Valmiki: Ramayana, 6. Yuddhakanda Based on the text entered by Muneo Tokunaga et al. Input by Muneo Tokunaga, revised by John Smith (Cambridge) [GRETIL-Version: 2017-07-06] Revision: 2017-07-06: erroneous line breaks removed by Tyler Neill ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf and http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf For further information see: http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm ___________________________________________________________________ Vàlmãki: Ràmàyaõa, 6. Yuddhakàõóa 6.001.001a ÷rutvà hanumato vàkyaü yathàvad abhibhàùitam 6.001.001c ràmaþ prãtisamàyukto vàkyam uttaram abravãt 6.001.002a kçtaü hanumatà kàryaü sumahad bhuvi duùkaram 6.001.002c manasàpi yad anyena na ÷akyaü dharaõãtale 6.001.003a na hi taü paripa÷yàmi yas tareta mahàrõavam 6.001.003c anyatra garuõàd vàyor anyatra ca hanåmataþ 6.001.004a devadànavayakùàõàü gandharvoragarakùasàm 6.001.004c apradhçùyàü purãü laïkàü ràvaõena surakùitàm 6.001.005a praviùñaþ sattvam à÷ritya jãvan ko nàma niùkramet 6.001.005c ko vi÷et suduràdharùàü ràkùasai÷ ca surakùitàm 6.001.005e yo vãryabalasaüpanno na samaþ syàd dhanåmataþ 6.001.006a bhçtyakàryaü hanumatà sugrãvasya kçtaü mahat 6.001.006c evaü vidhàya svabalaü sadç÷aü vikramasya ca 6.001.007a yo hi bhçtyo niyuktaþ san bhartrà karmaõi duùkare 6.001.007c kuryàt tadanuràgeõa tam àhuþ puruùottamam 6.001.008a niyukto nçpateþ kàryaü na kuryàd yaþ samàhitaþ 6.001.008c bhçtyo yuktaþ samartha÷ ca tam àhuþ puruùàdhamam 6.001.009a tanniyoge niyuktena kçtaü kçtyaü hanåmatà 6.001.009c na càtmà laghutàü nãtaþ sugrãva÷ càpi toùitaþ 6.001.010a ahaü ca raghuvaü÷a÷ ca lakùmaõa÷ ca mahàbalaþ 6.001.010c vaidehyà dar÷anenàdya dharmataþ parirakùitàþ 6.001.011a idaü tu mama dãnasyà mano bhåyaþ prakarùati 6.001.011c yad ihàsya priyàkhyàtur na kurmi sadç÷aü priyam 6.001.012a eùa sarvasvabhåtas tu pariùvaïgo hanåmataþ 6.001.012c mayà kàlam imaü pràpya dattas tasya mahàtmanaþ 6.001.013a sarvathà sukçtaü tàvat sãtàyàþ parimàrgaõam 6.001.013c sàgaraü tu samàsàdya punar naùñaü mano mama 6.001.014a kathaü nàma samudrasya duùpàrasya mahàmbhasaþ 6.001.014c harayo dakùiõaü pàraü gamiùyanti samàhitàþ 6.001.015a yady apy eùa tu vçttànto vaidehyà gadito mama 6.001.015c samudrapàragamane harãõàü kim ivottaram 6.001.016a ity uktvà ÷okasaübhrànto ràmaþ ÷atrunibarhaõaþ 6.001.016c hanåmantaü mahàbàhus tato dhyànam upàgamat 6.002.001a taü tu ÷okaparidyånaü ràmaü da÷arathàtmajam 6.002.001c uvàca vacanaü ÷rãmàn sugrãvaþ ÷okanà÷anam 6.002.002a kiü tvaü saütapyase vãra yathànyaþ pràkçtas tathà 6.002.002c maivaü bhås tyaja saütàpaü kçtaghna iva sauhçdam 6.002.003a saütàpasya ca te sthànaü na hi pa÷yàmi ràghava 6.002.003c pravçttàv upalabdhàyàü j¤àte ca nilaye ripoþ 6.002.004a dhçtimठ÷àstravit pràj¤aþ paõóita÷ càsi ràghava 6.002.004c tyajemàü pàpikàü buddhiü kçtvàtmevàrthadåùaõãm 6.002.005a samudraü laïghayitvà tu mahànakrasamàkulam 6.002.005c laïkàm àrohayiùyàmo haniùyàma÷ ca te ripum 6.002.006a nirutsàhasya dãnasya ÷okaparyàkulàtmanaþ 6.002.006c sarvàrthà vyavasãdanti vyasanaü càdhigacchati 6.002.007a ime ÷åràþ samarthà÷ ca sarve no hariyåthapàþ 6.002.007c tvatpriyàrthaü kçtotsàhàþ praveùñum api pàvakam 6.002.008a eùàü harùeõa jànàmi tarka÷ càsmin dçóho mama 6.002.008c vikrameõa samàneùye sãtàü hatvà yathà ripum 6.002.009a setur atra yathà vadhyed yathà pa÷yema tàü purãm 6.002.009c tasya ràkùasaràjasya tathà tvaü kuru ràghava 6.002.010a dçùñvà tàü hi purãü laïkàü trikåña÷ikhare sthitàm 6.002.010c hataü ca ràvaõaü yuddhe dar÷anàd upadhàraya 6.002.011a setubaddhaþ samudre ca yàval laïkà samãpataþ 6.002.011c sarvaü tãrõaü ca vai sainyaü jitam ity upadhàryatàm 6.002.012a ime hi samare ÷årà harayaþ kàmaråpiõaþ 6.002.012c tad alaü viklavà buddhã ràjan sarvàrthanà÷anã 6.002.013a puruùasya hi loke 'smi¤ ÷okaþ ÷auryàpakarùaõaþ 6.002.013c yat tu kàryaü manuùyeõa ÷auõóãryam avalambatà 6.002.013e ÷åràõàü hi manuùyàõàü tvadvidhànàü mahàtmanàm 6.002.014a vinaùñe và pranaùñe và ÷okaþ sarvàrthanà÷anaþ 6.002.014c tvaü tu buddhimatàü ÷reùñhaþ sarva÷àstràrthakovidaþ 6.002.015a madvidhaiþ sacivaiþ sàrtham ariü jetum ihàrhasi 6.002.015c na hi pa÷yàmy ahaü kaü cit triùu lokeùu ràghava 6.002.016a gçhãtadhanuùo yas te tiùñhed abhimukho raõe 6.002.016c vànareùu samàsaktaü na te kàryaü vipatsyate 6.002.017a aciràd drakùyase sãtàü tãrtvà sàgaram akùayam 6.002.017c tad alaü ÷okam àlambya krodham àlamba bhåpate 6.002.018a ni÷ceùñàþ kùatriyà mandàþ sarve caõóasya bibhyati 6.002.018c laïganàrthaü ca ghorasya samudrasya nadãpateþ 6.002.019a sahàsmàbhir ihopetaþ såkùmabuddhir vicàraya 6.002.019c ime hi samare ÷årà harayaþ kàmaråpiõaþ 6.002.020a tàn arãn vidhamiùyanti ÷ilàpàdapavçùñibhiþ 6.002.020c kathaü cit paripa÷yàmas te vayaü varuõàlayam 6.002.021a kim uktvà bahudhà càpi sarvathà vijayã bhavàn 6.003.001a sugrãvasya vacaþ ÷rutvà hetumat paramàrthavit 6.003.001c pratijagràha kàkutstho hanåmantam athàbravãt 6.003.002a tarasà setubandhena sàgarocchoùaõena và 6.003.002c sarvathà susamartho 'smi sàgarasyàsya laïghane 6.003.003a kati durgàõi durgàyà laïkàyàs tad bravãhi me 6.003.003c j¤àtum icchàmi tat sarvaü dar÷anàd iva vànara 6.003.004a balasya parimàõaü ca dvàradurgakriyàm api 6.003.004c gupti karma ca laïkàyà rakùasàü sadanàni ca 6.003.005a yathàsukhaü yathàvac ca laïkàyàm asi dçùñavàn 6.003.005c saram àcakùva tattvena sarvathà ku÷alo hy asi 6.003.006a ÷rutvà ràmasya vacanaü hanåmàn màrutàtmajaþ 6.003.006c vàkyaü vàkyavidàü ÷reùñho ràmaü punar athàbravãt 6.003.007a ÷råyatàü sarvam àkhyàsye durgakarmavidhànataþ 6.003.007c guptà purã yathà laïkà rakùità ca yathà balaiþ 6.003.008a paràü samçddhiü laïkàyàþ sàgarasya ca bhãmatàm 6.003.008c vibhàgaü ca balaughasya nirde÷aü vàhanasya ca 6.003.009a prahçùñà mudità laïkà mattadvipasamàkulà 6.003.009c mahatã rathasaüpårõà rakùogaõasamàkulà 6.003.010a dçóhabaddhakavàñàni mahàparighavanti ca 6.003.010c dvàràõi vipulàny asyà÷ catvàri sumahànti ca 6.003.011a vapreùåpalayantràõi balavanti mahànti ca 6.003.011c àgataü parasainyaü tais tatra pratinivàryate 6.003.012a dvàreùu saüskçtà bhãmàþ kàlàyasamayàþ ÷itàþ 6.003.012c ÷ata÷o rocità vãraiþ ÷ataghnyo rakùasàü gaõaiþ 6.003.013a sauvarõa÷ ca mahàüs tasyàþ pràkàro duùpradharùaõaþ 6.003.013c maõividrumavaidåryamuktàvicaritàntaraþ 6.003.014a sarvata÷ ca mahàbhãmàþ ÷ãtatoyà mahà÷ubhàþ 6.003.014c agàdhà gràhavatya÷ ca parikhà mãnasevitàþ 6.003.015a dvàreùu tàsàü catvàraþ saükramàþ paramàyatàþ 6.003.015c yantrair upetà bahubhir mahadbhir dçóhasaüdhibhiþ 6.003.016a tràyante saükramàs tatra parasainyàgame sati 6.003.016c yantrais tair avakãryante parikhàsu samantataþ 6.003.017a ekas tv akampyo balavàn saükramaþ sumahàdçóhaþ 6.003.017c kà¤canair bahubhiþ stambhair vedikàbhi÷ ca ÷obhitaþ 6.003.018a svayaü prakçtisaüpanno yuyutså ràma ràvaõaþ 6.003.018c utthita÷ càpramatta÷ ca balànàm anudar÷ane 6.003.019a laïkà purã niràlambà devadurgà bhayàvahà 6.003.019c nàdeyaü pàrvataü vanyaü kçtrimaü ca caturvidham 6.003.020a sthità pàre samudrasya dårapàrasya ràghava 6.003.020c naupatha÷ càpi nàsty atra niràde÷a÷ ca sarvataþ 6.003.021a ÷ailàgre racità durgà sà pår devapuropamà 6.003.021c vàjivàraõasaüpårõà laïkà paramadurjayà 6.003.022a parighà÷ ca ÷ataghnya÷ ca yantràõi vividhàni ca 6.003.022c ÷obhayanti purãü laïkàü ràvaõasya duràtmanaþ 6.003.023a ayutaü rakùasàm atra pa÷cimadvàram à÷ritam 6.003.023c ÷ålahastà duràdharùàþ sarve khaógàgrayodhinaþ 6.003.024a niyutaü rakùasàm atra dakùiõadvàram à÷ritam 6.003.024c caturaïgeõa sainyena yodhàs tatràpy anuttamàþ 6.003.025a prayutaü rakùasàm atra pårvadvàraü samà÷ritam 6.003.025c carmakhaógadharàþ sarve tathà sarvàstrakovidàþ 6.003.026a arbudaü rakùasàm atra uttaradvàram à÷ritam 6.003.026c rathina÷ cà÷vavàhà÷ ca kulaputràþ supåjitàþ 6.003.027a ÷ataü ÷atasahasràõàü madhyamaü gulmam à÷ritam 6.003.027c yàtudhànà duràdharùàþ sàgrakoñi÷ ca rakùasàm 6.003.028a te mayà saükramà bhagnàþ parikhà÷ càvapåritàþ 6.003.028c dagdhà ca nagarã laïkà pràkàrà÷ càvasàditàþ 6.003.029a yena kena tu màrgeõa taràma varuõàlayam 6.003.029c hateti nagarã laïkàü vànarair avadhàryatàm 6.003.030a aïgado dvivido maindo jàmbavàn panaso nalaþ 6.003.030c nãlaþ senàpati÷ caiva bala÷eùeõa kiü tava 6.003.031a plavamànà hi gatvà tàü ràvaõasya mahàpurãm 6.003.031c saprakàràü sabhavanàm ànayiùyanti maithilãm 6.003.032a evam àj¤àpaya kùipraü balànàü sarvasaügraham 6.003.032c muhårtena tu yuktena prasthànam abhirocaya 6.004.001a ÷rutvà hanåmato vàkyaü yathàvad anupårva÷aþ 6.004.001c tato 'bravãn mahàtejà ràmaþ satyaparàkramaþ 6.004.002a yàü nivedayase laïkàü purãü bhãmasya rakùasaþ 6.004.002c kùipram enàü vadhiùyàmi satyam etad bravãmi te 6.004.003a asmin muhårte sugrãva prayàõam abhirocaye 6.004.003c yukto muhårto vijayaþ pràpto madhyaü divàkaraþ 6.004.004a uttarà phalgunã hy adya ÷vas tu hastena yokùyate 6.004.004c abhiprayàma sugrãva sarvànãkasamàvçtàþ 6.004.005a nimittàni ca dhanyàni yàni pràdurbhavanti me 6.004.005c nihatya ràvaõaü sãtàm ànayiùyàmi jànakãm 6.004.006a upariùñàd dhi nayanaü sphuramàõam idaü mama 6.004.006c vijayaü samanupràptaü ÷aüsatãva manoratham 6.004.007a agre yàtu balasyàsya nãlo màrgam avekùitum 6.004.007c vçtaþ ÷atasahasreõa vànaràõàü tarasvinàm 6.004.008a phalamålavatà nãla ÷ãtakànanavàriõà 6.004.008c pathà madhumatà cà÷u senàü senàpate naya 6.004.009a dåùayeyur duràtmànaþ pathi målaphalodakam 6.004.009c ràkùasàþ parirakùethàs tebhyas tvaü nityam udyataþ 6.004.010a nimneùu vanadurgeùu vaneùu ca vanaukasaþ 6.004.010c abhiplutyàbhipa÷yeyuþ pareùàü nihataü balam 6.004.011a sàgaraughanibhaü bhãmam agrànãkaü mahàbalàþ 6.004.011c kapisiühà prakarùantu ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 6.004.012a gaja÷ ca girisaükà÷o gavaya÷ ca mahàbalaþ 6.004.012c gavàkùa÷ càgrato yàntu gavàü dçptà ivarùabhàþ 6.004.013a yàtu vànaravàhinyà vànaraþ plavatàü patiþ 6.004.013c pàlayan dakùiõaü pàr÷vam çùabho vànararùabhaþ 6.004.014a gandhahastãva durdharùas tarasvã gandhamàdanaþ 6.004.014c yàtu vànaravàhinyàþ savyaü pàr÷vam adhiùñhitaþ 6.004.015a yàsyàmi balamadhye 'haü balaugham abhiharùayan 6.004.015c adhiruhya hanåmantam airàvatam ive÷varaþ 6.004.016a aïgadenaiùa saüyàtu lakùmaõa÷ càntakopamaþ 6.004.016c sàrvabhaumeõa bhåte÷o draviõàdhipatir yathà 6.004.017a jàmbavàü÷ ca suùeõa÷ ca vegadar÷ã ca vànaraþ 6.004.017c çkùaràjo mahàsattvaþ kukùiü rakùantu te trayaþ 6.004.018a ràghavasya vacaþ ÷rutvà sugrãvo vàhinãpatiþ 6.004.018c vyàdide÷a mahàvãryàn vànaràn vànararùabhaþ 6.004.019a te vànaragaõàþ sarve samutpatya yuyutsavaþ 6.004.019c guhàbhyaþ ÷ikharebhya÷ ca à÷u pupluvire tadà 6.004.020a tato vànararàjena lakùmaõena ca påjitaþ 6.004.020c jagàma ràmo dharmàtmà sasainyo dakùiõàü di÷am 6.004.021a ÷ataiþ ÷atasahasrai÷ ca koñãbhir ayutair api 6.004.021c vàraõàbhi÷ ca haribhir yayau parivçtas tadà 6.004.022a taü yàntam anuyàti sma mahatã harivàhinã 6.004.023a hçùñàþ pramuditàþ sarve sugrãveõàbhipàlitàþ 6.004.023c àplavantaþ plavanta÷ ca garjanta÷ ca plavaügamàþ 6.004.023e kùvelanto ninadanta÷ ca jagmur vai dakùiõàü di÷am 6.004.024a bhakùayantaþ sugandhãni madhåni ca phalàni ca 6.004.024c udvahanto mahàvçkùàn ma¤jarãpu¤jadhàriõaþ 6.004.025a anyonyaü sahasà dçùñà nirvahanti kùipanti ca 6.004.025c patanta÷ cotpatanty anye pàtayanty apare paràn 6.004.026a ràvaõo no nihantavyaþ sarve ca rajanãcaràþ 6.004.026c iti garjanti harayo ràghavasya samãpataþ 6.004.027a purastàd çùabho vãro nãlaþ kumuda eva ca 6.004.027c pathànaü ÷odhayanti sma vànarair bahubhiþ saha 6.004.028a madhye tu ràjà sugrãvo ràmo lakùmaõa eva ca 6.004.028c bahubhir balibhir bhãmair vçtàþ ÷atrunibarhaõaþ 6.004.029a hariþ ÷atabalir vãraþ koñãbhir da÷abhir vçtaþ 6.004.029c sarvàm eko hy avaùñabhya rarakùa harivàhinãm 6.004.030a koñã÷ataparãvàraþ kesarã panaso gajaþ 6.004.030c arka÷ càtibalaþ pàr÷vam ekaü tasyàbhirakùati 6.004.031a suùeõo jàmbavàü÷ caiva çkùair bahubhir àvçtaþ 6.004.031c sugrãvaü purataþ kçtvà jaghanaü saürarakùatuþ 6.004.032a teùàü senàpatir vãro nãlo vànarapuügavaþ 6.004.032c saüpatan patatàü ÷reùñhas tad balaü paryapàlayat 6.004.033a darãmikhaþ prajaïgha÷ ca jambho 'tha rabhasaþ kapiþ 6.004.033c sarvata÷ ca yayur vãràs tvarayantaþ plavaügamàn 6.004.034a evaü te hari÷àrdålà gacchanto baladarpitàþ 6.004.034c apa÷yaüs te giri÷reùñhaü sahyaü drumalatàyutam 6.004.035a sàgaraughanibhaü bhãmaü tad vànarabalaü mahat 6.004.035c niþsasarpa mahàghoùaü bhãmavega ivàrõavaþ 6.004.036a tasya dà÷aratheþ pàr÷ve ÷åràs te kapiku¤jaràþ 6.004.036c tårõam àpupluvuþ sarve sada÷và iva coditàþ 6.004.037a kapibhyàm uhyamànau tau ÷u÷ubhate nararùabhau 6.004.037c mahadbhyàm iva saüspçùñau gràhàbhyàü candrabhàskarau 6.004.038a tam aïgadagato ràmaü lakùmaõaþ ÷ubhayà girà 6.004.038c uvàca pratipårõàrthaþ smçtimàn pratibhànavàn 6.004.039a hçtàm avàpya vaidehãü kùipraü hatvà ca ràvaõam 6.004.039c samçddhàrthaþ samçddhàrthàm ayodhyàü pratiyàsyasi 6.004.040a mahànti ca nimittàni divi bhåmau ca ràghava 6.004.040c ÷ubhànti tava pa÷yàmi sarvàõy evàrthasiddhaye 6.004.041a anu vàti ÷ubho vàyuþ senàü mçduhitaþ sukhaþ 6.004.041c pårõavalgusvarà÷ ceme pravadanti mçgadvijàþ 6.004.042a prasannà÷ ca di÷aþ sarvà vimala÷ ca divàkaraþ 6.004.042c u÷anà ca prasannàrcir anu tvàü bhàrgavo gataþ 6.004.043a brahmarà÷ir vi÷uddha÷ ca ÷uddhà÷ ca paramarùayaþ 6.004.043c arciùmantaþ prakà÷ante dhruvaü sarve pradakùiõam 6.004.044a tri÷aïkur vimalo bhàti ràjarùiþ sapurohitaþ 6.004.044c pitàmahavaro 'smàkam iùkvàkåõàü mahàtmanàm 6.004.045a vimale ca prakà÷ete vi÷àkhe nirupadrave 6.004.045c nakùatraü param asmàkam ikùvàkåõàü mahàtmanàm 6.004.046a nairçtaü nairçtànàü ca nakùatram abhipãóyate 6.004.046c målaü målavatà spçùñaü dhåpyate dhåmaketunà 6.004.047a saraü caitad vinà÷àya ràkùasànàm upasthitam 6.004.047c kàle kàlagçhãtànàü nakatraü grahapãóitam 6.004.048a prasannàþ surasà÷ càpo vanàni phalavanti ca 6.004.048c pravànty abhyadhikaü gandhà yathartukusumà drumàþ 6.004.049a vyåóhàni kapisainyàni prakà÷ante 'dhikaü prabho 6.004.049c devànàm iva sainyàni saügràme tàrakàmaye 6.004.050a evam àrya samãkùyaitàn prãto bhavitum arhasi 6.004.050c iti bhràtaram à÷vàsya hçùñaþ saumitrir abravãt 6.004.051a athàvçtya mahãü kçtsnàü jagàma mahatã camåþ 6.004.051c çkùavànara÷àrdålair nakhadaüùñràyudhair vçtà 6.004.052a karàgrai÷ caraõàgrai÷ ca vànarair uddhataü rajaþ 6.004.052c bhaumam antardadhe lokaü nivàrya savituþ prabhàm 6.004.053a sà sma yàti divàràtraü mahatã harivàhinã 6.004.053c hçùñapramudità senà sugrãveõàbhirakùità 6.004.054a vanaràs tvaritaü yànti sarve yuddhàbhinandanaþ 6.004.054c mumokùayiùavaþ sãtàü muhårtaü kvàpi nàsata 6.004.055a tataþ pàdapasaübàdhaü nànàmçgasamàkulam 6.004.055c sahyaparvatam àsedur malayaü ca mahã dharam 6.004.056a kànanàni vicitràõi nadãprasravaõàni ca 6.004.056c pa÷yann api yayau ràmaþ sahyasya malayasya ca 6.004.057a campakàüs tilakàü÷ cåtàn a÷okàn sinduvàrakàn 6.004.057c karavãràü÷ ca timi÷àn bha¤janti sma plavaügamàþ 6.004.058a phalàny amçtagandhãni målàni kusumàni ca 6.004.058c bubhujur vànaràs tatra pàdapànàü balotkañàþ 6.004.059a droõamàtrapramàõàni lambamànàni vànaràþ 6.004.059c yayuþ pibanto hçùñàs te madhåni madhupiïgalàþ 6.004.060a pàdapàn avabha¤janto vikarùantas tathà latàþ 6.004.060c vidhamanto girivaràn prayayuþ plavagarùabhàþ 6.004.061a vçkùebhyo 'nye tu kapayo nardanto madhudarpitàþ 6.004.061c anye vçkùàn prapadyante prapatanty api càpare 6.004.062a babhåva vasudhà tais tu saüpårõà haripuügavaiþ 6.004.062c yathà kamalakedàraiþ pakvair iva vasuüdharà 6.004.063a mahendram atha saüpràpya ràmo ràjãvalocanaþ 6.004.063c adhyàrohan mahàbàhuþ ÷ikharaü drumabhåùitam 6.004.064a tataþ ÷ikharam àruhya ràmo da÷arathàtmajaþ 6.004.064c kårmamãnasamàkãrõam apa÷yat salilà÷ayam 6.004.065a te sahyaü samatikramya malayaü ca mahàgirim 6.004.065c àsedur ànupårvyeõa samudraü bhãmaniþsvanam 6.004.066a avaruhya jagàmà÷u velàvanam anuttamam 6.004.066c ràmo ramayatàü ÷reùñhaþ sasugrãvaþ salakùmaõaþ 6.004.067a atha dhautopalatalàü toyaughaiþ sahasotthitaiþ 6.004.067c velàm àsàdya vipulàü ràmo vacanam abravãt 6.004.068a ete vayam anupràptàþ sugrãva varuõàlayam 6.004.068c ihedànãü vicintà sà yà na pårvaü samutthità 6.004.069a ataþ paramatãro 'yaü sàgaraþ saritàü pati 6.004.069c na càyam anupàyena ÷akyas taritum arõavaþ 6.004.070a tad ihaiva nive÷o 'stu mantraþ praståyatàm iha 6.004.070c yathedaü vànarabalaü paraü pàram avàpnuyàt 6.004.071a itãva sa mahàbàhuþ sãtàharaõakar÷itaþ 6.004.071c ràmaþ sàgaram àsàdya vàsam àj¤àpayat tadà 6.004.072a saüpràpto mantrakàlo naþ sàgarasyeha laïghane 6.004.072c svàü svàü senàü samutsçjya mà ca ka÷ cit kuto vrajet 6.004.072e gacchantu vànaràþ ÷årà j¤eyaü channaü bhayaü ca naþ 6.004.073a ràmasya vacanaü ÷rutvà sugrãvaþ sahalakùmaõaþ 6.004.073c senàü nyave÷ayat tãre sàgarasya drumàyute 6.004.074a viraràja samãpasthaü sàgarasya tu tad balam 6.004.074c madhupàõóujalaþ ÷rãmàn dvitãya iva sàgaraþ 6.004.075a velàvanam upàgamya tatas te haripuügavàþ 6.004.075c viniviùñàþ paraü pàraü kàïkùamàõà mahodadheþ 6.004.076a sà mahàrõavam àsàdya hçùñà vànaravàhinã 6.004.076c vàyuvegasamàdhåtaü pa÷yamànà mahàrõavam 6.004.077a dårapàram asaübàdhaü rakùogaõaniùevitam 6.004.077c pa÷yanto varuõàvàsaü niùedur hariyåthapàþ 6.004.078a caõóanakragrahaü ghoraü kùapàdau divasakùaye 6.004.078c candrodaye samàdhåtaü praticandrasamàkulam 6.004.079a caõóànilamahàgràhaiþ kãrõaü timitimiügilaiþ 6.004.079c dãptabhogair ivàkrãrõaü bhujaügair varuõàlayam 6.004.080a avagàóhaü mahàsattair nànà÷ailasamàkulam 6.004.080c durgaü drugam amàrgaü tam agàdham asuràlayam 6.004.081a makarair nàgabhogai÷ ca vigàóhà vàtalohitàþ 6.004.081c utpetu÷ ca nipetu÷ ca pravçddhà jalarà÷ayaþ 6.004.082a agnicårõam ivàviddhaü bhàskaràmbumanoragam 6.004.082c suràriviùayaü ghoraü pàtàlaviùamaü sadà 6.004.083a sàgaraü càmbaraprakhyam ambaraü sàgaropamam 6.004.083c sàgaraü càmbaraü ceti nirvi÷eùam adç÷yata 6.004.084a saüpçktaü nabhasà hy ambhaþ saüpçktaü ca nabho 'mbhasà 6.004.084c tàdçgråpe sma dç÷yete tàrà ratnasamàkule 6.004.085a samutpatitameghasya vãcci màlàkulasya ca 6.004.085c vi÷eùo na dvayor àsãt sàgarasyàmbarasya ca 6.004.086a anyonyair àhatàþ saktàþ sasvanur bhãmaniþsvanàþ 6.004.086c årmayaþ sindhuràjasya mahàbherya ivàhave 6.004.087a ratnaughajalasaünàdaü viùaktam iva vàyunà 6.004.087c utpatantam iva kruddhaü yàdogaõasamàkulam 6.004.088a dadç÷us te mahàtmàno vàtàhatajalà÷ayam 6.004.088c aniloddhåtam àkà÷e pravalgatam ivormibhiþ 6.004.088e bhràntormijalasaünàdaü pralolam iva sàgaram 6.005.001a sà tu nãlena vidhivat svàrakùà susamàhità 6.005.001c sàgarasyottare tãre sàdhu senà nive÷ità 6.005.002a mainda÷ ca dvividha÷ cobhau tatra vànarapuügavau 6.005.002c viceratu÷ ca tàü senàü rakùàrthaü sarvato di÷am 6.005.003a niviùñàyàü tu senàyàü tãre nadanadãpateþ 6.005.003c pàr÷vasthaü lakùmaõaü dçùñvà ràmo vacanam abravãt 6.005.004a ÷oka÷ ca kila kàlena gacchatà hy apagacchati 6.005.004c mama càpa÷yataþ kàntàm ahany ahani vardhate 6.005.005a na me duþkhaü priyà dåre na me duþkhaü hçteti ca 6.005.005c etad evànu÷ocàmi vayo 'syà hy ativartate 6.005.006a vàhi vàta yataþ kanyà tàü spçùñvà màm api spç÷a 6.005.006c tvayi me gàtrasaüspar÷a÷ candre dçùñisamàgamaþ 6.005.007a tan me dahati gàtràõi viùaü pãtam ivà÷aye 6.005.007c hà nàtheti priyà sà màü hriyamàõà yad abravãt 6.005.008a tadviyogendhanavatà taccintàvipulàrciùà 6.005.008c ràtriü divaü ÷arãraü me dahyate madanàgninà 6.005.009a avagàhyàrõavaü svapsye saumitre bhavatà vinà 6.005.009c kathaü cit prajvalan kàmaþ samàsuptaü jale dahet 6.005.010a bahv etat kàmayànasya ÷akyam etena jãvitum 6.005.010c yad ahaü sà ca vàmorur ekàü dharaõim à÷ritau 6.005.011a kedàrasyeva kedàraþ sodakasya nirådakaþ 6.005.011c upasnehena jãvàmi jãvantãü yac chçõomi tàm 6.005.012a kadà tu khalu sus÷oõãü ÷atapatràyatekùaõàm 6.005.012c vijitya ÷atrån drakùyàmi sãtàü sphãtàm iva ÷riyam 6.005.013a kadà nu càrubimbauùñhaü tasyàþ padmam ivànanam 6.005.013c ãùadunnamya pàsyàmi rasàyanam ivàturaþ 6.005.014a tau tasyàþ saühatau pãnau stanau tàlaphalopamau 6.005.014c kadà nu khalu sotkampau hasantyà màü bhajiùyataþ 6.005.015a sà nånam asitàpàïgã rakùomadhyagatà satã 6.005.015c mannàthà nàthahãneva tràtàraü nàdhigacchati 6.005.016a kadà vikùobhya rakùàüsi sà vidhåyotpatiùyati 6.005.016c vidhåya jaladàn nãlठ÷a÷ilekhà ÷aratsv iva 6.005.017a svabhàvatanukà nånaü ÷okenàna÷anena ca 6.005.017c bhåyas tanutarà sãtà de÷akàlaviparyayàt 6.005.018a kadà nu ràkùasendrasya nidhàyorasi sàyakàn 6.005.018c sãtàü pratyàhariùyàmi ÷okam utsçjya mànasaü 6.005.019a kadà nu khalu màü sàdhvã sãtàmarasutopamà 6.005.019c sotkaõñhà kaõñham àlambya mokùyaty ànandajaü jalam 6.005.020a kadà ÷okam imaü ghoraü maithilã viprayogajam 6.005.020c sahasà vipramokùyàmi vàsaþ ÷ukletaraü yathà 6.005.021a evaü vilapatas tasya tatra ràmasya dhãmataþ 6.005.021c dinakùayàn mandavapur bhàskaro 'stam upàgamat 6.005.022a à÷vàsito lakùmaõena ràmaþ saüdhyàm upàsata 6.005.022c smaran kamalapatràkùãü sãtàü ÷okàkulãkçtaþ 6.006.001a laïkàyàü tu kçtaü karma ghoraü dçùñvà bhavàvaham 6.006.001c ràkùasendro hanumatà ÷akreõeva mahàtmanà 6.006.001e abravãd ràkùasàn sarvàn hriyà kiü cid avàïmukhaþ 6.006.002a dharùità ca praviùñà ca laïkà duùprasahà purã 6.006.002c tena vànaramàtreõa dçùñà sãtà ca jànakã 6.006.003a prasàdo dharùita÷ caityaþ pravarà ràkùasà hatàþ 6.006.003c àvilà ca purã laïkà sarvà hanumatà kçtà 6.006.004a kiü kariùyàmi bhadraü vaþ kiü và yuktam anantaram 6.006.004c ucyatàü naþ samarthaü yat kçtaü ca sukçtaü bhavet 6.006.005a mantramålaü hi vijayaü pràhur àryà manasvinaþ 6.006.005c tasmàd vai rocaye mantraü ràmaü prati mahàbalàþ 6.006.006a trividhàþ puruùà loke uttamàdhamamadhyamàþ 6.006.006c teùàü tu samavetànàü guõadoùaü vadàmy aham 6.006.007a mantribhir hitasaüyuktaiþ samarthair mantranirõaye 6.006.007c mitrair vàpi samànàrthair bàndhavair api và hitaiþ 6.006.008a sahito mantrayitvà yaþ karmàrambhàn pravartayet 6.006.008c daive ca kurute yatnaü tam àhuþ puruùottamam 6.006.009a eko 'rthaü vimç÷ed eko dharme prakurute manaþ 6.006.009c ekaþ kàryàõi kurute tam àhur madhyamaü naram 6.006.010a guõadoùàv ani÷citya tyaktvà daivavyapà÷rayam 6.006.010c kariùyàmãti yaþ kàryam upekùet sa naràdhamaþ 6.006.011a yatheme puruùà nityam uttamàdhamamadhyamàþ 6.006.011c evaü mantro 'pi vij¤eya uttamàdhamamadhyamaþ 6.006.012a aikamatyam upàgamya ÷àstradçùñena cakùuùà 6.006.012c mantriõo yatra nirastàs tam àhur mantram uttamam 6.006.013a bahvyo 'pi matayo gatvà mantriõo hy arthanirõaye 6.006.013c punar yatraikatàü pràptaþ sa mantro madhyamaþ smçtaþ 6.006.014a anyonyamatim àsthàya yatra saüpratibhàùyate 6.006.014c na caikamatye ÷reyo 'sti mantraþ so 'dhama ucyate 6.006.015a tasmàt sumantritaü sàdhu bhavanto mantrisattamàþ 6.006.015c kàryaü saüpratipadyantàm etat kçtyatamaü mama 6.006.016a vànaràõàü hi vãràõàü sahasraiþ parivàritaþ 6.006.016c ràmo 'bhyeti purãü laïkàm asmàkam uparodhakaþ 6.006.017a tariùyati ca suvyaktaü ràghavaþ sàgaraü sukham 6.006.017c tarasà yuktaråpeõa sànujaþ sabalànugaþ 6.006.018a asminn evaügate kàrye viruddhe vànaraiþ saha 6.006.018c hitaü pure ca sainye ca sarvaü saümantryatàü mama 6.007.001a ity uktà ràkùasendreõa ràkùasàs te mahàbalàþ 6.007.001c åcuþ prà¤jalayaþ sarve ràvaõaü ràkùase÷varam 6.007.002a ràjan parigha÷aktyçùñi÷ålapaññasasaükulam 6.007.002c sumahan no balaü kasmàd viùàdaü bhajate bhavàn 6.007.003a kailàsa÷ikharàvàsã yakùair bahubhir àvçtaþ 6.007.003c sumahat kadanaü kçtvà va÷yas te dhanadaþ kçtaþ 6.007.004a sa mahe÷varasakhyena ÷làghamànas tvayà vibho 6.007.004c nirjitaþ samare roùàl lokapàlo mahàbalaþ 6.007.005a vinihatya ca yakùaughàn vikùobhya ca vigçhya ca 6.007.005c tvayà kailàsa÷ikharàd vimànam idam àhçtam 6.007.006a mayena dànavendreõa tvadbhayàt sakhyam icchatà 6.007.006c duhità tava bhàryàrthe dattà ràkùasapuügava 6.007.007a dànavendro madhur nàma vãryotsikto duràsadaþ 6.007.007c vigçhya va÷am ànãtaþ kumbhãnasyàþ sukhàvahaþ 6.007.008a nirjitàs te mahàbàho nàgà gatvà rasàtalam 6.007.008c vàsukis takùakaþ ÷aïkho jañã ca va÷am àhçtàþ 6.007.009a akùayà balavanta÷ ca ÷årà labdhavaràþ punaþ 6.007.009c tvayà saüvatsaraü yuddhvà samare dànavà vibho 6.007.010a svabalaü samupà÷ritya nãtà va÷am ariüdama 6.007.010c màyà÷ càdhigatàs tatra bahavo ràkùasàdhipa 6.007.011a ÷årà÷ ca balavanta÷ ca varuõasya sutà raõe 6.007.011c nirjitàs te mahàbàho caturvidhabalànugàþ 6.007.012a mçtyudaõóamahàgràhaü ÷àlmalidvãpamaõóitam 6.007.012c avagàhya tvayà ràjan yamasya balasàgaram 6.007.013a jaya÷ ca viplulaþ pràpto mçtyu÷ ca pratiùedhitaþ 6.007.013c suyuddhena ca te sarve lokàs tatra sutoùitàþ 6.007.014a kùatriyair bahubhir vãraiþ ÷akratulyaparàkramaiþ 6.007.014c àsãd vasumatã pårõà mahadbhir iva pàdapaiþ 6.007.015a teùàü vãryaguõotsàhair na samo ràghavo raõe 6.007.015c prasahya te tvayà ràjan hatàþ paramadurjayàþ 6.007.016a ràjan nàpad ayukteyam àgatà pràkçtàj janàt 6.007.016c hçdi naiva tvayà kàryà tvaü vadhiùyasi ràghavam 6.008.001a tato nãlàmbudanibhaþ prahasto nàma ràkùasaþ 6.008.001c abravãt prà¤jalir vàkyaü ÷åraþ senàpatis tadà 6.008.002a devadànavagandharvàþ pi÷àcapatagoragàþ 6.008.002c na tvàü dharùayituü ÷aktàþ kiü punar vànarà raõe 6.008.003a sarve pramattà vi÷vastà va¤citàþ sma hanåmatà 6.008.003c na hi me jãvato gacchej jãvan sa vanagocaraþ 6.008.004a sarvàü sàgaraparyantàü sa÷ailavanakànanàm 6.008.004c karomy avànaràü bhåmim àj¤àpayatu màü bhavàn 6.008.005a rakùàü caiva vidhàsyàmi vànaràd rajanãcara 6.008.005c nàgamiùyati te duþkhaü kiü cid àtmàparàdhajam 6.008.006a abravãc ca susaükruddho durmukho nàma ràkùasaþ 6.008.006c idaü na kùamaõãyaü hi sarveùàü naþ pradharùaõam 6.008.007a ayaü paribhavo bhåyaþ purasyàntaþpurasya ca 6.008.007c ÷rãmato ràkùasendrasya vànarendrapradharùaõam 6.008.008a asmin muhårte hatvaiko nivartiùyàmi vànaràn 6.008.008c praviùñàn sàgaraü bhãmam ambaraü và rasàtalam 6.008.009a tato 'bravãt susaükruddho vajradaüùñro mahàbalaþ 6.008.009c pragçhya parighaü ghoraü màüsa÷oõitaråpitam 6.008.010a kiü vo hanumatà kàryaü kçpaõena tapasvinà 6.008.010c ràme tiùñhati durdharùe sugrãve sahalakùmaõe 6.008.011a adya ràmaü sasugrãvaü parigheõa salakùmaõam 6.008.011c àgamiùyàmi hatvaiko vikùobhya harivàhinãm 6.008.012a kaumbhakarõis tato vãro nikumbho nàma vãryavàn 6.008.012c abravãt paramakurddho ràvaõaü lokaràvaõam 6.008.013a sarve bhavantas tiùñhantu mahàràjena saügatàþ 6.008.013c aham eko haniùyàmi ràghavaü sahalakùmaõam 6.008.014a tato vajrahanur nàma ràkùasaþ parvatopamaþ 6.008.014c kruddhaþ parilihan vaktraü jihvayà vàkyam abravãt 6.008.015a svairaü kurvantu kàryàõi bhavanto vigatajvaràþ 6.008.015c eko 'haü bhakùayiùyàmi tàn sarvàn hariyåthapàn 6.008.016a svasthàþ krãóantu ni÷cintàþ pibantu madhuvàruõãm 6.008.016c aham eko haniùyàmi sugrãvaü sahalakùmaõam 6.008.016e sàïgadaü ca hanåmantaü ràmaü ca raõaku¤jaram 6.009.001a tato nikumbho rabhasaþ sårya÷atrur mahàbalaþ 6.009.001c suptaghno yaj¤akopa÷ ca mahàpàr÷vo mahoaraþ 6.009.002a agniketu÷ ca durdharùo ra÷miketu÷ ca ràkùasaþ 6.009.002c indrajic ca mahàtejà balavàn ràvaõàtmajaþ 6.009.003a prahasto 'tha viråpàkùo vajradaüùñro mahàbalaþ 6.009.003c dhåmràkùa÷ càtikàya÷ ca durmukha÷ caiva ràkùasaþ 6.009.004a parighàn paññasàn pràsठ÷akti÷ålapara÷vadhàn 6.009.004c càpàni ca sabàõàni khaógàü÷ ca vipulठ÷itàn 6.009.005a pragçhya paramakruddhàþ samutpatya ca ràkùasàþ 6.009.005c abruvan ràvaõaü sarve pradãptà iva tejasà 6.009.006a adya ràmaü vadhiùyàmaþ sugrãvaü ca salakùmaõam 6.009.006c kçpaõaü ca hanåmantaü laïkà yena pradharùità 6.009.007a tàn gçhãtàyudhàn sarvàn vàrayitvà vibhãùaõaþ 6.009.007c abravãt prà¤jalir vàkyaü punaþ pratyupave÷ya tàn 6.009.008a apy upàyais tribhis tàta yo 'rthaþ pràptuü na ÷akyate 6.009.008c tasya vikramakàlàüs tàn yuktàn àhur manãùiõaþ 6.009.009a pramatteùv abhiyukteùu daivena prahateùu ca 6.009.009c vikramàs tàta sidhyanti parãkùya vidhinà kçtàþ 6.009.010a apramattaü kathaü taü tu vijigãùuü bale sthitam 6.009.010c jitaroùaü duràdharùaü pradharùayitum icchatha 6.009.011a samudraü laïghayitvà tu ghoraü nadanadãpatim 6.009.011c kçtaü hanumatà karma duùkaraü tarkayeta kaþ 6.009.012a balàny aparimeyàni vãryàõi ca ni÷àcaràþ 6.009.012c pareùàü sahasàvaj¤à na kartavyà kathaü cana 6.009.013a kiü ca ràkùasaràjasya ràmeõàpakçtaü purà 6.009.013c àjahàra janasthànàd yasya bhàryàü ya÷asvinaþ 6.009.014a kharo yady ativçttas tu ràmeõa nihato raõe 6.009.014c ava÷yaü pràõinàü pràõà rakùitavyà yathà balam 6.009.015a etannimittaü vaidehã bhayaü naþ sumahad bhavet 6.009.015c àhçtà sà parityàjyà kalahàrthe kçte na kim 6.009.016a na naþ kùamaü vãryavatà tena dharmànuvartinà 6.009.016c vairaü nirarthakaü kartuü dãyatàm asya maithilã 6.009.017a yàvan na sagajàü sà÷vàü bahuratnasamàkulàm 6.009.017c purãü dàrayate bàõair dãyatàm asya maithilã 6.009.018a yàvat sughorà mahatã durdharùà harivàhinã 6.009.018c nàvaskandati no laïkàü tàvat sãtà pradãyatàm 6.009.019a vina÷yed dhi purã laïkà ÷åràþ sarve ca ràkùasàþ 6.009.019c ràmasya dayità patnã na svayaü yadi dãyate 6.009.020a prasàdaye tvàü bandhutvàt kuruùva vacanaü mama 6.009.020c hitaü pathyaü tv ahaü bråmi dãyatàm asya maithilã 6.009.021a purà ÷aratsåryamarãcisaünibhàn; navàgrapuïkhàn sudçóhàn nçpàtmajaþ 6.009.021c sçjaty amoghàn vi÷ikhàn vadhàya te; pradãyatàü dà÷arathàya maithilã 6.009.022a tyajasva kopaü sukhadharmanà÷anaü; bhajasva dharmaü ratikãrtivardhanam 6.009.022c prasãda jãvema saputrabàndhavàþ; pradãyatàü dà÷arathàya maithilã 6.010.001a suniviùñaü hitaü vàkyam uktavantaü vibhãùaõam 6.010.001c abravãt paruùaü vàkyaü ràvaõaþ kàlacoditaþ 6.010.002a vaset saha sapatnena kruddhenà÷ãviùeõa và 6.010.002c na tu mitrapravàdena saüvasec chatrusevinà 6.010.003a jànàmi ÷ãlaü j¤àtãnàü sarvalokeùu ràkùasa 6.010.003c hçùyanti vyasaneùv ete j¤àtãnàü j¤àtayaþ sadà 6.010.004a pradhànaü sàdhakaü vaidyaü dharma÷ãlaü ca ràkùasa 6.010.004c j¤àtayo hy avamanyante ÷åraü paribhavanti ca 6.010.005a nityam anyonyasaühçùñà vyasaneùv àtatàyinaþ 6.010.005c pracchannahçdayà ghorà j¤àtayas tu bhayàvahàþ 6.010.006a ÷råyante hastibhir gãtàþ ÷lokàþ padmavane kva cit 6.010.006c pà÷ahastàn naràn dçùñvà ÷çõu tàn gadato mama 6.010.007a nàgnir nànyàni ÷astràõi na naþ pà÷à bhayàvahàþ 6.010.007c ghoràþ svàrthaprayuktàs tu j¤àtayo no bhayàvahàþ 6.010.008a upàyam ete vakùyanti grahaõe nàtra saü÷ayaþ 6.010.008c kçtsnàd bhayàj j¤àtibhayaü sukaùñaü viditaü ca naþ 6.010.009a vidyate goùu saüpannaü vidyate bràhmaõe damaþ 6.010.009c vidyate strãùu càpalyaü vidyate j¤àtito bhayam 6.010.010a tato neùñam idaü saumya yad ahaü lokasatkçtaþ 6.010.010c ai÷varyam abhijàta÷ ca ripåõàü mårdhni ca sthitaþ 6.010.011a anyas tv evaüvidhaü bråyàd vàkyam etan ni÷àcara 6.010.011c asmin muhårte na bhavet tvàü tu dhik kulapàüsanam 6.010.012a ity uktaþ paruùaü vàkyaü nyàyavàdã vibhãùaõaþ 6.010.012c utpapàta gadàpàõi÷ caturbhiþ saha ràkùasaiþ 6.010.013a abravãc ca tadà vàkyaü jàtakrodho vibhãùaõaþ 6.010.013c antarikùagataþ ÷rãmàn bhràtaraü ràkùasàdhipam 6.010.014a sa tvaü bhràtàsi me ràjan bråhi màü yad yad icchasi 6.010.014c idaü tu paruùaü vàkyaü na kùamàmy ançtaü tava 6.010.015a sunãtaü hitakàmena vàkyam uktaü da÷ànana 6.010.015c na gçhõanty akçtàtmànaþ kàlasya va÷am àgatàþ 6.010.016a sulabhàþ puruùà ràjan satataü priyavàdinaþ 6.010.016c apriyasya tu pathyasya vaktà ÷rotà ca durlabhaþ 6.010.017a baddhaü kàlasya pà÷ena sarvabhåtàpahàriõà 6.010.017c na na÷yantam upekùeyaü pradãptaü ÷araõaü yathà 6.010.018a dãptapàvakasaükà÷aiþ ÷itaiþ kà¤canabhåùaõaiþ 6.010.018c na tvàm icchàmy ahaü draùñuü ràmeõa nihataü ÷araiþ 6.010.019a ÷årà÷ ca balavanta÷ ca kçtàstrà÷ ca raõàjire 6.010.019c kàlàbhipannà sãdanti yathà vàlukasetavaþ 6.010.020a àtmànaü sarvathà rakùa purãü cemàü saràkùasàm 6.010.020c svasti te 'stu gamiùyàmi sukhã bhava mayà vinà 6.010.021a nivàryamàõasya mayà hitaiùiõà; na rocate te vacanaü ni÷àcara 6.010.021c parãtakàlà hi gatàyuùo narà; hitaü na gçhõanti suhçdbhir ãritam 6.011.001a ity uktvà paruùaü vàkyaü ràvaõaü ràvaõànujaþ 6.011.001c àjagàma muhårtena yatra ràmaþ salakùmaõaþ 6.011.002a taü meru÷ikharàkàraü dãptàm iva ÷atahradàm 6.011.002c gaganasthaü mahãsthàs te dadç÷ur vànaràdhipàþ 6.011.003a tam àtmapa¤camaü dçùñvà sugrãvo vànaràdhipaþ 6.011.003c vànaraiþ saha durdharùa÷ cintayàm àsa buddhimàn 6.011.004a cintayitvà muhårtaü tu vànaràüs tàn uvàca ha 6.011.004c hanåmatpramukhàn sarvàn idaü vacanam uttamam 6.011.005a eùa sarvàyudhopeta÷ caturbhiþ saha ràkùasaiþ 6.011.005c ràkùaso 'bhyeti pa÷yadhvam asmàn hantuü na saü÷ayaþ 6.011.006a sugrãvasya vacaþ ÷rutvà sarve te vànarottamàþ 6.011.006c sàlàn udyamya ÷ailàü÷ ca idaü vacanam abruvan 6.011.007a ÷ãghraü vyàdi÷a no ràjan vadhàyaiùàü duràtmanàm 6.011.007c nipatantu hatà÷ caite dharaõyàm alpajãvitàþ 6.011.008a teùàü saübhàùamàõànàm anyonyaü sa vibhãùaõaþ 6.011.008c uttaraü tãram àsàdya khastha eva vyatiùñhata 6.011.009a uvàca ca mahàpràj¤aþ svareõa mahatà mahàn 6.011.009c sugrãvaü tàü÷ ca saüprekùya khastha eva vibhãùaõaþ 6.011.010a ràvaõo nàma durvçtto ràkùaso ràkùase÷varaþ 6.011.010c tasyàham anujo bhràtà vibhãùaõa iti ÷rutaþ 6.011.011a tena sãtà janasthànàd dhçtà hatvà jañàyuùam 6.011.011c ruddhvà ca viva÷à dãnà ràkùasãbhiþ surakùità 6.011.012a tam ahaü hetubhir vàkyair vividhai÷ ca nyadar÷ayam 6.011.012c sàdhu niryàtyatàü sãtà ràmàyeti punaþ punaþ 6.011.013a sa ca na pratijagràha ràvaõaþ kàlacoditaþ 6.011.013c ucyamàno hitaü vàkyaü viparãta ivauùadham 6.011.014a so 'haü paruùitas tena dàsavac càvamànitaþ 6.011.014c tyaktvà putràü÷ ca dàràü÷ ca ràghavaü ÷araõaü gataþ 6.011.015a sarvaloka÷araõyàya ràghavàya mahàtmane 6.011.015c nivedayata màü kùipraü vibhãùaõam upasthitam 6.011.016a etat tu vacanaü ÷rutvà sugrãvo laghuvikramaþ 6.011.016c lakùmaõasyàgrato ràmaü saürabdham idam abravãt 6.011.017a ràvaõasyànujo bhràtà vibhãùaõa iti ÷rutaþ 6.011.017c caturbhiþ saha rakùobhir bhavantaü ÷araõaü gataþ 6.011.018a ràvaõena praõihitaü tam avehi vibhãùaõam 6.011.018c tasyàhaü nigrahaü manye kùamaü kùamavatàü vara 6.011.019a ràkùaso jihmayà buddhyà saüdiùño 'yam upasthitaþ 6.011.019c prahartuü màyayà channo vi÷vaste tvayi ràghava 6.011.020a badhyatàm eùa tãvreõa daõóena sacivaiþ saha 6.011.020c ràvaõasya nç÷aüsasya bhràtà hy eùa vibhãùaõaþ 6.011.021a evam uktvà tu taü ràmaü saürabdho vàhinãpatiþ 6.011.021c vàkyaj¤o vàkyaku÷alaü tato maunam upàgamat 6.011.022a sugrãvasya tu tad vàkyaü ÷rutvà ràmo mahàbalaþ 6.011.022c samãpasthàn uvàcedaü hanåmatpramukhàn harãn 6.011.023a yad uktaü kapiràjena ràvaõàvarajaü prati 6.011.023c vàkyaü hetumad atyarthaü bhavadbhir api tac chrutam 6.011.024a suhçdà hy arthakçccheùu yuktaü buddhimatà satà 6.011.024c samarthenàpi saüdeùñuü ÷à÷vatãü bhåtim icchatà 6.011.025a ity evaü paripçùñàs te svaü svaü matam atandritàþ 6.011.025c sopacàraü tadà ràmam åcur hitacikãrùavaþ 6.011.026a aj¤àtaü nàsti te kiü cit triùu lokeùu ràghava 6.011.026c àtmànaü påjayan ràma pçcchasy asmàn suhçttayà 6.011.027a tvaü hi satyavrataþ ÷åro dhàrmiko dçóhavikramaþ 6.011.027c parãkùya kàrà smçtimàn nisçùñàtmà suhçtsu ca 6.011.028a tasmàd ekaika÷as tàvad bruvantu sacivàs tava 6.011.028c hetuto matisaüpannàþ samarthà÷ ca punaþ punaþ 6.011.029a ity ukte ràghavàyàtha matimàn aïgado 'grataþ 6.011.029c vibhãùaõaparãkùàrtham uvàca vacanaü hariþ 6.011.030a ÷atroþ sakà÷àt saüpràptaþ sarvathà ÷aïkya eva hi 6.011.030c vi÷vàsayogyaþ sahasà na kartavyo vibhãùaõaþ 6.011.031a chàdayitvàtmabhàvaü hi caranti ÷añhabuddhayaþ 6.011.031c praharanti ca randhreùu so 'narthaþ sumahàn bhavet 6.011.032a arthànarthau vini÷citya vyavasàyaü bhajeta ha 6.011.032c guõataþ saügrahaü kuryàd doùatas tu visarjayet 6.011.033a yadi doùo mahàüs tasmiüs tyajyatàm avi÷aïkitam 6.011.033c guõàn vàpi bahå¤ j¤àtvà saügrahaþ kriyatàü nçpa 6.011.034a ÷arabhas tv atha ni÷citya sàrthaü vacanam abravãt 6.011.034c kùipram asmin naravyàghra càraþ pratividhãyatàm 6.011.035a praõidhàya hi càreõa yathàvat såkùmabuddhinà 6.011.035c parãkùya ca tataþ kàryo yathànyàyaü parigrahaþ 6.011.036a jàmbavàüs tv atha saüprekùya ÷àstrabuddhyà vicakùaõaþ 6.011.036c vàkyaü vij¤àpayàm àsa guõavad doùavarjitam 6.011.037a baddhavairàc ca pàpàc ca ràkùasendràd vibhãùaõaþ 6.011.037c ade÷a kàle saüpràptaþ sarvathà ÷aïkyatàm ayam 6.011.038a tato maindas tu saüprekùya nayàpanayakovidaþ 6.011.038c vàkyaü vacanasaüpanno babhàùe hetumattaram 6.011.039a vacanaü nàma tasyaiùa ràvaõasya vibhãùaõaþ 6.011.039c pçcchyatàü madhureõàyaü ÷anair naravare÷vara 6.011.040a bhàvam asya tu vij¤àya tatas tattvaü kariùyasi 6.011.040c yadi dçùño na duùño và buddhipårvaü nararùabha 6.011.041a atha saüskàrasaüpanno hanåmàn sacivottamaþ 6.011.041c uvàca vacanaü ÷lakùõam arthavan madhuraü laghu 6.011.042a na bhavantaü mati÷reùñhaü samarthaü vadatàü varam 6.011.042c ati÷àyayituü ÷akto bçhaspatir api bruvan 6.011.043a na vàdàn nàpi saügharùàn nàdhikyàn na ca kàmataþ 6.011.043c vakùyàmi vacanaü ràjan yathàrthaü ràmagauravàt 6.011.044a arthànarthanimittaü hi yad uktaü sacivais tava 6.011.044c tatra doùaü prapa÷yàmi kriyà na hy upapadyate 6.011.045a çte niyogàt sàmarthyam avaboddhuü na ÷akyate 6.011.045c sahasà viniyogo hi doùavàn pratibhàti me 6.011.046a càrapraõihitaü yuktaü yad uktaü sacivais tava 6.011.046c arthasyàsaübhavàt tatra kàraõaü nopapadyate 6.011.047a ade÷a kàle saüpràpta ity ayaü yad vibhãùaõaþ 6.011.047c vivakùà càtra me 'stãyaü tàü nibodha yathà mati 6.011.048a sa eùa de÷aþ kàla÷ ca bhavatãha yathà tathà 6.011.048c puruùàt puruùaü pràpya tathà doùaguõàv api 6.011.049a dauràtmyaü ràvaõe dçùñvà vikramaü ca tathà tvayi 6.011.049c yuktam àgamanaü tasya sadç÷aü tasya buddhitaþ 6.011.050a aj¤àtaråpaiþ puruùaiþ sa ràjan pçcchyatàm iti 6.011.050c yad uktam atra me prekùà kà cid asti samãkùità 6.011.051a pçcchyamàno vi÷aïketa sahasà buddhimàn vacaþ 6.011.051c tatra mitraü praduùyeta mithyapçùñaü sukhàgatam 6.011.052a a÷akyaþ sahasà ràjan bhàvo vettuü parasya vai 6.011.052c antaþ svabhàvair gãtais tair naipuõyaü pa÷yatà bhç÷am 6.011.053a na tv asya bruvato jàtu lakùyate duùñabhàvatà 6.011.053c prasannaü vadanaü càpi tasmàn me nàsti saü÷ayaþ 6.011.054a a÷aïkitamatiþ svastho na ÷añhaþ parisarpati 6.011.054c na càsya duùñà vàk càpi tasmàn nàstãha saü÷ayaþ 6.011.055a àkàra÷ chàdyamàno 'pi na ÷akyo vinigåhitum 6.011.055c balàd dhi vivçõoty eva bhàvam antargataü nçõàm 6.011.056a de÷akàlopapannaü ca kàryaü kàryavidàü vara 6.011.056c saphalaü kurute kùipraü prayogeõàbhisaühitam 6.011.057a udyogaü tava saüprekùya mithyàvçttaü ca ràvaõam 6.011.057c vàlina÷ ca vadhaü ÷rutvà sugrãvaü càbhiùecitam 6.011.058a ràjyaü pràrthayamàna÷ ca buddhipårvam ihàgataþ 6.011.058c etàvat tu puraskçtya yujyate tv asya saügrahaþ 6.011.059a yathà÷akti mayoktaü tu ràkùasasyàrjavaü prati 6.011.059c tvaü pramàõaü tu ÷eùasya ÷rutvà buddhimatàü vara 6.012.001a atha ràmaþ prasannàtmà ÷rutvà vàyusutasya ha 6.012.001c pratyabhàùata durdharùaþ ÷rutavàn àtmani sthitam 6.012.002a mamàpi tu vivakùàsti kà cit prati vibhãùaõam 6.012.002c ÷rutam icchàmi tat sarvaü bhavadbhiþ ÷reyasi sthitaiþ 6.012.003a mitrabhàvena saüpràptaü na tyajeyaü kathaü cana 6.012.003c doùo yady api tasya syàt satàm etad agarhitam 6.012.004a ràmasya vacanaü ÷rutvà sugrãvaþ plavage÷varaþ 6.012.004c pratyabhàùata kàkutsthaü sauhàrdenàbhicoditaþ 6.012.005a kim atra citraü dharmaj¤a lokanàtha÷ikhàmaõe 6.012.005c yat tvam àryaü prabhàùethàþ sattvavàn sapathe sthitaþ 6.012.006a mama càpy antaràtmàyaü ÷uddhiü vetti vibhãùaõam 6.012.006c anumanàc ca bhàvàc ca sarvataþ suparãkùitaþ 6.012.007a tasmàt kùipraü sahàsmàbhis tulyo bhavatu ràghava 6.012.007c vibhãùaõo mahàpràj¤aþ sakhitvaü càbhyupaitu naþ 6.012.008a sa sugrãvasya tad vàkyayü ràmaþ ÷rutvà vimç÷ya ca 6.012.008c tataþ ÷ubhataraü vàkyam uvàca haripuügavam 6.012.009a suduùño vàpy aduùño và kim eùa rajanãcaraþ 6.012.009c såkùmam apy ahitaü kartuü mamà÷aktaþ kathaü cana 6.012.010a pi÷àcàn dànavàn yakùàn pçthivyàü caiva ràkùasàn 6.012.010c aïgulyagreõa tàn hanyàm icchan harigaõe÷vara 6.012.011a ÷råyate hi kapotena ÷atruþ ÷araõam àgataþ 6.012.011c arcita÷ ca yathànyàyaü svai÷ ca màüsair nimantritaþ 6.012.012a sa hi taü pratijagràha bhàryà hartàram àgatam 6.012.012c kapoto vànara÷reùñha kiü punar madvidho janaþ 6.012.013a çùeþ kaõvasya putreõa kaõóunà paramarùiõà 6.012.013c ÷çõu gàthàü purà gãtàü dharmiùñhàü satyavàdinà 6.012.014a baddhà¤jalipuñaü dãnaü yàcantaü ÷araõàgatam 6.012.014c na hanyàd ànç÷aüsyàrtham api ÷atruü paraü pata 6.012.015a àrto và yadi và dçptaþ pareùàü ÷araõaü gataþ 6.012.015c ariþ pràõàn parityajya rakùitavyaþ kçtàtmanà 6.012.016a sa ced bhayàd và mohàd và kàmàd vàpi na rakùati 6.012.016c svayà ÷aktyà yathàtattvaü tat pàpaü lokagarhitam 6.012.017a vinaùñaþ pa÷yatas tasya rakùiõaþ ÷araõàgataþ 6.012.017c àdàya sukçtaü tasya sarvaü gacched arakùitaþ 6.012.018a evaü doùo mahàn atra prapannànàm arakùaõe 6.012.018c asvargyaü càya÷asyaü ca balavãryavinà÷anam 6.012.019a kariùyàmi yathàrthaü tu kaõóor vacanam uttamam 6.012.019c dharmiùñhaü ca ya÷asyaü ca svargyaü syàt tu phalodaye 6.012.020a sakçd eva prapannàya tavàsmãti ca yàcate 6.012.020c abhayaü sarvabhåtebhyo dadàmy etad vrataü mama 6.012.021a ànayainaü hari÷reùñha dattam asyàbhayaü mayà 6.012.021c vibhãùaõo và sugrãva yadi và ràvaõaþ svayam 6.012.022a tatas tu sugrãvavaco ni÷amya tad; dharã÷vareõàbhihitaü nare÷varaþ 6.012.022c vibhãùaõenà÷u jagàma saügamaü; patatriràjena yathà puraüdaraþ 6.013.001a ràghaveõàbhaye datte saünato ràvaõànujaþ 6.013.001c khàt papàtàvaniü hçùño bhaktair anucaraiþ saha 6.013.002a sa tu ràmasya dharmàtmà nipapàta vibhãùaõaþ 6.013.002c pàdayoþ ÷araõànveùã caturbhiþ saha ràkùasaiþ 6.013.003a abravãc ca tadà ràmaü vàkyaü tatra vibhãùaõaþ 6.013.003c dharmayuktaü ca yuktaü ca sàmprataü saüpraharùaõam 6.013.004a anujo ràvaõasyàhaü tena càsmy avamànitaþ 6.013.004c bhavantaü sarvabhåtànàü ÷araõyaü ÷araõaü gataþ 6.013.005a parityaktà mayà laïkà mitràõi ca dhanàni ca 6.013.005c bhavadgataü me ràjyaü ca jãvitaü ca sukhàni ca 6.013.006a ràkùasànàü vadhe sàhyaü laïkàyà÷ ca pradharùaõe 6.013.006c kariùyàmi yathàpràõaü pravekùyàmi ca vàhinãm 6.013.007a iti bruvàõaü ràmas tu pariùvajya vibhãùaõam 6.013.007c abravãl lakùmaõaü prãtaþ samudràj jalam ànaya 6.013.008a tena cemaü mahàpràj¤am abhiùi¤ca vibhãùaõam 6.013.008c ràjànaü rakùasàü kùipraü prasanne mayi mànada 6.013.009a evam uktas tu saumitrir abhyaùi¤cad vibhãùaõam 6.013.009c madhye vànaramukhyànàü ràjànaü ràma÷àsanàt 6.013.010a taü prasàdaü tu ràmasya dçùñvà sadyaþ plavaügamàþ 6.013.010c pracukru÷ur mahànàdàn sàdhu sàdhv iti càbruvan 6.013.011a abravãc ca hanåmàü÷ ca sugrãva÷ ca vibhãùaõam 6.013.011c kathaü sàgaram akùobhyaü taràma varuõàlayam 