Matsyapurana, Adhyayas 1-176
Based on the ed. Calcutta: Caukhamba Vidyabhavan, 1954.


Input by Oliver Hellwig



TEXT WITH PADA MARKERS



The transliteration emulates Devanagari script.
Therefore, word boundaries are usually not marked by blanks


 
___________________________________________________________________

THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!   
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. 
                                       
Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding:
                                       
description             character  =ASCII   
                                       
long a                  à             224   
long A                  â             226   
long i                  ã             227   
long I                  ä             228   
long u                  å             229   
long U                  æ             230   
vocalic r               ç             231   
vocalic R               è             232   
long vocalic r          é             233   
vocalic l               ë             235   
long vocalic l          í             237   
velar n                 ï             239   
velar N                 ð             240   
palatal n               ¤             164   
palatal N               ¥             165   
retroflex t             ñ             241   
retroflex T             ò             242   
retroflex d             ó             243   
retroflex D             ô             244   
retroflex n             õ             245   
retroflex N             ö             246   
palatal s               ÷             247   
palatal S               ø             248   
retroflex s             ù             249   
retroflex S             ú             250   
anusvara                ü             252   
capital anusvara        ý             253   
visarga                 þ             254   

long e                  ¹             185   
long o                  º             186   
l underbar              ×             215   
r underbar              Ÿ             159   
n underbar              ­             173   
k underbar              É             201   
t underbar              Â             194   
                                       
Other characters of the CSX encoding table are not included.
Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order 
to facilitate word search.             

For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings 
and formats see:
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdiac.pdf
and
www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil/gretdias.pdf
___________________________________________________________________


PADA MARKERS

For a four-pada verse:
........  $ ........  &
........  % ........  //

For a six-pada verse:
........  $ ........  &
........  % ........  \
........  # ........  //






______________________________________________________


Matsya-Puràõa 1

pracaõóatàõóavàñope  $ prakùiptà yena diggajàþ  &
bhavantu vighnabhaïgàya  % bhavasya caraõàmbujàþ  // MatsP_Mang.1 //
pàtàlàdutpatiùõor makaravasatayo yasya pucchàbhighàtàd  $ årdhvaü brahmàõóakhaõóavyatikaravihitavyatyayenàpatanti  &
viùõormatsyàvatàre sakalavasumatãmaõóalaü vya÷nuvànàs  % tasyàsyodãritànàü dhvanir apaharatàd a÷riyaü vaþ ÷rutãnàm  // MatsP_1.1 //
nàràyaõaü namaskçtya  $ naraü caiva narottamam  &
devãü sarasvatãü caiva  % tato jayam udãrayet  // MatsP_1.2 //
ajo 'pi yaþ kriyàyogàn  $ nàràyaõa iti smçtaþ  &
triguõàya trivedàya  % namas tasmai svayambhuve  // MatsP_1.3 //
såtamekàgramàsãnaü  $ naimiùàraõyavàsinaþ  &
munayo dãrghasattrànte  % papracchur dãrghasaühitàm  // MatsP_1.4 //
pravçttàsu puràõãùu  $ dharmyàsu lalitàsu ca  &
kathàsu ÷aunakàdyàs tu  % abhinandya muhurmuhuþ  // MatsP_1.5 //
kathitàni puràõàni  $ yànyasmàkaü tvayànagha  &
tànyevàmçtakalpàni  % ÷rotum icchàmahe punaþ  // MatsP_1.6 //
kathaü sasarja bhagavaül  $ lokanàtha÷caràcaram  &
kasmàcca bhagavàn viùõur  % matsyaråpatvam à÷ritaþ  // MatsP_1.7 //
bhairavatvaü bhavasyàpi  $ puràritvaü ca kena hi  &
kasya hetoþ kapàlitvaü  % jagàma vçùabhadhvajaþ  // MatsP_1.8 //
sarvam etat samàcakùva  $ såta vistara÷aþ kramàt  &
tvadvàkyenàmçtasyeva  % na tçptiriha jàyate  // MatsP_1.9 //

*såta uvàca
puõyaü pavitram àyuùyam  $ idànãü ÷çõuta dvijàþ  &
màtsyaü puràõamakhilaü  % yajjagàda gadàdharaþ  // MatsP_1.10 //
purà ràjà manur nàma  $ cãrõavàn vipulaü tapaþ  &
putre ràjyaü samàropya  % kùamàvàn ravinandanaþ  // MatsP_1.11 //
malayasyaikade÷e tu  $ sarvàtmaguõasaüyutaþ  &
samaduþkhasukho vãraþ  % pràptavàn yogam uttamam  // MatsP_1.12 //
babhåva varada÷ càsya  $ varùàyuta÷ate gate  &
varaü vçõãùva provàca  % prãtaþ sa kamalàsanaþ  // MatsP_1.13 //
evamukto 'bravãd ràjà  $ praõamya sa pitàmaham  &
ekam evàham icchàmi  % tvatto varamanuttamam  // MatsP_1.14 //
bhåtagràmasya sarvasya  $ sthàvarasya carasya ca  &
bhaveyaü rakùaõàyàlaü  % pralaye samupasthite  // MatsP_1.15 //
evamastviti vi÷vàtmà  $ tatraivàntaradhãyata  &
puùpavçùñiþ sumahatã  % khàtpapàta suràrpità  // MatsP_1.16 //
kadàcidà÷rame tasya  $ kurvataþ pitçtarpaõam  &
papàta pàõyor upari  % ÷apharã jalasaüyutà  // MatsP_1.17 //
dçùñvà tacchapharãråpaü  $ sa dayàlurmahãpatiþ  &
rakùaõàyàkarodyatnaü  % sa tasminkarakodare  // MatsP_1.18 //
ahoràtreõa caikena  $ ùoóa÷àïgulavistçtaþ  &
so 'bhavanmatsyaråpeõa  % pàhi pàhãti càbravãt  // MatsP_1.19 //
sa tamàdàya maõike  $ pràkùipajjalacàriõam  &
tatràpi caikaràtreõa  % hastatrayam avardhata  // MatsP_1.20 //
punaþ pràhàrtanàdena  $ sahasrakiraõàtmajam  &
sa matsyaþ pàhi pàhãti  % tvàmahaü ÷araõaü gataþ  // MatsP_1.21 //
tataþ sa kåpe taü matsyaü  $ pràhiõod ravinandanaþ  &
yadà na màti tatràpi  % kåpe matsyaþ sarovare  // MatsP_1.22 //
kùipto 'sau pçthutàmàgàt  $ punar yojanasaümitàm  &
tatràpyàha punar dãnaþ  % pàhi pàhi nçpottama  // MatsP_1.23 //
tataþ sa manunà kùipto  $ gaïgàyàmapyavardhata  &
yadà tadà samudre taü  % pràkùipanmedinãpatiþ  // MatsP_1.24 //
yadà samudramakhilaü  $ vyàpyàsau samupasthitaþ  &
tadà pràha manurbhãtaþ  % ko 'pi tvamasure÷varaþ  // MatsP_1.25 //
athavà vàsudevastvam  $ anya ãdçkkathaü bhavet  &
yojanàyutaviü÷atyà  % kasya tulyaü bhavedvapuþ  // MatsP_1.26 //
j¤àtastvaü matsyaråpeõa  $ màü khedayasi ke÷ava  &
hçùãke÷a jagannàtha  % jagaddhàma namo 'stu te  // MatsP_1.27 //
evamuktaþ sa bhagavàn  $ matsyaråpã janàrdanaþ  &
sàdhu sàdhviti covàca  % samyagj¤àtas tvayànagha  // MatsP_1.28 //
acireõaiva kàlena  $ medinã medinãpate  &
bhaviùyati jale magnà  % sa÷ailavanakànanà  // MatsP_1.29 //
naur iyaü sarvadevànàü  $ nikàyena vinirmità  &
mahàjãvanikàyasya  % rakùaõàrthaü mahãpate  // MatsP_1.30 //
svedàõóajodbhido ye vai  $ ye ca jãvà jaràyujàþ  &
asyàü nidhàya sarvàüs tàn  % anàthàn pàhi suvrata  // MatsP_1.31 //
yugàntavàtàbhihatà  $ yadà bhavati naur nçpa  &
÷çïge 'sminmama ràjendra  % tademàü saüyamiùyasi  // MatsP_1.32 //
tato layànte sarvasya  $ sthàvarasya carasya ca  &
prajàpatistvaü bhavità  % jagataþ pçthivãpate  // MatsP_1.33 //
evaü kçtayugasyàdau  $ sarvaj¤o dhçtimànnçpaþ  &
manvantaràdhipa÷càpi  % devapåjyo bhaviùyasi  // MatsP_1.34 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 2

*såta uvàca
evamukto manustena  $ papraccha madhusådanam  &
bhagavankiyadbhirvarùair  % bhaviùyatyantarakùayaþ  // MatsP_2.1 //
sattvàni ca kathaü nàtha  $ rakùiùye madhusådana  &
tvayà saha punaryogaþ  % kathaü và bhavità mama  // MatsP_2.2 //

*matsya uvàca
adyaprabhçtyanàvçùñir  $ bhaviùyati mahãtale  &
yàvadvarùa÷ataü sàgraü  % durbhikùam a÷ubhàvaham  // MatsP_2.3 //
tato 'lpasattvakùayadà  $ ra÷mayaþ sapta dàruõàþ  &
saptasapterbhaviùyanti  % prataptàïgàravarùiõaþ  // MatsP_2.4 //
aurvànalo 'pi vikçtiü  $ gamiùyati yugakùaye  &
viùàgni÷càpi pàtàlàt  % saükarùaõamukhacyutaþ  \
bhavasyàpi lalàñotthas  # tçtãyanayanànalaþ  // MatsP_2.5 //
trijagannirdahan kùobhaü  $ sameùyati mahàmune  &
evaü dagdhà mahã sarvà  % yadà syàdbhasmasaünibhà  // MatsP_2.6 //
àkà÷amåùmaõà taptaü  $ bhaviùyati paraütapa  &
tataþ sadevanakùatraü  % jagadyàsyati saükùayam  // MatsP_2.7 //
saüvarto bhãmanàda÷ca  $ droõa÷caõóo balàhakaþ  &
vidyutpatàkaþ ÷oõastu  % saptaite layavàridàþ  // MatsP_2.8 //
agniprasvedasambhåtàþ  $ plàvayiùyanti medinãm  &
samudràþ kùobhamàgatya  % caikatvena vyavasthitàþ  // MatsP_2.9 //
etadekàrõavaü sarvaü  $ kariùyanti jagattrayam  &
vedanàvamimàü gçhya  % sattvabãjàni sarva÷aþ  // MatsP_2.10 //
àropya rajjuyogena  $ matpradattena suvrata  &
saüyamya nàvaü macchçïge  % matsyabhàvàbhirakùitaþ  // MatsP_2.11 //
ekaþ sthàsyasi deveùu  $ dagdheùvapi paraütapa  &
somasåryàvahaü brahmà  % caturlokasamanvitaþ  // MatsP_2.12 //
narmadà ca nadã puõyà  $ màrkaõóeyo mahànçùiþ  &
bhavo vedàþ puràõàni  % vidyàbhiþ sarvatovçtam  // MatsP_2.13 //
tvayà sàrdhamidaü vi÷vaü  $ sthàsyatyantarasaükùaye  &
evamekàrõave jàte  % càkùuùàntarasaükùaye  // MatsP_2.14 //
vedànpravartayiùyàmi  $ tvatsargàdau mahãpate  &
evamuktvà sa bhagavàüs  % tatraivàntaradhãyata  // MatsP_2.15 //
manur apyàsthito yogaü  $ vàsudevaprasàdajam  &
abhyasan yàvad àbhåta-  % samplavaü pårvasåcitam  // MatsP_2.16 //
kàle yathokte saüjàte  $ vàsudevamukhodgate  &
÷çïgã pràdurbabhåvàtha  % matsyaråpã janàrdanaþ  // MatsP_2.17 //
bhujaügo rajjuråpeõa  $ manoþ pàr÷vamupàgamat  &
bhåtànsarvànsamàkçùya  % yogenàropya dharmavit  // MatsP_2.18 //
bhujaügarajjvà matsyasya  $ ÷çïge nàvamayojayat  &
uparyupasthitastasyàþ  % praõipatya janàrdanam  // MatsP_2.19 //
àbhåtasamplave tasminn  $ atãte yoga÷àyinà  &
pçùñena manunà proktaü  % puràõaü matsyaråpiõà  \
tadidànãü pravakùyàmi  # ÷çõudhvamçùisattamàþ  // MatsP_2.20 //
yadbhavadbhiþ purà pçùñaþ  $ sçùñyàdikamahaü dvijàþ  &
tad evaikàrõave tasmin  % manuþ papraccha ke÷avam  // MatsP_2.21 //

*manuruvàca
utpattiü pralayaü caiva  $ vaü÷ànmanvantaràõi ca  &
vaü÷yànucaritaü caiva  % bhuvanasya ca vistaram  // MatsP_2.22 //
dànadharmavidhiü caiva  $ ÷ràddhakalpaü ca ÷à÷vatam  &
varõà÷ramavibhàgaü ca  % tatheùñàpårtasaüj¤itam  // MatsP_2.23 //
devatànàü pratiùñhàdi  $ yaccànyadvidyate bhuvi  &
tatsarvaü vistareõa tvaü  % dharmaü vyàkhyàtumarhasi  // MatsP_2.24 //

*matsya uvàca
mahàpralayakàlànta  $ etadàsãttamomayam  &
prasuptamiva càtarkyam  % apraj¤àtamalakùaõam  // MatsP_2.25 //
avij¤eyamavij¤àtaü  $ jagat sthàsnu cariùõu ca  &
tataþ svayambhår avyaktaþ  % prabhavaþ puõyakarmaõàm  // MatsP_2.26 //
vya¤jayannetadakhilaü  $ pràduràsãt tamonudaþ  &
yo 'tãndriyaþ paro vyaktàd  % aõur jyàyàn sanàtanaþ  \
nàràyaõa iti khyàtaþ  # sa ekaþ svayam udbabhau  // MatsP_2.27 //
yaþ ÷arãràd abhidhyàya  $ sisçkùurvividhaü jagat  &
apa eva sasarjàdau  % tàsu vãryam avàsçjat  // MatsP_2.28 //
tadevàõóaü samabhavad  $ dhemaråpyamayaü mahat  &
saüvatsarasahasreõa  % såryàyutasamaprabham  // MatsP_2.29 //
pravi÷yàntarmahàtejàþ  $ svayam evàtmasambhavaþ  &
prabhàvàd api tadvyàptyà  % viùõutvam agamat punaþ  // MatsP_2.30 //
tadantarbhagavàneùa  $ såryaþ samabhavatpurà  &
àditya÷càdibhåtatvàd  % brahmà brahma pañhann abhåt  // MatsP_2.31 //
divaü bhåmiü samakarot  $ tadaõóa÷akaladvayam  &
sa càkaroddi÷aþ sarvà  % madhye vyoma ca ÷à÷vatam  // MatsP_2.32 //
jaràyurmerumukhyà÷ ca ÷ailàs tasyàbhavaüs tadà  /*
yad aulbaü tad abhån meghas taóitsaïghàtamaõóalam  // MatsP_2.33 //*
nadyo 'õóanàmnaþ saübhåtàþ  $ pitaro manavas tathà  &
sapta ye 'mã samudrà÷ ca  % te 'pi càntarjalodbhavàþ  \
lavaõekùusuràdyà÷ ca  # nànàratnasamanvitàþ  // MatsP_2.34 //
sa sisçkùur abhåd devaþ  $ prajàpatir arindama  &
tattejasa÷ ca tatraiùa  % màrtaõóaþ samajàyata  // MatsP_2.35 //
mçte 'õóe jàyate yasmàn  $ màrtaõóas tena saüsmçtaþ  &
rajoguõamayaü yattad  % råpaü tasya mahàtmanaþ  \
caturmukhaþ sa bhagavàn  # abhål lokapitàmahaþ  // MatsP_2.36 //
yena sçùñaü jagat sarvaü  $ sadevàsuramànuùam  &
tamavehi rajoråpaü  % mahat sattvam udàhçtam  // MatsP_2.37 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 3

*manur uvàca
caturmukhatvam agamat  $ kasmàl lokapitàmahaþ  &
kathaü tu lokàn asçjad  % brahmà brahmavidàü varaþ  // MatsP_3.1 //

*matsya uvàca
tapa÷ cacàra prathamam  $ amaràõàü pitàmahaþ  &
àvibhåtàs tathà vedàþ  % sàïgopàïgapadakramàþ  // MatsP_3.2 //
puràõasarva÷àstràõàü  $ prathamaü brahmaõà smçtam  &
nityaü ÷abdamayaü puõyaü  % ÷atakoñipravistaram  // MatsP_3.3 //
anantaraü ca vaktrebhyo  $ vedàs tasya viniþsçtàþ  &
mãmàüsànyàyavidyà÷ ca  % pramàõàùñakasaüyutàþ  // MatsP_3.4 //
vedàbhyàsaratasyàsya  $ prajàkàmasya mànasàþ  &
manasaþ pårvasçùñà vai  % jàtà yat tena mànasàþ  // MatsP_3.5 //
marãcir abhavat pårvaü  $ tato 'trir bhagavàn çùiþ  &
aïgira÷ càbhavat pa÷càt  % pulastyas tadanantaram  // MatsP_3.6 //
tataþ pulahanàmà vai  $ tataþ kratur ajàyata  &
pracetà÷ ca tataþ putro  % vasiùñha÷ càbhavat punaþ  // MatsP_3.7 //
putro bhçgur abhåt tadvan  $ nàrado 'py aciràd abhåt  &
da÷emàn mànasàn brahmà  % munãn putràn ajijanat  // MatsP_3.8 //
÷àrãràn atha vakùyàmi  $ màtçhãnàn prajàpateþ  &
aïguùñhàd dakùiõàd dakùaþ  % prajàpatir ajàyata  // MatsP_3.9 //
dharmaþ stanàntàd abhavad  $ dhçdayàt kusumàyudhaþ  &
bhråmadhyàd abhavat krodho  % lobha÷ càdharasaübhavaþ  // MatsP_3.10 //
buddher mohaþ samabhavad  $ ahaükàràd abhån madaþ  &
pramoda÷ càbhavat kaõñhàn  % mçtyur locanato õrpa  \
bharataþ karamadhyàt tu  # brahmasånur abhåt tataþ  // MatsP_3.11 //
ete nava sutà ràjan  $ kanyà ca da÷amã punaþ  &
aïgajà iti vikhyàtà  % da÷amã brahmaõaþ sutà  // MatsP_3.12 //

*manur uvàca
buddher mohaþ samabhavad  $ iti yat parikãrtitam  &
ahaükàraþ smçtaþ krodho  % buddhir nàma kim ucyate  // MatsP_3.13 //

*matsya uvàca
sattvaü rajas tama÷ caiva  $ guõatrayam udàhçtam  &
sàmyàvasthitir eteùàü  % prakçtiþ parikãrtità  // MatsP_3.14 //
kecit pradhànam ity àhur  $ avyaktam apare jaguþ  &
etad eva prajàsçùñiü  % karoti vikaroti ca  // MatsP_3.15 //
guõebhyaþ kùobhamàõebhyas  $ trayo devà vijaj¤ire  &
ekà mårtis trayo bhàgà  % brahmaviùõumahe÷varàþ  // MatsP_3.16 //
savikàràt pradhànàt tu  $ mahat tattvaü prajàyate  &
mahàn iti yataþ khyàtir  % lokànàü jàyate sadà  // MatsP_3.17 //
ahaükàra÷ ca mahato  $ jàyate mànavardhanaþ  &
indriyàõi tataþ pa¤ca  % vakùye buddhiva÷àni tu  \
pràdur bhavanti cànyàni  # tathà karmava÷àni tu  // MatsP_3.18 //
÷rotraü tvak cakùuùã jihvà  $ nàsikà ca yathàkramam  &
pàyåpasthaü hastapàdaü  % vàkka cendriyasaügrahaþ  // MatsP_3.19 //
÷abdaþ spar÷a÷ ca råpaü ca  $ raso gandha÷ ca pa¤camaþ  &
utsargànandanàdàna-  % gatyàlàpà÷ ca tatkriyàþ  // MatsP_3.20 //
mana ekàda÷aü teùàü  $ karmabuddhiguõànvitam  &
indriyàvayavàþ såkùmàs  % tasya mårtiü manãùiõaþ  // MatsP_3.21 //
÷rayanti yasmàt tanmàtràþ  $ ÷arãraü tena saüsmçtam  &
÷arãrayogàj jãvo 'pi  % ÷arãrã gadyate budhaiþ  // MatsP_3.22 //
manaþ sçùñiü vikurute  $ codyamànaü sisçkùayà  &
àkà÷aü ÷abdatanmàtràd  % abhåc chabdaguõàtmakam  // MatsP_3.23 //
àkà÷avikçter vàyuþ  $ ÷abdaspar÷aguõo 'bhavat  &
vàyo÷ ca spar÷atanmàtràt  % teja÷ càvir abhåt tataþ  // MatsP_3.24 //
triguõaü tadvikàreõa  $ tacchabdaspar÷aråpavat  &
tejovikàràd abhavad  % vàri ràjaü÷ caturguõam  // MatsP_3.25 //
rasatanmàtrasaübhåtaü  $ pràyo rasaguõàtmakam  &
bhåmis tu gandhatanmàtràd  % abhåt pa¤caguõànvità  // MatsP_3.26 //
pràyo gandhaguõà sà tu  $ buddhir eùà garãyasã  &
ebhiþ saüpàditaü bhuïkte  % puruùaþ pa¤caviü÷akaþ  // MatsP_3.27 //
ã÷varecchàva÷aþ so 'pi  $ jãvàtmà kathyate budhaiþ  &
evaü ùaóviü÷akaü proktaü  % ÷arãram iha mànave  // MatsP_3.28 //
sàükhyaü saükhyàtmakatvàc ca  $ kapilàdibhir ucyate  &
etat tattvàtmakaü kçtvà  % jagad vedhà ajãjanat  // MatsP_3.29 //
sàvitrãü lokasçùñyarthe  $ hçdi kçtvà samàsthitaþ  &
tataþ saüjapatas tasya  % bhitvà deham akalmaùam  // MatsP_3.30 //
strãråpam ardham akarod  $ ardhaü puruùaråpavat  &
÷ataråpà ca sà khyàtà  % sàvitrã ca nigadyate  // MatsP_3.31 //
sarasvaty atha gàyatrã  $ brahmàõã ca parantapa  &
tataþ svadehasaübhåtàm  % àtmajàm ity akalpayat  // MatsP_3.32 //
dçùñvà tàü vyathitas tàvat  $ kàmabàõàrdito vibhuþ  &
aho råpam aho råpam  % iti càha prajàpatiþ  // MatsP_3.33 //
tato vàsiùñhapramukhà  $ bhaginãm iti cukru÷uþ  &
brahmà na kiücid dadç÷e  % tanmukhàlokanàd çte  // MatsP_3.34 //
aho råpam aho råpam  $ iti pràha punaþ punaþ  &
tataþ praõàmanamràü tàü  % punar evàbhyalokayat  // MatsP_3.35 //
atha pradakùiõaü cakre  $ sà pitur varavarõinã  &
putrebhyo lajjitasyàsya  % tadråpàlokanecchayà  // MatsP_3.36 //
àvirbhåtaü tatro vaktraü  $ dakùiõaü pàõóugaõóavat  &
vismayasphuradoùñhaü ca  % pà÷càtyam udagàt tataþ  // MatsP_3.37 //
caturtham abhavat pa÷càd  $ vàmaü kàma÷aràturam  &
tato 'nyad abhavat tasya  % kàmàturatayà tathà  // MatsP_3.38 //
utpatantyàs tadàkàrà  $ àlokanakutåhalàt  &
sçùñyarthaü yat kçtaü tena  % tapaþ paramadàruõam  // MatsP_3.39 //
tat sarvaü nà÷am agamat  $ svasutopagamecchayà  &
tenordhvaü vaktram abhavat  % pa¤camaü tasya dhãmataþ  \
àvirbhavajjañàbhi÷ ca  # tad vaktraü càvçõot prabhuþ  // MatsP_3.40 //
tatas tàn abravãd brahmà  $ putràn àtmasamudbhavàn  &
prajàþ sçjadhvam abhitaþ  % sadevàsuramànuùãþ  // MatsP_3.41 //
evam uktàs tataþ sarve  $ sasçjur vividhàþ prajàþ  &
gateùu teùu sçùñyarthaü  % praõàmàvanatàm imàm  // MatsP_3.42 //
upayeme sa vi÷vàtmà  $ ÷ataråpàm aninditàm  &
saübabhåva tayà sàrdham  % atikàmàturo vibhuþ  \
salajjàü cakame devaþ  # kamalodaramandire  // MatsP_3.43 //
yàvad abda÷ataü divyaü  $ yathànyaþ pràkçto janaþ  &
tataþkàlena mahatà  % tasyàþ putro 'bhavan manuþ  // MatsP_3.44 //
svàyaübhuvo iti khyàtaþ  $ sa viràó iti naþ ÷rutam  &
tadråpaguõasàmànyàd  % adhipuruùa ucyate  // MatsP_3.45 //
vairàjà yatra te jàtà  $ bahavaþ ÷aüsitavratàþ  &
svàyaübhuvà mahàbhàgàþ  % sapta sapta tathàpare  // MatsP_3.46 //
svàrociùàdyàþ sarve te  $ brahmatulyasvaråpiõaþ  &
auttamipramukhàs tadvad  % yesàü tvaü saptamo 'dhunà  // MatsP_3.47 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 4

*manur uvàca
aho kaùñataraü caitad  $ aïgajàgamanaü vibho  &
kathaü na doùamagamat  % karmaõànena padmabhåþ  // MatsP_4.1 //
parasparaü ca sambandhaþ  $ sagotràõàm abhåt katham  &
vaivàhikastatsutànàü  % chinddhi me saü÷ayaü vibho  // MatsP_4.2 //

*matsya uvàca
divyeyamàdisçùñistu  $ rajoguõasamudbhavà  &
atãndriyendriyà tadvad  % atãndriya÷arãrikà  // MatsP_4.3 //
divyatejomayã bhåpa  $ divyaj¤ànasamudbhavà  &
na martyairabhitaþ ÷akyà  % vaktuü vai màüsacakùubhiþ  // MatsP_4.4 //
yathà bhujaügàþ sarpàõàm  $ àkà÷aü vi÷vapakùiõàm  &
vidanti màrgaü divyànàü  % divyà eva na mànavàþ  // MatsP_4.5 //
kàryàkàrye na devànàü  $ ÷ubhà÷ubhaphalaprade  &
yasmàttasmànna ràjendra  % tadvicàro nçõàü ÷ubhaþ  // MatsP_4.6 //
anyacca sarvavedànàm  $ adhiùñhàtà caturmukhaþ  &
gàyatrã brahmaõastadvad  % aïgabhåtà nigadyate  // MatsP_4.7 //
amårtaü mårtimad vàpi  $ mithunaü tatpracakùate  &
viri¤cir yatra bhagavàüs  % tatra devã sarasvatã  \
bhàratã yatra yatraiva  # tatra tatra prajàpatiþ  // MatsP_4.8 //
yathàtapo na rahita÷  $ chàyayà dç÷yate kvacit  &
gàyatrã brahmaõaþpàr÷vaü  % tathaiva na vimu¤cati  // MatsP_4.9 //
vedarà÷iþ smçto brahmà  $ sàvitrã tadadhiùñhità  &
tasmànna ka÷ciddoùaþ syàt  % sàvitrãgamane vibho  // MatsP_4.10 //
tathàpi lajjàvanataþ  $ prajàpatir abhåtpurà  &
svasutopagamàd brahmà  % ÷a÷àpa kusumàyudham  // MatsP_4.11 //
yasmànmamàbhibhavatà  $ manaþ saükùobhitaü ÷araiþ  &
tasmàttvaddehamaciràd  % rudro bhasmãkariùyati  // MatsP_4.12 //
tataþ prasàdayàmàsa  $ kàmadeva÷caturmukham  &
na màmakàraõe ÷aptuü  % tvamihàrhasi mànada  // MatsP_4.13 //
ahamevaüvidhaþ sçùñas  $ tvayaiva caturànana  &
indriyakùobhajanakaþ  % sarveùàmeva dehinàm  // MatsP_4.14 //
strãpuüsoravicàreõa  $ mayà sarvatra sarvadà  &
kùobhyaü manaþ prayatnena  % tvayaivoktaü purà vibho  // MatsP_4.15 //
tasmàdanaparàdho 'haü  $ tvayà ÷aptastathà vibho  &
kuru prasàdaü bhagavan  % sva÷arãràptaye punaþ  // MatsP_4.16 //

*brahmovàca
vaivasvate 'ntare pràpte  $ yàdavànvayasambhavaþ  &
ràmo nàma yadà martyo  % matsattvabalamà÷ritaþ  // MatsP_4.17 //
avatãryàsuradhvaüsã  $ dvàrakàm adhivatsyati  &
tadbhràtustatsamasya tvaü  % tadà putratvameùyasi  // MatsP_4.18 //
evaü ÷arãramàsàdya  $ bhuktvà bhogàna÷eùataþ  &
tato bharatavaü÷ànte  % bhåtvà vatsançpàtmajaþ  // MatsP_4.19 //
vidyàdharàdhipatyaü ca  $ yàvad àbhåtasaüplavam  &
sukhàni dharmataþ pràpya  % matsamãpaü gamiùyasi  // MatsP_4.20 //
evaü ÷àpaprasàdàbhyàm  $ upetaþ kusumàyudhaþ  &
÷okapramodàbhiyuto  % jagàma sa yathàgatam  // MatsP_4.21 //

*manuruvàca
ko 'sau yaduriti prokto  $ yadvaü÷e kàmasambhavaþ  &
kathaü ca dagdho rudreõa  % kimatha kusumàyudhaþ  // MatsP_4.22 //
bharatasyànvaye kasya  $ kà ca sçùñiþ puràbhavat  &
etatsarvaü samàcakùva  % målataþ saü÷ayo hi me  // MatsP_4.23 //

*matsya uvàca
yà sà dehàrdhasambhåtà  $ gàyatrã brahmavàdinã  &
jananã yà manordevã  % ÷ataråpà ÷atendriyà  // MatsP_4.24 //
ratirmanastapo buddhir  $ mahàn diksambhramas tathà  &
tataþ sa ÷ataråpàyàü  % saptàpatyànyajãjanat  // MatsP_4.25 //
ye marãcyàdayaþ putrà  $ mànasàstasya dhãmataþ  &
teùàmayamabhållokaþ  % sarvaj¤ànàtmakaþ purà  // MatsP_4.26 //
tato 'sçjadvàmadevaü  $ tri÷ålavaradhàriõam  &
sanatkumàraü ca vibhuü  % pårveùàmapi pårvajam  // MatsP_4.27 //
vàmadevastu bhagavàn  $ asçjanmukhato dvijàn  &
ràjanyàn asçjadbàhvor  % viñchådràn årupàdayoþ  // MatsP_4.28 //
vidyuto '÷animeghàü÷ca  $ rohitendradhanåüùi ca  &
chandàüsi ca sasarjàdau  % parjanyaü ca tataþ param  // MatsP_4.29 //
tataþ sàdhyagaõànã÷as  $ trinetrànasçjatpunaþ  &
koñã÷ca catura÷ãtiü  % jaràmaraõavarjitàþ  // MatsP_4.30 //
vàmo 'sçjannamartyàüs tàn  $ brahmaõà vinivàritaþ  &
naivaüvidhà bhavetsçùñir  % jaràmaraõavarjità  // MatsP_4.31 //
÷ubhà÷ubhàtmikà yà tu  $ saiva sçùñiþ pra÷asyate  &
evaü sthitaþ sa tenàdau  % sçùñeþ sthàõurato 'bhavat  // MatsP_4.32 //
svàyambhuvo manurdhãmàüs  $ tapastaptvà sudu÷caram  &
patnãmevàpa råpàóhyàm  % anantà nàma nàmataþ  // MatsP_4.33 //
priyavratottànapàdau  $ manustasyàm ajãjanat  &
dharmasya kanyà caturà  % sånçtà nàma bhàminã  // MatsP_4.34 //
uttànapàdàttanayàn  $ pràpa mantharagàminã  &
apasyatim apasyantaü  % kãrtimantaü dhruvaü tathà  // MatsP_4.35 //
uttànapàdo 'janayat  $ sånçtàyàü prajàpatiþ  &
dhruvo varùasahasràõi  % trãõi kçtvà tapaþ purà  // MatsP_4.36 //
divyamàpa tataþ sthànam  $ acalaü brahmaõo varàt  &
tameva purataþ kçtvà  % dhruvaü saptarùayaþ sthitàþ  // MatsP_4.37 //
dhanyà nàma manoþ kanyà  $ dhruvàcchiùñam ajãjanat  &
agnikanyà tu succhàyà  % ÷iùñàtsà suùuve sutàn  // MatsP_4.38 //
kçpaü ripuü jayaü vçttaü  $ vçkaü ca vçkatejasam  &
cakùuùaü brahmadauhitryàü  % vãriõyàü sa ripuüjayaþ  // MatsP_4.39 //
vãraõasyàtmajàyàü tu  $ cakùurmanumajãjanat  &
manur vai ràjakanyàyàü  % naóvalàyàü sa càkùuùaþ  // MatsP_4.40 //
janayàmàsa tanayàn  $ da÷a ÷årànakalmaùàn  &
åruþ påruþ ÷atadyumnas  % tapasvã satyavàgghaviþ  // MatsP_4.41 //
agniùñudatiràtra÷ca  $ sudyumna÷càparàjitaþ  &
abhimanyustu da÷amo  % naóvalàyàm ajàyata  // MatsP_4.42 //
åror ajanayat putràn  $ ùaó àgneyã tu suprabhàn  &
agniü sumanasaü khyàtiü  % kratumaïgirasaü gayam  // MatsP_4.43 //
pitçkanyà sunãthà tu  $ venamaïgàdajãjanat  &
venamanyàyinaü viprà  % mamanthus tatkaràd abhåt  \
pçthurnàma mahàtejàþ  # sa putrau dvàv ajãjanat  // MatsP_4.44 //
antardhànas tu màrãcaü  $ ÷ikhaõóinyàmajãjanat  &
havirdhànàt ùaó àgneyã  % dhiùaõàjanayat sutàn  \
pràcãnabarhiùaü sàïgaü  # yamaü ÷ukraü balaü ÷ubham  // MatsP_4.45 //
pràcãnabarhir bhagavàn  $ mahàn àsãt prajàpatiþ  &
havirdhànàþ prajàs tena  % bahavaþ sampravartitàþ  // MatsP_4.46 //
savarõàyàü tu sàmudryàü  $ da÷àdhatta sutànprabhuþ  &
sarve pracetaso nàma  % dhanurvedasya pàragàþ  // MatsP_4.47 //
tattaporakùità vçkùà  $ babhur loke samantataþ  &
devàde÷àcca tànagnir  % adahadravinandana  // MatsP_4.48 //
somakanyàbhavat patnã  $ màrãùà nàma vi÷rutà  &
tebhyastu dakùamekaü sà  % putram agryam ajãjanat  // MatsP_4.49 //
dakùàdanantaraü vçkùàn  $ auùadhàni ca sarva÷aþ  &
ajãjanatsomakanyà  % nadãü candravatãü tathà  // MatsP_4.50 //
somàü÷asya ca tasyàpi  $ dakùasyà÷ãtikoñayaþ  &
vakùye tàsàü tu vistàraü  % loke yaþ supratiùñhitaþ  // MatsP_4.51 //
dvipada÷càbhavan kecit  $ kecid bahupadà naràþ  &
valãmukhàþ ÷aïkukarõàþ  % karõapràvaraõàs tathà  // MatsP_4.52 //
a÷vaçkùamukhàþ kecit  $ kecit siühànanàstathà  &
÷vasåkaramukhàþ kecit  % keciduùñramukhàs tathà  // MatsP_4.53 //
janayàmàsa dharmàtmà  $ mlecchànsarvànaneka÷aþ  &
sa sçùñvà manasà dakùaþ  % striyaþ pa÷càdajãjanat  // MatsP_4.54 //
dadau sa da÷a dharmàya  $ ka÷yapàya trayoda÷a  &
saptaviü÷atiü somàya  % dadau nakùatrasaüj¤itàþ  \
devàsuramanuùyàdi  # tàbhyaþ sarvamabhåjjagat  // MatsP_4.55 //



______________________________________________________


Matsya-Puràõa 5

*çùaya åcuþ
devànàü dànavànàü ca  $ gandharvoragarakùasàm  &
utpattiü vistareõaiva  % såta bråhi yathàtatham  // MatsP_5.1 //

*såta uvàca
saükalpàd dar÷anàtspar÷àt  $ pårveùàü sçùñirucyate  &
dakùàtpràcetasàd årdhvaü  % sçùñir maithunasambhavà  // MatsP_5.2 //
prajàþ sçjeti vyàdiùñaþ  $ pårvaü dakùaþ svayambhuvà  &
yathà sasarja caivàdau  % tathaiva ÷çõuta dvijàþ  // MatsP_5.3 //
yadà tu sçjatastasya  $ devarùigaõapannagàn  &
na vçddhim agamallokas  % tadà maithunayogataþ  \
dakùaþ putrasahasràõi  # pà¤cajanyàmajãjanat  // MatsP_5.4 //
tàüs tu dçùñvà mahàbhàgaþ  $ sisçkùurvividhàþ prajàþ  &
nàradaþ pràha harya÷vàn  % dakùaputrànsamàgatàn  // MatsP_5.5 //
bhuvaþ pramàõaü sarvatra  $ j¤àtvordhvam adha eva ca  &
tataþ sçùñiü vi÷eùeõa  % kurudhvamçùisattamàþ  // MatsP_5.6 //
te tu tadvacanaü ÷rutvà  $ prayàtàþ sarvato di÷am  &
adyàpi na nivartante  % samudràdiva sindhavaþ  // MatsP_5.7 //
harya÷veùu pranaùñeùu  $ punardakùaþ prajàpatiþ  &
vairiõyàmeva putràõàü  % sahasramasçjatprabhuþ  // MatsP_5.8 //
÷abalà nàma te vipràþ  $ sametàþ sçùñihetavaþ  &
nàrado 'nugatànpràha  % punastànpårvavatsa tàn  // MatsP_5.9 //
bhuvaþ pramàõaü sarvatra  $ j¤àtvà bhràtén atho punaþ  &
àgatya càtha sçùñiü ca  % kariùyatha vi÷eùataþ  // MatsP_5.10 //
te 'pi tenaiva màrgeõa  $ jagmurbhràtçpathà tadà  &
tataþ prabhçti na bhràtuþ  % kanãyànmàrgam icchati  \
anviùyanduþkhamàpnoti  # tena tatparivarjayet  // MatsP_5.11 //
tatasteùu vinaùñeùu  $ ùaùñiü kanyàþ prajàpatiþ  &
vairiõyàü janayàmàsa  % dakùaþ pràcetasastathà  // MatsP_5.12 //
pràdàtsa da÷a dharmàya  $ ka÷yapàya trayoda÷a  &
saptaviü÷atiü somàya  % catasro 'riùñanemaye  // MatsP_5.13 //
dve caiva bhçguputràya  $ dve kç÷à÷vàya dhãmate  &
dve caivàïgirase tadvat  % tàsàü nàmàni vistaràt  // MatsP_5.14 //
÷çõudhvaü devamàtéõàü  $ prajàvistàram àditaþ  &
marutvatã vasur yàmã  % lambà bhànur arundhatã  // MatsP_5.15 //
saükalpà ca muhårtà ca  $ sàdhyà vi÷và ca bhàminã  &
dharmapatnyaþ samàkhyàtàs  % tàsàü putràn nibodhata  // MatsP_5.16 //
vi÷ve devàstu vi÷vàyàþ  $ sàdhyà sàdhyànajãjanat  &
marutvatyàü marutvanto  % vasos tu vasavastathà  // MatsP_5.17 //
bhànostu bhànavastadvan  $ muhårtàyàü muhårtakàþ  &
lambàyàü ghoùanàmàno  % nàgavãthã tu yàmijà  // MatsP_5.18 //
pçthivãtalasambhåtam  $ arundhatyàm ajàyata  &
saükalpàyàstu saükalpo  % vasusçùñiü nibodhata  // MatsP_5.19 //
jyotiùmantastu ye devà  $ vyàpakàþ sarvato di÷am  &
vasavaste samàkhyàtàs  % teùàü sargaü nibodhata  // MatsP_5.20 //
àpo dhruva÷ca soma÷ca  $ dhara÷caivànilo 'nalaþ  &
pratyåùa÷ca prabhàsa÷ca  % vasavo 'ùñau prakãrtitàþ  // MatsP_5.21 //
àpasya putrà÷ catvàraþ  $ ÷ànto vai daõóa eva ca  &
÷àmbo 'tha maõivaktra÷ca  % yaj¤arakùàdhikàriõaþ  // MatsP_5.22 //
dhruvasya kàlaþ putrastu  $ varcàþ somàdajàyata  &
draviõo havyavàha÷ca  % dharaputràv ubhau smçtau  // MatsP_5.23 //
kalyàõinyàü tataþ pràõo  $ ramaõaþ ÷i÷iro 'pi ca  &
manoharà dharàtputràn  % avàpàtha hareþ sutà  // MatsP_5.24 //
÷ivà manojavaü putram  $ avij¤àtagatiü tathà  &
avàpa cànalàt putràv  % agnipràyaguõau punaþ  // MatsP_5.25 //
agniputraþ kumàrastu  $ ÷arastambe vyajàyata  &
tasya ÷àkho vi÷àkha÷ca  % naigameya÷ ca pçùñhajàþ  // MatsP_5.26 //
apatyaü kçttikànàü tu  $ kàrttikeyas tataþ smçtaþ  &
pratyåùasa çùiþ putro  % vibhur nàmnàtha devalaþ  \
vi÷vakarmà prabhàsasya  # putraþ ÷ilpã prajàpatiþ  // MatsP_5.27 //
pràsàdabhavanodyàna-  $ pratimàbhåùaõàdiùu  &
taóàgàràmakåpeùu  % smçtaþ so 'maravardhakiþ  // MatsP_5.28 //
ajaikapàdahirbudhnyo  $ viråpàkùo 'tha raivataþ  &
hara÷ca bahuråpa÷ca  % tryambaka÷ca sure÷varaþ  // MatsP_5.29 //
sàvitra÷ca jayanta÷ca  $ pinàkã càparàjitaþ  &
ete rudràþ samàkhyàtà  % ekàda÷a gaõe÷varàþ  // MatsP_5.30 //
eteùàü mànasànàü tu  $ tri÷ålavaradhàriõàm  &
koñaya÷catura÷ãtis  % tatputrà÷ càkùayà matàþ  // MatsP_5.31 //
dikùu sarvàsu ye rakùàü  $ prakurvanti gaõe÷varàþ  &
putrapautrasutà÷caite  % surabhãgarbhasambhavàþ  // MatsP_5.32 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 6

ka÷yapasya pravakùyàmi  $ patnãbhyaþ putrapautrakàn  &
aditirditirdanu÷caiva  % ariùñà surasà tathà  // MatsP_6.1 //
surabhir vinatà tadvat  $ tàmrà krodhava÷à irà  &
kadrårvi÷và munis tadvat  % tàsàü putràn nibodhata  // MatsP_6.2 //
tuùità nàma ye devà÷  $ càkùuùasyàntare manoþ  &
vaivasvate 'ntare caite  % àdityà dvàda÷a smçtàþ  // MatsP_6.3 //
indro dhàtà bhagas tvaùñà  $ mitro 'tha varuõo yamaþ  &
vivasvànsavità påùà  % aü÷umàn viùõur eva ca  // MatsP_6.4 //
ete sahasrakiraõà  $ àdityà dvàda÷a smçtàþ  &
màrãcàtka÷yapàdàpa  % putrànaditiruttamàn  // MatsP_6.5 //
bhç÷à÷vasya çùeþ putrà  $ devapraharaõàþ smçtàþ  &
ete devagaõà vipràþ  % pratimanvantareùu ca  // MatsP_6.6 //
utpadyante pralãyante  $ kalpe kalpe tathaiva ca  &
ditiþ putradvayaü lebhe  % ka÷yapàd iti naþ ÷rutam  // MatsP_6.7 //
hiraõyaka÷ipuü caiva  $ hiraõyàkùaü tathaiva ca  &
hiraõyaka÷ipostadvaj  % jàtaü putracatuùñayam  // MatsP_6.8 //
prahlàda÷ cànuhlàda÷ca  $ saühlàdo hlàda eva ca  &
prahlàdaputra àyuùmàn  % ÷ibir bàùkala eva ca  // MatsP_6.9 //
virocana÷ caturtha÷ca  $ sa baliü putramàptavàn  &
baleþ putra÷ataü tv àsãd  % bàõajyeùñhaü tato dvijàþ  // MatsP_6.10 //
dhçtaràùñras tathà sårya÷  $ candra÷candràü÷utàpanaþ  &
nikumbhanàbho gurvakùaþ  % kukùibhãmo vibhãùaõaþ  // MatsP_6.11 //
evamàdyàs tu bahavo  $ bàõajyeùñhà guõàdhikàþ  &
bàõaþ sahasrabàhu÷ ca  % sarvàstragaõasaüyutaþ  // MatsP_6.12 //
tapasà toùito yasya  $ pure vasati ÷ålabhçt  &
mahàkàlatvam agamat  % sàmyaü ya÷ca pinàkinaþ  // MatsP_6.13 //
hiraõyàkùasya putro 'bhåd  $ ulåkaþ ÷akunistathà  &
bhåtasaütàpana÷ caiva  % mahànàbhastathaiva ca  // MatsP_6.14 //
etebhyaþ putrapautràõàü  $ koñayaþ saptasaptatiþ  &
mahàbalà mahàkàyà  % nànàråpà mahaujasaþ  // MatsP_6.15 //
danuþ putra÷ataü lebhe  $ ka÷yapàd baladarpitam  &
vipracittiþ pradhàno 'bhåd  % yeùàü madhye mahàbalaþ  // MatsP_6.16 //
dvimårdhà ÷akuni÷caiva  $ tathà ÷aïku÷irodharaþ  &
ayomukhaþ ÷ambara÷ ca  % kapi÷o nàmatastathà  // MatsP_6.17 //
màrãcir meghavàü÷caiva  $ irà garbha÷iràs tathà  &
vidràvaõa÷ca ketu÷ca  % ketuvãryaþ ÷atahradaþ  // MatsP_6.18 //
indrajit saptajiccaiva  $ vajranàbhastathaiva ca  &
ekacakro mahàbàhur  % vajràkùas tàrakas tathà  // MatsP_6.19 //
asilomà pulomà ca  $ bindurbàõo mahàsuraþ  &
svarbhànurvçùaparvà ca  % evamàdyà danoþ sutàþ  // MatsP_6.20 //
svarbhànostu prabhà kanyà  $ ÷acã caiva pulomajà  &
upadànavã mayasyàsãt  % tathà mandodarã kuhåþ  // MatsP_6.21 //
÷armiùñhà sundarã caiva  $ candrà ca vçùaparvaõaþ  &
pulomà kàlakà caiva  % vai÷vànarasute hi te  // MatsP_6.22 //
bahvapatye mahàsattve  $ màrãcasya parigrahe  &
tayoþ ùaùñisahasràõi  % dànavànàmabhåtpurà  // MatsP_6.23 //
paulomànkàlakeyàü÷ca  $ màrãco 'janayatpurà  &
avadhyà ye 'maràõàü vai  % hiraõyapuravàsinaþ  // MatsP_6.24 //
caturmukhàllabdhavaràs  $ te hatà vijayena tu  &
vipracittiþ saiühikeyàn  % siühikàyàm ajãjanat  // MatsP_6.25 //
hiraõyaka÷iporye vai  $ bhàgineyàs trayoda÷a  &
vyaüsaþ kalpa÷ca ràjendra  % nalo vàtàpireva ca  // MatsP_6.26 //
ilvalo namuci÷caiva  $ ÷vasçpa÷ càjanas tathà  &
narakaþ kàlanàbha÷ca  % saramàõas tathaiva ca  // MatsP_6.27 //
kàlavãye÷ ca vikhyàto  $ danuvaü÷avivardhanàþ  &
saühràdasya tu daityasya  % nivàtakavacàþ smçtàþ  // MatsP_6.28 //
avadhyàþ sarvadevànàü  $ gandharvoragarakùasàm  &
ye hatà bhargam à÷ritya tv  % arjunena raõàjire  // MatsP_6.29 //
ùañkanyà janayàmàsa  $ tàmrà màrãcabãjataþ  &
÷ukã ÷yenã ca bhàsã ca  % sugrãvã gçdhrikà ÷uciþ  // MatsP_6.30 //
÷ukã ÷ukànulåkàü÷ca  $ janayàmàsa dharmataþ  &
÷yenã ÷yenàüstathà bhàsã  % kurarànapyajãjanat  // MatsP_6.31 //
gçdhrã gçdhrànkapotàü÷ca  $ pàràvatavihaügamàn  &
haüsasàrasakrau¤càü÷ ca  % plavà¤chucirajãjanat  // MatsP_6.32 //
ajà÷vameùoùñrakharàn  $ sugrãvã càpyajãjanat  &
eùa tàmrànvayaþ prokto  % vinatàyàü nibodhata  // MatsP_6.33 //
garuóaþ patatàü nàthaþ  $ aruõa÷ca patatriõàm  &
saudàmanã tathà kanyà  % yeyaü nabhasi vi÷rutà  // MatsP_6.34 ///
sampàti÷ ca jañàyu÷ca  $ aruõasya sutàv ubhau  &
sampàtiputro babhru÷ca  % ÷ãghraga÷càpi vi÷rutaþ  // MatsP_6.35 //
jañàyuùaþ karõikàraþ  $ ÷atagàmã ca vi÷rutau  &
sàraso rajjuvàla÷ca  % bheruõóa÷càpi tatsutàþ  // MatsP_6.36 //
teùàmanantamabhavat  $ pakùiõàü putrapautrakam  &
surasàyàþ sahasraü tu  % sarpàõàm abhavatpurà  // MatsP_6.37 //
sahasra÷irasàü kadråþ  $ sahasraü càpi suvrata  &
pradhànàsteùu vikhyàtàþ  % ùaóviü÷atir ariüdama  // MatsP_6.38 //
÷eùavàsukikarkoña-  $ ÷aïkhairàvatakambalàþ  &
dhanaüjayamahànãla-  % padmà÷vataratakùakàþ  // MatsP_6.39 //
elàpattramahàpadma-  $ dhçtaràùñrabalàhakàþ  &
÷aïkhapàlamahà÷aïkha-  % puùpadaüùñra÷ubhànanàþ  // MatsP_6.40 //
÷aïkuromà ca bahulo  $ vàmanaþ pàõinastathà  &
kapilo durmukha÷càpi  % pata¤jaliriti smçtàþ  // MatsP_6.41 //
eùàmanantamabhavat  $ sarveùàü putrapautrakam  &
pràya÷o yatpurà dagdhaü  % janamejayamandire  // MatsP_6.42 //
rakùogaõaü krodhava÷à  $ svanàmànam ajãjanat  &
daüùñriõàü niyutaü teùàü  % bhãmasenàdagàtkùayam  // MatsP_6.43 //
rudràõàü ca gaõaü tadvad  $ gomahiùyo varàïganàþ  &
surabhirjanayàmàsa  % ka÷yapàtsaüyatavratà  // MatsP_6.44 //
munirmunãnàü ca gaõaü  $ gaõamapsarasàü tathà  &
tathà kiünaragandharvàn  % ariùñàjanayad bahån  // MatsP_6.45 //
tçõavçkùalatàgulmam  $ irà sarvam ajãjanat  &
vi÷và tu yakùarakùàüsi  % janayàmàsa koñi÷aþ  // MatsP_6.46 //
tata ekonapa¤cà÷an  $ marutaþ ka÷yapàdditiþ  &
janayàmàsa dharmaj¤àn  % sarvànamaravallabhàn  // MatsP_6.47 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 7

*çùaya åcuþ
diteþ putràþ kathaü jàtà  $ maruto devavallabhàþ  &
devairjagmu÷ca sàpatnaiþ  % kasmàtte sakhyamuttamam  // MatsP_7.1 //

*såta uvàca
purà devàsure yuddhe  $ hçteùu hariõà suraiþ  &
putrapautreùu ÷okàrtà  % gatvà bhålokamuttamam  // MatsP_7.2 //
syamantapa¤cake kùetre  $ sarasvatyàstañe ÷ubhe  &
bhartur àràdhanaparà  % tapa ugraü cacàra ha  // MatsP_7.3 //
tadà ditir daityamàtà  $ çùiråpeõa suvratà  &
phalàhàrà tapas tepe  % kçcchraü càndràyaõàdikam  // MatsP_7.4 //
yàvadvarùa÷ataü sàgraü  $ jarà÷okasamàkulà  &
tataþ sà tapasà taptà  % vasiùñhàdãnapçcchata  // MatsP_7.5 //
kathayantu bhavanto me  $ putra÷okavinà÷anam  &
vrataü saubhàgyaphaladam  % ihaloke paratra ca  // MatsP_7.6 //
åcur vasiùñhapramukhà  $ madanadvàda÷ãvratam  &
yasyàþ prabhàvàdabhavat  % suta÷okavivarjità  // MatsP_7.7 //

*çùaya åcuþ
÷rotumicchàmahe såta  $ madanadvàda÷ãvratam  &
sutànekonapa¤cà÷ad  % yena lebhe ditiþ punaþ  // MatsP_7.8 //

*såta uvàca
yadvasiùñhàdibhiþ pårvaü  $ diteþ kathitamuttamam  &
vistareõa tadevedaü  % matsakà÷ànnibodhata  // MatsP_7.9 //
caitre màsi site pakùe  $ dvàda÷yàü niyatavrataþ  &
sthàpayedavraõaü kumbhaü  % sitataõóulapåritam  // MatsP_7.10 //
nànàphalayutaü tadvad  $ ikùudaõóasamanvitam  &
sitavastrayugacchannaü  % sitacandanacarcitam  // MatsP_7.11 //
nànàbhakùyasamopetaü  $ sahiraõyaü tu ÷aktitaþ  &
tàmrapàtraü guóopetaü  % tasyopari nive÷ayet  // MatsP_7.12 //
tasmàdupari kàmaü tu  $ kadalãdalasaüsthitam  &
kuryàccharkarayopetàü  % ratiü tasya ca vàmataþ  // MatsP_7.13 //
gandhaü dhåpaü tato dadyàd  $ gãtaü vàdyaü ca kàrayet  &
tadabhàve kathàü kuryàt  % kàmake÷avayornaraþ  // MatsP_7.14 //
kàmanàmnà harerarcàü  $ snàpayedgandhavàriõà  &
÷uklapuùpàkùatatilair  % arcayenmadhusådanam  // MatsP_7.15 //
kàmàya pàdau sampåjya  $ jaïghe saubhàgyadàya ca  &
årå smaràyeti punar  % manmathàyeti vai kañim  // MatsP_7.16 //
svacchodaràyetyudaram  $ anaïgàyetyuro hareþ  &
mukhaü padmamukhàyeti  % bàhå pa¤ca÷aràya vai  // MatsP_7.17 //
namaþ sarvàtmane maulim  $ arcayediti ke÷avam  &
tataþ prabhàte taü kumbhaü  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_7.18 //
bràhmaõànbhojayedbhaktyà  $ svayaü ca lavaõàdçte  &
bhuktyà tu dakùiõàü dadyàd  % imaü mantramudãrayet  // MatsP_7.19 //
prãyatàm atra bhagavàn  $ kàmaråpã janàrdanaþ  &
hçdaye sarvabhåtànàü  % ya ànando 'bhidhãyate  // MatsP_7.20 //
anena vidhinà sarvaü  $ màsi màsi vrataü caret  &
upavàsã trayoda÷yàm  % arcayedviùõumavyayam  // MatsP_7.21 //
phalamekaü ca saüprà÷ya  $ dvàda÷yàü bhåtale svapet  &
tatastrayoda÷e màsi  % dhçtadhenusamanvitàm  // MatsP_7.22 //
÷ayyàü dadyàdanaïgàya  $ sarvopaskarasaüyutàm  &
kà¤canaü kàmadevaü ca  % ÷uklàü gàü ca payasvinãm  // MatsP_7.23 //
vàsobhir dvijadàmpatyaü  $ påjyaü ÷aktyà vibhåùaõaiþ  &
÷ayyàgandhàdikaü dadyàt  % prãyatàm ityudãrayet  // MatsP_7.24 //
homaþ ÷uklatilaiþ kàryaþ  $ kàmanàmàni kãrtayet  &
gavyena haviùà tadvat  % pàyasena ca dharmavit  // MatsP_7.25 //
viprebhyo bhojanaü dadyàd  $ vitta÷àñhyaü vivarjayet  &
ikùudaõóànatho dadyàt  % puùpamàlà÷ ca ÷aktitaþ  // MatsP_7.26 //
yaþ kuryàd vidhinànena  $ madanadvàda÷ãmimàm  &
sa sarvapàpanirmuktaþ  % pràpnoti harisàmyatàm  // MatsP_7.27 //
ihaloke varàn putràn  $ saubhàgyaphalam a÷nute  &
yaþ smaraþ saüsmçto viùõur  % ànandàtmà mahe÷varaþ  // MatsP_7.28 //
sukhàrthã kàmaråpeõa  $ smaredaïgajamã÷varam  &
etacchrutvà cakàràsau  % ditiþ sarvama÷eùataþ  // MatsP_7.29 //
ka÷yapo vratamàhàtmyàd  $ àgatya parayà mudà  &
cakàra karka÷àü bhåyo  % råpayauvana÷àlinãm  // MatsP_7.30 //
varair àchandayàmàsa  $ sà tu vavre tato varam  &
putraü ÷akravadhàrthàya  % samarthamamitaujasam  // MatsP_7.31 //
varayàmi mahàtmànaü  $ sarvàmaraniùådanam  &
uvàca ka÷yapo vàkyam  % indrahantàram årjitam  // MatsP_7.32 //
pradàsyàmyahameveha  $ kiü tv etat kriyatàü ÷ubhe  &
àpastambaþ karotviùñiü  % putrãyàmadya suvrate  // MatsP_7.33 //
vidhàsyàmi tato garbham  $ indra÷atruniùådanam  &
àpastambastata÷cakre  % putreùñiü draviõàdhikàm  // MatsP_7.34 //
indra÷atrur bhavasveti  $ juhàva ca savistaram  &
devà mumudire daityà  % vimukhàþ syu÷ca dànavàþ  // MatsP_7.35 //
dityàü garbham athàdhatta  $ ka÷yapaþ pràha tàü punaþ  &
tvayà yatno vidhàtavyo hy  % asmingarbhe varànane  // MatsP_7.36 //
saüvatsara÷ataü tv ekam  $ asminn eva tapovane  &
saükhyàyàü naiva bhoktavyaü  % garbhiõyà varavarõini  // MatsP_7.37 //
na sthàtavyaü na gantavyaü  $ vçkùamåleùu sarvadà  &
nopaskareùåpavi÷en  % musalolåkhalàdiùu  // MatsP_7.38 //
jale ca nàvagàheta  $ ÷ånyàgàraü ca varjayet  &
valmãkàyàü na tiùñheta  % na codvignamanà bhavet  // MatsP_7.39 //
vilikhenna nakhairbhåmiü  $ nàïgàreõa na bhasmanà  &
na ÷ayàluþ sadà tiùñhed  % vyàyàmaü ca vivarjayet  // MatsP_7.40 //
na tuùàïgàrabhasmàsthi-  $ kapàleùu samàvi÷et  &
varjayetkalahaü lokair  % gàtrabhaïgaü tathaiva ca  // MatsP_7.41 //
na muktake÷à tiùñheta  $ nà÷uciþ syàtkadàcana  &
na ÷ayãtottara÷irà  % na càpara÷iràþ kvacit  // MatsP_7.42 //
na vastrahãnà nodvignà  $ na càrdracaraõà satã  &
nàmaïgalyàü vadedvàcaü  % na ca hàsyàdhikà bhavet  // MatsP_7.43 //
kuryàttu guru÷u÷råùàü  $ nityaü màïgalyatatparà  &
sarvauùadhãbhiþ koùõena  % vàriõà snànamàcaret  // MatsP_7.44 //
kçtarakùà subhåùà ca  $ vàstupåjanatatparà  &
tiùñhetprasannavadanà  % bhartuþ priyahite ratà  // MatsP_7.45 //
dàna÷ãlà tçtãyàyàü  $ pàrvaõyaü naktamàcaret  &
itivçttà bhavennàrã  % vi÷eùeõa tu garbhiõã  // MatsP_7.46 //
yastu tasyà bhavetputraþ  $ ÷ãlàyurvçddhisaüyutaþ  &
anyathà garbhapatanam  % avàpnoti na saü÷ayaþ  // MatsP_7.47 //
tasmàttvamanayà vçttyà  $ garbhe 'sminyatnamàcara  &
svastyastu te gamiùyàmi  % tathetyuktastayà punaþ  // MatsP_7.48 //
pa÷yatàü sarvabhåtànàü  $ tatraivàntaradhãyata  &
tataþ sà ka÷yapoktena  % vidhinà samatiùñhata  // MatsP_7.49 //
atha bhãtastathendro 'pi  $ diteþ pàr÷vamupàgamat  &
vihàya devasadanaü  % tacchu÷råùuravasthitaþ  // MatsP_7.50 //
dite÷chidràntaraprepsur  $ abhavatpàka÷àsanaþ  &
vinãto 'bhavad avyagraþ  % pra÷àntavadano bahiþ  // MatsP_7.51 //
ajànankila tatkàryam  $ àtmanaþ ÷ubhamàcaran  &
tato varùa÷atànte sà  % nyåne tu divasais tribhiþ  // MatsP_7.52 //
mene kçtàrthamàtmànaü  $ prãtyà vismitamànasà  &
akçtvà pàdayoþ ÷aucaü  % prasuptà muktamårdhajà  // MatsP_7.53 //
nidràbharasamàkràntà  $ divàpara÷iràþ kvacit  &
tatastadantaraü labdhvà  % praviùñastu ÷acãpatiþ  // MatsP_7.54 //
vajreõa saptadhà cakre  $ taü garbhaü trida÷àdhipaþ  &
tataþ saptaiva te jàtàþ  % kumàràþ såryavarcasaþ  // MatsP_7.55 //
rudantaþ sapta te bàlà  $ niùiddhà giridàriõà  &
bhåyo 'pi rudata÷caitàn  % ekaikaü saptadhà hariþ  // MatsP_7.56 //
cicheda vçtrahantà vai  $ punastadudare sthitaþ  &
evamekonapa¤cà÷ad  % bhåtvà te rurudurbhç÷am  // MatsP_7.57 //
indro nivàrayàmàsa  $ màü rodiùña punaþ punaþ  &
tataþ sa cintayàmàsa  % kimetaditi vçtrahà  // MatsP_7.58 //
dharmasya kasya màhàtmyàt  $ punaþ saüjãvitàstvamã  &
viditvà dhyànayogena  % madanadvàda÷ãphalam  // MatsP_7.59 //
nånam etat pariõatam  $ adhunà kçùõapåjanàt  &
vajreõàpi hatàþ santo  % na vinà÷am avàpnuyuþ  // MatsP_7.60 //
eko 'pyanekatàmàpa  $ yasmàdudarago 'pyalam  &
avadhyà nånamete vai  % tasmàddevà bhavantviti  // MatsP_7.61 //
yasmànmà rudatetyuktà  $ rudanto garbhasaüsthitàþ  &
maruto nàma te nàmnà  % bhavantu makhabhàginaþ  // MatsP_7.62 //
tataþ prasàdya deve÷aþ  $ kùamasveti ditiü punaþ  &
artha÷àstraü samàsthàya  % mayaitad duùkçtaü kçtam  // MatsP_7.63 //
kçtvà marudgaõaü devaiþ  $ samànamamaràdhipaþ  &
ditiü vimànamàropya  % sasutàmanayaddivam  // MatsP_7.64 //
yaj¤abhàgabhujo jàtà  $ marutaste tato dvijàþ  &
na jagmuraikyamasurair  % ataste suravallabhàþ  // MatsP_7.65 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 8

*çùaya åcuþ
àdisarga÷ca yaþ såta  $ kathito vistareõa tu  &
pratisarga÷ca ye yeùàm  % adhipàs tànvadasva naþ  // MatsP_8.1 //

*såta uvàca
yadàbhiùiktaþ sakalàdhiràjye  $ pçthurdharitryàmadhipo babhåva  &
tadauùadhãnàmadhipaü cakàra  % yaj¤avratànàü tapasàü ca candram  // MatsP_8.2 //
nakùatratàràdvijavçkùagulma-  $ latàvitànasya ca rukmagarbhaþ  &
apàmadhã÷aü varuõaü dhanànàü  % ràj¤àü prabhuü vai÷ravaõaü ca tadvat  // MatsP_8.3 //
viùõuü ravãõàmadhipaü vasånàm  $ agniü ca lokàdhipati÷cakàra  &
prajàpatãnàmadhipaü ca dakùaü  % cakàra ÷akraü marutàmadhã÷am  // MatsP_8.4 //
daityàdhipànàmatha dànavànàü  $ prahlàdamã÷aü ca yamaü pitéõàm  &
pi÷àcarakùaþpa÷ubhåtayakùa-  % vetàlaràjaü tv atha ÷ålapàõim  // MatsP_8.5 //
pràleya÷ailaü ca patiü girãõàm  $ ã÷aü samudraü sasarinnadànàm  &
gandharvavidyàdharakiünaràõàm  % ã÷aü puna÷citrarathaü cakàra  // MatsP_8.6 //
nàgàdhipaü vàsukimugravãryaü  $ sarpàdhipaü takùakamàdide÷a  &
di÷àü gajànàmadhipaü cakàra  % gajendramairàvatanàmadheyam  // MatsP_8.7 //
suparõamã÷aü patatàmathà÷va-  $ ràjànamuccaiþ÷ravasaü cakàra  &
siühaü mçgàõàü vçùabhaü gavàü ca  % plakùaü punaþ sarvavanaspatãnàm  // MatsP_8.8 //
pitàmahaþ pårvamathàbhyaùi¤cac  $ caitànpunaþ sarvadi÷àdhinàthàn  &
pårveõa dikpàlam athàbhyaùi¤can  % nàmnà sudharmàõam aràtiketum  // MatsP_8.9 //
tato 'dhipaü dakùiõata÷cakàra  $ sarve÷varaü ÷aïkhapadàbhidhànam  &
sa ketumantaü ca digã÷amã÷a÷  % cakàra pa÷càd bhuvanàõóagarbhaþ  // MatsP_8.10 //
hiraõyaromàõam udagdigã÷aü  $ prajàpatir devasutaü cakàra  &
adyàpi kurvanti di÷àm adhã÷àþ  % ÷atrån dahantastu bhuvo 'bhirakùàm  // MatsP_8.11 //
caturbhir ebhiþ pçthunàmadheyo  $ nçpo 'bhiùiktaþ prathamaü pçthivyàm  &
gate 'ntare càkùuùanàmadheye  % vaivasvatàkhye ca punaþ pravçtte  \
prajàpatiþ so 'sya caràcarasya  # babhåva såryànvayavaü÷acihnaþ  // MatsP_8.12 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 9

*såta uvàca
evaü ÷rutvà manuþ pràha  $ punareva janàrdanam  &
pårveùàü caritaü bråhi  % manånàü madhusådana  // MatsP_9.1 //

*matsya uvàca
manvantaràõi ràjendra  $ manånàü caritaü ca yat  &
pramàõaü caiva kàlasya  % tàü sçùñiü ca samàsataþ  // MatsP_9.2 //
ekacittaþ pra÷àntàtmà  $ ÷çõu màrtaõóanandana  &
yàmà nàma purà devà  % àsan svàyambhuvàntare  // MatsP_9.3 //
saptaiva çùayaþ pårve  $ ye marãcyàdayaþ smçtàþ  &
àgnãdhra÷càgnibàhu÷ca  % sahaþ savana eva ca  // MatsP_9.4 //
jyotiùmàn dyutimàn havyo  $ medhà medhàtithir vasuþ  &
svàyambhuvasyàsya manor  % da÷aite vaü÷avardhanàþ  // MatsP_9.5 //
pratisargamime kçtvà  $ jagmuryatparamaüpadam  &
etat svàyambhuvaü proktaü  % svàrociùamataþ param  // MatsP_9.6 //
svàrociùasya tanayà÷  $ catvàro devavarcasaþ  &
nabhonabhasyaprasçti-  % bhànavaþ kãrtivardhanàþ  // MatsP_9.7 //
datto ni÷cyavanastambaþ  $ pràõaþ ka÷yapa eva ca  &
aurvo bçhaspati÷caiva  % saptaite çùayaþ smçtàþ  // MatsP_9.8 //
devà÷ca tuùità nàma  $ smçtàþ svàrociùe 'ntare  &
hastãndraþ sukçto mårtir  % àpo jyotirayaþ smayaþ  // MatsP_9.9 //
vasiùñhasya sutàþ sapta  $ ye prajàpatayaþ smçtàþ  &
dvitãyametatkathitaü  % manvantaramataþ param  // MatsP_9.10 //
auttamãyaü pravakùyàmi  $ tathà manvantaraü ÷ubham  &
manurnàmauttamiryatra  % da÷a putrànajãjanat  // MatsP_9.11 //
ãùa årja÷ca tarja÷ ca  $ ÷uciþ ÷ukrastathaiva ca  &
madhu÷ ca màdhava÷caiva  % nabhasyo 'tha nabhàstathà  // MatsP_9.12 //
sahaþ kanãyàneteùàm  $ udàraþ kãrtivardhanaþ  &
bhàvanàs tatra devàþ syur  % årjàþ saptarùayaþ smçtàþ  // MatsP_9.13 //
kaukuruõói÷ca dàlbhya÷ca  $ ÷aïgaþ pravahaõaþ ÷ivaþ  &
sita÷ca sasmita÷caiva  % saptaite yogavardhanàþ  // MatsP_9.14 //
manvantaraü caturthaü tu  $ tàmasaü nàma vi÷rutam  &
kaviþ pçthus tathaivàgnir  % akapiþ kapireva ca  // MatsP_9.15 //
tathaiva jalpadhãmànau  $ munayaþ sapta tàmase  &
sàdhyà devagaõà yatra  % kathitàstàmase 'ntare  // MatsP_9.16 //
akalmaùas tathà dhanvã  $ tapomålastapodhanaþ  &
taporatistapasya÷ca  % tapodyutiparaütapau  // MatsP_9.17 //
tapobhàgã tapoyogã  $ dharmàcàraratàþ sadà  &
tàmasasya sutàþ sarve  % da÷a vaü÷avivardhanàþ  // MatsP_9.18 //
pa¤camasya manos tadvad  $ raivatasyàntaraü ÷çõu  &
devabàhuþ subàhu÷ca  % parjanyaþ somapo muniþ  // MatsP_9.19 //
hiraõyaromà saptà÷vaþ  $ saptaite çùayaþ smçtàþ  &
devà÷càbhåtarajasas  % tathà prakçtayaþ ÷ubhàþ  // MatsP_9.20 //
aruõas tattvadar÷ã ca  $ vittavànhavyapaþ kapiþ  &
yukto nirutsukaþ sattvo  % nirmoho 'tha prakà÷akaþ  // MatsP_9.21 //
dharmavãryabalopetà  $ da÷aite raivatàtmajàþ  &
bhçguþ sudhàmà virajàþ  % sahiùõurnàda eva ca  // MatsP_9.22 //
vivasvànatinàmà ca  $ ùaùñhe saptarùayo 'pare  &
càkùuùasyàntare devà  % lekhà nàma pari÷rutàþ  // MatsP_9.23 //
çbhavo 'tha çbhàdyà÷ ca  $ vàrimålà divaukasaþ  &
càkùuùasyàntare proktà  % devànàü pa¤ca yonayaþ  // MatsP_9.24 //
ruruprabhçtayastadvac  $ càkùuùasya sutà da÷a  &
proktàþ svàyambhuve vaü÷e  % ye mayà pårvameva tu  // MatsP_9.25 //
antaraü càkùuùaü caitan  $ mayà te parikãrtitam  &
saptamaü tatpravakùyàmi  % yadvaivasvatamucyate  // MatsP_9.26 //
atri÷ caiva vasiùñha÷ca  $ ka÷yapo gautamastathà  &
bharadvàjastathà yogã  % vi÷vàmitraþ pratàpavàn  // MatsP_9.27 //
jamadagni÷ca saptaite  $ sàmprataü ye maharùayaþ  &
kçtvà dharmavyavasthànaü  % prayànti paramaü padam  // MatsP_9.28 //
sàdhyà vi÷ve ca rudrà÷ca  $ maruto vasavo '÷vinau  &
àdityà÷ca suràstadvat  % sapta devagaõàþ smçtàþ  // MatsP_9.29 //
ikùvàkupramukhà÷càsya  $ da÷a putràþ smçtà bhuvi  &
manvantareùu sarveùu  % sapta sapta maharùayaþ  // MatsP_9.30 //
kçtvà dharmavyavasthànaü  $ prayànti paramaü padam  &
sàvarõyasya pravakùyàmi  % manorbhàvi tathàntaram  // MatsP_9.31 //
a÷vatthàmà ÷aradvàü÷ca  $ kau÷iko gàlavastathà  &
÷atànandaþ kà÷yapa÷ca  % ràma÷ca çùayaþ smçtàþ  // MatsP_9.32 //
dhçtir varãyàn yavasaþ  $ suvarõo vaùñireva ca  &
cariùõur ãóyaþ sumatir  % vasuþ ÷ukra÷ca vãryavàn  // MatsP_9.33 //
bhaviùyà da÷a sàvarõer  $ manoþ putràþ prakãrtitàþ  &
raucyàdayastathànye 'pi  % manavaþ saüprakãrtitàþ  // MatsP_9.34 //
ruceþ prajàpateþ putro  $ raucyo nàma bhaviùyati  &
manur bhåtisutas tadvad  % bhautyo nàma bhaviùyati  // MatsP_9.35 //
tatastu merusàvarõir  $ brahmasånur manuþ smçtaþ  &
çta÷ca çtadhàmà ca  % viùvakseno manus tathà  // MatsP_9.36 //
atãtànàgatà÷caite  $ manavaþ parikãrtitàþ  &
ùaóånaü yugasàhasram  % ebhir vyàptaü naràdhipa  // MatsP_9.37 //
sve sve 'ntare sarvamidam  $ utpàdya sacaràcaram  &
kalpakùaye vinirvçtte  % mucyante brahmaõà sahà  // MatsP_9.38 //
ete yugasahasrànte  $ vina÷yanti punaþ punaþ  &
brahmàdyà viùõusàyujyaü  % yàtà yàsyanti vai dvijàþ  // Mats_9.39 //
______________________________________________________

Matsya-Puràõa 10

*çùaya åcuþ
bahubhir dhàriõã bhuktà  $ bhåpàlaiþ ÷råyate purà  &
pàrthivàþ pçthivãyogàt  % pçthivã kasya yogataþ  // MatsP_10.1 //
kim arthaü ca kçtà saüj¤à  $ bhåmeþ kiü pàribhàùikã  &
gaur itãyaü ca vikhyàtà  % såta kasmàdbravãhi naþ  // MatsP_10.2 //

*såta uvàca
vaü÷e svàyambhuvasyàsãd  $ aïgo nàma prajàpatiþ  &
mçtyostu duhità tena  % pariõãtà sudurmukhà  // MatsP_10.3 //
sunãthà nàma tasyàstu  $ veno nàma sutaþ purà  &
adharmanirata÷càsãd  % balavàn vasudhàdhipaþ  // MatsP_10.4 //
loke 'pyadharmakçjjàtaþ  $ parabhàryàpahàrakaþ  &
dharmàcàrasya siddhyarthaü  % jagato 'tha maharùibhiþ  // MatsP_10.5 //
anunãto 'pi na dadàv  $ anuj¤àü sa yadà tataþ  &
÷àpena màrayitvainam  % aràjakamayàrditàþ  // MatsP_10.6 //
mamanthur bràhmaõàstasya  $ balàddehamakalmaùàþ  &
tatkàyànmathyamànàttu  % nipeturmlecchajàtayaþ  // MatsP_10.7 //
÷arãre màturaü÷ena  $ kçùõà¤janasamaprabhàþ  &
pituraü÷asya càü÷ena  % dhàrmiko dharmacàriõaþ  // MatsP_10.8 //
utpanno dakùiõàddhastàt  $ sadhanuþ sa÷aro gadã  &
divyatejomayavapuþ  % saratnakavacàïgadaþ  // MatsP_10.9 //
pçthorevàbhavadyatnàt  $ tataþ pçthurajàyata  &
sa viprairabhiùikto 'pi  % tapaþ kçtvà sudàruõam  // MatsP_10.10 //
viùõorvareõa sarvasya  $ prabhutvam agamat punaþ  &
niþsvàdhyàyavaùañkàraü  % nirdharmaü vãkùya bhåtalam  // MatsP_10.11 //
dagdhumevodyataþ kopàc  $ chareõàmitavikramaþ  &
tato goråpamàsthàya  % bhåþ palàyitum udyatà  // MatsP_10.12 //
pçùñhato 'nugatastasyàþ  $ pçthurdãpta÷aràsanaþ  &
tataþ sthitvaikade÷e tu  % kiü karomãti càbravãt  // MatsP_10.13 //
pçthur apyavadad vàkyam  $ ãpsitaü dehi suvrate  &
sarvasya jagataþ ÷ãghraü  % sthàvarasya carasya ca  // MatsP_10.14 //
tathaiva sàbravãd bhåmir  $ dudoha sa naràdhipaþ  &
svake pàõau pçthurvatsaü  % kçtvà svàyambhuvaü manum  // MatsP_10.15 //
tadannamabhavacchuddhaü  $ prajà jãvanti yena vai  &
tatastu çùibhirdugdhà  % vatsaþ somastadàbhavat  // MatsP_10.16 //
dogdhà bçhaspatirabhåt  $ pàtraü vedastapo rasaþ  &
devai÷ca vasudhà dugdhà  % dogdhà mitrastadàbhavat  // MatsP_10.17 //
indro vatsaþ samabhavat  $ kùãramårjaskaraü balam  &
devànàü kà¤canaü pàtraü  % pitéõàü ràjataü tathà  // MatsP_10.18 //
antaka÷càbhavaddogdhà  $ yamo vatsaþ svadhà rasaþ  &
alàbupàtraü nàgànàü  % takùako vatsako 'bhavat  // MatsP_10.19 //
viùaü kùãraü tato dogdhà  $ dhçtaràùñro 'bhavatpunaþ  &
asurairapi dugdheyam  % àyase ÷akrapãóinãm  // MatsP_10.20 //
pàtre màyàm abhåd vatsaþ  $ pràhlàdis tu virocanaþ  &
dogdhà dvimårdhà tatràsãn  % màyà yena pravartità  // MatsP_10.21 //
yakùai÷ca vasudhà dugdhà  $ puràntardhànam ãpsubhiþ  &
kçtvà vai÷ravaõaü vatsam  % àmapàtre mahãpate  // MatsP_10.22 //
pretarakùogaõairdugdhà  $ dharà rudhiramulbaõam  &
raupyanàbho 'bhavaddogdhà  % sumàlã vatsa eva tu  // MatsP_10.23 //
gandharvai÷ca purà dugdhà  $ vasudhà sàpsarogaõaiþ  &
vatsaü caitrarathaü kçtvà  % gandhànpadmadale tathà  // MatsP_10.24 //
dogdhà vararucirnàma  $ nàñyavedasya pàragaþ  &
giribhirvasudhà dugdhà  % ratnàni vividhàni ca  // MatsP_10.25 //
auùadhàni ca divyàni  $ dogdhà merurmahàcalaþ  &
vatso 'bhåddhimavàüs tatra  % pàtraü ÷ailamayaü punaþ  // MatsP_10.26 //
vçkùai÷ca vasudhà dugdhà  $ kùãraü chinnaprarohaõam  &
pàlà÷apàtre dogdhà tu  % ÷àlaþ puùpalatàkulaþ  // MatsP_10.27 //
plakùo 'bhavattato vatsaþ  $ sarvavçkùo dhanàdhipaþ  &
evamanyai÷ca vasudhà  % tadà dugdhà yathepsitam  // MatsP_10.28 //
àyur dhanàni saukhyaü ca  $ pçthau ràjyaü pra÷àsati  &
na daridrastadà ka÷cin  % na rogã na ca pàpakçt  // MatsP_10.29 //
nopasargabhayaü kiücit  $ pçthau ràjani ÷àsati  &
nityaü pramudità lokà  % duþkha÷okavivarjitàþ  // MatsP_10.30 //
dhanuùkoñyà ca ÷ailendràn  $ utsàrya sa mahàbalaþ  &
bhuvastalaü samaü cakre  % lokànàü hitakàmyayà  // MatsP_10.31 //
na puragràmadurgàõi  $ na càyudhadharà naràþ  &
kùayàti÷ayaduþkhaü ca  % nàrtha÷àstrasya càdaraþ  // MatsP_10.32 //
dharmaikavàsanà lokàþ  $ pçthau ràjyaü pra÷àsati  &
kathitàni ca pàtràõi  % yatkùãraü ca mayà tava  // MatsP_10.33 //
yeùàü yatra rucistattad  $ deyaü tebhyo vijànatà  &
yaj¤a÷ràddheùu sarveùu  % mayà tubhyaü niveditam  // MatsP_10.34 //
duhitçtvaü gatà yasmàt  $ pçthordharmavato mahã  &
tadànuràgayogàcca  % pçthivã vi÷rutà budhaiþ  // MatsP_10.35 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 11

*çùaya åcuþ
àdityavaü÷amakhilaü  $ vada såta yathàkramam  &
somavaü÷aü ca tattvaj¤a  % yathàvadvaktumarhasi  // MatsP_11.1 //

*såta uvàca
vivasvànka÷yapàt pårvam  $ adityàmabhavat sutaþ  &
tasya patnãtrayaü tadvat  % saüj¤à ràj¤ã prabhà tathà  // MatsP_11.2 //
raivatasya sutà ràj¤ã  $ revataü suùuve sutam  &
prabhà prabhàtaü suùuve  % tvàùñrã saüj¤à tathà manum  // MatsP_11.3 //
yama÷ca yamunà caiva  $ yamalau tu babhåvatuþ  &
tatastejomayaü råpam  % asahantã vivasvataþ  // MatsP_11.4 //
nàrãmutpàdayàmàsa  $ sva÷arãràdaninditàm  &
tvàùñrã svaråparåpeõa  % nàmnà chàyeti bhàminã  // MatsP_11.5 //
purataþ saüsthitàü dçùñvà  $ saüj¤à tàü pratyabhàùata  &
chàye taü bhaja bhartàram  % asmadãyaü varànane  // MatsP_11.6 //
apatyàni madãyàni  $ màtçsnehena pàlaya  &
tathetyuktvà tu sà devam  % agamat kvàpi suvratà  // MatsP_11.7 //
kàmayàmàsa devo 'pi  $ saüj¤eyamiti càdaràt  &
janayàmàsa tasyàü tu  % putraü ca manuråpiõam  // MatsP_11.8 //
savarõatvàcca sàvarõir  $ manorvaivasvatasya ca  &
tataþ ÷aniü ca tapatãü  % viùñiü caiva krameõa tu  // MatsP_11.9 //
chàyàyàü janayàmàsa  $ saüj¤eyamiti bhàskaraþ  &
chàyà svaputre 'bhyadhikaü  % snehaü cakre manau tathà  // MatsP_11.10 //
pårvo manustu cakùàma  $ na yamaþ krodhamårchitaþ  &
saütarjayàmàsa tadà  % pàdamudyamya dakùiõam  // MatsP_11.11 //
÷a÷àpa ca yamaü chàyà  $ sakùataþ kçmisaüyutaþ  &
pàdo 'yameko bhavità  % påya÷oõitavisravaþ  // MatsP_11.12 //
nivedayàmàsa pitur  $ yamaþ ÷àpàdamarùitaþ  &
niùkàraõamahaü ÷apto  % màtrà deva sakopayà  // MatsP_11.13 //
bàlabhàvànmayà kiücid  $ udyata÷ caraõaþ sakçt  &
manunà vàryamàõàpi  % mama ÷àpam adàd vibho  // MatsP_11.14 //
pràyo na màtà sàsmàkaü  $ ÷àpenàhaü yato hataþ  &
devo 'pyàha yamaü bhåyaþ  % kiü karomi mahàmate  // MatsP_11.15 //
maurkhyàtkasya na duþkhaü syàd  $ athavà karmasaütatiþ  &
anivàryà bhavasyàpi  % kà kathànyeùu jantuùu  // MatsP_11.16 //
kçkavàkurmayà datto  $ yaþ kçmãnbhakùayiùyati  &
kledaü ca rudhiraü caiva  % vatsàyam apaneùyati  // MatsP_11.17 //
evamuktastapastepe  $ yamastãvraü mahàya÷àþ  &
gokarõatãrthe vairàgyàt  % phalapattrànilà÷anaþ  // MatsP_11.18 //
àràdhayanmahàdevaü  $ yàvadvarùàyutàyutam  &
varaü pràdànmahàdevaþ  % saütuùñaþ ÷ålabhçttadà  // MatsP_11.19 //
vavre sa lokapàlatvaü  $ pitçloke nçpàlayam  &
dharmàdharmàtmakasyàpi  % jagatastu parãkùaõam  // MatsP_11.20 //
evaü sa lokapàlatvam  $ agamacchålapàõinaþ  &
pitéõàü càdhipatyaü ca  % dharmàdharmasya cànagha  // MatsP_11.21 //
vivasvànatha tajj¤àtvà  $ saüj¤àyàþ karmaceùñitam  &
tvaùñuþ samãpamagamad  % àcacakùe ca roùavàn  // MatsP_11.22 //
tamuvàca tatastvaùñà  $ sàntvapårvaü dvijottamàþ  &
tavàsahantã bhagavan  % mahastãvraü tamonudam  // MatsP_11.23 //
vaóabàråpam àsthàya  $ matsakà÷am ihàgatà  &
nivàrità mayà sà nu  % tvayà caiva divàkara  // MatsP_11.24 //
yasmàd avij¤àtatayà  $ matsakà÷am ihàgatà  &
tasmànmadãyaü bhavanaü  % praveùñuü na tvamarhasi  // MatsP_11.25 //
evamuktà jagàmàtha  $ marude÷amanindità  &
vaóabàråpam àsthàya  % bhåtale sampratiùñhità  // MatsP_11.26 //
tasmàtprasàdaü kuru me  $ yadyanugrahabhàgaham  &
apaneùyàmi te tejo  % yantre kçtvà divàkara  // MatsP_11.27 //
råpaü tava kariùyàmi  $ lokànandakaraü prabho  &
tathetyuktaþ sa raviõà  % bhramau kçtvà divàkaram  // MatsP_11.28 //
pçthakcakàra tatteja÷  $ cakraü viùõor akalpayat  &
tri÷ålaü càpi rudrasya  % vajramindrasya càdhikam  // MatsP_11.29 //
daityadànavasaühartuþ  $ sahasrakiraõàtmakam  &
råpaü càpratimaü cakre  % tvaùñà padbhyàmçte mahat  // MatsP_11.30 //
na ÷a÷àkàtha taddraùñuü  $ pàdaråpaü raveþ punaþ  &
arcàsvapi tataþ pàdau  % na ka÷citkàrayet kvacit  // MatsP_11.31 //
yaþ karoti sa pàpiùñhàü  $ gatimàpnoti ninditàm  &
kuùñharogamavàpnoti  % loke 'sminduþkhasaüyutaþ  // MatsP_11.32 //
tasmàcca dharmakàmàrthã  $ citreùvàyataneùu ca  &
na kvacitkàrayetpàdau  % devadevasya dhãmataþ  // MatsP_11.33 //
tataþ sa bhagavàngatvà  $ bhårlokam amaràdhipaþ  &
kàmayàmàsa kàmàrto  % mukha eva divàkaraþ  // MatsP_11.34 //
a÷varåpeõa mahatà  $ tejasà ca samàvçtaþ  &
saüj¤à ca manasà kùobham  % agamadbhayavihvalà  // MatsP_11.35 //
nàsàpuñàbhyàmutsçùñaü  $ paro 'yamiti ÷aïkayà  &
tadretasas tato jàtàv  % a÷vinàv iti ni÷citam  // MatsP_11.36 //
dasrau sutatvàt saüjàtau  $ nàsatyau nàsikàgrataþ  &
j¤àtvà ciràcca taü devaü  % saütoùam agamat param  // MatsP_11.37 //
vimànenàgamatsvargaü  $ patyà saha mudànvità  &
sàvarõo 'pi manur meràv  % adyàpyàste tapodhanaþ  \
÷anistapobalàdàpa  # grahasàmyaü tataþ punaþ  // MatsP_11.38 //
yamunà tapatã caiva  $ punarnadyau babhåvatuþ  &
viùñirghoràtmikà tadvat  % kàlatvena vyavasthità  // MatsP_11.39 //
manor vaivasvatasyàsan  $ da÷a putrà mahàbalàþ  &
ilas tu prathamasteùàü  % putreùñyàü samajàyata  // MatsP_11.40 //
ikùvàkuþ ku÷anàbha÷ca  $ ariùño dhçùña eva ca  &
nariùyantaþ karåùa÷ca  % ÷aryàti÷ca mahàbalàþ  \
pçùadhra÷càtha nàbhàgaþ  # sarve te divyamànuùàþ  // MatsP_11.41 //
abhiùicya manuþ putram  $ ilaü jyeùñhaü sa dhàrmikaþ  &
jagàma tapase bhåyaþ  % sa mahendravanàlayam  // MatsP_11.42 //
atha digjayasiddhyartham  $ ilaþ pràyànmahãm imàm  &
bhramandvãpàni sarvàõi  % kùmàbhçtaþ sampradharùayan  // MatsP_11.43 //
jagàmopavanaü ÷ambhor  $ a÷vàkçùñaþ pratàpavàn  &
kalpadrumalatàkãrõaü  % nàmnà ÷aravaõaü mahat  // MatsP_11.44 //
ramate yatra deve÷aþ  $ ÷ambhuþ somàrdha÷ekharaþ  &
umayà samayastatra  % purà ÷aravaõe kçtaþ  // MatsP_11.45 //
puünàma sattvaü yatkiücid  $ àgamiùyati te vane  &
strãtvameùyati tatsarvaü  % da÷ayojanamaõóale  // MatsP_11.46 //
aj¤àtasamayo ràjà  $ ilaþ ÷aravaõe purà  &
strãtvamàpa vi÷ann eva  % vaóabàtvaü hayastadà  // MatsP_11.47 //
puruùatvaü hçtaü sarvaü  $ strãråpe vismito nçpaþ  &
ileti sàbhavannàrã  % pãnonnataghanastanã  // MatsP_11.48 //
unnata÷roõijaghanà  $ padmapattràyatekùaõà  &
pårõenduvadanà tanvã  % vilàsollàsitekùaõà  // MatsP_11.49 //
målonnatàyatabhujà  $ nãlaku¤citamårdhajà  &
tanulomà suda÷anà  % mçdugambhãrabhàùiõã  // MatsP_11.50 //
÷yàmagaureõa varõena  $ haüsavàraõagàminã  &
kàrmukabhråyugopetà  % tanutàmranakhàïkurà  // MatsP_11.51 //
bhramantã ca vane tasmiü÷  $ cintayàmàsa bhàminã  &
ko me pitàthavà bhràtà  % kà me màtà bhavediha  // MatsP_11.52 //
kasya bharturahaü dattà  $ kiyadvatsyàmi bhåtale  &
cintayantãti dadç÷e  % somaputreõa sàïganà  // MatsP_11.53 //
ilà råpasamàkùipta-  $ manasà varavarõinã  &
budhastadàptaye yatnam  % akarotkàmapãóitaþ  // MatsP_11.54 //
vi÷iùñàkàravàndaõóã  $ sakamaõóalupustakaþ  &
veõudaõóakçtàneka-  % pavitrakagaõatrikaþ  // MatsP_11.55 //
dvijaråpaþ ÷ikhã brahmà  $ nigadankarõakuõóalaþ  &
bañubhi÷cànvito yuktaiþ  % samitpuùpaku÷odakaiþ  // MatsP_11.56 //
kilànviùan vane tasmin  $ nàjuhàva sa tàmilàm  &
bahir vanasyàntaritaþ  % kila pàdapamaõóale  // MatsP_11.57 //
sasaübhramamakasmàttàü  $ sopàlambhamivàvadat  &
tyaktvàgnihotra÷u÷råùàü  % kva gatà mandirànmama  // MatsP_11.58 //
iyaü vihàravelà te hy  $ atikràmati sàmpratam  &
ehyehi pçthusu÷roõi  % saübhràntà kena hetunà  // MatsP_11.59 //
iyaü sàyantanã velà  $ vihàrasyeha vartate  &
kçtvopalepanaü puùpair  % alaükuru gçhaü mama  // MatsP_11.60 //
sà tv abravãd viramçtàhaü  $ sarvametattapodhana  &
àtmànaü tvàü ca bhartàraü  % kulaü ca vada me 'nagha  // MatsP_11.61 //
budhaþ provàca tàü tanvãm  $ ilà tvaü varavarõinã  &
ahaü ca kàmuko nàma  % bahuvidyo budhaþ smçtaþ  // MatsP_11.62 //
tejasvinaþ kule jàtaþ  $ pità me bràhmaõàdhipaþ  &
iti sà tasya vacanàt  % praviùñà budhamandiram  // MatsP_11.63 //
ratnastambhasamàyuktaü  $ divyamàyàvinirmitam  &
ilà kçtàrthamàtmànaü  % mene tadbhavanasthità  // MatsP_11.64 //
aho vçttamaho råpam  $ aho dhanamaho kulam  &
mama càsya ca me bhartur  % aho làvaõyam uttamam  // MatsP_11.65 //
reme ca sà tena samam  $ atikàlamilà tataþ  &
sarvabhogamaye gehe  % yathendrabhavane tathà  // MatsP_11.66 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 12

*såta uvàca
athànviùanto ràjànaü  $ bhràtaras tasya mànavàþ  &
ikùvàkupramukhà jagmus  % tadà ÷aravaõàntikam  // MatsP_12.1 //
tataste dadç÷uþ sarve  $ vaóabàm agrataþ sthitàm  &
ratnaparyàõakiraõa-  % dãptakàyàm anuttamàm  // MatsP_12.2 //
paryàõapratyabhij¤ànàt  $ sarve vismayam àgatàþ  &
ayaü candraprabho nàma  % vàjã tasya mahàtmanaþ  // MatsP_12.3 //
agamad vaóabàråpam  $ uttamaü kena hetunà  &
tatas tu maitràvaruõiü  % papracchuste purodhasam  // MatsP_12.4 //
kimityetadabhåccitraü  $ vada yogavidàü vara  &
vasiùñha÷càbravãt sarvaü  % dçùñvà taddhyànacakùuùà  // MatsP_12.5 //
samayaþ ÷ambhudayità-  $ kçtaþ ÷aravaõe purà  &
yaþ pumànpravi÷ed atra  % sa nàrãtvamavàpsyati  // MatsP_12.6 //
ayama÷vo 'pi nàrãtvam  $ agàdràj¤à sahaiva tu  &
punaþ puruùatàmeti  % yathàsau dhanadopamaþ  // MatsP_12.7 //
tathaiva yatnaþ kartavya÷  $ càràdhyaiva pinàkinam  &
tataste mànavà jagmur  % yatra devo mahe÷varaþ  // MatsP_12.8 //
tuùñuvur vividhaiþ stotraiþ  $ pàrvatãparame÷varau  &
tàv åcatur alaïghyo 'yaü  % samayaþ kiütu sàmpratam  // MatsP_12.9 //
ikùvàkora÷vamedhena  $ yatphalaü syàttadàvayoþ  &
dattvà kimpuruùo vãraþ  % sa bhaviùyatyasaü÷ayam  // MatsP_12.10 //
tathetyuktàstataste tu  $ jagmur vaivasvatàtmajàþ  &
ikùvàko÷cà÷vamedhena  % celaþ kimpuruùo 'bhavat  // MatsP_12.11 //
màsamekaü pumànvãraþ  $ strã ca màsamabhåtpunaþ  &
budhasya bhavane tiùñhan  % nilo garbhadharo 'bhavat  // MatsP_12.12 //
ajãjanatputramekam  $ anekaguõasaüyutam  &
budha÷cotpàdya taü putraü  % svarlokam agamattataþ  // MatsP_12.13 //
ilasya nàmnà tadvarùam  $ ilàvçtam abhåttadà  &
somàrkavaü÷ayor àdàv  % ilo 'bhånmanunandanaþ  // MatsP_12.14 //
evaü puråravàþ puüsor  $ abhavad vaü÷avardhanaþ  &
ikùvàkur arkavaü÷asya  % tathaivoktastapodhanàþ  // MatsP_12.15 //
ilaþ kimpuruùatve ca  $ sudyumna iti cocyate  &
punaþ putratrayamabhåt  % sudyumnasyàparàjitam  // MatsP_12.16 //
utkalo vai gahas tadvad  $ dharità÷va÷ ca vãryavàn  &
utkalasyotkalà nàma  % gayasya tu gayà matà  // MatsP_12.17 //
harità÷vasya dikpårvà  $ vi÷rutà kurubhiþ saha  &
pratiùñhàne 'bhiùicyàtha  % sa puråravasaü sutam  // MatsP_12.18 //
jagàmelàvçtaü bhoktuü  $ varùaü divyaphalà÷anam  &
ikùvàkurjyeùñhadàyàdo  % madhyade÷amavàptavàn  // MatsP_12.19 //
nariùyantasya putro 'bhåc  $ chuco nàma mahàbalaþ  &
nàbhàgasyàmbarãùastu  % dhçùñasya ca sutatrayam  // MatsP_12.20 //
dhçtaketu÷citranàtho  $ raõadhçùña÷ca vãryavàn  &
ànarto nàma ÷aryàteþ  % sukanyà caiva dàrikà  // MatsP_12.21 //
ànartasyàbhavatputro  $ rocamànaþ pratàpavàn  &
ànarto nàbha de÷o 'bhån  % nagarã ca ku÷asthalã  // MatsP_12.22 //
rocamànasya putro 'bhåd  $ revo raivata eva ca  &
kakudmã càparaü nàma  % jyeùñhaþ putra÷atasya ca  // MatsP_12.23 //
revatã tasya sà kanyà  $ bhàryà ràmasya vi÷rutà  &
karåùasya tu kàråùà  % bahavaþ prathità bhuvi  // MatsP_12.24 //
pçùadhro govadhàcchådro  $ guru÷àpàdajàyata  &
ikùvàkuvaü÷aü vakùyàmi  % ÷çõudhvamçùisattamàþ  // MatsP_12.25 //
ikùvàkoþ putratàm àpa  $ vikukùir nàma devaràñ  &
jyeùñhaþ putra÷atasyàsãd  % da÷a pa¤ca ca tatsutàþ  // MatsP_12.26 //
meroruttarataste tu  $ jàtàþ pàrthivasattamàþ  &
caturda÷ottaraü cànyac  % chatamasya tathàbhavat  // MatsP_12.27 //
merordakùiõato ye ye  $ ràjànaþ saüprakãrtitàþ  &
jyeùñhaþ kakutstho nàmnàbhåt  % tatsutastu suyodhanaþ  // MatsP_12.28 //
tasya putraþ pçthurnàma  $ vi÷vaga÷capçthoþ sutaþ  &
industasya ca putro 'bhåd  % yuvanà÷vastato 'bhavat  // MatsP_12.29 //
÷ràvasta÷ca mahàtejà  $ vatsakastatsuto 'bhavat  &
nirmità yena ÷ràvastã  % gauóade÷e dvijottamàþ  // MatsP_12.30 //
÷ràvastàdbçhada÷vo 'bhåt  $ kuvalà÷vas tato 'bhavat  &
dhundhumàratvamagamad  % dhundhunàmnà hataþ purà  // MatsP_12.31 //
tasya putràs trayo jàtà  $ dçóhà÷vo daõóa eva ca  &
kapilà÷va÷ca vikhyàto  % dhaundhumàriþ pratàpavàn  // MatsP_12.32 //
dçóhà÷vasya pramoda÷ca  $ harya÷vastasya càtmajaþ  &
harya÷vasya nikumbho 'bhåt  % saühatà÷vas tato 'bhavat  // MatsP_12.33 //
akçtà÷vo raõà÷va÷ca  $ saühatà÷vasutàv ubhau  &
yuvanà÷vo raõà÷vasya  % màndhàtà ca tato 'bhavat  // MatsP_12.34 //
màndhàtuþ purukutso 'bhåd  $ dharmasena÷ca pàrthivaþ  &
mucukunda÷ca vikhyàtaþ  % ÷atrujicca pratàpavàn  // MatsP_12.35 //
purukutsasya putro 'bhåd  $ vasudo narmadàpatiþ  &
sambhåtistasya putro 'bhåt  % tridhanvà ca tato 'bhavat  // MatsP_12.36 //
tridhanvanaþ suto jàtas  $ trayyàruõa iti smçtaþ  &
tasmàtsatyavrato nàma  % tasmàtsatyarathaþ smçtaþ  // MatsP_12.37 //
tasya putro hari÷candro  $ hari÷candràcca rohitaþ  &
rohitàcca vçko jàto  % vçkàdbàhurajàyata  // MatsP_12.38 //
sagarastasya putro 'bhåd  $ ràjà paramadhàrmikaþ  &
dve bhàrye sagarasyàpi  % prabhà bhànumatã tathà  // MatsP_12.39 //
tàbhyàmàràdhitaþ pårvam  $ aurvo 'gniþ putrakàmyayà  &
aurvastuùñastayoþ pràdàd  % yatheùñaü varamuttamam  // MatsP_12.40 //
ekà ùaùñisahasràõi  $ sutamekaü tathàparà  &
gçhõàtu vaü÷akartàraü  % prabhàgçhõàd bahåüstadà  // MatsP_12.41 //
ekaü bhànumatã putram  $ agçhõàdasama¤jasam  &
tataþ ùaùñisahasràõi  % suùuve yàdavã prabhà  // MatsP_12.42 //
khanantaþ pçthivãü dagdhà  $ viùõunà ye '÷vamàrgaõe  &
asama¤jasastu tanayo  % yo 'ü÷umànnàma vi÷rutaþ  // MatsP_12.43 //
tasya putro dilãpas tu  $ dilãpàttu bhagãrathaþ  &
yena bhàgãrathã gaïgà  % tapaþ kçtvàvatàrità  // MatsP_12.44 //
bhagãrathasya tanayo  $ nàbhàga iti vi÷rutaþ  &
nàbhàgasyàmbarãùo 'bhåt  % sindhudvãpas tato 'bhavat  // MatsP_12.45 //
tasyàyutàyuþ putro 'bhåd  $ çtuparõastato 'bhavat  &
tasya kalmàùapàdastu  % sarvakarmà tataþ smçtaþ  // MatsP_12.46 //
tasyànaraõyaþ putro 'bhån  $ nighnastasya suto 'bhavat  &
nighnaputràv ubhau jàtàv  % anamitraraghå nçpau  // MatsP_12.47 //
anàmitro vanamagàd  $ bhavità sa kçte nçpaþ  &
raghor abhåddilãpastu  % dilãpàdajakastathà  // MatsP_12.48 //
dãrghabàhurajàjjàta÷  $ càjapàlastato nçpaþ  &
tasmàdda÷aratho jàtas  % tasya putracatuùñayam  // MatsP_12.49 //
nàràyaõàtmakàþ sarve  $ ràmasteùvagrajo 'bhavat  &
ràvaõàntakarastadvad  % raghåõàü vaü÷avardhanaþ  // MatsP_12.50 //
vàlmãkistasya caritaü  $ cakre bhàrgavasattamaþ  &
tasya putrau ku÷alavàv  % ikùvàkukulavardhanau  // MatsP_12.51 //
atithistu ku÷àjjaj¤e  $ niùadhastasya càtmajaþ  &
nalastu naiùadhastasmàn  % nabhàstasmàdajàyata  // MatsP_12.52 //
nabhasaþ puõóarãko 'bhåt  $ kùemadhanvà tataþ smçtaþ  &
tasya putro 'bhavadvãro  % devànãkaþ pratàpavàn  // MatsP_12.53 //
ahãnagustasya sutaþ  $ sahasrà÷vastataþ paraþ  &
tata÷candràvalokastu  % tàràpãóastato 'bhavat  // MatsP_12.54 //
tasyàtmaja÷ candragirir  $ bhànu÷ candrastato 'bhavat  &
÷rutàyur abhavattasmàd  % bhàrate yo nipàtitaþ  // MatsP_12.55 //
nalau dvàv eva vikhyàtau  $ vaü÷e ka÷yapasambhave  &
vãrasenasutastadvan  % naiùadha÷ca naràdhipaþ  // MatsP_12.56 //
ete vaivasvate vaü÷e  $ ràjàno bhåridakùiõàþ  &
ikùvàkuvaü÷aprabhavàþ  % pràdhànyena prakãrtitàþ  // MatsP_12.57 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 13

*manuruvàca
bhagava¤÷rotumicchàmi  $ pitéõàü vaü÷amuttamam  &
rave÷ca ÷ràddhadevatvaü  % somasya ca vi÷eùataþ  // MatsP_13.1 //

*matsya uvàca
hanta te kathayiùyàmi  $ pitéõàü vaü÷amuttamam  &
svarge pitçgaõàþ sapta  % trayasteùàmamårtayaþ  // MatsP_13.2 //
mårtimanto 'tha catvàraþ  $ sarveùàmamitaujasaþ  &
amårtayaþ pitçgaõà  % vairàjasya prajàpateþ  // MatsP_13.3 //
jayanti yàndevagaõà  $ vairàjà iti vi÷rutàþ  &
ye caite yogavibhraùñàþ  % pràpya lokànsanàtanàn  // MatsP_13.4 //
punarbrahmadinànte tu  $ jàyante brahmavàdinaþ  &
sampràpya tàü smçtiü bhåyo  % yogaü sàükhyamanuttamam  // MatsP_13.5 //
siddhiü prayànti yogena  $ punaràvçttidurlabhàm  &
yoginàmeva deyàni  % tasmàcchràddhàni dàtçbhiþ  // MatsP_13.6 //
eteùàü mànasã kanyà  $ patnã himavato matà  &
mainàkastasya dàyàdaþ  % krau¤castasyàgrajo 'bhavat  \
krau¤cadvãpaþ smçto yena  # caturtho ghçtasaüvçtaþ  // MatsP_13.7 //
menà ca suùuve tisraþ  $ kanyà yogavatãstataþ  &
umaikaparõàparõà ca  % tãvravrataparàyaõàþ  // MatsP_13.8 //
rudrasyaikà sitasyaikà  $ jaigãùavyasya càparà  &
dattà himavatà bàlàþ  % sarvà loke tapo 'dhikàþ  // MatsP_13.9 //

*çùaya åcuþ
kasmàddàkùàyaõã pårvaü  $ dadàhàtmànamàtmanà  &
himavadduhità tadvat  % kathaü jàtà mahãtale  // MatsP_13.10 //
saüharantã kimuktàsau  $ sutà và brahmasånunà  &
dakùeõa lokajananã  % såta vistarato vada  // MatsP_13.11 //

*såta uvàca
dakùasya yaj¤e vitate  $ prabhåtavaradakùiõe  &
samàhåteùu deveùu  % provàca pitaraü satã  // MatsP_13.12 //
kimarthaü tàta bhartà me  $ yaj¤e 'sminnàbhimantritaþ  &
ayogya iti tàmàha  % dakùo yaj¤eùu ÷ålabhçt  // MatsP_13.13 //
upasaühàrakçdrudras  $ tenàmaïgalabhàgayam  &
cukopàtha satã dehaü  % tyakùyàmãti tvadudbhavam  // MatsP_13.14 //
da÷ànàü tvaü ca bhavità  $ pitéõàmekaputrakaþ  &
kùatriyatve '÷vamedhe ca  % rudràttvaü nà÷ameùyasi  // MatsP_13.15 //
ityuktvà yogamàsthàya  $ svadehodbhavatejasà  &
nirdahantã tadàtmànaü  % sadevàsurakiünaraiþ  // MatsP_13.16 //
kiü kimetaditi proktà  $ gandharvagaõaguhyakaiþ  &
upagamyàbravãddakùaþ  % praõipatyàtha duþkhitaþ  // MatsP_13.17 //
tvamasya jagato màtà  $ jagatsaubhàgyadevatà  &
duhitçtvaü gatà devi  % mamànugrahakàmyayà  // MatsP_13.18 //
na tvayà rahitaü kiücid  $ brahmàõóe sacaràcaram  &
prasàdaü kuru dharmaj¤e  % na màü tyaktumihàrhasi  // MatsP_13.19 //
pràha devã yadàrabdhaü  $ tatkàryaü me na saü÷ayaþ  &
kiütvava÷yaü tvayà martye  % hatayaj¤ena ÷ålinà  // MatsP_13.20 //
prasàde lokasçùñyarthaü  $ tapaþ kàryaü mamàntike  &
prajàpatistvaü bhavità  % da÷ànàmaïgajo 'pyalam  // MatsP_13.21 //
madaü÷enàïganà ùaùñir  $ bhaviùyantyaïgajàstava  &
matsaünidhau tapaþ kurvan  % pràpsyase yogamuttamam  // MatsP_13.22 //
evamukto 'bravãddakùaþ  $ keùu keùu mayànaghe  &
tãrtheùu ca tvaü draùñavyà  % stotavyà kai÷ca nàmabhiþ  // MatsP_13.23 //

*devyuvàca
sarvadà sarvabhåteùu  $ draùñavyà sarvato bhuvi  &
sarvalokeùu yatkiücid  % rahitaü na mayà vinà  // MatsP_13.24 //
tathàpi yeùu sthàneùu  $ draùñavyà siddhimãpsubhiþ  &
smartavyà bhåtikàmair và  % tàni vakùyàmi tattvataþ  // MatsP_13.25 //
vàràõasyàü vi÷àlàkùã  $ naimiùe liïgadhàriõã  &
prayàge lalità devã  % kàmàkùã gandhamàdane  \
mànase kumudà nàma  # vi÷vakàyà tathàmbare  // MatsP_13.26 //
gomante gomatã nàma  $ mandare kàmacàriõã  &
madotkañà caitrarathe  % jayantã hastinàpure  // MatsP_13.27 //
kànyakubje tathà gaurã  $ rambhà malayaparvate  &
ekàmbhake kãrtimatã  % vi÷vàü vi÷ve÷vare viduþ  // MatsP_13.28 //
puùkare puruhåteti  $ kedàre màrgadàyinã  &
nandà himavataþ pçùñhe  % gokarõe bhadrakarõikà  // MatsP_13.29 //
sthàne÷vare bhavànã tu  $ bilvale bilvapattrikà  &
÷rã÷aile màdhavã nàma  % bhadrà bhadre÷vare tathà  // MatsP_13.30 //
jayà varàha÷aile tu  $ kàmalà kamalàlaye  &
rudrakoñyàü ca rudràõã  % kàlã kàla¤jare girau  // MatsP_13.31 //
mahàliïge tu kapilà  $ markoñe mukuñe÷varã  &
÷àlagràme mahàdevã  % ÷ivaliïge jalapriyà  // MatsP_13.32 //
màyàpuryàü kumàrã tu  $ saütàne lalità tathà  &
utpalàkùã sahasràkùe  % kamalàkùe mahotpalà  // MatsP_13.33 //
gaïgàyàü maïgalà nàma  $ vimilà puruùottame  &
vipà÷àyàm amoghàkùã  % pàñalà puõóravardhane  // MatsP_13.34 //
nàràyaõã supàr÷ve tu  $ vikåñe bhadrasundarã  &
vipule vipulà nàma  % kalyàõã malayàcale  // MatsP_13.35 //
koñavã koñitãrthe tu  $ sugandhà màdhave vane  &
godà÷rame trisaüdhyà tu  % gaïgàdvàre ratipriyà  // MatsP_13.36 //
÷ivakuõóe ÷ivànandà  $ nandinã devikàtañe  &
rukmiõã dvàravatyàü tu  % ràdhà vçndàvane vane  // MatsP_13.37 //
devakã mathuràyàü tu  $ pàtàle parame÷varã  &
citrakåñe tathà sãtà  % vindhye vindhyàdhivàsinã  // MatsP_13.38 //
sahyàdràv ekavãrà tu  $ hari÷candre tu candrikà  &
ramaõà ràmatãrthe tu  % yamunàyàü mçgàvatã  // MatsP_13.39 //
karavãre mahàlakùmãr  $ umà devã vinàyake  &
arogà vaidyanàthe tu  % mahàkàle mahe÷varã  // MatsP_13.40 //
abhayetyuùõatãrtheùu  $ càmçtà vindhyakandare  &
màõóavye màõóavã nàma  % svàhà màhe÷vare pure  // MatsP_13.41 //
chàgalàõóe pracaõóà tu  $ caõóikà makarandake  &
some÷vare varàrohà  % prabhàse puùkaràvatã  // MatsP_13.42 //
devamàtà sarasvatyàü  $ pàràvàratañe matà  &
mahàlaye mahàbhàgà  % payoùõyàü piïgale÷varã  // MatsP_13.43 //
siühikà kçta÷auce tu  $ kàrttikeye ya÷askarã  &
utpalàvartake lolà  % subhadrà ÷oõasaügame  // MatsP_13.44 //
màtà siddhapure lakùmãr  $ aïganà bharatà÷rame  &
jàlaüdhare vi÷vamukhã  % tàrà kiùkindhaparvate  // MatsP_13.45 //
devadàruvane puùñir  $ medhà kà÷mãramaõóale  &
bhãmà devã himàdrau tu  % puùñirvi÷ve÷vare tathà  // MatsP_13.46 //
kapàlamocane ÷uddhir  $ màtà kàyàvarohaõe  &
÷aïkhoddhàre dhvanirnàma  % dhçtiþ piõóàrake tathà  // MatsP_13.47 //
kàlà tu candrabhàgàyàm  $ acchode ÷ivakàriõã  &
veõàyàmamçtà nàma  % badaryàmurva÷ã tathà  // MatsP_13.48 //
oùadhã cottarakurau  $ ku÷advãpe ku÷odakà  &
manmathà hemakåñe tu  % mukuñe satyavàdinã  // MatsP_13.49 //
a÷vatthe vandanãyà tu  $ nidhirvai÷ravaõàlaye  &
gàyatrã vedavadane  % pàrvatã ÷ivasaünidhau  // MatsP_13.50 //
devaloke tathendràõã  $ brahmàsyeùu sarasvatã  &
såryabimbe prabhà nàma  % màtéõàü vaiùõavã matà  // MatsP_13.51 //
arundhatã satãnàü tu  $ ràmàsu ca tilottamà  &
citte brahmakalà nàma  % ÷aktiþ sarva÷arãriõàm  // MatsP_13.52 //
etadudde÷ataþ proktaü  $ nàmàùña÷atamuttamam  &
aùñottaraü ca tãrthànàü  % ÷atametadudàhçtam  // MatsP_13.53 //
yaþ smarecchçõuyàd vàpi  $ sarvapàpaiþ pramucyate  &
eùu tãrtheùu yaþ kçtvà  % snànaü pa÷yati màü naraþ  // MatsP_13.54 //
sarvapàpavinirmuktaþ  $ kalpaü ÷ivapure vaset  &
yastu matparamaü kàlaü  % karotyeteùu mànavaþ  // MatsP_13.55 //
sa bhittvà brahmasadanaü  $ padamabhyeti ÷àükaram  &
nàmnàmaùña÷ataü yastu  % ÷ràvayecchivasaünidhau  // MatsP_13.56 //
tçtãyàyàmathàùñamyàü  $ bahuputro bhavennaraþ  &
godàne ÷ràddhadàne và  % ahany ahani và budhaþ  // MatsP_13.57 //
devàrcanavidhau vidvàn  $ pañhan brahmàdhigacchati  &
evaü vadantã sà tatra  % dadàhàtmànam àtmanà  // MatsP_13.58 //
svàyambhuvo 'pi kàlena  $ dakùaþ pràcetaso 'bhavat  &
pàrvatã sàbhavaddevã  % ÷ivadehàrdhadhàriõã  // MatsP_13.59 //
menàgarbhasamutpannà  $ bhuktamuktiphalapradà  &
arundhatã japantyetat  % pràpa yogamanuttamam  // MatsP_13.60 //
puråravà÷ca ràjarùi-  $ loke vyajeyatàm agàt  &
yayàtiþ putralàbhaü ca  % dhanalàbhaü ca bhàrgavaþ  // MatsP_13.61 //
tathànye devadaityà÷ca  $ bràhmaõàþ kùatriyàstathà  &
vai÷yàþ ÷ådrà÷ca bahavaþ  % siddhimãyuryathepsitàm  // MatsP_13.62 //
yatraitallikhitaü tiùñhet  $ påjyate devasaünidhau  &
na tatra ÷oko daurgatyaü  % kadàcidapi jàyate  // MatsP_13.63 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 14

*såta uvàca
lokàþ somapathà nàma  $ yatra màrãcanandanàþ  &
vartante deva pitaro  % devà yànbhàvayantyalam  // MatsP_14.1 //
agniùvàttà iti khyàtà  $ yajvàno yatra saüsthitàþ  &
acchodà nàma teùàü tu  % mànasã kanyakà nadã  // MatsP_14.2 //
acchodaü nàma ca saraþ  $ pitçbhirnirmitaü purà  &
acchodà tu tapa÷cakre  % divyaü varùasahasrakam  // MatsP_14.3 //
àjagmuþ pitarastuùñàþ  $ kila dàtuü ca tàü varam  &
divyaråpadharàþ sarve  % divyamàlyànulepanàþ  // MatsP_14.4 //
sarve yuvàno balinaþ  $ kusumàyudhasaünibhàþ  &
tanmadhye 'màvasuü nàma  % pitaraü vãkùya sàïganà  // MatsP_14.5 //
vavre varàrthinã saïgaü  $ kusumàyudhapãóità  &
yogàdbhraùñà tu sà tena  % vyabhicàreõa bhàminã  // MatsP_14.6 //
dharàü tu nàspç÷atpårvaü  $ papàtàtha bhuvastale  &
tithàv amàvasur yasyàm  % icchàü cakre na tàü prati  // MatsP_14.7 //
dhairyeõa tasya sà lokair  $ amàvàsyeti vi÷rutà  &
pitéõàü vallabhà tasmàt  % tasyàmakùayakàrakam  // MatsP_14.8 //
acchodàdhomukhã dãnà  $ lajjità tapasaþ kùayàt  &
sà pitén pràrthayàmàsa  % pure càtmaprasiddhaye  // MatsP_14.9 //
vilapyamànà pitçbhir  $ idamuktà tapasvinã  &
bhaviùyamarthamàlokya  % devakàryaü ca te tadà  // MatsP_14.10 //
idam åcur mahàbhàgàþ  $ prasàda÷ubhayà girà  &
divi divya÷arãreõa  % yat kiücit kriyate budhaiþ  // MatsP_14.11 //
tenaiva tatkarmaphalaü  $ bhujyate varavarõinã  &
sadyaþ phalanti karmàõi  % devatve pretya mànuùe  // MatsP_14.12 //
tasmàttvaü putri tapasaþ  $ pràpsyase pretya tatphalam  &
aùñàviü÷e bhavitrã tvaü  % dvàpare matsyayonijà  // MatsP_14.13 //
vyatikramàtpitéõàü tvaü  $ kaùñaü kulamavàpsyasi  &
tasmàdràj¤o vasoþ kanyà  % tvam ava÷yaü bhaviùyasi  // MatsP_14.14 //
kanyà bhåtvà ca lokànsvàn  $ punaràpsyasi durlabhàn  &
parà÷arasya vãryeõa  % putramekamavàpsyasi  // MatsP_14.15 //
dvãpe tu badarãpràye  $ bàdaràyaõamacyutam  &
sa vedamekaü bahudhà  % vibhajiùyati te sutaþ  // MatsP_14.16 //
pauravasyàtmajau dvau tu  $ samudràü÷asya ÷aütanoþ  &
vicitravãryastanayas  % tathà citràïgado nçpaþ  // MatsP_14.17 //
imàv utpàdya tanayau  $ kùetrajàvasya dhãmataþ  &
prauùñhapadyaùñakàråpà  % pitçloke bhaviùyasi  // MatsP_14.18 //
nàmnà satyavatã loke  $ pitçloke tathàùñakà  &
àyuràrogyadà nityaü  % sarvakàmaphalapradà  // MatsP_14.19 //
bhaviùyasi pare kàle  $ nadãtvaü ca gamiùyasi  &
puõyatoùà saricchreùñhà  % loke hy acchodanàmikà  // MatsP_14.20 //
ityuktvà sa gaõasteùàü  $ tatraivàntaradhãyata  &
sàpyavàpa ca tatsarvaü  % phalaü yaduditaü purà  // MatsP_14.21 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 15

*såta uvàca
vibhràjà nàma cànye tu  $ divi santi suvarcasaþ  &
lokà barhiùado yatra  % pitaraþ santi suvratàþ  // MatsP_15.1 //
yatra barhiõayuktàni  $ vimànàni sahasra÷aþ  &
saükalpyà barhiùo yatra  % tiùñhanti phaladàyinaþ  // MatsP_15.2 //
yatràbhyudaya÷àlàsu  $ modante ÷ràddhadàyinaþ  &
yàü÷ ca devàsuragaõà  % gandharvàpsarasàü gaõàþ  // MatsP_15.3 //
yakùarakùogaõà÷caiva  $ yajanti divi devatàþ  &
pulastyaputràþ ÷ata÷as  % tapoyogasamanvitàþ  // MatsP_15.4 //
mahàtmàno mahàbhàgà  $ bhaktànàmabhayapradàþ  &
eteùàü pãvarã kanyà  % mànasã divi vi÷rutà  // MatsP_15.5 //
yoginã yogamàtà ca  $ tapa÷cakre sudàruõam  &
prasanno bhagavàüstasyà  % varaü vavre tu sà hareþ  // MatsP_15.6 //
yogavantaü suråpaü ca  $ bhartàraü vijitendriyam  &
dehi deva prasannastvaü  % patiü me vadatàü varam  // MatsP_15.7 //
uvàca devo bhavità  $ vyàsaputro yadà ÷ukaþ  &
bhavità tasya bhàryà tvaü  % yogàcàryasya suvrate  // MatsP_15.8 //
bhaviùyati ca te kanyà  $ kçtvã nàma ca yoginã  &
pà¤càlàdhipaterdeyà  % mànuùasya tvayà tadà  // MatsP_15.9 //
jananã brahmadattasya  $ yogasiddhà ca gauþ smçtà  &
kçùõo gauraþ prabhuþ ÷ambhur  % bhaviùyanti ca te sutàþ  // MatsP_15.10 //
mahàtmàno mahàbhàgà  $ gamiùyanti paraü padam  &
tànutpàdya punar yogàt  % savarà mokùameùyasi  // MatsP_15.11 //
sumårtimantaþ pitaro  $ vasiùñhasya sutàþ smçtàþ  &
nàmnà tu mànasàþ sarve  % sarve te dharmamårtayaþ  // MatsP_15.12 //
jyotirbhàsiùu lokeùu  $ ye vasanti divaþ param  &
viràjamànàþ krãóanti  % yatra te ÷ràddhadàyinaþ  // MatsP_15.13 //
sarvakàmasamçddheùu  $ vimàneùvapi pàdajàþ  &
kiü punaþ ÷ràddhadà viprà  % bhaktimantaþ kriyànvitàþ  // MatsP_15.14 //
gaur nàma kanyà yeùàü tu  $ mànasã divi ràjate  &
÷ukrasya dayità patnã  % sàdhyànàü kãrtivardhinã  // MatsP_15.15 //
marãcigarbhà nàmnà tu  $ lokà màrtaõóamaõóale  &
pitaro yatra tiùñhanti  % haviùmanto 'ïgiraþsutàþ  // MatsP_15.16 //
tãrtha÷ràddhapradà yànti  $ ye ca kùatriyasattamàþ  &
ràj¤àü tu pitaraste vai  % svargamokùaphalapradàþ  // MatsP_15.17 //
eteùàü mànasã kanyà  $ ya÷odà lokavi÷rutà  &
patnã hy aü÷umataþ ÷reùñhà  % snuùà pa¤cajanasya ca  // MatsP_15.18 //
jananyatha dilãpasya  $ bhagãrathapitàmahã  &
lokàþ kàmadughà nàma  % kàmabhogaphalapradàþ  // MatsP_15.19 //
susvadhà nàma pitaro  $ yatra tiùñhanti suvratàþ  &
àjyapà nàma lokeùu  % kardamasya prajàpateþ  // MatsP_15.20 //
pulahàïgajadàyàdà  $ vai÷yàstànbhàvayanti ca  &
yatra ÷ràddhakçtaþ sarve  % pa÷yanti yugapadgatàþ  // MatsP_15.21 //
màtçbhràtçpitçsvasç-  $ sakhisambandhibàndhavàn  &
api janmàyutairdçùñàn  % anubhåtànsahasra÷aþ  // MatsP_15.22 //
eteùàü mànasã kanyà  $ virajà nàma vi÷rutà  &
yà patnã nahuùasyàsãd  % yayàterjananã tathà  // MatsP_15.23 //
ekàùñakàbhavat pa÷càd  $ brahmaloke gatà satã  &
traya ete gaõàþ proktà÷  % caturthaü tu vadàmyataþ  // MatsP_15.24 //
lokàstu mànasà nàma  $ brahmàõóopari saüsthitàþ  &
yeùàü tu mànasã kanyà  % narmadà nàma vi÷rutà  // MatsP_15.25 //
somapà nàma pitaro  $ yatra tiùñhanti ÷à÷vatàþ  &
dharmamårtidharàþ sarve  % parato brahmaõaþ smçtàþ  // MatsP_15.26 //
utpannàþ svadhayà te tu  $ brahmatvaü pràpya yoginaþ  &
kçtvà sçùñyàdikaü sarvaü  % mànase sàmprataü sthitàþ  // MatsP_15.27 //
narmadà nàma teùàü tu  $ kanyà toyavahà sarit  &
bhåtàni yà pàvayati  % dakùiõàpathagàminã  // MatsP_15.28 //
tebhyaþ sarve tu manavaþ  $ prajàþ sargeùu nirmitàþ  &
j¤àtvà ÷ràddhàni kurvanti  % dharmàbhàve 'pi sarvadà  // MatsP_15.29 //
tebhya eva punaþ pràptuü  $ prasàdàdyogasaütatim  &
pitéõàmàdisarge tu  % ÷ràddhameva vinirmitam  // MatsP_15.30 //
sarveùàü ràjataü pàtram  $ athavà rajatànvitam  &
dattaü svadhà purodhàya  % pitén prãõàti sarvadà  // MatsP_15.31 //
agnãùomayamànàü tu  $ kàryamàpyàyanaü budhaþ  &
agnyabhàve 'pi viprasya  % pràõàv api jale 'thavà  // MatsP_15.32 //
ajàkarõe '÷vakarõe và  $ goùñhe và salilàntike  &
pitéõàm ambaraü sthànaü  % dakùiõà dikpra÷asyate  // MatsP_15.33 //
pràcãnàvãtamudakaü  $ tilàþ savyàïgameva ca  &
darbhà màüsaü ca pàñhãnaü  % gokùãraü madhurà rasàþ  // MatsP_15.34 //
khaógalohàmiùamadhu-  $ ku÷a÷yàmàka÷àlayaþ  &
yavanãvàramudgekùu-  % ÷uklapuùpaghçtàni ca  // MatsP_15.35 //
vallabhàni pra÷astàni  $ pitéõàmiha sarvadà  &
dveùyàõi sampravakùyàmi  % ÷ràddhe varjyàni yàni tu  // MatsP_15.36 //
masåra÷aõaniùpàva-  $ ràjamàùakusumbhikàþ  &
padmabilvàrkadhattåra-  % pàribhadràñaråùakàþ  // MatsP_15.37 //
na deyàþ pitçkàryeùu  $ paya÷càjàvikaü tathà  &
kodravodàracaõakàþ  % kapitthaü madhukàtasã  // MatsP_15.38 //
etànyapi na deyàni  $ pitçbhyaþ priyamicchatà  &
pitén prãõàti yo bhaktyà  % te punaþ prãõayanti tam  // MatsP_15.39 //
yacchanti pitaraþ puùñiü  $ svargàrogyaü prajàphalam  &
devakàryàdapi punaþ  % pitçkàryaü vi÷iùyate  // MatsP_15.40 //
devatànàü ca pitaraþ  $ pårvamàpyàyanaü smçtam  &
÷ãghraprasàdàstvakrodhà  % niþ÷astràþ sthirasauhçdàþ  // MatsP_15.41 //
÷àntàtmànaþ ÷aucaparàþ  $ satataü priyavàdinaþ  &
bhaktànuraktàþ sukhadàþ  % pitaraþ pårvadevatàþ  // MatsP_15.42 //
haviùmatàmàdhipatye  $ ÷ràddhadevaþ smçto raviþ  &
etadvaþ sarvamàkhyàtaü  % pitçvaü÷ànukãrtanam  \
puõyaü pavitram àyuùyaü  # kãrtanãyaü sadà nçbhiþ  // MatsP_15.43 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 16

*såta uvàca
÷rutvaitat sarvam akhilaü  $ manuþ papraccha ke÷avam  &
÷ràddhakàlaü ca vividhaü  % ÷ràddhabhedaü tathaiva ca  // MatsP_16.1 //
÷ràddheùu bhojanãyà ye  $ ye ca varjyà dvijàtayaþ  &
kasminvàsarabhàge và  % pitçbhyaþ ÷ràddhamàcaret  // MatsP_16.2 //
kasmindattaü kathaü yàti  $ ÷ràddhaü tu madhusådana  &
vidhinà kena kartavyaü  % kathaü prãõàti tatpitén  // MatsP_16.3 //

*matsya uvàca
kuryàdaharahaþ ÷ràddham  $ annàdyenodakena và  &
payomålaphalair vàpi  % pitçbhyaþ prãtimàvahan  // MatsP_16.4 //
nityaü naimittikaü kàmyaü  $ trividhaü ÷ràddhamucyate  &
nityaü tàvatpravakùyàmi  % arghyàvàhanavarjitam  // MatsP_16.5 //
adaivaü tadvijànãyàt  $ pàrvaõaü parvasu smçtam  &
pàrvaõaü trividhaü proktaü  % ÷çõu tàvanmahãpate  // MatsP_16.6 //
pàrvaõe ye niyojyàstu  $ tà¤÷çõuùva naràdhipa  &
pa¤càgniþ snàtaka÷caiva  % trisuparõaþ ùaóaïgavit  // MatsP_16.7 //
÷rotriyaþ ÷rotriyasuto  $ vidhivàkyavi÷àradaþ  &
sarvaj¤o vedavinmantrã  % j¤àtavaü÷aþ kulànvitaþ  // MatsP_16.8 //
puràõavettà dharmaj¤aþ  $ svàdhyàyajapatatparaþ  &
÷ivabhaktaþ pitçparaþ  % såryabhakto 'tha vaiùõavaþ  // MatsP_16.9 //
brahmaõyo yogavicchànto  $ vijitàtmà ca ÷ãlavàn  &
bhojayeccàpi dauhitraü  % yatnataþ svasuhçdgurån  // MatsP_16.10 //
viñpãtaü màtulaü bandhum  $ çtvigàcàryasomapàn  &
ya÷ca vyàkurute vàkyaü  % ya÷ca mãmàüsate 'dhvaram  // MatsP_16.11 //
sàmasvaravidhij¤a÷ca  $ païktipàvanapàvanaþ  &
sàmago brahmacàrã ca  % vedayukto 'tha brahmavit  // MatsP_16.12 //
yatraite bhu¤jate ÷ràddhe  $ tadeva paramàrthavat  &
ete bhojyàþ prayatnena  % varjanãyànnibodha me  // MatsP_16.13 //
patito 'bhi÷astaþ klãbaþ  $ pi÷unavyaïgarogiõaþ  &
kunakhã ÷yàvadanta÷ca  % kuõóagolà÷vapàlakàþ  // MatsP_16.14 //
parivittirniyuktàtmà  $ pramattonmattadàruõàþ  &
baióàlã bakavçtti÷ca  % dambhã devalakàdayaþ  // MatsP_16.15 //
kçtaghnànnàstikàüs tadvan  $ mlecchade÷anivàsinaþ  &
tri÷aïkur barbaradràva-  % vãtadravióakoïkaõàn  // MatsP_16.16 //
varjayelliïginaþ sarvठ $ ÷ràddhakàle vi÷eùataþ  &
pårvedyuraparedyurvà  % vinãtàtmà nimantrayet  // MatsP_16.17 //
nimantritànhi pitara  $ upatiùñhanti tàndvijàn  &
vàyubhåtà nu gacchanti  % tathàsãnànupàsate  // MatsP_16.18 //
dakùiõaü jànumàlabhya  $ tvaü mayà tu nimantritaþ  &
evaü nimantrya niyamaü  % ÷ràvayetpitçbàndhavàn  // MatsP_16.19 //
akrodhanaiþ ÷aucaparaiþ  $ satataü brahmacàribhiþ  &
bhavitavyaü bhavadbhi÷ca  % mayà ca ÷ràddhakàriõà  // MatsP_16.20 //
pitçyaj¤aü vinirvartya  $ tarpaõàkhyaü tu yo 'gnimàn  &
piõóànvàhàryakaü kuryàc  % chràddhamindukùaye sadà  // MatsP_16.21 //
gomayenopalipte tu  $ dakùiõapravaõe sthale  &
÷ràddhaü samàcaredbhaktyà  % goùñhe và jalasaünidhau  // MatsP_16.22 //
agnimànnirvapetpitryaü  $ caruü ca samamuùñibhiþ  &
pitçbhyo nirvapàmãti  % sarvaü dakùiõato nyaset  // MatsP_16.23 //
abhighàryaü tataþ kuryàn  $ nirvàpatrayamagrataþ  &
te 'pi tasyàyatàþ kàryà÷  % caturaïgulavistçtàþ  // MatsP_16.24 //
darvãtrayaü tu kurvãta  $ khàdiraü rajatànvitam  &
ratnimàtraü pari÷lakùõaü  % hastàkàràgramuttamam  // MatsP_16.25 //
udapàtraü ca kàüsyaü ca  $ mekùaõaü ca samitku÷àn  &
tilàþ pàtràõi sadvàso  % gandhadhåpànulepanam  // MatsP_16.26 //
àharedapasavyaü tu  $ sarvaü dakùiõataþ ÷anaiþ  &
evamàsàdya tatsarvaü  % bhavanasyàgrato bhuvi  // MatsP_16.27 //
gomayenopaliptàyàü  $ gomåtreõa tu maõóalam  &
akùatàbhiþ sapuùpàbhis  % tadabhyarcyàpasavyavat  // MatsP_16.28 //
vipràõàü kùàlayet pàdàv  $ abhinandya punaþ punaþ  &
àsaneùåpakëpteùu  % darbhavatsu vidhànavat  // MatsP_16.29 //
upaspçùñodakànvipràn  $ upave÷yànumantrayet  &
dvau daive pitçkçtye trãn  % ekaikamubhayatra ca  // MatsP_16.30 //
bhojayedã÷varo 'pãha  $ na kuryàdvistaraü budhaþ  &
daivapårvaü niyojyàtha  % viprànarghyàdinà budhaþ  // MatsP_16.31 //
agnau kuryàdanuj¤àto  $ viprair vipro yathàvidhi  &
svagçhyoktavidhànena  % kàüsye kçtvà caruü tataþ  // MatsP_16.32 //
agnãùomayamàbhyàü tu  $ kuryàdàpyàyanaü budhaþ  &
dakùiõàgnau pratãte và  % ya ekàgnirdvijottamaþ  // MatsP_16.33 //
yaj¤opavãtã nirvartya  $ tataþ paryukùaõàdikam  &
pràcãnàvãtinà kàryam  % ataþ sarvaü vijànatà  // MatsP_16.34 //
ùañ ca tasmàddhaviþ÷eùàt  $ piõóànkçtvà tatodakam  &
dadyàdudakapàtrais tu  % satilaü savyapàõinà  // MatsP_16.35 //
jànv àcya savyaü yatnena  $ darbhayukto vimatsaraþ  &
vidhàya lekhà yatnena  % nirvàpeùvavanejanam  // MatsP_16.36 //
dakùiõàbhimukhaþ kuryàt  $ kare darvãü nidhàya vai  &
nidhàya piõóam ekaikaü  % sarvadarbheùvanukramàt  // MatsP_16.37 //
ninayedatha darbheùu  $ nàmagotrànukãrtanaiþ  &
teùu darbheùu taü hastaü  % vimçjyàllepabhàginàm  // MatsP_16.38 //
tathaiva ca tataþ kuryàt  $ punaþ pratyavanejanam  &
ùaóapyçtånnamaskçtya  % gandhadhåpàrhaõàdibhiþ  // MatsP_16.39 //
evamàvàhya tatsarvaü  $ vedamantrairyathoditaiþ  &
ekàgnereka eva syàn  % nirvàpo darvikà tathà  // MatsP_16.40 //
tataþ kçtvàntare dadyàt  $ patnãbhyo 'nnaü ku÷eùu saþ  &
tadvatpiõóàdike kuryàd  % àvàhanavisarjanam  // MatsP_16.41 //
tato gçhãtvà piõóebhyo  $ màtràþ sarvàþ krameõa tu  &
tàneva viprànprathamaü  % prà÷ayedyatnato naraþ  // MatsP_16.42 //
yasmàdannàddhçtà màtrà  $ bhakùayanti dvijàtayaþ  &
anvàhàryakam ityuktaü  % tasmàttaccandrasaükùaye  // MatsP_16.43 //
pårvaü dattvà tu taddhaste  $ sapavitraü tilodakam  &
tatpiõóàgraü prayaccheta  % svadhaiùàmastviti bruvan  // MatsP_16.44 //
varõayanbhojayedannaü  $ miùñaü påtaü ca sarvadà  &
varjayetkrodhaparatàü  % smarannàràyaõaü harim  // MatsP_16.45 //
tçptà¤j¤àtvà tataþ kuryàd  $ vikiransàrvavarõikam  &
sodakaü cànnamuddhçtya  % salilaü prakùipedbhuvi  // MatsP_16.46 //
àcànteùu punardadyàj  $ jalapuùpàkùatodakam  &
svastivàcanakaü sarvaü  % piõóopari samàharet  // MatsP_16.47 //
devàdyantaü prakurvãta  $ ÷ràddhanà÷o 'nyathà bhavet  &
visçjya bràhmaõàüstadvat  % teùàü kçtvà pradakùiõam  // MatsP_16.48 //
dakùiõàü di÷amàkàïkùan  $ pitén yàceta mànavaþ  &
dàtàro no 'bhivardhantàü  % vedàþ saütatireva ca  // MatsP_16.49 //
÷raddhà ca no mà vyagamad  $ bahu deyaü ca no 'stviti  &
annaü ca no bahu bhaved  % atithãü÷ca labhemahi  // MatsP_16.50 //
yàcitàra÷ca naþ santu  $ mà ca yàciùma kaücana  &
etadastviti tatproktam  % anvàhàryaü tu pàrvaõam  // MatsP_16.51 //
yathendusaükùaye tadvad  $ anyatràpi nigadyate  &
piõóàüstu gojaviprebhyo  % dadyàdagnau jale 'pi và  // MatsP_16.52 //
vipràgrato và vikired  $ vayobhir abhivà÷ayet  &
patnã tu madhyamaü piõóaü  % prà÷ayed vinayànvità  // MatsP_16.53 //
àdhatta pitaro garbham  $ atra saütànavardhanam  &
tàvaduccheùaõaü tiùñhed  % yàvadviprà visarjitàþ  // MatsP_16.54 //
vai÷vadevaü tataþ kuryàn  $ nivçtte pitçkarmaõi  &
iùñaiþ saha tataþ ÷ànto  % bhu¤jãta pitçsevitam  // MatsP_16.55 //
punar bhojanamadhvànaü  $ yànamàyàsamaithunam  &
÷ràddhakçcchràddhabhukcaiva  % sarvametadvivarjayet  // MatsP_16.56 //
svàdhyàyakalahaü caiva  $ divàsvapnaü ca sarvadà  &
anena vidhinà ÷ràddhaü  % nirudvàsyeha nirvapet  // MatsP_16.57 //
kanyàkumbhavçùasthe 'rke  $ kçùõapakùeùu sarvadà  &
yatra yatra pradàtavyaü  % sapiõóãkaraõàt param  \
tatrànena vidhànena  # deyam agnimatà sadà  // MatsP_16.58 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 17

*såta uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ viùõunà yadudãritam  &
÷ràddhaü sàdhàraõaü nàma  % bhuktimuktiphalapradam  // MatsP_17.1 //
ayane viùuve yugme  $ sàmànye càrkasaükrame  &
amàvàsyàùñakàkçùõa-  % pakùe pa¤cada÷ãùu ca  // MatsP_17.2 //
àrdràmaghàrohiõãùu  $ dravyabràhmaõasaügame  &
gajacchàyàvyatãpàte  % viùñivaidhçtivàsare  // MatsP_17.3 //
vai÷àkhasya tçtãyàyàü  $ navamã kàrttikasya ca  &
pa¤cada÷ã ca màghasya  % nabhasye ca trayoda÷ã  // MatsP_17.4 //
yugàdayaþ smçtà hy età  $ dattasyàkùayyakàrikàþ  &
tathà manvantaràdau ca  % deyaü ÷ràddhaü vijànatà  // MatsP_17.5 //
a÷vayukchuklanavamã  $ dvàda÷ã kàrttike tathà  &
tçtãyà caitramàsasya  % tathà bhàdrapadasya ca  // MatsP_17.6 //
phàlgunasya hy amàvàsyà  $ pauùasyaikàda÷ã tathà  &
àùàóhasyàpi da÷amã  % màghamàsasya saptamã  // MatsP_17.7 //
÷ràvaõasyàùñamã kçùõà  $ tathàùàóhã ca pårõimà  &
kàrttikã phàlgunã caitrã  % jyeùñhapa¤cada÷ã sità  \
manvantaràdaya÷ caità  # dattasyàkùayyakàrikàþ  // MatsP_17.8 //
yasyàü manvantarasyàdau  $ rathamàste divàkaraþ  &
màghamàsasya saptamyàü  % sà tu syàdrathasaptamã  // MatsP_17.9 //
pànãyamapyatra tilairvimi÷raü  $ dadyàtpitçbhyaþ prayato manuùyaþ  &
÷ràddhaü kçtaü tena samàþ sahasraü  % rahasyametatpitaro vadanti  // MatsP_17.10 //
vai÷àkhyàmuparàgeùu  $ tathotsavamahàlaye  &
tãrthàyatanagoùñheùu  % dãpodyànagçheùu ca  // MatsP_17.11 //
vivikteùåpalipteùu  $ ÷ràddhaü deyaü vijànatà  &
viprànpårve pare càhni  % vinãtàtmà nimantrayet  // MatsP_17.12 //
÷ãlavçttaguõopetàn  $ vayoråpasamanvitàn  &
dvau daive trãüstathà pitrya  % ekaikamubhayatra và  // MatsP_17.13 //
bhojayetsusamçddho 'pi  $ na prasajjate vistare  &
vi÷vàndevànyavaiþ puùpair  % abhyarcyàsanapårvakam  // MatsP_17.14 //
pårayetpàtrayugmaü tu  $ sthàpya darbhapavitrakam  &
÷aü no devãty apaþ kuryàd  % yavo 'sãti yavànapi  // MatsP_17.15 //
gandhapuùpai÷ca saüpåjya  $ vai÷vadevaü prati nyaset  &
vi÷ve devàsa ityàbhyàm  % àvàhya vikiredyavàn  // MatsP_17.16 //
gandhapuùpair alaükçtya  $ yà divyetyarghyamutsçjet  &
abhyarcya tàbhyàmutsçùñaü  % pitçkàryaü samàrabhet  // MatsP_17.17 //
darbhàsanaü tu dattvàdau  $ trãõi pàtràõi pårayet  &
khapavitràõi kçtvàdau  % ÷aü no devãty apaþ kùipet  // MatsP_17.18 //
tilo 'sãti tilànkuryàd  $ gandhapuùpàdikaü punaþ  &
pàtraü vanaspatimayaü  % tathà parõamayaü punaþ  // MatsP_17.19 //
jalajaü vàtha kurvãta  $ tathà sàgarasambhavam  &
sauvarõaü ràjataü vàpi  % pitéõàü pàtramucyate  // MatsP_17.20 //
rajatasya kathà vàpi  $ dar÷anaü dànameva và  &
ràjatair bhàjanaireùàm  % athavà rajatànvitaiþ  // MatsP_17.21 //
vàryapi ÷raddhayà dattam  $ akùayàyopakalpate  &
tathàrghyapiõóabhojyàdau  % pitéõàü ràjataü matam  // MatsP_17.22 //
÷ivanetrodbhavaü yasmàt  $ tasmàttatpitçvallabham  &
amaïgalaü tadyatnena  % devakàryeùu varjayet  // MatsP_17.23 //
evaü pàtràõi saükalpya  $ yathàlàbhaü vimatsaraþ  &
yà divyeti piturnàma  % gotrairdarbhakaro nyaset  // MatsP_17.24 //
pitén àvàhayiùyàmi  $ kurvityuktastu taiþ punaþ  &
u÷antastvà tathàyantu  % çgbhyàm àvàhayetpitén  // MatsP_17.25 //
yà divyetyarghyamutsçjya  $ dadyàdgandhàdikàüstataþ  &
hastàttadudakaü pårvaü  % dattvà saüsravamàditaþ  // MatsP_17.26 //
pitçpàtre nidhàyàtha  $ nyubjamuttarato nyaset  &
pitçbhyaþ sthànamasãti  % nidhàya pariùecayet  // MatsP_17.27 //
tatràpi pårvavatkuryàd  $ agnikàryaü vimatsaraþ  &
ubhàbhyàmapi hastàbhyàm  % àhçtya pariveùayet  // MatsP_17.28 //
pra÷àntacittaþ satataü  $ darbhapàõira÷eùataþ  &
guõàóhyaiþ såpa÷àkaistu  % nànàbhakùyairvi÷eùataþ  // MatsP_17.29 //
annaü tu sadadhikùãraü  $ goghçtaü ÷arkarànvitam  &
màsaü prãõàti vai sarvàn  % piténityàha ke÷avaþ  // MatsP_17.30 //
dvau màsau matsyamàüsena  $ trãnmàsànhàriõena tu  &
aurabhreõàtha caturaþ  % ÷àkunenàtha pa¤ca vai  // MatsP_17.31 //
ùaõmàsaü chàgamàüsena  $ tçpyanti pitarastathà  &
sapta pàrùatamàüsena  % tathàùñàv eõajena tu  // MatsP_17.32 //
da÷a màsàüstu tçpyanti  $ varàhamahiùàmiùaiþ  &
÷a÷akårmajamàüsena  % màsànekàda÷aiva tu  // MatsP_17.33 //
saüvatsaraü tu gavyena  $ payasà pàyasena ca  &
rauraveõa ca tçpyanti  % màsànpa¤cada÷aiva tu  // MatsP_17.34 //
vàrdhrãõasasya màüsena  $ tçptir dvàda÷avàrùikã  &
kàla÷àkena cànantà  % khaógamàüsena caiva hi  // MatsP_17.35 //
yatkiücinmadhusammi÷raü  $ gokùãraü ghçtapàyasam  &
dattamakùayamityàhuþ  % pitaraþ pårvadevatàþ  // MatsP_17.36 //
svàdhyàyaü ÷ràvayetpitryaü  $ puràõànyakhilàni ca  &
brahmaviùõvarkarudràõàü  % såktàni vividhàni ca  // MatsP_17.37 //
indràgnisomasåktàni  $ pàvanàni sva÷aktitaþ  &
bçhadrathaütaraü tadvaj  % jyeùñhasàma sarauhiõam  // MatsP_17.38 //
tathaiva ÷àntikàdhyàyaü  $ madhubràhmaõameva ca  &
maõóalaü bràhmaõaü tadvat  % prãtikàri tu yatpunaþ  // MatsP_17.39 //
vipràõàmàtmana÷caiva  $ tatsarvaü samudãrayet  &
bhuktavatsu tatasteùu  % bhojanopàntike nçpa  // MatsP_17.40 //
sàrvavarõikamannàdyaü  $ saünãyàplàvya vàriõà  &
samutsçjedbhuktavatàm  % agrato vikiredbhuvi  // MatsP_17.41 //
agnidagdhàstu ye jãvà  $ ye 'pyadagdhàþ kule mama  &
bhåmau dattena tçpyantu  % prayàntu paramàü gatim  // MatsP_17.42 //
yeùàü na màtà na pità na bandhur  $ na gotra÷uddhirna tathànnam asti  &
tattçptaye 'nnaü bhuvi dattametat  % prayàntu lokeùu sukhàya tadvat  // MatsP_17.43 //
asaüskçtapramãtànàü  $ tyaktànàü kulayoùitàm  &
ucchiùñabhàgadheyaþ syàd  % darbhe vikirayo÷ca yaþ  // MatsP_17.44 //
tçptà¤j¤àtvodakaü dadyàt  $ sakçdviprakare tathà  &
upalipte mahãpçùñhe  % go÷akçnmåtravàriõà  // MatsP_17.45 //
nidhàya darbhànvidhivad  $ dakùiõàgràn prayatnataþ  &
sarvavarõena cànnena  % piõóàüstu pitçyaj¤avat  // MatsP_17.46 //
avanejanapårvaü tu  $ nàmagotreõa mànavaþ  &
gandhadhåpàdikaü dadyàt  % kçtvà pratyavanejanam  // MatsP_17.47 //
jànvàcya savyaü savyena  $ pàõinàtha pradakùiõam  &
pitryamànãya tatkàryaü  % vidhivaddarbhapàõinà  // MatsP_17.48 //
dãpaprajvàlanaü tadvat  $ kuryàtpuùpàrcanaü budhaþ  &
athàcànteùu càcamya  % vàri dadyàtsakçtsakçt  // MatsP_17.49 //
atha puùpàkùatàn pa÷càd  $ akùayyodakam eva ca  &
satilaü nàmagotreõa  % dadyàcchaktyà ca dakùiõàm  // MatsP_17.50 //
gobhåhiraõyavàsàüsi  $ bhavyàni ÷ayanàni ca  &
dadyàdyadiùñaü vipràõàm  % àtmanaþ pitureva ca  // MatsP_17.51 //
vitta÷àñhyena rahitaþ  $ pitçbhyaþ prãtimàvahan  &
tataþ svadhàvàcanakaü  % vi÷vadeveùu codakam  // MatsP_17.52 //
dattvà÷ãþ pratigçhõãyàd  $ dvijebhyaþ pràïmukho budhaþ  &
aghoràþ pitaraþ santu  % santvityuktaþ punar dvijaiþ  // MatsP_17.53 //
gotraü tathà vardhatàü nas  $ tathetyukta÷ca taiþ punaþ  &
dàtàro no 'bhivardhantàm  % iti caivamudãrayet  // MatsP_17.54 //
etàþ satyà÷iùaþ santu  $ santvityukta÷ca taiþ punaþ  &
svastivàcanakaü kuryàt  % piõóànuddhçtya bhaktitaþ  // MatsP_17.55 //
uccheùaõaü tu tattiùñhed  $ yàvadviprà visarjitàþ  &
tato grahabaliü kuryàd  % iti dharmavyavasthitiþ  // MatsP_17.56 //
uccheùaõaü bhåmigatam  $ ajihmasyàstikasya ca  &
dàsavargasya tatpitryaü  % bhàgadheyaü pracakùate  // MatsP_17.57 //
pitçbhir nirmitaü pårvam  $ etadàpyàyanaü sadà  &
aputràõàü saputràõàü  % strãõàmapi naràdhipa  // MatsP_17.58 //
tatastànagrataþ sthitvà  $ parigçhyodapàtrakam  &
vàje vàja iti japan  % ku÷àgreõa visarjayet  // MatsP_17.59 //
bahiþ pradakùiõàü kuryàt  $ padàny aùñàv anuvrajan  &
bandhuvargeõa sahitaþ  % putrabhàryàsamanvitaþ  // MatsP_17.60 //
nivçtya praõipatyàtha  $ paryukùyàgniü samantravat  &
vai÷vadevaü prakurvãta  % naityakaü balimeva ca  // MatsP_17.61 //
tatastu vai÷vadevànte  $ sabhçtyasutabàndhavaþ  &
bhu¤jãtàtithisaüyuktaþ  % sarvaü pitçniùevitam  // MatsP_17.62 //
etaccànupanãto 'pi  $ kuryàtsarveùu parvasu  &
÷ràddhaü sàdhàraõaü nàma  % sarvakàmaphalapradam  // MatsP_17.63 //
bhàryàvirahito 'pyetat  $ pravàsastho 'pi bhaktimàn  &
÷ådro 'pyamantravatkuryàd  % anena vidhinà budhaþ  // MatsP_17.64 //
tçtãyamàbhyudayikaü  $ vçddhi÷ràddhaü taducyate  &
utsavànandasambhàre  % yaj¤odvàhàdimaïgale  // MatsP_17.65 //
màtaraþ prathamaü påjyàþ  $ pitarastadanantaram  &
tato màtàmahà ràjan  % vi÷ve devàstathaiva ca  // MatsP_17.66 //
pradakùiõopacàreõa  $ dadhyakùataphalodakaiþ  &
pràïmukho nirvapetpiõóàn  % dårvayà ca ku÷airyutàn  // MatsP_17.67 //
sampannam ityabhyudaye  $ dadyàdarghyaü dvayor dvayoþ  &
yugmà dvijàtayaþ påjyà  % vastrakàrtasvaràdibhiþ  // MatsP_17.68 //
tilàrthastu yavaiþ kàryo  $ nàndã÷abdànupårvakaþ  &
màïgalyàni ca sarvàõi  % vàcayeddvijapuügavaiþ  // MatsP_17.69 //
evaü ÷ådro 'pi sàmànya-  $ vçddhi÷ràddhe 'pi sarvadà  &
namaskàreõa mantreõa  % kuryàdàmànnataþ sadà  // MatsP_17.70 //
dànapradhànaþ ÷ådraþ syàd  $ ityàha bhagavànprabhuþ  &
dànena sarvakàmàptir  % asya saüjàyate yataþ  // MatsP_17.71 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 18

*såta uvàca
ekoddiùñamato vakùye  $ yaduktaü cakrapàõinà  &
mçte putrairyathà kàryam  % à÷aucaü ca pitaryapi  // MatsP_18.1 //
da÷àhaü ÷àvamà÷aucaü  $ bràhmaõeùu vidhãyate  &
kùatriyeùu da÷a dve ca  % pakùaü vai÷yeùu caiva hi  // MatsP_18.2 //
÷ådreùu màsamà÷aucaü  $ sapiõóeùu vidhãyate  &
nai÷aü vàkçtacåóasya  % triràtraü parataþ smçtam  // MatsP_18.3 //
janane 'pyevameva syàt  $ sarvavarõeùu sarvadà  &
tathàsthisaücayàd årdhvam  % aïgaspar÷o vidhãyate  // MatsP_18.4 //
pretàya piõóadànaü tu  $ dvàda÷àhaü samàcaret  &
pàtheyaü tasya tatproktaü  % yataþ prãtikaraü mahat  // MatsP_18.5 //
tasmàtpretapuraü preto  $ dvàda÷àhaü na nãyate  &
gçhaü putraü kalatraü ca  % dvàda÷àhaü prapa÷yati  // MatsP_18.6 //
tasmànnidheyamàkà÷e  $ da÷aràtraü payastathà  &
sarvadàhopa÷àntyartham  % adhva÷ramavinà÷anam  // MatsP_18.7 //
tata ekàda÷àhe tu  $ dvijànekàda÷aiva tu  &
kùatràdiþ såtakànte tu  % bhojayedayujo dvijàn  // MatsP_18.8 //
dvitãye 'hni punastadvad  $ ekoddiùñaü samàcaret  &
àvàhanàgnaukaraõaü  % daivahãnaü vidhànataþ  // MatsP_18.9 //
ekaü pavitrameko 'rgha  $ ekaþ piõóo vidhãyate  &
upatiùñhatàmityetad  % deyaü pa÷càttilodakam  // MatsP_18.10 //
svaditaü vikiredbråyàd  $ visarge càbhiramyatàm  &
÷eùaü pårvavadatràpi  % kàryaü vedavidà pituþ  // MatsP_18.11 //
anena vidhinà sarvam  $ anumàsaü samàcaret  &
såtakàntàddvitãye 'hni  % ÷ayyàü dadyàdvilakùaõàm  // MatsP_18.12 //
kà¤canaü puruùaü tadvat  $ phalavastrasamanvitàm  &
saüpåjya dvijadàmpatyaü  % nànàbharaõabhåùaõaiþ  // MatsP_18.13 //
vçùotsargaü prakurvãta  $ deyà ca kapilà ÷ubhà  &
udakumbha÷ca dàtavyo  % bhakùyabhojyasamanvitaþ  // MatsP_18.14 //
yàvadabdaü nara÷reùñha  $ satilodakapårvakam  &
tataþ saüvatsare pårõe  % sapiõóãkaraõaü bhavet  // MatsP_18.15 //
sapiõóãkaraõàdårdhvaü  $ pretaþ pàrvaõabhàgbhavet  &
vçddhipårveùu yogya÷ca  % gçhastha÷ca bhavettataþ  // MatsP_18.16 //
sapiõóãkaraõe ÷ràddhe  $ devapårvaü niyojayet  &
pitén nivàsayettatra  % pçthakpretaü vinirdi÷et  // MatsP_18.17 //
gandhodakatilairyuktaü  $ kuryàtpàtracatuùñayam  &
arghàrthaü pitçpàtreùu  % pretapàtraü prasecayet  // MatsP_18.18 //
tadvatsaükalpya caturaþ  $ piõóànpiõóapradastathà  &
ye samànà iti dvàbhyàm  % antyaü tu vibhajettridhà  // MatsP_18.19 //
caturthasya punaþ kàryaü  $ na kadàcidato bhavet  &
tataþ pitçtvamàpannaþ  % sarvatastuùñimàgataþ  // MatsP_18.20 //
agniùvàttàdimadhyatvaü  $ pràpnotyamçtamuttamam  &
sapiõóãkaraõàdårdhvaü  % tasmai tasmànna dãyate  // MatsP_18.21 //
pitçùveva tu dàtavyaü  $ tatpiõóo yeùu saüsthitaþ  &
tataþ prabhçti saükràntàv  % uparàgàdiparvasu  // MatsP_18.22 //
tripiõóamàcarecchràddham  $ ekoddiùñe mçte 'hani  &
ekoddiùñaü parityajya  % mçtàhe yaþ samàcaret  // MatsP_18.23 //
sadaiva pitçhà sa syàn  $ màtçbhràtçvinà÷akaþ  &
mçtàhe pàrvaõaü kurvan  % nadho 'dho yàti mànavaþ  // MatsP_18.24 //
saüpçkteùvàkulãbhàvaþ  $ preteùu tu gato bhavet  &
pratisaüvatsaraü tasmàd  % ekoddiùñaü samàcaret  // MatsP_18.25 //
yàvadabdaü tu yo dadyàd  $ udakumbhaü vimatsaraþ  &
pretàyànnasamàyuktaü  % so '÷vamedhaphalaü labhet  // MatsP_18.26 //
àma÷ràddhaü yadà kuryàd  $ vidhij¤aþ ÷ràddhadastadà  &
tenàgnaukaraõaü kuryàt  % piõóàüstenaiva nirvapet  // MatsP_18.27 //
tribhiþ sapiõóãkaraõe  $ a÷eùatritaye pità  &
yadà pràpsyati kàlena  % tadà mucyeta bandhanàt  // MatsP_18.28 //
mukto 'pi lepabhàgitvaü  $ pràpnoti ku÷amàrjanàt  &
lepabhàja÷caturthàdyàþ  % pitràdyàþ piõóabhàginaþ  \
piõóadaþ saptamasteùàü  # sàpiõóyaü sàptapauruùam  // MatsP_18.29 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 19

*çùaya åcuþ
kathaü kavyàni deyàni  $ havyàni ca janairiha  &
gacchanti pitçlokasthàn  % pràpakaþ ko 'tra gadyate  // MatsP_19.1 //
yadi martyo dvijo bhuïkte  $ håyate yadi vànale  &
÷ubhà÷ubhàtmakaiþ pretair  % dattaü tadbhujyate katham  // MatsP_19.2 //

*såta uvàca
vasånvadanti ca pitén  $ rudràü÷caiva pitàmahàn  &
prapitàmahàüstathàdityàn  % ityevaü vaidikã ÷rutiþ  // MatsP_19.3 //
nàma gotraü pitéõàü tu  $ pràpakaü havyakavyayoþ  &
÷ràddhasya mantràþ ÷raddhà ca  % upayojyàtibhaktitaþ  // MatsP_19.4 //
agniùvàttàdayasteùàm  $ àdhipatye vyavasthitàþ  &
nàmagotrakàlade÷à  % bhavàntaragatànapi  // MatsP_19.5 //
pràõinaþ prãõayantyete  $ tadàhàratvamàgatàn  &
devo yadi pità jàtaþ  % ÷ubhakarmànuyogataþ  // MatsP_19.6 //
tasyànnamamçtaü bhåtvà  $ divyatve 'pyanugacchati  &
daityatve bhogaråpeõa  % pa÷utve ca tçõaü bhavet  // MatsP_19.7 //
÷ràddhànnaü vàyuråpeõa  $ sarpatve 'pyupatiùñhati  &
pànaü bhavati yakùatve  % ràkùasatve tathàmiùam  // MatsP_19.8 //
danujatve tathà màyà  $ pretatve rudhirodakam  &
manuùyatve 'nnapànàni  % nànàbhogarasaü bhavet  // MatsP_19.9 //
rati÷aktiþ striyaþ kàntà  $ bhojyaü bhojana÷aktità  &
dàna÷aktiþ savibhavà  % råpamàrogyameva ca  // MatsP_19.10 //
÷raddhà puùpamidaü proktaü  $ phalaü brahmasamàgamaþ  &
àyuþ putràn dhanaü vidyàü  % svargaü mokùaü sukhàni ca  // MatsP_19.11 //
ràjyaü caiva prayacchanti  $ prãtàþ pitçgaõà nçõàm  &
÷råyate ca purà mokùaü  % pràptàþ kau÷ikasånavaþ  \
pa¤cabhirjanmasambandhair  # gatà viùõoþ paraü padam  // MatsP_19.12 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 20

*çùaya åcuþ
kathaü kau÷ikadàyàdàþ  $ pràptàste yogamuttamam  &
pa¤cabhirjanmasambandhaiþ  % kathaü karmakùayo bhavet  // MatsP_20.1 //

*såta uvàca
kau÷iko nàma dharmàtmà  $ kurukùetre mahànçùiþ  &
nàmataþ karmatastasya  % sutànsapta nibodhata  // MatsP_20.2 //
÷vasçpaþ krodhano hiüsraþ  $ pi÷unaþ kavireva ca  &
vàgduùñaþ pitçvartã ca  % garga÷iùyàstadàbhavan  // MatsP_20.3 //
pitaryuparate teùàm  $ abhåddurbhikùamulbaõam  &
anàvçùñi÷ca mahatã  % sarvalokabhayaükarã  // MatsP_20.4 //
gargàde÷àdvane dogdhrãü  $ rakùantaste tapodhanàþ  &
khàdàmaþ kapilàmetàü  % vayaü kùutpãóità bhç÷am  // MatsP_20.5 //
iti cintayatàü pàpaü  $ laghuþ pràha tadànujaþ  &
yadyava÷yamiyaü vadhyà  % ÷ràddharåpeõa yojyatàm  // MatsP_20.6 //
÷ràddhe niyojyamàneyaü  $ pàpàttràsyati no dhruvam  &
eva kurvityanuj¤àtaþ  % pitçvartã tadànujaiþ  // MatsP_20.7 //
cakre samàhitaþ ÷ràddham  $ upayujya ca tàü punaþ  &
dvau daive bhràtarau kçtvà  % pitre trãnapyanukramàt  // MatsP_20.8 //
tathaikamatithiü kçtvà  $ ÷ràddhadaþ svayameva tu  &
cakàra mantravacchràddhaü  % smaranpitçparàyaõaþ  // MatsP_20.9 //
vinà gavà vatsako 'pi  $ gurave viniveditaþ  &
vyàghreõa nihatà dhenur  % vatso 'yaü pratigçhyatàm  // MatsP_20.10 //
evaü sà bhakùità dhenuþ  $ saptabhistaistapodhanaiþ  &
vaidikaü balamà÷ritya  % kråre karmaõi nirbhayàþ  // MatsP_20.11 //
tataþ kàlàvakçùñàste  $ vyàdhà dà÷apure 'bhavan  &
jàtismaratvaü pràptàste  % pitçbhàvena bhàvitàþ  // MatsP_20.12 //
yatkçtaü krårakarmàpi  $ ÷ràddharåpeõa taistadà  &
tena te bhavane jàtà  % vyàdhànàü krårakarmiõàm  // MatsP_20.13 //
pitéõàü caiva màhàtmyàj  $ jàtà jàtismaràstu te  &
te tu vairàgyayogena  % àsthàyàna÷anaü punaþ  // MatsP_20.14 //
jàtismaràþ sapta jàtà  $ mçgàþ kàla¤jare girau  &
nãlakaõñhasya purataþ  % pitçbhàvànubhàvitàþ  // MatsP_20.15 //
tatràpi j¤ànavairàgyàt  $ pràõànutsçjya dharmataþ  &
lokair avekùyamàõàste  % tãrthànte 'na÷anena tu  // MatsP_20.16 //
mànase cakravàkàste  $ saüjàtàþ sapta yoginaþ  &
nàmataþ karmataþ sarvठ % chçõudhvaü dvijasattamàþ  // MatsP_20.17 //
sumanàþ kumudaþ ÷uddha÷  $ chidradar÷ã sunetrakaþ  &
sunetra÷càü÷umàü÷caiva  % saptaite yogapàragàþ  // MatsP_20.18 //
yogabhraùñàstrayasteùàü  $ babhramu÷ càlpacetanàþ  &
dçùñvà vibhràjamànaü tam  % udyàne strãbhiranvitam  // MatsP_20.19 //
krãóantaü vividhairbhàvair  $ mahàbalaparàkramam  &
pa¤càlànvayasambhåtaü  % prabhåtabalavàhanam  // MatsP_20.20 //
ràjyakàmo 'bhavaccaikas  $ teùàü madhye jalaukasàm  &
pitçvartã ca yo vipraþ  % ÷ràddhakçt pitçvatsalaþ  // MatsP_20.21 //
aparau mantriõau dçùñvà  $ prabhåtabalavàhanau  &
mantritve cakratu÷cecchàm  % asminmartye dvijottamàþ  // MatsP_20.22 //
tanmadhye ye tu niùkàmàs  $ te babhåvur dvijottamàþ  &
vibhràjaputrastveko 'bhåd  % brahmadatta iti smçtaþ  // MatsP_20.23 //
mantriputrau tathà cobhau  $ kaõóarãkasubàlakau  &
brahmadatto 'bhiùiktaþ san  % purohitavipa÷cità  // MatsP_20.24 //
pa¤càlaràjo vikràntaþ  $ sarva÷àstravi÷àradaþ  &
yogavitsarvajantånàü  % rutavettàbhavattadà  // MatsP_20.25 //
tasya ràj¤o 'bhavadbhàryà  $ devalasyàtmajà ÷ubhà  &
saünatirnàma vikhyàtà  % kapilà yàbhavatpurà  // MatsP_20.26 //
pitçkàrye niyuktatvàd  $ abhavadbrahmavàdinã  &
tayà cakàra sahitaþ  % sa ràjyaü ràjanandanaþ  // MatsP_20.27 //
kadàcidudyànagatas  $ tayà saha sa pàrthivaþ  &
dadar÷a kãñamithunam  % anaïgakalahàkulam  // MatsP_20.28 //
pipãlikàmanunayan  $ paritaþ kãñakàmukaþ  &
pa¤cabàõàbhitaptàïgaþ  % sagadgadamuvàca ha  // MatsP_20.29 //
na tvayà sadç÷ã loke  $ kàminã vidyate kvacit  &
madhyakùàmàtijaghanà  % bçhadvakùo 'bhigàminã  // MatsP_20.30 //
suvarõavarõà su÷roõã  $ ma¤jåktà càruhàsinã  &
sulakùyanetrarasanà  % guóa÷arkaravatsalà  // MatsP_20.31 //
bhokùyase mayi bhukte tvaü  $ snàsi snàte tathà mayi  &
proùite sati dãnà tvaü  % kruddhe 'pi bhayaca¤calà  // MatsP_20.32 //
kimarthaü vada kalyàõi  $ saroùavadanà sthità  &
sà tamàha sakopà tu  % kim àlapasi màü ÷añha  // MatsP_20.33 //
tvayà modakacårõaü tu  $ màü vihàya vineùyatà  &
pradattaü samatikrànte  % dine 'nyasyàþ samanmatha  // MatsP_20.34 //

*pipãlika uvàca
tvatsàdç÷yànmayà dattam  $ anyasyai varavarõini  &
tadekamaparàdhaü me  % kùantumarhasi bhàmini  // MatsP_20.35 //
naitadevaü kariùyàmi  $ punaþ kvàpãha suvrate  &
spç÷àmi pàdau satyena  % prasãda praõatasya me  // MatsP_20.36 //

*såta uvàca
iti tadvacanaü ÷rutvà  $ sà prasannàbhavattataþ  &
àtmànam arpayàmàsa  % mohanàya pipãlikà  // MatsP_20.37 //
brahmadatto 'pya÷eùaü taü  $ j¤àtvà vismayam àgamat  &
sarvasattvarutaj¤atvàt  % prasàdàc cakrapàõinaþ  // MatsP_20.38 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 21

*çùaya åcuþ
kathaü sattvarutaj¤o 'bhåd  $ brahmadatto dharàtale  &
taccàbhavatkasya kule  % cakravàkacatuùñayam  // MatsP_21.1 //

*çùaya åcuþ
kathaü sattvarutaj¤o 'bhåd  $ brahmadatto dharàtale  &
taccàbhavatkasya kule  % cakravàkacatuùñayam  // MatsP_21.1 //

*såta uvàca
tasminneva pure jàtàs  $ te ca cakràhvayàstadà  &
vçddhadvijasya dàyàdà  % viprà jàtismaràþ purà  // MatsP_21.2 //
dhçtimàüstattvadar÷ã ca  $ vidyàcaõóas tapotsukaþ  &
nàmataþ karmata÷caite  % sudaridrasya te sutàþ  // MatsP_21.3 //
tapase buddhirabhavat  $ tadà teùàü dvijanmanàm  &
yàsyàmaþ paramàü siddhim  % ity åcus te dvijottamàþ  // MatsP_21.4 //
tatastadvacanaü ÷rutvà  $ sudaridro mahàtapàþ  &
uvàca dãnayà vàcà  % kimetaditi putrakàþ  // MatsP_21.5 //
adharma eùa iti vaþ  $ pità tàn abhyavàrayat  &
vçddhaü pitaramutsçjya  % daridraü vanavàsinaþ  // MatsP_21.6 //
ko nu dharmo 'tra bhavità  $ mattyàgàdgatireva và  &
åcuste kalpità vçttis  % tava tàta vadasva tat  // MatsP_21.7 //
vittametatpuro ràj¤aþ  $ sa te dàsyati puùkalam  &
dhanaü gràmasahasràõi  % prabhàte pañhatastava  // MatsP_21.8 //
ye vipramukhyàþ kurujàïgaleùu  $ dà÷àstathà dà÷apure mçgà÷ca  &
kàla¤jare sapta ca cakravàkà  % ye mànase te vayamatra siddhàþ  // MatsP_21.9 //
ityuktvà pitaraü jagmus  $ te vanaü tapase punaþ  &
vçddho 'pi ràjabhavanaü  % jagàmàtmàrthasiddhaye  // MatsP_21.10 //
anagho nàma vaibhràjaþ  $ pà¤càlàdhipatiþ purà  &
putràrthã devadeve÷aü  % hariü nàràyaõaü prabhum  // MatsP_21.11 //
àràdhayàmàsa vibhuü  $ tãvravrataparàyaõaþ  &
tataþ kàlena mahatà  % tuùñastasya janàrdanaþ  // MatsP_21.12 //
varaü vçõãùva bhadraü te  $ hçdayenepsitaü nçpa  &
evamuktastu devena  % vavre sa varamuttamam  // MatsP_21.13 //
putraü me dehi deve÷a  $ mahàbalaparàkramam  &
pàragaü sarva÷àstràõàü  % dhàrmikaü yoginàü param  // MatsP_21.14 //
sarvasattvarutaj¤aü me  $ dehi yoginamàtmajam  &
evamastviti vi÷vàtmà  % tamàha parame÷varaþ  // MatsP_21.15 //
pa÷yatàü sarvadevànàü  $ tatraivàntaradhãyata  &
tataþ sa tasya putro 'bhåd  % brahmadattaþ pratàpavàn  // MatsP_21.16 //
sarvasattvànukampã ca  $ sarvasattvabalàdhikaþ  &
sarvasattvarutaj¤a÷ca  % sarvasattve÷vare÷varaþ  // MatsP_21.17 //
ahasattena yogàtmà  $ sa pipãlikaràgataþ  &
yatra tatkãñamithunaü  % ramamàõamavasthitam  // MatsP_21.18 //
tataþ sà saünatirdçùñvà  $ taü hasantaü suvismità  &
kimapyà÷aïkya manasà  % tamapçcchannare÷varam  // MatsP_21.19 //

*saünatiruvàca
akasmàdatihàsaste  $ kimarthamabhavannçpa  &
hàsyahetuü na jànàmi  % yadakàle kçtaü tvayà  // MatsP_21.20 //

*såta uvàca
avadadràjaputro 'pi  $ sa pipãlikabhàùitam  &
ràgavàgbhiþ samutpannam  % etaddhàsyaü varànane  // MatsP_21.21 //
na cànyatkàraõaü kiücid  $ dhàsyahetau ÷ucismite  &
na sàmanyat tadà devã  % pràhàlãkamidaü vacaþ  // MatsP_21.22 //
ahamevàdya hasità  $ na jãviùye tvayàdhunà  &
kathaü pipãlikàlàpaü  % martyo vetti vinà suràn  // MatsP_21.23 //
tasmàttvayàham eveha  $ hasità kimataþ param  &
tato niruttaro ràjà  % jij¤àsustatpuro hareþ  // MatsP_21.24 //
àsthàya niyamaü tasthau  $ saptaràtramakalmaùaþ  &
svapne pràha hçùãke÷aþ  % prabhàte paryañanpuram  // MatsP_21.25 //
vçddhadvijo yastadvàkyàt  $ sarvaü j¤àsyasya÷eùataþ  &
ityuktvàntardadhe viùõuþ  % prabhàte 'tha nçpaþ puràt  // MatsP_21.26 //
nirgacchanmantrisahitaþ  $ sabhàryo vçddhamagrataþ  &
gadantaü vipram àyàntaü  % taü vçddhaü saüdadar÷a ha  // MatsP_21.27 //

*bràhmaõa uvàca
ye vipramukhyàþ kurujàïgaleùu  $ dà÷àstathà dà÷apure mçgà÷ca  &
kàla¤jare sapta ca cakravàkà  % ye mànase te vayamatra siddhàþ  // MatsP_21.28 //

*såta uvàca
ityàkarõya vacastàbhyàü  $ sa papàta ÷ucà tataþ  &
jàtismaratvamagamat  % tau ca mantrivaràv ubhau  // MatsP_21.29 //
kàma÷àstrapraõetà ca  $ bàbhravyastu subàlakaþ  &
pà¤càla iti lokeùu  % vi÷rutaþ sarva÷àstravit  // MatsP_21.30 //
kaõóarãko 'pi dharmàtmà  $ veda÷àstrapravartakaþ  &
bhåtvà jàtismarau ÷okàt  % patitàv agratastadà  // MatsP_21.31 //
hà vayaü yogavibhraùñàþ  $ kàmataþ karmabandhanàþ  &
evaü vilapya bahu÷as  % trayaste yogapàragàþ  // MatsP_21.32 //
vismayàcchràddhamàhàtmyam  $ abhinandya punaþ punaþ  &
tatastasmai dhanaü dattvà  % prabhåtagràmasaüyutam  // MatsP_21.33 //
visçjya bràhmaõaü taü ca  $ vçddhaü dhanamudànvitam  &
àtmãyaü nçpatiþ putraü  % nçpalakùaõasaüyutam  // MatsP_21.34 //
viùvaksenàbhidhànaü tu  $ ràjà ràjye 'bhyaùecayat  &
mànase militàþ sarve  % tataste yoginàü varàþ  // MatsP_21.35 //
brahmadattàdayastasmin  $ pitçsaktà vimatsaràþ  &
saünati÷càbhavadbhraùñà  % mayaitatkila kàritam  // MatsP_21.36 //
ràjyatyàgaphalaü sarvaü  $ yadetad abhilaùyate  &
tatheti pràha ràjà tu  % punastàmabhinandayan  // MatsP_21.37 //
tvatprasàdàdidaü sarvaü  $ mayaitatpràpyate phalam  &
tataste yogamàsthàya  % sarva eva vanaukasaþ  // MatsP_21.38 //
brahmarandhreõa paramaü  $ padamàpustapobalàt  &
evamàyurdhanaü vidyàü  % svargaü mokùaü sukhàni ca  // MatsP_21.39 //
prayacchanti sutànràjyaü  $ nçõàü prãtàþ pitàmahàþ  &
ya idaü pitçmàhàtmyaü  % brahmadattasya ca dvijàþ  // MatsP_21.40 //
dvijebhyaþ ÷ràvayedyo và  $ ÷çõotyatha pañhettu và  &
kalpakoñi÷ataü sàgraü  % brahmaloke mahãyate  // MatsP_21.41 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 22

*çùaya åcuþ
kasminkàle ca tacchràddham  $ anantaphaladaü bhavet  &
kasminvàsarabhàge tu  % ÷ràddhakçcchràddhamàcaret  \
tãrtheùu keùu ca kçtaü  # ÷ràddhaü bahuphalaü bhavet  // MatsP_22.1 //

*såta uvàca
aparàhõe tu sampràpte  $ abhijidrauhiõodaye  &
yatkiüciddãyate tatra  % tadakùayamudàhçtam  // MatsP_22.2 //
tãrthàni yàni ÷astàni  $ pitéõàü vallabhàni ca  &
nàmatastàni vakùyàmi  % saükùepeõa dvijottamàþ  // MatsP_22.3 //
pitçtãrthaü gayà nàma  $ sarvatãrthavaraü ÷ubham  &
yatràste devadeve÷aþ  % svayameva pitàmahaþ  // MatsP_22.4 //
tatraiùà pitçbhirgãtà  $ gàthà bhàgamabhãpsubhiþ  // MatsP_22.5 //
eùñavyà bahavaþ putrà  $ yadyeko 'pi gayàü vrajet  &
yajeta và÷vamedhena  % nãlaü và vçùamutsçjet  // MatsP_22.6 //
tathà vàràõasã puõyà  $ pitéõàü vallabhà sadà  &
yatràvimuktasàünidhyaü  % bhuktimuktiphalapradam  // MatsP_22.7 //
pitéõàü vallabhaü tadvat  $ puõyaü ca vimale÷varam  &
pitçtãrthaü prayàgaü tu  % sarvakàmaphalapradam  // MatsP_22.8 //
vañe÷varastu bhagavàn  $ màdhavena samanvitaþ  &
yoganidrà÷ayastadvat  % sadà vasati ke÷avaþ  // MatsP_22.9 //
da÷à÷vamedhikaü puõyaü  $ gaïgàdvàraü tathaiva ca  &
nandàtha lalità tadvat  % tãrthaü màyàpurã ÷ubhà  // MatsP_22.10 //
tathà mitrapadaü nàma  $ tataþ kedàramuttamam  &
gaïgàsàgaramityàhuþ  % sarvatãrthamayaü ÷ubham  // MatsP_22.11 //
tãrthaü brahmasarastadvac  $ chatadrusalile hrade  &
tãrthaü tu naimiùaü nàma  % sarvatãrthaphalapradam  // MatsP_22.12 //
gaïgodbhedastu gomatyàü  $ yatrodbhåtaþ sanàtanaþ  &
tathà yaj¤avaràhastu  % devadeva÷ca ÷ålabhçt  // MatsP_22.13 //
yatra tatkà¤canaü dvàram  $ aùñàda÷abhujo haraþ  &
nemistu haricakrasya  % ÷ãrõà yatràbhavatpurà  // MatsP_22.14 //
tadetannaimiùàraõyaü  $ sarvatãrthaniùevitam  &
devadevasya tatràpi  % vàràhasya tu dar÷anam  // MatsP_22.15 //
yaþ prayàti sa påtàtmà  $ nàràyaõapadaü vrajet  &
kçta÷aucaü mahàpuõyaü  % sarvapàpaniùådanam  // MatsP_22.16 //
yatràste nàrasiühastu  $ svayameva janàrdanaþ  &
tãrthamikùumatã nàma  % pitéõàü vallabhaü sadà  // MatsP_22.17 //
saügame yatra tiùñhanti  $ gaïgàyàþ pitaraþ sadà  &
kurukùetraü mahàpuõyaü  % sarvatãrthasamanvitam  // MatsP_22.18 //
tathà ca sarayåþ puõyà  $ sarvadevanamaskçtà  &
iràvatã nadã tadvat  % pitçtãrthàdhivàsinã  // MatsP_22.19 //
yamunà devikà kàlã  $ candrabhàgà dçùadvatã  &
nadã veõumatã puõyà  % parà vetravatã tathà  // MatsP_22.20 //
pitéõàü vallabhà hy etàþ  $ ÷ràddhe koñiguõà matàþ  &
jambåmàrgaü mahàpuõyaü  % yatra màrgo hi lakùyate  // MatsP_22.21 //
adyàpi pitçtãrthaü tat  $ sarvakàmaphalapradam  &
nãlakuõóamiti khyàtaü  % pitçtãrthaü dvijottamàþ  // MatsP_22.22 //
tathà rudrasaraþ puõyaü  $ saro mànasameva ca  &
mandàkinã tathàcchodà  % vipà÷àtha sarasvatã  // MatsP_22.23:1 //
pårvamitrapadaü tadvad  $ vaidyanàthaü mahàphalam  &
kùiprà nadã mahàkàlas  % tathà kàla¤jaraü ÷ubham  // MatsP_22.23:2 //
vaü÷odbhedaü harodbhedaü  $ gaïgodbhedaü mahàphalam  &
bhadre÷varaü viùõupadaü  % narmadàdvàrameva ca  // MatsP_22.24 //
gayàpiõóapradànena  $ samànyàhurmaharùayaþ  &
etàni pitçtãrthàni  % sarvapàpaharàõi ca  // MatsP_22.25 //
smaraõàdapi lokànàü  $ kim u ÷ràddhakçtàü nçõàm  &
oükàraü pitçtãrthaü ca  % kàverã kapilodakam  // MatsP_22.26 //
sambheda÷ caõóavegàyàs  $ tathaivàmarakaõñakam  &
kurukùetràcchataguõaü  % tasminsnànàdikaü bhavet  // MatsP_22.27 //
÷ukratãrthaü ca vikhyàtaü  $ tãrthaü some÷varaü param  &
sarvavyàdhiharaü puõyaü  % ÷atakoñiphalàdhikam  // MatsP_22.28 //
÷ràddhe dàne tathà home  $ svàdhyàye jalasaünidhau  &
kàyàvarohaõaü nàma  % tathà carmaõvatã nadã  // MatsP_22.29 //
gomatã varaõà tadvat  $ tãrthamau÷anasaü param  &
bhairavaü bhçgutuïgaü ca  % gaurãtãrthamanuttamam  // MatsP_22.30 //
tãrthaü vainàyakaü nàma  $ bhadre÷varamataþ param  &
tathà pàpaharaü nàma  % puõyàtha tapatã nadã  // MatsP_22.31 //
målatàpã payoùõã ca  $ payoùõãsaügamastathà  &
mahàbodhiþ pàñalà ca  % nàgatãrthamavantikà  // MatsP_22.32 //
tathà veõà nadã puõyà  $ mahà÷àlaü tathaiva ca  &
mahàrudraü mahàliïgaü  % da÷àrõà ca nadã ÷ubhà  // MatsP_22.33 //
÷atarudrà ÷atàhvà ca  $ tathà vi÷vapadaü param  &
aïgàravàhikà tadvan  % nadau tau ÷oõaghargharau  // MatsP_22.34 //
kàlikà ca nadã puõyà  $ vitastà ca nadã tathà  &
etàni pitçtãrthàni  % ÷asyante snànadànayoþ  // MatsP_22.35 //
÷ràddhameteùu yaddattaü  $ tadanantaphalaü smçtam  &
droõã vàñanadã dhàrà  % saritkùãranadã tathà  // MatsP_22.36 //
gokarõaü gajakarõaü ca  $ tathà ca puruùottamaþ  &
dvàrakà kçùõatãrthaü ca  % tathàrbudasarasvatã  // MatsP_22.37 //
nadã maõimatã nàma  $ tathà ca girikarõikà  &
dhåtapàpaü tathà tãrthaü  % samudro dakùiõastathà  // MatsP_22.38 //
eteùu pitçtãrtheùu  $ ÷ràddhamànantyama÷nute  &
tãrthaü meghakaraü nàma  % svayameva janàrdanaþ  // MatsP_22.39 //
yatra ÷àrïgadharo viùõur  $ mekhalàyàmavasthitaþ  &
tathà mandodarãtãrthaü  % tãrthaü campà nadã ÷ubhà  // MatsP_22.40 //
tathà sàmalanàtha÷ca  $ mahà÷àlanadã tathà  &
cakravàkaü carmakoñaü  % tathà janme÷varaü mahat  // MatsP_22.41 //
arjunaü tripuraü caiva  $ siddhe÷varamataþ param  &
÷rã÷ailaü ÷àükaraü tãrthaü  % nàrasiühamataþ param  // MatsP_22.42 //
mahendraü ca tathà puõyam  $ atha ÷rãraïgasaüj¤itam  &
eteùvapi sadà ÷ràddham  % anantaphaladaü smçtam  // MatsP_22.43 //
dar÷anàdapi caitàni  $ sadyaþ pàpaharàõi vai  &
tuïgabhadrà nadã puõyà  % tathà bhãmarathã sarit  // MatsP_22.44 //
bhãme÷varaü kçùõaveõà  $ kàverã kuómalà nadã  &
nadã godàvarã nàma  % trisaüdhyà tãrthamuttamam  // MatsP_22.45 //
tãrthaü traiyambakaü nàma  $ sarvatãrthanamaskçtam  &
yatràste bhagavànã÷aþ  % svayameva trilocanaþ  // MatsP_22.46 //
÷ràddhameteùu sarveùu  $ koñikoñiguõaü bhavet  &
smaraõàdapi pàpàni  % na÷yanti ÷atadhà dvijàþ  // MatsP_22.47 //
÷rãparõã tàmraparõã ca  $ jayà tãrthamanuttamam  &
tathà matsyanadã puõyà  % ÷ivadhàraü tathaiva ca  // MatsP_22.48 //
bhadratãrthaü ca vikhyàtaü  $ pampàtãrthaü ca ÷à÷vatam  &
puõyaü ràme÷varaü tadvad  % elàpuramalaü puram  // MatsP_22.49 //
aïgabhåtaü ca vikhyàtam  $ àmardakam alambhuùam  &
àmràtake÷varaü tadvad  % ekàmbhakamataþ param  // MatsP_22.50 //
govardhanaü hari÷candraü  $ kçpucandraü pçthådakam  &
sahasràkùaü hiraõyàkùaü  % tathà ca kadalã nadã  // MatsP_22.51 //
ràmàdhivàsastatràpi  $ tathà saumitrisaügamaþ  &
indrakãlaü mahànàdaü  % tathà ca priyamelakam  // MatsP_22.52 //
etànyapi sadà ÷ràddhe  $ pra÷astànyadhikàni tu  &
eteùu sarvadevànàü  % sàünidhyaü dç÷yate yataþ  // MatsP_22.53 //
dànameteùu sarveùu  $ dattaü koñi÷atàdhikam  &
bàhudà ca nadãpuõyà  % tathà siddhavanaü ÷ubham  // MatsP_22.54 //
tãrthaü pà÷upataü nàma  $ nadã pàrvatikà ÷ubhà  &
÷ràddhameteùu sarveùu  % dattaü koñi÷atottaram  // MatsP_22.55 //
tathaiva pitçtãrthaü tu  $ yatra godàvarã nadã  &
yutà liïgasahasreõa  % sarvàntarajalàvahà  // MatsP_22.56 //
jàmadagnyasya tattãrthaü  $ kramàdàyàtamuttamam  &
pratãkasya bhayàdbhinnaü  % yatra godàvarã nadã  // MatsP_22.57 //
tattãrthaü havyakavyànàm  $ apsaroyugasaüj¤itam  &
÷ràddhàgnikàryadàneùu  % tathà koñi÷atàdhikam  // MatsP_22.58 //
tathà sahasraliïgaü ca  $ ràghave÷varamuttamam  &
sendraphenà nadã puõyà  % yatrendraþ patitaþ purà  // MatsP_22.59 //
nihatya namuciü ÷akras  $ tapasà svargamàptavàn  &
tatra dattaü naraiþ ÷ràddham  % anantaphaladaü bhavet  // MatsP_22.60 //
tãrthaü tu puùkaraü nàma  $ ÷àlagràmaü tathaiva ca  &
somapànaü ca vikhyàtaü  % yatra vai÷vànaràlayam  // MatsP_22.61 //
tãrthaü sàrasvataü nàma  $ svàmitãrthaü tathaiva ca  &
malaüdarà nadã puõyà  % kau÷ikã candrikà tathà  // MatsP_22.62 //
vaidarbhà vàtha vairà ca  $ payoùõã pràïmukhà parà  &
kàverã cottarà puõyà  % tathà jàlaüdharo giriþ  // MatsP_22.63 //
eteùu ÷ràddhatãrtheùu  $ ÷ràddhamànantyama÷nute  &
lohadaõóaü tathà tãrthaü  % citrakåñastathaiva ca  // MatsP_22.64 //
vindhyayoga÷ca gaïgàyàs  $ tathà nadãtañaü ÷ubham  &
kubjàbhraü tu tathà tãrtham  % urva÷ãpulinaü tathà  // MatsP_22.65 //
saüsàramocanaü tãrthaü  $ tathaiva çõamocanam  &
eteùu pitçtãrtheùu  % ÷ràddham ànantyama÷nute  // MatsP_22.66 //
aññahàsaü tathà tãrthaü  $ gautame÷varameva ca  &
tathà vasiùñhatãrthaü nu  % hàrãtaü tu tataþ param  // MatsP_22.67 //
brahmàvartaü ku÷àvartaü  $ hayatãrthaü tathaiva ca  &
piõóàrakaü ca vikhyàtaü  % ÷aïkhoddhàraü tathaiva ca  // MatsP_22.68 //
ghaõñe÷varaü bilvakaü ca  $ nãlaparvatameva ca  &
tathà ca dharaõãtãrthaü  % ràmatãrthaü tathaiva ca  // MatsP_22.69 //
a÷vatãrthaü ca vikhyàtam  $ anantaü ÷ràddhadànayoþ  &
tãrthaü veda÷iro nàma  % tathaivaughavatã nadã  // MatsP_22.70 //
tãrthaü vasupradaü nàma  $ chàgalàõóaü tathaiva ca  &
eteùu ÷ràddhadàtàraþ  % prayànti paramaü padam  // MatsP_22.71 //
tathàca badarãtãrthaü  $ gaõatãrthaü tathaiva ca  &
jayantaü vijayaü caiva  % ÷akratãrthaü tathaiva ca  // MatsP_22.72 //
÷rãpate÷ca tathà tãrthaü  $ tãrthaü raivatakaü tathà  &
tathaiva ÷àradàtãrthaü  % bhadrakàle÷varaü tathà  // MatsP_22.73 //
vaikuõñhatãrthaü ca paraü  $ bhãme÷varamathàpi và  &
eteùu ÷ràddhadàtàraþ  % prayànti paramàü gatim  // MatsP_22.74 //
tãrthaü màtçgçhaü nàma  $ karavãrapuraü tathà  &
ku÷e÷ayaü ca vikhyàtaü  % gaurã÷ikharameva ca  // MatsP_22.75 //
nakule÷asya tãrthaü ca  $ kardamàlaü tathaiva ca  &
diõóipuõyakaraü tadvat  % puõóarãkapuraü tathà  // MatsP_22.76 //
saptagodàvarãtãrthaü  $ sarvatãrthe÷vare÷varam  &
tatra ÷ràddhaü pradàtavyam  % anantaphalamãpsubhiþ  // MatsP_22.77 //
eùa tådde÷ataþ proktas  $ tãrthànàü saügraho mayà  &
vàgã÷o 'pi na ÷aknoti  % vistaràt kim u mànuùaþ  // MatsP_22.78 //
satyaü tãrthaü dayà tãrthaü  $ tãrthamindriyanigrahaþ  &
varõà÷ramàõàü gehe 'pi  % tãrthaü tu samudàhçtam  // MatsP_22.79 //
etattãrtheùu yacchràddhaü  $ tatkoñiguõamiùyate  &
yasmàttasmàtprayatnena  % tãrthe ÷ràddhaü samàcaret  // MatsP_22.80 //
pràtaþkàlo muhårtàüs trãn  $ saügavas tàvadeva tu  &
madhyàhnastrimuhårtaþ syàd  % aparàhõastataþ param  // MatsP_22.81 //
sàyàhnastrimuhårtaþ syàc  $ chràddhaü tatra na kàrayet  &
ràkùasã nàma sà velà  % garhità sarvakarmasu  // MatsP_22.82 //
ahno muhårtà vikhyàtà  $ da÷a pa¤ca ca sarvadà  &
tatràùñamo muhårto yaþ  % sa kàlaþ kutapaþ smçtaþ  // MatsP_22.83 //
madhyàhne sarvadà yasmàn  $ mandãbhavati bhàskaraþ  &
tasmàdanantaphaladas  % tadàrambho vi÷iùyate  // MatsP_22.84 //
madhyàhnaþ khaógapàtraü ca  $ tathà nepàlakambalaþ  &
råpyaü darbhàstilà gàvo  % dauhitra÷càùñamaþ smçtaþ  // MatsP_22.85 //
pàpaü kutsitamityàhus  $ tasya saütàpakàriõaþ  &
aùñàv ete yatastasmàt  % kutapà iti vi÷rutàþ  // MatsP_22.86 //
årdhvaü muhårtàtkutapàd  $ yanmuhårtacatuùñayam  &
muhårtapa¤cakaü caitat  % svadhàbhavanamiùyate  // MatsP_22.87 //
viùõor dehasamudbhåtàþ  $ ku÷àþ kçùõàstilàstathà  &
÷ràddhasya rakùaõàyàlam  % etatpràhurdivaukasaþ  // MatsP_22.88 //
tilodakà¤jalirdeyo  $ jalasthaistãrthavàsibhiþ  &
sadarbhahastenaikena  % ÷ràddhamevaü vi÷iùyate  // MatsP_22.89 //
÷ràddhasàdhanakàle tu  $ pàõinaikena dãyate  &
tarpaõaü tåbhayenaiva  % vidhireùa sadà smçtaþ  // MatsP_22.90 //

*såta uvàca
puõyaü pavitramàyuùyaü  $ sarvapàpavinà÷anam  &
purà malaye na kathitaü  % tãrtha÷ràddhànukãrtanam  // MatsP_22.91 //
÷çõoti yaþ pañhedvàpi  $ ÷rãmànsaüjàyate naraþ  // MatsP_22.92 //
÷ràddhakàle ca vaktavyaü  $ tathà tãrthanivàsibhiþ  &
sarvapàpopa÷àntyartham  % alakùmãnà÷anaü param  // MatsP_22.93 //
idaü pavitraü ya÷aso nidhànam  $ idaü mahàpàpaharaü ca puüsàm  &
brahmàrkarudrairapi påjitaü ca  % ÷ràddhasya màhàtmyamu÷anti tajj¤àþ  // MatsP_22.94 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 23

*çùaya åcuþ
somaþ pitéõàmadhipaþ  $ kathaü ÷àstravi÷àrada  &
tadvaü÷yà ye ca ràjàno  % babhåvuþ kãrtivardhanàþ  // MatsP_23.1 //

*såta uvàca
àdiùño brahmaõà pårvam  $ atriþ sargavidhau purà  &
anuttamaü nàma tapaþ  % sçùñyarthaü taptavànprabhuþ  // MatsP_23.2 //
yadànandakaraü brahma  $ jagatkle÷avinà÷anam  &
brahmaviùõvarkarudràõàm  % abhyantaramatãndriyam  // MatsP_23.3 //
÷àntikçc chàntamanasas  $ tadantarnayane sthitam  &
màhàtmyàttapasà vipràþ  % paramànandakàrakam  // MatsP_23.4 //
yasmàdumàpatiþ sàrdham  $ umayà tamadhiùñhitaþ  &
taü dçùñvà càùñamàü÷ena  % tasmàtsomo 'bhavacchi÷uþ  // MatsP_23.5 //
adhaþ susràva netràbhyàü  $ dhàma taccàmbusambhavam  &
dãpayanvi÷vamakhilaü  % jyotsnayà sacaràcaram  // MatsP_23.6 //
taddi÷o jagçhurdhàma  $ strãråpeõa sutecchayà  &
garbho bhåtvodare tàsàm  % àsthito 'bda÷atatrayam  // MatsP_23.7 //
à÷àstaü mumucurgarbham  $ a÷aktà dhàraõe tataþ  &
samàdàyàtha taü garbham  % ekãkçtya caturmukhaþ  // MatsP_23.8 //
yuvànamakarodbrahmà  $ sarvàyudhadharaü naram  &
syandane 'tha sahasrà÷ve  % veda÷aktimaye prabhuþ  // MatsP_23.9 //
àropya lokamanayad  $ àtmãyaü sa pitàmaha  &
tatra brahmarùibhiþ proktam  % asmatsvàmã bhavatvayam  // MatsP_23.10 //
çùibhirdevagandharvair  $ oùadhãbhistathaiva ca  &
tuùñuvuþ somadevatyair  % brahmàdyà mantrasaügrahaiþ  // MatsP_23.11 //
ståyamànasya tasyàbhåd  $ adhiko dhàmasambhavaþ  &
tejovitànàdabhavad  % bhuvi divyauùadhãgaõaþ  // MatsP_23.12 //
taddãptiradhikà tasmàd  $ ràtrau bhavati sarvadà  &
tenauùadhã÷aþ somo 'bhåd  % dvije÷a÷càpi gadyate  // MatsP_23.13 //
vedadhàmarasaü càpi  $ yadidaü candramaõóalam  &
kùãyate vardhate caiva  % ÷ukle kçùõe ca sarvadà  // MatsP_23.14 //
viü÷atiü ca tathà sapta  $ dakùaþ pràcetaso dadau  &
råpalàvaõyasaüyuktàs  % tasmai kanyàþ suvarcasaþ  // MatsP_23.15 //
tataþ padmasahasràõàü  $ sahasràõi da÷aiva tu  &
tapa÷cacàra ÷ãtàü÷ur  % viùõudhyànaikatatparaþ  // MatsP_23.16 //
tatastuùñastu bhagavàüs  $ tasmai nàràyaõo hariþ  &
varaü vçõãùva provàca  % paramàtmà janàrdanaþ  // MatsP_23.17 //
tato vavre varànsomaþ  $ ÷akralokaü jayàmyaham  &
pratyakùameva bhoktàro  % bhavantu mama mandire  // MatsP_23.18 //
ràjasåye suragaõà  $ brahmàdyàþ santu me dvijàþ  &
rakùaþpàlaþ ÷ivo 'smàkam  % àstàü ÷åladharo haraþ  // MatsP_23.19 //
tathetyuktaþ sa àjahre  $ ràjasåyaü tu viùõunà  &
hotàtrir bhçguradhvaryur  % udgàtàbhåccaturmukhaþ  // MatsP_23.20 //
brahmatvamagamattasya  $ upadraùñà hariþ svayam  &
sadasyàþ sanakàdyàstu  % ràjasåyavidhau smçtàþ  // MatsP_23.21 //
camasàdhvaryavastatra  $ vi÷ve devà da÷aiva tu  &
trailokyaü dakùiõà tena  % çtvigbhyaþ pratipàditam  // MatsP_23.22 //
tataþ samàpte 'vabhçthe  $ tadråpàlokanecchavaþ  &
kàmabàõàbhitaptàïgyo  % nava devyaþ siùevire  // MatsP_23.23 //
lakùmãrnàràyaõaü tyaktvà  $ sinãvàlã ca kardamam  &
dyutirvibhàvasuü tadvat  % tuùñirdhàtàramavyayam  // MatsP_23.24 //
prabhà prabhàkaraü tyaktvà  $ haviùmantaü kuhåþ svayam  &
kãrtirjayantaü bhartàraü  % vasurmàrãcaka÷yapam  // MatsP_23.25 //
dhçtis tyaktvà pãtaü nandiü  $ somamevàbhajaüstadà  &
svakãyà iva somo 'pi  % kàmayàmàsa tàstadà  // MatsP_23.26 //
evaü kçtàpacàrasya  $ tàsàü bhartçgaõastadà  &
na ÷a÷àkàpacàràya  % ÷àpaiþ ÷astràdibhiþ punaþ  // MatsP_23.27 //
tathàpyaràjata vidhur  $ da÷adhà bhàvayandi÷aþ  &
somaþ pràpyàtha duùpràpyam  % ai÷varyamçùisaüskçtam  \
saptalokaikanàthatvam  # avàpa tapasà tadà  // MatsP_23.28 //
kadàcidudyànagatàmapa÷yad  $ anekapuùpàbharaõai÷ca ÷obhitàm  &
bçhannitambastanabhàrakhedàt  % puùpasya bhaïge 'pyatidurbalàïgãm  // MatsP_23.29 //
bhàryàü ca tàü devaguror anaïga  $ bàõàbhiràmàyatacàrunetràm  &
tàràü sa tàràdhipatiþ smaràrtaþ  % ke÷eùu jagràha viviktabhåmau  // MatsP_23.30 //
sàpi smaràrtà saha tena reme  $ tadråpakàntyà hçtamànasena  &
ciraü vihçtyàtha jagàma tàràü  % vidhurgçhãtvà svagçhaü tato 'pi  // MatsP_23.31 //
na tçptiràsãcca gçhe 'pi tasya  $ tàrànuraktasya sukhàgameùu  &
bçhaspatis tadvirahàgnidagdhas  % taddhyànaniùñhaikamanà babhåva  // MatsP_23.32 //
÷a÷àka ÷àpaü na ca dàtum asmai  $ na mantra÷astràgniviùaira÷eùaiþ  &
tasyàpakartuü vividhairupàyair  % naivàbhicàrairapi vàgadhã÷aþ  // MatsP_23.33 //
sa yàcayàmàsa tatastu dainyàt  $ somaü svabhàryàrthamanaïgataptaþ  &
sa yàcyamàno 'pi dadau na tàràü  % bçhaspatestatsukhapà÷abaddhaþ  // MatsP_23.34 //
mahe÷vareõàtha caturmukheõa  $ sàdhyair marudbhiþ saha lokapàlaiþ  &
dadau yadà tàü na kathaücid indus  % tadà ÷ivaþ krodhaparo babhåva  // MatsP_23.35 //
yo vàmadevaþ prathitaþ pçthivyàm  $ anekarudràrcitapàdapadmaþ  &
tataþ sa÷iùyo giri÷aþ pinàkã  % bçhaspatisnehava÷ànubaddhaþ  // MatsP_23.36 //
dhanurgçhãtvàjagavaü puràrir  $ jagàma bhåte÷varasiddhajuùñaþ  &
yuddhàya somena vi÷eùadãpta-  % tçtãyanetrànalabhãmavaktraþ  // MatsP_23.37 //
sahaiva jagmu÷ca gaõe÷akàdyà  $ viü÷accatuþùaùñigaõàstrayuktàþ  &
yakùe÷varaþ koñi÷atair anekair  % yuto 'nvagàt syandanasaüsthitànàm  // MatsP_23.38 //
vetàlayakùoragakiünaràõàü  $ padmena caikena tathàrbudena  &
lakùais tribhir dvàda÷abhã rathànàü  % somo 'pyagàttatra vivçddhamanyuþ  // MatsP_23.39 //
nakùatradaityàsurasainyayuktaþ  $ ÷anai÷caràïgàrakavçddhatejàþ  &
jagmurbhayaü sapta tathaiva lokà÷  % cacàla bhår dvãpasamudragarbhà  // MatsP_23.40 //
sa somamevàbhyagamatpinàkã  $ gçhãtadãptàstravi÷àlavahniþ  &
athàbhavad bhãùaõabhãmasena-  % sainyadvayasyàpi mahàhavo 'sau  // MatsP_23.41 //
a÷eùasattvakùayakçtpravçddhas  $ tãkùõàyudhàstrajvalanaikaråpaþ  &
÷astrairathànyonyama÷eùasainyaü  % dvayorjagàma kùayamugratãkùõaiþ  // MatsP_23.42 //
patanti ÷astràõi tathojjvalàni  $ svarbhåmipàtàlamatho dahanti  &
rudraþ kopàdbrahma÷ãrùaü mumoca  % somo 'pi somàstramamoghavãryam  // MatsP_23.43 //
tayornipàtena samudrabhåmyor  $ athàntarikùasya ca bhãtiràsãt  &
tadastrayugmaü jagatàü kùayàya  % pravçddhamàlokya pitàmaho 'pi  // MatsP_23.44 //
antaþ pravi÷yàtha kathaü kathaücin  $ nivàrayàmàsa suraiþ sahaiva  &
akàraõaü kiü kùayakçjjanànàü  % soma tvayàpãttham akàri kàryam  // MatsP_23.45 //
yasmàtparastrãharaõàya soma  $ tvayà kçtaü yuddhamatãva bhãmam  &
pàpagrahastvaü bhavità janeùu  % ÷ànto 'pyalaü nånamatho sitànte  \
bhàryàmimàmarpaya vàkpatestvaü  # na càvamàno 'sti parasvahàre  // MatsP_23.46 //

*såta uvàca
tatheti covàca himàü÷umàlã  $ yuddhàd apàkràmadataþ pra÷àntaþ  &
bçhaspatiþ svàmapagçhya tàràü  % hçùño jagàma svagçhaü sarudraþ  // MatsP_23.47 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 24

*såta uvàca
tataþ saüvatsarasyànte  $ dvàda÷àdityasaünibhaþ  &
divyapãtàmbaradharo  % divyàbharaõabhåùitaþ  // MatsP_24.1 //
tàrodaràdviniùkràntaþ  $ kumàra÷candrasaünibhaþ  &
sarvàrtha÷àstraviddhãmàn  % hasti÷àstrapravartakaþ  // MatsP_24.2 //
nàma yadràjaputrãyaü  $ vi÷rutaü gajavaidyakam  &
ràj¤aþ somasya putratvàd  % ràjaputro budhaþ smçtaþ  // MatsP_24.3 //
jàtamàtraþ sa tejàüsi  $ sarvàõyevàjayadbalã  &
brahmàdyàstatra càjagmur  % devà devarùibhiþ saha  // MatsP_24.4 //
bçhaspatigçhe sarve  $ jàtakarmotsave tadà  &
apçcchaüste suràstàràü  % kena jàtaþ kumàrakaþ  // MatsP_24.5 //
tataþ sà lajjità teùàü  $ na kiücidavadattadà  &
punaþ punastadà pçùñà  % lajjayantã varàïganà  // MatsP_24.6 //
somasyeti ciràdàha  $ tato 'gçhõàdvidhuþ sutam  &
budha ityakaronnàmnà  % pràdàdràjyaü ca bhåtale  // MatsP_24.7 //
abhiùekaü tataþ kçtvà  $ pradhànamakarodvibhuþ  &
gçhasàmyaü pradàyàtha  % brahmà brahmarùisaüyutaþ  // MatsP_24.8 //
pa÷yatàü sarvadevànàü  $ tatraivàntaradhãyata  &
ilodare ca dharmiùñhaü  % budhaþ putramajãjanat  // MatsP_24.9 //
a÷vamedha÷ataü sàgram  $ akarodyaþ svatejasà  &
puråravà iti khyàtaþ  % sarvalokanamaskçtaþ  // MatsP_24.10 //
himavacchikhare ramye  $ samàràdhya janàrdanam  &
lokai÷varyamagàdràjà  % saptadvãpapatistadà  // MatsP_24.11 //
ke÷iprabhçtayo daityàþ  $ koñi÷o yena dàritàþ  &
urva÷ã yasya patnãtvam  % agamadråpamohità  // MatsP_24.12 //
saptadvãpà vasumatã  $ sa÷ailavanakànanà  &
dharmeõa pàlità tena  % sarvalokahitaiùiõà  // MatsP_24.13 //
càmaragràhiõã kãrtiþ  $ sadà caivàïgavàhikà  &
viùõoþ prasàdàddevendro  % dadàv ardhàsanaü tadà  // MatsP_24.14 //
dharmàrthakàmàndharmeõa  $ samam evàbhyapàlayat  &
dharmàrthakàmàþ saüdraùñum  % àjagmuþ kautukàtpurà  // MatsP_24.15 //
jij¤àsavastaccaritaü  $ kathaü pa÷yati naþ samam  &
bhaktyà cakre tatasteùàm  % arghyapàdyàdikaü nçpaþ  // MatsP_24.16 //
àsanatrayamànãya  $ divyaü kanakabhåùitam  &
nivi÷yàthàkarotpåjàm  % ãùaddharme 'dhikàü punaþ  // MatsP_24.17 //
jagmatustena kàmàrthàv  $ atikopaü nçpaü prati  &
arthaþ ÷àpamadàttasmai  % lobhàttvaü nà÷ameùyasi  // MatsP_24.18 //
kàmo 'pyàha tavonmàdo  $ bhavità gandhamàdane  &
kumàravanamà÷ritya  % viyogàdurva÷ãbhavàt  // MatsP_24.19 //
dharmo 'pyàha ciràyus tvaü  $ dhàrmika÷ca bhaviùyasi  &
saütatistava ràjendra  % yàvaccandràrkatàrakam  // MatsP_24.20 //
÷ata÷o vçddhimàyàtu  $ na nà÷aü bhuvi yàsyati  &
ityuktvàntardadhuþ sarve  % ràjà ràjyaü tadanvabhåt  // MatsP_24.21 //
ahanyahani devendraü  $ draùñuü yàti sa ràjaràñ  &
kadàcidàruhya rathaü  % dakùiõàmbaracàriõam  // MatsP_24.22 //
sàrdhamarkeõa so 'pa÷yan  $ nãyamànàmathàmbare  &
ke÷inà dànavendreõa  % citralekhàmathorva÷ãm  // MatsP_24.23 //
taü vinirjitya samare  $ vividhàyudhapàõinà  &
budhaputreõa vàyavyam  % astraü muktvà ya÷o 'rthinà  // MatsP_24.24 //
tathà ÷akro 'pi samare  $ yena caivaü vinirjitaþ  &
mitratvam agamad devair  % dadàv indràya corva÷ãm  // MatsP_24.25 //
tataþprabhçti mitratvam  $ agamat pàka÷àsanaþ  &
sarvalokàti÷àyitvaü  % balamårjo ya÷aþ ÷riyam  // MatsP_24.26 //
pràdàdvajrãti saütuùño  $ geyatàü bharatena ca  &
sà puråravasaþ prãtyà  % gàyantã caritaü mahat  // MatsP_24.27 //
lakùmãsvayaüvaraü nàma  $ bharatena pravartitam  &
menakàmurva÷ãü rambhàü  % nçtyateti tadàdi÷at  // MatsP_24.28 //
nanarta salayaü tatra  $ lakùmãråpeõa corva÷ã  &
sà puråravasaü dçùñvà  % nçtyantã kàmapãóità  // MatsP_24.29 //
vismçtàbhinayaü sarvaü  $ yatpurà bharatoditam  &
÷a÷àpa bharataþ krodhàd  % viyogàdasya bhåtale  // MatsP_24.30 //
pa¤capa¤cà÷adabdàni  $ latà såkùmà bhaviùyasi  &
puråravàþ pi÷àcatvaü  % tatraivànubhaviùyati  // MatsP_24.31 //
tatastamurva÷ã gatvà  $ bhartàramakarocciram  &
÷àpànte bharatasyàtha  % urva÷ã budhasånutaþ  // MatsP_24.32 //
ajãjanatsutànaùñau  $ nàmatastànnibodhata  &
àyur dçóhàyur a÷vàyur  % dhanàyur dhçtimànvasuþ  // MatsP_24.33 //
÷ucividyaþ ÷atàyu÷ca  $ sarve divyabalaujasaþ  &
àyuùo nahuùaþ putrau  % vçddha÷armà tathaiva ca  // MatsP_24.34 //
rajirdambho vipàpmà ca  $ vãràþ pa¤ca mahàrathàþ  &
rajeþ putra÷ataü jaj¤e  % ràjeyamiti vi÷rutam  // MatsP_24.35 //
rajiràràdhayàmàsa  $ nàràyaõamakalmaùam  &
tapasà toùito viùõur  % varànpràdànmahãpate  // MatsP_24.36 //
devàsuramanuùyàõàm  $ abhåtsa vijayã tadà  &
atha devàsuraü yuddham  % abhåd varùa÷atatrayam  // MatsP_24.37 //
prahlàda÷akrayorbhãmaü  $ na ka÷cidvijayã tayoþ  &
tato devàsuraiþ pçùñaþ  % pràha deva÷caturmukhaþ  // MatsP_24.38 //
anayorvijayã kaþ syàd  $ rajiryatreti so 'bravãt  &
jayàya pràrthito ràjà  % sahàyastvaü bhavasva naþ  // MatsP_24.39 //
daityaiþ pràha yadi svàmã  $ vo bhavàmi tatastvalam  &
nàsuraiþ pratipannaü tat  % pratipannaü suraistathà  // MatsP_24.40 //
svàmã bhava tvamasmàkaü  $ saügràme nà÷aya dviùaþ  &
tato vinà÷itàþ sarve  % ye 'vadhyà vajrapàõinà  // MatsP_24.41 //
putratvamagamattuùñas  $ tasyendraþ karmaõà vibhuþ  &
dattvendràya tadà ràjyaü  % jagàma tapase rajiþ  // MatsP_24.42 //
rajiputraistadàcchinnaü  $ balàdindrasya vaibhavam  &
yaj¤abhàgaü ca ràjyaü ca  % tapobalaguõànvitaiþ  // MatsP_24.43 //
ràjyabhraùñastadà ÷akro  $ rajiputrairnipãóitaþ  &
pràha vàcaspatiü dãnaþ  % pãóito 'smi rajeþ sutaiþ  // MatsP_24.44 //
na yaj¤abhàgo ràjyaü me  $ nirjita÷ca bçhaspate  &
ràjyalàbhàya me yatnaü  % vidhatsva dhiùaõàdhipa  // MatsP_24.45 //
tato bçhaspatiþ ÷akram  $ akarodbaladarpitam  &
graha÷àntividhànena  % pauùñikena ca karmaõà  // MatsP_24.46 //
gatvàtha mohayàmàsa  $ rajiputrànbçhaspatiþ  &
jinadharmaü samàsthàya  % vedabàhyaü sa vedavit  // MatsP_24.47 //
vedatrayãparibhraùñàü÷  $ cakàra dhiùaõàdhipaþ  &
vedabàhyànparij¤àya  % hetuvàdasamanvitàn  // MatsP_24.48 //
jaghàna ÷akro vajreõa  $ sarvàndharmabahiùkçtàn  &
nahuùasya pravakùyàmi  % putrànsaptaiva dhàrmikàn  // MatsP_24.49 //
yatiryayàtiþ saüyàtir  $ udbhavaþ pàcireva ca  &
÷aryàtirmeghajàti÷ca  % saptaite vaü÷avardhanàþ  // MatsP_24.50 //
yatiþ kumàrabhàve 'pi  $ yogã vaikhànaso 'bhavat  &
yayàti÷càkarodràjyaü  % dharmaika÷araõaþ sadà  // MatsP_24.51 //
÷armiùñhà tasya bhàryàbhåd  $ duhità vçùaparvaõaþ  &
bhàrgavasyàtmajà tadvad  % devayànã ca suvratà  // MatsP_24.52 //
yayàteþ pa¤ca dàyàdàs  $ tànpravakùyàmi nàmataþ  &
devayànã yaduü putraü  % turvasuü càpyajãjanat  // MatsP_24.53 //
tathà druhyumanuü påruü  $ ÷armiùñhàjanayatsutàn  &
yaduþ påru÷càbhavatàü  % teùàü vaü÷avivardhanau  // MatsP_24.54 //
yayàtirnàhuùa÷càsãd  $ ràjà satyaparàkramaþ  &
pàlayàmàsa sa mahãm  % ãje ca vidhivanmakhaiþ  // MatsP_24.55 //
atibhaktyà piténarcya  $ devàü÷ca prayataþ sadà  &
athàjayatprajàþ sarvà  % yayàtiraparàjitaþ  // MatsP_24.56 //
sa ÷à÷vatãþ samà ràjà  $ prajà dharmeõa pàlayan  &
jaràm àrchan mahàghoràü  % nàhuùo råpanà÷inãm  // MatsP_24.57 //
jaràbhibhåtaþ putràn sa  $ ràjà vacanamabravãt  &
yaduü påruü turvasuü ca  % druhyuü cànuü ca pàrthivaþ  // MatsP_24.58 //
yauvanena calànkàmàn  $ yuvà yuvatibhiþ saha  &
vihartum ahamicchàmi  % sàhàyyaü kurutàtmajàþ  // MatsP_24.59 //
taü putro devayàneyaþ  $ pårvajo yadurabravãt  &
sàhàyyaü bhavataþ kàryam  % asmàbhiryauvanena kim  // MatsP_24.60 //
yayàtirabravãt putrठ $ jarà me pratigçhyatàm  &
yauvanenàtha bhavatàü  % careyaü viùayànaham  // MatsP_24.61 //
yajato dãrghasattrairme  $ ÷àpàcco÷anaso muneþ  &
kàmàrthaþ parihãno me  % 'tçpto 'haü tena putrakàþ  // MatsP_24.62 //
svakãyena ÷arãreõa  $ jaràmenàü pra÷àstu vaþ  &
ahaü tanvàbhinavayà  % yuvà kàmànavàpnuyàm  // MatsP_24.63 //
na te 'sya pratyagçhõanta  $ yaduprabhçtayo jaràm  &
caturastànsa ràjarùir  % a÷apacceti naþ ÷rutam  // MatsP_24.64 //
tamabravãttataþ påruþ  $ kanãyànsatyavikramaþ  &
jaràü mà dehi navayà  % tanvà me yauvanàtsukhã  // MatsP_24.65 //
ahaü jaràü tavàdàya  $ ràjye sthàsyàmi càj¤ayà  &
evamuktaþ sa ràjarùis  % tapovãryasamà÷rayàt  // MatsP_24.66 //
saüsthàpayàmàsa jaràü  $ tadà putre mahàtmani  &
pauraveõàtha vayasà  % ràjà yauvanamàsthitaþ  // MatsP_24.67 //
yayàte÷càtha vayasà  $ ràjyaü pårurakàrayat  &
tato varùasahasrànte  % yayàtiraparàjitaþ  // MatsP_24.68 //
atçpta iva kàmànàü  $ påruü putramuvàca ha  &
tvayà dàyàdavàn asmi  % tvaü me vaü÷akaraþ sutaþ  // MatsP_24.69 //
pauravo vaü÷a ityeùa  $ khyàtiü loke gamiùyati  &
tataþ sa nçpa÷àrdålaþ  % påruü ràjye 'bhiùicya ca  // MatsP_24.70 //
kàlena mahatà pa÷càt  $ kàladharmam upeyivàn  &
påruvaü÷aü pravakùyàmi  % ÷çõudhvamçùisattamàþ  \
yatra te bhàratà jàtà  # bharatànvayavardhanàþ  // MatsP_24.71 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 25

