàdanaiþ / prabhàte vimale sårye snànàdikavidhiü nçpa // RKV_172.49 // abhinirvartya maunena pa÷yate devamãdç÷am / sarvapàpavinirmukto rudraloke mahãyate // RKV_172.50 // athavà màrga÷ãrùe ca caitravai÷àkhayorapi / ÷ràvaõe và mahàràja sarvakàle 'thavàpi ca // RKV_172.51 // ÷ivaràtrisamaü puõyam ityevaü ÷ivabhàùitam / vàjapeyà÷vamedhàbhyàü phalaü bhavati nànyathà // RKV_172.52 // durbhagà duþkhità vandhyà daridrà ca mçtaprajà / snàti rudraghañairyà strã sarvànkàmànavàpnuyàt // RKV_172.53 // kçmikãñapataïgà÷ca tasmiüstãrthe tu ye mçtàþ / svargaü prayànti te sarve divyaråpadharà nçpa // RKV_172.54 // anà÷ake jale 'gnau tu ye mçtà vyàdhipãóitàþ / anivartikà gatis teùàü rudraloke hyasaü÷ayam // RKV_172.55 // nityaü namati yo ràja ÷ivanàràyaõàvubhau / godànaphalamàpnoti tasya tãrthaprabhàvataþ // RKV_172.56 // devàlaye tu ràjendra ya÷ca kuryàt pradakùiõàm / pradakùiõãkçtà tena sasàgaradharà dharà // RKV_172.57 // sàrddhaü ÷ataü ca tãrthàni mallikàbhavanàd bahiþ / tasya tãrthapramàõaü tu vistaraü ràjasattama // RKV_172.58 // såtreõa veùñayet kùetramathavà ÷ivamandiram / athavà ÷ivaliïgaü ca tasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_172.59 // jambådvãpa÷ca kçtasna÷ca ÷àlmalã ku÷akrau¤cakau / ÷àkapuùkaragomedaiþ saptadvãpà vasuüdharà // RKV_172.60 // bhåùità tena ràjendra sa÷ailavanakànanà / revàyàü dakùiõe bhàge ÷ivakùetràtsamãpataþ // RKV_172.61 // devakhàtaü mahàpuõyaü nirmitaü trida÷airapi / tasmin yaþ kurute snànaü mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_172.62 // pårõimàyàmamàvasyàü vyatãpàte 'rkasaükrame / ÷ràddhaü ca saügrahe kuryàtsa gacchet paramàü gatim // RKV_172.63 // devakhàte trayo devà brahmaviùõumahe÷varàþ / tiùñhanti çùibhiþ sàrddhaü pitçdevagaõaiþ saha // RKV_172.64 // tatra tãrthe '÷vine màsi caturda÷yàü vi÷eùataþ / vàyumàrge sthitaþ ÷akrastiùñhate daivataiþ saha // RKV_172.65 // pçthivyàü yàni tãrthàni saritaþ sàgaràstathà / viü÷ati tàni sarvàõi devakhàte dinadvayam // RKV_172.66 // gayà÷ire ca yatpuõyaü prayàge makarakaõñake / prayàge somatãrthe ca tatpuõyaü màõóave÷vare // RKV_172.67 // paññabandhena yatpuõyaü màtràyàü lakule÷vare / à÷vinyàma÷vinãyoge tatpuõyaü màõóave÷vare // RKV_172.68 // ujjayinyàü mahàkàle vàràõasyàü tripuùkare / saünihatyàü ravigraste màõóavyàkhye sanàtanam // RKV_172.69 // iti j¤àtvà mahàràja sarvatãrtheùu cottamam / pitþndevàn samabhyarcya snànadànàdipåjanaiþ // RKV_172.70 // caturda÷yàü niràhàraþ sthito bhåtvà ÷ucivrataþ / påjayet parayà bhaktyà ràtrau jàgaraõe ÷ivam // RKV_172.71 // snànai÷ca vividhairdevaü puùpàgaruvilepanaiþ / prabhàte paurõamàsyàü tu snànàdividhitarpaõaiþ // RKV_172.72 // ÷ràddhena havyakavyena ÷ivapåjàrcanena ca / agniùñomàdiyaj¤ai÷ca vidhivaccàptadakùiõaiþ // RKV_172.73 // dhautapàpo vi÷uddhàtmà phalate phalamuttamam / gosahasrapradànena dattaü bhavati bhàrata // RKV_172.74 // snànàdyair vidhivat tatra taddine ÷ivasannidhau / hiraõyaü vçùabhaü dhenuü bhåmiü gomithunaü hayam // RKV_172.75 // ÷ivamuddi÷ya vai vastrayugme dadyàt suråpiõe / pàdukopànahau chatraü bhàjanaü raktavàsasã // RKV_172.76 // homaü jàpyaü tathà dànamakùayaü sarvameva tat / çcamekàü tu çgvede yajurvede yajustathà // RKV_172.77 // sàmaikaü sàmavede tu japed devàgrasaüsthitaþ / samyagvedaphalaü tasya bhavedvai nàtra saü÷ayaþ // RKV_172.78 // gàyatrãjàpyamàtras tu vedatrayaphalaü labhet / kulakoñi÷ataü sàgraü labhate tu ÷ivàrcanàt // RKV_172.79 // snàne dàne tathà ÷ràddhe jàgare gãtavàdite / anivartikà gatistasya ÷ivalokàtkadàcana // RKV_172.80 // kàlena mahatàviùño martyaloke samàvi÷et / ràjà bhavati medhàvã sarvavyàdhivivarjitaþ // RKV_172.81 // jãvedvarùa÷ataü sàgraü putrapautradhanànvitaþ / tacca tãrthaü punaþ smçtvà lãyamàno mahe÷vare // RKV_172.82 // upàste yastu vai sandhyàü tasmiüstãrthe ca parvaõi / sàïgopàïgai÷ caturvedair labhate phalamuttamam // RKV_172.83 // tatra sarvaü ÷ivakùetràccharapàtaü samantataþ / na saücared bhayodvignà brahmahatyà naràdhipa // RKV_172.84 // yatra tatra sthito vçkùàn pa÷yate tãrthatatparaþ / vividhaiþ pàtakair mukto mucyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_172.85 // ÷vabhrã tatra mahàràja jalamadhye pradç÷yate / kathànikà puràõoktà vànarã tãrthasevanàt // RKV_172.86 // tatra kåpo mahàràja tiùñhate devanirmitaþ / ÷ivasya pa÷cime bhàge ÷ivakùetramanuttamam // RKV_172.87 // vçùotsargaü tu yaþ kuryàttasmiüstãrthe naràdhipa / krãóanti pitarastasya svargaloke yadçcchayà // RKV_172.88 // agamyàgamane pàpam ayàjyayàjane kçte / steyàcca brahmagohatyàgurughàtàcca pàtakam / tatsarvaü na÷yate pàpaü vçùotsarge kçte tu vai // RKV_172.89 // màõóavyatãrthamàhàtmyaü yaþ ÷çõoti samàdhinà / mucyate sarvapàpebhyo nàtra kàryà vicàraõà // RKV_172.90 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye màõóavyatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvisaptatyadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 173 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü parama÷obhanam / narmadàdakùiõe kåle sarvapàpapraõà÷anam // RKV_173.1 // siddhe÷varamiti khyàtaü mahàpàtakanà÷anam / yatra ÷uddhiü paràü pràpto devadevo mahe÷varaþ / purà hatyàyutaþ pàrtha devadevas tri÷åladhçk // RKV_173.2 // purà pa¤ca÷irà àsãdbrahmà lokapitàmahaþ / tenànçtaü vaca÷coktaü kasmiü÷citkàraõàntare // RKV_173.3 // tacchrutvà sahasà tasmai cukopa parame÷varaþ / chedayàmàsa bhagavànmårdhànaü karajaistadà // RKV_173.4 // tasya tatkarasaülagnaü cyavate na kadàcana / tato hi devadeve÷aþ paryañan pçthivãmimàm // RKV_173.5 // tato vàràõasãü pràptastasyàü tadapatacchiraþ / patite tu kapàle ca brahmahatyà na mu¤cati // RKV_173.6 // tatastu sàgare gatvà pårve ca dakùiõe tathà / pa÷cime cottare pàrtha devadevo mahe÷varaþ // RKV_173.7 // paryañansarvatãrtheùu brahmahatyà na mu¤cati / narmadàdakùiõe kåle sutãrthaü pràptavàn prabhuþ // RKV_173.8 // kulakoñiü samàsàdya pràrthayàmàsa càtmavàn / pràya÷cittaü tataþ kçtvà babhåva gatakalmaùaþ // RKV_173.9 // tato niùkalmaùo jàto devadevo mahe÷varaþ / hatvà surebhyastatsthànaü tata÷càntardadhe prabhuþ // RKV_173.10 // tadàprabhçti tattãrthaü ÷uddharudreti kãrtitam / vikhyàtaü triùu loke brahmahatyàharaü param // RKV_173.11 // màse màse site pakùe 'màvàsyàyàü yudhiùñhira / snàtvà tatra vidhànena tarpayet pitçdevatàþ // RKV_173.12 // dadyàt piõóaü pitþõàü tu bhàvitenàntaràtmanà / tasya te dvàda÷àbdàni sutçptàþ pitaro nçpa // RKV_173.13 // gandhadhåpapradãpàdyairabhyarcya parame÷varam / ÷uddhe÷varàbhidhànaü tu ÷ivaloke mahãyate // RKV_173.14 // etatte kathitaü ràja¤chuddharudram anuttamam / mayà ÷rutaü yathà devasakà÷àcchålapàõinaþ / mucyate sarvapàpebhyo rudralokaü sa gacchati // RKV_173.15 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷uddhe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trisaptatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 174 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: gope÷varaü tato gaccheduttare narmadàtañe / yatra snànena caikena mucyante pàtakair naràþ // RKV_174.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà kurute pràõasaükùayam / barhiyuktena yànena sa gacchecchivamandire // RKV_174.2 // krãóitvà suciraü kàlaü ÷ivaloke naràdhipa / iha mànuùyatàü pràpya ràjà bhavati vãryavàn // RKV_174.3 // hastya÷varathasampanno dàsãdàsasamanvitaþ / påjyamàno narendrai÷ca jãvedvarùa÷ataü naraþ // RKV_174.4 // sampràpte kàrttike màsi navamyàü ÷uklapakùataþ / sopavàsaþ ÷ucirbhåtvà dãpakàüstatra dàpayet // RKV_174.5 // gandhapuùpaiþ samabhyarcya ràtrau kurvãta jàgaram / tasya yatphalamuddiùñaü tacchçõuùva naràdhipa // RKV_174.6 // yàvatpuõyaü phalaü saükhyà dãpakànàü tathaiva ca / tàvadyugasahasràõi ÷ivaloke mahãyate // RKV_174.7 // tasmiüstãrthe tu ràjendra liïgapåraõakaü vidhim / tathaiva padmakai÷caiva dadhibhaktaistathaiva ca // RKV_174.8 // yastu kuryàn nara÷reùñha tasya puõyaphalaü ÷çõu / yàvanti tilasaükhyàni dadhibhaktaü tathaiva ca // RKV_174.9 // padmasaükhyà ÷ive loke modate kàlamãpsitam / tasmiüstãrthe tu ràjendra yatkiücid dãyate nçpa // RKV_174.10 // sarvaü koñiguõaü tasya saükhyàtuü và na ÷akyate / evaü te kathitaü sarvaü sarvatãrthamanuttamam // RKV_174.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe gope÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catuþsaptatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 175 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: uttare narmadàkåle bhçgukùetrasya madhyataþ / kapile÷varaü tu vikhyàtaü vi÷eùàtpàpanà÷anam // RKV_175.1 // yo 'sau sanàtano devaþ puràõe paripañhyate / vàsudevo jagannàthaþ kapilatvamupàgataþ // RKV_175.2 // pàtàlaü sutalaü nàma tasyaiva nitalaü hyadhaþ / gabhastigaü ca tasyàdho hyandhatàmisrameva ca // RKV_175.3 // pàtàlaü saptamaü yacca hyadhastàtsaüsthitaü mahat / vasate tatra vai devaþ puràõaþ parame÷varaþ // RKV_175.4 // sa brahmà sa mahàdevaþ sa devo garuóadhvajaþ / påjyamànaþ suraiþ siddhais tiùñhate brahmavàdibhiþ // RKV_175.5 // vasatas tasya ràjendra kapilasya jagadguroþ / vinà÷aü càgrataþ pràptàþ kùaõena sagaràtmajàþ // RKV_175.6 // bhasmãbhåtàüstu tàndçùñvà kapilo munisattamaþ / jagàma paramaü ÷okaü cintyamàno 'tha kilbiùam // RKV_175.7 // sarvasaïgaparityàge citte nirviùayãkçte / ayuktaü ùaùñisahasràõàü kartaü mama vinà÷anam // RKV_175.8 // kçtasya karaõaü nàsti tasmàtpàpavinà÷anam / gatvà tu kàpilaü tãrthaü mocayàmyaghamàtmanaþ // RKV_175.9 // pàtàlaü tu tato muktvà kapilo munisattamaþ / tapa÷cacàra sumahannarmadàtañamàsthitaþ // RKV_175.10 // vratopavàsairvividhaiþ snànadànajapàdikaiþ / paraü nirvàõamàpannaþ påjayanrudramavyayam // RKV_175.11 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet parame÷varam / gosahasraphalaü tasya labhate nàtra saü÷ayaþ // RKV_175.12 // jyeùñhamàse tu sampràpte ÷uklapakùe caturda÷ã / tatra snàtvà vidhànena bhaktyà dànaü prayacchati // RKV_175.13 // pàtrabhåtàya vipràya svalpaü và yadi và bahu / akùayaü tatphalaü proktaü ÷ivena parameùñhinà // RKV_175.14 // aïgàrakadine pràpte caturthyàü navamãùu ca / snànaü karoti puruùo bhaktyopoùya varàïganà // RKV_175.15 // råpamai÷varyamatulaü saubhàgyaü saütatiü paràm / labhate saptajanmàni nityaü nityaü punaþ punaþ // RKV_175.16 // paurõamàsyàmamàvàsyàü snàtvà piõóaü prayacchati / tasya te dvàda÷àbdàni tçptà yànti suràlayam // RKV_175.17 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà dadyàddãpaü su÷obhanam / jàyate tasya ràjendra mahàdãptiþ ÷àrãrajà // RKV_175.18 // tatra tãrthe mçtànàü tu jantånàü sarvadà kila / anivartikà bhavetteùàü gatistu ÷ivamandiràt // RKV_175.19 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kapile÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤casaptàdhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 176 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla piïgalàvartamuttamam / tãrthaü sarvaguõopetaü kàmikaü bhuvi durlabham // RKV_176.1 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmajaü yatpurà kçtam / piïgale÷varamàsàdya tatsarvaü vilayaü vrajet // RKV_176.2 // tatra snànaü ca dànaü ca devakhàte kçtaü nçpa / akùayaü tadbhavetsarvamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_176.3 // pçthivyàü sarvatãrtheùu samuddhçtya ÷ubhodakam / muktaü tatra suraiþ khàtvà devakhàtaü tato 'bhavat // RKV_176.4 // yudhiùñhira uvàca: kathaü tu devakhàtaü tatsaüjàtaü dvijasattama / suràþ sarve kathaü tatra mumucur vàri tãrthajam / sarvaü kathaya me vipra ÷ravaõe lampañaü manaþ // RKV_176.5 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: yadà tu ÷åla÷uddhyarthaü rudro devagaõaiþ saha / babhràma pçthivãü sarvàü kamaõóaludharaþ ÷ubhàm // RKV_176.6 // prabhàsàdyeùu tãrtheùu snànaü cakruþ suràstadà / sarvatãrthotthitaü toyaü pàtre vai nihitaü tu taiþ // RKV_176.7 // ÷ålabhedamanupràpya ÷ålaü ÷uddhaü tu ÷ålinaþ / tatrotthamudakaü gçhya àgatà bhçgukacchake // RKV_176.8 // tatràpa÷yaüstato hyagniü ca piïgalàkùaü ca rogiõam / tapasyugre vyavasitaü dhyàyamànaü mahe÷varam // RKV_176.9 // havirbhàgaistu vipràõàü ràj¤àü caivàmayàvinàm / dçùñvà tu bahurogàrtamagniü devamukhaü suràþ / pràhuste sahità devaü ÷aïkaraü loka÷aïkaram // RKV_176.10 // devà åcuþ / prasàdaþ kriyatàü ÷ambho piïgalasyàmayàvinaþ / yathà hi nãrujaþ kàyo haviùàü grahaõakùamaþ / punarbhavati piïgastu tathà kuru mahe÷vara // RKV_176.11 // ã÷vara uvàca: bhobhoþ surà hi tapasà tuùño 'haü vo vi÷eùataþ / vacanàcca vi÷eùeõa dadàmyabhimataü varam // RKV_176.12 // piïgala uvàca: yadi tuùño 'si deve÷a dãyate deva cepsitam / candràdityau ca nayane kçtvàtra kalayà sthitaþ // RKV_176.13 // tathà punarnavaþ kàyo bhavedvai mama ÷aïkara / tathà kuru viråpàkùa namastubhyaü punaþ punaþ // RKV_176.14 // màrkaõóeya uvàca: tataþ sa bhagavà¤chambhur mårtimàdityaråpiõãm / kçtvà tu tasya tadrogam apànudata ÷aïkaraþ // RKV_176.15 // tataþ punarnavãbhåtaþ punaþ provàca ÷aïkaram / atraiva sthãyatàü ÷ambho tathaiva bhàskaraþ svayam // RKV_176.16 // pràõinàmupakàràya rogàõàmupa÷àntaye / pàpànàü dhvaüsanàrthàya ÷reyasàü caiva vçddhaye // RKV_176.17 // evamuktastu bhagavànpiïgalena mahàtmanà / avatàraü ca kçtavàn gãrvàõàn idam abravãt // RKV_176.18 // ã÷vara uvàca: mu¤cadhvamudakaü devàstãrthebhyo yatsamàhçtam / mama cottarataþ kçtvà khàtaü devamayaü ÷ubham // RKV_176.19 // tatra nikùipyatàü vàri sarvarogavinà÷anam / sarvapàpaharaü divyaü sarvairapi suràdibhiþ // RKV_176.20 // evamuktàþ suràþ sarve khàtaü kçtvà tathottare / vayastriü÷atkoñigaõairmuktaü tattãrthajaü jalam // RKV_176.21 // procuste sahitàþ sarve viråpàkùapurogamàþ / yaþ ka÷ciddevakhàte 'sminmçdàlambhanapårvakam // RKV_176.22 // snànaü kçtvà ravidine saüsnàya narmadàjale / ÷ràddhaü kçtvà pitçbhyo vai dànaü dattvà sva÷aktitaþ // RKV_176.23 // påjayiùyati piïge÷aü tasya vàsastriviùñape / bhaviùyati surairuktaü ÷çõoti sakalaü jagat // RKV_176.24 // àmayà bhuvi martyànàü kùayarogavicarcikàþ / vyàdhayo vikçtàkàràþ kàsa÷vàsajvarodbhavàþ // RKV_176.25 // ekadvitricaturthàhà ye jvarà bhåtasambhavàþ / ye cànye vikçtà doùà dadru÷ca kàmalaü tathà // RKV_176.26 // dinaiste saptabhiryànti nà÷aü snànair raverdine / ÷atabhedaprabhinnà ye kuùñhà bahuvidhàs tathà // RKV_176.27 // ÷atamàdityavàràõàü snàyàdaùñottaraü tu yaþ / sampåjya ÷aïkaraü dadyàttilapàtraü dvijàtaye // RKV_176.28 // na÷yanti tasya kuùñhàni garuóeneva pannagàþ / evamuktvà gatàþ sarve trida÷àstrida÷àlayam // RKV_176.29 // màrkaõóeya uvàca: nadãùu devakhàteùu taóàgeùu saritsu ca / snànaü samàcarennityaü naraþ pàpaiþ pramucyate // RKV_176.30 // ùaùñitãrthasahasreùu ùaùñitãrtha÷ateùu ca / yatphalaü snànadàneùu devakhàte tato 'dhikam // RKV_176.31 // devakhàteùu yaþ snàtvà tarpayitvà pitþnnçpa / påjayed devadeve÷aü piïgale÷varamuttamam // RKV_176.32 // so '÷vamedhasya yaj¤asya vàjapeyasya bhàrata / dvayoþ puõyamavàpnoti nàtra kàryà vicàraõà // RKV_176.33 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe piïgale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùañsaptatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 177 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhåtã÷varaü tato gacchetsarvatãrtheùvanuttamam / dar÷anàd eva ràjendra yasya pàpaü praõa÷yati // RKV_177.1 // tatra sthàne purà pàrtha devadevena ÷ålinà / uddhålanaü kçtaü gàtre tena bhåtã÷varaü tu tat // RKV_177.2 // puùye và janmanakùatre amàvàsyàü vi÷eùataþ / bhåtã÷vare naraþ snàtvà kulakoñiü samuddharet // RKV_177.3 // tatra sthàne tu yo bhaktyà kurute hyaïgaguõñhanam / tasya yatphalamuddiùñaü tacchçõuùva naràdhipa // RKV_177.4 // yàvanto bhåtikaõikà gàtre lagnàþ ÷ivàlaye / tàvadvarùasahasràõi ÷ivaloke mahãyate // RKV_177.5 // sarveùàmeva snànànàü bhasmasnànaü paraü smçtam / puràõair çùibhiþ proktaü sarva÷àstreùvanuttamam // RKV_177.6 // ekakàlaü dvikàlaü và trikàlaü càpi yaþ sadà / snànaü karoti càgneyaü pàpaü tasya praõa÷yati // RKV_177.7 // divyasnànàdvaraü snànaü vàyavyaü bharatarùabha / vàyavyàduttamaü bràhmyaü varaü bràhmyàt tu vàruõam // RKV_177.8 // àgneyaü vàruõàcchreùñhaü yasmàduktaü svayambhuvà / tasmàtsarvaprayatnena hyàgneyaü snànam àcaret // RKV_177.9 // yudhiùñhira uvàca: àgneyaü vàruõaü bràhmyaü vàyavyaü divyameva ca / kimuktaü ÷rotum icchàmi paraü kautåhalaü hi me // RKV_177.10 // màrkaõóeya uvàca: àgneyaü bhasmanà snànamavagàhya ca vàruõam / àpohiùñheti ca bràhmyaü vàyavyaü gorajaþ smçtam // RKV_177.11 // sårye dçùñe tu yatsnànaü gaïgàtoyena tatsamam / tatsnànaü pa¤camaü proktaü divyaü pàõóavasattama // RKV_177.12 // tasmàtsarvaprayatnena snàtvà bhåtã÷vare tu yaþ / påjayed devamã÷ànaü sa bàhyàbhyantaraþ ÷uciþ // RKV_177.13 // tatra sthàne tu ye nityaü dhyàyanti paramaü padam / såkùmaü càtãndriyaü nityaü te dhanyà nàtra saü÷ayaþ // RKV_177.14 // muktitãrthaü tu tattãrthaü sarvatãrtheùvanuttamam / dar÷anàdeva yasyaiva pàpaü yàti mahatkùayam // RKV_177.15 // jàyate påjayà ràjyaü tatra stutvà mahe÷varam / japena pàpasaü÷uddhirdhyànenànantyama÷nute // RKV_177.16 // oü jyotiþ svaråpam anàdimadhyam anutpàdyamànam anucàryamàõàkùaram / sarvabhåtasthitaü ÷ivaü sarvayoge÷varaü sarvaloke÷varaü moha÷okahãnaü mahàj¤ànagamyam // RKV_177.17 // tatra tãrthe tu yo gatvà snànaü kuryànnare÷vara / a÷vamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnoti mànavaþ / evambhåtaü na jànanti mokùàpekùaõikà naràþ // RKV_177.18 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhåtã÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptasaptatyadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 178 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra gaïgàvàhakamuttamam / narmadàyàü mahàpuõyaü bhçgutãrthasamãpataþ // RKV_178.1 // tatra gaïgà mahàpuõyà cacàra vipulaü tapaþ / purà varùa÷ataü sàgraü paramaü vratamàsthità // RKV_178.2 // dhyàtvà devaü jagadyoniü nàràyaõamakalmaùam / àtmànaü paramaü dhàma saritsà jagatãpate // RKV_178.3 // tato janàrdano deva àgatyedamuvàca ha // RKV_178.4 // viùõuruvàca: tapasà tava tuùño 'haü matpàdàmbujasambhave / mattaþ kimicchase devi bråhi kiü karavàõi te // RKV_178.5 // gaïgovàca: tvatpàdakamalàdbhraùñà gaïgà sahacarà vibho / yadçcchayà triloke÷a vandyamànà divaukasaiþ // RKV_178.6 // nçpo bhagãrathas tasmàt tapaþ kçtvà suduùkaram / samàràdhya jagannàthaü ÷aïkaraü loka÷aïkaram // RKV_178.7 // avatàrayàmàsa hi màü pçthivyàü dharaõãdhara / mayà vai yuvayor vàkyàdavatàraþ kçto bhuvi // RKV_178.8 // vaiùõavãmiti màü matvà janaþ sarvàpluto mayi / ye vai brahmaõo loke ye ca vai gurutalpagàþ // RKV_178.9 // tyàginaþ pitçmàtçbhyàü ye ca svarõaharà naràþ / goghnà ye manujà loke tathà ye pràõihiüsakàþ // RKV_178.10 // agamyàgàmino ye ca hyabhakùyasya ca bhakùakàþ / ye cànçtapravaktàro ye ca vi÷vàsaghàtakàþ // RKV_178.11 // devabràhmaõavittànàü hartàro ye naràdhamàþ / devabrahmagurustrãõàü ye ca nindàkarà naràþ // RKV_178.12 // brahma÷àpapradagdhà ye ye caivàtmahano dvijàþ / bhraùñàna÷anasaünyàsaniyatavratacàriõaþ // RKV_178.13 // tathaivàpeyapeyà÷ca ye ca svagurunindakàþ / niùedhakà ye dànànàü pàtradànaparàïmukhàþ // RKV_178.14 // çtughnà ye svapatnãnàü pitroþ sehaparà na hi / bàndhaveùu ca dãneùu karuõà yasya nàsti vai // RKV_178.15 // kùetrasetuvibhedã ca pårvamàrgapralopakaþ / nàstikaþ ÷àstrahãnastu vipraþ sandhyàvivarjitaþ // RKV_178.16 // ahutà÷ã hyasaütuùñaþ sarvà÷ã sarvavikrayã / kadaryà nàstikàþ kråràþ kçtaghnà ye dvijàyaþ // RKV_178.17 // pai÷unyà rasavikreyàþ sarvakàlavinàkçtàþ / svagotràü paragotràü và ye bhu¤janti dvijàdhamàþ // RKV_178.18 // te màü pràpya vimucyante pàpasaïghaiþ susaücitaiþ / tatpàpakùàrataptàyà na ÷arma mama vidyate // RKV_178.19 // tathà kuru jagannàtha yathàhaü ÷arma càpnuyàm / evamuktastu deve÷astuùñaþ provàca jàhnavãm // RKV_178.20 // viùõuruvàca: ahamatra vasiùyàmi gaïgàdharasahàyavàn / pravi÷asva sadà revàü tvamatraiva ca mårtinà // RKV_178.21 // mama pàdatalaü pràpya vaha tripathagàmini / yadà bahådakakàle narmadàjalasaübhçtà // RKV_178.22 // pràvçñkàlaü samàsàdya bhaviùyati jalàkulà / plàvyobhayatañaü devã pràpya màmuttarasthitam // RKV_178.23 // plàvayiùyati toyena yadà ÷aïkhaü kare sthitam / tadà parva÷atodyuktaü vaiùõavaü parvasaüj¤itam // RKV_178.24 // na tena sadç÷aü kiücidvyatãpàtàdisaükramam / ayane dve ca na tathà puõyàtpuõyataraü yathà // RKV_178.25 // tasminparvaõi deve÷i ÷aïkhaü saüspç÷ya mànavaþ / snànamàcarate toye mi÷re gàïgeyanàrmade // RKV_178.26 // puõyaü tva÷eùapuõyànàü maïgalànàü ca maïgalam / viùõunà vidhçto yena tasmàcchàntiþ pracakrame // RKV_178.27 // tatràntaü pàpasaïghasya dhruvamàpnoti mànavaþ / ÷aïkhoddhàre naraþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ // RKV_178.28 // tçptàste dvàda÷àbdàni siddhiü ca sàrvakàmikãm / gaïgàvahe tu yaþ ÷ràddhaü ÷aïkhoddhàre pradàsyati // RKV_178.29 // tena piõóapradànena nçtyanti pitarastathà / ÷aïkhoddhàre naraþ snàtvà påjayed balake÷avau // RKV_178.30 // ràtrau jàgaraõaü kçtvà ÷uddho bhavati jàhnavi / yattvaü lokakçtaü karma manyase bhuvi duþsaham // RKV_178.31 // tasminparvaõi tatsarvaü tatra snàtvà vyapohaya / evamuktvà nara÷reùñha viùõu÷càntaradhãyata // RKV_178.32 // tadàprabhçti tattãrthaü gaïgàvàhakamuttamam / brahmàdyairçùibhistàta pàramparyakramàgataiþ // RKV_178.33 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà bhaktibhàvena bhàrata / gaïgàtãrthe tu sa snàtaþ samasteùu na saü÷ayaþ // RKV_178.34 // tatra tãrthe mçtànàü tu naràõàü bhàvitàtmanàm / anivartikà gatisteùàü viùõulokàtkadàcana // RKV_178.35 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe gaïgàvahakatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñasaptatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 179 màrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra gautame÷varamuttamam / sarvapàpaharaü tãrthaü triùu lokeùu vi÷rutam // RKV_179.1 // gautamena tapastaptaü tatra tãrthe yudhiùñhira / divyaü varùasahasraü tu tatastuùño mahe÷varaþ // RKV_179.2 // praõamya ÷irasà tatra sthàpitaþ parame÷varaþ / sthàpito gautamene÷o gautame÷vara ucyate // RKV_179.3 // tatra devai÷ca gandharvair çùibhiþ pitçdaivataiþ / sampràptà hyuttamà siddhir àràdhya parame÷varam // RKV_179.4 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet pitçdevatàþ / påjayet paramã÷ànaü sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_179.5 // bahavastanna jànanti viùõumàyàvimohitàþ / tatra saünihitaü devaü ÷ålapàõiü mahe÷varam // RKV_179.6 // brahmacàrã tu yo bhåtvà tatra tãrthe nare÷vara / snàtvàrcayen mahàdevaü so '÷vamedhaphalaü labhet // RKV_179.7 // brahmacàrã tu yo bhåtvà tarpayet pitçdevatàþ / påjayet paramã÷ànaü sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_179.8 // tatra tãrthe tu yo dànaü bhaktyà dadyàd dvijàtaye / tadakùayaphalaü sarvaü nàtra kàryà vicàraõà // RKV_179.9 // màse cà÷vayuje ràjan kçùõapakùe caturda÷ãm / snàtvà tatra vidhànena dãpakànàü ÷ataü dadet // RKV_179.10 // påjayitvà mahàdevaü gandhapuùpàdibhir naraþ / mucyate sarvapàpebhyo mçtaþ ÷ivapuraü vrajet // RKV_179.11 // aùñamyàü ca caturda÷yàü kàrttikyàü tu vi÷eùataþ / upoùya prayato bhåtvà ghçtena snàpayecchivam // RKV_179.12 // pa¤cagavyena madhunà dadhnà và ÷ãtavàriõà / sa ca sarvasya yaj¤asya phalaü pràpnoti mànavaþ // RKV_179.13 // bhaktyà tu påjayet pa÷càt sa labhet phalamuttamam / bilvapatrairakhaõóai÷ca puùpairunmattakodbhavaiþ // RKV_179.14 // ku÷àpàmàrgasahitaiþ kadambadroõajairapi / mallikàkaravãrai÷ca raktapãtaiþ sitàsitaiþ // RKV_179.15 // puùpairanyairyathàlàbhaü yo naraþ påjayecchivam / nairantaryeõa ùaõmàsaü yo 'rcayed gautame÷varam / sarvànkàmànavàpnoti mçtaþ ÷ivapuraü vrajet // RKV_179.16 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe gautame÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ekonà÷ãtyadhika÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 180 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla da÷à÷vamedhikaü param / tãrthaü sarvaguõopetaü mahàpàtakanà÷anam // RKV_180.1 // yatra gatvà mahàràja snàtvà sampåjya ce÷varam / da÷ànàma÷vamedhànàü phalaü pràpnoti mànavaþ // RKV_180.2 // yudhiùñhira uvàca: a÷vamedho mahàyaj¤o bahusambhàradakùiõaþ / a÷akyaþ pràkçtaiþ kartuü kathaü teùàü phalaü labhet // RKV_180.3 // atyà÷caryamidaü tattvaü tvayoktaü vadatà satà / yathà me jàyate ÷raddhà dãrghàyustvaü tathà vada // RKV_180.4 // màrkaõóeya uvàca: idamà÷caryabhåtaü hi gauryà pçùñastriyambakaþ / tatte 'haü sampravakùyàmi pçcchate nipuõàya vai // RKV_180.5 // purà vçùastho deve÷a hyumayà saha ÷aïkaraþ / kadàcitparyañanpçthivãü narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_180.6 // da÷à÷vamedhikaü tãrthaü dçùñvà devo mahe÷varaþ / tãrthaü pratya¤jaliü baddhvà nama÷cakre trilocanaþ // RKV_180.7 // kçtà¤jalipuñaü devaü dçùñvà devãdamabravãt // RKV_180.8 // devyuvàca: kimetaddevadeve÷a caràcaranamaskçta / prahvanamrà¤jaliü baddhvà bhaktyà paramayà yutaþ // RKV_180.9 // etadà÷caryamatulaü sarvaü kathaya me prabho // RKV_180.10 // ã÷vara uvàca: pratyakùaü pa÷ya tãrthasya phalaü mà vismità bhava / viyatsthà me bhuvisthasya kùaõaü devi sthirà bhava // RKV_180.11 // evamuktvà tu deve÷o gauravarõo dvijo 'bhavat / kùutkùàmakaõñho jañilaþ ÷uùko dhamanisaütataþ // RKV_180.12 // upavi÷ya bhuvaþ pçùñhe susvaraü mantramuccaran / kramapriyo mahàdevo màdhuryeõa pramodayan // RKV_180.13 // ÷rutvà tàü madhuràü vàõãü svayaü devena nirmitàm / saübhràntà bràhmaõàþ sarve snàtuü ye tatra càgatàþ // RKV_180.14 // nityakriyà ca sarveùàü vismçtà ÷rutivibhramàt / taü dçùñvà pañhamànaü tu kùutpipàsàbhipãóitam // RKV_180.15 // dvijo 'nyamantrayat ka÷cid bhaktyà taü bhojanàya vai / prasàdaþ kriyatàü brahmanbhojanàya gçhe mama // RKV_180.16 // adya me saphalaü janma hyadya me saphalàþ kriyàþ / sarvànkàmànpradàsyanti prãtà me 'dya pitàmahàþ // RKV_180.17 // tvayi bhukte dvija÷reùñha prasãda tvaü dhruvaü mama / evamukto mahàdevo dvijaråpadharastadà // RKV_180.18 // prahasya pratyuvàcedaü bràhmaõaü ÷lakùõayà girà / mayà varùasahasraü tu niràhàraü tapaþ kçtam // RKV_180.19 // idànãü tu gçhe tasya kariùye dvijasattama / da÷abhirvàjimedhai÷ca yeneùñaü pàraõaü tathà // RKV_180.20 // ityukto devadevena bràhmaõo vismayànvitaþ / uttamàïgaü vidhunvanvai jagàma svagçhaü prati // RKV_180.21 // evaü te bahavo vipràþ pratyàkhyàte nimantraõe / puràõàrthamajànanto nàstikà bahavo gatàþ // RKV_180.22 // atha ka÷ciddvijo vidvànpuràõàrthasya tattvavit / devaü nimantrayàmàsa dvijaråpadharaü ÷ivam // RKV_180.23 // tathaiva so 'pi devena proktaþ sa pràha taü punaþ / manasà cintayitvà tu puràõoktaü dvijottamaþ // RKV_180.24 // smçtivedapuràõeùu yaduktaü tattathà bhavet / iti ni÷citya taü vipramuvàca prahasanniva // RKV_180.25 // bhobho vipra pratãkùasva yàvadàgamanaü punaþ / ityuktvà tu dvijo gatvà da÷à÷vamedhikaü param // RKV_180.26 // snànaü mahàlambhanàdi kçtaü tena dvijanmanà / japaü ÷ràddhaü tathà dànaü kçtvà dharmànusàrataþ // RKV_180.27 // saükalpya kapilàü tatra puràõoktavidhànataþ / samàyàttvaritaü tatra yatràsau tiùñhate dvijaþ // RKV_180.28 // athàgatya dvijaü pràha vàjimedhaþ kçto mayà / uttiùñha me gçhaü ramyaü bhojanàrthaü hi gamyatàm // RKV_180.29 // ityuktaþ ÷aïkarastena bràhmaõenàtivismitaþ / uvàca bràhmaõaü deva idànãü tvamito gataþ // RKV_180.30 // dvijavarya kathaü ceùñà da÷a yaj¤à mahàdhanàþ // RKV_180.31 // dvija uvàca: na vicàrastvayà kàryaþ kçtà yaj¤à na saü÷ayaþ / yadi vedàþ pramàõaü taü bhuvi devà dvijàstathà // RKV_180.32 // da÷à÷vamedhikaü tãrthaü tathà satyaü dvijottama / yadi vedapuràõoktaü vàkyaü niþsaü÷ayaü bhavet // RKV_180.33 // tadà pràptaü mayà sarvaü nàtra kàryà vicàraõà / evamuktastu deve÷a àstikyaü tasya cetasaþ // RKV_180.34 // vimç÷ya bahubhiþ kiüciduttaraü na prapadyata / jagàma tadgçhaü ramyaü pañhanbrahma sanàtanam // RKV_180.35 // sampràptaü taü dvijaü bhaktyà pàdyàrghyeõa tamarcayat / ùaórasaü bhojanaü tena dattaü pa÷càdyathàvidhi // RKV_180.36 // tato bhukte mahàdeve sarvadevamaye ÷ive / puùpavçùñiþ papàtà÷u gaganàttasya mårdhani / tasyàstikyaü tu saülakùya tuùñaþ provàca ÷aïkaraþ // RKV_180.37 // ã÷vara uvàca: kiü te 'dya kriyatàü bråhi varado 'haü dvijottama / adeyamapi dàsyàmi ekacittasya te dhruvam // RKV_180.38 // bràhmaõa uvàca: yadi prãto 'si me deva yadi deyo varo mama / asmiüstãrthe mahàdeva sthàtavyaü sarvadaiva hi // RKV_180.39 // upakàràya deve÷a eùa me vara uttamaþ / evamuktastu devena àruroha dvijottamaþ // RKV_180.40 // gandharvàpsaraþsambàdhaü vimànaü sàrvakàmikam / påjyamàno gatastatra yatra lokà niràmayàþ // RKV_180.41 // màrkaõóeya uvàca: etadà÷caryamatulaü dçùñvà devã suvismità / vismayotphullanayanà punaþ papraccha ÷aïkaram // RKV_180.42 // pàrvatyuvàca: katham etad bhavet satyaü yatredam asama¤jasam / snànaü kurvanti bahavo lokà hyatra mahe÷vara // RKV_180.43 // teùàü tu svargagamanaü yathaiùa svargatiü gataþ / katham etat samàcakùva vismayaþ paramo mama // RKV_180.44 // etacchrutvà tu deve÷aþ prahasanpratyuvàca tàm / vedavàkye puràõàrthe smçtyarthe dvijabhàùite // RKV_180.45 // vismayo hi na kartavyo hyanumànaü hi tat tathà / asaübhàvyaü hi lokànàü puràõe yatpragãyate // RKV_180.46 // yadi pakùaü puraskçtya lokàþ kurvanti pàrvati / tasmànna siddhir eteùàü bhavatyeko na vismayaþ // RKV_180.47 // nàstikà bhinnamaryàdà ye ni÷cayabahiùkçtàþ / teùàü siddhir na vidyeta àstikyàd bhavate dhruvam // RKV_180.48 // ÷rutvàkhyànam idaü devã vavande tãrthamuttamam / sarvapàpaharaü puõyaü narmadàyàü vyavasthitam // RKV_180.49 // màrkaõóeya uvàca: da÷à÷vamedhaü ràjendra sarvatãrthottamottamam / tãrthaü sarvaguõopetaü mahàpàtakanà÷anam // RKV_180.50 // tatràgatà mahàbhàgà snàtukàmà sarasvatã / puõyànàü paramà puõyà nadãnàm uttamà nadã // RKV_180.51 // nàmamàtreõa yasyàstu sarvapàpaiþ pramucyate / snàtàstatra divaü yànti ye mçtàste 'punarbhavàþ // RKV_180.52 // da÷à÷vamedhe sà ràjanniyatà brahmacàriõã / àràdhayitvà deve÷aü paraü nirvàõamàgatãþ // RKV_180.53 // kàluùyaü brahmasambhåtà saüvatsarasamudbhavam / prakùàlayitum àyàti da÷amyàmà÷vinasya ca // RKV_180.54 // upoùya rajanãü tàü tu sampåjya tripuràntakam / ràjanniùkalmaùà yànti ÷vobhåte ÷à÷vataü