6.013.012a upàyair abhigacchàmo yathà nadanadãpatim 6.013.012c taràma tarasà sarve sasainyà varuõàlayam 6.013.013a evam uktas tu dharmaj¤aþ pratyuvàca vibhãùaõaþ 6.013.013c samudraü ràghavo ràjà ÷araõaü gantum arhati 6.013.014a khànitaþ sagareõàyam aprameyo mahodadhiþ 6.013.014c kartum arhati ràmasya j¤àteþ kàryaü mahodadhiþ 6.013.015a evaü vibhãùaõenokte ràkùasena vipa÷cità 6.013.015c prakçtyà dharma÷ãlasya ràghavasyàpy arocata 6.013.016a sa lakùmaõaü mahàtejàþ sugrãvaü ca harã÷varam 6.013.016c satkriyàrthaü kriyàdakùaþ smitapårvam uvàca ha 6.013.017a vibhãùaõasya mantro 'yaü mama lakùmaõa rocate 6.013.017c bråhi tvaü sahasugrãvas tavàpi yadi rocate 6.013.018a sugrãvaþ paõóito nityaü bhavàn mantravicakùaõaþ 6.013.018c ubhàbhyàü saüpradhàryàryaü rocate yat tad ucyatàm 6.013.019a evam uktau tu tau vãràv ubhau sugrãvalakùmaõau 6.013.019c samudàcàra saüyuktam idaü vacanam åcatuþ 6.013.020a kimarthaü no naravyàghra na rociùyati ràghava 6.013.020c vibhãùaõena yat tåktam asmin kàle sukhàvaham 6.013.021a abaddhvà sàgare setuü ghore 'smin varuõàlaye 6.013.021c laïkà nàsàdituü ÷akyà sendrair api suràsuraiþ 6.013.022a vibhãùaõasya ÷årasya yathàrthaü kriyatàü vacaþ 6.013.022c alaü kàlàtyayaü kçtvà samudro 'yaü niyujyatàm 6.013.023a evam uktaþ ku÷àstãrõe tãre nadanadãpateþ 6.013.023c saüvive÷a tadà ràmo vedyàm iva hutà÷anaþ 6.014.001a tasya ràmasya suptasya ku÷àstãrõe mahãtale 6.014.001c niyamàd apramattasya ni÷às tisro 'ticakramuþ 6.014.002a na ca dar÷ayate mandas tadà ràmasya sàgaraþ 6.014.002c prayatenàpi ràmeõa yathàrham abhipåjitaþ 6.014.003a samudrasya tataþ kruddho ràmo raktàntalocanaþ 6.014.003c samãpastham uvàcedaü lakùmaõaü ÷ubhalakùmaõam 6.014.004a pa÷ya tàvad anàryasya påjyamànasya lakùmaõa 6.014.004c avalepaü samudrasya na dar÷ayati yat svayam 6.014.005a pra÷ama÷ ca kùamà caiva àrjavaü priyavàdità 6.014.005c asàmarthyaü phalanty ete nirguõeùu satàü guõàþ 6.014.006a àtmapra÷aüsinaü duùñaü dhçùñaü viparidhàvakam 6.014.006c sarvatrotsçùñadaõóaü ca lokaþ satkurute naram 6.014.007a na sàmnà ÷akyate kãrtir na sàmnà ÷akyate ya÷aþ 6.014.007c pràptuü lakùmaõa loke 'smi¤ jayo và raõamådhani 6.014.008a adya madbàõanirbhinnair makarair makaràlayam 6.014.008c niruddhatoyaü saumitre plavadbhiþ pa÷ya sarvataþ 6.014.009a mahàbhogàni matsyànàü kariõàü ca karàn iha 6.014.009c bhogàü÷ ca pa÷ya nàgànàü mayà bhinnàni lakùmaõa 6.014.010a sa÷aïkha÷uktikà jàlaü samãnamakaraü ÷araiþ 6.014.010c adya yuddhena mahatà samudraü pari÷oùaye 6.014.011a kùamayà hi samàyuktaü màm ayaü makaràlayaþ 6.014.011c asamarthaü vijànàti dhik kùamàm ãdç÷e jane 6.014.012a càpam ànaya saumitre ÷aràü÷ cà÷ãviùopamàn 6.014.012c adyàkùobhyam api kruddhaþ kùobhayiùyàmi sàgaram 6.014.013a velàsu kçtamaryàdaü sahasormisamàkulam 6.014.013c nirmaryàdaü kariùyàmi sàyakair varuõàlayam 6.014.014a evam uktvà dhanuùpàõiþ krodhavisphàritekùaõaþ 6.014.014c babhåva ràmo durdharùo yugàntàgnir iva jvalan 6.014.015a saüpãóya ca dhanur ghoraü kampayitvà ÷arair jagat 6.014.015c mumoca vi÷ikhàn ugràn vajràõãva ÷atakratuþ 6.014.016a te jvalanto mahàvegàs tejasà sàyakottamàþ 6.014.016c pravi÷anti samudrasya salilaü trastapannagam 6.014.017a tato vegaþ samudrasya sanakramakaro mahàn 6.014.017c saübabhåva mahàghoraþ samàrutaravas tadà 6.014.018a mahormimàlàvitataþ ÷aïkha÷uktisamàkulaþ 6.014.018c sadhåmaparivçttormiþ sahasàbhån mahodadhiþ 6.014.019a vyathitàþ pannagà÷ càsan dãptàsyà dãptalocanàþ 6.014.019c dànavà÷ ca mahàvãryàþ pàtàlatalavàsinaþ 6.014.020a årmayaþ sindhuràjasya sanakramakaràs tadà 6.014.020c vindhyamandarasaükà÷àþ samutpetuþ sahasra÷aþ 6.014.021a àghårõitataraïgaughaþ saübhràntoragaràkùasaþ 6.014.021c udvartita mahàgràhaþ saüvçttaþ salilà÷ayaþ 6.015.001a tato madhyàt samudrasya sàgaraþ svayam utthitaþ 6.015.001c udayan hi mahà÷ailàn meror iva divàkaraþ 6.015.001e pannagaiþ saha dãptàsyaiþ samudraþ pratyadç÷yata 6.015.002a snigdhavaidåryasaükà÷o jàmbånadavibhåùitaþ 6.015.002c raktamàlyàmbaradharaþ padmapatranibhekùaõaþ 6.015.003a sàgaraþ samatikramya pårvam àmantrya vãryavàn 6.015.003c abravãt prà¤jalir vàkyaü ràghavaü ÷arapàõinam 6.015.004a pçthivã vàyur àkà÷am àpo jyoti÷ ca ràghavaþ 6.015.004c svabhàve saumya tiùñhanti ÷à÷vataü màrgam à÷ritàþ 6.015.005a tat svabhàvo mamàpy eùa yad agàdho 'ham aplavaþ 6.015.005c vikàras tu bhaved ràdha etat te pravadàmy aham 6.015.006a na kàmàn na ca lobhàd và na bhayàt pàrthivàtmaja 6.015.006c gràhanakràkulajalaü stambhayeyaü kathaü cana 6.015.007a vidhàsye ràma yenàpi viùahiùye hy ahaü tathà 6.015.007c gràhà na prahariùyanti yàvat senà tariùyati 6.015.008a ayaü saumya nalo nàma tanujo vi÷vakarmaõaþ 6.015.008c pitrà dattavaraþ ÷rãmàn pratimo vi÷vakarmaõaþ 6.015.009a eùa setuü mahotsàhaþ karotu mayi vànaraþ 6.015.009c tam ahaü dhàrayiùyàmi tathà hy eùa yathà pità 6.015.010a evam uktvodadhir naùñaþ samutthàya nalas tataþ 6.015.010c abravãd vànara÷reùñho vàkyaü ràmaü mahàbalaþ 6.015.011a ahaü setuü kariùyàmi vistãrõe varuõàlaye 6.015.011c pituþ sàmarthyam àsthàya tattvam àha mahodadhiþ 6.015.012a mama màtur varo datto mandare vi÷vakarmaõà 6.015.012c aurasas tasya putro 'haü sadç÷o vi÷vakarmaõà 6.015.013a na càpy aham anukto vai prabråyàm àtmano guõàn 6.015.013c kàmam adyaiva badhnantu setuü vànarapuügavàþ 6.015.014a tato nisçùñaràmeõa sarvato hariyåthapàþ 6.015.014c abhipetur mahàraõyaü hçùñàþ ÷atasahasra÷aþ 6.015.015a te nagàn nagasaükà÷àþ ÷àkhàmçgagaõarùabhàþ 6.015.015c babha¤jur vànaràs tatra pracakarùu÷ ca sàgaram 6.015.016a te sàlai÷ cà÷vakarõai÷ ca dhavair vaü÷ai÷ ca vànaràþ 6.015.016c kuñajair arjunais tàlais tikalais timi÷air api 6.015.017a bilvakaiþ saptaparõai÷ ca karõikàrai÷ ca puùpitaiþ 6.015.017c cåtai÷ cà÷okavçkùai÷ ca sàgaraü samapårayan 6.015.018a samålàü÷ ca vimålàü÷ ca pàdapàn harisattamàþ 6.015.018c indraketån ivodyamya prajahrur harayas tarån 6.015.019a prakùipyamàõair acalaiþ sahasà jalam uddhatam 6.015.019c samutpatitam àkà÷am apàsarpat tatas tataþ 6.015.020a da÷ayojanavistãrõaü ÷atayojanam àyatam 6.015.020c nala÷ cakre mahàsetuü madhye nadanadãpateþ 6.015.021a ÷ilànàü kùipyamàõànàü ÷ailànàü tatra pàtyatàm 6.015.021c babhåva tumulaþ ÷abdas tadà tasmin mahodadhau 6.015.022a sa nalena kçtaþ setuþ sàgare makaràlaye 6.015.022c ÷u÷ubhe subhagaþ ÷rãmàn svàtãpatha ivàmbare 6.015.023a tato devàþ sagandharvàþ siddhà÷ ca paramarùayaþ 6.015.024a àplavantaþ plavanta÷ ca garjanta÷ ca plavaügamàþ 6.015.024c tam acintyam asahyaü ca adbhutaü lomaharùaõam 6.015.024e dadç÷uþ sarvabhåtàni sàgare setubandhanam 6.015.025a tàni koñisahasràõi vànaràõàü mahaujasàm 6.015.025c badhnantaþ sàgare setuü jagmuþ pàraü mahodadheþ 6.015.026a vi÷àlaþ sukçtaþ ÷rãmàn subhåmiþ susamàhitaþ 6.015.026c a÷obhata mahàsetuþ sãmanta iva sàgare 6.015.027a tataþ pare samudrasya gadàpàõir vibhãùaõaþ 6.015.027c pareùàm abhighatàrtham atiùñhat sacivaiþ saha 6.015.028a agratas tasya sainyasya ÷rãmàn ràmaþ salakùmaõaþ 6.015.028c jagàma dhanvã dharmàtmà sugrãveõa samanvitaþ 6.015.029a anye madhyena gacchanti pàr÷vato 'nye plavaügamàþ 6.015.029c salile prapatanty anye màrgam anye na lebhire 6.015.029e ke cid vaihàyasa gatàþ suparõà iva pupluvuþ 6.015.030a ghoùeõa mahatà ghoùaü sàgarasya samucchritam 6.015.030c bhãmam antardadhe bhãmà tarantã harivàhinã 6.015.031a vànaràõàü hi sà tãrõà vàhinã nala setunà 6.015.031c tãre nivivi÷e ràj¤à bahumålaphalodake 6.015.032a tad adbhutaü ràghava karma duùkaraü; samãkùya devàþ saha siddhacàraõaiþ 6.015.032c upetya ràmaü sahità maharùibhiþ; samabhyaùi¤can su÷ubhair jalaiþ pçthak 6.015.033a jayasva ÷atrån naradeva medinãü; sasàgaràü pàlaya ÷à÷vatãþ samàþ 6.015.033c itãva ràmaü naradevasatkçtaü; ÷ubhair vacobhir vividhair apåjayan 6.016.001a sabale sàgaraü tãrõe ràme da÷arathàtmaje 6.016.001c amàtyau ràvaõaþ ÷rãmàn abravãc chukasàraõau 6.016.002a samagraü sàgaraü tãrõaü dustaraü vànaraü balam 6.016.002c abhåtapårvaü ràmeõa sàgare setubandhanam 6.016.003a sàgare setubandhaü tu na ÷raddadhyàü kathaü cana 6.016.003c ava÷yaü càpi saükhyeyaü tan mayà vànaraü balam 6.016.004a bhavantau vànaraü sainyaü pravi÷yànupalakùitau 6.016.004c parimàõaü ca vãryaü ca ye ca mukhyàþ plavaügamàþ 6.016.005a mantriõo ye ca ràmasya sugrãvasya ca saümatàþ 6.016.005c ye pårvam abhivartante ye ca ÷åràþ plavaügamàþ 6.016.006a sa ca setur yathà baddhaþ sàgare salilàrõave 6.016.006c nive÷a÷ ca yathà teùàü vànaràõàü mahàtmanàm 6.016.007a ràmasya vyavasàyaü ca vãryaü praharaõàni ca 6.016.007c lakùmaõasya ca vãrasya tattvato j¤àtum arhatha 6.016.008a ka÷ ca senàpatis teùàü vànaràõàü mahaujasàm 6.016.008c etaj j¤àtvà yathàtattvaü ÷ãghram agantum arhathaþ 6.016.009a iti pratisamàdiùñau ràkùasau ÷ukasàraõau 6.016.009c hariråpadharau vãrau praviùñau vànaraü balam 6.016.010a tatas tad vànaraü sainyam acintyaü lomaharùaõam 6.016.010c saükhyàtuü nàdhyagacchetàü tadà tau ÷ukasàraõau 6.016.011a tat sthitaü parvatàgreùu nirdareùu guhàsu ca 6.016.011c samudrasya ca tãreùu vaneùåpavaneùu ca 6.016.012a taramàõaü ca tãrõaü ca tartukàmaü ca sarva÷aþ 6.016.012c niviùñaü nivi÷ac caiva bhãmanàdaü mahàbalam 6.016.013a tau dadar÷a mahàtejàþ pracchannau ca vibhãùaõaþ 6.016.013c àcacakùe 'tha ràmàya gçhãtvà ÷ukasàraõau 6.016.013e laïkàyàþ samanupràptau càrau parapuraüjayau 6.016.014a tau dçùñvà vyathitau ràmaü nirà÷au jãvite tadà 6.016.014c kçtà¤jalipuñau bhãtau vacanaü cedam åcatuþ 6.016.015a àvàm ihàgatau saumya ràvaõaprahitàv ubhau 6.016.015c parij¤àtuü balaü kçtsnaü tavedaü raghunandana 6.016.016a tayos tad vacanaü ÷rutvà ràmo da÷arathàtmajaþ 6.016.016c abravãt prahasan vàkyaü sarvabhåtahite rataþ 6.016.017a yadi dçùñaü balaü kçtsnaü vayaü và susamãkùitàþ 6.016.017c yathoktaü và kçtaü kàryaü chandataþ pratigamyatàm 6.016.018a pravi÷ya nagarãü laïkàü bhavadbhyàü dhanadànujaþ 6.016.018c vaktavyo rakùasàü ràjà yathoktaü vacanaü mama 6.016.019a yad balaü ca samà÷ritya sãtàü me hçtavàn asi 6.016.019c tad dar÷aya yathàkàmaü sasainyaþ sahabàndhavaþ 6.016.020a ÷vaþkàle nagarãü laïkàü sapràkàràü satoraõàm 6.016.020c ràkùasaü ca balaü pa÷ya ÷arair vidhvaüsitaü mayà 6.016.021a ghoraü roùam ahaü mokùye balaü dhàraya ràvaõa 6.016.021c ÷vaþkàle vajravàn vajraü dànaveùv iva vàsavaþ 6.016.022a iti pratisamàdiùñau ràkùasau ÷ukasàraõau 6.016.022c àgamya nagarãü laïkàm abråtàü ràkùasàdhipam 6.016.023a vibhãùaõagçhãtau tu vadhàrhau ràkùase÷vara 6.016.023c dçùñvà dharmàtmanà muktau ràmeõàmitatejasà 6.016.024a ekasthànagatà yatra catvàraþ puruùarùabhàþ 6.016.024c lokapàlopamàþ ÷åràþ kçtàstrà dçóhavikramàþ 6.016.025a ràmo dà÷arathiþ ÷rãmàül lakùmaõa÷ ca vibhãùaõaþ 6.016.025c sugrãva÷ ca mahàtejà mahendrasamavikramaþ 6.016.026a ete ÷aktàþ purãü laïkàü sapràkàràü satoraõàm 6.016.026c utpàñya saükràmayituü sarve tiùñhantu vànaràþ 6.016.027a yàdç÷aü tasya ràmasya råpaü praharaõàni ca 6.016.027c vadhiùyati purãü laïkàm ekas tiùñhantu te trayaþ 6.016.028a ràmalakùmaõaguptà sà sugrãveõa ca vàhinã 6.016.028c babhåva durdharùatarà sarvair api suràsuraiþ 6.016.029a prahçùñaråpà dhvajinã vanaukasàü; mahàtmanàü saüprati yoddhum icchatàm 6.016.029c alaü virodhena ÷amo vidhãyatàü; pradãyatàü dà÷arathàya maithilã 6.017.001a tad vacaþ pathyam aklãbaü sàraõenàbhibhàùitam 6.017.001c ni÷amya ràvaõo ràjà pratyabhàùata sàraõam 6.017.002a yadi màm abhiyu¤jãran devagandharvadànavàþ 6.017.002c naiva sãtàü pradàsyàmi sarvalokabhayàd api 6.017.003a tvaü tu saumya paritrasto haribhir nirjito bhç÷am 6.017.003c pratipradànam adyaiva sãtàyàþ sàdhu manyase 6.017.003e ko hi nàma sapatno màü samare jetum arhati 6.017.004a ity uktvà paruùaü vàkyaü ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.017.004c àruroha tataþ ÷rãmàn pràsàdaü himapàõóuram 6.017.004e bahutàlasamutsedhaü ràvaõo 'tha didçkùayà 6.017.005a tàbhyàü caràbhyàü sahito ràvaõaþ krodhamårchitaþ 6.017.005c pa÷yamànaþ samudraü ca parvatàü÷ ca vanàni ca 6.017.005e dadar÷a pçthivãde÷aü susaüpårõaü plavaügamaiþ 6.017.006a tad apàram asaükhyeyaü vànaràõàü mahad balam 6.017.006c àlokya ràvaõo ràjà paripapraccha sàraõam 6.017.007a eùàü vànaramukhyànàü ke ÷åràþ ke mahàbalàþ 6.017.007c ke pårvam abhivartante mahotsàhàþ samantataþ 6.017.008a keùàü ÷çõoti sugrãvaþ ke và yåthapayåthapàþ 6.017.008c sàraõàcakùva me sarvaü ke pradhànàþ plavaügamàþ 6.017.009a sàraõo ràkùasendrasya vacanaü paripçcchataþ 6.017.009c àcacakùe 'tha mukhyaj¤o mukhyàüs tàüs tu vanaukasaþ 6.017.010a eùa yo 'bhimukho laïkàü nardaüs tiùñhati vànaraþ 6.017.010c yåthapànàü sahasràõàü ÷atena parivàritaþ 6.017.011a yasya ghoùeõa mahatà sapràkàrà satoraõà 6.017.011c laïkà pravepate sarvà sa÷ailavanakànanà 6.017.012a sarva÷àkhàmçgendrasya sugrãvasya mahàtmanaþ 6.017.012c balàgre tiùñhate vãro nãlo nàmaiùa yåthapaþ 6.017.013a bàhå pragçhya yaþ padbhyàü mahãü gacchati vãryavàn 6.017.013c laïkàm abhimukhaþ kopàd abhãkùõaü ca vijçmbhate 6.017.014a giri÷çïgapratãkà÷aþ padmaki¤jalkasaünibhaþ 6.017.014c sphoñayaty abhisaürabdho làïgålaü ca punaþ punaþ 6.017.015a yasya làïgåla÷abdena svanantãva di÷o da÷a 6.017.015c eùa vànararàjena surgrãveõàbhiùecitaþ 6.017.015e yauvaràjye 'ïgado nàma tvàm àhvayati saüyuge 6.017.016a ye tu viùñabhya gàtràõi kùveóayanti nadanti ca 6.017.016c utthàya ca vijçmbhante krodhena haripuügavàþ 6.017.017a ete duùprasahà ghorà÷ caõóà÷ caõóaparàkramàþ 6.017.017c aùñau ÷atasahasràõi da÷akoñi÷atàni ca 6.017.018a ya enam anugacchanti vãrà÷ candanavàsinaþ 6.017.018c eùa à÷aüsate laïkàü svenànãkena marditum 6.017.019a ÷veto rajatasaükà÷aþ sabalo bhãmavikramaþ 6.017.019c buddhimàn vànaraþ ÷åras triùu lokeùu vi÷rutaþ 6.017.020a tårõaü sugrãvam àgamya punar gacchati vànaraþ 6.017.020c vibhajan vànarãü senàm anãkàni praharùayan 6.017.021a yaþ purà gomatãtãre ramyaü paryeti parvatam 6.017.021c nàmnà saükocano nàma nànànagayuto giriþ 6.017.022a tatra ràjyaü pra÷àsty eùa kumudo nàma yåthapaþ 6.017.022c yo 'sau ÷atasahasràõàü sahasraü parikarùati 6.017.023a yasya vàlà bahuvyàmà dãrghalàïgålam à÷ritàþ 6.017.023c tàmràþ pãtàþ sitàþ ÷vetàþ prakãrõà ghorakarmaõaþ 6.017.024a adãno roùaõa÷ caõóaþ saügràmam abhikàïkùati 6.017.024c eùaivà÷aüsate laïkàü svenànãkena marditum 6.017.025a yas tv eùa siühasaükà÷aþ kapilo dãrghakesaraþ 6.017.025c nibhçtaþ prekùate laïkàü didhakùann iva cakùuùà 6.017.026a vindhyaü kçùõagiriü sahyaü parvataü ca sudar÷anam 6.017.026c ràjan satatam adhyàste rambho nàmaiùa yåthapaþ 6.017.027a ÷ataü ÷atasahasràõàü triü÷ac ca hariyåthapàþ 6.017.027c parivàryànugacchanti laïkàü marditum ojasà 6.017.028a yas tu karõau vivçõute jçmbhate ca punaþ punaþ 6.017.028c na ca saüvijate mçtyor na ca yåthàd vidhàvati 6.017.029a mahàbalo vãtabhayo ramyaü sàlveya parvatam 6.017.029c ràjan satatam adhyàste ÷arabho nàma yåthapaþ 6.017.030a etasya balinaþ sarve vihàrà nàma yåthapàþ 6.017.030c ràja¤ ÷atasahasràõi catvàriü÷at tathaiva ca 6.017.031a yas tu megha ivàkà÷aü mahàn àvçtya tiùñhati 6.017.031c madhye vànaravãràõàü suràõàm iva vàsavaþ 6.017.032a bherãõàm iva saünàdo yasyaiùa ÷råyate mahàn 6.017.032c ghoraþ ÷àkhàmçgendràõàü saügràmam abhikàïkùatàm 6.017.033a eùa parvatam adhyàste pàriyàtram anuttamam 6.017.033c yuddhe duùprasaho nityaü panaso nàma yåthapaþ 6.017.034a enaü ÷atasahasràõàü ÷atàrdhaü paryupàsate 6.017.034c yåthapà yåthapa÷reùñhaü yeùàü yåthàni bhàga÷aþ 6.017.035a yas tu bhãmàü pravalgantãü camåü tiùñhati ÷obhayan 6.017.035c sthitàü tãre samudrasya dvitãya iva sàgaraþ 6.017.036a eùa dardarasaükà÷o vinato nàma yåthapaþ 6.017.036c pibaü÷ carati parõà÷àü nadãnàm uttamàü nadãm 6.017.037a ùaùñiþ ÷atasahasràõi balam asya plavaügamàþ 6.017.037c tvàm àhvayati yuddhàya krathano nàma yåthapaþ 6.017.038a yas tu gairikavarõàbhaü vapuþ puùyati vànaraþ 6.017.038c gavayo nàma tejasvã tvàü krodhàd abhivartate 6.017.039a enaü ÷atasahasràõi saptatiþ paryupàsate 6.017.039c eùa à÷aüsate laïkàü svenànãkena marditum 6.017.040a ete duùprasahà ghorà balinaþ kàmaråpiõaþ 6.017.040c yåthapà yåthapa÷reùñhà yeùàü saükhyà na vidyate 6.018.001a tàüs tu te 'haü pravakùyàmi prekùamàõasya yåthapàn 6.018.001c ràghavàrthe paràkràntà ye na rakùanti jãvitam 6.018.002a snigdhà yasya bahu÷yàmà bàlà làïgålam à÷ritàþ 6.018.002c tàmràþ pãtàþ sitàþ ÷vetàþ prakãrõà ghorakarmaõaþ 6.018.003a pragçhãtàþ prakà÷ante såryasyeva marãcayaþ 6.018.003c pçthivyàü cànukçùyante haro nàmaiùa yåthapaþ 6.018.004a yaü pçùñhato 'nugacchanti ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 6.018.004c drumàn udyamya sahità laïkàrohaõatatparàþ 6.018.005a eùa koñãsahasreõa vànaràõàü mahaujasàm 6.018.005c àkàïkùate tvàü saügràme jetuü parapuraüjaya 6.018.006a nãlàn iva mahàmeghàüs tiùñhato yàüs tu pa÷yasi 6.018.006c asitठjanasaükà÷àn yuddhe satyaparàkramàn 6.018.007a nakhadaüùñràyudhàn vãràüs tãkùõakopàn bhayàvahàn 6.018.007c asaükhyeyàn anirde÷yàn paraü pàram ivodadheþ 6.018.008a parvateùu ca ye ke cid viùameùu nadãùu ca 6.018.008c ete tvàm abhivartante ràjann çùkàþ sudàruõàþ 6.018.009a eùàü madhye sthito ràjan bhãmàkùo bhãmadar÷anaþ 6.018.009c parjanya iva jãmåtaiþ samantàt parivàritaþ 6.018.010a çkùavantaü giri÷reùñham adhyàste narmadàü piban 6.018.010c sarvarkùàõàm adhipatir dhåmro nàmaiùa yåthapaþ 6.018.011a yavãyàn asya tu bhràtà pa÷yainaü parvatopamam 6.018.011c bhràtrà samàno råpeõa vi÷iùñas tu paràkrame 6.018.012a sa eùa jàmbavàn nàma mahàyåthapayåthapaþ 6.018.012c pra÷ànto guruvartã ca saüprahàreùv amarùaõaþ 6.018.013a etena sàhyaü sumahat kçtaü ÷akrasya dhãmatà 6.018.013c devàsure jàmbavatà labdhà÷ ca bahavo varàþ 6.018.014a àruhya parvatàgrebhyo mahàbhravipulàþ ÷ilàþ 6.018.014c mu¤canti vipulàkàrà na mçtyor udvijanti ca 6.018.015a ràkùasànàü ca sadç÷àþ pi÷àcànàü ca roma÷àþ 6.018.015c etasya sainye bahavo vicaranty agnitejasaþ 6.018.016a yaü tv enam abhisaürabdhaü plavamànam iva sthitam 6.018.016c prekùante vànaràþ sarve sthitaü yåthapayåthapam 6.018.017a eùa ràjan sahasràkùaü paryupàste harã÷varaþ 6.018.017c balena balasaüpanno rambho nàmaiùa yåthapaþ 6.018.018a yaþ sthitaü yojane ÷ailaü gacchan pàr÷vena sevate 6.018.018c årdhvaü tathaiva kàyena gataþ pràpnoti yojanam 6.018.019a yasmàn na paramaü råpaü catuùpàdeùu vidyate 6.018.019c ÷rutaþ saünàdano nàma vànaràõàü pitàmahaþ 6.018.020a yena yuddhaü tadà dattaü raõe ÷akrasya dhãmatà 6.018.020c paràjaya÷ ca na pràptaþ so 'yaü yåthapayåthapaþ 6.018.020e yasya vikramamàõasya ÷akrasyeva paràkramaþ 6.018.021a eùa gandharvakanyàyàm utpannaþ kçùõavartmanà 6.018.021c purà devàsure yuddhe sàhyàrthaü tridivaukasàm 6.018.022a yasya vai÷ravaõo ràjà jambåm upaniùevate 6.018.022c yo ràjà parvatendràõàü bahukiünarasevinàm 6.018.023a vihàrasukhado nityaü bhràtus te ràkùasàdhipa 6.018.023c tatraiùa vasati ÷rãmàn balavàn vànararùabhaþ 6.018.023e yuddheùv akatthano nityaü krathano nàma yåthapaþ 6.018.024a vçtaþ koñisahasreõa harãõàü samupasthitaþ 6.018.024c eùaivà÷aüsate laïkàü svenànãkena marditum 6.018.025a yo gaïgàm anu paryeti tràsayan hastiyåthapàn 6.018.025c hastinàü vànaràõàü ca pårvavairam anusmaran 6.018.026a eùa yåthapatir netà gacchan giriguhà÷ayaþ 6.018.026c harãõàü vàhinã mukhyo nadãü haimavatãm anu 6.018.027a u÷ãra bãjam à÷ritya parvataü mandaropamam 6.018.027c ramate vànara÷reùñho divi ÷akra iva svayam 6.018.028a enaü ÷atasahasràõàü sahasram abhivartate 6.018.028c eùa durmarùaõo ràjan pramàthã nàma yåthapaþ 6.018.029a vàtenevoddhataü meghaü yam enam anupa÷yasi 6.018.029c vivartamànaü bahu÷o yatraitad bahulaü rajaþ 6.018.030a ete 'sitamukhà ghorà golàïgålà mahàbalàþ 6.018.030c ÷ataü ÷atasahasràõi dçùñvà vai setubandhanam 6.018.031a golàïgålaü mahàvegaü gavàkùaü nàma yåthapam 6.018.031c parivàryàbhivartante laïkàü marditum ojasà 6.018.032a bhramaràcarità yatra sarvakàmaphaladrumàþ 6.018.032c yaü såryatulyavarõàbham anuparyeti parvatam 6.018.033a yasya bhàsà sadà bhànti tadvarõà mçgapakùiõaþ 6.018.033c yasya prasthaü mahàtmàno na tyajanti maharùayaþ 6.018.034a tatraiùa ramate ràjan ramye kà¤canaparvate 6.018.034c mukhyo vànaramukhyànàü kesarã nàma yåthapaþ 6.018.035a ùaùñir girisahasràõàü ramyàþ kà¤canaparvatàþ 6.018.035c teùàü madhye girivaras tvam ivànagha rakùasàm 6.018.036a tatraite kapilàþ ÷vetàs tàmràsyà madhupiïgalàþ 6.018.036c nivasanty uttamagirau tãkùõadaüùñrànakhàyudhàþ 6.018.037a siüha iva caturdaüùñrà vyàghrà iva duràsadàþ 6.018.037c sarve vai÷vanarasamà jvalità÷ãviùopamàþ 6.018.038a sudãrghà¤citalàïgålà mattamàtaügasaünibhàþ 6.018.038c mahàparvatasaükà÷à mahàjãmåtanisvanàþ 6.018.039a eùa caiùàm adhipatir madhye tiùñhati vãryavàn 6.018.039c nàmnà pçthivyàü vikhyàto ràja¤ ÷atabalãti yaþ 6.018.039e eùaivà÷aüsate laïkàü svenànãkena marditum 6.018.040a gajo gavàkùo gavayo nalo nãla÷ ca vànaraþ 6.018.040c ekaika eva yåthànàü koñibhir da÷abhir vçtaþ 6.018.041a tathànye vànara÷reùñhà vindhyaparvatavàsinaþ 6.018.041c na ÷akyante bahutvàt tu saükhyàtuü laghuvikramàþ 6.018.042a sarve mahàràja mahàprabhàvàþ; sarve mahà÷ailanikà÷akàyàþ 6.018.042c sarve samarthàþ pçthivãü kùaõena; kartuü pravidhvastavikãrõa÷ailàm 6.019.001a sàraõasya vacaþ ÷rutvà ràvaõaü ràkùasàdhipam 6.019.001c balam àlokayan sarvaü ÷uko vàkyam athàbravãt 6.019.002a sthitàn pa÷yasi yàn etàn mattàn iva mahàdvipàn 6.019.002c nyagrodhàn iva gàïgeyàn sàlàn haimavatãn iva 6.019.003a ete duùprasahà ràjan balinaþ kàmaråpiõaþ 6.019.003c daityadànavasaükà÷à yuddhe devaparàkramàþ 6.019.004a eùàü koñisahasràõi nava pa¤caca sapta ca 6.019.004c tathà ÷aïkhasahasràõi tathà vçnda÷atàni ca 6.019.005a ete sugrãvasacivàþ kiùkindhànilayàþ sadà 6.019.005c harayo devagandharvair utpannàþ kàmaråpiõaþ 6.019.006a yau tau pa÷yasi tiùñhantau kumàrau devaråpiõau 6.019.006c mainda÷ ca dvivida÷ cobhau tàbhyàü nàsti samo yudhi 6.019.007a brahmaõà samanuj¤àtàv amçtaprà÷inàv ubhau 6.019.007c à÷aüsete yudhà laïkàm etau marditum ojasà 6.019.008a yàv etàv etayoþ pàr÷ve sthitau parvatasaünibhau 6.019.008c sumukho vimukha÷ caiva mçtyuputrau pituþ samau 6.019.009a yaü tu pa÷yasi tiùñhantaü prabhinnam iva ku¤jaram 6.019.009c yo balàt kùobhayet kruddhaþ samudram api vànaraþ 6.019.010a eùo 'bhigantà laïkàyà vaidehyàs tava ca prabho 6.019.010c enaü pa÷ya purà dçùñaü vànaraü punar àgatam 6.019.011a jyeùñhaþ kesariõaþ putro vàtàtmaja iti ÷rutaþ 6.019.011c hanåmàn iti vikhyàto laïghito yena sàgaraþ 6.019.012a kàmaråpã hari÷reùñho balaråpasamanvitaþ 6.019.012c anivàryagati÷ caiva yathà satatagaþ prabhuþ 6.019.013a udyantaü bhàskaraü dçùñvà bàlaþ kila pipàsitaþ 6.019.013c triyojanasahasraü tu adhvànam avatãrya hi 6.019.014a àdityam àhariùyàmi na me kùut pratiyàsyati 6.019.014c iti saücintya manasà puraiùa baladarpitaþ 6.019.015a anàdhçùyatamaü devam api devarùidànavaiþ 6.019.015c anàsàdyaiva patito bhàskarodayane girau 6.019.016a patitasya kaper asya hanur ekà ÷ilàtale 6.019.016c kiü cid bhinnà dçóhahanor hanåmàn eùa tena vai 6.019.017a satyam àgamayogena mamaiùa vidito hariþ 6.019.017c nàsya ÷akyaü balaü råpaü prabhàvo vànubhàùitum 6.019.018a eùa à÷aüsate laïkàm eko marditum ojasà 6.019.018c ya÷ caiùo 'nantaraþ ÷åraþ ÷yàmaþ padmanibhekùaõaþ 6.019.019a ikùvàkåõàm atiratho loke vikhyàta pauruùaþ 6.019.019c yasmin na calate dharmo yo dharmaü nàtivartate 6.019.020a yo bràhmam astraü vedàü÷ ca veda vedavidàü varaþ 6.019.020c yo bhindyàd gaganaü bàõaiþ parvatàü÷ càpi dàrayet 6.019.021a yasya mçtyor iva krodhaþ ÷akrasyeva paràkramaþ 6.019.021c sa eùa ràmas tvàü yoddhuü ràjan samabhivartate 6.019.022a ya÷ caiùa dakùiõe pàr÷ve ÷uddhajàmbånadaprabhaþ 6.019.022c vi÷àlavakùàs tàmràkùo nãlaku¤citamårdhajaþ 6.019.023a eùo 'sya lakùmaõo nàma bhràtà pràõasamaþ priyaþ 6.019.023c naye yuddhe ca ku÷alaþ sarva÷àstravi÷àradaþ 6.019.024a amarùã durjayo jetà vikrànto buddhimàn balã 6.019.024c ràmasya dakùiõo bàhur nityaü pràõo bahi÷caraþ 6.019.025a na hy eùa ràghavasyàrthe jãvitaü parirakùati 6.019.025c eùaivà÷aüsate yuddhe nihantuü sarvaràkùasàn 6.019.026a yas tu savyam asau pakùaü ràmasyà÷ritya tiùñhati 6.019.026c rakùogaõaparikùipto ràjà hy eùa vibhãùaõaþ 6.019.027a ÷rãmatà ràjaràjena laïkàyàm abhiùecitaþ 6.019.027c tvàm eva pratisaürabdho yuddhàyaiùo 'bhivartate 6.019.028a yaü tu pa÷yasi tiùñhantaü madhye girim ivàcalam 6.019.028c sarva÷àkhàmçgendràõàü bhartàram aparàjitam 6.019.029a tejasà ya÷asà buddhyà j¤ànenàbhijanena ca 6.019.029c yaþ kapãn ati babhràja himavàn iva parvatàn 6.019.030a kiùkindhàü yaþ samadhyàste guhàü sagahanadrumàm 6.019.030c durgàü parvatadurgasthàü pradhànaiþ saha yåthapaiþ 6.019.031a yasyaiùà kà¤canã màlà ÷obhate ÷atapuùkarà 6.019.031c kàntà devamanuùyàõàü yasyàü lakùmãþ pratiùñhità 6.019.032a etàü ca màlàü tàràü ca kapiràjyaü ca ÷à÷vatam 6.019.032c sugrãvo vàlinaü hatvà ràmeõa pratipàditaþ 6.019.033a evaü koñisahasreõa ÷aïkånàü ca ÷atena ca 6.019.033c sugrãvo vànarendras tvàü yuddhàrtham abhivartate 6.019.034a imàü mahàràjasamãkùya vàhinãm; upasthitàü prajvalitagrahopamàm 6.019.034c tataþ prayatnaþ paramo vidhãyatàü; yathà jayaþ syàn na paraiþ paràjayaþ 6.020.001a ÷ukena tu samàkhyàtàüs tàn dçùñvà hariyåthapàn 6.020.001c samãpasthaü ca ràmasya bhràtaraü svaü vibhãùaõam 6.020.002a lakùmaõaü ca mahàvãryaü bhujaü ràmasya dakùiõam 6.020.002c sarvavànararàjaü ca sugrãvaü bhãmavikramam 6.020.003a kiü cid àvignahçdayo jàtakrodha÷ ca ràvaõaþ 6.020.003c bhartsayàm àsa tau vãrau kathànte ÷ukasàraõau 6.020.004a adhomukhau tau praõatàv abravãc chukasàraõau 6.020.004c roùagadgadayà vàcà saürabdhaþ paruùaü vacaþ 6.020.005a na tàvat sadç÷aü nàma sacivair upajãvibhiþ 6.020.005c vipriyaü nçpater vaktuü nigrahapragrahe vibhoþ 6.020.006a ripåõàü pratikålànàü yuddhàrtham abhivartatàm 6.020.006c ubhàbhyàü sadç÷aü nàma vaktum aprastave stavam 6.020.007a àcàryà guravo vçddhà vçthà vàü paryupàsitàþ 6.020.007c sàraü yad ràja÷àstràõàm anujãvyaü na gçhyate 6.020.008a gçhãto và na vij¤àto bhàro j¤ànasya vochyate 6.020.008c ãdç÷aiþ sacivair yukto mårkhair diùñyà dharàmy aham 6.020.009a kiü nu mçtyor bhayaü nàsti màü vaktuü paruùaü vacaþ 6.020.009c yasya me ÷àsato jihvà prayacchati ÷ubhà÷ubham 6.020.010a apy eva dahanaü spçùñvà vane tiùñhanti pàdapàþ 6.020.010c ràjadoùaparàmçùñàs tiùñhante nàparàdhinaþ 6.020.011a hanyàm aham imau pàpau ÷atrupakùapra÷aüsakau 6.020.011c yadi pårvopakàrair me na krodho mçdutàü vrajet 6.020.012a apadhvaüsata gacchadhvaü saünikarùàd ito mama 6.020.012c na hi vàü hantum icchàmi smarann upakçtàni vàm 6.020.012e hatàv eva kçtaghnau tau mayi snehaparàïmukhau 6.020.013a evam uktau tu savrãóau tàv ubhau ÷ukasàraõau 6.020.013c ràvaõaü jaya÷abdena pratinandyàbhiniþsçtau 6.020.014a abravãt sa da÷agrãvaþ samãpasthaü mahodaram 6.020.014c upasthàpaya ÷ãghraü me càràn nãtivi÷àradàn 6.020.015a tata÷ caràþ saütvaritàþ pràptàþ pàrthiva÷àsanàt 6.020.015c upasthitàþ prà¤jalayo vardhayitvà jayà÷iùà 6.020.016a tàn abravãt tato vàkyaü ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.020.016c càràn pratyayikठ÷åràn bhaktàn vigatasàdhvasàn 6.020.017a ito gacchata ràmasya vyavasàyaü parãkùatha 6.020.017c mantreùv abhyantarà ye 'sya prãtyà tena samàgatàþ 6.020.018a kathaü svapiti jàgarti kim anyac ca kariùyati 6.020.018c vij¤àya nipuõaü sarvam àgantavyam a÷eùataþ 6.020.019a càreõa viditaþ ÷atruþ paõóitair vasudhàdhipaiþ 6.020.019c yuddhe svalpena yatnena samàsàdya nirasyate 6.020.020a càràs tu te tathety uktvà prahçùñà ràkùase÷varam 6.020.020c kçtvà pradakùiõaü jagmur yatra ràmaþ salakùmaõaþ 6.020.021a te suvelasya ÷ailasya samãpe ràmalakùmaõau 6.020.021c pracchannà dadç÷ur gatvà sasugrãvavibhãùaõau 6.020.022a te tu dharmàtmanà dçùñà ràkùasendreõa ràkùasàþ 6.020.022c vibhãùaõena tatrasthà nigçhãtà yadçcchayà 6.020.023a vànarair arditàs te tu vikràntair laghuvikramaiþ 6.020.023c punar laïkàm anupràptàþ ÷vasanto naùñacetasaþ 6.020.024a tato da÷agrãvam upasthitàs te; càrà bahirnityacarà ni÷àcaràþ 6.020.024c gireþ suvelasya samãpavàsinaü; nyavedayan bhãmabalaü mahàbalàþ 6.021.001a tatas tam akùobhya balaü laïkàdhipataye caràþ 6.021.001c suvele ràghavaü ÷aile niviùñaü pratyavedayan 6.021.002a càràõàü ràvaõaþ ÷rutvà pràptaü ràmaü mahàbalam 6.021.002c jàtodvego 'bhavat kiü cic chàrdålaü vàkyam abravãt 6.021.003a ayathàvac ca te varõo dãna÷ càsi ni÷àcara 6.021.003c nàsi kaccid amitràõàü kruddhànàü va÷am àgataþ 6.021.004a iti tenànu÷iùñas tu vàcaü mandam udãrayat 6.021.004c tadà ràkùasa÷àrdålaü ÷àrdålo bhayavihvalaþ 6.021.005a na te càrayituü ÷akyà ràjan vànarapuügavàþ 6.021.005c vikràntà balavanta÷ ca ràghaveõa ca rakùitàþ 6.021.006a nàpi saübhàùituü ÷akyàþ saüpra÷no 'tra na labhyate 6.021.006c sarvato rakùyate panthà vànaraiþ parvatopamaiþ 6.021.007a praviùñamàtre j¤àto 'haü bale tasminn acàrite 6.021.007c balàd gçhãto bahubhir bahudhàsmi vidàritaþ 6.021.008a jànubhir muùñibhir dantais talai÷ càbhihato bhç÷am 6.021.008c pariõãto 'smi haribhir balavadbhir amarùaõaiþ 6.021.009a pariõãya ca sarvatra nãto 'haü ràmasaüsadam 6.021.009c rudhiràdigdhasarvàïgo vihvala÷ calitendriyaþ 6.021.010a haribhir vadhyamàna÷ ca yàcamànaþ kçtà¤jaliþ 6.021.010c ràghaveõa paritràto jãvàmi ha yadçcchayà 6.021.011a eùa ÷ailaiþ ÷ilàbhi÷ ca pårayitvà mahàrõavam 6.021.011c dvàram à÷ritya laïkàyà ràmas tiùñhati sàyudhaþ 6.021.012a garuóavyåham àsthàya sarvato haribhir vçtaþ 6.021.012c màü visçjya mahàtejà laïkàm evàbhivartate 6.021.013a purà pràkàram àyàti kùipram ekataraü kuru 6.021.013c sãtàü càsmai prayacchà÷u suyuddhaü và pradãyatàm 6.021.014a manasà saütatàpàtha tac chrutvà ràkùasàdhipaþ 6.021.014c ÷àrdålasya mahad vàkyam athovàca sa ràvaõaþ 6.021.015a yadi màü pratiyudhyeran devagandharvadànavàþ 6.021.015c naiva sãtàü pradàsyàmi sarvalokabhayàd api 6.021.016a evam uktvà mahàtejà ràvaõaþ punar abravãt 6.021.016c càrità bhavatà senà ke 'tra ÷åràþ plavaügamàþ 6.021.017a kãdç÷àþ kiüprabhàvà÷ ca vànarà ye duràsadàþ 6.021.017c kasya putrà÷ ca pautrà÷ ca tattvam àkhyàhi ràkùasa 6.021.018a tatr atra pratipatsyàmi j¤àtvà teùàü balàbalam 6.021.018c ava÷yaü balasaükhyànaü kartavyaü yuddham icchatà 6.021.019a athaivam uktaþ ÷àrdålo ràvaõenottama÷ caraþ 6.021.019c idaü vacanam àrebhe vaktuü ràvaõasaünidhau 6.021.020a atharkùarajasaþ putro yudhi ràjan sudurjayaþ 6.021.020c gadgadasyàtha putro 'tra jàmbavàn iti vi÷rutaþ 6.021.021a gadgadasyaiva putro 'nyo guruputraþ ÷atakratoþ 6.021.021c kadanaü yasya putreõa kçtam ekena rakùasàm 6.021.022a suùeõa÷ càpi dharmàtmà putro dharmasya vãryavàn 6.021.022c saumyaþ somàtmaja÷ càtra ràjan dadhimukhaþ kapiþ 6.021.023a sumukho durmukha÷ càtra vegadar÷ã ca vànaraþ 6.021.023c mçtyur vànararåpeõa nånaü sçùñaþ svayambhuvà 6.021.024a putro hutavahasyàtha nãlaþ senàpatiþ svayam 6.021.024c anilasya ca putro 'tra hanåmàn iti vi÷rutaþ 6.021.025a naptà ÷akrasya durdharùo balavàn aïgado yuvà 6.021.025c mainda÷ ca dvivida÷ cobhau balinàv a÷visaübhavau 6.021.026a putrà vaivasvatasyàtra pa¤cakàlàntakopamàþ 6.021.026c gajo gavàkùo gavayaþ ÷arabho gandhamàdanaþ 6.021.027a ÷veto jyotirmukha÷ càtra bhàskarasyàtmasaübhavau 6.021.027c varuõasya ca putro 'tha hemakåñaþ plavaügamaþ 6.021.028a vi÷vakarmasuto vãro nalaþ plavagasattamaþ 6.021.028c vikrànto vegavàn atra vasuputraþ sudurdharaþ 6.021.029a da÷avànarakoñya÷ ca ÷åràõàü yuddhakàïkùiõàm 6.021.029c ÷rãmatàü devaputràõàü ÷eùàn nàkhyàtum utsahe 6.021.030a putro da÷arathasyaiùa siühasaühanano yuvà 6.021.030c dåùaõo nihato yena khara÷ ca tri÷iràs tathà 6.021.031a nàsti ràmasya sadç÷o vikrame bhuvi ka÷ cana 6.021.031c viràdho nihato yena kabandha÷ càntakopamaþ 6.021.032a vaktuü na ÷akto ràmasya naraþ ka÷ cid guõàn kùitau 6.021.032c janasthànagatà yena tàvanto ràkùasà hatàþ 6.021.033a lakùmaõa÷ càtra dharmàtmà màtaügànàm ivarùabhaþ 6.021.033c yasya bàõapathaü pràpya na jãved api vàsavaþ 6.021.034a ràkùasànàü variùñha÷ ca tava bhràtà vibhãùaõaþ 6.021.034c parigçhya purãü laïkàü ràghavasya hite rataþ 6.021.035a iti sarvaü samàkhyàtaü tavedaü vànaraü balam 6.021.035c suvele 'dhiùñhitaü ÷aile ÷eùakàrye bhavàn gatiþ 6.022.001a tatas tam akùobhyabalaü laïkàyàü nçpate÷ caraþ 6.022.001c suvele ràghavaü ÷aile niviùñaü pratyavedayan 6.022.002a càràõàü ràvaõaþ ÷rutvà pràptaü ràmaü mahàbalam 6.022.002c jàtodvego 'bhavat kiü cit sacivàü÷ cedam abravãt 6.022.003a mantriõaþ ÷ãghram àyàntu sarve vai susamàhitàþ 6.022.003c ayaü no mantrakàlo hi saüpràpta iva ràkùasàþ 6.022.004a tasya tac chàsanaü ÷rutvà mantriõo 'bhyàgaman drutam 6.022.004c tataþ saümantrayàm àsa sacivai ràkùasaiþ saha 6.022.005a mantrayitvà sa durdharùaþ kùamaü yat samanantaram 6.022.005c visarjayitvà sacivàn pravive÷a svam àlayam 6.022.006a tato ràkùasam àhåya vidyujjihvaü mahàbalam 6.022.006c màyàvidaü mahàmàyaþ pràvi÷ad yatra maithilã 6.022.007a vidyujjihvaü ca màyàj¤am abravãd ràkùasàdhipaþ 6.022.007c mohayiùyàmahe sãtàü màyayà janakàtmajàm 6.022.008a ÷iro màyàmayaü gçhya ràghavasya ni÷àcara 6.022.008c màü tvaü samupatiùñhasva mahac ca sa÷araü dhanuþ 6.022.009a evam uktas tathety àha vidyujjihvo ni÷àcaraþ 6.022.009c tasya tuùño 'bhavad ràjà pradadau ca vibhåùaõam 6.022.010a a÷okavanikàyàü tu pravive÷a mahàbalaþ 6.022.010c tato dãnàm adainyàrhàü dadar÷a dhanadànujaþ 6.022.010e adhomukhãü ÷okaparàm upaviùñàü mahãtale 6.022.011a bhartàram eva dhyàyantãm a÷okavanikàü gatàm 6.022.011c upàsyamànàü ghoràbhã ràkùasãbhir adårataþ 6.022.012a upasçtya tataþ sãtàü praharùan nàma kãrtayan 6.022.012c idaü ca vacanaü dhçùñam uvàca janakàtmajàm 6.022.013a sàntvyamànà mayà bhadre yam upà÷ritya valgase 6.022.013c khara hantà sa te bhartà ràghavaþ samare hataþ 6.022.014a chinnaü te sarvato målaü darpas te nihato mayà 6.022.014c vyasanenàtmanaþ sãte mama bhàryà bhaviùyasi 6.022.015a alpapuõye nivçttàrthe måóhe paõóitamànini 6.022.015c ÷çõu bhartçbadhaü sãte ghoraü vçtravadhaü yathà 6.022.016a samàyàtaþ samudràntaü màü hantuü kila ràghavaþ 6.022.016c vànarendrapraõãtena balena mahatà vçtaþ 6.022.017a saüniviùñaþ samudrasya tãram àsàdya dakùiõam 6.022.017c balena mahatà ràmo vrajaty astaü divàkare 6.022.018a athàdhvani pari÷ràntam ardharàtre sthitaü balam 6.022.018c sukhasuptaü samàsàdya càritaü prathamaü caraiþ 6.022.019a tat prahastapraõãtena balena mahatà mama 6.022.019c balam asya hataü ràtrau yatra ràmaþ sulakùmaõaþ 6.022.020a paññasàn parighàn khaógàü÷ cakràn daõóàn mahàyasàn 6.022.020c bàõajàlàni ÷ålàni bhàsvaràn kåñamudgaràn 6.022.021a yaùñã÷ ca tomaràn pràsaü÷ cakràõi musalàni ca 6.022.021c udyamyodyamya rakùobhir vànareùu nipàtitàþ 6.022.022a atha suptasya ràmasya prahastena pramàthinà 6.022.022c asaktaü kçtahastena ÷ira÷ chinnaü mahàsinà 6.022.023a vibhãùaõaþ samutpatya nigçhãto yadçcchayà 6.022.023c di÷aþ pravràjitaþ sarvair lakùmaõaþ plavagaiþ saha 6.022.024a sugrãvo grãvayà ÷ete bhagnayà plavagàdhipaþ 6.022.024c nirastahanukaþ ÷ete hanåmàn ràkùasair hataþ 6.022.025a jàmbavàn atha jànubhyàm utpatan nihato yudhi 6.022.025c paññasair bahubhi÷ chinno nikçttaþ pàdapo yathà 6.022.026a mainda÷ ca dvivida÷ cobhau nihatau vànararùabhau 6.022.026c niþ÷vasantau rudantau ca rudhireõa samukùitau 6.022.027a asinàbhyàhata÷ chinno madhye ripuniùådanaþ 6.022.027c abhiùñanati medinyàü panasaþ panaso yathà 6.022.028a nàràcair bahubhi÷ chinnaþ ÷ete daryàü darãmukhaþ 6.022.028c kumudas tu mahàtejà niùkåjan sàyakair hataþ 6.022.029a aïgado bahubhi÷ chinnaþ ÷arair àsàdya ràkùasaiþ 6.022.029c pàtito rudhirodgàrã kùitau nipatito 'ïgadaþ 6.022.030a harayo mathità nàgai rathajàlais tathàpare 6.022.030c ÷àyità mçditàs tatra vàyuvegair ivàmbudàþ 6.022.031a pradrutà÷ ca pare trastà hanyamànà jaghanyataþ 6.022.031c abhidrutàs tu rakùobhiþ siühair iva mahàdvipàþ 6.022.032a sàgare patitàþ ke cit ke cid gaganam à÷ritàþ 6.022.032c çkùà vçkùàn upàråóhà vànarais tu vimi÷ritàþ 6.022.033a sàgarasya ca tãreùu ÷aileùu ca vaneùu ca 6.022.033c piïgàkùàs te viråpàkùair bahubhir bahavo hatàþ 6.022.034a evaü tava hato bhartà sasainyo mama senayà 6.022.034c kùatajàrdraü rajodhvastam idaü càsyàhçtaü ÷iraþ 6.022.035a tataþ paramadurdharùo ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.022.035c sãtàyàm upa÷çõvantyàü ràkùasãm idam abravãt 6.022.036a ràkùasaü krårakarmàõaü vidyujjihvaü tvam ànaya 6.022.036c yena tad ràghava÷iraþ saügràmàt svayam àhçtam 6.022.037a vidyujjihvas tato gçhya ÷iras tat sa÷aràsanam 6.022.037c praõàmaü ÷irasà kçtvà ràvaõasyàgrataþ sthitaþ 6.022.038a tam abravãt tato ràjà ràvaõo ràkùasaü sthitam 6.022.038c vidyujjihvaü mahàjihvaü samãpaparivartinam 6.022.039a agrataþ kuru sãtàyàþ ÷ãghraü dà÷aratheþ ÷iraþ 6.022.039c avasthàü pa÷cimàü bhartuþ kçpaõà sàdhu pa÷yatu 6.022.040a evam uktaü tu tad rakùaþ ÷iras tat priyadar÷anam 6.022.040c upanikùipya sãtàyàþ kùipram antaradhãyata 6.022.041a ràvaõa÷ càpi cikùepa bhàsvaraü kàrmukaü mahat 6.022.041c triùu lokeùu vikhyàtaü sãtàm idam uvàca ha 6.022.042a idaü tat tava ràmasya kàrmukaü jyàsamanvitam 6.022.042c iha prahastenànãtaü hatvà taü ni÷i mànuùam 6.022.043a sa vidyujjihvena sahaiva tac chiro; dhanu÷ ca bhåmau vinikãrya ràvaõaþ 6.022.043c videharàjasya sutàü ya÷asvinãü; tato 'bravãt tàü bhava me va÷ànugà 6.023.001a sà sãtà tac chiro dçùñvà tac ca kàrmukam uttamam 6.023.001c sugrãvapratisaüsargam àkhyàtaü ca hanåmatà 6.023.002a nayane mukhavarõaü ca bhartus tat sadç÷aü mukham 6.023.002c ke÷àn ke÷àntade÷aü ca taü ca cåóàmaõiü ÷ubham 6.023.003a etaiþ sarvair abhij¤ànair abhij¤àya suduþkhità 6.023.003c vijagarhe 'tha kaikeyãü kro÷antã kurarã yathà 6.023.004a sakàmà bhava kaikeyi hato 'yaü kulanandanaþ 6.023.004c kulam utsàditaü sarvaü tvayà kalaha÷ãlayà 6.023.005a àryeõa kiü nu kaikeyyàþ kçtaü ràmeõa vipriyam 6.023.005c yad gçhàc cãravasanas tayà prasthàpito vanam 6.023.006a evam uktvà tu vaidehã vepamànà tapasvinã 6.023.006c jagàma jagatãü bàlà chinnà tu kadalã yathà 6.023.007a sà muhårtàt samà÷vasya pratilabhya ca cetanàm 6.023.007c tac chiraþ samupàghràya vilalàpàyatekùaõà 6.023.008a hà hatàsmi mahàbàho vãravratam anuvratà 6.023.008c imàü te pa÷cimàvasthàü gatàsmi vidhavà kçtà 6.023.009a prathamaü maraõaü nàryà bhartur vaiguõyam ucyate 6.023.009c suvçttaþ sàdhuvçttàyàþ saüvçttas tvaü mamàgrataþ 6.023.010a duþkhàd duþkhaü prapannàyà magnàyàþ ÷okasàgare 6.023.010c yo hi màm udyatas tràtuü so 'pi tvaü vinipàtitaþ 6.023.011a sà ÷va÷rår mama kausalyà tvayà putreõa ràghava 6.023.011c vatseneva yathà dhenur vivatsà vatsalà kçtà 6.023.012a àdiùñaü dãrgham àyus te yair acintyaparàkrama 6.023.012c ançtaü vacanaü teùàm alpàyur asi ràghava 6.023.013a atha và na÷yati praj¤à pràj¤asyàpi satas tava 6.023.013c pacaty enaü tathà kàlo bhåtànàü prabhavo hy ayam 6.023.014a adçùñaü mçtyum àpannaþ kasmàt tvaü naya÷àstravit 6.023.014c vyasanànàm upàyaj¤aþ ku÷alo hy asi varjane 6.023.015a tathà tvaü saüpariùvajya raudrayàtinç÷aüsayà 6.023.015c kàlaràtryà mayàcchidya hçtaþ kamalalocanaþ 6.023.016a upa÷eùe mahàbàho màü vihàya tapasvinãm 6.023.016c priyàm iva ÷ubhàü nàrãü pçthivãü puruùarùabha 6.023.017a arcitaü satataü yatnàd gandhamàlyair mayà tava 6.023.017c idaü te matpriyaü vãra dhanuþ kà¤canabhåùitam 6.023.018a pitrà da÷arathena tvaü ÷va÷ureõa mamànagha 6.023.018c pårvai÷ ca pitçbhiþ sàrdhaü nånaü svarge samàgataþ 6.023.019a divi nakùatrabhåtas tvaü mahat karma kçtaü priyam 6.023.019c puõyaü ràjarùivaü÷aü tvam àtmanaþ samupekùase 6.023.020a kiü màn na prekùase ràjan kiü màü na pratibhàùase 6.023.020c bàlàü bàlena saüpràptàü bhàryàü màü sahacàriõãm 6.023.021a saü÷rutaü gçhõatà pàõiü cariùyàmãti yat tvayà 6.023.021c smara tan mama kàkutstha naya màm api duþkhitàm 6.023.022a kasmàn màm apahàya tvaü gato gatimatàü vara 6.023.022c asmàl lokàd amuü lokaü tyaktvà màm iha duþkhitàm 6.023.023a kalyàõair ucitaü yat tat pariùvaktaü mayaiva tu 6.023.023c kravyàdais tac charãraü te nånaü viparikçùyate 6.023.024a agniùñomàdibhir yaj¤air iùñavàn àptadakùiõaiþ 6.023.024c agnihotreõa saüskàraü kena tvaü tu na lapsyase 6.023.025a pravrajyàm upapannànàü trayàõàm ekam àgatam 6.023.025c pariprakùyati kausalyà lakùmaõaü ÷okalàlasà 6.023.026a sa tasyàþ paripçcchantyà vadhaü mitrabalasya te 6.023.026c tava càkhyàsyate nånaü ni÷àyàü ràkùasair vadham 6.023.027a sà tvàü suptaü hataü ÷rutvà màü ca rakùogçhaü gatàm 6.023.027c hçdayena vidãrõena na bhaviùyati ràghava 6.023.028a sàdhu pàtaya màü kùipraü ràmasyopari ràvaõaþ 6.023.028c samànaya patiü patnyà kuru kalyàõam uttamam 6.023.029a ÷irasà me ÷ira÷ càsya kàyaü kàyena yojaya 6.023.029c ràvaõànugamiùyàmi gatiü bhartur mahàtmanaþ 6.023.029e muhårtam api necchàmi jãvituü pàpajãvinà 6.023.030a ÷rutaü mayà vedavidàü bràhmaõànàü pitur gçhe 6.023.030c yàsàü strãõàü priyo bhartà tàsàü lokà mahodayàþ 6.023.031a kùamà yasmin damas tyàgaþ satyaü dharmaþ kçtaj¤atà 6.023.031c ahiüsà caiva bhåtànàü tam çte kà gatir mama 6.023.032a iti sà duþkhasaütaptà vilalàpàyatekùaõà 6.023.032c bhartuþ ÷iro dhanus tatra samãkùya janakàtmajà 6.023.033a evaü làlapyamànàyàü sãtàyàü tatra ràkùasaþ 6.023.033c abhicakràma bhartàram anãkasthaþ kçtà¤jaliþ 6.023.034a vijayasvàryaputreti so 'bhivàdya prasàdya ca 6.023.034c nyavedayad anupràptaü prahastaü vàhinãpatim 6.023.035a amàtyaiþ sahitaþ sarvaiþ prahastaþ samupasthitaþ 6.023.035c kiü cid àtyayikaü kàryaü teùàü tvaü dar÷anaü kuru 6.023.036a etac chrutvà da÷agrãvo ràkùasaprativeditam 6.023.036c a÷okavanikàü tyaktvà mantriõàü dar÷anaü yayau 6.023.037a sa tu sarvaü samarthyaiva mantribhiþ kçtyam àtmanaþ 6.023.037c sabhàü pravi÷ya vidadhe viditvà ràmavikramam 6.023.038a antardhànaü tu tac chãrùaü tac ca kàrmukam uttamam 6.023.038c jagàma ràvaõasyaiva niryàõasamanantaram 6.023.039a ràkùasendras tu taiþ sàrdhaü mantribhir bhãmavikramaiþ 6.023.039c samarthayàm àsa tadà ràmakàryavini÷cayam 6.023.040a avidårasthitàn sarvàn balàdhyakùàn hitaiùiõaþ 6.023.040c abravãt kàlasadç÷o ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.023.041a ÷ãghraü bherãninàdena sphuñakoõàhatena me 6.023.041c samànayadhvaü sainyàni vaktavyaü ca na kàraõam 6.023.042a tatas tatheti pratigçhya tad vaco; balàdhipàs te mahad àtmano balam 6.023.042c samànayaü÷ caiva samàgataü ca te; nyavedayan bhartari yuddhakàïkùiõi 6.024.001a sãtàü tu mohitàü dçùñvà saramà nàma ràkùasã 6.024.001c àsasàdà÷u vaidehãü priyàü praõayinã sakhã 6.024.002a sà hi tatra kçtà mitraü sãtayà rakùyamàõayà 6.024.002c rakùantã ràvaõàd iùñà sànukro÷à dçóhavratà 6.024.003a sà dadar÷a sakhãü sãtàü saramà naùñacetanàm 6.024.003c upàvçtyotthitàü dhvastàü vaóavàm iva pàüsuùu 6.024.004a tàü samà÷vàsayàm àsa sakhã snehena suvratà 6.024.004c uktà yad ràvaõena tvaü pratyuktaü ca svayaü tvayà 6.024.005a sakhãsnehena tad bhãru mayà sarvaü prati÷rutam 6.024.005c lãnayà ganahe ÷åhye bhayam utsçjya ràvaõàt 6.024.005e tava hetor vi÷àlàkùi na hi me jãvitaü priyam 6.024.006a sa saübhrànta÷ ca niùkrànto yat kçte ràkùasàdhipaþ 6.024.006c tac ca me viditaü sarvam abhiniùkramya maithili 6.024.007a na ÷akyaü sauptikaü kartuü ràmasya viditàtmanaþ 6.024.007c vadha÷ ca puruùavyàghre tasminn evopapadyate 6.024.008a na caiva vànarà hantuü ÷akyàþ pàdapayodhinaþ 