Skandapurana (Adhyayas 1 - 31.14; to be continued)
Based on the edition by Rob Adriaensen, Hans T. Bakker and Harunaga Isaacson,
Groningen : Egbert Forsten 1998-
(Groningen Oriental Studies)


Input by R. Adriaensen, H.T. Bakker and H. Isaacson


The transliteration emulates the conventions of Nagari script.
Therefore, many word boundaries are not marked by blanks.



TEXT WITH PADA MARKERS

 
___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________

ANALYTIC VERSION according to BHELA conventions:

Sandhi markers:
(. =short vowel, - =long vowel)

in word-sandhi:
1: . .  e.g.: veda+anta = vedà1nta
2: - .
3: . -
4: - -
 
in sentence-sandhi:
7: . .  e.g.: ca+api = cà7pi
8: . -
9: - .
0: - -


PADA MARKERS

For a four-pada verse:
........  $ ........  &
........  % ........  //

For a six-pada verse:
........  $ ........  &
........  % ........  \
........  # ........  //




namaþ paramadevàya  $ traiguõyàvijitàtmane  &
sarvato yogaråpàya  % saüsàràbhàvahetave  // SkP_1.1 //
sthitisaürodhasargàõàü  $ hetave 'ntaþprasàriõe  &
ùaóviü÷àya pradhànàya  % mahàdevàya dhãmate  // SkP_1.2 //
prajàpatermahàkùetre  $ gaïgàkàlindisaügame  &
prayàge parame puõye  % brahmaõo lokavartmani  // SkP_1.3 //
munayaþ saü÷itàtmànas  $ tapasà kùãõakalmaùàþ  &
tãrthasaüplavanàrthàya  % paurõamàsyàü kçtàhnikàþ  // SkP_1.4 //
pauràõikamapa÷yanta  $ såtaü satyaparàyaõam  &
snàtvà tasminmahàtãrthe  % praõàmàrthamupàgatam  // SkP_1.5 //
dçùñvà te såtamàyàntam  $ çùayo hçùñamànasàþ  &
à÷àsyàsanasaüve÷aü  % tadyogyaü samakalpayan  // SkP_1.6 //
sa praõamya ca tànsarvàn  $ såtastànmunipuügavàn  &
pradattamàsanaü bheje  % sarvadharmasamanvitaþ  // SkP_1.7 //
tamàsãnamapçcchanta  $ munayastapasaidhitàþ  &
brahmasattre purà sàdho  % naimi÷àraõyavàsinàm  // SkP_1.8 //
kathitaü bhàratàkhyànaü  $ puràõaü ca paraü tvayà  &
tena naþ pratibhàsi tvaü  % sàkùàtsatyavatãsutaþ  // SkP_1.9 //
sarvàgamaparàrthaj¤aþ  $ satyadharmaparàyaõaþ  &
dvijapåjàrato nityaü  % tena pçcchàü tvamarhasi  // SkP_1.10 //
bhàratàkhyànasadç÷aü  $ puràõàdyadvi÷iùyate  &
tattvà pçcchàma vai janma  % kàrttikeyasya dhãmataþ  // SkP_1.11 //
ime hi munayaþ sarve  $ tvadupàstiparàyaõàþ  &
skandasaübhava÷u÷råùà-  % saüjàtautsukyamànasàþ  // SkP_1.12 //
evamuktastadà såtaþ  $ saüsiddhairmunipuügavaiþ  &
provàcedaü munãnsarvàn  % vaco bhåtàrthavàcakam  // SkP_1.13 //
÷çõudhvaü munayaþ sarve  $ kàrttikeyasya sambhavam  &
brahmaõyatvaü samàhàtmyaü  % vãryaü ca trida÷àdhikam  // SkP_1.14 //
mumukùayà paraü sthànaü  $ yàte ÷ukamahàtmani  &
suta÷okàbhisaütapto  % vyàsastryambakamaikùata  // SkP_1.15 //
dçùñvaiva sa mahe÷ànaü  $ vyàso 'bhådvigatavyathaþ  &
vicaransa tadà lokàn  % muniþ satyavatãsutaþ  // SkP_1.16 //
meru÷çïge 'tha dadç÷e  $ brahmaõaþ sutamagrajam  &
sanatkumàraü varadaü  % yogai÷varyasamanvitam  // SkP_1.17 //
vimàne ravisaükà÷e  $ tiùñhantamanalaprabham  &
munibhiryogasaüsiddhais  % tapoyuktairmahàtmabhiþ  // SkP_1.18 //
vedavedàïgatattvaj¤aiþ  $ sarvadharmàgamànvitaiþ  &
sakalàvàptavidyaistu  % caturvaktramivàvçtam  // SkP_1.19 //
dçùñvà taü sumahàtmànaü  $ vyàso munimathàsthitam  &
vavande parayà bhaktyà  % sàkùàdiva pitàmaham  // SkP_1.20 //
brahmasånuratha vyàsaü  $ samàyàtaü mahaujasam  &
pariùvajya paraü premõà  % provàca vacanaü ÷ubham  // SkP_1.21 //
diùñyà tvamasi dharmaj¤a  $ prasàdàtpàrame÷varàt  &
apeta÷okaþ sampràptaþ  % pçcchasva pravadàmyaham  // SkP_1.22 //
÷rutvàtha vacanaü sånor  $ brahmaõo munipuügavaþ  &
idamàha vaco viprà÷  % ciraü yaddhçdaye sthitam  // SkP_1.23 //
kumàrasya kathaü janma  $ kàrttikeyasya dhãmataþ  &
kiünimittaü kuto vàsya  % icchàmyetaddhi veditum  // SkP_1.24 //
kathaü rudrasuta÷càsau  $ vahnigaïgàsutaþ katham  &
umàyàstanaya÷caiva  % svàhàyà÷ca kathaü punaþ  \
suparõyà÷càtha màtéõàü  # kçttikànàü kathaü ca saþ  // SkP_1.25 //
ka÷càsau pårvamutpannaþ  $ kiütapàþ ka÷ca vikramaþ  &
bhåtasaümohanaü hyetat  % kathayasva yathàtatham  // SkP_1.26 //

såta uvàca
evaü sa pçùñastejasvã  $ brahmaõaþ putrasattamaþ  &
uvàca sarvaü sarvaj¤o  % vyàsàyàkliùñakàriõe  \
tacchçõudhvaü yathàtattvaü  # kãrtyamànaü mayànaghàþ  // SkP_1.27 //


iti skandapuràõe prathamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 2

sanatkumàra uvàca
prapadye devamã÷ànaü  $ sarvaj¤amaparàjitam  &
mahàdevaü mahàtmànaü  % vi÷vasya jagataþ patim  // SkP_2.1 //
÷aktirapratighà yasya  $ ai÷varyaü caiva sarva÷aþ  &
svàmitvaü ca vibhutvaü ca  % svakçtàni pracakùate  // SkP_2.2 //
tasmai devàya somàya  $ praõamya prayataþ ÷uciþ  &
puràõàkhyànajij¤àsor  % vakùye skandodbhavaü ÷ubham  // SkP_2.3 //
dehàvatàro devasya  $ rudrasya paramàtmanaþ  &
pràjàpatyàbhiùeka÷ca  % haraõaü ÷irasastathà  // SkP_2.4 //
dar÷anaü ùañkulãyànàü  $ cakrasya ca visarjanam  &
naimi÷asyodbhava÷caiva  % sattrasya ca samàpanam  // SkP_2.5 //
brahmaõa÷càgamastatra  $ tapasa÷caraõaü tathà  &
÷arvasya dar÷anaü caiva  % devyà÷caiva samudbhavaþ  // SkP_2.6 //
satyà vivàda÷ca tathà  $ dakùa÷àpastathaiva ca  &
menàyàü ca yathotpattir  % yathà devyàþ svayaüvaram  // SkP_2.7 //
devànàü varadànaü ca  $ vasiùñhasya ca dhãmataþ  &
parà÷arasya cotpattir  % vyàsasya ca mahàtmanaþ  // SkP_2.8 //
vasiùñhakau÷ikàbhyàü ca  $ vairodbhavasamàpanam  &
vàràõasyà÷ca ÷ånyatvaü  % kùetramàhàtmyavarõanam  // SkP_2.9 //
rudrasya càtra sàünidhyaü  $ nandina÷càpyanugrahaþ  &
gaõànàü dar÷anaü caiva  % kathanaü càpya÷eùataþ  // SkP_2.10 //
kàlãvyàharaõaü caiva  $ tapa÷caraõameva ca  &
somanandisamàkhyànaü  % varadànaü tathaiva ca  // SkP_2.11 //
gaurãtvaü putralambha÷ca  $ devyà utpattireva ca  &
kau÷ikyà bhåtamàtçtvaü  % siühà÷ca rathinastathà  // SkP_2.12 //
gauryà÷ca nilayo vindhye  $ vindhyasåryasamàgamaþ  &
agastyasya ca màhàtmyaü  % vadhaþ sundanisundayoþ  // SkP_2.13 //
nisumbhasumbhaniryàõaü  $ mahiùasya vadhastathà  &
abhiùeka÷ca kau÷ikyà  % varadànamathàpi ca  // SkP_2.14 //
andhakasya tathotpattiþ  $ pçthivyà÷caiva bandhanam  &
hiraõyàkùavadha÷caiva  % hiraõyaka÷ipostathà  // SkP_2.15 //
balisaüyamanaü caiva  $ devyàþ samaya eva ca  &
devànàü gamanaü caiva  % agnerdåtatvameva ca  // SkP_2.16 //
devànàü varadànaü ca  $ ÷ukrasya ca visarjanam  &
sutasya ca tathotpattir  % devyà÷càndhakadar÷anam  // SkP_2.17 //
÷ailàdidaityasaümardo  $ devyà÷ca ÷ataråpatà  &
àryàvarapradànaü ca  % ÷ailàdistava eva ca  // SkP_2.18 //
devasyàgamanaü caiva  $ vçttasya kathanaü tathà  &
pativratàyà÷càkhyànaü  % guru÷u÷råùaõasya ca  // SkP_2.19 //
àkhyànaü pa¤cacåóàyàs  $ tejasa÷càpyadhçùyatà  &
dåtasyàgamanaü caiva  % saüvàdo 'tha visarjanam  // SkP_2.20 //
andhakàsurasaüvàdo  $ mandaràgamanaü tathà  &
gaõànàmàgama÷caiva  % saükhyàna÷ravaõaü tathà  // SkP_2.21 //
nigraha÷càndhakasyàtha  $ yuddhena mahatà tathà  &
÷arãràrdhapradànaü ca  % a÷okasutasaügrahaþ  // SkP_2.22 //
bhasmasomodbhava÷caiva  $ ÷ma÷ànavasatistathà  &
rudrasya nãlakaõñhatvaü  % tathàyatanavarõanam  // SkP_2.23 //
utpattiryakùaràjasya  $ kuberasya ca dhãmataþ  &
nigraho bhujagendràõàü  % ÷ikharasya ca pàtanam  // SkP_2.24 //
trailokyasya sa÷akrasya  $ va÷ãkaraõameva ca  &
devasenàpradànaü ca  % senàpatyàbhiùecanam  // SkP_2.25 //
nàradasyàgama÷caiva  $ tàrakapreùitasya ha  &
vadha÷ca tàrakasyogro  % yàtrà bhadravañasya ca  // SkP_2.26 //
mahiùasya vadha÷caiva  $ krau¤casya ca nibarhaõam  &
÷akteruddharaõaü caiva  % tàrakasya vadhaþ ÷ubhaþ  // SkP_2.27 //
devàsurabhayotpattis  $ traipuraü yuddhameva ca  &
prahlàdavigraha÷caiva  % kçtaghnàkhyànameva ca  \
mahàbhàgyaü bràhmaõànàü  # vistareõa prakãrtyate  // SkP_2.28 //
etajj¤àtvà yathàvaddhi  $ kumàrànucaro bhavet  &
balavànmatisampannaþ  % putraü càpnoti saümatam  // SkP_2.29 //


iti skandapuràõe dvitãyo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 3

sanatkumàra uvàca
÷çõuùvemàü kathàü divyàü  $ sarvapàpapraõà÷anãm  &
kathyamànàü mayà citràü  % bahvarthàü ÷rutisaümitàm  \
yàü ÷rutvà pàpakarmàpi  # gacchecca paramàü gatim  // SkP_3.1 //
na nàstikà÷raddadhàne  $ ÷añhe càpi kathaücana  &
imàü kathàmanubråyàt  % tathà càsåyake nare  // SkP_3.2 //
idaü putràya ÷iùyàya  $ dhàrmikàyànasåyave  &
kathanãyaü mahàbrahman  % devabhaktàya và bhavet  \
kumàrabhaktàya tathà  # ÷raddadhànàya caiva hi  // SkP_3.3 //
purà brahmà prajàdhyakùaþ  $ aõóe 'sminsamprasåyate  &
so 'j¤ànàtpitaraü brahmà  % na veda tamasàvçtaþ  // SkP_3.4 //
ahameka iti j¤àtvà  $ sarvàül lokànavaikùata  &
na càpa÷yata tatrànyaü  % tapoyogabalànvitaþ  // SkP_3.5 //
putra putreti càpyukto  $ brahmà ÷arveõa dhãmatà  &
praõataþ prà¤jalirbhåtvà  % tameva ÷araõaü gataþ  // SkP_3.6 //
sa dattvà brahmaõe ÷ambhuþ  $ sraùñçtvaü j¤ànasaühitam  &
vibhutvaü caiva lokànàm  % antardhe parame÷varaþ  // SkP_3.7 //
tadeùopaniùatproktà  $ mayà vyàsa sanàtanà  &
yàü ÷rutvà yogino dhyànàt  % prapadyante mahe÷varam  // SkP_3.8 //
brahmaü ca yo vidadhe putramagre  $ j¤ànaü ca yaþ prahiõoti sma tasmai  &
tamàtmasthaü ye 'nupa÷yanti dhãràs  % teùàü ÷àntiþ ÷à÷vatã netareùàm  // SkP_3.9 //
sa vyàsa pitaraü dçùñvà  $ svadãptyà parayà yutam  &
putrakàmaþ prajàhetos  % tapastãvraü cakàra ha  // SkP_3.10 //
mahatà yogatapasà  $ yuktasya sumahàtmanaþ  &
acireõaiva kàlena  % pità sampratutoùa ha  // SkP_3.11 //
dar÷anaü càgamattasya  $ varado 'smãtyuvàca ha  &
sa tuùñàva nato bhåtvà  % kçtvà ÷irasi cà¤jalim  // SkP_3.12 //
namaþ paramadevàya  $ devànàmapi vedhase  &
sraùñre vai lokatantràya  % brahmaõaþ pataye namaþ  // SkP_3.13 //
ekasmai ÷aktiyuktàya  $ a÷aktirahitàya ca  &
anantàyàprameyàya  % indriyàviùayàya ca  // SkP_3.14 //
vyàpine vyàptapårvàya  $ adhiùñhàtre pracodine  &
kçtapracetanàyaiva  % tattvavinyàsakàriõe  // SkP_3.15 //
pradhànacodakàyaiva  $ guõinàü ÷àntidàya ca  &
dçùñidàya ca sarveùàü  % svayaü vai dar÷anàya ca  // SkP_3.16 //
viùayagràhiõe caiva  $ niyamasya ca kàriõe  &
manasaþ karaõànàü ca  % tatraiva niyamasya ca  // SkP_3.17 //
bhåtànàü guõakartre ca  $ ÷aktidàya tathaiva ca  &
kartre hyaõóasya mahyaü ca  % acintyàyàgrajàya ca  \
aprameya pitarnityaü  # prãto no di÷a ÷akvarãm  // SkP_3.18 //
tasyaivaü stuvato vyàsa  $ devadevo mahe÷varaþ  &
tuùño 'bravãtsvayaü putraü  % brahmàõaü praõataü tathà  // SkP_3.19 //
yasmàtte viditaü vatsa  $ såkùmametanmahàdyute  &
tasmàdbrahmeti lokeùu  % nàmnà khyàtiü gamiùyasi  // SkP_3.20 //
yasmàccàhaü pitetyuktas  $ tvayà buddhimatàü vara  &
tasmàtpitàmahatvaü te  % loke khyàtiü gamiùyati  // SkP_3.21 //
prajàrthaü yacca te taptaü  $ tapa ugraü sudu÷caram  &
tasmàtprajàpatitvaü te  % dadàni prayatàtmane  // SkP_3.22 //
evamuktvà sa deve÷o  $ mårtimatyo 'sçjatstriyaþ  &
yàstàþ prakçtayastvaùñau  % vi÷eùà÷cendriyaiþ saha  \
bhàvà÷ca sarve te devam  # upatasthuþ svaråpiõaþ  // SkP_3.23 //
tànuvàca tato devaþ  $ patiryuktaþ svatejasà  &
etamadyàbhiùekeõa  % sampàdayata mà ciram  // SkP_3.24 //
tàbhiþ svaü svaü samàdàya  $ bhàvaü divyamatarkitam  &
abhiùikto babhåveti  % prajàpatiratidyutiþ  // SkP_3.25 //
tatraivaü yoginaþ såkùmaü  $ dçùñvà divyena cakùuùà  &
puràõaü yogatattvaj¤à  % gàyanti triguõànvitam  // SkP_3.26 //
rudraþ sraùñà hi sarveùàü  $ bhåtànàü tava ca prabho  &
asmàbhi÷ca bhavànsàrdhaü  % jagataþ sampravartakaþ  // SkP_3.27 //
sa devastoùitaþ samyak  $ paramai÷varyayogadhçk  &
brahmàõamagrajaü putraü  % pràjàpatye 'bhyaùecayat  // SkP_3.28 //
yaþ kçtvà bahuvidhamàrgayogayuktaü  $ tattvàkhyaü jagadidamàdaràdyuyoja  &
devànàü paramamanantayogayuktaü  % màyàbhistribhuvanamandhamaprasàdam  // SkP_3.29 //
sarveùàü manasi sadàvatiùñhamàno  $ jànànaþ ÷ubhama÷ubhaü ca bhåtanàthaþ  &
taü devaü pramathapatiü praõamya bhaktyà  % nityaü vai ÷araõamupaimi såkùmasåkùmam  // SkP_3.30 //


iti skandapuràõe tçtãyo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 4

sanatkumàra uvàca
pràjàpatyaü tato labdhvà  $ prajàþ sraùñuü pracakrame  &
prajàstàþ sçjyamànà÷ca  % na vivardhanti tasya ha  // SkP_4.1 //
sa kurvàõastathà sçùñiü  $ ÷aktihãnaþ pitàmahaþ  &
sçùñyarthaü bhåya evàtha  % tapa÷cartuü pracakrame  // SkP_4.2 //
sçùñihetostapastasya  $ j¤àtvà tribhuvane÷varaþ  &
tejasà jagadàvi÷ya  % àjagàma tadantikam  \
sraùñà tasya jagannàtho  # 'dar÷ayatsvatanau jagat  // SkP_4.3 //
svayamàgatya deve÷o  $ mahàbhåtapatirharaþ  &
vyàpyeva hi jagatkçtsnaü  % parameõa svatejasà  \
÷ambhuþ pràha varaü vatsa  # yàcasveti pitàmaham  // SkP_4.4 //
taü brahmà lokasçùñyarthaü  $ putrastvaü manasàbravãt  &
sa j¤àtvà tasya saükalpaü  % brahmaõaþ parame÷varaþ  \
måóho 'yamiti saücintya  # provàca varadaþ svayam  // SkP_4.5 //
àgataü pitaraü mà tvaü  $ yasmàtputraü samãhase  &
manmårtistanayastasmàd  % bhaviùyati mamàj¤ayà  // SkP_4.6 //
sa ca te putratàü yàtvà  $ madãyo gaõanàyakaþ  &
rudro vigrahavànbhåtvà  % måóha tvàü vinayiùyati  // SkP_4.7 //
sarvavidyàdhipatyaü ca  $ yogànàü caiva sarva÷aþ  &
balasyàdhipatitvaü ca  % astràõàü ca prayoktçtà  // SkP_4.8 //
mayà dattàni tasyà÷u  $ upasthàsyanti sarva÷aþ  &
dhanuþ pinàkaü ÷ålaü ca  % khaógaü para÷ureva ca  // SkP_4.9 //
kamaõóalustathà daõóaþ  $ astraü pà÷upataü tathà  &
saüvartakà÷ani÷caiva  % cakraü ca pratisargikam  \
evaü sarvarddhisampannaþ  # sutaste sa bhaviùyati  // SkP_4.10 //
evamuktvà gate tasminn  $ antardhànaü mahàtmani  &
brahmà cakre tadà ceùñiü  % putrakàmaþ prajàpatiþ  // SkP_4.11 //
sa juhva¤chramasaüyuktaþ  $ pratighàtasamanvitaþ  &
samidyuktena hastena  % lalàñaü pramamàrja ha  // SkP_4.12 //
samitsaüyogajastasya  $ svedabindurlalàñajaþ  &
papàta jvalane tasmin  % dviguõaü tasya tejasà  // SkP_4.13 //
taddhi màhe÷varaü tejaþ  $ saüdhitaü brahmaõi srutam  &
preritaü devadevena  % nipapàta havirbhuji  // SkP_4.14 //
kùaõe tasminmahe÷ena  $ smçtvà taü varamuttamam  &
preùito gaõapo rudraþ  % sadya evàbhavattadà  // SkP_4.15 //
tacca saüsvedajaü tejaþ  $ pårvaü jvalanayojitam  &
bhåtvà lohitamà÷veva  % punarnãlamabhåttadà  // SkP_4.16 //
nãlalohita ityeva  $ tenàsàvabhavatprabhuþ  &
tryakùo da÷abhujaþ ÷rãmàn  % brahmàõaü chàdayanniva  // SkP_4.17 //
÷arvàdyairnàmabhirbrahmà  $ tanåbhi÷ca jalàdibhiþ  &
stutvà taü sarvagaü devaü  % nãlalohitamavyayam  // SkP_4.18 //
j¤àtvà sarvasçjaü pa÷càn  $ mahàbhåtapratiùñhitam  &
asçjadvividhàstvanyàþ  % prajàþ sa jagati prabhuþ  // SkP_4.19 //
so 'pi yogaü samàsthàya  $ ai÷varyeõa samanvitaþ  &
lokànsarvànsamàvi÷ya  % dhàrayàmàsa sarvadà  // SkP_4.20 //
brahmaõo 'pi tataþ putrà  $ dakùadharmàdayaþ ÷ubhàþ  &
asçjanta prajàþ sarvà  % devamànuùasaükulàþ  // SkP_4.21 //
atha kàlena mahatà  $ kalpe 'tãte punaþ punaþ  &
prajà dhàrayato yogàd  % asminkalpa upasthite  // SkP_4.22 //
pratiùñhitàyàü vàrttàyàü  $ pravçtte vçùñisarjane  &
prajàsu ca vivçddhàsu  % prayàge yajata÷ca ha  // SkP_4.23 //
brahmaõaþ ùañkulãyàste  $ çùayaþ saü÷itavratàþ  &
marãcayo 'traya÷caiva  % vasiùñhàþ kratavastathà  // SkP_4.24 //
bhçgavo 'ïgirasa÷caiva  $ tapasà dagdhakilbiùàþ  &
åcurbrahmàõamabhyetya  % sahitàþ karmaõo 'ntare  // SkP_4.25 //
bhagavannandhakàreõa  $ mahatà smaþ samàvçtàþ  &
khinnà vivadamànà÷ca  % na ca pa÷yàma yatparam  // SkP_4.26 //
etaü naþ saü÷ayaü deva  $ ciraü hçdi samàsthitam  &
tvaü hi vettha yathàtattvaü  % kàraõaü paramaü hi naþ  // SkP_4.27 //
kiü paraü sarvabhåtànàü  $ balãya÷càpi sarvataþ  &
kena càdhiùñhitaü vi÷vaü  % ko nityaþ ka÷ca ÷à÷vataþ  // SkP_4.28 //
kaþ sraùñà sarvabhåtànàü  $ prakçte÷ca pravartakaþ  &
ko 'smànsarveùu kàryeùu  % prayunakti mahàmanàþ  // SkP_4.29 //
kasya bhåtàni va÷yàni  $ kaþ sarvaviniyojakaþ  &
kathaü pa÷yema taü caiva  % etannaþ ÷aüsa sarva÷aþ  // SkP_4.30 //
evamuktastato brahmà  $ sarveùàmeva saünidhau  &
devànàü ca çùãõàü ca  % gandharvoragarakùasàm  // SkP_4.31 //
yakùàõàmasuràõàü ca  $ ye ca kutra pravartakàþ  &
pakùiõàü sapi÷àcànàü  % ye cànye tatsamãpagàþ  \
utthàya prà¤jaliþ pràha  # rudreti triþ plutaü vacaþ  // SkP_4.32 //
sa càpi tapasà ÷akyo  $ draùñuü nànyena kenacit  &
sa sraùñà sarvabhåtànàü  % balavàüstanmayaü jagat  \
tasya va÷yàni bhåtàni  # tenedaü dhàryate jagat  // SkP_4.33 //
tataste sarvaloke÷à  $ nama÷cakrurmahàtmane  // SkP_4.34 //

çùaya åcuþ
kiü tanmahattapo deva  $ yena dç÷yeta sa prabhuþ  &
tanno vadasva deve÷a  % varadaü càbhidhatsva naþ  // SkP_4.35 //

pitàmaha uvàca
sattraü mahatsamàsadhvaü  $ vàïmanodoùavarjitàþ  &
de÷aü ca vaþ pravakùyàmi  % yasminde÷e cariùyatha  // SkP_4.36 //
tato manomayaü cakraü  $ sa sçùñvà tànuvàca ha  &
kùiptametanmayà cakram  % anuvrajata mà ciram  // SkP_4.37 //
yatràsya nemiþ ÷ãryeta  $ sa de÷astapasaþ ÷ubhaþ  &
tato mumoca taccakraü  % te ca tatsamanuvrajan  // SkP_4.38 //
tasya vai vrajataþ kùipraü  $ yatra nemira÷ãryata  &
naimi÷aü tatsmçtaü nàmnà  % puõyaü sarvatra påjitam  // SkP_4.39 //
tatpåjitaü devamanuùyasiddhai  $ rakùobhirugrairuragai÷ca divyaiþ  &
yakùaiþ sagandharvapi÷àcasaüghaiþ  % sarvàpsarobhi÷ca diteþ sutai÷ca  // SkP_4.40 //
viprai÷ca dàntaiþ ÷amayogayuktais  $ tãrthai÷ca sarvairapi càvanãdhraiþ  &
gandharvavidyàdharacàraõai÷ca  % sàdhyai÷ca vi÷vaiþ pitçbhiþ stutaü ca  // SkP_4.41 //


iti skandapuràõe caturtho 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 5

sanatkumàra uvàca
tannaimi÷aü samàsàdya  $ çùayo dãptatejasaþ  &
divyaü sattraü samàsanta  % mahadvarùasahasrikam  // SkP_5.1 //
ekàgramanasaþ sarve  $ nirmamà hyanahaükçtàþ  &
dhyàyanto nityamã÷e÷aü  % sadàratanayàgnayaþ  // SkP_5.2 //
tanniùñhàstatparàþ sarve  $ tadyuktàstadapà÷rayàþ  &
sarvakriyàþ prakurvàõàs  % tameva manasà gatàþ  // SkP_5.3 //
teùàü taü bhàvamàlakùya  $ màtari÷và mahàtapàþ  &
sarvapràõicaraþ ÷rãmàn  % sarvabhåtapravartakaþ  \
dadau sa råpã bhagavàn  # dar÷anaü sattriõàü ÷ubhaþ  // SkP_5.4 //
taü te dçùñvàrcayitvà ca  $ màtari÷vànamavyayam  &
àsãnamàsane puõye  % çùayaþ saü÷itavratàþ  \
papracchurudbhavaü kçtsnaü  # jagataþ pralayaü tathà  // SkP_5.5 //
sthitiü ca kçtsnàü vaü÷àü÷ca  $ yugamanvantaràõi ca  &
vaü÷ànucaritaü kçtsnaü  % divyamànaü tathaiva ca  // SkP_5.6 //
aùñànàü devayonãnàm  $ utpattiü pralayaü tathà  &
pitçsargaü tathà÷eùaü  % brahmaõo mànameva ca  // SkP_5.7 //
candràdityagatiü sarvàü  $ tàràgrahagatiü tathà  &
sthitiü sarve÷varàõàü ca  % dvãpadharmama÷eùataþ  \
varõà÷ramavyavasthànaü  # yaj¤ànàü ca pravartanam  // SkP_5.8 //
etatsarvama÷eùeõa  $ kathayàmàsa sa prabhuþ  &
divyaü varùasahasraü ca  % teùàü tadabhiyàttathà  // SkP_5.9 //
atha divyena råpeõa  $ sàmavàgdiïnirãkùaõà  &
yajurghràõàtharva÷iràþ  % ÷abdajihvà ÷ubhà satã  // SkP_5.10 //
nyàya÷rotrà niruktatva-  $ gçkpàdapadagàminã  &
kàlabàhårvarùakarà  % divasàïgulidhàriõã  // SkP_5.11 //
kalàdibhiþ parvabhi÷ca  $ màsaiþ kararuhaistathà  &
kalpasàdhàraõà divyà  % ÷ikùàvidyonnatastanã  // SkP_5.12 //
chandovicitimadhyà ca  $ mãmàüsànàbhireva ca  &
puràõavistãrõakañir  % dharma÷àstramanorathà  // SkP_5.13 //
à÷ramorårvarõajànur  $ yaj¤agulphà phalàïguliþ  &
lokaveda÷arãrà ca  % romabhi÷chàndasaiþ ÷ubhaiþ  // SkP_5.14 //
÷raddhà÷ubhàcàravastrà  $ yogadharmàbhibhàùiõã  &
vedãmadhyàdviniþsçtya  % pravçttà paramàmbhasà  // SkP_5.15 //
tasyànte 'vabhçthe plutya  $ vàyunà saha saügatàþ  &
tàmapçcchanta kà nveùà  % vàyuü devaü mahàdhiyam  // SkP_5.16 //
uvàca sa mahàtejà  $ çùãndharmànubhàvitàn  &
÷uddhàþ stha tapasà sarve  % mahàndharma÷ca vaþ kçtaþ  // SkP_5.17 //
yasmàdiyaü nadã puõyà  $ brahmalokàdihàgatà  &
iyaü sarasvatã nàma  % brahmalokavibhåùaõà  // SkP_5.18 //
prathamaü martyaloke 'smin  $ yuùmatsiddhyarthamàgatà  &
nàsyàþ puõyatamà kàcit  % triùu lokeùu vidyate  // SkP_5.19 //

çùaya åcuþ
kathameùà mahàpuõyà  $ pravçttà brahmalokagà  &
kàraõaü kiü ca tatràsãd  % etadicchàma veditum  // SkP_5.20 //

vàyuruvàca
atra vo vartayiùyàmi  $ itihàsaü puràtanam  &
brahmaõa÷caiva saüvàdaü  % purà yaj¤asya caiva ha  // SkP_5.21 //
yaj¤airiùñvà purà devo  $ brahmà dãptena tejasà  &
asçjatsarvabhåtàni  % sthàvaràõi caràõi ca  // SkP_5.22 //
sa dçùñvà dãptimàndevo  $ dãptyà paramayà yutaþ  &
avekùamàõaþ svàül lokàü÷  % caturbhirmukhapaïkajaiþ  // SkP_5.23 //
devàdãnmanuùyàdãü÷ca  $ dçùñvà dçùñvà mahàmanàþ  &
amanyata na me 'nyo 'sti  % samo loke na càdhikaþ  // SkP_5.24 //
yo 'hametàþ prajàþ sarvàþ  $ saptalokapratiùñhitàþ  &
devamànuùatiryakùu  % grasàmi visçjàmi ca  // SkP_5.25 //
ahaü sraùñà hi bhåtànàü  $ nànyaþ ka÷cana vidyate  &
niyantà lokakartà ca  % na mayàsti samaþ kvacit  // SkP_5.26 //
tasyaivaü manyamànasya  $ yaj¤a àgànmahàmanàþ  &
uvàca cainaü dãptàtmà  % maivaü maüsthà mahàmate  \
ayaü hi tava saümoho  # vinà÷àya bhaviùyati  // SkP_5.27 //
na yuktamãdç÷aü te 'dya  $ sattvasthasyàtmayoninaþ  &
sraùñà tvaü caiva nànyo 'sti  % tathàpi na ya÷askaram  // SkP_5.28 //
ahaü kartà hi bhåtànàü  $ bhuvanasya tathaiva ca  &
karomi na ca saümohaü  % yathà tvaü deva katthase  // SkP_5.29 //
tamuvàca tadà brahmà  $ na tvaü dhàrayità vibho  &
ahameva hi bhåtànàü  % dhartà bhartà tathaiva ca  \
mayà sçùñàni bhåtàni  # tvamevàtra vimuhyase  // SkP_5.30 //
athàgàttatra saüvigno  $ vedaþ paramadãptimàn  &
uvàca caiva tau vedo  % naitadevamiti prabhuþ  // SkP_5.31 //
ahaü ÷reùñho mahàbhàgau  $ na vadàmyançtaü kvacit  &
÷çõudhvaü mama yaþ kartà  % bhåtànàü yuvayo÷ca ha  // SkP_5.32 //
parame÷o mahàdevo  $ rudraþ sarvagataþ prabhuþ  &
yenàhaü tava datta÷ca  % kçtastvaü ca prajàpatiþ  // SkP_5.33 //
yaj¤o 'yaü yatprasåti÷ca  $ aõóaü yatràsti saüsthitam  &
sarvaü tasmàtprasåtaü vai  % nànyaþ kartàsti naþ kvacit  // SkP_5.34 //
tamevaüvàdinaü devo  $ brahmà vedamabhàùata  &
ahaü ÷rutãnàü sarvàsàü  % netà sraùñà tathaiva ca  // SkP_5.35 //
matprasàdàddhi vedastvaü  $ yaj¤a÷càyaü na saü÷ayaþ  &
måóhau yuvàmadharmo và  % bhavadbhyàmanyathà kçtaþ  \
pràya÷cittaü caradhvaü vaþ  # kilbiùànmokùyathastataþ  // SkP_5.36 //
evamukte tadà tena  $ mahà¤chabdo babhåva ha  &
àdityamaõóalàkàram  % adç÷yata ca maõóalam  \
mahacchabdena mahatà  # upariùñàdviyatsthitam  // SkP_5.37 //
sa càpi tasmàdvibhraùño  $ bhåtalaü samupà÷ritaþ  &
himavatku¤jamàsàdya  % nànàvihaganàditam  \
vyomaga÷ca ciraü bhåtvà  # bhåmigaþ sambabhåva ha  // SkP_5.38 //
tato brahmà di÷aþ sarvà  $ nirãkùya mukhapaïkajaiþ  &
caturbhirna viyatsthaü tam  % apa÷yatsa pitàmahaþ  // SkP_5.39 //
sa mukhaü pa¤camaü dãptam  $ asçjanmårdhni saüsthitam  &
tenàpa÷yadviyatsthaü taü  % såryàyutasamaprabham  \
àdityamaõóalàkàraü  # ÷abdavadghoradar÷anam  // SkP_5.40 //
taü dçùñvà pa¤camaü tasya  $ ÷iro vai krodhajaü mahat  &
saüvartakàgnisadç÷aü  % grasiùyattamavardhata  // SkP_5.41 //
vardhamànaü tadà tattu  $ vaóavàmukhasaünibham  &
dãptimacchabdavaccaiva  % devo 'sau dãptamaõóalaþ  // SkP_5.42 //
hastàïguùñhanakhenà÷u  $ vàmenàvaj¤ayaiva hi  &
cakarta tanmahadghoraü  % brahmaõaþ pa¤camaü ÷iraþ  // SkP_5.43 //
dãptikçtta÷iràþ so 'tha  $ duþkhenosreõa càrditaþ  &
papàta måóhacetà vai  % yogadharmavivarjitaþ  // SkP_5.44 //
tataþ suptotthita iva  $ saüj¤àü labdhvà mahàtapàþ  &
maõóalasthaü mahàdevam  % astauùãddãnayà girà  // SkP_5.45 //

brahmovàca
namaþ sahasranetràya  $ ÷atanetràya vai namaþ  &
namo vivçtavaktràya  % ÷atavaktràya vai namaþ  // SkP_5.46 //
namaþ sahasravaktràya  $ sarvavaktràya vai namaþ  &
namaþ sahasrapàdàya  % sarvapàdàya vai namaþ  // SkP_5.47 //
sahasrapàõaye caiva  $ sarvataþpàõaye namaþ  &
namaþ sarvasya sraùñre ca  % draùñre sarvasya te namaþ  // SkP_5.48 //
àdityavarõàya namaþ  $ ÷irasa÷chedanàya ca  &
sçùñipralayakartre ca  % sthitikartre tathà namaþ  // SkP_5.49 //
namaþ sahasraliïgàya  $ sahasracaraõàya ca  &
saühàraliïgine caiva  % jalaliïgàya vai namaþ  // SkP_5.50 //
anta÷caràya sarvàya  $ prakçteþ preraõàya ca  &
vyàpine sarvasattvànàü  % puruùaprerakàya ca  // SkP_5.51 //
indriyàrthavi÷eùàya  $ tathà niyamakàriõe  &
bhåtabhavyàya ÷arvàya  % nityaü sattvavadàya ca  // SkP_5.52 //
tvameva sraùñà lokànàü  $ mantà dàtà tathà vibho  &
÷araõàgatàya dàntàya  % prasàdaü kartumarhasi  // SkP_5.53 //
tasyaivaü stuvataþ samyag  $ bhàvena parameõa ha  &
sa tasmai devadeve÷o  % divyaü cakùuradàttadà  // SkP_5.54 //
cakùuùà tena sa tadà  $ brahmà lokapitàmahaþ  &
vimàne såryasaükà÷e  % tejorà÷imapa÷yata  // SkP_5.55 //
tasya madhyàttato vàcaü  $ mahatãü sama÷çõvata  &
gambhãràü madhuràü yuktàm  % atha sampannalakùaõàm  \
vi÷adàü putra putreti  # pårvaü devena coditàm  // SkP_5.56 //
saüsvedàtputra utpanno  $ yattubhyaü nãlalohitaþ  &
yacca pårvaü mayà proktas  % tvaü tadà sutamàrgaõe  // SkP_5.57 //
madãyo gaõapo yaste  $ manmårti÷ca bhaviùyati  &
sa pràpya paramaü j¤ànaü  % måóha tvà vinayiùyati  // SkP_5.58 //
tasyeyaü phalaniùpattiþ  $ ÷irasa÷chedanaü tava  &
mayaiva kàrità tena  % nirvçta÷càdhunà bhava  // SkP_5.59 //
tasya caivotpathasthasya  $ yaj¤asya tu mahàmate  &
÷ira÷chetsyatyasàveva  % kasmiü÷citkàraõàntare  \
stavenànena tuùño 'smi  # kiü dadàni ca te 'nagha  // SkP_5.60 //

vàyuruvàca
tataþ sa bhagavànhçùñaþ  $ praõamya ÷ubhayà girà  &
uvàca prà¤jalirbhåtvà  % lakùyàlakùyaü tamã÷varam  // SkP_5.61 //
bhagavannaiva me duþkhaü  $ dar÷anàtte prabàdhate  &
icchàmi ÷iraso hyasya  % dhàraõaü sarvadà tvayà  \
nanu smareyametacca  # ÷irasa÷chedanaü vibho  // SkP_5.62 //
bhåya÷càdharmakàryebhyas  $ tvayaivecche nivàraõam  &
tathà ca kçtyamuddi÷ya  % pa÷yeyaü tvà yathàsukham  // SkP_5.63 //
vij¤aptiü brahmaõaþ ÷rutvà  $ provàca bhuvane÷varaþ  &
sa eva sutasaüj¤aste  % manmårtirnãlalohitaþ  \
÷ira÷chetsyati yaj¤asya  # bibhartsyati ÷ira÷ca te  // SkP_5.64 //
ityuktvà devadeve÷as  $ tatraivàntaradhãyata  &
gate tasminmahàdeve  % brahmà lokapitàmahaþ  \
sayaj¤aþ sahaveda÷ca  # svaü lokaü pratyapadyata  // SkP_5.65 //

vàyuruvàca
ya imaü ÷çõuyànmartyo  $ guhyaü vedàrthasaümitam  &
sa dehabhedamàsàdya  % sàyujyaü brahmaõo vrajet  // SkP_5.66 //
ya÷cemaü pañhate nityaü  $ bràhmaõànàü samãpataþ  &
sa sarvapàpanirmukto  % rudraloke mahãyate  // SkP_5.67 //
nàputra÷iùyayogibhya  $ idamàkhyànamai÷varam  &
àkhyeyaü nàpi càj¤àya  % na ÷añhàya na mànine  // SkP_5.68 //
idaü mahaddivyamadharma÷àsanaü  $ pañhetsadà bràhmaõavaidyasaüsadi  &
kçtàvakà÷o bhavatãha mànavaþ  % ÷arãrabhede pravi÷etpitàmaham  // SkP_5.69 //


iti skandapuràõe pa¤camo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 6

sanatkumàra uvàca
tataþ sa bhagavàndevaþ  $ kapardã nãlalohitaþ  &
àj¤ayà parame÷asya  % jagràha brahmaõaþ ÷iraþ  // SkP_6.1 //
tadgçhãtvà ÷iro dãptaü  $ råpaü vikçtamàsthitaþ  &
yogakrãóàü samàsthàya  % bhaikùàya pracacàra ha  // SkP_6.2 //
sa devave÷mani tadà  $ bhikùàrthamagamaddvijàþ  &
na càsya ka÷cittàü bhikùàm  % anuråpàmadàdvibhoþ  // SkP_6.3 //
abhyagàtsaükrameõaiva  $ ve÷ma viùõormahàtmanaþ  &
tasyàtiùñhata sa dvàri  % bhikùàmuccàraya¤chubhàm  // SkP_6.4 //
sa dçùñvà tadupasthaü tu  $ viùõurvai yogacakùuùà  &
÷iràü lalàñàtsambhidya  % raktadhàràmapàtayat  \
papàta sà ca vistãrõà  # yojanàrdha÷ataü tadà  // SkP_6.5 //
tayà patantyà viprendrà  $ bahånyabdàni dhàrayà  &
pitàmahakapàlasya  % nàrdhamapyabhipåritam  \
tamuvàca tato devaþ  # prahasya vacanaü ÷ubham  // SkP_6.6 //
sakçtkanyàþ pradãyante  $ sakçdagni÷ca jàyate  &
sakçdràjàno bruvate  % sakçdbhikùà pradãyate  // SkP_6.7 //
tuùño 'smi tava dànena  $ yuktenànena mànada  &
varaü varaya bhadraü te  % varado 'smi tavàdya vai  // SkP_6.8 //