padam // RKV_180.55 // yudhiùñhira uvàca: sarasvatã mahàpuõyà nadãnàmuttamà nadã / ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ràjannà÷vayuje màsi da÷amyàü tadvi÷iùyate / pàrthiveùu ca tãrthe tu sarveùveva na saü÷ayaþ // RKV_180.56 // da÷à÷vamedhike ràjannityaü hi da÷amã ÷ubhà / vi÷eùàdà÷vine ÷uklà mahàpàtakanà÷inã // RKV_180.57 // tasyàsnàtvàrcayed devànupavàsaparàyaõaþ / ÷ràddhaü kçtvà vidhànena pa÷càt sampåjayecchivam // RKV_180.58 // tatrasthàü påjayed devãü snàtukàmàü sarasvatãm / namo namaste deve÷i brahmadehasamudbhave // RKV_180.59 // kuru pàpakùayaü devi saüsàrànmàü samuddhara / gandhadhåpai÷ca sampåjya hyarcayitvà punaþpunaþ // RKV_180.60 // da÷a pradakùiõà dattvà såtreõa pariveùñayet / kapilàü tu tato vipre dadyàd vigatamatsaraþ // RKV_180.61 // sarvalakùaõasampannàü sarvopaskarasaüyutàm / dattvà vipràya kapilàü na ÷ocati kçtàkçte // RKV_180.62 // pa÷càjjàgaraõaü kuryàd ghçtenàjvàlya dãpakam / puràõapañhanenaiva nçtyagãtavivàdanaiþ // RKV_180.63 // vedoktai÷caiva påjayec cha÷i÷ekharam / prabhàte vimale pa÷càtsnàtvà vai narmadàjale // RKV_180.64 // bràhmaõàn bhojayed bhaktyà ÷ivabhaktàü÷ca yoginaþ / evaü kçte tato ràjan samyak tãrthaphalaü labhet // RKV_180.65 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayecchaïkaraü naraþ / da÷à÷vamedhàvabhçthaü labhate puõyamuttamam // RKV_180.66 // påtàtmà tena puõyena rudralokaü sa gacchati / àråóhaþ paramaü yànaü kàmagaü ca su÷obhanam // RKV_180.67 // tatra divyàpsarobhistu vãjyamàno 'tha càmaraiþ / krãóate suciraü kàlaü jaya÷abdàdimaïgalaiþ // RKV_180.68 // tato 'vatãrõaþ kàlena iha ràjà bhaved dhruvam / hastya÷varathasampanno mahàbhogã paraütapaþ // RKV_180.69 // da÷à÷vamedhe yaddànaü dãyate ÷ivayoginàm / da÷à÷vamedhasadç÷aü bhavet tannàtra saü÷ayaþ // RKV_180.70 // sarveùàmeva yaj¤ànàm a÷vamedho vi÷iùyate / durlabhaþ svalpavittànàü bhåri÷aþ pàpakarmaõàm // RKV_180.71 // tatra tãrthe tu ràjendra durlabho 'pi suràsuraiþ / pràpyate snànadànena ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_180.72 // akàmo và sakàmo và mçtastatra nare÷vara / devatvaü pràpnuyàt so 'pi nàtra kàryà vicàraõà // RKV_180.73 // agniprave÷aü yaþ kuryàt tatra tãrthe narottama / agniloke vaset tàvad yàvad àbhåtasamplavam // RKV_180.74 // jalaprave÷aü yaþ kuryàt tatra tãrthe naràdhipa / dhyàyamàno mahàdevaü vàruõaü lokamàpnuyàt // RKV_180.75 // da÷à÷vamedhe yaþ ka÷cicchåravçttyà tanuü tyajet / akùayà nu gatistasya ityevaü ÷rutinodanà // RKV_180.76 // na tàü gatiü yànti bhçguprapàtino na daõóino naiva ca sàükhyayoginaþ / dhvajàkule dundubhi÷aïkhanàdite kùaõena yàü yànti mahàhave mçtàþ // RKV_180.77 // yatra tatra hataþ ÷åraþ ÷atrubhiþ pariveùñitaþ / akùayàül labhate lokànyadi klãbaü na bhàùate // RKV_180.78 // da÷à÷vamedhe saünyàsaü yaþ karoti vidhànataþ / anivartikà gatis tasya rudralokàtkadàcana // RKV_180.79 // da÷à÷vamedhe yatpuõyaü saükùepeõa yudhiùñhira / kathitaü parayà bhaktyà sarvapàpapraõà÷anam // RKV_180.80 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe da÷à÷vamedhatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmà÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 181 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ataþ paraü pravakùyàmi bhçgutãrthasya vistaram / yaü ÷rutvà brahmahà goghno mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_181.1 // tatra tãrthe tu vikhyàtaü vçùakhàtam iti ÷rutam / bhçguõà tatra ràjendra tapastaptaü purà kila // RKV_181.2 // yudhiùñhira uvàca: bhçgukacche sa viprendro nivasan kena hetunà / tapastaptvà suvipulaü paràü siddhim upàgataþ // RKV_181.3 // ko và vçùa iti proktas tat khàtaü yena khànitam / etatsarvaü yathànyàyaü kathayasva mamànagha // RKV_181.4 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: eùa pra÷no mahàràja yastvayà paripçcchitaþ / tatsarvaü kathayiùyàmi ÷çõuùvaikamanà nçpa // RKV_181.5 // ùaùñhastu brahmaõaþ putro mànaso bhçgusattamaþ / tapa÷cacàra vipulaü ÷rãvçte kùetra uttame // RKV_181.6 // divyaü varùasahasraü tu saü÷uùko munisattamaþ / niràhàro nirànandaþ kàùñhapàùàõavatsthitaþ // RKV_181.7 // tataþ kadàcid deve÷o vimànavaramàsthitaþ / umayà sahitaþ ÷rãmàüstena màrgeõa càgataþ // RKV_181.8 // dçùñvà tatra mahàbhàgaü bhçguü valmãkavatsthitam / uvàca devã deve÷aü kimidaü dç÷yate prabho // RKV_181.9 // ã÷vara uvàca: bhçgurnàma mahàdevi tapastaptvà sudàruõam / divyaü varùasahasraü tu mama dhyànaparàyaõaþ // RKV_181.10 // jalabindu ku÷àgreõa màse màse pibecca saþ / saüvatsara÷ataü sàgraü tiùñhate ca varànane // RKV_181.11 // tacchrutvà vacanaü gaurã krodhasaüvartitekùaõà / uvàca devã deve÷aü ÷ålapàõiü mahe÷varam // RKV_181.12 // satyamugro 'si loke tvaü khyàpito vçùabhadhvaja / niùkàruõyo duràràdhyaþ sarvabhåtabhayaükaraþ // RKV_181.13 // divyaü varùasahasraü tu dhyàyamànasya ÷aïkaram / bràhmaõasya varaü kasmàn na prayacchasi ÷aüsa me // RKV_181.14 // evamukto 'tha deve÷aþ prahasya girinandinãm / uvàca nara÷àrdåla meghagambhãrayà girà // RKV_181.15 // strã vina÷yati garveõa tapaþ krodhena na÷yati / gàvo dårapracàreõa ÷ådrànnena dvijottamàþ // RKV_181.16 // krodhànvito dvijo gaurã tena siddhir na vidyate / varùàyutais tathà lakùair na kiücit kàraõaü priye // RKV_181.17 // evambhåtasya tasyàpi krodhasya caritaü mahat / evamuktvà tataþ ÷ambhurvçùaü dadhyau ca tatkùaõe // RKV_181.18 // vçùo hi bhagavanbrahmà vçùaråpã mahe÷varaþ / dhyànapràptaþ kùaõàd eva garjayan vai muhurmuhuþ // RKV_181.19 // kiü karomi sura÷reùñha dhyàtaþ kenaiva hetunà / karomi kasya nidhanamakàle parame÷vara // RKV_181.20 // ã÷vara uvàca: kopayasva dvija÷reùñhaü gatvà tvaü bhçgusattamam / yena me ÷raddadhatyeùà gaurã lokaikasundarã // RKV_181.21 // etacchrutvà vçùo gatvà dharùaõàrthaü dvijottamam / narmadàyàstañe ramye samãpe cà÷rame bhçguþ // RKV_181.22 // tataþ ÷çïgairgçhãtvà tu prakùipto narmadàjale / tataþ kruddho bhçgustatra daõóahasto mahàmuniþ // RKV_181.23 // pa÷uvatte vadhiùyàmi daõóaghàtena mastake / ÷ikhàyaj¤opavãte ca paridhànaü varàsane // RKV_181.24 // susaüvçtaü kçtaü tena dhàvanvai pçùñhato bravãt // RKV_181.25 // bhçguruvàca: pàpakarmanduràcàra kathaü yàsyasi me vçùa / avamànaü samutpàdya kçtvà gartaü khuraistathà // RKV_181.26 // garjayitvà mahànàdaü tato vipramapàtayat / àtmànaü pàtitaü j¤àtvà vçùeõa parameùñhinà // RKV_181.27 // bhçguþ krodhena jajvàla hutàhutirivànalaþ / kare gçhya mahàdaõóaü brahmadaõóam ivàparam // RKV_181.28 // hantukàmo vçùaü vipro 'bhyadhàvata yudhiùñhira / dhàvamànaü tato dçùñvà sa vçùaþ pårvasàgare // RKV_181.29 // jambådvãpaü ku÷àü krau¤caü ÷àlmaliü ÷àkameva ca / gomedaü puùkaraü pràptaþ pårvato dakùiõàpatham // RKV_181.30 // uttaraü pa÷cimaü caiva dvãpàddvãpaü nare÷vara / pàtàlaü sutalaü pa÷càdvitalaü ca talàtalam // RKV_181.31 // tàmisramandhatàmisraü pàtàlaü saptamaü yayau / tato jagàma bhårlokaü pràõàrthã sa vçùottamaþ // RKV_181.32 // bhuvaþ sva÷caiva ca mahastapaþ satyaü janastathà / anugamyamàno vipreõa na ÷arma labhate kvacit // RKV_181.33 // pàpaü kçtvaiva puruùaþ kàmakrodhabalàrditaþ / tato jagàma ÷araõaü brahmàõaü viùõumeva ca // RKV_181.34 // indraü candraü tathàdityair yàmyavàruõamàrutaiþ / yadà sarvaiþ parityakto lokàlokaiþ sure÷varaiþ // RKV_181.35 // tadà devaü namaskçtvà rakùa rakùasva càbravãt / vadhyamànaü mahàdevo bhçguõà parameùñhinà // RKV_181.36 // sarvalokaiþ parityaktamanàthamiva taü prabho / dçùñvà ÷ràntaü vçùaü devaþ patitaü caraõàgrataþ // RKV_181.37 // tataþ provàca bhagavàn smitapårvam idaü vacaþ // RKV_181.38 // ã÷vara uvàca: pa÷ya devi mahàbhàge ÷amaü viprasya sundari // RKV_181.39 // pàrvatyuvàca: yàvadvipro na càsmàkaü kupyate parame÷vara / tàvadvaraü prayacchà÷u yadi cecchasi matpriyam // RKV_181.40 // tato bhasmã jañã ÷ålã candràrdhakçta÷ekharaþ / umàrddhadeho bhagavànbhåtvà vipramuvàca ha // RKV_181.41 // bhobho dvijavara÷reùñha krodhaste na ÷amaü gataþ / yasmàt tasmàd idaü tàta krodhasthànaü bhaviùyati // RKV_181.42 // tato dçùñvà ca taü ÷ambhuü bhçguþ ÷reùñhaü trilocanam / jànubhyàm avaniü gatvà idaü stotram udairayat // RKV_181.43 // bhçguruvàca: praõipatya bhåtanàthaü bhavodbhavaü bhåtidaü bhayàtãtam / bhavabhãto bhuvanapate vij¤aptuü kiücidicchàmi // RKV_181.44 // tvadguõanikarànvaktuü kà ÷aktirmànuùasyàsya / vàsukirapi na tàvadvaktuü vadanasahasraü bhavedyasya // RKV_181.45 // bhaktyà tathàpi ÷aïkara ÷a÷idhara karajàladhavalità÷eùa / stutimukharasya mahe÷vara prasãda tava caraõaniratasya // RKV_181.46 // sattvaü rajastamastvaü sthityutpattivinà÷anaü deva / bhavabhãto bhuvanapate bhuvane÷a ÷araõaniratasya // RKV_181.47 // yamaniyamayaj¤adànaü vedàbhyàsa÷ca dhàraõàyogaþ / tvadbhakteþ sarvamidaü nàrhanti vai kalàsahasràü÷am // RKV_181.48 // utkçùñarasarasàyanakhaógàü janavivarapàdukàsiddhiþ / cihnaü hi tava natànàü dç÷yata iha janmani prakañam // RKV_181.49 // ÷àñhyena yadi praõamati vitarasi tasyàpi bhåtimicchayà deva / bhavati bhavacchedakarã bhaktirmokùàya nirmità nàtha // RKV_181.50 // paradàraparasvarataü paraparibhavaduþkha÷okasaütaptam / paravadanavãkùaõaparaü parame÷vara màü paritràhi // RKV_181.51 // adhikàbhimànamuditaü kùaõabhaïguravibhavavilasantam / kråraü kupathàbhimukhaü ÷aïkara ÷araõàgataü paritràhi // RKV_181.52 // dãnaü dvijaü varàrthe bandhujane naiva pårità hyà÷à / chinddhi mahe÷vara tçùõàü kiü måóhaü màü vióambayasi // RKV_181.53 // tçùõàü harasva ÷ãghraü lakùmãü dada hçdayavàsinãü nityam / chinddhi madamohapà÷aü màmuttàraya bhavàcca deve÷a // RKV_181.54 // karuõàbhyudayaü nàma stotram idaü sarvasiddhidaü divyam / yaþ pañhati bhçguü smarati ca ÷ivalokam asau prayàti dehànte // RKV_181.55 // etacchrutvà mahàdevaþ stotraü ca bhçgubhàùitam / uvàca varado 'smãti devyà saha varottamam // RKV_181.56 // bhçguruvàca: prasanno devadeve÷a yadi deyo varo mama / siddhikùetram idaü sarvaü bhavità mama nàmataþ // RKV_181.57 // bhavadbhiþ sannidhànena sthàtavyaü hi sahomayà / devakùetramidaü puõyaü yena sarvaü bhaviùyati // RKV_181.58 // atra sthàne mahàsthànaü karomi jagadã÷vara / tava prasàdàddeve÷a påryantàü me manorathàþ // RKV_181.59 // ã÷vara uvàca: ÷riyà kçtamidaü pårvaü kiü na j¤àtaü tvayà dvija / anumànya ÷riyaü devãü yadãyaü manyate bhavàn // RKV_181.60 // kuruùva yadabhipretaü tvatkçtaü naþ tadanyathà / evamuktvà gate deve snàtvà gatvà bhçguþ ÷riyam // RKV_181.61 // kçtvà ca pàraõaü tatra vasanviprastayà saha / ÷riyà ca sahitaþ kàla idaü vacanam abravãt // RKV_181.62 // bhçguruvàca: yadi te rocate bhadre duþkhàsãnaü ca te yadi / tvayà vçte mahàkùetre svãyaü sthànaü karomyaham // RKV_181.63 // ÷rãruvàca: mama nàmnà tu viprarùe tava nàmnà tu ÷obhanam / sthànaü kuruùvàbhipretamavirodhena me matiþ // RKV_181.64 // bhçguruvàca: kacchapàdhiùñhitaü hyetattasya pçùñhigataü rame / saümantrya sahitaü tena ÷obhanaü bhavatã kuru // RKV_181.65 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhçgukacchotpattivarõanaü nàmaikà÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 182 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato bhçguþ ÷riyà caiva sametaþ kacchapaü gataþ / abhinandya yathànyàyam uvàca vacanaü ÷ubham // RKV_182.1 // tvayà dhçtà dharà sarvà tathà lokà÷caràcaràþ / tathaiva puõyabhàvatvàtsthitastatra mahàmate // RKV_182.2 // càturvidyasya saüsthànaü karomi ramayà saha / yadi tvaü manyase deva tadàde÷aya màü vibho // RKV_182.3 // kårma uvàca: evameva dvija÷reùñha mama nàmàïkitaü puram / bhaviùyati mahatkàlaü mamopari susaüsthitam // RKV_182.4 // acalaü susthiraü tàta na bhãþ kàryà sulocane / etacchrutvà ÷ubhaü vàkyaü kacchapasya mukhàccyutam // RKV_182.5 // hçùñastuùñaþ ÷riyà sàrddhaü padmayonisuto bhçguþ / abhãci udaye pràpte kçtakautukamaïgalaþ // RKV_182.6 // nandane vatsare màghe pa¤camyàü bharatarùabha / ÷aste tu hyuttaràyoge kumbhasthe ÷a÷imaõóale // RKV_182.7 // revàyà uttare tãre gambhãre càbhivàruõi / pràgudakpravaõe de÷e koñitãrthasamanvitam // RKV_182.8 // kro÷apramàõaü tatkùetraü pràsàda÷atasaükulam / acireõaiva kàlena tapobalasamanvitaþ / vicintya vi÷vakarmàõaü cakàra bhçgusattamaþ // RKV_182.9 // bràhmaõà vedavidvàüsaþ kùatriyà ràjyapàlakàþ / vai÷yà vçttiratàstatra ÷ådràþ ÷u÷råùakàstriùu // RKV_182.10 // evaü ÷riyà vçtaü kùetraü paramànandananditam / nirmitaü bhçguõà tàta sarvapàtakanà÷anam / iti bhçgukacchotpattiþ // RKV_182.11 // màrkaõóeya uvàca: tataþ kàlena mahatà kasmiü÷cit kàraõàntare / devalokaü jagàmà÷u lakùmãr çùisamàgame // RKV_182.12 // samarpya ku¤cikàññàlaü bhçgave brahmavàdine / pàlayasva yathàrthaü vai sthànakaü mama suvrata // RKV_182.13 // devakàryàõya÷eùàõi kçtvà ÷rãþ punaràgatà / àjagàma ramà devã bhçgukacchaü tvarànvità // RKV_182.14 // pràrthitaü ku¤cikàññàlaü svagçhaü saparigraham / bhçguryadà tadà pàrtha mithyà nàsti tadà vadata // RKV_182.15 // eva vivàdaþ sumahànsaüjàta÷ca nare÷vara / mameti mama caiveti parasparasamàgame // RKV_182.16 // tataþ kàlena mahatà bhçguõà paramarùiõà / càturvidyapramàõàrthaü cakàra mahatãü sthitim // RKV_182.17 // asmadãyaü yathà sarvaü nagaraü mçgalocane / càturvidyà dvijàþ sarve tathà jànanti sundari // RKV_182.18 // ÷rãruvàca: pramàõaü mama viprendra càturvaõyà na saü÷ayaþ / madãyaü và tvadãyaü và kathayantu dvijottamàþ // RKV_182.19 // tataþ samastairvibudhaiþ sampradhàrya parasparam / dvidhà tairvàksthalaü dçùñvà bràhmaõà nçpasaühitam // RKV_182.20 // aùñàda÷asahasràõi nocurvai kiüciduttaram / aùñàda÷asahasreùu bhçgukopabhayànnçpa / uktaü ca tàlakaü haste yasya tasyedamuttaram // RKV_182.21 // etacchrutvà tu sà devã nigamaü naigamaiþ kçtam / krodhena mahatàviùñà ÷a÷àpa dvijapuügavàn // RKV_182.22 // ÷rãdevyuvàca: yasmàtsatyaü samutsçjya lobhopahatamànasaiþ / madãyaü lopitaü sthànaü tasmàcchçõvantu me giram // RKV_182.23 // tripauruùà bhavedvidyà tripuruùaü na bhaveddhanam / na dvitãyastu vo vedaþ pañhito bhavati dvijàþ // RKV_182.24 // gçhàõi na dvibhaumàni na ca bhåtiþ sthirà dvijàþ / pakùapàtena vo dharmo na ca niþ÷reyabhàvataþ // RKV_182.25 // iùño gotrajanaþ ka÷cillobhenàvçtamànasaþ / na ca dvaidhaü parityajya hyekaü satyaü bhaviùyati // RKV_182.26 // adyaprabhçti sarveùàm ahaïkàro dvijanmanàm / na pità putravàkyena na putraþ pitçkarmaõi // RKV_182.27 // ahaïkàrakçtàþ sarve bhaviùyanti na saü÷ayaþ / iti ÷aptvà ramàdevã tadaiva ca divaü yayau // RKV_182.28 // tato gatàyàü vai lakùmyàü devà brahmarùayo 'malàþ / krodhalobhamidaü sthànaü te 'pi coktvà divaü yayuþ // RKV_182.29 // gatàü dçùñvà tato devãm çùãü÷caiva tapodhanàn / bhçgu÷ca parameùñhã sa viùàdam agamat param / prasàdayàmàsa punaþ ÷aïkaraü tripuràntakam // RKV_182.30 // tapasà mahatà pàrtha tatastuùño mahe÷varaþ / uvàca vacanaü kàle harùayan bhçgusattamam // RKV_182.31 // kiü viùaõõo 'si viprendra kiü và santàpakàraõam / mayi prasanne 'pi tava hyetatkathaya me 'nagha // RKV_182.32 // bhçguruvàca: ÷àpayitvà dvijànsarvànpurà lakùmãrvinirgatà / apavitramidaü coktvà tato devà vinirgatàþ // RKV_182.33 // ã÷vara uvàca: purà mayà yathà proktaü tattathà na tadanyathà / krodhasthànam asaüdehaü tathànyadapi tacchçõu // RKV_182.34 // tatra sthànasamudbhåtà mahadbhayavivarjitàþ / bràhmaõà matprasàdena bhaviùyanti na saü÷ayaþ // RKV_182.35 // vedavidyàvratasnàtàþ sarva÷àstravi÷àradàþ / ye 'pi te ÷atasàhasràstvarità hyàgatàstviha // RKV_182.36 // apañhasyàpi mårkhasya sarvàvasthàü gatasya ca / uttaràduttaraü ÷akro dàtuü na tu bhçgåttama // RKV_182.37 // koñitãrtham idaü sthànaü sarvapàpapraõà÷anam / adyaprabhçti viprendra bhaviùyati na saü÷ayaþ // RKV_182.38 // matprasàdàddevagaõaiþ sevitaü ca bhaviùyati / bhçgukùetre mçtà ye tu kçmikãñapataügakàþ // RKV_182.39 // vàsas teùàü ÷ive loke matprasàdàd bhaviùyati / vçùakhàte naraþ snàtvà påjayitvà mahe÷varam // RKV_182.40 // sarvamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnotyasaü÷ayam / bhçgutãrthe naraþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ // RKV_182.41 // tasya te dvàda÷àbdàni ÷àntiü gacchanti tarpitàþ / dadhikùãreõa toyena ghçtena madhunà saha // RKV_182.42 // ye snapanti viråpàkùaü teùàü vàsastriviùñape / matprasàdàd dvija÷reùñha sarvadevànusevitam // RKV_182.43 // bhaviùyati bhçgukùetraü kurukùetràdibhiþ samam / màrtaõóagrahaõe pràpte yavaü kçtvà hiraõmayam // RKV_182.44 // dattvà ÷irasi yaþ snàti bhçgukùetre dvijottama / avicàreõa taü viddhi saüsnàtaü kurujàïgale // RKV_182.45 // ahaü caiva vasiùyàmi ambikà ca mama priyà / sarvaduþkhàpahà devã nàmnà saubhàgyasundarã // RKV_182.46 // vasiùyàmi tayà devyà sahito bhçgukacchake / evamuktvà sthito devo bhçgukacche 'mbikà tathà // RKV_182.47 // bhçgustu svapuraü pràyàdbrahmaghoùaninàditam / çgyajuþsàmaghoùeõa hyatharvaõaninàditam // RKV_182.48 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà vçùamutsçjate naraþ / sa yàti ÷ivasàyujyamityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_182.49 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà caitre màsi samàcaret / dadyàcca lavaõaü vipre påjya saubhàgyasundarãm // RKV_182.50 // gobhåhiraõyaü viprebhyaþ prãyetàü lalità÷ivau / na duþkhaü durbhagatvaü ca viyogaü patinà saha // RKV_182.51 // pràpnoti nàrã ràjendra bhçgutãrthàplavena ca / yastu nityaü bhçguü devaü pa÷yedvai pàõóunandana // RKV_182.52 // à brahmasadanaü yàvattatrasthairdaivataiþ saha / yatphalaü samavàpnoti tacchçõuùva nçpottama // RKV_182.53 // suvarõa÷çïgãü kapilàü payasvinãü sàdhvãü su÷ãlàü taruõãü savatsàm / dattvà dvije sarvavratopapanne phalaü ca yatsyàttadihaiva nånam // RKV_182.54 // samàþ sahasràõi tu sapta vai jale mriyel labhed dvàda÷avahnimadhye / tyajaüstanuü ÷åravçttyà narendra ÷akràtithyaü yàti vai martyadharmà // RKV_182.55 // àkhyànametacca sadà ya÷asyaü svargyaü dhanyaü putryamàyuùyakàri / ÷çõvaüllabhetsarvametaddhi bhaktyà parvaõi parvaõyàjamãóhas sadaiva // RKV_182.56 // saünyàsaü kurute yastu bhçgutãrthe vidhànataþ / sa mçtaþ paramaü sthànaü gacchedvai yacca durlabham // RKV_182.57 // etacchrutvà bhçgu÷reùñho devadevena bhàùitam / prahçùñavadano bhåtvà tatraiva saüsthito dvijaþ // RKV_182.58 // tirobhàvaü gate deve bhçguþ ÷reùñho dvijottamaþ / svamårti tatra muktvà tu brahmalokaü jagàma ha // RKV_182.59 // bhçgukacchasya cotpattiþ kathità tava pàõóava / saükùepeõa mahàràja sarvapàmapraõà÷anã // RKV_182.60 // etatpuõyaü pàpaharaü kùetraü devena kãrtitam / caturyugasahasreõa pitàmahadinaü smçtam // RKV_182.61 // pràpte brahmadine viprà jàyate yugasambhavaþ / na pa÷yàmi tvidaü kùetram iti rudraþ svayaü jagau // RKV_182.62 // yaþ ÷çõoti tvidaü bhaktyà nàrã và puruùo 'pi và / sa yàti paramaü lokam iti rudraþ svayaü jagau // RKV_182.63 // devakhàte naraþ snàtvà piõóadànàdisatkriyàm / yàü karoti nçpa÷reùñha tàm akùayaphalàü viduþ // RKV_182.64 // ya imaü ÷çõuyàd bhaktyà bhçgukacchasya vistaram / koñitãrthaphalaü tasya bhaved vai nàtra saü÷ayaþ // RKV_182.65 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhçgukacchatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvya÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 183 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ataþ paraü mahàràja gacchet kedàrasaüj¤akam / yatra gatvà mahàràja ÷ràddhaü kçtvà pibejjalam / sampåjya devadeve÷aü kedàrotthaü phalaü labhet // RKV_183.1 // yudhiùñhira uvàca: katham atra sura÷reùñha kedàràkhyaþ sthitaþ svayam / uttare narmadàkåle etadvistarato vada // RKV_183.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: purà kçtayugasyàdau ÷aïkaras tu mahe÷varaþ / bhçguõàràdhitaþ ÷aptaþ ÷riyà ca bhçgukacchake // RKV_183.3 // apavitramidaü kùetraü sarvavedavivarjitam / bhaviùyati nçpa÷reùñha gatetyuktvà haripriyà // RKV_183.4 // tapa÷cacàra vipulaü bhçgurvarùasahasrakam / vàyubhakùo niràhàra÷ciraü dhamanisaütataþ // RKV_183.5 // tataþ pratyakùatàmàgàl liïgãbhåto mahe÷varaþ / pràdurbhåtastu sahasà bhittvà pàtàlasaptakam // RKV_183.6 // dadar÷àtha bhçgurdevam autpalãü kelikàmiva / stutiü cakre sa devàya sthàõave tryambaketi ca // RKV_183.7 // evaü stutaþ sa bhagavàn provàca prahasanniva / punaþ punarbhçguü mattaþ kiütu pràrthayase mune // RKV_183.8 // bhçguruvàca: pa¤cakro÷amidaü kùetraü padmayà ÷àpitaü vibho / upavitram idaü kùetraü sarvavedavivarjitam / bhaviùyatãti ca procya gatà devã vidaü prati // RKV_183.9 // punaþ pavitratàü yàti yathedaü kùetramuttamam / tathà kuru mahe÷àna prasanno yadi ÷aïkara // RKV_183.10 // ã÷vara uvàca: kedàràkhyamidaü brahmaül liïgamàdyaü bhaviùyati / kçtvedamàdiliïgàni bhaviùyanti da÷aiva hi // RKV_183.11 // ekàda÷am adç÷yaü hi kùetramadhye bhaviùyati / pàvayiùyati tatkùetramekàda÷aþ svayaü vibhuþ // RKV_183.12 // tathà vai dvàda÷àdityà matprasàdàttu mårtitaþ / vasiùyanti bhçgukùetre rogaduþkhanibarhaõàþ // RKV_183.13 // durgàþ hyaùñàda÷a tathà kùetrapàlàstu ùoóa÷a / bhçgukùetre bhaviùyanti vãrabhadrà÷ca màtaraþ // RKV_183.14 // pavitrãkçtametaddhi nityaü kùetraü bhaviùyati / nàghamàse hyuùaþkàle snàtvà màsaü jitendriyaþ // RKV_183.15 // yaþ påjayati kedàraü sa gacchecchivamandiram / tasmiüstãrthe naraþ snàtvà pitþnuddi÷ya bhàrata / ÷ràddhaü dadàti vidhivat tasya prãtàþ pitàmahàþ // RKV_183.16 // iti te kathitaü samyakkedàràkhyaü savistaram / sarvapàpaharaü puõyaü sarvaduþkhapraõà÷anam // RKV_183.17 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kedàre÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trya÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 184 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: dhautapàpaü tato gacchedbhçgutãrthasamãpataþ / vçùeõa tu bhçgustatra bhåyobhåyo dhutastataþ // RKV_184.1 // dhautapàpaü tu tattena nàmnà lokeùu vi÷rutam / tatra sthito mahàdevastuùñyarthaü bhçgusattame // RKV_184.2 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà ÷àñhyenàpi nare÷vara / mucyate sarvapàpebhyo nàtra kàryà vicàraõà // RKV_184.3 // yastu samyagvidhànena tatra snàtvàrcayecchivam / devànpitþnsamabhyarcya mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_184.4 // brahmahatyà gavàü vadhyà tatra tãrthe yudhiùñhira / pravi÷enna sadà bhãtà praviùñàpi kùayaü vrajet // RKV_184.5 // yudhiùñhira uvàca: à÷caryabhåtaü loke 'sminkathayasva dvijottama / pravi÷enna brahmahatyà yathà vai dhautapàpmani // RKV_184.6 // brahmahatyàsamaü pàpaü bhavità neha kiücana / kathaü và dhautapàpe tu praviùñaü na÷yate dvija / etadvistarataþ sarvaü pçcchàmi vada kautukàt // RKV_184.7 // màrkaõóeya uvàca: àdisarge purà ÷ambhurbrahmaõaþ parameùñhinaþ / vikàraü pa¤camaü dçùñvà ÷iro '÷vamukhasannibham // RKV_184.8 // aïguùñhàïguliyogena tacchirastena kçntitam / kçttamàtre tu ÷irasi brahmahatyàbhaktadà // RKV_184.9 // brahmahatyàyuta÷càsãd uttare narmadàtañe / dhunitaü tu yato ràjanvçùeõa dharmamårtinà // RKV_184.10 // tatra dhaute÷varãü devãü sthàpitàü vçùabheõa tu / dadar÷a bhagavà¤chambhuþ sarvadaivatapåjitàm // RKV_184.11 // dçùñvà dhaute÷varãü durgàü brahmahatyàvinà÷inãm / tatra vi÷ramamàõa÷ca ÷aïkarastripuràntakaþ // RKV_184.12 // sa ÷aïkaro brahmahatyàvihãnaü mene àtmànaü tasya tãrthasya bhàvàt / suvismito devadevo vareõyo dçùñvà dåre brahmahatyàü ca tãrthàt // RKV_184.13 // vidhautapàpaü mahitaü dharma÷aktyà vi÷enna hatyà devãbhayàt prabhãtà / raktàmbarà raktamàlyopayuktà kçùõà nàrã raktadàmaprasaktà // RKV_184.14 // màü và¤chantã skandhade÷aü rahasye dåre sthità tãrthavaryaprabhàvàt / saücintya devo manasà smaràrirvàsàya buddhiü tatra tãrthe cakàra // RKV_184.15 // vimç÷ya devo bahu÷aþ sthitaþ svayaü vidhautapàpaþ prathitaþ pçthivyàm / babhåva tatraiva nivàsakàrã vidhåtapàpanikañaprade÷e // RKV_184.16 // tadàprabhçti ràjendra brahmahatyàvinà÷anam / vidhautapàpaü tattãrthaü narmadàyàü vyavasthitam // RKV_184.17 // à÷vayuk÷uklanavamã tatra tãrthe vi÷iùyate / dinatrayaü tu ràjendra saptamyàdivi÷eùataþ // RKV_184.18 // samupoùyàùñamãü bhaktyà sàïgaü vedaü pañhettu yaþ / ahoràtreõa caikena çgyajuþsàmasaüj¤akam // RKV_184.19 // abhyasanbrahmahatyàyà mucyate nàtra saü÷ayaþ / vçùalãgamanaü caiva ya÷ca gurvaïganàgamaþ // RKV_184.20 // snàtvà brahmarasotkçùñe kumbhenaiva pramucyate / vandhyà strãjananã yà tu kàkavandhyà mçtaprajà // RKV_184.21 // sàpi kumbhodakaiþ snàtà jãvatputrà prajàvatã / apañhastu nara upoùya çgyajuþsàmasambhavàm // RKV_184.22 // çcamekàü japanviprastathà parvaõi yo nçpa / ançcopoùya gàyatrãü japedvai vedamàtaram // RKV_184.23 // japannavamyàü viprendro mucyate pàpasa¤cayàt / evaü tu kathitaü tàta puràõoktaü maharùibhiþ // RKV_184.24 // dhautapàpaü mahàpuõyaü ÷ivena kathitaü mama / pràõatyàgaü tu yaþ kuryàjjale vàgnau sthale 'pi và // RKV_184.25 // sa gacchati vimànena jvalanàrkasamaprabhaþ / haüsabarhiprayuktena sevyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_184.26 // ÷ivasya paramaü sthànaü yatsurairapi durlabham / krãóate svecchayà tatra yàvaccandràrkatàrakam // RKV_184.27 // dhautapàpe tu yà nàrã kurute pràõasaükùayam / tatkùaõàdeva sà pàrtha puruùatvamavàpnuyàt // RKV_184.28 // atha kiü bahunoktena ÷ubhaü và yadi và÷ubham / tadakùayaphalaü sarvaü dhautapàpe kçtaü nçpa // RKV_184.29 // saünyasenniyamenànnaü saünyased viùayàdikam / phalamålàdikaü caiva jalamekaü na saütyajet // RKV_184.30 // evaü yaþ kurute pàrtha rudralokaü sa gacchati / tatra bhuktàkhilànbhogà¤jàyate bhuvi bhåpatiþ // RKV_184.31 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dhautapàpatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma catura÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 185 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla eraõóãtãrthamuttamam / snànamàtreõa tatraiva brahmahatyà praõa÷yati // RKV_185.1 // màsi cà÷vayuje tatra ÷uklapakùe caturda÷ãm / upoùya prayataþ snàtastarpayet pitçdevatàþ // RKV_185.2 // putrarddhiråpasampanno jãvecca ÷aradàü ÷atam / ÷ivalokaü mçto yàti nàtra kàryà vicàraõà // RKV_185.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe eraõóãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤cà÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 186 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla tãrthaü kanakhalottamam / garuóena tapastaptaü påjayitvà mahe÷varam // RKV_186.1 // divyaü varùa÷ataü yàvajjàtamàtreõa bhàrata / tapojapaiþ kç÷ãbhåto dçùño devena ÷ambhunà // RKV_186.2 // tatastuùño mahàdevo vainateyaü manojavam / uvàca paramaü vàkyaü vinatànandavardhanam // RKV_186.3 // prasannaste mahàbhàga varaü varaya suvrata / durlabhaü triùu lokeùu dadàmi tava khecara // RKV_186.4 // garuóa uvàca: icchàmi vàhanaü viùõordvijendratvaü sure÷vara / prasanne tvayi me sarvaü bhavatviti matirmama // RKV_186.5 // ÷rãmahe÷a uvàca: durlabhaþ pràõinàü tàta yo varaþ pràrthito 'nagha / devadevasya vàhanaü dvijendratvaü sudurlabham // RKV_186.6 // nàràyaõodare sarvaü trailokyaü sacaràcaram / tvayà sa katham åhyeta devadevo jagadguruþ // RKV_186.7 // tenaiva sthàpita÷cendrastrailokye sacaràcare / kathamanyasya cendratvaü bhavatãti sudurlabham // RKV_186.8 // tathàpi mama vàkyena vàhanaü tvaü bhaviùyasi / ÷aïkhacakragadàpàõer vahato 'pi jagattrayam // RKV_186.9 // indrastvaü pakùiõàü madhye bhaviùyasi na saü÷ayaþ / iti dattvà varaü tasmà antardhànaü gato haraþ // RKV_186.10 // tato gate mahàdeve hyuruõasyànujo nçpa / àràdhayàmàsa tadà càmuõóàü muõóamaõóitàm // RKV_186.11 // ÷ma÷ànavàsinãü devãü bahubhåtasamanvitàm / yoginãü yogasaüsiddhàü vasàmàüsàsavapriyàm // RKV_186.12 // dhyàtamàtrà tu tenaiva pratyakùà hyabhavat tadà / jàlaüdhare ca yà siddhiþ kaulãne uóói÷e pare // RKV_186.13 // samagrà sà bhçgukùetre siddhakùetre tu saüsthità / càmuõóà tatra sà devã siddhakùetre vyavasthità // RKV_186.14 // saüstutà çùibhir devair yogakùemàrthasiddhaye / vinatànandajananas tatra tàü yoginãü nçpa / bhaktyà prasàdayàmàsa stotrairvaidikalaukikaiþ // RKV_186.15 // garuóa uvàca: oü yà sà kùutkùàmakaõñhà navarudhiramukhà pretapadmàsanasthà bhåtànàü vçndavçndaiþ pitçvananilayà krãóate ÷ålahastà / ÷astradhvastapravãravrajarudhiragalanmuõóamàlottarãyà devã ÷rãvãramàtà vimala÷a÷inibhà pàtu va÷carmamuõóà // RKV_186.16 // yà sà kùutkùàmakaõñhà vikçtabhayakarã tràsinã duùkçtànàü mu¤cajjvàlàkalàpair da÷anakasamasaiþ khàdati pretamàüsam / yà sà dordaõóacaõóair óamaruraõaraõàñopañaükàraghaõñaiþ kalpàntotpàtavàtàhatapañupañahair valgate bhåtamàtà / kùutkùàmà ÷uùkakukùiþ khavarataranaravaraiþ kùodati pretamàüsaü mu¤cantã càññahàsaü ghuraghuritaravà pàtu va÷carmamuõóà // RKV_186.17 // yà sà nimnodaràbhà vikçtabhavabhayatràsinã ÷ålahastà càmuõóà muõóaghàtà raõaraõitaraõajhallarãnàdaramyà / trailokyaü tràsayanti kakahakahakahair ghoraràvair anekair nçtyantã màtçmadhye pitçvananilayà pàtu va÷carmamuõóà // RKV_186.18 // yà dhatte vi÷vamakhilaü nijàü÷ena mahojjvalà / kanakaprasave lãnà pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.19 // himàdrisambhavà devã dayàdar÷itavigrahà / ÷ivapriyà ÷ive saktà pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.20 // anàdijagadàdiryà ratnagarbhà vasupriyà / rathàïgapàõinà padmà pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.21 // sàvitrã yà ca gàyatrã mçóànã vàgathendirà / smartþõàü yà sukhaü datte pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.22 // saumyàsaumyaiþ sadà råpaiþ sçjatyavati yà jagat / parà ÷aktiþ parà buddhiþ pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.23 // brahmaõaþ sargasamaye sçjya÷aktiþ parà tu yà / jaganmàyà jagaddhàtrã pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.24 // vi÷vasya pàlane viùõoryà ÷aktiþ paripàlikà / madanonmàdinã mukhyà pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.25 // vi÷vasaülayane mukhyà yà rudreõa samà÷rità / raudrã ÷aktiþ ÷ivànantà pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.26 // kailàsasànusaüråóha kanakaprasave÷ayà / bhasmakàbhihçtà pårvaü pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.27 // patiprabhàvamicchantã trasyantã yà vinà patim / abalà tvekabhàvà ca pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.28 // vi÷vasaürakùaõe saktà rakùità kanakena yà / à brahmastambajananã pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.29 // brahmaviùõvã÷varàþ ÷aktyà ÷arãragrahaõaü yayà / pràpitàþ prathamà ÷aktiþ pàtu màü kanake÷varã // RKV_186.30 // ÷rutvà tu garuóenoktaü devãvçttacatuùñayam / prasannà saümukhã bhåtvà vàkyametad uvàca ha // RKV_186.31 // ÷rãcàmuõóovàca: prasannà te mahàsattva varaü varaya và¤chitam / dadàmi te dvija÷reùñha yatte manasi rocate // RKV_186.32 // garuóa uvàca: ajara÷càmara÷caiva adhçùya÷ca suràsuraiþ / tava prasàdàccaivànyairajeya÷ca bhavàmyaham // RKV_186.33 // tvayà càtra sadà devi sthàtavyaü tãrthasannidhau / màrkaõóeya uvàca: evaü bhaviùyatãtyuktvà devã devairabhiùñutà // RKV_186.34 // jagàmàkà÷amàvi÷ya bhåtasaïghasamanvità / yadà lakùmyà nçpa÷reùñha sthàpitaü puramuttamam // RKV_186.35 // anumànya tadà devãü kçtaü tasyàü samarpitam / lakùmãruvàca: rakùaõàya mayà devi yogakùemàrthasiddhaye // RKV_186.36 // màtçvatpratipàlyaü te sadà devi puraü mama / garuóo 'pi tataþ snàtvà sampåjya kanake÷varãm // RKV_186.37 // tãrthaü tatraiva saüsthàpya jagàmàkà÷amuttamam / tatra tãrthe tu yaþ snàtvà påjayet pitçdevatàþ // RKV_186.38 // sarvakàmasamçddhasya yaj¤asya phalama÷nute / gandhapuùpàdibhir yastu påjayet kanake÷varam // RKV_186.39 // tasya yogai÷varyasiddhiryogapãñheùu jàyate / mçto yoge÷varaü lokaü jaya÷abdàdimaïgalaiþ / sa gacchennàtra sandeho yoginãgaõasaüyutaþ // RKV_186.40 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kanakhale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóa÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 187 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: jàle÷varaü tato gacchelliïgamàdyaü svayambhuvaþ / kàlàgnirudraü vikhyàtaü bhçgukacche vyavasthitam // RKV_187.1 // sarvapàpapra÷amanaü sarvopadravanà÷anam / kùetrapàpavinà÷àya kçpayà ca samutthitam // RKV_187.2 // purà kalpe 'suragaõairàkrànte bhuvanatraye / vedoktakarmanà÷e ca dharme ca vilayaü gate // RKV_187.3 // devarùimunisiddheùu vi÷vàsaparameùu ca / kàlàgnirudràd utpanno dhåmaþ kàlodbhavodbhavaþ // RKV_187.4 // dhåmàtsamutthitaü liïgaü bhittvà pàtàlasaptakam / avañaü dakùiõe kçtvà liïgaü tatraiva tiùñhati // RKV_187.5 // tatra tãrthe nçpa÷reùñha kuõóaü jvàlàsamudbhavam / yatra sà patità jvàlà ÷ivasya dahataþ puram // RKV_187.6 // tatràvañaü samudbhåtaü dhåmàvartas tato 'bhavat / tasminkuõóe tu yaþ snànaü kçtvà vai narmadàjale // RKV_187.7 // kuryàcchràddhaü pitçbhyo vai påjayecca trilocanam / kàlàgnirudranàmàni sa gacchet paramàü gatim // RKV_187.8 // yatkiücitkàmikaü karma hyàbhicàrikameva và / ripusaükùayakçdvàpi sàütànikamathàpi và / atra tãrthe kçtaü sarvam aciràt sidhyate nçpa // RKV_187.