6.024.008c surà devarùabheõeva ràmeõa hi surakùitàþ 6.024.009a dãrghavçttabhujaþ ÷rãmàn mahoraskaþ pratàpavàn 6.024.009c dhanvã saühananopeto dharmàtmà bhuvi vi÷rutaþ 6.024.010a vikrànto rakùità nityam àtmana÷ ca parasya ca 6.024.010c lakùmaõena saha bhràtrà ku÷alã naya÷àstravit 6.024.011a hantà parabalaughànàm acintyabalapauruùaþ 6.024.011c na hato ràghavaþ ÷rãmàn sãte ÷atrunibarhaõaþ 6.024.012a ayuktabuddhikçtyena sarvabhåtavirodhinà 6.024.012c iyaü prayuktà raudreõa màyà màyàvidà tvayi 6.024.013a ÷okas te vigataþ sarvaþ kalyàõaü tvàm upasthitam 6.024.013c dhruvaü tvàü bhajate lakùmãþ priyaü prãtikaraü ÷çõu 6.024.014a uttãrya sàgaraü ràmaþ saha vànarasenayà 6.024.014c saüniviùñaþ samudrasya tãram àsàdya dakùiõam 6.024.015a dçùño me paripårõàrthaþ kàkutsthaþ sahalakùmaõaþ 6.024.015c sahitaiþ sàgaràntasthair balais tiùñhati rakùitaþ 6.024.016a anena preùità ye ca ràkùasà laghuvikramaþ 6.024.016c ràghavas tãrõa ity evaü pravçttis tair ihàhçtà 6.024.017a sa tàü ÷rutvà vi÷àlàkùi pravçttiü ràkùasàdhipaþ 6.024.017c eùa mantrayate sarvaiþ sacivaiþ saha ràvaõaþ 6.024.018a iti bruvàõà saramà ràkùasã sãtayà saha 6.024.018c sarvodyogena sainyànàü ÷abdaü ÷u÷ràva bhairavam 6.024.019a daõóanirghàtavàdinyàþ ÷rutvà bheryà mahàsvanam 6.024.019c uvàca saramà sãtàm idaü madhurabhàùiõã 6.024.020a saünàhajananã hy eùà bhairavà bhãru bherikà 6.024.020c bherãnàdaü ca gambhãraü ÷çõu toyadanisvanam 6.024.021a kalpyante mattamàtaügà yujyante rathavàjinaþ 6.024.021c tatra tatra ca saünaddhàþ saüpatanti padàtayaþ 6.024.022a àpåryante ràjamàrgàþ sainyair adbhutadar÷anaiþ 6.024.022c vegavadbhir nadadbhi÷ ca toyaughair iva sàgaraþ 6.024.023a ÷àstràõàü ca prasannànàü carmaõàü varmaõàü tathà 6.024.023c rathavàjigajànàü ca bhåùitànàü ca rakùasàm 6.024.024a prabhàü visçjatàü pa÷ya nànàvarõàü samutthitàm 6.024.024c vanaü nirdahato dharme yathàråpaü vibhàvasoþ 6.024.025a ghaõñànàü ÷çõu nirghoùaü rathànàü ÷çõu nisvanam 6.024.025c hayànàü heùamàõànàü ÷çõu tåryadhvaniü yathà 6.024.026a udyatàyudhahastànàü ràkùasendrànuyàyinàm 6.024.026c saübhramo rakùasàm eùa tumulo lomaharùaõaþ 6.024.027a ÷rãs tvàü bhajati ÷okaghnã rakùasàü bhayam àgatam 6.024.027c ràmàt kamalapatràkùi daityànàm iva vàsavàt 6.024.028a avajitya jitakrodhas tam acintyaparàkramaþ 6.024.028c ràvaõaü samare hatvà bhartà tvàdhigamiùyati 6.024.029a vikramiùyati rakùaþsu bhartà te sahalakùmaõaþ 6.024.029c yathà ÷atruùu ÷atrughno viùõunà saha vàsavaþ 6.024.030a àgatasya hi ràmasya kùipram aïkagatàü satãm 6.024.030c ahaü drakùyàmi siddhàrthàü tvàü ÷atrau vinipàtite 6.024.031a a÷råõy ànandajàni tvaü vartayiùyasi ÷obhane 6.024.031c samàgamya pariùvaktà tasyorasi mahorasaþ 6.024.032a aciràn mokùyate sãte devi te jaghanaü gatàm 6.024.032c dhçtàm etàü bahån màsàn veõãü ràmo mahàbalaþ 6.024.033a tasya dçùñvà mukhaü devi pårõacandram ivoditam 6.024.033c mokùyase ÷okajaü vàri nirmokam iva pannagã 6.024.034a ràvaõaü samare hatvà naciràd eva maithili 6.024.034c tvayà samagraü priyayà sukhàrho lapsyate sukham 6.024.035a samàgatà tvaü ràmeõa modiùyasi mahàtmanà 6.024.035c suvarùeõa samàyuktà yathà sasyena medinã 6.024.036a girivaram abhito 'nuvartamàno; haya iva maõóalam à÷u yaþ karoti 6.024.036c tam iha ÷araõam abhyupehi devi; divasakaraü prabhavo hy ayaü prajànàm 6.025.001a atha tàü jàtasaütàpàü tena vàkyena mohitàm 6.025.001c saramà hlàdayàm àsa pçtivãü dyaur ivàmbhasà 6.025.002a tatas tasyà hitaü sakhyà÷ cikãrùantã sakhã vacaþ 6.025.002c uvàca kàle kàlaj¤à smitapårvàbhibhàùiõã 6.025.003a utsaheyam ahaü gatvà tvadvàkyam asitekùaõe 6.025.003c nivedya ku÷alaü ràme praticchannà nivartitum 6.025.004a na hi me kramamàõàyà niràlambe vihàyasi 6.025.004c samartho gatim anvetuü pavano garuóo 'pi và 6.025.005a evaü bruvàõàü tàü sãtà saramàü punar abravãt 6.025.005c madhuraü ÷lakùõayà vàcà pårva÷okàbhipannayà 6.025.006a samarthà gaganaü gantum api và tvaü rasàtalam 6.025.006c avagacchàmy akartavyaü kartavyaü te madantare 6.025.007a matpriyaü yadi kartavyaü yadi buddhiþ sthirà tava 6.025.007c j¤àtum icchàmi taü gatvà kiü karotãti ràvaõaþ 6.025.008a sa hi màyàbalaþ kråro ràvaõaþ ÷atruràvaõaþ 6.025.008c màü mohayati duùñàtmà pãtamàtreva vàruõã 6.025.009a tarjàpayati màü nityaü bhartsàpayati càsakçt 6.025.009c ràkùasãbhiþ sughoràbhir yà màü rakùanti nitya÷aþ 6.025.010a udvignà ÷aïkità càsmi na ca svasthaü mano mama 6.025.010c tad bhayàc càham udvignà a÷okavanikàü gatàþ 6.025.011a yadi nàma kathà tasya ni÷citaü vàpi yad bhavet 6.025.011c nivedayethàþ sarvaü tat paro me syàd anugrahaþ 6.025.012a sà tv evaü bruvatãü sãtàü saramà valgubhàùiõã 6.025.012c uvàca vacanaü tasyàþ spç÷antã bàùpaviklavam 6.025.013a eùa te yady abhipràyas tasmàd gacchàmi jànaki 6.025.013c gçhya ÷atror abhipràyam upàvçttàü ca pa÷ya màm 6.025.014a evam uktvà tato gatvà samãpaü tasya rakùasaþ 6.025.014c ÷u÷ràva kathitaü tasya ràvaõasya samantriõaþ 6.025.015a sà ÷rutvà ni÷cayaü tasya ni÷cayaj¤à duràtmanaþ 6.025.015c punar evàgamat kùipram a÷okavanikàü tadà 6.025.016a sà praviùñà punas tatra dadar÷a janakàtmajàm 6.025.016c pratãkùamàõàü svàm eva bhraùñapadmàm iva ÷riyam 6.025.017a tàü tu sãtà punaþ pràptàü saramàü valgubhàùiõãm 6.025.017c pariùvajya ca susnigdhaü dadau ca svayam àsanam 6.025.018a ihàsãnà sukhaü sarvam àkhyàhi mama tattvataþ 6.025.018c krårasya ni÷cayaü tasya ràvaõasya duràtmanaþ 6.025.019a evam uktà tu saramà sãtayà vepamànayà 6.025.019c kathitaü sarvam àcaùña ràvaõasya samantriõaþ 6.025.020a jananyà ràkùasendro vai tvanmokùàrthaü bçhadvacaþ 6.025.020c aviddhena ca vaidehi mantrivçddhena bodhitaþ 6.025.021a dãyatàm abhisatkçtya manujendràya maithilã 6.025.021c nidar÷anaü te paryàptaü janasthàne yad adbhutam 6.025.022a laïghanaü ca samudrasya dar÷anaü ca hanåmataþ 6.025.022c vadhaü ca rakùasàü yuddhe kaþ kuryàn mànuùo bhuvi 6.025.023a evaü sa mantrivçddhai÷ ca màtrà ca bahu bhàùitaþ 6.025.023c na tvàm utsahate moktum artahm arthaparo yathà 6.025.024a notsahaty amçto moktuü yuddhe tvàm iti maithili 6.025.024c sàmàtyasya nç÷aüsasya ni÷cayo hy eùa vartate 6.025.025a tad eùà susthirà buddhir mçtyulobhàd upasthità 6.025.025c bhayàn na ÷aktas tvàü moktum anirastas tu saüyuge 6.025.025e ràkùasànàü ca sarveùàm àtmana÷ ca vadhena hi 6.025.026a nihatya ràvaõaü saükhye sarvathà ni÷itaiþ ÷araiþ 6.025.026c pratineùyati ràmas tvàm ayodhyàm asitekùaõe 6.025.027a etasminn antare ÷abdo bherã÷aïkhasamàkulaþ 6.025.027c ÷ruto vai sarvasainyànàü kampayan dharaõãtalam 6.025.028a ÷rutvà tu taü vànarasainya÷abdaü; laïkàgatà ràkùasaràjabhçtyàþ 6.025.028c naùñaujaso dainyaparãtaceùñàþ; ÷reyo na pa÷yanti nçpasya doùaiþ 6.026.001a tena ÷aïkhavimi÷reõa bherã÷abdena ràghavaþ 6.026.001c upayato mahàbàhå ràmaþ parapuraüjayaþ 6.026.002a taü ninàdaü ni÷amyàtha ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.026.002c muhårtaü dhyànam àsthàya sacivàn abhyudaikùata 6.026.003a atha tàn sacivàüs tatra sarvàn àbhàùya ràvaõaþ 6.026.003c sabhàü saünàdayan sarvàm ity uvàca mahàbalaþ 6.026.004a taraõaü sàgarasyàpi vikramaü balasaücayam 6.026.004c yad uktavanto ràmasya bhavantas tan mayà ÷rutam 6.026.004e bhavata÷ càpy ahaü vedmi yuddhe satyaparàkramàn 6.026.005a tatas tu sumahàpràj¤o màlyavàn nàma ràkùasaþ 6.026.005c ràvaõasya vacaþ ÷rutvà màtuþ paitàmaho 'bravãt 6.026.006a vidyàsv abhivinãto yo ràjà ràjan nayànugaþ 6.026.006c sa ÷àsti ciram ai÷varyam arãü÷ ca kurute va÷e 6.026.007a saüdadhàno hi kàlena vigçhõaü÷ càribhiþ saha 6.026.007c svapakùavardhanaü kurvan mahad ai÷varyam a÷nute 6.026.008a hãyamànena kartavyo ràj¤à saüdhiþ samena ca 6.026.008c na ÷atrum avamanyeta jyàyàn kurvãta vigraham 6.026.009a tan mahyaü rocate saüdhiþ saha ràmeõa ràvaõa 6.026.009c yadartham abhiyuktàþ sma sãtà tasmai pradãyatàm 6.026.010a tasya devarùayaþ sarve gandharvà÷ ca jayaiùiõaþ 6.026.010c virodhaü mà gamas tena saüdhis te tena rocatàm 6.026.011a asçjad bhagavàn pakùau dvàv eva hi pitàmahaþ 6.026.011c suràõàm asuràõàü ca dharmàdharmau tadà÷rayau 6.026.012a dharmo hi ÷råyate pakùaþ suràõàü ca mahàtmanàm 6.026.012c adharmo rakùasaü pakùo hy asuràõàü ca ràvaõa 6.026.013a dharmo vai grasate 'dharmaü tataþ kçtam abhåd yugam 6.026.013c adharmo grasate dharmaü tatas tiùyaþ pravartate 6.026.014a tat tvayà caratà lokàn dharmo vinihato mahàn 6.026.014c adharmaþ pragçhãta÷ ca tenàsmadbalinaþ pare 6.026.015a sa pramàdàd vivçddhas te 'dharmo 'hir grasate hi naþ 6.026.015c vivardhayati pakùaü ca suràõàü surabhàvanaþ 6.026.016a viùayeùu prasaktena yatkiücitkàriõà tvayà 6.026.016c çùãõàm agnikalpànàm udvego janito mahàn 6.026.016e teùàü prabhàvo durdharùaþ pradãpta iva pàvakaþ 6.026.017a tapasà bhàvitàtmàno dharmasyànugrahe ratàþ 6.026.017c mukhyair yaj¤air yajanty ete nityaü tais tair dvijàtayaþ 6.026.018a juhvaty agnãü÷ ca vidhivad vedàü÷ coccair adhãyate 6.026.018c abhibhåya ca rakùàüsi brahmaghoùàn udairayan 6.026.018e di÷o vipradrutàþ sarve stanayitnur ivoùõage 6.026.019a çùãõàm agnikalpànàm agnihotrasamutthitaþ 6.026.019c àdatte rakùasàü tejo dhåmo vyàpya di÷o da÷a 6.026.020a teùu teùu ca de÷eùu puõyeùu ca dçóhavrataiþ 6.026.020c caryamàõaü tapas tãvraü saütàpayati ràkùasàn 6.026.021a utpàtàn vividhàn dçùñvà ghoràn bahuvidhàüs tathà 6.026.021c vinà÷am anupa÷yàmi sarveùàü rakùasàm aham 6.026.022a kharàbhis tanità ghorà meghàþ pratibhayaükaraþ 6.026.022c ÷oõitenàbhivarùanti laïkàm uùõena sarvataþ 6.026.023a rudatàü vàhanànàü ca prapatanty asrabindavaþ 6.026.023c dhvajà dhvastà vivarõà÷ ca na prabhànti yathàpuram 6.026.024a vyàlà gomàyavo gçdhrà và÷anti ca subhairavam 6.026.024c pravi÷ya laïkàm ani÷aü samavàyàü÷ ca kurvate 6.026.025a kàlikàþ pàõóurair dantaiþ prahasanty agrataþ sthitàþ 6.026.025c striyaþ svapneùu muùõantyo gçhàõi pratibhàùya ca 6.026.026a gçhàõàü balikarmàõi ÷vànaþ paryupabhu¤jate 6.026.026c kharà goùu prajàyante måùikà nakulaiþ saha 6.026.027a màrjàrà dvãpibhiþ sàrdhaü såkaràþ ÷unakaiþ saha 6.026.027c kiünarà ràkùasai÷ càpi sameyur mànuùaiþ saha 6.026.028a pàõóurà raktapàdà÷ ca vihagàþ kàlacoditàþ 6.026.028c ràkùasànàü vinà÷àya kapotà vicaranti ca 6.026.029a cãkã kåcãti và÷antyaþ ÷àrikà ve÷masu sthitàþ 6.026.029c patanti grathità÷ càpi nirjitàþ kalahaiùiõaþ 6.026.030a karàlo vikaño muõóaþ puruùaþ kçùõapiïgalaþ 6.026.030c kàlo gçhàõi sarveùàü kàle kàle 'nvavekùate 6.026.030e etàny anyàni duùñàni nimittàny utpatanti ca 6.026.031a viùõuü manyàmahe ràmaü mànuùaü deham àsthitam 6.026.031c na hi mànuùamàtro 'sau ràghavo dçóhavikramaþ 6.026.032a yena baddhaþ samudrasya sa setuþ paramàdbhutaþ 6.026.032c kuruùva nararàjena saüdhiü ràmeõa ràvaõa 6.026.033a idaü vacas tatra nigadya màlyavan; parãkùya rakùo'dhipater manaþ punaþ 6.026.033c anuttameùåttamapauruùo balã; babhåva tåùõãü samavekùya ràvaõam 6.027.001a tat tu màlyavato vàkyaü hitam uktaü da÷ànanaþ 6.027.001c na marùayati duùñàtmà kàlasya va÷am àgataþ 6.027.002a sa baddhvà bhrukuñiü vaktre krodhasya va÷am àgataþ 6.027.002c amarùàt parivçttàkùo màlyavantam athàbravãt 6.027.003a hitabuddhyà yad ahitaü vacaþ paruùam ucyate 6.027.003c parapakùaü pravi÷yaiva naitac chrotragataü mama 6.027.004a mànuùaü kçpaõaü ràmam ekaü ÷àkhàmçgà÷rayam 6.027.004c samarthaü manyase kena tyaktaü pitrà vanàlayam 6.027.005a rakùasàm ã÷varaü màü ca devatànàü bhayaükaram 6.027.005c hãnaü màü manyase kena ahãnaü sarvavikramaiþ 6.027.006a vãradveùeõa và ÷aïke pakùapàtena và ripoþ 6.027.006c tvayàhaü paruùàõy uktaþ paraprotsàhanena và 6.027.007a prabhavantaü padasthaü hi paruùaü ko 'hbidhàsyati 6.027.007c paõóitaþ ÷àstratattvaj¤o vinà protsàhanàd ripoþ 6.027.008a ànãya ca vanàt sãtàü padmahãnàm iva ÷riyam 6.027.008c kimarthaü pratidàsyàmi ràghavasya bhayàd aham 6.027.009a vçtaü vànarakoñãbhiþ sasugrãvaü salakùmaõam 6.027.009c pa÷ya kai÷ cid ahobhis tvaü ràghavaü nihataü mayà 6.027.010a dvandve yasya na tiùñhanti daivatàny api saüyuge 6.027.010c sa kasmàd ràvaõo yuddhe bhayam àhàrayiùyati 6.027.011a dvidhà bhajyeyam apy evaü na nameyaü tu kasya cit 6.027.011c eùa me sahajo doùaþ svabhàvo duratikramaþ 6.027.012a yadi tàvat samudre tu setur baddho yadçcchayà 6.027.012c ràmeõa vismayaþ ko 'tra yena te bhayam àgatam 6.027.013a sa tu tãrtvàrõavaü ràmaþ saha vànarasenayà 6.027.013c pratijànàmi te satyaü na jãvan pratiyàsyati 6.027.014a evaü bruvàõaü saürabdhaü ruùñaü vij¤àya ràvaõam 6.027.014c vrãóito màlyavàn vàkyaü nottaraü pratyapadyata 6.027.015a jayà÷iùà ca ràjànaü vardhayitvà yathocitam 6.027.015c màlyavàn abhyanuj¤àto jagàma svaü nive÷anam 6.027.016a ràvaõas tu sahàmàtyo mantrayitvà vimç÷ya ca 6.027.016c laïkàyàm atulàü guptiü kàrayàm àsa ràkùasaþ 6.027.017a vyàdide÷a ca pårvasyàü prahastaü dvàri ràkùasaü 6.027.017c dakùiõasyàü mahàvãryau mahàpàr÷va mahodarau 6.027.018a pa÷cimàyàm atho dvàri putram indrajitaü tathà 6.027.018c vyàdide÷a mahàmàyaü ràkùasair bahubhir vçtam 6.027.019a uttarasyàü puradvàri vyàdi÷ya ÷ukasàraõau 6.027.019c svayaü càtra bhaviùyàmi mantriõas tàn uvàca ha 6.027.020a ràkùasaü tu viråpàkùaü mahàvãryaparàkramam 6.027.020c madhyame 'sthàpayad gulme bahubhiþ saha ràkùasaiþ 6.027.021a evaüvidhànaü laïkàyàü kçtvà ràkùasapuügavaþ 6.027.021c mene kçtàrtham àtmànaü kçtàntava÷am àgataþ 6.027.022a visarjayàm àsa tataþ sa mantriõo; vidhànam àj¤àpya purasya puùkalam 6.027.022c jayà÷iùà mantragaõena påjito; vive÷a so 'ntaþpuram çddhiman mahat 6.028.001a naravànararàjau tau sa ca vàyusutaþ kapiþ 6.028.001c jàmbavàn çkùaràja÷ ca ràkùasa÷ ca vibhãùaõaþ 6.028.002a aïgado vàliputra÷ ca saumitriþ ÷arabhaþ kapiþ 6.028.002c suùeõaþ sahadàyàdo maindo dvivida eva ca 6.028.003a gajo gavàkùo kumudo nalo 'tha panasas tathà 6.028.003c amitraviùayaü pràptàþ samavetàþ samarthayan 6.028.004a iyaü sà lakùyate laïkà purã ràvaõapàlità 6.028.004c sàsuroragagandharvair amarair api durjayà 6.028.005a kàryasiddhiü puraskçtya mantrayadhvaü vinirõaye 6.028.005c nityaü saünihito hy atra ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.028.006a tathà teùu bruvàõeùu ràvaõàvarajo 'bravãt 6.028.006c vàkyam agràmyapadavat puùkalàrthaü vibhãùaõaþ 6.028.007a analaþ ÷arabha÷ caiva saüpàtiþ praghasas tathà 6.028.007c gatvà laïkàü mamàmàtyàþ purãü punar ihàgatàþ 6.028.008a bhåtvà ÷akunayaþ sarve praviùñà÷ ca ripor balam 6.028.008c vidhànaü vihitaü yac ca tad dçùñvà samupasthitàþ 6.028.009a saüvidhànaü yathàhus te ràvaõasya duràtmanaþ 6.028.009c ràma tad bruvataþ sarvaü yathàtathyena me ÷çõu 6.028.010a pårvaü prahastaþ sabalo dvàram àsàdya tiùñhati 6.028.010c dakùiõaü ca mahàvãryau mahàpàr÷vamahodarau 6.028.011a indrajit pa÷cimadvàraü ràkùasair bahubhir vçtaþ 6.028.011c paññasàsidhanuùmadbhiþ ÷ålamudgarapàõibhiþ 6.028.012a nànàpraharaõaiþ ÷årair àvçto ràvaõàtmajaþ 6.028.012c ràkùasànàü sahasrais tu bahubhiþ ÷astrapàõibhiþ 6.028.013a yuktaþ paramasaüvigno ràkùasair bahubhir vçtaþ 6.028.013c uttaraü nagaradvàraü ràvaõaþ svayam àsthitaþ 6.028.014a viråpàkùas tu mahatà ÷ålakhaógadhanuùmatà 6.028.014c balena ràkùasaiþ sàrdhaü madhyamaü gulmam àsthitaþ 6.028.015a etàn evaüvidhàn gulmàül laïkàyàü samudãkùya te 6.028.015c màmakàþ sacivàþ sarve ÷ãghraü punar ihàgatàþ 6.028.016a gajànàü ca sahasraü ca rathànàm ayutaü pure 6.028.016c hayànàm ayute dve ca sàgrakoñã ca rakùasàm 6.028.017a vikràntà balavanta÷ ca saüyugeùv àtatàyinaþ 6.028.017c iùñà ràkùasaràjasya nityam ete ni÷àcaràþ 6.028.018a ekaikasyàtra yuddhàrthe ràkùasasya vi÷àü pate 6.028.018c parivàraþ sahasràõàü sahasram upatiùñhate 6.028.019a etàü pravçttiü laïkàyàü mantriproktaü vibhãùaõaþ 6.028.019c ràmaü kamalapatràkùam idam uttaram abravãt 6.028.020a kuberaü tu yadà ràma ràvaõaþ pratyayudhyata 6.028.020c ùaùñiþ ÷atasahasràõi tadà niryànti ràkùasàþ 6.028.021a paràkrameõa vãryeõa tejasà sattvagauravàt 6.028.021c sadç÷à yo 'tra darpeõa ràvaõasya duràtmanaþ 6.028.022a atra manyur na kartavyo roùaye tvàü na bhãùaye 6.028.022c samartho hy asi vãryeõa suràõàm api nigrahe 6.028.023a tad bhavàü÷ caturaïgeõa balena mahatà vçtaþ 6.028.023c vyåhyedaü vànarànãkaü nirmathiùyasi ràvaõam 6.028.024a ràvaõàvaraje vàkyam evaü bruvati ràghavaþ 6.028.024c ÷atråõàü pratighàtàrtham idaü vacanam abravãt 6.028.025a pårvadvàre tu laïkàyà nãlo vànarapuügavaþ 6.028.025c prahastaü pratiyoddhà syàd vànarair bahubhir vçtaþ 6.028.026a aïgado vàliputras tu balena mahatà vçtaþ 6.028.026c dakùiõe bàdhatàü dvàre mahàpàr÷vamahodarau 6.028.027a hanåmàn pa÷cimadvàraü nipãóya pavanàtmajaþ 6.028.027c pravi÷atv aprameyàtmà bahubhiþ kapibhir vçtaþ 6.028.028a daityadànavasaüghànàm çùãõàü ca mahàtmanàm 6.028.028c viprakàrapriyaþ kùudro varadànabalànvitaþ 6.028.029a parikràmati yaþ sarvàül lokàn saütàpayan prajàþ 6.028.029c tasyàhaü ràkùasendrasya svayam eva vadhe dhçtaþ 6.028.030a uttaraü nagaradvàram ahaü saumitriõà saha 6.028.030c nipãóyàbhipravekùyàmi sabalo yatra ràvaõaþ 6.028.031a vànarendra÷ ca balavàn çkùaràja÷ ca jàmbavàn 6.028.031c ràkùasendrànuja÷ caiva gulme bhavatu madhyame 6.028.032a na caiva mànuùaü råpaü kàryaü haribhir àhave 6.028.032c eùà bhavatu naþ saüj¤à yuddhe 'smin vànare bale 6.028.033a vànarà eva ni÷cihnaü svajane 'smin bhaviùyati 6.028.033c vayaü tu mànuùeõaiva sapta yotsyàmahe paràn 6.028.034a aham eva saha bhràtrà lakùmaõena mahaujasà 6.028.034c àtmanà pa¤cama÷ càyaü sakhà mama vibhãùaõaþ 6.028.035a sa ràmaþ kàryasiddhyartham evam uktvà vibhãùaõam 6.028.035c suvelàrohaõe buddhiü cakàra matimàn matim 6.028.036a tatas tu ràmo mahatà balena; pracchàdya sarvàü pçthivãü mahàtmà 6.028.036c prahçùñaråpo 'bhijagàma laïkàü; kçtvà matiü so 'rivadhe mahàtmà 6.029.001a sa tu kçtvà suvelasya matim àrohaõaü prati 6.029.001c lakùmaõànugato ràmaþ sugrãvam idam abravãt 6.029.002a vibhãùaõaü ca dharmaj¤am anuraktaü ni÷àcaram 6.029.002c mantraj¤aü ca vidhij¤aü ca ÷lakùõayà parayà girà 6.029.003a suvelaü sàdhu ÷ailendram imaü dhàtu÷atai÷ citam 6.029.003c adhyàrohàmahe sarve vatsyàmo 'tra ni÷àm imàm 6.029.004a laïkàü càlokayiùyàmo nilayaü tasya rakùasaþ 6.029.004c yena me maraõàntàya hçtà bhàryà duràtmanà 6.029.005a yena dharmo na vij¤àto na vçttaü na kulaü tathà 6.029.005c ràkùasyà nãcayà buddhyà yena tad garhitaü kçtam 6.029.006a yasmin me vardhate roùaþ kãrtite ràkùasàdhame 6.029.006c yasyàparàdhàn nãcasya vadhaü drakùyàmi rakùasàm 6.029.007a eko hi kurute pàpaü kàlapà÷ava÷aü gataþ 6.029.007c nãcenàtmàpacàreõa kulaü tena vina÷yati 6.029.008a evaü saümantrayann eva sakrodho ràvaõaü prati 6.029.008c ràmaþ suvelaü vàsàya citrasànum upàruhat 6.029.009a pçùñhato lakùmaõa cainam anvagacchat samàhitaþ 6.029.009c sa÷araü càpam udyamya sumahad vikrame rataþ 6.029.010a tam anvarohat sugrãvaþ sàmàtyaþ savibhãùaõaþ 6.029.010c hanåmàn aïgado nãlo maindo dvivida eva ca 6.029.011a gajo gavàkùo gavayaþ ÷arabho gandhamàdanaþ 6.029.011c panasaþ kumuda÷ caiva haro rambha÷ ca yåthapaþ 6.029.012a ete cànye ca bahavo vànaràþ ÷ãghragàminaþ 6.029.012c te vàyuvegapravaõàs taü giriü giricàriõaþ 6.029.012e adhyàrohanta ÷ata÷aþ suvelaü yatra ràghavaþ 6.029.013a te tv adãrgheõa kàlena girim àruhya sarvataþ 6.029.013c dadç÷uþ ÷ikhare tasya viùaktàm iva khe purãm 6.029.014a tàü ÷ubhàü pravaradvàràü pràkàravara÷obhitàm 6.029.014c laïkàü ràkùasasaüpårõàü dadç÷ur hariyåthapàþ 6.029.015a pràkàracayasaüsthai÷ ca tathà nãlair ni÷àcaraiþ 6.029.015c dadç÷us te hari÷reùñhàþ pràkàram aparaü kçtam 6.029.016a te dçùñvà vànaràþ sarve ràkùasàn yuddhakàïkùiõaþ 6.029.016c mumucur vipulàn nàdàüs tatra ràmasya pa÷yataþ 6.029.017a tato 'stam agamat såryaþ saüdhyayà pratira¤jitaþ 6.029.017c pårõacandrapradãpà ca kùapà samabhivartate 6.029.018a tataþ sa ràmo harivàhinãpatir; vibhãùaõena pratinandya satkçtaþ 6.029.018c salakùmaõo yåthapayåthasaüvçtaþ; suvela pçùñhe nyavasad yathàsukham 6.030.001a tàü ràtrim uùitàs tatra suvele haripuügavàþ 6.030.001c laïkàyàü dadç÷ur vãrà vanàny upavanàni ca 6.030.002a samasaumyàni ramyàõi vi÷àlàny àyatàni ca 6.030.002c dçùñiramyàõi te dçùñvà babhåvur jàtavismayàþ 6.030.003a campakà÷okapuünàgasàlatàlasamàkulà 6.030.003c tamàlavanasaüchannà nàgamàlàsamàvçtà 6.030.004a hintàlair arjunair nãpaiþ saptaparõai÷ ca puùpitaiþ 6.030.004c tilakaiþ karõikàrai÷ ca pañàlai÷ ca samantataþ 6.030.005a ÷u÷ubhe puùpitàgrai÷ ca latàparigatair drumaiþ 6.030.005c laïkà bahuvidhair divyair yathendrasyàmaràvatã 6.030.006a vicitrakusumopetai raktakomalapallavaiþ 6.030.006c ÷àdvalai÷ ca tathà nãlai÷ citràbhir vanaràjibhiþ 6.030.007a gandhàóhyàny abhiramyàõi puùpàõi ca phalàni ca 6.030.007c dhàrayanty agamàs tatra bhåùaõànãva mànavàþ 6.030.008a tac caitrarathasaükà÷aü manoj¤aü nandanopamam 6.030.008c vanaü sarvartukaü ramyaü ÷u÷ubhe ùañpadàyutam 6.030.009a natyåhakoyaùñibhakair nçtyamànai÷ ca barhibhiþ 6.030.009c rutaü parabhçtànàü ca ÷u÷ruve vananirjhare 6.030.010a nityamattavihaügàni bhramaràcaritàni ca 6.030.010c kokilàkulaùaõóàni vihagàbhirutàni ca 6.030.011a bhçïgaràjàbhigãtàni bhramaraiþ sevitàni ca 6.030.011c koõàlakavighuùñàni sàrasàbhirutàni ca 6.030.012a vivi÷us te tatas tàni vanàny upavanàni ca 6.030.012c hçùñàþ pramudità vãrà harayaþ kàmaråpiõaþ 6.030.013a teùàü pravi÷atàü tatra vànaràõàü mahaujasàm 6.030.013c puùpasaüsargasurabhir vavau ghràõasukho 'nilaþ 6.030.014a anye tu harivãràõàü yåthàn niùkramya yåthapàþ 6.030.014c sugrãveõàbhyanuj¤àtà laïkàü jagmuþ patàkinãm 6.030.015a vitràsayanto vihagàüs tràsayanto mçgadvipàn 6.030.015c kampayanta÷ ca tàü laïkàü nàdaiþ svair nadatàü varàþ 6.030.016a kurvantas te mahàvegà mahãü càraõapãóitàm 6.030.016c raja÷ ca sahasaivordhvaü jagàma caraõoddhatam 6.030.017a çkùàþ siühà varàhà÷ ca mahiùà vàraõà mçgàþ 6.030.017c tena ÷abdena vitrastà jagmur bhãtà di÷o da÷a 6.030.018a ÷ikharaü tu trikåñasya pràü÷u caikaü divispç÷am 6.030.018c samantàt puùpasaüchannaü mahàrajatasaünibham 6.030.019a ÷atayojanavistãrõaü vimalaü càrudar÷anam 6.030.019c ÷lakùõaü ÷rãman mahac caiva duùpràpaü ÷akunair api 6.030.020a manasàpi duràrohaü kiü punaþ karmaõà janaiþ 6.030.020c niviùñà tatra ÷ikhare laïkà ràvaõapàlità 6.030.021a sà purã gopurair uccaiþ pàõóuràmbudasaünibhaiþ 6.030.021c kà¤canena ca sàlena ràjatena ca ÷obhità 6.030.022a pràsàdai÷ ca vimànai÷ ca laïkà paramabhåùità 6.030.022c ghanair ivàtapàpàye madhyamaü vaiùõavaü padam 6.030.023a yasyàü stambhasahasreõa pràsàdaþ samalaükçtaþ 6.030.023c kailàsa÷ikharàkàro dç÷yate kham ivollikhan 6.030.024a caityaþ sa ràkùasendrasya babhåva purabhåùaõam 6.030.024c ÷atena rakùasàü nityaü yaþ samagreõa rakùyate 6.030.025a tàü samçddhàü samçddhàrtho lakùmãvàül lakùmaõàgrajaþ 6.030.025c ràvaõasya purãü ràmo dadar÷a saha vànaraiþ 6.030.026a tàü ratnapårõàü bahusaüvidhànàü; pràsàdamàlàbhir alaükçtàü ca 6.030.026c purãü mahàyantrakavàñamukhyàü; dadar÷a ràmo mahatà balena 6.031.001a atha tasmin nimittàni dçùñvà lakùmaõapårvajaþ 6.031.001c lakùmaõaü lakùmisaüpannam idaü vacanam abravãt 6.031.002a parigçhyodakaü ÷ãtaü vanàni phalavanti ca 6.031.002c balaughaü saüvibhajyemaü vyåhya tiùñhema lakùmaõa 6.031.003a lokakùayakaraü bhãmaü bhayaü pa÷yàmy upasthitam 6.031.003c nibarhaõaü pravãràõàm çkùavànararakùasàm 6.031.004a vàtà÷ ca paruùaü vànti kampate ca vasuüdharà 6.031.004c parvatàgràõi vepante patanti dharaõãdharàþ 6.031.005a meghàþ kravyàdasaükà÷àþ paruùàþ paruùasvanàþ 6.031.005c kråràþ kråraü pravarùanti mi÷raü ÷oõitabindubhiþ 6.031.006a raktacandanasaükà÷à saüdhyàparamadàruõà 6.031.006c jvalac ca nipataty etad àdityàd agnimaõóalam 6.031.007a àdityam abhivà÷yante janayanto mahad bhayam 6.031.007c dãnà dãnasvarà ghorà apra÷astà mçgadvijàþ 6.031.008a rajanyàm aprakà÷a÷ ca saütàpayati candramàþ 6.031.008c kçùõaraktàü÷uparyanto yathà lokasya saükùaye 6.031.009a hrasvo råkùo 'pra÷asta÷ ca pariveùaþ sulohitaþ 6.031.009c àdityamaõóale nãlaü lakùma lakùmaõa dç÷yate 6.031.010a dç÷yante na yathàvac ca nakùatràõy abhivartate 6.031.010c yugàntam iva lokasya pa÷ya lakùmaõa ÷aüsati 6.031.011a kàkàþ ÷yenàs tathà gçdhrà nãcaiþ paripatanti ca 6.031.011c ÷ivà÷ càpy a÷ivà vàcaþ pravadanti mahàsvanàþ 6.031.012a kùipram adya duràdharùàü purãü ràvaõapàlitàm 6.031.012c abhiyàma javenaiva sarvato haribhir vçtàþ 6.031.013a ity evaü tu vadan vãro lakùmaõaü lakùmaõàgrajaþ 6.031.013c tasmàd avàtarac chãghraü parvatàgràn mahàbalaþ 6.031.014a avatãrya tu dharmàtmà tasmàc chailàt sa ràghavaþ 6.031.014c paraiþ paramadurdharùaü dadar÷a balam àtmanaþ 6.031.015a saünahya tu sasugrãvaþ kapiràjabalaü mahat 6.031.015c kàlaj¤o ràghavaþ kàle saüyugàyàbhyacodayat 6.031.016a tataþ kàle mahàbàhur balena mahatà vçtaþ 6.031.016c prasthitaþ purato dhanvã laïkàm abhimukhaþ purãm 6.031.017a taü vibhãùaõa sugrãvau hanåmठjàmbavàn nalaþ 6.031.017c çkùaràjas tathà nãlo lakùmaõa÷ cànyayus tadà 6.031.018a tataþ pa÷càt sumahatã pçtanarkùavanaukasàm 6.031.018c pracchàdya mahatãü bhåmim anuyàti sma ràghavam 6.031.019a ÷aila÷çïgàõi ÷ata÷aþ pravçddhàü÷ ca mahãruhàm 6.031.019c jagçhuþ ku¤jaraprakhyà vànaràþ paravàraõàþ 6.031.020a tau tv adãrgheõa kàlena bhràtarau ràmalakùmaõau 6.031.020c ràvaõasya purãü laïkàm àsedatur ariüdamau 6.031.021a patàkàmàlinãü ramyàm udyànavana÷obhitàm 6.031.021c citravapràü suduùpràpàm uccapràkàratoraõàm 6.031.022a tàü surair api durdharùàü ràmavàkyapracoditàþ 6.031.022c yathànide÷aü saüpãóya nyavi÷anta vanaukasaþ 6.031.023a laïkàyàs tåttaradvàraü ÷aila÷çïgam ivonnatam 6.031.023c ràmaþ sahànujo dhanvã jugopa ca rurodha ca 6.031.024a laïkàm upaniviùña÷ ca ràmo da÷arathàtmajaþ 6.031.024c lakùmaõànucaro vãraþ purãü ràvaõapàlitàm 6.031.025a uttaradvàram àsàdya yatra tiùñhati ràvaõaþ 6.031.025c nànyo ràmàd dhi tad dvàraü samarthaþ parirakùitum 6.031.026a ràvaõàdhiùñhitaü bhãmaü varuõeneva sàgaram 6.031.026c sàyudhau ràkùasair bhãmair abhiguptaü samantataþ 6.031.026e laghånàü tràsajananaü pàtàlam iva dànavaiþ 6.031.027a vinyastàni ca yodhànàü bahåni vividhàni ca 6.031.027c dadar÷àyudhajàlàni tathaiva kavacàni ca 6.031.028a pårvaü tu dvàram àsàdya nãlo haricamåpatiþ 6.031.028c atiùñhat saha maindena dvividena ca vãryavàn 6.031.029a aïgado dakùiõadvàraü jagràha sumahàbalaþ 6.031.029c çùabheõa gavàkùeõa gajena gavayena ca 6.031.030a hanåmàn pa÷cimadvàraü rarakùa balavàn kapiþ 6.031.030c pramàthi praghasàbhyàü ca vãrair anyai÷ ca saügataþ 6.031.031a madhyame ca svayaü gulme sugrãvaþ samatiùñhata 6.031.031c saha sarvair hari÷reùñhaiþ suparõa÷vasanopamaiþ 6.031.032a vànaràõàü tu ùañtriü÷at koñyaþ prakhyàtayåthapàþ 6.031.032c nipãóyopaniviùñà÷ ca sugrãvo yatra vànaraþ 6.031.033a ÷àsanena tu ràmasya lakùmaõaþ savibhãùaõaþ 6.031.033c dvàre dvàre harãõàü tu koñiü koñiü nyave÷ayat 6.031.034a pa÷cimena tu ràmasya sugrãvaþ saha jàmbavàn 6.031.034c adåràn madhyame gulme tasthau bahubalànugaþ 6.031.035a te tu vànara÷àrdålàþ ÷àrdålà iva daüùñriõaþ 6.031.035c gçhãtvà druma÷ailàgràn hçùñà yuddhàya tasthire 6.031.036a sarve vikçtalàïgålàþ sarve daüùñrànakhàyudhàþ 6.031.036c sarve vikçtacitràïgàþ sarve ca vikçtànanàþ 6.031.037a da÷anàgabalàþ ke cit ke cid da÷aguõottaràþ 6.031.037c ke cin nàgasahasrasya babhåvus tulyavikramàþ 6.031.038a santi caughà balàþ ke cit ke cic chataguõottaràþ 6.031.038c aprameyabalà÷ cànye tatràsan hariyåthapàþ 6.031.039a adbhuta÷ ca vicitra÷ ca teùàm àsãt samàgamaþ 6.031.039c tatra vànarasainyànàü ÷alabhànàm ivodgamaþ 6.031.040a paripårõam ivàkà÷aü saüchanneva ca medinã 6.031.040c laïkàm upaniviùñai÷ ca saüpatadbhi÷ ca vànaraiþ 6.031.041a ÷ataü ÷atasahasràõàü pçthag çkùavanaukasàm 6.031.041c laïkà dvàràõy upàjagmur anye yoddhuü samantataþ 6.031.042a àvçtaþ sa giriþ sarvais taiþ samantàt plavaügamaiþ 6.031.042c ayutànàü sahasraü ca purãü tàm abhyavartata 6.031.043a vànarair balavadbhi÷ ca babhåva drumapàõibhiþ 6.031.043c sarvataþ saüvçtà laïkà duùprave÷àpi vàyunà 6.031.044a ràkùasà vismayaü jagmuþ sahasàbhinipãóitàþ 6.031.044c vànarair meghasaükà÷aiþ ÷akratulyaparàkramaiþ 6.031.045a mahठ÷abdo 'bhavat tatra balaughasyàbhivartataþ 6.031.045c sàgarasyeva bhinnasya yathà syàt salilasvanaþ 6.031.046a tena ÷abdena mahatà sapràkàrà satoraõà 6.031.046c laïkà pracalità sarvà sa÷ailavanakànanà 6.031.047a ràmalakùmaõaguptà sà sugrãveõa ca vàhinã 6.031.047c babhåva durdharùatarà sarvair api suràsuraiþ 6.031.048a ràghavaþ saünive÷yaivaü sainyaü svaü rakùasàü vadhe 6.031.048c saümantrya mantribhiþ sàrdhaü ni÷citya ca punaþ punaþ 6.031.049a ànantaryam abhiprepsuþ kramayogàrthatattvavit 6.031.049c vibhãùaõasyànumate ràjadharmam anusmaran 6.031.049e aïgadaü vàlitanayaü samàhåyedam abravãt 6.031.050a gatvà saumya da÷agrãvaü bråhi madvacanàt kape 6.031.050c laïghayitvà purãü laïkàü bhayaü tyaktvà gatavyathaþ 6.031.051a bhraùña÷rãkagatai÷varyamumårùo naùñacetanaþ 6.031.051c çùãõàü devatànàü ca gandharvàpsarasàü tathà 6.031.052a nàgànàm atha yakùàõàü ràj¤àü ca rajanãcara 6.031.052c yac ca pàpaü kçtaü mohàd avaliptena ràkùasa 6.031.053a nånam adya gato darpaþ svayambhå varadànajaþ 6.031.053c yasya daõóadharas te 'haü dàràharaõakar÷itaþ 6.031.053e daõóaü dhàrayamàõas tu laïkàdvare vyavasthitaþ 6.031.054a padavãü devatànàü ca maharùãõàü ca ràkùasa 6.031.054c ràjarùãõàü ca sarveõàü gamiùyasi mayà hataþ 6.031.055a balena yena vai sãtàü màyayà ràkùasàdhama 6.031.055c màm atikràmayitvà tvaü hçtavàüs tad vidar÷aya 6.031.056a aràkùasam imaü lokaü kartàsmi ni÷itaiþ ÷araiþ 6.031.056c na cec charaõam abhyeùi màm upàdàya maithilãm 6.031.057a dharmàtmà rakùasàü ÷reùñhaþ saüpràpto 'yaü vibhãùaõaþ 6.031.057c laïkai÷varyaü dhruvaü ÷rãmàn ayaü pràpnoty akaõñakam 6.031.058a na hi ràjyam adharmeõa bhoktuü kùaõam api tvayà 6.031.058c ÷akyaü mårkhasahàyena pàpenàvijitàtmanà 6.031.059a yudhyasva và dhçtiü kçtvà ÷auryam àlambya ràkùasa 6.031.059c maccharais tvaü raõe ÷àntas tataþ påto bhaviùyasi 6.031.060a yady àvi÷asi lokàüs trãn pakùibhåto manojavaþ 6.031.060c mama cakùuùpathaü pràpya na jãvan pratiyàsyasi 6.031.061a bravãmi tvàü hitaü vàkyaü kriyatàm aurdhvadekikam 6.031.061c sudçùñà kriyatàü laïkà jãvitaü te mayi sthitam 6.031.062a ity uktaþ sa tu tàreyo ràmeõàkliùñakarmaõà 6.031.062c jagàmàkà÷am àvi÷ya mårtimàn iva havyavàñ 6.031.063a so 'tipatya muhårtena ÷rãmàn ràvaõamandiram 6.031.063c dadar÷àsãnam avyagraü ràvaõaü sacivaiþ saha 6.031.064a tatas tasyàvidåreõa nipatya haripuügavaþ 6.031.064c dãptàgnisadç÷as tasthàv aïgadaþ kanakàïgadaþ 6.031.065a tad ràmavacanaü sarvam anyånàdhikam uttamam 6.031.065c sàmàtyaü ÷ràvayàm àsa nivedyàtmànam àtmanà 6.031.066a dåto 'haü kosalendrasya ràmasyàkliùñakarmaõaþ 6.031.066c vàliputro 'ïgado nàma yadi te ÷rotram àgataþ 6.031.067a àha tvàü ràghavo ràmaþ kausalyànandavardhanaþ 6.031.067c niùpatya pratiyudhyasva nç÷aüsaü puruùàdhama 6.031.068a hantàsmi tvàü sahàmàtyaü saputraj¤àtibàndhavam 6.031.068c nirudvignàs trayo lokà bhaviùyanti hate tvayi 6.031.069a devadànavayakùàõàü gandharvoragarakùasàm 6.031.069c ÷atrum adyoddhariùyàmi tvàm çùãõàü ca kaõñakam 6.031.070a vibhãùaõasya cai÷varyaü bhaviùyati hate tvayi 6.031.070c na cet satkçtya vaidehãü praõipatya pradàsyasi 6.031.071a ity evaü paruùaü vàkyaü bruvàõe haripuügave 6.031.071c amarùava÷am àpanno ni÷àcaragaõe÷varaþ 6.031.072a tataþ sa roùatàmràkùaþ ÷a÷àsa sacivàüs tadà 6.031.072c gçhyatàm eùa durmedhà vadhyatàm iti càsakçt 6.031.073a ràvaõasya vacaþ ÷rutvà dãptàgnisamatejasaþ 6.031.073c jagçhus taü tato ghorà÷ catvàro rajanãcaràþ 6.031.074a gràhayàm àsa tàreyaþ svayam àtmànam àtmanà 6.031.074c balaü dar÷ayituü vãro yàtudhànagaõe tadà 6.031.075a sa tàn bàhudvaye saktàn àdàya patagàn iva 6.031.075c pràsàdaü ÷ailasaükà÷am utpàpàtàïgadas tadà 6.031.076a te 'ntarikùàd vinirdhåtàs tasya vegena ràkùasàþ 6.031.076c bhumau nipatitàþ sarve ràkùasendrasya pa÷yataþ 6.031.077a tataþ pràsàda÷ikharaü ÷aila÷çïgam ivonnatam 6.031.077c tat paphàla tadàkràntaü da÷agrãvasya pa÷yataþ 6.031.078a bhaïktvà pràsàda÷ikharaü nàma vi÷ràvya càtmanaþ 6.031.078c vinadya sumahànàdam utpapàta vihàyasà 6.031.079a ràvaõas tu paraü cakre krodhaü pràsàdadharùaõàt 6.031.079c vinà÷aü càtmanaþ pa÷yan niþ÷vàsaparamo 'bhavat 6.031.080a ràmas tu bahubhir hçùñair ninadadbhiþ plavaügamaiþ 6.031.080c vçto ripuvadhàkàïkùã yuddhàyaivàbhyavartata 6.031.081a suùeõas tu mahàvãryo girikåñopamo hariþ 6.031.081c bahubhiþ saüvçtas tatra vànaraiþ kàmaråpibhiþ 6.031.082a caturdvàràõi sarvàõi sugrãvavacanàt kapiþ 6.031.082c paryàkramata durdharùo nakùatràõãva candramàþ 6.031.083a teùàm akùauhiõi÷ataü samavekùya vanaukasàm 6.031.083c laïkàm upaniviùñànàü sàgaraü càtivartatàm 6.031.084a ràkùasà vismayaü jagmus tràsaü jagmus tathàpare 6.031.084c apare samaroddharùàd dharùam evopapedire 6.031.085a kçtsnaü hi kapibhir vyàptaü pràkàraparikhàntaram 6.031.085c dadç÷å ràkùasà dãnàþ pràkàraü vànarãkçtam 6.031.086a tasmin mahàbhãùaõake pravçtte; kolàhale ràkùasaràjadhànyàm 6.031.086c pragçhya rakùàüsi mahàyudhàni; yugàntavàtà iva saüviceruþ 6.032.001a tatas te ràkùasàs tatra gatvà ràvaõamandiram 6.032.001c nyavedayan purãü ruddhàü ràmeõa saha vànaraiþ 6.032.002a ruddhàü tu nagarãü ÷rutvà jàtakrodho ni÷àcaraþ 6.032.002c vidhànaü dviguõaü ÷rutvà pràsàdaü so 'dhyarohata 6.032.003a sa dadar÷àvçtàü laïkàü sa÷ailavanakànanàm 6.032.003c asaükhyeyair harigaõaiþ sarvato yuddhakàïkùibhiþ 6.032.004a sa dçùñvà vànaraiþ sarvàü vasudhàü kavalãkçtàm 6.032.004c kathaü kùapayitavyàþ syur iti cintàparo 'bhavat 6.032.005a sa cintayitvà suciraü dhairyam àlambya ràvaõaþ 6.032.005c ràghavaü hariyåthàü÷ ca dadar÷àyatalocanaþ 6.032.006a prekùato ràkùasendrasya tàny anãkàni bhàga÷aþ 6.032.006c ràghavapriyakàmàrthaü laïkàm àruruhus tadà 6.032.007a te tàmravaktrà hemàbhà ràmàrthe tyaktajãvitàþ 6.032.007c laïkàm evàhyavartanta sàlatàla÷ilàyudhàþ 6.032.008a te drumaiþ parvatàgrai÷ ca muùñibhi÷ ca plavaügamàþ 6.032.008c pràsàdàgràõi coccàni mamantus toraõàni ca 6.032.009a pàrikhàþ pårayanti sma prasannasalilàyutàþ 6.032.009c pàüsubhiþ parvatàgrai÷ ca tçõaiþ kàùñhai÷ ca vànaràþ 6.032.010a tataþ sahasrayåthà÷ ca koñiyåthà÷ ca yåthapàþ 6.032.010c koñã÷atayutà÷ cànye laïkàm àruruhus tadà 6.032.011a kà¤canàni pramçdnantas toraõàni plavaügamàþ 6.032.011c kailàsa÷ikharàbhàni gopuràõi pramathya ca 6.032.012a àplavantaþ plavanta÷ ca garjanta÷ ca plavaügamàþ 6.032.012c laïkàü tàm abhyavartanta mahàvàraõasaünibhàþ 6.032.013a jayaty atibalo ràmo lakùmaõa÷ ca mahàbalaþ 6.032.013c ràjà jayati sugrãvo ràghaveõàbhipàlitaþ 6.032.014a ity evaü ghoùayanta÷ ca garjanta÷ ca plavaügamàþ 6.032.014c abhyadhàvanta laïkàyàþ pràkàraü kàmaråpiõaþ 6.032.015a vãrabàhuþ subàhu÷ ca nala÷ ca vanagocaraþ 6.032.015c nipãóyopaniviùñàs te pràkàraü hariyåthapàþ 6.032.016a etasminn antare cakruþ skandhàvàranive÷anam 6.032.017a pårvadvàraü tu kumudaþ koñibhir da÷abhir vçtaþ 6.032.017c àvçtya balavàüs tasthau haribhir jitakà÷ibhiþ 6.032.018a dakùiõadvàram àgamya vãraþ ÷atabaliþ kapiþ 6.032.018c àvçtya balavàüs tasthau viü÷atyà koñibhir vçtaþ 6.032.019a suùeõaþ pa÷cimadvàraü gatas tàrà pità hariþ 6.032.019c àvçtya balavàüs tasthau ùaùñi koñibhir àvçtaþ 6.032.020a uttaradvàram àsàdya ràmaþ saumitriõà saha 6.032.020c àvçtya balavàüs tasthau sugrãva÷ ca harã÷varaþ 6.032.021a golàïgålo mahàkàyo gavàkùo bhãmadar÷anaþ 6.032.021c vçtaþ koñyà mahàvãryas tasthau ràmasya pàrvataþ 6.032.022a çùkàõàü bhãmavegànàü dhåmraþ ÷atrunibarhaõaþ 6.032.022c vçtaþ koñyà mahàvãryas tasthau ràmasya pàr÷vataþ 6.032.023a saünaddhas tu mahàvãryo gadàpàõir vibhãùaõaþ 6.032.023c vçto yas tais tu sacivais tasthau tatra mahàbalaþ 6.032.024a gajo gavàkùo gavayaþ ÷arabho gandhamàdanaþ 6.032.024c samantàt parighàvanto rarakùur harivàhinãm 6.032.025a tataþ kopaparãtàtmà ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.032.025c niryàõaü sarvasainyànàü drutam àj¤àpayat tadà 6.032.026a niùpatanti tataþ sainyà hçùñà ràvaõacoditàþ 6.032.026c samaye påryamàõasya vegà iva mahodadheþ 6.032.027a etasminn antare ghoraþ saügràmaþ samapadyata 6.032.027c rakùasàü vànaràõàü ca yathà devàsure purà 6.032.028a te gadàbhiþ pradãptàbhiþ ÷akti÷ålapara÷vadhaiþ 6.032.028c nijaghnur vànaràn ghoràþ kathayantaþ svavikramàn 6.032.029a tathà vçkùair mahàkàyàþ parvatàgrai÷ ca vànaràþ 6.032.029c ràkùasàs tàni rakùàüsi nakhair dantai÷ ca vegitàþ 6.032.030a ràkùasàs tv apare bhãmàþ pràkàrasthà mahãgatàn 6.032.030c bhiõóipàlai÷ ca khaógai÷ ca ÷ålai÷ caiva vyadàrayan 6.032.031a vànarà÷ càpi saükruddhàþ pràkàrasthàn mahãgatàþ 6.032.031c ràkùasàn pàtayàm àsuþ samàplutya plavaügamàþ 6.032.032a sa saüprahàras tumulo màüsa÷oõitakardamaþ 6.032.032c rakùasàü vànaràõàü ca saübabhåvàdbhutopamàþ 6.033.001a yudhyatàü tu tatas teùàü vànaràõàü mahàtmanàm 6.033.001c rakùasàü saübabhåvàtha balakopaþ sudàruõaþ 6.033.002a te hayaiþ kà¤canàpãóair dhvajai÷ càgni÷ikhopamaiþ 6.033.002c rathai÷ càdityasaükà÷aiþ kavacai÷ ca manoramaiþ 6.033.003a niryayå ràkùasavyàghrà nàdayanto di÷o da÷a 6.033.003c ràkùasà bhãmakarmàõo ràvaõasya jayaiùiõaþ 6.033.004a vànaràõàm api camår mahatã jayam iccatàm 6.033.004c abhyadhàvata tàü senàü rakùasàü kàmaråpiõàm 6.033.005a etasminn antare teùàm anyonyam abhidhàvatàm 6.033.005c rakùasàü vànaràõàü ca dvandvayuddham avartata 6.033.006a aïgadenendrajit sàrdhaü vàliputreõa ràkùasaþ 6.033.006c ayudhyata mahàtejàs tryambakeõa yathàndhakaþ 6.033.007a prajaïghena ca saüpàtir nityaü durmarùaõo raõe 6.033.007c jambåmàlinam àrabdho hanåmàn api vànaraþ 6.033.008a saügataþ sumahàkrodho ràkùaso ràvaõànujaþ 6.033.008c samare tãkùõavegena mitraghnena vibhãùaõaþ 6.033.009a tapanena gajaþ sàrdhaü ràkùasena mahàbalaþ 6.033.009c nikumbhena mahàtejà nãlo 'pi samayudhyata 6.033.010a vànarendras tu sugrãvaþ praghasena samàgataþ 6.033.010c saügataþ samare ÷rãmàn viråpàkùeõa lakùmaõaþ 6.033.011a agniketu÷ ca durdharùo ra÷miketu÷ ca ràkùasaþ 6.033.011c suptaghno yaj¤akopa÷ ca ràmeõa saha saügatàþ 6.033.012a vajramuùñis tu maindena dvividenà÷aniprabhaþ 6.033.012c ràkùasàbhyàü sughoràbhyàü kapimukhyau samàgatau 6.033.013a vãraþ pratapano ghoro ràkùaso raõadurdharaþ 6.033.013c samare tãkùõavegena nalena samayudhyata 6.033.014a dharmasya putro balavàn suùeõa iti vi÷rutaþ 6.033.014c sa vidyunmàlinà sàrdham ayudhyata mahàkapiþ 6.033.015a vànarà÷ càpare bhãmà ràkùasair aparaiþ saha 6.033.015c dvandvaü samãyur bahudhà yuddhàya bahubhiþ saha 6.033.016a tatràsãt sumahad yuddhaü tumulaü lomaharùaõam 6.033.016c rakùasàü vànaràõàü ca vãràõàü jayam icchatàm 6.033.017a hariràkùasadehebhyaþ prasçtàþ ke÷a÷àóvalàþ 6.033.017c ÷arãrasaüghàñavahàþ prasusruþ ÷oõitàpagàþ 6.033.018a àjaghànendrajit kruddho vajreõeva ÷atakratuþ 6.033.018c aïgadaü gadayà vãraü ÷atrusainyavidàraõam 6.033.019a tasya kà¤canacitràïgaü rathaü sà÷vaü sasàrathim 6.033.019c jaghàna samare ÷rãmàn aïgado vegavàn kapiþ 6.033.020a saüpàtis tu tribhir bàõaiþ prajaïghena samàhataþ 6.033.020c nijaghànà÷vakarõena prajaïghaü raõamårdhani 6.033.021a jambåmàlã rathasthas tu ratha÷aktyà mahàbalaþ 6.033.021c bibheda samare kruddho hanåmantaü stanàntare 6.033.022a tasya taü ratham àsthàya hanåmàn màrutàtmajaþ 6.033.022c pramamàtha talenà÷u saha tenaiva rakùasà 6.033.023a bhinnagàtraþ ÷arais tãkùõaiþ kùiprahastena rakùasà 6.033.023c prajaghànàdri÷çïgeõa tapanaü muùñinà gajaþ 6.033.024a grasantam iva sainyàni praghasaü vànaràdhipaþ 6.033.024c sugrãvaþ saptaparõena nirbibheda jaghàna ca 6.033.025a prapãóya ÷aravarùeõa ràkùasaü bhãmadar÷anam 6.033.025c nijaghàna viråpàkùaü ÷areõaikena lakùmaõaþ 6.033.026a agniketu÷ ca durdharùo ra÷miketu÷ ca ràkùasaþ 6.033.026c suptighno yaj¤akopa÷ ca ràmaü nirbibhiduþ ÷araiþ 6.033.027a teùàü caturõàü ràmas tu ÷iràüsi samare ÷araiþ 6.033.027c kruddha÷ caturbhi÷ ciccheda ghorair agni÷ikhopamaiþ 6.033.028a vajramuùñis tu maindena muùñinà nihato raõe 6.033.028c papàta sarathaþ sà÷vaþ puràñña iva bhåtale 6.033.029a vajrà÷anisamaspar÷o dvivido 'py a÷aniprabham 6.033.029c jaghàna giri÷çïgeõa miùatàü sarvarakùasàm 6.033.030a dvividaü vànarendraü tu drumayodhinam àhave 6.033.030c ÷arair a÷anisaükà÷aiþ sa vivyàdhà÷aniprabhaþ 6.033.031a sa ÷arair atividdhàïgo dvividaþ krodhamårchitaþ 6.033.031c sàlena sarathaü sà÷vaü nijaghànà÷aniprabham 6.033.032a nikumbhas tu raõe nãlaü nãlà¤janacayaprabham 6.033.032c nirbibheda ÷arais tãkùõaiþ karair megham ivàü÷umàn 6.033.033a punaþ ÷ara÷atenàtha kùiprahasto ni÷àcaraþ 6.033.033c bibheda samare nãlaü nikumbhaþ prajahàsa ca 6.033.034a tasyaiva rathacakreõa nãlo viùõur ivàhave 6.033.034c ÷ira÷ ciccheda samare nikumbhasya ca sàratheþ 6.033.035a vidyunmàlã rathasthas tu ÷araiþ kà¤canabhåùaõaiþ 6.033.035c suùeõaü tàóayàm àsa nanàda ca muhur muhuþ 6.033.036a taü rathastham atho dçùñvà suùeõo vànarottamaþ 6.033.036c giri÷çïgeõa mahatà ratham à÷u nyapàtayat 6.033.037a làghavena tu saüyukto vidyunmàlã ni÷àcaraþ 6.033.037c apakramya rathàt tårõaü gadàpàõiþ kùitau sthitaþ 6.033.038a tataþ krodhasamàviùñaþ suùeõo haripuügavaþ 6.033.038c ÷ilàü sumahatãü gçhya ni÷àcaram abhidravat 6.033.039a tam àpatantaü gadayà vidyunmàlã ni÷àcaraþ 6.033.039c vakùasy abhijagnànà÷u suùeõaü harisattamam 6.033.040a gadàprahàraü taü ghoram acintyaplavagottamaþ 6.033.040c tàü ÷ilàü pàtayàm àsa tasyorasi mahàmçdhe 6.033.041a ÷ilàprahàràbhihato vidyunmàlã ni÷àcaraþ 6.033.041c niùpiùñahçdayo bhåmau gatàsur nipapàta ha 6.033.042a evaü tair vànaraiþ ÷åraiþ ÷åràs te rajanãcaràþ 6.033.042c dvandve vimçditàs tatra daityà iva divaukasaiþ 6.033.043a bhallaiþ khaógair gadàbhi÷ ca ÷aktitomara paññasaiþ 6.033.043c apaviddha÷ ca bhinna÷ ca rathaiþ sàügràmikair hayaiþ 6.033.044a nihataiþ ku¤jarair mattais tathà vànararàkùasaiþ 6.033.044c cakràkùayugadaõóai÷ ca bhagnair dharaõisaü÷ritaiþ 6.033.044e babhåvàyodhanaü ghoraü gomàyugaõasevitam 6.033.045a kabandhàni samutpetur dikùu vànararakùasàm 6.033.045c vimarde tumule tasmin devàsuraraõopame 6.033.046a vidàryamàõà haripuügavais tadà; ni÷àcaràþ ÷oõitadigdhagàtràþ 6.033.046c punaþ suyuddhaü tarasà samà÷rità; divàkarasyàstamayàbhikàïkùiõaþ 6.034.001a yudhyatàm eva teùàü tu tadà vànararakùasàm 6.034.001c ravir astaü gato ràtriþ pravçttà pràõahàriõã 6.034.002a anyonyaü baddhavairàõàü ghoràõàü jayam icchatàm 6.034.002c saüpravçttaü ni÷àyuddhaü tadà vàraõarakùasàm 6.034.003a ràkùaso 'sãti harayo hari÷ càsãti ràkùasàþ 6.034.003c anyonyaü samare jaghnus tasmiüs tamasi dàruõe 6.034.004a jahi dàraya caitãti kathaü vidravasãti ca 6.034.004c evaü sutumulaþ ÷abdas tasmiüs tamasi ÷u÷ruve 6.034.005a kàlàþ kà¤canasaünàhàs tasmiüs tamasi ràkùasàþ 6.034.005c saüpràdç÷yanta ÷ailendrà dãptauùadhivanà iva 6.034.006a tasmiüs tamasi duùpàre ràkùasàþ krodhamårchitàþ 6.034.006c paripetur mahàvegà bhakùayantaþ plavaügamàn 6.034.007a te hayàn kà¤canàpãóan dhvajàü÷ càgni÷ikhopamàn 6.034.007c àplutya da÷anais tãkùõair bhãmakopà vyadàrayan 6.034.008a ku¤jaràn ku¤jaràrohàn patàkàdhvajino rathàn 6.034.008c cakarùu÷ ca dadaü÷u÷ ca da÷anaiþ krodhamårchitàþ 6.034.009a lakùmaõa÷ càpi ràma÷ ca ÷arair à÷ãviùomapaiþ 6.034.009c dç÷yàdç÷yàni rakùàüsi pravaràõi nijaghnatuþ 6.034.010a turaügakhuravidhvastaü rathanemisamuddhatam 6.034.010c rurodha karõanetràõiõyudhyatàü dharaõãrajaþ 