viùõuruvàca
eùa eva varaþ ÷làghyo  $ yadahaü devatàdhipam  &
pa÷yàmi ÷aükaraü devam  % ugraü ÷arvaü kapardinam  // SkP_6.9 //
deva÷chàyàü tato vãkùya  $ kapàlasthe tadà rase  &
sasarja puruùaü dãptaü  % viùõoþ sadç÷amårjitam  // SkP_6.10 //
tamàhàthàkùaya÷càsi  $ ajaràmara eva ca  &
yuddheùu càpratidvandvã  % sakhà viùõoranuttamaþ  \
devakàryakaraþ ÷rãmàn  # sahànena carasva ca  // SkP_6.11 //
nàràsu janma yasmàtte  $ viùõudehodbhavàsu ca  &
narastasmàddhi nàmnà tvaü  % priya÷càsya bhaviùyasi  // SkP_6.12 //
vàyuruvàca
taü tadà÷vàsya nikùipya  $ naraü viùõoþ svayaü prabhuþ  &
agamadbrahmasadanaü  % tau càvivi÷aturgçham  // SkP_6.13 //
ya idaü narajanmeha  $ ÷çõuyàdvà pañheta và  &
sa kãrtyà parayà yukto  % viùõuloke mahãyate  // SkP_6.14 //


iti skandapuràõe ùaùñho 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 7

vàyuruvàca
brahmalokaü samàsàdya  $ bhagavànsarvalokapaþ  &
bhaikùyaü bhaikùyamiti procya  % dvàre samavatiùñhata  // SkP_7.1 //
taü dçùñvà vikçtaü brahmà  $ kapàlakarabhåùaõam  &
j¤àtvà yogena mahatà  % tuùñàva bhuvane÷varam  // SkP_7.2 //
tasya tuùñastadà devo  $ varado 'smãtyabhàùata  &
vçõãùva varamavyagro  % yaste manasi vartate  // SkP_7.3 //

brahmovàca
icchàmi devadeve÷a  $ tvayà cihnamidaü kçtam  &
yena cihnena loko 'yaü  % cihnitaþ syàjjagatpate  // SkP_7.4 //
tasya tadvacanaü ÷rutvà  $ bhagavànvadatàü varaþ  &
sarva÷rutimayaü brahma  % omiti vyàjahàra ha  // SkP_7.5 //
÷ambhorvyàhàramàtreõa  $ vàgiyaü divyaråpiõã  &
niþsçtà vadanàddevã  % prahvà samavatiùñhata  // SkP_7.6 //
tàmuvàca tadà devo  $ vàcà saüjãvayanniva  &
yasmàttvamakùaro bhåtvà  % mama vàco viniþsçtà  \
sarvavidyàdhidevã tvaü  # tasmàddevi bhaviùyasi  // SkP_7.7 //
yasmàdbrahmasara÷cedaü  $ mukhaü mama samà÷rità  &
tasmàtsarasvatãtyeva  % loke khyàtiü gamiùyasi  // SkP_7.8 //
imaü lokaü varàmbhobhiþ  $ pàvayitvà ca suprabhe  &
sarvàül lokàüstàrayitrã  % punastvaü nàtra saü÷ayaþ  // SkP_7.9 //
yaj¤abhàgaü ca devàste  $ dàsyanti sapitàmahàþ  &
puõyà ca sarvasaritàü  % bhaviùyasi na saü÷ayaþ  // SkP_7.10 //
tataþ sà samanuj¤àtà  $ ÷aükareõa vibhàvinã  &
cakre brahmasaraþ puõyaü  % brahmaloke 'tipàvanam  // SkP_7.11 //
toyàmçtasusampårõaü  $ svarõapadmopa÷obhitam  &
nànàpakùigaõàkãrõaü  % mãnasaükùobhitodakam  \
tato viniþsçtà bhåyaþ  # semaü lokamapàvayat  // SkP_7.12 //
taü gçhãtvà mahàdevaþ  $ kapàlamamitaujasam  &
imaü lokamanupràpya  % de÷e ÷reùñhe 'vatiùñhata  // SkP_7.13 //
tatra tacca mahaddivyaü  $ kapàlaü devatàdhipaþ  &
sthàpayàmàsa dãptàrcir  % gaõànàmagrataþ prabhuþ  // SkP_7.14 //
tatsthàpitamatho dçùñvà  $ gaõàþ sarve mahàtmanaþ  &
anadansumahànàdaü  % nàdayanto di÷o da÷a  \
kùubdhàrõavà÷aniprakhyaü  # nabho yena vya÷ãryata  // SkP_7.15 //
tena ÷abdena ghoreõa  $ asuro devakaõñakaþ  &
hàlàhala iti khyàtas  % taü de÷aü so 'bhyagacchata  // SkP_7.16 //
amçùyamàõaþ krodhàndho  $ duràtmà yaj¤anà÷akaþ  &
brahmadattavara÷caiva  % avadhyaþ sarvajantubhiþ  \
mahiùa÷channaråpàõàm  # asuràõàü ÷atairvçtaþ  // SkP_7.17 //
tamàpatantaü sakrodhaü  $ mahiùaü devakaõñakam  &
samprekùyàha gaõàdhyakùo  % gaõànsarvànpinàkinaþ  // SkP_7.18 //
daityo 'yaü gaõapà duùñas  $ trailokyasurakaõñakaþ  &
àyàti tvarito yåyaü  % tasmàdenaü nihanyatha  // SkP_7.19 //
tataste gaõapàþ sarve  $ samàyàntaü suradviùam  &
bhittvà ÷ålena saükruddhà  % vigatàsuü ca cakrire  // SkP_7.20 //
hate tasmiüstadà devo  $ di÷aþ sarvà avaikùata  &
tàbhyaþ pi÷àcà vçttàsyàþ  % pi÷àcya÷ca mahàbalàþ  \
abhyagacchanta deve÷aü  # tàbhyastaü vinivedayat  // SkP_7.21 //
sa tàbhirupayukta÷ca  $ viniyukta÷ca sarva÷aþ  &
tameva càpyathàvàsaü  % devàdiùñaü prapedire  // SkP_7.22 //
bhakùayanti sma mahiùaü  $ mitvà mitvà yatastu tàþ  &
kapàlamàtaraþ proktàs  % tasmàddevena dhãmatà  // SkP_7.23 //
kapàlaü sthàpitaü yasmàt  $ tasminde÷e pinàkinà  &
mahàkapàlaü tattasmàt  % triùu lokeùu gadyate  // SkP_7.24 //
sthàpitasya kapàlasya  $ yathoktamabhavattadà  &
khyàtaü ÷ivataóàgaü tat  % sarvapàpapramocanam  // SkP_7.25 //
àgatyàtha tato brahmà  $ devatànàü gaõairvçtaþ  &
kapardinamupàmantrya  % taü de÷aü so 'nvagçhõata  // SkP_7.26 //
ardhayojanavistãrõaü  $ kùetrametatsamantataþ  &
bhaviùyati na saüdehaþ  % siddhakùetraü mahàtmanaþ  // SkP_7.27 //
÷meti hi procyate pàpaü  $ kùayaü ÷ànaü vidurbudhàþ  &
dhyànena niyamai÷caiva  % ÷ma÷ànaü tena saüj¤itam  \
guhyaü devàtidevasya  # paraü priyamanuttamam  // SkP_7.28 //
evaü tatra naraþ pàpaü  $ sarvameva prahàsyati  &
triràtropoùita÷caiva  % arcayitvà vçùadhvajam  \
ràjasåyà÷vamedhàbhyàü  # phalaü yattadavàpsyati  // SkP_7.29 //
ya÷ca pràõànpriyàüstatra  $ parityakùyati mànavaþ  &
sa guhyagaõadevànàü  % samatàü samavàpsyati  // SkP_7.30 //

vàyuruvàca
tataþ sa tatra saüsthàpya  $ devasyàrcàdvayaü ÷ubham  &
÷åle÷varaü mahàkàyaü  % rudrasyàyatanaü ÷ubham  // SkP_7.31 //
tatràbhigamanàdeva  $ kçtvà pàpasya saükùayam  &
rudralokamavàpnoti  % sa pràhaivaü pitàmahaþ  // SkP_7.32 //
yatra càpi ÷irastasya  $ ciccheda bhuvane÷varaþ  &
ka÷mãraþ so 'bhavannàmnà  % de÷aþ puõyatamaþ sadà  // SkP_7.33 //
tato devaþ saha gaõai  $ råpaü vikçtamàsthitaþ  &
pa÷yatàü sarvadevànàm  % antardhànamagàtprabhuþ  // SkP_7.34 //
gate ca devanàthe 'tha  $ kapàlasthànamavyayam  &
sarvatãrthàbhiùekasya  % phalena samayojayat  // SkP_7.35 //
tadadyàpi mahaddivyaü  $ sarastatra pradç÷yate  &
mahàkapàlaü viprendràþ  % svargàstatràkùayàþ smçtàþ  // SkP_7.36 //
idaü ÷ubhaü divyamadharmanà÷anaü  $ mahàphalaü sendrasuràsuràrcitam  &
mahàkapàlaü prakçtopadar÷anaü  % sure÷alokàdivigàhane hitam  // SkP_7.37 //
tapodhanaiþ siddhagaõai÷ca saüstutaü  $ diviùñhatulyadvijaràjamaõóale  &
pañhennaro yaþ ÷çõuyàcca sarvadà  % tripiùñapaü gacchati so 'bhinanditaþ  // SkP_7.38 //


iti skandapuràõe saptamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 8

vàyuruvàca
evameùà bhagavatã  $ brahmalokànusàriõã  &
yuùmàkaü dharmasiddhyarthaü  % vedãmadhyàdvyavartata  // SkP_8.1 //

sanatkumàra uvàca
evaü teùàü samàpte 'tha  $ sattre varùasahasrike  &
pravçttàyàü sarasvatyàm  % agàttatra pitàmahaþ  // SkP_8.2 //

brahmovàca
bhåyo 'nyena ha sattreõa  $ yajadhvaü devamã÷varam  &
yadà vo bhavità vighnaü  % tadà niùkalmaùaü tapaþ  // SkP_8.3 //
vighnaü taccaiva saütãrya  $ tapastaptvà ca bhàsvaram  &
yogaü pràpya mahadyuktàs  % tato drakùyatha ÷aükaram  // SkP_8.4 //
tathetyuktvà gate tasmin  $ sattràõyàjahrire tadà  &
bahåni vividhàkàràõy  % abhiyuktà mahàvratàþ  // SkP_8.5 //
niþsomàü pçthivãü kçtvà  $ kçtsnàmetàü tato dvijàþ  &
ràjànaü somamànàyya  % abhiùektumiyeùire  // SkP_8.6 //
atha so 'pi kçtàtithyaþ  $ adç÷yena duràtmanà  &
svarbhànunà hçtaþ somas  % tataste duþkhitàbhavan  // SkP_8.7 //
te gatvà munayaþ sarve  $ kalàpagràmavàsinaþ   &
puråravasamànãya  % ràjànaü te 'bhyaùecayan  // SkP_8.8 //
åcu÷cainaü mahàbhàgà  $ hçtaþ somo hi naþ prabho  &
kenàpi tadbhavànkùipram  % ihànayatu mà ciram  // SkP_8.9 //
sa evamukto mçgayan  $ natamàsàdayatprabhuþ  &
uvàca sa tadà vipràn  % praõamya bhayapãóitaþ  // SkP_8.10 //
paramaü yatnamàsthàya  $ mayà somo 'bhimàrgitaþ  &
na ca taü vedmi kenàsau  % kva và nãta iti prabhuþ  // SkP_8.11 //
tamevaüvàdinaü kruddhà  $ çùayaþ saü÷itavratàþ  &
åcuþ sarve susaürabdhà  % ilàputraü mahàmatim  // SkP_8.12 //
bhavànràjà kutastràtà  $ kçto 'smàbhirbhayàrditaiþ  &
na ca nastadbhayaü ÷akto  % vinà÷ayitumà÷vapi  // SkP_8.13 //
viùayeùvatisaktàtmà  $ yogàttaü nànupa÷yasi  &
tasmàdvirodhamàsthàya  % dvijebhyo vadhamàpsyasi  // SkP_8.14 //
vayameva hi ràjànam  $ ànayiùyàma durvidam  &
tapasà svena ràjendra  % pa÷ya no balamuttamam  // SkP_8.15 //
tataste çùayaþ sarve  $ tapasà dagdhakilbiùàþ  &
astuvanvàgbhiriùñàbhir  % gàyatrãü vedabhàvinãm  // SkP_8.16 //
stuvatàü tu tatasteùàü  $ gàyatrã vedabhàvinã  &
råpiõã dar÷anaü pràdàd  % uvàcedaü ca tàndvijàn  // SkP_8.17 //
tuùñàsmi vatsàþ kiü vo 'dya  $ karomi varadàsmi vaþ  &
bråta tatkçtameveha  % bhaviùyati na saü÷ayaþ  // SkP_8.18 //

çùaya åcuþ
somo no 'pahçto devi  $ kenàpi suduràtmanà  &
tamànaya namaste 'stu  % eùa no vara uttamaþ  // SkP_8.19 //

sanatkumàra uvàca
sà tathoktà vini÷citya  $ dçùñvà divyena cakùuùà  &
÷yenãbhåtà jagàmà÷u  % svarbhànumasuraü prati  // SkP_8.20 //
vyagràõàmasuràõàü sà  $ gçhãtvà somamàgatà  &
àgamya tànçùãnpràha  % ayaü somo 'bhiùåyatàm  // SkP_8.21 //
te tamàsàdya çùayaþ  $ pràpya yaj¤aphalaü mahat  &
amanyanta tapo 'smàkaü  % niùkalmaùamiti dvijàþ  // SkP_8.22 //
tatastatra svayaü brahmà  $ saha devoragàdibhiþ  &
àgatya tànçùãnpràha  % tapaþ kuruta mà ciram  // SkP_8.23 //
te saha brahmaõà gatvà  $ mainàkaü parvatottamam  &
sarvairdevagaõaiþ sàrdhaü  % tapa÷ceruþ samàhitàþ  // SkP_8.24 //
teùàü kàlena mahatà  $ tapasà bhàvitàtmanàm  &
yogapravçttirabhavat  % såkùmayuktàstatastu te  // SkP_8.25 //
te yuktà brahmaõà sàrdham  $ çùayaþ saha devataiþ  &
mahe÷vare manaþ sthàpya  % ni÷calopalavatsthitàþ  // SkP_8.26 //
atha teùàü mahàdevaþ  $ pinàkã nãlalohitaþ  &
abhyagacchata taü de÷aü  % vimànenàrkatejasà  // SkP_8.27 //
tadbhàvabhàvità¤{}j¤àtvà  $ sadbhàvena pareõa ha  &
uvàca meghanirhràdaþ  % ÷atadundubhinisvanaþ  // SkP_8.28 //
bho bho sabrahmakà devàþ  $ saviùõuçùicàraõàþ  &
divyaü cakùuþ prayacchàmi  % pa÷yadhvaü màü yathepsitam  // SkP_8.29 //

sanatkumàra uvàca
apa÷yanta tataþ sarve  $ såryàyutasamaprabham  &
vimànaü merusaükà÷aü  % nànàratnavibhåùitaü   // SkP_8.30 //
tasya madhye 'gnikåñaü ca  $ sumahaddãptimàsthitam  &
jvàlàmàlàparikùiptam  % arcibhirupa÷obhitam  // SkP_8.31 //
daüùñràkaràlavadanaü  $ pradãptànalalocanam  &
tretàgnipiïgalajañaü  % bhujagàbaddhamekhalam  // SkP_8.32 //
mçùñakuõóalinaü caiva  $ ÷ålàsaktamahàkaram  &
pinàkinaü daõóahastaü  % mudgarà÷anipàõinam  // SkP_8.33 //
asipaññisahastaü ca  $ cakriõaü cordhvamehanam  &
akùasåtrakaraü caiva  % duùprekùyamakçtàtmabhiþ  \
candràdityagrahai÷caiva  # kçtasragupabhåùaõam  // SkP_8.34 //
tamapa÷yanta te sarve  $ devà divyena cakùuùà  &
yaü dçùñvà na bhavenmçtyur  % martyasyàpi kadàcana  // SkP_8.35 //
tapasà viniyogayoginaþ  $ praõamanto bhavamindunirmalam  &
viyatã÷varadattacakùuùaþ  % saha devairmunayo mudànvitàþ  // SkP_8.36 //
prasamãkùya mahàsure÷akàlaü  $ manasà càpi vicàrya durvisahyam  &
praõamanti gatàtmabhàvacintàþ  % saha devairjagadudbhavaü stuvantaþ  // SkP_8.37 //


iti skandapuràõe aùñamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 9

sanatkumàra uvàca
te dçùñvà devadeve÷aü  $ sarve sabrahmakàþ suràþ  &
astuvanvàgbhiriùñàbhiþ  % praõamya vçùavàhanam  // SkP_9.1 //

pitàmaha uvàca
namaþ ÷ivàya somàya  $ bhaktànàü bhayahàriõe  &
namaþ ÷ålàgrahastàya  % kamaõóaludharàya ca  // SkP_9.2 //
daõóine nãlakaõñhàya  $ karàlada÷anàya ca  &
tretàgnidãptanetràya  % trinetràya haràya ca  // SkP_9.3 //
namaþ pinàkine caiva  $ namo 'stva÷anidhàriõe  &
vyàlayaj¤opavãtàya  % kuõóalàbharaõàya ca  // SkP_9.4 //
nama÷cakradharàyaiva  $ vyàghracarmadharàya ca  &
kçùõàjinottarãyàya  % sarpamekhaline tathà  // SkP_9.5 //
varadàtre ca rudràya  $ sarasvatãsçje tathà  &
somasåryarkùamàlàya  % akùasåtrakaràya ca  // SkP_9.6 //
jvàlàmàlàsahasràya  $ årdhvaliïgàya vai namaþ  &
namaþ parvatavàsàya  % ÷irohartre ca me purà  // SkP_9.7 //
hàlàhalavinà÷àya  $ kapàlavaradhàriõe  &
vimànavaravàhàya  % janakàya mamaiva ca  \
varadàya variùñhàya  # ÷ma÷ànarataye namaþ  // SkP_9.8 //
namo narasya kartre ca  $ sthitikartre namaþ sadà  &
utpattipralayànàü ca  % kartre sarvasahàya ca  // SkP_9.9 //
çùidaivatanàthàya  $ sarvabhåtàdhipàya ca  &
÷ivaþ saumya÷ca deve÷a  % bhava no bhaktavatsala  // SkP_9.10 //

sanatkumàra uvàca
brahmaõyathaivaü stuvati  $ devadevaþ sa lokapaþ  &
uvàca tuùñastàndevàn  % çùãü÷ca tapasaidhitàn  // SkP_9.11 //
tuùño 'smyanena vaþ samyak  $ tapasà çùidevatàþ  &
varaü bråta pradàsyàmi  % suni÷cintya sa ucyatàm  // SkP_9.12 //

sanatkumàra uvàca
atha sarvànabhiprekùya  $ saütuùñàüstapasaidhitàn  &
dar÷anenaiva viprendra  % brahmà vacanamabravãt  // SkP_9.13 //

brahmovàca
yadi tuùño 'si deve÷a  $ yadi deyo vara÷ca naþ  &
tasmàcchiva÷ca saumya÷ca  % dç÷ya÷caiva bhavasva naþ  // SkP_9.14 //
sukhasaüvyavahàrya÷ca  $ nityaü tuùñamanàstathà  &
sarvakàryeùu ca sadà  % hitaþ pathya÷ca ÷aükaraþ  // SkP_9.15 //
saha devyà sasånu÷ca  $ saha devagaõairapi  &
eùa no dãyatàü deva  % varo varasahasrada  // SkP_9.16 //

sanatkumàra uvàca
evamuktaþ sa bhagavàn  $ brahmaõà devasattamaþ  &
svakaü tejo mahaddivyaü  % vyasçjatsarvayogavit  // SkP_9.17 //
ardhena tejasaþ svasya  $ mukhàdulkàü sasarja ha  &
tàmàha bhava nàrãti  % bhagavànvi÷varåpadhçk  // SkP_9.18 //
sàkà÷aü dyàü ca bhåmiü ca  $ mahimnà vyàpya viùñhità  &
upatasthe ca deve÷aü  % dãpyamànà yathà taóit  // SkP_9.19 //
tàmàha prahasandevo  $ devãü kamalalocanàm  &
brahmàõaü devi varadam  % àràdhaya ÷ucismite  // SkP_9.20 //
sà tatheti pratij¤àya  $ tapastaptuü pracakrame  &
rudra÷ca tànçùãnàha  % ÷çõudhvaü mama toùaõe  \
phalaü phalavatàü ÷reùñhà  # yadbravãmi tapodhanàþ  // SkP_9.21 //
amarà jarayà tyaktà  $ arogà janmavarjitàþ  &
madbhaktàstapasà yuktà  % ihaiva ca nivatsyatha  // SkP_9.22 //
ayaü caivà÷ramaþ ÷reùñhaþ  $ svarõa÷çïgo 'calottamaþ  &
puõyaü pavitraü sthànaü vai  % bhaviùyati na saü÷ayaþ  // SkP_9.23 //
mainàke parvate ÷reùñhe  $ svarõo 'hamabhavaü yataþ  &
svarõàkùãü càsçjaü devãü  % svarõàkùaü tena tatsmçtam  // SkP_9.24 //
svarõàkùe çùayo yåyaü  $ ùañkulãyàstapodhanàþ  &
nivatsyatha mayàj¤aptàþ  % svarõàkùaü vai tata÷ca ha  \
samantàdyojanaü kùetraü  # pavitraü tanna saü÷ayaþ  // SkP_9.25 //
devagandharvacaritam  $ apsarogaõasevitam  &
siühebha÷arabhàkãrõaü  % ÷àrdålarkùamçgàkulam  \
anekavihagàkãrõaü  # latàvçkùakùupàkulam  // SkP_9.26 //
brahmacàrã niyamavठ $ jitakrodho jitendriyaþ  &
upoùya triguõàü ràtriü  % caruü kçtvà nivedya ca  \
yatra tatra mçtaþ so 'pi  # brahmaloke nivatsyati  // SkP_9.27 //
yo 'pyevameva kàmàtmà  $ pa÷yettatra vçùadhvajam  &
gosahasraphalaü so 'pi  % matprasàdàdavàpsyati  \
niyamena mçta÷càtra  # mayà saha cariùyati  // SkP_9.28 //
yàvatsthàsyanti lokà÷ca  $ mainàka÷càpyayaü giriþ  &
tàvatsaha mayà devà  % matprasàdàccariùyatha  // SkP_9.29 //
evaü sa tànçùãnuktvà  $ dçùñvà saumyena cakùuùà  &
pa÷yatàmeva sarveùàü  % tatraivàntaradhãyata  // SkP_9.30 //

sanatkumàra uvàca
ya imaü ÷çõuyànmartyo  $ dvijàtã¤chràvayeta và  &
so 'pi tatphalamàsàdya  % carenmçtyuvivarjitaþ  // SkP_9.31 //
jayati jaladavàhaþ sarvabhåtàntakàlaþ  $ ÷amadamaniyatànàü kle÷ahartà yatãnàm  &
jananamaraõahartà ceùñatàü dhàrmikàõàü  % vividhakaraõayuktaþ khecaraþ pàdacàrã  // SkP_9.32 //
madanapuravidàrã netradantàvapàtã  $ vigatabhayaviùàdaþ sarvabhåtapracetàþ  &
satatamabhidadhàna÷cekitànàtmacittaþ  % karacaraõalalàmaþ sarvadçgdevadevaþ  // SkP_9.33 //


iti skandapuràõe navamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 10

sanatkumàra uvàca
sà devã tryambakaproktà  $ tatàpa suciraü tapaþ  &
niràhàrà kadàcicca  % ekaparõà÷anà punaþ  \
vàyvàhàrà puna÷càpi  # abbhakùà bhåya eva ca  // SkP_10.1 //
tàü tapa÷caraõe yuktàü  $ brahmà j¤àtvàtibhàsvaràm  &
uvàca bråhi tuùño 'smi  % devi kiü karavàõi te  // SkP_10.2 //
sàbravãt tryambakaü devaü  $ patiü pràpyenduvarcasam  &
vicareyaü sukhaü deva  % sarvàül lokànnamastava  // SkP_10.3 //

brahmovàca
na hi yena ÷arãreõa  $ kriyate paramaü tapaþ  &
tenaiva parame÷o 'sau  % patiþ ÷ambhuravàpyate  // SkP_10.4 //
tasmàddhi yogàdbhavatã  $ dakùasyeha prajàpateþ  &
jàyasva duhità bhåtvà  % patiü rudramavàpsyasi  // SkP_10.5 //
tataþ sà tadvacaþ ÷rutvà  $ yogàddevã manasvinã  &
dakùasya duhità jaj¤e  % satã nàmàtiyoginã  // SkP_10.6 //
tàü dakùastryambakàyaiva  $ dadau bhàryàmaninditàm  &
brahmaõo vacanàdyasyàü  % mànasànasçjatsutàn  // SkP_10.7 //
àtmatulyabalàndãptठ $ jaràmaraõavarjitàn  &
anekàni sahasràõi  % rudràõàmamitaujasàm  // SkP_10.8 //
tàndçùñvà sçjyamànàü÷ca  $ brahmà taü pratyaùedhayat  &
mà sràkùãrdevadeve÷a  % prajà mçtyuvivarjitàþ  // SkP_10.9 //
anyàþ sçjasva bhadraü te  $ prajà mçtyusamanvitàþ  &
tena coktaü sthito 'smãti  % sthàõustena tataþ smçtaþ  // SkP_10.10 //

deva uvàca
na srakùye mçtyusaüyuktàþ  $ prajà brahmankathaücana  &
sthito 'smi vacanàtte 'dya  % vaktavyo nàsmi te punaþ  // SkP_10.11 //
ye tvime mànasàþ sçùñà  $ mahàtmàno mahàbalàþ  &
cariùyanti mayà sàrdhaü  % sarva ete hi yàj¤ikàþ  // SkP_10.12 //

sanatkumàra uvàca
atha kàle gate vyàsa  $ sa dakùaþ ÷àpakàraõàt  &
anyànàhåya jàmàtén  % sadàrànarcayadgçhe  // SkP_10.13 //
satãü saha tryambakena  $ nàjuhàva ruùànvitaþ  &
satã j¤àtvà tu tatsarvaü  % gatvà pitaramabravãt  // SkP_10.14 //
ahaü jyeùñhà variùñhà ca  $ jàmàtrà saha suvrata  &
màü hitvà nàrhase hyetàþ  % saha bhartçbhirarcitum  // SkP_10.15 //
krodhenàtha samàviùñaþ  $ sa krodhopahatendriyaþ  &
nirãkùya pràbravãddakùa÷  % cakùuùà nirdahanniva  // SkP_10.16 //
màmetàþ sati sasnehàþ  $ påjayanti sabhartçkàþ  &
na tvaü tathà påjayase  % saha bhartrà mahàvrate  // SkP_10.17 //
gçhàü÷ca me sapatnãkàþ  $ pravi÷anti tapodhanàþ  &
÷reùñhàüstasmàtsadà manye  % tatastànarcayàmyaham  // SkP_10.18 //
tasmàdyatte karomyadya  $ ÷ubhaü và yadi và÷ubham  &
påjàü gçhàõa tàü putri  % gaccha và yatra rocate  // SkP_10.19 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sà krodhadãptàsyà  $ na jagràhàtikopità  &
påjàmasaümatàü hãnàm  % idaü covàca taü ÷ubhà  // SkP_10.20 //
yasmàdasaümatàmetàü  $ påjàü tvaü kuruùe mayi  &
÷làghyàü caivàpyaduùñàü ca  % ÷reùñhàü màü garhase pitaþ  // SkP_10.21 //
tasmàdimaü svakaü dehaü  $ tyajàmyeùà tavàtmajà  &
asatkçtàyàþ kiü me 'dya  % jãvitenà÷ubhena ha  // SkP_10.22 //

sanatkumàra uvàca
tataþ kçtvà namaskàraü  $ manasà tryambakàya ha  &
uvàcedaü susaürabdhà  % vacanaü vacanàraõiþ  // SkP_10.23 //
yatràhamupapadyeyaü  $ punardehe svayecchayà  &
evaü tatràpyasaümåóhà  % sambhåtà dhàrmikà satã  \
gaccheyaü dharmapatnãtvaü  # tryambakasyaiva dhãmataþ  // SkP_10.24 //
tataþ sà dhàraõàü kçtvà  $ àgneyãü sahasà satã  &
dadàha vai svakaü dehaü  % svasamutthena vahninà  // SkP_10.25 //
tàü j¤àtvà tryambako devãü  $ tathàbhåtàü mahàya÷àþ  &
uvàca dakùaü saügamya  % idaü vacanakovidaþ  // SkP_10.26 //
yasmàtte nindita÷càhaü  $ pra÷astà÷cetare pçthak  &
jàmàtaraþ sapatnãkàs  % tasmàdvaivasvate 'ntare  \
utpatsyante punaryaj¤e  # tava jàmàtarastvime  // SkP_10.27 //
tvaü caiva mama ÷àpena  $ kùatriyo bhavità nçpaþ  &
pracetasàü suta÷caiva  % kanyàyàü ÷àkhinàü punaþ  \
dharmavighnaü ca te tatra  # kariùye krårakarmaõaþ  // SkP_10.28 //

sanatkumàra uvàca
tamuvàca tadà dakùo  $ dåyatà hçdayena vai  &
mayà yadi sutà svà vai  % proktà tyaktàpi và punaþ  \
kiü tavàtra kçtaü deva  # ahaü tasyàþ prabhuþ sadà  // SkP_10.29 //
yasmàttvaü màmabhya÷apas  $ tasmàttvamapi ÷aükara  &
bhårloke vatsyase nityaü  % na svarloke kadàcana  // SkP_10.30 //
bhàgaü ca tava yaj¤eùu  $ dattvà sarve dvijàtayaþ  &
apaþ sprakùyanti sarvatra  % mahàdeva mahàdyute  // SkP_10.31 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa devaþ prahasaüs  $ tamuvàca trilocanaþ  &
sarveùàmeva lokànàü  % målaü bhårloka ucyate  // SkP_10.32 //
tamahaü dhàrayàmyeko  $ lokànàü hitakàmyayà  &
bhårloke hi dhçte lokàþ  % sarve tiùñhanti ÷à÷vatàþ  \
tasmàttiùñhàmyahaü nityam  # ihaiva na tavàj¤ayà  // SkP_10.33 //
bhàgàndattvà tathànyebhyo  $ ditsavo me dvijàtayaþ  &
apaþ spç÷anti ÷uddhyarthaü  % bhàgaü yacchanti me tataþ  \
dattvà spç÷anti bhåya÷ca  # dharmasyaivàbhivçddhaye  // SkP_10.34 //
yathà hi devanirmàlyaü  $ ÷ucayo dhàrayantyuta  &
a÷uciü spraùñukàmà÷ca  % tyaktvàpaþ saüspç÷anti ca  // SkP_10.35 //
devànàmevamanyeùàü  $ ditsavo bràhmaõarùabhàþ  &
bhàgànapaþ spç÷anti sma  % tatra kà paridevanà  // SkP_10.36 //
tvaü tu macchàpanirdagdho  $ viparãto naràdhamaþ  &
svasyàü sutàyàü måóhàtmà  % putramutpàdayiùyasi  // SkP_10.37 //

sanatkumàra uvàca
evaü sa bhagavà¤chaptvà  $ dakùaü devo jagatpatiþ  &
viraràma mahàtejà  % jagàma ca yathàgatam  // SkP_10.38 //
candradivàkaravahnisamàkùaü  $ candranibhànanapadmadalàkùam  &
govçùavàhamameyaguõaughaü  % satatamihenduvahaü praõatàþ smaþ  // SkP_10.39 //
ya imaü dakùa÷àpàïkaü  $ devyà÷caivà÷arãratàm  &
÷çõuyàdvàtha viprànvà  % ÷ràvayãta yatavrataþ  \
sarvapàpavinirmukto  # rudralokamavàpnuyàt  // SkP_10.40 //


iti skandapuràõe da÷amo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 11

sanatkumàra uvàca
kadàcitsvagçhaü pràptaü  $ ka÷yapaü dvipadàü varam  &
apçcchaddhimavànpra÷naü  % loke khyàtikaraü nu kim  // SkP_11.1 //
kenàkùayà÷ca lokàþ syuþ  $ khyàti÷ca paramà mune  &
tathaiva càrcanãyatvaü  % satsu taü kathayasva me  // SkP_11.2 //

ka÷yapa uvàca
apatyena mahàbàho  $ sarvametadavàpyate  &
mama khyàtirapatyena  % brahmaõo çùibhi÷ca ha  // SkP_11.3 //
kiü na pa÷yasi ÷ailendra  $ yato màü paripçcchasi  &
vartayiùyàmi taccàpi  % yanme dçùñaü puràcala  // SkP_11.4 //
vàràõasãmahaü gacchann  $ apa÷yaü saüsthitaü divi  &
vimànaü svanavaddivyam  % anaupamyamaninditam  // SkP_11.5 //
tasyàdhastàdàrtanàdaü  $ gartàsthàne ÷çõomyaham  &
tànahaü tapasà j¤àtvà  % tatraivàntarhitaþ sthitaþ  // SkP_11.6 //
athàgàttatra ÷ailendra  $ vipro niyamavà¤chuciþ  &
tãrthàbhiùekapåtàtmà  % pare tapasi saüsthitaþ  // SkP_11.7 //
atha sa vrajamànastu  $ vyàghreõàbhãùito dvijaþ  &
vive÷a taü tadà de÷aü  % sà gartà yatra bhådhara  // SkP_11.8 //
gartàyàü vãraõastambe  $ lambamànàüstadà munãn  &
apa÷yadàrto duþkhàrtàn  % apçcchattàü÷ca sa dvijaþ  // SkP_11.9 //
ke yåyaü vãraõastambe  $ lambamànà hyadhomukhàþ  &
duþkhitàþ kena mokùa÷ca  % yuùmàkaü bhavitànaghàþ  // SkP_11.10 //

pitara åcuþ
vayaü te 'kçtapuõyasya  $ pitaraþ sapitàmahàþ  &
prapitàmahà÷ca kli÷yàmas  % tava duùñena karmaõà  // SkP_11.11 //
narako 'yaü mahàbhàga  $ gartàråpaü samàsthitaþ  &
tvaü càpi vãraõastambas  % tvayi lambàmahe vayam  // SkP_11.12 //
yàvattvaü jãvase vipra  $ tàvadeva vayaü sthitàþ  &
mçte tvayi gamiùyàmo  % narakaü pàpacetasaþ  // SkP_11.13 //
yadi tvaü dàrasaüyogaü  $ kçtvàpatyaü guõottaram  &
utpàdayasi tenàsmàn  % mucyema vayameka÷aþ  // SkP_11.14 //
nànyena tapasà putra  $ na tãrthànàü phalena ca  &
tatkuruùva mahàbuddhe  % tàrayasva piténbhayàt  // SkP_11.15 //
sa tatheti pratij¤àya  $ àràdhya ca vçùadhvajam  &
piténgartàtsamuddhçtya  % gaõapànpracakàra ha  // SkP_11.16 //
svayaü ca rudradayitaþ  $ suke÷o nàma nàmataþ  &
saümato balavàü÷caiva  % rudrasya gaõapo 'bhavat  // SkP_11.17 //
tasmàtkçtvà tapo ghoram  $ apatyaü guõavattaram  &
utpàdayasva ÷ailendra  % tataþ kãrtimavàpsyasi  // SkP_11.18 //

sanatkumàra uvàca
sa evamukto çùiõà  $ ÷ailendro niyame sthitaþ  &
tapa÷cakàra vipulaü  % yena brahmà tutoùa ha  // SkP_11.19 //
tamàgatya tadà brahmà  $ varado 'smãtyabhàùata  &
bråhi tuùño 'smi te ÷aila  % tapasànena suvrata  // SkP_11.20 //

himavànuvàca
bhagavanputramicchàmi  $ guõaiþ sarvairalaükçtam  &
etadvaraü prayacchasva  % yadi tuùño 'si naþ prabho  // SkP_11.21 //

brahmovàca
kanyà bhavitrã ÷ailendra  $ sutà te varavarõinã  &
yasyàþ prabhàvàtsarvatra  % kãrtimàpsyasi puùkalàm  // SkP_11.22 //
arcitaþ sarvadevànàü  $ tãrthakoñãsamàvçtaþ  &
pàvana÷caiva puõya÷ca  % devànàmapi sarvataþ  \
jyeùñhà ca sà bhavitrã te  # anye cànu tataþ ÷ubhe  // SkP_11.23 //

sanatkumàra uvàca
evamuktvà tato brahmà  $ tatraivàntaradhãyata  &
so 'pi kàlena ÷ailendro  % menàyàmupapàdayat  \
aparõàmekaparõàü ca  # tathà càpyekapàñalàm  // SkP_11.24 //
nyagrodhamekaparõà tu  $ pàñalaü caikapàñalà  &
à÷rite dve aparõà tu  % aniketà tapo 'carat  \
÷ataü varùasahasràõàü  # du÷caraü devadànavaiþ  // SkP_11.25 //
àhàramekaparõena  $ saikaparõà samàcarat  &
pàñalena tathaikena  % vidadhàtyekapàñalà  // SkP_11.26 //
pårõe pårõe sahasre tu  $ àhàraü tena cakratuþ  &
aparõà tu niràhàrà  % tàü màtà pratyabhàùata  \
niùedhayantã hyu meti  # màtçsnehena duþkhità  // SkP_11.27 //
sà tathoktà tadà màtrà  $ devã du÷caracàriõã  &
tenaiva nàmnà lokeùu  % vikhyàtà surapåjità  // SkP_11.28 //
etattattrikumàrãõàü  $ jagatsthàvarajaïgamam  &
etàsàü tapasà labdhaü  % yàvadbhåmirdhariùyati  // SkP_11.29 //
tapaþ÷arãràstàþ sarvàs  $ tisro yogabalànvitàþ  &
sarvà÷caiva mahàbhàgàþ  % sarvà÷ca sthirayauvanàþ  // SkP_11.30 //
tà lokamàtara÷caiva  $ brahmacàriõya eva ca  &
anugçhõanti lokàü÷ca  % tapasà svena sarvadà  // SkP_11.31 //
umà tàsàü variùñhà ca  $ ÷reùñhà ca varavarõinã  &
mahàyogabalopetà  % mahàdevamupasthità  // SkP_11.32 //
dattaka÷co÷anà tasyàþ  $ putraþ sa bhçgunandanaþ  &
asitasyaikaparõà tu  % devalaü suùuve sutam  // SkP_11.33 //
yà tu tàsàü kumàrãõàü  $ tçtãyà hyekapàñalà  &
putraü ÷ata÷alàkasya  % jaigãùavyamupasthità  \
tasyàpi ÷aïkhalikhitau  # smçtau putràvayonijau  // SkP_11.34 //
umà tu yà mayà tubhyaü  $ kãrtità varavarõinã  &
atha tasyàstapoyogàt  % trailokyamakhilaü tadà  \
pradhåpitaü samàlakùya  # brahmà vacanamabravãt  // SkP_11.35 //

brahmovàca
devi kiü tapasà lokàüs  $ tàpayasyati÷obhane  &
tvayà sçùñamidaü vi÷vaü  % mà kçtvà tadvinà÷aya  // SkP_11.36 //
tvaü hi dhàrayase lokàn  $ imànsarvànsvatejasà  &
bråhi kiü te jaganmàtaþ  % pràrthitaü samprasãda naþ  // SkP_11.37 //

devyuvàca
yadarthaü tapaso hyasya  $ caraõaü me pitàmaha  &
jànãùe tattvametanme  % tataþ pçcchasi kiü punaþ  // SkP_11.38 //

brahmovàca
yadarthaü devi tapasà  $ ÷ràmyase lokabhàvani  &
sa tvàü svayaü samàgamya  % ihaiva varayiùyati  // SkP_11.39 //
sarvadevapatiþ ÷reùñhaþ  $ sarvaloke÷vare÷varaþ  &
vayaü sadevà yasye÷e  % va÷yàþ kiükaravàdinaþ  // SkP_11.40 //
sa devadevaþ parame÷vare÷varaþ  $ svayaü tavàyàsyati lokapo 'ntikam  &
udàraråpo vikçtàbhiråpavàn  % samànaråpo na hi yasya kasyacit  // SkP_11.41 //
mahe÷varaþ parvatalokavàsã  $ caràcare÷aþ prathamo 'prameyaþ  &
vinendunà indusamànavaktro  % vibhãùaõaü råpamihàsthito 'gram  // SkP_11.42 //


iti skandapuràõe ekàda÷o 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 12

sanatkumàra uvàca
tataþ sa bhagavàndevo  $ brahmà tàmàha susvaram  &
devi yenaiva sçùñàsi  % manasà yastvayà vçtaþ  \
sa bhartà tava deve÷o  # bhavità mà tapaþ kçthàþ  // SkP_12.1 //
tataþ pradakùiõaü kçtvà  $ brahmà vyàsa gireþ sutàm  &
jagàmàdar÷anaü tasyàþ  % sà càpi viraràma ha  // SkP_12.2 //
sà devã yuktamityevam  $ uktvà svasyà÷ramasya ha  &
dvàri jàtama÷okaü vai  % samupà÷ritya saüsthità  // SkP_12.3 //
athàgàccandratilakas  $ trida÷àrtiharo haraþ  &
vikçtaü råpamàsthàya  % hrasvo bàhuka eva ca  // SkP_12.4 //
vibhugnanàsiko bhåtvà  $ kubjaþ ke÷àntapiïgalaþ  &
uvàca vikçtàsya÷ca  % devi tvàü varayàmyaham  // SkP_12.5 //
athomà yogasaüsiddhà  $ j¤àtvà ÷aükaramàgatam  &
antarbhàvavi÷uddhà sà  % kriyànuùñhànalipsayà  // SkP_12.6 //
tamuvàcàrghyamànàyya  $ madhuparkeõa caiva hi  &
sampåjya sasukhàsãnaü  % bràhmaõaü bràhmaõapriyà  // SkP_12.7 //