*çùaya åcuþ
kimarthaü pauravo vaü÷aþ  $ ÷reùñhatvaü pràpa bhåtale  &
jyeùñhasyàpi yadorvaü÷aþ  % kimarthaü hãyate ÷riyà  // MatsP_25.1 //
anyadyayàticaritaü  $ såta vistarato vada  &
yasmàttatpuõyamàyuùyam  % abhinandyaü surairapi  // MatsP_25.2 //

*såta uvàca
etadeva purà pçùñaþ  $ ÷atànãkena ÷aunakaþ  &
puõyaü pavitramàyuùyaü  % yayàticaritaü mahat  // MatsP_25.3 //

*÷atànãka uvàca
yayàtiþ pårvajo 'smàkaü  $ da÷amo yaþ prajàpateþ  &
kathaü sa ÷ukratanayàü  % lebhe paramadurlabhàm  // MatsP_25.4 //
etadicchàmyahaü ÷rotuü  $ vistareõa tapodhana  &
ànupårvyàcca me ÷aüsa  % pårorvaü÷adharànnçpàn  // MatsP_25.5 //

*÷aunaka uvàca
yayàtiràsãdràjarùir  $ devaràjasamadyutiþ  &
taü ÷ukravçùaparvàõau  % vavràte vai yathà purà  // MatsP_25.6 //
tatte 'haü sampravakùyàmi  $ pçcchato ràjasattama  &
devayànyà÷ca saüyogaü  % yayàternàhuùasya ca  // MatsP_25.7 //
suràõàmasuràõàü ca  $ samajàyata vai mithaþ  &
ai÷varyaü prati saügharùas  % trailokye sacaràcare  // MatsP_25.8 //
jigãùayà tato devà  $ vavruràïgirasaü munim  &
paurohitye ca yaj¤àrthe  % kàvyaü tå÷anasaü pare  // MatsP_25.9 //
bràhmaõau tàv ubhau nityam  $ anyonyaü spardhinau bhç÷am  &
tatra devà nijaghnuryàn  % dànavàn yudhi saügatàn  // MatsP_25.10 //
tànpunar jãvayàmàsa  $ kàvyo vidyàbalà÷rayàt  &
tataste punarutthàya  % yodhayàücakrire suràn  // MatsP_25.11 //
asuràstu nijaghnuryàn  $ surànsamaramårdhani  &
na tànsaüjãvayàmàsa  % bçhaspatirudàradhãþ  // MatsP_25.12 //
na hi veda sa tàü vidyàü  $ yàü kàvyo veda vãryavàn  &
saüjãvanãü tato devà  % viùàdamagamanparam  // MatsP_25.13 //
atha devà bhayodvignàþ  $ kàvyàdu÷anasastadà  &
åcuþ kacamupàgamya  % jyeùñhaü putraü bçhaspateþ  // MatsP_25.14 //
bhajamànànbhajasvàsmàn  $ kuru sàhàyyamuttamam  &
yàsau vidyà nivasati  % bràhmaõe 'mitatejasi  // MatsP_25.15 //
÷ukre tàmàhara kùipraü  $ bhàgabhàïno bhaviùyasi  &
vçùaparvaõaþ samãpe 'sau  % ÷akyo draùñuü tvayà dvijaþ  // MatsP_25.16 //
rakùate dànavàüstatra  $ na sa rakùatyadànavàn  &
tam àràdhayituü ÷akto  % nànyaþ ka÷cidçte tvayà  // MatsP_25.17 //
devayànã ca dayità  $ sutà tasya mahàtmanaþ  &
tàm àràdhayituü ÷akto  % nànyaþ ka÷cana vidyate  // MatsP_25.18 //
÷ãladàkùiõyamàdhuryair  $ àcàreõa damena ca  &
devayànyàü tu tuùñàyàü  % vidyàü tàü pràpsyasi dhruvam  // MatsP_25.19 //
tadà hi preùito devaiþ  $ samãpe vçùaparvaõaþ  &
tathetyuktvà tu sa pràyàd  % bçhaspatisutaþ kacaþ  // MatsP_25.20 //
sa gatvà tvarito ràjan  $ devaiþ sampåjitaþ kacaþ  &
asurendrapure ÷ukraü  % praõamyedamuvàca ha  // MatsP_25.21 //
çùer aïgirasaþ pautraü  $ putraü sàkùàdbçhaspateþ  &
nàmnà kaceti vikhyàtaü  % ÷iùyaü gçhõàtu màü bhavàn  // MatsP_25.22 //
brahmacaryaü cariùyàmi  $ tvayyahaü paramaü guro  &
anumanyasva màü brahman  % sahasraparivatsaràn  // MatsP_25.23 //

*÷ukra uvàca
kaca susvàgataü te 'stu  $ pratigçhõàmi te vacaþ  &
arcayiùye 'hamarcyaü tvàm  % arcito 'stu bçhaspatiþ  // MatsP_25.24 //

*÷aunaka uvàca
kacastu taü tathetyuktvà  $ pratijagràha tadvratam  &
àdiùñaü kaviputreõa  % ÷ukreõo÷anasà svayam  // MatsP_25.25 //
vrataü ca vratakàlaü ca  $ yathoktaü pratyagçhõata  &
àràdhayannupàdhyàyaü  % devayànãü ca bhàrata  // MatsP_25.26 //
nityamàràdhayiùyaüstàü  $ yuvà yauvanagocaràm  &
gàyannçtyanvàdayaü÷ca  % devayànãmatoùayat  // MatsP_25.27 //
saü÷ãlayandevayànãü  $ kanyàü sampràptayauvanàm  &
puùpaiþ phalaiþ preùaõai÷ca  % toùayàmàsa bhàrgavãm  // MatsP_25.28 //
devayànyapi taü vipraü  $ niyamavratacàriõam  &
anugàyantã lalanà  % rahaþ paryacarattadà  // MatsP_25.29 //
pa¤ca varùa÷atànyevaü  $ kacasya carato bhç÷am  &
tattattãvraü vrataü buddhvà  % dànavàstaü tataþ kacam  // MatsP_25.30 //
gà rakùantaü vane dçùñvà  $ rahasyenamamarùitàþ  &
jaghnur bçhaspater dveùàn  % nijarakùàrtham eva ca  // MatsP_25.31 //
hatvà sàlàvçkebhya÷ca  $ pràyacchaüstila÷aþ kçtam  &
tato gàvo nivçttàstà  % agopàþ svanive÷anam  // MatsP_25.32 //
tà dçùñvà rahità gàstu  $ kacenàbhyàgatà vanàt  &
uvàca vacanaü kàle  % devayànyatha bhàrgavam  // MatsP_25.33 //
hutaü caivàgnihotraü te  $ sårya÷càstaü gataþ prabho  &
agopà÷càgatà gàvaþ  % kacastàta na dç÷yate  // MatsP_25.34 //
vyaktaü hato dhçto vàpi  $ kacastàta bhaviùyati  &
taü vinà naiva jãvàmi  % vacaþ satyaü bravãmyaham  // MatsP_25.35 //

*÷ukra uvàca
athehyehãti ÷abdena  $ mçtaü saüjãvayàmyaham  &
tataþ saüjãvanãü vidyàü  % prayuktvà kacamàhvayat  // MatsP_25.36 //
àhåtaþ pràdurabhavat  $ kacaþ ÷ukraü nanàma sa  &
hato 'hamiti càcakhyau  % ràkùasair dhiùaõàtmajaþ  // MatsP_25.37 //
sa punardevayànyuktaþ  $ puùpàhàre yadçcchayà  &
vanaü yayau kaco vipraþ  % pañhanbrahma ca ÷à÷vatam  // MatsP_25.38 //
vane puùpàõi cinvantaü  $ dadç÷ur dànavà÷ca tam  &
tato 'dvitãyaü taü hatvà  % dagdhaü kçtvà ca cårõavat  \
pràyacchan bràhmaõàyaiva  # suràyàmasuràstadà  // MatsP_25.39 //
devayànyatha bhåyo 'pi  $ pitaraü vàkyamabravãt  &
puùpàhàrapreùaõakçt  % kacastàta na dç÷yate  // MatsP_25.40 //
vyaktaü hato mçto vàpi  $ kacastàta bhaviùyati  &
taü vinà naiva jãvàmi  % vacaþ satyaü bravãmi te  // MatsP_25.41 //

*÷ukra uvàca
bçhaspateþ sutaþ putri  $ kacaþ pretagatiü gataþ  &
vidyayà jãvito 'pyevaü  % hanyate karavàõi kim  // MatsP_25.42 //
mainaü ÷uco mà ruda devayàni  $ na tvàdç÷ã martyamanu pra÷ocet  &
yasyàstava brahma ca bràhmaõà÷ca  % sendrà÷ca devà vasavo '÷vinau ca  // MatsP_25.43 //
suradviùa÷caiva jagacca sarvam  $ upasthitaü mattapasaþ prabhàvàt  &
a÷akyo 'yaü jãvayituü dvijàtiþ  % saüjãvito yo vadhyate caiva bhåyaþ  // MatsP_25.44 //

*devayànyuvàca
yasyàïgirà vçddhatamaþ pitàmaho  $ bçhaspati÷càpi pità taponidhiþ  &
çùeþ suputraü tamathàpi pautraü  % kathaü na ÷oce yamahaü na rudyàm  // MatsP_25.45 //
sa brahmacàrã ca tapodhana÷ca  $ sadotthitaþ karmasu caiva dakùaþ  &
kacasya màrgaü pratipatsye na bhokùye  % priyo hi me tàta kaco 'bhiråpaþ  // MatsP_25.46 //

*÷aunaka uvàca
sa tv evamukto devayànyà maharùiþ  $ saürambheõa vyàjahàràtha kàvyaþ  &
asaü÷ayaü màmasurà dviùanti  % ye me ÷iùyànàgatànsådayanti  // MatsP_25.47 //
abràhmaõaü kartumicchanti raudrà  $ ebhir vyarthaü prastuto dànavairhi  &
tatkarmaõàpyasya bhavedihàntaþ  % kaü brahmahatyà na dahedapãndram  // MatsP_25.48 //
sa tenàpçùño vidyayà copahåtaþ  $ ÷anairvàcaü jañhare vyàjahàra  &
tamabravãtkena cehopanãto  % mamodare tiùñhasi bråhi vatsa  // MatsP_25.49 //

*kaca uvàca
bhavatprasàdànna jahàti màü smçtiþ  $ sarvaü smareyaü yacca yathà ca vçttam  &
na tv evaü syàttapasaþ kùayo me tata  % kle÷aü ghorataraü smaràmi  // MatsP_25.50 //
asuraiþ suràyàü bhavato 'smi datto  $ hatvà dagdhvà cårõayitvà ca kàvya  &
bràhmãü màyàü tv àsurã tv atra màyà  % tvayi sthite katham evàbhibàdhate  // MatsP_25.51 //

*÷ukra uvàca
kiü te priyaü karavàõyadya vatse  $ vinaiva me jãvitaü syàtkacasya  &
nànyatra kukùermama bhedanàcca  % dç÷yet kaco madgato devayàni  // MatsP_25.52 //

*devayànyuvàca
dvau màü ÷okàv agnikalpau dahetàü  $ kacasya nà÷astava caivopaghàtaþ  &
kacasya nà÷e mama nàsti ÷arma  % tavopaghàte jãvituü nàsmi ÷aktà  // MatsP_25.53 //

*÷ukra uvàca
saüsiddharåpo 'si bçhaspateþ suta  $ yattvàü bhaktaü bhajate devayànã  &
vidyàmimàü pràpnuhi jãvanãü tvaü  % na cedindraþ kacaråpã tvamadya  // MatsP_25.54 //
na nivartetpunarjãvan  $ ka÷cidanyo mamodaràt  &
bràhmaõaü varjayitvaikaü  % tasmàdvidyàm avàpnuhi  // MatsP_25.55 //
putro bhåtvà niùkramasvodarànme  $ bhittvà kukùiü jãvaya màü ca tàta  &
avekùethà dharmavatãmavekùàü  % guroþ sakà÷àtpràpya vidyàü savidyaþ  // MatsP_25.56 //

*÷aunaka uvàca
guroþ sakà÷àtsamavàpya vidyàü  $ bhittvà kukùiü nirvicakràma vipraþ  &
pràleyàdreþ ÷uklamudbhidya ÷çïgaü  % ràtryàgame paurõamàsyàmivenduþ  // MatsP_25.57 //
dçùñvà ca taü patitaü vedarà÷im  $ utthàpayàmàsa tataþ kaco 'pi  &
vidyàü siddhàü tàmavàpyàbhivàdya  % tataþ kacastaü gurumityuvàca  // MatsP_25.58 //
nidhiü nidhãnàü varadaü varàõàü  $ ye nàdriyante gurumarcanãyam  &
pràleyàdriprojjvaladbhàlasaüsthaü  % pàpàüllokàüste vrajantyapratiùñhàþ  // MatsP_25.59 //

*÷aunaka uvàca
suràpànàd va¤canàt pràpayitvà  $ saüj¤ànà÷aü cetasa÷càpi ghoram  &
dçùñvà kacaü càpi tathàbhiråpaü  % pãtaü tathà surayà mohitena  // MatsP_25.60 //
samanyurutthàya mahànubhàvas  $ tado÷anà viprahitaü cikãrùuþ  &
kàvyaþ svayaü vàkyamidaü jagàda  % suràpànaü pratyasau jàta÷aïkaþ  // MatsP_25.61 //

*÷ukra uvàca
yo bràhmaõo 'dyaprabhçtãha ka÷cin  $ mohàtsuràü pàsyati mandabuddhiþ  &
apetadharmà brahmahà caiva sa  % syàdasmiülloke garhitaþ syàtpare ca  // MatsP_25.62 //
mayà cemàü vipradharmoktasãmàü  $ maryàdàü vai sthàpitàü sarvaloke  &
santo vipràþ ÷u÷ruvàüso guråõàü  % devà daityà÷copa÷çõvantu sarve  // MatsP_25.63 //

*÷aunaka uvàca
itãdamuktvà sa mahàprabhàvas  $ taponidhãnàü nidhir aprameyaþ  &
tàndànavàü÷caiva nigåóhabuddhãn  % idaü samàhåya vaco 'bhyuvàca  // MatsP_25.64 //

*÷ukra uvàca
àcakùe vo dànavà bàli÷àþ stha  $ ÷iùyaþ kaco vatsyati matsamãpe  &
saüjãvanãü pràpya vidyàü mayàyaü  % tulyaprabhàvo bràhmaõo brahmabhåtaþ  // MatsP_25.65 //

*÷aunaka uvàca
guroruùya sakà÷e ca  $ da÷a varùa÷atàni saþ  &
anuj¤àtaþ kaco gantum  % iyeùa trida÷àlayam  // MatsP_25.66 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 26

*÷aunaka uvàca
samàpitavrataü taü tu  $ visçùñaü guruõà tadà  &
prasthitaü trida÷àvàsaü  % devayànãdamabravãt  // MatsP_26.1 //

*devayànyuvàca
çùer aïgirasaþ pautra  $ vçttenàbhijanena ca  &
bhràjase vidyayà caiva  % tapasà ca damena ca  // MatsP_26.2 //
çùir yathàïgirà mànyaþ  $ piturmama mahàya÷àþ  &
tathà mànya÷ca påjya÷ca  % mama bhåyo bçhaspatiþ  // MatsP_26.3 //
evaü j¤àtvà vijànãhi  $ yadbravãmi tapodhana  &
vratasthe niyamopete  % yathà vartàmyahaü tvayi  // MatsP_26.4 //
sa samàpitavidyo màü  $ bhaktàü na tyaktumarhasi  &
gçhàõa pàõiü vidhivan  % mama mantrapuraskçtam  // MatsP_26.5 //

*kaca uvàca
påjyo mànya÷ca bhagavàn  $ yathà mama pità tava  &
tathà tvamanavadyàïgi  % påjanãyatamà matà  // MatsP_26.6 //
àtmapràõaiþ priyatamà  $ bhàrgavasya mahàtmanaþ  &
tvaü bhadre dharmataþ påjyà  % guruputrã sadà mama  // MatsP_26.7 //
yathà mama gururnityaü  $ mànyaþ ÷ukraþ pità tava  &
devayàni tathaiva tvaü  % naivaü màü vaktumarhasi  // MatsP_26.8 //

*devayànyuvàca
guruputrasya putro me  $ na tu tvamasi me pituþ  &
tasmànmànya÷ca påjya÷ca  % mamàpi tvaü dvijottama  // MatsP_26.9 //
asurairhanyamàne tu  $ kace tvayi punaþ punaþ  &
tadàprabhçti yà prãtis  % tàü tvameva smarasva me  // MatsP_26.10 //
sauhàrde cànuràge ca  $ vettha me bhaktimuttamàm  &
na màmarhasi dharmaj¤a  % tyaktuü bhaktàmanàgasam  // MatsP_26.11 //

*kaca uvàca
aniyojye niyoge màü  $ niyunakùi ÷ubhavrate  &
prasãda subhrårmahyaü tvaü  % guror gurutarà ÷ubhe  // MatsP_26.12 //
yatroùitaü vi÷àlàkùi  $ tvayà candranibhànane  &
tatràhamuùito bhadre  % kukùau kàvyasya bhàmini  // MatsP_26.13 //
bhaginã dharmato me tvaü  $ maivaü vocaþ ÷ubhànane  &
sukhenàdhyuùito bhadre  % na manyurvidyate mama  // MatsP_26.14 //
àpçcche tvàü gamiùyàmi  $ ÷ivamastvatha me pathi  &
avirodhena dharmasya  % smartavyo 'smi kathàntare  \
apramattodyatà nityam  # àràdhaya guruü mama  // MatsP_26.15 //

*devayànyuvàca
daityairhatastvaü yadbhartç-  $ buddhyà tvaü rakùito mayà  &
yadi màü dharmakàmàrthaü  % pratyàkhyàsyasi dharmataþ  // MatsP_26.16 //
tataþ kaca na te vidyà  $ siddhimeùà gamiùyati  // MatsP_26.17 //

*kaca uvàca
guruputrãti kçtvàhaü  $ pratyàkhyàsye na doùataþ  &
guruõà càbhyanuj¤àtaþ  % kàmameva ÷apasva màm  // MatsP_26.18 //
àrùaü dharmaü bruvàõo 'haü  $ devayàni yathà tvayà  &
÷aptuü nàrho 'smi kalyàõi  % kàmato 'dya ca dharmataþ  // MatsP_26.19 //
tasmàdbhavatyà yaþ kàmo  $ na tathà sambhaviùyati  &
çùiputro na te ka÷cij  % jàtu pàõiü grahãùyati  // MatsP_26.20 //
phaliùyati na me vidyà  $ tvadvaca÷ceti tattayà  &
adhyàpayiùyàmi ca yaü  % tasya vidyà phaliùyati  // MatsP_26.21 //

*÷aunaka uvàca
evamuktvà nçpa÷reùñha  $ devayànãü kacastadà  &
trida÷e÷àlayaü ÷ãghraü  % jagàma dvijasattamaþ  // MatsP_26.22 //
tamàgatamabhiprekùya  $ devàþ sendrapurogamàþ  &
bçhaspatiü sabhàjyedaü  % kacamàhurmudànvitàþ  // MatsP_26.23 //

*devà åcuþ
tvaü kacàsmaddhitaü karma  $ kçtavànmahadadbhutam  &
na te ya÷aþ praõa÷ità  % bhàgabhàkca bhaviùyasi  // MatsP_26.24 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 27

*÷aunaka uvàca
kçtavidye kace pràpte  $ hçùñaråpà divaukasaþ  &
kacàdavetya tàü vidyàü  % kçtàrthà bharatarùabha  // MatsP_27.1 //
sarva eva samàgamya  $ ÷atakratumathàbruvan  &
kàlastvadvikramasyàdya  % jahi ÷atrånpuraüdara  // MatsP_27.2 //
evamuktastu saha tais  $ trida÷air maghavàüstadà  &
tathetyuktvopacakràma  % so 'pa÷yadvipine striyaþ  // MatsP_27.3 //
krãóantãnàü tu kanyànàü  $ vane caitrarathopame  &
vàyurbhåtaþ sa vastràõi  % sarvàõyeva vyami÷rayat  // MatsP_27.4 //
tato jalàt samuttãrya  $ tàþ kanyàþ sahitàstadà  &
vastràõi jagçhustàni  % yathàsaüsthànyaneka÷aþ  // MatsP_27.5 //
tatra vàso devayànyàþ  $ ÷armiùñhà jagçhe tadà  &
vyatikramamajànantã  % duhità vçùaparvaõaþ  // MatsP_27.6 //
tatastayor mithastatra  $ virodhaþ samajàyata  &
devayànyà÷ca ràjendra  % ÷armiùñhàyà÷ca tatkçte  // MatsP_27.7 //

*devayànyuvàca
kasmàdgçhõàsi me vastraü  $ ÷iùyà bhåtvà mamàsuri  &
samudàcàrahãnàyà  % na te ÷reyo bhaviùyati  // MatsP_27.8 //

*÷armiùñhovàca
àsãnaü ca ÷ayànaü ca  $ pità te pitaraü mama  &
stauti pçcchati càbhãkùõaü  % nãcasthaþ suvinãtavat  // MatsP_27.9 //
yàcatastvaü ca duhità  $ stuvataþ pratigçhõataþ  &
sutàhaü ståyamànasya  % dadato na tu gçhõataþ  // MatsP_27.10 //
anàyudhà sàyudhàyàþ  $ kiü tvaü kupyasi bhikùuki  &
lapsyase pratiyoddhàraü  % na ca tvàü gaõayàmyaham  // MatsP_27.11 //

*÷aunaka uvàca
sà vismayaü devayànãü  $ gatàü saktàü ca vàsasi  &
÷armiùñhà pràkùipatkåpe  % tataþ svapuramàvi÷at  // MatsP_27.12 //
hateyamiti vij¤àya  $ ÷armiùñhà pàpani÷cayà  &
anavekùya yayau tasmàt  % krodhavegaparàyaõà  // MatsP_27.13 //
atha taü de÷amabhyàgàd  $ yayàtirnahuùàtmajaþ  &
÷ràntayugyaþ ÷ràntaråpo  % mçgalipsuþ pipàsitaþ  // MatsP_27.14 //
nàhuùiþ prekùamàõo hi  $ sa nipàne gatodake  &
dadar÷a kanyàü tàü tatra  % dãptàmagni÷ikhàm iva  // MatsP_27.15 //
tàmapçcchatsa dçùñvaiva  $ kanyàmamaravarõinãm  &
sàntvayitvà nçpa÷reùñhaþ  % sàmnà paramavalgunà  // MatsP_27.16 //
kà tvaü càrumukhã ÷yàmà  $ sumçùñamaõikuõóalà  &
dãrghaü dhyàyasi càtyarthaü  % kasmàcchvasiùi càturà  // MatsP_27.17 //
kathaü ca patità hy asmin  $ kåpe vãruttçõàvçte  &
duhità caiva kasya tvaü  % vada sarvaü sumadhyame  // MatsP_27.18 //

*devayànyuvàca
yo 'sau devairhatàn daityàn  $ utthàpayati vidyayà  &
tasya ÷ukrasya kanyàhaü  % tvaü màü nånaü na budhyase  // MatsP_27.19 //
eùa me dakùiõo ràjan  $ pàõis tàmranakhàïguliþ  &
samuddhara gçhãtvà màü  % kulãnastvaü hi me mataþ  // MatsP_27.20 //
jànàmi tvàü ca saü÷àntaü  $ vãryavantaü ya÷asvinam  &
tasmànmàü patitàü kåpàd  % asmàd uddhartumarhasi  // MatsP_27.21 //

*÷aunaka uvàca
tàmatha bràhmaõãü strãü ca  $ vij¤àya nahuùàtmajaþ  &
gçhãtvà dakùiõe pàõàv  % ujjahàra tato 'vañàt  // MatsP_27.22 //
uddhçtya cainàü tarasà  $ tasmàtkåpànnaràdhipaþ  &
àmantrayitvà su÷roõãü  % yayàtiþ svapuraü yayau  // MatsP_27.23 //
gate tu nàhuùe tasmin  $ devayànyapi nindità  &
uvàca ÷okasaütaptà  % ghårõikàmàgatàü punaþ  // MatsP_27.24 //

*devayànyuvàca
tvaritaü ghårõike gaccha  $ sarvamàcakùva me pituþ  &
nedànãü tu pravekùyàmi  % nagaraü vçùaparvaõaþ  // MatsP_27.25 //

*÷aunaka uvàca
sà tu vai tvaritaü gatvà  $ ghårõikàsuramandiram  &
dçùñvà kàvyamuvàcedaü  % kampamànà vicetanà  // MatsP_27.26 //
àcakhyau ca mahàbhàgà  $ devayànã vane hatà  &
÷armiùñhayà mahàpràj¤a  % duhitrà vçùaparvaõaþ  // MatsP_27.27 //
÷rutvà duhitaraü kàvyas  $ tadà ÷armiùñhayà hatàm  &
tvarayà niryayau duþkhàn  % màrgamàõaþ sutàü vane  // MatsP_27.28 //
dçùñvà duhitaraü kàvyo  $ devayànãü tapovane  &
bàhubhyàü sampariùvajya  % duþkhito vàkyamabravãt  // MatsP_27.29 //
àtmadoùair niyacchanti  $ sarve duþkhasukhe janàþ  &
manye du÷caritaü te 'sti  % tasyeyaü niùkçtiþ kçtà  // MatsP_27.30 //

*devayànyuvàca
niùkçtir vàstu và màstu  $ ÷çõuùvàvahito mama  &
÷armiùñhayà yaduktàsmi  % duhitrà vçùaparvaõaþ  // MatsP_27.31 //
satyaü kilaitatsà pràha  $ daityànàmasmi gàyanà  &
evaü hi me kathayati  % ÷armiùñhà vàrùaparvaõã  // MatsP_27.32 //
vacanaü tãkùõaparuùaü  $ krodharaktekùaõà bhç÷am  &
stuvato duhitàsi tvaü  % yàcataþ pratigçhõataþ  // MatsP_27.33 //
sutàhaü ståyamànasya  $ dadato 'pratigçhõataþ  &
iti màmàha ÷armiùñhà  % duhità vçùaparvaõaþ  \
krodhasaüraktanayanà  # darpapårõànanà tataþ  // MatsP_27.34 //
yadyahaü stuvatastàta  $ duhità pratigçhõataþ  &
prasàdayiùye ÷armiùñhàm  % ityuktà hi sakhã mayà  // MatsP_27.35 //

*÷ukra uvàca
stuvato duhità na tvaü  $ bhadre na pratigçhõataþ  &
atastvaü ståyamànasya  % duhità devayànyasi  // MatsP_27.35 //
vçùaparvaiva tadveda  $ ÷akro ràjà ca nàhuùaþ  &
acintyaü brahma nirdvaüdvam  % ai÷varaü hi balaü mama  // MatsP_27.37 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 28

*÷ukra uvàca
yaþ pareùàü naro nityam  $ ativàdàüstitikùati  &
devayàni vijànãhi  % tena sarvamidaü jitam  // MatsP_28.1 //
yaþ samutpatitaü krodhaü  $ nigçhõàti hayaü yathà  &
sa yantetyucyate sadbhir  % na yo ra÷miùu lambate  // MatsP_28.2 //
yaþ samutpatitaü krodham  $ akrodhane niyacchati  &
devayàni vijànãhi  % tena sarvamidaü jitam  // MatsP_28.3 //
yaþ samutpatitaü kopaü  $ kùamayaiva nirasyati  &
yathoragastvacaü jãrõàü  % sa vai puruùa ucyate  // MatsP_28.4 //
yastu bhàvayate dharmaü  $ yo 'timàtraü titikùati  &
ya÷ca tapto na tapati  % bhç÷aü so 'rthasya bhàjanam  // MatsP_28.5 //
yo yajeda÷vamedhena  $ màsi màsi ÷ataü samàþ  &
yastu kupyenna sarvasya  % tayorakrodhano varaþ  // MatsP_28.6 //
ye kumàràþ kumàrya÷ca  $ vairaü kuryuracetasaþ  &
naitatpràj¤astu kurvãta  % viduste na balàbalam  // MatsP_28.7 //
*devayànyuvàca
vedàhaü tàta bàlàpi  $ kàryàõàü tu gatàgatam  &
krodhe caivàtivàde và  % kàryasyàpi balàbale  // MatsP_28.8 //
÷iùyasyà÷iùyavçttaü hi  $ na kùantavyaü bubhåùuõà  &
asatsaükãrõavçtteùu  % vàso mama na rocate  // MatsP_28.9 //
puüso ye nàbhinandanti  $ vçttenàbhijanena ca  &
na teùu nivasetpràj¤aþ  % ÷reyorthã pàpabuddhiùu  // MatsP_28.10 //
ye nainamabhijànanti  $ vçttenàbhijanena ca  &
teùu sàdhuùu vastavyaü  % sa vàsaþ ÷reùñha ucyate  // MatsP_28.11 //
tanme mathnàti hçdayam  $ agnikalpamivàraõam  &
vàgduruktaü mahàghoraü  % duhiturvçùaparvaõaþ  // MatsP_28.12 //
na hy ato duùkaraü manye  $ tàta lokeùvapi triùu  &
yaþ sapatna÷riyaü dãptàü  % hãna÷rãþ paryupàsate  // MatsP_28.13 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 29

*÷aunaka uvàca
tataþ kàvyo bhçgu÷reùñhaþ  $ samanyurupagamya ha  &
vçùaparvàõam àsãnam  % ityuvàcàvicàrayan  // MatsP_29.1 //
nàdharma÷carito ràjan  $ sadyaþ phalati gaur iva  &
÷anairàvartyamànastu  % målànyapi nikçntati  // MatsP_29.2 //
yadi nàtmani putreùu  $ na cetpa÷yati naptçùu  &
pàpamàcaritaü karma  % trivargamativartate  // MatsP_29.3 //
phalatyevaü dhruvaü pàpaü  $ gurubhuktamivodare  &
yadà ghàtayase vipraü  % kacamàïgirasaü tadà  // MatsP_29.4 //
apàpa÷ãlaü dharmaj¤aü  $ ÷u÷råùuü madgçhe ratam  &
vadhàdanarhatastasya  % vadhàcca duhiturmama  // MatsP_29.5 //
vçùaparvannibodha tvaü  $ tyakùyàmi tvàü sabàndhavam  &
sthàtuü tvadviùaye ràjan  % na ÷aknomi tvayà saha  // MatsP_29.6 //
adyaivamabhijànàmi  $ daityaü mithyàpralàpinam  &
yatastvamàtmanodãrõàü  % duhitàü kimupekùase  // MatsP_29.7 //

*vçùaparvovàca
nàvadyaü na mçùàvàdaü  $ tvayi jànàmi bhàrgava  &
tvayi satyaü ca dharma÷ca  % tatprasãdatu màü bhavàn  // MatsP_29.8 //
adyàsmànapahàya tvam  $ ito yàsyasi bhàrgava  &
samudraü sampravekùyàmi  % nànyadasti paràyaõam  // MatsP_29.9 //

*÷ukra uvàca
samudraü pravi÷adhvaü vo  $ di÷o và vrajatàsuràþ  &
duhiturnàpriyaü soóhuü  % ÷akto 'haü dayità hi me  // MatsP_29.10 //
prasàdyatàü devayànã  $ jãvitaü yatra me sthitam  &
yogakùemakaraste 'ham  % indrasyeva bçhaspatiþ  // MatsP_29.11 //

*vçùaparvovàca
yatkiücid asurendràõàü  $ vidyate vasu bhàrgava  &
bhuvi hastirathà÷vaü và  % tasya tvaü mama ce÷varaþ  // MatsP_29.12 //

*÷ukra uvàca
yatkiücid asti draviõaü  $ daityendràõàü mahàsura  &
tasye÷varo 'smi yadyetad  % devayànã prasàdyatàm  // MatsP_29.13 //
*÷aunaka uvàca
tatastu tvaritaþ ÷ukras  $ tena ràj¤à samaü yayau  &
uvàca cainàü subhage  % pratipannaü vacastava  // MatsP_29.14 //

*devayànyuvàca
yadi tvamã÷varastàta  $ ràj¤o vittasya bhàrgava  &
nàbhijànàmi tatte 'haü  % ràjà vadatu màü svayam  // MatsP_29.15 //

*vçùaparvovàca
yaü kàmamabhijànàsi  $ devayàni ÷ucismite  &
tatte 'haü sampradàsyàmi  % yadyapi syàtsudurlabham  // MatsP_29.16 //

*devayànyuvàca
dàsãü kanyàsahasreõa  $ ÷armiùñhàmabhikàmaye  &
anuyàsyati màü tatra  % yatra dàsyati me pità  // MatsP_29.17 //

*vçùaparvovàca
uttiùñha dhàtri gaccha tvaü  $ ÷armiùñhàü ÷ãghramànaya  &
yaü ca kàmayate kàmaü  % devayànã karotu tam  // MatsP_29.18 //

*÷aunaka uvàca
tato dhàtrã tatra gatvà  $ ÷armiùñhàm idamabravãt  &
uttiùñha bhadre ÷armiùñhe  % j¤àtãnàü sukhamàvaha  // MatsP_29.19 //
tyajati bràhmaõaþ ÷iùyàn  $ devayànyà pracoditaþ  &
yaü sà kàmayate kàmaü  % sa kàryo 'tra tvayànaghe  \
dàsãtvam abhijàtàsi  # devayànyàþ su÷obhane  // MatsP_29.20 //

*÷armiùñhovàca
yaü ca kàmayate kàmaü  $ karavàõyahamadya tam  &
mà gànmanyuva÷aü ÷ukro  % devayànã ca matkçte  // MatsP_29.21 //

*÷aunaka uvàca
tataþ kanyàsahasreõa  $ vçtà ÷ibikayà tadà  &
piturnide÷àttvarità  % ni÷cakràma purottamàt  // MatsP_29.22 //

*÷armiùñhovàca
ahaü kanyàsahasreõa  $ dà÷ã te paricàrikà  &
dhruvaü tvàü tatra yàsyàmi  % yatra dàsyati te pità  // MatsP_29.23 //

*devayànyuvàca
stuvato duhità càhaü  $ yàcataþ pratigçhõataþ  &
ståyamànasya duhità  % kathaü dàsã bhaviùyasi  // MatsP_29.24 //

*÷armiùñhovàca
yena kenacidàrtànàü  $ j¤àtãnàü sukhamàvahet  &
anuyàsyàmyahaü tatra  % yatra dàsyati te pità  // MatsP_29.25 //

*÷aunaka uvàca
prati÷rute dàsabhàve  $ duhitrà vçùaparvaõaþ  &
devayànã nçpa÷reùñha  % pitaraü vàkyamabravãt  // MatsP_29.26 //

*devayànyuvàca
pravi÷àmi puraü tàta  $ tuùñàsmi dvijasattama  &
amoghaü tava vij¤ànam  % asti vidyàbalaü ca te  // MatsP_29.27 //

*÷aunaka uvàca
evamukto dvija÷reùñho  $ duhitrà sumahàya÷àþ  &
pravive÷a puraü hçùñaþ  % påjitaþ sarvadànavaiþ  // MatsP_29.28 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 30

*÷aunaka uvàca
atha dãrgheõa kàlena  $ devayànã nçpottama  &
vanaü tadaiva niryàtà  % krãóàrthaü varavarõinã  // MatsP_30.1 //
tena dàsãsahasreõa  $ sàrdhaü ÷armiùñhayà tadà  &
tameva de÷aü sampràptà  % yathàkàmaü cacàra sà  // MatsP_30.2 //
tàbhiþ sakhãbhiþ sahità  $ sarvàbhirmudità bhç÷am  &
krãóantyo 'bhiratàþ sarvàþ  % pibantyo madhu màdhavam  // MatsP_30.3 //
khàdantyo vividhànbhakùyàn  $ phalàni vividhàni ca  &
puna÷ca nàhuùo ràjà  % mçgalipsuryadçcchayà  // MatsP_30.4 //
tameva de÷aü sampràpto  $ jalalipsuþ pratarùitaþ  &
dadar÷a devayànãü ca  % ÷armiùñhàü tà÷ca yoùitaþ  // MatsP_30.5 //
pibantyo lalanàstà÷ca  $ divyàbharaõabhåùitàþ  &
upaviùñàü ca dadç÷e  % devayànãü ÷ucismitàm  // MatsP_30.6 //
råpeõàpratimàü tàsàü  $ strãõàü madhye varàïganàm  &
÷armiùñhayà sevyamànàü  % pàdasaüvàhanàdibhiþ  // MatsP_30.7 //

*yayàtiruvàca
dvàbhyàü kanyàsahasràbhyàü  $ dve kanye parivàrite  &
gotre ca nàmanã caiva  % dvayoþ pçcchàmyato hy aham  // MatsP_30.8 //

*devayànyuvàca
àkhyàsyàmyaham àdatsva  $ vacanaü me naràdhipa  &
÷uko nàmàsuraguruþ  % sutàü jànãhi tasya màm  // MatsP_30.9 //
iyaü ca me sakhã dàsã  $ yatràhaü tatra gàminã  &
duhità dànavendrasya  % ÷armiùñhà vçùaparvaõaþ  // MatsP_30.10 //

*yayàtiruvàca
kathaü tu te sakhã dàsã  $ kanyeyaü varavarõinã  &
asurendrasutà subhåþ  % paraü kautåhalaü hi me  // MatsP_30.11 //

*devayànyuvàca
sarvameva naravyàghra  $ vidhànamanuvartate  &
vidhinà vihitaü j¤àtvà  % mà vicitraü manaþ kçthàþ  // MatsP_30.12 //
ràjavadråpaveùau te  $ bràhmãü vàcaü bibharùi ca  &
kiünàmà tvaü kuta÷càsi  % kasya putra÷ca ÷aüsa me  // MatsP_30.13 //

*yayàtiruvàca
brahmacaryeõa vedo me  $ kçtsnaþ ÷rutipathaü gataþ  &
ràjàhaü ràjaputra÷ca  % yayàtiriti vi÷rutaþ  // MatsP_30.14 //

*devayànyuvàca
kena càrthena nçpate hy  $ enaü de÷aü samàgataþ  &
jighçkùurvàri yatkiücid  % athavà mçgalipsayà  // MatsP_30.15 //

*yayàtiruvàca
mçgalipsurahaü bhadre  $ pànãyàrtham ihàgataþ  &
bahudhàpyanuyukto 'smi  % tvam anuj¤àtumarhasi  // MatsP_30.16 //

*devayànyuvàca
dvàbhyàü kanyàsahasràbhyàü  $ dàsyà ÷armiùñhayà saha  &
tvadadhãnàsmi bhadraü te  % sakhe bhartà ca me bhava  // MatsP_30.17 //

*yayàtiruvàca
viddhyau÷anasi bhadraü te  $ na tvadarho 'smi bhàmini  &
avivàhyàþ sma ràjàno  % devayàni pitustava  // MatsP_30.18 //

*devayànyuvàca
saüsçùñaü brahmaõà kùatraü  $ kùatraü brahmaõi saü÷ritam  &
çùi÷ca çùiputra÷ca  % nàhuùàdya bhajasva màm  // MatsP_30.19 //

*yayàtiruvàca
ekadehodbhavà varõà÷  $ catvàro 'pi varànane  &
pçthagdharmàþ pçthakchaucàs  % teùàü vai bràhmaõo varaþ  // MatsP_30.20 //

*devayànyuvàca
pàõigraho nàhuùàyaü  $ na puübhiþ sevitaþ purà  &
tvaü pàõimagrahãdagre  % vçõomi tvàmahaü tataþ  // MatsP_30.21 //
kathaü tu me manasvinyàþ  $ pàõimanyaþ pumànspç÷et  &
gçhãtamçùiputreõa  % svayaü vàpyçùiõà tvayà  // MatsP_30.22 //

*yayàtiruvàca
kruddhàdà÷ãviùàt sarpàj  $ jvalanàtsarvatomukhàt  &
duràdharùataro vipraþ  % puruùeõa vijànatà  // MatsP_30.23 //

*devayànyuvàca
kathamà÷ãviùàt sarpàj  $ jvalanàt sarvatomukhàt  &
duràdharùataro vipra  % ityàttha puruùarùabha  // MatsP_30.24 //

*yayàtiruvàca
da÷edà÷ãviùastvekaü  $ ÷astreõaika÷ca vadhyate  &
hanti vipraþ saràùñràõi  % puràõyapi hi kopitaþ  // MatsP_30.25 //
duràdharùataro vipras  $ tasmàdbhãru mato mama  &
ato 'dattàü ca pitrà tvàü  % bhadre na vivahàmyaham  // MatsP_30.26 //

*devayànyuvàca
dattàü vahasva pitrà màü  $ tvaü hi ràjanvçto mayà  &
ayàcato bhayaü nàsti  % dattàü ca pratigçhõataþ  // MatsP_30.27 //

*÷aunaka uvàca
tvaritaü devayànyàtha  $ preùità pituràtmanaþ  &
sarvaü nivedayàmàsa  % dhàtrã tasmai yathàtatham  // MatsP_30.28 //
÷rutvaiva ca sa ràjànaü  $ dar÷ayàmàsa bhàrgavaþ  &
dçùñvaivam àgataü vipraü  % yayàtiþ pçthivãpatiþ  // MatsP_30.29 //
vavande bràhmaõaü kàvyaü  $ prà¤jaliþ praõataþ sthitaþ  &
taü càpyabhyavadatkàvyaþ  % sàmnà paramavalgunà  // MatsP_30.30 //

*devayànyuvàca
ràjàyaü nàhuùastàta  $ durgame pàõimagrahãt  &
namaste dehi màmasmai  % loke nànyaü patiü vçõe  // MatsP_30.31 //

*÷ukra uvàca
vçto 'nayà patirvãra  $ sutayà tvaü mameùñayà  &
gçhàõemàü mayà dattàü  % mahiùãü nahuùàtmaja  // MatsP_30.32 //

*yayàtiruvàca
adharmo màü spç÷edevaü  $ pàpam asyà÷ca bhàrgava  &
varõasaükarato brahmann  % iti tvàü pravçõomyaham  // MatsP_30.33 //

*÷ukra uvàca
adharmàttvàü vimu¤càmi  $ varaü varaya cepsitam  &
asminvivàhe tvaü ÷làghyo  % rahaþ pàpaü nudàmi te  // MatsP_30.34 //
vahasva bhàryàü dharmeõa  $ devayànãü ÷ucismitàm  &
anayà saha samprãtim  % atulàü samavàpnuhi  // MatsP_30.35 //
iyaü càpi kumàrã te  $ ÷armiùñhà vàrùaparvaõã  &
saüpåjyà satataü ràjan  % na cainàü ÷ayane hvaya  // MatsP_30.36 //

*÷aunaka uvàca
evamukto yayàtistu  $ ÷ukraü kçtvà pradakùiõam  &
jagàma svapuraü hçùñaþ  % so 'nuj¤àto mahàtmanà  // MatsP_30.37 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 31

*÷aunaka uvàca
yayàtiþ svapuraü pràpya  $ mahendrapurasaünibham  &
pravi÷yàntaþpuraü tatra  % devayànãü nyave÷ayat  // MatsP_31.1 //
devayànyà÷cànumate  $ sutàü tàü vçùaparvaõaþ  &
a÷okavanikàbhyà÷e  % gçhaü kçtvà nyave÷ayat  // MatsP_31.2 //
vçtàü dàsãsahasreõa  $ ÷armiùñhàm àsuràyaõãm  &
vàsobhirannapànai÷ca  % saüvibhajya susaüvçtàm  // MatsP_31.3 //
devayànyà tu sahitaþ  $ sa nçpo nahuùàtmajaþ  &
vijahàra bahånabdàn  % devavanmudito bhç÷am  // MatsP_31.4 //
çtukàle tu sampràpte  $ devayànã varàïganà  &
lebhe garbhaü prathamataþ  % kumàra÷ca vyajàyata  // MatsP_31.5 //
gate varùasahasre tu  $ ÷armiùñhà vàrùaparvaõã  &
dadar÷a yauvanaü pràptà  % çtuü sà kamalekùaõà  // MatsP_31.6 //
cintayàmàsa dharmaj¤à  $ çtupràptau ca bhàminã  &
çtukàla÷ca sampràpto  % na ka÷cinme patirvçtaþ  // MatsP_31.7 //
kiü pràptaü kiüca kartavyaü  $ kathaü kçtvà sukhaü bhavet  &
devayànã prasåtàsau  % vçthàhaü pràptayauvanà  // MatsP_31.8 //
yathà tayà vçto bhartà  $ tathaivàhaü vçõomi tam  &
ràj¤à putraphalaü deyam  % iti me ni÷cità matiþ  \
apãdànãü sa dharmàtmà  # raho me dar÷anaü vrajet  // MatsP_31.9 //

*÷aunaka uvàca
atha niùkramya ràjàsau  $ tasminkàle yadçcchayà  &
a÷okavanikàbhyà÷e  % ÷armiùñhàü pràpya vismitaþ  // MatsP_31.10 //
tamekaü rahasi dçùñvà  $ ÷armiùñhà càruhàsinã  &
pratyudgamyà¤jaliü kçtvà  % ràjànaü vàkyamabravãt  // MatsP_31.11 //

*÷armiùñhovàca
soma÷cendra÷ca vàyu÷ca  $ yama÷ca varuõa÷ca và  &
tava và nàhuùa gçhe  % kaþ striyaü draùñumarhati  // MatsP_31.12 //
råpàbhijana÷ãlairhi  $ tvaü ràjanvettha màü sadà  &
sà tvàü yàce prasàdyeha  % rantumehi naràdhipa  // MatsP_31.13 //

*yayàtiruvàca
vedmi tvàü ÷ãlasampannàü  $ daityakanyàmaninditàm  &
råpaü tu te na pa÷yàmi  % såcyagramapi ninditam  // MatsP_31.14 //
màmabravãttadà ÷ukro  $ devayànãü yadàvaham  &
neyam àhvayitavyà te  % ÷ayane vàrùaparvaõã  // MatsP_31.15 //

*÷armiùñhovàca
na narmayuktaü vacanaü hinasti  $ na strãùu ràjan na vivàhakàle  &
pràõàtyaye sarvadhanàpahàre  % pa¤cànçtànyàhur apàtakàni  // MatsP_31.16 //
pçùñàstu sàkùye pravadanti cànyathà  $ bhavanti mithyàvacanà narendra te  &
ekàrthatàyàü tu samàhitàyàü  % mithyà vadantaü hy ançtaü hinasti  // MatsP_31.17 //

*yayàtiruvàca
ràjà pramàõaü bhåtànàü  $ sa vina÷yenmçùà vadan  &
arthakçcchramapi pràpya  % na mithyà kartumutsahe  // MatsP_31.18 //

*÷armiùñhovàca
samàv etau matau ràjan  $ patiþ sakhyà÷ca yaþ patiþ  &
samaü vivàha ityàhuþ  % sakhyà me 'si patiryataþ  // MatsP_31.19 //

*yayàtiruvàca
dàtavyaü yàcamànasya  $ hãti me vratamàhitam  &
tvaü ca yàcasi kàmaü màü  % bråhi kiü karavàõi tat  // MatsP_31.20 //

*÷armiùñhovàca
adharmàttràhi màü ràjan  $ dharmaü ca pratipàdaya  &
tvatto 'patyavatã loke  % careyaü dharmamuttamam  // MatsP_31.21 //
traya evàdhanà ràjan  $ bhàryà dàsastathà sutaþ  &
yatte samadhigacchanti  % yasya te tasya taddhanam  // MatsP_31.22 //
devayànyà bhujiùyàsmi  $ va÷yà ca tava bhàrgavã  &
sà càhaü ca tvayà ràjan  % bharaõãyàü bhajasva màm  // MatsP_31.23 //

*÷aunaka uvàca
evamuktastayà ràjà  $ tathyam ityabhijaj¤ivàn  &
påjayàmàsa ÷armiùñhàü  % dharmaü ca pratipàdayan  // MatsP_31.24 //
sa samàgamya ÷armiùñhàü  $ yathàkàmamavàpya ca  &
anyonyaü càbhisaüpåjya  % jagmatustau yathàgatam  // MatsP_31.25 //
tasminsamàgame subhråþ  $ ÷armiùñhà vàrùaparvaõã  &
lebhe garbhaü prathamatas  % tasmànnçpatisattamàt  // MatsP_31.26 //
prajaj¤e ca tataþ kàle  $ ràj¤ã ràjãvalocanà  &
kumàraü devagarbhàbham  % àdityasamatejasam  // MatsP_31.27 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 32

*÷aunaka uvàca
÷rutvà kumàraü jàtaü sà  $ devayànã ÷ucismità  &
cintayàviùñaduþkhàrtà  % ÷armiùñhàü prati bhàrata  // MatsP_32.1 //
tato 'bhigamya ÷armiùñhàü  $ devayànyabravãdidam  &
kimarthaü vçjinaü subhråþ  % kçtaü te kàmalubdhayà  // MatsP_32.2 //

*÷armiùñhovàca
çùir abhyàgataþ ka÷cid  $ dharmàtmà vedapàragaþ  &
sa mayà tu varaþ kàmaü  % yàcito dharmasaühatam  // MatsP_32.3 //
nàhamanyàyataþ kàmam  $ àcaràmi ÷ucismite  &
tasmàd çùer mamàpatyam  % iti satyaü bravãmi te  // MatsP_32.4 //

*devayànyuvàca
padyetadevaü ÷armiùñhe  $ na manyurvidyate mama  &
apatyaü yadi te labdhaü  % jyeùñhàcchreùñhàcca vai dvijàt  // MatsP_32.5 //
÷obhanaü bhãru satyaü cet  $ kathaü sa j¤àyate dvijaþ  &
gotranàmàbhijanataþ  % ÷rotumicchàmi taü dvijam  // MatsP_32.6 //

*÷armiùñhovàca
ojasà tejasà caiva  $ dãpyamànaü raviü yathà  &
taü dçùñvà mama saüpraùñuü  % ÷aktir nàsãcchucismite  // MatsP_32.7 //

*÷aunaka uvàca
anyonyamevam uktvà ca  $ samprahasya ca te mithaþ  &
jagàma bhàrgavã ve÷ma  % tathyamityabhijànatã  // MatsP_32.8 //
yayàtirdevayànyàü tu  $ putràv ajanayannçpaþ  &
yaduü ca turvasuü caiva  % ÷akraviùõå ivàparau  // MatsP_32.9 //
tasmàdeva tu ràjarùeþ  $ ÷armiùñhà vàrùaparvaõã  &
druhyaü cànuü ca påruü ca  % trãnkumàrànajãjanat  // MatsP_32.10 //
tataþ kàle ca kasmiü÷cid  $ devayànã ÷ucismità  &
yayàtisahità ràja¤  % jagàma haritaü vanam  // MatsP_32.11 //
dadar÷a ca tadà tatra  $ kumàràndevaråpiõaþ  &
krãóamànàn tu visrabdhàn  % vismità cedamabravãt  // MatsP_32.12 //

*devayànyuvàca
kasyaite dàrakà ràjan  $ devaputropamàþ ÷ubhàþ  &
varcasà råpata÷caiva  % dç÷yante sadç÷àstava  // MatsP_32.13 //
evaü pçùñvà tu ràjànaü  $ kumàrànparyapçcchata  &
kiü nàmadheyagotre vaþ  % putrakà bràhmaõaþ pità  // MatsP_32.14 //
vibråta me yathàtathyaü  $ ÷rotukàmàsmyato hy aham  &
te 'dar÷ayanprade÷inyà  % tameva nçpasattamam  // MatsP_32.15 //
÷armiùñhàü màtaraü caiva  $ tasyà åcuþ kumàrakàþ  &

*÷aunaka uvàca
ityuktvà sahitàstena  % ràjànam upacakramuþ  // MatsP_32.16 //
nàbhyanandata tànràjà  $ devayànyàs tadàntike  &
rudantaste 'tha ÷armiùñhàm  % abhyayur bàlakàstadà  // MatsP_32.17 //
dçùñvà teùàü tu bàlànàü  $ praõayaü pàrthivaü prati  &
buddhvà ca tattvato devã  % ÷armiùñhàmidamabravãt  // MatsP_32.18 //

*devayànyuvàca
madadhãnà satã kasmàd  $ akàrùãrvipriyaü mama  &
tamevàsuradharmaü tvam  % àsthità na bibheùi kim  // MatsP_32.19 //

*÷armiùñhovàca
yaduktamçùirityeva  $ tatsatyaü càruhàsini  &
nyàyato dharmata÷caiva  % carantã na bibhemi te  // MatsP_32.20 //
yadà tvayà vçto ràjà  $ vçta eva tadà mayà  &
sakhãbhartà hi dharmeõa  % bhartà bhavati ÷obhane  // MatsP_32.21 //
påjyàsi mama mànyà ca  $ ÷reùñhà jyeùñhà ca bràhmaõã  &
tvatto hi me påjyataro  % ràjarùiþ kiü na vetsi tat  // MatsP_32.22 //

*÷aunaka uvàca
÷rutvà tasyàstato vàkyaü  $ devayànyabravãd idam  &
ràjannàdyeha vatsyàmi  % vipriyaü me tvayà kçtam  // MatsP_32.23 //
sahasotpatitàü ÷yàmàü  $ dçùñvà tàü sà÷rulocanàm  &
tårõaü sakà÷aü kàvyasya  % prasthitàü vyathitastadà  // MatsP_32.24 //
anuvavràja saübhràntaþ  $ pçùñhataþ sàntvayannçpaþ  &
nyavartata na sà caiva  % krodhasaüraktalocanà  // MatsP_32.25 //
avibruvantã kiücicca  $ ràjànaü sà÷rulocanà  &
aciràdeva sampràptà  % kàvyasyo÷anaso 'ntikam  // MatsP_32.26 //
sà tu dçùñvaiva pitaram  $ abhivàdyàgrataþ sthità  &
anantaraü yayàtistu  % påjayàmàsa bhàrgavam  // MatsP_32.27 //

*devayànyuvàca
adharmeõa jito dharmaþ  $ pravçttamadharottaram  &
÷armiùñhà yàtivçttàsti  % duhità vçùaparvaõaþ  // MatsP_32.28 //
trayo 'syàü janitàþ putrà  $ ràj¤ànena yayàtinà  &
durbhagàyà mama dvau tu  % putrau tàta bravãmi te  // MatsP_32.29 //
dharmaj¤a iti vikhyàta  $ eùa ràjà bhçgådvaha  &
atikrànta÷ca maryàdàü  % kàvyaitatkathayàmi te  // MatsP_32.30 //

*÷ukra uvàca
dharmaj¤astvaü mahàràja  $ yo 'dharmam akçthàþ priyam  &
tasmàjjarà tvàm aciràd  % dharùayiùyati durjayà  // MatsP_32.31 //

*yayàtiruvàca
çtuü yo yàcyamànàyà  $ na dadàti pumànvçtaþ  &
bhråõahetyucyate brahman  % sa ceha brahmavàdibhiþ  // MatsP_32.32 //
çtukàmàü striyaü yastu  $ gamyàü rahasi yàcitaþ  &
nopaiti yo hi dharmeõa  % brahmahetyucyate budhaiþ  // MatsP_32.33 //
ityetàni samãkùyàhaü  $ kàraõàni bhçgådvaha  &
adharmabhayasaüvignaþ  % ÷armiùñhàm upajagmivàn  // MatsP_32.34 //

*÷ukra uvàca
na tv ahaü pratyavekùyaste  $ madadhãno 'si pàrthiva  &
mithyàcaraõadharmeùu  % cauryaü bhavati nàhuùa  // MatsP_32.35 //

*÷aunaka uvàca
krodheno÷anasà ÷apto  $ yayàtirnàhuùastadà  &
pårvaü vayaþ parityajya  % jaràü sadyo 'nvapadyata  // MatsP_32.36 //

*yayàtiruvàca
atçpto yauvanasyàhaü  $ devayànyàü bhçgådvaha  &
prasàdaü kuru me brahma¤  % jareyaü mà vi÷eta màm  // MatsP_32.37 //

*÷ukra uvàca
nàhaü mçùà vadàmyetaj  $ jaràü pràpto 'si bhåmipa  &
jaràü tv etàü tvamanyasmin  % saükràmaya yadãcchasi  // MatsP_32.38 //

*yayàtiruvàca
ràjyabhàk sa bhavedbrahman  $ puõyabhàkkãrtibhàktathà  &
yo dadyànme vayaþ putras  % tadbhavànanumanyatàm  // MatsP_32.39 //

*÷ukra uvàca
saükràmayiùyasi jaràü  $ yatheùñaü nahuùàtmaja  &
màmanudhyàya tattvena  % na ca pàpamavàpsyasi  // MatsP_32.40 //
vayo dàsyati te putro  $ yaþ sa ràjà bhaviùyati  &
àyuùmànkãrtimàü÷caiva  % bahvapatyas tathaiva ca  // MatsP_32.41 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 33

*÷aunaka uvàca
jaràü pràpya yayàtistu  $ svapuraü pràpya caiva hi  &
putraü jyeùñhaü variùñhaü ca  % yadumityabravãddvijaþ  // MatsP_33.1 //

*yayàtiruvàca
jarà valã ca màü tàta  $ palitàni ca paryaguþ  &
kàvyasyo÷anasaþ ÷àpàn  % na ca tçpto 'smi yauvane  // MatsP_33.2 //
tvaü yado pratipadyasva  $ pàpmànaü jarayà saha  &
yauvanena tvadãyena  % careyaü viùayànaham  // MatsP_33.3 //
pårõe varùasahasre tu  $ tvadãyaü yauvanaü tv aham  &
dattvà sampratipatsyàmi  % pàpmànaü jarayà saha  // MatsP_33.4 //

*yaduruvàca
sita÷ma÷rudharo dãno  $ jarasà ÷ithilãkçtaþ  &
valãsaütatagàtra÷ca  % durdar÷o durbalaþ kç÷aþ  // MatsP_33.5 //
a÷aktaþ kàryakaraõe  $ paribhåtaþ sa yauvane  &
sahopajãvibhi÷caiva  % tajjaràü nàbhikàmaye  // MatsP_33.6 //
santi te bahavaþ putrà  $ mattaþ priyatarà nçpa  &
jaràü grahãtuü dharmaj¤a  % putramanyaü vçõãùva vai  // MatsP_33.7 //

*yayàtiruvàca
yastvaü me hçdayàjjàto  $ vayaþ svaü na prayacchasi  &
pàpànmàtulasambandhàd  % duùprajà te bhaviùyati  // MatsP_33.8 //
turvaso pratipadyasva  $ pàpmànaü jarayà saha  &
yauvanena careyaü vai  % viùayàüstava putraka  // MatsP_33.9 //
pårõe varùasahasre nu  $ punardàsyàmi yauvanam  &
tathaiva pratipatsyàmi  % pàpmànaü jarayà saha  // MatsP_33.10 //

*turvasuruvàca
na kàmaye jaràü tàta  $ kàmabhogapraõà÷inãm  &
balaråpàntakaraõãü  % buddhimànavinà÷inãm  // MatsP_33.11 //

*yayàtiruvàca
yastvaü me hçdayàjjàto  $ vayaþ svaü na prayacchasi  &
tasmàtprajà samucchedaü  % turvaso tava yàsyati  // MatsP_33.12 //
saükãrõà÷coradharmeùu  $ pratilomacareùu ca  &
pi÷ità÷iùu lokeùu  % nånaü ràjà bhaviùyasi  // MatsP_33.13 //
gurudàraprasakteùu  $ tiryagyonirateùu ca  &
pa÷udharmiùu mleccheùu  % pàpeùu prabhaviùyasi  // MatsP_33.14 //

*÷aunaka uvàca
evaü sa turvasuü ÷aptvà  $ yayàtiþ sutamàtmanaþ  &
÷armiùñhàyàþ sutaü jyeùñhaü  % druhyuü vacanamabravãt  // MatsP_33.15 //
*yayàtiruvàca
druhyo tvaü pratipadyasva  $ varõaråpavinà÷inãm  &
jaràü varùasahasraü me  % yauvanaü svaü prayacchatàm  // MatsP_33.16 //
pårõe varùasahasre tu  $ te pradàsyàmi yauvanam  &
svaü càdàsyàmi bhåyo 'haü  % pàpmànaü jarayà saha  // MatsP_33.17 //

*druhyuruvàca
na ràjyaü na rathaü nà÷vaü  $ jãrõo bhuïkte na ca striyam  &
na ràga÷càsya bhavati  % tajjaràü te na kàmaye  // MatsP_33.18 //

*yayàtiruvàca
yastvaü me hçdayàjjàto  $ vayaþ svaü na prayacchasi  &
taddruhyo vai priyaþ kàmo  % na te sampatsyate kvacit  // MatsP_33.19 //
naur upaplavasaücàro  $ yatra nityaü bhaviùyati  &
aràjyabhoja÷abdaü tvaü  % tatra pràpsyasi sànvayaþ  // MatsP_33.20 //

*yayàtiruvàca
ano tvaü pratipadyasva  $ pàpmànaü jarayà saha  &
ekaü varùasahasraü tu  % careyaü yauvanena te  // MatsP_33.21 //

*anur uvàca
jãrõaþ ÷i÷urivàdatte  $ kàle 'nnama÷uciryathà  &
na juhoti ca kàle 'gniü  % tàü jaràü nàbhikàmaye  // MatsP_33.22 //

*yayàtiruvàca
yastvaü me hçdayàjjàto  $ vayaþ svaü na prayacchasi  &
jaràdoùastvayokto yas  % tasmàttvaü pratipadyase  // MatsP_33.23 //
prajà÷ca yauvanaü pràptà  $ vina÷yanti hy ano tava  &
agnipraskandanagatas  % tvaü càpyevaü bhaviùyasi  // MatsP_33.24 //

*yayàtiruvàca
påro tvaü pratipadyasva  $ pàpmànaü jarayà saha  &
tvaü me priyataraþ putras  % tvaü varãyàn bhaviùyasi  // MatsP_33.25 //
jarà valã ca màü tàta  $ palitàni ca paryaguþ  &
kàvyasyo÷anasaþ ÷àpàn  % na ca tçpto 'smi yauvane  // MatsP_33.26 //
kiücitkàlaü careyaü vai  $ viùayànvayasà tava  &
pårõe varùasahasre tu  % pratidàsyàmi yauvanam  \
svaü caiva pratipatsye 'haü  # pàpmànaü jarayà saha  // MatsP_33.27 //

*÷aunaka uvàca
evamuktaþ pratyuvàca  $ påruþ pitarama¤jasà  &
yathàttha tvaü mahàràja  % tatkariùyàmi te vacaþ  // MatsP_33.28 //
pratipatsyàmi te ràjan  $ pàpmànaü jarayà saha  &
gçhàõa yauvanaü matta÷  % cara kàmàn yathepsitàn  // MatsP_33.29 //
jarayàhaü praticchanno  $ vayoråpadharastava  &
yauvanaü bhavate dattvà  % cariùyàmi yathecchayà  // MatsP_33.30 //

*yayàtiruvàca
påro prãto 'smi te vatsa  $ varaü cemaü dadàmi te  &
sarvakàmasamçddhàrthà  % bhaviùyati tava prajà  // MatsP_33.31 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 34

*÷aunaka uvàca
evamuktaþ sa ràjarùiþ  $ kàvyaü smçtvà mahàvratam  &
saükràmayàmàsa jaràü  % tadà putre mahàtmani  // MatsP_34.1 //
pauraveõàtha vayasà  $ yayàtirnahuùàtmajaþ  &
prãtiyukto nara÷reùñha÷  % cacàra viùayànpriyàn  // MatsP_34.2 //
yathàkàmaü yathotsàhaü  $ yathàkàlaü yathàsukham  &
dharmàviruddhànràjendro  % yathàrhati sa eva hi  // MatsP_34.3 //
devàn atarpayad yaj¤aiþ  $ ÷ràddhairapi pitàmahàn  &
dãnànanugrahairiùñaiþ  % kàmai÷ca dvijasattamàn  // MatsP_34.4 //
atithãnannapànai÷ca  $ vi÷a÷ca pratipàlanaiþ  &
ànç÷aüsyena ÷ådràü÷ca  % dasyånnigrahaõena ca  // MatsP_34.5 //
dharmeõa ca prajàþ sarvà  $ yathàvad anura¤jayan  &
yayàtiþ pàlayàmàsa  % sàkùàdindra ivàparaþ  // MatsP_34.6 //
sa ràjà siühavikrànto  $ yuvà viùayagocaraþ  &
avirodhena dharmasya  % cacàra sukhamuttamam  // MatsP_34.7 //
sa sampràpya ÷ubhànkàmàüs  $ tçptaþ khinna÷ca pàrthivaþ  &
kàlaü varùasahasràntaü  % sasmàra manujàdhipaþ  // MatsP_34.8 //
paricintya sa kàlaj¤aþ  $ kalàkàùñhà÷ca vãryavàn  &
pårõam matvà tataþ kàlaü  % påruü putramuvàca ha  // MatsP_34.9 //
na jàtu kàmaþ kàmànàm  $ upabhogena ÷àmyati  &
haviùà kçùõavartmeva  % bhåya evàbhivardhate  // MatsP_34.10 //
yatpçthivyàü vrãhiyavaü  $ hiraõyaü pa÷avaþ striyaþ  &
nàlamekasya tatsarvam  % iti matvà ÷amaü vrajet  // MatsP_34.11 //
yathàsukhaü yathotsàhaü  $ yathàkàmamariüdama  &
sevità viùayàþ putra  % yauvanena mayà tava  // MatsP_34.12 //
påro prãto 'smi bhadraü te  $ gçhàõedaü svayauvanam  &
ràjyaü caiva gçhàõedaü  % tvaü hi me priyakçtsutaþ  // MatsP_34.13 //

*÷aunaka uvàca
pratipede jaràü ràjà  $ yayàtirnàhuùastadà  &
yauvanaü pratipede sa  % påruþ svaü punaràtmanaþ  // MatsP_34.14 //
abhiùektukàmaü ca nçpaü  $ påruü putraü kanãyasam  &
bràhmaõapramukhà varõà  % idaü vacanamabruvan  // MatsP_34.15 //
kathaü ÷ukrasya dauhitraü  $ devayànyàþ sutaü prabho  &
jyeùñhaü yadumatikramya  % ràjyaü påroþ pradàsyasi  // MatsP_34.16 //
jyeùñho yadustava sutas  $ turvasustadanantaram  &
÷armiùñhàyàþ suto druhyus  % tathànuþ pårureva ca  // MatsP_34.17 //
kathaü jyeùñhamatikramya  $ kanãyàn ràjyamarhati  &
etatsaübodhayàmastvàü  % svadharmamanupàlaya  // MatsP_34.18 //

*yayàtiruvàca
bràhmaõapramukhà varõàþ  $ sarve ÷çõvantu me vacaþ  &
jyeùñhaü prati yato ràjyaü  % na deyaü me kathaücana  // MatsP_34.19 //
mama jyeùñhena yadunà  $ niyogo nànupàlitaþ  &
pratikålaþ piturya÷ca  % na sa putraþ satàü mataþ  // MatsP_34.20 //
màtàpitrorvacanakçd  $ dhitaþ pathya÷ca yaþ sutaþ  &
sa putraþ putravadya÷ca  % vartate pitçmàtçùu  // MatsP_34.21 //
yadunàhamavaj¤àtas  $ tathà turvasunàpi và  &
druhyuõà cànunà caivam  % apyavaj¤à kçtà bhç÷am  // MatsP_34.22 //
påruõà me kçtaü vàkyaü  $ mànitaü ca vi÷eùataþ  &
kanãyànmama dàyàdo  % jarà yena dhçtà mama  // MatsP_34.23 //
mama kàmaþ sa ca kçtaþ  $ påruõà putraråpiõà  &
÷ukreõa ca varo dattaþ  % kàvyeno÷anasà svayam  // MatsP_34.24 //
putro yastvànuvarteta  $ sa ràjà pçthivãpatiþ  &
bhavantaþ pratijànantu  % pårå ràjye 'bhiùicyatàm  // MatsP_34.25 //

*prakçtaya åcuþ
yaþ putro guõasampanno  $ màtàpitrorhitaþ sadà  &
sarvaü so 'rhati kalyàõaü  % kanãyànapi sa prabhuþ  // MatsP_34.26 //
arhaü påroridaü ràjyaü  $ yaþ priyaþ priyakçt tava  &
varadànena ÷ukrasya  % na ÷akyaü vaktumuttaram  // MatsP_34.27 //

*÷aunaka uvàca
paurajànapadais tuùñair  $ ityukto nàhuùastadà  &
abhiùicya tataþ påruü  % ràjye svasutamàtmajam  // MatsP_34.28 //
dattvà ca pårave ràjyaü  $ vanavàsàya dãkùitaþ  &
puràtsa niryayau ràjà  % bràhmaõaistàpasaiþ saha  // MatsP_34.29 //
yadostu yàdavà jàtàs  $ turvasoryavanàþ sutàþ  &
druhyo÷caiva sutà bhojà  % anostu mlecchajàtayaþ  // MatsP_34.30 //
pårostu pauravo vaü÷o  $ yatra jàto 'si pàrthiva  &
idaü varùasahasràttu  % ràjyaü kurukulàgatam  // MatsP_34.31 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 35

*÷aunaka uvàca
evaü sa nàhuùo ràjà  $ yayàtiþ putramãpsitam  &
ràjye 'bhiùicya mudito  % vànaprastho 'bhavanmuniþ  // MatsP_35.1 //
uùitvà vanavàsaü sa  $ bràhmaõaiþ saha saü÷ritaþ  &
phalamålà÷ano dànto  % yathà svargamito gataþ  // MatsP_35.2 //
sa gataþ svargavàsaü tu  $ nyavasanmuditaþ sukhã  &
kàlasya nàtimahataþ  % punaþ ÷akreõa pàtitaþ  // MatsP_35.3 //
viva÷aþ pracyutaþ svargàd  $ apràpto medinãtalam  &
sthita÷càsãd antarikùe  % sa tadeti ÷rutaü mayà  // MatsP_35.4 //
tata eva puna÷càpi  $ gataþ svargamiti ÷rutiþ  &
ràj¤à vasumatà sàrdham  % aùñakena ca vãryavàn  \
pratardanena ÷ibinà  # sametya kila saüsadi  // MatsP_35.5 //

*÷atànãka uvàca
karmaõà kena sa divaü  $ punaþ pràpto mahãpatiþ  &
kathamindreõa bhagavan  % pàtito medinãtale  // MatsP_35.6 //
sarvametad a÷eùeõa  $ ÷rotumicchàmi tattvataþ  &
kathyamànaü tvayà vipra  % devarùigaõasaünidhau  // MatsP_35.7 //
devaràjasamo hy àsãd  $ yayàtiþ pçthivãpatiþ  &
vardhanaþ kuruvaü÷asya  % vibhàvasusamadyutiþ  // MatsP_35.8 //
tasya vistãrõaya÷asaþ  $ satyakãrter mahàtmanaþ  &
÷rotumicchàmi deve÷a  % divi ceha ca sarva÷aþ  // MatsP_35.9 //

*÷aunaka uvàca
hanta te kathayiùyàmi  $ yayàteruttamàü kathàm  &
divi ceha ca puõyàrthàü  % sarvapàpapraõà÷inãm  // MatsP_35.10 //
yayàtirnàhuùo ràjà  $ påruü putraü kanãyasam  &
ràjye 'bhiùicya muditaþ  % pravavràja vanaü tadà  // MatsP_35.11 //
anteùu sa vinikùipya  $ putràn yadupurogamàn  &
phalamålà÷ano ràjà  % vane 'sau nyavasacciram  // MatsP_35.12 //
sa jitàtmà jitakrodhas  $ tarpayan pitçdevatàþ  &
agnãü÷ca vidhivajjuhvan  % vànaprasthavidhànataþ  // MatsP_35.13 //
atithãn påjayannityaü  $ vanyena haviùà vibhuþ  &
÷ilo¤chavçttimàsthàya  % ÷eùànnakçtabhojanaþ  // MatsP_35.14 //
pårõaü sahasraü varùàõàm  $ evaüvçttir abhånnçpaþ  &
ambubhakùaþ sa càbdàüstrãn  % àsãn niyatavàïmanàþ  // MatsP_35.15 //
tatastu vàyubhakùo 'bhåt  $ saüvatsaramatandritaþ  &
pa¤càgnimadhye ca tapas  % tepe saüvatsaraü punaþ  // MatsP_35.16 //
ekapàdasthita÷càsãt  $ ùaõmàsàn anilà÷anaþ  &
puõyakãrtistataþ svargaü  % jagàmàvçtya rodasã  // MatsP_35.17 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 36

*÷aunaka uvàca
svargatastu sa ràjendro  $ nyavasaddevasadmani  &
påjitastrida÷aiþ sàdhyair  % marudbhirvasubhistathà  // MatsP_36.1 //
devalokàd brahmalokaü  $ saücaranpuõyakçdva÷ã  &
avasatpçthivãpàlo  % dãrghakàlamiti ÷rutiþ  // MatsP_36.2 //
sa kadàcinnçpa÷reùñho  $ yayàtiþ ÷akramàgataþ  &
kathànte tatra ÷akreõa  % pçùñaþ sa pçthivãpatiþ  // MatsP_36.3 //

*÷akra uvàca
yadà sa pårustava råpeõa ràja¤  $ jaràü gçhãtvà pracacàra loke  &
tadà ràjyaü sampradàyaiva tasmai  % tvayà kimuktaþ kathayeha satyam  // MatsP_36.4 //

*yayàtiruvàca
prakçtyanumate påruü  $ ràjye kçtvedamabruvam  &
gaïgàyamunayormadhye  % kçtsno 'yaü viùayastava  \
madhye pçthivyàstvaü ràjà  # bhràtaro 'nte 'dhipàstava  // MatsP_36.5 //
akrodhanaþ krodhanebhyo vi÷iùñas  $ tathà titikùur atitikùor vi÷iùñaþ  &
amànuùebhyo mànuùa÷ca pradhàno  % vidvàüstathaivàviduùaþ pradhànaþ  // MatsP_36.6 //
àkru÷yamàno nàkro÷en  $ manyumeva titikùati  &
àkroùñàraü nirdahati  % sukçtaü càsya vindati  // MatsP_36.7 //
nàruntudaþ syànna nç÷aüsavàdã  $ na hãnataþ param abhyàdadãta  &
yayàsya vàcà para udvijeta  % na tàü vadedru÷atãü pàpalaulyàm  // MatsP_36.8 //
aruntudaü puruùaü tãvravàcaü  $ vàkkaõñakair vitudantaü manuùyàn  &
vidyàd alakùmãkatamaü janànàü  % mukhe nibaddhaü nirçtiü vahantam  // MatsP_36.9 //
sadbhiþ purastàdabhipåjitaþ syàt  $ sadbhistathà pçùñhato rakùitaþ syàt  &
sadà satàm ativàdàüstitikùet  % satàü vçttaü pàlayansàdhuvçtaþ  // MatsP_36.10 //
vàksàyakà vadanànniùpatanti  $ yair àhataþ ÷ocati và tryahàni  &
parasya no marmasu te patanti  % tànpaõóito nàvasçjetpareùu  // MatsP_36.11 //
nàstãdç÷aü saüvananaü  $ triùu lokeùu kiücana  &
yathà maitrã ca lokeùu  % dànaü ca madhurà ca vàk  // MatsP_36.12 //
tasmàtsàntvaü sadà vàcyaü  $ na vàcyaü paruùaü kvacit  &
påjyànsampåjayed dadyàn  % nàbhi÷àpaü kadàcana  // MatsP_36.13 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 37
*
indra uvàca
sarvàõi kàryàõi samàpya ràjan  $ gçhànparityajya vanaü gato 'si  &
tattvàü pçcchàmi nahuùasya putra  % kenàpi tulyastapasà yayàte  // MatsP_37.1 //

*yayàtiruvàca
nàhaü devamanuùyeùu  $ na gandharvamaharùiùu  &
àtmanastapasà tulyaü  % kaücitpa÷yàmi vàsava  // MatsP_37.2 //

*indra uvàca
yadàvamaüsthàþ sadç÷aþ ÷reyasa÷ca  $ pàpãyasa÷ càviditaprabhàvaþ  &
tasmàllokà hy antavantastaveme  % kùãõe puõye patito 'syadya ràjan  // MatsP_37.3 //

*yayàtiruvàca
surarùigandharvanaràvamànàt  $ kùayaü gatà me yadi ÷akralokàþ  &
icchàmyahaü suralokàdvihãnaþ  % satàü madhye patituü devaràja  // MatsP_37.4 //

*indra uvàca
satàü sakà÷e patito 'si ràjaü÷  $ cyutaþ pratiùñhàü yatra labdhàsi bhåyaþ  &
evaü viditvà tu punaryayàte  % na te 'vamànyàþ sadç÷aþ ÷reyase ca  // MatsP_37.5 //

*÷aunaka uvàca
tataþ papàtàmararàjajuùñàt  $ puõyàllokàtpatamànaü yayàtim  &
samprekùya ràjarùivaro 'ùñakas tam  % uvàca saddharmavidhànagoptà  // MatsP_37.6 //

*aùñaka uvàca
kastvaü yuvà vàsavatulyaråpaþ  $ svatejasà dãpyamàno yathàgniþ  &
patasyudãrõàmbudharaprakà÷aþ  % khe khecaràõàü pravaro yathàrkaþ  // MatsP_37.7 //
dçùñvà ca tvàü såryapathàtpatantaü  $ vai÷vànaràrkadyutimaprameyam  &
kiünusvid etat patatãva sarve  % vitarkayantaþ parimohitàþ smaþ  // MatsP_37.8 //
dçùñvà ca tvàdhiùñhitaü devamàrge  $ ÷akràrkaviùõupratimaprabhàvam  &
pratyudgatàstvàü vayamadya sarve  % tasmàtpàte tava jij¤àsamànàþ  // MatsP_37.9 //
na càpi tvàü dhçùõavaþ praùñum agre  $ na ca tvamasmànpçcchasi ke vayaü sma  &
tattvàü pçcchàmi spçhaõãyaråpaü  % kasya tvaü và kiünimittaü tvamàgàþ  // MatsP_37.10 //
bhayaü tu te vyetu viùàdamohau  $ tyajà÷u devendrasamànaråpa  &
tvàü vartamànaü hi satàü sakà÷e  % ÷akro na soóhuü balahàpi ÷aktaþ  // MatsP_37.11 //
santaþ pratiùñhà hi sukhacyutànàü  $ satàü sadaivàmararàjakalpa  &
te saügatàþ sthàvarajaïgame÷àþ  % pratiùñhitastvaü sadç÷eùu satsu  // MatsP_37.12 //
prabhuragniþ pratapane  $ bhåmiràvapane prabhuþ  &
prabhuþ såryaþ prakà÷àcca  % satàü càbhyàgataþ prabhuþ  // MatsP_37.13 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 38

*yayàtiruvàca
ahaü yayàtirnahuùasya putraþ  $ påroþ pità sarvabhåtàvamànàt  &
prabhraü÷ito 'haü surasiddhalokàt  % paricyutaþ prapatàmyalpapuõyaþ  // MatsP_38.1 //
ahaü hi pårvo vayasà bhavadbhayas  $ tenàbhivàdaü bhavatàü na yu¤je  &
yo vidyayà tapasà janmanà và  % vçddhaþ sa vai sambhavati dvijànàm  // MatsP_38.2 //

*aùñaka uvàca
avàdãstvaü vayasàsmi pravçddha  $ iti vai ràjann adhikaþ kathaücit  &
yo vai vidvàüstapasà sampravçddhaþ  % sa eva påjyo bhavati dvijànàm  // MatsP_38.3 //

*yayàtiruvàca
pratikålaü karmaõàü pàpamàhus  $ tadvartinàü pravaõaü pàpalokam  &
santo 'sato nànvavartanta te vai  % yadàtmanaiùàü pratikålavàdã  // MatsP_38.4 //
abhåddhanaü me vipulaü mahadvai  $ viceùñamàno 'dhigantà tadasmi  &
evaü pradhàryàtmahite niviùño  % yo vartate sa vijànàti dhãraþ  // MatsP_38.5 //
nànàbhàvà bahavo jãvaloke  $ daivàdhãnà naùñaceùñàdhikàràþ  &
tattatpràpya na vihanyeta dhãro  % diùñaü balãya iti matvàtmabuddhyà  // MatsP_38.6 //
sukhaü hi janturyadi vàpi duþkhaü  $ daivàdhãnaü vindati nàtma÷aktyà  &
tasmàddiùñaü balavanmanyamàno  % na saüjvarennàpi hçùyetkadàcit  // MatsP_38.7 //
duþkhe na tapyeta sukhe na hçùyet  $ samena varteta sadaiva dhãraþ  &
diùñaü balãya iti manyamàno  % na saüjvarennàpi hçùyet kadàcit  // MatsP_38.8 //
bhaye na muhyàmyaùñakàhaü kadàcit  $ saütàpo me manaso nàsti ka÷cit  &
dhàtà yathà màü vidadhàti loke  % dhruvaü tathàhaü bhaviteti matvà  // MatsP_38.9 //
saüsvedajà hy aõóajà hy udbhida÷ca  $ sarãsçpàþ kçmayo 'py apsu matsyàþ  &
tathà÷mànastçõakàùñhaü ca sarvaü  % diùñakùaye svàü prakçtiü bhajante  // MatsP_38.10 //
anityatàü sukhaduþkhasya buddhvà  $ kasmàt saütàpamaùñakàhaü bhajeyam  &
kiü kuryàü vai kiüca kçtvà na tapye  % tasmàtsaütàpaü varjayàmyapramattaþ  // MatsP_38.11 //

*÷aunaka uvàca
evaü bruvàõaü nçpatiü yayàtim  $ athàùñakaþ punarevànvapçcchat  &
màtàmahaü sarvaguõopapannaü  % yatra sthitaü svargaloke yathàvat  // MatsP_38.12 //

*aùñaka uvàca
ye ye lokàþ pàrthivendra pradhànàs  $ tvayà bhuktà yaü ca kàle yathà ca  &
tanme ràjanbråhi sarvaü yathàvat  % kùetraj¤avadbhàùase tvaü hi dharmam  // MatsP_38.13 //

*yayàtiruvàca
ràjàhamàsaü tv iha sàrvabhaumas  $ tato lokànmahata÷ càjaryaü vai  &
tatràvasaü varùasahasramàtraü  % tato lokànparamànabhyupetaþ  // MatsP_38.14 //
tataþ purãü puruhåtasya ramyàü  $ sahasradvàràü ÷atayojanàntàm  &
adhyàvasaü varùasahasramàtraü  % tato lokànparamànabhyupetaþ  // MatsP_38.15 //
tato divyamajaraü pràpya lokaü  $ prajàpater lokapaterduràpam  &
tatràvasaü varùasahasramàtraü  % tato lokànparamànabhyupetaþ  // MatsP_38.16 //
devasya devasya nive÷ane ca  $ vijitya lokànnyavasaü yatheùñam  &
sampåjyamànastrida÷aiþ samastais  % tulyaprabhàvadyutirã÷varàõàm  // MatsP_38.17 //
tathàvasaü nandane kàmaråpã  $ saüvatsaràõàmayutaü ÷atànàm  &
sahàpsarobhirvicaranpuõyagandhàn  % pa÷yannagàn puùpitàü÷càruråpàn  // MatsP_38.18 //
tatra sthitaü màü devasukheùu saktaü  $ kàle 'tãte mahati tato 'timàtram  &
dåto devànàmabravãdugraråpo  % dhvaüsetyuccaistriþ plutena svareõa  // MatsP_38.19 //
etàvanme viditaü ràjasiüha tato  $ bhraùño 'haü nandanàtkùãõapuõyaþ  &
vàco '÷rauùaü càntarikùe suràõàm  % anukro÷àcchocatàü màü narendra  // MatsP_38.20 //
akasmàdvai kùãõapuõyo yayàtiþ  $ patatyasau puõyakçtpuõyakãrtiþ  &
tànabruvaü patamànastadàhaü  % satàü madhye nipateyaü kathaü nu  // MatsP_38.21 //
tairàkhyàtàü bhavatàü yaj¤abhåmiü  $ samãkùya cainàmahamàgato 'smi  &
havirgandhair dar÷itàü yaj¤abhåmiü  % dhåmàpàïgaü parigçhya pratãtàm  // MatsP_38.22 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 39

*aùñaka uvàca
yadà vasannandane kàmaråpe  $ saüvatsaràõàmayutaü ÷atànàm  &
kiükàraõaü kàrtayugapradhàna  % hitvà tadvai vasudhàm anvapadyaþ  // MatsP_39.1 //

*yayàtiruvàca
j¤àtiþ suhçtsvajano yo yatheha  $ kùãõe vitte tyajyate mànavairhi  &
tathà svarge kùãõapuõyaü manuùyaü  % tyajanti sadyaþ khecarà devasaüghàþ  // MatsP_39.2 //

*aùñaka uvàca
kathaü tasminkùãõapuõyà bhavanti  $ saümuhyate me 'tra mano 'timàtram  &
kiüvi÷iùñàþ kasya dhàmopayànti  % tadvai bråhi kùetravittvaü mato me  // MatsP_39.3 //

*yayàtiruvàca
imaü bhaumaü narakaü te patanti  $ làlapyamànà naradeva sarve  &
te kaïkagomàyupalà÷anàrthaü  % kùitau vivçddhiü bahudhà prayànti  // MatsP_39.4 //
tasmàdevaü varjanãyaü narendra  $ duùñaü loke garhaõãyaü ca karma  &
àkhyàtaü te pàrthiva sarvametad  % bhåya÷cedànãü vada kiü te vadàmi  // MatsP_39.5 //

*aùñaka uvàca
yadà tu tàüs te vitudante vayàüsi  $ tathà gçdhràþ ÷itikaõñhàþ pataügàþ  &
kathaü bhavanti kathamàbhavanti  % tvatto bhaumaü narakamahaü ÷çõomi  // MatsP_39.6 //

*yayàtiruvàca
årdhvaü dehàtkarmaõo jçmbhamàõàd  $ vyaktaü pçthivyàm anusaücaranti  &
imaü bhaumaü narakaü te patanti  % nàvekùante varùapågànanekàn  // MatsP_39.7 //
ùaùñiü sahasràõi patanti vyomni  $ tathà÷ãtiü caiva tu vatsaràõàm  &
tànvai nudante prapatantaþ prayàtàn  % bhãmà bhaumà ràkùasàs tãkùõadaüùñràþ  // MatsP_39.8 //

*aùñaka uvàca
yadetàüste saüpatatastudanti  $ bhãmà bhaumà ràkùasàstãkùõadaüùñràþ  &
kathaü bhavanti kathamàbhavanti  % kathaübhåtà garbhabhåtà bhavanti  // MatsP_39.9 //

*yayàtiruvàca
asçgretaþ puùparasànuyuktam  $ anveti sadyaþ puruùeõa sçùñam  &
tava tarayà raja àpadyate ca  % sa garbhabhåtaþ samupaiti tatra  // MatsP_39.10 //
vanaspatãn oùadhãü÷càvi÷anti  $ apo vàyuü pçthivãü càntarikùam  &
catuùpadaü dvipadaü càpi sarva  % evaübhåtà garbhabhåtà bhavanti  // MatsP_39.11 //

*aùñaka uvàca
anyadvapurvidadhàtãha garbha  $ utàhosvitsvena kàmena yàti  &
àpadyamàno narayonimetàm  % àcakùva me saü÷ayàtpçcchatastvam  // MatsP_39.12 //
÷arãradehàdisamucchrayaü ca  $ cakùuþ÷rotre labhate kena saüj¤àm  &
etatsarvaü tàta àcakùva pçùñaþ  % kùetraj¤aü tvàü manyamànà hi sarve  // MatsP_39.13 //

*yayàtiruvàca
vàyuþ samutkarùati garbhayonim  $ çtau retaþ puùparasànuyuktam  &
sa tatra tanmàtrakçtàdhikàraþ  % krameõa saüvardhayatãha garbham  // MatsP_39.14 //
sa jàyamàno 'tha gçhãtamàtraþ  $ saüj¤àmadhiùñhàya tato manuùyaþ  &
sa ÷rotràbhyàü vedayatãha ÷abdaü  % sa vai råpaü pa÷yati cakùuùà ca  // MatsP_39.15 //
ghràõena gandhaü jihvayàtho rasaü ca  $ tvacà spar÷aü manasà devabhàvam  &
ityaùñakehopacitaü hi viddhi  % mahàtmanaþ pràõabhçtaþ ÷arãre  // MatsP_39.16 //

*aùñaka uvàca
yaþ saüsthitaþ puruùo dahyate và  $ nikhanyate vàpi nikçùyate và  &
abhàvabhåtaþ sa vinà÷ametya  % kenàtmànaü cetayate purastàt  // MatsP_39.17 //

*yayàtiruvàca
hitvà so 'sån suptavanniùñhitatvàt  $ purodhàya sukçtaü duùkçtaü ca  &
anyàü yoniü puõyapàpànusàràü  % hitvà dehaü bhajate ràjasiüha  // MatsP_39.18 //
puõyàü yoniü puõyakçto vi÷anti  $ pàpàü yoniü pàpakçto vrajanti  &
kãñàþ pataügà÷ca bhavanti pàpàn  % na me vivakùàsti mahànubhàva  // MatsP_39.19 //
catuùpadà dvipadàþ pakùiõa÷ca  $ tathàbhåtà garbhabhåtà bhavanti  &
àkhyàtametannikhilaü hi sarvaü  % bhåyastu kiü pçcchasi ràjasiüha  // MatsP_39.20 //

*aùñaka uvàca
kiü svitkçtvà labhate tàta saüj¤àü  $ martyaþ ÷reùñhàü tapasà vidyayà và  &
tanme pçùñaþ ÷aüsa sarvaü yathàvac  % chubhàüllokàn yena gacchetkrameõa  // MatsP_39.21 //

*yayàtiruvàca
tapa÷ca dànaü ca ÷amo dama÷ca  $ hrãr àrjavaü sarvabhåtànukampà  &
svargasya lokasya vadanti santo  % dvàràõi saptaiva mahànti puüsàm  // MatsP_39.22 //
sarvàõi caitàni yathoditàni  $ tapaþpradhànànyabhimarùakeõa  &
na÷yanti mànena tamo 'bhibhåtàþ  % puüsaþ sadaiveti vadanti santaþ  // MatsP_39.23 //
adhãyànaþ paõóitaü manyamàno  $ yo vidyayà hanti ya÷aþ parasya  &
tasyàntavantaþ puruùasya lokà  % na càsya tadbrahmaphalaü dadàti  // MatsP_39.24 //
catvàri karmàõi bhayaükaràõi  $ bhayaü prayacchantyayathàkçtàni  &
mànàgnihotramuta mànamaunaü  % mànenàdhãtamuta mànayaj¤aþ  // MatsP_39.25 //
na mànyamàno mudamàdadãta  $ na saütàpaü pràpnuyàccàvamànàt  &
santaþ sataþ påjayantãha loke  % nàsàdhavaþ sàdhubuddhiü labhante  // MatsP_39.26 //
iti dadyàditi yajed  $ ityadhãyãta me ÷rutam  &
ityetànyabhayànyàhus  % tàny avarjyàni nitya÷aþ  // MatsP_39.27 //
yenà÷rayaü vedayante puràõaü  $ manãùiõo mànase mànayuktam  &
tanniþ÷reyas tena saüyogametya  % paràü ÷àntiü pràpnuyuþ pretya ceha  // MatsP_39.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 40

*aùñaka uvàca
carangçhasthaþ kathameti devàn  $ kathaü bhikùuþ katham àcàryakarmà  &
vànaprasthaþ satpathe saüniviùño  % bahånyasmin samprati vedayanti  // MatsP_40.1 //

*yayàtiruvàca
àhåtàdhyàyã gurukarmasu codyataþ  $ pårvotthàyã caramaü copa÷àyã  &
mçdurdànto dhçtimànapramattaþ  % svàdhyàya÷ãlaþ sidhyati brahmacàrã  // MatsP_40.2 //
dharmàgataü pràpya dhanaü yajeta  $ dadyàtsadaivàtithãnbhojayecca  &
anàdadàna÷ca parairadattaü  % saiùà gçhasthopaniùatpuràõã  // MatsP_40.3 //
svavãryajãvã vçjinànnivçtto  $ dàtà parebhyo na paropatàpã  &
tàdçïmuniþ siddhimupaiti mukhyàü  % vasann araõye niyatàhàraceùñaþ  // MatsP_40.4 //
a÷ilpajãvã vigçha÷ca nityaü  $ jitendriyaþ sarvato vipramuktaþ  &
anoka÷àyã laghu lipsamàna÷  % caran de÷ànekacaraþ sa bhikùuþ  // MatsP_40.5 //
ràtryà yayà càbhiratà÷ca lokà  $ bhavanti kàmàbhijitàþ sukhena ca  &
tàmeva ràtriü prayateta vidvàn  % araõyasaüstho bhavituü yatàtmà  // MatsP_40.6 //
da÷aiva pårvànda÷a càparàüstu  $ j¤àtãüstathàtmànamathaikaviü÷am  &
araõyavàsã sukçtaü dadhàti  % muktvà tv araõye sva÷arãradhàtån  // MatsP_40.7 //

*aùñaka uvàca
katisvid devamunayo  $ maunàni kati càpyuta  &
bhavantãti tadàcakùva  % ÷rotum icchàmahe vayam  // MatsP_40.8 //
*yayàtiruvàca
araõye vasato yasya  $ gràmo bhavati pçùñhataþ  &
gràme và vasato 'raõyaü  % sa muniþ syàjjanàdhipa  // MatsP_40.9 //

*aùñaka uvàca
kathaüsvidvasato 'raõye  $ gràmo bhavati pçùñhataþ  &
gràme và vasato 'raõyaü  % kathaü bhavati pçùñhataþ  // MatsP_40.10 //

*yayàtiruvàca
na gràmyamupayu¤jãta  $ ya àraõyo munirbhavet  &
tathàsya vasato 'raõye  % gràmo bhavati pçùñhataþ  // MatsP_40.11 //
anagniraniketa÷ càpy  $ agotracaraõo muniþ  &
kaupãnàcchàdanaü yàvat  % tàvadicchecca cãvaram  // MatsP_40.12 //
yàvatpràõàbhisaüdhànaü  $ tàvadicchecca bhojanam  &
tadàsya vasato gràme  % 'raõyaü bhavati pçùñhataþ  // MatsP_40.13 //
yastu kàmànparityajya  $ tyaktakarmà jitendriyaþ  &
àtiùñheta munir maunaü  % sa loke siddhimàpnuyàt  // MatsP_40.14 //
dhautadantaü kçttanakhaü  $ sadà snàtamalaükçtam  &
asitaü sitakarmasthaü  % kastaü nàrcitumarhati  // MatsP_40.15 //
tapasà kar÷itaþ kùàmaþ  $ kùãõamàüsàsthi÷oõitaþ  &
yadà bhavati nirdvaüdvo  % munirmaunaü samàsthitaþ  // MatsP_40.16 //
atha lokamimaü jitvà  $ lokaü càpi jayetparam  &
àsyena tu yadàhàraü  % govanmçgayate muniþ  \
athàsya lokaiþ sarvo yaþ  # so 'mçtatvàya kalpate  // MatsP_40.17 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 41

*aùñaka uvàca
katarastvetayoþ pårvaü  $ devànàmeti sàtmyatàm  &
ubhayordhàvato ràjan  % såryacandramasoriva  // MatsP_41.1 //

*yayàtiruvàca
aniketagçhastheùu  $ kàmavçtteùu saüyataþ  &
gràma eva caranbhikùus  % tayoþ pårvataraü gataþ  // MatsP_41.2 //
apràpyaü dãrghamàyu÷ca  $ yaþ pràpto vikçtiü caret  &
tapyeta yadi tatkçtvà  % caretsograü tapastataþ  // MatsP_41.3 //
yadvai nç÷aüsaü tadapat hyamàhur  $ yaþ sevate dharmamanarthabuddhiþ  &
asàvanã÷aþ sa tathaiva ràjaüs  % tadàrjavaü sa samàdhistadàryam  // MatsP_41.4 //

*aùñaka uvàca
kenàdya tvaü tu prahito 'si ràjan  $ yuvà sragvã dar÷anãyaþ suvarcàþ  &
kuta àgataþ katamasyàü di÷i  % tvamutàhosvitpàrthivasthànam asti  // MatsP_41.5 //

*yayàtiruvàca
imaü bhaumaü narakaü kùãõapuõyaþ  $ praveùñum årvãü gaganàdviprakãrõaþ  &
uktvàhaü vaþ prapatiùyàmy anantaraü  % tvarantvamã brahmaõo lokapà ye  // MatsP_41.6 //
satàü sakà÷e tu vçtaþ prapàtas  $ te saïgatà guõavantastu sarve  &
÷akràcca labdho hi varo mayaiùa  % patiùyatà bhåmitalaü narendra  // MatsP_41.7 //

*aùñaka uvàca
pçcchàmi tvàü prapatantaü prapàtaü  $ yadi lokàþ pàrthiva santi me 'tra  &
yadyantarikùe yadi và divi ÷ritàþ  % kùetraj¤aü tvàü tasya dharmasya manye  // MatsP_41.8 //

*yayàtiruvàca
yàvatpçthivyàü vihitaü gavà÷vaü  $ sahàraõyaiþ pa÷ubhiþ pakùibhi÷ca  &
tàvallokà divi te saüsthità vai  % tathà vijànãhi narendrasiüha  // MatsP_41.9 //

*aùñaka uvàca
tàüste dadàmi mà prapata prapàtaü  $ ye me lokà divi ràjendra santi  &
yadyantarikùe yadi và divi  %  ÷ritàstànàkrama kùipramamitrahà'thasi  // MatsP_41.10 //

*yayàtiruvàca
nàsmadvidho 'bràhmaõo brahmavicca  $ pratigrahe vartate ràjamukhya  &
yathà pradeyaü satataü dvijebhyas  % tadà dade pårvam ahaü narendra  // MatsP_41.11 //
nàbràhmaõaþ kçpaõo jàtu jãved  $ yadyapi syàdbràhmaõã vãrapatnã  &
so 'haü yadevàkçtapårvaü careyaü  % vivitsamànaþ kimu tatra sàdhuþ  // MatsP_41.12 //

*pratardana uvàca
pçcchàmi tvàü spçhaõãyaråpa  $ pratardano 'haü yadi me santi lokàþ  &
yadyantarikùe yadi và divi ÷rutàþ  % kùetraj¤aü tvàü tasya dharmasya manye  // MatsP_41.13 //

*yayàtiruvàca
santi lokà bahavaste narendra  $ apyekaikaü sapta ÷atànyahàni  &
madhucyuto ghçtavanto vi÷okàs  % tenàntavantaþ pratipàlayanti  // MatsP_41.14 //

*pratardana uvàca
tàüste dadàmi patamànasya ràjan  $ ye me lokàstava te vai bhavantu  &
yadyantarikùe yadi và divi ÷ritàs  % tànàkrama kùipramapetamohaþ  // MatsP_41.15 //

*yayàtiruvàca
nu tulyatejàþ sukçtaü hi kàmaye  $ yogakùemaü pàrthivàtpàrthivaþ san  &
daivàde÷àdàpadaü pràpya vidvàü÷  % carennç÷aüsaü hi na jàtu ràjà  // MatsP_41.16 //
dharmyaü màrgaü cintayàno ya÷asyaü  $ kuryàttapo dharmamavekùamàõaþ  &
na madvidho dharmabuddhirhi ràjà hy  % evaü kuryàtkçpaõaü màü yathàttha  // MatsP_41.17 //
kuryàmapårvaü na kçtaü yadanyair  $ vivitsamànaþ kim u tatra sàdhuþ  &
bruvàõamevaü nçpatiü yayàtiü  % nçpottamo vasumànabravãt tam  // MatsP_41.18 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 42

*vasumànuvàca
pçcchàmyahaü vasumànauùada÷vir  $ yadyasti loko divi mahyaü narendra  &
yadyantarikùe prathito mahàtman  % kùetraj¤aü tvàü tasya dharmasya manye  // MatsP_42.1 //

*yayàtiruvàca
yadantarikùaü pçthivã di÷a÷ca  $ yattejasà tapate bhànumàü÷ca  &
lokàs tàvanto divi saüsthità vai  % te tvàü bhavantaü pratipàlayanti  // MatsP_42.2 //

*vasumànuvàca
tàüs te dadàmi pata màü prapàtaü  $ ye me lokàstava te vai bhavantu  &
krãõãùvainàüs tçõakenàpi ràjan  % pratigrahaste yadi samyakpraduùñaþ  // MatsP_42.3 //

*yayàtiruvàca
na mithyàhaü vikrayaü vai smaràmi  $ mayà kçtaü ÷i÷ubhàve 'pi ràjan  &
kuryàü na caivàkçtapårvamanyair  % vivitsamàno vasumanna sàdhu  // MatsP_42.4 //

*vasumànuvàca
tàüs tvaü lokànpratipadyasva ràjan  $ mayà dattànyadi neùñaþ krayaste  &
nàhaü tànvai pratigantà narendra  % sarve lokàstàvakà vai bhavantu  // MatsP_42.5 //

*÷ibiruvàca
pçcchàmi tvàü ÷ibirau÷ãnaro 'haü  $ mamàpi lokà yadi santi tàta  &
yadyantarikùe yadi và divi ÷ritàþ  % kùetraj¤aü tvàü tasya dharmasya manye  // MatsP_42.6 //

*yayàtiruvàca
na tvaü vàcà hçdayenàpi ràjan  $ parãpsamàno màvamaüsthà narendra  &
tenànantà divi lokàþ sthità vai  % vidyudråpàþ svanavanto mahàntaþ  // MatsP_42.7 //

*÷ibiruvàca
tàüs tvaü lokànpratipadyasva ràjan  $ mayà dattànyadi neùñaþ krayaste  &
na càhaü tànpratipadya dattvà yatra  % tvaü tàta gantàsi lokàn  // MatsP_42.8 //

*yayàtiruvàca
yathà tvamindrapratimaprabhàvas  $ tecàpyanantà naradeva lokàþ  &
tathàdya loke na rame 'nyadatte  % tasmàcchibe nàbhinandàmi vàcam  // MatsP_42.9 //

*aùñaka uvàca
na cedekaika÷o ràjaül  $ lokànnaþ pratinandasi  &
sarve pradàya tàüllokàn  % gantàro narakaü vayam  // MatsP_42.10 //

*yayàtiruvàca
yadarhàs tadvadadhvaü vaþ  $ santaþ satyàdidar÷inaþ  &
ahaü tu nàbhigçhõàmi  % yatkçtaü na mayà purà  // MatsP_42.11 //
alipsamànasya tu me yaduktaü  $ na tattathàstãha narendrasiüha  &
asya pradànasya yadeva yuktaü  % tasyaiva cànantaphalaü bhaviùyam  // MatsP_42.12 //

*aùñaka uvàca
kasyaite pratidç÷yante  $ rathàþ pa¤ca hiraõmayàþ  &
uccaiþ santaþ prakà÷ante  % jvalanto 'gni÷ikhà iva  // MatsP_42.13 //

*yayàtiruvàca
bhavatàü mama caivaite  $ rathà bhànti hiraõmayàþ  &
àruhyaiteùu gantavyaü  % bhavadbhi÷ca mayà saha  // MatsP_42.14 //

*aùñaka uvàca
àtiùñhasva rathaü ràjan  $ vikramasva vihàyasà  &
vayamapyanuyàsyàmo  % yadà kàlo bhaviùyati  // MatsP_42.15 //

*yayàtiruvàca
sarvairidànãü gantavyaü  $ saha svargo jito yataþ  &
eùa vo virajàþ panthà  % dç÷yate devasadmagaþ  // MatsP_42.16 //

*÷aunaka uvàca
te 'bhiruhya rathànsarve  $ prayàtà nçpate nçpàþ  &
àkràmanto divaü bhànti  % dharmeõàvçtya rodasã  // MatsP_42.17 //

*aùñaka uvàca
ahaü manye pårvameko 'bhigantà  $ sakhà cendraþ sarvathà me mahàtmà  &
kasmàdevaü ÷ibirau÷ãnaro 'yam  % eko 'tyayàt sarvaü vegena vàhàn  // MatsP_42.18 //

*yayàtiruvàca
adadàddevayànàya  $ yàvadvittamaninditaþ  &
u÷ãnarasya putro 'yaü  % tasmàcchreùñho hi vaþ ÷ibiþ  // MatsP_42.19 //
dànaü ÷aucaü satyamatho hy ahiüsà  $ hrãþ ÷rãstitikùà samatànç÷aüsyam  &
ràjantyetànyatha sarvàõi ràj¤i  % ÷ibau sthitànyapratime subuddhyà  \
evaü vçttaü hrãniùevã bibharti  # tasmàcchibir abhigantà rathena  // MatsP_42.20 //

*÷aunaka uvàca
athàùñakaþ punarevànvapçcchan  $ màtàmahaü kautukàdindrakalpam  &
pçcchàmi tvàü nçpate bråhi satyaü  % kuta÷ca ka÷càsi kathaü tvamàgàþ  \
kçtaü tvayà yaddhi na tasya kartà  # loke tvadanyo bràhmaõaþ kùatriyo và  // MatsP_42.21 //

*yayàtiruvàca
yayàtirasmi nahuùasya putraþ  $ påroþ pità sàrvabhaumastvihàsam  &
guhyaü mantraü màmakebhyo bravãmi  % màtàmaho bhavatàü suprakà÷aþ  // MatsP_42.22 //
sarvàm imàü pçthivãü nirjigàya  $ çddhàü mahãmadadàü bràhmaõebhyaþ  &
medhyàna÷vànnaika÷as tànsuråpàüs  % tadà devàþ puõyabhàjo bhavanti  // MatsP_42.23 //
adàmahaü pçthivãü bràhmaõebhyaþ  $ pårõàmimàmakhilànnaiþ pra÷astàm  &
gobhiþ suvarõai÷ca dhanai÷ca mukhyair  % a÷vàþ sanàgàþ ÷ata÷astvarbudàni  // MatsP_42.24 //
satyena me dyau÷ca vasuüdharà ca  $ tathaivàgnirjvalate mànuùeùu  &
na me vçthà vyàhçtameva vàkyaü  % satyaü hi santaþ pratipåjayanti  // MatsP_42.25 //
sàdhvaùñaka prabravãmãha satyaü pratardanaü vasumantaü ÷ibiü ca  /*
sarve devà munaya÷ca lokàþ satyena påjyà iti me manogatam  // MatsP_42.26 //*
yo naþ sarvajitaü sarvaü  $ yathàvçttaü nivedayet  &
anasåyur dvijàgnyebhyaþ  % sa bhajennaþ salokatàm  // MatsP_42.27 //

*÷aunaka uvàca
evaü ràjansa mahàtmà yayàtiþ  $ svadauhitraistàrito mitravaryaiþ  &
tyaktvà mahãü paramodàrakarmà  % svargaü gataþ karmabhirvyàpya pçthvãm  // MatsP_42.28 //
evaü sarvaü vistarato yathàvad  $ àkhyàtaü te caritaü nàhuùasya  &
vaü÷o yasya prathitaü pauraveyo  % yasmi¤jàtastvaü manujendrakalpaþ  // MatsP_42.29 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 43

*såta uvàca
ityetacchaunakàdràjà  $ ÷atànãko ni÷amya tu  &
vismitaþ parayà prãtyà  % pårõacandra ivàbabhau  // MatsP_43.1 //
påjayàmàsa nçpatir  $ vidhivaccàtha ÷aunakam  &
ratnairgobhiþ suvarõai÷ca  % vàsobhirvividhaistathà  // MatsP_43.2 //
pratigçhya tataþ sarvaü  $ yadràj¤à prahitaü dhanam  &
dattvà ca bràhmaõebhya÷ca  % ÷aunako 'ntaradhãyata  // MatsP_43.3 //

*çùaya åcuþ
yayàtervaü÷amicchàmaþ  $ ÷rotuü vistarato vada  &
yaduprabhçtibhiþ putrair  % yadà loke pratiùñhitam  // MatsP_43.4 //

*såta uvàca
yadorvaü÷aü pravakùyàmi  $ jyeùñhasyottamatejasaþ  &
vistareõànupårvyà ca  % gadato me nibodhata  // MatsP_43.5 //
yadoþ putrà babhåvurhi  $ pa¤ca devasutopamàþ  &
mahàrathà maheùvàsà  % nàmatastànnibodhata  // MatsP_43.6 //
sahasrajir atho jyeùñhaþ  $ kroùñurnãlo 'ntiko laghuþ  &
sahasrajestu dàyàdaþ  % ÷atajirnàma pàrthivaþ  // MatsP_43.7 //
÷atajerapi dàyàdàs  $ trayaþ paramakãrtayaþ  &
haihaya÷ca haya÷caiva  % tathà veõuhaya÷ca yaþ  // MatsP_43.8 //
haihayasya tu dàyàdo  $ dharmanetraþ prati÷rutaþ  &
dharmanetrasya kuntistu  % saühatastasya càtmajaþ  // MatsP_43.9 //
saühatasya tu dàyàdo  $ mahiùmànnàma pàrthivaþ  &
àsãnmahiùmataþ putro  % rudra÷reõyaþ pratàpavàn  // MatsP_43.10 //
vàràõasyàm abhådràjà  $ kathitaü pårvameva tu  &
rudra÷reõyasya putro 'bhåd  % durdamo nàma pàrthivaþ  // MatsP_43.11 //
durdamasya suto dhãmàn  $ kanako nàma vãryavàn  &
kanakasya tu dàyàdà÷  % catvàro lokavi÷rutàþ  // MatsP_43.12 //
kçtavãryaþ kçtàgni÷ca  $ kçtavarmà tathaiva ca  &
kçtaujà÷ca caturtho 'bhåt  % kçtavãryàttato 'rjunaþ  // MatsP_43.13 //
jàtaþ karasahasreõa  $ saptadvãpe÷varo nçpaþ  &
varùàyutaü tapastepe  % du÷caraü pçthivãpatiþ  // MatsP_43.14 //
dattamàràdhayàmàsa  $ kàrtavãryo 'trisambhavam  &
tasmai dattà varàstena  % catvàraþ puruùottama  // MatsP_43.15 //
pårvaü bàhusahasraü tu  $ sa vavre ràjasattamaþ  &
adharmaü caramàõasya  % sadbhi÷càpi nivàraõam  // MatsP_43.16 //
yuddhena pçthivãü jitvà  $ dharmeõaivànupàlanam  &
saügràme vartamànasya  % vadha÷caivàdhikàdbhavet  // MatsP_43.17 //
teneyaü pçthivã sarvà  $ saptadvãpà saparvatà  &
saptodadhiparikùiptà  % kùàttreõa vidhinà jità  // MatsP_43.18 //
jaj¤e bàhusahasraü vai  $ icchatastasya dhãmataþ  &
ratho dhvaja÷ca saüjaj¤a  % ityevamanu÷u÷ruma  // MatsP_43.19 //
da÷a yaj¤asahasràõi  $ ràj¤àü dvãpeùu vai tadà  &
nirargalàni vçttàni  % ÷råyante tasya dhãmataþ  // MatsP_43.20 //
sarve yaj¤à mahàràj¤as  $ tasyàsan bhåridakùiõàþ  &
sarve kà¤canayåpàste  % sarvàþ kà¤canavedikàþ  // MatsP_43.21 //
sarve devaiþ samaü pràptair  $ vimànasthairalaükçtàþ  &
gandharvairapsarobhi÷ca  % nityamevopa÷obhitàþ  // MatsP_43.22 //
tasya yaj¤e jagau gàthàü  $ gandharvo nàradastathà  &
kàrtavãryasya ràjarùer  % mahimànaü nirãkùya saþ  // MatsP_43.23 //
na nånaü kàrtavãryasya  $ gatiü yàsyanti kùatriyàþ  &
yaj¤airdànaistapobhi÷ca  % vikrameõa ÷rutena ca  // MatsP_43.24 //
sa hi saptasu dvãpeùu  $ khaógã cakrã ÷aràsanã  &
rathã dvãpànyanucaran  % yogã pa÷yati taskaràn  // MatsP_43.25 //
pa¤cà÷ãtisahasràõi  $ varùàõàü sa naràdhipaþ  &
sa sarvaratnasampårõa÷  % cakravartã babhåva ha  // MatsP_43.26 //
sa eva pa÷upàlo 'bhåt  $ kùetrapàlaþ sa eva hi  &
sa eva vçùñyà parjanyo  % yogitvàdarjuno 'bhavat  // MatsP_43.27 //
yo 'sau bàhusahasreõa  $ jyàghàtakañhinatvacà  &
bhàti ra÷misahasreõa  % ÷àradeneva bhàskaraþ  // MatsP_43.28 //
eùa nàgaü manuùyeùu  $ màhiùmatyàü mahàdyutiþ  &
karkoñakasutaü jitvà  % puryàü tatra nyave÷ayat  // MatsP_43.29 //
eùa vegaü samudrasya  $ pràvçñkàle bhajeta vai  &
krãóanneva sukhodbhinnaþ  % pratisroto mahãpatiþ  // MatsP_43.30 //
lalatà krãóatà tena  $ pratisragdàmamàlinã  &
årmibhrukuñisaütràsàc  % cakitàbhyeti narmadà  // MatsP_43.31 //
eko bàhusahasreõa  $ vagàhe sa mahàrõavam  &
karotyudvçttavegàü tu  % narmadàü pràvçóuddhatàm  // MatsP_43.32 //
tasya bàhusahasreõa  $ kùobhyamàõe mahodadhau  &
bhavantyatãva ni÷ceùñàþ  % pàtàlasthà mahàsuràþ  // MatsP_43.33 //
cårõãkçtamahàvãci-  $ lãnamãnamahàtimim  &
màrutàviddhaphenaugham  % àvartàkùiptaduþsaham  // MatsP_43.34 //
karotyàloóayanneva  $ doþsahasreõa sàgaram  &
mandarakùobhacakità hy  % amçtotpàda÷aïkitàþ  // MatsP_43.35 //
tadà ni÷calamårdhàno  $ bhavanti ca mahoragàþ  &
sàyàhne kadalãkhaõóà  % nirvàtastimità iva  // MatsP_43.36 //
evaü baddhvà dhanurjyàyàm  $ utsiktaü pa¤cabhiþ ÷araiþ  &
laïkàyàü mohayitvà tu  % sabalaü ràvaõaü balàt  // MatsP_43.37 //
nirjitya baddhvà cànãya  $ màhiùmatyàü babandha ca  &
tato gatvà pulastyastu hy  % arjunaü saüprasàdayan  // MatsP_43.38 //
mumoca rakùaþ paulastyaü  $ pulastyeneha sàntvitam  &
tasya bàhusahasreõa  % babhåva jyàtalasvanaþ  // MatsP_43.39 //
yugàntàbhrasahasrasya  $ àsphoñastva÷aneriva  &
aho bata vidhervãryaü  % bhàrgavo 'yaü yadàchinat  // MatsP_43.40 //
tadvai sahasraü bàhånàü  $ hematàlavanaü yathà  &
yatràpavastu saükruddho hy  % arjunaü ÷aptavànprabhuþ  // MatsP_43.41 //
yasmàdvanaü pradagdhaü vai  $ vi÷rutaü mama haihaya  &
tasmàtte duùkaraü karma  % kçtamanyo hariùyati  // MatsP_43.42 //
chittvà bàhusahasraü te  $ prathamaü tarasà balã  &
tapasvã bràhmaõa÷ca tvàü  % sa vadhiùyati bhàrgava  // MatsP_43.43 //

*såta uvàca
tasya ràmastadà tv àsãn  $ mçtyuþ ÷àpena dhãmataþ  &
vara÷caiva tu ràjarùeþ  % svayameva vçtaþ purà  // MatsP_43.44 //
tasya putra÷ataü tv àsãt  $ pa¤ca tatra mahàrathàþ  &
kçtàstrà balinaþ ÷årà  % dharmàtmàno mahàbalàþ  // MatsP_43.45 //
÷årasena÷ca ÷åra÷ca  $ dhçùñaþ kroùñustathaiva ca  &
jayadhvaja÷ca vaikartà  % avanti÷ca vi÷àüpate  // MatsP_43.46 //
jayadhvajasya putrastu  $ tàlajaïgho mahàbalaþ  &
tasya putra÷atànyeva  % tàlajaïghà iti ÷rutàþ  // MatsP_43.47 //
teùàü pa¤ca kulàþ khyàtà  $ haihayànàü mahàtmanàm  &
vãtihotrà÷ca ÷àryàto  % bhojà÷càvantayastathà  // MatsP_43.48 //
kuõóikerà÷ca vikràntàs  $ tàlajaïghàs tathaiva ca  &
vãtihotrasuta÷càpi  % ànarto nàma vãryavàn  \
durjeyastasya putrastu  # babhåva mitrakar÷anaþ  // MatsP_43.49 //
sadbhàvena mahàràja  $ prajà dharmeõa pàlayan  &
kàrtavãryàrjuno nàma  % ràjà bàhusahasravàn  // MatsP_43.50 //
yena sàgaraparyantà  $ dhanuùà nirjità mahã  &
yastasya kãrtayennàma  % kalyamutthàya mànavaþ  // MatsP_43.51 //
na tasya vittanà÷aþ syàn  $ naùñaü ca labhate punaþ  &
kàrtavãryasya yo janma  % kathayediha dhãmataþ  \
yathàvatsviùñapåtàtmà  # svargaloke mahãyate  // MatsP_43.52 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 44

*çùaya åcuþ
kimarthaü tadvanaü dagdham  $ àpavasya mahàtmanaþ  &
kàrtavãryeõa vikramya  % såta prabråhi tattvataþ  // MatsP_44.1 //
rakùità sa tu ràjarùiþ  $ prajànàmiti naþ ÷rutam  &
sa kathaü rakùità bhåtvà  % adahattattapovanam  // MatsP_44.2 //
*såta uvàca
àdityo dvijaråpeõa  $ kàrtavãryamupasthitaþ  &
tçptimekàü prayacchasva  % àdityo 'haü nare÷vara  // MatsP_44.3 //

*ràjovàca
bhagavankena tçptiste  $ bhavatyeva divàkara  &
kãdç÷aü bhojanaü dadmi  % hutvà tu vidadhàmyaham  // MatsP_44.4 //

*àditya uvàca
sthàvaraü dehi me sarvam  $ àhàraü dadatàü vara  &
tena tçpto bhaveyaü vai  % sà me tçptirhi pàrthiva  // MatsP_44.5 //

*kàrtavãrya uvàca
na ÷akyàþ sthàvaràþ sarve  $ tejasà ca balena ca  &
nirdagdhuü tapatàü ÷reùñha  % tena tvàü praõamàmyaham  // MatsP_44.6 //

*àditya uvàca
tuùñaste 'haü ÷aràndadmi  $ akùayànsarvatomukhàn  &
ye prakùiptà jvaliùyanti  % mama tejaþsamanvitàþ  // MatsP_44.7 //
àviùñà mama tejobhiþ  $ ÷oùayiùyanti sthàvaràn  &
÷uùkàn bhasmãkariùyanti  % tena tçptirnaràdhipa  // MatsP_44.8 //

*såta uvàca
tataþ ÷aràüstadàdityas tv  $ arjunàya prayacchata  &
tato dadàha sampràptàn  % sthàvaràn sarvameva ca  // MatsP_44.9 //
gràmàüstathà÷ramàü÷caiva  $ ghoùàõi nagaràõi ca  &
tapovanàni ramyàõi  % vanànyupavanàni ca  // MatsP_44.10 //
evaü pràcãmanvadahat  $ tataþ sarvàü sa dakùiõàm  &
nirvçkùà nistçõà bhåmir  % hatà ghoreõa tejasà  // MatsP_44.11 //
etasminneva kàle tu  $ àpavo jalamàsthitaþ  &
da÷a varùasahasràõi  % tatràste sa mahànçùiþ  // MatsP_44.12 //
pårõe vrate mahàtejà  $ udatiùñhaüstapodhanaþ  &
so 'pa÷yadà÷ramaü dagdham  % arjunena mahàmuniþ  // MatsP_44.13 //
krodhàccha÷àpa ràjarùiü  $ kãrtitaü vo yathà mayà  &
kroùñoþ ÷çõuta ràjarùer  % vaü÷amuttamapauruùam  // MatsP_44.14 //
yasyànvavàye sambhåto  $ viùõurvçùõikulodvahaþ  &
kroùñorevàbhavatputro  % vçjinãvànmahàrathaþ  // MatsP_44.15 //
vçjinãvata÷ca putro 'bhåt  $ svàho nàma mahàbalaþ  &
svàhaputro 'bhavad ràjan  % ruùaïgur vadatàü varaþ  // MatsP_44.16 //
sa tu prasåtimicchan vai  $ ruùaïguþ saumyamàtmajam  &
citra÷citraratha÷càsya  % putraþ karmabhiranvitaþ  // MatsP_44.17 //
atha caitrarathivãro  $ jaj¤e vipuladakùiõaþ  &
÷a÷abinduriti khyàta÷  % cakravartã babhåva ha  // MatsP_44.18 //
atrànuvaü÷a÷loko 'yaü  $ gãtas tasminpuràbhavat  &
÷a÷abindostu putràõàü  % ÷atànàm abhavacchatam  // MatsP_44.19 //
dhãmatàü càbhiråpàõàü  $ bhåridraviõatejasàm  &
teùàü ÷atapradhànànàü  % pçthusàhvà mahàbalàþ  // MatsP_44.20 //
pçthu÷ravàþ pçthuya÷àþ  $ pçthudharmà pçthuüjayaþ  &
pçthukãrtiþ pçthumanà  % ràjànaþ ÷a÷abindavaþ  // MatsP_44.21 //
÷aüsanti ca puràõaj¤àþ  $ pçthu÷ravasamuttamam  &
antarasya suyaj¤asya  % suyaj¤astanayo 'bhavat  // MatsP_44.22 //
u÷anà tu suyaj¤asya  $ yo rakùanpçthivãmimàm  &
àjahàrà÷vamedhànàü  % ÷atamuttamadhàrmikaþ  // MatsP_44.23 //
titikùurabhavatputra  $ au÷anaþ ÷atrutàpanaþ  &
maruttastasya tanayo  % ràjarùãõàmanuttamaþ  // MatsP_44.24 //
àsãnmaruttatanayau  $ vãraþ kambalabarhiùaþ  &
putrastu rukmakavaco  % vidvànkambalabarhiùaþ  // MatsP_44.25 //
nihatya rukmakavacaþ  $ parànkavacadhàriõaþ  &
dhanvino vividhairbàõair  % avàpya pçthivãmimàm  // MatsP_44.26 //
a÷vamedhe dadau ràjà  $ bràhmaõebhyastu dakùiõàm  &
yaj¤e tu rukmakavacaþ  % kadàcitparavãrahà  // MatsP_44.27 //
jaj¤ire pa¤ca putràstu  $ mahàvãryà dhanurbhçtaþ  &
rukmeùuþ pçthurukma÷ca  % jyàmaghaþ parigho hariþ  // MatsP_44.28 //
parighaü ca hariü caiva  $ videhe 'sthàpayatpità  &
rukmeùurabhavadràjà  % pçthurukmastadà÷rayaþ  // MatsP_44.29 //
tebhyaþ pravràjito ràjyàj  $ jyàmaghastu tadà÷rame  &
pra÷ànta÷cà÷ramastha÷ca  % bràhmaõenàvabodhitaþ  // MatsP_44.30 //
jagàma dhanuràdàya  $ de÷amanyaü dhvajã rathã  &
narmadàü nçpa ekàkã  % kevalaü vçttikàmataþ  // MatsP_44.31 //
çkùavantaü giriü gatvà  $ bhuktamanyairupàvi÷at  &
jyàmaghasyàbhavadbhàryà  % caitrà pariõatà satã  // MatsP_44.32 //
aputro nyavasadràjà  $ bhàryàmanyàü na vindata  &
tasyàsãdvijayo yuddhe  % tatra kanyàmavàpya saþ  // MatsP_44.33 //
bhàryàmuvàca saütràsàt  $ snuùeyaü te ÷ucismite  &
evamuktàbravãdenaü  % kasya ceyaü snuùeti ca  // MatsP_44.34 //

*ràjovàca
yaste janiùyate putras  $ tasya bhàryà bhaviùyati  &
tasmàtsà tapasogreõa  % kanyàyàþ samprasåyata  // MatsP_44.35 //
putraü vidarbhaü subhagà  $ caitrà pariõatà satã  &
ràjaputryàü ca vidvànsa  % snuùàyàü krathakai÷ikau  \
lomapàdaü tçtãyaü tu  # putraü paramadhàrmikam  // MatsP_44.36 //
tasyàü vidarbho 'janayac  $ charànraõavi÷àradàn  &
lomapàdànmanuþ putrà  % j¤àtistasya tu càtmajaþ  // MatsP_44.37 //
kai÷ikasya cidiþ putras  $ tasmàccaidyà nçpàþ smçtàþ  &
kratho vidarbhaputrastu  % kuntis tasyàtmajo 'bhavat  // MatsP_44.38 //
kunterdhçùñaþ suto jaj¤e  $ raõadhçùñaþ pratàpavàn  &
dhçùñasya putro dharmàtmà  % nirvçtiþ paravãrahà  // MatsP_44.39 //
tadeko nirvçteþ putro  $ nàmnà sa tu vidårathaþ  &
da÷àrhastasya vai putro  % vyomastasya ca vai smçtaþ  \
dà÷àrhàccaiva vyomàttu  # putro jãmåta ucyate  // MatsP_44.40 //
jãmåtaputro vimalas  $ tasya bhãmarathaþ sutaþ  &
suto bhãmarathasyàsãt  % smçto navarathaþ kila  // MatsP_44.41 //
tasya càsãd dçóharathaþ  $ ÷akunistasya càtmajaþ  &
tasmàtkarambhaþ kàrambhir  % devaràto babhåva ha  // MatsP_44.42 //
devakùatro 'bhavadràjà  $ daivaràtirmahàya÷àþ  &
devagarbhasamo jaj¤e  % devanakùatranandanaþ  // MatsP_44.43 //
madhurnàma mahàtejà  $ madhoþ puravasas tathà  &
àsãt puravasàt putraþ  % purudvànpuruùottamaþ  // MatsP_44.44 //
janturjaj¤e 'tha vaidarbhyàü  $ bhadrasenyàü purudvataþ  &
aikùvàkã càbhavadbhàryà  % jantostasyàmajàyata  // MatsP_44.45 //
sàtvataþ sattvasaüyuktaþ  $ sàtvatàü kãrtivardhanaþ  &
imàü visçùñiü vij¤àya  % jyàmaghasya mahàtmanaþ  \
prajàvàn eti sàyujyaü  # ràj¤aþ somasya dhãmataþ  // MatsP_44.46 //
sàtvatàn sattvasampannàn  $ kau÷alyà suùuve sutàn  &
bhajinaü bhajamànaü tu  % divyaü devàvçdhaü nçpa  // MatsP_44.47 //
andhakaü ca mahàbhojaü  $ vçùõiü ca yadunandanam  &
teùàü tu sargà÷ catvàro  % vistareõaiva tacchçõu  // MatsP_44.48 //
bhajamànasya sç¤jayyàü  $ bàhyakàyàü ca bàhyakàþ  &
sç¤jayasya sute dve tu  % bàhyakàstu tadàbhavan  // MatsP_44.49 //
tasya bhàrye bhaginyau dve  $ suùuvàte bahånsutàn  &
nimiü ca kçmilaü caiva  % vçùõiü parapuraüjayam  \
te bàhyakàyàü sç¤jayyàü  # bhajamànàd vijaj¤ire  // MatsP_44.50 //
yaj¤e devàvçdho ràjà  $ bandhånàü mitravardhanaþ  &
aputrastvabhavadràjà  % cacàra paramaü tapaþ  \
putraþ sarvaguõopeto  # mama bhåyàditi spçhan  // MatsP_44.51 //
saüyojya mantramevàtha  $ parõà÷àjalamaspç÷at  &
tadopaspar÷anàttasya  % cakàra priyamàpagà  // MatsP_44.52 //
kalyàõatvànnarapates  $ tasmai sà nimnagottamà  &
cintayàtha parãtàtmà  % jagàmàtha vini÷cayam  // MatsP_44.53 //
nàdhigacchàmyahaü nàrãü  $ yasyàmevaüvidhaþ sutaþ  &
jàyeta tasmàdadyàhaü  % bhavàmyatha sahasra÷aþ  // MatsP_44.54 //
atha bhåtvà kumàrã sà  $ bibhratã paramaü vapuþ  &
j¤àpayàmàsa ràjànaü  % tàmiyeùa mahàvrataþ  // MatsP_44.55 //
atha sà navame màsi  $ suùuve saritàü varà  &
putraü sarvaguõopetaü  % babhruü devàvçdhànnçpàt  // MatsP_44.56 //
anuvaü÷e puràõaj¤à  $ gàyantãti pari÷rutam  &
guõàndevàvçdhasyàpi  % kãrtayanto mahàtmanaþ  // MatsP_44.57 //
yathaiva ÷çõumo dåràd  $ apa÷yàmas tathàntikàt  &
babhruþ ÷reùñho manuùyàõàü  % devairdevàvçdhaþ samaþ  // MatsP_44.58 //
ùaùñi÷ca pårvapuruùàþ  $ sahasràõi ca saptatiþ  &
ete 'mçtatvaü sampràptà  % babhror devàvçdhànnçpa  // MatsP_44.59 //
yajvà dànapatir vãro  $ brahmaõya÷ca dçóhavrataþ  &
råpavànsumahàtejàþ  % ÷rutavãryadharastathà  // MatsP_44.60 //
atha kaïkasya duhità  $ suùuve caturaþ sutàn  &
kukuraü bhajamànaü ca  % ÷a÷iü kambalabarhiùam  // MatsP_44.61 //
kukurasya suto vçùõir  $ vçùõestu tanayo dhçtiþ  &
kapotaromà tasyàtha  % taittiristasya càtmajaþ  // MatsP_44.62 //
tasyàsãttanujaþ sarpo  $ vidvànputro nalaþ kila  &
khyàyate tasya nàmnà sa  % nandano daradundubhiþ  // MatsP_44.63 //
tasminpravitate yaj¤e  $ abhijàtaþ punarvasuþ  &
a÷vamedhaü ca putràrtham  % àjahàra narottamaþ  // MatsP_44.64 //
tasya madhye 'tiràtrasya  $ sabhàmadhyàtsamutthitaþ  &
atastu vidvànkarmaj¤o  % yajvà dàtà punarvasuþ  // MatsP_44.65 //
tasyàsãt putramithunaü  $ babhåvàvijitaü kila  &
àhuka÷càhukã caiva  % khyàtaü màtematàü vara  // MatsP_44.66 //
imàü÷codàharantyatra  $ ÷lokànprati tamàhukam  &
sopàsaïgànukarùàõàü  % sadhvajànàü varåthinàm  // MatsP_44.67 //
rathànàü meghaghoùàõàü  $ sahasràõi da÷aiva tu  &
nàsatyavàdã nàtejà  % nàyajvà nàsahasradaþ  // MatsP_44.68 //
nà÷ucirnàpyavidvàn hi  $ yo bhojeùvabhyajàyata  &
àhukasya bhçtiü pràptà  % ityetadvai taducyate  // MatsP_44.69 //
àhuka÷càpyavantãùu  $ svasàraü càhukãü dadau  &
àhukàtkà÷yaduhità  % dvau putrau samasåyata  // MatsP_44.70 //
devaka÷cograsena÷ca  $ devagarbhasamàv ubhau  &
devakasya sutà vãrà  % jaj¤ire trida÷opamàþ  // MatsP_44.71 //
devavànupadeva÷ca  $ sudevo devarakùitaþ  &
teùàü svasàraþ saptàsan  % vasudevàya tà dadau  // MatsP_44.72 //
devakã ÷rutadevã ca  $ mitradevã ya÷odharà  &
÷rãdevã satyadevã ca  % sutàpã ceti saptamã  // MatsP_44.73 //
navograsenasya sutàþ  $ kaüsasteùàü tu pårvajaþ  &
nyagrodha÷ca sunàmà ca  % kaïkaþ ÷aïku÷ca bhåyasaþ  // MatsP_44.74 //
ajabhå ràùñrapàla÷ca  $ yuddhamuùñiþ sumuùñidaþ  &
teùàü svasàraþ pa¤càsan  % kaüsà kaüsavatã tathà  // MatsP_44.75 //
sutantå ràùñrapàlã ca  $ kaïkà ceti varàïganàþ  &
ugrasenaþ sahàpatyo  % vyàkhyàtaþ kukurodbhavaþ  // MatsP_44.76 //
bhajamànasya putro 'tha  $ rathimukhyo vidårathaþ  &
ràjàdhidevaþ ÷åra÷ca  % vidårathasuto 'bhavat  // MatsP_44.77 //
ràjàdhidevasya sutau  $ jaj¤àte devasaümitau  &
niyamavratapradhànau  % ÷oõà÷vaþ ÷vetavàhanaþ  // MatsP_44.78 //
÷oõà÷vasya sutàþ pa¤ca  $ ÷årà raõavi÷àradàþ  &
÷amã ca deva÷armà ca  % nikuntaþ ÷akra÷atrujit  // MatsP_44.79 //
÷amiputraþ pratikùatraþ  $ pratikùatrasya càtmajaþ  &
pratikùetraþ suto bhojo  % hçdãkastasya càtmajaþ  // MatsP_44.80 //
hçdãkasyàbhavanputrà  $ da÷a bhãmaparàkramàþ  &
kçtavarmàgrajas teùàü  % ÷atadhanvà ca madhyamaþ  // MatsP_44.81 //
devàrha÷caiva nàbha÷ca  $ bhãùaõa÷ca mahàbalaþ  &
ajàto vanajàta÷ca  % kanãyakakarambhakau  // MatsP_44.82 //
devàrhasya suto vidvठ $ jaj¤e kambalabarhiùaþ  &
asàma¤jàþ sutastasya  % tamojàtasya càtmajaþ  // MatsP_44.83 //
ajàtaputrà vikràntàs  $ trayaþ paramakãrtayaþ  &
sudaüùñra÷ca sunàbha÷ca  % kçùõa ityandhakà matàþ  // MatsP_44.84 //
andhakànàmimaü vaü÷aü  $ yaþ kãrtayati nitya÷aþ  &
àtmano vipulaü vaü÷aü  % prajàvànàpnute naraþ  // MatsP_44.85 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 45

*såta uvàca
gàndhàrã caiva màdrã ca  $ vçùõibhàrye babhåvatuþ  &
gàndhàrã janayàmàsa  % sumitraü mitranandanam  // MatsP_45.1 //
màdrã yudhàjitaü putraü  $ tato vai devamãóhuùam  &
anamitraü ÷ibiü caiva  % pa¤camaü kçtalakùaõam  // MatsP_45.2 //
anamitrasuto nighno  $ nighnasyàpi tu dvau sutau  &
prasena÷ca mahàvãryaþ  % ÷aktisena÷ca tàv ubhau  // MatsP_45.3 //
syamantakaþ prasenasya  $ maõiratnamanuttamam  &
pçthivyàü sarvaratnànàü  % ràjà vai so 'bhavanmaõiþ  // MatsP_45.4 //
hçdi kçtvà tu bahu÷o  $ maõiü tamabhiyàcitaþ  &
govindo 'pi na taü lebhe  % ÷akto 'pi na jahàra saþ  // MatsP_45.5 //
kadàcinmçgayàü yàtaþ  $ prasenastena bhåùitaþ  &
yathà÷abdaü sa ÷u÷ràva  % bile sattvena pårite  // MatsP_45.6 //
tataþ pravi÷ya sa bilaü  $ praseno hy çkùamaikùata  &
çkùaþ prasenaü ca tathà  % çkùaü caiva prasenajit  // MatsP_45.7 //
hatvà çkùaþ prasenaü tu  $ tatastaü maõimàdadàt  &
adçùñastu hatastena  % antarbilagatastadà  // MatsP_45.8 //
prasenaü tu hataü j¤àtvà  $ govindaþ pari÷aïkitaþ  &
govindena hato vyaktaü  % praseno maõikàraõàt  // MatsP_45.9 //
prasenastu gato 'raõyaü  $ maõiratnena bhåùitaþ  &
taü dçùñvà sa hatastena  % govindaþ pratyuvàca ha  \
hanmi cainaü duràcàraü  # ÷atrubhåtaü hi vçùõiùu  // MatsP_45.10 //
atha dãrgheõa kàlena  $ mçgayàü nirgataþ punaþ  &
yadçcchayà ca govindo  % bilasyàbhyà÷amàgamat  // MatsP_45.11 //
taü dçùñvà tu mahà÷abdaü  $ sa cakre çkùaràóbalã  &
÷abdaü ÷rutvà tu govindaþ  % khaógapàõiþ pravi÷ya saþ  \
apa÷yajjàmbavantaü tam  # çkùaràjaü mahàbalam  // MatsP_45.12 //
tatastårõaü hçùãke÷as  $ tamçkùapatima¤jasà  &
jàmbavantaü sa jagràha  % krodhasaüraktalocanaþ  // MatsP_45.13 //
tuùñàvainaü tadà çkùaþ  $ karmabhirvaiùõavaiþ prabhum  &
tatastuùñastu bhagavàn  % vareõainamarocayat  // MatsP_45.14 //

*jàmbavànuvàca
icche cakraprahàreõa  $ tvatto 'haü maraõaü prabho  &
kanyà ceyaü mama ÷ubhà  % bhartàraü tvàmavàpnuyàt  \
yo 'yaü maõiþ prasenaü tu  # hatvà pràpto mayà prabho  // MatsP_45.15 //
tataþ sa jàmbavantaü taü  $ hatvà cakreõa vai prabhuþ  &
kçtakarmà mahàbàhuþ  % sakanyaü maõimàharat  // MatsP_45.16 //
dadau satràjitàyainaü  $ sarvasàtvatasaüsadi  &
tena mithyàpavàdena  % saütapto 'yaü janàrdanaþ  // MatsP_45.17 //
tataste yàdavàþ sarve  $ vàsudevamathàbruvan  &
asmàkaü tu matirhyàsãt  % prasenastu tvayà hataþ  // MatsP_45.18 //
kaikeyasya sutà bhàryà  $ da÷a satràjitaþ ÷ubhàþ  &
tàsåtpannàþ sutàstasya  % ÷atamekaü tu vi÷rutàþ  \
khyàtimanto mahàvãryà  # bhaïgakàrastu pårvajaþ  // MatsP_45.19 //
atha vratavatã tasmàd  $ bhaïgakàràttu pårvajàt  &
suùuve sukumàrãstu  % tisraþ kamalalocanàþ  // MatsP_45.20 //
satyabhàmà varà strãõàü  $ vratinã ca dçóhavratà  &
tathà padmàvatã caiva  % tà÷ca kçùõàya so 'dadàt  // MatsP_45.21 //
anamitràcchinirjaj¤e  $ kaniùñhàdvçùõinandanàt  &
satyakastasya putrastu  % sàtyakistasya càtmajaþ  // MatsP_45.22 //
satyavànyuyudhànastu  $ ÷inernaptà pratàpavàn  &
asaïgo yuyudhànasya  % dyumnistasyàtmajo 'bhavat  // MatsP_45.23 //
dyumneryugaüdharaþ putra  $ iti ÷ainyàþ prakãrtitàþ  &
anamitrànvayo hy eùa  % vyàkhyàto vçùõivaü÷ajaþ  // MatsP_45.24 //
anamitrasya saüjaj¤e  $ pçthvyàü vãro yudhàjitaþ  &
anyau tu tanayau vãrau  % vçùabhaþ kùatra eva ca  // MatsP_45.25 //
vçùabhaþ kà÷iràjasya  $ sutàü bhàryàmavindata  &
jayantastu jayantyàü tu  % putraþ samabhavacchubhaþ  // MatsP_45.26 //
sadàyaj¤o 'tivãra÷ca  $ ÷rutavànatithipriyaþ  &
akråraþ suùuve tasmàt  % sadàyaj¤o 'tidakùiõaþ  // MatsP_45.27 //
ratnà kanyà ca ÷aibyasya  $ akrårastàmavàptavàn  &
putrànutpàdayàmàsa  % ekàda÷a mahàbalàn  // MatsP_45.28 //
upalambhaþ sadàlambho  $ vçkalo vãrya eva ca  &
savãtaraþ sadàpakùaþ  % ÷atrughno vàrimejayaþ  // MatsP_45.29 //
dharmabhçddharmavarmàõau  $ dhçùñamànastathaiva ca  &
sarve ca pratihotàro  % ratnàyàü jaj¤ire ca te  // MatsP_45.30 //
akråràd ugrasenàyàü  $ sutau dvau kulavardhanau  &
devavànupadeva÷ca  % jaj¤àte devasaünibhau  // MatsP_45.31 //
a÷vinyàü ca tataþ putràþ  $ pçthur vipçthureva ca  &
a÷vatthàmà subàhu÷ca  % supàr÷vakagaveùaõau  // MatsP_45.32 //
vçùñinemiþ sudharmà ca  $ tathà ÷aryàtireva ca  &
abhåmir varjabhåmi÷ca  % ÷ramiùñhaþ ÷ravaõastathà  // MatsP_45.33 //
imàü mithyàbhi÷astiü yo  $ veda kçùõàdapohitàm  &
na sa mithyàbhi÷àpena  % abhi÷àpyo 'tha kenacit  // MatsP_45.34 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 46

*såta uvàca
aikùvàkã suùuve ÷åraü  $ khyàtamadbhutamãóhuùam  &
pauruùàjjaj¤ire ÷åràd  % bhojàyàü putrakà da÷a  // MatsP_46.1 //
vasudevo mahàbàhuþ  $ pårvamànakadundubhiþ  &
devamàrgastato jaj¤e  % tato deva÷ravàþ punaþ  // MatsP_46.2 //
anàdhçùñiþ ÷ini÷caiva  $ nanda÷caiva sasç¤jayaþ  &
÷yàmaþ ÷amãkaþ saüyåpaþ  % pa¤ca càsya varàïganàþ  // MatsP_46.3 //
÷rutakãrtiþ pçthà caiva  $ ÷rutàdevã ÷ruta÷ravàþ  &
ràjàdhidevã ca tathà  % pa¤caità vãramàtaraþ  // MatsP_46.4 //
kçtasya tu ÷rutàdevã  $ sugrãvaü suùuve sutam  &
kaikeyyàü ÷rutakãrtyàü tu  % jaj¤e so 'nuvrato nçpaþ  // MatsP_46.5 //
÷ruta÷ravasi caidyasya  $ sunãthaþ samapadyata  &
bahu÷o dharmacàrã sa  % saübabhåvàrimardanaþ  // MatsP_46.6 //
atha sakhyena vçddhe 'sau  $ kuntibhoje sutàü dadau  &
evaü kuntã samàkhyàtà  % vasudevasvasà pçthà  // MatsP_46.7 //
vasudevena sà dattà  $ pàõóorbhàryà hy anindità  &
pàõóorarthena sà jaj¤e  % devaputràn mahàrathàn  // MatsP_46.8 //
dharmàdyudhiùñhiro jaj¤e  $ vàyorjaj¤e vçkàderaþ  &
indràddhanaüjaya÷ caiva  % ÷akratulyaparàkramaþ  // MatsP_46.9 //
màdravatyàü tu janitàv  $ a÷vibhyàbhiti ÷u÷ruma  &
nakulaþ sahadeva÷ca  % råpa÷ãlaguõànvitau  // MatsP_46.10 //
rohiõã pauravã nàma  $ bhàryà hy ànakadundubheþ  &
lebhe jyeùñhaü sutaü ràmaü  % sàraõaü ca sutaü priyam  // MatsP_46.11 //
durdamaü damanaü subhruü  $ piõóàrakamahàhanå  &
citràkùyau dve kumàryau tu  % rohiõyàü jaj¤ire tadà  // MatsP_46.12 //
devakyàü jaj¤ire ÷aureþ  $ suùeõaþ kãrtimànapi  &
udàsã bhadrasena÷ca  % çùivàsastathaiva ca  \
ùaùñho bhadravideha÷ca  # kaüsaþ sarvànaghàtayat  // MatsP_46.13 //
prathamà yà amàvàsyà  $ vàrùikã tu bhaviùyati  &
tasyàü jaj¤e mahàbàhuþ  % pårvaü kçùõaþ prajàpatiþ  // MatsP_46.14 //
anujà tv abhavatkçùõà  $ subhadrà bhadrabhàùiõã  &
devakyàü tu mahàtejà  % jaj¤e ÷åro mahàya÷àþ  // MatsP_46.15 //
sahadevastu tàmràyàü  $ jaj¤e ÷auriþ kulodvahaþ  &
upàsaïgadharaü lebhe  % tanayaü devarakùità  \
ekàü kanyàü ca subhagàü  # kaüsastàm abhyaghàtayat  // MatsP_46.16 //
vijayaü rocamànaü ca  $ vardhamànaü tu devalam  &
ete sarve mahàtmàno hy  % upadevyàü prajaj¤ire  // MatsP_46.17 //
avagàho mahàtmà ca  $ vçkadevyàmajàyata  &
vçkadevyàü svayaü jaj¤e  % nandako nàma nàmataþ  // MatsP_46.18 //
saptamaü devakãputraü  $ madanaü suùuve nçpa  &
gaveùaõaü mahàbhàgaü  % saügràmeùvaparàjitam  // MatsP_46.19 //
÷raddhàdevyà vihàre tu  $ vane hi vicaranpurà  &
vai÷yàyàmadadhàcchauriþ  % putraü kau÷ikamagrajam  // MatsP_46.20 //
sutanå ratharàjã ca  $ ÷aureràstàü parigrahau  &
puõóra÷ca kapila÷caiva  % vasudevàtmajau balau  // MatsP_46.21 //
jarà nàma niùàdo 'bhåt  $ prathamaþ sa dhanurdharaþ  &
saubhadra÷ca bhava÷caiva  % mahàsattvau babhåvatuþ  // MatsP_46.22 //
devabhàgasuta÷càpi  $ nàmnàsàv uddhavaþ smçtaþ  &
paõóitaü prathamaü pràhur  % deva÷ravaþsamudbhavam  // MatsP_46.23 //
aikùvàkyalabhatàpatyam  $ anàdhçùñerya÷asvinã  &
nidhåtasattvaü ÷atrughnaü  % ÷ràddhastasmàdajàyata  // MatsP_46.24 //
karåùàyànapatyàya  $ kçùõastuùñaþ sutaü dadau  &
sucandraü tu mahàbhàgaü  % vãryavantaü mahàbalam  // MatsP_46.25 //
jàmbavatyàþ sutàv etau  $ dvau ca satkçtalakùaõau  &
càrudeùõa÷ca sàmba÷ca  % vãryavantau mahàbalau  // MatsP_46.26 //
tantipàla÷ca tanti÷ca  $ nandanasya sutàv ubhau  &
÷amãkaputrà÷ catvàro  % vikràntàþ sumahàbalàþ  \
viràja÷ca dhanu÷caiva  # ÷yàma÷ca sç¤jayastathà  // MatsP_46.27 //
anapatyo 'bhavacchyàmaþ  $ ÷amãkastu vanaü yayau  &
jugupsamàno bhojatvaü  % ràjarùitvamavàptavàn  // MatsP_46.28 //
kçùõasya janmàbhyudayaü  $ yaþ kãrtayati nitya÷aþ  &
÷çõoti mànavo nityaü  % sarvapàpaiþ pramucyate  // MatsP_46.29 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 47

*såta uvàca
atha devo mahàdevaþ  $ pårvaü kçùõaþ prajàpatiþ  &
vihàràrthaü sa deve÷o  % mànuùeùviha jayate  // MatsP_47.1 //
devakyàü vasudevasya  $ tapasà puùkarekùaõaþ  &
caturbàhustadà jàto  % divyaråpo jvala¤÷riyà  // MatsP_47.2 //
÷rãvatsalakùaõaü devaü  $ dçùñvà divyai÷ca lakùaõaiþ  &
uvàca vasudevastaü  % råpaü saühara vai prabho  // MatsP_47.3 //
bhãto 'haü deva kaüsasya  $ tatastvetadbravãmi te  &
mama putrà hatàstena  % jyeùñhàste bhãmavikramàþ  // MatsP_47.4 //
vasudevavacaþ ÷rutvà  $ råpaü saüharate 'cyutaþ  &
anuj¤àpya tataþ ÷auriü  % nandagopagçhe 'nayat  // MatsP_47.5 //
dattvainaü nandagopasya  $ rakùyatàmiti càbravãt  &
atastu sarvakalyàõaü  % yàdavànàü bhaviùyati  \
ayaü tu garbho devakyàü  # jàtaþ kaüsaü haniùyati  // MatsP_47.6 //

*çùaya åcuþ
ka eùa vasudevastu  $ devakã ca ya÷asvinã  &
nandagopa÷ca kastveùa  % ya÷odà ca mahàvratà  // MatsP_47.7 //
yo viùõuü janayàmàsa  $ yaü ca tàtetyabhàùata  &
yà garbhaü janayàmàsa  % yà cainaü tv abhyavardhayat  // MatsP_47.8 //

*såta uvàca
puruùaþ ka÷yapastvàsãd  $ aditistu priyà smçtà  &
brahmaõaþ ka÷yapastvaü÷aþ  % pçthivyàstvaditistathà  // MatsP_47.9 //
atha kàmànmahàbàhur  $ devakyàþ samapårayat  &
ye tayà kàïkùità nityam  % ajàtasya mahàtmanaþ  // MatsP_47.10 //
so 'vatãrõo mahãü devaþ  $ praviùño mànuùãü tanum  &
mohayansarvabhåtàni  % yogàtmà yogamàyayà  // MatsP_47.11 //
naùñe dharme tathà jaj¤e  $ viùõurvçùõikule prabhuþ  &
kartuü dharmasya saüsthànam  % asuràõàü praõà÷anam  // MatsP_47.12 //
rukmiõã satyabhàmà ca  $ satyà nàgnajitã tathà  &
subhàmà ca tathà ÷aibyà  % gàndhàrã lakùmaõà tathà  // MatsP_47.13 //
mitravindà ca kàlindã  $ devã jàmbavatã tathà  &
su÷ãlà ca tathà màdrã  % kau÷alyà vijayà tathà  \
evamàdãni devãnàü  # sahasràõi ca ùoóa÷a  // MatsP_47.14 //
rukmiõã janayàmàsa  $ putrànraõavi÷àradàn  &
càrudeùõaü raõe ÷åraü  % pradyumnaü ca mahàbalam  // MatsP_47.15 //
sucàruü bhadracàruü ca  $ sudeùõaü bhadrameva ca  &
para÷uü càruguptaü ca  % càrubhadraü sucàrukam  \
càruhàsaü kaniùñhaü ca  # kanyàü càrumatãü tathà  // MatsP_47.16 //
jaj¤ire satyabhàmàyàü  $ bhànurbhramaratekùaõaþ  &
rohito dãptimàü÷caiva  % tàmra÷ cakro jalaüdhamaþ  // MatsP_47.17 //
catasro jaj¤ire teùàü  $ svasàrastu yavãyasãþ  &
jàmbavatyàþ suto jaj¤e  % sàmbaþ samiti÷obhanaþ  // MatsP_47.18 //
mitravànmitravinda÷ca  $ mitravindà varàïganà  &
mitrabàhuþ sunãtha÷ca  % nàgnajityàþ prajà hi sà  // MatsP_47.19 //
evamàdãni putràõàü  $ sahasràõi nibodhata  &
÷ataü ÷atasahasràõàü  % putràõàü tasya dhãmataþ  // MatsP_47.20 //
a÷ãti÷ca sahasràõi  $ vàsudevasutàstathà  &
lakùamekaü tathà proktaü  % putràõàü ca dvijottamàþ  // MatsP_47.21 //
upasaïgasya tu sutau  $ vajraþ saükùipta eva ca  &
bhårãndraseno bhåri÷ca  % gaveùaõasutàv ubhau  // MatsP_47.22 //
pradyumnasya tu dàyàdo  $ vaidarbhyàü buddhisattamaþ  &
aniruddho raõe 'ruddho  % jaj¤e 'sya mçgaketanaþ  // MatsP_47.23 //
kà÷yà supàr÷vatanayà  $ sàmbàllebhe tarasvinaþ  &
satyaprakçtayo devàþ  % pa¤ca vãràþ prakãrtitàþ  // MatsP_47.24 //
tisraþ koñyaþ pravãràõàü  $ yàdavànàü mahàtmanàm  &
ùaùñiþ ÷atasahasràõi  % vãryavanto mahàbalàþ  // MatsP_47.25 //
devàü÷àþ sarva eveha hy  $ utpannàste mahaujasaþ  &
devàsure hatà ye ca tv  % asurà ye mahàbalàþ  // MatsP_47.26 //
ihotpannà manuùyeùu  $ bàdhante sarvamànavàn  &
teùàmutsàdanàrthàya  % utpanno yàdave kule  // MatsP_47.27 //
kulànàü ÷atamekaü ca  $ yàdavànàü mahàtmanàm  &
sarvametatkulaü yàvad  % vartate vaiùõave kule  // MatsP_47.28 //
viùõusteùàü praõetà ca  $ prabhutve ca vyavasthitaþ  &
nide÷asthàyinastasya  % kathyante sarvayàdavàþ  // MatsP_47.29 //

*çùaya åcuþ
saptarùayaþ kubera÷ca  $ yakùo màõicarastathà  &
÷àlakir nàrada÷caiva  % siddho dhanvantaristathà  // MatsP_47.30 //
àdidevastathà viùõur  $ ebhistu saha daivataþ  &
kimarthaü saügha÷o bhåtàþ  % smçtàþ sambhåtayaþ kati  // MatsP_47.31 //
bhaviùyàþ kati caivànye  $ pràdurbhàvà mahàtmanaþ  &
brahmakùatreùu ÷ànteùu  % kimarthamiha jàyate  // MatsP_47.32 //
yadarthamiha sambhåto  $ viùõurvçùõyandhakottamaþ  &
punaþ punarmanuùyeùu  % tannaþ prabråhi pçcchatàm  // MatsP_47.33 //

*såta uvàca
tyaktvà divyàü tanuü viùõur  $ mànuùeùviha jàyate  &
yuge tv atha paràvçtte  % kàle pra÷ithile prabhuþ  // MatsP_47.34 //
devàsuravimardeùu  $ jàyate harirã÷varaþ  &
hiraõyaka÷ipau daitye  % trailokyaü pràkpra÷àsati  // MatsP_47.35 //
balinàdhiùñhite caiva  $ purà lokatraye kramàt  &
sakhyamàsãtparamakaü  % devànàmasuraiþ saha  // MatsP_47.36 //
yugàkhyàsurasampårõaü hy  $ àsãd atyàkulaü jagat  &
nide÷asthàyina÷càpi  % tayordevàsuràþ samam  // MatsP_47.37 //
mçdho balivimardàya  $ sampravçddhaþ sudàruõaþ  &
devànàmasuràõàü ca  % ghoraþ kùayakaro mahàn  // MatsP_47.38 //
kartuü dharmavyavasthànaü  $ jàyate mànuùeùviha  &
bhçgoþ ÷àpanimittaü tu  % devàsurakçte tadà  // MatsP_47.39 //

*munaya åcuþ
kathaü devàsurakçte  $ vyàpàraü pràptavànsvataþ  &
devàsuraü yathà vçttaü  % tannaþ prabråhi pçcchatàm  // MatsP_47.40 //

*såta uvàca
teùàü dàyanimittaü te  $ saügràmàstu sudàruõàþ  &
varàhàdyà da÷a dvau ca  % ÷aõóàmarkàntare smçtàþ  // MatsP_47.41 //
nàmatastu samàsena  $ ÷çõutaiùàü vivakùataþ  &
prathamo nàrasiühastu  % dvitãya÷càpi vàmanaþ  // MatsP_47.42 //
tçtãyastu varàha÷ca  $ caturtho 'mçtamanthanaþ  &
saügràmaþ pa¤cama÷caiva  % saüjàtastàrakàmayaþ  // MatsP_47.43 //
ùaùñho hy àóãbakàkhyastu  $ saptamastraipurastathà  &
andhakàkhyo 'ùñamasteùàü  % navamo vçtraghàtakaþ  // MatsP_47.44 //
dhàtra÷ca da÷ama÷caiva  $ tato hàlàhalaþ smçtaþ  &
prathito dvàda÷asteùàü  % ghoraþ kolàhalastathà  // MatsP_47.45 //
hiraõyaka÷ipur daityo  $ nàrasiühena pàtitaþ  &
vàmanena balir baddhas  % trailokyàkramaõe purà  // MatsP_47.46 //
hiraõyàkùo hato dvaüdve  $ pratighàte tu daivataiþ  &
daüùñrayà tu varàheõa  % samudrastu dvidhà kçtaþ  // MatsP_47.47 //
prahlàdo nirjito yuddhe  $ indreõàmçtamanthane  &
virocanastu pràhlàdir  % nityam indravadhodyataþ  // MatsP_47.48 //
indreõaiva tu vikramya  $ nihatastàrakàmaye  &
a÷aknuvansa devànàü  % sarvaü soóhuü sadaivatam  // MatsP_47.49 //
nihatà dànavàþ sarve  $ trailokye tryambakeõa tu  &
asurà÷ca pi÷àcà÷ca  % dànavà÷càndhakàhave  // MatsP_47.50 //
hatà devamanuùye sve  $ pitçbhi÷caiva sarva÷aþ  &
saüpçkto dànavairvçtro  % ghoro hàlàhale hataþ  // MatsP_47.51 //
tadà viùõusahàyena  $ mahendreõa nivartitaþ  &
hato dhvaje mahendreõa  % màyàcchannastu yogavit  \
dhvajalakùaõamàvi÷ya  # vipracittiþ sahànujaþ  // MatsP_47.52 //
daityàü÷ca dànavàü÷caiva  $ saüyatànkila saüyutàn  &
jayankolàhale sarvàn  % devaiþ parivçto vçùà  // MatsP_47.53 //
yaj¤asyàvabhçthe dç÷yau  $ ÷aõóàmarkau tu daivataiþ  &
ete devàsure vçttàþ  % saügràmà dvàda÷aiva tu  // MatsP_47.54 //
devàsurakùayakaràþ  $ prajànàü tu hitàya vai  &
hiraõyaka÷ipå ràjà  % varùàõàmarbudaü babhau  // MatsP_47.55 //
dvisaptati tathànyàni  $ niyutànyadhikàni ca  &
a÷ãtiü ca sahasràõi  % trailokyai÷varyatàü gataþ  // MatsP_47.56 //
paryàyeõa nu ràjàbhåd  $ balirvarùàyutaü punaþ  &
ùaùñivarùasahasràõi  % niyutàni ca viü÷atiþ  // MatsP_47.57 //
bale ràjyàdhikàrastu  $ yàvatkàlaü babhåva ha  &
tàvatkàlaü tu prahlàdo  % nivçtto hy asuraiþ saha  // MatsP_47.58 //
indràstrayaste vij¤eyà  $ asuràõàü mahaujasaþ  &
daityasaüsthamidaü sarvam  % àsãdda÷ayugaü punaþ  // MatsP_47.59 //
trailokyamidamavyagraü  $ mahendreõànupàlyate  &
asapatnamidaü sarvam  % àsãdda÷ayugaü punaþ  // MatsP_47.60 //
prahlàdasya hate tasmiüs  $ trailokye kàlaparyayàt  &
paryàyeõa tu sampràpte  % trailokyaü pàka÷àsane  \
tato 'surànparityajya  # ÷ukro devànagacchata  // MatsP_47.61 //
yaj¤e devànatha gataü  $ ditijàþ kàvyamàhvayan  &
kiü tvaü no miùatàü ràjyaü  % tyaktvà yaj¤aü punargataþ  // MatsP_47.62 //
sthàtuü na ÷aknumo hy atra  $ pravi÷àmo rasàtalam  &
evamukto 'bravãddaityàn  % viùaõõànsàntvayangirà  // MatsP_47.63 //
mà bhaiùña dhàrayiùyàmi  $ tejasà svena vo 'suràþ  &
mantrà÷cauùadhaya÷caiva  % rasà vasu ca yatparam  // MatsP_47.64 //
kçtsnàni mayi tiùñhanti  $ pàdasteùàü sureùu vai  &
tatsarvaü vaþ pradàsyàmi  % yuùmadarthe dhçtà mayà  // MatsP_47.65 //
tato devàstu tàndçùñvà  $ vçtànkàvyena dhãmatà  &
saümantrayanti devà vai  % saüvij¤àstu jighçkùayà  // MatsP_47.66 //
kàvyo hy eùa idaü sarvaü  $ vyàvartayati no balàt  &
sàdhu gacchàmahe tårõaü  % yàvannàdhyàpayiùyati  // MatsP_47.67 //
prasahya hatvà ÷iùñàüstu  $ pàtàlaü pràpayàmahe  &
tato devàstu saürabdhà  % dànavàn upasçtya ha  // MatsP_47.68 //
tataste vadhyamànàstu  $ kàvyamevàbhidudruvuþ  &
tataþ kàvyastu tàndçùñvà  % tårõaü devair abhidrutàn  // MatsP_47.69 //
rakùàü kàvyena saühçtya  $ devàste 'pyasuràrditàþ  &
kàvyaü dçùñvà sthitaü devà  % niþ÷aïkamasurà¤jahuþ  // MatsP_47.70 //
tataþ kàvyo 'nucintyàtha  $ bràhmaõo vacanaü hitam  &
tànuvàca tataþ kàvyaþ  % pårvaü vçttamanusmaran  // MatsP_47.71 //
trailokyaü vo hçtaü sarvaü  $ vàmanena tribhiþ kramaiþ  &
balirbaddho hato jambho  % nihata÷ca virocanaþ  // MatsP_47.72 //
mahàsurà dvàda÷asu  $ saügràmeùu surair hatàþ  &
taistairupàyairbhåyiùñhaü  % nihatà vaþ pradhànataþ  // MatsP_47.73 //
kiücicchãùñàstu yåyaü vai  $ yuddhaü màstviti me matam  &
nãtiü yàü vo 'bhidhàsyàmi  % tiùñhadhvaü kàlaparyayàt  // MatsP_47.74 //
yàsyàmyahaü mahàdevaü  $ mantràrthaü vijayàvaham  &
apratãpàüstato mantràn  % devàtpràpya mahe÷varàt  \
yudhyàmahe punardevàüs  # tataþ pràpsyatha vai jayam  // MatsP_47.75 //
tataste kçtasaüvàdà  $ devàn åcustadàsuràþ  &
nyasta÷astrà vayaü sarve  % niþsaünàhà rathairvinà  // MatsP_47.76 //
vayaü tapa÷cariùyàmaþ  $ saüvçtà valkalairvane  &
prahlàdasya vacaþ ÷rutvà  % satyàbhivyàhçtaü tu tat  // MatsP_47.77 //
tato devà nyavartanta  $ vijvarà mudità÷ca te  &
nyasta÷astreùu daityeùu  % vinivçttàstadà suràþ  // MatsP_47.78 //
tatastànabravãtkàvyaþ  $ kaücitkàlamupàsyatha  &
nirutsiktàs tapoyuktàþ  % kàlaü kàryàrthasàdhakam  // MatsP_47.79 //
piturmamà÷ramasthà vai  $ màü pratãkùata dànavàþ  &
tatsaüdi÷yàsurànkàvyo  % mahàdevaü prapadyata  // MatsP_47.80 //

*÷ukra uvàca
mantrànicchàmyahaü deva  $ ye na santi bçhaspatau  &
paràbhavàya devànàm  % asuràõàü jayàya ca  // MatsP_47.81 //
evamukto 'bravãddevo  $ vrataü tvaü cara bhàrgava  &
pårõaü varùasahasraü tu  % kaõadhåmamavàk÷iràþ  \
yadi pàsyasi bhadraü te  # tato mantrànavàpsyasi  // MatsP_47.82 //
tatheti samanuj¤àpya  $ ÷ukrastu bhçgunandanaþ  &
pàdau saüspç÷ya devasya  % bàóhamityabravãdvacaþ  \
vrataü caràmyahaü deva  # tvayàdiùño 'dya vai prabho  // MatsP_47.83 //
tato 'nusçùño devena  $ kuõóadhàro 'sya dhåmakçt  &
tadà tasmingate ÷ukre hy  % asuràõàü hitàya vai  \
mantràrthaü tatra vasati  # brahmacaryaü mahe÷vare  // MatsP_47.84 //
tadbuddhvà nãtipårvaü tu  $ ràjye nyaste tadàsuraiþ  &
asmiü÷chidre tadàmarùàd  % devàstànsamupàdravan  \
daü÷itàþ sàyudhàþ sarve  # bçhaspatipuraþsaràþ  // MatsP_47.85 //
dçùñvàsuragaõà devàn  $ pragçhãtàyudhànpunaþ  &
utpetuþ sahasà te vai  % saütrastàstànvaco 'bruvan  // MatsP_47.86 //
nyaste ÷astre 'bhaye datta  $ àcàrye vratamàsthite  &
dattvà bhavanto hy abhayaü  % sampràptà no jighàüsayà  // MatsP_47.87 //
anàcàryà vayaü devàs  $ tyakta÷astràstvavasthitàþ  &
cãrakçùõàjinadharà  % niùkriyà niùparigrahàþ  // MatsP_47.88 //
raõe vijetuü devàü÷ca  $ na ÷akùyàmaþ kathaücana  &
ayuddhena prapatsyàmaþ  % ÷araõaü kàvyamàtaram  // MatsP_47.89 //
yàpayàmaþ kçcchramidaü  $ yàvadabhyeti no guruþ  &
nivçtte ca tathà ÷ukre  % yotsyàmo daü÷itàyudhàþ  // MatsP_47.90 //
evamuktvà tato 'nyonyaü  $ ÷araõaü kàvyamàtaram  &
pràpadyanta tato bhãtàs  % tebhyo 'dàdabhayaü tu sà  // MatsP_47.91 //
na bhetavyaü na bhetavyaü  $ bhayaü tyajata dànavàþ  &
matsaünidhau vartatàü vo  % na bhãr bhavitumarhati  // MatsP_47.92 //
tayà càbhyupapannàüstàn  $ dçùñvà devàstato 'suràn  &
abhijagmuþ prasahyaitàn  % avicàrya balàbalam  // MatsP_47.93 //
tatastànbàdhyamànàüstu  $ devairdçùñvàsuràüstadà  &
devã kruddhàbravãddevàn  % anindrànvaþ karomyaham  // MatsP_47.94 //
saübhçtya sarvasambhàràn  $ indraü sàbhyacarattadà  &
tastambha devã balavad  % yogayuktà tapodhanà  // MatsP_47.95 //
tatastaü stambhitaü dçùñvà  $ indraü devà÷ca måkavat  &
pràdravanta tato bhãtà  % indraü dçùñvà va÷ãkçtam  // MatsP_47.96 //
gateùu surasaügheùu  $ ÷akraü viùõurabhàùata  &
màü tvaü pravi÷a bhadraü te  % nayiùye tvàü surottama  // MatsP_47.97 //
evamuktastato viùõuü  $ pravive÷a puraüdaraþ  &
viùõunà rakùitaü dçùñvà  % devã kruddhà vaco 'bravãt  // MatsP_47.98 //
eùà tvàü viùõunà sàrdhaü  $ dahàmi maghavanbalàt  &
miùatàü sarvabhåtànàü  % dç÷yatàü me tapobalam  // MatsP_47.99 //
tayà 'bhibhåtau tau devàv  $ indràviùõå babhåvatuþ  &
kathaü mucyeva sahitau  % viùõurindram abhàùata  // MatsP_47.100 //
indro 'bravãjjahi hyenàü  $ yàvannau na dahetprabho  &
vi÷eùaõàbhibhåto 'smi  % tvatto 'haü jahi mà ciram  // MatsP_47.101 //
tataþ samãkùya viùõustàü  $ strãvadhe kçcchram àsthitaþ  &
abhidhyàya tata÷cakram  % àpaduddharaõe tu tat  // MatsP_47.102 //
tatastu tvarayà yuktaþ  $ ÷ãghrakàrã bhayànvitaþ  &
j¤àtvà viùõustatastasyà  % kråraü devyà÷cikãrùitam  \
kruddhaþ svamastramàdàya  # ÷ira÷ciccheda vai bhiyà  // MatsP_47.103 //
taü dçùñvà strãvadhaü ghoraü  $ cukrodha bhçgurã÷varaþ  &
tato 'bhi÷apto bhçguõà  % viùõur bhàryàvadhe tadà  // MatsP_47.104 //
yasmàtte jànato dharma-  $ pravadhyà strã niùådità  &
tasmàttvaü saptakçtveha  % mànuùeùåpapatsjase  // MatsP_47.105 //
tatastenàbhi÷àpena  $ naùñe dharme punaþpunaþ  &
lokasya ca hitàrthàya  % jàyate mànuyeùviha  // MatsP_47.106 //
anuvyàhçtya viùõuü sa  $ tadàdàya ÷irastvaran  &
samànãya tataþ kàyam  % asau gçhyedamabravãt  // MatsP_47.107 //
eùà tvaü viùpunà devi  $ hatà saüjãvayàmyaham  &
tatastàü yojya ÷irasà  % abhijãveti so 'bravãt  // MatsP_47.108 //
yadi kçtsno mayà dharmo  $ j¤àyate carito 'pi và  &
tena satyena jãvasva  % yadi satyaü vadàmyaham  // MatsP_47.109 //
tatastàü prokùya ÷ãtàbhir  $ adbhir jãveti so 'bravãt  &
tato 'bhivyàhçte tasya  % devã saüjãvità tadà  // MatsP_47.110 //
tatastàü sarvabhåtàni  $ dçùñvà suptotthitàmiva  &
sàdhu sàdhviti cakruste  % vacasà sarvatodi÷am  // MatsP_47.111 //
evaü pratyàhçtà tena  $ devã sà bhçguõà tadà  &
miùatàü devatànàü hi  % tadadbhutam ivàbhavad  // MatsP_47.112 //
asaübhràntena bhçguõà  $ patnã saüjãvità punaþ  &
dçùñvà cendro nàlabhata  % ÷arma kàvyabhayàtpunaþ  \
prajàgare tata÷cendro  # jayantãmidamabravãt  // MatsP_47.113 //
saücintya matimàn vàkyaü  $ svàü kanyàü pàka÷àsanaþ  &
eùa kàvyo hyamitràya  % vrataü carati dàruõam  \
tenàhaü vyàkulaþ putri  # kçto matimatà bhç÷am  // MatsP_47.114 //
gaccha saüsàdhayasvainaü  $ ÷ramàpanayanaiþ ÷ubhaiþ  &
taistairmanonukålai÷ca hy  % upacàrair atandrità  // MatsP_47.115 //
kàvyamàràdhayasvainaü  $ yathà tuùyeta sa dvijaþ  &
gaccha tvaü tasya dattà'si  % prayatnaü kuru matkçte  // MatsP_47.116 //
evamuktà jayantã sà  $ vacaþ saügçhya vai pituþ  &
agacchadyatra ghoraü sa  % tapa àrabhya tiùñhati  // MatsP_47.117 //
taü dçùñvà tu pibantaü sà  $ kaõadhåmam avàïmukham  &
yakùeõa pàtyamànaü ca  % kuõóadhàreõa pàtitam  // MatsP_47.118 //
dçùñvà ca taü pàtyamànaü  $ devã kàvyamavasthitam  &
svaråpaü dhyàna÷àmyantaü  % durbalaü bhåtimàsthitam  \
pitrà yathoktaü vàkyaü sà  # kàvye kçtavatã tadà  // MatsP_47.119 //
gãrbhi÷caivànukålàbhiþ  $ stuvatã valgubhàùiõã  &
gàtrasaüvàhanaiþ kàle  % sevamànà tvacaþ sukhaiþ  \
vratacaryànukålàbhir  # uvàsa bahulàþ samàþ  // MatsP_47.120 //
pårõe dhåmavrate tasmin  $ ghore varùasahasrake  &
vareõa cchandayàmàsa  % kàvyaü prãto bhavastadà  // MatsP_47.121 //

*mahàdeva uvàca
etadvrataü tvayaikena  $ cãrõaü nànyena kenacit  &
tasmàdvai tapasà buddhyà  % ÷rutena ca balena ca  // MatsP_47.122 //
tejasà ca surànsarvàüs  $ tvameko 'bhibhaviùyasi  &
yaccàbhilaùitaü brahman  % vidyate bhçgunandana  // MatsP_47.123 //
prapatsyase tu tatsarvaü  $ nànuvàcyaü tu kasyacit  &
sarvàbhibhàvã tena tvaü  % bhaviùyasi dvijottama  // MatsP_47.124 //
etàndattvà varàüstasmai  $ bhàrgavàya bhavaþ punaþ  &
praje÷atvaü dhane÷atvam  % avadhyatvaü ca vai dadau  // MatsP_47.125 //
etàüllabdhvà varànkàvyaþ  $ samprahçùñatanåruhaþ  &
harùàtpràdurbabhau tasya  % divyastotraü mahe÷vare  \
tathà tiryaksthita÷caiva  # tuùñuve nãlalohitam  // MatsP_47.126 //

*÷ukra uvàca
namo 'stu ÷itikaõñhàya  $ kaniùñhàya suvarcase  &
lelihànàya kàvyàya  % vatsaràyàndhasaþ pate  // MatsP_47.127 //
kapardine karàlàya  $ haryakùõe varadàya ca  &
saüstutàya sutãrthàya  % devadevàya raühase  // MatsP_47.128 //
uùõãùiõe suvaktràya  $ bahuråpàya vedhase  &
vasuretàya rudràya  % tapase citravàsase  // MatsP_47.129 //
hrasvàya muktake÷àya  $ senànye rohitàya ca  &
kavaye ràjavçkùàya  % takùakakrãóanàya ca  // MatsP_47.130 //
sahasra÷irase caiva  $ sahasràkùàya mãdhuùe  &
varàya bhavyaråpàya  % ÷vetàya puruùàya ca  // MatsP_47.131 //
giri÷àya namo 'rkàya  $ baline àjyapàya ca  &
sutçptàya suvastràya  % dhanvine bhàrgavàya ca  // MatsP_47.132 //
niùaïgiõe ca tàràya  $ svakùàya kùapaõàya ca  &
tàmràya caiva bhãmàya  % ugràya ca ÷ivàya ca  // MatsP_47.133 //
mahàdevàya ÷arvàya  $ vi÷varåpa÷ivàya ca  &
hiraõyàya variùñhàya  % jyeùñhàya madhyamàya ca  // MatsP_47.134 //
vàstoùpate pinàkàya  $ muktaye kevalàya ca  &
mçgavyàdhàya dakùàya  % sthàõave bhãùaõàya ca  // MatsP_47.135 //
bahunetràya dhuryàya  $ trinetràye÷varàya ca  &
kapàline ca vãràya  % mçtyave tryambakàya ca  // MatsP_47.136 //
babhrave ca pi÷aïgàya  $ piïgalàyàruõàya ca  &
pinàkine ceùumate  % citràya rohitàya ca  // MatsP_47.137 //
dundubhyàyaikapàdàya  $ ajàya buddhidàya ca  &
àraõyàya gçhasthàya  % yataye brahmacàriõe  // MatsP_47.138 //
sàükhyàya caiva yogàya  $ vyàpine dãkùitàya ca  &
anàhatàya ÷arvàya  % bhavye÷àya yamàya ca  // MatsP_47.139 //
rodhase cekitànàya  $ brahmiùñhàya maharùaye  &
catuùpadàya medhyàya  % rakùiõe ÷ãghragàya ca  // MatsP_47.140 //
÷ikhaõóine karàlàya  $ daüùñriõe vi÷vavedhase  &
bhàsvaràya pratãtàya  % sudãptàya sumedhase  // MatsP_47.141 //
kråràyàvikçtàyaiva  $ bhãùaõàya ÷ivàya ca  &
saumyàya caiva mukhyàya  % dhàrmikàya ÷ubhàya ca  // MatsP_47.142 //
avadhyàyàmçtàyaiva  $ nityàya ÷à÷vatàya ca  &
vyàpçtàya vi÷iùñàya  % bharatàya ca sàkùiõe  // MatsP_47.143 //
kùemàya sahamànàya  $ satyàya càmçtàya ca  &
kartre para÷ave caiva  % ÷åline divyacakùuùe  // MatsP_47.144 //
somapàyàjyapàyaiva  $ dhåmapàyoùmapàya ca  &
÷ucaye paridhànàya  % sadyojàtàya mçtyave  // MatsP_47.145 //
pi÷ità÷àya sarvàya  $ meghàya vidyutàya ca  &
vyàvçttàya variùñhàya  % bharitàya tarakùave  // MatsP_47.146 //
tripuraghnàya tãrthàyà-  $ -vakràya roma÷àya ca  &
tigmàyudhàya vyàkhyàya  % susiddhàya pulastaye  // MatsP_47.147 //
rocamànàya caõóàya  $ sphãtàya çùabhàya ca  &
vratine yu¤jamànàya  % ÷ucaye cordhvaretase  // MatsP_47.148 //
asuraghnàya svàghnàya  $ mçtyughne yaj¤iyàya ca  &
kç÷ànave pracetàya  % vahnaye nirmalàya ca  // MatsP_47.149 //
rakùoghnàya pa÷ughnàyà-  $ vighnàya ÷vasitàya ca  &
vibhràntàya mahàntàya  % arõave durgamàya ca  // MatsP_47.150 //
kçùõàya ca jayantàya  $ lokànàmã÷varàya ca  &
anà÷ritàya vedhyàya  % samatvàdhiùñhitàya ca  // MatsP_47.151 //
hiraõyabàhave caiva  $ vyàptàya ca mahàya ca  &
sukarmaõe prasahyàya  % ce÷ànàya sucakùuùe  // MatsP_47.152 //
kùipreùave sada÷vàya  $ ÷ivàya mokùadàya ca  &
kapilàya pi÷aïgàya  % mahàdevàya dhãmate  // MatsP_47.153 //
mahàkàyàya dãptàya  $ rodanàya sahàya ca  &
dçóhadhanvine kavacine  % rathine ca varåthine  // MatsP_47.154 //
bhçgunàthàya ÷ukràya  $ gahvareùñhàya vedhase  &
amoghàya pra÷àntàya  % sumedhàya vçùàya ca  // MatsP_47.155 //
namo 'stu tubhyaü bhagavan  $ vi÷vàya kçttivàsase  &
pa÷ånàü pataye tubhyaü  % bhåtànàü pataye namaþ  // MatsP_47.156 //
praõave çgyajuþsàmne  $ svàhàya ca svadhàya ca  &
vaùañkàràtmane caiva  % tubhyaü mantràtmane namaþ  // MatsP_47.157 //
tvaùñre dhàtre tathà kartre  $ cakùuþ÷rotramayàya ca  &
bhåtabhavyabhave÷àya  % tubhyaü karmàtmane namaþ  // MatsP_47.158 //
vasave caiva sàdhyàya  $ rudràdityasuràya ca  &
viùàya màrutàyaiva  % tubhyaü devàtmane namaþ  // MatsP_47.159 //
agnãùomavidhij¤àya  $ pa÷umantrauùadhàya ca  &
svayambhuve hy ajàyaiva  % apårvaprathamàya ca  \
prajànàü pataye caiva  # tubhyaü brahmàtmane namaþ  // MatsP_47.160 //
àtme÷àyàtmava÷yàya  $ sarve÷àti÷ayàya ca  &
sarvabhåtàïgabhåtàya  % tubhyaü bhåtàtmane namaþ  // MatsP_47.161 //
nirguõàya guõaj¤àya  $ vyàkçtàyàmçtàya ca  &
nirupàkhyàya mitràya  % tubhyaü sàükhyàtmane namaþ  // MatsP_47.162 //
pçthivyai càntarikùàya  $ divyàya ca mahàya ca  &
janastapàya satyàya  % tubhyaü lokàtmane namaþ  // MatsP_47.163 //
avyaktàya ca mahate  $ bhåtàderindriyàya ca  &
àtmaj¤àya vi÷eùàya  % tubhyaü sarvàtmane namaþ  // MatsP_47.164 //
nityàya càtmaliïgàya  $ såkùmàyaivetaràya ca  &
buddhàya vibhave caiva  % tubhyaü mokùàtmane namaþ  // MatsP_47.165 //
namaste triùu lokeùu  $ namaste paratas triùu  &
satyànteùu mahàdyeùu  % caturùu ca namo 'stu te  // MatsP_47.166 //
namaþ stotre mayà hy asmin  $ yadi na vyàhçtaü bhavet  &
madbhakta iti brahmaõya  % tatsarvaü kùantumarhasi  // MatsP_47.167 //

*såta uvàca
evamàbhàùya deve÷am  $ ã÷varaü nãlalohitam  &
prahvo 'bhipraõatastasmai  % prà¤jalirvàgyato 'bhavat  // MatsP_47.168 //
kàvyasya gàtraü saüspç÷ya  $ hastena prãtimànbhavaþ  &
nikàmaü dar÷anaü dattvà  % tatraivàntaradhãyata  // MatsP_47.169 //
tataþ so 'ntarhite tasmin  $ deve÷e 'nucarãü tadà  &
tiùñhantãü pàr÷vato dçùñvà  % jayantãmidamabravãt  // MatsP_47.170 //
kasya tvaü subhage kà và  $ duþkhite mayi duþkhità  &
mahatà tapasà yuktà  % kimarthaü màü niùevase  // MatsP_47.171 //
anayà saüstuto bhaktyà  $ pra÷rayeõa damena ca  &
snehena caiva su÷roõi  % prãto 'smi varavarõini  // MatsP_47.172 //
kimicchasi varàrohe  $ kaste kàmaþ samçdhyatàm  &
tatte sampàdayàmyadya  % yadyapi syàtsuduùkaraþ  // MatsP_47.173 //
evamuktàbravãdenaü  $ tapasà j¤àtumarhasi  &
cikãrùitaü hi me brahmaüs  % tvaü hi vettha yathàtatham  // MatsP_47.174 //
evamukto 'bravãdenàü  $ dçùñvà divyena cakùuùà  &
mayà saha tvaü su÷roõi  % da÷a varùàõi bhàmini  // MatsP_47.175 //
sarvabhåtairadç÷yà ca  $ saüprayogamihecchasi  &
devi cendãvara÷yàme  % varàrhe vàmalocane  \
evaü vçõoùi kàmaü tvaü  # matto vai valgubhàùiõi  // MatsP_47.176 //
evaü bhavatu gacchàmo  $ gçhànno mattakà÷ini  &
tataþ svagçhamàgatya  % jayantyàþ pàõimudvahan  // MatsP_47.177 //
tayà sahàvasaddevyà  $ da÷a varùàõi bhàrgavaþ  &
adç÷yaþ sarvabhåtànàü  % màyayà saüvçtaþ prabhuþ  // MatsP_47.178 //
kçtàrthamàgataü dçùñvà  $ kàvyaü sarve diteþ sutàþ  &
abhijagmurgçhaü tasya  % muditàste didçkùavaþ  // MatsP_47.179 //
yadà gatà na pa÷yanti  $ màyayà saüvçtaü gurum  &
lakùaõaü tasya tadbuddhvà  % pratijagmuryathàgatam  // MatsP_47.180 //
bçhaspatistu saüruddhaü  $ kàvyaü j¤àtvà vareõa tu  &
tuùñyarthaü da÷a varùàõi  % jayantyà hitakàmyayà  // MatsP_47.181 //
buddhvà tadantaraü so 'pi  $ daityànàmindranoditaþ  &
kàvyasya råpamàsthàya  % asuràn samupàhvayat  // MatsP_47.182 //
tatastànàgatàndçùñvà  $ bçhaspatiruvàca ha  &
svàgataü mama yàjyànàü  % pràpto 'haü vo hitàya ca  // MatsP_47.183 //
ahaü vo 'dhyàpayiùyàmi  $ vidyàþ pràptàstu yà mayà  &
tataste hçùñamanaso  % vidyàrthamupapedire  // MatsP_47.184 //
pårõe kàvyastadà tasmin  $ samaye da÷avàrùike  &
samayànte devayànã  % tadotpannà iti ÷rutiþ  \
buddhiü cakre tataþ so 'tha  # yàjyànàü pratyavekùaõe  // MatsP_47.185 //
devi gacchàmyahaü draùñuü  $ mama yàjyà¤÷ucismite  &
vibhràntavãkùite sàdhvi  % trivarõàyatalocane  // MatsP_47.186 //
evamuktàbravãd enaü  $ bhaja bhaktànmahàvrata  &
eùa dharmaþ satàü brahman  % na dharmaü lopayàmi te  // MatsP_47.187 //
tato gatvàsuràndçùñvà  $ devàcàryeõa dhãmatà  &
va¤citànkàvyaråpeõa  % tataþ kàvyo 'bravãttu tàn  // MatsP_47.188 //
kàvyaü màü vo vijànãdhvaü  $ toùito giri÷o vibhuþ  &
va¤cità bata yåyaü vai  % sarve ÷çõuta dànavàþ  // MatsP_47.189 //
÷rutvà tathà bruvàõaü taü  $ saübhràntàste tadàbhavan  &
prekùantas tàv ubhau tatra  % sthitàsãnau suvismitàþ  // MatsP_47.190 //
sampramåóhàs tataþ sarve  $ na pràbudhyanta kiücana  &
abravãt sampramåóheùu  % kàvyastànasuràüstadà  // MatsP_47.191 //
àcàryo vo hy ahaü kàvyo  $ devàcàryo 'yamaïgiràþ  &
anugacchata màü daityàs  % tyajatainaü bçhaspatim  // MatsP_47.192 //
ityuktà hy asuràstena  $ tàv ubhau samavekùya ca  &
yadàsurà vi÷eùaü tu  % na jànantyubhayostayoþ  // MatsP_47.193 //
bçhaspatir uvàcainàn  $ asambhràntastapodhanaþ  &
kàvyo vo 'haü gururdaityà  % madråpo 'yaü bçhaspatiþ  // MatsP_47.194 //
saümohayati råpeõa  $ màmakenaiùa vo 'suràþ  &
÷rutvà tasya tataste vai  % sametya tu tato 'bruvan  // MatsP_47.195 //
ayaü no da÷a varùàõi  $ satataü ÷àsti vai prabhuþ  &
eùa vai gururasmàkam  % antarepsurayaü dvijaþ  // MatsP_47.196 //
tataste dànavàþ sarve  $ praõipatyàbhinandya ca  &
vacanaü jagçhustasya  % ciràbhyàse na mohitàþ  // MatsP_47.197 //
åcus tamasuràþ sarve  $ krodhasaüraktalocanàþ  &
ayaü gurur hito 'smàkaü  % gaccha tvaü nàsi no guruþ  // MatsP_47.198 //
bhàrgavo vàïgirà vàpi  $ bhagavàneùa no guruþ  &
sthità vayaü nide÷e 'sya  % sàdhu tvaü gaccha màciram  // MatsP_47.199 //
evamuktvàsuràþ sarve  $ pràpadyanta bçhaspatim  &
yadà na pratyapadyanta  % kàvyenoktaü mahaddhitam  // MatsP_47.200 //
cukopa bhàrgavasteùàm  $ avalepena tena tu  &
bodhità hi mayà yasmàn  % na màü bhajatha dànavàþ  // MatsP_47.201 //
tasmàtpranaùñasaüj¤à vai  $ paràbhavamavàpsyatha  &
iti vyàhçtya tànkàvyo  % jagàmàtha yathàgatam  // MatsP_47.202 //
÷aptàüstànasurà¤j¤àtvà  $ kàvyena sa bçhaspatiþ  &
kçtàrthaþ sa tadà hçùñaþ  % svaråpaü pratyapadyata  // MatsP_47.203 //
buddhyàsuràn hatà¤j¤àtvà  $ kçtàrtho 'ntaradhãyata  &
tataþ pranaùñe tasmiüstu  % vibhràntà dànavàbhavan  // MatsP_47.204 //
aho viva¤citàþ smeti  $ parasparamathàbruvan  &
pçùñhato 'bhimukhà÷caiva  % tàóitàïgirasena tu  // MatsP_47.205 //
va¤citàþ sopadhànena  $ sve sve vastuni màyayà  &
tatastvaparituùñàste  % tameva tvarità yayuþ  \
prahlàdamagrataþ kçtvà  # kàvyasyànupadaü punaþ  // MatsP_47.206 //
tataþ kàvyaü samàsàdya  $ upatasthuravàïmukhàþ  &
samàgatànpunardçùñvà  % kàvyo yàjyànuvàca ha  // MatsP_47.207 //
mayà saübodhitàþ sarve  $ yasmànmà nàbhinandatha  &
tatastenàvamànena  % gatà yåyaü paràbhavam  // MatsP_47.208 //
evaü bruvàõaü ÷ukraü tu  $ bàùpasaüdigdhayà girà  &
prahlàdastaü tadovàca  % mà nastvaü tyaja bhàrgava  // MatsP_47.209 //
svà÷rayàn bhajamànàü÷ca  $ bhaktàüstvaü bhaja bhàrgava  &
tvayyadçùñe vayaü tena  % devàcàryeõa mohitàþ  \
bhaktànarhasi vai j¤àtuü  # tapodãrgheõa cakùuùà  // MatsP_47.210 //
yadi nastvaü na kuruùe  $ prasàdaü bhçgunandana  &
apadhyàtàs tvayà hy adya  % pravi÷àmo rasàtalam  // MatsP_47.211 //
j¤àtvà kàvyo yathàtattvaü  $ kàruõyàdanukampayà  &
evaü pratyanunãto vai  % tataþ kopaü niyamya saþ  \
uvàcaitànna bhetavyaü  # na gantavyaü rasàtalam  // MatsP_47.212 //
ava÷yaü bhàvino hy arthàþ  $ pràptavyà mayi jàgrati  &
na ÷akyamanyathà kartuü  % diùñaü hi balavattaram  // MatsP_47.213 //
saüj¤à pranaùñà yà vo 'dya  $ tàmetàü pratipatsyatha  &
devà¤jitvà sakçccàpi  % pàtàlaü pratipatsyatha  // MatsP_47.214 //
pràpte paryàyakàle ca  $ hãti brahmàbhyabhàùata  &
matprasàdàcca trailokyaü  % bhuktaü yuùmàbhirårjitam  // MatsP_47.215 //
yugàkhyà da÷a sampårõà  $ devànàkramya mårdhani  &
etàvantaü ca kàlaü vai  % brahmà ràjyamabhàùata  // MatsP_47.216 //
ràjyaü sàvarõike tubhyaü  $ punaþ kila bhaviùyati  &
lokànàmã÷varo bhàvyas  % tava pautraþ punarbaliþ  // MatsP_47.217 //
evaü kila mithaþ proktaþ  $ pautraste viùõunà svayam  &
vàcà hçteùu lokeùu  % tàstàstasyàbhavankila  // MatsP_47.218 //
yasmàtpravçttaya÷càsya  $ saükà÷àd abhisaüdhitàþ  &
tasmàdvçttena prãtena  % tubhyaü dattaü svayambhuvà  // MatsP_47.219 //
devaràjye balirbhàvya  $ iti màmã÷varo 'bravãt  &
tasmàdadç÷yo bhåtànàü  % kàlàpekùaþ sa tiùñhati  // MatsP_47.220 //
prãtena càparo datto  $ varastubhyaü svayambhuvà  &
tasmànnirutsukastvaü vai  % paryàyaü sahito 'suraiþ  // MatsP_47.221 //
na hi ÷akyaü mayà tubhyaü  $ purastàd viprabhàùitum  &
brahmaõà pratiùiddho 'haü  % bhaviùyaü jànatà vibho  // MatsP_47.222 //
imau ca ÷iùyau dvau mahyaü  $ samàv etau bçhaspateþ  &
daivataiþ saha saüsçùñàn  % sarvànvo dhàrayiùyataþ  // MatsP_47.223 //
ityuktà hy asuràþ sarve  $ kàvyenàkliùñakarmaõà  &
hçùñàstena yayuþ sàrdhaü  % prahlàdena mahàtmanà  // MatsP_47.224 //
ava÷yaü bhàvyamarthaü tu  $ ÷rutvà ÷ukreõa bhàùitam  &
sakçdà÷aüsamànàstu  % jayaü ÷ukreõa bhàùitam  \
daü÷itàþ sàyudhàþ sarve  # tato devànsamàhvayan  // MatsP_47.225 //
devàstadàsuràndçùñvà  $ saügràme samupasthitàn  &
sarve saübhçtasambhàrà  % devàstàn samayodhayan  // MatsP_47.226 //
devàsure tadà tasmin  $ vartamàne ÷ataü samàþ  &
ajayannasurà devàüs  % tato devà hy amantrayan  // MatsP_47.227 //
yaj¤enopàhvayàmas tau  $ tato jeùyàmahe 'suràn  &
tadopàmantrayandevàþ  % ÷aõóàmarkau tu tàv ubhau  // MatsP_47.228 //
yaj¤e càhåya tau proktau  $ tyajetàmasuràn dvijau  &
vayaü yuvàü bhajiùyàmaþ  % saha jitvà tu dànavàn  // MatsP_47.229 //
evaü kçtàbhisaüdhã tau  $ ÷aõóàmarkau suràstathà  &
tato devà jayaü pràpur  % dànavà÷ca paràjitàþ  // MatsP_47.230 //
÷aõóàmarkaparityaktà  $ dànavà hy abalàstathà  &
evaü daityàþ purà kàvya-  % ÷àpenàbhihatàstadà  // MatsP_47.231 //
kàvya÷àpàbhibhåtàste  $ niràdhàrà÷ca sarva÷aþ  &
nirasyamànà devai÷ca  % vivi÷uste rasàtalam  // MatsP_47.232 //
evaü nirudyamà devaiþ  $ kçtàþ kçcchreõa dànavàþ  &
tataþ prabhçti ÷àpena  % bhçgornaimittikena tu  // MatsP_47.233 //
jaj¤e punaþ punarviùõur  $ dharme pra÷ithile prabhuþ  &
kurvandharmavyavasthànam  % asuràõàü praõà÷anam  // MatsP_47.234 //
prahlàdasya nide÷e tu  $ na sthàsyantyasurà÷ca ye  &
manuùyavadhyàste sarve  % brahmeti vyàharatprabhuþ  // MatsP_47.235 //
dharmànnàràyaõasyàü÷aþ  $ sambhåta÷ càkùuùe 'ntare  &
yaj¤aü vai vartayàmàsur  % devà vaivasvate 'ntare  // MatsP_47.236 //
pràdurbhàve tatastasya  $ brahmà hy àsãtpurohitaþ  &
yugàkhyàyàü caturthyàü tu  % àpanneùu sureùu vai  // MatsP_47.237 //
sambhåtastu samudrànte  $ hiraõyaka÷iporvadhe  &
dvitãye narasiühàkhye  % rudro hy àsãtpurohitaþ  // MatsP_47.238 //
balisaüstheùu lokeùu  $ tretàyàü saptamaü prati  &
tçtãye vàmanasyàrthe  % dharmeõa tu purodhasà  // MatsP_47.239 //
etàs tisraþ smçtàstasya  $ divyàþ sambhåtayo dvijàþ  &
mànuùàþ sapta yànyàstu  % ÷àpajàstà nibodhata  // MatsP_47.240 //
tretàyuge tu prathame  $ dattàtreyo babhåva ha  &
naùñe dharme caturthàü÷e  % màrkaõóeyapuraþsaraþ  // MatsP_47.241 //
pa¤camaþ pa¤cada÷yàü ca  $ tretàyàü saübabhåva ha  &
màndhàtà cakravartã tu  % tadottaïkapuraþsare  // MatsP_47.242 //
ekonaviü÷yàü tretàyàü  $ sarvakùatràntakçdvibhuþ  &
jàmadagnyastathà ùaùñho  % vi÷vàmitrapuraþsaraþ  // MatsP_47.243 //
caturviü÷e yuge ràmo  $ vasiùñhena purodhasà  &
saptamo ràvaõasyàrthe  % jaj¤e da÷arathàtmajaþ  // MatsP_47.244 //
aùñame dvàpare viùõur  $ aùñàviü÷e parà÷aràt  &
vedavyàsastathà jaj¤e  % jàtåkarõyapuraþsaraþ  // MatsP_47.245 //
kartuü dharmavyavasthànam  $ asuràõàü praõà÷anam  &
buddho navamako jaj¤e  % tapasà puùkarekùaõaþ  \
devasundararåpeõa  # dvaipàyanapuraþsaraþ  // MatsP_47.246 //
tasminneva yuge kùãõe  $ saüdhyà÷iùñe bhaviùyati  &
kalkã tu viùõuya÷asaþ  % pàrà÷aryapuraþsaraþ  // MatsP_47.247 //
da÷amo bhàvyasambhåto  $ yàj¤avalkyapuraþsaraþ  &
sarvàü÷ca bhåtàüs timitàn  % pàùaõóàü÷caiva sarva÷aþ  // MatsP_47.248 //
pragçhãtàyudhair viprair  $ vçtaþ ÷atasahasra÷aþ  // MatsP_47.249 //
niþ÷eùà¤chådraràj¤astu  $ tadà sa tu kariùyati  &
brahmadviùaþ sapatnàüstu  % saühçtyaiva ca tadvapuþ  // MatsP_47.250 //
pa¤caviü÷e sthitaþ kalki÷  $ caritàrthaþ sasainikaþ  &
÷ådràn saü÷odhayitvà tu  % samudràntaü ca vai svayam  // MatsP_47.251 //
pravçttacakro balavàn  $ saühàraü tu kariùyati  &
utsàdayitvà vçùalàn  % pràya÷astànadhàrmikàn  // MatsP_47.252 //
tatastadà sa vai kalki÷  $ caritàrthaþ sasainikaþ  &
prajàstaü sàdhayitvà tu  % samçddhàstena vai svayam  // MatsP_47.253 //
akasmàtkopitànyonyaü  $ bhaviùyantãha mohitàþ  &
kùapayitvà tu te 'nyonyaü  % bhàvinàrthena coditàþ  // MatsP_47.254 //
tataþ kàle vyatãte tu  $ sa devo 'ntaradhãyata  &
nçpeùvatha pranaùñeùu  % prajànàü saügrahàttadà  // MatsP_47.255 //
rakùaõe vinivçtte tu  $ hatvà cànyonyamàhave  &
parasparaü ca hatvà tu  % niràkrandàþ suduþkhitàþ  // MatsP_47.256 //
puràõi hitvà gràmàü÷ca  $ tulyatve niùparigrahàþ  &
pranaùñà÷ramadharmà÷ca  % naùñavarõà÷ramàstathà  // MatsP_47.257 //
añña÷ålà nànapadàþ  $ ÷iva÷ålà÷catuùpathàþ  &
pramadàþ ke÷a÷ålà÷ca  % bhaviùyanti yugakùaye  // MatsP_47.258 //
hrasvadehàyuùa÷caiva  $ bhaviùyanti vanaukasaþ  &
saritparvatavàsinyo  % målapattraphalà÷anàþ  // MatsP_47.259 //
cãracarmàjinadharàþ  $ saükaraü ghoramà÷ritàþ  &
utpàtaduþkhàþ svalpàrthà  % bahubàdhà÷ca tàþ prajàþ  // MatsP_47.260 //
evaü kaùñamanupràptàþ  $ kàle saüdhyaü÷ake tadà  &
tataþ kùayaü gamiùyanti  % sàrdhaü kaliyugena tu  // MatsP_47.261 //
kùãõe kaliyuge tasmiüs  $ tataþ kçtamavartata  &
ityetatkãrtitaü samyag  % devàsuraviceùñitam  // MatsP_47.262 //
yaduvaü÷aprasaïgena  $ samàsàdvaiùõavaü ya÷aþ  &
turvasostu pravakùyàmi  % påror druhyostathà hy anoþ  // MatsP_47.263 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 48

*såta uvàca
turvasostu suto garbho  $ gobhànustasya càtmajaþ  &
gobhànostu suto vãras  % trisàriraparàjitaþ  // MatsP_48.1 //
karaüdhamastu traisàrir  $ bharatastasya càtmajaþ  &
duùyantaþ pauravasyàpi  % tasya putro hy akalmaùaþ  // MatsP_48.2 //
evaü yayàti÷àpena  $ jaràsaükramaõe purà  &
turvasoþ pauravaü vaü÷aü  % pravive÷a purà kila  // MatsP_48.3 //
duùyantasya tu dàyàdo  $ varåtho nàma pàrthivaþ  &
varåthàttu tathàõóãraþ  % saüdhànastasya càtmajaþ  // MatsP_48.4 //
pàõóya÷ca kerala÷caiva  $ colaþ karõastathaiva ca  &
teùàü janapadàþ sphãtàþ  % pàõóyà÷colàþ sakeralàþ  // MatsP_48.5 //
druhyostu tanayau ÷årau  $ setuþ ketustathaiva ca  &
setuputraþ ÷aradvàüstu  % gandhàrastasya càtmajaþ  // MatsP_48.6 //
khyàyate yasya nàmnàsau  $ gandhàraviùayo mahàn  &
àraññade÷ajàstasya  % turagà vàjinàü varàþ  // MatsP_48.7 //
gandhàraputro dharmastu  $ ghçtastasyàtmajo 'bhavat  &
ghçtàcca viduùo jaj¤e  % pracetàstasya càtmajaþ  // MatsP_48.8 //
pracetasaþ putra÷ataü  $ ràjànaþ sarva eva te  &
mleccharàùñràdhipàþ sarve  % udãcãü di÷am à÷ritàþ  // MatsP_48.9 //
ano÷caiva sutà vãràs  $ trayaþ paramadhàrmikàþ  &
sabhànara÷càkùuùa÷ca  % parameùus tathaiva ca  // MatsP_48.10 //
sabhànarasya putrastu  $ vidvànkolàhalo nçpaþ  &
kolàhalasya dharmàtmà  % saüjayo nàma vi÷rutaþ  // MatsP_48.11 //
saüjayasyàbhavatputro  $ vãro nàma puraüjayaþ  &
janamejayo mahàràja  % puraüjayasuto 'bhavat  // MatsP_48.12 //
janamejayasya ràjarùer  $ mahà÷àlo 'bhavatsutaþ  &
àsãd indrasamo ràjà  % pratiùñhitaya÷àbhavat  // MatsP_48.13 //
mahàmanàþ sutastasya  $ mahà÷àlasya dhàrmikaþ  &
saptadvãpe÷varo jaj¤e  % cakravartã mahàmanàþ  // MatsP_48.14 //
mahàmanàstu dvau putrau  $ janayàmàsa vi÷rutau  &
u÷ãnaraü ca dharmaj¤aü  % titikùuü caiva tàv ubhau  // MatsP_48.15 //
u÷ãnarasya patnyastu  $ pa¤ca ràjarùisambhavàþ  &
bhç÷à kç÷à navà dar÷à  % yà ca devã dçùadvatã  // MatsP_48.16 //
u÷ãnarasya putràstu  $ tàsu jàtàþ kulodvahàþ  &
tapasà te tu mahatà  % jàtà vçddhasya dhàrmikàþ  // MatsP_48.17 //
bhç÷àyàstu nçgaþ putro  $ navàyà nava eva ca  &
kç÷àyàstu kç÷o jaj¤e  % dar÷àyàþ suvrato 'bhavat  \
dçùadvatyàþ suta÷càpi  # ÷ibir au÷ãnaro nçpaþ  // MatsP_48.18 //
÷ibestu ÷ibayaþ putrà÷  $ catvàro lokavi÷rutàþ  &
pçthudarbhaþ suvãra÷ca  % kekayo bhadrakastathà  // MatsP_48.19 //
teùàü janapadàþ sphãtàþ  $ kekayà bhadrakàstathà  &
sauvãrà÷caiva paurà÷ca  % nçgasya kekayàstathà  // MatsP_48.20 //
suvratasya tathàmbaùñhà  $ kç÷asya vçùalà purã  &
navasya navaràùñraü tu  % titikùostu prajàü ÷çõu  // MatsP_48.21 //
titikùurabhavadràjà  $ pårvasyàü di÷i vi÷rutaþ  &
bçhadrathaþ sutastasya  % tasya seno 'bhavatsutaþ  // MatsP_48.22 //
senasya sutapà jaj¤e  $ sutapastanayo baliþ  &
jàto mànuùayonyàü tu  % kùãõe vaü÷e prajecchayà  // MatsP_48.23 //
mahàyogã tu sa balir  $ baddho bandhairmahàtmanà  &
putrànutpàdayàmàsa  % kùetrajànpa¤ca pàrthivàn  // MatsP_48.24 //
aïgaü sa janayàmàsa  $ vaïgaü suhmaü tathaiva ca  &
puõóraü kaliïgaü ca tathà  % bàleyaü kùetramucyate  \
bàleyà bràhmaõà÷caiva  # tasya vaü÷akaràþ prabho  // MatsP_48.25 //
bale÷ca brahmaõà datto  $ varaþ prãtena dhãmataþ  &
mahàyogitvamàyu÷ca  % kalpasya parimàõakam  // MatsP_48.26 //
saügràme càpyajeyatvaü  $ dharme caivottamà matiþ  &
traikàlyadar÷anaü caiva  % pràdhànyaü prasave tathà  // MatsP_48.27 //
jayaü càpratimaü yuddhe  $ dharme tattvàrthadar÷anam  &
caturo niyatànvarõàn  % sa vai sthàpayità prabhuþ  // MatsP_48.28 //
teùàü ca pa¤ca dàyàdà  $ vaïgàïgàþ suhmakàstathà  &
puõóràþ kaliïgà÷ca tathà  % aïgasya tu nibodhata  // MatsP_48.29 //

*munaya åcuþ
kathaü baleþ sutà jàtàþ  $ pa¤ca tasya mahàtmanaþ  &
kiünàmnã mahiùã tasya  % janità katama çùiþ  // MatsP_48.30 //
kathaü cotpàditàstena  $ tannaþ prabråhi pçcchatàm  &
màhàtmyaü ca prabhàvaü ca  % nikhilena vadasva tat  // MatsP_48.31 //

*såta uvàca
atho÷ija iti khyàta  $ àsãdvidvànçùiþ purà  &
patnã vai mamatà nàma  % babhåvàsya mahàtmanaþ  // MatsP_48.32 //
u÷ijasya yavãyànvai  $ bhràtçpatnãmakàmayat  &
bçhaspatirmahàtejà  % mamatàmetya kàmataþ  // MatsP_48.33 //
uvàca mamatà taü tu  $ devaraü varavarõinã  &
antarvatnyasmi te bhràtur  % jyeùñhasya tu viramyatàm  // MatsP_48.34 //
ayaü tu me mahàbhàga  $ garbhaþ kupyedbçhaspate  &
au÷ijo bhràtçjanyaste  % sopàïgaü vedamudgiran  // MatsP_48.35 //
amogharetàstvaü càpi  $ na màü bhajitumarhasi  &
asminn evaü gate kàle  % yathà và manyase prabho  // MatsP_48.36 //
evamuktastathà samyag  $ bçhattejà bçhaspatiþ  &
kàmàtmà sa mahàtmàpi  % na manaþ so 'bhyavàrayat  // MatsP_48.37 //
saübabhåvaiva dharmàtmà  $ tayà sàrdhamakàmayà  &
utsçjantaü tu tadreto-  % vàcaü garbho 'bhyabhàùata  // MatsP_48.38 //
bho tàta vàcàmadhipa  $ dvayornàstãha saüsthitiþ  &
amogharetàstvaü càpi  % pårvaü càhamihàgataþ  // MatsP_48.39 //
so '÷apattaü tataþ kruddha  $ evamukto bçhaspatiþ  &
putraü jyeùñhasya vai bhràtur  % garbhasthaü bhagavànçùiþ  // MatsP_48.40 //
yasmàttvamãdç÷e kàle  $ garbhastho 'pi niùedhasi  &
màmevamuktavàüstasmàt  % tamo dãrghaü pravekùyasi  // MatsP_48.41 //
tato dãrghatamà nàma  $ ÷àpàdçùirajàyata  &
ato 'ü÷ajo bçhatkãrtir  % bçhaspatirivaujasà  // MatsP_48.42 //
årdhvaretàstato 'sau vai  $ vasate bhràturà÷rame  &
sa dharmànsaurabheyàüstu  % vçùabhàcchrutavàüstataþ  // MatsP_48.43 //
tasya bhràtà pitçvyo ya÷  $ cakàra bharaõaü tadà  &
tasminnivasatastasya  % yadçcchàtastu vai vçùaþ  // MatsP_48.44 //
yaj¤àrthamàhçtàndarbhàü÷  $ cacàra surabhãsutaþ  &
jagràha taü dãrghatamàþ  % ÷çïgayostu catuùpadam  // MatsP_48.45 //
tenàsau nigçhãta÷ca  $ na cacàla padàtpadam  &
tato 'bravãdvçùastaü vai  % mu¤ca màü balinàü vara  // MatsP_48.46 //
na mayàsàditastàta  $ balavàüstvatsamaþ kvacit  &
mama cànyaþ samo vàpi  % na hi me balasaükhyayà  \
mu¤ca tàteti ca punaþ  # prãtaste 'haü varaü vçõu  // MatsP_48.47 //
evamukto 'bravãdenaü  $ jãvanme tvaü kva yàsyasi  &
eùa tvàü na vimokùyàmi  % parasvàdaü catuùpadam  // MatsP_48.48 //

*vçùabha uvàca
nàsmàkaü vidyate tàta  $ pàtakaü steyameva ca  &
bhakùyàbhakùyaü tathà caiva  % peyàpeyaü tathaiva ca  // MatsP_48.49 //
dvipadàü bahavo hy ete  $ dharma eùa gavàü smçtaþ  &
kàryàkàrye na vàgamyà-  % gamanaü ca tathaiva ca  // MatsP_48.50 //