6.034.011a vartamàne tathà ghore saügràme lomaharùaõe 6.034.011c rudhirodà mahàvegà nadyas tatra prasusruvuþ 6.034.012a tato bherãmçdaïgànàü paõavànàü ca nisvanaþ 6.034.012c ÷aïkhaveõusvanonmi÷raþ saübabhåvàdbhutopamaþ 6.034.013a hatànàü stanamànànàü ràkùasànàü ca nisvanaþ 6.034.013c ÷astràõàü vànaràõàü ca saübabhåvàtidàruõaþ 6.034.014a ÷astrapuùpopahàrà ca tatràsãd yuddhamedinã 6.034.014c durj¤eyà durnive÷à ca ÷oõitàsravakardamà 6.034.015a sà babhåva ni÷à ghorà hariràkùasahàriõã 6.034.015c kàlaràtrãva bhåtànàü sarveùàü duratikramà 6.034.016a tatas te ràkùasàs tatra tasmiüs tamasi dàruõe 6.034.016c ràmam evàbhyadhàvanta saühçùñà ÷aravçùñibhiþ 6.034.017a teùàm àpatatàü ÷abdaþ kruddhànàm abhigarjatàm 6.034.017c udvarta iva saptànàü samudràõàm abhåt svanaþ 6.034.018a teùàü ràmaþ ÷araiþ ùaóbhiþ ùaó jaghàna ni÷àcaràn 6.034.018c nimeùàntaramàtreõa ÷itair agni÷ikhopamaiþ 6.034.019a yaj¤a÷atru÷ ca durdharùo mahàpàr÷vamahodarau 6.034.019c vajradaüùñro mahàkàyas tau cobhau ÷ukasàraõau 6.034.020a te tu ràmeõa bàõaughaþ sarvamarmasu tàóitàþ 6.034.020c yuddhàd apasçtàs tatra sàva÷eùàyuùo 'bhavan 6.034.021a tataþ kà¤canacitràïgaiþ ÷arair agni÷ikhopamaiþ 6.034.021c di÷a÷ cakàra vimalàþ pradi÷a÷ ca mahàbalaþ 6.034.022a ye tv anye ràkùasà vãrà ràmasyàbhimukhe sthitàþ 6.034.022c te 'pi naùñàþ samàsàdya pataügà iva pàvakam 6.034.023a suvarõapuïkhair vi÷ikhaiþ saüpatadbhiþ sahasra÷aþ 6.034.023c babhåva rajanã citrà khadyotair iva ÷àradã 6.034.024a ràkùasànàü ca ninadair harãõàü càpi garjitaiþ 6.034.024c sà babhåva ni÷à ghorà bhåyo ghoratarà tadà 6.034.025a tena ÷abdena mahatà pravçddhena samantataþ 6.034.025c trikåñaþ kandaràkãrõaþ pravyàharad ivàcalaþ 6.034.026a golàïgålà mahàkàyàs tamasà tulyavarcasaþ 6.034.026c saüpariùvajya bàhubhyàü bhakùayan rajanãcaràn 6.034.027a aïgadas tu raõe ÷atruü nihantuü samupasthitaþ 6.034.027c ràvaõer nijaghànà÷u sàrathiü ca hayàn api 6.034.028a indrajit tu rathaü tyaktvà hatà÷vo hatasàrathiþ 6.034.028c aïgadena mahàmàyas tatraivàntaradhãyata 6.034.029a so 'ntardhàna gataþ pàpo ràvaõã raõakarka÷aþ 6.034.029c brahmadattavaro vãro ràvaõiþ krodhamårchitaþ 6.034.029e adç÷yo ni÷itàn bàõàn mumocà÷anivarcasaþ 6.034.030a sa ràmaü lakùmaõaü caiva ghorair nàgamayaiþ ÷araiþ 6.034.030c bibheda samare kruddhaþ sarvagàtreùu ràkùasaþ 6.035.001a sa tasya gatim anvicchan ràjaputraþ pratàpavàn 6.035.001c dide÷àtibalo ràmo da÷avànarayåthapàn 6.035.002a dvau suùeõasya dàyàdau nãlaü ca plavagarùabham 6.035.002c aïgadaü vàliputraü ca ÷arabhaü ca tarasvinam 6.035.003a vinataü jàmbavantaü ca sànuprasthaü mahàbalam 6.035.003c çùabhaü carùabhaskandham àdide÷a paraütapaþ 6.035.004a te saüprahçùñà harayo bhãmàn udyamya pàdapàn 6.035.004c àkà÷aü vivi÷uþ sarve màrgàmàõà di÷o da÷a 6.035.005a teùàü vegavatàü vegam iùubhir vegavattaraiþ 6.035.005c astravit paramàstreõa vàrayàm àsa ràvaõiþ 6.035.006a taü bhãmavegà harayo nàràcaiþ kùatavikùatàþ 6.035.006c andhakàre na dadç÷ur meghaiþ såryam ivàvçtam 6.035.007a ràmalakùmaõayor eva sarvamarmabhidaþ ÷aràn 6.035.007c bhç÷am àve÷ayàm àsa ràvaõiþ samitiüjayaþ 6.035.008a nirantara÷arãrau tu bhràtarau ràmalakùmaõau 6.035.008c kruddhenendrajotà vãrau pannagaiþ ÷aratàü gataiþ 6.035.009a tayoþ kùatajamàrgeõa susràva rudhiraü bahu 6.035.009c tàv ubhau ca prakà÷ete puùpitàv iva kiü÷ukau 6.035.010a tataþ paryantaraktàkùo bhinnà¤janacayopamaþ 6.035.010c ràvaõir bhràtarau vàkyam antardhànagato 'bravãt 6.035.011a yudhyamànam anàlakùyaü ÷akro 'pi trida÷e÷varaþ 6.035.011c draùñum àsàdituü vàpi na ÷aktaþ kiü punar yuvàm 6.035.012a pràvçtàv iùujàlena ràghavau kaïkapatriõà 6.035.012c eùa roùaparãtàtmà nayàmi yamasàdanam 6.035.013a evam uktvà tu dharmaj¤au bhràtarau ràmalakùmaõau 6.035.013c nirbibheda ÷itair bàõaiþ prajaharùa nanàda ca 6.035.014a bhinnà¤janacaya÷yàmo visphàrya vipulaü dhanuþ 6.035.014c bhåyo bhåyaþ ÷aràn ghoràn visasarja mahàmçdhe 6.035.015a tato marmasu marmaj¤o majjayan ni÷itठ÷aràn 6.035.015c ràmalakùmaõayor vãro nanàda ca muhur muhuþ 6.035.016a baddhau tu ÷arabandhena tàv ubhau raõamårdhani 6.035.016c nimeùàntaramàtreõa na ÷ekatur udãkùitum 6.035.017a tato vibhinnasarvàïgau ÷ara÷alyàcitàv ubhau 6.035.017c dhvajàv iva mahendrasya rajjumuktau prakampitau 6.035.018a tau saüpracalitau vãrau marmabhedena kar÷itau 6.035.018c nipetatur maheùvàsau jagatyàü jagatãpatã 6.035.019a tau vãra÷ayane vãrau ÷ayànau rudhirokùitau 6.035.019c ÷araveùñitasarvàïgàv àrtau paramapãóitau 6.035.020a na hy aviddhaü tayor gàtraü babhåvàïgulam antaram 6.035.020c nànirbhinnaü na càstabdham à karàgràd ajihmagaiþ 6.035.021a tau tu kråreõa nihatau rakùasà kàmaråpiõà 6.035.021c asçksusruvatus tãvraü jalaü prasravaõàv iva 6.035.022a papàta prathamaü ràmo viddho marmasu màrgaõaiþ 6.035.022c krodhàd indrajità yena purà ÷akro vinirjitaþ 6.035.023a nàracair ardhanàràcair bhallair a¤jalikair api 6.035.023c vivyàdha vatsadantai÷ ca siühadaüùñraiþ kùurais tathà 6.035.024a sa vãra÷ayane ÷i÷ye vijyam àdàya kàrmukam 6.035.024c bhinnamuùñiparãõàhaü triõataü rukmabhåùitam 6.035.025a bàõapàtàntare ràmaü patitaü puruùarùabham 6.035.025c sa tatra lakùmaõo dçùñvà nirà÷o jãvite 'bhavat 6.035.026a baddhau tu vãrau patitau ÷ayànau; tau vànaràþ saüparivàrya tasthuþ 6.035.026c samàgatà vàyusutapramukhyà; viùadam àrtàþ paramaü ca jagmuþ 6.036.001a tato dyàü pçthivãü caiva vãkùamàõà vanaukasaþ 6.036.001c dadç÷uþ saütatau bàõair bhràtarau ràmalakùmaõau 6.036.002a vçùñvevoparate deve kçtakarmaõi ràkùase 6.036.002c àjagàmàtha taü de÷aü sasugrãvo vibhãùaõaþ 6.036.003a nãladvividamaindà÷ ca suùeõasumukhàïgadàþ 6.036.003c tårõaü hanumatà sàrdham anva÷ocanta ràghavau 6.036.004a ni÷ceùñau mandaniþ÷vàsau ÷oõitaughapariplutau 6.036.004c ÷arajàlàcitau stabdhau ÷ayànau ÷aratalpayoþ 6.036.005a niþ÷vasantau yathà sarpau ni÷ceùñau mandavikramau 6.036.005c rudhirasràvadigdhàïgau tàpanãyàv iva dhvajau 6.036.006a tau vãra÷ayane vãrau ÷ayànau mandaceùñitau 6.036.006c yåthapais taiþ parivçtau bàùpavyàkulalocanaiþ 6.036.007a ràghavau patitau dçùñvà ÷arajàlasamàvçtau 6.036.007c babhåvur vyathitàþ sarve vànaràþ savibhãùaõàþ 6.036.008a antarikùaü nirãkùanto di÷aþ sarvà÷ ca vànaràþ 6.036.008c na cainaü màyayà channaü dadç÷å ràvaõiü raõe 6.036.009a taü tu màyàpraticchinnaü màyayaiva vibhãùaõaþ 6.036.009c vãkùamàõo dadar÷àtha bhràtuþ putram avasthitam 6.036.010a tam apratima karmàõam apratidvandvam àhave 6.036.010c dadar÷àntarhitaü vãraü varadànàd vibhãùaõaþ 6.036.011a indrajit tv àtmanaþ karma tau ÷ayànau samãkùya ca 6.036.011c uvàca paramaprãto harùayan sarvanairçtàn 6.036.012a dåùaõasya ca hantàrau kharasya ca mahàbalau 6.036.012c sàditau màmakair bàõair bhràtarau ràmalakùmaõau 6.036.013a nemau mokùayituü ÷akyàv etasmàd iùubandhanàt 6.036.013c sarvair api samàgamya sarùisaïghaiþ suràsuraiþ 6.036.014a yatkçte cintayànasya ÷okàrtasya pitur mama 6.036.014c aspçùñvà ÷ayanaü gàtrais triyàmà yàti ÷arvatã 6.036.015a kçtsneyaü yatkçte laïkà nadã varùàsv ivàkulà 6.036.015c so 'yaü målaharo 'narthaþ sarveùàü nihato mayà 6.036.016a ràmasya lakùmaõasyaiva sarveùàü ca vanaukasàm 6.036.016c vikramà niùphalàþ sarve yathà ÷aradi toyadàþ 6.036.017a evam uktvà tu tàn sarvàn ràkùasàn paripàr÷vagàn 6.036.017c yåthapàn api tàn sarvàüs tàóayàm àsa ràvaõiþ 6.036.018a tàn ardayitvà bàõaughais tràsayitvà ca vànaràn 6.036.018c prajahàsa mahàbàhur vacanaü cedam abravãt 6.036.019a ÷arabandhena ghoreõa mayà baddhau camåmukhe 6.036.019c sahitau bhràtaràv etau ni÷àmayata ràkùasàþ 6.036.020a evam uktàs tu te sarve ràkùasàþ kåñayodhinaþ 6.036.020c paraü vismayam àjagmuþ karmaõà tena toùitàþ 6.036.021a vinedu÷ ca mahànàdàn sarve te jaladopamàþ 6.036.021c hato ràma iti j¤àtvà ràvaõiü samapåjayan 6.036.022a niùpandau tu tadà dçùñvà tàv ubhau ràmalakùmaõau 6.036.022c vasudhàyàü nirucchvàsau hatàv ity anvamanyata 6.036.023a harùeõa tu samàviùña indrajit samitiüjayaþ 6.036.023c pravive÷a purãü laïkàü harùayan sarvanairçtàn 6.036.024a ràmalakùmaõayor dçùñvà ÷arãre sàyakai÷ cite 6.036.024c sarvàõi càïgopàïgàni sugrãvaü bhayam àvi÷at 6.036.025a tam uvàca paritrastaü vànarendraü vibhãùaõaþ 6.036.025c sabàùpavadanaü dãnaü ÷okavyàkulalocanam 6.036.026a alaü tràsena sugrãva bàùpavego nigçhyatàm 6.036.026c evaü pràyàõi yuddhàni vijayo nàsti naiùñhikaþ 6.036.027a sa÷eùabhàgyatàsmàkaü yadi vãra bhaviùyati 6.036.027c moham etau prahàsyete bhràtarau ràmalakùmaõau 6.036.028a paryavasthàpayàtmànam anàthaü màü ca vànara 6.036.028c satyadharmànuraktànàü nàsti mçtyukçtaü bhayam 6.036.029a evam uktvà tatas tasya jalaklinnena pàõinà 6.036.029c sugrãvasya ÷ubhe netre pramamàrja vibhãùaõaþ 6.036.030a pramçjya vadanaü tasya kapiràjasya dhãmataþ 6.036.030c abravãt kàlasaüpràtam asaübhràntam idaü vacaþ 6.036.031a na kàlaþ kapiràjendra vaiklavyam anuvartitum 6.036.031c atisneho 'py akàle 'smin maraõàyopapadyate 6.036.032a tasmàd utsçjya vaiklavyaü sarvakàryavinà÷anam 6.036.032c hitaü ràmapurogàõàü sainyànàm anucintyatàm 6.036.033a atha và rakùyatàü ràmo yàvat saüj¤à viparyayaþ 6.036.033c labdhasaüj¤au tu kàkutsthau bhayaü no vyapaneùyataþ 6.036.034a naitat kiü cana ràmasya na ca ràmo mumårùati 6.036.034c na hy enaü hàsyate lakùmãr durlabhà yà gatàyuùàm 6.036.035a tasmàd à÷vàsayàtmànaü balaü cà÷vàsaya svakam 6.036.035c yàvat sarvàõi sainyàni punaþ saüsthàpayàmy aham 6.036.036a ete hy utphullanayanàs tràsàd àgatasàdhvasàþ 6.036.036c karõe karõe prakathità harayo haripuügava 6.036.037a màü tu dçùñvà pradhàvantam anãkaü saüpraharùitum 6.036.037c tyajantu harayas tràsaü bhuktapårvàm iva srajam 6.036.038a samà÷vàsya tu sugrãvaü ràkùasendro vibhãùaõaþ 6.036.038c vidrutaü vànarànãkaü tat samà÷vàsayat punaþ 6.036.039a indrajit tu mahàmàyaþ sarvasainyasamàvçtaþ 6.036.039c vive÷a nagarãü laïkàü pitaraü càbhyupàgamat 6.036.040a tatra ràvaõam àsãnam abhivàdya kçtà¤jaliþ 6.036.040c àcacakùe priyaü pitre nihatau ràmalakùmaõau 6.036.041a utpapàta tato hçùñaþ putraü ca pariùasvaje 6.036.041c ràvaõo rakùasàü madhye ÷rutvà ÷atrå nipàtitau 6.036.042a upàghràya sa mårdhny enaü papraccha prãtamànasaþ 6.036.042c pçcchate ca yathàvçttaü pitre sarvaü nyavedayat 6.036.043a sa harùavegànugatàntaràtmà; ÷rutvà vacas tasya mahàrathasya 6.036.043c jahau jvaraü dà÷aratheþ samutthitaü; prahçùya vàcàbhinananda putram 6.037.001a pratipraviùñe laïkàü tu kçtàrthe ràvaõàtmaje 6.037.001c ràghavaü parivàryàrtà rarakùur vànararùabhàþ 6.037.002a hanåmàn aïgado nãlaþ suùeõaþ kumudo nalaþ 6.037.002c gajo gavàkùo gavayaþ ÷arabho gandhamàdanaþ 6.037.003a jàmbavàn çùabhaþ sundo rambhaþ ÷atabaliþ pçthuþ 6.037.003c vyåóhànãkà÷ ca yattà÷ ca drumàn àdàya sarvataþ 6.037.004a vãkùamàõà di÷aþ sarvàs tiryag årdhvaü ca vànaràþ 6.037.004c tçõeùv api ca ceùñatsu ràkùasà iti menire 6.037.005a ràvaõa÷ càpi saühçùño visçjyendrajitaü sutam 6.037.005c àjuhàva tataþ sãtà rakùaõã ràkùasãs tadà 6.037.006a ràkùasyas trijañà càpi ÷àsanàt tam upasthitàþ 6.037.006c tà uvàca tato hçùño ràkùasã ràkùase÷varaþ 6.037.007a hatàv indrajitàkhyàta vaidehyà ràmalakùmaõau 6.037.007c puùpakaü ca samàropya dar÷ayadhvaü hatau raõe 6.037.008a yad à÷rayàd avaùñabdho neyaü màm upatiùñhati 6.037.008c so 'syà bhartà saha bhràtrà nirasto raõamårdhani 6.037.009a nirvi÷aïkà nirudvignà nirapekùà ca maithilã 6.037.009c màm upasthàsyate sãtà sarvàbharaõabhåùità 6.037.010a adya kàlava÷aü pràptaü raõe ràmaü salakùmaõam 6.037.010c avekùya vinivçttà÷à nànyàü gatim apa÷yatã 6.037.011a tasya tadvacanaü ÷rutvà ràvaõasya duràtmanaþ 6.037.011c ràkùasyas tàs tathety uktvà prajagmur yatra puùpakam 6.037.012a tataþ puùpakam àdaya ràkùasyo ràvaõàj¤ayà 6.037.012c a÷okavanikàsthàü tàü maithilãü samupànayan 6.037.013a tàm àdàya tu ràkùasyo bhartç÷okaparàyaõàm 6.037.013c sãtàm àropayàm àsur vimànaü puùpakaü tadà 6.037.014a tataþ puùpakam àropya sãtàü trijañayà saha 6.037.014c ràvaõo 'kàrayal laïkàü patàkàdhvajamàlinãm 6.037.015a pràghoùayata hçùña÷ ca laïkàyàü ràkùase÷varaþ 6.037.015c ràghavo lakùmaõa÷ caiva hatàv indrajità raõe 6.037.016a vimànenàpi sãtà tu gatvà trijañayà saha 6.037.016c dadar÷a vànaràõàü tu sarvaü sinyaü nipàtitam 6.037.017a prahçùñamanasa÷ càpi dadar÷a pi÷ità÷anàn 6.037.017c vànaràü÷ càpi duþkhàrtàn ràmalakùmaõapàr÷vataþ 6.037.018a tataþ sãtà dadar÷obhau ÷ayànau ÷atatalpayoþ 6.037.018c lakùmaõaü caiva ràmaü ca visaüj¤au ÷arapãóitau 6.037.019a vidhvastakavacau vãrau vipraviddha÷aràsanau 6.037.019c sàyakai÷ chinnasarvàïgau ÷arastambhamayau kùitau 6.037.020a tau dçùñvà bhràtarau tatra vãrau sà puruùarùabhau 6.037.020c duþkhàrtà subhç÷aü sãtà karuõaü vilalàpa ha 6.037.021a sà bàùpa÷okàbhihatà samãkùya; tau bhràtarau devasamaprabhàvau 6.037.021c vitarkayantã nidhanaü tayoþ sà; duþkhànvità vàkyam idaü jagàda 6.038.001a bhartàraü nihataü dçùñvà lakùmaõaü ca mahàbalam 6.038.001c vilalàpa bhç÷aü sãtà karuõaü ÷okakar÷ità 6.038.002a åcur lakùaõikà ye màü putriõy avidhaveti ca 6.038.002c te 'sya sarve hate ràme 'j¤ànino 'nçtavàdinaþ 6.038.003a yajvano mahiùãü ye màm åcuþ patnãü ca satriõaþ 6.038.003c te 'dya sarve hate ràme 'j¤ànino 'nçtavàdinaþ 6.038.004a vãrapàrthivapatnã tvaü ye dhanyeti ca màü viduþ 6.038.004c te 'dya sarve hate ràme 'j¤ànino 'nçtavàdinaþ 6.038.005a åcuþ saü÷ravaõe ye màü dvijàþ kàrtàntikàþ ÷ubhàm 6.038.005c te 'dya sarve hate ràme 'j¤ànino 'nçtavàdinaþ 6.038.006a imàni khalu padmàni pàdayor yaiþ kila striyaþ 6.038.006c adhiràjye 'bhiùicyante narendraiþ patibhiþ saha 6.038.007a vaidhavyaü yànti yair nàryo 'lakùaõair bhàgyadurlabhàþ 6.038.007c nàtmanas tàni pa÷yàmi pa÷yantã hatalakùaõà 6.038.008a satyànãmàni padmàni strãõàm uktvàni lakùaõe 6.038.008c tàny adya nihate ràme vitathàni bhavanti me 6.038.009a ke÷àþ såkùmàþ samà nãlà bhruvau càsaügate mama 6.038.009c vçtte càloma÷e jaïghe dantà÷ càviralà mama 6.038.010a ÷aïkhe netre karau pàdau gulphàv årå ca me citau 6.038.010c anuvçttà nakhàþ snigdhàþ samà÷ càïgulayo mama 6.038.011a stanau càviralau pãnau mamemau magnacåcukau 6.038.011c magnà cotsaïginã nàbhiþ pàr÷voraskaü ca me citam 6.038.012a mama varõo maõinibho mçdåny aïgaruhàõi ca 6.038.012c pratiùñhitàü dvada÷abhir màm åcuþ ÷ubhalakùaõàm 6.038.013a samagrayavam acchidraü pàõipàdaü ca varõavat 6.038.013c mandasmitety eva ca màü kanyàlakùaõikà viduþ 6.038.014a adhiràjye 'bhiùeko me bràhmaõaiþ patinà saha 6.038.014c kçtàntaku÷alair uktaü tat sarvaü vitathãkçtam 6.038.015a ÷odhayitvà janasthànaü pravçttim upalabhya ca 6.038.015c tãrtvà sàgaram akùobhyaü bhràtarau goùpade hatau 6.038.016a nanu vàruõam àgneyam aindraü vàyavyam eva ca 6.038.016c astraü brahma÷ira÷ caiva ràghavau pratyapadyatàm 6.038.017a adç÷yamànena raõe màyayà vàsavopamau 6.038.017c mama nàthàv anàthàyà nihatau ràmalakùmaõau 6.038.018a na hi dçùñipathaü pràpya ràghavasya raõe ripuþ 6.038.018c jãvan pratinivarteta yady api syàn manojavaþ 6.038.019a na kàlasyàtibhàro 'sti kçtànta÷ ca sudurjayaþ 6.038.019c yatra ràmaþ saha bhràtrà ÷ete yudhi nipàthitaþ 6.038.020a nàhaü ÷ocàmi bhartàraü nihataü na ca lakùmaõam 6.038.020c nàtmànaü jananã càpi yathà ÷va÷råü tapasvinãm 6.038.021a sà hi cintayate nityaü samàptavratam àgatam 6.038.021c kadà drakùyàmi sãtàü ca ràmaü ca sahalakùmaõam 6.038.022a paridevayamànàü tàü ràkùasã trijañàbravãt 6.038.022c mà viùàdaü kçthà devi bhartàyaü tava jãvati 6.038.023a kàraõàni ca vakùyàmi mahànti sadç÷àni ca 6.038.023c yathemau jãvato devi bhràtarau ràmalakùmaõau 6.038.024a na hi kopaparãtàni harùaparyutsukàni ca 6.038.024c bhavanti yudhi yodhànàü mukhàni nihate patau 6.038.025a idaü vimànaü vaidehi puùpakaü nàma nàmataþ 6.038.025c divyaü tvàü dhàrayen nedaü yady etau gajajãvitau 6.038.026a hatavãrapradhànà hi hatotsàhà nirudyamà 6.038.026c senà bhramati saükhyeùu hatakarõeva naur jale 6.038.027a iyaü punar asaübhràntà nirudvignà tarasvinã 6.038.027c senà rakùati kàkutsthau màyayà nirjitau raõe 6.038.028a sà tvaü bhava suvisrabdhà anumànaiþ sukhodayaiþ 6.038.028c ahatau pa÷ya kàkutsthau snehàd etad bravãmi te 6.038.029a ançtaü noktapårvaü me na ca vakùye kadà cana 6.038.029c càritrasukha÷ãlatvàt praviùñàsi mano mama 6.038.030a nemau ÷akyau raõe jetuü sendrair api suràsuraiþ 6.038.030c etayor ànanaü dçùñvà mayà càveditaü tava 6.038.031a idaü ca sumahac cihnaü ÷anaiþ pa÷yasva maithili 6.038.031c niþsaüj¤àv apy ubhàv etau naiva lakùmãr viyujyate 6.038.032a pràyeõa gatasattvànàü puruùàõàü gatàyuùàm 6.038.032c dç÷yamàneùu vaktreùu paraü bhavati vaikçtam 6.038.033a tyaja ÷okaü ca duþkhaü ca mohaü ca janakàtmaje 6.038.033c ràmalakùmaõayor arthe nàdya ÷akyam ajãvitum 6.038.034a ÷rutvà tu vacanaü tasyàþ sãtà surasutopamà 6.038.034c kçtà¤jalir uvàcedam evam astv iti maithilã 6.038.035a vimànaü puùpakaü tat tu samivartya manojavam 6.038.035c dãnà trijañayà sãtà laïkàm eva prave÷ità 6.038.036a tatas trijañayà sàrdhaü puùpakàd avaruhya sà 6.038.036c a÷okavanikàm eva rakùasãbhiþ prave÷ità 6.038.037a pravi÷ya sãtà bahuvçkùaùaõóàü; tàü ràkùasendrasya vihàrabhåmim 6.038.037c saüprekùya saücintya ca ràjaputrau; paraü viùàdaü samupàjagàma 6.039.001a ghoreõa ÷arabandhena baddhau da÷arathàtmajau 6.039.001c ni÷vasantau yathà nàgau ÷ayànau rudhirokùitau 6.039.002a sarve te vànara÷reùñhàþ sasugrãvà mahàbalàþ 6.039.002c parivàrya mahàtmànau tasthuþ ÷okapariplutàþ 6.039.003a etasminn antere ràmaþ pratyabudhyata vãryavàn 6.039.003c sthiratvàt sattvayogàc ca ÷araiþ saüdànito 'pi san 6.039.004a tato dçùñvà sarudhiraü viùaõõaü gàóham arpitam 6.039.004c bhràtaraü dãnavadanaü paryadevayad àturaþ 6.039.005a kiü nu me sãtayà kàryaü kiü kàryaü jãvitena và 6.039.005c ÷ayànaü yo 'dya pa÷yàmi bhràtaraü yudhi nirjitam 6.039.006a ÷akyà sãtà samà nàrã pràptuü loke vicinvatà 6.039.006c na lakùmaõasamo bhràtà sacivaþ sàmparàyikaþ 6.039.007a parityakùyàmy ahaü pràõàn vànaràõàü tu pa÷yatàm 6.039.007c yadi pa¤catvam àpannaþ sumitrànandavardhanaþ 6.039.008a kiü nu vakùyàmi kausalyàü màtaraü kiü nu kaikayãm 6.039.008c katham ambàü sumitràüca putradar÷analàlasàm 6.039.009a vivatsàü vepamànàü ca kro÷antãü kurarãm iva 6.039.009c katham à÷vàsayiùyàmi yadi yàsyàmi taü vinà 6.039.010a kathaü vakùyàmi ÷atrughnaü bharataü ca ya÷asvinam 6.039.010c mayà saha vanaü yàto vinà tenàgataþ punaþ 6.039.011a upàlambhaü na ÷akùyàmi soóhuü bata sumitrayà 6.039.011c ihaiva dehaü tyakùyàmi na hi jãvitum utsahe 6.039.012a dhiï màü duùkçtakarmàõam anàryaü yatkçte hy asau 6.039.012c lakùmaõaþ patitaþ ÷ete ÷aratalpe gatàsuvat 6.039.013a tvaü nityaü suviùaõõaü màm à÷vàsayasi lakùmaõa 6.039.013c gatàsur nàdya ÷aknoùi màm àrtam abhibhàùitum 6.039.014a yenàdya bahavo yuddhe ràkùasà nihatàþ kùitau 6.039.014c tasyàm eva kùitau vãraþ sa ÷ete nihataþ paraiþ 6.039.015a ÷ayànaþ ÷aratalpe 'smin sva÷oõitapariplutaþ 6.039.015c ÷arajàlai÷ cito bhàti bhàskaro 'stam iva vrajan 6.039.016a bàõàbhihatamarmatvàn na ÷aknoty abhivãkùitum 6.039.016c rujà càbruvato hy asya dçùñiràgeõa såcyate 6.039.017a yathaiva màü vanaü yàntam anuyàto mahàdyutiþ 6.039.017c aham apy anuyàsyàmi tathaivainaü yamakùayam 6.039.018a iùñabandhujano nityaü màü ca nityam anuvrataþ 6.039.018c imàm adya gato 'vasthàü mamànàryasya durnayaiþ 6.039.019a suruùñenàpi vãreõa lakùmaõenà na saüsmare 6.039.019c paruùaü vipriyaü vàpi ÷ràvitaü na kadà cana 6.039.020a visasarjaikavegena pa¤cabàõa÷atàni yaþ 6.039.020c iùvastreùv adhikas tasmàt kàrtavãryàc ca lakùmaõaþ 6.039.021a astrair astràõi yo hanyàc chakrasyàpi mahàtmanaþ 6.039.021c so 'yam urvyàühataþ ÷ete mahàrha÷ayanocitaþ 6.039.022a tac ca mithyà pralaptaü màü pradhakùyati na saü÷ayaþ 6.039.022c yan mayà na kçto ràjà ràkùasànàü vibhãùaõaþ 6.039.023a asmin muhårte sugrãva pratiyàtum ito 'rhasi 6.039.023c matvà hãnaü mayà ràjan ràvaõo 'bhidraved balã 6.039.024a aïgadaü tu puraskçtya sasainyaþ sasuhçjjanaþ 6.039.024c sàgaraü tara sugrãva punas tenaiva setunà 6.039.025a kçtaü hanumatà kàryaü yad anyair duùkaraü raõe 6.039.025c çkùaràjena tuùyàmi golàïgålàdhipena ca 6.039.026a aïgadena kçtaü karma maindena dvividena ca 6.039.026c yuddhaü kesariõà saükhye ghoraü saüpàtinà kçtam 6.039.027a gavayena gavàkùeõa ÷arabheõa gajena ca 6.039.027c anyai÷ ca haribhir yuddhaü madàrthe tyaktajãvitaiþ 6.039.028a na càtikramituü ÷akyaü daivaü sugrãva mànuùaiþ 6.039.028c yat tu ÷akyaü vayasyena suhçdà và paraütapa 6.039.028e kçtaü sugrãva tat sarvaü bhavatàdharmabhãruõà 6.039.029a mitrakàryaü kçtam idaü bhavadbhir vànararùabhàþ 6.039.029c anuj¤àtà mayà sarve yatheùñaü gantum arhatha 6.039.030a ÷u÷ruvus tasya te sarve vànaràþ paridevitam 6.039.030c vartayàü cakrur a÷råõi netraiþ kçùõetarekùaõàþ 6.039.031a tataþ sarvàõy anãkàni sthàpayitvà vibhãùaõaþ 6.039.031c àjagàma gadàpàõis tvarito yatra ràghavaþ 6.039.032a taü dçùñvà tvaritaü yàntaü nãlà¤janacayopamam 6.039.032c vànarà dudruvuþ sarve manyamànàs tu ràvaõim 6.040.001a athovàca mahàtejà hariràjo mahàbalaþ 6.040.001c kim iyaü vyathità senà måóhavàteva naur jale 6.040.002a sugrãvasya vacaþ ÷rutvà vàliputro 'ïgado 'bravãt 6.040.002c na tvaü pa÷yasi ràmaü ca lakùmaõaü ca mahàbalam 6.040.003a ÷arajàlàcitau vãràv ubhau da÷arathàtmajau 6.040.003c ÷aratalpe mahàtmànau ÷ayànàu rudhirokùitau 6.040.004a athàbravãd vànarendraþ sugrãvaþ putram aïgadam 6.040.004c nànimittam idaü manye bhavitavyaü bhayena tu 6.040.005a viùaõõavadanà hy ete tyaktapraharaõà di÷aþ 6.040.005c prapalàyanti harayas tràsàd utphullalocanàþ 6.040.006a anyonyasya na lajjante na nirãkùanti pçùñhataþ 6.040.006c viprakarùanti cànyonyaü patitaü laïghayanti ca 6.040.007a etasminn antare vãro gadàpàõir vibhãùaõaþ 6.040.007c sugrãvaü vardhayàm àsa ràghavaü ca niraikùata 6.040.008a vibhãùaõaü taü sugrãvo dçùñvà vànarabhãùaõam 6.040.008c çkùaràjaü samãpasthaü jàmbavantam uvàca ha 6.040.009a vibhãùaõo 'yaü saüpràpto yaü dçùñvà vànararùabhàþ 6.040.009c vidravanti paritrastà ràvaõàtmaja÷aïkayà 6.040.010a ÷ãghram etàn suvitrastàn bahudhà vipradhàvitàn 6.040.010c paryavasthàpayàkhyàhi vibhãùaõam upasthitam 6.040.011a sugrãveõaivam uktas tu jàmbavàn çkùapàrthivaþ 6.040.011c vànaràn sàntvayàm àsa saünivartya prahàvataþ 6.040.012a te nivçttàþ punaþ sarve vànaràs tyaktasaübhramàþ 6.040.012c çkùaràjavacaþ ÷rutvà taü ca dçùñvà vibhãùaõam 6.040.013a vibhãùaõas tu ràmasya dçùñvà gàtraü ÷arai÷ citam 6.040.013c lakùmaõasya ca dharmàtmà babhåva vyathitendriyaþ 6.040.014a jalaklinnena hastena tayor netre pramçjya ca 6.040.014c ÷okasaüpãóitamanà ruroda vilalàpa ca 6.040.015a imau tau sattvasaüpannau vikràntau priyasaüyugau 6.040.015c imàm avasthàü gamitau ràkasaiþ kåñayodhibhiþ 6.040.016a bhràtuþ putreõa me tena duùputreõa duràtmanà 6.040.016c ràkùasyà jihmayà buddhyà chalitàv çjuvikramau 6.040.017a ÷arair imàv alaü viddhau rudhireõa samukùitau 6.040.017c vasudhàyàm ima suptau dç÷yete ÷alyakàv iva 6.040.018a yayor vãryam upà÷ritya pratiùñhà kàïkùità mayà 6.040.018c tàv ubhau dehanà÷àya prasuptau puruùarùabhau 6.040.019a jãvann adya vipanno 'smi naùñaràjyamanorathaþ 6.040.019c pràptapratij¤a÷ ca ripuþ sakàmo ràvaõaþ kçtaþ 6.040.020a evaü vilapamànaü taü pariùvajya vibhãùaõam 6.040.020c sugrãvaþ sattvasaüpanno hariràjo 'bravãd idam 6.040.021a ràjyaü pràpsyasi dharmaj¤a laïkàyàü nàtra saü÷ayaþ 6.040.021c ràvaõaþ saha putreõa sa ràjyaü neha lapsyate 6.040.022a ÷arasaüpãóitàv etàv ubhau ràghavalakùmaõau 6.040.022c tyaktvà mohaü vadhiùyete sagaõaü ràvaõaü raõe 6.040.023a tam evaü sàntvayitvà tu samà÷vàsya ca ràkùasaü 6.040.023c suùeõaü ÷va÷uraü pàr÷ve sugrãvas tam uvàca ha 6.040.024a saha ÷årair harigaõair labdhasaüj¤àv ariüdamau 6.040.024c gaccha tvaü bhràtarau gçhya kiùkindhàü ràmalakùmaõau 6.040.025a ahaü tu ràvaõaü hatvà saputraü sahabàndhavam 6.040.025c maithilãm ànayiùyàmi ÷akro naùñàm iva ÷riyam 6.040.026a ÷rutvaitad vànarendrasya suùeõo vàkyam abravãt 6.040.026c devàsuraü mahàyuddham anubhåtaü sudàruõam 6.040.027a tadà sma dànavà devठ÷arasaüspar÷akovidàþ 6.040.027c nijaghnuþ ÷astraviduùa÷ chàdayanto muhur muhuþ 6.040.028a tàn àrtàn naùñasaüj¤àü÷ ca paràsåü÷ ca bçhaspatiþ 6.040.028c vidhyàbhir mantrayuktàbhir oùadhãbhi÷ cikitsati 6.040.029a tàny auùadhàny ànayituü kùãrodaü yàntu sàgaram 6.040.029c javena vànaràþ ÷ãghraü saüpàti panasàdayaþ 6.040.030a harayas tu vijànanti pàrvatã te mahauùadhã 6.040.030c saüjãvakaraõãü divyàü vi÷alyàü devanirmitàm 6.040.031a candra÷ ca nàma droõa÷ ca parvatau sàgarottame 6.040.031c amçtaü yatra mathitaü tatra te paramauùadhã 6.040.032a te tatra nihite devaiþ parvate paramauùadhã 6.040.032c ayaü vàyusuto ràjan hanåmàüs tatra gacchatu 6.040.033a etasminn antare vàyur meghàü÷ càpi savidyutaþ 6.040.033c paryasyan sàgare toyaü kampayann iva parvatàn 6.040.034a mahatà pakùavàtena sarve dvãpamahàdrumàþ 6.040.034c nipetur bhagnaviñapàþ samålà lavaõàmbhasi 6.040.035a abhavan pannagàs trastà bhoginas tatravàsinaþ 6.040.035c ÷ãghraü sarvàõi yàdàüsi jagmu÷ ca lavaõàrõavam 6.040.036a tato muhårtad garuóaü vainateyaü mahàbalam 6.040.036c vànarà dadç÷uþ sarve jvalantam iva pàvakam 6.040.037a tam àgatam abhiprekùya nàgàs te vipradudruvuþ 6.040.037c yais tau satpuruùau baddhau ÷arabhåtair mahàbalau 6.040.038a tataþ suparõaþ kàkutsthau dçùñvà pratyabhinandya ca 6.040.038c vimamar÷a ca pàõibhyàü mukhe candrasamaprabhe 6.040.039a vainateyena saüspçùñàs tayoþ saüruruhur vraõàþ 6.040.039c suvarõe ca tanå snigdhe tayor à÷u babhåvatuþ 6.040.040a tejo vãryaü balaü cauja utsàha÷ ca mahàguõàþ 6.040.040c pradar÷anaü ca buddhi÷ ca smçti÷ ca dviguõaü tayoþ 6.040.041a tàv utthàpya mahàvãryau garuóo vàsavopamau 6.040.041c ubhau tau sasvaje hçùñau ràma÷ cainam uvàca ha 6.040.042a bhavatprasàdàd vyasanaü ràvaõiprabhavaü mahat 6.040.042c àvàm iha vyatikràntau ÷ãghraü ca balinau kçtau 6.040.043a yathà tàtaü da÷arathaü yathàjaü ca pitàmaham 6.040.043c tathà bhavantam àsàdya hçùayaü me prasãdati 6.040.044a ko bhavàn råpasaüpanno divyasraganulepanaþ 6.040.044c vasàno viraje vastre divyàbharaõabhåùitaþ 6.040.045a tam uvàca mahàtejà vainateyo mahàbalaþ 6.040.045c patatriràjaþ prãtàtmà harùaparyàkulekùaõaþ 6.040.046a ahaü sakhà te kàkutstha priyaþ pràõo bahi÷caraþ 6.040.046c garutmàn iha saüpràpto yuvayoþ sàhyakàraõàt 6.040.047a asurà và mahàvãryà dànavà và mahàbalàþ 6.040.047c surà÷ càpi sagandharvàþ puraskçtya ÷atakratum 6.040.048a nemaü mokùayituü ÷aktàþ ÷arabandhaü sudàruõam 6.040.048c màyà balàd indrajità nirmitaü krårakarmaõà 6.040.049a ete nàgàþ kàdraveyàs tãkùõadaüùñràviùolbaõàþ 6.040.049c rakùomàyà prabhàvena ÷arà bhåtvà tvadà÷ritàþ 6.040.050a sabhàgya÷ càsi dharmaj¤a ràma satyaparàkrama 6.040.050c lakùmaõena saha bhràtrà samare ripughàtinà 6.040.051a imaü ÷rutvà tu vçttàntaü tvaramàõo 'ham àgataþ 6.040.051c sahasà yuvayoþ snehàt sakhitvam anupàlayan 6.040.052a mokùitau ca mahàghoràd asmàt sàyakabandhanàt 6.040.052c apramàda÷ ca kartavyo yuvàbhyàü nityam eva hi 6.040.053a prakçtyà ràkùasàþ sarve saügràme kåñayodhinaþ 6.040.053c ÷åràõàü ÷uddhabhàvànàü bhavatàm àrjavaü balam 6.040.054a tan na vi÷vasitavyaü vo ràkùasànàü raõàjire 6.040.054c etenaivopamànena nityajihmà hi ràkùasàþ 6.040.055a evam uktvà tato ràmaü suparõaþ sumahàbalaþ 6.040.055c pariùvajya suhçtsnigdham àpraùñum upacakrame 6.040.056a sakhe ràghava dharmaj¤a ripåõàm api vatsala 6.040.056c abhyanuj¤àtum icchàmi gamiùyàmi yathàgatam 6.040.057a bàlavçddhàva÷eùàü tu laïkàü kçtvà ÷arormibhiþ 6.040.057c ràvaõaü ca ripuü hatvà sãtàü samupalapsyase 6.040.058a ity evam uktvà vacanaü suparõaþ ÷ãghravikramaþ 6.040.058c ràmaü ca virujaü kçtvà madhye teùàü vanaukasàm 6.040.059a pradakùiõaü tataþ kçtvà pariùvajya ca vãryavàn 6.040.059c jagàmàkà÷am àvi÷ya suparõaþ pavano yathà 6.040.060a virujau ràghavau dçùñvà tato vànarayåthapàþ 6.040.060c siühanàdàüs tadà nedur làïgålaü dudhuvu÷ ca te 6.040.061a tato bherãþ samàjaghnur mçdaïgàü÷ ca vyanàdayan 6.040.061c dadhmuþ ÷aïkhàn saüprahçùñàþ kùvelanty api yathàpuram 6.040.062a àsphoñyàsphoñya vikràntà vànarà nagayodhinaþ 6.040.062c drumàn utpàñya vividhàüs tasthuþ ÷atasahasra÷aþ 6.040.063a visçjanto mahànàdàüs tràsayanto ni÷àcaràn 6.040.063c laïkàdvàràõy upàjagmur yoddhukàmàþ plavaügamàþ 6.040.064a tatas tu bhãmas tumulo ninàdo; babhåva ÷àkhàmçgayåthapànàm 6.040.064c kùaye nidàghasya yathà ghanànàü; nàdaþ subhãmo nadatàü ni÷ãthe 6.041.001a teùàü sutumulaü ÷abdaü vànaràõàü tarasvinàm 6.041.001c nardatàü ràkùasaiþ sàrdhaü tadà ÷u÷ràva ràvaõaþ 6.041.002a snigdhagambhãranirghoùaü ÷rutvà sa ninadaü bhç÷am 6.041.002c sacivànàü tatas teùàü madhye vacanam abravãt 6.041.003a yathàsau saüprahçùñànàü vànaràõàü samutthitaþ 6.041.003c bahånàü sumahàn nàdo meghànàm iva garjatàm 6.041.004a vyaktaü sumahatã prãtir eteùàü nàtra saü÷ayaþ 6.041.004c tathà hi vipulair nàdai÷ cukùubhe varuõàlayaþ 6.041.005a tau tu baddhau ÷arais tãùkõair bhràtarau ràmalakùmaõau 6.041.005c ayaü ca sumahàn nàdaþ ÷aïkàü janayatãva me 6.041.006a etat tu vacanaü coktvà mantriõo ràkùase÷varaþ 6.041.006c uvàca nairçtàüs tatra samãpaparivartinaþ 6.041.007a j¤àyatàü tårõam etaùàü sarveùàü vanacàriõàm 6.041.007c ÷okakàle samutpanne harùakàraõam utthitam 6.041.008a tathoktàs tena saübhràntàþ pràkàram adhiruhya te 6.041.008c dadç÷uþ pàlitàü senàü sugrãveõa mahàtmanà 6.041.009a tau ca muktau sughoreõa ÷arabandhena ràghavau 6.041.009c samutthitau mahàbhàgau viùeduþ prekùya ràkùasàþ 6.041.010a saütrastahçdayà sarve pràkàràd avaruhya te 6.041.010c viùaõõavadanàþ sarve ràkùasendram upasthitàþ 6.041.011a tad apriyaü dãnamukhà ràvaõasya ni÷àcaràþ 6.041.011c kçtsnaü nivedayàm àsur yathàvad vàkyakovidàþ 6.041.012a yau tàv indrajità yuddhe bhràtarau ràmalakùmaõau 6.041.012c nibaddhau ÷arabandhena niùprakampabhujau kçtau 6.041.013a vimuktau ÷arabandhena tau dç÷yete raõàjire 6.041.013c pà÷àn iva gajàu chittvà gajendrasamavikramau 6.041.014a tac chrutvà vacanaü teùàü ràkùasendro mahàbalaþ 6.041.014c cintà÷okasamàkrànto viùaõõavadano 'bravãt 6.041.015a ghorair dattavarair baddhau ÷arair à÷ãviùomapaiþ 6.041.015c amoghaiþ såryasaükà÷aiþ pramathyendrajità yudhi 6.041.016a tam astrabandham àsàdya yadi muktau ripå mama 6.041.016c saü÷ayastham idaü sarvam anupa÷yàmy ahaü balam 6.041.017a niùphalàþ khalu saüvçttàþ ÷arà vàsukitejasaþ 6.041.017c àdattaü yais tu saügràme ripåõàü mama jãvitam 6.041.018a evam uktvà tu saükruddho ni÷vasann urago yathà 6.041.018c abravãd rakùasàü madhye dhåmràkùaü nàma ràkasaü 6.041.019a balena mahatà yukto rakùasàü bhãmakarmaõàm 6.041.019c tvaü vadhàyàbhiniryàhi ràmasya saha vànaraiþ 6.041.020a evam uktas tu dhåmràkùo ràkùasendreõa dhãmatà 6.041.020c kçtvà praõàmaü saühçùño nirjagàma nçpàlayàt 6.041.021a abhiniùkramya taddvàraü balàdhyakùam uvàca ha 6.041.021c tvarayasva balaü tårõaü kiü cireõa yuyutsataþ 6.041.022a dhåmràkùasya vacaþ ÷rutvà balàdhyakùo balànugaþ 6.041.022c balam udyojayàm àsa ràvaõasyàj¤ayà drutam 6.041.023a te baddhaghaõñà balino ghoraråpà ni÷àcaràþ 6.041.023c vinardamànàþ saühçùñà dhåmràkùaü paryavàrayan 6.041.024a vividhàyudhahastà÷ ca ÷ålamudgarapàõayaþ 6.041.024c gadàbhiþ paññasair daõóair àyasair musalair bhç÷am 6.041.025a parighair bhiõóipàlai÷ ca bhallaiþ pràsaiþ para÷vadhaiþ 6.041.025c niryayå ràkùasà ghorà nardanto jaladà yathà 6.041.026a rathaiþ kavacinas tv anye dhvajai÷ ca samalaükçtaiþ 6.041.026c suvarõajàlavihitaiþ kharai÷ ca vividhànanaiþ 6.041.027a hayaiþ parama÷ãghrai÷ ca gajendrai÷ ca madotkañaiþ 6.041.027c niryayå ràkùasavyàghrà vyàghrà iva duràsadàþ 6.041.028a vçkasiühamukhair yuktaü kharaiþ kanakabhåùaõaiþ 6.041.028c àruroha rathaü divyaü dhåmràkùaþ kharanisvanaþ 6.041.029a sa niryàto mahàvãryo dhåmràkùo ràkùasair vçtaþ 6.041.029c prahasan pa÷cimadvàraü hanåmàn yatra yåthapaþ 6.041.030a prayàntaü tu mahàghoraü ràkùasaü bhãmadar÷anam 6.041.030c antarikùagatàþ kråràþ ÷akunàþ pratyavàrayan 6.041.031a ratha÷ãrùe mahàbhãmo gçdhra÷ ca nipapàta ha 6.041.031c dhvajàgre grathità÷ caiva nipetuþ kuõapà÷anàþ 6.041.032a rudhiràrdro mahठ÷vetaþ kabandhaþ patito bhuvi 6.041.032c visvaraü cotsçjan nàdaü dhåmràkùasya samãpataþ 6.041.033a vavarùa rudhiraü devaþ saücacàla ca medinã 6.041.033c pratilomaü vavau vàyur nirghàtasamanisvanaþ 6.041.033e timiraughàvçtàs tatra di÷a÷ ca na cakà÷ire 6.041.034a sa tåtpàtàüs tato dçùñvà ràkùasànàü bhayàvahàn 6.041.034c pràdurbhåtàn sughoràü÷ ca dhåmràkùo vyathito 'bhavat 6.041.035a tataþ subhãmo bahubhir ni÷àcarair; vçto 'bhiniùkramya raõotsuko balã 6.041.035c dadar÷a tàü ràghavabàhupàlitàü; samudrakalpàü bahuvànarãü camåm 6.042.001a dhåmràkùaü prekùya niryàntaü ràkùasaü bhãmanisvanam 6.042.001c vinedur vànaràþ sarve prahçùñà yuddhakàïkùiõaþ 6.042.002a teùàü tu tumulaü yuddhaü saüjaj¤e harirakùasàm 6.042.002c anyonyaü pàdapair ghorair nighnataü ÷ålamudgaraiþ 6.042.003a ràkùasair vànarà ghorà vinikçttàþ samantataþ 6.042.003c vànarai ràkùasà÷ càpi drumair bhåmau samãkçtàþ 6.042.004a ràkùasà÷ càpi saükruddhà vànaràn ni÷itaiþ ÷araiþ 6.042.004c vivyadhur ghorasaükà÷aiþ kaïkapatrair ajihmagaiþ 6.042.005a te gadàbhi÷ ca bhãmàbhiþ paññasaiþ kåñamudgaraiþ 6.042.005c ghorai÷ ca parighai÷ citrais tri÷ålai÷ càpi saü÷itaiþ 6.042.006a vidàryamàõà rakùobhir vànaràs te mahàbalàþ 6.042.006c amarùàj janitoddharùà÷ cakruþ karmàõy abhãtavat 6.042.007a ÷aranirbhinnagàtràs te ÷ålanirbhinnadehinaþ 6.042.007c jagçhus te drumàüs tatra ÷ilà÷ ca hariyåthapàþ 6.042.008a te bhãmavegà harayo nardamànàs tatas tataþ 6.042.008c mamanthå ràkùasàn bhãmàn nàmàni ca babhàùire 6.042.009a tad babhåvàdbhutaü ghoraü yuddhaü vànararakùasàm 6.042.009c ÷ilàbhir vividhàbhi÷ ca bahu÷àkhai÷ ca pàdapaiþ 6.042.010a ràkùasà mathitàþ ke cid vànarair jitakà÷ibhiþ 6.042.010c vavarùå rudhiraü ke cin mukhai rudhirabhojanàþ 6.042.011a pàr÷veùu dàritàþ ke cit ke cid rà÷ãkçtà drumaiþ 6.042.011c ÷ilàbhi÷ cårõitàþ ke cit ke cid dantair vidàritàþ 6.042.012a dhvajair vimathitair bhagnaiþ kharai÷ ca vinipàtitaiþ 6.042.012c rathair vidhvaüsitai÷ càpi patitai rajanãcaraiþ 6.042.013a vànarair bhãmavikràntair àplutyàplutya vegitaiþ 6.042.013c ràkùasàþ karajais tãkùõair mukheùu vinikartitàþ 6.042.014a vivarõavadanà bhåyo viprakãrõa÷iroruhàþ 6.042.014c måóhàþ ÷oõitagandhena nipetur dharaõãtale 6.042.015a naye tu paramakruddhà ràkùasà bhãmavikramàþ 6.042.015c talair evàbhidhàvanti vajraspar÷asamair harãn 6.042.016a vanarair àpatantas te vegità vegavattaraiþ 6.042.016c muùñibhi÷ caraõair dantaiþ pàdapai÷ càpapothitàþ 6.042.017a sanyaü tu vidrutaü dçùñvà dhåmràkùo ràkùasarùabhaþ 6.042.017c krodhena kadanaü cakre vànaràõàü yuyutsatàm 6.042.018a pràsaiþ pramathitàþ ke cid vànaràþ ÷oõitasravàþ 6.042.018c mudgarair àhatàþ ke cit patità dharaõãtale 6.042.019a parighair mathitaþ ke cid bhiõóipàlair vidàritàþ 6.042.019c paññasair àhatàþ ke cid vihvalanto gatàsavaþ 6.042.020a ke cid vinihatà bhåmau rudhiràrdrà vanaukasaþ 6.042.020c ke cid vidràvità naùñàþ saükruddhai ràkùasair yudhi 6.042.021a vibhinnahçdayàþ ke cid ekapàr÷vena ÷àyitàþ 6.042.021c vidàritàstra÷ålai ca ke cid àntrair vinisrutàþ 6.042.022a tat subhãmaü mahad yuddhaü hariràkasa saükulam 6.042.022c prababhau ÷astrabahulaü ÷ilàpàdapasaükulam 6.042.023a dhanurjyàtantrimadhuraü hikkàtàlasamanvitam 6.042.023c mandrastanitasaügãtaü yuddhagàndharvam àbabhau 6.042.024a dhåmràkùas tu dhanuùpàõir vànaràn raõamårdhani 6.042.024c hasan vidràvayàm àsa di÷as tठ÷aravçùñibhiþ 6.042.025a dhåmràkùeõàrditaü sainyaü vyathitaü dç÷ya màrutiþ 6.042.025c abhyavartata saükruddhaþ pragçhya vipulàü ÷ilàm 6.042.026a krodhàd dviguõatàmràkùaþ pitçtulyaparàkramaþ 6.042.026c ÷ilàü tàü pàtayàm àsa dhåmràkùasya rathaü prati 6.042.027a àpatantãü ÷ilàü dçùñvà gadàm udyamya saübhramàt 6.042.027c rathàd àplutya vegena vasudhàyàü vyatiùñhata 6.042.028a sà pramathya rathaü tasya nipapàta ÷ilàbhuvi 6.042.028c sacakrakåbaraü sà÷vaü sadhvajaü sa÷aràsanam 6.042.029a sa bhaïktvà tu rathaü tasya hanåmàn màrutàtmajaþ 6.042.029c rakùasàü kadanaü cakre saskandhaviñapair drumaiþ 6.042.030a vibhinna÷iraso bhåtvà ràkùasàþ ÷oõitokùitàþ 6.042.030c drumaiþ pramathità÷ cànye nipetur dharaõãtale 6.042.031a vidràvya ràkùasaü sainyaü hanåmàn màrutàtmajaþ 6.042.031c gireþ ÷ikharam àdàya dhåmràkùam abhidudruve 6.042.032a tam àpatantaü dhåmràkùo gadàm udyamya vãryavàn 6.042.032c vinardamànaþ sahasà hanåmantam abhidravat 6.042.033a tataþ kruddhas tu vegena gadàü tàü bahukaõñakàm 6.042.033c pàtayàm àsa dhåmràkùo mastake tu hanåmataþ 6.042.034a tàóitaþ sa tayà tatra gadayà bhãmaråpayà 6.042.034c sa kapir màrutabalas taü prahàram acintayan 6.042.034e dhåmràkùasya ÷iro madhye giri÷çïgam apàtayat 6.042.035a sa vihvalitasarvàïgo giri÷çïgeõa tàóitaþ 6.042.035c papàta sahasà bhåmau vikãrõa iva parvataþ 6.042.036a dhåmràkùaü nihataü dçùñvà hata÷eùà ni÷àcaràþ 6.042.036c trastàþ pravivi÷ur laïkàü vadhyamànàþ plavaügamaiþ 6.042.037a sa tu pavanasuto nihatya ÷atruü; kùatajavahàþ sarita÷ ca saüvikãrya 6.042.037c ripuvadhajanita÷ramo mahàtmà; mudam agamat kapibhi÷ ca påjyamànaþ 6.043.001a dhåmràkùaü nihataü ÷rutvà ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.043.001c balàdhyakùam uvàcedaü kçtà¤jalim upasthitam 6.043.002a ÷ãghraü niryàntu durdharùà ràkùasà bhãmavikramàþ 6.043.002c akampanaü puraskçtya sarva÷astraprakovidam 6.043.003a tato nànàpraharaõà bhãmàkùà bhãmadar÷anàþ 6.043.003c niùpetå ràkùasà mukhyà balàdhyakùapracoditàþ 6.043.004a ratham àsthàya vipulaü taptakà¤canakuõóalaþ 6.043.004c ràkasaiþ saüvçto ghorais tadà niryàty akampanaþ 6.043.005a na hi kampayituü ÷akyaþ surair api mahàmçdhe 6.043.005c akampanas tatas teùàm àditya iva tejasà 6.043.006a tasya nidhàvamànasya saürabdhasya yuyutsayà 6.043.006c akasmàd dainyam àgacchad dhayànàü rathavàhinàm 6.043.007a vyasphuran nayanaü càsya savyaü yuddhàbhinandinaþ 6.043.007c vivarõo mukhavarõa÷ ca gadgada÷ càbhavat svaraþ 6.043.008a abhavat sudine càpi durdine råkùamàrutam 6.043.008c åcuþ khagà mçgàþ sarve vàcaþ krårà bhayàvahàþ 6.043.009a sa siühopacitaskandhaþ ÷àrdålasamavikramaþ 6.043.009c tàn utpàtàn acintyaiva nirjagàma raõàjiram 6.043.010a tadà nirgacchatas tasya rakùasaþ saha ràkùasaiþ 6.043.010c babhåva sumahàn nàdaþ kùobhayann iva sàgaram 6.043.011a tena ÷abdena vitrastà vànaràõàü mahàcamåþ 6.043.011c druma÷ailapraharaõà yoddhuü samavatiùñhata 6.043.012a teùàü yuddhaü mahàraudraü saüjaj¤e kapirakùasàm 6.043.012c ràmaràvaõayor arthe samabhityaktajãvinàm 6.043.013a sarve hy atibalàþ ÷åràþ sarve parvatasaünibhàþ 6.043.013c harayo ràkùasà÷ caiva parasparajighaüsavaþ 6.043.014a teùàü vinardàtàü ÷abdaþ saüyuge 'titarasvinàm 6.043.014c ÷u÷ruve sumahàn krodhàd anyonyam abhigarjatàm 6.043.015a raja÷ càruõavarõàbhaü subhãmam abhavad bhç÷am 6.043.015c uddhåtaü harirakùobhiþ saürurodha di÷o da÷a 6.043.016a anyonyaü rajasà tena kau÷eyoddhåtapàõóunà 6.043.016c saüvçtàni ca bhåtàni dadç÷ur na raõàjire 6.043.017a na dhvajo na patàkàvà varma và turago 'pi và 6.043.017c àyudhaü syandanaü vàpi dadç÷e tena reõunà 6.043.018a ÷abda÷ ca sumahàüs teùàü nardatàm abhidhàvatàm 6.043.018c ÷råyate tumule yuddhe na råpàõi cakà÷ire 6.043.019a harãn eva susaükruddhà harayo jaghnur àhave 6.043.019c ràkùasà÷ càpi rakùàüsi nijaghnus timire tadà 6.043.020a paràü÷ caiva vinighnantaþ svàü÷ ca vànararàkùasàþ 6.043.020c rudhiràrdraü tadà cakrur mahãü païkànulepanàm 6.043.021a tatas tu rudhiraugheõa siktaü vyapagataü rajaþ 6.043.021c ÷arãra÷avasaükãrõà babhåva ca vasuüdharà 6.043.022a druma÷akti÷ilàpràsair gadàparighatomaraiþ 6.043.022c harayo ràkùasàs tårõaü jaghnur anyonyam ojasà 6.043.023a bàhubhiþ parighàkàrair yudhyantaþ parvatopamàþ 6.043.023c harayo bhãmakarmàõo ràkùasठjaghnur àhave 6.043.024a ràkùasà÷ càpi saükruddhàþ pràsatomarapàõayaþ 6.043.024c kapãn nijaghnire tatra ÷astraiþ paramadàruõaiþ 6.043.025a harayas tv api rakùàüsi mahàdrumamahà÷mabhiþ 6.043.025c vidàrayanty abhikramya ÷astràõy àcchidya vãryataþ 6.043.026a etasminn antare vãrà harayaþ kumudo nalaþ 6.043.026c mainda÷ ca paramakruddha÷ cakrur vegam anuttamam 6.043.027a te tu vçkùair mahàvegà ràkùasànàü camåmukhe 6.043.027c kadanaü sumaha cakrur lãlayà hariyåthapàþ 6.044.001a tad dçùñvà sumahat karma kçtaü vànarasattamaiþ 6.044.001c krodham àhàrayàm àsa yudhi tãvram akampanaþ 6.044.002a krodhamårchitaråpas tu dhnuvan paramakàrmukam 6.044.002c dçùñvà tu karma ÷atråõàü sàrathiü vàkyam abravãt 6.044.003a tatraiva tàvat tvaritaü rathaü pràpaya sàrathe 6.044.003c ete 'tra bahavo ghnanti subahån ràkùasàn raõe 6.044.004a ete 'tra balavanto hi bhãmakàyà÷ ca vànaràþ 6.044.004c druma÷ailapraharaõàs tiùñhanti pramukhe mama 6.044.005a etàn nihantum icchàmi samara÷làghino hy aham 6.044.005c etaiþ pramathitaü sarvaü dç÷yate ràkùasaü balam 6.044.006a tataþ prajavità÷vena rathena rathinàü varaþ 6.044.006c harãn abhyahanat krodhàc charajàlair akampanaþ 6.044.007a na sthàtuü vànaràþ ÷ekuþ kiü punar yoddhum àhave 6.044.007c akampana÷arair bhagnàþ sarva eva pradudruvuþ 6.044.008a tàn mçtyuva÷am àpannàn akampanava÷aü gatàn 6.044.008c samãkùya hanumठj¤àtãn upatasthe mahàbalaþ 6.044.009a taü mahàplavagaü dçùñvà sarve plavagayåthapàþ 6.044.009c sametya samare vãràþ sahitàþ paryavàrayan 6.044.010a vyavasthitaü hanåmantaü te dçùñvà hariyåthapàþ 6.044.010c babhåvur balavanto hi balavantam upà÷ritàþ 6.044.011a akampanas tu ÷ailàbhaü hanåmantam avasthitam 6.044.011c mahendra iva dhàràbhiþ ÷arair abhivavarùa ha 6.044.012a acintayitvà bàõaughठ÷arãre patitठ÷itàn 6.044.012c akampanavadhàrthàya mano dadhre mahàbalaþ 6.044.013a sa prahasya mahàtejà hanåmàn màrutàtmajaþ 6.044.013c abhidudràva tad rakùaþ kampayann iva medinãm 6.044.014a tasyàbhinardamànasya dãpyamànasya tejasà 6.044.014c babhåva råpaü durdharùaü dãptasyeva vibhàvasoþ 6.044.015a àtmànaü tv apraharaõaü j¤àtvà krodhasamanvitaþ 6.044.015c ÷ailam utpàñayàm àsa vegena haripuügavaþ 6.044.016a taü gçhãtvà mahà÷ailaü pàõinaikena màrutiþ 6.044.016c vinadya sumahànàdaü bhràmayàm àsa vãryavàn 6.044.017a tatas tam abhidudràva ràkùasendram akampanam 6.044.017c yathà hi namuciü saükhye vajreõeva puraüdaraþ 6.044.018a akampanas tu tad dçùñvà giri÷çïgaü samudyatam 6.044.018c dåràd eva mahàbàõair ardhacandrair vyadàrayat 6.044.019a tat parvatàgram àkà÷e rakùobàõavidàritam 6.044.019c vikãrõaü patitaü dçùñvà hanåmàn krodhamårchitaþ 6.044.020a so '÷vakarõaü samàsàdya roùadarpànvito hariþ 6.044.020c tårõam utpàñayàm àsa mahàgirim ivocchritam 6.044.021a taü gçhãtvà mahàskandhaü so '÷vakarõaü mahàdyutiþ 6.044.021c prahasya parayà prãtyà bhràmayàm àsa saüyuge 6.044.022a pradhàvann uruvegena prabha¤jaüs tarasà drumàn 6.044.022c hanåmàn paramakruddha÷ caraõair dàrayat kùitim 6.044.023a gajàü÷ ca sagajàrohàn sarathàn rathinas tathà 6.044.023c jaghàna hanumàn dhãmàn ràkùasàü÷ ca padàtikàn 6.044.024a tam antakam iva kruddhaü samare pràõahàriõam 6.044.024c hanåmantam abhiprekùya ràkùasà vipradudruvuþ 6.044.025a tam àpatantaü saükruddhaü ràkùasànàü bhayàvaham 6.044.025c dadar÷àkampano vãra÷ cukrodha ca nanàda ca 6.044.026a sa caturda÷abhir bàõaiþ ÷itair dehavidàraõaiþ 6.044.026c nirbibheda