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kàlàgnirudratãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptà÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 188 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tataþ paraü mahàràja catvàriü÷atkramàntare / ÷àlagràmaü tato gacchet sarvadaivatapåjitam // RKV_188.1 // yatràdidevo bhagavànvàsudevastrivikramaþ / svayaü tiùñhati lokàtmà sarveùàü hitakàmyayà // RKV_188.2 // nàradena tapastaptvà kçtà ÷àlà dvijanmanàm / siddhikùetraü bhçgukùetraü j¤àtvà revàtañe svayam // RKV_188.3 // ÷àlagràmàbhidho devo vipràõàü tvadhivàsitaþ / sàdhånàü copakàràya vàsudevaþ pratiùñhitaþ // RKV_188.4 // yoginàmupakàràya yogidhyeyo janàrdanaþ / ÷àlagràmeti tenaiva narmadàtañamà÷ritaþ // RKV_188.5 // màsi màrga÷ire ÷uklà bhavatyekàda÷ã yadà / snàtvà revàjale puõye taddinaü samupoùayet // RKV_188.6 // ràtrau jàgaraõaü kuryàt sampåjya ca janàrdanam / punaþ prabhàtasamaye dvàda÷yàü narmadàjale // RKV_188.7 // snàtvà saütarpya devàü÷ca pitþnmàtþs tathaiva ca / ÷ràddhaü kçtvà tataþ pa÷càt pitçbhyo vidhipårvakam // RKV_188.8 // ÷aktito bràhmaõànpåjya svarõavastrànnadànataþ / kùamàpayitvà tànvipràüstathà devaü khagadhvajam // RKV_188.9 // evaü kçte mahàràja yatpuõyaü ca bhavennþõàm / ÷çõuùvàvahito bhåtvà tatpuõyaü nçpasattama // RKV_188.10 // na ÷okaduþkhe pratipatsyatãha jãvanmçto yàti muràrisàmyam / mahànti pàpàni visçjya dugdhaü punarna màtuþ pibate stanodyat // RKV_188.11 // ÷àlagràmaü pa÷yate yo hi nityaü snàtvà jale nàrmade 'ghaughahàre / sa mucyate brahmahatyàdipàpairnàràyaõànusmaraõena tena // RKV_188.12 // vasanti ye saünyasitvà ca tatra nigçhya duþkhàni vimuktasaïghàþ / dhyàyanto vai sàükhyavçttyà turãyaü padaü muràreste 'pi tatraiva yànti // RKV_188.13 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷àlagràmatãrthamahàtmyavarõanaü nàmàùñà÷ãtyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 189 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra tãrthaü parama÷obhanam / udãrõo yatra vàràho hyabhavaddharaõãdharaþ // RKV_189.1 // dhanvadaüùñràü karàlàgràü bibhracca pçthivãm imàm / sa eva pa¤camaþ prokto vàràho muktidàyakaþ // RKV_189.2 // yudhiùñhira uvàca: kathamudãrõaråpo 'bhådvàràho dharaõãdharaþ / vàràhatvaü gataþ kena pa¤camaþ kena saüj¤itaþ // RKV_189.3 // màrkaõóeya uvàca: àdikalpe purà ràjankùãrode bhagavàn hariþ / ÷ete sa bhogi÷ayane yoganidràvimohitaþ // RKV_189.4 // babhåva nçpati÷reùñha gatvà vai devasaünidhau / avocadbhàrakhinnàhaü gamiùyàmi rasàtalam // RKV_189.5 // dçùñvà devàþ samudvignà gatà yatra janàrdanaþ / tuùñuvurvàgbhiriùñàbhiþ ke÷avaü jagatpatim // RKV_189.6 // devà åcuþ / namo namaste deve÷a suràrtihara sarvaga / vi÷vamårte namastubhyaü tràhi sarvànmahadbhayàt // RKV_189.7 // ityukto daivatairdevo hyuvàca kimupasthitam / kàryaü vadadhvaü me devà yatkçtyaü mà ciraü kçthàþ // RKV_189.8 // devà åcuþ / dharà dharitrã bhåtànàü bhàrodvignà nimajjati / tàmuddhara hçùãke÷a lokànsaüsthàpaya sthitau // RKV_189.9 // evamuktaþ suraiþ sarvaiþ ke÷avaþ parame÷varaþ / vàràhaü råpamàsthàya sarvayaj¤amayaü vibhuþ // RKV_189.10 // daüùñràkaràlaü piïgàkùaü samàku¤citamårdhajam / kçtvà 'nantaü pàdapãñhaü daüùñràgreõoddharanbhuvam // RKV_189.11 // saparvatavanàm urvãü samudraparimekhalàm / uddhçtya bhagavàn viùõur udãrõaþ samajàyata // RKV_189.12 // dar÷ayanpa¤cadhàtmànamuttare narmadàtañe / tathàdyaü koralàyàü tu dvitãyaü yodhanãpure // RKV_189.13 // jayakùetràbhidhàne tu jayeti parikãrtitam / asuràn mohayalliïgastçtãyaþ parikãrtitaþ // RKV_189.14 // pàvanàya jagaddhetoþ sthito yasmàccha÷iprabhaþ / atastu nçpa÷àrdåla ÷veta ityàbhidhãyate // RKV_189.15 // uddhçtya jagatàü devãmudãrõo bhçgukacchake / tataþ pa¤cama udãrõo varàha iti saüj¤itaþ // RKV_189.16 // iti pa¤cavaràhàste kathitaþ pàõóunandana / yugapaddar÷anaü caiùàü brahmahatyàü vyapohati // RKV_189.17 // jyeùñhe màsi site pakùa ekàda÷yàü vi÷eùataþ / gatvà hyàdivaràhaü tu sampràpte da÷amãdine // RKV_189.18 // haviùyamannaü bhu¤jãyàl laghusàyaü gate ravau / ràtrau jàgaraõaü kuryàd vàràhe hyàdisaüj¤ake // RKV_189.19 // tataþ prabhàte hyuùasi saüsnàtvà narmadàjale / saütarpya pitçdevàü÷ca tilairyavavimi÷ritaiþ // RKV_189.20 // dhenuü dadyàddvije yogye sarvàbharaõabhåùitàm / nirmamo nirahaïkàro dànaü dadyàd dvijàtaye // RKV_189.21 // gatvà sampåjayed devaü vàràhaü hyàdisaüj¤itam / anena vidhinà påjya pa÷càdgacchejjayaü tvaran // RKV_189.22 // tvaritaü tu jayaü gatvà pårvakaü vidhimàcaret / a÷vaü dadyàd dvijàgryàya jayapårvàbhinirgatam // RKV_189.23 // liïge caiva tilà deyàþ ÷vete hiraõyameva ca / udãrõe ca bhuvaü dadyàt pårvakaü vidhim àcaret // RKV_189.24 // anastamita àditye varàhànpa¤ca pa÷yataþ / yatphalaü labhate pàrtha tadihaikamanàþ ÷çõu // RKV_189.25 // brahmahatyà suràpànaü steyaü gurvaïganàgamaþ / ebhistu saha saüyogo vi÷vastànàü ca va¤canam // RKV_189.26 // svasçduhitçbhaginãkuladàropabçühaõam / à janmamaraõàdyàvatpàpaü bharatasattama // RKV_189.27 // tãrthapa¤cakapåtasya vaiùõavasya vi÷eùataþ / yugapaccavina÷yeta tålarà÷irivànalàt // RKV_189.28 // nàràyaõànusmaraõàjjapadhyànàd vi÷eùataþ / vipraõa÷yanti pàpàni girikåñasamànyapi // RKV_189.29 // dçùñvà pa¤ca varàhànvai pauruùe mahati sthitaþ / àplavannarmadàtoye ÷ràddhaü kçtvà yathàvidhi // RKV_189.30 // udayàstamanàd arvàg yaþ pa÷yel loñaõe÷varam / kalevaravimuktaþ sa ityevaü ÷aïkaro 'bravãt // RKV_189.31 // muktiü prayàti sahasà duùpràpàü parame÷varãm / pauruùe kriyamàõe 'pi na siddhirjàyate yadi // RKV_189.32 // bruvanti svargagamanam api pàpànvitasya ca / yatra tatra gatasyaiva bhavet pa¤cavaràhakã // RKV_189.33 // jyeùñhasyaikàda÷ãtithau dhruvaü tatra vasennaraþ / àdiü jayaü tathà ÷vetaü liïgamudãrõameva ca // RKV_189.34 // à÷ritya tasyà draùñavyà varàhàstu yatastataþ / jyeùñhasyaikàda÷ãtithau viùõunà prabhuviùõunà // RKV_189.35 // vàràhaü råpamàsthàya uddhçtà dharaõã vibho / puõyàtpuõyatamà tena hya÷eùàghaughanà÷inã // RKV_189.36 // dçùñvà pa¤cavaràhànvai kroóamudãrõaråpiõam / påjayitvà vidhànena pa÷càjjàgaraõaü caret // RKV_189.37 // sapa¤cavartikàn dãpàn ghçtenojjvàlya bhaktitaþ / puràõa÷ravaõair nçtyair gãtavàdyaiþ sumaïgalaiþ // RKV_189.38 // vedajàpyaiþ pavitrai÷ca kùapayitvà ca ÷arvarãm / yatpuõyaü labhate martyo hyàjamãóha ÷çõuùva tat // RKV_189.39 // revàjalaü puõyatamaü pçthivyàü tathà ca devo jagatàü patirhariþ / ekàda÷ã pàpaharà narendra bahvàyàsair labhyate mànavànàm // RKV_189.40 // ekaika÷o brahmahatyàdikàni ÷aktàni hantuü pàpasaïghàni ràjan / naite sarve yugapadvai sametà hantuü ÷aktàþ kiü na tadbråhi ràjan // RKV_189.41 // yathedamuktaü tava dharmasåno ÷rutaü ca yacchaïkaràccandramauleþ / ÷rutvedam icchanmucyate sarvapàpaiþ pañhanpadaü yàti hi vçtra÷atroþ // RKV_189.42 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye udãrõavaràhatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonanavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 190 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla somatãrthamanuttamam / candrahàseti vikhyàtaü sarvadaivatapåjitam // RKV_190.1 // yatra siddhiü paràü pràptaþ somo ràjà surottamaþ // RKV_190.2 // yudhiùñhira uvàca: kathaü siddhimanupràptaþ somo ràjà jagatpatiþ / tatsarvaü ÷rotumicchàmi kathayasva mamànagha // RKV_190.3 // màrkaõóeya uvàca: purà ÷apto munãndreõa dakùeõa kila bhàrata / asevanàddhi dàràõàü kùayarogã bhaviùyasi // RKV_190.4 // udvàhitànàü patnãnàü ye na kurvanti sevanam / yà niùñhà jàyate teùàü tàü ÷çõuùva narottama // RKV_190.5 // çtukàle tu nàrãõàü sevanàjjàyate sutaþ / sutàtsvarga÷ca mokùa÷ca hãtyevaü ÷rutinodanà // RKV_190.6 // tatkàlocitadharmeõa ye na sevanti tàü naràþ / teùàü brahmaghnajaü pàpaü jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_190.7 // tena pàpena ghoreõa veùñato raurave patet / tasya tadrudhiraü pàpàþ pibante kàlamãpsitam // RKV_190.8 // tato 'vatãrõakàlena yàü yàü yoniü prayàsyati / tasyàü tasyàü sa duùñàtmà durbhago jàyate sadà // RKV_190.9 // nàrãõàü tu sadà kàmo hyadhikaþ parivartate / vi÷eùeõa çtoþ kàle bhidyate kàmasàyakaiþ // RKV_190.10 // paribhåtà hi sà bhartrà dhyàyate 'nyaü patiü tataþ / tasyàþ putraþ samutpanno hyañate kulamuttamam // RKV_190.11 // svargasthàstena pitaraþ pårvaü jàtà mahãpate / patanti jàtamàtreõa kulañas tena cocyate // RKV_190.12 // tena karmavipàkena kùayarogã ÷a÷ã hyabhåt / tyaktvà lokaü surendràõàü martyalokam upàgataþ // RKV_190.13 // tatra tãrthànyanekàni puõyànyàyatanàni ca / bhramitvà narmadàü pràptaþ sarvapàpapraõà÷inãm // RKV_190.14 // upavàsastu dànàni vratàni niyamà÷ca ye / cacàra dvàda÷àbdàni tato muktaþ sa kilbiùaiþ // RKV_190.15 // sthàpayitvà mahàdevaü sarvapàtakanà÷anam / jagàma prabhayà pårõaþ somalokamanuttamam // RKV_190.16 // yenaiva sthàpito devaþ påjyate varùasaükhyayà / tàvad yugasahasràõi tasya lokaü sama÷nute // RKV_190.17 // tena devàn vidhànoktàn sthàpayanti narà bhuvi / akùayaü càvyayaü yasmàtphalaü bhavati nànyathà // RKV_190.18 // somatãrthe tu yaþ snàtvà påjayed devamã÷varam / jàyate sa naro bhåtvà somavitpriyadar÷anaþ // RKV_190.19 // candraprabhàse yo gatvà snànaü vidhivad àcaret / vyàdhinà nàbhibhåtaþ syàt kùayarogeõa và yutaþ // RKV_190.20 // candrahàsye naraþ snàtvà dvàda÷yàü tu nare÷vara / caturda÷yàm upoùyaiva kùãrasya juhuyàccarum // RKV_190.21 // mantraiþ pa¤cabhir ã÷ànaü puruùastryambakaü yajet / haviþ÷eùaü svayaü prà÷ya candrahàsye÷amãkùayet // RKV_190.22 // anena vidhinà ràjaüstuùño devo mahe÷varaþ / vidhinà tãrthayogena kùayarogàd vimucyate // RKV_190.23 // saptabhiþ somavàrair yaþ snànaü tatra samàcaret / sa vai karõakçtàdrogànmucyate påjaya¤chivam // RKV_190.24 // akùirogas tathà ràjaü÷candrahàsye vina÷yati / candrahàsye tu yo gatvà grahaõe candrasåryayoþ / snànaü samàcared bhaktyà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_190.25 // tatra snànaü ca dànaü ca candrahàsye ÷ubha÷ubham / kçtaü nçpavara÷reùñha sarvaü bhavati càkùayam // RKV_190.26 // te dhanyàste mahàtmànas teùàü janma sujãvitam / candrahàsye tu ye snàtvà pa÷yanti grahaõaü naràþ // RKV_190.27 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmajaü yatpurà kçtam / snànamàtràt tu ràjendra tatra tãrthe praõa÷yati // RKV_190.28 // bahavastanna jànanti mahàmohasamanvitàþ / dehastha iva sarveùàü paramàtmeva saüsthitam // RKV_190.29 // pa÷cime sàgare gatvà somatãrthe tu yatphalam / tatsamagramavàpnoti candrahàsye na saü÷ayaþ // RKV_190.30 // saükràntau ca vyatãpàte viùuve càyane tathà / candrahàsye naraþ snàtvà sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_190.31 // te måóhàste duràcàràs teùàü janma nirarthakam / candrahàsyaü na jànanti narmadàyàü vyavasthitam // RKV_190.32 // candrahàsye tu yaþ ka÷cit saünyàsaü kurute nçpa / anivartikà gatistasya somalokàtkadàcana // RKV_190.33 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe candrahàsyatãrthamahàtmyavarõanaü nàma navatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 191 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: siddhe÷varaü tato gacchet tasyaiva tu samãpataþ / amçtasràvi talliïgamàdyaü svàyambhuvaü tathà // RKV_191.1 // dçùñamàtreõa yeneha hyançõo jàyate naraþ / purà varùa÷ataü sàgramàràdhya parame÷varam // RKV_191.2 // pràpnuyuþ paramàü siddhimàdityà dvàda÷aiva tu / ataþ siddhe÷varaþ proktaþ siddhidaþ siddhikàïkùiõàm // RKV_191.3 // yudhiùñhira uvàca: kathaü siddhe÷vare pràptàþ siddhiü devà dvijottama / àdityà iti yaccoktaü tanme vismàpanaü kçtam // RKV_191.4 // tapasyugre vyavasità àdityàþ kena hetunà / sampràptàstu dvija÷reùñha siddhiü caivàbhilàùikãm // RKV_191.5 // saükùipya tu mayà pçùñaü vistaràddvija ÷aüsa me // RKV_191.6 // màrkaõóeya uvàca: aditer dvàda÷àdityà jàtàþ ÷akrapurogamàþ / indro dhàtà bhagastvaùñà mitro 'tha varuõo 'ryamà // RKV_191.7 // vivasvànsavità påùà hyaü÷umànviùõur eva ca / ta ime dvàda÷àdityà icchanto bhàskaraü padam // RKV_191.8 // narmadàtañamà÷ritya tapasyugre vyavasthitàþ / siddhe÷vare mahàràja kà÷yapeyairmahàtmabhiþ // RKV_191.9 // parà siddhiranupràptà dvàda÷àdityasaüj¤itaiþ / sthàpita÷ca jagaddhàtà tasmiüstãrthe divàkaraþ // RKV_191.10 // svakãyàü÷avibhàgena dvàda÷àdityasaüj¤itaiþ / tadàprabhçti tattãrthaü ràjankhyàtiü gataü bhuvi // RKV_191.11 // pralaye samanupràpte hyàdityà dvàda÷aiva te / dvàda÷àdityato ràjan sambhavanti yugakùaye // RKV_191.12 // indrastapati pårveõa dhàtà caivàgnigocare / gabhastipatirvai yàmye tvaùñà nairçtadiïmukhaþ // RKV_191.13 // varuõaþ pa÷cime bhàge mitrastu vàyave tathà / viùõu÷ca saumyadigbhàge vivasvànã÷agocare // RKV_191.14 // årdhvata÷caiva savità hyadhaþ påùà vi÷oùayan / aü÷umàüs tu tathà viùõur mukhato nirgataü jagat // RKV_191.15 // pradahanvai nara÷reùñha babhramu÷ca itastataþ / yathaiva te mahàràja dahanti sakalaü jagat // RKV_191.16 // tathaiva dvàda÷àdityà bhaktànàü bhàvasàdhanàþ / pràtarutthàya yaþ snàtvà dvàda÷àdityasaüj¤itam // RKV_191.17 // pa÷yate devadeve÷aü ÷çõu tasyaiva yatphalam / vàcikaü mànasaü pàpaü karmajaü yatpuràkçtam // RKV_191.18 // na÷yate tatkùaõàdeva dvàda÷àdityadar÷anàt / pradakùiõaü tu yaþ kuryàt tasya devasya bhàrata // RKV_191.19 // pradakùiõãkçtà tena pçthivã nàtra saü÷ayaþ / tatra tãrthe tu saptamyàmupavàsena yatphalam // RKV_191.20 // anyatra saptasaptamyàü labhanti na labhanti ca / ùaùñhyàü vàre dainakare dvàda÷àdityadar÷anàt // RKV_191.21 // pradakùiõaü tu yaþ kuryàt tasya pàpaü tu na÷yati / arogã saptajanmàni bhavedvai nàtra saü÷ayaþ // RKV_191.22 // yastu pradakùiõa÷ataü dadyàdbhaktyà dine dine / dadråpiñakakuùñhàni maõóalàni vicarcikàþ // RKV_191.23 // na÷yanti vyàdhayaþ sarve garuóeneva pannagàþ / putrapràptir bhavet tasya ùaùñyà vàsarasevanàt // RKV_191.24 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe dvàda÷àdityatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikanavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 192 màrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü tàta devatãrthamanuttamam / dçùñvà tu ÷rãpatiü pàpair mucyate mànavo bhuvi // RKV_192.1 // maharùes tasya jàmàtà bhçgordevo janàrdanaþ // RKV_192.2 // yudhiùñhira uvàca: ko 'yaü ÷riyaþ patirdevo devànàmadhipo vibhuþ / kathaü janmàbhavat tasya deveùu triùu và mune // RKV_192.3 // sambandhã ca kathaü jàto bhçguõà saha ke÷avaþ / etadvistarato brahman vaktum arhasi bhàrgava // RKV_192.4 // màrkaõóeya uvàca: saükùepàt kathayiùyàmi sàdhyasya caritaü mahat / na hi vistarato vaktuü ÷aktàþ sarve maharùayaþ // RKV_192.5 // nàràyaõasya nàbhyabjàjjàto deva÷caturmukhaþ / tasya dakùo 'ïgajo ràjan dakùiõàïguùñhasambhavaþ // RKV_192.6 // dharmaþ stanàntàtsaüjàtas tasya putro 'bhavatkila / nàràyaõasahàyo 'sàvajo 'pi bharatarùabha // RKV_192.7 // marutvatã vasurj¤ànà lambà bhànumatã satã / saükalpà ca muhårtà ca sàdhyà vi÷vàvatã kakup // RKV_192.8 // dharmapatnyo da÷aivaità dàkùàyaõyo mahàprabhàþ / tàsàü sàdhyà mahàbhàgà putrànajanayan nçpa // RKV_192.9 // naro nàràyaõa÷caiva hariþ kçùõastathaiva ca / viùõoraü÷àü÷akà hyete catvàro dharmasånavaþ // RKV_192.10 // tathà nàràyaõanarau gandhamàdanaparvate / àtmanyàtmànamàdhàya tepatuþ paramaü tapaþ // RKV_192.11 // dhyàyamànàvanaupamyaü svaü kàraõamakàraõam / vàsudevamanirde÷yamapratarkyamanantaram // RKV_192.12 // yogayuktau mahàtmànàvàsthitàvurutàpasau / tayostapaþprabhàveõa na tatàpa divàkaraþ // RKV_192.13 // vavàha ÷aïkito vàyuþ sukhaspar÷o hya÷aïkitaþ / ÷i÷iro 'bhavad atyarthaü jvalannapi vibhàvasuþ // RKV_192.14 // siühavyàghràdayaþ saumyà÷ceruþ saha mçgairgirau / tayor gaur iva bhàràrtà pçthivã pçthivãpate // RKV_192.15 // ceru÷ca bhådharà÷caiva cukùubhe ca mahodadhiþ / devà÷ca sveùu dhiùõyeùu niùprabheùu hataprabhàþ / babhåvuravanãpàla paramaü kùobhamàgatàþ // RKV_192.16 // devaràjastathà ÷akraþ saütaptastapasà tayoþ / yuyojàpsarasastatra tayorvighnacikãrùayà // RKV_192.17 // indra uvàca: rambhe tilottame kubje ghçtàci lalite ÷ubhe / pramloce subhru sumloce saurabheyi mahoddhate // RKV_192.18 // alambuùe mi÷rake÷i puõóarãke varåthini / vilokanãyaü bibhràõà vapurmanmathabodhanam // RKV_192.19 // gandhamàdanamàsàdya kurudhvaü vacanaü mama / naranàràyaõau tatra tapodãkùànvitau dvijau // RKV_192.20 // tepàte dharmatanayau tapaþ paramadu÷caram / tàvasmàkaü varàrohàþ kurvàõau paramaü tapaþ // RKV_192.21 // karmàti÷ayaduþkhàrtipradàvàyatinà÷anau / tadgacchata na bhãþ kàryà bhavatãbhir idaü vacaþ // RKV_192.22 // smaraþ sahàyo bhavità vasanta÷ca varàïganàþ / råpaü vayaþ samàlokya madanoddãpanaü param / kandarpava÷amabhyeti viva÷aþ ko na mànavaþ // RKV_192.23 // màrkaõóeya uvàca: ityuktvà devaràjena madanena samaü tadà / jagmurapsarasaþ sarvà vasanta÷ca mahãpate // RKV_192.24 // gandhamàdanamàsàdya puüskokilakulàkulam / cacàra màdhavo ramyaü protphullavanapàdapam // RKV_192.25 // pravavau dakùiõà÷àyàü malayànugato 'nilaþ / bhçïgamàlàrutaravai ramaõãyamabhådvanam // RKV_192.26 // gandha÷ca surabhiþ sadyo vanaràjisamudbhavaþ / kinnaroragayakùàõàü babhåva ghràõatarpaõaþ // RKV_192.27 // varàïganà÷ca tàþ sarvà naranàràyaõàvçùã / vilobhayitum àrabdhà vàgaïgalalitasmitaiþ // RKV_192.28 // jagau manoharaü kàcinnanarta tatra càpsaràþ / avàdayat tathaivànyà manoharataraü nçpa // RKV_192.29 // hàvairbhàvaiþ sçtairhàsyais tathànyà valgubhàùitaiþ / tayoþ kùobhàya tanvaïgya÷cakrurudyamamaïganàþ // RKV_192.30 // tathàpi na tayoþ ka÷cinmanasaþ pçthivãpate / vikàro 'bhavadadhyàtmapàrasampràptacetasoþ // RKV_192.31 // nivàtasthau yathà dãpàvakampau nçpa tiùñhataþ / vàsudevàrpaõasvasthe tathaiva manasã tayoþ // RKV_192.32 // påryamàõo 'pi càmbhobhirbhuvamanyàü mahodadhiþ / yathà na yàti saükùobhaü tathà tanmànasaü kvacit // RKV_192.33 // sarvabhåtahitaü brahma vàsudevamayaü param / manyamànau na ràgasya dveùasya ca va÷aügatau // RKV_192.34 // smaro 'pi na ÷a÷àkàtha praveùñuü hçdayaü tayoþ / vidyàmayaü dãpayutamandhakàra ivàlayam // RKV_192.35 // puùpojjvalàüs taruvaràn vasantaü dakùiõànilam / tà÷caivàpsarasaþ sarvàþ kandarpaü ca mahàmunã // RKV_192.36 // yaccàrabdhaü tapastàbhyàmàtmànaü gandhamàdanam / dadar÷àte 'khilaü råpaü brahmaõaþ puruùarùabha // RKV_192.37 // dàhàya nàmalo vahnernàpaþ kledàya càmbhasaþ / taddravyameva taddravyavikàràya na vai yataþ // RKV_192.38 // tato vij¤àya vij¤àya paraü brahma svaråpataþ / madhukandarpayoùitsu vikàro nàbhavattayoþ // RKV_192.39 // tato gurutaraü yatnaü vasantamadanau nçpa / cakràte tà÷ca tanvaïgyastatkùobhàya punaþpunaþ // RKV_192.40 // atha nàràyaõo dhairyaü saüdhàyodãrõamànasaþ / årorutpàdayàmàsa varàïgãmabalàü tadà // RKV_192.41 // trailokyasundarãratnam a÷eùam avanãpate / guõairlàghavamabhyeti yasyàþ saüdar÷anàdanu // RKV_192.42 // tàü vilokya mahãpàla cakampe manasànilaþ / vasanto vismayaü yàtaþ smaraþ sasmàra kiücana // RKV_192.43 // rambhàtilottamàdyà÷ca vailakùyaü devayoùitaþ / na rejuravanãpàla tallakùyahçdayekùaõàþ // RKV_192.44 // tataþ kàmo vasanta÷ca pàrthivàpsarasa÷ca tàþ / praõamya bhagavantau tau tuùñuvur munisattamau // RKV_192.45 // vasantakàmàpsarasa åcuþ / prasãdatu jagaddhàtà yasya devasya màyayà / mohitàþ sma vijànãmo nàntaraü vidyate dvayoþ // RKV_192.46 // prasãdatu sa vàü devo yasya råpamidaü dvidhà / dhàmabhåtasya lokànàm anàder apratiùñhataþ // RKV_192.47 // naranàràyaõau devau ÷aïkhacakràyudhàvubhau / àstàü prasàdasumukhàvasmàkamaparàdhinàm // RKV_192.48 // nidhànaü sarvavidyànàü sarvapàpavanànalaþ / nàràyaõo 'to bhagavàn sarvapàpaü vyapohatu // RKV_192.49 // ÷àrïgacihnàyudhaþ ÷rãmànàtmaj¤ànamayo 'naghaþ / naraþ samastapàpàni hatàtmà sarvadehinàm // RKV_192.50 // jañàkalàpabaddho 'yamanayor naþ kùamàvatoþ / saumyàsyadçùñiþ pàpàni hantuü janmàrjitàni vai // RKV_192.51 // tathàtmavidyàdoùeõa yo 'paràdhaþ kçto mahàn / trailokyavandyau yau nàthau vilobhayitum àgatàþ // RKV_192.52 // prasãda deva vij¤ànadhana måóhadç÷àmiva / bhavanti santaþ satataü svadharmaparipàlakàþ // RKV_192.53 // dçùñvaitannaþ samutpannaü yathà strãratnamuttamam / tvayi nàràyaõotpannà ÷reùñhà pàravatã matiþ // RKV_192.54 // tena satyena satyàtmanparamàtmansanàtana / nàràyaõa prasãde÷a sarvalokaparàyaõa // RKV_192.55 // prasannabuddhe ÷àntàtmanprasannavadanekùaõa / prasãda yoginàmã÷a nara sarvagatàcyuta // RKV_192.56 // namasyàmo naraü devaü tathà nàràyaõaü harim / namo naràya namyàya namo nàràyaõàya ca // RKV_192.57 // prasannànàmanàthànàü tathà nàthavatàü prabho / ÷aü karotu naro 'smàkaü ÷aü nàràyaõa dehi naþ // RKV_192.58 // màrkaõóeya uvàca: evamabhyarcitaþ stutyà ràgadveùàdivarjitaþ / pràhe÷aþ sarvabhåtànàü madhye nàràyaõo nçpa // RKV_192.59 // nàràyaõa uvàca: svàgataü màdhave kàme bhavatvapsarasàmapi / yatkàryam àgatànàü ca ihàsmàbhistaducyatàm // RKV_192.60 // yåyaü saüsiddhaye nånamasmàkaü bala÷atruõà / saüpreùitàstato 'smàkaü nçtyayogàdidar÷anam // RKV_192.61 // na vayaü gãtançtyena nàïgaceùñàdibhàùitaiþ / lubdhà vai viùayair manye viùayà dàruõàtmakàþ // RKV_192.62 // ÷abdàdisaïgaduùñàni yadà nàkùàõi naþ ÷ubhàþ / tadà nçtyàdayo bhàvàþ kathaü lobhapradàyinaþ // RKV_192.63 // te siddhàþ sma na vai sàdhyà bhavatãnàü smarasya ca / màdhavasya ca ÷àkro 'pi svàsthyaü yàtvavi÷aïkitàþ // RKV_192.64 // yo 'sau para÷ca paramaþ puruùaþ parame÷varaþ / paramàtmà samastasya sthàvarasya carasya ca // RKV_192.65 // utpattiheturete ca yasminsarvaü pralãyate / sarvàvàsãti devatvàd vàsudevety udàhçtaþ // RKV_192.66 // vayamaü÷àü÷akàstasya caturvyåhasya màninaþ / tadàde÷itavàrtmànau jagadbodhàya dehinàm // RKV_192.67 // tatsarvabhåtaü sarve÷aü sarvatra samadar÷inam / kutaþ pa÷yantau ràgàdãnkariùyàmo vibhedinaþ // RKV_192.68 // vasante mayi cendre ca bhavatãùu tathà smare / yadà sa eva bhåtàtmà tadà dveùàdayaþ katham // RKV_192.69 // tanmayànyavibhaktàni yadà sarveùu jantuùu / sarve÷vare÷varo viùõuþ kuto ràgàdayastataþ // RKV_192.70 // brahmàõam indram ã÷ànam àdityamaruto 'khilàn / vi÷vedevàn çùãn sàdhyànvasånpitçgaõàüs tathà // RKV_192.71 // yakùaràkùasabhåtàdãnnàgànsarpànsarãsçpàn / manuùyapakùigoråpagajasiühajalecaràn // RKV_192.72 // makùikàma÷akàndaü÷à¤chalabhà¤jalajàn kçmãn / gulmavçkùalatàvallãtvaksàratçõajàtiùu // RKV_192.73 // yacca kiücidadç÷yaü và dç÷yaü và trida÷àïganàþ / manyadhvaü jàtamekasya tatsarvaü paramàtmanaþ // RKV_192.74 // jàyamànaþ kathaü viùõumàtmànaü paramaü ca yat / ràgadveùau tathà lobhaü kaþ kuryàd amaràïganàþ // RKV_192.75 // sarvabhåtamaye viùõau sarvage sarvadhàtari / nipàtya taü pçthagbhåte kuto ràgàdiko guõaþ // RKV_192.76 // evamasmàsu yuùmàsu sarvabhåteùu càbalàþ / tanmathaikatvabhåteùu ràgàdyavasaraþ kutaþ // RKV_192.77 // samyag dçùñir iyaü proktà samastaikyàvalokinã / pçthagvij¤ànamàtraiva lokasaüvyavahàravat // RKV_192.78 // bhåtendriyàntaþ karaõapradhànapuruùàtmakam / jagadvai hyetad akhilaü tadà bhedaþ kimàtmakaþ // RKV_192.79 // bhavanti layamàyànti samudrasalilormayaþ / na vàribhedato bhinnàstathaivaikyàdidaü jagat // RKV_192.80 // yathàgner arciùaþ pãtàþ piïgalàruõadhåsaràþ / tathàpi nàgnito bhinnàs tathaitad brahmaõo jagat // RKV_192.81 // bhavatãbhi÷ca yat kùobham asmàkaü sa puraüdaraþ / kàrayatyasad etac ca vivekàcàracetasàm // RKV_192.82 // bhavantyaþ sa ca devendro lokà÷ca sasuràsuràþ / samudràdrivanopetà maddehàntaragocaràþ // RKV_192.83 // yatheyaü càrusarvàïgã bhavatãnàü mayàgrataþ / dar÷ità dar÷ayiùyàmi tathà caivàkhilaü jagat // RKV_192.84 // prayàtu ÷akro mà garvamindratvaü kasya susthiram / yåyaü ca mà smayaü yàta santi råpànvitàþ striyaþ // RKV_192.85 // kiü suråpaü kuråpaü và yadà bhedo na dç÷yate / tàratamyaü suråpatve satataü bhinnadar÷anàt // RKV_192.86 // bhavatãnàü smayaü matvà råpaudàryaguõodbhavam / mayeyaü dar÷ità tanvã tatastu ÷amameùyatha // RKV_192.87 // yasmàn madårorniùpannà tviyamindãvarekùaõà / urva÷ã nàma kalyàõã bhaviùyati varàpsaràþ // RKV_192.88 // tadiyaü devaràjasya nãyatàü varavarõinã / bhavatyastena càsmàkaü preùitàþ prãtimicchatà // RKV_192.89 // vaktavya÷ca sahasràkùo nàsmàkaü bhogakàraõàt / tapa÷caryà na vàpràpyaphalaü pràptum abhãpsatà // RKV_192.90 // sanmàrgamasya jagato dar÷ayiùye karomyaham / tathà nareõa sahito jagataþ pàlanodyataþ // RKV_192.91 // yadi ka÷cittavàbàdhàü karoti trida÷e÷vara / tamahaü vàrayiùyàmi nivçtto bhava vàsava // RKV_192.92 // kartàsi cet tvam àbàdhàü na duùñasyeha kasyacit / taü càpi ÷àstà tadahaü pravartiùyàmy asaü÷ayam // RKV_192.93 // etajj¤àtvà na santàpastvayà kàryo hi màü prati / upakàràya jagatàm avatãrõo 'smi vàsava // RKV_192.94 // yà ceyamurva÷ã mattaþ samudbhåtà puraüdara tretàgnihetubhåteyaü evaü pràpya bhaviùyati // RKV_192.95 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe narmadàmàhàtmye ÷rãpatyutpattivarõanaü nàma dvinavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 193 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ityukte 'psarasaþ sarvàþ praõipatya punaþ punaþ / åcur nàràyaõaü devaü taddar÷anasamãhayà // RKV_193.1 // vasantakàmàpsarasa åcuþ / bhagavanbhavatà yo 'yamupade÷o hitàrthinà / proktaþ sa sarvo vij¤àto màhàtmyaü viditaü ca te // RKV_193.2 // yattvetadbhavatà proktaü prasannenàntaràtmanà / dar÷iteyaü vi÷àlàkùã dar÷ayiùyàmi vo jagat // RKV_193.3 // tatràrthe sarvabhàvena prapannànàü jagatpate / dar÷ayàtmànamakhilaü dar÷iteyaü yathorva÷ã // RKV_193.4 // yadi devàparàdhe 'pi nàsmàsu kupitaü tava / namaste jagatàmã÷a dar÷ayàtmànamàtmanà // RKV_193.5 // nàràyaõa uvàca: pa÷yatehàkhilàül lokàn mama dehe suràïganàþ / madhuü madanam àtmànaü yac cànyad draùñumicchatha // RKV_193.6 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ityuktvà bhagavàndevastadà nàràyaõo nçpa / uccairjahàsa svanavattatràbhådakhilaü jagat // RKV_193.7 // brahmà prajàpatiþ ÷akraþ saha rudraiþ pinàkadhçk / àdityà vasavaþ sàdhyà vi÷vedevà maharùayaþ // RKV_193.8 // nàsatyadasràvanilaþ sarva÷a÷ca tathàgnayaþ / yakùagandharvasiddhà÷ca pi÷àcoragakinnaràþ // RKV_193.9 // samastàpsaraso vidyàþ sàïgà vedàstaduktayaþ / manuùyàþ pa÷avaþ kãñàþ pakùiõaþ pàdapàstathà // RKV_193.10 // sarãsçpà÷càtha såkùmà yaccànyajjãvasaüj¤itam / samudràþ sakalàþ ÷ailàþ saritaþ kànanàni ca // RKV_193.11 // dvãpànya÷eùàõi tathà tathà sarvasaràüsi ca / nagaragràmapårõà ca medinã medinãpate / devàïganàbhirdevasya dehe dçùñaü mahàtmanaþ // RKV_193.12 // nakùatragrahatàràbhiþ susampårõaü nabhastalam / dadç÷us tàþ sucàrvaïgyas tasyàntarvi÷vaü råpiõaþ // RKV_193.13 // årdhvaü na tiryaïnàdhastàdyadàntas tasya dç÷yate / tamanantamanàdiü ca tatastàs tuùñuvuþ prabhum // RKV_193.14 // madanena samaü sarvà madhunà ca varàïganàþ / sasàdhvasà bhaktiparàþ paraü vismayamàgatàþ // RKV_193.15 // vasantakàmàpsarasa åcuþ / pa÷yàma nàdiü tava deva nàntaü na madhyamavyàkçtaråpapàram / paràyaõaü tvàü jagatàm anantaü natàþ sma nàràyaõamàtmabhåtam // RKV_193.16 // mahãnabhovàyujalàgnayastvaü ÷abdàdiråpastu paràparàtman / tvatto bhavatyacyute sarvam etadbhedàdiråpo 'si vibho tvamàtman // RKV_193.17 // draùñàsi råpasya parasya vettà ÷rotà ca ÷abdasya hare tvamekaþ / sraùñà bhavàn sarvagato 'khilasya ghràtà ca gandhasya pçthak ÷arãrã // RKV_193.18 // sureùu sarveùu na so 'sti ka÷cin manuùyalokeùu na so 'sti ka÷cit / pa÷vàdivargeùu na so 'sti ka÷cid yo nàü÷abhåtastava devadeva // RKV_193.19 // brahmàmbudhãndupramukhàni saumya ÷akràdiråpàõi tavottamàni / samudraråpaü tava dhairyavatsu tejaþ svaråpeùu ravistathàgniþ // RKV_193.20 // kùamàdhaneùu kùitiråpamagryaü ÷ãghro balavatsu vàyuþ / manuùyaråpaü tava ràjaveùo måóheùu sarve÷vara pàdapo 'si // RKV_193.21 // sarvànayeùvacyuta dànavastvaü sanatsajàta÷ca vivekavatsu / rasasvaråpeõa jalasthito 'si