*såta uvàca
gavàü dharmaü tu vai ÷rutvà  $ saübhràntastu visçjya tam  &
÷aktyànnapànadànàttu  % gopatiü saüprasàdayat  // MatsP_48.51 //
prasàdite gate tasmin  $ godharmaü bhaktitastu saþ  &
manasaiva samàdadhyau  % tanniùñhastatparo hi saþ  // MatsP_48.52 //
tato yavãyasaþ patnãü  $ gautamasyàbhyapadyata  &
kçtàvalepàü tàü matvà  % so 'naóvàniva na kùamaþ  // MatsP_48.53 //
godharmaü tu paraü matvà  $ snuùàü tàmabhyapadyata  &
nirbhartsya cainaü ruddhvà ca  % bàhubhyàü sampragçhya ca  // MatsP_48.54 //
bhàvyamarthaü tu taü j¤àtvà  $ màhàtmyàttamuvàca sà  &
viparyayaü tu tvaü labdhvà  % anaóvàniva vartase  // MatsP_48.55 //
gamyàgamyaü na jànãùe  $ godharmàtpràrthayansutàm  &
durvçttaü tvàü tyajàmyadya  % gaccha tvaü svena karmaõà  // MatsP_48.56 //
kàùñhe samudge prakùipya  $ gaïgàmbhasi samutsçjat  &
yasmàttvamandho vçddha÷ca  % bhartavyo duradhiùñhitaþ  // MatsP_48.57 //
tamuhyamànaü vegena  $ srotaso 'bhyà÷amàgataþ  &
jagràha taü sa dharmàtmà  % balir vairocanistadà  // MatsP_48.58 //
antaþpure jugopainaü  $ bhakùyabhojyai÷ca tarpayan  &
prãta÷caiva vareõaiva  % cchandayàmàsa vai balim  // MatsP_48.59 //
tasmàcca sa varaü vavre  $ putràrthe dànavarùabhaþ  &
saütànàrthaü mahàbhàga-  % bhàryàyàü mama mànada  \
putràndharmàrthatattvaj¤àn  # utpàdayitumarhasi  // MatsP_48.60 //
evamukto 'tha devarùis  $ tathàstvityuktavàn prabhuþ  &
sa tasya ràjà svàü bhàryàü  % sudeùõàü nàma pràhiõot  \
andhaü vçddhaü ca taü j¤àtvà  # na sà devã jagàma ha  // MatsP_48.61 //
÷ådràü dhàtreyikàü tasmàv  $ andhàya pràhiõottadà  &
tasyàü kakùãvadàdãü÷ca  % ÷ådrayonàv çùir va÷ã  // MatsP_48.62 //
janayàmàsa dharmàtmà  $ ÷ådràn ityevamàdikam  &
uvàca taü balã ràjà  % dçùñvà kakùãvadàdikàn  // MatsP_48.63 //

*ràjovàca
pravãõàn çùidharmasya  $ ce÷varàn brahmavàdinaþ  &
vidvàn pratyakùadharmàõàü  % buddhimàn vçttimà¤chucãn  // MatsP_48.64 //
mamaiva ceti hovàca  $ taü dãrghatamasaü baliþ  &
natyuvàca munistaü vai  % mamaivamiti càbravãt  // MatsP_48.65 //
utpannàþ ÷ådrayonà tu  $ bhavacchande surottama  &
andhaü vçddhaü ca màü j¤àtvà  % sudeùõà mahiùã tava  \
pràhiõod avamànànme  # ÷ådràü dhàtreyikàü nçpa  // MatsP_48.66 //
tataþ prasàdayàmàsa  $ balis tamçùisattamam  &
baliþ sudeùõàü tàü bhàryàü  % bhartsayàmàsa dànavaþ  // MatsP_48.67 //
puna÷cainàm alaükçtya  $ çùaye pratyapàdayat  &
tàü sa dãrghatamà devãü  % tathà kçtavatãü tadà  // MatsP_48.68 //
dadhnà lavaõami÷reõa tv  $ abhyaktaü madhukena tu  &
liha màm ajugupsantã  % àpàdatalamastakam  \
tatastvaü pràpsyase devi  # putrànvai manasepsitàn  // MatsP_48.69 //
tasya sà tadvaco devã  $ sarvaü kçtavatã tadà  &
tasya sàpànam àsàdya  % devã pariharattadà  // MatsP_48.70 //
tàmuvàca tataþ so 'tha  $ yatte parihçtaü ÷ubhe  &
vinàpànaü kumàraü tu  % janayiùyasi pårvajam  // MatsP_48.71 //

*sudeùõovàca
nàrhasi tvaü mahàbhàga  $ putraü me dàtumãdç÷am  &
toùita÷ca yathà÷akti  % prasàdaü kuru me prabho  // MatsP_48.72 //

*dãrghatamà uvàca
tavàpacàràddevyeùa  $ nànyathà bhavità ÷ubhe  &
naiva dàsyati putraste  % pautrau vai dàsyate phalam  // MatsP_48.73 //
tasyàpànaü vinà caiva  $ yogyabhàvo bhaviùyati  &
tasmàd dãrghatamàïgeùu  % kukùau spçùñvedam abravãt  // MatsP_48.74 //
prà÷itaü yadyadaïgeùu  $ na sopasthaü ÷ucismite  &
tena tiùñhanti te garbhe  % paurõamàsyàm ivoóuràñ  // MatsP_48.75 //
bhaviùyanti kumàràstu  $ pa¤ca devasutopamàþ  &
tejasvinaþ suvçttà÷ca  % yajvàno dhàrmikà÷ca te  // MatsP_48.76 //

*såta uvàca
tadaü÷astu sudeùõàyà  $ jyeùñhaþ putro vyajàyata  &
aïgastathà kaliïga÷ca  % puõóraþ suhmastathaiva ca  // MatsP_48.77 //
vaïgaràjastu pa¤caite  $ baleþ putrà÷ca kùetrajàþ  &
ityete dãrghatamasà  % balerdattàþ sutàstathà  // MatsP_48.78 //
pratiùñhàmàgatànàü hi  $ bràhmaõyaü kàrayaüstataþ  &
tato mànuùayonyàü sa  % janayàmàsa vai prajàþ  // MatsP_48.79 //
tatastaü dãrghatamasaü  $ surabhirvàkyamabravãt  &
vicàrya yasmàdgodharmaü  % pramàõaü te kçtaü vibho  // MatsP_48.80 //
÷aktyà cànanyayàsmàsu  $ tena prãtàsmi te 'nagha  &
tasmàttubhyaü tamo dãrgham  % àghràyàpanudàmi vai  // MatsP_48.81 //
bàrhaspatyastathaivaiùa  $ pàpmà vai tiùñhati tvayi  &
jaràü mçtyuü tama÷caiva  % àghràyàpanudàmi te  // MatsP_48.82 //
sadyaþ sa ghràtamàtrastu  $ asito munisattamaþ  &
àyuùmàü÷ca vapuùmàü÷ca  % cakùuùmàü÷ca tato 'bhavat  // MatsP_48.83 //
go 'bhyàhate tamasi vai  $ gautamastu tato 'bhavat  &
kàkùãvàüstu tato gatvà  % saha pitrà girivrajam  // MatsP_48.84 //
dçùñvà spçùñvà piturvai sa hy  $ upaviùña÷ciraü tapaþ  &
tataþ kàlena mahatà  % tapasà bhàvitastu saþ  // MatsP_48.85 //
vidhåya màtçjaü kàyaü  $ bràhmaõyaü pràptavànvibhuþ  &
tato 'bravãtpità taü vai  % putravànasmyahaü tvayà  // MatsP_48.86 //
satputreõa tu dharmaj¤a  $ kçtàrtho 'haü ya÷asvinà  &
muktvàtmànaü tato 'sau vai  % pràptavànbrahmaõaþ kùayam  // MatsP_48.87 //
bràhmaõyaü pràpya kàkùãvàn  $ sahasramasçjatsutàn  &
kauùmàõóà gautamà÷caiva  % smçtàþ kàkùãvataþ sutàþ  // MatsP_48.88 //
ityeùa dãrghatamaso  $ balervairocanasya ca  &
samàgamo vaþ kathitaþ  % saütati÷cobhayostathà  // MatsP_48.89 //
balistànabhinandyàha  $ pa¤ca putrànakalmaùàn  &
kçtàrthaþ so 'pi dharmàtmà  % yogamàyàvçtaþ svayam  // MatsP_48.90 //
adç÷yaþ sarvabhåtànàü  $ kàlàpekùaþ sa vai prabhuþ  &
tatràïgasya tu dàyàdo  % ràjàsãddadhivàhanaþ  // MatsP_48.91 //
dadhivàhanaputrastu  $ ràjà divirathaþ smçtaþ  &
àsãd divirathàpatyaü  % vidvàndharmaratho nçpaþ  // MatsP_48.92 //
sa hi dharmarathaþ ÷rãmàüs  $ tena viùõupade girau  &
somaþ ÷ukreõa vai ràj¤à  % saha pãto mahàtmanà  // MatsP_48.93 //
atha dharmarathasyàbhåt  $ putra÷citrarathaþ kila  &
tasya satyarathaþ putras  % tasmàdda÷arathaþ kila  // MatsP_48.94 //
lomapàda iti khyàtas  $ tasya ÷àntà sutàbhavat  &
atha dà÷arathir vãra÷  % caturaïgo mahàya÷àþ  // MatsP_48.95 //
çùya÷çïgaprasàdena  $ jaj¤e svakulavardhanaþ  &
caturaïgasya putrastu  % pçthulàkùa iti smçtaþ  // MatsP_48.96 //
pçthulàkùasuta÷càpi  $ campanàmà babhåva ha  &
campasya tu purã campà  % pårvaü yà màlinã bhavat  // MatsP_48.97 //
pårõabhadraprasàdena  $ haryaïgo 'sya suto 'bhavat  &
yaj¤e vibhàõóakàccàsya  % vàraõaþ ÷atruvàraõaþ  // MatsP_48.98 //
avatàrayàmàsa mahãü  $ mantrairvàhanamuttamam  &
haryaïgasya tu dàyàdo  % jàto bhadrarathaþ kila  // MatsP_48.99 //
atha bhadrarathasyàsãd  $ bçhatkarmà jane÷varaþ  &
bçhadbhànuþ sutastasya  % tasmàjjaj¤e mahàtmavàn  // MatsP_48.100 //
bçhadbhànustu ràjendro  $ janayàmàsa vai sutam  &
nàmnà jayadrathaü nàma  % tasmàdbçhadratho nçpaþ  // MatsP_48.101 //
àsãdbçhadrathàccaiva  $ vi÷vajijjanamejayaþ  &
dàyàdastasya càïgo vai  % tasmàtkarõo 'bhavannçpaþ  // MatsP_48.102 //
karõasya vçùasenastu  $ pçthusenastathàtmajaþ  &
ete 'ïgasyàtmajàþ sarve  % ràjànaþ kãrtità mayà  \
vistareõànupårvyàcca  # pårostu ÷çõuta dvijàþ  // MatsP_48.103 //

*çùaya åcuþ
kathaü såtàtmajaþ karõaþ  $ kathamaïgasya càtmajaþ  &
etad icchàmahe ÷rotum  % atyantaku÷alo hy asi  // MatsP_48.104 //

*såta uvàca
bçhadbhànusuto jaj¤e  $ ràjà nàmnà bçhanmanàþ  &
tasya patnãdvayaü hy àsãc  % chaibyasya tanaye hy ubhe  \
ya÷odevã ca satyà ca  # tayorvaü÷aü ca me ÷çõu  // MatsP_48.105 //
jayadrathaü tu ràjànaü  $ ya÷odevã hy ajãjanat  &
sà bçhanmanasaþ satyà  % vijayaü nàma vi÷rutam  // MatsP_48.106 //
vijayasya bçhatputras  $ tasya putro bçhadrathaþ  &
bçhadrathasya putrastu  % satyakarmà mahàmanàþ  // MatsP_48.107 //
satyakarmaõo 'dhirathaþ  $ såta÷càdhirathaþ smçtaþ  &
yaþ karõaü pratijagràha  % tena karõastu såtajaþ  \
taccedaü sarvamàkhyàtaü  # karõaü prati yathoditam  // MatsP_48.108 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 49

*såta uvàca
påroþ putro mahàtejà  $ ràjà sa janamejayaþ  &
pràcãtvataþ sutastasya  % yaþ pràcãmakaroddi÷am  // MatsP_49.1 //
pràcãtvatasya tanayo  $ manasyu÷ca tathàbhavat  &
ràjà pãtàyudho nàma  % manasyorabhavatsutaþ  // MatsP_49.2 //
dàyàdastasya càpyàsãd  $ dhundhurnàma mahãpatiþ  &
dhundhorbahuvidhaþ putraþ  % sampàtistasya càtmajaþ  // MatsP_49.3 //
sampàtestu raühavarcà  $ bhadrà÷vastasya càtmajaþ  &
bhadrà÷vasya dhçtàyàü tu  % da÷àpsarasi sånavaþ  // MatsP_49.4 //
auceyu÷ca hçùeyu÷ca  $ kakùeyu÷ca saneyukaþ  &
dhçteyu÷ca vineyu÷ca  % sthaleyu÷caiva sattamaþ  // MatsP_49.5 //
dharmeyuþ saünateyu÷ca  $ puõyeyu÷ceti te da÷a  &
auceyorjvalanà nàma  % bhàryà vai takùakàtmajà  // MatsP_49.6 //
tasyàü sa janayàmàsa  $ antinàraü mahãpatim  &
antinàro manasvinyàü  % putrà¤jaj¤e parà¤chubhàn  // MatsP_49.7 //
amårtarayasaü vãraü  $ trivanaü caiva dhàrmikam  &
gaurã kanyà tçtãyà ca  % màndhàturjananã ÷ubhà  // MatsP_49.8 //
ilinà tu yamasyàsãt  $ kanyà yàjanayatsutàn  &
brahmavàdaparàkràntठ % chubhadà tv ilinà hy abhåt  // MatsP_49.9 //
upadànavã sutàüllebhe  $ caturastvilinàtmajàt  &
çùyantamatha duùyantaü  % pravãram anadhaü tathà  // MatsP_49.10 //
cakravartã tato yaj¤e  $ duùyantàtsamitiüjayaþ  &
÷akuntalàyàü bharato  % yasya nàmnà ca bhàratàþ  // MatsP_49.11 //
dauùyantãü prati ràjànaü  $ vàgåce cà÷arãriõã  &
màtà bhastrà pituþ putro  % yena jàtaþ sa eva saþ  // MatsP_49.12 //
bharasva putraü duùyanta  $ màvamaüsthàþ ÷akuntalàm  &
retodhàü nayate putraþ  % paretaü yamasàdanàt  \
tvaü càsya dhàtà garbhasya  # satyamàha ÷akuntalà  // MatsP_49.13 //
bharatasya vinaùñeùu  $ tanayeùu purà kila  &
putràõàü màtçkàt kopàt  % sumahànsaükùayaþ kçtaþ  // MatsP_49.14 //
tato marudbhirànãya  $ putraþ sa tu bçhaspateþ  &
saükràmito bharadvàjo  % marudbhirbharatasya tu  // MatsP_49.15 //

*çùaya åcuþ
bharatasya bharadvàjaþ  $ putràrthaü màrutaiþ katham  &
saükràmito mahàtejàs  % tanno bråhi yathàtatham  // MatsP_49.16 //

*såta uvàca
patnyàmàpannasattvàyàm  $ u÷ijaþ sa sthito bhuvi  &
bhràturbhàryàü sa dçùñvà tu  % bçhaspatiruvàca ha  // MatsP_49.17 //
upatiùñha svalaükçtya  $ maithunàya ca màü ÷ubhe  &
evamuktàbravãdenaü  % svayameva bçhaspatim  // MatsP_49.18 //
garbhaþ pariõata÷càyaü  $ brahma vyàharate girà  &
amogharetàstvaü càpi  % dharmaü caivaü vigarhitam  // MatsP_49.19 //
evamukto 'bravãdenàü  $ svayameva bçhaspatiþ  &
nopadeùñavyo vinayas  % tvayà me varavarõini  // MatsP_49.20 //
dharùamàõaþ prasahyainàü  $ maithunàyopacakrame  &
tato bçhaspatiü garbho  % dharùamàõamuvàca ha  // MatsP_49.21 //
saüniviùño hy ahaü pårvam  $ iha nàma bçhaspate  &
amogharetà÷ca bhavàn  % nàvakà÷a iha dvayoþ  // MatsP_49.22 //
evamuktaþ sa garbheõa  $ kupitaþ pratyuvàca ha  &
yasmàttvamãdç÷e kàle  % sarvabhåtepsite sati  \
abhiùedhasi tasmàttvaü  # tamo dãrghaü pravekùyasi  // MatsP_49.23 //
tataþ kàmaü saünivartya  $ tasyànandàdbçhaspateþ  &
tadretastvapatadbhåmau  % nivçttaü ÷i÷uko 'bhavat  // MatsP_49.24 //
sadyojàtaü kumàraü tu  $ dçùñvà taü mamatàbravãt  &
gamiùyàmi gçhaü svaü vai  % bharasvainaü bçhaspate  // MatsP_49.25 //
evamuktvà gatà sà tu  $ gatàyàü so 'pi taü tyajat  &
màtàpitçbhyàü tyaktaü tu  % dçùñvà taü marutaþ ÷i÷um  \
jagçhustaü bharadvàjaü  # marutaþ kçpayà sthitàþ  // MatsP_49.26 //
tasminkàle tu bharato  $ bahubhir çtubhirvibhuþ  &
putranaimittikairyaj¤air  % ayajatputralipsayà  // MatsP_49.27 //
yadà sa yajamànastu  $ putraü nàsàdayatprabhuþ  &
tataþ kratuü marutsomaü  % putràrthe samupàharat  // MatsP_49.28 //
tena te marutastasya  $ marutsomena tuùñuvuþ  &
upaninyurbharadvàjaü  % putràrthaü bharatàya vai  // MatsP_49.29 //
dàyàdo 'ïgirasaþ sånor  $ aurasastu bçhaspateþ  &
saükràmito bharadvàjo  % marudbhirbharataü prati  // MatsP_49.30 //
bharatastu bharadvàjaü  $ putraü pràpya vibhur bravãt  &
àdàv àtmahitàya tvaü  % kçtàrtho 'haü tvayà vibho  // MatsP_49.31 //
pårvaü tu vitathe tasmin  $ kçte vai putrajanmani  &
tatastu vitatho nàma  % bharadvàjo nçpo 'bhavat  // MatsP_49.32 //
tasmàdapi bharadvàjàd  $ bràhmaõàþ kùatriyà bhuvi  &
dvyàmuùyàyaõakaulãnàþ  % smçtàste dvividhena ca  // MatsP_49.33 //
tato jàte hi vitathe  $ bharata÷ca divaü yayau  &
bharadvàjo divaü yàto hy  % abhiùicya sutamçùiþ  // MatsP_49.34 //
dàyàdo vitathasyàsãd  $ bhuvamanyur mahàya÷àþ  &
mahàbhåtopamàþ putrà÷  % catvàro bhuvamanyavaþ  // MatsP_49.35 //
bçhatkùatro mahàvãryo  $ naro garga÷ca vãryavàn  &
narasya saükçtiþ putras  % tasya putro mahàya÷àþ  // MatsP_49.36 //
gurudhã rantideva÷ca  $ satkçtyàü tàv ubhau smçtau  &
gargasya caiva dàyàdaþ  % ÷ibirvidvànajàyata  // MatsP_49.37 //
smçtàþ ÷aibyàstato gargàþ  $ kùatropetà dvijàtayaþ  &
àhàryatanaya÷caiva  % dhãmànàsãd urukùavaþ  // MatsP_49.38 //
tasya bhàryà vi÷àlà tu  $ suùuve putrakatrayam  &
tryuùaõaü puùkariü caiva  % kaviü caiva mahàya÷àþ  // MatsP_49.39 //
urukùavàþ smçtà hy ete  $ sarve bràhmaõatàü gatàþ  &
kàvyànàü tu varà hy ete  % trayaþ proktà maharùayaþ  // MatsP_49.40 //
gargàþ saükçtayaþ kàvyàþ  $ kùatropetà dvijàtayaþ  &
saübhçtàïgiraso dakùà  % bçhatkùatrasya ca kùitiþ  // MatsP_49.41 //
bçhatkùatrasya dàyàdo  $ hastinàmà babhåva ha  &
tenedaü nirmitaü pårvaü  % puraü tu gajasàhvayam  // MatsP_49.42 //
hastina÷caiva dàyàdàs  $ trayaþ paramakãrtayaþ  &
ajamãóho dvimãóha÷ca  % purumãóhastathaiva ca  // MatsP_49.43 //
ajamãóhasya patnyastu  $ tisraþ kurukulodvahàþ  &
nãlinã dhåminã caiva  % ke÷inã caiva vi÷rutà  // MatsP_49.44 //
sa tàsu janayàmàsa  $ putrànvai devavarcasaþ  &
tapaso 'nte mahàtejà  % jàtà vçddhasya dhàrmikàþ  // MatsP_49.45 //
bhàradvàjaprasàdena  $ vistaraü teùu me ÷çõu  &
àjamãóhasya ke÷inyàü  % kaõvaþ samabhavatkila  // MatsP_49.46 //
medhàtithiþ sutastasya  $ tasmàtkàõvàyanà dvijàþ  &
ajamãóhasya bhåminyàü  % jaj¤e bçhadanur nçpaþ  // MatsP_49.47 //
bçhadanor bçhanto 'tha  $ bçhantasya bçhanmanàþ  &
bçhanmanaþsuta÷càpi  % bçhaddhanuriti ÷rutaþ  // MatsP_49.48 //
bçhaddhanor bçhadiùuþ  $ putrastasya jayadrathaþ  &
a÷vajittanayastasya  % senajit tasya càtmajaþ  // MatsP_49.49 //
atha senajitaþ putrà÷  $ catvàro lokavi÷rutàþ  &
rucirà÷va÷ca kàvya÷ca  % ràjà dçóharathastathà  // MatsP_49.50 //
vatsa÷càvartako ràjà  $ yasyaite parivatsakàþ  &
rucirà÷vasya dàyàdaþ  % pçthuseno mahàya÷àþ  // MatsP_49.51 //
pçthusenasya paurastu  $ paurànnãpo 'tha jaj¤ivàn  &
nãpasyaika÷ataü tv àsãt  % putràõàm amitaujasàm  // MatsP_49.52 //
nãpà iti samàkhyàtà  $ ràjànaþ sarva eva te  &
teùàü vaü÷akaraþ ÷rãmàn  % nãpànàü kãrtivardhanaþ  // MatsP_49.53 //
kàvyàcca samaro nàma  $ sadeùñasamaro 'bhavat  &
samarasya pàrasampàrau  % sada÷va iti te trayaþ  // MatsP_49.54 //
putràþ sarvaguõopetà  $ jàtà vai vi÷rutà bhuvi  &
pàraputraþ pçthurjàtaþ  % pçthostu sukçto 'bhavat  // MatsP_49.55 //
jaj¤e sarvaguõopeto  $ vibhràjastasya càtmajaþ  &
vibhràjasya tu dàyàdas tv  % aõuho nàma vãryavàn  // MatsP_49.56 //
babhåva ÷ukajàmàtà  $ kçtvãbhartà mahàya÷àþ  &
aõuhasya tu dàyàdo  % brahmadatto mahãpatiþ  // MatsP_49.57 //
yugadattaþ sutastasya  $ viùvakseno mahàya÷àþ  &
vibhràjaþ punar àjàtaþ  % sukçteneha karmaõà  // MatsP_49.58 //
viùvaksenasya putrastu  $ udakseno babhåva ha  &
bhallàñastasya putrastu  % tasyàsãjjanamejayaþ  \
ugràyudhena tasyàrthe  # sarve nãpàþ praõà÷itàþ  // MatsP_49.59 //

*çùaya åcuþ
ugràyudhaþ kasya sutaþ  $ kasya vaü÷e sa kathyate  &
kimarthaü tena te nãpàþ  % sarve caiva praõà÷itàþ  // MatsP_49.60 //

*såta uvàca
ugràyudhaþ såryavaü÷yas  $ tapastepe varà÷rame  &
sthàõubhåto 'ùñasàhasraü  % taü bheje janamejayaþ  // MatsP_49.61 //
tasya ràjyaü prati÷rutya  $ nãpàn àjaghnivàn prabhuþ  &
uvàca sàntvaü vividhaü  % jaghnuste vai hy ubhàv api  // MatsP_49.62 //
hanyamànàgatàn åce  $ yasmàddhetorna me vacaþ  &
÷araõàgatarakùàrthaü  % tasmàdevaü ÷apàmi vaþ  // MatsP_49.63 //
yadi me 'sti tapastaptaü  $ sarvànnayatu vo yamaþ  &
tatastàn kçpyamàõàüstu  % yamena purataþ sa tu  // MatsP_49.64 //
kçpayà parayàviùño  $ janamejayam åcivàn  &
gatànetànimànvãràüs  % tvaü me rakùitumarhasi  // MatsP_49.65 //

*janamejaya uvàca
are pàpà duràcàrà  $ bhavitàro 'sya kiükaràþ  &
tathetyuktastato ràjà  % yamena yuyudhe ciram  // MatsP_49.66 //
vyàdhibhirnàrakairghorair  $ yamena saha tànbalàt  &
vijitya munaye pràdàt  % tadadbhutamivàbhavat  // MatsP_49.67 //
yamastuùñastatastasmai  $ muktij¤ànaü dadau param  &
sarve yathocitaü kçtvà  % jagmuste kçùõamavyayam  // MatsP_49.68 //
yeùàü tu caritaü gçhya  $ hanyate nàpamçtyubhiþ  &
iha loke pare caiva  % sukhamakùayyama÷nute  // MatsP_49.69 //
ajamãóhasya dhåminyàü  $ vidvà¤jaj¤e yavãnaraþ  &
dhçtimàüstasya putrastu  % tasya satyadhçtiþ smçtaþ  \
atha satyadhçteþ putro  # dçóhanemiþ pratàpavàn  // MatsP_49.70 //
dçóhanemisuta÷càpi  $ sudharmà nàma pàrthivaþ  &
àsãtsudharmatanayaþ  % sàrvabhaumaþ pratàpavàn  // MatsP_49.71 //
sàrvabhaumeti vikhyàtaþ  $ pçthivyàm ekaràó babhau  &
tasyànvavàye mahati  % mahàpauravanandanaþ  // MatsP_49.72 //
mahàpauravaputrastu  $ ràjà rukmarathaþ smçtaþ  &
atha rukmarathasyàsãt  % supàr÷vo nàma pàrthivaþ  // MatsP_49.73 //
supàr÷vatanaya÷càpi  $ sumatirnàma dhàrmikaþ  &
sumaterapi dharmàtmà  % ràjà saünatimànapi  // MatsP_49.74 //
tasyàsãtsaünatimataþ  $ kçto nàma suto mahàn  &
hiraõyanàbhinaþ ÷iùyaþ  % kau÷alyasya mahàtmanaþ  // MatsP_49.75 //
caturviü÷atidhà yena  $ proktà vai sàmasaühitàþ  &
smçtàste pràcyasàmànaþ  % kàrtà nàmeha sàmagàþ  // MatsP_49.76 //
kàrtirugràyudho 'sau vai  $ mahàpauravavardhanaþ  &
babhåva yena vikramya  % pçthukasya pità hataþ  // MatsP_49.77 //
nãlo nàma mahàràjaþ  $ pà¤càlàdhipatirva÷ã  &
ugràyudhasya dàyàdaþ  % kùemo nàma mahàya÷àþ  // MatsP_49.78 //
kùemàtsunãthaþ saüjaj¤e  $ sunãthasya nçpaüjayaþ  &
nçpaüjayàcca viratha  % ityete pauravàþ stutàþ  // MatsP_49.79 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 50

*såta uvàca
ajamãóhasya nãlinyàü  $ nãlaþ samabhavannçpaþ  &
nãlasya tapasogreõa  % su÷àntirudapadyata  // MatsP_50.1 //
purujànuþ su÷àntestu  $ pçthustu purujànutaþ  &
bhadrà÷vaþ pçthudàyàdo  % bhadrà÷vatanayà¤chçõu  // MatsP_50.2 //
mudgala÷ca jaya÷caiva  $ ràjà bçhadiùustathà  &
javãnara÷ca vikràntaþ  % kapila÷caiva pa¤camaþ  // MatsP_50.3 //
pa¤cànàü caiva pa¤càlàn  $ età¤janapadànviduþ  &
pa¤càlarakùiõo hy ete  % de÷ànàmiti naþ ÷rutam  // MatsP_50.4 //
mudgalasyàpi maudgalyàþ  $ kùatropetà dvijàtayaþ  &
ete hy aïgirasaþ pakùaü  % saü÷ritàþ kàõvamudgalàþ  // MatsP_50.5 //
mudgalasya suto jaj¤e  $ brahmiùñhaþ sumahàya÷àþ  &
indrasenaþ sutastasya  % vindhyà÷vastasya càtmajaþ  // MatsP_50.6 //
vindhyà÷vànmithunaü jaj¤e  $ menakàyàmiti ÷rutiþ  &
divodàsa÷ca ràjarùir  % ahalyà ca ya÷asvinã  // MatsP_50.7 //
÷aradvatastu dàyàdam  $ ahalyà samprasåyata  &
÷atànandamçùi÷reùñhaü  % tasyàpi sumahàtapàþ  // MatsP_50.8 //
sutaþ satyadhçtirnàma  $ dhanurvedasya pàragaþ  &
àsãtsatyadhçteþ ÷ukram  % amoghaü dhàrmikasya tu  // MatsP_50.9 //
skannaü retaþ satyadhçter  $ dçùñvà càpsarasaü jale  &
mithunaü tatra saübhçtaü  % tasminsarasi saübhçtam  // MatsP_50.10 //
tataþ sarasi tasmiüstu  $ kramamàõaü mahãpatiþ  &
dçùñvà jagràha kçpayà  % ÷aütanurmçgayàü gataþ  // MatsP_50.11 //
ete ÷aradvataþ putrà  $ àkhyàtà gautamà varàþ  &
ata årdhvaü pravakùyàmi  % divodàsasya vai prajàþ  // MatsP_50.12 //
divodàsasya dàyàdo  $ dharmiùñho mitrayurnçpaþ  &
maitràyaõàvaraþ so 'tha  % maitreyastu tataþ smçtaþ  // MatsP_50.13 //
ete vaü÷yà yateþ pakùàþ  $ kùatropetàstu bhàrgavàþ  &
ràjà caidyavaro nàma  % maitreyasya sutaþ smçtaþ  // MatsP_50.14 //
atha caidyavaràdvidvàn  $ sudàsastasya càtmajaþ  &
ajamãóhaþ punarjàtaþ  % kùãõe vaü÷e tu somakaþ  // MatsP_50.15 //
somakasya suto jantur  $ hate tasmi¤chataü babhau  &
putràõàmajamãóhasya  % somakasya mahàtmanaþ  // MatsP_50.16 //
mahiùã tv ajamãóhasya  $ dhåminã putravardhinã  &
putràbhàve tapastepe  % ÷ataü varùàõi du÷caram  // MatsP_50.17 //
hutvàgniü vidhivatsamyak  $ pavitrãkçtabhojanà  &
agnihotrakrameõaiva  % sà suùvàpa mahàvratà  // MatsP_50.18 //
tasyàü vai dhåmavarõàyàm  $ ajamãóhaþ samãyivàn  &
çkùaü sà janayàmàsa  % dhåmavarõaü ÷atàgrajam  // MatsP_50.19 //
çkùàtsaüvaraõo jaj¤e  $ kuruþ saüvaraõàt tataþ  &
yaþ prayàgamatikramya  % kurukùetramakalpayat  // MatsP_50.20 //
kçùyatastu mahàràjo  $ varùàõi subahånyatha  &
kçùyamàõastataþ ÷akro  % bhayàttasmai varaü dadau  // MatsP_50.21 //
puõyaü ca ramaõãyaü ca  $ kurukùetraü tu tatsmçtam  &
tasyànvavàyaþ sumahàn  % yasya nàmnà tu kauravàþ  // MatsP_50.22 //
kurostu dayitàþ putràþ  $ sudhanvà jahnureva ca  &
parãkùicca mahàtejàþ  % prajana÷càrimardanaþ  // MatsP_50.23 //
sudhanvanastu dàyàdaþ  $ putro matimatàü varaþ  &
cyavanastasya putrastu  % ràjà dharmàrthatattvavit  // MatsP_50.24 //
cyavanasya kçmiþ putra  $ çkùàjjaj¤e mahàtapàþ  &
kçmeþ putro mahàvãryaþ  % khyàtastvindrasamo vibhuþ  // MatsP_50.25 //
caidyoparicaro vãro  $ vasurnàmàntarikùagaþ  &
caidyoparicaràjjaj¤e  % girikà sapta vai sutàn  // MatsP_50.26 //
mahàratho magadharàó  $ vi÷ruto yo bçhadrathaþ  &
pratya÷ravàþ ku÷a÷caiva  % caturtho harivàhanaþ  // MatsP_50.27 //
pa¤cama÷ca yaju÷caiva  $ matsyaþ kàlã ca saptamã  &
bçhadrathasya dàyàdaþ  % ku÷àgro nàma vi÷rutaþ  // MatsP_50.28 //
ku÷àgrasyàtmaja÷caiva  $ vçùabho nàma vãryavàn  &
vçùabhasya tu dàyàdaþ  % puõyavànnàma pàrthivaþ  // MatsP_50.29 //
puõyaþ puõyavata÷caiva  $ ràjà satyadhçtistataþ  &
dàyàdastasya dhanuùas  % tasmàtsarva÷ca jaj¤ivàn  // MatsP_50.30 //
sarvasya sambhavaþ putras  $ tasmàdràjà bçhadrathaþ  &
dve tasya ÷akale jàte  % jarayà saüdhita÷ ca saþ  // MatsP_50.31 //
jarayà saüdhito yasmàj  $ jaràsaüdhastataþ smçtaþ  &
jetà sarvasya kùatrasya  % jaràsaüdho mahàbalaþ  // MatsP_50.32 //
jaràsaüdhasya putrastu  $ sahadevaþ pratàpavàn  &
sahadevàtmajaþ ÷rãmàn  % somavit sa mahàtapàþ  // MatsP_50.33 //
÷ruta÷ravàstu somàder  $ màgadhàþ parikãrtitàþ  &
jahnustvajanayatputraü  % surathaü nàma bhåmipam  // MatsP_50.34 //
surathasya tu dàyàdo  $ vãro ràjà vidårathaþ  &
vidårathasuta÷càpi  % sàrvabhauma iti smçtaþ  // MatsP_50.35 //
sàrvabhaumàjjayatseno  $ rucirastasya càtmajaþ  &
ruciràttu tato bhaumas  % tvaritàyustato 'bhavat  // MatsP_50.36 //
akrodhanas tv àyusutas  $ tasmàddevàtithiþ smçtaþ  &
devàtithestu dàyàdo  % dakùa eva babhåva ha  // MatsP_50.37 //
bhãmasenastato dakùàd  $ dilãpas tasya càtmajaþ  &
dilãpasya pratãpastu  % tasya putràs trayaþ smçtàþ  // MatsP_50.38 //
devàpiþ ÷aütanu÷caiva  $ vàhlãka÷caiva te trayaþ  &
vàhlãkasya tu dàyàdàþ  % sapta vàhlã÷varà nçpàþ  \
devàpistu hy apadhyàtaþ  # prajàbhirabhavanmuniþ  // MatsP_50.39 //

*munaya åcuþ
prajàbhistu kimarthaü vai hy  $ apadhyàto jane÷varaþ  &
ko doùo ràjaputrasya  % prajàbhiþ samudàhçtaþ  // MatsP_50.40 //

*såta uvàca
kilàsãdràjaputrastu  $ kuùñhã taü nàbhyapåjayan  &
kàryaü caiva tu devànàü  % kùatraü prati dvijottamàþ  \
bhaviùyaü kãrtayiùyàmi  # ÷aütanostu nibodhata  // MatsP_50.41 //
÷aütanustvabhavadràjà  $ vidvànsa vai mahàbhiùak  &
idaü codàharantyatra  % ÷lokaü prati mahàbhiùak  // MatsP_50.42 //
yaü yaü karàbhyàü spç÷ati  $ jãrõaü rogiõameva ca  &
punaryuvà ca bhavati  % tasmàttaü ÷aütanuü viduþ  // MatsP_50.43 //
tattasya ÷aütanutvaü hi  $ prajàbhiriha kãrtyate  &
tato 'vçõuta bhàryàrthaü  % ÷aütanurjàhnavãü nçpa  // MatsP_50.44 //
tasyàü devavrataü nàma  $ kumàraü janayadvibhuþ  &
kàlã vicitravãryaü tu  % dà÷eyã janayatsutam  // MatsP_50.45 //
÷aütanordayitaü putraü  $ ÷àntàtmànamakalmaùam  &
kçùõadvaipàyano nàma  % kùetre vaicitraviryake  // MatsP_50.46 //
dhçtaràùñraü ca pàõóuü ca  $ viduraü càpyajãjanat  &
dhçtaràùñrastu gàndhàryàü  % putrànajanayacchatam  // MatsP_50.47 //
teùàü duryodhanaþ ÷reùñhaþ  $ sarvakùatrasya vai prabhuþ  &
màdrã kuntã tathà caiva  % pàõóorbhàrye babhåvatuþ  // MatsP_50.48 //
devadattàþ sutàþ pa¤ca  $ pàõóorarthe 'bhijaj¤ire  &
dharmàdyudhiùñhiro jaj¤e  % màrutàcca vçkodaraþ  // MatsP_50.49 //
indràddhanaüjaya÷caiva  $ indratulyaparàkramaþ  &
nakulaü sahadevaü ca  % màdrya÷vibhyàmajãjanat  // MatsP_50.50 //
pa¤caite pàõóavebhyastu  $ draupadyàü jaj¤ire sutàþ  &
draupadyajanayacchreùñhaü  % prativindhyaü yudhiùñhiràt  // MatsP_50.51 //
÷rutasenaü bhãmasenàc  $ chrutakãrtiü dhanaüjayàt  &
caturthaü ÷rutakarmàõaü  % sahadevàd ajàyata  // MatsP_50.52 //
nakulàcca ÷atànãkaü  $ draupadeyàþ prakãrtitàþ  &
tebhyo 'pare pàõóaveyàþ  % ùaóevànye mahàrathàþ  // MatsP_50.53 //
haióambo bhãmasenàttu  $ putro jaj¤e ghañotkacaþ  &
kà÷ã baladharàdbhãmàj  % jaj¤e vai sarvagaü sutam  // MatsP_50.54 //
suhotraü tanayaü màdrã  $ sahadevàdasåyata  &
kareõumatyàü caidyàyàü  % niramitrastu nàkuliþ  // MatsP_50.55 //
subhadràyàü rathã pàrthàd  $ abhimanyurajàyata  &
yaudheyaü devakã caiva  % putraü jaj¤e yudhiùñhiràt  // MatsP_50.56 //
abhimanyoþ parãkùittu  $ putraþ parapurajayaþ  &
janamejayaþ parãkùitaþ  % putraþ paramadhàrmikaþ  // MatsP_50.57 //
brahmàõaü kalpayàmàsa  $ sa vai vàjasaneyakam  &
sa vai÷ampàyanenaiva  % ÷aptaþ kila maharùiõà  // MatsP_50.58 //
na sthàsyatãha durbuddhe  $ tavaitadvacanaü bhuvi  &
yàvatsthàsyasi tvaü loke  % tàvadeva prapatsyati  // MatsP_50.59 //
kùatrasya vijayaü j¤àtvà  $ tataþprabhçti sarva÷aþ  &
abhigamya sthità÷caiva  % nçpaü ca janamejayam  // MatsP_50.60 //
tataþprabhçti ÷àpena  $ kùatriyasya tu yàjinaþ  &
utsannà yàjino yaj¤e  % tataþprabhçti sarva÷aþ  // MatsP_50.61 //
kùatrasya yàjinaþ kecic  $ chàpàttasya mahàtmanaþ  &
paurõamàsena haviùà  % iùñvà tasminprajàpatim  \
sa vai÷ampàyanenaiva  # pravi÷anvàritastataþ  // MatsP_50.62 //
parãkùitaþ suto 'sau vai  $ pauravo janamejayaþ  &
dvir a÷vamedhamàhçtya  % mahàvàjasaneyakaþ  // MatsP_50.63 //
pravartayitvà taü sarvam  $ çùiü vàjasaneyakam  &
vivàde bràhmaõaiþ sàrdham  % abhi÷apto vanaü yayau  // MatsP_50.64 //
janamejayàcchatànãkas  $ tasmàjjaj¤e sa vãryavàn  &
janamejayaþ ÷atànãkaü  % putraü ràjye 'bhiùiktavàn  // MatsP_50.65 //
athà÷vamedhena tataþ  $ ÷atànãkasya vãryavàn  &
jaj¤e 'dhisomakçùõàkhyaþ  % sàmprataü yo mahàya÷àþ  // MatsP_50.66 //
tasmi¤chàsati ràùñraü tu  $ yuùmàbhiridamàhçtam  &
duràpaü dãrghasattraü vai  % trãõi varùàõi puùkare  \
varùadvayaü kurukùetre  # dçùadvatyàü dvijottamàþ  // MatsP_50.67 //

*munaya åcuþ
bhaviùyaü ÷rotumicchàmaþ  $ prajànàü lomaharùaõe  &
purà kila yadetadvai  % vyatãtaü kãrtitaü tvayà  // MatsP_50.68 //
yeùu vai sthàsyate kùatram  $ utpatsyante nçpà÷ca ye  &
teùàm àyuùpramàõaü ca  % nàmata÷caiva tànnçpàn  // MatsP_50.69 //
kçtayugapramàõaü ca  $ tretàdvàparayostathà  &
kaliyugapramàõaü ca  % yugadoùaü yugakùayam  // MatsP_50.70 //
sukhaduþkhapramàõaü ca  $ prajàdoùaü yugasya tu  &
etatsarvaü prasaükhyàya  % pçcchatàü bråhi naþ prabho  // MatsP_50.71 //

*såta uvàca
yathà me kãrtitaü pårvaü  $ vyàsenàkliùñakarmaõà  &
bhàvyaü kaliyugaü caiva  % tathà manvantaràõi ca  // MatsP_50.72 //
anàgatàni sarvàõi  $ bruvato me nibodhata  &
ata årdhvaü pravakùyàmi  % bhaviùyà ye nçpàstathà  // MatsP_50.73 //
aióekùvàkvanvaye caiva  $ paurave cànvaye tathà  &
yeùu saüsthàsyate tacca  % aióekùvàkukulaü ÷ubham  \
tànsarvànkãrtayiùyàmi  # bhaviùye kathitànnçpàn  // MatsP_50.74 //
tebhyo 'pare 'pi ye tv anye hy  $ utpatsyante nçpàþ punaþ  &
kùatràþ pàra÷avàþ ÷ådràs  % tathànye ye bahi÷caràþ  // MatsP_50.75 //
andhàþ ÷akàþ pulindà÷ca  $ cålikà yavanàstathà  &
kaivartàbhãra÷abarà  % ye cànye mlecchasambhavàþ  \
paryàyataþ pravakùyàmi  # nàmata÷caiva tànnçpàn  // MatsP_50.76 //
adhisomakçùõa÷ caiteùàü  $ prathamaü vartate nçpaþ  &
tasyànvavàye vakùyàmi  % bhaviùye kathitànnçpàn  // MatsP_50.77 //
adhisomakçùõaputrastu  $ vivakùurbhavità nçpaþ  &
gaïgayà tu hçte tasmin  % nagare nàgasàhvaye  // MatsP_50.78 //
tyaktvà vivakùurnagaraü  $ kau÷àmbyàü tu nivatsyati  &
bhaviùyàùñau sutàstasya  % mahàbalaparàkramàþ  // MatsP_50.79 //
bhårirjyeùñhaþ sutastasya  $ tasya citrarathaþ smçtaþ  &
÷ucidrava÷citrarathàd  % vçùõimàü÷ca ÷ucidravàt  // MatsP_50.80 //
vçùõimataþ suùeõa÷ca  $ bhaviùyati ÷ucirnçpaþ  &
tasmàtsuùeõàdbhavità  % sunãtho nàma pàrthivaþ  // MatsP_50.81 //
nçpàtsunãthàdbhavità  $ nçcakùuþ sumahàya÷àþ  &
nçcakùuùastu dàyàdo  % bhavità vai sukhãvalaþ  // MatsP_50.82 //
sukhãvalasuta÷càpi  $ bhàvã ràjà pariùõavaþ  &
pariùõavasuta÷càpi  % bhavità sutapà nçpaþ  // MatsP_50.83 //
medhàvã tasya dàyàdo  $ bhaviùyati na saü÷ayaþ  &
medhàvinaþ suta÷càpi  % bhaviùyati puraüjayaþ  // MatsP_50.84 //
urvo bhàvyaþ sutastasya  $ tigmàtmà tasya càtmajaþ  &
tigmàdbçhadratho bhàvyo  % vasudàmà bçhadrathàt  // MatsP_50.85 //
vasudàmnaþ ÷atànãko  $ bhaviùyodayanastataþ  &
bhaviùyate codayanàd  % vãge ràjà vahãnaraþ  // MatsP_50.86 //
vahãnaràtmaja÷caiva  $ daõóapàõirbhaviùyati  &
daõóapàõerniramitro  % niramitràttu kùemakaþ  // MatsP_50.87 //
atrànuvaü÷a÷loko 'yaü  $ gãto vipraiþ puràtanaiþ  &
brahmakùatrasya yo yonir  % vaü÷o devarùisatkçtaþ  \
kùemakaü pràpya ràjànaü  # saüsthàsyati kalau yuge  // MatsP_50.88 //
ityeùa pauravo vaü÷o  $ yathàvadiha kãrtitaþ  &
dhãmataþ pàõóuputrasya  % càrjunasya mahàtmanaþ  // MatsP_50.89 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 51

*çùaya åcuþ
ye påjyàþ syur dvijàtãnàm  $ agnayaþ såta sarvadà  &
tànidànãü samàcakùva  % tadvaü÷aü cànupårva÷aþ  // MatsP_51.1 //

*såta uvàca
yo 'sàv agnirabhãmànã  $ smçtaþ svàyambhuve 'ntare  &
brahmaõo mànasaþ putras  % tasmàtsvàhà vyajãjanat  // MatsP_51.2 //
pàvakaü pavamànaü ca  $ ÷uciragni÷ca yaþ smçtaþ  &
nirmathyaþ pavamàno 'gnir  % vaidyutaþ pàvakàtmajaþ  // MatsP_51.3 //
÷uciragniþ smçtaþ sauraþ  $ sthàvarà÷caiva te smçtàþ  &
pavamànàtmajo hy agnir  % havyavàhaþ sa ucyate  // MatsP_51.4 //
pàvakaþ saharakùastu  $ havyavàhamukhaþ ÷uciþ  &
devànàü havyavàho 'gniþ  % prathamo brahmaõaþ sutaþ  // MatsP_51.5 //
saharakùaþ suràõàü tu  $ trayàõàü te trayo 'gnayaþ  &
eteùàü putrapautrà÷ca  % catvàriü÷attathaiva ca  // MatsP_51.6 //
pravakùye nàmatastànvai  $ pravibhàgena tànpçthak  &
pàvano laukiko hy agniþ  % prathamo brahmaõa÷ca yaþ  // MatsP_51.7 //
brahmaudanàgnis tatputro  $ bharato nàma vi÷rutaþ  &
vai÷vànaro havyavàho  % vahanhavyaü mamàra saþ  // MatsP_51.8 //
sa mçto 'tharvaõaþ putro  $ mathitaþ puùkarodadhiþ  &
yo 'tharvà laukiko hy agnir  % dakùiõàgniþ sa ucyate  // MatsP_51.9 //
bhçgoþ prajàyatàtharvà hy  $ aïgiràtharvaõaþ smçtaþ  &
tasya hy alaukiko hy agnir  % dakùiõàgniþ sa vai smçtaþ  // MatsP_51.10 //
atha yaþ pavamànastu  $ nirmathyo 'gniþ sa ucyate  &
sa ca vai gàrhapatyo 'gniþ  % prathamo brahmaõaþ smçtaþ  // MatsP_51.11 //
tataþ sabhyàvasathyau ca  $ saü÷atyàs tau sutàvubhau  &
tataþ ùoóa÷a nadyastu  % cakame havyavàhanaþ  \
yaþ khalvàhavanãyo 'gnir  # abhimànã dvijaiþ smçtaþ  // MatsP_51.12 //
kàverãü kçùõaveõãü ca  $ narmadàü yamunàü tathà  &
godàvarãü vitastàü ca  % candrabhàgàmiràvatãm  // MatsP_51.13 //
vipà÷àü kau÷ikãü caiva  $ ÷atadruü sarayåü tathà  &
sãtàü manasvinãü caiva  % hràdinãü pàvanàü tathà  // MatsP_51.14 //
tàsu ùoóa÷adhàtmànaü  $ pravibhajya pçthakpçthak  &
tadà tu viharaüstàsu  % dhiùõyecchaþ sa babhåva ha  // MatsP_51.15 //
svàbhidhànasthità dhiùõyàs  $ tàsåtpannà÷ca dhiùõavaþ  &
dhiùõyeùu jaj¤ire yasmàt  % tataste dhiùõavaþ smçtàþ  // MatsP_51.16 //
ityete vai nadãputrà  $ dhiùõyeùu pratipedire  &
teùàü viharaõãyà ye  % upastheyà÷ca tà¤÷çõu  \
vibhuþ pravàhaõo 'gnãdhras  # tatrasthà dhiùõavo 'pare  // MatsP_51.17 //
viharati yathàsthànaü  $ puõyàhe samupakrame  &
anirde÷yànivàryàõàm  % agnãnàü ÷çõuta kramam  // MatsP_51.18 //
vàsavo 'gniþ kç÷ànuryo  $ dvitãyottaravedikaþ  &
samràóagnisuto hyaùñàv  % upatiùñhanti tàndvijàþ  // MatsP_51.19 //
parjanyaþ pavamànastu  $ dvitãyaþ so 'nudç÷yate  &
pàvakoùõaþ samåhyastu  % vottare so 'gnirucyate  // MatsP_51.20 //
havyasådo hy asaümçjyaþ  $ ÷àmitraþ sa vibhàvyate  &
÷atadhàmà sudhàjyotã  % raudrai÷varyaþ sa ucyate  // MatsP_51.21 //
brahmajyotir vasudhàmà  $ brahmasthànãya ucyate  &
ajaikapàdupastheyaþ  % sa vai ÷àlàmukho yataþ  // MatsP_51.22 //
anirde÷yo hyahirbudhnyo  $ bahirante tu dakùiõau  &
putrà hyete tu sarvasya  % upastheyà dvijaiþ smçtàþ  // MatsP_51.23 //
tato viharaõãyàüstu  $ vakùyàmyaùñau tu tànsutàn  &
hautriyasya suto hyagnir  % barhiùo havyavàhanaþ  // MatsP_51.24 //
pra÷aüsyo 'gniþ pracetàstu  $ dvitãyaþ saüsahàyakaþ  &
suto hyagner vi÷vavedà  % bràhmaõàcchaüsirucyate  // MatsP_51.25 //
apàü yoniþ smçtaþ svàmbhaþ  $ seturnàma vibhàvyate  &
dhiùõya àharaõà hyete  % somenejyanta vai dvijaiþ  // MatsP_51.26 //
tato yaþ pàvako nàmnà  $ yaþ sadbhiryoga ucyate  &
agniþ so 'vabhçtho j¤eyo  % varuõena sahejyate  // MatsP_51.27 //
hçdayasya suto hyagner  $ jañhare 'sau nçõàü pacan  &
manyumà¤jañhara÷càgnir  % viddhàgniþ satataü smçtaþ  // MatsP_51.28 //
parasparotthito hyagnir  $ bhåtànãha vibhurdahan  &
agnermanyumataþ putro  % ghoraþ saüvartakaþ smçtaþ  // MatsP_51.29 //
pibannapaþ sa vasati  $ samudre vaóavàmukhe  &
samudravàsinaþ putraþ  % saharakùo vibhàvyate  // MatsP_51.30 //
saharakùastu vai kàmàn  $ gçhe sa vasate nçõàm  &
kravyàdagniþ sutastasya  % puruùànyo 'tti vai mçtàn  // MatsP_51.31 //
ityete pàvakasyàgner  $ dvijaiþ putràþ prakãrtitàþ  &
tataþ sutàstu sauvãryàd  % gandharvairasurair hçtàþ  // MatsP_51.32 //
mathito yastvaraõyàü tu  $ so 'gniràpa samindhanam  &
àyur nàmnà tu bhagavàn  % pa÷au yastu praõãyate  // MatsP_51.33 //
àyuùo mahimànputro  $ dahanastu tataþ sutaþ  &
pàkayaj¤eùv abhãmànã  % hutaü havyaü bhunakti yaþ  // MatsP_51.34 //
sarvasmàddevalokàcca  $ havyaü kavyaü bhunakti yaþ  &
putro 'sya sahito hyagnir  % adbhutaþ sa mahàya÷àþ  // MatsP_51.35 //
pràya÷citteùvabhãmànã  $ hçtaü havyaü bhunakti yaþ  &
adbhutasya suto vãro  % devàü÷astu mahànsmçtaþ  // MatsP_51.36 //
vividhàgnistatastasya  $ tasya putro mahàkaviþ  &
vividhàgnisutàdarkàd  % agnayo 'ùñau sutàþ smçtàþ  // MatsP_51.37 //
kàmyàsviùñiùvabhãmànã  $ rakùohàyatikçcca yaþ  &
surabhirvasumànnàdo  % harya÷va÷caiva rukmavàn  // MatsP_51.38 //
pravargyaþ kùemavàü÷caiva  $ ityaùñau ca prakãrtitàþ  &
÷ucyagnestu prajà hyeùà  % agnaya÷ca caturda÷a  // MatsP_51.39 //
ityete hyagnayaþ proktàþ  $ praõãtà ye hi càdhvare  &
samatãte tu sarge ye  % yàmaiþ saha surottamaiþ  // MatsP_51.40 //
svàyambhuve 'ntare pårvam  $ agnayaste 'bhimàninaþ  &
ete viharaõãyeùu  % cetanàcetaneùviha  // MatsP_51.41 //
sthànàbhimànino 'gnãdhràþ  $ pràgàsanhavyavàhanàþ  &
kàmyanaimittikàdyàste  % ye te karmasvavasthitàþ  // MatsP_51.42 //
pårve manvantare 'tãte  $ ÷ukrairyàmai÷ca taiþ saha  &
ete devagaõaiþ sàrdhaü  % prathamasyàntare manoþ  // MatsP_51.43 //
ityetà yonayo hyaktàþ  $ sthànàkhyà jàtavedasàm  &
svàrociùàdiùu j¤eyàþ  % savarõànteùu saptasu  // MatsP_51.44 //
tairevaü tu prasaükhyàtaü  $ sàmpratànàgateùviha  &
manvantareùu sarveùu  % lakùaõaü jàtavedasàm  // MatsP_51.45 //
manvantareùu sarveùu  $ nànàråpaprayojanaiþ  &
vartante vartamànai÷ca  % yàmairdevaiþ sahàgnayaþ  // MatsP_51.46 //
anàgataiþ suraiþ sàrdhaü  $ vatsyanto 'nàgatàstvatha  &
ityeùa pracayo 'gnãnàü  % mayà prokto yathàkramam  \
vistareõànupårvyà ca  # kimanyacchrotumicchatha  // MatsP_51.47 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 52

*çùaya åcuþ
idànãü pràha yadviùõuþ  $ pçùñaþ paramamuttamam  &
tadidànãü samàcakùva  % dharmàdharmasya vistaram  // MatsP_52.1 //

*såta uvàca
evamekàrõave tasmin  $ matsyaråpã janàrdanaþ  &
vistàramàdisargasya  % pratisargasya càkhilam  // MatsP_52.2 //
kathayàmàsa vi÷vàtmà  $ manave såryasånave  &
karmayogaü ca sàükhyaü ca  % yathàvadvistarànvitam  // MatsP_52.3 //

*çùaya åcuþ
÷rotumicchàmahe såta  $ karmayogasya lakùaõam  &
yasmàdaviditaü loke  % na kiücittava suvrata  // MatsP_52.4 //

*såta uvàca
karmayogaü ca vakùyàmi  $ yathà viùõuvibhàùitam  &
j¤ànayogasahasràddhi  % karmayogaþ pra÷asyate  // MatsP_52.5 //
karmayogodbhavaü j¤ànaü  $ tasmàttatparamaü padam  &
karmaj¤ànodbhavaü brahma  % na ca j¤ànamakarmaõaþ  // MatsP_52.6 //
tasmàtkarmaõi yuktàtmà  $ tattvamàpnoti ÷à÷vatam  &
vedo 'khilo dharmamålam  % àcàra÷caiva tadvidàm  // MatsP_52.7 //
aùñàvàtmaguõàs tasmin  $ pradhànatvena saüsthitàþ  &
dayà sarveùu bhåteùu  % kùàntã rakùàturasya tu  // MatsP_52.8 //
anasåyà tathà loke  $ ÷aucamantarbahirdvijàþ  &
anàyàseùu kàryeùu  % màïgalyàcàrasevanam  // MatsP_52.9 //
na ca dravyeùu kàrpaõyam  $ àrteùåpàrjiteùu ca  &
tathàspçhà paradravye  % parastrãùu ca sarvadà  // MatsP_52.10 //
aùñàvàtmaguõàþ proktàþ  $ puràõasya tu kovidaiþ  &
ayameva kriyàyogo  % j¤ànayogasya sàdhakaþ  // MatsP_52.11 //
karmayogaü vinà j¤ànaü  $ kasyacin neha dç÷yate  &
÷rutismçtyuditaü dharmam  % upatiùñhetprayatnataþ  // MatsP_52.12 //
devatànàü pitéõàü ca  $ manuùyàõàü ca sarvadà  &
kuryàdaharaharyaj¤air  % bhåtarùigaõatarpaõam  // MatsP_52.13 //
svàdhyàyairarcayeccarùãn  $ homairvidvànyathàvidhi  &
pité¤chràddhair annadànair  % bhåtàni balikarmabhiþ  // MatsP_52.14 //
pa¤caite vihità yaj¤àþ  $ pa¤casånàpanuttaye  &
kaõóanã peùaõã cullã  % jalakumbhã pramàrjanã  // MatsP_52.15 //
pa¤ca sånà gçhasthasya  $ tena svargaü na gacchati  &
tatpàpanà÷anàyàmã  % pa¤ca yaj¤àþ prakãrtitàþ  // MatsP_52.16 //
dvàviü÷atistathàùñau ca  $ ye saüskàràþ prakãrtitàþ  &
tadyukto 'pi na mokùàya  % yastvàtmaguõavarjitaþ  // MatsP_52.17 //
tasmàdàtmaguõopetaþ  $ ÷rutikarma samàcaret  &
gobràhmaõànàü vittena  % sarvadà bhadramàcaret  // MatsP_52.18 //
gobhåhiraõyavàsobhir  $ gandhamàlyodakena ca  &
påjayedbrahmaviùõvarka-  % rudravasvàtmakaü ÷ivam  // MatsP_52.19 //
vratopavàsair vidhivac-  $ chraddhayà ca vimatsaraþ  &
yo 'sàv atãndriyaþ ÷àntaþ  % såkùmo 'vyaktaþ sanàtanaþ  \
vàsudevo jaganmårtis  # tasya sambhåtayo hy amã  // MatsP_52.20 //
brahmà viùõu÷ca bhagavàn  $ màrtaõóo vçùavàhanaþ  &
aùñau ca vasavastadvad  % ekàda÷a gaõàdhipàþ  \
lokapàlàdhipà÷caiva  # pitaro màtarastathà  // MatsP_52.21 //
imà vibhåtayaþ proktà÷  $ caràcarasamanvitàþ  &
brahmàdyà÷ caturo målam  % avyaktàdhipatiþ smçtaþ  // MatsP_52.22 //
oü oü brahmaõà càtha såryeõa  $ viùõunàtha ÷ivena và  &
abhedàtpåjitena syàt  % påjitaü sacaràcaram  // MatsP_52.23 //
brahmàdãnàü paraü dhàma  $ trayàõàmapi saüsthitiþ  &
vedamårtàv ataþ påùà  % påjanãyaþ prayatnataþ  // MatsP_52.24 //
tasmàdagnidvijamukhàn  $ kçtvà sampåjayedimàn  &
dànairvratopavàsai÷ca  % japahomàdinà naraþ  // MatsP_52.25 //
iti kriyàyogaparàyaõasya  $ vedànta÷àstrasmçtivatsalasya  &
vikarmabhãtasya sadà na kiücit  % pràptavyamastãha pare ca loke  // MatsP_52.26 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 53

*munaya åcuþ
puràõasaükhyàmàcakùva  $ såta vistara÷aþ kramàt  &
dànadharmama÷eùaü tu  % yathàvadanupårva÷aþ  // MatsP_53.1 //

*såta uvàca
idameva puràõeùu  $ puràõapuruùastadà  &
yaduktavànsa vi÷vàtmà  % manave tannibodhata  // MatsP_53.2 //

*matsya uvàca
puràõaü sarva÷àstràõàü  $ prathamaü brahmaõà smçtam  &
anantaraü ca vaktrebhyo  % vedàstasya vinirgatàþ  // MatsP_53.3 //
puràõamekamevàsãt  $ tadà kalpàntare 'nagha  &
trivargasàdhanaü puõyaü  % ÷atakoñipravistaram  // MatsP_53.4 //
nirdagdheùu ca lokeùu  $ vàjiråpeõa vai mayà  &
aïgàni caturo vedàn  % puràõaü nyàyavistaram  // MatsP_53.5 //
mãmàüsàü dharma÷àstraü ca  $ parigçhya mayà kçtam  &
matsyaråpeõa ca punaþ  % kalpàdàvudakàrõave  // MatsP_53.6 //
a÷eùam etatkathitam  $ udakàntargatena ca  &
÷rutvà jagàda ca munãn  % prati devàü÷caturmukhaþ  // MatsP_53.7 //
pravçttiþ sarva÷àstràõàü  $ puràõasyàbhavattataþ  &
kàlenàgrahaõaü dçùñvà  % puràõasya tato nçpa  // MatsP_53.8 //
vyàsaråpamahaü kçtvà  $ saüharàmi yuge yuge  &
caturlakùapramàõena  % dvàpare dvàpare sadà  // MatsP_53.9 //
tathàùñàda÷adhà kçtvà  $ bhårloke 'sminprakà÷yate  &
adyàpi devaloke 'smi¤  % chatakoñipravistaram  // MatsP_53.10 //
tadartho 'tra caturlakùaü  $ saükùepeõa niva÷itaþ  &
puràõàni da÷àùñau ca  % sàmprataü tadihocyate  // MatsP_53.11 //
nàmatastàni vakùyàmi  $ ÷çõudhvaü munisattamàþ  &
brahmaõàbhihitaü pårvaü  % yàvanmàtraü marãcaye  // MatsP_53.12 //
bràhmaü trida÷asàhasraü  $ puràõaü parikãrtyate  &
likhitvà tacca yo dadyàj  % jaladhenusamanvitam  \
vai÷àkhapårõimàyàü ca  # brahmaloke mahãyate  // MatsP_53.13 //
etadeva yadà padmam  $ abhåddhairaõmayaü jagat  &
tadvçttàntà÷rayaü tadvat  % pàdmamityucyate budhaiþ  \
pàdmaü tatpa¤capa¤cà÷at-  # sahasràõãha kathyate  // MatsP_53.14 //
tatpuràõaü ca yo dadyàt  $ suvarõakamalànvitam  &
jyeùñhe màsi tilairyuktam  % a÷vamedhaphalaü labhet  // MatsP_53.15 //
vàràhakalpavçttàntam  $ adhikçtya parà÷araþ  &
yatpràha dharmànakhilàüs  % tadyuktaü vaiùõavaü viduþ  // MatsP_53.16 //
tadàùàóhe ca yo dadyàd  $ ghçtadhenusamanvitam  &
paurõamàsyàü vipåtàtmà  % sa padaü yàti vàruõam  \
trayoviü÷atisàhasraü  # tatpramàõaü vidurbudhàþ  // MatsP_53.17 //
÷vetakalpaprasaïgena  $ dharmànvàyurihàbravãt  &
yatra tadvàyavãyaü syàd  % rudramàhàtmyasaüyutam  \
caturviü÷asahasràõi  # puràõaü tadihocyate  // MatsP_53.18 //
÷ràvaõyàü ÷ràvaõe màsi  $ guóadhenusamanvitam  &
yo dadyàdvçùasaüyuktaü  % bràhmaõàya kuñumbine  \
÷ivaloke sa påtàtmà  # kalpamekaü vasennaraþ  // MatsP_53.19 //
yatràdhikçtya gàyatrãü  $ varõyate dharmavistaraþ  &
vçtràsuravadhopetaü  % tadbhàgavatamucyate  // MatsP_53.20 //
sàrasvatasya kalpasya  $ madhye ye syurnarottamàþ  &
tadvçttàntodbhavaü loke  % tadbhàgavatamucyate  // MatsP_53.21 //
likhitvà tacca yo dadyàd  $ dhemasiühasamanvitam  &
paurõamàsyàü prauùñhapadyàü  % sa yàti paramàü gatim  \
aùñàda÷a sahasràõi  # puràõaü tatpracakùate  // MatsP_53.22 //
yatràha nàrado dharmàn  $ bçhatkalpà÷rayàõi ca  &
pa¤caviü÷atsahasràõi  % nàradãyaü taducyate  // MatsP_53.23 //
à÷vine pa¤cada÷yàü tu  $ dadyàddhenusamanvitam  &
paramàü siddhimàpnoti  % punaràvçttidurlabhàm  // MatsP_53.24 //
yatràdhikçtya ÷akunãn  $ dharmàdharmavicàraõà  &
vyàkhyàtà vai munipra÷ne  % munibhirdharmacàribhiþ  // MatsP_53.25 //
màrkaõóeyena kathitaü  $ tatsarvaü vistareõa tu  &
puràõaü navasàhasraü  % màrkaõóeyam ihocyate  // MatsP_53.26 //
pratilikhya ca yo dadyàt  $ sauvarõakarisaüyutam  &
kàrttikyàü puõóarãkasya  % yaj¤asya phalabhàgbhavet  // MatsP_53.27 //
yat tad ã÷ànakaü kalpaü  $ vçttàntamadhikçtya ca  &
vasiùñhàyàgninà proktam  % àgneyaü tatpracakùate  // MatsP_53.28 //
likhitvà tacca yo dadyàd  $ dhemapadmasamanvitam  &
màrga÷ãrùyàü vidhànena  % tiladhenusamanvitam  // MatsP_53.29 //
tacca ùoóa÷asàhasraü  $ sarvakratuphalapradam  &
yaþ pradadhannaraþ so 'tha  % svargaloke mahãyate  // MatsP_53.30 //
yatràdhikçtya màhàtmyam  $ àdityasya caturmukhaþ  &
aghorakalpavçttànta-  % prasaïgena jagatsthitim  \
manave kathayàmàsa  # bhåtagràmasya lakùaõam  // MatsP_53.31 //
caturda÷a sahasràõi  $ tathà pa¤ca ÷atàni ca  &
bhaviùyacaritapràyaü  % bhaviùyaü tadihocyate  // MatsP_53.32 //
tatpauùe màsi yo dadyàt  $ paurõamàsyàü vimatsaraþ  &
guóakumbhasamàyuktam  % agniùñomaphalaü bhavet  // MatsP_53.33 //
rathaütarasya kalpasya  $ vçttàntamadhikçtya ca  &
sàvarõinà nàradàya  % kçùõamàhàtmyamuttamam  // MatsP_53.34 //
yatra brahmavaràhasya  $ codantaü varõitaü muhuþ  &
tadaùñàda÷asàhasraü  % brahmavaivartamucyate  // MatsP_53.35 //
puràõaü brahmavaivartaü  $ yo dadyànmàghamàsi ca  &
paurõamàsyàü ÷ubhadine  % brahmaloke mahãyate  // MatsP_53.36 //
yatràgniliïgamadhyasthaþ  $ pràha devo mahe÷varaþ  &
dharmàrthakàmamokùàrtham  % àgneyamadhikçtya ca  // MatsP_53.37 //
kalpànte laiïgamityuktaü  $ puràõaü brahmaõà svayam  &
tadekàda÷asàhasraü  % phàlgunyàü yaþ prayacchati  \
tiladhenusamàyuktaü  # sa yàti ÷ivasàmyatàm  // MatsP_53.38 //
mahàvaràhasya punar  $ màhàtmyamadhikçtya ca  &
viùõunàbhihitaü kùoõyai  % tadvàràham ihocyate  // MatsP_53.39 //
mànavasya prasaïgena  $ kalpasya munisattamàþ  &
caturviü÷atsahasràõi  % tatpuràõamihocyate  // MatsP_53.40 //
kà¤canaü garuóaü kçtvà  $ tiladhenusamanvitam  &
paurõamàsyàü madhau dadyàd  % bràhmaõàya kuñumbine  \
varàhasya prasàdena  # padamàpnoti vaiùõavam  // MatsP_53.41 //
yatra màhe÷varàndharmàn  $ adhikçtya ca ùaõmukhaþ  &
kalpe tatpuruùaü vçttaü  % caritairupabçühitam  // MatsP_53.42 //
skàndaü nàma puràõaü ca hy  $ ekà÷ãtirnigadyate  &
sahasràõi ÷ataü caikam  % iti martyeùu gadyate  // MatsP_53.43 //
parilikhya ca yo dadyàd  $ dhema÷ålasamanvitam  &
÷aivaü padamavàpnoti  % mãne copàgate ravau  // MatsP_53.44 //
trivikramasya màhàtmyam  $ adhikçtya caturmukhaþ  &
trivargamabhyadhàttacca  % vàmanaü parikãrtitam  // MatsP_53.45 //
puràõaü da÷asàhasraü  $ kårmakalpànugaü ÷ivam  &
yaþ ÷aradviùuve dadyàd  % vaiùõavaü yàtyasau padam  // MatsP_53.46 //
yatra dharmàrthakàmànàü  $ mokùasya ca rasàtale  &
màhàtmyaü kathayàmàsa  % kårmaråpã janàrdanaþ  // MatsP_53.47 //
indradyumnaprasaïgena  $ çùibhyaþ ÷akrasaünidhau  &
aùñàda÷a sahasràõi  % lakùmãkalpànuùaïgikam  // MatsP_53.48 //
yo dadyàdayane kårmaü  $ hemakårmasamanvitam  &
gosahasrapradànasya  % phalaü sampràpnuyànnaraþ  // MatsP_53.49 //
÷rutãnàü yatra kalpàdau  $ pravçttyarthaü janàrdanaþ  &
matsyaråpeõa manave  % narasiühopavarõanam  // MatsP_53.50 //
adhikçtyàbravãtsapta-  $ kalpavçttaü munã÷varàþ  &
tanmàtsyamiti jànãdhvaü  % sahasràõi caturda÷a  // MatsP_53.51 //
viùuve hemamatsyena  $ dhenvà caiva samanvitam  &
yo dadyàtpçthivã tena  % dattà bhavati càkhilà  // MatsP_53.52 //
yadà ca gàruóe kalpe  $ vi÷vàõóàdgaruóodbhavam  &
adhikçtyàbravãtkçùõo  % gàruóaü tadihocyate  // MatsP_53.53 //
tad aùñàda÷akaü caikaü  $ sahasràõãha pañhyate  &
sauvarõahaüsasaüyuktaü  % yo dadàti pumàniha  \
sa siddhiü labhate mukhyàü  # ÷ivaloke ca saüsthitim  // MatsP_53.54 //
brahmà brahmàõóamàhàtmyam  $ adhikçtyàbravãtpunaþ  &
tacca dvàda÷asàhasraü  % brahmàõóaü dvi÷atàdhikam  // MatsP_53.55 //
bhaviùyàõàü ca kalpànàü  $ ÷råyate yatra vistaraþ  &
tadbrahmàõóapuràõaü ca  % brahmaõà samudàhçtam  // MatsP_53.56 //
yo dadyàttadvyatãpàte  $ pãtorõàyugasaüyutam  &
ràjasåyasahasrasya  % phalamàpnoti mànavaþ  \
hemadhenvà yutaü tacca  # brahmalokaphalapradam  // MatsP_53.57 //
caturlakùamidaü proktaü  $ vyàsenàdbhutakarmaõà  &
matpiturmama pitrà ca  % mayà tubhyaü niveditam  // MatsP_53.58 //
iha lokahitàrthàya  $ saükùiptaü paramarùiõà  &
idamadyàpi deveùu  % ÷atakoñipravistaram  // MatsP_53.59 //
upabhedànpravakùyàmi  $ loke ye sampratiùñhitàþ  &
pàdme puràõe yatroktaü  % narasiühopavarõanam  \
taccàùñàda÷asàhasraü  # nàrasiühamihocyate  // MatsP_53.60 //
nandàyà yatra màhàtmyaü  $ kàrttikeyena varõyate  &
nandãpuràõaü tallokair  % àkhyàtamiti kãrtyate  // MatsP_53.61 //
yatra sàmbaü puraskçtya  $ bhaviùyati kathànakam  &
procyate tatpunarloke  % sàmbametanmunivratàþ  // MatsP_53.62 //
puràtanasya kalpasya  $ puràõàni vidurbudhàþ  &
dhanyaü ya÷asyamàyuùyaü  % puràõànàmanukramam  \
evamàdityasaüj¤à ca  # tatraiva parigadyate  // MatsP_53.63 //
aùñàda÷abhyastu pçthak  $ puràõaü yatpradi÷yate  &
vijànãdhvaü dvija÷reùñhàs  % tadetebhyo vinirgatam  // MatsP_53.64 //
pa¤càïgàni puràõeùu  $ àkhyànakamiti smçtam  &
sarga÷ca pratisarga÷ca  % vaü÷o manvantaràõi ca  \
vaü÷yànucaritaü caiva  # puràõaü pa¤calakùaõam  // MatsP_53.65 //
brahmaviùõvarkarudràõàü  $ màhàtmyaü bhuvanasya ca  &
sasaühàrapradànàü ca  % puràõe pa¤cavarõake  // MatsP_53.66 //
dharma÷càrtha÷ca kàma÷ca  $ mokùa÷caivàtra kãrtyate  &
sarveùvapi puràõeùu  % tadviruddhaü ca yatphalam  // MatsP_53.67 //
sàttvikeùu puràõeùu  $ màhàtmyamadhikaü hareþ  &
ràjaseùu ca màhàtmyam  % adhikaü brahmaõo viduþ  // MatsP_53.68 //
tadvadagne÷ca màhàtmyaü  $ tàmaseùu ÷ivasya ca  &
saükãrõeùu sarasvatyàþ  % pitéõàü ca nigadyate  // MatsP_53.69 //
aùñàda÷a puràõàni  $ kçtvà satyavatãsutaþ  &
bhàratàkhyànamakhilaü  % cakre tadupabçühitam  \
lakùeõaikena yatproktaü  # vedàrthaparibçühitam  // MatsP_53.70 //
vàlmãkinà tu yatproktaü  $ ràmopàkhyànamuttamam  &
brahmaõàbhihitaü yacca  % ÷atakoñipravistaram  // MatsP_53.71 //
àhçtya nàradàyaivaü  $ tena vàlmãkaye punaþ  &
vàlmãkinà ca lokeùu  % dharmakàmàrthasàdhanam  \
evaü sapàdàþ pa¤caite  # lakùà martye prakãrtitàþ  // MatsP_53.72 //
puràtanasya kalpasya  $ puràõàni vidurbudhàþ  &
dhanyaü ya÷asyamàyuùyaü  % puràõànàmanukramam  \
yaþ pañhecchçõuyàdvàpi  # sa yàti paramàü gatim  // MatsP_53.73 //
idaü pavitraü ya÷aso nidhànam  $ idaü pitéõàmativallabhaü ca  &
idaü ca deveùv amçtàyitaü ca  % nityaü tvidaü pàpaharaü ca puüsàm  // MatsP_53.74 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 54

*såta uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ dànadharmàna÷eùataþ  &
vratopavàsasaüyuktàn  % yathàmatsyoditàniha  // MatsP_54.1 //
mahàdevasya saüvàde  $ nàradasya ca dhãmataþ  &
yathàvçttaü pravakùyàmi  % dharmakàmàrthasàdhakam  // MatsP_54.2 //
kailàsa÷ikharàsãnam  $ apçcchannàradaþ purà  &
vinayanamanaïgàrim  % anaïgàïgaharaü haram  // MatsP_54.3 //

*nàrada uvàca
bhagavandevadeve÷a  $ brahmaviùõvindranàyaka  &
÷rãmadàrogyaråpàyur  % bhàgyasaubhàgyasampadà  \
saüyuktastava viùõorvà  # pumànbhaktaþ kathaü bhavet  // MatsP_54.4 //
nàrã và vidhavà sarva-  $ guõasaubhàgyasaüyutà  &
kramànmuktipradaü deva  % kiücidvratamihocyatàm  // MatsP_54.5 //

*ã÷vara uvàca
samyakpçùñaü tvayà brahman  $ sarvalokahitàvaham  &
÷rutamapyatra yacchàntyai  % tadvrataü ÷çõu nàrada  // MatsP_54.6 //
nakùatrapuruùaü nàma  $ vrataü nàràyaõàtmakam  &
pàdàdi kuryàdvidhivad  % viùõunàmànukãrtanam  // MatsP_54.7 //
pratimàü vàsudevasya  $ målarkùàdiùu càrcayet  &
caitramàsaü samàsàdya  % kçtvà bràhmaõavàcanam  // MatsP_54.8 //
måle namo vi÷vadharàya pàdau  $ gulphàvanantàya ca rohiõãùu  &
jaïghe 'bhipåjye varadàya caiva  % dve jànunã và÷vikumàraçkùe  // MatsP_54.9 //
pårvottaràùàóhayuge tathorå  $ namaþ ÷ivàyetyabhipåjanãyau  &
pårvottaràphalguniyugmake ca  % meóhraü namaþ pa¤ca÷aràya påjyam  // MatsP_54.10 //
kañiü namaþ ÷àrïgadharàya viùõoþ  $ sampåjayennàrada kçttikàsu  &
tathàrcayedbhàdrapadàdvaye ca  % pàr÷ve namaþ ke÷iniùådanàya  // MatsP_54.11 //
kukùidvayaü nàrada revatãùu  $ dàmodaràyetyabhipåjanãyam  &
çkùe 'nuràdhàsu ca màdhavàya  % namastathoraþsthalameva påjyam  // MatsP_54.12 //
pçùñhaü dhaniùñhàsu ca påjanãyam  $ aghaughavidhvaüsakaràya tacca  &
÷rã÷aïkhacakràsigadàdharàya  % namo vi÷àkhàsu bhujà÷ca påjyàþ  // MatsP_54.13 //
haste tu hastà madhusådanàya  $ namo 'bhipåjyà iti kaiñabhàreþ  &
punarvasàvaïgulipårvabhàgàþ  % sàmnàmadhã÷àya namo 'bhipåjyàþ  // MatsP_54.14 //
bhujaüganakùatradine nakhàni  $ sampåjayenmatsya÷arãrabhàjaþ  &
kårmasya pàdau ÷araõaü vrajàmi  % jyeùñhàsu kaõñhe harirarcanãyaþ  // MatsP_54.15 //
÷rotre varàhàya namo 'bhipåjyà  $ janàrdanasya ÷ravaõena samyak  &
puùye mukhaü dànavasådanàya  % namo nçsiühàya ca påjanãyam  // MatsP_54.16 //
namo namaþ kàraõavàmanàya  $ svàtãùu dantàgramathàrcanãyam  &
àsyaü harerbhàrgavanandanàya  % saüpåjanãyaü dvija vàruõe tu  // MatsP_54.17 //
namo 'stu ràmàya maghàsu nàsà  $ saüpåjanãyà raghunandanasya  &
mçgottamàïge nayane 'bhipåjye  % namo 'stu te ràma vighårõitàkùa  // MatsP_54.18 //
buddhàya ÷àntàya namo lalàñaü  $ citràsu saüpåjyatamaü muràreþ  &
÷iro 'bhipåjyaü bharaõãùu viùõor  % namo 'stu vi÷ve÷vara kalkiråpiõe  // MatsP_54.19 //
àrdràsu ke÷àþ puruùottamasya  $ saüpåjanãyà haraye namaste  &
upoùitenarkùadineùu bhaktyà  % saüpåjanãyà dvijapuügavàþ syuþ  // MatsP_54.20 //
pårõe vrate sarvaguõànvitàya  $ vàgråpa÷ãlàya ca sàmagàya  &
haimãü vi÷àlàyatabàhudaõóàü  % muktàphalendåpalavajrayuktàm  // MatsP_54.21 //
jalasya pårõe kala÷e niviùñàm  $ arcàü harervastragavà sahaiva  &
÷ayyàü tathopaskarabhàjanàdi-  % yuktàü pradadyàddvijapuügavàya  // MatsP_54.22 //
yadyasti yatkiücidihàsti deyaü  $ dadyàddvijàyàtmahitàya sarvam  &
manorathànnaþ saphalãkuruùva  % hiraõyagarbhàcyutarudraråpin  // MatsP_54.23 //
salakùmãkaü sabhàryàya  $ kà¤canaü puruùottamam  &
÷ayyàü ca dadyànmantreõa  % granthibhedavivarjitàm  // MatsP_54.24 //
yathà na viùõubhaktànàü  $ vçjinaü jàyate kvacit  &
tathà suråpatàrogyaü  % ke÷ave bhaktimuttamàm  // MatsP_54.25 //
yathà na lakùmyà ÷ayanaü  $ tava ÷ånyaü janàrdana  &
÷ayyà mamàpya÷ånyàstu  % kçùõa janmani janmani  // MatsP_54.26 //
evaü nivedya tatsarvaü  $ vastramàlyànulepanam  &
nakùatrapuruùaj¤àya  % vipràyàtha visarjayet  // MatsP_54.27 //
bhu¤jãtàtailalavaõaü  $ sarvarkùeùvapyupoùitaþ  &
bhojanaü ca yathà÷akti  % vitta÷àñhyavivarjitaþ  // MatsP_54.28 //
iti nakùatrapuruùam  $ upàsya vidhivatsvayam  &
sarvànkàmànavàpnoti  % viùõuloke mahãyate  // MatsP_54.29 //
brahmahatyàdikaü kiücid  $ iha vàmutra và kçtam  &
àtmanà vàtha pitçbhis  % tatsarvaü kùayamàpnuyàt  // MatsP_54.30 //
iti pañhati ÷çõoti vàtibhaktyà  $ puruùavaro vratamaïganàtha kuryàt  &
kalikaluùavidàraõaü muràreþ  % sakalavibhåtiphalapradaü ca puüsàm  // MatsP_54.31 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 55

*nàrada uvàca
upavàseùva÷aktasya  $ tadeva phalamicchataþ  &
anabhyàsena rogàdvà  % kimiùñaü vratamuttamam  // MatsP_55.1 //

*ã÷vara uvàca
upavàse 'pya÷aktànàü  $ naktaü bhojanamiùyate  &
yasminvrate tadapyatra  % ÷råyatàmakùayaü mahat  // MatsP_55.2 //
àditya÷ayanaü nàma  $ yathàvacchaükaràrcanam  &
yeùu nakùatrayogeùu  % puràõaj¤àþ pracakùate  // MatsP_55.3 //
yadà hastena saptamyàm  $ àdityasya dinaü bhavet  &
såryasya càtha saükràntis  % tithiþ sà sàrvakàmikã  // MatsP_55.4 //
umàmahe÷varasyàrcàm  $ arcayetsåryanàmabhiþ  &
såryàrcàü ÷ivaliïge ca  % prakurvan påjayedyataþ  // MatsP_55.5 //
umàpate ravervàpi  $ na bhedo dç÷yate kvacit  &
yasmàttasmànmuni÷reùñha  % gçhe ÷ambhuü samarcayet  // MatsP_55.6 //
haste ca såryàya namo 'stu pàdàv  $ arkàya citràsu ca gulphade÷am  &
svàtãùu jaïghe puruùottamàya  % dhàtre vi÷àkhàsu ca jànude÷am  // MatsP_55.7 //
tathànuràdhàsu namo 'bhipåjyam  $ årudvayaü caiva sahasrabhànoþ  &
jyeùñhàsvanaïgàya namo 'stu guhyam  % indràya somàya kañã ca måle  // MatsP_55.8 //
pårvottaràùàóhayuge ca nàbhiü  $ tvaùñre namaþ saptataraügamàya  &
tãkùõàü÷ave ca ÷ravaõe ca kukùau  % pçùñhaü dhaniùñhàsu vikartanàya  // MatsP_55.9 //
cakùuþsthalaü dhvàntavinà÷anàya  $ jalàdhiparkùe paripåjanãyam  &
pårvottaràbhàdrapadàdvaye ca  % bàhå nama÷caõóakaràya påjyau  // MatsP_55.10 //
sàmnàmadhã÷àya karadvayaü ca  $ saüpåjanãyaü dvija revatãùu  &
nakhàni påjyàni tathà÷vinãùu  % namo 'stu saptà÷vadhuraüdharàya  // MatsP_55.11 //
kañhoradhàmne bharaõãùu kaõñhaü  $ divàkaràyetyabhipåjanãyà  &
grãvàgniçkùe 'dharamambuje÷e  % sampåjayennàrada rohiõãùu  // MatsP_55.12 //
mçgottamàïge da÷anà muràreþ  $ saüpåjanãyà haraye namaste  &
namaþ savitre rasanàü ÷aükare ca  % nàsàbhipåjyà ca punarvasau ca  // MatsP_55.13 //
lalàñamambhoruhavallabhàya  $ puùye 'lakà veda÷arãradhàriõe  &
sàrpe 'tha mauliü vibudhapriyàya  % maghàsu karõàviti gogaõe÷e  // MatsP_55.14 //
pårvàsu gobràhmaõavandanàya  $ netràõi saüpåjyatamàni ÷ambhoþ  &
athottaràphalgunibhe bhruvau ca  % vi÷ve÷varàyeti ca påjanãye  // MatsP_55.15 //
namo 'stu pà÷àïku÷a÷ålapadma-  $ kapàlasarpendudhanurdharàya  &
gajàsurànaïgapuràndhakàdi-  % vinà÷amålàya namaþ ÷ivàya  // MatsP_55.16 //
ityàdi càstràõi ca påjya nityaü  $ vi÷ve÷varàyeti ÷ivo 'bhipåjyaþ  &
bhoktavyamatraivamataila÷àkam  % amàüsamakùàramabhukta÷eùam  // MatsP_55.17 //
ityevaü dvija naktàni  $ kçtvà dadyàt punarvasau  &
÷àleyataõóulaprastham  % audumbaramaye ghçtam  // MatsP_55.18 //
saüsthàpya pàtre vipràya  $ sahiraõyaü nivedayet  &
saptame vastrayugmaü ca  % pàraõe tvadhikaü bhavet  // MatsP_55.19 //
caturda÷e tu sampràpte  $ pàraõe nàradàbdike  &
bràhmaõànbhojayedbhaktyà  % guóakùãraghçtàdibhiþ  // MatsP_55.20 //
kçtvà tu kà¤canaü padmam  $ aùñapattraü sakarõikam  &
÷uddhamaùñàïgulaü tacca  % padmaràgadalànvitam  // MatsP_55.21 //
÷ayyàü vilakùaõàü kçtvà  $ viruddhagranthivarjitàm  &
sopadhànakavi÷ràma-  % svàstaravyajanàni ca  // MatsP_55.22 //
bhàjanopànahachattra-  $ càmaràsanadarpaõaiþ  &
bhåùaõairapi saüyuktàü  % phalavastrànulepanaiþ  // MatsP_55.23 //
tasyàü vidhàya tatpadmam  $ alaükçtya guõànvitam  &
kapilàü vastrasaüyuktàü  % su÷ãlàü ca payasvinãm  // MatsP_55.24 //
raupyakhurãü hema÷çïgãü  $ savatsàü kàüsyadohanàm  &
dadyànmantreõa pårvàhõe  % na cainàmabhilaïghayet  // MatsP_55.25 //
yathaivàditya÷ayanam  $ a÷ånyaü tava sarvadà  &
kàntyà dhçtyà ÷riyà ratyà  % tathà me santu siddhayaþ  // MatsP_55.26 //
yathà na devàþ ÷reyàüsaü  $ tvadanyamanaghaü viduþ  &
tathà màm uddharà÷eùa-  % duþkhasaüsàrasàgaràt  // MatsP_55.27 //
tataþ pradakùiõãkçtya  $ praõipatya visarjayet  &
÷ayyàgavàdi tatsarvaü  % dvijasya bhavanaü nayet  // MatsP_55.28 //
naitadvi÷ãlàya na dàmbhikàya  $ kutarkaduùñàya vinindakàya  &
prakà÷anãyaü vratamindumauler  % ya÷càpi nindàmadhikàü vidhatte  // MatsP_55.29 //
bhaktàya dàntàya ca guhyametad  $ àkhyeyam ànandakaraü ÷ivasya  &
idaü mahàpàtakabhin naràõàm  % apyakùaraü vedavido vadanti  // MatsP_55.30 //
na bandhuputreõa dhanairviyuktaþ  $ patnãbhirànandakaraþ suràõàm  &
nàbhyeti rogaü na ca ÷okaduþkhaü  % yà vàtha nàrã kurute 'tibhaktyà  // MatsP_55.31 //
idaü vasiùñhena puràrjunena  $ kçtaü kubereõa puraüdareõa  &
yatkãrtanenàpyakhilàni nà÷am  % àyànti pàpàni na saü÷ayo 'sti  // MatsP_55.32 //
iti pañhati ÷çõoti và ya itthaü ravi÷ayanaü puruhåtavallabhaþ syàt  /*
api narakagatànpitén a÷eùàn api divamànayatãha yaþ karoti  // MatsP_55.33 //*


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 56

*÷rãbhagavànuvàca
kçùõàùñamãmatho vakùye  $ sarvapàpapraõà÷inãm  &
÷àntirmukti÷ca bhavati  % jayaþ puüsàü vi÷eùataþ  // MatsP_56.1 //
÷aükaraü màrga÷irasi  $ ÷ambhuü pauùe 'bhipåjayet  &
màghe mahe÷varaü devaü  % mahàdevaü ca phàlgune  // MatsP_56.2 //
sthàõuü caitre ÷ivaü tadvad  $ vai÷àkhe tvarcayennaraþ  &
jyeùñhe pa÷upatiü càrced  % àùàóhe ugramarcayet  // MatsP_56.3 //
påjayecchràvaõe ÷arvaü  $ nabhasye tryambakaü tathà  &
haramà÷vayuje màsi  % tathe÷ànaü ca kàrttike  // MatsP_56.4 //
kçùõàùñamãùu sarvàsu  $ ÷aktaþ sampåjayeddvijàn  &
gobhåhiraõyavàsobhiþ  % ÷ivabhaktànupoùitaþ  // MatsP_56.5 //
gomåtraghçtagokùãra-  $ tilàn yavaku÷odakam  &
go÷çïgoda÷irãùàrka-  % bilvapattradadhãni ca  \
pa¤cagavyaü ca saüprà÷ya  # ÷aükaraü påjayenni÷i  // MatsP_56.6 //
a÷vatthaü ca vañaü caivo-  $ -dumbaraü plakùameva ca  &
palà÷aü jambuvçkùaü ca  % viduþ ùaùñhaü maharùayaþ  // MatsP_56.7 //
màrga÷ãrùàùàóhamàsàbhyàü  $ dvàbhyàü dvàbhyàmitikramàt  &
ekaikaü dantapavanaü  % vçkùeùveteùu bhakùayet  // MatsP_56.8 //
devàya dadyàdarghyaü ca  $ kçùõàü gàü kçùõavàsasam  &
dadyàtsamàpte dadhyannaü  % vitànadhvajacàmaram  // MatsP_56.9 //
dvijànàmudakumbhàü÷ca  $ pa¤caratnasamanvitàn  &
gàvaþ kçùõàþ suvarõaü ca  % vàsàüsi vividhàni ca  \
a÷aktastu punardadyàd  # gàmekàmapi ÷aktitaþ  // MatsP_56.10 //
na vitta÷àñhyaü kurvãta  $ kurvandoùamavàpnuyàt  &
kçùõàùñamãmupoùyaiva  % saptakalpa÷atatrayam  \
pumànsampåjito devaiþ  # ÷ivaloke mahãyate  // MatsP_56.11 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 57
*nàrada uvàca
dãrghàyuràrogyakulàbhivçddhi-  $ yuktaþ pumànbhåpakulàyutaþ syàt  &
muhurmuhurjanmani yena samyag  % vrataü samàcakùva tadindumaule  // MatsP_57.1 //

*÷rãbhagavànuvàca
tvayà pçùñamidaü samyag  $ uktaü càkùayyakàrakam  &
rahasyaü tava vakùyàmi  % yatpuràõavido viduþ  // MatsP_57.2 //
rohiõãcandra÷ayanaü  $ nàma vratamihottamam  &
tasminnàràyaõasyàrcàm  % arcayad indunàmabhiþ  // MatsP_57.3 //
yadà somadine ÷uklà  $ bhavetpa¤cada÷ã kvacit  &
athavà brahmanakùatraü  % paurõamàsyàü prajàyate  // MatsP_57.4 //
tadà snànaü naraþ kuryàt  $ pa¤cagavyena sarùapaiþ  &
àpyàyasveti tu japed  % vidvànaùña÷ataü punaþ  // MatsP_57.5 //
÷ådro 'pi parayà bhaktyà  $ pàùaõóàlàpavarjitaþ  &
somàya varadàyàtha  % viùõave ca namo namaþ  // MatsP_57.6 //
kçtajapyaþ svabhavanam  $ àgatya madhusådanam  &
påjayetphalapuùpai÷ca  % somanàmàni kãrtayan  // MatsP_57.7 //
somàya ÷àntàya namo 'stu pàdàv  $ anantadhàmneti ca jànujaïghe  &
årudvayaü càpi jalodaràya  % sampåjayenmeóhramanantabàhave  // MatsP_57.8 //
namo namaþ kàmasukhapradàya  $ kañiþ ÷a÷àïkasya sadàrcanãyà  &
tathodaraü càpyamçtodaràya  % nàbhiþ ÷a÷àïkàya namo 'bhipåjyà  // MatsP_57.9 //
namo 'stu candràya mukhaü ca påjyaü  $ dantà dvijànàmadhipàya påjyàþ  &
hàsyaü nama÷candramase 'bhipåjyam  % oùñhau kumudvantavanapriyàya  // MatsP_57.10 //
nàsà ca nàthàya vanauùadhãnàm  $ ànandabhåtàya punarbhruvau ca  &
netradvayaü padmanibhaü tathendor  % indãvara÷yàmakaràya ÷aureþ  // MatsP_57.11 //
namaþ samastàdhvaravanditàya  $ karõadvayaü daityaniùådanàya  &
lalàñamindorudadhipriyàya  % ke÷àþ suùumnàdhipateþ prapåjyàþ  // MatsP_57.12 //
÷iraþ ÷a÷àïkàya namo muràrer  $ vi÷ve÷varàyeti namaþ kirãñine  &
padmapriye rohiõi nàma lakùmãþ  % saubhàgyasaukhyàmçtacàrukàye  // MatsP_57.13 //
devãü ca saüpåjya sugandhapuùpair  $ naivedyadhåpàdibhirindupatnãm  &
suptvàtha bhåmau punarutthitena  % snàtvà ca vipràya haviùyayuktaþ  // MatsP_57.14 //
deyaþ prabhàte sahiraõyavàri-  $ kumbho namaþ pàpavinà÷anàya  &
saüprà÷ya gomåtramamàüsamannam  % akùàramaùñàvatha viü÷atiü ca  \
gràsànpayaþsarpiryutànupoùya  # bhuktvetihàsaü ÷çõuyànmuhårtam  // MatsP_57.15 //
kadambanãlotpalaketakàni  $ jàtã sarojaü ÷atapattrikà ca  &
amlànakubjànyatha sinduvàraü  % puùpaü punarnàrada mallikàyàþ  \
÷ubhraü ca viùõoþ karavãrapuùpaü  # ÷rãcampakaü candramasaþ pradeyam  // MatsP_57.16 //
÷ràvaõàdiùu màseùu  $ kramàdetàni sarvadà  &
yasminmàse vratàdiþ syàt  % tatpuùpairarcayeddharim  // MatsP_57.17 //
evaü saüvatsaraü yàvad  $ upàsya vidhivannaraþ  &
vratànte ÷ayanaü dadyàd  % darpaõopaskarànvitam  // MatsP_57.18 //
rohiõãcandramithunaü  $ kàrayitvàtha kà¤canam  &
candraþ ùaóaïgulaþ kàryo  % rohiõã caturaïgulà  // MatsP_57.19 //
muktàphalàùñakayutaü  $ sitanetrapañàvçtam  &
kùãrakumbhopari punaþ  % kàüsyapàtràkùatànvitam  \
dadyànmantreõa pårvàhõe  # ÷àlãkùuphalasaüyutam  // MatsP_57.20 //
÷vetàmatha suvarõàsyàü  $ khurai raupyaiþ samanvitàm  &
savastrabhàjanàü dhenuü  % tathà ÷aïkhaü ca ÷obhanam  // MatsP_57.21 //
bhåùaõairdvijadàmpatyam  $ alaükçtya guõànvitam  &
candro 'yaü dvijaråpeõa  % sabhàrya iti kalpayet  // MatsP_57.22 //
yathà na rohiõã kçùõa  $ ÷ayyàü saütyajya gacchati  &
somaråpasya te tadvan  % mamàbhedo 'stu bhåtibhiþ  // MatsP_57.23 //
yathà tvameva sarveùàü  $ paramànandamuktidaþ  &
bhuktirmuktistathà bhaktis  % tvayi candràstu me sadà  // MatsP_57.24 //
iti saüsàrabhãtasya  $ muktikàmasya cànagha  &
råpàrogyàyuùàmetad  % vidhàyakamanuttamam  // MatsP_57.25 //
idameva pitéõàü ca  $ sarvadà vallabhaü mune  &
trailokyàdhipatirbhåtvà  % saptakalpa÷atatrayam  \
candralokamavàpnoti  # vidyudbhåtvà tu mucyate  // MatsP_57.26 //
nàrã và rohiõã candra-  $ ÷ayanaü yà samàcaret  &
sàpi tatphalamàpnoti  % punaràvçttidurlabham  // MatsP_57.27 //
iti pañhati ÷çõoti và ya itthaü  $ madhumathanàrcanam indukãrtanena  &
matimapi ca dadàti so 'pi ÷aurer  % bhavanagataþ paripåjyate 'maraughaiþ  // MatsP_57.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 58

*såta uvàca
jalà÷ayagataü viùõum  $ uvàca ravinandanaþ  &
taóàgàràmakåpànàü  % vàpãùu nalinãùu ca  // MatsP_58.1 //
vidhiü pçcchàmi deve÷e  $ devatàyataneùu ca  &
ke tatra cartvijo nàtha  % vedã và kãdç÷ã bhavet  // MatsP_58.2 //
dakùiõàvalayaþ kàlaþ  $ sthànamàcàrya eva ca  &
dravyàõi kàni ÷astàni  % sarvamàcakùva tattvataþ  // MatsP_58.3 //

*matsya uvàca
÷çõu ràjanmahàbàho  $ taóàgàdiùu yo vidhiþ  &
puràõeùvitihàso 'yaü  % pañhyate vedavàdibhiþ  // MatsP_58.4 //
pràpya pakùaü ÷ubhaü ÷uklam  $ atãte cottaràyaõe  &
puõye 'hni viprakathite  % kçtvà bràhmaõavàcanam  // MatsP_58.5 //
pràgudakpravaõe de÷e  $ taóàgasya samãpataþ  &
caturhastàü ÷ubhàü vedãü  % caturasràü caturmukhàm  // MatsP_58.6 //
tathà ùoóa÷ahastaþ syàn  $ maõóapa÷ca caturmukhaþ  &
vedyà÷ca parito gartà  % ratnimàtràstrimekhalàþ  // MatsP_58.7 //
nava saptàtha và pa¤ca  $ nàtiriktà nçpàtmaja  &
vitastimàtrà yoniþ syàt  % ùañsaptàïgulivistçtà  // MatsP_58.8 //
gartà÷ca tatra sapta syus  $ triparvocchritamekhalàþ  &
sarvatastu savarõàþ syuþ  % patàkàdhvajasaüyutàþ  // MatsP_58.9 //
a÷vatthodumbaraplakùa-  $ vaña÷àkhàkçtàni tu  &
maõóapasya pratidi÷aü  % dvàràõyetàni kàrayet  // MatsP_58.10 //
÷ubhàstatràùña hotàro  $ dvàrapàlàstathàùña vai  &
aùñau tu jàpakàþ kàryà  % bràhmaõà vedapàragàþ  // MatsP_58.11 //
sarvalakùaõasampårõo  $ mantravidvijitendriyaþ  &
kula÷ãlasamàyuktaþ  % purodhàþ syàddvijottamaþ  // MatsP_58.12 //
pratigarteùu kala÷ã  $ yaj¤opakaraõàni ca  &
vyajanaü càmare ÷ubhre  % tàmrapàtre suvistçte  // MatsP_58.13 //
tatastvanekavarõàþ syu÷  $ caravaþ pratidaivatam  &
àcàryaþ prakùipedbhåmàv  % anumantrya vicakùaõaþ  // MatsP_58.14 //
tryaratnimàtro yåpaþ syàt  $ kùàravçkùavinirmitaþ  &
yajamànapramàõo và  % saüsthàpyo bhåtimicchatà  // MatsP_58.15 //
hemàlaükàriõaþ kàryàþ  $ pa¤caviü÷atiçtvijaþ  &
kuõóalàni ca haimàni  % keyårakañakàni ca  // MatsP_58.16 //
tathàïgulyaþ pavitràõi  $ vàsàüsi vividhàni ca  &
påjayettu samaü sarvàn  % àcàryo dviguõaü punaþ  \
dadyàcchayanasaüyuktam  # àtmana÷càpi yatpriyam  // MatsP_58.17 //
sauvarõakårmamakarau  $ ràjatau matsyadundubhau  &
tàmrau kulãramaõóåkàv  % àyasaþ ÷i÷umàrakaþ  \
evamàsàdya tatsarvam  # àdàveva vi÷àü pate  // MatsP_58.18 //
÷uklamàlyàmbaradharaþ  $ ÷uklagandhànulepanaþ  &
sarvauùadhyudakaistatra  % snàpito vedapàragaiþ  // MatsP_58.19 //
yajamànaþ sapatnãkaþ  $ putrapautrasamanvitaþ  &
pa÷cimaü dvàramàsàdya  % pravi÷edyàgamaõóapam  // MatsP_58.20 //
tato maïgala÷abdena  $ bherãõàü niþsvanena ca  &
a¤jasà maõóalaü kuryàt  % pa¤cavarõena tattvavit  // MatsP_58.21 //
ùoóa÷àraü tata÷cakraü  $ padmagarbhaü caturmukham  &
caturasraü ca parito  % vçttaü madhye su÷obhanam  // MatsP_58.22 //
vedyà÷copari tatkçtvà  $ grahàüllokapatãüstataþ  &
vinyasenmantrataþ sarvàn  % pratidikùu vicakùaõaþ  // MatsP_58.23 //
kårmàdi sthàpayenmadhye  $ vàruõaü mantramà÷ritaþ  &
brahmàõaü ca ÷ivaü viùõuü  % tatraiva sthàpayedbudhaþ  // MatsP_58.24 //
vinàyakaü ca vinyasya  $ kamalàmambikàü tathà  &
÷àntyarthaü sarvalokànàü  % bhåtagràmaü nyasettataþ  // MatsP_58.25 //
puùpabhakùyaphalairyuktam  $ evaü kçtvàdhivàsanam  &
kumbhàn sajalagarbhàüstàn  % vàsobhiþ pariveùñayet  // MatsP_58.26 //
puùpagandhairalaükçtya  $ dvàrapàlànsamantataþ  &
pañhadhvamiti tànbråyàd  % àcàryastvabhipåjayet  // MatsP_58.27 //
bahvçcau pårvataþ sthàpyau  $ dakùiõena yajurvidau  &
sàmagau pa÷cime tadvad  % uttareõa tvatharvaõau  // MatsP_58.28 //
udaïmukho dakùiõato  $ yajamàna upàvi÷et  &
yajadhvamiti tànbråyàd  % dhautrikànpunareva tu  // MatsP_58.29 //
utkçùñànmantrajàpena  $ tiùñhadhvamiti jàpakàn  &
evamàdi÷ya tànsarvàn  % paryukùyàgniü sa mantravit  // MatsP_58.30 //
juhuyàdvàruõairmantrair  $ àjyaü ca samidhastathà  &
çtvigbhi÷càtha hotavyaü  % vàruõaireva sarvataþ  // MatsP_58.31 //
grahebhyo vidhivaddhutvà  $ tathendràye÷varàya ca  &
marudbhyo lokapàlebhyo  % vidhivadvi÷vakarmaõe  // MatsP_58.32 //
ràtrisåktaü ca raudraü ca  $ pàvamànaü sumaïgalam  &
japeyuþ pauruùaü såktaü  % pårvato bahvçcaþ pçthak  // MatsP_58.33 //
÷àkraü raudraü ca saumyaü ca  $ kåùmàõóaü jàtavedasam  &
saurasåktaü japenmantraü  % dakùiõena yajurvidaþ  // MatsP_58.34 //
vairàjyaü pauruùaü såktaü  $ sauvarõaü rudrasaühitàm  &
÷ai÷avaü pa¤canidhanaü  % gàyatraü jyeùñhasàma ca  // MatsP_58.35 //
vàmadevyaü bçhatsàma  $ rauravaü sarathaütaram  &
gavàü vrataü ca kàõvaü ca  % rakùoghnaü vayasastathà  \
gàyeyuþ sàmagà ràjan  # pa÷cimaü dvàramà÷ritàþ  // MatsP_58.36 //
atharvaõa÷cottarataþ  $ ÷àntikaü pauùñikaü tathà  &
japeyurmanasà devam  % à÷ritya varuõaü prabhum  // MatsP_58.37 //
pårvedyuramito ràtràv  $ evaü kçtvàdhivàsanam  &
gajà÷varathyàvalmãkàt  % saügamàddhradagokulàt  \
mçdamàdàya kumbheùu  # prakùipeccatvaràttathà  // MatsP_58.38 //
rocanàü ca sasiddhàrthàü  $ gandhaü guggulameva ca  &
snapanaü tasya kartavyaü  % pa¤cagavyasamanvitam  // MatsP_58.39 //
pratyekaü tu mahàmantrair  $ eva kçtvà vidhànataþ  &
evaü kùapàtivàhyàtha  % vidhiyuktena karmaõà  // MatsP_58.40 //
tataþ prabhàte vimale  $ saüjàte 'tha ÷ataü gavàm  &
bràhmaõebhyaþ pradàtavyam  % aùñaùaùñi÷ca và punaþ  \
pa¤cà÷advàtha ùañtriü÷at  # pa¤caviü÷atirapyatha  // MatsP_58.41 //
tataþ sàüvatsaraprokte  $ ÷ubhe lagne su÷obhane  &
veda÷abdai÷ca gàndharvair  % vàdyai÷ca vividhaiþ punaþ  // MatsP_58.42 //
kanakàlaükçtàü kçtvà  $ jale gàmavatàrayet  &
sàmagàya ca sà deyà  % bràhmaõàya vi÷àü pate  // MatsP_58.43 //
pàtrãmàdàya sauvarõãü  $ pa¤caratnasamanvitàm  &
tato nikùipya makara-  % matsyàdãü÷caiva sarva÷aþ  \
dhçtàü caturvidhair viprair  # vedavedàïgapàragaiþ  // MatsP_58.44 //
mahànadãjalopetàü  $ dadhyakùatasamanvitàm  &
uttaràbhimukhãü dhenuü  % jalamadhye tu kàrayet  // MatsP_58.45 //
atharvaõena saüsnàtàü  $ punarmàmetyatheti ca  &
àpo hi ùñheti mantreõa  % kùiptvàgatya ca maõóapam  // MatsP_58.46 //
påjayitvà sarastatra  $ baliü dadyàtsamantataþ  &
punardinàni hotavyaü  % catvàri munisattamàþ  // MatsP_58.47 //
caturthãkarma kartavyaü  $ deyà tatràpi ÷aktitaþ  &
dakùiõà ràja÷àrdåla  % varuõakùmàpaõaü tataþ  // MatsP_58.48 //
kçtvà tu yaj¤apàtràõi  $ yaj¤opakaraõàni ca  &
çtvigbhyastu samaü dattvà  % maõóapaü vibhajetpunaþ  \
hemapàtrãü ca ÷ayyàü ca  # sthàpakàya nivedayet  // MatsP_58.49 //
tataþ sahasraü vipràõàm  $ athavàùña÷ataü tathà  &
bhojanãyaü yathà÷akti  % pa¤cà÷advàtha viü÷atiþ  \
evameùa puràõeùu  # taóàgavidhirucyate  // MatsP_58.50 //
kåpavàpãùu sarvàsu  $ tathà puùkariõãùu ca  &
eùa eva vidhirdçùñaþ  % pratiùñhàsu tathaiva ca  // MatsP_58.51 //
mantratastu vi÷eùaþ syàt  $ pràsàdàdyànabhåmiùu  &
ayaü tva÷aktàvardhena  % vidhirdçùñaþ svayambhuvà  \
alpeùvekàgnivatkçtvà  # vitta÷àñhyàdçte nçõàm  // MatsP_58.52 //
pràvçñkàle sthite toye hy  $ agniùñomaphalaü smçtam  &
÷aratkàle sthitaü yatsyàt  % taduktaphaladàyakam  \
vàjapeyàtiràtràbhyàü  # hemante ÷i÷ire sthitam  // MatsP_58.53 //
a÷vamedhasamaü pràhur  $ vasantasamaye sthitam  &
grãùme 'pi tatsthitaü toyaü  % ràjasåyàdvi÷iùyate  // MatsP_58.54 //
etànmahàràja vi÷eùadharmàn  $ karoti yo 'pyàgama÷uddhabuddhiþ  &
sa yàti rudràlayamà÷u påtaþ  % kalpànanekàndivi modate ca  // MatsP_58.55 //
anekalokànsa mahattamàdãn  $ bhuktvà paràrdhadvayamaïganàbhiþ  &
sahaiva viùõoþ paramaü padaü yat  % pràpnoti tadyàgaphalena bhåyaþ  // MatsP_58.56 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 59

*çùaya åcuþ
pàdapànàü vidhiü såta  $ yathàvadvistaràdvada  &
vidhinà kena kartavyaü  % pàdapodyàpanaü budhaiþ  // MatsP_59.1 //
ye ca lokàþ smçtàsteùàü  $ tànidànãü vadasva naþ  &
yatphalaü labhate pretya  % tatsarvaü vaktumarhasi  // MatsP_59.2 //

*såta uvàca
pàdapànàü vidhiü vakùye  $ tathaivodyànabhåmiùu  &
taóàgavidhivatsarvam  % àsàdya jagadã÷vara  // MatsP_59.3 //
çtviïmaõóapasambhàra÷  $ càcàrya÷caiva tadvidhaþ  &
påjayedbràhmaõàüstadvad  % dhemavastrànulepanaiþ  // MatsP_59.4 //
sarvauùadhyudakaiþ siktàn  $ piùñàtakavibhåùitàn  &
vçkùànmàlyairalaükçtya  % vàsobhirabhiveùñayet  // MatsP_59.5 //
såcyà sauvarõayà kàryaü  $ sarveùàü karõavedhanam  &
a¤janaü càpi dàtavyaü  % tadvaddhema÷alàkayà  // MatsP_59.6 //
phalàni sapta càùñau và  $ kàladhautàni kàrayet  &
pratyekaü sarvavçkùàõàü  % vedyàü tànyadhivàsayet  // MatsP_59.7 //
dhåpo 'tra guggulaþ ÷reùñhas  $ tàmrapàtrairadhiùñhitàn  &
saptadhànyasthitànkçtvà  % vastragandhànulepanaiþ  // MatsP_59.8 //
kumbhànsarveùu vçkùeùu  $ sthàpayitvà nare÷vara  &
sahiraõyàna÷eùàüstàn  % kçtvà balinivedanam  // MatsP_59.9 //
yathàsvaü lokapàlànàm  $ indràdãnàü vi÷eùataþ  &
vanaspate÷ca vidvadbhir  % homaþ kàryo dvijàtibhiþ  // MatsP_59.10 //
tataþ ÷uklàmbaradharàü  $ sauvarõakçtabhåùaõàm  &
sakàüsyadohàü sauvarõa-  % ÷çïgàbhyàm ati÷àlinãm  \
payasvinãü vçkùamadhyàd  # utsçjedgàmudaïmukhãm  // MatsP_59.11 //
tato 'bhiùekamantreõa  $ vàdyamaïgalagãtakaiþ  &
çgyajuþsàmamantrai÷ca  % vàruõairabhitastathà  \
taireva kumbhaiþ snapanaü  # kuryàdbràhmaõapuügavaþ  // MatsP_59.12 //
snàtaþ ÷uklàmbarastadvad  $ yajamàno 'bhipåjayet  &
gobhir vibhavataþ sarvàn  % çtvijastànsamàhitaþ  // MatsP_59.13 //
hemasåtraiþ sakañakair  $ aïgulãyapavitrakaiþ  &
vàsobhiþ ÷ayanãyai÷ca  % tathopaskarapàdukaiþ  \
kùãreõa bhojanaü dadyàd  # yàvaddinacatuùñayam  // MatsP_59.14 //
homa÷ca sarùapaiþ kàryo  $ yavaiþ kçùõatilaistathà  &
palà÷asamidhaþ ÷astà÷  % caturthe 'hni tathotsavaþ  \
dakùiõà ca punastadvad  # deyà tatràpi ÷aktitaþ  // MatsP_59.15 //
yadyadiùñatamaü kiücit  $ tattad dadyàdamatsarã  &
àcàrye dviguõaü dadyàt  % praõipatya visarjayet  // MatsP_59.16 //
anena vidhinà yastu  $ kuryàdvçkùotsavaü budhaþ  &
sarvànkàmànavàpnoti  % phalaü cànantyama÷nute  // MatsP_59.17 //
ya÷caikamapi ràjendra  $ vçkùaü saüsthàpayennaraþ  &
so 'pi svarge vasedràjan  % yàvadindràyutatrayam  // MatsP_59.18 //
bhåtànbhavyàü÷ca manujàüs  $ tàrayeddrumasaümitàn  &
paramàü siddhimàpnoti  % punaràvçttidurlabhàm  // MatsP_59.19 //
ya idaü ÷çõuyànnityaü  $ ÷ràvayedvàpi mànavaþ  &
so 'pi sampåjito devair  % brahmaloke mahãyate  // MatsP_59.20 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 60

*matsya uvàca
tathaivànyatpravakùyàmi  $ sarvakàmaphalapradam  &
saubhàgya÷ayanaü nàma  % yatpuràõavido viduþ  // MatsP_60.1 //
purà dagdheùu lokeùu  $ bhårbhuvaþsvarmahàdiùu  &
saubhàgyaü sarvabhåtànàm  % ekasthamabhavattadà  \
vaikuõñhaü svargamàsàdya  # viùõor vakùaþsthalasthitam  // MatsP_60.2 //
tataþ kàlena mahatà  $ punaþ sargavidhau nçpa  &
ahaükàràvçte loke  % pradhànapuruùànvite  // MatsP_60.3 //
spardhàyàü ca pravçttàyàü  $ kamalàsanakçùõayoþ  &
liïgàkàrà samudbhåtà  % vahnerjvàlàtibhãùaõà  \
tayàbhitaptasya harer  # vakùasastadviniþsçtam  // MatsP_60.4 //
vakùaþsthalaü samà÷ritya  $ viùõoþ saubhàgyamàsthitam  &
rasaråpaü tato yàvat  % pràpnoti vasudhàtalam  // MatsP_60.5 //
utkùiptamantarikùe tad  $ brahmaputreõa dhãmatà  &
dakùeõa pãtamàtraü tad  % råpalàvaõyakàrakam  // MatsP_60.6 //
balaü tejo mahajjàtaü  $ dakùasya parameùñhinaþ  &
÷eùaü yadapatadbhåmàv  % aùñadhà samajàyata  // MatsP_60.7 //
tato janànàü saüjàtàþ  $ sapta saubhàgyadàyikàþ  &
ikùavo rasaràjà÷ca  % niùpàvàjàjidhànyakam  // MatsP_60.8 //
vikàravacca gokùãraü  $ kusumbhaü kuïkumaü tathà  &
lavaõaü càùñamaü tadvat  % saubhàgyàùñakamucyate  // MatsP_60.9 //
pãtaü yadbrahmaputreõa  $ yogaj¤ànavidà punaþ  &
duhità sàbhavattasya  % yà satãtyabhidhãyate  // MatsP_60.10 //
lokànatãtya làlityàl  $ lalità tena cocyate  &
trailokyasundarãm enàm  % upayeme pinàkadhçk  // MatsP_60.11 //
yà devã saubhàgyamayã  $ bhuktimuktiphalapradà  &
tàmàràdhya pumànbhaktyà  % nàrã và kiü na vindati  // MatsP_60.12 //

*manuruvàca
kathamàràdhanaü tasyà  $ jagaddhàtryà janàrdana  &
tadvidhànaü jagannàtha  % tatsarvaü ca vadasva me  // MatsP_60.13 //

*matsya uvàca
vasantamàsamàsàdya  $ tçtãyàyàü janapriya  &
÷uklapakùasya pårvàhõe  % tilaiþ snànaü samàcaret  // MatsP_60.14 //
tasminnahani sà devã  $ kila vi÷vàtmanà satã  &
pàõigrahaõakair mantrair  % udåóhà varavarõinã  // MatsP_60.15 //
tayà sahaiva deve÷aü  $ tçtãyàyàm athàrcayet  &
phalairnànàvidhairdhåpair  % dãpanaivedyasaüyutaiþ  // MatsP_60.16 //
pratimàü pa¤cagavyena  $ tathà gandhodakena tu  &
snàpayitvàrcayed gaurãm  % indu÷ekharasaüyutàm  // MatsP_60.17 //
namo 'stu pàñalàyai tu  $ pàdau devyàþ ÷ivasya tu  &
÷ivàyeti ca saükãrya  % jayàyai gulphayor dvayoþ  // MatsP_60.18 //
triguõàyeti rudràya  $ bhavànyai jaïghayoryugam  &
÷ivàü rudre÷varàyai ca  % vijayàyeti jànunã  \
saükãrtya harike÷àya  # tathorå varade namaþ  // MatsP_60.19 //
ã÷àyai ca kãñaü devyàþ  $ ÷aükaràyeti ÷aükaram  &
kukùidvayaü ca koñavyai  % ÷åline ÷ålapàõaye  // MatsP_60.20 //
maïgalàyai namastubhyam  $ udaraü càbhipåjayet  &
sarvàtmane namo rudram  % ã÷ànyai ca kucadvayam  // MatsP_60.21 //
÷ivaü vedàtmane tadvad  $ rudràõyai kaõñhamarcayet  &
tripuraghnàya vi÷ve÷am  % anantàyai karadvayam  // MatsP_60.22 //
trilocanàya ca haraü  $ bàhå kàlànalapriye  &
saubhàgyabhavanàyeti  % bhåùaõàni sadàrcayet  \
svàhàsvadhàyai ca mukham  # ã÷varàyeti ÷ålinam  // MatsP_60.23 //
a÷okamadhuvàsinyai  $ påjyàvoùñhau ca bhåtidau  &
sthàõave tu haraü tadvad  % dhàsyaü candramukhapriye  // MatsP_60.24 //
namo 'rdhanàrã÷aharam  $ asitàïgãti nàsikàm  &
nama ugràya loke÷aü  % laliteti punarbhruvau  // MatsP_60.25 //
÷arvàya purahantàraü  $ vàsavyai tu tathàlakàn  &
namaþ ÷rãkaõñhanàthàyai  % ÷ivake÷àüstato 'rcayet  \
bhãmograsamaråpiõyai  # ÷iraþ sarvàtmane namaþ  // MatsP_60.26 //
÷ivamabhyarcya vidhivat  $ saubhàgyàùñakamagrataþ  &
sthàpayeddhçtaniùpàva-  % kusumbhakùãrajãrakam  // MatsP_60.27 //
rasaràjaü ca lavaõaü  $ kustumburu tathàùñakam  &
dattaü saubhàgyamityasmàt  % saubhàgyàùñakamityataþ  // MatsP_60.28 //
evaü nivedya tatsarvam  $ agrataþ ÷ivayoþ punaþ  &
ràtrau ÷çïgodakaü prà÷ya  % tadvadbhåmàvariüdama  // MatsP_60.29 //
punaþ prabhàte tu tathà  $ kçtasnànajapaþ ÷uciþ  &
saüpåjya dvijadàmpatyaü  % vastramàlyavibhåùaõaiþ  // MatsP_60.30 //
saubhàgyàùñakasaüyuktaü  $ suvarõacaraõadvayam  &
prãyatàmatra lalità  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_60.31 //
evaü saüvatsaraü yàvat  $ tçtãyàyàü sadà mano  &
kartavyaü vidhivadbhaktyà  % sarvasaubhàgyamãpsubhiþ  // MatsP_60.32 //
prà÷ane dànamantre ca  $ vi÷eùo 'yaü nibodha me  &
÷çïgodakaü caitramàse  % vai÷àkhe gomayaü punaþ  // MatsP_60.33 //
jyeùñhe mandàrakusumaü  $ bilvapattraü ÷ucau smçtam  &
÷ràvaõe dadhi saüprà÷yaü  % nabhasye ca ku÷odakam  // MatsP_60.34 //
kùãramà÷vayuje màsi  $ kàrttike pçùadàjyakam  &
màrge màse tu gomåtraü  % pauùe saüprà÷ayedghçtam  // MatsP_60.35 //
màghe kçùõatilàüstadvat  $ pa¤cagavyaü ca phàlgune  &
lalità vijayà bhadrà  % bhavànã kumudà ÷ivà  // MatsP_60.36 //
vàsudevã tathà gaurã  $ maïgalà kamalà satã  &
umà ca dànakàle tu  % prãyatàmiti kãrtayet  // MatsP_60.37 //
mallikà÷okakamalaü  $ kadambotpalamàlatãþ  &
kubjakaü karavãraü ca  % bàõamamlànakuïkumam  // MatsP_60.38 //
sindhuvàraü ca sarveùu  $ màseùu krama÷aþ smçtam  &
japàkusumbhakusumaü  % màlatã ÷atapattrikà  // MatsP_60.39 //
yathàlàbhaü pra÷astàni  $ karavãraü ca sarvadà  &
evaü saüvatsaraü yàvad  % upoùya vidhivannaraþ  // MatsP_60.40 //
strã bhaktà và kumàrã và  $ ÷ivamabhyarcya bhaktitaþ  &
vratànte ÷ayanaü dadyàt  % sarvopaskarasaüyutam  // MatsP_60.41 //
umàmahe÷varaü haimaü  $ vçùabhaü ca gavà saha  &
sthàpayitvàtha ÷ayane  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_60.42 //
anyànyapi yathà÷akti  $ mithunànyambaràdibhiþ  &
dhànyàlaükàragodànair  % abhyarceddhanasaücayaiþ  \
vitta÷àñhyena rahitaþ  # påjayedgatavismayaþ  // MatsP_60.43 //
evaü karoti yaþ samyak  $ saubhàgya÷ayanavratam  &
sarvànkàmànavàpnoti  % padamatyantama÷nute  \
phalasyaikasya tyàgena  # vratametatsamàcaret  // MatsP_60.44 //
ya icchankãrtimàpnoti  $ pratimàsaü naràdhipa  &
saubhàgyàrogyaråpàyur  % vastràlaükàrabhåùaõaiþ  \
na viyukto bhavedràjan  # navàrbuda÷atatrayam  // MatsP_60.45 //
yastu dvàda÷a varùàõi  $ saubhàgya÷ayanavratam  &
karoti sapta càùñau và  % ÷rãkaõñhabhavane 'maraiþ  \
påjyamàno vasetsamyag  # yàvatkalpàyutatrayam  // MatsP_60.46 //
nàrã và kurute vàpi  $ kumàrã và nare÷vara  &
sàpi tatphalamàpnoti  % devyanugrahalàlità  // MatsP_60.47 //
÷çõuyàdapi ya÷caiva  $ pradadyàdathavà matim  &
so 'pi vidyàdharo bhåtvà  % svargaloke ciraü vaset  // MatsP_60.48 //
idamiha madanena pårvamiùñaü  $ ÷atadhanuùà kçtavãryasånunà ca  &
kçtamatha varuõena nandinà và  % kim u jananàtha tato yadudbhavaþ syàt  // MatsP_60.49 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 61

*nàrada uvàca
bhårloko 'tha bhuvarlokaþ  $ svarloko 'tha maharjanaþ  &
tapaþ satyaü ca saptaite  % devalokàþ prakãrtitàþ  // MatsP_61.1 //
paryàyeõa tu sarveùàm  $ àdhipatyaü kathaü bhavet  &
iha loke ÷ubhaü råpam  % àyuþ saubhàgyameva ca  \
lakùmã÷ca vipulà nàtha  # kathaü syàtpurasådana  // MatsP_61.2 //
*mahe÷vara uvàca
purà hutà÷anaþ sàrdhaü  $ màrutena mahãtale  &
àdiùñaþ puruhåtena  % vinà÷àya suradviùàm  // MatsP_61.3 //
nirdagdheùu tatastena  $ dànaveùu sahasra÷aþ  &
tàrakaþ kamalàkùa÷ca  % kàladaüùñraþ paràvasuþ  \
virocana÷ca saügràmàd  # apalàyaüstapodhana  // MatsP_61.4 //
ambhaþ sàmudramàvi÷ya  $ saünive÷amakurvata  &
a÷akyà iti te 'pyagni-  % màrutàbhyàmupekùitàþ  // MatsP_61.5 //
tataþ prabhçti te devàn  $ manuùyànsaha jaïgamàn  &
saüpãóya ca munãnsarvàn  % pravi÷anti punarjalam  // MatsP_61.6 //
evaü varùasahasràõi  $ vãràþ pa¤ca ca sapta ca  &
jaladurgabalàdbrahman  % pãóayanti jagattrayam  // MatsP_61.7 //
tataþ paramatho vahni-  $ màrutàvamaràdhipaþ  &
àdide÷a ciràdambu-  % nidhireùa vi÷oùyatàm  // MatsP_61.8 //
yasmàdasmaddviùàmeùa  $ ÷araõaü varuõàlayaþ  &
tasmàdbhavadbhyàmadyaiva  % kùayameùa praõãyatàm  // MatsP_61.9 //
tàvåcatustataþ ÷akram  $ ubhau ÷ambarasådanam  &
adharma eùa devendra  % sàgarasya vinà÷anam  // MatsP_61.10 //
yasmàjjãvanikàyasya  $ mahataþ saükùayo bhavet  &
tasmànna pàpamadyàvàü  % karavàva puraüdara  // MatsP_61.11 //
asya yojanamàtre 'pi  $ jãvakoñi÷atàni ca  &
nivasanti sura÷reùñha  % sa kathaü nà÷amarhati  // MatsP_61.12 //
evamuktaþ surendrastu  $ kopàt saüraktalocanaþ  &
uvàcedaü vaco roùàn  % nirdahanniva pàvakam  // MatsP_61.13 //
na dharmàdharmasaüyogaü  $ pràpnuvantyamaràþ kvacit  &
bhavatostu vi÷eùeõa  % màhàtmyaü càdhitiùñhatoþ  // MatsP_61.14 //
madàj¤àlaïghanaü yasmàn  $ màrutena samaü tvayà  &
munivratamahiüsàdi  % parigçhya tvayà kçtam  \
dharmàrtha÷àstrarahitaü  # ÷atruü prati vibhàvaso  // MatsP_61.15 //
tasmàdekena vapuùà  $ muniråpeõa mànuùe  &
màrutena samaü loke  % tava janma bhaviùyati  // MatsP_61.16 //
yadà ca mànuùatve 'pi  $ tvayàgastyena ÷oùitaþ  &
bhaviùyatyudadhirvahne  % tadà devatvamàpsyasi  // MatsP_61.17 //
itãndra÷àpàtpatitau  $ tatkùaõàttau mahãtale  &
avàptàvekadehena  % kumbhàjjanma tapodhana  // MatsP_61.18 //
mitràvaruõayorvãryàd  $ vasiùñhasyànujo 'bhavat  &
agastya ityugratapàþ  % saübabhåva punarmuniþ  // MatsP_61.19 //

*nàrada uvàca
sambhåtaþ sa kathaü bhràtà  $ vasiùñhasyàbhavanmuniþ  &
kathaü ca mitràvaruõau  % pitaràvasya tau smçtau  \
janma kumbhàdagastyasya  # kathaü syàtpurasådana  // MatsP_61.20 //

*ã÷vara uvàca
purà puràõapuruùaþ  $ kadàcidgandhamàdane  &
bhåtvà dharmasuto viùõu÷  % cacàra vipulaü tapaþ  // MatsP_61.21 //
tapasà tasya bhãtena  $ vighnàrthaü preùitàvubhau  &
÷akreõa màdhavànaïgàv  % apsarogaõasaüyutau  // MatsP_61.22 //
yadà na gãtavàdyena  $ nàïgaràgàdinà hariþ  &
na kàmamàdhavàbhyàü ca  % viùayànprati cukùubhe  // MatsP_61.23 //
tadà kàmamadhustrãõàü  $ viùàdam agamadgaõaþ  &
saükùobhàya tatasteùàü  % svorude÷ànnaràgrajaþ  \
nàrãmutpàdayàmàsa  # trailokyajanamohinãm  // MatsP_61.24 //
saükùubdhàstu tayà devàs  $ tau tu devavaràvubhau  &
apsarobhiþ samakùaü hi  % devànàmabravãddhariþ  // MatsP_61.25 //
apsarà iti sàmànyà  $ devànàmabravãddhariþ  &
urva÷ãti ca nàmneyaü  % loke khyàtiü gamiùyati  // MatsP_61.26 //
tataþ kàmayamànena  $ mitreõàhåya sorva÷ã  &
uktà màü ramayasveti  % bàóham ityabravãttu sà  // MatsP_61.27 //
gacchantã càmbaraü tadvat  $ stokamindãvarekùaõà  &
varuõena dhçtà pa÷càd  % varuõaü nàbhyanandata  // MatsP_61.28 //
mitreõàhaü vçtà pårvam  $ adya bhàryà na te vibho  &
uvàca varuõa÷cittaü  % mayi saünyasya gamyatàm  // MatsP_61.29 //
gatàyàü bàóhamityuktvà  $ mitraþ ÷àpamadàttadà  &
tasyai mànuùaloke tvaü  % gaccha somasutàtmajam  // MatsP_61.30 //
bhajasveti yato ve÷yà  $ dharma eùa tvayà kçtaþ  &
jalakumbhe tato vãryaü  % mitreõa varuõena ca  \
prakùiptamatha saüjàtau  # dvàveva munisattamau  // MatsP_61.31 //
nimirnàma saha strãbhiþ  $ purà dyåtamadãvyata  &
tatràntare 'bhyàjagàma  % vasiùñho brahmasambhavaþ  // MatsP_61.32 //
tasya påjàmakurvantaü  $ ÷a÷àpa sa munirnçpam  &
videhastvaü bhavasveti  % tatastenàpyasau muniþ  // MatsP_61.33 //
anyonya÷àpàcca tayor  $ vigate iva cetasã  &
jagmatuþ ÷àpanà÷àya  % brahmàõaü jagataþ patim  // MatsP_61.34 //
atha brahmaõa àde÷àl  $ locaneùvavasannimiþ  &
nimeùàþ syu÷ca lokànàü  % tadvi÷ràmàya nàrada  // MatsP_61.35 //
vasiùñho 'pyabhavattasmi¤  $ jalakumbhe ca pårvavat  &
tataþ ÷veta÷caturbàhuþ  % sàkùasåtrakamaõóaluþ  \
agastya iti ÷àntàtmà  # babhåva çùisattamaþ  // MatsP_61.36 //
malayasyaikade÷e tu  $ vaikhànasavidhànataþ  &
sabhàryaþ saüvçto viprais  % tapa÷cakre sudu÷caram  // MatsP_61.37 //
tataþ kàlena mahatà  $ tàrakàd atipãóitam  &
jagadvãkùya sa kopena  % pãtavànvaruõàlayam  // MatsP_61.38 //
tato 'sya varadàþ sarve  $ babhåvuþ ÷aükaràdayaþ  &
brahmà viùõu÷ca bhagavàn  % varadànàya jagmatuþ  \
varaü vçõãùva bhadraü te  # yadabhãùñaü ca vai mune  // MatsP_61.39 //

*agastya uvàca
yàvadbrahmasahasràõàü  $ pa¤caviü÷atikoñayaþ  &
vaimàniko bhaviùyàmi  % dakùiõàcalavartmani  // MatsP_61.40 //
madvimànodaye kuryàd  $ yaþ ka÷citpåjanaü mama  &
sa saptalokàdhipatiþ  % paryàyeõa bhaviùyati  // MatsP_61.41 //

*ã÷vara uvàca
evamastviti te 'pyuktvà  $ jagmurdevà yathàgatam  &
tasmàdarghaþ pradàtavyo hy  % agastyasya sadà budhaiþ  // MatsP_61.42 //

*nàrada uvàca
kathamarghapradànaü tu  $ kartavyaü tasya vai vibho  &
vidhànaü yadagastyasya  % påjane tadvadasva me  // MatsP_61.43 //

*ã÷vara uvàca
pratyåùasamaye vidvàn  $ kuryàdasyodaye ni÷i  &
snànaü ÷uklatilaistadvac  % chuklamàlyàmbaro gçhã  // MatsP_61.44 //
sthàpayedavraõaü kumbhaü  $ màlyavastravibhåùitam  &
pa¤caratnasamàyuktaü  % ghçtapàtrasamanvitam  \
nànàbhakùyaphalairyuktaü  # tàmrapàtrasamanvitam  // MatsP_61.45 //
aïguùñhamàtraü puruùaü tathaiva  $ sauvarõam atyàyatabàhudaõóam  &
caturmukhaü kumbhamukhe nidhàya  % dhànyàni saptàmbarasaüyutàni  // MatsP_61.46 //
sakàüsyapàtràkùata÷uktiyuktaü  $ mantreõa dadyàddvijapuügavàya  &
utkùipya lambodaradãrghabàhum  % ananyacetà yamadiïmukhaþ san  // MatsP_61.47 //
÷vetàü ca dadyàdyadi ÷aktirasti  $ raupyaiþ khurair hemamukhãü savatsàm  &
dhenuü naraþ kùãravatãü praõamya  % savatsaghaõñàbharaõàü dvijàya  // MatsP_61.48 //
à saptaràtrodayam etadasya  $ dàtavyametatsakalaü nareõa  &
yàvatsamàþ sapta da÷àthavà syur  % athordhvamapyatra vadanti kecit  // MatsP_61.49 //
kà÷apuùpapratãkà÷a  $ vahnimàrutasambhava  &
mitràvaruõayoþ putra  % kumbhayone namo 'stu te  // MatsP_61.50 //
vindhyavçddhikùayakara  $ meghatoyaviùàpaha  &
ratnavallabha deve÷a  % laïkàvàsinnamo 'stu te  // MatsP_61.51 //
vàtàpã bhakùito yena  $ samudraþ ÷oùitaþ purà  &
lopàmudràpatiþ ÷rãmàn  % yo 'sau tasmai namo namaþ  // MatsP_61.52 //
ràjaputri mahàbhàge  $ çùipatni varànane  &
lopàmudre namastubhyam  % argho me pratigçhyatàm  \
pratyabdaü tu phalatyàgam  # evaü kurvanna sãdati  // MatsP_61.53 //
homaü kçtvà tataþ pa÷càd  $ varjayenmànavaþ phalam  &
anena vidhinà yastu  % pumànarghyaü nivedayet  // MatsP_61.54 //
imaü lokaü sa càpnoti  $ råpàrogyasamanvitaþ  &
dvitãyena bhuvarlokaü  % svargalokaü tataþ param  // MatsP_61.55 //
saptaiva lokànàpnoti  $ saptàrghàn yaþ prayacchati  &
yàvadàyu÷ca yaþ kuryàt  % paraü brahmàdhigacchati  // MatsP_61.56 //
iha pañhati ÷çõoti và ya etad  $ yugalamuniprabhavàrghyasampradànam  &
matimapi ca dadàti so 'pi viùõor  % bhavanagataþ paripåjyate 'maraughaiþ  // MatsP_61.57 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 62

*manuruvàca
saubhàgyàrogyaphaladam  $ amutràkùayyakàrakam  &
bhuktimuktipradaü deva  % tanme bråhi janàrdana  // MatsP_62.1 //

*matsya uvàca
yadumàyàþ purà deva  $ uvàca purasådanaþ  &
kailàsa÷ikharàsãno  % devyà pçùñastadà kila  // MatsP_62.2 //
kathàsu sampravçttàsu  $ dharmyàsu lalitàsu ca  &
tadidànãü pravakùyàmi  % bhuktimuktiphalapradam  // MatsP_62.3 //

*ã÷vara uvàca
÷çõuùvàvahità devi  $ tathaivànantapuõyakçt  &
naràõàmatha nàrãõàm  % àràdhanamanuttamam  // MatsP_62.4 //
nabhasye vàtha vai÷àkhe  $ puõyamàrga÷irasya ca  &
÷uklapakùe tçtãyàyàü  % susnàto gaurasarùapaiþ  // MatsP_62.5 //
gorocanaü sagomåtram  $ uùõaü go÷akçtaü tathà  &
dadhicandanasammi÷raü  % lalàñe tilakaü nyaset  \
saubhàgyàrogyadaü yasmàt  # sadà ca lalitàpriyam  // MatsP_62.6 //
pratipakùaü tçtãyàsu  $ pumànàpãtavàsasã  &
dhàrayedatha raktàni  % nàrã cedatha saüyatà  // MatsP_62.7 //
vidhavà dhàturaktàni  $ kumàrã ÷uklavàsasã  &
devãü tu pa¤cagavyena  % tataþ kùãreõa kevalam  \
snàpayenmadhunà tadvat  # puùpagandhodakena ca  // MatsP_62.8 //
påjayecchuklapuùpai÷ca  $ phalairnànàvidhairapi  &
dhànyakàjàjilavaõair  % guóakùãraghçtànvitaiþ  // MatsP_62.9 //
÷uklàkùatatilairarcyàü  $ tato devãü sadàrcayet  &
pàdàdyabhyarcanaü kuryàt  % pratipakùaü varànane  // MatsP_62.10 //
varadàyai namaþ pàdau  $ tathà gulphau namaþ ÷riyai  &
a÷okàyai namo jaïghe  % pàrvatyai jànunã tathà  // MatsP_62.11 //
årå maïgalakàriõyai  $ vàmadevyai tathà kañim  &
padmodaràyai jañharam  % uraþ kàma÷riyai namaþ  // MatsP_62.12 //
karau saubhàgyadàyinyai  $ bàhå haramukha÷riyai  &
mukhaü darpaõavàsinyai  % smaradàyai smitaü namaþ  // MatsP_62.13 //
gauryai namastathà nàsàm  $ utpalàyai ca locane  &
tuùñyai lalàñamalakàn  % kàtyàyanyai ÷irastathà  // MatsP_62.14 //
namo gauryai namo dhiùõyai  $ namaþ kàntyai namaþ ÷riyai  &
rambhàyai lalitàyai ca  % vàsudevyai namo namaþ  // MatsP_62.15 //
evaü sampåjya vidhivad  $ agrataþ padmamàlikhet  &
pattrairdvàda÷abhiryuktaü  % kuïkumena sakarõikam  // MatsP_62.16 //
pårveõa vinyasedgaurãm  $ aparõàü ca tataþ param  &
bhavànãü dakùiõe tadvad  % rudràõãü ca tataþ param  // MatsP_62.17 //
vinyasetpa÷cime saumyàü  $ sadà madanavàsinãm  &
vàyavye pàñalàmugràm  % antareõa tato 'pyumàm  // MatsP_62.18 //
madhye yathàsvaü màüsàïgàü  $ maïgalàü kumudàü satãm  &
rudraü ca madhye saüsthàpya  % lalitàü karõikopari  \
kusumairakùatairvàrbhir  # namaskàreõa vinyaset  // MatsP_62.19 //
gãtamaïgalanirghoùàn  $ kàrayitvà suvàsinãþ  &
påjayedraktavàsobhã  % raktamàlyànulepanaiþ  \
sindåraü snànacårõaü ca  # tàsàü ÷irasi pàtayet  // MatsP_62.20 //
sindårakuïkumasnànam  $ atãveùñatamaü yataþ  &
tathopadeùñàramapi  % påjayedyatnato gurum  \
na påjyate gururyatra  # sarvàstatràphalàþ kriyàþ  // MatsP_62.21 //
nabhasye påjayedgaurãm  $ utpalairasitaiþ sadà  &
bandhujãvairà÷vayuje  % kàrttike ÷atapattrakaiþ  // MatsP_62.22 //
jàtãpuùpairmàrga÷ãrùe  $ pauùe pãtaiþ kuraõñakaiþ  &
kundakuïkumapuùpaistu  % devãü màghe tu påjayet  \
sinduvàreõa jàtyà và  # phàlgune 'pyarcayedumàm  // MatsP_62.23 //
caitre tu mallikà÷okair  $ vai÷àkhe gandhapàñalaiþ  &
jyeùñhe kamalamandàrair  % àùàóhe ca navàmbujaiþ  \
kadambairatha màlatyà  # ÷ràvaõe påjayetsadà  // MatsP_62.24 //
gomåtraü gomayaü kùãraü  $ dadhi sarpiþ ku÷odakam  &
bilvapattràrkapuùpaü ca  % yavàngo÷çïgavàri ca  // MatsP_62.25 //
pa¤cagavyaü ca bilvaü ca  $ prà÷ayetkrama÷astadà  &
etadbhàdrapadàdyaü tu  % prà÷anaü samudàhçtam  // MatsP_62.26 //
pratipakùaü ca mithunaü  $ tçtãyàyàü varànane  &
påjayitvàrcayedbhaktyà  % vastramàlyànulepanaiþ  // MatsP_62.27 //
puüsaþ pãtàmbare dadyàt  $ striyai kausumbhavàsasã  &
niùpàvàjàjilavaõam  % ikùudaõóaguóànvitam  \
tasyai dadyàtphalaü puùpaü  # suvarõotpalasaüyutam  // MatsP_62.28 //
yathà na devi deve÷as  $ tvàü parityajya gacchati  &
tathà màm uddharà÷eùa-  % duþkhasaüsàrasàgaràt  // MatsP_62.29 //
kumudà vimalànantà  $ bhavànã ca sudhà ÷ivà  &
lalità kamalà gaurã  % satã rambhàtha pàrvatã  // MatsP_62.30 //
nabhasyàdiùu màseùu  $ prãyatàmityudãrayet  &
vratànte ÷ayanaü dadyàt  % suvarõakamalànvitam  // MatsP_62.31 //
mithunàni caturviü÷ad  $ da÷a dvo ca samarcayet  &
aùñau ùaóvàpyatha puna÷  % cànumàsaü samarcayet  // MatsP_62.32 //
pårvaü dattvà tu gurave  $ ÷eùànapyarcayedbudhaþ  &
uktànantatçtãyaiùà  % sadànantaphalapradà  // MatsP_62.33 //
sarvapàpaharàü devi  $ saubhàgyàrogyavardhinãm  &
na cainàü vitta÷àñhyena  % kadàcidapi laïghayet  \
naro và yadi và nàrã  # vitta÷àñhyàt patatyadhaþ  // MatsP_62.34 //
garbhiõã såtikà naktaü  $ kumàrã vàtha rogiõã  &
yadya÷uddhà tadànyena  % vàrayetprayatà svayam  // MatsP_62.35 //
imàmanantaphaladàü  $ yastçtãyàü samàcaret  &
kalpakoñi÷ataü sàgraü  % ÷ivaloke mahãyate  // MatsP_62.36 //
vittahãno 'pi kurute  $ varùatrayamupoùaõaiþ  &
puùpamantravidhànena  % so 'pi tatphalamàpnuyàt  // MatsP_62.37 //
nàrã và kurute yà tu  $ kumàrã vidhavàthavà  &
sàpi tatphalamàpnoti  % gauryanugrahalàlità  // MatsP_62.38 //
iti pañhati ÷çõoti và ya itthaü  $ giritanayàvratam indravàsasaüsthaþ  &
matimapi ca dadàti so 'pi devair  % amaravadhåjanakiünarai÷ca påjyaþ  // MatsP_62.39 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 63

*ã÷vara uvàca
athànyàmapi vakùyàmi  $ tçtãyàü pàpanà÷inãm  &
rasakalyàõinãmetàü  % puràkalpavido viduþ  // MatsP_63.1 //
màghamàse tu sampràpte  $ tçtãyàü ÷uklapakùataþ  &
pràtargavyena payasà  % tilaiþ snànaü samàcaret  // MatsP_63.2 //
snàpayenmadhunà devãü  $ tathaivekùurasena ca  &
gandhodakena tu punar  % lepayetkuïkumena tu  \
dakùiõàïgàni sampåjya  # tato vàmàni påjayet  // MatsP_63.3 //
lalitàyai namo devyàþ  $ pàdau gulphau tato 'rcayet  &
jaïghàü jànuü tathà ÷àntyai  % tathaivoruü ÷riyai namaþ  // MatsP_63.4 //
madàlasàyai tu kañim  $ amalàyai tathodaram  &
stanau madanavàsinyai  % kumudàyai ca kandaràm  // MatsP_63.5 //
bhujaü bhujàgraü màdhavyai  $ kamalàyai mukhasmite  &
bhålalàñaü ca rudràõyai  % ÷aükaràyai tathàlakàn  // MatsP_63.6 //
mukuñaü vi÷vavàsinyai  $ ÷iraþ kàntyai tathàrcayet  &
madanàyai lalàñaü tu  % mohanàyai punarbhruvau  // MatsP_63.7 //
netre candràrdhadhàriõyai  $ tuùñyai ca vadanaü punaþ  &
utkaõñhinyai namaþ kaõñham  % amçtàyai namaþ stanau  // MatsP_63.8 //
rambhàyai vàmakukùiü ca  $ vi÷okàyai namaþ kañim  &
hçdayaü manmathàdhiùõyai  % pàñalàyai tathodaram  // MatsP_63.9 //
kañiü suratavàsinyai  $ tathoruü campakapriye  &
jànujaïghe namo gauryai  % gàyatryai ghuñike namaþ  // MatsP_63.10 //
dharàdharàyai pàdau tu  $ vi÷vakàyai namaþ ÷iraþ  &
namo bhavànyai kàminyai  % kàmadevyai jagatpriye  // MatsP_63.11 //
ànandàyai sunandàyai  $ subhadràyai namo namaþ  &
evaü sampåjya vidhivad  % dvijadàmpatyam arcayet  \
bhojayitvànnapànena  # madhureõa vimatsaraþ  // MatsP_63.12 //
jalapåritaü tathà kumbhaü  $ ÷uklàmbarayugadvayam  &
dattvà suvarõakamalaü  % gandhamàlyaiþ samarcayet  // MatsP_63.13 //
prãyatàmatra kumudà  $ gçhõãyàllavaõavratam  &
anena vidhinà devã  % màsi màsi sadàrcayet  // MatsP_63.14 //
lavaõaü varjayenmàghe  $ phàlgune ca guóaü punaþ  &
tailaü ràjiü tathà caitre  % varjyaü ca madhu màdhave  // MatsP_63.15 //
pànakaü jyeùñhamàse tu  $ àùàóhe càtha jãrakam  &
÷ràvaõe varjayetkùãraü  % dadhi bhàdrapade tathà  // MatsP_63.16 //
ghçtamà÷vayuje tadvad  $ årje varjyaü ca màkùikam  &
dhànyakaü màrga÷ãrùe tu  % pauùe varjyà ca ÷arkarà  // MatsP_63.17 //
vratànte karakaü pårõam  $ eteùàü màsi màsi ca  &
dadyàddvikàlavelàyàü  % pårõapàtreõa saüyutam  // MatsP_63.18 //
laóóukà¤chvetavarõàü÷ca  $ saüyàvamatha pårikàþ  &
ghàrikàn apyapåpàü÷ca  % piùñàpåpàü÷ca maõóakàn  // MatsP_63.19 //
kùãraü ÷àkaü ca dadhyannam  $ iõóaryo '÷okavartikàþ  &
màghàdikrama÷o dadyàd  % etàni karakopari  // MatsP_63.20 //
kumudà màdhavã gaurã  $ rambhà bhadrà jayà ÷ivà  &
umà ratiþ satã tadvan  % maïgalà ratilàlasà  // MatsP_63.21 //
kramànmàghàdi sarvatra  $ prãyatàmiti kãrtayet  &
sarvatra pa¤cagavyena  % prà÷anaü samudàhçtam  \
upavàsã bhavennityam  # a÷akte naktamiùyate  // MatsP_63.22 //
punarmàghe tu sampràpte  $ ÷arkaràü karakopari  &
kçtvà tu kà¤canãü gaurãü  % pa¤caratnasamanvitàm  // MatsP_63.23 //
haimãmaïguùñhamàtràü ca  $ sàkùasåtrakamaõóalum  &
caturbhujàminduyutàü  % sitanetrapañàvçtàm  // MatsP_63.24 //
tadvadgomithunaü ÷uklaü  $ suvarõàsyaü sitàmbaram  &
savastrabhàjanaü dadyàd  % bhavànã prãyatàmiti  // MatsP_63.25 //
anena vidhinà yastu  $ rasakalyàõinãvratam  &
kuryàtsa sarvapàpebhyas  % tatkùaõàdeva mucyate  // MatsP_63.26 //
navàrbudasahasraü tu  $ na duþkhã jàyate naraþ  &
suvarõakamalaü gauri  % màsi màsi dadannaraþ  \
agniùñomasahasrasya  # yatphalaü tadavàpnuyàt  // MatsP_63.27 //
nàrã và kurute yà tu  $ kumàrã và varànane  &
vidhavà yà tathà nàrã  % sàpi tatphalamàpnuyàt  \
saubhàgyàrogyasampannà  # gaurãloke mahãyate  // MatsP_63.28 //
iti pañhati ÷çõoti ÷ràvayedyaþ prasaïgàt  $ kalikaluùavimuktaþ pàrvatãlokameti  &
matimapi ca naràõàü yo dadàti priyàrthaü  % vibudhapativimàne nàyakaþ syàdamoghaþ  // MatsP_63.29 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 64

*ã÷vara uvàca
tathaivànyàü pravakùyàmi  $ tçtãyàü pàpanà÷inãm  &
nàmnà ca loke vikhyàtàm  % àrdrànandakarãmimàm  // MatsP_64.1 //
yadà ÷uklatçtãyàyàm  $ àùàóharkùaü bhavetkvacit  &
brahmarkùaü và mçgarkùaü và  % hasto målamathàpi và  \
darbhagandhodakaiþ snànaü  # tadà samyaksamàcaret  // MatsP_64.2 //
÷uklamàlyàmbaradharaþ  $ ÷uklagandhànulepanaþ  &
bhavànãmarcayedbhaktyà  % ÷uklapuùpaiþ sugandhibhiþ  \
mahàdevena sahitàm  # upaviùñàü mahàsane  // MatsP_64.3 //
vàsudevyai namaþ pàdau  $ ÷aükaràya namo haram  &
jaïghe ÷okavinà÷inyai  % ànandàya namaþ prabho  // MatsP_64.4 //
rambhàyai påjayedårå  $ ÷ivàya ca pinàkinaþ  &
adityai ca kañiü devyàþ  % ÷ålinaþ ÷ålapàõaye  // MatsP_64.5 //
màdhavyai ca tathà nàbhim  $ atha ÷ambhorbhavàya ca  &
stanàvànandakàriõyai  % ÷aükarasyendudhàriõe  // MatsP_64.6 //
utkaõñhinyai namaþ kaõñhaü  $ nãlakaõñhàya vai haram  &
karàvutpaladhàriõyai  % rudràya ca jagatpate  \
bàhå ca parirambhiõyai  # tri÷ålàya harasya ca  // MatsP_64.7 //
devyà mukhaü vilàsinyai  $ vçùe÷àya punarvibhoþ  &
smitaü sasmeralãlàyai  % vi÷vavaktràya vai vibho  // MatsP_64.8 //
netre madanavàsinyai  $ vi÷vadhàmne tri÷ålinaþ  &
bhruvau nçtyapriyàyai tu  % tàõóave÷àya ÷ålinaþ  // MatsP_64.9 //
devyà lalàñamindràõyai  $ havyavàhàya vai vibhoþ  &
svàhàyai mukuñaü devyà  % vibhorgaïgàdharàya vai  // MatsP_64.10 //
vi÷vakàyau vi÷vamukhau  $ vi÷vapàdakarau ÷ivau  &
prasannavadanau vande  % pàrvatãparame÷varau  // MatsP_64.11 //
evaü sampåjya vidhivad  $ agrataþ ÷ivayoþ punaþ  &
padmotpalàni rajasà  % nànàvarõena kàrayet  // MatsP_64.12 //
÷aïkhacakre sakañake  $ svastikàïku÷acàmaràn  &
yàvantaþ pàüsavastatra  % rajasaþ patità bhuvi  \
tàvadvarùasahasràõi  # ÷ivaloke mahãyate  // MatsP_64.13 //
catvàri ghçtapàtràõi  $ sahiraõyàni ÷aktitaþ  &
dattvà dvijàya karakam  % udakànnasamanvitam  \
pratipakùaü caturmàsaü  # yàvadetannivedayet  // MatsP_64.14 //
tatastu caturo màsàn  $ pårvavatkarakopari  &
catvàri saktupàtràõi  % tilapàtràõyataþ param  // MatsP_64.15 //
gandhodakaü puùpavàri  $ candanaü kuïkumodakam  &
apakvaü dadhi dugdhaü ca  % go÷çïgodakameva ca  // MatsP_64.16 //
piùñodakaü tathà vàri  $ kuùñhacårõànvitaü punaþ  &
u÷ãrasalilaü tadvad  % yavacårõodakaü punaþ  // MatsP_64.17 //
tilodakaü ca saüprà÷ya  $ svapenmàrga÷iràdiùu  &
màseùu pakùadvitayaü  % prà÷anaü samudàhçtam  // MatsP_64.18 //
sarvatra ÷uklapuùpàõi  $ pra÷astàni sadàrcane  &
dànakàle ca sarvatra  % mantrametamudãrayet  // MatsP_64.19 //
gaurã me prãyatàü nityam  $ aghanà÷àya maïgalà  &
saubhàgyàyàstu lalità  % bhavànã sarvasiddhaye  // MatsP_64.20 //
saüvatsarànte lavaõaü  $ guóakumbhaü ca sarjikàm  &
candanaü netrapaññaü ca  % sahiraõyàmbujena tu  // MatsP_64.21 //
umàmahe÷varaü haimaü  $ tadvadikùuphalairyutam  &
satålàvaraõàü ÷ayyàü  % savi÷ràmàü nivedayet  \
sapatnãkàya vipràya  # gaurã me prãyatàmiti  // MatsP_64.22 //
àrdrànandakarã nàmnà  $ tçtãyaiùà sanàtanã  &
yàmupoùya naro yàti  % ÷ambhoryatparamaü padam  // MatsP_64.23 //
iha loke sadànandam  $ àpnoti dhanasampadaþ  &
àyuràrogyasampattyà  % na ka÷cicchokamàpnuyàt  // MatsP_64.24 //
nàrã và kurute yà tu  $ kumàrã vidhavà ca yà  &
sàpi tatphalamàpnoti  % devyanugrahalàlità  // MatsP_64.25 //
pratipakùamupoùyaivaü  $ mantràrcanavidhànavit  &
rudràõãlokamabhyeti  % punaràvçttidurlabham  // MatsP_64.26 //
ya idaü ÷çõuyànnityaü  $ ÷ràvayedvàpi mànavaþ  &
÷akraloke sa gandharvaiþ  % påjyate 'pi yugatrayam  // MatsP_64.27 //
ànandadàü sakaladuþkhaharàü tçtãyàü  $ yà strã karotyavidhavà vidhavàtha vàpi  &
sà sve gçhe sukha÷atànyanubhåya bhåyo  % gaurãpadaü sadayità dayità prayàti  // MatsP_64.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 65

*ã÷vara uvàca
athànyàmapi vakùyàmi  $ tçtãyàü sarvakàmadàm  &
yasyàü dattaü hutaü japtaü  % sarvaü bhavati càkùayam  // MatsP_65.1 //
vai÷àkha÷uklapakùe tu  $ tçtãyà yairupoùità  &
akùayaü phalamàpnoti  % sarvasya sukçtasya ca  // MatsP_65.2 //
sà tathà kçttikopetà  $ vi÷eùeõa supåjità  &
tatra dattaü hutaü japtaü  % sarvamakùayamucyate  // MatsP_65.3 //
akùayà saütatistasyàs  $ tasyàü sukçtamakùayam  &
akùataiþ påjyate viùõus  % tena sàpyakùayà smçtà  \
akùataistu naràþ snàtà  # viùõordattvà tathàkùatàn  // MatsP_65.4 //
vipreùu dattvà tàneva  $ tathà saktån susaükçtàn  &
yathànnabhuïmahàbhàgaþ  % phalamakùayyama÷nute  // MatsP_65.5 //
ekàmapyuktavatkçtvà  $ tçtãyàü vidhivannaraþ  &
etàsàmapi sarvàsàü  % tçtãyànàü phalaü bhavet  // MatsP_65.6 //
tçtãyàyàü samabhyarcya  $ sopavàso janàrdanam  &
ràjasåyaphalaü pràpya  % gatimagryàü ca vindati  // MatsP_65.7 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 66

*manuruvàca
madhurà bhàratã kena  $ vratena madhusådana  &
tathaiva janasaubhàgyam  % atividyàsu kau÷alam  // MatsP_66.1 //
abheda÷càpi dampatyos  $ tathà bandhujanena ca  &
àyu÷ca vipulaü puüsàü  % tanme kathaya màdhava  // MatsP_66.2 //

*matsya uvàca
samyakpçùñaü tvayà ràja¤  $ chçõu sàrasvataü vratam  &
yasya saükãrtanàdeva  % tuùyatãha sarasvatã  // MatsP_66.3 //
yo yadbhaktaþ pumànkuryàd  $ etadvratamanuttamam  &
tadvàsaràdau sampåjya  % viprànetànsamàcaret  // MatsP_66.4 //
athavàdityavàreõa  $ grahatàràbalena ca  &
pàyasaü bhojayedvipràn  % kçtvà bràhmaõavàcanam  // MatsP_66.5 //
÷uklavastràõi dattvà ca  $ sahiraõyàni ÷aktitaþ  &
gàyatrãü påjayedbhaktyà  % ÷uklamàlyànulepanaiþ  // MatsP_66.6 //
yathà na devi bhagavàn  $ brahmaloke pitàmahaþ  &
tvàü parityajya saütiùñhet  % tathà bhava varapradà  // MatsP_66.7 //
vedàþ ÷àstràõi sarvàõi  $ gãtançtyàdikaü ca yat  &
na vihãnaü tvayà devi  % tathà me santu siddhayaþ  // MatsP_66.8 //
lakùmãrmedhà dharà puùñir  $ gaurã tuùñiþ prabhà matiþ  &
etàbhiþ pàhi càùñàbhis  % tanubhirmàü sarasvati  // MatsP_66.9 //
evaü sampåjya gàyatrãü  $ vãõàkùamaõidhàriõãm  &
÷uklapuùpàkùatair bhaktyà  % sakamaõóalupustakàm  \
maunavratena bhu¤jãta  # sàyaü pràtastu dharmavit  // MatsP_66.10 //
pa¤camyàü pratipakùaü ca  $ påjayedbrahmavàsinãm  &
tathaiva taõóulaprasthaü  % ghçtapàtreõa saüyutam  \
kùãraü dadyàddhiraõyaü ca  # gàyatrã prãyatàmiti  // MatsP_66.11 //
saüdhyàyàü ca tathà maunam  $ etatkurvansamàcaret  &
nàntarà bhojanaü kuryàd  % yàvanmàsàstrayoda÷a  // MatsP_66.12 //
samàpte tu vrate kuryàd  $ bhojanaü ÷uklataõóulaiþ  &
pårvaü savastrayugmaü ca  % dadyàdvipràya bhojanam  // MatsP_66.13 //
devyà vitànaü ghaõñàü ca  $ sitanetre payasvinãm  &
candanaü vastrayugmaü ca  % dadyàcca ÷ikharaü punaþ  // MatsP_66.14 //
tathopadeùñàramapi  $ bhaktyà sampåjayedgurum  &
vitta÷àñhyena rahito  % vastramàlyànulepanaiþ  // MatsP_66.15 //
anena vidhinà yastu  $ kuryàtsàrasvataü vratam  &
vidyàvànarthasaüyukto  % raktakaõñha÷ca jàyate  // MatsP_66.16 //
sarasvatyàþ prasàdena  $ brahmaloke mahãyate  &
nàrã và kurute yà tu  % sàpi tatphalagàminã  // MatsP_66.17 //
brahmaloke vased ràjan  $ yàvat kalpàyutatrayam  // MatsP_66.18 //
sàrasvataü vrataü yastu  $ ÷çõuyàdapi yaþ pañhet  &
vidyàdharapure so 'pi  % vasetkalpàyutatrayam  // MatsP_66.19 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 67

candràdityoparàge tu  $ yatsnànamabhidhãyate  &
tadahaü ÷rotumicchàmi  % dravyamantravidhànavit  // MatsP_67.1 //

*matsya uvàca
yasya rà÷iü samàsàdya  $ bhavedgrahaõasamplavaþ  &
tasya snànaü pravakùyàmi  % mantrauùadhavidhànataþ  // MatsP_67.2 //
candroparàgaü sampràpya  $ kçtvà bràhmaõavàcanam  &
sampåjya caturo viprठ % ÷uklamàlyànulepanaiþ  // MatsP_67.3 //
pårvamevoparàgasya  $ samàsàdyauùadhàdikam  &
sthàpayec caturaþ kumbhàn  % avraõànsàgaràniti  // MatsP_67.4 //
gajà÷varathyàvalmãka-  $ saügamàddhradagokulàt  &
ràjadvàraprade÷àcca  % mçdamànãya càkùipet  // MatsP_67.5 //
pa¤cagavyaü ca kumbheùu  $ ÷uddhamuktàphalàni ca  &
rocanàü padma÷aïkhau ca  % pa¤caratnasamanvitam  // MatsP_67.6 //
sphañikaü candanaü ÷vetaü  $ tãrthavàri sasarùapam  &
ràjadantaü sakumudaü  % tathaivo÷ãraguggulam  \
etatsarvaü vinikùipya  # kumbheùvàvàhayetsuràn  // MatsP_67.7 //
sarve samudràþ saritas  $ tãrthàni jaladà nadàþ  &
àyàntu yajamànasya  % duritakùayakàrakàþ  // MatsP_67.8 //
yo 'sau vajradharo deva  $ àdityànàü prabhurmataþ  &
sahasranayana÷cendro  % grahapãóàü vyapohatu  // MatsP_67.9 //
mukhaü yaþ sarvadevànàü  $ saptàrciramitadyutiþ  &
candroparàgasambhåtàm  % agniþ pãóàü vyapohatu  // MatsP_67.10 //
yaþ karmasàkùã bhåtànàü  $ dharmo mahiùavàhanaþ  &
yama÷candroparàgotthàü  % mama pãóàü vyapohatu  // MatsP_67.11 //
rakùogaõàdhipaþ sàkùàt  $ pralayànalasaünibhaþ  &
khaógavyagro 'tibhãma÷ca  % rakùaþpãóàü vyapohatu  // MatsP_67.12 //
nàgapà÷adharo devaþ  $ sàkùànmakaravàhanaþ  &
sa jalàdhipati÷ candra-  % grahapãóàü vyapohatu  // MatsP_67.13 //
pràõaråpeõa yo lokàn  $ pàti kçùõamçgapriyaþ  &
vàyu÷candroparàgotthàü  % pãóàmatra vyapohatu  // MatsP_67.14 //
yo 'sau nidhipatirdevaþ  $ khaóga÷ålagadàdharaþ  &
candroparàgakaluùaü  % dhanado me vyapohatu  // MatsP_67.15 //
yo 'sàvindudharo devaþ  $ pinàkã vçùavàhanaþ  &
candroparàgajàü pãóàü  % vinà÷ayatu ÷aükaraþ  // MatsP_67.16 //
trailokye yàni bhåtàni  $ sthàvaràõi caràõi ca  &
brahmaviùõvarkayuktàni  % tàni pàpaü dahantu vai  // MatsP_67.17 //
evamàmantrya taiþ kumbhair  $ abhiùikto guõànvitaiþ  &
çgyajuþsàmamantrai÷ca  % ÷uklamàlyànulepanaiþ  \
påjayedvastragodànair  # bràhmaõàniùñadevatàþ  // MatsP_67.18 //
etàneva tato mantràn  $ vilikhet karakànvitàn  &
vastrapaññe 'thavà padme  % pa¤caratnasamanvitàn  // MatsP_67.19 //
yajamànasya ÷irasi  $ nidadhyuste dvijottamàþ  &
tato 'tivàhayedvelàm  % uparàgànugàminãm  // MatsP_67.20 //
pràïmukhaþ påjayitvà tu  $ namasyanniùñadevatàm  &
candragrahe vinirvçtte  % kçtagodànamaïgalaþ  \
kçtasnànàya taü paññaü  # bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_67.21 //
anena vidhinà yastu  $ grahasnànaü samàcaret  &
na tasya grahapãóà syàn  % na ca bandhujanakùayaþ  // MatsP_67.22 //
paramàü siddhimàpnoti  $ punaràvçttidurlabhàm  &
såryagrahe såryanàma  % sadà mantreùu kãrtayet  // MatsP_67.23 //
adhikàþ padmaràgàþ syuþ  $ kapilàü ca su÷obhanàm  &
prayacchecca ni÷àü patye  % candrasåryoparàgayoþ  // MatsP_67.24 //
ya idaü ÷çõuyànnityaü  $ ÷ràvayedvàpi mànavaþ  &
sarvapàpavinirmuktaþ  % ÷akraloke mahãyate  // MatsP_67.25 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 68

*nàrada uvàca
kimudvegàdbhute kçtyam  $ alakùmãþ kena hanyate  &
mçtavatsàbhiùekàdi-  % kàryeùu ca kimiùyate  // MatsP_68.1 //

*÷rãbhagavànuvàca
purà kçtàni pàpàni  $ phalantyasmiüstapodhana  &
rogadaurgatyaråpeõa  % tathaiveùñavadhena ca  // MatsP_68.2 //
tadvighàtàya vakùyàmi  $ sadà kalpàõakàrakam  &
saptamãsnapanaü nàma  % janapãóàvinà÷anam  // MatsP_68.3 //
bàlànàü maraõaü yatra  $ kùãrapàõàü pradç÷yate  &
tadvadvçddhàturàõàü ca  % yauvane càpi vartatàm  // MatsP_68.4 //
÷àntaye tatra vakùyàmi  $ mçtavatsàbhiùecanam  &
etad evàdbhutodvega-  % cittabhramavinà÷anam  // MatsP_68.5 //
bhaviùyati ca vàràho  $ yatra kalpastapodhana  &
vaivasvata÷ca tatràpi  % yadà tu manuruttamaþ  // MatsP_68.6 //
bhaviùyati ca tatraiva  $ pa¤caviü÷atimaü yadà  &
kçtaü nàma yugaü tatra  % haihayànvayavardhanaþ  \
bhavità nçpatirvãraþ  # kçtavãryaþ pratàpavàn  // MatsP_68.7 //
sa saptadvãpamakhilaü  $ pàlayiùyati bhåtalam  &
yàvadvarùasahasràõi  % saptasaptati nàrada  // MatsP_68.8 //
jàtamàtraü ca tasyàpi  $ yàvatputra÷ataü tathà  &
cyavanasya tu ÷àpena  % vinà÷amapayàsyati  // MatsP_68.9 //
sahasrabàhu÷ca yadà  $ bhavità tasya vai sutaþ  &
kuraïganayanaþ ÷rãmàn  % sambhåto nçpalakùaõaiþ  // MatsP_68.10 //
kçtavãryastadàràdhya  $ sahasràü÷uü divàkaram  &
upavàsairvratairdivyair  % vedasåktai÷ca nàrada  \
putrasya jãvanàyàlam  # etatsnànamavàpsyati  // MatsP_68.11 //
kçtavãryeõa vai pçùña  $ idaü vakùyati bhàskaraþ  &
a÷eùaduùña÷amanaü  % sadà kalmaùanà÷anam  // MatsP_68.12 //

*sårya uvàca
alaü kle÷ena mahatà  $ putrastava naràdhipa  &
bhaviùyati ciraüjãvã  % kiütu kalmaùanà÷anam  // MatsP_68.13 //
saptamãsnapanaü vakùye  $ sarvalokahitàya vai  &
jàtasya mçtavatsàyàþ  % saptame màsi nàrada  \
athavà ÷uklasaptamyàm  # etatsarvaü pra÷asyate  // MatsP_68.14 //
grahatàràbalaü labdhvà  $ kçtvà bràhmaõavàcanam  &
bàlasya janmanakùatraü  % varjayettàü tithiü budhaþ  \
tadvadvçddhàturàõàü ca  # kçtyaü syàditareùu ca  // MatsP_68.15 //
gomayenànuliptàyàü  $ bhåmàvekàgnivattadà  &
taõóulai rakta÷àlãyai÷  % caruü gokùãrasaüyutam  \
nirvapetsåryarudràbhyàü  # tanmantràbhyàü vidhànataþ  // MatsP_68.16 //
kãrtayetsåryadevatyaü  $ saptarcaü ca ghçtàhutãþ  &
juhuyàdrudrasåktena  % tadvadrudràya nàrada  // MatsP_68.17 //
hotavyàþ samidha÷càtra  $ tathaivàrkapalà÷ayoþ  &
yavakçùõatilairhomaþ  % kartavyo 'ùña÷ataü punaþ  // MatsP_68.18 //
vyàhçtãbhistathàjyena  $ tathaivàùña÷ataü punaþ  &
hutvà snànaü ca kartavyaü  % maïgalaü yena dhãmatà  // MatsP_68.19 //
vipreõa vedaviduùà  $ vidhivaddarbhapàõinà  &
sthàpayitvà tu caturaþ  % kumbhànkoõeùu ÷obhanàn  // MatsP_68.20 //
pa¤camaü ca punarmadhye  $ dadhyakùatavibhåùitam  &
sthàpayedavraõaü kumbhaü  % saptarcenàbhimantritam  // MatsP_68.21 //
saureõa tãrthatoyena  $ pårõaü ratnasamanvitam  &
sarvànsarvauùadhairyuktàn  % pa¤cagavyasamanvitàn  \
pa¤caratnaphalaiþ puùpair  # vàsobhiþ pariveùñayet  // MatsP_68.22 //
gajà÷varathyàvalmãkàt  $ saügamàddhradagokulàt  &
saü÷uddhàü mçdamànãya  % sarveùveva vinikùipet  // MatsP_68.23 //
caturùvapi ca kumbheùu  $ ratnagarbheùu madhyamam  &
gçhãtvà bràhmaõastatra  % saurànmantrànudãrayet  // MatsP_68.24 //
nàrãbhiþ saptasaükhyàbhir  $ avyaïgàïgãbhiratra ca  &
påjitàbhiryathà÷aktyà  % màlyavastravibhåùaõaiþ  \
savipràbhi÷ca kartavyaü  # mçtavatsàbhiùecanam  // MatsP_68.25 //

ete 'bhiùekamantràþ
dãrghàyurastu bàlo 'yaü  $ jãvatputrà ca bhàminã  &
àditya÷candramàþ sàrdhaü  % grahanakùatramaõóalaiþ  // MatsP_68.26 //
sa÷akrà lokapàlà vai  $ brahmaviùõumahe÷varàþ  &
te te cànye ca devaughàþ  % sadà pàntu kumàrakam  // MatsP_68.27 //
mitraþ ÷anirvà hutabhug  $ ye ca bàlagrahàþ kvacit  &
pãóàü kurvantu bàlasya  % mà màturjanakasya vai  // MatsP_68.28 //
tataþ ÷uklàmbaradharà  $ kumàrapatisaüyutà  &
saptakaü påjayedbhaktyà  % strãõàmatha guruü punaþ  // MatsP_68.29 //
kà¤canãü ca tataþ kuryàt  $ tàmrapàtroparisthitàm  &
pratimàü dharmaràjasya  % gurave vinivedayet  // MatsP_68.30 //
vastrakà¤canaratnaughair  $ bhakùyaiþ saghçtapàyasaiþ  &
påjayedbràhmaõàüstadvad  % vitta÷àñhyavivarjitaþ  // MatsP_68.31 //
bhuktvà ca guruõà ceyam  $ uccàryà mantrasaütatiþ  &
dãrghàyurastu bàlo 'yaü  % yàvadvarùa÷ataü sukhã  // MatsP_68.32 //
yatkiücidasya duritaü  $ tatkùiptaü vaóavànale  &
brahmà rudro vasuþ skando  % viùõuþ ÷akro hutà÷anaþ  // MatsP_68.33 //
rakùantu sarve duùñebhyo  $ varadàþ santu sarvadà  &
evamàdãni vàkyàni  % vadantaü påjayedgurum  // MatsP_68.34 //
÷aktitaþ kapilàü dadyàt  $ praõamya ca visarjayet  &
caruü ca putrasahità  % praõamya ravi÷aükarau  // MatsP_68.35 //
huta÷eùaü tadà÷nãyàd  $ àdityàya namo 'stviti  &
idamevàdbhutodvega-  % duþsvapneùu pra÷asyate  // MatsP_68.36 //
karturjanmadinarkùaü ca  $ tyaktvà sampåjayetsadà  &
÷àntyarthaü ÷uklasaptamyàm  % etatkurvanna sãdati  // MatsP_68.37 //
sadànena vidhànena  $ dãrghàyurabhavannaraþ  &
saüvatsaràõàmayutaü  % ÷a÷àsa pçthivãmimàm  // MatsP_68.38 //
puõyaü pavitramàyuùyaü  $ saptamãsnapanaü raviþ  &
kathayitvà dvija÷reùñha  % tatraivàntaradhãyata  // MatsP_68.39 //
etatsarvaü samàkhyàtaü  $ saptamãsnànamuttamam  &
sarvaduùñopa÷amanaü  % bàlànàü paramaü hitam  // MatsP_68.40 //
àrogyaü bhàskaràdicched  $ dhanamiccheddhutà÷anàt  &
ã÷varàjj¤ànam anvicchen  % mokùam icchejjanàrdanàt  // MatsP_68.41 //
etanmahàpàtakanà÷anaü syàt  $ paraü hitaü bàlavivardhanaü ca  &
÷çõoti ya÷cainamananyacetàs  % tasyàpi siddhiü munayo vadanti  // MatsP_68.42 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 69

*matsya uvàca
purà rathaütare kalpe  $ paripçùño mahàtmanà  &
mandarastho mahàdevaþ  % pinàkã brahmaõà svayam  // MatsP_69.1 //

*brahmovàca
kathamàrogyamai÷varyam  $ anantamamare÷vara  &
svalpena tapasà deva  % bhavenmokùo 'thavà nçõàm  // MatsP_69.2 //
kimaj¤àtaü mahàdeva  $ tvatprasàdàdadhokùaja  &
svalpakenàtha tapasà  % mahatphalamihocyatàm  // MatsP_69.3 //

*matsya uvàca
evaü pçùñaþ sa vi÷vàtmà  $ brahmaõà lokabhàvanaþ  &
umàpatiruvàcedaü  % manasaþ prãtikàrakam  // MatsP_69.4 //

*ã÷vara uvàca
asmàdrathaütaràtkalpàt  $ trayoviü÷àt punaryadà  &
vàràho bhavità kalpas  % tasya manvantare ÷ubhe  // MatsP_69.5 //
vaivasvatàkhye saüjàte  $ saptame saptalokakçt  &
dvàparàkhyaü yugaü tadvad  % aùñàviü÷atimaü jaguþ  // MatsP_69.6 //
tasyànte sa mahàdevo  $ vàsudevo janàrdanaþ  &
bhàràvataraõàrthàya  % tridhà viùõurbhaviùyati  // MatsP_69.7 //
dvaipàyana çùistadvad  $ rauhiõeyo 'tha ke÷avaþ  &
kaüsàdidarpamathanaþ  % ke÷avaþ kle÷anà÷anaþ  // MatsP_69.8 //
purãü dvàravatãü nàma  $ sàmprataü yà ku÷asthalã  &
divyànubhàvasaüyuktàm  % adhivàsàya ÷àrïgiõaþ  \
tvaùñà mamàj¤ayà tadvat  # kariùyati jagatpateþ  // MatsP_69.9 //
tasyàü kadàcidàsãnaþ  $ sabhàyàmamitadyutiþ  &
bhàryàbhirvçùõibhi÷caiva  % bhåbhçdbhir bhåridakùiõaiþ  // MatsP_69.10 //
kurubhirdevagandharvair  $ abhitaþ kaiñabhàrdanaþ  &
pravçttàsu puràõãùu  % dharmasambandhinãùu ca  // MatsP_69.11 //
kathànte bhãmasenena  $ paripçùñaþ pratàpavàn  &
tvayà pçùñasya dharmasya  % rahasyasyàsya bhedakçt  // MatsP_69.12 //
bhavità sa tadà brahman  $ kartà caiva vçkodaraþ  &
pravartako 'sya dharmasya  % pàõóuputro mahàbalaþ  // MatsP_69.13 //
yasya tãkùõo vçko nàma  $ jañhare havyavàhanaþ  &
mayà dattaþ sa dharmàtmà  % tena càsau vçkodaraþ  // MatsP_69.14 //
matimànmàna÷ãla÷ca  $ nàgàyutabalo mahàn  &
bhaviùyatyajaraþ ÷rãmàn  % kandarpa iva råpavàn  // MatsP_69.15 //
dhàrmikasyàpya÷aktasya  $ tãvràgnitvàdupoùaõe  &
idaü vratama÷eùàõàü  % vratànàmadhikaü yataþ  // MatsP_69.16 //
kathayiùyati vi÷vàtmà  $ vàsudevo jagadguruþ  &
a÷eùayaj¤aphaladam  % a÷eùàghavinà÷anam  // MatsP_69.17 //
a÷eùaduùña÷amanam  $ a÷eùasurapåjitam  &
pavitràõàü pavitraü ca  % maïgalànàü ca maïgalam  \
bhaviùyaü ca bhaviùyàõàü  # puràõànàü puràtanam  // MatsP_69.18 //
*vàsudeva uvàca
yadyaùñamãcaturda÷yor  $ dvàda÷ãùvatha bhàrata  &
anyeùvapi dinarkùeùu  % na ÷aktastvam upoùitum  // MatsP_69.19 //
tataþ puõyàü tithimimàü  $ sarvapàpapraõà÷inãm  &
upoùya vidhinànena  % gaccha viùõoþ paraü padam  // MatsP_69.20 //
màghamàsasya da÷amã  $ yadà ÷uklà bhavettadà  &
ghçtenàbhya¤janaü kçtvà  % tilaiþ snànaü samàcaret  // MatsP_69.21 //
tathaiva viùõumabhyarcya  $ nabho nàràyaõeti ca  &
kçùõàya pàdau sampåjya  % ÷iraþ sarvàtmane namaþ  // MatsP_69.22 //
vaikuõñhàyeti vaikuõñham  $ uraþ ÷rãvatsadhàriõe  &
÷aïkhine cakriõe tadvad  % gadine varadàya vai  \
sarve nàràyaõasyaivaü  # saüpåjyà bàhavaþ kramàt  // MatsP_69.23 //
dàmodaràyetyudaraü  $ meóhraü pa¤ca÷aràya vai  &
årå saubhàgyanàthàya  % jànunã bhåtadhàriõe  // MatsP_69.24 //
namo nãlàya vai jaïghe  $ pàdau vi÷vasçje namaþ  &
namo devyai namaþ ÷àntyai  % namo lakùmyai namaþ ÷riyai  // MatsP_69.25 //
namaþ puùñyai namastuùñyai  $ dhçùñyai hçùñyai namo namaþ  &
namo vihaüganàthàya  % vàyuvegàya pakùiõe  \
viùapramàthine nityaü  # garuóaü càbhipåjayet  // MatsP_69.26 //
evaü sampåjya govindam  $ umàpativinàyakau  &
gandhairmàlyaistathà dhåpair  % bhakùyairnànàvidhairapi  // MatsP_69.27 //
gavyena payasà siddhàü  $ kçsaràmatha vàgyataþ  &
sarpiùà saha bhuktvà ca  % gatvà ÷atapadaü budhaþ  // MatsP_69.28 //
naiyagrodhaü dantakàùñham  $ athavà khàdiraü budhaþ  &
gçhãtvà dhàvayeddantàn  % àcàntaþ pràgudaïmukhaþ  // MatsP_69.29 //
bråyàt sàyantanãü kçtvà  $ saüdhyàmastamite ravau  &
namo nàràyaõàyeti  % tvàmahaü ÷araõaü gataþ  // MatsP_69.30 //
ekàda÷yàü niràhàraþ  $ samabhyarcya ca ke÷avam  &
ràtriü ca sakalàü sthitvà  % snànaü ca payasà tathà  // MatsP_69.31 //
sarpiùà càpi dahanaü  $ hutvà bràhmaõapuügavaiþ  &
sahaiva puõóarãkàkùa  % dvàda÷yàü kùãrabhojanam  // MatsP_69.32 //
kariùyàmi yatàtmàhaü  $ nirvighnenàstu tacca me  &
evamuktvà svapedbhåmàv  % itihàsakathàü punaþ  // MatsP_69.33 //
÷rutvà prabhàte saüjàte  $ nadãü gatvà vi÷àü pate  &
snànaü kçtvà mçdà tadvat  % pàùaõóàn abhivarjayet  // MatsP_69.34 //
upàsya saüdhyàü vidhivat  $ kçtvà ca pitçtarpaõam  &
praõamya ca hçùãke÷aü  % saptalokaikamã÷varam  // MatsP_69.35 //
gçhasya purato bhaktyà  $ maõóapaü kàrayedbudhaþ  &
da÷ahastamathàùñau và  % karànkuryàdvi÷àü pate  // MatsP_69.36 //
caturhastàü ÷ubhàü kuryàd  $ vedãmariniùådana  &
caturhastapramàõaü ca  % vinyasettatra toraõam  // MatsP_69.37 //
àropya kala÷aü tatra  $ dikpàlànpåjayettataþ  &
chidreõa jalasampårõam  % atha kçùõàjinasthitaþ  \
tasya dhàràü ca ÷irasà  # dhàrayetsakalàü ni÷àm  // MatsP_69.38 //
tathaiva viùõoþ ÷irasi  $ kùãradhàràü prapàtayet  &
aratnimàtraü kuõóaü ca  % kuryàttatra trimekhalam  // MatsP_69.39 //
yonivaktraü ca tatkçtvà  $ bràhmaõaiþ yavasarpiùã  &
tilàü÷ca viùõudevatyair  % mantrairekàgnivattadà  // MatsP_69.40 //
hutvà ca vaiùõavaü samyak  $ caruü gokùãrasaüyutam  &
niùpàvàrdhapramàõàü vai  % dhàràmàjyasya pàtayet  // MatsP_69.41 //
jalakumbhànmahàvãrya  $ sthàpayitvà trayoda÷a  &
bhakùyairnànàvidhairyuktàn  % sitavastrairalaükçtàn  // MatsP_69.42 //
yuktànaudumbaraiþ pàtraiþ  $ pa¤caratnasamanvitàn  &
caturbhirbahvçcairhomas  % tatra kàrya udaïmukhaiþ  // MatsP_69.43 //
rudrajàpa÷caturbhi÷ca  $ yajurvedaparàyaõaiþ  &
vaiùõavàni tu sàmàni  % caturaþ sàmavedinaþ  \
ariùñavargasahitàny  # abhitaþ paripàñhayet  // MatsP_69.44 //
evaü dvàda÷a tànvipràn  $ vastramàlyànulepanaiþ  &
påjayedaïgulãyai÷ca  % kañakairhemasåtrakaiþ  // MatsP_69.45 //
vàsobhiþ ÷ayanãyai÷ca  $ vitta÷àñhyavivarjitaþ  &
evaü kùapàtivàhyà ca  % gãtamaïgalaniþsvanaiþ  // MatsP_69.46 //
upàdhyàyasya ca punar  $ dviguõaü sarvameva tu  &
tataþ prabhàte vimale  % samutthàya trayoda÷a  // MatsP_69.47 //
gà vai dadyàtkuru÷reùñha  $ sauvarõamukhasaüyutàþ  &
payasvinãþ ÷ãlavatãþ  % kàüsyadohasamanvitàþ  // MatsP_69.48 //
raupyakhuràþ savastrà÷ca  $ candanenàbhiùecitàþ  &
tàstu teùàü tato bhaktyà  % bhakùyabhojyànnatarpitàn  // MatsP_69.49 //
kçtvà vai bràhmaõàn sarvàn  $ annairnànàvidhaistathà  &
bhuktvà càkùàralavaõam  % àtmanà ca visarjayet  // MatsP_69.50 //
anugamya padànyaùñau  $ putrabhàryàsamanvitaþ  &
prãyatàmatra deve÷aþ  % ke÷avaþ kle÷anà÷anaþ  // MatsP_69.51 //
÷ivasya hçdaye viùõur  $ viùõo÷ca hçdaye ÷ivaþ  &
yathàntaraü na pa÷yàmi  % tathà me svasti càyuùaþ  // MatsP_69.52 //
evamuccàrya tànkumbhàn  $ gà÷caiva ÷ayanàni ca  &
vàsàüsi caiva sarveùàü  % gçhàõi pràpayedbudhaþ  // MatsP_69.53 //
abhàve bahu÷ayyànàm  $ ekàmapi susaüskçtàm  &
÷ayyàü dadyàddvijàte÷ca  % sarvopaskarasaüyutàm  // MatsP_69.54 //
itihàsapuràõàni  $ vàcayitvàtivàhayet  &
taddinaü nara÷àrdåla  % ya icchedvipulàü ÷riyam  // MatsP_69.55 //
tasmàttvaü sattvamàlambya  $ bhãmasena vimatsaraþ  &
kuru vratamidaü samyak  % snehàttava mayeritam  // MatsP_69.56 //
tvayà kçtamidaü vãra  $ tvannàmàkhyaü bhaviùyati  &
sà bhãmadvàda÷ã hyeùà  % sarvapàpaharà ÷ubhà  \
yà tu kalyàõinã nàma  # purà kalpeùu pañhyate  // MatsP_69.57 //
tvamàdikartà bhava saukare 'smin  $ kalpe mahàvãravarapradhàna  &
yasyàþ smarankãrtanamapya÷eùaü  % vinaùñapàpastrida÷àdhipaþ syàt  // MatsP_69.58 //
kçtvà ca yàmapsarasàm adhã÷à  $ ve÷yà kçtà hyanyabhavàntareùu  &
àbhãrakanyàtikutåhalena  % saivorva÷ã samprati nàkapçùñhe  // MatsP_69.59 //
jàtàthavà vai÷yakulodbhavàpi  $ pulomakanyà puruhåtapatnã  &
tatràpi tasyàþ paricàrikeyaü  % mama priyà samprati satyabhàmà  // MatsP_69.60 //
snàtaþ purà maõóalameùa tadvat  $ tejomayaü veda÷arãramàpa  &
asyàü ca kalyàõatithau vivasvàn  % sahasradhàreõa sahasrara÷miþ  // MatsP_69.61 //
idameva kçtaü mahendramukhyair  $ vasubhirdevasuràribhistathà tu  &
phalamasya na ÷akyate 'bhivaktuü  % yadi jihvàyutakoñayo mukhe syuþ  // MatsP_69.62 //
kalikaluùavidàriõãmanantàm  $ iti kathayiùyati yàdavendrasånuþ  &
api narakagatànpitén a÷eùàn  % alamuddhartumihaiva yaþ karoti  // MatsP_69.63 //
ya idamaghavidàraõaü ÷çõoti  $ bhaktyà paripañhatãha paropakàrahetoþ  &
tithimiha sakalàrthabhàïnarendras  % tava caturànana sàmyatàmupaiti  // MatsP_69.64 //
kalyàõinã nàma purà babhåva yà  $ dvàda÷ã màghadineùu påjyà  &
sà pàõóuputreõa kçtà bhaviùyaty  % anantapuõyànagha bhãmapårvà  // MatsP_69.65 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 70

*brahmovàca
varõà÷ramàõàü prabhavaþ  $ puràõeùu mayà ÷rutaþ  &
sadàcàrasya bhagavan  % dharma÷àstravini÷cayaþ  \
paõyastrãõàü sadàcàraü  # ÷rotumicchàmi tattvataþ  // MatsP_70.1 //

*ã÷vara uvàca
tasminneva yuge brahman  $ sahasràõi tu ùoóa÷a  &
vàsudevasya nàrãõàü  % bhaviùyantyambujodbhava  // MatsP_70.2 //
tàbhirvasantasamaye  $ kokilàlikulàkule  &
puùpite pavanotphulla-  % kahlàrasarasastañe  // MatsP_70.3 //
nirbharàpànagoùñhãùu  $ prasaktàbhiralaükçtaþ  &
kuraïganayanaþ ÷rãmàn  % màlatãkçta÷ekharaþ  // MatsP_70.4 //
gacchansamãpamàrgeõa  $ sàmbaþ parapuraüjayaþ  &
sàkùàtkandarpo råpeõa  % sarvàbharaõabhåùitaþ  // MatsP_70.5 //
anaïga÷arataptàbhiþ  $ sàbhilàùamavekùitaþ  &
pravçddho manmathastàsàü  % bhaviùyati yadàtmani  // MatsP_70.6 //
tadàvekùya jagannàthaþ  $ sarvato j¤ànacakùuùà  &
÷àpaü vakùyati tàþ sarvà  % vo hariùyanti dasyavaþ  \
matparokùaü yataþ kàma-  # laulyàdãdçgvidhaü kçtam  // MatsP_70.7 //
tataþ prasàdito deva  $ idaü vakùyati ÷àrïgabhçt  &
tàbhiþ ÷àpàbhitaptàbhir  % bhagavàn bhåtabhàvanaþ  // MatsP_70.8 //
uttàrabhåtaü dàsatvaü  $ samudràdbràhmaõapriyaþ  &
upadekùyatyanantàtmà  % bhàvikalyàõakàrakam  // MatsP_70.9 //
bhavatãnàm çùirdàlbhyo  $ yadvrataü kathayiùyati  &
tadaivottàraõàyàlaü  % dàsatve 'pi bhaviùyati  \
ityuktvà tàþ pariùvajya  # gato dvàravatã÷varaþ  // MatsP_70.10 //
tataþ kàlena mahatà  $ bhàràvataraõe kçte  &
nivçtte mausale tadvat  % ke÷ave divamàgate  // MatsP_70.11 //
÷ånye yadukule sarvai÷  $ caurairapi jite 'rjune  &
hçtàsu kçùõapatnãùu  % dàsabhogyàsu càmbudhau  // MatsP_70.12 //
tiùñhantãùu ca daurgatya-  $ saütaptàsu caturmukha  &
àgamiùyati yogàtmà  % dàlbhyo nàma mahàtapàþ  // MatsP_70.13 //
tàstamarghyeõa sampåjya  $ praõipatya punaþ punaþ  &
làlapyamànà bahu÷o  % bàùpaparyàkulekùaõàþ  // MatsP_70.14 //
smarantyo vipulànbhogàn  $ divyamàlyànulepanàn  &
bhartàraü jagatàmã÷am  % anantamaparàjitam  // MatsP_70.15 //
divyabhàvàü tàü ca purãü  $ nànàratnagçhàõi ca  &
dvàrakàvàsinaþ sarvàn  % devaråpànkumàrakàn  \
pra÷namevaü kariùyanti  # munerabhimukhaü sthitàþ  // MatsP_70.16 //

*striya åcuþ
dasyubhirbhagavànsarvàþ  $ paribhuktà vayaü balàt  &
svadharmàccyavane 'smàkam  % asminnaþ ÷araõaü bhava  // MatsP_70.17 //
àdiùño 'si purà brahman  $ ke÷avena ca dhãmatà  &
kasmàdã÷ena saüyogaü  % pràpya ve÷yàtvamàgatàþ  // MatsP_70.18 //
ve÷yànàmapi yo dharmas  $ taü no bråhi tapodhana  &
kathayiùyatyatastàsàü  % sa dàlbhya÷caikitàyanaþ  // MatsP_70.19 //

*dàlbhya uvàca
jalakrãóàvihàreùu  $ purà sarasi mànase  &
bhavatãnàü ca sarvàsàü  % nàrado 'bhyà÷amàgataþ  // MatsP_70.20 //
hutà÷anasutàþ sarvà  $ bhavantyo 'psarasaþ purà  &
apraõamyàvalepena  % paripçùñaþ sa yogavit  \
kathaü nàràyaõo 'smàkaü  # bhartà syàd ityupàdi÷a  // MatsP_70.21 //
tasmàdvarapradànaü vaþ  $ ÷àpa÷càyamabhåtpurà  &
÷ayyàdvayapradànena  % madhumàdhavamàsayoþ  // MatsP_70.22 //
suvarõopaskarotsargàd  $ dvàda÷yàü ÷uklapakùataþ  &
bhartà nàràyaõo nånaü  % bhaviùyatyanyajanmani  // MatsP_70.23 //
yadakçtvà praõàmaü me  $ råpasaubhàgyamatsaràt  &
paripçùño 'smi tenà÷u  % viyogo vo bhaviùyati  \
caurairapahçtàþ sarvà  # ve÷yàtvaü samavàpsyatha  // MatsP_70.24 //
evaü nàrada÷àpena  $ ke÷avasya ca dhãmataþ  &
ve÷yàtvamàgatàþ sarvà  % bhavantyaþ kàmamohitàþ  \
idànãmapi yadvakùye  # tacchçõudhvaü varàïganàþ  // MatsP_70.25 //

*dàlbhya uvàca
purà devàsure yuddhe  $ hateùu ÷ata÷aþ suraiþ  &
dànavàsuradaityeùu  % ràkùaseùu tatastataþ  // MatsP_70.26 //
teùàü vràtasahasràõi  $ ÷atànyapi ca yoùitàm  &
pariõãtàni yàni syur  % balàdbhuktàni yàni vai  \
tàni sarvàõi deve÷aþ  # provàca vadatàü varaþ  // MatsP_70.27 //

*indra uvàca
ve÷yàdharmeõa vartadhvam  $ adhunà nçpamandire  &
bhaktimatyo varàrohàs  % tathà devakuleùu ca  // MatsP_70.28 //
ràjànaþ svàminastulyàþ  $ sutà vàpi ca tatsamàþ  &
bhaviùyati ca saubhàgyaü  % sarvàsàmapi ÷aktitaþ  // MatsP_70.29 //
yaþ ka÷cicchulkamàdàya  $ gçhameùyati vaþ sadà  &
nidhanenopacàryo vaþ  % sa tadànyatra dàmbhikàt  // MatsP_70.30 //
devatànàü pitéõàü ca  $ puõyàhe samupasthite  &
gobhåhiraõyadhànyàni  % pradeyàni sva÷aktitaþ  \
bràhmaõànàü varàrohàþ  # kàryàõi vacanàni ca  // MatsP_70.31 //
yaccàpyanyadvrataü samyag  $ upadekùyàmyahaü tataþ  &
avicàreõa sarvàbhir  % anuùñheyaü ca tatpunaþ  // MatsP_70.32 //
saüsàrottàraõàyàlam  $ etadvedavido viduþ  &
yadà såryadine hastaþ  % puùyo yàtha punarvasuþ  // MatsP_70.33 //
bhavetsarvauùadhãsnànaü  $ samyaïnàrã samàcaret  &
tadà pa¤ca÷arasyàpi  % saünidhàtçtvameùyati  \
arcayetpuõóarãkàkùam  # anaïgasyànukãrtanaiþ  // MatsP_70.34 //
kàmàya pàdau sampåjya  $ jaïghe vai mohakàriõe  &
meóhraü kandarpanidhaye  % kãñaü prãtimate namaþ  // MatsP_70.35 //
nàbhiü saukhyasamudràya  $ vàmàya ca tathodaram  &
hçdayaü hçdaye÷àya  % stanàvàhlàdakàriõe  // MatsP_70.36 //
utkaõñhàyeti vaikuõñham  $ àsyamànandakàriõe  &
vàmàïgaü puùpacàpàya  % puùpabàõàya dakùiõam  // MatsP_70.37 //
mànasàyeti vai mauliü  $ vilolàyeti mårdhajam  &
sarvàtmane ca sarvàïgaü  % devadevasya påjayet  // MatsP_70.38 //
namaþ ÷ivàya ÷àntàya  $ pà÷àïku÷adharàya ca  &
gadine pãtavastràya  % ÷aïkhacakradharàya ca  // MatsP_70.39 //
namo nàràyaõàyeti  $ kàmadevàtmane namaþ  &
sarva÷àntyai namaþ prãtyai  % namo ratyai nama ÷riyai  // MatsP_70.40 //
namaþ puùñyai namastuùñyai  $ namaþ sarvàrthasampade  &
evaü sampåjya deve÷am  % anaïgàtmakamã÷varam  \
gandhairmaulyaistathà dhåpair  # naivedyena ca kàminã  // MatsP_70.41 //
tata àhåya dharmaj¤aü  $ brahmàõaü vedapàragam  &
avyaïgàvayavaü påjya  % gandhapuùpàrcanàdibhiþ  // MatsP_70.42 //
÷àleyataõóulaprasthaü  $ ghçtapàtreõa saüyutam  &
tasmai vipràya sà dadyàn  % màdhavaþ prãyatàmiti  // MatsP_70.43 //
yatheùñàhàrayuktaü vai  $ tameva dvijasattamam  &
ratyarthaü kàmadevo 'yam  % iti citte 'vadhàrya tam  // MatsP_70.44 //
yadyadicchati viprendras  $ tattatkuryàdvilàsinã  &
sarvabhàvena càtmànam  % arpayetsmitabhàùiõã  // MatsP_70.45 //
evamàdityavàreõa  $ sarvametatsamàcaret  &
taõóulaprasthadànaü ca  % yàvanmàsàstrayoda÷a  // MatsP_70.46 //
tatastrayoda÷e màsi  $ sampràpte tasya bhàminã  &
viprasyopaskarairyuktàü  % ÷ayyàü dadyàdvilakùaõàm  // MatsP_70.47 //
sopadhànakavi÷ràmàü  $ sàstaràvaraõàü ÷ubhàm  &
pradãpopànahacchattra-  % pàdukàsanasaüyutàm  // MatsP_70.48 //
sapatnãkamalaükçtya  $ hemasåtràïgulãyakaiþ  &
såkùmavastraiþ sakañakair  % dhåpamàlyànulepanaiþ  // MatsP_70.49 //
kàmadevaü sapatnãkaü  $ guóakumbhopari sthitam  &
tàmrapàtràsanagataü  % haimanetrapañàvçtam  // MatsP_70.50 //
sakàüsyabhàjanopetam  $ ikùudaõóasamanvitam  &
dadyàdetena mantreõa  % tathaikàü gàü payasvinãm  // MatsP_70.51 //
yathàntaraü na pa÷yàmi  $ kàmake÷avayoþ sadà  &
tathaiva sarvakàmàptir  % astu viùõo sadà mama  // MatsP_70.52 //
yathà na kamalà dehàt  $ prayàti tava ke÷ava  &
tathà mamàpi deve÷a  % ÷arãre sve kuru prabho  // MatsP_70.53 //
tathà ca kà¤canaü devaü  $ pratigçhõandvijottamaþ  &
ka idaü kasmà adàditi  % vaidikaü mantramãrayet  // MatsP_70.54 //
tataþ pradakùiõãkçtya  $ visarjya dvijapuügavam  &
÷ayyàsanàdikaü sarvaü  % bràhmaõasya gçhaü nayet  // MatsP_70.55 //
tataþ prabhçti yo vipro  $ ratyarthaü gçhamàgataþ  &
sa mànyaþ såryavàre ca  % sa mantavyo bhavettadà  // MatsP_70.56 //
evaü trayoda÷aü yàvan  $ màsamevaü dvijottamàn  &
tarpayeta yathàkàmaü  % proùite 'nyaü samàcaret  // MatsP_70.57 //
tadanuj¤ayà råpavànyo  $ yàvadabhyàgato bhavet  &
àtmano 'pi yathàvighnaü  % garbhabhåtikaraü priyam  // MatsP_70.58 //
daivaü và mànuùaü và syàd  $ anuràgeõa và tataþ  &
sàcàrànaùñapa¤cà÷ad  % yathà÷aktyà samàcaret  // MatsP_70.59 //
etaddhi kathitaü samyag  $ bhavatãnàü vi÷eùataþ  &
adharmo 'yaü tato na syàd  % ve÷yànàmiha sarvadà  // MatsP_70.60 //
puruhåtena yatproktaü  $ dànavãùu purà mayà  &
tadidaü sàmprataü sarvaü  % bhavatãùvapi yujyate  // MatsP_70.61 //
sarvapàpapra÷amanam  $ anantaphaladàyakam  &
kalyàõãnàü ca kathitaü  % tatkurudhvaü varànanàþ  // MatsP_70.62 //
karoti yà÷eùamakhaõóametat  $ kalyàõinã màdhavalokasaüsthà  &
sà påjità devagaõair a÷eùair  % ànandakçtsthànam upaiti viùõoþ  // MatsP_70.63 //

*÷rãbhagavànuvàca
tapodhanaþ so 'pyabhidhàya caivaü  $ tadà ca tàsàü vratamaïganànàm  &
svasthànameùyatyanu tàþ samastaü  % vrataü kariùyanti ca devayànaiþ  // MatsP_70.64 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 71

*brahmovàca
mohàdvàpi madàdvàpi  $ yaþ parastrãü samà÷rayet  &
tasyàpi niùkçtiü deva  % vada sarvakçpàkara  // MatsP_71.1 //
bhagavanpuruùasyeha  $ striyà÷ca virahàdikam  &
÷okavyàdhibhayaü duþkhaü  % na bhavedyena tadvada  // MatsP_71.2 //

*÷rãbhagavànuvàca
÷ràvaõasya dvitãyàyàü  $ kçùõàyàü madhusådanaþ  &
kùãràrõave sapatnãkaþ  % sadà vasati ke÷avaþ  // MatsP_71.3 //
tasyàü sampåjya govindaü  $ sarvànkàmànsama÷nute  &
gobhåhiraõyadànàdi  % saptakalpa÷atànugam  // MatsP_71.4 //
a÷ånya÷ayanaü nàma  $ dvitãyà saüprakãrtità  &
tasyàü sampåjayedviùõum  % ebhirmantrairvidhànataþ  // MatsP_71.5 //
÷rãvatsadhàri¤chrãkànta  $ ÷rãdhàma¤chrãpate 'vyaya  &
gàrhasthyaü mà praõà÷aü me  % yàtu dharmàrthakàmadam  // MatsP_71.6 //
agnayo mà praõa÷yantu  $ devatàþ puruùottama  &
pitaro mà praõa÷yantu  % màstu dàmpatyabhedanam  // MatsP_71.7 //
lakùmyà viyujyate deva  $ na kadàcidyathà bhavàn  &
tathà kalatrasambandho  % deva mà me viyujyatàm  // MatsP_71.8 //
lakùmyà na ÷ånyo varada  $ ÷ayyàü tvaü ÷ayanaü gataþ  &
÷ayyà mamàpya÷ånyàstu  % tathaiva madhusådana  // MatsP_71.9 //
gãtavàditranirghoùaü  $ devadevasya kãrtayet  &
ghaõñà bhaveda÷aktasya  % sarvavàdyamayã yataþ  // MatsP_71.10 //
evaü sampåjya govindam  $ a÷nãyàttailavarjitam  &
naktamakùàralavaõaü  % yàvattatsyàccatuùñayam  // MatsP_71.11 //
tataþ prabhàte saüjàte  $ lakùmãpatisamanvitàm  &
dãpànnabhàjanairyuktàü  % ÷ayyàü dadyàdvilakùaõàm  // MatsP_71.12 //
pàdukopànahacchattra-  $ càmaràsanasaüyutàm  &
abhãùñopaskarairyuktàü  % ÷uklapuùpàmbaràvçtàm  // MatsP_71.13 //
sopadhànakavi÷ràmàü  $ phalairnànàvidhairyutàm  &
tathàbharaõadhànyai÷ca  % yathà÷aktyà samanvitàm  // MatsP_71.14 //
avyaïgàïgàya vipràya  $ vaiùõavàya kuñumbine  &
dàtavyà vedaviduùe  % bhàvenàpatitàya ca  // MatsP_71.15 //
tatropavi÷ya dàmpatyam  $ alaükçtya vidhànataþ  &
patnyàstu bhàjanaü dadyàd  % bhakùyabhojyasamanvitam  // MatsP_71.16 //
bràhmaõasyàpi sauvarõãm  $ upaskarasamanvitàm  &
pratimàü devadevasya  % sodakumbhàü nivedayet  // MatsP_71.17 //
evaü yastu pumànkuryàd  $ a÷ånya÷ayanaü hareþ  &
vitta÷àñhyena rahito  % nàràyaõaparàyaõaþ  // MatsP_71.18 //
na tasya patnyà virahaþ  $ kadàcidapi jàyate  &
nàrã và vidhavà brahman  % yàvaccandràrkatàrakam  \
na viråpau na ÷okàrtau  # dampatã bhavataþ kvacit  // MatsP_71.19 //
na putrapa÷uratnàni  $ kùayaü yànti pitàmaha  &
sapta kalpasahasràõi  % sapta kalpa÷atàni ca  \
kurvanna÷ånya÷ayanaü  # viùõuloke mahãyate  // MatsP_71.20 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 72

*ã÷vara uvàca
÷çõu cànyadbhaviùyaü yad  $ råpasampadvidhàyakam  &
bhaviùyati yuge tasmin  % dvàparànte pitàmaha  \
pippalàdasya saüvàdo  # yudhiùñhirapuraþsaraiþ  // MatsP_72.1 //
vasantaü naimiùàraõye  $ pippalàdaü mahàmunim  &
abhigamya tadà cainaü  % pra÷namekaü kariùyati  \
yudhiùñhiro dharmaputro  # dharmayuktastapodhanam  // MatsP_72.2 //

*yudhiùñhira uvàca
kathamàrogyamai÷varyaü  $ matirdharme gatistathà  &
avyaïgatà ÷ive bhaktir  % vaiùõavo và bhavetkatham  // MatsP_72.3 //

*ã÷vara uvàca
tasyottaramidaü brahman  $ pippalàdasya dhãmataþ  &
÷çõuùva yadvakùyati vai  % dharmaputràya dhàrmikaþ  // MatsP_72.4 //

*pippalàda uvàca
sàdhu pçùñaü tvayà bhadra  $ idànãü kathayàmi te  &
aïgàravratam ityetat  % sa vakùyati mahãpateþ  // MatsP_72.5 //
atràpyudàharantãmam  $ itihàsaü puràtanam  &
virocanasya saüvàdaü  % bhàrgavasya ca dhãmataþ  // MatsP_72.6 //
prahlàdasya sutaü dçùñvà  $ dviraùñaparivatsaram  &
råpeõàpratimaü kàntyà  % so 'hasadbhçgunandanaþ  // MatsP_72.7 //
sàdhu sàdhu mahàbàho  $ virocana ÷ivaü tava  &
tattathà hasitaü tasya  % papraccha surasådanaþ  // MatsP_72.8 //
brahmankimarthametatte  $ hàsyamàkasmikaü kçtam  &
sàdhusàdhviti màmevam  % uktavàüstvaü vadasva me  // MatsP_72.9 //
tamevaüvàdinaü ÷ukra  $ uvàca vadatàü varaþ  &
vismayàdvratamàhàtmyàd  % dhàsyametatkçtaü mayà  // MatsP_72.10 //
purà dakùavinà÷àya  $ kupitasya tu ÷ålinaþ  &
atha tadbhãmavaktrasya  % svedabindurlalàñajaþ  // MatsP_72.11 //
bhittvà sa sapta pàtàlàn  $ adahatsapta sàgaràn  &
anekavaktranayano  % jvalajjvalanabhãùaõaþ  // MatsP_72.12 //
vãrabhadra iti khyàtaþ  $ karapàdàyutairyutaþ  &
kçtvàsau yaj¤amathanaü  % punarbhåtalasambhavaþ  \
trijagannirdahanbhåyaþ  # ÷ivena vinivàritaþ  // MatsP_72.13 //
kçtaü tvayà vãrabhadra  $ dakùayaj¤avinà÷anam  &
idànãmalametena  % lokadàhena karmaõà  // MatsP_72.14 //
÷àntipradàtà sarveùàü  $ grahàõàü prathamo bhava  &
prekùiùyante janàþ påjàü  % kariùyanti varànmama  // MatsP_72.15 //
aïgàraka iti khyàtiü  $ gamiùyasi dharàtmaja  &
devaloke 'dvitãyaü ca  % tava råpaü bhaviùyati  // MatsP_72.16 //
ye ca tvàü påjayiùyanti  $ caturthyàü tvaddine naràþ  &
råpamàrogyamai÷varyaü  % teùvanantaü bhaviùyati  // MatsP_72.17 //
evamuktastadà ÷àntim  $ agamat kàmaråpadhçk  &
saüjàtastatkùaõàdràjan  % grahatvam agamatpunaþ  // MatsP_72.18 //
sa kadàcidbhavàüstasya  $ påjàrghyàdikamuttamam  &
dçùñavànkriyamàõaü ca  % ÷ådreõa ca vyavasthitaþ  // MatsP_72.19 //
tena tvaü råpavà¤jàtaþ  $ sura÷atrukulodvaha  &
vividhà ca rucirjàtà  % yasmàttava vidåragà  // MatsP_72.20 //
virocana iti pràhus  $ tasmàttvàü devadànavàþ  &
÷ådreõa kriyamàõasya  % vratasya tava dar÷anàt  \
ãdç÷ãü råpasampattiü  # dçùñvà vismitavànaham  // MatsP_72.21 //
sàdhu sàdhviti tenoktam  $ aho màhàtmyamuttamam  &
pa÷yato 'pi bhavedråpam  % ai÷varyaü kimu kurvataþ  // MatsP_72.22 //
yasmàcca bhaktyà dharaõãsutasya  $ vinindyamànena gavàdidànam  &
àlokitaü tena suràrigarbhe  % sambhåtireùà tava daitya jàtà  // MatsP_72.23 //

*ã÷vara uvàca
atha tadvacanaü ÷rutvà  $ bhàrgavasya mahàtmanaþ  &
prahràdanandano vãraþ  % punaþ papraccha vismitaþ  // MatsP_72.24 //

*virocana uvàca
bhagavaüstadvrataü samyak  $ ÷rotumicchàmi tattvataþ  &
dãyamànaü tu yaddànaü  % mayà dçùñaü bhavàntare  // MatsP_72.25 //
màhàtmyaü ca vidhiü tasya  $ yathàvadvaktumarhasi  &
iti tadvacanaü ÷rutvà  % punaþ provàca vistaràt  // MatsP_72.26 //
*÷ukra uvàca
caturthyaïgàrakadine  $ yadà bhavati dànava  &
mçdà snànaü tadà kuryàt  % padmaràgavibhåùitaþ  // MatsP_72.27 //
agnirmårdhà divo mantraü  $ japannàste udaïmukhaþ  &
÷ådraståùõãü smaranbhaumam  % àste bhogavivarjitaþ  // MatsP_72.28 //
tathàstamita àditye  $ gomayenànulepayet  &
pràïgaõaü puùpamàlàbhir  % akùatàbhiþ samantataþ  // MatsP_72.29 //
abhyarcyàbhilikhetpadmaü  $ kuïkumenàùñapattrakam  &
kuïkumasyàpyabhàve tu  % raktacandanamiùyate  // MatsP_72.30 //
catvàraþ karakàþ kàryà  $ bhakùyabhojyasamanvitàþ  &
taõóulai rakta÷àlãyaiþ  % padmaràgai÷ca saüyutàþ  // MatsP_72.31 //
catuùkoõeùu tànkçtvà  $ phalàni vividhàni ca  &
gandhamàlyàdikaü sarvaü  % tathaiva vinivedayet  // MatsP_72.32 //
suvarõa÷çïgãü kapilàm athàrcya  $ raupyaiþ suraiþ kàüsyadohàü savatsàm  &
dhuraüdharaü raktamatãva saumyaü  % dhànyàni saptàmbarasaüyutàni  // MatsP_72.33 //
aïguùñhamàtraü puruùaü tathaiva  $ sauvarõamatyàyatabàhudaõóam  &
caturbhujaü hemamaye niviùñaü  % pàtre guóasyopari sarpiyukte  // MatsP_72.34 //
samastayaj¤àya jitendriyàya  $ pàtràya ÷ãlànvayasaüyutàya  &
dàtavyametatsakalaü dvijàya  % kuñumbine naiva tu dàmbhikàya  \
samarpayedvipravaràya bhaktyà  # kçtà¤jaliþ pårvamudãrya mantram  // MatsP_72.35 //
bhåmiputra mahàbhàga  $ svedodbhava pinàkinaþ  &
råpàrthã tvàü prapanno 'haü  % gçhàõàrghyaü namo 'stu te  // MatsP_72.36 //
mantreõànena dattvàrghyaü  $ raktacandanavàriõà  &
tato 'rcayedvipravaraü  % raktamàlyàmbaràdibhiþ  // MatsP_72.37 //
dadyàttenaiva mantreõa  $ bhaumaü gomithunànvitam  &
÷ayyàü ca ÷aktito dadyàt  % sarvopaskarasaüyutàm  // MatsP_72.38 //
yadyadiùñatamaü loke  $ yaccàsya dayitaü gçhe  &
tattadguõavate deyaü  % tadevàkùayyamicchatà  // MatsP_72.39 //
pradakùiõaü tataþ kçtvà  $ visarjya dvijapuügavam  &
naktamakùàralavaõam  % a÷nãyàdghçtasaüyutam  // MatsP_72.40 //
bhaktyà yastu punaþ kuryàd  $ evamaïgàrakàùñakam  &
caturo vàtha và tasya  % yatpuõyaü tadvadàmi te  // MatsP_72.41 //
råpasaubhàgyasampannaþ  $ punarjanmani janmani  &
viùõau vàtha ÷ive bhaktaþ  % saptadvãpàdhipo bhavet  // MatsP_72.42 //
sapta kalpasahasràõi  $ rudraloke mahãyate  &
tasmàttvamapi daityendra  % vratametatsamàcara  // MatsP_72.43 //

*pippalàda uvàca
ityevamuktvà bhçgunandano 'pi  $ jagàma daitya÷ca cakàra sarvam  &
tvaü càpi ràjankuru sarvametad  % yato 'kùayaü vedavido vadanti  // MatsP_72.44 //