hanåmantaü mahàvãryam akampanaþ 6.044.027a sa tathà pratividdhas tu bahvãbhiþ ÷aravçùñibhiþ 6.044.027c hanåmàn dadç÷e vãraþ praråóha iva sànumàn 6.044.028a tato 'nyaü vçkùam utpàñya kçtvà vegam anuttamam 6.044.028c ÷irasy abhijaghànà÷u ràkùasendram akampanam 6.044.029a sa vçkùeõa hatas tena sakrodhena mahàtmanà 6.044.029c ràkùaso vànarendreõa papàta sa mamàra ca 6.044.030a taü dçùñvà nihataü bhåmau ràkùasendram akampanam 6.044.030c vyathità ràkùasàþ sarve kùitikampa iva drumàþ 6.044.031a tyaktapraharaõàþ sarve ràkùasàs te paràjitàþ 6.044.031c laïkàm abhiyayus trastà vànarais tair abhidrutàþ 6.044.032a te muktake÷àþ saübhràntà bhagnamànàþ paràjitàþ 6.044.032c sravacchramajalair aïgaiþ ÷vasanto vipradudruvuþ 6.044.033a anyonyaü pramamantus te vivi÷ur nagaraü bhayàt 6.044.033c pçùñhatas te susaümåóhàþ prekùamàõà muhur muhuþ 6.044.034a teùu laïkàü praviùñeùu ràkùaseùu mahàbalàþ 6.044.034c sametya harayaþ sarve hanåmantam apåjayan 6.044.035a so 'pi prahçùñas tàn sarvàn harãn saüpratyapåjayat 6.044.035c hanåmàn sattvasaüpanno yathàrham anukålataþ 6.044.036a vinedu÷ ca yathà pràõaü harayo jitakà÷inaþ 6.044.036c cakarùu÷ ca punas tatra sapràõàn eva ràkùasàn 6.044.037a sa vãra÷obhàm abhajan mahàkapiþ; sametya rakùàüsi nihatya màrutiþ 6.044.037c mahàsuraü bhãmam amitranà÷anaü; yathaiva viùõur balinaü camåmukhe 6.044.038a apåjayan devagaõàs tadà kapiü; svayaü ca ràmo 'tibala÷ ca lakùmaõaþ 6.044.038c tathaiva sugrãvamukhàþ plavaügamà; vibhãùaõa÷ caiva mahàbalas tadà 6.045.001a akampanavadhaü ÷rutvà kruddho vai ràkùase÷varaþ 6.045.001c kiü cid dãnamukha÷ càpi sacivàüs tàn udaikùata 6.045.002a sa tu dhyàtvà muhårtaü tu mantribhiþ saüvicàrya ca 6.045.002c purãü pariyayau laïkàü sarvàn gulmàn avekùitum 6.045.003a tàü ràkùasagaõair guptàü gulmair bahubhir àvçtàm 6.045.003c dadar÷a nagarãü laïkàü patàkàdhvajamàlinãm 6.045.004a ruddhàü tu nagarãü dçùñvà ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.045.004c uvàcàmarùitaþ kàle prahastaü yuddhakovidam 6.045.005a purasyopaniviùñasya sahasà pãóitasya ca 6.045.005c nànyaü yuddhàt prapa÷yàmi mokùaü yuddhavi÷àrada 6.045.006a ahaü và kumbhakarõo và tvaü và senàpatir mama 6.045.006c indrajid và nikumbho và vaheyur bhàram ãdç÷am 6.045.007a sa tvaü balam itaþ ÷ãghram àdàya parigçhya ca 6.045.007c vijayàyàbhiniryàhi yatra sarve vanaukasaþ 6.045.008a niryàõàd eva te nånaü capalà harivàhinã 6.045.008c nardatàü ràkùasendràõàü ÷rutvà nàdaü draviùyati 6.045.009a capalà hy avinãtà÷ ca calacittà÷ ca vànaràþ 6.045.009c na sahiùyanti te nàdaü siühanàdam iva dvipàþ 6.045.010a vidrute ca bale tasmin ràmaþ saumitriõà saha 6.045.010c ava÷aste niràlambaþ prahastava÷am eùyati 6.045.011a àpatsaü÷ayità ÷reyo nàtra niþsaü÷ayãkçtà 6.045.011c pratilomànulomaü và yad và no manyase hitam 6.045.012a ràvaõenaivam uktas tu prahasto vàhinãpatiþ 6.045.012c ràkùasendram uvàcedam asurendram ivo÷anà 6.045.013a ràjan mantritapårvaü naþ ku÷alaiþ saha mantribhiþ 6.045.013c vivàda÷ càpi no vçttaþ samavekùya parasparam 6.045.014a pradànena tu sãtàyàþ ÷reyo vyavasitaü mayà 6.045.014c apradàne punar yuddhaü dçùñam etat tathaiva naþ 6.045.015a so 'haü dànai÷ ca mànai÷ ca satataü påjitas tvayà 6.045.015c sàntvai÷ ca vividhaiþ kàle kiü na kuryàü priyaü tava 6.045.016a na hi me jãvitaü rakùyaü putradàradhanàni và 6.045.016c tvaü pa÷ya màü juhåùantaü tvadarthe jãvitaü yudhi 6.045.017a evam uktvà tu bhartàraü ràvaõaü vàhinãpatiþ 6.045.017c samànayata me ÷ãghraü ràkùasànàü mahad balam 6.045.018a madbàõà÷anivegena hatànàü tu raõàjire 6.045.018c adya tçpyantu màüsena pakùiõaþ kànanaukasàm 6.045.019a ity uktàs te prahastena balàdhyakùàþ kçtatvaràþ 6.045.019c balam udyojayàm àsus tasmin ràkùasamandire 6.045.020a sà babhåva muhårtena tigmanànàvidhàyudhaiþ 6.045.020c laïkà ràkùasavãrais tair gajair iva samàkulà 6.045.021a hutà÷anaü tarpayatàü bràhmaõàü÷ ca namasyatàm 6.045.021c àjyagandhaprativahaþ surabhir màruto vavau 6.045.022a sraja÷ ca vividhàkàrà jagçhus tv abhimantritàþ 6.045.022c saügràmasajjàþ saühçùñà dhàrayan ràkùasàs tadà 6.045.023a sadhanuùkàþ kavacino vegàd àplutya ràkùasàþ 6.045.023c ràvaõaü prekùya ràjànaü prahastaü paryavàrayan 6.045.024a athàmantrya ca ràjànaü bherãm àhatya bhairavàm 6.045.024c àruroha rathaü divyaü prahastaþ sajjakalpitam 6.045.025a hayair mahàjavair yuktaü samyak såtasusaüyutam 6.045.025c mahàjaladanirghoùaü sàkùàc candràrkabhàsvaram 6.045.026a uragadhvajadurdharùaü suvaråthaü svapaskaram 6.045.026c suvarõajàlasaüyuktaü prahasantam iva ÷riyà 6.045.027a tatas taü ratham àsthàya ràvaõàrpita÷àsanaþ 6.045.027c laïkàyà niryayau tårõaü balena mahatà vçtaþ 6.045.028a tato duüdubhinirghoùaþ parjanyaninadopamaþ 6.045.028c ÷u÷ruve ÷aïkha÷abda÷ ca prayàte vàhinãpatau 6.045.029a ninadantaþ svaràn ghoràn ràkùasà jagmur agrataþ 6.045.029c bhãmaråpà mahàkàyàþ prahastasya puraþsaràþ 6.045.030a vyåóhenaiva sughoreõa pårvadvàràt sa niryayau 6.045.030c gajayåthanikà÷ena balena mahatà vçtaþ 6.045.031a sàgarapratimaughena vçtas tena balena saþ 6.045.031c prahasto niryayau tårõaü kruddhaþ kàlàntakopamaþ 6.045.032a tasya niryàõa ghoùeõa ràkùasànàü ca nardatàm 6.045.032c laïkàyàü sarvabhåtàni vinedur vikçtaiþ svaraiþ 6.045.033a vyabhram àkà÷am àvi÷ya màüsa÷oõitabhojanàþ 6.045.033c maõóalàny apasavyàni khagà÷ cakrå rathaü prati 6.045.034a vamantyaþ pàvakajvàlàþ ÷ivà ghorà vavà÷ire 6.045.035a antarikùàt papàtolkà vàyu÷ ca paruùo vavau 6.045.035c anyonyam abhisaürabdhà grahà÷ ca na cakà÷ire 6.045.036a vavarùå rudhiraü càsya siùicu÷ ca puraþsaràn 6.045.036c ketumårdhani gçdhro 'sya vilãno dakùiõàmukhaþ 6.045.037a sàrather bahu÷a÷ càsya saügràmam avagàhataþ 6.045.037c pratodo nyapatad dhastàt såtasya hayasàdinaþ 6.045.038a niryàõa ÷rã÷ ca yàsyàsãd bhàsvarà ca sudurlabhà 6.045.038c sà nanà÷a muhårtena same ca skhalità hayàþ 6.045.039a prahastaü tv abhiniryàntaü prakhyàta balapauruùam 6.045.039c yudhi nànàpraharaõà kapisenàbhyavartata 6.045.040a atha ghoùaþ sutumulo harãõàü samajàyata 6.045.040c vçkùàn àrujatàü caiva gurvã÷ càgçhõatàü ÷ilàþ 6.045.041a ubhe pramudite sainye rakùogaõavanaukasàm 6.045.041c vegitànàü samarthànàm anyonyavadhakàïkùiõàm 6.045.041e parasparaü càhvayatàü ninàdaþ ÷råyate mahàn 6.045.042a tataþ prahastaþ kapiràjavàhinãm; abhipratasthe vijayàya durmatiþ 6.045.042c vivçddhavegàü ca vive÷a tàü camåü; yathà mumårùuþ ÷alabho vibhàvasum 6.046.001a tataþ prahastaü niryàntaü bhãmaü bhãmaparàkramam 6.046.001c garjantaü sumahàkàyaü ràkùasair abhisaüvçtam 6.046.002a dadar÷a mahatã senà vànaràõàü balãyasàm 6.046.002c atisaüjàtaroùàõàü prahastam abhigarjatàm 6.046.003a khaóga÷aktyaùñibàõà÷ ca ÷ålàni musalàni ca 6.046.003c gadà÷ ca parighàþ pràsà vividhà÷ ca para÷vadhàþ 6.046.004a dhanåüùi ca vicitràõi ràkùasànàü jayaiùiõàm 6.046.004c pragçhãtàny a÷obhanta vànaràn abhidhàvatàm 6.046.005a jagçhuþ pàdapàü÷ càpi puùpitàn vànararùabhàþ 6.046.005c ÷ilà÷ ca vipulà dãrghà yoddhukàmàþ plavaügamàþ 6.046.006a teùàm anyonyam àsàdya saügràmaþ sumahàn abhåt 6.046.006c bahånàm a÷mavçùñiü ca ÷aravçùñiü ca varùatàm 6.046.007a bahavo ràkùasà yuddhe bahån vànarayåthapàn 6.046.007c vànarà ràkùasàü÷ càpi nijaghnur bahavo bahån 6.046.008a ÷ålaiþ pramathitàþ ke cit ke cit tu paramàyudhaiþ 6.046.008c parighair àhatàþ ke cit ke cic chinnàþ para÷vadhaiþ 6.046.009a nirucchvàsàþ punaþ ke cit patità dharaõãtale 6.046.009c vibhinnahçdayàþ ke cid iùusaütànasaüditàþ 6.046.010a ke cid dvidhàkçtàþ khaógaiþ sphurantaþ patità bhuvi 6.046.010c vànarà ràkùasaiþ ÷ålaiþ pàr÷vata÷ ca vidàritàþ 6.046.011a vànarai÷ càpi saükruddhai ràkùasaughàþ samantataþ 6.046.011c pàdapair giri÷çïgai÷ ca saüpiùñà vasudhàtale 6.046.012a vajraspar÷atalair hastair muùñibhi÷ ca hatà bhç÷am 6.046.012c vemuþ ÷oõitam àsyebhyo vi÷ãrõada÷anekùaõaþ 6.046.013a àrtasvaraü ca svanatàü siühanàdaü ca nardatàm 6.046.013c babhåva tumulaþ ÷abdo harãõàü rakùasàü yudhi 6.046.014a vànarà ràkùasàþ kruddhà vãramàrgam anuvratàþ 6.046.014c vivçttanayanàþ krårà÷ cakruþ karmàõy abhãtavat 6.046.015a naràntakaþ kumbhahanur mahànàdaþ samunnataþ 6.046.015c ete prahastasacivàþ sarve jaghnur vanaukasaþ 6.046.016a teùàm àpatatàü ÷ãghraü nighnatàü càpi vànaràn 6.046.016c dvivido giri÷çïgeõa jaghànaikaü naràntakam 6.046.017a durmukhaþ punar utpàñya kapiþ sa vipuladrumam 6.046.017c ràkùasaü kùiprahastas tu samunnatam apothayat 6.046.018a jàmbavàüs tu susaükruddhaþ pragçhya mahatãü ÷ilàm 6.046.018c pàtayàm àsa tejasvã mahànàdasya vakùasi 6.046.019a atha kumbhahanus tatra tàreõàsàdya vãryavàn 6.046.019c vçkùeõàbhihato mårdhni pràõàüs tatyàja ràkùasaþ 6.046.020a amçùyamàõas tat karma prahasto ratham àsthitaþ 6.046.020c cakàra kadanaü ghoraü dhanuùpàõir vanaukasàm 6.046.021a àvarta iva saüjaj¤e ubhayoþ senayos tadà 6.046.021c kùubhitasyàprameyasya sàgarasyeva nisvanaþ 6.046.022a mahatà hi ÷araugheõa prahasto yuddhakovidaþ 6.046.022c ardayàm àsa saükruddho vànaràn paramàhave 6.046.023a vànaràõàü ÷arãrais tu ràkùasànàü ca medinã 6.046.023c babhåva nicità ghorà patitair iva parvataiþ 6.046.024a sà mahãrudhiraugheõa pracchannà saüprakà÷ate 6.046.024c saüchannà màdhave màsi palà÷air iva puùpitaiþ 6.046.025a hatavãraughavapràü tu bhagnàyudhamahàdrumàm 6.046.025c ÷oõitaughamahàtoyàü yamasàgaragàminãm 6.046.026a yakçtplãhamahàpaïkàü vinikãrõàntra÷aivalàm 6.046.026c bhinnakàya÷iromãnàm aïgàvayava÷àóvalàm 6.046.027a gçdhrahaüsagaõàkãrõàü kaïkasàrasasevitàm 6.046.027c medhaþphenasamàkãrõàm àrtastanitanisvanàm 6.046.028a tàü kàpuruùadustàràü yuddhabhåmimayãü nadãm 6.046.028c nadãm iva ghanàpàye haüsasàrasasevitàm 6.046.029a ràkùasàþ kapimukhyà÷ ca terus tàü dustaràü nadãm 6.046.029c yathà padmarajodhvastàü nalinãü gajayåthapàþ 6.046.030a tataþ sçjantaü bàõaughàn prahastaü syandane sthitam 6.046.030c dadar÷a tarasà nãlo vinighnantaü plavaügamàn 6.046.031a sa taü paramadurdharùam àpatantaü mahàkapiþ 6.046.031c prahastaü tàóayàm àsa vçkùam utpàñya vãryavàn 6.046.032a sa tenàbhihataþ kruddho nadan ràkùasapuügavaþ 6.046.032c vavarùa ÷aravarùàõi plavagànàü camåpatau 6.046.033a apàrayan vàrayituü pratyagçhõàn nimãlitaþ 6.046.033c yathaiva govçùo varùaü ÷àradaü ÷ãghram àgatam 6.046.034a evam eva prahastasya ÷aravarùaü duràsadam 6.046.034c nimãlitàkùaþ sahasà nãlaþ sehe sudàruõam 6.046.035a roùitaþ ÷aravarùeõa sàlena mahatà mahàn 6.046.035c prajaghàna hayàn nãlaþ prahastasya manojavàn 6.046.036a vidhanus tu kçtas tena prahasto vàhinãpatiþ 6.046.036c pragçhya musalaü ghoraü syandanàd avapupluve 6.046.037a tàv ubhau vàhinãmukhyau jàtaroùau tarasvinau 6.046.037c sthitau kùatajadigdhàïgau prabhinnàv iva ku¤jarau 6.046.038a ullikhantau sutãkùõàbhir daüùñràbhir itaretaram 6.046.038c siüha÷àrdålasadç÷au siüha÷àrdålaceùñitau 6.046.039a vikràntavijayau vãrau samareùv anivartinau 6.046.039c kàïkùamàõau ya÷aþ pràptuü vçtravàsavayoþ samau 6.046.040a àjaghàna tadà nãlaü lalàñe musalena saþ 6.046.040c prahastaþ paramàyastas tasya susràva ÷oõitam 6.046.041a tataþ ÷oõitadigdhàïgaþ pragçhya sumahàtarum 6.046.041c prahastasyorasi kruddho visasarja mahàkapiþ 6.046.042a tam acintyaprahàraü sa pragçhya musalaü mahat 6.046.042c abhidudràva balinaü balã nãlaü plavaügamam 6.046.043a tam ugravegaü saürabdham àpatantaü mahàkapiþ 6.046.043c tataþ saüprekùya jagràha mahàvego mahà÷ilàm 6.046.044a tasya yuddhàbhikàmasya mçdhe musalayodhinaþ 6.046.044c prahastasya ÷ilàü nãlo mårdhni tårõam apàtayat 6.046.045a sà tena kapimukhyena vimuktà mahatã ÷ilà 6.046.045c bibheda bahudhà ghorà prahastasya ÷iras tadà 6.046.046a sa gatàsur gata÷rãko gatasattvo gatendriyaþ 6.046.046c papàta sahasà bhåmau chinnamåla iva drumaþ 6.046.047a vibhinna÷irasas tasya bahu susràva÷oõitam 6.046.047c ÷arãràd api susràva gireþ prasravaõaü yathà 6.046.048a hate prahaste nãlena tad akampyaü mahad balam 6.046.048c rakùasàm aprahçùñànàü laïkàm abhijagàma ha 6.046.049a na ÷ekuþ samavasthàtuü nihate vàhinãpatau 6.046.049c setubandhaü samàsàdya vi÷ãrõaü salilaü yathà 6.046.050a hate tasmiü÷ camåmukhye ràkùasas te nirudyamàþ 6.046.050c rakùaþpatigçhaü gatvà dhyànamåkatvam àgatàþ 6.046.051a tatas tu nãlo vijayã mahàbalaþ; pra÷asyamànaþ svakçtena karmaõà 6.046.051c sametya ràmeõa salakùmaõena; prahçùñaråpas tu babhåva yåthapaþ 6.047.001a tasmin hate ràkùasasainyapàle; plavaügamànàm çùabheõa yuddhe 6.047.001c bhãmàyudhaü sàgaratulyavegaü; pradudruve ràkùasaràjasainyam 6.047.002a gatvà tu rakùo'dhipateþ ÷a÷aüsuþ; senàpatiü pàvakasånu÷astam 6.047.002c tac càpi teùàü vacanaü ni÷amya; rakùo'dhipaþ krodhava÷aü jagàma 6.047.003a saükhye prahastaü nihataü ni÷amya; ÷okàrditaþ krodhaparãtacetàþ 6.047.003c uvàca tàn nairçtayodhamukhyàn; indro yathà càmarayodhamukhyàn 6.047.004a nàvaj¤à ripave kàryà yair indrabalasådanaþ 6.047.004c såditaþ sainyapàlo me sànuyàtraþ saku¤jaraþ 6.047.005a so 'haü ripuvinà÷àya vijayàyàvicàrayan 6.047.005c svayam eva gamiùyàmi raõa÷ãrùaü tad adbhutam 6.047.006a adya tad vànarànãkaü ràmaü ca sahalakùmaõam 6.047.006c nirdahiùyàmi bàõaughair vanaü dãptair ivàgnibhiþ 6.047.007a sa evam uktvà jvalanaprakà÷aü; rathaü turaügottamaràjiyuktam 6.047.007c prakà÷amànaü vapuùà jvalantaü; samàrurohàmararàja÷atruþ 6.047.008a sa ÷aïkhabherãpañaha praõàdair; àsphoñitakùveóitasiühanàdaiþ 6.047.008c puõyaiþ stavai÷ càpy abhipåjyamànas; tadà yayau ràkùasaràjamukhyaþ 6.047.009a sa ÷ailajãmåtanikà÷a råpair; màüsà÷anaiþ pàvakadãptanetraiþ 6.047.009c babhau vçto ràkùasaràjamukhyair; bhåtair vçto rudra ivàmare÷aþ 6.047.010a tato nagaryàþ sahasà mahaujà; niùkramya tad vànarasainyam ugram 6.047.010c mahàrõavàbhrastanitaü dadar÷a; samudyataü pàdapa÷ailahastam 6.047.011a tad ràkùasànãkam atipracaõóam; àlokya ràmo bhujagendrabàhuþ 6.047.011c vibhãùaõaü ÷astrabhçtàü variùñham; uvàca senànugataþ pçthu÷rãþ 6.047.012a nànàpatàkàdhvaja÷astrajuùñaü; pràsàsi÷ålàyudhacakrajuùñam 6.047.012c sainyaü nagendropamanàgajuùñaü; kasyedam akùobhyam abhãrujuùñam 6.047.013a tatas tu ràmasya ni÷amya vàkyaü; vibhãùaõaþ ÷akrasamànavãryaþ 6.047.013c ÷a÷aüsa ràmasya balapravekaü; mahàtmanàü ràkùasapuügavànàm 6.047.014a yo 'sau gajaskandhagato mahàtmà; navoditàrkopamatàmravaktraþ 6.047.014c prakampayan nàga÷iro 'bhyupaiti hy; akampanaü tv enam avehi ràjan 6.047.015a yo 'sau rathastho mçgaràjaketur; dhånvan dhanuþ ÷akradhanuþprakà÷am 6.047.015c karãva bhàty ugravivçttadaüùñraþ; sa indrajin nàma varapradhànaþ 6.047.016a ya÷ caiùa vindhyàstamahendrakalpo; dhanvã rathastho 'tiratho 'tivãryaþ 6.047.016c visphàrayaü÷ càpam atulyamànaü; nàmnàtikàyo 'tivivçddhakàyaþ 6.047.017a yo 'sau navàrkoditatàmracakùur; àruhya ghaõñàninadapraõàdam 6.047.017c gajaü kharaü garjati vai mahàtmà; mahodaro nàma sa eùa vãraþ 6.047.018a yo 'sau hayaü kà¤canacitrabhàõóam; àruhya saüdhyàbhragiriprakà÷am 6.047.018c pràsaü samudyamya marãcinaddhaü; pi÷àca eùà÷anitulyavegaþ 6.047.019a ya÷ caiùa ÷ålaü ni÷itaü pragçhya; vidyutprabhaü kiükaravajravegam 6.047.019c vçùendram àsthàya giriprakà÷am; àyàti so 'sau tri÷irà ya÷asvã 6.047.020a asau ca jãmåtanikà÷a råpaþ; kumbhaþ pçthuvyåóhasujàtavakùàþ 6.047.020c samàhitaþ pannagaràjaketur; visphàrayan bhàti dhanur vidhånvan 6.047.021a ya÷ caiùa jàmbånadavajrajuùñaü; dãptaü sadhåmaü parighaü pragçhya 6.047.021c àyàti rakùobalaketubhåtaþ; so 'sau nikumbho 'dbhutaghorakarmà 6.047.022a ya÷ caiùa càpàsi÷araughajuùñaü; patàkinaü pàvakadãptaråpam 6.047.022c rathaü samàsthàya vibhàty udagro; naràntako 'sau naga÷çïgayodhã 6.047.023a ya÷ caiùa nànàvidhaghoraråpair; vyàghroùñranàgendramçgendravaktraiþ 6.047.023c bhåtair vçto bhàti vivçttanetraiþ; so 'sau suràõàm api darpahantà 6.047.024a yatraitad indupratimaü vibhàtic; chattraü sitaü såkùma÷alàkam agryam 6.047.024c atraiùa rakùo'dhipatir mahàtmà; bhåtair vçto rudra ivàvabhàti 6.047.025a asau kirãñã calakuõóalàsyo; nàgendravindhyopamabhãmakàyaþ 6.047.025c mahendravaivasvatadarpahantà; rakùo'dhipaþ sårya ivàvabhàti 6.047.026a pratyuvàca tato ràmo vibhãùaõam ariüdamam 6.047.026c aho dãpto mahàtejà ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.047.027a àditya iva duùprekùyo ra÷mibhir bhàti ràvaõaþ 6.047.027c suvyaktaü lakùaye hy asya råpaü tejaþsamàvçtam 6.047.028a devadànavavãràõàü vapur naivaüvidhaü bhavet 6.047.028c yàdç÷aü ràkùasendrasya vapur etat prakà÷ate 6.047.029a sarve parvatasaükà÷àþ sarve parvatayodhinaþ 6.047.029c sarve dãptàyudhadharà yodha÷ càsya mahaujasaþ 6.047.030a bhàti ràkùasaràjo 'sau pradãptair bhãmavikramaiþ 6.047.030c bhåtaiþ parivçtas tãkùõair dehavadbhir ivàntakaþ 6.047.031a evam uktvà tato ràmo dhanur àdàya vãryavàn 6.047.031c lakùmaõànucaras tasthau samuddhçtya ÷arottamam 6.047.032a tataþ sa rakùo'dhipatir mahàtmà; rakùàüsi tàny àha mahàbalàni 6.047.032c dvàreùu caryàgçhagopureùu; sunirvçtàs tiùñhata nirvi÷aïkàþ 6.047.033a visarjayitvà sahasà tatas tàn; gateùu rakùaþsu yathàniyogam 6.047.033c vyadàrayad vànarasàgaraughaü; mahàjhaùaþ pårmam ivàrõavaugham 6.047.034a tam àpatantaü sahasà samãkùya; dãpteùucàpaü yudhi ràkùasendram 6.047.034c mahat samutpàñya mahãdharàgraü; dudràva rakùo'dhipatiü harã÷aþ 6.047.035a tac chaila÷çïgaü bahuvçkùasànuü; pragçhya cikùepa ni÷àcaràya 6.047.035c tam àpatantaü sahasà samãkùya; bibheda bàõais tapanãyapuïkhaiþ 6.047.036a tasmin pravçddhottamasànuvçkùe; ÷çïge vikãrõe patite pçthivyàm 6.047.036c mahàhikalpaü ÷aram antakàbhaü; samàdade ràkùasalokanàthaþ 6.047.037a sa taü gçhãtvànilatulyavegaü; savisphuliïgajvalanaprakà÷am 6.047.037c bàõaü mahendrà÷anitulyavegaü; cikùepa sugrãvavadhàya ruùñaþ 6.047.038a sa sàyako ràvaõabàhumuktaþ; ÷akrà÷aniprakhyavapuþ ÷itàgraþ 6.047.038c sugrãvam àsàdya bibheda vegàd; guherità kraucam ivogra÷aktiþ 6.047.039a sa sàyakàrto viparãtacetàþ; kåjan pçthivyàü nipapàta vãraþ 6.047.039c taü prekùya bhåmau patitaü visaüjmaü; neduþ prahçùñà yudhi yàtudhànàþ 6.047.040a tato gavàkùo gavayaþ sudaüùñras; tatharùabho jyotimukho nala÷ ca 6.047.040c ÷ailàn samudyamya vivçddhakàyàþ; pradudruvus taü prati ràkùasendram 6.047.041a teùàü prahàràn sa cakàra meghàn; rakùo'dhipo bàõagaõaiþ ÷itàgraiþ 6.047.041c tàn vànarendràn api bàõajàlair; bibheda jàmbånadacitrapuïkhaiþ 6.047.042a te vànarendràs trida÷àribàõair; bhinnà nipetur bhuvi bhãmaråpàþ 6.047.042c tatas tu tad vànarasainyam ugraü; pracchàdayàm àsa sa bàõajàlaiþ 6.047.043a te vadhyamànàþ patitàgryavãrà; nànadyamànà bhaya÷alyaviddhàþ 6.047.043c ÷àkhàmçgà ràvaõasàyakàrtà; jagmuþ ÷araõyaü ÷araõaü sma ràmam 6.047.044a tato mahàtmà sa dhanur dhanuùmàn; àdàya ràmaþ saharà jagàma 6.047.044c taü lakùmaõaþ prà¤jalir abhyupetya; uvàca vàkyaü paramàrthayuktam 6.047.045a kàmam àryaþ suparyàpto vadhàyàsya duràtmanaþ 6.047.045c vidhamiùyàmy ahaü nãcam anujànãhi màü vibho 6.047.046a tam abravãn mahàtejà ràmaþ satyaparàkramaþ 6.047.046c gaccha yatnapara÷ càpi bhava lakùmaõa saüyuge 6.047.047a ràvaõo hi mahàvãryo raõe 'dbhutaparàkramaþ 6.047.047c trailokyenàpi saükruddho duùprasahyo na saü÷ayaþ 6.047.048a tasya cchidràõi màrgasva svacchidràõi ca gopaya 6.047.048c cakùuùà dhanuùà yatnàd rakùàtmànaü samàhitaþ 6.047.049a ràghavasya vacaþ ÷rutvà saüpariùvajya påjya ca 6.047.049c abhivàdya tato ràmaü yayau saumitrir àhavam 6.047.050a sa ràvaõaü vàraõahastabàhur; dadar÷a dãptodyatabhãmacàpam 6.047.050c pracchàdayantaü ÷aravçùñijàlais; tàn vànaràn bhinnavikãrõadehàn 6.047.051a tam àlokya mahàtejà hanåmàn màrutàtmajà 6.047.051c nivàrya ÷arajàlàni pradudràva sa ràvaõam 6.047.052a rathaü tasya samàsàdya bhujam udyamya dakùiõam 6.047.052c tràsayan ràvaõaü dhãmàn hanåmàn vàkyam abravãt 6.047.053a devadànavagandharvà yakùà÷ ca saha ràkùasaiþ 6.047.053c avadhyatvàt tvayà bhagnà vànarebhyas tu te bhayam 6.047.054a eùa me dakùiõo bàhuþ pa¤ca÷àkhaþ samudyataþ 6.047.054c vidhamiùyati te dehàd bhåtàtmànaü ciroùitam 6.047.055a ÷rutvà hanåmato vàkyaü ràvaõo bhãmavikramaþ 6.047.055c saüraktanayanaþ krodhàd idaü vacanam abravãt 6.047.056a kùipraü prahara niþ÷aïkaü sthiràü kãrtim avàpnuhi 6.047.056c tatas tvàü j¤àtivikràntaü nà÷ayiùyàmi vànara 6.047.057a ràvaõasya vacaþ ÷rutvà vàyusånur vaco 'bravãt 6.047.057c prahçtaü hi mayà pårvam akùaü smara sutaü tava 6.047.058a evam ukto mahàtejà ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.047.058c àjaghànànilasutaü talenorasi vãryavàn 6.047.059a sa talàbhihatas tena cacàla ca muhur muhuþ 6.047.059c àjaghànàbhisaükruddhas talenaivàmaradviùam 6.047.060a tatas talenàbhihato vànareõa mahàtmanà 6.047.060c da÷agrãvaþ samàdhåto yathà bhåmicale 'calaþ 6.047.061a saügràme taü tathà dçùñva ràvaõaü talatàóitam 6.047.061c çùayo vànaràþ siddhà nedur devàþ sahàsuràþ 6.047.062a athà÷vasya mahàtejà ràvaõo vàkyam abravãt 6.047.062c sàdhu vànaravãryeõa ÷làghanãyo 'si me ripuþ 6.047.063a ràvaõenaivam uktas tu màrutir vàkyam abravãt 6.047.063c dhig astu mama vãryaü tu yat tvaü jãvasi ràvaõa 6.047.064a sakçt tu praharedànãü durbuddhe kiü vikatthase 6.047.064c tatas tvàü màmako muùñir nayiùyàmi yathàkùayam 6.047.064e tato màrutivàkyena krodhas tasya tadàjvalat 6.047.065a saüraktanayano yatnàn muùñim udyamya dakùiõam 6.047.065c pàtayàm àsa vegena vànarorasi vãryavàn 6.047.065e hanåmàn vakùasi vyådhe saücacàla hataþ punaþ 6.047.066a vihvalaü taü tadà dçùñvà hanåmantaü mahàbalam 6.047.066c rathenàtirathaþ ÷ãghraü nãlaü prati samabhyagàt 6.047.067a pannagapratimair bhãmaiþ paramarmàtibhedibhiþ 6.047.067c ÷arair àdãpayàm àsa nãlaü haricamåpatim 6.047.068a sa ÷araughasamàyasto nãlaþ kapicamåpatiþ 6.047.068c kareõaikena ÷ailàgraü rakùo'dhipataye 'sçjat 6.047.069a hanåmàn api tejasvã samà÷vasto mahàmanàþ 6.047.069c viprekùamàõo yuddhepsuþ saroùam idam abravãt 6.047.070a nãlena saha saüyuktaü ràvaõaü ràkùase÷varam 6.047.070c anyena yudhyamànasya na yuktam abhidhàvanam 6.047.071a ràvaõo 'pi mahàtejàs tac chçïgaü saptabhiþ ÷araiþ 6.047.071c àjaghàna sutãkùõàgrais tad vikãrõaü papàta ha 6.047.072a tad vikãrõaü gireþ ÷çïgaü dçùñvà haricamåpatiþ 6.047.072c kàlàgnir iva jajvàla krodhena paravãrahà 6.047.073a so '÷vakarõàn dhavàn sàlàü÷ cåtàü÷ càpi supuùpitàn 6.047.073c anyàü÷ ca vividhàn vçkùàn nãla÷ cikùepa saüyuge 6.047.074a sa tàn vçkùàn samàsàdya praticiccheda ràvaõaþ 6.047.074c abhyavarùat sughoreõa ÷aravarùeõa pàvakim 6.047.075a abhivçùñaþ ÷araugheõa megheneva mahàcalaþ 6.047.075c hrasvaü kçtvà tadà råpaü dhvajàgre nipapàta ha 6.047.076a pàvakàtmajam àlokya dhvajàgre samavasthitam 6.047.076c jajvàla ràvaõaþ krodhàt tato nãlo nanàda ha 6.047.077a dhvajàgre dhanuùa÷ càgre kirãñàgre ca taü harim 6.047.077c lakùmaõo 'tha hanåmàü÷ ca dçùñvà ràma÷ ca vismitàþ 6.047.078a ràvaõo 'pi mahàtejàþ kapilàghavavismitaþ 6.047.078c astram àhàrayàm àsa dãptam àgneyam adbhutam 6.047.079a tatas te cukru÷ur hçùñà labdhalakùyàþ plavaügamàþ 6.047.079c nãlalàghavasaübhràntaü dçùñvà ràvaõam àhave 6.047.080a vànaràõàü ca nàdena saürabdho ràvaõas tadà 6.047.080c saübhramàviùñahçdayo na kiü cit pratyapadyata 6.047.081a àgneyenàtha saüyuktaü gçhãtvà ràvaõaþ ÷aram 6.047.081c dhvaja÷ãrùasthitaü nãlam udaikùata ni÷àcaraþ 6.047.082a tato 'bravãn mahàtejà ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.047.082c kape làghavayukto 'si màyayà parayànayà 6.047.083a jãvitaü khalu rakùasva yadi ÷aknoùi vànara 6.047.083c tàni tàny àtmaråpàõi sçjase tvam aneka÷aþ 6.047.084a tathàpi tvàü mayà muktaþ sàyako 'straprayojitaþ 6.047.084c jãvitaü parirakùantaü jãvitàd bhraü÷ayiùyati 6.047.085a evam uktvà mahàbàhå ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.047.085c saüdhàya bàõam astreõa camåpatim atàóayat 6.047.086a so 'strayuktena bàõena nãlo vakùasi tàóitaþ 6.047.086c nirdahyamànaþ sahasà nipapàta mahãtale 6.047.087a pitçmàhàtmya saüyogàd àtmana÷ càpi tejasà 6.047.087c jànubhyàm apatad bhåmau na ca pràõair vyayujyata 6.047.088a visaüj¤aü vànaraü dçùñvà da÷agrãvo raõotsukaþ 6.047.088c rathenàmbudanàdena saumitrim abhidudruve 6.047.089a tam àha saumitrir adãnasattvo; visphàrayantaü dhanur aprameyam 6.047.089c anvehi màm eva ni÷àcarendra; na vànaràüs tvaü prati yoddhum arhasi 6.047.090a sa tasya vàkyaü paripårõaghoùaü; jyà÷abdam ugraü ca ni÷amya ràjà 6.047.090c àsàdya saumitrim avasthitaü taü; kopànvitaü vàkyam uvàca rakùaþ 6.047.091a diùñyàsi me ràghava dçùñimàrgaü; pràpto 'ntagàmã viparãtabuddhiþ 6.047.091c asmin kùaõe yàsyasi mçtyude÷aü; saüsàdyamàno mama bàõajàlaiþ 6.047.092a tam àha saumitrir avismayàno; garjantam udvçttasitàgradaüùñram 6.047.092c ràjan na garjanti mahàprabhàvà; vikatthase pàpakçtàü variùñha 6.047.093a jànàmi vãryaü tava ràkùasendra; balaü pratàpaü ca paràkramaü ca 6.047.093c avasthito 'haü ÷aracàpapàõir; àgaccha kiü moghavikatthanena 6.047.094a sa evam uktaþ kupitaþ sasarja; rakùo'dhipaþ sapta÷aràn supuïkhàn 6.047.094c tàül lakùmaõaþ kà¤canacitrapuïkhai÷; ciccheda bàõair ni÷itàgradhàraiþ 6.047.095a tàn prekùamàõaþ sahasà nikçttàn; nikçttabhogàn iva pannagendràn 6.047.095c laïke÷varaþ krodhava÷aü jagàma; sasarja cànyàn ni÷itàn pçùatkàn 6.047.096a sa bàõavarùaü tu vavarùa tãvraü; ràmànujaþ kàrmukasaüprayuktam 6.047.096c kùuràrdhacandrottamakarõibhallaiþ; ÷aràü÷ ca ciccheda na cukùubhe ca 6.047.097a sa lakùmaõa÷ cà÷u ÷arठ÷itàgràn; mahendravajrà÷anitulyavegàn 6.047.097c saüdhàya càpe jvalanaprakà÷àn; sasarja rakùo'dhipater vadhàya 6.047.098a sa tàn praciccheda hi ràkùasendra÷; chittvà ca tàül lakùmaõam àjaghàna 6.047.098c ÷areõa kàlàgnisamaprabheõa; svayambhudattena lalàñade÷e 6.047.099a sa lakùmaõo ràvaõasàyakàrta÷; cacàla càpaü ÷ithilaü pragçhya 6.047.099c puna÷ ca saüj¤àü pratilabhya kçcchràc; ciccheda càpaü trida÷endra÷atroþ 6.047.100a nikçttacàpaü tribhir àjaghàna; bàõais tadà dà÷arathiþ ÷itàgraiþ 6.047.100c sa sàyakàrto vicacàla ràjà; kçcchràc ca saüj¤àü punar àsasàda 6.047.101a sa kçttacàpaþ ÷aratàóita÷ ca; svedàrdragàtro rudhiràvasiktaþ 6.047.101c jagràha ÷aktiü samudagra÷aktiþ; svayambhudattàü yudhi deva÷atruþ 6.047.102a sa tàü vidhåmànalasaünikà÷àü; vitràsanãü vànaravàhinãnàm 6.047.102c cikùepa ÷aktiü tarasà jvalantãü; saumitraye ràkùasaràùñranàthaþ 6.047.103a tàm àpatantãü bharatànujo 'strair; jaghàna bàõai÷ ca hutàgnikalpaiþ 6.047.103c tathàpi sà tasya vive÷a ÷aktir; bhujàntaraü dà÷arather vi÷àlam 6.047.104a ÷aktyà bràmyà tu saumitris tàóitas tu stanàntare 6.047.104c viùõor acintyaü svaü bhàgam àtmànaü pratyanusmarat 6.047.105a tato dànavadarpaghnaü saumitriü devakaõñakaþ 6.047.105c taü pãóayitvà bàhubhyàm aprabhur laïghane 'bhavat 6.047.106a himavàn mandaro merus trailokyaü và sahàmaraiþ 6.047.106c ÷akyaü bhujàbhyàm uddhartuü na saükhye bharatànujaþ 6.047.107a athainaü vaiùõavaü bhàgaü mànuùaü deham àsthitam 6.047.107c visaüj¤aü lakùmaõaü dçùñvà ràvaõo vismito 'bhavat 6.047.108a atha vàyusutaþ kruddho ràvaõaü samabhidravat 6.047.108c àjaghànorasi kruddho vajrakalpena muùñinà 6.047.109a tena muùñiprahàreõa ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.047.109c jànubhyàm apatad bhåmau cacàla ca papàta ca 6.047.110a visaüj¤aü ràvaõaü dçùñvà samare bhãmavikramam 6.047.110c çùayo vànarà÷ caiva nedur devàþ savàsavàþ 6.047.111a hanåmàn api tejasvã lakùmaõaü ràvaõàrditam 6.047.111c anayad ràghavàbhyà÷aü bàhubhyàü parigçhya tam 6.047.112a vàyusånoþ suhçttvena bhaktyà paramayà ca saþ 6.047.112c ÷atråõàm aprakampyo 'pi laghutvam agamat kapeþ 6.047.113a taü samutsçjya sà ÷aktiþ saumitriü yudhi durjayam 6.047.113c ràvaõasya rathe tasmin sthànaü punar upàgamat 6.047.114a ràvaõo 'pi mahàtejàþ pràpya saüj¤àü mahàhave 6.047.114c àdade ni÷itàn bàõठjagràha ca mahad dhanuþ 6.047.115a à÷vasta÷ ca vi÷alya÷ ca lakùmaõaþ ÷atrusådanaþ 6.047.115c viùõor bhàgam amãmàüsyam àtmànaü pratyanusmaran 6.047.116a nipàtitamahàvãràü vànaràõàü mahàcamåm 6.047.116c ràghavas tu raõe dçùñvà ràvaõaü samabhidravat 6.047.117a athainam upasaügamya hanåmàn vàkyam abravãt 6.047.117c mama pçùñhaü samàruhya rakùasaü ÷àstum arhasi 6.047.118a tac chrutvà ràghavo vàkyaü vàyuputreõa bhàùitam 6.047.118c àrohat sahasà ÷åro hanåmantaü mahàkapim 6.047.118e rathasthaü ràvaõaü saükhye dadar÷a manujàdhipaþ 6.047.119a tam àlokya mahàtejàþ pradudràva sa ràghavaþ 6.047.119c vairocanam iva kruddho viùõur abhyudyatàyudhaþ 6.047.120a jyà÷abdam akarot tãvraü vajraniùpeùanisvanam 6.047.120c girà gambhãrayà ràmo ràkùasendram uvàca ha 6.047.121a tiùñha tiùñha mama tvaü hi kçtvà vipriyam ãdç÷am 6.047.121c kva nu ràkùasa÷àrdåla gato mokùam avàpsyasi 6.047.122a yadãndravaivasvata bhàskaràn và; svayambhuvai÷vànara÷aükaràn và 6.047.122c gamiùyasi tvaü da÷a và di÷o và; tathàpi me nàdya gato vimokùyase 6.047.123a ya÷ caiùa ÷aktyàbhihatas tvayàdya; icchan viùàdaü sahasàbhyupetaþ 6.047.123c sa eùa rakùogaõaràja mçtyuþ; saputradàrasya tavàdya yuddhe 6.047.124a ràghavasya vacaþ ÷rutvà ràkùasendro mahàkapim 6.047.124c àjaghàna ÷arais tãkùõaiþ kàlànala÷ikhopamaiþ 6.047.125a ràkùasenàhave tasya tàóitasyàpi sàyakaiþ 6.047.125c svabhàvatejoyuktasya bhåyas tejo vyavardhata 6.047.126a tato ràmo mahàtejà ràvaõena kçtavraõam 6.047.126c dçùñvà plavaga÷àrdålaü krodhasya va÷am eyivàn 6.047.127a tasyàbhisaükramya rathaü sacakraü; sà÷vadhvajacchatramahàpatàkam 6.047.127c sasàrathiü sà÷ani÷ålakhaógaü; ràmaþ praciccheda ÷araiþ supuïkhaiþ 6.047.128a athendra÷atruü tarasà jaghàna; bàõena vajrà÷anisaünibhena 6.047.128c bhujàntare vyåóhasujàtaråpe; vajreõa meruü bhagavàn ivendraþ 6.047.129a yo vajrapàtà÷anisaünipàtàn; na cukùubhe nàpi cacàla ràjà 6.047.129c sa ràmabàõàbhihato bhç÷àrta÷; cacàla càpaü ca mumoca vãraþ 6.047.130a taü vihvalantaü prasamãkùya ràmaþ; samàdade dãptam athàrdhacandram 6.047.130c tenàrkavarõaü sahasà kirãñaü; ciccheda rakùo'dhipater mahàtmàþ 6.047.131a taü nirviùà÷ãviùasaünikà÷aü; ÷àntàrciùaü såryam ivàprakà÷am 6.047.131c gata÷riyaü kçttakirãñakåñam; uvàca ràmo yudhi ràkùasendram 6.047.132a kçtaü tvayà karma mahat subhãmaü; hatapravãra÷ ca kçtas tvayàham 6.047.132c tasmàt pari÷rànta iti vyavasya; na tvaü ÷arair mçtyuva÷aü nayàmi 6.047.133a sa evam ukto hatadarpaharùo; nikçttacàpaþ sa hatà÷vasåtaþ 6.047.133c ÷aràrditaþ kçttamahàkirãño; vive÷a laïkàü sahasà sma ràjà 6.047.134a tasmin praviùñe rajanãcarendre; mahàbale dànavadeva÷atrau 6.047.134c harãn vi÷alyàn sahalakùmaõena; cakàra ràmaþ paramàhavàgre 6.047.135a tasmin prabhagne trida÷endra÷atrau; suràsurà bhåtagaõà di÷a÷ ca 6.047.135c sasàgaràþ sarùimahoragà÷ ca; tathaiva bhåmyambucarà÷ ca hçùñàþ 6.048.001a sa pravi÷ya purãü laïkàü ràmabàõabhayàrditaþ 6.048.001c bhagnadarpas tadà ràjà babhåva vyathitendriyaþ 6.048.002a màtaüga iva siühena garuóeneva pannagaþ 6.048.002c abhibhåto 'bhavad ràjà ràghaveõa mahàtmanà 6.048.003a brahmadaõóaprakà÷ànàü vidyutsadç÷avarcasàm 6.048.003c smaran ràghavabàõànàü vivyathe ràkùase÷varaþ 6.048.004a sa kà¤canamayaü divyam à÷ritya paramàsanam 6.048.004c vikprekùamàõo rakùàüsi ràvaõo vàkyam abravãt 6.048.005a sarvaü tat khalu me moghaü yat taptaü paramaü tapaþ 6.048.005c yat samàno mahendreõa mànuùeõàsmi nirjitaþ 6.048.006a idaü tad brahmaõo ghoraü vàkyaü màm abhyupasthitam 6.048.006c mànuùebhyo vijànãhi bhayaü tvam iti tat tathà 6.048.007a devadànavagandharvair yakùaràkùasapannagaiþ 6.048.007c avadhyatvaü mayà pràptaü mànuùebhyo na yàcitam 6.048.008a etad evàbhyupàgamya yatnaü kartum ihàrhatha 6.048.008c ràkùasà÷ càpi tiùñhantu caryàgopuramårdhasu 6.048.009a sa càpratimagambhãro devadànavadarpahà 6.048.009c brahma÷àpàbhibhåtas tu kumbhakarõo vibodhyatàm 6.048.010a sa paràjitam àtmànaü prahastaü ca niùåditam 6.048.010c j¤àtvà rakùobalaü bhãmam àdide÷a mahàbalaþ 6.048.011a dvàreùu yatnaþ kriyatàü pràkàrà÷ càdhiruhyatàm 6.048.011c nidràva÷asamàviùñaþ kumbhakarõo vibodhyatàm 6.048.012a nava ùañ sapta càùñau ca màsàn svapiti ràkùasaþ 6.048.012c taü tu bodhayata kùipraü kumbhakarõaü mahàbalam 6.048.013a sa hi saükhye mahàbàhuþ kakudaü sarvarakùasàm 6.048.013c vànaràn ràjaputrau ca kùipram eva vadhiùyati 6.048.014a kumbhakarõaþ sadà ÷ete måóho gràmyasukhe rataþ 6.048.014c ràmeõàbhinirastasya saügràmo 'smin sudàruõe 6.048.015a bhaviùyati na me ÷okaþ kumbhakarõe vibodhite 6.048.015c kiü kariùyàmy ahaü tena ÷akratulyabalena hi 6.048.016a ãdç÷e vyasane pràpte yo na sàhyàya kalpate 6.048.016c te tu tadvacanaü ÷rutvà ràkùasendrasya ràkùasàþ 6.048.017a jagmuþ paramasaübhràntàþ kumbhakarõanive÷anam 6.048.017c te ràvaõasamàdiùñà màüsa÷oõitabhojanàþ 6.048.018a gandhamàlyàüs tathà bhakùyàn àdàya sahasà yayuþ 6.048.018c tàü pravi÷ya mahàdvàràü sarvato yojanàyatàm 6.048.019a kumbhakarõaguhàü ramyàü sarvagandhapravàhinãm 6.048.019c pratiùñhamànàþ kçcchreõa yatnàt pravivi÷ur guhàm 6.048.020a tàü pravi÷ya guhàü ramyàü ÷ubhàü kà¤canakuññimàm 6.048.020c dadç÷ur nairçtavyàghraü ÷ayànaü bhãmadar÷anam 6.048.021a te tu taü vikçtaü suptaü vikãrõam iva parvatam 6.048.021c kumbhakarõaü mahànidraü sahitàþ pratyabodhayan 6.048.022a årdhvaromà¤citatanuü ÷vasantam iva pannagam 6.048.022c tràsayantaü mahà÷vàsaiþ ÷ayànaü bhãmadar÷anam 6.048.023a bhãmanàsàpuñaü taü tu pàtàlavipulànanam 6.048.023c dadç÷ur nairçtavyàghraü kumbhakarõaü mahàbalam 6.048.024a tata÷ cakrur mahàtmànaþ kumbhakarõàgratas tadà 6.048.024c màüsànàü merusaükà÷aü rà÷iü paramatarpaõam 6.048.025a mçgàõàü mahiùàõàü ca varàhàõàü ca saücayàn 6.048.025c cakrur nairçta÷àrdålà rà÷imann asya càdbhutam 6.048.026a tataþ ÷oõitakumbhàü÷ ca madyàni vividhàni ca 6.048.026c purastàt kumbhakarõasya cakrus trida÷a÷atravaþ 6.048.027a lilipu÷ ca paràrdhyena candanena paraütapam 6.048.027c divyair àcchàdayàm àsur màlyair gandhaiþ sugandhibhiþ 6.048.028a dhåpaü sugandhaü sasçjus tuùñuvu÷ ca paraütapam 6.048.028c jaladà iva conedur yàtudhànàþ sahasra÷aþ 6.048.029a ÷aïkhàn àpårayàm àsuþ ÷a÷àïkasadç÷aprabhàn 6.048.029c tumulaü yugapac càpi vinedu÷ càpy amarùitàþ 6.048.030a nedur àsphoñayàm àsu÷ cikùipus te ni÷àcaràþ 6.048.030c kumbhakarõavibodhàrthaü cakrus te vipulaü svanam 6.048.031a sa÷aïkhabherãpañahapraõàdam; àsphoñitakùveóitasiühanàdam 6.048.031c di÷o dravantas tridivaü kirantaþ; ÷rutvà vihaügàþ sahasà nipetuþ 6.048.032a yadà bhç÷aü tair ninadair mahàtmà; na kumbhakarõo bubudhe prasuptaþ 6.048.032c tato musuõóãmusalàni sarve; rakùogaõàs te jagçhur gadà÷ ca 6.048.033a taü ÷aila÷çïgair musalair gadàbhir; vçkùais talair mudgaramuùñibhi÷ ca 6.048.033c sukhaprasuptaü bhuvi kumbhakarõaü; rakùàüsy udagràõi tadà nijaghnuþ 6.048.034a tasya ni÷vàsavàtena kumbhakarõasya rakùasaþ 6.048.034c ràkùasà balavanto 'pi sthàtuü nà÷aknuvan puraþ 6.048.035a tato 'sya purato gàóhaü ràkùasà bhãmavikramàþ 6.048.035c mçdaïgapaõavàn bherãþ ÷aïkhakumbhagaõàüs tathà 6.048.035e da÷aràkùasasàhasraü yugapat paryavàdayan 6.048.036a nãlà¤janacayàkàraü te tu taü pratyabodhayan 6.048.036c abhighnanto nadanta÷ ca naiva saüvivide tu saþ 6.048.037a yadà cainaü na ÷ekus te pratibodhayituü tadà 6.048.037c tato gurutaraü yatnaü dàruõaü samupàkraman 6.048.038a a÷vàn uùñràn kharàn nàgठjaghnur daõóaka÷àïku÷aiþ 6.048.038c bherã÷aïkhamçdaïgàü÷ ca sarvapràõair avàdayan 6.048.039a nijaghnu÷ càsya gàtràõi mahàkàùñhakañaü karaiþ 6.048.039c mudgarair musalai÷ caiva sarvapràõasamudyataiþ 6.048.040a tena ÷abdena mahatà laïkà samabhipårità 6.048.040c saparvatavanà sarvà so 'pi naiva prabudhyate 6.048.041a tataþ sahasraü bherãõàü yugapat samahanyata 6.048.041c mçùñakà¤canakoõànàm asaktànàü samantataþ 6.048.042a evam apy atinidras tu yadà naiva prabudhyata 6.048.042c ÷àpasya va÷am àpannas tataþ kruddhà ni÷àcaràþ 6.048.043a mahàkrodhasamàviùñàþ sarve bhãmaparàkramàþ 6.048.043c tad rakùobodhayiùyanta÷ cakrur anye paràkramam 6.048.044a anye bherãþ samàjaghnur anye cakrur mahàsvanam 6.048.044c ke÷àn anye pralulupuþ karõàv anye da÷anti ca 6.048.044e na kumbhakarõaþ paspande mahànidràva÷aü gataþ 6.048.045a anye ca balinas tasya kåñamudgarapàõayaþ 6.048.045c mårdhni vakùasi gàtreùu pàtayan kåñamudgaràn 6.048.046a rajjubandhanabaddhàbhiþ ÷ataghnãbhi÷ ca sarvataþ 6.048.046c vadhyamàno mahàkàyo na pràbudhyata ràkùasaþ 6.048.047a vàraõànàü sahasraü tu ÷arãre 'sya pradhàvitam 6.048.047c kumbhakarõas tato buddhaþ spar÷aü param abudhyata 6.048.048a sa pàtyamànair giri÷çïgavçkùair; acintayaüs tàn vipulàn prahàràn 6.048.048c nidràkùayàt kùudbhayapãóita÷ ca; vijçmbhamàõaþ sahasotpapàta 6.048.049a sa nàgabhogàcala÷çïgakalpau; vikùipya bàhå giri÷çïgasàrau 6.048.049c vivçtya vaktraü vaóavàmukhàbhaü; ni÷àcaro 'sau vikçtaü jajçmbhe 6.048.050a tasya jàjçmbhamàõasya vaktraü pàtàlasaünibham 6.048.050c dadç÷e meru÷çïgàgre divàkara ivoditaþ 6.048.051a vijçmbhamàõo 'tibalaþ pratibuddho ni÷àcaraþ 6.048.051c ni÷vàsa÷ càsya saüjaj¤e parvatàd iva màrutaþ 6.048.052a råpam uttiùñhatas tasya kumbhakarõasya tad babhau 6.048.052c tapànte sabalàkasya meghasyeva vivarùataþ 6.048.053a tasya dãptàgnisadç÷e vidyutsadç÷avarcasã 6.048.053c dadç÷àte mahànetre dãptàv iva mahàgrahau 6.048.054a àdad bubhukùito màüsaü ÷oõitaü tçùito 'pibat 6.048.054c medaþ kumbhaü ca madyaü ca papau ÷akraripus tadà 6.048.055a tatas tçpta iti j¤àtvà samutpetur ni÷àcaràþ 6.048.055c ÷irobhi÷ ca praõamyainaü sarvataþ paryavàrayan 6.048.056a sa sarvàn sàntvayàm àsa nairçtàn nairçtarùabhaþ 6.048.056c bodhanàd vismita÷ càpi ràkùasàn idam abravãt 6.048.057a kimartham aham àhatya bhavadbhiþ pratibodhitaþ 6.048.057c kaccit suku÷alaü ràj¤o bhayaü và neha kiü cana 6.048.058a atha và dhruvam anyebhyo bhayaü param upasthitam 6.048.058c yadartham eva tvaritair bhavadbhiþ pratibodhitaþ 6.048.059a adya ràkùasaràjasya bhayam utpàñayàmy aham 6.048.059c pàtayiùye mahendraü và ÷àtayiùye tathànalam 6.048.060a na hy alpakàraõe suptaü bodhayiùyati màü bhç÷am 6.048.060c tad àkhyàtàrthatattvena matprabodhanakàraõam 6.048.061a evaü bruvàõaü saürabdhaü kumbhakarõam ariüdamam 6.048.061c yåpàkùaþ sacivo ràj¤aþ kçtà¤jalir uvàca ha 6.048.062a na no devakçtaü kiü cid bhayam asti kadà cana 6.048.062c na daityadànavebhyo và bhayam asti hi tàdç÷am 6.048.062e yàdç÷aü mànuùaü ràjan bhayam asmàn upasthitam 6.048.063a vànaraiþ parvatàkàrair laïkeyaü parivàrità 6.048.063c sãtàharaõasaütaptàd ràmàn nas tumulaü bhayam 6.048.064a ekena vànareõeyaü pårvaü dagdhà mahàpurã 6.048.064c kumàro nihata÷ càkùaþ sànuyàtraþ saku¤jaraþ 6.048.065a svayaü rakùo'dhipa÷ càpi paulastyo devakaõñakaþ 6.048.065c mçteti saüyuge muktàràmeõàdityatejasà 6.048.066a yan na devaiþ kçto ràjà nàpi daityair na dànavaiþ 6.048.066c kçtaþ sa iha ràmeõa vimuktaþ pràõasaü÷ayàt 6.048.067a sa yåpàkùavacaþ ÷rutvà bhràtur yudhi paràjayam 6.048.067c kumbhakarõo vivçttàkùo yåpàkùam idam abravãt 6.048.068a sarvam adyaiva yåpàkùa harisainyaü salakùmaõam 6.048.068c ràghavaü ca raõe hatvà pa÷càd drakùyàmi ràvaõam 6.048.069a ràkùasàüs tarpayiùyàmi harãõàü màüsa÷oõitaiþ 6.048.069c ràmalakùmaõayo÷ càpi svayaü pàsyàmi ÷oõitam 6.048.070a tat tasya vàkyaü bruvato ni÷amya; sagarvitaü roùavivçddhadoùam 6.048.070c mahodaro nairçtayodhamukhyaþ; kçtà¤jalir vàkyam idaü babhàùe 6.048.071a ràvaõasya vacaþ ÷rutvà guõadoùu vimç÷ya ca 6.048.071c pa÷càd api mahàbàho ÷atrån yudhi vijeùyasi 6.048.072a mahodaravacaþ ÷rutvà ràkùasaiþ parivàritaþ 6.048.072c kumbhakarõo mahàtejàþ saüpratasthe mahàbalaþ 6.048.073a taü samutthàpya bhãmàkùaü bhãmaråpaparàkramam 6.048.073c ràkùasàs tvarità jagmur da÷agrãvanive÷anam 6.048.074a tato gatvà da÷agrãvam àsãnaü paramàsane 6.048.074c åcur baddhà¤jalipuñàþ sarva eva ni÷àcaràþ 6.048.075a prabuddhaþ kumbhakarõo 'sau bhràtà te ràkùasarùabha 6.048.075c kathaü tatraiva niryàtu drakùyase tam ihàgatam 6.048.076a ràvaõas tv abravãd dhçùño yathànyàyaü ca påjitam 6.048.076c draùñum enam ihecchàmi yathànyàyaü ca påjitam 6.048.077a tathety uktvà tu te sarve punar àgamya ràkùasàþ 6.048.077c kumbhakarõam idaü vàkyam åcå ràvaõacoditàþ 6.048.078a draùñuü tvàü kàïkùate ràjà sarvaràkùasapuügavaþ 6.048.078c gamane kriyatàü buddhir bhràtaraü saüpraharùaya 6.048.079a kumbhakarõas tu durdharùo bhràtur àj¤àya ÷àsanam 6.048.079c tathety uktvà mahàvãryaþ ÷ayanàd utpapàta ha 6.048.080a prakùàlya vadanaü hçùñaþ snàtaþ paramabhåùitaþ 6.048.080c pipàsus tvarayàm àsa pànaü balasamãraõam 6.048.081a tatas te tvaritàs tasya ràjùasà ràvaõàj¤ayà 6.048.081c madyaü bhakùyàü÷ ca vividhàn kùipram evopahàrayan 6.048.082a pãtvà ghañasahasraü sa gamanàyopacakrame 6.048.083a ãùatsamutkaño mattas tejobalasamanvitaþ 6.048.083c kumbhakarõo babhau hçùñaþ kàlàntakayamopamaþ 6.048.084a bhràtuþ sa bhavanaü gacchan rakùobalasamanvitaþ 6.048.084c kumbhakarõaþ padanyàsair akampayata medinãm 6.048.085a sa ràjamàrgaü vapuùà prakà÷ayan; sahasrara÷mir dharaõãm ivàü÷ubhiþ 6.048.085c jagàma tatrà¤jalimàlayà vçtaþ; ÷atakratur geham iva svayambhuvaþ 6.048.086a ke cic charaõyaü ÷araõaü sma ràmaü; vrajanti ke cid vyathitàþ patanti 6.048.086c ke cid di÷aþ sma vyathitàþ prayànti; ke cid bhayàrtà bhuvi ÷erate sma 6.048.087a tam adri÷çïgapratimaü kirãñinaü; spç÷antam àdityam ivàtmatejasà 6.048.087c vanaukasaþ prekùya vivçddham adbhutaü; bhayàrdità dudruvire tatas tataþ 6.049.001a tato ràmo mahàtejà dhanur àdàya vãryavàn 6.049.001c kirãñinaü mahàkàyaü kumbhakarõaü dadar÷a ha 6.049.002a taü dçùñvà ràkùasa÷reùñhaü parvatàkàradar÷anam 6.049.002c kramamàõam ivàkà÷aü purà nàràyaõaü prabhum 6.049.003a satoyàmbudasaükà÷aü kà¤canàïgadabhåùaõam 6.049.003c dçùñvà punaþ pradudràva vànaràõàü mahàcamåþ 6.049.004a vidrutàü vàhinãü dçùñvà vardhamànaü ca ràkùasaü 6.049.004c savismayam idaü ràmo vibhãùaõam uvàca ha 6.049.005a ko 'sau parvatasaüka÷aþ kirãñã harilocanaþ 6.049.005c laïkàyàü dç÷yate vãraþ savidyud iva toyadaþ 6.049.006a pçthivyàþ ketubhåto 'sau mahàn eko 'tra dç÷yate 6.049.006c yaü dçùñvà vànaràþ sarve vidravanti tatas tataþ 6.049.007a àcakùva me mahàn ko 'sau rakùo và yadi vàsuraþ 6.049.007c na mayaivaüvidhaü bhåtaü dçùñapårvaü kadà cana 6.049.008a sa pçùño ràjaputreõa ràmeõàkliùñakàriõà 6.049.008c vibhãùaõo mahàpràj¤aþ kàkutstham idam abravãt 6.049.009a yena vaivasvato yuddhe vàsava÷ ca paràjitaþ 6.049.009c saiùa vi÷ravasaþ putraþ kumbhakarõaþ pratàpavàn 6.049.010a etena devà yudhi dànavà÷ ca; yakùà bhujaügàþ pi÷ità÷anà÷ ca 6.049.010c gandharvavidyàdharakiünarà÷ ca; sahasra÷o ràghava saüprabhagnàþ 6.049.011a ÷ålapàõiü viråpàkùaü kumbhakarõaü mahàbalam 6.049.011c hantuü na ÷ekus trida÷àþ kàlo 'yam iti mohitàþ 6.049.012a prakçtyà hy eùa tejasvã kumbhakarõo mahàbalaþ 6.049.012c anyeùàü ràkùasendràõàü varadànakçtaü balam 6.049.013a etena jàtamàtreõa kùudhàrtena mahàtmanà 6.049.013c bhakùitàni sahasràõi sattvànàü subahåny api 6.049.014a teùu saübhakùyamàõeùu prajà bhayanipãóitàþ 6.049.014c yànti sma ÷araõaü ÷akraü tam apy arthaü nyavedayan 6.049.015a sa kumbhakarõaü kupito mahendro; jaghàna vajreõa ÷itena vajrã 6.049.015c sa ÷akravajràbhihato mahàtmà; cacàla kopàc ca bhç÷aü nanàda 6.049.016a tasya nànadyamànasya kumbhakarõasya dhãmataþ 6.049.016c ÷rutvà ninàdaü vitrastà bhåyo bhåmir vitatrase 6.049.017a tataþ kopàn mahendrasya kumbhakarõo mahàbalaþ 6.049.017c vikçùyairàvatàd dantaü jaghànorasi vàsavam 6.049.018a kumbhakarõaprahàràrto vicacàla sa vàsavaþ 6.049.018c tato viùeduþ sahasà devabrahmarùidànavàþ 