gandhasvaråpaü bhavato dharitryàm // RKV_193.22 // dç÷yasvaråpa÷ca hutà÷anastvaü spar÷asvaråpaü bhavataþ samãre / ÷abdàdikaü te nabhasi svaråpaü mantavyaråpo manasi prabho tvam // RKV_193.23 // bodhasvaråpa÷ca matau tvamekaþ sarvatra sarve÷vara sarvabhåta / pa÷yàmi te nàbhisarojamadhye brahmàõamã÷aü ca haraü bhçkuñyàm // RKV_193.24 // tavà÷vinau karõagatau samastàstavàsthità bàhuùu lokapàlàþ / ghràõo 'nilo netragatau ravãndu jihvà ca te nàtha sarasvatãyam // RKV_193.25 // pàdau dharitrã jañharaü samastàül lokàn hçùãke÷a vilokayàmaþ / jaïghe vayaü pàdatalàïgulãùu pi÷àcayakùoragasiddhasaïghàþ // RKV_193.26 // puüstve prajànàü patiroùñhayugme pratiùñhitàste kratavaþ samastàþ / sarve vayaü te da÷aneùu deva daüùñràsu devà hyabhavaü÷ca dantàþ // RKV_193.27 // romàõya÷eùàs tava devasaïghà vidyàdharà nàtha tavàïghrirekhàþ / sàïgàþ samastàstava deva vedàþ samàsthitàþ sandhiùu bàhubhåtàþ // RKV_193.28 // varàhabhåtaü dharaõãdharaste nçsiüharåpaü ca sadà karàlam / pa÷yàma te vàji÷irastathoccaistrivikrame yacca tadàprameyam // RKV_193.29 // amã samudràstava deva dehe maurvàlayaþ ÷ailadharàs tathàmã / imà÷ca gaïgàpramukhàþ sravantyo dvãpàõya÷eùàõi vanàdide÷àþ // RKV_193.30 // stuvanti ceme munayastave÷a dehe sthitàstvanmahimànamagryam / tvàmã÷itàraü jagatàmanantaü yajanti yaj¤aiþ kila yaj¤ino 'mã // RKV_193.31 // tvattohi saumyaü jagatãha kiücit tvatto na raudraü ca samastamårte / tvatto na ÷ãtaü ca na ke÷avoùõaü sarvasvaråpàti÷ayã tvameva // RKV_193.32 // prasãda sarve÷vara sarvabhåta sanàtanàtmaparame÷vare÷a / tvanmàyayà mohitamànasàbhiryatte 'paràddhaü tadidaü kùamasva // RKV_193.33 // kiü vàparàddhaü tava devadeva yanmàyayà no hçdayaü tavàpi / màyàbhi÷aïkipraõatàrtihantar mano hi no vihvalatàmupaiti // RKV_193.34 // na te 'paràddhaü yadi te 'paràddham asmàbhir unmàrgavivartinãbhiþ / tatkùamyatàü sçùñikçtastavaiva devàparàdhaþ sçjato vivekam // RKV_193.35 // namo namaste govinda nàràyaõa janàrdana / tvannàmasmaraõàt pàpama÷eùaü naþ praõa÷yatu // RKV_193.36 // namo 'nanta namas tubhyaü vi÷vàtmanvi÷vabhàvana / tvannàmasmaraõàt pàpama÷eùaü naþ praõa÷yatu // RKV_193.37 // vareõya yaj¤apuruùa prajàpàlana vàmana / tvannàmasmaraõàt pàpama÷eùaü naþ praõa÷yatu // RKV_193.38 // namo 'stu te 'bjanàbhàya prajàpatikçte hara / tvannàmasmaraõàt pàpama÷eùaü naþ praõa÷yatu // RKV_193.39 // saüsàràrõavapotàya namas tubhyamadhokùaja / tvannàmasmaraõàt pàpama÷eùaü naþ praõa÷yatu // RKV_193.40 // namaþ parasmai ÷rã÷àya vàsudevàya vedhase / svecchayà guõayuktàya sargasthityantakàriõe // RKV_193.41 // upasaühara vi÷vàtmanråpametatsanàtanam / vardhamànaü na no draùñuü samarthaü cakùurã÷vara // RKV_193.42 // pralayàgnisahasrasya samà dãptistavàcyuta / pramàõena di÷o bhåmirgaganaü ca samàvçtam // RKV_193.43 // na vidmaþ kutra vartàmo bhavànnàthopalakùyate / sarvaü jagadiaikasthaü piõóitaü lakùayàmahe // RKV_193.44 // kiü varõayàmo råpaü te kiü pramàõamidaü hare / màhàtmyaü kiü nu te deva yajjihvàyà na gocare // RKV_193.45 // vaktàro vàyutenàpi buddhãnàmayutàyutaiþ / guõanirvarõanaü nàtha kartuü tava na ÷akyate // RKV_193.46 // tadetaddar÷itaü råpaü prasàdaþ paramaþ kçtaþ / chandato jagatàmã÷a tadetadupasaühara // RKV_193.47 // màrkaõóeya uvàca: ityevaü saüstutas tàbhir apsarobhir janàrdanaþ / divyaj¤ànopapannànàü tàsàü pratyakùamã÷varaþ // RKV_193.48 // vive÷a sarvabhåtàni svairaü÷airbhåtabhàvanaþ / taü dçùñvà sarvabhåteùu lãyamànamadhokùajam // RKV_193.49 // vismayaü paramaü cakruþ samastà devayoùitaþ / sa ca sarve÷varaþ ÷ailànpàdapànsàgarànbhuvam // RKV_193.50 // jalamagniü tathà vàyum àkà÷aü ca vive÷a ha / kàle dikùvatha sarvàtma hy àtmana÷cànyathàpi ca // RKV_193.51 // àtmaråpasthitaü svena mahimnà bhàvaya¤jagat / devadànavarakùàüsi yakùãvidyàdharoragàþ // RKV_193.52 // manuùyapa÷ukãñàdimçgapa÷vantarikùagàþ / ye 'ntarikùe tathà bhåmau divi ye ca jalà÷rayàþ // RKV_193.53 // tànvive÷a sa vi÷vàtmà punastadråpam àsthitaþ / nareõa sàrdhaü yat tàbhir dçùñapårvam arindama // RKV_193.54 // tàþ paraü vismayaü jagmuþ sarvàstrida÷ayoùitaþ / praõemuþ sàdhvasàt pàõóuvadanà nçpasattama // RKV_193.55 // nàràyaõo 'pi bhagavànàha tàstrida÷àïganàþ // RKV_193.56 // nàràyaõa uvàca: nãyatàmurva÷ã bhadrà yatràsau trida÷e÷varaþ / bhavatãnàü hitàrthàya sarvabhåteùvasàviti // RKV_193.57 // j¤ànamutpàditaü bhåyo layaü bhåteùu kurvatà / tadgacchadhvaü samasto 'yaü bhåtagràmo madaü÷akaþ // RKV_193.58 // ahamadyàtmabhåtasya vàsudevasya yoginaþ / asmàtparataraü nàsti yo 'nantaþ paripathyate // RKV_193.59 // tamajaü sarvabhåte÷aü jànãta paramaü padam / ahaü bhavatyo devà÷ca manuùyàþ pa÷ava÷ca ye / etatsarvamanantasya vàsudevasya vai kçtam // RKV_193.60 // evaü j¤àtvà samaü sarvaü sadevàsuramànuùam / sapa÷vàdiguõaü caiva draùñavyaü trida÷àïganàþ // RKV_193.61 // màrkaõóeya uvàca: ityuktàs tena devena samastàstàþ surastriyaþ / praõamya tau samadanàþ savasantà÷ca pàrthiva // RKV_193.62 // àdàya corva÷ãü bhåyo devaràjamupàgatàþ / àcakhyu÷ca yathàvçttaü devaràjàya tattathà // RKV_193.63 // màrkaõóeya uvàca: tathà tvamapi ràjendra sarvabhåteùu ke÷avam / cintayansamatàü gaccha samataiva hi muktaye // RKV_193.64 // ràjannevaü vi÷eùeõa bhåteùu parame÷varam / vàsudeva kathaü doùàül lobhàdãnna prahàsyasi // RKV_193.65 // sarvabhåtàni govindàd yadà nànyàni bhåpate / tadà vairàdayo bhàvàþ kriyatàm na tu putraka // RKV_193.66 // iti pa÷ya jagatsarvaü vàsudevàtmakaü nçpa / etadeva hi kçùõena råpamàviùkçtaü nçpa // RKV_193.67 // parame÷vareti yadråpaü tadetatkathitaü tava / janmàdibhàvarahitaü tad viùõoþ paramaü padam // RKV_193.68 // saükùepeõàtha bhåpàla ÷råyatàü yadvadàmi te / yanmataü puruùaþ kçtvà paraü nirvàõamçcchati // RKV_193.69 // sarvo viùõusamàso hi bhàvàbhàvau ca tanmayau / sadasatsarvamã÷o 'sau mahàdevaþ paraü padam // RKV_193.70 // bhavajaladhigatànàü dvandvavàtàhatànàü sutaduhitçkalatratràõabhàràrditànàm / viùamaviùayatoye majjatàmaplavànàü bhavati ÷araõameko viùõupoto naràõàm // RKV_193.71 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãpatimàhàtmyavarõanaü nàma trinavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 194 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tacchrutvànàntadevena vi÷varåpamudàhçtam / devaràjastathà devàþ paraü vismayamàgatàþ // RKV_194.1 // dçùñvà càpsarasaü puõyàm urva÷ãü kamalànanàm / saütrasto vismita÷càbhådindro ràja÷riyà vçtaþ // RKV_194.2 // na kiüciduttaraü vàkyamuktavà¤joùamàsthitaþ / iti vçttàntabhåtaü hi nàràyaõaviceùñitam // RKV_194.3 // bhçgoþ khàtyàü samutpannà lakùmãþ ÷rutvà tu vai nçpa / vai÷varåpaü paraü råpaü vismitàcintayat tadà // RKV_194.4 // kenopàyena sa syàn me bhartà nàràyaõaþ prabhuþ / vratena tapasà vàpi dànena niyamena ca // RKV_194.5 // vçddhànàü sevanenàtha devatàràdhanena và / iti cintàparàü kanyàü satã j¤àtvà yudhiùñhira // RKV_194.6 // pràha pràpto mayà bhartà ÷aïkarastapasà kila / prajàpati÷ca gàyatryà hyanyàbhirabhivà¤chitàþ // RKV_194.7 // tapasaiva hi te pràpyastasmàttaccara suvrate / tapastvaü hi mahaccograü sarvavà¤chitadàyakam // RKV_194.8 // màrkaõóeya uvàca: sàgaràntaü samàsàdya lakùmãþ parapuraüjaya / cacàra vipulaü kàlaü tapaþ paramadu÷caram // RKV_194.9 // sthàõuvatsaüsthità sàbhåddivyaü varùasahasrakam / tata indràdayo devàþ ÷aïkhacakragadàdharàþ // RKV_194.10 // bhåtvà jagmustadarthaü te sà tu pçùñavatã suràn / vi÷varåpaü vaiùõavaü yattaddar÷ayata màciram // RKV_194.11 // vilakùà vrãóità devà gatvà nàràyaõaü tadà / abruvan vai÷varåpaü no ÷aktà dar÷ayituü vayam // RKV_194.12 // tato yatheùñaü te jagmuþ sa ca viùõur acintayat / ugraråpà sthità devã dehaü dahati bhàrgavã // RKV_194.13 // tàü tasmàt tatra gatvàhaü varaü dattvà tu và¤chitam / punas tapaþ kariùyàmi dar÷ayiùyàmi và punaþ / vaiùõavaü vi÷varåpaü yad durda÷yaü devadànavaiþ // RKV_194.14 // màrkaõóeya uvàca: tato gatvà hçùãke÷aþ sàgaràntasthitàü ÷riyam / pràha tuùño 'smi te devi varaü vçõu yathepsitam // RKV_194.15 // ÷rãruvàca: yadi tuùño 'si me deva prapannàyà janàrdana / tadà dar÷aya yaddçùñamapsarobhis tavànagha // RKV_194.16 // vi÷varåpamanantaü ca bhåtabhàvana ke÷ava / gandhamàdanam àsàdya kçtaü yacca tapastvayà // RKV_194.17 // tadvadasva vibho viùõo na mithyà yadi ke÷ava / ÷raddadhàmi na caivàhaü råpasyàsya kathaücana // RKV_194.18 // bahubhiryakùarakùobhir màyàcàripracàribhiþ / chandità mama jànadbhirbhàvam antargataü harau // RKV_194.19 // bhåtvà viùõusvaråpàste cakriõa÷ca caturbhujàþ / suvrãóità gatàþ sarve vi÷varåpo sahàyataþ // RKV_194.20 // màrkaõóeya uvàca: nàràyaõo 'tha bhagavà¤chaïkhacakragadàbhçtam / tayà tathoktas tad råpaü muktvà vai surapåjitam // RKV_194.21 // råpaü paraü yathoktaü vai vi÷varåpam adar÷ayat / dar÷ayitvà vacaþ pràha pa¤caràtravidhànataþ // RKV_194.22 // yo 'rcayiùyati màü nityaü sa påjyaþ sa ca påjitaþ / dhanadhànyasamàyuktaþ sarvabhogasamanvitaþ // RKV_194.23 // målaü hi sarvadharmàõàü brahmacaryaü paraü tapaþ / tenàhaü tatra sthàsyàmi måla÷rãpatisaüj¤itaþ // RKV_194.24 // måla÷rãþ procyate bràhmã brahmacaryasvaråpiõã / sarvayogamayã puõyà sarvapàpaharã ÷ubhà // RKV_194.25 // patis tasyàþ prabhurahaü varadaþ pràõinàü priye / revàjale naraþ snàtvà yo 'rcayen màü yatavrataþ // RKV_194.26 // måla÷rãpatinàmànaü và¤chite pràpnuyàt phalam / dànàni tatra yo dadyànmahàdànàni ca priye // RKV_194.27 // sahasraguõitaü puõyamanyasthànàdavàpyate / dçùñaü tvayà tatra de÷e samyakcaivàvadhàritam / tadarcitvà paràn kàmàn àpsyasi tvaü na saü÷ayaþ // RKV_194.28 // varaü vçõãùva deve÷i và¤chitaü durlabhaü suraiþ / durgasaüsàrakàntàrapatitaiþ parame÷vari // RKV_194.29 // ÷rãruvàca: nàràyaõa jagaddhàtar nàràyaõa jagatpate / nàràyaõa parabrahma nàràyaõaparàyaõa // RKV_194.30 // prasãda pàhi màü bhaktyà samyaksarge niyojaya / priyo hyasi priyàhaü te yathà syàü tattathà kuru // RKV_194.31 // gçhaü dharmàrthakàmànàü kàraõaü deva saümatam / tadàsthàyà÷ramaü puõyaü màü ÷reyasi niyojaya // RKV_194.32 // nàràyaõa uvàca: nàràyaõagirà devi vij¤apto 'smi yatastvayà / nàràyaõagirirnàma tena me'tra bhaviùyati // RKV_194.33 // nàràyaõasmçtau yàti duritaü janmakoñijam / yasmàd girati tasmàcca girirityeva ÷abditam // RKV_194.34 // tasmàtsarvà÷rayo devi giriþ parvataràï bhavet / suràsuramanuùyàõàü yathàhamapi cà÷rayaþ // RKV_194.35 // ya etat påjayiùyanti maõóalasthaü paraü mama / nàràyaõagirirnàma devaråpaü ÷ubhekùaõe // RKV_194.36 // te divyaj¤ànasampannà divyadehaviceùñitàþ / divyaü lokamavàpsyanti divyabhogasamanvitàþ // RKV_194.37 // màrkaõóeya uvàca: tayorevaü saüvadatordevà indrapurogamàþ / samàgatà vanodde÷aü sàgarànte maharùayaþ // RKV_194.38 // tato bhçguü devaràjo nàràyaõavicintitam / vavre j¤àtvà tu tatkanyàü dharmàtmà sa dadau ca tàm // RKV_194.39 // dharmo 'pi vidhivadvatsa vivàhaü samakàrayat / devadevasya ràjarùe devatàrthe samàhitaþ // RKV_194.40 // yudhiùñhira uvàca: dharmo vivàhamakarodvidhivadyattvayoditam / ko vidhistatra kà dattà dakùiõà bhçguõàpi ca // RKV_194.41 // vivàhayaj¤e samabhåtsruksruvagrahaõe ca kaþ / çtvijaþ ke sadasyà÷ca tasyàsan dvijasattama // RKV_194.42 // kiü tasyàvabhçthaü tvàsãt tatsarvaü vada vistaràt / tvadvàkyàmçtapànena tçptirmama na vidyate // RKV_194.43 // màrkaõóeya uvàca: nàràyaõavivàhasya yaj¤asya ca yudhiùñhira / tapasastasya devasya samyag àcaraõasya ca // RKV_194.44 // vaktuü samartho na guõànbrahmàpi parame÷varaþ / tathàpyudde÷ato vacmi ÷çõu bhåtvà samàhitaþ // RKV_194.45 // brahmà saptarùayastatra sruksruvagrahaõe ratàþ / agnã¤juhuvire ràjanvedirdhàtrã sasàgarà // RKV_194.46 // daduþ samudrà ratnàni brahmarùibhyo nçpottama / dhanado 'pi dadau vittaü sarvabràhmaõavà¤chitam // RKV_194.47 // vi÷vakarmà 'pi devànàü brahmarùãõàü paraütapa / ve÷màni suvicitràõi sarvaratnamayàni ca // RKV_194.48 // kçtvà pradar÷ayàmàsa devendràya ya÷asvine / ÷atakratustato viprànkàpiùñhalapurogamàn // RKV_194.49 // ÷aunakàdãü÷ca papraccha baùkalà¤chàgalànapi / àtreyànapi ràjendra vçõudhvamabhivà¤chitam // RKV_194.50 // dçùñvà te citraratnàni pràhuþ sarve÷vare÷varam / devànàü ca çùãõàü ca saïgamo 'yaü supuõyakçt // RKV_194.51 // asminpuõye sure÷àna vastuü và¤chàmahe sadà / ÷atakratuþ pràha punarvàso vàtra bhaviùyati / satyadharmaratà yåyaü yàvatkàlaü bhaviùyatha // RKV_194.52 // màrkaõóeya uvàca: pçùñaü yadràja÷àrdåla ke makhe hotriõo 'bhavan / tatprocyamànamadhunà ÷çõu bhåtvà samàhitaþ // RKV_194.53 // sanatkumàrapramukhàþ sadasyàstasya càbhavan / audgàtramatryaïgirasau marãci÷ca cakàra ha // RKV_194.54 // hautraü dharmavasiùñhau ca brahmatvaü sanako muniþ / ùañtriü÷adgràmasàhasraü pràdàttebhyaþ ÷atakratuþ // RKV_194.55 // lakùmãrbhartrà ca saüyuktàbhavattatkçtavànprabhuþ / brahmaõo juhvato vahniü yàvadde÷asthitaiþ suraiþ // RKV_194.56 // dçùñaü lalàñaü de÷o 'sau lalàña iti saüj¤itaþ / sa de÷aþ ÷rãpateþ kùetrapuõyaü devarùisevitam // RKV_194.57 // sarvà÷caryamayaü divyaü divyasiddhisamanvitam / bràhmaõànàü tataþ païktiü nive÷ayitum udyatà // RKV_194.58 // lakùmãþ ÷rãpatinàmànamàha devaü vacastadà / ÷rãruvàca: ya ete bràhmaõàþ ÷iùyà bhçgvàdãnàü yatavratàþ // RKV_194.59 // tànnive÷ayitumicchàmi tvatprasàdàdadhokùaja / marãcyàdayaþ surendreõa sthàpità garuóadhvaja // RKV_194.60 // naiùñhikavratino viprà bahavo 'tra yatavratàþ / pràjàpatye vrate bràhme kecidatra vyavasthitàþ / tàn ahaü sthàpayiùyàmi tvatprasàdàdadhokùaja // RKV_194.61 // màrkaõóeya uvàca: tataþ kautåhaladharo bhagavànvçùabhadhvajaþ / papraccha vratinaþ sarvànvçttibhede vyavasthitàn // RKV_194.62 // nàrado 'pi mahàdevamupetya ca satãpatim / pràha kçùõàjinadharo naiùñhikà bràhmaõà hyamã // RKV_194.63 // amã kàryàþ suvastreõa channaguhyà dvijottamàþ / pràjàpatyà÷ caturviü÷asahasràõi nare÷vara // RKV_194.64 // brahmacaryavratasthànàü vratabrahmavicàriõàm / dvàda÷aiùàü sahasràõi santi vai vçùabhadhvaja // RKV_194.65 // nàradasya vacaþ ÷rutvà devà devarùayo 'pi ca / sàdhu sàdhvityamanyanta nocuþ kecana kiücana // RKV_194.66 // samàhvayat tato lakùmãs tàn vipràn bhaktisaüyutà / uvàca caraõàngçhya prasàdaþ kriyatàü mayi // RKV_194.67 // ùañtriü÷acca sahasràõi ve÷manàmatra saüsthitiþ / vi÷vakarmakçtànàü tu teùu tiùñhantu vo 'khilàþ // RKV_194.68 // te tatheti pratij¤àya sthitàþ saüprãtamànasàþ / dhanadhànyasamçddhà÷ca và¤chitapràptilakùaõàþ / sarvakàmasamçddhà÷ca hyanàrambheùu karmaõàm // RKV_194.69 // iti saüsthàpya tàn vipràn sà sthità paryapàlayat / caturdhà tu sthito viùõuþ ÷riyà devyàþ priye rataþ // RKV_194.70 // evaü vaivàhikamakhe nivçtte çùayastu tam / åcu÷càvabhçthasnànaü kutra kurmo janàrdana // RKV_194.71 // iti ÷rutvà tu vacanaü ÷rãpatiþ pàdapaïkajàt / mumoca jàhnavãtoyaü revàmadhyagamaü ÷uci // RKV_194.72 // hareþ pàdodakaü dçùñvà niþsçtaü munayastu te / vismitàþ samapadyanta jànantastasya gauravam // RKV_194.73 // rudreõa sahitàþ sarve devatà çùayas tathà / saükathà vismità÷cakrur vidhunvantaþ ÷iràüsi ca // RKV_194.74 // çùaya åcuþ / bråhi ÷ambho kimatràyaü akasmàd vàrisambhavaþ / viùõoþ pàdàmbujottha÷ca sammohakaraõaþ paraþ // RKV_194.75 // ã÷vara uvàca: pàdodakam idaü viùõorahaü jànàmi vai suràþ / da÷à÷vamedhàvabhçthaiþ snànamatràtiricyate // RKV_194.76 // yuùmàbhiþ ÷rãpatiþ påjyaþ snànaü càvabhçthaü kutaþ / bhaviùyatãti tenà÷u idaü vo 'rthe vinirmitam // RKV_194.77 // snàtvàtra trida÷e÷ànà yat phalaü samprapadyate / vaktuü na kenacidyàti tataþ kimuttaraü vacaþ // RKV_194.78 // màrkaõóeya uvàca: evamuktvà tu te sarve snànaü kçtvà yathàgatam / jagmurdevà mahe÷ànapurogà bharatarùabha // RKV_194.79 // bràhmaõà÷ca tataþ sarve svave÷mànyeva bhejire / devatãrthe mahàràja sarvapàpapraõà÷ane // RKV_194.80 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãpativivàhavarõanaü nàma caturnavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 195 yudhiùñhira uvàca: devatãrthe tu kiü nàma màhàtmyaü samudàhçtam / phalaü kiü snànadànàdikàriõàü jàyate mune // RKV_195.1 // màrkaõóeya uvàca: pçthivyàü yàni tãrthàni devairmunigaõairapi / sevitàni mahàbàho tàni dhyàtàni viùõunà // RKV_195.2 // samàgatànyekatàü vai tatra tãrthe yudhiùñhira / tat tãrthaü vaiùõavaü puõyaü devatãrtham iti ÷rutam // RKV_195.3 // kurukùetraü bhuvi paramantarikùe tripuùkaram / puruùottamaü divi paraü devatãrthaü paràtparam // RKV_195.4 // devatãrthasamaü nàsti tãrtham atra paratra ca / yatpràpya manujastapyenna kadàcid yudhiùñhira // RKV_195.5 // devairuktàni tãrthàni yo 'tra snànaü samàcaret / devatãrthe sa sarvatra snàto bhavati mànavaþ // RKV_195.6 // evamastviti tairuktà devà çùigaõà api / saütuùñàþ ÷rã÷amabhyarcya svaü svaü sthànaü tu bhejire // RKV_195.7 // såryagrahe 'tra vai kùetre snàtvà yatphalama÷nute / snàtvà ÷rã÷aü samabhyarcya samupoùya yathàvidhi // RKV_195.8 // yaddadàti hiraõyàni dànàni vidhivannçpa / tadanantaphalaü sarvaü såryasya grahaõe yathà // RKV_195.9 // bhåmidànaü dhenudànaü svarõadànamanantakam / vajradànamanantaü ca phalaü pràha ÷atakratuþ // RKV_195.10 // somo vai vastradànena mauktikànàü ca bhàrgavaþ / suvarõasya ravirdànaü dharmaràjo hyanantakam // RKV_195.11 // devatãrthe tu yaddànaü ÷raddhàyuktena dãyate / tadanantaphalaü pràha bçhaspatirudàradhãþ // RKV_195.12 // devatãrthe bhçgukùetre sarvatãrthàdhika nçpa / devatãrthe naraþ snàtvà ÷rãpatiü yo 'nupa÷yati // RKV_195.13 // somagrahe kula÷ataü sa samuddhçtya nàkabhàk / dànàni dvijamukhyebhyo devatãrthe naràdhipa // RKV_195.14 // yairdattàni narairbhogabhàginaþ pretya ceha te / devatãrthe viprabhojyaü harim uddi÷ya ya÷caret // RKV_195.15 // sa sarvàhlàdamàpnoti svargaloke yudhiùñhira / devatãrthe naro nàrã snàtvà niyatamànasau // RKV_195.16 // upoùyaikàda÷ãü bhaktyà påjayed yaþ ÷riyaþ patim / ràtrau jàgaraõaü kçtvà ghçtenodbodhya dãpakam // RKV_195.17 // dvàda÷yàü pràtarutthàya tathà vai narmadàjale / vipradàmpatyam abhyarcya vidhivatkurunandana // RKV_195.18 // vastràbharaõatàmbålapuùpadhåpavilepanaiþ / akùaye viùõuloke 'sau modate caritavrataþ // RKV_195.19 // yaþ sadaikàda÷ãtithau snàtvopoùyàrcayeddharim / ràtrau jàgaraõaü kuryàd veda÷àstravidhànataþ // RKV_195.20 // dharmaràjakçtàü pàpàü na sa pa÷yati yàtanàm / pa¤caràtravidhànena ÷rãpatiü yo 'rcayiùyati // RKV_195.21 // dãkùàmavàpya vidhivadvaiùõavãü pàpanà÷inãm / svargamokùapradàü puõyàü bhogadàü vittadàmatha // RKV_195.22 // ràjyadàü và mahàbhàga putradàü bhàgyadàm atha / sukalatrapradàü vàpi viùõor bhaktipradàm iti // RKV_195.23 // tariùyati bhavàmbhodhiü sa naraþ kurunandana / yo 'rcayiùyati tatraiva devatãrthe ÷riyaþ patim // RKV_195.24 // vi÷varåpamatho samyaïmåla÷rãpatimeva và / nàràyaõagiriü vàpi gçhe vaikàda÷ãtithau // RKV_195.25 // bhaktimà¤chraddhayà yuktaþ kùãraistãrthodakairapi / susåkùmair ahatair vastrair mahàkau÷eyakair nçpa // RKV_195.26 // vicitrair netrajair vàpi dhåpairagurucandanaiþ / guggulair ghçtami÷rai÷ca naivedyair vividhair api // RKV_195.27 // pàyasàdyair manuùyendra payasà và yudhiùñhira / piùñadãpaiþ suvimalair vardhamànair manoharaiþ // RKV_195.28 // påjayitvà naro yàti yathà tacchçõu bhàrata / ÷aïkhã cakrã gadã padmã bhåtvàsau garuóadhvajaþ // RKV_195.29 // devalokàn atikramya viùõulokaü prapadyate / yastu vai parayà bhaktyà ÷rãpateþ pàdapaïkajam // RKV_195.30 // caturdhàdhiùñhitaü pa÷yecchriyaü trailokyamàtaram / nçtyagãtavinodena mucyate pàtakardhruvam // RKV_195.31 // nãràjane tu devasya pràtarmadhye dine tathà / sàyaü ca niyato nityaü yaþ pa÷yet påjayeddharim // RKV_195.32 // sa tãrtvà hyàpadaü durgàü naivàrtiü samavàpnuyàt / àyuþ÷rãvardhanaü puüsàü cakùuùàm api pårakam // RKV_195.33 // upapàpaharaü caiva sadà nãràjanaü hareþ / tadà nãràjanàkàle yo hareþ pañhati stavam // RKV_195.34 // sa dhanyo devadevasya prasannenàntaràtmanà / harer nãràjanà÷eùaü pàõibhyàü yaþ prayacchati // RKV_195.35 // saügçhya cakùuùã tena yojayen màrjayanmukham / timiràdãnakùirogàn nà÷ayed dãptimanmukham // RKV_195.36 // bhavaty a÷eùaduùñànàü nà÷àyàlaü narottama / dãpaprajvalanaü yasya nityamagre ÷riyaþ pateþ // RKV_195.37 // snàtvà revàjale puõye pradadyàdadhikaü vratã / saptadvãpavatã tena sasàgaravanàpagà // RKV_195.38 // pradakùiõãkçtà syàdvai dharaõã ÷aïkaro 'bravãt / idaü yaþ pañhyamànaü tu ÷çõuyàt pañhate 'pi và // RKV_195.39 // smaraõaü so 'tasamaye vipàpmà pràpnuyàddhareþ / idaü ya÷asyamàyuùyaü svargyaü pitçguõapriyam // RKV_195.40 // màhàtmyaü ÷ràvayed viprà¤chrãpateþ ÷ràddhakarmaõi / ghçtena madhunà tena tarpitàþ syuþ pitàmahàþ // RKV_195.41 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãpatimàhàtmyavarõanaü nàma pa¤canavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 196 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacched dharàdhã÷a haüsatãrthamanuttamam / yatra haüsastapastaptvà brahmavàhanatàü gataþ // RKV_196.1 // haüsatãrthe naraþ snàtvà dànaü dattvà ca kà¤canam / sarvapàpavinirmukto brahmalokaü sa gacchati // RKV_196.2 // haüsayuktena yànena taruõàdityavarcasà / sarvakàmasamçddhena sevyamàno 'psarogaõaiþ // RKV_196.3 // tatra bhuktvà yathàkàmaü sarvàn bhogàn yathepsitàn / jàtismaro hi jàyeta punarmànuùyam àgataþ // RKV_196.4 // saünyàsena tyajed dehaü mokùam àpnoti bhàrata // RKV_196.5 // etatte kathitaü pàrtha haüsatãrthasya yatphalam / sarvapàpaharaü puõyaü sarvaduþkhavinà÷anam // RKV_196.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe haüsatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaõõavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 197 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü gacchet såryatãrtham anuttamam / målasthànamiti khyàtaü padmajasthàpitaü ÷ubham // RKV_197.1 // måla÷rãpatinà devã proktà sthàpaya bhàskaram / ÷rutvà devoditaü devã sthàpayàmàsa bhàskaram // RKV_197.2 // procyate narmadàtãre målasthànàkhyabhàskaraþ // RKV_197.3 // tatra tãrthe naro yastu snàtvà niyatamànasaþ / saütarpya pitçdevàü÷ca piõóena salilena ca // RKV_197.4 // målasthànaü tataþ pa÷yet sa gacchet paramàü gatim / guhyàdguhyatarastatra vi÷eùastu ÷ruto mayà // RKV_197.5 // samàgame munãnàü tu ÷aïkaràccha÷i÷ekharàt / sadà vai ÷uklasaptamyàü målamàdityavàsaraþ // RKV_197.6 // tadà revàjalaü gatvà snàtvà saütarpya devatàþ / pitþü÷ca bharata÷reùñha dattvà dànaü sva÷aktitaþ // RKV_197.7 // karavãrais tato gatvà raktacandanavàriõà / saüsthàpya bhàskaraü bhaktyà sampåjya ca yathàvidhi // RKV_197.8 // tataþ sàgurukair dhåpaiþ kundarai÷ca vi÷eùataþ / dhåpayed devadeve÷aü dãpàn bodhya di÷o da÷a // RKV_197.9 // upoùya jàgaraü kuryàdgãtavàdyaü vi÷eùataþ / evaü kçte mahãpàla na bhaved ugraduþkhabhàk // RKV_197.10 // såryaloke vaset tàvad yàvat kalpa÷atatrayam / gandharvair apsarobhi÷ca sevyamàno nçpottama // RKV_197.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe målasthànatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptanavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 198 màrkaõóeya uvàca: tato gacchenmahãpàla bhadrakàlãtisaïgamam / ÷ålatãrthamiti khyàtaü svayaü devena nirmitam // RKV_198.1 // pa¤càyatanamadhye tu tiùñhate parame÷varaþ / ÷ålapàõirmahàdevaþ sarvadevatapåjitaþ // RKV_198.2 // sa saïgamo nçpa÷reùñha nityaü devairniùevitaþ / dar÷anàttasya tãrthasya snànadànàdvi÷eùataþ // RKV_198.3 // daurbhàgyaü durnimittaü ca hyabhi÷àpo nçpagrahaþ / yadanyadduùkçtaü karma na÷yate ÷aïkaro 'bravãt // RKV_198.4 // yudhiùñhira uvàca: kathaü ÷åle÷varã devã kathaü ÷åle÷varo haraþ / prathito narmadàtãre etadvistarato vada // RKV_198.5 // màrkaõóeya uvàca: babhåva bràhmaõaþ ka÷cinmàõóavya iti vi÷rutaþ / vçttimànsarvadharmaj¤aþ satye tapasi ca sthitaþ // RKV_198.6 // a÷okà÷ramamadhyastho vçkùamåle mahàtapàþ / årdhvabàhurmahàtejàstasthau maunavratànvitaþ // RKV_198.7 // tasya kàlena mahatà tãvre tapasi vartataþ / tamà÷ramamanupràptà dasyavo loptrahàriõaþ // RKV_198.8 // anusarpyamàõà bahubhiþ puruùair bharatarùabha / te tasyàvasathe loptraü nyadadhuþ kurunandana // RKV_198.9 // nidhàya ca tadà lãnàstatraivà÷ramamaõóale / teùu lãneùvatho ÷ãghraü tatas tadrakùiõàü balam // RKV_198.10 // àjagàma tato 'pa÷yaüstam çùiü taskarànugàþ / tamapçcchaüstadà vçttaü rakùiõastaü tapodhanam // RKV_198.11 // vada kena pathà yàtà dasyavo dvijasattama / tena gacchàmahe brahman yathà ÷ãghrataraü vayam // RKV_198.12 // tathà tu vacanaü teùàü bruvatàü sa tapodhanaþ / na kiücid vacanaü ràjannavadatsàdhvasàdhu và // RKV_198.13 // tataste ràjapuruùà vicinvantastamà÷ramam / saüyamyainaü tato ràj¤e sarvàn dasyån nyavedayan // RKV_198.14 // taü ràjà sahitai÷ corair anva÷àd vadhyatàm iti / sambadhya taü ca tair ràja¤chåle proto mahàtapàþ // RKV_198.15 // tataste ÷ålamàropya taü muniü rakùiõastadà / pratijagmur mahãpàla dhanànyàdàya tànyatha // RKV_198.16 // ÷ålasthaþ sa tu dharmàtmà kàlena mahatà tadà / dhyàyandevaü triloke÷aü ÷aïkaraü tamumàpatim // RKV_198.17 // bahukàlaü mahe÷ànaü manasàdhyàya saüsthitaþ / niràhàro 'pi viprarùirmaraõaü nàbhyapadyata // RKV_198.18 // dhàrayàmàsa vipràõàm çùabhaþ sa hçdà harim / ÷ålàgre tapyamànena tapastena kçtaü tadà // RKV_198.19 // santàpaü paramaü jagmuþ ÷rutvaitan munayo 'khilàþ / te ràtrau ÷akunà bhåtvà saünyavartanta bhàrata // RKV_198.20 // dar÷ayanto muneþ ÷aktiü tamapçcchan dvijottamam / ÷rotum icchàma te brahman kiü pàpaü kçtavànasi // RKV_198.21 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tataþ sa muni÷àrdålas tàn uvàca tapodhanàn / doùataþ kiü gamiùyàmi na hi me 'nyo paràdhyati // RKV_198.22 // evamuktvà tataþ sarvàn àcacakùe tato muniþ / munaya÷ca tato ràj¤e dvitãye 'hni nyavedayan // RKV_198.23 // ràjà tu tamçùiü ÷rutvà niùkràntaþ saha bandhubhiþ / prasàdayàmàsa tadà ÷ålastham çùisattamam // RKV_198.24 // ràjovàca: yanmayà 'pakçtaü tàta tavàj¤ànava÷àdbahu / prasàdaye tvàü tatràhaü na me tvaü kroddhum arhasi // RKV_198.25 // evamuktas tato ràj¤à prasàdam akaron muniþ / kçtaprasàdaü ràjà taü tataþ samavatàrayat // RKV_198.26 // avatãryamàõastu muniþ ÷åle màüsatvam àgate / atisaüpãóito vipraþ ÷aïkaraü manasàgamat // RKV_198.27 // saüdhyàtaþ ÷aïkaras tena bahukàlopavàsataþ / pràdurbhåto mahàdevaþ ÷ålaü tasya tathàchinat // RKV_198.28 // ÷ålamålasthitaþ ÷ambhustuùñaþ pràha punaþpunaþ / bråhi kiü kriyatàü vipra sattvasthànaparàyaõa // RKV_198.29 // adeyamapi dàsyàmi tuùño 'smyadyomayà saha / kiü tu satyavatàü loke siddhirna syàcca bhåyasã // RKV_198.30 // svakarmaõo 'nuråpaü hi phalaü bhu¤janti jantavaþ / ÷ubhena karmaõà bhåtirduþkhaü syàt pàtakena tu // RKV_198.31 // bahubhedaprabhinnaü tu manuùyeùu vipacyate / keùàü daridrabhàvena keùàü dhanavipattijam // RKV_198.32 // santatyabhàvajaü keùàü keùàücit tadviparyayaþ / tathà durvçttitasteùàü phalamàvirbhaven nçõàm // RKV_198.33 // keùàücitputramaraõe viyogàt priyamitrayoþ / ràjacauràgnitaþ keùàü duþkhaü syàddaivanirmitam // RKV_198.34 // taccharãre tu keùàücitkarmaõà sampradç÷yate / jarà÷ca vividhàþ keùàü dç÷yante vyàdhayas tathà // RKV_198.35 // dç÷yante càbhi÷àpà÷ca pårvakarmànusaücitàþ / kaùñàþ kaùñataràvasthà gatàþ kecid anàgasaþ // RKV_198.36 // pårvakarmavipàkena dharmeõa tapasi sthitàþ / dàntàþ svadàraniratà bhåridàþ paripåjakàþ // RKV_198.37 // hrãmanto nayasaüyuktà anye bahuguõair yutàþ / durgamàmàpadaü pràpya nijakarmasamudbhavàm // RKV_198.38 // na saüjvaranti ye martyà dharmanindàü na kurvate / idameva tapo matvà kùipanti suvicetasaþ // RKV_198.39 // hà bhràtarmàtaþ putreti kaùñeùu na vadanti ye / smaranti màü mahe÷ànamathavà puùkarekùaõam // RKV_198.40 // duùkçtaü pårvajaü bhoktuü dhruvaü tadupa÷àmyati // RKV_198.41 // dinàni yàvanti vasetsa kaùñe yathàkçtaü cintayad devamã÷am / tàvanti saumyàni kçtàni tena bhavanti vipra ÷rutinodanaiùà // RKV_198.42 // yasmàttvayà kaùñagatena nityaü smçta÷càhaü manasà påjita÷ca / gaurãsahàyastena ihàgato 'smi bråhyadya kçtyaü kriyatàü kiü nu vipra // RKV_198.43 // màõóavya uvàca: tuùño yadyumayà sàrdhaü varado yadi ÷aïkara / tadà me ÷ålasaüsthasya saü÷ayaü paramaü vada // RKV_198.44 // na rujà mama kàpi syàcchålasaüprotite 'gake / amçtasràvi tacchålaü prabhàvàt kasya ÷aüsa me // RKV_198.45 // ÷rã÷ålapàõir uvàca: ÷ålasthena tvayà vipra manasà cintito 'smi yat / anayànàü nihantàhaü duþkhànàü vinibarhaõaþ // RKV_198.46 // dhyàtamàtro hyahaü vipra pàtàle vàpi saüsthitaþ / ÷ålamåle tvahaü ÷ambhuragre devã svayaü sthità / jaganmàtàmbikà devã tvàmçtenànvapårayat // RKV_198.47 // màõóavya uvàca: pårvameva sthito yasmàcchålaü vyàpyomayà saha / prasàdapravaõo mahyamidànãü cànayà saha // RKV_198.48 // yasyàþ saüsmaraõàd eva daurbhàgyaü pralayaü vrajet / na daurbhàgyàt paraü loke duþkhàdduþkhataraü kila // RKV_198.49 // kilaivaü ÷råyate gàthà puràõeùu surottama / trailokyaü dahatas tubhyaü saubhàgyamekatàü gatam // RKV_198.50 // viùõorvakùaþsthalaü pràpya tatsthitaü ceti naþ ÷rutam / pãtaü tadvakùasastrastadakùeõa parameùñhinà // RKV_198.51 // tasmàt satãti saüjaj¤a iyamindãvarekùaõà / yajatastasya deve÷a tava mànàvakhaõóanàt // RKV_198.52 // juhàvàgnau tu sà devã hyàtmànaü pràõasaüj¤ikam / àtmànaü bhasmasàtkçtvà pràleyàdrestataþ sutà // RKV_198.53 // menakàyàü prabho jàtà sàmprataü yà hyumàbhidhà / anàdinidhanà devã hyapratarkyà sure÷vara // RKV_198.54 // yadi tuùño 'si deve÷a hyumà me varadà yadi / ubhàvapyatra vai sthàne sthitau ÷ålàgramålayoþ // RKV_198.55 // avatàro yatra tatra saüsthitiü vai tataþ kuru // RKV_198.56 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tenaivamukte sahasà kçtvà bhåmaõóalaü dvidhà / niþsçtau ÷ålamålàgràlliïgàrcàpratiråpiõau // RKV_198.57 // pradyotayaddi÷aþ sarvà liïgaü måle pradç÷yate / vàmataþ pratimà devã tadà ÷åle÷varã sthità // RKV_198.58 // vilobhayantã ca jagadbhàti pårayatã di÷aþ / dçùñvà kçtà¤jalipuñaþ stutiü cakre dvijottamaþ // RKV_198.59 // màõóavya uvàca: tvamasya jagato màtà jagatsaubhàgyadevatà / na tvayà rahitaü kiücid brahmàõóe 'sti varànane // RKV_198.60 // prasàdaü kuru dharmaj¤e mama tvàj¤aptum arhasi / ãdç÷enaiva råpeõa keùu sthàneùu tiùñhasi / prasàdapravaõà bhåtvà vada tàni mahe÷vari // RKV_198.61 // ÷rãdevyuvàca: sarvagà sarvabhåteùu draùñavyà sarvato bhuvi / sarvalokeùu yatkiücidvihitaü na mayà vinà // RKV_198.62 // tathàpi yeùu sthàneùu draùñavyà siddhim ãpsubhiþ / smartavyà bhåtikàmena tàni