*ã÷vara uvàca
tatheti sampåjya sa pippalàdaü  $ vàkyaü cakàràdbhutavãryakarmà  &
÷çõoti ya÷cainamananyacetàs  % tasyàpi siddhiü bhagavànvidhatte  // MatsP_72.45 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 73

*pippalàda uvàca
athàtaþ ÷çõu bhåpàla  $ prati÷ukraü pra÷àntaye  &
yàtràrambhe 'vasàne ca  % tathà ÷ukrodaye tviha  // MatsP_73.1 //
ràjate vàtha sauvarõe  $ kàüsyapàtre 'thavà punaþ  &
÷uklapuùpàmbarayute  % sitataõóulapårite  // MatsP_73.2 //
vidhàya ràjataü ÷ukraü  $ ÷ucimuktàphalànvitam  &
mantreõànena tatsarvaü  % sàmagàya nivedayet  // MatsP_73.3 //
namaste sarvaloke÷a  $ namaste bhçgunandana  &
kave sarvàrthasiddhyarthaü  % gçhàõàrghyaü namo 'stu te  // MatsP_73.4 //
evamasyodaye kurvan  $ yàtràdiùu ca bhàrata  &
sarvànkàmànavàpnoti  % viùõuloke mahãyate  // MatsP_73.5 //
yàvacchukrasya na hçtà  $ påjà sà màlyakaiþ ÷ubhaiþ  &
vañakaiþ pårikàbhi÷ca  % godhåmai÷caõakairapi  \
tàvadannaü na cà÷nãyàt  # tribhiþ kàmàrthasiddhaye  // MatsP_73.6 //
tadvadvàcaspateþ påjàü  $ pravakùyàmi yudhiùñhira  &
suvarõapàtre sauvarõam  % amare÷apurohitam  // MatsP_73.7 //
pãtapuùpàmbarayutaü  $ kçtvà snàtvàtha sarùapaiþ  &
palà÷à÷vatthayogena  % pa¤cagavyajalena ca  // MatsP_73.8 //
pãtàïgaràgavasano  $ ghçtahomaü tu kàrayet  &
praõamya ca gavà sàrdhaü  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_73.9 //
namaste 'ïgirasàü nàtha  $ vàkpate ca bçhaspate  &
kråragrahaiþ pãóitànàm  % amçtàya namo namaþ  // MatsP_73.10 //
saükràntàvasya kaunteya  $ yàtràsvabhyudayeùu ca  &
kurvanbçhaspateþ påjàü  % sarvànkàmànsama÷nute  // MatsP_73.11 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 74

*brahmovàca
bhagavan bhavasaüsàra-  $ sàgarottàrakàraka  &
kiücidvrataü samàcakùva  % svargàrogyasukhapradam  // MatsP_74.1 //

*ã÷vara uvàca
sauraü dharmaü pravakùyàmi  $ nàmnà kalyàõasaptamãm  &
vi÷okasaptamãü tadvat  % phalàóhyàü pàpanà÷inãm  // MatsP_74.2 //
÷arkaràsaptamãü puõyàü  $ tathà kamalasaptamãm  &
mandàrasaptamãü tadvac  % chubhadàü ÷ubhasaptamãm  // MatsP_74.3 //
sarvànantaphalàþ proktàþ  $ sarvà devarùipåjitàþ  &
vidhànamàsàü vakùyàmi  % yathàvadanupårva÷aþ  // MatsP_74.4 //
yadà tu ÷uklasaptamyàm  $ àdityasya dinaü bhavet  &
sà tu kalyàõinã nàma  % vijayà ca nigadyate  // MatsP_74.5 //
pràtargavyena payasà  $ snànamasyàü samàcaret  &
tataþ ÷uklàmbaraþ padmam  % akùatàbhiþ prakalpayet  // MatsP_74.6 //
pràïmukho 'ùñadalaü madhye  $ tadvadvçttàü ca karõikàm  &
puùpàkùatàbhirdeve÷aü  % vinyasetsarvataþ kramàt  // MatsP_74.7 //
pårveõa tapanàyeti  $ màrtaõóàyeti cànale  &
yàmye divàkaràyeti  % vidhàtra iti nairçte  // MatsP_74.8 //
pa÷cime varuõàyeti  $ bhàskaràyeti cànile  &
saumye vikartanàyeti  % ravaye càùñame dale  // MatsP_74.9 //
àdàvante ca madhye ca  $ namo 'stu paramàtmane  &
mantrairebhiþ samabhyarcya  % namaskàràntadãpitaiþ  // MatsP_74.10 //
÷uklavastraiþ phalairbhakùyair  $ dhåpamàlyànulepanaiþ  &
sthaõóile påjayedbhaktyà  % guóena lavaõena ca  // MatsP_74.11 //
tato vyàhçtimantreõa  $ visçjeddvijapuügavàn  &
÷aktitaþ påjayedbhaktyà  % guóakùãraghçtàdibhiþ  \
tilapàtraü hiraõyaü ca  # bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_74.12 //
evaü niyamakçtsuptvà  $ pràtarutthàya mànavaþ  &
kçtasnànajapo vipraiþ  % sahaiva ghçtapàyasam  // MatsP_74.13 //
bhuktvà ca vedaviduùe  $ bióàlavratavarjite  &
ghçtapàtraü sakanakaü  % sodakumbhaü nivedayet  // MatsP_74.14 //
prãyatàmatra bhagavàn  $ paramàtmà divàkaraþ  &
anena vidhinà sarvaü  % màsi màsi vrataü caret  // MatsP_74.15 //
tatastrayoda÷e màsi  $ gà vai dadyàttrayoda÷a  &
vastràlaükàrasaüyuktàþ  % suvarõàsyàþ payasvinãþ  // MatsP_74.16 //
ekàmapi pradadyàdvà  $ vittahãno vimatsaraþ  &
na vitta÷àñhyaü kurvãta  % yato mohàtpatatyadhaþ  // MatsP_74.17 //
anena vidhinà yastu  $ kuryàtkalyàõasaptamãm  &
sarvapàpavinirmuktaþ  % såryaloke mahãyate  \
àyuràrogyamai÷varyam  # anantamiha jàyate  // MatsP_74.18 //
sarvapàpaharà nityaü  $ sarvadaivatapåjità  &
sarvaduùñopa÷amanã  % sadà kalyàõasaptamã  // MatsP_74.19 //
imàmanantaphaladàü  $ yastu kalyàõasaptamãm  &
÷çõoti pañhate ceha  % sarvapàpaiþ pramucyate  // MatsP_74.20 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 75

*ã÷vara uvàca
vi÷okasaptamãü tadvad  $ vakùyàmi munipuügava  &
yàmupoùya naraþ ÷okaü  % na kadàcidihà÷nute  // MatsP_75.1 //
màghe kçùõatilaiþ snàtvà  $ ùaùñhyàü vai ÷uklapakùataþ  &
kçtàhàraþ kçsarayà  % dantadhàvanapårvakam  \
upavàsavrataü kçtvà  # brahmacàrã bhavenni÷i  // MatsP_75.2 //
tataþ prabhàta utthàya  $ kçtasnànajapaþ ÷uciþ  &
kçtvà tu kà¤canaü padmam  % arkàyeti ca påjayet  \
karavãreõa raktena  # raktavastrayugena ca  // MatsP_75.3 //
yathà vi÷okaü bhuvanaü  $ tvayaivàditya sarvadà  &
tathà vi÷okatà me 'stu  % tvadbhaktiþ pratijanma ca  // MatsP_75.4 //
evaü sampåjya ùaùñhyàü tu  $ bhaktyà sampåjayeddvijàn  &
suptvà saüprà÷ya gomåtram  % utthàya kçtanaityakaþ  // MatsP_75.5 //
sampåjya viprànannena  $ guóapàtrasamanvitam  &
tadvastrayugmaü padmaü ca  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_75.6 //
atailalavaõaü bhuktvà  $ saptamyàü maunasaüyutaþ  &
tataþ puràõa÷ravaõaü  % kartavyaü bhåtimicchatà  // MatsP_75.7 //
anena vidhinà sarvam  $ ubhayorapi pakùayoþ  &
kçtvà yàvatpunarmàgha-  % ÷uklapakùasya saptamã  // MatsP_75.8 //
vratànte kala÷aü dadyàt  $ suvarõakamalànvitam  &
÷ayyàü sopaskaràü dadyàt  % kapilàü ca payasvinãm  // MatsP_75.9 //
anena vidhinà yastu  $ vitta÷àñhyavivarjitaþ  &
vi÷okasaptamãü kuryàt  % sa yàti paramàü gatim  // MatsP_75.10 //
yàvajjanmasahasràõàü  $ sàgraü koñi÷ataü bhavet  &
tàvanna ÷okamabhyeti  % rogadaurgatyavarjitaþ  // MatsP_75.11 //
yaü yaü pràrthayate kàmaü  $ taü tamàpnoti puùkalam  &
niùkàmaþ kurute yastu  % sa paraü brahma gacchati  // MatsP_75.12 //
yaþ pañhecchçõuyàdvàpi  $ vi÷okàkhyàü ca saptamãm  &
so 'pãndralokamàpnoti  % na duþkhã jàyate kvacit  // MatsP_75.13 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 76

*ã÷vara uvàca
anyàmapi pravakùyàmi  $ nàmnà tu phalasaptamãm  &
yàmupoùya naraþ pàpàd  % vimuktaþ svargabhàgbhavet  // MatsP_76.1 //
màrga÷ãrùe ÷ubhe màsi  $ saptamyàü niyatavrataþ  &
tàmupoùyàtha kamalaü  % kàrayitvà tu kà¤canam  // MatsP_76.2 //
÷arkaràsaüyutaü dadyàd  $ bràhmaõàya kuñumbine  &
raviü kà¤canakaü kçtvà  % palasyaikasya dharmavit  \
dadyàddvikàlavelàyàü  # bhànurme prãyatàmiti  // MatsP_76.3 //
bhaktyà tu viprànsampåjya  $ càùñamyàü kùãrabhojanam  &
dattvà kuryàtphalayutaü  % yàvatsyàtkçùõesaptamã  // MatsP_76.4 //
tàmapyupoùya vidhivad  $ anenaiva krameõa tu  &
tadvaddhaimaphalaü dattvà  % suvarõakamalànvitam  // MatsP_76.5 //
÷arkaràpàtrasaüyuktaü  $ vastramàlyasamanvitam  &
saüvatsaraü ca tenaiva  % vidhinobhayasaptamãm  // MatsP_76.6 //
upoùya dattvà krama÷aþ  $ såryamantramudãrayet  &
bhànurarko ravirbrahmà  % såryaþ ÷akro hariþ ÷ivaþ  \
÷rãmànvibhàvasustvaùñà  # varuõaþ prãyatàmiti  // MatsP_76.7 //
pratimàsaü ca saptamyàm  $ ekaikaü nàma kãrtayet  &
pratipakùaü phalatyàgam  % etatkurvansamàcaret  // MatsP_76.8 //
vratànte vipramithunaü  $ påjayedvastrabhåùaõaiþ  &
÷arkaràkala÷aü dadyàd  % dhemapadmadalànvitam  // MatsP_76.9 //
yathà na viphalàþ kàmàs  $ tvadbhaktànàü sadà rave  &
tathànantaphalàvàptir  % astu me saptajanmasu  // MatsP_76.10 //
imàmanantaphaladàü  $ yaþ kuryàtphalasaptamãm  &
sarvapàpavi÷uddhàtmà  % såryaloke mahãyate  // MatsP_76.11 //
suràpànàdikaü kiücid  $ yadatràmutra và kçtam  &
tatsarvaü nà÷amàyàti  % yaþ kuryàtphalasaptamãm  // MatsP_76.12 //
kurvàõaþ saptamãü cemàü  $ satataü rogavarjitaþ  &
bhåtànbhavyàü÷ca puruùàüs  % tàrayedekaviü÷atim  \
yaþ ÷çõoti pañhedvàpi  # so 'pi kalyàõabhàgbhavet  // MatsP_76.13 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 77

*ã÷vara uvàca
÷arkaràsaptamãü vakùye  $ tadvatkalmaùanà÷inãm  &
àyuràrogyamai÷varyaü  % yayànantaü prajàyate  // MatsP_77.1 //
màdhavasya site pakùe  $ saptamyàü niyatavrataþ  &
pràtaþ snàtvà tilaiþ ÷uklaiþ  % ÷uklamàlyànulepanaþ  // MatsP_77.2 //
sthaõóile padmamàlikhya  $ kuïkumena sakarõikam  &
tasminnamaþ savitre tu  % gandhadhåpau nivedayet  // MatsP_77.3 //
sthàpayedudakumbhaü ca  $ ÷arkaràpàtrasaüyutam  &
÷uklavastrairalaükçtya  % ÷uklamàlyànulepanaiþ  \
suvarõena samàyuktaü  # mantreõànena påjayet  // MatsP_77.4 //
vi÷vavedamayo yasmàd  $ vedavàdãti pañhyase  &
sarvasyàmçtameva tvam  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_77.5 //
pa¤cagavyaü tataþ pãtvà  $ svapettatpàr÷vataþ kùitau  &
saurasåktaü smarannàste  % puràõa÷ravaõena ca  // MatsP_77.6 //
ahoràtre gate pa÷càd  $ aùñamyàü kçtanaityakaþ  &
tatsarvaü viduùe tadvad  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_77.7 //
bhojayecchaktito viprठ $ charkaràghçtapàyasaiþ  &
bhu¤jãtàtailalavaõaü  % svayamapyatha vàgyataþ  // MatsP_77.8 //
anena vidhinà sarvaü  $ màsi màsi samàcaret  &
saüvatsarànte ÷ayanaü  % ÷arkaràkala÷ànvitam  // MatsP_77.9 //
sarvopaskarasaüyuktaü  $ tathaikàü gàü payasvinãm  &
gçhaü ca ÷aktimàndadyàt  % samastopaskarànvitam  // MatsP_77.10 //
sahasreõàtha niùkàõàü  $ kçtvà dadyàcchatena và  &
da÷abhirvàtha niùkeõa  % tadardhenàpi ÷aktitaþ  // MatsP_77.11 //
suvarõà÷vaþ pradàtavyaþ  $ pårvavanmantravàdanam  &
na vitta÷àñhyaü kurvãta  % kurvandoùaü sama÷nute  // MatsP_77.12 //
amçtaü pibato vaktràt  $ såryasyàmçtabindavaþ  &
nipeturye dharaõyàü tu  % ÷àlimudgekùavaþ smçtàþ  // MatsP_77.13 //
÷arkarà tu parà tasmàd  $ ikùusàro 'mçtàtmavàn  &
iùñà raverataþ puõyà  % ÷arkarà havyakavyayoþ  // MatsP_77.14 //
÷arkaràsaptamã ceyaü  $ vàjimedhaphalapradà  &
sarvaduùñapra÷amanã  % putrapautrapravardhinã  // MatsP_77.15 //
yaþ kuryàtparayà bhaktyà  $ sa vai sadgatimàpnuyàt  &
kalpamekaü vasetsvarge  % tato yàti paraü padam  // MatsP_77.16 //
idamanaghaü ÷çõoti yaþ smaredvà  $ paripañhatãha divàkarasya loke  &
matimapi ca dadàti so 'pi devair  % amaravadhåjanamàlayàbhipåjyaþ  // MatsP_77.17 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 78

*ã÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ tadvatkamalasaptamãm  &
yasyàþ saükãrtanàdeva  % tuùyatãha divàkaraþ  // MatsP_78.1 //
vasantàmalasaptamyàü  $ snàtaþ sangaurasarùapaiþ  &
tilapàtre ca sauvarõe  % vidhàya kamalaü ÷ubham  // MatsP_78.2 //
vastrayugmàvçtaü kçtvà  $ gandhapuùpaiþ samarcayet  &
namaþ kamalahastàya  % namaste vi÷vadhàriõe  // MatsP_78.3 //
divàkara namastubhyaü  $ prabhàkara namo 'stu te  &
tato dvikàlavelàyàm  % udakumbhasamanvitàm  // MatsP_78.4 //
vipràya dadyàtsampåjya  $ vastramàlyavibhåùaõaiþ  &
÷aktyà ca kapilàü dadyàd  % alaükçtya vidhànataþ  // MatsP_78.5 //
ahoràtre gate pa÷càd  $ aùñamyàü bhojayeddvijàn  &
yathà÷aktyatha bhu¤jãta  % màüsatailavivarjitam  // MatsP_78.6 //
anena vidhinà ÷ukla-  $ saptamyàü màsi màsi ca  &
sarvaü samàcaredbhaktyà  % vitta÷àñhyavivarjitaþ  // MatsP_78.7 //
vratànte ÷ayanaü dadyàt  $ suvarõakamalànvitam  &
gàü ca dadyàtsva÷aktyà tu  % suvarõàóhyàü payasvinãm  // MatsP_78.8 //
bhàjanàsanadãpàdãn  $ dadyàd iùñànupaskaràn  &
anena vidhinà yastu  % kuryàtkamalasaptamãm  \
lakùmãmanantàmabhyeti  # såryaloke mahãyate  // MatsP_78.9 //
kalpe kalpe tato lokàn  $ saptagatvà pçthakpçthak  &
apsarobhiþ parivçtas  % tato yàti paràü gatim  // MatsP_78.10 //
yaþ pa÷yatãdaü ÷çõuyàcca martyaþ  $ pañhecca bhaktyàtha matiü dadàti  &
so 'pyatra lakùmãmacalàmavàpya  % gandharvavidyàdharalokabhàksyàt  // MatsP_78.11 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 79

*ã÷vara uvàca
athàtaþ sampravakùyàmi  $ sarvapàpapraõà÷inãm  &
sarvakàmapradàü ramyàü  % nàmnà mandàrasaptamãm  // MatsP_79.1 //
màghasyàmalapakùe tu  $ pa¤camyàü laghubhuïnaraþ  &
dantakàùñhaü tataþ kçtvà  % ùaùñhãmupavasedbudhaþ  // MatsP_79.2 //
vipràn sampåjayitvà tu  $ mandàraü prà÷ayenni÷i  &
tataþ prabhàta utthàya  % kçtvà snànaü punardvijàn  // MatsP_79.3 //
bhojayecchaktitaþ kçtvà  $ mandàrakusumàùñakam  &
sauvarõaü puruùaü tadvat  % padmahastaü su÷obhanam  // MatsP_79.4 //
padmaü kçùõatilaiþ kçtvà  $ tàmrapàtre 'ùñapattrakam  &
haimamandàrakusumair  % bhàskaràyeti pårvataþ  // MatsP_79.5 //
namaskàreõa tadvacca  $ såryàyetyànale dale  &
dakùiõe tadvadarkàya  % tathàryamõe ca nairçte  // MatsP_79.6 //
pa÷cime vedadhàmne ca  $ vàyavye caõóabhànave  &
påùõetyuttarataþ påjyam  % ànandàyetyataþ param  // MatsP_79.7 //
karõikàyàü ca puruùaü  $ sarvàtmana iti nyaset  &
÷uklavastraiþ samàveùñya  % bhakùyairmàlyaphalàdibhiþ  // MatsP_79.8 //
evamabhyarcya tatsarvaü  $ dadyàdvedavide punaþ  &
bhu¤jãtàtailalavaõaü  % vàgyataþ pràïmukho gçhã  // MatsP_79.9 //
anena vidhinà sarvaü  $ saptamyàü màsi màsi ca  &
kuryàtsaüvatsaraü yàvad  % vitta÷àñhyavivarjitaþ  // MatsP_79.10 //
etadeva vratànte tu  $ nidhàya kala÷opari  &
gobhirvibhavataþ sàrdhaü  % dàtavyaü bhåtimicchatà  // MatsP_79.11 //
namo mandàranàthàya  $ mandàrabhavanàya ca  &
tvaü rave tàrayasvàsmàn  % saüsàrabhayasàgaràt  // MatsP_79.12 //
anena vidhinà yastu  $ kuryànmandàrasaptamãm  &
vipàpmà sa sukhã martyaþ  % kalpaü ca divi modate  // MatsP_79.13 //
imàmaghaughapañala-  $ bhãùaõadhvàntadãpikàm  &
gacchanpragçhya saüsàre  % sarvàrthàü÷ca labhennaraþ  // MatsP_79.14 //
mandàrasaptamãm etàm  $ ãpsitàrthaphalapradàm  &
yaþ pañhecchçõuyàdvàpi  % sarvapàpaiþ pramucyate  // MatsP_79.15 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 80

*÷rãbhagavànuvàca
athànyàmapi vakùyàmi  $ ÷obhanàü ÷ubhasaptamãm  &
yàmupoùya naro roga-  % ÷okaduþkhaiþ pramucyate  // MatsP_80.1 //
puõyena cà÷vayuje màsi  $ kçtasnànajapaþ ÷uciþ  &
vàcayitvà tato vipràn  % àrabhecchubhasaptamãm  // MatsP_80.2 //
kapilàü påjayedbhaktyà  $ gandhamàlyànulepanaiþ  &
namàmi såryasambhåtàm  % a÷eùabhuvanàlayàm  \
tvàmahaü ÷ubhakalyàõa-  # ÷arãràü sarvasiddhaye  // MatsP_80.3 //
atha kçtvà tilaprasthaü  $ tàmrapàtreõa saüyutam  &
kà¤canaü vçùabhaü tadvad  % gandhamàlyaguóànvitaiþ  // MatsP_80.4 //
phalair nànàvidhair bhakùyair  $ ghçtapàyasasaüyutaiþ  &
dadyàddvikàlavelàyàm  % aryamà prãyatàmiti  // MatsP_80.5 //
pa¤cagavyaü ca saüprà÷ya  $ svapedbhåmau vimatsaraþ  &
tataþ prabhàte saüjàte  % bhaktyà sampåjayeddvijàn  // MatsP_80.6 //
anena vidhinà dadyàn  $ màsi màsi sadà naraþ  &
vàsasà vçùabhaü haimaü  % tadvadgàü kà¤canodbhavàm  // MatsP_80.7 //
saüvatsarànte ÷ayanam  $ ikùudaõóaguóànvitam  &
sopadhànakavi÷ràmaü  % bhàjanàsanasaüyutam  // MatsP_80.8 //
tàmrapàtre tilaprasthaü  $ sauvarõaü vçùabhaü tathà  &
dadyàdvedavide sarvaü  % vi÷vàtmà prãyatàmiti  // MatsP_80.9 //
anena vidhinà vidvàn  $ kuryàdyaþ ÷ubhasaptamãm  &
tasya ÷rãrvipulà kãrtir  % bhavejjanmani janmani  // MatsP_80.10 //
apsarogaõagandharvaiþ  $ påjyamànaþ suràlaye  &
vasedgaõàdhipo bhåtvà  % yàvadàbhåtasaüplavam  \
kalpàdàvavatãrõastu  # saptadvãpàdhipo bhavet  // MatsP_80.11 //
brahmahatyàsahasrasya  $ bhråõahatyà÷atasya ca  &
nà÷àyàlamiyaü puõyà  % pañhyate ÷ubhasaptamã  // MatsP_80.12 //
imàü pañhedyaþ ÷çõuyànmuhårtaü  $ pa÷yetprasaïgàdapi dãyamànam  &
so 'pyatra sarvàghavimuktadehaþ  % pràpnoti vidyàdharanàyakatvam  // MatsP_80.13 //
yàvatsamàþ sapta naraþ karoti  $ yaþ saptamãü saptavidhànayuktàm  &
sa saptalokàdhipatiþ krameõa  % bhåtvà padaü yàti paraü muràreþ  // MatsP_80.14 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 81

*manuruvàca
kim abhãùñaviyoga÷okasaüghàdalam  $ uddhartumupoùaõaü vrataü và  &
vibhavodbhavakàri bhåtale 'smin  % bhavabhãterapi sådanaü ca puüsaþ  // MatsP_81.1 //

*matsya uvàca
paripçùñamidaü jagatpriyaü te  $ vibudhànàmapi durlabhaü mahattvàt  &
tava bhaktimatastathàpi vakùye  % vratamindràsuramànaveùu guhyam  // MatsP_81.2 //
puõyamà÷vayuje màsi  $ vi÷okadvàda÷ãvratam  &
da÷amyàü laghubhugvidvàn  % àrabhenniyamena tu  // MatsP_81.3 //
udaïmukhaþ pràïmukho và  $ dantadhàvanapårvakam  &
ekàda÷yàü niràhàraþ  % samabhyarcya tu ke÷avam  \
÷riyaü vàbhyarcya vidhivad  # bhokùyàmi tvapare 'hani  // MatsP_81.4 //
evaü niyamakçtsuptvà  $ pràtarutthàya mànavaþ  &
snànaü sarvauùadhaiþ kuryàt  % pa¤cagavyajalena tu  \
÷uklamàlyàmbaradharaþ  # påjayecchrã÷amutpalaiþ  // MatsP_81.5 //
vi÷okàya namaþ pàdau  $ jaïghe ca varadàya vai  &
÷rã÷àya jànunã tadvad  % årå ca jala÷àyine  // MatsP_81.6 //
kandarpàya namo guhyaü  $ màdhavàya namaþ kañim  &
dàmodaràyetyudaraü  % pàr÷ve ca vipulàya vai  // MatsP_81.7 //
nàbhiü ca padmanàbhàya  $ hçdayaü manmathàya vai  &
÷rãdharàya vibhorvakùaþ  % karau madhujite namaþ  // MatsP_81.8 //
cakriõe vàmabàhuü ca  $ dakùiõaü gadine namaþ  &
vaikuõñhàya namaþ kaõñham  % àsyaü yaj¤amukhàya vai  // MatsP_81.9 //
nàsàma÷okanidhaye  $ vàsudevàya càkùiõã  &
lalàñaü vàmanàyeti  % haraye ca punarbhruvau  // MatsP_81.10 //
alakànmàdhavàyeti  $ kirãñaü vi÷varåpiõe  &
namaþ sarvàtmane tadvac  % chira ityabhipåjayet  // MatsP_81.11 //
evaü sampåjya govindaü  $ phalamàlyànulepanaiþ  &
tatastu maõóalaü kçtvà  % sthaõóilaü kàrayenmudà  // MatsP_81.12 //
caturasraü samantàcca  $ ratnimàtramudakplavam  &
÷lakùõaü hçdyaü ca parito  % vapratrayasamàvçtam  // MatsP_81.13 //
aïgulenocchrità vapràs  $ tadvistàrastu dvyaïgulaþ  &
sthaõóilasyopariùñàcca  % bhittiraùñàïgulà bhavet  // MatsP_81.14 //
nadãvàlukayà ÷årpe  $ lakùmyàþ pratikçtiü nyaset  &
sthaõóile ÷årpamàropya  % lakùmãmityarcayedbudhaþ  // MatsP_81.15 //
namo devyai namaþ ÷àntyai  $ namo lakùmyai namaþ ÷riyai  &
namaþ puùñyai namastuùñyai  % vçùñyai hçùñyai namo namaþ  // MatsP_81.16 //
vi÷okà duþkhanà÷àya  $ vi÷okà varadàstu me  &
vi÷okà càstu sampattyai  % vi÷okà sarvasiddhaye  // MatsP_81.17 //
tataþ ÷uklàmbaraiþ ÷årpaü  $ veùñya sampåjayetphalaiþ  &
vastrairnànàvidhaistadvat  % suvarõakamalena ca  // MatsP_81.18 //
rajanãùu ca sarvàsu  $ pibeddarbhodakaü budhaþ  &
tatastu gãtançtyàdi  % kàrayetsakalàü ni÷àm  // MatsP_81.19 //
yàmatraye vyatãte tu  $ suptvàpyutthàya mànavaþ  &
abhigamya ca vipràõàü  % mithunàni tadàrcayet  // MatsP_81.20 //
÷aktitas trãõi caikaü và  $ vastramàlyànulepanaiþ  &
÷ayanasthàni påjyàni  % namo 'stu jala÷àyine  // MatsP_81.21 //
tatastu gãtavàdyena  $ ràtrau jàgaraõe kçte  &
prabhàte ca tataþ snànaü  % kçtvà dàmpatyamarcayet  // MatsP_81.22 //
bhojanaü ca yathà÷aktyà  $ vitta÷àñhyavivarjitaþ  &
bhuktvà ÷rutvà puràõàni  % taddinaü càtivàhayet  // MatsP_81.23 //
anena vidhinà sarvaü  $ màsi màsi samàcaret  &
vratànte ÷ayanaü dadyàd  % guóadhenusamanvitam  \
sopadhànakavi÷ràmaü  # sàstaràvaraõaü ÷ubham  // MatsP_81.24 //
yathà na lakùmãrdeve÷a  $ tvàü parityajya gacchati  &
tathà suråpatàrogyam  % a÷oka÷càstu me sadà  // MatsP_81.25 //
yathà devena rahità  $ na lakùmãrjàyate kvacit  &
tathà vi÷okatà me 'stu  % bhaktiragryà ca ke÷ave  // MatsP_81.26 //
mantreõànena ÷ayanaü  $ guóadhenusamanvitam  &
÷årpaü ca lakùmyà sahitaü  % dàtavyaü bhåtimicchatà  // MatsP_81.27 //
utpalaü karavãraü ca  $ bàõamamlànakuïkumam  &
ketakã sinduvàraü ca  % mallikà gandhapàñalà  \
kadambaü kubjakaü jàtiþ  # ÷astànyetàni sarvadà  // MatsP_81.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 82

*manuruvàca
guóadhenuvidhànaü me  $ samàcakùva jagatpate  &
kiüråpaü kena mantreõa  % dàtavyaü tadihocyatàm  // MatsP_82.1 //

*matsya uvàca
guóadhenuvidhànasya  $ yadråpamiha yatphalam  &
tadidànãü pravakùyàmi  % sarvapàpavinà÷anam  // MatsP_82.2 //
kçùõàjinaü caturhastaü  $ pràggrãvaü vinyasedbhuvi  &
gomayenànuliptàyàü  % darbhànàstãrya sarvataþ  // MatsP_82.3 //
laghveõakàjinaü tadvad  $ vatsaü ca parikalpayet  &
pràïmukhãü kalpayeddhenum  % udakpàdàü savatsakàm  // MatsP_82.4 //
uttamà guóadhenuþ syàt  $ sadà bhàracatuùñayam  &
vatsaü bhàreõa kurvãta  % dvàbhyàü vai madhyamà smçtà  // MatsP_82.5 //
ardhabhàreõa vatsaþ syàt  $ kaniùñhà bhàrakeõa tu  &
caturthàü÷ena vatsaþ syàd  % gçhavittànusàrataþ  // MatsP_82.6 //
dhenuvatsau ghçtàsyau ca  $ sitasåkùmàmbaràvçtau  &
÷uktikarõàvikùupàdau  % ÷ucimuktàphalekùaõau  // MatsP_82.7 //
sitasåtra÷iràlau tau  $ sitakambalakambalau  &
tàmragaõóakapçùñhau tau  % sitacàmararomakau  // MatsP_82.8 //
vidrumabhråyugopetau  $ navanãtastanàvubhau  &
kùaumapucchau kàüsyadohàv  % indranãlakatàrakau  // MatsP_82.9 //
suvarõa÷çïgàbharaõau  $ ràjataiþ khurasaüyutau  &
nànàphalasamàyuktau  % ghràõagandhakaraõóakau  \
ityevaü racayitvà tau  # dhåpadãpairathàrcayet  // MatsP_82.10 //
yà lakùmãþ sarvabhåtànàü  $ yà ca deveùvavasthità  &
dhenuråpeõa sà devã  % mama ÷àntiü prayacchatu  // MatsP_82.11 //
dehasthà yà ca rudràõã  $ ÷aükarasya sadà priyà  &
dhenuråpeõa sà devã  % mama pàpaü vyapohatu  // MatsP_82.12 //
viùõorvakùasi yà lakùmãþ  $ svàhà yà ca vibhàvasoþ  &
candràrka÷akra÷aktiryà  % dhenuråpàstu sà ÷riye  // MatsP_82.13 //
caturmukhasya yà lakùmãr  $ yà lakùmãrdhanadasya ca  &
lakùmãryà lokapàlànàü  % sà dhenurvaradàstu me  // MatsP_82.14 //
svadhà yà pitçmukhyàõàü  $ svàhà yaj¤abhujàü ca yà  &
sarvapàpaharà dhenus  % tasmàcchàntiü prayaccha me  // MatsP_82.15 //
evamàmantrya tàü dhenuü  $ bràhmaõàya nivedayet  &
vidhànametaddhenånàü  % sarvàsàm abhipañhyate  // MatsP_82.16 //
yàstàþ pàpavinà÷inyaþ  $ pañhyante da÷a dhenavaþ  &
tàsàü svaråpaü vakùyàmi  % nàmàni ca naràdhipa  // MatsP_82.17 //
prathamà guóadhenuþ syàd  $ ghçtadhenus tathàparà  &
tiladhenustçtãyà tu  % caturthã jalasaüj¤ità  // MatsP_82.18 //
kùãradhenu÷ca vikhyàtà  $ madhudhenustathà parà  &
saptamã ÷arkaràdhenur  % dadhidhenustathàùñamã  \
rasadhenu÷ca navamã  # da÷amã syàt svaråpataþ  // MatsP_82.19 //
kumbhàþ syurdravadhenånàm  $ itaràsàü tu rà÷ayaþ  &
suvarõadhenumapyatra  % kecidicchanti bhànavaþ  // MatsP_82.20 //
navanãtena ratnai÷ca  $ tathànye tu maharùayaþ  &
etadevaüvidhànaü syàt  % ta evopaskaràþ smçtàþ  // MatsP_82.21 //
mantràvàhanasaüyuktàþ  $ sadà parvaõi parvaõi  &
yathà÷raddhaü pradàtavyà  % bhuktimuktiphalapradàþ  // MatsP_82.22 //
guóadhenuprasaïgena  $ sarvàstàvanmayoditàþ  &
a÷eùayaj¤aphaladàþ  % sarvàþ pàpaharàþ ÷ubhàþ  // MatsP_82.23 //
vratànàmuttamaü yasmàd  $ vi÷okadvàda÷ãvratam  &
tadaïgatvena caivàtra  % guóadhenuþ pra÷asyate  // MatsP_82.24 //
ayane viùuve puõye  $ vyatãpàte 'thavà punaþ  &
guóadhenvàdayo deyàs  % tåparàgàdiparvasu  // MatsP_82.25 //
vi÷okadvàda÷ã caiùà  $ puõyà pàpaharà ÷ubhà  &
yàmupoùya naro yàti  % tadviùõoþ paramaü padam  // MatsP_82.26 //
iha loke ca saubhàgyam  $ àyuràrogyameva ca  &
vaiùõavaü puramàpnoti  % maraõe ca smaranharim  // MatsP_82.27 //
navàrbudasahasràõi  $ da÷a càùñau ca dharmavit  &
na ÷okaduþkhadaurgatyaü  % tasya saüjàyate nçpa  // MatsP_82.28 //
nàrã và kurute yà tu  $ vi÷okadvàda÷ãvratam  &
nçtyagãtaparà nityaü  % sàpi tatphalamàpnuyàt  // MatsP_82.29 //
tasmàdagre harernityam  $ anantaü gãtavàdanam  &
kartavyaü bhåtikàmena  % bhaktyà tu parayà nçpa  // MatsP_82.30 //
iti pañhati ya itthaü yaþ ÷çõotãha samyaï  $ madhumuranarakàrer arcanaü ya÷ca pa÷yet  &
matimàpa ca janànàü yo dadàtãndraloke  % vasati sa vibudhaughaiþ påjyate kalpamekam  // MatsP_82.31 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 83

*nàrada uvàca
bhagava¤chrotumicchàmi  $ dànamàhàtmyamuttamam  &
yadakùayaü pare loke  % devarùigaõapåjitam  // MatsP_83.1 //

*umàpatiruvàca
meroþ pradànaü vakùyàmi  $ da÷adhà munipuügava  &
yatpradànànnaro lokàn  % àpnoti surapåjitàn  // MatsP_83.2 //
puràõeùu ca vedeùu  $ yaj¤eùvàyataneùu ca  &
na tatphalamadhãteùu  % kçteùviha yada÷nute  // MatsP_83.3 //
tasmàdvidhànaü vakùyàmi  $ parvatànàmanukramàt  &
prathamo dhànya÷ailaþ syàd  % dvitãyo lavaõàcalaþ  // MatsP_83.4 //
guóàcalastçtãyastu  $ caturtho hemaparvataþ  &
pa¤camastila÷ailaþ syàt  % ùaùñhaþ kàrpàsaparvataþ  // MatsP_83.5 //
saptamo ghçta÷aila÷ca  $ ratna÷ailastathàùñamaþ  &
ràjato navamastadvad  % da÷amaþ ÷arkaràcalaþ  // MatsP_83.6 //
vakùye vidhànameteùàü  $ yathàvadanupårva÷aþ  &
ayane viùuve puõye  % vyatãpàte dinakùaye  // MatsP_83.7 //
÷uklapakùe tçtãyàyàm  $ uparàge ÷a÷ikùaye  &
vivàhotsavayaj¤eùu  % dvàda÷yàmatha và punaþ  // MatsP_83.8 //
÷uklàyàü pa¤cada÷yàü và  $ puõyarkùe và vidhànataþ  &
dhànya÷ailàdayo deyà  % yathà÷àstraü vijànatà  // MatsP_83.9 //
tãrtheùvàyatane vàpi  $ goùñhe và bhavanàïgaõe  &
maõóapaü kàrayedbhaktyà  % caturasramudaïmukham  \
pràgudakpravaõaü tadvat  # pràïmukhaü ca vidhànataþ  // MatsP_83.10 //
gomayenànuliptàyàü  $ bhåmàvàstãrya vai ku÷àn  &
tanmadhye parvataü kuryàd  % viùkambhaparvatànvitam  // MatsP_83.11 //
dhànyadroõasahasreõa  $ bhavedgiririhottamaþ  &
madhyamaþ pa¤ca÷atikaþ  % kaniùñhaþ syàt tribhiþ ÷ataiþ  // MatsP_83.12 //
merurmahàvrãhimayastu madhye  $ suvarõavçkùatrayasaüyutaþ syàt  &
pårveõa muktàphalavajrayukto  % yàgyena gomedakapuùparàgaiþ  // MatsP_83.13 //
pa÷càcca gàrutmatanãlaratnaiþ  $ saumyena vaidåryasarojaràgaiþ  &
÷rãkhaõóakhaõóairabhitaþ pravàlair  % latànvitaþ ÷ukti÷ilàtalaþ syàt  // MatsP_83.14 //
brahmàtha viùõurbhagavànpuràrir  $ divàkaro 'pyatra hiraõmayaþ syàt  &
mårdhanyavasthànamamatsareõa  % kàryaü tvanekai÷ca punardvijaughaiþ  // MatsP_83.15 //
catvàri ÷çïgàõi ca ràjatàni  $ nitambabhàgeùvapi ràjataþ syàt  &
tathekùuvaü÷àvçtakandarastu  % ghçtodakaprasravaõai÷ca dikùu  // MatsP_83.16 //
÷uklàmbaràõyambudharàvalã syàt  $ pårveõa pãtàni ca dakùiõena  &
vàsàüsi pa÷càdatha karburàõi  % raktàni caivottarato ghanàlã  // MatsP_83.17 //
raupyànmahendrapramukhàüs tathàùñau  $ saüsthàpya lokàdhipatãnkrameõa  &
nànàphalàlã ca samantataþ syàn  % manoramaü màlyavilepanaü ca  // MatsP_83.18 //
vitànakaü copari pa¤cavarõam  $ amlànapuùpàbharaõaü sitaü ca  &
itthaü nive÷yàmara÷ailamagryaü  % merostu viùkambhagirãn krameõa  // MatsP_83.19 //
turãyabhàgeõa caturdi÷aü ca  $ saüsthàpayetpuùpavilepanàóhyàn  &
pårveõa mandaramanekaphalàvalãbhir  % yuktaü yavaiþ kanakabhadrakadambacihnaiþ  // MatsP_83.20 //
kàmena kà¤canamayena viràjamànam  $ àkàrayetkusumavastravilepanàóhyam  &
kùãràruõodasarasàtha vanena caivaü  % raupyeõa ÷aktighañitena viràjamànam  // MatsP_83.21 //
yàmyena gandhamadana÷ca nive÷anãyo  $ godhåmasaücayamayaþ kaladhautayuktaþ  &
haimena yaj¤apatinà ghçtamànasena  % vastrai÷ca ràjatavanena ca saüyutaþ syàt  // MatsP_83.22 //
pa÷càt tilàcalam anekasugandhipuùpa-  $ sauvarõapippalahiraõmayahaüsayuktam  &
àkàrayedrajatapuùpavanena tadvad  % vastrànvitaü dadhisitodasaras tathàgre  // MatsP_83.23 //
saüsthàpya taü vipula÷ailamathottareõa  $ ÷ailaü supàr÷vamapi màùamayaü suvastram  &
puùpai÷ca hemavañapàdapa÷ekharaü tam  % àkàrayet kanakadhenuviràjamànam  // MatsP_83.24 //
màkùãkabhadrasarasàtha vanena tadvad  $ raupyeõa bhàsvaravatà ca yutaü vidhàya  &
homa÷caturbhiratha vedapuràõavidbhir  % dàntair anindyacaritàkçtibhirdvijendraiþ  // MatsP_83.25 //
pårveõa hastamitamatra vidhàya kuõóaü  $ kàryastilairyavaghçtena samitku÷ai÷ca  &
ràtrau ca jàgaramanuddhatagãtatåryair  % àvàhanaü ca kathayàmi ÷iloccayànàm  // MatsP_83.26 //
tvaü sarvadevagaõadhàmanidhe viruddham  $ asmadgçheùvamaraparvata nà÷ayà÷u  &
kùemaü vidhatsva kuru ÷àntimanuttamàü naþ  % sampåjitaþ paramabhaktimatà mayà hi  // MatsP_83.27 //
tvameva bhagavànã÷o  $ brahmà viùõurdivàkaraþ  &
mårtàmårtàtparaü bãjam  % ataþ pàhi sanàtana  // MatsP_83.28 //
yasmàttvaü lokapàlànàü  $ vi÷vamårte÷ca mandiram  &
rudràdityavasånàü ca  % tasmàcchàntiü prayaccha me  // MatsP_83.29 //
yasmàda÷ånyamamarair  $ nàrãbhi÷ca ÷ivena ca  &
tasmànmàm uddharà÷eùa-  % duþkhasaüsàrasàgaràt  // MatsP_83.30 //
evamabhyarcya taü meruü  $ mandaraü càbhipåjayet  &
yasmàccaitrarathena tvaü  % bhadrà÷vena ca varùataþ  // MatsP_83.31 //
÷obhase mandara kùipram  $ atastuùñikaro bhava  &
yasmàccåóàmaõirjambå-  % dvãpe tvaü gandhamàdana  // MatsP_83.32 //
gandharvavana÷obhàvàn  $ ataþ kãrtirdçóhàstu me  &
yasmàttvaü ketumàlena  % vaibhràjena vanena ca  // MatsP_83.33 //
hiraõmayà÷vattha÷iràs  $ tasmàtpuùñirdhruvàstu me  &
uttaraiþ kurubhiryasmàt  % sàvitreõa vanena ca  // MatsP_83.34 //
supàr÷va ràjase nityam  $ ataþ ÷rãrakùayàstu me  &
evamàmantrya tànsarvàn  % prabhàte vimale punaþ  // MatsP_83.35 //
snàtvàtha gurave dadyàn  $ madhyamaü parvatottamam  &
viùkambhaparvatàndadyàd  % çtvigbhyaþ krama÷o mune  // MatsP_83.36 //
gà÷ca dadyàccaturviü÷at  $ yathavà da÷a nàrada  &
nava sapta tathàùñau và  % pa¤ca dadyàd a÷aktimàn  // MatsP_83.37 //
ekàpi gurave deyà  $ kapilà ca payasvinã  &
parvatànàma÷eùàõàm  % eùa eva vidhiþ smçtaþ  // MatsP_83.38 //
ta eva påjane mantràs  $ ta evopaskarà matàþ  &
grahàõàü lokapàlànàü  % brahmàdãnàü ca sarvadà  // MatsP_83.39 //
svamantreõaiva sarveùu  $ homaþ ÷aileùu pañhyate  &
upavàsã bhavennityam  % a÷akte naktamiùyate  // MatsP_83.40 //
vidhànaü sarva÷ailànàü  $ krama÷aþ ÷çõu nàrada  &
dànakàle ca ye mantràþ  % parvateùu ca yatphalam  // MatsP_83.41 //
annaü brahma yataþ proktam  $ anne pràõàþ pratiùñhitàþ  &
annàdbhavanti bhåtàni  % jagadannena vartate  // MatsP_83.42 //
annameva tato lakùmãr  $ annameva janàrdanaþ  &
dhànyaparvataråpeõa  % pàhi tasmànnagottama  // MatsP_83.43 //
anena vidhinà yastu  $ dadyàddhànyamayaü girim  &
manvantara÷ataü sàgraü  % devaloke mahãyate  // MatsP_83.44 //
apsarogaõagandharvair  $ àkãrõena viràjatà  &
vimànena divaþ pçùñham  % àyàti sma niùevita  \
dharmakùaye ràjaràjyam  # àpnotãha na saü÷ayaþ  // MatsP_83.45 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 84

*ã÷vara uvàca
athàtaþ sampravakùyàmi  $ lavaõàcalamuttamam  &
yatpradànànnaro lokàn  % àpnoti ÷ivasaüyutàn  // MatsP_84.1 //
uttamaþ ùoóa÷adroõaiþ  $ kartavyo lavaõàcalaþ  &
madhyamaþ syàttadardhena  % caturbhiradhamaþ smçtaþ  // MatsP_84.2 //
vittahãno yathà÷aktyà  $ droõàdårdhvaü tu kàrayet  &
caturthàü÷ena viùkambha-  % parvatànkàrayetpçthak  // MatsP_84.3 //
vidhànaü pårvavatkuryàd  $ brahmàdãnàü ca sarvadà  &
tadvaddhemamayànsarvàül  % lokapàlànnive÷ayet  // MatsP_84.4 //
saràüsi kàmadevàdãüs  $ tadvadatràpi kàrayet  &
kuryàjjàgaraõaü càpi  % dànamantrànnibodhata  // MatsP_84.5 //
saubhàgyasaraþ sambhåto  $ yato 'yaü lavaõo rasaþ  &
taddànakartçkatvena  % tvaü màü pàhi nagottama  // MatsP_84.6 //
yasmàdannarasàþ sarve  $ notkañà lavaõaü vinà  &
priyaü ca ÷ivayornityaü  % tasmàcchàntiü prayaccha me  // MatsP_84.7 //
viùõudehasamudbhåtaü  $ yasmàdàrogyavardhanam  &
tasmàtparvataråpeõa  % pàhi saüsàrasàgaràt  // MatsP_84.8 //
anena vidhinà yastu  $ dadyàllavaõaparvatam  &
umàloke vasetkalpaü  % tato yàti paràü gatim  // MatsP_84.9 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 85

*ã÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ guóaparvatamuttamam  &
yatpradànànnaraþ svargam  % àpnoti surapåjitam  // MatsP_85.1 //
uttamo da÷abhirbhàrair  $ madhyamaþ pa¤cabhirmataþ  &
tribhirbhàraiþ kaniùñhaþ syàt  % tadardhenàlpavittavàn  // MatsP_85.2 //
tadvadàmantraõaü påjàü  $ hemavçkùasuràrcanam  &
viùkambhaparvatàüstadvat  % saràüsi vanadevatàþ  // MatsP_85.3 //
homajàgaraõaü tadval  $ lokapàlàdhivàsanam  &
dhànyaparvatavat kuryàd  % imaü mantramudãrayet  // MatsP_85.4 //
yathà deveùu vi÷vàtmà  $ pravaro 'yaü janàrdanaþ  &
sàmavedastu vedànàü  % mahàdevastu yoginàm  // MatsP_85.5 //
praõavaþ sarvamantràõàü  $ nàrãõàü pàrvatã yathà  &
tathà rasànàü pravaraþ  % sadaivekùuraso mataþ  // MatsP_85.6 //
mama tasmàtparàü lakùmãü  $ guóaparvata dehi vai  &
yasmàtsaubhàgyadàyinyà  % bhràtà tvaü guóaparvata  \
nivàsa÷càpi pàrvatyàs  # tasmàcchàntiü prayaccha me  // MatsP_85.7 //
anena vidhinà yastu  $ dadyàdguóamayaü girim  &
påjyamànaþ sa gandharvair  % gaurãloke mahãyate  // MatsP_85.8 //
tataþ kalpa÷atànte tu  $ saptadvãpàdhipo bhavet  &
àyuràrogyasampannaþ  % ÷atrubhi÷càparàjitaþ  // MatsP_85.9 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 86

*ã÷vara uvàca
atha pàpaharaü vakùye  $ suvarõàcalamuttamam  &
yasya pradànàdbhavanaü  % vairi¤caü yàti mànavaþ  // MatsP_86.1 //
uttamaþ palasàhasro  $ madhyamaþ pa¤cabhiþ ÷ataiþ  &
tadardhenàdhamastadvad  % alpavitto 'pi ÷aktitaþ  \
dadyàdekapalàdårdhvaü  # yathà÷aktyà vimatsaraþ  // MatsP_86.2 //
dhànyaparvatavatsarvaü  $ vidadhyànmunipuügava  &
viùkambha÷ailàstadvacca  % çtvigbhyaþ pratipàdayet  // MatsP_86.3 //
namaste brahmabãjàya  $ brahmagarbhàya te namaþ  &
yasmàdanantaphaladas  % tasmàtpàhi ÷iloccaya  // MatsP_86.4 //
yasmàdagnerapatyaü tvaü  $ yasmàtpuõyaü jagatpate  &
hemaparvataråpeõa  % tasmàtpàhi nagottama  // MatsP_86.5 //
anena vidhinà yastu  $ dadyàtkanakaparvatam  &
sa yàti paramaü brahma-  % lokamànandakàrakam  \
tatra kalpa÷ataü tiùñhet  # tato yàti paràü gatim  // MatsP_86.6 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 87

*ã÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ tila÷ailaü vidhànataþ  &
yatpradànànnaro yàti  % viùõulokaü sanàtanam  // MatsP_87.1 //
uttamo da÷abhir droõair  $ madhyamaþ pa¤cabhiþ smçtaþ  &
tribhiþ kaniùñho viprendra  % tila÷ailaþ prakãrtitaþ  // MatsP_87.2 //
pårvavaccàparànsarvàn  $ viùkambhànabhito girãn  &
dànamantràn pravakùyàmi  % yathàvanmunipuügava  // MatsP_87.3 //
yasmànmadhuvadhe viùõor  $ dehasvedasamudbhavàþ  &
tilàþ ku÷à÷ca màùà÷ca  % tasmàcchàntyai bhavatviha  // MatsP_87.4 //
havye kavye ca yasmàcca  $ tilà evàbhirakùaõam  &
bhavàduddhara ÷ailendra  % tilàcala namo 'stu te  // MatsP_87.5 //
ityàmantrya ca yo dadyàt  $ tilàcalamanuttamam  &
sa vaiùõavaü padaü yàti  % punaràvçttidurlabham  // MatsP_87.6 //
dãrghàyuùyaü samàpnoti  $ putrapautrai÷ca modate  &
pitçbhirdevagandharvaiþ  % påjyamàno divaü vrajet  // MatsP_87.7 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 88

*ã÷vara uvàca
athàtaþ sampravakùyàmi  $ kàrpàsàcalamuttamam  &
yatpradànànnaro nityam  % àpnoti paramaü padam  // MatsP_88.1 //
kàrpàsaparvatas tadvad  $ viü÷adbhàrair ihottamaþ  &
da÷abhirmadhyamaþ proktaþ  % pa¤cabhistvadhamaþ smçtaþ  \
bhàreõàlpadhano dadyàd  # vitta÷àñhyavivarjitaþ  // MatsP_88.2 //
dhànyaparvatavatsarvam  $ àsàdya munipuügava  &
prabhàtàyàü tu ÷arvaryàü  % dadyàdidamudãrayet  // MatsP_88.3 //
tvamevàvaraõaü yasmàl  $ lokànàmiha sarvadà  &
kàrpàsàdre namastubhyam  % aghaughadhvaüsano bhava  // MatsP_88.4 //
iti kàrpàsa÷ailendraü  $ yo dadyàccharvasaünidhau  &
rudraloke vasetkalpaü  % tato ràjà bhavediha  // MatsP_88.5 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 89

*ã÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ ghçtàcalamanuttamam  &
tejo 'mçtamayaü divyaü  % mahàpàtakanà÷anam  // MatsP_89.1 //
viü÷atyà ghçtakumbhànàm  $ uttamaþ syàdghçtàcalaþ  &
da÷abhirmadhyamaþ proktaþ  % pa¤cabhistvadhamaþ smçtaþ  // MatsP_89.2 //
alpavitto 'pi yaþ kuryàd  $ dvàbhyàmiha vidhànataþ  &
viùkambhaparvatàüstadvac  % caturbhàgeõa kalpayet  // MatsP_89.3 //
÷àlitaõóulapàtràõi  $ kumbhopari nive÷ayet  &
kàrayetsaühatànuccàn  % yathà÷obhaü vidhànataþ  // MatsP_89.4 //
veùñayecchuklavàsobhir  $ ikùudaõóaphalàdikaiþ  &
dhànyaparvatavaccheùaü  % vidhànamiha pañhyate  // MatsP_89.5 //
adhivàsanapårvaü ca  $ tadvaddhomasuràrcanam  &
prabhàtàyàü tu ÷arvaryàü  % gurave taü nivedayet  \
viùkambhaparvatàüstadvad  # çtvigbhyaþ ÷àntamànasaþ  // MatsP_89.6 //
saüyogàdghçtamutpannaü  $ yasmàdamçtatejasoþ  &
tasmàddhçtàrcirvi÷vàtmà  % prãyatàmatra ÷aükaraþ  // MatsP_89.7 //
yasmàttejomayaü brahma  $ ghçte tadviddhyavasthitam  &
ghçtaparvataråpeõa  % tasmàttvaü pàhi no 'ni÷am  // MatsP_89.8 //
anena vidhinà dadyàd  $ ghçtàcalamanuttamam  &
mahàpàtakayukto 'pi  % lokamàpnoti ÷àükaram  // MatsP_89.9 //
haüsasàrasayuktena  $ kiïkiõãjàlamàlinà  &
vimànenàpsarobhi÷ca  % siddhavidyàdharair vçtaþ  \
viharetpitçbhiþ sàrdhaü  # yàvadàbhåtasaüplavam  // MatsP_89.10 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 90

*ã÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ ratnàcalamanuttamam  &
muktàphalasahasreõa  % parvataþ syàdanuttamaþ  // MatsP_90.1 //
madhyamaþ pa¤ca÷atikas  $ tri÷atenàdhamaþ smçtaþ  &
caturthàü÷ena viùkambha-  % parvatàþ syuþ samantataþ  // MatsP_90.2 //
pårveõa vajragomedair  $ dakùiõenendranãlakaiþ  &
padmaràgayutaþ kàryo  % vidvadbhirgandhamàdanaþ  // MatsP_90.3 //
vaidåryavidrumaiþ pa÷càt  $ sammi÷ro vimalàcalaþ  &
padmaràgaiþ sasauvarõair  % uttareõa ca vinyaset  // MatsP_90.4 //
dhànyaparvatavatsarvam  $ atràpi parikalpayet  &
tadvadàvàhanaü kuryàd  % vçkùàndevàü÷ca kà¤canàn  // MatsP_90.5 //
påjayetpuùpagandhàdyaiþ  $ prabhàte ca vimatsaraþ  &
pårvavadguruçtvigbhya  % imànmantrànudãrayet  // MatsP_90.6 //
yadà devagaõàþ sarve  $ sarvaratneùvavasthitàþ  &
tvaü ca ratnamayo nityaü  % namaste 'stu sadàcala  // MatsP_90.7 //
yasmàdratnapradànena  $ tuùñiü prakurute hariþ  &
sadà ratnapradànena  % tasmànnaþ pàhi parvata  // MatsP_90.8 //
anena vidhinà yastu  $ dadyàdratnamayaü girim  &
sa yàti viùõusàlokyam  % amare÷varapåjitaþ  // MatsP_90.9 //
yàvatkalpa÷ataü sàgraü  $ vasecceha naràdhipa  &
råpàrogyaguõopetaþ  % saptadvãpàdhipo bhavet  // MatsP_90.10 //
brahmahatyàdikaü kiücid  $ yadatràmutra và kçtam  &
tatsarvaü nà÷amàyàti  % girirvajrahato yathà  // MatsP_90.11 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 91

*ã÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ raupyàcalamanuttamam  &
yatpradànànnaro yàti  % somalokamanuttamam  // MatsP_91.1 //
da÷abhiþ palasàhasrair  $ uttamo rajatàcalaþ  &
pa¤cabhirmadhyamaþ proktas  % tadardhenàdhamaþ smçtaþ  // MatsP_91.2 //
a÷akto viü÷aterårdhvaü  $ kàrayecchaktitastadà  &
viùkambhaparvatàüstadvat  % turãyàü÷ena kalpayet  // MatsP_91.3 //
pårvavadràjatànkurvan  $ mandaràdãnvidhànataþ  &
kaladhautamayàüstadval  % loke÷ànarcayedbudhaþ  // MatsP_91.4 //
brahmaviùõvarkavànkàryo  $ nitambo 'tra hiraõmayaþ  &
ràjataü syàdyadanyeùàü  % sarvaü tadiha kà¤canam  // MatsP_91.5 //
÷eùaü tu pårvavatkuryàd  $ dhomajàgaraõàdikam  &
dadyàttataþ prabhàte tu  % gurave raupyaparvatam  // MatsP_91.6 //
viùkambha÷ailànçtvigbhyaþ  $ påjyavastravibhåùaõaiþ  &
imaü mantraü pañhandadyàd  % darbhapàõirvimatsaraþ  // MatsP_91.7 //
pitéõàü vallabho yasmàd  $ dharãndràõàü ÷ivasya ca  &
pàhi ràjata tasmàttvaü  % ÷okasaüsàrasàgaràt  // MatsP_91.8 //
itthaü nivedya yo dadyàd  $ rajatàcalamuttamam  &
gavàmayutadànasya  % phalaü pràpnoti mànavaþ  // MatsP_91.9 //
somaloke sa gandharvaiþ  $ kiünaràpsarasàü gaõaiþ  &
påjyamàno vasedvidvàn  % yàvadàbhåtasaüplavam  // MatsP_91.10 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 92

*ã÷vara uvàca
athàtaþ sampravakùyàmi  $ ÷arkarà÷ailamuttamam  &
yasya pradànàdviùõvarka-  % rudràstuùyanti sarvadà  // MatsP_92.1 //
aùñàbhiþ ÷arkaràbhàrair  $ uttamaþ syànmahàcalaþ  &
caturbhirmadhyamaþ prokto  % bhàràbhyàmadhamaþ smçtaþ  // MatsP_92.2 //
bhàreõa vàrdhabhàreõa  $ kuryàdyaþ svalpavittavàn  &
viùkambhaparvatànkuryàt  % turãyàü÷ena mànavaþ  // MatsP_92.3 //
dhànyaparvatavatsarvam  $ àsàdyàmarasaüyutam  &
merorupari tadvacca  % sthàpyaü hematarutrayam  // MatsP_92.4 //
mandàraþ pàrijàta÷ca  $ tçtãyaþ kalpapàdapaþ  &
etadvçkùatrayaü mårdhni  % sarveùvapi niyojayet  // MatsP_92.5 //
haricandanasaütànau  $ pårvapa÷cimabhàgayoþ  &
nive÷yau sarva÷aileùu  % vi÷eùàccharkaràcale  // MatsP_92.6 //
mandare kàmadevastu  $ pratyagvaktraþ sadà bhavet  &
gandhamàdana÷çïge tu  % dhanadaþ syàdudaïmukhaþ  // MatsP_92.7 //
pràïmukho vedamårtistu  $ haüsaþ syàdvipulàcale  &
haimã supàr÷ve surabhir  % dakùiõàbhimukhã bhavet  // MatsP_92.8 //
dhànyaparvatavatsarvam  $ àvàhanavidhànakam  &
kçtvà tu gurave dadyàn  % madhyamaü parvatottamam  \
çtvigbhya÷ caturaþ ÷ailàn  # imànmantrànudãrayan  // MatsP_92.9 //
saubhàgyàmçtasàro 'yaü  $ parvataþ ÷arkaràyutaþ  &
tasmàdànandakàrã tvaü  % bhava ÷ailendra sarvadà  // MatsP_92.10 //
amçtaü pibatàü ye tu  $ nipeturbhuvi ÷ãkaràþ  &
devànàü tatsamutthastvaü  % pàhi naþ ÷arkaràcala  // MatsP_92.11 //
manobhavadhanurmadhyàd  $ udbhåtà ÷arkarà yataþ  &
tanmayo 'si mahà÷aila  % pàhi saüsàrasàgaràt  // MatsP_92.12 //
yo dadyàccharkarà÷ailam  $ anena vidhinà naraþ  &
sarvapàpair vinirmuktaþ  % sa yàti paramaü padam  // MatsP_92.13 //
candratàràrkasaükà÷am  $ adhiruhyànujãvibhiþ  &
sahaiva yànamàtiùñhet  % tatra viùõupracoditaþ  // MatsP_92.14 //
tataþ kalpa÷atànte tu  $ saptadvãpàdhipo bhavet  &
àyuràrogyasampanno  % yàvajjanmàrbudatrayam  // MatsP_92.15 //
bhojanaü ÷aktitaþ kuryàt  $ sarva÷aileùvamatsaraþ  &
sarvatràkùàralavaõam  % a÷nãyàttadanuj¤ayà  \
parvatopaskarànsarvàn  # pràpayedbràhmaõàlayam  // MatsP_92.16 //

*ã÷vara uvàca
àsãtpurà bçhatkalpe  $ dharmamårtirjanàdhipaþ  &
suhçcchakrasya nihatà  % yena daityàþ sahasra÷aþ  // MatsP_92.17 //
somasåryàdayo yasya  $ tejasà vigataprabhàþ  &
bhavanti ÷ata÷o yena  % ÷atrava÷càparàjitàþ  \
yathecchàråpadhàrã ca  # manuùyo 'pyaparàjitaþ  // MatsP_92.18 //
tasya bhànumatã nàma  $ bhàryà trailokyasundarã  &
lakùmãvad divyaråpeõa  % nirjitàmarasundarã  // MatsP_92.19 //
ràj¤astasyàgryamahiùã  $ pràõebhyo 'pi garãyasã  &
da÷anàrãsahasràõàü  % madhye ÷rãriva ràjate  // MatsP_92.20 //
nçpakoñisahasreõa  $ na kadàcitsa mucyate  &
kadàcidàsthànagataþ  % papraccha sa purodhasam  \
vismayenàvçto ràjà  # vasiùñhamçùisattamam  // MatsP_92.21 //

*ràjovàca
bhagavankena dharmeõa  $ mama lakùmãranuttamà  &
kasmàcca vipulaü tejo  % maccharãre sadottamam  // MatsP_92.22 //

*vasiùñha uvàca
purà lãlàvatã nàma  $ ve÷yà ÷ivaparàyaõà  &
tayà datta÷caturda÷yàü  % gurave lavaõàcalaþ  \
hemavçkùàdibhiþ sàrdhaü  # yathàvadvidhipårvakam  // MatsP_92.23 //
÷ådraþ suvarõakàra÷ca  $ nàmnà ÷auõóo 'bhavattadà  &
bhçtyo lãlàvatãgehe  % tena hemnà vinirmitàþ  // MatsP_92.24 //
taravaþ suramukhyà÷ca  $ ÷raddhàyuktena pàrthiva  &
atiråpeõa sampannà  % ghañayitvà vinà bhçtim  \
dharmakàryamiti j¤àtvà  # na gçhõàti kathaücana  // MatsP_92.25 //
ujjvàlità÷ca tatpatnyà  $ sauvarõàmarapàdapàþ  &
lãlàvatã gireþ pàr÷ve  % paricaryàü ca pàrthiva  // MatsP_92.26 //
kçtvà tàbhyàm a÷àñhyena  $ guru÷u÷råùaõàdikam  &
sà ca lãlàvatã ve÷yà-  % kàlena mahatàpi ca  // MatsP_92.27 //
kàladharmamanupràptà  $ karmayogeõa nàrada  &
sarvapàpavinirmuktà  % jagàma ÷ivamandiram  // MatsP_92.28 //
yo 'sau suvarõakàrastu  $ daridro 'pyatisattvavàn  &
na maulyamàdàdve÷yàtaþ  % sa bhavàniha sàmpratam  // MatsP_92.29 //
saptadvãpapatirjàtaþ  $ såryàyutasamaprabhaþ  &
yayà suvarõakàrasya  % taravo hemanirmitàþ  \
samyagujjvàlitàþ patnyà  # seyaü bhànumatã tava  // MatsP_92.30 //
ujjvàlanàdujjvalarupamasyàþ  $ saüjàtamasminbhuvanàdhipatyam  &
yasmàtkçtaü tatparikarma ràtràv  % anuddhatàbhyàü lavaõàcalasya  // MatsP_92.31 //
tasmàcca lokeùvaparàjitatvam  $ àrogyasaubhàgyayutà ca lakùmãþ  &
tasmàttvamapyatra vidhànapårvaü  % dhànyàcalàdãnda÷adhà kuruùva  // MatsP_92.32 //
tatheti satkçtya sa dharmamårtir  $ vaco vasiùñhasya dadau ca sarvàn  &
dhànyàcaladã¤chata÷o muràrer  % lokaü jagàmàmarapåjyamànaþ  // MatsP_92.33 //
pa÷yedapãmànadhano 'tibhaktyà  $ spç÷enmanuùyairapi dãyamànàn  &
÷çõoti bhaktyàtha matiü dadàti  % vikalmaùaþ so 'pi divaü prayàti  // MatsP_92.34 //
duþsvapnaü pra÷amamupaiti pañhyamànaiþ  $ ÷ailendrairbhavabhayabhedanairmanuùyaiþ  &
yaþ kuryàtkimu munipuügaveha samyak  % ÷àntàtmà sakalagirãndrasampradànam  // MatsP_92.35 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 93

*såta uvàca
vai÷ampàyanam àsãnam  $ apçcchacchaunakaþ purà  &
sarvakàmàptaye nityaü  % kathaü ÷àntikapauùñikam  // MatsP_93.1 //

*vai÷ampàyana uvàca
÷rãkàmaþ ÷àntikàmo và  $ grahayaj¤aü samàrabhet  &
vçddhyàyuþ puùñikàmo và  % tathaivàbhicaranpunaþ  \
yena brahmanvidhànena  # tanme nigadataþ ÷çõu  // MatsP_93.2 //
sarva÷àstràõyanukramya  $ saükùipya granthavistaram  &
graha÷àntiü pravakùyàmi  % puràõa÷ruticoditàm  // MatsP_93.3 //
puõye 'hni viprakathite  $ kçtvà bràhmaõavàcanam  &
grahàngrahàdhidevàü÷ca  % sthàpya homaü samàrabhet  // MatsP_93.4 //
grahayaj¤astridhà proktaþ  $ puràõa÷rutikovidaiþ  &
prathamo 'yutahomaþ syàl  % lakùahomastataþ param  // MatsP_93.5 //
tçtãyaþ koñihomastu  $ sarvakàmaphalapradaþ  &
ayutenàhutãnàü ca  % navagrahamakhaþ smçtaþ  // MatsP_93.6 //
tasya tàvadvidhiü vakùye  $ puràõa÷rutibhàùitam  &
gartasyottarapårveõa  % vitastidvayavistçtàm  // MatsP_93.7 //
vapradvayàvçtàü vediü  $ vitastyucchràyasaümitàm  &
saüsthàpanàya devànàü  % caturasràmudaïmukhàm  // MatsP_93.8 //
agnipraõayanaü kçtvà  $ tasyàmàvàhayetsuràn  &
devatànàü tataþ sthàpyà  % viü÷atirdvàda÷àdhikà  // MatsP_93.9 //
såryaþ somastathà bhaumo  $ budhajãvasitàrkajàþ  &
ràhuþ keturiti proktà  % grahà lokahitàvahàþ  // MatsP_93.10 //
madhye tu bhàskaraü vidyàl  $ lohitaü dakùiõena tu  &
uttareõa guruü vidyàd  % budhaü pårvottareõa tu  // MatsP_93.11 //
pårveõa bhàrgavaü vidyàt  $ somaü dakùiõapårvake  &
pa÷cimena ÷aniü vidyàd  % ràhuü pa÷cimadakùiõe  \
pa÷cimottarataþ ketuü  # sthàpayecchuklataõóulaiþ  // MatsP_93.12 //
bhàskarasye÷varaü vidyàd  $ umàü ca ÷a÷inastathà  &
skandamaïgàrakasyàpi  % budhasya ca tathà harim  // MatsP_93.13 //
brahmàõaü ca gurorvidyàc  $ chukrasyàpi ÷acãpatim  &
÷anai÷carasya tu yamaü  % ràhoþ kàlaü tathaiva ca  // MatsP_93.14 //
ketorvai citraguptaü ca  $ sarveùàmadhidevatàþ  &
agniràpaþ kùitirviùõur  % indra aindrã ca devatàþ  // MatsP_93.15 //
prajàpati÷ca sarpà÷ca  $ brahmà pratyadhidevatàþ  &
vinàyakaü tathà durgàü  % vàyuràkà÷ameva ca  \
àvàhayedvyàhçtibhis  # tathaivà÷vikumàrakau  // MatsP_93.16 //
saüsmaredraktamàdityam  $ aïgàrakasamanvitam  &
soma÷ukrau tathà ÷veto  % budhajãvau ca piïgalau  \
mandaràhå tathà kçùõau  # dhåmraü ketugaõaü viduþ  // MatsP_93.17 //
grahavarõàni deyàni  $ vàsàüsi kusumàni ca  &
dhåpàmodo 'tra surabhir  % upariùñàd vitànikam  \
÷obhanaü sthàpayetpràj¤aþ  # phalapuùpasamanvitam  // MatsP_93.18 //
guóaudanaü raverdadyàt  $ somàya ghçtapàyasam  &
aïgàrakàya saüyàvaü  % budhàya kùãraùaùñike  // MatsP_93.19 //
dadhyodanaü ca jãvàya  $ ÷akràya ca ghçtaudanam  &
÷anai÷caràya kçsaràm  % ajàmàüsaü ca ràhave  \
citraudanaü ca ketubhyaþ  # sarvabhakùyairathàrcayet  // MatsP_93.20 //
pràguttareõa tasmàcca  $ dadhyakùatavibhåùitam  &
cåtapallavasaüchannaü  % phalavastrayugànvitam  // MatsP_93.21 //
pa¤caratnasamàyuktaü  $ pa¤cabhaïgasamanvitam  &
sthàpayedavraõaü kumbhaü  % varuõaü tatra vinyaset  // MatsP_93.22 //
gaïgàdyàþ saritaþ sarvàþ  $ samudràü÷ca saràüsi ca  &
gajà÷varathyàvalmãka-  % saügamàddhradagokulàt  // MatsP_93.23 //
mçdamànãya viprendra  $ sarvauùadhijalànvitàm  &
snànàrthaü vinyasettatra  % yajamànasya dharmavit  // MatsP_93.24 //
sarve samudràþ saritaþ  $ saràüsi ca nadàstathà  &
àyàntu yajamànasya  % duritakùayakàrakàþ  // MatsP_93.25 //
evamàvàhayedetàn  $ amarànmunisattama  &
homaü samàrabhetsarpir  % yavavrãhitilàdinà  // MatsP_93.26 //
arkaþ palà÷akhadiràv  $ apàmàrgo 'tha pippalaþ  &
audumbaraþ ÷amã dårvà  % ku÷à÷ca samidhaþ kramàt  // MatsP_93.27 //
ekaikasyàùñaka÷atam  $ aùñaviü÷atireva và  &
hotavyà madhusarpirbhyàü  % dadhnà caiva samanvitàþ  // MatsP_93.28 //
pràde÷amàtrà a÷iphà  $ a÷àkhà apalà÷inãþ  &
samidhaþ kalpayetpràj¤aþ  % sarvakarmasu sarvadà  // MatsP_93.29 //
devànàmapi sarveùàm  $ upàü÷u paramàrthavit  &
svena svenaiva mantreõa  % hotavyàþ samidhaþ pçthak  // MatsP_93.30 //
hotavyaü ca ghçtàbhyaktaü  $ carubhakùàdikaü punaþ  &
mantrairda÷àhutãrhutvà  % homaü vyàhçtibhistataþ  // MatsP_93.31 //
udaïmukhàþ pràïmukhà và  $ kuryurbràhmaõapuügavàþ  &
mantravanta÷ca kartavyà÷  % caravaþ pratidaivatam  // MatsP_93.32 //
hutvà ca tàü÷carånsamyak  $ tato homaü samàcaret  &
àkçùõeti ca såryàya  % homaþ kàryo dvijanmanà  // MatsP_93.33 //
àpyàyasveti somàya  $ mantreõa juhuyàtpunaþ  &
agnirmårdhà divo mantra  % iti bhaumàya kãrtayet  // MatsP_93.34 //
agne vivasvaduùasa  $ iti somasutàya vai  &
bçhaspate paridãyà  % ratheneti gurormataþ  // MatsP_93.35 //
÷ukraü te anyaditi ca  $ ÷ukrasyàpi nigadyate  &
÷anai÷caràyeti punaþ  % ÷aü no devãti homayet  // MatsP_93.36 //
kayà na÷citra àbhuvad  $ iti ràhorudàhçtaþ  &
ketuü kçõvann api bråyàt  % ketånàmapi ÷àntaye  // MatsP_93.37 //
à vo ràjeti rudrasya  $ balihomaü samàcaret  &
àpo hi ùñhetyumàyàstu  % syoneti svàminastathà  // MatsP_93.38 //
viùõoridaü viùõuriti  $ tamã÷eti svayambhuvaþ  &
indram iddevatàteti  % indràya juhuyàttataþ  // MatsP_93.39 //
tathà yamasya càyaü gaur  $ iti homaþ prakãrtitaþ  &
kàlasya brahma jaj¤ànam  % iti mantraþ pra÷asyate  // MatsP_93.40 //
citraguptasya càj¤àtam  $ iti mantravido viduþ  &
agniü dåtaü vçõãmaha  % iti vahnerudàhçtaþ  // MatsP_93.41 //
ud uttamaü varuõamity  $ apàü mantraþ prakãrtitaþ  &
bhåmeþ pçthivyantarikùam  % iti vedeùu pañhyate  // MatsP_93.42 //
sahasra÷ãrùà puruùa  $ iti viùõorudàhçtaþ  &
indràyendo marutvata  % iti ÷akrasya ÷asyate  // MatsP_93.43 //
uttànaparõe subhage  $ iti devyàþ samàcaret  &
prajàpateþ punarhomaþ  % prajàpatiriti smçtaþ  // MatsP_93.44 //
namo 'stu sarpebhya iti  $ sarpàõàü mantra ucyate  &
eùa brahmà ya çtvigbhya  % iti brahmaõyudàhçtaþ  // MatsP_93.45 //
vinàyakasya cànånam  $ iti mantro budhaiþ smçtaþ  &
jàtavedase sunavàma  % durgàmantro 'yamucyate  // MatsP_93.46 //
àditpratnasya retasa  $ àkà÷asya udàhçtaþ  &
kràõà ÷i÷urmahãnàü ca  % vàyormantraþ prakãrtitaþ  // MatsP_93.47 //
eùo uùà apårvyà ity  $ a÷vinormantra ucyate  &
pårõàhutistu mårdhànaü  % diva ityabhipàtayet  // MatsP_93.48 //
athàbhiùekamantreõa  $ vàdyamaïgalagãtakaiþ  &
pårõakumbhena tenaiva  % homànte pràgudaïmukham  // MatsP_93.49 //
avyaïgàvayavairbrahman  $ hemasragdàmabhåùitaiþ  &
yajamànasya kartavyaü  % caturbhiþ snapanaü dvijaiþ  // MatsP_93.50 //
suràstvàmabhiùi¤cantu  $ brahmaviùõumahe÷varàþ  &
vàsudevo jagannàthas  % tathà saükarùaõo vibhuþ  \
pradyumna÷càniruddha÷ca  # bhavantu vijayàya te  // MatsP_93.51 //
àkhaõóalo 'gnirbhagavàn  $ yamo vai nirçtistathà  &
varuõaþ pavana÷caiva  % dhanàdhyakùastathà ÷ivaþ  \
brahmaõà sahitaþ ÷eùo  # dikpàlàstvàmavantu te  // MatsP_93.52 //
kãrtirlakùmãrdhçtirmedhà  $ puùñiþ ÷raddhà kriyà matiþ  &
buddhirlajjà vapuþ ÷àntis  % tuùñiþ krànti÷ca màtaraþ  \
etàstvàmabhiùi¤cantu  # dharmapatnyaþ samàgatàþ  // MatsP_93.53 //
àditya÷candramà bhaumo  $ budho jãvaþ sito 'rkajaþ  &
grahàstvàmabhiùi¤cantu  % ràhuþ ketu÷ca tarpitàþ  // MatsP_93.54 //
devadànavagandharvà  $ yakùaràkùasapannagàþ  &
çùayo munayo gàvo  % devamàtara eva ca  // MatsP_93.55 //
devapatnyo drumà nàgà  $ daityà÷càpsarasàü gaõàþ  &
astràõi sarva÷astràõi  % ràjàno vàhanàni ca  // MatsP_93.56 //
auùadhàni ca ratnàni  $ kàlasyàvayavà÷ca ye  &
saritaþ sàgaràþ ÷ailàs  % tãrthàni jaladà nadàþ  \
ete tvàmabhiùi¤cantu  # sarvakàmàrthasiddhaye  // MatsP_93.57 //
tataþ ÷uklàmbaradharaþ  $ ÷uklagandhànulepanaþ  &
sarvauùadhaiþ sarvagandhaiþ  % snàpito dvijapuügavaiþ  // MatsP_93.58 //
yajamànaþ sapatnãka  $ çtvijaþ susamàhitàn  &
dakùiõàbhiþ prayatnena  % påjayedgatavismayaþ  // MatsP_93.59 //
såryàya kapilàü dhenuü  $ ÷aïkhaü dadyàttathendave  &
raktaü dhuraüdharaü dadyàd  % bhaumàya ca kakudminam  // MatsP_93.60 //
budhàya jàtaråpaü tu  $ gurave pãtavàsasã  &
÷vetà÷vaü daityagurave  % kçùõàü gàmarkasånave  // MatsP_93.61 //
àyasaü ràhave dadyàt  $ ketubhya÷chàgamuttamam  &
suvarõena samà kàryà  % yajamànena dakùiõà  // MatsP_93.62 //
sarveùàmathavà gàvo  $ dàtavyà hemabhåùitàþ  &
suvarõamathavà dadyàd  % gururvà yena tuùyati  \
samantreõaiva dàtavyàþ  # sarvàþ sarvatra dakùiõàþ  // MatsP_93.63 //
kapile sarvadevànàü  $ påjanãyàsi rohiõã  &
tãrthadevamayã yasmàd  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.64 //
puõyastvaü ÷aïkha puõyànàü  $ maïgalànàü ca maïgalam  &
viùõunà vidhçta÷càsi  % tataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.65 //
dharmastvaü vçùaråpeõa  $ jagadànandakàraka  &
aùñamårteradhiùñhànam  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.66 //
hiraõyagarbhagarbhastvaü  $ hemabãjaü vibhàvasoþ  &
anantapuõyaphaladam  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.67 //
pãtavastrayugaü yasmàd  $ vàsudevasya vallabham  &
pradànàttasya me viùõo hy  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.68 //
viùõustvama÷varåpeõa  $ yasmàdamçtasambhavaþ  &
candràrkavàhano nityam  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.69 //
yasmàttvaü pçthivã sarvà  $ dhenuþ ke÷avasaünibhà  &
sarvapàpaharà nityam  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.70 //
yasmàdàyàsakarmàõi  $ tavàdhãnàni sarvadà  &
làïgalàdyàyudhàdãni  % tasmàcchàntiü prayaccha me  // MatsP_93.71 //
yasmàttvaü sarvayaj¤ànàm  $ aïgatvena vyavasthitaþ  &
yànaü vibhàvasornityam  % ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.72 //
gavàmaïgeùu tiùñhanti  $ bhuvanàni caturda÷a  &
yasmàttasmàcchriye me syàd  % iha loke paratra ca  // MatsP_93.73 //
yasmàda÷ånyaü ÷ayanaü  $ ke÷avasya ca sarvadà  &
÷ayyà mamàpya÷ånyàstu  % dattà janmani janmani  // MatsP_93.74 //
yathà ratneùu sarveùu  $ sarve devàþ pratiùñhitàþ  &
tathà ratnàni yacchantu  % ratnadànena me suràþ  // MatsP_93.75 //
yathà bhåmipradànasya  $ kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm  &
dànànyanyàni me ÷àntir  % bhåmidànàdbhavatviha  // MatsP_93.76 //
evaü sampåjayedbhaktyà  $ vitta÷àñhyena varjitaþ  &
ratnakà¤canavastraughair  % dhåpamàlyànulepanaiþ  // MatsP_93.77 //
anena vidhinà yastu  $ grahapåjàü samàcaret  &
sarvànkàmànavàpnoti  % pretya svarge mahãyate  // MatsP_93.78 //
yastu pãóàkaro nityam  $ alpavittasya và grahaþ  &
taü ca yatnena sampåjya  % ÷eùànapyarcayedbudhaþ  // MatsP_93.79 //
grahà gàvo narendrà÷ca  $ bràhmaõà÷ca vi÷eùataþ  &
påjitàþ påjayantyete  % nirdahantyavamànitàþ  // MatsP_93.80 //
yathà bàõaprahàràõàü  $ kavacaü bhavati vàraõam  &
tadvaddaivopaghàtànàü  % ÷àntirbhavati vàraõam  // MatsP_93.81 //
tasmànna dakùiõàhãnaü  $ kartavyaü bhåtimicchatà  &
sampårõayà dakùiõayà  % yasmàdeko 'pi tuùyati  // MatsP_93.82 //
sadaivàyutahomo 'yaü  $ navagrahamakhe sthitaþ  &
vivàhotsavayaj¤eùu  % pratiùñhàdiùu karmasu  // MatsP_93.83 //
nirvighnàrthaü muni÷reùñha  $ tathodvegàdbhuteùu ca  &
kathito 'yutahomo 'yaü  % lakùahomamataþ ÷çõu  // MatsP_93.84 //
sarvakàmàptaye yasmàl  $ lakùahomaü vidurbudhàþ  &
pitéõàü vallabhaü sàkùàd  % bhuktimuktiphalapradam  // MatsP_93.85 //
grahatàràbalaü labdhvà  $ kçtvà bràhmaõavàcanam  &
gçhasyottarapårveõa  % maõóapaü kàrayedbudhaþ  // MatsP_93.86 //
rudràyatanabhåmau và  $ caturasramudaïmukham  &
da÷ahastamathàùñau và  % hastànkuryàdvidhànataþ  // MatsP_93.87 //
pràgudakplavanàü bhåmiü  $ kàrayedyatnato budhaþ  &
pràguttaraü samàsàdya  % prade÷aü maõóapasya tu  // MatsP_93.88 //
÷obhanaü kàrayetkuõóaü  $ yathàvallakùaõànvitam  &
caturasraü samantàttu  % yonivaktraü samekhalam  // MatsP_93.89 //
caturaïgulavistàrà  $ mekhalà tadvaducchrità  &
pràgudakplavanà kàryà  % sarvataþ samavasthità  // MatsP_93.90 //
÷àntyarthaü sarvalokànàü  $ navagrahamakhaþ smçtaþ  &
mànahãnàdhikaü kuõóam  % anekabhayadaü bhavet  \
yasmàttasmàt susampårõaü  # ÷àntikuõóaü vidhãyate  // MatsP_93.91 //
asmàdda÷aguõaþ prokto  $ lakùahomaþ svayambhuvà  &
àhutãbhiþ prayatnena  % dakùiõàbhistathaiva ca  // MatsP_93.92 //
dvihastavistçtaü tadvac  $ caturhastàyataü punaþ  &
lakùahome bhavetkuõóaü  % yonivaktraü trimekhalam  // MatsP_93.93 //
tasya cottarapårveõa  $ vitastitrayasaüsthitam  &
pràgudakplavanaü tacca  % caturasraü samantataþ  // MatsP_93.94 //
viùkambhàrdhocchritaü proktaü  $ sthaõóilaü vi÷vakarmaõà  &
saüsthàpanàya devànàü  % vapratrayasamàvçtam  // MatsP_93.95 //
dvyaïgulo hyucchrito vapraþ  $ prathamaþ sa udàhçtaþ  &
aïgulocchrayasaüyuktaü  % vapradvayamathopari  // MatsP_93.96 //
tryaïgulasya ca vistàraþ  $ sarveùàü kathyate budhaiþ  &
da÷àïgulocchrità bhittiþ  % sthaõóile syàttathopari  \
tasminnàvàhayeddevàn  # pårvavatpuùpataõóulaiþ  // MatsP_93.97 //
àdityàbhimukhàþ sarvàþ  $ sàdhipratyadhidevatàþ  &
sthàpanãyà muni÷reùñha  % nottareõa paràïmukhàþ  // MatsP_93.98 //
garutmànadhikastatra  $ saüpåjyaþ ÷riyamicchatà  &
sàmadhvani÷arãrastvaü  % vàhanaü parameùñhinaþ  \
viùapàpaharo nityam  # ataþ ÷àntiü prayaccha me  // MatsP_93.99 //
pårvavatkumbhamàmantrya  $ tadvaddhomaü samàcaret  &
sahasràõàü ÷ataü hutvà  % samitsaükhyàdhikaü punaþ  \
ghçtakumbhavasordhàràü  # pàtayedanalopari  // MatsP_93.100 //
audumbarãü tathàrdràü ca  $ çjvãü koñaravarjitàm  &
bàhumàtràü srucaü kçtvà  % tataþ stambhadvayopari  \
ghçtadhàràü tayà samyag  # agnerupari pàtayet  // MatsP_93.101 //
÷ràvayetsåktamàgneyaü  $ vaiùõavaü raudramaindavam  &
mahàvai÷vànaraü sàma  % jyeùñhasàma ca vàcayet  // MatsP_93.102 //
snànaü ca yajamànasya  $ pårvavatsvastivàcanam  &
dàtavyà yajamànena  % pårvavaddakùiõàþ pçthak  // MatsP_93.103 //
kàmakrodhavihãnena  $ çtvigbhyaþ ÷àntacetasà  &
navagrahamakhe viprà÷  % catvàro vedavedinaþ  // MatsP_93.104 //
athavà çtvijau ÷àntau  $ dvàveva ÷rutikovidau  &
kàryàvayutahome tu  % na prasajyeta vistare  // MatsP_93.105 //
tadvacca da÷a càùñau ca  $ lakùahome tu çtvijaþ  &
kartavyàþ ÷aktitastadvac  % catvàro và vimatsaraþ  // MatsP_93.106 //
navagrahamakhàtsarvaü  $ lakùahome da÷ottaram  &
bhakùyàndadyànmuni÷reùñha  % bhåùaõànyapi ÷aktitaþ  // MatsP_93.107 //
÷ayanàni savastràõi  $ haimàni kañakàni ca  &
karõàïgulipavitràõi  % kaõñhasåtràõi ÷aktimàn  // MatsP_93.108 //
na kuryàddakùiõàhãnaü  $ vitta÷àñhyena mànavaþ  &
adadallobhato mohàt  % kulakùayam avàpnute  // MatsP_93.109 //
annadànaü yathà÷aktyà  $ kartavyaü bhåtimicchatà  &
annahãnaþ kçto yasmàd  % durbhikùaphalado bhavet  // MatsP_93.110 //
annahãno dahedràùñraü  $ mantrahãnastu çtvijaþ  &
yaùñàraü dakùiõàhãnaü  % nàsti yaj¤asamo ripuþ  // MatsP_93.111 //
na vàpyalpadhanaþ kuryàl  $ lakùahomaü naraþ kvacit  &
yasmàtpãóàkaro nityaü  % yaj¤e bhavati vigrahaþ  // MatsP_93.112 //
tameva påjayedbhaktyà  $ dvau và trãnvà yathàvidhi  &
ekamapyarcayedbhaktyà  % bràhmaõaü vedapàragam  \
dakùiõàbhiþ prayatnena  # na bahånalpavittavàn  // MatsP_93.113 //
lakùahomastu kartavyo  $ yathàvittaü bhavedbahu  &
yataþ sarvànavàpnoti  % kurvankàmànvidhànataþ  // MatsP_93.114 //
påjyate ÷ivaloke ca  $ vasvàdityamarudgaõaiþ  &
yàvatkalpa÷atànyaùñàv  % atha mokùamavàpnuyàt  // MatsP_93.115 //
sakàmo yastvimaü kuryàl  $ lakùahomaü yathàvidhi  &
sa taü kàmamavàpnoti  % padamànantyam a÷nute  // MatsP_93.116 //
putràrthã labhate putràn  $ dhanàrthã labhate dhanam  &
bhàryàrthã ÷obhanàü bhàryàü  % kumàrã ca ÷ubhaü patim  // MatsP_93.117 //
bhraùñaràjyastathà ràjyaü  $ ÷rãkàmaþ ÷riyamàpnuyàt  &
yaü yaü pràrthayate kàmaü  % sa vai bhavati puùkalaþ  \
niùkàmaþ kurute yastu  # sa paraü brahma gacchati  // MatsP_93.118 //
asmàcchataguõaþ proktaþ  $ koñihomaþ svayambhuvà  &
àhutãbhiþ prayatnena  % dakùiõàbhiþ phalena ca  // MatsP_93.119 //
pårvavadgrahadevànàm  $ àvàhanavisarjane  &
homamantràsta evoktàþ  % khàne dàne tathaiva ca  \
kuõóamaõóapavedãnàü  # vi÷eùo 'yaü nibodha me  // MatsP_93.120 //
koñihome caturhastaü  $ caturasraü tu sarvataþ  &
yonivaktradvayopetaü  % tadapyàhus trimekhalam  // MatsP_93.121 //
dvyaïgulàbhyucchrità kàryà  $ prathamà mekhalà budhaiþ  &
tryaïgulàbhyucchrità tadvad  % dvitãyà parikãrtità  // MatsP_93.122 //
ucchràyavistaràbhyàü ca  $ tçtãyà caturaïgulà  &
dvyaïgula÷ceti vistàraþ  % pårvayoreva ÷asyate  // MatsP_93.123 //
vitastimàtrà yoniþ syàt  $ ùañsaptàïgulavistçtà  &
kårmapçùñhonnatà madhye  % pàr÷vayo÷càïgulocchrità  // MatsP_93.124 //
gajauùñhasadç÷ã tadvad  $ àyatà chidrasaüyutà  &
etatsarveùu kuõóeùu  % yonilakùaõamucyate  // MatsP_93.125 //
mekhalopari sarvatra  $ a÷vatthadalasaünibham  &
vedã ca koñihome syàd  % vitastãnàü catuùñayam  // MatsP_93.126 //
caturasrà samantàcca  $ tribhirvapraistu saüyutà  &
vaprapramàõaü pårvoktaü  % vedãnàü ca tathocchrayaþ  // MatsP_93.127 //
tathà ùoóa÷ahastaþ syàn  $ maõóapa÷ca caturmukhaþ  &
pårvadvàre ca saüsthàpya  % bahvçcaü vedapàragam  // MatsP_93.128 //
yajurvidaü tathà yàmye  $ pa÷cime sàmavedinam  &
atharvavedinaü tadvad  % uttare sthàpayedbudhaþ  // MatsP_93.129 //
aùñau tu homakàþ kàryà  $ vedavedàïgavedinaþ  &
evaü dvàda÷a vipràþ syur  % vastramàlyànulepanaiþ  \
pårvavatpåjayedbhaktyà  # vastràbharaõabhåùaõaiþ  // MatsP_93.130 //
ràtrisåktaü ca raudraü ca  $ pàvamànaü sumaïgalam  &
pårvato bahvçcaþ ÷àntiü  % pañhannàste hyudaïmukhaþ  // MatsP_93.131 //
÷àktaü ÷àkraü ca saumyaü ca  $ kauùmàõóaü ÷àntimeva ca  &
pàñhayeddakùiõadvàri  % yajurvedinamuttamam  // MatsP_93.132 //
suparõamatha vairàjam  $ àgneyaü rudrasaühitàm  &
jyeùñhamàsa tathà ÷àntiü  % chandogaþ pa÷cime japet  // MatsP_93.133 //
÷àntisåktaü ca sauraü ca  $ tathà ÷àkunakaü ÷ubham  &
pauùñikaü ca mahàràjyam  % uttareõàpyatharvavit  // MatsP_93.134 //
pa¤cabhiþ saptabhirvàpi  $ homaþ kàryo 'tra pårvavat  &
snàne dàne ca mantràþ syus  % ta eva munisattama  // MatsP_93.135 //
vasordhàràvidhànaü ca  $ lakùahome vi÷iùyate  &
anena vidhinà yastu  % koñihomaü samàcaret  \
sarvànkàmànavàpnoti  # tato viùõupadaü vrajet  // MatsP_93.136 //
yaþ pañhecchçõuyàdvàpi  $ grahayaj¤atrayaü naraþ  &
sarvapàpavi÷uddhàtmà  % padamindrasya gacchati  // MatsP_93.137 //
a÷vamedhasahasràõi  $ da÷a càùñau ca dharmavit  &
kçtvà yatphalamàpnoti  % kauñihomàt tada÷nute  // MatsP_93.138 //
brahmahatyàsahasràõi  $ bhråõahatyàrbudàni ca  &
koñihomena na÷yanti  % yathàvacchivabhàùitam  // MatsP_93.139 //
va÷yakarmàbhicàràdi  $ tathaivoccàñanàdikam  &
navagrahamakhaü kçtvà  % tataþ kàmyaü samàcaret  // MatsP_93.140 //
anyathà phaladaü puüsàü  $ na kàmyaü jàyate kvacit  &
tasmàdayutahomasya  % vidhànaü pårvamàcaret  // MatsP_93.141 //
vçttaü voccàñane kuõóaü  $ tathà ca va÷yakarmaõi  &
trimekhalaü caikavaktram  % aratnirvistareõa tu  // MatsP_93.142 //
palà÷asamidhaþ ÷astà  $ madhugorocanànvitàþ  &
candanàguruõà tadvat  % kuïkumenàbhiùi¤citàþ  // MatsP_93.143 //
homayenmadhusarpirbhyàü  $ bilvàni kamalàni ca  &
sahasràõi da÷aivoktaü  % sarvadaiva svayambhuvà  // MatsP_93.144 //
va÷yakarmaõi bilvànàü  $ padmànàü caiva dharmavit  &
sumitriyà na àpa  % oùadhaya iti homayet  // MatsP_93.145 ///
na càtra sthàpanaü kàryaü  $ na ca kumbhàbhiùecanam  &
snànaü sarvauùadhaiþ kçtvà  % ÷uklapuùpàmbaro gçhã  // MatsP_93.146 //
kaõñhasåtraiþ sakanakair  $ vipràn samabhipåjayet  &
såkùmavastràõi deyàni  % ÷uklà gàvaþ sakà¤canàþ  // MatsP_93.147 //
ava÷yàni va÷ã kuryàt  $ sarva÷atrubalànyapi  &
amitràõyapi mitràõi  % homo 'yaü pàpanà÷anaþ  // MatsP_93.148 //
vidveùaõe 'bhicàre ca  $ trikoõaü kuõóamiùyate  &
dvimekhalaü koõamukhaü  % hastamàtraü ca sarva÷aþ  // MatsP_93.149 //
homaü kuryustato viprà  $ raktamàlyànulepanàþ  &
nivãtalohitoùõãùà  % lohitàmbaradhàriõaþ  // MatsP_93.150 //
navavàyasaraktàóhya-  $ pàtratrayasamanvitàþ  &
samidho vàmahastena  % ÷yenàsthibalasaüyutàþ  \
hotavyà muktake÷aistu  # dhyàyadbhira÷ivaü ripau  // MatsP_93.151 //
durmitriyàs tasmai santu  $ tathà huüphaóitãti ca  &
÷yenàbhicàramantreõa  % kùuraü samabhimantrya ca  // MatsP_93.152 //
pratiråpaü ripoþ kçtvà  $ kùureõa parikartayet  &
ripuråpasya ÷akalàn  % yathaivàgnau viniùkùipet  // MatsP_93.153 //
grahayaj¤avidhànànte  $ sadaivàbhicaranpunaþ  &
vidveùaõaü tathà kurvan  % netadeva samàcaret  // MatsP_93.154 //
ihaiva phaladaü puüsàm  $ etannàmutra ÷obhanam  &
tasmàcchàntikamevàtra  % kartavyaü bhåtimicchatà  // MatsP_93.155 //
grahayaj¤atrayaü kuryàd  $ yas tvakàmyena mànavaþ  &
sa viùõoþ padamàpnoti  % punaràvçttidurlabham  // MatsP_93.156 //
ya idaü ÷çõuyànnityaü  $ ÷ràvayedvàpi mànavaþ  &
na tasya grahapãóà syàn  % na ca bandhujanakùayaþ  // MatsP_93.157 //
grahayaj¤atrayaü gehe  $ likhitaü yatra tiùñhati  &
na pãóà tatra bàlànàü  % na rogo na ca bandhanam  // MatsP_93.158 //
a÷eùayaj¤aphaladaü  $ niþ÷eùàghavinà÷anam  &
koñihomaü viduþ pràj¤à  % bhuktimuktiphalapradam  // MatsP_93.159 //
a÷vamedhaphalaü pràhur  $ lakùahomaü surottamàþ  &
dvàda÷àhamakhas tadvan  % navagrahamakhaþ smçtaþ  // MatsP_93.160 //
iti kathitamidànãmutsavànandahetoþ  $ sakalakaluùahàrã devayaj¤àbhiùekaþ  &
paripañhati ya itthaü yaþ ÷çõoti prasaïgàd  % abhibhavati sa ÷atrånàyuràrogyayuktaþ  // MatsP_93.161 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 94

*÷iva uvàca
padmàsanaþ padmakaraþ  $ padmagarbhasamadyutiþ  &
saptà÷vaþ saptarajju÷ca  % dvibhujaþ syàtsadà raviþ  // MatsP_94.1 //
÷vetaþ ÷vetàmbaradharaþ  $ ÷vetà÷vaþ ÷vetavàhanaþ  &
gadàpàõirdvibàhu÷ca  % kartavyo varadaþ ÷a÷ã  // MatsP_94.2 //
raktamàlyàmbaradharaþ  $ ÷akti÷ålagadàdharaþ  &
caturbhujaþ ÷vetaromà  % varadaþ syàd dharàsutaþ  // MatsP_94.3 //
pãtamàlyàmbaradharaþ  $ karõikàrasamadyutiþ  &
khaógacarmagadàpàõiþ  % siühastho varado budhaþ  // MatsP_94.4 //
devadaityagurå tadvat  $ pãta÷vetau caturbhujau  &
daõóinau varadau kàryau  % sàkùasåtrakamaõóalå  // MatsP_94.5 //
indranãladyutiþ ÷ålã  $ varado gçdhravàhanaþ  &
bàõabàõàsanadharaþ  % kartavyo 'rkasutas tathà  // MatsP_94.6 //
karàlavadanaþ khaóga-  $ carma÷ålã varapradaþ  &
nãlasiühàsanastha÷ca  % ràhuratra pra÷asyate  // MatsP_94.7 //
dhåmrà dvibàhavaþ sarve  $ gadino vikçtànanàþ  &
gçdhràsanagatà nityaü  % ketavaþ syurvarapradàþ  // MatsP_94.8 //
sarve kirãñinaþ kàryà  $ grahà lokahitàvahàþ  &
svàïgulenocchritàþ sarve  % ÷atamaùñottaraü sadà  // MatsP_94.9 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 95

*nàrada uvàca
bhagavanbhåtabhavye÷a  $ tathànyadapi yacchrutam  &
bhuktimuktiphalàyàlaü  % tatpunar vaktumarhasi  // MatsP_95.1 //
evamukto 'bravãcchambhur  $ ayaü vàïmayapàragaþ  &
matsamastapasà brahman  % puràõa÷rutivistaraiþ  // MatsP_95.2 //
dharmo 'yaü vçùaråpeõa  $ nandã nàma gaõàdhipaþ  &
dharmànmàhe÷varàn vakùyat  % yataþprabhçti nàrada  // MatsP_95.3 //

*matsya uvàca
ityuktvà devadeve÷as  $ tatraivàntaradhãyata  &
nàrado 'pi hi ÷u÷råùur  % apçcchannandike÷varam  \
àdiùñastvaü ÷iveneha  # vada màhe÷varaü vratam  // MatsP_95.4 //

*nandike÷vara uvàca
÷çõuùvàvahito brahman  $ vakùye màhe÷varaü vratam  &
triùu lokeùu vikhyàtà  % nàmnà ÷ivacaturda÷ã  // MatsP_95.5 //
màrga÷ãrùatrayoda÷yàü  $ sitàyàmekabhojanaþ  &
pràrthayeddevadeve÷aü  % tvàmahaü ÷araõaü gataþ  // MatsP_95.6 //
caturda÷yàü niràhàraþ  $ samyagabhyarcya ÷aükaram  &
suvarõavçùabhaü dattvà  % bhokùyàmi ca pare 'hani  // MatsP_95.7 //
evaü niyamakçtsuptvà  $ pràtarutthàya mànavaþ  &
kçtasnànajapaþpa÷càd  % umayà saha ÷aükaram  \
påjayetkamalaiþ ÷ubhrair  # gandhamàlyànulepanaiþ  // MatsP_95.8 //
pàdau namaþ ÷ivàyeti  $ ÷iraþ sarvàtmane namaþ  &
trinetràyeti netràõi  % lalàñaü haraye namaþ  // MatsP_95.9 //
mukhamindumukhàyeti  $ ÷rãkaõñhàyeti kaüdharàm  &
sadyojàtàya karõau tu  % vàmadevàya vai bhujau  // MatsP_95.10 //
aghorahçdayàyeti  $ hçdayaü càbhipåjayet  &
stanau tatpuruùàyeti  % tathe÷ànàya codaram  // MatsP_95.11 //
pàr÷vau cànantadharmàya  $ j¤ànabhåtàya vai kañim  &
årå cànantavairàgya-  % siühàyetyabhipåjayet  // MatsP_95.12 //
anantai÷varyanàthàya  $ jànunã càrcayedbudhaþ  &
pradhànàya namo jaïghe  % gulphau vyomàtmane namaþ  // MatsP_95.13 //
vyomake÷àtmaråpàya  $ ke÷ànpçùñhaü ca påjayet  &
namaþ puùñyai namastuùñyai  % pàrvatãü càpi påjayet  // MatsP_95.14 //
tatastu vçùabhaü haimam  $ udakumbhasamanvitam  &
÷uklamàlyàmbaradharaü  % pa¤caratnasamanvitam  \
bhakùyairnànàvidhairyuktaü  # bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_95.15 //
prãyatàü devadevo 'tra  $ sadyojàtaþ pinàkadhçk  &
tato viprànsamàhåya  % tarpayedbhaktitaþ ÷ubhàn  \
pçùadàjyaü ca saüprà÷ya  # svapedbhåmàvudaïmukhaþ  // MatsP_95.16 //
pa¤cada÷yàü ca sampåjya  $ viprànbhu¤jãta vàgyataþ  &
tadvatkçùõacaturda÷yàm  % etatsarvaü samàcaret  // MatsP_95.17 //
caturda÷ãùu sarvàsu  $ kuryàtpårvavadarcanam  &
ye tu màse vi÷eùàþ syus  % tànnibodha kramàdiha  // MatsP_95.18 //
màrga÷ãrùàdimàseùu  $ kramàdetadudãrayet  &
÷aükaràya namaste 'stu  % namaste karavãraka  // MatsP_95.19 //
tryambakàya namaste 'stu  $ mahe÷varamataþ param  &
namaste 'stu mahàdeva  % sthàõave ca tataþ param  // MatsP_95.20 //
namaþ pa÷upate nàtha  $ namaste ÷ambhave punaþ  &
namaste paramànanda  % namaþ somàrdhadhàriõe  // MatsP_95.21 //
namo bhãmàya ityevaü  $ tvàmahaü ÷araõaü gataþ  &
gomåtraü gomåyaü kùãraü  % dadhi sarpiþ ku÷odakam  // MatsP_95.22 //
pa¤cagavyaü tato bilvaü  $ karpåraü càguruü yavàþ  &
tilàþ kçùõà÷ca vidhivat  % prà÷anaü krama÷aþ smçtam  \
pratimàsaü caturda÷yor  # ekaikaü prà÷anaü smçtam  // MatsP_95.23 //
mandàramàlatãbhi÷ca  $ tathà dhattårakairapi  &
sinduvàraira÷okai÷ca  % mallikàbhi÷ca pàñalaiþ  // MatsP_95.24 //
arkapuùpaiþ kadambai÷ca  $ ÷atapattryà tathotpalaiþ  &
ekaikena caturda÷yor  % arcayetpàrvatãpatim  // MatsP_95.25 //
puna÷ca kàrttike màse  $ pràpte saütarpayeddvijàn  &
annair nànàvidhair bhakùyair  % vastramàlyavibhåùaõaiþ  // MatsP_95.26 //
kçtvà nãlavçùotsargaü  $ ÷rutyuktavidhinà naraþ  &
umàmahe÷varaü haimaü  % vçùabhaü ca gavà saha  // MatsP_95.27 //
muktàphalàùñakayutaü  $ sitanetrapañàvçtàm  &
sarvopaskarasaüyuktàü  % ÷ayyàü dadyàt sakumbhakàm  // MatsP_95.28 //
tàmrapàtropari punaþ  $ ÷àlitaõóulasaüyutam  &
sthàpya vipràya ÷àntàya  % vedavrataparàya ca  // MatsP_95.29 //
jyeùñhasàmavide deyaü  $ navakavratine kvacit  &
guõaj¤e ÷rotriye dadyàd  % àcàrye tattvavedini  // MatsP_95.30 //
avyaïgàïgàya saumyàya  $ sadà kalpàõakàriõe  &
sapatnãkàya sampåjya  % vastramàlyavibhåùaõaiþ  // MatsP_95.31 //
gurau sati gurordeyaü  $ tadabhàve dvijàtaye  &
na vitta÷àñhyaü kurvãta  % kurvandoùàtpatatyadhaþ  // MatsP_95.32 //
anena vidhinà yastu  $ kuryàcchivacaturda÷ãm  &
so '÷vamedhasahasrasya  % phalaü pràpnoti mànavaþ  // MatsP_95.33 //
brahmahatyàdikaü kiücid  $ yadatràmutra và kçtam  &
pitçbhirbhràtçbhirvàpi  % tatsarvaü nà÷amàpnuyàt  // MatsP_95.34 //
dãrghàyuràrogyakulànnavçddhir  $ atràkùayàmutra caturbhujatvam  &
gaõàdhipatyaü divi kalpakoñi-  % ÷atànyuùitvà padameti ÷ambhoþ  // MatsP_95.35 //
na bçhaspatirapyanantamasyàþ  $ phalamindo na pitàmaho 'pi vaktum  &
na ca siddhagaõo 'pyalaü na càhaü  % yadi jihvàyutakoñayo 'pi vaktre  // MatsP_95.36 //
bhavatyamaravallabhaþ pañhati yaþ smaredvà sadà  $ ÷çõotyapi vimatsaraþ sakalapàpanirmocanãm  &
imàü ÷ivacaturda÷ãmamarakàminãkoñayaþ  % stuvanti tamaninditaü kimu samàcaredyaþ sadà  // MatsP_95.37 //
yà vàtha nàrã kurute 'tibhaktyà  $ bhartàramàpçcchya sutàngurånvà  &
sàpi prasàdàtparame÷varasya  % paraü padaü yàti pinàkapàõeþ  // MatsP_95.38 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 96

*nandike÷vara uvàca
phalatyàgasya màhàtmyaü  $ yadbhavecchçõu nàrada  &
yadakùayaü paraü loke  % sarvakàmaphalapradam  // MatsP_96.1 //
màrga÷ãrùe ÷ubhe màsi  $ tçtãyàyàü mune vratam  &
dvàda÷yàmathavàùñamyàü  % caturda÷yàmathàpi và  \
àrabhecchuklapakùasya  # kçtvà bràhmaõavàcanam  // MatsP_96.2 //
anyeùvapi hi màseùu  $ puõyeùu munisattama  &
sadakùiõaü pàyasena  % bhojayecchaktito dvijàn  // MatsP_96.3 //
aùñàda÷ànàü dhànyànàm  $ anyacca phalamålakam  &
varjayedabdamekaü tu  % çte auùadhakàraõam  \
savçùaü kà¤canaü rudraü  # dharmaràjaü ca kàrayet  // MatsP_96.4 //
kåùmàõóaü màtuliïgaü ca  $ vàrtàkaü panasaü tathà  &
àmràtakaü kapitthàni  % kaliïgamatha vàlukam  // MatsP_96.5 //
÷rãphalà÷vatthabadaraü  $ jambãraü kadalãphalam  &
kà÷maraü dàóimaü ÷aktyà  % kàladhautàni ùoóa÷a  // MatsP_96.6 //
målakàmalakaü jambå-  $ tintióãkaramardakam  &
kaïkolailàkatuõóãra-  % karãrakuñajaü ÷amã  // MatsP_96.7 //
audumbaraü nàrikelaü  $ dràkùàtha bçhatãdvayam  &
raupyàõi kàrayecchaktyà  % phalànãmàni ùoóa÷a  // MatsP_96.8 //
tàmraü tàlaphalaü kuryàd  $ agastiphalameva ca  &
piõóàrakà÷maryaphalaü  % tathà såraõakandakam  // MatsP_96.9 //
raktàlukàkandakaü ca  $ kanakàhvaü ca cirbhiñam  &
citravallãphalaü tadvat  % kåña÷àlmalijaü phalam  // MatsP_96.10 //
àmraniùpàvamadhuka-  $ vañamudgapañolakam  &
tàmràõi ùoóa÷aitàni  % kàrayecchaktito naraþ  // MatsP_96.11 //
udakumbhadvayaü kuryàd  $ dhànyopari savastrakam  &
tata÷ca kàrayecchayyàü  % yathopari suvàsasã  // MatsP_96.12 //
bhakùyapàtratrayopetaü  $ yamarudravçùànvitam  &
dhenvà sahaiva ÷àntàya  % vipràyàtha kuñumbine  \
sapatnãkàya sampåjya  # puõye 'hni vinivedayet  // MatsP_96.13 //
yathà phaleùu sarveùu  $ vasantyamarakoñayaþ  &
tathà sarvaphalatyàga-  % vratàdbhaktiþ ÷ive 'stu me  // MatsP_96.14 //
yathà ÷iva÷ca dharma÷ca  $ sadànantaphalapradau  &
tadyuktaphaladànena  % tau syàtàü me varapradau  // MatsP_96.15 //
yathà phalànyanantàni  $ ÷ivabhakteùu sarvadà  &
tathànantaphalàvàptir  % astu janmani janmani  // MatsP_96.16 //
yathà bhedaü na pa÷yàmi  $ ÷ivaviùõvarkapadmajàn  &
tathà mamàstu vi÷vàtmà  % ÷aükaraþ ÷aükaraþ sadà  // MatsP_96.17 //
iti dattvà ca tatsarvam  $ alaükçtya ca bhåùaõaiþ  &
÷akti÷cecchayanaü dadyàt  % sarvopaskarasaüyutam  // MatsP_96.18 //
a÷aktastu phalànyeva  $ yathoktàni vidhànataþ  &
tathodakumbhasaüyuktau  % ÷ivadharmau ca kà¤canau  // MatsP_96.19 //
vipràya dattvà bhu¤jãta  $ vàgyatastailavarjitam  &
anyànyapi yathà÷aktyà  % bhojayecchaktito dvijàn  // MatsP_96.20 //
etadbhàgavatànàü tu  $ sauravaiùõavayoginàm  &
÷ubhaü sarvaphalatyàga-  % vrataü vedavido viduþ  // MatsP_96.21 //
nàrãbhi÷ca yathà÷aktyà  $ kartavyaü dvijapuügava  &
etasmànnàparaü kiücid  % iha loke paratra ca  \
vratamasti muni÷reùñha  # yadanantaphalapradam  // MatsP_96.22 //
sauvarõaraupyatàmreùu  $ yàvantaþ paramàõavaþ  &
bhavanti cårõyamàneùu  % phaleùu munisattama  \
tàvadyugasahasràõi  # rudraloke mahãyate  // MatsP_96.23 //
etatsamastakaluùàpaharaü janànàm  $ àjãvanàya manujeùu ca sarvadà syàt  &
janmàntareùvapi na putraviyogaduþkham  % àpnoti dhàma ca puraüdaralokajuùñam  // MatsP_96.24 //
yo và ÷çõoti puruùo 'lpadhanaþ pañhedvà  $ devàlayeùu bhavaneùu ca dhàrmikàõàm  &
pàpairviyuktavapuratra puraü muràrer  % ànandakçtpadamupaiti munãndra so 'pi  // MatsP_96.25 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 97

*nàrada uvàca
yadàrogyakaraü puüsàü  $ yadanantaphalapradam  &
yacchàntaye ca martyànàü  % vada nandã÷a tadvratam  // MatsP_97.1 //

*nandike÷vara uvàca
yattadvi÷vàtmano dhàma  $ paraü brahma sanàtanam  &
såryàgnicandraråpeõa  % tattridhà jagati sthitam  // MatsP_97.2 //
tadàràdhya pumànvipra  $ pràpnoti ku÷alaü sadà  &
tasmàdàdityavàreõa  % sadà naktà÷ano bhavet  // MatsP_97.3 //
yadà hastena saüyuktam  $ àdityasya ca vàsaram  &
tadà ÷anidine kuryàd  % ekabhaktaü vimatsaraþ  // MatsP_97.4 //
naktamàdityavàreõa  $ bhojayitvà dvijottamàn  &
pattrairdvàda÷asaüyuktaü  % raktacandanapaïkajam  // MatsP_97.5 //
vilikhya vinyasetsåryaü  $ namaskàreõa pårvataþ  &
divàkaraü tathàgneye  % vivasvantamataþ param  // MatsP_97.6 //
bhagaü tu nairçte devaü  $ varuõaü pa÷cime dale  &
mahendramanile tadvad  % àdityaü ca tathottare  // MatsP_97.7 //
÷àntamã÷ànabhàge tu  $ namaskàreõa vinyaset  &
karõikàpårvapattre tu  % såryasya turagànnyaset  // MatsP_97.8 //
dakùiõe 'ryamanàmànaü  $ màrtaõóaü pa÷cime dale  &
uttare tu raviü devaü  % karõikàyàü ca bhàskaram  // MatsP_97.9 //
raktapuùpodakenàrghyaü  $ satilàruõacandanam  &
tasminpadme tato dadyàd  % imaü mantramudãrayet  // MatsP_97.10 //
kàlàtmà sarvabhåtàtmà  $ vedàtmà vi÷vatomukhaþ  &
yasmàdagnãndraråpastvam  % ataþ pàhi divàkara  // MatsP_97.11 //
agnim ãóe namastubhyam  $ iùetvorje ca bhàskara  &
agna àyàhi varada  % namaste jyotiùàü pate  // MatsP_97.12 //
arghyaü dattvà visçjàtha  $ ni÷i tailavivarjitam  &
bhu¤jãta vatsarànte tu  % kà¤canaü kamalottamam  \
puruùaü ca yathà÷aktyà  # kàrayeddvibhujaü tathà  // MatsP_97.13 //
suvarõa÷çïgãü kapilàü mahàrghyàü  $ raupyaiþ khuraiþ kàüsyadohàü savatsàm  &
pårõe guóasyopari tàmrapàtre  % nidhàya padmaü puruùaü ca dadyàt  // MatsP_97.14 //
sampåjya raktàmbaramàlyadhåpair  $ dvijaü ca raktairatha hema÷çïgaiþ  &
saükalpayitvà puruùaü sapadmaü  % dadyàdanekavratadànakàya  \
avyaïgaråpàya jitendriyàya  # kuñumbine deyamanuddhatàya  // MatsP_97.15 //
namo namaþ pàpavinà÷anàya  $ vi÷vàtmane saptaturaügamàya  &
sàmargyajurdhàmanidhe vidhàtre  % bhavàbdhipotàya jagatsavitre  // MatsP_97.16 //
ityanena vidhinà samàcared  $ abdabhekamiha yastu mànavaþ  &
so 'dhirohati vinaùñakalmaùaþ  % såryadhàma dhutacàmaràvaliþ  // MatsP_97.17 //
dharmasaükùayamavàpya bhåpatiþ  $ ÷okaduþkhabhayarogavarjitaþ  &
dvãpasaptakapatiþ punaþ punar  % varmamårtir amitaujasà yutaþ  // MatsP_97.18 //
yà ca bhartçgurudevatatparà  $ vedamårtidinanaktamàcaret  &
sàpi lokamamare÷avandità  % yàti nàrada raverna saü÷ayaþ  // MatsP_97.19 //
yaþ pañhedapi ÷çõoti mànavaþ  $ pañhyamànamatha vànumodate  &
so 'pi ÷akrabhuvanasthito 'maraiþ  % påjyate vasati càkùayaü divi  // MatsP_97.20 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 98

*nandike÷vara uvàca
athànyadapi vakùyàmi  $ saükràntyudyàpane phalam  &
yadakùayaü pare loke  % sarvakàmaphalapradam  // MatsP_98.1 //
ayane viùuve vàpi  $ saükràntivratamàcaret  &
pårvedyurekabhaktena  % dantadhàvanapårvakam  \
saükràntivàsare pràtas  # tilaiþ snànaü vidhãyate  // MatsP_98.2 //
ravisaükramaõe bhåmau  $ candanenàùñapattrakam  &
padmaü sakarõikaü kuryàt  % tasminnàvàhayedravim  // MatsP_98.3 //
karõikàyàü nyasetsåryam  $ àdityaü pårvatastataþ  &
nama uùõàrciùe yàmye  % namo çïmaõóalàya ca  // MatsP_98.4 //
namaþ savitre nairçtye  $ vàruõe tapanaü punaþ  &
vàyavye tu bhagaü nyasya  % punaþ punarathàrcayet  // MatsP_98.5 //
màrtaõóamuttare viùõum  $ ã÷àne vinyasetsadà  &
gandhamàlyaphalairbhakùyaiþ  % sthaõóile påjayettataþ  // MatsP_98.6 //
dvijàya sodakumbhaü ca  $ ghçtapàtraü hiraõmayam  &
kamalaü ca yathà÷aktyà  % kàrayitvà nivedayet  // MatsP_98.7 //
candanodakapuùpai÷ca  $ devàyàrghyaü nyasedbhuvi  &
vi÷vàya vi÷varåpàya  % vi÷vadhàmne svayambhuve  \
namo 'nanta namo dhàtre  # çksàmayajuùàü pate  // MatsP_98.8 //
anena vidhinà sarvaü  $ màsi màsi samàcaret  &
vatsarànte 'thavà kuryàt  % sarvaü dvàda÷adhà naraþ  // MatsP_98.9 //
saüvatsarànte ghçtapàyasena  $ saütarpya vahniü dvijapuügavàü÷ca  &
kumbhànpunardvàda÷a dhenuyuktàn  % saratnahairaõmayapadmayuktàn  // MatsP_98.10 //
payasvinãþ ÷ãlavatã÷ca dadyàd  $ dharmaiþ ÷çïgaiþ raupyakhurai÷ca yuktàþ  &
gàvo 'ùña và sapta sakàüsyadohà  % màlyàmbarà và caturo 'pya÷aktaþ  \
daurgatyayuktaþ kapilàmathaikàü  # nivedayedbràhmaõapuügavàya  // MatsP_98.11 //
haimãü ca dadyàtpçthivãü sa÷eùàm  $ àkàrya råpyàmatha và ca tàmrãm  &
paiùñãma÷aktaþ pratimàü vidhàya  % sauvarõasåryeõa samaü pradadyàt  \
na vitta÷àñhyaü puruùo 'tra kuryàt  # kurvannadho yàti na saü÷ayo 'tra  // MatsP_98.12 //
yàvanmahendrapramukhairnagendraiþ  $ pçthvà ca saptàbdhiyuteha tiùñhet  &
tàvatsa gandharvagaõair a÷eùaiþ  % sampåjyate nàrada nàkapçùñhe  // MatsP_98.13 //
tatastu karmakùayamàpya sapta-  $ dvãpàdhipaþ syàtkula÷ãlayuktaþ  &
sçùñermukhe 'vyaïgavapuþ sabhàryaþ  % prabhåtaputrànvayavanditàïghriþ  // MatsP_98.14 //
iti pañhati ÷çõoti vàtha bhaktyà  $ vidhimakhilaü ravisaükramasya puõyam  &
matimapi ca dadàti so 'pi devair  % amarapaterbhavane prapåjyate ca  // MatsP_98.15 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 99

*nandike÷vara uvàca
÷çõu nàrada vakùyàmi  $ viùõorvratamanuttamam  &
vibhåtidvàda÷ã nàma  % sarvadevanamaskçtam  // MatsP_99.1 //
kàrttike caitravai÷àkhe  $ màrga÷ãrùe ca phàlgune  &
àùàóhe và da÷amyàü tu  % ÷uklàyàü laghubhuïnaraþ  \
kçtvà sàyantanãü saüdhyàü  # gçhõãyànniyamaü budhaþ  // MatsP_99.2 //
ekàda÷yàü niràhàraþ  $ samabhyarcya janàrdanam  &
dvàda÷yàü dvijasaüyuktaþ  % kariùye bhojanaü vibho  // MatsP_99.3 //
tadavighnena me yàtu  $ saphalaü syàcca ke÷ava  &
namo nàràyaõàyeti  % vàcyaü ca svapatà ni÷i  // MatsP_99.4 //
tataþ prabhàta utthàya  $ kçtasnànajapaþ ÷uciþ  &
påjayetpuõóarãkàkùaü  % ÷uklamàlyànulepanaiþ  // MatsP_99.5 //
vibhåtaye namaþ pàdàv  $ a÷okàya ca jànunã  &
namaþ ÷ivàyetyårå ca  % vi÷vamårte namaþ kañim  // MatsP_99.6 //
kandarpàya namo meóhram  $ àdityàya namaþ karau  &
dàmodaràyetyudaraü  % vàsudevàya ca stanau  // MatsP_99.7 //
màdhavàyetyuro viùõoþ  $ kaõñham utkaõñhine namaþ  &
÷rãdharàya mukhaü ke÷àn  % ke÷avàyeti nàrada  // MatsP_99.8 //
pçùñhaü ÷àrïgadharàyeti  $ ÷ravaõau varadàya vai  &
svanàmnà ÷aïkhacakràsi-  % gadàjalajapàõaye  \
÷iraþ sarvàtmane brahman  # nama ityabhipåjayet  // MatsP_99.9 //
matsyamutpalasaüyuktaü  $ haimaü kçtvà tu ÷aktitaþ  &
udakumbhasamàyuktam  % agrataþ sthàpayedbudhaþ  // MatsP_99.10 //
guóapàtraü tilairyuktaü  $ sitavastràbhiveùñitam  &
ràtrau jàgaraõaü kuryàd  % itihàsakathàdinà  // MatsP_99.11 //
prabhàtàyàü tu ÷arvaryàü  $ bràhmaõàya kuñumbine  &
sakà¤canotpalaü devaü  % sodakumbhaü nivedayet  // MatsP_99.12 //
yathà na mucyase deva  $ sadà sarvavibhåtibhiþ  &
tathà màmuddharà÷eùa-  % duþkhasaüsàrakardamàt  // MatsP_99.13 //
da÷àvatàraråpàõi  $ pratimàsaü kramànmune  &
dattàtreyaü tathà vyàsam  % utpalena samanvitam  \
dadyàdevaü samà yàvat  # pàùaõóànabhivarjayet  // MatsP_99.14 //
samàpyaivaü yathà÷aktyà  $ dvàda÷a dvàda÷ãþ punaþ  &
saüvatsarànte lavaõa-  % parvatena samanvitàm  \
÷ayyàü dadyànmuni÷reùñha  # gurave dhenusaüyutàm  // MatsP_99.15 //
gràmaü ca ÷aktimàndadyàt  $ kùetraü và bhavanànvitam  &
guruü sampåjya vidhivad  % vastràlaükàrabhåùaõaiþ  // MatsP_99.16 //
anyànapi yathà÷aktyà  $ bhojayitvà dvijottamàn  &
tarpayed vastragodànai  % ratnaughadhanasaücayaiþ  \
alpavitto yathà÷aktyà  # stokaü stokaü samàcaret  // MatsP_99.17 //
ya÷càpyatãva niþsvaþ syàd  $ bhaktimànmàdhavaü prati  &
puùpàrcanavidhànena  % sa kuryàdvatsaradvayam  // MatsP_99.18 //
anena vidhinà yastu  $ vibhåtidvàda÷ãvratam  &
kuryàtpàpavinirmuktaþ  % pitéõàü tàrayecchatam  // MatsP_99.19 //
janmanàü ÷atasàhasraü  $ na ÷okaphalabhàgbhavet  &
na ca vyàdhirbhavettasya  % na dàridryaü na bandhanam  \
vaiùõavo vàtha ÷aivo và  # bhavejjanmani janmani  // MatsP_99.20 //
yàvadyugasahasràõàü  $ ÷atamaùñottaraü bhavet  &
tàvatsvarge vasedbrahman  % bhåpati÷ca punarbhavet  // MatsP_99.21 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 100

*nandike÷vara uvàca
purà rathaütare kalpe  $ ràjàsãtpuùpavàhanaþ  &
nàmnà lokeùu vikhyàtas  % tejasà såryasaünibhaþ  // MatsP_100.1 //
tapasà tasya tuùñena  $ caturvaktreõa nàrada  &
kamalaü kà¤canaü dattaü  % yathàkàmagamaü mune  // MatsP_100.2 //
lokaiþ samastair nagara-  $ vàsibhiþ sahito nçpaþ  &
dvãpàni suralokaü ca  % yatheùñaü vyacarattadà  // MatsP_100.3 //
kalpàdau saptamaü dvãpaü  $ tasya puùkaravàsinaþ  &
loke ca påjitaü yasmàt  % puùkaradvãpamucyate  // MatsP_100.4 //
devena brahmaõà dattaü  $ yànamasya yato 'mbujam  &
puùpavàhanamityàhus  % tasmàttaü devadànavàþ  // MatsP_100.5 //
nàgamyamasyàsti jagattraye 'pi  $ brahmàmbujasthasya tapo 'nubhàvàt  &
patnã ca tasyàpratimà munãndra  % nàrãsahasrairabhito 'bhinandyà  \
nàmnà ca làvaõyavatã babhåva  # sà pàrvatãveùñatamà bhavasya  // MatsP_100.6 //
tasyàtmajànàmayutaü babhåva  $ dharmàtmanàm agryadhanurdharàõàm  &
tadàtmanaþ sarvamavekùya ràjà  % muhurmuhur vismayamàsasàda  \
so 'bhyàgataü vãkùya munipravãraü  # pràcetasaü vàkyamidaü babhàùe  // MatsP_100.7 //
kasmàdvibhåtir amalàmaramartyapåjyà  $ jàtà ca sarvavijitàmarasundarãõàm  &
bhàryà mamàlpatapasà paritoùitena  % dattaü mamàmbujagçhaü ca munãndra dhàtrà  // MatsP_100.8 //
yasminpraviùñamapi koñi÷ataü nçpàõàü  $ sàmàtyaku¤jararathaughajanàvçtànàm  &
no lakùyate kva gatamambaramadhya indus  % tàràgaõairiva gataþ paritaþ sphuradbhiþ  // MatsP_100.9 //
tasmàtkimanyajananãjañharodbhavena  $ dharmàdikaü kçtama÷eùaphalàptihetuþ  &
bhagavanmayàtha tanayair athavànayàpi  % bhadraü yadetadakhilaü kathaya pracetaþ  // MatsP_100.10 //
munirabhyadhàdatha bhavàntaritaü samãkùya  $ pçthvãpateþ prasabhamadbhutahetuvçttam  &
janmàbhavattava tu lubdhakule 'tighore  % jàtastvamapyanudinaü kila pàpakàrã  // MatsP_100.11 //
vapurapyabhåttava punaþ puruùàïgasaüdhir  $ durgandhisattvabhujagàvaraõaü samantàt  &
na ca te suhçn na sutabandhujano na tàtas tv  % àdçksvasà na jananã ca tadàbhi÷astà  // MatsP_100.12 //
abhisaügatà paramabhãùñatamà  $ vimukhã mahã÷a tava yoùidiyam  &
abhådanàvçùñiratãva raudrà  % kadàcidàhàranimittamasmin  \
kùutpãóitenàtha tadà na kiücid  # àsàditaü dhànyaphalàmiùàdyam  // MatsP_100.13 //
athàbhidçùñaü mahadambujàóhyaü  $ sarovaraü païkaparãtarodhaþ  &
padmànyathàdàya tato bahåni  % gataþ puraü vaidi÷anàmadheyam  // MatsP_100.14 //
tanmaulyalàbhàya puraü samastaü  $ bhràntaü tvayà÷eùam ahas tadàsãt  &
kretà na ka÷citkamaleùu jàtaþ  % ÷rànto bhç÷aü kùutparipãóita÷ca  // MatsP_100.15 //
upaviùñastvamekasmin  $ sabhàryo bhavanàïgaõe  &
atha maïgala÷abda÷ca  % tvayà ràtrau mahà¤÷rutaþ  // MatsP_100.16 //
sabhàryastatra gatavàn  $ yatràsau maïgaladhvaniþ  &
tatra maõóapamadhyasthà  % viùõorarcàvalokità  // MatsP_100.17 //
ve÷yànaïgavatã nàma  $ vibhåtidvàda÷ãvratam  &
samàptau màghamàsasya  % lavaõàcalamuttamam  // MatsP_100.18 //
nivedayantã gurave  $ ÷ayyàü copaskarànvitàm  &
alaükçtya hçùãke÷aü  % sauvarõàmarapàdapam  // MatsP_100.19 //
tàü tu dçùñvà tatastàbhyàm  $ idaü ca paricintitam  &
kimebhiþ kamalaiþ kàryaü  % varaü viùõuralaükçtaþ  // MatsP_100.20 //
iti bhaktistadà jàtà  $ dampatyostu naràdhipa  &
tatprasaïgàtsamabhyarcya  % ke÷avaü lavaõàcalam  \
÷ayyà ca puùpaprakaraiþ  # påjità bhå÷ca sarvataþ  // MatsP_100.21 //
athànaïgavatã tuùñà  $ tayordhana÷atatrayam  &
dãyatàmàdide÷àtha  % kaladhauta÷atatrayam  // MatsP_100.22 //
na gçhãtaü tatastàbhyàü  $ bahusattvàvalambanàt  &
anaïgavatyà ca punas  % tayorannaü caturvidham  \
ànãya vyàhçtaü càtra  # bhujyatàmiti bhåpate  // MatsP_100.23 //
tàbhyàü tu tadapi tyaktaü  $ bhokùyàvo vai varànane  &
prasaïgàdupavàsena  % tavàdya sukhamàvayoþ  // MatsP_100.24 //
janmaprabhçti pàpiùñhau  $ kukarmàõau dçóhavrate  &
tatprasaïgàttayormadhye  % dharmale÷astu te 'nagha  // MatsP_100.25 //
iti jàgaraõaü tàbhyàü  $ tatprasaïgàdanuùñhitam  &
prabhàte ca tadà dattà  % ÷ayyà salavaõàcalà  // MatsP_100.26 //
gràmà÷ca gurave bhaktyà  $ vipreùu dvàda÷aiva tu  &
vastràlaükàrasaüyuktà  % gàva÷ca karakànvitàþ  // MatsP_100.27 //
bhojanaü ca suhçnmitra-  $ dãnàndhakçpaõaiþ samam  &
tacca lubdhakadàmpatyaü  % påjayitvà visarjitam  // MatsP_100.28 //
sa bhavàül lubdhako jàtaþ  $ sapatnãko nçpe÷varaþ  &
puùkaraprakaràttasmàt  % ke÷avasya na påjanàt  // MatsP_100.29 //
vinaùñà÷eùapàpasya  $ tava puùkaramandiram  &
tasya sattvasya màhàtmyàd  % alpena tapasà nçpa  // MatsP_100.30 //
yathàkàmagamaü jàtaü  $ lokanàtha÷caturmukhaþ  &
saütuùñastava ràjendra  % brahmaråpã janàrdanaþ  // MatsP_100.31 //
sàpyanaïgavatã ve÷yà  $ kàmadevasya sàmpratam  &
patnã sapatnã saüjàtà  % ratyàþ prãtiriti ÷rutà  \
lokeùvànandajananã  # sakalàmarapåjità  // MatsP_100.32 //
tasmàdutsçjya ràjendra  $ puùkaraü tanmahãtale  &
gaïgàtañaü samà÷ritya  % vibhåtidvàda÷ãvratam  \
kuru ràjendra nirvàõam  # ava÷yaü samavàpsyasi  // MatsP_100.33 //
ityuktvà sa munir brahmaüs  $ tatraivàntaradhãyata  &
ràjà yathoktaü ca punar  % akarotpuùpavàhanaþ  // MatsP_100.34 //
idamàcarato brahmann  $ akhaõóavratam àcaret  &
yathàkathaücit kamalair  % dvàda÷a dvàda÷ãr mune  // MatsP_100.35 //
kartavyàþ ÷aktito deyà  $ viprebhyo dakùiõànagha  &
na vitta÷àñhyaü kurvãta  % bhaktyà tuùyati ke÷avaþ  // MatsP_100.36 //
iti kaluùatridàraõaü janànàmapi pañhatãha ÷çõoti càtha bhaktyà  /*
matimapi ca dadàti devaloke vasati sa koñi÷atàni vatsaràõàm  // MatsP_100.37 //*


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 101

*nandike÷vara uvàca
athàtaþ sampravakùyàmi  $ vrataùaùñhãmanuttamàm  &
rudreõàbhihitàü divyàü  % mahàpàtakanà÷anam  // MatsP_101.1 //
naktamabdaü caritvà tu  $ gavà sàrdhaü kuñumbine  &
haimaü cakraü tri÷ålaü ca  % dadyàdvipràya vàsasã  // MatsP_101.2 //
÷ivaråpastato 'smàbhiþ  $ ÷ivaloke sa modate  &
etaddevavrataü nàma  % mahàpàtakanà÷anam  // MatsP_101.3 //
yastvekabhaktena samàü  $ ÷ivaü haimavçùànvitam  &
dhenuü tilamayãü dadyàt  % sa padaü yàti ÷àükaram  \
etadrudravrataü nàma  # pàpa÷okavinà÷anam  // MatsP_101.4 //
yastu nãlotpalaü haimaü  $ ÷arkaràpàtrasaüyutam  &
ekàntaritanaktà÷ã  % samànte vçùasaüyutam  \
sa vaiùõavaü padaü yàti  # lãlàvratamidaü smçtam  // MatsP_101.5 //
àùàóhàdicaturmàsam  $ abhyaïgaü varjayennaraþ  &
bhojanopaskaraü dadyàt  % sa yàti bhavanaü hareþ  \
jane prãtikaraü néõàü  # prãtivratamihocyate  // MatsP_101.6 //
varjayitvà madhau yastu  $ dadhikùãraghçtaikùavam  &
dadyàdvastràõi såkùmàõi  % rasapàtrai÷ca saüyutam  // MatsP_101.7 //
sampåjya vipramithunaü  $ gaurã me prãyatàmiti  &
etadgaurãvrataü nàma  % bhavànãlokadàyakam  // MatsP_101.8 //
puùyàdau yastrayoda÷yàü  $ kçtvà naktaü madhau punaþ  &
a÷okaü kà¤canaü dadyàd  % ikùuyuktaü da÷àïgulam  // MatsP_101.9 //
vipràya vastrasaüyuktaü  $ pradyumnaþ prãyatàmiti  &
kalpaü viùõupade sthitvà  % vi÷okaþ syàtpunarnaraþ  \
etat kàmavrataü nàma  # sadà ÷okavinà÷anam  // MatsP_101.10 //
àùàóhàdivrataü yastu  $ varjayennakhakartanam  &
vàrtàkaü ca caturmàsaü  % madhusarpirghañànvitam  // MatsP_101.11 //
kàrttikyàü tatpunarhaimaü  $ bràhmaõàya nivedayet  &
sa rudralokamàpnoti  % ÷ivavratamidaü smçtam  // MatsP_101.12 //
varjayedyastu puùpàõi  $ hemanta÷i÷iràvçtå  &
puùpatrayaü ca phàlgunyàü  % kçtvà ÷aktyà ca kà¤canam  // MatsP_101.13 //
dadyàddvikàlavelàyàü  $ prãyetàü ÷ivake÷avau  &
dattvà paraü padaü yàti  % saumyavratamidaü smçtam  // MatsP_101.14 //
phàlgunyàditçtãyàyàü  $ lavaõaü yastu varjayet  &
samàpte ÷ayanaü dadyàd  % gçhaü copaskarànvitam  // MatsP_101.15 //
sampåjya vipramithunaü  $ bhavànã prãyatàmiti  &
gaurãloke vasetkalpaü  % saubhàgyavratamucyate  // MatsP_101.16 //
saüdhyàmaunaü tataþ kçtvà  $ samànte ghçtakumbhakam  &
vastrayugmaü tilànghaõñàü  % bràhmaõàya nivedayet  // MatsP_101.17 //
sàrasvataü padaü yàti  $ punaràvçttidurlabham  &
etatsàrasvataü nàma  % råpavidyàpradàyakam  // MatsP_101.18 //
lakùmãmabhyarcya pa¤camyàm  $ upavàsã bhavennaraþ  &
samànte hemakamalaü  % dadyàddhenusamanvitam  // MatsP_101.19 //
sa vaiùõavaü padaü yàti  $ lakùmãvà¤janmajanmani  &
etat sampadvrataü nàma  % sadà pàpavinà÷anam  // MatsP_101.20 //
kçtvopalepanaü ÷ambhor  $ agrataþ ke÷avasya ca  &
yàvadabdaü punardadyàd  % dhenuü jalaghañànvitàm  // MatsP_101.21 //
janmàyutaü sa ràjà syàt  $ tataþ ÷ivapuraü vrajet  &
etad àyurvrataü nàma  % sarvakàmapradàyakam  // MatsP_101.22 //
a÷vatthaü bhàskaraü gaïgàü  $ praõamyaikatra vàgyataþ  &
ekabhaktaü naraþ kuryàd  % abdamekaü vimatsaraþ  // MatsP_101.23 //
vratànte vipramithunaü  $ påjyaü dhenutrayànvitam  &
vçkùaü hiraõmayaü dadyàt  % so'÷vamedhaphalaü labhet  \
etat kãrtivrataü nàma  # bhåtikãrtiphalapradam  // MatsP_101.24 //
ghçtena snapanaü kuryàc  $ chambhor và ke÷avasya ca  &
akùatàbhiþ supuùpàbhiþ  % kçtvà gomayamaõóalam  // MatsP_101.25 //
tiladhenusamopetaü  $ samànte hemapaïkajam  &
÷uddhamaùñàïgulaü dadyàc  % chivaloke mahãyate  \
sàmagàya tata÷caitat  # sàmavratamihocyate  // MatsP_101.26 //
navamyàmekabhaktaü tu  $ kçtvà kanyà÷ca ÷aktitaþ  &
bhojayitvàsanaü dadyàd  % dhaimaka¤cukavàsasã  // MatsP_101.27 //
haimaü siühaü ca vipràya  $ dattvà ÷ivapadaü vrajet  &
janmàrbudaü suråpaþ syàc  % chatrubhi÷càparàjitaþ  \
etadvãravrataü nàma  # nàrãõàü ca sukhapradam  // MatsP_101.28 //
yàvatsamà bhavedyastu  $ pa¤cada÷yàü payovrataþ  &
samànte ÷ràddhakçddadyàt  % pa¤ca gàstu payasvinãþ  // MatsP_101.29 //
vàsàüsi ca pi÷aïgàni  $ jalakumbhayutàni ca  &
sa yàti vaiùõavaü lokaü  % pitéõàü tàrayecchatam  \
kalpànte ràjaràjaþ syàt  # pitçvratam idaü smçtam  // MatsP_101.30 //
caitràdicaturo màsठ $ jalaü dadyàdayàcitam  &
vratànte maõikaü dadyàd  % annavastrasamanvitam  // MatsP_101.31 //
tilapàtraü hiraõyaü ca  $ brahmaloke mahãyate  &
kalpànte bhåpatirnånam  % ànandavratamucyate  // MatsP_101.32 //
pa¤càmçtena snapanaü  $ kçtvà saüvatsaraü vibhoþ  &
vatsarànte punardadyàd  % dhenuü pa¤càmçtena hi  // MatsP_101.33 //
vipràya dadyàcchaïkhaü ca  $ sa padaü yàti ÷àükaram  &
ràjà bhavati kalpànte  % dhçtivratamidaü smçtam  // MatsP_101.34 //
varjayitvà pumànmàüsam  $ abdànte goprado bhavet  &
tadvaddhemamçgaü dadyàt  % so'÷vamedhaphalaü labhet  \
ahiüsàvratamityuktaü  # kalpànte bhåpatirbhavet  // MatsP_101.35 //
màghamàsyuùasi snànaü  $ kçtvà dàmpatyamarcayet  &
bhojayitvà yathà÷aktyà  % màlyavastravibhåùaõaþ  \
såryaloke vasetkalpaü  # såryavratamidaü smçtam  // MatsP_101.36 //
àùàóhàdicaturmàsaü  $ pràtaþsnàyã bhavennaraþ  &
vipreùu bhojanaü dadyàt  % kàrttikyàü goprado bhavet  \
sa vaiùõavaü padaü yàti  # viùõuvratamidaü ÷ubham  // MatsP_101.37 //
ayanàdayanaü yàvad  $ varjayetpuùpasarpiùã  &
tadante puùpadàmàni  % ghçtadhenvà sahaiva tu  // MatsP_101.38 //
dattvà ÷ivapadaü gacched  $ vipràya ghçtapàyasam  &
etacchãlavrataü nàma  % ÷ãlàrogyaphalapradam  // MatsP_101.39 //
saüdhyàdãpaprado yastu  $ samàü tailaü vivarjayet  &
samànte dãpikàü dadyàc  % cakra÷åle ca kà¤cane  // MatsP_101.40 //
vastrayugmaü ca vipràya  $ tejasvã sa bhavediha  &
rudralokamavàpnoti  % dãptivratamidaü smçtam  // MatsP_101.41 //
kàrttikyàditçtãyàyàü  $ prà÷ya gomåtrayàvakam  &
naktaü caredabdamekam  % abdànte goprado bhavet  // MatsP_101.42 //
gaurãloke vasetkalpaü  $ tato ràjà bhavediha  &
etadrudravrataü nàma  % sadà kalyàõakàrakam  // MatsP_101.43 //
varjayeccaitramàse ca  $ ya÷ca gandhànulepanam  &
÷uktiü gandhabhçtàü dattvà  % vipràya sitavàsasã  \
vàruõaü padamàpnoti  # dçóhavratamidaü smçtam  // MatsP_101.44 //
vai÷àkhe puùpalavaõaü  $ varjayitvàtha gopradaþ  &
bhåtvà viùõupade kalpaü  % sthitvà ràjà bhavediha  \
etatkàntivrataü nàma  # kàntikãrtiphalapradam  // MatsP_101.45 //
brahmàõóaü kà¤canaü kçtvà  $ tilarà÷isamanvitam  &
tryahaü tilaprado bhåtvà  % vahniü saütarpya sadvijam  // MatsP_101.46 //
sampåjya vipradàmpatyaü  $ màlyavastravibhåùaõaiþ  &
÷aktitastripalàdårdhvaü  % vi÷vàtmà prãyatàmiti  // MatsP_101.47 //
puõye 'hni dadyàtsa paraü  $ brahma yàtyapunarbhavam  &
etadbrahmavrataü nàma  % nirvàõapadadàyakam  // MatsP_101.48 //
ya÷cobhayamukhãü dadyàt  $ prabhåtakanakànvitàm  &
dinaü payovratastiùñhet  % sa yàti paramaü padam  \
etaddhenuvrataü nàma  # punaràvçttidurlabham  // MatsP_101.49 //
tryahaü payovrate sthitvà  $ kà¤canaü kalpapàdapam  &
palàdårdhvaü yathà÷aktyà  % taõóulais tåpasaüyutam  \
dattvà brahmapadaü yàti  # kalpavratamidaü smçtam  // MatsP_101.50 //
màsopavàsã yo dadyàd  $ dhenuü vipràya ÷obhanàm  &
sa vaiùõavaü padaü yati  % bhãmavratamidaü smçtam  // MatsP_101.51 //
dadyàd viü÷atpalàdårdhvaü  $ mahãü kçtvà tu kà¤canãm  &
dinaü payovratastiùñhed  % rudraloke mahãyate  \
dharàvratamidaü proktaü  # saptakalpa÷atànugam  // MatsP_101.52 //
màghe màse 'thavà caitre  $ guóadhenuprado bhavet  &
guóavratastçtãyàyàü  % gaurãloke mahãyate  \
mahàvratamidaü nàma  # paramànandakàrakam  // MatsP_101.53 //
pakùopavàsã yo dadyàd  $ vipràya kapilàdvayam  &
brahmalokamavàpnoti  % devàsurasupåjitam  \
kalpànte ràjaràjaþ syàt  # prabhàvratamidaü smçtam  // MatsP_101.54 //
vatsaraü tvekabhaktà÷ã  $ sabhakùyajalakumbhadaþ  &
÷ivaloke vasetkalpaü  % pràptivratamidaü smçtam  // MatsP_101.55 //
naktà÷ã càùñamãùu syàd  $ vatsarànte ca dhenudaþ  &
pauraüdaraü puraü yàti  % sugativratamucyate  // MatsP_101.56 //
vipràyendhanado yastu  $ varùàdicaturastvçtån  &
ghçtadhenuprado 'nte ca  % sa paraü brahma gacchati  \
vai÷vànaravrataü nàma  # sarvapàpavinà÷anam  // MatsP_101.57 //
ekàda÷yàü ca naktà÷ã  $ ya÷cakraü vinivedayet  &
samànte vaiùõavaü haimaü  % sa viùõoþ padamàpnuyàt  \
etat kçùõavrataü nàma  # kalpànte ràjyabhàgbhavet  // MatsP_101.58 //
pàyasà÷ã samànte tu  $ dadyàdvipràya goyugam  &
lakùmãlokamavàpnoti hy  % etad devãvrataü smçtam  // MatsP_101.59 //
saptamyàü naktabhugdadyàt  $ samànte gàü payasvinãm  &
såryalokamavàpnoti  % bhànuvratamidaü smçtam  // MatsP_101.60 //
caturthyàü naktabhugdadyàd  $ abdànte hemavàraõam  &
vrataü vainàyakaü nàma  % ÷ivalokaphalapradam  // MatsP_101.61 //
mahàphalàni yastyaktvà  $ caturmàsaü dvijàtaye  &
haimàni kàrttike dadyàd  % goyugena samanvitam  \
etat phalavrataü nàma  # viùõulokaphalapradam  // MatsP_101.62 //
ya÷copavàsã saptamyàü  $ samànte haimapaïkajam  &
gà÷ca vai ÷aktito dadyàd  % dhemànnaghañasaüyutàþ  \
etat sauravrataü nàma  # såryalokaphalapradam  // MatsP_101.63 //
dvàda÷a dvàda÷ãryastu  $ samàpyopoùaõena ca  &
govastrakà¤canairvipràn  % påjayecchaktito naraþ  \
paramaü padaü pràpnoti  # viùõuvratamidaü smçtam  // MatsP_101.64 //
kàrttikyàü ca vçùotsargaü  $ kçtvà naktaü samàcaret  &
÷aivaü padamavàpnoti  % vàrùavratamidaü smçtam  // MatsP_101.65 //
kçcchrànte gopradaþ kuryàd  $ bhojanaü ÷aktitaþ padam  &
vipràõàü ÷àükaraü yàti  % pràjàpatyamidaü vratam  // MatsP_101.66 //
caturda÷yàü tu naktà÷ã  $ samànte godhanapradaþ  &
÷aivaü padamavàpnoti  % traiyambakamidaü vratam  // MatsP_101.67 //
saptaràtroùito dadyàd  $ ghçtakumbhaü dvijàtaye  &
ghçtavratamidaü pràhur  % brahmalokaphalapradam  // MatsP_101.68 //
àkà÷a÷àyã varùàsu  $ dhenumante payasvinãm  &
÷akraloke vasennityam  % indravratamidaü smçtam  // MatsP_101.69 //
anagnipakkam a÷nàti  $ tçtãyàyàü tu yo naraþ  &
gàü dattvà ÷ivamabhyeti  % punaràvçttidurlabham  \
iha cànandakçtpuüsàü  # ÷reyovratamidaü smçtam  // MatsP_101.70 //
haimaü paladvayàdårdhvaü  $ rathama÷vayugànvitam  &
dadatkçtopavàsaþ syàd  % divi kalpa÷ataü vaset  \
kalpànte ràjaràjaþ syàd  # a÷vavratamidaü smçtam  // MatsP_101.71 //
tadvaddhemarathaü dadyàt  $ karibhyàü saüyutaü naraþ  &
satyaloke vasetkalpaü  % sahasramatha bhåpatiþ  \
bhavedupoùito bhåtvà  # karivratamidaü smçtam  // MatsP_101.72 //
upavàsaü parityajya  $ samànte goprado bhavet  &
yakùàdhipatyamàpnoti  % sukhavratamidaü smçtam  // MatsP_101.73 //
ni÷i kçtvà jale vàsaü  $ prabhàte goprado bhavet  &
vàruõaü lokamàpnoti  % varuõavratamucyate  // MatsP_101.74 //
càndràyaõaü ca yaþ kuryàd  $ dhaimaü candraü nivedayet  &
candravratamidaü proktaü  % candralokaphalapradam  // MatsP_101.75 //
jyeùñhe pa¤catapàþ sàyaü  $ hemadhenuprado divam  &
yàtyaùñamãcaturda÷yo  % rudravratamidaü smçtam  // MatsP_101.76 //
sakçdvitànakaü kuryàt  $ tçtãyàyàü ÷ivàlaye  &
samànte dhenudo yàti  % bhavànãvratamucyate  // MatsP_101.77 //
màghe ni÷yàrdravàsàþ syàt  $ saptamyàü goprado bhavet  &
divi kalpamuùitveha  % ràjà syàtpavanaü vratam  // MatsP_101.78 //
triràtropoùito dadyàt  $ phàlgunyàü bhavanaü ÷ubham  &
àdityalokamàpnoti  % dhàmavratamidaü smçtam  // MatsP_101.79 //
trisaüdhyaü påjya dàmpatyam  $ upavàsã vibhåùaõaiþ  &
annaü gà÷ca samàpnoti  % mokùamindravratàdiha  // MatsP_101.80 //
dattvà sitadvitãyàyàm  $ indorlavaõabhàjanam  &
samànte goprado yàti  % vipràya ÷ivamandiram  \
kalpànte ràjaràjaþ syàt  # somavratamidaü smçtam  // MatsP_101.81 //
pratipadyekabhaktà÷ã  $ samànte kapilàpradaþ  &
vai÷vànarapadaü yàti  % ÷ivavratamidaü smçtam  // MatsP_101.82 //
da÷amyàm ekabhaktà÷ã  $ samànte da÷adhenudaþ  &
di÷a÷ca kà¤canairdadyàd  % brahmàõóàdhipatirbhavet  \
etad vi÷vavrataü nàma  # mahàpàtakanà÷anam  // MatsP_101.83 //
yaþ pañhecchçõuyàdvàpi  $ vrataùaùñim anuttamàm  &
manvantara÷ataü so 'pi  % gandharvàdhipatirbhavet  // MatsP_101.84 //
ùaùñivrataü nàrada puõyametat  $ tavoditaü vi÷vajanãnamanyat  &
÷rotuü tavecchà tadudãrayàmi  % priyeùu kiü vàkathanãyam asti  // MatsP_101.85 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 102

*nandike÷vara uvàca
nairmalyaü bhàva÷uddhi÷ca  $ vinà snànaü na vidyate  &
tasmànmanovi÷uddhyarthaü  % snànamàdau vidhãyate  // MatsP_102.1 //
anuddhçtairuddhçtairvà  $ jalaiþ snànaü samàcaret  &
tãrthaü ca kalpayedvidvàn  % målamantreõa mantravit  \
namo nàràyaõàyeti  # målamantra udàhçtaþ  // MatsP_102.2 //
darbhapàõistu vidhinà  $ àcàntaþ prayataþ ÷uciþ  &
caturhastasamàyuktaü  % caturasraü samantataþ  \
prakalpyàvàhayed gaïgàm  # ebhirmantrairvicakùaõaþ  // MatsP_102.3 //
viùõoþ pàdaprasåtàsi  $ vaiùõavã viùõudevatà  &
pàhi nas tvenasas tasmàd  % àjanmamaraõàntikàt  // MatsP_102.4 //
tisraþ koñyo 'rdhakoñã ca  $ tãrthànàü vàyurabravãt  &
divi bhuvyantarikùe ca  % tàni te santi jàhnavi  // MatsP_102.5 //
nandinãtyeva te nàma  $ deveùu nalinãti ca  &
dakùà pçthvã ca vihagà  % vi÷vakàyàmçtà ÷ivà  // MatsP_102.6 //
vidyàdharã supra÷àntà  $ tathà vi÷vaprasàdinã  &
kùemà ca jàhnavã caiva  % ÷àntà ÷àntipradàyinã  // MatsP_102.7 //
etàni puõyanàmàni  $ snànakàle prakãrtayet  &
bhavetsaünihità tatra  % gaïgà tripathagàminã  // MatsP_102.8 //
saptavàràbhijaptena  $ karasampuñayojitaþ  &
mårdhni kuryàjjalaü bhåyas  % tricatuùpa¤casaptakam  \
snànaü kuryànmçdà tadvad  # àmantrya tu vidhànataþ  // MatsP_102.9 //
a÷vakrànte rathakrànte  $ viùõukrànte vasuüdhare  &
mçttike hara me pàpaü  % yanmayà duùkçtaü kçtam  // MatsP_102.10 //
uddhçtàsi varàheõa  $ kçùõena ÷atabàhunà  &
mçttike brahmadattàsi  % kà÷yapenàbhimantrità  \
àruhya mama gàtràõi  # sarvaü pàpaü pracodaya  // MatsP_102.11 //
mçttike dehi naþ puùñiü  $ tvayi sarvaü pratiùñhitam  &
namaste sarvalokànàü  % prabhavàraõi suvrate  // MatsP_102.12 //
evaü snàtvà tataþ pa÷càd  $ àcamya ca vidhànataþ  &
utthàya vàsasã ÷ukle  % ÷uddhe tu paridhàya vai  \
tatastu tarpaõaü kuryàt  # trailokyàpyàyanàya vai  // MatsP_102.13 //
devà yakùàstathà nàgà  $ gandharvàpsaraso 'suràþ  &
kråràþ sarpàþ suparõà÷ca  % taravo jambukàþ khagàþ  // MatsP_102.14 //
vàyvàdhàrà jalàdhàràs  $ tathaivàkà÷agàminaþ  &
niràdhàrà÷ca ye jãvà  % ye tu dharmaratàstathà  // MatsP_102.15 //
teùàmàpyàyanàyaitad  $ dãyate salilaü mayà  &
kçtopavãtã devebhyo  % nivãtã ca bhavettataþ  // MatsP_102.16 //
manuùyàüstarpayedbhaktyà  $ brahmaputrànçùãüstathà  &
sanaka÷ca sananda÷ca  % tçtãya÷ca sanàtanaþ  // MatsP_102.17 //
kapila÷càsuri÷caiva  $ voóhuþ pa¤ca÷ikhastathà  &
sarve te tçptimàyàntu  % maddattenàmbunà sadà  // MatsP_102.18 //
marãcimatryaïgirasaü  $ pulastyaü pulahaü kratum  &
pracetasaü vasiùñhaü ca  % bhçguü nàradameva ca  \
devabrahmaçùãn sarvàüs  # tarpayed akùataudakaiþ  // MatsP_102.19 //
apasavyaü tataþ kçtvà  $ savyaü jànvàcya bhåtale  &
agniùvàttàstathà saumyà  % haviùmantastathoùmapàþ  // MatsP_102.20 //
sukàlino barhiùadas  $ tathànye vàjyapàþ punaþ  &
saütarpyàþ pitaro bhaktyà  % satilodakacandanaiþ  // MatsP_102.21 //
yamàya dharmaràjàya  $ mçtyave càntakàya ca  &
vaivasvatàya kàlàya  % sarvabhçtakùayàya ca  // MatsP_102.22 //
audumbaràya dadhnàya  $ nãlàya parameùñhine  &
vçkodaràya citràya  % citraguptàya vai namaþ  \
darbhapàõistu vidhinà  # piténsaütarpayedbudhaþ  // MatsP_102.23 //
pitràdãnnàmagotreõa  $ tathà màtàmahànapi  &
saütarpya vidhinà bhaktyà  % imaü mantramudãrayet  // MatsP_102.24 //
ye 'bàndhavà bàndhavà và  $ ye 'nyajanmani bàndhavàþ  &
te tçptimakhilàü yàntu  % ya÷ càsmatto 'bhivà¤chati  // MatsP_102.25 //
tata÷càcamya vidhivad  $ àlikhetpadmamagrataþ  &
akùatàbhiþ sapuùpàbhiþ  % sajalàruõacandanam  \
arghyaü dadyàtprayatnena  # såryanàmàni kãrtayet  // MatsP_102.26 //
namaste viùõuråpàya  $ namo viùõumukhàya vai  &
sahasrara÷maye nityaü  % namaste sarvatejase  // MatsP_102.27 //
namaste ÷iva sarve÷a  $ namaste sarvavatsala  &
jagatsvàminnamaste 'stu  % divyacandanabhåùita  // MatsP_102.28 //
padmàsana namaste 'stu  $ kuõóalàïgadabhåùita  &
namaste sarvaloke÷a  % jagatsarvaü vibodhase  // MatsP_102.29 //
sukçtaü duùkçtaü caiva  $ sarvaü pa÷yasi sarvaga  &
satyadeva namaste 'stu  % prasãda mama bhàskara  // MatsP_102.30 //
divàkara namaste 'stu  $ prabhàkara namo 'stu te  &
evaü såryaü namaskçtya  % triþ kçtvàtha pradakùiõam  \
dvijaü gàü kà¤canaü spçùñvà  # tato viùõugçhaü vrajet  // MatsP_102.31 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 103

*nandike÷vara uvàca
ataþ paraü pravakùyàmi  $ prayàgasyopavarõanam  &
màrkaõóeyena kathitaü  % yatpurà pàõóusånave  // MatsP_103.1 //
bhàrate tu yadà vçtte  $ pràptaràjye pçthàsute  &
etasminnantare ràjà  % kuntãputro yudhiùñhiraþ  // MatsP_103.2 //
bhràtç÷okena saütapta÷  $ cintayansa punaþ punaþ  &
àsãtsuyodhano ràjà  % ekàda÷acamåpatiþ  // MatsP_103.3 //
asmànsaütàpya bahu÷aþ  $ sarve te nidhanaü gatàþ  &
vàsudevaü samà÷ritya  % pa¤ca ÷eùàstu pàõóavàþ  // MatsP_103.4 //
hatvà bhãùmaü ca droõaü ca  $ karõaü caiva mahàbalam  &
duryodhanaü ca ràjànaü  % putrabhràtçsamanvitam  // MatsP_103.5 //
ràjàno nihatàþ sarve  $ ye cànye ÷åramàninaþ  &
kiü no ràjyena govinda  % kiü bhogairjãvitena và  // MatsP_103.6 //
dhik kaùñamiti saücitya  $ ràjà vaiklavyabhàgataþ  &
nirviceùño nirutsàhaþ  % kiücit tiùñhatyadhomukhaþ  // MatsP_103.7 //
labdhasaüj¤o yadà ràjà  $ cintayansa punaþ punaþ  &
kataro viniyogo và  % niyamaü tãrthameva ca  // MatsP_103.8 //
yenàhaü ÷ãghram àmu¤ce  $ mahàpàtakikilbiùàt  &
yatra sthitvà naro yàti  % viùõulokamanuttamam  // MatsP_103.9 //
kathaü pçcchàmi vai kçùõaü  $ yenedaü kàrito 'smyaham  &
dhçtaràùñraü kathaü pçcche  % yasya putra÷ataü hatam  // MatsP_103.10 //
vyàsaü kathamahaü pçcche  $ yasya gotrakùayaþ kçtaþ  &
evaü vaiklavyamàpanno  % dharmaràjo yudhiùñhiraþ  \
rudanti pàõóavàþ sarve  # bhràtç÷okapariplutàþ  // MatsP_103.11 //
ye ca tatra mahàtmànaþ  $ sametàþ pàõóavàþ smçtàþ  &
kuntã ca draupadã caiva  % ye ca tatra samàgatàþ  \
bhåmau nipatitàþ sarve  # rudantastu samantataþ  // MatsP_103.12 //
vàràõasyàü màrkaõóeyas  $ tena j¤àto yudhiùñhiraþ  &
yathà vaiklavyamàpanno  % rudamànastu duþkhitaþ  // MatsP_103.13 //
acireõaiva kàlena  $ màrkaõóeyo mahàtapàþ  &
sampràpto hàstinapuraü  % ràjadvàre hyatiùñhata  // MatsP_103.14 //
dvàrapàlo 'pi taü dçùñvà  $ ràj¤aþ kathitavàndrutam  &
tvàü draùñukàmo màrkaõóeyo  % dvàri tiùñhatyasau muniþ  \
tvarito dharmaputrastu  # dvàramàgàdataþ param  // MatsP_103.15 //

*yudhiùñhira uvàca
svàgataü te mahàbhàga  $ svàgataü te mahàmune  &
adya me saphalaü janma  % adya me tàritaü kulam  // MatsP_103.16 //
adya me pitarastuùñàs  $ tvayi dçùñe mahàmune  &
adyàhaü påtadeho 'smi  % yattvayà saha dar÷anam  // MatsP_103.17 //

*nandike÷vara uvàca
siühàsane samàsthàpya  $ pàda÷aucàrcanàdibhiþ  &
yudhiùñhiro mahàtmà vai  % påjayàmàsa taü munim  // MatsP_103.18 //
tataþ sa tuùño màrkaõóaþ  $ påjita÷càha taü nçpam  &
àkhyàhi tvaritaü ràjan  % kimarthaü ruditaü tvayà  \
kena và viklavãbhåtaþ  # kà bàdhà te kimapriyam  // MatsP_103.19 //

*yudhiùñhira uvàca
asmàkaü caiva yadvçttaü  $ ràjyasyàrthe mahàmune  &
etatsarvaü viditvà tu  % cintàva÷amupàgataþ  // MatsP_103.20 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanmahàbàho  $ kùatradharmavyavasthitam  &
naiva dçùñaü raõe pàpaü  % yudhyamànasya dhãmataþ  // MatsP_103.21 //
kiü punà ràjadharmeõa  $ kùatriyasya vi÷eùataþ  &
tadevaü hçdayaü kçtvà  % tasmàtpàpaü na cintayet  // MatsP_103.22 //
tato yudhiùñhiro ràjà  $ praõamya ÷irasà munim  &
papraccha vinayopetaþ  % sarvapàtakanà÷anam  // MatsP_103.23 //

*yudhiùñhira uvàca
pçcchàmi tvàü mahàpràj¤a  $ nityaü trailokyadar÷inam  &
kathaya tvaü samàsena  % yena mucyeta kilbiùàt  // MatsP_103.24 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanmahàbàho  $ sarvapàtakanà÷anam  &
prayàgagamanaü ÷reùñhaü  % naràõàü puõyakarmaõàm  // MatsP_103.25 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 104

*yudhiùñhira uvàca
bhagava¤chrotumicchàmi  $ purà kalpe yathàsthitam  &
brahmaõà devamukhyena  % yathàvatkathitaü mune  // MatsP_104.1 //
kathaü prayàgagamanaü  $ naràõàü tatra kãdç÷am  &
mçtànàü kà gatistatra  % snàtànàü tatra kiü phalam  // MatsP_104.2 //
ye vasanti prayàge tu  $ bråhi teùàü ca kiü phalam  &
etanme sarvamàkhyàhi  % paraü kautåhalaü hi me  // MatsP_104.3 //

*màrkaõóeya uvàca
kathayiùyàmi te vatsa  $ yacchreùñhaü tatra yatphalam  &
purà hi sarvavipràõàü  % kathyamànaü mayà ÷rutam  // MatsP_104.4 //
à prayàgapratiùñhànàd  $ àpuràdvàsukerhradàt  &
kambalà÷vatarau nàgau  % nàga÷ca bahumålakaþ  \
etatprajàpateþ kùetraü  # triùu lokeùu vi÷rutam  // MatsP_104.5 //
tatra snàtvà divaü yànti  $ ye mçtàste 'punarbhavàþ  &
tato brahmàdayo devà  % rakùàü kurvanti saügatàþ  // MatsP_104.6 //
anye ca bahavastãrthàþ  $ sarvapàpaharàþ ÷ubhàþ  &
na ÷akyàþ kathituü ràjan  % bahuvarùa÷atairapi  \
saükùepeõa pravakùyàmi  # prayàgasya tu kãrtanam  // MatsP_104.7 //
ùaùñirdhanuþsahasràõi  $ yàni rakùanti jàhnavãm  &
yamunàü rakùati sadà  % savità saptavàhanaþ  // MatsP_104.8 //
prayàgaü tu vi÷eùeõa  $ sadà rakùati vàsavaþ  &
maõóalaü rakùati harir  % daivataiþ saha saügataþ  // MatsP_104.9 //
taü vañaü rakùati sadà  $ ÷ålapàõirmahe÷varaþ  &
sthànaü rakùanti vai devàþ  % sarvapàpaharaü ÷ubham  // MatsP_104.10 //
adharmeõàvçto loko  $ naiva gacchati tatpadam  &
svalpamalpataraü pàpaü  % yadà te syànnaràdhipa  \
prayàgaü smaramàõasya  # sarvamàyàti saükùayam  // MatsP_104.11 //
dar÷anàttasya tãrthasya  $ nàmasaükãrtanàdapi  &
mçttikàlambhanàdvàpi  % naraþ pàpàtpramucyate  // MatsP_104.12 //
pa¤ca kuõóàni ràjendra  $ teùàü madhye tu jàhnavã  &
prayàgasya prave÷e tu  % pàpaü na÷yati tatkùaõàt  // MatsP_104.13 //
yojanànàü sahasreùu  $ gaïgàyàþ smaraõànnaraþ  &
api duùkçtakarmà tu  % labhate paramàü gatim  // MatsP_104.14 //
kãrtanànmucyate pàpàd  $ dçùñvà bhadràõi pa÷yati  &
avagàhya ca pãtvà tu  % punàtyàsaptamaü kulam  // MatsP_104.15 //
satyavàdã jitakrodho hy  $ ahiüsàyàü vyavasthitaþ  &
dharmànusàrã tattvaj¤o  % gobràhmaõahite rataþ  // MatsP_104.16 //
gaïgàyamunayormadhye  $ snàto mucyeta kilbiùàt  &
manasà cintayankàmàn  % avàpnoti supuùkalàn  // MatsP_104.17 //
tato gatvà prayàgaü tu  $ sarvadevàbhirakùitam  &
brahmacàrã vasenmàsaü  % piténdevàü÷ca tarpayet  \
ãpsitàüllabhate kàmàn  # yatra yatràbhijàyate  // MatsP_104.18 //
tapanasya sutà devã  $ triùu lokeùu vi÷rutà  &
samàgatà mahàbhàgà  % yamunà tatra nimnagà  \
tatra saünihito nityaü  # sàkùàddevo mahe÷varaþ  // MatsP_104.19 //
duùpràpyaü mànuùaiþ puõyaü  $ prayàgaü tu yudhiùñhira  &
devadànavagandharvà  % çùayaþ siddhacàraõàþ  \
tadupaspç÷ya ràjendra  # svargalokamupàsate  // MatsP_104.20 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 105

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanprayàgasya  $ màhàtmyaü punareva tu  &
yacchrutvà sarvapàpebhyo  % mucyate nàtra saü÷ayaþ  // MatsP_105.1 //
àrtànàü hi daridràõàü  $ ni÷citavyavasàyinàm  &
sthànamuktaü prayàgaü tu  % nàkhyeyaü tu kadàcana  // MatsP_105.2 //
vyàdhito yadi và dãno  $ vçddho vàpi bhavennaraþ  &
gaïgàyamunayormadhye  % yastu pràõànparityajet  // MatsP_105.3 //
dãptakà¤canavarõàbhair  $ vimànaiþ såryasaünibhaiþ  &
gandharvàpsarasàü madhye  % svarge krãóati mànavaþ  // MatsP_105.4 //
ãpsitàüllabhate kàmàn  $ vadanti çùipuügavàþ  &
sarvaratnamayairdivyair  % nànàdhvajasamàkulaiþ  \
varàïganàsamàkãrõair  # modate ÷ubhalakùaõaiþ  // MatsP_105.5 //
gãtavàdyavinirghoùaiþ  $ prasuptaþ pratibudhyate  &
yàvanna smarate janma  % tàvatsvarge mahãyate  // MatsP_105.6 //
tataþ svargàtparibhraùñaþ  $ kùãõakarmà diva÷cyutaþ  &
hiraõyaratnasampårõe  % samçddhe jàyate kule  \
tadeva smarate tãrthaü  # smaraõàttatra gacchati  // MatsP_105.7 //
de÷astho yadi vàraõye  $ vide÷astho 'thavà gçhe  &
prayàgaü smaramàõo 'pi  % yastu pràõànparityajet  \
brahmalokamavàpnoti  # vadanti çùipuügavàþ  // MatsP_105.8 //
sarvakàmaphalà vçkùà  $ mahã yatra hiraõmayã  &
çùayo munayaþ siddhàs  % tatra loke sa gacchati  // MatsP_105.9 //
strãsahasràvçte ramye  $ mandàkinyàstañe ÷ubhe  &
modate çùibhiþ sàrdhaü  % sukçteneha karmaõà  // MatsP_105.10 //
siddhacàraõagandharvaiþ  $ påjyate divi daivataiþ  &
tataþ svargàtparibhraùño  % jambådvãpapatirbhavet  // MatsP_105.11 //
tataþ ÷ubhàni karmàõi  $ cintayànaþ punaþ punaþ  &
guõavànvittasampanno  % bhavatãha na saü÷ayaþ  // MatsP_105.12 //
karmaõà manasà vàcà  $ dharmasatyapratiùñhitaþ  &
gaïgàyamunayormadhye  % yastu gàü samprayacchati  // MatsP_105.13 //
suvarõamaõimuktà÷ca  $ yadi vànyatparigraham  &
svakàrye pitçkàrye và  % devatàbhyarcane 'pi và  \
saphalaü tasya tattãrthaü  # yathàvatpuõyamàpnuyàt  // MatsP_105.14 //
evaü tãrthe na gçhõãyàt  $ puõyeùvàyataneùu ca  &
nimitteùu ca sarveùu hy  % apramatto bhaveddvijaþ  // MatsP_105.15 //
kapilàü pàñalàvarõàü  $ yastu dhenuü prayacchati  &
svarõa÷çïgãü raupyakhuràü  % kàüsyadohàü payasvinãm  // MatsP_105.16 //
prayàge ÷rotriyaü santaü  $ gràhayitvà yathàvidhi  &
÷uklàmbaradharaü ÷àntaü  % dharmaj¤aü vedapàragam  // MatsP_105.17 //
sà gaustasmai pradàtavyà  $ gaïgàyamunasaügame  &
vàsàüsi ca mahàrhàõi  % ratnàni vividhàni ca  // MatsP_105.18 //
yàvadromàõi tasyà goþ  $ santi gàtreùu sattama  &
tàvadvarùasahasràõi  % svargaloke mahãyate  // MatsP_105.19 //
yatràsau labhate janma  $ sà gaustasyàbhijàyate  &
na ca pa÷yati taü ghoraü  % narakaü tena karmaõà  \
uttarànsa kurånpràpya  # modate kàlamakùayam  // MatsP_105.20 //
gavàü ÷atasahasrebhyo  $ dadyàdekàü payasvinãm  &
putràndàràüstathà bhçtyàn  % gaurekà prati tàrayet  // MatsP_105.21 //
tasmàtsarveùu dàneùu  $ godànaü tu vi÷iùyate  &
durgame viùame ghore  % mahàpàtakasambhave  \
gaureva rakùàü kurute  # tasmàddeyà dvijottame  // MatsP_105.22 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 106

*yudhiùñhira uvàca
yathà yathà prayàgasya  $ màhàtmyaü kathyate tvayà  &
tathà tathà pramucye 'haü  % sarvapàpairna saü÷ayaþ  // MatsP_106.1 //
bhagavankena vidhinà  $ gantavyaü dharmani÷cayaiþ  &
prayàge yo vidhiþ proktas  % tanme bråhi mahàmune  // MatsP_106.2 //
*màrkaõóeya uvàca
kathayiùyàmi te ràjaüs  $ tãrthayàtràvidhikramam  &
àrùeõa vidhinànena  % yathàdçùñaü yathà÷rutam  // MatsP_106.3 //
prayàgatãrthayàtràrthã  $ yaþ prayàti naraþ kvacit  &
balãvardasamàråóhaþ  % ÷çõu tasyàpi yatphalam  // MatsP_106.4 //
narake vasate ghore  $ gavàü kroùñà hi dàruõe  &
salilaü na ca gçhõanti  % pitarastasya dehinaþ  // MatsP_106.5 //
yastu putràüstathà bàlàn  $ snàpayet pàyayettathà  &
yathàtmanà tathà sarvaü  % dànaü vipreùu dàpayet  // MatsP_106.6 //
ai÷varyalobhamohàdvà  $ gacchedyànena yo naraþ  &
niùphalaü tasya tatsarvaü  % tasmàdyànaü vivarjayet  // MatsP_106.7 //
gaïgàyamunayormadhye  $ yastu kanyàü prayacchati  &
àrùeõaiva vivàhena  % yathàvibhavasambhavam  // MatsP_106.8 //
na sa pa÷yati taü ghoraü  $ narakaü tena karmaõà  &
uttarànsa kurångatvà  % modate kàlamakùayam  \
putràndàràü÷ca labhate  # dhàrmikànråpasaüyutàn  // MatsP_106.9 //
tatra dànaü prakartavyaü  $ yathàvibhavasambhavam  &
tena tãrthaphalaü caiva  % vardhate nàtra saü÷ayaþ  \
svarge tiùñhati ràjendra  # yàvadàbhåtasaüplavam  // MatsP_106.10 //
vañamålaü samàsàdya  $ yastu pràõànvimu¤cati  &
sarvalokànatikramya  % rudralokaü sa gacchati  // MatsP_106.11 //
tatra te dvàda÷àdityàs  $ tapanti rudrasaü÷ritàþ  &
nirdahanti jagatsarvaü  % vañamålaü na dahyate  // MatsP_106.12 //
naùñacandràrkabhuvanaü  $ yadà caikàrõavaü jagat  &
sthãyate tatra vai viùõur  % yajamànaþ punaþ punaþ  // MatsP_106.13 //
devadànavagandharvà  $ çùayaþ siddhacàraõàþ  &
sadà sevanti tattãrthaü  % gaïgàyamunasaügamam  // MatsP_106.14 //
tato gaccheta ràjendra  $ prayàgaü saüstuvaü÷ca yat  &
yatra brahmàdayo devà  % çùayaþ siddhacàraõàþ  // MatsP_106.15 //
lokapàlà÷ca sàdhyà÷ca  $ pitaro lokasaümatàþ  &
sanatkumàrapramukhàs  % tathaiva paramarùayaþ  // MatsP_106.16 //
aïgiraþpramukhà÷caiva  $ tathà brahmarùayaþ pare  &
tathà nàgàþ suparõà÷ca  % siddhà÷ca khecarà÷ca ye  // MatsP_106.17 //
sàgaràþ saritaþ ÷ailà  $ nàgà vidyàdharà÷ca ye  &
hari÷ca bhagavanàste  % prajàpatipuraþsaraþ  // MatsP_106.18 //
gaïgàyamunayormadhye  $ pçthivyà jaghanaü smçtam  &
prayàgaü ràja÷àrdåla  % triùu lokeùu vi÷rutam  \
tataþ puõyatamaü nàsti  # triùu lokeùu bhàrata  // MatsP_106.19 //
÷ravaõàttasya tãrthasya  $ nàmasaükãrtanàdapi  &
mçttikàlambhanàdvàpi  % naraþ pàpàtpramucyate  // MatsP_106.20 //
tatràbhiùekaü yaþ kuryàt  $ saügame ÷aüsitavrataþ  &
tulyaü phalamavàpnoti  % ràjasåyà÷vamedhayoþ  // MatsP_106.21 //
na devavacanàttàta  $ na lokavacanàttathà  &
matir utkramaõãyà te  % prayàgagamanaü prati  // MatsP_106.22 //
da÷a tãrthasahasràõi  $ ùaùñikoñyastathà paràþ  &
teùàü sàünidhyamatraiva  % tatastu kurunandana  // MatsP_106.23 //
yà gatir yogayuktasya  $ satyasthasya manãùiõaþ  &
sà gatistyajataþ pràõàn  % gaïgàyamunasaügame  // MatsP_106.24 //
na te jãvanti loke 'smiüs  $ tatra tatra yudhiùñhira  &
ye prayàgaü na sampràptàs  % triùu lokeùu va¤citàþ  // MatsP_106.25 //
evaü dçùñvà tu tattãrthaü  $ prayàgaü paramaü padam  &
mucyate sarvapàpebhyaþ  % ÷a÷àïka iva ràhuõà  // MatsP_106.26 //
kambalà÷vatarau nàgau  $ vipule yamunàtañe  &
tatra snàtvà ca pãtvà ca  % sarvapàpaiþ pramucyate  // MatsP_106.27 //
tatra gatvà ca saüsthànaü  $ mahàdevasya vi÷rutam  &
narastàrayate sarvàn  % da÷a pårvànda÷àparàn  // MatsP_106.28 //
kçtvàbhiùekaü tu naraþ  $ so '÷vamedhaphalaü labhet  &
svargalokamavàpnoti  % yàvadàbhåtasaüplavam  // MatsP_106.29 //
pårvapàr÷ve tu gaïgàyàs  $ triùu lokeùu bhàrata  &
kåpaü caiva tu sàmudraü  % pratiùñhànaü ca vi÷rutam  // MatsP_106.30 //
brahmacàrã jitakrodhas  $ triràtraü yadi tiùñhati  &
sarvapàpavi÷uddhàtmà  % so '÷vamedhaphalaü labhet  // MatsP_106.31 //
uttareõa pratiùñhànàd  $ bhàgãrathyàstu pårvataþ  &
haüsaprapatanaü nàma  % tãrthaü trailokyavi÷rutam  // MatsP_106.32 //
a÷vamedhaphalaü tasmin  $ snànamàtreõa bhàrata  &
yàvaccandra÷ca sårya÷ca  % tàvatsvarge mahãyate  // MatsP_106.33 //
urva÷ãramaõe puõye  $ vipule haüsapàõóure  &
parityajati yaþ pràõठ % ÷çõu tasyàpi yatphalam  // MatsP_106.34 //
ùaùñivarùasahasràõi  $ ùaùñivarùa÷atàni ca  &
sevyate pitçbhiþ sàrdhaü  % svargaloke naràdhipa  // MatsP_106.35 //
urva÷ãü tu sadà pa÷yet  $ svargaloke narottama  &
påjyate satataü putra  % çùigandharvakiünaraiþ  // MatsP_106.36 //
tataþ svargàtparibhraùñaþ  $ kùãõakarmà diva÷cyutaþ  &
urva÷ãsadç÷ãnàü tu  % kanyànàü labhate ÷atam  // MatsP_106.37 //
madhye nàrãsahasràõàü  $ bahånàü ca patirbhavet  &
da÷agràmasahasràõàü  % bhoktà bhavati bhåmipaþ  // MatsP_106.38 //
kà¤cãnåpura÷abdena  $ supto 'sau pratibudhyate  &
bhuktvà tu vipulàn bhogàüs  % tattãrthaü bhajate punaþ  // MatsP_106.39 //
÷uklàmbaradharo nityaü  $ niyataþ saüyatendriyaþ  &
ekaü kàlaü tu bhu¤jàno  % màsaü bhåmipatirbhavet  // MatsP_106.40 //
suvarõàlaükçtànàü tu  $ nàrãõàü labhate ÷atam  &
pçthivyàm àsamudràyàü  % mahàbhåmipatirbhavet  // MatsP_106.41 //
dhanadhànyasamàyukto  $ dàtà bhavati nitya÷aþ  &
bhuktvà tu vipulànbhogàüs  % tattãrthaü labhate punaþ  // MatsP_106.42 //
atha saüdhyàvañe ramye  $ brahmacàrã jitendriyaþ  &
upavàsã ÷uciþ saüdhyàü  % brahmalokamavàpnuyàt  // MatsP_106.43 //
koñitãrthaü samàsàdya  $ yastu pràõànparityajet  &
koñivarùasahasràõàü  % svargaloke mahãyate  // MatsP_106.44 //
tataþ svargàtparibhraùñaþ  $ kùãõakarmà diva÷cyutaþ  &
suvarõamaõimuktàóhya-  % kule jàyeta råpavàn  // MatsP_106.45 //
tato bhogavatãü gatvà  $ vàsukeruttareõa tu  &
da÷à÷vamedhakaü nàma  % tãrthaü tatràparaü bhavet  // MatsP_106.46 //
kçtàbhiùekastu naraþ  $ so '÷vamedhaphalaü labhet  &
dhanàóhyo råpavàndakùo  % dàtà bhavati dhàrmikaþ  // MatsP_106.47 //
caturvedeùu yatpuõyaü  $ yatpuõyaü satyavàdiùu  &
ahiüsàyàü tu yo dharmo  % gamanàdeva tatphalam  // MatsP_106.48 //
kurukùetrasamà gaïgà  $ yatra yatràvagàhyate  &
kurukùetràdda÷aguõà  % yatra vindhyena saügatà  // MatsP_106.49 //
yatra gaïgà mahàbhàgà  $ bahutãrthà tapodhanà  &
siddhakùetraü hi tajj¤eyaü  % nàtra kàryà vicàraõà  // MatsP_106.50 //
kùitau tàrayate martyàn  $ nàgàüstàrayate 'pyadhaþ  &
divi tàrayate devàüs  % tena tripathagà smçtà  // MatsP_106.51 //
yàvadasthãni gaïgàyàü  $ tiùñhanti hi ÷arãriõaþ  &
tàvadvarùasahasràõi  % svargaloke mahãyate  // MatsP_106.52 //
tataþ svargàtparibhraùño  $ jambådvãpapatirbhavet  &
tãrthànàü tu paraü tãrthaü  % nadãnàü tu mahànadã  \
mokùadà sarvabhåtànàü  # mahàpàtakinàmapi  // MatsP_106.53 //
sarvatra sulabhà gaïgà  $ triùu sthàneùu durlabhà  &
gaïgàdvàre prayàge ca  % gaïgàsàgarasaügame  \
tatra snàtvà divaü yànti  # ye mçtàste 'punarbhavàþ  // MatsP_106.54 //
sarveùàmeva bhåtànàü  $ pàpopahatacetasàm  &
gatim anviùyamàõànàü  % nàsti gaïgàsamà gatiþ  // MatsP_106.55 //
pavitràõàü pavitraü ca  $ maïgalànàü ca maïgalam  &
mahe÷vara÷irobhraùñà  % sarvapàpaharà ÷ubhà  // MatsP_106.56 //
kçte tu naimiùaü kùetraü  $ tretàyàü puùkaraü param  &
dvàpare tu kurukùetraü  % kalau gaïgà vi÷iùyate  // MatsP_106.57 //
gaïgàmeva niùeveta  $ prayàgaü tu vi÷eùataþ  &
nànyatkaliyuge ghore  % bheùajaü nçpa vidyate  // MatsP_106.58 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 107

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanprayàgasya  $ màhàtmyaü punareva tu  &
yacchrutvà sarvapàpebhyo  % mucyate nàtra saü÷ayaþ  // MatsP_107.1 //
mànasaü nàma tattãrthaü  $ gaïgàyà uttare tañe  &
triràtropoùito bhåtvà  % sarvakàmànavàpnuyàt  // MatsP_107.2 //
gobhåhiraõyadànena  $ yatphalaü pràpnuyànnaraþ  &
sa tatphalamavàpnoti  % tattãrthaü smarate punaþ  // MatsP_107.3 //
akàmo và sakàmo và  $ gaïgàyàü yo 'bhipadyate  &
mçtastu labhate svargaü  % narakaü ca na pa÷yati  // MatsP_107.4 //
apsarogaõasaügãtaiþ  $ supto 'sau pratibudhyate  &
haüsasàrasayuktena  % vimànena sa gacchati  \
bahuvarùasahasràõi  # svargaü ràjendra bhu¤jati  // MatsP_107.5 //
tataþ svargàtparibhraùñaþ  $ kùãõakarmà diva÷cyutaþ  &
suvarõamaõimuktàóhye  % jàyate vipule kule  // MatsP_107.6 //
ùaùñitãrthasahasràõi  $ ùaùñikoñyastathàpagàþ  &
màghamàse gamiùyanti  % gaïgàyamunasaügamam  // MatsP_107.7 //
gavàü ÷atasahasrasya  $ samyagdattasya yatphalam  &
prayàge màghamàse tu  % tryahasnànàttu tatphalam  // MatsP_107.8 //
gaïgàyamunayormadhye  $ karùàgniü yastu sàdhayet  &
ahãnàïgo hyaroga÷ca  % pa¤cendriyasamanvitaþ  // MatsP_107.9 //
yàvanti romakåpàõi  $ tasya gàtreùu dehinaþ  &
tàvadvarùasahasràõi  % svargaloke mahãyate  // MatsP_107.10 //
tataþ svargàtparibhraùño  $ jambådvãpapatirbhavet  &
sa bhuktvà vipulànbhogàüs  % tattãrthaü smarate punaþ  // MatsP_107.11 //
jalaprave÷aü yaþ kuryàt  $ saügame lokavi÷rute  &
ràhugraste tathà some  % vimuktaþ sarvakilbiùaiþ  // MatsP_107.12 //
somalokamavàpnoti  $ somena saha modate  &
ùaùñivarùasahasràõi  % svargaloke mahãyate  // MatsP_107.13 //
svarge ca ÷akraloke 'smin  $ nçùigandharvasevite  &
paribhraùñastu ràjendra  % samçddhe jàyate kule  // MatsP_107.14 //
adhaþ÷iràstu yo jvàlàm  $ årdhvapàdaþ pibennaraþ  &
÷atavarùasahasràõi  % svargaloke mahãyate  // MatsP_107.15 //
paribhraùñastu ràjendra  $ so 'gnihotrã bhavennaraþ  &
bhuktvà tu vipulànbhogàüs  % tattãrthaü bhajate punaþ  // MatsP_107.16 //
yaþ svadehaü tu kartitvà  $ ÷akunibhyaþ prayacchati  &
vihagairupabhuktasya  % ÷çõu tasyàpi yatphalam  // MatsP_107.17 //
÷ataü varùasahasràõàü  $ somaloke mahãyate  &
tasmàdapi paribhraùño  % ràjà bhavati dhàrmikaþ  // MatsP_107.18 //
guõavàn råpasampanno  $ vidvàü÷ca priyavàcakaþ  &
bhuktvà tu vipulànbhogàüs  % tattãrthaü bhajate punaþ  // MatsP_107.19 //
yàmune cottare kåle  $ prayàgasya tu dakùiõe  &
çõapramocanaü nàma  % tattãrthaü paramaü smçtam  // MatsP_107.20 //
ekaràtroùitaþ snàtvà  $ çõaiþ sarvaiþ pramucyate  &
svargalokamavàpnoti  % ançõa÷ca sadà bhavet  // MatsP_107.21 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 108

*yudhiùñhira uvàca
etacchrutvà prayàgasya  $ yattvayà parikãrtitam  &
vi÷uddhaü me 'dya hçdayaü  % prayàgasya tu kãrtanàt  // MatsP_108.1 //
anà÷akaphalaü bråhi  $ bhagavaüstatra kãdç÷am  &
yaü ca lokamavàpnoti  % vi÷uddhaþ sarvakilbiùaiþ  // MatsP_108.2 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanprayàge tu  $ anà÷akaphalaü vibho  &
pràpnoti puruùo dhãmठ % ÷raddadhàno jitendriyaþ  // MatsP_108.3 //
ahãnàïgo 'pyaroga÷ca  $ pa¤cendriyasamanvitaþ  &
a÷vamedhaphalaü tasya  % gacchatastu pade pade  // MatsP_108.4 //
kulàni tàrayedràjan  $ da÷a pårvànda÷àparàn  &
mucyate sarvapàpebhyo  % gacchettu paramaü padam  // MatsP_108.5 //

*yudhiùñhira uvàca
mahàbhàgyaü hi dharmasya  $ yattvaü vadasi me prabho  &
alpenaiva prayatnena  % bahåndharmànavàpnute  // MatsP_108.6 //
a÷vamedhaistu bahubhiþ  $ pràpyate suvratairiha  &
imaü me saü÷ayaü chinddhi  % paraü kautåhalaü hi me  // MatsP_108.7 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanmahàvãra  $ yaduktaü brahmayoninà  &
çùãõàü saünidhau pårvaü  % kathyamànaü mayà ÷rutam  // MatsP_108.8 //
pa¤cayojanavistãrõaü  $ prayàgasya tu maõóalam  &
praviùñamàtre tadbhåmàv  % a÷vamedhaþ pade pade  // MatsP_108.9 //
vyatãtànpuruùànsapta  $ bhaviùyàü÷ca caturda÷a  &
narastàrayate sarvàn  % yastu pràõànparityajet  // MatsP_108.10 //
evaü j¤àtvà tu ràjendra  $ sadà sevàparo bhavet  &
a÷raddadhànàþ puruùàþ  % pàpopahatacetasaþ  \
na pràpnuvanti tatsthànaü  # prayàgaü devarakùitam  // MatsP_108.11 //

*yudhiùñhira uvàca
snehàdvà dravyalobhàdvà  $ ye tu kàmava÷aü gatàþ  &
kathaü tãrthaphalaü teùàü  % kathaü puõyaphalaü bhavet  // MatsP_108.12 //
vikrayaþ sarvabhàõóànàü  $ kàryàkàryamajànataþ  &
prayàge kà gatistasya  % tanme bråhi pitàmaha  // MatsP_108.13 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanmahàguhyaü  $ sarvapàpapraõà÷anam  &
màsamekaü tu yaþ snàyàt  % prayàge niyatendriyaþ  \
mucyate sarvapàpebhyaþ  # sa gacchetparamaü padam  // MatsP_108.14 //
vi÷rambhaghàtakànàü tu  $ prayàge ÷çõu yatphalam  &
trikàlameva snàyãta  % àhàraü bhaikùyamàcaret  \
tribhirmàsaiþ sa mucyeta  # prayàge tu na saü÷ayaþ  // MatsP_108.15 //
aj¤ànena tu yasyeha  $ tãrthayàtràdikaü bhavet  &
sarvakàmasamçddhastu  % svargaloke mahãyate  \
sthànaü ca labhate nityaü  # dhanadhànyasamàkulam  // MatsP_108.16 //
evaü j¤ànena sampårõaþ  $ sadà bhavati bhogavàn  &
tàritàþ pitarastena  % narakàtprapitàmahàþ  // MatsP_108.17 //
dharmànusàri tattvaj¤a  $ pçcchataste punaþ punaþ  &
tvatpriyàrthaü samàkhyàtaü  % guhyametatsanàtanam  // MatsP_108.18 //

*yudhiùñhira uvàca
adya me saphalaü janma  $ adya me tàritaü kulam  &
prãto 'smyanugçhãto 'smi  % dar÷anàdeva te mune  // MatsP_108.19 //
tvaddar÷anàttu dharmàtman  $ mukto 'haü càdya kilbiùàt  &
idànãü vedmi càtmànaü  % bhagavangatakalmaùam  // MatsP_108.20 //

*màrkaõóeya uvàca
diùñyà te saphalaü janma  $ diùñyà te tàritaü kulam  &
kãrtanàdvardhate puõyaü  % ÷rutàtpàpapraõà÷anam  // MatsP_108.21 //

*yudhiùñhira uvàca
yamunàyàü tu kiü puõyaü  $ kiü phalaü tu mahàmune  &
etanme sarvamàkhyàhi  % yathàdçùñaü yathà÷rutam  // MatsP_108.22 //

*màrkaõóeya uvàca
tapanasya sutà devã  $ triùu lokeùu vi÷rutà  &
samàkhyàtà mahàbhàgà  % yamunà tatra nimnagà  // MatsP_108.23 //
yenaiva niþsçtà gaïgà  $ tenaiva yamunà gatà  &
yojanànàü sahasreùu  % kãrtanàtpàpanà÷inã  // MatsP_108.24 //
tatra snàtvà ca pãtvà ca  $ yamunàyàü yudhiùñhira  &
kãrtanàllabhate puõyaü  % dçùñvà bhadràõi pa÷yati  // MatsP_108.25 //
avagàhya ca pãtvà ca  $ punàtyàsaptamaü kulam  &
pràõàüstyajati yastatra  % sa yàti paramàü gatim  // MatsP_108.26 //
agnitãrthamiti khyàtaü  $ yamunàdakùiõe tañe  &
pa÷cime dharmaràjasya  % tãrthaü tu narakaü smçtam  // MatsP_108.27 //
tatra snàtvà divaü yànti  $ ye mçtàste 'punarbhavàþ  &
evaü tãrthasahasràõi  % yamunàdakùiõe tañe  // MatsP_108.28 //
uttareõa pravakùyàmi  $ àdityasya mahàtmanaþ  &
tãrthaü nira¤janaü nàma  % yatra devàþ savàsavàþ  // MatsP_108.29 //
upàsate sma saüdhyàü ye  $ trikàlaü hi yudhiùñhira  &
devàþ sevanti tattãrthaü  % ye cànye vibudhà janàþ  // MatsP_108.30 //
÷raddadhànaparo bhåtvà  $ kuru tãrthàbhiùecanam  &
anye ca bahavastãrthàþ  % sarvapàpaharàþ smçtàþ  \
teùu snàtvà divaü yànti  # ye mçtàste 'punarbhavàþ  // MatsP_108.31 //
gaïgà ca yamunà caiva  $ ubhe tulyaphale smçte  &
kevalaü jyeùñhabhàvena  % gaïgà sarvatra påjyate  // MatsP_108.32 //
evaü kuruùva kaunteya  $ sarvatãrthàbhiùecanam  &
yàvajjãvakçtaü pàpaü  % tatkùaõàdeva na÷yati  // MatsP_108.33 //
yastvimaü kalya utthàya  $ pañhate ca ÷çõoti ca  &
mucyate sarvapàpebhyaþ  % svargalokaü sa gacchati  // MatsP_108.34 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 109

*màrkaõóeya uvàca
÷rutaü me brahmaõà proktaü  $ puràõe brahmasambhave  &
tãrthànàü tu sahasràõi  % ÷atàni niyutàni ca  \
sarve puõyàþ pavitrà÷ca  # gati÷ca paramà smçtà  // MatsP_109.1 //
somatãrthaü mahàpuõyaü  $ mahàpàtakanà÷anam  &
snànamàtreõa ràjendra  % puruùàüstàrayecchatam  \
tasmàtsarvaprayatnena  # tatra snànaü samàcaret  // MatsP_109.2 //

*yudhiùñhira uvàca
pçthivyàü naimiùaü puõyam  $ antarikùe ca puùkaram  &
trayàõàmapi lokànàü  % kurukùetraü vi÷iùyate  // MatsP_109.3 //
sarvàõi tàni saütyajya  $ kathamekaü pra÷aüsasi  &
apramàõaü tu tatroktam  % a÷raddheyamanuttamam  // MatsP_109.4 //
gatiü ca paramàü divyàü  $ bhogàü÷caiva yathepsitàn  &
kimarthamalpayogena  % bahu dharmaü pra÷aüsasi  \
etanme saü÷ayaü bråhi  # yathàdçùñaü yathà÷rutam  // MatsP_109.5 //

*màrkaõóeya uvàca
a÷raddheyaü na vaktavyaü  $ pratyakùamapi yadbhavet  &
narasyà÷raddadhànasya  % pàpopahatacetasaþ  // MatsP_109.6 //
a÷raddadhàno hya÷ucir  $ durmatistyaktamaïgalaþ  &
ete pàtakinaþ sarve  % tenedaü bhàùitaü tvayà  // MatsP_109.7 //
÷çõu prayàgamàhàtmyaü  $ yathàdçùñaü yathà÷rutam  &
pratyakùaü ca parokùaü ca  % yathànyastaü bhaviùyati  // MatsP_109.8 //
yathaivànyadadçùñaü ca  $ yathàdçùñaü yathà÷rutam  &
÷àstraü pramàõaü kçtvà ca  % yujyate yogamàtmanaþ  // MatsP_109.9 //
kli÷yate càparastatra  $ naiva yogamavàpnuyàt  &
janmàntarasahasrebhyo  % yogo labhyeta mànavaiþ  // MatsP_109.10 //
yathà yogasahasreõa  $ yogo labhyeta mànavaiþ  &
yastu sarvàõi ratnàni  % bràhmaõebhyaþ prayacchati  // MatsP_109.11 //
tena dànena dattena  $ yogaü nàbhyeti mànavaþ  &
prayàge tu mçtasyedaü  % sarvaü bhavati nànyathà  // MatsP_109.12 //
pradhànahetuü vakùyàmi  $ ÷raddadhatsva ca bhàrata  &
yathà sarveùu bhåteùu  % brahma sarvatra dç÷yate  // MatsP_109.13 //
bràhmaõe vàsti yatkiücid  $ abràhmam iti vocyate  &
evaü sarveùu bhåteùu  % brahma sarvatra påjyate  // MatsP_109.14 //
tathà sarveùu lokeùu  $ prayàgaü påjayedbudhaþ  &
påjyate tãrtharàjastu  % satyameva yudhiùñhira  // MatsP_109.15 //
brahmàpi smarate nityaü  $ prayàgaü tãrthamuttamam  &
tãrtharàjam anupràpya  % na cànyatkiücidarhati  // MatsP_109.16 //
ko hi devatvamàsàdya  $ manuùyatvaü cikãrùati  &
anenaivopamànena  % tvaü j¤àsyasi yudhiùñhira  \
yathà puõyatamaü càsti  # tathaiva kathitaü mayà  // MatsP_109.17 //

*yudhiùñhira uvàca
÷rutaü cedaü tvayà proktaü  $ vismito 'haü punaþ punaþ  &
kathaü yogena tatpràptiþ  % svargavàsastu karmaõà  // MatsP_109.18 //
dàtà vai labhate bhogàn  $ gàü ca yatkarmaõaþ phalam  &
tàni karmàõi pçcchàmi  % punastaiþ pràpyate mahã  // MatsP_109.19 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanmahàbàho  $ yathoktakaraõaü mahãm  &
gàmagniü bràhmaõaü ÷àstraü  % kà¤canaü salilaü striyaþ  // MatsP_109.20 //
màtaraü pitaraü caiva  $ ye nindanti naràdhamàþ  &
na teùàmårdhvagamanam  % idamàha prajàpatiþ  // MatsP_109.21 //
evaü yogasya sampràpti-  $ sthànaü paramadurlabham  &
gacchanti narakaü ghoraü  % ye naràþ pàpakarmiõaþ  // MatsP_109.22 //
hastya÷vaü gàm anaóvàhaü  $ maõimuktàdikà¤canam  &
parokùaü harate yastu  % pa÷càddànaü prayacchati  // MatsP_109.23 //
na te gacchanti vai svargaü  $ dàtàro yatra bhoginaþ  &
anenakarmaõà yuktàþ  % pacyante narake punaþ  // MatsP_109.24 //
evaü yogaü ca dharmaü ca  $ dàtàraü ca yudhiùñhira  &
yathà satyamasatyaü và  % asti nàstãti yatphalam  \
niruktaü tu pravakùyàmi  # yathàha svayamaü÷umàn  // MatsP_109.25 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 110

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanprayàgasya  $ màhàtmyaü punareva tu  &
naimiùaü puùkaraü caiva  % gotãrthaü sindhusàgaram  // MatsP_110.1 //
gayà ca caitrakaü caiva  $ gaïgàsàgarameva ca  &
ete cànye ca bahavo  % ye ca puõyàþ ÷iloccayàþ  // MatsP_110.2 //
da÷a tãrthasahasràõi  $ triü÷atkoñyastathà paràþ  &
prayàge saüsthità nityam  % evamàhurmanãùiõaþ  // MatsP_110.3 //
trãõi càpyagnikuõóàni  $ yeùàü madhye tu jàhnavã  &
prayàgàdabhiniùkràntà  % sarvatãrthanamaskçtà  // MatsP_110.4 //
tapanasya sutà devã  $ triùu lokeùu vi÷rutà  &
yamunà gaïgayà sàrdhaü  % saügatà lokabhàvinã  // MatsP_110.5 //
gaïgàyamunayormadhye  $ pçthivyà jaghanaü smçtam  &
prayàgaü ràja÷àrdåla  % kalàü nàrhati ùoóa÷ãm  // MatsP_110.6 //
tisraþ koñyo 'rdhakoñi÷ca  $ tãrthànàü vàyurabravãt  &
divi bhuvyantarikùe ca  % tatsarvaü jàhnavã smçtà  // MatsP_110.7 //
prayàgaü samadhiùñhànaü  $ kambalà÷vataràvubhau  &
bhogavatyatha yà caiùà  % vedireùà prajàpateþ  // MatsP_110.8 //
tatra vedà÷ca yaj¤à÷ca  $ mårtimanto yudhiùñhira  &
prajàpatim upàsante  % çùaya÷ca tapodhanàþ  // MatsP_110.9 //
yajante kratubhir devàs  $ tathà cakradharà nçpàþ  &
tataþ puõyatamaü nàsti  % triùu lokeùu bhàrata  // MatsP_110.10 //
prabhàvàtsarvatãrthebhyaþ  $ prabhavatyadhikaü vibho  &
da÷a tãrthasahasràõi  % tisraþ koñyastathà paràþ  // MatsP_110.11 //
yatra gaïgà mahàbhàgà  $ sa de÷astattapodhanam  &
siddhakùetraü ca vij¤eyaü  % gaïgàtãrasamanvitam  // MatsP_110.12 //
idaü satyaü vijànãyàt  $ sàdhånàmàtmana÷ca vai  &
suhçda÷ca japetkarõe  % ÷iùyasyànugatasya ca  // MatsP_110.13 //
idaü dhanyamidaü svargyam  $ idaü satyamidaü sukham  &
idaü puõyamidaü dharmyaü  % pàvanaü dharmamuttamam  // MatsP_110.14 //
maharùãõàmidaü guhyaü  $ sarvapàpapraõà÷anam  &
adhãtya ca dvijo 'pyetan  % nirmalaþ svargamàpnuyàt  // MatsP_110.15 //
ya idaü ÷çõuyànnityaü  $ tãrthaü puõyaü sadà ÷uciþ  &
jàtismaratvaü labhate  % nàkapçùñhe ca modate  // MatsP_110.16 //
pràpyante tàni tãrthàni  $ sadbhiþ ÷iùñànudar÷ibhiþ  &
snàhi tãrtheùu kauravya  % na ca vakramatirbhava  // MatsP_110.17 //
tvayà ca samyakpçùñena  $ kathitaü vai mayà vibho  &
pitarastàritàþ sarve  % tathaiva ca pitàmahàþ  // MatsP_110.18 //
vrataü dànaü tapastãrthaü  $ yàgàþ sarve sadakùiõàþ  &
yogàþ sàükhyaü sadàcàro  % ye cànye j¤ànahetavaþ  \
prayàgasya tu sarve te  # kalàü nàrhanti ùoóa÷ãm  // MatsP_110.19 //
evaü j¤ànaü ca yoga÷ca  $ tãrthaü caiva yudhiùñhira  &
bahukle÷ena yujyante  % tena yànti paràü gatim  \
trikàlaü jàyate j¤ànaü  # svargalokaü gamiùyati  // MatsP_110.20 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 111

*yudhiùñhira uvàca
kathaü sarvamidaü proktaü  $ prayàgasya mahàmune  &
etannaþ sarvamàkhyàhi  % yathà hi mama tàrayet  // MatsP_111.1 //

*màrkaõóeya uvàca
÷çõu ràjanprayàge tu  $ proktaü sarvamidaü jagat  &
brahmà viùõustathe÷àno  % devatàþ prabhuravyayaþ  // MatsP_111.2 //
brahmà sçjati bhåtàni  $ sthàvaraü jaïgamaü ca yat  &
tànyetàni paraü loke  % viùõuþ saüvardhate prajàþ  // MatsP_111.3 //
kalpànte tatsamagraü hi  $ rudraþ saüharate jagat  &
tadà prayàgatãrthaü ca  % na kadàcidvina÷yati  // MatsP_111.4 //
ã÷varaþ sarvabhåtànàü  $ yaþ pa÷yati sa pa÷yati  &
yatnenànena tiùñhanti  % te yànti paramàü gatim  // MatsP_111.5 //

*yudhiùñhira uvàca
àkhyàhi me yathàtathyaü  $ yathaiùà tiùñhati ÷rutiþ  &
kena và kàraõenaiva  % tiùñhante lokasattamàþ  // MatsP_111.6 //

*màrkaõóeya uvàca
prayàge nivasantyete  $ brahmaviùõumahe÷varàþ  &
kàraõaü tatpravakùyàmi  % ÷çõu tattvaü yudhiùñhira  // MatsP_111.7 //
pa¤cayojanavistãrõaü  $ prayàgasya tu maõóalam  &
tiùñhanti rakùaõàyàtra  % pàpakarmanivàraõàt  // MatsP_111.8 //
uttareõa pratiùñhànàc  $ chadmanà brahma tiùñhati  &
veõãmàdhavaråpã tu  % bhagavàüstatra tiùñhati  // MatsP_111.9 //
màhe÷varo vaño bhåtvà  $ tiùñhate parame÷varaþ  &
tato devàþ sagandharvàþ  % siddhà÷ca paramarùayaþ  \
rakùanti maõóalaü nityaü  # pàpakarmanivàraõàt  // MatsP_111.10 //
yasmi¤juhvansvakaü pàpaü  $ narakaü ca na pa÷yati  &
evaü brahmà ca viùõu÷ca  % prayàge sa mahe÷varaþ  // MatsP_111.11 //
saptadvãpàþ samudrà÷ca  $ parvatà÷ca mahãtale  &
rakùamàõà÷ca tiùñhanti  % yàvadàbhåtasaüplavam  // MatsP_111.12 //
ye cànye bahavaþ sarve  $ tiùñhanti ca yudhiùñhira  &
yat pçthivã tatsamà÷ritya  % nirmità daivatais tribhiþ  // MatsP_111.13 //
prajàpateridaü kùetraü  $ prayàgamiti vi÷rutam  &
etatpuõyaü pavitraü vai  % prayàgaü ca yudhiùñhira  \
svaràjyaü kuru ràjendra  # bhràtçbhiþ sahito 'nagha  // MatsP_111.14 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 112

*nandike÷vara uvàca
bhràtçbhiþ sahitaþ sarvair  $ draupadyà saha bhàryayà  &
bràhmaõebhyo namaskçtya  % guråndevànatarpayat  // MatsP_112.1 //
vàsudevo 'pi tatraiva  $ kùaõenàbhyàgatastadà  &
pàõóavaiþ sahitaiþ sarvaiþ  % påjyamànastu màdhavaþ  // MatsP_112.2 //
kçùõena sahitaiþ sarvaiþ  $ punareva mahàtmabhiþ  &
abhiùiktaþ svaràjye ca  % dharmaputro yudhiùñhiraþ  // MatsP_112.3 //
etasminnantare caiva  $ màrkaõóeyo mahàmuniþ  &
tataþ svastãti coktvà tu  % kùaõàdà÷ramamàgamat  // MatsP_112.4 //
yudhiùñhiro 'pi dharmàtmà  $ bhràtçbhiþ sahito 'vasat  &
mahàdànaü tato dattvà  % dharmaputro mahàmanàþ  // MatsP_112.5 //
yastvidaü kalya utthàya  $ màhàtmyaü pañhate naraþ  &
prayàgaü smarate nityaü  % sa yàti paramaü padam  \
mucyate sarvapàpebhyo  # rudralokaü sa gacchati  // MatsP_112.6 //

*vàsudeva uvàca
mama vàkyaü ca kartavyaü  $ mahàràja bravãmyaham  &
nityaü japasva juhvasva  % prayàge vigatajvaraþ  // MatsP_112.7 //
prayàgaü smara vai nityaü  $ sahàsmàbhiryudhiùñhira  &
svayaü pràpsyasi ràjendra  % svargalokaü na saü÷ayaþ  // MatsP_112.8 //
prayàgamanugacchedvà  $ vasate vàpi yo naraþ  &
sarvapàpavi÷uddhàtmà  % rudralokaü sa gacchati  // MatsP_112.9 //
pratigrahàdupàvçttaþ  $ saütuùño niyataþ ÷uciþ  &
ahaükàranivçtta÷ca  % sa tãrthaphalama÷nute  // MatsP_112.10 //
akopana÷ca satya÷ca  $ satyavàdã dçóhavrataþ  &
àtmopama÷ca bhåteùu  % sa tãrthaphalama÷nute  // MatsP_112.11 //
çùibhiþ kratavaþ proktà  $ devai÷càpi yathàkramam  &
na hi ÷akyà daridreõa  % yaj¤àþ pràptuü mahãpate  // MatsP_112.12 //
bahåpakaraõà yaj¤à  $ nànàsambhàravistaràþ  &
pràpyante pàrthivairetaiþ  % samçddhairvai naraiþ kvacit  // MatsP_112.13 //
yo daridrairapi vidhiþ  $ ÷akyaþ pràptuü nare÷vara  &
tulyo yaj¤aphalaiþ puõyais  % tannibodha yudhiùñhira  // MatsP_112.14 //
çùãõàü paramaü guhyam  $ idaü bharatasattama  &
tãrthànugamanaü puõyaü  % yaj¤ebhyo 'pi vi÷iùyate  // MatsP_112.15 //
da÷a tãrthasahasràõi  $ tisraþ koñyastathàpagàþ  &
màghamàse gamiùyanti  % gaïgàyàü bharatarùabha  // MatsP_112.16 //
svastho bhava mahàràja  $ bhuïkùva ràjyamakaõñakam  &
punardrakùyasi ràjendra  % yajamàno vi÷eùataþ  // MatsP_112.17 //

*nandike÷vara uvàca
ityuktvà sa mahàbhàgo  $ màrkaõóeyo mahàtapàþ  &
yudhiùñhirasya nçpates  % tatraivàntaradhãyata  // MatsP_112.18 //
tatastatra samàplàvya  $ gàtràõi sagaõo nçpaþ  &
yathoktenàtha vidhinà  % paràü nirvçtimàgamat  // MatsP_112.19 //
tathà tvamapi devarùe  $ prayàgàbhimukho bhava  &
abhiùekaü tu kçtvàdya  % kçtakçtyo bhaviùyasi  // MatsP_112.20 //

*såta uvàca
evamuktvàtha nandã÷as  $ tatraivàntaradhãyata  &
nàrado 'pi jagàmà÷u  % prayàgàbhimukhastathà  // MatsP_112.21 //
tatra snàtvà ca japtvà ca  $ vidhidçùñena karmaõà  &
dànaü dattvà dvijàgryebhyo  % gataþ svabhavanaü tadà  // MatsP_112.22 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 113

*çùaya åcuþ
kati dvãpàþ samudrà và  $ parvatà và kati prabho  &
kiyanti caiva varùàõi  % teùu nadya÷ca kàþ smçtàþ  // MatsP_113.1 //
mahàbhåmipramàõaü ca  $ lokàlokastathaiva ca  &
paryàptiü parimàõaü ca  % gati÷candràrkayostathà  // MatsP_113.2 //
etadbravãhi naþ sarvaü  $ vistareõa yathàrthavit  &
tvaduktametatsakalaü  % ÷rotumicchàmahe vayam  // MatsP_113.3 //