6.049.019a prajàbhiþ saha ÷akra÷ ca yayau sthànaü svayambhuvaþ 6.049.019c kumbhakarõasya dauràtmyaü ÷a÷aüsus te prajàpateþ 6.049.019e prajànàü bhakùaõaü càpi devànàü càpi dharùaõam 6.049.020a evaü prajà yadi tv eùa bhakùayiùyati nitya÷aþ 6.049.020c acireõaiva kàlena ÷ånyo loko bhaviùyati 6.049.021a vàsavasya vacaþ ÷rutvà sarvalokapitàmahaþ 6.049.021c rakùàüsy àvàhayàm àsa kumbhakarõaü dadar÷a ha 6.049.022a kumbhakarõaü samãkùyaiva vitatràsa prajàpatiþ 6.049.022c dçùñvà ni÷vasya caivedaü svayambhår idam abravãt 6.049.023a dhruvaü lokavinà÷àya paurastyenàsi nirmitaþ 6.049.023c tasmàt tvam adya prabhçti mçtakalpaþ ÷ayiùyasi 6.049.023e brahma÷àpàbhibhåto 'tha nipapàtàgrataþ prabhoþ 6.049.024a tataþ paramasaübhrànto ràvaõo vàkyam abravãt 6.049.024c vivçddhaþ kà¤cano vçkùaþ phalakàle nikçtyate 6.049.025a na naptàraü svakaü nyàyyaü ÷aptum evaü prajàpate 6.049.025c na mithyàvacana÷ ca tvaü svapsyaty eùa na saü÷ayaþ 6.049.025e kàlas tu kriyatàm asya ÷ayane jàgare tathà 6.049.026a ràvaõasya vacaþ ÷rutvà svayambhår idam abravãt 6.049.026c ÷ayità hy eùa ùaõ màsàn ekàhaü jàgariùyati 6.049.027a ekenàhnà tv asau vãra÷ caran bhåmiü bubhukùitaþ 6.049.027c vyàttàsyo bhakùayel lokàn saükruddha iva pàvakaþ 6.049.028a so 'sau vyasanam àpannaþ kumbhakarõam abodhayat 6.049.028c tvatparàkramabhãta÷ ca ràjà saüprati ràvaõaþ 6.049.029a sa eùa nirgato vãraþ ÷ibiràd bhãmavikramaþ 6.049.029c vànaràn bhç÷asaükruddho bhakùayan paridhàvati 6.049.030a kumbhakarõaü samãkùyaiva harayo vipradudruvuþ 6.049.030c katham enaü raõe kruddhaü vàrayiùyanti vànaràþ 6.049.031a ucyantàü vànaràþ sarve yantram etat samucchritam 6.049.031c iti vij¤àya harayo bhaviùyantãha nirbhayàþ 6.049.032a vibhãùaõavacaþ ÷rutvà hetumat sumukhodgatam 6.049.032c uvàca ràghavo vàkyaü nãlaü senàpatiü tadà 6.049.033a gaccha sainyàni sarvàõi vyåhya tiùñhasva pàvake 6.049.033c dvàràõy àdàya laïkàyà÷ caryà÷ càpy atha saükramàn 6.049.034a ÷aila÷çïgàõi vçkùàü÷ ca ÷ilà÷ càpy upasaüharan 6.049.034c tiùñhantu vànaràþ sarve sàyudhàþ ÷ailapàõayaþ 6.049.035a ràghaveõa samàdiùño nãlo haricamåpatiþ 6.049.035c ÷a÷àsa vànarànãkaü yathàvat kapiku¤jaraþ 6.049.036a tato gavàkùaþ ÷arabho hanumàn aïgado nalaþ 6.049.036c ÷aila÷çïgàõi ÷ailàbhà gçhãtvà dvàram abhyayuþ 6.049.037a tato harãõàü tad anãkam ugraü; raràja ÷ailodyatavçkùahastam 6.049.037c gireþ samãpànugataü yathaiva; mahan mahàmbhodharajàlam ugram 6.050.001a sa tu ràkùasa÷àrdålo nidràmadasamàkulaþ 6.050.001c ràjamàrgaü ÷riyà juùñaü yayau vipulavikramaþ 6.050.002a ràkùasànàü sahasrai÷ ca vçtaþ paramadurjayaþ 6.050.002c gçhebhyaþ puùpavarùeõa kàryamàõas tadà yayau 6.050.003a sa hemajàlavitataü bhànubhàsvaradar÷anam 6.050.003c dadar÷a vipulaü ramyaü ràkùasendranive÷anam 6.050.004a sa tat tadà sårya ivàbhrajàlaü; pravi÷ya rakùo'dhipater nive÷anam 6.050.004c dadar÷a dåre 'grajam àsanasthaü; svayambhuvaü ÷akra ivàsanastham 6.050.005a so 'bhigamya gçhaü bhràtuþ kakùyàm abhivigàhya ca 6.050.005c dadar÷odvignam àsãnaü vimàne puùpake gurum 6.050.006a atha dçùñvà da÷agrãvaþ kumbhakarõam upasthitam 6.050.006c tårõam utthàya saühçùñaþ saünikarùam upànayat 6.050.007a athàsãnasya paryaïke kumbhakarõo mahàbalaþ 6.050.007c bhràtur vavande caraõàü kiü kçtyam iti càbravãt 6.050.007e utpatya cainaü mudito ràvaõaþ pariùasvaje 6.050.008a sa bhràtrà saüpariùvakto yathàvac càbhinanditaþ 6.050.008c kumbhakarõaþ ÷ubhaü divyaü pratipede varàsanam 6.050.009a sa tadàsanam à÷ritya kumbhakarõo mahàbalaþ 6.050.009c saüraktanayanaþ kopàd ràvaõaü vàkyam abravãt 6.050.010a kimartham aham àdçtya tvayà ràjan prabodhitaþ 6.050.010c ÷aüsa kasmàd bhayaü te 'sti ko 'dya preto bhaviùyati 6.050.011a bhràtaraü ràvaõaþ kruddhaü kumbhakarõam avasthitam 6.050.011c ãùat tu parivçttàbhyàü netràbhyàü vàkyam abravãt 6.050.012a adya te sumahàn kàlaþ ÷ayànasya mahàbala 6.050.012c sukhitas tvaü na jànãùe mama ràmakçtaü bhayam 6.050.013a eùa dà÷arathã ràmaþ sugrãvasahito balã 6.050.013c samudraü sabalas tãrtvà målaü naþ parikçntati 6.050.014a hanta pa÷yasva laïkàyà vanàny upavanàni ca 6.050.014c setunà sukham àgamya vànaraikàrõavaü kçtam 6.050.015a ye ràkùasà mukhyatamà hatàs te vànarair yudhi 6.050.015c vànaràõàü kùayaü yuddhe na pa÷yàmi kadà cana 6.050.016a sarvakùapitako÷aü ca sa tvam abhyavapadya màm 6.050.016c tràyasvemàü purãü laïkàü bàlavçddhàva÷eùitàm 6.050.017a bhràtur arthe mahàbàho kuru karma suduùkaram 6.050.017c mayaivaü noktapårvo hi ka÷ cid bhràtaþ paraütapa 6.050.017e tvayy asti mama ca snehaþ parà saübhàvanà ca me 6.050.018a devàsuravimardeùu bahu÷o ràkùasarùabha 6.050.018c tvayà devàþ prativyåhya nirjità÷ càsurà yudhi 6.050.018e na hi te sarvabhåteùu dç÷yate sadç÷o balã 6.050.019a kuruùva me priyahitam etad uttamaü; yathàpriyaü priyaraõabàndhavapriya 6.050.019c svatejasà vidhama sapatnavàhinãü; ÷aradghanaü pavana ivodyato mahàn 6.051.001a tasya ràkùasaràjasya ni÷amya paridevitam 6.051.001c kumbhakarõo babhàùe 'tha vacanaü prajahàsa ca 6.051.002a dçùño doùo hi yo 'smàbhiþ purà mantravinirõaye 6.051.002c hiteùv anabhiyuktena so 'yam àsàditas tvayà 6.051.003a ÷ãghraü khalv abhyupetaü tvàü phalaü pàpasya karmaõaþ 6.051.003c nirayeùv eva patanaü yathà duùkçtakarmaõaþ 6.051.004a prathamaü vai mahàràja kçtyam etad acintitam 6.051.004c kevalaü vãryadarpeõa nànubandho vicàritaþ 6.051.005a yaþ pa÷càt pårvakàryàõi kuryàd ai÷varyam àsthitaþ 6.051.005c pårvaü cottarakàryàõi na sa veda nayànayau 6.051.006a de÷akàlavihãnàni karmàõi viparãtavat 6.051.006c kriyamàõàni duùyanti havãüùy aprayateùv iva 6.051.007a trayàõàü pa¤cadhà yogaü karmaõàü yaþ prapa÷yati 6.051.007c sacivaiþ samayaü kçtvà sa sabhye vartate pathi 6.051.008a yathàgamaü ca yo ràjà samayaü vicikãrùati 6.051.008c budhyate sacivàn buddhyà suhçda÷ cànupa÷yati 6.051.009a dharmam arthaü ca kàmaü ca sarvàn và rakùasàü pate 6.051.009c bhajate puruùaþ kàle trãõi dvandvàni và punaþ 6.051.010a triùu caiteùu yac chreùñhaü ÷rutvà tan nàvabudhyate 6.051.010c ràjà và ràjamàtro và vyarthaü tasya bahu÷rutam 6.051.011a upapradànaü sàntvaü và bhedaü kàle ca vikramam 6.051.011c yogaü ca rakùasàü ÷reùñha tàv ubhau ca nayànayau 6.051.012a kàle dharmàrthakàmàn yaþ saümantrya sacivaiþ saha 6.051.012c niùevetàtmavàül loke na sa vyasanam àpnuyàt 6.051.013a hitànubandham àlokya kàryàkàryam ihàtmanaþ 6.051.013c ràjà sahàrthatattvaj¤aiþ sacivaiþ saha jãvati 6.051.014a anabhij¤àya ÷àstràrthàn puruùàþ pa÷ubuddhayaþ 6.051.014c pràgalbhyàd vaktum icchanti mantreùv abhyantarãkçtàþ 6.051.015a a÷àstraviduùàü teùàü na kàryam ahitaü vacaþ 6.051.015c artha÷àstrànabhij¤ànàü vipulàü ÷riyam icchatàm 6.051.016a ahitaü ca hitàkàraü dhàrùñyàj jalpanti ye naràþ 6.051.016c avekùya mantrabàhyàs te kartavyàþ kçtyadåùaõàþ 6.051.017a vinà÷ayanto bhartàraü sahitàþ ÷atrubhir budhaiþ 6.051.017c viparãtàni kçtyàni kàrayantãha mantriõaþ 6.051.018a tàn bhartà mitrasaükà÷àn amitràn mantranirõaye 6.051.018c vyavahàreõa jànãyàt sacivàn upasaühitàn 6.051.019a capalasyeha kçtyàni sahasànupradhàvataþ 6.051.019c chidram anye prapadyante krau¤casya kham iva dvijàþ 6.051.020a yo hi ÷atrum avaj¤àya nàtmànam abhirakùati 6.051.020c avàpnoti hi so 'narthàn sthànàc ca vyavaropyate 6.051.021a tat tu ÷rutvà da÷agrãvaþ kumbhakarõasya bhàùitam 6.051.021c bhrukuñiü caiva saücakre kruddha÷ cainam uvàca ha 6.051.022a mànyo gurur ivàcàryaþ kiü màü tvam anu÷àsati 6.051.022c kim evaü vàk÷ramaü kçtvà kàle yuktaü vidhãyatàm 6.051.023a vibhramàc cittamohàd và balavãryà÷rayeõa và 6.051.023c nàbhipannam idànãü yad vyarthàs tasya punaþ kçthàþ 6.051.024a asmin kàle tu yad yuktaü tad idànãü vidhãyatàm 6.051.024c mamàpanayajaü doùaü vikrameõa samãkuru 6.051.025a yadi khalv asti me sneho bhràtçtvaü vàvagacchasi 6.051.025c yadi và kàryam etat te hçdi kàryatamaü matam 6.051.026a sa suhçdyo vipannàrthaü dãnam abhyavapadyate 6.051.026c sa bandhur yo 'panãteùu sàhàyyàyopakalpate 6.051.027a tam athaivaü bruvàõaü tu vacanaü dhãradàruõam 6.051.027c ruùño 'yam iti vij¤àya ÷anaiþ ÷lakùõam uvàca ha 6.051.028a atãva hi samàlakùya bhràtaraü kùubhitendriyam 6.051.028c kumbhakarõaþ ÷anair vàkyaü babhàùe parisàntvayan 6.051.029a alaü ràkùasaràjendra saütàpam upapadya te 6.051.029c roùaü ca saüparityajya svastho bhavitum arhasi 6.051.030a naitan manasi kartavvyaü mayi jãvati pàrthiva 6.051.030c tam ahaü nà÷ayiùyàmi yatkçte paritapyase 6.051.031a ava÷yaü tu hitaü vàcyaü sarvàvasthaü mayà tava 6.051.031c bandhubhàvàd abhihitaü bhràtçsnehàc ca pàrthiva 6.051.032a sadç÷aü yat tu kàle 'smin kartuü snigdhena bandhunà 6.051.032c ÷atråõàü kadanaü pa÷ya kriyamàõaü mayà raõe 6.051.033a adya pa÷ya mahàbàho mayà samaramårdhani 6.051.033c hate ràme saha bhràtrà dravantãü harivàhinãm 6.051.034a adya ràmasya tad dçùñvà mayànãtaü raõàc chiraþ 6.051.034c sukhãbhava mahàbàho sãtà bhavatu duþkhità 6.051.035a adya ràmasya pa÷yantu nidhanaü sumahat priyam 6.051.035c laïkàyàü ràkùasàþ sarve ye te nihatabàndhavàþ 6.051.036a adya ÷okaparãtànàü svabandhuvadhakàraõàt 6.051.036c ÷atror yudhi vinà÷ena karomy asrapramàrjanam 6.051.037a adya parvatasaükà÷aü sasåryam iva toyadam 6.051.037c vikãrõaü pa÷ya samare sugrãvaü plavage÷varam 6.051.038a na paraþ preùaõãyas te yuddhàyàtula vikrama 6.051.038c aham utsàdayiùyàmi ÷atråüs tava mahàbala 6.051.039a yadi ÷akro yadi yamo yadi pàvakamàrutau 6.051.039c tàn ahaü yodhayiùyàmi kubera varuõàv api 6.051.040a girimàtra÷arãrasya ÷ita÷åladharasya me 6.051.040c nardatas tãkùõadaüùñrasya bibhãyàc ca puraüdaraþ 6.051.041a atha và tyakta÷astrasya mçdgatas tarasà ripån 6.051.041c na me pratimukhe ka÷ cic chaktaþ sthàtuü jijãviùuþ 6.051.042a naiva ÷aktyà na gadayà nàsinà na ÷itaiþ ÷araiþ 6.051.042c hastàbhyàm eva saürabdho haniùyàmy api vajriõam 6.051.043a yadi me muùñivegaü sa ràghavo 'dya sahiùyati 6.051.043c tataþ pàsyanti bàõaughà rudhiraü ràghavasya te 6.051.044a cintayà bàdhyase ràjan kimarthaü mayi tiùñhati 6.051.044c so 'haü ÷atruvinà÷àya tava niryàtum udyataþ 6.051.045a mu¤ca ràmàd bhayaü ràjan haniùyàmãha saüyuge 6.051.045c ràghavaü lakùmaõaü caiva sugrãvaü ca mahàbalam 6.051.045e asàdhàraõam icchàmi tava dàtuü mahad ya÷aþ 6.051.046a vadhena te dà÷aratheþ sukhàvahaü; sukhaü samàhartum ahaü vrajàmi 6.051.046c nihatya ràmaü sahalakùmaõena; khàdàmi sarvàn hariyåthamukhyàn 6.051.047a ramasva kàmaü piba càgryavàruõãü; kuruùva kçtyàni vinãyatàü jvaraþ 6.051.047c mayàdya ràme gamite yamakùayaü; ciràya sãtà va÷agà bhaviùyati 6.052.001a tad uktam atikàyasya balino bàhu÷àlinaþ 6.052.001c kumbhakarõasya vacanaü ÷rutvovàca mahodaraþ 6.052.002a kumbhakarõakule jàto dhçùñaþ pràkçtadar÷anaþ 6.052.002c avalipto na ÷aknoùi kçtyaü sarvatra veditum 6.052.003a na hi ràjà na jànãte kumbhakarõa nayànayau 6.052.003c tvaü tu kai÷orakàd dhçùñaþ kevalaü vaktum icchasi 6.052.004a sthànaü vçddhiü ca hàniü ca de÷akàlavibhàgavit 6.052.004c àtmana÷ ca pareùàü ca budhyate ràkùasarùabha 6.052.005a yat tu ÷akyaü balavatà kartuü pràkçtabuddhinà 6.052.005c anupàsitavçddhena kaþ kuryàt tàdç÷aü budhaþ 6.052.006a yàüs tu dharmàrthakàmàüs tvaü bravãùi pçthag à÷rayàn 6.052.006c anuboddhuü svabhàvena na hi lakùaõam asti te 6.052.007a karma caiva hi sarveùàü kàraõànàü prayojanam 6.052.007c ÷reyaþ pàpãyasàü càtra phalaü bhavati karmaõàm 6.052.008a niþ÷reyasa phalàv eva dharmàrthàv itaràv api 6.052.008c adharmànarthayoþ pràptiþ phalaü ca pratyavàyikam 6.052.009a aihalaukikapàratryaü karma pumbhir niùevyate 6.052.009c karmàõy api tu kalpyàni labhate kàmam àsthitaþ 6.052.010a tatra këptam idaü ràj¤à hçdi kàryaü mataü ca naþ 6.052.010c ÷atrau hi sàhasaü yat syàt kim ivàtràpanãyate 6.052.011a ekasyaivàbhiyàne tu hetur yaþ prakçtas tvayà 6.052.011c tatràpy anupapannaü te vakùyàmi yad asàdhu ca 6.052.012a yena pårvaü janasthàne bahavo 'tibalà hatàþ 6.052.012c ràkùasà ràghavaü taü tvaü katham eko jayiùyasi 6.052.013a ye purà nirjitàs tena janasthàne mahaujasaþ 6.052.013c ràkùasàüs tàn pure sarvàn bhãtàn adyàpi pa÷yasi 6.052.014a taü siüham iva saükruddhaü ràmaü da÷arathàtmajam 6.052.014c sarpaü suptam ivàbuddhyà prabodhayitum icchasi 6.052.015a jvalantaü tejasà nityaü krodhena ca duràsadam 6.052.015c kas taü mçtyum ivàsahyam àsàdayitum arhati 6.052.016a saü÷ayastham idaü sarvaü ÷atroþ pratisamàsane 6.052.016c ekasya gamanaü tatra na hi me rocate tava 6.052.017a hãnàrthas tu samçddhàrthaü ko ripuü pràkçto yathà 6.052.017c ni÷citaü jãvitatyàge va÷am ànetum icchati 6.052.018a yasya nàsti manuùyeùu sadç÷o ràkùasottama 6.052.018c katham à÷aüsase yoddhuü tulyenendravivasvatoþ 6.052.019a evam uktvà tu saürabdhaü kumbhakarõaü mahodaraþ 6.052.019c uvàca rakùasàü madhye ràvaõo lokaràvaõam 6.052.020a labdhvà punas tàü vaidehãü kimarthaü tvaü prajalpasi 6.052.020c yadecchasi tadà sãtà va÷agà te bhaviùyati 6.052.021a dçùñaþ ka÷ cid upàyo me sãtopasthànakàrakaþ 6.052.021c rucita÷ cet svayà buddhyà ràkùase÷vara taü ÷çõu 6.052.022a ahaü dvijihvaþ saühràdã kumbhakarõo vitardanaþ 6.052.022c pa¤caràmavadhàyaite niryàntãty avaghoùaya 6.052.023a tato gatvà vayaü yuddhaü dàsyàmas tasya yatnataþ 6.052.023c jeùyàmo yadi te ÷atrån nopàyaiþ kçtyam asti naþ 6.052.024a atha jãvati naþ ÷atrur vayaü ca kçtasaüyugàþ 6.052.024c tataþ samabhipatsyàmo manasà yat samãkùitum 6.052.025a vayaü yuddhàd ihaiùyàmo rudhireõa samukùitàþ 6.052.025c vidàrya svatanuü bàõai ràmanàmàïkitaiþ ÷itaiþ 6.052.026a bhakùito ràghavo 'smàbhir lakùmaõa÷ ceti vàdinaþ 6.052.026c tava pàdau grahãùyàmas tvaü naþ kàma prapåraya 6.052.027a tato 'vaghoùaya pure gajaskandhena pàrthiva 6.052.027c hato ràmaþ saha bhràtrà sasainya iti sarvataþ 6.052.028a prãto nàma tato bhåtvà bhçtyànàü tvam ariüdama 6.052.028c bhogàü÷ ca parivàràü÷ ca kàmàü÷ ca vasudàpaya 6.052.029a tato màlyàni vàsàüsi vãràõàm anulepanam 6.052.029c peyaü ca bahu yodhebhyaþ svayaü ca muditaþ piba 6.052.030a tato 'smin bahulãbhåte kaulãne sarvato gate 6.052.030c pravi÷yà÷vàsya càpi tvaü sãtàü rahasi sàntvaya 6.052.030e dhanadhànyai÷ ca kàmai÷ ca ratnai÷ cainàü pralobhaya 6.052.031a anayopadhayà ràjan bhaya÷okànubandhayà 6.052.031c akàmà tvadva÷aü sãtà naùñanàthà gamiùyati 6.052.032a ra¤janãyaü hi bhartàraü vinaùñam avagamya sà 6.052.032c nairà÷yàt strãlaghutvàc ca tvadva÷aü pratipatsyate 6.052.033a sà purà sukhasaüvçddhà sukhàrhà duþkhakarùità 6.052.033c tvayy adhãnaþ sukhaü j¤àtvà sarvathopagamiùyati 6.052.034a etat sunãtaü mama dar÷anena; ràmaü hi dçùñvaiva bhaved anarthaþ 6.052.034c ihaiva te setsyati motsuko bhår; mahàn ayuddhena sukhasya làbhaþ 6.052.035a anaùñasainyo hy anavàptasaü÷ayo; ripån ayuddhena jaya¤ janàdhipa 6.052.035c ya÷a÷ ca puõyaü ca mahan mahãpate; ÷riyaü ca kãrtiü ca ciraü sama÷nute 6.053.001a sa tathoktas tu nirbhartsya kumbhakarõo mahodaram 6.053.001c abravãd ràkùasa÷reùñhaü bhràtaraü ràvaõaü tataþ 6.053.002a so 'haü tava bhayaü ghoraü vadhàt tasya duràtmanaþ 6.053.002c ràmasyàdya pramàrjàmi nirvairas tvaü sukhãbhava 6.053.003a garjanti na vçthà ÷åra nirjalà iva toyadàþ 6.053.003c pa÷ya saüpàdyamànaü tu garjitaü yudhi karmaõà 6.053.004a na marùayati càtmànaü saübhàvayati nàtmanà 6.053.004c adar÷ayitvà ÷åràs tu karma kurvanti duùkaram 6.053.005a viklavànàm abuddhãnàü ràj¤àü paõóitamàninàm 6.053.005c ÷çõvatàm àdita idaü tvadvidhànàü mahodara 6.053.006a yuddhe kàpuruùair nityaü bhavadbhiþ priyavàdibhiþ 6.053.006c ràjànam anugacchadbhiþ kçtyam etad vinà÷itam 6.053.007a ràja÷eùà kçtà laïkà kùãõaþ ko÷o balaü hatam 6.053.007c ràjànam imam àsàdya suhçccihnam amitrakam 6.053.008a eùa niryàmy ahaü yuddham udyataþ ÷atrunirjaye 6.053.008c durnayaü bhavatàm adya samãkartuü mahàhave 6.053.009a evam uktavato vàkyaü kumbhakarõasya dhãmataþ 6.053.009c pratyuvàca tato vàkyaü prahasan ràkùasàdhipaþ 6.053.010a mahodaro 'yaü ràmàt tu paritrasto na saü÷ayaþ 6.053.010c na hi rocayate tàta yuddhaü yuddhavi÷àrada 6.053.011a ka÷ cin me tvatsamo nàsti sauhçdena balena ca 6.053.011c gaccha ÷atruvadhàya tvaü kumbhakarõajayàya ca 6.053.012a àdade ni÷itaü ÷ålaü vegàc chatrunibarhaõaþ 6.053.012c sarvakàlàyasaü dãptaü taptakà¤canabhåùaõam 6.053.013a indrà÷anisamaü bhãmaü vajrapratimagauravam 6.053.013c devadànavagandharvayakùakiünarasådanam 6.053.014a raktamàlya mahàdàma svata÷ codgatapàvakam 6.053.014c àdàya ni÷itaü ÷ålaü ÷atru÷oõitara¤jitam 6.053.014e kumbhakarõo mahàtejà ràvaõaü vàkyam abravãt 6.053.015a gamiùyàmy aham ekàkã tiùñhatv iha balaü mahat 6.053.015c adya tàn kùudhitaþ kruddho bhakùayiùyàmi vànaràn 6.053.016a kumbhakarõavacaþ ÷rutvà ràvaõo vàkyam abravãt 6.053.016c sainyaiþ parivçto gaccha ÷ålamudgalapàõibhiþ 6.053.017a vànarà hi mahàtmànaþ ÷ãghrà÷ ca vyavasàyinaþ 6.053.017c ekàkinaü pramattaü và nayeyur da÷anaiþ kùayam 6.053.018a tasmàt paramadurdharùaiþ sainyaiþ parivçto vraja 6.053.018c rakùasàm ahitaü sarvaü ÷atrupakùaü nisådaya 6.053.019a athàsanàt samutpatya srajaü maõikçtàntaràm 6.053.019c àbabandha mahàtejàþ kumbhakarõasya ràvaõaþ 6.053.020a aïgadàn aïgulãveùñàn varàõy àbharaõàni ca 6.053.020c hàraü ca ÷a÷isaükà÷am àbabandha mahàtmanaþ 6.053.021a divyàni ca sugandhãni màlyadàmàni ràvaõaþ 6.053.021c ÷rotre càsajjayàm àsa ÷rãmatã càsya kuõóale 6.053.022a kà¤canàïgadakeyåro niùkàbharaõabhåùitaþ 6.053.022c kumbhakarõo bçhatkarõaþ suhuto 'gnir ivàbabhau 6.053.023a ÷roõãsåtreõa mahatà mecakena viràjitaþ 6.053.023c amçtotpàdane naddho bhujaügeneva mandaraþ 6.053.024a sa kà¤canaü bhàrasahaü nivàtaü; vidyutprabhaü dãptam ivàtmabhàsà 6.053.024c àbadhyamànaþ kavacaü raràja; saüdhyàbhrasaüvãta ivàdriràjaþ 6.053.025a sarvàbharaõanaddhàïgaþ ÷ålapàõiþ sa ràkùasaþ 6.053.025c trivikramakçtotsàho nàràyaõa ivàbabhau 6.053.026a bhràtaraü saüpariùvajya kçtvà càpi pradakùiõam 6.053.026c praõamya ÷irasà tasmai saüpratasthe mahàbaliþ 6.053.026e tam à÷ãrbhiþ pra÷astàbhiþ preùayàm àsa ràvaõaþ 6.053.027a ÷aïkhadundubhinirghoùaiþ sainyai÷ càpi varàyudhaiþ 6.053.027c taü gajai÷ ca turaügai÷ ca syandanai÷ càmbudasvanaiþ 6.053.027e anujagmur mahàtmànaü rathino rathinàü varam 6.053.028a sarpair uùñraiþ kharair a÷vaiþ siühadvipamçgadvijaiþ 6.053.028c anujagmu÷ ca taü ghoraü kumbhakarõaü mahàbalam 6.053.029a sa puùpavarõair avakãryamàõo; dhçtàtapatraþ ÷ita÷ålapàõiþ 6.053.029c madotkañaþ ÷oõitagandhamatto; viniryayau dànavadeva÷atruþ 6.053.030a padàtaya÷ a bahavo mahànàdà mahàbalàþ 6.053.030c anvayå ràkùasà bhãmà bhãmàkùàþ ÷astrapàõayaþ 6.053.031a raktàkùàþ sumahàkàyà nãlà¤janacayopamàþ 6.053.031c ÷åràn udyamya khaógàü÷ ca ni÷itàü÷ ca para÷vadhàn 6.053.032a bahuvyàmàü÷ ca vipulàn kùepaõãyàn duràsadàn 6.053.032c tàlaskandhàü÷ ca vipulàn kùepaõãyàn duràsadàn 6.053.033a athànyad vapur àdàya dàruõaü lomaharùaõam 6.053.033c niùpapàta mahàtejàþ kumbhakarõo mahàbalaþ 6.053.034a dhanuþ÷ataparãõàhaþ sa ùañ÷atasamucchitaþ 6.053.034c raudraþ ÷akañacakràkùo mahàparvatasaünibhaþ 6.053.035a saünipatya ca rakùàüsi dagdha÷ailopamo mahàn 6.053.035c kumbhakarõo mahàvaktraþ prahasann idam abravãt 6.053.036a adya vànaramukhyànàü tàni yåthàni bhàga÷aþ 6.053.036c nirdahiùyàmi saükruddhaþ ÷alabhàn iva pàvakaþ 6.053.037a nàparàdhyanti me kàmaü vànarà vanacàriõaþ 6.053.037c jàtir asmadvidhànàü sà purodyànavibhåùaõam 6.053.038a purarodhasya målaü tu ràghavaþ sahalakùmaõaþ 6.053.038c hate tasmin hataü sarvaü taü vadhiùyàmi saüyuge 6.053.039a evaü tasya bruvàõasya kumbhakarõasya ràkùasàþ 6.053.039c nàdaü cakrur mahàghoraü kampayanta ivàrõavam 6.053.040a tasya niùpatatas tårõaü kumbhakarõasya dhãmataþ 6.053.040c babhåvur ghoraråpàõi nimittàni samantataþ 6.053.041a ulkà÷aniyutà meghà vinedu÷ ca sudàruõàþ 6.053.041c sasàgaravanà caiva vasudhà samakampata 6.053.042a ghoraråpàþ ÷ivà neduþ sajvàlakavalair mukhaiþ 6.053.042c maõóalàny apasavyàni babandhu÷ ca vihaügamàþ 6.053.043a niùpapàta ca gçdhre 'sya ÷åle vai pathi gacchataþ 6.053.043c pràsphuran nayanaü càsya savyo bàhur akampata 6.053.044a niùpapàta tadà coklà jvalantã bhãmanisvanà 6.053.044c àdityo niùprabha÷ càsãn na pravàti sukho 'nilaþ 6.053.045a acintayan mahotpàtàn utthitàül lomaharùaõàn 6.053.045c niryayau kumbhakarõas tu kçtàntabalacoditaþ 6.053.046a sa laïghayitvà pràkàraü padbhyàü parvatasaünibhaþ 6.053.046c dadar÷àbhraghanaprakhyaü vànarànãkam adbhutam 6.053.047a te dçùñvà ràkùasa÷reùñhaü vànaràþ parvatopamam 6.053.047c vàyununnà iva ghanà yayuþ sarvà di÷as tadà 6.053.048a tad vànarànãkam atipracaõóaü; di÷o dravad bhinnam ivàbhrajàlam 6.053.048c sa kumbhakarõaþ samavekùya harùàn; nanàda bhåyo ghanavad ghanàbhaþ 6.053.049a te tasya ghoraü ninadaü ni÷amya; yathà ninàdaü divi vàridasya 6.053.049c petur dharaõyàü bahavaþ plavaügà; nikçttamålà iva sàlavçkùàþ 6.053.050a vipulaparighavàn sa kumbhakarõo; ripunidhanàya viniþsçto mahàtmà 6.053.050c kapi gaõabhayam àdadat subhãmaü; prabhur iva kiükaradaõóavàn yugànte 6.054.001a sa nanàda mahànàdaü samudram abhinàdayan 6.054.001c janayann iva nirghàtàn vidhamann iva parvatàn 6.054.002a tam avadhyaü maghavatà yamena varuõena ca 6.054.002c prekùya bhãmàkùam àyàntaü vànarà vipradudruvuþ 6.054.003a tàüs tu vidravato dçùñvà vàliputro 'ïgado 'bravãt 6.054.003c nalaü nãlaü gavàkùaü ca kumudaü ca mahàbalam 6.054.004a àtmànam atra vismçtya vãryàõy abhijanàni ca 6.054.004c kva gacchata bhayatrastàþ pràkçtà harayo yathà 6.054.005a sàdhu saumyà nivartadhvaü kiü pràõàn parirakùatha 6.054.005c nàlaü yuddhàya vai rakùo mahatãyaü vibhãùikàþ 6.054.006a mahatãm utthitàm enàü ràkùasànàü vibhãùikàm 6.054.006c vikramàd vidhamiùyàmo nivartadhvaü plavaügamàþ 6.054.007a kçcchreõa tu samà÷vàsya saügamya ca tatas tataþ 6.054.007c vçkùàdrihastà harayaþ saüpratasthå raõàjiram 6.054.008a te nivçtya tu saükruddhàþ kumbhakarõaü vanaukasaþ 6.054.008c nijaghnuþ paramakruddhàþ samadà iva ku¤jaràþ 6.054.008e pràü÷ubhir giri÷çïgai÷ ca ÷ilàbhi÷ ca mahàbalàþ 6.054.009a pàdapaiþ puùpitàgrai÷ ca hanyamàno na kampate 6.054.009c tasya gàtreùu patità bhidyante ÷ata÷aþ ÷ilàþ 6.054.009e pàdapàþ puùpitàgrà÷ ca bhagnàþ petur mahãtale 6.054.010a so 'pi sainyàni saükruddho vànaràõàü mahaujasàm 6.054.010c mamantha paramàyatto vanàny agnir ivotthitaþ 6.054.011a lohitàrdràs tu bahavaþ ÷erate vànararùabhàþ 6.054.011c nirastàþ patità bhåmau tàmrapuùpà iva drumàþ 6.054.012a laïghayantaþ pradhàvanto vànarà nàvalokayan 6.054.012c ke cit samudre patitàþ ke cid gaganam à÷ritàþ 6.054.013a vadhyamànàs tu te vãrà ràkùasena balãyasà 6.054.013c sàgaraü yena te tãrõàþ pathà tenaiva dudruvuþ 6.054.014a te sthalàni tathà nimnaü viùaõõavadanà bhayàt 6.054.014c çkùà vçkùàn samàråóhàþ ke cit parvatam à÷ritàþ 6.054.015a mamajjur arõave ke cid guhàþ ke cit samà÷ritàþ 6.054.015c niùeduþ plavagàþ ke cit ke cin naivàvatasthire 6.054.016a tàn samãkùyàïgado bhaïgàn vànaràn idam abravãt 6.054.016c avatiùñhata yudhyàmo nivartadhvaü plavaügamàþ 6.054.017a bhagnànàü vo na pa÷yàmi parigamya mahãm imàm 6.054.017c sthànaü sarve nivartadhvaü kiü pràõàn parirakùatha 6.054.018a niràyudhànàü dravatàm asaügagatipauruùàþ 6.054.018c dàrà hy apahasiùyanti sa vai ghàtas tu jãvitàm 6.054.019a kuleùu jàtàþ sarve sma vistãrõeùu mahatsu ca 6.054.019c anàryàþ khalu yad bhãtàs tyaktvà vãryaü pradhàvata 6.054.020a vikatthanàni vo yàni yadà vai janasaüsadi 6.054.020c tàni vaþ kva ca yatàni sodagràõi mahànti ca 6.054.021a bhãrupravàdàþ ÷råyante yas tu jãvati dhikkçtaþ 6.054.021c màrgaþ satpuruùair juùñaþ sevyatàü tyajyatàü bhayam 6.054.022a ÷ayàmahe và nihatàþ pçthivyàm alpajãvitàþ 6.054.022c duùpràpaü brahmalokaü và pràpnumo yudhi såditàþ 6.054.022e saüpràpnuyàmaþ kãrtiü và nihatya ÷atrum àhave 6.054.023a na kumbhakarõaþ kàkutsthaü dçùñvà jãvan gamiùyati 6.054.023c dãpyamànam ivàsàdya pataügo jvalanaü yathà 6.054.024a palàyanena coddiùñàþ pràõàn rakùàmahe vayam 6.054.024c ekena bahavo bhagnà ya÷o nà÷aü gamiùyati 6.054.025a evaü bruvàõaü taü ÷åram aïgadaü kanakàïgadam 6.054.025c dravamàõàs tato vàkyam åcuþ ÷åravigarhitam 6.054.026a kçtaü naþ kadanaü ghoraü kumbhakarõena rakùasà 6.054.026c na sthànakàlo gacchàmo dayitaü jãvitaü hi naþ 6.054.027a etàvad uktvà vacanaü sarve te bhejire di÷aþ 6.054.027c bhãmaü bhãmàkùam àyàntaü dçùñvà vànarayåthapàþ 6.054.028a dravamàõàs tu te vãrà aïgadena valãmukhàþ 6.054.028c sàntvai÷ ca bahumànai÷ ca tataþ sarve nivartitàþ 6.054.029a çùabha÷arabhamaindadhåmranãlàþ; kumudasuùeõagavàkùarambhatàràþ 6.054.029c dvividapanasavàyuputramukhyàs; tvaritataràbhimukhaü raõaü prayàtàþ 6.055.001a te nivçttà mahàkàyàþ ÷rutvàïgadavacas tadà 6.055.001c naiùñhikãü buddhim àsthàya sarve saügràmakàïkùiõaþ 6.055.002a samudãritavãryàs te samàropitavikramàþ 6.055.002c paryavasthàpità vàkyair aïgadena valãmukhàþ 6.055.003a prayàtà÷ ca gatà harùaü maraõe kçtani÷cayàþ 6.055.003c cakruþ sutumulaü yuddhaü vànaràs tyaktajãvitàþ 6.055.004a atha vçkùàn mahàkàyàþ sànåni sumahànti ca 6.055.004c vànaràs tårõam udyamya kumbhakarõam abhidravan 6.055.005a sa kumbhakarõaþ saükruddho gadàm udyamya vãryavàn 6.055.005c ardayan sumahàkàyaþ samantàd vyàkùipad ripån 6.055.006a ÷atàni sapta càùñau ca sahasràõi ca vànaràþ 6.055.006c prakãrõàþ ÷erate bhåmau kumbhakarõena pothitàþ 6.055.007a ùoóa÷àùñau ca da÷a ca viü÷at triü÷at tathaiva ca 6.055.007c parikùipya ca bàhubhyàü khàdan viparidhàvati 6.055.007e bhakùayan bhç÷asaükruddho garuóaþ pannagàn iva 6.055.008a hanåmठ÷aila÷çïgàõi vçkùàü÷ ca vividhàn bahån 6.055.008c vavarùa kumbhakarõasya ÷irasy ambaram àsthitaþ 6.055.009a tàni parvata÷çïgàõi ÷ålena tu bibheda ha 6.055.009c babha¤ja vçkùavarùaü ca kumbhakarõo mahàbalaþ 6.055.010a tato harãõàü tad anãkam ugraü; dudràva ÷ålaü ni÷itaü pragçhya 6.055.010c tasthau tato 'syàpatataþ purastàn; mahãdharàgraü hanumàn pragçhya 6.055.011a sa kumbhakarõaü kupito jaghàna; vegena ÷ailottamabhãmakàyam 6.055.011c sa cukùubhe tena tadàbhibåto; medàrdragàtro rudhiràvasiktaþ 6.055.012a sa ÷ålam àvidhya taóitprakà÷aü; giriü yathà prajvalitàgra÷çïgam 6.055.012c bàhvantare màrutim àjaghàna; guho 'calaü krau¤cam ivogra÷aktyà 6.055.013a sa ÷ålanirbhinna mahàbhujàntaraþ; pravihvalaþ ÷oõitam udvaman mukhàt 6.055.013c nanàda bhãmaü hanumàn mahàhave; yugàntameghastanitasvanopamam 6.055.014a tato vineduþ sahasà prahçùñà; rakùogaõàs taü vyathitaü samãkùya 6.055.014c plavaügamàs tu vyathità bhayàrtàþ; pradudruvuþ saüyati kumbhakarõàt 6.055.015a nãla÷ cikùepa ÷ailàgraü kumbhakarõàya dhãmate 6.055.015c tam àpatantaü saüprekùya muùñinàbhijaghàna ha 6.055.016a muùñiprahàràbhihataü tac chailàgraü vya÷ãryata 6.055.016c savisphuliïgaü sajvàlaü nipapàta mahãtale 6.055.017a çùabhaþ ÷arabho nãlo gavàkùo gandhamàdanaþ 6.055.017c pa¤cavànara÷àrdålàþ kumbhakarõam upàdravan 6.055.018a ÷ailair vçkùais talaiþ pàdair muùñibhi÷ ca mahàbalàþ 6.055.018c kumbhakarõaü mahàkàyaü sarvato 'bhinijaghnire 6.055.019a spar÷àn iva prahàràüs tàn vedayàno na vivyathe 6.055.019c çùabhaü tu mahàvegaü bàhubhyàü pariùasvaje 6.055.020a kumbhakarõabhujàbhyàü tu pãóito vànararùabhaþ 6.055.020c nipapàtarùabho bhãmaþ pramukhàgata÷oõitaþ 6.055.021a muùñinà ÷arabhaü hatvà jànunà nãlam àhave 6.055.021c àjaghàna gavàkùaü ca talenendraripus tadà 6.055.022a dattapraharavyathità mumuhuþ ÷oõitokùitàþ 6.055.022c nipetus te tu medinyàü nikçttà iva kiü÷ukàþ 6.055.023a teùu vànaramukhyeùu patiteùu mahàtmasu 6.055.023c vànaràõàü sahasràõi kumbhakarõaü pradudruvuþ 6.055.024a taü ÷ailam iva ÷ailàbhàþ sarve tu plavagarùabhàþ 6.055.024c samàruhya samutpatya dadaü÷u÷ ca mahàbalàþ 6.055.025a taü nakhair da÷anai÷ càpi muùñibhir jànubhis tathà 6.055.025c kumbhakarõaü mahàkàyaü te jaghnuþ plavagarùabhàþ 6.055.026a sa vànarasahasrais tair àcitaþ parvatopamaþ 6.055.026c raràja ràkùasavyàghro girir àtmaruhair iva 6.055.027a bàhubhyàü vànaràn sarvàn pragçhya sa mahàbalaþ 6.055.027c bhakùayàm àsa saükruddho garuóaþ pannagàn iva 6.055.028a prakùiptàþ kumbhakarõena vaktre pàtàlasaünibhe 6.055.028c nàsà puñàbhyàü nirjagmuþ karõàbhyàü caiva vànaràþ 6.055.029a bhakùayan bhç÷asaükruddho harãn parvatasaünibhaþ 6.055.029c babha¤ja vànaràn sarvàn saükruddho ràkùasottamaþ 6.055.030a màüsa÷oõitasaükledàü bhåmiü kurvan sa ràkùasaþ 6.055.030c cacàra harisainyeùu kàlàgnir iva mårchitaþ 6.055.031a vajrahasto yathà ÷akraþ pà÷ahasta ivàntakaþ 6.055.031c ÷ålahasto babhau tasmin kumbhakarõo mahàbalaþ 6.055.032a yathà ÷uùkàõy araõyàni grãùme dahati pàvakaþ 6.055.032c tathà vànarasainyàni kumbhakarõo vinirdahat 6.055.033a tatas te vadhyamànàs tu hatayåthà vinàyakàþ 6.055.033c vànarà bhayasaüvignà vinedur visvaraü bhç÷am 6.055.034a aneka÷o vadhyamànàþ kumbhakarõena vànaràþ 6.055.034c ràghavaü ÷araõaü jagmur vyathitàþ khinnacetasaþ 6.055.035a tam àpatantaü saüprekùya kumbhakarõaü mahàbalam 6.055.035c utpapàta tadà vãraþ sugrãvo vànaràdhipaþ 6.055.036a sa parvatàgram utkùipya samàvidhya mahàkapiþ 6.055.036c abhidudràva vegena kumbhakarõaü mahàbalam 6.055.037a tam àpatantaü saüprekùya kumbhakarõaþ plavaügamam 6.055.037c tasthau vivçtasarvàïgo vànarendrasya saümukhaþ 6.055.038a kapi÷oõitadigdhàïgaü bhakùayantaü mahàkapãn 6.055.038c kumbhakarõaü sthitaü dçùñvà sugrãvo vàkyam abravãt 6.055.039a pàtità÷ ca tvayà vãràþ kçtaü karma suduùkaram 6.055.039c bhakùitàni ca sainyàni pràptaü te paramaü ya÷aþ 6.055.040a tyaja tad vànarànãkaü pràkçtaiþ kiü kariùyasi 6.055.040c sahasvaikaü nipàtaü me parvatasyàsya ràkùasa 6.055.041a tad vàkyaü hariràjasya sattvadhairyasamanvitam 6.055.041c ÷rutvà ràkùasa÷àrdålaþ kumbhakarõo 'bravãd vacaþ 6.055.042a prajàpates tu pautras tvaü tathaivarkùarajaþsutaþ 6.055.042c ÷rutapauruùasaüpannas tasmàd garjasi vànara 6.055.043a sa kumbhakarõasya vaco ni÷amya; vyàvidhya ÷ailaü sahasà mumoca 6.055.043c tenàjaghànorasi kumbhakarõaü; ÷ailena vajrà÷anisaünibhena 6.055.044a tac chaila÷çïgaü sahasà vikãrõaü; bhujàntare tasya tadà vi÷àle 6.055.044c tato viùeduþ sahasà plavaügamà; rakùogaõà÷ càpi mudà vineduþ 6.055.045a sa ÷aila÷çïgàbhihata÷ cukopa; nanàda kopàc ca vivçtya vaktram 6.055.045c vyàvidhya ÷ålaü ca taóitprakà÷aü; cikùepa haryçkùapater vadhàya 6.055.046a tat kumbhakarõasya bhujapraviddhaü; ÷ålaü ÷itaü kà¤canadàmajuùñam 6.055.046c kùipraü samutpatya nigçhya dorbhyàü; babha¤ja vegena suto 'nilasya 6.055.047a kçtaü bhàrasahasrasya ÷ålaü kàlàyasaü mahat 6.055.047c babha¤ja janaum àropya prahçùñaþ plavagarùabhaþ 6.055.048a sa tat tadà bhagnam avekùya ÷ålaü; cukopa rakùo'dhipatir mahàtmà 6.055.048c utpàñya laïkàmalayàt sa ÷çïgaü; jaghàna sugrãvam upetya tena 6.055.049a sa ÷aila÷çïgàbhihato visaüj¤aþ; papàta bhåmau yudhi vànarendraþ 6.055.049c taü prekùya bhåmau patitaü visaüj¤aü; neduþ prahçùñà yudhi yàtudhànàþ 6.055.050a tam abhyupetyàdbhutaghoravãryaü; sa kumbhakarõo yudhi vànarendram 6.055.050c jahàra sugrãvam abhipragçhya; yathànilo megham atipracaõóaþ 6.055.051a sa taü mahàmeghanikà÷aråpam; utpàñya gacchan yudhi kumbhakarõaþ 6.055.051c raràja merupratimànaråpo; merur yathàtyucchritaghora÷çïgaþ 6.055.052a tataþ samutpàñya jagàma vãraþ; saüståyamàno yudhi ràkùasendraiþ 6.055.052c ÷çõvan ninàdaü trida÷àlayànàü; plavaügaràjagrahavismitànàm 6.055.053a tatas tam àdàya tadà sa mene; harãndram indropamam indravãryaþ 6.055.053c asmin hçte sarvam idaü hçtaü syàt; saràghavaü sainyam itãndra÷atruþ 6.055.054a vidrutàü vàhinãü dçùñvà vànaràõàü tatas tataþ 6.055.054c kumbhakarõena sugrãvaü gçhãtaü càpi vànaram 6.055.055a hanåmàü÷ cintayàm àsa matimàn màrutàtmajaþ 6.055.055c evaü gçhãte sugrãve kiü kartavyaü mayà bhavet 6.055.056a yad vai nyàyyaü mayà kartuü tat kariùyàmi sarvathà 6.055.056c bhåtvà parvatasaükà÷o nà÷ayiùyàmi ràkùasaü 6.055.057a mayà hate saüyati kumbhakarõe; mahàbale muùñivi÷ãrõadehe 6.055.057c vimocite vànarapàrthive ca; bhavantu hçùñàþ pravagàþ samagràþ 6.055.058a atha và svayam apy eùa mokùaü pràpsyati pàrthivaþ 6.055.058c gçhãto 'yaü yadi bhavet trida÷aiþ sàsuroragaiþ 6.055.059a manye na tàvad àtmànaü budhyate vànaràdhipaþ 6.055.059c ÷ailaprahàràbhihataþ kumbhakarõena saüyuge 6.055.060a ayaü muhårtàt sugrãvo labdhasaüj¤o mahàhave 6.055.060c àtmano vànaràõàü ca yat pathyaü tat kariùyati 6.055.061a mayà tu mokùitasyàsya sugrãvasya mahàtmanaþ 6.055.061c aprãta÷ ca bhavet kaùñà kãrtinà÷a÷ ca ÷à÷vataþ 6.055.062a tasmàn muhårtaü kàïkùiùye vikramaü pàrthivasya naþ 6.055.062c bhinnaü ca vànarànãkaü tàvad à÷vàsayàmy aham 6.055.063a ity evaü cintayitvà tu hanåmàn màrutàtmajaþ 6.055.063c bhåyaþ saüstambhayàm àsa vànaràõàü mahàcamåm 6.055.064a sa kumbhakarõo 'tha vive÷a laïkàü; sphurantam àdàya mahàhariü tam 6.055.064c vimànacaryàgçhagopurasthaiþ; puùpàgryavarùair avakãryamàõaþ 6.055.065a tataþ sa saüj¤àm upalabhya kçcchràd; balãyasas tasya bhujàntarasthaþ 6.055.065c avekùamàõaþ puraràjamàrgaü; vicintayàm àsa muhur mahàtmà 6.055.066a evaü gçhãtena kathaü nu nàma; ÷akyaü mayà saüprati kartum adya 6.055.066c tathà kariùyàmi yathà harãõàü; bhaviùyatãùñaü ca hitaü ca kàryam 6.055.067a tataþ karàgraiþ sahasà sametya; ràjà harãõàm amarendra÷atroþ 6.055.067c nakhai÷ ca karõau da÷anai÷ ca nàsàü; dadaü÷a pàr÷veùu ca kumbhakarõam 6.055.068a sa kumbhakarõau hçtakarõanàso; vidàritas tena vimardita÷ ca 6.055.068c roùàbhibhåtaþ kùatajàrdragàtraþ; sugrãvam àvidhya pipeùa bhåmau 6.055.069a sa bhåtale bhãmabalàbhipiùñaþ; suràribhis tair abhihanyamànaþ 6.055.069c jagàma khaü vegavad abhyupetya; puna÷ ca ràmeõa samàjagàma 6.055.070a karõanàsà vihãnasya kumbhakarõo mahàbalaþ 6.055.070c raràja ÷oõitotsikto giriþ prasravaõair iva 6.055.071a tataþ sa puryàþ sahasà mahàtmà; niùkramya tad vànarasainyam ugram 6.055.071c babhakùa rakùo yudhi kumbhakarõaþ; prajà yugàntàgnir iva pradãptaþ 6.055.072a bubhukùitaþ ÷oõitamàüsagçdhnuþ; pravi÷ya tad vànarasainyam ugram 6.055.072c cakhàda rakùàüsi harãn pi÷àcàn; çkùàü÷ ca mohàd yudhi kumbhakarõaþ 6.055.073a ekaü dvau trãn bahån kruddho vànaràn saha ràkùasaiþ 6.055.073c samàdàyaikahastena pracikùepa tvaran mukhe 6.055.074a saüprasravaüs tadà medaþ ÷oõitaü ca mahàbalaþ 6.055.074c vadhyamàno nagendràgrair bhakùayàm àsa vànaràn 6.055.074e te bhakùyamàõà harayo ràmaü jagmus tadà gatim 6.055.075a tasmin kàle sumitràyàþ putraþ parabalàrdanaþ 6.055.075c cakàra lakùmaõaþ kruddho yuddhaü parapuraüjayaþ 6.055.076a sa kumbhakarõasya ÷arठ÷arãre sapta vãryavàn 6.055.076c nicakhànàdade cànyàn visasarja ca lakùmaõaþ 6.055.077a atikramya ca saumitriü kumbhakarõo mahàbalaþ 6.055.077c ràmam evàbhidudràva dàrayann iva medinãm 6.055.078a atha dà÷arathã ràmo raudram astraü prayojayan 6.055.078c kumbhakarõasya hçdaye sasarja ni÷itठ÷aràn 6.055.079a tasya ràmeõa viddhasya sahasàbhipradhàvataþ 6.055.079c aïgàrami÷ràþ kruddhasya mukhàn ni÷cerur arciùaþ 6.055.080a tasyorasi nimagnà÷ ca ÷arà barhiõavàsasaþ 6.055.080c hastàc càsya paribhraùñà papàtorvyàü mahàgadà 6.055.081a sa niràyudham àtmànaü yadà mene mahàbalaþ 6.055.081c muùñibhyàü càraõàbhyàü ca cakàra kadanaü mahat 6.055.082a sa bàõair atividdhàïgaþ kùatajena samukùitaþ 6.055.082c rudhiraü parisusràva giriþ prasravaõàn iva 6.055.083a sa tãvreõa ca kopena rudhireõa ca mårchitaþ 6.055.083c vànaràn ràkùasàn çkùàn khàdan viparidhàvati 6.055.084a tasmin kàle sa dharmàtmà lakùmaõo ràmam abravãt 6.055.084c kumbhakarõavadhe yukto yogàn parimç÷an bahån 6.055.085a naivàyaü vànaràn ràjan na vijànàti ràkùasàn 6.055.085c mattaþ ÷oõitagandhena svàn paràü÷ caiva khàdati 6.055.086a sàdhv enam adhirohantu sarvato vànararùabhàþ 6.055.086c yåthapà÷ ca yathàmukhyàs tiùñhantv asya samantataþ 6.055.087a apy ayaü durmatiþ kàle gurubhàraprapãóitaþ 6.055.087c prapatan ràkùaso bhåmau nànyàn hanyàt plavaügamàn 6.055.088a tasya tadvacanaü ÷rutvà ràjaputrasya dhãmataþ 6.055.088c te samàruruhur hçùñàþ kumbhakarõaü plavaügamàþ 6.055.089a kumbhakarõas tu saükruddhaþ samàråóhaþ plavaügamaiþ 6.055.089c vyadhånayat tàn vegena duùñahastãva hastipàn 6.055.090a tàn dçùñvà nirdhåtàn ràmo ruùño 'yam iti ràkùasaþ 6.055.090c samutpapàta vegena dhanur uttamam àdade 6.055.091a sa càpam àdàya bhujaügakalpaü; dçóhajyam ugraü tapanãyacitram 6.055.091c harãn samà÷vàsya samutpapàta; ràmo nibaddhottamatåõabàõaþ 6.055.092a sa vànaragaõais tais tu vçtaþ paramadurjayaþ 6.055.092c lakùmaõànucaro ràmaþ saüpratasthe mahàbalaþ 6.055.093a sa dadar÷a mahàtmànaü kirãñinam ariüdamam 6.055.093c ÷oõitàplutasarvàïgaü kumbhakarõaü mahàbalam 6.055.094a sarvàn samabhidhàvantaü yathàruùñaü di÷à gajam 6.055.094c màrgamàõaü harãn kruddhaü ràkùasaiþ parivàritam 6.055.095a vindhyamandarasaükà÷aü kà¤canàïgadabhåùaõam 6.055.095c sravantaü rudhiraü vaktràd varùamegham ivotthitam 6.055.096a jihvayà parilihyantaü ÷oõitaü ÷oõitokùitam 6.055.096c mçdnantaü vànarànãkaü kàlàntakayamopamam 6.055.097a taü dçùñvà ràkùasa÷reùñhaü pradãptànalavarcasaü 6.055.097c visphàrayàm àsa tadà kàrmukaü puruùarùabhaþ 6.055.098a sa tasya càpanirghoùàt kupito nairçtarùabhaþ 6.055.098c amçùyamàõas taü ghoùam abhidudràva ràghavam 6.055.099a tatas tu vàtoddhatameghakalpaü; bhujaügaràjottamabhogabàhum 6.055.099c tam àpatantaü dharaõãdharàbham; uvàca ràmo yudhi kumbhakarõam 6.055.100a àgaccha rakùo'dhipamà viùàdam; avasthito 'haü pragçhãtacàpaþ 6.055.100c avehi màü ÷akrasapatna ràmam; ayaü muhårtàd bhavità vicetàþ 6.055.101a ràmo 'yam iti vij¤àya jahàsa vikçtasvanam 6.055.101c pàtayann iva sarveùàü hçdayàni vanaukasàm 6.055.102a prahasya vikçtaü bhãmaü sa meghasvanitopamam 6.055.102c kumbhakarõo mahàtejà ràghavaü vàkyam abravãt 6.055.103a nàhaü viràdho vij¤eyo na kabandhaþ kharo na ca 6.055.103c na vàlã na ca màrãcaþ kumbhakarõo 'ham àgataþ 6.055.104a pa÷ya me mudgaraü ghoraü sarvakàlàyasaü mahat 6.055.104c anena nirjità devà dànavà÷ ca mayà purà 6.055.105a vikarõanàsa iti màü nàvaj¤àtuü tvam arhasi 6.055.105c svalpàpi hi na me pãóà karõanàsàvinà÷anàt 6.055.106a dar÷ayekùvàku÷àrdåla vãryaü gàtreùu me laghu 6.055.106c tatas tvàü bhakùayiùyàmi dçùñapauruùavikramam 6.055.107a sa kumbhakarõasya vaco ni÷amya; ràmaþ supuïkhàn visasarja bàõàn 6.055.107c tair àhato vajrasamapravegair; na cukùubhe na vyathate suràriþ 6.055.108a yaiþ sàyakaiþ sàlavarà nikçttà; vàlã hato vànarapuügava÷ ca 6.055.108c te kumbhakarõasya tadà ÷arãraü; vajropamà na vyathayàü pracakruþ 6.055.109a sa vàridhàrà iva sàyakàüs tàn; piba¤ ÷arãreõa mahendra÷atruþ 6.055.109c jaghàna ràmasya ÷arapravegaü; vyàvidhya taü mudgaram ugravegam 6.055.110a tatas tu rakùaþ kùatajànuliptaü; vitràsanaü devamahàcamånàm 6.055.110c vyàvidhya taü mudgaram ugravegaü; vidràvayàm àsa camåü harãõàm 6.055.111a vàyavyam àdàya tato varàstraü; ràmaþ pracikùepa ni÷àcaràya 6.055.111c samudgaraü tena jahàra bàhuü; sa kçttabàhus tumulaü nanàda 6.055.112a sa tasya bàhur giri÷çïgakalpaþ; samudgaro ràghavabàõakçttaþ 6.055.112c papàta tasmin hariràjasainye; jaghàna tàü vànaravàhinãü ca 6.055.113a te vànarà bhagnahatàva÷eùàþ; paryantam à÷ritya tadà viùaõõàþ 6.055.113c pravepitàïgà dadç÷uþ sughoraü; narendrarakùo'dhipasaünipàtam 6.055.114a sa kumbhakarõo 'stranikçttabàhur; mahàn nikçttàgra ivàcalendraþ 6.055.114c utpàñayàm àsa kareõa vçkùaü; tato 'bhidudràva raõe narendram 6.055.115a taü tasya bàhuü saha sàlavçkùaü; samudyataü pannagabhogakalpam 6.055.115c aindràstrayuktena jahàra ràmo; bàõena jàmbånadacitritena 6.055.116a sa kumbhakarõasya bhujo nikçttaþ; papàta bhåmau girisaünikà÷aþ 6.055.116c viveùñamàno nijaghàna vçkùà¤; ÷ailठ÷ilàvànararàkùasàü÷ ca 6.055.117a taü chinnabàhuü samavekùya ràmaþ; samàpatantaü sahasà nadantam 6.055.117c dvàv ardhacandrau ni÷itau pragçhya; ciccheda pàdau yudhi ràkùasasya 6.055.118a nikçttabàhur vinikçttapàdo; vidàrya vaktraü vaóavàmukhàbham 6.055.118c dudràva ràmaü sahasàbhigarjan; ràhur yathà candram ivàntarikùe 6.055.119a apårayat tasya mukhaü ÷itàgrai; ràmaþ ÷arair hemapinaddhapuïkhaiþ 6.055.119c sa pårõavaktro na ÷a÷àka vaktuü; cukåja kçcchreõa mumoha càpi 6.055.120a athàdade såryamarãcikalpaü; sa brahmadaõóàntakakàlakalpam 6.055.120c ariùñam aindraü ni÷itaü supuïkhaü; ràmaþ ÷araü màrutatulyavegam 6.055.121a taü vajrajàmbånadacàrupuïkhaü; pradãptasåryajvalanaprakà÷am 6.055.121c mahendravajrà÷anitulyavegaü; ràmaþ pracikùepa ni÷àcaràya 6.055.122a sa sàyako ràghavabàhucodito; di÷aþ svabhàsà da÷a saüprakà÷ayan 6.055.122c vidhåmavai÷vànaradãptadar÷ano; jagàma ÷akrà÷anitulyavikramaþ 6.055.123a sa tan mahàparvatakåñasaünibhaü; vivçttadaüùñraü calacàrukuõóalam 6.055.123c cakarta rakùo'dhipateþ ÷iras tadà; yathaiva vçtrasya purà puraüdaraþ 6.055.124a tad ràmabàõàbhihataü papàta; rakùaþ÷iraþ parvatasaünikà÷am 6.055.124c babha¤ja caryàgçhagopuràõi; pràkàram uccaü tam apàtayac ca 6.055.125a tac càtikàyaü himavatprakà÷aü; rakùas tadà toyanidhau papàta 6.055.125c gràhàn mahàmãnacayàn bhujaügamàn; mamarda bhåmiü ca tathà vive÷a 6.055.126a tasmir hate bràhmaõadeva÷atrau; mahàbale saüyati kumbhakarõe 6.055.126c cacàla bhår bhåmidharà÷ ca sarve; harùàc ca devàs tumulaü praõeduþ 6.055.127a tatas tu devarùimaharùipannagàþ; surà÷ ca bhåtàni suparõaguhyakàþ 6.055.127c sayakùagandharvagaõà nabhogatàþ; praharùità ràma paràkrameõa 6.055.128a praharùam ãyur bahavas tu vànaràþ; prabuddhapadmapratimair ivànanaiþ 6.055.128c apåjayan ràghavam iùñabhàginaü; hate ripau bhãmabale duràsade 6.055.129a sa kumbhakarõaü surasainyamardanaü; mahatsu yuddheùv aparàjita÷ramam 6.055.129c nananda hatvà bharatàgrajo raõe; mahàsuraü vçtram ivàmaràdhipaþ 6.056.001a kumbhakarõaü hataü dçùñvà ràghaveõa mahàtmanà 6.056.001c ràkùasà ràkùasendràya ràvaõàya nyavedayan 6.056.002a ÷rutvà vinihataü saükhye kumbhakarõaü mahàbalam 6.056.002c ràvaõaþ ÷okasaütapto mumoha ca papàta ca 6.056.003a pitçvyaü nihataü ÷rutvà devàntakanaràntakau 6.056.003c tri÷irà÷ càtikàya÷ ca ruruduþ ÷okapãóitàþ 6.056.004a bhràtaraü nihataü ÷rutvà ràmeõàkliùñakarmaõà 6.056.004c mahodaramahàpàr÷vau ÷okàkràntau babhåvatuþ 6.056.005a tataþ kçcchràt samàsàdya saüj¤àü ràkùasapuügavaþ 6.056.005c kumbhakarõavadhàd dãno vilalàpa sa ràvaõaþ 6.056.006a hà vãra ripudarpaghna kumbhakarõa mahàbala 6.056.006c ÷atrusainyaü pratàpyaikaþ kva màü saütyajya gacchasi 6.056.007a idànãü khalv ahaü nàsmi yasya me patito bhujaþ 6.056.007c dakùiõo yaü samà÷ritya na bibhemi suràsuràn 6.056.008a katham evaüvidho vãro devadànavadarpahà 6.056.008c kàlàgnipratimo hy adya ràghaveõa raõe hataþ 6.056.009a yasya te vajraniùpeùo na kuryàd vyasanaü sadà 6.056.009c sa kathaü ràmabàõàrtaþ prasupto 'si mahãtale 6.056.010a ete devagaõàþ sàrdham çùibhir gagane sthitàþ 6.056.010c nihataü tvàü raõe dçùñvà ninadanti praharùitàþ 6.056.011a dhruvam adyaiva saühçùñà labdhalakùyàþ plavaügamàþ 6.056.011c àrokùyantãha durgàõi laïkàdvàràõi sarva÷aþ 6.056.012a ràjyena nàsti me kàryaü kiü kariùyàmi sãtayà 6.056.012c kumbhakarõavihãnasya jãvite nàsti me ratiþ 6.056.013a yady ahaü bhràtçhantàraü na hanmi yudhi ràghavam 6.056.013c nanu me maraõaü ÷reyo na cedaü vyarthajãvitam 6.056.014a adyaiva taü gamiùyàmi de÷aü yatrànujo mama 6.056.014c na hi bhràtén samutsçjya kùaõaü jãvitum utsahe 6.056.015a devà hi màü hasiùyanti dçùñvà pårvàpakàriõam 6.056.015c katham indraü jayiùyàmi kumbhakarõahate tvayi 6.056.016a tad idaü màm anupràptaü vibhãùaõavacaþ ÷ubham 6.056.016c