devyuvàca
bhagavannasvatantràsmi  $ pità me 'styaraõã tathà  &
tau prabhå mama dàne vai  % kanyàhaü dvijapuügava  // SkP_12.8 //
gatvà yàcasva pitaraü  $ mama ÷ailendramavyayam  &
sa ceddadàti màü vipra  % tubhyaü tadrucitaü mama  // SkP_12.9 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa bhagavàndevas  $ tathaiva vikçtaþ prabhuþ  &
uvàca ÷ailaràjaü tam  % umàü me yaccha ÷ailaràñ  // SkP_12.10 //
sa taü vikçtaråpeõa  $ j¤àtvà rudramathàvyayam  &
bhãtaþ ÷àpàcca vimanà  % idaü vacanamabravãt  // SkP_12.11 //
bhagavannàvamanyàmi  $ bràhmaõànbhåmidaivatàn  &
manãùitaü tu yatpårvaü  % tacchçõuùva mahàtapaþ  // SkP_12.12 //
svayaüvaro me duhitur  $ bhavità viprapåjitaþ  &
varayedyaü svayaü tatra  % sa bhartàsyà bhavediti  // SkP_12.13 //

sanatkumàra uvàca
tacchrutvà ÷ailavacanaü  $ bhagavàngovçùadhvajaþ  &
devyàþ samãpamàgatya  % idamàha mahàmanàþ  // SkP_12.14 //
devi pitrà tavàj¤aptaþ  $ svayaüvara iti ÷rutam  &
tatra tvaü varayitrã yaü  % sa te bhartà kilànaghe  // SkP_12.15 //
tadàpçcche gamiùyàmi  $ durlabhà tvaü varànane  &
råpavantaü samutsçjya  % vçõãthà màdç÷aü katham  // SkP_12.16 //

sanatkumàra uvàca
tenoktà sà tadà tatra  $ bhàvayantã tadãritam  &
bhàvaü ca rudranihitaü  % prasàdaü manasastathà  // SkP_12.17 //
sampràpyovàca deve÷aü  $ mà te bhådbuddhiranyathà  &
ahaü tvàü varayiùyàmi  % nànyadbhåtaü kathaücana  // SkP_12.18 //
atha và te 'sti saüdeho  $ mayi vipra kathaücana  &
ihaiva tvàü mahàbhàga  % varayàmi manoratham  // SkP_12.19 //

sanatkumàra uvàca
gçhãtvà stabakaü sà tu  $ hastàbhyàü tatra saüsthitam  &
skandhe ÷ambhoþ samàdàya  % devã pràha vçto 'si me  // SkP_12.20 //
tataþ sa bhagavàndevas  $ tathà devyà vçtastadà  &
uvàca tama÷okaü vai  % vàcà saüjãvayanniva  // SkP_12.21 //
yasmàttava supuùpeõa  $ stabakena vçto hyaham  &
tasmàttvaü jarayà tyaktaþ  % amaraþ sambhaviùyasi  // SkP_12.22 //
kàmaråpaþ kàmapuùpaþ  $ kàmago dayito mama  &
sarvàbharaõapuùpàóhyaþ  % sarvavçkùaphalopagaþ  // SkP_12.23 //
sarvànnabhakùada÷caiva  $ amçtasrava eva ca  &
sarvagandha÷ca devyàstvaü  % bhaviùyasi dçóhaü priyaþ  \
nirbhayaþ sarvalokeùu  # cariùyasi sunirvçtaþ  // SkP_12.24 //
à÷ramaü caivamatyarthaü  $ citrakåñeti vi÷rutam  &
yo 'bhiyàsyati puõyàrthã  % so '÷vamedhamavàpsyati  \
yatra tatra mçta÷càpi  # brahmalokaü gamiùyati  // SkP_12.25 //
ya÷càtra niyamairyuktaþ  $ pràõànsamyakparityajet  &
sa devyàstapasà yukto  % mahàgaõapatirbhavet  // SkP_12.26 //

sanatkumàra uvàca
evamuktvà tadà deva  $ àpçcchya himavatsutàm  &
antardadhe jagatsraùñà  % sarvabhåtapa ã÷varaþ  // SkP_12.27 //
sàpi devã gate tasmin  $ bhagavatyamitàtmani  &
tata evonmukhã sthitvà  % ÷ilàyàü saüvive÷a ha  // SkP_12.28 //
unmukhã sà gate tasmin  $ maheùvàse prajàpatau  &
ni÷eva candrarahità  % sà babhau vimanàstadà  // SkP_12.29 //
atha ÷u÷ràva sà ÷abdaü  $ bàlasyàrtasya ÷ailajà  &
sarasyudakasampårõe  % samãpe cà÷ramasya ha  // SkP_12.30 //
sa kçtvà bàlaråpaü tu  $ devadevaþ svayaü ÷ivaþ  &
krãóàhetoþ saromadhye  % gràhagrasto 'bhavattadà  // SkP_12.31 //
yogamàyàmathàsthàya  $ prapa¤codbhavakàraõam  &
tadråpaü saraso madhye  % kçtvedaü samabhàùata  \
tràtu màü ka÷cidetyeha  # gràheõa hçtacetasam  // SkP_12.32 //
dhikkaùñaü bàla evàham  $ apràptàrthamanorathaþ  &
yàsyàmi nidhanaü vaktre  % gràhasyàsya duràtmanaþ  // SkP_12.33 //
÷ocàmi na svakaü dehaü  $ gràhagrasto 'pi duþkhitaþ  &
yathà ÷ocàmi pitaraü  % màtaraü ca tapasvinãm  // SkP_12.34 //
màü ÷rutvà gràhavadane  $ pràptaü nidhanamutsukau  &
priyaputràvekaputrau  % pràõànnånaü vihàsyataþ  // SkP_12.35 //

sanatkumàra uvàca
÷rutvà tu devã taü nàdaü  $ viprasyàrtasya ÷obhanà  &
utthàya pradrutà tatra  % yatra tiùñhatyasau dvijaþ  // SkP_12.36 //
sàpa÷yadinduvadanà  $ bàlakaü càruråpiõam  &
gràheõa grasyamànaü taü  % vepamànamavasthitam  // SkP_12.37 //
so 'pi gràhavaraþ ÷rãmàn  $ dçùñvà devãmupàgatàm  &
taü gçhãtvà drutaü yàto  % madhyaü sarasa eva ha  // SkP_12.38 //
sa kçùyamàõastejasvã  $ nàdamàrtaü tadàkarot  &
athàha devã duþkhàrtà  % bàlaü dçùñvà mahàvratà  // SkP_12.39 //
gràharàja mahàsattva  $ bàlakaü hyekaputrakam  &
visçjainaü mahàdaüùñra  % kùipraü bhãmaparàkrama  // SkP_12.40 //

gràha uvàca
yo devi divase ùaùñhe  $ prathamaü samupaiti màm  &
sa àhàro mama purà  % vihito lokakartçbhiþ  // SkP_12.41 //
so 'yaü mama mahàbhàge  $ ùaùñhe 'hani girãndraje  &
brahmaõà vihito nånaü  % nainaü mokùye kathaücana  // SkP_12.42 //

devyuvàca
yanmayà himavacchçïge  $ caritaü tapa uttamam  &
tena bàlamimaü mu¤ca  % gràharàja namo 'stu te  // SkP_12.43 //

gràha uvàca
mà vyayaü tapaso devi  $ kàrùãþ ÷ailendranandane  &
nainaü mocayituü ÷akto  % devaràjo 'pi sa svayam  // SkP_12.44 //
mahyamã÷ena tuùñena  $ ÷arveõogreõa ÷ålinà  &
amaratvamavadhyatvam  % akùayaü balameva ca  // SkP_12.45 //
svayaügrahaõamokùa÷ca  $ j¤ànaü caivàvyayaü punaþ  &
dattaü tato bravãmi tvàü  % nàyaü mokùamavàpsyati  // SkP_12.46 //
atha và te kçpà devi  $ bhç÷aü bàle ÷ubhànane  &
bravãmi yatkuru tathà  % tato mokùamavàpsyati  // SkP_12.47 //

devyuvàca
gràhàdhipa vadasvà÷u  $ yatsatàmavigarhitam  &
tatkçtaü nàtra saüdeho  % mànyà me bràhmaõà dçóham  // SkP_12.48 //

gràha uvàca
yatkçtaü vai tapaþ kiücid  $ bhavatyà svalpamanta÷aþ  &
tatsarvaü me prayacchasva  % tato mokùamavàpsyati  // SkP_12.49 //

devyuvàca
janmaprabhçti yatpuõyaü  $ mahàgràha kçtaü mayà  &
tatte sarvaü mayà dattaü  % bàlaü mu¤ca mamàgrataþ  // SkP_12.50 //

sanatkumàra uvàca
prajajvàla tato gràhas  $ tapasà tena bçühitaþ  &
àditya iva madhyàhne  % durnirãkùyastadàbhavat  // SkP_12.51 //
uvàca cedaü tuùñàtmà  $ devãü lokasya dhàriõãm  &
devi kiü kçtametatte  % ani÷citya mahàvrate  \
tapaso hyarjanaü duþkhaü  # tasya tyàgo na ÷asyate  // SkP_12.52 //
gçhàõa tapa etacca  $ bàlaü cemaü ÷ucismite  &
tuùño 'smi te viprabhaktyà  % varaü tasmàddadàmi te  // SkP_12.53 //
sà tvevamuktà gràheõa  $ uvàcedaü mahàvratà  &
suni÷citya mahàgràha  % kçtaü bàlasya mokùaõam  \
na viprebhyastapaþ ÷reùñhaü  # ÷reùñhà me bràhmaõà matàþ  // SkP_12.54 //
dattvà càhaü na gçhõàmi  $ gràhendra viditaü hi te  &
na hi ka÷cinnaro gràha  % pradattaü punaràharet  // SkP_12.55 //
dattametanmayà tubhyaü  $ nàdadàni hi tatpunaþ  &
tvayyeva ramatàmetad  % bàla÷càyaü vimucyatàm  // SkP_12.56 //
tathoktastàü pra÷asyàtha  $ muktvà bàlaü namasya ca  &
devãmàdityasadbhàsaü  % tatraivàntaradhãyata  // SkP_12.57 //
bàlo 'pi sarasastãre  $ mukto gràheõa vai tadà  &
svapnalabdha ivàrthaughas  % tatraivàntaradhãyata  // SkP_12.58 //
tapaso 'tha vyayaü matvà  $ devã himagirãndrajà  &
bhåya eva tapaþ kartum  % àrebhe yatnamàsthità  // SkP_12.59 //
kartukàmàü tapo bhåyo  $ j¤àtvà tàü ÷aükaraþ svayam  &
provàca vacanaü vyàsa  % mà kçthàstapa ityuta  // SkP_12.60 //
mahyametattapo devi  $ tvayà dattaü mahàvrate  &
tenaivamakùayaü tubhyaü  % bhaviùyati sahasradhà  // SkP_12.61 //
iti labdhvà varaü devã  $ tapaso 'kùayyamuttamam  &
svayaüvaramudãkùantã  % tasthau prãtimudàyutà  // SkP_12.62 //
idaü pañhedyo hi naraþ sadaiva  $ bàlànubhàvàcaraõaü hi ÷ambhoþ  &
sa dehabhedaü samavàpya påto  % bhavedgaõastasya kumàratulyaþ  // SkP_12.63 //


iti skandapuràõe dvàda÷amo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 13

sanatkumàra uvàca
vistçte himavatpçùñhe  $ vimàna÷atasaükule  &
abhavatsa tu kàlena  % ÷ailaputryàþ svayaüvaraþ  // SkP_13.1 //
atha parvataràjo 'sau  $ himavàndhyànakovidaþ  &
duhiturdevadevena  % j¤àtvà tadabhimantritam  // SkP_13.2 //
jànannapi mahà÷ailaþ  $ samàcàrakriyepsayà  &
svayaüvaraü tato devyàþ  % sarvalokeùvaghoùayat  // SkP_13.3 //
devadànavasiddhànàü  $ sarvalokanivàsinàm  &
vçõuyàtparame÷ànaü  % samakùaü yena me sutà  // SkP_13.4 //
tadeva sukçtaü ÷làghyaü  $ mamàbhyudayasaümatam  &
iti saücintya ÷ailendraþ  % kçtvà hçdi mahe÷varam  // SkP_13.5 //
àbrahmakeùu lokeùu  $ devyàþ ÷ailendrasattamaþ  &
kçtvà ratnàkulaü de÷aü  % svayaüvaramacãkarat  // SkP_13.6 //
athaivamàghoùitamàtra eva  $ svayaüvare vyàsa mahãdhraputryàþ  &
devàdayaþ sarvajagannivàsàþ  % samàyayurdivyagçhãtaveùàþ  // SkP_13.7 //
praphullapadmàsanasaüniviùñaþ  $ siddhairvçto yogibhiraprameyaiþ  &
vij¤àpitastena mahãdhraràj¤à  % pitàmahastatra samàjagàma  // SkP_13.8 //
akùõàü sahasraü suraràñ sa bibhrad  $ divyàïgahàrasragudàttaråpaþ  &
airàvataü sarvagajendramukhyaü  % sravanmadàsàrakçtapravàham  \
àruhya sarvàmararàñ sa vajraü  # bibhratsamàgàtpurataþ suràõàm  // SkP_13.9 //
tejaþpratàpàdhikadivyaråpaþ  $ prodbhàsayansarvadi÷o vivasvàn  &
haimaü vimànaü sacalatpatàkam  % àruhya àgàttvaritaü javena  // SkP_13.10 //
maõipradãptojjvalakuõóala÷ca  $ vahnyarkatejaþpratime vimàne  &
samabhyagàtka÷yapaviprasånur  % àditya àgàdbhaganàmadhàrã  // SkP_13.11 //
pãnàïgayaùñiþ sukçtàïgahàras  $ tejobalàj¤àsadç÷aprabhàvaþ  &
daõóaü samàdàya kçtànta àgàd  % àruhya bhãmaü mahiùaü javena  // SkP_13.12 //
mahàmahãdhrocchrayapãnagàtraþ  $ svarõàdiratnàcitacàruveùaþ  &
samãraõaþ sarvajagadvibhartà  % vimànamàruhya samabhyagàddhi  // SkP_13.13 //
saütàpayansarvasuràsure÷àüs  $ tejodhikastejasi saünivi÷ya  &
vahniþ samabhyetya surendramadhye  % jvalanpratasthau varaveùadhàrã  // SkP_13.14 //
nànàmaõiprajvalitàïgayaùñir  $ jagaccarandivyavimànamagryam  &
àruhya sarvadraviõàdhipe÷aþ  % sa ràjaràjastvarito 'bhyagàcca  // SkP_13.15 //
àpyàyayansarvasuràsure÷àn  $ kàntyà ca veùeõa ca càruråpaþ  &
jvalanmahàratnavicitraråpaü  % vimànamàruhya ÷a÷ã samàgàt  // SkP_13.16 //
÷yàmàïgayaùñiþ suvicitraveùaþ  $ sarvasragàbaddhasugandhamàlã  &
tàrkùyaü samàruhya mahãdhrakalpaü  % gadàdharo 'sau tvaritaü sametaþ  // SkP_13.17 //
tathà÷vinau devabhiùagvarau tu  $ ekaü vimànaü tvarayàbhiruhya  &
manoharàvujjvalacàruveùàv  % àjagmaturdevasadaþ suvãrau  // SkP_13.18 //
÷eùaþ sahasraü sphuradagnivarõaü  $ bibhratsphañànàü jvalanàrkatejàþ  &
sàrdhaü sa nàgairaparairmahàtmà  % vimànamàruhya samabhyagàcca  // SkP_13.19 //
diteþ sutànàü ca mahàsuràõàü  $ vahnyarka÷akrànilatulyabhàsàm  &
varànuråpaü pravidhàya veùaü  % vçndaü samàgàtpurataþ suràõàm  // SkP_13.20 //
gandharvaràjaþ sa ca càruråpã  $ divyaïgamo divyavimànacàrã  &
gandharvasaüghaiþ sahito 'psarobhiþ  % ÷akràj¤ayà tatra samàjagàma  // SkP_13.21 //
anye ca devàstridivaukase÷àþ  $ pçthakpçthakcàrugçhãtaveùàþ  &
àjagmuràruhya vimànapçùñhaü  % gandharvayakùoragakiünarà÷ca  // SkP_13.22 //
÷acãpatistatra surendramadhye  $ ràjàdhikàràdhikalakùyamårtiþ  &
àj¤àbalai÷varyakçtapramoho  % vçthàdhikaü yatnamupàcakàra  // SkP_13.23 //
hetustrilokasya jagatprasåter  $ màtà ca teùàü sasuràsuràõàm  &
patnã ca ÷ambhoþ puruùasya dhàmno  % gãtà puràõe prakçtiþ paràrthà  \
dakùasya kopàddhimavadgçhaü sà  # kàryàrthamàgàtparame÷apatnã  // SkP_13.24 //
evaü yatastàü na viduþ sure÷à  $ mohastatastànpara àvive÷a  &
varàrthamàjagmurato vimåóhà  % ã÷ena yasmàdvçóitàþ kçtàste  // SkP_13.25 //
tataþ prançttàbhirathàpsarobhir  $ gandharvasaüghai÷ca sugãta÷abdaiþ  &
sthitai÷ca nànàvidharåpaveùair  % devàsuràditridivaukasaüghaiþ  // SkP_13.26 //
vimànapçùñhe maõihemacitre  $ sthità calaccàmaravãjitàïgã  &
sarvartupuùpàü susugandhamàlàü  % pragçhya devã prasabhaü pratasthe  // SkP_13.27 //

sanatkumàra uvàca
màlàü pragçhya devyàü tu  $ sthitàyàü devasaüsadi  &
÷akràdyairàgatairdevaiþ  % svayaüvaramupàgataiþ  // SkP_13.28 //
devyà jij¤àsayà ÷ambhur  $ bhåtvà pa¤ca÷ikhaþ ÷i÷uþ  &
utsaïgatalasaüsupto  % babhåva sahasà vibhuþ  // SkP_13.29 //
akasmàdatha taü devã  $ ÷i÷uü pa¤ca÷ikhaü sthitam  &
j¤àtvà yogasamàdhànàj  % jahçùe prãtisaüyutà  // SkP_13.30 //
atha sà ÷uddhasaükalpà  $ kàïkùitapràptasatphalà  &
nirvçteva tadà tasthau  % kçtvà hçdi tameva tu  // SkP_13.31 //
tato dçùñvà ÷i÷uü devà  $ devyà utsaïgavartinam  &
ko 'yamatreti saümantrya  % cukrudhurbhç÷amàrditàþ  // SkP_13.32 //
vajramàkàrayattasya  $ bàhumutkùipya vçtrahà  &
sa bàhurutthitastasya  % tathaiva samatiùñhata  // SkP_13.33 //
stambhitaþ ÷i÷uråpeõa  $ devadevena ÷ambhunà  &
vajraü kùeptuü na ÷a÷àka  % bàhuü càlayituü na ca  // SkP_13.34 //
bhago nàma tato deva  $ àdityaþ kà÷yapo balã  &
utkùipya mu÷alaü dãptaü  % kùeptumaicchadvimohitaþ  \
tasyàpi bhagavànbàhuü  # tathaivàstambhayattadà  // SkP_13.35 //
÷iraþ prakampayanviùõuþ  $ sakrodhastamavaikùata  &
tasyàpi ÷iraso devaþ  % khàlityaü pracakàra ha  // SkP_13.36 //
påùà dantànda÷andantaiþ  $ ÷arvamaikùata mohitaþ  &
tasyàpi da÷anàþ petur  % dçùñamàtrasya ÷ambhunà  // SkP_13.37 //
yamasya stambhito daõóas  $ tejo vahneþ ÷a÷eþ prabhà  &
balaü vàyostathànyeùàü  % tasminsarvadivaukasàm  \
balaü teja÷ca yogaü ca  # tathaivàstambhayadvibhuþ  // SkP_13.38 //
atha teùu sthiteùvevaü  $ manyumatsu sureùu tu  &
brahmà paramasaüvigno  % dhyànamàsthàya sàdaram  \
bubudhe devadeve÷am  # umotsaïgasamàsthitam  // SkP_13.39 //
sa buddhvà parame÷ànaü  $ ÷ãghramutthàya sàdaram  &
vavande caraõau ÷ambhor  % astuvacca pitàmahaþ  \
pauràõaiþ sàmasaügãtaiþ  # puõyàkhyairguhyanàmabhiþ  // SkP_13.40 //
ajastvamamaro deva  $ sraùñà hartà vibhuþ paraþ  &
pradhànapuruùastattvaü  % brahma dhyeyaü tadakùayam  // SkP_13.41 //
amçtaü paramàtmà ca  $ ã÷varaþ kàraõaü mahat  &
brahmakçtprakçteþ sraùñà  % sarvasçkparame÷varaþ  // SkP_13.42 //
iyaü ca prakçtirdevã  $ sadà te sçùñikàraõam  &
patnãråpaü samàsthàya  % jagatkàraõamàgatà  // SkP_13.43 //
namastubhyaü sade÷àna  $ devyà÷caiva sadà namaþ  &
prasàdàttava deve÷a  % niyogàcca mayà prajàþ  // SkP_13.44 //
devàdyàsta ime sçùñà  $ måóhàstvadyogamohitàþ  &
kuru prasàdameteùàü  % yathàpårvaü bhavantvime  // SkP_13.45 //
tata evaü tadà brahmà  $ vij¤àpya parame÷varam  &
stambhitànsarvadevàüstàn  % idamàha mahàdyutiþ  // SkP_13.46 //
måóhàþ stha devatàþ sarve  $ nainaü budhyata ÷aükaram  &
devadevamihàyàtaü  % mamaivotpattikàraõam  // SkP_13.47 //
ayaü rudro mahàdevaþ  $ ÷arvo bhãmaþ kapardimàn  &
ugra ã÷àna àtmà ca  % ajaþ ÷aükara eva ca  // SkP_13.48 //
devadevaþ paraü dhàma  $ ã÷aþ pa÷upatiþ patiþ  &
jagatsraùñà jagaddhartà  % jagatsaüsthitikàraõam  // SkP_13.49 //
gacchadhvaü ÷araõaü ÷ãghram  $ evamevàmare÷varàþ  &
sàrdhaü mayaiva deve÷aü  % paramàtmànamavyayam  // SkP_13.50 //
tataste stambhitàþ sarve  $ tathaiva tridivaukasaþ  &
praõemurmanasà ÷arvaü  % bhàva÷uddhena cetasà  // SkP_13.51 //
atha teùàü prasanno 'bhåd  $ devadevo mahe÷varaþ  &
yathàpårvaü cakàrà÷u  % devatànàü tanåstadà  // SkP_13.52 //
tata evaü pravçtte tu  $ sarvadevanivàraõe  &
vapu÷cakàra deve÷as  % tryakùaü paramamadbhutam  \
tejasà yasya devàste  # cakùurapràrthayanvibhum  // SkP_13.53 //
tebhyaþ paramakaü cakùuþ  $ svavapurdçùñi÷aktimat  &
pràdàtparamadeve÷aþ  % apa÷yaüste tadà prabhum  // SkP_13.54 //
te dçùñvà parame÷ànaü  $ tçtãyekùaõadhàriõam  &
brahmàdyà nemire tårõaü  % sarva eva sure÷varàþ  // SkP_13.55 //
tasya devã tadà hçùñà  $ samakùaü tridivaukasàm  &
pàdayoþ sthàpayàmàsa  % sragmàlàmamitadyuteþ  // SkP_13.56 //
sàdhu sàdhviti samprocya  $ devatàste punarvibhum  &
saha devyà nama÷cakruþ  % ÷irobhirbhåtalà÷ritaiþ  // SkP_13.57 //
athàsminnantare vyàsa  $ brahmà lokapitàmahaþ  &
himavantaü mahà÷ailam  % idamàha mahàdyutiþ  // SkP_13.58 //
÷làghyaþ påjya÷ca vandya÷ca  $ sarveùàü nastvamadya hi  &
÷arveõa saha sambandho  % yasya te 'bhådayaü mahàn  \
kriyatàü cà÷u udvàhaþ  # kimarthaü sthãyate param  // SkP_13.59 //
tataþ praõamya himavàüs  $ taü devaü pratyabhàùata  &
tvameva kàraõaü deva  % yena ÷arvàdayaü mama  // SkP_13.60 //
prasàdaþ sahasotpanno  $ hetu÷càpi tvameva hi  &
udvàhaü tu yathà yàdçk  % tadvidhatsva pitàmaha  // SkP_13.61 //
tata evaü vacaþ ÷rutvà  $ giriràj¤aþ pitàmahaþ  &
udvàhaþ kriyatàü deva  % iti devamuvàca ha  \
tamàha ÷aükaro devaü  # yatheùñamiti lokapaþ  // SkP_13.62 //
tatkùaõàcca tato vyàsa  $ brahmaõà kalpitaü puram  &
udvàhàrthaü mahe÷asya  % nànàratnopa÷obhitam  // SkP_13.63 //
ratnàni maõaya÷citrà  $ hema mauktikameva ca  &
mårtimanta upàgamya  % alaücakruþ purottamam  // SkP_13.64 //
citrà màrakatã bhåmiþ  $ sauvarõastambha÷obhità  &
bhàsvatsphañikabhittãbhir  % muktàhàrapralambità  // SkP_13.65 //
tasmi¤chivapure ramye  $ udvàhàrthaü vinirmite  &
÷u÷ubhe devadevasya  % mahe÷asya mahàtmanaþ  // SkP_13.66 //
somàdityau samaü tatra  $ bhàsayantau mahàmaõã  &
saurabheyaü manoramyaü  % gandhamàghràya màrutaþ  \
pravavau sukhasaüspar÷a  # ã÷e bhaktiü prasàdayan  // SkP_13.67 //
samudràstatra catvàraþ  $ ÷akràdyà÷ca surottamàþ  &
devanadyo mahànadyaþ  % siddhà munaya eva ca  // SkP_13.68 //
gandharvàpsarasaþ sarve  $ nàgà yakùàþ saràkùasàþ  &
guhyakàþ khecarà÷cànye  % kiünarà devacàraõàþ  // SkP_13.69 //
tumbururnàrado hàhà  $ håhå caiva tu sàmagàþ  &
ratnànyàdàya vàdyàü÷ca  % tatràjagmustadà puram  // SkP_13.70 //
çùayaþ kçtsna÷astatra  $ vedagãtàüstapodhanàþ  &
puõyànvaivàhikànmantrठ % jepuþ saühçùñamànasàþ  // SkP_13.71 //
jagato màtaraþ sarvà  $ devakanyà÷ca kçtsna÷aþ  &
gàyanti hçùitàþ sarvà  % udvàhe parameùñhinaþ  // SkP_13.72 //
çtavaþ ùañ samaü tatra  $ nànàgandhasukhàvahàþ  &
udvàhaþ ÷aükarasyeti  % mårtimanta upasthitàþ  // SkP_13.73 //
nãlajãmåtasaüghàtam  $ andradhvànapraharùitaiþ  &
kekàyamànaiþ ÷ikhibhir  % nçtyamànai÷ca sarva÷aþ  // SkP_13.74 //
vilolapiïgalaspaùña-  $ vidyullekhàvabhàsità  &
kumudàpãta÷uklàbhir  % balàkàbhi÷ca ÷obhità  // SkP_13.75 //
pratyagrasaüjàta÷ilãndhrakandalà  $ latàdrumàbhyudgatacàrupallavà  &
÷ubhàmbudhàràpraõayaprabodhitair  % madàlasairbhekagaõai÷ca nàdità  // SkP_13.76 //
priyeùu mànonnatamànasànàü  $ suni÷citànàmapi kàminãnàm  &
mayårakekàbhirutaiþ kùaõena  % manoharairmànavibhaïgakartrã  // SkP_13.77 //
tathà trivarõojjvalacàrumårtinà  $ ÷a÷àïkalekhàkuñilena sarvataþ  &
payodasaüghàtasamãpavartinà  % mahendracàpena bhç÷aü viràjità  // SkP_13.78 //
vicitrapuùpaspar÷àtsugandhibhir  $ ghanàmbusamparkatayà su÷ãtalaiþ  &
vikampayantã pavanairmanoharaiþ  % suràïganànàmalakàvalãþ ÷ubhàþ  // SkP_13.79 //
garjatpayodasthagitendubimbà  $ navàmbusekodgatacàrudårvà  &
nirãkùità sàdaramutsukàbhir  % ni÷vàsadhåmraü pathikàïganàbhiþ  // SkP_13.80 //
haüsanåpura÷abdàóhyà  $ samunnatapayodharà  &
caladvidyullatàkà¤cã  % spaùñapadmavilocanà  // SkP_13.81 //
asitajaladavçndadh vànavitrastahaüsà  $ vimalasaliladhàràpàtanamrotpalàgrà  &
surabhikusumareõukëptasarvàïga÷obhà  % giriduhitçvivàhe pràvçóàgàdvibhåtyai  // SkP_13.82 //
meghaka¤cukanirmuktà  $ padmako÷odgatastanã  &
haüsanåpuranirhràdà  % sarvaramyadigantarà  // SkP_13.83 //
vistãrõapulina÷roõã  $ kåjatsàrasamekhalà  &
praphullendãvaràbhoga-  % vilocanamanoharà  // SkP_13.84 //
pakvabimbàdharapuñà  $ kundadantaprahàsinã  &
nava÷yàmàlatà÷yàma-  % romaràjãpariùkçtà  // SkP_13.85 //
candràü÷uhàravaryeõa  $ saudhoraþsthalasarpiõà  &
prahlàdayantã cetàüsi  % sarveùàü tridivaukasàm  // SkP_13.86 //
samadàlikulodgãta-  $ madhurasvarabhàùiõã  &
calatkumudasaüghàta-  % càrukuõóala÷obhinã  // SkP_13.87 //
raktà÷okàgra÷àkhottha-  $ pallavàïgulidhàriõã  &
tatpuùpasaücayamayair  % vàsobhiþ samalaükçtà  // SkP_13.88 //
raktotpalàgracaraõà  $ jàtãpuùpanakhàvalã  &
kadalãstambhacàråruþ  % ÷a÷àïkavadanà tathà  // SkP_13.89 //
padmaki¤jalkasampçkta-  $ pavanàgrakaraiþ suràn  &
premõà spç÷antã kànteva  % ÷aradàgànmanoramà  // SkP_13.90 //
nirmuktàsitameghaka¤cukapuñà pårõendubimbànanà  $ nãlàmbhojavilocanàravindamukulaprodbhinnacàrustanã  &
nànàpuùparajaþsugandhipavanaprahlàdanã cetasàü  % tatràgàtkalahaüsanåpuraravà devyà vivàhe ÷arat  // SkP_13.91 //
atyartha÷ãtalàmbhobhiþ  $ plàvayantau gireþ ÷ilàþ  &
çtå ÷i÷irahemantàv  % àjagmaturatidyutã  // SkP_13.92 //
tàbhyàmçtubhyàü pràptàbhyàü  $ himavànsa nagottamaþ  &
pràleyacårõavarùibhyàü  % kùipraü raupya ivàbabhau  // SkP_13.93 //
tena pràleyavarùeõa  $ ghanena sa himàcalaþ  &
agàdhena tadà reje  % kùãroda iva sàgaraþ  // SkP_13.94 //
himasthàneùu himavàn  $ nà÷ayàmàsa pàdapàn  &
sàdhåpacàrànsahasà  % kçtàrtha iva durjanaþ  // SkP_13.95 //
pràleyapañalacchannaiþ  $ ÷çïgaiþ sa ÷u÷ubhe nagaþ  &
chatrairiva mahàbhogaiþ  % pàõóaraiþ pçthivãpatiþ  // SkP_13.96 //
pàõóaràõi vi÷àlàni  $ ÷rãmanti subhagàni ca  &
tuïgàni càdri÷çïgàõi  % saudhànãva cakà÷ire  // SkP_13.97 //
tasyàcalendrasya darãùvatãva  $ vicitrasàraïgakulàkulàsu  &
pràleyadhàràþ ÷a÷ipàdagaurà  % gokùãradhàrà iva saünipetuþ  // SkP_13.98 //
bahukusumarajobhirutkaràïgà  $ himakaõasaïgasu÷ãtalàþ samãràþ  &
vavuramaragaõe÷varàmbaràõi  % pratanutamàni ÷anairvikampayantaþ  // SkP_13.99 //
nirdhåtaråkùànila÷ãtadoùaþ  $ prodbhinnacåtàïkurakarõapåraþ  &
vasantakàla÷ca tamadriputrã-  % sevàrthamàgàddhimavantamà÷u  // SkP_13.100 //
tasminnçtàvadrisutàvivàha-  $ siùevayà taü girimabhyupete  &
pràdurbabhåvuþ kusumàvataüsàþ  % samantataþ pàdapagulmaùaõóàþ  // SkP_13.101 //
vavuþ sugandhàþ subhagàþ su÷ãtà  $ vicitrapuùpàgrarajotkaràïgàþ  &
manobhavodrekakaràþ suràõàü  % suràïganànàü ca muhuþ samãràþ  // SkP_13.102 //
svacchàmbupårõà÷ca tathà nalinyaþ  $ padmotpalànàü mukulairupetàþ  &
ãùatsamudbhinnapayodharàgrà  % nàryo yathà ramyatamà babhåvuþ  // SkP_13.103 //
çtoþ svabhàvàcca madodbhavàcca  $ phullàsu ÷àkhàsu nilãnapakùàþ  &
cetobhiràmaü trida÷àïganànàü  % puüskokilà÷càtikalaü vineduþ  // SkP_13.104 //
nàtyuùõa÷ãtàni saraþpayàüsi  $ ki¤jalkacårõaiþ kapilãkçtàni  &
cakràhvayugmairupanàditàni  % papuþ prahçùñàþ suradantimukhyàþ  // SkP_13.105 //
priyaïgå÷cåtatarava÷  $ cåtàü÷càpi priyaïgavaþ  &
tarjayanta ivànyonyaü  % ma¤jarãbhi÷cakà÷ire  // SkP_13.106 //
hima÷ukleùu ÷çïgeùu  $ tilakàþ kusumotkaràþ  &
÷u÷ubhuþ kàryamuddi÷ya  % vçddhà iva samàgatàþ  // SkP_13.107 //
phullà÷okalatàstatra  $ rejire ÷àlasaü÷ritàþ  &
kàminya iva kàntànàü  % kaõñhàlambitamårtayaþ  // SkP_13.108 //
samadàlikulodgãta-  $ latàkusumasaücayàþ  &
parasparaü hi màlatyo  % bhàùantya iva rejire  // SkP_13.109 //
nãlàni nãlàmburuhaiþ payàüsi  $ gauràõi gaurai÷ca sanàladaõóaiþ  &
raktai÷ca raktàni bhç÷aü kçtàni  % mattadvirephàrdhavidaùñapatraiþ  // SkP_13.110 //
haimàni vistãrõajaleùu keùucin  $ nirantaraü màrakatàni keùucit  &
vaidåryanàlàni saraþsu keùucit  % prajaj¤ire padmavanàni sarvataþ  // SkP_13.111 //
vàpyastatràbhavanramyàþ  $ kamalotpalabhåùitàþ  &
nànàvihagasaüghuùñà  % hemasopànapaïktayaþ  // SkP_13.112 //
÷çïgàõi tasya tu gireþ  $ karõikàraiþ supuùpitaiþ  &
samucchritànyaviralair  % haimànãva babhurmune  // SkP_13.113 //
ãùadudbhinnakusumaiþ  $ pàñalai÷càpi pàñalàþ  &
sambabhåvurdi÷aþ sarvàþ  % pavanàkampimårtibhiþ  // SkP_13.114 //
kçùõà¤janàdri÷çïgàbhà  $ nãlà÷okamahãruhàþ  &
girau vavçdhire phullàþ  % spardhayeva parasparam  // SkP_13.115 //
cãruvàkavighuùñàni  $ kiü÷ukànàü vanàni ca  &
parvatasya nitambeùu  % sarveùvevàbhijaj¤ire  // SkP_13.116 //
tamàlagulmaistasyàsãc  $ chobhà himavatastadà  &
nãlajãmåtasaüghàtair  % nilãnairiva sandhiùu  // SkP_13.117 //
nikàmapuùpaiþ suvi÷àla÷àkhaiþ  $ samucchritai÷campakapàdapai÷ca  &
pramattapuüskokilasampralàpair  % himàcalo 'tãva tadà raràja  // SkP_13.118 //
÷rutvà ÷abdaü çtumadakalaü sarvataþ kokilànàü  $ ca¤catpakùàþ sumadhurarutaü nãlakaõñhà vineduþ  &
teùàü ÷abdairupacitabalaþ puùpacàpeùuhastaþ  % sajjãbhåtastrida÷avanità veddhumaïgeùvanaïgaþ  // SkP_13.119 //
pañusåryàtapa÷càpi  $ pràyaþ soùõajalà÷ayaþ  &
devãvivàhasevàrthaü  % grãùma àgàddhimàcalam  // SkP_13.120 //
sa càpi tarubhistatra  $ bahubhiþ kusumotkaraiþ  &
÷obhayàmàsa ÷çïgàõi  % pràleyàdreþ samantataþ  // SkP_13.121 //
tasyàpi ca çtostatra  $ vàyavaþ sumanoharàþ  &
vavuþ pàñalavistãrõa-  % kadambàrjunagandhinaþ  // SkP_13.122 //
vàpyaþ praphullapadmaughàþ  $ kesaràruõamårtayaþ  &
abhavaüstañasaüghuùña-  % kalahaüsakadambakàþ  // SkP_13.123 //
tathà kuravakà÷càpi  $ kusumàpàõóumårtayaþ  &
sarveùu jaj¤uþ ÷çïgeùu  % bhramaràvalisevitàþ  // SkP_13.124 //
bakulà÷ca nitambeùu  $ vi÷àleùu mahãbhçtaþ  &
utsasarjurmanoj¤àni  % kusumàni samantataþ  // SkP_13.125 //
iti kusumavicitrasarvavçkùà  $ vividhavihaügamanàdaramyade÷àþ  &
himagiritanayàvivàhabhåtyai  % ùaóupayayurçtavo munipravãra  // SkP_13.126 //
tata evaü pravçtte tu  $ sarvabhåtasamàgame  &
nànàvàdya÷atàkãrõe  % brahmà mama pità svayam  // SkP_13.127 //
÷ailaputrãmalaükçtya  $ yogyàbharaõasampadà  &
puraü prave÷ayàmàsa  % svayamàdàya lokadhçk  // SkP_13.128 //
tatastu punareve÷aü  $ brahmà vyaj¤àpayadvibhum  &
havirjuhomi vahnau tu  % upàdhyàyapade sthitaþ  \
dadàsi mahyaü yadyàj¤àü  # kartavyo 'yaü kriyàvidhiþ  // SkP_13.129 //
tamàha ÷aükaro devaü  $ devadevo jagatpatiþ  &
yadyadiùñaü sure÷àna  % tatkuruùva yathepsitam  \
kartàsmi vacanaü sarvaü  # brahmaüstava jagadvibho  // SkP_13.130 //
tataþ praõamya hçùñàtmà  $ brahmà lokapitàmahaþ  &
hastaü devasya devyà÷ca  % yogabandhe yuyoja ha  // SkP_13.131 //
jvalanaü ca svayaü kçtvà  $ kçtà¤jalimupasthitaü   &
÷rutigãtairmahàmantrair  % mårtimadbhirupasthitaiþ  // SkP_13.132 //
yathoktavidhinà hutvà  $ sarpistadamçtaü ca hi  &
tri÷ca taü jvalanaü devaü  % kàrayitvà pradakùiõam  // SkP_13.133 //
muktvà hastasamàyogaü  $ sahitaþ sarvadevataiþ  &
sutai÷ca mànasaiþ sarvaiþ  % prahçùñenàntaràtmanà  \
vçtte udvàhakàle tu  # praõanàma vçùadhvajam  // SkP_13.134 //
yogenaiva tayorvyàsa  $ tadomàparame÷ayoþ  &
udvàhaþ sa paro vçtto  % yaü devà na viduþ kvacit  // SkP_13.135 //
iti te sarvamàkhyàtaü  $ svayaüvaramidaü ÷ubham  &
udvàha÷caiva devasya  % ÷çõvataþ paramàdbhutam  // SkP_13.136 //


iti skandapuràõe nàma trayoda÷o 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 14