*såta uvàca
dvãpabhedasahasràõi  $ sapta càntargatàni ca  &
na ÷akyante krameõeha  % vaktuü vai sakalaü jagat  // MatsP_113.4 //
saptaiva tu pravakùyàmi  $ candràdityagrahaiþ saha  &
teùàü manuùyatarkeõa  % pramàõàni pracakùate  // MatsP_113.5 //
acintyàþ khalu ye bhàvàs  $ tàüstu tarkeõa sàdhayet  &
prakçtibhyaþ paraü yacca  % tadacintyasya lakùaõam  // MatsP_113.6 //
sapta varùàõi vakùyàmi  $ jambådvãpaü yathàvidham  &
vistaraü maõóalaü yacca  % yojanaistànnibodhata  // MatsP_113.7 //
yojanànàü sahasràõi  $ ÷ataü dvãpasya vistaraþ  &
nànàjanapadàkãrõaü  % purai÷ca vividhaiþ ÷ubhaiþ  // MatsP_113.8 //
siddhacàraõasaükãrõaü  $ parvatairupa÷obhitam  &
sarvadhàtupinaddhaistaiþ  % ÷ilàjàlasamudgataiþ  // MatsP_113.9 //
parvataprabhavàbhi÷ca  $ nadãbhistu samantataþ  &
pràgàyatà mahàpàr÷vàþ  % ùaóime varùaparvatàþ  // MatsP_113.10 //
avagàhya hyubhayataþ  $ samudrau pårvapa÷cimau  &
himapràya÷ca himavàn  % hemakåña÷ca hemavàn  // MatsP_113.11 //
sarvataþ sumukha÷càpi  $ niùadhaþ parvato mahàn  &
càturvarõyastu sauvarõo  % meru÷colbamayaþ smçtaþ  \
caturviü÷atsahasràõi  # vistãrõaþ sa caturdi÷am  // MatsP_113.12 //
vçttàkçtipramàõa÷ca  $ caturasraþ samàhitaþ  &
nànàvarõaiþ samaþ pàr÷vaiþ  % prajàpatiguõànvitaþ  // MatsP_113.13 //
nàbhãbandhanasambhåto  $ brahmaõo 'vyaktajanmanaþ  &
pårvataþ ÷vetavarõastu  % bràhmaõyaü tasya tena vai  // MatsP_113.14 //
pãta÷ca dakùiõenàsau  $ tena vai÷yatvamiùyeta  &
bhçïgipattrãnabha÷ caiva  % pa÷cimena samanvitaþ  \
tenàsya ÷ådratà siddhà  # meror nàmàrthakarmataþ  // MatsP_113.15 //
pàr÷vamuttaratastasya  $ raktavarõaü svabhàvataþ  &
tenàsya kùatrabhàvaþ syàd  % iti varõàþ prakãrtitàþ  // MatsP_113.16 //
nãla÷ca vaióåryamayaþ  $ ÷vetaþ pãto hiraõmayaþ  &
mayårabarhavarõa÷ca  % ÷àtakaumbhaþ sa ÷çïgavàn  // MatsP_113.17 //
ete parvataràjànaþ  $ siddhacàraõasevitàþ  &
teùàmantaraviùkambho  % navasàhasramucyate  // MatsP_113.18 //
madhye tvilàvçtaü nàma  $ mahàmeroþ samantataþ  &
caturviü÷atsahasràõi  % vistãrõo yojanaiþ samaþ  // MatsP_113.19 //
madhye tasya mahàmerur  $ vidhåma iva pàvakaþ  &
vedyardhaü dakùiõaü meror  % uttaràrdhaü tathottaram  // MatsP_113.20 //
varùàõi yàni saptàtra  $ teùàü vai varùaparvatàþ  &
dve dve sahasre vistãrõà  % yojanairdakùiõottaram  // MatsP_113.21 //
jambådvãpasya vistàras  $ teùàmàyàma ucyate  &
nãla÷ca niùadha÷caiva  % teùàü hãnà÷ca ye pare  // MatsP_113.22 //
÷veta÷ca hemakåña÷ca  $ himavà¤chçïgavàü÷ca yaþ  &
jambådvãpapramàõeõa  % çùabhaþ parikãrtyate  // MatsP_113.23 //
tasmàddvàda÷abhàgena  $ hemakåño 'pi hãyate  &
himavànviü÷abhàgena  % tasmàdeva prahãyate  \
aùñà÷ãtisahasràõi  # hemakåño mahàgiriþ  // MatsP_113.24 //
a÷ãtirhimavà¤chaila  $ àyataþ pårvapa÷cime  &
dvãpasya maõóalãbhàvàd  % dhràsavçddhã prakãrtite  // MatsP_113.25 //
varùàõàü parvatànàü ca  $ yathàbhedaü tathottaram  &
teùàü madhye janapadàs  % tàni varùàõi sapta vai  // MatsP_113.26 //
prapàtaviùamaistaistu  $ parvatairàvçtàni tu  &
sapta tàni nadãbhedair  % agamyàni parasparam  // MatsP_113.27 //
vasanti teùu sattvàni  $ nànàjàtãni sarva÷aþ  &
imaü haimavataü varùaü  % bhàrataü nàma vi÷rutam  // MatsP_113.28 //
hemakåñaü paraü tasmàn  $ nàmnà kimpuruùaü smçtam  &
hemakåñàcca niùadhaü  % harivarùaü taducyate  // MatsP_113.29 //
harivarùàtparaü càpi  $ merostu tadilàvçtam  &
ilàvçtàtparaü nãlaü  % ramyakaü nàma vi÷rutam  // MatsP_113.30 //
ramyakàdaparaü ÷vetaü  $ vi÷rutaü taddhiraõyakam  &
hiraõyakàtparaü caiva  % ÷çïga÷àkaükuraü smçtam  // MatsP_113.31 //
dhanuþsaüsthe tu vij¤eye  $ devarùe dakùiõottare  &
dãrghàõi tasya catvàri  % madhyamaü tadilàvçtam  // MatsP_113.32 //
pårvato niùadhasyedaü  $ vedyardhaü dakùiõaü smçtam  &
paraü tvilàvçtaü pa÷càd  % vedyardhaü tu taduttaram  // MatsP_113.33 //
tayormadhye tu vij¤eyo  $ meruryatra tvilàvçtam  &
dakùiõena tu nãlasya  % niùadhasyottareõa tu  // MatsP_113.34 //
udagàyato mahà÷ailo  $ màlyavànnàma parvataþ  &
dvàtriü÷atà sahasreõa  % pratãcyàü sàgarànugaþ  // MatsP_113.35 //
màlyavànvai sahasraika  $ à nãlaniùadhàyataþ  &
dvàtriü÷attvevamapyuktaþ  % parvato gandhamàdanaþ  // MatsP_113.36 //
parimaõóalayormadhye  $ meruþ kanakaparvataþ  &
càturvarõyasamo varõai÷  % caturasraþ samucchritaþ  // MatsP_113.37 //
nànàvarõaþ sa pàr÷veùu  $ pårvànte ÷veta ucyate  &
pãtaü tu dakùiõaü tasya  % bhçïgipattranibhaü param  \
uttaraü tasya raktaü vai  # iti varõasamanvitaþ  // MatsP_113.38 //
merustu ÷u÷ubhe divyo  $ ràjavatsa tu veùñitaþ  &
àdityataruõàbhàso  % vidhåma iva pàvakaþ  // MatsP_113.39 //
yojanànàü sahasràõi  $ caturà÷ãtisåcchritaþ  &
praviùñaþ ùoóa÷àdhastàd  % aùñàviü÷ativistçtaþ  // MatsP_113.40 //
vistaràddviguõa÷càsya  $ parãõàhaþ samantataþ  &
sa parvato mahàdivyo  % divyauùadhisamanvitaþ  // MatsP_113.41 //
bhuvanairàvçtaþ sarvair  $ jàtaråpapariùkçtaiþ  &
tatra devagaõà÷caiva  % gandharvàsuraràkùasàþ  \
÷ailaràje pramodante  # sarvato 'psarasàü gaõaiþ  // MatsP_113.42 //
sa tu meruþ parivçto  $ bhuvanairbhåtabhàvanaiþ  &
yasyeme caturo de÷à  % nànàpàr÷veùu saüsthitàþ  // MatsP_113.43 //
bhadrà÷vaü bhàrataü caiva  $ ketumàlaü ca pa÷cime  &
uttarà÷caiva kuravaþ  % kçtapuõyaprati÷rayàþ  // MatsP_113.44 //
viùkambhaparvatàstadvan  $ mandaro gandhamàdanaþ  &
vipula÷ca supàr÷va÷ca  % sarvaratnavibhåùitàþ  // MatsP_113.45 //
aruõodaü mànasaü ca  $ sitodaü bhadrasaüj¤itam  &
teùàmupari catvàri  % saràüsi ca vanàni ca  // MatsP_113.46 //
tathà bhadrakadambastu  $ parvate gandhamàdane  &
jambåvçkùastathà÷vattho  % vipule 'tha vañaþ param  // MatsP_113.47 //
gandhamàdanapàr÷ve tu  $ pa÷cime 'maragaõóikaþ  &
dvàtriü÷acca sahasràõi  % yojanaiþ sarvataþ samaþ  // MatsP_113.48 //
tatra te ÷ubhakarmàõaþ  $ ketumàlàþ pari÷rutàþ  &
tatra kàlànalàþ sarve  % mahàsattvà mahàbalàþ  // MatsP_113.49 //
striya÷ cotpalavarõàbhàþ  $ sundaryaþ priyadar÷anàþ  &
tatra divyo mahàvçkùaþ  % panasaþ pattrabhàsuraþ  // MatsP_113.50 //
tasya pãtvà phalarasaü  $ saüjãvanti samàyutam  &
tasya màlyavataþ pàr÷ve  % pårve pårvà tu gaõóikà  \
dvàtriü÷acca sahasràõi  # tatràpi ÷atamucyate  // MatsP_113.51 //
bhadrà÷vastatra vij¤eyo  $ nityaü muditamànasaþ  &
bhadramàlavanaü tatra  % kàlàmra÷ca mahàdrumaþ  // MatsP_113.52 //
tatra te puruùàþ ÷vetà  $ mahàsattvà mahàbalàþ  &
striyaþ kumudavarõàbhàþ  % sundaryaþ priyadar÷anàþ  // MatsP_113.53 //
candraprabhà÷ candravarõàþ  $ pårõacandranibhànanàþ  &
candra÷ãtalagàtrà÷ca  % striyo hyutpalagandhikàþ  // MatsP_113.54 //
da÷avarùasahasràõi  $ àyusteùàmanàmayam  &
kàlàmrasya rasaü pãtvà  % te sarve sthirayauvanàþ  // MatsP_113.55 //

*såta uvàca
ityuktavànçùãnbrahmà  $ varùàõi ca nisargataþ  &
pårvaü mamànugrahakçd  % bhåyaþ kiü varõayàmi vaþ  // MatsP_113.56 //
etacchrutvà vacaste tu  $ çùayaþ saü÷itavratàþ  &
jàtakautåhalàþ sarve  % pratyåcuste mudànvitàþ  // MatsP_113.57 //

*çùaya åcuþ
pårvàparau samàkhyàtau  $ yau de÷au tau tvayà mune  &
uttaràõàü ca varùàõàü  % parvatànàü ca sarva÷aþ  // MatsP_113.58 //
àkhyàhi no yathàtathyaü  $ ye ca parvatavàsinaþ  &
evamuktastu çùibhis  % tebhyastvàkhyàtavànpunaþ  // MatsP_113.59 //

*såta uvàca
÷çõudhvaü yàni varùàõi  $ pårvoktàni ca vai mayà  &
dakùiõena tu nãlasya  % niùadhasyottareõa tu  // MatsP_113.60 //
varùaü ramaõakaü nàma  $ jàyante yatra vai prajàþ  &
ratipradhànà vimalà  % jàyante yatra mànavàþ  \
÷uklàbhijanasampannàþ  # sarve te priyadar÷anàþ  // MatsP_113.61 //
tatràpi ca mahàvçkùo  $ nyagrodho rohiõo mahàn  &
tasyàpi te phalarasaü  % pibanto vartayanti hi  // MatsP_113.62 //
da÷avarùasahasràõi  $ da÷avarùa÷atàni ca  &
jãvanti te mahàbhàgàþ  % sadà hçùñà narottamàþ  // MatsP_113.63 //
uttareõa tu ÷vetasya  $ pàr÷ve ÷çïgasya dakùiõe  &
varùaü hiraõvataü nàma  % yatra hairaõvatã nadã  // MatsP_113.64 //
mahàbalà mahàsattvà  $ nityaü muditamànasàþ  &
÷uklàbhijanasampannàþ  % sarve ca priyadar÷anàþ  // MatsP_113.65 //
ekàda÷a sahasràõi  $ varùàõàü te narottamàþ  &
àyuùpramàõaü jãvanti  % ÷atàni da÷a pa¤ca ca  // MatsP_113.66 //
tasminvarùe mahàvçkùo  $ lakucaþ pattrasaü÷rayaþ  &
tasya pãtvà phalarasaü  % tatra jãvanti mànavàþ  // MatsP_113.67 //
÷çïgasàhvasya ÷çïgàõi  $ trãõi tàni mahànti vai  &
ekaü maõiyutaü tatra  % ekaü tu kanakànvitam  \
sarvaratnamayaü caikaü  # bhuvanairupa÷obhitam  // MatsP_113.68 //
uttare càsya ÷çïgasya  $ samudrànte ca dakùiõe  &
kuravastatra tadvaryaü  % puõyaü siddhaniùevitam  // MatsP_113.69 //
tatra vçkùà madhuphalà  $ divyàmçtamayàpagàþ  &
vastràõi te prasåyante  % phalai÷càbharaõàni ca  // MatsP_113.70 //
sarvakàmapradàtàraþ  $ kecidvçkùà manoramàþ  &
apare kùãriõo nàma  % vçkùàstatra manoramàþ  \
ye rakùanti sadà kùãraü  # ùaórasaü càmçtopamam  // MatsP_113.71 //
sarvà maõimayã bhåmiþ  $ såkùmà kà¤canavàlukà  &
sarvatra sukhasaüspar÷à  % niþ÷abdàþ pavanàþ ÷ubhàþ  // MatsP_113.72 //
devalokacyutàstatra  $ jàyante mànavàþ ÷ubhàþ  &
÷uklàbhijanasampannàþ  % sarve te sthirayauvanàþ  // MatsP_113.73 //
mithunàni prajàyante  $ striya÷càpsarasopamàþ  &
teùàü te kùãriõàü kùãraü  % pibanti hyamçtopamam  // MatsP_113.74 //
ekàhàjjàyate yugmaü  $ samaü caiva vivardhate  &
samaü råpaü ca ÷ãlaü ca  % samaü caiva mriyanti vai  // MatsP_113.75 //
ekaikamanuraktà÷ca  $ cakravàkamiva dhruvam  &
anàmayà hya÷okà÷ca  % nityaü muditamànasàþ  // MatsP_113.76 //
da÷a varùasahasràõi  $ da÷a varùa÷atàni ca  &
jãvanti ca mahàsattvà  % na cànyà strã pravartate  // MatsP_113.77 //

*såta uvàca
evameva nisargo vai  $ varùàõàü bhàrate yuge  &
dçùñaþ paramadharmaj¤àþ  % kiü bhåyaþ kathayàmi vaþ  // MatsP_113.78 //
àkhyàtàstvevamçùayaþ  $ såtaputreõa dhãmatà  &
uttara÷ravaõe bhåyaþ  % papracchuþ såtanandanam  // MatsP_113.79 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 114

*çùaya åcuþ
yadidaü bhàrataü varùaü  $ yasmin svàyambhuvàdayaþ  &
caturda÷aiva manavaþ  % prajàsargaü sasarjire  // MatsP_114.1 //
etad veditum icchàmaþ  $ sakà÷àttava suvrata  &
uttara÷ravaõaü bhåyaþ  % prabråhi vadatàü vara  // MatsP_114.2 //
etacchrutvà çùãõàü tu  $ pràbravãllaumaharùaõiþ  &
pauràõikastadà såta  % çùãõàü bhàvitàtmanàm  // MatsP_114.3 //
buddhyà vicàrya bahudhà  $ vimç÷ya ca punaþ punaþ  &
tebhyastu kathayàmàsa  % uttara÷ravaõaü tadà  // MatsP_114.4 //

*såta uvàca
athàhaü varõayiùyàmi  $ varùe 'sminbhàrate prajàþ  &
bharaõàtprajanàccaiva  % manurbharata ucyate  // MatsP_114.5 //
niruktavacanai÷caiva  $ varùaü tadbhàrataü smçtam  &
yataþ svarga÷ca mokùa÷ca  % madhyama÷càpi hi smçtaþ  // MatsP_114.6 //
na khalvanyatra martyànàü  $ bhåmau karmavidhiþ smçtaþ  &
bhàratasyàsya varùasya  % nava bhedànnibodhata  // MatsP_114.7 //
indradvãpaþ ka÷eru÷ca  $ tàmraparõo gabhastimàn  &
nàgadvãpastathà saumyo  % gandharvastvatha vàruõaþ  // MatsP_114.8 //
ayaü tu navamasteùàü  $ dvãpaþ sàgarasaüvçtaþ  &
yojanànàü sahasraü tu  % dvãpo 'yaü dakùiõottaraþ  // MatsP_114.9 //
àyatastu kumàrãto  $ gaïgàyàþ pravahàvadhiþ  &
tiryagårdhvaü tu vistãrõaþ  % sahasràõi da÷aiva tu  // MatsP_114.10 //
dvãpo hyupaniviùño 'yaü  $ mlecchairanteùu sarva÷aþ  &
yavanà÷ca kiràtà÷ca  % tasyànte pårvapa÷cime  // MatsP_114.11 //
bràhmaõàþ kùatriyà vai÷yà  $ madhye ÷ådrà÷ca bhàga÷aþ  &
ijyàyutavaõijyàdi  % vartayanto vyavasthitàþ  // MatsP_114.12 //
teùàü sa vyavahàro 'yaü  $ vartanaü tu parasparam  &
dharmàrthakàmasaüyukto  % varõànàü tu svakarmasu  // MatsP_114.13 //
saükalpapa¤camànàü tu  $ à÷ramàõàü yathàvidhi  &
iha svargàpavargàrthaü  % pravçttiriha mànuùe  // MatsP_114.14 //
yastvayaü mànavo dvãpas  $ tiryagyàmaþ prakãrtitaþ  &
ya enaü jayate kçtsnaü  % sa samràóiti kãrtitaþ  // MatsP_114.15 //
ayaü lokastu vai samràó  $ antarikùajitàü smçtaþ  &
svaràóasau smçto lokaþ  % punarvakùyàmi vistaràt  // MatsP_114.16 //
sapta càsminmahàvarùe  $ vi÷rutàþ kulaparvatàþ  &
mahendro malayaþ sahyaþ  % ÷uktimànçkùavànapi  // MatsP_114.17 //
vindhya÷ca pàriyàtra÷ca  $ ityete kulaparvatàþ  &
teùàü sahasra÷a÷cànye  % parvatàstu samãpataþ  // MatsP_114.18 //
abhij¤àtàstata÷cànye  $ vipulà÷citrasànavaþ  &
anye tebhyaþ parij¤àtà  % hrasvà hrasvopajãvinaþ  // MatsP_114.19 //
tairvimi÷rà jànapadà  $ àryà mlecchà÷ca sarvataþ  &
pibanti bahulà nadyo  % gaïgà sindhuþ sarasvatã  // MatsP_114.20 //
÷atadru÷candrabhàgà ca  $ yamunà sarayåstathà  &
airàvatã vitastà ca  % vi÷àlà devikà kuhåþ  // MatsP_114.21 //
gomatã dhautapàpà ca  $ bàhudà ca dçùadvatã  &
kau÷ikã tu tçtãyà ca  % ni÷calà gaõóakã tathà  // MatsP_114.22 //
ikùurlauhitam ityetà  $ himavatpàr÷vaniþsçtàþ  &
vedasmçtir vetravatã  % vçtraghnã sindhureva ca  \
parõà÷à narmadà caiva  # kàverã mahatã tathà  // MatsP_114.23 //
pàrà ca dhanvatãråpà  $ viduùà veõumatyapi  &
÷iprà hyavantã kuntã ca  % pàriyàtrà÷ritàþ smçtàþ  // MatsP_114.24 //
÷oõo mahànada÷caiva  $ nandanà sukç÷à kùamà  &
mandàkinã da÷àrõà ca  % citrakåñà tathaiva ca  \
tamasà pippalã ÷yenã  # tathà citrotpalàpi ca  // MatsP_114.25 //
vimalà ca¤calà caiva  $ tathà ca dhåtavàhinã  &
÷uktimantã ÷unã lajjà  % mukuñà hràdikàpi ca  \
çùyavantaprasåtàs tà  # nadyo 'malajalàþ ÷ubhàþ  // MatsP_114.26 //
tàpã payoùõã nirvindhyà  $ kùiprà ca çùabhà nadã  &
veõà vaitaraõã caiva  % vi÷vamàlà kumudvatã  // MatsP_114.27 //
toyà caiva mahàgaurã  $ durgamà tu ÷ilà tathà  &
vindhyapàdaprasåtàs tàþ  % sarvàþ ÷ãtajalàþ ÷ubhàþ  // MatsP_114.28 //
godàvarã bhãmarathã  $ kçùõaveõã ca va¤julà  &
tuïgabhadrà suprayogà  % vàhyà kàverã caiva tu  \
dakùiõàpathanadyastàþ  # sahyapàdàdviniþsçtàþ  // MatsP_114.29 //
kçtamàlà tàmraparõã  $ puùpajà hyutpalàvatã  &
malayaprasåtà nadyas  % tàþ sarvàþ ÷ãtajalàþ ÷ubhàþ  // MatsP_114.30 //
tribhàgà çùikulyà ca  $ ikùudà tridivàcalà  &
tàmraparõã tathà målã  % ÷aravà vimalà tathà  \
mahendratanayàþ sarvàþ  # prakhyàtàþ ÷ubhagàminãþ  // MatsP_114.31 //
kà÷ikà sukumàrã ca  $ mandagà mandavàhinã  &
kçpà ca pà÷inã caiva  % ÷uktimantàtmajàs tu tàþ  // MatsP_114.32 //
sarvàþ puõyajalàþ puõyàþ  $ sarvagà÷ca samudragàþ  &
vi÷vasya màtaraþ sarvàþ  % sarvapàpaharàþ ÷ubhàþ  // MatsP_114.33 //
tàsàü nadyupanadya÷ca  $ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  &
tàsvime kurupà¤càlàþ  % ÷àlvà÷caiva sajàïgalàþ  // MatsP_114.34 //
÷årasenà bhadrakàrà  $ bàhyàþ sahapañaccaràþ  &
matsyàþ kiràtàþ kulyà÷ca  % kuntalàþ kà÷iko÷alàþ  // MatsP_114.35 //
àvantà÷ca kaliïgà÷ca  $ måkà÷caivàndhakaiþ saha  &
madhyade÷à janapadàþ  % pràya÷aþ parikãrtitàþ  // MatsP_114.36 //
sahyasyànantare caite  $ tatra godàvarã nadã  &
pçthivyàmapi kçtsnàyàü  % sa prade÷o manoramaþ  // MatsP_114.37 //
yatra govardhano nàma  $ mandaro gandhamàdanaþ  &
ràmapriyàrthaü svargãyà  % vçkùà divyàstathauùadhãþ  // MatsP_114.38 //
bharadvàjena muninà  $ priyàrthamavatàritàþ  &
tataþ puùpavaro de÷as  % tena jaj¤e manoramaþ  // MatsP_114.39 //
vàhlãkà vàñadhànà÷ca  $ àbhãràþ kàlatoyakàþ  &
puraüdhrà÷caiva ÷ådrà÷ca  % pallavà÷ càttakhaõóikàþ  // MatsP_114.40 //
gàndhàrà yavanà÷caiva  $ sindhusauvãramadrakàþ  &
÷akà druhyàþ pulindà÷ca  % pàradàhàramårtikàþ  // MatsP_114.41 //
ràmañhàþ kaõñakàrà÷ca  $ kaikeyà da÷anàmakàþ  &
kùatriyopanive÷yà÷ca  % vai÷yàþ ÷ådrakulàni ca  // MatsP_114.42 //
atrayo 'tha bharadvàjàþ  $ prasthalàþ sadaserakàþ  &
lampakàs talagànà÷ca  % sainikàþ saha jàïgalaiþ  \
ete de÷à udãcyàstu  # pràcyànde÷ànnibodhata  // MatsP_114.43 //
aïgà vaïgà madgurakà  $ antargiribahirgirã  &
tataþ plavaügamàtaügà  % yamakà mallavarõakàþ  \
suhmottaràþ pravijayà  # màrgavà geyamàlavàþ  // MatsP_114.44 //
pràgjyotiùà÷ca puõórà÷ca  $ videhàstàmraliptakàþ  &
÷àlvamàgadhagonardàþ  % pràcyà janapadàþ smçtàþ  // MatsP_114.45 //
teùàü pare janapadà  $ dakùiõàpathavàsinaþ  &
pàõóyà÷ca keralà÷caiva  % colàþ kulyàstathaiva ca  // MatsP_114.46 //
setukàþ såtikà÷caiva  $ kupathàü vàjivàsikàþ  &
navaràùñrà màhiùikàþ  % kaliïgà÷caiva sarva÷aþ  // MatsP_114.47 //
kàråùà÷ca sahaiùãkà  $ àñavyàþ ÷abaràstathà  &
pulindà vindhyapuùikà  % vaidarbhà daõóakaiþ saha  // MatsP_114.48 //
kulãyà÷ca siràlà÷ca  $ råpasàs tàpasaiþ saha  &
tathà taittirikà÷caiva  % sarve kàraskaràstathà  // MatsP_114.49 //
vàsikyà÷caiva ye cànye  $ ye caivàntaranarmadàþ  &
bhàrukacchàþ samàheyàþ  % saha sàrasvataistathà  // MatsP_114.50 //
kàcchãkà÷caiva sauràùñrà  $ ànartà arbudaiþ saha  &
ityete aparàntàstu  % ÷çõu ye vindhyavàsinaþ  // MatsP_114.51 //
màlavà÷ca karåùà÷ca  $ mekalà÷cotkalaiþ saha  &
auõórà màùà da÷àrõà÷ca  % bhojàþ kiùkindhakaiþ saha  // MatsP_114.52 //
sto÷alàþ kosalà÷caiva  $ traipurà vaidi÷àstathà  &
tumuràs tumbarà÷caiva  % padgamà naiùadhaiþ saha  // MatsP_114.53 //
aråpàþ ÷auõóikerà÷ca  $ vãtihotrà avantayaþ  &
ete janapadàþ khyàtà  % vindhyapçùñhanivàsinaþ  // MatsP_114.54 //
ato de÷ànpravakùyàmi  $ parvatà÷rayiõa÷ca ye  &
niràhàràþ sarvagà÷ca  % kupathà apathàstathà  // MatsP_114.55 //
kuthapràvaraõà÷caiva  $ årõàdavàþ samudgakàþ  &
trigartà maõóalà÷caiva  % kiràtà÷càmaraiþ saha  // MatsP_114.56 //
catvàri bhàrate varùe  $ yugàni munayo 'bruvan  &
kçtaü tretà dvàparaü ca  % kali÷ceti caturyugam  \
teùàü nisargaü vakùyàmi  # upariùñàcca kçtsna÷aþ  // MatsP_114.57 //

*matsya uvàca
etacchrutvà tu çùaya  $ uttaraü punareva te  &
÷u÷råùavastamåcuste  % prakàmaü laumaharùaõim  // MatsP_114.58 //

*çùaya åcuþ
yacca kimpuruùaü varùaü  $ harivarùaü tathaiva ca  &
àcakùva no yathàtattvaü  % kãrtitaü bhàrataü tvayà  // MatsP_114.59 //
jambåkhaõóasya vistàraü  $ tathànyeùàü vidàüvara  &
dvãpànàü vàsinàü teùàü  % vçkùàõàü prabravãhi naþ  // MatsP_114.60 //
pçùñastvevaü tadà viprair  $ yathàpra÷naü vi÷eùataþ  &
uvàca çùibhirdçùñaü  % puràõàbhimataü tathà  // MatsP_114.61 //

*såta uvàca
÷u÷råùavastu yadvipràþ  $ ÷u÷råùadhvamatandritàþ  &
jambåvarùaþ kimpuruùaþ  % sumahànandanopamaþ  // MatsP_114.62 //
da÷a varùasahasràõi  $ sthitiþ kimpuruùe smçtà  &
jàyante mànavàstatra  % sutaptakanakaprabhàþ  // MatsP_114.63 //
varùe kimpuruùe puõye  $ plakùo madhuvahaþ smçtaþ  &
tasya kimpuruùàþ sarve  % pibanto rasamuttamam  // MatsP_114.64 //
anàmayà hya÷okà÷ca  $ nityaü muditamànasàþ  &
suvarõavarõà÷ca naràþ  % striya÷càpsarasaþ smçtàþ  // MatsP_114.65 //
tataþ paraü kimpuruùàd  $ dharivarùaü pracakùate  &
mahàrajatasaükà÷à  % jàyante yatra mànavàþ  // MatsP_114.66 //
devalokacyutàþ sarve  $ bahuråpà÷ca sarva÷aþ  &
harivarùe naràþ sarve  % pibantãkùurasaü ÷ubham  // MatsP_114.67 //
na jarà bàdhate tatra  $ tena jãvanti te ciram  &
ekàda÷a sahasràõi  % teùàmàyuþ prakãrtitam  // MatsP_114.68 //
madhyamaü tanmayà proktaü  $ nàmnà varùamilàvçtam  &
na tatra såryastapati  % na ca jànanti mànavàþ  // MatsP_114.69 //
candrasåryau sanakùatràv  $ aprakà÷àvilàvçte  &
padmaprabhàþ padmavarõàþ  % padmapattranibhekùaõàþ  // MatsP_114.70 //
padmagandhà÷ca jàyante  $ tatra sarve ca mànavàþ  &
jambåphalarasàhàrà  % aniùpandàþ sugandhinaþ  // MatsP_114.71 //
devalokacyutàþ sarve  $ mahàrajatavàsasaþ  &
trayoda÷a sahasràõi  % varùàõàü te narottamàþ  // MatsP_114.72 //
àyuùpramàõaü jãvanti  $ ye tu varùa ilàvçte  &
merostu dakùiõe pàr÷ve  % niùadhasyottareõa và  // MatsP_114.73 //
sudar÷ano nàma mahठ $ jambåvçkùaþ sanàtanaþ  &
nityapuùpaphalopetaþ  % siddhacàraõasevitaþ  // MatsP_114.74 //
tasya nàmnà samàkhyàto  $ jambådvãpo vanaspateþ  &
yojanànàü sahasraü ca  % ÷atadhà ca mahànpunaþ  // MatsP_114.75 //
utsedho vçkùaràjasya  $ divam àvçtya tiùñhati  &
tasya jambåphalaraso  % nadã bhåtvà prasarpati  // MatsP_114.76 //
meruü pradakùiõaü kçtvà  $ jambåmålagatà punaþ  &
taü pibanti sadà hçùñà  % jambårasamilàvçte  // MatsP_114.77 //
jambåphalarasaü pãtvà  $ na jarà bàdhate 'pi tàn  &
na kùudhà na klamo vàpi  % na duþkhaü ca tathàvidham  // MatsP_114.78 //
tatra jàmbånadaü nàma  $ kanakaü devabhåùaõam  &
indragopakasaükà÷aü  % jàyate bhàsuraü ca yat  // MatsP_114.79 //
sarveùàü varùavçkùàõàü  $ ÷ubhaþ phalarasastu saþ  &
skannaü tu kà¤canaü ÷ubhraü  % jàyate devabhåùaõam  // MatsP_114.80 //
teùàü måtraü purãùaü và  $ dikùvaùñàsu ca sarva÷aþ  &
ã÷varànugrahàdbhåmir  % mçtàü÷ca grasate tu tàn  // MatsP_114.81 //
rakùaþpi÷àcà yakùà÷ca  $ sarve haimavatàstu te  &
hemakåñe tu vij¤eyà  % gandharvàþ sàpsarogaõàþ  // MatsP_114.82 //
sarve nàgà niùevante  $ ÷eùavàsukitakùakàþ  &
mahàmerau trayastriü÷at  % krãóante yaj¤iyàþ ÷ubhàþ  // MatsP_114.83 //
nãlavaióåryayukte 'smin  $ siddhà brahmarùayo 'vasan  &
daityànàü dànavànàü ca  % ÷vetaþ parvata ucyate  // MatsP_114.84 //
÷çïgavàn parvata÷reùñhaþ  $ pitéõàü pratisaücaraþ  &
ityetàni mayoktàni  % navavarùàõi bhàrate  // MatsP_114.85 //
bhåtairapi niviùñàni  $ gatimanti dhruvàõi ca  &
teùàü vçddhirbahuvidhà  % dç÷yate devamànuùaiþ  \
a÷akyà parisaükhyàtuü  # ÷raddheyà ca bubhåùatà  // MatsP_114.86 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 115

*manur uvàca
caritaü budhaputrasya  $ janàrdana mayà ÷rutam  &
÷rutaþ ÷ràddhavidhiþ puõyaþ  % sarvapàpapraõà÷anaþ  // MatsP_115.1 //
dhenvàþ prasåyamànàyàþ  $ phalaü dànasya me ÷rutam  &
kçùõàjinapradànaü ca  % vçùotsargastathaiva ca  // MatsP_115.2 //
÷rutvà råpaü narendrasya  $ budhaputrasya ke÷ava  &
kautåhalaü samutpannaü  % tanmamàcakùva pçcchataþ  // MatsP_115.3 //
kena karmavipàkena  $ sa tu ràjà puråravàþ  &
avàpa tàdç÷aü råpaü  % saubhàgyamapi cottamam  // MatsP_115.4 //
devàüstribhuvana÷reùñhàn  $ gandharvàü÷ca manoramàn  &
urva÷ã saümatà tyaktvà  % sarvabhàvena taü nçpam  // MatsP_115.5 //

*matsya uvàca
÷çõu karmavipàkena  $ yena ràjà puråravàþ  &
avàpa tàdç÷aü råpaü  % saubhàgyamapi cottamam  // MatsP_115.6 //
atãte janmani purà  $ yo 'yaü ràjà puråravàþ  &
puråravà iti khyàto  % madrade÷àdhipo hi saþ  // MatsP_115.7 //
càkùuùasyànvaye ràjà  $ càkùuùasyàntare manoþ  &
sa vai nçpaguõairyuktaþ  % kevalaü råpavarjitaþ  // MatsP_115.8 //

*çùaya åcuþ
puråravà madrapatiþ  $ karmaõà kena pàrthivaþ  &
babhåva karmaõà kena  % råpavàü÷caiva såtaja  // MatsP_115.9 //

*såta uvàca
dvijagràme dvija÷reùñho  $ nàmnà càsãtpuråravàþ  &
nadyàþ kåle mahàràjaþ  % pårvajanmani pàrthivaþ  // MatsP_115.10 //
sa tu madrapatã ràjà  $ yastu nàmnà puråravàþ  &
tasmi¤janmanyasau vipro  % dvàda÷yàü tu sadànagha  // MatsP_115.11 //
upoùya påjayàmàsa  $ ràjyakàmo janàrdanam  &
cakàra sopavàsa÷ca  % snànam abhyaïgapårvakam  // MatsP_115.12 //
upavàsaphalàtpràptaü  $ ràjyaü madreùvakaõñakam  &
upoùitas tathàbhyaïgàd  % råpahãno vyajàyata  // MatsP_115.13 //
upoùitairnarais tasmàt  $ snànam abhyaïgapårvakam  &
varjanãyaü prayatnena  % råpaghnaü tatparaü nçpa  // MatsP_115.14 //
etadvaþ kathitaü sarvaü  $ yadvçttaü pårvajanmani  &
madre÷varatvacaritaü  % ÷çõu tasya mahãpateþ  // MatsP_115.15 //
tasya ràjaguõaiþ sarvaiþ  $ samupetasya bhåpateþ  &
janànuràgo naivàsãd  % råpahãnasya tasya vai  // MatsP_115.16 //
råpakàmaþ sa madre÷as  $ tapase kçtani÷cayaþ  &
ràjyaü mantrigataü kçtvà  % jagàma himaparvatam  // MatsP_115.17 //
vyavasàyadvitãyastu  $ padbhyam eva mahàya÷àþ  &
draùñuü sa tãrthasadanaü  % viùayànte svake nadãm  // MatsP_115.18 //
airàvatãti vikhyàtàü  $ dadar÷àtimanoramàm  // MatsP_115.19 //
tuhinagiribhavàü mahaughavegàü  $ tuhinagabhastisamàna÷ãtalodàm  // MatsP_115.20 //
tuhinasadç÷ahaimavarõapu¤jàü  $ tuhinaya÷àþ saritaü dadar÷a ràjà  // MatsP_115.21 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 116

*såta uvàca
sa dadar÷a nadãü puõyàü  $ divyàü haimavatãü ÷ubhàm  &
gandharvai÷ca samàkãrõàü  % nityaü ÷akreõa sevitàm  // MatsP_116.1 //
surebhamadasaüsiktàü  $ samantàttu viràjitàm  &
madhyena ÷akracàpàbhàü  % tasminnahani sarvadà  // MatsP_116.2 //
tapasvi÷araõopetàü  $ mahàbràhmaõasevitàm  &
dadar÷a tapanãyàbhàü  % mahàràjaþ puråravàþ  // MatsP_116.3 //
sitahaüsàvalicchannàü  $ kà÷acàmararàjitàm  &
sàbhiùiktàmiva satàü  % pa÷yanprãtiü paràü yayau  // MatsP_116.4 //
puõyàü su÷ãtalàü hçdyàü  $ manasaþ prãtivardhinãm  &
kùayavçddhiyutàü ramyàü  % somamårtimivàparàm  // MatsP_116.5 //
su÷ãta÷ãghrapànãyàü  $ dvijasaüghaniùevitàm  &
sutàü himavataþ ÷reùñhàü  % ca¤cadvãciviràjitàm  // MatsP_116.6 //
amçtasvàdusalilàü  $ tàpasairupa÷obhitàm  &
svargàrohaõaniþ÷reõãü  % sarvakalmaùanà÷inãm  // MatsP_116.7 //
agryàü samudramahiùãü  $ maharùigaõasevitàm  &
sarvalokasya cautsukya-  % kàriõãü sumanoharàm  // MatsP_116.8 //
hitàü sarvasya lokasya  $ nàkamàrgapradàyikàm  &
gokulàkulatãràntàü  % ramyàü ÷aivàlavarjitàm  // MatsP_116.9 //
haüsasàrasasaüghuùñàü  $ jalajairupa÷obhitàm  &
àvartanàbhigambhãràü  % dvãporujaghanasthalãm  // MatsP_116.10 //
nãlanãrajanetràbhàm  $ utphullakamalànanàm  &
himàbhaphenavasanàü  % cakravàkàdharàü ÷ubhàm  \
balàkàpaïktida÷anàü  # calanmatsyàvalibhruvam  // MatsP_116.11 //
svajalodbhåtamàtaüga-  $ ramyakumbhapayodharàm  &
haüsanåpurasaüghuùñàü  % mçõàlavalayàvalãm  // MatsP_116.12 //
tasyàü råpamadonmattà  $ gandharvànugatàþ sadà  &
madhyàhnasamaye ràjan  % krãóantyapsarasàü gaõàþ  // MatsP_116.13 //
tàm apsarovinirmuktaü  $ vahantãü kuïkumaü ÷ubham  &
svatãradrumasambhåta-  % nànàvarõasugandhinãm  // MatsP_116.14 //
taraügavràtasaükrànta-  $ såryamaõóaladurdç÷am  &
surebhajanitàghàta-  % vikåladvayabhåùitàm  // MatsP_116.15 //
÷akrebhagaõóasalilair  $ devastrãkucacandanaiþ  &
saüyutaü salilaü tasyàþ  % ùañpadair upasevyate  // MatsP_116.16 //
tasyàstãrabhavà vçkùàþ  $ sugandhakusumà¤citàþ  &
tathàpakçùñasaübhrànta-  % bhramarastanitàkulàþ  // MatsP_116.17 //
yasyàstãre ratiü yànti  $ sadà kàmava÷à mçgàþ  &
tapovanà÷ca çùayas  % tathà devàþ sahàpsaràþ  // MatsP_116.18 //
labhante yatra påtàïgà  $ devebhyaþ pratimànitàþ  &
striya÷ca nàkabahulàþ  % padmendupratimànanàþ  // MatsP_116.19 //
yà bibharti sadà toyaü  $ devasaüghairapãóitam  &
pulindairnçpasaüghai÷ca  % vyàghravçndairapãóitam  // MatsP_116.20 //
satàmarasapànãyàü  $ satàragaganàmalàm  &
sa tàü pa÷yanyayau ràjà  % satàmãpsitakàmadàm  // MatsP_116.21 //
yasyàstãraruhaiþ kà÷aiþ  $ pårõai÷candràü÷usaünibhaiþ  &
ràjate vividhàkàrai  % ramyatãraü mahàdrumaiþ  \
yà sadà vividhairviprair  # devai÷càpi niùevyate  // MatsP_116.22 //
yà ca sadà sakalaughavinà÷aü  $ bhaktajanasya karotyacireõa  &
yànugatà saritàü hi kadambair  % yànugatà satataü hi munãndraiþ  // MatsP_116.23 //
yà hi sutàniva pàti manuùyàn  $ yà ca yutà satataü himasaüghaiþ  &
yà ca yutà satataü suravçndair  % yà ca janaiþ svahitàya ÷rità vai  // MatsP_116.24 //
prayuktà ca kesarigaõaiþ karivçndajuùñà  $ saütànayuktasalilàpi suvarõayuktà  &
såryàü÷utàpaparivçddhivivçddha÷ãtà  % ÷ãtàü÷utulyaya÷asà dadç÷e nçpeõa  // MatsP_116.25 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 117
*såta uvàca
àlokayannadãü puõyàü  $ tatsamãrahçta÷ramaþ  &
sa gacchanneva dadç÷e  % himavantaü mahàgirim  // MatsP_117.1 //
khamullikhadbhirbahubhir  $ vçtaü ÷çïgaistu pàõóuraiþ  &
pakùiõàmapi saücàrair  % vinà siddhagatiü ÷ubhàm  // MatsP_117.2 //
nadãpravàhasaüjàta-  $ mahà÷abdaiþ samantataþ  &
asaü÷rutànya÷abdaü taü  % ÷ãtatoyaü manoramam  // MatsP_117.3 //
devadàruvanairnãlaiþ  $ kçtàdhovasanaü ÷ubham  &
meghottarãyakaü ÷ailaü  % dadç÷e sa naràdhipaþ  // MatsP_117.4 //
÷vetameghakçtoùõãùaü  $ candràrkamukuñaü kvacit  &
himànuliptasarvàïgaü  % kvaciddhàtuvimi÷ritam  // MatsP_117.5 //
candanenànuliptàïgaü  $ dattapa¤càïgulaü yathà  &
÷ãtapradaü nidàghe 'pi  % ÷ilàvikañasaükañam  \
sàlaktakairapsarasàü  # mudritaü caraõaiþ kvacit  // MatsP_117.6 //
kvacitsaüspçùñasåryàü÷uü  $ kvacic ca tamasàvçtam  &
darãmukhaiþ kvacidbhãmaiþ  % pibantaü salilaü mahat  // MatsP_117.7 //
kvacidvidyàdharagaõaiþ  $ krãóadbhirupa÷obhitam  &
upagãtaü tathà mukhyaiþ  % kiünaràõàü gaõaiþ kvacit  // MatsP_117.8 //
àpànabhåmau galitair  $ gandharvàpsarasàü kvacit  &
puùpaiþ saütànakàdãnàü  % divyaistam upa÷obhitam  // MatsP_117.9 //
suptotthitàbhiþ ÷ayyàbhiþ  $ kusumànàü tathà kvacit  &
mçditàbhiþ samàkãrõaü  % gandharvàõàü manoramam  // MatsP_117.10 //
niruddhapavanairde÷air  $ nãla÷àdvalamaõóitaiþ  &
kvacic ca kusumairyuktam  % atyantaruciraü ÷ubham  // MatsP_117.11 //
tapasvi÷araõaü ÷ailaü  $ kàminàmatidurlabham  &
mçgairyathànucaritaü  % dantibhinnamahàdrumam  // MatsP_117.12 //
yatra siühaninàdena  $ trastànàü bhairavaü ravam  &
dç÷yate na ca saü÷ràntaü  % gajànàmàkulaü kulam  // MatsP_117.13 //
tañà÷ca tàpasairyatra  $ ku¤jade÷airalaükçtàþ  &
ratnairyasya samutpannais  % trailokyaü samalaükçtam  // MatsP_117.14 //
ahãna÷araõaü nityam  $ ahãnajanasevitam  &
ahãnaþ pa÷yati girim  % ahãnaü ratnasampadà  // MatsP_117.15 //
alpena tapasà yatra  $ siddhiü pràpsyanti tàpasàþ  &
yasya dar÷anamàtreõa  % sarvakalmaùanà÷anam  // MatsP_117.16 //
mahàprapàtasampàta-  $ prapàtàdigatàmbubhiþ  &
vàyunãtaiþ sadà tçpti-  % kçtade÷aü kvacitkvacit  // MatsP_117.17 //
samàlabdhajalaiþ ÷çïgaiþ  $ kvacic càpi samucchritaiþ  &
nityàrkatàpaviùamair  % agamyairmanasà yutam  // MatsP_117.18 //
devadàrumahàvçkùa-  $ vraja÷àkhànirantaraiþ  &
vaü÷astambavanàkàraiþ  % prade÷airupa÷obhitam  // MatsP_117.19 //
himachattramahà÷çïgaü  $ prapàta÷atanirjharam  &
÷abdalabhyàmbuviùamaü  % himasaüruddhakandaram  // MatsP_117.20 //
dçùñvaiva taü càrunitambabhåmiü  $ mahànubhàvaþ sa tu madranàthaþ  &
babhràma tatraiva mudà sametaþ  % sthànaü tadà kiücidathàsasàda  // MatsP_117.21 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 118

*såta uvàca
tasyaiva parvatendrasya  $ prade÷aü sumanoramam  &
agamyaü mànuùair anyair  % daivayogàd upàgataþ  // MatsP_118.1 //
airàvatã saricchreùñhà  $ yasmàdde÷àdvinirgatà  &
megha÷yàmaü ca taü de÷aü  % drumakhaõóairaneka÷aþ  // MatsP_118.2 //
÷àlaistàlaistamàlai÷ca  $ karõikàraiþ sa÷àmalaiþ  &
nyagrodhai÷ca tathà÷vatthaiþ  % ÷irãùaiþ ÷iü÷apadrumaiþ  // MatsP_118.3 //
÷leùmàtakair àmalakair  $ harãtakavibhãtakaiþ  &
bhårjaiþ samu¤jakair bàõair  % vçkùaiþ saptacchadadrumaiþ  // MatsP_118.4 //
mahànimbaistathà nimbair  $ nirguõóãbhirharidrumaiþ  &
devadàrumahàvçkùais  % tathà kàleyakadrumaiþ  // MatsP_118.5 //
padmakai÷candanairbilvaiþ  $ kapitthai raktacandanaiþ  &
màtàmrariùñakàkùoñair  % abdakai÷ca tathàrjunaiþ  // MatsP_118.6 //
hastikarõaiþ sumanasaiþ  $ kovidàraiþ supuùpitaiþ  &
pràcãnàmalakai÷càpi  % dhanakaiþ samaràñakaiþ  // MatsP_118.7 //
kharjårairnàrikelai÷ca  $ priyàlàmràtakeïgudaiþ  &
tantumàlair dhavairbhavyaiþ  % kà÷mãrãparõibhistathà  // MatsP_118.8 //
jàtãphalaiþ pågaphalaiþ  $ kañphalailàvalãphalaiþ  &
mandàraiþ kovidàrai÷ca  % kiü÷ukaiþ kusumàü÷ukaiþ  // MatsP_118.9 //
yavàsaiþ ÷amiparõàsair  $ vetasair ambuvetasaiþ  &
raktàtiraïganàraïgair  % hiïgubhiþ sapriyaïgubhiþ  // MatsP_118.10 //
raktà÷okais tathà÷okair  $ àkallair avicàrakaiþ  &
mucukundaistathà kundair  % àñaråùaparåùakaiþ  // MatsP_118.11 //
kiràtaiþ kiïkiràtai÷ca  $ ketakaiþ ÷vetaketakaiþ  &
÷obhà¤janair a¤janai÷ca  % sukaliïganikoñakaiþ  // MatsP_118.12 //
suvarõacàruvasanair  $ druma÷reùñhais tathàsanaiþ  &
manmathasya ÷aràkàraiþ  % sahakàrairmanoramaiþ  // MatsP_118.13 //
pãtayåthikayà caiva  $ ÷vetayåthikayà tathà  &
jàtyà campakajàtyà ca  % tumbarai÷càpyatumbaraiþ  // MatsP_118.14 //
mocairlocaistu lakucais  $ tilapuùpaku÷e÷ayaiþ  &
tathà supuùpàvaraõai÷  % cavyakaiþ kàmivallabhaiþ  // MatsP_118.15 //
puùpàïkurai÷ca bakulaiþ  $ pàribhadraharidrakaiþ  &
dhàràkadambaiþ kuñajaiþ  % kadambair girikuñajaiþ  // MatsP_118.16 //
àdityamustakaiþ kumbhaiþ  $ kuïkumaiþ kàmavallabhaiþ  &
kañphalairbadarairnãpair  % dãpairiva mahojjvalaiþ  // MatsP_118.17 //
raktaiþ pàlãvanaiþ ÷vetair  $ dàóimai÷campakadrumaiþ  &
bandhåkai÷ca subandhåkaiþ  % ku¤jakànàü tu jàtibhiþ  // MatsP_118.18 //
kusumaiþ pàñalàbhi÷ca  $ mallikàkaravãrakaiþ  &
kurabakair himavarair  % jambåbhir nçpajambubhiþ  // MatsP_118.19 //
bãjapåraiþ sakarpårair  $ gurubhi÷càgurudrumaiþ  &
bimbai÷ca pratibimbai÷ca  % saütànakavitànakaiþ  // MatsP_118.20 //
tathà guggulavçkùai÷ca  $ hintàladhavalekùubhiþ  &
tçõa÷ånyaiþ karavãrair  % a÷okai÷ cakramardanaiþ  // MatsP_118.21 //
pãlubhirdhàtakãbhi÷ca  $ ciribilvaiþ samàkulaiþ  &
tintióãkaistathà lodhrair  % vióaïgaiþ kùãrikàdrumaiþ  // MatsP_118.22 //
a÷mantakaistathà kàlair  $ jambãraiþ ÷vaitakadrumaiþ  &
bhallàtakairindrayavair  % valgujaiþ siddhisàdhakaiþ  // MatsP_118.23 //
nàgakesaravçkùai÷ca  $ sukesaramanoharaiþ  &
karamardaiþ kàsamardair  % ariùñakavariùñakaiþ  \
rudràkùairdràkùasambhåtaiþ  # saptàhvaiþ putrajãvakaiþ  // MatsP_118.24 //
kaïkolakairlavaïgai÷ca  $ tvagdrumaiþ pàrijàtakaiþ  &
pratànaiþ pippalãnàü ca  % nàgavalya÷ca bhàga÷aþ  // MatsP_118.25 //
marãcasya tathà gulmair  $ navamallikayà tathà  &
mçdvãkàmaõóapairmukhyair  % atimuktakamaõóapaiþ  // MatsP_118.26 //
trapuùairnartikànàü ca  $ pratànaiþ saphalaiþ ÷ubhaiþ  &
kåùmàõóànàü pratànai÷ca  % alàbånàü tathà kvacit  // MatsP_118.27 //
cirbhiñasya pratànai÷ca  $ pañolãkàravellakaiþ  &
karkoñakãvitànai÷ca  % vàrtàkair bçhatãphalaiþ  // MatsP_118.28 //
kaõñakair målakairmåla-  $ ÷àkaistu vividhaistathà  &
kahlàrai÷ca vidàryà ca  % ruråñaiþ svàdukaõñakaiþ  // MatsP_118.29 //
sabhàõóãravidåsàra-  $ ràjajambåkavàlukaiþ  &
suvarcalàbhiþ sarvàbhiþ  % sarùapàbhistathaiva ca  // MatsP_118.29* //
kàkolãkùãrakàkolã  $ chattrayà càticchatrayà  &
kàsamardãsahàsadbhiþ  % sakandalasakàõóakaiþ  // MatsP_118.29** //
tathà kùãraka÷àkena  $ kàla÷àkena càpyatha  &
÷imbãdhànyaistathà dhànyaiþ  % sarvairnirava÷eùataþ  // MatsP_118.29*** //
auùadhãbhirvicitràbhir  $ dãpyamànàbhireva ca  &
àyuùyàbhirya÷asyàbhir  % balyàbhi÷ca naràdhipa  // MatsP_118.30 //
jaràmçtyubhayaghãbhiþ  $ kùudbhayaghnãbhireva ca  &
saubhàgyajananãbhi÷ca  % kutsnàbhi÷càpyaneka÷aþ  // MatsP_118.31 //
tatra veõulatàbhi÷ca  $ tathà kãcakaveõubhiþ  &
kà÷aiþ ÷a÷àïkakà÷ai÷ca  % ÷aragulmaistathaiva ca  // MatsP_118.32 //
ku÷agulmaistathà ramyair  $ gulmai÷cekùor manoramaiþ  &
kàrpàsajàtivargeõa  % durlabhena ÷ubhena ca  // MatsP_118.33 //
tathà ca kadalãkhaõóair  $ manohàribhiruttamaiþ  &
tathà marakataprakhyaiþ  % prade÷aiþ ÷àdvalànvitaiþ  // MatsP_118.34 //
iràpuüùpasamàyuktaiþ  $ kuïkamasya ca bhàga÷aþ  &
tagaràtiviùàmàüsã-  % granthikaistu suràgadaiþ  // MatsP_118.35 //
suvarõapuùpai÷ca tathà  $ bhåmipuùpaistathàparaiþ  &
jambãrakairbhåstçõakaiþ  % sarasaiþ sa÷ukaistathà  // MatsP_118.36 //
÷aïgaveràjamodàbhiþ  $ kuberakapriyàlakaiþ  &
jalajai÷ca tathà vaõair  % nànàvarõaiþ sugandhibhiþ  // MatsP_118.37 //
udayàdityasaükà÷aiþ  $ såryacandranibhaistathà  &
tapanãyasavarõai÷ca  % atasãpuùpasaünibhaiþ  // MatsP_118.38 //
÷åkapattranibhai÷cànyaiþ  $ sthalapattrai÷ca bhàga÷aþ  &
pa¤cavarõaiþ samàkãrõair  % bahuvarõaistathaiva ca  // MatsP_118.39 //
draùñurdçùñyà hitamudaiþ  $ kumudai÷candrasaünibhaiþ  &
tathà vahni÷ikhàkàrair  % gajavaktrotpalaiþ ÷ubhaiþ  // MatsP_118.40 //
nãlotpalaiþ sakahlàrair  $ gu¤jàtakakaserukaiþ  &
÷çïgàñakamçõàlai÷ca  % karañai ràjatotpalaiþ  // MatsP_118.41 //
jalajaiþ sthalajairmålaiþ  $ phalaiþ puùpairvi÷eùataþ  &
vividhai÷caiva nãvàrair  % munibhojyairnaràdhipa  // MatsP_118.42 //
na taddhànyaü na tatsasyaü  $ na tacchàkaü na tatphalam  &
na tanmålaü na tatkandaü  % na tatpuùpaü naràdhipa  // MatsP_118.43 //
nàgalokodbhavaü divyaü  $ naralokabhavaü ca yat  &
anåpotthaü vanotthaü ca  % tatra yannàsti pàrthivaþ  // MatsP_118.44 //
sadà puùpaphalaü sarvam  $ ajaryam çtuyogataþ  &
madre÷varaþ sa dadç÷e  % tapasà hyatiyogataþ  // MatsP_118.45 //
dadç÷e ca tathà tatra  $ nànàråpàn patatriõaþ  &
mayåràn ÷atapattràü÷ca  % kalaviïkàü÷ca kokilàn  // MatsP_118.46 //
tathà kàdambakànhaüsàn  $ koyaùñãn kha¤jarãñakàn  &
kurarànkàlakåñàü÷ca  % khañvàïgàn lubdhakàüs tathà  // MatsP_118.47 //
gokùveóakàüstathà kumbhàn  $ dhàrtaràùñrà¤÷ukànbakàn  &
ghàtukàü÷cakravàkàü÷ca  % kañukànñiññibhàn bhañàn  // MatsP_118.48 //
putrapriyàn lohapçùñhàn  $ gocarmagirivartakàn  &
pàràvatàü÷ca kamalàn  % sàrikà jãvajãvakàn  // MatsP_118.49 //
làvavartakavàrtàkàn  $ raktavartmaprabhadrakàn  &
tàmracåóànsvarõacåóàn  % kukkuñàn kàùñhakukkuñàn  // MatsP_118.50 //
kapi¤jalànkalaviïkàüs  $ tathà kuïkumacåóakàn  &
bhçïgaràjàn sãrapàdàn  % bhåliïgàn óiõóimàn navàn  // MatsP_118.51 //
ma¤julãtakadàtyåhàn  $ bhàradvàjàüstathà caùàn  &
etàü÷cànyàü÷ca subahån  % pakùisaüghànmanoharàn  // MatsP_118.52 //
÷vàpadànvividhàkàràn  $ mçgàü÷caiva mahàmçgàn  &
vyàghrànkesariõaþ siühàn  % dvãpinaþ ÷arabhànvçkàn  // MatsP_118.53 //
çkùàüstarakùåü÷ca bahån  $ golàïgålàn savànaràn  &
÷a÷alomàn sakàdambàn  % màrjàràn vàyuveginaþ  // MatsP_118.54 //
måùakànnakulàn kàvàn  $ siühàn drumamanoharàn  &
tathà mattàü÷ca màtaügàn  % mahiùàn gavayàn vçùàn  \
camaràn sçmaràü÷caiva  # tathà gaurakharànapi  // MatsP_118.55 //
urabhràü÷ca tathà meùàn  $ sàraïgànatha kåkuràn  &
nãlàü÷caiva mahànàlàn  % karàlànmçgamàtçkàn  // MatsP_118.56 //
sadaüùñràràmasarabhàn  $ krau¤càkàraka÷ambaràn  &
karàlànkçtamàlàü÷ca  % kàlapucchàü÷ca toraõàn  // MatsP_118.57 //
daüùñrànkhaógànvaràhàü÷ca  $ turaügànkharagardabhàn  &
etàn adviùñànmadre÷o  % viruddhàü÷ca parasparam  // MatsP_118.58 //
aviruddhànvane dçùñvà  $ vismayaü paramaü yayau  &
taccà÷ramapadaü puõyaü  % babhåvàtreþ purà nçpam  // MatsP_118.59 //
tatprasàdàtprabhàyuktaü  $ sthàvarairjaïgamaistathà  &
hiüsanti hi na cànyonyaü  % hiüsakàstu parasparam  // MatsP_118.60 //
kravyàdàþ pràõinastatra  $ sarve kùãraphalà÷anàþ  &
nirmitàstatra càtyartham  % atriõà sumahàtmanà  // MatsP_118.61 //
÷ailànitambade÷eùu  $ nyavasacca svayaü nçpaþ  &
payaþ kùaranti te divyam  % amçtasvàdukaõñakam  // MatsP_118.62 //
kvacidràjanmahiùya÷ca  $ kvacidàjà÷ca sarva÷aþ  &
÷ilàþ kùãreõa sampårõà  % dadhnà cànyatra và bahiþ  // MatsP_118.63 //
saüpa÷yanparamàü prãtim  $ avàpa vasudhàdhipaþ  &
saràüsi tatra divyàni  % nadya÷ca vimalodakàþ  // MatsP_118.64 //
praõàlikàni coùõàni  $ ÷ãtalàni ca bhàga÷aþ  &
kandaràõi ca ÷ailasya  % susevyàni pade pade  // MatsP_118.65 //
himapàto na tatràsti  $ samantàtpa¤cayojanam  &
upatyakà su÷ailasya  % ÷ikharasya na vidyate  // MatsP_118.66 //
tatràsti ràja¤chikharaü  $ parvatendrasya pàõóuram  &
himapàtaü ghanà yatra  % kurvanti sahitàþ sadà  // MatsP_118.67 //
tatràsti càparaü ÷çïgaü  $ yatra toyaghanà ghanàþ  &
nityamevàbhivarùanti  % ÷ilàbhiþ ÷ikharaü varam  // MatsP_118.68 //
tadà÷ramaü manohàri  $ yatra kàmadharà dharà  &
suramukhyopayogitvàc  % chàkhinàü saphalàþ phalàþ  // MatsP_118.69 //
sadopagãtabhramara-  $ surastrãsevitaü param  &
sarvapàpakùayakaraü  % ÷ailasyeva prahàrakam  // MatsP_118.70 //
vànaraiþ krãóamànai÷ca  $ de÷àdde÷ànnaràdhipa  &
himapu¤jàþ kçtàstatra  % candrabimbasamaprabhàþ  // MatsP_118.71 //
tadà÷ramaü samantàcca  $ himasaüruddhakandaraiþ  &
÷ailavàñaiþ parivçtam  % agamyaü manujaiþ sadà  // MatsP_118.72 //
pårvàràdhitabhàvo 'sau  $ mahàràjaþ puråravàþ  &
tadà÷ramapadaü pràpto  % devadevaprasàdataþ  // MatsP_118.73 //
tadà÷ramaü ÷rama÷amanaü manoharaü  $ manoharaiþ kusuma÷atairalaükçtam  &
kçtaü svayaü ruciramathàtriõà ÷ubhaü  % ÷ubhàvahaü ca hi dadç÷e sa madraràñ  // MatsP_118.74 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 119

*såta uvàca
tatra yau tau mahà÷çïgau  $ mahàvarõau mahàhimau  &
tçtãyaü tu tayormadhye  % ÷çïgamatyantamucchritam  // MatsP_119.1 //
nityàtapta÷ilàjàtaü  $ sadàbhraparivarjitam  &
tasyàdhastàdvçkùagaõe  % di÷àü bhàge ca pa÷cime  // MatsP_119.2 //
jàtãlatàparikùiptaü  $ vivaraü càrudar÷anam  &
dçùñvaiva kautukàviùñas  % taü vive÷a mahãpatiþ  // MatsP_119.3 //
tamasà càtinibióaü  $ nalvamàtraü susaükañam  &
nalvamàtramatikramya  % svaprabhàbharaõojjvalam  // MatsP_119.4 //
tam ucchritam athàtyantaü  $ gambhãraü parivartulam  &
na tatra såryastapati  % na viràjati candramàþ  // MatsP_119.5 //
tathàpi divasàkàraü  $ prakà÷aü tadaharni÷am  &
kro÷àdhikaparãmàõaü  % sarasà ca viràjitam  // MatsP_119.6 //
samantàtsarasastasya  $ ÷ailalagnà tu vedikà  &
sauvarõai ràjatairvçkùair  % vidrumairupa÷obhitam  // MatsP_119.7 //
nànàmàõikyakusumaiþ  $ suprabhàbharaõojjvalaiþ  &
tasminsarasi padmàni  % padmaràgacchadàni tu  // MatsP_119.8 //
vajrakesarajàlàni  $ sugandhãni tathà yutam  &
pattrair marakatair nãlair  % vaióåryasya mahãpate  // MatsP_119.9 //
karõikà÷ca tathà teùàü  $ jàtaråpasya pàrthiva  &
tasminsarasi yà bhåmir  % na sà vajrasamàkulà  // MatsP_119.10 //
nànàratnairupacità  $ jalajànàü samà÷rayaþ  &
kapardikànàü ÷uktãnàü  % ÷aïkhànàü ca mahãpate  // MatsP_119.11 //
makaràõàü ca matsyànàü  $ caõóànàü kacchapaiþ saha  &
tatra marakatakhaõóàni  % vajràõàü ca sahasra÷aþ  // MatsP_119.12 //
padmaràgendranãlàni  $ mahànãlàni pàrthiva  &
puùparàgàõi sarvàõi  % tathà karkoñakàni ca  // MatsP_119.13 //
tutthakasya tu khaõóàni  $ tathà ÷eùasya bhàga÷aþ  &
ràjàvartasya mukhyasya  % ruciràkùasya càpyatha  // MatsP_119.14 //
såryendukàntaya÷caiva  $ nãlo varõàntima÷ca yaþ  &
jyotãrasasya ramyasya  % syamantasya ca bhàga÷aþ  // MatsP_119.15 //
suroragavalakùàõàü  $ sphañikasya tathaiva ca  &
gomedapittakànàü ca  % dhålãmarakatasya ca  // MatsP_119.16 //
vaióåryasaugandhikayos  $ tathà ràjamaõernçpa  &
vajrasyaiva ca mukhyasya  % tathà brahmamaõerapi  // MatsP_119.17 //
muktàphalàni muktànàü  $ tàràvigrahadhàriõàm  // MatsP_119.18 //
sukhoùõaü caiva tattoyaü  $ snànàcchãtavinà÷anam  &
vaióåryasya ÷ilà madhye  % sarasastasya ÷obhanà  // MatsP_119.19 //
pramàõena tathà sà ca  $ dve ca ràjandhanuþ÷ate  &
caturasrà tathà ramyà  % tapasà nirmitàtriõà  // MatsP_119.20 //
biladvàrasamo de÷o  $ yatra yatra hiraõmayaþ  &
prade÷aþ sa tu ràjendra  % dvãpe tasminmanohare  // MatsP_119.21 //
tathà puùkariõã ramyà  $ tasminràja¤÷ilàtale  &
su÷ãtàmalapànãyà  % jalajai÷ca viràjità  // MatsP_119.22 //
àkà÷apratimà ràjaü÷  $ caturasrà manoharà  &
tasyàstadudakaü svàdu  % laghu ÷ãtaü sugandhikam  // MatsP_119.23 //
na kùiõoti yathà kaõñhaü  $ kukùiü nàpårayatyapi  &
tçptiü vidhatte paramàü  % ÷arãre ca mahatsukham  // MatsP_119.24 //
madhye tu tasyàþ pràsàdaü  $ nirmitaü tapasàtriõà  &
rukmasetuprave÷àntaü  % sarvaratnamayaü ÷ubham  // MatsP_119.25 //
÷a÷àïkara÷meþ saükà÷aü  $ pràsàdaü ràjataü hitam  &
ramyavaióåryasopànaü  % vidrumàmalasàrakam  // MatsP_119.26 //
indranãlamahàstambhaü  $ marakatàsaktavedikam  &
vajràü÷ujàlaiþ sphuritaü  % ramyaü dçùñimanoramam  // MatsP_119.27 //
pràsàde tatra bhagavàn  $ devadevo janàrdanaþ  &
bhogibhogàvalãsuptaþ  % sarvàlaükàrabhåùitaþ  // MatsP_119.28 //
jànunàku¤citastveko  $ devadevasya cakriõaþ  &
phaõãndrasaüniviùño 'ïghrir  % dvitãya÷ca tathànagha  // MatsP_119.29 //
lakùayutsaïgagato 'ïghristu  $ ÷eùabhogapra÷àyinaþ  &
phaõãndrabhogasaünyasta-  % bàhuþ keyårabhåùaõaþ  // MatsP_119.30 //
aïgulãpçùñhavinyasta-  $ deva÷ãrùadharaü bhujam  &
ekaü vai devadevasya  % dvitãyaü tu prasàritam  // MatsP_119.31 //
samàku¤citajànustha-  $ maõibandhena ÷obhitam  &
kiücidàku¤citaü caiva  % nàbhide÷akarasthitam  // MatsP_119.32 //
tçtãyaü tu bhujaü tasya  $ caturthaü tu tathà ÷çõu  &
àttasaütànakusumaü  % ghràõade÷ànusarpiõam  // MatsP_119.33 //
lakùmyà saüvàhyamànàïghriþ  $ padmapattranibhaiþ karaiþ  &
saütànamàlàmukuñaü  % hàrakeyårabhåùitam  // MatsP_119.34 //
bhåùitaü ca tathà devam  $ aïgadairaïgulãyakaiþ  &
phaõãndraphaõavinyasta-  % càruratna÷irojjvalam  // MatsP_119.35 //
aj¤àtavastucaritaü  $ pratiùñhitam athàtriõà  &
siddhànupåjyaü satataü  % saütànakusumàrcitam  // MatsP_119.36 //
divyagandhànuliptàïgaü  $ divyadhåpena dhåpitam  &
surasaiþ suphalairhçdyaiþ  % siddhairupahçtaiþ sadà  // MatsP_119.37 //
÷obhitottamapàr÷vaü taü  $ devamutpala÷ãrùakam  &
tataþ sammukham udvãkùya  % vavande sa naràdhipaþ  // MatsP_119.38 //
jànubhyàü ÷irasà caiva  $ gatvà bhåmiü yathàvidhi  &
nàmnàü sahasreõa tadà  % tuùñàva madhusådanam  // MatsP_119.39 //
pradakùiõamatho cakre  $ sa tåtthàya punaþ punaþ  &
ramyamàyatanaü dçùñvà  % tatrovàsà÷rame punaþ  // MatsP_119.40 //
bilàdbahirguhàü kàücid  $ à÷ritya sumanoharàm  &
tapa÷cakàra tatraiva  % påjayanmadhusådanam  // MatsP_119.41 //
nànàvidhaistathà puùpaiþ  $ phalamålaiþ sagorasaiþ  &
nityaü triùavaõasnàyã  % vahnipåjàparàyaõaþ  // MatsP_119.42 //
devavàpãjalaiþ kurvan  $ satataü pràõadhàraõam  &
sarvàhàraparityàgaü  % kçtvà tu manuje÷varaþ  // MatsP_119.43 //
anàstçtaguhà÷àyã  $ kàlaü nayati pàrthivaþ  &
tyaktàhàrakriya÷caiva  % kevalaü toyato nçpaþ  \
na tasya glànimàyàti  # ÷arãraü ca tadadbhutam  // MatsP_119.44 //
evaü sa ràjà tapasi prasaktaþ  $ sampåjayandevavaraü sadaiva  &
tatrà÷rame kàlamuvàsa kaücit  % svargopame duþkham avindamànaþ  // MatsP_119.45 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 120

sa tvà÷ramapade ramye  $ tyaktàhàraparicchadaþ  &
krãóàvihàraü gandharvaiþ  % pa÷yannapsarasàü saha  // MatsP_120.1 //
kçtvà puùpoccayaü bhåri  $ granthayitvà tathà srajaþ  &
agraü nivedya devàya  % gandharvebhyastadà dadau  // MatsP_120.2 //
puùpoccayaprasaktànàü  $ krãóantãnàü yathàsukham  &
ceùñà nànàvidhàkàràþ  % pa÷yannapi na pa÷yati  // MatsP_120.3 //
kàcitpuùpoccaye saktà  $ latàjàlena veùñità  &
sakhãjanena saütyaktà  % kàntenàbhisamujjhità  // MatsP_120.4 //
kàcitkamalagandhàbhà  $ niþ÷vàsapavanàhçtaiþ  &
madhupairàkulamukhã  % kàntena parimocità  // MatsP_120.5 //
makarandasabhàkrànta-  $ nayanà kàcidaïganà  &
kàntaniþ÷vàsavàtena  % nãrajaskakçtekùaõà  // MatsP_120.6 //
kàcid uccãya puùpàõi  $ dadau kàntasya bhàminã  &
kàntasaügrathitaiþ puùpai  % raràja kçta÷ekharà  // MatsP_120.7 //
uccãya svayam udgrathya  $ kàntena kçta÷ekharà  &
kçtakçtyamivàtmànaü  % mene manmathavardhinã  // MatsP_120.8 //
astvasmingahane ku¤je  $ vi÷iùñakusumà latà  &
kàcidevaü raho nãtà  % ramaõena riraüsunà  // MatsP_120.9 //
kàntasaünàmitalatà  $ kusumàni vicinvatã  &
sarvàbhyaþ kàcidàtmànaü  % mene sarvaguõàdhikam  // MatsP_120.10 //
kà÷citpa÷yati bhåpàlaü  $ nalinãùu pçthakpçthak  &
krãóamànàstu gandharvair  % devaràmà manoramàþ  // MatsP_120.11 //
kàcid àtàóayat kàntam  $ udakena ÷ucismità  &
tàóyamànàtha kàntena  % prãtiü kàcidupàyayau  // MatsP_120.12 //
kàntaü ca tàóayàmàsa  $ jàtakhedà varàïganà  &
adç÷yata varàrohà  % ÷vàsançtyatpayodharà  // MatsP_120.13 //
kàntàmbutàóanàkçùña-  $ ke÷apà÷anibandhanà  &
ke÷àkulamukhã bhàti  % madhupairiva padminã  // MatsP_120.14 //
svacakùuþsadç÷aiþ puùpaiþ  $ saüchanne nalinãvane  &
channà kàcic ciràtpràptà  % kàntenànviùya yatnataþ  // MatsP_120.15 //
snàtà ÷ãtàpade÷ena  $ kàcitpràhàïganà bhç÷am  &
ramaõàliïganaü cakre  % mano 'bhilaùitaü ciram  // MatsP_120.16 //
jalàrdravasanaü såkùmam  $ aïgalãnaü ÷ucismità  &
dhàrayantã janaü cakre  % kàcit tatra samanmatham  // MatsP_120.17 //
kaõñhamàlyaguõaiþ kàcit  $ kàntena kçùyatàmbhasi  &
truñyatsragdàmapatitaü  % ramaõaü pràhasacciram  // MatsP_120.18 //
kàcidbhugnà sakhãdatta-  $ jànude÷e nakhakùatà  &
saübhràntà kànta÷araõaü  % magnà kàcidgatà ciram  // MatsP_120.19 //
kàcitpçùñhakçtàdityà  $ ke÷anistoyakàriõã  &
÷ilàtalagatà bhartrà  % dçùñà kàmàrtacakùuùà  // MatsP_120.20 //
kçttamàlyaü vilulitaü  $ saükràntakucakuïkumam  &
ratikrãóitakànteva  % raràja tatsarodakam  // MatsP_120.21 //
susnàtadevagandharva-  $ devaràmàgaõena ca  &
påjyamànaü ca dadç÷e  % devadevaü janàrdanam  // MatsP_120.22 //
kvacic ca dadç÷e ràjà  $ latàgçhagatàþ striyaþ  &
maõóayantãþ svagàtràõi  % kàntasaünyastamànasàþ  // MatsP_120.23 //
kàcid àdar÷anakarà  $ vyagrà dåtãmukhodgatam  &
÷çõvatã kàntavacanam  % adhikà tu tathà babhau  // MatsP_120.24 //
kàcit satvarità dåtyà  $ bhåùaõànàü viparyayam  &
kurvàõà naiva bubudhe  % manmathàviùñacetanà  // MatsP_120.25 //
vàyununnàtisurabhi-  $ kusumotkaramaõóite  &
kàcitpibantã dadç÷e  % maireyaü nãla÷àdvale  // MatsP_120.26 //
pàyayàmàsa ramaõaü  $ svayaü kàcidvaràïganà  &
kàcitpapau varàrohà  % kàntapàõisamarpitam  // MatsP_120.27 //
kàcitsvanetracapala-  $ nãlotpalayutaü payaþ  &
pãtvà papraccha ramaõaü  % kva gate te mamotpale  // MatsP_120.28 //
tvayaiva pãtau tau nånam  $ ityuktà ramaõena sà  &
tathà viditvà mugdhatvàd  % babhåva vrãóità bhç÷am  // MatsP_120.29 //
kàcitkàntàrpitaü subhråþ  $ kàntapãtàva÷eùitam  &
savi÷eùarasaü pànaü  % papau manmathavardhanam  // MatsP_120.30 //
àpànagoùñhãùu tathà  $ tàsàü sa narapuügavaþ  &
÷u÷ràva vividhaü gãtaü  % tantrãsvaravimi÷ritam  // MatsP_120.31 //
pradoùasamaye tà÷ca  $ devadevaü janàrdanam  &
ràjansadopançtyanti  % nànàvàdyapuraþsaràþ  // MatsP_120.32 //
yàmamàtre gate ràtrau  $ vinirgatya guhàmukhàt  &
àvasansaüyutàþ kàntaiþ  % pararddhiracitàü guhàm  // MatsP_120.33 //
nànàgandhànvitalatàü  $ nànàgandhasugandhinãm  &
nànàvicitra÷ayanàü  % kusumotkaramaõóitàm  // MatsP_120.34 //
evam apsarasàü pa÷yan  $ krãóitàni sa parvate  &
tapastepe mahàràjan  % ke÷avàrpitamànasaþ  // MatsP_120.35 //
tamåcurnçpatiü gatvà  $ gandharvàpsarasàü gaõàþ  &
ràjansvargopamaü de÷am  % imaü pràpto 'syariüdama  // MatsP_120.36 //
vayaü hi te pradàsyàmo  $ manasaþ kàïkùitànvaràn  &
tànàdàya gçhaü gaccha  % tiùñheha yadi và punaþ  // MatsP_120.37 //

*ràjovàca
amoghadar÷anàþ sarve  $ bhavantastvamitaujasaþ  &
varaü vitaratàdyaiva  % prasàdaü madhusådanàt  // MatsP_120.38 //
evamastvityathoktastaiþ  $ sa tu ràjà puråravàþ  &
tatrovàsa sukhã màsaü  % påjayàno janàrdanam  // MatsP_120.39 //
priya eva sadaivàsãd  $ gandharvàpsarasàü nçpaþ  &
tutoùa sa jano ràj¤as  % tasyàlaulyena karmaõà  // MatsP_120.40 //
màsasya madhye sa nçpaþ praviùñastadà÷ramaü ratnasahasracitram  /*
toyà÷anastatra hyuvàsa màsaü yàvatsitànto nçpa phàlgunasya  // MatsP_120.41 //*
phàlgunàmalapakùànte  $ ràjà svapne puråravàþ  &
tasyaiva devadevasya  % ÷rutavàngaditaü ÷ubham  // MatsP_120.42 //
ràtryàmasyàü vyatãtàyàm  $ atriõà tvaü sameùyasi  &
tena ràjansamàgamya  % kçtakçtyo bhaviùyasi  // MatsP_120.43 //
svapnamevaü sa ràjarùir  $ dçùñvà devendravikramaþ  &
pratyåùakàle vidhivat  % snàtaþ sa prayatendriyaþ  // MatsP_120.44 //
kçtakçtyo yathàkàmaü  $ påjayitvà janàrdanam  &
dadar÷àtriü muniü ràjà  % pratyakùaü tapasàü nidhim  // MatsP_120.45 //
svapnaü tu devadevasya  $ nyavedayata dhàrmikaþ  &
tataþ ÷u÷ràva vacanaü  % devatànàü samãritam  // MatsP_120.46 //
evametanmahãpàla  $ nàtra kàryà vicàraõà  &
evaü prasàdaü sampràpya  % devadevàjjanàrdanàt  // MatsP_120.47 //
kçtadevàrcano ràjà  $ tathà hutahutà÷anaþ  &
sarvànkàmànavàpto 'sau  % varadànena ke÷avàt  // MatsP_120.48 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 121

*såta uvàca
tasyà÷ramasyottaratas  $ tripuràriniùevitaþ  &
nànàratnamayaiþ ÷çïgaiþ  % kalpadrumasamanvitaiþ  // MatsP_121.1 //
madhye himavataþ pçùñhe  $ kailàso nàma parvataþ  &
tasminnivasati ÷rãmàn  % kuberaþ saha guhyakaiþ  // MatsP_121.2 //
apsaro 'nugupto ràjà  $ modate hyalakàdhipaþ  &
kailàsapàdasambhåtaü  % puõyaü ÷ãtajalaü ÷ubham  // MatsP_121.3 //
mandodakaü nàma saraþ  $ payastu dadhisaünibham  &
tasmàt pravahate divyà  % nadã mandàkinã ÷ubhà  // MatsP_121.4 //
divyaü ca nandanaü tatra  $ tasyàstãre mahadvanam  &
pràguttareõa kailàsàd  % divyaü saugandhikaü girim  // MatsP_121.5 //
sarvadhàtumayaü divyaü  $ suvelaü parvataü prati  &
candraprabho nàma giriþ  % yaþ ÷ubhro ratnasaünibhaþ  // MatsP_121.6 //
tatsamãpe saro divyam  $ acchodaü nàma vi÷rutam  &
tasmàtprabhavate divyà  % nadã hyacchodakà ÷ubhà  // MatsP_121.7 //
tasyàstãre vanaü divyaü  $ mahaccaitrarathaü ÷ubham  &
tasmingirau nivasati  % maõibhadraþ sahànugaþ  // MatsP_121.8 //
yakùasenàpatiþ kråro  $ guhyakaiþ parivàritaþ  &
puõyà mandàkinã nàma  % nadã hyacchodakà ÷ubhà  // MatsP_121.9 //
mahãmaõóalamadhye tu  $ praviùñe tu mahodadhim  &
kailàsadakùiõe pràcyàü  % ÷ivaü sarvauùadhiü girim  // MatsP_121.10 //
manaþ÷ilàmayaü divyaü  $ suvelaü parvataü prati  &
lohito hema÷çïgastu  % giriþ såryaprabho mahàn  // MatsP_121.11 //
tasya pàde mahaddivyaü  $ lohitaü sumahatsaraþ  &
tasmàtprabhavate puõyo  % lauhitya÷ca nado mahàn  // MatsP_121.12 //
divyàraõyaü vi÷okaü ca  $ tasya tãre mahadvanam  &
tasmingirau nivasati  % yakùo maõidharo va÷ã  // MatsP_121.13 //
saumyaiþ sudhàrmikai÷caiva  $ guhyakaiþ parivàritaþ  &
kailàsàtpa÷cimodãcyàü  % kakudmànauùadhãgiriþ  // MatsP_121.14 //
kakudmati ca rudrasya  $ utpatti÷ca kakudminaþ  &
tada¤janaü traikakudaü  % ÷ailaü trikakudaü prati  // MatsP_121.15 //
sarvadhàtumayastatra  $ sumahànvaidyuto giriþ  &
tasya pàde mahaddivyaü  % mànasaü siddhasevitam  // MatsP_121.16 //
tasmàtprabhavate puõyà  $ sarayårlokapàvanã  &
yasyàstãre vanaü divyaü  % vaibhràjaü nàma vi÷rutam  // MatsP_121.17 //
kuberànucarastasmin  $ prahetitanayo va÷ã  &
brahmadhàtà nivasati  % ràkùaso 'nantavikramaþ  // MatsP_121.18 //
kailàsàtpa÷cimàmà÷àü  $ divyaþ sarvauùadhigiriþ  &
varuõaþ parvata÷reùñho  % rukmadhàtuvibhåùitaþ  // MatsP_121.19 //
bhavasya dayitaþ ÷rãmàn  $ parvato haimasaünibhaþ  &
÷àtakaumbhamayairdivyaiþ  % ÷ilàjàlaiþ samàcitaþ  // MatsP_121.20 //
÷atasaïkhyais tàpanãyaiþ  $ ÷çïgairdivamivollikhan  &
÷çïgavànsumahàdivyo  % durgaþ ÷ailo mahàcitaþ  // MatsP_121.21 //
tasmingirau nivasati  $ giri÷o dhåmralohitaþ  &
tasya pàdàtprabhavati  % ÷ailodaü nàma tatsaraþ  // MatsP_121.22 //
tasmàtprabhavate puõyà  $ nadã ÷ailodakà ÷ubhà  &
sà cakùusã tayormadhye  % praviùñà pa÷cimodadhim  // MatsP_121.23 //
astyuttareõa kailàsàc  $ chivaþ sarvauùadho giriþ  &
gauraü tu parvata÷reùñhaü  % haritàlamayaü prati  // MatsP_121.24 //
hiraõya÷çïgaþ sumahàd-  $ ivyauùadhimayo giriþ  &
tasya pàde mahaddivyaü  % saraþ kà¤canavàlukam  // MatsP_121.25 //
ramyaü bindusaro nàma  $ yatra ràjà bhagãrathaþ  &
gaïgàrthe sa tu ràjarùir  % uvàsa bahulàþ samàþ  // MatsP_121.26 //
divaü yàsyantu me pårve  $ gaïgàtoyàplutàsthikàþ  &
tatra tripathagà devã  % prathamaü tu pratiùñhità  // MatsP_121.27 //
somapàdàtprasåtà sà  $ saptadhà pravibhajyate  &
yåpà maõimayàstatra  % vimànà÷ca hiraõmayàþ  // MatsP_121.28 //
tatreùñvà kratubhiþ siddhaþ  $ ÷akraþ suragaõaiþ saha  &
divya÷chàyàpathas tatra  % nakùatràõàü tu maõóalam  // MatsP_121.29 //
dç÷yate bhàsurà ràtrau  $ devã tripathagà tu sà  &
antarikùaü divaü caiva  % bhàvayitvà bhuvaü gatà  // MatsP_121.30 //
bhavottamàïge patità  $ saüruddhà yogamàyayà  &
tasyà ye bindavaþ kecit  % kruddhàyàþ patità bhuvi  // MatsP_121.31 //
kçtaü tu tairbahusaras  $ tato bindusaraþ smçtam  &
tatastasyà niruddhàyà  % bhavena sahasà ruùà  // MatsP_121.32 //
j¤àtvà tasyà hyabhipràyaü  $ kråraü devyà÷cikãrùitam  &
bhittvà vi÷àmi pàtàlaü  % srotasà gçhya ÷aükaram  // MatsP_121.33 //
athàvalepaü taü j¤àtvà  $ tasyàþ kruddhastu ÷aükaraþ  &
tirobhàvayituü buddhir  % àsãdaïgeùu tàü nadãm  // MatsP_121.34 //
etasminneva kàle tu  $ dçùñvà ràjànamagrataþ  &
dhamanãsaütataü kùãõaü  % kùudhàvyàkulitendriyam  // MatsP_121.35 //
anena toùita÷càhaü  $ nadyarthe pårvameva tu  &
buddhvà'sya varadànaü tu  % tataþ kopaü nyayacchata  // MatsP_121.36 //
brahmaõo vacanaü ÷rutvà  $ yaduktaü dhàrayannadãm  &
tato visarjayàmàsa  % saüruddhàü svena tejasà  // MatsP_121.37 //
nadãü bhagãrathasyàrthe  $ tapasogreõa toùitaþ  &
tato visarjayàmàsa  % sapta srotàüsi gaïgayà  // MatsP_121.38 //
trãõi pràcãmabhimukhaü  $ pratãcãü trãõyathaiva tu  &
srotàüsi tripathàyàstu  % pratyapadyanta saptadhà  // MatsP_121.39 //
nalinã hlàdinã caiva  $ pàvanã caiva pràcyagà  &
sãtà cakùu÷ca sindhu÷ca  % tisrastà vai pratãcyagàþ  // MatsP_121.40 //
saptamã tvanugà tàsàü  $ dakùiõena bhagãratham  &
tasmàdbhàgãrathã sà vai  % praviùñà dakùiõodadhim  // MatsP_121.41 //
sapta caitàþ plàvayanti  $ varùaü tu himasàhvayam  &
prasåtàþ sapta nadyastu  % ÷ubhà bindusarodbhavàþ  // MatsP_121.42 //
tànde÷ànplàvayanti sma  $ mlecchapràyàü÷ca sarva÷aþ  &
sa÷ailànkukurànraudhràn  % barbarànyavanànkhasàn  // MatsP_121.43 //
pulikàü÷ca kulatthàü÷ca  $ aïgalokyànvaràü÷ca yàn  &
kçtvà dvidhà himavantaü  % praviùñà dakùiõodadhim  // MatsP_121.44 //
atha vãramaråü÷caiva  $ kàlikàü÷caiva ÷ålikàn  &
tukarànbarbaràkàràn  % pahlavànpàradà¤chakàn  // MatsP_121.45 //
età¤janapadàü÷cakùuþ  $ plàvayitvodadhiü gatà  &
daradorjaguóàü÷caiva  % gàndhàrànaurasànkuhån  // MatsP_121.46 //
÷ivapaurànindramarån  $ vasatãnsamatejasam  &
saindhavànurvasànbarbàn  % kupathànbhãmaromakàn  // MatsP_121.47 //
÷unàmukhàü÷cordamarån  $ sindhuretànniùevate  &
gandharvànkinnarànyakùàn  % rakùovidyàdharoragàn  // MatsP_121.48 //
kalàpagràmakàü÷caiva  $ tathà kimpuruùànnaràn  &
kiràtàü÷ca pulindàü÷ca  % kurånvai bhàratànapi  // MatsP_121.49 //
pà¤càlànkau÷ikànmatsyàn  $ màgadhàïgàüstathaiva ca  &
brahmottaràü÷ca vaïgàü÷ca  % tàmraliptàüstathaiva ca  // MatsP_121.50 //
età¤janapadànàryàn  $ gaïgà bhàvayate ÷ubhà  &
tataþ pratihatà vindhye  % praviùñà dakùiõodadhim  // MatsP_121.51 //
tatastu hlàdinã puõyà  $ pràcãnàbhimukhã yayau  &
plàvayantyupakàü÷caiva  % niùàdànapi sarva÷aþ  // MatsP_121.52 //
dhãvarànçùikàü÷caiva  $ tathà nalimukhànapi  &
kekarànekakarõàü÷ca  % kiràtànapi caiva hi  // MatsP_121.53 //
kàla¤jarànvikarõàü÷ca  $ ku÷ikànsvargabhaumakàn  &
sà maõóale samudrasya  % tãre bhåtvà tu sarva÷aþ  // MatsP_121.54 //
tatastu nalinã càpi  $ pràcãmeva di÷aü yayau  &
kupathànplàvayantã sà  % indradyumnasaràüsyapi  // MatsP_121.55 //
tathà kharapathànde÷àn  $ vetra÷aïkupathànapi  &
madhyenojjànakamarån  % kuthapràvaraõànyayau  // MatsP_121.56 //
indradvãpasamãpe tu  $ praviùñà lavaõodadhim  &
tatastu pàvanã pràyàt  % pràcãmà÷àü javena tu  // MatsP_121.57 //
tomarànplàvayatã ca  $ haüsamàrgànsamåhakàn  &
pårvànde÷àü÷ca sevantã  % bhittvà sà bahudhà girim  \
karõapràvaraõànpràpya  # gatà sà÷vamukhànapi  // MatsP_121.58 //
siktvà parvatameruü sà  $ gatvà vidyàdharànapi  &
÷aimimaõóalakoùñhaü tu  % sà praviùñà mahatsaraþ  // MatsP_121.59 //
tàsàü nadyupanadyo 'nyàþ  $ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  &
upagacchanti tà nadyo  % yato varùati vàsavaþ  // MatsP_121.60 //
tãre vaü÷aukasàràyàþ  $ surabhirnàma tadvanam  &
hiraõya÷çïgo vasati  % vidvànkauberako va÷ã  // MatsP_121.61 //
yaj¤àdapetaþ sumahàn  $ amitaujàþ suvikramaþ  &
tatràgastyaiþ parivçtà  % vidvabhirdbrahmaràkùasaiþ  // MatsP_121.62 //
kuberànucarà hyete  $ catvàrastatsamà÷ritàþ  &
evameva tu vij¤eyà  % siddhiþ parvatavàsinàm  // MatsP_121.63 //
paraspareõa dviguõà  $ dharmataþ kàmato 'rthataþ  &
hemakåñasya pçùñhe tu  % sarpàõàü tatsaraþ smçtam  // MatsP_121.64 //
sarasvatã prabhavati  $ tasmàjjyotiùmatã tu yà  &
avagàóhe hyubhayataþ  % samudrau pårvapa÷cimau  // MatsP_121.65 //
saro viùõupadaü nàma  $ niùadhe parvatottame  &
yasmàdagre prabhavati  % gandharvànukule ca te  // MatsP_121.66 //
meroþ pàr÷vàtprabhavati  $ hrada÷candraprabho mahàn  &
jambå÷caiva nadã puõyà  % yasyàü jàmbånadaü smçtam  // MatsP_121.67 //
payodastu hrado nãlaþ  $ sa ÷ubhraþ puõóarãkavàn  &
puõóarãkàtpayodàcca  % tasmàd dve samprasåyatàm  // MatsP_121.68 //
sarasastu sarastvetat  $ smçtamuttaramànasam  &
mçgyà ca mçgakàntà ca  % tasmàd dve samprasåyatàm  // MatsP_121.69 //
hradàþ kuruùu vikhyàtàþ  $ padmamãnakulàkulàþ  &
nàmnà te vai jayà nàma  % dvàda÷odadhisaünibhàþ  // MatsP_121.70 //
tebhyaþ ÷àntã ca madhvã ca  $ dve nadyau samprasåyatàm  &
kimpuruùàdyàni yànyaùñau  % teùu devo na varùati  // MatsP_121.71 //
udbhidànyudakànyatra  $ pravahanti saridvaràþ  &
balàhaka÷ca çùabho  % cakro mainàka eva ca  // MatsP_121.72 //
viniviùñàþ pratidi÷aü  $ nimagnà lavaõàmbudhim  &
candrakàntastathà droõaþ  % sumahàü÷ca ÷iloccayaþ  // MatsP_121.73 //
udgàyatà udãcyàü tu  $ avagàóhà mahodadhim  &
cakro badhiraka÷caiva  % tathà nàradaparvataþ  // MatsP_121.74 //
pratãcãmàyatàste vai  $ pratiùñhàste mahodadhim  &
jãmåto dràvaõa÷caiva  % mainàka÷candraparvataþ  // MatsP_121.75 //
àyatàste mahà÷ailàþ  $ samudraü dakùiõaü prati  &
cakramainàkayormadhye  % divi san dakùiõàpathe  // MatsP_121.76 //
tatra saüvartako nàma  $ so 'gniþ pibati tajjalam  &
agniþ samudravàsastu  % aurvo 'sau vaóavàmukhaþ  // MatsP_121.77 //
ityete parvatàviùñà÷  $ catvàro lavaõodadhim  &
chidyamàneùu pakùeùu  % purà indrasya vai bhayàt  // MatsP_121.78 //
teùàü tu dç÷yate candre  $ ÷ukle kçùõe samàplutiþ  &
te bhàratasya varùasya  % bhedà yena prakãrtitàþ  // MatsP_121.79 //
ihoditasya dç÷yante  $ anye tvanyatra coditàþ  &
uttarottarameteùàü  % varùam udricyate guõaiþ  // MatsP_121.80 //
àrogyàyuþpramàõàbhyàü  $ dharmataþ kàmato 'rthataþ  &
samanvitàni bhåtàni  % teùu varùeùu bhàga÷aþ  // MatsP_121.81 //
vasanti nànàjàtãni  $ teùu sarveùu tàni vai  &
ityetaddhàrayadvi÷vaü  % pçthvã jagadidaü sthità  // MatsP_121.82 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 122

*såta uvàca
÷àkadvãpasya vakùyàmi  $ yathàvadiha ni÷cayam  &
kathyamànaü nibodha tvaü  % ÷àkaü dvãpaü dvijottamàþ  // MatsP_122.1 //
jambådvãpasya vistàràd  $ dviguõastasya vistaraþ  &
vistàràttriguõa÷càpi  % pariõàhaþ samantataþ  // MatsP_122.2 //
tenàvçtaþ samudro 'yaü  $ dvãpena lavaõodadhiþ  &
tatra puõyà janapadà÷  % ciràcca mriyate janaþ  // MatsP_122.3 //
kuta eva ca durbhikùaü  $ kùamàtejoyuteùviha  &
tatràpi parvatàþ ÷ubhràþ  % saptaiva maõibhåùitàþ  // MatsP_122.4 //
÷àkadvãpàdiùu tveùu  $ sapta sapta nagàs triùu  &
çjvàyatàþ pratidi÷aü  % niviùñà varùaparvatàþ  // MatsP_122.5 //
ratnàkaràdinàmànaþ  $ sànumanto mahàcitàþ  &
samoditàþ pratidi÷aü  % dvãpavistàramànataþ  // MatsP_122.6 //
ubhayatràvagàóhau ca  $ lavaõakùãrasàgarau  &
÷àkadvãpe tu vakùyàmi  % sapta divyànmahàcalàn  // MatsP_122.7 //
devarùigandharvayutaþ  $ prathamo merurucyate  &
pràgàyataþ sa sauvarõa  % udayo nàma parvataþ  // MatsP_122.8 //
tatra meghàstu vçùñyarthaü  $ prabhavantyapayànti ca  &
tasyàpareõa sumahठ % jaladhàro mahàgiriþ  // MatsP_122.9 //
sa vai candraþ samàkhyàtaþ  $ sarvauùadhisamanvitaþ  &
tasmànnityamupàdatte  % vàsavaþ paramaü jalam  // MatsP_122.10 //
nàrado nàma caivokto  $ durga÷ailo mahàcitaþ  &
tatràcalau samutpannau  % pårvaü nàradaparvatau  // MatsP_122.11 //
tasyàpareõa sumahठ $ ÷yàmo nàma mahàgiriþ  &
yatra ÷yàmatvamàpannàþ  % prajàþ pårvamimàþ kila  // MatsP_122.12 //
sa eva dundubhirnàma  $ ÷yàmaparvatasaünibhaþ  &
÷abdamçtyuþ purà tasmin  % dundubhistàóitaþ suraiþ  // MatsP_122.13 //
ratnamàlàntaramayaþ  $ ÷àlmala÷càntaràlakçt  &
tasyàpareõa rajato  % mahànasto giriþ smçtaþ  // MatsP_122.14 //
sa vai somaka ityukto  $ devairyatràmçtaü purà  &
saübhçtaü ca hçtaü caiva  % màturarthe garutmatà  // MatsP_122.15 //
tasyàpare càmbikeyaþ  $ sumanà÷caiva sa smçtaþ  &
hiraõyàkùo varàheõa  % tasmi¤chaile niùåditaþ  // MatsP_122.16 //
àmbikeyàtparo ramyaþ  $ sarvauùadhiniùevitaþ  &
vibhràjastu samàkhyàtaþ  % sphàñikastu mahàngiriþ  // MatsP_122.17 //
yasmàdvibhràjate vahnir  $ vibhràjastena sa smçtaþ  &
saiveha ke÷avetyukto  % yato vàyuþ pravàti ca  // MatsP_122.18 //
teùàü varùàõi vakùyàmi  $ parvatànàü dvijottamàþ  &
÷çõudhvaü nàmatastàni  % yathàvadanupårva÷aþ  // MatsP_122.19 //
dvinàmànyeva varùàõi  $ yathaiva girayastathà  &
udayasyodayaü varùaü  % jaladhàreti vi÷rutam  // MatsP_122.20 //
nàmnà gatabhayaü nàma  $ varùaü tatprathamaü smçtam  &
dvitãyaü jaladhàrasya  % sukumàramiti smçtam  // MatsP_122.21 //
tadeva ÷ai÷iraü nàma  $ varùaü tatparikãrtitam  &
nàradasya ca kaumàraü  % tadeva ca sukhodayam  // MatsP_122.22 //
÷yàmaparvatavarùaü tad  $ anãcakam iti smçtam  &
ànandakamiti proktaü  % tadeva munibhiþ ÷ubham  // MatsP_122.23 //
somakasya ÷ubhaü varùaü  $ vij¤eyaü kusumotkaram  &
tadevàsitam ityuktaü  % varùaü somakasaüj¤itam  // MatsP_122.24 //
àmbikeyasya mainàkaü  $ kùemakaü caiva tatkçtam  &
kesaraþ parvatasyàpi  % mahàdrumamiti smçtam  \
tadeva dhavamityuktaü  # varùaü vibhràjasaüj¤itam  // MatsP_122.25 //
dvãpasya pariõàhaü ca  $ hrasvadãrghatvameva ca  &
jambådvãpena saükhyàtaü  % tasya madhye vanaspatiþ  // MatsP_122.26 //
÷àko nàma mahàvçkùaþ  $ prajàstasya mahànugàþ  &
eteùu devagandharvàþ  % siddhà÷ca saha càraõaiþ  // MatsP_122.27 //
viharanti ramante ca  $ dç÷yamànà÷ca taiþ saha  &
tatra puõyà janapadà÷  % càturvarõyasamanvitàþ  // MatsP_122.28 //
teùu nadya÷ca saptaiva  $ prativarùaü samudragàþ  &
dvinàmnà caiva tàþ sarvà  % gaïgàþ saptavidhàþ smçtàþ  // MatsP_122.29 //
prathamà sukumàrãti  $ gaïgà ÷ivajalà ÷ubhà  &
munitaptà ca nàmnaiùà  % nadã samparikãrtità  // MatsP_122.30 //
sukumàrã tapaþsiddhà  $ dvitãyà nàmataþ satã  &
nandà ca pàvanã caiva  % tçtãyà parikãrtità  // MatsP_122.31 //
÷ibikà ca caturthã syàd  $ dvividhà ca punaþ smçtà  &
ikùu÷ca pa¤camã j¤eyà  % tathaiva ca punaþ kuhåþ  // MatsP_122.32 //
veõukà càmçtà caiva  $ ùaùñhã samparikãrtità  &
sukçtà ca gabhastã ca  % saptamã parikãrtità  // MatsP_122.33 //
etàþ sapta mahàbhàgàþ  $ prativarùaü ÷ivodakàþ  &
bhàvayanti janaü sarvaü  % ÷àkadvãpanivàsinam  // MatsP_122.34 //
abhigacchanti tà÷cànyà  $ nadà nadyaþ saràüsi ca  &
bahådakaparisràvà  % yato varùati vàsavaþ  // MatsP_122.35 //
tàsàü tu nàmadheyàni  $ parimàõaü tathaiva ca  &
na ÷akyaü parisaükhyàtuü  % puõyàstàþ sariduttamàþ  // MatsP_122.36 //
tàþ pibanti sadà hçùñà  $ nadãrjanapadàstu te  &
ete ÷àntabhayàþ proktàþ  % pramodà ye ca vai ÷ivàþ  // MatsP_122.37 //
ànandà÷ca sukhà÷caiva  $ kùemakà÷ca navaiþ saha  &
varõà÷ramàcàrayutà  % de÷àste sapta vi÷rutàþ  // MatsP_122.38 //
àrogyà balina÷caiva  $ sarve maraõavarjitàþ  &
avasarpiõã na teùvasti  % tathaivotsarpiõã punaþ  // MatsP_122.39 //
na tatràsti yugàvasthà  $ caturyugakçtà kvacit  &
tretàyugasamaþ kàlas  % tathà tatra pravartate  // MatsP_122.40 //
÷àkadvãpàdiùu j¤eyaü  $ pa¤casveteùu sarva÷aþ  &
de÷asya tu vicàreõa  % kàlaþ svàbhàvikaþ smçtaþ  // MatsP_122.41 //
na teùu saükaraþ ka÷cid  $ varõà÷ramakçtaþ kvacit  &
dharmasya càvyabhãcàràd  % ekàntasukhinaþ prajàþ  // MatsP_122.42 //
na teùu màyà lobho và  $ ãrùyàsåyà bhayaü kutaþ  &
viparyayo na teùvasti  % tadvai svàbhàvikaü smçtam  // MatsP_122.43 //
kàlo naiva ca teùvasti  $ na daõóo na ca dàõóikaþ  &
svadharmeõa ca dharmaj¤às  % te rakùanti parasparam  // MatsP_122.44 //
parimaõóalastu sumahàn  $ dvãpo vai ku÷asaüj¤akaþ  &
nadãjalaiþ parivçtaþ  % parvata÷càbhrasaünibhaiþ  // MatsP_122.45 //
sarvadhàtuvicitrai÷ca  $ maõividrumabhåùitaiþ  &
anyai÷ca vividhàkàrai  % ramyairjanapadaistathà  // MatsP_122.46 //
vçkùaiþ puùpaphalopetaiþ  $ sarvato dhanadhànyavàn  &
nityaü puùpaphalopetaþ  % sarvaratnasamàvçtaþ  // MatsP_122.47 //
àvçtaþ pa÷ubhiþ sarvair  $ gràmyàraõyai÷ca sarva÷aþ  &
ànupårvyàtsamàsena  % ku÷advãpaü nibodhata  // MatsP_122.48 //
atha tçtãyaü vakùyàmi  $ ku÷advãpaü ca kçtsna÷aþ  &
ku÷advãpena kùãrodaþ  % sarvataþ parivàritaþ  // MatsP_122.49 //
÷àkadvãpasya vistàràd  $ dviguõena samanvitaþ  &
tatràpi parvatàþ sapta  % vij¤eyà ratnayonayaþ  // MatsP_122.50 //
ratnàkaràstathà nadyas  $ teùàü nàmàni me ÷çõu  &
dvinàmàna÷ca te sarve  % ÷àkadvãpe yathà tathà  // MatsP_122.51 //
prathamaþ såryasaükà÷aþ  $ kumudo nàma parvataþ  &
vidrumoccaya ityuktaþ  % sa eva ca mahãdharaþ  // MatsP_122.52 //
sarvadhàtumayaiþ ÷çïgaiþ  $ ÷ilàjàlasamanvitaiþ  &
dvitãyaþ parvatastatra  % unnato nàma vi÷rutaþ  // MatsP_122.53 //
hemaparvata ityuktaþ  $ sa eva ca mahãdharaþ  &
haritàlamayaiþ ÷çïgair  % dvãpamàvçtya sarva÷aþ  // MatsP_122.54 //
balàhakastçtãyastu  $ jàtya¤janamayo giriþ  &
dyutimànnàmataþ proktaþ  % sa eva ca mahãdharaþ  // MatsP_122.55 //
caturthaþ parvato droõo  $ yatrauùadhyo mahàgirau  &
vi÷alyakaraõã caiva  % mçtasaüjãvanã tathà  // MatsP_122.56 //
puùpavànnàma saivoktaþ  $ parvataþ sumahàcitaþ  &
kaïkastu pa¤camasteùàü  % parvato nàma sàravàn  // MatsP_122.57 //
ku÷e÷aya iti proktaþ  $ punaþ sa pçthivãdharaþ  &
divyapuùpaphalopeto  % divyavirutsamanvitaþ  // MatsP_122.58 //
ùaùñhastu parvatastatra  $ mahiùo meghasaünibhaþ  &
sa eva tu punaþ prokto  % harirityabhivi÷rutaþ  // MatsP_122.59 //
tasminso 'gnirnivasati  $ mahiùo nàma yo 'psujaþ  &
saptamaþ parvatastatra  % kakudmànsa hi bhàùate  // MatsP_122.60 //
mandaraþ saiva vij¤eyaþ  $ sarvadhàtumayaþ ÷ubhaþ  &
manda ityeùa yo dhàtur  % apàmarthe prakà÷akaþ  // MatsP_122.61 //
apàü vidàraõàccaiva  $ mandaraþ sa nigadyate  &
tatra ratnànyanekàni  % svayaü rakùati vàsavaþ  // MatsP_122.62 //
prajàpatimupàdàya  $ prajàbhyo vidadhatsvayam  &
teùàmantaraviùkambho  % dviguõaþ samudàhçtaþ  // MatsP_122.63 //
ityete parvatàþ sapta  $ ku÷advãpe prabhàùitàþ  &
teùàü varùàõi vakùyàmi  % saptaiva tu vibhàga÷aþ  // MatsP_122.64 //
kumudasya smçtaþ ÷veta  $ unnata÷ceva sa smçtaþ  &
unnatasya tu vij¤eyaü  % varùaü lohitasaüj¤akam  // MatsP_122.65 //
veõumaõóalakaü caiva  $ tathaiva parikãrtitam  &
balàhakasya jãmåtaþ  % svairathàkàramityapi  // MatsP_122.66 //
droõasya harikaü nàma  $ lavaõaü ca punaþ smçtam  &
kaïkasyàpi kakun nàma  % dhçtimaccaiva tatsmçtam  // MatsP_122.67 //
mahiùaü mahiùasyàpi  $ puna÷càpi prabhàkaram  &
kakudminastu tadvarùaü  % kapilaü nàma vi÷rutam  // MatsP_122.68 //
etànyapi vi÷iùñàni  $ sapta sapta pçthakpçthak  &
varùàõi parvatà÷caiva  % nadãsteùu nibodhata  // MatsP_122.69 //
tatràpi nadyaþ saptaiva  $ prativarùaü hi tàþ smçtàþ  &
dvinàmavatyastàþ sarvàþ  % sarvàþ puõyajalàþ smçtàþ  // MatsP_122.70 //
dhåtapàpà nadã nàma  $ yoni÷caiva punaþ smçtà  &
sãtà dvitãyà vij¤eyà  % sà caiva hi ni÷à smçtà  // MatsP_122.71 //
pavitrà tçtãyà vij¤eyà  $ vitçùõàpi ca yà punaþ  &
caturthã hlàdinãtyuktà  % candrabhà iti ca smçtà  // MatsP_122.72 //
vidyucca pa¤camã proktà  $ ÷uklà caiva vibhàvyate  &
puõórà ùaùñhã tu vij¤eyà  % puna÷caiva vibhàvarã  // MatsP_122.73 //
mahatã saptamã proktà  $ puna÷caiùà dhçtiþ smçtà  &
anyàstàbhyo 'pi saüjàtàþ  % ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  // MatsP_122.74 //
abhigacchanti tà nadyo  $ yato varùati vàsavaþ  &
ityeùa saünive÷o vaþ  % ku÷advãpasya varõitaþ  // MatsP_122.75 //
÷àkadvãpena vistàraþ  $ proktastasya sanàtanaþ  &
ku÷advãpaþ samudreõa  % ghçtamaõóodakena ca  // MatsP_122.76 //
sarvataþ sumahàndvãpa÷  $ candravatpariveùñitaþ  &
vistàrànmaõóalàccaiva  % kùãrodàddviguõo mataþ  // MatsP_122.77 //
tataþ paraü pravakùyàmi  $ krau¤cadvãpaü yathà tathà  &
ku÷advãpasya vistàràd  % dviguõastasya vistaraþ  // MatsP_122.78 //
ghçtodakaþ samudro vai  $ krau¤cadvãpena saüvçtaþ  &
cakranemipramàõena  % vçto vçttena sarva÷aþ  // MatsP_122.79 //
tasmindvãpe nagàþ ÷reùñhà  $ devano girirucyate  &
devanàtparata÷càpi  % govindo nàma parvataþ  // MatsP_122.80 //
govindàtparata÷càpi  $ krau¤castu prathamo giriþ  &
krau¤càtpare pàvanakaþ  % pàvanàdandhakàrakaþ  // MatsP_122.81 //
andhakàràtpare càpi  $ devàvçn nàma parvataþ  &
devàvçtaþ pareõàpi  % puõóarãko mahàngiriþ  // MatsP_122.82 //
ete ratnamayàþ sapta  $ krau¤cadvãpasya parvatàþ  &
parasparasya dviguõo  % viùkambho varùaparvataþ  // MatsP_122.83 //
varùàõi tasya vakùyàmi  $ nàmatastu nibodhata  &
krau¤casya ku÷alo de÷o  % vàmanasya manonugaþ  // MatsP_122.84 //
manonugàtpare coùõàs  $ tçtãyo 'pi sa ucyate  &
uùõàtpare pàvanakaþ  % pàvanàdandhakàrakaþ  // MatsP_122.85 //
andhakàrakade÷àttu  $ munide÷astathà paraþ  &
munide÷àtpare càpi  % procyate dundubhisvanaþ  // MatsP_122.86 //
siddhacàraõasaükãrõo  $ gaurapràyaþ ÷ucirjanaþ  &
÷rutàstatraiva nadyastu  % prativarùaü gatàþ ÷ubhàþ  // MatsP_122.87 //
gaurã kumudvatã caiva  $ saüdhyà ràtrirmanojavà  &
khyàtã ca puõóarãkà ca  % gaïgà saptavidhà smçtà  // MatsP_122.88 //
tàsàü sahasra÷a÷cànyà  $ nadyaþ pàr÷vasamãpagàþ  &
abhigacchanti tà nadyo  % bahulà÷ca bahådakàþ  // MatsP_122.89 //
teùàü nisargo de÷ànàm  $ ànupårvyeõa sarva÷aþ  &
na ÷akyo vistaràdvaktum  % api varùa÷atairapi  // MatsP_122.90 //
sargo ya÷ca prajànàü tu  $ saühàro ya÷ca teùu vai  &
ata årdhvaü pravakùyàmi  % ÷àlmalasya nibodhata  // MatsP_122.91 //
÷àlmalo dviguõo dvãpaþ  $ krau¤cadvãpasya vistaràt  &
parivàrya samudraü tu  % dadhimaõóodakaü sthitaþ  // MatsP_122.92 //
tatra puõyà janapadà÷  $ ciràcca mriyate janaþ  &
kuta eva tu durbhikùaü  % kùamàtejoyutà hi te  // MatsP_122.93 //
prathamaþ såryasaükà÷aþ  $ sumanà nàma parvataþ  &
pãtastu madhyama÷càsãt  % tataþ kumbhamayo giriþ  // MatsP_122.94 //
nàmnà sarvasukho nàma  $ divyauùadhisamanvitaþ  &
tçtãya÷caiva sauvarõo  % bhçïgapattranibho giriþ  // MatsP_122.95 //
sumahànrohito nàma  $ divyo girivaro hi saþ  &
sumanàþ ku÷alo de÷aþ  % sukhodarkaþ sukhodayaþ  // MatsP_122.96 //
rohito yastçtãyastu  $ rohiõo nàma vi÷rutaþ  &
tatra ratnànyanekàni  % svayaü rakùati vàsavaþ  // MatsP_122.97 //
prajàpatimupàdàya  $ prasanno vidadhatsvayam  &
na tatra meghà varùanti  % ÷ãtoùõaü ca na tadvidham  // MatsP_122.98 //
varõà÷ramàõàü vàrttà và  $ triùu dvãpeùu vidyate  &
na graho na ca candro 'sti  % ãrùyàsåyà bhayaü tathà  // MatsP_122.99 //
udbhidànyudakànyatra  $ giriprasravaõàni ca  &
bhojanaü ùaórasaü tatra  % teùàü svayamupasthitam  // MatsP_122.100 //
adhamottamaü na teùvasti  $ na lobho na parigrahaþ  &
àrogyabalavanta÷ca  % ekàntasukhino naràþ  // MatsP_122.101 //
triü÷advarùasahasràõi  $ mànasãü siddhimàsthitàþ  &
sukhamàyu÷ca råpaü ca  % dharmai÷varyaü tathaiva ca  // MatsP_122.102 //
÷àlmalànteùu vij¤eyaü  $ dvãpeùu triùu sarvataþ  &
vyàkhyàtaþ ÷àlmalàntànàü  % dvãpànàü tu vidhiþ ÷ubhaþ  // MatsP_122.103 //
parimaõóalastu dvãpasya  $ cakravatpariveùñitaþ  &
surodena samudreõa  % dviguõena samanvitaþ  // MatsP_122.104 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 123

*såta uvàca
gomedakaü pravakùyàmi  $ ùaùñhaü dvãpaü tapodhanàþ  &
surodakasamudrastu  % gomedena samàvçtaþ  // MatsP_123.1 //
÷àlmalasya tu vistàràd  $ dviguõastasya vistaraþ  &
tasmindvãpe tu vij¤eyau  % parvatau dvau samàhitau  // MatsP_123.2 //
prathamaþ sumanà nàma  $ jàtya¤janamayo giriþ  &
dvitãyaþ kumudo nàma  % sarvauùadhisamanvitaþ  // MatsP_123.3 //
÷àtakaumbhamayaþ ÷rãmàn  $ vij¤eyaþ sumahàcitaþ  &
samudrekùurasodena  % vçto gomedaka÷ca saþ  // MatsP_123.4 //
ùaùñhena tu samudreõa  $ surodàddviguõena ca  &
dhàtakãkumuda÷caiva  % havyaputrau suvistçtau  // MatsP_123.5 //
saumanaü prathamaü varùaü  $ dhàtakãkhaõóamucyate  &
dhàtakinaþ smçtaü tadvai  % prathamaü prathamasya tu  // MatsP_123.6 //
gomedaü yatsmçtaü varùaü  $ nàmnà sarvasukhaü tu tat  &
kumudasya dvitãyasya  % dvitãyaü kumudaü tataþ  // MatsP_123.7 //
etau dvau parvatau vçttau  $ ÷eùau sarvasamucchritau  &
pårveõa tasya dvãpasya  % sumanàþ parvataþ sthitaþ  // MatsP_123.8 //
pràkpa÷cimàyataiþ pàdair  $ àsamudràditi sthitaþ  &
pa÷càrdhe kumudastasya  % evameva sthitastu vai  // MatsP_123.9 //
etaiþ parvatapàdaistu  $ sa de÷o vai dvidhàkçtaþ  &
dakùiõàrdhaü tu dvãpasya  % dhàtakãkhaõóamucyate  // MatsP_123.10 //
kumudaü tåttare tasya  $ dvitãyaü varùamuttamam  &
etau janapadau dvau tu  % gomedasya tu vistçtau  // MatsP_123.11 //
ataþ paraü pravakùyàmi  $ saptamaü dvãpamuttamam  &
samudrekùurasaü caiva  % gomedàddviguõaü hi saþ  // MatsP_123.12 //
àvçtya tiùñhati dvãpaþ  $ puùkaraþ puùkarairvçtaþ  &
puùkareõa vçtaþ ÷rãmàü÷  % citrasànumahàgiriþ  // MatsP_123.13 //
kåñai÷citrairmaõimayaiþ  $ ÷ilàjàlasamudbhavaiþ  &
dvãpasyaiva tu pårvàrdhe  % citrasànuþ sthito mahàn  // MatsP_123.14 //
parimaõóalasahasràõi  $ vistãrõaþ saptaviü÷atiþ  &
årdhvaü sa vai caturviü÷ad-  % yojanànàü mahàbalaþ  // MatsP_123.15 //
dvãpàrdhasya parikùiptaþ  $ pa÷cime mànaso giriþ  &
sthito velàsamãpe tu  % pårvacandra ivoditaþ  // MatsP_123.16 //
yojanànàü sahasràõi  $ sàrdhaü pa¤cà÷aducchritaþ  &
tasya putro mahàvãtaþ  % pa÷cimàrdhasya rakùità  // MatsP_123.17 //
pårvàrdhe parvatasyàpi  $ dvidhà de÷astu sa smçtaþ  &
svàdådakenodadhinà  % puùkaraþ parivàritaþ  // MatsP_123.18 //
vistàrànmaõóalàccaiva  $ gomedàddviguõena tu  &
triü÷advarùasahasràõi  % teùu jãvanti mànavàþ  // MatsP_123.19 //
viparyayo na teùvasti  $ etatsvàbhàvikaü smçtam  &
àrogyaü sukhabàhulyaü  % mànasãü siddhimàsthitàþ  // MatsP_123.20 //
sukhamàyu÷ca råpaü ca  $ triùu dvãpeùu sarva÷aþ  &
adhamottamau na teùvàstàü  % tulyàste vãryaråpataþ  // MatsP_123.21 //
na tatra vadhyavadhakau  $ nerùyàsåyà bhayaü tathà  &
na lobho na ca dambho và  % na ca dveùaþ parigrahaþ  // MatsP_123.22 //
satyànçte na teùvàstàü  $ dharmàdharmau tathaiva ca  &
varõà÷ramàõàü vàrttà ca  % pà÷upàlyaü vaõikkçùiþ  // MatsP_123.23 //
trayãvidyà daõóanãtiþ  $ ÷u÷råùà daõóa eva ca  &
na tatra varùaü nadyo và  % ÷ãtoùõaü ca na vidyate  // MatsP_123.24 //
udbhidànyudakàni syur  $ giriprasravaõàni ca  &
tulyottarakuråõàü tu  % kàlastatra tu sarvadà  // MatsP_123.25 //
sarvataþ sukhakàlo 'sau  $ jaràkle÷avivarjitaþ  &
sargastu dhàtakãkhaõóe  % mahàvãte tathaiva ca  // MatsP_123.26 //
evaü dvãpàþ samudraistu  $ sapta saptabhiràvçtàþ  &
dvãpasyànantaro yastu  % samudrastatsamastu vai  // MatsP_123.27 //
evaü dvãpasamudràõàü  $ vçddhirj¤eyà parasparam  &
apàü caiva samudrekàt  % samudra iti saüj¤itaþ  // MatsP_123.28 //
çùadvasantyo varùeùu  $ prajà yatra caturvidhàþ  &
çùiratyeva ramaõe  % varùantvetena teùu vai  // MatsP_123.29 //
udayatãndau pårve tu  $ samudraþ påryate sadà  &
prakùãyamàne bahule  % kùãyate 'stamite ca vai  // MatsP_123.30 //
àpåryamàõo hyudadhir  $ àtmanaivàbhipåryate  &
tato vai kùãyamàõe tu  % svàtmanyeva hy apàü kùayaþ  // MatsP_123.31 //
udayàtpayasàü yogàt  $ puùpanty àpo yathà svayam  &
tathà sa tu samudro 'pi  % vardhate ÷a÷inodaye  // MatsP_123.32 //
anyånànatiriktàtmà  $ vardhantyàpo hrasanti ca  &
udaye 'stamaye cendoþ  % pakùayoþ ÷uklakçùõayoþ  // MatsP_123.33 //
kùayavçddhã samudrasya  $ ÷a÷ivçddhikùaye tathà  &
da÷ottaràõi pa¤càhur  % aïgulànàü ÷atàni ca  // MatsP_123.34 //
apàü vçddhiþ kùayo dçùñaþ  $ samudràõàü tu parvasu  &
dviràpatvàt smçto dvãpo  % dadhanàccodadhiþ smçtaþ  // MatsP_123.35 //
nigãrõatvàcca girayaþ  $ parvabandhàcca parvatàþ  &
÷àkadvãpe tu vai ÷àkaþ  % parvatastena cocyate  // MatsP_123.36 //
ku÷advãpe ku÷astambo  $ madhye janapadasya tu  &
krau¤cadvãpe giriþ krau¤cas  % tasya nàmnà nigadyate  // MatsP_123.37 //
÷àlmaliþ ÷àlmaladvãpe  $ påjyate sa mahàdrumaþ  &
gomedake tu gomedaþ  % parvatastena cocyate  // MatsP_123.38 //
nyagrodhaþ puùkaradvãpe  $ padmavattena sa smçtaþ  &
påjyate sa mahàdevair  % brahmàü÷o 'vyaktasambhavaþ  // MatsP_123.39 //
tasminsa vasati brahmà  $ sàdhyaiþ sàrdhaü prajàpatiþ  &
tatra devà upàsante  % trayastriü÷anmaharùibhiþ  // MatsP_123.40 //
sa tatra påjyate devo  $ devairmaharùisattamaiþ  &
jambådvãpàtpravartante  % ratnàni vividhàni ca  // MatsP_123.41 //
dvãpeùu teùu sarveùu  $ prajànàü krama÷astu vai  &
àrjavàdbrahmacaryeõa  % satyena ca damena ca  // MatsP_123.42 //
àrogyàyuþpramàõàbhyàü  $ dviguõaü dviguõaü tataþ  &
dvãpeùu teùu sarveùu  % yathoktaü varùakeùu ca  // MatsP_123.43 //
gopàyante prajàstatra  $ sarvaiþ sahajapaõóitaiþ  &
bhojanaü càprayatnena  % sadà svayamupasthitam  // MatsP_123.44 //
ùaórasaü tanmahàvãryaü  $ tatra te bhu¤jate janàþ  &
pareõa puùkarasyàtha  % àvçtyàvasthito mahàn  // MatsP_123.45 //
svàdådakasamudrastu  $ sa samantàd aveùñayat  &
svàdådakasya paritaþ  % ÷ailastu parimaõóalaþ  // MatsP_123.46 //
prakà÷a÷càprakà÷a÷ca  $ lokàlokaþ sa ucyate  &
àlokastatra càrvàkca  % niràlokastataþ param  // MatsP_123.47 //
lokavistàramàtraü tu  $ pçthivyardhaü tu bàhyataþ  &
praticchinnaü samantàttu  % udakenàvçtaü mahat  // MatsP_123.48 //
bhåmerda÷aguõà÷càpaþ  $ samantàtpàlayanti gàm  &
adbhyo da÷aguõa÷càgniþ  % sarvato dhàrayaty apaþ  // MatsP_123.49 //
agnerda÷aguõo vàyur  $ dhàraya¤jyotiràsthitaþ  &
tiryakca maõóalo vàyur  % bhåtànyàveùñya dhàrayan  // MatsP_123.50 //
da÷àdhikaü tathàkà÷aü  $ vàyorbhåtànyadhàrayat  &
bhåtàdirdhàrayanvyoma  % tasmàdda÷aguõastu vai  // MatsP_123.51 //
bhåtàdito da÷aguõaü  $ mahadbhåtànyadhàrayat  &
mahattattvaü hyanantena  % avyaktena tu dhàryate  // MatsP_123.52 //
àdhàràdheyabhàvena  $ vikàràste vikàriõàm  &
pçthvyàdayo vikàràste  % paricchinnàþ parasparam  // MatsP_123.53 //
parasparàdhikà÷caiva  $ praviùñà÷ca parasparam  &
evaü parasparotpannà  % dhàryante ca parasparam  // MatsP_123.54 //
yasmàtpraviùñàste 'nyonyaü  $ tasmàtte sthiratàü gatàþ  &
àsaüste hyavi÷eùà÷ca  % vi÷eùà anyave÷anàt  // MatsP_123.55 //
pçthvyàdayastu vàyvantàþ  $ paricchinnàstu tatra te  &
bhåtebhyaþ paratas tebhyo hy  % alokaþ sarvataþ smçtaþ  // MatsP_123.56 //
tathà hyàloka àkà÷e  $ paricchinnàni sarva÷aþ  &
pàtre mahati pàtràõi  % yathà hyantargatàni ca  // MatsP_123.57 //
bhavantyanyonyahãnàni  $ parasparasamà÷rayàt  &
tathà hyàloka àkà÷e  % bhedàstvantargatàgatàþ  // MatsP_123.58 //
kçtànyetàni tattvàni  $ anyonyasyàdhikàni ca  &
yàvadetàni tattvàni  % tàvadutpattirucyate  // MatsP_123.59 //
jantånàmiha saüskàro  $ bhåteùvantargateùu vai  &
pratyàkhyàyeha bhåtàni  % kàryotpattir na vidyate  // MatsP_123.60 //
tasmàtparimità bhedàþ  $ smçtàþ kàryàtmakàstu vai  &
te kàraõàtmakà÷caiva  % syurbhedà mahadàdayaþ  // MatsP_123.61 //
ityevaü saünive÷o 'yaü  $ pçthvyàkràntastu bhàga÷aþ  &
saptadvãpasamudràõàü  % yàthàtathyena vai mayà  // MatsP_123.62 //
vistàrànmaõóalàccaiva  $ prasaükhyànena caiva hi  &
vi÷varåpaü pradhànasya  % parimàõaikade÷inaþ  // MatsP_123.63 //
etàvatsaünive÷astu  $ mayà samyakprakà÷itaþ  &
etàvadeva ÷rotavyaü  % saünive÷asya pàrthiva  // MatsP_123.64 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 124

*såta uvàca
ata årdhvaü pravakùyàmi  $ såryacandramasorgatim  &
såryàcandramasàvetau  % bhràjantau yàvadeva tu  // MatsP_124.1 //
saptadvãpasamudràõàü  $ dvãpànàü bhàti vistaraþ  &
vistaràrdhaü pçthivyàstu  % bhavedanyatra bàhyataþ  // MatsP_124.2 //
paryàsaparimàõaü ca  $ candràdityau prakà÷ataþ  &
paryàsapàrimàõyàttu  % budhaistulyaü divaþ smçtam  // MatsP_124.3 //
trãüllokànprati sàmànyàt  $ såryo yàtyavilambataþ  &
aciràttu prakà÷ena  % avanàttu raviþ smçtaþ  // MatsP_124.4 //
bhåyo bhåyaþ pravakùyàmi  $ pramàõaü candrasåryayoþ  &
mahitatvànmahacchabdo hy  % asminnarthe nigadyate  // MatsP_124.5 //
asya bhàratavarùasya  $ viùkambhàttulyavistçtam  &
maõóalaü bhàskarasyàtha  % yojanaistannibodhata  // MatsP_124.6 //
navayojanasàhasro  $ vistàro maõóalasya tu  &
vistàràttriguõa÷càpi  % pariõàho 'tra maõóale  // MatsP_124.7 //
viùkambhànmaõóalàccaiva  $ bhàskaràddviguõaþ ÷a÷ã  &
ataþ pçthivyà vakùyàmi  % pramàõaü yojanaiþ punaþ  // MatsP_124.8 //
saptadvãpasamudràyà  $ vistàro maõóalasya tu  &
ityetadiha saükhyàtaü  % puràõe parimàõataþ  // MatsP_124.9 //
tadvakùyàmi prasaükhyàya  $ sàmprataü càbhimànibhiþ  &
abhimànino hyatãtà ye  % tulyàste sàmprataistviha  // MatsP_124.10 //
devàdevair atãtàstu  $ råpairnàmabhireva ca  &
tasmàdvai sàmpratairdevair  % vakùyàmi vasudhàtalam  // MatsP_124.11 //
divyasya saünive÷o vai  $ sàmprataireva kçtsna÷aþ  &
÷atàrdhakoñivistàrà  % pçthivã kçtsna÷aþ smçtà  // MatsP_124.12 //
tasyà÷càrdhapramàõaü ca  $ mero÷caivottarottaram  &
merormadhye pratidi÷aü  % koñirekà tu sà smçtà  // MatsP_124.13 //
tathà ÷atasahasràõàm  $ ekonanavatiü punaþ  &
pa¤cà÷acca sahasràõi  % pçthivyardhasya vistaraþ  // MatsP_124.14 //
pçthivyà vistaraü kçtyaü  $ yojanaistaü nibodhata  &
tisraþ koñyastu vistàràt  % saükhyàtàstu caturdi÷am  // MatsP_124.15 //
tathà ÷atasahasràõàm  $ ekonà÷ãtir ucyate  &
saptadvãpasamudràyàþ  % pçthivyàþ sa tu vistaraþ  // MatsP_124.16 //
vistàraü triguõaü caiva  $ pçthivyantaramaõóalam  &
gaõitaü yojanànàü tu  % koñyastvekàda÷a smçtàþ  // MatsP_124.17 //
tathà ÷atasahasràõàü  $ saptatriü÷àdhikàstu tàþ  &
ityetadvai prasaükhyàtaü  % pçthivyantaramaõóalam  // MatsP_124.18 //
tàrakàsaünive÷asya  $ divi yàvattu maõóalam  &
paryàptasaünive÷asya  % bhåmestàvattu maõóalam  // MatsP_124.19 //
paryàsaparimàõaü ca  $ bhåmestulyaü divaþ smçtam  &
meroþ pràcyàü di÷àyàü tu  % mànasottaramårdhani  // MatsP_124.20 //
vastvekasàrà màhendrã  $ puõyà hemapariùkçtà  &
dakùiõena punarmeror  % mànasasya tu pçùñhataþ  // MatsP_124.21 //
vaivasvato nivasati  $ yamaþ saüyamane pure  &
pratãcyàü tu punarmeror  % mànasasya tu mårdhani  // MatsP_124.22 //
suùà nàma purã ramyà  $ varuõasyàpi dhãmataþ  &
di÷yuttarasyàü merostu  % mànasasyaiva mårdhani  // MatsP_124.23 //
tulyà mahendrapuryàpi  $ somasyàpi vibhàvarã  &
mànasottarapçùñhe tu  % lokapàlà÷caturdi÷am  // MatsP_124.24 //
sthità dharmavyavasthàrthaü  $ lokasaürakùaõàya ca  &
lokapàlopariùñàttu  % sarvato dakùiõàyane  // MatsP_124.25 //
kàùñhàgatasya såryasya  $ gatistatra nibodhata  &
dakùiõopakrame såryaþ  % kùipteùuriva sarpati  // MatsP_124.26 //
jyotiùàü cakramàdàya  $ satataü parigacchati  &
madhyaga÷càmaràvatyàü  % yadà bhavati bhàskaraþ  // MatsP_124.27 //
vaivasvate saüyamane  $ udyansåryaþ pradç÷yate  &
suùàyàmardharàtrastu  % vibhàvaryàstam eti ca  // MatsP_124.28 //
vaivasvate saüyamane  $ madhyàhne tu raviryadà  &
suùàyàmatha vàruõyàm  % uttiùñhansa tu dç÷yate  // MatsP_124.29 //
vibhàvaryàmardharàtraü  $ màhendryàmastameva ca  &
suùàyàmatha vàruõyàü  % madhyàhne tu raviryadà  // MatsP_124.30 //
vibhàvaryàü somapuryàm  $ uttiùñhati vibhàvasuþ  &
mahendrasyàmaràvatyàm  % udgacchati divàkaraþ  // MatsP_124.31 //
ardharàtraü saüyamane  $ vàruõyàmastameti ca  &
sa ÷ãghrameva paryeti  % bhànuràlàtacakravat  // MatsP_124.32 //
bhramanvai bhramamàõàni  $ çkùàõi carate raviþ  &
evaü caturùu pàr÷veùu  % dakùiõànteùu sarpati  // MatsP_124.33 //
udayàstamaye vàsàv  $ uttiùñhati punaþ punaþ  &
pårvàhõe càparàhõe ca  % dvau dvau devàlayau tu saþ  // MatsP_124.34 //
patatyekaü tu madhyàhne  $ bhàbhireva ca ra÷mibhiþ  &
udito vardhamànàbhir  % madhyàhne tapate raviþ  // MatsP_124.35 //
ataþ paraü hrasantãbhir  $ gobhirastaü sa gacchati  &
udayàstamayàbhyàü ca  % smçte pårvàpare tu vai  // MatsP_124.36 //
yàdçkpurastàttapati  $ yàdçkpçùñhe tu pàr÷vayoþ  &
yatrodayastu dç÷yeta  % teùàü sa udayaþ smçtaþ  // MatsP_124.37 //
praõà÷aü gacchate yatra  $ teùàmastaþ sa ucyate  &
sarveùàmuttare merur  % lokàlokasya dakùiõe  // MatsP_124.38 //
vidårabhàvàdarkasya  $ bhåmereùà gatasya ca  &
÷rayante ra÷mayo yasmàt  % tena ràtrau na dç÷yate  // MatsP_124.39 //
årdhvaü ÷atasahasràü÷uþ  $ sthitastatra pradç÷yate  &
evaü puùkaramadhye tu  % yadà bhavati bhàskaraþ  // MatsP_124.40 //
triü÷adbhàgaü ca medinyà  $ muhårtena sa gacchati  &
yojanànàü sahasrasya  % imàü saükhyàü nibodhata  // MatsP_124.41 //
pårõaü ÷atasahasràõàm  $ ekatriü÷acca sà smçtà  &
pa¤cà÷acca sahasràõi  % tathànyànyadhikàni ca  // MatsP_124.42 //
mauhårtikã gatirhyeùà  $ såryasya tu vidhãyate  &
etena kramayogeõa  % yadà kàùñhàü tu dakùiõàm  // MatsP_124.43 //
parigacchati såryo 'sau  $ màsaü kàùñhàmudagdinàt  &
madhyena puùkarasyàtha  % bhramate dakùiõàyane  // MatsP_124.44 //
mànasottaramerostu  $ antaraü triguõaü smçtam  &
sarvato dakùiõasyàü tu  % kàùñhàyàü tannibodhata  // MatsP_124.45 //
nava koñyaþ prasaükhyàtà  $ yojanaiþ parimaõóalam  &
tathà ÷atasahasràõi  % catvàriü÷acca pa¤ca ca  // MatsP_124.46 //
ahoràtràtpataügasya  $ gatireùà vidhãyate  &
dakùiõàdiïnivçtto 'sau  % viùuvastho yadà raviþ  // MatsP_124.47 //
kùãrodasya samudrasyot-  $ tarato 'pi di÷aü caran  &
maõóalaü viùuvaccàpi  % yojanaistannibodhata  // MatsP_124.48 //
tisraþ koñyastu sampårõà  $ viùuvasyàpi maõóalam  &
tathà ÷atasahasràõi  % viü÷atyekàdhikàni tu  // MatsP_124.49 //
÷ràvaõe cottaràü kàùñhàü  $ citrabhànuryadà bhavet  &
gomedasya paradvãpe  % uttaràü ca di÷aü caran  // MatsP_124.50 //
uttaràyàþ pramàõaü tu  $ kàùñhàyà maõóalasya tu  &
dakùiõottaramadhyàni  % tàni vindyàd yathàkramam  // MatsP_124.51 //
sthànaü jaradgavaü madhye  $ tathairàvatamuttamam  &
vai÷vànaraü dakùiõato  % nirdiùñamiha tattvataþ  // MatsP_124.52 //
nàgavãthyuttarà vãthã hy  $ ajavãthis tu dakùiõà  &
ubhe àùàóhamålaü tu  % ajavãthyàdayas trayaþ  // MatsP_124.53 //
abhijitpårvataþ svàtiü  $ nàgavãthyuttaràs trayaþ  &
a÷vinã kçttikà yàmyà  % nàgavãthyas trayaþ smçtàþ  // MatsP_124.54 //
rohiõyàrdrà mçga÷iro  $ nàgavãthir iti smçtà  &
puùyà÷leùà punarvasvor  % vãthã cairàvatã smçtà  // MatsP_124.55 //
tisrastu vãthayo hyetà  $ uttaro màrga ucyate  &
pårvottarà ca phalgunyau  % maghà caivàrùabhã bhavet  // MatsP_124.56 //
pårvottaraproùñhapadau  $ govãthã revatã smçtà  &
÷ravaõaü ca dhaniùñhà ca  % vàruõaü ca jaradgavam  // MatsP_124.57 //
etàstu vãthayas tisro  $ madhyamo màrga ucyate  &
hasta÷citrà tathà svàtã hy  % ajavãthiriti smçtà  // MatsP_124.58 //
jyeùñhà vi÷àkhà maitraü ca  $ mçgavãthã tathocyate  &
målaü pårvottaràùàóhe  % vãthã vai÷vànarã bhavet  // MatsP_124.59 //
smçtàstisrastu vãthyastà  $ màrge vai dakùiõe punaþ  &
kàùñhayorantaraü caitad  % vakùyate yojanaiþ punaþ  // MatsP_124.60 //
etacchatasahasràõàm  $ ekatriü÷attu vai smçtam  &
÷atàni trãõi cànyàni  % trayastriü÷attathaiva ca  // MatsP_124.61 //
kàùñhayorantaraü hyetad  $ yojanànàü prakãrtitam  &
kàùñhayorlekhayo÷caiva  % ayane dakùiõottare  // MatsP_124.62 //
te vakùyàmi prasaükhyàya  $ yojanaistu nibodhata  &
ekaikamantaraü tadvad  % yuktànyetàni saptabhiþ  // MatsP_124.63 //
sahasreõàtiriktà ca  $ tato 'nyà pa¤caviü÷atiþ  &
lekhayoþ kàùñhayo÷caiva  % bàhyàbhyantarayo÷caran  // MatsP_124.64 //
abhyantaraü sa paryeti  $ maõóalànyuttaràyaõe  &
bàhyato dakùiõenaiva  % satataü såryamaõóalam  // MatsP_124.65 //
carannasàvudãcyàü ca hy  $ a÷ãtyà maõóalà¤chatam  &
abhyantaraü sa paryeti  % kramate maõóalàni tu  // MatsP_124.66 //
pramàõaü maõóalasyàpi  $ yojanànàü nibodhata  &
yojanànàü sahasràõi  % da÷a càùñau tathà smçtam  // MatsP_124.67 //
adhikànyaùñapa¤cà÷ad  $ yojanàni tu vai punaþ  &
viùkambho maõóalasyaiva  % tiryaksa tu vidhãyate  // MatsP_124.68 //
ahastu carate nàbheþ  $ såryo vai maõóalaü kramàt  &
kulàlacakraparyanto  % yathà candro ravistathà  // MatsP_124.69 //
dakùiõe cakravatsåryas  $ tathà ÷ãghraü nivartate  &
tasmàtprakçùñàü bhåmiü tu  % kàlenàlpena gacchati  // MatsP_124.70 //
såryo dvàda÷abhiþ ÷ãghraü  $ muhårtairdakùiõàyane  &
trayoda÷àrdhamçkùàõàü  % madhye carati maõóalam  // MatsP_124.71 //
muhårtaistàni çkùàõi  $ naktamaùñàda÷ai÷caran  &
kulàlacakramadhyastho  % yathà mandaü prasarpati  // MatsP_124.72 //
udagyàne tathà såryaþ  $ sarpate mandavikramaþ  &
tasmàddãrgheõa kàlena  % bhåmiü so 'lpàü prasarpati  // MatsP_124.73 //
såryo 'ùñàda÷abhirahno  $ muhårtairudagàyane  &
trayoda÷ànàü madhye tu  % çkùàõàü carate raviþ  \
muhårtaistàni çkùàõi  # ràtrau dvàda÷abhi÷caran  // MatsP_124.74 //
tato mandataraü tàbhyàü  $ cakraü tu bhramate punaþ  &
mçtpiõóa iva madhyastho  % bhramate 'sau dhruvastathà  // MatsP_124.75 //
muhårtaistriü÷atà tàvad  $ ahoràtraü bhuvo bhraman  &
ubhayoþ kàùñhayormadhye  % bhramate maõóalàni tu  // MatsP_124.76 //
uttarakramaõe 'rkasya  $ divà mandagatiþ smçtà  &
tasyaiva tu punarnaktaü  % ÷ãghrà såryasya vai gatiþ  // MatsP_124.77 //
dakùiõaprakrame vàpi  $ divà ÷ãghraü vidhãyate  &
gatiþ såryasya vai naktaü  % mandà càpi vidhãyate  // MatsP_124.78 //
evaü gativi÷eùeõa  $ vibhajanràtryahàni tu  &
ajavãthyàü dakùiõàyàü  % lokàlokasya cottaram  // MatsP_124.79 //
lokasaütànato hyeùa  $ vai÷vànarapathàdbahiþ  &
vyuùñiryàvatprabhà saurã  % puùkaràtsampravartate  // MatsP_124.80 //
pàr÷vebhyo bàhyatas tàval  $ lokàloka÷ca parvataþ  &
yojanànàü sahasràõi  % da÷ordhvaü cocchrito giriþ  // MatsP_124.81 //
prakà÷a÷càprakà÷a÷ca  $ parvataþ parimaõóalaþ  &
nakùatracandrasåryà÷ca  % grahàstàràgaõaiþ saha  // MatsP_124.82 //
abhyantare prakà÷ante  $ lokàlokasya vai gireþ  &
etàvàneva lokastu  % niràlokastataþ param  // MatsP_124.83 //
loka àlokane dhàtur  $ niràlokastvalokatà  &
lokàlokau tu saüdhatte  % yasmàtsåryaþ paribhraman  // MatsP_124.84 //
tasmàtsaüdhyeti tàmàhur  $ uùàvyuùñairyathàntaram  &
uùà ràtriþ smçtà viprair  % vyuùñi÷càpi ahaþ smçtam  // MatsP_124.85 //
triü÷atkalo muhårtastu  $ ahaste da÷a pa¤ca ca  &
hràso vçddhiraharbhàgair  % divasànàü yathà tu vai  // MatsP_124.86 //
saüdhyàmuhårtamàtràyàü  $ hràsavçddhã tu te çte  &
lekhàprabhçtyathàditye  % trimuhårtàgate tu vai  // MatsP_124.87 //
pràtaþ smçtastataþ kàlo  $ bhàgàü÷càhu÷ca pa¤ca ca  &
tasmàtpràtargatàtkàlàn  % muhårtàþ saügavas trayaþ  // MatsP_124.88 //
madhyàhnastrimuhårtastu  $ tasmàtkàlàdanantaram  &
tasmànmadhyaüdinàtkàlàd  % aparàhõa iti smçtaþ  // MatsP_124.89 //
traya eva muhårtàstu  $ kàla eùa smçto budhaiþ  &
aparàhõavyatãtàcca  % kàlaþ sàyaü sa ucyate  // MatsP_124.90 //
da÷a pa¤ca muhårtàhno  $ muhårtàs traya eva ca  &
da÷apa¤camuhårtaü vai  % ahastu viùuve smçtam  // MatsP_124.91 //
vardhatyato hrasatyeva  $ ayane dakùiõottare  &
ahastu grasate ràtriü  % ràtristu grasate ahaþ  // MatsP_124.92 //
÷aradvasantayormadhyaü  $ viùuvaü tu vidhãyate  &
àlokàntaþ smçto loko  % lokàccàloka ucyate  // MatsP_124.93 //
lokapàlàþ sthitàstatra  $ lokàlokasya madhyataþ  &
catvàraste mahàtmànas  % tiùñhantyàbhåtasaüplavam  // MatsP_124.94 //
sudhàmà caiva vairàjaþ  $ kardama÷ca prajàpatiþ  &
hiraõyaromà parjanyaþ  % ketumànràjasa÷ca saþ  // MatsP_124.95 //
nirdvaüdvà nirabhãmànà  $ nistandrà niùparigrahàþ  &
lokapàlàþ sthitàstvete  % lokàloke caturdi÷am  // MatsP_124.96 //
uttaraü yadagastyasya  $ ÷çïgaü devarùisevitam  &
pitçyànaþ smçtaþ panthà  % vai÷vànarapathàdbahiþ  // MatsP_124.97 //
tatràsate prajàkàmà  $ çùayo ye 'gnihotriõaþ  &
lokasya saütànakaràþ  % pitçyàne pathi sthitàþ  // MatsP_124.98 //
bhåtàrambhakçtaü karma  $ à÷iùa÷ca vi÷àü pate  &
pràrabhante lokakàmàs  % teùàü panthàþ sa dakùiõaþ  // MatsP_124.99 //
calitaü te punardharmaü  $ sthàpayanti yuge yuge  &
saütaptatapasà caiva  % maryàdàbhiþ ÷rutena ca  // MatsP_124.100 //
jàyamànàstu pårve vai  $ pa÷cimànàü gçheùu te  &
pa÷cimà÷caiva pårveùàü  % jàyante nidhaneùviha  // MatsP_124.101 //
evamàvartamànàste  $ vartantyàbhåtasaüplavam  &
aùñà÷ãtisahasràõi  % çùãõàü gçhamedhinàm  // MatsP_124.102 //
saviturdakùiõaü màrgam  $ à÷rityàbhåtasaüplavam  &
kriyàvatàü prasaükhyaiùà  % ye ÷ma÷ànàni bhejire  // MatsP_124.103 //
lokasaüvyavahàràrthaü  $ bhåtàrambhakçtena ca  &
icchàdveùaratàccaiva  % maithunopagamàcca vai  // MatsP_124.104 //
tathà kàmakçteneha  $ sevanàdviùayasya ca  &
ityetaiþ kàraõaiþ siddhàþ  % ÷ma÷ànànãha bhejire  // MatsP_124.105 //
prajauùaõiþ saptarùayo  $ dvàpareùviha jaj¤ire  &
saütatiü te jugupsante  % tasmànmçtyurjitastu taiþ  // MatsP_124.106 //
aùñà÷ãtisahasràõi  $ teùàmapyårdhvaretasàm  &
udakpanthà na paryantam  % à÷rityàbhåtasaüplavam  // MatsP_124.107 //
te saüprayogàllokasya  $ mithunasya ca varjanàt  &
ãrùyàdveùanivçttyà ca  % bhåtàrambhavivarjanàt  // MatsP_124.108 //
tato 'nyakàmasaüyoga-  $ ÷abdàder doùadar÷anàt  &
ityetaiþ kàraõaiþ ÷uddhais  % te 'mçtatvaü hi bhejire  // MatsP_124.109 //
àbhåtasamplavasthànàm  $ amçtatvaü vibhàvyate  &
trailokyasthitikàlo hi  % na punarmàragàmiõàm  // MatsP_124.110 //
bhråõahatyà÷vamedhàdi-  $ pàpapuõyanibhaiþ param  &
àbhåtasamplavànte tu  % kùãyante cordhvaretasaþ  // MatsP_124.111 //
årdhvottaramçùibhyastu  $ dhruvo yatrànusaüsthitaþ  &
etadviùõupadaü divyaü  % tçtãyaü vyomni bhàsvaram  // MatsP_124.112 //
yatra gatvà na ÷ocanti  $ tadviùõoþ paramaü padam  &
dharme dhruvasya tiùñhanti  % ye tu lokasya kàïkùiõaþ  // MatsP_124.113 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 125

evaü ÷rutvà kathàü divyàm  $ abruvaüllaumaharùaõim  &
såryàcandramaso÷ càraü  % grahàõàü caiva sarva÷aþ  // MatsP_125.1 //

*çùaya åcuþ
bhramanti kathametàni  $ jyotãüùi ravimaõóale  &
avyåhenaiva sarvàõi  % tathà càsaükareõa và  // MatsP_125.2 //
ka÷ca bhràmayate tàni  $ bhramanti yadi và svayam  &
etadveditum icchàmas  % tato nigada sattama  // MatsP_125.3 //

*såta uvàca
bhåtasaümohanaü hyetad  $ bruvato me nibodhata  &
pratyakùamapi dç÷yaü tat  % saümohayati vai prajàþ  // MatsP_125.4 //
yo 'sau caturda÷arkùeùu  $ ÷i÷umàro vyavasthitaþ  &
uttànapàdaputro 'sau  % meóhãbhåto dhruvo divi  // MatsP_125.5 //
saiùa bhramanbhràmayate  $ candràdityau grahaiþ saha  &
bhramantamanusarpanti  % nakùatràõi ca cakravat  // MatsP_125.6 //
dhruvasya manasà yo vai  $ bhramate jyotiùàü gaõaþ  &
vàtànãkamayair bandhair  % dhruve baddhaþ prasarpati  // MatsP_125.7 //
teùàü bheda÷ca yoga÷ca  $ tathà kàlasya ni÷cayaþ  &
astodayàstathotpàtà  % ayane dakùiõottare  // MatsP_125.8 //
viùuvadgrahavarõa÷ca  $ sarvametaddhruveritam  &
jãmåtà nàma te meghà  % yadebhyo jãvasambhavaþ  // MatsP_125.9 //
dvitãya àvahanvàyur  $ meghàste tvabhisaü÷ritàþ  &
ito yojanamàtràcca  % adhyardhavikçtà api  // MatsP_125.10 //
vçùñisargastathà teùàü  $ dhàràsàraþ prakãrtitaþ  &
puùkaràvartakà nàma  % ye meghàþ pakùasambhavàþ  // MatsP_125.11 //
÷akreõa pakùà÷chinnà vai  $ parvatànàü mahaujasà  &
kàmagànàü samçddhànàü  % bhåtànàü nà÷amicchatàm  // MatsP_125.12 //
puùkarà nàma te pakùà  $ bçhantastoyadhàriõaþ  &
puùkaràvartakà nàma  % kàraõeneha ÷abditàþ  // MatsP_125.13 //
nànàråpadharà÷caiva  $ mahàghorasvarà÷ca te  &
kalpàntavçùñikartàraþ  % kalpàntàgner niyàmakàþ  // MatsP_125.14 //
vàyvàdhàrà vahante vai  $ sàmçtàþ kalpasàdhakàþ  &
yànyasyàõóasya bhinnasya  % pràkçtànyabhavaüstadà  // MatsP_125.15 //
yasmin brahmà samutpanna÷  $ caturvaktraþ svayaü prabhuþ  &
tànyevàõóakapàlàni  % sarve meghàþ prakãrtitàþ  // MatsP_125.16 //
teùàmàpyàyanaü dhåmaþ  $ sarveùàm avi÷eùataþ  &
teùàü ÷reùñha÷ca parjanya÷  % catvàra÷caiva diggajàþ  // MatsP_125.17 //
gajànàü parvatànàü ca  $ meghànàü bhogibhiþ saha  &
kulamekaü dvidhà bhåtaü  % yonirekà jalaü smçtam  // MatsP_125.18 //
parjanyo diggajà÷caiva  $ hemante ÷ãtasambhavam  &
tuùàravarùaü varùanti  % vçddhà hyannavivçddhaye  // MatsP_125.19 //
ùaùñhaþ parivaho nàma  $ vàyusteùàü paràyaõaþ  &
yau 'sau bibharti bhagavàn  % gaïgàmàkà÷agocaràm  // MatsP_125.20 //
divyàmçtajalàü puõyàü  $ tripathàmiti vi÷rutàm  &
tasyà vispanditaü toyaü  % diggajàþ pçthubhiþ karaiþ  // MatsP_125.21 //
÷ãkaràn sampramu¤canti  $ nãhàra iti sa smçtaþ  &
dakùiõena giriryo 'sau  % hemakåña iti smçtaþ  // MatsP_125.22 //
udagdhimavataþ ÷ailasy-  $ -ottare caiva dakùiõe  &
puõóraü nàma samàkhyàtaü  % samyagvçùñivivçddhaye  // MatsP_125.23 //
tasminpravartate varùaü  $ tattuùàrasamudbhavam  &
tato himavato vàyur  % himaü tatra samudbhavam  // MatsP_125.24 //
ànayatyàtmavegena  $ si¤cayàno mahàgirim  &
himavantamatikramya  % vçùñi÷eùaü tataþ param  // MatsP_125.25 //
ibhàsye ca tataþ pa÷càd  $ idaü bhåtavivçddhaye  &
varùadvayaü samàkhyàtaü  % samyagvçùñivivçddhaye  // MatsP_125.26 //
meghà÷càpyàyanaü caiva  $ sarvametatprakãrtitam  &
sårya eva tu vçùñãnàü  % sraùñà samupadi÷yate  // MatsP_125.27 //
varùaü gharmaü himaü ràtriü  $ saüdhye caiva dinaü tathà  &
÷ubhà÷ubhaphalànãha  % dhruvàtsarvaü pravartate  // MatsP_125.28 //
dhruveõàdhiùñhità÷càpaþ  $ såryo vai gçhya tiùñhati  &
sarvabhåta÷arãreùu tv  % àpo hyanu÷rità÷ca yàþ  // MatsP_125.29 //
dahyamàneùu teùveva  $ jaïgamasthàvareùu ca  &
dhåmabhåtàstu tà hyàpo  % niùkràmantãha sarva÷aþ  // MatsP_125.30 //
tena càbhràõi jàyante  $ sthànamabhramayaü smçtam  &
tejobhiþ sarvalokebhya  % àdatte ra÷mibhirjalam  // MatsP_125.31 //
samudràdvàyusaüyogàd  $ vahantyàpo gabhastayaþ  &
tatastvçtuva÷àtkàle  % parivartandivàkaraþ  // MatsP_125.32 //
niyacchatyàpo meghebhyaþ  $ ÷uklàþ ÷uklaistu ra÷mibhiþ  &
abhrasthàþ prapatantyàpo  % vàyunà samudãritàþ  // MatsP_125.33 //
tato varùati ùaõmàsàn  $ sarvabhåtavivçddhaye  &
vàyubhiþ stanitaü caiva  % vidyutastvagnijàþ smçtàþ  // MatsP_125.34 //
mehanàcca miher dhàtor  $ meghatvaü vya¤jayanti ca  &
na bhra÷yante tato hyàpas  % tasmàdabhrasya vai sthitiþ  \
sraùñàsau vçùñisargasya  # dhruveõàdhiùñhito raviþ  // MatsP_125.35 //
dhruveõàdhiùñhito vàyur  $ vçùñiü saüharate punaþ  &
grahannivçttyà såryàttu  % carate çkùamaõóalam  // MatsP_125.36 //
càrasyànte vi÷atyarkaü  $ dhruveõa samadhiùñhitam  &
ataþ såryarathasyàpi  % saünive÷aü pracakùate  // MatsP_125.37 //
sthitena tvekacakreõa  $ pa¤càreõa triõàbhinà  &
hiraõmayenàõunà vai  % aùñacakraikaneminà  \
cakreõa bhàsvatà såryaþ  # syandanena prasarpiõà  // MatsP_125.38 //
÷atayojanasàhasro  $ vistàràyàma ucyate  &
dviguõà ca rathopasthàd  % ãùàdaõóaþ pramàõataþ  // MatsP_125.39 //
sa tasya brahmaõà sçùño  $ ratho hyarthava÷ena tu  &
asaïgaþ kà¤cano divyo  % yuktaþ pavanagairhayaiþ  // MatsP_125.40 //
chandobhirvàjiråpaistair  $ yathàcakraü samàsthitaiþ  &
vàruõasya rathasyeha  % lakùaõaiþ sadç÷a÷ca saþ  // MatsP_125.41 //
tenàsau carati vyomni  $ bhàsvànanudinaü divi  &
athàïgàni tu såryasya  % pratyaïgàni rathasya ca  \
saüvatsarasyàvayavaiþ  # kalpitàni yathàkramam  // MatsP_125.42 //
aharnàbhistu såryasya  $ ekacakrasya vai smçtaþ  &
aràþ saüvatsaràstasya  % nemyaþ ùaóçtavaþ smçtàþ  // MatsP_125.43 //
ràtrirvaråtho dharma÷ca  $ dhvaja årdhvaü vyavasthitaþ  &
akùakoñyoryugànyasya  % àrtavàhàþ kalàþ smçtàþ  // MatsP_125.44 //
tasya kàùñhà smçtà ghoõà  $ dantapaïktiþ kùaõàstu vai  &
nimeùa÷cànukarùo 'sya  % ãùà càsya kalà smçtà  // MatsP_125.45 //
yugàkùakoñã te tasya  $ arthakàmàvubhau smçtau  &
saptà÷varåpà÷chandàüsi  % vahante vàyuraühasà  // MatsP_125.46 //
gàyatrã caiva triùñupca  $ jagatyanuùñuptathaiva ca  &
païkti÷ca bçhatã caiva  % uùõigeva tu saptamam  // MatsP_125.47 //
cakramakùe nibaddhaü tu  $ dhruve càkùaþ samarpitaþ  &
sahacakro bhramatyakùaþ  % sahàkùo bhramati dhruvaþ  // MatsP_125.48 //
akùaþ sahaiva cakreõa  $ bhramate 'sau dhruveritaþ  &
evamarthava÷àttasya  % saünive÷o rathasya tu  // MatsP_125.49 //
tathà saüyogabhàgena  $ siddho vai bhàskaro rathaþ  &
tenàsau taraõirdevo  % nabhasaþ sarpate divam  // MatsP_125.50 //
yugàkùakoñã te tasya  $ dakùiõe syandanasya tu  &
bhramato bhramato ra÷mã  % tau cakrayugayostu vai  // MatsP_125.51 //
maõóalàni bhramante 'sya  $ khecarasya rathasya tu  &
kulàlacakrabhramavan  % maõóalaü sarvatodi÷am  // MatsP_125.52 //
yugàkùakoñã te tasya  $ vàtormã syandanasya tu  &
saükramete dhruvamaho  % maõóale sarvatodi÷am  // MatsP_125.53 //
bhramatastasya ra÷mã te  $ maõóale tåttaràyaõe  &
vardhete dakùiõeùvatra  % bhramato maõóalàni tu  // MatsP_125.54 //
yugàkùakoñãsambaddhau  $ dvau ra÷mã syandanasya tu  &
dhruveõa pragçhãtau tau  % rathau yau vanato ravim  // MatsP_125.55 //
àkçùyete yadà te tu  $ dhruveõa samadhiùñhite  &
tadà so 'bhyantare såryo  % bhramate maõóalàni tu  // MatsP_125.56 //
a÷ãtimaõóala÷ataü  $ kàùñhayorubhayo÷caran  &
dhruveõa mucyamànena  % punà ra÷miyugena ca  // MatsP_125.57 //
tathaiva bàhyataþ såryo  $ bhramate maõóalàni tu  &
udveùñayanvai vegena  % maõóalàni tu gacchati  // MatsP_125.58 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 126

*såta uvàca
sa ratho 'dhiùñhito devair  $ màsi màsi yathàkramam  &
tato vahatyathàdityaü  % bahubhir çùibhiþ saha  // MatsP_126.1 //
gandharvairapsarobhi÷ca  $ sarpagràmaõiràkùasaiþ  &
ete vasanti vai sårye  % màsau dvau dvau krameõa ca  // MatsP_126.2 //
dhàtàryamà pulastya÷ca  $ pulaha÷ca prajàpatã  &
uragau vàsuki÷caiva  % saükãrõa÷caiva tàvubhau  // MatsP_126.3 //
tumburur nàrada÷caiva  $ gandharvau gàyatàü varau  &
kçtasthalàpsarà÷caiva  % yà ca sà pu¤jikasthalà  // MatsP_126.4 //
gràmaõyau rathakçttasya  $ rathaujà÷caiva tàvubhau  &
rakùo hetiþ praheti÷ca  % yàtudhànàvubhau çtau  // MatsP_126.5 //
madhumàdhavayorhyeùa  $ gaõo vasati bhàskare  &
vasangrãùme tu dvau màsau  % mitra÷ca varuõa÷ca vai  // MatsP_126.6 //
çùã atrirvasiùñha÷ca  $ nàgau takùakarambhakau  &
menakà sahajanyà ca  % hàhà håhå÷ca gàyakau  // MatsP_126.7 //
rathaütara÷ca gràmaõyau  $ rathakçccaiva tàvubhau  &
puruùàdo vadha÷caiva  % yàtudhànau tu tau smçtau  // MatsP_126.8 //
ete vasanti vai sårye  $ màsayoþ ÷uci÷ukrayoþ  &
tataþ sårye puna÷cànyà  % nivasanti sma devatàþ  // MatsP_126.9 //
indra÷caiva vivasvàü÷ca  $ aïgirà bhçgureva ca  &
elàpattrastathà sarpaþ  % ÷aïkhapàla÷ca pannagaþ  // MatsP_126.10 //
vi÷vàvasusuùeõau ca  $ pràta÷caiva ratha÷ca hi  &
pramlocetyapsarà÷caiva  % nimrocantã ca te ubhe  // MatsP_126.11 //
yàtudhànastathà hetir  $ vyàghra÷caiva tu tàvubhau  &
nabhasyanabhasoretair  % vasanta÷ca divàkare  // MatsP_126.12 //
màsau dvau devatàþ sårye  $ vasanti ca ÷aradçtau  &
parjanya÷caiva påùà ca  % bharadvàjaþ sagautamaþ  // MatsP_126.13 //
citrasena÷ca gandharvas  $ tathà và suruci÷ca yaþ  &
vi÷vàcã ca ghçtàcã ca  % ubhe te puõyalakùaõe  // MatsP_126.14 //
nàga÷cairàvata÷caiva  $ vi÷ruta÷ca dhanaüjayaþ  &
senajicca suùeõa÷ca  % senànãr gràmaõãs tathà  // MatsP_126.15 //
càro vàta÷ca dvàvetau  $ yàtudhànàvubhau smçtau  &
vasantyete ca vai sårye  % màsayo÷ca tviùorjayoþ  // MatsP_126.16 //
haimantikau ca dvau màsau  $ nivasanti divàkare  &
aü÷o bhaga÷ca dvàvetau  % ka÷yapa÷ca kratu÷ca tau  // MatsP_126.17 //
bhujaüga÷ca mahàpadmaþ  $ sarpaþ karkoñakastathà  &
citrasena÷ca gandharvaþ  % pårõàyu÷caiva gàyanau  // MatsP_126.18 //
apsaràþ pårvacitti÷ca  $ gandharvà hyurva÷ã ca yà  &
tàrkùya÷càriùñanemi÷ca  % senànãr gràmaõã÷ ca tau  // MatsP_126.19 //
vidyutsårya÷ca tàvugrau  $ yàtudhànau tu tau smçtau  &
sahe caiva sahasye ca  % vasantyete divàkare  // MatsP_126.20 //
tatastu ÷i÷ire càpi  $ màsayornivasanti te  &
tvaùñà viùõurjamadagnir  % vi÷vàmitrastathaiva ca  // MatsP_126.21 //
kàdraveyau tathà nàgau  $ kambalà÷vataràvubhau  &
gandharvau dhçtaràùñra÷ca  % såryavarcà÷ca tàvubhau  // MatsP_126.22 //
tilottamàpsarà÷caiva  $ devã rambhà manoramà  &
gràmaõãr çtajiccaiva  % satyajicca mahàbalaþ  // MatsP_126.23 //
brahmopeta÷ca vai rakùo  $ yaj¤opetastathaiva ca  &
ityete nivasanti sma  % dvau dvau màsau divàkare  // MatsP_126.24 //
sthànàbhimànino hyete  $ gaõà dvàda÷a saptakàþ  &
såryamàpàdayantyete  % tejasà teja uttamam  // MatsP_126.25 //
grathitaistu vacobhi÷ca  $ stuvanti çùayo ravim  &
gandharvàpsarasa÷caiva  % gãtançtyairupàsate  // MatsP_126.26 //
vidyàgràmaõino yakùàþ  $ kurvantyàbhãùusaügraham  &
sarpàþ sarpanti vai sårye  % yàtudhànànuyànti ca  // MatsP_126.27 //
vàlakhilyà nayantyastaü  $ parivàryodayàdravim  &
eteùàmeva devànàü  % yathàvãryaü yathàtapaþ  // MatsP_126.28 //
yathàyogaü yathàdharmaü  $ yathàtattvaü yathàbalam  &
tathà tapatyasau såryas  % teùàmiddhastu tejasà  // MatsP_126.29 //
bhåtànàma÷ubhaü sarvaü  $ vyapohati svatejasà  &
mànavànàü ÷ubhairhyetair  % hriyate duritaü tu vai  // MatsP_126.30 //
duritaü ÷ubhacàràõàü  $ vyapohanti kvacitkvacit  &
ete sahaiva såryeõa  % bhramanti sànugà divi  // MatsP_126.31 //
tapanta÷ca japanta÷ca  $ hlàdayanta÷ca vai prajàþ  &
gopàyanti sma bhåtàni  % ãhante hyanukampayà  // MatsP_126.32 //
sthànàbhimàninàü hyetat  $ sthànaü manvantareùu vai  &
atãtànàgatànàü ca  % vartante sàmprataü ca ye  // MatsP_126.33 //
evaü vasanti vai sårye  $ saptakàste caturda÷a  &
caturda÷eùu vartante  % gaõà manvantareùu vai  // MatsP_126.34 //
grãùme hime ca varùàsu  $ mu¤camànà yathàkramam  &
dharmaü himaü ca varùaü ca  % yathàkramamaharni÷am  // MatsP_126.35 //
gacchatyasàvanudinaü parivçtya ra÷mãn  $ devànpitéü÷ca manujàü÷ca sutarpayanvai  &
÷ukle ca kçùõe tadahaþkrameõa  % kàlakùaye caiva suràþ pibanti  // MatsP_126.36 //
màsena taccàmçtamasya mçùñaü  $ suvçùñaye ra÷miùu rakùitaü tu  &
sarve 'mçtaü tatpitaraþ pibanti  % devà÷ca saumyà÷ca tathaiva kàvyàþ  // MatsP_126.37 //
såryeõa gobhirhi vivardhitàbhir  $ adbhiþ puna÷caiva samucchritàbhiþ  &
vçùñyàbhivçùñàbhir athauùadhãbhir  % martyà athànnena kùudhaü jayanti  // MatsP_126.38 //
tçpti÷ca tenàrdhamàsaü suràõàü  $ màsaü sudhàbhiþ svadhayà pitéõàm  &
annena jãvantyani÷aü manuùyàþ  % såryaþ ÷ritaü taddhi bibharti gobhiþ  // MatsP_126.39 //
ityeùa ekacakreõa  $ såryastårõaü prasarpati  &
tatra tairakramaira÷vaiþ  % sarpate 'sau dinakùaye  // MatsP_126.40 //
harir haridbhir hriyate turaügamaiþ  $ pibatyathàpo haribhiþ sahasradhà  &
punaþ pramu¤catyatha tà÷ca yo hariþ  % sa muhyamàno haribhisturaügamaiþ  // MatsP_126.41 //
ahoràtraü rathenàsàv  $ ekacakreõa vai bhraman  &
saptadvãpasamudràü÷ca  % saptabhiþ saptabhirdrutam  // MatsP_126.42 //
chandoråpai÷ca taira÷vair  $ yuta÷cakraü tataþ sthitiþ  &
kàmaråpaiþ sakçdyuktaiþ  % kàmagaistairmanojavaiþ  // MatsP_126.43 //
haritairavyathaiþ piïgair  $ ã÷varair brahmavàdibhiþ  &
bàhyato 'nantaraü caiva  % maõóalaü divasakramàt  // MatsP_126.44 //
kalpàdau samprayuktà÷ca  $ vahantyàbhåtasaüplavam  &
àvçto vàlakhilyai÷ca  % bhramate ràtryahàni tu  // MatsP_126.45 //
grathitaiþ svavacobhi÷ca  $ ståyamàno maharùibhiþ  &
sevyate gãtançtyai÷ca  % gandharvàpsarasàü gaõaiþ  // MatsP_126.46 //
pataügaiþ patagaira÷vair  $ bhràmyamàõo divaspatiþ  &
vãthyà÷rayàõi carati  % nakùatràõi tathà ÷a÷ã  // MatsP_126.47 //
hràsavçddhã tathaivàsya  $ ra÷mayaþ såryavatsmçtàþ  &
tricakrobhayato '÷va÷ca  % vij¤eyaþ ÷a÷ino rathaþ  // MatsP_126.48 //
apàü garbhasamutpanno  $ rathaþ sà÷vaþ sasàrathiþ  &
sahàraistaistribhi÷cakrair  % yuktaþ ÷uklairhayottamaiþ  // MatsP_126.49 //
da÷abhisturagairdivyair  $ asaïgais tanmanojavaiþ  &
sakçdyukte rathe tasmin  % vahantastvàyugakùayam  // MatsP_126.50 //
saügçhãtà rathe tasmi¤  $ chveta÷cakùuþ÷ravà÷ca vai  &
a÷vàstamekavarõàste  % vahante ÷aïkhavarcasaþ  // MatsP_126.51 //
aja÷ca tripatha÷caiva  $ vçùo vàjã naro hayaþ  &
aü÷umàn saptadhàtu÷ca  % haüso vyomamçgastathà  // MatsP_126.52 //
ityete nàmabhi÷caiva  $ da÷a candramaso hayàþ  &
evaü candramasaü devaü  % vahanti smàyugakùayam  // MatsP_126.53 //
devaiþ parivçtaþ somaþ  $ pitçbhiþ saha gacchati  &
somasya ÷uklapakùàdau  % bhàskare parataþ sthite  // MatsP_126.54 //
àpåryate paro bhàgaþ  $ somasya tu ahaþkramàt  &
tataþ pãtakùayaü somaü  % yupagadvyàpayan raviþ  // MatsP_126.55 //
pãtaü pa¤cada÷àhaü ca  $ ra÷minaikena bhàskaraþ  &
àpårayandadau tena  % bhàgaü bhàgamahaþkramàt  // MatsP_126.56 //
suùumnàpyayamànasya  $ ÷ukle vardhanti vai kalàþ  &
tasmàddhrasanti vai kçùõe  % ÷ukle hyàpyàyayanti ca  // MatsP_126.57 //
ityevaü såryavãryeõa  $ candrasyàpyàyate tanuþ  &
paurõamàsyàü pradç÷yeta  % ÷uklaþ sampårõamaõóalaþ  // MatsP_126.58 //
evamàpyàyate somaþ  $ ÷uklapakùeùvahaþkramàt  &
tato dvitãyàprabhçti  % bahulasya caturda÷ã  // MatsP_126.59 //
apàü sàramayasyendo  $ rasamàtràtmakasya ca  &
pibantyambumayaü devà  % madhu saumyaü tathàmçtam  // MatsP_126.60 //
saübhçtaü tvardhamàsena  $ amçtaü såryatejasà  &
bhakùàrthamàgataü somaü  % paurõamàsyàmupàsate  // MatsP_126.61 //
ekaràtraü suràþ sàrdhaü  $ pitçbhirçùibhi÷ca vai  &
somasya kçùõapakùàdau  % bhàskaràbhimukhasya vai  // MatsP_126.62 //
prakùãyate pare hyàtmà  $ pãyamànakalàkramàt  &
traya÷ca triü÷atà sàrdhaü  % trayastriü÷acchatàni tu  // MatsP_126.63 //
trayastriü÷atsahasràõi  $ devàþ somaü pibanti vai  &
ityevaü pãyamànasya  % kçùõe vardhanti tàþ kalàþ  // MatsP_126.64 //
kùãyante ca tàþ ÷uklàþ  $ kçùõà hyàpyàyayanti ca  &
evaü dinakramàtpãte  % devai÷càpi ni÷àkare  // MatsP_126.65 //
pãtvàrdhamàsaü gacchanti  $ amàvàsyàü surà÷ca te  &
pitara÷copatiùñhanti  % amàvàsyàü ni÷àkaram  // MatsP_126.66 //
tataþ pa¤cada÷e bhàge  $ kiüciccheùe ni÷àkare  &
tato 'paràhõe pitaro  % jaghanyadivase punaþ  // MatsP_126.67 //
pibanti dvikalaü kàlaü  $ ÷iùñàstàstu kalàstu yàþ  &
viniþsçùñaü tvamàvàsyàü  % gabhastibhyastadàmçtam  // MatsP_126.68 //
ardhamàsasamàptau tu  $ pãtvà gacchanti te 'mçtam  &
saumyà barhiùada÷caiva  % agniùvàttà÷ca ye smçtàþ  // MatsP_126.69 //
kàvyà÷caiva tu ye proktàþ  $ pitaraþ sarva eva te  &
saüvatsarà÷ca ye kàvyàþ  % pa¤càbdà vai dvijàþ smçtàþ  // MatsP_126.70 //
saumyàþ sutapaso j¤eyàþ  $ saumyà barhiùadastathà  &
agniùvàttàs traya÷caiva  % pitçsargasthità dvijàþ  // MatsP_126.71 //
pitçbhiþ pãyamànàyàü  $ pa¤cada÷yàü tu vai kalàm  &
yàvacca kùãyate tasmàd  % bhàgaþ pa¤cada÷astu saþ  // MatsP_126.72 //
amàvàsyàü tathà tasya  $ antarà påryate paraþ  &
vçddhikùayau vai pakùàdau  % ùoóa÷yàü ÷a÷inaþ mçtau  \
evaü såryanimitte te  # kùayavçddhã ni÷àkare  // MatsP_126.73 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 127

*såta uvàca
tàràgrahàõàü vakùyàmi  $ svarbhànostu rathaü punaþ  &
atha tejomayaþ ÷ubhraþ  % somaputrasya vai rathaþ  // MatsP_127.1 //
yukto hayaiþ pi÷aïgastu  $ da÷abhir vàtaraühasaiþ  &
÷vetaþ pi÷aïgaþ sàraïgo  % nãlaþ ÷yàmo vilohitaþ  // MatsP_127.2 //
÷veta÷ca harita÷caiva  $ pçùato vçùõireva ca  &
da÷abhistu mahàbhàgair  % uttamairvàtasambhavaiþ  // MatsP_127.3 //
tato bhaumaratha÷càpi  $ aùñàïgaþ kà¤canaþ smçtaþ  &
aùñabhir lohitaira÷vaiþ  % sadhvajair agnisambhavaiþ  \
sarpate 'sau kumàro vai  # çjuvakrànuvakragaþ  // MatsP_127.4 //
ata÷càïgiraso vidvàn  $ devàcàryo bçhaspatiþ  &
gaurà÷vena tu raukmeõa  % syandanena visarpati  // MatsP_127.5 //
yuktenàùñàbhira÷vai÷ca  $ dhvajairagnisamudbhavaiþ  &
abdaü vasati yo rà÷au  % svadi÷aü tena gacchati  // MatsP_127.6 //
yuktenàùñàbhir a÷vai÷ca  $ sadhvajairagnisaünibhaiþ  &
rathena kùipravegeõa  % bhàrgavastena gacchati  // MatsP_127.7 //
tataþ ÷anai÷caro 'pya÷vaiþ  $ sabalair vàtaraühasaiþ  &
kàrùõàyasaü samàruhya  % syandanaü yàtyasau ÷aniþ  // MatsP_127.8 //
svarbhànostu yathàùñà÷vàþ  $ kçùõà vai vàtaraühasaþ  &
rathaü tamomayaü tasya  % vahanti sma sudaü÷itàþ  // MatsP_127.9 //
àdityanilayo ràhuþ  $ somaü gacchati parvasu  &
àdityameti somàcca  % tamaso 'nteùu parvasu  // MatsP_127.10 //
tataþ ketumatastva÷và  $ aùñau te vàtaraühasaþ  &
palàladhåmavarõàbhàþ  % kùàmadehàþ sudàruõàþ  // MatsP_127.11 //
ete vàhà grahàõàü vai  $ mayà proktà rathaiþ saha  &
sarve dhruve nibaddhàste  % nibaddhà vàtara÷mibhiþ  // MatsP_127.12 //
ete vai bhràmyamàõàste  $ yathàyogaü vahanti vai  &
vàya yàbhiradç÷yàbhiþ  % prabaddhà vàtara÷mibhiþ  // MatsP_127.13 //
paribhramanti tadbaddhà÷  $ candrasåryagrahà divi  &
yàvattamanuparyeti  % dhruvaü ca jyotiùàü gaõaþ  // MatsP_127.14 //
yathà nadyudake nostu  $ udakena sahohyate  &
tathà devagçhàõi syur  % uhyante vàtaraühasà  \
tasmàdyàni pragçhyante  # vyomni devagçhà iti  // MatsP_127.15 //
yàvatya÷caiva tàràþ syus  $ tàvanto 'sya marãcayaþ  &
sarvà dhruvanibaddhàstà  % bhramantyo bhràmayanti ca  // MatsP_127.16 //
tailapãóaü yathà cakraü  $ bhramate bhràmayanti vai  &
tathà bhramanti jyotãüùi  % vàtabaddhàni sarva÷aþ  // MatsP_127.17 //
alàtacakravadyànti  $ vàtacakreritàni tu  &
yasmàtpravahate tàni  % pravahastena sa smçtaþ  // MatsP_127.18 //
evaü dhruve niyukto 'sau  $ bhramate jyotiùàü gaõaþ  &
eùa tàràmayaþ proktaþ  % ÷i÷umàre dhruvo divi  // MatsP_127.19 //
yadahnà kurute pàpaü  $ taü dçùñvà ni÷i mu¤cati  &
÷i÷umàra÷arãrasthà  % yàvatyastàrakàstu tàþ  // MatsP_127.20 //
varùàõi dçùñvà jãveta  $ tàvadevàdhikàni tu  &
÷i÷umàràkçtiü j¤àtvà  % pravibhàgena sarva÷aþ  // MatsP_127.21 //
uttànapàdastasyàtha  $ vij¤eyaþ sottaro hanuþ  &
yaj¤o 'dharastu vij¤eyo  % dharmo mårdhànamà÷ritaþ  // MatsP_127.22 //
hçdi nàràyaõaþ sàdhyà  $ a÷vinau pårvapàdayoþ  &
varuõa÷càryamà caiva  % pa÷cime tasya sakthinã  // MatsP_127.23 //
÷i÷ne saüvatsaro j¤eyo  $ mitra÷càpànamà÷ritaþ  &
pucche 'gni÷ca mahendra÷ca  % marãciþ ka÷yapo dhruvaþ  // MatsP_127.24 //
eùa tàràmayaþ stambho  $ nàstameti na vodayam  &
nakùatracandrasåryà÷ca  % grahàstàràgaõaiþ saha  // MatsP_127.25 //
tanmukhàbhimukhàþ sarve  $ cakrabhåtà divi sthitàþ  &
dhruveõàdhiùñhità÷caiva  % dhruvameva pradakùiõam  // MatsP_127.26 //
pariyànti sura÷reùñhaü  $ meóhãbhåtaü dhruvaü divi  &
àgnãdhrakà÷yapànàü tu  % teùàü sa paramo dhruvaþ  // MatsP_127.27 //
eka eva bhramatyeùa  $ merorantaramårdhani  &
jyotiùàü cakramàdàya  % àkarùaüstamadhomukhaþ  \
merumàlokayanneva  # pratiyàti pradakùiõam  // MatsP_127.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 128

*çùaya åcuþ
yadetadbhavatà proktaü  $ ÷rutaü sarvama÷eùataþ  &
kathaü devagçhàõi syuþ  % punarjyotãüùi varõaya  // MatsP_128.1 //

*såta uvàca
etatsarvaü pravakùyàmi  $ såryàcandramasorgatim  &
yathà devagçhàõi syuþ  % såryàcandramasostathà  // MatsP_128.2 //
agnervyuùñau rajanyàü vai  $ brahmaõàvyaktayoninà  &
avyàkçtamidaü tvàsãn  % nai÷ena tamasà vçtam  // MatsP_128.3 //
caturbhåtàva÷iùñe 'smin  $ brahmaõà samadhiùñhite  &
svayambhår bhagavàüstatra  % lokatattvàrthasàdhakaþ  // MatsP_128.4 //
khadyotaråpã vicarann  $ àvirbhàvaü vyacintayat  &
j¤àtvàgniü kalpakàlàdàv  % apaþ pçthvãü ca saü÷rità  // MatsP_128.5 //
sa saübhçtya prakà÷àrthaü  $ tridhà tulyo 'bhavatpunaþ  &
pàcako yastu loke 'smin  % pàrthivaþ so 'gnirucyate  // MatsP_128.6 //
ya÷càsau tapate sårye  $ ÷uciragni÷ca sa smçtaþ  &
vaidyuto jàñharaþ saumyo  % vaidyuta÷càpyabindhanaþ  // MatsP_128.7 //
tejobhi÷càpyate ka÷cit  $ ka÷cidevàpyanindhanaþ  &
kàùñhendhanastu nirmathyaþ  % so 'dbhiþ ÷àmyati pàvakaþ  // MatsP_128.8 //
arciùmànpacano 'gnistu  $ niùprabhaþ saumyalakùaõaþ  &
ya÷càsau maõóale ÷ukle  % niråùmà na prakà÷ate  // MatsP_128.9 //
prabhà saurã tu pàdena  $ astaü yàti divàkare  &
agnimàvi÷ate ràtrau  % tasmàdagniþ prakà÷ate  // MatsP_128.10 //
udite tu punaþ sårye  $ åùmàgnestu samàvi÷at  &
pàdena tejasa÷càgnes  % tasmàt saütapate divà  // MatsP_128.11 //
pràkà÷yaü ca tathauùõyaü ca  $ sauryàgneye tu tejasã  &
parasparànuprave÷àd  % àpyàyete divàni÷am  // MatsP_128.12 //
uttare caiva bhåmyardhe  $ tathà hyasmiüstu dakùiõe  &
uttiùñhati punaþ sårye  % ràtriràvi÷ate hy apaþ  // MatsP_128.13 //
tasmàttàmrà bhavantyàpo  $ divàràtriprave÷anàt  &
astaü gate punaþ sårye  % aharvai pravi÷aty apaþ  // MatsP_128.14 //
tasmànnaktaü punaþ ÷uklà hy  $ àpo dç÷yanti bhàsuràþ  &
etena kramayogeõa  % bhåmyardhe dakùiõottare  // MatsP_128.15 //
udayàstamaye hyatra  $ ahoràtraü vi÷aty apaþ  &
ya÷càsau tapate såryaþ  % so 'paþ pibati ra÷mibhiþ  // MatsP_128.16 //
sahasrapàdastveùo 'gnã  $ raktakumbhanibhastu saþ  &
àdatte sa tu nàóãnàü  % sahasreõa samantataþ  // MatsP_128.17 //
apo nadãsamudrebhyo  $ hradakåpebhya eva ca  &
tasya ra÷misahasreõa  % ÷ãtavarùoùõaniþsravaþ  // MatsP_128.18 //
tàsàü catuþ÷ataü nàóyo  $ varùante citramårtayaþ  &
candanà÷caiva medhyà÷ca  % ketanà÷ cetanàstathà  // MatsP_128.19 //
amçtà jãvanàþ sarvà  $ ra÷mayo vçùñisarjanàþ  &
himodbhavà÷ca te 'nyonyaü  % ra÷mayastriü÷ataþ smçtàþ  \
candratàràgrahaiþ sarvaiþ  # pãtà bhànorgabhastayaþ  // MatsP_128.20 //
età madhyàstathànyà÷ca  $ hlàdinyo himasarjanàþ  &
÷uklà÷ca kakubha÷caiva  % gàvo vi÷vasçta÷ca yàþ  // MatsP_128.21 //
÷uklàstà nàmataþ sarvàs  $ triü÷ato gharmasarjanàþ  &
saübibhrati hi tàþ sarvà  % manuùyàndevatàþ pitén  // MatsP_128.22 //
manuùyànoùadhãbhi÷ca  $ svadhayà ca piténapi  &
amçtena surànsarvàn  % saütataü paritarpayan  // MatsP_128.23 //
vasante caiva grãùme ca  $ ÷anaiþ saütapate tribhiþ  &
varùàsu ca ÷aradyevaü  % caturbhiþ saüpravarùati  // MatsP_128.24 //
hemante ÷i÷ire caiva  $ himotsargas tribhiþ punaþ  &
oùadhãùu balaü dhatte  % sudhàü ca svadhayà punaþ  // MatsP_128.25 //
såryo 'maratvamamçte  $ trayas triùu niyacchati  &
evaü ra÷misahasraü tu  % sauraü lokàrthasàdhakam  // MatsP_128.26 //
bhidyate çtumàsàdya  $ sahasraü bahudhà punaþ  &
ityevaü maõóalaü ÷uklaü  % bhàsvaraü lokasaüj¤itam  // MatsP_128.27 //
nakùatragrahasomànàü  $ pratiùñhà yonireva ca  &
candra çkùagrahàþ sarve  % vij¤eyàþ såryasambhavàþ  // MatsP_128.28 //
suùumnà såryara÷miryà  $ kùãõaü ÷a÷inamedhate  &
harike÷aþ purastàttu  % yo vai nakùatrayonikçt  // MatsP_128.29 //
dakùiõe vi÷vakarmà tu  $ ra÷miràpyàyayadbudham  &
vi÷vàvasu÷ca yaþ pa÷càc  % chukrayoni÷ca sa smçtaþ  // MatsP_128.30 //
saüvardhanastu yo ra÷miþ  $ sa yonirlohitasya ca  &
ùaùñhastu hya÷vabhå ra÷mir  % yoniþ sa hi bçhaspateþ  // MatsP_128.31 //
÷anai÷caraü puna÷càpi  $ ra÷miràpyàyate suràñ  &
na kùãyate yatastàni  % tasmànnakùatratà smçtà  // MatsP_128.32 //
kùetràõyetàni vai såryam  $ àpatanti gabhastibhiþ  &
kùetràõi teùàmàdatte  % såryo nakùatratà tataþ  // MatsP_128.33 //
asmàllokàdamuü lokaü  $ tãrõànàü sukçtàtmanàm  &
tàraõàttàrakà hyetàþ  % ÷uklatvàccaiva ÷uklikàþ  // MatsP_128.34 //
divyànàü pàrthivànàü ca  $ vaü÷ànàü caiva sarva÷aþ  &
tapanastejaso yogàd  % àditya iti gadyate  // MatsP_128.35 //
sravatiþ syandanàrthe ca  $ dhàtureùa nigadyate  &
sravaõàttejasa÷caiva  % tenàsau savità smçtaþ  // MatsP_128.36 //
bahvartha÷canda ityeùa  $ pradhàno dhàturucyate  &
÷uklatve hyamçtatve ca  % ÷ãtatve hlàdane 'pi ca  // MatsP_128.37 //
såryàcandramasordivye  $ maõóale bhàsvare khage  &
jalatejomaye ÷ukle  % vçttakumbhanibhe ÷ubhe  // MatsP_128.38 //
vasanti karmadevàstu  $ sthànànyetàni sarva÷aþ  &
manvantareùu sarveùu  % çùisåryagrahàdayaþ  // MatsP_128.39 //
tàni devagçhàõi syuþ  $ sthànàkhyàni bhavanti hi  &
sauraü såryo 'vi÷atsthànaü  % saumyaü somastathaiva ca  // MatsP_128.40 //
÷aukraü ÷ukro 'vi÷atsthànaü  $ ùoóa÷àraü prabhàsvaram  &
bçhaspatirbçhattvaü ca  % lohitaü càpi lohitaþ  // MatsP_128.41 //
÷anai÷caro 'vi÷atsthànam  $ evaü ÷ànai÷caraü tathà  &
budho 'pi vai budhasthànaü  % bhànuü svarbhànureva ca  // MatsP_128.42 //
nakùatràõi ca sarvàõi  $ nàkùatràõyàvi÷anti ca  &
jyotãüùi sukçtàm ete  % j¤eyà devagçhàstu vai  // MatsP_128.43 //
sthànànyetàni tiùñhanti  $ yàvadàbhåtasaüplavam  &
manvantareùu sarveùu  % devasthànàni tàni vai  // MatsP_128.44 //
abhimànena tiùñhanti  $ tàni devàþ punaþ punaþ  &
atãtàstu sahàtãtair  % bhàvyà bhàvyaiþ suraiþ saha  // MatsP_128.45 //
vartante vartamànai÷ca  $ suraiþ sàrdhaü tu sthàninaþ  &
såryo devo vivasvàü÷ca  % aùñamastvaditeþ sutaþ  // MatsP_128.46 //
dyutimàndharmayukta÷ca  $ somo devo vasuþ smçtaþ  &
÷ukro daityastu vij¤eyo  % bhàrgavo 'surayàjakaþ  // MatsP_128.47 //
bçhaspatir bçhattejà  $ devàcàryo 'ïgiraþsutaþ  &
budho manohara÷caiva  % ÷a÷iputrastu sa smçtaþ  // MatsP_128.48 //
÷anai÷caro viråpa÷ca  $ saüj¤àputro vivasvataþ  &
agnirvike÷yàü jaj¤e tu  % yuvàsau lohitàdhipaþ  // MatsP_128.49 //
nakùatranàmnyaþ kùetreùu  $ dàkùàyaõyaþ sutàþ smçtàþ  &
svarbhànuþ siühikàputro  % bhåtasaüsàdhano 'suraþ  // MatsP_128.50 //
candràrkagrahanakùatreùv  $ abhimànã prakãrtitaþ  &
sthànànyetàni coktàni  % sthàninya÷caiva devatàþ  // MatsP_128.51 //
÷uklamagnisamaü divyaü  $ sahasràü÷orvivasvataþ  &
sahasràü÷utviùaþ sthànam  % ammayaü taijasaü tathà  // MatsP_128.52 //
à÷àsthànaü manoj¤asya  $ ravira÷migçhe sthitam  &
÷ukraþ ùoóa÷ara÷mistu  % yastu devo hyapomayaþ  // MatsP_128.53 //
lohito navara÷mistu  $ sthànamàpyaü tu tasya vai  &
bçhaddvàda÷ara÷mãkaü  % haridràbhaü tu vedhasaþ  // MatsP_128.54 //
aùñara÷mi÷anestattu  $ kçùõaü vçddhamayasmayam  &
svarbhànostvàyasaü sthànaü  % bhåtasaütàpanàlayam  // MatsP_128.55 //
sukçtàm à÷rayàstàrà  $ ra÷mayastu hiraõmayàþ  &
tàraõàttàrakà hyetàþ  % ÷uklatvàccaiva tàrakàþ  // MatsP_128.56 //
navayojanasàhasro  $ viùkambhaþ savituþ smçtaþ  &
maõóalaü triguõaü càsya  % vistàro bhàskarasya tu  // MatsP_128.57 //
dviguõaþ såryavistàràd  $ vistàraþ ÷a÷inaþ smçtaþ  &
triguõaü maõóalaü càsya  % vaipulyàccha÷inaþ smçtam  // MatsP_128.58 //
sarvopari nisçùñàni  $ maõóalàni tu tàrakàþ  &
yojanàrdhapramàõàni  % tàbhyo 'nyàni gaõàni tu  // MatsP_128.59 //
tulyo bhåtvà tu svarbhànus  $ tadadhastàtprasarpati  &
uddhåtya pàrthivãü chàyàü  % nirmitàü maõóalàkçtim  // MatsP_128.60 //
brahmaõà nirmitaü sthànaü  $ tçtãyaü tu tamomayam  &
àdityàtsa tu niùkramya  % somaü gacchati parvasu  // MatsP_128.61 //
àdityameti somàcca  $ punaþ saureùu parvasu  &
svabhàsà tudate yasmàt  % svarbhànuriti sa smçtaþ  // MatsP_128.62 //
candrataþ ùoóa÷o bhàgo  $ bhàrgavasya vidhãyate  &
viùkambhànmaõóalàccaiva  % yojanànàü tu sa smçtaþ  // MatsP_128.63 //
bhàrgavàtpàdahãna÷ca  $ vij¤eyo vai bçhaspatiþ  &
bçhaspateþ pàdahãnau  % ketuvakràvubhau smçtau  // MatsP_128.64 //
vistàramaõóalàbhyàü tu  $ pàdahãnastayorbudhaþ  &
tàrànakùatraråpàõi  % vapuùmantãha yàni vai  // MatsP_128.65 //
budhena samaråpàõi  $ vistàrànmaõóalàttu vai  &
tàrànakùatraråpàõi  % hãnàni tu parasparam  // MatsP_128.66 //
÷atàni pa¤ca catvàri  $ trãõi dve caikameva ca  &
sarvopari nisçùñàni  % maõóalàni tu tàrakàþ  // MatsP_128.67 //
yojanàrdhapramàõàni  $ tebhyo hrasvaü na vidyate  &
upariùñàttu ye teùàü  % grahà ye krårasàttvikàþ  // MatsP_128.68 //
saura÷càïgiraso vakro  $ vij¤eyà mandacàriõaþ  &
tebhyo 'dhastàttu catvàraþ  % puna÷cànye mahàgrahàþ  // MatsP_128.69 //
somaþ såryo budha÷caiva  $ bhàrgava÷ceti ÷ãghragàþ  &
yàvanti caiva çkùàõi  % koñyastàvanti tàrakàþ  // MatsP_128.70 //
sarveùàü tu grahàõàü vai  $ såryo 'dhastàtprasarpati  &
vistãrõaü maõóalaü kçtvà  % tasyordhvaü carate ÷a÷ã  // MatsP_128.71 //
nakùatramaõóalaü càpi  $ somàdårdhvaü prasarpati  &
nakùatrebhyo budha÷cordhvaü  % budhàccordhvaü tu bhàrgavaþ  // MatsP_128.72 //
vakrastu bhàrgavàdårdhvaü  $ vakràdårdhvaü bçhaspatiþ  &
tasmàcchanai÷cara÷cordhvaü  % devàcàryopari sthitaþ  // MatsP_128.73 //
÷anai÷caràttathà cordhvaü  $ j¤eyaü saptarùimaõóalam  &
saptarùibhyo dhruva÷cordhvaü  % samastaü tridivaü dhruve  // MatsP_128.74 //
dviguõeùu sahasreùu  $ yojanànàü ÷ateùu ca  &
grahàntaram athaikaikam  % årdhvaü nakùatramaõóalàt  // MatsP_128.75 //
tàràgrahàntaràõi syur  $ uparyuparyadhiùñhitam  &
grahà÷ca candrasåryau ca  % divi divyena tejasà  // MatsP_128.76 //
nakùatreùu ca yujyante  $ gacchanto niyatakramàt  &
candràrkagrahanakùatrà  % nãcoccagçhamà÷ritàþ  // MatsP_128.77 //
samàgame ca bhede ca  $ pa÷yanti yugapatprajàþ  &
parasparaü sthità hyevaü  % yujyante ca parasparam  // MatsP_128.78 //
asaükareõa vij¤eyas  $ teùàü yogastu vai budhaiþ  &
ityevaü saünive÷o vai  % pçthivyà jyotiùàü ca yaþ  // MatsP_128.79 //
dvãpànàmudadhãnàü ca  $ parvatànàü tathaiva ca  &
varùàõàü ca nadãnàü ca  % ye ca teùu vasanti vai  // MatsP_128.80 //
ityeùo 'rkava÷enaiva  $ saünive÷astu jyotiùàm  &
àvartaþ sàntaro madhye  % saükùipta÷ca dhruvàttu sa  // MatsP_128.81 //
sarvatasteùu vistãrõo  $ vçttàkàra ivocchritaþ  &
lokasaüvyavahàràrtham  % ã÷vareõa vinirmitaþ  // MatsP_128.82 //
kalpàdau buddhipårvaü tu  $ sthàpito 'sau svayambhuvà  &
ityeùa saünive÷o vai  % sarvasya jyotiràtmakaþ  // MatsP_128.83 //
vai÷varåpaü pradhànasya  $ pariõàho 'sya yaþ smçtaþ  &
teùàü ÷akyaü na saükhyàtuü  % yàthàtathyena kenacit  \
gatàgataü manuùyeõa  # jyotiùàü màüsacakùuùà  // MatsP_128.84 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 129

*çùaya åcuþ
kathaü jagàma bhagavàn  $ puràritvaü mahe÷varaþ  &
dadàha ca kathaü devas  % tanno vistarato vada  // MatsP_129.1 //
pçcchàmastvàü vayaü sarve  $ bahumànàtpunaþ punaþ  &
tripuraü tadyathà durgaü  % mayamàyàvinirmitam  \
devenaikeùuõà dagdhaü  # tathà no vada mànada  // MatsP_129.2 //

*såta uvàca
÷çõudhvaü tripuraü devo  $ yathà dàritavàn bhavaþ  &
mayo nàma mahàmàyo  % màyànàü janako 'suraþ  // MatsP_129.3 //
nirjitaþ sa tu saügràme  $ tatàpa paramaü tapaþ  &
tapasyantaü tu taü viprà  % daityàvanyàvanugrahàt  // MatsP_129.4 //
tasyaiva kçtyamuddi÷ya  $ tepatuþ paramaü tapaþ  &
vidyunmàlã ca balavàüs  % tàrakàkhya÷ca vãryavàn  // MatsP_129.5 //
mayatejaþsamàkràntau  $ tepaturmayapàr÷vagau  &
lokà iva yathà mårtàs  % trayas traya ivàgnayaþ  // MatsP_129.6 //
lokatrayaü tàpayantas  $ te tepurdànavàstapaþ  &
hemante jala÷ayyàsu  % grãùme pa¤catape tathà  // MatsP_129.7 //
varùàsu ca tathàkà÷e  $ kùapayantastanåþ priyàþ  &
sevànàþ phalamålàni  % puùpàõi ca jalàni ca  // MatsP_129.8 //
anyadàcaritàhàràþ  $ païkenàcitavalkalàþ  &
magnàþ ÷aivàlapaïkeùu  % vimalàvimaleùu ca  // MatsP_129.9 //
nirmàüsà÷ca tato jàtàþ  $ kç÷à dhamanisaütatàþ  &
teùàü tapaþprabhàvena  % prabhàvavidhutaü yathà  // MatsP_129.10 //
niùprabhaü tu jagatsarvaü  $ mandamevàbhibhàùitam  &
dahyamàneùu lokeùu  % taistribhirdànavàgnibhiþ  // MatsP_129.11 //
teùàmagre jagadbandhuþ  $ pràdurbhåtaþ pitàmahaþ  &
tataþ sàhasakartàraþ  % pràhuste sahasàgatam  // MatsP_129.12 //
svakaü pitàmahaü daityàs  $ taü vai tuùñuvureva ca  &
atha tàndànavànbrahmà  % tapasà tapanaprabhàn  // MatsP_129.13 //
uvàca harùapårõàkùo  $ harùapårõamukhastadà  &
varado 'haü hi vo vatsàs  % tapastoùita àgataþ  // MatsP_129.14 //
vriyatàm ãpsitaü yacca  $ sàbhilàùaü taducyatàm  &
ityevamucyamànàstu  % pratipannaü pitàmaham  // MatsP_129.15 //
vi÷vakarmà mayaþ pràha  $ praharùotphullalocanaþ  &
deva daityàþ purà devaiþ  % saügràme tàrakàmaye  // MatsP_129.16 //
nirjitàstàóità÷caiva  $ hatà÷càpyàyudhairapi  &
devairvairànubandhàcca  % dhàvanto bhayavepitàþ  // MatsP_129.17 //
÷araõaü naiva jànãmaþ  $ ÷arma và ÷araõàrthinaþ  &
so 'haü tapaþprabhàvena  % tava bhaktyà tathaiva ca  // MatsP_129.18 //
icchàmi kartuü taddurgaü  $ yaddevairapi dustaram  &
tasmiü÷ca tripure durge  % matkçte kçtinàü vara  // MatsP_129.19 //
bhåmyànàü jalajànàü ca  $ ÷àpànàü munitejasàm  &
devapraharaõànàü ca  % devànàü ca prajàpateþ  // MatsP_129.20 //
alaïghanãyaü bhavatu  $ tripuraü yadi te priyam  &
vi÷vakarmà itãvoktaþ  % sa tadà vi÷vakarmaõà  // MatsP_129.21 //
uvàca prahasanvàkyaü  $ mayaü daityagaõàdhipam  &
sarvàmaratvaü naivàsti  % asadvçttasya dànava  // MatsP_129.22 //
tasmàddurgavidhànaü hi  $ kùaõàdapi vidhãyatàm  &
pitàmahavacaþ ÷rutvà  % tadaivaü dànavo mayaþ  // MatsP_129.23 //
prà¤jaliþ punarapyàha  $ brahmàõaü padmasambhavam  &
yastadekeùuõà durgaü  % sakçnmuktena nirdahet  // MatsP_129.24 //
samaü sa saüyuge hanyàd  $ avadhyaü ÷eùato bhavet  &
evamastviti càpyuktvà  % mayaü devaþ pitàmahaþ  // MatsP_129.25 //
svapne labdho yathàrtho vai  $ tatraivàdar÷anaü yayau  &
gate pitàmahe daityà  % gatà mayaraviprabhàþ  // MatsP_129.26 //
varadànàdvirejuste  $ tapasà ca mahàbalàþ  &
sa mayastu mahàbuddhir  % dànavo vçùasattamaþ  // MatsP_129.27 //
durgaü vyavasitaþ kartum  $ iti càcintayattadà  &
kathaü nàma bhaveddurgaü  % tanmayà tripuraü kçtam  // MatsP_129.28 //
vatsyate tatpuraü divyaü  $ matto nànyairna saü÷ayaþ  &
yathàcaikeùuõà tena  % tatpuraü na hi hanyate  // MatsP_129.29 //
devaistathà vidhàtavyaü  $ mayà mativicàraõam  &
vistàro yojana÷atam  % ekaikasya purasya tu  // MatsP_129.30 //
kàryasteùàü ca viùkambha÷  $ caikaika÷atayojanam  &
puùyayogeõa nirmàõaü  % puràõaü ca bhaviùyati  // MatsP_129.31 //
puùyayogeõa ca divi  $ sameùyanti parasparam  &
puùyayogeõa yuktàni  % yastànyàsàdayiùyati  // MatsP_129.32 //
puràõyekaprahàreõa  $ ÷atàni nihaniùyati  &
àyasaü tu kùititale  % ràjataü tu nabhastale  // MatsP_129.33 //
ràjatasyopariùñàttu  $ sauvarõaü bhavità puram  &
evaü tribhiþ purairyuktaü  % tripuraü tadbhaviùyati  \
÷atayojanaviùkambhair  # antaraistadduràsadam  // MatsP_129.34 //
aññàlakair yantra÷ataghnibhi÷ca  $ sacakra÷ålopalakampanai÷ca  &
dvàrairmahàmandaramerukalpaiþ  % pràkàra÷çïgaiþ suviràjamànam  // MatsP_129.35 //
satàrakàkhyena mayena guptaü  $ svasthaü ca guptaü taóinmàlinàpi  &
ko nàma hantuü tripuraü samartho  % muktvà trinetraü bhagavantamekam  // MatsP_129.36 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 130

*såta uvàca
iti cintàyuto daityo  $ divyopàyaprabhàvajam  &
cakàra tripuraü durgaü  % manaþsaücàracàritam  // MatsP_130.1 //
pràkàro 'nena màrgeõa  $ iha vàmutra gopuram  &
iha càññàlakadvàram  % iha càññàlagopuram  // MatsP_130.2 //
ràjamàrga ita÷càpi  $ vipulo bhavatàmiti  &
rathyoparathyàþ sattrikà  % iha catvara eva ca  // MatsP_130.3 //
idamantaþpurasthànaü  $ rudràyatanamatra ca  &
savañàni taóàgàni hy  % atra vàpyaþ saràüsi ca  // MatsP_130.4 //
àràmà÷ca sabhà÷càtra  $ udyànànyatra và tathà  &
upanirgamo dànavànàü  % bhavatyatra manoharaþ  // MatsP_130.5 //
ityevaü mànasaü tatrà-  $ kalpayatpurakalpavit  &
mayena tatpuraü sçùñaü  % tripuraü tviti naþ ÷rutam  // MatsP_130.6 //
kàrùõàyasamayaü yattu  $ mayena vihitaü puram  &
tàrakàkhyo 'dhipastatra  % kçtasthànàdhipo 'vasat  // MatsP_130.7 //
yattu pårõendusaükà÷aü  $ ràjataü nirmitaü puram  &
vidyunmàlã prabhustatra  % vidyunmàlã tvivàmbudaþ  // MatsP_130.8 //
suvarõàdhikçtaü yacca  $ mayena vihitaü puram  &
svayameva mayastatra  % gatastadadhipaþ prabhuþ  // MatsP_130.9 //
tàrakasya puraü tatra  $ ÷atayojanamantaram  &
vidyunmàlipuraü càpi  % ÷atayojanake 'ntare  // MatsP_130.10 //
meruparvatasaükà÷aü  $ mayasyàpi puraü mahat  &
puùyasaüyogamàtreõa  % kàlena sa mayaþ purà  // MatsP_130.11 //
kçtavàüstripuraü daityas  $ trinetraþ puùpakaü yathà  &
yena yena mayo yàti  % prakurvàõaþ puraü puràt  // MatsP_130.12 //
pra÷astàstatra tatraiva  $ vàruõyàmàlayàþ svayam  &
rukmaråpyàyasànàü ca  % ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  // MatsP_130.13 //
ratnàcitàni ÷obhante  $ puràõyamaravidviùàm  &
pràsàda÷atajuùñàni  % kåñàgàrotkañàni ca  // MatsP_130.14 //
sarveùàü kàmagàni syuþ  $ sarvalokàtigàni ca  &
sodyànavàpãkåpàni  % sapadmasaravanti ca  // MatsP_130.15 //
a÷okavanabhåtàni  $ kokilàrutavanti ca  &
citra÷àlàvi÷àlàni  % catuþ÷àlottamàni ca  // MatsP_130.16 //
saptàùñada÷abhaumàni  $ satkçtàni mayena ca  &
bahudhvajapatàkàni  % sragdàmàlaükçtàni ca  // MatsP_130.17 //
kiïkiõãjàla÷abdàni  $ gandhavanti mahànti ca  &
susaüyuktopaliptàni  % puùpanaivedyavanti ca  // MatsP_130.18 //
yaj¤adhåmàndhakàràõi  $ saüpårõakala÷àni ca  &
gaganàvaraõàbhàni  % haüsapaïktinibhàni ca  // MatsP_130.19 //
païktãkçtàni ràjante  $ gçhàõi tripure pure  &
muktàkalàpairlambadbhir  % hasantãva ÷a÷i÷riyam  // MatsP_130.20 //
mallikàjàtipuùpàdyair  $ gandhadhåpàdhivàsitaiþ  &
pa¤cendriyasukhairnityaü  % samaiþ satpuruùairiva  // MatsP_130.21 //
hemaràjatalohàdya-  $ maõiratnà¤janàïkitàþ  &
pràkàràstripure tasmin  % giripràkàrasaünibhàþ  // MatsP_130.22 //
ekaikasminpure tasmin  $ gopuràõàü ÷ataü ÷atam  &
sapatàkàdhvajavatàü  % dç÷yante giri÷çïgavat  // MatsP_130.23 //
nåpuràràvaramyàõi  $ tripure tatpuràõyapi  &
svargàtirikta÷rãkàõi  % tatra kanyàpuràõi ca  // MatsP_130.24 //
àràmai÷ca vihàrai÷ca  $ taóàgavañacatvaraiþ  &
sarobhi÷ca saridbhi÷ca  % vanai÷copavanairapi  // MatsP_130.25 //
divyabhogopabhogàni  $ nànàratnayutàni ca  &
puùpotkarai÷ca subhagàs  % tripurasyopanirgamàþ  \
parikhà÷atagambhãràþ  # kçtà màyànivàraõaiþ  // MatsP_130.26 //
ni÷amya taddurgavidhànamuttamaü  $ kçtaü mayenàdbhutavãryakarmaõà  &
diteþ sutà daivataràjavairiõaþ  % sahasra÷aþ pràpuranantavikramàþ  // MatsP_130.27 //
tadàsurairdarpitavairimardanair  $ janàrdanaiþ ÷ailakarãndrasaünibhaiþ  &
babhåva pårõaü tripuraü tathà purà  % yathàmbaraü bhårijalair jalapradaiþ  // MatsP_130.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 131

*såta uvàca
nirmite tripure durge  $ mayenàsura÷ilpinà  &
taddurgaü durgatàü pràpa  % baddhavairaiþ suràsuraiþ  // MatsP_131.1 //
sakalatràþ saputrà÷ca  $ ÷astravanto 'ntakopamàþ  &
mayàdiùñàni vivi÷ur  % gçhàõi hçùità÷ca te  // MatsP_131.2 //
siühà vanamivàneke  $ makarà iva sàgaram  &
roùai÷caivàtipàruùyaiþ  % ÷arãramiva saühataiþ  // MatsP_131.3 //
tadvadbalibhiradhyastaü  $ tatpuraü devatàribhiþ  &
tripuraü saükulaü jàtaü  % daityakoñi÷atàkulam  // MatsP_131.4 //
sutalàdapi niùpatya  $ pàtàlàddànavàlayàt  &
upatasthuþ payodàbhà  % ye ca giryupajãvinaþ  // MatsP_131.5 //
yo yaü pràrthayate kàmaü  $ sampràptastripurà÷rayàt  &
tasya tasya mayastatra  % màyayà vidadhàti saþ  // MatsP_131.6 //
sacandreùu pradoùeùu  $ sàmbujeùu saraþsu ca  &
àràmeùu sacåteùu  % tapodhanavaneùu ca  // MatsP_131.7 //
svaïgà÷candanadigdhàïgàü  $ màtaügàþ samadà iva  &
mçùñàbharaõavastrà÷ca  % mçùñasraganulepanàþ  // MatsP_131.8 //
priyàbhiþ priyakràmàbhir  $ hàvabhàvaprasåtibhiþ  &
nàrãbhiþ satataü remur  % mudità÷caiva dànavàþ  // MatsP_131.9 //
mayena nirmite sthàne  $ modamànà mahàsuràþ  &
arthe dharme ca kàme ca  % nidadhuste matãþ svayam  // MatsP_131.10 //
teùàü tripurayuktànàü  $ tripure trida÷àriõàm  &
vrajati sma sukhaü kàlaþ  % svargasthànàü yathà tathà  // MatsP_131.11 //
÷u÷råùante piténputràþ  $ patnya÷càpi patãüstathà  &
vimuktakalahà÷càpi  % prãtayaþ pracuràbhavan  // MatsP_131.12 //
nàdharmastripurasthànàü  $ bàdhate vãryavànapi  &
arcayanto diteþ putràs  % tripuràyatane haram  // MatsP_131.13 //
puõyàha÷abdànuccerur  $ à÷ãrvàdàü÷ca vedagàn  &
svanåpuraravonmi÷ràn  % veõuvãõàravànapi  // MatsP_131.14 //
hàsa÷ca varanàrãõàü  $ cittavyàkulakàrakaþ  &
tripure dànavendràõàü  % ramatàü ÷råyate sadà  // MatsP_131.15 //
teùàmarcayatàü devàn  $ bràhmaõàü÷ca namasyatàm  &
dharmàrthakàmamantràõàü  % mahànkàlo 'bhyavartata  // MatsP_131.16 //
athàlakùmãrasåyà ca  $ tçóbubhukùe tathaiva ca  &
kali÷ca kalaha÷caiva  % tripuraü vivi÷uþ saha  // MatsP_131.17 //
saüdhyàkàlaü praviùñàste  $ tripuraü ca bhayàvahàþ  &
samadhyàsuþ samaü ghoràþ  % ÷arãràõi yathàmayàþ  // MatsP_131.18 //
sarva ete vi÷antastu  $ mayena tripuràntaram  &
svapne bhayàvahà dçùñà  % àvi÷antastu dànavàn  // MatsP_131.19 //
udite ca sahasràü÷au  $ ÷ubhabhàsàkare ravau  &
mayaþ sabhàmàvive÷a  % bhàskaràbhyàmivàmbudaþ  // MatsP_131.20 //
merukåñanibhe ramya  $ àsane svarõamaõóite  &
àsãnàþ kà¤canagireþ  % ÷çïge toyamuco yathà  // MatsP_131.21 //
pàr÷vayostàrakàkhya÷ca  $ vidyunmàlã ca dànavaþ  &
upaviùñau mayasyànte  % hastinaþ kalabhàviva  // MatsP_131.22 //
tataþ suràrayaþ sarve  $ '÷eùakopà raõàjire  &
upaviùñà dçóhaü viddhà  % dànavà deva÷atravaþ  // MatsP_131.23 //
teùvàsãneùu sarveùu  $ sukhàsanagateùu ca  &
mayo màyàvijanaka  % ityuvàca sa dànavàn  // MatsP_131.24 //
khecaràþ khecaràràvà  $ bho bho dàkùàyaõãsutàþ  &
ni÷àmayadhvaü svapno 'yaü  % mayà dçùño bhayàvahaþ  // MatsP_131.25 //
catasraþ pramadàstatra  $ trayo martyà bhayàvahàþ  &
kopànalàdãptamukhàþ  % praviùñàs tripuràrdinaþ  // MatsP_131.26 //
pravi÷ya ruùitàste ca  $ puràõyatulavikramàþ  &
praviùñàþ sma ÷arãràõi  % bhåtvà bahu÷arãriõaþ  // MatsP_131.27 //
nagaraü tripuraü cedaü  $ tamasà samavasthitam  &
sagçhaü saha yuùmàbhiþ  % sàgaràmbhasi majjitam  // MatsP_131.28 //
ulåkaü rucirà nàrã  $ nagnàråóhà kharaü tathà  &
saha strãbhirhasantã ca  % cumbane pramadà yathà  \
puruùaþ sindutilaka÷  # caturaïghris trilocanaþ  // MatsP_131.29 //
yena sà pramadà nunnà  $ ahaü caiva vibodhitaþ  &
ãdç÷ã pramadà dçùñà  % mayà càtibhayàvahà  // MatsP_131.30 //
eùa ãdç÷akaþ svapno  $ dçùño vai ditinandanàþ  &
dçùñaþ kathaü hi kaùñàya  % asuràõàü bhaviùyati  // MatsP_131.31 //
yadi vo 'haü kùamo ràjà  $ yadidaü vettha ceddhitam  &
nibodhadhvaü sumanaso  % na càsåyitum arhatha  // MatsP_131.32 //
kàmaü cerùyàü ca kopaü ca  $ asåyàü saüvihàya ca  &
satye dame ca dharme ca  % munivàde ca tiùñhata  // MatsP_131.33 //
÷àntaya÷ca prayujyantàü  $ påjyatàü ca mahe÷varaþ  &
yadi nàmàsya svapnasya hy  % evaü coparamo bhavet  // MatsP_131.34 //
kupyate no dhruvaü rudro  $ devadevastrilocanaþ  &
bhaviùyàõi ca dç÷yante  % yato nastripure 'suràþ  // MatsP_131.35 //
kalahaü varjayanta÷ca  $ arjayantas tathàrjavam  &
svapnodayaü pratãkùadhvaü  % kàlodayamathàpi ca  // MatsP_131.36 //
÷rutvà dàkùàyaõãputrà  $ ityevaü mayabhàùitam  &
krodherùyàvasthayà yuktà  % dç÷yante ca vinà÷agàþ  // MatsP_131.37 //
vinà÷am upapa÷yanto hy  $ alakùmyà vyàpitàsuràþ  &
tatraiva dçùñvà te 'nyonyaü  % sakrodhàpåritekùaõàþ  // MatsP_131.38 //
atha daivaparidhvastà  $ dànavàstripuràlayàþ  &
hitvà satyaü ca dharmaü ca  % akàryàõyupacakramuþ  // MatsP_131.39 //
dviùanti bràhmaõànpuõyàn  $ na càrcanti hi devatàþ  &
guruü caiva na manyante hy  % anyonyaü càpi cukrudhuþ  // MatsP_131.40 //
kalaheùu ca sajjante  $ svadharmeùu hasanti ca  &
parasparaü ca nindanti  % ahamityeva vàdinaþ  // MatsP_131.41 //
uccairgurånprabhàùante  $ nàbhibhàùanti påjitàþ  &
akasmàtsà÷runayanà  % jàyante ca samutsukàþ  // MatsP_131.42 //
dadhisaktånpaya÷caiva  $ kapitthàni ca ràtriùu  &
bhakùayanti ca ÷eranta  % ucchiùñàþ saüvçtàstathà  // MatsP_131.43 //
måtraü kçtvopaspç÷anti  $ càkçtvà pàdadhàvanam  &
saüvi÷anti ca ÷ayyàsu  % ÷aucàcàravivarjitàþ  // MatsP_131.44 //
saükucanti bhayàccaiva  $ màrjàràõàü yathàkhukaþ  &
bhàryàü gatvà na ÷udhyanti  % rahovçttiùu nistrapàþ  // MatsP_131.45 //
purà su÷ãlà bhåtvà ca  $ duþ÷ãlatvamupàgatàþ  &
devàüstapodhanàü÷caiva  % bàdhante tripuràlayàþ  // MatsP_131.46 //
mayena vàryamàõà api  $ te vinà÷amupasthitàþ  &
vipriyàõyeva vipràõàü  % kurvàõàþ kalahaiùiõaþ  // MatsP_131.47 //
vaibhràjaü nandanaü caiva  $ tathà caitrarathaü vanam  &
a÷okaü ca varà÷okaü  % sarvartukamathàpi ca  // MatsP_131.48 //
svargaü ca devatàvàsaü  $ pårvadevava÷ànugàþ  &
vidhvaüsayanti saükruddhàs  % tapodhanavanàni ca  // MatsP_131.49 //
vidhvastadevàyatanà÷ramaü ca  $ saübhagnadevadvijapåjakaü tu  &
jagadbabhåvàmararàjaduùñair  % abhidrutaü sasyamivàlivçndaiþ  // MatsP_131.50 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 132