vakùyàmi tattvataþ // RKV_198.63 // vàràõasyàü vi÷àlàkùã naimiùe liïgadhàriõã / prayàge lalità devã kàmukà gandhamàdane // RKV_198.64 // mànase kumudà nàma vi÷vakàyà tathà 'pare / gomante gomatã nàma mandare kàmacàriõã // RKV_198.65 // madotkañà caitrarathe hayantã hàstine pure / kànyakubje sthità gaurã rambhà hyamalaparvate // RKV_198.66 // ekàmrake kãrtimatã vi÷vàü vi÷ve÷vare viduþ / puùkare puruhåtà ca kedàre màrgadàyinã // RKV_198.67 // nandà himavataþ prasthe gokarõe bhadrakarõikà / sthàne÷vare bhavànã tu bilvake bilvapattrikà // RKV_198.68 // ÷rã÷aile màdhavã nàma bhadre bhadre÷varãti ca / jayà varàha÷aile tu kamalà kamalàlaye // RKV_198.69 // rudrakoñyàü tu kalyàõã kàlã kàla¤jare tathà / mahàliïge tu kapilà màkoñe mukuñe÷varã // RKV_198.70 // ÷àligràme mahàdevã ÷ivaliïge jalapriyà / màyàpuryàü kumàrã tu saütàne lalità tathà // RKV_198.71 // utpalàkùã sahasràkùe hiraõyàkùe mahotpalà / gayàyàü vimalà nàma maïgalà puruùottame // RKV_198.72 // vipà÷àyàmamoghàkùã pàñalà puõóravardhane / nàràyaõã supàr÷ve tu trikåñe bhadrasundarã // RKV_198.73 // vipule vipulà nàma kalyàõã malayàcale / koñavã koñitãrtheùu sugandhà gandhamàdane // RKV_198.74 // godà÷rame trisandhyà tu gaïgàdvàre ratipriyà / ÷ivacaõóe sabhànandà nandinã devikàtañe // RKV_198.75 // rukmiõã dvàravatyàü tu ràdhà vçndàvane vane / devakã mathuràyàü tu pàtàle parame÷varã // RKV_198.76 // citrakåñe tathà sãtà vindhye vindhyanivàsinã / sahyàdràvekavãrà tu hari÷candre tu caõóikà // RKV_198.77 // ramaõà ràmatãrthe tu yamunàyàü mçgàvatã / karavãre mahàlakùmã råpàdevã vinàyake // RKV_198.78 // àrogyà vaidyanàthe tu mahàkàle mahe÷varã / abhayetyuùõatãrthe tu mçgã và vindhyakandare // RKV_198.79 // màõóavye màõóukã nàma svàhà màhe÷vare pure / chàgaliïge pracaõóà tu caõóikàmarakaõñake // RKV_198.80 // some÷vare varàrohà prabhàse puùkaràvatã / vedamàtà sarasvatyàü pàrà pàràtañe mune // RKV_198.81 // mahàlaye mahàbhàgà payoùõyàü piïgale÷varã / siühikà kçta÷auce tu kartike caiva ÷àükarã // RKV_198.82 // utpalàvartake lolà subhadrà ÷oõasaïgame / matà siddhavañe lakùmãs taraügà bhàratà÷rame // RKV_198.83 // jàlandhare vi÷vamukhã tàrà kiùkindhaparvate / devadàruvane puùñirmedhà kà÷mãramaõóale // RKV_198.84 // bhãmàdevã himàdrau tu puùñirvastre÷vare tathà / kapàlamocane ÷uddhirmàtà kàyàvarohaõe // RKV_198.85 // ÷aïkhoddhàre dhvanirnàma dhçtiþ piõóàrake tathà / kàlà tu candrabhàgàyàmacchode ÷aktidhàriõã // RKV_198.86 // veõàyàmamçtà nàma badaryàmurva÷ã tathà / oùadhã cottarakurau ku÷advãpe ku÷odakà // RKV_198.87 // manmathà hemakåñe tu kumude satyavàdinã / a÷vatthe vandinãkà tu nidhirvai÷ravaõàlaye // RKV_198.88 // gàyatrã vedavadane pàrvatã ÷ivasannidhau / devaloke tathendràõã brahmàsye tu sarasvatã // RKV_198.89 // såryabimbe prabhà nàma màtþõàü vaiùõavã matà / arundhatã satãnàü tu ràmàsu ca tilottamà // RKV_198.90 // citre brahmakalà nàma ÷aktiþ sarva÷arãriõàm / ÷åle÷varã bhçgukùetre bhçgau saubhàgyasundarã // RKV_198.91 // etadudde÷ataþ proktaü nàmàùña÷atamuttamam / aùñottaraü ca tãrthànàü ÷atametad udàhçtam // RKV_198.92 // idameva paraü vipra sarveùàü tu bhaviùyati / pañhatyaùñottara÷ataü nàmnàü yaþ ÷ivasannidhau // RKV_198.93 // sa mucyate naraþ pàpaiþ pràpnoti striyamãpsitàm / snàtvà nàrã tçtãyàyàü màü samabhyarcya bhaktitaþ // RKV_198.94 // na sà syàdduþkhinã jàtu matprabhàvànnarottama / nityaü maddar÷ane nàrã niyatàyà bhaviùyati // RKV_198.95 // patiputrakçtaü duþkhaü na sà pràpsyati karhicit / madàlaye tu yà nàrã tulàpuruùasaüj¤itam // RKV_198.96 // sampåjya maõóayed devàüllokapàlàü÷ca sàgnikàn / sapatnãkàndvijànpåjya vàsobhir bhåùaõais tathà // RKV_198.97 // bhåtebhyas tu baliü dadyàdçtvigbhiþ saha de÷ikaþ / tataþ pradakùiõãkçtya tulàmityabhimantrayet // RKV_198.98 // ÷uciraktàmbaro và syàd gçhãtvà kusumà¤jalim / namaste sarvadevànàü ÷aktistvaü paramà sthità // RKV_198.99 // sàkùibhåtà jagaddhàtrã nirmità vi÷vayoninà / tvaü tule sarvabhåtànàü pramàõamiha kãrtità // RKV_198.100 // karàbhyàü baddhamuùñibhyàmàste pa÷yannumàmukham / tato 'pare tulàbhàgenyaseyur dvijapuügavàþ // RKV_198.101 // dravyamaùñavidhaü tatra hyàtmavittànusàrataþ / manda÷abhåte viprendra pçthivyàü yadadhiùñhitam // RKV_198.102 // suvarõaü caiva niùpàvàüstathà ràjikusumbhakam / tçõaràjendulavaõaü kuïkumaü tu tathàùñamam // RKV_198.103 // eùàmekatamaü kuryàd yathà vittànusàrataþ / sàmyàdabhyadhikaü yàvat kà¤canàdi bhaveddvija // RKV_198.104 // tàvattiùñhennaro nàrã pa÷càdidamudãrayet / namo namaste lalite tulàpuruùasaüj¤ite // RKV_198.105 // tvamume tàrayasvàsmànasmàtsaüsàrakardamàt / tato 'vatãrya murave pårvamarddhaü nivedayet // RKV_198.106 // çtvigbhyo 'paramarddhaü ca dadyàdudakapårvakam / tebhyo labdhà tato 'nuj¤àü dadyàd anyeùu càrthiùu // RKV_198.107 // sapatnãkaü guruü raktavàsasã paridhàpayet / anyàü÷ca çtvijaþ ÷aktyà guruü keyårakaïkaõaiþ // RKV_198.108 // ÷uklàü gàü kùãriõãü dadyàllalità prãyatàmiti / anena vidhinà yà tu kuryànnàrã mamàlaye // RKV_198.109 // mattulyà sà bhavedràj¤àü tejasà ÷rãrivàmalà / sàvitrãva ca saundarye janmàni da÷a pa¤ca ca // RKV_198.110 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: evaü ni÷amya vacanaü gauryà dvijavarottamaþ / namaskçtya jagàmà÷u dharmaràja nive÷anam // RKV_198.111 // tadà prabhçti tattãrthaü khyàtaü ÷åle÷varãti ca / tasmiüstãrthe tu yaþ snàtvà tarpayetpitçdevatàþ // RKV_198.112 // bràhmaõàn annavàsobhiþ piõóaiþ pitçpitàmahàn / bhaktopahàrairdeve÷amumayà saha ÷aïkaraü // RKV_198.113 // dhåpagugguladànai÷ca dãpadànaiþ subodhitaiþ / sarvapàpavinirmuktaþ sa gacchecchivasannidhim // RKV_198.114 // tasmiüstãrthe tu yaþ ka÷cid abhiyukto nare÷vara / ambhi÷àpi tathà snàtastridinaü mucyate naraþ // RKV_198.115 // kçùõapakùe caturda÷yàü ràtrau jàgarti yo naraþ / upavàsaparaþ ÷uddhaþ ÷ivaü sampåjayennaraþ / pramucya pàpasaümohaü rudralokaü sa gacchati // RKV_198.116 // trinetra÷ca caturbàhuþ sàkùàdrudro 'paraþ / krãóate devakanyàbhiryàvaccandràrkatàrakam // RKV_198.117 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷åle÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñanavatyuttara÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 199 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü ràjannà÷vinaü tãrthamuttamam / kàmikaü sarvatãrthànàü pràõinàü siddhidàyakam // RKV_199.1 // tatra tãrthe '÷vinau devau suråpau bhiùajàü varau / tapaþ kçtvà suvipulaü saüjàtau yaj¤abhàginau // RKV_199.2 // saümatau sarvadevànàmàdityatanayàvubhau / nàsatyau sattvaü pannau sarvaduþkhaghnasattamau // RKV_199.3 // yudhiùñhira uvàca: àdityasya sutau tàta nàsatyau yena hetunà / saüjàtau ÷rotum icchàmi nirõayaü paramaü dvija // RKV_199.4 // màrkaõóeya uvàca: puràõe bhàskare tàta etadvistarato mayà / saü÷rutaü devadevasya màrtaõóasya mahàtmanaþ // RKV_199.5 // tatte saükùepataþ sarvaü bhaktiyuktasya bhàrata / kathayàmi na sandeho vçddhabhàvena kar÷itaþ // RKV_199.6 // atitejoraverdçùñvà ràj¤ã devã narottama / cacàra merukàntàre vaóavà tapa ulbaõam // RKV_199.7 // tataþ katipayàhasya kàlasya bhagavànraviþ / dçùñvà tu råpamutsçjya paramaü teja ujjvalam // RKV_199.8 // manobhavava÷ãbhåto hayo bhåtvà laghukramaþ / visphurantã yathàpràõaü dhàvamànà itastataþ // RKV_199.9 // heùamàõaþ svareõàsau maithunàyopacakrame / sammukhã tu tato devã nivçttà laghuvikramà // RKV_199.10 // yathà tathà nàsikàyàü praviùñaü bãjamuttamam / tato nàsàgate bãje saüjàto garbha uttamaþ // RKV_199.11 // jàtau yataþ sutau pàrtha nàsatyau vi÷rutau tataþ / susamau suvibhaktàïgau bimbàdbimbamivodyatau // RKV_199.12 // adhikau sarvadevànàü råpai÷ caryasamanvitau / narmadàtañamà÷ritya bhçgukacche gatàvubhau / paràü siddhimanupràptau tapaþ kçtvà sudu÷caram // RKV_199.13 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà tarpayet pitçdevatàþ / suråpaþ subhagaþ pàrtha jàyate yatra tatra ca // RKV_199.14 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe à÷vinatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 200 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü pàrtha sàvitrãtãrthamuttamam / yatra siddhà mahàbhàgà sàvitrã vedamàtçkà // RKV_200.1 // yudhiùñhira uvàca: sàvitrã kà dvija÷reùñha kathaü vàràdhyate budhaiþ / prasannà và varaü kaü ca dadàti kathayasva me // RKV_200.2 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: padmà padmàsanasthenàdhiùñhità padmayoginã / sàvitratejaþsadç÷ã sàvitrã tena cocyate // RKV_200.3 // padmànanà padmavarõà padmapatranibhekùaõà / dhyàtavyà bràhmaõairnityaü kùatravai÷yair yathàvidhi // RKV_200.4 // brahmahatyàbhayàtsà hi na tu ÷ådraiþ kadàcana / uccàraõàd dhàraõàd và narake patati dhruvam // RKV_200.5 // vedoccàraõamàtreõa kùatriyair dharmapàlakaiþ / jihvàchedo 'sya kartavyaþ ÷ådrasyeti vini÷cayaþ // RKV_200.6 // bàlà bàlendusadç÷ã raktavastrànulepanà / uùaþkàle tu dhyàtavyà sandhyà sandhàna uttame // RKV_200.7 // uttuïgapãvarakucà sumukhã ÷ubhadar÷anà / sarvàbharaõasampannà ÷vetamàlyànulepanà // RKV_200.8 // ÷vetavastraparicchannà ÷vetayaj¤opavãtinã / madhyàhnasandhyà dhyàtavyà taruõà bhuktimuktidà // RKV_200.9 // pradoùe tu punaþ pàrtha ÷vetà pàõóuramårdhajà / sumçtà tu durgakàntàre màtçvatparirakùati // RKV_200.10 // vi÷eùeõa tu ràjendra sàvitrãtãrthamuttamam / snàtvàcamya vidhànena manovàkkàyakarmabhiþ // RKV_200.11 // pràõàyàmair dahed doùàn saptajanmàrjitànbahån / àpohiùñheti mantreõa prokùayedàtmanastanum // RKV_200.12 // navaùañ ca tathà tisrastatra tãrthe nçpottama / àpohiùñheti triràvçtya pratigràhair na lipyate // RKV_200.13 // aghamarùaõaü tryçcaü toyaü yathàvedam athàpi và / upapàpair na lipyeta padmapatramivàmbhasà // RKV_200.14 // tryàpaü hi kurute vipra ullekhatrayam àcaret / caturthaü kàrayed yas tu brahmahatyàü vyapohati // RKV_200.15 // drupadàkhya÷ca yo mantro vede vàjasaneyake / antarjale sakçjjaptaþ sarvapàpakùayaükaraþ // RKV_200.16 // udutyam iti mantreõa påjayitvà divàkaram / gàyatrãü ca japed devãü pavitràü vedamàtaram // RKV_200.17 // gàyatrãü tu japed devãü yaþ sandhyànantaraü dvijaþ / sarvapàpavinirmukto brahmalokaü sa gacchati // RKV_200.18 // da÷abhirjanmabhirlabdhaü ÷atena tu puràkçtam / triyugaü tu sahasreõa gàyatrã hanti kilbiùam // RKV_200.19 // gàyatrãsàramàtro 'pi varaü vipraþ suyantritaþ / nàyantrita÷caturvedã sarvà÷ã sarvavikrayã // RKV_200.20 // sandhyàhãno '÷ucir nityamanarhaþ sarvakarmasu / yadanyat kurute kiücinna tasya phalabhàg bhavet // RKV_200.21 // sandhyàü nopàsate yastu bràhmaõo mandabuddhimàn / sa jãvanneva ÷ådraþ syàn mçtaþ ÷và samprajàyate // RKV_200.22 // sàvitrãtãrthamàsàdya sàvitrãü yo japeddvijaþ / traividyaü tu phalaü tasya jàyate nàtra saü÷ayaþ // RKV_200.23 // pitþnuddi÷ya yaþ snàtvà piõóanirvapaõaü nçpa / kurute dvàda÷àbdàni tçpyanti tatpitàmahàþ // RKV_200.24 // sàvitrãtãrthamàsàdya yaþ kuryàt pràõasaükùayam / brahmalokaü vaset tàvad yàvad àbhåtasamplavam // RKV_200.25 // pårõe caiva tataþ kàla iha mànuùyatàü gataþ / caturvedo dvijo ràja¤jàyate vimale kule // RKV_200.26 // dhanadhànyacayopetaþ putrapautrasamanvitaþ / vyàdhi÷okavinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_200.27 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe sàvitrãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 201 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchen mahãpàla devatãrthamanuttamam / yatra siddhà mahàbhàgà devàþ sendrà yudhiùñhira // RKV_201.1 // snànaü dànaü japo homaþ svàdhyàyo devatàrcanam / tatra tãrthaprabhàvena kçtamànantyama÷nute // RKV_201.2 // vi÷eùàdbhàdrapade tu kçùõapakùe trayoda÷ãm / pradhànaü sarvatãrthànàü devairadhyàsitaü purà // RKV_201.3 // snàtvà trayoda÷ãdine ÷ràddhaü kçtvà vidhànataþ / devaiþ saüsthàpitaü devaü sampåjya vçùabhadhvajam / sarvapàpavinirmukto rudralokamavàpnuyàt // RKV_201.4 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe devatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 202 màrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü cànyacchikhitãrthamanuttamam / pradhànaü sarvatãrthànàü pa¤càyatanamuttamam // RKV_202.1 // tatra tãrthe tapastaptvà ÷ikhàrthaü havyavàhanaþ / ÷ikhàü pràpya ÷ikhã bhåtvà ÷ikhàkhyaü sthàpaya¤chivam // RKV_202.2 // pratipacchuklapakùe yà bhavedà÷vayuje nçpa / tadà tãrthavare gatvà snàtvà vai narmadàjale // RKV_202.3 // devàn çùãn pitþü÷cànyàüs tarpayet tilavàriõà / hiraõyaü bràhmaõe dadyàt saütarpya ca hutà÷anam // RKV_202.4 // gandhamàlyais tathà dhåpais tataþ sampåjayecchivam / anena vidhinàbhyarcya ÷ikhitãrthe mahe÷varam // RKV_202.5 // vimànenàrkavarõena hyapsarogaõasaüvçtaþ / gãyamànastu gandharvair rudralokaü sa gacchati // RKV_202.6 // ÷atrukùayamavàpnoti tejasvã jàyate bhuvi // RKV_202.7 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷ikhitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 203 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gaccheddharàdhã÷a koñitãrthamanuttamam / yatra siddhà mahàbhàgàþ koñisaükhyà maharùayaþ // RKV_203.1 // tapaþ kçtvà suvipulamçùibhiþ sthàpitaþ ÷ivaþ / tathà koñã÷varã devã càmuõóà mahiùàrdinã // RKV_203.2 // kçùõapakùe caturda÷yàü màsi bhàdrapade nçpa / tãrthakoñãþ samàhåya munibhiþ sthàpitaþ ÷ivaþ // RKV_203.3 // tasyàü tithau ca hastarkùaü sarvapàpapraõà÷anam / tatra tãrthe tadà gatvà snànaü kçtvà samàhitaþ // RKV_203.4 // narakàd uddharaty à÷u puruùànekaviü÷atim / tilodakapradànena kimuta ÷ràddhado naraþ // RKV_203.5 // snànaü dànaü japo homaþ svàdhyàyo devatàrcanam / tasya tãrthasya yogena sarvaü koñiguõaü bhavet // RKV_203.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe koñitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma tryuttaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 204 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhçgutãrthaü tato gacchet tãrtharàjamanuttamam / paitàmahaü mahàpuõyaü sarvapàtakanà÷anam // RKV_204.1 // brahmaõà tatra tãrthe tu purà varùa÷atatrayam / àràdhanaü kçtaü ÷ambhoþ kasmiü÷cit kàraõàntare // RKV_204.2 // yudhiùñhira uvàca: kimarthaü muni÷àrdåla brahmà lokapitàmahaþ / àràdhayad devadevaü mahàbhaktyà mahe÷varam // RKV_204.3 // àràdhyaþ sarvabhåtànàü jagadbhartà jagadguruþ / ÷rotavyaü ÷rotum icchàmi mahadà÷caryamuttamam // RKV_204.4 // dharmaputravacaþ ÷rutvà màrkaõóeyo munã÷varaþ / kathayàmàsa tadvçttamitihàsaü puràtanam // RKV_204.5 // màrkaõóeya uvàca: svaputrikàmabhigantumicchanpårvaü pitàmahaþ / ÷aptastu devadevena kopàviùñena sattama // RKV_204.6 // vedàstava vina÷yanti j¤ànaü ca kamalàsana / apåjyaþ sarvalokànàü bhaviùyasi na saü÷ayaþ // RKV_204.7 // evaü datte tataþ ÷àpe brahmà khedàvçtastadà / revàyà uttare kåle snàtvà varùa÷atatrayam / toùayàmàsa deve÷aü tuùñaþ provàca ÷aïkaraþ // RKV_204.8 // påjyastvaü bhavità loke pràpte parvaõi parvaõi / ahamatra ca vatsyàmi devai÷ca pitçbhiþ saha // RKV_204.9 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tadàprabhçti tattãrthaü khyàtiü pràptaü pitàmahàt / sarvapàpaharaü puõyaü sarvatãrtheùvanuttamam // RKV_204.10 // tatra bhàdrapade màsi kçùõapakùe vi÷eùataþ / amàvàsyàü tu yaþ snàtvà tarpayetpitçdevatàþ // RKV_204.11 // piõóadànena caikena tilatoyena và nçpa / tçpyanti dvàda÷àbdàni pitaro nàtra saü÷ayaþ // RKV_204.12 // kanyàgate tu yastatra nityaü ÷ràddhaprado bhavet / avàpya tçptiü tatpårve valganti ca hasanti ca // RKV_204.13 // sarveùu pitçtãrtheùu ÷ràddhaü kçtvàsti yatphalam / tatphalaü samavàpnoti dar÷e tatra na saü÷ayaþ // RKV_204.14 // paitàmahe naraþ snàtvà påjayanpàrvatãpatim / mucyate nàtra sandehaþ pàtakai÷copapàtakaiþ // RKV_204.15 // tatra tãrthe mçtànàü tu naràõàü bhàvitàtmanàm / anivartikà gatã ràjanrudralokàdasaü÷ayam // RKV_204.16 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe paitàmahatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 205 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: gacchet tataþ kùoõinàtha tãrthaü parama÷obhanam / kurkurãnàma vikhyàtaü sarvapàpapraõà÷anam // RKV_205.1 // yaü yaü pràrthayate kàmaü pa÷uputradhanàdikam / taü taü dadàti deve÷ã kurkurã tãrthadevatà // RKV_205.2 // kùetrapàlo vasettatra óhauõóhe÷o nàma nàmataþ / tasya càràdhanaü kçtvà nàrã và puruùo 'pi và // RKV_205.3 // vandanàdapi ràjendra daurbhàgyaü nà÷amàpnuyàt / aputro labhate putramadhano dhanamuttamam // RKV_205.4 // nàrã narastathàpyevaü labhate kàmamuttamam / spar÷anàd dar÷anàt tasya tãrthasya vidhipårvakam // RKV_205.5 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe kurkurãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤càdhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ|| RKV adhyàya 206 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: gacchettataþ kùoõinàtha tãrthaü parama÷obhanam / sarvapàpaharaü puõyaü da÷akanyeti vi÷rutam / mahàdevakçtaü puõyaü sarvakàmaphalapradam // RKV_206.1 // tatra tãrthe mahàdevo da÷akanyà guõànvitàþ / brahmaõo varayàmàsa hyudvàhena yuyoja ha // RKV_206.2 // tadàprabhçti tattãrthaü da÷akanyeti vi÷rutam / sarvapàpaharaü puõyamakùayaü kãrtitaü phalam // RKV_206.3 // tatra tãrthe tu yaþ kanyàü dadàti samalaükçtàm / pràpnoti puruùo dattvà yathà÷aktyà svalaükçtàm // RKV_206.4 // tena dànotthapuõyena påtàtmàno naràdhipa / vasanti romasaükhyàni varùàõi ÷ivasannidhau // RKV_206.5 // tataþ kàlena mahatà tviha loke nare÷vara / mànuùyaü pràpya duùpràpyaü dhanakoñãpatirbhavet // RKV_206.6 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà snàtvà vipràya kà¤canam / samprayacchati ÷àntàya so 'tyantaü sukham a÷nute // RKV_206.7 // vàcikaü mànasaü vàpi karmajaü yatpurà kçtam / tatsarvaü vilayaü yàti svarõadànena bhàrata // RKV_206.8 // naro dattvà suvarõaü càpi vàlàgramàtrakam / tatra tãrthe divaü yàti mçto nàstyatra saü÷ayaþ // RKV_206.9 // tatra vidyàdharaiþ siddhairvimànavaramàsthitaþ / påjyamàno vaset tàvad yàvad àbhåtasamplavam // RKV_206.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe da÷akanyàtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóuttaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 207 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyàgre pàvanaü tãrthaü svarõabindviti vi÷rutam / yatra snàtvà divaü yànti mçtà÷ca na punarbhavam // RKV_207.1 // tatra tãrthe tu yaþ snàtvà datte vipràya kà¤canam / tena yattu phalaü proktaü tacchçõuùva mahãpate // RKV_207.2 // sarveùàm eva ratnànàü kà¤canaü ratnamuttamam / agnitejaþsamudbhåtaü tena tatparamaü bhuvi // RKV_207.3 // tenaiva dattà pçthivã sa÷ailavanakànanà / sapattanapurà sarvà kà¤canaü yaþ prayacchati // RKV_207.4 // mànasaü vàcikaü pàpaü karmaõà yatpurà kçtam / tatsarvaü na÷yati kùipraü svarõadànena bhàrata // RKV_207.5 // svarõadànaü tu yo dattvà hyapi vàlàgramàtrakam / tatra tãrthe mçto yàti divaü nàstyatra saü÷ayaþ // RKV_207.6 // tatra vidyàdharaiþ siddhair vimànavaramàsthitaþ / påjyamàno vasettàvadyàvadàbhåtasamplavam // RKV_207.7 // pårõe tatra tataþ kàle pràpya mànuùyamuttamam / suvarõakoñisahite gçhe vai jàyate dvijaþ // RKV_207.8 // sarvavyàdhivinirmuktaþ sarvalokeùu påjitaþ / jãvedvarùa÷ataü sàgraü ràjasaü satsu vi÷rutaþ // RKV_207.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe suvarõabindutãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptàdhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 208 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhåmipàla tato gacchettãrthaü parama÷obhanam / vikhyàtaü triùu lokeùu pitþõàm çõamocanam // RKV_208.1 // tatra snàtvà vidhànena saütarpya pitçdevatàþ / manuùya÷ca nçpa÷reùñha dànaü dattvànçõo bhavet // RKV_208.2 // icchanti pitaraþ sarve svàrthahetoþ sutaü yataþ / punnàmno narakàtputro 'smànayaü mocayiùyati // RKV_208.3 // piõóadànaü jalaü tàta çõamuttamamucyate / pitþõàü taddhi vai proktamçõaü daivamataþ param // RKV_208.4 // agnihotraü tathà yaj¤àþ pa÷ubandhàstatheùñayaþ / iti devarõaü proktaü ÷çõu mànuùyakaü tataþ // RKV_208.5 // bràhmaõeùu ca tãrtheùu devàyatanakarmasu / prati÷rutya dadettattadvyavahàraþ kçto yathà // RKV_208.6 // çõatrayamidaü proktaü putràõàü dharmanandana / satputràste tu ràjendra snàtà ya çõamocane // RKV_208.7 // çõatrayàdvimucyante hyaputràþ putriõastathà / tasmàttãrthavaraü pràpya putreõa niyatàtmanà / pitçbhyastarpaõaü kàryaü piõóadànaü vi÷eùataþ // RKV_208.8 // tatra tãrthe hutaü dattaü guravastoùità yadi / mçtànàü sapta janmàni phalamakùayama÷nute // RKV_208.9 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe çõamocanatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 209 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü pàrtha puùkalãtãrthamuttamam / tatra tãrthe naraþ snàtvà hya÷vamedhaphalaü labhet // RKV_209.1 // kùamànàthaü tato gacchet tãrthaü trailokyavi÷rutam / dànavagandharvairapsarobhi÷ca sevitam // RKV_209.2 // tatra tiùñhati deve÷aþ sàkùàdrudro mahe÷varaþ / bhàreõa mahatà jàto bhàrabhåtiriti smçtaþ // RKV_209.3 // yudhiùñhira uvàca: bhàrabhåtãti vikhyàtaü tãrthaü sarvaguõànvitam / ÷rotum icchàmi viprendra paraü kautåhalaü hi me // RKV_209.4 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: bhàrabhåtisamutpattiü ÷çõu pàõóavasattama / vistareõa yathà proktà purà devena ÷ambhunà // RKV_209.5 // àsãtkçtayuge vipro vedavedàïgapàragaþ / viùõu÷armeti vikhyàtaþ sarva÷àstràrthapàragaþ // RKV_209.6 // kùamà damo dayà dànaü satyaü ÷aucaü dhçtistathà / vidyà vij¤ànamàstikyaü sarvaü tasminpratiùñhitam // RKV_209.7 // ãdçgguõà hi ye viprà bhavanti nçpasattama / patitànnarake ghore tàrayanti pitþüs tu te // RKV_209.8 // indriyaü lolupà viprà ye bhavanti nçpottama / patanti narake ghore raurave pàpamohitàþ // RKV_209.9 // ye kùàntadàntàþ ÷rutipårõakarõà jitendriyàþ pràõivadhàn nivçttàþ / pratigrahe saükucitàgrahastàste bràhmaõàstàrayituü samarthàþ // RKV_209.10 // evaü guõagaõàkãrõo bràhmaõo narmadàtañe / vasate bràhmaõaiþ sàrdhaü ÷ilo¤chavçttijãvanaþ // RKV_209.11 // tàdç÷aü bràhmaõaü j¤àtvà devadevo mahe÷varaþ / dvijaråpadharo bhåtvà tasyà÷ramamagàtsvayam // RKV_209.12 // dçùñvà taü bràhmaõaiþ sàrdhamuccarantaü padakramam / abhivàdayate vipraü svàgatena ca påjitaþ // RKV_209.13 // provàca taü muhårtena bràhmaõo vismayànvitaþ / kimatha tadbaño bråhi kiü karomi tavepsitam // RKV_209.14 // bañuruvàca: vidyàrthinamanupràptaü viddhi màü dvijasattama / dadàsi yadi me vidyàü tataþ sthàsyàmi te gçhe // RKV_209.15 // bràhmaõa uvàca: sarveùàmeva vipràõàü baño tvaü gotra uttame / dànànàü paramaü dànaü kathaü vidyà ca dãyate // RKV_209.16 // guru÷u÷råùayà vidyà puùkalena dhanena và / athavà vidyayà vidyà bhavatãha phalapradà // RKV_209.17 // bañuruvàca: yathànye bàlakàþ snàtàþ ÷u÷råùanti hyaharni÷am / tathàhaü bañubhiþ sàrdhaü ÷u÷råùàmi na saü÷ayaþ // RKV_209.18 // tatheti coktvà viprendraþ pàñhayaüstaü dine dine / vartate saha ÷iùyaiþ sa ÷ilo¤chànupahàrayan // RKV_209.19 // tataþ katipayàhobhiþ prokto bañubhirã÷varaþ / pacanàdyaü baño karma kuru kramata àgatam // RKV_209.20 // tatheti cokto deve÷o bhàragràmam upàgataþ / dhyàtvà vanaspatãþ sarvà idaü vacanam abravãt // RKV_209.21 // yàvadàgacchate vipro bañubhiþ saha mandiram / adar÷anàbhiþ kartavyaü tàvadannaü susaüskçtam // RKV_209.22 // evamuktvà tu tàþ sarvà vi÷varåpo mahe÷varaþ / krãóanàrthaü gatastatra bañuveùadharaþ pçthak // RKV_209.23 // dçùñvà samàgataü tatra bañuveùadharaü pçthak / dhik tvàü ca paruùaü vàkyam åcus te girisannidhau // RKV_209.24 // kùutkùàmakaüñhàþ sarve ca gatvà tu kila mandiram / tvayà siddhena cànnena tçptiü yàsyàmahe vayam // RKV_209.25 // tadvçthà cintitaü sava tvayàgatya kçtaü dvija / mithyàpratij¤ena satà duranuùñhitamadya te // RKV_209.26 // bañuruvàca: santàpamanutàpaü và bhojanàrthaü dvijarùabhàþ / mà kurudhvaü yathànyàyaü siddhe 'gre gçhameùyathà // RKV_209.27 // bañur uvàca: dina÷eùeõa càsmàkaü pa¤catàü ca dine dine / niùpattiü yàti và neti tad asiddham a÷eùataþ // RKV_209.28 // asiddhaü siddhamasmàkaü yat tvayà samudàhçtam / dçùñvànçtaü gatàs tatra tvàü baddhàmbhasi nikùipe // RKV_209.29 // bañuruvàca: bhobhoþ ÷çõudhva sarve 'tra sopàdhyàyà dvijottamàþ / pratij¤àü mama durdharùàü yàü ÷rutvà vismayo bhavet // RKV_209.30 // yadi siddhamidaü sarvamannaü syàd à÷rame guroþ / yåyaü baddhvà mayà sarve kùeptavyà narmadàmbhasi // RKV_209.31 // athavànnaü na siddhaü syàd bhavadbhirdçóhabandhanaiþ / gurostu pa÷yato baddhvà kùeptavyo 'haü narmadàhrade // RKV_209.32 // tatheti kçtvà te sarve samayaü gurusannidhau / snàtvà jàpyavidhànena bhåtagràmaü tato yayuþ // RKV_209.33 // dçùñvà te vismayaü jagmurvistçte bhakùyabhojane / ùaórasena nçpa÷reùñha bhuktvà hutvà pçthakpçthak // RKV_209.34 // tataþ provàca vacanaü hçùñapuùño dvijottamaþ / varado 'smi varaü vatsa vçõu yattava rocate // RKV_209.35 // sàïgopàïgàs tu te vedàþ ÷àstràõi vividhàni ca / pratibhàsyanti te vipra madãyo 'stu varastvayam // RKV_209.36 // praõamya bañubhiþ sàrdhaü sa cikrãóa yathàsukham / dvitãye tu tataþ pràpte divase narmadàjale // RKV_209.37 // krãóanàrthaü gatàþ sarve sopàdhyàyà yudhiùñhira / tataþ smçtvà paõaü sarve bhàùayitvà vidhànataþ // RKV_209.38 // upàdhyàyamathovàca natvà devaþ kçtà¤jaliþ / jale prakùepayàmyadya niùpratij¤àn bañån prabho // RKV_209.39 // taddevasya vacaþ ÷rutvà naùñàste bañavo nçpa / gurostu pa÷yato ràjandhàvamànà di÷o da÷a // RKV_209.40 // vàyuvegena devena lu¤jitàste samantataþ / bhàraü baddhvà tu sarveùàü bañånàü ca nare÷vara // RKV_209.41 // ÷àpànugrahako devo 'kùipattoye yathà gçhe / tato viùàdamagamaddçùñvà tàn narmadàjale // RKV_209.42 // guruõà bañurukto 'tha kimetatsàhasaü kçtam / eteùàü màtçpitaro bàlakànàü gçhe 'ïganàþ // RKV_209.43 // yadi pçcchanti te bàlàn kva gatàn kathayàmyaham / evaü sthite mahàbhàga yadi ka÷cinmariùyati // RKV_209.44 // tadà svakãyajãvena tvaü yojayitum arhasi / mçteùu teùu vipreùu na jãve ni÷cayo mçtaþ // RKV_209.45 // brahmahatyà÷ca te bahvyo bhaviùyanti mçte mayi / dvijabandhanamàtreõa narako bhavati dhruvam // RKV_209.46 // maraõàdyàü gatiü yàsi na tàü vedmi dvijàdhama / evamuktaþ smitaü kçtvà devadevo mahe÷varaþ // RKV_209.47 // bhàrabhåte÷vare tãrtha ujjahàra jalàddvijàn / muktvà bhàraü tu devena chàdayitvà tu tàndvijàn // RKV_209.48 // liïgaü pratiùñhitaü tatra bhàrabhåteti vi÷rutam / mçtàüs tàn vai dvijàn dçùñvà brahmahatyà niràkçtà // RKV_209.49 // gatàni pa¤ca vai dçùñvà brahmahatyà÷atàni vai / tataþ sa vismayàviùño dçùñvà tànbàlakàn guruþ // RKV_209.50 // nànyasya kasyacicchaktirevaü syàd ã÷varaü vinà / j¤àtvà taü devadeve÷aü praõàmam akarod dvijaþ // RKV_209.51 // aj¤ànena mayà sava yaduktaü parame÷vara / apriyaü yatkçtaü sarvaü kùantavyaü tanmama prabho // RKV_209.52 // deva uvàca: bhagavangururbhavàndevo bhavànmama pitàmahaþ / vedagarbha namaste'stu nàsti ka÷cidvyatikramaþ // RKV_209.53 // janità copanetà ca yastu vidyàü prayacchati / annadàtà bhayatràtà pa¤caite pitaraþ smçtàþ // RKV_209.54 // evamuktvà jagannàtho viùõu÷armàõamànataþ / tatra tãrthe jagàmà÷u kailàsaü dharaõãdharam // RKV_209.55 // tadàprabhçti tattãrthaü bhàrabhåtãti vi÷rutam / vikhyàtaü sarvalokeùu mahàpàtakanà÷anam // RKV_209.56 // tatra tãrthe punarvçttamitihàsaü bravãmi te / sarvapàpaharaü divyamekàgrastvaü ÷çõuùva tat // RKV_209.57 // purà kçtayugasyàdau vai÷yaþ ka÷cinmahàmanàþ / suke÷a iti vikhyàtastasya putro 'tidhàrmikaþ // RKV_209.58 // soma÷armeti vikhyàto mçtaþ pçthulalocanaþ / sa sakhàyaü vaõikputraü kaücic cakre daridriõam // RKV_209.59 // sudevamiti khyàtaü sarvakarmasu kovidam / ekadà tu samaü tena vyavahàramacintayat // RKV_209.60 // sakhe samudrayànena gacchàvottaraõaiþ ÷ubhaiþ / bhàõóaü bahu samàdàya madãye dravyasàdhane // RKV_209.61 // paraü tãraü gamiùyàva utkarùastvàvayoþ samaþ / iti tau mantrayitvà tu mantravat samabhãpsitam // RKV_209.62 // sarvaü prayàõakaü gçhya hyàråóhau lavaõodadhim / tau gatvà tu paraü bhàõóaü vikrãya puratastadà // RKV_209.63 // pràptau bahu suvarõaü ca ratnàni vividhàni ca / nàvaü tàü saügatàü kçtvà pa÷càt tàvàrurohatuþ // RKV_209.64 // nàvamantarjale dçùñvà ni÷ãthe svarõasaübhçtàm / dçùñvà tu soma÷armàõamutsaïge kçtamastakam // RKV_209.65 // ÷ayànamativi÷vastaü sahadevo vyacintayat / eùa nidràva÷aü yàto mayi pràõànnidhàya vai // RKV_209.66 // asyàdhãnamidaü sarvaü dravyaratnam a÷eùataþ / utkarùàrddhaü tu me dadyàttatra gatveti và na và // RKV_209.67 // iti ni÷citya manasà pàpastaü lavaõodadhau / cikùepa soma÷armàõaü pàpadhyàtena cetasà // RKV_209.68 // uttãrya taraõàt tasmàd gatvà saügçhya taddhanam / tataþ katipayàhobhiþ saüyuktaþ kàladharmaõà // RKV_209.69 // gato yamapuraü ghoraü gçhãto yamakiükaraiþ / sa nãtastena màrgeõa yatra saütapate raviþ // RKV_209.70 // kçtvà dvàda÷adhàtmànaü sampràpte pralaye yathà / sutãkùõàþ kaõñakà yatra yatra ÷vànaþ sudàruõàþ // RKV_209.71 // tãkùõadaüùñrà mahàvyàlà vyàghrà yatra mahàvçkàþ / sutaptà vàlukà yatra kùudhà tçùõà tamo mahat // RKV_209.72 // pànãyasya kathà nàsti na chàyà nà÷ramaþ kvacit / annaü pànãyasahitaü yàvattaddãyate viùam // RKV_209.73 // chàyàü saüpràrthamànànàü bhç÷aü jvalati pàvakaþ / tair dahyamànà bahu÷o vilapanti muhurmuhuþ // RKV_209.74 // hà bhràtarmàtaþ putreti patanti pathi mårchitàþ / itthaübhåtena màrgeõa sa gãto yamakiükaraiþ // RKV_209.75 // yatra tiùñhati deve÷aþ prajàsaüyamano yamaþ / te dvàrade÷e taü muktvàcakùuryamakiükaràþ // RKV_209.76 // baddhvà taü galapà÷ena hyàsãnaü mitraghàtinam / avadhàraya deve÷a budhyasva yadanantaram // RKV_209.77 // yama uvàca: na tu pårvaü mukhaü dçùñaü mayà vi÷vàsaghàtinàm / ye mitradrohiõaþ pàpàs teùàü kiü ÷àsanaü bhavet // RKV_209.78 // çùayo 'tra vicàràrthaü niyuktà nipuõàþ sthitàþ / te yatra bruvate tatra kùipadhvaü mà vicàryatàm // RKV_209.79 // ityuktàs te tamàdàya kiükaràþ ÷ãghragàminaþ / munã÷àüs tatra tànåcus taü nivedya yamàj¤ayà // RKV_209.80 // dvijà anena mitraü svaü prasuptaü ni÷i ghàtitam / vi÷vastaü dhanalobhena ko daõóo 'sya bhaviùyati // RKV_209.81 // munaya åcuþ / adçùñapårvamasmàbhirvadanaü mitraghàtinàm / kçtvà pañàntare hyenaü ÷çõvantu gatimasya tàm // RKV_209.82 // te ÷àstràõi vicàryàtha çùaya÷ca parasparam / àhåya yamadåtàüs tànåcurbràhmaõapuügavàþ // RKV_209.83 // àlokitàni ÷àstràõi