sanatkumàra uvàca
atha vçtte vivàhe tu  $ bhavasyàmitatejasaþ  &
praharùamatulaü gatvà  % devàþ sahapitàmahàþ  \
tuùñuvurvàgbhiriùñàbhiþ  # praõamanto mahe÷varam  // SkP_14.1 //
namaþ parvataliïgàya  $ parvate÷àya vai namaþ  &
namaþ pavanavegàya  % viråpàyàjitàya ca  // SkP_14.2 //
namaþ kle÷avinà÷àya  $ dàtre ca ÷ubhasampadàm  &
namo nãla÷ikhaõóàya  % ambikàpataye namaþ  // SkP_14.3 //
namaþ pavanaråpàya  $ ÷ataråpàya vai namaþ  &
namo bhairavaråpàya  % viråpanayanàya ca  // SkP_14.4 //
namaþ sahasranetràya  $ sahasracaraõàya ca  &
namo vedarahasyàya  % vedàïgàya namo namaþ  // SkP_14.5 //
viùñambhanàya ÷akrasya  $ bàhorvedàïkuràya ca  &
caràcaràdhipataye  % ÷amanàya namo namaþ  // SkP_14.6 //
salile÷ayaliïgàya  $ yugàntàyataliïgine  &
namaþ kapàlamàlàya  % kapàlasragmiõe namaþ  // SkP_14.7 //
namaþ kapàlahastàya  $ daüùñriõe gadine namaþ  &
namastrailokyavàhàya  % saptalokarathàya ca  // SkP_14.8 //
namaþ khañvàïgahastàya  $ pramathàrtiharàya ca  &
namo yaj¤a÷irohartre  % kçùõake÷àpahàriõe  // SkP_14.9 //
bhaganetranipàtàya  $ påùõo dantaharàya ca  &
namaþ pinàka÷ålàsi-  % khaógamudgaradhàriõe  // SkP_14.10 //
namo 'stu kàlakàlàya  $ tçtãyanayanàya ca  &
antakàntakçte caiva  % namaþ parvatavàsine  // SkP_14.11 //
suvarõaretase caiva  $ sarpakuõóaladhàriõe  &
vàóvaleryoganà÷àya  % yoginàü gurave namaþ  // SkP_14.12 //
÷a÷àïkàdityanetràya  $ lalàñanayanàya ca  &
namaþ ÷ma÷ànarataye  % ÷ma÷ànavaradàya ca  // SkP_14.13 //
namo daivatanàthàya  $ tryambakàya namo namaþ  &
a÷anã÷atahàsàya  % brahmaõyàyàjitàya ca  // SkP_14.14 //
gçhasthasàdhave nityaü  $ jañine brahmacàriõe  &
namo muõóàrdhamuõóàya  % pa÷ånàü pataye namaþ  // SkP_14.15 //
salile tapyamànàya  $ yogai÷varyapradàya ca  &
namaþ ÷àntàya dàntàya  % pralayotpattikàriõe  // SkP_14.16 //
namo 'nugrahakartre ca  $ sthitikartre namo namaþ  &
namo rudràya vasave  % àdityàyà÷vine namaþ  // SkP_14.17 //
namaþ pitre 'tha sàdhyàya  $ vi÷vedevàya vai namaþ  &
namaþ ÷arvàya sarvàya  % ugràya varadàya ca  // SkP_14.18 //
namo bhãmàya senànye  $ pa÷ånàü pataye namaþ  &
÷ucaye rerihàõàya  % sadyojàtàya vai namaþ  // SkP_14.19 //
mahàdevàya citràya  $ nama÷citrarathàya ca  &
pradhànàya prameyàya  % kàryàya karaõàya ca  // SkP_14.20 //
puruùàya namaste 'stu  $ puruùecchàkaràya ca  &
namaþ puruùasaüyoga-  % pradhànaguõakàriõe  // SkP_14.21 //
pravartakàya prakçteþ  $ puruùasya ca sarva÷aþ  &
kçtàkçtasya saüvettre  % phalasaüyogadàya ca  // SkP_14.22 //
kàlaj¤àya ca sarvatra  $ namo niyamakàriõe  &
namo vaiùamyakartre ca  % guõànàü vçttidàya ca  // SkP_14.23 //
namaste devadeve÷a  $ namaste bhåtabhàvana  &
÷ivaþ saumyaþ sukho draùñuü  % bhava somo hi naþ prabho  // SkP_14.24 //

sanatkumàra uvàca
evaü sa bhagavàndevo  $ jagatpatirumàpatiþ  &
ståyamànaþ suraiþ sarvair  % amarànidamabravãt  // SkP_14.25 //
draùñuü sukha÷ca saumya÷ca  $ devànàmasmi bho suràþ  &
varaü bråta yatheùñaü ca  % dàtàsmi vadatànaghàþ  // SkP_14.26 //
tataste praõatàþ sarve  $ åcuþ sabrahmakàþ suràþ  &
tavaiva bhagavanhaste  % vara eùo 'vatiùñhatàm  \
yadà kàryaü tadà nastvaü  # dàsyase varamãpsitam  // SkP_14.27 //
evamastviti tànuktvà  $ visçjya ca surànharaþ  &
lokàü÷ca pramathaiþ sàrdhaü  % vive÷a bhavanaü tataþ  // SkP_14.28 //
yastu harotsavamadbhutametaü  $ gàyati daivataviprasamakùam  &
so 'pratiråpagaõe÷asamàno  % dehaviparyayametya sukhã syàt  // SkP_14.29 //

sanatkumàra uvàca
pàrà÷arya stavaü hãdaü  $ ÷çõuyàdyaþ pañheta và  &
sa svargalokago devaiþ  % påjyate 'mararàóiva  // SkP_14.30 //


iti skandapuràõe caturda÷amo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 15

sanatkumàra uvàca
praviùñe bhavanaü deve  $ såpaviùñe varàsane  &
sa bahirmanmathaþ kråro  % devaü veddhumanàbhavat  // SkP_15.1 //
tamanàcàrasaüyuktaü  $ duràtmànaü kulàdhamam  &
lokànsarvàüstàpayànaü  % sarveùvakaruõàtmakam  // SkP_15.2 //
çùãõàü vighnakartàraü  $ niyamànàü vrataiþ saha  &
cakràhvayasya råpeõa  % ratyà saha tamàgatam  // SkP_15.3 //
athàtatàyinaü vyàsa  $ veddhukàmaü sure÷varam  &
nayanena tçtãyena  % sàvaj¤aü tamavaikùata  // SkP_15.4 //
tato 'sya netrajo vahnir  $ jvàlàmàlàsahasravàn  &
saüvçtya ratibhartàram  % adahatsaparicchadam  // SkP_15.5 //
sa dahyamànaþ karuõam  $ àrto 'kro÷ata visvaram  &
prasàdayaü÷ca taü devaü  % papàta sa mahãtale  // SkP_15.6 //
à÷u so 'gniparãtàïgo  $ manmatho lokatàpanaþ  &
papàta bhasmasàccaiva  % kùaõena samapadyata  // SkP_15.7 //
patnã tu karuõaü tasya  $ vilalàpa suduþkhità  &
devaü devãü ca duþkhàrtà  % ayàcatkaruõàyatã  // SkP_15.8 //
tasyà÷ca karuõàü ÷rutvà  $ devau tau karuõàtmakau  &
åcatustàü samàlokya  % samà÷vàsya ca duþkhitàm  // SkP_15.9 //
dagdha eùa dhruvaü bhadre  $ nàsyotpattiriheùyate  &
a÷arãro 'pi te kàle  % kàryaü sarvaü kariùyati  // SkP_15.10 //
yadà tu viùõurbhavità  $ vasudevasutaþ ÷ubhe  &
tadà tasya suto 'yaü syàt  % patiste sa bhaviùyati  // SkP_15.11 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sà taü varaü labdhvà  $ kàmapatnã ÷ubhànanà  &
jagàmeùñaü tadà de÷aü  % prãtiyuktà gataklamà  // SkP_15.12 //

sanatkumàra uvàca
evaü dagdhvà sa kàmaü tu  $ ÷aükaro måóhacetasam  &
provàca himavatputrãü  % bhaktyà munivarasya ha  // SkP_15.13 //
vasiùñho nàma viprendro  $ màü kçtvà hçdi tapyate  &
tasyàhaü varadànàya  % prayàsyàmi mahàvrate  // SkP_15.14 //
evamuktvà sa devãü tu  $ bhaktiprãtyà tadà vibhuþ  &
jagàma tapyato 'bhyà÷aü  % vasiùñhasya munervibhuþ  // SkP_15.15 //
tato munivara÷reùñhaü  $ variùñhaü tapatàü varam  &
vasiùñhamçùi÷àrdålaü  % tapyamànaü paraü tapaþ  // SkP_15.16 //
pårõe varùasahasre tu  $ jvalamànamivànalam  &
uvàca bhagavàngatvà  % bråhi kiü te dadàni te  \
dadàmi divyaü cakùuste  # pa÷ya màü sagaõaü dvija  // SkP_15.17 //
dçùñvà sa tu tamã÷ànaü  $ praõamya ÷irasà prabhum  &
÷irasya¤jalimàdhàya  % tuùñàva hçùitànanaþ  // SkP_15.18 //

vasiùñha uvàca
namaþ kanakaliïgàya  $ vedaliïgàya vai namaþ  &
namaþ sahasraliïgàya  % vahniliïgàya vai namaþ  // SkP_15.19 //
namaþ puràõaliïgàya  $ ÷rutiliïgàya vai namaþ  &
namaþ pavanaliïgàya  % brahmaliïgàya vai namaþ  // SkP_15.20 //
namastrailokyaliïgàya  $ dàhaliïgàya vai namaþ  &
namaþ parvataliïgàya  % sthitiliïgàya vai namaþ  // SkP_15.21 //
namo rahasyaliïgàya  $ saptadvãpordhvaliïgine  &
namaþ sarvàrthaliïgàya  % sarvalokàïgaliïgine  // SkP_15.22 //
namo 'stvavyaktaliïgàya  $ buddhiliïgàya vai namaþ  &
namo 'haükàraliïgàya  % bhåtaliïgàya vai namaþ  // SkP_15.23 //
nama indriyaliïgàya  $ namastanmàtraliïgine  &
namaþ puruùaliïgàya  % bhàvaliïgàya vai namaþ  // SkP_15.24 //
namaþ sarvàrthaliïgàya  $ tamoliïgàya vai namaþ  &
namo rajordhvaliïgàya  % sattvaliïgàya vai namaþ  // SkP_15.25 //
namo gaganaliïgàya  $ tejoliïgàya vai namaþ  &
namo vàyårdhvaliïgàya  % ÷abdaliïgàya vai namaþ  // SkP_15.26 //
namo çkstutaliïgàya  $ yajurliïgàya vai namaþ  &
namaste 'tharvaliïgàya  % sàmaliïgàya vai namaþ  // SkP_15.27 //
namo yaj¤àïgaliïgàya  $ yaj¤aliïgàya vai namaþ  &
namaste 'nantaliïgàya  % devànugataliïgine  // SkP_15.28 //
di÷a naþ paramaü yogam  $ apatyaü matsamaü tathà  &
brahma caivàkùayaü deva  % ÷amaü caiva paraü vibho  \
akùayatvaü ca vaü÷asya  # dharme ca matimakùayàm  // SkP_15.29 //

sanatkumàra uvàca
evaü sa bhagavànvyàsa  $ vasiùñhenàmitàtmanà  &
ståyamànastutoùàtha  % tuùña÷cedaü tamabravãt  // SkP_15.30 //

bhagavànuvàca
tuùñaste 'haü dadànyetat  $ tava sarvaü manogatam  &
yogaü ca paramaü såkùmam  % akùayaü sarvakàmikam  // SkP_15.31 //
pautraü ca tvatsamaü divyaü  $ tapoyogabalànvitam  &
dadàni te çùi÷reùñha  % pratibhàsyanti caiva te  // SkP_15.32 //
damaþ ÷amastathà kãrtis  $ tuùñirakrodha eva ca  &
nityaü tava bhaviùyanti  % amaratvaü ca sarva÷aþ  // SkP_15.33 //
avadhyatvamasahyatvam  $ akùayatvaü ca sarvadà  &
vaü÷asya càkùatirvipra  % dharme ca ratiravyayà  \
bråhi cànyànapi varàn  # dadàmi çùisattama  // SkP_15.34 //

vasiùñha uvàca
bhagavanviditaü sarvaü  $ bhaviùyaü devasattama  &
na syàddhi tattathà deva  % yathà và manyase prabho  // SkP_15.35 //

deva uvàca
bhaviùyaü nànyathà kuryàd  $ iti me ni÷cità matiþ  &
ahaü kartà bhaviùyasya  % kathaü kuryàttadanyathà  // SkP_15.36 //
tathà tannàtra saüdeho  $ vihitaü yadyathà mayà  &
tasmàtte 'nugrahaü kartà  % bhåyaþ putrastavàvyayaþ  // SkP_15.37 //

sanatkumàra uvàca
evamuktvà tato devaþ  $ kapardã nãlalohitaþ  &
pa÷yatastasya viprarùeþ  % kùaõàdantaradhãyata  // SkP_15.38 //


iti skandapuràõe pa¤cada÷amo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 16

vyàsa uvàca
varànsa labdhvà bhagavàn  $ vasiùñho 'smatpitàmahaþ  &
kaü putraü janayàmàsa  % àtmanaþ sadç÷adyutim  // SkP_16.1 //

sanatkumàra uvàca
tenàsau varadànena  $ devadevasya ÷ålinaþ  &
arundhatyàmajanayat  % tapoyogabalànvitam  \
brahmiùñhaü ÷aktinàmànaü  # putraü putra÷atàgrajam  // SkP_16.2 //
tasya bàlyàtprabhçtyeva  $ vàsiùñhasya mahàtmanaþ  &
pareõa cetasà bhaktir  % abhavadgovçùadhvaje  // SkP_16.3 //
sa kadàcidapatyàrtham  $ àràdhayadumàpatim  &
tasya tuùño mahàdevo  % varado 'smãtyabhàùata  // SkP_16.4 //
atha dçùñvà tamã÷ànam  $ idamàhànatànanaþ  &
kena stoùyàmi te deva  % yastvaü sarvajagatpatiþ  \
sarvàndhàrayase lokàn  # àtmanà samayàdvibho  // SkP_16.5 //
tvameva bhoktà bhojyaü ca  $ kartà kàryaü tathà kriyà  &
utpàdakastathotpàdya  % utpatti÷caiva sarva÷aþ  // SkP_16.6 //
àtmànaü putranàmànaü  $ mama tulyaü guõairvibho  &
icchàmi dattaü deve÷a  % eùa me dãyatàü varaþ  // SkP_16.7 //

sanatkumàra uvàca
tamevaüvàdinaü devaþ  $ prahasya vadatàü varaþ  &
uvàca vacasà vyàsa  % di÷aþ sarvà vinàdayan  // SkP_16.8 //
tvayàhaü yàcitaþ ÷akte  $ sa ca te saübhaviùyati  &
tvatsamaþ sarvavedaj¤as  % tvadãyo munipuügava  // SkP_16.9 //
bãjàtmà ca tathodbhåtaþ  $ svayamevàïkuràtmanà  &
bãjàtmanà na bhavati  % pariõàmàntaraü gataþ  // SkP_16.10 //
evaü sa àtmanàtmà vaþ  $ saübhåto 'patyasaüj¤itaþ  &
svenàtmanà na bhavità  % pariõàmàntaraü gataþ  // SkP_16.11 //

sanatkumàra uvàca
evamuktvà tu taü devaþ  $ prahasya ca nirãkùya ca  &
jagàma sahasà yogã  % adç÷yatvamatidyutiþ  // SkP_16.12 //
tasmingate mahàdeve  $ ÷aktistava pitàmahaþ  &
vacastatparini÷cintya  % evamevetyamanyata  // SkP_16.13 //
atha kàle 'timahati  $ samatãte ÷ubhavrate  &
tapasà bhàvita÷càpi  % mahatàgnisamaprabhaþ  \
adç÷yantyàü mahàpraj¤a  # àdadhe garbhamuttamam  // SkP_16.14 //
tasyàmàpannasattvàyàü  $ ràjà kalmàùapàdçùim  &
bhakùayàmàsa saürabdho  % rakùasà hçtacetanaþ  // SkP_16.15 //


iti skandapuràõe ùoóa÷o 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 17

vyàsa uvàca
kasmàtsa ràjà tamçùiü  $ cakhàda tapasànvitam  &
rakùasà sa kimarthaü ca  % hçtacetàbhavannçpaþ  // SkP_17.1 //

sanatkumàra uvàca
vasiùñhayàjyo ràjàsãn  $ nàmnà mitrasahaþ prabhuþ  &
sudàsaputro balavàn  % indracandrasamadyutiþ  // SkP_17.2 //
tamàgamyocivà¤chakti÷  $ cariùye dãkùito vratam  &
tatra me ni÷i ràjendra  % sadaiva pi÷ità÷anam  // SkP_17.3 //
ihàgatasya yacchasva  $ ÷uci sarvaguõànvitam  &
apratãkàrasaüyuktam  % ekadaikànta eva ca  // SkP_17.4 //
evamastviti tenokto  $ jagàma sa mahàmanàþ  &
athàsyàntarhitaü rakùo  % nçpaterabhavattadà  \
nàj¤àpayattadà sådaü  # tasyàrthe munisattama  // SkP_17.5 //
gate 'tha divase tàta  $ saüsmçtya prayatàtmavàn  &
sådamàhåya covàca  % àrtavatsa naràdhipaþ  // SkP_17.6 //

saudàsa uvàca
mayàmçtavaso pràtar  $ guruputrasya dhãmataþ  &
pi÷itaü sampratij¤àtaü  % bhojanaü ni÷i saüskçtam  \
tatkuruùva tathà kùipraü  # kàlo no nàtyagàdyathà  // SkP_17.7 //
sa evamuktaþ provàca  $ sådo 'mçtavasustadà  &
ràjaüstvayà no nàkhyàtaü  % pràgeva narapuügava  \
sàmprataü nàsti pi÷itaü  # stokamapyabhikàïkùitam  // SkP_17.8 //
pi÷itasyaiva càlpatvàd  $ bahånàü caiva tadbhujàm  &
amitasya pradànàcca  % na kiücidava÷iùyate  // SkP_17.9 //

ràjovàca
jàne sarvopayogaü ca  $ jàne càduùñatàü tava  &
jàne stokaü ca pi÷itaü  % kàryaü cedaü tathàvidham  \
mçgyatàü pi÷itaü kùipraü  # labdhavyaü yatra manyase  // SkP_17.10 //

sanatkumàra uvàca
evamukto 'mçtavasuþ  $ prayatnaü mahadàsthitaþ  &
pi÷itaü mçgayansamyaï  % nàpyavindata karhicit  // SkP_17.11 //
yadà na labdhavànmàüsaü  $ tadovàca naràdhipam  &
gatvà ni÷i mahàràjam  % idaü vacanamarthavat  // SkP_17.12 //
ràjanna pi÷itaü tvasti  $ pure 'smi¤chuci karhicit  &
mçgayanparikhinno 'smi  % ÷àdhi kiü karavàõi te  // SkP_17.13 //

sanatkumàra uvàca
sa evamuktaþ sådena  $ tasminkàle naràdhipaþ  &
novàca kiücittaü sådaü  % tåùõãmeva babhåva ha  // SkP_17.14 //
tadantaramabhiprekùya  $ vi÷vàmitrasamãritaþ  &
ràkùaso rudhiro nàma  % saüvive÷a naràdhipam  // SkP_17.15 //
rakùasà sa tadàviùño  $ rudhireõa duràtmanà  &
uvàca sådaü ÷anakaiþ  % karõamåle mahàdyutiþ  // SkP_17.16 //
gaccha yatkiücidànãya  $ màüsaü mànuùamantataþ  &
gàrdabhaü vàpyathauùñraü và  % sarvaü saüskartumarhasi  // SkP_17.17 //
kimasau j¤àsyate ràtrau  $ tvayà bhåya÷ca saüskçtam  &
rasavadgandhavaccaiva  % kùiprameva samàcara  // SkP_17.18 //

sanatkumàra uvàca
sa evamuktastenàtha  $ mànuùaü màüsamàdade  &
ràjàpakàriõo vyàsa  % mçtotsçùñasya kasyacit  // SkP_17.19 //
athàrdharàtrasamaye  $ bhàskaràkàravarcasam  &
÷atànalasamaprakhyam  % apa÷yanmunisattamam  // SkP_17.20 //
sa tamarghyeõa pàdyena  $ àsanàgryavareõa ca  &
samarcayitvà vidhivad  % annamasyopapàdayat  // SkP_17.21 //
sa tadannaü samànãtaü  $ samàlabhya mahàtapàþ  &
cukopa kupita÷càha  % pàrthivaü pradahanniva  // SkP_17.22 //

÷aktiruvàca
pàrthivàdhama vipràõàü  $ bhojanaü ràkùasocitam  &
na dãyate vidhij¤ena  % tvaü tu màmavamanyase  // SkP_17.23 //
yasmàttvaü ràkùasamidaü  $ mahyaü ditsasi bhojanam  &
tasmàttvaü karmaõà tena  % puruùàdo bhaviùyasi  // SkP_17.24 //

sanatkumàra uvàca
evamuktastu tejasvã  $ ràjà saücintya tattadà  &
uvàca krodharaktàkùo  % ràkùasàviùñacetanaþ  // SkP_17.25 //
puruùàdo bhavetyevaü  $ màmavocadbhavànyataþ  &
tatastvàü bhakùayiùyàmi  % bhràtçbhiþ sahitaü dvija  // SkP_17.26 //
bhakùayitvà vi÷uddhyarthaü  $ mukta÷àpastataþ param  &
cariùyàmi tapaþ ÷uddhaü  % saüyamyendriyasaühatim  \
pitrà tavàbhyanuj¤àtaþ  # svarge vatsye yathepsitam  // SkP_17.27 //


iti skandapuràõe saptada÷amo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 18

sanatkumàra uvàca
tataþ sa ràjà svaü ràjyam  $ utsçjya saha bhàryayà  &
vanaü vive÷a tatràbhåt  % puruùàdo mahàbalaþ  // SkP_18.1 //
so 'bhakùayata tatràgre  $ ÷aktimeva mahàmunim  &
tato bhràtç÷ataü tasya  % vasiùñhasyaiva pa÷yataþ  // SkP_18.2 //
tataþ putravadhaü ghoraü  $ dçùñvà brahmasutaþ prabhuþ  &
notsasarja tadà krodhaü  % vasiùñhaþ kau÷ikaü prati  \
putra÷okena mahatà  # bhç÷amevànvakãryata  // SkP_18.3 //
sa baddhvà mahatãü kaõñhe  $ ÷ilàü brahmasutaþ prabhuþ  &
nadyàmàtmànamutsçjya  % ÷atadhà sàdravadbhayàt  \
÷atadråriti tàü pràhur  # munayaþ saü÷itavratàþ  // SkP_18.4 //
punaþ pà÷airdçóhairbaddhvà  $ anyasyàmasçjadva÷ã  &
tasyàü vipà÷aþ saüvçtto  % vipà÷à sàbhavattataþ  // SkP_18.5 //
tato 'ñavãü samàsàdya  $ niràhàro jitendriyaþ  &
vàyubhakùastadà tasthau  % svaü dehaü paritàpayan  // SkP_18.6 //
atha ÷u÷ràva vedànàü  $ dhvanimekasya susvaram  &
adhãyànasya tatrà÷u  % dhyànamevànvapadyata  // SkP_18.7 //
athainaü càrusarvàïgã  $ pãnonnatapayodharà  &
upatasthe 'grataþ patnã  % ÷akterdãnànanekùaõà  // SkP_18.8 //
tàmuvàca kutastvaü vai  $ kasyaiùa ÷råyate dhvaniþ  &
sovàca dãnayà vàcà  % rudatã ÷va÷uraü tadà  // SkP_18.9 //

adç÷yantyuvàca
yadaiva sutaduþkhena  $ nirgato 'syà÷ramàdguro  &
tadàprabhçtyevàdç÷yà  % bhagavantamanuvratà  // SkP_18.10 //
adhãyànasya caivàyaü  $ dhvaniþ putrasya te vibho  &
udarasthasya te sånor  % mà duþkhe tvaü manaþ kçthàþ  // SkP_18.11 //

sanatkumàra uvàca
idànãmasti me vatse  $ jãvità÷eti so 'bravãt  &
kùàntiü dhçtiü ca saüsthitya  % prayayàvà÷ramaü muniþ  // SkP_18.12 //
tadà÷ramapadaü gacchan  $ pathi ràjànamaikùata  &
vasàrudhiradigdhàïgaü  % saudàsaü raktalocanam  // SkP_18.13 //
abhidravantaü vegena  $ mantrairastambhayanmuniþ  &
tato 'sya nirgataþ kàyàd  % rakùaþ paramadàruõaþ  // SkP_18.14 //
uvàca cainaü duùñàtman  $ daheyaü tvàü sabàndhavam  &
dagdhena ca tvayà kiü me  % gaccha mukto 'si durmate  // SkP_18.15 //
tataþ sa mukto dãnàtmà  $ ràkùasaþ krårakarmakçt  &
praõamya ÷irasà bhãto  % jagàma ku÷ikàntikam  // SkP_18.16 //
gate ni÷àcare ràjà  $ praõamya ÷irasà munim  &
prasàdayàmàsa tadà  % sa covàcedamarthavat  // SkP_18.17 //
na doùastava ràjendra  $ rakùasàdhiùñhitasya vai  &
kçtàntena hatàþ putrà  % nimittaü tatra ràkùasaþ  // SkP_18.18 //
pra÷àdhi ràjyaü ràjendra  $ pitçpaitàmahaü vibho  &
bråhi kiü và priyaü te 'dya  % karomi narapuügava  // SkP_18.19 //

ràjovàca
icchàmi bhagavanputraü  $ tvayotpàditamacyuta  &
devyàmasyàü mahàsattvaü  % tatkuruùva mama priyam  // SkP_18.20 //

sanatkumàra uvàca
evamastvityathoktvàsau  $ tasyàü patnyàü mahàvrataþ  &
putraü ca ÷oõakaü nàma  % janayàmàsa nirvçtaþ  // SkP_18.21 //
taü ÷oõakaü tato ràjye  $ svaü putramabhiùicya saþ  &
jagàma vanamevà÷u  % sabhàryastapasi sthitaþ  // SkP_18.22 //
vasiùñhasyàpi kàlena  $ ÷akteþ putraþ pratàpavàn  &
adç÷yantyàü samabhavat  % putro nàmnà parà÷araþ  // SkP_18.23 //
vasiùñhaü tu tadà dhãmàüs  $ tàtamevàbhyamanyata  &
tàta tàteti ca muhur  % vyàjahàra piturgurum  // SkP_18.24 //
tataþ kadàcidvij¤àya  $ bhakùitaü rakùasà ÷ucim  &
pitaraü tapasà mantrair  % ãje rakùaþkratau tadà  // SkP_18.25 //
tatra koñãþ sa pa¤cà÷ad  $ rakùasàü krårakarmaõàm  &
juhàvàgnau mahàtejàs  % tato brahmàbhyagàddrutam  // SkP_18.26 //
sutamabhyetya sampåjya  $ vasiùñhasahitaþ prabhuþ  &
çùibhirdaivatai÷caiva  % idamàha parà÷aram  // SkP_18.27 //

brahmovàca
devatàste patanti sma  $ yaj¤airmantrapuraskçtaiþ  &
aùñamaü sthànametaddhi  % devànàmàdyamãdç÷am  // SkP_18.28 //

parà÷ara uvàca
saha devairahaü sarvàül  $ lokàndhakùyàmi pàvakaiþ  &
dagdhvànyànprathayiùyàmi  % tatra lokànna saü÷ayaþ  // SkP_18.29 //

sanatkumàra uvàca
tasyaivaü garvitaü vàkyaü  $ ÷rutvà devaþ pitàmahaþ  &
uvàca ÷lakùõayà vàcà  % sàntvayaüstamidaü vacaþ  // SkP_18.30 //

pitàmaha uvàca
kçtametanna saüdeho  $ yathà bråùe mahàmate  &
kùantavyaü sarvametattu  % asmatpriyacikãrùayà  // SkP_18.31 //
yaiste pità mahàbhàga  $ bhakùitaþ saha sodaraiþ  &
ta evàgnau ca hotavyà  % vi÷vàmitrasya pa÷yataþ  \
anyeùàü svasti sarvatra  # devànàü saha ràkùasaiþ  // SkP_18.32 //
tasya saükalpasaütapto  $ manyumålamudàharat  &
vasiùñhasya mahàbhàga  % tvaü nivàraya putraka  // SkP_18.33 //
devàþ prà¤jalayaþ sarve  $ praõemuste mahàmunim  &
çùaya÷caiva te sarve  % vàgbhistuùñuvire tadà  // SkP_18.34 //
tatasteùàü mahàtejà  $ vacàüsi pratyapåjayat  &
vi÷vàmitrasya miùata  % idaü provàca susvaram  // SkP_18.35 //
ya eùàü bràhmaõo vàpi  $ kùatriyo và duràtmavàn  &
rakùasàü pakùamàsthàya  % pratãkàraü kariùyati  // SkP_18.36 //
tamapyatràpi saükruddhas  $ tapoyogabalànvitaþ  &
vihatya tapaso yogàd  % dhoùye dãpte vibhàvasau  // SkP_18.37 //

sanatkumàra uvàca
tato devàþ sagandharvàþ  $ pitàmahapuraþsaràþ  &
prabhàvaü tasya taü j¤àtvà  % parà÷aramapåjayan  // SkP_18.38 //
huteùu ca tatasteùu  $ ràkùaseùu duràtmasu  &
saüjahàra tataþ sattraü  % brahmaõo 'numate tadà  // SkP_18.39 //

sanatkumàra uvàca
ya imaü ÷ràddhakàle và  $ daive karmaõi và dvijàn  &
÷ràvayãta ÷ucirbhåtvà  % na taü hiüsanti ràkùasàþ  // SkP_18.40 //
parà÷arasyedamadãnasambhavaü  $ vi÷uddhavàkkarmavidhànasambhavam  &
ni÷àmya vipraþ kulasiddhisambhavaü  % na ràkùasaü gacchati yonisambhavam  // SkP_18.41 //


iti skandapuràõe 'ùñàda÷amo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 19

sanatkumàra uvàca
evaü tava pità vyàsa  $ rakùaþsattraü samàharat  &
samàpayitvà ca punas  % tapastepe ca bhàsvaram  // SkP_19.1 //
tamàgatya vasiùñhastu  $ tapasà bhàskaradyutim  &
uvàca prãtisampannam  % idamarthavadavyayaþ  // SkP_19.2 //

vasiùñha uvàca
pitaraþ putrakàmà vai  $ tapaþ kçtvàtidu÷caram  &
putramutpàdayanti sma  % tapoj¤ànasamanvitam  // SkP_19.3 //
ayaü naþ saütatiü caiva  $ j¤ànavàüstapasànvitaþ  &
kariùyati gatiü caiva  % iti vedavido viduþ  // SkP_19.4 //
sa tvaü taponvita÷caiva  $ j¤ànavànya÷asànvitaþ  &
putraþ putravatàü ÷reùñho  % vihãnaþ prajayà vibho  // SkP_19.5 //
tasmàtpitéõàmànçõyaü  $ gaccha vratavatàü vara  &
sutamutpàdaya kùipram  % adhikaü samameva và  // SkP_19.6 //

sanatkumàra uvàca
sa evamuktastejasvã  $ vasiùñhenàmitàtmanà  &
mainàkaü parvataü pràpya  % tapastepe sudu÷caram  // SkP_19.7 //
tasya kàlena mahatà  $ tapasà bhàvitasya tu  &
umàpatirvaraü pràdàt  % sa ca vavre sutaü ÷ubham  // SkP_19.8 //
sa labdhavara àgamya  $ yayàce putrakàraõàt  &
kùetraü supari÷uddhaü ca  % svaputro yatra sambhavet  // SkP_19.9 //
sambhramandà÷aràjasya  $ duhitçtvamupàgatàm  &
pitçkanyàü tataþ kàlãm  % apa÷yaddivyaråpiõãm  // SkP_19.10 //
matsãgarbhasamutpannàü  $ vasorbãjà÷anàtpurà  &
adrikàmapsaraþ÷reùñhàü  % brahmatejomayãü ÷ubhàm  // SkP_19.11 //
tasyàü sa janayàmàsa  $ varaü dattvà mahàtapàþ  &
bhavantaü tapasàü yoniü  % ÷rautasmàrtapravartakam  // SkP_19.12 //
tava putro 'bhavaccàpi  $ ÷uko yogavidàü varaþ  &
tasya putrà÷ca catvàraþ  % kanyà caikà sumadhyamà  // SkP_19.13 //

vyàsa uvàca
kathaü vairaü samabhavad  $ vi÷vàmitravasiùñhayoþ  &
kathaü càpagataü bhåya  % etadicchàmi veditum  // SkP_19.14 //

sanatkumàra uvàca
parà÷are tu garbhasthe  $ vipratvaü gàdhije gate  &
sarasvatyàü kurukùetre  % dvayorapyà÷ramau tayoþ  // SkP_19.15 //
tatra vairamanusmçtya  $ vi÷vàmitreõa dhãmatà  &
miùatastu vasiùñhasya  % hataü putra÷ataü ruùà  // SkP_19.16 //
munirapyàha tatràsau  $ vi÷vàmitraþ pratàpavàn  &
sarasvatãmathaikànte  % vasiùñhaü me mahàpage  \
srotasà mahatàkùipya  # snàyamànamihànaya  // SkP_19.17 //
saivamuktà tu taü gatvà  $ vasiùñhaü pràha duþkhità  &
yaduktavàüstu gàdheyaþ  % sa covàca mahànadãm  // SkP_19.18 //
evaü kuru mahàbhàge  $ màü nayasva yathepsitam  &
mà te kråraþ sa gàdheyaþ  % ÷àpaü dadyàtsudustaram  // SkP_19.19 //

sanatkumàra uvàca
gàdheyasya tataþ sà tu  $ juhvato 'gniü divàkare  &
madhyaü pràpte 'nayadvegàd  % vasiùñhaü srotasà ÷ubhà  // SkP_19.20 //
taü dçùñvàpahçtaü vyàsa  $ srotasà munisattamam  &
uvàca cchadmanà yasmàd  % vegenàpahçtastvayà  \
tasmàttvaü karmaõànena  # sàsçktoyà bhaviùyasi  // SkP_19.21 //
vi÷vàmitreõa sà ÷aptà  $ nadã lokasukhapradà  &
avahadrudhiraü caiva  % màüsamedastathaiva ca  // SkP_19.22 //
atha tãrthaprasaïgena  $ munibhiþ samupàgataiþ  &
anugrahaþ kçtastasyà  % yena svacchajalàbhavat  // SkP_19.23 //
mahatastapasaþ ÷aktyà  $ kàlena mahatà tadà  &
vasiùñhasya ca tàü kùàntiü  % j¤àtvà sa çùipuügavaþ  // SkP_19.24 //
vi÷vàmitro mahàtejà  $ vasiùñhe vairamatyajat  &
evaü tau vairamanyonyaü  % jahaturmunisattamau  // SkP_19.25 //

sanatkumàra uvàca
ya imaü ÷çõuyànnityaü  $ bràhmaõà¤chràvayãta và  &
sa dustaràõi durgàõi  % taratya÷ràntapauruùaþ  // SkP_19.26 //
hrãpauruùaudàryavihàrasattvaiþ  $ samanvitaþ sojjvalacàruveùaþ  &
bhavecca sarvàmararàjatulyas  % tripiùñape krãóati cecchayà svayam  // SkP_19.27 //
evaü tadabhavadvyàsa  $ vi÷vàmitravasiùñhayoþ  &
vairaü samàptaü lokànàü  % hitàrthaü punareva ca  // SkP_19.28 //


iti skandapuràõe ånaviü÷atitamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 20

vyàsa uvàca
umàharau tu deve÷au  $ cakraturyacca saügatau  &
tanme sarvama÷eùeõa  % kathayasva mahàmune  // SkP_20.1 //

sanatkumàra uvàca
umàharau tu saügamya  $ parasparamaninditau  &
÷àlaïkasyànvaye vipraü  % yuyujàte vareõa ha  // SkP_20.2 //
sa càpyayonijaþ putra  $ àràdhya parame÷varam  &
rudreõa samatàü labdhvà  % mahàgaõapatirbabhau  // SkP_20.3 //

vyàsa uvàca
kathaü nandã samutpannaþ  $ kathaü càràdhya ÷aükaram  &
samànatvamagàcchambhoþ  % pratãhàratvameva ca  // SkP_20.4 //

sanatkumàra uvàca
abhådçùiþ sa dharmàtmà  $ ÷ilàdo nàma vãryavàn  &
tasyàbhåcchilakairvçttiþ  % ÷ilàdastena so 'bhavat  // SkP_20.5 //
apa÷yallambamànàüstu  $ gartàyàü sa piténdvijaþ  &
vicchinnasaütatãnghoraü  % nirayaü vai prapetuùaþ  // SkP_20.6 //
tairukto 'patyakàmaistu  $ devaü loke÷amavyayam  &
àràdhaya mahàdevaü  % sutàrthaü dvijasattama  // SkP_20.7 //
tasya varùasahasreõa  $ tapyamànasya ÷åladhçk  &
÷arvaþ somo gaõavçto  % varado 'smãtyabhàùata  // SkP_20.8 //
taü dçùñvà somamã÷e÷aü  $ praõataþ pàdayorvibhoþ  &
harùagadgadayà vàcà  % tuùñàva vibudhe÷varam  // SkP_20.9 //
namaþ paramadevàya  $ mahe÷àya mahàtmane  &
sraùñre sarvasure÷ànàü  % brahmaõaþ pataye namaþ  // SkP_20.10 //
namaþ kàmàïganà÷àya  $ yogasambhavahetave  &
namaþ parvatavàsàya  % dhyànagamyàya vedhase  // SkP_20.11 //
çùãõàü pataye nityaü  $ devànàü pataye namaþ  &
vedànàü pataye caiva  % yoginàü pataye namaþ  // SkP_20.12 //
pradhànàya namo nityaü  $ tattvàyàmarasaüj¤iõe  &
varadàya ca bhaktànàü  % namaþ sarvagatàya ca  // SkP_20.13 //
tanmàtrendriyabhåtànàü  $ vikàràõàü guõaiþ saha  &
sraùñre ca pataye caiva  % nama÷ca prabhaviùõave  // SkP_20.14 //
jagataþ pataye caiva  $ jagatsraùñre namaþ sadà  &
prakçteþ pataye nityaü  % puruùàtparagàmine  // SkP_20.15 //
ã÷varàya namo nityaü  $ yogagamyàya raühase  &
saüsàrotpattinà÷àya  % sarvakàmapradàya ca  // SkP_20.16 //
÷araõyàya namo nityaü  $ namo bhasmàïgaràgiõe  &
namaste 'yograhastàya  % tejasàü pataye namaþ  // SkP_20.17 //
såryànilahutà÷àmbu-  $ candràkà÷adharàya ca  &
sthitàya sarvadà nityaü  % namastrailokavedhase  // SkP_20.18 //
stotavyasya kuto deva  $ vi÷ràmastava vidyate  &
yadà hetustvamevàsya  % jagataþ sthitinà÷ayoþ  // SkP_20.19 //
a÷araõyasya deve÷a  $ tvatta÷ca ÷araõàrthinaþ  &
prasàdaü paramàlambya  % varado bhava vi÷vakçt  // SkP_20.20 //

sanatkumàra uvàca
yaþ stotrametadakhilaü pañhate dvijanmà  $ pràtaþ ÷ucirniyamavànpurato dvijànàm  &
taü brahmaràkùasani÷àcarabhåtayakùà  % hiüsanti no dvipadapannagapåtanà÷ca  // SkP_20.21 //
tataþ sa bhagavàndevaþ  $ ståyamànaþ sahomayà  &
uvàca varado 'smãti  % bråhi yatte manogatam  // SkP_20.22 //
tamevaüvàdinaü devaü  $ ÷ilàdo 'bhyarcayattadà  &
uvàca cedaü deve÷aü  % sa vàcà sajjamànayà  // SkP_20.23 //
bhagavanyadi tuùño 'si  $ yadi deyo vara÷ca me  &
icchàmyàtmasamaü putraü  % mçtyuhãnamayonijam  // SkP_20.24 //
evamuktastato devaþ  $ prãyamàõastrilocanaþ  &
evamastviti taü procya  % tatraivàntaradhãyata  // SkP_20.25 //
gate tasminmaheùvàse  $ çùiþ paramapåjitaþ  &
svamà÷ramamupàgamya  % çùibhyo 'kathayattataþ  // SkP_20.26 //
taiþ pra÷astastata÷caiva  $ kàlena munisattama  &
yiyakùuryaj¤abhåmiü svàü  % làïgalena cakarùa tàm  // SkP_20.27 //
tasyàü tu kçùyamàõàyàü  $ sãtàyàü tatsamutthitaþ  &
saüvartakànalaprakhyaþ  % kumàraþ pratyadç÷yata  // SkP_20.28 //
sa taü dçùñvà tathodbhåtaü  $ kumàraü dãptatejasam  &
ràkùaso 'yamiti j¤àtvà  % bhayànnopasasàra tam  // SkP_20.29 //
kumàro 'pi tathodbhåtaþ  $ pitaraü dãptatejasam  &
upàsarpata dãnàtmà  % tàta tàteti càbravãt  // SkP_20.30 //
sa tàtetyucyamàno 'pi  $ yadà taü nàbhyanandata  &
tato vàyustamàkà÷e  % ÷ilàdaü pràha susvaram  // SkP_20.31 //

vàyuruvàca
÷àlaïkàyana putraste  $ yo 'sau devena ÷ambhunà  &
ayonijaþ purà dattaþ  % sa eùa pratinandaya  // SkP_20.32 //
yasmànnandãkaraste 'yaü  $ sadaiva dvijasattama  &
tasmànnandãti nàmnàyaü  % bhaviùyati sutastava  // SkP_20.33 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa vàyuvacanàn  $ nandinaü pariùasvaje  &
gçhãtvà cà÷ramaü svena  % so 'nayattuùñivardhanam  \
cåóopanayanàdãni  # karmàõyasya cakàra saþ  // SkP_20.34 //
kçtvà càdhyàpayàmàsa  $ vedànsàïgàna÷eùataþ  &
àyurvedaü dhanurvedaü  % gàndharvaü ÷abdalakùaõam  // SkP_20.35 //
hastinàü caritaü yacca  $ naranàryo÷ca lakùaõam  &
÷ilpàni caiva sarvàõi  % nimittaj¤ànameva ca  // SkP_20.36 //
bhåtagràmacikitsàü ca  $ màtéõàü caritaü ca yat  &
bhujaügànàü ca sarveùàü  % yacca kiücidviceùñitam  \
abdairadhãtavànsarvaü  # vyàsa pa¤cabhireva ca  // SkP_20.37 //
dakùaþ ÷uciradãnàtmà  $ priyavàganasåyakaþ  &
sarvalokapriyo nityaü  % manonayananandanaþ  // SkP_20.38 //
tasyàtha saptame varùe  $ çùã divyau tapodhanau  &
à÷ramaü samanupràptau  % ÷ilàdasya mahaujasau  // SkP_20.39 //
tàvabhyarcya yathànyàyaü  $ ÷ilàdaþ sumahàtapàþ  &
sukhàsãnau samàlakùya  % àsane paramàrcitau  // SkP_20.40 //
mitràvaruõanàmànau  $ tapoyogabalànvitau  &
abhij¤au sarvabhåtànàü  % trailokye sacaràcare  // SkP_20.41 //
tàbhyàmanuj¤àta÷caiva  $ niùasàda varàsane  &
upaviùñastataþ prãta  % iùñàbhirvàgbhirastuvat  // SkP_20.42 //
tàbhyàü pçùña÷ca kaccitte  $ putrastuùñipradaþ ÷ubhaþ  &
svàdhyàyaniyataþ kaccit  % kacciddharmasya saütatiþ  // SkP_20.43 //
kaccinna vçddhànbàlo na  $ gurånvàpyavamanyate  &
kaccinniyamavàü÷caiva  % kaccittuùñipradaþ satàm  // SkP_20.44 //
sa evamuktastejasvã  $ ÷ilàdaþ putravatsalaþ  &
uvàca guõavànsamyak  % kulavaü÷avivardhanaþ  // SkP_20.45 //
tamàhåya sa tuùñyà tu  $ putraü nandinamacyutam  &
tayoþ pàdeùu ÷irasà  % apàtayata nandinam  // SkP_20.46 //
tau tu tasyà÷iùaü devau  $ prayuïkto dharmanityatàm  &
guru÷u÷råùaõe bhàvaü  % lokàü÷caiva tathàkùayàn  // SkP_20.47 //

sanatkumàra uvàca
÷ilàdastàmathàlakùya  $ à÷iùaü devayostadà  &
visçjya nandinaü bhãtaþ  % so 'pçcchadçùisattamau  // SkP_20.48 //