*såta uvàca
a÷ãleùu praduùñeùu  $ dànaveùu duràtmasu  &
lokeùåtsàdyamàneùu  % tapodhanavaneùu ca  // MatsP_132.1 //
siühanàde vyomagànàü  $ teùu bhãteùu jantuùu  &
trailokye bhayasaümåóhe  % tamondhanvam upàgate  // MatsP_132.2 //
àdityà vasavaþ sàdhyàþ  $ pitaro marutàü gaõàþ  &
bhãtàþ ÷araõamàjagmur  % brahmàõàü prapitàmaham  // MatsP_132.3 //
te taü svarõotpalàsãnaü  $ brahmàõaü samupàgatàþ  &
nemuråcu÷ca sahitàþ  % pa¤càsyaü caturànanam  // MatsP_132.4 //
varaguptàstavaiveha  $ dànavàstripuràlayàþ  &
bàdhante 'smànyathà preùyàn  % anu÷àdhi tato 'nagha  // MatsP_132.5 //
meghàgame yathà haüsà  $ mçgàþ siühabhayàdiva  &
dànavànàü bhayàttadvad  % bhramàmo hi pitàmaha  // MatsP_132.6 //
putràõàü nàmadheyàni  $ kalatràõàü tathaiva ca  &
dànavairbhràmyamàõànàü  % vismçtàni tato 'nagha  // MatsP_132.7 //
devave÷maprabhaïgà÷ca  $ à÷ramabhraü÷anàni ca  &
dànavairlomamohàndhaiþ  % kriyante ca bhramanti ca  // MatsP_132.8 //
yadi na tràyase lokaü  $ dànavairvidrutaü drutam  &
dharùaõànena nirdevaü  % nirmanuùyà÷ramaü jagat  // MatsP_132.9 //
ityevaü trida÷airuktaþ  $ padmayoniþ pitàmahaþ  &
pratyàha trida÷àn sendràn  % indutulyànanaþ prabhuþ  // MatsP_132.10 //
bhayasya yo varo datto  $ mayà matimatàü varàþ  &
tasyànta eùa sampràpto  % yaþ purokto mayà suràþ  // MatsP_132.11 //
tacca teùàmadhiùñhànaü  $ tripuraü trida÷arùabhàþ  &
ekeùupàtamokùeõa  % hantavyaü neùuvçùñibhiþ  // MatsP_132.12 //
bhavatàü ca na pa÷yàmi  $ kamapyatra surarùabhàþ  &
yastu caikaprahàreõa  % puraü hanyàt sadànavam  // MatsP_132.13 //
tripuraü nàlpavãryeõa  $ ÷akyaü hantuü ÷areõa tu  &
ekaü muktvà mahàdevaü  % mahe÷ànaü prajàpatim  // MatsP_132.14 //
te yåyaü yadi anye ca  $ kratuvidhvaüsakaü haram  &
yàcàmaþ sahità devaü  % tripuraü sa haniùyati  // MatsP_132.15 //
kçtaþ puràõàü viùkambho  $ yojamànàü ÷ataü ÷atam  &
yathà caikaprahàreõa  % hanyate vai bhavena tu  \
puùyayogeõa yuktàni  # tàni caikakùaõena tu  // MatsP_132.16 //
tato devai÷ca samprokto  $ yàsyàma iti duþkhitaiþ  &
pitàmaha÷ca taiþ sàrdhaü  % bhavasaüsadamàgataþ  // MatsP_132.17 //
taü bhavaü bhåtabhavye÷aü  $ giri÷aü ÷ålapàõinam  &
pa÷yanti comayà sàrdhaü  % nandinà ca mahàtmanà  // MatsP_132.18 //
agnivarõamajaü devam  $ agnikuõóanibhekùaõam  &
agnyàdityasahasràbham  % agnivarõavibhåùitam  // MatsP_132.19 //
candràvayavalakùmàõaü  $ candrasaumyatarànanam  &
àgamya tamajaü devam  % atha taü nãlalohitam  \
astuvangopatiü ÷ambhuü  # varadaü pàrvatãpatim  // MatsP_132.20 //

*devà åcuþ
namo bhavàya ÷arvàya  $ rudràya varadàya ca  &
pa÷ånàü pataye nityam  % ugràya ca kapardine  // MatsP_132.21 //
mahàdevàya bhãmàya  $ tryambakàya ca ÷àntaye  &
ã÷ànàya bhayaghnàya  % namastvandhakaghàtine  // MatsP_132.22 //
nãlagrãvàya bhãmàya  $ vedhase vedhasà stute  &
kumàra÷atrunighnàya  % kumàrajanakàya ca  // MatsP_132.23 //
vilohitàya dhåmràya  $ varàya krathanàya ca  &
nityaü nãla÷ikhaõóàya  % ÷åline divya÷àyine  // MatsP_132.24 //
uragàya trinetràya  $ hiraõyavasuretase  &
acintyàyàmbikàbhartre  % sarvadevastutàya ca  // MatsP_132.25 //
vçùadhvajàya muõóàya  $ jañine brahmacàriõe  &
tapyamànàya salile  % brahmaõyàyàjitàya ca  // MatsP_132.26 //
vi÷vàtmane vi÷vasçje  $ vi÷vamàvçtya tiùñhate  &
namo 'stu divyaråpàya  % prabhave divya÷ambhave  // MatsP_132.27 //
abhigamyàya kàmyàya  $ stutyàyàrcyàya sarvadà  &
bhaktànukampine nityaü  % di÷ate yanmanogatam  // MatsP_132.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 133
*såta uvàca
brahmàdyaiþ ståyamànastu  $ devairdevo mahe÷varaþ  &
prajàpatimuvàcedaü  % devànàü kva bhayaü mahat  // MatsP_133.1 //
bho devàþ svàgataü vo 'stu  $ bråta yadvo manogatam  &
tàvadeva prayacchàmi  % nàstyadeyaü mayà hi vaþ  // MatsP_133.2 //
yuùmàkaü nitaràü ÷aü vai  $ kartàhaü vibudharùabhàþ  &
caràmi mahadatyugraü  % yaccàpi paramaü tapaþ  // MatsP_133.3 //
vidviùñà vo mama dviùñàþ  $ kaùñàþ kaùñaparàkramàþ  &
teùàmabhàvaþ saüpàdyo  % yuùmàkaü bhava eva ca  // MatsP_133.4 //
evamuktàstu devena  $ premõà sabrahmakàþ suràþ  &
rudramàhurmahàbhàgaü  % bhàgàrhàþ sarva eva te  // MatsP_133.5 //
bhagavaüstaistapastaptaü  $ raudraü raudraparàkramaiþ  &
asurairvadhyamànàþ sma  % vayaü tvàü ÷araõaü gatàþ  // MatsP_133.6 //
mayo nàma diteþ putras  $ trinetra kalahapriyaþ  &
tripuraü yena taddurgaü  % kçtaü pàõóuragopuram  // MatsP_133.7 //
tadà÷ritya puraü durgaü  $ dànavà varanirbhayàþ  &
bàdhante 'smànmahàdeva  % preùyamasvàminaü yathà  // MatsP_133.8 //
udyànàni ca bhagnàni  $ nandanàdãni yàni ca  &
varà÷càpsarasaþ sarvà  % rambhàdyà danujairhçtàþ  // MatsP_133.9 //
indrasya vàhyà÷ca gajàþ  $ kumudà¤janavàmanàþ  &
airàvatàdyà apahçtà  % devatànàü mahe÷vara  // MatsP_133.10 //
ye cendrarathamukhyà÷ ca  $ harayo 'pahçtàsuraiþ  &
jàtà÷ca dànavànàü te  % rathayogyàsturaügamàþ  // MatsP_133.11 //
ye rathà ye gajà÷caiva  $ yàþ striyo vasu yacca naþ  &
tanno vyapahçtaü daityaiþ  % saü÷ayo jãvite punaþ  // MatsP_133.12 //
trinetra evamuktastu  $ devaiþ ÷akrapurogamaiþ  &
uvàca devàndeve÷o  % varado vçùavàhanaþ  // MatsP_133.13 //
vyapagacchatu vo devà  $ mahaddànavajaü bhayam  &
tadahaü tripuraü dhakùye  % kriyatàü yadbravãmi tat  // MatsP_133.14 //
yadãcchata mayà dagdhuü  $ tatpuraü sahamànavam  &
rathamaupayikaü mahyaü  % sajjayadhvaü kimàsyate  // MatsP_133.15 //
digvàsasà tathoktàste  $ sapitàmahakàþ suràþ  &
tathetyuktvà mahàdevaü  % cakruste rathamuttamam  // MatsP_133.16 //
dharàü kåbarakau dvau tu  $ rudrapàr÷vacaràvubhau  &
adhiùñhànaü ÷iro meror  % akùo mandara eva ca  // MatsP_133.17 //
cakru÷candraü ca såryaü ca  $ cakre kà¤canaràjate  &
kçùõapakùaü ÷uklapakùaü  % pakùadvayamapã÷varàþ  // MatsP_133.18 //
rathanemidvayaü cakrur  $ devà brahmapuraþsaràþ  &
àdidvayaü pakùayantraü  % yantrametà÷ca devatàþ  // MatsP_133.19 //
kambalà÷vataràbhyàü ca  $ nàgàbhyàü samaveùñitam  &
bhàrgava÷càïgirà÷caiva  % budho 'ïgàraka eva ca  // MatsP_133.20 //
÷anai÷carastathà càtra  $ sarve te devasattamàþ  &
varåthaü gaganaü cakru÷  % càruråpaü rathasya te  // MatsP_133.21 //
kçtaü dvijihvanayanaü  $ triveõuü ÷àtakaumbhikam  &
maõimuktendranãlai÷ca  % vçtaü hyaùñamukhaiþ suraiþ  // MatsP_133.22 //
gaïgà sindhuþ ÷atadru÷ca  $ candrabhàgà iràvatã  &
vitastà ca vipà÷à ca  % yamunà gaõóakã tathà  // MatsP_133.23 //
sarasvatã devikà ca  $ tathà ca sarayårapi  &
etàþ saridvaràþ sarvà  % veõusaüj¤à kçtà rathe  // MatsP_133.24 //
dhçtaràùñrà÷ca ye nàgàs  $ te ca ve÷yàtmakàþ kçtàþ  &
vàsukeþ kulajà ye ca  % ye ca raivatavaü÷ajàþ  // MatsP_133.25 //
te sarpà darpasampårõà÷  $ càpatåõeùv anånagàþ  &
avatasthuþ ÷arà bhåtvà  % nànàjàti÷ubhànanàþ  // MatsP_133.26 //
surasà saramà kadrår  $ vinatà ÷ucireva ca  &
tçùà bubhukùà sarvogrà  % mçtyuþ sarva÷amastathà  // MatsP_133.27 //
brahmavadhyà ca govadhyà  $ bàlavadhyà prajàbhayàþ  &
gadà bhåtvà ÷aktaya÷ca  % tadà devarathe 'bhyayuþ  // MatsP_133.28 //
yugaü kçtayugaü càtra  $ càturhotraprayojakàþ  &
caturvarõàþ salãlà÷ca  % babhåvuþ svarõakuõóalàþ  // MatsP_133.29 //
tadyugaü yugasaükà÷aü  $ ratha÷ãrùe pratiùñhitam  &
dhçtaràùñreõa nàgena  % baddhaü balavatà mahat  // MatsP_133.30 //
çgvedaþ sàmaveda÷ca  $ yajurvedastathà paraþ  &
vedà÷ catvàra evaite  % catvàrasturagàbhavan  // MatsP_133.31 //
annadànapurogàõi  $ yàni dànàni kànicit  &
tànyàsanvàjinàü teùàü  % bhåùaõàni sahasra÷aþ  // MatsP_133.32 //
padmadvayaü takùaka÷ca  $ karkoñakadhanaüjayau  &
nàgà babhåvurevaite  % hayànàü vàlabandhanàþ  // MatsP_133.33 //
oükàraprabhavàstà và  $ mantrayaj¤akratukriyàþ  &
upadravàþ pratãkàràþ  % pa÷ubandheùñayastathà  // MatsP_133.34 //
yaj¤opavàhànyetàni  $ tasmiüllokarathe ÷ubhe  &
maõimuktàpravàlaistu  % bhåùitàni sahasra÷aþ  // MatsP_133.35 //
pratoda oükàra evàsãt  $ tadagraü ca vaùañkçtam  &
sinãvàlã kuhå ràkà  % tathà cànumatiþ ÷ubhà  \
yoktràõyàsaüsturaügàõàm  # apasarpaõavigrahàþ  // MatsP_133.36 //
kçùõànyatha ca pãtàni  $ ÷vetamà¤jiùñhakàni ca  &
avadàtàþ patàkàstu  % babhåvuþ pavaneritàþ  // MatsP_133.37 //
çtubhi÷ca kçtaþ ùaóbhir  $ dhanuþ saüvatsaro 'bhavat  &
ajarà jyàbhavaccàpi  % sàmbikà dhanuùo dçóhà  // MatsP_133.38 //
kàlo hi bhagavànrudras  $ taü ca saüvatsaraü viduþ  &
tasmàdumà kàlaràtrir  % dhanuùo jyàjaràbhavat  // MatsP_133.39 //
sagarbhaü tripuraü yena  $ dagdhavànsa trilocanaþ  &
sa iùurviùõusomàgni-  % tridaivatamayo 'bhavat  // MatsP_133.40 //
ànanaü hyagnirabhavac  $ chalyaü somastamonudaþ  &
tejasaþ samavàyo 'tha  % ceùostejo rathàïgadhçk  // MatsP_133.41 //
tasmiü÷ca vãryavçddhyarthaü  $ vàsukirnàgapàrthivaþ  &
tejaþsaüvasanàrthaü vai  % mumocàtiviùo viùam  // MatsP_133.42 //
kçtvà devà rathaü càpi  $ divyaü divyaprabhàvataþ  &
lokàdhipatimabhyetya  % idaü vacanamabruvan  // MatsP_133.43 //
saüskçto 'yaü ratho 'smàbhis  $ tava dànava÷atrujit  &
idamàpatparitràõaü  % devànsendrapurogamàn  // MatsP_133.44 //
taü meru÷ikharàkàraü  $ trailokyarathamuttamam  &
pra÷asya devànsàdhviti  % rathaü pa÷yati ÷aükaraþ  // MatsP_133.45 //
muhurdçùñvà rathaü sàdhu  $ sàdhvityuktvà muhurmuhuþ  &
uvàca sendrànamaràn  % amaràdhipatiþ svayam  // MatsP_133.46 //
yàdç÷o 'yaü rathaþ këpto  $ yuùmàbhirmama sattamàþ  &
ãdç÷o rathasampattyà  % yantà ÷ãghraü vidhãyatàm  // MatsP_133.47 //
ityuktvà devadevena  $ devà viddhà iveùubhiþ  &
avàpurmahatãü cintàü  % kathaü kàryamiti bruvan  // MatsP_133.48 //
mahàdevasya devo 'nyaþ  $ ko nàma sadç÷o bhavet  &
muktvà cakràyudhaü devaü  % so 'pyasyeùuü samà÷ritaþ  // MatsP_133.49 //
dhuri yuktà ivokùàõo  $ ghañanta iva parvataiþ  &
ni÷vasantaþ suràþ sarve  % kathametaditi bruvan  // MatsP_133.50 //
deveùvàha devadevo  $ lokanàthasya dhårgatàn  &
ahaü sàrathirityuktvà  % jagràhà÷vàüstato 'grajaþ  // MatsP_133.51 //
tato devaiþ sagandharvaiþ  $ siühanàdo mahànkçtaþ  &
pratodahastaü samprekùya  % brahmàõaü såtatàü gatam  // MatsP_133.52 //
bhagavànapi vi÷ve÷o  $ rathasthe vai pitàmahe  &
sadç÷aþ såta ityuktvà  % càruroha rathaü haraþ  // MatsP_133.53 //
àrohati rathaü deve hy  $ a÷và harabharàturàþ  &
jànubhiþ patità bhåmau  % rajogràsa÷ca gràsitaþ  // MatsP_133.54 //
devo dçùñvàtha vedàüstàn  $ abhãrugrahayàn bhayàt  &
ujjahàra piténàrtàn  % suputra iva duþkhitàn  // MatsP_133.55 //
tataþ siüharavo bhåyo  $ babhåva rathabhairavaþ  &
jaya÷abda÷ca devànàü  % saübabhåvàrõavopamaþ  // MatsP_133.56 //
tadoükàramayaü gçhya  $ pratodaü varadaþ prabhuþ  &
svayambhåþ prayayau vàhàn  % anumantrya yathàjavam  // MatsP_133.57 //
grasamànà ivàkà÷aü  $ muùõanta iva medinãm  &
mukhebhyaþ sasçjuþ ÷vàsàn  % ucchvasanta ivoragàþ  // MatsP_133.58 //
svayambhuvà codyamànà÷  $ coditena kapardinà  &
vrajanti te '÷và javanàþ  % kùayakàla ivànilàþ  // MatsP_133.59 //
dhvajocchrayavinirmàõe  $ dhvajayaùñimanuttamàm  &
àkramya nandã vçùabhas  % tasthau tasmi¤chivecchayà  // MatsP_133.60 //
bhàrgavàïgirasau devau  $ daõóahastau raviprabhau  &
rathacakre tu rakùete  % rudrasya priyakàïkùiõau  // MatsP_133.61 //
÷eùa÷ca bhagavànnàgo  $ 'nanto 'nantakaro 'riõàm  &
÷arahasto rathaü pàti  % ÷ayanaü brahmaõastadà  // MatsP_133.62 //
yamastårõaü samàsthàya  $ mahiùaü càtidàruõam  &
draviõàdhipatirvyàlaü  % suràõàmadhipo dvipam  // MatsP_133.63 //
mayåraü ÷atacandraü ca  $ kåjantaü kiünaraü yathà  &
guha àsthàya varado  % yugopamarathaü pituþ  // MatsP_133.64 //
nandã÷vara÷ca bhagavठ $ chålamàdàya dãptimàn  &
pçùñhata÷càpi pàr÷vàbhyàü  % lokasya kùayakçdyathà  // MatsP_133.65 //
pramathà÷càgnivarõàbhàþ  $ sàgnijvàlà ivàcalàþ  &
anujagmå rathaü ÷àrvaü  % nakrà iva mahàrõavam  // MatsP_133.66 //
bhçgurbharadvàjavasiùñhagautamàþ  $ kratuþ pulastyaþ pulahastapodhanàþ  &
marãciratrirbhagavànathàïgiràþ  % parà÷aràgastyamukhà maharùayaþ  // MatsP_133.67 //
haramajitamajaü pratuùñuvur  $ vacanavi÷eùair vicitrabhåùaõaiþ  &
rathastripure sakà¤canàcalo  % vrajati sapakùa ivàdrirambare  // MatsP_133.68 //
karigiriravimeghasaünibhàþ sajalapayodaninàdanàdinaþ  /*
pramathagaõàþ parivàrya devaguptaü rathamabhitaþ prayayuþ svadarpayuktàþ  // MatsP_133.69 //*
makaratimitimiïgilàvçtaþ  $ pralaya ivàtisamuddhato 'rõavaþ  &
vrajati rathavaro 'tibhàsvaro hy  % a÷aninipàtapayodaniþsvanaþ  // MatsP_133.70 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 134

*såta uvàca
påjyamàne rathe tasmiül  $ lokairdeve rathe sthite  &
pramatheùu nadatsågraü  % pravadatsu ca sàdhviti  // MatsP_134.1 //
ã÷varasvaraghoùeõa  $ nardamàne mahàvçùe  &
jayatsu vipreùu tathà  % garjatsu turageùu ca  // MatsP_134.2 //
raõàïgaõàtsamutpatya  $ devarùirnàradaþ prabhuþ  &
kàntyà candropamastårõaü  % tripuraü puramàgataþ  // MatsP_134.3 //
autpàtikaü tu daityànàü  $ tripure vartate dhruvam  &
nàrada÷càtra bhagavàn  % pràdurbhåtastapodhanaþ  // MatsP_134.4 //
àgataü jaladàbhàsaü  $ sametàþ sarvadànavàþ  &
uttasthurnàradaü dçùñvà  % abhivàdanavàdinaþ  // MatsP_134.5 //
tamarghyeõa ca pàdyena  $ madhuparkeõa ce÷varàþ  &
nàradaü påjayàmàsur  % brahmàõamiva vàsavaþ  // MatsP_134.6 //
teùàü sa påjàü påjàrhaþ  $ pratigçhya tapodhanaþ  &
nàradaþ sukhamàsãnaþ  % kà¤cane paramàsane  // MatsP_134.7 //
mayastu sukhamàsãne  $ nàrade nàradodbhave  &
yathàrhaü dànavaiþ sàrdham  % àsãno dànavàdhipaþ  // MatsP_134.8 //
àsãnaü nàradaü prekùya  $ mayastvatha mahàsuraþ  &
abravãdvacanaü tuùño  % hçùñaromànanekùaõaþ  // MatsP_134.9 //
autpàtikaü pure 'smàkaü  $ yathà nànyatra kutracit  &
vartate vartamànaj¤a  % vada tvaü hi ca nàrada  // MatsP_134.10 //
dç÷yante bhayadàþ svapnà  $ bhajyante ca dhvajàþ param  &
vinà ca vàyunà ketuþ  % patate ca tathà bhuvi  // MatsP_134.11 //
aññàlakà÷ca nçtyante  $ sapatàkàþ sagopuràþ  &
hiüsa hiüseti ÷råyante  % gira÷ca bhayadàþ pure  // MatsP_134.12 //
nàhaü bibhemi devànàü  $ sendràõàmapi nàrada  &
muktvaikaü varadaü sthàõuü  % bhaktàbhayakaraü haram  // MatsP_134.13 //
bhagavannàstyaviditam  $ utpàteùu tavànagha  &
anàgatamatãtaü ca  % bhavà¤jànàti tattvataþ  // MatsP_134.14 //
tadetanno bhayasthànam  $ utpàtàbhiniveditam  &
kathayasva muni÷reùñha  % prapannasya tu nàrada  // MatsP_134.15 //
ityukto nàradastena  $ mayenàmayavarjitaþ  // MatsP_134.16 //

*nàrada uvàca
÷çõu dànava tattvena  $ bhavantyautpàtikà yathà  &
dharmeti dhàraõe dhàtur  % màhàtmye caiva pañhyate  \
dhàraõàcca mahattvena  # dharma eùa nirucyate  // MatsP_134.17 //
sa iùñapràpako dharma  $ àcàryairupadi÷yate  &
itara÷càniùñaphala  % àcàryairnopadi÷yate  // MatsP_134.18 //
utpathànmàrgamàgacchen  $ màrgàcceva vimàrgatàm  &
vinà÷astasya nirde÷ya  % iti vedavido viduþ  // MatsP_134.19 //
tvamadharmarathàråóhaþ  $ sahaibhirmattadànavaiþ  &
apakàriùu devànàü  % kuruùe tvaü sahàyatàm  // MatsP_134.20 //
tadetànyevamàdãni  $ utpàtàveditàni ca  &
vainà÷ikàni dç÷yante  % dànavànàü tathaiva ca  // MatsP_134.21 //
eùa rudraþ samàsthàya  $ mahàlokamayaü ratham  &
àyàti tripuraü hantuü  % maya tvàmasurànapi  // MatsP_134.22 //
sa tvaü mahaujasaü nityaü  $ prapadyasva mahe÷varam  &
yàsyase saha putreõa  % dànavaiþ saha mànada  // MatsP_134.23 //
ityevamàvedya bhayaü  $ dànavopasthitaü mahat  &
dànavànàü punardevo  % deve÷apadamàgataþ  // MatsP_134.24 //
nàrade tu munau yàte  $ mayo dànavanàyakaþ  &
÷årasaümatamityevaü  % dànavànàha dànavaþ  // MatsP_134.25 //
÷åràþ stha jàtaputràþ stha  $ kçtakçtyàþ stha dànavàþ  &
yudhyadhvaü daivataiþ sàrdhaü  % kartavyaü càpi no bhayam  // MatsP_134.26 //
jitvà vayaü bhaviùyàmaþ  $ sarve 'marasabhàsadaþ  &
devàü÷ca sendrakànhatvà  % lokànbhokùyàmahe 'suràþ  // MatsP_134.27 //
aññàlakeùu ca tathà  $ tiùñhadhvaü ÷astrapàõayaþ  &
daü÷ità yuddhasajjà÷ca  % tiùñhadhvaü prodyatàyudhàþ  // MatsP_134.28 //
puràõi trãõi caitàni  $ yathàsthàneùu dànavàþ  &
tiùñhadhvaü laïghanãyàni  % bhaviùyanti puràõi ca  // MatsP_134.29 //
namogatàstathà ÷årà  $ devatà vidità hi vaþ  &
tàþ prayatnena vàryà÷ca  % vidàryà÷caiva sàyakaiþ  // MatsP_134.30 //
iti danutanayànmayastathoktvà  $ suragaõavàraõavàraõe vacàüsi  &
yuvatijanaviùaõõamànasaü tat  % tripurapuraü sahasà vive÷a ràjà  // MatsP_134.31 //
atha rajatavi÷uddhabhàvabhàvo  $ bhavamabhipåjya digambaraü sugãrbhiþ  &
÷araõamupajagàma devadevaü  % madanàryandhakayaj¤adehaghàtam  // MatsP_134.32 //
mayamabhayapadaiùiõaü prapannaü  $ na kila bubodha tçtãyadãptanetraþ  &
tadabhimatamadàttataþ ÷a÷àïkã  % sa ca kila nirbhaya eva dànavo 'bhåt  // MatsP_134.33 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 135

*såta uvàca
tato raõe devabalaü  $ nàrado 'bhyagamatpunaþ  &
àgatya caiva tripuràt  % sabhàyàmàsthitaþ svayam  // MatsP_135.1 //
ilàvçtamiti khyàtaü  $ tadvarùaü vistçtàyatam  &
yatra yaj¤o balervçtto  % baliryatra ca saüyataþ  // MatsP_135.2 //
devànàü janmabhåmiryà  $ triùu lokeùu vi÷rutà  &
vivàhàþ kratava÷caiva  % jàtakarmàdikàþ kriyàþ  // MatsP_135.3 //
devànàü yatra vçttàni  $ kanyàdànàni yàni ca  &
reme nityaü bhavo yatra  % sahàyaiþ pàrùadairgaõaiþ  // MatsP_135.4 //
lokapàlàþ sadà yatra  $ tasthurmerugirau yathà  &
madhupiïgalanetrastu  % candràvayavabhåùaõaþ  \
devànàmadhipaü pràha  # gaõapàü÷ca mahe÷varaþ  // MatsP_135.5 //
vàsavaitad arãõàü te  $ tripuraü paridç÷yate  &
vimànai÷ca patàkàbhir  % dhvajai÷ca samalaükçtam  // MatsP_135.6 //
idaü vçttamidaü khyàtaü  $ vahnivadbhç÷atàpanam  &
ete janà giriprakhyàþ  % sakuõóalakirãñinaþ  // MatsP_135.7 //
pràkàragopuràññeùu  $ kakùànte dànavàþ sthitàþ  &
ime ca toyadàbhàsà  % danujà vikçtànanàþ  // MatsP_135.8 //
nirgacchanti puro daityàþ  $ sàyudhà vijayaiùiõaþ  // MatsP_135.9 //
sa tvaü sura÷ataiþ sàrdhaü  $ sasahàyo varàyudhaþ  &
sahadbhirmàmakairbhçtyair  % vyàpàdaya mahàsuràn  // MatsP_135.10 //
ahaü ca rathavaryeõa  $ ni÷calàcalavatsthitaþ  &
puraþ purasya randhràrthã  % sthàsyàmi vijayàya vaþ  // MatsP_135.11 //
yadà tu puùyayogeõa  $ ekatvaü sthàsyate puram  &
tadetannirdahiùyàmi  % ÷areõaikena vàsava  // MatsP_135.12 //
ityukto vai bhagavatà  $ rudreõeha sure÷varaþ  &
yayau tattripuraü jetuü  % tena sainyena saüvçtaþ  // MatsP_135.13 //
prakràntarathabhãmaistaiþ  $ sadevaiþ pàrùadàü gaõaiþ  &
kçtasiüharavopetair  % udgacchadbhirivàmbudaiþ  // MatsP_135.14 //
tena nàdena tripuràd  $ dànavà yuddhalàlasàþ  &
utpatya dudruvu÷celuþ  % sàyudhàþ khe gaõe÷varàn  // MatsP_135.15 //
anye payodharàràvàþ  $ payodharasamà babhuþ  &
sasiühanàdaü vàditraü  % vàdayàmàsuruddhatàþ  // MatsP_135.16 //
devànàü siühanàda÷ca  $ sarvatåryaravo mahàn  &
grasto 'bhåddaityanàdai÷ca  % candrastoyadharairiva  // MatsP_135.17 //
candrodayàtsamudbhåtaþ  $ paurõamàsa ivàrõavaþ  &
tripuraü prabhavattadvad  % bhãmaråpamahàsuraiþ  // MatsP_135.18 //
pràkàreùu pure tatra  $ gopureùvapi càpare  &
aññàlakànsamàruhya  % kecic calitavàdinaþ  // MatsP_135.19 //
svarõamàlàdharàþ ÷åràþ  $ prabhàsitakaràmbaràþ  &
kecin nadanti danujàs  % toyamattà ivàmbudàþ  // MatsP_135.20 //
ita÷ceta÷ca dhàvantaþ  $ kecidudbhåtavàsasaþ  &
kimetaditi papracchur  % anyonyaü gçhamà÷ritàþ  // MatsP_135.21 //
kimetannaiva jànàmi  $ j¤ànamantarhitaü hi me  &
j¤àsyase 'nantareõeti  % kàlo vistàrato mahàn  // MatsP_135.22 //
so 'pyasau pçthvãsàraü ca  $ siüha÷ca rathamàsthitaþ  &
tiùñhate tripuraü pãóya  % dehaü vyàdhirivocchritaþ  // MatsP_135.23 //
ya eùo 'sti sa eùo 'stu  $ kà cintà sambhrame sati  &
ehi àyudham àdàya  % kva me pçcchà bhaviùyati  // MatsP_135.24 //
iti te 'nyonyamàviddhà  $ uttarottarabhàùiõaþ  &
àsàdya pçcchanti tadà  % dànavàstripuràlayàþ  // MatsP_135.25 //
tàrakàkhyapure daityàs  $ tàrakàkhyapuraþsaràþ  &
nirgatàþ kupitàstårõaü  % bilàdiva mahoragàþ  // MatsP_135.26 //
nirdhàvantastu te daityàþ  $ pramathàdhipayåthapaiþ  &
niruddhà gajaràjàno  % yathà kesariyåthapaiþ  // MatsP_135.27 //
darpitànàü tata÷caiùàü  $ darpitànàm ivàgnãnàm  &
råpàõi jajvalusteùàm  % agnãnàmiva dhamyatàm  // MatsP_135.28 //
tato bçhanti càpàni  $ bhãmanàdàni sarva÷aþ  &
nikçùya jaghnuranyonyam  % iùubhiþ pràõabhojanaiþ  // MatsP_135.29 //
màrjàramçgabhãmàsyàn  $ pàrùadànvikçtànanàn  &
dçùñvà dçùñvàhasannuccair  % dànavà råpasampadà  // MatsP_135.30 //
bàhubhiþ parighàkàraiþ  $ kçùyatàü dhanuùàü ÷aràþ  &
bhañavarmeùu vivi÷us  % taóàgànãva pakùiõaþ  // MatsP_135.31 //
mçtàþ stha kva nu yàsyadhvaü  $ haniùyàmo nivartatàm  &
ityevaü paruùàõyuktvà  % dànavàþ pàrùadarùabhàn  // MatsP_135.32 //
bibhiduþ sàyakaistãkùõaiþ  $ såryapàdà ivàmbudàn  &
pramathà api siühàkùàþ  % siühavikràntavikramàþ  \
khaõóa÷aila÷ilàvçkùair  # bibhidur daityadànavàn  // MatsP_135.33 //
ambudairàkulamiva  $ haüsàkulamivàmbaram  &
dànavàkulamatyarthaü  % tatpuraü sakalaü babhau  // MatsP_135.34 //
vikçùñacàpà daityendràþ  $ sçjanti ÷aradurdinam  &
indracàpàïkitoraskà  % jaladà iva durdinam  // MatsP_135.35 //
iùubhistàóyamànàste  $ bhåyo bhåyo gaõe÷varàþ  &
cakruste dehaniryàsaü  % svarõadhàtumivàcalàþ  // MatsP_135.36 //
tathà vçkùa÷ilàvajra-  $ ÷ålapaññipara÷vadhaiþ  &
cårõyante 'bhihatà daityàþ  % kàcàùñaïkahatà iva  // MatsP_135.37 //
candrodayàtsamudbhåtaþ  $ paurõamàsa ivàrõavaþ  &
tripuraü prabhavat tadvad  % bhãmaråpamahàsuraiþ  // MatsP_135.38 //
tàrakàkhyo jayatyeùa  $ iti daityà aghoùayan  &
jayatãndra÷ca rudra÷ca  % ityeva ca gaõe÷varàþ  // MatsP_135.39 //
vàrità dàrità bàõair  $ yodhàstasminbalàrõave  &
niþsvananto 'mbusamaye  % jalagarbhà ivàmbudàþ  // MatsP_135.40 //
karai÷chinnaiþ ÷irobhi÷ca  $ dhvajai÷chattrai÷ca pàõóuraiþ  &
yuddhabhåmirbhayavatã  % màüsa÷oõitapårità  // MatsP_135.41 //
vyomni cotplutya sahasà  $ tàlamàtraü varàyudhaiþ  &
dçóhàhatàþ patan pårvaü  % dànavàþ pramathàstathà  // MatsP_135.42 //
siddhà÷càpsarasa÷caiva  $ càraõà÷ca nabhogatàþ  &
dçóhaprahàrahçùitàþ  % sàdhu sàdhviti cukru÷uþ  // MatsP_135.43 //
anàhatà÷ca viyati  $ devadundubhayastathà  &
nadanto megha÷abdena  % ÷arabhà iva roùitàþ  // MatsP_135.44 //
te tasmiüstripure daityà  $ nadyaþ sindhupatàviva  &
vi÷anti kruddhavadanà  % valmãkamiva pannagàþ  // MatsP_135.45 //
tàrakàkhyapure tasmin  $ suràþ ÷åràþ samantataþ  &
sa÷astrà nipatanti sma  % sapakùà iva bhådharàþ  // MatsP_135.46 //
yodhayanti tribhàgeõa  $ tripure tu gaõe÷varàþ  &
vidyunmàlã maya÷caiva  % magnau ca drumavadraõe  // MatsP_135.47 //
vidyunmàlã sa daityendro  $ girãndrasadç÷adyutiþ  &
àdàya parighaü ghoraü  % tàóayàmàsa nandinam  // MatsP_135.48 //
sa nandã dànavendreõa  $ parigheõa dçóhàhataþ  &
bhramate madhunà vyaktaþ  % purà nàràyaõo yathà  // MatsP_135.49 //
nandã÷vare gate tatra  $ gaõapàþ khyàtavikramàþ  &
dudruvurjàtasaürambhà  % vidyunmàlinamàsuram  // MatsP_135.50 //
ghaõñàkarõaþ ÷aïkukarõo  $ mahàkàla÷ca pàrùadàþ  &
tata÷ca sàyakaiþ sarvàn  % gaõapàngaõapàkçtãn  // MatsP_135.51 //
bhåyo bhåyaþ sa vivyàdha  $ gaõe÷varamahattamàn  &
bhittvà bhittvà ruràvoccair  % nabhasyambudharo yathà  // MatsP_135.52 //
tasyàrambhita÷abdena  $ nandã dinakaraprabhaþ  &
saüj¤àü pràpya tataþ so 'pi  % vidyunmàlinamàdravat  // MatsP_135.53 //
rudradattaü tadà dãptaü  $ dãptànalasamaprabham  &
vajraü vajranibhàïgasya  % dànavasya sasarja ha  // MatsP_135.54 //
taü nandibhujanirmuktaü  $ muktàphalavibhåùitam  &
papàta vakùasi tadà  % vajraü daityasya bhãùaõam  // MatsP_135.55 //
sa vajranihato daityo  $ vajrasaühananopamaþ  &
papàta vajràbhihataþ  % ÷akreõàdririvàhataþ  // MatsP_135.56 //
daitye÷varaü vinihataü  $ nandinà kulanandinà  &
cukru÷urdànavàþ prekùya  % dudruvu÷ca gaõàdhipàþ  // MatsP_135.57 //
duþkhàmarùitaroùàste  $ vidyunmàlini pàtite  &
druma÷ailamahàvçùñiü  % payodàþ sasçjuryathà  // MatsP_135.58 //
te pãóyamànà gurubhir  $ giribhi÷ca gaõe÷varàþ  &
kartavyaü na viduþ kiücid  % vandyamàdhàrmikà iva  // MatsP_135.59 //
tato 'suravaraþ ÷rãmàüs  $ tàrakàkhyaþ pratàpavàn  &
sataråõàü girãõàü vai  % tulyaråpadharo babhau  // MatsP_135.60 //
bhinnottamàïgà gaõapà  $ bhinnapàdàïkitànanàþ  &
virejurbhujagà mantrair  % vàryamàõà yathà tathà  // MatsP_135.61 //
mayena màyàvãryeõa  $ vadhyamànà gaõe÷varàþ  &
bhramanti bahu÷abdàlàþ  % pa¤jare ÷akunà iva  // MatsP_135.62 //
tayàsuravaraþ ÷rãmàüs  $ tàrakàkhyaþ pratàpavàn  &
dadàha ca balaü sarvaü  % ÷uùkendhanamivànalaþ  // MatsP_135.63 //
tàrakàkhyena vàryante  $ ÷aravarùaistadà gaõàþ  &
mayena màyànihatàs  % tàrakàkhyena ceùubhiþ  \
gaõe÷à vidhurà jàtà  # jãrõamålà yathà drumàþ  // MatsP_135.64 //
bhåyaþ saüpatate càgnir  $ grahàngràhànbhujaügamàn  &
girãndràü÷ca harãnvyàghràn  % vçkùàn sçmaravarõakàn  // MatsP_135.65 //
÷arabhànaùñapàdàü÷ca  $ apaþ pavanameva ca  &
mayo màyàbalenaiva  % pàtayatyeva ÷atruùu  // MatsP_135.66 //
te tàrakàkhyena mayena màyayà  $ saümuhyamànà viva÷à gaõe÷varàþ  &
nà÷aknuvaüste manasàpi ceùñituü  % yathendriyàrthà muninàbhisaüyatàþ  // MatsP_135.67 //
mahàjalàgnyàdisaku¤jaroragair  $ harãndravyàghrarkùatarakùuràkùasaiþ  &
vibàdhyamànàstamasà vimohitàþ  % samudramadhyeùviva gàdhakàïkùiõaþ  // MatsP_135.68 //
saümardyamàneùu gaõe÷vareùu  $ saünardamàneùu suretareùu  &
tataþ suràõàü pravaràbhirakùituü  % riporbalaü saüvivi÷uþ sahàyudhàþ  // MatsP_135.69 //
yamo gadàstro varuõa÷ca bhàskaras  $ tathà kumàro 'marakoñisaüyutaþ  &
svayaü ca ÷akraþ sitanàgavàhanaþ  % kulã÷apàõiþ suralokapuügavaþ  // MatsP_135.70 //
sa coóunàthaþ sasuto divàkaraþ  $ sa sàntakastryakùapatir mahàdyutiþ  &
ete ripåõàü prabalàbhirakùitaü  % tadà balaü saüvivi÷urmadoddhatàþ  // MatsP_135.71 //
yathà vanaü darpitaku¤jaràdhipà  $ yathà nabhaþ sàmbudharaü divàkaraþ  &
yathà ca siühairvijaneùu gokulaü  % tathà balaü tattrida÷air abhidrutam  // MatsP_135.72 //
kçtaprahàràturadãnadànavaü  $ tatastvabhajyanta balaü hi pàrùadàþ  &
svarjyotiùàü jyotir ivoùmavàn harir  % yathà tamo ghorataraü naràõàm  // MatsP_135.73 //
vi÷àntayàmàsa yathà sadaiva  $ ni÷àkaraþ saücita÷àrvaraü tamaþ  &
tato 'pakçùñe ca tamaþprabhàve  % astraprabhàve ca vivardhamàne  // MatsP_135.74 //
diglokapàlair gaõanàyakai÷ca  $ kçto mahànsiüharavo muhårtam  &
saükhye vibhagnà vikarà vipàdà÷  % chinnottamàïgàþ ÷arapåritàïgàþ  // MatsP_135.75 //
devetarà devavarairvibhinnàþ  $ sãdanti païkeùu yathà gajendràþ  &
vajreõa bhãmena ca vajrapàõiþ  % ÷aktyà ca ÷aktyà ca mayåraketuþ  // MatsP_135.76 //
daõóena cogreõa ca dharmaràjaþ  $ pà÷ena cogreõa ca vàrigoptà  &
÷ålena kàlena ca yakùaràjo  % vãryeõa tejasvitayà suke÷aþ  // MatsP_135.77 //
gaõe÷varàste surasaünikà÷àþ  $ pårõàhutãsikta÷ikhiprakà÷àþ  &
utsàdayante danuputravçndàn  % yathaiva indrà÷anayaþ patantyaþ  // MatsP_135.78 //
mayastu devànparirakùitàram  $ umàtmajaü devavaraü kumàram  &
÷areõa bhittvà sa hi tàrakàsutaü  % sa tàrakàkhyàsuram àbabhàùe  // MatsP_135.79 //
kçtvà prahàraü pravi÷àmi vãraü  $ puraü hi daityendrabalena yuktaþ  &
vi÷ràmamårjaskaramapyavàpya  % punaþ kariùyàmi raõaü prapannaiþ  // MatsP_135.80 //
vayaü hi ÷astrakùatavikùatàïgà  $ vi÷ãrõa÷astradhvajavarmavàhàþ  &
jayaiùiõaste jayakà÷ina÷ca  % gaõe÷varà lokavaràdhipà÷ca  // MatsP_135.81 //
mayasya ÷rutvà divi tàrakàkhyo  $ vaco 'bhikàïkùankùatajopamàkùaþ  &
vive÷a tårõaü tripuraü diteþ sutaiþ  % sutairadityà yudhi vçddhaharùaiþ  // MatsP_135.82 //
tataþ sa÷aïkhànakabheribhãmaü sasiühanàdaü harasainyamàbabhau  /*
mayànugaü ghoragabhãragahvaraü yathà siühanàditam  // MatsP_135.83 //*


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 136

*såta uvàca
mayaþ prahàraü kçtvà tu  $ màyàvã dànavarùabhaþ  &
vive÷a tårõaü tripuram  % abhraü nãlamivàmbaram  // MatsP_136.1 //
sa dãrghamuùõaü niþ÷vasya  $ dànavànvãkùya madhyagàn  &
dadhyau lokakùaye pràpte  % kàlaü kàla ivàparaþ  // MatsP_136.2 //
indro 'pi bibhyate yasya  $ sthito yuddhepsuragrataþ  &
sa càpi nidhanaü pràpto  % vidyunmàlã mahàya÷àþ  // MatsP_136.3 //
durgaü vai tripurasyàsya  $ na samaü vidyate puram  &
tasyàpyeùo 'nayaþ pràpto  % na durgaü kàraõaü kvacit  // MatsP_136.4 //
kàlasyaiva va÷e sarvaü  $ durgaü durgataraü ca yat  &
kàle kruddhe kathaü kàlàt  % tràõaü no 'dya bhaviùyati  // MatsP_136.5 //
ekeùu triùu yatkiücid  $ balaü vai sarvajantuùu  &
kàlasya tadva÷aü sarvam  % iti paitàmaho vidhiþ  // MatsP_136.6 //
asminkaþ prabhavedyogo hy  $ asaüdhàrye 'mitàtmani  &
laïghane kaþ samarthaþ syàd  % çte devaü mahe÷varam  // MatsP_136.7 //
bibhemi nendràddhi yamàd  $ varuõànna ca vittapàt  &
svàmã caiùàü tu devànàü  % durjayaþ sa mahe÷varaþ  // MatsP_136.8 //
ai÷varyasya phalaü yattat  $ prabhutvasya ca yatphalam  &
tadadya dar÷ayiùyàmi  % yàvadvãràþ samantataþ  // MatsP_136.9 //
vàpãmamçtatoyena  $ pårõàü srakùye varauùadhãþ  &
jãviùyanti tadà daityàþ  % saüjãvanavarauùadhaiþ  // MatsP_136.10 //
iti saücintya balavàn  $ mayo màyàvinàü varaþ  &
màyayà sasçje vàpãü  % rambhàmiva pitàmahaþ  // MatsP_136.11 //
dviyojanàyatàü dãrghàü  $ pårõayojanavistçtàm  &
àrohasaükramavatãü  % citraråpàü kathàmiva  // MatsP_136.12 //
indoþ kiraõakalpena  $ mçùñenàmçtagandhinà  &
pårõàü paramatoyena  % guõapårõàmivàïganàm  // MatsP_136.13 //
utpalaiþ kumudaiþ padmair  $ vçtàü kàdambakaistathà  &
candrabhàskaravarõàbhair  % bhãmair àvaraõairvçtàm  // MatsP_136.14 //
khagair madhuraràvai÷ca  $ càrucàmãkaraprabhaiþ  &
kàmaiùibhir ivàkãrõàü  % jãvànàmaraõãm iva  // MatsP_136.15 //
tàü vàpãü sçjya sa mayo  $ gaïgàmiva mahe÷varaþ  &
tasyàü prakùàlayàmàsa  % vidyunmàlinamàditaþ  // MatsP_136.16 //
sa vàpyàü majjito daityo  $ deva÷atrurmahàbalaþ  &
uttasthàvindhanairiddhaþ  % sadyo huta ivànalaþ  // MatsP_136.17 //
mayasya cà¤jaliü kçtvà  $ tàrakàkhyo 'bhivàditaþ  &
vidyunmàlãti vacanaü  % mayamutthàya càbravãt  // MatsP_136.18 //
kva nandã saha rudreõa  $ vçtaþ pramathajambukaiþ  &
yudhyàmo 'rãn viniùpãóya  % dayà deheùu kà hi naþ  // MatsP_136.19 //
anvàsyaiva ca rudrasya  $ bhavàmaþ prabhaviùõavaþ  &
tairvà vinihatà yuddhe  % bhaviùyàmo yamà÷anàþ  // MatsP_136.20 //
vidyunmàler ni÷amyaitan  $ mayo vacanamårjitam  &
taü pariùvajya sàrdràkùa  % idamàha mahàsuraþ  // MatsP_136.21 //
vidyunmàlinna me ràjyam  $ abhipretaü na jãvitam  &
tvayà vinà mahàbàho  % kimanyena mahàsura  // MatsP_136.22 //
mahàmçtamayã vàpã hy  $ eùà màyàbhirã÷vara  &
sçùñà dànavadaityànàü  % hatànàü jãvavardhinã  // MatsP_136.23 //
diùñyà tvàü daitya pa÷yàmi  $ yamalokàd ihàgatam  &
durgatàvanayagrastaü  % bhokùyàmo 'dya mahànidhim  // MatsP_136.24 //
dçùñvà dçùñvà ca tàü vàpãü  $ màyayà mayanirmitàm  &
hçùñànanàkùà daityendrà  % idaü vacanamabruvan  // MatsP_136.25 //
dànavà yudhyatedànãü  $ pramathaiþ saha nirbhayàþ  &
mayena nirmità vàpã  % hatànsaüjãvayiùyati  // MatsP_136.26 //
tataþ kùubdhàmbudhinibhà  $ bherã sà tu bhayaükarã  &
vàdyamànà nanàdoccai  % rauravã sà punaþ punaþ  // MatsP_136.27 //
÷rutvà bherãravaü ghoraü  $ meghàrambhitasaünibham  &
nyapatannasuràstårõaü  % tripuràdyuddhalàlasàþ  // MatsP_136.28 //
loharàjatasauvarõaiþ  $ kañakairmaõiràjitaiþ  &
àmuktaiþ kuõóalairhàrair  % mukuñairapi cotkañaiþ  // MatsP_136.29 //
dhåmàyità hyaviramà  $ jvalanta iva pàvakàþ  &
àyudhàni samàdàya  % kà÷ino dçóhavikramàþ  // MatsP_136.30 //
nçtyamànà iva nañà  $ garjanta iva toyadàþ  &
karocchrayà iva gajàþ  % siühà iva ca nirbhayàþ  // MatsP_136.31 //
hradà iva ca gambhãràþ  $ såryà iva pratàpitàþ  &
drumà iva ca daityendràs  % tràsayanto balaü mahat  // MatsP_136.32 //
pramathà api sotsàhà  $ garuóotpàtapàtinaþ  &
yuyutsavo 'bhidhàvanti  % dànavàndànavàrayaþ  // MatsP_136.33 //
nandã÷vareõa pramathàs  $ tàrakàkhyena dànavàþ  &
cakruþ saühatya saügràmaü  % codyamànà balena ca  // MatsP_136.34 //
te 'sibhi÷candrasaükà÷aiþ  $ ÷ålai÷cànalapiïgalaiþ  &
bàõai÷ca dçóhanirmuktair  % abhijaghnuþ parasparam  // MatsP_136.35 //
÷aràõàü sçjyamànànàm  $ asãnàü ca nipàtyatàm  &
råpàõyàsanmaholkànàü  % patantãnàmivàmbaràt  // MatsP_136.36 //
÷aktibhirbhinnahçdayà  $ nirdayà iva pàtitàþ  &
nirayeùviva nirmagnàþ  % kåjante pramathàsuràþ  // MatsP_136.37 //
hemakuõóalayuktàni  $ kirãñotkañavanti ca  &
÷iràüsyurvyàü patanti sma  % girikåñà ivàtyaye  // MatsP_136.38 //
para÷vadhaiþ paññi÷ai÷ca  $ khaógai÷ca parighaistathà  &
chinnàþ karivaràkàrà  % nipetuste dharàtale  // MatsP_136.39 //
garjanti sahasà hçùñàþ  $ pramathà bhãmagarjanàþ  &
sàdhayantyapare siddhà  % yuddhagàndharvamadbhutam  // MatsP_136.40 //
balavànbhàsi pramatha  $ darpito bhàsi dànava  &
iti coccàrayanvàcaü  % vàraõà raõadhårgatàþ  // MatsP_136.41 //
parighairàhatàþ kecid  $ dànavaiþ ÷aükarànugàþ  &
vamante rudhiraü vaktraiþ  % svarõadhàtumivàcalàþ  // MatsP_136.42 //
pramathairapi nàràcair  $ asuràþ sura÷atravaþ  &
drumai÷ca giri÷çïgai÷ca  % gàóhamevàhave hatàþ  // MatsP_136.43 //
såditànatha tàndaityàn  $ anye dànavapuügavàþ  &
utkùipya cikùipur vàpyàü  % mayadànavacoditàþ  // MatsP_136.44 //
te càpi bhàsvarairdehaiþ  $ svargaloka ivàmaràþ  &
uttasthurvàpãmàsàdya  % sadråpàbharaõàmbaràþ  // MatsP_136.45 //
athaike dànavàþ pràpya  $ vàpãprakùepaõàd asån  &
àsphoñya siühanàdaü ca  % kçtvàdhàvaüstathàsuràþ  // MatsP_136.46 //
dànavàþ pramathànetàn  $ prasarpata kim àsatha  &
hatànapi hi vo vàpã  % punarujjãvayiùyati  // MatsP_136.47 //
evaü ÷rutvà ÷aïkukarõo  $ vaco 'gragrahasaünibhaþ  &
drutamevaitya deve÷am  % idaü vacanamabravãt  // MatsP_136.48 //
såditàþ sådità deva  $ pramathairasurà hyamã  &
uttiùñhanti punarbhãmàþ  % sasyà iva jalokùitàþ  // MatsP_136.49 //
asminkila pure vàpã  $ pårõàmçtarasàmbhasà  &
nihatà nihatà yatra  % kùiptà jãvanti dànavàþ  // MatsP_136.50 //
iti vij¤àpayaddevaü  $ ÷aïkukarõo mahe÷varam  &
abhavandànavabala  % utpàtà vai sudàruõàþ  // MatsP_136.51 //
tàrakàkhyaþ subhãmàkùo  $ dàritàsyo hariryathà  &
abhyadhàvatsusaükruddho  % mahàdevarathaü prati  // MatsP_136.52 //
tripure tu mahànghoro  $ bherã÷aïkharavo babhau  &
dànavà niþsçtà dçùñvà  % devadevarathe suram  // MatsP_136.53 //
bhåkampa÷càbhavattatra  $ ÷atàïgo bhågato 'bhavat  &
dçùñvà kùobhamagàdrudraþ  % svayambhå÷ca pitàmahaþ  // MatsP_136.54 //
tàbhyàü devavariùñhàbhyàm  $ anvitaþ sa rathottamaþ  &
anàyatanam àsàdya  % sãdate guõavàniva  // MatsP_136.55 //
dhàtukùaye deha iva  $ grãùme càlpamivodakam  &
÷aithilyaü yàti sa rathaþ  % sneho viprakçto yathà  // MatsP_136.56 //
rathàdutpatyàtmabhår vai  $ sãdantaü tu rathottamam  &
ujjahàra mahàpràõo  % rathaü trailokyaråpiõam  // MatsP_136.57 //
tadà ÷aràdviniùpatya  $ pãtavàsà janàrdanaþ  &
vçùaråpaü mahatkçtvà  % rathaü jagràha durdharam  // MatsP_136.58 //
sa viùàõàbhyàü trailokyaü  $ rathameva mahàrathaþ  &
pragçhyodvahate sajjaü  % kulaü kulavaho yathà  // MatsP_136.59 //
tàrakàkhyo 'pi daityendro  $ girãndra iva pakùavàn  &
abhyadravattadà devaü  % brahmàõaü hatavàü÷ca saþ  // MatsP_136.60 //
sa tàrakàkhyàbhihataþ  $ pratodaü nyasya kåbare  &
vijajvàla muhurbrahmà  % ÷vàsaü vaktràt samudgiran  // MatsP_136.61 //
tatra daityairmahànàdo  $ dànavairapi bhairavaþ  &
tàrakàkhyasya påjàrthaü  % kçto jaladharopamaþ  // MatsP_136.62 //
rathacaraõakaro 'tha mahàmçdhe  $ vçùabhavapurvçùabhendrapåjitaþ  &
dititanayabalaü vimardya sarvaü  % tripurapuraü pravive÷a ke÷avaþ  // MatsP_136.63 //
sajalajaladaràjitàü samastàü  $ kumudavarotpalaphullapaïkajàóhyàm  &
suragururapibatpayo 'mçtaü tad  % raviriva saücita÷àrvaraü tamo 'ndham  // MatsP_136.64 //
vàpãü pãtvàsurendràõàü  $ pãtavàsà janàrdanaþ  &
nardamàno mahàbàhuþ  % pravive÷a ÷araü tataþ  // MatsP_136.65 //
tato 'surà bhãmagaõe÷varairhatàþ  $ prahàrasaüvardhita÷oõitàpagàþ  &
paràïmukhà bhãmamukhaiþ kçtà raõe  % yathà nayàbhyudyatatatparairnaraiþ  // MatsP_136.66 //
sa tàrakàkhyas taóinmàlireva ca  $ mayena sàrdhaü pramathairabhidrutàþ  &
puraü paràvçtya nu te ÷aràrdità  % yathà ÷arãraü pavanodaye gatàþ  // MatsP_136.67 //
gaõe÷varàbhyudyatadarpakà÷ino  $ mahendranandã÷varaùaõmukhà yudhi  &
vineduruccairjahasu÷ca durmadà  % jayema candràdidigã÷varaiþ saha  // MatsP_136.68 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 137

*såta uvàca
pramathaiþ samare bhinnàs  $ traipuràste suràrayaþ  &
puraü pravivi÷urbhãtàþ  % pramathairbhagnagopuram  // MatsP_137.1 //
÷ãrõadaüùñrà yathà nàgà  $ bhagna÷çïgà yathà vçùàþ  &
yathà vipakùàþ ÷akunà  % nadyaþ kùãõodakà yathà  // MatsP_137.2 //
mçtapràyàstathà daityà  $ daivatairvikçtànanàþ  &
babhåvuste vimanasaþ  % kathaü kàryamiti bruvan  // MatsP_137.3 //
atha tànmlànamanasas  $ tadà tàmarasànanaþ  &
uvàca daityo daityànàü  % paramàdhipatirmayaþ  // MatsP_137.4 //
kçtvà yuddhàni ghoràõi  $ pramathaiþ saha sàmaraiþ  &
toùayitvà tathà yuddhe  % pramathànamaraiþ saha  // MatsP_137.5 //
yåyaü yatprathamaü daityàþ  $ pa÷càcca balapãóitàþ  &
praviùñà nagaraü tràsàt  % pramathairbhç÷amarditàþ  // MatsP_137.6 //
apriyaü kriyate vyaktaü  $ devairnàstyatra saü÷ayaþ  &
yatra nàma mahàbhàgàþ  % pravi÷anti girervanam  // MatsP_137.7 //
aho hi kàlasya balam  $ aho kàlo hi durjayaþ  &
yatredç÷asya durgasya  % uparodho 'vamàgataþ  // MatsP_137.8 //
maye vivadamàne tu  $ nardamàna ivàmbude  &
babhåvurniùprabhà daityà  % grahà indådaye yathà  // MatsP_137.9 //
vàpãpàlàstato 'bhyetya  $ nabhaþ kàla ivàmbudàþ  &
mayamàhuryamaprakhyaü  % sà¤jalipragrahàþ sthitàþ  // MatsP_137.10 //
yà sàmçtarasà gåóhà  $ vàpã vai nirmità tvayà  &
samàkulotpalavanà  % samãnàkulapaïkajà  // MatsP_137.11 //
pãtà sà vçùaråpeõa  $ kenaciddaityanàyaka  &
vàpã sà sàmprataü dçùñà  % mçtasaüj¤à ivàïganà  // MatsP_137.12 //
vàpãpàlavacaþ ÷rutvà  $ mayo 'sau dànavaprabhuþ  &
kaùñamityasakçtprocya  % ditijànidamabravãt  // MatsP_137.13 //
mayà màyàbalakçtà  $ vàpã pãtà tviyaü yadi  &
vinaùñàþ sma na saüdehas  % tripuraü dànavà gatam  // MatsP_137.14 //
nihatànnihatàndaityàn  $ àjãvayati daivataiþ  &
pãtà và yadi và vàpã  % pãtà vai pãtavàsasà  // MatsP_137.15 //
ko 'nyo manmàyayà guptàü  $ vàpãm amçtatoyinãm  &
pàsyate viùõumajitaü  % varjayitvà gadàdharam  // MatsP_137.16 //
suguhyam api daityànàü  $ nàstyasyàviditaü bhuvi  &
yatra madvarakau÷alyaü  % vij¤àtaü na vçtaü budhaiþ  // MatsP_137.17 //
samo 'yaü ruciro de÷o  $ nirdrumo nirdrumàcalaþ  &
navàmbhaþpåritaü kçtvà  % bàdhante 'smànmarudgaõàþ  // MatsP_137.18 //
te yåyaü yadi manyadhvaü  $ sàgaroparidhiùñhitàþ  &
pramathànàü mahàvegaü  % sahàmaþ ÷vasanopamam  // MatsP_137.19 //
eteùàü ca samàrambhàs  $ tasminsàgarasamplave  &
nirutsàhà bhaviùyanti  % etadrathapathàvçtàþ  // MatsP_137.20 //
yudhyatàü nighnatàü ÷atrån  $ bhãtànàü ca draviùyatàm  &
sàgaro 'mbarasaükà÷aþ  % ÷araõaü no bhaviùyati  // MatsP_137.21 //
ityuktvà sa mayo daityo  $ daityànàmadhipastadà  &
tripureõa yayau tårõaü  % sàgaraü sindhubàndhavam  // MatsP_137.22 //
sàgare jalagambhãra  $ utpapàta puraü varam  &
avatasthuþ puràõyeva  % gopuràbharaõàni ca  // MatsP_137.23 //
apakrànte tu tripure  $ tripuràristrilocanaþ  &
pitàmahamuvàcedaü  % vedavàdavi÷àradam  // MatsP_137.24 //
pitàmaha dçóhaü bhãtà  $ bhagavandànavà hi naþ  &
vipulaü sàgaraü te tu  % dànavàþ samupà÷ritàþ  // MatsP_137.25 //
yata eva hi te yàtàs  $ tripureõa tu dànavàþ  &
tata eva rathaü tårõaü  % pràpayasva pitàmaha  // MatsP_137.26 //
siühanàdaü tataþ kçtvà  $ devà devarathaü ca tam  &
parivàrya yayurhçùñàþ  % sàyudhàþ pa÷cimodadhim  // MatsP_137.27 //
tato 'maràmaraguruü  $ parivàrya bhavaü haram  &
nardayanto yayustårõaü  % sàgaraü dànavàlayam  // MatsP_137.28 //
atha càrupatàkabhåùitaü pañahàóambara÷aïkhanàditam  /*
tripuramabhisamãkùya devatà vividhabalà nanaduryathà ghanàþ  // MatsP_137.29 //*
amaravarapure 'pi dàruõo  $ jaladhararàvamçdaïgagahvaraþ  &
danutanayaninàdami÷ritaþ  % pratinidhisaükùubhitàõavopamaþ  // MatsP_137.30 //
atha bhuvanapatirgatiþ suràõàm  $ arimçgayàm adadàtsulabdhabuddhiþ  &
trida÷agaõapatirhyuvàca ÷akraü  % tripuragataü sahasà nirãkùya ÷atrum  // MatsP_137.31 //
trida÷agaõapate ni÷àmayaitat  $ tripuraniketanaü dànavàþ praviùñàþ  &
yamavaruõakuberaùaõmukhaistat  % saha gaõapairapi hanmi tàvadeva  // MatsP_137.32 //
vihitaparabalàbhighàtabhåtaü  $ vraja jaladhestu yataþ puràõi tasthuþ  &
sa rathavaragato bhavaþ samartho hy  % udadhimagàttripuraü punarnihantum  // MatsP_137.33 //
iti parigaõayanto diteþ sutà hy  $ avatasthurlavaõàrõavopariùñàt  &
abhibhavatripuraü sadànavendraü  % ÷aravarùairmusalai÷ca vajrami÷raiþ  // MatsP_137.34 //
ahamapi rathavaryamàsthitaþ  $ suravaravarya bhaveya pçùñhataþ  &
asuravaravadhàrthamudyatànàü  % pratividadhàmi sukhàya te 'nagha  // MatsP_137.35 //
iti bhavavacanapracodite  $ da÷a÷atanayanavapuþ samudyataþ  &
tripurapurajighàüsayà hariþ  % pravikasitàmbujalocano yayau  // MatsP_137.36 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 138

*såta uvàca
maghavà tu nihantuü tàn-  $ asurànamare÷varaþ  &
lokapàlà yayuþ sarve  % gaõapàlà÷ca sarva÷aþ  // MatsP_138.1 //
ã÷varà moditàþ sarva  $ utpetu÷càmbare tadà  &
khagatàstu virejuste  % pakùavanta ivàcalàþ  // MatsP_138.2 //
prayayustatpuraü hantuü  $ ÷arãramiva vyàdhayaþ  &
÷aïkhàóambaranirghoùaiþ  % paõavànpañahànapi  \
nàdayantaþ puro devà  # dçùñàstripuravàsibhiþ  // MatsP_138.3 //
haraþ pràpta itãvoktvà  $ balinaste mahàsuràþ  &
àjagmuþ paramaü kùobham  % atyayeùviva sàgaràþ  // MatsP_138.4 //
suratåryaravaü ÷rutvà  $ dànavà bhãmadar÷anàþ  &
ninedurvàdayanta÷ca  % nànàvàdyànyaneka÷aþ  // MatsP_138.5 //
bhåyodãritavãryàste  $ parasparakçtàgasaþ  &
pårvadevà÷ca devà÷ca  % sådayantaþ parasparam  // MatsP_138.6 //
àkro÷e 'pi samaprakhye  $ teùàü dehanikçntanam  &
pravçttaü yuddhamatulaü  % prahàrakçtaniþsvanam  // MatsP_138.7 //
niùpatanta ivàdityàþ  $ prajvalanta ivàgnayaþ  &
÷aüsanta iva nàgendrà  % bhramanta eva pakùiõaþ  \
girãndrà iva kampanto  # garjanta iva toyadàþ  // MatsP_138.8 //
jçmbhanta iva ÷àrdålàþ  $ garjanta iva toyadàþ  &
pravçddhormitaraügaughàþ  % kùubhyanta iva sàgaràþ  // MatsP_138.9 //
pramathà÷ca mahà÷årà  $ dànavà÷ca mahàbalàþ  &
yuyudhurni÷calà bhåtvà  % vajrà iva mahàcalaiþ  // MatsP_138.10 //
kàrmukàõàü vikçùñànàü  $ babhåvurdàruõà ravàþ  &
kàlànugànàü meghànàü  % yathà viyati vàyunà  // MatsP_138.11 //
àhu÷ca yuddhe mà bhaiùãþ  $ kva yàsyasi mçto hyasi  &
praharà÷u sthito 'smyatra  % ehi dar÷aya pauruùam  // MatsP_138.12 //
gçhàõa chinddhi bhinddhãti  $ khàda màraya dàraya  &
ityanyonyam anåccàrya  % prayayuryamasàdanam  // MatsP_138.13 //
khaógàpavarjitàþ kecit  $ kecicchinnàþ para÷vadhaiþ  &
kecinmudgaracårõà÷ca  % kecidbàhubhiràhatàþ  // MatsP_138.14 //
paññi÷aiþ såditàþ kecit  $ kecicchålavidàritàþ  &
dànavàþ ÷arapuùpàbhàþ  % savanà iva parvatàþ  \
nipatantyarõavajale  # bhãmanakratimiïgile  // MatsP_138.15 //
vyasubhiþ sunibaddhàïgaiþ  $ patamànaiþ suretaraiþ  &
saübabhåvàrõave ÷abdaþ  % sajalàmbudanisvanaþ  // MatsP_138.16 //
tena ÷abdena makarà  $ nakràstimitimiïgilàþ  &
mattà lohitagandhena  % kùobhayanto mahàrõavam  // MatsP_138.17 //
paraspareõa kalahaü  $ kurvàõà bhãmamårtayaþ  &
bhramante bhakùayanta÷ca  % dànavànàü ca lohitam  // MatsP_138.18 //
sarathàn sàyudhàn sà÷vàn  $ savastràbharaõàvçtàn  &
jagrasustimayo daityàn  % dràvayanto jalecaràn  // MatsP_138.19 //
mçdhaü yathàsuràõàü ca  $ pramathànàü pravartate  &
ambare 'mbhasi ca tathà  % yuddhaü cakrurjalecaràþ  // MatsP_138.20 //
yathà bhramanti pramathàþ sadaityàs  $ tathà bhramante timayaþ sanakràþ  &
yathaiva chindanti parasparaü tu  % tathaiva krandanti vibhinnadehàþ  // MatsP_138.21 //
vraõànanair aïgarasaü sravadbhiþ  $ suràsurairnakratimiïgilai÷ca  &
kçto muhårtena samudrade÷aþ  % saraktatoyaþ samudãrõatoyaþ  // MatsP_138.22 //
pårvaü mahàmbhodharaparvatàbhaü  $ dvàraü mahàntaü tripurasya ÷akraþ  &
nipãóya tasthau mahatà balena  % yukto 'maràõàü mahatà balena  // MatsP_138.23 //
tathottaraü so 'ntarajo harasya  $ bàlàrkajàmbånadatulyavarõaþ  &
skandaþ puradvàramathàruroha  % vçddho 'sta÷çïgaü prapatannivàrkaþ  // MatsP_138.24 //
yama÷ca vittàdhipati÷ca devo  $ daõóànvitaþ pà÷avaràyudha÷ca  &
devàriõastasya purasya dvàraü  % tàbhyàü tu tatpa÷cimato niruddham  // MatsP_138.25 //
dakùàrirudrastapanàyutàbhaþ  $ sa bhàsvatà devarathena devaþ  &
taddakùiõadvàramareþ purasya  % ruddhvàvatasthau bhagavàüstrinetraþ  // MatsP_138.26 //
tuïgàni ve÷màni sagopuràõi  $ svarõàni kailàsa÷a÷iprabhàõi  &
prahlàdaråpàþ pramathàvaruddhà  % jyotãüùi meghà iva cà÷mavarùàþ  // MatsP_138.27 //
utpàtya cotpàñya gçhàõi teùàü  $ sa÷ailamàlàsamavedikàni  &
prakùipya prakùipya samudramadhye  % kàlàmbudàbhàþ pramathà vineduþ  // MatsP_138.28 //
raktàni cà÷eùavanairyutàni  $ sà÷okakhaõóàni sakokilàni  &
gçhàõi he nàtha pitaþ suteti  % bhràteti kànteti priyeti càpi  \
utpàñyamàneùu gçheùu nàryas tv  # anàrya÷abdànvividhànpracakruþ  // MatsP_138.29 //
kalatraputrakùayapràõanà÷e  $ tasminpure yuddhamatipravçtte  &
mahàsuràþ sàgaratulyavegà  % gaõe÷varàþ kopavçtàþ pratãyuþ  // MatsP_138.30 //
para÷vadhaistatra ÷ilopalai÷ca  $ tri÷ålavajrottamakampanai÷ca  &
÷arãrasadmakùapaõaü sughoraü  % yuddhaü pravçttaü dçóhavairabaddham  // MatsP_138.31 //
anyonyamuddi÷ya vimardatàü ca  $ pradhàvatàü caiva vinighnatàü ca  &
÷abdo babhåvàmaradànavànàü  % yugàntakàleùviva sàgaràõàm  // MatsP_138.32 //
vraõairajasraü kùatajaü vamantaþ  $ kopoparaktà bahudhà nadantaþ  &
gaõe÷varàste 'surapuügavà÷ca  % yudhyanti ÷abdaü ca mahadudgirantaþ  // MatsP_138.33 //
màrgàþ pure lohitakardamàlàþ  $ svarõeùñakàsphàñikabhinnacitràþ  &
kçtà muhårtena sukhena gantuü  % chinnottamàïgàïghrikaràþ karàlàþ  // MatsP_138.34 //
kopàvçtàkùaþ sa tu tàrakàkhyaþ  $ saükhye savçkùaþ sagirirnilãnaþ  &
tasminkùaõe dvàravaraü rirakùo  % ruddhaü bhavenàdbhutavikrameõa  // MatsP_138.35 //
sa tatra pràkàràgatàü÷ca bhåtठ $ chàtan mahànadbhutavãryasattvaþ  &
cacàra càptendriyagarvadçptaþ  % puràdviniùkramya raràsa ghoram  // MatsP_138.36 //
tataþ sa daityottamaparvatàbho  $ yathà¤jasà nàga ivàbhimattaþ  &
nivàrito rudrarathaü jighçkùur  % yathàrõavaþ sarpati càtivelaþ  // MatsP_138.37 //
÷eùaþ sudhanvà giri÷a÷ca deva÷  $ caturmukho yaþ sa trilocana÷ca  &
te tàrakàkhyàbhigatà gatàjau  % kùobhaü yathà vàyuva÷àtsamudràþ  // MatsP_138.38 //
÷eùo girã÷aþ sapitàmahe÷a÷  $ cotkùubhyamàõaþ sa rathe 'mbarasthaþ  &
bibheda saüdhãùu balàbhipannaþ  % kåjanninàdàü÷ca karoti ghoràn  // MatsP_138.39 //
ekaü tu çgvedaturaügamasya  $ pçùñhe padaü nyasya vçùasya caikam  &
tasthau bhavaþ sodyatabàõacàpaþ  % purasya tatsaïgasamãkùamàõaþ  // MatsP_138.40 //
tadà bhavapadanyàsàd  $ dhayasya vçùabhasya ca  &
petuþ stanà÷ca dantà÷ca  % pãóitàbhyàü tri÷ålinà  // MatsP_138.41 //
tataþprabhçti cà÷vànàü  $ stanà dantà gavàü tathà  &
måóhàþ samabhavaüstena  % càdç÷yatvamupàgatàþ  // MatsP_138.42 //
tàrakàkhyastu bhãmàkùo  $ raudraraktàntarekùaõaþ  &
rudràntike susaüruddho  % nandinà kulanandinà  // MatsP_138.43 //
para÷vadhena tãkùõena  $ sa nandã dànave÷varam  &
takùayàmàsa vai takùà  % candanaü gandhado yathà  // MatsP_138.44 //
para÷vadhahataþ ÷åraþ  $ ÷ailàdiþ ÷arabho yathà  &
dudràva khaógaü niùkçùya  % tàrakàkhyo gaõe÷varam  // MatsP_138.45 //
yaj¤opavãtam àdàya  $ cicheda ca nanàda ca  &
tataþ siüharavo ghoraþ  % ÷aïkha÷abda÷ca bhairavaþ  \
gaõe÷varaiþ kçtastatra  # tàrakàkhye niùådite  // MatsP_138.46 //
pramathàrasitaü ÷rutvà  $ vàditrasvanameva ca  &
pàr÷vasthaþ sumahàpàr÷vaü  % vidyunmàliü mayo 'bravãt  // MatsP_138.47 //
bahuvadanavatàü kimeùa ÷abdo  $ nadatàü ÷råyate bhinnasàgaràbhaþ  &
vada vacanaü taóinmàlin kiü kim  % etadgaõapàlà yuyudhuryayurgajendràþ  // MatsP_138.48 //
iti mayavacanàïku÷àrditastaü  $ taóinmàlã ravirivàü÷umàlã  &
raõa÷irasi samàgataþ suràõàü  % nijagàdedam ariüdamo 'tiharùàt  // MatsP_138.49 //
yamavaruõamahendrarudravãryas  $ tava ya÷aso nidhirdhãra tàrakàkhyaþ  &
sakalasamara÷ãrùaparvatendro  % yuddhvà yastapati hi tàrako gaõendraiþ  // MatsP_138.50 //
mçditam upani÷amya tàrakàkhyaü  $ ravidãptànalabhãùaõàyatàkùam  &
hçùitasakalanetralomasattvàþ  % pramathàstoyamuco yathà nadanti  // MatsP_138.51 //
iti suhçdo vacanaü ni÷amya tat  $ tvaü taóimàleþ sa mayaþ suvarõamàlã  &
raõa÷irasy asità¤janàcalàbho  % jagade vàkyamidaü navendumàlim  // MatsP_138.52 //
vidyunmàlinna naþ kàlaþ  $ sàdhituü hyavahelayà  &
karomi vikrameõaitat  % puraü vyasanavarjitam  // MatsP_138.53 //
vidyunmàlã tataþ kruddho  $ maya÷ca tripure÷varaþ  &
gaõà¤jaghnustu dràghiùñhàþ  % sahitàstairmahàsuraiþ  // MatsP_138.54 //
yena yena tato vidyun  $ màlã yàti maya÷ca saþ  &
tena tena puraü ÷ånyaü  % pramathaiþ prahçtaiþ kçtam  // MatsP_138.55 //
atha yamavaruõamçdaïgaghoùaiþ  $ paõavaóiõóimajyàsvanapraghoùaiþ  &
sakaratalapuñai÷ca siühanàdair  % bhavamabhipåjya tadà surà avatasthuþ  // MatsP_138.56 //
sampåjyamàno ditijairmahàtmabhiþ  $ sahasrara÷mipratimaujasair vibhuþ  &
abhiùñutaþ satyaratais tapodhanair  % yathàsta÷çïgàbhigato divàkaraþ  // MatsP_138.57 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 139

*såta uvàca
tàrakàkhye hate yuddhe  $ utsàrya pramathànmayaþ  &
uvàca dànavànbhåyo  % bhåyaþ sa tu bhayàvçtàn  // MatsP_139.1 //
bho 'surendràdhunà sarve  $ nibodhadhvaü prabhàùitam  &
yatkartavyaü mayà caiva  % yuùmàbhi÷ca mahàbalaiþ  // MatsP_139.2 //
puùyaü sameùyate kàle  $ candra÷candranibhànanàþ  &
yadaikaü tripuraü sarvaü  % kùaõamekaü bhaviùyati  // MatsP_139.3 //
kurudhvaü nirbhayàþ kàle  $ kokilà÷aüsitena ca  &
sa kàlaþ puùyayogasya  % purasya ca mayà kçtaþ  // MatsP_139.4 //
kàle tasminpure yastu  $ saübhàvayati saühatim  &
sa enaü kàrayeccårõaü  % balinaikaiùuõà suraþ  // MatsP_139.5 //
yo vaþ pràõo balaü yacca  $ yà ca vo vairitàsuràþ  &
tatkçtvà hçdaye caiva  % pàlayadhvamidaü puram  // MatsP_139.6 //
mahe÷vararathaü hyekaü  $ sarvapràõena bhãùaõam  &
vimukhãkurutàtyarthaü  % yathà notsçjate ÷aram  // MatsP_139.7 //
tata evaü kçte 'smàbhis  $ tripurasyàpi rakùaõe  &
pratãkùiùyanti viva÷àþ  % puùyayogaü divaukasaþ  // MatsP_139.8 //
ni÷amya tanmayasyaivaü  $ dànavàstripuràlayàþ  &
muhuþ siüharutaü kçtvà  % mayamåcuryamopamàþ  // MatsP_139.9 //
prayatnena vayaü sarve  $ kurmastava prabhàùitam  &
tathà kurmo yathà rudro  % na mokùyati pure ÷aram  // MatsP_139.10 //
adya yàsyàmaþ saügràmaü  $ tadrudrasya jighàüsavaþ  &
kathayanti diteþ putrà  % hçùñà bhinnatanåruhàþ  // MatsP_139.11 //
kalpaü sthàsyati và khasthaü  $ tripuraü ÷à÷vataü dhruvam  &
adànavaü và bhavità  % nàràyaõapadatrayam  // MatsP_139.12 //
vayaü na dharmaü hàsyàmo  $ yasminyokùyasi no bhavàn  &
adaivatam adaityaü và  % lokaü drakùyanti mànavàþ  // MatsP_139.13 //
iti saümantrya hçùñàste  $ puràntarvibudhàrayaþ  &
pradoùe mudità bhåtvà  % cerurmanmathacàratàm  // MatsP_139.14 //
muhurmuktodayo bhrànta  $ udayàgraü mahàmaõiþ  &
tamàüsyutsàrya bhagavàü÷  % candro jçmbhati so 'mbaram  // MatsP_139.15 //
kumudàlaükçte haüso  $ yathà sarasi vistçte  &
siüho yathà copaviùño  % vaióårya÷ikhare mahàn  // MatsP_139.16 //
viùõoryathà ca vistãrõe  $ hàra÷corasi saüsthitaþ  &
tathàvagàóhe nabhasi  % candro 'trinayanodbhavaþ  \
bhràjate bhràjayaül lokàn  # sçja¤jyotsnàrasaü balàt  // MatsP_139.17 //
÷ãtàü÷àvudite candre  $ jyotsnàpårõe pure 'suràþ  &
pradoùe lalitaü cakrur  % gçhamàtmànameva ca  // MatsP_139.18 //
rathyàsu ràjamàrgeùu  $ pràsàdeùu gçheùu ca  &
dãpà÷campakapuùpàbhà  % nàlpasnehapradãpitàþ  // MatsP_139.19 //
tadà mañheùu te dãpàþ  $ snehapårõàþ pradãpitàþ  &
gçhàõi vasumantyeùàü  % sarvaratnamayàni ca  \
jvalato 'dãpayandãpàü÷  # candrodaya iva grahàþ  // MatsP_139.20 //
candràü÷ubhirbhàsamànam  $ antardãpaiþ sudãpitam  &
upadravaiþ kulamiva  % pãyate tripure tamaþ  // MatsP_139.21 //
tasminpure vai taruõapradoùe  $ candràññahàse taruõapradoùe  &
ratyarthino vai danujà gçheùu  % sahàïganàbhiþ suciraü viremuþ  // MatsP_139.22 //
vinodità ye tu vçùadhvajasya  $ pa¤ceùavaste makaradhvajena  &
tatràsureùvàsurapuügaveùu  % svàïgàïganàþ svedayutà babhåvuþ  // MatsP_139.23 //
kalapralàpeùu ca dànavãnàü  $ vãõàpralàpeùu ca mårchiteùu  &
mattapralàpeùu ca kokilànàü  % sacàpabàõo madano mamantha  // MatsP_139.24 //
tamàüsi nai÷àni drutaü nihatya  $ jyotsnàvitànena jagadvitatya  &
khe rohiõãü tàü ca priyàü sametya  % candraþ prabhàbhiþ kurute 'dhiràjyam  // MatsP_139.25 //
sthitvaiva kàntasya tu pàdamåle  $ kàcidvarastrã svakapolamåle  &
vi÷eùakaü càrutaraü karoti  % tenànanaü svaü samalaükaroti  // MatsP_139.26 //
dçùñvànanaü maõóaladarpaõasthaü  $ mahàprabhà me mukhajeti japtvà  &
smçtvà varàïgã ramaõeritàni  % tenaiva bhàvena ratãmavàpa  // MatsP_139.27 //
romà¤citairgàtravarairyuvabhyo  $ ratànuràgàd ramaõena cànyàþ  &
svayaü drutaü yànti madàbhibhåtàþ  % kùapà yathà càrkadinàvasàne  // MatsP_139.28 //
pepãyate càtirasànuviddhà  $ vimàrgitànyà ca priyaü prasannà  &
kàcitpriyasyàticiràtprasannà  % àsãtpralàpeùu ca samprasannà  // MatsP_139.29 //
go÷ãrùayuktairharicandanai÷ca  $ païkàïkitàkùã ca varàsurãõàm  &
manoj¤aråpà rucirà babhåvuþ  % pårõàmçtasyeva suvarõakumbhàþ  // MatsP_139.30 //
kùatàdharoùñhà drutadoùaraktà  $ lalanti daityà dayitàsu raktàþ  &
tantrãpralàpàstripureùu raktàþ  % strãõàü pralàpeùu punarviraktàþ  // MatsP_139.31 //
kvacitpravçttaü madhuràbhigànaü  $ kàmasya bàõaiþ sukçtaü nidhànam  &
àpànabhåmãùu sukhaprameyaü  % geyaü pravçttaü tvatha sàdhayanti  // MatsP_139.32 //
geyaü pravçttaü tvatha ÷odhayanti  $ kecitpriyàü tatra ca sàdhayanti  &
kecitpriyàü samprati bodhayanti  % saübudhya saübudhya ca ràmayanti  // MatsP_139.33 //
dhåtaprasånaprabhavaþ subandhaþ  $ sårye gate vai tripure babhåva  &
samarmaro nåpuramekhalànàü  % ÷abda÷ca saübàdhati kokilànàm  // MatsP_139.34 //
priyàvagåóhà dayitopagåóhà  $ kàcitpraråóhàïgaruhàpi nàrã  &
sucàrubàùpàïkurapallavànàü  % navàmbusiktà iva bhåmiràsãt  // MatsP_139.35 //
÷a÷àïkapàdairupa÷obhiteùu  $ pràsàdavaryeùu varàïganànàm  &
màdhuryabhåtàbharaõà mahàntaþ  % svanà babhåvurmadaneùu tulyàþ  // MatsP_139.36 //
pànena khinnà dayitàtivelaü  $ kapolamàjighrasi kiü mamedam  &
àroha me ÷roõimimàü vi÷àlàü  % pãnonnatàü kà¤canamekhalàóhyàm  // MatsP_139.37 //
rathyàsu candrodayabhàsitàsu  $ surendramàrgeùu ca vistçteùu  &
daityàïganà yåthagatà vibhànti  % tàrà yathà candramaso divànte  // MatsP_139.38 //
aññàññahàseùu ca càmareùu  $ preïkhàsu cànyà madalolabhàvàt  &
saüdolayante kalasamprahàsàþ  % provàca kà¤cã guõasåkùmanàdà  // MatsP_139.39 //
amlànamàlànvitasundarãõàü  $ paryàya eùo 'sti ca harùitànàm  &
÷råyanti vàcaþ kaladhautakalpà  % vàpãùu cànye kalahaüsa÷abdàþ  // MatsP_139.40 //
kà¤cãkalàpa÷ca sahàïgaràgaþ  $ preïkhàsu tadràgakçtà÷ca bhàvàþ  &
chindanti tàsàmasuràïganànàü  % priyàlayàn manmathamàrgaõànàm  // MatsP_139.41 //
citràmbara÷coddhçtake÷apà÷aþ  $ saüdolyamànaþ ÷u÷ubhe 'surãõàm  &
sucàruve÷àbharaõairupetas  % tàràgaõair jyotirivàsa candraþ  // MatsP_139.42 //
saüdolanàd ucchvasitai÷chinnasåtraiþ  $ kà¤cãbhraùñairmaõibhirviprakãrõaiþ  &
dolàbhåmistairvicitrà vibhàti  % candrasya pàr÷vopagatair vicitrà  // MatsP_139.43 //
sacandrike sopavane pradoùe  $ ruteùu vçndeùu ca kokilànàm  &
÷aravyayaü pràpya pure 'suràõàü  % prakùãõabàõo madana÷cacàra  // MatsP_139.44 //
iti tatra pure 'maradviùàõàü sapadi hi pa÷cimakaumudã tadàsãt  /*
raõa÷irasi paràbhaviùyatàü vai bhavaturagaiþ kçtasaükùayà arãõàm  // MatsP_139.45 //*
candro 'tha kundakusumàkarahàravarõo  $ jyotsnàvitànarahito 'bhrasamànavarõaþ  &
vichàyatàü hi samupetya na bhàti tadvad  % bhàgyakùaye dhanapati÷ca naro vivarõaþ  // MatsP_139.46 //
candraprabhàmaruõasàrathinàbhibhåya  $ saütaptakà¤canarathàïgasamànabimbaþ  &
sthitvodayàgramukuñe bahureva såryo  % bhàtyambare timiratoyavahàü tariùyan  // MatsP_139.47 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 140

*såta uvàca
udite tu sahasràü÷au  $ merau bhàsàkare ravau  &
nadaddevabalaü kçtsnaü  % yugànta iva sàgaraþ  // MatsP_140.1 //
sahasranayano devas  $ tataþ ÷akraþ puraüdaraþ  &
savittadaþ savaruõas  % tripuraü prayayau haraþ  // MatsP_140.2 //
te nànàvidharåpà÷ca  $ pramathàtipramàthinaþ  &
yayuþ siüharavair ghorair  % vàditraninadairapi  // MatsP_140.3 //
tato vàditavàditrai÷  $ càtapatrairmahàdrumaiþ  &
babhåva tadbalaü divyaü  % vanaü pracalitaü yathà  // MatsP_140.4 //
tadàpatantaü samprekùya  $ raudraü rudrabalaü mahat  &
saükùobho dànavendràõàü  % samudrapratimo babhau  // MatsP_140.5 //
te càsãnpaññi÷à¤÷aktãþ  $ ÷åladaõóapara÷vadhàn  &
÷aràsanàni vajràõi  % guråõi musalàni ca  // MatsP_140.6 //
pragçhya koparaktàkùàþ  $ sapakùà iva parvatàþ  &
nijaghnuþ parvataghnàya  % ghanà iva tapàtyaye  // MatsP_140.7 //
savidyunmàlinaste vai  $ samayà ditinandanàþ  &
modamànàþ samàsedur  % devadevaiþ suràrayaþ  // MatsP_140.8 //
martavyakçtabuddhãnàü  $ jaye càni÷citàtmanàm  &
abalànàü camårhyàsãd  % abalàvayavà iva  // MatsP_140.9 //
vigarjanta ivàmbhodà  $ ambhodasadç÷atviùaþ  &
prayudhya yuddhaku÷alàþ  % parasparakçtàgasaþ  // MatsP_140.10 //
dhåmàyanto jvaladbhi÷ca  $ àyudhai÷candravarcasaiþ  &
kopàdvà yuddhalubdhà÷ca  % kuññayante parasparam  // MatsP_140.11 //
vajràhatàþ patantyanye  $ bàõairanye vidàritàþ  &
anye vidàrità÷cakraiþ  % patanti hyudadherjale  // MatsP_140.12 //
chinnasragdàmahàrà÷ca  $ pramçùñàmbarabhåùaõàþ  &
timinakragaõe caiva  % patanti pramathàþ suràþ  // MatsP_140.13 //
gadànàü musalànàü ca  $ tomaràõàü para÷vadhàm  &
vajra÷ålarùñipàtànàü  % paññi÷ànàü ca sarvataþ  // MatsP_140.14 //
giri÷çïgopalànàü ca  $ preritànàü pramanyubhiþ  &
sajavànàü dànavànàü  % sadhåmànàü ravitviùàm  \
àyudhànàü mahànoghaþ  # sàgaraughe patatyapi  // MatsP_140.15 //
pravçddhavegaistaistatra  $ suràsurakareritaiþ  &
àyudhaistrastanakùatraþ  % kriyate saükùayo mahàn  // MatsP_140.16 //
kùudràõàü gajayoryuddhe  $ yathà bhavati saükùayaþ  &
devàsuragaõais tadvat  % timinakrakùayo 'bhavat  // MatsP_140.17 //
vidyunmàlã ca vegena  $ vidyunmàlã ivàmbudaþ  &
vidyurmàlaghanonnàdo  % nandã÷varamabhidrutaþ  // MatsP_140.18 //
sa taü tamorivadanaü  $ praõadanvadatàü varaþ  &
uvàca yudhi ÷ailàdiü  % dànavo 'mbudhiniþsvanaþ  // MatsP_140.19 //
yuddhàkàïkùã tu balavàn  $ vidyunmàlyahamàgataþ  &
yadi tvidànãü me jãvan  % mucyase nandike÷vara  \
na vidyunmàlihananaü  # vacobhiryudhi dànava  // MatsP_140.20 //
tam evaüvàdinaü daityaü  $ nandã÷astapatàü varaþ  &
uvàca praharaüstatra  % vàkyàlaükàrakovidaþ  // MatsP_140.21 //
dànavà dharmakàmàõàü  $ naiùo 'vasara ityuta  &
÷akto hantuü kimàtmànaü  % jàtidoùàd vibçühasi  // MatsP_140.22 //
yadi tàvanmayà pårvaü  $ hato 'si pa÷uvadyathà  &
idànãü và kathaü nàma  % na hiüsye kratudåùaõam  // MatsP_140.23 //
sàgaraü tarate dorbhyàü  $ pàtayedyo divàkaram  &
so 'pi màü ÷aknuyànnaiva  % cakùurbhyàü samavekùitum  // MatsP_140.24 //
ityevaüvàdinaü tatra  $ nandinaü tannibho bale  &
bibhedaikeùuõà daityaþ  % kareõàrka ivàmbudam  // MatsP_140.25 //
vakùasaþ sa ÷arastasya  $ papau rudhiramuttamam  &
såryastvàtmaprabhàveõa  % nadyarõavajalaü yathà  // MatsP_140.26 //
sa tena suprahàreõa  $ prathamaü càtiropitaþ  &
hastena vçkùamutpàñya  % cikùepa gajaràóiva  // MatsP_140.27 //
vàyununnaþ sa ca taruþ  $ ÷ãrõapuùpo mahàravaþ  &
vidyunmàli÷arai÷chinnaþ  % papàta patage÷avat  // MatsP_140.28 //
vçkùamàlokya taü chinnaü  $ dànavena vareùubhiþ  &
roùamàhàrayattãvraü  % nandã÷varaþ suvigrahaþ  // MatsP_140.29 //
sodyamya karamàràve  $ ravi÷akrakaraprabham  &
dudràva hantuü sa kråraü  % mahiùaü gajaràóiva  // MatsP_140.30 //
tamàpatantaü vegena  $ vegavànprasabhaü balàt  &
vidyunmàlã ÷ara÷ataiþ  % pårayàmàsa nandinam  // MatsP_140.31 //
÷arakaõñakitàïgo vai  $ ÷ailàdiþ so 'bhavatpunaþ  &
arergçhya rathaü tasya  % mahataþ prayayau javàt  // MatsP_140.32 //
vilambità÷vo vi÷iro  $ bhramita÷ca raõe rathaþ  &
papàta muni÷àpena  % sàdityo 'rkaratho yathà  // MatsP_140.33 //
antarànnirgata÷caiva  $ màyayà sa diteþ sutaþ  &
àjaghàna tadà ÷aktyà  % ÷ailàdiü samavasthitam  // MatsP_140.34 //
tàmeva tu viniùkramya  $ ÷aktiü ÷oõitabhåùitàm  &
vidyunmàlinamuddi÷ya  % cikùepa pramathàgraõãr  // MatsP_140.35 //
tayà bhinnatanutràõo  $ vibhinnahçdayastvapi  &
vidyunmàlyapatadbhåmau  % vajràhata ivàcalaþ  // MatsP_140.36 //
vidyunmàlini nihate  $ siddhacàraõakiünaràþ  &
sàdhu sàdhviti coktvà te  % påjayanta umàpatim  // MatsP_140.37 //
nandinà sàdite daitye  $ vidyunmàlau hate mayaþ  &
dadàha pramathànãkaü  % vanamagnirivoddhataþ  // MatsP_140.38 //
÷ålanirdàritoraskà  $ gadàcårõitamastakàþ  &
iùubhirgàóhaviddhà÷ca  % patanti pramathàrõave  // MatsP_140.39 //
atha vajradharo yamo 'rthadaþ sa ca nandã sa ca ùaõmukho guhaþ  /*
mayam asuravãrasampravçttaü vividhuþ ÷astravarairhatàrayaþ  // MatsP_140.40 //*
nàgaü tu nàgàdhipateþ ÷atàkùaü  $ mayo vidàryeùuvareõa tårõam  &
yamaü ca vittàdhipatiü ca viddhvà  % raràsa mattàmbudavattadànãm  // MatsP_140.41 //
tataþ ÷araiþ pramathagaõai÷ca dànavà  $ dçóhàhatà÷cottamavegavikramàþ  &
bhç÷ànuviddhàstripuraü prave÷ità  % yathà ÷iva÷cakradhareõa saüyuge  // MatsP_140.42 //
tatastu ÷aïkhànakabherimardalàþ  $ sasiühanàdà danuputrabhaïgadàþ  &
kapardisainye prababhuþ samantato  % nipàtyamànà yudhi vajrasaünibhàþ  // MatsP_140.43 //
atha daityapuràbhàve  $ puùyayogo babhåva ha  &
babhåva càpi saüyuktaü  % tadyogena puratrayam  // MatsP_140.44 //
tato bàõaü tridhà devas  $ tridaivatamayaü haraþ  &
mumoca tripure tårõaü  % trinetrastripathàdhipaþ  // MatsP_140.45 //
tena muktena bàõena  $ bàõapuùpasamaprabham  &
àkà÷aü svarõasaükà÷aü  % kçtaü såryeõa ra¤jitam  // MatsP_140.46 //
muktvà tridaivatamayaü  $ tripure trida÷aþ ÷aram  &
dhigdhiï màmiti cakranda  % kaùñaü kaùñamiti bruvan  // MatsP_140.47 //
vaidhuryaü daivataü dçùñvà  $ ÷ailàdirgajavadgataþ  &
kimidaü tviti papraccha  % ÷ålapàõiü mahe÷varam  // MatsP_140.48 //
tataþ ÷a÷àïkatilakaþ  $ kapardã paramàrtavat  &
uvàca nandinaü bhaktaþ  % sa mayo 'dya vinaïkùyati  // MatsP_140.49 //
atha nandã÷varastårõaü  $ manomàrutavadbalã  &
÷are tripuramàyàti  % tripuraü pravive÷a saþ  // MatsP_140.50 //
sa mayaü prekùya gaõapaþ  $ pràha kà¤canasaünibhaþ  &
vinà÷astripurasyàsya  % pràpto maya sudàruõaþ  \
anenaiva gçheõa tvam  # apakràma bravãmyaham  // MatsP_140.51 //
÷rutvà tannandivacanaü  $ dçóhabhakto mahe÷vare  &
tenaiva gçhamukhyeõa  % tripuràd apasarpitaþ  // MatsP_140.52 //
so 'pãùuþ pattrapuñavad  $ dagdhvà tannagaratrayam  &
tridhà iva hutà÷a÷ca  % somo nàràyaõastathà  // MatsP_140.53 //
÷aratejaþparãtàni  $ puràõi dvijapuügavàþ  &
duùputradoùàddahyante  % kulànyårdhvaü yathà tathà  // MatsP_140.54 //
merukailàsakalpàni  $ mandaràgranibhàni ca  &
sakapàñagavàkùàõi  % balibhiþ ÷obhitàni ca  // MatsP_140.55 //
sapràsàdàni ramyàõi  $ kåñàgàrotkañàni ca  &
sajalàni samàkhyàni  % sàvalokanakàni ca  // MatsP_140.56 //
baddhadhvajapatàkàni  $ svarõaraupyamayàni ca  &
gçhàõi tasmiüstripure  % dànavànàmupadrave  \
dahyante dahanàbhàni  # dahanena sahasra÷aþ  // MatsP_140.57 //
pràsàdàgreùu ramyeùu  $ vaneùåpavaneùu ca  &
vàtàyanagatà÷cànyà÷  % càkà÷asya taleùu ca  // MatsP_140.58 //
ramaõairupagåóhà÷ca  $ ramantyo ramaõaiþ saha  &
dahyante dànavendràõàm  % agninà hyapi tàþ striyaþ  // MatsP_140.59 //
kàcitpriyaü parityajya  $ a÷aktà gantumanyataþ  &
puraþ priyasya pa¤catvaü  % gatàgnivadane kùayam  // MatsP_140.60 //
uvàca ÷atapattràkùã  $ sàsràkùãva kçtà¤jaliþ  &
havyavàhana bhàryàhaü  % parasya paratàpana  \
dharmasàkùã trilokasya  # na màü spraùñumihàrhasi  // MatsP_140.61 //
÷àyitaü ca mayà deva  $ ÷ivayà ca ÷ivaprabha  &
pareõa praihi muktvedaü  % gçhaü ca dayitaü hi me  // MatsP_140.62 //
ekà putramupàdàya  $ bàlakaü dànavàïganà  &
hutà÷anasamãpasthà  % ityuvàca hutà÷anam  // MatsP_140.63 //
bàlo 'yaü duþkhalabdha÷ca  $ mayà pàvaka putrakaþ  &
nàrhasyenamupàdàtuü  % dayitaü ùaõmukhapriya  // MatsP_140.64 //
kà÷citpriyànparityajya  $ pãóità dànavàïganàþ  &
nipatantyarõavajale  % si¤jamànavibhåùaõàþ  // MatsP_140.65 //
tàta putreti màteti  $ màtuleti ca vihvalam  &
cakrandustripure nàryaþ  % pàvakajvàlavepitàþ  // MatsP_140.66 //
yathà dahati ÷ailàgniþ  $ sàmbujaü jalajàkaram  &
tathà strãvaktrapadmàni  % càdahattripure 'nalaþ  // MatsP_140.67 //
tuùàrarà÷iþ kamalàkaràõàü  $ yathà dahatyambujakàni ÷ãte  &
tathaiva so 'gnistripuràïganànàü  % dadàha vaktrekùaõapaïkajàni  // MatsP_140.68 //
÷aràgnipàtàt samabhidrutànàü  $ tatràïganànàm atikomalànàm  &
babhåva kà¤cãguõanåpuràõàm  % àkranditànàü ca ravo 'timi÷raþ  // MatsP_140.69 //
dagdhàrdhacandràõi savedikàni  $ vi÷ãrõaharmyàõi satoraõàni  &
dagdhàni dagdhàni gçhàõi tatra  % patanti rakùàrthamivàrõavaughe  // MatsP_140.70 //
gçhaiþ patadbhirjvalanàvalãóhair  $ àsãtsamudre salilaü prataptam  &
kuputradoùaiþ prahatànuviddhaü  % yathà kulaü yàti dhanànvitasya  // MatsP_140.71 //
gçhapratàpaiþ kvathitaü samantàt  $ tadàrõave toyamudãrõavegam  &
vitràsayàmàsa timãnsanakràüs  % timiïgilàüstatkvathitàüstathànyàn  // MatsP_140.72 //
sagopuro mandarapàdakalpaþ  $ pràkàravaryastripure ca so 'tha  &
taireva sàrdhaü bhavanaiþ papàta  % ÷abdaü mahàntaü janayansamudre  // MatsP_140.73 //
sahasra÷çïgair bhavanair yadàsãt  $ sahasra÷çïgaþ sa ivàcale÷aþ  &
nàmàva÷eùaü tripuraü prajaj¤e  % hutà÷anàhàrabaliprayuktam  // MatsP_140.74 //
pradahyamànena pureõa tena  $ jagat sapàtàladivaü prataptam  &
duþkhaü mahatpràpya jalàvamagnaü  % yasminmahànsaudhavaro mayasya  // MatsP_140.75 //
taddeve÷o vacaþ ÷rutvà  $ indro vajradharastadà  &
÷a÷àpa tadgçhaü càpi  % mayasyàditinandanaþ  // MatsP_140.76 //
asevyamapratiùñhaü ca  $ bhayena ca samàvçtam  &
bhaviùyati mayagçhaü  % nityameva yathànalaþ  // MatsP_140.77 //
yasya yasya tu de÷asya  $ bhaviùyati paràbhavaþ  &
drakùyanti tripuraü khaõóaü  % tatredaü nà÷agà janàþ  \
tadetadadyàpi gçhaü  # mayasyàmayavarjitam  // MatsP_140.78 //

*çùaya åcuþ
bhagavansa mayo yena  $ gçheõa prapalàyitaþ  &
tasya no gatimàkhyàhi  % mayasya camasodbhava  // MatsP_140.79 //

*såta uvàca
dç÷yate dç÷yate yatra  $ dhruvastatra mayàspadam  &
devadviñ tu maya÷càtaþ  % sa tadà khinnamànasaþ  \
tata÷cyuto 'nyaloke 'smiüs  # tràõàrthaü vai cakàra saþ  // MatsP_140.80 //
tatràpi devatàþ santi  $ àptoryàmàþ surottamàþ  &
tatrà÷aktaü tato gantuü  % taü caikaü puramuttamam  // MatsP_140.81 //
÷ivaþ sçùñvà gçhaü pràdàn  $ mayàyaiva gçhàrthine  &
viraràma sahasràkùaþ  % påjayàmàsa ce÷varam  \
påjyamànaü ca bhåte÷aü  # sarve tuùñuvurã÷varam  // MatsP_140.82 //
sampåjyamànaü trida÷aiþ samãkùya  $ gaõairgaõe÷àdhipatiü tu mukhyam  &
harùàd vavalgur jahasu÷ca devà  % jagmurnanardustu viùaktahastàþ  // MatsP_140.83 //
pitàmahaü vandya tato mahe÷aü  $ pragçhya càpaü pravimçjya bhåtàn  &
rathàcca saüpatya hareùudagdhaü  % kùiptaü puraü tanmakaràlaye ca  // MatsP_140.84 //
ya imaü rudravijayaü  $ pañhate vijayàvaham  &
vijayaü tasya kçtyeùu  % dadàti vçùabhadhvajaþ  // MatsP_140.85 //
pitéõàü vàpi ÷ràddheùu  $ ya imaü ÷ràvayiùyati  &
anantaü tasya puõyaü syàt  % sarvayaj¤aphalapradam  // MatsP_140.86 //
idaü svastyayanaü puõyam  $ idaü puüsavanaü mahat  &
idaü ÷rutvà pañhitvà ca  % yànti rudrasalokatàm  // MatsP_140.87 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 141

*çùaya åcuþ
kathaü gacchatyamàvàsyàü  $ màsi màsi divaü nçpaþ  &
ailaþ puråravàþ såta  % tarpayeta kathaü pitén  \
etadicchàmahe ÷rotuü  # prabhàvaü tasya dhãmataþ  // MatsP_141.1 //

*såta uvàca
etadeva tu papraccha  $ manuþ sa madhusådanam  &
såryaputràya covàca  % yathà tanme nibodhata  // MatsP_141.2 //

*matsya uvàca
tasya càhaü pravakùyàmi  $ prabhàvaü vistareõa tu  &
ailasya divi saüyogaü  % somena saha dhãmatà  // MatsP_141.3 //
somàccaivàmçtapràptiþ  $ pitéõàü tarpaõaü tathà  &
saumyà barhiùadaþ kàvyà  % agniùvàttàstathaiva ca  // MatsP_141.4 //
yadà candra÷ca sårya÷ca  $ nakùatràõàü samàgatau  &
amàvàsyàü nivasata  % ekasminnatha maõóale  // MatsP_141.5 //
tadà sa gacchati draùñuü  $ divàkarani÷àkarau  &
amàvàsyàmamàvàsyàü  % màtàmahapitàmahau  // MatsP_141.6 //
abhivàdya tu tau tatra  $ kàlàpekùaþ sa tiùñhati  &
pracaskanda tataþ somam  % arcayitvà pari÷ramàt  // MatsP_141.7 //
ailaþ puråravà vidvàn  $ màsi ÷ràddhacikãrùayà  &
tataþ sa divi somaü vai hy  % upatasthe piténapi  // MatsP_141.8 //
dvilavaü kuhåmàtraü ca  $ tàvubhau tu nidhàya saþ  &
sinãvàlãpramàõàlpa-  % kuhåmàtravratodaye  // MatsP_141.9 //
kuhåmàtraü pitrudde÷aü  $ j¤àtvà kuhåmupàsàte  &
tamupàsya tataþ somaü  % kalàpekùã pratãkùate  // MatsP_141.10 //
svadhàmçtaü tu somàdvai  $ vasaüsteùàü ca tçptaye  &
da÷abhiþ pa¤cabhi÷caiva  % svadhàmçtaparisravaiþ  \
kçùõapakùabhujàü prãtir  # druhyate paramàü÷ubhiþ  // MatsP_141.11 //
sadyo 'bhikùaratà tena  $ saumyena madhunà ca saþ  &
nivàpeùvatha datteùu  % pitryeõa vidhinà tu vai  // MatsP_141.12 //
svadhàmçtena saumyena  $ tarpayàmàsa vai pitén  &
saumyà barhiùadaþ kàvyà  % agniùvàttàstathaiva ca  // MatsP_141.13 //
çturagniþ smçto viprair  $ çtuü saüvatsaraü viduþ  &
jaj¤ire çtavastasmàd  % çtubhyo hyàrtavà abhavan  // MatsP_141.14 //
pitara çtavo 'rdhamàsà  $ vij¤eyà çtusånavaþ  &
pitàmahàstu çtavo hy  % amàvàsyàbdasånavaþ  \
prapitàmahàþ smçtà devàþ  # pa¤càbdà brahmaõaþ sutàþ  // MatsP_141.15 //
saumyà barhiùadaþ kàvyà  $ agniùvàttà iti tridhà  &
gçhasthà ye tu yajvàno  % haviryaj¤àrtavà÷ca ye  \
smçtà barhiùadaste vai  # puràõe ni÷cayaü gatàþ  // MatsP_141.16 //
gçhamedhina÷ca yajvàno hy  $ agniùvàttàrtavàþ smçtàþ  &
aùñakàpatayaþ kàvyàþ  % pa¤càbdàüstu nibodhata  // MatsP_141.17 //
teùu saüvatsaro hyagniþ  $ såryastu parivatsaraþ  &
somas tvióvatsara÷ caiva  % vàyu÷caivànuvatsaraþ  // MatsP_141.18 //
rudrastu vatsarasteùàü  $ pa¤càbdà ye yugàtmakàþ  &
kàlenàdhiùñhitasteùu  % candramàþ sravate sudhàm  // MatsP_141.19 //
ete smçtà devakçtyàþ  $ somapà÷coùmapà÷ca ye  &
tàüstena tarpayàmàsa  % yàvadàsãtpuråravàþ  // MatsP_141.20 //
yasmàtprasåyate somo  $ màsi màsi vi÷eùataþ  &
tataþ svadhàbhçtaü tadvai  % pitéõàü somapàyinàm  \
etattadamçtaü somam  # avàpa madhu caiva hi  // MatsP_141.21 //
tataþ pãtasudhaü somaü  $ såryo 'sàvekara÷minà  &
àpyàyate suùumnena  % somaü tu somapàyinam  // MatsP_141.22 //
niþ÷eùà vai kalàþ pårvà  $ yugapad vyàpayan purà  &
suùumnàpyàyamànasya  % bhàgaü bhàgamahaþkramàt  // MatsP_141.23 //
kalàþ kùãyanti kçùõàstàþ  $ ÷uklà hyàpyàyayanti ca  &
evaü sà såryavãryeõa  % candrasyàpyàyità tanuþ  // MatsP_141.24 //
paurõamàsyàü sa dç÷yeta  $ ÷uklaþ sampårõamaõóalaþ  &
evamàpyàyitaþ somaþ  % ÷uklapakùe 'pyahaþkramàt  \
devaiþ pãtasudhaü somaü  # purà pa÷càtpibedraviþ  // MatsP_141.25 //
pãtaü pa¤cada÷àhaü tu  $ ra÷minaikena bhàskaraþ  &
àpyàyayatsuùumnena  % bhàgaü bhàgamahaþkramàt  // MatsP_141.26 //
suùumnàpyàyamànasya  $ ÷uklà vardhanti vai kalàþ  &
tasmàddhrasanti vai kçùõàþ  % ÷uklà hyàpyàyayanti ca  // MatsP_141.27 //
evamàpyàyate somaþ  $ kùayite ca punaþ punaþ  &
samçddhirevaü somasya  % pakùayoþ ÷uklakçùõayoþ  // MatsP_141.28 //
ityeùa pitçmànsomaþ  $ smçtastadvasudhàtmakaþ  &
kàntaþ pa¤cada÷aiþ sàrdhaü  % sudhàbhçtaparisravaiþ  // MatsP_141.29 //
ataþ paraü pravakùyàmi  $ parvaõàü saüdhaya÷ca yàþ  &
yathà grathnanti parvàõi  % àvçttàdikùuveõuvat  // MatsP_141.30 //
tathàbdamàsàþ pakùà÷ca  $ ÷uklàþ kçùõàstu vai smçtàþ  &
paurõamàsyàstu yo bhedo  % granthayaþ saüdhayastathà  // MatsP_141.31 //
ardhamàsasya parvàõi  $ dvitãyàprabhçtãni ca  &
agnyàdhànakriyà yasmàn  % nãyante parvasaüdhiùu  // MatsP_141.32 //
tasmàttu parvaõo hyàdau  $ pratipadyàdisaüdhiùu  &
sàyàhne anumatyà÷ca  % dvau lavau kàla ucyate  \
lavau dvàveva ràkàyàþ  # kàlo j¤eyo 'paràhõikaþ  // MatsP_141.33 //
prakçtiþ kçùõapakùasya  $ kàle 'tãte 'paràhõike  &
sàyàhne pratipadyeùa  % sa kàlaþ paurõamàsikaþ  // MatsP_141.34 //
vyatãpàte sthite sårye  $ lekhàdårdhvaü yugàntaram  &
yugàntarodite caiva  % candre lekhopari sthite  // MatsP_141.35 //
pårõamàsavyatãpàtau  $ yadà pa÷yetparasparam  &
tau tu vai pratipadyàvat  % tasminkàle vyavasthitau  // MatsP_141.36 //
tatkàlaü såryamuddi÷ya  $ dçùñvà saükhyàtumarhasi  &
sa caiva satkriyàkàlaþ  % ùaùñhaþ kàlo 'bhidhãyate  // MatsP_141.37 //
pårõenduþ pårõapakùe tu  $ ràtrisaüdhiùu pårõimà  &
tasmàdàpyàyate naktaü  % paurõamàsyàü ni÷àkaraþ  // MatsP_141.38 //
yadànyonyavatãü pàte  $ pårõimàü prekùate divà  &
candràdityo 'paràhõe tu  % pårõatvàtpårõimà smçtà  // MatsP_141.39 //
yasmàttàmanumanyante  $ pitaro daivataiþ saha  &
tasmàdanumatirnàma  % pårõatvàtpårõimà smçtà  // MatsP_141.40 //
atyarthaü ràjate yasmàt  $ paurõamàsyàü ni÷àkaraþ  &
ra¤janàccaiva candrasya  % ràketi kavayo viduþ  // MatsP_141.41 //
amà vasetàmçkùe tu  $ yadà candradivàkarau  &
ekà pa¤cada÷ã ràtrir  % amàvàsyà tataþ smçtà  // MatsP_141.42 //
uddi÷ya tàmamàvàsyàü  $ yadà dar÷aü samàgatau  &
anyonyaü candrasåryau tu  % dar÷anàddar÷a ucyate  // MatsP_141.43 //
dvau dvau lavàvamàvàsyàü  $ sa kàlaþ parvasaüdhiùu  &
dvyakùaraþ kuhåmàtra÷ca  % parvakàlastu sa smçtaþ  // MatsP_141.44 //
dçùñacandrà tvamàvàsyà  $ madhyàhnaprabhçtãha vai  &
divà tadårdhvaü ràtryàü tu  % sårye pràpte tu candramàþ  \
såryeõa sahasodgacchet  # tataþ pràtastanàttu vai  // MatsP_141.45 //
samàgamya lavau dvau tu  $ madhyàhnànnipatanraviþ  &
pratipacchuklapakùasya  % candramàþ såryamaõóalàt  // MatsP_141.46 //
nirmucyamànayormadhye  $ tayormaõóalayostu vai  &
sa tadànvàhuteþ kàlo  % dar÷asya ca vaùañkriyàþ  \
etadçtumukhaü j¤eyam  # amàvàsyàü tu pàrvaõam  // MatsP_141.47 //
divà parva tvamàvàsyàü  $ kùãõendau dhavale tu vai  &
tasmàddivà tvamàvàsyàü  % gçhyate yo divàkaraþ  // MatsP_141.48 //
kuheti kokilenoktaü  $ yasmàtkàlàtsamàpyate  &
tatkàlasaüj¤ità hyeùà  % amàvàsyà kuhåþ smçtà  // MatsP_141.49 //
sinãvàlãpramàõaü tu  $ kùãõa÷eùo ni÷àkaraþ  &
amàvàsyà vi÷atyarkaü  % sinãvàlã tadà smçtà  // MatsP_141.50 //
anumati÷ca ràkà ca  $ sinãvàlã kuhåstathà  &
etàsàü dvilavaþ kàlaþ  % kuhåmàtrà kuhåþ smçtà  // MatsP_141.51 //
ityeùa parvasaüdhãnàü  $ kàlo vai dvilavaþ smçtaþ  &
parvaõàü tulyakàlastu  % tulyàhutivaùañkriyàþ  // MatsP_141.52 //
candrabhåryavyatãpàte  $ same vai pårõime ubhe  &
pratipatpratipannastu  % parvakàlo dvimàtrakaþ  // MatsP_141.53 //
kàlaþ kuhåsinãvàlyoþ  $ samuddho dvilavaþ smçtaþ  &
arkanirmaõóale some  % parvakàlaþ kalàþ smçtàþ  // MatsP_141.54 //
yasmàd àpåryate somaþ  $ pa¤cada÷yàü tu pårõimà  &
da÷abhiþ pa¤cabhi÷caiva  % kalàbhirdivasakramàt  // MatsP_141.55 //
tasmàtpa¤cada÷e some  $ kalà vai nàsti ùoóa÷ã  &
tasmàtsomasya viproktaþ  % pa¤cada÷yàü mayà kùayaþ  // MatsP_141.56 //
ityete pitaro devàþ  $ somapàþ somavardhanàþ  &
àrtavà çtavo 'thàbdà  % devàstànbhàvayanti hi  // MatsP_141.57 //
ataþ paraü pravakùyàmi  $ pité¤chràddhabhujastu ye  &
teùàü gatiü ca sattatvaü  % pràptiü ÷ràddhasya caiva hi  // MatsP_141.58 //
na mçtànàü gatiþ ÷akyà  $ j¤àtuü và punaràgatiþ  &
tapasà hi prasiddhena  % kiü punarmàüsacakùuùà  // MatsP_141.59 //
atra devànpitéü÷caite  $ pitaro laukikàþ smçtàþ  &
teùàü te dharmasàmarthyàt  % smçtàþ sàyujyagà dvijaiþ  // MatsP_141.60 //
yadi và÷ramadharmeõa  $ praj¤àneùu vyavasthitàn  &
anye càtra prasãdanti  % ÷raddhàyukteùu karmasu  // MatsP_141.61 //
brahmacaryeõa tapasà  $ yaj¤ena prajayà bhuvi  &
÷ràddhena vidyayà caiva  % cànnadànena saptadhà  // MatsP_141.62 //
karmasveteùu ye saktà  $ vartanty à dehapàtanàt  &
devaiste pitçbhiþ sàrdham  % åùmapaiþ somapaistathà  \
svargatà divi modante  # pitçmanta upàsate  // MatsP_141.63 //
prajàvatàü prasiddhaiùà  $ uktà ÷ràddhakçtàü ca vai  &
teùàü nivàpe dattaü hi  % tatkulãnaistu bàndhavaiþ  // MatsP_141.64 //
màsa÷ràddhaü hi bhu¤jànàs  $ te'tyete somalaukikàþ  &
ete manuùyàþ pitaro  % màsa÷ràddhabhujastu vai  // MatsP_141.65 //
tebhyo 'pare tu ye tvanye  $ saükãrõàþ karmayoniùu  &
bhraùñà÷cà÷ramadharmeùu  % svadhàsvàhàvivarjitàþ  // MatsP_141.66 //
bhinne dehe duràpannàþ  $ pretabhåtà yamakùaye  &
svakarmàõyanu÷ocanto  % yàtanàsthànamàgatàþ  // MatsP_141.67 //
dãrghà÷caivàti÷uùkà÷ca  $ ÷ma÷rulà÷ca vivàsasaþ  &
kùutpipàsàbhibhåtàste  % vidravanti tvitastataþ  // MatsP_141.68 //
saritsarastaóàgàni  $ puùkariõya÷ca sarva÷aþ  &
parànnànyabhikàïkùantaþ  % kàlyamànà itastataþ  // MatsP_141.69 //
sthàneùu pàtyamànà ye  $ yàtanàstheùu teùu vai  &
÷àlmalyàü vaitaraõyàü ca  % kumbhãpàkeddhavàluke  // MatsP_141.70 //
asipattravane caiva  $ pàtyamànàþ svakarmabhiþ  &
tatrasthànàü tu teùàü vai  % duþkhitànàm a÷àyinàm  // MatsP_141.71 //
teùàü lokàntarasthànàü  $ bàndhavairnàmagotrataþ  &
bhåmàvasavyaü darbheùu  % dattàþ piõóàstrayastu vai  \
pràptàüstu tarpayantyeva  # pretasthàneùvadhiùñhitàn  // MatsP_141.72 //
apràptà yàtanàsthànaü  $ prabhraùñà ye ca pa¤cadhà  &
pa÷càdye sthàvarànte vai  % bhåtànãke svakarmabhiþ  // MatsP_141.73 //
nànàråpàsu jàtãnàü  $ tiryagyoniùu mårtiùu  &
yadàhàrà bhavantyete  % tàsu tàsviha yoniùu  // MatsP_141.74 //
tasmiüs tasmiüs tadàhàre  $ ÷ràddhaü dattaü tu prãõayet  &
kàle nyàyàgataü pàtre  % vidhinà pratipàditam  \
pràpnuvantyannamàdattaü  # yatra yatràvatiùñhate  // MatsP_141.75 //
yathà goùu pranaùñàsu  $ vatso vindati màtaram  &
tathà ÷ràddheùu dçùñànto  % mantraþ pràpayate tu tam  // MatsP_141.76 //
evaü hyavikalaü ÷ràddhaü  $ ÷raddhàdattaü manurbravãt  &
sanatkumàraþ provàca  % pa÷yandivyena cakùuùà  // MatsP_141.77 //
gatàgataj¤aþ pretànàü  $ pràptiü ÷ràddhasya caiva hi  &
kçùõapakùastvahasteùàü  % ÷uklaþ svapnàya ÷arvarã  // MatsP_141.78 //
ityete pitaro devà  $ devà÷ca pitara÷ca vai  &
anyonyapitaro hyete  % devà÷ca pitaro divi  // MatsP_141.79 //
ete tu pitaro devà  $ manuùyàþ pitara÷ca ye  &
pità pitàmaha÷caiva  % tathaiva prapitàmahaþ  // MatsP_141.80 //
ityeùa viùayaþ proktaþ  $ pitéõàü somapàyinàm  &
etatpitçmahattvaü hi  % puràõe ni÷cayaü gatam  // MatsP_141.81 //
ityeùa somasåryàbhyàm  $ ailasya ca samàgamaþ  &
avàptiü ÷raddhayà caiva  % pitéõàü caiva tarpaõam  // MatsP_141.82 //
parvaõàü caiva yaþ kàlo  $ yàtanàsthànameva ca  &
samàsàtkãrtitastubhyaü  % sarga eùa sanàtanaþ  // MatsP_141.83 //
vairåpyaü yena tatsarvaü  $ kathitaü tvekade÷ikam  &
a÷akyaü parisaükhyàtuü  % ÷raddheyaü bhåtimicchatà  // MatsP_141.84 //
svàyambhuvasya devasya  $ eùa sargo mayeritaþ  &
vistareõànupårvyàcca  % bhåyaþ kiü kathayàmi vaþ  // MatsP_141.85 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 142

*çùaya åcuþ
caturyugàõi yàni syuþ  $ pårve svàyambhuve 'ntare  &
eùàü nisargasaükhyàü ca  % ÷rotumicchàma vistaràt  // MatsP_142.1 //

*såta uvàca
pçthivãdyuprasaïgena  $ mayà tu pràgudàhçtam  &
etaccaturyugaü tvevaü  % tadvakùyàmi nibodhata  \
tatpramàõaü prasaükhyàya  # vistaràccaiva kçtsna÷aþ  // MatsP_142.2 //
laukikena pramàõena  $ niùpàdyàbdaü tu mànuùam  &
tenàpãha prasaükhyàya  % vakùyàmi tu caturyugam  \
nimeùatulyakàlàni  # màtràlabdhekùaràõi ca  // MatsP_142.3 //
kàùñhà nimeùà da÷a pa¤ca caiva  $ triü÷acca kàùñhàü gaõayetkalàü tu  &
triü÷atkalà÷caiva bhavenmuhårtas  % taistriü÷atà ràtryahanã samete  // MatsP_142.4 //
ahoràtre vibhajate  $ såryo mànuùalaukike  &
ràtriþ svapnàya bhåtànàü  % ceùñàyai karmaõàmahaþ  // MatsP_142.5 //
pitrye ràtryahanã màsaþ  $ pravibhàgas tayoþ punaþ  &
kçùõapakùas tvahasteùàü  % ÷uklaþ svapnàya ÷arvarã  // MatsP_142.6 //
triü÷adye mànuùà màsàþ  $ pitryo màsaþ sa ucyate  &
÷atàni trãõi màsànàü  % ùaùñyà càbhyadhikàni tu  \
pitryaþ saüvatsaro hyeùa  # mànuùeõa vibhàvyate  // MatsP_142.7 //
mànuùeõaiva mànena  $ varùàõàü yacchataü bhavet  &
pitéõàü tàni varùàõi  % saükhyàtàni tu trãõi vai  \
da÷a ca dvyadhikà màsàþ  # pitçsaükhyeha kãrtità  // MatsP_142.8 //
laukikena pramàõena  $ abdo yo mànuùaþ smçtaþ  &
etaddivyamahoràtram  % ityeùà vaidikã ÷rutiþ  // MatsP_142.9 //
divye ràtryahanã varùaü  $ pravibhàgastayoþ punaþ  &
ahastu yadudakcaiva  % ràtriryà dakùiõàyanam  \
ete ràtryahanã divye  # prasaükhyàte tayoþ punaþ  // MatsP_142.10 //
triü÷adyàni tu varùàõi  $ divyo màsastu sa smçtaþ  &
mànuùàõàü ÷ataü yacca  % divyà màsàstrayastu vai  \
tathaiva saha saükhyàto  # divya eùa vidhiþ smçtaþ  // MatsP_142.11 //
trãõi varùa÷atànyevaü  $ ùaùñirvarùàstathaiva ca  &
divyaþ saüvatsaro hyeùa  % mànuùeõa prakãrtitaþ  // MatsP_142.12 //
trãõi varùasahasràõi  $ mànuùeõa pramàõataþ  &
triü÷adanyàni varùàõi  % smçtaþ saptarùivatsaraþ  // MatsP_142.13 //
nava yàni sahasràõi  $ varùàõàü mànuùàõi ca  &
varùàõi navati÷caiva  % dhruvasaüvatsaraþ smçtaþ  // MatsP_142.14 //
ùañtriü÷attu sahasràõi  $ varùàõàü mànuùàõi ca  &
ùaùñi÷caiva sahasràõi  % saükhyàtàni tu saükhyayà  \
divyaü varùasahasraü tu  # pràhuþ saükhyàvido janàþ  // MatsP_142.15 //
ityetadçùibhirgãtaü  $ divyayà saükhyayà dvijàþ  &
divyenaiva pramàõena  % yugasaükhyà prakalpità  // MatsP_142.16 //
catvàri bhàrate varùe  $ yugàni çùayo 'bruvan  &
kçtaü tretà dvàparaü ca  % kali÷caivaü caturyugam  // MatsP_142.17 //
pårvaü kçtayugaü nàma  $ tatastretàbhidhãyate  &
dvàparaü ca kali÷caiva  % yugàni parikalpayet  // MatsP_142.18 //
catvàryàhuþ sahasràõi  $ varùàõàü tatkçtaü yugam  &
tasya tàv acchatã saüdhyà  % saüdhyàü÷a÷ca tathàvidhaþ  // MatsP_142.19 //
itareùu sasaüdhyeùu  $ sasaüdhyàü÷eùu ca triùu  &
ekapàde nivartante  % sahasràõi ÷atàni ca  // MatsP_142.20 //
tretà trãõi sahasràõi  $ yugasaükhyàvido viduþ  &
tasyàpi tri÷atã saüdhyà  % saüdhyàü÷aþ saüdhyayà samaþ  // MatsP_142.21 //
dve sahasre dvàparaü tu  $ saüdhyàü÷au tu catuþ÷atam  &
sahasramekaü varùàõàü  % kalireva prakãrtitaþ  \
dve ÷ate ca tathànye ca  # saüdhyàsaüdhyàü÷ayoþ smçte  // MatsP_142.22 //
eùà dvàda÷asàhasrã  $ yugasaükhyà tu saüj¤ità  &
kçtaü tretà dvàparaü ca  % kali÷ceti catuùñayam  // MatsP_142.23 //
tatra saüvatsaràþ sçùñà  $ mànuùàstànnibodhata  &
niyutàni da÷a dve ca  % pa¤ca caivàtra saükhyayà  \
aùñàviü÷atsahasràõi  # kçtaü yugamathocyate  // MatsP_142.24 //
prayutaü tu tathà pårõaü  $ dve cànye niyute punaþ  &
ùaõõavatisahasràõi  % saükhyàtàni ca saükhyayà  \
tretàyugasya saükhyaiùà  # mànuùeõa tu saüj¤ità  // MatsP_142.25 //
aùñau ÷atasahasràõi  $ varùàõàü mànuùàõi tu  &
catuþùaùñisahasràõi  % varùàõàü dvàparaü yugam  // MatsP_142.26 //
catvàri niyutàni syur  $ varùàõi tu kaliryugam  &
dvàtriü÷acca tathànyàni  % sahasràõi tu saükhyayà  \
etatkaliyugaü proktaü  # mànuùeõa pramàõataþ  // MatsP_142.27 //
eùà caturyugàvasthà  $ mànuùeõa prakãrtità  &
caturyugasya saükhyàtà  % saüdhyà saüdhyàü÷akaiþ saha  // MatsP_142.28 //
eùà caturyugàkhyà tu  $ sàdhikà tvekasaptatiþ  &
kçtatretàdiyuktà sà  % manorantaramucyate  // MatsP_142.29 //
manvantarasya saükhyà tu  $ mànuùeõa nibodhata  &
ekatriü÷attathà koñyaþ  % saükhyàtàþ saükhyayà dvijaiþ  // MatsP_142.30 //
tathà ÷atasahasràõi  $ da÷a cànyàni bhàga÷aþ  &
sahasràõi tu dvàtriü÷ac  % chatànyaùñàdhikàni ca  // MatsP_142.31 //
a÷ãti÷caiva varùàõi  $ màsà÷caivàdhikàstu ùañ  &
manvantarasya saükhyaiùà  % mànuùeõa prakãrtità  // MatsP_142.32 //
divyena ca pramàõena  $ pravakùyàmyantaraü manoþ  &
sahasràõàü ÷atànyàhuþ  % sa ca vai parisaükhyayà  // MatsP_142.33 //
catvàriü÷atsahasràõi  $ manorantaramucyate  &
manvantarasya kàlastu  % yugaiþ saha prakãrtitaþ  // MatsP_142.34 //
eùà caturyugàkhyà tu  $ sàdhikà hyekasaptatiþ  &
krameõa parivçttà sà  % manorantaramucyate  // MatsP_142.35 //
etaccaturda÷aguõaü  $ kalpamàhustu tadvidaþ  &
tatastu pralayaþ kçtsnaþ  % sa tu saüpralayo mahàn  // MatsP_142.36 //
kalpapramàõo dviguõo  $ yathà bhavati saükhyayà  &
caturyugàkhyà vyàkhyàtà  % kçtaü tretàyugaü ca vai  // MatsP_142.37 //
tretàsçùñaü pravakùyàmi  $ dvàparaü kalimeva ca  &
yugapatsamavetau dvau  % dvidhà vaktuü na ÷akyate  // MatsP_142.38 //
kramàgataü mayàpyetat  $ tubhyaü noktaü yugadvayam  &
çùivaü÷aprasaïgena  % vyàkulatvàttathà kramàt  // MatsP_142.39 //
noktaü tretàyuge ÷eùaü  $ tadvakùyàmi nibodhata  &
atha tretàyugasyàdau  % manuþ saptarùaya÷ca ye  \
÷rautasmàrtaü bruvandharmaü  # brahmaõà tu pracoditàþ  // MatsP_142.40 //
dàràgnihotrasambandham  $ çgyajuþsàmasaühitàþ  &
ityàdibahulaü ÷rautaü  % dharmaü saptarùayo 'bruvan  // MatsP_142.41 //
paramparàgataü dharmaü  $ smàrtaü tvàcàralakùaõam  &
varõà÷ramàcàrayutaü  % manuþ svàyambhuvo 'bravãt  // MatsP_142.42 //
satyena brahmacaryeõa  $ ÷rutena tapasà tathà  &
teùàü sutaptatapasàm  % àrùeõànukrameõa ha  // MatsP_142.43 //
saptarùãõàü mano÷caiva  $ àdau tretàyuge tataþ  &
abuddhipårvakaü tena  % sakçtpårvakameva ca  // MatsP_142.44 //
abhivçttàstu te mantrà  $ dar÷anaistàrakàdibhiþ  &
àdikalpe tu devànàü  % pràdurbhåtàstu te svayam  // MatsP_142.45 //
pramàõeùvatha siddhànàm  $ anyeùàü ca pravartate  &
mantrayogo vyatãteùu  % kalpeùvatha sahasra÷aþ  \
te mantrà vai punasteùàü  # pratimàyàmupasthitàþ  // MatsP_142.46 //
çco yajåüùi sàmàni  $ mantrà÷càtharvaõàstu ye  &
saptarùibhi÷ca ye proktàþ  % smàrtaü tu manurabravãt  // MatsP_142.47 //
tretàdau saühatà vedàþ  $ kevalaü dharmasetavaþ  &
saürodhàdàyuùa÷caiva  % vyasyante dvàpare ca te  \
çùayastapasà vedàn  # ahoràtramadhãyate  // MatsP_142.48 //
anàdinidhanà divyàþ  $ pårvaü proktàþ svayambhuvà  &
svadharmasaüvçtàþ sàïgà  % yathàdharmaü yuge yuge  \
vikriyante svadharmaü tu  # vedavàdàdyathàyugam  // MatsP_142.49 //
àrambhayaj¤aþ kùatrasya  $ haviryaj¤à vi÷aþ smçtàþ  &
paricàrayaj¤àþ ÷ådrà÷ca  % japayaj¤à÷ca bràhmaõàþ  // MatsP_142.50 //
tataþ samudità varõàs  $ tretàyàü dharma÷àlinaþ  &
kriyàvantaþ prajàvantaþ  % samçddhàþ sukhina÷ca vai  // MatsP_142.51 //
bràhmaõai÷ca vidhãyante  $ kùatriyàþ kùatriyairvi÷aþ  &
vai÷yà¤chådrà anuvartante  % parasparamanugrahàt  // MatsP_142.52 //
÷ubhàþ prakçtayasteùàü  $ dharmà varõà÷ramà÷rayàþ  &
saükalpitena manasà  % vàcà và hastakarmaõà  \
tretàyuge hyavikale  # karmàrambhaþ prasidhyati  // MatsP_142.53 //
àyåråpaü balaü medhà  $ àrogyaü dharma÷ãlatà  &
sarvasàdhàraõaü hyetad  % àsãttretàyuge tu vai  // MatsP_142.54 //
varõà÷ramavyavasthànam  $ eùàü brahmà tathàkarot  &
saühità÷ca tathà mantrà  % àrogyaü dharma÷ãlatà  // MatsP_142.55 //
saühità÷ca tathà mantrà  $ çùibhir brahmaõaþ sutaiþ  &
yaj¤aþ pravartita÷caiva  % tadà hyeva tu daivataiþ  // MatsP_142.56 //
yàmaiþ ÷uklairjayai÷caiva  $ sarvasàdhanasaübhçtaiþ  &
vi÷vasçóbhis tathà sàrdhaü  % devendreõa mahaujasà  \
svàyambhuve 'ntare devais  # te yaj¤àþ pràkpravartitàþ  // MatsP_142.57 //
satyaü japastapo dànaü  $ pårvadharmo ya ucyate  &
yadà dharmasya hrasate  % ÷àkhàdharmasya vardhate  // MatsP_142.58 //
jàyante ca tadà ÷årà  $ àyuùmanto mahàbalàþ  &
nyastadaõóà mahàyogà  % yajvàno brahmavàdinaþ  // MatsP_142.59 //
padmapattràyatàkùà÷ca  $ pçthuvaktràþ susaühatàþ  &
siühoraskà mahàsattvà  % mattamàtaügagàminaþ  // MatsP_142.60 //
mahàdhanurdharà÷caiva  $ tretàyàü cakravartinaþ  &
sarvalakùaõapårõàste  % nyagrodhaparimaõóalàþ  // MatsP_142.61 //
nyagrodhau tu smçtau bàhå  $ vyàmo nyagrodha ucyate  &
vyàmena såcchrayo yasya  % ata årdhvaü tu dehinaþ  \
samucchrayaþ parãõàho  # nyagrodhaparimaõóalaþ  // MatsP_142.62 //
cakraü ratho maõirbhàryà  $ nidhira÷vo gajastathà  &
proktàni sapta ratnàni  % pårvaü svàyambhuve 'ntare  // MatsP_142.63 //
viùõoraü÷ena jàyante  $ pçthivyàü cakravartinaþ  &
manvantareùu sarveùu hy  % atãtànàgateùu vai  // MatsP_142.64 //
bhåtabhavyàni yànãha  $ vartamànàni yàni ca  &
tretàyugàni teùvatra  % jàyante cakravartinaþ  // MatsP_142.65 //
bhadràõãmàni teùàü ca  $ vibhàvyante mahãkùitàm  &
atyadbhutàni catvàri  % balaü dharmaü sukhaü dhanam  // MatsP_142.66 //
anyonyasyàvirodhena  $ pràpyante nçpateþ samam  &
artho dharma÷ca kàma÷ca  % ya÷o vijaya eva ca  // MatsP_142.67 //
ai÷varyeõàõimàdyena  $ prabhu÷aktibalànvitàþ  &
÷rutena tapasà caiva  % çùãüste 'bhibhavanti hi  // MatsP_142.68 //
balenàbhibhavantyete  $ tena dànavamànavàn  &
lakùaõai÷caiva jàyante  % ÷arãrasthairamànuùaiþ  // MatsP_142.69 //
ke÷àþ sthità lalàñena  $ jihvà ca parimàrjanã  &
÷yàmaprabhà÷caturdaüùñràþ  % suvaü÷à÷cordhvaretasaþ  // MatsP_142.70 //
àjànubàhava÷caiva  $ tàlahastau vçùàkçtã  &
pariõàhapramàõàbhyàü  % siühaskandhà÷ca medhinaþ  // MatsP_142.71 //
pàdayo÷cakramatsyau tu  $ ÷aïkhapadme ca hastayoþ  &
pa¤cà÷ãtisahasràõi  % jãvanti hyajaràmayàþ  // MatsP_142.72 //
asaïgà gatayasteùàü  $ catasra÷cakravartinàm  &
antarikùe samudreùu  % pàtàle parvateùu ca  // MatsP_142.73 //
ijyà dànaü tapaþ satyaü  $ tretàdharmàstu vai smçtàþ  &
tadà pravartate dharmo  % varõà÷ramavibhàga÷aþ  \
maryàdàsthàpanàrthaü ca  # daõóanãtiþ pravartate  // MatsP_142.74 //
hçùñapuùñà janàþ sarve  $ arogàþ pårõamànasàþ  &
eko veda÷catuùpàdas  % tretàyàü tu vidhiþ smçtaþ  \
trãõi varùasahasràõi  # jãvante tatra tàþ prajàþ  // MatsP_142.75 //
putrapautrasamàkãrõà  $ mriyante ca krameõa tàþ  &
eùa tretàyuge bhàvas  % tretàsaükhyàü nibodhata  // MatsP_142.76 //
tretàyugasvabhàvena  $ saüdhyàpàdena vartate  &
saüdhyàpàdaþ svabhàvàcca  % yo 'ü÷aþ pàdena tiùñhati  // MatsP_142.77 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 143

*çùaya åcuþ
kathaü tretàyugamukhe  $ yaj¤asyàsãtpravartanam  &
pårve svàyambhuve sarge  % yathàvatprabravãhi naþ  // MatsP_143.1 //
antarhitàyàü saüdhyàyàü  $ sàrdhaü kçtayugena hi  &
kàlàkhyàyàü pravçttàyàü  % pràpte tretàyuge tadà  // MatsP_143.2 //
oùadhãùu ca jàtàsu  $ pravçtte vçùñisarjane  &
pratiùñhitàyàü vàrttàyàü  % gràmeùu ca pureùu ca  // MatsP_143.3 //
varõà÷ramapratiùñhànaü  $ kçtvà mantrai÷ca taiþ punaþ  &
saühitàstu susaühçtya  % kathaü yaj¤aþ pravartitaþ  \
etacchrutvàbravãtsåtaþ  # ÷råyatàü tatpracoditam  // MatsP_143.4 //

*såta uvàca
mantrànvai yojayitvà tu  $ ihàmutra ca karmasu  &
tathà vi÷vabhugindrastu  % yaj¤aü pràvartayatprabhuþ  // MatsP_143.5 //
daivataiþ saha saühçtya  $ sarvasàdhanasaüvçtaþ  &
tasyà÷vamedhe vitate  % samàjagmurmaharùayaþ  // MatsP_143.6 //
yaj¤akarmaõyavartanta  $ karmaõyagre tathartvijaþ  &
håyamàne devahotre  % agnau bahuvidhaü haviþ  // MatsP_143.7 //
sampratãteùu deveùu  $ sàmageùu ca susvaram  &
parikrànteùu laghuùu  % adhvaryupuruùeùu ca  // MatsP_143.8 //
àlabdheùu ca madhye tu  $ tathà pa÷ugaõeùu vai  &
àhåteùu ca deveùu  % yaj¤abhukùu tatastadà  // MatsP_143.9 //
ya indriyàtmakà devà  $ yaj¤abhàgabhujastu te  &
tànyajanti tadà devàþ  % kalyàdiùu bhavanti ye  // MatsP_143.10 //
adhvaryupraiùakàle tu  $ vyutthità çùayastathà  &
maharùaya÷ca tàndçùñvà  % dãnànpa÷ugaõàüstadà  \
vi÷vabhujaü te tvapçcchan  # kathaü yaj¤avidhistava  // MatsP_143.11 //
adharmo balavàneùa  $ hiüsà dharmepsayà tava  &
navaþ pa÷uvidhistviùñas  % tava yaj¤e surottama  // MatsP_143.12 //
adharmo dharmaghàtàya  $ pràrabdhaþ pa÷ubhistvayà  &
nàyaü dharmo hyadharmo 'yaü  % na hiüsà dharma ucyate  \
àgamena bhavàndharmaü  # prakarotu yadãcchati  // MatsP_143.13 //
vidhidçùñena yaj¤ena  $ dharmeõàvyasanena tu  &
yaj¤abãjaiþ sura÷reùñha  % trivargaparimoùitaiþ  // MatsP_143.14 //
eùa yaj¤o mahànindraþ  $ svayambhuvihitaþ purà  &
evaü vi÷vabhugindrastu  % çùibhistattvadar÷ibhiþ  \
ukto na pratijagràha  # mànamohasamanvitaþ  // MatsP_143.15 //
teùàü vivàdaþ sumahठ $ jaj¤e indramaharùãõàm  &
jaïgamaiþ sthàvaraiþ kena  % yaùñavyamiti cocyate  // MatsP_143.16 //
te tu khinnà vivàdena  $ ÷aktyà yuktà maharùayaþ  &
saüdhàya samamindreõa  % papracchuþ khacaraü vasum  // MatsP_143.17 //

*çùaya åcuþ
mahàpràj¤a tvayà dçùñaþ  $ kathaü yaj¤avidhirnçpa  &
auttànapàde prabråhi  % saü÷ayaü nastuda prabho  // MatsP_143.18 //

*såta uvàca
÷rutvà vàkyaü vasusteùàm  $ avicàrya balàbalam  &
veda÷àstramanusmçtya  % yaj¤atattvamuvàca ha  // MatsP_143.19 //
yathopanãtairyaùñavyam  $ iti hovàca pàrthivaþ  &
yaùñavyaü pa÷ubhirmedhyair  % atha målaphalairapi  // MatsP_143.20 //
hiüsà svabhàvo yaj¤asya  $ iti me dar÷anàgamaþ  &
tathaite bhàvità mantrà  % hiüsàliïgà maharùibhiþ  // MatsP_143.21 //
dãrgheõa tapasà yuktais  $ tàrakàdinidar÷ibhiþ  &
tatpramàõaü mayà coktaü  % tasmàcchamitum arhatha  // MatsP_143.22 //
yadi pramàõaü svànyeva  $ mantravàkyàõi vo dvijàþ  &
tathà pravartatàü yaj¤o hy  % anyathà mànçtaü vacaþ  // MatsP_143.23 //
evaü kçtottaràste tu  $ yujyàtmànaü tato dhiyà  &
ava÷yambhàvinaü dçùñvà  % tamadho hya÷apaüstadà  // MatsP_143.24 //
ityuktamàtro nçpatiþ  $ pravive÷a rasàtalam  &
årdhvacàrã nçpo bhåtvà  % rasàtalacaro 'bhavat  // MatsP_143.25 //
vasudhàtalacàrã tu  $ tena vàkyena so 'bhavat  &
dharmàõàü saü÷ayachettà  % ràjà vasuradhogataþ  // MatsP_143.26 //
tasmànna vàcyo hyekena  $ bahuj¤enàpi saü÷ayaþ  &
bahudhàrasya dharmasya  % såkùmà duranugà gatiþ  // MatsP_143.27 //
tasmànna ni÷cayàdvaktuü  $ dharmaþ ÷akyo hi kenacit  &
devànçùãnupàdàya  % svàyambhuvamçte manum  // MatsP_143.28 //
tasmànna hiüsà yaj¤e syàd  $ yaduktamçùibhiþ purà  &
çùikoñisahasràõi  % svaistapobhirdivaü gatàþ  // MatsP_143.29 //
tasmànna hiüsàyaj¤aü ca  $ pra÷aüsanti maharùayaþ  &
u¤chaü målaü phalaü ÷àkam  % udapàtraü tapodhanàþ  // MatsP_143.30 //
etaddattvà vibhavataþ  $ svargaloke pratiùñhitàþ  &
adroha÷càpyalobha÷ca  % damo bhåtadayà ÷amaþ  // MatsP_143.31 //
brahmacaryaü tapaþ ÷aucam  $ anukro÷aü kùamà dhçtiþ  &
sanàtanasya dharmasya  % målameva duràsadam  // MatsP_143.32 //
dravyamantràtmako yaj¤as  $ tapa÷ca samatàtmakam  &
yaj¤ai÷ca devànàpnoti  % vairàjaü tapasà punaþ  // MatsP_143.33 //
brahmaõaþ karmasaünyàsàd  $ vairàgyàtprakçterlayam  &
j¤ànàtpràpnoti kaivalyaü  % pa¤caità gatayaþ smçtàþ  // MatsP_143.34 //
evaü vivàdaþ sumahàn  $ yaj¤asyàsãtpravartane  &
çùãõàü devatànàü ca  % pårve svàyambhuve 'ntare  // MatsP_143.35 //
tataste çùayo dçùñvà  $ hçtaü dharmaü balena tu  &
vasorvàkyamanàdçtya  % jagmuste vai yathàgatam  // MatsP_143.36 //
gateùu çùisaügheùu  $ devà yaj¤amavàpnuyuþ  &
÷råyante hi tapaþsiddhà  % brahmakùatràdayo nçpàþ  // MatsP_143.37 //
priyavratottànapàdau  $ dhruvo medhàtithirvasuþ  &
sudhàmà virajà÷caiva  % ÷aïkhapàdràjasastathà  // MatsP_143.38 //
pràcãnabarhiþ parjanyo  $ havirdhànàdayo nçpàþ  &
ete cànye ca bahavas  % te tapobhirdivaü gatàþ  // MatsP_143.39 //
ràjarùayo mahàtmàno  $ yeùàü kãrtiþ pratiùñhità  &
tasmàdvi÷iùyate yaj¤àt  % tapaþ sarvaistu kàraõaiþ  // MatsP_143.40 //
brahmaõà tapasà sçùñaü  $ jagadvi÷vamidaü purà  &
tasmànnàpnoti tadyaj¤àt  % tapomålamidaü smçtam  // MatsP_143.41 //
yaj¤apravartanaü hyevam  $ àsãtsvàyambhuve 'ntare  &
tadàprabhçti yaj¤o 'yaü  % yugaiþ sàrdhaü pravartitaþ  // MatsP_143.42 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 144

*såta uvàca
ata årdhvaü pravakùyàmi  $ dvàparasya vidhiü punaþ  &
tatra tretàyuge kùãõe  % dvàparaü pratipadyate  // MatsP_144.1 //
dvàparàdau prajànàü tu  $ siddhistretàyuge tu yà  &
parivçtte yuge tasmiüs  % tataþ sà vai praõa÷yati  // MatsP_144.2 //
tataþ pravartite tàsàü  $ prajànàü dvàpare punaþ  &
lobho dhçtirvaõigyuddhaü  % tattvànàm avini÷cayaþ  // MatsP_144.3 //
pradhvaüsa÷caiva varõànàü  $ karmaõàü tu viparyayaþ  &
yàtrà vadhaþ paro daõóo  % màno darpo 'kùamà balam  // MatsP_144.4 //
tathà rajastamo bhåyaþ  $ pravçtte dvàpare punaþ  &
àdye kçte nàdharmo 'sti  % sa tretàyàü pravartitaþ  // MatsP_144.5 //
dvàpare vyàkulo bhåtvà  $ praõa÷yati kalau punaþ  &
varõànàü dvàpare dharmàþ  % saükãryante tathà÷ramàþ  // MatsP_144.6 //
dvaidhamutpadyate caiva  $ yuge tasmi¤÷rutismçtau  &
dvidhà ÷rutiþ smçti÷caiva  % ni÷cayo nàdhigamyate  // MatsP_144.7 //
ani÷cayàvagamanàd  $ dharmatattvaü na vidyate  &
dharmatattve hyavij¤àte  % matibhedastu jàyate  // MatsP_144.8 //
parasparaü vibhinnàste  $ dçùñãnàü vibhrameõa tu  &
ato dçùñivibhinnaistaiþ  % kçtamatyàkulaü tvidam  // MatsP_144.9 //
eko veda÷catuùpàdaþ  $ saühçtya tu punaþ punaþ  &
saükùepàdàyuùa÷caiva  % vyasyate dvàpareùviha  // MatsP_144.10 //
veda÷caika÷caturdhà tu  $ vyasyate dvàparàdiùu  &
çùiputraiþ punarvedà  % bhidyante dçùñivibhramaiþ  // MatsP_144.11 //
te tu bràhmaõavinyàsaiþ  $ svarakramaviparyayaiþ  &
saühçtà çgyajuþsàmnàü  % saühitàstairmaharùibhiþ  // MatsP_144.12 //
sàmànyàdvaikçtàccaiva  $ dçùñibhinnaiþ kvacitkvacit  &
bràhmaõaü kalpasåtràõi  % bhàùyavidyàstathaiva ca  // MatsP_144.13 //
anye tu prasthitàstànvai  $ kecit tàn pratyavasthitàþ  &
dvàpareùu pravartante  % bhinnàrthaistaiþ svadar÷anaiþ  // MatsP_144.14 //
ekamàdhvaryavaü pårvam  $ àsãddvaidhaü tu tatpunaþ  &
sàmànyaviparãtàrthaiþ  % kçtaü ÷àstràkulaü tvidam  // MatsP_144.15 //
àdhvaryavaü ca prasthànair  $ bahudhà vyàkulãkçtam  &
tathaivàtharvaõàü sàmnàü  % vikalpaiþ svasya saükùayaiþ  // MatsP_144.16 //
vyàkulo dvàpareùvarthaþ  $ kriyate bhinnadar÷anaiþ  &
dvàpare saünivçtte te  % vedà na÷yanti vai kalau  // MatsP_144.17 //
teùàü viparyayotpannà  $ bhavanti dvàpare punaþ  &
adçùñirmaraõaü caiva  % tathaiva vyàdhyupadravàþ  // MatsP_144.18 //
vàïmanaþkarmabhirduþkhair  $ nirvedo jàyate tataþ  &
nirvedàjjàyate teùàü  % duþkhamokùavicàraõà  // MatsP_144.19 //
vicàraõàyàü vairàgyaü  $ vairàgyàddoùadar÷anam  &
doùàõàü dar÷anàccaiva  % j¤ànotpattistu jàyate  // MatsP_144.20 //
teùàü medhàvinàü pårvaü  $ martye svàyambhuve 'ntare  &
utpasyantãha ÷àstràõàü  % dvàpare paripanthinaþ  // MatsP_144.21 //
àyurvedavikalpà÷ca  $ aïgànàü jyotiùasya ca  &
artha÷àstravikalpà÷ca  % hetu÷àstravikalpanam  // MatsP_144.22 //
prakriyà kalpasåtràõàü  $ bhàùyavidyàvikalpanam  &
smçti÷àstraprabhedà÷ca  % prasthànàni pçthak pçthak  // MatsP_144.23 //
dvàpareùvabhivartante  $ matibhedàstathà nçõàm  &
manasà karmaõà vàcà  % kçcchràdvàrttà prasidhyati  // MatsP_144.24 //
dvàpare sarvabhåtànàü  $ kàlaþ kle÷aparaþ smçtaþ  &
lobho 'dhçtirvaõigyuddhaü  % tattvànàmavini÷cayaþ  // MatsP_144.25 //
veda÷àstrapraõayanaü  $ dharmàõàü saükarastathà  &
varõà÷ramaparidhvaüsaþ  % kàmadveùau tathaiva ca  // MatsP_144.26 //
pårõe varùasahasre dve  $ paramàyustadà nçõàm  &
niþ÷eùe dvàpare tasmiüs  % tasya saüdhyà tu pàdataþ  // MatsP_144.27 //
guõahãnàstu tiùñhanti  $ dharmasya dvàparasya tu  &
tathaiva saüdhyà pàdena  % aü÷astasyàü pratiùñhitaþ  // MatsP_144.28 //
dvàparasya tu paryàye  $ puùyasya ca nibodhata  &
dvàparasyàü÷a÷eùe tu  % pratipattiþ kaleratha  // MatsP_144.29 //
hiüsà steyànçtaü màyà  $ dambha÷caiva tapasvinàm  &
ete svabhàvàþ puùyasya  % sàdhayanti ca tàþ prajàþ  // MatsP_144.30 //
eùa dharmaþ smçtaþ kçtsno  $ dharma÷ca parihãyate  &
manasà karmaõà vàcà  % vàrttàþ sidhyanti và na và  // MatsP_144.31 //
kaliþ pramàrako rogaþ  $ satataü càpi kùudbhayam  &
anàvçùñibhayaü caiva  % de÷ànàü ca viparyayaþ  // MatsP_144.32 //
na pramàõe sthitirhyasti  $ puùye ghore yuge kalau  &
garbhastho mriyate ka÷cid  % yauvanasthastathà paraþ  // MatsP_144.33 //
sthàvirye madhyakaumàre  $ mriyante ca kalau prajàþ  &
alpatejobalàþ pàpà  % mahàkopà hyadhàrmikàþ  // MatsP_144.34 //
ançtavratalubdhà÷ca  $ puùye caiva prajàþ sthitàþ  &
duriùñairduradhãtai÷ca  % duràcàrairduràgamaiþ  // MatsP_144.35 //
vipràõàü karmadoùaistaiþ  $ prajànàü jàyate bhayam  &
hiüsà mànastatherùyà ca  % krodho 'såyàkùamàdhçtiþ  // MatsP_144.36 //
puùye bhavanti jantånàü  $ lobho moha÷ca sarva÷aþ  &
saükùobho jàyate 'tyarthaü  % kalimàsàdya vai yugam  // MatsP_144.37 //
nàdhãyate tathà vedàn  $ na yajante dvijàtayaþ  &
utsãdanti tathà caiva  % vai÷yaiþ sàrdhaü tu kùatriyàþ  // MatsP_144.38 //
÷ådràõàü mantrayonistu  $ sambandho bràhmaõaiþ saha  &
bhavatãha kalau tasmi¤  % chayanàsanabhojanaiþ  // MatsP_144.39 //
ràjànaþ ÷ådrabhåyiùñhàþ  $ pàùaõóànàü pravçttayaþ  &
kàùàyiõa÷ca niùkacchàs  % tathà kàpàlina÷ca ha  // MatsP_144.40 //
ye cànye devavratinas  $ tathà ye dharmadåùakàþ  &
divyavçttà÷ca ye kecid  % vçttyarthaü ÷rutiliïginaþ  // MatsP_144.41 //
evaüvidhà÷ca ye kecid  $ bhavantãha kalau yuge  &
adhãyate tadà vedठ % chådrà dharmàrthakovidàþ  // MatsP_144.42 //
yajante hya÷vamedhaistu  $ ràjànaþ ÷ådrayonayaþ  &
strãbàlagovadhaü kçtvà  % hatvà caiva parasparam  // MatsP_144.43 //
upahatya tathànyonyaü  $ sàdhayanti tadà prajàþ  &
duþkhapracuratàlpàyur  % de÷otsàdaþ sarogatà  // MatsP_144.44 //
adharmàbhinive÷itvaü  $ tamovçttaü kalau smçtam  &
bhråõahatyà prajànàü na  % tathà hyevaü pravartate  // MatsP_144.45 //
tasmàdàyurbalaü råpaü  $ prahãyante kalau yuge  &
duþkhenàbhiplutànàü ca  % paramàyuþ ÷ataü nçõàm  // MatsP_144.46 //
bhåtvà ca na bhavantãha  $ vedàþ kaliyuge 'khilàþ  &
utsãdante tathà yaj¤àþ  % kevalaü dharmahetavaþ  // MatsP_144.47 //
eùà kaliyugàvasthà  $ saüdhyàü÷au tu nibodhata  &
yuge yuge tu hãyante  % trãüstrãnpàdàü÷ca siddhayaþ  // MatsP_144.48 //
yugasvabhàvàþ saüdhyàsu  $ avatiùñhanti pàdataþ  &
saüdhyàsvabhàvàþ svàü÷eùu  % pàdenaivàvatasthire  // MatsP_144.49 //
evaü saüdhyàü÷ake kàle  $ sampràpte tu yugàntike  &
teùàmadharmiõàü ÷àstà  % bhçgåõàü ca kule sthitaþ  // MatsP_144.50 //
gotreõa vai candramaso  $ nàmnà pramatirucyate  &
kalisaüdhyàü÷abhàgeùu  % manoþ svàyambhuve 'ntare  // MatsP_144.51 //
samàstriü÷attu sampårõàþ  $ paryañanvai vasuüdharàm  &
a÷vakarmà sa vai senàü  % hastya÷varathasaükulàm  // MatsP_144.52 //
pragçhãtàyudhairvipraiþ  $ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  &
sa tadà taiþ parivçto  % mlecchànsarvàn nijaghnivàn  // MatsP_144.53 //
sa hatvà sarva÷a÷caiva  $ ràjànaþ ÷ådrayonayaþ  &
pàùaõóànsa sadà sarvàn  % niþ÷eùànakarotprabhuþ  // MatsP_144.54 //
adhàrmikà÷ca ye kecit  $ tànsarvànhanti sarva÷aþ  &
udãcyànmadhyade÷àü÷ca  % pàrvatãyàüstathaiva ca  // MatsP_144.55 //
pràcyànpratãcyàü÷ca tathà  $ vindhyapçùñhàparàntikàn  &
tathaiva dàkùiõàtyàü÷ca  % dravióànsiühalaiþ saha  // MatsP_144.56 //
gàndhàrànpàradàü÷caiva  $ pahlavànyavanà¤chakàn  &
tuùàrànbarbarà¤chvetàn  % halikàndaradànkhasàn  // MatsP_144.57 //
lampakàn àndhrakàü÷càpi  $ corajàtãüstathaiva ca  &
pravçttacakro balavठ % chådràõàmantakçdbabhau  // MatsP_144.58 //
vidràvya sarvabhåtàni  $ cacàra vasudhàmimàm  &
mànavasya tu vaü÷e tu  % nçdevasyeha jaj¤ivàn  // MatsP_144.59 //
pårvajanmani viùõu÷ca  $ pramatirnàma vãryavàn  &
sutaþ sa vai candramasaþ  % pårve kaliyuge prabhuþ  // MatsP_144.60 //
dvàtriü÷e 'bhyudite varùe  $ prakrànto viü÷atiü samàþ  &
nijaghne sarvabhåtàni  % mànuùàõyeva sarva÷aþ  // MatsP_144.61 //
kçtvà bãjàva÷iùñàü tàü  $ pçthvãü kråreõa karmaõà  &
parasparanimittena  % kàlenàkasmikena ca  // MatsP_144.62 //
saüsthità sahasà yà tu  $ senà pramatinà saha  &
gaïgàyamunayormadhye  % siddhiü pràptà samàdhinà  // MatsP_144.63 //
tatasteùu pranaùñeùu  $ saüdhyàü÷e kårakarmasu  &
utsàdya pàrthivànsarvàüs  % teùvatãteùu vai tadà  // MatsP_144.64 //
tataþ saüdhyàü÷ake kàle  $ sampràpte ca yugàntike  &
sthitàsvalpàva÷iùñàsu  % prajàsviha kvacit kvacit  // MatsP_144.65 //
svàpradànàs tadà te vai  $ lobhàviùñàstu vçnda÷aþ  &
upahiüsanti cànyonyaü  % pralumpanti parasparam  // MatsP_144.66 //
aràjake yugàü÷e tu  $ saükùaye samupasthite  &
prajàstà vai tadà sarvàþ  % parasparabhayàrditàþ  // MatsP_144.67 //
vyàkulàstàþ paràvçttàs  $ tyaktvà devaü gçhàõi tu  &
svànsvànpràõànavekùanto  % niùkàruõyàt suduþkhitàþ  // MatsP_144.68 //
naùñe ÷rautasmçte dharme  $ kàmakrodhava÷ànugàþ  &
nirmaryàdà nirànandà  % niþsnehà nirapatrapàþ  // MatsP_144.69 //
naùñe dharme pratihatà  $ hrasvakàþ pa¤caviü÷akàþ  &
hitvà dàràü÷ca putràü÷ca  % viùàdavyàkulaprajàþ  // MatsP_144.70 //
anàvçùñihatàste vai  $ vàrttàmutsçjya duþkhitàþ  &
à÷rayanti sma pratyantàn  % hitvà janapadànsvakàn  // MatsP_144.71 //
saritaþ sàgarànåpàn  $ sevante parvatànapi  &
cãrakçùõàjinadharà  % niùkriyà niùparigrahàþ  // MatsP_144.72 //
varõà÷ramaparibhraùñàþ  $ saükaraü ghoramàsthitàþ  &
evaü kaùñamanupràptà hy  % alpa÷eùàþ prajàstataþ  // MatsP_144.73 //
jantava÷ca kùudhàviùñà  $ duþkhànnirvedamàgaman  &
saü÷rayanti ca de÷àüstàü÷  % cakravatparivartanàþ  // MatsP_144.74 //
tataþ prajàstu tàþ sarvà  $ màüsàhàrà bhavanti hi  &
mçgànvaràhànvçùabhàn  % ye cànye vanacàriõaþ  // MatsP_144.75 //
bhakùyàü÷caivàpyabhakùyàü÷ca  $ sarvàüstànbhakùayanti tàþ  &
samudraü saü÷rità yàstu  % nadã÷caiva prajàstu tàþ  // MatsP_144.76 //
te 'pi matsyànharantãha  $ àhàràrthaü ca sarva÷aþ  &
abhakùyàhàradoùeõa  % ekavarõagatàþ prajàþ  // MatsP_144.77 //
yathà kçtayuge pårvam  $ ekavarõamabhåtkila  &
tathà kaliyugasyànte  % ÷ådrãbhåtàþ prajàstathà  // MatsP_144.78 //
evaü varùa÷ataü pårõaü  $ divyaü teùàü nyavartata  &
ùañtriü÷acca sahasràõi  % mànuùàõi tu tàni vai  // MatsP_144.79 //
atha dãrgheõa kàlena  $ pakùiõaþ pa÷avastathà  &
matsyà÷caiva hatàþ sarvaiþ  % kùudhàviùñai÷ca sarva÷aþ  // MatsP_144.80 //
niþ÷eùeùvatha sarveùu  $ matsyapakùipa÷uùvatha  &
saüdhyàü÷e pratipanne tu  % niþ÷eùàstu tadà kçtàþ  // MatsP_144.81 //
tataþ prajàstu sambhåya  $ kandamålamatho 'khanan  &
phalamålà÷anàþ sarve  % aniketàstathaiva ca  // MatsP_144.82 //
valkalànyatha vàsàüsi  $ adhaþ÷ayyà÷ca sarva÷aþ  &
parigraho na teùvasti  % dhana÷uddhimavàpnuyuþ  // MatsP_144.83 //
evaü kùayaü gamiùyanti hy  $ alpa÷iùñàþ prajàstadà  &
tàsàmalpàva÷iùñànàm  % àhàràdçddhiriùyate  // MatsP_144.84 //
evaü varùa÷ataü divyaü  $ saüdhyàü÷astasya vartate  &
tato varùa÷atasyànte  % alpa÷iùñàþ striyaþ sutàþ  // MatsP_144.85 //
mithunàni tu tàþ sarvà hy  $ anyonyaü samprajaj¤ire  &
tatastàstu mriyante vai  % pårvotpannàþ prajàstu yàþ  // MatsP_144.86 //
jàtamàtreùvapatyeùu  $ tataþ kçtamavartata  &
yathà svarge ÷arãràõi  % narake caiva dehinàm  // MatsP_144.87 //
upabhogasamarthàni  $ evaü kçtayugàdiùu  &
evaü kçtasya saütànaþ  % kale÷caiva kùayastathà  // MatsP_144.88 //
vicàraõàttu nirvedaþ  $ sàmyàvasthàtmanà tathà  &
tata÷caivàtmasambodhaþ  % sambodhàddharma÷ãlatà  // MatsP_144.89 //
kali÷iùñeùu teùvevaü  $ jàyante pårvavatprajàþ  &
bhàvino 'rthasya ca balàt  % tataþ kçtamavartata  // MatsP_144.90 //
atãtànàgatàni syur  $ yàni manvantareùviha  &
ete yugasvabhàvàstu  % mayoktàstu samàsataþ  // MatsP_144.91 //
vistareõànupårvyàcca  $ namaskçtya svayambhuve  &
pravçtte tu tatastasmin  % punaþ kçtayuge tu vai  // MatsP_144.92 //
utpannàþ kali÷iùñeùu  $ prajàþ kàrtayugàstathà  &
tiùñhanti ceha ye siddhà  % adçùñà viharanti ca  // MatsP_144.93 //
saha saptarùibhirye tu  $ tatra ye ca vyavasthitàþ  &
brahmakùatravi÷aþ ÷ådrà  % bãjàrthe ya iha smçtàþ  \
kàrtayugabhavaiþ sàrdhaü  # nirvi÷eùàstadàbhavan  // MatsP_144.94 //
teùàü saptarùayo dharmaü  $ kathayantãha teùu ca  // MatsP_144.95 //
varõà÷ramàcàrayutaü  $ ÷rautasmàrtavidhànataþ  &
evaü teùu kriyàvatsu  % pravartantãha vai kçte  // MatsP_144.96 //
÷rautasmàrtasthitànàü tu  $ dharme saptarùidar÷ite  &
te tu dharmavyavasthàrthaü  % tiùñhantãha kçte yuge  // MatsP_144.97 //
manvantaràdhikàreùu  $ tiùñhanti çùayastu te  &
yathà dàvapradagdheùu  % tçõeùvevàparaü tçõam  // MatsP_144.98 //
vanànàü prathamaü vçùñyà  $ teùàü måleùu sambhavaþ  &
evaü yugàdyugànàü vai  % saütànastu parasparam  // MatsP_144.99 //
pravartate hyavicchedàd  $ yàvanmanvantarakùayaþ  &
sukhamàyurbalaü råpaü  % dharmàrthau kàma eva ca  // MatsP_144.100 //
yugeùvetàni hãyante  $ trayaþ pàdàþ krameõa tu  &
ityeùa pratisaüdhirvaþ  % kãrtitastu mayà dvijàþ  // MatsP_144.101 //
caturyugàõàü sarveùàm  $ etadeva prasàdhanam  &
eùàü caturyugàõàü tu  % gaõità hyekasaptatiþ  // MatsP_144.102 //
krameõa parivçttàstà  $ manorantaramucyate  &
yugàkhyàsu tu sarvàsu  % bhavatãha yadà ca yat  // MatsP_144.103 //
tadeva ca tadanyàsu  $ punastadvai yathàkramam  &
sarge sarge yathà bhedà hy  % utpadyante tathaiva ca  // MatsP_144.104 //
caturda÷asu tàvanto  $ j¤eyà manvantareùviha  &
àsurã yàtudhànã ca  % pai÷àcã yakùaràkùasã  // MatsP_144.105 //
yuge yuge tadà kàle  $ prajà jàyanti tàþ ÷çõu  &
yathàkalpaü yugaiþ sàrdhaü  % bhavante tulyalakùaõàþ  \
ityetallakùaõaü proktaü  # yugànàü vai yathàkramam  // MatsP_144.106 //
manvantaràõàü parivartanàni  $ cirapravçttàni yugasvabhàvàt  &
kùaõaü na saütiùñhati jãvalokaþ  % kùayodayàbhyàü parivartamànaþ  // MatsP_144.107 //
ete yugasvabhàvà vaþ  $ parikràntà yathàkramam  &
manvantaràõi yànyasmin  % kalpe vakùyàmi tàni ca  // MatsP_144.108 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 145

*såta uvàca
manvantaràõi yàni syuþ  $ kalpe kalpe caturda÷a  &
vyatãtànàgatàni syur  % yàni manvantareùviha  // MatsP_145.1 //
vistareõànupårvyàcca  $ sthitiü vakùye yuge yuge  &
tasminyuge ca sambhåtir  % yàsàü yàvacca jãvitam  // MatsP_145.2 //
yugamàtraü tu jãvanti  $ nyånaü tatsyàddvayena ca  &
caturda÷asu tàvanto  % j¤eyà manvantareùviha  // MatsP_145.3 //
manuùyàõàü pa÷ånàü ca  $ pakùiõàü sthàvaraiþ saha  &
teùàmàyurupakràntaü  % yugadharmeùu sarva÷aþ  // MatsP_145.4 //
tathaivàyuþ parikràntaü  $ yugadharmeùu sarva÷aþ  &
asthitiü ca kalau dçùñvà  % bhåtànàmàyuùa÷ca vai  // MatsP_145.5 //
paramàyuþ ÷ataü tvetan  $ mànuùàõàü kalau smçtam  &
devàsuramanuùyà÷ca  % yakùagandharvaràkùasàþ  // MatsP_145.6 //
pariõàhocchraye tulyà  $ jàyante ha kçte yuge  &
ùaõõavatyaïgulotsedho hy  % aùñànàü devayoninàm  // MatsP_145.7 //
navàïgulapramàõena  $ niùpannena tathàùñakam  &
etatsvàbhàvikaü teùàü  % pramàõamadhikurvatàm  // MatsP_145.8 //
manuùyà vartamànàstu  $ yugasaüdhyàü÷akeùviha  &
devàsurapramàõaü tu  % saptasaptàïgulaü kramàt  // MatsP_145.9 //
catura÷ãtikai÷caiva  $ kalijairaïgulaiþ smçtam  &
à pàdatalamastako  % navatàlo bhavettu yaþ  // MatsP_145.10 //
saühçtyàjànubàhu÷ca  $ daivatairabhipåjyate  &
gavàü ca hastinàü caiva  % mahiùasthàvaràtmanàm  // MatsP_145.11 //
krameõaitena vij¤eye  $ hràsavçddhã yuge yuge  &
ùañsaptatyaïgulotsedhaþ  % pa÷ur àkakudo bhavet  // MatsP_145.12 //
aïgulànàmaùña÷atam  $ utsedho hastinàü smçtaþ  &
aïgulànàü sahasraü tu  % dvicatvàriü÷adaïgulam  // MatsP_145.13 //
÷atàrdhamaïgulànàü tu hy  $ utsedhaþ ÷àkhinàü paraþ  &
mànuùasya ÷arãrasya  % saünive÷astu yàdç÷aþ  // MatsP_145.14 //
tallakùaõaü tu devànàü  $ dç÷yate 'nvayadar÷anàt  &
buddhyàti÷ayasaüyukto  % devànàü kàya ucyate  // MatsP_145.15 //
tathà nàti÷aya÷caiva  $ mànuùaþ kàya ucyate  &
ityeva hi parikràntà  % bhàvà ye divyamànuùàþ  // MatsP_145.16 //
pa÷ånàü pakùiõàü caiva  $ sthàvaràõàü ca sarva÷aþ  &
gàvo 'jà÷và÷ca vij¤eyà  % hastinaþ pakùiõo mçgàþ  // MatsP_145.17 //
upayuktàþ kriyàsvete  $ yaj¤iyàstviha sarva÷aþ  &
yathàkramopabhogà÷ca  % devànàü pa÷umårtayaþ  // MatsP_145.18 //
teùàü råpànuråpai÷ca  $ pramàõaiþ sthirajaïgamàþ  &
manoj¤aistatra tairbhogaiþ  % sukhino hyupapedire  // MatsP_145.19 //
atha ÷iùñànpravakùyàmi  $ sàdhånatha tata÷ca vai  &
bràhmaõàþ ÷ruti÷abdà÷ca  % devànàü pa÷umårtayaþ  \
saüyujya brahmaõà hyantas  # tena santaþ pracakùate  // MatsP_145.20 //
sàmànyeùu ca dharmeùu  $ tathà vai÷iùikeùu ca  &
brahmakùatravi÷o yuktàþ  % ÷rautasmàrtena karmaõà  // MatsP_145.21 //
varõà÷rameùu yuktasya  $ sukhodarkasya svargatau  &
÷rautasmàrto hi yo dharmo  % j¤ànadharmaþ sa ucyate  // MatsP_145.22 //
divyànàü sàdhanàtsàdhur  $ brahmacàrã gurorhitaþ  &
kàraõàtsàdhanàccaiva  % gçhasthaþ sàdhurucyate  // MatsP_145.23 //
tapasa÷ca tathàraõye  $ sàdhurvaikhànasaþ smçtaþ  &
yatamàno yatiþ sàdhuþ  % smçto yogasya sàdhanàt  // MatsP_145.24 //
dharmo dharmagatiþ proktaþ  $ ÷abdo hyeùa kriyàtmakaþ  &
ku÷alàku÷alau caiva  % dharmàdharmau bravãtprabhuþ  // MatsP_145.25 //
atha devà÷ca pitara  $ çùaya÷caiva mànuùàþ  &
ayaü dharmo hyayaü neti  % bruvate maunamårtinà  // MatsP_145.26 //
dharmeti dhàraõe dhàtur  $ mahattve caiva ucyate  &
àdhàraõe mahattve và  % dharmaþ sa tu nirucyate  // MatsP_145.27 //
tatreùñapràpako dharma  $ àcàryairupadi÷yate  &
adharma÷càniùñaphala  % àcàryairnopadi÷yate  // MatsP_145.28 //
vçddhà÷càlolupà÷caiva  $ àtmavanto hyadàmbhikàþ  &
samyagvinãtà mçdavas  % tànàcàryànpracakùate  // MatsP_145.29 //
dharmaj¤airvihito dharmaþ  $ ÷rautasmàrto dvijàtibhiþ  &
dàràgnihotrasambandham  % ijyà ÷rautasya lakùaõam  // MatsP_145.30 //
smàrto varõà÷ramàcàro  $ yamai÷ca niyamairyutaþ  &
pårvebhyo vedayitveha  % ÷rautaü saptarùayo 'bruvan  // MatsP_145.31 //
çco yajåüùi sàmàni  $ brahmaõo 'ïgàni vai ÷rutiþ  &
manvantarasyàtãtasya  % smçtvà tanmanurabravãt  // MatsP_145.32 //
tasmàtsmàrtaþ såto dharmo  $ varõà÷ramavibhàga÷aþ  &
evaü vai dvividho dharmaþ  % ÷iùñàcàraþ sa ucyate  // MatsP_145.33 //
÷iùer dhàto÷ca niùñhàntàc  $ chiùña÷abdaü pracakùate  &
manvantareùu ye ÷iùñà  % iha tiùñhanti dhàrmikàþ  // MatsP_145.34 //
manuþ saptarùaya÷caiva  $ lokasaütànakàriõaþ  &
tiùñhantãha ca dharmàrthaü  % tà¤chiùñànsampracakùate  // MatsP_145.35 //
taiþ ÷iùñai÷calito dharmaþ  $ sthàpyate vai yuge yuge  &
trayã vàrttà daõóanãtiþ  % prajàvarõà÷ramepsayà  // MatsP_145.36 //
÷iùñairàcaryate yasmàt  $ puna÷caiva manukùaye  &
pårvaiþpårvairmatatvàcca  % ÷iùñàcàraþ sa ÷à÷vataþ  // MatsP_145.37 //
dànaü satyaü tapo loko  $ vidyejyà påjanaü damaþ  &
aùñau tàni caritràõi  % ÷iùñàcàrasya lakùaõam  // MatsP_145.38 //
÷iùñà yasmàccarantyenaü  $ manuþ saptarùaya÷ca ha  &
manvantareùu sarveùu  % ÷iùñàcàrastataþ smçtaþ  // MatsP_145.39 //
vij¤eyaþ ÷ravaõàcchrautaþ  $ smaraõàtsmàrta ucyate  &
ijyàvedàtmakaþ ÷rautaþ  % smàrto varõà÷ramàtmakaþ  \
pratyaïgàni pravakùyàmi  # dharmasyeha tu lakùaõam  // MatsP_145.40 //
dçùñànubhåtamarthaü ca  $ yaþ pçùño na vigåhate  &
yathàbhåtapravàdastu  % ityetatsatyalakùaõam  // MatsP_145.41 //
brahmacaryaü tapo maunaü  $ niràhàratvameva ca  &
ityetattapaso råpaü  % sughoraü tu duràsadam  // MatsP_145.42 //
pa÷ånàü dravyahaviùàm  $ çksàmayajuùàü tathà  &
çtvijàü dakùiõàyà÷ca  % saüyogo yaj¤a ucyate  // MatsP_145.43 //
àtmavatsarvabhåteùu  $ yo hitàya ÷ubhàya ca  &
vartate satataü hçùñaþ  % kriyà ÷reùñhà dayà smçtà  // MatsP_145.44 //
àkruùño 'bhihato yastu  $ nàkro÷etpraharedapi  &
aduùño vàïmanaþkàyais  % titikùuþ sà kùamà smçtà  // MatsP_145.45 //
svàminà rakùyamàõànàm  $ utsçùñànàü ca sambhrame  &
parasvànàm anàdànam  % alobha iti saüj¤itam  // MatsP_145.46 //
maithunasyàsamàcàro  $ jalpanàccintanàttathà  &
nivçttirbrahmacaryaü ca  % tadetacchamalakùaõam  // MatsP_145.47 //
àtmàrthe và paràrthe và  $ indriyàõãha yasya vai  &
viùaye na pravartante  % damasyaitattu lakùaõam  // MatsP_145.48 //
pa¤càtmake yo viùaye  $ kàraõe càùñalakùaõe  &
na krudhyeta pratihataþ  % sa jitàtmà bhaviùyati  // MatsP_145.49 //
yadyadiùñatamaü dravyaü  $ nyàyenaivàgataü ca yat  &
tattadguõavate deyam  % ityetaddànalakùaõam  // MatsP_145.50 //
÷rutismçtibhyàü vihito  $ dharmo varõà÷ramàtmakaþ  &
÷iùñàcàrapravçddha÷ca  % dharmo 'yaü sàdhusaümataþ  // MatsP_145.51 //
apradveùo hyaniùñeùu  $ iùñaü vai nàbhinandati  &
prãtitàpaviùàdànàü  % vinivçttir viraktatà  // MatsP_145.52 //
saünyàsaþ karmaõàü nyàsaþ  $ kçtànàmakçtaiþ saha  &
ku÷alàku÷alàbhyàü tu  % prahàõaü nyàsa ucyate  // MatsP_145.53 //
avyaktàdivi÷eùàntav  $ ikàre 'sminnivartate  &
cetanàcetanaü j¤àtvà  % j¤àne j¤ànã sa ucyate  // MatsP_145.54 //
pratyaïgàni tu dharmasya  $ cetyetallakùaõaü smçtam  &
çùibhirdharmatattvaj¤aiþ  % pårvaiþ svàyambhuve 'ntare  // MatsP_145.55 //
atra vo varõayiùyàmi  $ vidhiü manvantarasya tu  &
tathaiva càturhotrasya  % càturvarõyasya caiva hi  // MatsP_145.56 //
pratimanvantaraü caiva  $ ÷rutiranyà vidhãyate  &
çco yajåüùi sàmàni  % yathàvatpratidaivatam  // MatsP_145.57 //
vidhistotraü tathà hautraü  $ pårvavatsampravartate  &
dravyastotraü guõastotraü  % karmastotraü tathaiva ca  // MatsP_145.58 //
tathaivàbhijanastotraü  $ stotramevaü caturvidham  &
manvantareùu sarveùu  % yathà bhedà bhavanti hi  // MatsP_145.59 //
pravartayanti teùàü vai  $ brahmastotraü punaþ punaþ  &
evaü mantraguõànàü tu  % samutpatti÷caturvidhà  // MatsP_145.60 //
atharvaçgyajuþsàmnàü  $ vedeùviha pçthakpçthak  &
çùãõàü tapyatàü teùàü  % tapaþ paramadu÷caram  // MatsP_145.61 //
mantràþ pràdurbhavantyàdau  $ pårvamanvantarasya ha  &
asaütoùàdbhayàdduþkhàn  % mohàcchokàcca pa¤cadhà  // MatsP_145.62 //
çùãõàü tàrakà yena  $ lakùaõena yadçcchayà  &
çùãõàü yàdç÷atvaü hi  % tadvakùyàmãha lakùaõam  // MatsP_145.63 //
atãtànàgatànàü ca  $ pa¤cadhà hyàrùakaü smçtam  &
tathà çùãõàü vakùyàmi  % àrùasyeha samudbhavam  // MatsP_145.64 //
guõasàmyena vartante  $ sarvasaüpralaye tadà  &
avibhàgena devànàm  % anirde÷ye tamomaye  // MatsP_145.65 //
abuddhipårvakaü tadvai  $ cetanàrthaü pravartate  &
tenàrùaü buddhipårvaü tu  % cetanenàpyadhiùñhitam  // MatsP_145.66 //
pravartate tathà te tu  $ yathà matsyodakàvubhau  &
cetanàdhikçtaü sarvaü  % pràvartata guõàtmakam  \
kàryakàraõabhàvena  # tathà tasya pravartate  // MatsP_145.67 //
viùayo viùayitvaü ca  $ tadà hyarthapadàtmakau  &
kàlena pràpaõãyena  % bhedà÷ca kàraõàtmakàþ  // MatsP_145.68 //
sàüsiddhikàstadà vçttàþ  $ krameõa mahadàdayaþ  &
mahato 'sàvahaükàras  % tasmàdbhåtendriyàõi ca  // MatsP_145.69 //
bhåtabhedà÷ca bhåtebhyo  $ jaj¤ire tu parasparam  &
saüsiddhikàraõaü kàryaü  % sadya eva vivartate  // MatsP_145.70 //
yatholmukàttu viñapà  $ ekakàlàdbhavanti hi  &
tathà pravçttàþ kùetraj¤àþ  % kàlenaikena kàraõàt  // MatsP_145.71 //
yathàndhakàre khadyotaþ  $ sahasà sampradç÷yate  &
tathà nivçtto hyavyaktaþ  % khadyota iva saüjvalan  // MatsP_145.72 //
sa mahàtmà ÷arãrasthas  $ tatraiveha pravartate  &
mahatastamasaþ pàre  % vailakùaõyàdvibhàvyate  // MatsP_145.73 //
tatraiva saüsthito vidvàüs  $ tapaso 'nta iti ÷rutam  &
buddhirvivardhatastasya  % pràdurbhåtà caturvidhà  // MatsP_145.74 //
j¤ànaü vairàgyamai÷varyaü  $ dharma÷ceti catuùñayam  &
sàüsiddhikànyathaitàni  % apratãtàni tasya vai  // MatsP_145.75 //
mahàtmanaþ ÷arãrasya  $ caitanyàtsiddhirucyate  &
puri ÷ete yataþ pårvaü  % kùetraj¤ànaü tathàpi ca  // MatsP_145.76 //
pure ÷ayanàtpuruùo  $ j¤ànàtkùetraj¤a ucyate  &
yasmàddharmàtprasåte hi  % tasmàdvai dhàrmikastu saþ  // MatsP_145.77 //
sàüsiddhike ÷arãre ca  $ buddhyàvyaktastu cetanaþ  &
evaü vivçttaþ kùetraj¤aþ  % kùetraü hyanabhisaüdhitaþ  // MatsP_145.78 //
nivçttisamakàle tu  $ puràõaü tadacetanam  &
kùetraj¤ena parij¤àtaü  % bhogyo 'yaü viùayo mama  // MatsP_145.79 //
çùirhiüsàgatau dhàtur  $ vidyà satyaü tapaþ ÷rutam  &
eùa sannilayo yasmàd  % bràhmaõastutatas tv çùiþ  // MatsP_145.80 //
nivçttisamakàlàcca  $ buddhyàvyakta çùistvayam  &
çùate paramaü yasmàt  % paramarùistataþ smçtaþ  // MatsP_145.81 //
gatyarthàd çùater dhàtor  $ nàmanirvçttikàraõam  &
yasmàdeùa svayaübhåtas  % tasmàcca çùità matà  // MatsP_145.82 //
se÷varàþ svayamudbhåtà  $ brahmaõo mànasàþ sutàþ  &
nivartamànaistairbuddhyà  % mahànparigataþ paraþ  // MatsP_145.83 //
yasmàd dç÷aparatvena  $ saha tasmànmaharùayaþ  &
ã÷varàõàü sutàsteùàü  % mànasà÷caurasà÷ca vai  // MatsP_145.84 //
çùistasmàtparatvena  $ bhåtàdirçùayastataþ  &
çùiputrà çùãkàstu  % maithunàdgarbhasambhavàþ  // MatsP_145.85 //
paratvena çùante vai  $ bhåtàdãnçùikàstataþ  &
çùikàõàü sutà ye tu  % vij¤eyà çùiputrakàþ  // MatsP_145.86 //
÷rutvà çùaü paratvena  $ ÷rutàstasmàcchrutarùayaþ  &
avyaktàtmà mahàtmà và-  % -haükàràtmà tathaiva ca  // MatsP_145.87 //
bhåtàtmà cendriyàtmà ca  $ teùàü tajj¤ànamucyate  &
ityevamçùijàtistu  % pa¤cadhà nàmavi÷rutà  // MatsP_145.88 //
bhçgurmarãciratri÷ca  $ aïgiràþ pulahaþ kratuþ  &
manurdakùo vasiùñha÷ca  % pulastya÷càpi te da÷a  // MatsP_145.89 //
brahmaõo mànasà hyete  $ utpannàþ svayamã÷varàþ  &
paratvenarùayo yasmàn  % matàstasmànmaharùayaþ  // MatsP_145.90 //
ã÷varàõàü sutàstveùàm  $ çùayastànnibodhata  &
kàvyo bçhaspati÷caiva  % ka÷yapa÷cyavanastathà  // MatsP_145.91 //
utathyo vàmadeva÷ca  $ agastyaþ kau÷ikastathà  &
kardamo vàlakhilyà÷ca  % vi÷ravàþ ÷aktivardhanaþ  // MatsP_145.92 //
ityete çùayaþ proktàs  $ tapasà çùitàü gatàþ  &
teùàü putrànçùãkàüstu  % garbhotpannànnibodhata  // MatsP_145.93 //
vatsaro nagnahå÷ caiva  $ bharadvàja÷ca vãryavàn  &
çùirdãrghatamà÷caiva  % bçhadvakùàþ ÷aradvataþ  // MatsP_145.94 //
vàji÷ravàþ sucinta÷ca  $ ÷àva÷ca saparà÷araþ  &
÷çïgã ca ÷aïkhapàc caiva  % ràjà vai÷ravaõastathà  // MatsP_145.95 //
ityete çùikàþ sarve  $ satyena çùitàü gatàþ  &
ã÷varà çùaya÷caiva  % çùãkà ye ca vi÷rutàþ  // MatsP_145.96 //
evaü mantrakçtaþ sarve  $ kçtsna÷a÷ca nibodhata  &
bhçguþ kà÷yapaþ pracetà  % dadhãco hyàtmavànapi  // MatsP_145.97 //
årùo 'tha jamadagni÷ca  $ vedaþ sàrasvatastathà  &
àrùñiùeõa÷cyavana÷ca  % vãtahavyaþ savedhasaþ  // MatsP_145.98 //
vainyaþ pçthurdivodàso  $ brahmavàngçtsa÷aunakau  &
ekonaviü÷atirhyete  % bhçgavo mantrakçttamàþ  // MatsP_145.99 //
aïgirà÷caiva trita÷ca  $ bharadvàjo 'tha lakùmaõaþ  &
kçtavàcastathà gargaþ  % smçtisaükçtireva ca  // MatsP_145.100 //
guruvãta÷ca màndhàtà  $ ambarãùastathaiva ca  &
yuvanà÷vaþ purukutsaþ  % sva÷ravastu sadasyavàn  // MatsP_145.101 //
ajamãóho 'svahàrya÷ca hy  $ utkalaþ kavireva ca  &
pçùada÷vo viråpa÷ca  % kàvya÷caivàtha mudgalaþ  // MatsP_145.102 //
utathya÷ca ÷aradvàü÷ca  $ tathà vàji÷ravà api  &
apasyauùaþ sucitti÷ca  % vàmadevastathaiva ca  // MatsP_145.103 //
çùijo bçhacchukla÷ca  $ çùirdãrghatamà api  &
kakùãvàü÷ca trayastriü÷at  % smçtà hyaïgirasàü varàþ  // MatsP_145.104 //
ete mantrakçtaþ sarve  $ kà÷yapàüstu nibodhata  &
kà÷yapaþ sahavatsàro  % naidhruvo nitya eva ca  // MatsP_145.105 //
asito devala÷caiva  $ ùaóete brahmavàdinaþ  &
atrir ardhasvana÷caiva  % ÷àvàsyo 'tha gaviùñhiraþ  // MatsP_145.106 //
karõaka÷ca çùiþ siddhas  $ tathà pårvàtithi÷ca yaþ  // MatsP_145.107 //
ityete tvatrayaþ proktà  $ mantrakçtùaõmaharùayaþ  &
vasiùñha÷caiva ÷akti÷ca  % tçtãya÷ca parà÷araþ  // MatsP_145.108 //
tatastu indrapratimaþ  $ pa¤camastu bharadvasuþ  &
ùaùñhastu mitràvaruõaþ  % sattamaþ kuõóinastathà  // MatsP_145.109 //
ityete sapta vij¤eyà  $ vàsiùñhà brahmavàdinaþ  &
vi÷vàmitra÷ca gàdheyo  % devaràtastathà balaþ  // MatsP_145.110 //
tathà vidvànmadhucchandà  $ çùi÷cànyo 'ghamarùaõaþ  &
aùñako lohita÷caiva  % bhçtakãla÷ca màmbudhiþ  // MatsP_145.111 //
deva÷ravà devaràtaþ  $ puràõa÷ca dhanaüjayaþ  &
÷i÷ira÷ca mahàtejàþ  % ÷àlaïkàyana eva ca  // MatsP_145.112 //
trayoda÷aite vij¤eyà  $ brahmiùñhàþ kau÷ikà varàþ  &
agastyo 'tha dçóhadyumna  % indrabàhustathaiva ca  // MatsP_145.113 //
brahmiùñhàgastayo hyete  $ trayaþ paramakãrtayaþ  &
manurvaivasvata÷caiva  % ailo ràjà puråravàþ  // MatsP_145.114 //
kùatriyàõàü varà hyete  $ vij¤eyà mantravàdinaþ  &
bhalandaka÷ca vàsà÷vaþ  % saükãla÷caiva te trayaþ  // MatsP_145.115 //
ete mantrakçto j¤eyà  $ vai÷yànàü pravaràþ sadà  &
iti dvinavatiþ proktà  % mantràyai÷ca bahiùkçtàþ  // MatsP_145.116 //
bràhmaõàþ kùatriyà vai÷yà  $ çùiputrànnibodhata  &
çùãkàõàü sutà hyete  % çùiputràþ ÷rutarùayaþ  // MatsP_145.117 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 146

*çùaya åcuþ
kathaü matsyena kathitas  $ tàrakasya vadho mahàn  &
kasminkàle vinirvçttà  % katheyaü såtanandana  // MatsP_146.1 //
tvanmukhakùãrasindhåtthà  $ katheyamamçtàtmikà  &
karõàbhyàü pibatàü tçptir  % asmàkaü na prajàyate  \
idaü mune samàkhyàhi  # mahàbuddhe manogatam  // MatsP_146.2 //

*såta uvàca
pçùñastu manunà devo  $ matsyaråpã janàrdanaþ  &
kathaü ÷aravaõe jàto  % devaþ ùaóvadano vibho  // MatsP_146.3 //
etattu vacanaü ÷rutvà  $ pàrthivasyàmitaujasaþ  &
uvàca bhagavànprãto  % brahmasånurmahàmatim  // MatsP_146.4 //

*matsya uvàca
vajràïgo nàma daityo 'bhåt  $ tasya putrastu tàrakaþ  &
surànudvàsayàmàsa  % purebhyaþ sa mahàbalaþ  // MatsP_146.5 //
tataste brahmaõo 'bhyà÷aü  $ jagmurbhayanipãóitàþ  &
bhãtàü÷ca trida÷àndçùñvà  % brahmà teùàmuvàca ha  // MatsP_146.6 //
saütyajadhvaü bhayaü devàþ  $ ÷aükarasyàtmajaþ ÷i÷uþ  &
tuhinàcaladauhitras  % taü haniùyati dànavam  // MatsP_146.7 //
tataþ kàle tu kasmiü÷cid  $ dçùñvà vai ÷ailajàü ÷ivaþ  &
svareto vahnivadane  % vyasçjatkàraõàntare  // MatsP_146.8 //
tatpràptaü vahnivadane  $ reto devànatarpayat  &
vidàrya jañharàõyeùàm  % ajãrõaü nirgataü mune  // MatsP_146.9 //
patitaü tatsaridvaràü  $ tatastu ÷arakànane  &
tasmàttu sa samudbhåto  % guho dinakaraprabhaþ  // MatsP_146.10 //
sa saptadivaso bàlo  $ nijaghne tàrakàsuram  &
evaü ÷rutvà tato vàkyaü  % tam åcur çùisattamàþ  // MatsP_146.11 //

*çùaya åcuþ
atyà÷caryavatã ramyà  $ katheyaü pàpanà÷inã  &
vistareõa hi no bråhi  % yàthàtathyena ÷çõvatàm  // MatsP_146.12 //
vajràïgo nàma daityendraþ  $ kasya vaü÷odbhavaþ purà  &
yasyàbhåttàrakaþ putraþ  % surapramathano balã  // MatsP_146.13 //
nirmitaþ ko vadhe càbhåt  $ tasya daitye÷varasya tu  &
guhajanma tu kàrtsnyena  % asmàkaü bråhi mànada  // MatsP_146.14 //

*såta uvàca
mànaso brahmaõaþ putro  $ dakùo nàma prajàpatiþ  &
ùaùñiü so 'janayatkanyà  % vairiõyàmeva naþ ÷rutam  // MatsP_146.15 //
dadau sa da÷a dharmàya  $ ka÷yapàya trayoda÷a  &
saptaviü÷atiü somàya  % catasro 'riùñanemaye  // MatsP_146.16 //
dve vai bàhukaputràya  $ dve vai càïgirase tathà  &
dve kç÷à÷vàya viduùe  % prajàpatisutaþ prabhuþ  // MatsP_146.17 //
aditirditirdanurvi÷và hy  $ ariùñà surasà tathà  &
surabhirvinatà caiva  % tàmrà krodhava÷à irà  // MatsP_146.18 //
kadrårmuni÷ca lokasya  $ màtaro goùu màtaraþ  &
tàsàü sakà÷àllokànàü  % jaïgamasthàvaràtmanàm  // MatsP_146.19 //
janma nànàprakàràõàü  $ tàbhyo 'nye dehinaþ smçtàþ  &
devendropendrapåùàdyàþ  % sarve te ditijà matàþ  // MatsP_146.20 //
diteþ sakà÷àllokàstu  $ hiraõyaka÷ipàdayaþ  &
dànavà÷ca danoþ putrà  % gàva÷ca surabhãsutàþ  // MatsP_146.21 //
pakùiõo vinatàputrà  $ garuóapramukhàþ smçtàþ  &
nàgàþ kadråsutà j¤eyàþ  % ÷eùà÷cànye 'pi jantavaþ  // MatsP_146.22 //
trailokyanàthaü ÷akraü tu  $ sarvàmaragaõaprabhum  &
hiraõyaka÷ipu÷cakre  % jitvà ràjyaü mahàbalaþ  // MatsP_146.23 //
tataþ kenàpi kàlena  $ hiraõyaka÷ipàdayaþ  &
nihatà viùõunà saükhye  % ÷eùà÷cendreõa dànavàþ  // MatsP_146.24 //
tato nihataputràbhåd  $ ditir varamayàcata  &
bhartàraü ka÷yapaü devaü  % putramanyaü mahàbalam  // MatsP_146.25 //
samare ÷akrahantàraü  $ sa tasyà adadàtprabhuþ  // MatsP_146.26 //
niyame varta he devi  $ sahasraü ÷ucimànasà  &
varùàõàü lapsyase putram  % ityuktà sà tathàkarot  // MatsP_146.27 //
vartantyà niyame tasyàþ  $ sahasràkùaþ samàhitaþ  &
upàsàmàcarattasyàþ  % sà cainamanvamanyata  // MatsP_146.28 //
da÷avatsara÷eùasya  $ sahasrasya tadà ditiþ  &
uvàca ÷akraü suprãtà  % varadà tapasi sthità  // MatsP_146.29 //

*ditiruvàca
putrottãrõavratàü pràyo  $ viddhi màü pàka÷àsana  &
bhaviùyati ca te bhràtà  % tena sàrdhamimàü ÷riyam  // MatsP_146.30 //
bhuïkùva vatsa yathàkàmaü  $ trailokyaü hatakaõñakam  &
ityuktvà nidrayàviùñà  % caraõàkràntamårdhajà  // MatsP_146.31 //
svayaü suùvàpàniyatà  $ bhàvino 'rthasya gauravàt  &
tattu randhraü samàsàdya  % jañharaü pàka÷àsanaþ  // MatsP_146.32 //
cakàra saptadhà garbhaü  $ kuli÷ena tu devaràñ  &
ekaikaü tu punaþ khaõóaü  % cakàra maghavà tataþ  // MatsP_146.33 //
saptadhà saptadhà kopàt  $ pràbudhyata tato ditiþ  &
vibudhyovàca mà ÷akra  % ghàtayethàþ prajàü mama  // MatsP_146.34 //
tacchrutvà nirgataþ ÷akraþ  $ sthitvà prà¤jaliragrataþ  &
uvàca vàkyaü saütrasto  % màturvai vadaneritam  // MatsP_146.35 //

*÷akra uvàca
divàsvapnaparà màtaþ  $ pàdàkrànta÷iroruhà  &
saptasaptabhirevàtas  % tava garbhaþ kçto mayà  // MatsP_146.36 //
ekonapa¤cà÷atkçtà  $ bhàgà vajreõa te sutàþ  &
dàsyàmi teùàü sthànàni  % divi daivatapåjite  // MatsP_146.37 //
ityuktà sà tadà devã  $ saivamastvityabhàùata  &
puna÷ca devã bhartàram  % uvàcàsitalocanà  // MatsP_146.38 //
putraü prajàpate dehi  $ ÷akrajetàramårjitam  &
yo nàstra÷astrairvadhyatvaü  % gacchettridivavàsinàm  // MatsP_146.39 //
ityuktaþ sa tathovàca  $ tàü patnãmatiduþkhitàm  &
da÷a varùasahasràõi  % tapaþ kçtvà tu lapsyase  // MatsP_146.40 //
vajràsàramayair aïgair  $ achedyairàyasair dçóhaiþ  &
vajràïgo nàma putraste  % bhavità putravatsale  // MatsP_146.41 //
sà tu labdhavarà devã  $ jagàma tapase vanam  &
da÷a varùasahasràõi  % sà tapo ghoramàcarat  // MatsP_146.42 //
tapaso 'nte bhagavatã  $ janayàmàsa durjayam  &
putramapratikarmàõam  % ajeyaü vajradu÷chidam  // MatsP_146.43 //
sa jàtamàtra evàbhåt  $ sarva÷astràstrapàragaþ  &
uvàca màtaraü bhaktyà  % màtaþ kiü karavàõyaham  // MatsP_146.44 //
tamuvàca tato hçùñà  $ ditirdaityàdhipaü ca sà  &
bahavo me hatàþ putràþ  % sahasràkùeõa putraka  // MatsP_146.45 //
teùàü tvaü pratikartuü vai  $ gaccha ÷akravadhàya ca  &
bàóhamityeva tàmuktvà  % jagàma tridivaü balã  // MatsP_146.46 //
baddhvà tataþ sahasràkùaü  $ pà÷enàmoghavarcasà  &
màturantikamàgacchad  % vyàghraþ kùudramçgaü yathà  // MatsP_146.47 //
etasminnantare brahmà  $ ka÷yapa÷ca mahàtapàþ  &
àgatau tatra yatràstàü  % màtàputràvabhãtakau  // MatsP_146.48 //
dçùñvà tu tàvuvàcedaü  $ brahmà ka÷yapa eva ca  &
mu¤cainaü putra devendraü  % kimanena prayojanam  // MatsP_146.49 //
apamàno vadhaþ proktaþ  $ putra saübhàvitasya ca  &
asmadvàkyena yo mukto  % viddhi taü mçtameva ca  // MatsP_146.50 //
parasya gauravànmuktaþ  $ ÷atråõàü bhàramàvahet  &
jãvanneva mçto vatsa  % divase divase sa tu  // MatsP_146.51 //
mahatàü va÷amàyàte  $ vairaü naivàsti vairiõi  &
etacchrutvà tu vajràïgaþ  % praõato vàkyamabravãt  // MatsP_146.52 //
na me kçtyamanenàsti  $ màturàj¤à kçtà mayà  &
tvaü suràsuranàtho 'si  % mama ca prapitàmahaþ  // MatsP_146.53 //
kariùye tvadvaco deva  $ eùa muktaþ ÷atakratuþ  &
tapase me ratirdeva  % nirvighnaü caiva me bhavet  // MatsP_146.54 //
tvatprasàdena bhagavann  $ ityuktvà viraràma saþ  &
tasmiüståùõãü sthite daitye  % provàcedaü pitàmahaþ  // MatsP_146.55 //

*brahmovàca
tapastvaü kråramàpanno hy  $ asmacchàsanasaüsthitaþ  &
anayà citta÷uddhyà te  % paryàptaü janmanaþ phalam  // MatsP_146.56 //
ityuktvà padmajaþ kanyàü  $ sasarjàyatalocanàm  &
tàmasmai pradadau devaþ  % patnyarthaü padmasambhavaþ  // MatsP_146.57 //
varàïgãti ca nàmàsyàþ  $ kçtvà yàtaþ pitàmahaþ  &
vajràïgo 'pi tayà sàrdhaü  % jagàma tapase vanam  // MatsP_146.58 //
årdhvabàhuþ sa daityendro  $ 'caradabdasahasrakam  &
kàlaü kamalapattràkùaþ  % ÷uddhabuddhir mahàtapàþ  // MatsP_146.59 //
tàvaccàvàïmukhaþ kàlaü  $ tàvatpa¤càgnimadhyagaþ  &
niràhàro ghoratapàs  % taporà÷irajàyata  // MatsP_146.60 //
tataþ so 'ntarjale cakre  $ kàlaü varùasahasrakam  &
jalàntaraü praviùñasya  % tasya patnã mahàvratà  // MatsP_146.61 //
tasyaiva tãre sarasas  $ tatprãtyà maunamàsthità  &
niràhàrà tapo ghoraü  % pravive÷a mahàdyutiþ  // MatsP_146.62 //
tasyàü tapasi vartantyàm  $ indra÷cakre vibhãùikàm  &
bhåtvà tu markañastatra  % tadà÷ramapadaü mahàn  // MatsP_146.63 //
cakre vilolaü niþ÷eùaü  $ tumbãghañakaraõóakam  &
tatastu megharåùeõa  % kampaü tasyàkaronmahàn  // MatsP_146.64 //
tato bhujaügaråpeõa  $ baddhvà ca caraõadvayam  &
apàkarùattato dåraü  % bhramaüstasyà mahãmimàm  // MatsP_146.65 //
tapobalàóhyà sà tasya  $ na vadhyatvaü jagàma ha  &
tato gomàyuråpeõa  % tasyàdåùayadà÷ramam  // MatsP_146.66 //
tatastu megharåpeõa  $ tasyàþ kledayadà÷ramam  &
bhãùikàbhir anekàbhis  % tàü kli÷yanpàka÷àsanaþ  // MatsP_146.67 //
viraràma yadà naivaü  $ vajràïgamahiùã tadà  &
÷ailasya duùñatàü matvà  % ÷àpaü dàtuü vyavasthità  // MatsP_146.68 //
sa ÷àpàbhimukhàü dçùñvà  $ ÷ailaþ puruùavigrahaþ  &
uvàca tàü varàrohàü  % varàïgãü bhãrucetanaþ  // MatsP_146.69 //
nàhaü varàïgane duùñaþ  $ sevyo 'haü sarvadehinàm  &
vibhramaü tu karotyeùa  % ruùitaþ pàka÷àsanaþ  // MatsP_146.70 //
etasminnantare jàtaþ  $ kàlo varùasahasrikaþ  &
tasmingate tu bhagavàn  % kàle kamalasaübhavaþ  \
tuùñaþ provàca vajràïgaü  # tamàgamya jalà÷rayam  // MatsP_146.71 //

*brahmovàca
dadàmi sarvakàmàüste  $ uttiùñha ditinandana  &
evamuktastadotthàya  % daityendrastapasàü nidhiþ  \
uvàca prà¤jalirvàkyaü  # sarvalokapitàmaham  // MatsP_146.72 //

*vajràïga uvàca
àsuro màstu me bhàvaþ  $ santu lokà mamàkùayàþ  &
tapasyeva ratir me'stu  % ÷arãrasyàstu vartanam  // MatsP_146.73 //
evamastviti taü devo  $ jagàma svakamàlayam  &
vajràïgo 'pi samàpte tu  % tapasi sthirasaüyamaþ  // MatsP_146.74 //
àhàramicchanbhàryàü svàü  $ na dadar÷à÷rame svake  &
kùudhàviùñaþ sa ÷ailasya  % gahanaü pravive÷a ha  // MatsP_146.75 //
àdàtuü phalamålàni  $ sa ca tasminvyalokayat  &
rudatãü tàü priyàü dãnàü  % tanupracchàditànanàm  \
tàü vilokya sa daityendraþ  # provàca parisàntvayan  // MatsP_146.76 //

*vajràïga uvàca
kena te 'pakçtaü bhãru  $ yamalokaü yiyàsunà  &
kaü và kàmaü prayacchàmi  % ÷ãghraü me bråhi bhàmini  // MatsP_146.77 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 147

*varàïgyuvàca
tràsitàsmyapaviddhàsmi  $ tàóità pãóitàpi ca  &
raudreõa devaràjena  % naùñanàtheva bhåri÷aþ  // MatsP_147.1 //
duþkhapàramapa÷yantã  $ pràõàüstyaktuü vyavasthità  &
putraü me tàrakaü dehi  % duþkha÷okamahàrõavàt  // MatsP_147.2 //
evamuktaþ sa daityendraþ  $ kopavyàkulalocanaþ  &
÷akto 'pi devaràjasya  % pratikartuü mahàsuraþ  // MatsP_147.3 //
tapaþ kartuü punardaityo  $ vyavasveta mahàbalaþ  &
j¤àtvà tu tasya saükalpaü  % brahmà krårataraü punaþ  // MatsP_147.4 //
àjagàma tadà tatra  $ yatràsau ditinandanaþ  &
uvàca tasmai bhagavàn  % prabhurmadhurayà girà  // MatsP_147.5 //

*brahmovàca
kimarthaü putraü bhåyastvaü  $ niyamaü kråramicchasi  &
àhàràbhimukho daitya  % tanno bråhi mahàvrata  // MatsP_147.6 //
yàvadabdasahasreõa  $ niràhàrasya yatphalam  &
kùaõenaikena tallabhyaü  % tyaktvàhàramupasthitam  // MatsP_147.7 //
tyàgo hyapràptakàmànàü  $ kàmebhyo na tathà guruþ  &
yathà pràptaü parityajya  % kàmaü kamalalocana  // MatsP_147.8 //
÷rutvaitadbrahmaõo vàkyaü  $ daityaþ prà¤jalirabravãt  &
cintayaüstapasà yukto  % hçdi brahmamukheritam  // MatsP_147.9 //

*vajràïga uvàca
utthitena mayà dçùñà  $ samàdhànàttvadàj¤ayà  &
mahiùã bhãùità dãnà  % rudatã ÷àkhinastale  // MatsP_147.10 //
sà mayoktà tu tanvaïgã  $ dåyamànena cetasà  &
kimevaü vartase bhãru  % vada tvaü kiü cikãrùasi  // MatsP_147.11 //
ityuktà sà mayà deva  $ provàca skhalitàkùaram  &
vàkyaü covàca tanvaïgã  % bhãtà sà hetusaühitam  // MatsP_147.12 //

*varàïgyuvàca
tràsitàsmyapaviddhàsmi  $ karùità pãóitàsmi ca  &
raudreõa devaràjena  % naùñanàtheva bhåri÷aþ  // MatsP_147.13 //
duþkhasyàntamapa÷yantã  $ pràõàüstyaktuü vyavasthità  &
putraü me tàrakaü dehi hy  % asmàdduþkhamahàrõavàt  // MatsP_147.14 //
evamuktastu saükùubdhas  $ tasyàþ putràrthamudyataþ  &
tapo ghoraü kariùyàmi  % jayàya tridivaukasàm  // MatsP_147.15 //
etacchrutvà vaco devaþ  $ padmagarbhodbhavastadà  &
uvàca daityaràjànaü  % prasanna÷caturànanaþ  // MatsP_147.16 //

*brahmovàca
alaü te tapasà vatsa  $ mà kle÷e dustare vi÷a  &
putraste tàrako nàma  % bhaviùyati mahàbalaþ  // MatsP_147.17 //
devasãmantinãnàü tu  $ dhammillasya vimokùaõaþ  &
ityukto daityanàthastu  % praõipatya pitàmaham  // MatsP_147.18 //
àgatyànandayàmàsa  $ mahiùãü harùitànanaþ  &
tau dampatã kçtàrthau tu  % jagmatuþ svà÷ramaü mudà  // MatsP_147.19 //
vajràïgeõàhitaü garbhaü  $ varàïgã varavarõinã  &
pårõaü varùasahasraü ca  % dadhàrodara eva hi  // MatsP_147.20 //
tato varùasahasrànte  $ varàïgã suùuve sutam  &
jàyamàne tu daityendre  % tasmiüllokabhayaükare  // MatsP_147.21 //
cacàla sakalà pçthvã  $ samudrà÷ca cakampire  &
celurmahãdharàþ sarve  % vavurvàtà÷ca bhãùaõàþ  // MatsP_147.22 //
jepurjapyaü munivarà  $ nedurvyàlamçgà api  &
candrasåryau jahuþ kàntiü  % sanãhàrà di÷o 'bhavan  // MatsP_147.23 //
jàte mahàsure tasmin  $ sarve càpi mahàsuràþ  &
àjagmurhçùitàstatra  % tathà càsurayoùitaþ  // MatsP_147.24 //
jagurharùasamàviùñà  $ nançtu÷càsuràïganàþ  &
tato mahotsavo jàto  % dànavànàü dvijottamàþ  // MatsP_147.25 //
viùaõõamanaso devàþ  $ samahendràstadàbhavan  &
varàïgã svasutaü dçùñvà  % harùeõàpårità tadà  // MatsP_147.26 //
bahu mene na devendra-  $ vijayaü tu tadeva sà  &
jàtamàtrastu daityendras  % tàraka÷caõóavikramaþ  // MatsP_147.27 //
abhiùikto 'suraiþ sarvaiþ  $ kujambhamahiùàdibhiþ  &
sarvàsuramahàràjye  % pçthivãtulanakùamaiþ  // MatsP_147.28 //
sa tu pràpya mahàràjyaü  $ tàrako munisattamàþ  &
uvàca dànava÷reùñhàn  % yuktiyuktamidaü vacaþ  // MatsP_147.29 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 148

*tàraka uvàca
÷çõudhvamasuràþ sarve  $ vàkyaü mama mahàbalàþ  &
÷reyase kriyatàü buddhiþ  % sarvaiþ kçtyasya saüvidhau  // MatsP_148.1 //
vaü÷akùayakarà devàþ  $ sarveùàmeva dànavàþ  &
asmàkaü jàtidharmo vai  % viråóhaü vairamakùayam  // MatsP_148.2 //
vayamadya gamiùyàmaþ  $ suràõàü nigrahàya tu  &
svabàhubalamà÷ritya  % sarva eva na saü÷ayaþ  // MatsP_148.3 //
kiütu nàtapasà yukto  $ manye 'haü surasaügamam  &
ahamàdau kariùyàmi  % tato ghoraü diteþ sutàþ  // MatsP_148.4 //
tataþ surànvijeùyàmo  $ bhokùyàmo 'tha jagattrayam  &
sthiropàyo hi puruùaþ  % sthira÷rãrapi jàyate  // MatsP_148.5 //
rakùituü naiva ÷aknoti  $ capala÷capalàþ ÷riyaþ  &
tacchrutvà dànavàþ sarve  % vàkyaü tasyàsurasya tu  // MatsP_148.6 //
sàdhu sàdhvityavocaüste  $ tatra daityàþ savismayàþ  &
so 'gacchatpàriyàtrasya  % gireþ kandaramuttamam  // MatsP_148.7 //
sarvartukusumàkãrõaü  $ nànauùadhividãpitam  &
nànàdhàturasasràva-  % citraü nànàguhàgçham  // MatsP_148.8 //
gahanaiþ sarvato gåóhaü  $ citrakalpadrumà÷rayam  &
anekàkàrabahulaü  % pçthakpakùikulàkulam  // MatsP_148.9 //
nànàprasravaõopetaü  $ nànàvidhajalà÷ayam  &
pràpya tatkandaraü daitya÷  % cacàra vipulaü tapaþ  // MatsP_148.10 //
niràhàraþ pa¤catapàþ  $ pattrabhugvàribhojanaþ  &
÷ataü ÷ataü samànàü tu  % tapàüsyetàni so 'karot  // MatsP_148.11 //
tataþ svadehàdutkçtya  $ karùaü karùaü dine dine  &
màüsasyàgnau juhàvàsau  % tato nirmàüsatàü gataþ  // MatsP_148.12 //
tasminnirmàüsatàü yàte  $ taporà÷itvamàgate  &
jajvaluþ sarvabhåtàni  % tejasà tasya sarvataþ  // MatsP_148.13 //
udvignà÷ca suràþ sarve  $ tapasà tasya bhãùitàþ  &
etasminnantare brahmà  % paramaü toùamàgataþ  // MatsP_148.14 //
tàrakasya varaü dàtuü  $ jagàma trida÷àlayàt  &
pràpya taü ÷ailaràjànaü  % sa gireþ kandarasthitam  \
uvàca tàrakaü devo  # girà madhurayà yutaþ  // MatsP_148.15 //

*brahmovàca
putràlaü tapasà te 'stu  $ nàstyasàdhyaü tavàdhunà  &
varaü vçõãùva ruciraü  % yatte manasi vartate  // MatsP_148.16 //
ityuktastàrako daityaþ  $ praõamyàtmabhuvaü vibhum  &
uvàca prà¤jalirbhåtvà  % praõataþ pçthuvikramaþ  // MatsP_148.17 //