yad aj¤ànàn mayà tasya na gçhãtaü mahàtmanaþ 6.056.017a vibhãùaõavaco yàvat kumbhakarõaprahastayoþ 6.056.017c vinà÷o 'yaü samutpanno màü vrãóayati dàruõaþ 6.056.018a tasyàyaü karmaõaþ pràto vipàko mama ÷okadaþ 6.056.018c yan mayà dhàrmikaþ ÷rãmàn sa nirasto vibhãùaõaþ 6.056.019a iti bahuvidham àkulàntaràtmà; kçpaõam atãva vilapya kumbhakarõam 6.056.019c nyapatad atha da÷ànano bhç÷àrtas; tam anujam indraripuü hataü viditvà 6.057.001a evaü vilapamànasya ràvaõasya duràtmanaþ 6.057.001c ÷rutvà ÷okàbhitaptasya tri÷irà vàkyam abravãt 6.057.002a evam eva mahàvãryo hato nas tàta madhyamaþ 6.057.002c na tu satpuruùà ràjan vilapanti yathà bhavàn 6.057.003a nånaü tribhuvaõasyàpi paryàptas tvam asi prabho 6.057.003c sa kasmàt pràkçta iva ÷okasyàtmànam ãdç÷am 6.057.004a brahmadattàsti te ÷aktiþ kavacaþ sàyako dhanuþ 6.057.004c sahasrakharasaüyukto ratho meghasamasvanaþ 6.057.005a tvayàsakçd vi÷astreõa vi÷astà devadànavàþ 6.057.005c sa sarvàyudhasaüpanno ràghavaü ÷àstum arhasi 6.057.006a kàmaü tiùñha mahàràjanirgamiùyàmy ahaü raõam 6.057.006c uddhariùyàmi te ÷atrån garuóaþ pannagàn iha 6.057.007a ÷ambaro devaràjena narako viùõunà yathà 6.057.007c tathàdya ÷ayità ràmo mayà yudhi nipàtitaþ 6.057.008a ÷rutvà tri÷iraso vàkyaü ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.057.008c punar jàtam ivàtmànaü manyate kàlacoditaþ 6.057.009a ÷rutvà tri÷iraso vàkyaü devàntakanaràntakau 6.057.009c atikàya÷ ca tejasvã babhåvur yuddhaharùitàþ 6.057.010a tato 'ham aham ity evaü garjanto nairçtarùabhàþ 6.057.010c ràvaõasya sutà vãràþ ÷akratulyaparàkramàþ 6.057.011a antarikùacaràþ sarve sarve màyà vi÷àradàþ 6.057.011c sarve trida÷adarpaghnàþ sarve ca raõadurmadàþ 6.057.012a sarve 'strabalasaüpannàþ sarve vistãrõa kãrtayaþ 6.057.012c sarve samaram àsàdya na ÷råyante sma nirjitàþ 6.057.013a sarve 'straviduùo vãràþ sarve yuddhavi÷àradàþ 6.057.013c sarve pravarajij¤ànàþ sarve labdhavaràs tathà 6.057.014a sa tais tathà bhàskaratulyavarcasaiþ; sutair vçtaþ ÷atrubalapramardanaiþ 6.057.014c raràja ràjà maghavàn yathàmarair; vçto mahàdànavadarpanà÷anaiþ 6.057.015a sa putràn saüpariùvajya bhåùayitvà ca bhåùaõaiþ 6.057.015c à÷ãrbhi÷ ca pra÷astàbhiþ preùayàm àsa saüyuge 6.057.016a mahodaramahàpàr÷vau bhràtarau càpi ràvaõaþ 6.057.016c rakùaõàrthaü kumàràõàü preùayàm àsa saüyuge 6.057.017a te 'bhivàdya mahàtmànaü ràvaõaü ripuràvaõam 6.057.017c kçtvà pradakùiõaü caiva mahàkàyàþ pratasthire 6.057.018a sarvauùadhãbhir gandhai÷ ca samàlabhya mahàbalàþ 6.057.018c nirjagmur nairçta÷reùñhàþ ùaó ete yuddhakàïkùiõaþ 6.057.019a tataþ sudar÷anaü nàma nãlajãmåtasaünibham 6.057.019c airàvatakule jàtam àruroha mahodaraþ 6.057.020a sarvàyudhasamàyuktaü tåõãbhi÷ ca svalaükçtam 6.057.020c raràja gajam àsthàya savitevàstamårdhani 6.057.021a hayottamasamàyuktaü sarvàyudhasamàkulam 6.057.021c àruroha ratha÷reùñhaü tri÷irà ràvaõàtmajaþ 6.057.022a tri÷irà ratham àsthàya viraràja dhanurdharaþ 6.057.022c savidyudulkaþ sajvàlaþ sendracàpa ivàmbudaþ 6.057.023a tribhiþ kirãñais tri÷iràþ ÷u÷ubhe sa rathottame 6.057.023c himavàn iva ÷ailendras tribhiþ kà¤canaparvataiþ 6.057.024a atikàyo 'pi tejasvã ràkùasendrasutas tadà 6.057.024c àruroha ratha÷reùñhaü ÷reùñhaþ sarvadhanuùmatàm 6.057.025a sucakràkùaü susaüyuktaü sànukarùaü sakåbaram 6.057.025c tåõãbàõàsanair dãptaü pràsàsi parighàkulam 6.057.026a sa kà¤canavicitreõa kirãñena viràjatà 6.057.026c bhåùaõai÷ ca babhau meruþ prabhàbhir iva bhàsvaraþ 6.057.027a sa raràja rathe tasmin ràjasånur mahàbalaþ 6.057.027c vçto nairçta÷àrdålair vajrapàõir ivàmaraiþ 6.057.028a hayam uccaiþ÷ravaþ prakhyaü ÷vetaü kanakabhåùaõam 6.057.028c manojavaü mahàkàyam àruroha naràntakaþ 6.057.029a gçhãtvà pràsam uklàbhaü viraràja naràntakaþ 6.057.029c ÷aktim àdàya tejasvã guhaþ ÷atruùv ivàhave 6.057.030a devàntakaþ samàdàya parighaü vajrabhåùaõam 6.057.030c parigçhya giriü dorbhyàü vapur viùõor vióambayan 6.057.031a mahàpàr÷vo mahàtejà gadàm àdàya vãryavàn 6.057.031c viraràja gadàpàõiþ kubera iva saüyuge 6.057.032a te pratasthur mahàtmàno balair apratimair vçtàþ 6.057.032c surà ivàmaràvatyàü balair apratimair vçtàþ 6.057.033a tàn gajai÷ ca turaügai÷ ca rathai÷ càmbudanisvanaiþ 6.057.033c anujagmur mahàtmàno ràkùasàþ pravaràyudhàþ 6.057.034a te virejur mahàtmàno kumàràþ såryavarcasaþ 6.057.034c kirãñinaþ ÷riyà juùñà grahà dãptà ivàmbare 6.057.035a pragçhãtà babhau teùàü chatràõàm àvaliþ sità 6.057.035c ÷àradàbhrapratãkà÷àü haüsàvalir ivàmbare 6.057.036a maraõaü vàpi ni÷citya ÷atråõàü và paràjayam 6.057.036c iti kçtvà matiü vãrà nirjagmuþ saüyugàrthinaþ 6.057.037a jagarju÷ ca praõedu÷ ca cikùipu÷ càpi sàyakàn 6.057.037c jahçùu÷ ca mahàtmàno niryànto yuddhadurmadàþ 6.057.038a kùveóitàsphoñaninadaiþ saücacàleva medinã 6.057.038c rakùasàü siühanàdai÷ ca pusphoñeva tadàmbaram 6.057.039a te 'bhiniùkramya mudità ràkùasendrà mahàbalàþ 6.057.039c dadç÷ur vànarànãkaü samudyata÷ilànagam 6.057.040a harayo 'pi mahàtmàno dadç÷ur nairçtaü balam 6.057.040c hastya÷varathasaübàdhaü kiïkiõã÷atanàditam 6.057.041a nãlajãmåtasaükà÷aü samudyatamahàyudham 6.057.041c dãptànalaraviprakhyair nairçtaiþ sarvato vçtam 6.057.042a tad dçùñvà balam àyàntaü labdhalakùyàþ plavaügamàþ 6.057.042c samudyatamahà÷ailàþ saüpraõedur muhur muhuþ 6.057.043a tataþ samudghuùñaravaü ni÷amya; rakùogaõà vànarayåthapànàm 6.057.043c amçùyamàõàþ paraharùam ugraü; mahàbalà bhãmataraü vineduþ 6.057.044a te ràkùasabalaü ghoraü pravi÷ya hariyåthapàþ 6.057.044c vicerur udyataiþ ÷ailair nagàþ ÷ikhariõo yathà 6.057.045a ke cid àkà÷am àvi÷ya ke cid urvyàü plavaügamàþ 6.057.045c rakùaþsainyeùu saükruddhà÷ cerur druma÷ilàyudhàþ 6.057.046a te pàdapa÷ilà÷ailai÷ cakrur vçùñim anuttamàm 6.057.046c bàõaughair vàryamàõà÷ ca harayo bhãmavikramàþ 6.057.047a siühanàdàn vinedu÷ ca raõe ràkùasavànaràþ 6.057.047c ÷ilàbhi÷ cårõayàm àsur yàtudhànàn plavaügamàþ 6.057.048a nijaghnuþ saüyuge kruddhàþ kavacàbharaõàvçtàn 6.057.048c ke cid rathagatàn vãràn gajavàjigatàn api 6.057.049a nijaghnuþ sahasàplutya yàtudhànàn plavaügamàþ 6.057.049c ÷aila÷çïganipàtai÷ ca muùñibhir vàntalocanàþ 6.057.049e celuþ petu÷ ca nedu÷ ca tatra ràkùasapuügavàþ 6.057.050a tataþ ÷ailai÷ ca khaógai÷ ca visçùñair hariràkùasaiþ 6.057.050c muhårtenàvçtà bhåmir abhavac choõitàplutà 6.057.051a vikãrõaparvatàkàrai rakùobhir arimardanaiþ 6.057.051c àkùiptàþ kùipyamàõà÷ ca bhagna÷ålà÷ ca vànaraiþ 6.057.052a vànaràn vànarair eva jagnus te rajanãcaràþ 6.057.052c ràkùasàn ràkùasair eva jaghnus te vànarà api 6.057.053a àkùipya ca ÷ilàs teùàü nijaghnå ràkùasà harãn 6.057.053c teùàü càcchidya ÷astràõi jaghnå rakùàüsi vànaràþ 6.057.054a nijaghnuþ ÷aila÷ålàstrair vibhidu÷ ca parasparam 6.057.054c siühanàdàn vinedu÷ ca raõe vànararàkùasàþ 6.057.055a chinnavarmatanutràõà ràkùasà vànarair hatàþ 6.057.055c rudhiraü prasrutàs tatra rasasàram iva drumàþ 6.057.056a rathena ca rathaü càpi vàraõena ca vàraõam 6.057.056c hayena ca hayaü ke cin nijaghnur vànarà raõe 6.057.057a kùuraprair ardhacandrai÷ ca bhallai÷ ca ni÷itaiþ ÷araiþ 6.057.057c ràkùasà vànarendràõàü cicchiduþ pàdapठ÷ilàþ 6.057.058a vikãrõaiþ parvatàgrai÷ ca drumai÷ chinnai÷ ca saüyuge 6.057.058c hatai÷ ca kapirakùobhir durgamà vasudhàbhavat 6.057.059a tasmin pravçtte tumule vimarde; prahçùyamàõeùu valã mukheùu 6.057.059c nipàtyamàneùu ca ràkùaseùu; maharùayo devagaõà÷ ca neduþ 6.057.060a tato hayaü màrutatulyavegam; àruhya ÷aktiü ni÷itàü pragçhya 6.057.060c naràntako vànararàjasainyaü; mahàrõavaü mãna ivàvive÷a 6.057.061a sa vànaràn sapta÷atàni vãraþ; pràsena dãptena vinirbibheda 6.057.061c ekaþ kùaõenendraripur mahàtmà; jaghàna sainyaü haripuügavànàm 6.057.062a dadç÷u÷ ca mahàtmànaü hayapçùñhe pratiùñhitam 6.057.062c carantaü harisainyeùu vidyàdharamaharùayaþ 6.057.063a sa tasya dadç÷e màrgo màüsa÷oõitakardamaþ 6.057.063c patitaiþ parvatàkàrair vànarair abhisaüvçtaþ 6.057.064a yàvad vikramituü buddhiü cakruþ plavagapuügavàþ 6.057.064c tàvad etàn atikramya nirbibheda naràntakaþ 6.057.065a jvalantaü pràsam udyamya saügràmànte naràntakaþ 6.057.065c dadàha harisainyàni vanànãva vibhàvasuþ 6.057.066a yàvad utpàñayàm àsur vçkùठ÷ailàn vanaukasaþ 6.057.066c tàvat pràsahatàþ petur vajrakçttà ivàcalàþ 6.057.067a dikùu sarvàsu balavàn vicacàra naràntakaþ 6.057.067c pramçdnan sarvato yuddhe pràvçñkàle yathànilaþ 6.057.068a na ÷ekur dhàvituü vãrà na sthàtuü spandituü kutaþ 6.057.068c utpatantaü sthitaü yàntaü sarvàn vivyàdha vãryavàn 6.057.069a ekenàntakakalpena pràsenàdityatejasà 6.057.069c bhinnàni harisainyàni nipetur dharaõãtale 6.057.070a vajraniùpeùasadç÷aü pràsasyàbhinipàtanam 6.057.070c na ÷ekur vànaràþ soóhuü te vinedur mahàsvanam 6.057.071a patatàü harivãràõàü råpàõi pracakà÷ire 6.057.071c vajrabhinnàgrakåñànàü ÷ailànàü patatàm iva 6.057.072a ye tu pårvaü mahàtmànaþ kumbhakarõena pàtitàþ 6.057.072c te 'svasthà vànara÷reùñhàþ sugrãvam upatasthire 6.057.073a viprekùamàõaþ sugrãvo dadar÷a harivàhinãm 6.057.073c naràntakabhayatrastàü vidravantãm itas tataþ 6.057.074a vidrutàü vàhinãü dçùñvà sa dadar÷a naràntakam 6.057.074c gçhãtapràsam àyàntaü hayapçùñhe pratiùñhitam 6.057.075a athovàca mahàtejàþ sugrãvo vànaràdhipaþ 6.057.075c kumàram aïgadaü vãraü ÷akratulyaparàkramam 6.057.076a gacchainaü ràkùasaü vãra yo 'sau turagam àsthitaþ 6.057.076c kùobhayantaü haribalaü kùipraü pràõair viyojaya 6.057.077a sa bhartur vacanaü ÷rutvà niùpapàtàïgadas tadà 6.057.077c anãkàn meghasaükà÷àn meghànãkàd ivàü÷umàn 6.057.078a ÷ailasaüghàtasaükà÷o harãõàm uttamo 'ïgadaþ 6.057.078c raràjàïgadasaünaddhaþ sadhàtur iva parvataþ 6.057.079a niràyudho mahàtejàþ kevalaü nakhadaüùñravàn 6.057.079c naràntakam abhikramya vàliputro 'bravãd vacaþ 6.057.080a tiùñha kiü pràkçtair ebhir haribhis tvaü kariùyasi 6.057.080c asmin vajrasamaspar÷e pràsaü kùipa mamorasi 6.057.081a aïgadasya vacaþ ÷rutvà pracukrodha naràntakaþ 6.057.081c saüda÷ya da÷anair oùñhaü ni÷vasya ca bhujaügavat 6.057.082a sa pràsam àvidhya tadàïgadàya; samujjvalantaü sahasotsasarja 6.057.082c sa vàliputrorasi vajrakalpe; babhåva bhagno nyapatac ca bhåmau 6.057.083a taü pràsam àlokya tadà vibhagnaü; suparõakçttoragabhogakalpam 6.057.083c talaü samudyamya sa vàliputras; turaügamasyàbhijaghàna mårdhni 6.057.084a nimagnapàdaþ sphuñitàkùi tàro; niùkràntajihvo 'calasaünikà÷aþ 6.057.084c sa tasya vàjã nipapàta bhåmau; talaprahàreõa vikãrõamårdhà 6.057.085a naràntakaþ krodhava÷aü jagàma; hataü turagaü patitaü nirãkùya 6.057.085c sa muùñim udyamya mahàprabhàvo; jaghàna ÷ãrùe yudhi vàliputram 6.057.086a athàïgado muùñivibhinnamårdhà; susràva tãvraü rudhiraü bhç÷oùõam 6.057.086c muhur vijajvàla mumoha càpi; saüj¤àü samàsàdya visiùmiye ca 6.057.087a athàïgado vajrasamànavegaü; saüvartya muùñiü giri÷çïgakalpam 6.057.087c nipàtayàm àsa tadà mahàtmà; naràntakasyorasi vàliputraþ 6.057.088a sa muùñiniùpiùñavibhinnavakùà; jvàlàü vama¤ ÷oõitadigdhagàtraþ 6.057.088c naràntako bhåmitale papàta; yathàcalo vajranipàtabhagnaþ 6.057.089a athàntarikùe trida÷ottamànàü; vanaukasàü caiva mahàpraõàdaþ 6.057.089c babhåva tasmin nihate 'gryavãre; naràntake vàlisutena saükhye 6.057.090a athàïgado ràmamanaþ praharùaõaü; suduùkaraü taü kçtavàn hi vikramam 6.057.090c visiùmiye so 'py ativãrya vikramaþ; puna÷ ca yuddhe sa babhåva harùitaþ 6.058.001a naràntakaü hataü dçùñvà cukru÷ur nairçtarùabhàþ 6.058.001c devàntakas trimårdhà ca paulastya÷ ca mahodaraþ 6.058.002a àråóho meghasaükà÷aü vàraõendraü mahodaraþ 6.058.002c vàliputraü mahàvãryam abhidudràva vãryavàn 6.058.003a bhràtçvyasanasaütaptas tadà devàntako balã 6.058.003c àdàya parighaü dãptam aïgadaü samabhidravat 6.058.004a ratham àdityasaükà÷aü yuktaü paramavàjibhiþ 6.058.004c àsthàya tri÷irà vãro vàliputram athàbhyayàt 6.058.005a sa tribhir devadarpaghnair nairçtendrair abhidrutaþ 6.058.005c vçkùam utpàñayàm àsa mahàviñapam aïgadaþ 6.058.006a devàntakàya taü vãra÷ cikùepa sahasàïgadaþ 6.058.006c mahàvçkùaü mahà÷àkhaü ÷akro dãptam ivà÷anim 6.058.007a tri÷iràs taü praciccheda ÷arair à÷ãviùopamaiþ 6.058.007c sa vçkùaü kçttam àlokya utpapàta tato 'ïgadaþ 6.058.008a sa vavarùa tato vçkùठ÷ilà÷ ca kapiku¤jaraþ 6.058.008c tàn praciccheda saükruddhas tri÷irà ni÷itaiþ ÷araiþ 6.058.009a parighàgreõa tàn vçkùàn babha¤ja ca suràntakaþ 6.058.009c tri÷irà÷ càïgadaü vãram abhidudràva sàyakaiþ 6.058.010a gajena samabhidrutya vàliputraü mahodaraþ 6.058.010c jaghànorasi saükruddhas tomarair vajrasaünibhaiþ 6.058.011a devàntaka÷ ca saükruddhaþ parigheõa tadàïgadam 6.058.011c upagamyàbhihatyà÷u vyapacakràma vegavàn 6.058.012a sa tribhir nairçta÷reùñhair yugapat samabhidrutaþ 6.058.012c na vivyathe mahàtejà vàliputraþ pratàpavàn 6.058.013a talena bhç÷am utpatya jaghànàsya mahàgajam 6.058.013c petatur locane tasya vinanàda sa vàraõaþ 6.058.014a viùàõaü càsya niùkçùya vàliputro mahàbalaþ 6.058.014c devàntakam abhidrutya tàóayàm àsa saüyuge 6.058.015a sa vihvalitasarvàïgo vàtoddhata iva drumaþ 6.058.015c làkùàrasasavarõaü ca susràva rudhiraü mukhàt 6.058.016a athà÷vàsya mahàtejàþ kçcchràd devàntako balã 6.058.016c àvidhya parighaü ghoram àjaghàna tadàïgadam 6.058.017a parighàbhihata÷ càpi vànarendràtmajas tadà 6.058.017c jànubhyàü patito bhåmau punar evotpapàta ha 6.058.018a samutpatantaü tri÷iràs tribhir à÷ãviùopamaiþ 6.058.018c ghorair haripateþ putraü lalàñe 'bhijaghàna ha 6.058.019a tato 'ïgadaü parikùiptaü tribhir nairçtapuügavaiþ 6.058.019c hanåmàn api vij¤àya nãla÷ càpi pratasthatuþ 6.058.020a tata÷ cikùepa ÷ailàgraü nãlas tri÷irase tadà 6.058.020c tad ràvaõasuto dhãmàn bibheda ni÷itaiþ ÷araiþ 6.058.021a tad bàõa÷atanirbhinnaü vidàrita÷ilàtalam 6.058.021c savisphuliïgaü sajvàlaü nipapàta gireþ ÷iraþ 6.058.022a tato jçmbhitam àlokya harùàd devàntakas tadà 6.058.022c parigheõàbhidudràva màrutàtmajam àhave 6.058.023a tam àpatantam utpatya hanåmàn màrutàtmajaþ 6.058.023c àjaghàna tadà mårdhni vajravegena muùñinà 6.058.024a sa muùñiniùpiùñavikãrõamårdhà; nirvàntadantàkùivilambijihvaþ 6.058.024c devàntako ràkùasaràjasånur; gatàsur urvyàü sahasà papàta 6.058.025a tasmin hate ràkùasayodhamukhye; mahàbale saüyati deva÷atrau 6.058.025c kruddhas trimårdhà ni÷itàgram ugraü; vavarùa nãlorasi bàõavarùam 6.058.026a sa taiþ ÷araughair abhivarùyamàõo; vibhinnagàtraþ kapisainyapàlaþ 6.058.026c nãlo babhåvàtha visçùñagàtro; viùñambhitas tena mahàbalena 6.058.027a tatas tu nãlaþ pratilabhya saüj¤àü; ÷ailaü samutpàñya savçkùaùaõóam 6.058.027c tataþ samutpatya bhç÷ogravego; mahodaraü tena jaghàna mårdhni 6.058.028a tataþ sa ÷ailàbhinipàtabhagno; mahodaras tena saha dvipena 6.058.028c vipothito bhåmitale gatàsuþ; papàta varjàbhihato yathàdriþ 6.058.029a pitçvyaü nihataü dçùñvà tri÷irà÷ càpam àdade 6.058.029c hanåmantaü ca saükruddho vivyàdha ni÷itaiþ ÷araiþ 6.058.030a hanåmàüs tu samutpatya hayàüs tri÷irasas tadà 6.058.030c vidadàra nakhaiþ kruddho gajendraü mçgaràó iva 6.058.031a atha ÷aktiü samàdàya kàlaràtrim ivàntakaþ 6.058.031c cikùepànilaputràya tri÷irà ràvaõàtmajaþ 6.058.032a divi kùiptàm ivolkàü tàü ÷aktiü kùiptàm asaügatàm 6.058.032c gçhãtvà hari÷àrdålo babha¤ja ca nanàda ca 6.058.033a tàü dçùñvà ghorasaükà÷àü ÷aktiü bhagnàü hanåmatà 6.058.033c prahçùñà vànaragaõà vinedur jaladà iva 6.058.034a tataþ khaógaü samudyamya tri÷irà ràkùasottamaþ 6.058.034c nicakhàna tadà roùàd vànarendrasya vakùasi 6.058.035a khaógaprahàràbhihato hanåmàn màrutàtmajaþ 6.058.035c àjaghàna trimårdhànaü talenorasi vãryavàn 6.058.036a sa talabhihatas tena srastahastàmbaro bhuvi 6.058.036c nipapàta mahàtejàs tri÷iràs tyaktacetanaþ 6.058.037a sa tasya patataþ khaógaü samàcchidya mahàkapiþ 6.058.037c nanàda girisaükà÷as tràsayan sarvanairçtàn 6.058.038a amçùyamàõas taü ghoùam utpapàta ni÷àcaraþ 6.058.038c utpatya ca hanåmantaü tàóayàm àsa muùñinà 6.058.039a tena muùñiprahàreõa saücukopa mahàkapiþ 6.058.039c kupita÷ ca nijagràha kirãñe ràkùasarùabham 6.058.040a sa tasya ÷ãrùàõy asinà ÷itena; kirãñajuùñàni sakuõóalàni 6.058.040c kruddhaþ praciccheda suto 'nilasya; tvaùñuþ sutasyeva ÷iràüsi ÷akraþ 6.058.041a tàny àyatàkùàõy agasaünibhàni; pradãptavai÷vànaralocanàni 6.058.041c petuþ ÷iràüsãndraripor dharaõyàü; jyotãüùi muktàni yathàrkamàrgàt 6.058.042a tasmin hate devaripau tri÷ãrùe; hanåmata ÷akraparàkrameõa 6.058.042c neduþ plavaügàþ pracacàla bhåmã; rakùàüsy atho dudruvire samantàt 6.058.043a hataü tri÷irasaü dçùñvà tathaiva ca mahodaram 6.058.043c hatau prekùya duràdharùau devàntakanaràntakau 6.058.044a cukopa paramàmarùã mahàpàr÷vo mahàbalaþ 6.058.044c jagràhàrciùmatãü càpi gadàü sarvàyasãü ÷ubhàm 6.058.045a hemapaññaparikùiptàü màüsa÷oõitalepanàm 6.058.045c viràjamànàü vapuùà ÷atru÷oõitara¤jitàm 6.058.046a tejasà saüpradãptàgràü raktamàlyavibhåùitàm 6.058.046c airàvatamahàpadmasàrvabhauma bhayàvahàm 6.058.047a gadàm àdàya saükruddho mahàpàr÷vo mahàbalaþ 6.058.047c harãn samabhidudràva yugàntàgnir iva jvalan 6.058.048a atharùayaþ samutpatya vànaro ravaõànujam 6.058.048c mahàpàr÷vam upàgamya tasthau tasyàgrato balã 6.058.049a taü purastàt sthitaü dçùñvà vànaraü parvatopamam 6.058.049c àjaghànorasi kruddho gadayà vajrakalpayà 6.058.050a sa tayàbhihatas tena gadayà vànararùabhaþ 6.058.050c bhinnavakùàþ samàdhåtaþ susràva rudhiraü bahu 6.058.051a sa saüpràpya ciràt saüj¤àm çùabho vànararùabhaþ 6.058.051c kruddho visphuramàõauùñho mahàpàr÷vam udaikùata 6.058.052a tàü gçhãtvà gadàü bhãmàm àvidhya ca punaþ punaþ 6.058.052c mattànãkaü mahàpàr÷vaü jaghàna raõamårdhani 6.058.053a sa svayà gadayà bhinno vikãrõada÷anekùaõaþ 6.058.053c nipapàta mahàpàr÷vo vajràhata ivàcalaþ 6.058.054a tasmin hate bhràtari ràvaõasya; tan nairçtànàü balam arõavàbham 6.058.054c tyaktàyudhaü kevalajãvitàrthaü; dudràva bhinnàrõavasaünikà÷am 6.059.001a svabalaü vyathitaü dçùñvà tumulaü lomaharùaõam 6.059.001c bhràtéü÷ ca nihatàn dçùñvà ÷akratulyaparàkramàn 6.059.002a pitçvyau càpi saüdç÷ya samare saüniùåditau 6.059.002c mahodaramahàpàr÷vau bhràtarau ràkùasarùabhau 6.059.003a cukopa ca mahàtejà brahmadattavaro yudhi 6.059.003c atikàyo 'drisaükà÷o devadànavadarpahà 6.059.004a sa bhàskarasahasrasya saüghàtam iva bhàsvaram 6.059.004c ratham àsthàya ÷akràrir abhidudràva vànaràn 6.059.005a sa visphàrya mahac càpaü kirãñã mçùñakuõóalaþ 6.059.005c nàma vi÷ràvayàm àsa nanàda ca mahàsvanam 6.059.006a tena siühapraõàdena nàmavi÷ràvaõena ca 6.059.006c jyà÷abdena ca bhãmena tràsayàm àsa vànaràn 6.059.007a te tasya råpam àlokya yathà viùõos trivikrame 6.059.007c bhayàrtà vànaràþ sarve vidravanti di÷o da÷a 6.059.008a te 'tikàyaü samàsàdya vànarà måóhacetasaþ 6.059.008c ÷araõyaü ÷araõaü jagmur lakùmaõàgrajam àhave 6.059.009a tato 'tikàyaü kàkutstho rathasthaü parvatopamam 6.059.009c dadar÷a dhanvinaü dåràd garjantaü kàlameghavat 6.059.010a sa taü dçùñvà mahàtmànaü ràghavas tu suvismitaþ 6.059.010c vànaràn sàntvayitvà tu vibhãùaõam uvàca ha 6.059.011a ko 'sau parvatasaükà÷o dhanuùmàn harilocanaþ 6.059.011c yukte hayasahasreõa vi÷àle syandane sthitaþ 6.059.012a ya eùa ni÷itaiþ ÷ålaiþ sutãkùõaiþ pràsatomaraiþ 6.059.012c arciùmadbhir vçto bhàti bhåtair iva mahe÷varaþ 6.059.013a kàlajihvàprakà÷àbhir ya eùo 'bhiviràjate 6.059.013c àvçto ratha÷aktãbhir vidyudbhir iva toyadaþ 6.059.014a dhanåüsi càsya sajyàni hemapçùñhàni sarva÷aþ 6.059.014c ÷obhayanti ratha÷reùñhaü ÷akrapàtam ivàmbaram 6.059.015a ka eùa rakùaþ ÷àrdålo raõabhåmiü viràjayan 6.059.015c abhyeti rathinàü ÷reùñho rathenàdityatejasà 6.059.016a dhvaja÷çïgapratiùñhena ràhuõàbhiviràjate 6.059.016c såryara÷miprabhair bàõair di÷o da÷a viràjayan 6.059.017a triõataü meghanirhràdaü hemapçùñham alaükçtam 6.059.017c ÷atakratudhanuþprakhyaü dhanu÷ càsya viràjate 6.059.018a sadhvajaþ sapatàka÷ ca sànukarùo mahàrathaþ 6.059.018c catuþsàdisamàyukto meghastanitanisvanaþ 6.059.019a viü÷atir da÷a càùñau ca tåõãraratham àsthitàþ 6.059.019c kàrmukàõi ca bhãmàni jyà÷ ca kà¤canapiïgalàþ 6.059.020a dvau ca khaógau rathagatau pàr÷vasthau pàr÷va÷obhinau 6.059.020c caturhastatsarucitau vyaktahastada÷àyatau 6.059.021a raktakaõñhaguõo dhãro mahàparvatasaünibhaþ 6.059.021c kàlaþ kàlamahàvaktro meghastha iva bhàskaraþ 6.059.022a kà¤canàïgadanaddhàbhyàü bhujàbhyàm eùa ÷obhate 6.059.022c ÷çïgàbhyàm iva tuïgàbhyàü himavàn parvatottamaþ 6.059.023a kuõóalàbhyàü tu yasyaitad bhàti vaktraü ÷ubhekùaõam 6.059.023c punarvasvantaragataü pårõabimbam ivaindavam 6.059.024a àcakùva me mahàbàho tvam enaü ràkùasottamam 6.059.024c yaü dçùñvà vànaràþ sarve bhayàrtà vidrutà di÷aþ 6.059.025a sa pçùñho ràjaputreõa ràmeõàmitatejasà 6.059.025c àcacakùe mahàtejà ràghavàya vibhãùaõaþ 6.059.026a da÷agrãvo mahàtejà ràjà vai÷ravaõànujaþ 6.059.026c bhãmakarmà mahotsàho ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.059.027a tasyàsãd vãryavàn putro ràvaõapratimo raõe 6.059.027c vçddhasevã ÷rutadharaþ sarvàstraviduùàü varaþ 6.059.028a a÷vapçùñhe rathe nàge khaóge dhanuùi karùaõe 6.059.028c bhede sàntve ca dàne ca naye mantre ca saümataþ 6.059.029a yasya bàhuü samà÷ritya laïkà bhavati nirbhayà 6.059.029c tanayaü dhànyamàlinyà atikàyam imaü viduþ 6.059.030a etenàràdhito brahmà tapasà bhàvitàtmanà 6.059.030c astràõi càpy avàptàni ripava÷ ca paràjitàþ 6.059.031a suràsurair avadhyatvaü dattam asmai svayambhuvà 6.059.031c etac ca kavacaü divyaü ratha÷ caiùo 'rkabhàskaraþ 6.059.032a etena ÷ata÷o devà dànavà÷ ca paràjitàþ 6.059.032c rakùitàni ca rakùàmi yakùà÷ càpi niùåditàþ 6.059.033a vajraü viùñambhitaü yena bàõair indrasya dhãmataþ 6.059.033c pà÷aþ salilaràjasya yuddhe pratihatas tathà 6.059.034a eùo 'tikàyo balavàn ràkùasànàm atharùabhaþ 6.059.034c ràvaõasya suto dhãmàn devadanava darpahà 6.059.035a tad asmin kriyatàü yatnaþ kùipraü puruùapuügava 6.059.035c purà vànarasainyàni kùayaü nayati sàyakaiþ 6.059.036a tato 'tikàyo balavàn pravi÷ya harivàhinãm 6.059.036c visphàrayàm àsa dhanur nanàda ca punaþ punaþ 6.059.037a taü bhãmavapuùaü dçùñvà rathasthaü rathinàü varam 6.059.037c abhipetur mahàtmàno ye pradhànàþ plavaügamàþ 6.059.038a kumudo dvivido maindo nãlaþ ÷arabha eva ca 6.059.038c pàdapair giri÷çïgai÷ ca yugapat samabhidravan 6.059.039a teùàü vçkùàü÷ ca ÷ailàü÷ ca ÷araiþ kà¤canabhåùaõaiþ 6.059.039c atikàyo mahàtejà÷ cicchedàstravidàü varaþ 6.059.040a tàü÷ caiva saràn sa har㤠÷araiþ sarvàyasair balã 6.059.040c vivyàdhàbhimukhaþ saükhye bhãmakàyo ni÷àcaraþ 6.059.041a te 'rdità bàõabarùeõa bhinnagàtràþ plavaügamàþ 6.059.041c na ÷ekur atikàyasya pratikartuü mahàraõe 6.059.042a tat sainyaü harivãràõàü tràsayàm àsa ràkùasaþ 6.059.042c mçgayåtham iva kruddho harir yauvanam àsthitaþ 6.059.043a sa ràùasendro harisainyamadhye; nàyudhyamànaü nijaghàna kaü cit 6.059.043c upetya ràmaü sadhanuþ kalàpã; sagarvitaü vàkyam idaü babhàùe 6.059.044a rathe sthito 'haü ÷aracàpapàõir; na pràkçtaü kaü cana yodhayàmi 6.059.044c yasyàsti ÷aktir vyavasàya yuktà; dadàtuü me kùipram ihàdya yuddham 6.059.045a tat tasya vàkyaü bruvato ni÷amya; cukopa saumitrir amitrahantà 6.059.045c amçùyamàõa÷ ca samutpapàta; jagràha càpaü ca tataþ smayitvà 6.059.046a kruddhaþ saumitrir utpatya tåõàd àkùipya sàyakam 6.059.046c purastàd atikàyasya vicakarùa mahad dhanuþ 6.059.047a pårayan sa mahãü ÷ailàn àkà÷aü sàgaraü di÷aþ 6.059.047c jyà÷abdo lakùmaõasyogras tràsayan rajanãcaràn 6.059.048a saumitre÷ càpanirghoùaü ÷rutvà pratibhayaü tadà 6.059.048c visiùmiye mahàtejà ràkùasendràtmajo balã 6.059.049a athàtikàyaþ kupito dçùñvà lakùmaõam utthitam 6.059.049c àdàya ni÷itaü bàõam idaü vacanam abravãt 6.059.050a bàlas tvam asi saumitre vikrameùv avicakùaõaþ 6.059.050c gaccha kiü kàlasadç÷aü màü yodhayitum icchasi 6.059.051a na hi madbàhusçùñànàm astràõàü himavàn api 6.059.051c soóhum utsahate vegam antarikùam atho mahã 6.059.052a sukhaprasuptaü kàlàgniü prabodhayitum icchasi 6.059.052c nyasya càpaü nivartasva mà pràõठjahi madgataþ 6.059.053a atha và tvaü pratiùñabdho na nivartitum icchasi 6.059.053c tiùñha pràõàn parityajya gamiùyasi yamakùayam 6.059.054a pa÷ya me ni÷itàn bàõàn aridarpaniùådanàn 6.059.054c ã÷varàyudhasaükà÷àüs taptakà¤canabhåùaõàn 6.059.055a eùa te sarpasaükà÷o bàõaþ pàsyati ÷oõitam 6.059.055c mçgaràja iva kruddho nàgaràjasya ÷oõitam 6.059.056a ÷rutvàtikàyasya vacaþ saroùaü; sagarvitaü saüyati ràjaputraþ 6.059.056c sa saücukopàtibalo bçhacchrãr; uvàca vàkyaü ca tato mahàrtham 6.059.057a na vàkyamàtreõa bhavàn pradhàno; na katthanàt satpuruùà bhavanti 6.059.057c mayi sthite dhanvini bàõapàõau; vidar÷ayasvàtmabalaü duràtman 6.059.058a karmaõà såcayàtmànaü na vikatthitum arhasi 6.059.058c pauruùeõa tu yo yuktaþ sa tu ÷åra iti smçtaþ 6.059.059a sarvàyudhasamàyukto dhanvã tvaü ratham àsthitaþ 6.059.059c ÷arair và yadi vàpy astrair dar÷ayasva paràkramam 6.059.060a tataþ ÷iras te ni÷itaiþ pàtayiùyàmy ahaü ÷araiþ 6.059.060c màrutaþ kàlasaüpakvaü vçntàt tàlaphalaü yathà 6.059.061a adya te màmakà bàõàs taptakà¤canabhåùaõàþ 6.059.061c pàsyanti rudhiraü gàtràd bàõa÷alyàntarotthitam 6.059.062a bàlo 'yam iti vij¤àya na màvaj¤àtum arhasi 6.059.062c bàlo và yadi và vçddho mçtyuü jànãhi saüyuge 6.059.063a lakùmaõasya vacaþ ÷rutvà hetumat paramàrthavat 6.059.063c atikàyaþ pracukrodha bàõaü cottamam àdade 6.059.064a tato vidyàdharà bhåtà devà daityà maharùayaþ 6.059.064c guhyakà÷ ca mahàtmànas tad yuddhaü dadç÷us tadà 6.059.065a tato 'tikàyaþ kupita÷ càpam àropya sàyakam 6.059.065c lakùmaõasya pracikùepa saükùipann iva càmbaram 6.059.066a tam àpatantaü ni÷itaü ÷aram à÷ãviùopamam 6.059.066c ardhacandreõa ciccheda lakùmaõaþ paravãrahà 6.059.067a taü nikçttaü ÷araü dçùñvà kçttabhogam ivoragam 6.059.067c atikàyo bhç÷aü kruddhaþ pa¤cabàõàn samàdade 6.059.068a tठ÷aràn saüpracikùepa lakùmaõàya ni÷àcaraþ 6.059.068c tàn apràptठ÷arais tãkùõai÷ ciccheda bharatànujaþ 6.059.069a sa tàü÷ chittvà ÷arais tãkùõair lakùmaõaþ paravãrahà 6.059.069c àdade ni÷itaü bàõaü jvalantam iva tejasà 6.059.070a tam àdàya dhanuþ ÷reùñhe yojayàm àsa lakùmaõaþ 6.059.070c vicakarùa ca vegena visasarja ca sàyakam 6.059.071a pårõàyatavisçùñena ÷areõànata parvaõà 6.059.071c lalàñe ràkùasa÷reùñham àjaghàna sa vãryavàn 6.059.072a sa lalàñe ÷aro magnas tasya bhãmasya rakùasaþ 6.059.072c dadç÷e ÷oõitenàktaþ pannagendra ivàhave 6.059.073a ràkùasaþ pracakampe ca lakùmaõeùu prakampitaþ 6.059.073c rudrabàõahataü bhãmaü yathà tripuragopuram 6.059.074a cintayàm àsa cà÷vasya vimç÷ya ca mahàbalaþ 6.059.074c sàdhu bàõanipàtena ÷vàghanãyo 'si me ripuþ 6.059.075a vicàryaivaü vinamyàsyaü vinamya ca bhujàv ubhau 6.059.075c sa rathopastham àsthàya rathena pracacàra ha 6.059.076a ekaü trãn pa¤ca sapteti sàyakàn ràkùasarùabhaþ 6.059.076c àdade saüdadhe càpi vicakarùotsasarja ca 6.059.077a te bàõàþ kàlasaükà÷à ràkùasendradhanu÷ cyutàþ 6.059.077c hemapuïkhà raviprakhyà÷ cakrur dãptam ivàmbaram 6.059.078a tatas tàn ràkùasotsçùñठ÷araughàn ràvaõànujaþ 6.059.078c asaübhràntaþ praciccheda ni÷itair bahubhiþ ÷araiþ 6.059.079a tठ÷aràn yudhi saüprekùya nikçttàn ràvaõàtmajaþ 6.059.079c cukopa trida÷endràrir jagràha ni÷itaü ÷aram 6.059.080a sa saüdhàya mahàtejàs taü bàõaü sahasotsçjat 6.059.080c tataþ saumitrim àyàntam àjaghàna stanàntare 6.059.081a atikàyena saumitris tàóito yudhi vakùasi 6.059.081c susràva rudhiraü tãvraü madaü matta iva dvipaþ 6.059.082a sa cakàra tadàtmànaü vi÷alyaü sahasà vibhuþ 6.059.082c jagràha ca ÷araü tãùõam astreõàpi samàdadhe 6.059.083a àgneyena tadàstreõa yojayàm àsa sàyakam 6.059.083c sa jajvàla tadà bàõo dhanu÷ càsya mahàtmanaþ 6.059.084a atikàyo 'titejasvã sauram astraü samàdade 6.059.084c tena bàõaü bhujaügàbhaü hemapuïkham ayojayat 6.059.085a tatas taü jvalitaü ghoraü lakùmaõaþ ÷aram àhitam 6.059.085c atikàyàya cikùepa kàladaõóam ivàntakaþ 6.059.086a àgneyenàbhisaüyuktaü dçùñvà bàõaü ni÷àcaraþ 6.059.086c utsasarja tadà bàõaü dãptaü såryàstrayojitam 6.059.087a tàv ubhàv ambare bàõàv anyonyam abhijaghnatuþ 6.059.087c tejasà saüpradãptàgrau kruddhàv iva bhujaü gamau 6.059.088a tàv anyonyaü vinirdahya petatur dharaõãtale 6.059.088c nirarciùau bhasmakçtau na bhràjete ÷arottamau 6.059.089a tato 'tikàyaþ saükruddhas tv astram aiùãkam utsçjat 6.059.089c tat praciccheda saumitrir astram aindreõa vãryavàn 6.059.090a aiùãkaü nihataü dçùñvà kumàro ràvaõàtmajaþ 6.059.090c yàmyenàstreõa saükruddho yojayàm àsa sàyakam 6.059.091a tatas tad astraü cikùepa lakùmaõàya ni÷àcaraþ 6.059.091c vàyavyena tad astraü tu nijaghàna sa lakùmaõaþ 6.059.092a athainaü ÷aradhàràbhir dhàràbhir iva toyadaþ 6.059.092c abhyavarùata saükruddho lakùmaõo ràvaõàtmajam 6.059.093a te 'tikàyaü samàsàdya kavace vajrabhåùite 6.059.093c bhagnàgra÷alyàþ sahasà petur bàõà mahãtale 6.059.094a tàn moghàn abhisaüprekùya lakùmaõaþ paravãrahà 6.059.094c abhyavarùata bàõànàü sahasreõa mahàya÷àþ 6.059.095a sa varùyamàõo bàõaughair atikàyo mahàbalaþ 6.059.095c avadhyakavacaþ saükhye ràkùaso naiva vivyathe 6.059.096a na ÷a÷àka rujaü kartuü yudhi tasya narottamaþ 6.059.096c athainam abhyupàgamya vàyur vàkyam uvàca ha 6.059.097a brahmadattavaro hy eùa avadhya kavacàvçtaþ 6.059.097c bràhmeõàstreõa bhindhy enam eùa vadhyo hi nànyathà 6.059.098a tataþ sa vàyor vacanaü ni÷amya; saumitrir indrapratimànavãryaþ 6.059.098c samàdade bàõam amoghavegaü; tad bràhmam astraü sahasà niyojya 6.059.099a tasmin varàstre tu niyujyamàne; saumitriõà bàõavare ÷itàgre 6.059.099c di÷aþ sacandràrkamahàgrahà÷ ca; nabha÷ ca tatràsa raràsa corvã 6.059.100a taü brahmaõo 'streõa niyujya càpe; ÷araü supuïkhaü yamadåtakalpam 6.059.100c saumitrir indràrisutasya tasya; sasarja bàõaü yudhi vajrakalpam 6.059.101a taü lakùmaõotsçùñam amoghavegaü; samàpatantaü jvalanaprakà÷am 6.059.101c suvarõavajrottamacitrapuïkhaü; tadàtikàyaþ samare dadar÷a 6.059.102a taü prekùamàõaþ sahasàtikàyo; jaghàna bàõair ni÷itair anekaiþ 6.059.102c sa sàyakas tasya suparõavegas; tadàtivegena jagàma pàr÷vam 6.059.103a tam àgataü prekùya tadàtikàyo; bàõaü pradãptàntakakàlakalpam 6.059.103c jaghàna ÷aktyçùñigadàkuñhàraiþ; ÷ålair halai÷ càpy avipannaceùñaþ 6.059.104a tàny àyudhàny adbhutavigrahàõi; moghàni kçtvà sa ÷aro 'gnidãptaþ 6.059.104c prasahya tasyaiva kirãñajuùñaü; tadàtikàyasya ÷iro jahàra 6.059.105a tac chiraþ sa÷iras tràõaü lakùmaõeùuprapãóitam 6.059.105c papàta sahasà bhåmau ÷çïgaü himavato yathà 6.059.106a praharùayuktà bahavas tu vànarà; prabuddhapadmapratimànanàs tadà 6.059.106c apåjayaül lakùmaõam iùñabhàginaü; hate ripau bhãmabale duràsade 6.060.001a tato hatàn ràkùasapuügavàüs tàn; devàntakàditri÷iro 'tikàyàn 6.060.001c rakùogaõàs tatra hatàva÷iùñàs; te ràvaõàya tvaritaü ÷a÷aüsuþ 6.060.002a tato hatàüs tàn sahasà ni÷amya; ràjà mumohà÷rupariplutàkùaþ 6.060.002c putrakùayaü bhràtçvadhaü ca ghoraü; vicintya ràjà vipulaü pradadhyau 6.060.003a tatas tu ràjànam udãkùya dãnaü; ÷okàrõave saüparipupluvànam 6.060.003c atharùabho ràkùasaràjasånur; athendrajid vàkyam idaü babhàùe 6.060.004a na tàta mohaü pratigantum arhasi; yatrendrajij jãvati ràkùasendra 6.060.004c nendràribàõàbhihato hi ka÷ cit; pràõàn samarthaþ samare 'bhidhartum 6.060.005a pa÷yàdya ràmaü sahalakùmaõena; madbàõanirbhinnavikãrõadeham 6.060.005c gatàyuùaü bhåmitale ÷ayànaü; ÷araiþ ÷itair àcitasarvagàtram 6.060.006a imàü pratij¤àü ÷çõu ÷akra÷atroþ; suni÷citàü pauruùadaivayuktàm 6.060.006c adyaiva ràmaü sahalakùmaõena; saütàpayiùyàmi ÷arair amoghaiþ 6.060.007a adyendravaivasvataviùõumitra; sàdhyà÷vivai÷vànaracandrasåryàþ 6.060.007c drakùyanti me vikramam aprameyaü; viùõor ivograü baliyaj¤avàñe 6.060.008a sa evam uktvà trida÷endra÷atrur; àpçcchya ràjànam adãnasattvaþ 6.060.008c samàrurohànilatulyavegaü; rathaü khara÷reùñhasamàdhiyuktam 6.060.009a samàsthàya mahàtejà rathaü harirathopamam 6.060.009c jagàma sahasà tatra yatra yuddham ariüdama 6.060.010a taü prasthitaü mahàtmànam anujagmur mahàbalàþ 6.060.010c saüharùamàõà bahavo dhanuþpravarapàõayaþ 6.060.011a gajaskandhagatàþ ke cit ke cit paramavàjibhiþ 6.060.011c pràsamudgaranistriü÷a para÷vadhagadàdharàþ 6.060.012a sa ÷aïkhaninadair bhãmair bherãõàü ca mahàsvanaiþ 6.060.012c jagàma trida÷endràriþ ståyamàno ni÷àcaraiþ 6.060.013a sa ÷aïkha÷a÷ivarõena chatreõa ripusàdanaþ 6.060.013c raràja paripårõena nabha÷ candramasà yathà 6.060.014a avãjyata tato vãro haimair hemavibhåùitaiþ 6.060.014c càrucàmaramukhyai÷ ca mukhyaþ sarvadhanuùmatàm 6.060.015a tatas tv indrajità laïkà såryapratimatejasà 6.060.015c raràjàprativãryeõa dyaur ivàrkeõa bhàsvatà 6.060.016a sa tu dçùñvà viniryàntaü balena mahatà vçtam 6.060.016c ràkùasàdhipatiþ ÷rãmàn ràvaõaþ putram abravãt 6.060.017a tvam apratirathaþ putra jitas te yudhi vàsavaþ 6.060.017c kiü punar mànuùaü dhçùyaü na vadhiùyasi ràghavam 6.060.018a tathokto ràkùasendreõa pratigçhya mahà÷iùaþ 6.060.018c rathenà÷vayujà vãraþ ÷ãghraü gatvà nikumbhilàm 6.060.019a sa saüpràpya mahàtejà yuddhabhåmim ariüdamaþ 6.060.019c sthàpayàm àsa rakùàüsi rathaü prati samantataþ 6.060.020a tatas tu hutabhoktàraü hutabhuk sadç÷aprabhaþ 6.060.020c juhuve ràkùasa÷reùñho mantravad vidhivat tadà 6.060.021a sa havirjàlasaüskàrair màlyagandhapuraskçtaiþ 6.060.021c juhuve pàvakaü tatra ràkùasendraþ pratàpavàn 6.060.022a ÷astràõi ÷arapatràõi samidho 'tha vibhãtakaþ 6.060.022c lohitàni ca vàsàüsi sruvaü kàrùõàyasaü tathà 6.060.023a sa tatràgniü samàstãrya ÷arapatraiþ satomaraiþ 6.060.023c chàgasya sarvakçùõasya galaü jagràha jãvataþ 6.060.024a sakçd eva samiddhasya vidhåmasya mahàrciùaþ 6.060.024c babhåvus tàni liïgàni vijayaü yàny adar÷ayan 6.060.025a pradakùiõàvarta÷ikhas taptakà¤canasaünibhaþ 6.060.025c havis tat pratijagràha pàvakaþ svayam utthitaþ 6.060.026a so 'stram àhàrayàm àsa bràhmam astravidàü varaþ 6.060.026c dhanu÷ càtmarathaü caiva sarvaü tatràbhyamantrayat 6.060.027a tasminn àhåyamàne 'stre håyamàne ca pàvake 6.060.027c sàrkagrahendu nakùatraü vitatràsa nabhastalam 6.060.028a sa pàvakaü pàvakadãptatejà; hutvà mahendrapratimaprabhàvaþ 6.060.028c sacàpabàõàsirathà÷vasåtaþ; khe 'ntardadha àtmànam acintyaråpaþ 6.060.029a sa sainyam utsçjya sametya tårõaü; mahàraõe vànaravàhinãùu 6.060.029c adç÷yamànaþ ÷arajàlam ugraü; vavarùa nãlàmbudharo yathàmbu 6.060.030a te ÷akrajidbàõavi÷ãrõadehà; màyàhatà visvaram unnadantaþ 6.060.030c raõe nipetur harayo 'drikalpà; yathendravajràbhihatà nagendràþ 6.060.031a te kevalaü saüdadç÷uþ ÷itàgràn; bàõàn raõe vànaravàhinãùu 6.060.031c màyà nigåóhaü ca surendra÷atruü; na càtra taü ràkùasam abhyapa÷yan 6.060.032a tataþ sa rakùo'dhipatir mahàtmà; sarvà di÷o bàõagaõaiþ ÷itàgraiþ 6.060.032c pracchàdayàm àsa raviprakà÷air; viùàdayàm àsa ca vànarendràn 6.060.033a sa ÷ålanistriü÷a para÷vadhàni; vyàvidhya dãptànalasaünibhàni 6.060.033c savisphuliïgojjvalapàvakàni; vavarùa tãvraü plavagendrasainye 6.060.034a tato jvalanasaükà÷aiþ ÷itair vànarayåthapàþ 6.060.034c tàóitàþ ÷akrajidbàõaiþ praphullà iva kiü÷ukàþ 6.060.035a anyonyam abhisarpanto ninadanta÷ ca visvaram 6.060.035c ràkùasendràstranirbhinnà nipetur vànararùabhàþ 6.060.036a udãkùamàõà gaganaü ke cin netreùu tàóitàþ 6.060.036c ÷arair vivi÷ur anyonyaü petu÷ ca jagatãtale 6.060.037a hanåmantaü ca sugrãvam aïgadaü gandhamàdanam 6.060.037c jàmbavantaü suùeõaü ca vegadar÷inam eva ca 6.060.038a maindaü ca dvividaü nãlaü gavàkùaü gajagomukhau 6.060.038c kesariü harilomànaü vidyuddaüùñraü ca vànaram 6.060.039a såryànanaü jyotimukhaü tathà dadhimukhaü harim 6.060.039c pàvakàkùaü nalaü caiva kumudaü caiva vànaram 6.060.040a pràsaiþ ÷ålaiþ ÷itair bàõair indrajinmantrasaühitaiþ 6.060.040c vivyàdha hari÷àrdålàn sarvàüs tàn ràkùasottamaþ 6.060.041a sa vai gadàbhir hariyåthamukhyàn; nirbhidya bàõais tapanãyapuïkhaiþ 6.060.041c vavarùa ràmaü ÷aravçùñijàlaiþ; salakùmaõaü bhàskarara÷mikalpaiþ 6.060.042a sa bàõavarùair abhivarùyamàõo; dhàrànipàtàn iva tàn vicintya 6.060.042c samãkùamàõaþ paramàdbhuta÷rã; ràmas tadà lakùmaõam ity uvàca 6.060.043a asau punar lakùmaõa ràkùasendro; brahmàstram à÷ritya surendra÷atruþ 6.060.043c nipàtayitvà harisainyam ugram; asmठ÷arair ardayati prasaktam 6.060.044a svayambhuvà dattavaro mahàtmà; kham àsthito 'ntarhitabhãmakàyaþ 6.060.044c kathaü nu ÷akyo yudhi naùñadeho; nihantum adyendrajid udyatàstraþ 6.060.045a manye svayambhår bhagavàn acintyo; yasyaitad astraü prabhava÷ ca yo 'sya 6.060.045c bàõàvapàtàüs tvam ihàdya dhãman; mayà sahàvyagramanàþ sahasva 6.060.046a pracchàdayaty eùa hi ràkùasendraþ; sarvà di÷aþ sàyakavçùñijàlaiþ 6.060.046c etac ca sarvaü patitàgryavãraü; na bhràjate vànararàjasainyam 6.060.047a àvàü tu dçùñvà patitau visaüj¤au; nivçttayuddhau hataroùaharùau 6.060.047c dhruvaü pravekùyaty amaràrivàsaü; asau samàdàya raõàgralakùmãm 6.060.048a tatas tu tàv indrajid astrajàlair; babhåvatus tatra tadà vi÷astau 6.060.048c sa càpi tau tatra viùàdayitvà; nanàda harùàd yudhi ràkùasendraþ 6.060.049a sa tat tadà vànararàjasainyaü; ràmaü ca saükhye sahalakùmaõena 6.060.049c viùàdayitvà sahasà vive÷a; purãü da÷agrãvabhujàbhiguptàm 6.061.001a tayos tadà sàditayo raõàgre; mumoha sainyaü hariyåthapànàm 6.061.001c sugrãvanãlàïgadajàmbavanto; na càpi kiü cit pratipedire te 6.061.002a tato viùaõõaü samavekùya sainyaü; vibhãùaõo buddhimatàü variùñhaþ 6.061.002c uvàca ÷àkhàmçgaràjavãràn; à÷vàsayann apratimair vacobhiþ 6.061.003a mà bhaiùña nàsty atra viùàdakàlo; yad àryaputràv ava÷au viùaõõau 6.061.003c svayambhuvo vàkyam athodvahantau; yat sàditàv indrajidastrajàlaiþ 6.061.004a tasmai tu dattaü paramàstram etat; svayambhuvà bràhmam amoghavegam 6.061.004c tan mànayantau yadi ràjaputrau; nipàtitau ko 'tra viùàdakàlaþ 6.061.005a bràhmam astraü tadà dhãmàn mànayitvà tu màrutiþ 6.061.005c vibhãùaõavacaþ ÷rutvà hanåmàüs tam athàbravãt 6.061.006a etasmin nihate sainye vànaràõàü tarasvinàm 6.061.006c yo yo dhàrayate pràõàüs taü tam à÷vàsayàvahe 6.061.007a tàv ubhau yugapad vãrau hanåmad ràkùasottamau 6.061.007c ulkàhastau tadà ràtrau raõa÷ãrùe viceratuþ 6.061.008a chinnalàïgålahastorupàdàïguli ÷iro dharaiþ 6.061.008c sravadbhiþ kùatajaü gàtraiþ prasravadbhiþ samantataþ 6.061.009a patitaiþ parvatàkàrair vànarair abhisaükulàm 6.061.009c ÷astrai÷ ca patitair dãptair dadç÷àte vasuüdharàm 6.061.010a sugrãvam aïgadaü nãlaü ÷arabhaü gandhamàdanam 6.061.010c jàmbavantaü suùeõaü ca vegadar÷anam àhukam 6.061.011a maindaü nalaü jyotimukhaü dvividaü panasaü tathà 6.061.011c vibhãùaõo hanåmàü÷ ca dadç÷àte hatàn raõe 6.061.012a saptaùaùñir hatàþ koñyo vànaràõàü tarasvinàm 6.061.012c ahnaþ pa¤cama÷eùeõa vallabhena svayambhuvaþ 6.061.013a sàgaraughanibhaü bhãmaü dçùñvà bàõàrditaü balam 6.061.013c màrgate jàmbavantaü sma hanåmàn savibhãùaõaþ 6.061.014a svabhàvajarayà yuktaü vçddhaü ÷ara÷atai÷ citam 6.061.014c prajàpatisutaü vãraü ÷àmyantam iva pàvakam 6.061.015a dçùñvà tam upasaügamya paulastyo vàkyam abravãt 6.061.015c kaccid àrya÷arais tãrùõair na pràõà dhvaüsitàs tava 6.061.016a vibhãùaõavacaþ ÷rutvà jàmbavàn çkùapuügavaþ 6.061.016c kçcchràd abhyudgiran vàkyam idaü vacanam abravãt 6.061.017a nairçtendramahàvãryasvareõa tvàbhilakùaye 6.061.017c pãóyamànaþ ÷itair bàõair na tvàü pa÷yàmi cakùuùà 6.061.018a a¤janà suprajà yena màtari÷và ca nairçta 6.061.018c hanåmàn vànara÷reùñhaþ pràõàn dhàrayate kva cit 6.061.019a ÷rutvà jàmbavato vàkyam uvàcedaü vibhãùaõaþ 6.061.019c àryaputràv atikramya kasmàt pçcchasi màrutim 6.061.020a naiva ràjani sugrãve nàïgade nàpi ràghave 6.061.020c àrya saüdar÷itaþ sneho yathà vàyusute paraþ 6.061.021a vibhãùaõavacaþ ÷rutvà jàmbavàn vàkyam abravãt 6.061.021c ÷çõu nairçta÷àrdåla yasmàt pçcchàmi màrutim 6.061.022a tasmi¤ jãvati vãre tu hatam apy ahataü balam 6.061.022c hanåmaty ujjhitapràõe jãvanto 'pi vayaü hatàþ 6.061.023a dhriyate màrutis tàta màrutapratimo yadi 6.061.023c vai÷vànarasamo vãrye jãvità÷à tato bhavet 6.061.024a tato vçddham upàgamya niyamenàbhyavàdayat 6.061.024c gçhya jàmbavataþ pàdau hanåmàn màrutàtmajaþ 6.061.025a ÷rutvà hanumato vàkyaü tathàpi vyathitendriyaþ 6.061.025c punarjàtam ivàtmànaü sa mene çkùapuügavaþ 6.061.026a tato 'bravãn mahàtejà hanåmantaü sa jàmbavàn 6.061.026c àgaccha hari÷àrdålavànaràüs tràtum arhasi 6.061.027a nànyo vikramaparyàptas tvam eùàü paramaþ sakhà 6.061.027c tvatparàkramakàlo 'yaü nànyaü pa÷yàmi ka¤ cana 6.061.028a çkùavànaravãràõàm anãkàni praharùaya 6.061.028c vi÷alyau kuru càpy etau sàditau ràmalakùmaõau 6.061.029a gatvà paramam adhvànam upary upari sàgaram 6.061.029c himavantaü naga÷reùñhaü hanåman gantum arhasi 6.061.030a tataþ kà¤canam atyugram çùabhaü parvatottamam 6.061.030c kailàsa÷ikharaü càpi drakùyasy ariniùådana 6.061.031a tayoþ ÷ikharayor madhye pradãptam atulaprabham 6.061.031c sarvauùadhiyutaü vãra drakùyasy auùadhiparvatam 6.061.032a tasya vànara÷àrdålacatasro mårdhni saübhavàþ 6.061.032c drakùyasy oùadhayo dãptà dãpayantyo di÷o da÷a 6.061.033a mçtasaüjãvanãü caiva vi÷alyakaraõãm api 6.061.033c sauvarõakaraõãü caiva saüdhànãü ca mahauùadhãm 6.061.034a tàþ sarvà hanuman gçhya kùipram àgantum arhasi 6.061.034c à÷vàsaya harãn pràõair yojya gandhavahàtmajaþ 6.061.035a ÷rutvà jàmbavato vàkyaü hanåmàn haripuügavaþ 6.061.035c àpåryata baloddharùais toyavegair ivàrõavaþ 6.061.036a sa parvatatañàgrasthaþ pãóayan parvatottaram 6.061.036c hanåmàn dç÷yate vãro dvitãya iva parvataþ 6.061.037a haripàdavinirbhinno niùasàda sa parvataþ 6.061.037c na ÷a÷àka tadàtmànaü soóhuü bhç÷anipãóitaþ 6.061.038a tasya petur nagà bhåmau harivegàc ca jajvaluþ 6.061.038c ÷çïgàõi ca vyakãryanta pãóitasya hanåmatà 6.061.039a tasmin saüpãóyamàne tu bhagnadruma÷ilàtale 6.061.039c na ÷ekur vànaràþ sthàtuü ghårõamàne nagottame 6.061.040a sa ghårõitamahàdvàrà prabhagnagçhagopurà 6.061.040c laïkà tràsàkulà ràtrau prançttevàbhavat tadà 6.061.041a pçthivãdharasaükà÷o nipãóya dharaõãdharam 6.061.041c pçthivãü kùobhayàm àsa sàrõavàü màrutàtmajaþ 6.061.042a padbhyàü tu ÷ailam àpãóya vaóavàmukhavan mukham 6.061.042c vivçtyograü nanàdoccais tràsayann iva ràkùasàn 6.061.043a tasya nànadyamànasya ÷rutvà ninadam adbhutam 6.061.043c laïkàsthà ràkùasàþ sarve na ÷ekuþ spandituü bhayàt 6.061.044a namaskçtvàtha ràmàya màrutir bhãmavikramaþ 6.061.044c ràghavàrthe paraü karma samaihata paraütapaþ 6.061.045a sa puccham udyamya bhujaügakalpaü; vinamya pçùñhaü ÷ravaõe niku¤cya 6.061.045c vivçtya vaktraü vaóavàmukhàbham; àpupluve vyomni sa caõóavegaþ 6.061.046a sa vçkùaùaõóàüs tarasà jahàra; ÷ailठ÷ilàþ pràkçtavànaràü÷ ca 6.061.046c bàhåruvegoddhatasaüpraõunnàs; te kùãõavegàþ salile nipetuþ 6.061.047a sa tau prasàryoragabhogakalpau; bhujau bhujaügàrinikà÷avãryaþ 6.061.047c jagàma meruü nagaràjam agryaü; di÷aþ prakarùann iva vàyusånuþ 6.061.048a sa sàgaraü ghårõitavãcimàlaü; tadà bhç÷aü bhràmitasarvasattvam 6.061.048c samãkùamàõaþ sahasà jagàma; cakraü yathà viùõukaràgramuktam 6.061.049a sa parvatàn vçkùagaõàn saràüsi; nadãs tañàkàni purottamàni 6.061.049c sphãtà¤janàüs tàn api saüprapa÷ya¤; jagàma vegàt pitçtulyavegaþ 6.061.050a àdityapatham à÷ritya jagàma sa gata÷ramaþ 6.061.050c sa dadar÷a hari÷reùñho himavantaü nagottamam 6.061.051a nànàprasravaõopetaü