÷ilàda uvàca
bhagavantàvçùã satyau  $ gatij¤au sarvadehinàm  &
kimarthaü mama putrasya  % dãrghamàyurubhàvapi  \
prayuktavantau samyaktu  # nà÷iùaü munisattamau  // SkP_20.49 //

mitràvaruõàvåcatuþ
tavaiùa tanayastàta  $ alpàyuþ sarvasaümataþ  &
ato 'nyadvarùamekaü vai  % jãvitaü dhàrayiùyati  // SkP_20.50 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa ÷okasaütapto  $ nyapatadbhuvi duþkhitaþ  &
visçjya çùi÷àrdålàv  % ekàkã vilalàpa ca  // SkP_20.51 //
tasya ÷okàdvilapataþ  $ svaraü ÷rutvà sutaþ ÷ubhaþ  &
nandyàgàttamathàpa÷yat  % pitaraü duþkhitaü bhç÷am  // SkP_20.52 //

nandyuvàca
kena tvaü tàta duþkhena  $ dåyamànaþ prarodiùi  &
duþkhaü te kuta udbhåtaü  % j¤àtumicchàmyahaü pitaþ  // SkP_20.53 //

÷ilàda uvàca
putra tvaü kila varùeõa  $ jãvitaü samprahàsyasi  &
åcatustàvçùãtyevaü  % tato màü kçcchramàvi÷at  // SkP_20.54 //

nandyuvàca
satyaü devaçùã tàta  $ na tàvançtamåcatuþ  &
tathàpi tu na mçtyurme  % prabhaviùyati mà ÷ucaþ  // SkP_20.55 //

÷ilàda uvàca
kiü tapaþ kiü parij¤ànaü  $ ko yogaþ kaþ ÷rama÷ca te  &
yena tvaü mçtyumudyuktaü  % va¤cayiùyasi kathyatàm  // SkP_20.56 //

nandyuvàca
na tàta tapasà mçtyuü  $ va¤cayiùye na vidyayà  &
mahàdevaprasàdena  % mçtyuü jeùyàmi nànyathà  // SkP_20.57 //
drakùyàmi ÷aükaraü devaü  $ tato mçtyurna me bhavet  &
naùñe mçtyau tvayà sàrdhaü  % ciraü vatsyàmi nirvçtaþ  // SkP_20.58 //

÷ilàda uvàca
mayà varùasahasreõa  $ tapastaptvà sudu÷caram  &
mahàdevaþ purà dçùño  % labdhastvaü me yataþ sutaþ  // SkP_20.59 //
bhavàüstu varùeõaikena  $ tapasà nàtibhàvitaþ  &
kathaü draùñà mahàdevam  % etadicchàmi veditum  // SkP_20.60 //

nandyuvàca
na tàta tapasà devo  $ dç÷yate na ca vidyayà  &
÷uddhena manasà bhaktyà  % dç÷yate parame÷varaþ  // SkP_20.61 //
tvayà visçùño gatvàham  $ acireõa trilocanam  &
draùñà tàta na saüdeho  % visçjà÷u tatastu màm  // SkP_20.62 //
tiùñhantaü màü yamo 'bhyetya  $ pa÷yataste 'bhisaümatam  &
na hiüsati tathà tasmàd  % itastàta vrajàmyaham  // SkP_20.63 //
tiùñhantaü và ÷ayànaü và  $ dhàvantaü patitaü tathà  &
na pratãkùati vai mçtyur  % iti buddhvà ÷amaü vraja  // SkP_20.64 //
avatãrya jalaü divyaü  $ bhàvaü ÷uddhaü samàsthitaþ  &
abhyasya raudramadhyàyaü  % tato drakùyàmi ÷aükaram  // SkP_20.65 //
japata÷càpi yuktasya  $ rudrabhàvàrpitasya ca  &
na mçtyukàlà bahavaþ  % kariùyanti mama vyathàm  // SkP_20.66 //

sanatkumàra uvàca
tamevaüvàdinaü matvà  $ bruvàõaü ÷uddhayà girà  &
vyasarjayadadãnàtmà  % kçcchràtputraü mahàtapàþ  // SkP_20.67 //
abhivandya pituþ pàdau  $ ÷irasà sa mahàya÷àþ  &
pradakùiõaü samàvçtya  % sampratasthe 'tini÷citaþ  // SkP_20.68 //
abhivàdya çùãnsarvàn  $ sa didçkùurudàradhãþ  &
muniþ sa devamagamat  % praõatàrtiharaü haram  // SkP_20.69 //


iti skandapuràõe viü÷atitamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 21

sanatkumàra uvàca
nirgato 'tha tato nandã  $ jagàma saritàü varàm  &
bhuvanàmiti vikhyàtàü  % sarvalokasukhàvahàm  // SkP_21.1 //
tàü pravi÷ya tato dhãmàn  $ ekàgro hradamàsthitaþ  &
sa jajàpa tadà rudràn  % mçtyorbhãtaþ samàhitaþ  // SkP_21.2 //
japatà tena tatraiva  $ tatpareõa tadà÷iùà  &
koñirekà yadà japtà  % tadà devastutoùa ha  // SkP_21.3 //
tamàgatyàha bhagavठ $ charva ugraþ kapardimàn  &
nandiüstuùño 'smi bhadraü te  % varaü vçõu yathepsitam  // SkP_21.4 //
uvàca praõato bhåtvà  $ praõatàrtiharaü haram  &
dvitãyàü japtumicchàmi  % koñiü bhagavatàü vibho  \
evamastviti devo 'pi  # procyàgacchadyathàgatam  // SkP_21.5 //

sanatkumàra uvàca
so 'vatãrya tato bhåyaþ  $ prayatàtmà tathaiva ha  &
jajàpa koñimanyàü tu  % rudramevànucintayan  // SkP_21.6 //
dvitãyàyàü tataþ koñyàü  $ sampårõàyàü vçùadhvajaþ  &
abhyàjagàma taü caiva  % varado 'smãtyabhàùata  // SkP_21.7 //
sa pràha bhagavankoñiü  $ tçtãyàmapi kàlahan  &
japtumicchàmi deve÷a  % tvatprasàdàdahaü vibho  // SkP_21.8 //
evamastviti bhåyo 'pi  $ bhagavànpratyuvàca ha  &
uktvà jagàma svaü ve÷ma  % devyà saha mahàdyutiþ  // SkP_21.9 //
tatastçtãyàü rudràõàü  $ koñimanyàü jajàpa ha  &
yugàntàdityasaükà÷as  % tataþ samabhavaddvijaþ  // SkP_21.10 //
tasya koñãtraye vyàsa  $ samàpte jvalanatviùaþ  &
somaþ saha gaõairdevas  % taü de÷amupacakrame  // SkP_21.11 //
sa taü kareõa saügçhya  $ uddhçtya salilàcca ha  &
saümçjàno 'grahastena  % nandinaü kàlahàbravãt  // SkP_21.12 //

deva uvàca
÷ailàde varado 'haü te  $ tapasànena toùitaþ  &
sàdhu japtaü tvayà dhãman  % bråhi yatte manogatam  // SkP_21.13 //

÷ailàdiruvàca
japeyaü koñimanyàü tu  $ bhåyo 'pi tava tejasà  &
varametaü vçõe deva  % yadi tuùño 'si me vibho  // SkP_21.14 //

bhagavànuvàca
kiü te japtena bhåyo 'pi  $ tuùño 'smi tava sarvathà  &
yadyattvaü vçõuùe kàmaü  % sarvaü tatpradadàni te  // SkP_21.15 //
brahmatvamatha viùõutvam  $ indratvamatha vàyutàm  &
àdityo bhava rudro và  % bråhi kiü và dadàni te  // SkP_21.16 //

sanatkumàra uvàca
sa evamukto devena  $ ÷irasà pàdayornataþ  &
tuùñàva purakàmàïga-  % kratuparvatanà÷anam  // SkP_21.17 //

nandyuvàca
namo devàtidevàya  $ mahàdevàya vai namaþ  &
namaþ kàmàïganà÷àya  % nãlakaõñhàya vai namaþ  // SkP_21.18 //
namastuùitanà÷àya  $ trailokyadahanàya ca  &
namaþ kàlogradaõóàya  % ugradaõóàya vai namaþ  // SkP_21.19 //
namo nãla÷ikhaõóàya  $ sahasra÷irase namaþ  &
sahasrapàõaye caiva  % sahasracaraõàya ca  // SkP_21.20 //
sarvataþpàõipàdàya  $ sarvatokùimukhàya ca  &
sarvataþ÷rutaye caiva  % sarvamàvçtya tiùñhate  // SkP_21.21 //
namaste rukmavarõàya  $ tathaivàtãndriyàya ca  &
namaþ kanakaliïgàya  % sarvaliïgàya vai namaþ  // SkP_21.22 //
nama÷candràrkavarõàya  $ yoge÷àyàjitàya ca  &
pinàkapàõaye caiva  % ÷ålamudgarapàõaye  // SkP_21.23 //
gadine khaógine caiva  $ para÷vadhadharàya ca  &
rathine varmiõe caiva  % maheùvàsàya vai namaþ  // SkP_21.24 //
namastri÷ålahastàya  $ ugradaõóadharàya ca  &
namo gaõàdhipataye  % rudràõàü pataye namaþ  // SkP_21.25 //
namaþ sahasranetràya  $ ÷atanetràya vai namaþ  &
àdityànàü ca pataye  % vasånàü pataye namaþ  // SkP_21.26 //
namaþ pçthivyàþ pataye  $ àkà÷apataye namaþ  &
namaþ svarlokapataye  % umàyàþ pataye namaþ  // SkP_21.27 //
namo yogàdhipataye  $ sarvayogapradàya ca  &
dhyànine dhyàyamànàya  % dhyànibhiþ saüstutàya ca  // SkP_21.28 //
mçtyave kàladaõóàya  $ yamàya ca mahàtmane  &
devàdhipataye caiva  % divyasaühananàya ca  // SkP_21.29 //
yaj¤àya vasudànàya  $ svargàyàjanmadàya ca  &
savitre sarvadevànàü  % dharmàyànekaråpiõe  // SkP_21.30 //
amçtàya vareõyàya  $ sarvadevastutàya ca  &
brahmaõa÷ca ÷irohartre  % yaj¤asya ca mahàtmanaþ  // SkP_21.31 //
tripuraghnàya cogràya  $ sarvà÷ubhaharàya ca  &
umàdehàrdharåpàya  % lalàñanayanàya ca  // SkP_21.32 //
mahiùàndhakabhettàya  $ sraùñre vai parameùñhine  &
brahmaõo gurave caiva  % brahmaõo janakàya ca  // SkP_21.33 //
kumàragurave caiva  $ kumàravaradàya ca  &
haline muùalaghnàya  % mahàhàsàya vai namaþ  // SkP_21.34 //
mçtyupà÷ograhastàya  $ takùakabrahmasåtriõe  &
savidyudghanavàhàya  % tathaiva vçùayàyine  // SkP_21.35 //
himavadvindhyavàsàya  $ meruparvatavàsine  &
kailàsavàsine caiva  % dhane÷varasakhàya ca  // SkP_21.36 //
viùõordehàrdhadattàya  $ tasyaiva varadàya ca  &
sarvabhåtàsamaj¤àya  % sarvabhåtànukampine  // SkP_21.37 //
antarbhåtàdhibhåtàya  $ pràõinàü jãvadàya ca  &
manase manyamànàya  % atimànàya caiva hi  // SkP_21.38 //
budhyamànàya buddhàya  $ draùñre vai cakùuùe namaþ  &
namaste spar÷ayitre ca  % tathaiva spar÷anàya ca  // SkP_21.39 //
namaste rasayitre ca  $ tathaiva rasanàya ca  &
namo ghràõàya ghràtre ca  % ÷rotre ÷rotràya caiva hi  \
hastine caiva hastàya  # tathà pàdàya pàdine  // SkP_21.40 //
namo 'stvànandakartre ca  $ ànandàya ca vai namaþ  &
vàce 'tha vàgmine caiva  % tanmàtràya mahàtmane  // SkP_21.41 //
såkùmàya caiva sthålàya  $ sattvàya rajase namaþ  &
nama÷ca tamase nityaü  % kùetraj¤àyàjitàya ca  // SkP_21.42 //
viùõave lokatantràya  $ prajànàü pataye namaþ  &
manave saptaçùaye  % tapyamànàya tàpine  // SkP_21.43 //
brahmaõyàyàtha ÷uddhàya  $ tathà durvàsase namaþ  &
÷ilpine ÷ilpanàthàya  % viduùe vi÷vakarmaõe  // SkP_21.44 //
atraye bhçgave caiva  $ tathaivàïgirase namaþ  &
pulahàya pulastyàya  % kratudakùànalàya ca  // SkP_21.45 //
dharmàya rucaye caiva  $ vasiùñhàya namo 'stu te  &
bhåtàya bhåtanàthàya  % kuùmàõóapataye namaþ  // SkP_21.46 //
tiùñhate dravate caiva  $ gàyate nçtyate 'pi ca  &
ava÷yàyàpyavadhyàya  % ajaràyàmaràya ca  // SkP_21.47 //
akùayàyàvyayàyaiva  $ tathàpratihatàya ca  &
anàve÷yàya sarveùàü  % dç÷yàyàdç÷yaråpiõe  // SkP_21.48 //
såkùmebhya÷càpi såkùmàya  $ sarvagàya mahàtmane  &
namaste bhagavaüstryakùa  % namaste bhagava¤chiva  \
namaste sarvaloke÷a  # namaste lokabhàvana  // SkP_21.49 //
na me devàdhipatyena  $ brahmatvenàthavà punaþ  &
na viùõutvena deve÷a  % nàpãndratvena bhåtapa  \
icchàmyahaü tave÷àna  # gaõatvaü nityamavyayam  // SkP_21.50 //
nityaü tvàü sagaõaü sàmbaü  $ prasannaü saparicchadam  &
draùñumicchàmi deve÷a  % eùa me dãyatàü varaþ  // SkP_21.51 //
tvaü no gatiþ purà deva  $ tvaü caivàrtàyanaü prabhuþ  &
÷araõaü ca tvamevàtha  % nànyaü pa÷yàmi karhicit  // SkP_21.52 //
tvayà tyaktasya caivà÷u  $ vinà÷o nàtra saü÷ayaþ  &
anyàü gatiü na pa÷yàmi  % yasyà àtyantikaü ÷ubham  // SkP_21.53 //
anuraktaü ca bhaktaü ca  $ tvatparaü tvadapà÷rayam  &
pratãccha màü sadà deva  % eùa me dãyatàü varaþ  // SkP_21.54 //

sanatkumàra uvàca
ya imaü pràtarutthàya  $ pañhedavimanà naraþ  &
sa dehabhedamàsàdya  % nandã÷varasamo bhavet  // SkP_21.55 //
ya÷cemaü ÷çõuyànnityaü  $ ÷ràvayedvà dvijàtiùu  &
so '÷vamedhaphalaü pràpya  % rudraloke mahãyate  // SkP_21.56 //
÷rutvà sakçdapi hyetaü  $ stavaü pàpapraõà÷anam  &
yatra tatra mçto vyàsa  % na durgatimavàpnuyàt  // SkP_21.57 //
yo 'dhãtya nityaü stavametamagryaü  $ devaü sadàbhyarcayate yatàtmà  &
kiü tasya yaj¤airvividhai÷ca dànais  % tãrthaiþ sutaptai÷ca tathà tapobhiþ  // SkP_21.58 //


iti skandapuràõa ekaviü÷atimo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 22

sanatkumàra uvàca
tatastu devadeve÷o  $ bhaktyà paramayà yutam  &
a÷rupårõekùaõaü dãnaü  % pàdayoþ ÷irasà natam  // SkP_22.1 //
karàbhyàü susukhàbhyàü tu  $ saügçhya paramàrtihà  &
utthàpya nayane somaþ  % a÷rupårõe mamàrja ha  // SkP_22.2 //
uvàca cainaü tuùñàtmà  $ vacasàpyàyayanniva  &
nirãkùya gaõapànsarvàn  % devyà saha tadà prabhuþ  // SkP_22.3 //

deva uvàca
jàne bhaktiü tava mayi  $ jàne càrtiü tavànagha  &
tasya sarvasya ÷ailàde  % udarkaü saüni÷àmaya  // SkP_22.4 //
amaro jarayà tyakto  $ nityaü duþkhavivarjitaþ  &
akùaya÷càvyaya÷caiva  % sapità sasuhçjjanaþ  // SkP_22.5 //
mameùño gaõapa÷caiva  $ madvãryo matparàkramaþ  &
iùño mama sadà caiva  % mama pàr÷vagataþ sadà  \
madråpa÷caiva bhavità  # mahàyogabalànvitaþ  // SkP_22.6 //
çddhimaccaiva te dvãpaü  $ kùãrodamamçtàkaram  &
saüvàsaü samprayacchàmi  % tatra raüsyasi sarvadà  // SkP_22.7 //
ku÷e÷ayamayãü màlàm  $ avamucyàtmanastataþ  &
àbabandha mahàtejà  % nandine divyaråpiõãm  // SkP_22.8 //
sa tayà màlayà nandã  $ babhau kaõñhàvasaktayà  &
tryakùo da÷abhujaþ ÷rãmàn  % dvitãya iva ÷aükaraþ  // SkP_22.9 //
tatastaü vai samàdàya  $ hastena bhagavànharaþ  &
uvàca bråhi kiü te 'dya  % dadàni varamuttamam  // SkP_22.10 //
à÷rama÷càyamatyarthaü  $ tapasà tava bhàvitaþ  &
japye÷vara iti khyàto  % mama guhyo bhaviùyati  // SkP_22.11 //
samantàdyojanaü kùetraü  $ divyaü devagaõairvçtam  &
siddhacàraõasaükãrõam  % apsarogaõasevitam  \
siddhikùetraü paraü guhyaü  # bhaviùyati na saü÷ayaþ  // SkP_22.12 //
karmaõà manasà vàcà  $ yatkiücitkurute naraþ  &
÷ubhaü vàpya÷ubhaü vàtra  % sarvaü bhavitç tacchubham  // SkP_22.13 //
jàpyaü mànasaü tulyaü vai  $ rudràõàü tadbhaviùyati  &
yatra tatra mçtà martyà  % yàsyanti tava lokatàm  // SkP_22.14 //
tato jañàsrutaü vàri  $ gçhãtvà hàranirmalam  &
uktvà nadã bhavasveti  % visasarja mahàtapàþ  // SkP_22.15 //
sà tato divyatoyà ca  $ puõyà maõijalà ÷ubhà  &
haüsakàraõóavàkãrõà  % cakravàkopa÷obhità  \
padmotpalavanopetà  # pràvartata mahànadã  // SkP_22.16 //
strãråpadhàriõã caiva  $ prà¤jaliþ ÷irasà natà  &
padmotpaladalàbhàkùã  % mahàdevamupasthità  // SkP_22.17 //
tàmuvàca tato devo  $ nadãü svayamupasthitàm  &
yasmàjjañodakàddevi  % pravçttà tvaü ÷ubhànane  \
tasmàjjañodà nàmnà tvaü  # bhaviùyasi saridvarà  // SkP_22.18 //
tvayi snànaü tu yaþ kuryàc  $ chuciþ prayatamànasaþ  &
so '÷vamedhaphalaü pràpya  % rudraloke mahãyate  // SkP_22.19 //

sanatkumàra uvàca
tato devyà mahàdevo  $ nandã÷varamatiprabham  &
putraste 'yamiti procya  % pàdayostaü vyanàmayat  // SkP_22.20 //
sà tamàghràya ÷irasi  $ pàõibhyàü parimàrjatã  &
putrapremõàbhyaùi¤cattaü  % srotobhiþ stanajaistribhiþ  \
payasà ÷aïkhagaureõa  # devã devaü nirãkùatã  // SkP_22.21 //
tàni srotàüsi trãõyasyàþ  $ srutànyoghavatã nadã  &
nadãü trisrotasãü puõyàü  % tatastàmavadaddharaþ  // SkP_22.22 //
trisrotasaü nadãü dçùñvà  $ vçùaþ paramaharùitaþ  &
nanarda nàdàttasmàcca  % saridanyà tato 'bhavat  // SkP_22.23 //
yasmàdvçùabhanàdena  $ pravçttà sà mahànadã  &
tasmàóóhitkirikàü tàü vai  % uvàca vçùabhadhvajaþ  // SkP_22.24 //
jàmbånadamayaü citraü  $ svaü devaþ paramàdbhutam  &
mukuñaü càbabandhàsmai  % kuõóale càmçtodbhave  // SkP_22.25 //
taü tathàbhyarcitaü vyomni  $ dçùñvà meghaþ prabhàkaraþ  &
devopavàhyaþ siùice  % sanàdaþ sataóidguõaþ  // SkP_22.26 //
tasyàbhiùiktasya tadà  $ pravçtte srotasã bhç÷am  &
yasmàtsuvarõànniþsçtya  % nadyekà sampravartata  \
svarõodaketi nàmnà tàü  # mahàdevo 'bhyabhàùata  // SkP_22.27 //
jàmbånadamayàdyasmàd  $ dvitãyà mukuñàcchubhàt  &
pràvartata nadã puõyà  % åcurjambånadãti tàm  // SkP_22.28 //
etatpa¤canadaü nàma  $ japye÷varasamãpagam  &
vyàkhyàtaü phalametàsàü  % jañodàyàü mahàtmanà  // SkP_22.29 //
tacca pa¤canadaü divyaü  $ devaü japye÷varaü ca tam  &
triràtropoùito gatvà  % snàtvàbhyarcya ca ÷ålinam  // SkP_22.30 //
nandã÷varasyànucaraþ  $ kùãrodanilayo bhavet  // SkP_22.31 //
yastu japye÷vare pràõàn  $ parityajati dustyajàn  &
niyamenànyathà vàpi  % sa me gaõapatirbhavet  // SkP_22.32 //
nandã÷varasamo nityaþ  $ ÷à÷vataþ akùayo 'vyayaþ  &
mama pàr÷vàdanapagaþ  % priyaþ saümata eva ca  // SkP_22.33 //
japye÷varaü pa¤canadaü ca tadvai  $ yo mànavo 'bhyetya jahàti deham  &
sa me sadà syàdgaõapo variùñhas  % tvayà samaþ kàntivapu÷ca nityam  // SkP_22.34 //


iti skandapuràõe dvàviü÷atimo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 23

sanatkumàra uvàca
bhagavàndevadeve÷aþ  $ sarvabhåtapatirharaþ  &
devãmuvàca vàgã÷a  % umàü girivaràtmajàm  // SkP_23.1 //
devi nandã÷varaü devam  $ abhiùekùyàmi bhåtapam  &
gaõànàvàhayiùyàmi  % kiü và tvaü manyase 'vyaye  // SkP_23.2 //

devyuvàca
saptalokàdhipatyaü ca  $ gaõe÷ànàü tathaiva ca  &
sarvamarhati deve÷a  % nandã putro mamàgrajaþ  // SkP_23.3 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa bhagavàndevaþ  $ sura÷atruniùådanaþ  &
pràïmukhaþ sa gaõe÷ànàm  % àhvànamakarottadà  // SkP_23.4 //
tataþ sahasra÷astatra  $ gaõàdhyakùà mudà yutàþ  &
sampràptàþ sarvaloke÷às  % tacchçõuùva mahàmune  // SkP_23.5 //
tataþ karàlada÷ano  $ bhçkuñãbhåùitànanaþ  &
÷aïkhahàràmbugaura÷ca  % daüùñrã sragmã trilocanaþ  // SkP_23.6 //
jañàsahasrordhva÷irà  $ jvàlàke÷o mahàhanuþ  &
agnyaïgàrakanetra÷ca  % bhujagàbaddhamekhalaþ  // SkP_23.7 //
vidyujjihvo mahàkàyas  $ tathà caivordhvamehanaþ  &
sarpayaj¤opavãtã ca  % para÷vadhadharastathà  // SkP_23.8 //
bhujagàbaddhamau¤ji÷ca  $ bhujagaireva kaïkaõaiþ  &
aññahàsànsçjàna÷ca  % a÷anãpàtasaünibhàn  \
diõóirityeva vikhyàto  # gaõapaþ samadç÷yata  // SkP_23.9 //
àtmanaþ sadç÷ànàü ca  $ koñãbhirda÷abhirvçtaþ  &
gaõapànàü sure÷ànàü  % yoginàü dãptatejasàm  // SkP_23.10 //
tato 'paro mahàke÷o  $ mahàkàyordhvamehanaþ  &
tryakùo 'nala÷ataprakhyaþ  % a÷anãpàtanardanaþ  // SkP_23.11 //
nçtyangàyaü÷ca citràõi  $ kurvannàñyànyaneka÷aþ  &
jvaladaüùñro mahàhàso  % bçhatskandhaþ pinàkadhçk  // SkP_23.12 //
koñãbhirda÷abhiþ sàrdhaü  $ dviguõàbhirmahàtmanàm  &
gaõànàü citraråpàõàü  % yugapatsampradç÷yata  // SkP_23.13 //
siühàsyagajakokàsyair  $ dvãpi÷àrdålakànanaiþ  &
so 'ùàóhirnàma gaõapo  % vyàsa tatra samàgataþ  // SkP_23.14 //

sanatkumàra uvàca
athànyo vyàsa sampràpto  $ yugàntàdityasaprabhaþ  &
÷atayojanabàhu÷ca  % digvàsà÷cordhvamehanaþ  // SkP_23.15 //
atidãrgho 'timeóhra÷ca  $ lambabhråþ sthålanàsikaþ  &
vçttàsya÷ca mahàkùa÷ca  % bhçkuñãsaühatànanaþ  // SkP_23.16 //
pa¤cayojanavistãrõo  $ dãrgho vai tàvadeva ca  &
daüùñrà÷catasro vaktreõa  % bibhracchaïkhendupàõóaràþ  // SkP_23.17 //
pa¤cajihvordhvakarõa÷ca  $ pà÷ahasto manojavaþ  &
vçtaþ koñã÷atenaiva  % sadç÷ànàmadç÷yata  // SkP_23.18 //
bhàrabhåtãti vikhyàto  $ mahàyogabalànvitaþ  &
gaõapo devadevasya  % samãpaü so 'bhyagacchata  // SkP_23.19 //
tataþ kundendu÷aïkhàbhaü  $ himarà÷yambusaünibham  &
mçõàlasphañikàbhaü ca  % bhasmakakùàvalambanam  // SkP_23.20 //
gçhãtvà cà÷anãhàsaü  $ tripàdaü cãravàsasam  &
÷atodaraü tri÷irasaü  % trinetraü cordhvamårdhajam  // SkP_23.21 //
jvàlàmàlàgrake÷aü ca  $ vyàghracarmàjinàmbaram  &
vàyuvegaü mahàhàsaü  % bhujagàbaddhamekhalam  // SkP_23.22 //
mahoragakçtàpãóaü  $ ÷aïkukarõordhvamehanam  &
bhasmapraharaõaü caiva  % mahàdaüùñraü mahàhanum  // SkP_23.23 //
mahàgaõapatiü vãraü  $ jvara ityeva vi÷rutam  &
koñã÷atavçtaü taü ca  % gaõapaü so 'nvapa÷yata  // SkP_23.24 //
tato 'paraþ saumyaråpo  $ bhasmadigdhàïga eva ca  &
tri÷ålapàõirdigvàsà  % mahàyogabalànvitaþ  // SkP_23.25 //
bahuveùadhara÷caiva  $ dhyànayogaparàyaõaþ  &
somavarõa iti khyàtaþ  % koñã÷atavçtaþ prabhuþ  \
tàdç÷ànàü gaõàdhyakùo  # devenàhåta àgataþ  // SkP_23.26 //
athàparo mahàkàyaþ  $ ÷ålapàõirmahàbalaþ  &
yugàntànalasaükà÷aþ  % sthiraþ sthiraya÷obalaþ  // SkP_23.27 //
candramaulirmahàke÷a÷  $ caturbàhurvilohitaþ  &
ekapàdairmahàkàyais  % tryakùaistaiþ ÷ålapàõibhiþ  // SkP_23.28 //
vçtaþ koñã÷atenaiva  $ sthàõustatràbhyavartata  &
samahàpàrùado rudraþ  % sarvàsuranibarhaõaþ  // SkP_23.29 //
tato 'paraþ paññisena  $ hrasvapàdodaraþ ÷uciþ  &
sahasrabàhucaraõaþ  % sahasràkùaþ pratàpavàn  // SkP_23.30 //
karàlada÷ana÷caiva  $ kçùõasarpàmbaracchadaþ  &
tryakùa÷candrakçtàpãóaþ  % kaõñhamàlàvibhåùitaþ  // SkP_23.31 //
ugrasena iti khyàtaþ  $ koñã÷atavçtaþ sa ca  &
àgàtsamãpaü devasya  % àhåtaþ svayamã÷varaþ  // SkP_23.32 //
tato 'paraþ samàpede  $ devaü candràrdhadhàriõam  &
caturvaktro mahàtejà÷  % caturviü÷ekùaõaþ prabhuþ  // SkP_23.33 //
sahasrabàhurjvàlàsyo  $ mahànetrordhvamehanaþ  &
karàlada÷ana÷caiva  % ÷aïkukarõo mahànakhaþ  // SkP_23.34 //
asipàõirmahàtejàþ  $ ÷atapàdaþ ÷atodaraþ  &
vidyutke÷o 'tihàsa÷ca  % tathaivobhayatogatiþ  // SkP_23.35 //
ajaikapàditi khyàto  $ vçtaþ koñã÷atena saþ  &
kà¤canopalavçkùàóhyaþ  % samegha iva parvataþ  // SkP_23.36 //

sanatkumàra uvàca
àgàttato 'paro vyàsa  $ gaõapaþ sumahàbalaþ  &
sarvatovadanaþ ÷rãmàn  % sarvataþpàõipàdadhçk  // SkP_23.37 //
hrasvabàhårupàda÷ca  $ a÷aniü dhàraya¤chubham  &
÷atairvçta÷ca koñãnàm  % aùñàbhistvàtmanaþ samaiþ  \
nikumbha iti vikhyàtaþ  # ÷atapàdodarànanaþ  // SkP_23.38 //
àgàttato 'para÷càpi  $ vidyutke÷o mahàbalaþ  &
candramàlàdharo ghoraþ  % prahasanpravicàlayan  // SkP_23.39 //
daõóadhàrã mahàvaktraþ  $ ÷aïkhakundendusaprabhaþ  &
gaõakoñã÷atavçtaþ  % paramaü paratàpanaþ  // SkP_23.40 //
tato 'paraþ sahasreõa  $ koñãnàü gaõapo vçtaþ  &
såryamàlàsrajaü bibhrad  % àjagàma mahàtapàþ  // SkP_23.41 //
sa såryàpyàyano nàma  $ devasya paramapriyaþ  &
dhanuùpàõirmahàtejà  % vi÷rutaþ samahàdyutiþ  // SkP_23.42 //
tathànyaþ sarpamàla÷ca  $ cakràbharaõa eva ca  &
cakràyudho mahàtejà  % hrasvapàdakañãkaraþ  // SkP_23.43 //
sa nàmnà vi÷ruto loke  $ grahàpyàyana ityuta  &
gaõakoñi÷ataiþ ùaóbhir  % vçtaþ samanudhàvata  // SkP_23.44 //
÷aïkukarõo 'bhyayàccaiva  $ gaõakoñyà mahàbalaþ  &
nandika÷càpi da÷abhiþ  % piïgàkùo 'ùñàbhireva ca  \
vinàyaka÷catuþùaùñyà  # kuùmàõóo nàma vi÷rutaþ  // SkP_23.45 //
hiraõyavarõaþ ùaóbhi÷ca  $ ekapàdastathaiva ca  &
dhåmrake÷o dvàda÷abhiþ  % patàkã da÷abhistathà  // SkP_23.46 //
sahasraghaõño 'ùñàda÷abhis  $ tapaþ pa¤cabhireva ca  &
sahasra÷ãrùaþ ùaóbhi÷ca  % bhavaþ koñi÷atàvçtaþ  // SkP_23.47 //
varo da÷abhirabhyàgàt  $ kumbhakarõastathàùñabhiþ  &
viùvaksenaþ sahasreõa  % annadastu ÷atena vai  // SkP_23.48 //
àve÷anã tathàùñàbhiþ  $ saptabhi÷ca pravartanaþ  &
mahàravaþ sahasreõa  % koñãnàü gaõapo vçtaþ  // SkP_23.49 //
caturmukho dvàda÷abhis  $ tathà bàhåpahàrakaþ  &
mahàkàlaþ ÷atenaiva  % tathàgni÷ikharo gaõaþ  // SkP_23.50 //
àdityamårdhà koñyà ca  $ tathà caiva dhanàvahaþ  &
saünàma÷ca ÷atenaiva  % kukkuño 'ùñàbhireva ca  // SkP_23.51 //
kunda÷ca pa¤cada÷abhis  $ tathà saükoñako 'paraþ  &
amoghabhåtiþ koñyà ca  % tathà dvau meghabhåtikau  // SkP_23.52 //
ekapàdo 'paraþ ùaùñyà  $ tathà sapta÷irà gaõaþ  &
mahàbala÷ca navabhir  % apasmàra÷ca vi÷rutaþ  // SkP_23.53 //
nãlo navatyà deve÷aþ  $ pårõabhadrastathaiva ca  &
nirçti÷caiva saptatyà  % koñãnàmabhyagàtsaha  // SkP_23.54 //
koñãkoñãsahasràõàü  $ ÷atairviü÷atibhirvçtàþ  &
ãtayastatra càjagmur  % mahàyogabalànvitàþ  // SkP_23.55 //
bhåtàþ koñisahasreõa  $ pramathàþ koñibhistribhiþ  &
vãrabhadra÷catuþùaùñyà  % vçùabha÷ca mahàbalaþ  // SkP_23.56 //
meghaþ saudàmanãmàlo  $ navatyà saüvçto 'bhyagàt  &
prabhàkara÷ca viü÷atyà  % viñpati÷ca mahàbalaþ  // SkP_23.57 //
giriko meghanàda÷ca  $ udaro maõireva ca  &
kàùñhakarõa÷ca divyàtmà  % bilvaråpa÷ca vi÷rutaþ  // SkP_23.58 //
÷atamanyustathà caiva  $ pa¤càkùa÷caiva vãryavàn  &
tàlaketu÷ca ùaõóa÷ca  % kàpàlã gajanà÷anaþ  // SkP_23.59 //
saüvartakastathà caitras  $ trailokyadahanastathà  &
lokàntaka÷ca dãptàtmà  % hemakuõóala eva ca  // SkP_23.60 //
mçtyu÷caiva yama÷caiva  $ kàlo viùaharastathà  &
÷atamàyo mahàmàyaþ  % sarvatrà÷araõastathà  \
eka÷çïgã ca vikhyàtas  # tathà bhçïgiriñi÷ca yaþ  // SkP_23.61 //
ete cànye ca gaõapà  $ guhyà ye ca mahàbalàþ  &
tatràjagmurmudà yuktàþ  % sarve citràstrayodhinaþ  // SkP_23.62 //
gàyanta÷ca dravanta÷ca  $ nçtyanta÷ca mahàbalàþ  &
mukhàóambaravàdyàni  % nàdayantastathaiva ca  // SkP_23.63 //
rathairnàgairhayai÷caiva  $ vàyumarkañavàhanàþ  &
vyàghrasiühabióàlai÷ca  % sarpaiþ pakùibhireva ca  // SkP_23.64 //
÷vàpadai÷ca tathànekair  $ anyai÷ca vividhaiþ ÷ubhaiþ  &
vimàneùu tathàråóhà  % manuùyeùu tathàpare  // SkP_23.65 //
bherã÷aïkhamçdaïgai÷ca  $ paõavànakagomukhaiþ  &
vàditrairvividhai÷caiva  % pañahairekapuùkaraiþ  // SkP_23.66 //
bherãjharjharasaünàdair  $ àóambarakaóiõóimaiþ  &
maóóukairveõuvãõàbhir  % vivçùaistuõavairapi  // SkP_23.67 //
darduraistàlaghàtai÷ca  $ kacchapaiþ paõavairapi  &
vàdyamànairmahàyogà  % àjagmurdevasaüsadam  // SkP_23.68 //
te vi÷vakarmàõamamitrasàhà  $ vi÷ve÷amekàkùaramavyayaü ca  &
sahasranetrapratimàtibhàsvaràþ  % praõemuruccairapi càbhineduþ  // SkP_23.69 //

iti skandapuràõe trayoviü÷atimo 'dhyàyaþ


____________________________________________________________________________


Skandapurana 24

sanatkumàra uvàca
te gaõe÷à mahàsattvàþ  $ sarve deve÷vare÷varàþ  &
praõamya devaü devãü ca  % idaü vacanamabruvan  // SkP_24.1 //
bhagavandevatàrighna  $ devadevàmbikàpate  &
kimarthaü vayamàhåtà  % àj¤àpaya kçtaü hi tat  // SkP_24.2 //
kiü sàgarà¤choùayàmo  $ yamaü và saha kiükaraiþ  &
hanmo mçtyumutàmçtyur  % na bhavatvadya padmajaþ  // SkP_24.3 //
baddhvendraü saha devai÷ca  $ saviùõuü saha vàyunà  &
ànayàmaþ susaükruddhà  % daityànvà saha dànavaiþ  // SkP_24.4 //
kasyàdya vyasanaü ghoraü  $ kariùyàmastavàj¤ayà  &
kasya vàdyotsavaü deva  % sarvakàmasamçddhimat  // SkP_24.5 //
tàüstathàvàdinaþ sarvàn  $ namato bhaktavatsalaþ  &
uvàca devaþ sampåjya  % gaõàngaõapatirbhavaþ  // SkP_24.6 //

deva uvàca
÷çõudhvaü yatkçte yåyam  $ ihàhåtà jagaddhitàþ  &
÷rutvà ca prayatàtmànaþ  % kurudhvaü tada÷aïkitàþ  // SkP_24.7 //
nandã÷varo 'yaü putro naþ  $ sarveùàmã÷vare÷varaþ  &
priyo 'granàyaka÷caiva  % senànãrvaþ samàhitaþ  // SkP_24.8 //
tamimaü mama saüde÷àd  $ yåyaü sarve 'bhisaümatàþ  &
senànyamabhiùi¤cadhvaü  % mahàyogapatiü patim  // SkP_24.9 //
adyaprabhçti yuùmàkam  $ ayaü nandã÷varaþ ÷ubhaþ  &
priyo gauravayukta÷ca  % senànãramaraþ prabhuþ  // SkP_24.10 //