*tàraka uvàca
devabhåtamanovàsa  $ vetsi jantuviceùñitam  &
kçtapratikçtàkàïkùã  % jigãùuþ pràya÷o janaþ  // MatsP_148.18 //
vayaü ca jàtidharmeõa  $ kçtavairàþ sahàmaraiþ  &
tai÷ca niþ÷eùità daityàþ  % kråraiþ saütyajya dharmitàm  \
teùàmahaü samuddhartà  # bhaveyamiti me matiþ  // MatsP_148.19 //
avadhyaþ sarvabhåtànàm  $ astràõàü ca mahaujasàm  &
syàmahaü paramo hyeùa  % varo mama hçdi sthitaþ  // MatsP_148.20 //
etanme dehi deve÷a  $ nànyo me rocate varaþ  &
tamuvàca tato daityaü  % viri¤ciþ suranàyakaþ  // MatsP_148.21 //
na yujyante vinà mçtyuü  $ dehino daityasattama  &
yatastato 'pi varaya  % mçtyuü yasmànna ÷aïkase  // MatsP_148.22 //
tataþ saücintya daityendraþ  $ ÷i÷orvai saptavàsaràt  &
vavre mahàsuro mçtyum  % avalepena mohitaþ  // MatsP_148.23 //
brahmà càsmai varaü dattvà  $ yatkiücinmanasepsitam  &
jagàma tridivaü devo  % daityo 'pi svakamàlayam  // MatsP_148.24 //
uttãrõaü tapasastaü tu  $ daityaü daitye÷varàstathà  &
parivavruþ sahasràkùaü  % divi devagaõà yathà  // MatsP_148.25 //
tasminmahati ràjyasthe  $ tàrake daityanandane  &
çtavo mårtimanta÷ca  % svakàlaguõabçühitàþ  // MatsP_148.26 //
abhavankiükaràstasya  $ lokapàlà÷ca sarva÷aþ  &
kàntirdyutirdhçtirmedhà  % ÷rãravekùya ca dànavam  // MatsP_148.27 //
parivavrurguõàkãrõà  $ ni÷chidràþ sarva eva hi  &
kàlàguruviliptàïgaü  % mahàmukuñabhåùaõam  // MatsP_148.28 //
ruciràïgadanaddhàïgaü  $ mahàsiühàsane sthitam  &
vãjayantyapsaraþ÷reùñhà  % bhç÷aü mu¤canti naiva tàþ  // MatsP_148.29 //
candràrkau dãpamàrgeùu  $ vyajaneùu ca màrutaþ  &
kçtànto 'gresarastasya  % babhåvurmunisattamàþ  // MatsP_148.30 //
evaü prayàti kàle tu  $ vitate tàrakàsuraþ  &
babhàùe sacivàndaityaþ  % prabhåtavaradarpitaþ  // MatsP_148.31 //

*tàraka uvàca
ràjyena kàraõaü kiü me tv  $ anàkramya triviùñapam  &
aniryàpya surairvairaü  % kà ÷àntirhçdaye mama  // MatsP_148.32 //
bhu¤jate 'dyàpi yaj¤àü÷àn  $ amarà nàka eva hi  &
viùõuþ ÷riyaü na jahati  % tiùñhate ca gatabhramaþ  // MatsP_148.33 //
svasthàbhiþ svarganàrãbhiþ  $ pãóyante 'maravallabhàþ  &
sotpalà madiràmodà  % divi krãóàyaneùu ca  // MatsP_148.34 //
labdhvà janma na yaþ ka÷cid  $ ghañayetpauruùaü naraþ  &
janma tasya vçthà bhåtam  % ajanmà tu vi÷iùyate  // MatsP_148.35 //
màtàpitçbhyàü na karoti kàmàn  $ bandhåna÷okànna karoti yo và  &
kãrtiü hi và nàrjayate himàbhàü  % pumànsa jàto 'pi mçto mataü me  // MatsP_148.36 //
tasmàjjayàyàmarapuügavànàü  $ trailokyalakùmãharaõàya ÷ãghram  &
saüyojyatàü me rathamaùñacakraü  % balaü ca me durjayadaityacakram  \
dhvajaü ca me kà¤canapaññanaddhaü  # chattraü ca me mauktikajàlabaddham  // MatsP_148.37 //
tàrakasya vacaþ ÷rutvà  $ grasano nàma dànavaþ  &
senànãr daityaràjasya  % tathà cakre balànvitaþ  // MatsP_148.38 //
àhatya bherãü gambhãràü  $ daityànàhåya satvaraþ  &
turagàõàü sahasreõa  % cakràùñakavibhåùitam  // MatsP_148.39 //
÷uklàmbarapariùkàraü  $ caturyojanavistçtam  &
nànàkrãóàgçhayutaü  % gãtavàdyamanoharam  // MatsP_148.40 //
vimànamiva devasya  $ surabhartuþ ÷atakratoþ  &
da÷akoñã÷varà daityà  % daityànàü caõóavikramàþ  // MatsP_148.41 //
teùàmagresaro jambhaþ  $ kujambho 'nantarastataþ  &
mahiùaþ ku¤jaro meghaþ  % kàlanemirnimistathà  // MatsP_148.42 //
mathano jambhakaþ ÷umbho  $ daityendrà da÷a nàyakàþ  &
anye 'pi ÷ata÷astasya  % pçthivãdalanakùamàþ  // MatsP_148.43 //
daityendrà girivarùmàõaþ  $ santi caõóaparàkramàþ  &
nànàyudhapraharaõà  % nànà÷astràstrapàragàþ  // MatsP_148.44 //
tàrakasyàbhavatketå  $ raudraþ kanakabhåùaõaþ  &
ketunà makareõàpi  % senànãr grasano 'rihà  // MatsP_148.45 //
pai÷àcaü yasya vadanaü  $ jambhasyàsãdayomayam  &
kharavidhåtalàïgålaü  % kujambhasyàbhavaddhvaje  // MatsP_148.46 //
mahiùasya tu gomàyuþ  $ ketorhaimastadàbhavat  &
dhvàïkùo dhvaje tu ÷umbhasya  % kçùõàyomayamucchritam  // MatsP_148.47 //
anekàkàravinyàsà÷  $ cànyeùàü tu dhvajàstathà  &
÷atena ÷ãghravegàõàü  % vyàghràõàü hemamàlinàm  // MatsP_148.48 //
grasanasya ratho yuktàü  $ kiïkiõãjàlamàlinàm  &
÷atenàpi ca siühànàü  % ratho jambhasya durjayaþ  // MatsP_148.49 //
kujambhasya ratho yuktaþ  $ pi÷àcavadanaiþ kharaiþ  &
rathastu mahiùasyoùñrair  % gajasya tu turaügamaiþ  // MatsP_148.50 //
meùasya dvãpibhirbhãmaiþ  $ ku¤jaraiþ kàlaneminaþ  &
parvatàbhaiþ samàråóho  % nimirmattairmahàgajaiþ  // MatsP_148.51 //
caturdantairgandhavadbhiþ  $ ÷ikùitairmeghabhairavaiþ  &
÷atahastàyataiþ kçùõais  % turaügairhemabhåùaõaiþ  // MatsP_148.52 //
sitacàmarajàlena  $ ÷obhite dakùiõàü di÷am  &
sitacandanacàrvaïgo  % nànàpuùpasrajojjvalaþ  // MatsP_148.53 //
mathano nàma daityendraþ  $ pà÷ahasto vyaràjata  &
jambhakaþ kiïkiõãjàla-  % màlamuùñraü samàsthitaþ  // MatsP_148.54 //
kàla÷uklamahàmeùam  $ àråóhaþ ÷umbhadànavaþ  &
anye 'pi dànavà vãrà  % nànàvàhanagàminaþ  // MatsP_148.55 //
pracaõóacitrakarmàõaþ  $ kuõóaloùõãùabhåùaõàþ  &
nànàvidhottaràsaïgà  % nànàmàlyavibhåùaõàþ  // MatsP_148.56 //
nànàsugandhigandhàóhyà  $ nànàbandijanastutàþ  &
nànàvàdyaparispandà÷  % càgresaramahàrathàþ  // MatsP_148.57 //
nànà÷auryakathàsaktàs  $ tasminsainye mahàsuràþ  &
tadbalaü daityasiühasya  % bhãmaråpaü vyajàyata  // MatsP_148.58 //
pramattacaõóamàtaüga-  $ turaügarathasaükulam  &
pratasthe 'marayuddhàya  % bahupattipatàki tat  // MatsP_148.59 //
etasminnantare vàyur  $ devadåto 'mbaràlaye  &
dçùñvà sa dànavabalaü  % jagàmendrasya ÷aüsitum  // MatsP_148.60 //
sa gatvà tu sabhàü divyàü  $ mahendrasya mahàtmanaþ  &
÷a÷aüsa madhye devànàü  % tatkàryaü samupasthitam  // MatsP_148.61 //
tacchrutvà devaràjastu  $ nimãlitavilocanaþ  &
bçhaspatimuvàcedaü  % vàkyaü kàle mahàbhujaþ  // MatsP_148.62 //

*indra uvàca
sampràpto 'ti vimardo 'yaü  $ devànàü dànavaiþ saha  &
kàryaü kimatra tadbråhi  % nãtyupàyasamanvitam  // MatsP_148.63 //
etacchrutvà tu vacanaü  $ mahendrasya giràüpatiþ  &
ityuvàca mahàbhàgo  % bçhaspatirudàradhãþ  // MatsP_148.64 //
sàmapårvà smçtà nãti÷  $ caturaïgà patàkinã  &
jigãùatàü sura÷reùñha  % sthitireùà sanàtanã  // MatsP_148.65 //
sàma bhedastathà dànaü  $ daõóa÷càïgacatuùñayam  &
nãtau kramàdde÷akàla-  % ripuyogyakramàdidam  // MatsP_148.66 //
na ÷àntigocare lubdhaþ  $ kråro labdhasamà÷rayaþ  &
saütàpitaþ khalo yàti  % sàdhyatàü bhraùñasaü÷ayaþ  // MatsP_148.67 //
sàma daityeùu naivàsti  $ yataste labdhasaü÷rayàþ  &
jàtidharmeõa và bhedyà  % dànaü pràpta÷riye ca kim  // MatsP_148.68 //
eko 'bhyupàyo daõóo 'tra  $ bhavatàü yadi rocate  &
durjaneùu kçtaü sàma  % mahadyàti ca vandhyatàm  // MatsP_148.69 //
bhavàditi vyavasyanti  $ kråràþ sàma mahàtmanàm  &
çjutàmàryabuddhitvaü  % dayànãtivyatikramam  // MatsP_148.70 //
manyante durjanà nityaü  $ sàma càpi bhayodayàt  &
tasmàd durjanam àkràntuü  % ÷reyànpauruùasaü÷rayaþ  // MatsP_148.71 //
àkrànte tu kriyà yuktà  $ satàmetanmahàvratam  &
durjanaþ sujanatvàya  % kalpate na kadàcana  // MatsP_148.72 //
sujano 'pi svabhàvasya  $ tyàgaü và¤chetkadàcana  &
evaü me budhyate buddhir  % yåyamatra vyavasyata  // MatsP_148.73 //
evamuktaþ sahasràkùa  $ evamevetyuvàca tam  &
kartavyatàü sa saücintya  % provàcàmarasaüsadi  // MatsP_148.74 //

*indra uvàca
sàvadhànena me vàcaü  $ ÷çõudhvaü nàkavàsinaþ  &
bhavanto yaj¤abhoktàras  % tuùñàtmàno 'tisàttvikàþ  // MatsP_148.75 //
sve mahimni sthità nityaü  $ jagataþ paripàlakàþ  &
bhavata÷cànimittena  % bàdhane dànave÷varàþ  // MatsP_148.76 //
teùàü sàmàdi naivàsti  $ daõóa eva vidhãyatàm  &
kriyatàü samarodyogaþ  % sainyaü saüyojyatàü mama  // MatsP_148.77 //
àdriyantàü ca ÷astràõi  $ påjyantàmastradevatàþ  &
vàhanàni ca yànàni  % yojayantu mamàmaràþ  // MatsP_148.78 //
yamaü senàpatiü kçtvà  $ ÷ãghramevaü divaukasaþ  &
ityuktàþ samanahyanta  % devànàü ye pradhànataþ  // MatsP_148.79 //
vàjinàmayutenàjau  $ hemaghaõñàpariùkçtam  &
nànà÷caryaguõopetaü  % sampràptaü sarvadaivataiþ  // MatsP_148.80 //
rathaü màtalinà këptaü  $ devaràjasya durjayam  &
yamo mahiùamàsthàya  % senàgre samavartata  // MatsP_148.81 //
caõóakiükaravçndena  $ sarvataþ parivàritaþ  &
kalpakàloddhatajvàlà-  % påritàmbaralocanaþ  // MatsP_148.82 //
hutà÷ana÷chàgaråóhaþ  $ ÷aktihasto vyavasthitaþ  &
pavano 'ïku÷apàõistu  % vistàritamahàjavaþ  // MatsP_148.83 //
bhujagendrasamàråóho  $ jale÷o bhagavànsvayam  &
narayuktarathe devo  % ràkùase÷o viyaccaraþ  // MatsP_148.84 //
tãkùõakhaógayuto bhãmaþ  $ samare samavasthitaþ  &
mahàsiüharavo devo  % dhanàdhyakùo gadàyudhaþ  // MatsP_148.85 //
candràdityàva÷vinau ca  $ caturaïgabalànvitau  &
ràjabhiþ sahitàstasthur  % gandharvà hemabhåùaõàþ  // MatsP_148.86 //
hemapãtottaràsaïgà÷  $ citravarmarathàyudhàþ  &
nàkapçùñha÷ikhaõóàstu  % vaióåryamakaradhvajàþ  // MatsP_148.87 //
japàraktottaràsaïgà  $ ràkùasà raktamårdhajàþ  &
gçdhradhvajà mahàvãryà  % nirmalàyovibhåùaõàþ  // MatsP_148.88 //
musalàsigadàhastà  $ rathe coùõãùadaü÷itàþ  &
mahàmegharavà nàgà  % bhãmolkà÷anihetayaþ  // MatsP_148.89 //
yakùàþ kçùõàmbarabhçto  $ bhãmabàõadhanurdharàþ  &
tàmrolåkadhvajà raudrà  % hemaratnavibhåùaõàþ  // MatsP_148.90 //
dvãpicarmottaràsaïgaü  $ ni÷àcarabalaü babhau  &
gàrdhrapattradhvajapràyam  % asthibhåùaõabhåùitam  // MatsP_148.91 //
musalàyudhaduùprekùyaü  $ nànàpràõimahàravam  &
kiünaràþ ÷vetavasanàþ  % sitapattripatàkinaþ  // MatsP_148.92 //
mattebhavàhanapràyàs  $ tãkùõatomarahetayaþ  &
muktàjàlapariùkàro  % haüso rajatanirmitaþ  // MatsP_148.93 //
keturjalàdhinàthasya  $ bhãmadhåmadhvajànalaþ  &
padmaràgamahàratna-  % viñapaü dhanadasya tu  // MatsP_148.94 //
dhvajaü samucchritaü bhàti  $ gantukàmamivàmbaram  &
vçkeõa kàùñhalohena  % yamasyàsãnmahàdhvajaþ  // MatsP_148.95 //
ràkùase÷asya ketorvai  $ pretasya mukhamàbabhau  &
hemasiühadhvajau devau  % candràrkàvamitadyutã  // MatsP_148.96 //
kumbhena ratnacitreõa  $ ketur a÷vinayor abhåt  &
hemamàtaügaracitaü  % citraratnapariùkçtam  // MatsP_148.97 //
dhvajaü ÷atakratoràsãt  $ sitacàmaramaõóitam  &
sanàgayakùagandharvam  % ahoragani÷àcarà  // MatsP_148.98 //
senà sà devaràjasya  $ durjayà bhuvanatraye  &
koñayastàs trayastriü÷ad  % devadevanikàyinàm  // MatsP_148.99 //
himàcalàbhe sitakarõacàmare  $ suvarõapadmàmalasundarasraji  &
kçtàbhiràgojjvalakuïkumàïkure  % kapolalãlàlikadambasaükule  // MatsP_148.100 //
sthitastadairàvatanàmaku¤jare  $ mahàbala÷citravibhåùaõàmbaraþ  &
vi÷àlavastràü÷uvitànabhåùitaþ  % prakãrõakeyårabhujàgramaõóalaþ  \
sahasradçgbandisahasrasaüstutas  # triviùñape '÷obhata pàka÷àsanaþ  // MatsP_148.101 //
turaügamàtaügabalaughasaükulà  $ sitàtapatradhvajaràji÷àlinã  &
camå÷ca sà durjayapattrisaütatà  % vibhàti nànàyudhayodhadustarà  // MatsP_148.102 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 149

*såta uvàca
suràsuràõàü sammardas  $ tasminnatyantadàruõe  &
tumulo 'timahànàsãt  % senayorubhayorapi  // MatsP_149.1 //
garjatàü devadaityànàü  $ ÷aïkhabherãraveõa ca  &
tåryàõàü caiva nirghoùair  % màtaügànàü ca bçühitaiþ  // MatsP_149.2 //
hveùatàü hayavçndànàü  $ rathanemisvanena ca  &
jyàghoùeõa ca ÷åràõàü  % tumulo 'timahànabhåt  // MatsP_149.3 //
samàsàdyobhaye sene  $ parasparajayaiùiõàm  &
roùeõàtiparãtànàü  % tyaktajãvitacetasàm  // MatsP_149.4 //
samàsàdya tu te 'nyonyaü  $ prakrameõa vilomataþ  &
rathenàsaktapàdàto  % rathena ca turaügamaþ  // MatsP_149.5 //
hastã padàtisaüyukto  $ rathinà ca kvacidrathã  &
màtaügenàparo hastã  % turaügairbahubhirgajaþ  // MatsP_149.6 //
padàtireko bahubhir  $ gajairmattai÷ca yujyate  &
tataþ pràsà÷anigadà-  % bhindipàlapara÷vadhaiþ  // MatsP_149.7 //
÷aktibhiþ paññi÷aiþ ÷ålair  $ mudgaraiþ kuõapairgaóaiþ  &
cakrai÷ca ÷aïkubhi÷caiva  % tomarairaïku÷aiþ sitaiþ  // MatsP_149.8 //
karõinàlãkanàràca-  $ vatsadantàrdhacandrakaiþ  &
bhallai÷ca ÷atapattrai÷ca  % ÷ukatuõóai÷ca nirmalaiþ  // MatsP_149.9 //
vçùñiratyadbhutàkàrà  $ gagane samadç÷yata  &
saüpracchàdya di÷aþ sarvàs  % tamomayamivàkarot  // MatsP_149.10 //
na pràj¤àyata te 'nyonyaü  $ tasmiüstamasi saükule  &
alakùyaü visçjantaste  % hetisaüghàtamuddhatam  // MatsP_149.11 //
patitaü senayormadhye  $ nirãkùante parasparam  &
tato dhvajairbhujai÷chattraiþ  % ÷irobhi÷ca sakuõóalaiþ  // MatsP_149.12 //
gajaisturaügaiþ pàdàtaiþ  $ patadbhiþ patitairapi  &
àkà÷asaraso bhraùñaiþ  % païkajairiva bhåþ stçtà  // MatsP_149.13 //
bhagnadantà bhinnakumbhà÷  $ chinnadãrghamahàkaràþ  &
gajàþ ÷alanibhàþ petur  % dharaõyàü rudhirasravàþ  // MatsP_149.14 //
bhagneùàdaõóacakràkùà  $ rathà÷ca ÷akalãkçtàþ  &
petuþ ÷akalatàü yàtàs  % turaügà÷ca sahasra÷aþ  // MatsP_149.15 //
tato 'sçghradadustàrà  $ pçthivã samajàyata  &
nadya÷ca rudhiràvartà  % harùadàþ pi÷ità÷inàm  \
vetàlàkrãóamabhavat  # tatsaükularaõàjiram  // MatsP_149.16 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 150

*såta uvàca
atha grasanamàlokya  $ yamaþ krodhavimårchitaþ  &
vavarùa ÷aravarùeõa  % vi÷eùeõàgnivarcasà  // MatsP_150.1 //
sa viddho bahubhirbàõair  $ grasano 'tiparàkramaþ  &
kçtapratikçtàkàïkùã  % dhanurànamya bhairavam  // MatsP_150.2 //
÷ataiþ pa¤cabhiratyugraiþ  $ ÷aràõàü yamamardayat  &
sa vicintya yamo bàõàn  % grasanasyàtipauruùam  // MatsP_150.3 //
bàõavçùñibhirugràbhir  $ yamo grasanamardayat  &
kçtànta÷aravçùñiü tàü  % viyati pratisarpiõãm  // MatsP_150.4 //
cicheda ÷aravarùeõa  $ grasano dànave÷varaþ  &
viphalàü tàü samàlokya  % yamastàü ÷arasaütatim  // MatsP_150.5 //
sa vicintya ÷aravràtaü  $ grasanasya rathaü prati  &
cikùepa mudgaraü ghoraü  % tarasà tasya càntakaþ  // MatsP_150.6 //
sa taü mudgaram àyàntam  $ utplutya gaganasthitam  &
jagràha vàmahastena  % yàmyaü dànavanandanaþ  // MatsP_150.7 //
tameva mudgaraü gçhya  $ yamasya mahiùaü ruùà  &
pàtayàmàsa vegena  % sa papàta mahãtale  // MatsP_150.8 //
utplutyàtha yamastasmàn  $ mahiùànniùpatiùyataþ  &
pràsena tàóayàmàsa  % grasanaü vadane dçóham  // MatsP_150.9 //
sa tu pràsaprahàreõa  $ mårchito nyapatadbhuvi  &
grasanaü patitaü dçùñvà  % jambho bhãmaparàkramaþ  // MatsP_150.10 //
yamasya bhindipàlena  $ prahàramakaroddhçdi  &
yamastena prahàreõa  % susràva rudhiraü mukhàt  // MatsP_150.11 //
kçtàntaü marditaü dçùñvà  $ gadàpàõirdhanàdhipaþ  &
vçto yakùàyuta÷atair  % jambhaü pratyudyayau ruùà  // MatsP_150.12 //
jambho ruùà tam àyàntaü  $ dànavànãkasaüvçtaþ  &
uvàca pràj¤o vàkyaü tu  % yathà snigdhena bhàùitam  // MatsP_150.13 //
grasano labdhasaüj¤o 'tha  $ yamasya pràhiõodgadàm  &
maõihemapariùkàràü  % gurvãm arivimardinãm  // MatsP_150.14 //
tàmapratarkyàü samprekùya  $ gadàü mahiùavàhanaþ  &
gadàyàþ pratighàtàrthaü  % jagaddalanabhairavam  // MatsP_150.15 //
daõóaü mumoca kopena  $ jvàlàmàlàsamàkulam  &
sa gadàü viyati pràpya  % raràsàmbudharo yathà  // MatsP_150.16 //
saüghaññamabhavattàbhyàü  $ ÷ailàbhyàmiva duþsaham  &
tàbhyàü niùpeùanirhràda-  % jaóãkçtadigantaram  // MatsP_150.17 //
jagad vyàkulatàü yàtaü  $ pralayàgama÷aïkayà  &
kùaõàtpra÷àntanirhràdaü  % jvaladulkàsamàcitam  // MatsP_150.18 //
niùpeùaõe tayorbhãmam  $ abhådgaganagocaram  &
nihatyàtha gadàü daõóas  % tato grasanamårdhani  // MatsP_150.19 //
hçtvà ÷riyamivànartho  $ durvçttasyàpataddçóhaþ  &
sa tu tena prahàreõa  % dçùñvà satimirà di÷aþ  // MatsP_150.20 //
papàta bhåmau niþsaüj¤o  $ bhåmireõuvibhåùitaþ  &
tato hàhàravo ghoraþ  % senayorubhayorabhåt  // MatsP_150.21 //
tato muhårtamàtreõa  $ grasanaþ pràpya cetanàm  &
apa÷yatsvàü tanuü dhvastàü  % vilolàbharaõàmbaràm  // MatsP_150.22 //
sa càpi cintayàmàsa  $ kçte pratikçtikriyàm  &
madvidhe vastuni puüsi  % prabhoþ paribhavodayàt  // MatsP_150.23 //
mayyà÷ritàni sainyàni  $ jite mayi vinà÷ità  &
asaübhàvita evàstu  % janaþ svacchandaceùñitaþ  // MatsP_150.24 //
na tu vyartha÷atodghuùña-  $ saübhàvitadhano naraþ  &
evaü saücintya vegena  % samuttasthau mahàbalaþ  // MatsP_150.25 //
mudgaraü kàladaõóàbhaü  $ gçhãtvà girisaünibhaþ  &
grasano ghorasaükalpaþ  % saüdaùñauùñhapuñacchadaþ  // MatsP_150.26 //
rathena tvarito gacchan  $ nàsasàdàntakaü raõe  &
samàsàdya yamaü yuddhe  % grasano bhràmya mudgaram  // MatsP_150.27 //
vegena mahatà raudraü  $ cikùepa yamamårdhani  &
vilokya mudgaraü dãptaü  % yamaþ saübhràntalocanaþ  // MatsP_150.28 //
va¤cayàmàsa durdharùaü  $ mudgaraü sa mahàbalaþ  &
tasminnapasçte dåraü  % caõóànàü bhãmakarmaõàm  // MatsP_150.29 //
yàmyànàü kiükaràõàü tu  $ sahasraü niùpipeùa ha  &
tatastàü nihatàü dçùñvà  % ghoràü kiükaravàhinãm  // MatsP_150.30 //
agamatparamaü kùobhaü  $ nànàpraharaõodyataþ  &
grasanastu samàlokya  % tàü kiükaramayãü camåm  // MatsP_150.31 //
mene yamasahasràõi  $ sçùñàni yamamàyayà  &
nigràhya grasanaþ senàü  % visçjannastravçùñayaþ  // MatsP_150.32 //
kalpàntaghorasaükà÷o  $ babhåva krodhamårchitaþ  &
kàü÷cidbibheda ÷ålena  % kàü÷cidbàõairajihmagaiþ  // MatsP_150.33 //
kàü÷cit pipeùa gadayà  $ kàü÷ca mudgaravçùñibhiþ  &
kecitpràsaprahàrai÷ca  % dàruõaistàóitàstadà  // MatsP_150.34 //
apare bahu÷astasya  $ lalamburbàhumaõóale  &
÷ilàbhirapare jaghnur  % drumairanyairmahocchrayaiþ  // MatsP_150.35 //
tasyàpare tu gàtreùu  $ da÷anairapyadaü÷ayan  &
apare muùñibhiþ pçùñhaü  % kiükaràþ praharanti ca  // MatsP_150.36 //
abhidrutastathà ghorair  $ grasanaþ krodhamårchitaþ  &
utsçjya gàtraü bhåpçùñhe  % niùpipeùa sahasra÷aþ  // MatsP_150.37 //
kàü÷cidutthàya muùñibhir  $ jaghne kiükarasaü÷rayàn  &
sa tu kiükarayuddhena  % grasanaþ ÷ramamàptavàn  // MatsP_150.38 //
tamàlokya yamaþ ÷ràntaü  $ nihatàü ca svavàhinãm  &
àjagàma samudyamya  % daõóaü mahiùavàhanaþ  // MatsP_150.39 //
grasanastu samàyàntam  $ àjaghne gadayorasi  &
acintayitvà tatkarma  % grasanasyàntako 'rihà  // MatsP_150.40 //
jaghne rathasya mårdhanyàn  $ vyàghràndaõóena kopanaþ  &
sa ratho daõóamathitair  % vyàghrairardhair vikçùyate  // MatsP_150.41 //
saü÷ayaþ puruùasyeva  $ cittaü daityasya tadratham  &
samutsçjya rathaü daityaþ  % padàtirdharaõãü gataþ  // MatsP_150.42 //
yamaü bhujàbhyàmàdàya  $ yodhayàmàsa dànavaþ  &
yamo 'pi ÷astràõyutsçjya  % bàhuyuddheùvavartata  // MatsP_150.43 //
grasanaþ kañivastraistu  $ yamaü guhya baloddhataþ  &
bhràmayàmàsa vegena  % pracittamiva sambhramaþ  // MatsP_150.44 //
yamo 'pi kaõñhe 'vaùñabhya  $ daityaü bàhuyugena tu  &
vegena bhràmayàmàsa  % samutkçùya mahãtalàt  // MatsP_150.45 //
tato muùñibhiranyonyaü  $ nirdayau tau nijaghnatuþ  &
daityendrasyàtikàyatvàt  % tataþ ÷ràntabhujo yamaþ  // MatsP_150.46 //
skandhe nidhàya daityasya  $ mukhaü vi÷ràntimaicchata  &
tamàlakùya tato daityaþ  % ÷ràntamantakamojasà  // MatsP_150.47 //
niùpipeùa mahãpçùñhe  $ bahu÷aþ pàrùõipàõibhiþ  &
yàvadyamasya vadanàt  % susràva rudhiraü bahu  // MatsP_150.48 //
nirjãvitaü yamaü dçùñvà  $ tataþ saütyajya dànavaþ  &
jayaü pràpyoddhataü daityo  % nàdaü muktvà mahàsvanaþ  // MatsP_150.49 //
svayaü sainyaü samàsàdya  $ tasthau giririvàcalaþ  &
dhanàdhipasya jambhena  % sàyakairmarmabhedibhiþ  // MatsP_150.50 //
di÷o 'varuddhàþ kruddhena  $ sainyaü càsya nikçntitam  &
tataþ krodhaparãtastu  % dhane÷o jambhadànavam  // MatsP_150.51 //
hçdi vivyàdha bàõànàü  $ sahasreõàgnivarcasàm  &
sàrathiü ca ÷atenàjau  % dhvajaü da÷abhireva ca  // MatsP_150.52 //
hastau ca pa¤casaptatyà  $ màrgaõairda÷abhirdhanuþ  &
màrgaõair barhipattràïgais  % tailadhautairajihmagaiþ  // MatsP_150.53 //
siühamekena taü tãkùõair  $ vivyàdha da÷abhiþ ÷araiþ  &
jambhastu karma taddçùñvà  % dhane÷asyàtiduùkaram  // MatsP_150.54 //
hçdi dhairyaü samàlambya  $ kiücitsaütrastamànasaþ  &
jagràha ni÷itànbàõठ % chatrumarmavibhedinaþ  // MatsP_150.55 //
àkarõàkçùñacàpastu  $ jambhaþ krodhapariplutaþ  &
vivyàdha dhanadaü tãkùõaiþ  % ÷arairvakùasi dànavaþ  // MatsP_150.56 //
sàrathiü càsya bàõena  $ dçóhenàbhyahanaddhçdi  &
cicheda jyàmathaikena  % tailadhautena dànavaþ  // MatsP_150.57 //
tatastu ni÷itairbàõair  $ dàruõair marmabhedibhiþ  &
vivyàdhorasi vitte÷aü  % da÷abhiþ krårakarmakçt  // MatsP_150.58 //
mohaü paramato gacchan  $ dçóhaviddho hi vittapaþ  &
sa kùaõàddhairyamàlambya  % dhanuràkçùya bhairavam  // MatsP_150.59 //
kiranbàõasahasràõi  $ ni÷itàni dhanàdhipaþ  &
di÷aþ khaü vidi÷o bhåmãr  % anãkànyasurasya ca  // MatsP_150.60 //
pårayàmàsa vegena  $ saüchàdya ravimaõóalam  &
jambho 'pi paramekaikaü  % ÷arairbahubhiràhave  // MatsP_150.61 //
cicheda laghusaüdhàno  $ dhane÷asyàtipauruùàt  &
tato dhane÷aþ saükruddho  % dànavendrasya karmaõà  // MatsP_150.62 //
vyadhamattasya sainyàni  $ nànàsàyakavçùñibhiþ  &
taddçùñvà duùkçtaü karma  % dhanàdhyakùasya dànavaþ  // MatsP_150.63 //
gçhãtvà mudgaraü bhãmam  $ àyasaü hemabhåùitam  &
dhanadànucarànyakùàn  % niùpipeùa sahasra÷aþ  // MatsP_150.64 //
te vadhyamànà daityena  $ mu¤canto bhairavànravàn  &
rathaü dhanapateþ sarve  % parivàrya vyavasthitàþ  // MatsP_150.65 //
dçùñvà tànarditàndevaþ  $ ÷ålaü jagràha dàruõam  &
tena daityasahasràõi  % sådayàmàsa satvaraþ  // MatsP_150.66 //
kùãyamàõeùu daityeùu  $ dànavaþ krodhamårchitaþ  &
jagràha para÷uü daityo  % mardanaü daityavidviùàm  // MatsP_150.67 //
sa tena ÷itadhàreõa  $ dhanabhartur mahàratham  &
cicheda ÷ata÷o daityo hy  % àkhuþ snigdhamivàmbaram  // MatsP_150.68 //
padàtiratha vitte÷o  $ gadàmàdàya bhairavãm  &
mahàhavavimardeùu  % dçpta÷atruvinà÷inãm  // MatsP_150.69 //
adhçùyàü sarvabhåtànàü  $ bahuvarùagaõàrcitàm  &
nànàcandanadigdhàïgàü  % divyapuùpavivàsitàm  // MatsP_150.70 //
nirmalàyomayãü gurvãm  $ amoghàü hemabhåùaõàm  &
cikùepa mårdhni saükruddho  % jambhasya tu dhanàdhipaþ  // MatsP_150.71 //
àyàntãü tàü samàlokya  $ taóitsaüghàtamaõóitàm  &
daityo gadàbhighàtàrthaü  % ÷astravçùñiü mumoca ha  // MatsP_150.72 //
cakràõi kuõapànpràsàn  $ bhu÷uõóãþ paññi÷ànapi  &
hemakeyåranaddhàbhyàü  % bàhubhyàü caõóavikramaþ  // MatsP_150.73 //
vyarthãkçtya tu tànsarvàn  $ àyudhàndaityavakùasi  &
prasphurantã papàtogrà  % maholkevàdrikandare  // MatsP_150.74 //
sa tayàbhihato gàóhaü  $ papàta rathakåbare  &
srotobhi÷càsya rudhiraü  % susràva gatacetasaþ  // MatsP_150.75 //
jambhaü tu nihataü matvà  $ kujambho bhairavasvanaþ  &
dhanàdhipasya saükruddho  % vàkyenàtãva kopitaþ  // MatsP_150.76 //
cakre bàõamayaü jàlaü  $ dikùu yakùàdhipasya tu  &
cicheda bàõajàlaü tad  % ardhacandraiþ ÷itaistataþ  // MatsP_150.77 //
mumoca ÷aravçùñiü tu  $ tasmai yakùàdhipo balã  &
sa taü daityaþ ÷aravràtaü  % cicheda ni÷itaiþ ÷araiþ  // MatsP_150.78 //
vyarthãkçtàü tu tàü dçùñvà  $ ÷aravçùñiü dhanàdhipaþ  &
÷aktiü jagràha durdharùàü  % hemaghaõñàññahàsinãm  // MatsP_150.79 //
bàhunà ratnakeyåra-  $ kàntisaütànahàsinà  &
sa tàü niråpya vegena  % kujambhàya mumoca ha  // MatsP_150.80 //
sà kujambhasya hçdayaü  $ dàrayàmàsa dàruõam  &
vittehà svalpasattvasya  % puruùasyeva bhàvità  // MatsP_150.81 //
athàsya hçdayaü bhittvà  $ jagàma dharaõãtalam  &
tato muhårtàdasvastho  % dànavo dàruõàkçtiþ  // MatsP_150.82 //
jagràha paññi÷aü daityaþ  $ pràü÷uü ÷ita÷ilàmukham  &
sa tena paññi÷enàjau  % dhanadasya stanàntaram  // MatsP_150.83 //
vàkyena tãkùõaråpeõa  $ marmàntaravisarpiõà  &
nirbibhedàbhijàtasya  % hçdayaü durjano yathà  // MatsP_150.84 //
tena paññi÷aghàtena  $ dhane÷aþ parimårchitaþ  &
nipapàta rathopasthe  % jarjaro dhårvaho yathà  // MatsP_150.85 //
tathàgataü tu taü dçùñvà  $ dhane÷aü naravàhanam  &
khaógàstro nirçtirdevo  % ni÷àcarabalànugaþ  // MatsP_150.86 //
abhidudràva vegena  $ kujambhaü bhãmavikramam  &
atha dçùñvà tu durdharùaü  % kujambho ràkùase÷varam  // MatsP_150.87 //
codayàmàsa sainyàni  $ ràkùasendravadhaü prati  &
sa dçùñvà coditàü senàü  % bhallanànàstrabhãùaõàm  // MatsP_150.88 //
rathàdàplutya vegena  $ bhåùaõadyutibhàsvaraþ  &
khaógena kamalànãva  % viko÷enàmbaratviùà  // MatsP_150.89 //
cicheda ripuvaktràõi  $ vicitràõi samantataþ  &
tiryakpçùñhamadha÷cordhvaü  % dãrghabàhurmahàsinà  // MatsP_150.90 //
saüdaùñauùñhapuñàñopa-  $ bhrukuñãvikañànanaþ  &
pracaõóakoparaktàkùo  % nyakçntaddànavànraõe  // MatsP_150.91 //
tato niþ÷eùitapràyàü  $ vilokya svàmanãkinãm  &
muktvà kujambho dhanadaü  % ràkùasendramabhidravan  // MatsP_150.92 //
labdhasaüj¤o 'tha jambhastu  $ dhanàdhyakùapadànugàn  &
jãvagràhànsa jagràha  % baddhvà pà÷aiþ sahasra÷aþ  // MatsP_150.93 //
mårtimanti tu ratnàni  $ vividhàni ca dànavàþ  &
vàhanàni ca divyàni  % vimànàni sahasra÷aþ  // MatsP_150.94 //
dhane÷o labdhasaüj¤o 'tha  $ tàmavasthàü vilokya tu  &
niþ÷vasandãrghamuùõaü ca  % roùàttàmravilocanaþ  // MatsP_150.95 //
dhyàtvàstraü gàruóaü divyaü  $ bàõaü saüdhàya kàrmuke  &
mumoca dànavànãke  % taü bàõaü ÷atrudàraõam  // MatsP_150.96 //
prathamaü kàrmukàttasya  $ ni÷cerurdhåmaràjayaþ  &
anantaraü sphuliïgànàü  % koñayo dãptavarcasàm  // MatsP_150.97 //
tato jvàlàkulaü vyoma  $ cakàràstraü samantataþ  &
tataþ krameõa durvàraü  % nànàråpaü tadàbhavat  // MatsP_150.98 //
amårta÷càbhavalloko hy  $ andhakàrasamàvçtaþ  &
tato 'ntarikùe ÷aüsanti  % tejaste tu pariùkçtam  // MatsP_150.99 //
kujambhastatsamàlocya  $ dànavo 'tiparàkramaþ  &
abhidudràva vegena  % padàtirdhanadaü nadan  // MatsP_150.100 //
athàbhimukham àyàntaü  $ daityaü dçùñvà dhanàdhipaþ  &
babhåva sambhramàviùñaþ  % palàyanaparàyaõaþ  // MatsP_150.101 //
tataþ palàyatastasya  $ mukuñaü ratnamaõóitam  &
papàta bhåtale dãptaü  % ravibimbamivàmbaràt  // MatsP_150.102 //
÷åràõàmabhijàtànàü  $ bhartaryapasçte raõàt  &
martuü saügràma÷irasi  % yuktaü tadbhåùaõàgrataþ  // MatsP_150.103 //
iti vyavasya durdharùà  $ nànà÷astràstrapàõayaþ  &
yuyutsavaþ sthità yakùà  % mukuñaü parivàrya tam  // MatsP_150.104 //
abhimànadhanà vãrà  $ dhanadasya padànugàþ  &
tànamarùàcca samprekùya  % dànava÷caõóapauruùaþ  // MatsP_150.105 //
bhu÷uõóãü bhairavàkàràü  $ gçhãtvà ÷ailagauravàm  &
rakùiõo mukuñasyàtha  % niùpipeùa ni÷àcaràn  // MatsP_150.106 //
tànpramathyàtha danujo  $ mukuñaü tatsvake rathe  &
samàropyàmararipur  % jitvà dhanadamàhave  // MatsP_150.107 //
dhanàni ratnàni ca mårtimanti  $ tathà nidhànàni ÷arãriõa÷ca  &
àdàya sarvàõi jagàma daityo  % jambhaþ svasainyaü danujendrasiühaþ  \
dhanàdhipo vai vinikãrõamårdhajo  # jagàma dãnaþ surabharturantikam  // MatsP_150.108 //
kujambhenàtha saüsakto  $ rajanãcaranandanaþ  &
màyàmamoghàmà÷ritya  % tàmasãü ràkùase÷varaþ  // MatsP_150.109 //
mohayàmàsa daityendraü  $ jagatkçtvà tamomayam  &
tato viphalanetràõi  % dànavànàü balàni tu  // MatsP_150.110 //
na ÷eku÷calitaü tatra  $ padàdapi padaü tadà  &
tato nànàstravarùeõa  % dànavànàü mahàcamåm  // MatsP_150.111 //
jaghàna ghananãhàra-  $ timiràturavàhanàm  &
vadhyamàneùu daityeùu  % kujambhe måóhacetasi  // MatsP_150.112 //
mahiùo dànavendrastu  $ kalpàntàmbhodasaünibhaþ  &
astraü cakàra sàvitram  % ulkàsaüghàtamaõóitam  // MatsP_150.113 //
vijçmbhatyatha sàvitre  $ paramàstre pratàpini  &
praõà÷amagamattãvraü  % tamo ghoramanantaram  // MatsP_150.114 //
tato 'straü visphuliïgàïkaü  $ tamaþ kçtsnaü vyanà÷ayat  &
praphullàruõapadmaughaü  % ÷aradãvàmalaü saraþ  // MatsP_150.115 //
tatastamasi saü÷ànte  $ daityendràþ pràptacakùuùaþ  &
cakruþ kråreõa manasà  % devànãkaiþ sahàdbhutam  // MatsP_150.116 //
÷astrairamarùànnirmuktair  $ bhujaügàstraü vinoditam  &
athàdàya dhanurghoram  % iùåü÷cà÷ãviùopamàn  // MatsP_150.117 //
kujambho 'dhàvata kùiptaü  $ rakùoràjabalaü prati  &
ràkùasendrastam àyàntaü  % vilokya sapadànugaþ  // MatsP_150.118 //
vivyàdha ni÷itairbàõaiþ  $ krårà÷ãviùabhãùaõaiþ  &
tadàdànaü ca saüdhànaü  % na mokùa÷càpi lakùyate  // MatsP_150.119 //
cichedàsya ÷aravràtàn  $ sva÷arair atilàghavàt  &
dhvajaü paramatãkùõena  % citrakarmàmaradviùaþ  // MatsP_150.120 //
sàrathiü càsya bhallena  $ rathanãóàdapàtayat  &
kujambhaþ karma taddçùñvà  % ràkùasendrasya saüyuge  // MatsP_150.121 //
roùaraktekùaõayuto  $ rathàdàplutya dànavaþ  &
khaógaü jagràha vegena  % ÷aradambaranirmalam  // MatsP_150.122 //
carma codayakhaõóendu-  $ da÷akena vibhåùitam  &
abhyadravadraõe daityo  % rakùo 'dhipatimojasà  // MatsP_150.123 //
taü rakùo 'dhipatiþ pràptaü  $ mudgareõàhanaddhçdi  &
sa tu tena prahàreõa  % kùãõaþ saübhràntamànasaþ  // MatsP_150.124 //
tasthàvaceùño danujo  $ yathà dhãro dharàdharaþ  &
sa muhårtaü samà÷vasto  % dànavendro 'tidurjayaþ  // MatsP_150.125 //
rathamàruhya jagràha  $ rakùo vàmakareõa tu  &
ke÷eùu nirçtiü daityo  % jànunàkramya dhiùñhitam  // MatsP_150.126 //
tataþ khaógena ca ÷ira÷  $ chettumaicchadamarùaõaþ  &
tasmiüstadantare devo  % varuõo 'pàüpatirdrutam  // MatsP_150.127 //
pà÷ena dànavendrasya  $ babandha ca bhujadvayam  &
tato baddhabhujaü daityaü  % viphalãkçtapauruùam  // MatsP_150.128 //
tàóayàmàsa gadayà  $ dayàmutsçjya pà÷abhçt  &
sa tu tena prahàreõa  % srotobhiþ kùatajaü vaman  // MatsP_150.129 //
dadhàra råpaü meghasya  $ vidyunmàlàlatàvçtam  &
tadavasthàgataü dçùñvà  % kujambhaü mahiùàsuraþ  // MatsP_150.130 //
vyàvçttavadane 'gàdhe  $ grastumaicchat suràvubhau  &
nirçtiü varuõaü caiva  % tãkùõadaüùñrotkañànanaþ  // MatsP_150.131 //
tàvabhipràyamàlakùya  $ tasya daityasya dåùitam  &
tyaktvà rathapathaü bhãtau  % mahiùasyàtiraühasà  // MatsP_150.132 //
bhç÷aü drutau javàd digbhyàm  $ ubhàbhyàü bhayavihvalau  &
jagàma nirçtiþ kùipraü  % ÷araõaü pàka÷àsanam  // MatsP_150.133 //
kruddhastu mahiùo daityo  $ varuõaü samabhidrutaþ  &
tamantakamukhàsaktam  % àlokya himavaddyutiþ  // MatsP_150.134 //
cakre somàstraniþsçùñaü  $ himasaüghàtakaõñakam  &
vàyavyaü càstramatulaü  % candra÷cakre dvitãyakam  // MatsP_150.135 //
vàyunà tena candreõa  $ saü÷uùkeõa himena ca  &
vyathità dànavàþ sarve  % ÷ãtocchinnà vipauruùàþ  // MatsP_150.136 //
na ÷eku÷calituü padbhyàü  $ nàstràõyàdàtumeva ca  &
mahàhimanipàtena  % ÷astrai÷candrapracoditaiþ  // MatsP_150.137 //
gàtràõyasurasainyànàm  $ adahyanta samantataþ  &
mahiùo niùprayatnastu  % ÷ãtenàkampitànanaþ  // MatsP_150.138 //
kakùàvàlambya pàõibhyàm  $ upaviùño hyadhomukhaþ  &
sarve te niùpratãkàrà  % daityà÷candramasà jitàþ  // MatsP_150.139 //
raõecchàü dåratastyaktvà  $ tasthuste jãvitàrthinaþ  &
tatràbravãtkàlanemir  % daityànkopena dãpitaþ  // MatsP_150.140 //
bho bhoþ ÷çïgàriõaþ ÷aràþ  $ sarve ÷astràstrapàragàþ  &
ekaiko 'pi jagatsarvaü  % ÷aktastulayituü bhujaiþ  // MatsP_150.141 //
ekaiko 'pi kùamo grastuü  $ jagatsarvaü caràcaram  &
ekaikasyàpi paryàptà  % na sarve 'pi divaukasaþ  // MatsP_150.142 //
kalàü pårayituü yatnàt  $ ùoóa÷ãmativikramàþ  &
kiü prayàtà÷ca tiùñhadhvaü  % samare 'maranirjitàþ  // MatsP_150.143 //
na yuktametacchåràõàü  $ vi÷eùàddaityajanmanàm  &
ràjà càntarito 'smàkaü  % tàrako lokamàrakaþ  // MatsP_150.144 //
viratànàü raõàdasmàt  $ kruddhaþ pràõànhariùyati  &
÷ãtena naùña÷rutayo  % bhraùñavàkpàñavàstathà  // MatsP_150.145 //
måkàstadàbhavandaityà  $ raõadda÷anapaïktayaþ  &
tàndçùñvà naùñacetaskàn  % daityà¤chãtena sàditàn  // MatsP_150.146 //
matvà kàlakùamaü kàryaü  $ kàlanemirmahàsuraþ  &
à÷ritya dànavãü màyàü  % vitatya svaü mahàvapuþ  // MatsP_150.147 //
pårayàmàsa gaganaü  $ di÷o vidi÷a eva ca  &
nirmame dànavendre÷aþ  % ÷arãre bhàskaràyutam  // MatsP_150.148 //
di÷a÷ca màyayà caõóaiþ  $ pårayàmàsa pàvakaiþ  &
tato jvàlàkulaü sarvaü  % trailokyamabhavatkùaõàt  // MatsP_150.149 //
tena jvàlàsamåhena  $ himàü÷uragamacchamam  &
tataþ krameõa vibhraùñaü  % ÷ãtadurdinam àbabhau  // MatsP_150.150 //
tadbalaü dànavendràõàü  $ màyayà kàlaneminaþ  &
taddçùñvà dànavànãkaü  % labdhasaüj¤aü divàkaraþ  \
uvàcàruõamudbhràntaþ  # kopàllokaikalocanaþ  // MatsP_150.151 //

*divàkara uvàca
nayàruõa rathaü ÷ãghraü  $ kàlanemiratho yataþ  &
vimardastatra viùamo  % bhavità ÷årasaükùayaþ  // MatsP_150.152 //
jita eùa ÷a÷àïko 'tra  $ yadbalaü vayamà÷ritàþ  &
ityukta÷codayàmàsa  % rathaü garuóapårvajaþ  // MatsP_150.153 //
prayatnavidhçtaira÷vaiþ  $ sitacàmaramàlibhiþ  &
jagaddãpo 'tha bhagavठ % jagràha vitataü dhanuþ  // MatsP_150.154 //
÷arau ca dvau mahàbhàgo  $ divyàvà÷ãviùadyutã  &
saücàràstreõa saüdhàya  % bàõamekaü sasarja saþ  // MatsP_150.155 //
dvitãyamindrajàlena  $ yojitaü pramumoca ha  &
saücàràstreõa råpàõàü  % kùaõàccakre viparyayam  // MatsP_150.156 //
devànàü dànavaü råpaü  $ dànavànàü ca daivikam  &
matvà surànsvakàneva  % jaghne ghoràstralàghavàt  // MatsP_150.157 //
kàlanemã ruùàviùñaþ  $ kçtànta iva saükùaye  &
kàü÷citkhaógena tãkùõena  % kàü÷cin nàràcavçùñibhiþ  \
kàü÷cidgadàbhirghoràbhiþ  # kàü÷cidghoraiþ para÷vadhaiþ  // MatsP_150.158 //
÷iràüsi keùàücidapàtayacca  $ bhujànrathànsàrathãü÷cogravegaþ  &
kàü÷cit pipeùàtha rathasya vegàt  % kàü÷citkrudhà coddhatamuùñipàtaiþ  // MatsP_150.159 //
raõe vinihatàndçùñvà  $ nemiþ svàndànavàdhipaþ  &
råpaü svaü tu prapadyanta hy  % asuràþ suradharùitàþ  // MatsP_150.160 //
kàlanemã ruùàviùñas  $ teùàü råpaü na buddhavàn  &
nemidaityastu tàndçùñvà  % kàlanemimuvàca ha  // MatsP_150.161 //
ahaü nemiþ suro naiva  $ kàlaneme vidasva màm  &
bhavatà mohitenàjau  % nihatà bhårivikramàþ  // MatsP_150.162 //
daityànàü da÷alakùàõi  $ durjayànàü surairiha  &
sarvàstravàraõaü mu¤ca  % bràhmamastraü tvarànvitaþ  // MatsP_150.163 //
sa tena bodhito daityaþ  $ sambhramàkulacetanaþ  &
yojayàmàsa bàõaü hi  % brahmàstravihitena tu  // MatsP_150.164 //
mumoca càpi daityendraþ  $ sa svayaü surakaõñakaþ  &
tato 'stratejasà vyàptaü  % trailokyaü sacaràcaram  // MatsP_150.165 //
devànàü càbhavatsainyaü  $ sarvameva bhayànvitam  &
saücaràstraü ca saü÷àntaü  % svayamàyodhane babhau  // MatsP_150.166 //
tasminpratihate hyastre  $ bhraùñatejà divàkaraþ  &
mahendrajàlamà÷ritya  % cakre svàü koñi÷astanum  // MatsP_150.167 //
visphårjatkarasampàta-  $ samàkràntajagattrayam  &
tatàpa dànavànãkaü  % gatamajjaugha÷oõitam  // MatsP_150.168 //
tata÷càvarùadanalaü  $ samantàd atisaühatam  &
cakùåüùi dànavendràõàü  % cakàràndhàni ca prabhuþ  // MatsP_150.169 //
gajànàmagalanmedaþ  $ petu÷càpyaravà bhuvi  &
turagà niþ÷vasanta÷ca  % gharmàrtà rathino 'pi ca  // MatsP_150.170 //
ita÷ceta÷ca salilaü  $ pràrthayantastçùàturàþ  &
pracchàyaviñapàü÷caiva  % girãõàü gahvaràõi ca  // MatsP_150.171 //
teùàü pràrthayatàü ÷ãtaü  $ drumàntaravisarpiõàm  &
dàvàgniþ prajvalaü÷caiva  % ghoràrcirdagdhapàdapaþ  \
toyàrthinaþ puro dçùñvà  # toyaü kallolamàlinam  // MatsP_150.172 //
puraþsthitamapi pràptuü  $ na ÷ekuravamarditàþ  &
apràpya salilaü bhåmau  % vyàttàsyà gatacetasaþ  // MatsP_150.173 //
tatra tatra vyadç÷yanta  $ mçtà daitye÷varà bhuvi  &
rathà gajà÷ca patitàs  % turagà÷ca samàpitàþ  // MatsP_150.174 //
sthità vamanto dhàvanto  $ galadraktavasàsçjaþ  &
dànavànàü sahasràõi  % vyadç÷yanta mçtàni tu  // MatsP_150.175 //
saükùaye dànavendràõàü  $ tasminmahati vartite  &
prakopodbhåtatàmràkùaþ  % kàlanemã ruùàturaþ  // MatsP_150.176 //
abhavatkalpameghàbhaþ  $ sphuradbhåri÷atahradaþ  &
gambhãràsphoñanirhràda-  % jagaddhçdayaghaññakaþ  // MatsP_150.177 //
pracchàdya gaganàbhogaü  $ ravimàyàü vyanà÷ayat  &
÷ãtaü vavarùa salilaü  % dànavendrabalaü prati  // MatsP_150.178 //
daityàstàü vçùñimàsàdya  $ samà÷vastàstataþ kramàt  &
bãjàïkurà ivàmlànàþ  % pràpya vçùñiü dharàtale  // MatsP_150.179 //
tataþ sa megharåpã tu  $ kàlanemirmahàsuraþ  &
÷astravçùñiü vavarùogràü  % devànãkeùu durjayàm  // MatsP_150.180 //
tayà vçùñyà bàdhyamànà  $ daityendràõàü mahaujasàm  &
gatiü kàü ca na pa÷yanto  % gàvaþ ÷ãtàrdità iva  // MatsP_150.181 //
parasparaü vyalãyanta  $ pçùñheùu vyastrapàõayaþ  &
sveùu bàdhe vyalãyanta  % gajeùu turageùu ca  // MatsP_150.182 //
ratheùu tvamaràstrastàs  $ tatra tatra nililyire  &
apare ku¤citairgàtraiþ  % svahastapihitànanàþ  // MatsP_150.183 //
ita÷ceta÷ca saübhràntà  $ babhramurvai di÷o da÷a  &
evaüvidhe tu saügràme  % tumule devasaükùaye  // MatsP_150.184 //
dç÷yante patità bhåmau  $ ÷astrabhinnàïgasaüdhayaþ  &
vibhujà bhinnamårdhànas  % tathà chinnorujànavaþ  // MatsP_150.185 //
viparyastarathàsaïgà  $ niùpiùñadhvajapaïktayaþ  &
nirbhinnàïgaisturaügaistu  % gajai÷càcalasaünibhaiþ  // MatsP_150.186 //
srutaraktahradairbhåmir  $ vikçtàvikçtà babhau  &
evamàjau balã daityaþ  % kàlanemirmahàsuraþ  // MatsP_150.187 //
jaghne muhårtamàtreõa  $ gandharvàõàü da÷àyutam  &
yakùàõàü pa¤ca lakùàõi  % rakùasàmayutàni ùañ  // MatsP_150.188 //
trãõi lakùàõi jaghne sa  $ kiünaràõàü tarasvinàm  &
jaghne pi÷àcamukhyànàü  % sapta lakùàõi nirbhayaþ  // MatsP_150.189 //
itareùàmasaükhyàtàþ  $ surajàtinikàyinàm  &
jaghne sa koñãþ saükruddha÷  % citràstrairastrakovidaþ  // MatsP_150.190 //
evaü paribhave bhãme  $ tadà tvamarasaükùaye  &
saükruddhàva÷vinau devau  % citràstrakavacojjvalau  // MatsP_150.191 //
jaghnatuþ samare daityaü  $ kçtàntànalasaünibham  &
tamàsàdya raõe ghoram  % ekaikaþ ùaùñibhiþ ÷araiþ  // MatsP_150.192 //
jaghne marmasu tãkùõàgrair  $ asuraü bhãmadar÷anam  &
tàbhyàü bàõaprahàraiþ sa  % kiücidàyastacetanaþ  // MatsP_150.193 //
jagràha cakramaùñàraü  $ tailadhautaü raõàntakam  &
tena cakreõa so '÷vibhyàü  % cicheda rathakåbaram  // MatsP_150.194 //
jagràhàtha dhanurdaityaþ  $ ÷aràü÷cà÷ãviùopamàn  &
vavarùa bhiùajo mårdhni  % saüchàdyàkà÷agocaram  // MatsP_150.195 //
tàvapyastrai÷cichidatuþ  $ ÷itaistairdaityasàyakàn  &
tacca karma tayordçùñvà  % vismitaþ kopamàvi÷at  // MatsP_150.196 //
mahatà sa tu kopena  $ sarvàyomayasàdanam  &
jagràha mudgaraü bhãmaü  % kàladaõóavibhãùaõam  // MatsP_150.197 //
sa tato bhràmya vegena  $ cikùepà÷virathaü prati  &
taü tu mudgaram àyàntam  % àlokyàmbaragocaram  // MatsP_150.198 //
tyaktvà rathau tu tau vegàd  $ àplutau tarasà÷vinau  &
tau rathau sa tu niùpiùya  % mudgaro 'calasaünibhaþ  // MatsP_150.199 //
dàrayàmàsa dharaõãü  $ hemajàlapariùkçtaþ  &
tasya karmà÷vinau dçùñvà  % bhiùajau citrayodhinau  // MatsP_150.200 //
vajràstraü tu prakurvàte  $ dànavendranivàraõam  &
tato vajramayaü varùaü  % pràvartad atidàruõam  // MatsP_150.201 //
ghoravajraprahàraistu  $ daityendraþ sa pariùkçtaþ  &
ratho dhvajo dhanu÷cakraü  % kavacaü càpi kà¤canam  // MatsP_150.202 //
kùaõena tila÷o jàtaü  $ sarvasainyasya pa÷yataþ  &
taddçùñvà duùkaraü karma  % so '÷vibhyàü bhãmavikramaþ  // MatsP_150.203 //
nàràyaõàstraü balavàn  $ mumoca raõamårdhani  &
vajràstraü ÷amayàmàsa  % dànavendro 'stratejasà  // MatsP_150.204 //
tasminpra÷ànte vajràstre  $ kàlanemiranantaram  &
jãvagràhaü gràhayitum  % a÷vinau tu pracakrame  // MatsP_150.205 //
tàva÷vinau raõàdbhãtau  $ sahasràkùarathaü prati  &
prayàtau vepamànau tu  % padà ÷astravivarjitau  // MatsP_150.206 //
tayoranugato daityaþ  $ kàlanemirmahàbalaþ  &
pràpyendrasya rathaü kråro  % daityànãkapadànugaþ  // MatsP_150.207 //
taü dçùñvà sarvabhåtàni  $ vitresurvihvalàni tu  &
dçùñvà daityasya tatkrauryaü  % sarvabhåtàni menire  // MatsP_150.208 //
paràjayaü mahendrasya  $ sarvalokakùayàvaham  &
celuþ ÷ikhariõo mukhyàþ  % peturulkà nabhastalàt  // MatsP_150.209 //
jagarjurjaladà dikùu hy  $ udbhåtà÷ca mahàrõavàþ  &
tàü bhåtavikçtiü dçùñvà  % bhagavàngaruóadhvajaþ  // MatsP_150.210 //
vyabudhyatàhiparyaïke  $ yoganidràü vihàya tu  &
lakùmãkarayugàjasra-  % làlitàïghrisaroruhaþ  // MatsP_150.211 //
÷aradambaranãlàbja-  $ kàntadehachavirvibhuþ  &
kaustubhodbhàsitoraskaþ  % kàntakeyårabhàsvaraþ  // MatsP_150.212 //
vimç÷ya surasaükùobhaü  $ vainateyaü samàhvayat  &
àhåte 'vasthite tasmin  % nàgàvasthitavarùmaõi  // MatsP_150.213 //
divyanànàstratãkùõàrcir  $ àruhyàgàt surànsvayam  &
tatràpa÷yata devendram  % abhidrutamabhiplutaiþ  // MatsP_150.214 //
dànavendrairnavàmbhoda-  $ sacchàyaiþ pauruùotkañaiþ  &
yathà hi puruùaü ghorair  % abhàgyairvaü÷a÷àlibhiþ  // MatsP_150.215 //
paritràõàyà÷u kçtaü  $ sukùetre karma nirmalam  &
athàpa÷yanta daiteyà  % viyati jyotirmaõóalam  // MatsP_150.216 //
sphurantamudayàdristhaü  $ såryamuùõatviùà iva  &
prabhàvaü j¤àtumicchanto  % dànavàstasya tejasaþ  // MatsP_150.217 //
garutmantamapa÷yantaþ  $ kalpàntànalasaünibham  &
tamàsthitaü ca meghaugha-  % dyutimakùayamacyutam  // MatsP_150.218 //
tam àlokyàsurendràstu  $ harùasampårõamànasàþ  &
ayaü vai devasarvasvaü  % jite 'sminnirjitàþ suràþ  // MatsP_150.219 //
ayaü sa daityacakràõàü  $ kçtàntaþ ke÷avo 'rihà  &
enamà÷ritya lokeùu  % yaj¤abhàgabhujo 'maràþ  // MatsP_150.220 //
ityuktvà dànavàþ sarve  $ parivàrya samantataþ  &
nijaghnurvividhairastrais  % te tam àyàntam àhave  // MatsP_150.221 //
kàlanemiprabhçtayo  $ da÷a daityà mahàrathàþ  &
ùaùñyà vivyàdha bàõànàü  % kàlanemirjanàrdanam  // MatsP_150.222 //
nimiþ ÷atena bàõànàü  $ mathano '÷ãtibhiþ ÷araiþ  &
jambhaka÷caiva saptatyà  % ÷umbho da÷abhireva ca  // MatsP_150.223 //
÷eùà daitye÷varàþ sarve  $ viùõumekaika÷aþ ÷araiþ  &
da÷abhi÷caiva yattàste  % jaghnuþ sagaruóaü raõe  // MatsP_150.224 //
teùàm amçùya tatkarma  $ viùõurdànavasådanaþ  &
ekaikaü dànavaü jaghne  % ùaóbhiþ ùaóbhirajihmagaiþ  // MatsP_150.225 //
àkarõakçùñairbhåya÷ca  $ kàlanemis tribhiþ ÷araiþ  &
viùõuü vivyàdha hçdaye  % krodhàdraktavilocanaþ  // MatsP_150.226 //
tasyà÷obhanta te bàõà  $ hçdaye taptakà¤canàþ  &
mayåkhànãva dãptàni  % kaustubhasya sphuñatviùaþ  // MatsP_150.227 //
tairbàõaiþ kiücidàyasto  $ harirjagràha mudgaram  &
satataü bhràmya vegena  % dànavàya vyasarjayat  // MatsP_150.228 //
dànavendrastamapràptaü  $ viyatyeva ÷ataiþ ÷araiþ  &
cicheda tila÷aþ kruddho  % dar÷ayanpàõilàghavam  // MatsP_150.229 //
tato viùõuþ prakupitaþ  $ pràsaü jagràha bhairavam  &
tena daityasya hçdayaü  % tàóayàmàsa gàóhataþ  // MatsP_150.230 //
kùaõena labdhasaüj¤astu  $ kàlanemirmahàsuraþ  &
÷aktiü jagràha tãkùõàgràü  % hemaghaõñàññahàsinãm  // MatsP_150.231 //
tayà vàmabhujaü viùõor  $ bibheda ditinandanaþ  &
bhinnaþ ÷aktyà bhujastasya  % sruta÷oõita àbabhau  // MatsP_150.232 //
padmaràgamayeneva  $ keyåreõa vibhåùitaþ  &
tato viùõuþ prakupito  % jagràha vipulaü dhanuþ  // MatsP_150.233 //
saptada÷a ca nàràcàüs  $ tãkùõànmarmavibhedinaþ  &
daityasya hçdayaü ùaóbhir  % vivyàdha ca tribhiþ ÷araiþ  // MatsP_150.234 //
caturbhiþ sàrathiü càsya  $ dhvajaü caikena pattriõà  &
dvàbhyàü jyàdhanuùã càpi  % bhujaü savyaü ca pattriõà  // MatsP_150.235 //
sa viddho hçdaye gàóhaü  $ daityo hari÷ilãmukhaiþ  &
srutaraktàruõapràü÷uþ  % pãóàkulitamànasaþ  // MatsP_150.236 //
cakampe màruteneva  $ noditaþ kiü÷ukadrumaþ  &
tamàkampitamàlakùya  % gadàü jagràha ke÷avaþ  // MatsP_150.237 //
tàü ca vegena cikùepa  $ kàlanemirathaü prati  &
sà papàta ÷irasyugrà  % vipulà kàlaneminaþ  // MatsP_150.238 //
saücårõitottamàïgastu  $ niùpiùñamukuño 'suraþ  &
srutaraktaugharandhrastu  % srutadhàturivàcalaþ  // MatsP_150.239 //
pràpatatsve rathe bhagne  $ visaüj¤aþ ÷iùñajãvitaþ  &
patitasya rathopasthe  % dànavasyàcyuto 'rihà  // MatsP_150.240 //
smitapårvamuvàcedaü  $ vàkyaü cakràyudhaþ prabhuþ  &
gacchàsura vimukto 'si  % sàmprataü jãva nirbhayaþ  // MatsP_150.241 //
tataþ svalpena kàlena  $ ahameva tavàntakaþ  &
etacchrutvà vacastasya  % sàrathiþ kàlaneminaþ  \
apavàhya rathaü dåram  # anayatkàlaneminaþ  // MatsP_150.242 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 151

*såta uvàca
taü dçùñvà dànavàþ kruddhà÷ceruþ svaiþ svairbalairvçtàþ  /*
saraghà iva màkùãkaharaõe sarvatodi÷am  // MatsP_151.1 //*
kçùõacàmarajàlàóhye  $ sudhàviracitàïkure  &
citrapa¤capatàke tu  % prabhinnakarañàmukhe  // MatsP_151.2 //
parvatàbhe gaje bhãme  $ madasràviõi durdhare  &
àruhyàjau nimirdaityo  % hariü pratyudyayau balã  // MatsP_151.3 //
tasyàsandànavà raudrà  $ gajasya padarakùiõaþ  &
saptaviü÷atisàhasràþ  % kirãñakavacojjvalàþ  // MatsP_151.4 //
a÷vàråóha÷ca mathano  $ jambhaka÷coùñravàhanaþ  &
÷umbho 'pi vipulaü meùaü  % samàruhyàvrajadraõam  // MatsP_151.5 //
apare dànavendràstu  $ yattà nànàstrapàõayaþ  &
àjaghnuþ samare kruddhà  % viùõumakliùñakàriõam  // MatsP_151.6 //
parigheõa nimirdaityo  $ mathano mudgareõa tu  &
÷umbhaþ ÷ålena tãkùõena  % pràsena grasanastathà  // MatsP_151.7 //
cakreõa mahiùaþ kruddho  $ jambhaþ ÷aktyà mahàraõe  &
jaghnurnàràyaõaü sarve  % ÷eùàstãkùõai÷ca màrgaõaiþ  // MatsP_151.8 //
tànyastràõi prayuktàni  $ ÷arãraü vivi÷urhareþ  &
guråktànyupadiùñàni  % sacchiùyasya ÷rutàviva  // MatsP_151.9 //
asambhrànto raõe viùõur  $ atha jagràha kàrmukam  &
÷aràü÷cà÷ãviùàkàràüs  % tailadhautànajihmagàn  // MatsP_151.10 //
tato 'bhisaüdhya daityàüstàn  $ àkarõàkçùñakàrmukaþ  &
abhyadravadraõe kruddho  % daityànãke tu pauruùàt  // MatsP_151.11 //
nimiü vivyàdha viü÷atyà  $ bàõànàmagnivarcasàm  &
mathanaü da÷abhirbàõaiþ  % ÷umbhaü pa¤cabhireva ca  // MatsP_151.12 //
ekena mahiùaü kruddho  $ vivyàdhorasi pattriõà  &
jambhaü dvàda÷abhistãkùõaiþ  % sarvàü÷caikaika÷o 'ùñabhiþ  // MatsP_151.13 //
tasya tallàghavaü dçùñvà  $ dànavàþ krodhamårchitàþ  &
nardamànàþ prayatnena  % cakruratyadbhutaü raõam  // MatsP_151.14 //
cichedàtha dhanurviùõor  $ nimirbhallena dànavaþ  &
saüdhyamànaü ÷araü haste  % cicheda mahiùàsuraþ  // MatsP_151.15 //
pãóayàmàsa garuóaü  $ jambhastãkùõaistu sàyakaiþ  &
bhujaü tasyàhanadgàóhaü  % ÷umbho bhådharasaünibhaþ  // MatsP_151.16 //
chinne dhanuùi govindo  $ gadàü jagràha bhãùaõàm  &
tàü pràhiõotsa vegena  % mathanàya mahàhave  // MatsP_151.17 //
tàmapràptàü nimirbàõai÷  $ cicheda tila÷o raõe  &
tàü nà÷amàgatàü dçùñvà  % hãnàgre pràrthanàmiva  // MatsP_151.18 //
jagràha mudgaraü ghoraü  $ divyaratnapariùkçtam  &
taü mumocàtha vegena  % nimimuddi÷ya dànavam  // MatsP_151.19 //
tam àyàntaü viyatyeva  $ trayo daityà nyavàrayan  &
gadayà jambhadaityastu  % grasanaþ paññi÷ena tu  // MatsP_151.20 //
÷aktyà ca mahiùo daityaþ  $ svapakùajayakàïkùayà  &
niràkçtaü tamàlokya  % durjane praõayaü yathà  // MatsP_151.21 //
jagràha ÷aktimugràgràm  $ aùñaghaõñotkañasvanàm  &
jambhàya tàü samuddi÷ya  % pràhiõodraõabhãùaõaþ  // MatsP_151.22 //
tàmambarasthàü jagràha  $ gajo dànavanandanaþ  &
gçhãtàü tàü samàlokya  % ÷ikùàmiva vivekibhiþ  // MatsP_151.23 //
dçóhaü bhàrasahaü sàram  $ anyadàdàya kàrmukam  &
raudràstramabhisaüdhàya  % tasminbàõaü mumoca ha  // MatsP_151.24 //
tato 'stratejasà sarvaü  $ vyàptaü lokaü caràcaram  &
tato bàõamayaü sarvam  % àkà÷aü samadç÷yata  // MatsP_151.25 //
bhårdi÷o vidi÷a÷caiva  $ bàõajàlamayà babhuþ  &
dçùñvà tadastramàhàtmyaü  % senanãr grasano 'suraþ  // MatsP_151.26 //
bràhmamastraü cakàràsau  $ sarvàstravinivàraõam  &
tena tatpra÷amaü yàtaü  % raudràstraü lokaghasmaram  // MatsP_151.27 //
astre pratihate tasmin  $ viùõurdànavasådanaþ  &
kàladaõóàstramakarot  % sarvalokabhayaükaram  // MatsP_151.28 //
saüdhãyamàne tasmiüstu  $ màrutaþ paruùo vavau  &
cakampe ca mahã devã  % daityà bhinnadhiyo 'bhavan  // MatsP_151.29 //
tadastramugraü dçùñvà tu  $ dànavà yuddhadurmadàþ  &
cakrurastràõi divyàni  % nànàråpàõi saüyuge  // MatsP_151.30 //
nàràyaõàstraü grasano gçhãtvà  $ cakraü nimiþ svàstravaraü mumoca  &
aiùãkamastraü ca cakàra jambhas  % tatkàladaõóàstranivàraõàya  // MatsP_151.31 //
yàvanna saüdhyà na da÷àü prayànti  $ daitye÷varà÷càstranivàraõàya  &
tàvatkùaõenaiva jaghàna koñãr  % daitye÷varàõàü sagajànsahà÷vàn  // MatsP_151.32 //
anantaraü ÷àntamabhåttadastraü  $ daityàstrayogeõa tu kàladaõóam  &
÷àntaü tadàlokya hariþ sva÷astraü  % svavikrame manyuparãtamårtiþ  // MatsP_151.33 //
jagràha cakraü tapanàyutàbham  $ ugràramàtmànamiva dvitãyam  &
cikùepa senàpataye 'bhisaüdhya  % kaõñhasthalaü vajrakañhoramugram  // MatsP_151.34 //
cakraü tadàkà÷agataü vilokya  $ sarvàtmanà daityavaràþ svavãryaiþ  &
nà÷aknuvanvàrayituü pracaõóaü  % daivaü yathà karma mudhà prapannam  // MatsP_151.35 //
tamapratarkyaü janayannajayyaü  $ cakraü papàta grasanasya kaõñhe  &
dvidhà tu kçtvà grasanasya kaõñhaü  % tadraktadhàràruõaghoranàbhi  \
jagàma bhåyo 'pi janàrdanasya  # pàõiü pravçddhànalatulyadãpti  // MatsP_151.36 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 152

tasminvinihate daitye  $ grasane lokanàyake  &
nirmaryàdamayudhyanta  % hariõà saha dànavàþ  // MatsP_152.1 //
paññi÷airmu÷alaiþ pà÷air  $ gadàbhiþ kuõapairapi  &
tãkùõànanai÷ca nàràcai÷  % cakraiþ ÷aktibhireva ca  // MatsP_152.2 //
tànastràndànavairmuktàü÷  $ citrayodhã janàrdanaþ  &
ekaikaü ÷ata÷a÷cakre  % bàõairagni÷ikhopamaiþ  // MatsP_152.3 //
tataþ kùãõàyudhapràõà  $ dànavà bhràntacetasaþ  &
astràõyàdàtumabhavann  % asamarthà yadà raõe  // MatsP_152.4 //
tadà mçtairgajaira÷vair  $ janàrdanamayodhayan  &
samantàtkoñi÷o daityàþ  % sarvataþ pratyayodhayan  // MatsP_152.5 //
bahu kçtvà vapurviùõuþ  $ kiücicchàntabhujo 'bhavat  &
uvàca ca garutmantaü  % tasminsutumule raõe  // MatsP_152.6 //
garutmankaccida÷ràntas  $ tvamasminnapi sàmpratam  &
yadya÷rànto 'si tadyàhi  % mathanasya rathaü prati  // MatsP_152.7 //
÷rànto 'syatha muhårtaü tvaü  $ raõàdapasçto bhava  &
ityukto garuóastena  % viùõunà prabhaviùõunà  // MatsP_152.8 //
àsasàda raõe daityaü  $ mathanaü ghoradar÷anam  &
daityastvabhimukhaü dçùñvà  % ÷aïkhacakragadàdharam  // MatsP_152.9 //
jaghàna bhindipàlena  $ ÷itabàõena vakùasi  &
tatprahàramacintyaiva  % viùõustasminmahàhave  // MatsP_152.10 //
jaghàna pa¤cabhirbàõair  $ màrjitai÷ca ÷ilà÷itaiþ  &
punarda÷abhir àkçùñais  % taü tatàóa stanàntare  // MatsP_152.11 //
viddho marmasu daityendro  $ haribàõairakampata  &
sa muhårtaü samà÷vàsya  % jagràha parighaü tadà  // MatsP_152.12 //
jaghne janàrdanaü càpi  $ parigheõàgnivarcasà  &
viùõustena prahàreõa  % kiücidàghårõito 'bhavat  // MatsP_152.13 //
tataþ krodhavivçttàkùo  $ gadàü jagràha màdhavaþ  &
mathanaü sarathaü roùàn  % niùpipeùàtha roùataþ  // MatsP_152.14 //
sa papàtàtha daityendraþ  $ kùayakàle 'calo yathà  &
tasminnipatite bhåmau  % dànave vãrya÷àlini  // MatsP_152.15 //
avasàdaü yayurdaityàþ  $ kardame kariõo yathà  &
tatasteùu vipanneùu  % dànaveùvatimàniùu  // MatsP_152.16 //
prakopàdraktanayano  $ mahiùo dànave÷varaþ  &
pratyudyayau hariü raudraþ  % svabàhubalamàsthitaþ  // MatsP_152.17 //
tãkùõadhàreõa ÷ålena  $ mahiùo harimardayan  &
÷aktyà ca garuóaü vãro  % mahiùo 'bhyahanaddhçdi  // MatsP_152.18 //
tato vyàvçtya vadanaü  $ mahàcalaguhànibham  &
grastumaicchadraõe daityaþ  % sa garutmantamacyutam  // MatsP_152.19 //
athàcyuto 'pi vij¤àya  $ dànavasya cikãrùitam  &
vadanaü pårayàmàsa  % divyairastrairmahàbalaþ  // MatsP_152.20 //
mahiùasyàtha sasçje  $ bàõaughaü garuóadhvajaþ  &
pidhàya vadanaü divyair  % divyàstraparimantritaiþ  // MatsP_152.21 //
sa tairbàõairabhihato  $ mahiùo 'calasaünibhaþ  &
parivartitakàyo 'dhaþ  % papàta na mamàra ca  // MatsP_152.22 //
mahiùaü patitaü dçùñvà  $ bhåmau provàca ke÷avaþ  &
mahiùàsura mattastvaü  % vadhaü nàstrairihàrhasi  // MatsP_152.23 //
yoùidvadhyaþ purokto 'si  $ sàkùàtkamalayoninà  &
uttiùñha jãvitaü rakùa  % gacchàsmàtsaügaràddrutam  // MatsP_152.24 //
tasminparàïmukhe daitye  $ mahiùe ÷umbhadànavaþ  &
saüdaùñauùñhapuñaþ kopàd  % bhrukuñãkuñilànanaþ  // MatsP_152.25 //
nirmathya pàõinà pàõiü  $ dhanuràdàya bhairavam  &
sajyaü cakàra sa dhanuþ  % ÷aràü÷cà÷ãviùopamàn  // MatsP_152.26 //
sa citrayodhã dçóhamuùñipàtas  $ tatastu viùõuü garuóaü ca daityaþ  &
bàõairjvaladvahni÷ikhànikà÷aiþ  % kùiptairasaükhyaiþ parighàtahãnaiþ  // MatsP_152.27 //
viùõu÷ca daityendra÷aràhato 'pi  $ bhu÷uõóimàdàya kçtàntatulyàm  &
tayà bhu÷uõóyà ca pipeùa meùaü  % ÷umbhasya pattraü dharaõãdharàbham  // MatsP_152.28 //
tasmàdavaplutya hatàcca meùàd  $ bhåbhau padàtiþ sa tu daityanàthaþ  &
tato mahãsthasya hariþ ÷araughàn  % mumoca kàlànalatulyabhàsaþ  // MatsP_152.29 //
÷araistribhistasya bhujaü bibheda  $ ùaóbhi÷ca ÷ãrùaü da÷abhi÷ca ketum  &
viùõurvikçùñaiþ ÷ravaõàvasànaü  % daityasya vivyàdha vivçttanetraþ  // MatsP_152.30 //
sa tena viddho vyathito babhåva  $ daitye÷varo visruta÷oõitaughaþ  &
tato 'sya kiücic calitasya dhairyàd  % uvàca ÷aïkhàmbuja÷àrïgapàõiþ  // MatsP_152.31 //
kumàrivadhyo 'si raõaü vimu¤ca  $ ÷umbhàsura svalpatarairahobhiþ  &
vadhaü na matto 'rhasi ceha måóha  % vçthaiva kiü yuddhasamutsuko 'si  // MatsP_152.32 //
jambho vaco viùõumukhànni÷amya  $ nimi÷ca niùpeùñumiyeùa viùõum  &
gadàmathodyamya nimiþ pracaõóàü  % jaghàna gàóhàü garuóaü ÷irastaþ  // MatsP_152.33 //
÷umbho 'pi viùõuü parigheõa mårdhni  $ pramçùñaratnaughavicitrabhàsà  &
tau dànavàbhyàü viùamaiþ prahàrair  % nipetururvyàü ghanapàvakàbhau  // MatsP_152.34 //
tatkarma dçùñvà ditijàstu sarve  $ jagarjuruccaiþ kçtasiühanàdàþ  &
dhanåüùi càsphoñya suràbhighàtair  % vyadàrayanbhåmimapi pracaõóàþ  \
vàsàüsi caivàdudhuvuþ pare tu  # dadhmu÷ca ÷aïkhànakagomukhaughàn  // MatsP_152.35 //
atha saüj¤àmavàpyà÷u  $ garuóo 'pi sake÷avaþ  &
paràïmukho raõàttasmàt  % palàyata mahàjavaþ  // MatsP_152.36 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 153

*såta uvàca
tamàlokya palàyantaü  $ vibhraùñadhvajakàrmukam  &
hariü devaþ sahasràkùo  % mene bhagnaü duràhave  // MatsP_153.1 //
daityàü÷ca muditàndçùñvà  $ kartavyaü nàdhyagacchata  &
athàyànnikañe viùõoþ  % sure÷aþ pàka÷àsanaþ  // MatsP_153.2 //
uvàca cainaü madhuraü  $ protsàhaparibçühakam  &
kimebhiþ krãóase deva  % dànavairduùñamànasaiþ  // MatsP_153.3 //
durjanairlabdharandhrasya  $ puruùasya kutaþ kriyàþ  &
÷aktenopekùito nãco  % manyate balamàtmanaþ  // MatsP_153.4 //
tasmànna nãcaü matimàn  $ durgahãnaü hi saütyajet  &
athàgresarasaüpattyà  % rathino jayamàpnuyuþ  // MatsP_153.5 //
kaste sakhàbhavaccàgre  $ hiraõyàkùavadhe vibho  &
hiraõyaka÷ipurdaityo  % vãrya÷àlã madoddhataþ  // MatsP_153.6 //
tvàü pràpyàpa÷yadasuro  $ viùamaü smçtivibhramam  &
pårve 'pyatibalà ye ca  % daityendràþ suravidviùaþ  // MatsP_153.7 //
vinà÷amàgatàþ pràpya  $ ÷alabhà iva pàvakam  &
yuge yuge ca daityànàü  % tvamevàntakaro hare  // MatsP_153.8 //
tathaivàdyeha magnànàü  $ bhava viùõo surà÷rayaþ  &
evamuktastato viùõur  % vyavardhata mahàbhujaþ  // MatsP_153.9 //
çddhyà paramayà yuktaþ  $ sarvabhåtà÷rayo 'rihà  &
athovàca sahasràkùaü  % kàlakùamam adhokùajaþ  // MatsP_153.10 //
daityendràþ svairvadhopàyaiþ  $ ÷akyà hantuü hi nànyataþ  &
durjayastàrako daityo  % muktvà saptadinaü ÷i÷um  // MatsP_153.11 //
ka÷citstrãvadhyatàü pràpto  $ vadhe 'nyasya kumàrikà  &
jambhastu vadhyatàü pràpto  % dànavaþ kråravikramaþ  // MatsP_153.12 //
tasmàdvãryeõa divyena  $ jahi jambhaü jagadvaram  &
avadhyaþ sarvabhåtànàü  % tvàü vinà sa tu dànavaþ  // MatsP_153.13 //
mayà gupto raõe jambhaü  $ jagatkaõñakamuddhara  &
tadvaikuõñhavacaþ ÷rutvà  % sahasràkùo 'maràrihà  // MatsP_153.14 //
samàdi÷atsurànsarvàn  $ sainyasya racanàü prati  &
yatsàraü sarvalokeùu  % vãryasya tapaso 'pi ca  // MatsP_153.15 //
tadekàda÷a rudràüstu  $ cakàràgresarànhariþ  &
vyàlabhogàïgasaünaddhà  % balino nãlakaüdharàþ  // MatsP_153.16 //
candrakhaõóançmuõóàlã-  $ maõóitoru÷ikhaõóinaþ  &
÷ålajvàlàvaliptàïgà  % bhujamaõóalabhairavàþ  // MatsP_153.17 //
piïgottuïgajañàjåñàþ  $ siühacarmànuùaïgiõaþ  &
kapàlã÷àdayo rudrà  % vidràvitamahàsuràþ  // MatsP_153.18 //
kapàlã piïgalo bhãmo  $ viråpàkùo vilohitaþ  &
aje÷aþ ÷àsanaþ ÷àstà  % ÷aübhu÷caõóo dhruvastathà  // MatsP_153.19 //
eta ekàda÷ànanta-  $ balà rudràþ prabhàviõaþ  &
pàlayanto balasyàgre  % dàrayanta÷ca dànavàn  // MatsP_153.20 //
àpyàyayantastrida÷àn  $ garjanta iva càmbudàþ  &
himàcalàbhe mahati  % kà¤canàmburuhasraji  // MatsP_153.21 //
pracalaccàmare hema-  $ ghaõñàsaüghàtamaõóite  &
airàvate caturdante  % màtaïge 'calasaüsthite  // MatsP_153.22 //
mahàmadajalasràve  $ kàmaråpe ÷atakratuþ  &
tasthau himagireþ ÷çïge  % bhànumàniva dãptimàn  // MatsP_153.23 //
tasyàrakùatpadaü savyaü  $ màruto 'mitavikramaþ  &
jugopàparamagnistu  % jvàlàpåritadiïmukhaþ  // MatsP_153.24 //
pçùñharakùo 'bhavadviùõuþ  $ sasainyasya ÷atakratoþ  &
àdityà vasavo vi÷ve  % maruta÷cà÷vinàvapi  // MatsP_153.25 //
gandharvà ràkùasà yakùàþ  $ sakiünaramahoragàþ  &
nànàvidhàyudhà÷citrà  % dadhànà hemabhåùaõàþ  // MatsP_153.26 //
koñi÷aþ koñi÷aþ kçtvà  $ vçndaü cihnopalakùitam  &
vi÷ràmayantaþ svàü kãrtiü  % bandivçndapuraþsaràþ  \
cerurdaityavadhe hçùñàþ  # sahendràþ surajàtayaþ  // MatsP_153.27 //
÷atakratoramaranikàyapàlità  $ patàkinã gaja÷atavàjinàdità  &
sitonnatadhvajapañakoñimaõóità  % babhåva sà ditisuta÷okavardhinã  // MatsP_153.28 //
àyàntãm avalokyàtha  $ surasenàü gajàsuraþ  &
gajaråpã mahàmbhoda-  % saüghàto bhàti bhairavaþ  // MatsP_153.29 //
para÷vadhàyudho daityo  $ daü÷itoùñhakasaüpuñaþ  &
mamarda ca raõe devàü÷  % cikùepànyànkareõa tu  // MatsP_153.30 //
parànpara÷unà jaghne  $ daityendro raudravikramaþ  &
tasya pàtayataþ senàü  % yakùagandharvakiünaràþ  // MatsP_153.31 //
mumucuþ saühatàþ sarve  $ citra÷astràstrasaühatim  &
pà÷àn para÷vadhàü÷cakràn  % bhindipàlàn samudgaràn  // MatsP_153.32 //
kuntànpràsàn asãüstãkùõàn  $ mudgaràü÷càpi duþsahàn  &
tànsarvànso 'grasaddaityaþ  % kavalàniva yåthapaþ  // MatsP_153.33 //
kopàsphàlitadãrghàgra-  $ karàsphoñena pàtayan  &
vicacàra raõe devàn  % duùprekùye gajadànavaþ  // MatsP_153.34 //
yasminyasminnipatati  $ suravçnde gajàsuraþ  &
tasmiüstasminmahà÷abdo  % hàhàkàrakçto 'bhavat  // MatsP_153.35 //
atha vidravamàõaü tad  $ balaü prekùya samantataþ  &
rudràþ parasparaü procur  % ahaükàrotthitàrciùaþ  // MatsP_153.36 //
bho bho gçhõãta daityendraü  $ mardatainaü hatà÷rayam  &
karùatainaü ÷itaiþ ÷ålair  % bha¤jatainaü ca marmasu  // MatsP_153.37 //
kapàlã vàkyamàkarõya  $ ÷ålaü ÷ita÷ikhàmukham  &
saümàrjya vàmahastena  % saürambhavivçtekùaõaþ  // MatsP_153.38 //
adhàvadbhçkuñãvakro  $ daityendràbhimukho raõe  &
dçóhena muùñibandhena  % ÷ålaü viùñabhya nirmalam  // MatsP_153.39 //
jaghàna kumbhade÷e tu  $ kapàlã gajadànavam  &
tato da÷àpi te rudrà  % nirmalàyomayai raõe  // MatsP_153.40 //
jaghnuþ ÷ålai÷ca daityendraü  $ ÷ailavarùmàõamàhave  &
sruta÷oõitarandhrastu  % ÷ita÷ålamukhàrditaþ  // MatsP_153.41 //
babhau kçùõacchavir daityaþ  $ ÷aradãvàmalaü saraþ  &
protphullàruõanãlàbja-  % saüghàtaþ sarvatodi÷am  // MatsP_153.42 //
bhasma÷ubhratanuchàyai  $ rudrairhaüsairivàvçtaþ  &
upasthitàrtirdaityo 'tha  % pracalatkarõapallavaþ  // MatsP_153.43 //
÷aübhuü bibheda da÷anair  $ nàbhide÷e gajàsuraþ  &
dçùñvà saktaü tu rudràbhyàü  % nava rudràstato 'dbhutam  // MatsP_153.44 //
tatakùurvividhaiþ ÷astraiþ  $ ÷arãramamaradviùaþ  &
nirbhayà balino yuddhe  % raõabhåmau vyavasthitàþ  // MatsP_153.45 //
mçtaü mahiùamàsàdya  $ vane gomàyavo yathà  &
kapàlinaü parityajya  % gata÷càsurapuügavaþ  // MatsP_153.46 //
vegena kupito daityo  $ nava rudrànupàdravat  &
mamarda caraõàghàtair  % dantai÷càpi kareõa ca  // MatsP_153.47 //
sa taistumulayuddhena  $ ÷ramamàsàdito yadà  &
tadà kapàlã jagràha  % karaü tasyàmaradviùaþ  // MatsP_153.48 //
bhràmayàmàsa vegena hy  $ atãva ca gajàsuram  &
dçùñvà ÷ramàturaü daityaü  % kiücitsphuritajãvitam  // MatsP_153.49 //
nirutsàhaü raõe tasmin  $ gatayuddhotsavodyamam  &
tataþ patata evàsya  % carma cotkçtya bhairavam  // MatsP_153.50 //
sravatsarvàïgaraktaughaü  $ cakàràmbaramàtmanaþ  &
dçùñvà vinihataü daityaü  % dànavendrà mahàbalàþ  // MatsP_153.51 //
vitresurdudruvurjagmur  $ nipetu÷ca sahasra÷aþ  &
dçùñvà kapàlino råpaü  % gajacarmàmbaràvçtam  // MatsP_153.52 //
dikùu bhåmau tamevograü  $ rudraü daityà vyalokayan  &
evaü vilulite tasmin  % dànavendre mahàbale  // MatsP_153.53 //
dvipàdhiråóho daityendro  $ hatadundubhinà tataþ  &
kalpàntàmbudharàbheõa  % durdhareõàpi dànavaþ  // MatsP_153.54 //
nimirabhyapatattårõaü  $ surasainyàni loóayan  // MatsP_153.55 //
yàü yàü nimigajo yàti  $ di÷aü tàü tàü savàhanà  &
saütyajya dudruvurdevà  % bhayàrtàstyaktahetayaþ  \
gandhena suramàtaïgà  # dudruvustasya hastinaþ  // MatsP_153.56 //
palàyiteùu sainyeùu  $ suràõàü pàka÷àsanaþ  &
tasthau dikpàlakaiþ sàrdham  % aùñabhiþ ke÷avena ca  // MatsP_153.57 //
sampràpto nimimàtaïgo  $ yàvacchakragajaü prati  &
tàvacchakragajo yàto  % muktvà nàdaü sa bhairavam  // MatsP_153.58 //
dhriyamàõo 'pi yatnena  $ sa raõe naiva tiùñhati  &
palàyite gaje tasminn  % àråóhaþ pàka÷àsanaþ  // MatsP_153.59 //
viparãtamukho 'yudhyad  $ dànavendrabalaü prati  &
÷atakratustu vajreõa  % nimiü vakùasyatàóayat  // MatsP_153.60 //
gadayà dantina÷càsya  $ gaõóade÷e 'hanaddçóham  &
tatprahàramacintyaiva  % nimirnirbhayapauruùaþ  // MatsP_153.61 //
airàvaõaü kañãde÷e  $ mudgareõàbhyatàóayat  &
sa hato mudgareõàtha  % ÷akraku¤jara àhave  // MatsP_153.62 //
jagàma pa÷càccaraõair  $ dharaõãü bhådharàkçtiþ  &
làghavàtkùipramutthàya  % tato 'maramahàgajaþ  // MatsP_153.63 //
raõàdapasasarpà÷u  $ bhãùito nimihastinà  &
tato vàyurvavau råkùo  % bahu÷arkarapàüsulaþ  // MatsP_153.64 //
saümukho nimimàtaïgo  $ javanàcalakampanaþ  &
srutarakto babhau ÷ailo  % ghanadhàtuhrado yathà  // MatsP_153.65 //
dhane÷o 'pi gadàü gurvãü  $ tasya dànavahastinaþ  &
cikùepa vegàddaityendro  % nipapàtàsya mårdhani  // MatsP_153.66 //
gajo gadànipàtena  $ sa tena parimårchitaþ  &
dantairbhittvà dharàü vegàt  % papàtàcalasaünibhaþ  // MatsP_153.67 //
patite tu gaje tasmin  $ siühanàdo mahànabhåt  &
sarvataþ surasainyànàü  % gajabçühitabçühitaiþ  // MatsP_153.68 //
hreùàraveõa cà÷vànàü  $ guõàsphoñai÷ca dhanvinàm  &
gajaü taü nihataü dçùñvà  % nimiü càpi paràïmukham  // MatsP_153.69 //
÷rutvà ca siühanàdaü ca  $ suràõàmatikopanaþ  &
jambho jajvàla kopena  % pãtàjya iva pàvakaþ  // MatsP_153.70 //
sa surànkoparaktàkùo  $ dhanuùyàropya sàyakam  &
tiùñhatetyabravãttàvat  % sàrathiü càpyacodayat  // MatsP_153.71 //
vegena calatastasya  $ tadrathasyàbhavaddyutiþ  &
yathàdityasahasrasyà-  % bhuditasyodayàcale  // MatsP_153.72 //
patàkinà rathenàjau  $ kiïkiõãjàlamàlinà  &
÷a÷i÷ubhràtapatreõa  % sa tena syandanena tu  // MatsP_153.73 //
ghaññayansurasainyànàü  $ hçdayaü samadç÷yata  &
tam àyàntam abhiprekùya  % dhanuùyàhitasàyakaþ  // MatsP_153.74 //
÷atakraturadãnàtmà  $ dçóhamàdhatta kàrmukam  &
bàõaü ca tailadhautàgram  % ardhacandramajihmagam  // MatsP_153.75 //
tenàsya sa÷araü càpaü  $ raõe cicheda vçtrahà  &
kùipraü saütyajya taccàpaü  % jambho dànavanandanaþ  // MatsP_153.76 //
anyatkàrmukamàdàya  $ vegavadbhàrasàdhanam  &
÷aràü÷cà÷ãviùàkàràüs  % tailadhautànajihmagàn  // MatsP_153.77 //
÷akraü vivyàdha da÷abhir  $ jatrude÷e tu pattribhiþ  &
hçdaye ca tribhi÷càpi  % dvàbhyàü ca skandhayor dvayoþ  // MatsP_153.78 //
÷akro 'pi dànavendràya  $ bàõajàlamapãdç÷am  &
apràptàndànavendrastu  % ÷arà¤chakrabhujeritàn  // MatsP_153.79 //
cicheda da÷adhàkà÷e  $ ÷arairagni÷ikhopamaiþ  &
tatastu ÷arajàlena  % devendro dànave÷varam  // MatsP_153.80 //
àcchàdayata yatnena  $ varùàsviva ghanairnabhaþ  &
daityo 'pi bàõajàlaü tad  % vyadhamatsàyakaiþ ÷itaiþ  // MatsP_153.81 //
yathà vàyurghanàñopaü  $ parivàrya di÷o mukhe  &
÷akro 'tha krodhasaürambhàn  % na vi÷eùayate yadà  // MatsP_153.82 //
dànavendraü tadà cakre  $ gandharvàstraü mahàdbhutam  &
tadutthatejasà vyàptam  % abhådgamanagocaram  // MatsP_153.83 //
gandharvanagarai÷ càpi  $ nànàpràkàratoraõaiþ  &
mu¤cadbhiradbhutàkàrair  % astravçùñiü samantataþ  // MatsP_153.84 //
athàstravçùñyà daityànàü  $ hanyamànà mahàcamåþ  &
jambhaü ÷araõamàgacchad  % aprameyaparàkramam  // MatsP_153.85 //
vyàkulo 'pi svayaü daityaþ  $ sahasràkùàstrapãóitaþ  &
smaransàdhusamàcàraü  % bhãtatràõaparo 'bhavat  // MatsP_153.86 //
athàstraü mausalaü nàma  $ mumoca ditinandanaþ  &
tato 'yomusalaiþ sarvam  % abhavatpåritaü jagat  // MatsP_153.87 //
ekaprahàrakaraõair  $ apradhçùyaiþ samantataþ  &
gandharvanagaraü teùu  % gandharvàstravinirmitam  // MatsP_153.88 //
gàndharvamastraü saüdhàya  $ surasainyeùu càparam  &
ekaikena prahàreõa  % gajàna÷vànmahàrathàn  // MatsP_153.89 //
rathà÷vànso 'hanatkùipraü  $ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  &
tataþ suràdhipastvàùñram  % astraü ca samudãrayat  // MatsP_153.90 //
saüdhyamàne tatastvàùñre  $ ni÷ceruþ pàvakàrciùaþ  &
tato yantramayàn divyàn  % àyudhànduùpradharùiõaþ  // MatsP_153.91 //
tairyantrairabhavadbaddham  $ antarikùe vitànakam  &
vitànakena tenàtha  % pra÷amaü mausale gate  // MatsP_153.92 //
÷ailàstraü mumuce jambho  $ yantrasaüghàtatàóanam  &
vyàmapramàõairupalais  % tato varùamavartata  // MatsP_153.93 //
tvàùñrasya nirmitànyà÷u  $ yantràõi tadanantaram  &
tenopalanipàtena  % gatàni tila÷astataþ  // MatsP_153.94 //
yantràõi tila÷aþ kçtvà  $ ÷ailàstraü paramårdhasu  &
nipapàtàtivegenà-  % -dàrayatpçthivãü tataþ  // MatsP_153.95 //
tato vajràstram akarot  $ sahasràkùaþ puraüdaraþ  &
tadopalamahàvarùaü  % vya÷ãryata samantataþ  // MatsP_153.96 //
tataþ pra÷ànte ÷ailàstre  $ jambho bhådharasaünibhaþ  &
aiùãkamastramakarod  % abhãto 'tiparàkramaþ  // MatsP_153.97 //
aiùãkeõàgamannà÷aü  $ vajràstraü ÷akravallabham  &
vijçmbhatyatha caiùãke  % paramàstre 'tidurdhare  // MatsP_153.98 //
jajvalurdevasainyàni  $ sasyandanagajàni tu  &
dahyamàneùvanãkeùu  % tejasà surasattamaþ  // MatsP_153.99 //
àgneyamastramakarod  $ balavànpàka÷àsanaþ  &
tenàstreõa tadastraü ca  % babhraü÷e tadanantaram  // MatsP_153.100 //
tasminpratihate càstre  $ pàvakàstraü vyajçmbhata  &
jajvàla kàyaü jambhasya  % sarathaü ca sasàrathim  // MatsP_153.101 //
tataþ pratihataþ so 'tha  $ daityendraþ pratibhànavàn  &
vàruõàstraü mumocàtha  % ÷amanaü pàvakàrciùàm  // MatsP_153.102 //
tato jaladharairvyoma  $ sphuradvidyullatàkulaiþ  &
gambhãramurajadhvànair  % àpåritam ivàmbaram  // MatsP_153.103 //
karãndrakaratulyàbhir  $ jaladhàràbhir ambaràt  &
patantãbhirjagatsarvaü  % kùaõenàpåritaü babhau  // MatsP_153.104 //
÷àntamàgneyamastraü tat  $ pravilokya suràdhipaþ  &
vàyavyam astram akaron  % meghasaüghàtanà÷anam  // MatsP_153.105 //
vàyavyàstrabalenàtha  $ nirdhåte meghamaõóale  &
babhåva vimalaü vyoma  % nãlotpaladalaprabham  // MatsP_153.106 //
vàyunà càtighoreõa  $ kampitàste tu dànavàþ  &
na ÷ekustatra te sthàtuü  % raõe 'tibalino 'pi ye  // MatsP_153.107 //
tadà jambho 'bhavacchailo  $ da÷ayojanavistçtaþ  &
màrutapratighàtàrthaü  % dànavànàü bhayàpahaþ  // MatsP_153.108 //
muktanànàyudhodagra-  $ tejo 'bhijvalitadrumaþ  &
tataþ pra÷amite vàyau  % daityendre parvatàkçtau  // MatsP_153.109 //
mahà÷anãü vajramayãü  $ mumocà÷u ÷atakratuþ  &
tayà÷anyà patitayà  % daityasyàcalaråpiõaþ  // MatsP_153.110 //
kandaràõi vya÷ãryanta  $ samantànnirjharàõi tu  &
tataþ sà dànavendrasya  % ÷ailamàyà nyavartata  // MatsP_153.111 //
nivçtta÷ailamàyo 'tha  $ dànavendro madotkañaþ  &
babhåva ku¤jaro bhãmo  % mahà÷ailasamàkçtiþ  // MatsP_153.112 //
sa mamarda surànãkaü  $ dantai÷càpyahanatsuràn  &
babha¤ja pçùñhataþ kàü÷cit  % kareõàveùñya dànavaþ  // MatsP_153.113 //
tataþ kùapayatastasya  $ surasainyàni vçtrahà  &
astraü trailokyadurdharùaü  % nàrasiühaü mumoca ha  // MatsP_153.114 //
tataþ siühasahasràõi  $ ni÷cerurmantratejasà  &
kçùõadaüùñràññahàsàni  % krakacàbhanakhàni ca  // MatsP_153.115 //
tairvipàñitagàtro 'sau  $ gajamàyàü vyapothayat  &
tata÷cà÷ãviùo ghoro  % 'bhavatphaõa÷atàkulaþ  // MatsP_153.116 //
viùaniþ÷vàsanirdagdhaü  $ surasainyaü mahàrathaþ  &
tato 'straü gàruóaü cakre  % ÷akra÷càrubhujastadà  // MatsP_153.117 //
tato garutmatastasmàt  $ sahasràõi viniryayuþ  &
tairgarutmadbhiràsàdya  % jambho bhujagaråpavàn  \
kçtastu khaõóa÷o daityaþ  # sàsya màyà vyana÷yata  // MatsP_153.118 //
pranaùñàyàü tu màyàyàü  $ tato jambho mahàsuraþ  &
cakàra råpamatulaü  % candràdityapathànugam  \
vivçttavadano grastum  # iyeùa surapuügavàn  // MatsP_153.119 //
tato 'sya vivi÷urvaktraü  $ samahàrathaku¤jarà  &
surasenàvi÷adbhãmaü  % pàtàlottànatàlukam  // MatsP_153.120 //
sainyeùu grasyamàneùu  $ dànavena balãyasà  &
÷akro dainyaü samàpannaþ  % ÷ràntabàhuþ savàhanaþ  // MatsP_153.121 //
kartavyatàü nàdhyagacchat  $ provàcedaü janàrdanam  &
kimanantaramatràsti  % kartavyasyàva÷eùitam  // MatsP_153.122 //
yadà÷ritya ghañàmo 'sya  $ dànavasya yuyutsavaþ  &
tato hariruvàcedaü  % vajràyudhamudàradhãþ  // MatsP_153.123 //
na sàüprataü raõastyàjyas  $ tvayà kàtarabhairavaþ  &
vardhasvà÷u mahàmàyàü  % puraüdara ripuü prati  // MatsP_153.124 //
mayaiùa lakùito daityo  $ 'dhiùñhitaþ pràptapauruùaþ  &
mà ÷akra mohamàgaccha  % kùipramastraü smara prabho  // MatsP_153.125 //
tataþ ÷akraþ prakupito  $ dànavaü prati devaràñ  &
nàràyaõàstraü prayato  % mumocàsuravakùasi  // MatsP_153.126 //
etasminnantare daityo  $ vivçtàsyo 'grasatkùaõàt  &
trãõi lakùàõi gandharvã-  % kiünaroragaràkùasàn  // MatsP_153.126* //
tato nàràyaõàstraü tat  $ papàtàsuravakùasi  &
mahàstrabhinnahçdayaþ  % susràva rudhiraü ca saþ  // MatsP_153.127 //
raõàgàramivodgàraü  $ tatyàjàsuranandanaþ  &
tadastratejasà tasya  % råpaü daityasya nà÷itam  // MatsP_153.128 //
tata÷càntardadhe daityo  $ viyatyanupalakùitaþ  &
gaganasthaþ sa daityendraþ  % ÷astràsanamatãndriyam  // MatsP_153.129 //
mumoca surasainyànàü  $ saühàre kàraõaü param  &
pràsànpara÷vadhàü÷cakràn  % bàõànvajrànsamudgaràn  // MatsP_153.130 //
kuñhàrànsaha khaógai÷ca  $ bhindipàlànayoguóàn  &
vavarùa dànavo raudro hy  % abandhyànakùayànapi  // MatsP_153.131 //
tairastrairdànavairmuktair  $ devànãkeùu bhãùaõaiþ  &
bàhubhirdharaõiþ pårõà  % ÷irobhi÷ca sakuõóalaiþ  // MatsP_153.132 //
årubhir gajahastàbhaiþ  $ karãndrairvàcalopamaiþ  &
bhagneùàdaõóacakràkùai  % rathaiþ sàrathibhiþ saha  // MatsP_153.133 //
duþsaücàràbhavatpçthvã  $ màüsa÷oõitakardamà  &
rudhiraughahradàvartà  % ÷avarà÷i÷iloccayaiþ  // MatsP_153.134 //
kabandhançtyasaükule sravadvasàsrakardame  $ jagattrayopasaühçtau same samastadehinàm  &
÷çgàlagçdhravàyasàþ paraü pramodamàdadhuþ  % kvacidvikçùñalocanaþ ÷avasya rauti vàyasaþ  // MatsP_153.135 //
vikçùñapãvaràntrakàþ prayànti jambukàþ kvacit  $ kvacitsthito 'tibhãùaõaþ ÷vaca¤cucarvito bakaþ  &
mçtasya màüsamàhara¤chvajàtaya÷ca saüsthitàþ  % kvacidvçko gajàsçjaü papau nilãyatàntrataþ  // MatsP_153.136 //
kvacit turaügamaõóalã vikçùyate ÷vajàtibhiþ  $ kvacitpi÷àcajàtakaiþ prapãta÷oõitàsavaiþ  &
svakàminãyutairdrutaü pramodamattasaübhramair  % mamaitadànayànanaü khuro 'yamastu me priyaþ  // MatsP_153.137 //
karo 'yamabjasaünibho mamàstu karõapårakaþ  $ saroùamãkùate 'parà vapàü vinà priyaü tadà  &
parà priyà hyavàpa yadbhçtoùõa÷oõitàsavaü  % vikçùya ÷avacarma tatprabaddhasàndrapallavam  // MatsP_153.138 //
cakàra yakùakàminã taruü kuñhàrapàñitaü  $ gajasya dantamàtmajaü pragçhya kumbhasaüpuñam  &
vipàñya mauktikaü paraü priyaprasàdamicchate  % samàüsa÷oõitàsavaü papu÷ca yakùaràkùasàþ  // MatsP_153.139 //
mçtà÷vake÷avàsitaü rasaü pragçhya pàõinà  $ priyàvimuktajãvitaü samànayàsçgàsavam  &
na pathyatàü prayàti me gataü ÷ma÷ànagocaraü  % narasya tajjahàtyasau pra÷asya kiünarànanam  // MatsP_153.140 //
sa nàga eùa no bhayaü dadhàti muktajãvito  $ na dànavasya ÷akyate mayà tadekayànanam  &
iti priyàya vallabhà vadanti yakùayoùitaþ  % pare kapàlapàõayaþ pi÷àcayakùaràkùasàþ  // MatsP_153.141 //
vadanti dehi dehi me mamàtibhakùyacàriõaþ  $ pare 'vatãrya ÷oõitàpagàsu dhautamårtayà  &
pitén pratarpya devatàþ samarcayanti càmiùair  % gajoóupe susaüsthitàstaranti ÷oõitaü hradam  // MatsP_153.142 //
iti pragàóhasaükañe suràsure susaügare  $ bhayaü samujhya durjayà bhañàþ sphuñanti màninaþ  // MatsP_153.143 //
tata ÷akro dhane÷a÷ca  $ varuõaþ pavano 'nalaþ  &
yamo 'pi nirçti÷càpi  % divyàstràõi mahàbalàþ  // MatsP_153.144 //
àkà÷e mumucuþ sarve  $ dànavànabhisaüdhya te  &
astràõi vyarthatàü jagmur  % devànàü dànavànprati  // MatsP_153.145 //
saürambheõàpyayudhyanta  $ saühatàstumulena ca  &
gatiü na vividu÷càpi  % ÷ràntà daityasya devatàþ  // MatsP_153.146 //
daityàstrabhinnasarvàïgà hy  $ akiücitkaratàü gatàþ  &
parasparaü vyalãyanta  % gàvaþ ÷ãtàrdità iva  // MatsP_153.147 //
tadavasthànharirdçùñvà  $ devà¤chakramuvàca ha  &
brahmàstraü smara devendra  % yasyàvadhyo na vidyate  \
viùõunà coditaþ ÷akraþ  # sasmàràstraü mahaujasam  // MatsP_153.148 //
sampåjitaü nityamaràtinà÷anaü  $ samàhitaü bàõamamitraghàtane  &
dhanuùyajayye viniyojya buddhimàn  % abhåttato mantrasamàdhimànasaþ  // MatsP_153.149 //
sa mantramuccàrya yatàntarà÷ayo  $ vadhàya daityasya dhiyàbhisaüdhya tu  &
vikçùya karõàntam akuõñhadãdhitiü  % mumoca vãkùyàmbaramàrgamunmukhaþ  // MatsP_153.150 //
athàsuraþ prekùya mahàstramàhitaü  $ vihàya màyàmavanau vyatiùñhata  &
pravepamànena mukhena ÷uùyatà  % balena gàtreõa ca saübhramàkulaþ  // MatsP_153.151 //
tatastu tasyàstravaràbhimantritaþ  $ ÷aro 'rdhacandrapratimo mahàraõe  &
puraüdarasyàsanabandhutàü gato  % navàrkabimbaü vapuùà vióambayan  // MatsP_153.152 //
kirãñakoñisphuñakàntisaükañaü  $ sugandhinànàkusumàdhivàsitam  &
prakãrõadhåmajvalanàbhamårdhajaü  % papàta jambhasya ÷iraþ sakuõóalam  // MatsP_153.153 //
tasminvinihate jambhe  $ dànavendràþ paràïmukhàþ  &
tataste bhagnasaükalpàþ  % prayayuryatra tàrakaþ  // MatsP_153.154 //
tàüstu trastànsamàlokya  $ ÷rutvàroùamagàtparam  &
sa jambhadànavendraü tu  % surai raõamukhe hatam  // MatsP_153.155 //
sàvalepaü sasaürambhaü  $ sagarvaü saparàkramam  &
sàviùkàramanàkàraü  % tàrako bhàvamàvi÷at  // MatsP_153.156 //
sa jaitraü rathamàsthàya  $ sahasreõa garutmatàm  &
saürambhàddànavendrastu  % surai raõamukhe gataþ  // MatsP_153.157 //
sarvàyudhapariùkàraþ  $ sarvàstraparirakùitaþ  &
trailokyaçddhisampannaþ  % suvistçtamahànanaþ  // MatsP_153.158 //
raõàyàbhyapatattårõaü  $ sainyena mahatà vçtaþ  &
jambhàstrakùatasarvàïgaü  % tyaktvairàvatadantinam  // MatsP_153.159 //
sajjaü màtalinà guptaü  $ rathamindrasya tejasà  &
taptahemapariùkàraü  % mahàratnasamanvitam  // MatsP_153.160 //
caturyojanavistãrõaü  $ siddhasaüghapariùkçtam  &
gandharvakiünarodgãtam  % apsaronçtyasaükulam  // MatsP_153.161 //
sarvàyudham asaübàdhaü  $ vicitraracanojjvalam  &
taü rathaü devaràjasya  % parivàrya samantataþ  // MatsP_153.162 //
daü÷ità lokapàlàstu  $ tasthuþ sagaruóadhvajàþ  &
tata÷cacàla vasudhà  % tato råkùo marudvavau  // MatsP_153.163 //
tato 'mbudhaya udbhåtàs  $ tato naùñà raviprabhà  &
tatastamaþ samudbhåtaü  % nàto 'dç÷yanta tàrakàþ  // MatsP_153.164 //
tato jajvalurastràõi  $ tato 'kampata vàhinã  &
ekatastàrako daityaþ  % surasaüghastu caikataþ  // MatsP_153.165 //
lokàvasàdamekatra  $ jagatpàlanamekataþ  &
caràcaràõi bhåtàni  % suràsuravibhedataþ  // MatsP_153.166 //
taddvidhàpyekatàü yàtaü  $ dadç÷uþ prekùakà iva  &
yadvastu kiücil lokeùu  % triùu sattàsvaråpakam  \
tat tatràdç÷yad akhilaü  # khilãbhåtavibhåtikam  // MatsP_153.167 //
astràõi tejàüsi dhanàni dhairyaü  $ senàbalaü vãryaparàkramau ca  &
sattvaujasàü tannikaraü babhåva  % suràsuràõàü tapaso balena  // MatsP_153.168 //
athàbhimukham àyàntaü  $ navabhirnataparvabhiþ  &
bàõairanalakalpàgrair  % bibhidustàrakaü hçdi  // MatsP_153.169 //
sa tànacintya daityendraþ  $ surabàõàngatànhçdi  &
navabhirnavabhirbàõaiþ  % surànvivyàdha dànavaþ  // MatsP_153.170 //
jagaddharaõasambhåtaiþ  $ ÷alyairiva puraþsaraiþ  &
tato 'cchinnaü ÷aravràtaü  % saügràme mumucuþ suràþ  // MatsP_153.171 //
anantaraü ca kàntànàm  $ a÷rupàtamivàni÷am  &
tadapràptaü viyatyeva  % nà÷ayàmàsa dànavaþ  // MatsP_153.172 //
÷arairyathà kucaritaiþ  $ prakhyàtaü paramàgatam  &
sunirmalaü kramàyàtaü  % kuputraþ svaü mahàkulam  // MatsP_153.173 //
tato nivàrya tadbàõa-  $ jàlaü surabhujeritam  &
bàõairvyoma di÷aþ pçthvãü  % pårayàmàsa dànavaþ  // MatsP_153.174 //
cicheda puïkhade÷eùu  $ svake sthàne ca làghavàt  &
bàõajàlaiþ sutãkùõàgraiþ  % kaïkabarhiõavàjitaiþ  // MatsP_153.175 //
karõàntakçùñairvimalaiþ  $ suvarõarajatojjvalaiþ  &
÷àstràrthaiþ saü÷ayapràptàn  % yathàrthànvai vikalpitaiþ  // MatsP_153.176 //
tataþ ÷atena bàõànàü  $ ÷akraü vivyàdha dànavaþ  &
nàràyaõaü ca saptatyà  % navatyà ca hutà÷anam  // MatsP_153.177 //
da÷abhirmàrutaü mårdhni  $ yamaü da÷abhireva ca  &
dhanadaü caiva saptatyà  % varuõaü ca tathàùñabhiþ  // MatsP_153.178 //
viü÷atyà nirçtiü daityaþ  $ puna÷càùñàbhireva ca  &
vivyàdha punarekaikaü  % da÷abhirda÷abhiþ ÷araiþ  // MatsP_153.179 //
tathà ca màtaliü daityo  $ vivyàdha tribhirà÷ugaiþ  &
garuóaü da÷abhi÷caiva  % sa vivyàdha patatribhiþ  // MatsP_153.180 //
puna÷ca daityo devànàü  $ tila÷o nataparvabhiþ  &
cakàra varmajàtàni  % cicheda ca dhanåüùi tu  \
tato vikavacà devà  # vidhanuùkàþ ÷araiþ kçtàþ  // MatsP_153.181 //
athànyàni càpàni tasminsaroùà  $ raõe lokapàlà gçhãtvà samantàt  &
÷arairakùayairdànavendraü tatakùus  % tadà dànavo 'marùasaüraktanetraþ  // MatsP_153.182 //
÷arànagnikalpànvavarùàmaràõàü  $ tato bàõamàdàya kalpànalàbham  &
jaghànorasi kùipramindraü subàhuü  % mahendro vyakampadrathopastha eva  // MatsP_153.183 //
vilokyàntarikùe sahasràrkabimbaü  $ punardànavo viùõumudbhåtavãryam  &
÷aràbhyàü jaghànàüsamåle salãlaü  % tataþ ke÷avasyàpatacchàrïgamagre  // MatsP_153.184 //
tatastàrakaþ pretanàthaü pçùatkair  $ vasuü tasya savye smarankùudrabhàvam  &
÷arairagnikalpairjale÷asya kàyaü  % raõe '÷oùayaddurjayo daityaràjaþ  // MatsP_153.185 //
÷arairagnikalpai÷cakàrà÷u daityas  $ tathà ràkùasànbhãtabhãtàndi÷àsu  &
pçùatkai÷ca råkùairvikàraprayuktaü  % cakàrànilaü lãlayaivàsure÷aþ  // MatsP_153.186 //
kùaõàllabdhacittàþ svayaü viùõu÷akrànalàdyàþ susaühatya tãkùõaiþ pçùatkaiþ  /*
pracakruþ pracaõóena daityena sàrdhaü mahàsaügaraü saügaragràsakalpam  // MatsP_153.187 //*
athànamya càpaü haristãkùõabàõair  $ hanatsàrathiü daityaràjasya hçdyam  &
dhvajaü dhåmaketuþ kirãñaü mahendro  % dhane÷o dhanuþ kà¤canànaddhapçùñham  \
yamo bàhudaõóaü rathàïgàni vàyur  # ni÷àcàriõàm ã÷varasyàpi varma  // MatsP_153.188 //
dçùñvà tadyuddhamamarair  $ akçtrimaparàkramam  &
daityanàthaþ kçtaü saükhye  % svabàhuyugabàndhavaþ  // MatsP_153.189 //
mumoca mudgaraü bhãmaü  $ sahasràkùàya saügare  &
dçùñvà mudgaram àyàntam  % anivàryamathàmbare  // MatsP_153.190 //
rathàdàplutya dharaõãm  $ agamatpàka÷àsanaþ  &
mudgaro 'pi rathopasthe  % papàta paruùasvanaþ  // MatsP_153.191 //
sa rathaü cårõayàmàsa  $ na mamàra ca màtaliþ  &
gçhãtvà paññi÷aü daityo  % jaghànorasi ke÷avam  // MatsP_153.192 //
skandhe garutmataþ so 'pi  $ niùasàda vicetanaþ  &
khaógena ràkùasendrasya  % nicakarta ca vàhanam  // MatsP_153.193 //
yamaü ca pàtayàmàsa  $ bhåmau daityo bhu÷uõóinà  &
vahniü ca bhindipàlena  % tàóayàmàsa mårdhani  // MatsP_153.194 //
vàyuü ca dorbhyàmutkùipya  $ pàtayàmàsa bhåtale  &
dhane÷aü ca dhanuùkoñyà  % kuññayàmàsa kopanaþ  // MatsP_153.195 //
tato devanikàyànàm  $ ekaikaü samare tataþ  &
jaghànàstrairasaükhyeyair  % daityendro 'mitavikramaþ  // MatsP_153.196 //
labdhasaüj¤aþ kùaõàdviùõu÷  $ cakraü jagràha durdharam  &
dànavendravasàsiktaü  % pi÷ità÷anakonmukham  // MatsP_153.197 //
mumoca dànavendrasya  $ dçóhaü vakùasi ke÷avaþ  &
papàta cakraü daityasya  % hçdaye bhàskaradyuti  // MatsP_153.198 //
vya÷ãryata tataþ kàye  $ nãlotpalamivà÷mani  &
tato vajraü mahendrastu  % pramumocàrcitaü ciram  // MatsP_153.199 //
yasmi¤jayà÷à ÷akrasya  $ dànavendraraõe tvabhåt  &
tàrakasya susaüpràpya  % ÷arãraü ÷aurya÷àlinaþ  // MatsP_153.200 //
vya÷ãryata vikãrõàrciþ  $ ÷atadhà khaõóatàü gatam  &
vinà÷amagamanmuktaü  % vàyunàsuravakùasi  // MatsP_153.201 //
jvalitaü jvalanàbhàsam  $ aïku÷aü kuli÷aü yathà  &
vinà÷amàgataü dçùñvà  % vàyu÷càïku÷amàhave  // MatsP_153.202 //
ruùñaþ ÷ailendramutpàñya  $ puùpitadrumakandaram  &
cikùepa dànavendràya  % pa¤cayojanavistçtam  // MatsP_153.203 //
mahãdharaü tam àyàntaü  $ daityaþ smitamukhastadà  &
jagràha vàmahastena  % bàlakandukalãlayà  // MatsP_153.204 //
tato daõóaü samudyamya  $ kçtàntaþ krodhamårchitaþ  &
daityendraü mårdhni cikùepa  % bhràmya vegena durjayaþ  // MatsP_153.205 //
so 'surasyàpatanmårdhni  $ daityastaü ca na buddhavàn  &
kalpàntadahanàlokàm  % ajayyàü jvalanastataþ  // MatsP_153.206 //
÷aktiü cikùepa durdharùàü  $ dànavendràya saüyuge  &
navà ÷irãùamàleva  % sàsya vakùasyaràjata  // MatsP_153.207 //
tataþ khaógaü samàkçùya  $ ko÷àd àkà÷anirmalam  &
bhàsitàsitadigbhàgaü  % lokapàlo 'pi nirçtiþ  // MatsP_153.208 //
cikùepa dànavendràya  $ tasya mårdhni papàta ca  &
patita÷càgamatkhaógaþ  % sa ÷ãghraü ÷atakhaõóatàm  // MatsP_153.209 //
jale÷astågradurdharùaü  $ viùapàvakabhairavam  &
mumoca pà÷aü daityasya  % bhujabandhàbhilàùukaþ  // MatsP_153.210 //
sa daityabhujamàsàdya  $ sarpaþ sadyo vyapadyata  &
sphuñitakrakacakråra-  % da÷anàlir mahàhanuþ  // MatsP_153.211 //
tato '÷vinau samarutaþ  $ sasàdhyàþ samahoragàþ  &
yakùaràkùasagandharvà  % divyanànàstrapàõayaþ  // MatsP_153.212 //
jaghnurdaitye÷varaü sarve  $ sambhåya sumahàbalàþ  &
na càstràõyasya sajanti  % gàtre vajràcalopame  // MatsP_153.213 //
tato rathàdavaplutya  $ tàrako dànavàdhipaþ  &
jaghàna koñi÷o devàn  % karapàrùõibhireva ca  // MatsP_153.214 //
hata÷eùàõi sainyàni  $ devànàü vipradudruvuþ  &
di÷o bhãtàni saütyajya  % raõopakaraõàni tu  // MatsP_153.215 //
lokapàlàüstato daityo  $ babandhendramukhànraõe  &
sake÷avàndçóhaiþ pà÷aiþ  % pa÷umàraþ pa÷åniva  // MatsP_153.216 //
sa bhåyo rathamàsthàya  $ jagàma svakamàlayam  &
siddhagandharvasaüghuùña-  % vipulàcalamastakam  // MatsP_153.217 //
ståyamàno ditisutair  $ apsarobhirvinoditaþ  &
trailokyalakùmãstadde÷e  % pràvi÷atsvapuraü yathà  // MatsP_153.218 //
niùasàdàsane padma-  $ ràgaratnavinirmite  &
tataþ kiünaragandharva-  % nàganàrãvinoditaiþ  \
kùaõaü vinodyamànastu  # pracalanmaõikuõóalaþ  // MatsP_153.219 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 154

*såta uvàca
pràduràsãtpratãhàraþ  $ ÷ubhranãlàmbujàmbaraþ  &
sa jànubhyàü mahãü gatvà  % pihitàsyaþ svapàõinà  // MatsP_154.1 //
uvàcànàvilaü vàkyam  $ alpàkùaraparisphuñam  &
daityendramarkavçndànàü  % bibhrataü bhàsvaraü vapuþ  // MatsP_154.2 //
kàlanemiþ surànbaddhàü÷  $ càdàya dvàri tiùñhati  &
sa vij¤àpayati stheyaü  % kva bandibhiriti prabho  // MatsP_154.3 //
tanni÷amyàbravãddaityaþ  $ pratãhàrasya bhàùitam  &
yatheùñaü sthãyatàmebhir  % gçhaü me bhuvanatrayam  // MatsP_154.4 //
kevalaü pà÷abandhena  $ vimuktairavilambitam  &
evaü kçte tato devà  % dåyamànena cetasà  // MatsP_154.5 //
jagmurjagadguruü draùñuü  $ ÷araõaü kamalodbhavam  &
niveditàste ÷akràdyàþ  % ÷irobhirdharaõiü gatàþ  \
tuùñuvuþ spaùñavarõàrthair  # vacobhiþ kamalàsanam  // MatsP_154.6 //

*devà åcuþ
tvamoükàro 'syaïkuràya prasåto  $ vi÷vasyàtmànantabhedasya pårvam  &
sambhåtasyànantaraü sattvamårte  % saühàrecchoste namo rudramårte  // MatsP_154.7 //
vyaktiü nãtvà tvaü vapuþ svaü mahimnà  $ tasmàdaõóàt sàbhidhànàdacintyaþ  &
dyàvàpçthvyor årdhvakhaõóàvaràmyàü hy  % aõóàdasmàttvaü vibhàgaü karoùi  // MatsP_154.8 //
vyaktaü merau yajjanàyustavàbhåd  $ evaü vidmastvatpraõãta÷cakàsti  &
vyaktaü devà janmanaþ ÷à÷vatasya  % dyauste mårdhà locane candrasåryau  // MatsP_154.9 //
vyàlàþ ke÷àþ ÷rotrarandhrà di÷aste  $ pàdau bhåmirnàbhirandhre samudràþ  &
màyàkàraþ kàraõaü tvaü prasiddho  % vedaiþ ÷ànto jyotiùà tvaü vimuktaþ  // MatsP_154.10 //
vedàrtheùu tvàü vivçõvanti buddhvà  $ hçtpadmàntaþsaüniviùñaü puràõam  &
tvàmàtmànaü labdhayogà gçõanti  % sàükhyairyàstàþ sapta såkùmàþ praõãtàþ  // MatsP_154.11 //
tàsàü heturyàùñamã càpi gãtà  $ tasyàü tasyàü gãyase vai tvamantam  &
dçùñvà mårtiü sthålasåkùmàü cakàra  % devairbhàvàþ kàraõaiþ kai÷ciduktàþ  // MatsP_154.12 //
sambhåtàste tvatta evàdisarge  $ bhåyastàü tàü vàsanàü te 'bhyupeyuþ  &
tvatsaükalpenàntamàyàptigåóhaþ  % kàlo meyo dhvastasaükhyàvikalpaþ  // MatsP_154.13 //
bhàvàbhàvavyaktisaühàrahetus  $ tvaü so 'nantastasya kartàsi càtman  &
ye 'nye såkùmàþ santi tebhyo 'bhigãtaþ  % sthålà bhàvà÷càvçtàra÷ca teùàm  // MatsP_154.14 //
tebhyaþ sthålaistaiþ puràõaiþ pratãto  $ bhåtaü bhavyaü caivamudbhåtibhàjàm  &
bhàve bhàve bhàvitaü tvà yunakti  % yuktaü yuktaü vyaktibhàvànnirasya  \
itthaü devo bhaktibhàjàü ÷araõyas  # tràtà goptà no bhavànantamårtiþ  // MatsP_154.15 //
viremuramaràþ stutvà  $ brahmàõamavikàriõam  &
tasthurmanobhir iùñàrtha-  % sampràptipràrthanàstataþ  // MatsP_154.16 //
evaü stuto viri¤cistu  $ prasàdaü paramaü gataþ  &
amarànvaradenàha  % vàmahastena nirdi÷an  // MatsP_154.17 //

*brahmovàca
nàrã yàbhartçkàkasmàt  $ tanuste tyaktabhåùaõà  &
na ràjate tathà ÷akra  % mlànavaktra÷iroruhà  // MatsP_154.18 //
hutà÷anavimukto 'pi  $ na dhåmena viràjase  &
bhasmaneva praticchanno  % dagdhadàva÷ciroùitaþ  // MatsP_154.19 //
yamàmayamaye naiva  $ ÷arãre tvaü viràjase  &
daõóasyàlambaneneva hy  % akçcchrastu pade pade  // MatsP_154.20 //
rajanãcaranàtho 'pi  $ kiü bhãta iva bhàùase  &
ràkùasendra kùatàràte  % tvamaràtikùato yathà  // MatsP_154.21 //
tanuste varuõocchuùkà  $ parãtasyeva vahninà  &
vimuktarudhiraü pà÷aü  % phaõibhiþ pravilokayan  // MatsP_154.22 //
vàyo bhavàn vicetaskas  $ tvaü snigdhairiva nirjitaþ  &
kiü tvaü bibheùi dhanada  % saünyasyaiva kuberatàm  // MatsP_154.23 //
rudràstri÷ålinaþ santo  $ vadadhvaü bahu÷ålatàm  &
bhavantaþ kena tatkùiptaü  % tejastu bhavatàmapi  // MatsP_154.24 //
akiücitkaratàü yàtaþ  $ karaste na vibhàsate  &
alaü nãlotpalàbhena  % cakreõa madhusådana  // MatsP_154.25 //
kiü tvayànudaràlãna-  $ bhuvanapravilokanam  &
kriyate stimitàkùeõa  % bhavatà vi÷vatomukha  // MatsP_154.26 //
evamuktàþ suràstena  $ brahmaõà brahmamårtinà  &
vàcàü pradhànabhåtatvàn  % màrutaü tamacodayan  // MatsP_154.27 //
atha viùõumukhairdevaiþ  $ ÷vasanaþ pratibodhitaþ  &
caturmukhaü tadà pràha  % caràcaraguruü vibhum  // MatsP_154.28 //
na tu vetsi caràcarabhåtagataü bhavabhàvamatãva mahànucchritaþ prabhavaþ  /*
punararthivaco 'bhivistçta÷ravaõopamakautukabhàvakçtaþ  // MatsP_154.29 //*
tvamananta karoùi jagadbhavatàü  $ sacaràcaragarbhavibhinnaguõàm  &
amaràsurametada÷eùamapi  % tvayi tulyamaho janako 'si yataþ  // MatsP_154.30 //
piturasti tathàpi manovikçtiþ  $ saguõo viguõo balavànabalaþ  &
bhavato varalàbhanivçttabhayaþ  % kuli÷àïgasuto ditijo 'tibalaþ  // MatsP_154.31 //
sacaràcaranirmathane kimiti  $ kitavastu kçto vihito bhavatà  &
kila deva tvayà sthitaye jagatàü  % mahadadbhutacitraviciguõàþ  // MatsP_154.32 //
api tuùñikçtaþ ÷rutakàmaphalà  $ vihità dvijanàyaka devagaõàþ  &
api nàkamabhåtkila yaj¤abhujàü  % bhavato viniyogava÷àtsatatam  // MatsP_154.33 //
apahçtya vimànagaõaü sa kçto  $ ditijena mahàmarubhåmisamaþ  &
kçtavànasi sarvaguõàti÷ayaü  % yama÷eùamahãdhararàjatayà  // MatsP_154.34 //
samamiïgitabhàvavidhiþ sa girir  $ gaganena sadocchrayatàü hi gataþ  &
adhivàsavihàravidhàvucito  % ditijane pavikùata÷çïgatañaþ  // MatsP_154.35 //
pariluõñhitaratnaguhànivaho  $ bahudaityasabhà÷rayatàü gamitaþ  &
suraràja sa tasya bhayena gataü  % vyadadhàda÷arãra ito 'pi vçthà  // MatsP_154.36 //
upayogyatayà vivçtaü suciraü  $ vimaladyutipåritadigvadanam  &
bhavataiva vinirmitamàdiyuge  % surahetisamåham anutthamidam  // MatsP_154.37 //
ditijasya ÷arãramavàpya gataü  $ ÷atadhà matibhedamivàlpamanàþ  &
àsàradhålidhvastàïgà  % dvàrasthàþ smaþ kadarthinaþ  \
labdhaprave÷àþ kçcchreõa  # vayaü tasyàmaradviùaþ  // MatsP_154.38 //
sabhàyàmamarà deva  $ nikçùñe 'pyupave÷itàþ  &
vetrahastair ajalpantas  % tato 'pahasitàstu taiþ  // MatsP_154.39 //
mahàrthàþ siddhasarvàrthà  $ bhavantaþ svalpabhàùiõaþ  &
càñuyuktamatho karma hy  % amarà bahu bhàùata  // MatsP_154.40 //
samayaü daityasiühasya  $ sa÷akrasya nu saüsthitàþ  &
vadateti ca daityasya  % preùyairvihasità bahu  // MatsP_154.41 //
çtavo mårtimantastam  $ upàsante hyaharni÷am  &
kçtàparàdhasaütràsaü  % na tyajanti kadàcana  // MatsP_154.42 //
tantrãtrayalayopetaü  $ siddhagandharvakiünaraiþ  &
suràgam upadhà nityaü  % gãyate tasya ve÷masu  // MatsP_154.43 //
hantàkçtopakaraõair  $ mitràõi gurulàghavaiþ  &
÷araõàgatasaütyàgã  % tyaktasatyapari÷rayaþ  // MatsP_154.44 //
iti niþ÷eùamathavà  $ niþ÷eùaü vai na ÷akyate  &
tasyàvinayamàkhyàtuü  % sraùñà tatra paràyaõam  // MatsP_154.45 //
ityuktaþ svàtmabhårdevaþ  $ surairdaityaviceùñitam  &
surànuvàca bhagavàüs  % tataþ smitamukhàmbujaþ  // MatsP_154.46 //

*brahmovàca
avadhyastàrako daityaþ  $ sarvairapi suràsuraiþ  &
yasya vadhyaþ sa nàdyàpi  % jàtastribhuvane pumàn  // MatsP_154.47 //
mayà sa varadànena  $ chandayitvà nivàritaþ  &
tapasaþ sàüprataü ràjà  % trailokyadahanàtmakàt  // MatsP_154.48 //
sa ca vavre vadhaü daityaþ  $ ÷i÷utaþ saptavàsaràt  &
sa saptadivaso bàlaþ  % ÷aükaràdyo bhaviùyati  // MatsP_154.49 //
tàrakasya nihantà sa  $ bhàskaràbho bhaviùyati  &
sàüprataü càpyapatnãkaþ  % ÷aükaro bhagavànprabhuþ  // MatsP_154.50 //
yaccàhamuktavànyasyà hy  $ uttànakaratà sadà  &
uttàno varadaþ pàõir  % eùa devyàþ sadaiva tu  // MatsP_154.51 //
himàcalasya duhità  $ sà tu devã bhaviùyati  &
tasyàþ sakà÷àdyaþ ÷arvas tv  % araõyàü pàvako yathà  // MatsP_154.52 //
janayiùyati taü pràpya  $ tàrako 'bhibhaviùyati  &
mayàpyupàyaþ sa kçto  % yathaivaü hi bhaviùyati  // MatsP_154.53 //
÷eùa÷càpyasya vibhavo  $ vina÷yettadanantaram  &
stokakàlaü pratãkùadhvaü  % nirvi÷aïkena cetasà  // MatsP_154.54 //
ityuktàstrida÷àstena  $ sàkùàtkamalajanmanà  &
jagmustaü praõipatye÷aü  % yathàyogaü divaukasaþ  // MatsP_154.55 //
tato gateùu deveùu  $ brahmà lokapitàmahaþ  &
ni÷àü sasmàra bhagavàn  % svatanoþ pårvasaübhavàm  // MatsP_154.56 //
tato bhagavatã ràtrir  $ upatasthe pitàmaham  &
tàü vivikte samàlokya  % brahmovàca vibhàvarãm  // MatsP_154.57 //

*brahmovàca
vibhàvari mahatkàyaü  $ vibudhànàmupasthitam  &
tatkartavyaü tvayà devi  % ÷çõu kàryasya ni÷cayam  // MatsP_154.58 //
tàrako nàma daityendraþ  $ suraketuranirjitaþ  &
tasyàbhàvàya bhagavठ % janayiùyati ce÷varaþ  // MatsP_154.59 //
sutaü sa bhavità tasya  $ tàrakasyàntakàrakaþ  &
÷aükarasyàbhavatpatnã  % satã dakùasutà tu yà  // MatsP_154.60 //
sà mçtà kupità devã  $ kasmiü÷citkàraõàntare  &
bhavità hima÷ailasya  % duhità lokabhàvinã  // MatsP_154.61 //
viraheõa harastasyà  $ matvà ÷ånyaü jagattrayam  &
tapasyanhima÷ailasya  % kandare siddhasevite  // MatsP_154.62 //
pratãkùamàõastajjanma  $ kaücitkàlaü nivatsyati  &
tayoþ sutaptatapasor  % bhavità yo mahàbalaþ  // MatsP_154.63 //
sa bhaviùyati daityasya  $ tàrakasya vinà÷akaþ  &
jàtamàtrà tu sà devã  % svalpasaüj¤à ca bhàminã  // MatsP_154.64 //
virahotkaõñhità gàóhaü  $ harasaügamalàlasà  &
tayoþ sutaptatapasoþ  % saüyogaþ syàcchubhànane  // MatsP_154.65 //
tatastàbhyàü tu janitaþ  $ svalpo vàkkalaho bhavet  &
tato 'pi saü÷ayo bhåyas  % tàrakaü prati dç÷yate  // MatsP_154.66 //
tayoþ saüyuktayostasmàt  $ suratàsaktikàraõe  &
vighnastvayà vidhàtavyo  % yathà tàbhyàü tathà ÷çõu  // MatsP_154.67 //
garbhasthàne ca tanmàtuþ  $ svena råpeõa ra¤jaya  &
tato vihàya ÷arvastàü  % vi÷rànto narmapårvakam  // MatsP_154.68 //
bhartsayiùyati tàü devãü  $ tataþ sà kupità satã  &
prayàsyati tapa÷cartuü  % tattasmàttapase punaþ  // MatsP_154.69 //
janayiùyati yaü ÷arvà  $ dayitadyutimaõóitam  &
sa bhaviùyati hantà vai  % suràrãõàmasaü÷ayam  // MatsP_154.70 //
tvayàpi dànavà devi  $ hantavyà lokadurjayàþ  &
yàvacca na satã deha-  % saükràntaguõasaücayà  // MatsP_154.71 //
tatsaügamena tàvattvaü  $ daityànhantuü na ÷akùyase  &
evaü kçte tapastaptvà  % sçùñisaühàrakàriõã  // MatsP_154.72 //
samàptaniyamà devã  $ yadà comà bhaviùyati  &
tadà svameva tadråpaü  % ÷ailajà pratipatsyate  // MatsP_154.73 //
tanustavàpi sahajà  $ saikànaü÷à bhaviùyati  &
råpàü÷ena tu saüyuktà  % tvamumàyàü bhaviùyasi  // MatsP_154.74 //
ekànaü÷eti lokastvàü  $ varade påjayiùyati  &
bhedairbahuvidhàkàraiþ  % sarvagà kàmasàdhinã  // MatsP_154.75 //
oükàravaktrà gàyatrã  $ tvamiti brahmavàdibhiþ  &
àkràntirårjitàkàrà  % ràjabhi÷ca mahàbhujaiþ  // MatsP_154.76 //
tvaü bhåriti vi÷àü màtà  $ ÷ådraiþ ÷aivãti påjità  &
kùàntirmunãnàmakùobhyà  % dayà niyaminàmiti  // MatsP_154.77 //
tvaü mahopàyasaüdohà  $ nãtirnayavisarpiõàm  &
paricchittistvamarthànàü  % tvamãhà pràõihçcchayà  // MatsP_154.78 //
tvaü muktiþ sarvabhåtànàü  $ tvaü gatiþ sarvadehinàm  &
tvaü ca kãrtimatàü kãrtis  % tvaü mårtiþ sarvadehinàm  // MatsP_154.79 //
ratistvaü raktacittànàü  $ prãtistvaü hçùñadar÷inàm  &
tvaü kàntiþ kçtabhåùàõàü  % tvaü ÷àntirduþkhakarmaõàm  // MatsP_154.80 //
tvaü bhràntiþ sarvabodhànàü  $ tvaü gatiþ kratuyàjinàm  &
jaladhãnàü mahàvelà  % tvaü ca lãlà vilàsinàm  // MatsP_154.81 //
saübhåtistvaü padàrthànàü  $ sthitistvaü lokapàlinã  &
tvaü kàlaràtrirniþ÷eùa-  % bhuvanàvalinà÷inã  // MatsP_154.82 //
priyakaõñhagrahànanda-  $ dàyinã tvaü vibhàvarã  &
ityanekavidhairdevi  % råpairloke tvamarcità  // MatsP_154.83 //
ye tvàü stoùyanti varade  $ påjayiùyanti vàpi ye  &
te sarvakàmànàpsyanti  % niyatà nàtra saü÷ayaþ  // MatsP_154.84 //
ityuktà tu ni÷à devã  $ tathetyuktvà kçtà¤jaliþ  &
jagàma tvarità tårõaü  % gçhaü himagireþ param  // MatsP_154.85 //
tatràsãnàü mahàharmye  $ ratnabhittisamà÷rayàm  &
dadar÷a menàmàpàõóu-  % cchavivaktrasaroruhàm  // MatsP_154.86 //
kiücic chyàmamukhodagra-  $ stanabhàràvanàmitàm  &
mahauùadhigaõàbaddha-  % mantraràjaniùevitàm  // MatsP_154.87 //
udvahatkanakonnaddha-  $ jãvarakùàmahoragàm  &
maõidãpagaõajyotir  % mahàlokaprakà÷ite  // MatsP_154.88 //
prakãrõabahusiddhàrthe  $ manojaparivàrake  &
÷ucinyaü÷ukasaüchanna-  % bhå÷ayyàstaraõojjvale  // MatsP_154.89 //
dhåpàmodamanoramye  $ sarjagandhopayogike  &
tataþ krameõa divase  % gate dåraü vibhàvarã  // MatsP_154.90 //
vyajçmbhata sukhodarke  $ tato menà mahàgçhe  &
prasuptapràyapuruùe  % nidràbhåtopacàrike  // MatsP_154.91 //
sphuñàloke ÷a÷abhçti  $ bhràntiràtrivihaügame  &
rajanãcarabhåtànàü  % saüghairàvçtacatvare  // MatsP_154.92 //
gàóhakaõñhagrahàlagna-  $ subhageùñajane tataþ  &
kiücidàkulatàü pràpte  % menànetràmbujadvaye  // MatsP_154.93 //
àvive÷a mukhe ràtriþ  $ sucirasphuñasaügamà  &
janmadàyà jaganmàtuþ  % krameõa jañharàntare  // MatsP_154.94 //
àvive÷àntaraü janma  $ manyamànà kùapà tu vai  &
ara¤jayacchaviü devyà  % guhàraõye vibhàvarã  // MatsP_154.95 //
tato jagatpatipràõa-  $ heturhimagiripriyà  &
bràhme muhårte subhage  % vyasåyata guhàraõim  // MatsP_154.96 //
tasyàü tu jàyamànàyàü  $ jantavaþ sthàõujaïgamàþ  &
abhavansukhinaþ sarve  % sarvalokanivàsinaþ  // MatsP_154.97 //
nàrakàõàmapi tadà  $ sukhaü svargasamaü mahat  &
abhavatkrårasattvànàü  % cetaþ ÷àntaü ca dehinàm  // MatsP_154.98 //
jyotiùàmapi tejastvam  $ abhavatsuratonnatà  &
vanà÷rità÷cauùadhayaþ  % svàduvanti phalàni ca  // MatsP_154.99 //
gandhavanti ca màlyàni  $ vimalaü ca nabho 'bhavat  &
màruta÷ca sukhaspar÷o  % di÷a÷ca sumanoharà  // MatsP_154.100 //
tena codbhåtaphalita-  $ paripàkaguõojjvalàþ  &
abhavatpçthivã devã  % ÷àlimàlàkulàpi ca  // MatsP_154.101 //
tapàüsi dãrghacãrõàni  $ munãnàü bhàvitàtmanàm  &
tasmingatàni sàphalyaü  % kàle nirmalacetasàm  // MatsP_154.102 //
vismçtàni ca ÷astràõi  $ pràdurbhàvaü prapedire  &
prabhàvastãrthamukhyànàü  % tadà puõyatamo 'bhavat  // MatsP_154.103 //
antarikùe surà÷càsan  $ vimàneùu sahasra÷aþ  &
samahendraharibrahma-  % vàyuvahnipurogamàþ  // MatsP_154.104 //
puùpavçùñiü pramumucus  $ tasmiüstu himabhådhare  &
jagurgandharvamukhyà÷ca  % nançtu÷càpsarogaõàþ  // MatsP_154.105 //
meruprabhçtaya÷càpi  $ mårtimanto mahàbalàþ  &
tasminmahotsave pràpte  % divyaprabhçtapàõayaþ  // MatsP_154.106 //
saritaþ sàgarà÷caiva  $ samàjagmu÷ca sarva÷aþ  &
hima÷ailo 'bhavalloke  % tathà sarvai÷caràcaraiþ  // MatsP_154.107 //
sevya÷càpyabhigamya÷ca  $ sa ÷reyàü÷càcalottamaþ  &
anubhåyotsavaü devà  % jagmuþ svànàlayànmudà  // MatsP_154.108 //
devagandharvanàgendra-  $ ÷aila÷ãlàvanãguõaiþ  &
hima÷ailasutà devã  % svayaüpårvikayà tataþ  // MatsP_154.109 //
krameõa vçddhimànãtà  $ lakùmãvànalasairbudhaiþ  &
krameõa råpasaubhàgya-  % prabodhairbhuvanatrayam  // MatsP_154.110 //
ajayadbhåùayaccàpi  $ niþsàdhàrairnagàtmajà  &
etasminnantare ÷akro  % nàradaü devasaümatam  // MatsP_154.111 //
devarùimatha sasmàra  $ kàryasàdhanasatvaram  &
smçtiü ÷akrasya vij¤àya  % jàtàü tu bhagavàüstadà  // MatsP_154.112 //
àjagàma mudà yukto  $ mahendrasya nive÷anam  &
taü sa dçùñvà sahasràkùaþ  % samutthàya mahàsanàt  // MatsP_154.113 //
yathàrheõa tu pàdyena  $ påjayàmàsa vàsavaþ  &
÷akrapraõãtàü tàü påjàü  % pratigçhya yathàvidhi  // MatsP_154.114 //
nàradaþ ku÷alaü devam  $ apçcchatpàka÷àsanam  &
pçùñe ca ku÷ale ÷akraþ  % provàca vacanaü prabhuþ  // MatsP_154.115 //

*indra uvàca
ku÷alasyàïkure tàvat  $ sambhåte bhuvanatraye  &
tatphalodbhavasaüpattau  % tvaü bhavàtandrito mune  // MatsP_154.116 //
vetsi caitatsamastaü tvaü  $ tathàpi paricodakaþ  &
nirvçtiü paramàü yàti  % nivedyàrthaü suhçjjane  // MatsP_154.117 //
tadyathà ÷ailajà devã  $ yogaü yàyàtpinàkinà  &
÷ãghraü tadudyamaþ sarvair  % asmatpakùairvidhãyatàm  // MatsP_154.118 //
avagamyàrthamakhilaü  $ tata àmantrya nàradaþ  &
÷akraü jagàma bhagavàn  % hima÷ailanive÷anam  // MatsP_154.119 //
tatra dvàre sa viprendra÷  $ citravetralatàkule  &
vandito hima÷ailena  % nirgatena puro muniþ  // MatsP_154.120 //
saha pravi÷ya bhavanaü  $ bhuvo bhåùaõatàü gatam  &
nivedite svayaü haime  % hima÷aile na vistçte  // MatsP_154.121 //
mahàsane munivaro  $ niùasàdàtuladyutiþ  &
yathàrhaü càrghyapàdyaü ca  % ÷ailastasmai nyavedayat  // MatsP_154.122 //
munistu pratijagràha  $ tamarghaü vidhivattadà  &
gçhãtàrghaü munivaram  % apçcchacchlakùõayà girà  // MatsP_154.123 //
ku÷alaü tapasaþ ÷ailaþ  $ ÷anaiþ phullànanàmbujaþ  &
munirapyadriràjànam  % apçcchatku÷alaü tadà  // MatsP_154.124 //

*nàrada uvàca
aho 'vatàritàþ sarve  $ saünive÷e mahàgire  &
pçthutvaü manasà tulyaü  % kandaràõàü tathàcala  // MatsP_154.125 //
gurutvaü te guõaughànàü  $ sthàvaràdatiricyate  &
prasannatà ca toyasya  % manaso 'pyadhikà ca te  // MatsP_154.126 //
na lakùayàmaþ ÷ailendra  $ ÷iùyate kandarodaràt  &
na ca lakùmãstathà svarge  % kutràdhikatayà sthità  // MatsP_154.127 //
nànàtapobhirmunibhir  $ jvalanàrkasamaprabhaiþ  &
pàvanaiþ pàvito nityaü  % tvatkandarasamà÷ritaiþ  // MatsP_154.128 //
avamatya vimànàni  $ svargavàsaviràgiõaþ  &
piturgçha ivàsannà  % devagandharvakiünaràþ  // MatsP_154.129 //
aho dhanyo 'si ÷ailendra  $ yasya te kandaraü haraþ  &
adhyàste lokanàtho 'pi  % samàdhànaparàyaõaþ  // MatsP_154.130 //
ityuktavati devarùau  $ nàrade sàdaraü girà  &
hima÷ailasya mahiùã  % menà munididçkùayà  // MatsP_154.131 //
anuyàtà duhitrà tu  $ svalpàliparicàrikà  &
lajjàpraõayanamràïgã  % pravive÷a nive÷anam  // MatsP_154.132 //
tatra sthito munivaraþ  $ ÷ailena sahito va÷ã  &
dçùñvà tu tejaso rà÷iü  % muniü ÷ailapriyà tadà  // MatsP_154.133 //
vavande gåóhavadanà  $ pàõipadmakçtà¤jaliþ  &
tàü vilokya mahàbhàgo  % maharùir amitadyutiþ  // MatsP_154.134 //
à÷ãrbhir amçtodgàra-  $ råpàbhistàü vyavardhayat  &
tato vismitacittà tu  % himavadgiriputrikà  // MatsP_154.135 //
udaikùannàradaü devã  $ munimadbhutaråpiõam  &
ehi vatseti càpyuktà  % çùiõà snigdhayà girà  // MatsP_154.136 //
kaõñhe gçhãtvà pitaram  $ utsaïge samupàvi÷at  &
uvàca màtà tàü devãm  % abhivandaya putrike  // MatsP_154.137 //
bhagavantaü tato dhanyaü  $ patimàpsyasi saümatam  &
ityuktà tu tato màtrà  % vastràntapihitànanà  // MatsP_154.138 //
kiücitkampitamårdhà tu  $ vàkyaü novàca kiücana  &
tataþ punaruvàcedaü  % vàkyaü màtà sutàü tadà  // MatsP_154.139 //
vatse vandaya devarùiü  $ tato dàsyàmi te ÷ubham  &
ratnakrãóanakaü ramyaü  % sthàpitaü yacciraü mayà  // MatsP_154.140 //
ityuktà tu tato vegàd  $ uddhçtya caraõau tadà  &
vavande mårdhni saüdhàya  % karapaïkajakuómalam  // MatsP_154.141 //
kçte tu vandane tasyà  $ màtà sakhãmukhena tu  &
codayàmàsa ÷anakais  % tasyàþ saubhàgya÷aüsinàm  // MatsP_154.142 //
÷arãralakùaõànàü tu  $ vij¤ànàya tu kautukàt  &
strãsvabhàvàdyadduhitu÷  % cintàü hçdi samudvahan  // MatsP_154.143 //
j¤àtvà tadiïgitaü ÷ailo  $ mahiùyà hçdayena tu  &
anudgãrõo 'kùatirmene  % ramyametadupasthitam  // MatsP_154.144 //
coditaþ ÷ailamahiùã-  $ sakhyà munivarastadà  &
smitànano mahàbhàgo  % vàkyaü provàca nàradaþ  // MatsP_154.145 //
na jàto 'syàþ patirbhadre  $ lakùaõai÷ca vivarjità  &
uttànahastà satataü  % caraõairvyabhicàribhiþ  \
svachàyayà bhaviùyeyaü  # kimanyadbahu bhàùyate  // MatsP_154.146 //
÷rutvaitatsaübhramàviùño  $ dhvastadhairyo mahàbalaþ  &
nàradaü pratyuvàcàtha  % sà÷rukaõñho mahàgiriþ  // MatsP_154.147 //

*himavànuvàca
saüsàrasyàtidoùasya  $ durvij¤eyà gatiryataþ  &
sçùñyàü càva÷yabhàvinyàü  % kenàpyati÷ayàtmanà  // MatsP_154.148 //
kartrà praõãtà maryàdà  $ sthità saüsàriõàmiyam  &
yo jàyate hi yadbãjo  % janituþ sa hyasàrthakaþ  // MatsP_154.149 //
janità càpi jàtasya  $ na ka÷ciditi yatsphuñam  &
svakarmaõaiva jàyante  % vividhà bhåtajàtayaþ  // MatsP_154.150 //
aõóajo hyaõóajàjjàtaþ  $ punarjàyeta mànavaþ  &
mànuùàcca sarãsçpyàü  % manuùyatvena jàyate  // MatsP_154.151 //
tatràpi jàtau ÷reùñhàyàü  $ dharmasyotkarùaõena tu  &
aputrajanminaþ ÷eùàþ  % pràõinaþ samavasthitàþ  // MatsP_154.152 //
manujàstatra jàyante  $ yato na gçhadharmiõaþ  &
krameõà÷ramasaüpràptir  % brahmacàrivratàdanu  // MatsP_154.153 //
tasya karturniyogena  $ saüsàro yena vardhitaþ  &
saüsàrasya kuto vçddhiþ  % sarve syuryadatigrahàþ  // MatsP_154.154 //
ataþ kartrà tu ÷àstreùu  $ sutalàbhaþ pra÷aüsitaþ  &
pràõinàü mohanàrthàya  % narakatràõasaü÷rayàt  // MatsP_154.155 //
striyà virahità sçùñir  $ jantånàü nopapadyate  &
strãjàtistu prakçtyaiva  % kçpaõà dainyabhàùiõã  \
÷àstràlocanasàmarthyam  # ujjhitaü tàsu vedhasà  // MatsP_154.156 //
÷àstreùåktamasaüdigdhaü  $ bahuvàraü mahàphalam  &
da÷aputrasamà kanyà  % yà na syàcchãlavarjità  // MatsP_154.157 //
vàkyametatphalabhraùñaü  $ puüsi glànikaraü param  &
kanyà hi kçpaõà ÷ocyà  % piturduþkhavivardhinã  // MatsP_154.158 //
yàpi syàtpårõasarvàóhyà  $ patiputradhanàdibhiþ  &
kiü punardurbhagà hãnà  % patiputradhanàdibhiþ  // MatsP_154.159 //
tvaü coktavànsutàyà me  $ ÷arãre doùasaügraham  &
aho muhyàmi ÷uùyàmi  % glàmi sãdàmi nàrada  // MatsP_154.160 //
ayuktamatha vaktavyam  $ apràpyamapi sàüpratam  &
anugraheõa me chinddhi  % duþkhaü kanyà÷rayaü mune  // MatsP_154.161 //
paricchinne 'pyasaüdigdhe  $ manaþ paribhavà÷rayam  &
tçùõà muùõàti niùõàtà  % phalalobhà÷rayà÷ubhà  // MatsP_154.162 //
strãõàü hi paramaü janma  $ kulànàmubhayàtmanàm  &
ihàmutra sukhàyoktaü  % satpatipràptisaüj¤itam  // MatsP_154.163 //
durlabhaþ satpatiþ strãõàü  $ viguõo 'pi patiþ kila  &
na pràpyate vinà puõyaiþ  % patirnàryà kadàcana  // MatsP_154.164 //
yato niþsàdhano dharmaþ  $ parimàõojjhità ratiþ  &
dhanaü jãvitaparyàptaü  % patyau nàryàþ pratiùñhitam  // MatsP_154.165 //
nirdhano durbhago mårkhaþ  $ sarvalakùaõavarjitaþ  &
daivataü paramaü nàryàþ  % patiruktaþ sadaiva hi  // MatsP_154.166 //
tvayà coktaü hi devarùe  $ na jàto 'syàþ patiþ kila  &
etaddaurbhàgyamatulam  % asaükhyaü guru duþsaham  // MatsP_154.167 //
caràcare bhåtasarge  $ yadadyàpi ca no mune  &
na sa jàta iti bråùe  % tena me vyàkulaü manaþ  // MatsP_154.168 //
manuùyadevajàtãnàü  $ ÷ubhà÷ubhanivedakam  &
lakùaõaü hastapàdàdau  % vihitairlakùaõaiþ kila  // MatsP_154.169 //
seyam uttànahasteti  $ tvayoktà munipuügava  &
uttànahastatà proktà  % yàcatàmeva nityadà  // MatsP_154.170 //
÷ubhodayànàü dhanyànàü  $ na kadàcitprayacchatàm  &
svachàyayàsyà÷caraõau  % tvayoktau vyabhicàriõau  // MatsP_154.171 //
tatràpi ÷reyasàü hyà÷à  $ mune na pratibhàti naþ  &
÷arãralakùaõà÷cànye  % pçthakphalanivedinaþ  // MatsP_154.172 //
saubhàgyadhanaputràyuþ  $ patilàbhànu÷aüsanam  &
tai÷ca sarvairvihãneyaü  % tvamàttha munipuügava  // MatsP_154.173 //
tvaü me sarvaü vijànàsi  $ satyavàgasi càpyataþ  &
muhyàmi muni÷àrdåla  % hçdayaü dãryatãva me  // MatsP_154.174 //
ityuktvà virataþ ÷ailo  $ mahàduþkhavicàraõàt  &
÷rutvaitadakhilaü tasmàc  % chailaràjamukhàmbujàt  \
smitapårvamuvàcedaü  # nàrado devacoditaþ  // MatsP_154.175 //

*nàrada uvàca
harùasthàne 'pi mahati  $ tvayà duþkhaü niråpyate  &
aparicchinnavàkyàrthe  % mohaü yàsi mahàgire  // MatsP_154.176 //
imàü ÷çõu giraü matto  $ rahasyapariniùñhitàm  &
samàhito mahà÷aila  % mayoktasya vicàraõe  // MatsP_154.177 //
na jàto 'syàþ patirdevyà  $ yanmayoktaü himàcala  &
na sa jàto mahàdevo  % bhåtabhavyabhavodbhavaþ  \
÷araõyaþ ÷à÷vataþ ÷àstà  # ÷aükaraþ parame÷varaþ  // MatsP_154.178 //
brahmaviùõvindramunayo  $ janmamçtyujaràrditàþ  &
tasyaite parame÷asya  % sarve krãóanakà gire  // MatsP_154.179 //
àste brahmà tadicchàtaþ  $ sambhåto bhuvanaprabhuþ  &
viùõuryuge yuge jàto  % nànàjàtirmahàtanuþ  // MatsP_154.180 //
manyase màyayà jàtaü  $ viùõuü càpi yuge yuge  &
àtmano na vinà÷o 'sti  % sthàvarànte 'pi bhådhara  // MatsP_154.181 //
saüsàre jàyamànasya  $ bhriyamàõasya dehinaþ  &
na÷yate deha evàtra  % nàtmano nà÷a ucyate  // MatsP_154.182 //
brahmàdisthàvarànto 'yaü  $ saüsàro yaþ prakãrtitaþ  &
sa janmamçtyuduþkhàrto hy  % ava÷aþ parivartate  // MatsP_154.183 //
mahàdevo 'calaþ sthàõur  $ na jàto janako 'jaraþ  &
bhaviùyati patiþ so 'syà  % jagannàtho niràmayaþ  // MatsP_154.184 //
yaduktaü ca mayà devã  $ lakùaõairvarjità tava  &
÷çõu tasyàpi vàkyasya  % samyaktvena vicàraõam  // MatsP_154.185 //
lakùaõaü daiviko hyaïkaþ  $ ÷arãràvayavà÷rayaþ  &
sarvàyurdhanasaubhàgya-  % parimàõaprakà÷akaþ  // MatsP_154.186 //
anantasyàprameyasya  $ saubhàgyasyàsya bhådhara  &
naivàïko lakùaõàkàraþ  % ÷arãre saüvidhãyate  // MatsP_154.187 //
ato 'syà lakùaõaü gàtre  $ ÷aila nàsti mahàmate  &
yathàhamuktavànasyà hy  % uttànakaratàü sadà  // MatsP_154.188 //
uttàno varadaþ pàõir  $ eùa devyàþ sadaiva tu  &
suràsuramunivràta-  % varadeyaü bhaviùyati  // MatsP_154.189 //
yathà proktaü tadà pàdau  $ svacchàyàvyabhicàriõau  &
asyàþ ÷çõu mamàtràpi  % vàgyuktiü ÷ailasattama  // MatsP_154.190 //
caraõau padmasaükà÷àv  $ asyàþ svacchanakhojjvalau  &
suràsuràõàü namatàü  % kirãñamaõikàntibhiþ  // MatsP_154.191 //
vicitravarõairbhàsantau  $ svacchàyàpratibimbitau  &
bhàryà jagadgurorhyeùà  % vçùàïkasya mahãdhara  // MatsP_154.192 //
jananã lokadharmasya  $ sambhåtà bhåtabhàvanã  &
÷iveyaü pàvanàyaiva  % tvatkùetre pàvakadyutiþ  // MatsP_154.193 //
tadyathà ÷ãghramevaiùàü  $ yogaü yàyàtpinàkinà  &
tathà vidheyaü vidhivat  % tvayà ÷ailendrasattama  \
atyantaü hi mahatkàryaü  # devànàü himabhådhara  // MatsP_154.194 //

*såta uvàca
evaü ÷rutvà tu ÷ailendro  $ nàradàtsarvameva hi  &
àtmànaü sa punarjàtaü  % mene menàpatistadà  // MatsP_154.195 //
namaskçtya vçùàïkàya  $ tadà devàya dhãmate  &
uvàca so 'pi saühçùño  % nàradaü tu himàcalaþ  // MatsP_154.196 //

*himavànuvàca
dustarànnarakàdghoràd  $ uddhçto 'smi tvayà mune  &
pàtàlàdahamuddhçtya  % saptalokàdhipaþ kçtaþ  // MatsP_154.197 //
himàcalo 'smi vikhyàtas  $ tvayà munivaràdhunà  &
himàcale 'calaguõàü  % pràpito 'smi samunnatim  // MatsP_154.198 //
ànandadivasàhàri  $ hçdayaü me 'dhunà mune  &
nàdhyavasyati kçtyànàü  % pravibhàgavicàraõam  \
yadi vàcàmadhã÷aþ syàü  # tvadguõànàü vicàraõe  // MatsP_154.199 //
bhavadvidhànàü niyatam  $ amoghaü dar÷anaü mune  &
tavàsmànprati càpalyaü  % vyaktaü mama mahàmune  // MatsP_154.200 //
bhavadbhireva kçtyo 'haü  $ nivàsàyàtmaråpiõàm  &
munãnàü devatànàü ca  % svayaükartàpi kalmaùam  // MatsP_154.201 //
tathàpi vastunyekasminn  $ àj¤à me sampradãyatàm  &
ityuktavati ÷ailendre  % sa tadà harùanirbhare  // MatsP_154.202 //
tathà ca nàrado vàkyaü  $ kçtaü sarvamiti prabho  &
surakàrye ya evàrthas  % tavàpi sumahattaraþ  // MatsP_154.203 //
ityuktvà nàradaþ ÷ãghraü  $ jagàma tridivaü prati  &
sa gatvà ÷akrabhavanam  % amare÷aü dadar÷a ha  // MatsP_154.204 //
tato 'bhiråpe sa munir  $ upaviùño mahàsane  &
pçùñaþ ÷akreõa provàca  % himajàsaü÷rayàü kathàm  // MatsP_154.205 //

*nàrada uvàca
samåhya yattu kartavyaü  $ tanmayà kçtameva hi  &
kiü tu pa¤ca÷arasyaiva  % samayo 'yamupasthitaþ  // MatsP_154.206 //
ityukto devaràjastu  $ muninà kàryadar÷inà  &
cåtàïkuràstraü sasmàra  % bhagavànpàka÷àsanaþ  // MatsP_154.207 //
saüsmçtastu tadà kùipraü  $ sahasràkùeõa dhãmatà  &
upatasthe ratiyutaþ  % savilàso jhaùadhvajaþ  \
pràdurbhåtaü tu taü dçùñvà  # ÷akraþ provàca sàdaram  // MatsP_154.208 //

*÷akra uvàca
upade÷ena bahunà  $ kiü tvàü prati vade priyam  &
manobhavo 'si tena tvaü  % vetsi bhåtamanogatam  // MatsP_154.209 //
tadyathàrthakameva tvaü  $ kuru nàkasadàü priyam  &
÷aükaraü yojaya kùipraü  % giriputryà manobhava  \
saüyuto madhunà caiva  # çturàjena durjaya  // MatsP_154.210 //
ityukto madanastena  $ ÷akreõa svàrthasiddhaye  &
provàca pa¤cabàõo 'tha  % vàkyaü bhãtaþ ÷atakratum  // MatsP_154.211 //

*kàma uvàca
anayà devasàmagryà  $ munidànavabhãmayà  &
duþsàdhyaþ ÷aükaro devaþ  % kiü na vetsi jagatprabho  // MatsP_154.212 //
tasya devasya vettha tvaü  $ kàraõaü tu yadavyayam  &
pràyaþ prasàdaþ kopo 'pi  % sarvo hi mahatàü mahàn  // MatsP_154.213 //
sarvopabhogasàrà hi  $ sundaryaþ svargasaübhavàþ  &
adhyà÷ritaü ca yatsaukhyaü  % bhavatà naùñaceùñitam  // MatsP_154.214 //
pramàdàdatha vibhra÷yed  $ ã÷aü prati vicintyatàm  &
pràgeva ceha dç÷yante  % bhåtànàü kàryasaübhavàþ  // MatsP_154.215 //
vi÷eùaü kàïkùatàü ÷akra  $ sàmànyàdbhraü÷anaü phalam  &
÷rutvaitadvacanaü ÷akras  % tamuvàcàmarairyutaþ  // MatsP_154.216 //

*÷akra uvàca
vayaü pramàõàste hyatra  $ ratikànta na saü÷ayaþ  &
saüde÷ena vinà ÷aktir  % apakàrasya neùyate  \
kasyacic ca kvaciddçùñaü  # sàmarthyaü na tu sarvataþ  // MatsP_154.217 //
ityuktaþ prayayau kàmaþ  $ sakhàyaü madhumà÷ritaþ  &
ratiyukto jagàmà÷u  % prasthaü tu himabhåbhçtaþ  // MatsP_154.218 //
sa tu tatràkaroccintàü  $ kàryasyopàyapårvikàm  &
mahàrthà ye hi niùkampà  % manasteùàü sudurjayam  // MatsP_154.219 //
tadàdàveva saükùobhya  $ niyataü sujayo bhavet  &
saüsiddhiü pràpnuyu÷caiva  % pårvaü saü÷odhya mànasam  // MatsP_154.220 //
kathaü ca vividhairbhàvair  $ dveùànugamanaü vinà  &
krodhaþ krårataràsaïgàd  % bhãùaõerùyàü mahàsakhãm  // MatsP_154.221 //
càpalyamårdhni vidhvasta-  $ dhairyàdhàràü mahàbalàm  &
tàmasya viniyokùyàmi  % manaso vikçtiü paràm  // MatsP_154.222 //
pidhàya dhairyadvàràõi  $ saütoùamapakçùya ca  &
avagantuü hi màü tatra  % na ka÷cidatipaõóitaþ  // MatsP_154.223 //
vikalpamàtràvasthàne  $ vairåpyaü manaso bhavet  &
pa÷cànmålakriyàrambha-  % gambhãràvartadustaraþ  // MatsP_154.224 //
hariùyàmi harasyàhaü  $ tapastasya sthiràtmanaþ  &
indriyagràmamàvçtya  % ramyasàdhanasaüvidhiþ  // MatsP_154.225 //
cintayitveti madano  $ bhåtabhartustadà÷ramam  &
jagàma jagatãsàraü  % saraladrumavedikam  // MatsP_154.226 //
÷àntasattvasamàkãrõam  $ acalapràõisaükulam  &
nànàpuùpalatàjàlaü  % gaganasthagaõe÷varam  // MatsP_154.227 //
nirvyagravçùabhàdhyuùña-  $ nãla÷àdvalasànukam  &
tatràpa÷yattrinetrasya  % ramyaü kaüciddvitãyakam  // MatsP_154.228 //
vãrakaü lokavãre÷am  $ ã÷ànasadç÷adyutim  &
yakùakuïkumaki¤jalka-  % pu¤japiïgajañàsañam  // MatsP_154.229 //
vetrapàõinam avyagram  $ ugrabhogãndrabhåùaõam  &
tato nimãlitonnidra-  % padmapatràbhalocanam  // MatsP_154.230 //
prekùamàõamçjusthànaü  $ nàsikàgraü sulocanaiþ  &
÷ravastarasasiühendra-  % carmalambottarãyakam  // MatsP_154.231 //
÷ravaõàhiphalanmukta-  $ niþ÷vàsànalapiïgalam  &
preïkhatkapàlaparyanta-  % tumbilambijañàcayam  // MatsP_154.232 //
kçtavàsukiparyaïka-  $ nàbhimålanive÷itam  &
brahmà¤jalisthapucchàgra-  % nibaddhoragabhåùaõam  // MatsP_154.233 //
dadar÷a ÷aükaraü kàmaþ  $ kramapràptàntikaü ÷anaiþ  &
tato bhramarajhaïkàra-  % màlambidrumasànukam  // MatsP_154.234 //
praviùñaþ karõarandhreõa  $ bhavasya madano manaþ  &
÷aükarastamathàkarõya  % madhuraü madanà÷rayam  // MatsP_154.235 //
sasmàra dakùaduhitàraü  $ dayitàü raktamànasaþ  &
tataþ sà tasya ÷anakais  % tirobhåyàtinirmalà  // MatsP_154.236 //
samàdhibhàvanà tasthau  $ lakùyapratyakùaråpiõã  &
tatastanmayatàü yàtaþ  % pratyåhàpihità÷ayaþ  // MatsP_154.237 //
va÷itvena bubodhe÷o  $ vikçtiü madanàtmikàm  &
ãùatkopasamàviùño  % dhairyamàlambya dhårjañiþ  // MatsP_154.238 //
niràse madanasthityà  $ yogamàyàsamàvrataþ  &
sa tayà màyayàviùño  % jajvàla madanastataþ  // MatsP_154.239 //
icchà÷arãro durjeyo  $ roùadoùamahà÷rayaþ  &
hçdayànnirgataþ so 'tha  % vàsanàvyasanàtmakaþ  // MatsP_154.240 //
bahiþsthalaü samàlambya hy  $ upatasthau jhaùadhvajaþ  &
anuyàto 'tha hçdyena  % mitreõa madhunà saha  // MatsP_154.241 //
sahakàratarau dçùñvà  $ mçdumàrutanirdhutam  &
stabakaü madano ramyaü  % haravakùasi satvaram  // MatsP_154.242 //
mumoca mohanaü nàma  $ màrgaõaü makaradhvajaþ  &
÷ivasya hçdaye ÷uddhe  % nà÷a÷àlã mahà÷araþ  // MatsP_154.243 //
papàta paruùapràü÷uþ  $ puùpabàõo vimohanaþ  &
tataþ karaõasaüdeho  % viddhastu hçdaye bhavaþ  // MatsP_154.244 //
babhåva bhådharaupamya-  $ dhairyo 'pi madanonmukhaþ  &
tataþ prabhutvàdbhàvànàü  % nàve÷aü samapadyata  // MatsP_154.245 //
bàhyaü bahu samàsàdya  $ pratyåhaprasavàtmakam  &
tataþ kopànalodbhåta-  % ghorahuïkàrabhãùaõe  // MatsP_154.246 //
babhåva vadane netraü  $ tçtãyamanalàkulam  &
rudrasya raudravapuùo  % jagatsaühàrabhairavam  // MatsP_154.247 //
tadantikasthe madane  $ vyasphàrayata dhårjañiþ  &
tannetravisphuliïgena  % kro÷atàü nàkavàsinàm  // MatsP_154.248 //
gamito bhasmasàttårõaü  $ kandarpaþ kàmidarpakaþ  &
sa tu taü bhasmasàtkçtvà  % haranetrodbhavo 'nalaþ  // MatsP_154.249 //
vyajçmbhata jagaddagdhuü  $ jvàlàhuïkàraghasmaraþ  &
tato bhavo jagaddhetor  % vyabhavajjàtavedasam  // MatsP_154.250 //
sahakàre madhau candre  $ sumanaþsu pareùvapi  &
bhçïgeùu kokilàsyeùu  % vibhàgena smarànalam  // MatsP_154.251 //
sa bàhyàntaraviddhena  $ hareõa smaramàrgaõaþ  &
ràgasnehasamiddhàntar-  % dhàvaüstãvrahutà÷anaþ  // MatsP_154.252 //
vibhaktalokasaükùobha-  $ karo durvàrajçmbhitaþ  &
sampràpya snehasaüpçktaü  % kàminàü hçdayaü kila  // MatsP_154.253 //
jvalatyaharni÷aü bhãmo  $ du÷cikitsyamukhàtmakaþ  &
vilokya harahuïkàra-  % jvàlàbhasmakçtaü smaram  // MatsP_154.254 //
vilalàpa ratiþ kråraü  $ bandhunà madhunà saha  &
tato vilapya bahu÷o  % madhunà parisàntvità  // MatsP_154.255 //
jagàma ÷araõaü devam  $ indumauliü trilocanam  &
bhçïgànuyàtàü saügçhya  % puùpitàü sahakàrajàm  // MatsP_154.256 //
latàü pavitrakasthàne  $ pàõau parabhçtàü sakhãm  &
nirbadhya tu jañàjåñaü  % kuñilair alakai ratiþ  // MatsP_154.257 //
uddhvalya gàtraü ÷ubhreõa  $ hçdyena smarabhasmanà  &
jànubhyàmavanãü gatvà  % provàcenduvibhåùaõam  // MatsP_154.258 //

*ratiruvàca
namaþ ÷ivàyàstu niràmayàya  $ namaþ ÷ivàyàstu manomayàya  &
namaþ ÷ivàyàstu suràrcitàya  % tubhyaü sadà bhaktakçpàparàya  // MatsP_154.259 //
namo bhavàyàstu bhavodbhavàya  $ namo 'stu te dhvastamanobhavàya  &
namo 'stu te gåóhamahàvratàya  % namo 'stu màyàgahanà÷rayàya  // MatsP_154.260 //
namo 'stu ÷arvàya namaþ ÷ivàya  $ namo 'stu siddhàya puràtanàya  &
namo 'stu kàlàya namaþ kalàya  % namo 'stu te j¤ànavarapradàya  // MatsP_154.261 //
namo 'stu te kàlakalàtigàya  $ namo nisargàmalabhåùaõàya  &
namo 'stvameyàndhakamardakàya  % namaþ ÷araõyàya namo 'guõàya  // MatsP_154.262 //
namo 'stu te bhãmagaõànugàya  $ namo 'stu nànàbhuvanàdikartre  &
namo 'stu nànàjagatàü vidhàtre  % namo 'stu te citraphalaprayoktre  // MatsP_154.263 //
sarvàvasàne hyavinà÷anetre  $ namo 'stu citràdhvarabhàgabhoktre  &
namo 'stu bhaktàbhimatapradàtre  % namaþ sadà te bhavasaïgahartre  // MatsP_154.264 //
anantaråpàya sadaiva tubhyam  $ asahyakopàya namo 'stu tubhyam  &
÷a÷àïkacihnàya sadaiva tubhyam  % ameyamànàya namaþ stutàya  // MatsP_154.265 //
vçùendrayànàya puràntakàya  $ namaþ prasiddhàya mahauùadhàya  &
namo 'stu bhaktyàbhimatapradàya  % namo 'stu sarvàrtiharàya tubhyam  // MatsP_154.266 //
caràcaràcàravicàravaryam  $ àcàryam utprekùitabhåtasargam  &
tvàmindumauliü ÷araõaü prapannà  % priyàprameyaü mahatàü mahe÷am  // MatsP_154.267 //
prayaccha me kàmaya÷aþsamçddhiü  $ punaþ prabho jãvatu kàmadevaþ  &
priyaü vinà tvàü priyajãviteùu  % tvatto 'paraþ ko bhuvaneùvihàsti  // MatsP_154.268 //
prabhuþ priyàyàþ prasavaþ priyàõàü  $ praõãtaparyàyaparàparàrthaþ  &
tvamevameko bhuvanasya nàtho  % dayàlurunmålitabhaktabhãtiþ  // MatsP_154.269 //

*såta uvàca
itthaü stutaþ ÷aükara ãóya ã÷o  $ vçùàkapirmanmathakàntayà tu  &
tutoùa doùàkarakhaõóadhàrã  % uvàca cainàü madhuraü nirãkùya  // MatsP_154.270 //

*÷aükara uvàca
bhaviteti ca kàmo 'yaü  $ kàlàtkànto 'ciràdapi  &
anaïga iti lokeùu  % sa vikhyàtiü gamiùyati  // MatsP_154.271 //
ityuktà ÷irasàvandya  $ giri÷aü kàmavallabhà  &
jagàmopavanaü ramyaü  % ratistu himabhåbhçtaþ  // MatsP_154.272 //
ruroda càpi bahu÷o  $ dãnà ramye sthale tu sà  &
maraõavyavasàyàttu  % nivçttà sà haràj¤ayà  // MatsP_154.273 //
atha nàradavàkyena  $ codito himabhådharaþ  &
kçtàbharaõasaüskàràü  % kçtakautukamaïgalàm  // MatsP_154.274 //
svargapuùpakçtàpãóàü  $ ÷ubhracãnàü÷ukàmbaràm  &
÷aràbhyàü saüyutàü ÷ailo  % gçhãtvà svasutàü tataþ  // MatsP_154.275 //
jagàma ÷ubhayogena  $ tadà sampårõamànasaþ  &
sakànanànyupàkramya  % vanànyupavanàni ca  // MatsP_154.276 //
dadar÷a rudatãü nàrãm  $ apratarkyamahaujasam  &
råpeõàsadç÷ãü loke  % ramyeùu vanasànuùu  // MatsP_154.277 //
kautukena paràmç÷ya  $ tàü dçùñvà rudatãü giriþ  &
upasarpya tatastasyà  % nikañe so 'bhyapçcchata  // MatsP_154.278 //

*himavànuvàca
kàsi kasyàsi kalyàõi  $ kimarthaü càpi rodiùi  &
naitadalpamahaü manye  % kàraõaü lokasundari  // MatsP_154.279 //
sà tasya vacanaü ÷rutvà  $ uvàca madhunà saha  &
rudatã ÷okajananaü  % ÷vasatã dainyavardhanam  // MatsP_154.280 //

*ratiruvàca
kàmasya dayitàü bhàryàü  $ ratiü màü viddhi suvrata  &
giràvasminmahàbhàga  % giri÷astapasi sthitaþ  // MatsP_154.281 //
tena pratyåharuùñena  $ visphàryàlokya locanam  &
dagdho 'sau jhaùaketustu  % mama kànto 'tivallabhaþ  // MatsP_154.282 //
ahaü tu ÷araõaü yàtà  $ taü devaü bhayavihvalà  &
stutavatyatha saüstutyà  % tato màü giri÷o 'bravãt  // MatsP_154.283 //
tuùño 'haü kàmadayite  $ kàmo 'yaü te bhaviùyati  &
tvatstutiü càpyadhãyàno  % naro bhaktyà madà÷rayaþ  \
lapsyate kàïkùitaü kàmaü  # nivartya maraõàditaþ  // MatsP_154.284 //
pratãkùantã ca tadvàkyam  $ à÷àve÷àdibhirhyaham  &
÷arãraü parirakùiùye  % kaücitkàlaü mahàdyute  // MatsP_154.285 //
ityuktastu tadà ratyà  $ ÷ailaþ saübhramabhãùitaþ  &
pàõàvàdàya hi sutàü  % gantumaicchatsvakaü puram  // MatsP_154.286 //
bhàvino 'va÷yabhàvitvàd  $ bhavitrã bhåtabhàvinã  &
lajjamànà sakhimukhair  % uvàca pitaraü girim  // MatsP_154.287 //

*÷ailaduhitovàca
durbhàgyeõa ÷arãreõa  $ kiü mamànena kàraõam  &
kathaü ca tàdç÷aü pràptaü  % sukhaü me sa patirbhavet  // MatsP_154.288 //
tapobhiþ pràpyate 'bhãùñaü  $ nàsàdhyaü hi tapasyataþ  &
durbhagatvaü vçthà loko  % vahate sati sàdhane  // MatsP_154.289 //
jãvitàddurbhagàcchreyo  $ maraõaü hyatapasyataþ  &
bhaviùyàmi na saüdeho  % niyamaiþ ÷oùaye tanum  // MatsP_154.290 //
tapasi bhraùñasaüdeha  $ udyamo 'rthajigãùayà  &
sàhaü tapaþ kariùyàmi  % yadahaü pràpya durlabhà  // MatsP_154.291 //
ityuktaþ ÷ailaràjastu  $ duhitrà snehaviklavaþ  &
uvàca vàcà ÷ailendraþ  % snehagadgadavarõayà  // MatsP_154.292 //

*himavànuvàca
umeti capale putri  $ na kùamaü tàvakaü vapuþ  &
soóhuü kle÷asvaråpasya  % tapasaþ saumyadar÷ane  // MatsP_154.293 //
bhàvãnyabhivicàryàõi  $ padàrthàni sadaiva tu  &
bhàvino 'rthà bhavantyeva  % hañhenànicchato 'pi và  // MatsP_154.294 //
tasmànna tapasà te 'sti  $ bàle kiücitprayojanam  &
bhavanàyaiva gacchàma÷  % cintayiùyàmi tatra vai  // MatsP_154.295 //
ityuktà tu yadà naiva  $ guhàyàbhyeti ÷ailajà  &
tataþ sa cintayàviùño  % duhitàü pra÷a÷aüsa ca  // MatsP_154.296 //
tato 'ntarikùe divyà vàg  $ abhådbhuvanabhåtale  &
umeti capale putri  % tvayoktà tanayà tataþ  // MatsP_154.297 //
umeti nàma tenàsyà  $ bhuvaneùu bhaviùyati  &
siddhiü ca mårtimatyeùà  % sàdhayiùyati cintitàm  // MatsP_154.298 //
iti ÷rutvà tu vacanam  $ àkà÷àtkà÷apàõóuraþ  &
anuj¤àya sutàü ÷ailo  % jagàmà÷u svamandiram  // MatsP_154.299 //

*såta uvàca
÷ailajàpi yayau ÷ailam  $ agamyamapi daivataiþ  &
sakhãbhyàmanuyàtà tu  % niyatà nagaràjajà  // MatsP_154.300 //
÷çïgaü himavataþ puõyaü  $ nànàdhàtuvibhåùitam  &
divyapuùpalatàkãrõaü  % siddhagandharvasevitam  // MatsP_154.301 //
nànàmçgagaõàkãrõaü  $ bhramarodghuùñapàdapam  &
divyaprasravaõopetaü  % dãrghikàbhiralaükçtam  // MatsP_154.302 //
nànàpakùigaõàkãrõaü  $ cakravàkopa÷obhitam  &
jalajasthalajaiþ puùpaiþ  % protphullairupa÷obhitam  // MatsP_154.303 //
citrakandarasaüsthànaü  $ guhàgçhamanoharam  &
vihaïgasaüghasaüjuùñaü  % kalpapàdapasaükañam  // MatsP_154.304 //
tatràpa÷yanmahà÷àkhaü  $ ÷àkhinaü haritacchadam  &
sarvartukusumopetaü  % manoratha÷atojjvalam  // MatsP_154.305 //
nànàpuùpasamàkãrõaü  $ nànàvidhaphalànvitam  &
nataü såryasya rucibhir  % bhinnasaühçtapallavam  // MatsP_154.306 //
tatràmbaràõi saütyajya  $ bhåùaõàni ca ÷ailajà  &
saüvãtà valkalairdivyair  % darbhanirmitamekhalà  // MatsP_154.307 //
triþsnàtà pàñalàhàrà  $ babhåva ÷aradàü ÷atam  &
÷atamekena ÷ãrõena  % parõenàvartayattadà  // MatsP_154.308 //
niràhàrà ÷ataü sàbhåt  $ samànàü tapasàü nidhiþ  &
tata udvejitàþ sarve  % pràõinastattapo 'gninà  // MatsP_154.309 //
tataþ sasmàra bhagavàn  $ munãnsapta ÷atakratuþ  &
te samàgamya munayaþ  % sarve samuditàstataþ  // MatsP_154.310 //
påjità÷ca mahendreõa  $ papracchustaü prayojanam  &
kimarthaü tu sura÷reùñha  % saüsmçtàstu vayaü tvayà  // MatsP_154.311 //
÷akraþ provàca ÷çõvantu  $ bhagavantaþ prayojanam  &
himàcale tapo ghoraü  % tapyate bhådharàtmajà  \
tasyà hyabhimataü kàmaü  # bhavantaþ kartumarhatha  // MatsP_154.312 //
tataþ samàpatandevyà  $ jagadarthaü tvarànvitàþ  &
tathetyuktvà tu ÷ailendraü  % siddhasaüghàtasevitam  // MatsP_154.313 //
åcuràgatya munayas  $ tàmatho madhuràkùaram  &
putri kiü te vyavasitaþ  % kàmaþ kamalalocane  // MatsP_154.314 //
tànuvàca tato devã  $ salajjà gauravànmunãn  &
tapasyato mahàbhàgàþ  % pràpya maune bhavàdç÷àn  // MatsP_154.315 //
vandanàya niyuktà dhãþ  $ pàvayatyavikalpitam  &
pra÷nonmukhatvàdbhavatàü  % yuktamàsanamàditaþ  // MatsP_154.316 //
upaviùñàþ ÷ramonmuktàs  $ tataþ prakùyatha màmataþ  &
ityuktvà sà tata÷cakre  % kçtàsanaparigrahàn  // MatsP_154.317 //
sà tu tànvidhivatpåjyàn  $ påjayitvà vidhànataþ  &
uvàcàdityasaükà÷àn  % munãnsapta satã ÷anaiþ  // MatsP_154.318 //
tyaktvà vratàtmakaü maunaü  $ maunaü jagràha hrãmayam  &
bhàvaü tasyàstu maunàntaü  % tasyàþ saptarùayo yathà  // MatsP_154.319 //
gauravàdhãnatàü pràptàþ  $ papracchustàü punastathà  &
sàpi gauravagarbheõa  % manasà càruhàsinã  // MatsP_154.320 //
munã¤÷àntakathàlàpàn  $ prekùya provàca vàgyamam  &
bhagavanto vijànanti  % pràõinàü mànasaü hitam  // MatsP_154.321 //
manogatãbhiratyarthaü  $ kadarthante hi dehinaþ  &
kecit tu nipuõàstatra  % ghañante vibudhodyamaiþ  // MatsP_154.322 //
upàyairdurlabhànbhàvàn  $ pràpnuvanti hyatandritàþ  &
apare tu paricchinnà  % nànàkàràbhyupakramàþ  // MatsP_154.323 //
dehàntaràrthamàrambham  $ à÷rayanti hitapradam  &
mama tvàkà÷asambhåta-  % puùpadàmà vibhåùitam  // MatsP_154.324 //
vandhyà sutaü pràptukàmà  $ manaþ prasarate muhuþ  &
ahaü kila bhavaü devaü  % patiü pràptuü samudyatà  // MatsP_154.325 //
prakçtyaiva duràdharùaü  $ tapasyantaü tu saüprati  &
suràsurairanirõãtaü  % paramàrthakriyà÷rayam  // MatsP_154.326 //
sàüprataü càpi nirdagdha-  $ madanaü vãtaràgiõam  &
kathamàràdhayedã÷aü  % màdç÷ã tàdç÷aü ÷ivam  // MatsP_154.327 //
ityuktà munayaste tu  $ sthiratàü manasastataþ  &
j¤àtumasyà vacaþ procuþ  % prakramàtprakçtàrthakam  // MatsP_154.328 //

*munaya åcuþ
dvividhaü tu sukhaü tàvat  $ putri lokeùu bhàvyate  &
÷arãrasyàsya saübhogai÷  % cetasa÷càpi nirvçtiþ  // MatsP_154.329 //
prakçtyà sa tu digvàsà  $ bhãmaþ pitçvaõe÷ayaþ  &
kapàlã bhikùuko nagno  % viråpàkùaþ sthirakriyaþ  // MatsP_154.330 //
pramattonmattakàkàro  $ bãbhatsakçtasaügrahaþ  &
yatinà tena kaste 'rtho  % mårtànarthena kàïkùitaþ  // MatsP_154.331 //
yadi hyasya ÷arãrasya  $ bhogamicchasi sàüpratam  &
tatkathaü te mahàdevàd  % bhayabhàjo jugupsitàt  // MatsP_154.332 //
sravadraktavasàbhyakta-  $ kapàlakçtabhåùaõàt  &
÷vasadugrabhujaügendra-  % kçtabhåùaõabhãùaõàt  // MatsP_154.333 //
÷ma÷ànavàsino raudra-  $ pramathànugatàt sati  &
surendramukuñavràta-  % nighçùñacaraõo 'rihà  // MatsP_154.334 //
harirasti jagaddhàtà  $ ÷rãkànto 'nantamårtimàn  &
nàtho yaj¤abhujàmasti  % tathendraþ pàka÷àsanaþ  // MatsP_154.335 //
devatànàü nidhi÷càsti  $ jvalanaþ sarvakàmakçt  &
vàyurasti jagaddhàtà  % yaþ pràõaþ sarvadehinàm  // MatsP_154.336 //
tathà vai÷ravaõo ràjà  $ sarvàrthamatimànvibhuþ  &
ebhya ekatamaü kasmàn  % na tvaü sampràptumicchasi  // MatsP_154.337 //
utànyadehasaüpràptyà  $ sukhaü te manasepsitam  &
evametattavàpyatra  % prabhavo nàkasaüpadàm  \
asminneva paràþ sarvàþ  # kalyàõapràptayastava  // MatsP_154.338 //
piturevàsti tatsarvaü  $ surebhyo yanna vidyate  &
atastatpràptaye kle÷aþ  % sa vàpyatràphalastava  // MatsP_154.339 //
pràyeõa pràrthito bhadre  $ susvalpo hyatidurlabhaþ  &
asya te vidhiyogasya  % dhàtà kartàtra caiva hi  // MatsP_154.340 //

*såta uvàca
ityuktà sà tu kupità  $ munivaryeùu ÷ailajà  &
uvàca koparaktàkùã  % sphuradbhirda÷anacchadaiþ  // MatsP_154.341 //

*devyuvàca
asadgrahasya kà prãtir  $ vyasanasya kva yantraõà  &
viparãtàrthaboddhàraþ  % satpathe kena yojitàþ  // MatsP_154.342 //
evaü màü vettha duùpraj¤àü hy  $ asthànàsadgrahapriyàm  &
na màü prativicàro 'sti  % yatrehàsadgrahàvitau  // MatsP_154.343 //
prajàpatisamàþ sarve  $ bhavantaþ sarvadar÷inaþ  &
nånaü na vettha taü devaü  % ÷à÷vataü jagataþ prabhum  // MatsP_154.344 //
ajamã÷ànamavyaktam  $ ameyamahimodayam  // MatsP_154.345 //
àstàü taddharmasadbhàva-  $ saübodhastàvadadbhutaþ  &
viduryaü na haribrahma-  % pramukhà hi sure÷varàþ  // MatsP_154.346 //
yattasya vibhavàtsvotthaü  $ bhuvaneùu vijçmbhitam  &
prakañaü sarvabhåtànàü  % tadapyatra na vettha kim  // MatsP_154.347 //
kasyaitadgaganaü bhåritaþ  $ kasyàgniþ kasya màrutaþ  &
kasya bhåþ kasya varuõaþ  % ka÷candràrkavilocanaþ  // MatsP_154.348 //
kasyàrcayanti lokeùu  $ liïgaü bhaktyà suràsuràþ  &
yaü bruvantã÷varaü devà  % vidhãndràdyà maharùayaþ  // MatsP_154.349 //
prabhàvaü prabhavaü caiùa  $ teùàmapi na vettha kim  &
aditiþ kasya màteyaü  % kasmàjjàto janàrdanaþ  // MatsP_154.350 //
aditeþ ka÷yapàjjàtà  $ devà nàràyaõàdayaþ  &
marãceþ ka÷yapaþ putro hy  % aditirdakùaputrikà  // MatsP_154.351 //
marãci÷càpi dakùa÷ca  $ putrau tau brahmaõaþ kila  &
brahmà hiraõmayàttvaõóàd  % divyasiddhivibhåtikam  // MatsP_154.352 //
kasya pràdurabhåddhyànàt  $ prakùubdhàþ pràkçtàü÷akàþ  &
prakçtau tu tçtãyàyàü  % madhudviójananakriyà  // MatsP_154.353 //
jàtà sasarja ùaóvargàn  $ buddhipårvàn svakarmajàn  &
ajàtako 'bhavadvedhà  % brahmaõo 'vyaktajanmanaþ  // MatsP_154.354 //
yaþ svayogena saükùobhya  $ prakçtiü kçtavànidam  &
brahmaõaþ siddhasarvàrtham  % ai÷varyaü lokakartçtàm  // MatsP_154.355 //
vidurviùõvàdayo yacca  $ svamahimnà sadaiva hi  &
kçtvànyaü deham anyà dçk  % tàdçk kçtvà punarhariþ  // MatsP_154.356 //
kurute jagataþ kçtyam  $ uttamàdhamamadhyamam  &
evameva hi saüsàro  % yo janmamaraõàtmakaþ  // MatsP_154.357 //
karmaõa÷ca phalaü hyetan  $ nànàråpasamudbhavam  &
atha nàràyaõo devaþ  % svakàü chàyàü samà÷rayat  // MatsP_154.358 //
tatpreritaþ prakurute  $ janma nànàprakàrakam  &
sàpi karmaõa evoktà  % preraõà viva÷àtmanàm  // MatsP_154.359 //
yathonmàdàdijuùñasya  $ matireva hi sà bhavet  &
iùñànyeva yathàrthàni  % viparãtàni manyate  // MatsP_154.360 //
lokasya vyavahàreùu  $ sçùñeùu sahate sadà  &
dharmàdharmaphalàvàptau  % viùõureva nibodhitaþ  // MatsP_154.361 //
athànàditvamasyàsti  $ sàmànyàttu tadàtmanà  &
na hyasya jãvitaü dãrghaü  % dçùñaü dehe tu kutracit  // MatsP_154.362 //
bhavadbhiryasya no dçùñam  $ antaragramathàpi và  &
dehinàü dharma evaiùa  % kvacijjàyetkacinmriyet  // MatsP_154.363 //
kvacidgarbhagato na÷yet  $ kvacij jãvejjaràmayaþ  &
kvacitsamàþ ÷ataü jãvet  % kvacidbàlye vipadyate  // MatsP_154.364 //
÷atàyuþ puruùo yastu  $ so 'nantaþ svalpajanmanaþ  &
jãvito na mriyatyagre  % tasmàtso 'mara ucyate  // MatsP_154.365 //
adçùñajanmanidhanà hy  $ evaü viùõvàdayo matàþ  &
etatsaü÷uddhamai÷varyaü  % saüsàre ko labhediha  // MatsP_154.366 //
tatra kùayàdiyogàttu  $ nànà÷caryasvaråpiõi  &
tasmàddiva÷carànsarvàn  % malinànsvalpabhåtikàn  // MatsP_154.367 //
nàhaü bhadràþ kilecchàmi  $ çte ÷arvàtpinàkinaþ  &
sthitaü ca tàratamyena  % pràõinàü paramaü tvidam  // MatsP_154.368 //
dhãbalai÷varyakàryàdi-  $ pramàõaü mahatàü mahat  &
yasmànna kiücidaparaü  % sarvaü yasmàtpravartate  // MatsP_154.369 //
yasyai÷varyamanàdyantaü  $ tamahaü ÷araõaü gatà  &
eùa me vyavasàya÷ca  % dãrgho 'tiviparãtakaþ  // MatsP_154.370 //
yàta và tiùñhataivàtha  $ munayo madvidhàyakàþ  &
evaü ni÷amya vacanaü  % devyà munivaràstadà  // MatsP_154.371 //
ànandà÷ruparãtàkùàþ  $ sasvajustàü tapasvinãm  &
åcu÷ca paramaprãtàþ  % ÷ailajàü madhuraü vacaþ  // MatsP_154.372 //

*çùaya åcuþ
atyadbhutàsyaho putri  $ j¤ànamårtirivàmalà  &
prasàdayati no bhàvaü  % bhavabhàvaprati÷rayàt  // MatsP_154.373 //
nanu vidmo vayaü tasya  $ devasyai÷varyamadbhutam  &
tvanni÷cayasya dçóhatàü  % vettuü vayamihàgatàþ  // MatsP_154.374 //
aciràdeva tanvaïgi  $ kàmaste 'yaü bhaviùyati  &
kvàdityasya prabhà yàti  % ratnebhyaþ kva dyutiþ pçthak  // MatsP_154.375 //
ko 'rtho varõàlikàvyaktaþ  $ kathaü tvaü giri÷aü vinà  &
yàmo naikàbhyupàyane  % tamabhyarthayituü vayam  // MatsP_154.376 //
asmàkamapi vai so 'rthaþ  $ sutaràü hçdi vartate  &
atastvameva sà buddhir  % yato nãtistvameva hi  // MatsP_154.377 //
ato niþsaü÷ayaü kàyaü  $ ÷aükaro 'pi vidhàsyati  &
ityuktvà påjità yàtà  % munayo girikanyayà  // MatsP_154.378 //
prayayurgiri÷aü draùñuü  $ prasthaü himavato mahat  &
gaïgàmbuplàvitàtmànaü  % piïgabaddhajañàsañam  // MatsP_154.379 //
bhçïgànuyàtapàõistha-  $ mandàrakusumasrajam  &
gireþ sampràpya te prasthaü  % dadç÷uþ ÷aükarà÷ramam  // MatsP_154.380 //
pra÷àntà÷eùasattvaughaü  $ navastimitakànanam  &
niþ÷abdàkùobhasalila-  % prapàtaü sarvatodi÷am  // MatsP_154.381 //
tatràpa÷yaüstato dvàri  $ vãrakaü vetrapàõinam  &
sapta te munayaþ påjyà  % vinãtàþ kàryagauravàt  // MatsP_154.382 //
åcurmadhurabhàùiõyà  $ vàcà te vàgminàü varàþ  &
draùñuü vayamihàyàtàþ  % ÷araõyaü gaõanàyakam  // MatsP_154.383 //
trilocanaü vijànãhi  $ surakàryapracoditàþ  &
tvameva no gatistattvaü  % yathà kàlànatikramaþ  // MatsP_154.384 //
sà pràrthanaiùà pràyeõa  $ pratãhàramayaþ prabhuþ  &
ityukto munibhiþ so 'tha  % gauravàttànuvàca saþ  // MatsP_154.385 //
savanasyàparàü saüdhyàü  $ snàtuü mandàkinãjale  &
kùaõena bhavità vipràs  % tatra drakùyatha ÷ålinam  // MatsP_154.386 //
ityuktà munayastasthus  $ te tatkàlapratãkùiõaþ  &
gambhãràmbudharaü pràvçñ-  % tçùità÷càtakà yathà  // MatsP_154.387 //
tataþ kùaõena niùpanna-  $ samàdhànakriyàvidhiþ  &
vãràsanaü bibhede÷o  % mçgacarmanivàsitam  // MatsP_154.388 //
tato vinãto jànubhyàm  $ avalambya mahãsthitim  &
uvàca vãrako devaü  % praõàmaikasamà÷rayaþ  // MatsP_154.389 //
sampràptà munayaþ sapta  $ tvàü draùñuü dãptatejasaþ  &
vibho samàdi÷a draùñum  % avagantum ihàrhasi  \
te 'bruvandevakàryeõa  # tava dar÷analàlasàþ  // MatsP_154.390 //
ityukto dhårjañistena  $ vãrakeõa mahàtmanà  &
bhåbhaïgasaüj¤ayà teùàü  % prave÷àj¤àü dadau tadà  // MatsP_154.391 //
mårdhnaþ kampena tànsarvàn  $ vãrako 'pi mahàmunãn  &
àjuhàvàvidårasthàn  % dar÷anàya pinàkinaþ  // MatsP_154.392 //
tvaràbaddhàrdhacåóàste  $ lambamànàjinàmbaràþ  &
vivi÷urvedikàü siddhàü  % giri÷asya vibhåtibhiþ  // MatsP_154.393 //
baddhapàõipuñàkùipta-  $ nàkapuùpotkaràstataþ  &
pinàkipàdayugalaü  % vandyaü nàkanivàsinàm  // MatsP_154.394 //
tataþ snigdhekùitàþ ÷àntà  $ munayaþ ÷ålapàõinà  &
manmathàriü tato hçùñàþ  % samaü tuùñuvuràdçtàþ  // MatsP_154.395 //

*munaya åcuþ
aho kçtàrthà vayameva sàüprataü  $ sure÷varo 'pyatra varo bhaviùyati  &
bhavatprasàdàmalavàrisekataþ  % phalena kàcit tapasà niyujyate  // MatsP_154.396 //
jayatyasau dhanyataro himàcalas  $ tadà÷rayaü yasya sutà tapasyati  &
sa daityaràjo 'pi mahàphalodayo  % vimålità÷eùasuro hi tàrakaþ  // MatsP_154.397 //
tvadãyamaü÷aü pravilokya kalmaùàt  $ svakaü ÷arãraü parimokùyate hi yaþ  &
sa dhanyadhãrlokapità caturmukho  % hari÷ca yatsaübhramavahnidãpitaþ  // MatsP_154.398 //
tvadaïghriyugmaü hçdayena bibhrato  $ mahàbhitàpapra÷amaikahetukam  &
tvameva caiko vividhàkçtakriyaþ  % kileti vàcà vidhurair vibhàùyate  // MatsP_154.399 //
athàdya ekastvamavàdi nànyathà  $ jagattathà nirghçõatàü tava spç÷et  &
na vetsi và duþkhamidaü prajàtmakaü  % vihanyate te khalu sarvataþ kriyà  // MatsP_154.400 //
upekùase cej jagatàmupadravaü  $ dayàmayatvaü tava kena kathyate  &
svayogamàyàmahimàguhà÷rayaü  % na vidyate nirmalabhåtigauravam  // MatsP_154.401 //
vayaü ca te dhanyataràþ ÷arãriõàü  $ yadãdç÷aü tvàü pravilokayàmahe  &
adar÷anaü tena manoratho yathà  % prayàti sàphalyatayà manogatam  // MatsP_154.402 //
jagadvidhànaikavidhau jaganmukhe  $ kariùyase 'to balabhiccarà vayam  &
vinemuritthaü munayo visçjya tàü  % giraü girã÷a÷rutibhåmisaünidhau  // MatsP_154.403 //
utkçùñakedàra ivàvanãtale  $ subãjamuùñiü suphalàya karùakàþ  // MatsP_154.404 //
teùàü ÷rutvà tu tàü ramyàü  $ prakramopakramakriyàm  &
vàcaü vàcaspatistuùñaþ  % provàca smitasundarãm  // MatsP_154.405 //

*÷arva uvàca
jàne lokavidhànasya  $ kanyà satkàryamuttamam  &
jàtà pràleya÷ailasya  % saüketakaniråpaõàþ  // MatsP_154.406 //
satyamutkaõñhitàþ sarve  $ devakàryàrthamudyatàþ  &
teùàü tvaranti cetàüsi  % kiütu kàryaü vivakùitam  // MatsP_154.407 //
lokayàtrànugantavyà  $ vi÷eùeõa vicakùaõaiþ  &
sevante te yato dharmaü  % tatpràmàõyàtpare sthitàþ  // MatsP_154.408 //
ityuktà munayo jagmus  $ tvaritàstu himàcalam  &
tatra te påjitàstena  % hima÷ailena sàdaram  \
åcurmunivaràþ prãtàþ  # svalpavarõaü tvarànvitàþ  // MatsP_154.409 //

*munaya åcuþ
devo duhitaraü sàkùàt  $ pinàkã tava màrgate  &
tacchãghraü pàvayàtmànam  % àhutyevànalàrpaõàt  // MatsP_154.410 //
kàryametacca devànàü  $ suciraü parivartate  &
jagaduddharaõàyaiùa  % kriyatàü vai samudyamaþ  // MatsP_154.411 //
ityuktastaistadà ÷ailo  $ harùàviùño 'vadanmunãn  &
asamartho 'bhavadvaktum  % uttaraü pràrthaya¤chivam  // MatsP_154.412 //
tato menà munãnvãkùya  $ provàca snehaviklavà  &
duhitustànmunãü÷caiva  % caraõà÷rayam arthavit  // MatsP_154.413 //

*menovàca
yadarthaü duhiturjanma  $ necchantyapi mahàphalam  &
tadevopasthitaü sarvaü  % prakrameõaiva sàüpratam  // MatsP_154.414 //
kulajanmavayoråpa-  $ vibhåtyçddhiyuto 'pi yaþ  &
varastasyàpi càhåya  % sutà deyà hyayàcataþ  // MatsP_154.415 //
tatsamastatapoghoraü  $ kathaü putrã prayàsyati  &
putrãvàkyàdyadatràsti  % vidheyaü tadvidhãyatàm  // MatsP_154.416 //
ityuktà munayaste tu  $ priyayà himabhåbhçtaþ  &
åcuþ punarudàràrthaü  % nàrãcittaprasàdakam  // MatsP_154.417 //