vedàþ sàïgàþ smçtãrapi / puràõàni ca mãmàüsà dçùñamasmàbhiratra ca // RKV_209.84 // brahmaghne ca suràpe ca steye gurvaïganàgame / niùkçtirvihità ÷àstre kçtaghne nàsti niùkçtiþ // RKV_209.85 // ye strãghnà÷ca gurughnà÷ca ye bàlabrahmaghàtinaþ / vihità niùkçtiþ ÷àstre kçtaghne nàsti niùkçtiþ // RKV_209.86 // vàpãkåpataóàgànàü bhettàro ye ca pàpinaþ / udyànavàñikànàü ca chettàro ye ca durjanàþ // RKV_209.87 // dàvàgnidàhakà ye ca satataü ye 'suhiüsakàþ / nyàsàpahàriõo ye ca garadàþ svàmiva¤cakàþ // RKV_209.88 // màtàpitçguråõàü ca tyàgino doùadàyinaþ / svabhartçva¤canaparà yà strã garbhapraghàtinã // RKV_209.89 // vivekarahità yà strã yàsnàtà bhojane ratà / dvikàlabhojanaratàstathà vaiùõavavàsare // RKV_209.90 // tàsàü strãõàü gatirdçùñà na tu vi÷vàsaghàtinàm / vi÷vàsaghàtinàü puüsàü mitradrohakçtàü tathà // RKV_209.91 // teùàü gatirna vedeùu puràõeùu ca kà kathà / iti sthiteùu pàpeùu gatireùàü na vidyate // RKV_209.92 // nànyà gatirmitrahanane vi÷vastaghne ca naþ ÷rutam / ito nãtvà yamadåtà enaü vi÷vastaghàtinam // RKV_209.93 // kalpakoñi÷ataü sàgraü paryàyeõa pçthakpçthak / narakeùu ca sarveùu triü÷atkoñiùu saükhyayà // RKV_209.94 // kùipyatàm eùa mitraghno vicàro mà vidhãyatàm / iti te vacanaü ÷rutvà kiükaràs taü nigçhya ca // RKV_209.95 // yatra te narakà ghoràstatra kùeptuü gatàstataþ / te tamàdàya hi narake ghore rauravasaüj¤ite // RKV_209.96 // cikùipustatra pàpiùñhaü kùipte ràvo 'bhavanmahàn / narakasthitabhåteùu moktavyo naiùa pàpakçt // RKV_209.97 // asya saüspar÷anàd eva pãóà ÷ataguõà bhavet / yathà vyathàsikàùñhai÷ca samiddhairdahanàtmakaiþ // RKV_209.98 // bhavati spar÷anàttasya kimetena kçtàmalam / yathà durjanasaüsargàt sujano yàti làghavam // RKV_209.99 // sannidhànàt tathàsyà÷u kùate kùàràvasecanam / prasàdaþ kriyatàmà÷u nãyatàü narake 'nyataþ // RKV_209.100 // evamuktàs tatas tais tu gatàste tva÷uciü prati / tatra te nàrakàþ santi pårvavatte 'pi cukru÷uþ // RKV_209.101 // evaü te kiükaràþ sarve paryañannarakamaõóale / narake 'pi sthitis tasya nàsti pàpasya durmateþ // RKV_209.102 // yadà tadà tu te sarve taü gçhya yamasannidhau / gatvà nivedya tatsarvaü yaduktaü nàrakairnaraiþ / narake na sthitiryasya tasya kiü kriyatàü vada // RKV_209.103 // yama uvàca: pàpiùñha eùa vai yàtu yoniü tiryaïniùevitàm / kàlaü munibhiruddiùñaþ tiryagyoniü prave÷yatàm // RKV_209.104 // evamukte tu vacane prajàsaüyamanena ca / sa gataþ kçmitàü pàpo viùñhàsu ca pçthakpçthak // RKV_209.105 // tato 'sau daü÷ama÷akàn pipãlikasamudbhavàn / yåkàmatkuõakàóhyàü÷ca gatvà pakùitvam àgataþ // RKV_209.106 // sthàvaratvaü gataþ pa÷càt pàùàõatvaü tataþ param / sarãsçpànajagaravaràhamçgahastinaþ // RKV_209.107 // vçka÷vànakharoùñràü÷ca såkarãü gràmajàtikàm / yonim à÷vatarãü pràpya tathà mahiùasambhavàm // RKV_209.108 // età÷cànyà÷ca bahvãrvai pràpa yonãþ krameõa vai / sa tà yonãranupràpya dhuryo 'bhådbhàravàhakaþ // RKV_209.109 // sa gçhe pàrthive÷asya dhàrmikasya ya÷asvinaþ / sa dçùñvà kàrttikãü pràptàmekadà nçpasattamaþ // RKV_209.110 // purohitaü samàhåya bràhmaõàü÷ca tathà bahån / na gçhe kàrttikãü kuryàd etan me bahu÷aþ ÷rutam // RKV_209.111 // sametàþ kutra yàsyàma iti bråta dvijottamàþ / yo gçhe kàrttikãü kuryàt snànadànàdivarjitaþ // RKV_209.112 // saüvatsarakçtàtpuõyàt sa bahirbhavati ÷rutiþ / tasmàt sarvaprayatnena tãrthaü sarvaguõànvitam // RKV_209.113 // sahitàstatra gacchàmaþ snàtuü dàtuü ca ÷aktitaþ / evamukte tu vacane pàrthivena dvijottamàþ // RKV_209.114 // åcuþ ÷reùñhaü nçpatheùñha revàyà uttare tañe / bhàre÷vareti vikhyàtaü muktitãrthaü nçpottama // RKV_209.115 // tatra yàmo vayaü sarve sarvapàpakùayàvaham / evamuktaþ sa nçpatirgçhãtvà pracuraü vasu // RKV_209.116 // ÷akañaü saübhçtaü kçtvà tatra yuktaþ sa dhårvahaþ / yaþ kçtvà mitrahananaü goyoniü samupàgataþ // RKV_209.117 // itthaü sa narmadàtãre sampràptastãrthamuttamam / gatvà caturda÷ãdine hyupavàsakçtakùaõaþ // RKV_209.118 // gatvà sa narmadàtãre nàma rudretyanusmaran / ÷uciprade÷àcca mçdaü mantreõànena gçhyatàm // RKV_209.119 // uddhçtàsi varàheõa rudreõa ÷atabàhunà / ahamapyuddhariùyàmi prajayà bandhanena ca // RKV_209.120 // sa evaü tàü mçdaü nãtvà muktvà tãre tathottare / dadar÷a bhàskaraü pa÷cànmantreõànena càlabhet // RKV_209.121 // a÷vakrànte rathakrànte viùõukrànte vasuüdhare / mçttike hara me pàpaü janmakoñi÷atàrjitam // RKV_209.122 // tata evaü vigàhyàpo mantrametamudãrayet / tvaü narmade puõyajale tavàmbhaþ ÷aïkarodbhavam // RKV_209.123 // snànaü prakurvato me 'dya pàpaü haratu càrjitam / sa snàtvànena vidhinà saütarpya pitçdevatàþ // RKV_209.124 // yayau devàlayaü pa÷càd upahàraiþ samanvitaþ / bhaktyà saücintya sànnidhye ÷aïkaraü loka÷aïkaram // RKV_209.125 // puràõoktavidhànena påjàü samupacakrame / påjàcatuùñayaü devi ÷ivaràtryàü nigadyate // RKV_209.126 // saüsnàpya prathame yàme pa¤cagavyena ÷aïkaram / ghçtena påraõaü pa÷càtkçtaü nçpavareõa tu // RKV_209.127 // dhåpadãpanaivedyàdyaü saükalpya ca yathàvidhi / argheõànena deve÷aü mantreõànena ÷aïkaram // RKV_209.128 // namaste devadeve÷a ÷ambho paramakàraõa / gçhàõàrghamimaü deva saüsàràghamapàkuru // RKV_209.129 // vittànuråpato dattaü suvarõaü mantrakalpitam / agnirhi devàþ sarve suvarõaü ca hutà÷anàt // RKV_209.130 // ataþ suvarõadànena prãtàþ syuþ sarvadevatàþ / tadarghaü sarvadà dàtuþ prãto bhavatu ÷aïkaraþ // RKV_209.131 // anena vidhinà tena påjitaþ prathame ÷ivaþ / yàme dvitãye tu punaþ pårvoktavidhinà caret // RKV_209.132 // snàpayàmàsa dugdhena gavyena tripuràntakam / taüdulaiþ påraõaü pa÷càtkçtaü liïgasya ÷ålinaþ // RKV_209.133 // kçtvà vidhànaü pårvoktaü dattaü vastrayugaü sitam / ÷vetavastrayugaü yasmàcchaïkarasyàtivallabham // RKV_209.134 // prãto bhavati vai ÷ambhurdattena ÷vetavàsasà / yàmaü tçtãyaü sampràptaü dçùñvà nçpatisattamaþ // RKV_209.135 // devaü saüsnàpya madhunà påraõaü cakrivàüs tilaiþ / tiladroõapradànaü ca kuryànmantramudãrayan // RKV_209.136 // tilàþ ÷vetàstilàþ kçùõàþ sarvapàpaharàstilàþ / tiladroõapradànenu saüsàra÷chidyatàü mama // RKV_209.137 // anena vidhinà ràjà yàminãyàmapåjanam / ativàhya vinodena brahmaghoùeõa jàgaram // RKV_209.138 // cakàra påjanaü ÷ambhorbahupuõyaprasàdhakam / ye jàgare trinetrasya ÷ivaràtryàü ÷ivasthitàþ // RKV_209.139 // te yàü gatiü gatàþ pàrtha na tàü gacchanti yajvinaþ / pàpàni yàni kàni syuþ koñijanmàrjitànyapi // RKV_209.140 // harake÷avayoþ snànti jàgare yànti saükùayam / yàvanto nimiùà nçõàü bhavanti ni÷i jàgratàm // RKV_209.141 // nimiùe nimiùe ràjanna÷vamedhaphalaü dhruvam / upavàsaparàõàü ca devàyatanavàsinàm // RKV_209.142 // ÷çõvatàü dharmamàkhyànaü dhyàyatàü harake÷avau / na tàü bahusuvarõena kratunà gatimàpnuyuþ // RKV_209.143 // ÷ivaràtristithiþ puõyà kàrttikã ca vi÷eùataþ / revàyà uttaraü kålaü tãraü bhàre÷vareti ca // RKV_209.144 // jàgçta÷ càtiduþkhena kathaü pàpaü na hàsyati / itthaüsa jàgaraü kçtvà ÷ivaràtryàü nare÷varaþ // RKV_209.145 // prabhàte vimale gatvà narmadàtãramuttamam / snàpitàs tena te sarve vàhanàni gajàdayaþ // RKV_209.146 // yaistu vàhairgatas tãrthaü snàto 'haü snàpayàmi tàn / tatra madhyasthitaþ snàtas tiryaktvànnirgato vaõik // RKV_209.147 // dànaü dadau tànuddi÷ya kiücicchaktyanuråpataþ / tena vàhakçtàddoùànmukto bhavati mànavaþ // RKV_209.148 // anyathàsau kçto làbhaþ kçto vrajati tàn prati / saüsnàpya taü tato ràjà svayaü snàtvà vidhànataþ // RKV_209.149 // saütarpya pitçdevàü÷ca kçtvà ÷ràddhaü yathàvidhi / kçtvà piõóànpitçbhya÷ca vçùamutsçjya lakùaõam // RKV_209.150 // gatvà devàlayaü pa÷càddevaü tãrthodakena ca / saüsnàpya pa¤cagavyena tataþ pa¤càmçtena ca // RKV_209.151 // sarvauùadhijalenaiva tataþ ÷uddhodakena ca / candanena sugandhena samàlabhya ca ÷aïkaram // RKV_209.152 // kuïkumai÷ca sakarpårairgandhai÷ca vividhaistathà / puùpaughai÷ca sugandhàóhyai÷caturthaü liïgapåraõam // RKV_209.153 // kçtaü nçpavareõàtra kurvatà pårvakaü vidhim / godànaü ca kçtaü pa÷càd vidhidçùñena karmaõà // RKV_209.154 // dhenuke rudraråpàsi rudreõa parinirmità / asminnagàdhe saüsàre patantaü màü samuddhara // RKV_209.155 // dhenuü svalaükçtàü dadyàd anena vidhinà tataþ / kùamàpya devadeve÷aü bràhmaõàn bhojayed bahån // RKV_209.156 // ùaóvidhair bhojanair bhakùyair vàsobhis tàn samarcayet / dakùiõàbhirvicitràbhiþ påjayitvà kùamàpayet // RKV_209.157 // sa svayaü bubhuje pa÷càt parivàrasamanvitaþ / tàmeva rajanãü tatra nyavasajjagatãpatiþ // RKV_209.158 // tasya tatroùitasyaivaü ni÷ãthe 'tha nare÷vara / àkà÷e so 'ti ÷u÷ràva divyavàõãsamãritam // RKV_209.159 // vàguvàca: ràjansamaü tato loke phalaü bhavati sàmpratam / saüsàrasàgare hyatra patitànàü duràtmanàm // RKV_209.160 // yadi saünidhimàtreõa phalaü tatrocyate katham / yadi ÷aütanuvaü÷asya tatronmàdakaraü bhavet // RKV_209.161 // ya eùa tvadgçhe voóhà hyatibhàradhuraüdharaþ / anena mitrahananaü pàpaü vi÷vàsaghàtanam // RKV_209.162 // kçtaü janmasahasràõàmatãte parijanmani / gatena pàpmanàtmànaü narakeùu ca saüsthitiþ // RKV_209.163 // tato yonisahasreùu gatistiryakùu caiva hi / goyoniü samanupràptastvadgçhe sa sudurmatiþ // RKV_209.164 // snàpita÷ca tvayà tãrthe hyasmin parvasamàgame / dçùñvà påjàü tvayà këptàü kçtà jàgaraõakriyà // RKV_209.165 // tena niùkalmaùo jàto muktvà dehaü tavàgrataþ / svargaü prati vimànasthaþ so'dya ràjangamiùyati // RKV_209.166 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: evamukte nipatito dhuryaþ pràõairvyayujyata / vimànavaramàråóhastatkùaõàtsamadç÷yata // RKV_209.167 // sa taü praõamya ràjendram uvàca prahasanniva // RKV_209.168 // vçùa uvàca: bhobho nçpavara÷reùñha tãrthamàhàtmyamuttamam / yatra càsmadvidhastãrthe mucyate pàtakairnaraþ / mayà j¤àtama÷eùeõa matsamo nàsti pàtakã // RKV_209.169 // ataþ paraü kiü tu kuryàü paraü tãrthànukãrtanam / bhavànmàtà bhavanbhràtà bhavàü÷caiva pitàmahaþ // RKV_209.170 // kùantavyaü praõato 'smyadya yasmiüstãrthe hi màdç÷àþ / gatimãdçgvidhàü yànti na jàne tava kà gatiþ // RKV_209.171 // samàràdhya mahe÷ànaü sampåjya ca yathàvidhi / kà gatistava saübhàùyà dehyanuj¤àü mama prabho // RKV_209.172 // tvarayanti ca màü hyete divisthàþ praõayàdgaõàþ / svastyastu te gamiùyàmãtyuktvà so 'ntardadhe kùaõàt // RKV_209.173 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: gate càdar÷anaü tatra sa ràjà vismayànvitaþ / tãrthamàhàtmyamatulaü varõayansvapuraü gataþ // RKV_209.174 // itthaübhåtaü hi tattãrthaü narmadàyàü vyavasthitam / sarvapàpakùayakaraü sarvaduþkhaghnamuttamam // RKV_209.175 // upapàpàni na÷yanti snànamàtreõa bhàrata / kàrttikasya caturda÷yàm upavàsaparàyaõaþ // RKV_209.176 // caturdhà pårayelliïgaü tasya puõyaphalaü ÷çõu / brahmahatyà suràpànaü steyaü gurvaïganàgamaþ // RKV_209.177 // mahàpàpàni catvàri caturbhiryànti saükùayam / so '÷vamedhasya yaj¤asya labhate phalamuttamam // RKV_209.178 // kàrttike ÷uklapakùasya caturda÷yàmupoùitaþ / svarõadànàcca tattãrthe yaj¤asya labhate phalam // RKV_209.179 // aùñamyàü và caturda÷yàü vai÷àkhe màsi pårvavat / dãpaü piùñamayaü kçtvà pitþn sarvàn vimokùayet // RKV_209.180 // tatra yaddãyate dànamapi vàlàgramàtrakam / tadakùayaphalaü sarvamevamàha mahe÷varaþ // RKV_209.181 // bhàrabhåtyàü mçtànàü tu naràõàü bhàvitàtmanàm / anivartikà gatã ràja¤chivalokàn nirantaram // RKV_209.182 // athavà lokavçttyarthaü martyalokaü jigãùati / sàïgavedaj¤avipràõàü jàyate vimale kule // RKV_209.183 // dhanadhànyasamàyukto vedavidyàsamanvitaþ / sarvavyàdhivinirmukto jãvecca ÷aradàü ÷atam // RKV_209.184 // punastattãrthamàsàdya hyakùayaü padamàpnuyàt // RKV_209.185 // etatpuõyaü pàpaharaü kathitaü te nçpottama / bhàratedaü mahàkhyànaü ÷çõu caiva tataþ param // RKV_209.186 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe bhàrabhåtitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma navàdhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 210 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tasyaivànantaraü tàta puïkhilaü tãrthamuttamam / tatra tãrthe purà puïkhaþ pàrtha siddhimupàgataþ // RKV_210.1 // jàmadagnyo mahàtejàþ kùatriyàntakaraþ prabhuþ / tapaþ kçtvà suvipulaü narmadottaratãrabhàk // RKV_210.2 // tataþ prabhçti vikhyàtaü puïkhatãrthaü nare÷vara / tatra tãrthe tu yaþ snàtvà hyàràdhya parame÷varam // RKV_210.3 // ihaloke balairyuktaþ pare mokùamavàpnuyàt / devànpitþn samabhyarcya pitþõàm ançõã bhavet // RKV_210.4 // tatra tãrthe naro yastu pràõatyàgaü karoti vai / anivartikà gatis tasya rudralokàd asaü÷ayam // RKV_210.5 // tatra tãrthe naraþ snàtvà hayamedhaphalaü labhet // RKV_210.6 // tatra tãrthe naro yastu bràhmaõàn bhojayen nçpa / ekasmin bhojite vipre koñirbhavati bhojità // RKV_210.7 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit påjayed vçùabhadhvajam / vàjapeyasya yaj¤asya phalaü pràpnotyasaü÷ayam // RKV_210.8 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe puïkhilatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma da÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 211 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: à÷caryabhåtaü lokasya devadevena yatkçtam / tatte sarvaü pravakùyàmi narmadàtañavàsinàm // RKV_211.1 // dvijàn sukçtpaõàn devaþ kuùñhã bhåtvà yayàca ha / ÷ràddhakàle tu sampràpte raktagandhànulepanaþ // RKV_211.2 // sravadbudbudagàtrastu makùikàkçmisaüvçtaþ / du÷carmà durmukho gandhã praskhalaü÷ca pade pade // RKV_211.3 // bràhmaõàvasathaü gatvà skhalandvàre 'bravãd idam / bhobho gçhapate tvadya bràhmaõaiþ saha bhojanam // RKV_211.4 // tvadgçhe kartum icchàmi hyebhiþ saha susaüskçtam / tatastaü brahmàõaü dçùñvà yajamànasamanvitàþ // RKV_211.5 // sravantaü sarvagàtreùu dhig dhig ityevam abruvan / nirgacchasvà÷u durgandha gçhàcchãghraü dvijàdhama // RKV_211.6 // abhojyametatsarveùàü dar÷anàt tava satkçtam / evameva tathetyuktvà devadevo mahe÷varaþ // RKV_211.7 // jagàmàkà÷amamalaü dç÷yamàno dvijottamaiþ / gate càdar÷anaü deve snàtvàbhyukùya samantataþ // RKV_211.8 // bhu¤jate 'sma dvijà ràjanyàvat pàtre pçthakpçthak / yatrayatra ca pa÷yanti tatratatra kçmirbahuþ // RKV_211.9 // dçùñvà vismayamàpannàþ sarve kimiti càbruvan / tataþ ka÷cid uvàcedaü bràhmaõo guõavànajaþ // RKV_211.10 // yogãndraþ ÷aïkayà tatra bahuviprasamàgame / yo 'tra pårvaü samàyàtaþ sa yogã parame÷varaþ // RKV_211.11 // tasyedaü krãóitaü manye bhartsitasya vipàkajam / phalaü bhavati nànyasya hyatitheþ ÷àstrani÷cayàt // RKV_211.12 // sampåjya paramàtmà vai hyatithi÷ca vi÷eùataþ / ÷ràddhakàle tu sampràptam atithiü yo na påjayet // RKV_211.13 // pi÷àcà ràkùasàstasya tadvilumpantyasaü÷ayam / råpànvitaü viråpaü và malinaü malinàmbaram // RKV_211.14 // yogãndraü ÷vapacaü vàpi atithiü na vicàrayet / tacchrutvà vacanaü tasya yajamànapurogamàþ // RKV_211.15 // bràhmaõà dvijamanveùñuü dhàvitàþ sarvatodi÷am / tàvat kathaücit kenàpi gahanaü vanamà÷ritaþ // RKV_211.16 // dçùño dçùña iti proktaü tena te sarva àgatàþ / tataþ pa÷yanti taü vipraü sthàõuvanni÷calaü sthitam // RKV_211.17 // krandate na calati spandate na ca pa÷yati / jalpanti karuõaü kecit stuvanti ca tathàpare // RKV_211.18 // vàgbhiþ satatam iùñàbhiþ ståyamànastrilocanaþ / kùudhàrditànàü deve÷a bràhmaõànàü vi÷eùataþ / vinaùñamannaü sarveùàü punaþ saükartum arhasi // RKV_211.19 // ÷rutvà tu vacanaü teùàü bràhmaõànàü yudhiùñhira / parayà kçpayà devaþ prasannas tàn uvàca ha // RKV_211.20 // mayà prasannena mahànubhàvàstadeva vo 'nnaü vihitaü sudheva / bhu¤jantu vipràþ saha bandhubhçtyair arcantu nityaü mama maõóalaü ca // RKV_211.21 // tata÷càyatanaü pàrtha devadevasya ÷ålinaþ / muõóinàmeti vikhyàtaü sarvapàpaharaü ÷ubham / kàrttikyàü tu vi÷eùeõa gayàtãrthena tatsamam // RKV_211.22 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe muõóitãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikàda÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 212 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: athànyat sampravakùyàmi devasya caritaü mahat / ÷rutamàtreõa yenà÷u sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_212.1 // bhikùuråpaü paraü kçtvà devadevo mahe÷varaþ / eka÷àlàü gato gràmaü bhikùàrthã kùutpipàsitaþ // RKV_212.2 // akùasåtrodyatakaro bhasmaguõñhitavigrahaþ / sphurattri÷ålo vi÷ve÷o jañàkuõóalabhåùitaþ // RKV_212.3 // kçttivàsà mahàkàyo mahàhikçtabhåùaõaþ / vàdayanvai óamarukaü óiõóimapratimaü ÷ubham // RKV_212.4 // kapàlapàõirbhagavànbàlakair bahubhir vçtaþ / kvacidgàyanhasaü÷caiva nçtyanvadan kvacit kvacit // RKV_212.5 // yatra yatra gçhe devo lãlayà óiõóamaü nyaset / bhàràkràntaü gçhaü pàrtha tatratatra vina÷yati // RKV_212.6 // evaü sampracaran devo veùñito bahubhir janaiþ / dç÷yàdç÷yena råpeõa nirjagàma bahiþ prabhuþ // RKV_212.7 // ita÷ceta÷ca dhàvantaü na pa÷yanti yadà janàþ / vismitàste sthitàþ ÷ambhurbhaviùyati tato 'stuvan // RKV_212.8 // teùàü tu stuvatàü bhaktyà ÷aïkaraü jagatàü patim / óiõóiråpo hi bhagavàüstadàsau pratyadç÷yata // RKV_212.9 // tadàprabhçti deve÷o óiõóime÷vara ucyate / dar÷anàt spar÷anàd ràjan sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_212.10 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe eka÷àlaóiõóime÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvàda÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 213 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: punar anyat pravakùyàmi devasya caritaü mahat / ÷rutamàtreõa yenaiva sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_213.1 // abàlo bàlaråpeõa gràmaõyair bàlakaiþ saha / àmalaiþ krãóate ÷ambhustatte vakùyàmi bhàrata // RKV_213.2 // sarvaistair àmalàþ kùiptà ye te devena pàõóava / ànãtàstatkùaõàdeva tataþ pa÷càt kùipeddharaþ // RKV_213.3 // yàvadgatvà di÷o digbhya àgacchanti pçthakpçthak / tàvattamàmalaü bhåtaü pa÷yanti parame÷varam // RKV_213.4 // tçtãye caiva yatkarma devadevasya dhãmataþ / sthànànàü paramaü sthànam àmale÷varamuttamam // RKV_213.5 // tena påjitamàtreõa pràpyate paramaü padam // RKV_213.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe àmale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trayoda÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 214 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: caturthaü sampravakùyàmi devasya caritaü mahat / ÷rutamàtreõa yenaiva sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_214.1 // kapàlã kànthiko bhåtvà yathà sa vyacaranmahãm / pi÷àcair ràkùasair bhåtair óàkinãyoginãvçtaþ // RKV_214.2 // bhairavaü råpamàsthàya pretàsanaparigrahaþ / trailokyasyàbhayaü dattvà cacàra vipulaü tapaþ // RKV_214.3 // àùàóhã tu kçtà tatra hyàùàóhãnàma vi÷rutam / kanthà muktà tato 'nyatra devena parameùñhinà // RKV_214.4 // tadàprabhçti ràjendra sa kanthe÷vara ucyate / tasya dar÷anamàtreõa hya÷vamedhaphalaü labhet // RKV_214.5 // devo màrge punastatra bhramate ca yadçcchayà / vikrãõàti balàkàro dçùñvà cokto hareõa tu // RKV_214.6 // yadi bhadra na cetkopaü karoùi mayi sàmpratam / balàbhirbhara me liïgaü dadàmi bahu te dhanam // RKV_214.7 // evamukto 'tha devena sa vaõiglobhamohitaþ / yojayàmàsa balakà liïge cottamamadhyamàn // RKV_214.8 // tàvadyàvatkùayaü sarve gatàþ kàle susaücitàþ / sthitaü samunnataü liïgaü dçùñvà ÷okamupàgamat // RKV_214.9 // kçtvà tu khaõóakhaõóàni sa devaþ parame÷varaþ / uvàca prahasanvàkyaü taü dçùñvà gatasàdhvasam // RKV_214.10 // na ca me påritaü liïgaü yàsyàmi yadi manyase / dadàmi tatra vittaü te yadi liïgaü prapåritam // RKV_214.11 // vaõiguvàca: adhanyaþ kçtapuõyo 'haü nigràhyaþ parame÷vara / tava priyam akurvàõaþ ÷ociùye ÷à÷vatãþ samàþ // RKV_214.12 // etacchrutvà vacas tasya vaõikputrasya bhàrata / asaükùayaü dhanaü dattvà sthitas tatra mahe÷varaþ // RKV_214.13 // tadà prabhçti ràjendra balàkairiva bhåùitam / pratyayàrthaü sthitaü liïgaü lokànugrahakàmyayà // RKV_214.14 // devena racitaü pàrtha krãóayà supratiùñhitam / devamàrgam iti khyàtaü triùu lokeùu vi÷rutam / pa÷yan prapåjayan vàpi sarvapàpaiþ pramucyate // RKV_214.15 // devamàrge tu yo gatvà påjayed balàke÷varam / pa¤càyatanamàsàdya rudralokaü sa gacchati // RKV_214.16 // devamàrge mçtànàü tu naràõàü bhàvitàtmanàm / na bhavet punaràvçttã rudralokàt kadàcana // RKV_214.17 // devamàrgasya màhàtmyaü bhaktyà ÷rutvà narottama / mucyate sarvapàpebhyo nàtra kàryà vicàraõà // RKV_214.18 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷rãkapàlatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturda÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 215 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: ÷çïgitãrthaü tato gacchen mokùadaü sarvadehinàm / mçtànàü tatra ràjendra mokùapràptirna saü÷ayaþ // RKV_215.1 // tatraiva piõóadànena pitþõàm ançõo bhavet / tena puõyena påtàtmà labhed gàõe÷varãü gatim // RKV_215.2 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe ÷çïgitãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤cada÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 216 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: aùàóhãtãrtham àgacchet tato bhåpàlanandana / kàmikaü råpamàsthàya sthito yatra mahe÷varaþ // RKV_216.1 // càturyugam idaü tãrthaü sarvatãrtheùvanuttamam / tatra snàtvà naro ràjan rudrasyànucaro bhavet // RKV_216.2 // tatra tãrthe tu yaþ ka÷cit kurute pràõamokùaõam / anivartikà gatistasya rudralokàd asaü÷ayam // RKV_216.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe aùàóhãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùoóa÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 217 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: eraõóãsaïgamaü gacchet suràsuranamaskçtam / tattu tãrthaü mahàpuõyaü mahàpàtakanà÷anam // RKV_217.1 // upavàsaparo bhåtvà niyatendriyamànasaþ / tatra snàtvà vidhànena mucyate brahmahatyayà // RKV_217.2 // tatra tãrthe tu yo bhaktyà pràõatyàgaparo bhavet / anivartikà gatis tasya rudralokàd asaü÷ayam // RKV_217.3 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe eraõóãtãrthamàhàtmyavarõanaü nàma saptada÷ottaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 218 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gaccheddharàdhã÷a tãrthaü parama÷obhanam / jamadagniriti khyàtaü yatra siddho janàrdanaþ // RKV_218.1 // yudhiùñhira uvàca: kathaü siddho dvija÷reùñha vàsudevo jagadguruþ / mànuùaü råpamàsthàya lokànàü hitakàmyayà // RKV_218.2 // etatsarvaü yathànyàyaü devadevasya cakriõaþ / caritaü ÷rotum icchàmi kathyamànaü tvayànagha // RKV_218.3 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: àsãtpårvaü mahàràja haihayàdhipatirmahàn / kàrtavãrya iti khyàto ràjà bàhusahasravàn // RKV_218.4 // hastya÷varathasampannaþ sarva÷astrabhçtàü varaþ / vedavidyàvratasnàtaþ sarvabhåtàbhayapradaþ // RKV_218.5 // màhiùmatyàþ patiþ ÷rãmànràjà hyakùauhiõãpatiþ / sa kadàcinmçgànhantuü nirjagàma mahàbalaþ // RKV_218.6 // bahubhir divasaiþ pràpto bhçgukacchamanuttamam / jamadagnir mahàtejà yatra tiùñhati tàpasaþ // RKV_218.7 // reõukàsahitaþ ÷rãmànsarvabhåtàbhayapradaþ / tasya putro 'bhavadràmaþ sàkùànnàràyaõaþ prabhuþ // RKV_218.8 // sarvakùatraguõairyukto brahmavidbràhmaõottamaþ / toùayanparayà bhaktyà pitarau paramàrthavat // RKV_218.9 // taü tadà càrjunaü dçùñvà jamadagniþ pratàpavàn / carantaü mçgayàü gatvà hyàtithyena nyamantrayat // RKV_218.10 // tatheti coktvà sa nçpaþ sabhçtyabalavàhanaþ / jagàma cà÷ramaü puõyamçùestasya mahàtmanaþ // RKV_218.11 // tatkùaõàd eva sampannaü ÷riyà paramayà vçtam / vismayaü paramaü tatra dçùñvà ràjà jagàma ha // RKV_218.12 // gatamàtrastu siddhena paramànnena bhojitaþ / sabhçtyabalavànràjà bràhmaõena yadçcchayà / kimetad iti papraccha kàraõaü ÷aktimeva ca // RKV_218.13 // kàmadhenoþ prabhàvaü taü j¤àtvà pràha tato dvijam / dakùiõàü dehi me vipra kalmaùàü dhenumuttamàm // RKV_218.14 // ÷ataü ÷atasahasràõàm ayutaü niyutaü param / bhåùitànàü ca dhenånàü dadàmi tava càrbudam // RKV_218.15 // jamadagnir uvàca: ayutaiþ prayutair nàhaü ÷atakoñibhiruttamàm / kàmadhenumimàü tàta na dadmi pratigamyatàm // RKV_218.16 // evamuktaþ sa ràjendras tena vipreõa bhàrata / krodhasaüraktanayana idaü vacanamabravãt // RKV_218.17 // yasyedç÷aþ kàmacàro mayyapi dvijapàüsana / ahaü te pa÷yatastasmànnayàmi surabhiü gçhàt // RKV_218.18 // dvija uvàca: kaþ krãóati saroùeõa nirbhayo hi mahàhinà / mçtyudçùñotareõàpi mama dhenuü nayeta yaþ // RKV_218.19 // evamuktvà mahàdaõóaü brahmadaõóamivàparam / gçhãtvà paramakruddho jamadagniruvàca ha // RKV_218.20 // yasyàsti ÷aktistejo và kùatriyasya kulàdhamaþ / dhenuü nayatu me sadyaþ kùãõàyuþ saparicchadaþ // RKV_218.21 // etacchrutvà vacaþ kråraü haihayaþ ÷ata÷o vçtaþ / dhàvamànaþ kùititale brahmadaõóahato 'patat // RKV_218.22 // huükçtena tato dhenvàþ khaógapà÷àsipàõayaþ / nirgacchantaþ pradç÷yante kalmaùàyàþ sahasra÷aþ // RKV_218.23 // nàsàpuñàgràdromàgràtkiràtà màgadhà gudàt / randhràntareùu cotpannàþ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ // RKV_218.24 // evamanyo 'nyamàhatya haihayaùñaïkaõàndahan / vinà÷aü saha vipreõa gatà hyarjunatejasà // RKV_218.25 // kàrtavãryo jayaü labdhvà saükhye hatvà dvijottamam / jagàma svàü purãü hçùñaþ kçtàntava÷amohitaþ // RKV_218.26 // tatastvarànvitaþ pràptaþ pa÷càdràmo gate ripau / àkrandamànàü jananãü dadar÷a piturantike // RKV_218.27 // ràma uvàca: kenedamàtmanà÷àya hyaj¤ànàt sàhasaü kçtam / mama tàtaü jighàüsuryo draùñuü mçtyumihecchati // RKV_218.28 // tataþ sà ràmavàkyena gatasattveva vihvalà / udaraü karayugmena tàóayantã hyuvàca tam // RKV_218.29 // arjunena nç÷aüsena kùatriyair aparaiþ saha / ihàgatya pità tena nihato bàhu÷àlinà // RKV_218.30 // taü pa÷ya nihataü tàtaü gatàsuü gatacetasam / saüskçtya vidhivatputra tarpayasva yathàtatham // RKV_218.31 // etacchrutvà sa vacanaü jananãm abhivàdya tàm / pratij¤àm akarod yàü tàü ÷çõuùva ca naràdhipa // RKV_218.32 // triþsaptakçtvaþ pçthivãü niþkùatriyakulànvayàm / snàtvà ca teùàm asçjà tarpayiùyàmi te patim // RKV_218.33 // tasyàpi para÷unà bàhån kàrtavãryasya durmateþ / chittvà pàsyàmi rudhiramiti satyaü ÷çõuùva me // RKV_218.34 // evaü pratij¤àü kçtvàsau jàmadagnyaþ pratàpavàn / krodhena mahatàviùñaþ saüskçtya pitaraü tataþ // RKV_218.35 // màhiùmatãü purãü ràmo jagàma krodhamårchitaþ / chittvà bàhuvanaü tasya hatvà taü kùatriyàdhamam // RKV_218.36 // jagàma kùatriyàntàya pçthivãm avalokayan / saptadvãpàrõavayutàü sa÷ailavanakànanàm // RKV_218.37 // pårvataþ pa÷cimàmà÷àü dakùiõottarataþ kurån / samantapa¤cake pa¤ca cakàra rudhirahradàn // RKV_218.38 // sa teùu rudhiràmbhastu hradeùu krodhamårchitaþ / pitþn saütarpayàmàsa rudhireõeti naþ ÷rutam // RKV_218.39 // atharcãkàdaya upetya pitaro bràhmaõarùabham / taü kùamasveti jagadus tataþ sa viraràma ha // RKV_218.40 // teùàü samãpe yo de÷o hradànàü rudhiràmbhasàm / samaü tapaü cakram iti puõyaü tatparikãrtitam // RKV_218.41 // nivartya karmaõastasmàt pitþn provàca pàõóava / ràmaþ paramadharmàtmà yadidaü rudhiraü mayà // RKV_218.42 // kùiptaü pa¤casu tãrtheùu tadbhåyàt tãrthamuttamam / tathetyuktvà tu te sarve pitaro 'dç÷yatàü gatàþ // RKV_218.43 // evaü ràmasya saüsargo devamàrge yudhiùñhira / sarvapàpakùayakaro dar÷anàtspar÷anàn nçõàm // RKV_218.44 // reõukàpratyayàrthàya adyàpi pitçdevatàþ / dç÷yante devamàrgasthàþ sarvapàpakùayaükaràþ // RKV_218.45 // tatra tãrthe tu ràjendra narmadodadhisaïgame / sthànaü kçtvà vidhànena mucyante pàtakairnaràþ // RKV_218.46 // ku÷àgreõàpi kaunteya na spçùñavyo mahodadhiþ / anena tatra mantreõa snàtavyaü nçpasattama // RKV_218.47 // namaste viùõuråpàya namastubhyam apàü pate / sànnidhyaü kuru deve÷a sàgare lavaõàmbhasi / iti spar÷anamantraþ // RKV_218.48 // agni÷ca tejo mçóayà ca dehe reto 'tha viùõuramçtasya nàbhiþ / etad bruvan pàõóava satyavàkyaü tato 'vagàheta patiü nadãnàm // RKV_218.49 // pa¤caratnasamàyuktaü phalapuùpàkùatairyutam / mantreõànena ràjendra dadyàdarghaü mahodadheþ // RKV_218.50 // sarvaratnanidhànastvaü sarvaratnàkaràkaraþ / sarvàmarapradhàne÷a gçhàõàrghaü namo 'stu te / ityarghamantraþ // RKV_218.51 // à janmajanitàt pàpànmàmuddhara mahodadhe / yàhyarcito ratnanidhe parvatàn pàrvaõottama / iti visarjanamantraþ // RKV_218.52 // ko 'paraþ sàgaràddevàtsvargadvàravipàñana / tatra sàgaraparyantaü mahàtãrthamanuttamam // RKV_218.53 // jàmadagnyena ràmeõa tatra devaþ pratiùñhitaþ / yatra devàþ sagandharvà munayaþ siddhacàraõàþ // RKV_218.54 // upàsate viråpàkùaü jamadagnim anuttamam / reõukàü caiva ye devãü pa÷yanti bhuvi mànavàþ // RKV_218.55 // priyavàse ÷ive loke vasanti kàlamãpsitam / tatra snàtvà naro ràjaüstarpayanpitçdevatàþ // RKV_218.56 // tàrayen narakàdghoràt kulànàü ÷atamuttaram / snàtvà dattvàtra sahitàþ ÷rutvà vai bhaktipårvakam // RKV_218.57 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe jàmadagnyatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmàùñàda÷àdhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 219 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: narmadàdakùiõe kåle tãrthaü koñã÷varaü param / yatra snànaü ca dànaü ca sarvaü koñiguõaü bhavet // RKV_219.1 // tatra devàþ sagandharvà çùayo ye tathàmalàþ / koñitãrthe paràü siddhiü sampràptà bhuvi durlabhàm // RKV_219.2 // sthàpita÷ca mahàdevastatra koñã÷varo nçpa / taü dçùñvà devadeve÷aü siddhiü pràpnotyanuttamàm // RKV_219.3 // tatra tãrthe tu yatkiücicchubhaü và yadi và÷ubham / kriyate tannçpa÷reùñha sarvaü koñiguõaü bhavet // RKV_219.4 // tatra dakùiõamàrgasthà ye kecinmunisattamàþ / siddhà mçtàþ padaü yànti pitçlokaü dhruvaü hi te // RKV_219.5 // uttaraü narmadàkålaü ye ÷reùñhà munipuügavàþ / devalokaü gatàþ pårvamiti ÷àstrasya ni÷cayaþ // RKV_219.6 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe koñitãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikonaviü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 220 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gaccheddharàdhã÷a loñaõe÷varam uttamam / uttare narmadàkåle sarvapàtakanà÷anam // RKV_220.1 // tatkùaõàdeva tatsarvaü saptajanmàrjitaü tvagham / na÷yate devadevasya dar÷anàdeva tannçpa // RKV_220.2 // bàlyàtprabhçti yatpàpaü yauvane càpi yatkçtam / tatsarvaü vilayaü yàti devadevasya dar÷anàt // RKV_220.3 // yudhiùñhira uvàca: à÷caryabhåtaü lokeùu narmadàcaritaü mahat / tvayà vai kathitaü vipra sakalaü pàpanà÷anam // RKV_220.4 // yadekaü paramaü tãrthaü sarvatãrthaphalapradam / ÷rotumicchàmi tatsarvaü dayàü kçtvà vadà÷u me // RKV_220.5 // ye kecid durlabhàþ pra÷nàstriùu lokeùu sattama / tvatprasàdena te sarve ÷rutà me saha bàndhavaiþ // RKV_220.6 // etamekaü paraü pra÷naü sarvapra÷navidàü vara / ÷rutvàhaü tvatprasàdena yatra yàmi sabàndhavaþ // RKV_220.7 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhusàdhu mahàpràj¤a yasya te matirãdç÷ã / durlabhaü triùu lokeùu tasya te nàsti kiücana // RKV_220.8 // dharmamarthaü ca kàmaü ca mokùaü ca bharatarùabha / kàle kàle ca yo vetti kartavyas tena dhãmatà // RKV_220.9 // tasmàt te sampravakùyàmi pra÷nasyàsyottaraü ÷ubham / yacchrutvà sarvapàpebhyo mucyante bhuvi mànavàþ // RKV_220.10 // narmadà saritàü ÷reùñhà sarvatãrthamayã ÷ubhà / vi÷eùaþ kathitastasyà revàsàgarasaïgame // RKV_220.11 // àgacchantãü nçpa÷reùñha dçùñvà revàü mahodadhiþ / praõamya ca punardevãü saïgame revayà saha // RKV_220.12 // saücintya manasà keyamiti màü vai saridvarà / j¤àtvà saücintya manasà revàü liïgodbhavàü paràm // RKV_220.13 // luñhanvai sammukhastàta gato revàü mahodadhiþ / samudre narmadà yatra praviùñàsti mahànadã // RKV_220.14 // tatra devàdhidevasya samudre liïgamutthitam / liïgodbhåtà mahàbhàgà narmadà saritàü varà // RKV_220.15 // layaü gatà tatra liïge tena puõyatamà hi sà / narmadàyàü vasannityaü narmadàmbu pibansadà / dãkùitaþ sarvayaj¤eùu somapànaü dine dine // RKV_220.16 // saïgame tatra yaþ snàtvà loñaõe÷varam arcayet / so '÷vamedhasya yaj¤asya phalaü pràpnoti mànavaþ // RKV_220.17 // vàcikaü mànasaü pàpaü karmaõà yatkçtaü nçpa / loñaõe÷varam àsàdya sarvaü vilayatàü vrajet // RKV_220.18 // kàrttikyàü tu vi÷eùeõa kathitaü ÷aïkareõa tu / tacchçõuùva nçpa÷reùñha sarvapàpàpanodanam // RKV_220.19 // sampràptàü kàrttikãü dçùñvà gatvà tatra nçpottama / caturda÷yàmupoùyaiva snàtvà vai narmadàjale // RKV_220.20 // saütarpya pitçdevàü÷ca ÷ràddhaü kçtvà yathàvidhi / ràtrau jàgaraõaü kuryàtsampåjya loñaõe÷varam // RKV_220.21 // saphalaü jãvitaü tasya saphalaü tasya ceùñitam / païgavaste na sandeho janma teùàü nirarthakam // RKV_220.22 // ekàgramanasà yaistu na dçùño loñaõe÷varaþ / pi÷àcatvaü viyonitvaü na bhavettasya vai kule // RKV_220.23 // saïgame tatra yo gatvà snànaü kçtvà yathàvidhi / puõyai÷caiva tathà kuryàd gãtair nçtyaiþ prabodhanam // RKV_220.24 // tataþ prabhàtàü rajanãü dçùñvà natvà mahodadhim / àmantrya snànavidhinà snànaü tatra tu kàrayet // RKV_220.25 // oü namo viùõuråpàya tãrthanàthàya te namaþ / sànnidhyaü kuru me deva samudra lavaõàmbhasi / ityàmantraõamantraþ // RKV_220.26 // agni÷ca tejo mçóayà ca deho reto 'dhà viùõuramçtasya nàbhiþ / evaü bruvan pàõóava satyavàkyaü tato 'vagàheta patiü nadãnàm / iti snànamantraþ // RKV_220.27 // àjanma÷atasàhasraü yatpàpaü kçtavàn naraþ / sakçtsnànàdvyapoheta pàpaughaü lavaõàmbhasi // RKV_220.28 // anyathà hi kuru÷reùñha devayonirasau vibhuþ / ku÷àgreõàpi vibudhairna spraùñavyo mahàrõavaþ // RKV_220.29 // sarvaratnapradhànastvaü sarvaratnàkaràkara / sarvàmarapradhàne÷a gçhàõàrghaü namo 'stu te / iti arvamantra // RKV_220.30 // pitçdevamanuùyàü÷ca saütarpya tadanantaram / uttãrya tãre tasyaiva pa¤cabhir dvijapuügavaiþ // RKV_220.31 // ÷ràddhaü samàcaret pa÷càllokapàlànuråpibhiþ / kçtvàgre lokapàlàüstu pratiùñhàpya yathàvidhi // RKV_220.32 // sampåjya ca yathànyàyaü tàneva bràhmaõaiþ saha / sukçtaü duùkçtaü pa÷càt tebhyaþ sarvaü nivedayet // RKV_220.33 // bàlyàtprabhçti yatpàpaü kçtaü vàrdhakayauvane / prakhyàpayitvà tebhyo'gre lokapàlàn nimantrayet // RKV_220.34 // bàlyàtprabhçti yatkiücitkçtam à janmato '÷ubham / viprebhyaþ kathitaü sarvaü tatsàünidhyaü sthiteùu me // RKV_220.35 // ityuktvà sa luñhetpa÷càttebhyo 'greõa ca sammukham / anumànya ca tànpa¤ca pa÷càt snànaü samàcaret // RKV_220.36 // ÷ràddhaü ca kàryaü vidhivatpitçbhyo nçpasattama / evaü kçte nçpa÷reùñha sarvapàpakùayo bhavet // RKV_220.37 // jij¤àsàrthaü tu yaþ ka÷cidàtmànaü j¤àtum icchati / ÷ubhà÷ubhaü ca yatkarma tasya niùñhàmimàü ÷çõu // RKV_220.38 // snàtvà tatra mahàtãrthe luñhamàno vrajennaraþ / pàpakarmànyato yàti dharmakarmà vrajen nadãm // RKV_220.39 // pàpakarmà tato j¤àtvà pàpaü me pårvasaücitam / snàtvà tãrthavare tasmindànaü dadyàd yathàvidhi // RKV_220.40 // loñaõe÷varam abhyarcya sarvapàpaiþ pramucyate / avakragamanaü gatvà mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_220.41 // tasmàt sarvaprayatnena j¤àtvaivaü nçpasattama / snàtavyaü mànavaistatra yatra saünihito haraþ // RKV_220.42 // evaü snàtvà vidhànena bràhmaõàn vedapàragàn / påjayetpçthivãpàla sarvapàpopa÷àntaye // RKV_220.43 // evaü guõavi÷iùñaü hi tattãrthaü nçpasattama / tasya tãrthasya màhàtmyaü ÷çõuùvaikamanà nçpa // RKV_220.44 // tatra tãrthe naraþ snàtvà saütarpya pitçdevatàþ / ÷ràddhaü yaþ kurute tatra pitþõàü bhaktibhàvitaþ // RKV_220.45 // dànaü dadàti viprebhyo gobhåtilahiraõyakam / ùaùñivarùasahasràõi koñirvarùa÷atàni ca // RKV_220.46 // vimànavaramàråóhaþ svargaloke mahãyate / narmadàsarvatãrthebhyaþ snàne dàne ca yatphalam // RKV_220.47 // tatphalaü samavàpnoti revàsàgarasaïgame / suvarõaü rajataü tàmraü maõimauktikabhåùaõam // RKV_220.48 // govçùaü ca mahãü dhànyaü tatra dattvàkùayaü phalam / ÷ubhasyàpya÷ubhasyàpi tatra tãrthe na saü÷ayaþ // RKV_220.49 // tatra tãrthe naraþ ka÷cit pràõatyàgaü yudhiùñhira / karoti bhaktyà vidhivattasya puõyaphalaü ÷çõu // RKV_220.50 // koñivarùaü tu varùàõàü krãóitvà ÷ivamandire / vedavedàïgavidvipro jàyate vimale kule // RKV_220.51 // putrapautrasamçddho 'sau dhanadhànyasamanvitaþ / sarvavyàdhivinirmukto jãvecca ÷aradàü÷atam // RKV_220.52 // api dvàda÷ayàtràsu somanàthe yadarcite / kàrttikyàü kçttikàyoge tatpuõyaü loñaõe÷vare // RKV_220.53 // gayà gaïgà kurukùetre naimiùe puùkare tathà / tatpuõyaü labhate pàrtha loñaõe÷varadar÷anàt // RKV_220.54 // yaþ ÷çõoti naro bhaktyà pañhyamànam idaü ÷ubham / sarvapàpavinirmukto rudralokaü sa gacchati // RKV_220.55 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe loñaõe÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma viü÷atyuttaradvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 221 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tato gacchettu ràjendra revàyà dakùiõe tañe / kro÷advayàntare tãrthaü matçtãrthàd anuttamam // RKV_221.1 // nàmnà haüse÷varaü puõyaü vaimanasyavinà÷anam / ka÷yapasya kule jàto haüso dàkùàyaõãsutaþ // RKV_221.2 // brahmaõo vàhanaü jàtaþ purà taptvà tapo mahat / saikadà vidhinirde÷aü vinà vaiyagryamàsthitaþ // RKV_221.3 // abhibhåtaþ ÷ivagaõaiþ praõanà÷a yudhiùñhira / dakùayaj¤apramathane kàüdi÷ãko vidhiü vinà // RKV_221.4 // brahmaõà saüsçto 'pyà÷u nàyàti sa yadà khagaþ / tadà taü ÷aptavànbrahmà pàtayàmàsa vai padàt // RKV_221.5 // tataþ sa ÷aptamàtmànaü matvà haüsastvarànvitaþ / pitàmahamupàgamya praõipatyedam abravãt // RKV_221.6 // haüsa uvàca: tiryagyonisamutpannaü bhavà¤chaptuü na càrhati / svabhàva eva tiryakùu vivekavikalaü manaþ // RKV_221.7 // tathàpi deva pàpo 'smi yadahaü svàminaü tyaje / kiü tu dhàvadbhir atyugrairgaõaiþ ÷àrvaiþ pitàmaha / sahasàhaü bhayàkràntastrastastyaktvà palàyitaþ // RKV_221.8 // adyàpi bhayamevàhaü pa÷yannasmi vibho puraþ / tena smçto 'pi bhavatà nàvrajaü bhavadantike // RKV_221.9 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: iti bruvanneva hi dhàturagre haüsaþ ÷vasatyakùipåjyaþ sudãnaþ / tirya¤caü màü pàpinaü måóhabuddhiü prabho puraþ patitaü pàhi pàhi // RKV_221.10 // eko devastvaü hi sargasya kartà nànàvidhaü sçùñametattvayaiva / ahaü sçùñastvãdç÷o yattvayà vai so 'yaü doùo dhàtar addhà tavaiva // RKV_221.11 // ÷àpasya vànugrahasyàpi ÷aktastvatto nànyaþ ÷araõaü kaü vrajàmi / sevàdharmàdvicyutaü dàsabhåtaü capeñairhantavyaü vai tàta màü tràhi bhaktam // RKV_221.12 // vidyàvidye tvatta evàviràstàü dharmàdharmau sadasad dyurni÷e ca / nànàbhàvà¤jagatastvaü vidhatses taü tvàmekaü ÷araõaü vai prapadye // RKV_221.13 // eko 'si bahuråpo 'si nànàcitraikakarmataþ / niùkarmàkhilakarmàsi tvàmataþ ÷araõaü vraje // RKV_221.14 // namonamo vareõyàya varadàya namonamaþ / namo dhàtre vidhàtre ca ÷araõyàya namonamaþ // RKV_221.15 // ÷ikùàkùaraviyukteyaü vàõã me stauti kiü vibho / kà ÷aktiþ kiü parij¤ànamidamuktaü kùamasva me // RKV_221.16 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: evaü vadati haüse vai brahmà pràha prasannadhãþ / ÷ikùà dattà tavaiveyaü mà viùàdaü kçthàþ khaga // RKV_221.17 // tapasà ÷odhayàtmànaü yathà ÷àpàntamàpnuyàþ / revàsevàü kuru snàtvà sthàpayitvà mahe÷varam / acireõaiva kàlena tataþ saüsthànamàpsyasi // RKV_221.18 // yacceùñvà bahubhir yaj¤aiþ samàptavaradakùiõaiþ / gosvarõakoñidànai÷ca tatphalaü sthàpite ÷ive // RKV_221.19 // brahmaghno và suràpo và svarõahçd gurutalpagaþ / revàtãre ÷ivaü sthàpya mucyate sarvapàtakaiþ // RKV_221.20 // tasmàdbhargasarittãre sthàpayitvà triyambakam / viyuktaþ sarvadoùaistvaü yàsyase padamuttamam // RKV_221.21 // evamuktaþ sa vidhinà hçùñatuùñaþ khagottamaþ / tathetyuktvà jagàmà÷u narmadàtãramuttamam // RKV_221.22 // tapastaptvà kiyatkàlaü sthàpayàmàsa ÷aïkaram // RKV_221.23 // svanàmnà bharata÷reùñha haüse÷varamanuttamam / påjayitvà paraü sthànaü pràptavànkhagasattamaþ // RKV_221.24 // tatra haüse÷vare tãrthe gatvà snàtvà yudhiùñhira / påjayetparame÷ànaü sa pàpaiþ parimucyate // RKV_221.25 // stuvannekamanà devaü na dainyaü pràpnuyàt kvacit / ÷ràddhaü dãpapradànaü ca bràhmaõànàü ca bhojanam / dattvà ÷aktyà nçpa÷reùñha svargaloke mahãyate // RKV_221.26 // trikàlam ekakàlaü và yo bhaktyà påjayecchivam / navaprasåtàü dhenuü ca dattvà pàrtha dvijottame / ùaùñivarùasahasràõi ÷ivaloke mahãyate // RKV_221.27 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe haüse÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàmaikaviü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 222 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tataþ kro÷àntare gacchettilàdaü tãrthamuttamam / tilaprà÷anakçdyatra jàbàliþ ÷uddhimàptavàn // RKV_222.1 // pitçmàtçparityàgã bhràturbhàryàbhilàùakçt / putravikrayakçtpàpa÷chalakçdguruõà saha // RKV_222.2 // evaü doùasamàviùño yatra yatràpi gacchati / tatra tatràpi dhikkàraü labhate satsu bhàrata / na ko'pi saügatiü dhatte tena sàrddhaü sabhàsvapi // RKV_222.3 // iti lajjànvito vipraþ kàle na mahatà nçpa / cintàmavàpa mahatãm agatij¤o hi pàvane // RKV_222.4 // cakàra sarvatãrthàni revàü càpyavagàhayat // RKV_222.5 // aõivàpàntam àsàdya dakùiõe narmadàtañe / tasthau yatra vratã pàrtha jàbàliþ prà÷ayaüstilàn // RKV_222.6 // tilairekà÷anaü kurvaüs tathaivaikàntarà÷anam / tryahaùaódvàda÷àhà÷ã pakùamàsà÷anastathà // RKV_222.7 // kçcchracàndràyaõàdãni vratàni ca tilairapi / tilàdatvamanupràpto hyabdadvàsaptatiü kramàt // RKV_222.8 // kàlena gacchatà tasya prasanno 'bhavadã÷varaþ / pràdàd ihàmutrikãü tu ÷uddhiü sàlokyamàtmakam // RKV_222.9 // tena sa sthàpito devaþ svanàmnà bharatarùabha / tilàde÷varasaüj¤àü ca pràpa lokàdapi prabhuþ // RKV_222.10 // tadà prabhçti vikhyàtaü tãrthaü pàpapraõà÷anam / tatra tãrthe naraþ snàtvà caturda÷yaùñamãùu ca // RKV_222.11 // upavàsaparaþ pàrtha tathaiva harivàsare / tilahomã tilodvartã tilasnàyã tilodakã // RKV_222.12 // tiladàtà ca bhoktà ca nànàpàpaiþ pramucyate / tilairàpårayelliïgaü tilatailena dãpadaþ / rudralokam avàpnoti punàty à saptamaü kulam // RKV_222.13 // tilapiõóapradànena ÷ràddhe nçpatisattama / vikarmasthà÷ca gacchanti gatimiùñàü hi pårvajàþ // RKV_222.14 // svargalokasthitàþ ÷ràddhair bràhmaõànàü ca bhojanaiþ / akùayàü tçptimàsàdya modante ÷à÷vatãþ samàþ // RKV_222.15 // pituþ kulaü màtçkulaü tathà bhàryàkulaü nçpa / kulatrayaü samuddhçtya svargaü nayati vai naraþ // RKV_222.16 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe tilàde÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma dvàviü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 223 màrkaõóeya uvàca: tataþ kro÷àntare pàrtha vàsavaü tãrthamuttamam / vasubhiþ sthàpitaü tatra sthitvà vai dvàda÷àbdakam // RKV_223.1 // dharo dhruva÷ca soma÷ca àpa÷caivànilo 'nalaþ / pratyåùa÷ca prabhàsa÷ca vasavo 'ùñàvime purà // RKV_223.2 // pitç÷àpaparikliùñà garbhavàsàya bhàrata / nàrmadaü tãrthamàsàdya tapa÷cakruryatendriyàþ // RKV_223.3 // àràdhayantaþ paramaü bhavànãpatim avyam / dvàda÷àbdàni ràjendra tatastuùño mahe÷varaþ // RKV_223.4 // pratyakùaþ pradadau tebhyastvabhãùñaü varamuttamam / tataþ svanàmnà saüsthàpya vasavastaü mahe÷varam / jagmuràkà÷amàvi÷ya prasanne sati ÷aïkare // RKV_223.5 // tataþ prabhçti vikhyàtaü tãrthaü tadvàsavàhvayam / tasmiüstãrthe mahàràja yo bhaktyà påjayecchivam / yathàlabdhopahàrai÷ca dãpaü dadyàt prayatnataþ // RKV_223.6 // ÷uklapakùe tadàùñamyàü pratyahaü vàpi ÷aktitaþ / aùñau varùasahasràõi sa vasecchivasaünidhau // RKV_223.7 // tataþ ÷ivàlayaü yàti garbhavàsaü na pa÷yati / puùpairvà pallavairvàpi phalairdhànyais tathàpi và // RKV_223.8 // påjayeddevamã÷ànaü sa dainyaü nàpnuyàt kvacit / sarva÷okavinirmuktaþ svargaloke mahãyate // RKV_223.9 // ekàhamapi kaunteya yo vasedvàsave÷vare / pàparà÷iü vinirdhåya bhànuvaddivi modate // RKV_223.10 // vipràü÷ca bhojayedbhaktyà dadyàd vàsàüsi dakùiõàm // RKV_223.11 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vàsave÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma trayoviü÷atyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 224 màrkaõóeya uvàca: tataþ kro÷àntare pàrtha tãrthaü koñã÷varaü param / yatra snànaü ca dànaü ca japahomàrcanàdikam / bhaktyà kçtaü naraistatra sarvaü koñiguõaü bhavet // RKV_224.1 // tatra devàþ sagandharvà çùayaþ siddhacàraõàþ / jaladhiü pratigacchanti narmadàü vãkùituü kila // RKV_224.2 // militàþ koñi÷o ràjanrevàsàgarasaïgame / vinodamatulaü dçùñvà revàrõavasamàgame // RKV_224.3 // snàtvà ÷ivaü ca saüsthàpya påjayitvà mahe÷varam / koñã÷varàbhidhànaü tu svasvabhaktyà vidhànataþ // RKV_224.4 // koñãtãrthe paràü siddhiü sampràptàþ sarvatoùaõàt / tena tatpuõyamatulaü sarvatãrtheùu cottamam // RKV_224.5 // tatra tãrthe tu yatkiücicchubhaü và yadi và÷ubham / kriyate nçpa÷àrdåla sarvaü koñiguõaü bhavet // RKV_224.6 // tatra tãrthe tu màrgasthà ye kecidçùisattamàþ / siddhàmçtapadaü yànti pitçlokaü tathottamam // RKV_224.7 // uttare narmadàtãre dakùiõe cà÷rità÷ca ye / devalokaü gatàs tatra iti me ni÷cità matiþ // RKV_224.8 // bilvàrkapuùpair dhattåraku÷akà÷aprasånakaiþ / çtådbhavaistathànyai÷ca påjayitvà mahe÷varam // RKV_224.9 // nànopacàrair vidhivan mantrapårvaü yudhiùñhira / dhåpadãpàrdhanaivedyaistoùayitvà ca dhårjañim // RKV_224.10 // ÷ivalokamavàpnoti yàvadindrà÷caturda÷a / pauùakçùõàùñamãyoge vi÷eùaþ påjane smçtaþ // RKV_224.11 // nityaü ca nçpati÷reùñha caturda÷yaùñamãùu ca / ÷ivamabhyarcya vipràü÷ca bhojayed bhaktito varàn // RKV_224.12 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe koñã÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma caturviü÷atyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 225 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: tataþ kro÷àntare gacched alikàtãrthamuttamam / alikà nàma gàndharvã ku÷ãlà kuñilà÷ayà // RKV_225.1 // citrasenasya dauhitrã vidyànandamçùiü gatà / vavre te svãkçtà tena da÷avarùàõi taü ÷rità // RKV_225.2 // patiü jaghàna taü suptaü kasmiü÷cit kàraõàntare / gatvà nivedayàmàsa pitaraü ratnavallabham // RKV_225.3 // pitrà màtrà ca saütyaktà bahubhirbhartsità nçpa / garbhaghnã tvaü patighnã tvamiti dar÷aya mà mukham // RKV_225.4 // brahmaghnã yàhi pàpiùñhe parityaktà gçhàdvraja // RKV_225.5 // màrkaõóeya uvàca: iti duþkhànvità måóhà tàbhyàü nirbhartsità satã / tanuü tyaktuü mana÷cakre pràpya tãrthàntaraü kvacit // RKV_225.6 // saüpçcchyamànà tãrthàni bràhmaõebhyo yudhiùñhira / ÷rutvà pàpaharaü tãrthaü revàsàgarasaïgame // RKV_225.7 // tatra pàrtha tapa÷cakre niràhàrà jitavratà / kçcchràtikçcchrapàràkamahàsàütapanàdibhiþ // RKV_225.8 // càndràyaõairbrahmakårcaiþ kar÷ayàmàsa vai tanum / evaü varùa÷ataü sàrddhaü vyatãtaü tapasà nçpa // RKV_225.9 // tasyà vi÷uddhim icchantyàþ ÷ivadhyànàrcanàdibhiþ / tataþ katipayàhobhis tasyà j¤àtvà hañhaü param / parituùñaþ ÷ivaþ pràha pàrvatyà paricoditaþ // RKV_225.10 // ã÷vara uvàca: putri mà sàhasaü kàrùãþ ÷uddhadehàsi sàmpratam / tuùño 'haü tapasà te 'dya varaü varaya và¤chitam // RKV_225.11 // alikovàca: yadi tuùño 'si deve÷a varàrhà yadyahaü matà / nànàpàpàgnitaptàyà dehi ÷uddhiü paràü mama // RKV_225.12 // tvaü me nàtho hyanàthàyàstvameva jagatàü guruþ / dãnànàthasamuddhartà ÷araõyaþ sarvadehinàm // RKV_225.13 // ã÷vara uvàca: tvaü bhadre ÷uddhadehàsi mà kiücid anu÷ocithàþ / svanàmnà sthàpayitveha màü tataþ svargameùyasi // RKV_225.14 // ityuktvà devadeve÷astatraivàntaradhãyata / alikàpi tato bhaktyà snàtvà saüsthàpya ÷aïkaram // RKV_225.15 // dattvà dànaü ca viprebhyo lokamàpa mahotkañam / pitaraü ca samàsàdya màtaraü ca yudhiùñhira // RKV_225.16 // tai÷ca saümànità prãtyà bandhubhiþ sàlikà tataþ / vimànavaramàråóhà divyamàlànvità nçpa // RKV_225.17 // gaurãlokamanupràptasakhitve 'dyàpi modate / tataþ prabhçti tatpàrtha vikhyàtam alike÷varam // RKV_225.18 // tatra tãrthe tu yà nàrã puruùo và yudhiùñhira / snàtvà sampåjayedbhaktyà mahàdevamumàyutam // RKV_225.19 // sa pàpairvividhairmukto lokamàpnoti ÷àükaram / mànasaü vàcikaü pàpaü kàyikaü yatpurà kçtam // RKV_225.20 // sarvaü tadvilayaü yàti bhojayitvà dvijànsadà / dãpaü dattvà ca devàgre na rogaiþ paribhåyate // RKV_225.21 // dhåpapàtraü vimànaü ca ghaõñàü kala÷ameva ca / dattvà devàya ràjendra ÷àkraü lokamavàpnuyàt // RKV_225.22 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe revàsàgarasaïgame 'like÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma pa¤caviü÷atyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 226 màrkaõóeya uvàca: tataþ kro÷àntare puõyaü tãrthaü tadvimale÷varam / yatra snànena dànena japahomàrcanàdibhiþ // RKV_226.1 // vimale÷varamàràdhya yo yadicchetsa tallabhet / svargalàbhàdikaü vàpi pàrthivaü và yathepsitam // RKV_226.2 // purà tri÷irasaü hatvà tvaùñuþ putraü ÷atakratuþ / yasya tãrthasya màhàtmyàdvaimalyaü paramaü gataþ // RKV_226.3 // yatra vedanidhirvipro mahattaptvà tapaþ purà / nànàkarmamalaiþ kùãõair vimalo 'bhavad arkavat // RKV_226.4 // mahàdevaprasàdena somavat priyadar÷anaþ / purà bhànumatãü bhànuþ sutàü smara÷aràrditaþ // RKV_226.5 // cakame tena doùeõa kuùñharogàrdito 'bhavat / sa càpyatra tapastaptvà vimalatvam upàgataþ // RKV_226.6 // mahàdevena tuùñena svasthànaü mudito 'bhajat / tathaiva ca purà pàrtha vibhàõóakasuto muniþ // RKV_226.7 // yogisaïgaü vane pràpya pure ca nçpates tathà / ràjasaüsargadoùàdvai màlinyaü paramàtmanaþ // RKV_226.8 // vicàrayannabhyupetya revàsàgarasaïgamam / ÷àntayà bhàryayà sàrddhaü taptvà dvàda÷avatsaràn // RKV_226.9 // kçcchracàndràyaõair devaü toùayaüstryambakaü muniþ / mahàdevena tuùñena so 'pi vaimalyamàptavàn // RKV_226.10 // ÷arvàõyà preritaþ ÷arvaþ purà dàruvane nçpa / mohanànmunipatnãnàü svaü dãkùya vimalaü kila // RKV_226.11 // vicàrya paramasthànaü narmadodadhisaïgamam / tatra sthitvà mahàràja tapastaptvà sahomayà // RKV_226.12 // vimalo 'sau yato jàtastenàsau vimale÷varaþ / tena nàmnà svayaü tasthau lokànàü hitakàmyayà // RKV_226.13 // tatastilottamàü sçùñvà brahmà lokapitàmahaþ / prajànàtho 'pi tàü sçùñvà dçùñvàgre sumanoharàm // RKV_226.14 // bhàviyogabalàkràntaþ sa tasyàmabhiko 'bhavat / tena vãkùya sadoùatvaü revàtãradvayaü ÷ritaþ // RKV_226.15 // tãrthànyanusaranmaunã trisnàyã saüsmara¤chivam / revàrõavasamàyoge snàtvà sampåjya ÷aïkaram / kàlenàlpena ràjarùe brahmàpyamalatàü gataþ // RKV_226.16 // evamanye 'pi bahu÷o devarùinçpasattamàþ / tyaktvà doùamalaü tatra vimalà bahavo 'bhavan // RKV_226.17 // tathà tvamapi ràjendra tatra snàtvà ÷ivàrcanàt / amalo 'pi vi÷eùeõa vaimalyaü pràpsyase param // RKV_226.18 // tatra snàtvà naro nàrã påjayitvà mahe÷varam / pàpadoùavinirmukto brahmaloke mahãyate // RKV_226.19 // tatropavàsaü yaþ kçtvà pa÷yeta vimale÷varam / aùñamyàü ca caturda÷yàü sarvaparvasu pàrthiva // RKV_226.20 // saptajanmakçtaü pàpaü hitvà yàti ÷ivàlayam / ÷ràddhaü kçtvà vidhànena pitþõàm ançõã bhavet / bràhmaõàn bhojayecchaktyà tebhyo dadyàcca dakùiõàm // RKV_226.21 // yadyadiùñatamaü loke yaccaivàtmahitaü gçhe / tattadguõavate deyaü tatraivàkùayamicchatà / svarõadhànyàni vàsàüsi chatropànatkamaõóalum // RKV_226.22 // gçhaü devasya vai ÷aktyà kçtvà syàd bhuvi bhåpatiþ / gãtançtyakathàbhi÷ca toùayet parame÷varam // RKV_226.23 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe vimale÷varatãrthamàhàtmyavarõanaü nàma ùaóviü÷atyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 227 màrkaõóeya uvàca: etàni tava saükùepàt pràdhànyàt kathitàni ca / na ÷akto vistaràd vaktuü saükhyàü tãrtheùu pàõóava // RKV_227.1 // eùà pavitrà vimalà nadã trailokyavi÷rutà / narmadà saritàü ÷reùñhà mahàdevasya vallabhà // RKV_227.2 // manasà saüsmared yastu narmadàü satataü nçpa / càndràyaõa÷atasyà÷u labhate phalamuttamam // RKV_227.3 // a÷raddadhànàþ puruùà nàstikà÷càtra ye sthitàþ / patanti narake ghore pràhaivaü parame÷varaþ // RKV_227.4 // narmadàü sevate nityaü svayaü devo mahe÷varaþ / tena puõyà nadã j¤eyà brahmahatyàpahàriõã // RKV_227.5 // iyaü màhe÷varã gaïgà mahe÷varatanådbhavà / proktà dakùiõagaïgeti bhàratasya yudhiùñhira // RKV_227.6 // jàhnavã vaiùõavã gaïgà bràhmã gaïgà sarasvatã / iyaü màhe÷varã gaïgà revà nàstyatra saü÷ayaþ // RKV_227.7 // yathà hi puruùe devas traimårtatvam upà÷ritaþ / brahmaviùõumahe÷àkhyaü na bhedas tatra vai yathà / tathà sarittraye pàrtha bhedaü manasi mà kçthàþ // RKV_227.8 // koñi÷o hyatra tãrthàni lakùa÷a÷càpi bhàrata / tathà sahasra÷o revàtãradvayagatàni tu // RKV_227.9 // vçkùàntarikùasaüsthàni jalasthalagatàni ca / kaþ ÷aktastàni nirõetuü vàgã÷o và mahe÷varaþ // RKV_227.10 // smaraõàjjanmajanitaü dar÷anàcca trijanmajam / saptajanmakçtaü na÷yet pàpaü revàvagàhanàt // RKV_227.11 // devakàryaü kçtaü tena agnayo vidhivaddhutàþ / vedà adhãtà÷catvàro yena revàvagàhità // RKV_227.12 // pràdhànyàccàpi saükùepàt tãrthànyuktàni te mayà / na ÷akyo vistaraþ pàrtha ÷rotuü vaktuü ca vai mayà // RKV_227.13 // yudhiùñhira uvàca: vidhànaü ca yamàü÷caiva niyamàü÷ca vadasva me / pràya÷cittàrthagamane ko vidhistaü vadasva me // RKV_227.14 // ÷rãmàrkaõóeya uvàca: sàdhu pçùñaü mahàràja yacchreyaþ pàralaukikam / ÷çõuùvàvahito bhåtvà yathàj¤ànaü vadàmi te // RKV_227.15 // adhruveõa ÷arãreõa dhruvaü karma samàcaret / ava÷yameva yàsyanti pràõàþ pràghårõikà iva // RKV_227.16 // dànaü vittàdçtaü vàcaþ kãrtidharmau tathà khyuùaþ / paropakaraõaü kàyàdasàràtsàram uddharet // RKV_227.17 // asminmahàmohamaye kañàhe såryàgninà ràtridivendhanena / màsartudarvãparighaññanena bhåtàni kàlaþ pacatãti vàrtà // RKV_227.18 // j¤àtvà ÷àstravidhànoktaü karma kartum ihàrhasi / nàyaü loko 'sti na paro na sukhaü saü÷ayàtmanaþ // RKV_227.19 // mantre tãrthe dvije deve daivaj¤e bheùaje gurau / yàdç÷ã bhàvanà yasya siddhir bhavati tàdç÷ã // RKV_227.20 // a÷raddhayà hutaü dattaü tapastaptaü kçtaü ca yat / asadityucyate pàrtha na ca tatpretya no iha // RKV_227.21 // yaþ ÷àstravidhim utsçjya vartate kàmakàrataþ / na sa siddhim avàpnoti na sukhaü na paràü gatim // RKV_227.22 // santãha vividhopàyà nçõàü dehavi÷odhanàþ / tãrthasevàsamaü nàsti sva÷arãrasya ÷odhanam // RKV_227.23 // kçcchracàndràyaõàd yair và dvitãyaü tãrthasevayà / yadà tãrthaü samuddi÷ya prayàti puruùo nçpa / tadà devà÷ca pitaras taü vrajantyanu khecaràþ // RKV_227.24 // paramà modapårõàste prayànty asyànuyàyinaþ / kçtvàbhyudayikaü ÷ràddhaü samàpçcchaya tu devatàm // RKV_227.25 // iùñabandhåü÷ca viùõuü ca ÷aïkaraü sagaõe÷varam / vrajeddvijàbhyanuj¤àto gçhãtvà niyamànapi // RKV_227.26 // ekà÷anaü brahmacaryaü bhå÷ayyàü satyavàditàm / varjanaü ca parànnasya pratigrahavivarjanam // RKV_227.27 // varjayitvà tathà drohava¤canàdi nçpottama / sàdhuveùaü samàsthàya vinayena vibhåùitaþ // RKV_227.28 // dambhàhaïkàramukto yaþ sa tãrthaphalama÷nute / yasya hastau ca pàdau ca mana÷caiva susaüyatam // RKV_227.29 // vidyà tapa÷ca kãrti÷ca sa tãrthaphalama÷nute / akrodhana÷ca ràjendra satya÷ãlo dçóhavrataþ // RKV_227.30 // àtmopama÷ca bhåteùu sa tãrthaphalama÷nute / muõóanaü copavàsa÷ca sarvatãrtheùvayaü vidhiþ // RKV_227.31 // varjayitvà kurukùetraü vi÷àlàü virajàü gayàm / snànaü suràrcanaü caiva ÷ràddhe vai piõóapàtanam // RKV_227.32 // vipràõàü bhojanaü ÷aktyà sarvatãrtheùvayaü vidhiþ / pràya÷cittanimittaü ca yo vrajedyatamànasaþ // RKV_227.33 // tasyàpi ca vidhiü vakùye ÷çõu pàrtha samàhitaþ / ekà÷anaü brahmacaryamakùàralavaõà÷anam // RKV_227.34 // snàtvà tãrthàbhigamanaü haviùyaikànnabhojanam / varjayet patitàlàpaü bahubhàùaõameva ca // RKV_227.35 // parãvàdaü parànnaü ca nãcasaïgaü vivarjayet / vrajecca nirupànatko vasàno vàsasã ÷uciþ // RKV_227.36 // saükalpaü manasà kçtvà bràhmaõànuj¤ayà vrajet / tãrthe gatvà tathà snàtvà kçtvà caiva suràrcanam // RKV_227.37 // duùkarmato vimuktaþ syàd anutàpã bhaved yadi / vede tãrthe ca deve ca daivaj¤e cauùadhe gurau // RKV_227.38 // yàdç÷ã bhàvanà yasya siddhir bhavati tàdç÷ã / uktatãrthaphalànàü ca puràõeùu smçtiùvapi // RKV_227.39 // arthavàdabhavàü ÷aïkàü vihàya bharatarùabha / kçtvà vicàraü ÷àstroktaü parikalpya yathocitam // RKV_227.40 // kàyena kçcchracaraõe hya÷aktànàü vi÷uddhaye / j¤àtvà tãrthàvi÷eùaü hi pràya÷cittaü samàcaret // RKV_227.41 // tacchçõuùva mahàràja narmadàyàü yathocitam / caturviü÷atisaükhyebhyo yojanebhyo vrajennaraþ // RKV_227.42 // caturviü÷atikçcchràõàü phalamàpnoti ÷obhanam / ata årdhvaü yojaneùu pàdakçcchram udàhçtaþ // RKV_227.43 // tanmadhye ca mahàràja yo vrajecchuddhikàïkùayà / yojane yojane tasya pràya÷cittaü vidurbudhàþ // RKV_227.44 // praõavàkhye mahàràja tathà revorisaügame / bhçgukùetre tathà gatvà phalaü taddviguõaü smçtam // RKV_227.45 // saïgame devanadyà÷ca ÷ålabhede nçpottama / dviguõaü pàdahãnaü syàt karajàsaügame tathà // RKV_227.46 // eraõóãsaïgame tadvat kapilàyà÷ca saügame / kecit triguõitaü pràhuþ kubjàrevotthasaïgame // RKV_227.47 // oükàre ca mahàràja tadapi syàt sama¤jasam / saïgameùu tathànyàsàü nadãnàü revayà saha // RKV_227.48 // pràhuste sàrdhakçcchraü vai phalaü pårvaü yudhiùñhira / triguõaü kçcchram àpnoti revàsàgarasaïgame // RKV_227.49 // kçcchraü caturguõaü proktaü ÷uklatãrthe yudhiùñhira / yojane yojane gatvà caturviü÷atiyojanam / tatra tatra vasedyastu suciraü nçvarottama // RKV_227.50 // revàsevàsamàcàraþ saüyuktaþ ÷uddhabuddhimàn / dambhàhaïkàrarahitaþ ÷uddhyarthaü sa vimucyate // RKV_227.51 // iti te kathitaü pàrtha pràya÷cittàrthalakùaõam / revàyàtràvidhànaü ca guhyametad yudhiùñhira // RKV_227.52 // yudhiùñhira uvàca: yojanasya pramàõaü me vada tvaü munisattama / yajj¤àtvà ni÷citaü me syàn manaþ÷uddhestu kàraõam // RKV_227.53 // màrkaõóeya uvàca: ÷çõu pàõóava vakùyàmi pramàõaü yojanasya yat / tathà yàtràvi÷eùeõa vi÷eùaü kçcchrasambhavam // RKV_227.54 // tiryagyavodaràõyaùñàvårdhvà và vrãhayastrayaþ / pramàõamaïgulasyàhurvitastir dvàda÷àügulà // RKV_227.55 // vitastidvitayaü hasta÷caturhastaü dhanuþ smçtam / sa eva daõóo gadito vi÷eùaj¤air yudhiùñhira // RKV_227.56 // dhanuþsahasre dve kro÷a÷ catuþkro÷aü ca yojanam / etadyojanamànaü te kathitaü bharatarùabha // RKV_227.57 // yena yàtràü vrajan vetti phalamànaü nijàrjitam / uktaü kçcchraphalaü tãrthe jalaråpe nçpottama // RKV_227.58 // yathàvi÷eùaü te vacmi pårvokte tatra tatra ca / tanme ÷çõu mahãpàla ÷raddadhànàya kathyate // RKV_227.59 // yasmiüstãrthe hi yatproktaü phalaü kçcchràdikaü nçpa / tatràpyupoùaõàt kçcchraphalaü pràpnotyathàdhikam // RKV_227.60 // dinajàpyàcca labhate phalaü kçcchrasya ÷aktitaþ / tatra vikhyàtadeve÷aü snàtvà dçùñvàbhipåjya ca // RKV_227.61 // praõamya labhate pàrtha phalaü kçcchrabhavaü sudhãþ / tãrthe mukhyaphalaü snànàd dvitãyaü càpyupoùaõàt // RKV_227.62 // tçtãyaü khyàtadevasya dar÷anàbhyarcanàdibhiþ / caturthaü jàpyayogena deha÷aktyà tvaharni÷am // RKV_227.63 // pa¤camaü sarvatãrtheùu kalpanãyaü hi dårataþ / tãrastho yojanàdarvàgda÷àü÷aü labhate phalam // RKV_227.64 // uktatãrthaphalàtpàrtha nàtra kàryà vicàraõà // RKV_227.65 // upavàsena sahitaü mahànadyàü hi majjanam / apyarvàgyojanàtpàrtha dadyàtkçcchraphalaü nçõàm // RKV_227.66 // ùaóyojanavahà kulya nadyo 'lpà dvàda÷aiva ca / caturviü÷atigà nadyo mahànadyas tato 'dhikàþ // RKV_227.67 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe tãrthayàtràdividhànavi÷eùakathanaü nàma saptaviü÷atyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 228 yudhiùñhira uvàca: paràrthaü tãrthayàtràyàü gacchataþ kasya kiü phalam / kiyanmàtraü muni÷reùñha tanme bråhi kçpànidhe // RKV_228.1 // màrkaõóeya uvàca: paràrthaü gacchatastanme vadataþ ÷çõu pàrthiva / yathà yàvatphalaü tasya yàtràdivihitaü bhavet // RKV_228.2 // uttameneha varõena dravyalobhàdinà nçpa / nàdhamasya kvacit kàryaü tãrthayàtràdisevanam // RKV_228.3 // dharmakarma mahàràja svayaü vidvànsamàcaret / ÷arãrasyàthavà ÷aktyà anyadvà kàryayogataþ // RKV_228.4 // dharmakarma sadà pràyaþ savarõenaiva kàrayet / putrapautràdikairvàpi j¤àtibhir gotrasambhavaiþ // RKV_228.5 // ÷reùñhaü hi vihitaü pràhurdharmakarma yudhiùñhira / taireva kàrayettasmànnottamairnàdhamairapi // RKV_228.6 // adhamena kçtaü samyaï na bhavediti me matiþ / uttama÷càdhamàrthe vai kurvandurgatimàpnuyàt // RKV_228.7 // na ÷ådràya matiü dadyànnocchiùñaü na haviùkçtam / na càsyopadi÷eddharmaü na càsya vratamàdi÷et // RKV_228.8 // japastapastãrthayàtrà pravrajyà mantrasàdhanam / devatàràdhanaü dãkùà strã÷ådrapatanàni ùañ // RKV_228.9 // pativatnã patatyeva vidhavà sarvamàcaret / sabhartçkà÷ake patyau sarvaü kuryàd anuj¤ayà // RKV_228.10 // gatvà paràrthaü tãrthàdau ùoóa÷àü÷aphalaü labhet / gacchata÷ca prasaïgena tãrthamarddhaphalaü smçtam // RKV_228.11 // anusaïgena tãrthasya snàne snànaphalaü viduþ / naiva