sanatkumàra uvàca
evamukte bhagavatà  $ gaõapàþ sarva eva te  &
evamastviti saümantrya  % sambhàrànàharaüstataþ  // SkP_24.11 //
tasya råpà÷rayaü divyaü  $ jàmbånadamayaü ÷ubham  &
àsanaü merusaükà÷aü  % manoramamathàharan  // SkP_24.12 //
÷àtakumbhamayaü càpi  $ càrucàmãkaraprabham  &
muktàdàmàvalambaü ca  % maõiratnàvabhàsitam  // SkP_24.13 //
stambhai÷ca vaióåryamayaiþ  $ kiïkiõãjàlasaüvçtam  &
càruratnakasaüyuktaü  % maõóapaü vi÷vatomukham  \
kçtvà cakru÷ca tanmadhye  # tadàsanavaraü ÷ubham  // SkP_24.14 //
tasyàgrataþ pàdapãñhaü  $ nãlaü vajràvabhàsitam  &
cakruþ pàdapratiùñhàrthaü  % kala÷au càsya pàr÷vagau  \
sampårõau paramàmbhobhir  # aravindàvçtànanau  // SkP_24.15 //
agrato 'gniü samàdhàya  $ vçùabhaü càpi pàr÷vataþ  &
savatsàü surabhiü càpi  % tasya pàr÷ve 'tha dakùiõe  // SkP_24.16 //
chattraü ÷ata÷alàkaü ca  $ jàmbånadamayaü ÷ubham  &
÷aïkhahàràmbugaureõa  % pçùñhenàbhiviràjitam  // SkP_24.17 //
vyajanaü candra÷ubhraü ca  $ hemadaõóaü sucàrumat  &
màlàü ku÷e÷ayànàü ca  % bhramaràvalisevitàm  // SkP_24.18 //
àninyustatra gaõapà  $ nandyàvartàü÷ca kà¤canàn  &
punarvasuü ca puùyaü ca  % dvau matsyau varuõàlayau  // SkP_24.19 //
svastikaü vardhamànaü ca  $ ÷rãvatsaü caiva kà¤canam  &
kãcakà veõava÷caiva  % kanyà caivàbhipåjità  // SkP_24.20 //
airàvataü supratãkaü  $ gajàvetau ca påjitau  &
dhvajaü ca påjitaü divyaü  % ÷aïkhaü caivenduvarcasam  // SkP_24.21 //
kala÷ànàü sahasraü ca  $ kà¤canànàü suvarcasàm  &
ràjatànàü sahasraü ca  % pàrthivànàü tathaiva ca  // SkP_24.22 //
tàmràõàmatha divyànàü  $ sahasramanalatviùàm  &
vàsoyugaü vçkùajaü ca  % virajaþ såkùmameva ca  // SkP_24.23 //
mukuñaü kà¤canaü caiva  $ sukçtaü vi÷vakarmaõà  &
kuõóale càmale divye  % vajraü caiva varàyudham  // SkP_24.24 //
paññisaü ca mahaddivyaü  $ ÷ålaü cà÷animeva ca  &
jàmbånadamayaü såtraü  % keyåradvayameva ca  // SkP_24.25 //
hàraü ca maõicitràïgaü  $ rocanàrucakaü tathà  &
{}nalabhàü pàriyàtraü ca  % varùaü kaïkaõimeva ca{}  // SkP_24.26 //
darbhàü÷ca divyàü samidham  $ àjyaü dhåpamathàpi ca  &
samantànninyuravyagrà  % gaõapà devasaümatàþ  // SkP_24.27 //
tato di÷aþ samudrà÷ca  $ varuõaþ sadhane÷varaþ  &
yamo 'gnirvasava÷caiva  % candràdityau grahaiþ saha  // SkP_24.28 //
tàràråpàõi sarvàõi  $ nakùatràõi dhruvastathà  &
rudrà rakùàüsi yakùà÷ca  % a÷vinau daityadànavàþ  // SkP_24.29 //
gandharvàpsarasa÷caiva  $ nàradaþ parvatastathà  &
pçthivã ca samudrà÷ca  % varùàõi girayastathà  // SkP_24.30 //
vçkùà÷ca vãrudha÷caiva  $ oùadhya÷ca mahàbalàþ  &
nadyaþ sarvàþ samàjagmuþ  % pa÷ava÷caiva sarva÷aþ  // SkP_24.31 //
lokasya màtara÷caiva  $ pçthivã svarga eva ca  &
bhåtàni prakçti÷caiva  % indriyàõi ca sarva÷aþ  // SkP_24.32 //
tãrthàni caiva sarvàõi  $ dànàni vividhàni ca  &
çco yajåüùi sàmàni  % atharvàïgirasàvapi  // SkP_24.33 //
yaj¤à÷ca kratava÷caiva  $ iùñayo niyamàstathà  &
chandàüsi caiva sarvàõi  % pi÷àcà devayonayaþ  \
brahmà ca çùaya÷caiva  # viùõuþ sànucarastathà  // SkP_24.34 //
teùvàgateùu sarveùu  $ bhagavàngovçùadhvajaþ  &
sarvakàryavidhiü kartum  % àdide÷a pitàmaham  // SkP_24.35 //
ekaikaü kala÷aü tatra  $ sarvauùadhisamanvitam  &
kçtvàdbhiþ pårayitvà ca  % ku÷e÷ayamukhàvçtam  // SkP_24.36 //
jayàü ca vijayàü caiva  $ siühãü vyàghrãü tathaiva ca  &
suvarcalàü ÷aïkhapuùpãü  % viùõukràntàü punarnavàm  // SkP_24.37 //
kumàrãü candrakàntàü ca  $ mçtasaüjãvanãmapi  &
àdityavarcasaü caiva  % amçtàü ÷rãniketanàm  // SkP_24.38 //
tathà kumudvatãü caiva  $ pràkùipaüsteùvathauùadhãþ  &
pàrthiveùu tadà vyàsa  % sarveùveva gaõe÷varàþ  // SkP_24.39 //
sauvarõeùu tu sarveùu  $ tãrthàni vividhàni ca  &
dànàni caiva sarvàõi  % bhagavànsaünyave÷ayat  // SkP_24.40 //
ràjateùu ca kumbheùu  $ mantràü÷chandàüsi caiva ha  &
kratånanyàü÷ca vividhà  % iùñãþ kàmyàüstathetaràn  // SkP_24.41 //
audumbareùu sarveùu  $ saritaþ sàgaràüstathà  &
tapàüsi niyamàü÷caiva  % bhagavànabhyavinyasat  // SkP_24.42 //
ekaikaü kala÷aü tatra  $ abhipåryàbhimantrya ca  &
veùñayitvà ca såtreõa  % devebhyaþ pradadau vibhuþ  // SkP_24.43 //
sa jagràha tadà brahmà  $ ekaü kala÷amàtmanà  &
viùõave ca dadàvekam  % ekamindràya dhãmate  \
gaõapebhyastathà cànyàn  # çùibhya÷ca pitàmahaþ  // SkP_24.44 //
tatastamàsane tasminn  $ upave÷ya mahàmanàþ  &
arcayitvà tato brahmà  % svayamevàbhyaùi¤cata  // SkP_24.45 //
tato viùõustataþ ÷akro  $ çùaya÷ca sahàmaraiþ  &
gaõàdhipà÷ca sarve te  % abhyaùi¤canta nandinam  // SkP_24.46 //
vàsoyugaü ca taddivyaü  $ gandhàndivyàüstathaiva ca  &
keyåre kuõóale caiva  % mukuñaü hàrameva ca  \
paññisaü ÷ålavajre ca  # a÷anãü ca dadau svayam  // SkP_24.47 //
chattraü jagràha devendro  $ vàyurvyajanameva ca  &
çùayastuùñuvu÷caiva  % pitàmahapurogamàþ  // SkP_24.48 //

viùõuruvàca
namaþ kuùmàõóaràjàya  $ vajrodyatakaràya ca  &
÷àlaïkàyanapautràya  % halamàrgotthitàya ca  // SkP_24.49 //
÷ilàdasya ca putràya  $ rudrajapyakaràya ca  &
rudrabhaktàya devàya  % namo 'ntarjala÷àyine  // SkP_24.50 //
gaõànàü pataye caiva  $ bhåtànàü pataye namaþ  &
umàputràya devàya  % paññisàyudhadhàriõe  // SkP_24.51 //
namo daüùñràkaràlàya  $ lalàñanayanàya ca  &
pramathàya vareõyàya  % ã÷ànàyàrpitàya ca  // SkP_24.52 //
dvàràdhyakùàya ÷åràya  $ suya÷àpataye namaþ  &
namaþ pravaramàlàya  % kùãrodanilayàya ca  // SkP_24.53 //
mahàgaõàdhipataye  $ mahàyoge÷varàya ca  &
diõóimuõóàya caõóàya  % ekàkùararatàya ca  // SkP_24.54 //
akùayàyàmçtàyaiva  $ ajaràyàmaràya ca  &
pa÷ånàü pataye caiva  % jetre mçtyostathaiva ca  // SkP_24.55 //
namaþ pavanavegàya  $ sarvaj¤àyàjitàya ca  &
aneka÷irase caiva  % anekacaraõàya ca  // SkP_24.56 //
kirãñine kuõóaline  $ mahàparighabàhave  &
sarvàndevàngaõàü÷caiva  % pàhi deva namo 'stu te  // SkP_24.57 //

sanatkumàra uvàca
evaü stutvà tato devas  $ tasmai vyàsa mahàtmane  &
prà¤jaliþ prayato bhåtvà  % jaya÷abdaü cakàra ha  // SkP_24.58 //
tato gaõà jayetyåcus  $ tato devàstato 'suràþ  &
tataþ sarvàõi bhåtàni  % brahmà ÷akrastathaiva ca  // SkP_24.59 //
tataþ ÷aïkhàü÷ca bherãü÷ca  $ pañahàóambaràüstathà  &
vaü÷àü÷ca paõavàü÷caiva  % kçkavàngoviùàõikàn  // SkP_24.60 //
diõóimànveõukàü÷caiva  $ mardalàü÷caiva sarva÷aþ  &
avàdayanta gaõapà  % harùayanto mudà yutàþ  // SkP_24.61 //

sanatkumàra uvàca
nandã÷varasya ya imaü  $ stavaü devàbhinirmitam  &
pañheta satataü martyaþ  % sa gacchenmama lokatàm  // SkP_24.62 //
namo nandã÷varàyeti  $ kçtvà yaþ svapnamàcaret  &
tasya kuùmàõóaràjebhyo  % na bhayaü vidyate kvacit  // SkP_24.63 //
yatràyaü sthàpyate nityaü  $ stavaþ paramapåjitaþ  &
na bhayaü tatra bhavati  % grahebhyo vyàsa sarvadà  // SkP_24.64 //
nandã÷varaü ye praõamanti martyà  $ nityaü prasannendriya÷uddhasattvàþ  &
te devadevasya sahàdriputryà  % iùñà variùñhà÷ca gaõà bhavanti  // SkP_24.65 //


iti skandapuràõe caturviü÷atimo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________


Skandapurana 25

sanatkumàra uvàca
tatastatràgatàndevàn  $ devatàdhipatirbhavaþ  &
marutaþ pràha sampåjya  % kanyàrthaü sadasatpatiþ  // SkP_25.1 //
maruto ye mahàvegà  $ mahàsattvà mahaujasaþ  &
àmantrya nàmnà tànã÷aþ  % sa÷akraþ sapitàmahaþ  // SkP_25.2 //
yuùmàkaü suya÷à kanyà  $ subhagà divyaråpiõã  &
dàtumarhatha tàü subhråü  % snuùàü mahyaü mahàbalàþ  // SkP_25.3 //

maruta åcuþ
tvamasmàkaü ca tasyà÷ca  $ sarvasya jagatastathà  &
prabhaviùõustriloke÷a  % na tu yàcitumarhasi  // SkP_25.4 //
tvayaiva deyà gràhyà ca  $ tvaü no gatiranuttamà  &
mà naþ parànive÷àna  % yàcanena vibhàvaya  // SkP_25.5 //
pità naþ ka÷yapaþ ÷rãmàn  $ marãci÷ca pitàmahaþ  &
pitàmahapità brahmà  % tasyàpi tvaü pitàmahaþ  \
sa tvaü pitàmaho 'smàkaü  # na parànkartumarhasi  // SkP_25.6 //
sa evamukto deve÷o  $ marudbhirdevasattamaiþ  &
suya÷àü marutàü kanyàm  % ànayàmàsa tatkùaõàt  // SkP_25.7 //
svayaü hotàsya tatràsãd  $ brahmà lokapitàmahaþ  &
ka÷yapa÷ca tathodgàtà  % atriþ sàma svayaü jagau  \
atharvàïgirasau devau  # brahmatvamapi cakratuþ  // SkP_25.8 //
nàradaþ parvata÷caiva  $ citrasena÷ca gàyanaþ  &
vi÷vàvaså ruci÷caiva  % hàhà håhå tathaiva ca  // SkP_25.9 //
tathà ÷àli÷irà ya÷ca  $ vi÷ruto gaõóamaõóakaþ  &
ãti÷caivendravàha÷ca  % yaj¤avàho 'tha dakùiõaþ  \
ete cànye ca gandharvà  # jagurmadhurakaõñhinaþ  // SkP_25.10 //
urva÷ã caiva rambhà ca  $ ghçtàcã pårvacittyapi  &
tilottamà ca vi÷vàcã  % anyà÷càpsarasaþ ÷ubhàþ  \
ançtyanta mahàbhàgà  # nçttaü suramanoharam  // SkP_25.11 //

sanatkumàra uvàca
sa evamabhavadvyàsa  $ vivàhastasya dhãmataþ  &
nandino gaõamukhyasya  % anaupamyo hyaninditaþ  // SkP_25.12 //
tataþ sa tu kçtodvàho  $ nandã gatvà mahàmanàþ  &
pàdànvavande devasya  % devyà brahmaõa eva ca  \
÷ilàdasya ca loke÷aþ  # ÷riyà paramayà yutaþ  // SkP_25.13 //

deva uvàca
varaü vçõãùva putra tvaü  $ snuùà ceyaü tava priyà  &
varaü dadàmi te vatsa  % anayà sahamãpsitam  // SkP_25.14 //

nandyuvàca
bhagavanyadi tuùño 'si  $ tvayi bhaktirdçóhàstu me  &
sadà ca tuùño bhava me  % sàmbaþ saha gaõe÷varaiþ  // SkP_25.15 //
pitaraü caiva me deva  $ utpàdakamimaü prabho  &
anugraheõa yuktena  % yoktumarhasi kàmada  // SkP_25.16 //

deva uvàca
sadàhaü tava nandã÷a  $ sutuùñaþ sagaõe÷varaþ  &
pàrvatyà sahito dhãmann  % idaü ca ÷çõu me vacaþ  // SkP_25.17 //
sadeùña÷ca variùñha÷ca  $ paramai÷varyasaüyutaþ  &
mahàyogã maheùvàso  % mahàbalaparàkramaþ  // SkP_25.18 //
ajayya÷caiva jetà ca  $ påjyejya÷ca sadà bhava  &
ahaü yatra bhavàüstatra  % yatra tvaü tatra càpyaham  // SkP_25.19 //
ayaü ca te pità vipraþ  $ paramai÷varyasaüyutaþ  &
bhaviùyati gaõàdhyakùo  % mahàgaõapatirmama  // SkP_25.20 //
parvataü càsya vaibhràjaü  $ kàmagaü sarvakà¤canam  &
upetaü bhavanairdivyaiþ  % prayacchàmi janàvçtam  \
tenàyaü sarvalokeùu  # cariùyati yathepsitam  // SkP_25.21 //
sthànaü ÷rãparvate càsya  $ bhaviùyati supåjitam  &
bhçgau tasmiü÷ca yaþ pràõàüs  % tyakùyate vai sudhàrmikaþ  \
sa kàmacàrã vaibhràje  # gaõapo 'sya bhaviùyati  // SkP_25.22 //

sanatkumàra uvàca
tato devã mahàbhàgà  $ ÷ailàderadadadvaram  &
so 'bravãttvayi bhaktirme  % sadaivànapagà bhavet  // SkP_25.23 //
tato marutsutà caiva  $ ubhàbhyàmapi codità  &
varaü vçõu yatheùñaü vai  % tàvidaü pratyuvàca ha  // SkP_25.24 //
yuvayorastu bhaktirme  $ tathà bhartari caiva hi  &
nityaü cànapagà syànme  % dharme ca matiruttamà  \
etadicchàmi deve÷au  # varaü varasahasradau  // SkP_25.25 //

sanatkumàra uvàca
tatastàvevametatte  $ bhaviteti ÷ucismite  &
åcaturmuditau devau  % snuùàü tàü varavarõinãm  // SkP_25.26 //
gaõà÷càsya tato 'bhyetya  $ sarve devapriyepsayà  &
varaü dadurmahàsattvàþ  % sa vavre kà¤canaprabhaþ  // SkP_25.27 //
yuùmàsu mama bhakti÷ca  $ ai÷varyaü càpi saümatam  &
va÷yà÷ca yåyaü sarve me  % priyo yuùmàkameva ca  // SkP_25.28 //

gaõà åcuþ
bhavànmantànumantà ca  $ gatiràgatireva ca  &
asmàkamã÷aþ sarveùàü  % devànàmapi ce÷varaþ  // SkP_25.29 //
kuùmàõóànàü variùñha÷ca  $ rudràõàü tvaü mahàbalaþ  &
ãtãnàü dvàrapàla÷ca  % pramathànàü tathaiva ca  // SkP_25.30 //
mahàbalo mahàyogã  $ senànãstvaü hi no mataþ  &
tvaü bhåto bhåtanetà ca  % nàyako 'tha vinàyakaþ  // SkP_25.31 //
grahàõàmadhipa÷caiva  $ ugradaõóadharastathà  &
tvamagrayodhã ÷atrughnas  % tvaü vãrastvaü divaspatiþ  // SkP_25.32 //
mahànubhàvastvaü caiva  $ kùãrodanilaya÷ca ha  &
japye÷varaniketa÷ca  % japye÷varavibhàvitaþ  // SkP_25.33 //
bhàvanaþ sarvabhåtànàü  $ varado varadàrcitaþ  &
asmàkaü varada÷caiva  % bhava bhåte÷vara prabho  // SkP_25.34 //

sanatkumàra uvàca
sa evaü gaõapaiþ sarvaiþ  $ stuto nandã÷varo vibhuþ  &
uvàca praõataþ sarvàn  % bråta kiü karavàõi vaþ  // SkP_25.35 //
ta evamuktà gaõapàþ  $ sarva eva mahàbalàþ  &
åcustaü divyabhàvaj¤à  % devadevasya saünidhau  // SkP_25.36 //
tvamasmàkaü gaõàdhyakùaþ  $ kçto devena ÷ambhunà  &
asmàbhi÷càbhiùiktastvaü  % nàyako dharmadàyakaþ  // SkP_25.37 //
sa tvaü ÷iva÷ca saumya÷ca  $ guõavànaguõeùvapi  &
kùamà÷aucadamopeto  % bhava naþ priyakçtsadà  // SkP_25.38 //

sanatkumàra uvàca
evamuktastadà sarvàn  $ praõamya bahumànataþ  &
÷irasya¤jalimàdhàya  % gaõapànastuvattadà  // SkP_25.39 //

nandyuvàca
namo vaþ sarvabhåtebhyo  $ namo yogibhya eva ca  &
nama÷càpyaniketebhyo  % yogã÷ebhyo namastathà  // SkP_25.40 //
namaþ kàmacarebhya÷ca  $ nama ugrebhya eva ca  &
mçtyubhya÷ca yamebhya÷ca  % kàlebhya÷ca namo namaþ  // SkP_25.41 //
namaþ kà¤canamàlebhyaþ  $ sarvadharmibhya eva ca  &
namo vo vadhakebhya÷ca  % avadhyebhyastathaiva ca  // SkP_25.42 //
namaþ paramayogibhyo  $ jañibhya÷ca namo namaþ  &
namo vo 'dç÷yaråpebhyo  % vikçtebhyastathaiva ca  // SkP_25.43 //
namo valkalavàsebhyaþ  $ kçttivàsebhya eva ca  &
namaþ ÷vetàmbarasragbhya÷  % citrasragbhyo namo namaþ  // SkP_25.44 //
dhàvadbhya÷ca dravadbhya÷ca  $ prasthitebhyo namo namaþ  &
namo munibhyo gàyadbhyo  % japadbhya÷ca namo namaþ  // SkP_25.45 //
namaþ ÷arabharåpebhyaþ  $ ÷ataråpebhya eva ca  &
namaþ parvatavàsebhyo  % vyàghraråpebhya eva ca  // SkP_25.46 //
namo màrjàraråpebhyaþ  $ kàkakokebhya eva ca  &
namo daivataråpebhyaþ  % pavanebhyastathaiva ca  // SkP_25.47 //
namo 'gnibhyastathàdbhya÷ca  $ varuõebhyastathaiva ca  &
namo dhane÷aråpebhyaþ  % sarvaråpibhya eva ca  // SkP_25.48 //
nama÷codaravaktrebhyaþ  $ sarvavaktrebhya eva ca  &
namo vàmanaråpebhyo  % vàmaråpebhya eva ca  // SkP_25.49 //
devàsuramanuùyàõàm  $ àpyàyibhyo namo namaþ  &
namo vaþ sarvabhåtànàü  % namo vaþ sarvataþ ÷ubhàþ  // SkP_25.50 //
grahebhya÷ca namo vo 'stu  $ mokùebhya÷ca namastathà  &
÷ubhebhya÷ca namo vo 'stu  % a÷ubhebhyastathaiva ca  \
mama saumyàþ ÷ivà÷caiva  # bhavantu gaõanàyakàþ  // SkP_25.51 //
iti stutà gaõapatayo mahàbalàþ  $ ÷ubhairvacobhiþ sura÷atrunà÷anàþ  &
di÷antu me sukhamatulaü sukhapradà  % balaü ca vãryaü sthiratàü ca saüyuge  // SkP_25.52 //
tapo 'kùayaü sthànamathàtulàü gatiü  $ ya÷astathàgryaü bahu dharmanityatàm  &
di÷antu sarvaü manasepsitaü ca me  % sure÷varàþ puùñimanuttamàü tathà  // SkP_25.53 //

sanatkumàra uvàca
imau nandigaõendràõàü  $ stavau yo 'dhyeti nitya÷aþ  &
so '÷vamedhàvabhçthavat  % sarvapàpaiþ pramucyate  // SkP_25.54 //
sandhyàyàmaparasyàü tu  $ japanpàpaü divàkçtam  &
pårvasyàü saütyajedvàpi  % sarvaràtrikçtaü japan  // SkP_25.55 //

sanatkumàra uvàca
tataste gaõapàþ sarve  $ saüstutàstena dhãmatà  &
nisçùñà÷ca tadà jagmuþ  % praõipatya vçùadhvajam  // SkP_25.56 //
devà÷ca sarvalokà÷ca  $ tato devaþ svayaü prabhuþ  &
sçùñvà nandã÷varagçhaü  % pradàya ca mahàmanàþ  \
ãpsitaü saha devyà vai  # jagàma sthànamavyayam  // SkP_25.57 //
ya imaü nandino janma  $ varadànaü tathaiva ca  &
abhiùekaü vivàhaü ca  % pañhedvà ÷ràvayãta và  \
bràhmaõaþ sa mçto yàti  # nandã÷varasalokatàm  // SkP_25.58 //
yo niyatastu pañhetprayatàtmà  $ sarvamimaü praõato bhavabhaktyà  &
so 'pi gataþ paralokavicàrã  % nandisamo 'nucaro hi mama syàt  // SkP_25.59 //


iti skandapuràõe pa¤caviü÷atimo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________




sanatkumàra uvàca
evaü nandã÷varo vyàsa  $ utpanno 'nucara÷ca ha  &
abhavaddevadevasya  % senàpatye 'bhiùecitaþ  // SkP_26.1 //

vyàsa uvàca
devyà sahàtha bhagavàn  $ àsãnastatra kàmadaþ  &
akarotkiü mahàdeva  % etadicchàmi veditum  // SkP_26.2 //

sanatkumàra uvàca
bhagavànhimavacchçïge  $ ÷arvo devyàþ priyepsayà  &
gaõe÷airvividhàkàrair  % hàsaü saüjanayanmuhuþ  // SkP_26.3 //
devãü bàlendutilako  $ ràmayacca raràma ca  &
mahànubhàvaiþ sarvaj¤aiþ  % kàmaråpadharaiþ ÷ubhaiþ  // SkP_26.4 //
atha devyàsasàdaikà  $ màtaraü parame÷varã  &
àsãnàü kà¤cane ÷ubhre  % àsane paramàrcite  // SkP_26.5 //
atha dçùñvà satãü devãm  $ àgatàü tu suråpiõãm  &
àsanena mahàrheõa  % sampàdayadaninditàm  // SkP_26.6 //
àsãnàü tàü ca sovàca  $ menà himavataþ priyà  &
cirasyàgamanaü hyadya  % tava putri ÷ubhekùaõe  \
daridrakrãóanaistvaü hi  # bhartrà krãóasi saügatà  // SkP_26.7 //
ye daridrà bhavanti sma  $ tathaiva ca nirà÷rayàþ  &
ume ta evaü krãóanti  % yathà tava patiþ ÷ubhe  // SkP_26.8 //

sanatkumàra uvàca
saivamuktà tu màtràtha  $ nàtihçùñamanàbhavat  &
mahatyàkùamayà yuktà  % na kiücittàmuvàca ha  // SkP_26.9 //
visçùñà sà tadà màtrà  $ gatvà devamuvàca ha  &
bhagavandevadeve÷a  % neha vatsyàmi bhådhare  \
anyaü vçõu mamàvàsaü  # bhuvane÷a mahàdyute  // SkP_26.10 //

deva uvàca
sadà tvamucyamànà vai  $ mayà vàsàrthamã÷vari  &
anyatra rocitavatã  % nàvàsaü devi karhicit  // SkP_26.11 //
idànãü svayameva tvaü  $ vàsamanyatra ÷obhane  &
kasmànmçgayase devi  % bråhi tanme ÷ucismite  // SkP_26.12 //

devyuvàca
gçhaü gatàhaü deve÷a  $ pituradya mahàtmanaþ  &
dçùñvà ca me tatra màtà  % vijane lokabhàvanã  // SkP_26.13 //
àsanàdibhirabhyarcya  $ sà màmevamabhàùata  &
ume tava sadà bhartà  % daridrakrãóanaiþ ÷ubhe  \
krãóate na hi devànàü  # krãóà bhavati tàdç÷ã  // SkP_26.14 //
yatkila tvaü mahàdeva  $ gaõe÷airvividhaiþ ÷ubhaiþ  &
ramase tadaniùñaü hi  % mama màturvçùadhvaja  // SkP_26.15 //

sanatkumàra uvàca
tato devaþ prahasyàha  $ devãü hàsayituü prabhuþ  &
evametanna saüdehaþ  % kasmànmanyurabhåttava  // SkP_26.16 //
kçttivàsà hyavàsà và  $ ÷ma÷ànanilaya÷ca ha  &
aniketo hyaraõyeùu  % parvatànàü guhàsu ca  \
vicaràmi gaõairnagnair  # vçto 'mbhojavilocane  // SkP_26.17 //
mà krudho devi màtustvaü  $ tathyaü màtàvadattava  &
na hi màtçsamo bandhur  % jantånàmasti ÷obhane  // SkP_26.18 //

devyuvàca
na me 'sti bandhubhiþ kiücit  $ kçtyaü suravare÷vara  &
tathà kuru mahàdeva  % yathànyatra vasàmahe  // SkP_26.19 //

sanatkumàra uvàca
sa evamukto deve÷o  $ devyà deve÷varaþ prabhuþ  &
pàr÷vasthaü gaõapaü pràha  % nikumbhaü nàma vi÷rutam  // SkP_26.20 //
gaõe÷vara nikumbha tvaü  $ gatvà vàràõasãü ÷ubhàm  &
÷ånyàü kuru mahàbàho  % upàyenaiva mà balàt  // SkP_26.21 //
tatra ràjà nivasati  $ divodàsaþ pratàpavàn  &
dhàrmiko mama bhakta÷ca  % mahàyogã mahàbalaþ  // SkP_26.22 //
sa tvaü tathà gataþ kuryà  $ yathàsmai nàparàdhyase  &
tasyaiva càparàdhena  % ÷ånyàü vàràõasãü kuru  // SkP_26.23 //

sanatkumàra uvàca
sa evamuktastejasvã  $ nikumbho gaõasattamaþ  &
uvàca devaü praõataþ  % prà¤jalirhçùitànanaþ  // SkP_26.24 //
tathà kariùye deve÷a  $ yathà sa hi naràdhipaþ  &
bhaviùyatyaparàdhã÷a  % tvaü ca tuùño bhaviùyasi  \
÷ånyà vàràõasã caiva  # bhaviùyati na saü÷ayaþ  // SkP_26.25 //

sanatkumàra uvàca
evamuktvà nikumbho 'sau  $ praõamya ÷irasà haram  &
jagàma puõyàü lokeùu  % purãü vàràõasãü prabhuþ  // SkP_26.26 //
tatràsau dar÷anaü svapne  $ nàpitàya dadau gaõaþ  &
maõóåkàkùàya råpaü ca  % svaü tasyàdar÷ayattadà  // SkP_26.27 //

nikumbha uvàca
maõóåkàkùa nikumbho 'haü  $ gaõapaþ ÷okanà÷anaþ  &
tavànugrahakçtpràpto  % yadbravãmi kuruùva tat  // SkP_26.28 //
divodàsagçhadvàri  $ kuruùva tvaü mamàlayam  &
sthàpayasva ca tatràrcàü  % madråpasadç÷ãü ÷ubhàm  // SkP_26.29 //
vittaü ca te pradàsyàmi  $ putrànsaubhàgyameva ca  &
priyatvaü caiva sarvatra  % gatiü cànuttamàü punaþ  // SkP_26.30 //

sanatkumàra uvàca
evamukto nikumbhena  $ nàpito nçpatiü tadà  &
gatvàvadaddivodàsam  % indravaivasvatopamam  // SkP_26.31 //

nàpita uvàca
svàmiüstava gçhadvàri  $ kariùye gaõapàlayam  &
sthàpayiùye gaõe÷aü ca  % tanme 'nuj¤àtumarhasi  // SkP_26.32 //
tatheti so 'pyanuj¤àta÷  $ cakre tatra tadàlayam  &
pratyasthàpayadarcàü ca  % yàdç÷ãü dçùñavànasau  // SkP_26.33 //
tasya påjàü ca mahatãü  $ pràvartayata ÷obhanàm  &
gaõe÷asya mahàsattvaþ  % sa ca tàü pratyagçhõata  // SkP_26.34 //
sa tasmai karmaõà tena  $ vittaü yadyatsamãhitam  &
pa÷åü÷caiva hi putràü÷ca  % saubhàgyaü càdadatprabhuþ  // SkP_26.35 //
tasya tàü vçddhimatulàü  $ nàpitasyàbhivãkùya tu  &
àriràdhayiùurlokast  % asya påjàü cakàra ha  // SkP_26.36 //
cakruryàtràstathà kecid  $ upavàsàüstathàpare  &
homaü japyaü tathaivànye  % påjàü cànye varàrthinaþ  \
upahàràüstathaivànye  # gãtançttaü tathàpare  // SkP_26.37 //
tebhyastathàbhyupetebhyo  $ nikumbhaþ sa mahàya÷àþ  &
dadau sarvànabhipràyàn  % ye ye teùàmabhãpsitàþ  // SkP_26.38 //
evaü taü kàmadaü j¤àtvà  $ divodàso nçpastadà  &
uvàca mahiùãü vyàsa  % kadàcitputralipsayà  // SkP_26.39 //
devi sarvànabhipràyठ $ janebhyo 'yaü prayacchati  &
gaõe÷varaü tvamapyenam  % apatyàrthaü prasàdaya  // SkP_26.40 //
saivamuktà tadà gatvà  $ gaõe÷aü pràpya ÷obhanà  &
uvàca bhagavandeva  % anapatyàhamã÷vara  // SkP_26.41 //
upavàsaü kariùyàmi  $ tava devàbhiràdhane  &
tàvanna bhokùye yàvanme  % varo 'dattastvayà prabho  // SkP_26.42 //
jàte ca putre dàsyàmi  $ ÷atànàü da÷atãrda÷a  &
tvàmuddi÷ya dvijàtibhyo  % godhenånàü gaõe÷vara  // SkP_26.43 //
tathà ghañasahasreõa  $ dadhna÷caiva ghçtasya ca  &
kùãrasya pa¤cagavyasya  % kariùye snapanaü ca te  // SkP_26.44 //
bràhmaõànàü sahasràõàü  $ ÷ataü càpi supåjitam  &
purastàdbhojayiùye te  % putre jàte na saü÷ayaþ  // SkP_26.45 //
bahåndàsyati ràjà ca  $ gràmàndàsyastathaiva ca  &
sadà sattraü ca påjàü ca  % kariùyati tava prabho  // SkP_26.46 //

sanatkumàra uvàca
sà tamuktvà tathà vyàsa  $ tasthau niyamamàsthità  &
sopavàsà tadà påjàü  % mahatãü tasya kurvatã  // SkP_26.47 //
tàü tathà tiùñhatãü devaþ  $ provàca sa gaõe÷varaþ  &
uttiùñha nàsti te putro  % mà khedaü tvaü vçthà kçthàþ  // SkP_26.48 //
evaü tena gaõe÷ena  $ nikumbhena mahàtmanà  &
asakçtprocyamànà sà  % niyamàdviraràma ha  // SkP_26.49 //
tato naràdhipaü devã  $ provàca vimanà tadà  &
àryaputra na me putraü  % gaõapo 'sau prayacchati  \
bravãti nàsti te putro  # mà vçthà niyamaü kçthàþ  // SkP_26.50 //

sanatkumàra uvàca
evaü mahiùyà sa proktaþ  $ svayameva naràdhipaþ  &
sadà saniyamastasthau  % gaõe÷asyàgrato nçpaþ  // SkP_26.51 //
tamapyuvàca nçpatiü  $ nikumbho niyamasthitam  &
mà sthà vçtheha nçpate  % na te putraü dadàmyaham  // SkP_26.52 //
evamuktaþ sa ràjendro  $ nikumbhena mahàbalaþ  &
krodharaktekùaõaþ pràha  % tamutthàya gaõe÷varam  // SkP_26.53 //

ràjovàca
gaõo và tvaü pi÷àco và  $ bhåto và ràkùaso 'pi và  &
kçtaghnastvaü na saüdeho  % na tvaü påjàmihàrhasi  // SkP_26.54 //
mama caiva gçhadvàri  $ paurai÷caiva samarcitaþ  &
viùaye mama vàsã ca  % na ca putraü prayacchasi  // SkP_26.55 //
påjàrho na bhavàüstasmàn  $ matto daõóaü tvamarhasi  &
nç÷aüsa÷càvalipta÷ca  % niùñhuro matsarànvitaþ  // SkP_26.56 //
tato 'sya bhedayàmàsa  $ nilayaü gajayåthapaiþ  &
sthaõóilaü ca babha¤jà÷u  % dadàhàrcàü ca suprabhàm  // SkP_26.57 //
nikumbho 'pi kçtàrthaþ sann  $ àkà÷e saüsthitaþ prabhuþ  &
uvàca taü divodàsaü  % pradahanniva tejasà  // SkP_26.58 //
yatheùñaü samprayacchanti  $ devà varamabhãpsitam  &
na datto yadyasau kopaþ  % kastatra bhavato 'bhavat  // SkP_26.59 //
yasmànmamàlayo bhagnas  $ tvayà nirapakàriõaþ  &
tasmàdvarùasahasraü te  % purã ÷ånyà bhaviùyati  // SkP_26.60 //

sanatkumàra uvàca
sa evamuktvà ràjànaü  $ nikumbhaþ paramàtmavàn  &
deve÷àya nivedyaivaü  % tasthau pàr÷vagataþ prabhoþ  // SkP_26.61 //
ràjàpi tasya vàkyena  $ tathyenàrthena caiva hi  &
vrãóàü paràü samàsàdya  % gçhànabhyàgamattadà  // SkP_26.62 //
atha sà tena ÷àpena  $ purã vàràõasã tadà  &
÷ånyà samabhavatkùipraü  % vi÷uddhà mçgasevità  // SkP_26.63 //
tàü tu ÷ånyàü sa vij¤àya  $ devyà saha pinàkadhçk  &
sagaõo nandinà sàrdham  % àjagàma mahàdyutiþ  // SkP_26.64 //
sa tatra mànasaü divyaü  $ vimànaü såryavarcasam  &
anaupamyaguõaü devo  % manasaivàbhinirmime  // SkP_26.65 //
na me prabhavati praj¤à  $ kçtsna÷astanniråpaõe  &
etàvacchakyate vaktum  % anaupamyaguõaü hi tat  // SkP_26.66 //
devodyànàni ramyàõi  $ nandanàdyàni yàni tu  &
tebhyaþ ÷reùñhatamaü ÷rãmad  % udyànamasçjatprabhuþ  // SkP_26.67 //
tasminvimàne giriràjaputrã  $ sarvarddhiyukte vacasàmagamye  &
reme navendãvaraphullanetrà  % devã na sasmàra vaca÷ca màtuþ  // SkP_26.68 //


iti skandapuràõe ùaóviü÷o 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________




sanatkumàra uvàca
atha tasminsukhàsãnau  $ ÷ailajàvçùabhadhvajau  &
àsane kà¤cane divye  % nànàratnopa÷obhite  // SkP_27.1 //
athàcalasutà devã  $ sukhàsãnà vibhàvarã  &
sarvalokapatiü pràha  % girãndratanayà patim  // SkP_27.2 //
bhagavandevatàrighna  $ candràvayavabhåùaõa  &
kathayaitanmama vibho  % yattvàü pçcchàmi mànada  // SkP_27.3 //
kiü phalaü tava deve÷a  $ labhante bhaktavatsala  &
bhaktà ye phalamuddi÷ya  % kurvate tava kiücana  // SkP_27.4 //

sanatkumàra uvàca
sa evamumayà proktaþ  $ ÷ålapàõirvçùadhvajaþ  &
avocatsarvamavyagro  % devadevaþ ÷ubhà÷ubham  // SkP_27.5 //

vyàsa uvàca
kiü tatsa bhagavàndevaþ  $ prãyamàõo mahàtapàþ  &
praõayàtsa tadà devyà  % pçùño 'kathayadavyayaþ  // SkP_27.6 //

sanatkumàra uvàca
mayàpyetatpurà vyàsa  $ pçùño nandã÷varaþ prabhuþ  &
yathoktavànmayi brahmaüs  % tathà tatkathayàmi te  // SkP_27.7 //
gaõe÷ànaü mahàbhàgaü  $ såryàyutasamaprabham  &
apçcchamahamavyagro  % nandã÷varaü mahàdyutim  // SkP_27.8 //
ã÷ena yatpurà devyàþ  $ kathitaü gaõasattama  &
tanme bråhi yathàtattvaü  % paraü kautåhalaü hi me  // SkP_27.9 //

nandã÷vara uvàca
÷råyatàmabhidhàsyàmi  $ pçcchataste mahàmune  &
devadevena pàrvatyà  % yatpurà kathitaü hitam  // SkP_27.10 //

deva uvàca
÷råyatàmabhidhàsyàmi  $ yanmàü pçcchasi suvrate  &
hitàya devi bhaktànàü  % pçùñaste kathayàmi te  // SkP_27.11 //
pràsàdaü yastu me devi  $ ÷ubhraü kuryàdanindite  &
vidadhàmyarjunaü tasya  % gçhaü ÷ivapure 'kùayam  // SkP_27.12 //
vidhànena yathoktena  $ liïgaü me sthàpayecca yaþ  &
carate sa mayà sàrdhaü  % nityamaùñaguõànvitaþ  // SkP_27.13 //
kà¤canaü tuñimàtraü và  $ yo dadyàdbahu và mama  &
tasya haimavate ÷çïge  % dadàni gçhamuttamam  // SkP_27.14 //
yo me gàstu hiraõyaü và  $ dadyàdavimanàþ priye  &
lokàndadànyahaü tasmai  % sarvakàmasamanvitàn  // SkP_27.15 //
vçùabhaü yaþ prayaccheta  $ ÷vetaü nãlamathàpi và  &
sa kulànàmubhayatas  % tàrayedekaviü÷atim  // SkP_27.16 //
gocarmadvayasàü vàpi  $ yo me dadyàdvasundharàm  &
sa me puraü samàsàdya  % gaõe÷aiþ saha modate  // SkP_27.17 //
yo me puõyaphalaü dadyàd  $ àtmanà pårvamàrjitam  &
so 'nantaphalamàpnoti  % modate ca triviùñape  // SkP_27.18 //
yo 'nuyànaü caturda÷yàü  $ kçùõasya kurute mama  &
rathena vçùayuktena  % mama loke sa modate  // SkP_27.19 //
mahimànopacàrai÷ca  $ yo màü japyai÷ca påjayet  &
dadàni brahmaõo loke  % vàsaü tasya supåjitam  // SkP_27.20 //
manasà cintayedya÷ca  $ påjayeyamahaü haram  &
a÷akto nàsti ca dravyaü  % yasya nityaü sumadhyame  // SkP_27.21 //
sa tayà ÷raddhayà påto  $ vimuktaþ sarvapàtakaiþ  &
mama lokamavàpnoti  % bhinne dehe na saü÷ayaþ  // SkP_27.22 //
snàtvà yaþ pårvasaüdhyàyàü  $ sadà màmupagacchati  &
sa mitraü yakùaràjasya  % yakùo bhavati vãryavàn  // SkP_27.23 //
saümàrjanaü pa¤ca÷ataü  $ sahasramupalepanam  &
gandhà÷ca da÷asàhasrà  % ànantyaü càrcanaü smçtam  // SkP_27.24 //
abhyaïgo 'ùña÷ataü caiva  $ snapanaü tri÷ataü bhavet  &
gandhodakaü pa¤ca÷ataü  % pa¤cagavyaü tathaiva ca  // SkP_27.25 //
kùãraü pa¤caguõaü devi  $ tasmàdbhåya÷ca kàpilam  &
tasmàcca sarpiùà snànaü  % bhåyaþ pa¤caguõaü tathà  // SkP_27.26 //
kùamàmi devi càsyeha  $ aparàdhànbahånapi  &
bhasmàbhiùekamànantyaü  % guhyaü caitanmamepsitam  // SkP_27.27 //
agaruü da÷asàhasraü  $ ùañsahasraü tu candanam  &
caturda÷asahasràõi  % dhåpaþ kàlàgaruþ smçtaþ  // SkP_27.28 //
akùatàstaõóulayavàþ  $ ÷àlayo dvi÷atàþ smçtàþ  &
ànantyo guggulu÷caiva  % sahàjyena sudhåpitaþ  // SkP_27.29 //
dve sahasre palànàü tu  $ mahiùàkùasya yo dahet  &
devi saüvatsaraü pårõaü  % sa me nandisamo bhavet  // SkP_27.30 //
dakùiõàyàü tu yo mårtau  $ pàyasaü saghçtaü ÷ubhe  &
nivedayedvarùamekaü  % sa ca nandisamo bhavet  // SkP_27.31 //
caravo da÷asàhasrà  $ yàvaka÷ca caturguõaþ  &
÷eùà÷ca caravaþ sarve  % yàvakàrdhena saümitàþ  // SkP_27.32 //
ghçtapàtramasaükhyeyam  $ iha pretya ca ÷à÷vatam  &
prãõàti ca piténsarvàn  % vimàne caiva modate  \
chattraü dadyàcca yaþ so 'pi  # dãpyate tejasà divi  // SkP_27.33 //
ubhe pakùe trayoda÷yàm  $ aùñamyàü copavàsikaþ  &
upatiùñheta màü bhaktyà  % sopahàramanindite  \
dadànyasya svakaü lokaü  # tuùño 'haü devi ÷à÷vatam  // SkP_27.34 //
raktapãtakavàsobhiþ  $ puùpai÷ca vividhairapi  &
påjito 'haü sadà bhaktyà  % putratve kalpayàmi tam  // SkP_27.35 //
ekaràtraü ca yo martyo  $ dãpaü dhàrayati sthitaþ  &
sarvayaj¤aphalaü tasya  % dadàni ÷riyameva ca  // SkP_27.36 //
mayaiva mohitàþ sarve  $ lokàþ sajaóapaõóitàþ  &
na màü pa÷yanti ràgàndhàs  % tamasà bahulãkçtàþ  // SkP_27.37 //
dhyànino nityayuktà ye  $ satyadharmaparàyaõàþ  &
ekàgramanaso dàntàs  % te màü pa÷yanti nityadà  // SkP_27.38 //
ye me bhaktàþ sadà caiva  $ sàükhyayogavi÷àradàþ  &
sarvaü pa÷yanti ca mayi  % màü ca sarvatra yogataþ  // SkP_27.39 //
trãüllokànsamatikramya  $ brahmalokaü tathaiva ca  &
gacchanti mama te lokaü  % tamo bhittvà sudurbhidam  // SkP_27.40 //
na ÷akyo 'smi tapoyuktair  $ draùñuü munigaõairapi  &
dhyànino nityayuktà÷ca  % devi pa÷yanti màü budhàþ  // SkP_27.41 //
yàni lokeùu tãrthàni  $ devatàyatanàni ca  &
pàdayostàni su÷roõi  % sadà saünihitàni me  // SkP_27.42 //
mayyarpitamanà nityaü  $ tathà madbhàvabhàvitaþ  &
mamaiva sa prabhàvena  % sarvapàpaiþ pramucyate  // SkP_27.43 //
sarvathà vartamàno 'pi  $ devi yo màü sadà smaret  &
kalmaùeõa na yujyeta  % naraþ kartà kadàcana  // SkP_27.44 //
sarvàvastho 'pi pàpàtmà  $ j¤ànaniùñhena cetasà  &
yo 'bhyarcayati màü nityaü  % sa mamàtmasamo bhavet  // SkP_27.45 //
ùaóaïgena ca yogena  $ yo màmarcayate sadà  &
pravi÷eta sa màü kùipram  % atra nàsti vicàraõà  // SkP_27.46 //
yo 'pyasajjanarato viyonijaþ  $ pàtakairapi samanvitaþ sadà  &
so 'pi madgatamanà madarpaõo  % yàti devi gatimapratarkitàm  // SkP_27.47 //