*munaya åcuþ
ai÷varyamavagacchasva  $ ÷aükarasya suràsuraiþ  &
àràdhyamànapàdàbja-  % yugalatvàtsunirvçtaiþ  // MatsP_154.418 //
yasyopayogi yadråpaü  $ sà ca tatpràptaye ciram  &
ghoraü tapasyate bàlà  % tena råpeõa nirvçtiþ  // MatsP_154.419 //
yastadvratàni divyàni  $ nayiùyati samàpanam  &
tatra sàvahità tàvat  % tasmàt saiva bhaviùyati  // MatsP_154.420 //
ityuktvà giriõà sàrdhaü  $ te yayuryatra ÷ailajà  &
jitàrkajvalanajvàlà  % tapastejomayã hyumà  // MatsP_154.421 //
procustàü munayaþ snigdhaü  $ saümànya pathamàgatam  &
ramyaü priyaü manohàri  % mà råpaü tapasà daha  // MatsP_154.422 //
pràtaste ÷aükaraþ pàõim  $ eùa putri grahãùyati  &
vayamarthitavantaste  % pitaraü pårvamàgatàþ  // MatsP_154.423 //
pitrà saha gçhaü gaccha  $ vayaü yàmaþ svamandiram  // MatsP_154.424 //
ityuktà tapasaþ satyaü  $ phalamastãti cintya sà  &
tvaramàõà yayau ve÷ma  % piturdivyàrtha÷obhitam  // MatsP_154.425 //
sà tatra rajanãü mene  $ varùàyutasamàü satã  &
haradar÷anasaüjàta-  % mahotkaõñhà himàdrijà  // MatsP_154.426 //
tato muhårte bràhme tu  $ tasyà÷cakruþ surastriyaþ  &
nànàmaïgalasaüdohàn  % yathàvatkramapårvakam  // MatsP_154.427 //
divyamaõóanamaïgànàü  $ mandire bahumaïgale  &
upàsata giriü mårtà  % çtavaþ sàrvakàmikàþ  // MatsP_154.428 //
vàyavo vàridà÷càsan  $ saümàrjanavidhau gireþ  &
harmyeùu ÷rãþ svayaü devã  % kçtanànàprasàdhanà  // MatsP_154.429 //
kàntiþ sarveùu bhàveùu  $ çddhi÷càbhavadàkulà  &
cintàmaõiprabhçtayo  % ratnàþ ÷ailaü samantataþ  // MatsP_154.430 //
upatasthurnagà÷càpi  $ kalpakàmamahàdrumàþ  &
oùadhyo mårtimatya÷ca  % divyauùadhisamanvitàþ  // MatsP_154.431 //
rasà÷ca dhàtava÷caiva  $ sarve ÷ailasya kiükaràþ  &
kiükaràstasya ÷ailasya  % vyagrà÷càj¤ànuvartinaþ  // MatsP_154.432 //
nadyaþ samudrà nikhilàþ  $ sthàvaraü jaïgamaü ca yat  &
tatsarvaü hima÷ailasya  % mahimànamavardhayat  // MatsP_154.433 //
abhavanmunayo nàgà  $ yakùagandharvakiünaràþ  &
÷aükarasyàpi vibudhà  % gandhamàdanaparvate  // MatsP_154.434 //
sarve maõóanasaübhàràs  $ tasthurnirmalamårtayaþ  &
÷arvasyàpi jañàjåñe  % candrakhaõóaü pitàmahaþ  // MatsP_154.435 //
babandha praõayodàra-  $ visphàritavilocanaþ  &
kapàlamàlàü vipulàü  % càmuõóà mårdhnyabandhayat  // MatsP_154.436 //
uvàca càpi vacanaü  $ putraü janaya ÷aükara  &
yo daityendrakulaü hatvà  % màü raktaistarpayiùyati  // MatsP_154.437 //
saurir jvalacchiroratna-  $ mukuñaü cànalolbaõam  &
bhujagàbharaõaü gçhya  % sajjaü ÷aübhoþ puro 'bhavat  // MatsP_154.438 //
÷akro gajàjinaü tasya  $ vasàbhyaktàgrapallavam  &
dadhre sarabhasaü svidyad  % vistãrõamukhapaïkajam  // MatsP_154.439 //
vàyu÷ca vipulaü tãkùõa-  $ ÷çïgaü himagiriprabham  &
vçùaü vibhåùayàmàsa  % harayànaü mahaujasam  // MatsP_154.440 //
vitenurnayanàntaþsthàþ  $ ÷ambhoþ såryànalendavaþ  &
svàü dyutiü lokanàthasya  % jagataþ karmasàkùiõaþ  // MatsP_154.441 //
citàbhasma samàdhàya  $ kapàle rajataprabham  &
manujàsthimayãü màlàm  % àbabandha ca pàõinà  // MatsP_154.442 //
pretàdhipaþ puro dvàre  $ sagadaþ samavartata  &
nànàkàramahàratna-  % bhåùaõaü dhanadàhçtam  // MatsP_154.443 //
vihàyodagrasarpendra-  $ kañakena svapàõinà  &
karõottaüsaü cakàre÷o  % vàsukiü takùakaü svayam  // MatsP_154.444 //
jalàdhã÷àhçtàü sthàsnu-  $ prasånàveùñitàü pçthak  &
tatastu te gaõàdhã÷à  % vinayàttatra vãrakam  // MatsP_154.445 //
procurvyagràkçte tvaü gàü  $ samàvedaya ÷åline  &
niùpannàbharaõaü devaü  % prasàdhye÷aü prasàdhanaiþ  // MatsP_154.446 //
sapta vàridhayastasthuþ  $ kartuü darpaõavibhramam  &
tato vilokitàtmànaü  % mahàmbudhijalodare  // MatsP_154.447 //
dharàmàliïgya jànubhyàü  $ sthàõuü provàca ke÷avaþ  &
÷obhase deva råpeõa  % jagadànandadàyinà  // MatsP_154.448 //
màtaraþ prerayan kàma-  $ vadhåü vaidhavyacihnitàm  &
kàlo 'yamiti càlakùya  % prakàreïgitasaüj¤ayà  // MatsP_154.449 //
tatastà÷codità devam  $ åcuþ prahasitànanàþ  &
ratiþ purastava pràptà  % nàbhàti madanojjhità  // MatsP_154.450 //
tatastàü saünirvàyàha  $ vàmahastàgrasaüj¤ayà  &
prayàõaü girijàvaktra-  % dar÷anotsukamànasaþ  // MatsP_154.451 //
tato haro himagirikandaràkçtiü  $ sitaü ka÷àmçduhatibhiþ pracodayat  &
mahàvçùaü gaõatumulàhitekùaõaü  % sa bhådharàna÷aniriva prakampayan  // MatsP_154.452 //
tato harirdrutapadapaddhatiþ puraþ  $ puraþsaràndrumanikareùu saü÷ritàn  &
dharàrajaþ÷abalitabhåùaõo 'bravãt  % prayàta mà kuruta patho 'sya saükañam  // MatsP_154.453 //
prabhoþ punaþ prathamaniyogamårjayan  $ suto 'bravãd bhrukuñimukho 'pi vãrakaþ  &
viyaccarà viyati kimasti kàntakaü  % prayàta no dharaõidharàvidårataþ  // MatsP_154.454 //
mahàrõavàþ kuruta ÷ilopamaü payaþ  $ suradviùàgamanamahàtikardamam  &
gaõe÷varà÷ capalatayà na gamyatàü  % sure÷varaiþ sthiramatibhir nirãkùyate  // MatsP_154.455 //
na bhçïgiõà svatanumavekùya nãyate  $ pinàkinaþ pçthumukhamaõóam agrataþ  &
vçthà yamaþ prakañitadantakoñaraü  % tvamàyudhaü vahasi vihàya saübhramam  // MatsP_154.456 //
padaü na yadrathaturagaiþ puradviùaþ  $ pramucyate bahutaramàtçsaükulam  &
amã suràþ pçthaganuyàyibhirvçtàþ  % padàtayo dviguõapathàn harapriyàþ  // MatsP_154.457 //
svavàhanaiþ pavanavidhåtacàmarai÷  $ caladhvajairvrajata vihàra÷àlibhiþ  &
suràþ svakaü kimiti saràgamårjitaü  % vicàryate niyatalayatrayànugam  // MatsP_154.458 //
na kiünarair abhibhavituü hi ÷akyate  $ vibhåùaõacayasamudbhavo dhvaniþ  &
ajàtijàþ kimiti na ùaójamadhyam  % apçthusvaraü bahutaramatra vakùyate  // MatsP_154.459 //
natànatànatanatatànatàü gatàþ  $ pçthaktayà samayakçtà vibhinnatàm  &
vi÷aïkità bhavadatibheda÷ãlinaþ  % prayàntyamã drutapadameva gauóakàþ  // MatsP_154.460 //
visaühatàþ kimiti na ùàógavàdayaþ  $ svagãtakair lalitapadaprayogajaiþ  &
prabhoþ puro bhavati hi yasya càkùataü  % samudgatàrthakamiti tatpratãyate  // MatsP_154.461 //
amã pçthagviracitaramyaràsakaü  $ vilàsino bahugamakasvabhàvakam  &
prayu¤jate giri÷aya÷ovisàriõaü  % prakãrõakaü bahutaranàgajàtayaþ  // MatsP_154.462 //
amã kathaü kakubhi kathàþ pratikùaõaü  $ dhvananti te vividhavadhåvimi÷ritàþ  &
na jàtayo dhvanimurajàsamãrità  % na mårchitàþ kimiti ca mårchanàtmakàþ  // MatsP_154.463 //
÷rutipriyakramagatibhedasàdhanaü tatàdikaü kimiti na tumbareritam  /*
na hanyate bahuvidhavàdyaóambaraü prakãrõavãõàmurajàdi nàma yat  // MatsP_154.464 //*
itãrate girimavadhàna÷àlinaþ  $ suràsuràþ sapadi tu vãrakàj¤ayà  &
niyàmitàþ prayayuratãva harùità÷  % caràcaraü jagadakhilaü hyapårayan  // MatsP_154.465 //
iti stanatkakubhi rasanmahàrõave  $ stanadghane vidalita÷ailakaüdare  &
jagatyabhåttumula ivàkulãkçtaþ  % pinàkinà tvaritagatena bhådharaþ  // MatsP_154.466 //
parijvalatkanakasahasratoraõaü  $ kvacinmilanmarakatave÷mavedikam  &
kvacit kvacid vimalavidåravedikaü  % kvacid galajjaladhararamyanirjharam  // MatsP_154.467 //
caladdhvajapravarasahasramaõóitaü  $ suradrumastabakavikãrõacatvaram  &
sitàsitàruõarucidhàtuvarõikaü  % ÷riyojjvalaü pravitatamàrgagopuram  // MatsP_154.468 //
vijçmbhitàpratimadhvanivàridaü sugandhibhiþ purapavanairmanoharam  /*
haro mahàgirinagaraü samàsadatkùaõàdiva pravarasuràsurastutaþ  // MatsP_154.469 //*
taü pravi÷antamagàtpravilokya  $ vyàkulatàü nagaraü giribhartuþ  &
vyagrapurandhrijanaü jayayuktaü  % dhàvitamàrgajanàkularathyam  // MatsP_154.470 //
harmyagavàkùagatàmaranàrã-  $ locananãlasaroruhamàlam  &
suprakañà samadç÷yata kàcit  % svàbharaõàü÷uvitànavigåóhà  // MatsP_154.471 //
kàpyakhilãkçtamaõóanabhåùà  $ tyaktasakhãpraõayà haram aikùat  &
kàciduvàca kalaü gatamànà  % kàtaratàü sakhi mà kuru måóhe  // MatsP_154.472 //
dagdhamanobhava eva pinàkã  $ kàmayate svayameva vihartum  &
kàcidapi svayameva patantã  % pràha paràü virahaskhalitàïgãm  // MatsP_154.473 //
mà capale madanavyatiùaïgaü  $ ÷aükarajaü skhalanena vada tvam  &
kàpi kçtavyavadhànamadçùñvà  % yuktiva÷àdgiri÷o hyayamåce  // MatsP_154.474 //
eùa sa yatra sahasramakhàdyà  $ nàkasadàmadhipàþ svayamuktaiþ  &
nàmabhir indujañaü nijasevà-  % pràptaphalàya natàstu ghañante  // MatsP_154.475 //
eùa na caiùa sa eùa yadagre  $ carmaparãtatanuþ ÷a÷imaulã  &
dhàvati vajradharo 'mararàjo  % màrgamamuü vivçtãkaraõàya  // MatsP_154.476 //
eùa sa padmabhavo 'yamupetya  $ pràü÷ujañàmçgacarmanigåóhaþ  &
sapraõayaü karaghaññitavaktraþ  % kiüciduvàca mitaü ÷rutimåle  // MatsP_154.477 //
evamabhåtsuranàrikulànàü  $ cittavisaüùñhulatà gururàgàt  &
÷aükarasaü÷rayaõàd girijàyàj-  % anmaphalaü paramaü tviti cocuþ  // MatsP_154.478 //
tato himagirerve÷ma  $ vi÷vakarmaniveditam  &
mahànãlamayastambhaü  % jvalatkà¤canakuññimam  // MatsP_154.479 //
muktàjàlapariùkàraü  $ jvalitauùadhidãpitam  &
krãóodyànasahasràóhyaü  % kà¤canàmbujadãrghikam  // MatsP_154.480 //
mahendrapramukhàþ sarve  $ surà dçùñvà tadadbhutam  &
netràõi saphalànyadya  % manobhiriti te dadhuþ  // MatsP_154.481 //
vimardakùãõakeyårà  $ hariõà dvàri rodhitàþ  &
kathaücitpramukhàstatra  % vivi÷urnàkavàsinaþ  // MatsP_154.482 //
praõatenàcalendreõa  $ påjito 'tha caturmukhaþ  &
cakàra vidhinà sarvaü  % vidhimantrapuraþsaram  // MatsP_154.483 //
÷arvasya pàõigrahaõam  $ agnisàkùikamakùatam  &
dàtà mahãbhçtàü nàtho  % hotà deva÷caturmukhaþ  // MatsP_154.484 //
varaþ pa÷upatiþ sàkùàt  $ kanyà vi÷vàraõistathà  &
caràcaràõi bhåtàni  % suràsuravaràõi ca  // MatsP_154.485 //
tatràpyete niyamato hy  $ abhavanvyagramårtayaþ  &
mumocàbhinavànsarvàn  % sasya÷àlãnrasauùadhãþ  // MatsP_154.486 //
vyagrà tu pçthivã devã  $ sarvabhàvamanoramà  &
gçhãtvà varuõaþ sarva-  % ratnànyàbharaõàni ca  // MatsP_154.487 //
puõyàni ca pavitràõi  $ nànàratnamayàni tu  &
tasthau sàbharaõo devo  % harùadaþ sarvadehinàm  // MatsP_154.488 //
dhanada÷càpi divyàni  $ haimànyàbharaõàni ca  &
jàtaråpavicitràõi  % prayataþ samupasthitaþ  // MatsP_154.489 //
vàyurvavau susurabhiþ  $ sukhasaüspar÷ano vibhuþ  &
chatramindukarodbhàsi  % susitaü ca ÷atakratuþ  // MatsP_154.490 //
jagràha muditaþ sragvã  $ bàhubhirbahubhåùaõaiþ  &
jagurgandharvamukhyà÷ca  % nançtu÷càpsarogaõàþ  // MatsP_154.491 //
vàdayanto 'timadhuraü  $ jagur gandharvakiünaràþ  &
mårtà÷ca çtavastatra  % jagu÷ca nançtu÷ca vai  // MatsP_154.492 //
capalà÷ca gaõàstasthur  $ lolayanto himàcalam  &
uttiùñhankrama÷a÷càtra  % vi÷vabhugbhaganetrahà  // MatsP_154.493 //
cakàraudvàhikaü kçtyaü  $ patnyà saha yathocitam  &
dattàrgho giriràjena  % suravçndair vinoditaþ  // MatsP_154.494 //
avasattàü kùapàü tatra  $ patnyà saha puràntakaþ  &
tato gandharvagãtena  % nçtyenàpsarasàmapi  // MatsP_154.495 //
stutibhir devadaityànàü  $ vibuddho vibudhàdhipaþ  &
àmantrya hima÷ailendraü  % prabhàte comayà saha  \
jagàma mandaragiriü  # vàyuvegena ÷çïgiõà  // MatsP_154.496 //
tato gate bhagavati nãlalohite  $ sahomayà ratimalabhanna bhådharaþ  &
sabàndhavo bhavati ca kasya no mano  % vihvalaü ca jagati hi kanyakàpituþ  // MatsP_154.497 //
jvalanmaõisphañikahàñakotkañaü  $ sphuñadyuti sphañikagopuraü puram  &
haro girau ciramanukalpitaü tadà  % visarjitàmaranivaho 'vi÷atsvakam  // MatsP_154.498 //
tadomàsahito devo  $ vijahàra bhagàkùihà  &
purodyàneùu ramyeùu  % vivikteùu vaneùu ca  // MatsP_154.499 //
suraktahçdayo devyà  $ makaràïkapuraþsaraþ  &
tato bahutithe kàle  % sutakàmà gireþ sutà  // MatsP_154.500 //
sakhãbhiþ sahità krãóàü  $ cakre kçtrimaputrakaiþ  &
kadàcidgandhatailena  % gàtramabhyajya ÷ailajà  // MatsP_154.501 //
cårõairudvartayàmàsa  $ malinàntaritàü tanum  &
tadudvartanakaü gçhya  % naraü cakre gajànanam  // MatsP_154.502 //
putrakaü krãóatã devã  $ taü càpyarpayadambhasi  &
jàhnavyàstu ÷ivàsakhyàs  % tataþ so 'bhådbçhadvapuþ  // MatsP_154.503 //
kàyenàtivi÷àlena  $ jagadàpårayattadà  &
putretyuvàca te devã  % putretyåce ca jàhnavã  // MatsP_154.504 //
gàïgeya iti devaistu  $ påjito 'bhådgajànanaþ  &
vinàyakàdhipatyaü ca  % dadàvasya pitàmahaþ  // MatsP_154.505 //
punaþ sà krãóanaü cakre  $ putràrthaü varavarõinã  &
manoj¤amaïkuraü råóham  % a÷okasya ÷ubhànanà  // MatsP_154.506 //
vardhayàmàsa taü càpi  $ kçtasaüskàramaïgalà  &
bçhaspatimukhairviprair  % divaspatipurogamaiþ  // MatsP_154.507 //
tato devai÷ca munibhiþ  $ proktà devã tvidaü vacaþ  &
bhavàni bhavatã bhavyà  % sambhåtà lokabhåtaye  // MatsP_154.508 //
pràyaþ sutaphalo lokaþ  $ putrapautrai÷ca labhyate  &
aputrà÷ca prajàþ pràyo  % dç÷yante daivahetavaþ  // MatsP_154.509 //
adhunà dar÷ite màrge  $ maryàdàü kartumarhasi  &
phalaü kiü bhavità devi  % kalpitaistaruputrakaiþ  \
ityuktà harùapårõàïgã  # provàcomà ÷ubhàü giram  // MatsP_154.510 //
evaü nirudake de÷e  $ yaþ kåpaü kàrayedbudhaþ  &
bindau bindau ca toyasya  % vasetsaüvatsaraü divi  // MatsP_154.511 //
da÷akåpasamà vàpã  $ da÷avàpãsamo hradaþ  &
da÷ahradasamaþ putro  % da÷aputrasamo drumaþ  \
eùaiva mama maryàdà  # niyatà lokabhàvinã  // MatsP_154.512 //
ityuktàstu tato viprà  $ bçhaspatipurogamàþ  &
jagmuþ svamandiràõyeva  % bhavànãü vandya sàdaram  // MatsP_154.513 //
gateùu teùu devo 'pi  $ ÷aükaraþ parvatàtmajàm  &
pàõinàlambya vàmena  % ÷anaiþ pràve÷ayacchubhàm  // MatsP_154.514 //
cittaprasàdajananaü  $ pràsàdamanugopuram  &
lambamauktikadàmànaü  % màlikàkulavedikam  // MatsP_154.515 //
nirdhautakaladhautaü ca  $ krãóàguhamanoramam  &
prakãrõakusumàmoda-  % mattàlikulakåjitam  // MatsP_154.516 //
kiünarodgãtasaügãta-  $ gçhàntaritabhittikam  &
sugandhidhåpasaüghàta-  % manaþpràrthyamalakùitam  // MatsP_154.517 //
krãóanmayåranàrãbhir  $ vçtaü vai tatavàdibhiþ  &
haüsasaüghàtasaüghuùñaü  % sphañikastambhavedikam  // MatsP_154.518 //
anàvilamasaübhràntyà  $ bahu÷aþ kiünaràkulam  &
÷ukairyatràbhihanyante  % padmaràgavinirmitàþ  // MatsP_154.519 //
bhittayo dàóimabhràntyà  $ pratibimbitamauktikàþ  &
tatràkùakrãóayà devã  % vihartumupacakrame  // MatsP_154.520 //
svacchendranãlabhåbhàge  $ krãóane yatra dhiùñhitau  &
vapuþsahàyatàü pràptau  % vinodarasanirvçtau  // MatsP_154.521 //
evaü prakrãóatostatra  $ devã÷aükarayostadà  &
pràdurbhavanmahà÷abdas  % tadgçhodaragocaraþ  // MatsP_154.522 //
tacchrutvà kautukàddevã  $ kimetaditi ÷aükaram  &
papraccha taü ÷ubhatanur  % haraü vismayapårvakam  // MatsP_154.523 //
uvàca devãü naitatte  $ dçùñapårvaü suvismite  &
ete gaõe÷àþ krãóante  % ÷aile 'sminmatpriyàþ sadà  // MatsP_154.524 //
tapasà brahmacaryeõa  $ niyamaiþ kùetrasevanaiþ  &
yairahaü toùitaþ pårvaü  % ta ete manujottamàþ  // MatsP_154.525 //
matsamãpamanupràptà  $ mama hçdyàþ ÷ubhànane  &
kàmaråpà mahotsàhà  % mahàråpaguõànvitàþ  // MatsP_154.526 //
karmabhirvismayaü teùàü  $ prayàmi bala÷àlinàm  &
caràcarasya jagataþ  % sçùñisaüharaõakùamàþ  // MatsP_154.527 //
brahmaviùõvindragandharvaiþ  $ sakiünaramahoragaiþ  &
samàvçto 'pyahaü nityaü  % naibhirvirahito rame  // MatsP_154.528 //
hçdyà me càrusarvàïgi  $ ta ete krãóità girau  &
ityuktà tu tato devã  % tyaktvà tadvismayàkulà  // MatsP_154.529 //
gavàkùàntaramàsàdya  $ prekùate vismitànanà  &
yàvantaste kç÷à dãrghà  % hrasvàþ sthålà mahodaràþ  // MatsP_154.530 //
vyàghrebhavadanàþ kecit  $ kecinmeùàjaråpiõaþ  &
anekapràõiråpà÷ca  % jvàlàsyàþ kçùõapiïgalàþ  // MatsP_154.531 //
saumyà bhãmàþ smitamukhàþ  $ kçùõapiïgajañàsañàþ  &
nànàvihaïgavadanà  % nànàvidhamçgànanàþ  // MatsP_154.532 //
kau÷eyacarmavasanà  $ nagnà÷cànye viråpiõaþ  &
gokarõà gajakarõà÷ca  % bahuvaktrekùaõodaràþ  // MatsP_154.533 //
bahupàdà bahubhujà  $ divyanànàstrapàõayaþ  &
anekakusumàpãóà  % nànàvyàlavibhåùaõàþ  // MatsP_154.534 //
vçkànanàyudhadharà  $ nànàkavacabhåùaõàþ  &
vicitravàhanàråóhà  % divyaråpà viyaccaràþ  // MatsP_154.535 //
vãõàvàdyamukhodghuùñà  $ nànàsthànakanartakàþ  &
gaõe÷àüstàüstathà dçùñvà  % devã provàca ÷aükaram  // MatsP_154.536 //

*devyuvàca
gaõe÷àþ katisaükhyàtàþ  $ kiünàmànaþ kimàtmakàþ  &
ekaika÷o mama bråhi  % dhiùñhità ye pçthakpçthak  // MatsP_154.537 //

*÷aükara uvàca
koñisaükhyà hyasaükhyàtà  $ nànàvikhyàtapauruùàþ  &
jagadàpåritaü sarvair  % ebhirbhãmairmahàbalaiþ  // MatsP_154.538 //
siddhakùetreùu rathyàsu  $ jãrõodyàneùu ve÷masu  &
dànavànàü ÷arãreùu  % bàleùånmattakeùu ca  \
ete vi÷anti mudità  # nànàhàravihàriõaþ  // MatsP_154.539 //
åùmapàþ phenapà÷caiva  $ dhåmapà madhupàyinaþ  &
raktapàþ sarvabhakùà÷ca  % vàyupà hyambubhojanàþ  // MatsP_154.540 //
geyançtyopahàrà÷ca  $ nànàvàdyaravapriyàþ  &
na hyeùàü vai anantatvàd  % guõànvaktuü hi ÷akyate  // MatsP_154.541 //

*devyuvàca
màrgatvaguttaràsaïga-  $ ÷uddhàïgo mu¤jamekhalã  &
màna÷ilena kalkena  % capalo ra¤jitànanaþ  // MatsP_154.542 //
pinaddhotpalasragdàmà  $ sukànto madhuràkçtiþ  &
pàùàõa÷akalottàna-  % kàüsyatàlapravartakaþ  // MatsP_154.543 //
asau gaõe÷varo devaþ  $ kiünàmà kiünarànugaþ  &
ya eùa gaõagãteùu  % dattakarõo muhurmuhuþ  // MatsP_154.544 //
sa eùa vãrako devi  $ sadà maddhçdayapriyaþ  &
nànà÷caryaguõàdhàro  % gaõe÷varagaõàrcitaþ  // MatsP_154.545 //

*devyuvàca
ãdç÷asya sutasyàsti  $ mamotkaõñhà puràntaka  &
kadàham ãdç÷aü putraü  % drakùyàmyànandadàyinam  // MatsP_154.546 //

*÷iva uvàca
eùa eva sutaste 'stu  $ nayanànandahetukaþ  &
tvayà màtrà kçtàrtho 'stu  % vãrako 'pi sumadhyame  // MatsP_154.547 //
ityuktà preùayàmàsa  $ vijayàü harùaõotsukà  &
vãrakànayanàyà÷u  % duhità himabhåbhçtaþ  // MatsP_154.548 //
sàvaruhya tvaràyuktà  $ pràsàdàdambaraspç÷aþ  &
vijayovàca gaõapaü  % gaõamadhye pravartità  // MatsP_154.549 //

*vijayovàca
ehi vãraka càpalyàt  $ tvayà devaþ prakopitaþ  &
kimuttaraü vadatyarthe  % nçtyaraïge tu ÷ailajà  // MatsP_154.550 //
ityuktastyaktapàùàõa-  $ ÷akalo màrjitànanaþ  &
àhåtastu tayodbhåta-  % målaprastàva÷aüsakaþ  // MatsP_154.551 //
devyàþ samãpamàgacchad  $ vijayànuguptaþ ÷anaiþ  &
pràsàda÷ikharàtphulla-  % raktàmbujanibhadyutiþ  // MatsP_154.552 //
taü dçùñvà prasrutànalpa-  $ svàdukùãrapayodharà  &
girijovàca sasnehaü  % girà madhuravarõayà  // MatsP_154.553 //

*umovàca
ehyehi yàto 'si me putratàü devadevena datto 'dhunà vãraka  || MatsP_154.554 ||
ityevamaïke nidhàyàtha taü paryacumbatkapole kalavàdinam  || MatsP_154.555 ||
mårdhnyupàghràya saümàrjya gàtràõi bhåùayàmàsa divyaiþ svayaü bhåùaõaiþ kiïkiõãmekhalànåpurair màõikyakeyårahàrorumålaguõaiþ  || MatsP_154.556 ||
komalaiþ pallavai÷citritai÷càrubhir divyamantrodbhavais tasya ÷ubhaistato bhåribhi÷càkaronmi÷rasiddhàrthakair aïgarakùàvidhim  || MatsP_154.557 ||
evamàdàya covàca kçtvà srajaü mårdhni gorocanàpatrabhaïgojjvalam  || MatsP_154.558 ||
gaccha gacchàdhunà krãóa sàrdhaü gaõairapramatto nage ÷vabhravarja ÷anairvyàlamàlàkulàþ ÷ailasànudrumadantibhir bhinnasàràþ pare saïginaþ  || MatsP_154.559 ||
jàhnavãyaü jalaü kùubdhatoyàkulaü kålaü mà vi÷ethà bahuvyàghraduùñe vane  || MatsP_154.560 ||
vatsàsaükhyeùu durgà gaõe÷eùvetasminvãrake putrabhàvopatuùñàntaþkaraõà tiùñhatu  || MatsP_154.561 ||
svasya pitçjanapràrthitaü bhavyamàyàtibhàvinyasau bhavyatà  || MatsP_154.562 ||
so 'pi nirvartya sarvàn gaõàn sasmayamàha bàlatvalãlàrasàviùñadhãþ  || MatsP_154.563 ||
eùa màtrà svayaü me kçtabhåùaõo 'tra eùa pañaþ pàñalairbindubhiþ sinduvàrasya puùpairiyaü màlatãmi÷rità màlikà me ÷irasyàhità  || MatsP_154.564 ||
ko 'yamàtodyadhàrã gaõastasya dàsyàmi hastàdidaü krãóanam  || MatsP_154.565 ||
dakùiõàtpa÷cimaü pa÷cimàduttaramuttaràtpårvamabhyetya sakhyà yutà prekùatã taü gavàkùàntaràdvãrakaü ÷ailaputrã bahiþ krãóanaü yajjaganmàturapyeùa cittabhramaþ  || MatsP_154.566 ||
putralubdho janastatra ko mohamàyàti na svalpacetà jaóo màüsaviõmåtrasaüghàtadehaþ  || MatsP_154.567 ||
draùñumabhyantare nàkavàse÷varair indumauliü praviùñeùu kakùàntaram  || MatsP_154.568 ||
vàhanàtyàvarohà gaõàstairyuto lokapàlàstramårto hyayaü khaógo vikhaógakaro nirmamaþ kçtàntaþ kasya kenàhato bråta maune bhavanto 'stradaõóena kiü duþspçhàþ  || MatsP_154.569 ||
bhãmamårtyànanenàsti kçtyaü girau ya eùo 'straj¤ena kiü vadhyate  || MatsP_154.570 ||
mà vçthà lokapàlànugacittatà evam evaitad ityåcurasmai tadà devatàþ  || MatsP_154.571 ||
devadevànugaü vãrakaü lakùaõà pràha devã vanaü parvatà nirjharàõyagnidevyànyatho bhåtapà nirjharàmbhonipàteùu nimajjata  || MatsP_154.572 ||
puùpajàlàvanaddheùu dhàmasvapi prottuïganànàdriku¤jeùvanugarjantu hemàrutàsphoñasaükùepaõàt kàmataþ  || MatsP_154.573 ||
kà¤canottuïga÷çïgàvarohakùitau hemareõåtkaràsaïgadyutiü khecaràõàü vanàdhàyini ramye bahuråpasaüpatprakare gaõànvàsitaü mandarakandare sundaramandàrapuùpapravàlàmbuje siddhanàrãbhir àpãtaråpàmçtaü vistçtair netrapàtrair anunmeùibhir vãrake ÷ailaputrã nimeùàntaràd asmaratputragçdhrã vinodàrthinã  || MatsP_154.574 ||
so 'pi tàdçkkùaõàvàptapuõyodayo yo 'pi janmàntarasyàtmajatvaü gataþ krãóatastasya tçptiþ kathaü jàyate yo 'pi bhàvijagadvedhasà tejasaþ kalpitaþ pratikùaõaü divyagãtakùaõo nçtyalolo gaõe÷aiþ praõataþ  || MatsP_154.575 ||

kùaõaü siühanàdàkule gaõóa÷aile  $ sçjadratnajàle bçhatsàlatàle  &
kùaõaü phullanànàtamàlàlikàle  % kùaõaü vçkùamåle vilolo maràle  // MatsP_154.576 //
kùaõe svalpapaïke jale païkajàóhye  $ kùaõaü màturaïke ÷ubhe niùkalaïke  &
parikrãóate bàlalãlàvihàrã  % gaõe÷àdhipo devatànandakàrã  \
niku¤jeùu vidyàdharairgãta÷ãlaþ  # pinàkãva lãlàvilàsaiþ salãlaþ  // MatsP_154.577 //
prakà÷ya bhuvanàbhogã  $ tato dinakare gate  &
de÷àntaraü tadà pa÷càd  % dåramastàvanãdharam  // MatsP_154.578 //
udayàste purobhàvã  $ yo hi càste 'vanãdharaþ  &
mitratvamasya sudçóhaü  % hçdaye paricintyatàm  // MatsP_154.579 //
nityamàràdhitaþ ÷rãmàn  $ pçthumålaþ samunnataþ  &
nàkarotsevituü merur  % upahàraü patiùyataþ  // MatsP_154.580 //
jale 'pyeùà vyavastheti  $ saü÷ayetàkhilaü budhaþ  &
dinàntànugato bhànuþ  % svajanatvamapårayat  // MatsP_154.581 //
saüdhyàbaddhà¤jalipuñà  $ munayo 'bhimukhà ravim  &
yàcantyàgamanaü ÷ãghraü  % nivàryàtmani bhàvitàm  // MatsP_154.582 //
vyajçmbhata tathà loke  $ kramàdvaibhàvaraü tamaþ  &
kuñilasyeva hçdaye  % kàluùyaü dåùayanmanaþ  // MatsP_154.583 //
jvalatphaõiphaõàratna-  $ dãpoddyotitabhittike  &
÷ayanaü ÷a÷isaüghàta-  % ÷ubhravastrottaracchadam  // MatsP_154.584 //
nànàratnadyutilasac-  $ chakracàpavióambakam  &
ratnakiïkiõikàjàlaü  % lambamuktàkalàpakam  // MatsP_154.585 //
kamanãyacalallola-  $ vitànàcchàditàmbaram  &
mandire mandasaücàraþ  % ÷anairgirisutàyutaþ  // MatsP_154.586 //
tasthau girisutàbàhu-  $ latàmãlitakaüdharaþ  &
÷a÷imaulisitajyotsnà  % ÷ucipåritagocaraþ  // MatsP_154.587 //
girijàpyasitàpaïgã  $ nãlotpaladalacchaviþ  &
vibhàvaryà ca saüpçktà  % babhåvàtitamomayã  \
tamuvàca tato devaþ  # krãóàkelikalàyutam  // MatsP_154.588 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 155
*÷arva uvàca
÷arãre mama tanvaïgi  $ site bhàsyasitadyutiþ  &
bhujaügãvàsità ÷uddhà  % saü÷liùñà candane tarau  // MatsP_155.1 //
candràtapena saüpçktà  $ ruciràmbarayà tathà  &
rajanãvàsite pakùe  % dçùñidoùaü dadàsi me  // MatsP_155.2 //
ityuktà girijà tena  $ muktakaõñhà pinàkinà  &
uvàca koparaktàkùã  % bhrukuñãkuñilànanà  // MatsP_155.3 //

*devyuvàca
svakçtena janaþ sarvo  $ jàóyena paribhåyate  &
ava÷yamarthã pràpnoti  % khaõóanàü janamaõóale  // MatsP_155.4 //
tapobhirdãrghacaritair  $ yacca pràrthitavatyaham  &
tasyà me niyatastveùa hy  % avamànaþ pade pade  // MatsP_155.5 //
naivàsmi kuñilà ÷arva  $ viùamà naiva dhårjañe  &
saviùayastvaü gataþ khyàtiü  % vyaktadoùàkarà÷rayaþ  // MatsP_155.6 //
nàhaü påùõo 'pi da÷anà  $ netre càsmi bhagasya hi  &
àditya÷ca vijànàti  % bhagavàndvàda÷àtmakaþ  // MatsP_155.7 //
mårdhni ÷ålaü janayasi  $ svairdoùairmàmadhikùipan  &
yastvaü màmàha kçùõeti  % mahàkàleti vi÷rutaþ  // MatsP_155.8 //
yàsyàmyahaü parityaktvà  $ càtmànaü tapasà girim  &
jãvantyà nàsti me kçtyaü  % dhårtena paribhåtayà  // MatsP_155.9 //
ni÷amya tasyà vacanaü  $ kopatãkùõàkùaraü bhavaþ  &
uvàcàviùñasaübhrànti-  % praõayonmi÷rayà girà  // MatsP_155.10 //

*÷arva uvàca
anàtmaj¤àsi girije  $ nàhaü nindàparastava  &
tvadbhaktibuddhyà kçtavàüs  % tavàhaü nàmasaü÷rayam  // MatsP_155.11 //
vikalpaþ svasthacitte 'pi  $ girije naiva kalpanà  &
yadyevaü kupità bhãru  % tvaü tavàhaü na vai punaþ  // MatsP_155.12 //
narmavàdã bhaviùyàmi  $ jahi kopaü ÷ucismite  &
÷irasà praõata÷càhaü  % racitaste mayà¤jaliþ  // MatsP_155.13 //
snehenàpyavamànena  $ ninditenaiti vikriyàm  &
tasmànna jàtu ruùñasya  % narmaspçùño janaþ kila  // MatsP_155.14 //
anekai÷càñubhirdevã  $ devena pratibodhità  &
kopaü tãvraü na tatyàja  % satã marmaõi ghaññità  // MatsP_155.15 //
avaùñabdham athàsphàlya  $ vàsaþ ÷aükarapàõinà  &
viparyastàlakà vegàd  % yàtumaicchata ÷ailajà  // MatsP_155.16 //
tasyà vrajantyàþ kopena  $ punaràha puràntakaþ  &
satyaü sarvairavayavaiþ  % sutàsi sadç÷ã pituþ  // MatsP_155.17 //
himàcalasya ÷çïgaistair  $ meghajàlàkulairnabhaþ  &
tathà duravagàhyebhyo  % hçdayebhyastavà÷ayaþ  // MatsP_155.18 //
kàñhinyàïkastvamasmabhyaü  $ vanebhyo bahudhà gatà  &
kuñilatvaü ca vartmabhyo  % duþsevyatvaü himàdapi  \
saükràntiü sarvadaiveti  # tanvaïgi hima÷ailaràñ  // MatsP_155.19 //
ityuktà sà punaþ pràha  $ giri÷aü ÷ailajà tadà  &
kopakampitamårdhà ca  % prasphuradda÷anacchadà  // MatsP_155.20 //

*umovàca
mà sarvàndoùadànena  $ nindànyànguõino janàn  &
tavàpi duùñasaüparkàt  % saükràntaü sarvameva hi  // MatsP_155.21 //
vyàlebhyo 'nekajihvatvaü  $ bhasmanà snehabandhanam  &
hçtkàluùyaü ÷a÷àïkàttu  % durbodhitvaü vçùàdapi  // MatsP_155.22 //
tathà bahu kimuktena  $ alaü vàcà ÷rameõa te  &
÷ma÷ànavàsàn nirbhãs tvaü  % nagnatvànna tava trapà  \
nirghçõatvaü kapàlitvàd  # dayà te vigatà ciram  // MatsP_155.23 //
*såta uvàca
ityuktvà mandiràttasmàn  $ nirjagàma himàdrijà  // MatsP_155.24 //
tasyàü vrajantyàü deve÷a-  $ gaõaiþ kilakilo dhvaniþ  &
kva màtargacchasi tyaktvà  % rudanto dhàvitàþ punaþ  // MatsP_155.25 //
viùñabhya caraõau devyà  $ vãrako bàùpagadgadam  &
provàca màtaþ kiütvetat  % kva yàsi kupitàntarà  // MatsP_155.26 //
ahaü tvàmanuyàsyàmi  $ vrajantãü snehavarjitàm  &
no cetpatiùye ÷ikharàt  % taponiùñhe tvayojjhitaþ  // MatsP_155.27 //
unnàmya vadanaü devã  $ dakùiõena tu pàõinà  &
uvàca vãrakaü màtà  % ÷okaü putraka mà kçthàþ  // MatsP_155.28 //
÷ailàgràtpatituü naiva  $ na càgantuü mayà saha  &
yuktaü te putra vakùyàmi  % yena kàryeõa tacchçõu  // MatsP_155.29 //
kçùõetyuktvà hareõàhaü  $ nindità càpyanindità  &
sàrhaü tapaþ kariùyàmi  % yena gaurãtvamàpnuyàm  // MatsP_155.30 //
eùa strãlampaño devo  $ yàtàyàü mayyanantaram  &
dvàrarakùà tvayà kàryà  % nityaü randhrànvavekùiõà  // MatsP_155.31 //
yathà na kàcit pravi÷ed  $ yoùidatra haràntikam  &
dçùñvà paràüstriyaü càtra  % vadethà mama putraka  // MatsP_155.32 //
÷ãghram eva kariùyàmi  $ yathàyuktam anantaram  &
evamastviti devãü sa  % vãrakaþ pràha sàüpratam  // MatsP_155.33 //
màturàj¤àmçtàhlàda-  $ plàvitàïgo gatajvaraþ  &
jagàma kakùàü saüdraùñuü  % praõipatya ca màtaram  // MatsP_155.34 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 156

*såta uvàca
devãü sàpa÷yad àyàntãü  $ sakhãü màturvibhåùitàm  &
kusumamodinãü nàma  % tasya ÷ailasya devatàm  // MatsP_156.1 //
sàpi dçùñvà girisutàü  $ snehaviklavamànasà  &
kva putri gacchasãtyuccair  % àliïgyovàca devatà  // MatsP_156.2 //
sà càsyai sarvamàcakhyau  $ ÷aükaràtkopakàraõam  &
puna÷covàca girijà  % devatàü màtçsaümatàm  // MatsP_156.3 //

*umovàca
nityaü ÷ailàdhiràjasya  $ devatà tvamanindite  &
sarvataþ saünidhànaü te  % mama càtãva vatsalà  // MatsP_156.4 //
atastute pravakùyàmi  $ yadvidheyaü tadà dhiyà  &
anyastrãsaüprave÷astu  % tvayà rakùyaþ prayatnataþ  // MatsP_156.5 //
rahasyatra prayatnena  $ cetasà satataü girau  &
pinàkinaþ praviùñàyàü  % vaktavyaü me tvayànaghe  // MatsP_156.6 //
tato 'haü saüvidhàsyàmi  $ yatkçtyaü tadanantaram  &
ityuktà sà tathetyuktvà  % jagàma svagiriü ÷ubham  // MatsP_156.7 //
umàpi piturudyànaü  $ jagàmàdrisutà drutam  &
antarikùaü samàvi÷ya  % meghamàlàmiva prabhà  // MatsP_156.8 //
tato vibhåùaõànyasya  $ vçkùavalkaladhàriõã  &
grãùme pa¤càgnisaütaptà  % varùàsu ca jaloùità  // MatsP_156.9 //
÷ai÷iràsu ca ràtrãùu  $ ÷uùkasthaõóila÷àyinã  &
evaü sàdhayatã tatra  % tapasà saüvyavasthità  // MatsP_156.10 //
j¤àtvà tu tàü girisutàü  $ daityastatràntare va÷ã  &
andhakasya suto dçptaþ  % piturvadhamanusmaran  // MatsP_156.11 //
devànsarvànvijityàjau  $ bakabhràtà raõotkañaþ  &
àóirnàmàntaraprekùã  % satataü candramaulinaþ  // MatsP_156.12 //
àjagàmàmararipuþ  $ puraü tripuraghàtinaþ  &
sa tatràgatya dadç÷e  % vãrakaü dvàryavasthitam  // MatsP_156.13 //
vicintyàsãdvaraü dattaü  $ sa purà padmajanmanà  &
hate tadàndhake daitye  % giri÷enàmaradviùi  // MatsP_156.14 //
àói÷cakàra vipulaü  $ tapaþ paramadàruõam  &
tamàgatyàbravãdbrahmà  % tapasà paritoùitaþ  // MatsP_156.15 //
kimàóe dànava÷reùñha  $ tapasà pràptumicchasi  &
brahmàõamàha daityastu  % nirmçtyutvamahaü vçõe  // MatsP_156.16 //

*brahmovàca
na ka÷cic ca vinà mçtyuü  $ naro dànava vidyate  &
yatastato 'pi daityendra  % mçtyuþ pràpyaþ ÷arãriõà  // MatsP_156.17 //
ityukto daityasiühastu  $ provàcàmbujasaübhavam  &
råpasya parivarto me  % yadà syàtpadmasaübhava  // MatsP_156.18 //
tadà mçtyurmama bhaved  $ anyathà tvamaro hyaham  &
ityuktastu tadovàca  % tuùñaþ kamalasaübhavaþ  // MatsP_156.19 //
yadà dvitãyo råpasya  $ vivartaste bhaviùyati  &
tadà te bhavità mçtyur  % anyathà na bhaviùyati  // MatsP_156.20 //
ityukto 'maratàü mene  $ daityasånur mahàbalaþ  &
tasminkàle tu saüsmçtya  % tadvadhopàyamàtmanaþ  // MatsP_156.21 //
parihartuü dçùñipathaü  $ vãrakasyàbhavattadà  &
bhujaügaråpã randhreõa  % pravive÷a dç÷aþ patham  // MatsP_156.22 //
parihçtya gaõe÷asya  $ dànavo 'sau sudurjayaþ  &
alakùito gaõe÷ena  % praviùño 'tha puràntakam  // MatsP_156.23 //
bhujagaråpaü saütyajya  $ babhåvàtha mahàsuraþ  &
umàråpã chalayituü  % giri÷aü måóhacetanaþ  // MatsP_156.24 //
kçtvà màyàü tato råpam  $ apratarkyamanoharam  &
sarvàvayavasampårõaü  % sarvàbhij¤ànasaüvçtam  // MatsP_156.25 //
kçtvà mukhàntare dantàn  $ daityo vajropamàndçóhàn  &
tãkùõàgràn buddhimohena  % giri÷aü hantumudyataþ  // MatsP_156.26 //
kçtvomàråpasaüsthànaü  $ gato daityo haràntikam  &
pàpo ramyàkçti÷citra-  % bhåùaõàmbarabhåùitaþ  // MatsP_156.27 //
taü dçùñvà giri÷astuùñas  $ tadàliïgya mahàsuram  &
manyamàno girisutàü  % sarvairavayavàntaraiþ  // MatsP_156.28 //
apçcchatsàdhu te bhàvo  $ giriputri na kçtrimaþ  &
yà tvaü madà÷ayaü j¤àtvà  % pràpteha varavarõinã  // MatsP_156.29 //
tvayà virahitaü ÷ånyaü  $ manyamàno jagattrayam  &
pràptà prasannavadanà  % yuktamevaüvidhaü tvayi  // MatsP_156.30 //
ityukto dànavendrastu  $ tadàbhàùatsmaya¤chanaiþ  &
na càbudhyadabhij¤ànaü  % pràyastripuraghàtinaþ  // MatsP_156.31 //

*devyuvàca
yàtàsmyahaü tapa÷cartuü  $ vàllabhyàya tavàtulam  &
rati÷ca tatra me nàbhåt  % tataþ pràptà tvadantikam  // MatsP_156.32 //
ityuktaþ ÷aükaraþ ÷aïkàü  $ kàücitpràpyàvadhàrayat  &
hçdayena samàdhàya  % devaþ prahasitànanaþ  // MatsP_156.33 //
kupità mayi tanvaïgã  $ prakçtyà ca dçóhavratà  &
apràptakàmà sampràptà  % kimetatsaü÷ayo mama  // MatsP_156.34 //
iti cintya harastasyà  $ abhij¤ànaü vidhàrayan  &
nàpa÷yadvàmapàr÷ve tu  % tadaïge padmalakùaõam  // MatsP_156.35 //
lomàvartaü tu racitaü  $ tato devaþ pinàkadhçk  &
abudhyaddànavãü màyàm  % àkàraü gåhayaüstataþ  // MatsP_156.36 //
meóhre vajràstramàdàya  $ dànavaü tamasådayat  &
abudhyadvãrako naiva  % dànavendraü niùåditam  // MatsP_156.37 //
hareõa såditaü dçùñvà  $ strãråpaü dànave÷varam  &
aparicchinnatattvàrthà  % ÷ailaputryai nyavedayat  // MatsP_156.38 //
dåtena màrutenà÷u-  $ gàminà nagadevatà  &
÷rutvà vàyumukhàddevã  % krodharaktavilocanà  \
a÷apadvãrakaü putraü  # hçdayena vidåyatà  // MatsP_156.39 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 157

*devyuvàca
màtaraü mà parityajya  $ yasmàttvaü snehaviklavàm  &
vihitàvasaraþ strãõàü  % ÷aükarasya rahovidhau  // MatsP_157.1 //
tasmàtte paruùà råkùà  $ jaóà hçdayavarjità  &
gaõe÷a kùàrasadç÷ã  % ÷ilà màtà bhaviùyati  // MatsP_157.2 //
nimittametadvikhyàtaü  $ vãrakasya ÷ilodaye  &
so 'bhavatprakrameõaiva  % vicitràkhyànasaü÷rayaþ  // MatsP_157.3 //
evamutsçùña÷apàyà  $ giriputryàstvanantaram  &
nirjagàma mukhàtkrodhaþ  % siüharåpã mahàbalaþ  // MatsP_157.4 //
sa tu siühaþ karàlàsyo  $ jañàjañilakaüdharaþ  &
proddhåtalambalàïgålo  % daüùñrotkañamukhàtañaþ  // MatsP_157.5 //
vyàditàsyo lalajjihvaþ  $ kùàmakukùi÷cikhàdiùuþ  &
tasyà÷u vartituü devã  % vyavasyata satã tadà  // MatsP_157.6 //
j¤àtvà manogataü tasyà  $ bhagavàü÷caturànanaþ  &
àjagàmà÷ramapadaü  % saüpadàmà÷rayaü tadà  \
àgamyovàca deve÷o  # girijàü spaùñayà girà  // MatsP_157.7 //

*brahmovàca
kiü putri pràptukàmàsi  $ kimalabhyaü dadàmi te  &
viramyatàm atikle÷àt  % tapaso 'smànmadàj¤ayà  // MatsP_157.8 //
tacchrutvovàca girijà  $ gurorgauratvagarbhitam  &
vàkyaü vàcà cirodgãrõa-  % varõanirõãtavà¤chitam  // MatsP_157.9 //

*devyuvàca
tapasà duùkareõàptaþ  $ patitve ÷aükaro mayà  &
sa màü ÷yàmalavarõeti  % bahu÷aþ proktavànbhavaþ  // MatsP_157.10 //
syàmahaü kà¤canàkàrà  $ vàllabhyena ca saüyutà  &
bharturbhåtapateraïgam  % ekato nirvi÷e 'ïgavat  // MatsP_157.11 //
tasyàstadbhàùitaü ÷rutvà  $ provàca kamalàsanaþ  &
evaü bhava tvaü bhåya÷ca  % bhartçdehàrdhadhàriõã  // MatsP_157.12 //
tatastatyàja bhçïgàïgaü  $ phullanãlotpalatvacam  // MatsP_157.13 //
tvacà sà càbhavaddãptà  $ ghaõñàhastà trilocanà  &
nànàbharaõapårõàïgã  % pãtakau÷eyadhàriõã  // MatsP_157.14 //
tàmabravãttato brahmà  $ devãü nãlàmbujatviùam  &
ni÷e bhådharajàdeha-  % samparkàt tvaü mamàj¤ayà  // MatsP_157.15 //
sampràptà kçtakçtyatvam  $ ekànaü÷à purà hyasi  &
ya eùa siühaþ prodbhåto  % devyàþ krodhàdvarànane  // MatsP_157.16 //
sa te 'stu vàhanaü devi  $ ketau càstu mahàbalaþ  &
gaccha vindhyàcalaü tatra  % surakàryaü kariùyasi  // MatsP_157.17 //
pa¤càlo nàma yakùo 'yaü  $ yakùalakùapadànugaþ  &
dattaste kiükaro devi  % mayà màyà÷atairyutaþ  // MatsP_157.18 //
ityuktà kau÷ikã devã  $ vindhya÷ailaü jagàma ha  &
umàpi pràptasaükalpà  % jagàma giri÷àntikam  // MatsP_157.19 //
pravi÷antãü tu tàü dvàràd  $ apakçùya samàhitaþ  &
rurodha vãrako devãü  % hemavetralatàdharaþ  // MatsP_157.20 //
tàmuvàca sa kopena  $ råpàttu vyabhicàriõãm  &
prayojanaü na te 'stãha  % gaccha yàvanna bhetsyase  // MatsP_157.21 //
devyà råpadharo daityo  $ devaü va¤cayituü tviha  &
praviùño na ca dçùño 'sau  % sa vai devena ghàtitaþ  // MatsP_157.22 //
ghàtite càhamàj¤apto  $ nãlakaõñhena kopinà  &
dvàreùu nàvadhànaü te  % yasmàtpa÷yàmi vai tataþ  // MatsP_157.23 //
bhaviùyasi na maddvàþstho  $ varùapågànyaneka÷aþ  &
ataste 'tra na dàsyàmi  % prave÷aü gamyatàü drutam  // MatsP_157.24 //


______________________________________________________

Matsya-Puràõa 158

*vãraka uvàca
evamuktvà girisutà  $ màtà me snehavatsalà  &
prave÷aü labhate nànyà  % nàrã kamalalocane  // MatsP_158.1 //
ityuktà tu tadà devã  $ cintayàmàsa cetasà  &
na sà nàrãti daityo 'sau  % vàyurme yàmabhàùata  // MatsP_158.2 //
vçthaiva vãrakaþ ÷apto  $ mayà krodhaparãtayà  &
akàryaü kriyate måóhaiþ  % pràyaþ krodhasamãritaiþ  // MatsP_158.3 //
krodhena na÷yate kãrtiþ  $ krodho hanti sthiràü ÷riyam  &
aparicchinnatattvàrthà  % putraü ÷àpitavatyaham  \
viparãtàrthabuddhãnàü  # sulabho vipadodayaþ  // MatsP_158.4 //
saücintyaivamuvàcedaü  $ vãrakaü prati ÷ailajà  &
lajjàsajjavikàreõa  % vadanenàmbujatviùà  // MatsP_158.5 //

*devyuvàca
ahaü vãraka te màtà  $ mà te 'stu manaso bhramaþ  &
÷aükarasyàsmi dayità  % sutà tuhinabhåbhçtaþ  // MatsP_158.6 //
mama gàtracchavibhràntyà  $ mà ÷aïkàü putra bhàvaya  &
tuùñena gauratà dattà  % mameyaü padmajanmanà  // MatsP_158.7 //
mayà ÷apto 'syavidite  $ vçttànte daityanirmite  &
j¤àtvà nàrãprave÷aü tu  % ÷aükare rahasi sthite  // MatsP_158.8 //
na nivartayituü ÷akyaþ  $ ÷àpaþ kiü tu bravãmi te  &
÷ãghrameùyasi mànuùyàt  % sa tvaü kàmasamanvitaþ  // MatsP_158.9 //

*såta uvàca
÷irasà tu tato vandya  $ màtaraü pårõamànasaþ  &
uvàcoditapårõendu-  % dyutiü ca hima÷ailajàm  // MatsP_158.10 //

*vãraka uvàca
natasuràsuramaulimilanmaõi-  $ pracayakàntikaràlanakhàïkite  &
nagasute ÷araõàgatavatsale  % tava nato 'smi natàrtivinà÷ini  // MatsP_158.11 //
tapanamaõóalamaõóitakaüdhare  $ pçthusuvarõasuvarõanagadyute  &
viùabhujaüganiùaïgavibhåùite  % girisute bhavatãmahamà÷raye  // MatsP_158.12 //
jagati kaþ praõatàbhimataü dadau  $ jhañiti siddhanute bhavatã yathà  &
jagati kàü ca na và¤chati ÷aükaro  % bhuvanadhçttanaye bhavatãü yathà  // MatsP_158.13 //
vimalayogavinirmitadurjaya-  $ svatanutulyamahe÷varamaõóale  &
vidalitàndhakabàndhavasaühatiþ  % suravaraiþ prathamaü tvamabhiùñutà  // MatsP_158.14 //
sitasañàpañaloddhatakaüdharà-  $ bharamahàmçgaràjarathasthità  &
vimala÷aktimukhànalapiïgalà-  % yatabhujaughavipiùñamahàsurà  // MatsP_158.15 //
nigadità bhuvanairiti caõóikà  $ janani ÷umbhani÷umbhaniùådanã  &
praõatacintitadànavadànava-  % pramathanaikaratistarasà bhuvi  // MatsP_158.16 //
viyati vàyupathe jvalanojjvale  $ 'vanitale tava devi ca yadvapuþ  &
tadajite 'pratime praõamàmyahaü  % bhuvanabhàvini te bhavavallabhe  // MatsP_158.17 //
jaladhayo lalitoddhatavãcayo  $ hutavahadyutaya÷ca caràcaram  &
phaõasahasrabhçta÷ca bhujaügamàs  % tvadabhidhàsyati mayyabhayaükaràþ  // MatsP_158.18 //
bhagavati sthirabhaktajanà÷raye  $ pratigato bhavatãcaraõà÷rayam  &
karaõajàtamihàstu mamàcalaü  % nutilavàptiphalà÷ayahetutaþ  // MatsP_158.19 //
pra÷amamehi mamàtmajavatsale  $ tava namo 'stu jagattrayasaü÷raye  &
tvayi mamàstu matiþ satataü ÷ive  % ÷araõago 'smi nato 'smi namo 'stu te  // MatsP_158.19* //

*såta uvàca
prasannà tu tato devã  $ vãrakasyeti saüstutà  &
pravive÷a ÷ubhaü bhartur  % bhavanaü bhådharàtmajà  // MatsP_158.20 //
atha rudro mahàgaurãü  $ gaurãü dçùñvà tu sundarãm  &
cittavyàmohanàkàràü  % karãndronmattagàminãm  // MatsP_158.21 //
pårõacandrànanàü tanvãü  $ nitamborughanastanãm  &
madhye kùàmàü tathàkùãõa-  % làvaõyàmçtavarùiõãm  // MatsP_158.22 //
sarvàbharaõapårvàïgãü  $ mado mandena kàriõãm  &
sakàmaþ ÷aïkito dãno  % raudro vãro bhayànakaþ  // MatsP_158.23 //
karuõàhàsyabãbhatsa-  $ kiücitkiüciddharo 'bhavat  &
jighàüsurdevavàkyena  % bhairavaü kçtavànvapuþ  // MatsP_158.24 //
sà càpi bhairavã jàtà  $ devasya pratiråpiõã  &
tasyà råpasahasràõi  % dadar÷a girigocaraþ  // MatsP_158.25 //
graste sahasraråpàõàü  $ tàràråpe pradar÷ite  &
pàrvatyà càtha niþ÷aïkaþ  % ÷aükaro vàbhavattataþ  // MatsP_158.26 //
dçùñvà jaganmayãü tàü tu  $ raràma suratapriyaþ  &
virahotkaõñhitàü bhàryàü  % pràpya bhåyo himàtmajàm  // MatsP_158.27 //
yàvadvarùasahasràntam  $ ubhayo rahasisthayoþ  &
nànàkaraõabaddhotthà  % krãóàsãt saütatà tayoþ  // MatsP_158.28 //
dvàrastho vãrako devàn  $ haradar÷anakàïkùiõaþ  &
vyasarjayat svakànyeva  % gçhàõyàdarapårvakam  // MatsP_158.29 //
nàstyatràvasaro devà  $ devyà saha vçùàkapiþ  &
nibhçtaþ krãóatãtyuktà  % yayuste ca yathàgatam  // MatsP_158.30 //
gate varùasahasre tu  $ devàstvaritamànasàþ  &
jvalanaü codayàmàsur  % j¤àtuü ÷aükaraceùñitam  // MatsP_158.31 //
pravi÷ya jàlarandhreõa  $ ÷ukaråpã hutà÷anaþ  &
dadç÷e ÷ayane ÷arvaü  % rataü girijayà saha  // MatsP_158.32 //
dadç÷e taü ca deve÷o  $ hutà÷aü ÷ukaråpiõam  &
tamuvàca mahàdevaþ  % kiücitkopasamanvitaþ  // MatsP_158.33 //

*÷arva uvàca
niùiktamardhaü devyàü me  $ ÷ukrasya ÷ukavigraha  &
lajjayà viratisthàyàü  % tvamardhaü piba pàvaka  // MatsP_158.34 //
yasmàttu tvatkçto vighnas  $ tasmàttvayyupapadyate  &
ityuktaþ prà¤jalirvahnir  % apibadvãryamàhitam  // MatsP_158.35 //
tenàpåryata tàndevàüs  $ tattatkàyavibhedataþ  &
vipàñya jañharaü teùàü  % vãryaü màhe÷varaü tataþ  // MatsP_158.36 //
niùkrànte taptahemàbhaü  $ vitataü ÷aükarà÷rame  &
tasminsaro mahajjàtaü  % vimalaü bahuyojanam  // MatsP_158.37 //
protphullahemakamalaü  $ nànàvihaganàditam  &
tacchrutvà tu tato devã  % hemadrumamahàjalam  // MatsP_158.38 //
jagàma kautukàviùñà  $ tatsaraþ kanakàmbujam  &
tatra kçtvà jalakrãóàü  % tadabjakçta÷ekharà  // MatsP_158.39 //
upaviùñà tatastasya  $ tãre devã sakhãyutà  &
pàtukàmà ca tattoyaü  % svàdu nirmalapaïkajam  // MatsP_158.40 //
apa÷yatkçttikàþ snàtàþ  $ ùaóarkadyutisaünibhàþ  &
padmapatre tu tadvàri  % gçhãtvopasthità gçham  // MatsP_158.41 //
harùàduvàca pa÷yàmi  $ padmapatre sthitaü payaþ  &
tatastà åcurakhilaü  % kçttikà hima÷ailajàm  // MatsP_158.42 //

*kçttikà åcuþ
dàsyàmo yadi te garbhaþ  $ sambhåto yo bhaviùyati  &
so 'smàkamapi putraþ syàd  % asmannàmnà ca vartatàm  \
bhavellokeùu vikhyàtaþ  # sarveùvapi ÷ubhànane  // MatsP_158.43 //
ityuktovàca girijà  $ kathaü madgàtrasaübhavaþ  &
sarvairavayavairyukto  % bhavatãbhyaþ suto bhavet  // MatsP_158.44 //
tatastàü kçttikà åcur  $ vidhàsyàmo 'sya vai vayam  &
uttamànyuttamàïgàni  % yadyevaü tu bhaviùyati  // MatsP_158.45 //
uktà vai ÷ailajà pràha  $ bhavatvevamaninditàþ  &
tatastà harùasampårõàþ  % padmapatrasthitaü payaþ  // MatsP_158.46 //
tasyai dadustayà càpi  $ tatpãtaü krama÷o jalam  &
pãte tu salile tasmiüs  % tatastasminsarovare  // MatsP_158.47 //
vipàñya devyà÷ca tato  $ dakùiõàü kukùimudgataþ  &
ni÷cakràmàdbhuto bàlaþ  % sarvalokavibhàsakaþ  // MatsP_158.48 //
prabhàkaraprabhàkàraþ  $ prakà÷akanakaprabhaþ  &
gçhãtanirmalodagra-  % ÷akti÷ålaþ ùaóànanaþ  // MatsP_158.49 //
dãpto màrayituü daityàn  $ kutsitànkanakacchaviþ  &
etasmàtkàraõàddaivaþ  % kumàra÷càpi so 'bhavat  // MatsP_158.50 //

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 159

*såta uvàca
vàmaü vidàrya niùkràntaþ  $ suto devyàþ punaþ ÷i÷uþ  &
skandàcca vadane vahneþ  % ÷ukràtsuvadano 'rihà  // MatsP_159.1 //
kçttikàmelanàdeva  $ ÷àkhàbhiþ savi÷eùataþ  &
÷àkhàbhidhàþ samàkhyàtàþ  % ùañsu vaktreùu vistçtàþ  // MatsP_159.2 //
yatastato vi÷àkho 'sau  $ khyàto lokeùu ùaõmukhaþ  &
skando vi÷àkhaþ ùaóvaktraþ  % kàrtikeya÷ca vi÷rutaþ  // MatsP_159.3 //
caitrasya bahule pakùe  $ pa¤cada÷yàü mahàbalau  &
sambhåtàvarkasadç÷au  % vi÷àle ÷arakànane  // MatsP_159.4 //
caitrasyaiva site pakùe  $ pa¤camyàü pàka÷àsanaþ  &
bàlakàbhyàü cakàraikaü  % matvà càmarabhåtaye  // MatsP_159.5 //
tasyàmeva tataþ ùaùñhyàm  $ abhiùikto guhaþ prabhuþ  &
sarvairamarasaüghàtair  % brahmendropendrabhàskaraiþ  // MatsP_159.6 //
gandhamàlyaiþ ÷ubhairdhåpais  $ tathà krãóanakairapi  &
chatrai÷càmarajàlai÷ca  % bhåùaõai÷ca vilepanaiþ  // MatsP_159.7 //
abhiùikto vidhànena  $ yathàvatùaõmukhaþ prabhuþ  &
sutàmasmai dadau ÷akro  % devaseneti vi÷rutàm  // MatsP_159.8 //
patnyarthaü devadevasya  $ dadau viùõustadàyudham  &
yakùàõàü da÷alakùàõi  % dadàvasmai dhanàdhipaþ  // MatsP_159.9 //
dadau hutà÷anastejo  $ dadau vàyu÷ca vàhanam  &
dadau krãóanakaü tvaùñà  % kukkuñaü kàmaråpiõam  \
evaü suràstu te sarve  # parivàramanuttamam  // MatsP_159.10 //
dadurmuditacetaskàþ  $ skandàyàdityavarcase  // MatsP_159.11 //
jànubhyàmavanau sthitvà  $ surasaüghàstamastuvan  &
stotreõànena varadaü  % ùaõmukhaü mukhya÷aþ suràþ  // MatsP_159.12 //

*devà åcuþ
namaþ kumàràya mahàprabhàya  $ skandàya ca skanditadànavàya  &
navàrkavidyuddyutaye namo 'stute  % namo 'stu te ùaõmukha kàmaråpa  // MatsP_159.13 //
pinaddhanànàbharaõàya bhartre  $ namo raõe dànavadàraõàya  &
namo 'stu te 'rkapratimaprabhàya  % namo 'stu guhyàya guhàya tubhyam  // MatsP_159.14 //
namo 'stu trailokyabhayàpahàya  $ namo 'stu te bàla kçpàparàya  &
namo vi÷àlàmalalocanàya  % namo vi÷àkhàya mahàvratàya  // MatsP_159.15 //
namo namaste 'stu manoharàya  $ namo namaste 'stu raõotkañàya  &
namo mayårojjvalavàhanàya  % namo 'stu keyåradharàya tubhyam  // MatsP_159.16 //
namo dhçtodagrapatàkine namaste  $ namaþ prabhàvapraõatàya te 'stu  &
namaste namaste varavãrya÷àline  % kçpàparo no bhava bhavyamårte  // MatsP_159.17 //
kriyàparà yaj¤apatiü ca stutvà  $ vinemurevaü tvamaràdhipàdyàþ  &
evaü tadà ùaóvadanastu sendràn  % uvàca tuùña÷ca guhastatastàn  \
nirãkùya netrairamalaiþ sure÷ठ # ÷atrånhaniùyàmi gatajvaràþ stha  // MatsP_159.18 //

*kumàra uvàca
kaü vaþ kàmaü prayacchàmi  $ devatà bråta nirvçtàþ  &
yadyapyasàdhyaü hçdyaü vo  % hçdaye cintitaü param  // MatsP_159.19 //
ityuktàstu suràstena  $ procuþ praõatamaulayaþ  &
sarva eva mahàtmànaü  % guhaü tadgatamànasàþ  // MatsP_159.20 //
daityendrastàrako nàma  $ sarvàmarakulàntakçt  &
balavàndurjayo duùño  % duràcàro 'tikopanaþ  \
tameva jahi hçdyo 'rtha  # eùo 'smàkaü bhayàpaha  // MatsP_159.21 //
evamuktastathetyuktvà  $ sarvàmarapadànugaþ  &
jagàma jagatàü nàthaþ  % ståyamàno 'mare÷varaiþ  // MatsP_159.22 //
tàrakasya vadhàrthàya  $ jagataþ kaõñakasya vai  &
tata÷ca preùayàmàsa  % ÷akro labdhasamà÷rayaþ  // MatsP_159.23 //
dåtaü dànavasiühasya  $ paruùàkùaravàdinam  &
sa tu gatvàbravãddaityaü  % nirbhayo bhãmadar÷anaþ  // MatsP_159.24 //

*dåta uvàca
÷akrastvàmàha deve÷o  $ daityaketo divaspatiþ  &
tàrakàsura tacchrutvà  % ghaña÷aktyà yathecchayà  // MatsP_159.25 //
yajjagaddalanàdàptaü  $ kilbiùaü dànava tvayà  &
tasyàhaü ÷àsakaste 'dya  % ràjàsmi bhuvanatraye  // MatsP_159.26 //
÷rutvaitaddåtavacanaü  $ kopasaüraktalocanaþ  &
uvàca dåtaü duùñàtmà  % naùñapràyavibhåtikaþ  // MatsP_159.27 //

*tàraka uvàca
dçùñaü te pauruùaü ÷akra  $ raõeùu ÷ata÷o mayà  &
nistrapatvànna te lajjà  % vidyate ÷akra durmate  // MatsP_159.28 //
evamukte gate dåte  $ cintayàmàsa dànavaþ  &
nàlabdhasaü÷rayaþ ÷akro  % vaktumevaü hi càrhati  // MatsP_159.29 //
jitaþ sa ÷akro nàkasmàj  $ jàyate saü÷rayà÷rayaþ  &
nimittàni ca duùñàni  % so 'pa÷yadduùñaceùñitaþ  // MatsP_159.30 //
pàü÷uvarùamasçkpàtaü  $ gaganàdavanãtale  &
bhujanetraprakampaü ca  % vaktra÷oùamanobhramam  // MatsP_159.31 //
svakàntàvaktrapadmànàü  $ mlànatàü ca vyalokayat  &
duùñàü÷ca pràõino raudràn  % so 'pa÷yadduùñavedinaþ  // MatsP_159.32 //
tadacintvaiva ditijo  $ nyastacinto 'bhavatkùaõàt  &
yàvadgajaghañàghaõñà-  % raõatkàraravotkañàm  // MatsP_159.33 //
tadvatturagasaüghàta-  $ kùuõõabhåreõupi¤jaràm  &
ca¤calasyandanodagra-  % dhvajaràjiviràjitàm  // MatsP_159.34 //
vimànai÷càdbhutàkàrai÷  $ calitàmaracàmaraiþ  &
tàü bhåùaõanibaddhàü ca  % kiünarodgatinàditàm  // MatsP_159.35 //
nànànàkataråtphulla-  $ kusumàpãóadhàriõãm  &
viko÷àstrapariùkàràü  % varmanirmaladar÷anàm  // MatsP_159.36 //
bandyudghuùñastutiravàü  $ nànàvàdyaninàditàm  &
senàü nàkasadàü daityaþ  % pràsàdastho vyalokayat  // MatsP_159.37 //
cintayàmàsa sa tadà  $ kiücidudbhràntamànasaþ  &
apårvaþ ko bhavedyoddhà  % yo mayà na vinirjitaþ  // MatsP_159.38 //
tata÷cintàkulo daityaþ  $ ÷u÷ràva kañukàkùaram  &
siddhabandibhirudghuùñam  % idaü hçdayadàraõam  // MatsP_159.39 //
atha gàthà
jayàtula÷aktidãdhitipi¤jara bhujadaõóacaõóaraõarabhasa  |
suravadana kumudakànana-vikàsanendo kumàra jaya ditijakulamahodadhivaóavànala  || MatsP_159.40 ||
ùaõmukha madhuraravamayåraratha suramukuñakoñighaññitacaraõanakhàïkuramahàsana  |
jaya lalitacåóàkalàpanavavimaladalakamalakànta daityavaü÷aduþsahadàvànala  || MatsP_159.41 ||
jaya vi÷àkha vibho jaya sakalalokatàraka jaya devasenànàyaka  |
skanda jaya gaurãnandana ghaõñàpriya priya vi÷àkha vibho dhçtapatàkaprakãrõapañala  |
kanakabhåùaõa bhàsuradinakaracchàya  || MatsP_159.42 ||
jaya janitasaübhrama lãlàlånàkhilàràte jaya sakalalokatàraka ditijàsuravaratàrakàntaka  |
skanda jaya bàla saptavàsara jaya bhuvanàvali÷okavinà÷ana  || MatsP_159.43 ||


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 160

*såta uvàca
÷rutvaitattàrakaþ sarvam  $ udghuùñaü devabandibhiþ  &
sasmàra brahmaõo vàkyaü  % vadhaü bàlàdupasthitam  // MatsP_160.1 //
smçtvà gharmàrdrasarvàïgaþ  $ padàtirapadànugaþ  &
mandirànnirjagàmà÷u  % ÷okagrastena cetasà  // MatsP_160.2 //
kàlanemimukhà daityàþ  $ saürambhàdbhràntacetasaþ  &
sve sve svanãkeùu tadà  % tvaràvismitacetasaþ  \
yodhà dhàvata gçhãta  # yojayadhvaü varåthinãm  // MatsP_160.3 //
kumàraü tàrako dçùñvà  $ babhàùe bhãùaõàkçtiþ  &
kiü bàla yoddhukàmo 'si  % krãóa kandukalãlayà  // MatsP_160.4 //
tvayà na dànavà dçùñà  $ yatsaïgaravibhãùakàþ  &
bàlatvàdatha te buddhir  % evaü svalpàrthadar÷inã  // MatsP_160.5 //
kumàro 'pi tamagrasthaü  $ babhàùe harùayansuràn  &
÷çõu tàraka ÷àstràrthas  % tava caiva niråpyate  // MatsP_160.6 //
÷àstrairarthà na dç÷yante  $ samare nirbhayairbhañaiþ  &
÷i÷utvaü màvamaüsthà me  % ÷i÷uþ kàlabhujaügamaþ  // MatsP_160.7 //
duùprekùyo bhàskaro bàlas  $ tathàhaü durjayaþ ÷i÷uþ  &
alpàkùaro na mantraþ kiü  % susphuro daitya dç÷yate  // MatsP_160.8 //
kumàre proktavatyevaü  $ daitya÷cikùepa mudgaram  &
kumàrastaü nirasyàtha  % vajreõàmoghavarcasà  // MatsP_160.9 //
tata÷cikùepa daityendro  $ bhindipàlamayomayam  &
kareõa tacca jagràha  % kàrtikeyo 'maràrihà  // MatsP_160.10 //
gadàü mumoca daityàya  $ ùaõmukhaþ paramasvanàm  &
tayà hatastato daitya÷  % cakampe 'calaràóiva  // MatsP_160.11 //
mene ca durjayaü daityas  $ tadà ùaóvadanaü raõe  &
cintayàmàsa buddhyà vai  % pràptaþ kàlo na saü÷ayaþ  // MatsP_160.12 //
kupitaü tu tamàlokya  $ kàlanemipurogamàþ  &
sarve daitye÷varà jaghnuþ  % kumàraü raõadàruõam  // MatsP_160.13 //
sa taiþ prahàrairaspçùño  $ vçthàkle÷airmahàdyutiþ  &
raõa÷auõóàstu daityendràþ  % punaþ pràsaiþ ÷ilãmukhaiþ  // MatsP_160.14 //
kumàraü sàmaraü jaghnur  $ balino devakaõñakàþ  &
kumàrasya vyathà nàbhåd  % daityàstranihatasya tu  // MatsP_160.15 //
pràõàntakaraõo jàto  $ devànàü dànavàhavaþ  &
devànnipãóitàndçùñvà  % kumàraþ kopamàvi÷at  // MatsP_160.16 //
tato 'strairvàrayàmàsa  $ dànavànàmanãkinãm  &
tatastair niùpratãkarais  % tàóitàþ surakaõñakàþ  // MatsP_160.17 //
kàlanemimukhàþ sarve  $ raõàdàsanparàïmukhàþ  &
vidruteùvatha daityeùu  % hateùu ca samantataþ  // MatsP_160.18 //
tataþ kruddho mahàdaityas  $ tàrako 'suranàyakaþ  &
jagràha ca gadàü divyàü  % hemajàlapariùkçtàm  // MatsP_160.19 //
jaghne kumàraü gadayà  $ niùñaptakanakàïgadaþ  &
÷arairmayårapatrai÷ca  % cakàra vimukhànsuràn  // MatsP_160.20 //
tathà parairmahàbhallair  $ mayåraü guhavàhanam  &
bibheda tàrakaþ kruddhaþ  % sa sainye 'suranàyakaþ  // MatsP_160.21 //
dçùñvà paràïmukhàndevàn  $ muktaraktaü svavàhanam  &
jagràha ÷aktiü vimalàü  % raõe kanakabhåùaõàm  // MatsP_160.22 //
bàhunà hemakeyåra-  $ rucireõa ùaóànanaþ  &
tato javànmahàsenas  % tàrakaü dànavàdhipam  // MatsP_160.23 //
tiùñha tiùñha sudurbuddhe  $ jãvalokaü vilokaya  &
hato 'syadya mayà ÷aktyà  % smara ÷astraü su÷ikùitam  // MatsP_160.24 //
ityuktvà ca tataþ ÷aktiü  $ mumoca ditijaü prati  &
sà kumàrabhujotsçùñà  % tatkeyåraravànugà  \
bibheda daityahçdayaü  # vajra÷ailendrakarka÷am  // MatsP_160.25 //
gatàsuþ sa papàtorvyàü  $ pralaye bhådharo yathà  &
vikãrõamukuñoùõãùo  % visrastàkhilabhåùaõaþ  // MatsP_160.26 //
tasminvinihate daitye  $ trida÷ànàü mahotsave  &
nàbhåt ka÷cit tadà duþkhã  % narakeùvapi pàpakçt  // MatsP_160.27 //
stuvantaþ ùaõmukhaü devàþ  $ krãóanta÷càïganàyutàþ  &
jagmuþ svàneva bhavanàn  % bhåridhàmàna utsukàþ  // MatsP_160.28 //
dadu÷càpi varaü sarve  $ devàþ skandamukhaü prati  &
tuùñàþ sampràptasarvecchàþ  % saha siddhaistapodhanaiþ  // MatsP_160.29 //

*devà åcuþ
yaþ pañhetskandasambaddhàü  $ kathàü martyo mahàmatiþ  &
÷çõuyàcchràvayedvàpi  % sa bhavetkãrtimànnaraþ  // MatsP_160.30 //
bahvàyuþ subhagaþ ÷rãmàn  $ kàntimà¤chubhadar÷anaþ  &
bhåtebhyo nirbhaya÷càpi  % sarvaduþkhavivarjitaþ  // MatsP_160.31 //
saüdhyàmupàsya yaþ pårvàü  $ skandasya caritaü pañhet  &
sa muktaþ kilbiùaiþ sarvair  % mahàdhanapatirbhavet  // MatsP_160.32 //
bàlànàü vyàdhijuùñànàü  $ ràjadvàraü ca sevatàm  &
idaü tatparamaü divyaü  % sarvadà sarvakàmadam  \
tanukùaye ca sàyujyaü  # ùaõmukhasya vrajennaraþ  // MatsP_160.33 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 161

*çùaya åcuþ
idànãü ÷rotumicchàmo  $ hiraõyaka÷iporvadham  &
narasiühasya màhàtmyaü  % tathà pàpavinà÷anam  // MatsP_161.1 //

*såta uvàca
purà kçtayuge viprà  $ hiraõyaka÷ipuþ prabhuþ  &
daityànàmàdipuruùa÷  % cakàra sa mahattapaþ  // MatsP_161.2 //
da÷a varùasahasràõi  $ da÷a varùa÷atàni ca  &
jalavàsã samabhavat  % snànamaunadhçtavrataþ  // MatsP_161.3 //
tataþ ÷amadamàbhyàü ca  $ brahmacaryeõa caiva hi  &
brahmà prãto 'bhavattasya  % tapasà niyamena ca  // MatsP_161.4 //
tataþ svayaübhårbhagavàn  $ svayamàgamya tatra ha  &
vimànenàrkavarõena  % haüsayuktena bhàsvatà  // MatsP_161.5 //
àdityairvasubhiþ sàdhyair  $ marudbhirdaivataistathà  &
rudrairvi÷vasahàyai÷ca  % yakùaràkùasapannagaiþ  // MatsP_161.6 //
digbhi÷ caiva vidigbhi÷ ca  $ nadãbhiþ sàgaraistathà  &
nakùatrai÷ca muhårtai÷ca  % khecarai÷ca mahàgrahaiþ  // MatsP_161.7 //
devairbrahmarùibhiþ sàrdhaü  $ siddhaiþ saptarùibhistathà  &
ràjarùibhiþ puõyakçdbhir  % gandharvàpsarasàü gaõaiþ  // MatsP_161.8 //
caràcaraguruþ ÷rãmàn  $ vçtaþ sarvairdivaukasaiþ  &
brahmà brahmavidàü ÷reùñho  % daityaü vacanamabravãt  // MatsP_161.9 //
prãto 'smi tava bhaktasya  $ tapasànena suvrata  &
varaü varaya bhadraü te  % yatheùñaü kàmamàpnuhi  // MatsP_161.10 //

*hiraõyaka÷ipuruvàca
na devàsuragandharvà  $ na yakùoragaràkùasàþ  &
na mànuùàþ pi÷àcà và  % hanyurmàü devasattama  // MatsP_161.11 //
çùayo và na màü ÷àpaiþ  $ ÷apeyuþ prapitàmaha  &
yadi me bhagavànprãto  % vara eùa vçto mayà  // MatsP_161.12 //
na càstreõa na ÷astreõa  $ giriõà pàdapena ca  &
na ÷uùkeõa na càrdreõa  % na divà na ni÷àtha và  // MatsP_161.13 //
bhaveyamahamevàrkaþ  $ somo vàyurhutà÷anaþ  &
salilaü càntarikùaü ca  % nakùatràõi di÷o da÷a  // MatsP_161.14 //
ahaü krodha÷ca kàma÷ca  $ varuõo vàsavo yamaþ  &
dhanada÷ca dhanàdhyakùo  % yakùaþ kiüpuruùàdhipaþ  // MatsP_161.15 //

*brahmovàca
ete divyà varàstàta  $ mayà dattàstavàdbhutàþ  &
sarvànkàmànsadà vatsa  % pràpsyasi tvaü na saü÷ayaþ  // MatsP_161.16 //
evamuktvà sa bhagavठ $ jagàmàkà÷a eva hi  &
vairàjaü brahmasadanaü  % brahmarùigaõasevitam  // MatsP_161.17 //
tato devà÷ca nàgà÷ca  $ gandharvà çùibhiþ saha  &
varapradànaü ÷rutvaiva  % pitàmahamupasthitàþ  // MatsP_161.18 //
varapradànàdbhagavan  $ vadhiùyati sa no 'suraþ  &
tatprasãdà÷u bhagavan  % vadho 'pyasya vicintyatàm  // MatsP_161.19 //
bhagavansarvabhåtànàm  $ àdikartà svayaü prabhuþ  &
sraùñà tvaü havyakavyànàm  % avyaktaprakçtir budhaþ  // MatsP_161.20 //
sarvalokahitaü vàkyaü  $ ÷rutvà devaþ prajàpatiþ  &
à÷vàsayàmàsa suràn  % su÷ãtairvacanàmbubhiþ  // MatsP_161.21 //
ava÷yaü trida÷àstena  $ pràptavyaü tapasaþ phalam  &
tapaso 'nte 'sya bhagavàn  % vadhaü viùõuþ kariùyati  // MatsP_161.22 //
tacchrutvà vibudhà vàkyaü  $ sarve païkajajanmanaþ  &
svàni sthànàni divyàni  % viprajagmurmudànvitàþ  // MatsP_161.23 //
labdhamàtre vare càtha  $ sarvàþ so 'bàdhata prajàþ  &
hiraõyaka÷ipurdaityo  % varadànena darpitaþ  // MatsP_161.24 //
à÷rameùu mahàbhàgàn  $ sa munã¤chaüsitavratàn  &
satyadharmaparàndàntàn  % dharùayàmàsa dànavaþ  // MatsP_161.25 //
devàüstribhuvanasthàü÷ca  $ paràjitya mahàsuraþ  &
trailokyaü va÷amànãya  % svarge vasati dànavaþ  // MatsP_161.26 //
yadà varamadotsikta÷  $ coditaþ kàladharmataþ  &
yaj¤iyànakaroddaityàn  % ayaj¤iyà÷ca devatàþ  // MatsP_161.27 //
tadàdityà÷ca sàdhyà÷ca  $ vi÷ve ca vasavastathà  &
sendrà devagaõà yakùàþ  % siddhadvijamaharùayaþ  // MatsP_161.28 //
÷araõyaü ÷araõaü viùõum  $ upatasthurmahàbalam  &
devadevaü yaj¤amayaü  % vàsudevaü sanàtanam  // MatsP_161.29 //

*devà åcuþ
nàràyaõa mahàbhàga  $ devàstvàü ÷araõaü gatàþ  &
tràyasva jahi daityendraü  % hiraõyaka÷ipuü prabho  // MatsP_161.30 //
tvaü hi naþ paramo dhàtà  $ tvaü hi naþ paramo guruþ  &
tvaü hi naþ paramo devo  % brahmàdãnàü surottama  // MatsP_161.31 //

*viùõuruvàca
bhayaü tyajadhvamamarà  $ abhayaü vo dadàmyaham  &
tathaiva tridivaü devàþ  % pratipadyata mà ciram  // MatsP_161.32 //
eùo 'haü sagaõaü daityaü  $ varadànena darpitam  &
avadhyamamarendràõàü  % dànavendraü nihanmyaham  // MatsP_161.33 //
evamuktvà tu bhagavàn  $ visçjya trida÷e÷varàn  &
vadhaü saükalpayàmàsa  % hiraõyaka÷ipoþ prabhuþ  // MatsP_161.34 //
sàhàyyaü ca mahàbàhur  $ oükàraü gçhya satvaram  &
athauükàrasahàyastu  % bhagavànviùõuravyayaþ  // MatsP_161.35 //
hiraõyaka÷ipusthànaü  $ jagàma harirã÷varaþ  &
tejasà bhàskaràkàraþ  % ÷a÷ã kàntyeva càparaþ  // MatsP_161.36 //
narasya kçtvàrdhatanuü  $ siühasyàrdhatanuü tathà  &
nàrasiühena vapuùà  % pàõiü saüspç÷ya pàõinà  // MatsP_161.37 //
tato 'pa÷yata vistãrõàü  $ divyàü ramyàü manoramàm  &
sarvakàmayutàü ÷ubhràü  % hiraõyaka÷ipoþ sabhàm  // MatsP_161.38 //
vistãrõàü yojana÷ataü  $ ÷atamadhyardhamàyatàm  &
vaihàyasãü kàmagamàü  % pa¤cayojanavistçtàm  // MatsP_161.39 //
jarà÷okaklamàpetàü  $ niùprakampàü ÷ivàü sukhàm  &
ve÷maharmyavatãü ramyàü  % jvalantãmiva tejasà  // MatsP_161.40 //
antaþsalilasaüyuktàü  $ vihitàü vi÷vakarmaõà  &
divyaratnamayairvçkùaiþ  % phalapuùpapradairyutàm  // MatsP_161.41 //
nãlapãtasita÷yàmaiþ  $ kçùõairlohitakairapi  &
avatànaistathà gulmair  % ma¤jarã÷atadhàribhiþ  // MatsP_161.42 //
sitàbhraghanasaükà÷à  $ plavantãva vyadç÷yata  &
ra÷mivatã bhàsvarà ca  % divyagandhamanoramà  // MatsP_161.43 //
susukhà na ca duþkhà sà  $ na ÷ãtà na ca gharmadà  &
na kùutpipàse glàniü và  % pràpya tàü pràpnuvanti te  // MatsP_161.44 //
nànàråpairupakçtàü  $ vicitrairatibhàsvaraiþ  &
stambhairna vibhçtà sà vai  % ÷à÷vatã càkùapà sadà  // MatsP_161.45 //
ati candraü ca såryaü ca  $ ÷ikhinaü ca svayaüprabhà  &
dãpyate nàkapçùñhasthà  % bhàsayantãva bhàskaram  // MatsP_161.46 //
sarve ca kàmàþ pracurà  $ ye divyà ye ca mànuùàþ  &
rasayuktaü prabhåtaü ca  % bhakùyabhojyamanantakam  // MatsP_161.47 //
puõyagandhasraja÷càtra  $ nityapuùpaphaladrumàþ  &
uùõe ÷ãtàni toyàni  % ÷ãte coùõàni santi ca  // MatsP_161.48 //
puùpitàgrà mahà÷àkhàþ  $ pravàlàïkuradhàriõaþ  &
latàvitànasaüchannà  % nadãùu ca saraþsu ca  // MatsP_161.49 //
vçkùànbahuvidhàüstatra  $ mçgendro dadç÷e prabhuþ  &
gandhavanti ca puùpàõi  % rasavanti phalàni ca  // MatsP_161.50 //
nàti÷ãtàni noùõàni  $ tatra tatra saràüsi ca  &
apa÷yatsarvatãrthàni  % sabhàyàü tasya sa prabhuþ  // MatsP_161.51 //
nalinaiþ puõóarãkai÷ca  $ ÷atapattraiþ sugandhibhiþ  &
raktaiþ kuvalayairnãlaiþ  % kumudaiþ saüvçtàni ca  // MatsP_161.52 //
sukàntairdhàrtaràùñrai÷ca  $ ràjahaüsai÷ca supriyaiþ  &
kàraõóavai÷cakravàkaiþ  % sàrasaiþ kurarairapi  // MatsP_161.53 //
vimalaiþ sphàñikàbhai÷ca  $ pàõóuracchadanairdvijaiþ  &
bahuhaüsopagãtàni  % sàrasàbhirutàni ca  // MatsP_161.54 //
gandhavatyaþ ÷ubhàstatra  $ puùñama¤jaridhàriõãþ  &
dçùñavànparvatàgreùu  % nànàpuùpadharà latàþ  // MatsP_161.55 //
ketakya÷okasaralàþ  $ puünàgatilakàrjunàþ  &
cåtà nãpàþ prasthapuùpàþ  % kadambà bakulà dhavàþ  // MatsP_161.56 //
priyaïgupàñalàvçkùàþ  $ ÷àlmalyaþ saharidrakàþ  &
sàlàstàlàstamàlà÷ca  % campakà÷ca manoramàþ  // MatsP_161.57 //
tathaivànye vyaràjanta  $ sabhàyàü puùpità drumàþ  &
vidrumà÷ca drumà÷caiva  % jvalitàgnisamaprabhàþ  // MatsP_161.58 //
skandhavantaþ su÷àkhà÷ca  $ bahutàlasamucchrayàþ  &
a¤janà÷okavarõà÷ca  % bahava÷citrakà drumàþ  // MatsP_161.59 //
varuõo vatsanàbha÷ca  $ panasàþ saha candanaiþ  &
nãpàþ sumanasa÷caiva  % nimbà a÷vatthatindukàþ  // MatsP_161.60 //
pàrijàtà÷ca lodhrà÷ca  $ mallikà bhadradàravaþ  &
àmalakyastathà jambå-  % lakucàþ ÷ailavàlukàþ  // MatsP_161.61 //
kharjåryo nàrikelà÷ca  $ harãtakavibhãtakàþ  &
kàlãyakà drukàlà÷ca  % hiïgavaþ pàriyàtrakàþ  // MatsP_161.62 //
mandàrakundalaktà÷ca  $ pataïgàþ kuñajàstathà  &
raktàþ kuraõñakà÷caiva  % nãlà÷càgarubhiþ saha  // MatsP_161.63 //
kadambà÷caiva bhavyà÷ca  $ dàóimà bãjapårakàþ  &
saptaparõà÷ca bilvà÷ca  % madhupairàvçtàstathà  // MatsP_161.64 //
a÷okà÷ca tamàlà÷ca  $ nànàgulmalatàvçtàþ  &
madhåkàþ saptaparõà÷ca  % bahavaþ kùãrakà drumàþ  // MatsP_161.65 //
latà÷ca vividhàkàràþ  $ patrapuùpaphalopagàþ  &
ete cànye ca bahavas  % tatra kànanajà drumàþ  // MatsP_161.66 //
nànàpuùpaphalopetà  $ vyaràjanta samantataþ  &
cakoràþ ÷atapatrà÷ca  % mattakokilasàrikàþ  // MatsP_161.67 //
puùpitàþ puùpitàgrai÷ca  $ saüpatanti mahàdrumàþ  &
raktapãtàruõàstatra  % pàdapàgragatàþ khagàþ  // MatsP_161.68 //
parasparamavekùante  $ prahçùñà jãvajãvakàþ  &
tasyàü sabhàyàü daityendro  % hiraõyaka÷ipustadà  // MatsP_161.69 //
strãsahasraiþ parivçto  $ vicitràbharaõàmbaraþ  &
anarghyamaõivajràrciþ  % ÷ikhàjvalitakuõóalaþ  // MatsP_161.70 //
àsãna÷càsane citre  $ da÷analvapramàõataþ  &
divàkaranibhe divye  % divyàstaraõasaüstçte  // MatsP_161.71 //
divyagandhavahastatra  $ màrutaþ susukho vavau  &
hiraõyaka÷ipurdaitya  % àste jvalitakuõóalaþ  // MatsP_161.72 //
upacerurmahàdaityaü  $ hiraõyaka÷ipuü tadà  &
divyatànena gãtàni  % jagur gandharvasattamàþ  // MatsP_161.73 //
vi÷vàcã sahajanyà ca  $ pramlocetyabhivi÷rutà  &
divyàtha saurabheyã ca  % samãcã pu¤jikasthalã  // MatsP_161.74 //
mi÷rake÷ã ca rambhà ca  $ citralekhà ÷ucismità  &
càruke÷ã ghçtàcã ca  % menakà corva÷ã tathà  // MatsP_161.75 //
etàþ sahasra÷a÷cànyà  $ nçtyagãtavi÷àradàþ  &
upatiùñhanti ràjànaü  % hiraõyaka÷ipuü prabhum  // MatsP_161.76 //
tatràsãnaü mahàbàhuü  $ hiraõyaka÷ipuü prabhum  &
upàsate diteþ putràþ  % sarve labdhavaràstathà  // MatsP_161.77 //
tamapratimakarmàõaü  $ ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ  &
balirvirocanastatra  % narakaþ pçthivãsutaþ  // MatsP_161.78 //
prahlàdo vipracitti÷ca  $ gaviùñha÷ca mahàsuraþ  &
surahantà sunàmà ca  % pramatiþ sumatirvaraþ  // MatsP_161.79 //
ghañodaro mahàpàr÷vaþ  $ krathanaþ piñharastathà  &
vi÷varåpaþ suråpa÷ca  % svabala÷ca mahàbalaþ  // MatsP_161.80 //
da÷agrãva÷ca vàlã ca  $ meghavàsà mahàsuraþ  &
ghañàsyo 'kampana÷caiva  % prajana÷cendratàpanaþ  // MatsP_161.81 //
daityadànavasaüghàste  $ sarve jvalitakuõóalàþ  &
sragviõo vàgminaþ sarve  % sadaiva caritavratàþ  // MatsP_161.82 //
sarve labdhavaràþ ÷åràþ  $ sarve vigatamçtyavaþ  &
ete cànye ca bahavo  % hiraõyaka÷ipuü prabhum  // MatsP_161.83 //
upàsanti mahàtmànaü  $ sarve divyaparicchadàþ  &
vimànairvividhàkàrair  % bhràjamànairivàgnibhiþ  // MatsP_161.84 //
mahendravapuùaþ sarve  $ vicitràïgadabàhavaþ  &
bhåùitàïgà diteþ putràs  % tamupàsanta sarva÷aþ  // MatsP_161.85 //
tasyàü sabhàyàü divyàyàm  $ asuràþ parvatopamàþ  &
hiraõyavapuùaþ sarve  % divàkarasamaprabhàþ  // MatsP_161.86 //
na ÷rutaü naiva dçùñaü hi  $ hiraõyaka÷iporyathà  &
ai÷varyaü daityasiühasya  % yathà tasya mahàtmanaþ  // MatsP_161.87 //
kanakarajatacitravedikàyàü  $ parihçtaratnavicitravãthikàyàm  &
sa dadar÷a mçgàdhipaþ sabhàyàü  % suracitaratnagavàkùa÷obhitàyàm  // MatsP_161.88 //
kanakavimalahàrabhåùitàïgaü  $ dititanayaü sa mçgàdhipo dadar÷a  &
divasakaramahàprabhàjvalantaü  % ditijasahasra÷atairniùevyamàõam  // MatsP_161.89 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 162

*såta uvàca
tato dçùñvà mahàtmànaü  $ kàlacakramivàgatam  &
narasiühavapu÷channaü  % bhasmacchannamivànalam  // MatsP_162.1 //
hiraõyaka÷ipoþ putraþ  $ prahlàdo nàma vãryavàn  &
divyena cakùuùà siüham  % apa÷yaddevamàgatam  // MatsP_162.2 //
te dçùñvà rukma÷ailàbham  $ apårvàü tanumà÷ritam  &
vismità dànavàþ sarve  % hiraõyaka÷ipu÷ca saþ  // MatsP_162.3 //

*prahlàda uvàca
mahàbàho mahàràja  $ daityànàmàdisaübhava  &
na ÷rutaü na ca no dçùñaü  % nàrasiühamidaü vapuþ  // MatsP_162.4 //
avyaktaprabhavaü divyaü  $ kimidaü råpamàgatam  &
daityàntakaraõaü ghoraü  % saü÷atãva mano mama  // MatsP_162.5 //
asya devàþ ÷arãrasthàþ  $ sàgaràþ sarita÷ca yàþ  &
himavànpàriyàtra÷ca  % ye cànye kulaparvatàþ  // MatsP_162.6 //
candramà÷ca sanakùatrair  $ àdityair vasubhiþ saha  &
dhanado varuõa÷caiva  % yamaþ ÷akraþ ÷acãpatiþ  // MatsP_162.7 //
maruto devagandharvà  $ çùaya÷ca tapodhanàþ  &
nàgà yakùàþ pi÷àcà÷ca  % ràkùasà bhãmavikramàþ  // MatsP_162.8 //
brahmà devaþ pa÷upatir  $ lalàñasthà bhramanti vai  &
sthàvaràõi ca sarvàõi  % jaïgamàni tathaiva ca  // MatsP_162.9 //
bhavàü÷ca sahito 'smàbhiþ  $ sarvairdaityagaõairvçtaþ  &
vimàna÷atasaükãrõà  % tathaiva bhavataþ sabhà  // MatsP_162.10 //
sarvaü tribhuvanaü ràjaül  $ lokadharmà÷ca ÷à÷vatàþ  &
dç÷yante nàrasiühe 'smiüs  % tathedamakhilaü jagat  // MatsP_162.11 //
prajàpati÷càtra manur mahàtmà  $ grahà÷ca yogà÷ca mahãruhà÷ca  &
utpàtakàla÷ca dhçtirmati÷ca  % rati÷ca satyaü ca tapo dama÷ca  // MatsP_162.12 //
sanatkumàra÷ca mahànubhàvo  $ vi÷ve ca devà çùaya÷ca sarve  &
krodha÷ca kàma÷ca tathaiva harùo  % dharma÷ca mohaþ pitara÷ca sarve  // MatsP_162.13 //
prahlàdasya vacaþ ÷rutvà  $ hiraõyaka÷ipuþ prabhuþ  &
uvàca dànavànsarvàn  % gaõàü÷ca sa gaõàdhipaþ  // MatsP_162.14 //
mçgendro gçhyatàmeùa  $ apårvàü tanumàsthitaþ  &
yadi và saü÷ayaþ ka÷cid  % vadhyatàü vanagocaraþ  // MatsP_162.15 //
te dànavagaõà sarve  $ mçgendraü bhãmavikramam  &
parikùipanto muditàs  % tràsayàmàsurojasà  // MatsP_162.16 //
siühanàdaü vimucyàtha  $ narasiüho mahàbalaþ  &
babha¤ja tàü sabhàü divyàü  % vyàditàsya ivàntakaþ  // MatsP_162.17 //
sabhàyàü bhajyamànàyàü  $ hiraõyaka÷ipuþ svayam  &
cikùepàstràõi siühasya  % roùàdvyàkulalocanaþ  // MatsP_162.18 //
sarvàstràõàmatha jyeùñhaü  $ daõóamantraü sudàruõam  &
kàlacakraü tathàghoraü  % viùõucakraü tathà param  // MatsP_162.19 //
paitàmahaü tathàtyugraü  $ trailokyadahanaü mahat  &
vicitràma÷anãü caiva  % ÷uùkàrdraü cà÷anidvayam  // MatsP_162.20 //
raudraü tathograü ÷ålaü ca  $ kaïkàlaü musalaü tathà  &
mohanaü ÷oùaõaü caiva  % saütàpanavilàpanam  // MatsP_162.21 //
vàyavyaü mathanaü caiva  $ kàpàlamatha kaiïkaram  &
tathàpratihatàü ÷aktiü  % krau¤camastraü tathaiva ca  // MatsP_162.22 //
astraü brahma÷ira÷caiva  $ somàstraü ÷i÷iraü tathà  &
kampanaü ÷àtanaü caiva  % tvàùñraü caiva subhairavam  // MatsP_162.23 //
kàlamudgaramakùobhyaü  $ tapanaü ca mahàbalam  &
saüvartanaü mohanaü ca  % tathà màyàdharaü param  // MatsP_162.24 //
gàndharvamastraü dayitam  $ asiratnaü ca nandakam  &
prasvàpanaü pramathanaü  % vàruõaü càstramuttamam  \
astraü pà÷upataü caiva  # yasyàpratihatà gatiþ  // MatsP_162.25 //
astraü haya÷ira÷caiva  $ bràhmamastraü tathaiva ca  &
nàràyaõàstramaindraü ca  % sàrpamastraü tathàdbhutam  // MatsP_162.26 //
pai÷àcamastramajitaü  $ ÷oùadaü ÷àmanaü tathà  &
mahàbalaü bhàvanaü ca  % prasthàpanavikampane  // MatsP_162.27 //
etànyastràõi divyàni  $ hiraõyaka÷ipustadà  &
asçjannarasiühasya  % dãptasyàgnerivàhutim  // MatsP_162.28 //
astraiþ prajvalitaiþ siüham  $ àvçõodasurottamaþ  &
vivasvàn gharmasamaye  % himavantamivàü÷ubhiþ  // MatsP_162.29 //
sa hyamarùànilodbhåto  $ daityànàü sainyasàgaraþ  &
kùaõena plàvayàmàsa  % mainàkamiva sàgaraþ  // MatsP_162.30 //
pràsaiþ pà÷ai÷ca khaógai÷ca  $ gadàbhirmusalaistathà  &
vajraira÷anibhi÷caiva  % sàgnibhi÷ca mahàdrumaiþ  // MatsP_162.31 //
mudgarairbhindipàlai÷ca  $ ÷ilolåkhalaparvataiþ  &
÷ataghnãbhi÷ca dãptàbhir  % daõóairapi sudàruõaiþ  // MatsP_162.32 //
te dànavàþ pà÷agçhãtahastà  $ mahendratulyà÷anivajravegàþ  &
samantato 'bhyudyatabàhukàyàþ  % sthitàstri÷ãrùà iva nàgapà÷àþ  // MatsP_162.33 //
suvarõamàlàkulabhåùitàïgàþ  $ pãtàü÷ukàbhogavibhàvitàïgàþ  &
muktàvalãdàmasanàthakakùà  % haüsà ivàbhànti vi÷àlapakùàþ  // MatsP_162.34 //
teùàü tu vàyupratimaujasàü vai  $ keyåramaulãvalayotkañànàm  &
tànyuttamàïgànyabhito vibhànti  % prabhàtasåryàü÷usamaprabhàõi  // MatsP_162.35 //
kùipadbhir ugrair jvalitair mahàbalair mahàstrapågaiþ susamàvçto babhau  /*
giriryathà saütatavarùibhir ghanaiþ kçtàndhakàràntarakaüdaro drumaiþ  // MatsP_162.36 //*
tairhanyamàno 'pi mahàstrajàlair mahàbalair daityagaõaiþ sametaiþ  /*
nàkampatàjau bhagavànpratàpasthitaþ prakçtyà himavànivàcalaþ  // MatsP_162.37 //*
saütràsitàstena nçsiüharåpiõà diteþ sutàþ pàvakatulyatejasà  /*
bhayàdviceluþ pavanoddhutàïgà yathormayaþ sàgaravàrisaübhavàþ  // MatsP_162.38 //*

______________________________________________________


Matsya-Puràõa 163
*såta uvàca
kharàþ kharamukhà÷caiva  $ makarà÷ãviùànanàþ  &
ãhàmçgamukhà÷cànye  % varàhamukhasaüsthitàþ  // MatsP_163.1 //
bàlasåryamukhà÷cànye  $ dhåmaketumukhàstathà  &
ardhacandràrdhavaktrà÷ca  % agnidãptamukhàstathà  // MatsP_163.2 //
haüsakukkuñavaktrà÷ca  $ vyàditàsyà bhayàvahàþ  &
siühàsyà lelihànà÷ca  % kàkagçdhramukhàstathà  // MatsP_163.3 //
dvijihvakà vakra÷ãrùàs  $ tatholkàmukhasaüsthitàþ  &
mahàgràhamukhà÷cànye  % dànavà baladarpitàþ  // MatsP_163.4 //
÷ailasaüvarùmaõas tasya  $ ÷arãre ÷aravçùñibhiþ  &
avadhyasya mçgendrasya  % na vyathàü cakruràhave  // MatsP_163.5 //
evaü bhåyo 'parànghoràn  $ asçjandànave÷varàþ  &
mçgendrasyopari kruddhà  % niþ÷vasanta ivoragàþ  // MatsP_163.6 //
te dànava÷arà ghorà  $ dànavendrasamãritàþ  &
vilayaü jagmuràkà÷e  % khadyotà iva parvate  // MatsP_163.7 //
tata÷cakràõi divyàni  $ daityàþ krodhasamanvitàþ  &
mçgendràyàsçjannà÷u  % jvalitàni samantataþ  // MatsP_163.8 //
tairàsãdgaganaü cakraiþ  $ saüpatadbhiritastataþ  &
yugànte saüprakà÷adbhi÷  % candràdityagrahairiva  // MatsP_163.9 //
tàni sarvàõi cakràõi  $ mçgendreõa mahàtmanà  &
grastànyudãrõàni tadà  % pàvakàrciþsamàni vai  // MatsP_163.10 //
tàni cakràõi vadane  $ vi÷amànàni bhànti vai  &
meghodaradarãùveva  % candrasåryagrahà iva  // MatsP_163.11 //
hiraõyaka÷ipurdaityo  $ bhåyaþ pràsçjadårjitàm  &
÷aktiü prajvalitàü ghoràü  % dhauta÷astrataóitprabhàm  // MatsP_163.12 //
tàmàpatantãü samprekùya  $ mçgendraþ ÷aktimujjvalàm  &
huükàreõaiva raudreõa  % babha¤ja bhagavàüstadà  // MatsP_163.13 //
raràja bhagnà sà ÷aktir  $ mçgendreõa mahãtale  &
savisphuliïgà jvalità  % maholkeva diva÷cyutà  // MatsP_163.14 //
nàràcapaïktiþ siühasya  $ pràptà reje 'vidårataþ  &
nãlotpalapalà÷ànàü  % màlevojjvaladar÷anà  // MatsP_163.15 //
sa garjitvà yathànyàyaü  $ vikramya ca yathàsukham  &
tatsainyam utsàritavàüs  % tçõàgràõãva màrutaþ  // MatsP_163.16 //
tato '÷mavarùaü daityendrà  $ vyamçjanta nabhogatàþ  &
nagamàtraiþ ÷ilàkhaõóair  % giri÷çïgairmahàprabhaiþ  // MatsP_163.17 //
tada÷mavarùaü siühasya  $ mahanmårdhani pàtitam  &
di÷o da÷a vikãrõà vai  % khadyotaprakarà iva  // MatsP_163.18 //
tadà÷maughair daityagaõàþ  $ punaþ siühamariüdamam  &
chàdayàücakrire meghà  % dhàràbhiriva parvatam  // MatsP_163.19 //
na ca taü càlayàmàsur  $ daityaughà devasattamam  &
bhãmavego 'cala÷reùñhaü  % samudra iva mandaram  // MatsP_163.20 //
tato '÷mavarùe vihate  $ jalavarùamanantaram  &
dhàràbhirakùamàtràbhiþ  % pràduràsãtsamantataþ  // MatsP_163.21 //
nabhasaþ pracyutà dhàràs  $ tigmavegàþ samantataþ  &
àvçtya sarvato vyoma  % di÷a÷copadi÷astathà  // MatsP_163.22 //
dhàrà divi ca sarvatra  $ vasudhàyàü ca sarva÷aþ  &
na spç÷anti ca tà devaü  % nipatantyo 'ni÷aü bhuvi  // MatsP_163.23 //
bàhyato vavçùurvarùaü  $ nopariùñàcca vavçùuþ  &
mçgendrapratiråpasya  % sthitasya yudhi màyayà  // MatsP_163.24 //
hate '÷mavarùe tumule  $ jalavarùe ca ÷oùite  &
so 'sçjaddànavo màyàm  % agnivàyusamãritàm  // MatsP_163.25 //
mahendrastoyadaiþ sàrdhaü  $ sahasràkùo mahàdyutiþ  &
mahatà toyavarùeõa  % ÷amayàmàsa pàvakam  // MatsP_163.26 //
tasyàü pratihatàyàü tu  $ màyàyàü yudhi dànavaþ  &
asçjadghorasaükà÷aü  % tamastãvraü samantataþ  // MatsP_163.27 //
tamasà saüvçte loke  $ daityeùvàttàyudheùu ca  &
svatejasà parivçto  % divàkara ivàbabhau  // MatsP_163.28 //
tri÷ikhàü bhrukuñãü càsya  $ dadç÷urdànavà raõe  &
lalàñasthàü tri÷ålàïkàü  % gaïgàü tripathagàmiva  // MatsP_163.29 //
tataþ sarvàsu màyàsu  $ hatàsu ditinandanàþ  &
hiraõyaka÷ipuü daityaü  % vivarõàþ ÷araõaü yayuþ  // MatsP_163.30 //
tataþ prajvalitaþ krodhàt  $ pradahanniva tejasà  &
tasminkruddhe tu daityendre  % tamobhåtamabhåjjagat  // MatsP_163.31 //
àvahaþ pravaha÷caiva  $ vivaho 'tha hyudàvahaþ  &
paràvahaþ saüvaha÷ca  % mahàbalaparàkramàþ  // MatsP_163.32 //
tathà parivahaþ ÷rãmàn  $ utpàtabhaya÷aüsinaþ  &
ityevaü kùubhitàþ sapta  % maruto gaganecaràþ  // MatsP_163.33 //
ye grahàþ sarvalokasya  $ kùaye pràdurbhavanti vai  &
te sarve gagane dçùñà  % vyacaranta yathàsukham  // MatsP_163.34 //
ayogata÷càpyacaran  $ màrgaü ni÷i ni÷àcaraþ  &
sagrahaþ saha nakùatrair  % àkàpatirariüdamaþ  // MatsP_163.35 //
vivarõatàü ca bhagavàn  $ gato divi divàkaraþ  &
kçùõaü kabandhaü ca tathà  % lakùyate sumahaddivi  // MatsP_163.36 //
amu¤caccàrciùàü vçndaü  $ bhåmivçttir vibhàvasuþ  &
gaganastha÷ca bhagavàn  % abhãkùõaü paridç÷yate  // MatsP_163.37 //
sapta dhåmranibhà ghoràþ  $ såryà divi samutthitàþ  &
somasya gaganasthasya  % grahàstiùñhanti ÷çïgagàþ  // MatsP_163.38 //
vàme tu dakùiõe caiva  $ sthitau ÷ukrabçhaspatã  &
÷anai÷caro lohitàïgo  % jvalanàïgasamadyutiþ  // MatsP_163.39 //
samaü samadhirohantaþ  $ sarve te gaganecaràþ  &
÷çïgàõi ÷anakairghorà  % yugàntàvartino grahàþ  // MatsP_163.40 //
candramà÷ca sanakùatrair  $ grahaiþ saha tamonudaþ  &
caràcaravinà÷àya  % rohiõãü nàbhyanandata  // MatsP_163.41 //
gçhãto ràhuõà candra  $ ulkàbhirabhihanyate  &
ulkàþ prajvalità÷candre  % vicaranti yathàsukham  // MatsP_163.42 //
devànàmapi yo devaþ  $ so 'pyavarùata ÷oõitam  &
apatangaganàdulkà  % vidyudråpà mahàsvanàþ  // MatsP_163.43 //
akàle ca drumàþ sarve  $ puùpanti ca phalanti ca  &
latà÷ca saphalàþ sarvà  % ye càhurdaityanà÷anam  // MatsP_163.44 //
phalaiþ phalànyajàyanta  $ puùpaiþ puùpaü tathaiva ca  &
unmãlanti nimãlanti  % hasanti ca rudanti ca  // MatsP_163.45 //
vikro÷anti ca gambhãrà  $ dhåmayanti jvalanti ca  &
pratimàþ sarvadevànàü  % vedayanti mahadbhayam  // MatsP_163.46 //
àraõyaiþ saha saüsçùñà  $ gràmyà÷ca mçgapakùiõaþ  &
cakruþ subhairavaü tatra  % mahàyuddhamupasthitam  // MatsP_163.47 //
nadya÷ca pratikålàni  $ vahanti kaluùodakàþ  &
na prakà÷anti ca di÷o  % raktareõusamàkulàþ  // MatsP_163.48 //
vànaspatyo na påjyante  $ påjanàrhàþ kathaücana  &
vàyuvegena hanyante  % bhajyante praõamanti ca  // MatsP_163.49 //
yadà ca sarvabhåtànàü  $ chàyà na parivartate  &
aparàhõagate sårye  % lokànàü yugasaükùaye  // MatsP_163.50 //
tadà hiraõyaka÷ipor  $ daityasyopari ve÷manaþ  &
bhàõóàgàràyudhàgàre  % niviùñamabhavanmadhu  // MatsP_163.51 //
asuràõàü vinà÷àya  $ suràõàü vijayàya ca  &
dç÷yante vividhotpàtà  % ghorà ghoranidar÷anàþ  // MatsP_163.52 //
ete cànye ca bahavo  $ ghorotpàtàþ samutthitàþ  &
daityendrasya vinà÷àya  % dç÷yante kàlanirmitàþ  // MatsP_163.53 //
medinyàü kampamànàyàü  $ daityendreõa mahàtmanà  &
mahãdharà nàgagaõà  % nipeturamitaujasaþ  // MatsP_163.54 //
viùajvàlàkulairvaktrair  $ vimu¤canto hutà÷anam  &
catuþ÷ãrùàþ pa¤ca÷ãrùàþ  % sapta÷ãrùà÷ca pannagàþ  // MatsP_163.55 //
vàsukistakùaka÷caiva  $ karkoñakadhanaüjayau  &
elàmukhaþ kàliya÷ca  % mahàpadma÷ca vãryavàn  // MatsP_163.56 //
sahasra÷ãrùà nàgo vai  $ hematàladhvajaþ prabhuþ  &
÷eùo 'nanto mahàbhàgo  % duùprakampyaþ prakampitaþ  // MatsP_163.57 //
dãptànyantarjalasthàni  $ pçthivãdharaõàni ca  &
tadà kruddhena mahatà  % kampitàni samantataþ  // MatsP_163.58 //
nàgàstejodharà÷càpi  $ pàtàlatalacàriõaþ  &
hiraõyaka÷ipurdaityas  % tadà saüspçùñavànmahãm  // MatsP_163.59 //
saüdaùñauùñhapuñaþ krodhàd  $ vàràha iva pårvajaþ  &
nadã bhàgãrathã caiva  % sarayåþ kau÷ikã tathà  // MatsP_163.60 //
yamunà tvatha kàverã  $ kçùõaveõà ca nimnagà  &
suveõà ca mahàbhàgà  % nadã godàvarã tathà  // MatsP_163.61 //
carmaõvatã ca sindhu÷ca  $ tathà nadanadãpatiþ  &
kamalaprabhava÷caiva  % ÷oõo maõinibhodakaþ  // MatsP_163.62 //
narmadà ÷ubhatoyà ca  $ tathà vetravatã nadã  &
gomatã gokulàkãrõà  % tathà pårvasarasvatã  // MatsP_163.63 //
mahã kàlamahã caiva  $ tamasà puùpavàhinã  &
jambådvãpaü ratnavañaü  % sarvaratnopa÷obhitam  // MatsP_163.64 //
suvarõaprakañaü caiva  $ suvarõàkaramaõóitam  &
mahànadaü ca lauhityaü  % ÷ailakànana÷obhitam  // MatsP_163.65 //
pattanaü ko÷akaraõam  $ çùivãrajanàkaram  &
màgadhà÷ca mahàgràmà  % muõóàþ ÷uïgàstathaiva ca  // MatsP_163.66 //
suhmà mallà videhà÷ca  $ màlavàþ kà÷ikosalàþ  &
bhavanaü vainateyasya  % daityendreõàbhikampitam  // MatsP_163.67 //
kailàsa÷ikharàkàraü  $ yatkçtaü vi÷vakarmaõà  &
raktatoyo mahàbhãmo  % lauhityo nàma sàgaraþ  // MatsP_163.68 //
udaya÷ca mahà÷aila  $ ucchritaþ ÷atayojanam  &
suvarõavedikaþ ÷rãmàn  % meghapaïktiniùevitaþ  // MatsP_163.69 //
bhràjamàno 'rkasadç÷air  $ jàtaråpamayairdrumaiþ  &
÷àlaistàlaistamàlai÷ca  % karõikàrai÷ca puùpitaiþ  // MatsP_163.70 //
ayomukha÷ca vikhyàtaþ  $ parvato dhàtumaõóitaþ  &
tamàlavanagandha÷ca  % parvato malayaþ ÷ubhaþ  // MatsP_163.71 //
suràùñrà÷ca sabàhlãkàþ  $ ÷åràbhãràstathaiva ca  &
bhojàþ pàõóyà÷ca vaïgà÷ca  % kaliïgàstàmraliptakàþ  // MatsP_163.72 //
tathaivauõórà÷ca pauõórà÷ca  $ vàmacåóàþ sakeralàþ  &
kùobhitàstena daityena  % sadevà÷càpsarogaõàþ  // MatsP_163.73 //
agastyabhavanaü caiva  $ yadagamyaü kçtaü purà  &
siddhacàraõasaügha÷ca  % viprakãrõaü manoharam  // MatsP_163.74 //
vicitranànàvihagaü  $ supuùpitamahàdrumam  &
jàtaråpamayaiþ ÷çïgair  % apsarogaõanàditam  // MatsP_163.75 //
giripuùpitaka÷caiva  $ lakùmãvànpriyadar÷anaþ  &
utthitaþ sàgaraü bhittvà  % vi÷ràma÷candrasåryayoþ  \
raràja sumahà÷çïgair  # gaganaü vilikhanniva  // MatsP_163.76 //
candrasåryàü÷usaükà÷aiþ  $ sàgaràmbusamàvçtaiþ  &
vidyutvànsarvataþ ÷rãmàn  % àyataþ ÷atayojanam  // MatsP_163.77 //
vidyutàü yatra saüpàtà  $ nipàtyante nagottame  &
çùabhaþ parvata÷caiva  % ÷rãmànvçùabhasaüj¤itaþ  // MatsP_163.78 //
ku¤jaraþ parvataþ ÷rãmàn  $ yatràgastyagçhaü ÷ubham  &
vi÷àlàkùa÷ca durdharùaþ  % sarpàõàmàlayaþ purã  // MatsP_163.79 //
tathà bhogavatã càpi  $ daityendreõàbhikampità  &
mahàseno giri÷caiva  % pàriyàtra÷ca parvataþ  // MatsP_163.80 //
cakravàü÷ca giri÷reùñho  $ vàràha÷caiva parvataþ  &
pràgjyautiùapuraü càpi  % jàtaråpamayaü ÷ubham  // MatsP_163.81 //
yasminvasati duùñàtmà  $ narako nàma dànavaþ  &
megha÷ca parvata÷reùñho  % meghagambhãraniþsvanaþ  // MatsP_163.82 //
ùaùñistatra sahasràõi  $ parvatànàü dvijottamàþ  &
taruõàdityasaükà÷o  % merustatra mahàgiriþ  // MatsP_163.83 //
yakùaràkùasagandharvair  $ nityaü sevitakaüdaraþ  &
hemagarbho mahà÷ailas  % tathà hemasakho giriþ  // MatsP_163.84 //
kailàsa÷caiva ÷ailendro  $ dànavendreõa kampitaþ  &
hemapuùkarasaüchannaü  % tena vaikhànasaü saraþ  // MatsP_163.85 //
kampitaü mànasaü caiva  $ haüsakàraõóavàkulam  &
tri÷çïgaparvata÷caiva  % kumàrã ca saridvarà  // MatsP_163.86 //
tuùàracayasaüchanno  $ mandara÷càpi parvataþ  &
u÷ãrabindu÷ca giri÷  % candraprasthastathàdriràñ  // MatsP_163.87 //
prajàpatigiri÷caiva  $ tathà puùkaraparvataþ  &
devàbhraparvata÷caiva  % tathà vai reõuko giriþ  // MatsP_163.88 //
krau¤caþ saptarùi÷aila÷ca  $ dhåmravarõa÷ca parvataþ  &
ete cànye ca girayo  % de÷à janapadàstathà  // MatsP_163.89 //
nadyaþ sasàgaràþ sarvàþ  $ so 'kampayata dànavaþ  &
kapila÷ca mahãputro  % vyàghravàü÷caiva kampitaþ  // MatsP_163.90 //
khecarà÷ca satãputràþ  $ pàtàlatalavàsinaþ  &
gaõastathà paro raudro  % meghanàmàïku÷àyudhaþ  // MatsP_163.91 //
årdhvago bhãmavega÷ca  $ sarva evàbhikampitàþ  &
gadã ÷ålã karàla÷ca  % hiraõyaka÷ipustadà  // MatsP_163.92 //
jãmåtaghanasaükà÷o  $ jãmåtaghananiþsvanaþ  &
jãmåtaghananirghoùo  % jãmåta iva vegavàn  // MatsP_163.93 //
devàrirditijo vãro  $ nçsiühaü samupàdravat  &
samutpatya tatastãkùõair  % mçgendreõa mahànakhaiþ  \
tadoükàrasahàyena  # vidàrya nihato yudhi  // MatsP_163.94 //
mahã ca kàla÷ca ÷a÷ã nabha÷ca  $ grahà÷ca sårya÷ca di÷a÷ca sarvàþ  &
nadya÷ca ÷ailà÷ca mahàrõavà÷ca  % gatàþ prasàdaü ditiputranà÷àt  // MatsP_163.95 //
tataþ pramudità devà  $ çùaya÷ca tapodhanàþ  &
tuùñuvurnàmabhirdivyair  % àdidevaü sanàtanam  // MatsP_163.96 //
yattvayà vihitaü deva  $ nàrasiühamidaü vapuþ  &
etadevàrcayiùyanti  % paràvaravido janàþ  // MatsP_163.97 //

*devà åcuþ
bhavànbrahmà ca rudra÷ca  $ mahendro devasattamaþ  &
bhavànkartà vikartà ca  % lokànàü prabhavo 'vyayaþ  // MatsP_163.98 //
paràü ca siddhiü ca paraü ca devaü  $ paraü ca mantraü paramaü havi÷ca  &
paraü ca dharmaü paramaü ca vi÷vaü  % tvàmàhuragryaü puruùaü puràõam  // MatsP_163.99 //
paraü ÷arãraü paramaü ca brahma  $ paraü ca yogaü paramàü ca vàõãm  &
paraü rahasyaü paramàü gatiü ca  % tvàmàhuragryaü puruùaü puràõam  // MatsP_163.100 //
evaü parasyàpi paraü padaü yat  $ paraü parasyàpi paraü ca devam  &
paraü parasyàpi paraü ca bhåtaü  % tvàmàhuragryaü puruùaü puràõam  // MatsP_163.101 //
paraü parasyàpi paraü rahasyaü  $ paraü parasyàpi paraü mahattvam  &
paraü parasyàpi paraü mahadyat  % tvàmàhuragryaü puruùaü puràõam  // MatsP_163.102 //
paraü parasyàpi paraü nidhànaü  $ paraü parasyàpi paraü pavitram  &
paraü parasyàpi paraü ca dàntaü  % tvàmàhuragryaü puruùaü puràõam  // MatsP_163.103 //
evamuktvà tu bhagavàn  $ sarvalokapitàmahaþ  &
stutvà nàràyaõaü devaü  % brahmalokaü gataþ prabhuþ  // MatsP_163.104 //
tato nadatsu tåryeùu  $ nçtyantãùvapsaraþsu ca  &
kùãrodasyottaraü kålaü  % jagàma harirã÷varaþ  // MatsP_163.105 //
nàrasiühaü vapurdevaþ  $ sthàpayitvà sudãptimat  &
pauràõaü råpamàsthàya  % prayayau garuóadhvajaþ  // MatsP_163.106 //
aùñacakreõa yànena  $ bhåtayutena bhàsvatà  &
avyaktaprakçtirdevaþ  % svasthànaü gatavànprabhuþ  // MatsP_163.107 //

______________________________________________________

Matsya-Puràõa 164

*çùaya åcuþ
kathitaü narasiühasya  $ màhàtmyaü vistareõa ca  &
punastasyaiva màhàtmyam  % anyadvistarato vada  // MatsP_164.1 //
padmaråpamabhådetat  $ kathaü hemamayaü jagat  &
kathaü ca vaiùõavã sçùñiþ  % padmamadhye 'bhavatpurà  // MatsP_164.2 //

*såta uvàca
÷rutvà ca narasiühasya  $ màhàtmyaü ravinandanaþ  &
vismayotphullanayanaþ  % punaþ papraccha ke÷avam  // MatsP_164.3 //

*manuruvàca
kathaü pàdme mahàkalpe  $ tava padmamayaü jagat  &
jalàrõavagatasyeha  % nàbhau jàtaü janàrdana  // MatsP_164.4 //
prabhàvàtpadmanàbhasya  $ svapataþ sàgaràmbhasi  &
puùkare ca kathaü bhåtà  % devàþ sarùigaõàþ purà  // MatsP_164.5 //
etadàkhyàhi nikhilaü  $ yogaü yogavidàü pate  &
÷çõvatastasya me kãrtiü  % na tçptirupajàyate  // MatsP_164.6 //
kiyatà caiva kàlena  $ ÷ete vai puruùottamaþ  &
kiyantaü và svapiti ca  % ko 'sya kàlasya saübhavaþ  // MatsP_164.7 //
kiyatà vàtha kàlena hy  $ uttiùñhati mahàya÷àþ  &
kathaü cotthàya bhagavàn  % sçjate nikhilaü jagat  // MatsP_164.8 //
ke prajàpatayastàvad  $ àsanpårvaü mahàmune  &
kathaü nirmitavàü÷caiva  % citraü lokaü sanàtanam  // MatsP_164.9 //
kathamekàrõave ÷ånye  $ naùñasthàvarajaïgame  &
dagdhe devàsuranare  % pranaùñoragaràkùase  // MatsP_164.10 //
naùñànilànale loke  $ naùñàkà÷amahãtale  &
kevalaü gahvarãbhåte  % mahàbhåtaviparyaye  // MatsP_164.11 //
vibhurmahàbhåtapatir  $ mahàtejà mahàkçtiþ  &
àste suravara÷reùñho  % vidhimàsthàya yogavit  // MatsP_164.12 //
÷çõuyàü parayà bhaktyà  $ brahmannetada÷eùataþ  &
vaktumarhasi dharmiùñha  % ya÷o nàràyaõàtmakam  // MatsP_164.13 //
÷raddhayà copaviùñànàü  $ bhagavanvaktumarhasi  // MatsP_164.14 //

*matsya uvàca
nàràyaõasya ya÷asaþ  $ ÷ravaõe yà tava spçhà  &
tadvaü÷yànvayabhåtasya  % nyàyyaü ravikularùabha  // MatsP_164.15 //
÷çõuùvàdipuràõeùu  $ vedebhya÷ca yathà ÷rutam  &
bràhmaõànàü ca vadatàü  % ÷rutvà vai sumahàtmanàm  // MatsP_164.16 //
yathà ca tapasà dçùñvà  $ bçhaspatisamadyutiþ  &
parà÷arasutaþ ÷rãmàn  % gururdvaipàyano 'bravãt  // MatsP_164.17 //
tatte 'haü kathayiùyàmi  $ yathà÷akti yathà÷ruti  &
yadvij¤àtuü mayà ÷akyam  % çùimàtreõa sattamàþ  // MatsP_164.18 //
kaþ samutsahate j¤àtuü  $ paraü nàràyaõàtmakam  &
vi÷vàyana÷ca yadbrahmà  % na vedayati tattvataþ  // MatsP_164.19 //
tatkarma vi÷vavedànàü  $ tadrahasyaü maharùãõàm  &
tamã÷aü sarvayaj¤ànàü  % tattattvaü sarvadar÷inàm  \
tadadhyàtmavidàü cintyaü  # narakaü ca vikarmiõàm  // MatsP_164.20 //
adhidaivaü ca yaddaivam  $ adhiyaj¤aü susaüj¤itam  &
tadbhåtamadhibhåtaü ca  % tatparaü paramarùãõàm  // MatsP_164.21 //
sa yaj¤o vedanirdiùñas  $ tattapaþ kavayo viduþ  &
yaþ kartà kàrako buddhir  % manaþ kùetraj¤a eva ca  // MatsP_164.22 //
praõavaþ puruùaþ ÷àstà  $ eka÷ceti vibhàvyate  &
pràõaþ pa¤cavidha÷caiva  % dhruva akùara eva ca  // MatsP_164.23 //
kàlaþ pàka÷ca paktà ca  $ draùñà svàdhyàya eva ca  &
ucyate vividhairdevaiþ  % sa evàyaü na tatparam  // MatsP_164.24 //
sa eva bhagavànsarvaü  $ karoti vikaroti ca  &
so 'smànkàrayate sarvàn  % so 'tyeti vyàkulãkçtàn  // MatsP_164.25 //
yajàmahe tamevàdyaü  $ tamevecchàma nirvçtàþ  &
yo vaktà yacca vaktavyaü  % yaccàhaü tadbravãmi vaþ  // MatsP_164.26 //
÷råyate yacca vai ÷ràvyaü  $ yaccànyatparijalpyate  &
yàþ kathà÷caiva vartante  % ÷rutayo vàtha tatparàþ  \
vi÷vaü vi÷vapatirya÷ca  # sa tu nàràyaõaþ smçtaþ  // MatsP_164.27 //
yatsatyaü yadamçtamakùaraü paraü yad  $ yadbhåtaü paramamidaü ca yadbhaviùyat  &
yatkiücic caramacaraü yadasti cànyat  % tatsarvaü puruùavaraþ prabhuþ puràõaþ  // MatsP_164.28 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 165

*matsya uvàca
catvàryàhuþ sahasràõi  $ varùàõàü tu kçtaü yugam  &
tasya tàvacchatã saüdhyà  % dviguõà ravinandana  // MatsP_165.1 //
yatra dharma÷catuùpàdas tv  $ adharmaþ pàdavigrahaþ  &
svadharmaniratàþ santo  % jàyante yatra mànavàþ  // MatsP_165.2 //
vipràþ sthità dharmaparà  $ ràjavçttau sthità nçpàþ  &
kçùyàmabhiratà vai÷yàþ  % ÷ådràþ ÷u÷råùavaþ sthitàþ  // MatsP_165.3 //
tadà satyaü ca ÷aucaü ca  $ dharma÷caiva vivardhate  &
sadbhiràcaritaü karma  % kriyate khyàyate ca vai  // MatsP_165.4 //
etatkàrtayugaü vçttaü  $ sarveùàmapi pàrthiva  &
pràõinàü dharmasaïgànàm  % api vai nãcajanmanàm  // MatsP_165.5 //
trãõi varùasahasràõi  $ tretàyugamihocyate  &
tasya tàvacchatã saüdhyà  % dviguõà parikãrtyate  // MatsP_165.6 //
dvàbhyàmadharmaþ pàdàbhyàü  $ tribhirdharmo vyavasthitaþ  &
yatra satyaü ca sattvaü ca  % tretàdharmo vidhãyate  // MatsP_165.7 //
tretàyàü vikçtiü yànti  $ varõàstvete na saü÷ayaþ  &
càturvarõyasya vaikçtyàd  % yànti daurbalyamà÷ramàþ  // MatsP_165.8 //
eùà tretàyugagatir  $ vicitrà devanirmità  &
dvàparasya tu yà ceùñà  % tàmapi ÷rotumarhasi  // MatsP_165.9 //
dvàparaü dve sahasre tu  $ varùàõàü ravinandana  &
tasya tàvacchatã saüdhyà  % dviguõà yugamucyate  // MatsP_165.10 //
tatra càrthaparàþ sarve  $ pràõino rajasà hatàþ  &
sarve naiùkçtikàþ kùudrà  % jàyante ravinandana  // MatsP_165.11 //
dvàbhyàü dharmaþ sthitaþ padbhyàm  $ adharmastribhirutthitaþ  &
viparyayàcchanairdharmaþ  % kùayameti kalau yuge  // MatsP_165.12 //
bràhmaõyabhàvasya tatas  $ tathautsukyaü vi÷ãryate  &
vratopavàsàstyajyante  % dvàpare yugaparyaye  // MatsP_165.13 //
tathà varùasahasraü tu  $ varùàõàü dve ÷ate api  &
saüdhyayà saha saükhyàtaü  % kråraü kaliyugaü smçtam  // MatsP_165.14 //
yatràdharma÷catuùpàdaþ  $ syàddharmaþ pàdavigrahaþ  &
kàminastapasà hãnà  % jàyante tatra mànavàþ  // MatsP_165.15 //
naivàtisàttvikaþ ka÷cin  $ na sàdhurna ca satyavàk  &
nàstikà brahmabhaktà và  % jàyante tatra mànavàþ  // MatsP_165.16 //
ahaükàragçhãtà÷ca  $ prakùãõasnehabandhanàþ  &
vipràþ ÷ådrasamàcàràþ  % santi sarve kalau yuge  // MatsP_165.17 //
à÷ramàõàü viparyàsaþ  $ kalau samparivartate  &
varõànàü caiva saüdeho  % yugànte ravinandana  // MatsP_165.18 //
vidyàddvàda÷asàhasrãü  $ yugàkhyàü pårvanirmitàm  &
evaü sahasraparyantaü  % tadaharbràhmamucyate  // MatsP_165.19 //
tato 'hani gate tasmin  $ sarveùàmeva jãvinàm  &
÷arãranirvçtiü dçùñvà  % lokasaühàrabuddhitaþ  // MatsP_165.20 //
devatànàü ca sarvàsàü  $ brahmàdãnàü mahãpate  &
daityànàü dànavànàü ca  % yakùaràkùasapakùiõàm  // MatsP_165.21 //
gandharvàõàmapsarasàü  $ bhujaügànàü ca pàrthiva  &
parvatànàü nadãnàü ca  % pa÷ånàü caiva sattama  \
tiryagyonigatànàü ca  # sattvànàü kçmiõàü tathà  // MatsP_165.22 //
mahàbhåtapatiþ pa¤ca  $ hçtvà bhåtàni bhåtakçt  &
jagatsaüharaõàrthàya  % kurute vai÷asaü mahat  // MatsP_165.23 //
bhåtvà sårya÷cakùuùã càdadàno  $ bhåtvà vàyuþ pràõinàü pràõajàlam  &
bhåtvà vahnirnirdahansarvalokàn  % bhåtvà megho bhåya ugro 'pyavarùat  // MatsP_165.24 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 166

*matsya uvàca
bhåtvà nàràyaõo yogã  $ sattvamårtirvibhàvasuþ  &
gabhastibhiþ pradãptàbhiþ  % saü÷oùayati sàgaràn  // MatsP_166.1 //
tataþ pãtvàrõavàn sarvàn  $ nadãþ kåpàü÷ca sarva÷aþ  &
parvatànàü ca salilaü  % sarvamàdàya ra÷mibhiþ  // MatsP_166.2 //
bhittvà gabhastibhi÷caiva  $ mahãü gatvà rasàtalàt  &
pàtàlajalamàdàya  % pibate rasamuttamam  // MatsP_166.3 //
måtràsçkkledam anyacca  $ yadasti pràõiùu dhruvam  &
tatsarvamaravindàkùa  % àdatte puruùottamaþ  // MatsP_166.4 //
vàyu÷ca balavànbhåtvà  $ vidhunvàno 'khilaü jagat  &
pràõàpànasamànàdyàn  % vàyån àkarùate hariþ  // MatsP_166.5 //
tato devagaõàþ sarve  $ bhåtànyeva ca yàni tu  &
gandho ghràõaü ÷arãraü ca  % pçthivãü saü÷rità guõàþ  // MatsP_166.6 //
jihvà rasa÷ca sneha÷ca  $ saü÷ritàþ salile guõàþ  &
råpaü cakùurvipàka÷ca  % jyotirevà÷rità guõàþ  // MatsP_166.7 //
spar÷aþ pràõa÷ca ceùñà ca  $ pavane saü÷rità guõàþ  &
÷abdaþ ÷rotraü ca khànyeva  % gagane saü÷rità guõàþ  // MatsP_166.8 //
lokamàyà bhagavatà  $ muhårtena vinà÷ità  &
mano buddhi÷ca sarveùàü  % kùetraj¤a÷ceti yaþ ÷rutaþ  // MatsP_166.9 //
taü vareõyaü parameùñhã  $ hçùãke÷amupà÷ritaþ  &
tato bhagavatastasya  % ra÷mibhiþ parivàritaþ  // MatsP_166.10 //
vàyunàkramyamàõàsu  $ druma÷àkhàsu cà÷ritaþ  &
teùàü saügharùaõodbhåtaþ  % pàvakaþ ÷atadhà jvalan  // MatsP_166.11 //
adahacca tadà sarvaü  $ vçtaþ saüvartako 'nalaþ  &
saparvatadrumàngulmàül  % latàvallãstçõàni ca  // MatsP_166.12 //
vimànàni ca divyàni  $ puràõi vividhàni ca  &
yàni cà÷rayaõãyàni  % tàni sarvàõi so 'dahat  // MatsP_166.12* //
bhasmãkçtya tataþ sarvàül  $ lokàüllokagururhariþ  &
bhåyo nirvàpayàmàsa  % yugàntena ca karmaõà  // MatsP_166.13 //
sahasravçùñiþ ÷atadhà  $ bhåtvà kçùõo mahàbalaþ  &
divyatoyena haviùà  % tarpayàmàsa medinãm  // MatsP_166.14 //
tataþ kùãranikàyena  $ svàdunà paramàmbhasà  &
÷ivena puõyena mahã  % nirvàõamagamatparam  // MatsP_166.15 //
tena rodhena saüchannà  $ payasàü varùato dharà  &
ekàrõavajalãbhåtà  % sarvasattvavivarjità  // MatsP_166.16 //
mahàsattvànyapi vibhuü  $ praviùñànyamitaujasam  &
naùñàrkapavanàkà÷e  % såkùme jagati saüvçte  // MatsP_166.17 //
saü÷oùamàtmanà kçtvà  $ samudrànapi dehinaþ  &
dagdhvà saüplàvya ca tathà  % svapityekaþ sanàtanaþ  // MatsP_166.18 //
pauràõaü råpamàsthàya  $ svapityamitavikramaþ  &
ekàrõavajalavyàpã  % yogã yogamupà÷ritaþ  // MatsP_166.19 //
anekàni sahasràõi  $ yugànyekàrõavàmbhasi  &
na cainaü ka÷cidavyaktaü  % vyaktaü veditumarhati  // MatsP_166.20 //
ka÷caiva puruùo nàma  $ kiüyogaþ ka÷ca yogavàn  &
asau kiyantaü kàlaü ca  % ekàrõavavidhiü prabhuþ  // MatsP_166.21 //
kariùyatãti bhagavàn  $ iti ka÷cin na budhyate  // MatsP_166.22 //
na draùñà naiva gamità  $ na j¤àtà naiva pàr÷vagaþ  &
tasya na j¤àyate kiücit  % tamçte devasattamam  // MatsP_166.23 //
nabhaþ kùitiü pavanam apaþ prakà÷akaü  $ prajàpatiü bhuvanadharaü sure÷varam  &
pitàmahaü ÷rutinilayaü mahàmuniü  % pra÷àmya bhåyaþ ÷ayanaü hyarocayat  // MatsP_166.24 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 167

*matsya uvàca
evamekàrõavãbhåte  $ ÷ete lokemahàdyutiþ  &
pracchàdya salilenorvãü  % haüso nàràyaõastadà  // MatsP_167.1 //
mahato rajaso madhye  $ mahàrõavasaraþsu vai  &
virajaskaü mahàbàhum  % akùayaü brahma yadviduþ  // MatsP_167.2 //
àtmaråpaprakà÷ena  $ tamasà saüvçtaþ prabhuþ  &
manaþ sàttvikamàdhàya  % yatra tatsatyamàsata  // MatsP_167.3 //
yàthàtathyaü paraü j¤ànaü  $ bhåtaü tadbrahmaõà purà  &
rahasyàraõyakoddiùñaü  % yaccaupaniùadaü smçtam  // MatsP_167.4 //
puruùo yaj¤a ityetad  $ yatparaü parikãrtitam  &
ya÷cànyaþ puruùàkhyaþ syàt  % sa eùa puruùottamaþ  // MatsP_167.5 //
ye ca yaj¤akarà viprà  $ ye cartvija iti smçtàþ  &
asmàdeva purà bhåtà  % yaj¤ebhyaþ ÷råyatàü tathà  // MatsP_167.6 //
brahmàõaü prathamaü vaktràd  $ udgàtàraü ca sàmagam  &
hotàramapi càdhvaryuü  % bàhubhyàmasçjatprabhuþ  // MatsP_167.7 //
brahmaõo bràhmaõàcchaüsi  $ prastotàraü ca sarva÷aþ  &
tau mitràvaruõau pçùñhàt  % pratiprastàrameva ca  // MatsP_167.8 //
udaràtpratihartàraü  $ potàraü caiva pàrthiva  &
acchàvàkamathorubhyàü  % neùñàraü caiva pàrthiva  // MatsP_167.9 //
pàõibhyàmatha càgnãdhraü  $ subrahmaõyaü ca jànutaþ  &
gràvastutaü tu pàdàbhyàm  % unnetàraü ca yàjuùam  // MatsP_167.10 //
evamevaiùa bhagavàn  $ ùoóa÷aiva jagatpatiþ  &
pravakténsarvayaj¤ànàm  % çtvijo 'sçjaduttamàn  // MatsP_167.11 //
tadeùa vai vedamayaþ  $ puruùo yaj¤asaüj¤itaþ  &
vedà÷caitanmayàþ sarve  % sàïgopaniùadakriyàþ  // MatsP_167.12 //
svapityekàrõave caiva  $ yadà÷caryamabhåtpurà  &
÷råyatàü tadyathà viprà  % màrkaõóeyakutåhalam  // MatsP_167.13 //
gãrõo bhagavatastasya  $ kukùàveva mahàmuniþ  &
bahuvarùasahasràyus  % tasyaiva varatejasà  // MatsP_167.14 //
añaüstãrthaprasaïgena  $ pçthivãü tãrthagocaràm  &
à÷ramàõi ca puõyàni  % devatàyatanàni ca  // MatsP_167.15 //
de÷ànràùñràõi citràõi  $ puràõi vividhàni ca  &
japahomaparaþ ÷àntas  % tapo ghoraü samàsthitaþ  // MatsP_167.16 //
màrkaõóeyastatastasya  $ ÷anairvaktràdviniþsçtaþ  &
sa niùkràmanna càtmànaü  % jànãte devamàyayà  // MatsP_167.17 //
niùkramyàpyasya vadanàd  $ ekàrõavamatho jagat  &
sarvatastamasàcchannaü  % màrkaõóeyo 'nvavaikùata  // MatsP_167.18 //
tasyotpannaü bhayaü tãvraü  $ saü÷aya÷càtmajãvite  &
devadar÷anasaühçùño  % vismayaü paramaü gataþ  // MatsP_167.19 //
cintaya¤jalamadhyastho  $ màrkaõóeyo vi÷aïkitaþ  &
kiü nu syànmama cinteyaü  % mohaþ svapno 'nubhåyate  // MatsP_167.20 //
vyaktamanyatamo bhàvas  $ teùàü saübhàvito mama  &
na hãdç÷aü jagatkle÷am  % ayuktaü satyamarhati  // MatsP_167.21 //
naùñacandràrkapavane  $ naùñaparvatabhåtale  &
katamaþ syàdayaü loka  % iti cintàmavasthitaþ  // MatsP_167.22 //
dadar÷a càpi puruùaü  $ svapantaü parvatopamam  &
salile 'rdhamatho magnaü  % jãmåtamiva sàgare  // MatsP_167.23 //
jvalantamiva tejobhir  $ goyuktamiva bhàskaram  &
÷arvaryàü jàgratamiva  % bhàsantaü svena tejasà  // MatsP_167.24 //
devaü draùñumihàyàtaþ  $ ko bhavàniti vismayàt  &
tathaiva sa muniþ kukùiü  % punareva prave÷itaþ  // MatsP_167.25 //
sampraviùñaþ punaþ kukùiü  $ màrkaõóeyo 'tivismayaþ  &
tathaiva tu punarbhåyo  % vijànansvapnadar÷anam  // MatsP_167.26 //
sa tathaiva yathàpårvaü  $ yo dharàmañate purà  &
puõyatãrthajalopetàü  % vividhànyà÷ramàõi ca  // MatsP_167.27 //
kratubhiryajamànà÷ca  $ samàptavaradakùiõàn  &
apa÷yaddevakukùisthàn  % yàjakà¤chata÷o dvijàn  // MatsP_167.28 //
sadvçttamàsthitàþ sarve  $ varõà bràhmaõapårvakàþ  &
catvàra÷cà÷ramàþ samyag  % yathoddiùñà mayà tava  // MatsP_167.29 //
evaü varùa÷ataü sàgraü  $ màrkaõóeyasya dhãmataþ  &
carataþ pçthivãü sarvàü  % na kukùyantaþ samãkùitaþ  // MatsP_167.30 //
tataþ kadàcidatha vai  $ punarvaktràdviniþsçtaþ  &
suptaü nyagrodha÷àkhàyàü  % bàlamekaü niraikùata  // MatsP_167.31 //
tathaivaikàrõavajale  $ nãhàreõàvçtàmbare  &
avyagraþ krãóate loke  % sarvabhåtavivarjite  // MatsP_167.32 //
sa munirvismayàviùñaþ  $ kautåhalasamanvitaþ  &
bàlamàdityasaükà÷aü  % nà÷aknodabhivãkùitum  // MatsP_167.33 //
sa cintayaüstathaikànte  $ sthitvà salilasaünidhau  &
pårvadçùñamidaü mene  % ÷aïkito devamàyayà  // MatsP_167.34 //
agàdhasalile tasmin  $ màrkaõóeyaþ savismayaþ  &
plavaüstathàrtim agamad  % bhayàtsaütrastalocanaþ  // MatsP_167.35 //
sa tasmai bhagavànàha  $ svàgataü bàlayogavàn  &
babhàùe meghatulyena  % svareõa puruùottamaþ  // MatsP_167.36 //
mà bhairvatsa na bhetavyam  $ ihaivàyàhi me 'ntikam  &
màrkaõóeyo munistvàha  % bàlaü taü ÷ramapãóitaþ  // MatsP_167.37 //

*màrkaõóeya uvàca
ko màü nàmnà kãrtayati  $ tapaþ paribhavanmama  &
divyaü varùasahasràkhyaü  % dharùayanniva me vayaþ  // MatsP_167.38 //
na hyeùa vaþ samàcàro  $ deveùvapi mamocitaþ  &
màü brahmàpi hi deve÷o  % dãrghàyuriti bhàùate  // MatsP_167.39 //
kastamo ghoramàsàdya  $ màmadya tyaktajãvitaþ  &
màrkaõóeyeti màmuktvà  % mçtyumãkùitumarhati  // MatsP_167.40 //

*såta uvàca
evamàbhàùya taü krodhàn  $ màrkaõóeyo mahàmuniþ  &
tathaiva bhagavànbhåyo  % babhàùe madhusådanaþ  // MatsP_167.41 //

*÷rãbhagavàn uvàca
ahaü te janako vatsa  $ hçùãke÷aþ pità guruþ  &
àyuùpradàtà pauràõaþ  % kiü màü tvaü nopasarpasi  // MatsP_167.42 //
màü putrakàmaþ prathamaü  $ pità te 'ïgiraso muniþ  &
pårvamàràdhayàmàsa  % tapastãvraü samà÷ritaþ  // MatsP_167.43 //
tatastvàü ghoratapasà  $ pràvçõodamitaujasam  &
uktavànahamàtmasthaü  % maharùim amitaujasam  // MatsP_167.44 //
kaþ samutsahate cànyo  $ yo na bhåtàtmakàtmajaþ  &
draùñumekàrõavagataü  % krãóantaü yogavartmanà  // MatsP_167.45 //
tataþ prahçùñavadano  $ vismayotphullalocanaþ  &
mårdhni baddhà¤jalipuño  % màrkaõóeyo mahàtapàþ  // MatsP_167.46 //
nàmagotre tataþ procya  $ dãrghàyurlokapåjitaþ  &
tasmai bhagavate bhaktyà  % namaskàramathàkarot  // MatsP_167.47 //

*màrkaõóeya uvàca
iccheyaü tattvato màyàm  $ imàü j¤àtuü tavànagha  &
yadekàrõavamadhyasthaþ  % ÷eùe tvaü bàlaråpavàn  // MatsP_167.48 //
kiüsaüj¤a÷caiva bhagavàül  $ loke vij¤àyase prabho  &
tarkaye tvàü mahàtmànaü  % ko hyanyaþ sthàtumarhati  // MatsP_167.49 //

*÷rãbhagavànuvàca
ahaü nàràyaõo brahman  $ sarvabhåtavinà÷anaþ  &
ahaü sahasra÷ãrùàkhyo  % yaþ padairabhisaüj¤itaþ  // MatsP_167.50 //
àdityavarõaþ puruùo  $ makhe brahmamayo makhaþ  &
ahamagnirhavyavàho  % yàdasàü patiravyayaþ  // MatsP_167.51 //
ahamindrapade ÷akro  $ varùàõàü parivatsaraþ  &
ahaü yogã yugàkhyasya  % yugàntàvarta eva ca  // MatsP_167.52 //
ahaü sarvàõi sattvàni  $ daivatànyakhilàni tu  &
bhujaügànàmahaü ÷eùas  % tàrkùyo vai sarvapakùiõàm  // MatsP_167.53 //
kçtàntaþ sarvabhåtànàü  $ vi÷veùàü kàlasaüj¤itaþ  &
ahaü dharmastapa÷càhaü  % sarvà÷ramanivàsinàm  // MatsP_167.54 //
ahaü caiva sariddivyà  $ kùãroda÷ca mahàrõavaþ  &
yattatsatyaü ca paramam  % ahamekaþ prajàpatiþ  // MatsP_167.55 //
ahaü sàükhyamahaü yogo  $ 'pyahaü tatparamaü padam  &
ahamijyà kriyà càham  % ahaü vidyàdhipaþ smçtaþ  // MatsP_167.56 //
ahaü jyotirahaü vàyur  $ ahaü bhåmirahaü nabhaþ  &
ahamàpaþ samudrà÷ca  % nakùatràõi di÷o da÷a  // MatsP_167.57 //
ahaü varùamahaü somaþ  $ parjanyo 'hamahaü raviþ  &
kùãrodasàgare càhaü  % samudre vaóavàmukhaþ  // MatsP_167.58 //
vahniþ saüvartako bhåtvà  $ pibaüstoyamayaü haviþ  &
ahaü puràõaþ paramaü  % tathaivàhaü paràyaõam  // MatsP_167.59 //
ahaü bhåtasya bhavyasya  $ vartamànasya saübhavaþ  &
yatkiücitpa÷yase vipra  % yacchçõoùi ca kiücana  // MatsP_167.60 //
yalloke cànubhavasi  $ tatsarvaü màmanusmara  &
vi÷vaü sçùñaü mayà pårvaü  % sçjyaü càdyàpi pa÷ya màm  // MatsP_167.61 //
yuge yuge ca srakùyàmi  $ màrkaõóeyàkhilaü jagat  &
tadetadakhilaü sarvaü  % màrkaõóeyàvadhàraya  // MatsP_167.62 //
÷u÷råùurmama dharmàü÷ca  $ kukùau cara sukhaü mama  &
mama brahmà ÷arãrastho  % devai÷ca çùibhiþ saha  // MatsP_167.63 //
vyaktamavyaktayogaü màm  $ avagacchàsuradviùam  &
ahamekàkùaro mantras  % tryakùara÷caiva tàrakaþ  // MatsP_167.64 //
parastrivargàd oükàras  $ trivargàrthanidar÷anaþ  &
evamàdipuràõe÷o  % vadanneva mahàmatiþ  // MatsP_167.65 //
vaktramàhçtavànà÷u  $ màrkaõóeyaü mahàmunim  &
tato bhagavataþ kukùiü  % praviùño munisattamaþ  // MatsP_167.66 //
sa tasminsukhamekànte  $ ÷u÷råùurhaüsamavyayam  &
yo 'hameva vividhatanuü pari÷rito  % mahàrõave vyapagatacandrabhàskare  \
÷anai÷caranprabhurapi haüsasaüj¤ito  # 'sçjajjagadviharati kàlaparyaye  // MatsP_167.67 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 168

*matsya uvàca
àpavaþ sa vibhurbhåtvà  $ càrayàmàsa vai tapaþ  &
chàdayitvàtmano dehaü  % yàdasàü kulasaübhavam  // MatsP_168.1 //
tato mahàtmàtibalo  $ matiü lokasya sarjane  &
mahatàü pa¤cabhåtànàü  % vi÷vo vi÷vamacintayat  // MatsP_168.2 //
tasya cintayamànasya  $ nirvàte saüsthite 'rõave  &
niràkà÷e toyamaye  % såkùme jagati gahvare  // MatsP_168.3 //
ãùatsaükùobhayàmàsa  $ so 'rõavaü salilà÷rayaþ  &
anantarormibhiþ såkùmam  % atha chidramabhåtpurà  // MatsP_168.4 //
÷abdaü prati tadodbhåto  $ màruta÷chidrasaübhavaþ  &
sa labdhvàntaramakùobhyo  % vyavardhata samãraõaþ  // MatsP_168.5 //
vivardhatà balavatà  $ vegàdvikùobhito 'rõavaþ  &
tasyàrõavasya kùubdhasya  % tasminnambhasi manthite  \
kçùõavartmà samabhavat  # prabhurvai÷vànaro mahàn  // MatsP_168.6 //
tataþ saü÷oùayàmàsa  $ pàvakaþ salilaü bahu  &
kùayàjjalanidhe÷chidram  % abhavadvistçtaü nabhaþ  // MatsP_168.7 //
àtmatejodbhavàþ puõyà  $ àpo 'mçtarasopamàþ  &
àkà÷aü chidrasambhåtaü  % vàyuràkà÷asaübhavaþ  // MatsP_168.8 //
àbhyàü saügharùaõodbhåtaü  $ pàvakaü vàyusaübhavam  &
dçùñvà prãto mahàdevo  % mahàbhåtavibhàvanaþ  // MatsP_168.9 //
dçùñvà bhåtàni bhagavàül  $ lokasçùñyarthamuttamam  &
brahmaõo janmasahitaü  % bahuråpo vyacintayat  // MatsP_168.10 //
caturyugàbhisaükhyàte  $ sahasrayugaparyaye  &
bahujanmà hi vi÷vàtmà  % brahmaõo havirucyate  // MatsP_168.11 //
yatpçthivyàü dvijendràõàü  $ tapasà bhàvitàtmanàm  &
j¤ànaü vçùñaü tu vi÷vàrthe  % yoginàü yàti mukhyatàm  // MatsP_168.12 //
taü yogavantaü vij¤àya  $ sampårõai÷varyamuttamam  &
pade brahmaõi vi÷ve÷aü  % nyayojayata yogavit  // MatsP_168.13 //
tatastasminmahàtoye  $ mahã÷o hariracyutaþ  &
jale krãóaü÷ca vidhivan  % modate sarvalokakçt  // MatsP_168.14 //
padmaü nàbhyudbhavaü caikaü  $ samutpàditavàüstadà  &
sahasraparõaü virajaü  % bhàskaràbhaü hiraõmayam  // MatsP_168.15 //
hutà÷anajvalita÷ikhojjvalatprabham  $ upasthitaü ÷aradamalàrkatejasam  &
viràjate kamalamudàravarcasaü  % mahàtmanastanuruhacàrudar÷anam  // MatsP_168.16 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 169

*matsya uvàca
atha yogavatàü ÷reùñham  $ asçjadbhåritejasam  &
sraùñàraü sarvalokànàü  % brahmàõaü sarvatomukham  // MatsP_169.1 //
yasminhiraõmaye padme  $ bahuyojanavistçtam  &
sarvatejoguõamayaü  % pàrthivairlakùaõairvçtam  // MatsP_169.2 //
tacca padmaü puràõaj¤àþ  $ pçthivãråpamuttamam  &
nàràyaõasamudbhåtaü  % pravadanti maharùayaþ  // MatsP_169.3 //
yà padmà sà rasà devã  $ pçthivã paricakùyate  &
ye padmasàraguravas  % tàndivyàn parvatànviduþ  // MatsP_169.4 //
himavantaü ca meruü ca  $ nãlaü niùadhameva ca  &
kailàsaü mu¤javantaü ca  % tathànyaü gandhamàdanam  // MatsP_169.5 //
puõyaü tri÷ikharaü caiva  $ kàntaü mandarameva ca  &
udayaü pi¤jaraü caiva  % vindhyavantaü ca parvatam  // MatsP_169.6 //
ete devagaõànàü ca  $ siddhànàü ca mahàtmanàm  &
à÷rayàþ puõya÷ãlànàü  % sarvakàmaphalapradàþ  // MatsP_169.7 //
eteùàmantare de÷o  $ jambådvãpa iti smçtaþ  &
jambådvãpasya saüsthànaü  % yaj¤iyà yatra vai kriyàþ  // MatsP_169.8 //
ebhyo yatsravate toyaü  $ divyàmçtarasopamam  &
divyàstãrtha÷atàdhàràþ  % suramyàþ saritaþ smçtàþ  // MatsP_169.9 //
smçtàni yàni padmasya  $ kesaràõi samantataþ  &
asaükhyeyàþ pçthivyàste  % vi÷ve vai dhàtuparvatàþ  // MatsP_169.10 //
yàni padmasya parõàni  $ bhårãõi tu naràdhipa  &
te durgamàþ ÷ailacità  % mlecchade÷à vikalpitàþ  // MatsP_169.11 //
yànyadhobhàgaparõàni  $ te nivàsàstu bhàga÷aþ  &
daityànàmuragàõàü ca  % pataïgànàü ca pàrthiva  // MatsP_169.12 //
teùàü mahàrõavo yatra  $ tadrasetyabhisaüj¤itam  &
mahàpàtakakarmàõo  % majjante yatra mànavàþ  // MatsP_169.13 //
padmasyàntarato yattad  $ ekàrõavagatà mahã  &
proktàtha dikùu sarvàsu  % catvàraþ salilàkaràþ  // MatsP_169.14 //
evaü nàràyaõasyàrthe  $ mahã puùkarasaübhavà  &
pràdurbhàvo 'pyayaü tasmàn  % nàmnà puùkarasaüj¤itaþ  // MatsP_169.15 //
etasmàtkàraõàttajj¤aiþ  $ puràõaiþ paramarùibhiþ  &
yàj¤ikairvedadçùñàntair  % yaj¤e padmavidhiþ smçtaþ  // MatsP_169.16 //
evaü bhagavatà tena  $ vi÷veùàü dhàraõàvidhiþ  &
parvatànàü nadãnàü ca  % hradànàü caiva nirmitaþ  // MatsP_169.17 //
vibhustathaivàpratimaprabhàvaþ  $ prabhàkaràbho varuõaþ sitadyutiþ  &
÷anaiþ svayaübhåþ ÷ayanaü sçjattadà  % jaganmayaü padmavidhiü mahàrõave  // MatsP_169.18 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 170

*matsya uvàca
vighnastapasi sambhåto  $ madhurnàma mahàsuraþ  &
tenaiva ca sahodbhåto hy  % asuro nàma kaiñabhaþ  // MatsP_170.1 //
tau rajastamasau viùõoþ  $ sambhåtau tàmasau gaõau  &
ekàrõave jagatsarvaü  % kùobhayantau mahàbalau  // MatsP_170.2 //
divyaraktàmbaradharau  $ ÷vetadãptogradaüùñriõau  &
kirãñakuõóalodagrau  % keyåravalayojjvalau  // MatsP_170.3 //
mahàvivçtatàmràkùau  $ pãnoraskau mahàbhujau  &
mahàgireþ saühananau  % jaïgamàviva parvatau  // MatsP_170.4 //
navameghapratãkà÷àv  $ àdityasadç÷ànanau  &
vidyudàbhau gadàgràbhyàü  % karàbhyàmatibhãùaõau  // MatsP_170.5 //
tau pàdayostu vinyàsàd  $ utkùipantàvivàrõavam  &
kampayantàviva hariü  % ÷ayànaü madhusådanam  // MatsP_170.6 //
tau tatra vicarantau sma  $ puùkare vi÷vatomukham  &
yoginàü ÷reùñhamàsàdya  % dãptaü dadç÷atustadà  // MatsP_170.7 //
nàràyaõasamàj¤àtaü  $ sçjantamakhilàþ prajàþ  &
daivatàni ca vi÷vàni  % mànasànasurànçùãn  // MatsP_170.8 //
tatastàvåcatustatra  $ brahmàõamasurottamau  &
dãptau mumårùå saükruddhau  % roùavyàkulitekùaõau  // MatsP_170.9 //
kastvaü puùkaramadhyasthaþ  $ sitoùõãùa÷caturbhujaþ  &
àdhàya niyamaü mohàd  % àste tvaü vigatajvaraþ  // MatsP_170.10 //
ehyàgacchàvayor yuddhaü  $ dehi tvaü kamalodbhava  &
àvàbhyàü paramã÷àbhyàm  % a÷aktastvamihàrõave  // MatsP_170.11 //
tatra ka÷codbhavastubhyaü  $ kena vàsi na yojitaþ  &
kaþ sraùñà ka÷ca te goptà  % kena nàmnà vidhãyase  // MatsP_170.12 //

*brahmovàca
eka ityucyate lokair  $ avicintyaþ sahasradçk  &
tatsaüyogena bhavatoþ  % karma nàmàvagacchatàm  // MatsP_170.13 //
*madhukaiñabhàvåcatuþ
nàvayoþ paramaü loke  $ kiücidasti mahàmate  &
àvàbhyàü chàdyate vi÷vaü  % tamasà rajasàtha vai  // MatsP_170.14 //
rajastamomayàvàvàm  $ çùãõàm avalaïghitau  &
chàdyamànau dharma÷ãlau  % dustarau sarvadehinàm  // MatsP_170.15 //
àvàbhyàmuhyate loko  $ duùkaràbhyàü yuge yuge  &
àvàmartha÷ca kàma÷ca  % yaj¤aþ svargaparigrahaþ  // MatsP_170.16 //
sukhaü yatra mudà yuktaü  $ yatra ÷rãþ kãrtireva ca  &
yeùàü yatkàïkùitaü caiva  % tattadàvàü vicintaya  // MatsP_170.17 //

*brahmovàca
yatnàd yogavato dçùñyà  $ yogaþ pårvaü mayàrjitaþ  &
taü samàdhàya guõavat  % sattvaü càsmi samà÷ritaþ  // MatsP_170.18 //
yaþ paro yogamatimàn  $ yogàkhyaþ sattvameva ca  &
rajasastamasa÷caiva  % yaþ sraùñà vi÷vasaübhavaþ  // MatsP_170.19 //
tato bhåtàni jàyante  $ sàttvikànãtaràõi ca  &
sa eva hi yuvàü nàü÷e  % va÷ã devo haniùyati  // MatsP_170.20 //
svapanneva tataþ ÷rãmàn  $ bahuyojanavistçtam  &
bàhuü nàràyaõo brahmà  % kçtavànàtmamàyayà  // MatsP_170.21 //
kçùyamàõau tatastasya  $ bàhunà bàhu÷àlinaþ  &
ceratustau vigalitau  % ÷akunàviva pãvarau  // MatsP_170.22 //
tatastàvàhaturgatvà  $ tadà devaü sanàtanam  &
padmanàbhaü hçùãke÷aü  % praõipatya sthitàvubhau  // MatsP_170.23 //
jànãvastvàü vi÷vayoniü  $ tvàmekaü puruùottamam  &
tvamàvàü pàhi hetvartham  % idaü nau buddhikàraõam  // MatsP_170.24 //
amoghadar÷anaþ sa tvaü  $ yatastvàü vidvaþ ÷à÷vatam  &
tatastvàmàgatàvàvàm  % abhitaþ prasamãkùitum  // MatsP_170.25 //
tadicchàmo varaü deva  $ tvatto 'dbhutam ariüdama  &
amoghadar÷ano 'si tvaü  % namaste samitiüjaya  // MatsP_170.26 //

*÷rãbhagavànuvàca
kimarthaü hi drutaü bråtaü  $ varaü hyasurasattamau  &
dattàyuùkau punarbhåyo  % raho jãvitum icchathaþ  // MatsP_170.27 //
*madhukaiñabhàvåcatuþ
yasminna ka÷cinmçtavàn  $ deva tasminprabho vadham  &
tamicchàvo vadha÷caiva  % tvatto no 'stu mahàvrata  // MatsP_170.28 //

*÷rãbhagavànuvàca
bàóhaü yuvàü tu pravarau  $ bhaviùyatkàlasaübhave  &
bhaviùyato na saüdehaþ  % satyametadbravãmi vàm  // MatsP_170.29 //
varaü pradàyàtha mahàsuràbhyàü  $ sanàtano vi÷vavaraþ surottamaþ  &
rajastamovargabhavàyanau yamau  % mamantha tàvårutalena vai prabhuþ  // MatsP_170.30 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 171

*matsya uvàca
sthitvà ca tasminkamale  $ brahmà brahmavidàü varaþ  &
årdhvabàhurmahàtejàs  % tapo ghoraü samà÷ritaþ  // MatsP_171.1 //
prajvalanniva tejobhir  $ bhàbhiþ svàbhistamonudaþ  &
babhàse sarvadharmasthaþ  % sahasràü÷urivàü÷ubhiþ  // MatsP_171.2 //
athànyadråpamàsthàya  $ ÷aübhurnàràyaõo 'vyayaþ  &
àjagàma mahàtejà  % yogàcàryo mahàya÷àþ  // MatsP_171.3 //
sàükhyàcàryo hi matimàn  $ kapilo bràhmaõo varaþ  &
ubhàvapi mahàtmànau  % stuvantau kùetratatparau  // MatsP_171.4 //
tau pràptàvåcatustatra  $ brahmàõamamitaujasam  &
paràvaravi÷eùaj¤au  % påjitau ca maharùibhiþ  // MatsP_171.5 //
brahmàtmadçóhabandha÷ca  $ vi÷àlo jagadàsthitaþ  &
gràmaõãþ sarvabhåtànàü  % brahmà trailokyapåjitaþ  // MatsP_171.6 //
tayostadvacanaü ÷rutvà  $ brahmàbhyàhçtayogavit  &
trãnimàn kçtavàüllokàn  % yatheyaü brahmaõaþ ÷rutiþ  // MatsP_171.7 //
putraü ca ÷aübhave caikaü  $ samutpàditavànçùiþ  &
tasyàgre vàgyatastasthau  % brahmà tàmasamavyayam  // MatsP_171.8 //
sotpannamàtro brahmàõam  $ uktavànmànasaþ sutaþ  &
kiü kurmastava sàhàyyaü  % bravãtu bhagavànçùiþ  // MatsP_171.9 //

*brahmovàca
ya eùa kapilo brahma  $ nàràyaõamayastathà  &
vadate bhavatastattvaü  % tatkuruùva mahàmate  // MatsP_171.10 //
brahmaõastu tadarthaü tu  $ tadà bhåyaþ samutthitaþ  &
÷u÷råùurasmi yuvayoþ  % kiü karomi kçtà¤jaliþ  // MatsP_171.11 //

*÷rãbhagavànuvàca
yatsatyamakùaraü brahma hy  $ aùñàda÷avidhaü tu tat  &
yatsatyaü yadçtaü tattu  % paraü padamanusmara  // MatsP_171.12 //
etadvaco ni÷amyaiva  $ yayau sa di÷amuttaràm  &
gatvà ca tatra brahmatvam  % agamajj¤ànatejasà  // MatsP_171.13 //
tato brahmà bhuvaü nàma  $ dvitãyamasçjatprabhuþ  &
saükalpayitvà manasà  % tameva ca mahàmanàþ  // MatsP_171.14 //
tataþ so 'thàbravãdvàkyaü  $ kiü karomi pitàmaha  &
pitàmahasamàj¤àto  % brahmàõaü samupasthitaþ  // MatsP_171.15 //
brahmàbhyàsaü tu kçtavàn  $ bhuva÷ca pçthivãü gataþ  &
pràpta÷ca paramaü sthànaü  % sa tayoþ pàr÷vamàgataþ  // MatsP_171.16 //
tasminnapi gate putre  $ tçtãyamasçjatprabhuþ  &
mokùapravçttiku÷alaü  % bhårbhuvaü nàmato vibhum  // MatsP_171.17 //
gopatitvaü samàsàdya  $ tayorevàgamadgatim  &
evaü putràstrayo 'pyeta  % uktàþ ÷aübhormahàtmanaþ  // MatsP_171.18 //
tàngçhãtvà sutàüstasya  $ prayàtaþ svàrjitàü gatim  &
nàràyaõa÷ca bhagavàn  % kapila÷ca yatã÷varaþ  // MatsP_171.19 //
yaü kàlaü tau gatau muktau  $ brahmà taü kàlameva hi  &
tato ghoratamaü bhåyaþ  % saü÷ritaþ paramaü vratam  // MatsP_171.20 //
na reme 'tha tato brahmà  $ prabhurekastapa÷caran  &
÷arãràrdhàttato bhàryàü  % samutpàditavà¤chubhàm  // MatsP_171.21 //
tapasà tejasà caiva  $ varcasà niyamena ca  &
sadç÷ãmàtmano devãü  % samarthàü lokasarjane  // MatsP_171.22 //
tayà samàhitastatra  $ reme brahmà tapa÷caran  &
tato jagàda tripadàü  % gàyatrãü vedapåjitàm  // MatsP_171.23 //
sçjanprajànàü patayaþ  $ sàgaràü÷càsçjadvibhuþ  &
aparàü÷caiva caturo  % vedàngàyatrisaübhavàn  // MatsP_171.24 //
àtmanaþ sadç÷ànputràn  $ asçjadvai pitàmahaþ  &
vi÷ve prajànàü patayo  % yebhyo lokà viniþsçtàþ  // MatsP_171.25 //
vi÷ve÷aü prathamaü tàvan  $ mahàtàpasamàtmajam  &
sarvamantrahitaü puõyaü  % nàmnà dharmaü sa sçùñavàn  // MatsP_171.26 //
dakùaü marãcimatriü ca  $ pulastyaü pulahaü kratum  &
vasiùñhaü gautamaü caiva  % bhçgumaïgirasaü manum  // MatsP_171.27 //
athaivàdbhutamityete  $ j¤eyàþ paitàmaharùayaþ  &
trayoda÷aguõaü dharmam  % àlabhanta maharùayaþ  // MatsP_171.28 //
aditirditirdanuþ kàlà  $ anàyuþ siühikà muniþ  &
tàmrà krodhàtha suratà  % vinatà kadrureva ca  // MatsP_171.29 //
dakùasyàpatyametà vai  $ kanyà dvàda÷a pàrthiva  &
marãceþ ka÷yapaþ putras  % tapasà nirmitaþ kila  // MatsP_171.30 //
tasmai kanyà dvàda÷ànyà  $ dakùastàþ pradadau tadà  &
nakùatràõi ca somàya  % tadà vai dattavànçùiþ  // MatsP_171.31 //
rohiõyàdãni sarvàõi  $ puõyàni ravinandana  &
lakùmãrmarutvatã sàdhyà  % vi÷ve÷à ca matà ÷ubhà  // MatsP_171.32 //
devã sarasvatã caiva  $ brahmaõà nirmitàþ purà  &
etàþ pa¤ca variùñhà vai  % sura÷reùñhàya pàrthiva  // MatsP_171.33 //
dattà bhadràya dharmàya  $ brahmaõà dçùñakarmaõà  &
yà tu råpavatã patnã  % brahmaõaþ kàmaråpiõã  // MatsP_171.34 //
surabhiþ sà hità bhåtvà  $ brahmàõaü samupasthità  &
tatastàmagamadbrahmà  % maithunaü lokapåjitaþ  // MatsP_171.35 //
lokasarjanahetuj¤o  $ gavàmarthàya sattamaþ  &
jaj¤ire ca sutàstasyàü  % vipulà dhåmasaünibhàþ  // MatsP_171.36 //
naktasaüdhyàbhrasaükà÷àþ  $ pràdahaüstigmatejasaþ  &
te rudanto dravanta÷ca  % garhayantaþ pitàmaham  // MatsP_171.37 //
rodanàdravaõàccaiva  $ rudrà iti tataþ smçtàþ  &
nirçti÷caiva ÷aübhurvai  % tçtãya÷càparàjitaþ  // MatsP_171.38 //
mçgavyàdhaþ kapardã ca  $ dahano 'the÷vara÷ca vai  &
ahirbudhnya÷ca bhagavàn  % kapàlã càpi piïgalaþ  // MatsP_171.39 //
senànã÷ca mahàtejà  $ rudràstvekàda÷a smçtàþ  &
tasyàmeva surabhyàü ca  % gàvo yaj¤e÷varà÷ca vai  // MatsP_171.40 //
prakçùñà÷ca tathà màyàþ  $ surabhyàþ pa÷avo 'kùaràþ  &
ajà÷caiva tu haüsà÷ca  % tathaivàmçtamuttamam  // MatsP_171.41 //
oùadhyaþ pravaràyà÷ca  $ surasyàstàþ samutthitàþ  &
dharmàllakùmãstathà kàmaü  % sàdhyà sàdhyànvyajàyata  // MatsP_171.42 //
bhavaü ca prabhavaü caiva  $ hã÷aü càsurahaü tathà  &
aruõaü càruõiü caiva  % vi÷vàvasubaladhruvau  // MatsP_171.43 //
haviùyaü ca vitànaü ca  $ vidhàna÷amitàvapi  &
vatsaraü caiva bhåtiü ca  % sarvàsuraniùådanam  // MatsP_171.44 //
suparvàõaü bçhatkàntiþ  $ sàdhyà lokanamaskçtàþ  &
vàsavànugatà devã  % janayàmàsa vai suràn  // MatsP_171.45 //
varaü vai prathamaü devaü  $ dvitãyaü dhruvamavyayam  &
vi÷vàvasuü tçtãyaü ca  % caturthaü somamã÷varam  // MatsP_171.46 //
tato 'nuråpamàyaü ca  $ yamastasmàdanantaram  &
saptamaü ca tathà vàyum  % aùñamaü nirçtiü vasum  // MatsP_171.47 //
dharmasyàpatyam etadvai  $ sudevyàü samajàyata  &
vi÷ve devà÷ca vi÷vàyàü  % dharmàjjàtà iti ÷rutiþ  // MatsP_171.48 //
dakùa÷caiva mahàbàhuþ  $ puùkarasvana eva ca  &
càkùuùastu manu÷caiva  % tathà madhumahoragau  // MatsP_171.49 //
vi÷ràntakavapurbàlo  $ viùkambha÷ca mahàya÷àþ  &
garuóa÷càtisattvaujà  % bhàskarapratimadyutiþ  // MatsP_171.50 //
vi÷vàndevàndevamàtà  $ vi÷ve÷àjanayat sutàn  &
marutvatã marutvato  % devànajanayatsutàn  // MatsP_171.51 //
agniü cakùuü ravirjyotiþ  $ sàvitraü mitrameva ca  &
amaraü ÷aravçùñiü ca  % sukarùaü ca mahàbhujam  // MatsP_171.52 //
viràjaü caiva vàcaü ca  $ vi÷vàvasumatiü tathà  &
a÷vamitraü citrara÷miü  % tathà niùadhanaü nçpa  // MatsP_171.53 //
håyantaü vàóavaü caiva  $ càritraü mandapannagam  &
bçhantaü vai bçhadråpaü  % tathà vai påtanànugam  // MatsP_171.54 //
marutvatã purà jaj¤a  $ etànvai marutàü gaõàn  &
aditiþ ka÷yapàjjaj¤a  % àdityàndvàda÷aiva hi  // MatsP_171.55 //
indro viùõurbhagastvaùñà  $ varuõo hyaryamà raviþ  &
påùà mitra÷ca dhanado  % dhàtà parjanya eva ca  // MatsP_171.56 //
ityete dvàda÷àdityà  $ variùñhàstridivaukasaþ  &
àdityasya sarasvatyàü  % jaj¤àte dvau sutau varau  // MatsP_171.57 //
tapaþ÷reùñhau guõa÷reùñhau  $ tridivasyàpi saümatau  &
danustu dànavà¤jaj¤e  % ditirdaityànvyajàyata  // MatsP_171.58 //
kàlà tu vai kàlakeyàn  $ asurànsurasà tu vai  &
anàyuùàyàstanayà  % vyàdhayaþ sumahàbalàþ  // MatsP_171.59 //
siühikà grahamàtà vai  $ gandharvajananã muniþ  &
tàmrà tvapsarasàü màtà  % puõyànàü bhàratodbhava  // MatsP_171.60 //
krodhàyàþ sarvabhåtàni  $ pi÷àcà÷caiva pàrthiva  &
jaj¤e yakùagaõàü÷caiva  % ràkùasàü÷ca vi÷àüpate  // MatsP_171.61 //
catuùpadàni sattvàni  $ tathà gàvastu saurabhàþ  &
suparõànpakùiõa÷caiva  % vinatà ca vyajàyata  // MatsP_171.62 //
mahãdharànsarvanàgàn  $ devã kadrårvyajàyata  &
evaü vçddhiü samagaman  % vi÷ve lokàþ paraütapa  // MatsP_171.63 //
tadà vai pauùkaro ràjan  $ pràdurbhàvo mahàtmanaþ  &
pràdurbhàvaþ pauùkaraste  % mayà dvaipàyaneritaþ  // MatsP_171.64 //
puràõaþ puruùa÷caiva  $ mayà viùõurhariþ prabhuþ  &
kathitaste 'nupårveõa  % saüstutaþ paramarùibhiþ  // MatsP_171.65 //
ya÷cedamagryaü ÷çõuyàt puràõaü  $ sadà naraþ parvasu gauraveõa  &
avàpya lokànsa hi vãtaràgaþ  % paratra ca svargaphalàni bhuïkte  // MatsP_171.66 //
cakùuùà manasà vàcà  $ karmaõà ca caturvidham  &
prasàdayati yaþ kçùõaü  % taü kçùõo 'nuprasãdati  // MatsP_171.67 //
ràjà ca labhate ràjyam  $ adhana÷cottamaü dhanam  &
kùãõàyurlabhate càyuþ  % putrakàmaþ sutaü tathà  // MatsP_171.68 //
yaj¤à vedàstathà kàmàs  $ tapàüsi vividhàni ca  &
pràpnoti vividhaü puõyaü  % viùõubhakto dhanàni ca  // MatsP_171.69 //
yadyatkàmayate kiücit  $ tattalloke÷varàd bhavet  &
sarvaü vihàya ya imaü  % pañhetpauùkarakaü hareþ  // MatsP_171.70 //
pràdurbhàvaü nçpa÷reùñha  $ na tasya hya÷ubhaü bhavet  &
eùa pauùkarako nàma  % pràdurbhàvo mahàtmanaþ  \
kãrtitaste mahàbhàga  # vyàsa÷rutinidar÷anàt  // MatsP_171.71 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 172

*matsya uvàca
viùõutvaü ÷çõu viùõo÷ca  $ haritvaü ca kçte yuge  &
vaikuõñhatvaü ca deveùu  % kçùõatvaü mànuùeùu ca  // MatsP_172.1 //
ã÷varasya hi tasyaiùà  $ karmaõàü gahanà gatiþ  &
saüpratyatãtànbhavyàü÷ca  % ÷çõu ràjanyathàtatham  // MatsP_172.2 //
avyakto vyaktaliïgastho  $ ya eùa bhagavànprabhuþ  &
nàràyaõo hyanantàtmà  % prabhavo 'vyaya eva ca  // MatsP_172.3 //
eùa nàràyaõo bhåtvà  $ hariràsãtsanàtanaþ  &
brahmà vàyu÷ca soma÷ca  % dharmaþ ÷akro bçhaspatiþ  // MatsP_172.4 //
aditerapi putratvam  $ eva yàti yuge yuge  &
eùa viùõuriti khyàta  % indrasyàvarajo vibhuþ  // MatsP_172.5 //
prasàdajaü hyasya vibhor  $ adityàþ putrakàraõam  &
vadhàrthaü sura÷atråõàü  % daityadànavarakùasàm  // MatsP_172.6 //
pradhànàtmà purà hyeùa  $ brahmàõamasçjatprabhuþ  &
so 'sçjatpårvapuruùaþ  % puràkalpe prajàpatãn  // MatsP_172.7 //
asçjanmànavàüstatra  $ brahmavaü÷ànanuttamàn  &
tebhyo 'bhavanmahàtmabhyo  % bahudhà brahma ÷à÷vatam  // MatsP_172.8 //
etadà÷caryabhåtasya  $ viùõoþ karmànukãrtanam  &
kãrtanãyasya lokeùu  % kãrtyamànaü nibodha me  // MatsP_172.9 //
vçte vçtravadhe tatra  $ vartamàne kçte yuge  &
àsãttrailokyavikhyàtaþ  % saïgràmastàrakàmayaþ  // MatsP_172.10 //
yatra te dànavà ghoràþ  $ sarve saïgràmadurjayàþ  &
ghnanti devagaõànsarvàn  % sayakùoragaràkùasàn  // MatsP_172.11 //
te vadhyamànà vimukhàþ  $ kùãõapraharaõà raõe  &
tràtàraü manasà jagmur  % devaü nàràyaõaü prabhum  // MatsP_172.12 //
etasminnantare meghà  $ nirvàõàïgàravarcasaþ  &
sàrkacandragrahagaõaü  % chàdayanto nabhastalam  // MatsP_172.13 //
caõóà vidyudgaõopetà  $ ghoranirhràdakàriõaþ  &
anyonyavegàbhihatàþ  % pravavuþ saha màrutàþ  // MatsP_172.14 //
dãptatoyà÷anipanair  $ vajravegànalànilaiþ  &
ravaiþ sughorairutpàtair  % dahyamànam ivàmbaram  // MatsP_172.15 //
tata ulkàsahasràõi  $ nipetuþ khagatànyapi  &
divyàni ca vimànàni  % prapatantyutpatanti ca  // MatsP_172.16 //
caturyugàntaparyàye  $ lokànàü yadbhayaü bhavet  &
aråpavanti råpàõi  % tasminnutpàtalakùaõe  // MatsP_172.17 //
jàtaü ca niùprabhaü sarvaü  $ na pràj¤àyata kiücana  &
timiraughaparikùiptà  % na reju÷ca di÷o da÷a  // MatsP_172.18 //
vive÷a råpiõã kàlã  $ kàlameghàvaguõñhità  &
dyaurna bhàtyabhibhåtàrkà  % ghoreõa tamasàvçtà  // MatsP_172.19 //
tànghanaughànsa timiràn  $ dorbhyàmàkùipya sa prabhuþ  &
vapuþ saüdar÷ayàmàsa  % divyaü kçùõavapurhariþ  // MatsP_172.20 //
balàhakà¤jananibhaü  $ balàhakatanåruham  &
tejasà vapuùà caiva  % kçùõaü kçùõamivàcalam  // MatsP_172.21 //
dãptapãtàmbaradharaü  $ taptakà¤canabhåùaõam  &
dhåmàndhakàravapuùaü  % yugàntàgnimivotthitam  // MatsP_172.22 //
caturdviguõapãnàüsaü  $ kirãñacchannamårdhajam  &
babhau càmãkaraprakhyair  % àyudhairupa÷obhitam  // MatsP_172.23 //
candràrkakiraõoddyotaü  $ girikåñamivocchritam  &
nandakànanditakaraü  % ÷arà÷ãviùadhàriõam  // MatsP_172.24 //
÷akticitrabalodagraü  $ ÷aïkhacakragadàdharam  &
viùõu÷ailaü kùamàmålaü  % ÷rãvçkùaü ÷àrïga÷çïgiõam  // MatsP_172.25 //
trida÷odàraphaladaü  $ svargastrãcàrupallavam  &
sarvalokamanaþkàntaü  % sarvasattvamanoharam  // MatsP_172.26 //
nànavimànaviñapaü  $ toyadàmbumadhusravam  &
vidyàhaükàrasàràóhyaü  % mahàbhåtaprarohaõam  // MatsP_172.27 //
vi÷eùapatrairnicitaü  $ grahanakùatrapuùpitam  &
daityalokamahàskandhaü  % martyalokaprakà÷itam  // MatsP_172.28 //
sàgaràkàranirhràdaü  $ rasàtalamahà÷rayam  &
mçgendrapà÷airvitataü  % pakùajantuniùevitam  // MatsP_172.29 //
÷ãlàrthacàrugandhàóhyaü  $ sarvalokamahàdrumam  &
avyaktànantasalilaü  % vyaktàhaükàraphenilam  // MatsP_172.30 //
mahàbhåtataraïgaughaü  $ grahanakùatrabudbudam  &
vimànavihagavyàtaü  % toyadàóambaràkulam  // MatsP_172.31 //
jantumatsyagaõàkãrõaü  $ ÷aila÷aïkhakulairyutam  &
traiguõyaviùayàvartaü  % sarvalokatimiïgilam  // MatsP_172.32 //
vãravçkùalatàgulmaü  $ bhujagotkçùña÷aivalam  &
dvàda÷àrkamahàdvãpaü  % rudraikàda÷apattanam  // MatsP_172.33 //
vasvaùñaparvatopetaü  $ trailokyàmbhomahodadhim  &
saüdhyàsaükhyormisalilaü  % suparõànilasevitam  // MatsP_172.34 //
daityarakùogaõagràhaü  $ yakùoragajhaùàkulam  &
pitàmahamahàvãryaü  % sarvastrãratna÷obhitam  // MatsP_172.35 //
÷rãkãrtikàntilakùmãbhir  $ nadãbhir upa÷obhitam  &
kàlayogimahàparva-  % pralayotpattiveginam  // MatsP_172.36 //
taü tu yogamahàpàraü  $ nàràyaõamahàrõavam  &
devàdhidevaü varadaü  % bhaktànàü bhaktivatsalam  // MatsP_172.37 //
anugrahakaraü devaü  $ pra÷àntikaraõaü ÷ubham  &
harya÷varathasaüyukte  % suparõadhvajasevite  // MatsP_172.38 //
grahacandràrkaracite  $ mandaràkùavaràvçte  &
anantara÷mibhiryukte  % vistãrõe merugahvare  // MatsP_172.39 //
tàrakàcitrakusume  $ grahanakùatrabandhure  &
bhayeùvabhayadaü vyomni  % devà daityaparàjitàþ  // MatsP_172.40 //
dadç÷uste sthitaü devaü  $ divye lokamaye rathe  &
te kçtà¤jalayaþ sarve  % devàþ ÷akrapurogamàþ  // MatsP_172.41 //
jaya÷abdaü puraskçtya  $ ÷araõyaü ÷araõaü gatàþ  &
sa teùàü tàü giraü ÷rutvà  % viùõurdaivatadaivatam  // MatsP_172.42 //
mana÷cakre vinà÷àya  $ dànavànàü mahàmçdhe  &
àkà÷e tu sthito viùõur  % uttamaü vapuràsthitaþ  // MatsP_172.43 //
uvàca devatàþ sarvàþ  $ sapratij¤amidaü vacaþ  &
÷àntiü vrajata bhadraü vo  % mà bhaiùña marutàü gaõàþ  // MatsP_172.44 //
jità me dànavàþ sarve  $ trailokyaü parigçhyatàm  &
te tasya satyasaüdhasya  % viùõorvàkyena toùitàþ  // MatsP_172.45 //
devàþ prãtiü samàjagmuþ  $ prà÷yàmçtamivottamam  &
tatastamaþ saühçtaü tad  % vine÷u÷ca balàhakàþ  // MatsP_172.46 //
pravavu÷ca ÷ivà vàtàþ  $ pra÷àntà÷ca di÷o da÷a  &
÷uddhaprabhàõi jyotãüùi  % soma÷cakruþ pradakùiõàm  // MatsP_172.47 //
na vigrahaü grahà÷cakruþ  $ pra÷àntà÷càpi sindhavaþ  &
virajaskàbhavanmàrgà  % nàkavargàdayastrayaþ  // MatsP_172.48 //
yathàrthamåhuþ sarito  $ nàpi cukùubhire 'rõavàþ  &
àsa¤chubhànãndriyàõi  % naràõàmantaràtmasu  // MatsP_172.49 //
maharùayo vãta÷okà  $ vedàn uccairadhãyata  &
yaj¤eùu ca haviþ pàkaü  % ÷ivamàpa ca pàvakaþ  // MatsP_172.50 //
pravçttadharmàþ saüvçttà  $ lokà muditamànasàþ  &
viùõordattapratij¤asya  % ÷rutvàrinidhane giram  // MatsP_172.51 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 173

*matsya uvàca
tato 'bhayaü viùõuvacaþ  $ ÷rutvà daityà÷ca dànavàþ  &
udyogaü vipulaü cakrur  % yuddhàya vijayàya ca  // MatsP_173.1 //
mayastu kà¤canamayaü  $ trinalvàyatamakùayam  &
catu÷cakraü suvipulaü  % sukalpitamahàyugam  // MatsP_173.2 //
kiïkiõãjàlanirghoùaü  $ dvãpicarmapariùkçtam  &
ruciraü ratnajàlai÷ca  % hemajàlai÷ca ÷obhitam  // MatsP_173.3 //
ãhàmçgagaõàkãrõaü  $ pakùipaïktiviràjitam  &
divyàstratåõãradharaü  % payodharavinàditam  // MatsP_173.4 //
svakùaü rathavarodàraü  $ såpasthaü gaganopamam  &
gadàparighasampårõaü  % mårtimantamivàrõavam  // MatsP_173.5 //
hemakeyåravalayaü  $ svarõamaõóalakåbaram  &
sapatàkadhvajopetaü  % sàdityamiva mandaram  // MatsP_173.6 //
gajendràbhogavapuùaü  $ kvacitkesarivarcasam  &
yuktamçkùasahasreõa  % samçddhàmbudanàditam  // MatsP_173.7 //
dãptamàkà÷agaü divyaü  $ rathaü pararathàrujam  &
adhyatiùñhadraõàkàïkùã  % meruü dãpta ivàü÷umàn  // MatsP_173.8 //
tàramutkro÷avistàraü  $ sarvaü hemamayaü ratham  &
÷ailàkàramasaübàdhaü  % nãlà¤janacayopamam  // MatsP_173.9 //
kàrùõàyasamayaü divyaü  $ loheùàbaddhakåbaram  &
timirodgàrikiraõaü  % garjantamiva toyadam  // MatsP_173.10 //
lohajàlena mahatà  $ sagavàkùeõa daü÷itam  &
àyasaiþ parighaiþ pårõaü  % kùepaõãyai÷ca mudgaraiþ  // MatsP_173.11 //
pràsaiþ pà÷ai÷ca vitatair  $ asaüyuktai÷ca kaõñakaiþ  &
÷obhitaü tràsayànai÷ca  % tomarai÷ca para÷vadhaiþ  // MatsP_173.12 //
udyantaü dviùatàü hetor  $ dvitãyamiva mandaram  &
yuktaü kharasahasreõa  % so 'dhyàrohadrathottamam  // MatsP_173.13 //
virocanastu saükruddho  $ gadàpàõiravasthitaþ  &
pramukhe tasya sainyasya  % dãpta÷çïga ivàcalaþ  // MatsP_173.14 //
yuktaü rathasahasreõa  $ hayagrãvastu dànavaþ  &
syandanaü vàhayàmàsa  % sapatnànãkamardanaþ  // MatsP_173.15 //
vyàyataü kiùkusàhasraü  $ dhanurvisphàrayanmahat  &
varàhaþ pramukhe tasthau  % sapraroha ivàcalaþ  // MatsP_173.16 //
kharastu vikùarandarpàn  $ netràbhyàü roùajaü jalam  &
sphuraddantoùñhanayanaþ  % saïgràmaü so 'bhyakàïkùata  // MatsP_173.17 //
tvaùñà tvaùñagajaü ghoraü  $ yànamàsthàya dànavaþ  &
vyåhituü dànavavyåhaü  % paricakràma vãryavàn  // MatsP_173.18 //
vipracittisutaþ ÷vetaþ  $ ÷vetakuõóalabhåùaõaþ  &
÷veta÷ailapratãkà÷o  % yuddhàyàbhimukhe sthitaþ  // MatsP_173.19 //
ariùño baliputra÷ca  $ variùñho 'dri÷ilàyudhaþ  &
yuddhàyàbhimukhastasthau  % dharàdharavikampanaþ  // MatsP_173.20 //
ki÷orastvatisaüharùàt  $ ki÷ora iti coditaþ  &
sabalà dànavà÷caiva  % saünahyante yathàkramam  // MatsP_173.21 //
abhavaddaityasainyasya  $ madhye ravirivoditaþ  &
lambastu navameghàbhaþ  % pralambàmbarabhåùaõaþ  // MatsP_173.22 //
daityavyåhagato bhàti  $ sanãhàra ivàü÷umàn  &
svarbhànuràsyayodhã tu  % da÷anoùñhekùaõàyudhaþ  // MatsP_173.23 //
hasaüstiùñhati daityànàü  $ pramukhe sa mahàgrahaþ  &
anye hayagatàstatra  % gajaskandhagatàþ pare  // MatsP_173.24 //
siühavyàghragatà÷cànye  $ varàharkùeùu càpare  &
kecitkharoùñrayàtàraþ  % kecicchvàpadavàhanàþ  // MatsP_173.25 //
pattinastvapare daityà  $ bhãùaõà vikçtànanàþ  &
ekapàdàrdhapàdà÷ca  % nançturyuddhakàïkùiõaþ  // MatsP_173.26 //
àsphoñayanto bahavaþ  $ kùveóanta÷ca tathà pare  &
hçùña÷àrdålanirghoùà  % nedurdànavapuügavàþ  // MatsP_173.27 //
te gadàparighairugraiþ  $ ÷ilàmusalapàõayaþ  &
bàhubhiþ parighàkàrais  % tarjayanti sma devatàþ  // MatsP_173.28 //
pà÷aiþ pràsai÷ca parighais  $ tomaràïku÷apaññi÷aiþ  &
cikrãóuste ÷ataghnãbhiþ  % ÷atadhàrai÷ca mudgaraiþ  // MatsP_173.29 //
gaõóa÷ailai÷ca ÷ailai÷ca  $ parighai÷cottamàyasaiþ  &
cakrai÷ca daityapravarà÷  % cakrur ànanditaü balam  // MatsP_173.30 //
etaddànavasainyaü tat  $ sarvaü yuddhamadotkañam  &
devànabhimukhe tasthau  % meghànãkamivoddhatam  // MatsP_173.31 //
tadadbhutaü daityasahasragàóhaü  $ vàyvagni÷ailàmbudatoyakalpam  &
balaü raõaughàbhyudaye 'bhyudãrõaü  % yuyutsayonmattam ivàbabhàse  // MatsP_173.32 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 174

*matsya uvàca
÷rutaste daityasainyasya  $ vistàro ravinandana  &
suràõàmapi sainyasya  % vistàraü vaiùõavaü ÷çõu  // MatsP_174.1 //
àdityà vasavo rudrà  $ a÷vinau ca mahàbalau  &
sabalàþ sànugà÷caiva  % saünahyanta yathàkramam  // MatsP_174.2 //
puruhåtastu purato  $ lokapàlaþ sahasradçk  &
gràmaõãþ sarvadevànàm  % àruroha suradvipam  // MatsP_174.3 //
madhye càsya rathaþ sarva-  $ pakùipravarahaüsaþ  &
sucàrucakracaraõo  % hemavajrapariùkçtaþ  // MatsP_174.4 //
devagandharvayakùaughair  $ anuyàtaþ sahasra÷aþ  &
dãptimadbhiþ sadasyai÷ca  % brahmarùibhirabhiùñutaþ  // MatsP_174.5 //
vajravisphårjitodbhåtair  $ vidyudindràyudhoditaiþ  &
yukto balàhakagaõaiþ  % parvatairiva kàmagaiþ  // MatsP_174.6 //
yamàråóhaþ sa bhagavàn  $ paryeti sakalaü jagat  &
havirdhàneùu gàyanti  % viprà makhamukhe sthitàþ  // MatsP_174.7 //
svarge ÷akrànuyàteùu  $ devatåryaninàdiùu  &
sundaryaþ parinçtyanti  % ÷ata÷o 'psarasàü gaõàþ  // MatsP_174.8 //
ketunà nàgaràjena  $ ràjamàno yathà raviþ  &
yukto hayasahasreõa  % manomàrutaraühasà  // MatsP_174.9 //
sa syandanavaro bhàti  $ gupto màtalinà tadà  &
kçtsnaþ parivçto merur  % bhàskarasyeva tejasà  // MatsP_174.10 //
yamastu daõóamudyamya  $ kàlayukta÷ca mudgaram  &
tasthau suragaõànãke  % daityànnàdena bhãùayan  // MatsP_174.11 //
caturbhiþ sàgarairyukto  $ lelihànai÷ca pannagaiþ  &
÷aïkhamuktàïgadadharo  % bibhrattoyamayaü vapuþ  // MatsP_174.12 //
kàlapà÷ànsamàvidhyan  $ hayaiþ ÷a÷ikaropamaiþ  &
vàyvãritair jalàkàraiþ  % kurvaüllãlàþ sahasra÷aþ  // MatsP_174.13 //
pàõóuroddhåtavasanaþ  $ pravàlaruciràïgadaþ  &
maõi÷yàmottamavapur  % haribhàràrpito varaþ  // MatsP_174.14 //
varuõaþ pà÷adhçï madhye  $ devànãkasya tasthivàn  &
yuddhavelàmabhilaùan  % bhinnavela ivàrõavaþ  // MatsP_174.15 //
yakùaràkùasasainyena  $ guhyakànàü gaõairapi  &
yukta÷ca ÷aïkhapadmàbhyàü  % nidhãnàmadhipaþ prabhuþ  // MatsP_174.16 //
ràjaràje÷varaþ ÷rãmàn  $ gadàpàõiradç÷yata  &
vimànayodhã dhanado  % vimàne puùpake sthitaþ  // MatsP_174.17 //
sa ràjaràjaþ ÷u÷ubhe  $ yuddhàrthã naravàhanaþ  &
ukùàõamàsthitaþ saükhye  % sàkùàdiva ÷ivaþ svayam  // MatsP_174.18 //
pårvapakùaþ sahasràkùaþ  $ pitçràjastu dakùiõaþ  &
varuõaþ pa÷cimaü pakùam  % uttaraü naravàhanaþ  // MatsP_174.19 //
caturùu yuktà÷catvàro  $ lokapàlà mahàbalàþ  &
svàsu dikùu svarakùanta  % tasya devabalasya te  // MatsP_174.20 //
såryaþ saptà÷vayuktena  $ rathenàmitagàminà  &
÷riyà jàjvalyamànena  % dãpyamànai÷ca ra÷mibhiþ  // MatsP_174.21 //
udayàstagacakreõa  $ meruparvatagàminà  &
tridivadvàracakreõa  % tapatà lokamavyayam  // MatsP_174.22 //
sahasrara÷miyuktena  $ bhràjamànena tejasà  &
cacàra madhye lokànàü  % dvàda÷àtmà dine÷varaþ  // MatsP_174.23 //
somaþ ÷vetahaye bhàti  $ syandane ÷ãtara÷mivàn  &
himavattoyapårõàbhir  % bhàbhiràhlàdaya¤jagat  // MatsP_174.24 //
tamçkùapågànugataü  $ ÷i÷iràü÷uü dvije÷varam  &
÷a÷acchàyàïkitatanuü  % nai÷asya tamasaþ kùayam  // MatsP_174.25 //
jyotiùàmã÷varaü vyomni  $ rasànàü rasadaü prabhum  &
oùadhãnàü sahasràõàü  % nidhànamamçtasya ca  // MatsP_174.26 //
jagataþ prathamaü bhàgaü  $ saumyaü satyamayaü ratham  &
dadç÷urdànavàþ somaü  % himapraharaõaü sthitam  // MatsP_174.27 //
yaþ pràõaþ sarvabhåtànàü  $ pa¤cadhà bhidyate nçùu  &
saptadhàtugato lokàüs  % trãndadhàra cacàra ca  // MatsP_174.28 //
yamàhuragnikartàraü  $ sarvaprabhavamã÷varam  &
saptasvaragato ya÷ca  % nityaü gãrbhirudãryate  // MatsP_174.29 //
yaü vadantyuttamaü bhåtaü  $ yaü vadantya÷arãriõam  &
yamàhuràkà÷agamaü  % ÷ãghragaü ÷abdayoginam  // MatsP_174.30 //
sa vàyuþ sarvabhåtàyur  $ udbhåtaþ svena tejasà  &
vavau pravyathayandaityàn  % pratilomaü satoyadaþ  // MatsP_174.31 //
maruto divyagandharvair  $ vidyàdharagaõaiþ saha  &
cikrãóurasibhiþ ÷ubhrair  % nirmuktairiva pannagaiþ  // MatsP_174.32 //
sçjantaþ sarpapatayas  $ tãvratoyamayaü viùam  &
÷arabhåtà divãndràõàü  % cerurvyàttànanà divi  // MatsP_174.33 //
parvatai÷ca ÷ilà÷çïgaiþ  $ ÷ata÷a÷caiva pàdapaiþ  &
upatasthuþ suragaõàþ  % prahartuü dànavaü balam  // MatsP_174.34 //
yaþ sa devo hçùãke÷aþ  $ padmanàbhastrivikramaþ  &
yugàntakçùõavartmàbho  % vi÷vasya jagataþ prabhuþ  // MatsP_174.35 //
sarvayoniþ sa madhuhà  $ havyabhukkratusaüsthitaþ  &
bhåmyàpovyomabhåtàtmà  % ÷yàmaþ ÷àntikaro 'rihà  // MatsP_174.36 //
arighnamamaràdãnàü  $ cakraü gçhya gadàdharaþ  &
arkaü nàgàdivodyantam  % udyamyottamatejasà  // MatsP_174.37 //
savyenàlambya mahatãü  $ sarvàsuravinà÷inãm  &
kareõa kàlãü vapuùà  % ÷atrukàlapradàü gadàm  // MatsP_174.38 //
anyairbhujaiþ pradãptàni  $ bhujagàridhvajaþ prabhuþ  &
dadhàràyudhajàtàni  % ÷àrïgàdãni mahàbalaþ  // MatsP_174.39 //
sa ka÷yapasyàtmabhuvaü  $ dvijaü bhujagabhojanam  &
pavanàdhikasaüpàtaü  % gaganakùobhaõaü khagam  // MatsP_174.40 //
bhujagendreõa vadane  $ niviùñena viràjitam  &
amçtàrambhanirmuktaü  % mandaràdrim ivocchritam  // MatsP_174.41 //
devàsuravimardeùu  $ bahu÷o dçùñavikramam  &
mahendreõàmçtasyàrthe  % vajreõa kçtalakùaõam  // MatsP_174.42 //
÷ikhinaü balinaü caiva  $ taptakuõóalabhåùaõam  &
vicitrapatravasanaü  % dhàtumantamivàcalam  // MatsP_174.43 //
sphãtakroóàvalambena  $ ÷ãtàü÷usamatejasà  &
bhogibhogàvasaktena  % maõiratnena bhàsvatà  // MatsP_174.44 //
pakùàbhyàü càrupatràbhyàm  $ àvçtya divi lãlayà  &
yugànte sendracàpàbhyàü  % toyadàbhyàmivàmbaram  // MatsP_174.45 //
nãlalohitapãtàbhiþ  $ patàkàbhiralaükçtam  &
ketuveùapraticchannaü  % mahàkàyaniketanam  // MatsP_174.46 //
aruõàvarajaü ÷rãmàn  $ àruhya samare vibhuþ  &
suvarõavarõavapuùà  % suparõaü khecarottamam  // MatsP_174.47 //
tamanvayurdevagaõà  $ munaya÷ca samàhitàþ  &
gãrbhiþ paramamantràbhis  % tuùñuvu÷ca janàrdanam  // MatsP_174.48 //
tadvai÷ravaõasaü÷liùñaü  $ vaivasvatapuraþsaram  &
dvijaràjaparikùiptaü  % devaràjaviràjitam  // MatsP_174.49 //
candraprabhàbhirvipulaü  $ yuddhàya samavartata  &
pavanàviddhanirghoùaü  % saüpradãptahutà÷anam  // MatsP_174.50 //
viùõorjiùõo÷ca bhràjiùõos  $ tejasà tamasàvçtam  &
balaü balavadudvçttaü  % yuddhàya samavartata  // MatsP_174.51 //
svastyastu devebhya iti  $ bçhaspatirabhàùata  &
svastyastu dànavànãka  % u÷anà vàkyamàdade  // MatsP_174.52 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 175

*matsya uvàca
tàbhyàü balàbhyàü saüjaj¤e  $ tumulo vigrahastadà  &
suràõàmasuràõàü ca  % parasparajayaiùiõàm  // MatsP_175.1 //
dànavà daivataiþ sàrdhaü  $ nànàpraharaõodyatàþ  &
samãyuryudhyamànà vai  % parvatà iva parvataiþ  // MatsP_175.2 //
tatsuràsurasaüyuktaü  $ yuddhamatyadbhutaü babhau  &
dharmàdharmasamàyuktaü  % darpeõa vinayena ca  // MatsP_175.3 //
tato rathairviprayuktair  $ vàraõai÷ca pracoditaiþ  &
utpatadbhi÷ca gaganam  % asihastaiþ samantataþ  // MatsP_175.4 //
kùipyamàõai÷ca musalaiþ  $ saüpatadbhi÷ca sàyakaiþ  &
càpairvisphàryamàõai÷ca  % pàtyamànai÷ca mudgaraiþ  // MatsP_175.5 //
tadyuddhamabhavadghoraü  $ devadànavasaükulam  &
jagatastràsajananaü  % yugasaüvartakopamam  // MatsP_175.6 //
hastamuktai÷ca parighair  $ viprayuktai÷ca parvataiþ  &
dànavàþ samare jaghnur  % devànindrapurogamàn  // MatsP_175.7 //
te vadhyamànà balibhir  $ dànavairjitakà÷ibhiþ  &
viùaõõavadanà devà  % jagmuràrtiü paràü mçdhe  // MatsP_175.8 //
te 'stra÷ålapramathitàþ  $ parighairbhinnamastakàþ  &
bhinnoraskà ditisutair  % vemå raktaü vraõairbahu  // MatsP_175.9 //
veùñitàþ ÷arajàlai÷ca  $ niryatnà÷càsuraiþ kçtàþ  &
praviùñà dànavãü màyàü  % na ÷ekuste viceùñitum  // MatsP_175.10 //
astaü gatamivàbhàti  $ niùpràõasadç÷àkçti  &
balaü suràõàmasurair  % niùprayatnàyudhaü kçtam  // MatsP_175.11 //
daityacàpacyutàn ghoràü÷  $ chittvà vajreõa tà¤charàn  &
÷akro daityabalaü ghoraü  % vive÷a bahulocanaþ  // MatsP_175.12 //
sa daityapramukhànhatvà  $ taddànavabalaü mahat  &
tàmasenàstrajàlena  % tamobhåtamathàkarot  // MatsP_175.13 //
te 'nyonyaü nàvabudhyanta  $ devànàü vàhanàni ca  &
ghoreõa tamasàviùñàþ  % puruhåtasya tejasà  // MatsP_175.14 //
màyàpà÷airvimuktàstu  $ yatnavantaþ surottamàþ  &
vapåüùi daityasiühànàü  % tamobhåtànyapàtayan  // MatsP_175.15 //
apadhvastà visaüj¤à÷ca  $ tamasà nãlavarcasà  &
petuste dànavagaõà÷  % chinnapakùà ivàdrayaþ  // MatsP_175.16 //
tadghanãbhåtadaityendram  $ andhakàra ivàrõave  &
dànavaü devakadanaü  % tamobhåtamivàbhavat  // MatsP_175.17 //
tadàsçjanmahàmàyàü  $ mayastàü tàmasãü dahan  &
yugàntodyotajananãü  % sçùñàmaurveõa vahninà  // MatsP_175.18 //
sà dadàha tataþ sarvàn  $ màyà mayavikalpità  &
daityà÷càdityavapuùaþ  % sadya uttasthuràhave  // MatsP_175.19 //
màyàmaurvãü samàsàdya  $ dahyamànà divaukasaþ  &
bhejire candraviùayaü  % ÷ãtàü÷usalilapradam  // MatsP_175.20 //
te dahyamànà hyaurveõa  $ vahninà naùñacetasaþ  &
÷a÷aüsurvajriõaü devàþ  % saütaptàþ ÷araõaiùiõaþ  // MatsP_175.21 //
saütate màyayà sainye  $ hanyamàne ca dànavaiþ  &
codito devaràjena  % varuõo vàkyamabravãt  // MatsP_175.22 //
purà brahmarùijaþ ÷akra  $ tapastepe sudàruõam  &
årvaþ sapårvatejasvã  % sadç÷o brahmaõo guõaiþ  // MatsP_175.23 //
taü tapantamivàdityaü  $ tapasà jagadavyayam  &
upatasthurmunigaõà  % divyà devarùibhiþ saha  // MatsP_175.24 //
hiraõyaka÷ipu÷caiva  $ dànavo dànave÷varaþ  &
çùiü vij¤àpayàmàsuþ  % purà paramatejasam  // MatsP_175.25 //
åcurbrahmarùayastaü tu  $ vacanaü dharmasaühitam  &
çùivaü÷eùu bhagavaü÷  % chinnamålamidaü padam  // MatsP_175.26 //
ekastvamanapatya÷ca  $ gotrajo 'nyo na vartate  &
kaumàraü vratamàsthàya  % kle÷amevànuvartase  // MatsP_175.27 //
bahåni vipra gotràõi  $ munãnàü bhàvitàtmanàm  &
ekadehàni tiùñhanti  % viviktàni vinà prajàþ  // MatsP_175.28 //
evamucchinnamålai÷ca  $ putrairno nàsti kàraõam  &
bhavàüstu tapasà ÷reùñho  % prajàpàtasamadyutiþ  // MatsP_175.29 //
tatra vartasva vaü÷àya  $ vardhayàtmànam àtmanà  &
tvayà dharmo 'rjitastena  % dvitãyàü kuru vai tanum  // MatsP_175.30 //
sa evamukto munibhir  $ munir marmasu tàóitaþ  &
jagarhe tànçùigaõàn  % vacanaü cedamabravãt  // MatsP_175.31 //
yathàyaü vihito dharo  $ munãnàü ÷à÷vataþ purà  &
àrùaü vai sevataþ karma  % vanyamålaphalà÷inaþ  // MatsP_175.32 //
brahmayonau prasåtasya  $ bràhmaõasyàtmadar÷inaþ  &
brahmacaryaü sucaritaü  % brahmàõamapi càlayet  // MatsP_175.33 //
janànàü vçttayastisro  $ ye gçhà÷ramavàsinaþ  &
asmàkaü tu varaü vçttir  % vanà÷ramanivàsinàm  // MatsP_175.34 //
abbhakùà vàyubhakùà÷ca  $ dantolåkhalinastathà  &
a÷makuññà hya÷anakàþ  % pa¤càtapasahà÷ca ye  // MatsP_175.35 //
ete tapasi tiùñhanti  $ vratairapi suduùkaraiþ  &
brahmacaryaü puraskçtya  % pràrthayanti paràü gatim  // MatsP_175.36 //
brahyacaryàdbràhmaõasya  $ bràhmaõatvaü vidhãyate  &
evamàhuþ pare loke  % brahmacaryavido janàþ  // MatsP_175.37 //
brahmacarye sthitaü satyaü  $ brahmacarye sthitaü tapaþ  &
ye sthità brahmacarye tu  % bràhmaõà divi saüsthitàþ  // MatsP_175.38 //
nàsti yogaü vinà siddhir  $ na và siddhiü vinà ya÷aþ  &
nàsti loke ya÷omålaü  % brahmacaryàtparaü tapaþ  // MatsP_175.39 //
yo nigçhyendriyagràmaü  $ bhåtagràmaü ca pa¤cakam  &
brahmacaryaü samàdhatte  % kimataþ paramaü tapaþ  // MatsP_175.40 //
ayoge ke÷adharaõam  $ asaükalpavratakriyàü  &
abrahmacarye caryà ca  % trayaü syàd dambhasaüj¤akam  // MatsP_175.41 //
kva dàràþ kva ca saüyogaþ  $ kva ca bhàvaviparyayaþ  &
nanviyaü brahmaõà sçùñà  % manasà mànasã prajà  // MatsP_175.42 //
yadyasti tapaso vãryaü  $ yuùmàkaü viditàtmanàm  &
sçjadhvaü mànasànputràn  % pràjàpatyena karmaõà  // MatsP_175.43 //
manasà nirmità yonir  $ àdhàtavyà tapasvibhiþ  &
na dàrayogo bãjaü và  % vratamuktaü tapasvinàm  // MatsP_175.44 //
yadidaü luptadharmàrthaü  $ yuùmàbhiriha nirbhayaiþ  &
vyàhçtaü sadbhiratyartham  % asadbhiriva me matam  // MatsP_175.45 //
vapurdãptàntaràtmànam  $ etatkçtvà manomayam  &
dàrayogaü vinà srakùye  % putram àtmatanåruham  // MatsP_175.46 //
evamàtmànamàtmà me  $ dvitãyaü janayiùyati  &
vanyenànena vidhinà  % didhakùantamiva prajàþ  // MatsP_175.47 //
årvastu tapasàviùño  $ nive÷yoruü hutà÷ane  &
mamanthaikena darbheõa  % sutasya prabhavàraõim  // MatsP_175.48 //
tasyoruü sahasà bhittvà  $ jvàlàmàlã hyanindhanaþ  &
jagato dahanàkàïkùã  % putro 'gniþ samapadyata  // MatsP_175.49 //
årvasyoruü vinirbhidya  $ aurvo nàmàntako 'nalaþ  &
didhakùanniva lokàüstr㤠 % jaj¤e paramakopanaþ  // MatsP_175.50 //
utpannamàtra÷covàca  $ pitaraü kùãõayà girà  &
kùudhà me bàdhate tàta  % jagadbhakùye tyajasva màm  // MatsP_175.51 //
tridivàrohibhirjvàlair  $ jçmbhamàõo di÷o da÷a  &
nirdahansarvabhåtàni  % vavçdhe so 'ntako 'nalaþ  // MatsP_175.52 //
etasminnantare brahmà  $ munimårvaü sabhàjayan  &
uvàca vàryatàü putro  % jagata÷ca dayàü kuru  // MatsP_175.53 //
asyàpatyasya te vipra  $ kariùye sthànamuttamam  &
tathyametadvacaþ putra  % ÷çõu tvaü vadatàü vara  // MatsP_175.54 //

*årva uvàca
dhanyo 'smyanugçhãto 'smi  $ yanme 'dya bhagavà¤chi÷oþ  &
matimetàü dadàtãha  % paramànugrahàya vai  // MatsP_175.55 //
prabhàtakàle sampràpte  $ kàïkùitavye samàgame  &
bhagavaüstarpitaþ putraþ  % kairhavyaiþ pràpsyate sukham  // MatsP_175.56 //
kutra càsya nivàsaþ syàd  $ bhojanaü và kimàtmakam  &
vidhàsyatãha bhagavàn  % vãryatulyaü mahaujasaþ  // MatsP_175.57 //

*brahmovàca
vaóavàmukhe 'sya vasatiþ  $ samudre vai bhaviùyati  &
mama yonirjalaü vipra  % tasya pãtavataþ sukham  // MatsP_175.58 //
yatràhamàsa niyataü  $ pibanvàrimayaü haviþ  &
taddhavistava putrasya  % visçjàmyàlayaü ca tat  // MatsP_175.59 //
tato yugànte bhåtànàm  $ eùa càhaü ca putraka  &
sahitau vicariùyàvo  % niùputràõàmçõàpahaþ  // MatsP_175.60 //
eùo 'gnir antakàle tu  $ salilà÷ã mayà kçtaþ  &
dahanaþ sarvabhåtànàü  % sadevàsurarakùasàm  // MatsP_175.61 //
evamastviti taü so 'gniþ  $ saüvçtajvàlamaõóalaþ  &
pravive÷àrõavamukhaü  % prakùipya pitari prabhàm  // MatsP_175.62 //
pratiyàtastato brahmà  $ ye ca sarve maharùayaþ  &
aurvasyàgneþ prabhàü j¤àtvà  % svàü svàü gatimupà÷ritàþ  // MatsP_175.63 //
hiraõyaka÷ipurdçùñvà  $ tadà tanmahadadbhutam  &
uccaiþ praõatasarvàïgo  % vàkyametaduvàca ha  // MatsP_175.64 //
bhagavannadbhutamidaü  $ saüvçttaü lokasàkùikam  &
tapasà te muni÷reùñha  % parituùñaþ pitàmahaþ  // MatsP_175.65 //
ahaü tu tava putrasya  $ tava caiva mahàvrata  &
bhçtya ityavagantavyaþ  % sàdhyo yadiha karmaõà  // MatsP_175.66 //
tanmàü pa÷ya samàpannaü  $ tavaivàràdhane ratam  &
yadi sãdenmuni÷reùñha  % tavaiva syàtparàjayaþ  // MatsP_175.67 //

*aurva uvàca
dhanyo 'smyanugçhãto 'smi  $ yasya te 'haü guruþ sthitaþ  &
nàsti me tapasànena  % bhayamadyeha suvrata  // MatsP_175.68 //
tàmeva màyàü gçhõãùva  $ mama putreõa nirmitàm  &
nirindhanàmagnimayãü  % durdharùàü pàvakairapi  // MatsP_175.69 //
eùà te svasya vaü÷asya  $ va÷agàrivinigrahe  &
saürakùatyàtmapakùaü ca  % vipakùaü ca pradhakùyati  // MatsP_175.70 //
evamastviti tàü gçhya  $ praõamya munipuügavam  &
jagàma tridivaü hçùñaþ  % kçtàrtho dànave÷varaþ  // MatsP_175.71 //
eùà durviùahà màyà  $ devairapi duràsadà  &
aurveõa nirmità pårvaü  % pàvakenorvasånunà  // MatsP_175.72 //
tasmiüstu vyutthite daitye  $ nirvãryaiùà na saü÷ayaþ  &
÷àpo hyasyàþ purà dattaþ  % sçùñà yenaiva tejasà  // MatsP_175.73 //
yadyeùà pratihantavyà  $ kartavyo bhagavànsukhã  &
dãyatàü me sakhà ÷akra  % toyayonirni÷àkaraþ  // MatsP_175.74 //
tenàhaü saha saügamya  $ yàdobhi÷ca samàvçtaþ  &
màyàmetàü haniùyàmi  % tvatprasàdànna saü÷ayaþ  // MatsP_175.75 //


______________________________________________________


Matsya-Puràõa 176

*matsya uvàca
evamastviti saühçùñaþ  $ ÷akrastrida÷avardhanaþ  &
saüdide÷àgrataþ somaü  % yuddhàya ÷i÷iràyudham  // MatsP_176.1 //
gaccha soma sahàyatvaü  $ kuru pà÷adharasya vai  &
asuràõàü vinà÷àya  % jayàrthaü ca divaukasàm  // MatsP_176.2 //
tvaü mattaþ prativãrya÷ca  $ jyotiùàü ce÷vare÷varaþ  &
tvanmayaü sarvalokeùu  % rasaü rasavido viduþ  // MatsP_176.3 //
kùayavçddhã tava vyakte  $ sàgarasyeva maõóale  &
parivartasyahoràtraü  % kàlaü jagati yojayan  // MatsP_176.4 //
lokacchàyàmayaü lakùma  $ tavàïkaþ ÷a÷asaünibhaþ  &
na viduþ soma devàpi  % ye ca nakùatrayonayaþ  // MatsP_176.5 //
tvamàdityapathàdårdhvaü  $ jyotiùàü copari sthitaþ  &
tamaþ protsàrya mahasà  % bhàsayasyakhilaü jagat  // MatsP_176.6 //
÷vetabhànur himatanur  $ jyotiùàm adhipaþ ÷a÷ã  &
adhikçt kàlayogàtmà  % iùño yaj¤araso 'vyayaþ  // MatsP_176.7 //
oùadhã÷aþ kriyàyonir  $ hara÷ekharabhàktathà  &
÷ãtàü÷uramçtàdhàra÷  % capalaþ ÷vetavàhanaþ  // MatsP_176.8 //
tvaü kàntiþ kàntivapuùàü  $ tvaü somaþ somapàyinàm  &
saumyastvaü sarvabhåtànàü  % timiraghnastvam çkùaràñ  // MatsP_176.9 //
tadgaccha tvaü mahàsena  $ varuõena varåthinà  &
÷amaya tvàsurãü màyàü  % yayà dahyàma saüyuge  // MatsP_176.10 //

*soma uvàca
yanmàü vadasi yuddhàrthe  $ devaràja varaprada  &
eùa varùàmi ÷i÷iraü  % daityamàyàpakarùaõam  // MatsP_176.11 //
etànmacchãtanirdagdhàn  $ pa÷ya tvaü himaveùñitàn  &
vimàyànvimadàü÷caiva  % daityasiühànmahàhave  // MatsP_176.12 //
ityuktvà tàrakàdhã÷aþ  $ sajale÷aþ ÷ivodakaiþ  &
plàvayàmàsa sainyàni  % suràõàü ÷àntivçddhaye  // MatsP_176.13 //
teùàü himakarotsçùñàþ  $ sapà÷à himavçùñayaþ  &
veùñayanti sma tànghoràn  % daityànmeghagaõà iva  // MatsP_176.14 //