yàtràphalaü tajj¤àþ ÷àstroktaü kalmaùàpaham // RKV_228.12 // pitrarthaü ca pitçvyasya màturmàtàmahasya ca / màtulasya tathà bhràtuþ ÷va÷urasya sutasya ca // RKV_228.13 // poùakàrthàdayo÷càpi màtàmahyà gurostathà / svasurmàtçùvasuþ paitryà àcàryàdhyàpakasya ca // RKV_228.14 // ityàdyarthe naraþ snàtvà svayamaùñàü÷amàpnuyàt / sàkùàtpitroþ prakurvàõa÷caturthàü÷amavàpnuyàt // RKV_228.15 // patipatnyormitha÷càrddhaü phalaü pràhurmanãùiõaþ / bhàgineyasya ÷iùyasya bhràtçvyasya sutasya ca / ùañtripa¤cacaturbhàgànphalamàpnoti vai naraþ // RKV_228.16 // iti te kathitaü pàrtha pàramparyakramàgatam / kartavyaü j¤àtivargasya paràrthe dharmasàdhanam // RKV_228.17 // varùàçtusamàyoge sarvà nadyo rajasvalàþ / muktvà sarasvatãü gaïgàü narmadàü yamunànadãm // RKV_228.18 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe paràrthatãrthayàtràphalakathanaü nàmàùñaviü÷atyadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 229 ÷rãmàrkaõóeya uvàca: evaü te kathitaü ràjanpuràõaü dharmasaühitam / ÷ivaprãtyà yathà proktaü vàyunà devasaüsadi // RKV_229.1 // ùaùñitãrthasahasràõi ùaùñikoñistathaiva ca / àdimadhyàvasàneùu narmadàyàü pade pade // RKV_229.2 // mayà dvàda÷asàhasrã saühità yà ÷rutà purà / devadevasya gadataþ sàmprataü kathità tava // RKV_229.3 // pçùñastvayàhaü bhåpàla parvate 'marakaõñake / sthitaþ saükùepataþ sarvaü mayà tatkathitaü tava // RKV_229.4 // narmadàcaritaü puõyaü ÷çõu tasyàsti yatphalam / yatphalaü sarvavedaiþ syàt saùaóaïgapadakramaiþ // RKV_229.5 // pañhitai÷ca ÷rutair vàpi tasmàd bahutaraü bhavet / satrayàjã phalaü yatra labhate dvàda÷àbdikam // RKV_229.6 // carite tu ÷rute devyà labhate tàdç÷aü phalam / sarvatãrtheùu yatpuõyaü snàtvà sàgaramàditaþ // RKV_229.7 // sakçtsnàtvà tathà ÷rutvà narmadàyàü phalaü hi tat / àdimadhyàvasànena narmadàcaritaü ÷ubham // RKV_229.8 // yaþ ÷çõoti naro bhaktyà tasya puõyaphalaü ÷çõu / sa pràpya ÷ivasaüsthànaü rudrakanyàsamàvçtaþ // RKV_229.9 // rudrasyànucaro bhåtvà tenaiva saha modate / etad dharmamupàkhyànaü sarva÷àstreùu sattamam // RKV_229.10 // de÷e và maõóale vàpi và gràme nagare 'pi và / gçhe và tiùñhate yasya càturvarõyasya bhàrata // RKV_229.11 // sa brahmà sa ÷ivaþ sàkùàtsa ca devo janàrdanaþ / trividhaü kàraõaü loke dharmapanthànamuttamam // RKV_229.12 // devatànàü guruü ÷àstraü paramaü siddhikàraõam / ÷rutve÷varamukhàtpàrtha mayàpi tava kãrtitam // RKV_229.13 // dakùiõe cottare kåle yàni tãrthàni kànicit / pradhànataþ supuõyàni kathitàni vi÷eùataþ // RKV_229.14 // spar÷anàd dar÷anàt teùàü kãrtanàcchravaõàt tathà / mucyate sarvapàpebhyo rudralokaü sa gacchati // RKV_229.15 // idaü yaþ ÷çõuyàn nityaü puràõaü ÷ivabhàùitam / bràhmaõo vedavidyàvàn kùatriyo vijayã bhavet // RKV_229.16 // dhanabhàgã bhaved vai÷yaþ ÷ådro vai dharmabhàgbhavet / saubhàgyaü santatiü svargaü nàrã ÷rutvàpnuyàddhanam // RKV_229.17 // brahmaghna÷ca suràpa÷ca steyã ca gurutalpagaþ / màhàtmyaü narmadàyàstu ÷rutvà pàpabahiùkçtàþ // RKV_229.18 // pàpabhedã kçtaghna÷ca svàmivi÷vàsaghàtakaþ / goghna÷ca garada÷caiva kanyàvikrayakàrakaþ // RKV_229.19 // ete ÷rutvaiva pàpebhyo mucyante nàtra saü÷ayaþ / ye punarbhàvitàtmànaþ ÷çõvanti satataü nçpa // RKV_229.20 // påjayanta idaü devàþ påjità gurava÷ca taiþ / narmadà påjità tena bhagavàü÷ca mahe÷varaþ // RKV_229.21 // tasmàtsarvaprayatnena gandhapuùpavibhåùaõaiþ / påjitaü parayà bhaktyà ÷àstrametatphalapradam // RKV_229.22 // lekhàpayitvà sakalaü narmadàcaritaü ÷ubham / uttamaü sarva÷àstrebhyo yo dadàti dvijanmane // RKV_229.23 // narmadàsarvatãrtheùu snàne dàne ca yatphalam / tatphalaü samavàpnoti sa naro nàtra saü÷ayaþ // RKV_229.24 // etatpuràõaü rudroktaü mahàpuõyaphalapradam / svargadaü putradaü dhanyaü ya÷asyaü kãrtivardhanam // RKV_229.25 // sarvapàpaharaü pàrtha duþkhaduþsvapnanà÷anam / pañhatàü ÷çõvatàü ràjan sarvakàmàrthasiddhidam // RKV_229.26 // ÷àntirastu ÷ivaü càstu lokàþ santu niràmayàþ / gobràhmaõebhyaþ svastyastu dharmaü dharmàtmajà÷rayaþ // RKV_229.27 // narakàntakarã revà satãrthà vi÷vapàvanã / narmadà dharmadà càstu ÷armadà pàrtha te sadà // RKV_229.28 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe màrkaõóeyayudhiùñhirasaüvàde revàkhaõóapañhana÷ravaõadànàdiphala÷rutivarõanaü nàmaikonatriü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 230 såta uvàca: ityuktvopararàmatha pàõóoþ putràya vai muniþ / mçkaõóatanayo dhãmànsaptakalpasmaraþ puraþ // RKV_230.1 // màrkaõóamuninà proktaü yathà pàrthàya sattamàþ / tathà vaþ kathitaü sarvaü revàmàhàtmyamuttamam // RKV_230.2 // iyaü puõyà saricchreùñhà revà vi÷vaikapàvanã / rudradehasamudbhåtà sarvabhåtàbhayapradà // RKV_230.3 // oïkàrajaladhiü yàvad uvàca bhçgunandanaþ / tãrthasaïgamabhedànvai dharmaputràya pçcchate // RKV_230.4 // samàsenaiva munayastathàhaü kathayàmi vaþ / saptaùaùñisahasràõi ùaùñikoñyastathaiva ca // RKV_230.5 // kathaü kenàtra ÷akyante vaktuü varùa÷atairapi / tathàpyatra muni÷reùñhàþ proktaü pàrthàya vai yathà // RKV_230.6 // tãrthamoükàramàrabhya vakùye tãrthàvaliü ÷ubhàm / procyamànàü samàsena tàü ÷çõudhvaü maharùayaþ // RKV_230.7 // natvà somaü mahe÷ànaü natvà brahmàcyutàvubhau / sarasvatãü gaõe÷ànaü devyàsàïghripa¤kajam // RKV_230.8 // pårvàcàryàüs tathà sarvàndçùñvàdçùñàrthavedinaþ / praõamya narmadàü devãü vakùye tãrthàvaliü tvimàm // RKV_230.9 // oü namo vi÷varåpàya oïkàràyàkhilàtmane / yamàrabhye pravakùyàmi revàtãrthàvaliü dvijàþ // RKV_230.10 // asmin màrkaõóagadite revàtãrthakrame ÷ubhe / puràõasaühitàdhyàyà màrkaõóà÷ramavarõanam // RKV_230.11 // tataþ pra÷nàdhikàra÷ca pra÷aüsà narmadodbhavà / tathà pa¤cada÷ànàü ca pravàhànàü prakãrtanam // RKV_230.12 // nàmanirvacanaü tadvattathà kalpasamudbhavàþ / ekaviü÷atikalpànàü tadvannàmànukãrtanam // RKV_230.13 // màrkaõóeyànubhåtànàü saptànàü lakùaõàni ca / màhàtmyaü caiva revàyàþ ÷ivaviùõvos tathaiva ca // RKV_230.14 // saühàralakùaõaü tadvad oïkàrasya ca sambhavaþ / tathaivauükàramàhàtmyam amarakaõñakãrtanam // RKV_230.15 // amare÷varatãrthaü ca tathà dàruvanaü mahat / dàruke÷varatãrthaü ca tãrthaü vai caruke÷varam // RKV_230.16 // carukàsaïgamas tadvyadvatãpàte÷varaü tathà / pàtàle÷varatãrthaü ca koñiyaj¤àhvayaü tathà // RKV_230.17 // varuõe÷varatãrthaü ca liïgànyaùñottaraü ÷atam / siddhe÷varaü yame÷aü ca brahme÷varamataþ param // RKV_230.18 // sàrasvataü càùñarudraü sàvitraü somasaüj¤itam / ÷ivakhàtaü mahàtãrthaü rudràvartaü dvijottamàþ // RKV_230.19 // brahmàvartaü paraü tãrthaü såryàvartamataþ param / pippalàvartatãrthaü ca pippalyà÷caiva saïgamaþ // RKV_230.20 // amarakaõñamàhàtmyaü kapilàsaïgamas tathà / vi÷alyàsambhava÷càpi bhçgutuïgàdrikãrtanam // RKV_230.21 // vi÷alyàsaïgamaþ puõyaþ karamardàsamàgamaþ / karamarde÷varaü tãrthaü cakratãrthamanuttamam // RKV_230.22 // saïgamo nãlagaïgàyàþ vidhvaüsastripurasya ca / kãrtanaü tãrthadànànàü madhukatçtãyàvratam // RKV_230.23 // apsare÷varatãrthaü ca dehakùepe vidhistataþ / tãrthaü jvàle÷varaü nàma jvàlàyàþ saïgamastathà // RKV_230.24 // ÷akratãrthaü ku÷àvartaü haüsatãrthaü tathaiva ca / ambarãùasya tãrthaü ca mahàkàle÷varaü tathà // RKV_230.25 // màtçke÷varatãrthaü ca bhçgutuïgànuvarõanam / tatra bhairavamàhàtmyaü capale÷varakãrtanam // RKV_230.26 // caõóapàõe÷ca màhàtmyaü kàverãsaïgamastathà / kubere÷varatãrthaü ca vàràhãsaïgamas tathà // RKV_230.27 // saïgama÷caõóavegàyàstãrthaü caõóe÷varaü tathà / eraõóãsaïgamaþ puõya eraõóe÷varamuttamam // RKV_230.28 // pitçtãrthaü ca tatraiva oïkàrasya ca sambhavam / màhàtmyaü pa¤caliïgànàm oïkàrasya munã÷varàþ // RKV_230.29 // koñitãrthasya màhàtmyaü tãrthaü kàkahradaü tathà / jambuke÷varatãrthaü ca sàrasvatam ataþ param // RKV_230.30 // kapilàsaïgamastadvattãrthaü ca kapile÷varam / daityasådanatãrthaü ca cakratãrthaü ca vàmanam // RKV_230.31 // tãrthalakùaü viduþ pårve kapilàyàstu saïgame / svargasya narakasyàpi lakùaõaü munibhàùitam // RKV_230.32 // vyavasthànaü ÷arãrasya gopradànànuvarõanam / a÷okavanikàtãrthaü mataïgà÷ramavarõanam // RKV_230.33 // a÷oke÷varatãrthaü ca mataïge÷varamuttamam / tathà mçgavanaü puõyaü tatra tãrthaü manoratham // RKV_230.34 // saïgamo 'ïgàragartàyà aïgàre÷varamuttamam / tathà meghavanaü tãrthaü devyà nàmànukãrtanam // RKV_230.35 // saïgama÷càpi kubjàyàstãrthaü kubje÷varaü tathà / bilvàmrakaü tathà tãrthaü pårõadvãpamataþ param // RKV_230.36 // tathà hiraõyagarbhàyàþ saïgamaþ puõyakãrtanaþ / dvãpe÷varaü nàma tãrthaü puõyaü yaj¤e÷varaü tathà // RKV_230.37 // màõóavyà÷ramatãrthaü ca vi÷okàsaïgamastathà / vàgã÷varaü nàma tãrthaü puõyo vai vàgusaïgamaþ // RKV_230.38 // sahasràvartakaü tatra tãrthaü saugandhikaü tathà / saïgama÷ca sarasvatyà ã÷ànaü tãrthamuttamam // RKV_230.39 // devatàtrayatãrthaü ca ÷ålakhàtaü tataþ param / brahmodaü ÷àïkaraü saumyaü sàrasvatamataþ param // RKV_230.40 // sahasrayaj¤atãrthaü ca kapàlamocanaü tathà / àgneyam aditã÷aü ca vàràhaü tãrthamuttamam // RKV_230.41 // tathà devapathaü tãrthaü tãrthaü yaj¤asahasrakam / ÷uklatãrthaü dãptike÷aü viùõutãrthaü ca yodhanam // RKV_230.42 // narmade÷varatãrthaü ca varuõe÷aü ca màrutam / yoge÷aü rohiõãtãrthaü dàrutãrthaü ca sattamàþ // RKV_230.43 // brahmàvartaü ca pattre÷aü vàhnaü sauraü ca kãrtyate / meghanàdaü dàrutãrthaü devatãrthaü guhà÷rayam // RKV_230.44 // narmade÷varasaüj¤aü tatkapilàtãrthamuttamam / kara¤je÷aü kuõóale÷aü pippalàdamataþ param // RKV_230.45 // vimale÷varatãrthaü ca puùkariõyà÷ca saïgamaþ / pra÷aüsà ÷ålabhedasya tatraivàndhakavikramaþ // RKV_230.46 // devà÷vàsanadànaü ca tathaivàndhakanigrahaþ / ÷ålabhedasya cotpattistathà pàtraparãkùaõam // RKV_230.47 // pra÷aüsà dànadharmasya çùi÷çïgànubhàvanam / svargatiü dãrghatapaso bhànumatyàstatheïgitam // RKV_230.48 // ÷abarasvargagamanaü màhàtmyaü ÷ålabhedajam / kapile÷varatãrthaü ca mokùatãrthamataþ param // RKV_230.49 // saïgamo mokùanadyà÷ca tãrthaü ca vimale÷varam / tathaivolåkatãrthaü ca puùkariõyà÷ca saïgamaþ // RKV_230.50 // àditye÷varatãrthaü ca tãrthaü vai saïgame÷varam / saïgamo bhãmakulyàyàstãrthaü bhãme÷varaü ÷ubham // RKV_230.51 // màrkaõóe÷varatãrthaü ca tathà vai pippale÷varam / karoñã÷varatãrthaü ca tãrthamindre÷varaü ÷ubham // RKV_230.52 // agastye÷aü kumàre÷aü vyàse÷varamanuttamam / vaidyanàthaü ca kedàram ànande÷varasaüj¤itam // RKV_230.53 // màtçtãrthaü ca muõóe÷aü cauraü kàme÷varaü tathà / saïgama÷cànuduhyà vai tãrthe bhãmàrjunàhvaye / tãrthaü dharme÷varaü nàma luïke÷varam ataþ param // RKV_230.54 // tato dhanadatãrthaü ca jañe÷aü maïgale÷varam / kapile÷varatãrthaü ca gopàre÷varamuttamam // RKV_230.55 // maõinàge÷varaü nàma maõinadyà÷ca saïgamaþ / tilake÷varatãrthaü ca gautame÷amataþ param // RKV_230.56 // tatraiva màtçtãrthaü ca muninoktaü munã÷varàþ / ÷aïkhacåóaü ca kedàraü pàrà÷aramataþ param // RKV_230.57 // bhãme÷varaü ca candre÷am a÷vavatyà÷ca saïgamaþ / bahvã÷varaü nàrade÷aü vaidyanàthaü kapã÷varam // RKV_230.58 // kumbhe÷varaü ca màrkaõóaü ràme÷aü lakùmaõe÷varam / meghe÷varaü matsyake÷am apsaràhradasaüj¤akam // RKV_230.59 // dadhiskandaü madhuskandaü nandike÷aü ca vàruõam / pàvake÷varatãrthaü ca tathaiva kapile÷varam // RKV_230.60 // nàràyaõàhvayaü tãrthaü cakratãrthamanuttamam / caõóàdityaü paraü tãrthaü caõóikàtãrthamuttamam // RKV_230.61 // yamahàsàhvayaü tãrthaü tathà gaïge÷varaü ÷ubham / nandike÷varasaüj¤aü ca naranàràyaõàhvayam // RKV_230.62 // nale÷varaü ca màrkaõóaü ÷uklatãrthamataþ param / vyàse÷varaü paraü tãrthaü tatra siddhe÷varaü tathà // RKV_230.63 // koñitãrthaü prabhàtãrthaü vàsukã÷varam uttamam / saïgama÷ca kara¤jàyà màrkaõóe÷varamuttamam // RKV_230.64 // tãrthaü koñã÷varaü nàma tathà saükarùaõàhvayam / kanake÷aü manmathe÷aü tãrthaü caivànasåyakam // RKV_230.65 // eraõóãsaïgamaþ puõyo màtçtãrthaü ca ÷obhanam / tãrthaü svarõa÷alàkàkhyaü tathà caivàmbike÷varam // RKV_230.66 // kara¤je÷aü bhàrate÷aü nàge÷aü mukuñe÷varam / saubhàgyasundarã tãrthaü dhanade÷varamuttamam // RKV_230.67 // rohiõyaü cakratãrthaü ca uttare÷varasaüj¤itam / bhoge÷varaü ca kedàraü niùkalaïkamataþ param // RKV_230.68 // màrkaõóaü dhautapàpaü ca tãrthamàïgirase÷varam / koñavãsaïgamaþ puõyaü koñitãrthaü ca tatra vai // RKV_230.69 // ayonijaü paraü tãrtham aïgàre÷varamuttamam / skàndaü ca nàrmadaü bràhmaü vàlmãke÷varasaüj¤itam // RKV_230.70 // koñitãrthaü kapàle÷aü pàõóutãrthaü trilocanam / kapile÷aü kambuke÷aü prabhàsaü kohane÷varam // RKV_230.71 // indre÷aü vàluke÷aü ca deve÷aü ÷akrameva ca / nàge÷varaü gautame÷am ahalyàtãrthamuttamam // RKV_230.72 // ràme÷varaü mokùatãrthaü tathà ku÷alave÷varau / narmade÷aü kapardã÷aü sàgare÷amataþ param // RKV_230.73 // dhauràdityaü paraü tãrthaü tãrthaü càparayonijam / piïgale÷varatãrtha ca bhçgvã÷varamanuttamam // RKV_230.74 // da÷à÷vamedhikaü tãrthaü koñitãrthaü ca sattamàþ / màrkaõóaü brahmatãrthaü ca àdivàràhamuttamam // RKV_230.75 // à÷àpåràbhidhaü tãrthaü kauberaü màrutaü tathà / varuõe÷aü yame÷aü ca ràme÷aü karkañe÷varam // RKV_230.76 // ÷akre÷aü somatãrthaü ca nandàhradamanuttamam / vaiùõavaü cakratãrthaü ca ràmake÷avasaüj¤itam // RKV_230.77 // tathaiva rukmiõãtãrthaü ÷ivatãrthamanuttamam / jayavàràhartãrthaü ca tãrthamasmàhakàhvayam // RKV_230.78 // aïgàre÷aü ca siddhe÷aü tape÷varamataþ param / punaþ siddhe÷varaü nàmatãrthaü ca varuõe÷varam // RKV_230.79 // parà÷are÷varaü puõyaü kusume÷amanuttamam / kuõóale÷varatãrthaü ca tathà kalakale÷varam // RKV_230.80 // nyaïkuvàràhasaüj¤aü ca aïkolaü tãrthamuttamam / ÷vetavàràhatãrthaü ca bhàrgalaü sauramuttamam // RKV_230.81 // huïkàrasvàmitãrthaü ca ÷uklatãrthaü ca ÷obhanam / saïgamo madhumatyà÷ca tãrthaü vai saïgame÷varam // RKV_230.82 // narmade÷varasaüj¤aü ca nadãtritayasaïgamaþ / aneke÷varatãrthaü ca ÷arbhe÷aü mokùasaüj¤itam // RKV_230.83 // kàverãsaïgamaþ puõyastãrthaü gope÷varàhvayam / màrkaõóe÷aü ca nàge÷am udambaryà÷ca saïgamaþ // RKV_230.84 // sàmbàdityàhvayaü tãrtham udambaryà÷ca saïgamaþ / siddhe÷varaü ca màrkaõóaü tathà siddhe÷varãkçtam // RKV_230.85 // gope÷aü kapile÷aü ca vaidyanàthamanuttamam / piïgale÷varatãrthaü ca saindhavàyatanaü mahat // RKV_230.86 // bhåtã÷varàhvayaü tãrthaü gaïgàvàhamataþ param / gautame÷varatãrthaü ca da÷à÷vamedhikaü tathà // RKV_230.87 // bhçgutãrthaü tathà puõyaü khyàtà saubhàgyasundarã / vçùakhàtaü ca tatraiva kedàraü dhåtapàtakam // RKV_230.88 // tãrthaü dhåte÷varãsaïgameraõóãsaüj¤akaü tathà / tãrthaü ca kanake÷varyà jvàle÷varaü tataþ param // RKV_230.89 // ÷àlagràmàhvayaü tãrthaü somanàthamanuttamam / tathaivodãrõavàràhaü tãrthaü candraprabhàsakam // RKV_230.90 // dvàda÷àdityatãrthaü ca tathà siddhe÷varàbhidham / kapile÷varatãrthaü ca tathà traivikramaü ÷ubham // RKV_230.91 // vi÷varåpàhvayaü tãrthaü nàràyaõakçtaü tathà / måla÷rãpatitãrthaü ca caula÷rãpatisaüj¤akam // RKV_230.92 // devatãrthaü haüsatãrtha prabhàsaü tãrthamuttamam / målasthànaü ca kaõñhe÷amaññahàsamataþ param // RKV_230.93 // bhårbhuve÷varatãrthaü ca khyàtà ÷åle÷varã tathà / sàrasvataü dàruke÷ama÷vinostãrthamuttamam // RKV_230.94 // sàvitrãtãrthamatulaü vàlakhilye÷varaü tathà / narmade÷aü màtçtãrthaü devatãrthamanuttamam // RKV_230.95 // macchake÷varatãrthaü ca ÷ikhitãrthaü ca ÷obhanam / koñitãrthaü muni÷reùñhàstatra koñã÷varã mçóà // RKV_230.96 // tãrthaü paitàmahaü nàma màõóavye ÷varasaüj¤itam / tatra nàràyaõe÷aü ca akråre÷amataþ param // RKV_230.97 // devakhàtaü siddharudraü vaidyanàthamanuttamam / tathaiva màtçtãrthaü ca uttare÷amataþ param // RKV_230.98 // tathaiva narmade÷àü ca màtçtãrthaü tathà punaþ / tathà ca kurarãtãrthaü óhauõóhe÷aü da÷akanyakam // RKV_230.99 // suvarõabindutãrthaü ca çõapàpapramocanam / bhàrabhåte÷varaü tãrthaü tathà muõóã÷varaü viduþ // RKV_230.100 // eka÷àlaü óiõóipàõiü tãrthaü càpsarasaü param / munyàlayaü ca màrkaõóaü gaõitàdevatàhvayam // RKV_230.101 // àmale÷varatãrthaü ca tãrthaü kanthe÷varaü tathà / àùàóhãtãrthamityàhuþ ÷çïgãtãrthaü tathaiva ca // RKV_230.102 // bake÷varatãrthaü ca kapàle÷aü tathaiva ca / màrkaõóaü kapile÷aü ca eraõóãsaïgamastathà // RKV_230.103 // eraõóãdevatàtãrthaü ràmatãrthamataþparam / jamadagneþ paraü tãrthaü revàsàgarasaïgamaþ // RKV_230.104 // loñane÷varatãrtha tal luïke÷anàmakaü tathà / vçùarakhàtaü tatra kuõóaü tathaiva çùisattamàþ // RKV_230.105 // tathà haüse÷varaünàma tilàdaü vàsave÷varam / tathà koñã÷varaü tãrtham alikàtãrthamuttamam / vimale÷varatãrthaü ca revàsàgarasaïgame // RKV_230.106 // evaü tãrthàvaliþ puõyà mayà proktà maharùayaþ / tãrthasuktàvaliþ puõyà grathità tañarajjunà // RKV_230.107 // narmadànãranirõiktà màrkaõóeyavinirmità / maõóanàyeha sàdhånàü sarvalokahitàya ca // RKV_230.108 // daritadhvànta÷amanãdhàryà dharmàrthibhiþ sadà / ahoràtrakçtaü pàpaü sakçjjaptvà÷u nà÷ayet // RKV_230.109 // trikàlaü japtvà màsotthaü ÷ivàgre ca trimàsikam / màsaü japtvàtha varùotthaü varùaü japtvà ÷atàbdikam // RKV_230.110 // ÷ràddhakàle ca vipràõàü bhu¤jatàü purataþ sthitaþ / pañhaüstãrthàvaliü puõyàü gayà÷ràddhaprado bhavet // RKV_230.111 // påjàkàle ca devànàü ÷raddhayà purataþ pañhan / prãõayetsarvadevàü÷ca punàti sakalaü kulam // RKV_230.112 // evaü tãrthàvaliþ puõyà revàtãradvayà÷rità / mayà proktà muni÷reùñhàstathaiva÷çõutànaghàþ // RKV_230.113 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe tãrthàvalikathanaü triü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 231 ÷rãsåta uvàca: tathaiva tãrthastabakàn vakùye'ham çùisattamàþ / yaistu tãrthàvalãgumphaþ pårvoktairekataþ kçtaþ // RKV_231.1 // vibhakto bhaktalokànàmànandaprathanaþ ÷ubhaþ / mçkaõóatanayaþ pårvaü pràha pàrthàya pçcchate // RKV_231.2 // yathà tathàhaü vakùyàmi tãrthànàü stabakàniha / ÷ivàmbupànajà puõyà revà kalpalatà kila // RKV_231.3 // tãradvayodbhåtatãrthaprasånaiþ puùpità ÷ubhà / yatpuõyagandhalakùmyà vai trailokyaü surabhãkçtam // RKV_231.4 // tatpuùpamakarandasya rasàsvàdaviduttamaþ / bhramaraþ khalu màrkaõóo munirmatimatàü varaþ // RKV_231.5 // tatpuùpamàlàü hçdaye tãrthastabakacitritàm / dadhàti satataü puõyàü munirbhçgukulodvahaþ / tasyàþ stabakasaüsthànaü vakùye 'ham çùisattamàþ // RKV_231.6 // oïkàratãrthamàrabhya yàvatpa÷cimasàgaram / saügamàþ pa¤catriü÷advai nadãnàü pàpanà÷anàþ // RKV_231.7 // da÷aikamuttare tãre satriviü÷ati dakùiõe / pa¤catriü÷attamaþ ÷reùñho revàsàgarasaïgamaþ // RKV_231.8 // saïgamaþ sahitànyevaü revàtãradvaye 'pi ca / catuþ÷atàni tãrthàni prasiddhàni dvijottamàþ // RKV_231.9 // tri÷ataü ÷ivatãrthàni trayãstriü÷atsamanvitam / tatràpi vyaktito vakùye ÷çõudhvaü tàni sattamàþ // RKV_231.10 // màrkaõóe÷varatãrthàni da÷a teùu munã÷varàþ / da÷àdityabhavànyatra navaiva kapile÷varàþ // RKV_231.11 // somasaüsthàpitànyaùñau tàvanto narmade÷varàþ / koñitãrthànyathàùñau ca sapta siddhe÷varàstathà // RKV_231.12 // nàge÷varà÷ca saptaiva revàtãradvaye 'pi tu / saptaiva vahnivihitànyathàpyàvartasaptakam // RKV_231.13 // kedàre÷varatãrthàni pa¤ca pa¤cendrajàni ca / varuõe÷à÷ca pa¤caiva pa¤caiva dhanade÷varàþ // RKV_231.14 // devatãrthàni pa¤caiva catvàro vai yame÷varàþ / vaidyanàthà÷ca catvàra÷catvàro vànare÷varàþ // RKV_231.15 // aïgàre÷varatãrthàni tàvantyeva munã÷varàþ / sàrasvatàni catvàri catvàro dàruke÷varàþ // RKV_231.16 // gautame÷varatãrthàni trãõi ràme÷varàstrayaþ / kapàle÷varatãrthàni trãõi haüsakçtàni ca // RKV_231.17 // trãõyeva mokùatãrthàni trayo vai vimale÷varàþ / sahasrayaj¤atãrthàni trãõyeva munirabravãt // RKV_231.18 // bhãme÷varàstrayaþ khyàtàþ svarõatãrthàni trãõi ca / dhautapàpadvayaü proktaü kara¤je÷advayaü tathà // RKV_231.19 // çõamocanatãrthe dve tathà skande÷varadvayam / da÷à÷vamedhatãrthe dve nandãtãrthadvayaü dvijàþ // RKV_231.20 // manmathe÷advayaü caiva bhçgutãrthadvayaü tathà / parà÷are÷varau dvau ca ayonãsaübhavadvayam // RKV_231.21 // vyàse÷varadvayaü proktaü pitçtãrthadvayaü tathà / nandike÷varatãrthe dve dvau ca gope÷varau smçtau // RKV_231.22 // màrute÷advayaü tadvad dvau ca jvàle÷varau smçtau / ÷uklatãrthadvayaü puõyam apsare÷advayaü tathà // RKV_231.23 // pippale÷varatãrthe dve màõóavye÷varasaüj¤ite / dvãpe÷varadvayaü caiva pràha tadvadbhçgådvahaþ / uttare÷varatãrthe dve a÷oke÷advayã tathà // RKV_231.24 // dve yodhanapure caiva rohiõãtãrthakadvayam / luïke÷varadvayaü khyàtamàkhyànaü muninà tathà // RKV_231.25 // saikonaviü÷ati÷ataü tãrthànyekaika÷o dvijàþ / stabakeùu kçtaü tãrthaü dvi÷ataü sacaturda÷am // RKV_231.26 // ÷aivànyetàni tãrthàni vaiùõavàni ca sattamàþ / ÷çõudhvaü procyamànàni bràhma÷àktàni ca kramàt // RKV_231.27 // aùñaviü÷atitãrthàni vaiùõavànyabravãnmuniþ / teùu vàràhatãrthàni ùaóeva munisattamàþ // RKV_231.28 // catvàri cakratãrthàni ÷eùàõyaùñàda÷aiva hi / viùõunàdhiùñhitàny eva pràha pårvaü mçkaõóajaþ // RKV_231.29 // tathaiva brahmaõà siddhyai saptatãrthànyavãvadat / triùu ca brahmaõaþ påjà brahme÷à÷caturo 'pare / aùñàviü÷anmayà khyàtà yathàsaïkhyaü yathàkramam // RKV_231.30 // etatpavitramatulaü hyetat pàpaharaü param / narmadàcaritaü puõyaü màhàtmyaü munibhàùitam // RKV_231.31 // såta uvàca: evamudde÷ataþ prokto revàtãrthakramo mayà / yathà pàrthàya saükùepàn màrkaõóo munirabravãt // RKV_231.32 // avàntaràõi tãrthàni teùu guptànyaneka÷aþ / yatra yàvatpramàõàni tànyàkarõayatànaghàþ // RKV_231.33 // oïkàratãrthaparitaþ parvatàd amarakaõñàt / kro÷advaye sarvadikùu sàrdhakoñãtrayã matà // RKV_231.34 // tãrthànàü saükhyayà guptaprakañànàü dvijottamàþ / koñirekà tu tãrthànàü kapilàsaïgame pçthak // RKV_231.35 // a÷okavanikàyà÷ca tãrthaü lakùaü pratiùñhitam / ÷atamaü gàragartàyàþ saïgame munisattamàþ // RKV_231.36 // tãrthànàmayutaü tadvatkubjàyàþ saïgame sthitam / ÷ataü hiraõyagarbhàyàþ saïgame samavasthitam // RKV_231.37 // tãrthànàmaùñaùaùñi÷ca vi÷okàsaïgame sthità / tathà sahasraü tãrthànàü saüsthitaü vàgusaïgame // RKV_231.38 // ÷ataü sarasvatãsaïge ÷uklatãrthe ÷atadvayam / sahasraü viùõutãrtheùu mahiùmatyàmathàyutam // RKV_231.39 // ÷ålabhede ca tãrthànàü sàgraü lakùaü sthitaü dvijàþ / devagràme sahasraü ca tãrthànàü munirabravãt // RKV_231.40 // luïke÷vare ca tãrthànàü sàgrà sapta÷atã sthità / tãrthànyaùñottara÷ataü maõinadyà÷ca saïgame / vaidyanàthe ca tãrthànàü ÷atamaùñàdhikaü viduþ // RKV_231.41 // evaü tàvatpramàõàni tãrthe kumbhe÷vare dvijàþ / sàgraü lakùaü ca tãrthànàü sthitaü revorasaïgame // RKV_231.42 // tata÷càpyadhikàni syuriti màrkaõóabhàùitam / aùñà÷ãtisahasràõi vyàsadvãpà÷ritàni ca // RKV_231.43 // saïgame ca kara¤jàyàþ sthitamaùñottaràyutam / eraõóãsaïgame tadvattãrthànyaùñàdhikaü ÷atam // RKV_231.44 // dhåtapàpe ca tãrthànàü ùaùñiraùñàdhikà sthità / skandatãrthe ÷ataü puõyaü tãrthànàü muniruktavàn // RKV_231.45 // kohane÷a ca tãrthànàü ùaùñiraùñàdhikà sthità / sàrdhakoñã ca tãrthànàü sthità vai korilàpure // RKV_231.46 // ràmake÷avatãrthe ca sahasraü sàgramuktavàn / asmàhake sahasraü ca tãrthàni nivasanti hi // RKV_231.47 // lakùàùñakaü sahasre dve ÷uklatãrthe dvijottamàþ / tãrthàni kathayàmàsa purà pàrthàya bhàrgavaþ // RKV_231.48 // ÷atamaùñàdhikaü pràha pratyekaü saïgameùu ca / nadãnàmava÷iùñànàü kàverãsaïgamaü vinà // RKV_231.49 // kàveryàþ saïgame vipràþ sthità pa¤ca÷atã tathà / tãrthànàü parvasu tathà vi÷eùo muninoditaþ // RKV_231.50 // mokùatãrthaü hi satpràhuþ puràõapuruùà÷ritam / bhçgoþ kùetre ca tãrthànàü koñirekà samà÷rità // RKV_231.51 // sàdhikànàmçùi÷reùñhà vaktuü ÷akto hi ko bhavet / sarvàmarà÷rayaü proktaü sarvatãrthà÷rayaü tathà // RKV_231.52 // triùu lokeùu vikhyàtaü påjitaü siddhisàdhanam / bhàrabhåtyàü ca tãrthànàü sthitamaùñottaraü ÷atam // RKV_231.53 // akråre÷varatãrthe ca sàrdhaü tãrtha÷ataü sthitam / vimale÷varatãrthe tu revàsàgarasaïgame / da÷àyutàni tãrthànàü sàdhikànyabravãnmuniþ // RKV_231.54 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe tãrthasaükhyàparigaõanavarõanaü nàmaikatriü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ || RKV adhyàya 232 såta uvàca: iti vaþ kathitaü viprà revàmàhàtmyamuttamam / yathopadiùñaü pàrthàya màrkaõóeyena vai purà // RKV_232.1 // tathà tãrthakadambà÷ca teùu tãrthavi÷eùataþ / pràdhànyena mayà khyàtà yathàsaïkhyaü yathàkramam // RKV_232.2 // etatpavitramatulaü hyetatpàpaharaü param / narmadàcaritaü puõyaü màhàtmyaü munibhàùitam // RKV_232.3 // saptakalpànugo vipro narmadàyàü munã÷varàþ / mçkaõóatanayo dhãmànparamàrthaviduttamaþ // RKV_232.4 // saüsevya sarvatãrthàni nadãþ sarvà÷ca vai purà / bahukalpasmaràü revàmàlakùya ÷ivadehajàm // RKV_232.5 // me kaleti ca ÷arvoktàü ÷araõaü ÷arvajàü yayau / ajaràmamaràü devãü daityadhvaüsakarãü paràm // RKV_232.6 // mahàvibhavasaüyuktàü bhavaghnãü bhavajàhnavãm / tasyàmàbadhya satprema jàtaþ so 'pyajaràmaraþ // RKV_232.7 // ùaùñitãrthasahasràõi ùaùñikoñya÷ca sattamàþ / vyavasthitàni revàyàstãrayugme pade pade // RKV_232.8 // sàritaþ paritaþ santi satãrthàstu sahasra÷aþ / na tulàü yànti revàyàstà÷ca manye munã÷varàþ // RKV_232.9 // etadvaþ kathitaü sarvaü yatpçùñamakhilaü dvijàþ / yanmahe÷amukhàcchrutvà vàyuràha çùãnprati // RKV_232.10 // tadvanmçkaõóatanayo 'pyanubhåyàkhilàü nadãm / satãrthàü pada÷aþ pràha pàõóuputràya pàvanãm // RKV_232.11 // etacca kathitaü sarvaü saükùepeõa dvijottamàþ / narmadàcaritaü puõyaü triùu lokeùu durlabham // RKV_232.12 // kimanyaiþ saritàü toyaiþ sevitais tu sahasra÷aþ / yadi saüsevyate toyaü revàyàþ pàpanà÷anam // RKV_232.13 // mekalàjalasaüsevã muktimàpnoti ÷à÷vatãm // RKV_232.14 // yathà yathà bhajenmartyo yadyadicchati tãrthagaþ / tattadàpnoti niyataü ÷raddhayà÷raddhayàpi ca // RKV_232.15 // idaü brahmà hariridamidaü sàkùàtparo haraþ / idaü brahma niràkàraü kaivalyaü narmadàjalam // RKV_232.16 // tàvadgarjanti tãrthàni nadyo hçdayaphalapradàþ / yàvanna smaryate revà sevàhevà kalau naraiþ // RKV_232.17 // dhruvaü loke hitàrthàya ÷ivena sva÷arãrataþ / ÷aktiþ kàpi saridråpà reveyamavatàrità // RKV_232.18 // tàvadgarjanti yaj¤à÷ca vanakùetràdayo bhç÷am / yàvanna narmadànàmakãrtanaü kriyate kalau // RKV_232.19 // garimà gàõyate tàvattapodànavratàdiùu / narairvà pràpyate yàvadbhuvi bhargabhavà dhunã // RKV_232.20 // ye vasantyuttare kåle rudrasyànucarà hi te / vasanti yàmyatãre ye lokaü te yànti vaiùõavam // RKV_232.21 // dhanyàste de÷avaryàste yeùu de÷eùu narmadà / narakàntakarã ÷a÷vatsaü÷rità ÷arvanirmità // RKV_232.22 // kçtapuõyà÷ca te lokàþ ÷okàya na bhavanti te / ye pibanti jalaü puõyaü pàrvatãpatisindhujam // RKV_232.23 // idaü pavitramatulaü revàyà÷caritaü dvijàþ / ÷çõoti yaþ kãrtayate mucyate sarvapàtakaþ // RKV_232.24 // yatphalaü sarvavedai÷ca saùaóaïgapadakramaiþ / ÷rutai÷ca pañhitaistasmàtphalamaùñaguõaü bhavet // RKV_232.25 // satrayàjã phalaü yacca labhate dvàda÷àbdikam / ÷rutvà sakçcca revàyà÷caritaü tatphalaü labhet // RKV_232.26 // sarvatãrthàvagàhàcca yatphalaü sàgaràdiùu / sakçcchrutvà ca màhàtmyaü revàyàs tatphalaü labhet // RKV_232.27 // etaddharmyamupàkhyànaü sarva÷àstreùvanuttamam / de÷e và maõóale vàpi nagare gràmamadhyataþ // RKV_232.28 // gçhe và tiùñhate yasya likhitaü sàrvavàrõikam / sa brahmà sa ÷ivaþ sàkùàtsa ca devo janàrdanaþ // RKV_232.29 // dharmàrthakàmamokùàõàü màrge 'yaü devasevitaþ / guråõàü ca guruþ ÷àstraü paramaü siddhikàraõam // RKV_232.30 // ya÷cedaü ÷çõuyànnityaü puràõaü devabhàùitam / bràhmaõo vedavànbhåyàtkùatriyo vijayã bhavet // RKV_232.31 // dhanàóhyo jàyate vai÷yaþ ÷ådro vai dharmabhàg bhavet // RKV_232.32 // saubhàgyasantatiü nàrã ÷rutvaitatsamavàpnuyàt / ÷riyaü saukhyaü svargavàsaü janma caivottame kule // RKV_232.33 // rasabhedã kçtaghna÷ca svàmidhruï mitrava¤cakaþ / goghna÷ca garada÷caiva kanyàvikrayakàrakaþ // RKV_232.34 // brahmaghna÷ca suràpã ca steyã ca gurutalpagaþ / narmadàcaritaü ÷çõvaüstàmabdaü yo 'bhiùevate // RKV_232.35 // sarvapàpavinirmukto jàyate nàtra saü÷ayaþ / pàkabhedã vçthàpàkã devabràhmaõanindakaþ // RKV_232.36 // parãvàdã guroþ pitroþ sàdhånàü nçpatestathà / te 'pi ÷rutvà ca pàpebhyo mucyante nàtra saü÷ayaþ // RKV_232.37 // ye punarbhàvitàtmànaþ ÷astraü ÷çõvanti nitya÷aþ / påjayanti ca tacchàstraü nàrmadaü vastrabhåùaõaiþ // RKV_232.38 // puùpaiþ phalai÷ candanàdyair bhojanair vividhair api / ÷àstre 'sminpåjite devàþ påjità guravastathà // RKV_232.39 // iha loke pare caiva nàtra kàryà vicàraõà / tasmàtsarvaprayatnena gandhavastràdibhåùaõaiþ // RKV_232.40 // påjayetparayà bhaktyà vàcakaü ÷àstrameva ca / vedapàñhai÷ca yatpuõyamagnihotrai÷ca pàlitaiþ // RKV_232.41 // tatphalaü samavàpnoti narmadàcarite ÷ubhe / kurukùetre ca yatpuõyaü prabhàse puùkare tathà // RKV_232.42 // rudràvarte gayàyàü ca vàràõasyàü vi÷eùataþ / gaïgàdvàre prayàge ca gaïgàsàgarasaïgame // RKV_232.43 // evamàdiùu tãrtheùu yatpuõyaü jàyate nçõàm / narmadàcaritaü ÷rutvà tatpuõyaü sakalaü labhet // RKV_232.44 // àdimadhyàvasàneùu narmadàcaritaü ÷ubham / yaþ ÷çõoti naro bhaktyà ÷çõudhvaü tatphalaü mahat // RKV_232.45 // samàpya ÷ivasaüsthànaü devakanyàsamàvçtaþ / rudrasyànucaro bhåtvà ÷ivena saha modate // RKV_232.46 // dharmàkhyànamidaü puõyaü sarvàkhyàneùvanuttamam / gçhe 'pi pañhyate yasya caturvarõasya sattamàþ // RKV_232.47 // dhanyaü tasya gçhaü manye gçhasthaü càpi tatkulam / pustakaü påjayedyastu narmadàcaritasya tu // RKV_232.48 // narmadà påjità tena bhagavàü÷ca mahe÷varaþ / vàcake påjite tadvaddevà÷ca çùayo 'rcitàþ // RKV_232.49 // lekhayitvà ca sakalaü revàcaritamuttamam / bhåùaõaü sarva÷àstràõàü yo dadàti dvijanmane // RKV_232.50 // narmadàsarvatãrtheùu snànadànena yatphalam / tatphalaü samavàpnoti sa naro nàtra saü÷ayaþ // RKV_232.51 // etatpuràõaü rudroktaü mahàpuõyaphalapradam / svargadaü putradaü dhanyaü ya÷asyaü kãrttivardhanam // RKV_232.52 // dharmyamàyuùyamatulaü duþkhaduþsvapnanà÷anam / pañhatàü ÷çõvatàü càpi sarvakàmàrthasiddhidam // RKV_232.53 // yatpradattamidaü puõyaü puràõaü vàcyate dvijaiþ / ÷ivaloke sthitis tasya puràõàkùaravatsarã // RKV_232.54 // iti nigaditametannarmadàyà÷caritraü pavanagaditamagryaü ÷arvavaktràdavàpya / tribhuvanajanavandyaü tvetadàdau munãnàü kulapatipuratas tat såtamukhyena sàdhu // RKV_232.55 // || iti ÷rãskànde mahàpuràõa ekà÷ãtisàhasryàü saühitàyàü pa¤cama àvantyakhaõóe revàkhaõóe revàkhaõóasamàptirevàkhaõóapustakadànàdimàhàtmyavarõanaü nàma dvàtriü÷adadhikadvi÷atatamo 'dhyàyaþ ||