iti skandapuràõe saptaviü÷atitamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________



sanatkumàra uvàca
tato vyàsa punardevã  $ patiü vratapatiü ÷ubhà  &
apçcchadvratasambaddhaü  % phalaü phala÷atàrcità  // SkP_28.1 //
vratànàü phalamalpaü và  $ mahadvà yattrilokapa  &
vrataü bhavati yàdçgvà  % tatprabråhi mahe÷vara  // SkP_28.2 //

deva uvàca
mahàphalaü yadbhavati  $ yaccàpyalpaphalaü ÷ubhe  &
vrataü yàdçkca yatproktaü  % tacchçõuùva-m-anindite  // SkP_28.3 //
caturda÷yàü tathàùñamyàm  $ ubhayoþ pakùayoþ ÷uciþ  &
saüvatsaramabhu¤jànaþ  % ÷ànto dànto jitendriyaþ  // SkP_28.4 //
sattrayàjiphalaü yacca  $ satyavàgçtugàminàm  &
taccaiva phalamàpnoti  % yamaü caiva na pa÷yati  // SkP_28.5 //
÷ayyàsanasthaþ strãmadhye  $ ratiraktaþ sukhe rataþ  &
sa tapyatyà nakhàgrebhyo  % nityaü yo màü samà÷ritaþ  // SkP_28.6 //
madbhaktastapasà yukto  $ màmeva pratipadyate  &
lokàstasyàkùayà devi  % yadyapi syàtsupàpakçt  // SkP_28.7 //
pçthivãbhàjane bhuïkte  $ nityaü parvasu yo naraþ  &
sa triràtraphalaü devi  % ahoràtreõa vindati  // SkP_28.8 //
saüvatsaraü tu yo bhuïkte  $ nityameva hyatandritaþ  &
nivedya pitçdevebhyaþ  % pçthivyàmekaràóbhavet  // SkP_28.9 //
navamã aùñamã caiva  $ paurõamàsã trayoda÷ã  &
yo bhuïkte devi naiteùu  % saüyatastu naraþ samàm  // SkP_28.10 //
gàõapatyaü sa labhate  $ niþsapatnamanindite  &
bhåtànàü dayita÷caiva  % divyaü råpaü bibharti ca  // SkP_28.11 //
÷rãvatsaü ya÷ca piùñena  $ dadyàddhemaphalaü ÷ubham  &
kiretkçùõatilàü÷càtra  % taõóulàkùatameva ca  \
phalai÷ca vividhàkàrair  # yathàlabdhai rasànvitaiþ  // SkP_28.12 //
sa vai varùasahasràõi  $ dviùaùñiü divi modate  &
divyaråpadharaþ ÷rãmàn  % devataiþ saha nitya÷aþ  // SkP_28.13 //
hariberamayãü yo me  $ dadyàtpratikçtiü svakàm  &
sarvagandharasairyuktàü  % niryàsai÷ca susaüskçtàm  // SkP_28.14 //
bhakùyabhojyai÷ca vividhaiþ  $ kçùõapakùe caturda÷ãm  &
pårvadakùiõayo÷càtra  % pa÷cimottarayostathà  // SkP_28.15 //
pàr÷veùu haritàlaü ca  $ kçùõàgarumanaþ÷ilàm  &
candanaü caiva dadyàdvai  % yathàsaükhyena påjitam  // SkP_28.16 //
tasya puõyaphalaü devi  $ ÷çõu yanmattakà÷ini  &
sarvavyàdhivinirmuktas  % tathà niùkalmaùa÷ca ha  // SkP_28.17 //
varùakoñi÷atànyaùñau  $ divi bhuktvà mahatsukham  &
iha loke sukhã jàto  % màmeva pratipadyate  // SkP_28.18 //
ratnàvaliü tu yo dadyàd  $ bràhmaõaþ kùatriyo 'tha viñ  &
÷ådraþ strã và sa me loke  % matsaukhyaü pràpnute param  // SkP_28.19 //
siddhàrthakairathàrghàrthe  $ daive pitrye 'thavà punaþ  &
triü÷advarùasahasràõi  % tarpayetsa piténapi  // SkP_28.20 //
çùãü÷ca sarvadevàü÷ca  $ råpaü càpnoti puùkalam  &
manvantaraü ca goloke  % gokanyàbhiþ sa påjyate  // SkP_28.21 //
sarve devàstathà viùõur  $ brahmà çùaya eva ca  &
kurvantyarghe hi sàünidhyaü  % tebhyastadviddhi niþsçtam  // SkP_28.22 //
guhyametatparaü devi  $ yo vetti sa mahàtapàþ  &
tasya prabhàvàjjàyeta  % dhanavànpriyadar÷anaþ  \
praj¤àråpaguõairyuktaþ  # saüvatsara÷atàyutam  // SkP_28.23 //
kùãreõa yo màü satataü  $ snàpayeta trirudyataþ  &
aparàdhasahasraü tu  % kùame tasyàhamanta÷aþ  // SkP_28.24 //
ya÷ca tatsnapanaü pa÷yet  $ sarvapàpaiþ pramucyate  &
mànasasya ca jàpyasya  % sahasrasya phalaü labhet  // SkP_28.25 //
saüvatsaraü tu yaþ kuryàt  $ kùãreõa snapanaü ÷uciþ  &
gàõapatyaü sa labhate  % vallabhatvaü ca nitya÷aþ  // SkP_28.26 //
sarpiùà yo mamàbhyaïgaü  $ karotyavimanà naraþ  &
dvisàhasrasya jàpyasya  % mànasasya phalaü labhet  // SkP_28.27 //
abhigamya÷ca devànàü  $ sa bhaveta narottamaþ  &
niùkàõàü ca suvarõasya  % sahasrasya phalaü labhet  // SkP_28.28 //
saümàrjanaü ca yaþ kuryàt  $ saüvatsaramanuvrataþ  &
vitaràmi ÷ubhaü lokaü  % nityaü tasya dhruvaü ÷ivam  \
sarvalokakùaye tasya  # na kùayo bhavatã÷vari  // SkP_28.29 //
liïgapåjàü tu yaþ kuryàn  $ mama devi dçóhavrataþ  &
÷ataü varùasahasràõi  % divyàni divi modate  // SkP_28.30 //
caturõàü puùpajàtãnàü  $ gandhamàghràti ÷aükaraþ  &
arkasya karavãrasya  % bilvasya ca bukasya ca  \
suvarõaniùkaü puùpe tu  # sarvasminneva kathyate  // SkP_28.31 //
sahasre tvarkapuùpàõàü  $ datte yatkathyate phalam  &
ekasminkaravãrasya  % datte puùpe hi tatphalam  // SkP_28.32 //
karavãrasahasrasya  $ bhaveddattasya yatphalam  &
tadekasya tu padmasya  % dattasya phalamucyate  // SkP_28.33 //
padmànàü tu sahasrasya  $ mama dattasya yatphalam  &
tatphalaü labhate pattre  % datte bilvasya ÷obhane  // SkP_28.34 //
bilvapattrasahasre tu  $ datte me yatphalaü smçtam  &
bukapuùpe tadekasmin  % mama datte labhetphalam  // SkP_28.35 //
bukapuùpasahasrasya  $ mama dattasya yatphalam  &
puùpe datte tadekasmiül  % labheddhuttårakasya tu  // SkP_28.36 //
nirmàlyaü yo hi me nityaü  $ ÷irasà dhàrayiùyati  &
a÷ucirbhinnamaryàdo  % naraþ pàpasamanvitaþ  // SkP_28.37 //
svairã caiva tathàyukto  $ niyamai÷ca bahiùkçtaþ  &
narake sa patedghore  % tiryagyonau ca sambhavet  // SkP_28.38 //
brahmacàrã ÷ucirbhåtvà  $ nirmàlyaü yastu dhàrayet  &
tasya pàpamahaü ÷ãghraü  % nà÷ayàmi mahàvrate  // SkP_28.39 //
dãpamàlàü tu yaþ kuryàt  $ kàrttike màsi vai mama  &
avasàne ca dãpànàü  % bràhmaõàüstarpayecchuciþ  \
gàõapatyaü sa labhate  # dãpyate ca raviryathà  // SkP_28.40 //
dadyàtkçùõatilàü÷caiva  $ saha siddhàrthakàü÷ca ha  &
yo me devi sadà mårdhni  % sa me nandisamo bhavet  // SkP_28.41 //
ye hi siddhàrthakàþ proktàs  $ tathà kçùõatilà÷ca ye  &
sarve te tvanmayà devi  % guhyametanmayeritam  // SkP_28.42 //
citro nàma gaõo mahyaü  $ tena sàrdhaü sa modate  &
sarvasampralaye caiva  % pràpte trailokyasaükùaye  \
tyaktvà sarvàõi duþkhàni  # màmeva pratipadyate  // SkP_28.43 //
na tuùyàmyarcito 'rcàyàü  $ tathà devi nagàtmaje  &
liïge 'rcite yathàtyarthaü  % parituùyàmi pàrvati  // SkP_28.44 //
sarvendriyaprasakto và  $ yukto và sarvapàtakaiþ  &
sa prayàti divaü devi  % liïgaü yo 'rcayatãha me  // SkP_28.45 //
tyaktvà sarvàõi pàpàni  $ nirdvandvo dagdhakilbiùaþ  &
madà÷ãrmannamaskàro  % màmeva pratipadyate  // SkP_28.46 //

sanatkumàra uvàca
tato bhagavatã bhåyaþ  $ patiü sarvajagatpatim  &
apçcchatpuùpyamàõàsyà  % kena tvaü deva tuùyasi  // SkP_28.47 //
tataþ prahasamànàsyaþ  $ sarvaloke÷vare÷varaþ  &
vacaþ provàca bhagavàül  % lokànàü hitakàmyayà  // SkP_28.48 //

deva uvàca
÷çõu devi yathàtattvaü  $ yena yànti ÷ubhàü gatim  &
trailokye jantavaþ sarve  % madbhaktà ye ÷ubhànane  // SkP_28.49 //
yattatparataraü guhyaü  $ tatsarvaü tvayi tiùñhati  &
yo hi tattvena tadveda  % saüsàràdvipramucyate  // SkP_28.50 //
na ca prakà÷ayedguhyaü  $ nàma te kãrtayennaraþ  &
sadà sarvasahetyevaü  % pràtaþ prà¤jalirutthitaþ  // SkP_28.51 //
tasmàcca kãrtanàtpàpaü  $ sarvameva vinirdahet  &
ya÷aþ kãrtiü ca sampràpya  % rudraloke mahãyate  // SkP_28.52 //
sarvamàlyàni yo dadyàt  $ sarvamårtiùu nitya÷aþ  &
mantreõa vidhivaccaiva  % tasya puõyaphalaü mahat  // SkP_28.53 //

mantraþ
sarvagàya sure÷àya  $ sarvadevamayàya ca  &
namo bhagavate caiva  % guhyàguhyàya vai sadà  // SkP_28.54 //
somàya bhåtanàthàya  $ bhàvanàya bhavàya ca  &
sarvaguhyàya vai svàhà  % devaguhyamayàya ca  // SkP_28.55 //
sarvaguhyamayo mantraþ  $ svàhà somàya caiva ha  &
kañaükañàya vai svàhà  % svàhà devàya ÷uùmiõe  // SkP_28.56 //
puùpàõyetena mantreõa  $ yo me nityaü nivedayet  &
sahasraü tena jàpyasya  % mànasasya kçtaü bhavet  // SkP_28.57 //
athà¤jalimamàvàsyàü  $ susampårõàü samàhitaþ  &
tilànàü caiva kçùõànàü  % sarùapàõàü ca pàrvati  \
arcayitvà yathànyàyaü  # yathàlàbhaü prayacchati  // SkP_28.58 //
idaü ca vacanaü bråyàt  $ såryeti ca mameti ca  &
sarvapàpavinirmuktaþ  % svargalokaü vrajennaraþ  // SkP_28.59 //
arcayitvà ca màü devi  $ yo me nàmàni kãrtayet  &
caturda÷yàmathàùñamyàü  % pakùayorubhayorapi  \
so 'pi devi prapa÷yenmàü  # viyoniü na sa gacchati  // SkP_28.60 //
vàmadeva sudeveti  $ hara gupteti và punaþ  &
umàpate nãlakaõñha  % ÷ànta ÷rãkaõñha gopate  // SkP_28.61 //
÷arva bhãma pa÷upate  $ ÷aükarogra bhaveti ca  &
mahàdeveti càpyanyan  % nàma guhyaü prakãrtayet  \
sarvapàpaiþ pramucyeta  # divi devai÷ca påjyate  // SkP_28.62 //
eteùàmekamapi yaþ  $ kathayedvà pañheta và  &
sa dehapaddhatiü bhittvà  % màmeva pratipadyate  \
evaü sarvapraõàmena  # yanmayà parikãrtitam  // SkP_28.63 //
amàvàsyàü tu yo nityaü  $ saghçtaü gugguluü dahet  &
kùãreõa caiva saümi÷raü  % guhyametanmama priye  \
so 'cyutaü sthànamàpnoti  # matprasàdànna saü÷ayaþ  // SkP_28.64 //
idaü ca paramaü guhyaü  $ yo me devi nivedayet  &
arkaparõapuñaü pårõaü  % ghçtasya madhunà saha  \
nivedya vidhivadbhaktyà  # sarvapàpaiþ pramucyate  // SkP_28.65 //
imàni ca mahàbhàge  $ yo me nàmàni kãrtayet  &
÷ma÷ànanilayo nagno  % bhasma÷àyã yatavrataþ  // SkP_28.66 //
vàmadevaþ pra÷ànta÷ca  $ stabdha÷ephastrilocanaþ  &
avasavyapriyaþ savyo  % bahuråpo 'ntakàntakçt  // SkP_28.67 //
puràõaþ puruhåta÷ca  $ mçtyormçtyurjitendriyaþ  &
anindriyo 'tãndriya÷ca  % sarvabhåtahçdi sthitaþ  // SkP_28.68 //
saüsàracakrã yogàtmà  $ kàpàlã diõóireva ca  &
mahàdevo mahàdevo  % mahàdeveti caiva hi  // SkP_28.69 //
japedetanniyamavàn  $ ÷çõuyàdvàpi nitya÷aþ  &
sa dehabhedamàsàdya  % yogàtmà gaõapo bhavet  // SkP_28.70 //

sanatkumàra uvàca
nà÷ubhàya na pàpàya  $ nànçtàya kadàcana  &
÷ràvayedbhaktimànpuõyaü  % nàvratàya kadàcana  // SkP_28.71 //
dhanyaü ya÷asyamàyuùyaü  $ ÷àntivçddhikaraü ÷ubham  &
påtaü pavitraü paramaü  % maïgalànàü ca maïgalam  \
÷rotavyaü na ca sarveõa  # tathà deyaü na kasyacit  // SkP_28.72 //


iti skandapuràõe 'ùñàviü÷atitamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________



vyàsa uvàca
evaü kàlena sampràpya  $ vàràõasyàü niketanam  &
jagataþ pitarau devau  % cakratuþ kimataþ param  // SkP_29.1 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa bhagavàndevo  $ devãü himavataþ sutàm  &
uvàca devi pa÷yàma  % udyànaü yadi rocate  // SkP_29.2 //

devyuvàca
evaü bhavatu deve÷a  $ yathàttha tvaü vçùadhvaja  &
na hi me 'nyatra gantavyam  % udyànàtparato hara  // SkP_29.3 //

sanatkumàra uvàca
saha devyà tato vyàsa  $ vàràõasyàü vçùadhvajaþ  &
devodyànadidçkùàrthaü  % vicacàra samantataþ  // SkP_29.4 //
pårvasminsa di÷àbhàge  $ devyà devaþ pinàkadhçk  &
udyànaü dar÷ayàmàsa  % nànàkusuma÷obhitam  // SkP_29.5 //
campakà÷okapuünàga-  $ priyaïgåcåtasaükulam  &
bilvàrjunakadambai÷ca  % nyagrodhodumbarairapi  // SkP_29.6 //
gandhavadbhi÷ca kusumair  $ jàtãkesaraketakaiþ  &
ramyaiþ surabhipuùpai÷ca  % ùañpadavràtasevitaiþ  \
saüyuktaü sarvataþ ÷rãmad  # vanaü vaibhràjasaünibham  // SkP_29.7 //
sa tadudyànamàsàdya  $ devãmàha jagatpatiþ  &
asminde÷e purà devi  % tiùñhato mama ÷obhane  // SkP_29.8 //
årdhvaü golokasaüsthànàü  $ gavàü vatsaiþ svayaübhuvaiþ  &
pãyatãnàü payo vegàt  % phenaü mårdhni samàpatat  // SkP_29.9 //
tato mayordhvaü dçùñàstu  $ gàvastàþ somapàr÷vagàþ  &
tatastàþ prekùitàstatra  % mayà gàvastadàbhavan  \
tejasà dahyamànàstu  # naikavarõà bhç÷àrditàþ  // SkP_29.10 //
gàvaþ pårvamimà devi  $ àsankapilavarõajàþ  &
naikavarõàstadàbhåvan  % yadà samprekùità mayà  // SkP_29.11 //
tàsàü ÷araõyatàü yàtvà  $ tàbhirmàmeva ÷ailaje  &
à÷ritaþ soma àgatya  % saha gobhirna tàstyajat  // SkP_29.12 //
arditàbhistadà gobhir  $ brahmà màmabravãttataþ  &
prasàdaü kuru deve÷a  % surabhãstejasà tava  \
na na÷yanti yathà sadyas  # tathà sarvasuràrcita  // SkP_29.13 //
tato 'hamàsthito devi  $ sthàne 'sminsvayameva tu  &
goprekùaka iti khyàtaþ  % saüstutaþ sarvadevataiþ  // SkP_29.14 //
goprekùe÷varamàgatya  $ dçùñvà càrcya ca mànavaþ  &
na durgatimavàpnoti  % kalmaùai÷ca vimucyate  // SkP_29.15 //
tatastà dahyamànàstu  $ prasanne surabhãrmayi  &
hrade 'sminpeturabhyetya  % ÷àntàstà vibabhustadà  \
kapilàhrada ityevaü  # tadàprabhçti kathyate  // SkP_29.16 //
atràpi svayamevàhaü  $ vçùadhvaja iti ÷rutaþ  &
sàünidhyaü kçtavàndevi  % sa càyaü dç÷yatàü sthitaþ  // SkP_29.17 //
kapilàhradatãrthe 'smin  $ snàtvà nànyamanà naraþ   &
vçùadhvajamimaü dçùñvà  % sarvayaj¤aphalaü labhet  // SkP_29.18 //
salokatàü mçta÷càpi  $ arcayitvà tu màmiha  &
labhate dehabhede tu  % gaõatvaü càtidurlabham  // SkP_29.19 //
asminnapi prade÷e tu  $ tà gàvo brahmaõà svayam  &
÷àntyarthaü sarvalokànàü  % sarvà dugdhàþ payomçtam  // SkP_29.20 //
tàsàü kùãreõa saüjàtaü  $ hradametanmanoharam  &
bhadradohamiti khyàtaü  % puõyaü devavanaü ÷ubham  // SkP_29.21 //
sarvairdevairahaü devi  $ asminde÷e prasàditaþ  &
gacchopa÷amamã÷eti  % upa÷ànta÷ivastataþ  // SkP_29.22 //
sthito bhåtvàhamatrasthaþ  $ puõyamasyàpi dar÷anam  &
dçùñvainaü prayato martyaþ  % svargalokamavàpnuyàt  // SkP_29.23 //
atràhaü brahmaõànãya  $ sthàpitaþ parameùñhinà  &
brahmaõa÷càpi saügçhya  % viùõunà sthàpitaþ punaþ  // SkP_29.24 //
brahmaõà sa tato viùõuþ  $ proktaþ saüvignacetasà  &
mayànãtamidaü liïgaü  % kasmàtsthàpitavànasi  // SkP_29.25 //
tamuvàca punarviùõur  $ brahmàõaü kupitànanam  &
rudradeve mamàtyantaü  % purà bhaktirmahattarà  // SkP_29.26 //
mayaiùa sthàpitastena  $ nàmnà tava bhaviùyati  &
hiraõyagarbha ityevaü  % tato 'tràhaü samàsthitaþ  \
dçùñvainamapi deve÷aü  # mama lokaü vrajennaraþ  // SkP_29.27 //
puna÷càpi tato brahmà  $ mama liïgamimaü ÷ubhe  &
sthàpayàmàsa vidhivad  % bhaktyà paramayà yutaþ  \
svarlãne÷vara ityevam  # atràhaü svayamàsthitaþ  // SkP_29.28 //
svasminparatare lãnaþ  $ pradhàne mama kàraõe  &
tasmàtsvarlãna ityevaü  % guhyaü kùetraü mama smçtam  // SkP_29.29 //
pràõàniha narastyaktvà  $ na punarjàyate kvacit  &
ànantyà sà gatistasya  % yoginàü caiva sà smçtà  // SkP_29.30 //
asminnapi mayà de÷e  $ daityo devatakaõñakaþ  &
vyàghraråpaü samàsthàya  % nihato darpito balã  // SkP_29.31 //
vyàghre÷varastataþ khyàto  $ nityamatràhamàsthitaþ  &
na punardurgatiü yàti  % dçùñvainamamare÷varam  // SkP_29.32 //
utpalo vidala÷caiva  $ yau daityau brahmaõà purà  &
strãvadhyau darpitau sçùñau  % tvayaiva nihatau ÷ubhe  \
sàvaj¤aü gendukenàtra  # tasyedaü cihnamàsthitam  // SkP_29.33 //
àdàvatràhamàgatya  $ àsthito gaõapaiþ saha  &
jyeùñhaü sthànamidaü tasmàd  % etanme puõyadar÷anam  // SkP_29.34 //
dçùñvemaü mama liïgaü tu  $ jyeùñhasthànasamà÷ritam  &
na ÷ocati punarmartyaþ  % saüsiddho mçtyujanmanã  // SkP_29.35 //
samantàddevataiþ sarvair  $ liïgàni sthàpitàni ha  &
dçùñvà tu niyato martyo  % dehabhede gaõo bhavet  // SkP_29.36 //
idànãmahamàgatya  $ svayamasminvyavasthitaþ  &
na ca muktaü mayà yasmàd  % avimuktamidaü tataþ  \
kùetraü vàràõasã puõyà  # muktidaü sambhaviùyati  // SkP_29.37 //
avimukte÷varaü màü vai  $ yo 'tra drakùyati mànavaþ  &
gàõapatyà gatistasya  % yatra tatra mçtasya ha  \
pràõàniha tu saünyasya  # yàsyate muktimuttamàm  // SkP_29.38 //
pitrà te giriràjena  $ purà himavatà svayam  &
mama priyamidaü sthànaü  % j¤àtvà liïgaü pratiùñhitam  // SkP_29.39 //
÷aile÷varamiti khyàtaü  $ dç÷yatàmidamàsthitam  &
dçùñvedaü manujo devi  % na durgatimanuvrajet  // SkP_29.40 //
nadã vàràõasã ceyaü  $ puõyà pàpapramocanã  &
kùetrametadalaükçtya  % jàhnavyà saha saügatà  // SkP_29.41 //
sthàpitaü saügame càsmin  $ brahmaõà liïgamuttamam  &
saügame÷varamityevaü  % khyàtaü jagati dç÷yatàm  // SkP_29.42 //
saügame devanadyostu  $ yaþ snàtvà manujaþ ÷uciþ  &
arcayetsaügame÷ànaü  % tasya janmabhayaü kutaþ  // SkP_29.43 //
idamanyanmahatkùetraü  $ nivàsaü yoginàü param  &
kùetramadhye ca yatràhaü  % svayaü bhåtvà samàsthitaþ  \
madhyame÷vara ityevaü  # khyàtaþ sarvasuràsuraiþ  // SkP_29.44 //
siddhànàü sthànametaddhi  $ madãyavratacàriõàm  &
yoginàü mokùalipsånàü  % janmamçtyujitàtmanàm  \
dçùñvedaü madhyame÷ànaü  # janma prati na ÷ocati  // SkP_29.45 //
sthàpitaü liïgametacca  $ ÷ukreõa tava sånunà  &
nàmnà ÷ukre÷varaü nàma  % sarvasiddhàmaràrcitam  // SkP_29.46 //
dçùñvedaü mànavaþ sadyo  $ muktaþ syàtsarvakilbiùaiþ  &
mçta÷ca na punarjanma  % saüsàre tu labhennaraþ  // SkP_29.47 //
purà jambukaråpeõa  $ asurà devakaõñakàþ  &
brahmaõo 'tha varaü labdhvà  % gomàyuvadha÷aïkitàþ  // SkP_29.48 //
nihatà himavatputri  $ jambuke÷astato hyaham  &
abhavaü jagati khyàtaþ  % suràsuranamaskçtaþ  \
dçùñvainamapi deve÷aü  # sarvakàmànavàpnuyàt  // SkP_29.49 //
grahaiþ ÷ukrapurogai÷ca  $ etàni sthàpitàni hi  &
pa÷ya liïgàni puõyàni  % sarvakàmapradàni tu  // SkP_29.50 //
evametàni puõyàni  $ mannivàsàni pàrvati  &
kathitàni tava kùetre  % guhyaü cànyadidaü ÷çõu  // SkP_29.51 //
kro÷aü kro÷aü caturdikùu  $ kùetrametatprakãrtitam  &
yojanaü viddhi càrvaïgi  % mçtyukàle 'mçtapradam  // SkP_29.52 //
mahàlayagiristhàne  $ kedàre ca vyavasthitam  &
gaõatvaü labhate dçùñvà  % kùetre 'sminmokùa-m-àpyate  // SkP_29.53 //
gàõapatyapadàttasmàd  $ yataþ sà muktiruttamà  &
tato mahàlayàttasmàt  % kedàrànmadhyamàdapi  \
smçtaü puõyatamaü kùetram  # avimuktamidaü ÷ubhe  // SkP_29.54 //
kedàramadhyame sthàne  $ sthànaü caiva mahàlayam  &
mama puõyàni bhårloke  % tebhyaþ ÷reùñhatamaü tvidam  // SkP_29.55 //
yataþ sçùñàni lokàni  $ tataþ kùetramidaü ÷ubham  &
kadàcinna mayà muktam  % avimuktaü tato 'bhavat  // SkP_29.56 //
avimukte÷varaü liïgaü  $ mama dçùñveha mànavaþ  &
sadyaþ pàpavinirmuktaþ  % pa÷upà÷airvimucyate  // SkP_29.57 //
÷aile÷aü saügame÷aü ca  $ svarlãnaü madhyame÷varam  &
hiraõyagarbhamã÷ànaü  % goprekùaü savçùadhvajam  // SkP_29.58 //
upa÷ànta÷ivaü caiva  $ jyeùñhasthànanivàsinam  &
÷ukre÷varaü ca vikhyàtaü  % vyàghre÷aü jambuke÷varam  \
dçùñvà na jàyate martyaþ  # saüsàre duþkhasàgare  // SkP_29.59 //
evamuktvà mahàdevo  $ di÷aþ sarvà vyalokayat  &
vilokya saüsthite pa÷càd  % devadeve mahe÷vare  // SkP_29.60 //
akasmàdabhavatsarvaü  $ tadde÷aü jvalitaü yathà  &
savidyutstanitàghoùaü  % såryàyuta÷atoditam  \
tejobhirekataþ pårõaü  # vahnibhàskarayoriva  // SkP_29.61 //
tataþ pà÷upatàþ siddhà  $ bhasmàbhyaïgasitaprabhàþ  &
yogã÷varà mahàtmànas  % tathà vaitànikavratàþ  // SkP_29.62 //
avyaktaliïgina÷caiva  $ ÷ivayogojjvalaprabhàþ  &
bahavaþ ÷ata÷o 'bhyetya  % nama÷cakrurmahe÷varam  // SkP_29.63 //
punarnirãkùya deve÷aü  $ dhyànayogaü ca kçtsna÷aþ  &
tasthuràtmànamàdhàya  % lãyamànà ive÷vare  // SkP_29.64 //
sthitànàü sa tathà teùàü  $ devadeva umàpatiþ  &
saücintya paramàü mårtiü  % babhåva puruùaþ prabhuþ  // SkP_29.65 //
ùaóviü÷a ã÷varo 'vyaktaþ  $ såryàyutasamaprabhaþ  &
kçtsnaü jagadivaikasthaü  % kartumanta ivàsthitaþ  // SkP_29.66 //
tasya tàü paramàü mårtim  $ àsthitasya jagatprabhoþ  &
na ÷a÷àka vapurdraùñuü  % hçùñaromà girãndrajà  // SkP_29.67 //
tatastatsçùñamàtmànaü  $ buddhvà sà prakçtisthitam  &
prakçtermårtimàsthàya  % yogena paramàtmikà  \
taü ÷a÷àka vapurdraùñuü  # puruùasya paràtmanaþ  // SkP_29.68 //
tataste layamàdhàya  $ yoginaþ puruùasya tu  &
vivi÷urhçdayaü sarve  % dagdhasaüsàrabãjinaþ  // SkP_29.69 //
anugçhya tataþ sarvàüs  $ tànsiddhànyatipuügavàn  &
nãlalohitamårtisthaü  % puna÷cakre vapuþ ÷ubham  // SkP_29.70 //
taü dçùñvà ÷ailajà pràha  $ hçùñasarvatanåruhà  &
stunvantã caraõau gatvà  % ka ime bhagavanniti  // SkP_29.71 //
tàmuvàca sura÷reùñhas  $ tadà devãü girãndrajàm  &
madãyaü vratamà÷ritya  % bhaktimadbhirdvijottamaiþ  \
yairyairyoga ihàbhyastas  # teùàmekena janmanà  // SkP_29.72 //
kùetrasyàsya prabhàvena  $ bhaktyà ca mama bhàvataþ  &
anugraho mayà hyevaü  % kriyate muktidaþ sadà  // SkP_29.73 //
tasmàdidaü mahatkùetraü  $ brahmàdyaiþ sevyate mama  &
÷rutimadbhi÷ca viprendraiþ  % saüsiddhai÷ca tapasvibhiþ  // SkP_29.74 //
pratimàsamathàùñamyàü  $ pratimàsaü caturda÷ãm  &
ubhayoþ pakùayordevi  % vàràõasyàü mamàspade  // SkP_29.75 //
÷a÷ibhànåparàge ca  $ kàrttikyàü tu vi÷eùataþ  &
sarvaparvasu puõyeùu  % viùuveùvayaneùu ca  // SkP_29.76 //
pçthivyàü sarvatãrthàni  $ vàràõasyàü tu jàhnavãm  &
uttarapravahàü puõyàü  % mama maulivinirgatàm  // SkP_29.77 //
pituste giriràjàcca  $ srutàü himavataþ ÷ubhàm  &
bhajante sarvato 'bhyetya  % tà¤chçõuùva varànane  // SkP_29.78 //
saünihityà kurukùetraü  $ sàrdhaü tãrtha÷ataistathà  &
puùkaraü naimi÷aü caiva  % prayàgaü sapçthådakam  // SkP_29.79 //
sandhyà saptaçcaü caiva  $ sarvànadyaþ saràüsi ca  &
samudràþ sapta caivàtra  % devatãrthàni kçtsna÷aþ  \
bhàgãrathãü sameùyanti  # sarvaparvasu kà÷igàm  // SkP_29.80 //
avimukte÷varaü màü ca  $ kà÷ãsthamacalàtmaje  &
pçthivyàü yàni puõyàni  % mahyamàyatanàni ca  \
pravi÷anti sadàbhyetya  # puõyaü parvasu parvasu  // SkP_29.81 //
kedàre caiva yalliïgaü  $ yacca liïgaü mahàlaye  &
madhyame÷varasaüsthaü ca  % tathà pa÷upatã÷varam  // SkP_29.82 //
÷aïkukarõe÷varaü caiva  $ gokarõe ca tathà hyubhau  &
drimicaõóe÷varaü caiva  % bhadre÷vara tathaiva ca  // SkP_29.83 //
sthàne÷varamathaikàmraü  $ kàle÷varamaje÷varam  &
bhairave÷varamã÷ànaü  % tathà kàrohaõàsthitam  // SkP_29.84 //
yàni cànyàni puõyàni  $ sthànàni mama bhåtale  &
tàni sarvàõya÷eùeõa  % kà÷ipuryàü vi÷anti màm  // SkP_29.85 //
sarvaparvasu puõyeùu  $ guhyaü caitadudàhçtam  &
teneha labhyate jantor  % vipannasyàmçtaü padam  // SkP_29.86 //
snàtasya caiva gaïgàyàü  $ dçùñena ca mayà ÷ubhe  &
sarvayaj¤aphalaistulyam  % iùñaiþ ÷atasahasra÷aþ  \
sadya eva-m-avàpnoti  # kiü nvataþ paramasti vai  // SkP_29.87 //
sarvàyatanamukhyànàü  $ divi bhåmau giriùvapi  &
nàtaþ parataraü devi  % budhyasvàstãti kçtsna÷aþ  // SkP_29.88 //
brahmàrkavai÷vànara÷akracandrair  $ jale÷avittàdhipavàyubhi÷ca  &
gandharvayakùoragasiddhasaüghaiþ  % sàrdhaü sadà sevitametadagryam  // SkP_29.89 //
sthànaü mamedaü hima÷ailaputri  $ guhyaü sadà kùetramidaü supuõyam  &
vimokùasaüsiddhiphalapradaü hi  % tattvaprabuddhà yatayo vadanti  // SkP_29.90 //
kùetre 'sminnivasanti ye sukçtino bhaktàþ sadà màü naràþ  $ pa÷yanto 'nvahamàdareõa ÷ucayaþ snàtàþ sadà matparàþ  &
te martyà bhayapàpaduþkharahitàþ saü÷uddhakarmakriyà  % bhittvà sambhavabandhajàlagahanaü vindanti mokùaü param  // SkP_29.91 //
evametatsaraþkãrõaü  $ nànàdrumalatàkulam  &
jàhnavyàlaükçtaü puõyaü  % kùetraü guhyatamaü mama  // SkP_29.92 //
bhàgãrathãmihàsàdya  $ vàràõasyàü mamàspade  &
a÷vamedha÷ataü pràpya  % brahmalokaü ca gacchati  // SkP_29.93 //
nàtaþ puõyatamaü devi  $ nàto guhyatamaü kvacit  &
nàtaþ ÷ubhataraü kiücin  % nàtaþ priyataraü mama  // SkP_29.94 //
kùetraü mamedaü surasiddhajuùñaü  $ sampràpya martyaþ sukçtaprabhàvàt  &
khyàto bhavetsarvasuràsuràõàü  % mçta÷ca yàyàtparamaü padaü tam  // SkP_29.95 //

sanatkumàra uvàca
udyànàni tato devaþ  $ sthànàni ca tathàtmanaþ  &
àkhyàya himavatputryà  % vicacàra tadà punaþ  // SkP_29.96 //
so 'pa÷yata tadà vipraü  $ tapyamànaü paraü tapaþ  &
putraü ÷ata÷alàkasya  % jaigãùavyaü tapodhanam  // SkP_29.97 //
sa liïgaü devadevasya  $ pratiùñhàpyàrcayatsadà  &
bhasma÷àyã bhasmadigdho  % nçttagãtairatoùayat  \
japyena vçùanàdai÷ca  # tapasà bhàvitaþ ÷uciþ  // SkP_29.98 //
tamevaü vartamànaü tu  $ bhaktyà paramayà yutam  &
bhagavànsahasàbhyetya  % idaü vacanamabravãt  // SkP_29.99 //
jaigãùavya mahàbuddhe  $ pa÷ya màü divyacakùuùà  &
tuùño 'smi varada÷caiva  % bråhi yatte manogatam  // SkP_29.100 //
sa evamukto devena  $ somaü dçùñvà trilocanam  &
praõamya ÷irasà pàdàv  % avandatparayà mudà  // SkP_29.101 //

jaigãùavya uvàca
namaþ sarvàrthasiddhàya  $ yogasiddhàya vai namaþ  &
namaþ pinàkahastàya  % himavannilayàya ca  // SkP_29.102 //
namaþ pavanavegàya  $ dhyeyàya dhyàyibhiþ sadà  &
namaþ somàya hemne ca  % hemamàlàdharàya ca  // SkP_29.103 //
namo gaõàdhipataye  $ namaþ ÷àntendriyàya ca  &
yogasàhàyyakartre ca  % sàhasopa÷amàya ca  // SkP_29.104 //
namo mçtyuharàyaiva  $ namaþ ÷okaharàya ca  &
namaþ siddhipradàtre ca  % siddhisiddhàya vai namaþ  // SkP_29.105 //
dhàriõe sarvalokànàü  $ sarvaloke÷varàya ca  &
namo da÷àrdhavarõàya  % saüsàràpanudàya ca  // SkP_29.106 //
namaþ saüsàrapàràya  $ apàraparamàya ca  &
svayaümantre ca manase  % durvij¤eyàya vai namaþ  // SkP_29.107 //
namaþ kàlakalàj¤àya  $ sakalàyàkalàya ca  &
namastattvàdhivàsàya  % pretàdhipataye namaþ  // SkP_29.108 //
namaþ krodhavihãnàya  $ krodhàdhipataye namaþ  &
namaþ ÷ramàyà÷ramiõe  % ÷ramàpanayanàya ca  // SkP_29.109 //
namo j¤ànarasaj¤àya  $ j¤ànine 'j¤ànahàriõe  &
saktàya caiva tapasi  % ai÷varyaniratàya ca  // SkP_29.110 //
namo j¤ànàya bandhàya  $ aj¤ànavinivartine  &
namaþ sarvànubhàvàya  % bhàvànugatacetase  // SkP_29.111 //
namaþ ÷amadamàóhyàya  $ mçtyudåtàpahàriõe  &
namaþ ÷ailàdinàthàya  % ÷ailàdigaõapàya ca  // SkP_29.112 //
namo yogarahasyàya  $ yogadàya namo namaþ  &
mahyaü sarvàtmanà kàmàn  % prayaccha bhagavanprabho  // SkP_29.113 //

sanatkumàra uvàca
sa evaü ståyamàna÷ca  $ bhaktyà paramayàpi ca  &
tuùñastutoùa bhåyo 'sya  % idaü cainamuvàca ha  // SkP_29.114 //

deva uvàca
ajara÷càmara÷caiva  $ sarva÷okavivarjitaþ  &
mahàyogã mahàvãryo  % yogai÷varyasamanvitaþ  // SkP_29.115 //
prabhàvàccàsya guhyasya  $ kùetrasya mama ÷à÷vatam  &
yoge 'ùñaguõamai÷varyaü  % pràpsyase paramaü mahat  \
bhaviùyasi dvija÷reùñha  # yogàcàrya÷ca vi÷rutaþ  // SkP_29.116 //
ya÷cemaü tvatkçtaü liïgaü  $ niyamenàrcayiùyati  &
yonayaþ sapta gatvà tu  % yogaü sa samavàpsyati  // SkP_29.117 //
jaigãùavyaguhàü cemàü  $ pràpya yo yokùyate dvijaþ  &
sa saptaràtraü yuktàtmà  % sarvapàpaiþ pramucyate  // SkP_29.118 //
màsena pårvàü jàtiü ca  $ pårvàdhãtaü ca vetsyati  &
ekaràtraü gatiü ÷uddhàü  % dvàbhyàü tàrayate pitén  // SkP_29.119 //
triràtreõa vyatãtàü÷ca  $ parànsapta ca tàrayet  &
ato bhåya÷ca kiü te 'dya  % jaigãùavya dadànyaham  // SkP_29.120 //

jaigãùavya uvàca
bhagavandevadeve÷a  $ yaccha yanme manogatam  &
ato 'haü nànyadicchàmi  % yogàkùayyàtparaü hitam  // SkP_29.121 //
tvayi bhakti÷ca nityaü syàt  $ some sagaõape÷vare  &
anutsekaü tathà kùàntiü  % ÷amaü damamathàpi ca  // SkP_29.122 //
na càpyabhibhavaü kuryàn  $ na ca tejovamànanàm  &
etànvarànahaü deva  % sadecchàmi mahàdyute  // SkP_29.123 //

deva uvàca
ete tava bhaviùyanti  $ ajayyatvaü ca yogibhiþ  &
icchato dar÷anaü caiva  % bhaviùyati ca te mama  // SkP_29.124 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa bhagavàndevaþ  $ pàrà÷aryomayà saha  &
sanandã sagaõa÷caiva  % bhaktànugrahalipsayà  // SkP_29.125 //
tapyato yakùaràjasya  $ kçtvà hçdi mahe÷varam  &
varadànàya deve÷o  % jagàma puratastadà  // SkP_29.126 //
atha dçùñvà tripàdaü ca  $ hrasvabàhårupàdakam  &
tapyamànaü tapo ghoraü  % sutaü vi÷ravasastadà  // SkP_29.127 //
dçùñvovàca tato devaþ  $ kuberaü dãptatejasam  &
tapasà bhàvitaü vyàsa  % tvagasthiparisaüsthitam  // SkP_29.128 //

deva uvàca
bho bho vi÷ravasaþ putra  $ cakùurdivyaü dadàni te  &
somaü pa÷ya mahàsattva  % màü tvaü divyena cakùuùà  // SkP_29.129 //
tataþ sa dçùñvà deve÷aü  $ sàmbaü nandipuraþsaram  &
praõamya karùitaþ samyag  % utthàtuü na ÷a÷àka ha  // SkP_29.130 //
abalaü taü samàlakùya  $ utthàne '÷aktamã÷varaþ  &
uvàcottiùñha bhadraü te  % balaü pauràõamastu te  // SkP_29.131 //
tata utthàya jànubhyàü  $ kubero hyavatiùñhata  &
pàr÷vagàü caiva netreõa  % devãmàlokayansthitaþ  // SkP_29.132 //
iyaü sà parvatasutà  $ sarvalokanamaskçtà  &
màtà lokatrayasyàsya  % mahàyogabalànvità  // SkP_29.133 //
aho 'syàstapaso vãryam  $ aho dãptiraho balam  &
yà prabhoþ sarvalokasya  % patnãtvaü prajagàma ha  // SkP_29.134 //

sanatkumàra uvàca
tamevaübhåtamanasam  $ ãkùamàõaü ca pàrvatãm  &
bubodha devã buddhvà ca  % cukopa parame÷varã  // SkP_29.135 //
sà kruddhà tu kuberasya  $ vàmamakùi sudãptimat  &
vi÷uùkaü kakùamàdãptà  % dadàhàgneþ ÷ikhà yathà  // SkP_29.136 //
puna÷càsya vinà÷àya  $ kuberasya ÷ubhànanà  &
matiü dadhre tapoyonir  % athainàmavadaddharaþ  // SkP_29.137 //
mà krudho devi yakùasya  $ bhaktasyàsya tapasvinaþ  &
ya÷asvã dhàrmika÷càyaü  % bhaktastvàü ca vi÷eùataþ  // SkP_29.138 //
kutåhalatayà hyeùa  $ tvàü nirãkùitavà¤chubhe  &
prasàdaü kuru bàlasya  % dhanadasya mahe÷vari  // SkP_29.139 //

devyuvàca
eùo 'sakçnmàü deve÷a  $ vãkùate 'vinayàtprabho  &
minoti na guõàndeva  % kasmànmama puraþ sthitaþ  // SkP_29.140 //
tejasàü yo 'prameyànàü  $ kuryànmohena laïghanam  &
so 'lpavãryo vina÷yeta  % pataïgo 'gnimivàgataþ  // SkP_29.141 //

sanatkumàra uvàca
tàmevaü krodhatàmràkùãü  $ kruddhàü samprekùya ÷aükaraþ  &
uvàca madhuraü ÷lakùõaü  % girãndratanayàü vacaþ  // SkP_29.142 //
bravãmi tvàü mahàbhàge  $ mà krudho jagato 'raõi  &
tvayà sçùñaü jagatsarvaü  % prakçtistvaü sure÷vari  \
putraste 'yaü yato devi  # tasmànna kroddhumarhasi  // SkP_29.143 //
màtaraü caiva putrasya  $ vãkùamàõasya ÷obhane  &
na doùo 'sti na caivàsya  % tvayi ceto vimohitam  // SkP_29.144 //
tasmàttvameva devyasya  $ prasannasya natasya ca  &
prasàdaü kuru deve÷e  % kuberasya yathepsitam  // SkP_29.145 //

sanatkumàra uvàca
sà tathà devadevena  $ proktà girivaràtmajà  &
prasàdamakarottasya  % prasannà cedamabravãt  // SkP_29.146 //

devyuvàca
kubera yatte duritaü  $ kùàntaü tatte mayànagha  &
tuùñàsmi mà kçthà÷caiva  % punastejasvilaïghanam  // SkP_29.147 //
yattvidaü te mayà dagdham  $ ãkùamàõasya locanam  &
vàmaü tathaiva bhavatu  % piïgalaü dãptimacca ha  // SkP_29.148 //
anena càïkito loke  $ bhaviùyasi na saü÷ayaþ  &
ekàkùipiïgalo nàmnà  % khyàtaþ sarvatra påjitaþ  // SkP_29.149 //
caritaü yattapa÷cedam  $ akùayaü tacca te 'vyayam  &
saubhàgyamuttamaü caiva  % matprasàdàdbhaviùyati  // SkP_29.150 //

sanatkumàra uvàca
evamuktvà tato devã  $ viraràma ÷ubhànanà  &
bhagavànvarado 'smãti  % kuberamavadattataþ  // SkP_29.151 //
athaivamukto devena  $ kubero hçùñamànasaþ  &
tuùñàva devaü devãü ca  % ÷irasà prà¤jalirnataþ  // SkP_29.152 //

kubera uvàca
namaþ paññisahastàya  $ kirãñavaradhàriõe  &
namo valayadhàriõyai  % dhàriõyai darpaõasya ca  // SkP_29.153 //
namaþ sarvàïgake÷àya  $ dãrghake÷yai namo namaþ  &
namo mekhaladhàriõyai  % namo mau¤jãdharàya ca  // SkP_29.154 //
namo nãla÷ikhaõóinyai  $ namaþ piïgajañàbhçte  &
namo j¤ànàya tanave  % bhåtàdhipataye namaþ  // SkP_29.155 //
namastàràbhidhàriõyai  $ siühoraskàya vai namaþ  &
namo ratnàgryadhàriõyai  % nama÷candràrdhamaulaye  // SkP_29.156 //
namaþ prakçtaye caiva  $ namo 'stu puruùàya ca  &
namo 'stu buddhaye caiva  % ahaükàràya vai namaþ  // SkP_29.157 //
namo 'stu rataye caiva  $ sukhàya ca namo namaþ  &
namaþ kãrtyai karmaõe ca  % àrambhàya samàptaye  // SkP_29.158 //
namo yaj¤àya mantràya  $ dakùiõàyai çce namaþ  &
namaþ sàmne 'tha yajuùe  % chandase ceùñaye namaþ  // SkP_29.159 //
namo 'gnaye ca vedyai ca  $ svàhàyai haviùe namaþ  &
namo lakùmyai ÷riyai caiva  % namo dharmàya vedhase  // SkP_29.160 //
icchàyai rataye caiva  $ namaþ sampadviràgiõe  &
namaþ siddhyai tathà puùñyai  % tuùñyai kùàntyai namo namaþ  // SkP_29.161 //
namaþ svadhàyai kavyàya  $ havyàya ca namo namaþ  &
namo vedyàya vidyàyai  % namaþ ÷arvàya bhaktaye  // SkP_29.162 //
pralayotpattaye caiva  $ sthityai saüsàraõàya ca  &
mokùàya muktaye caiva  % namaþ kàlàya mçtyave  // SkP_29.163 //
namaste bhagavandeva  $ saha devyà jagatpate  &
di÷a no bhåtabhavye÷a  % yanme manasi saüsthitam  // SkP_29.164 //

sanatkumàra uvàca
ya imaü pañhate nityaü  $ stavaü pràtaþ samutthitaþ  &
japaü÷ca vipro vai÷yo và  % ÷ådraþ kùatriya eva và  // SkP_29.165 //
tasya tuùño dhane÷astu  $ prayacchati mahaddhanam  &
soma÷ca bhagavàüstuùño  % gatimiùñàü prayacchati  // SkP_29.166 //

sanatkumàra uvàca
evaü sa saüstutastena  $ kubereõa jagatpatiþ  &
uvàca varado 'smãti  % bråhi vi÷ravasaþ suta  // SkP_29.167 //

kubera uvàca
tvattaþ prasàdaþ satataü  $ bhakti÷ca tvayi ÷à÷vatã  &
bhagavaüstvàü ca pa÷yeyaü  % vara eùo 'stu me vibho  // SkP_29.168 //
evamastviti tatsarvaü  $ pradàya bhagavà¤chivaþ  &
àtmanà saha sakhyaü ca  % dadàvàtyantikaü tadà  // SkP_29.169 //

deva uvàca
gçhàõa cemàü ÷ibikàü  $ narayuktàmasaïginãm  &
lokànyatheùñaü loke÷a  % yàmàruhya cariùyasi  // SkP_29.170 //
imàü caivà÷aniü divyàm  $ apratãghàtalakùaõàm  &
gçhàõàyudhametatte  % bhaviùyatyariduþsaham  // SkP_29.171 //
astraü ca te prayacchàmi  $ tava nàmnà bhaviùyati  &
kauberamiti vikhyàtaü  % mohanaü sarvadehinàm  // SkP_29.172 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa devastuùñàtmà  $ màlàü svayamaninditàm  &
àbabaddhàsya ÷irasi  % bhàskaràkàravarcasam  // SkP_29.173 //
ku÷e÷ayànàü phullànàü  $ sragdàmaü ca manoramam  &
àbabaddhàsya kaõñhe vai  % prãyamàõa umàpatiþ  // SkP_29.174 //
prakàmaü dar÷anaü càsya  $ dattvà caiva dhane÷atàm  &
jagàma bhagavànsomas  % tato 'nyaü de÷amãpsitam  // SkP_29.175 //

sanatkumàra uvàca
ya imaü tu kuberasya  $ varadànama÷eùataþ  &
÷çõuyàcchràvayedvàpi  % nityaü viprànsamàhitaþ  // SkP_29.176 //
dhanavànråpasampannaþ  $ putrapautrasamanvitaþ  &
kulaj¤ànabalopeto  % jàyate sa mçto naraþ  // SkP_29.177 //
atha devã mahàbhàgà  $ sahità ÷ambhunà tadà  &
saücintya pa¤cacåóàstu  % tapantyo 'psarasaþ ÷ubhàþ  // SkP_29.178 //
kç÷àïgyo bhaktimatya÷ca  $ tapasà dagdhakilbiùàþ  &
kàruõyàhçtacetaskà  % devaü vacanamabravãt  // SkP_29.179 //
etàsàü tapyamànànàü  $ yoùitàü varamuttamam  &
dadànãpsitamã÷àna  % tanme 'nuj¤àtumarhasi  \
tasyà vij¤aptimàkarõya  # bhagavànidamabravãt  // SkP_29.180 //
evaü kuru mahàbhàge  $ bhaktànugrahamãpsitam  &
vaidikyo 'psaraso hyetàþ  % pa¤cacåóà iti smçtàþ  \
tvàü kçtvà hçdi tapyante  # vara àbhyaþ pradãyatàm  // SkP_29.181 //
tataþ sà devadevena  $ tathà samanucodità  &
pa¤cacåóàþ samàgamya  % vaca etaduvàca ha  // SkP_29.182 //
tuùñàsmyapsarasaþ sàkùàt  $ pa÷yadhvaü màü ÷ucismitàþ  &
dadàni vo varàniùñàny  % evo hçdayasaüsthitàþ  // SkP_29.183 //

sanatkumàra uvàca
tà evamuktàþ pàrvatyà  $ vaidikyo 'psarasaþ ÷ubhàþ  &
devãü dçùñvà praõamyaiva  % ÷irasà pàdayornatàþ  // SkP_29.184 //
a÷rupårõekùaõà dãnàþ  $ saüstabhyàtmànamàtmanà  &
÷irasya¤jalimàdhàya  % tuùñuvuþ sahitàþ samam  // SkP_29.185 //
namaþ siddhyai namastuùñyai  $ kriyàyai buddhaye namaþ  &
namaþ kãrtyai namaþ satyai  % ulkajàyai tatheùñaye  // SkP_29.186 //
namaþ pçthivyai kalyàõyai  $ ÷riyai lakùmyai namo namaþ  &
namaþ sudhàyai svàhàyai  % svadhàyai ditaye namaþ  // SkP_29.187 //
namo 'stu taóite caiva  $ saudàmanyai namo namaþ  &
sàvitryai càtha gàyatryai  % vedamàtre namo namaþ  // SkP_29.188 //
namaþ parvatakanyàyai  $ mataye smçtaye namaþ  &
namaþ parvatavàsinyai  % rudràõyai ca namo namaþ  // SkP_29.189 //
namaþ prakçtaye caiva  $ jyotsnàyai çddhaye namaþ  &
÷obhàyai dãptaye caiva  % bhàskaragrahara÷maye  // SkP_29.190 //
gatyàyai gataye caiva  $ indràõyai muktaye namaþ  &
niyatyai sarite caiva  % gaïgàyai såtaye namaþ  // SkP_29.191 //
hetaye prãtaye caiva  $ namaþ karaõavçttaye  &
namaþ saünataye caiva  % iràyai vçttaye namaþ  // SkP_29.192 //
vàruõyai ca ÷araõyàyai  $ gauryai kàlyai namo namaþ  &
kau÷ikyai ca namaste 'stu  % kàtyàyanyai namo namaþ  // SkP_29.193 //
namaþ saünataye caiva  $ mahimne ca namo namaþ  &
aõimàyai namaste 'stu  % laghimàyai namo namaþ  // SkP_29.194 //
påjàyai te namaste 'stu  $ ÷itibàhve ca sçptaye  &
saüj¤àyai ca namaste 'stu  % gire 'tha smçtaye namaþ  // SkP_29.195 //
namaste 'stu sarasvatyai  $ jihvàyai dçùñaye namaþ  &
namo mahiùaghàtinyai  % tathà sumbhanisumbhayoþ  // SkP_29.196 //
namaþ siüharathinyai ca  $ ÷ålinyai ca namo namaþ  &
namo mudgaradhàriõyai  % kavacinyai namo namaþ  // SkP_29.197 //
namaståõãradhàriõyai  $ dhàriõyai jagato namaþ  &
namo dhanurdharàyai ca  % khaóginyai ca namo namaþ  // SkP_29.198 //
namaþ pi¤cchadhvajinyai ca  $ dhàriõyai paññisasya ca  &
namo 'stu bhåtamàtre ca  % skandasya ca namo namaþ  // SkP_29.199 //
vi÷àkha÷àkhayo÷caiva  $ naigameùasya caiva hi  &
jàtyai sarvarasànàü ca  % devatàyai vanasya ca  // SkP_29.200 //
àryàyai ca namo nityaü  $ ÷ikhaõóinyai namo namaþ  &
namo nãla÷ikhaõóinyai  % dãrghaveõyai namo namaþ  // SkP_29.201 //
namo 'stu tanumadhyàyai  $ devatàyai dhanasya ca  &
namo dhçtyai nama÷cityai  % kãrtaye ca namo namaþ  // SkP_29.202 //
strãõàü saubhàgyadàyinyai  $ dhàriõyai ca namo namaþ  &
ràkànumataye caiva  % sinãvàlyai namo namaþ  // SkP_29.203 //
namaþ kriyàyai ÷raddhàyai  $ medhàyai ca namo namaþ  &
namo 'stu dhàraõàyai ca  % åhàyai ca namo namaþ  // SkP_29.204 //
apohàyai namaste 'stu  $ vaùañprakçtaye namaþ  &
namaþ samàdhaye caiva  % spçhàyai vittaye namaþ  // SkP_29.205 //
vedanàyai namaste 'stu  $ bçhadukùyai namo namaþ  &
namaþ prabhàyai ÷uddhàyai  % ÷uddhaye ÷ucaye namaþ  // SkP_29.206 //
namastryambakabhàryàyai  $ vidyàyai ca namo namaþ  &
dãkùàyai dakùiõàyai ca  % jvàlàyai ca namo namaþ  // SkP_29.207 //
indriyàõàü pravçttyai ca  $ nivçttyai caiva karmaõàm  &
÷rutaye sarvavedànàü  % bhavànyai ca namo namaþ  // SkP_29.208 //
durgàyai durgatàriõyai  $ dhàriõyai sarvadehinàm  &
namaste sarvadevatyai  % namaste lokabhàvani  // SkP_29.209 //
namaþ ÷àntyai namaþ kàntyai  $ namaþ patnyai harasya ca  &
namo 'stvadityai dànavyai  % vinatàyai namo namaþ  // SkP_29.210 //
namaþ ÷ivàyai kartryai ca  $ prabhàvàyai namo namaþ  &
mçkaõóvai màrdabàhvai ca  % tathà surataye namaþ  // SkP_29.211 //
vinatàyai tathà lakùmyai  $ surasàyai namo namaþ  &
namaste ÷itikaõñhinyai  % namaste sarvataþ sadà  \
di÷a naþ sumanàþ sarvaü  # yatkiüciddhçdaye sthitam  // SkP_29.212 //

sanatkumàra uvàca
ya idaü pañhate nityaü  $ naraþ strã và samàhitaþ  &
sa ràtriùu kçtaü pàpaü  % tyajetsarvama÷eùataþ  // SkP_29.213 //
÷ayàno japate ya÷ca  $ prayato vyàsa nitya÷aþ  &
divàkçtaü sa jahyàttu  % mçta÷ca sugatiü vrajet  // SkP_29.214 //
ya÷caitacchçõuyànnityaü  $ dvijànvà ÷ràvayetsadà  &
sa dehabhedamàsàdya  % pa¤cacåóàpriyo bhavet  // SkP_29.215 //
ya÷cainaü prajahanpràõठ $ japenmartyaþ sudustyajàn  &
vimàne såryasaükà÷e  % apsarogaõasevite  \
sarvapàpavinirmukto  # ramedvarùàyutaü samam  // SkP_29.216 //
ya÷ca bhaktyà paramayà  $ tithau niyamavànnaraþ  &
devãmabhyarcya japate  % sarvapàpaiþ pramucyate  // SkP_29.217 //
japanàddehatapanàd  $ dehe bhinne ca bhaktimàn  &
sa bhåtvànucaro devyàþ  % puõye loke mahãyate  // SkP_29.218 //

sanatkumàra uvàca
tàbhirevaü stutà devã  $ sthità devasya saünidhau  &
uvàca harùamàõàsyà  % pa¤cacåóàstadà vacaþ  // SkP_29.219 //
÷çõutàpsarasaþ sarvàs  $ tapaso 'sya mahatphalam  &
yaccàpi parayà bhaktyà  % màü prapannàþ stha ÷obhanàþ  // SkP_29.220 //
ajarà÷ca vi÷okà÷ca  $ nityaü muditamànasàþ  &
priyà÷ca sarvalokasya  % bhaviùyatha mamàj¤ayà  // SkP_29.221 //
bråta yaccàpi kiücidvo  $ hçdi sthitama÷aïkitàþ  &
sarvaü dàsyàmi tadvo 'haü  % mà ciràya taducyatàm  // SkP_29.222 //

pa¤cacåóà åcuþ
devi puüsàü striyaþ sarvàþ  $ kàryàrthaü viditaü ca te  &
arthinaste ca nastàvad  % yàvatkàryaü samàpyate  \
samàpte caiva tatkàrye  # parà iva bhavanti naþ  // SkP_29.223 //
taddevi yadi tuùñàsi  $ yadi deyo vara÷ca naþ  &
sarvastrãõàü mahàdevi  % bhavantu puruùà va÷àþ  // SkP_29.224 //

devyuvàca
adyaprabhçti lokeùu  $ sarvastrãõàü naràþ sadà  &
sarve va÷yà bhaviùyanti  % sarvakàryakarà÷ca ha  // SkP_29.225 //
àdau pa÷càcca sarvàbhyo  $ hiraõyaü pa÷avaþ striyaþ  &
sarvabhogàü÷ca dàsyantu  % va÷agàþ sarvathàpi ca  // SkP_29.226 //
vyalãkànyapi kurvantyo  $ bahåni vividhàni ca  &
priyà eva bhaviùyanti  % pàpaü na ca bhavetsadà  // SkP_29.227 //
màtaraü pitaraü bhràtén  $ suhçdo 'tha sutànapi  &
akàryàõi kariùyantu  % strãõàü va÷yatvamàgatàþ  // SkP_29.228 //
pa÷yanto 'pi vyalãkàni  $ doùànvaikçtyameva ca  &
naiva drakùyanti te puüso  % madvarànmohitendriyàþ  // SkP_29.229 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sà devadevasya  $ patnã himavataþ sutà  &
màlyadàmaü gçhãtvà tu  % bhràmayantã ÷ubhànanà  \
bhava nàrya iti pràha  # hasantã priyamavyayà  // SkP_29.230 //
bhràmyatastasya dàmnastu  $ yànya÷ãryanta bhåtale  &
kusumànyabhavaüstàni  % nàryaþ kamalalocanàþ  // SkP_29.231 //
tà uvàcàmarà yåyaü  $ jaràkùayavivarjitàþ  &
jaganmohakarà yåyaü  % puüsàü hçdayabandhanàþ  // SkP_29.232 //
dçùñispar÷avilàseùu  $ àvi÷ya jagati striyaþ  &
saümohayiùyatha naràn  % strãva÷àü÷ca kariùyatha  \
naràþ sarve ca yuùmàsu  # bhaviùyanti sadà ratàþ  // SkP_29.233 //
vçttiþ ÷ubhà bhavitrã ca  $ sarvàsàü mama tejasà  &
puüsàü strãbhogasiddhyarthaü  % strãõàü ratyarthameva ca  // SkP_29.234 //
kriyàþ ÷ubhàïgasaüskàrà  $ divyà ye mànuùà÷ca ha  &
bahuråpà÷ca tà bhåtvà  % vivi÷uþ sarvadàïganàþ  // SkP_29.235 //

sanatkumàra uvàca
evaü devã tadà vyàsa  $ sçùñvà tà vai visçjya ca  &
uvàcàpsaraso bråta  % kiü vo bhåyaþ karomyaham  // SkP_29.236 //
tàstuùñamanasa÷càpi  $ åcurvyàsa bhavemahi  &
devànàü mànuùàõàü ca  % avadhyà÷caiva rakùasàm  \
tà uvàca tato devã  # evaü loke bhaviùyatu  // SkP_29.237 //
tataþ sa sahito devyà  $ sanandã parame÷varaþ  &
gaõaiþ sarvai÷ca sahito  % gçhànsvànàvi÷atprabhuþ  // SkP_29.238 //
bhaganayananipàtã daityadarpàpahàrã  $ purakamalahimaughaþ kàmayaj¤endhanàgniþ   &
jaladavçùabhayàyã sarvaduþkhàntakàrã  % samaravçùabhaketu÷candramaulirjagàma  // SkP_29.239 //
iti skandapuràõe ånatriü÷o 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________



vyàsa uvàca
bhagavanpiïgalaþ kena  $ gaõatvaü samupàgataþ  &
annadatvaü ca sampràpto  % vàràõasyàü mahàdyutiþ  // SkP_30.1 //
kùetrapàlaþ kathaü jàtaþ  $ priyatvaü ca kathaü gataþ  &
etadicchàmi kathitaü  % ÷rotuü brahmasuta tvayà  // SkP_30.2 //

sanatkumàra uvàca
÷çõu vyàsa yathà lebhe  $ gaõe÷atvaü sa piïgalaþ  &
annadatvaü ca lokànàü  % sthànaü vàràõasãü ca hi  // SkP_30.3 //
pårõabhadrasutaþ ÷rãmàn  $ àsãdyakùaþ pratàpavàn  &
harike÷a iti khyàto  % brahmaõyo dhàrmika÷ca ha  // SkP_30.4 //
tasya janmaprabhçtyeva  $ ÷arve bhaktiranuttamà  &
tadà÷ãstannamaskàras  % tanniùñhastatparàyaõaþ  // SkP_30.5 //
àsãna÷ca ÷ayàna÷ca  $ gacchaüstiùñhannanuvrajan  &
bhu¤jàno 'tha pibanvàpi  % rudramevànucintayat  // SkP_30.6 //
tamevaü yuktamanasaü  $ pårõabhadraþ pitàbravãt  &
na tvà putramahaü manye  % durjàto yastvamanyathà  // SkP_30.7 //
na hi yakùakulãnànàm  $ etadvçttaü bhavatyuta  &
guhyakà vata yåyaü vai  % svabhàvàtkråracetasaþ  \
kravyàdà÷caiva kiübhakùà  # hiüsà÷ãlà÷ca putraka  // SkP_30.8 //
maivaü kàrùãrna no vçttir  $ evaü dçùñà mahàtmanàm  &
svayambhuvà yathà sçùñà  % saiva vçttiþ pra÷asyate  // SkP_30.9 //

harike÷a uvàca
duùñà caivàpra÷astà ca  $ garhità sàdhubhiþ sadà  &
vçttiþ svayambhuvà sçùñà  % tyaktavyà yadi no bhavet  \
à÷ramàntarajaü karma  # na kuryurgçhiõastataþ  // SkP_30.10 //
hitvà manuùyabhàvaü ca  $ karmabhirvividhai÷ca ha  &
devatvaü no vimàrgeyur  % mànuùyàü jàtimeva ca  // SkP_30.11 //
atha cedvihitaü teùàü  $ karma tatpràptisaü÷ritam  &
mamàpi vihitaü pa÷ya  % karmaitannàtra saü÷ayaþ  // SkP_30.12 //

sanatkumàra uvàca
sa evamuktaþ putreõa  $ pårõabhadraþ pratàpavàn  &
uvàca niùkrama kùipraü  % gaccha tvaü yatra rocate  // SkP_30.13 //
tataþ sa nirgatastyaktvà  $ gçhasambandhibàndhavàn  &
vàràõasãü samàsàdya  % tapastepe sudu÷caram  // SkP_30.14 //
sthàõubhåto hyanimiùaþ  $ ÷uùkakàùñhopalopamaþ  &
saüniyamyendriyagràmam  % avàtiùñhata ni÷calaþ  // SkP_30.15 //
atha tasyaivamani÷aü  $ tatparasya tadà÷iùaþ  &
sahasramekaü varùàõàü  % divyamabhyativartata  // SkP_30.16 //
valmãkena samàkrànto  $ bhakùyamàõaþ pipãlikaiþ  &
vajrasåcãmukhairvyàsa  % vidhyamànastathaiva ca  // SkP_30.17 //
nirmàüsarudhiratvakca  $ kunda÷aïkhendusaprabhaþ  &
asthi÷eùo 'bhavatsarvo  % deva÷cainamamanyata  // SkP_30.18 //
etasminnantare devã  $ vyaj¤àpayata ÷aükaram  &
udyànaü punarevedaü  % draùñumicchàmi sarvada  // SkP_30.19 //
kùetrasya caiva màhàtmyaü  $ ÷rotuü kautåhalaü hi me  &
yata÷ca priyametatte  % yaccàsya phalamuttamam  // SkP_30.20 //
iti vij¤àpito devaþ  $ pàrvatyà bhuvane÷varaþ  &
sarvaü pçùñaü yathànyàyam  % àkhyàtumupacakrame  // SkP_30.21 //
nirjagàma ca deve÷aþ  $ pàrvatyà saha ÷aükaraþ  &
udyànaü dar÷ayàmàsa  % devyà devaþ pinàkadhçk  // SkP_30.22 //
praphullanànàvidhagulma÷obhitaü  $ latàpratànàvanataü manoharam  &
viråóhapuùpaiþ paritaþ priyaïgubhiþ  % supuùpitaiþ kaõñakitai÷ca ketakaiþ  // SkP_30.23 //
tamàlagulmairnicitaü sugandhibhir  $ nikàmapuùpairbakulai÷ca sarva÷aþ  &
a÷okapuünàgavanaiþ supuùpitair  % dvirephamàlàkulapuùpasaücayaiþ  // SkP_30.24 //
kvacitpraphullàmbujareõuråùitair  $ vihaügamai÷càrukalapraõàdibhiþ  &
vinàditaü sàrasahaüsanàdibhiþ  % pramattadàtyåharutai÷ca valgubhiþ  // SkP_30.25 //
kvacicca cakràhvarutopanàditaü  $ kvacicca kàdambakadambakàyutam  &
kvacicca kàraõóavanàdanàditaü  % kvacicca mattàlikulàkulãkçtam  // SkP_30.26 //
madàkulàbhirbhramaràïganàbhir  $ niùevitaü càrusugandhipuùpam  &
kvacitsupuùpaiþ sahakàravçkùair  % latopagåóhaistilakai÷ca gåóham  // SkP_30.27 //
pragãtavidyàdharasiddhacàraõaü  $ prançttanityànugatàpsarogaõam  &
prahçùñanànàvidhapakùisevitaü  % pramattahàrãtakulopanàditam  // SkP_30.28 //
mçgendranàdàkulasannamànasaiþ  $ kvacitkvacidbaddhakadambakaü mçgaiþ  &
praphullanànàvidhacàrupaïkajaiþ  % sarastaóàgairupa÷obhitaü kvacit  // SkP_30.29 //
nivióaniculanãlaü nãlakaõñhàbhiràmaü  $ madamuditavihaügavràtanàdàbhiràmam  &
kusumitataru÷àkhàlãnamattadvirephaü  % navakisalaya÷obhà÷obhitaprànta÷àkham  // SkP_30.30 //
kvacicca dantikùatacàruvãrut-  $ kvacillatàliïgitacàruvçkùam  &
kvacidvilàsàlasagàminãbhir  % niùevitaü kiüpuruùàïganàbhiþ  // SkP_30.31 //
pàràvatadhvaninikåjitacàru÷çïgair  $ abhraükaùaiþ sitamanoharacàruråpaiþ  &
àkãrõapuùpanikarapraviviktahàsair  % vibhràjitaü trida÷adevakulairanekaiþ  // SkP_30.32 //
phullotpalàgarusahasravitànayuktais  $ toyà÷ayaiþ samanu÷obhitadevamàrgam  &
màrgàntaràgalitapuùpavicitrabhakti  % sambaddhagulmaviñapairvihagairupetam  // SkP_30.33 //
tuïgàgrairnãlapuùpastabakabharanataprànta÷àkhaira÷okair  $ mattàlivràtagãta÷rutisukhajananairbhàsitàntaü manoj¤aiþ  &
ràtrau candrasya bhàsà kusumitatilakairekatàü samprayàtaü  % chàyàsuptaprabuddhasthitahariõakulàluptadarbhàïkuràgram  // SkP_30.34 //
haüsànàü pakùavàtapracalitakamalasvacchavistãrõatoyaü  $ toyànàü tãrajàtapravikacakadalãvàñançtyanmayåram  &
màyåraiþ pakùacandraiþ kvacidapi patitai ra¤jitakùmàprade÷aü  % de÷e de÷e nilãnapramuditavilasanmattahàrãtavçndam  // SkP_30.35 //
sàraïgaiþ kvacidupasevitaprade÷aü  $ saüchannaü kusumacayaiþ kvacidvicitraiþ  &
hçùñàbhiþ kvacidapi kiünaràïganàbhiþ  % kùãvàbhiþ sumadhuragãtavçkùaùaõóam  // SkP_30.36 //
saüsçùñaiþ kvacidupaliptakãrõapuùpair  $ àvàsaiþ parivçtapàdapaü munãnàm  &
à målàtphalanicitaiþ kvacidvi÷àlair  % uttuïgaiþ panasamahãruhairupetam  // SkP_30.37 //
phullàtimuktakalatàgçhalãnasiddhaü  $ siddhàïganàkanakanåpuraràvaramyam  &
ramyapriyaïgutaruma¤jarisaktabhçïgaü  % bhçïgàvalã÷abalitàmrakadambapuùpam  // SkP_30.38 //
puùpotkarànilavighårõitapàdapàgram  $ agre surebhavinipàtitavaü÷agulmam  &
gulmàntaraprasçtabhãtamçgãsamåham  % åhàvatàü tanubhçtàmapavargadàtç  // SkP_30.39 //
candràü÷ujàladhavalaistilakairmanoj¤aiþ  $ sindårakuïkumakusumbhanibhaira÷okaiþ  &
càmãkarapratisamairatha karõikàraiþ  % puùpotkarairupacitaü suvi÷àla÷àkhaiþ  // SkP_30.40 //
kvacida¤janacårõàbhaiþ  $ kvacidvidrumasaünibhaiþ  &
kvacitkà¤canasaükà÷aiþ  % puùpairàcitabhåtalam  // SkP_30.41 //
puünàgeùu dvija÷atavirutaü  $ raktà÷okastabakabharanatam  &
ramyopàntaü klamaharapavanaü  % phullàbjeùu bhramaravilasitam  // SkP_30.42 //
sakalabhuvanabhartà lokanàthastadànãü  $ tuhina÷ikhariputryà sàrdhamiùñairgaõe÷aiþ  &
vividhataruvi÷àlaü mattahçùñànyapuùñam  % upavanamatiramyaü dar÷ayàmàsa devyàþ  // SkP_30.43 //

devyuvàca
udyànaü dar÷itaü deva  $ ÷obhayà parayà yutam  &
kùetrasya tu guõànsarvàn  % punarvaktumihàrhasi  // SkP_30.44 //
asya kùetrasya màhàtmyam  $ avimuktasya tattadà  &
÷rutvàpi na hi me tçptir  % ato bhåyo vadasva me  // SkP_30.45 //

deva uvàca
idaü guhyatamaü kùetraü  $ sadà vàràõasã mama  &
sarveùàmeva jantånàü  % heturmokùasya sarvadà  // SkP_30.46 //
asminsiddhàþ sadà devi  $ madãyaü vratamà÷ritàþ  &
nànàliïgadharà nityaü  % mama lokàbhikàïkùiõaþ  \
abhyasyanti paraü yogaü  # yuktàtmàno jitendriyàþ  // SkP_30.47 //
nànàvçkùasamàkãrõe  $ nànàvihagasevite  &
kamalotpalapuùpàóhyaiþ  % sarobhiþ samalaükçte  // SkP_30.48 //
apsarogaõagandharvaiþ  $ sadà saüsevite ÷ubhe  &
rocate me sadàvàso  % yena kàryeõa tacchçõu  // SkP_30.49 //
manmanà mama bhakta÷ca  $ mayi sarvàrpitakriyaþ  &
yathà mokùamihàpnoti  % anyatra na tathà kvacit  // SkP_30.50 //
etanmama puraü divyaü  $ guhyàdguhyataraü mahat  &
brahmàdayo vijànanti  % ye ca siddhà mumukùavaþ  \
ataþ priyamidaü kùetram  # asmàcceha ratirmama  // SkP_30.51 //
vimuktaü na mayà yasmàn  $ mokùyate và kadàcana  &
mama kùetramidaü tasmàd  % avimuktamiti smçtam  // SkP_30.52 //
naimi÷e 'tha kurukùetre  $ gaïgàdvàre 'tha puùkare  &
snànàtsaüsevanàdvàpi  % na mokùaþ pràpyate yataþ  \
iha sampràpyate yena  # tata etadvi÷iùyate  // SkP_30.53 //
prayàge và bhavenmokùa  $ iha và matparigrahàt  &
prayàgàdapi tãrthàgryàd  % idameva mahatsmçtam  // SkP_30.54 //
jaigãùavyaþ paràü siddhiü  $ yo gataþ sa mahàtapàþ  &
asya kùetrasya màhàtmyàd  % bhaktyà ca mama bhàvataþ  // SkP_30.55 //
jaigãùavyaguhà ÷reùñhà  $ yoginàü sthànamiùyate  &
dhyàyatastatra màü nityaü  % yogàgnirdãpyate bhç÷am  \
kaivalyaü paramaü yàti  # devànàmapi durlabham  // SkP_30.56 //
avyaktaliïgairmunibhiþ  $ sarvasiddhàntavedibhiþ  &
iha sampràpyate mokùo  % durlabho 'nyatra karhicit  // SkP_30.57 //
tebhya÷càhaü prayacchàmi  $ yogai÷varyamanuttamam  &
àtmana÷caiva sàyujyam  % ãpsitaü sthànameva ca  // SkP_30.58 //
kuberaþ sa mahàyakùas  $ tathà sarvàrpitakriyaþ  &
kùetrasaüsevanàddevi  % gaõe÷atvamavàpa ha  // SkP_30.59 //
saüvarto bhavità ya÷ca  $ so 'pi bhaktyà mamaiva tu  &
ihaivàràdhya màü devi  % siddhiü yàsyatyanuttamàm  // SkP_30.60 //
parà÷arasuto yogã  $ çùirvyàso mahàtapàþ  &
dharmavaktà bhaviùya÷ca  % vedasaüsthàpravartakaþ  \
raüsyate so 'pi padmàkùi  # kùetre 'sminmunipuügavaþ  // SkP_30.61 //
brahmà devarùibhiþ sàrdhaü  $ viùõurvàyurdivàkaraþ  &
devaràjastathà ÷akro  % ye 'pi cànye divaukasaþ  \
upàsate mahàtmànaþ  # sarve màmiha suvrate  // SkP_30.62 //
anye ca yoginaþ siddhà÷  $ channaråpà mahàvrate  &
ananyamanaso bhåtvà  % màmihopàsate sadà  // SkP_30.63 //
alarka÷ca purãmetàü  $ matprasàdàdavàpsyati  &
sa cainàü pårvavatkçtvà  % caturvarõasamàkulàm  // SkP_30.64 //
sphãtàü janapadàkãrõàü  $ bhuktvà ca suciraü nçpaþ  &
mayi sarvàrpitapràõo  % màmeva pratipatsyate  // SkP_30.65 //
tataþ prabhçti càrvaïgi  $ ye 'pi kùetranivàsinaþ  &
gçhiõo liïgino vàpi  % madbhaktà matparàyaõàþ  \
matprasàdàdgamiùyanti  # mokùaü paramadurgamam  // SkP_30.66 //
viùayàsaktacitto 'pi  $ tyaktadharmaratirnaraþ  &
iha kùetre mçtaþ so 'pi  % saüsàraü na punarvi÷et  // SkP_30.67 //
ye punarnirmamà dhãràþ  $ sattvasthà vijitendriyàþ  &
vratina÷ca niràrambhàþ  % sarvato mayi bhàvitàþ  // SkP_30.68 //
dehabhedaü samàsàdya  $ dhãmantaþ saïgavarjitàþ  &
gatà eva paraü mokùaü  % prasàdànmama suvrate  // SkP_30.69 //
janmàntarasahasreùu  $ yu¤janyogã yamàpnuyàt  &
tamihaiva paraü mokùaü  % maraõàdadhigacchati  // SkP_30.70 //
etatsaükùepato devi  $ kùetrasyàsya mahatphalam  &
avimuktasya kathitaü  % mayà te guhyamuttamam  // SkP_30.71 //
ataþ parataraü nàsti  $ kùetraü guhyamitã÷vari  &
etadbudhyanti yogaj¤à  % ye ca yogã÷varà bhuvi  // SkP_30.72 //
etadeva paraü j¤ànam  $ etadeva paraü ÷ivam  &
etadeva paraü brahma  % etadeva paraü padam  // SkP_30.73 //
vàràõasãti bhuvanatrayasàrabhåtà  $ ramyà purã mama sadà giriràjaputri  &
atràgatà vividhaduùkçtakàriõo 'pi  % pàpakùayàdvirajasaþ pratibhànti martyàþ  // SkP_30.74 //
etatsmçtaü priyatamaü mama devi nityaü  $ kùetraü vicitratarugulmanikàmapuùpam  &
asminmçtàstanubhçtaþ padamàpnuvanti  % mokùàkhyamenasi ratàpi na saü÷ayo 'tra  // SkP_30.75 //


iti skandapuràõe triü÷attamo 'dhyàyaþ

____________________________________________________________________________



sanatkumàra uvàca
etasminnantare devo  $ devãü pràha girãndrajàm  &
prayàma dàtuü yakùàya  % varaü bhaktàya bhàvini  // SkP_31.1 //
bhakto mama varàrohe  $ tapasà hatakilbiùaþ  &
arho varamasau labdham  % asmatto bhuvane÷vari  // SkP_31.2 //
evamuktvà tato devaþ  $ saha devyà jagatpatiþ  &
jagàma yakùo yatràste  % kç÷o dhamanisaütataþ  // SkP_31.3 //
taü dçùñvà praõataü bhaktyà  $ harike÷aü vçùadhvajaþ  &
divyaü cakùuradàttasmai  % yenàpa÷yatsa ÷aükaram  // SkP_31.4 //

sanatkumàra uvàca
atha yakùastadà vyàsa  $ ÷anairunmãlya locane  &
apa÷yatsagaõaü devaü  % vçùaü caiva-m-upà÷ritam  // SkP_31.5 //

deva uvàca
balaü dadàni te pårvaü  $ traikàlyaü dar÷anaü tathà  &
sàvarõyaü ca ÷arãrasya  % pa÷ya màü vigatajvaraþ  // SkP_31.6 //

sanatkumàra uvàca
tataþ sa labdhvà tu varaü  $ ÷arãreõàkùatena ca  &
pàdayoþ praõatastasthau  % kçtvà ÷irasi cà¤jalim  // SkP_31.7 //
uvàca sa tadà yakùo  $ varado 'smãti coditaþ  &
bhagavanbhaktimagryàü tu  % tvayyananyàü vidhatsva me  // SkP_31.8 //
annadatvaü ca lokànàü  $ gàõapatyaü tathàkùayam  &
avimukte ca te sthàne  % pa÷yeyaü sarvadà yathà  \
etadicchàmi deve÷a  # dattaü varamanuttamam  // SkP_31.9 //

deva uvàca
jaràmaraõasaütyaktaþ  $ sarva÷okavivarjitaþ  &
bhaviùyasi gaõàdhyakùo  % varadaþ sarvapåjitaþ  // SkP_31.10 //
ajayya÷càpi sarveùàü  $ yogai÷varyasamanvitaþ  &
annada÷càpi lokebhyaþ  % kùetrapàlo bhaviùyasi  // SkP_31.11 //
mahàbalo mahàsattvo  $ brahmaõyo 'tha mama priyaþ  &
tryakùa÷ca daõóapàõi÷ca  % mahàyogã tathaiva ca  // SkP_31.12 //
udbhramaþ sambhrama÷caiva  $ gaõau te paricàrakau  &
tavàj¤ayà kariùyete  % lokasyodbhramasambhramau  // SkP_31.13 //

sanatkumàra uvàca
evaü sa bhagavànvyàsa  $ yakùaü kçtvà gaõe÷varam  &
jagàma dhàma deve÷aþ  % saha tena sure÷varaþ  // SkP_31.14 //