bahukaüdaranirjharam 6.061.051c ÷vetàbhracayasaükà÷aiþ ÷ikharai÷ càrudar÷anaiþ 6.061.052a sa taü samàsàdya mahànagendram; atipravçddhottamaghora÷çïgam 6.061.052c dadar÷a puõyàni mahà÷ramàõi; surarùisaüghottamasevitàni 6.061.053a sa brahmako÷aü rajatàlayaü ca; ÷akràlayaü rudra÷arapramokùam 6.061.053c hayànanaü brahma÷ira÷ ca dãptaü; dadar÷a vaivasvata kiükaràü÷ ca 6.061.054a vajràlayaü vai÷varaõàlayaü ca; såryaprabhaü såryanibandhanaü ca 6.061.054c brahmàsanaü ÷aükarakàrmukaü ca; dadar÷a nàbhiü ca vasuüdharàyàþ 6.061.055a kailàsam agryaü himavacchilàü ca; tatharùabhaü kà¤cana÷ailam agryam 6.061.055c sa dãptasarvauùadhisaüpradãptaü; dadar÷a sarvauùadhiparvatendram 6.061.056a sa taü samãkùyànalara÷midãptaü; visiùmiye vàsavadåtasånuþ 6.061.056c àplutya taü cauùadhiparvatendraü; tatrauùadhãnàü vicayaü cakàra 6.061.057a sa yojanasahasràõi samatãtya mahàkapiþ 6.061.057c divyauùadhidharaü ÷ailaü vyacaran màrutàtmajaþ 6.061.058a mahauùadhyas tu tàþ sarvàs tasmin parvatasattame 6.061.058c vij¤àyàrthinam àyàntaü tato jagmur adar÷anam 6.061.059a sa tà mahàtmà hanumàn apa÷yaü÷; cukopa kopàc ca bhç÷aü nanàda 6.061.059c amçùyamàõo 'gninikà÷acakùur; mahãdharendraü tam uvàca vàkyam 6.061.060a kim etad evaü suvini÷citaü te; yad ràghave nàsi kçtànukampaþ 6.061.060c pa÷yàdya madbàhubalàbhibhåto; vikãrõam àtmànam atho nagendra 6.061.061a sa tasya ÷çïgaü sanagaü sanàgaü; sakà¤canaü dhàtusahasrajuùñam 6.061.061c vikãrõakåñaü calitàgrasànuü; pragçhya vegàt sahasonmamàtha 6.061.062a sa taü samutpàñya kham utpapàta; vitràsya lokàn sasuràn surendràn 6.061.062c saüståyamànaþ khacarair anekair; jagàma vegàd garuóogravãryaþ 6.061.063a sa bhàskaràdhvànam anuprapannas; tad bhàskaràbhaü ÷ikharaü pragçhya 6.061.063c babhau tadà bhàskarasaünikà÷o; raveþ samãpe pratibhàskaràbhaþ 6.061.064a sa tena ÷ailena bhç÷aü raràja; ÷ailopamo gandhavahàtmajas tu 6.061.064c sahasradhàreõa sapàvakena; cakreõa khe viùõur ivoddhçtena 6.061.065a taü vànaràþ prekùya tadà vineduþ; sa tàn api prekùya mudà nanàda 6.061.065c teùàü samudghuùñaravaü ni÷amya; laïkàlayà bhãmataraü vineduþ 6.061.066a tato mahàtmà nipapàta tasmi¤; ÷ailottame vànarasainyamadhye 6.061.066c haryuttamebhyaþ ÷irasàbhivàdya; vibhãùaõaü tatra ca sasvaje saþ 6.061.067a tàv apy ubhau mànuùaràjaputrau; taü gandham àghràya mahauùadhãnàm 6.061.067c babhåvatus tatra tadà vi÷alyàv; uttasthur anye ca haripravãràþ 6.061.068a tato harir gandhavahàtmajas tu; tam oùadhã÷ailam udagravãryaþ 6.061.068c ninàya vegàd dhimavantam eva; puna÷ ca ràmeõa samàjagàma 6.062.001a tato 'bravãn mahàtejàþ sugrãvo vànaràdhipaþ 6.062.001c arthyaü vijàpayaü÷ càpi hanåmantaü mahàbalam 6.062.002a yato hataþ kumbhakarõaþ kumàrà÷ ca niùåditàþ 6.062.002c nedànãim upanirhàraü ràvaõo dàtum arhati 6.062.003a ye ye mahàbalàþ santi laghava÷ ca plavaügamàþ 6.062.003c laïkàm abhyutpatantv à÷u gçhyolkàþ plavagarùabhàþ 6.062.004a tato 'staü gata àditye raudre tasmin ni÷àmukhe 6.062.004c laïkàm abhimukhàþ solkà jagmus te plavagarùabhàþ 6.062.005a ulkàhastair harigaõaiþ sarvataþ samabhidrutàþ 6.062.005c àrakùasthà viråpàkùàþ sahasà vipradudruvuþ 6.062.006a gopuràñña pratolãùu caryàsu vividhàsu ca 6.062.006c pràsàdeùu ca saühçùñàþ sasçjus te hutà÷anam 6.062.007a teùàü gçhasahasràõi dadàha hutabhuk tadà 6.062.007c àvàsàn ràkùasànàü ca sarveùàü gçhamedhinàm 6.062.008a hemacitratanutràõàü sragdàmàmbaradhàriõàm 6.062.008c sãdhupànacalàkùàõàü madavihvalagàminàm 6.062.009a kàntàlambitavastràõàü ÷atrusaüjàtamanyunàm 6.062.009c gadà÷ålàsi hastànàü khàdatàü pibatàm api 6.062.010a ÷ayaneùu mahàrheùu prasuptànàü priyaiþ saha 6.062.010c trastànàü gacchatàü tårõaü putràn àdàya sarvataþ 6.062.011a teùàü gçhasahasràõi tadà laïkànivàsinàm 6.062.011c adahat pàvakas tatra jajvàla ca punaþ punaþ 6.062.012a sàravanti mahàrhàõi gambhãraguõavanti ca 6.062.012c hemacandràrdhacandràõi candra÷àlonnatàni ca 6.062.013a ratnacitragavàkùàõi sàdhiùñhànàni sarva÷aþ 6.062.013c maõividrumacitràõi spç÷antãva ca bhàskaram 6.062.014a krau¤cabarhiõavãõànàü bhåùaõànàü ca nisvanaiþ 6.062.014c nàditàny acalàbhàni ve÷màny agnir dadàha saþ 6.062.015a jvalanena parãtàni toraõàni cakà÷ire 6.062.015c vidyudbhir iva naddhàni meghajàlàni gharmage 6.062.016a vimàneùu prasuptà÷ ca dahyamànà varàïganàþ 6.062.016c tyaktàbharaõasaüyogà hàhety uccair vicukru÷aþ 6.062.017a tatra càgniparãtàni nipetur bhavanàny api 6.062.017c vajrivajrahatànãva ÷ikharàõi mahàgireþ 6.062.018a tàni nirdahyamànàni dårataþ pracakà÷ire 6.062.018c himavacchikharàõãva dãptauùadhivanàni ca 6.062.019a harmyàgrair dahyamànai÷ ca jvàlàprajvalitair api 6.062.019c ràtrau sà dç÷yate laïkà puùpitair iva kiü÷ukaiþ 6.062.020a hastyadhyakùair gajair muktair muktai÷ ca turagair api 6.062.020c babhåva laïkà lokànte bhràntagràha ivàrõavaþ 6.062.021a a÷vaü muktaü gajo dçùñvà kaccid bhãto 'pasarpati 6.062.021c bhãto bhãtaü gajaü dçùñvà kva cid a÷vo nivartate 6.062.022a sà babhåva muhårtena haribhir dãpità purã 6.062.022c lokasyàsya kùaye ghore pradãpteva vasuüdharà 6.062.023a nàrã janasya dhåmena vyàptasyoccair vineduùaþ 6.062.023c svano jvalanataptasya ÷u÷ruve da÷ayojanam 6.062.024a pradagdhakàyàn aparàn ràkùasàn nirgatàn bahiþ 6.062.024c sahasàbhyutpatanti sma harayo 'tha yuyutsavaþ 6.062.025a udghuùñaü vànaràõàü ca ràkùasànàü ca nisvanaþ 6.062.025c di÷o da÷a samudraü ca pçthivãü cànvanàdayat 6.062.026a vi÷alyau tu mahàtmànau tàv ubhau ràmalakùmaõau 6.062.026c asaübhràntau jagçhatus tàv ubhau dhanuùã vare 6.062.027a tato visphàrayàõasya ràmasya dhanur uttamam 6.062.027c babhåva tumulaþ ÷abdo ràkùasànàü bhayàvahaþ 6.062.028a a÷obhata tadà ràmo dhanur visphàrayan mahat 6.062.028c bhagavàn iva saükruddho bhavo vedamayaü dhanuþ 6.062.029a vànarodghuùñaghoùa÷ ca ràkùasànàü ca nisvanaþ 6.062.029c jyà÷abda÷ càpi ràmasya trayaü vyàpa di÷o da÷a 6.062.030a tasya kàrmukamuktai÷ ca ÷arais tatpuragopuram 6.062.030c kailàsa÷çïgapratimaü vikãrõam apatad bhuvi 6.062.031a tato ràma÷aràn dçùñvà vimàneùu gçheùu ca 6.062.031c saünàho ràkùasendràõàü tumulaþ samapadyata 6.062.032a teùàü saünahyamànànàü siühanàdaü ca kurvatàm 6.062.032c ÷arvarã ràkùasendràõàü raudrãva samapadyata 6.062.033a àdiùñà vànarendràs te sugrãveõa mahàtmanà 6.062.033c àsannà dvàram àsàdya yudhyadhvaü plavagarùabhàþ 6.062.034a ya÷ ca vo vitathaü kuryàt tatra tatra vyavasthitaþ 6.062.034c sa hantavyo 'bhisaüplutya ràja÷àsanadåùakaþ 6.062.035a teùu vànaramukhyeùu dãptolkojjvalapàõiùu 6.062.035c sthiteùu dvàram àsàdya ràvaõaü manyur àvi÷at 6.062.036a tasya jçmbhitavikùepàd vyàmi÷rà vai di÷o da÷a 6.062.036c råpavàn iva rudrasya manyur gàtreùv adç÷yata 6.062.037a sa nikumbhaü ca kumbhaü ca kumbhakarõàtmajàv ubhau 6.062.037c preùayàm àsa saükruddho ràkùasair bahubhiþ saha 6.062.038a ÷a÷àsa caiva tàn sarvàn ràkùasàn ràkùase÷varaþ 6.062.038c ràkùasà gacchatàtraiva siühanàdaü ca nàdayan 6.062.039a tatas tu coditàs tena ràkùasà jvalitàyudhàþ 6.062.039c laïkàyà niryayur vãràþ praõadantaþ punaþ punaþ 6.062.040a bhãmà÷varathamàtaügaü nànàpatti samàkulam 6.062.040c dãpta÷ålagadàkhaógapràsatomarakàrmukam 6.062.041a tad ràkùasabalaü ghoraü bhãmavikramapauruùam 6.062.041c dadç÷e jvalitapràsaü kiïkiõã÷atanàditam 6.062.042a hemajàlàcitabhujaü vyàveùñitapara÷vadham 6.062.042c vyàghårõitamahà÷astraü bàõasaüsaktakàrmukam 6.062.043a gandhamàlyamadhåtsekasaümodita mahànilam 6.062.043c ghoraü ÷årajanàkãrõaü mahàmbudharanisvanam 6.062.044a taü dçùñvà balam àyàntaü ràkùasànàü sudàruõam 6.062.044c saücacàla plavaügànàü balam uccair nanàda ca 6.062.045a javenàplutya ca punas tad ràkùasabalaü mahat 6.062.045c abhyayàt pratyaribalaü pataüga iva pàvakam 6.062.046a teùàü bhujaparàmar÷avyàmçùñaparighà÷ani 6.062.046c ràkùasànàü balaü ÷reùñhaü bhåyastaram a÷obhata 6.062.047a tathaivàpy apare teùàü kapãnàm asibhiþ ÷itaiþ 6.062.047c pravãràn abhito jaghnur ghoraråpà ni÷àcaràþ 6.062.048a ghnantam anyaü jaghànànyaþ pàtayantam apàtayat 6.062.048c garhamàõaü jagarhànye da÷antam apare 'da÷at 6.062.049a dehãty anye dadàty anyo dadàmãty aparaþ punaþ 6.062.049c kiü kle÷ayasi tiùñheti tatrànyonyaü babhàùire 6.062.050a samudyatamahàpràsaü muùñi÷ålàsisaükulam 6.062.050c pràvartata mahàraudraü yuddhaü vànararakùasàm 6.062.051a vànaràn da÷a sapteti ràkùasà abhyapàtayan 6.062.051c ràkùasàn da÷asapteti vànarà jaghnur àhave 6.062.052a visrastake÷arasanaü vimuktakavacadhvajam 6.062.052c balaü ràkùasam àlambya vànaràþ paryavàrayan 6.063.001a pravçtte saükule tasmin ghore vãrajanakùaye 6.063.001c aïgadaþ kampanaü vãram àsasàda raõotsukaþ 6.063.002a àhåya so 'ïgadaü kopàt tàóayàm àsa vegitaþ 6.063.002c gadayà kampanaþ pårvaü sa cacàla bhç÷àhataþ 6.063.003a sa saüj¤àü pràpya tejasvã cikùepa ÷ikharaü gireþ 6.063.003c ardita÷ ca prahàreõa kampanaþ patito bhuvi 6.063.004a hatapravãrà vyathità ràkùasendracamås tadà 6.063.004c jagàmàbhimukhã sà tu kumbhakarõasuto yataþ 6.063.004e àpatantãü ca vegena kumbhas tàü sàntvayac camåm 6.063.005a sa dhanur dhanvinàü ÷reùñhaþ pragçhya susamàhitaþ 6.063.005c mumocà÷ãviùaprakhyठ÷aràn dehavidàraõàn 6.063.006a tasya tac chu÷ubhe bhåyaþ sa÷araü dhanur uttamam 6.063.006c vidyudairàvatàrciùmad dvitãyendradhanur yathà 6.063.007a àkarõakçùñamuktena jaghàna dvividaü tadà 6.063.007c tena hàñakapuïkhena patriõà patravàsasà 6.063.008a sahasàbhihatas tena vipramuktapadaþ sphuran 6.063.008c nipapàtàdrikåñàbho vihvalaþ plavagottamaþ 6.063.009a maindas tu bhràtaraü dçùñvà bhagnaü tatra mahàhave 6.063.009c abhidudràva vegena pragçhya mahatãü ÷ilàm 6.063.010a tàü ÷ilàü tu pracikùepa ràkùasàya mahàbalaþ 6.063.010c bibheda tàü ÷ilàü kumbhaþ prasannaiþ pa¤cabhiþ ÷araiþ 6.063.011a saüdhàya cànyaü sumukhaü ÷aram à÷ãviùopamam 6.063.011c àjaghàna mahàtejà vakùasi dvividàgrajam 6.063.012a sa tu tena prahàreõa maindo vànarayåthapaþ 6.063.012c marmaõy abhihatas tena papàta bhuvi mårchitaþ 6.063.013a aïgado màtulau dçùñvà patitau tau mahàbalau 6.063.013c abhidudràva vegena kumbham udyatakàrmukam 6.063.014a tam àpatantaü vivyàdha kumbhaþ pa¤cabhir àyasaiþ 6.063.014c tribhi÷ cànyaiþ ÷itair bàõair màtaügam iva tomaraiþ 6.063.015a so 'ïgadaü vividhair bàõaiþ kumbho vivyàdha vãryavàn 6.063.015c akuõñhadhàrair ni÷itais tãkùõaiþ kanakabhåùaõaiþ 6.063.016a aïgadaþ pratividdhàïgo vàliputro na kampate 6.063.016c ÷ilàpàdapavarùàõi tasya mårdhni vavarùa ha 6.063.017a sa praciccheda tàn sarvàn bibheda ca punaþ ÷ilàþ 6.063.017c kumbhakarõàtmajaþ ÷rãmàn vàliputrasamãritàn 6.063.018a àpatantaü ca saüprekùya kumbho vànarayåthapam 6.063.018c bhruvor vivyàdha bàõàbhyàm ulkàbhyàm iva ku¤jaram 6.063.019a aïgadaþ pàõinà netre pidhàya rudhirokùite 6.063.019c sàlam àsannam ekena parijagràha pàõinà 6.063.020a tam indraketupratimaü vçkùaü mandarasaünibham 6.063.020c samutsçjantaü vegena pa÷yatàü sarvarakùasàm 6.063.021a sa ciccheda ÷itair bàõaiþ saptabhiþ kàyabhedanaiþ 6.063.021c aïgado vivyathe 'bhãkùõaü sasàda ca mumoha ca 6.063.022a aïgadaü vyathitaü dçùñvà sãdantam iva sàgare 6.063.022c duràsadaü hari÷reùñhà ràghavàya nyavedayan 6.063.023a ràmas tu vyathitaü ÷rutvà vàliputraü mahàhave 6.063.023c vyàdide÷a hari÷reùñhठjàmbavatpramukhàüs tataþ 6.063.024a te tu vànara÷àrdålàþ ÷rutvà ràmasya ÷àsanam 6.063.024c abhipetuþ susaükruddhàþ kumbham udyatakàrmukam 6.063.025a tato druma÷ilàhastàþ kopasaüraktalocanàþ 6.063.025c rirakùiùanto 'bhyapatann aïgadaü vànararùabhàþ 6.063.026a jàmbavàü÷ ca suùeõa÷ ca vegadar÷ã ca vànaraþ 6.063.026c kumbhakarõàtmajaü vãraü kruddhàþ samabhidudruvuþ 6.063.027a samãkùyàtatatas tàüs tu vànarendràn mahàbalàn 6.063.027c àvavàra ÷araugheõa nageneva jalà÷ayam 6.063.028a tasya bàõacayaü pràpya na ÷oker ativartitum 6.063.028c vànarendrà mahàtmàno velàm iva mahodadhiþ 6.063.029a tàüs tu dçùñvà harigaõठ÷aravçùñibhir arditàn 6.063.029c aïgadaü pçùñhataþ kçtvà bhràtçjaü plavage÷varaþ 6.063.030a abhidudràva vegena sugrãvaþ kumbham àhave 6.063.030c ÷ailasànu caraü nàgaü vegavàn iva kesarã 6.063.031a utpàñya ca mahà÷ailàn a÷vakarõàn dhavàn bahån 6.063.031c anyàü÷ ca vividhàn vçkùàü÷ cikùepa ca mahàbalaþ 6.063.032a tàü chàdayantãm àkà÷aü vçkùavçùñiü duràsadàm 6.063.032c kumbhakarõàtmajaþ ÷rãmàü÷ ciccheda ni÷itaiþ ÷araiþ 6.063.033a abhilakùyeõa tãvreõa kumbhena ni÷itaiþ ÷araiþ 6.063.033c àcitàs te drumà rejur yathà ghoràþ ÷ataghnayaþ 6.063.034a drumavarùaü tu tac chinnaü dçùñvà kumbhena vãryavàn 6.063.034c vànaràdhipatiþ ÷rãmàn mahàsattvo na vivyathe 6.063.035a nirbhidyamànaþ sahasà sahamàna÷ ca tठ÷aràn 6.063.035c kumbhasya dhanur àkùipya babha¤jendradhanuþprabham 6.063.036a avaplutya tataþ ÷ãghraü kçtvà karma suduùkaram 6.063.036c abravãt kupitaþ kumbhaü bhagna÷çïgam iva dvipam 6.063.037a nikumbhàgraja vãryaü te bàõavegaü tad adbhutam 6.063.037c saünati÷ ca prabhàva÷ ca tava và ràvaõasya và 6.063.038a prahràdabalivçtraghnakuberavaruõopama 6.063.038c ekas tvam anujàto 'si pitaraü balavattaraþ 6.063.039a tvàm evaikaü mahàbàhuü ÷ålahastam ariüdamam 6.063.039c trida÷à nàtivartante jitendriyam ivàdhayaþ 6.063.040a varadànàt pitçvyas te sahate devadànavàn 6.063.040c kumbhakarõas tu vãryeõa sahate ca suràsuràn 6.063.041a dhanuùãndrajitas tulyaþ pratàpe ràvaõasya ca 6.063.041c tvam adya rakùasàü loke ÷reùñho 'si balavãryataþ 6.063.042a mahàvimardaü samare mayà saha tavàdbhutam 6.063.042c adya bhåtàni pa÷yantu ÷akra÷ambarayor iva 6.063.043a kçtam apratimaü karma dar÷itaü càstrakau÷alam 6.063.043c pàtità harivãrà÷ ca tvayaite bhãmavikramàþ 6.063.044a upàlambhabhayàc càpi nàsi vãra mayà hataþ 6.063.044c kçtakarmà pari÷rànto vi÷ràntaþ pa÷ya me balam 6.063.045a tena sugrãvavàkyena sàvamànena mànitaþ 6.063.045c agner àjyahutasyeva tejas tasyàbhyavardhata 6.063.046a tataþ kumbhaþ samutpatya sugrãvam abhipadya ca 6.063.046c àjaghànorasi kruddho vajravegena muùñinà 6.063.047a tasya carma ca pusphoña saüjaj¤e càsya ÷oõitam 6.063.047c sa ca muùñir mahàvegaþ pratijaghne 'sthimaõóale 6.063.048a tadà vegena tatràsãt tejaþ prajvàlitaü muhuþ 6.063.048c vajraniùpeùasaüjàtajvàlà merau yathà girau 6.063.049a sa tatràbhihatas tena sugrãvo vànararùabhaþ 6.063.049c muùñiü saüvartayàm àsa vajrakalpaü mahàbalaþ 6.063.050a arciþsahasravikacaü ravimaõóalasaprabham 6.063.050c sa muùñiü pàtayàm àsa kumbhasyorasi vãryavàn 6.063.051a muùñinàbhihatas tena nipapàtà÷u ràkùasaþ 6.063.051c lohitàïga ivàkà÷àd dãptara÷mir yadçcchayà 6.063.052a kumbhasya patato råpaü bhagnasyorasi muùñinà 6.063.052c babhau rudràbhipannasya yathàråpaü gavàü pateþ 6.063.053a tasmin hate bhãmaparàkrameõa; plavaügamànàm çùabheõa yuddhe 6.063.053c mahã sa÷ailà savanà cacàla; bhayaü ca rakùàüsy adhikaü vive÷a 6.064.001a nikumbho bhràtaraü dçùñvà sugrãveõa nipàtitam 6.064.001c pradahann iva kopena vànarendram avaikùata 6.064.002a tataþ sragdàmasaünaddhaü dattapa¤càïgulaü ÷ubham 6.064.002c àdade parighaü vãro nagendra÷ikharopamam 6.064.003a hemapaññaparikùiptaü vajravidrumabhåùitam 6.064.003c yamadaõóopamaü bhãmaü rakùasàü bhayanà÷anam 6.064.004a tam àvidhya mahàtejàþ ÷akradhvajasamaü raõe 6.064.004c vinanàda vivçttàsyo nikumbho bhãmavikramaþ 6.064.005a urogatena niùkeõa bhujasthair aïgadair api 6.064.005c kuõóalàbhyàü ca mçùñàbhyàü màlayà ca vicitrayà 6.064.006a nikumbho bhåùaõair bhàti tena sma parigheõa ca 6.064.006c yathendradhanuùà meghaþ savidyutstanayitnumàn 6.064.007a parighàgreõa pusphoña vàtagranthir mahàtmanaþ 6.064.007c prajajvàla saghoùa÷ ca vidhåma iva pàvakaþ 6.064.008a nagaryà viñapàvatyà gandharvabhavanottamaiþ 6.064.008c saha caivàmaràvatyà sarvai÷ ca bhavanaiþ saha 6.064.009a satàràgaõanakùatraü sacandraü samahàgraham 6.064.009c nikumbhaparighàghårõaü bhramatãva nabhastalam 6.064.010a duràsada÷ ca saüjaj¤e parighàbharaõaprabhaþ 6.064.010c krodhendhano nikumbhàgnir yugàntàgnir ivotthitaþ 6.064.011a ràkùasà vànarà÷ càpi na ÷ekuþ spandituü bhayàt 6.064.011c hanåmaüs tu vivçtyoras tasthau pramukhato balã 6.064.012a parighopamabàhus tu parighaü bhàskaraprabham 6.064.012c balã balavatas tasya pàtayàm àsa vakùasi 6.064.013a sthire tasyorasi vyåóhe parighaþ ÷atadhà kçtaþ 6.064.013c vi÷ãryamàõaþ sahasà ulkà ÷atam ivàmbare 6.064.014a sa tu tena prahàreõa cacàla ca mahàkapiþ 6.064.014c parigheõa samàdhåto yathà bhåmicale 'calaþ 6.064.015a sa tathàbhihatas tena hanåmàn plavagottamaþ 6.064.015c muùñiü saüvartayàm àsa balenàtimahàbalaþ 6.064.016a tam udyamya mahàtejà nikumbhorasi vãryavàn 6.064.016c abhicikùepa vegena vegavàn vàyuvikramaþ 6.064.017a tataþ pusphoña carmàsya prasusràva ca ÷oõitam 6.064.017c muùñinà tena saüjaj¤e jvàlà vidyud ivotthità 6.064.018a sa tu tena prahàreõa nikumbho vicacàla ha 6.064.018c svastha÷ càpi nijagràha hanåmantaü mahàbalam 6.064.019a vicukru÷us tadà saükhye bhãmaü laïkànivàsinaþ 6.064.019c nikumbhenoddhçtaü dçùñvà hanåmantaü mahàbalam 6.064.020a sa tathà hriyamàõo 'pi kumbhakarõàtmajena hi 6.064.020c àjaghànànilasuto vajravegena muùñinà 6.064.021a àtmànaü mocayitvàtha kùitàv abhyavapadyata 6.064.021c hanåmàn unmamathà÷u nikumbhaü màrutàtmajaþ 6.064.022a nikùipya paramàyatto nikumbhaü niùpipeùa ca 6.064.022c utpatya càsya vegena papàtorasi vãryavàn 6.064.023a parigçhya ca bàhubhyàü parivçtya ÷irodharàm 6.064.023c utpàñayàm àsa ÷iro bhairavaü nadato mahat 6.064.024a atha vinadati sàdite nikumbhe; pavanasutena raõe babhåva yuddham 6.064.024c da÷arathasutaràkùasendracamvor; bhç÷ataram àgataroùayoþ subhãmam 6.065.001a nikumbhaü ca hataü ÷rutvà kumbhaü ca vinipàtitam 6.065.001c ràvaõaþ paramàmarùã prajajvàlànalo yathà 6.065.002a nairçtaþ krodha÷okàbhyàü dvàbhyàü tu parimårchitaþ 6.065.002c kharaputraü vi÷àlàkùaü makaràkùam acodayat 6.065.003a gaccha putra mayàj¤apto balenàbhisamanvitaþ 6.065.003c ràghavaü lakùmaõaü caiva jahi tau savanaukasau 6.065.004a ràvaõasya vacaþ ÷rutvà ÷åro mànã kharàtmajaþ 6.065.004c bàóham ity abravãd dhçùño makaràkùo ni÷àcaraþ 6.065.005a so 'bhivàdya da÷agrãvaü kçtvà càpi pradakùiõam 6.065.005c nirjagàma gçhàc chubhràd ràvaõasyàj¤ayà balã 6.065.006a samãpasthaü balàdhyakùaü kharaputro 'bravãd idam 6.065.006c ratham ànãyatàü ÷ãghraü sainyaü cànãyatàü tvaràt 6.065.007a tasya tadvacanaü ÷rutvà balàdhyakùo ni÷àcaraþ 6.065.007c syandanaü ca balaü caiva samãpaü pratyapàdayat 6.065.008a pradakùiõaü rathaü kçtvà àruroha ni÷àcaraþ 6.065.008c såtaü saücodayàm àsa ÷ãghraü me ratham àvaha 6.065.009a atha tàn ràkùasàn sarvàn makaràkùo 'bravãd idam 6.065.009c yåyaü sarve prayudhyadhvaü purastàn mama ràkùasàþ 6.065.010a ahaü ràkùasaràjena ràvaõena mahàtmanà 6.065.010c àj¤aptaþ samare hantuü tàv ubhau ràmalakùmaõau 6.065.011a adya ràmaü vadhiùyàmi lakùmaõaü ca ni÷àcaràþ 6.065.011c ÷àkhàmçgaü ca sugrãvaü vànaràü÷ ca ÷arottamaiþ 6.065.012a adya ÷ålanipàtai÷ ca vànaràõàü mahàcamåm 6.065.012c pradahiùyàmi saüpràptàü ÷uùkendhanam ivànalaþ 6.065.013a makaràkùasya tac chrutvà vacanaü te ni÷àcaràþ 6.065.013c sarve nànàyudhopetà balavantaþ samàhitàþ 6.065.014a te kàmaråpiõaþ ÷årà daüùñriõaþ piïgalekùaõàþ 6.065.014c màtaügà iva nardanto dhvastake÷à bhayànakàþ 6.065.015a parivàrya mahàkàyà mahàkàyaü kharàtmajam 6.065.015c abhijagmus tadà hçùñà÷ càlayanto vasuüdharàm 6.065.016a ÷aïkhabherãsahasràõàm àhatànàü samantataþ 6.065.016c kùveóitàsphoñitànàü ca tataþ ÷abdo mahàn abhåt 6.065.017a prabhraùño 'tha karàt tasya pratodaþ sàrathes tadà 6.065.017c papàta sahasà caiva dhvajas tasya ca rakùasaþ 6.065.018a tasya te rathasaüyuktà hayà vikramavarjitàþ 6.065.018c caraõair àkulair gatvà dãnàþ sàsramukhà yayuþ 6.065.019a pravàti pavanas tasya sapàüsuþ kharadàruõaþ 6.065.019c niryàõe tasya raudrasya makaràkùasya durmateþ 6.065.020a tàni dçùñvà nimittàni ràkùasà vãryavattamàþ 6.065.020c acintyanirgatàþ sarve yatra tau ràmalakùmaõau 6.065.021a ghanagajamahiùàïgatulyavarõàþ; samaramukheùv asakçd gadàsibhinnàþ 6.065.021c aham aham iti yuddhakau÷alàs te; rajanicaràþ paribabhramur nadantaþ 6.066.001a nirgataü makaràkùaü te dçùñvà vànarapuügavàþ 6.066.001c àplutya sahasà sarve yoddhukàmà vyavasthitàþ 6.066.002a tataþ pravçttaü sumahat tad yuddhaü lomaharùaõam 6.066.002c ni÷àcaraiþ plavaügànàü devànàü dànavair iva 6.066.003a vçkùa÷ålanipàtai÷ ca ÷ilàparighapàtanaiþ 6.066.003c anyonyaü mardayanti sma tadà kapini÷àcaràþ 6.066.004a ÷akti÷ålagadàkhaógais tomarai÷ ca ni÷àcaràþ 6.066.004c paññasair bhindipàlai÷ ca bàõapàtaiþ samantataþ 6.066.005a pà÷amudgaradaõóai÷ ca nirghàtai÷ càparais tathà 6.066.005c kadanaü kapisiühànàü cakrus te rajanãcaràþ 6.066.006a bàõaughair ardità÷ càpi kharaputreõa vànaràþ 6.066.006c saübhràntamanasaþ sarve dudruvur bhayapãóitàþ 6.066.007a tàn dçùñvà ràkùasàþ sarve dravamàõàn vanaukasaþ 6.066.007c nedus te siühavad dhçùñà ràkùasà jitakà÷inaþ 6.066.008a vidravatsu tadà teùu vànareùu samantataþ 6.066.008c ràmas tàn vàrayàm àsa ÷aravarùeõa ràkùasàn 6.066.009a vàritàn ràkùasàn dçùñvà makaràkùo ni÷àcaraþ 6.066.009c krodhàn alasam àviùño vacanaü cedam abravãt 6.066.010a tiùñha ràma mayà sàrdhaü dvandvayuddhaü dadàmi te 6.066.010c tyàjayiùyàmi te pràõàn dhanurmuktaiþ ÷itaiþ ÷araiþ 6.066.011a yat tadà daõóakàraõye pitaraü hatavàn mama 6.066.011c madagrataþ svakarmasthaü smçtvà roùo 'bhivardhate 6.066.012a dahyante bhç÷am aïgàni duràtman mama ràghava 6.066.012c yan mayàsi na dçùñas tvaü tasmin kàle mahàvane 6.066.013a diùñyàsi dar÷anaü ràma mama tvaü pràptavàn iha 6.066.013c kàïkùito 'si kùudhàrtasya siühasyevetaro mçgaþ 6.066.014a adya madbàõavegena pretaràó viùayaü gataþ 6.066.014c ye tvayà nihatàþ ÷åràþ saha tais tvaü sameùyasi 6.066.015a bahunàtra kim uktena ÷çõu ràma vaco mama 6.066.015c pa÷yantu sakalà lokàs tvàü màü caiva raõàjire 6.066.016a astrair và gadayà vàpi bàhubhyàü và mahàhave 6.066.016c abhyastaü yena và ràma tena và vartatàü yudhi 6.066.017a makaràkùavacaþ ÷rutvà ràmo da÷arathàtmajaþ 6.066.017c abravãt prahasan vàkyam uttarottaravàdinam 6.066.018a caturda÷asahasràõi rakùasàü tvatpità ca yaþ 6.066.018c tri÷irà dåùaõa÷ càpi daõóake nihatà mayà 6.066.019a svà÷itàs tava màüsena gçdhragomàyuvàyasàþ 6.066.019c bhaviùyanty adya vai pàpa tãkùõatuõóanakhàïku÷àþ 6.066.020a evam uktas tu ràmeõa kharaputro ni÷àcaraþ 6.066.020c bàõaughàn asçjat tasmai ràghavàya raõàjire 6.066.021a tठ÷arठ÷aravarùeõa ràma÷ ciccheda naikadhà 6.066.021c nipetur bhuvi te chinnà rukmapuïkhàþ sahasra÷aþ 6.066.022a tad yuddham abhavat tatra sametyànyonyam ojasà 6.066.022c khara ràkùasaputrasya sånor da÷arathasya ca 6.066.023a jãmåtayor ivàkà÷e ÷abdo jyàtalayos tadà 6.066.023c dhanur muktaþ svanotkçùñaþ ÷råyate ca raõàjire 6.066.024a devadànavagandharvàþ kiünarà÷ ca mahoragàþ 6.066.024c antarikùagatàþ sarve draùñukàmàs tad adbhutam 6.066.025a viddham anyonyagàtreùu dviguõaü vardhate balam 6.066.025c kçtapratikçtànyonyaü kurvàte tau raõàjire 6.066.026a ràmam uktàs tu bàõaughàn ràkùasas tv acchinad raõe 6.066.026c rakùomuktàüs tu ràmo vai naikadhà pràcchinac charaiþ 6.066.027a bàõaughavitatàþ sarvà di÷a÷ ca vidi÷as tathà 6.066.027c saüchannà vasudhà caiva samantàn na prakà÷ate 6.066.028a tataþ kruddho mahàbàhur dhanu÷ ciccheda rakùasaþ 6.066.028c aùñàbhir atha nàràcaiþ såtaü vivyàdha ràghavaþ 6.066.028e bhittvà ÷arai rathaü ràmo rathà÷vàn samapàtayat 6.066.029a viratho vasudhàü tiùñhan makaràkùo ni÷àcaraþ 6.066.029c atiùñhad vasudhàü rakùaþ ÷ålaü jagràha pàõinà 6.066.029e tràsanaü sarvabhåtànàü yugàntàgnisamaprabham 6.066.030a vibhràmya ca mahac chålaü prajvalantaü ni÷àcaraþ 6.066.030c sa krodhàt pràhiõot tasmai ràghavàya mahàhave 6.066.031a tam àpatantaü jvalitaü kharaputrakaràc cyutam 6.066.031c bàõais tu tribhir àkà÷e ÷ålaü ciccheda ràghavaþ 6.066.032a sacchinno naikadhà ÷ålo divyahàñakamaõóitaþ 6.066.032c vya÷ãryata mahokleva ràmabàõàrdito bhuvi 6.066.033a tac chålaü nihataü dçùñvà ràmeõàdbhutakarmaõà 6.066.033c sàdhu sàdhv iti bhåtàni vyàharanti nabhogatàþ 6.066.034a tad dçùñvà nihataü ÷ålaü makaràkùo ni÷àcaraþ 6.066.034c muùñim udyamya kàkutsthaü tiùñha tiùñheti càbravãt 6.066.035a sa taü dçùñvà patantaü vai prahasya raghunandanaþ 6.066.035c pàvakàstraü tato ràmaþ saüdadhe sva÷aràsane 6.066.036a tenàstreõa hataü rakùaþ kàkutsthena tadà raõe 6.066.036c saüchinnahçdayaü tatra papàta ca mamàra ca 6.066.037a dçùñvà te ràkùasàþ sarve makaràkùasya pàtanam 6.066.037c laïkàm eva pradhàvanta ràmabàlàrditàs tadà 6.066.038a da÷arathançpaputrabàõavegai; rajanicaraü nihataü kharàtmajaü tam 6.066.038c dadç÷ur atha ca devatàþ prahçùñà; girim iva vajrahataü yathà vi÷ãrõam 6.067.001a makaràkùaü hataü ÷rutvà ràvaõaþ samitiüjayaþ 6.067.001c àdide÷àtha saükruddho raõàyendrajitaü sutam 6.067.002a jahi vãra mahàvãryau bhràtarau ràmalakùmaõau 6.067.002c adç÷yo dç÷yamàno và sarvathà tvaü balàdhikaþ 6.067.003a tvam apratimakarmàõam indraü jayasi saüyuge 6.067.003c kiü punar mànuùau dçùñvà na vadhiùyasi saüyuge 6.067.004a tathokto ràkùasendreõa pratigçhya pitur vacaþ 6.067.004c yaj¤abhåmau sa vidhivat pàvakaü juhuve ndrajit 6.067.005a juhvata÷ càpi tatràgniü raktoùõãùadharàþ striyaþ 6.067.005c àjagmus tatra saübhràntà ràkùasyo yatra ràvaõiþ 6.067.006a ÷astràõi ÷arapatràõi samidho 'tha vibhãtakàþ 6.067.006c lohitàni ca vàsàüsi sruvaü kàrùõàyasaü tathà 6.067.007a sarvato 'gniü samàstãrya ÷arapatraiþ samantataþ 6.067.007c chàgasya sarvakçùõasya galaü jagràha jãvataþ 6.067.008a caruhomasamiddhasya vidhåmasya mahàrciùaþ 6.067.008c babhåvus tàni liïgàni vijayaü dar÷ayanti ca 6.067.009a pradakùiõàvarta÷ikhas taptahàñakasaünibhaþ 6.067.009c havis tat pratijagràha pàvakaþ svayam utthitaþ 6.067.010a hutvàgniü tarpayitvàtha devadànavaràkùasàn 6.067.010c àruroha ratha÷reùñham antardhànagataü ÷ubham 6.067.011a sa vàjibhi÷ caturbhis tu bàõai÷ ca ni÷itair yutaþ 6.067.011c àropitamahàcàpaþ ÷u÷ubhe syandanottame 6.067.012a jàjvalyamàno vapuùà tapanãyaparicchadaþ 6.067.012c ÷arai÷ candràrdhacandrai÷ ca sa rathaþ samalaükçtaþ 6.067.013a jàmbånadamahàkambur dãptapàvakasaünibhaþ 6.067.013c babhåvendrajitaþ ketur vaidåryasamalaükçtaþ 6.067.014a tena càdityakalpena brahmàstreõa ca pàlitaþ 6.067.014c sa babhåva duràdharùo ràvaõiþ sumahàbalaþ 6.067.015a so 'bhiniryàya nagaràd indrajit samitiüjayaþ 6.067.015c hutvàgniü ràkùasair mantrair antardhànagato 'bravãt 6.067.016a adya hatvàhave yau tau mithyà pravrajitau vane 6.067.016c jayaü pitre pradàsyàmi ràvaõàya raõàdhikam 6.067.017a kçtvà nirvànaràm urvãü hatvà ràmaü salakùmaõam 6.067.017c kariùye paramàü prãtim ity uktvàntaradhãyata 6.067.018a àpapàtàtha saükruddho da÷agrãveõa coditaþ 6.067.018c tãkùõakàrmukanàràcais tãkùõas tv indraripå raõe 6.067.019a sa dadar÷a mahàvãryau nàgau tri÷irasàv iva 6.067.019c sçjantàv iùujàlàni vãrau vànaramadhyagau 6.067.020a imau tàv iti saücintya sajyaü kçtvà ca kàrmukam 6.067.020c saütatàneùudhàràbhiþ parjanya iva vçùñimàn 6.067.021a sa tu vaihàyasaü pràpya saratho ràmalakùmaõau 6.067.021c acakùur viùaye tiùñhan vivyàdha ni÷itaiþ ÷araiþ 6.067.022a tau tasya ÷aravegena parãtau ràmalakùmaõau 6.067.022c dhanuùã sa÷are kçtvà divyam astraü pracakratuþ 6.067.023a pracchàdayantau gaganaü ÷arajàlair mahàbalau 6.067.023c tam astraiþ surasaükà÷au naiva paspar÷atuþ ÷araiþ 6.067.024a sa hi dhåmàndhakàraü ca cakre pracchàdayan nabhaþ 6.067.024c di÷a÷ càntardadhe ÷rãmàn nãhàratamasàvçtaþ 6.067.025a naiva jyàtalanirghoùo na ca nemikhurasvanaþ 6.067.025c ÷u÷ruve caratas tasya na ca råpaü prakà÷ate 6.067.026a ghanàndhakàre timire ÷aravarùam ivàdbhutam 6.067.026c sa vavarùa mahàbàhur nàràca÷aravçùñibhiþ 6.067.027a sa ràmaü såryasaükà÷aiþ ÷arair dattavaro bhç÷am 6.067.027c vivyàdha samare kruddhaþ sarvagàtreùu ràvaõiþ 6.067.028a tau hanyamànau nàràcair dhàràbhir iva parvatau 6.067.028c hemapuïkhàn naravyàghrau tigmàn mumucatuþ ÷aràn 6.067.029a antarikùaü samàsàdya ràvaõiü kaïkapatriõaþ 6.067.029c nikçtya patagà bhåmau petus te ÷oõitokùitàþ 6.067.030a atimàtraü ÷araugheõa pãóyamànau narottamau 6.067.030c tàn iùån patato bhallair anekair nicakartatuþ 6.067.031a yato hi dadç÷àte tau ÷aràn nipatitठ÷itàn 6.067.031c tatas tato dà÷arathã sasçjàte 'stram uttamam 6.067.032a ràvaõis tu di÷aþ sarvà rathenàtirathaþ patan 6.067.032c vivyàdha tau dà÷arathã laghv astro ni÷itaiþ ÷araiþ 6.067.033a tenàtividdhau tau vãrau rukmapuïkhaiþ susaühataiþ 6.067.033c babhåvatur dà÷arathã puùpitàv iva kiü÷ukau 6.067.034a nàsya veda gatiü ka÷ cin na ca råpaü dhanuþ ÷aràn 6.067.034c na cànyad viditaü kiü cit såryasyevàbhrasaüplave 6.067.035a tena viddhà÷ ca harayo nihatà÷ ca gatàsavaþ 6.067.035c babhåvuþ ÷ata÷as tatra patità dharaõãtale 6.067.036a lakùmaõas tu susaükruddho bhràtaraü vàkyam abravãt 6.067.036c bràhmam astraü prayokùyàmi vadhàrthaü sarvarakùasàm 6.067.037a tam uvàca tato ràmo lakùmaõaü ÷ubhalakùaõam 6.067.037c naikasya heto rakùàüsi pçthivyàü hantum arhasi 6.067.038a ayudhyamànaü pracchannaü prà¤jaliü ÷araõàgatam 6.067.038c palàyantaü pramattaü và na tvaü hantum ihàrhasi 6.067.039a asyaiva tu vadhe yatnaü kariùyàvo mahàbala 6.067.039c àdekùyàvo mahàvegàn astràn à÷ãviùopamàn 6.067.040a tam enaü màyinaü kùudram antarhitarathaü balàt 6.067.040c ràkùasaü nihaniùyanti dçùñvà vànarayåthapàþ 6.067.041a yady eùa bhåmiü vi÷ate divaü và; rasàtalaü vàpi nabhastalaü và 6.067.041c evaü nigåóho 'pi mamàstradagdhaþ; patiùyate bhåmitale gatàsuþ 6.067.042a ity evam uktvà vacanaü mahàtmà; raghupravãraþ plavagarùabhair vçtaþ 6.067.042c vadhàya raudrasya nç÷aüsakarmaõas; tadà mahàtmà tvaritaü nirãkùate 6.068.001a vij¤àya tu manas tasya ràghavasya mahàtmanaþ 6.068.001c saünivçtyàhavàt tasmàt pravive÷a puraü tataþ 6.068.002a so 'nusmçtya vadhaü teùàü ràkùasànàü tarasvinàm 6.068.002c krodhatàmrekùaõaþ ÷åro nirjagàma mahàdyutiþ 6.068.003a sa pa÷cimena dvàreõa niryayau ràkùasair vçtaþ 6.068.003c indrajit tu mahàvãryaþ paulastyo devakaõñakaþ 6.068.004a indrajit tu tato dçùñvà bhràtarau ràmalakùmaõau 6.068.004c raõàyàbhyudyatau vãrau màyàü pràduùkarot tadà 6.068.005a indrajit tu rathe sthàpya sãtàü màyàmayãü tadà 6.068.005c balena mahatàvçtya tasyà vadham arocayat 6.068.006a mohanàrthaü tu sarveùàü buddhiü kçtvà sudurmatiþ 6.068.006c hantuü sãtàü vyavasito vànaràbhimukho yayau 6.068.007a taü dçùñvà tv abhiniryàntaü nagaryàþ kànanaukasaþ 6.068.007c utpetur abhisaükruddhàþ ÷ilàhastà yuyutsavaþ 6.068.008a hanåmàn puratas teùàü jagàma kapiku¤jaraþ 6.068.008c pragçhya sumahac chçïgaü parvatasya duràsadam 6.068.009a sa dadar÷a hatànandàü sãtàm indrajito rathe 6.068.009c ekaveõãdharàü dãnàm upavàsakç÷ànanàm 6.068.010a parikliùñaikavasanàm amçjàü ràghavapriyàm 6.068.010c rajomalàbhyàm àliptaiþ sarvagàtrair varastriyam 6.068.011a tàü nirãkùya muhårtaü tu maithilãm adhyavasya ca 6.068.011c bàùpaparyàkulamukho hanåmàn vyathito 'bhavat 6.068.012a abravãt tàü tu ÷okàrtàü nirànandàü tapasvinàm 6.068.012c dçùñvà rathe stitàü sãtàü ràkùasendrasutà÷ritàm 6.068.013a kiü samarthitam asyeti cintayan sa mahàkapiþ 6.068.013c saha tair vànara÷reùñhair abhyadhàvata ràvaõim 6.068.014a tad vànarabalaü dçùñvà ràvaõiþ krodhamårchitaþ 6.068.014c kçtvà vi÷okaü nistriü÷aü mårdhni sãtàü paràmç÷at 6.068.015a taü striyaü pa÷yatàü teùàü tàóayàm àsa ràvaõiþ 6.068.015c kro÷antãü ràma ràmeti màyayà yojitàü rathe 6.068.016a gçhãtamårdhajàü dçùñvà hanåmàn dainyam àgataþ 6.068.016c duþkhajaü vàrinetràbhyàm utsçjan màrutàtmajaþ 6.068.016e abravãt paruùaü vàkyaü krodhàd rakùo'dhipàtmajam 6.068.017a duràtmann àtmanà÷àya ke÷apakùe paràmç÷aþ 6.068.017c brahmarùãõàü kule jàto ràkùasãü yonim à÷ritaþ 6.068.017e dhik tvàü pàpasamàcàraü yasya te matir ãdç÷ã 6.068.018a nç÷aüsànàrya durvçtta kùudra pàpaparàkrama 6.068.018c anàryasyedç÷aü karma ghçõà te nàsti nirghçõa 6.068.019a cyutà gçhàc ca ràjyàc ca ràmahastàc ca maithilã 6.068.019c kiü tavaiùàparàddhà hi yad enàü hantum icchasi 6.068.020a sãtàü ca hatvà na ciraü jãviùyasi kathaü cana 6.068.020c vadhàrhakarmaõànena mama hastagato hy asi 6.068.021a ye ca strãghàtinàü lokà lokavadhyai÷ ca kutsitàþ 6.068.021c iha jãvitam utsçjya pretya tàn pratilapsyase 6.068.022a iti bruvàõo hanumàn sàyudhair haribhir vçtaþ 6.068.022c abhyadhàvata saükruddho ràkùasendrasutaü prati 6.068.023a àpatantaü mahàvãryaü tad anãkaü vanaukasàm 6.068.023c rakùasàü bhãmavegànàm anãkena nyavàrayat 6.068.024a sa tàü bàõasahasreõa vikùobhya harivàhinãm 6.068.024c hari÷reùñhaü hanåmantam indrajit pratyuvàca ha 6.068.025a sugrãvas tvaü ca ràma÷ ca yannimittam ihàgatàþ 6.068.025c tàü haniùyàmi vaidehãm adyaiva tava pa÷yataþ 6.068.026a imàü hatvà tato ràmaü lakùmaõaü tvàü ca vànara 6.068.026c sugrãvaü ca vadhiùyàmi taü cànàryaü vibhãùaõam 6.068.027a na hantavyàþ striya÷ ceti yad bravãùi plavaügama 6.068.027c pãóà karam amitràõàü yat syàt kartavyam eta tat 6.068.028a tam evam uktvà rudatãü sãtàü màyàmayãü tataþ 6.068.028c ÷itadhàreõa khaógena nijaghànendrajit svayam 6.068.029a yaj¤opavãtamàrgeõa chinnà tena tapasvinã 6.068.029c sà pçthivyàü pçthu÷roõã papàta priyadar÷anà 6.068.030a tàm indrajitstriyaü hatvà hanåmantam uvàca ha 6.068.030c mayà ràmasya pa÷yemàü kopena ca niùåditàm 6.068.031a tataþ khaógena mahatà hatvà tàm indrajit svayam 6.068.031c hçùñaþ sa ratham àsthàya vinanàda mahàsvanam 6.068.032a vànaràþ ÷u÷ruvuþ ÷abdam adåre pratyavasthitàþ 6.068.032c vyàditàsyasya nadatas tad durgaü saü÷ritasya tu 6.068.033a tathà tu sãtàü vinihatya durmatiþ; prahçùñacetàþ sa babhåva ràvaõiþ 6.068.033c taü hçùñaråpaü samudãkùya vànarà; viùaõõaråpàþ samabhipradudruvuþ 6.069.001a ÷rutvà taü bhãmanirhràdaü ÷akrà÷anisamasvanam 6.069.001c vãkùamàõà di÷aþ sarvà dudruvur vànararùabhàþ 6.069.002a tàn uvàca tataþ sarvàn hanåmàn màrutàtmajaþ 6.069.002c viùaõõavadanàn dãnàüs trastàn vidravataþ pçthak 6.069.003a kasmàd viùaõõavadanà vidravadhvaü plavaügamàþ 6.069.003c tyaktayuddhasamutsàhàþ ÷åratvaü kva nu vo gatam 6.069.004a pçùñhato 'nuvrajadhvaü màm agrato yàntam àhave 6.069.004c ÷årair abhijanopetair ayuktaü hi nivartitum 6.069.005a evam uktàþ susaükruddhà vàyuputreõa dhãmatà 6.069.005c ÷aila÷çïgàn drumàü÷ caiva jagçhur hçùñamànasàþ 6.069.006a abhipetu÷ ca garjanto ràkùasàn vànararùabhàþ 6.069.006c parivàrya hanåmantam anvayu÷ ca mahàhave 6.069.007a sa tair vànaramukhyais tu hanåmàn sarvato vçtaþ 6.069.007c hutà÷ana ivàrciùmàn adahac chatruvàhinãm 6.069.008a sa ràkùasànàü kadanaü cakàra sumahàkapiþ 6.069.008c vçto vànarasainyena kàlàntakayamopamaþ 6.069.009a sa tu ÷okena càviùñaþ krodhena ca mahàkapiþ 6.069.009c hanåmàn ràvaõi rathe mahatãü pàtayac chilàm 6.069.010a tàm àpatantãü dçùñvaiva rathaþ sàrathinà tadà 6.069.010c vidheyà÷va samàyuktaþ sudåram apavàhitaþ 6.069.011a tam indrajitam apràpya rathathaü sahasàrathim 6.069.011c vive÷a dharaõãü bhittvà sà ÷ilàvyartham udyatà 6.069.012a patitàyàü ÷ilàyàü tu rakùasàü vyathità camåþ 6.069.012c tam abhyadhàva¤ ÷ata÷o nadantaþ kànanaukasaþ 6.069.013a te drumàü÷ ca mahàkàyà giri÷çïgàõi codyatàþ 6.069.013c cikùipur dviùatàü madhye vànarà bhãmavikramàþ 6.069.014a vànarair tair mahàvãryair ghoraråpà ni÷àcaràþ 6.069.014c vãryàd abhihatà vçkùair vyaveùñanta raõakùitau 6.069.015a svasainyam abhivãkùyàtha vànaràrditam indrajit 6.069.015c pragçhãtàyudhaþ kruddhaþ paràn abhimukho yayau 6.069.016a sa ÷araughàn avasçjan svasainyenàbhisaüvçtaþ 6.069.016c jaghàna kapi÷àrdålàn subahån dçùñavikramaþ 6.069.017a ÷ålair a÷anibhiþ khaógaiþ paññasaiþ kåñamudgaraiþ 6.069.017c te càpy anucaràüs tasya vànarà jaghnur àhave 6.069.018a saskandhaviñapaiþ sàlaiþ ÷ilàbhi÷ ca mahàbalaiþ 6.069.018c hanåmàn kadanaü cakre rakùasàü bhãmakarmaõàm 6.069.019a sa nivàrya parànãkam abravãt tàn vanaukasaþ 6.069.019c hanåmàn saünivartadhvaü na naþ sàdhyam idaü balam 6.069.020a tyaktvà pràõàn viceùñanto ràma priyacikãrùavaþ 6.069.020c yannimittaü hi yudhyàmo hatà sà janakàtmajà 6.069.021a imam arthaü hi vij¤àpya ràmaü sugrãvam eva ca 6.069.021c tau yat pratividhàsyete tat kariùyàmahe vayam 6.069.022a ity uktvà vànara÷reùñho vàrayan sarvavànaràn 6.069.022c ÷anaiþ ÷anair asaütrastaþ sabalaþ sa nyavartata 6.069.023a sa tu prekùya hanåmantaü vrajantaü yatra ràghavaþ 6.069.023c nikumbhilàm adhiùñhàya pàvakaü juhuve ndrajit 6.069.024a yaj¤abhåmyàü tu vidhivat pàvakas tena rakùasà 6.069.024c håyamànaþ prajajvàla homa÷oõitabhuk tadà 6.069.025a so 'rciþ pinaddho dadç÷e homa÷oõitatarpitaþ 6.069.025c saüdhyàgata ivàdityaþ sa tãvràgniþ samutthitaþ 6.069.026a athendrajid ràkùasabhåtaye tu; juhàva havyaü vidhinà vidhànavat 6.069.026c dçùñvà vyatiùñhanta ca ràkùasàs te; mahàsamåheùu nayànayaj¤àþ 6.070.001a ràghava÷ càpi vipulaü taü ràkùasavanaukasàm 6.070.001c ÷rutvà saügràmanirghoùaü jàmbavantam uvàca ha 6.070.002a saumya nånaü hanumatà kçtaü karma suduùkaram 6.070.002c ÷råyate hi yathà bhãmaþ sumahàn àyudhasvanaþ 6.070.003a tad gaccha kuru sàhàyyaü svabalenàbhisaüvçtaþ 6.070.003c kùipram çùkapate tasya kapi÷reùñhasya yudhyataþ 6.070.004a çkùaràjas tathety uktvà svenànãkena saüvçtaþ 6.070.004c àgacchat pa÷cimadvàraü hanåmàn yatra vànaraþ 6.070.005a athàyàntaü hanåmantaü dadar÷arkùapatiþ pathi 6.070.005c vànaraiþ kçtasaügràmaiþ ÷vasadbhir abhisaüvçtam 6.070.006a dçùñvà pathi hanåmàü÷ ca tad çùkabalam udyatam 6.070.006c nãlameghanibhaü bhãmaü saünivàrya nyavartata 6.070.007a sa tena harisainyena saünikarùaü mahàya÷àþ 6.070.007c ÷ãghram àgamya ràmàya duþkhito vàkyam abravãt 6.070.008a samare yudhyamànànàm asmàkaü prekùatàü ca saþ 6.070.008c jaghàna rudatãü sãtàm indrajid ràvaõàtmajaþ 6.070.009a udbhràntacittas tàü dçùñvà viùaõõo 'ham ariüdama 6.070.009c tad ahaü bhavato vçttaü vij¤àpayitum àgataþ 6.070.010a tasya tadvacanaü ÷rutvà ràghavaþ ÷okamårchitaþ 6.070.010c nipapàta tadà bhåmau chinnamåla iva drumaþ 6.070.011a taü bhåmau devasaükà÷aü patitaü dç÷ya ràghavam 6.070.011c abhipetuþ samutpatya sarvataþ kapisattamàþ 6.070.012a asi¤can salilai÷ cainaü padmotpalasugandhibhiþ 6.070.012c pradahantam asahyaü ca sahasàgnim ivotthitam 6.070.013a taü lakùmaõo 'tha bàhubhyàü pariùvajya suduþkhitaþ 6.070.013c uvàca ràmam asvasthaü vàkyaü hetvarthasaühitam 6.070.014a ÷ubhe vartmani tiùñhantaü tvàm àryavijitendriyam 6.070.014c anarthebhyo na ÷aknoti tràtuü dharmo nirarthakaþ 6.070.015a bhåtànàü sthàvaràõàü ca jaïgamànàü ca dar÷anam 6.070.015c yathàsti na tathà dharmas tena nàstãti me matiþ 6.070.016a yathaiva sthàvaraü vyaktaü jaïgamaü ca tathàvidham 6.070.016c nàyam arthas tathà yuktas tvadvidho na vipadyate 6.070.017a yady adharmo bhaved bhåto ràvaõo narakaü vrajet 6.070.017c bhavàü÷ ca dharmasaüyukto naivaü vyasanam àpnuyàt 6.070.018a tasya ca vyasanàbhàvàd vyasanaü ca gate tvayi 6.070.018c dharmeõopalabhed dharmam adharmaü càpy adharmataþ 6.070.019a yadi dharmeõa yujyeran nàdharmarucayo janàþ 6.070.019c dharmeõa caratàü dharmas tathà caiùàü phalaü bhavet 6.070.020a yasmàd arthà vivardhante yeùv adharmaþ pratiùñhitaþ 6.070.020c kli÷yante dharma÷ãlà÷ ca tasmàd etau nirarthakau 6.070.021a vadhyante pàpakarmàõo yady adharmeõa ràghava 6.070.021c vadhakarmahato dharmaþ sa hataþ kaü vadhiùyati 6.070.022a atha và vihitenàyaü hanyate hanti và param 6.070.022c vidhir àlipyate tena na sa pàpena karmaõà 6.070.023a adçùñapratikàreõa avyaktenàsatà satà 6.070.023c kathaü ÷akyaü paraü pràptuü dharmeõàrivikar÷ana 6.070.024a yadi sat syàt satàü mukhya nàsat syàt tava kiü cana 6.070.024c tvayà yadãdç÷aü pràptaü tasmàt san nopapadyate 6.070.025a atha và durbalaþ klãbo balaü dharmo 'nuvartate 6.070.025c durbalo hçtamaryàdo na sevya iti me matiþ 6.070.026a balasya yadi ced dharmo guõabhåtaþ paràkrame 6.070.026c dharmam utsçjya vartasva yathà dharme tathà bale 6.070.027a atha cet satyavacanaü dharmaþ kila paraütapa 6.070.027c ançtas tvayy akaruõaþ kiü na baddhas tvayà pità 6.070.028a yadi dharmo bhaved bhåta adharmo và paraütapa 6.070.028c na sma hatvà muniü vajrã kuryàd ijyàü ÷atakratuþ 6.070.029a adharmasaü÷rito dharmo vinà÷ayati ràghava 6.070.029c sarvam etad yathàkàmaü kàkutstha kurute naraþ 6.070.030a mama cedaü mataü tàta dharmo 'yam iti ràghava 6.070.030c dharmamålaü tvayà chinnaü ràjyam utsçjatà tadà 6.070.031a arthebhyo hi vivçddhebhyaþ saüvçddhebhyas tatas tataþ 6.070.031c kriyàþ sarvàþ pravartante parvatebhya ivàpagàþ 6.070.032a arthena hi viyuktasya puruùasyàlpatejasaþ 6.070.032c vyucchidyante kriyàþ sarvà grãùme kusarito yathà 6.070.033a so 'yam arthaü parityajya sukhakàmaþ sukhaidhitaþ 6.070.033c pàpam àrabhate kartuü tathà doùaþ pravartate 6.070.034a yasyàrthàs tasya mitràõi yasyàrthàs tasya bàndhavaþ 6.070.034c yasyàrthàþ sa pumàül loke yasyàrthàþ sa ca paõóitaþ 6.070.035a yasyàrthàþ sa ca vikrànto yasyàrthàþ sa ca buddhimàn 6.070.035c yasyàrthàþ sa mahàbhàgo yasyàrthàþ sa mahàguõaþ 6.070.036a arthasyaite parityàge doùàþ pravyàhçtà mayà 6.070.036c ràjyam utsçjatà vãra yena buddhis tvayà kçtà 6.070.037a yasyàrthà dharmakàmàrthàs tasya sarvaü pradakùiõam 6.070.037c adhanenàrthakàmena nàrthaþ ÷akyo vicinvatà 6.070.038a harùaþ kàma÷ ca darpa÷ ca dharmaþ krodhaþ ÷amo damaþ 6.070.038c arthàd etàni sarvàõi pravartante naràdhipa 6.070.039a yeùàü na÷yaty ayaü loka÷ caratàü dharmacàriõàm 6.070.039c te 'rthàs tvayi na dç÷yante durdineùu yathà grahàþ 6.070.040a tvayi pravrajite vãra guro÷ ca vacane sthite 6.070.040c rakùasàpahçtà bhàryà pràõaiþ priyatarà tava 6.070.041a tad adya vipulaü vãra duþkham indrajità kçtam 6.070.041c karmaõà vyapaneùyàmi tasmàd uttiùñha ràghava 6.070.042a ayam anagha tavoditaþ priyàrthaü; janakasutà nidhanaü nirãkùya ruùñaþ 6.070.042c sahayagajarathàü saràkùasendràü; bhç÷am iùubhir vinipàtayàmi laïkàm 6.071.001a ràmam à÷vàsayàne tu lakùmaõe bhràtçvatsale 6.071.001c nikùipya gulmàn svasthàne tatràgacchad vibhãùaõaþ 6.071.002a nànàpraharaõair vãrai÷ caturbhiþ sacivair vçtaþ 6.071.002c nãlà¤janacayàkàrair màtaügair iva yåthapaþ 6.071.003a so 'bhigamya mahàtmànaü ràghavaü ÷okalàlasaü 6.071.003c vànaràü÷ caiva dadç÷e bàùpaparyàkulekùaõàn 6.071.004a ràghavaü ca mahàtmànam ikùvàkukulanandanam 6.071.004c dadar÷a moham àpannaü lakùmaõasyàïkam à÷ritam 6.071.005a vrãóitaü ÷okasaütaptaü dçùñvà ràmaü vibhãùaõaþ 6.071.005c antarduþkhena dãnàtmà kim etad iti so 'bravãt 6.071.006a vibhãùaõa mukhaü dçùñvà sugrãvaü tàü÷ ca vànaràn 6.071.006c uvàca lakùmaõo vàkyam idaü bàùpapariplutaþ 6.071.007a hatàm indrajità sãtàm iha ÷rutvaiva ràghavaþ 6.071.007c hanåmad vacanàt saumya tato moham upàgataþ 6.071.008a kathayantaü tu saumitriü saünivàrya vibhãùaõaþ 6.071.008c puùkalàrtham idaü vàkyaü visaüj¤aü ràmam abravãt 6.071.009a manujendràrtaråpeõa yad uktas tvaü hanåmatà 6.071.009c tad ayuktam ahaü manye sàgarasyeva ÷oùaõam 6.071.010a abhipràyaü tu jànàmi ràvaõasya duràtmanaþ 6.071.010c sãtàü prati mahàbàho na ca ghàtaü kariùyati 6.071.011a yàcyamànaþ subahu÷o mayà hitacikãrùuõà 6.071.011c vaidehãm utsçjasveti na ca tat kçtavàn vacaþ 6.071.012a naiva sàmnà na bhedena na dànena kuto yudhà 6.071.012c sà draùñum api ÷akyeta naiva cànyena kena cit 6.071.013a vànaràn mohayitvà tu pratiyàtaþ sa ràkùasaþ 6.071.013c caityaü nikumbhilàü nàma yatra homaü kariùyati 6.071.014a hutavàn upayàto hi devair api savàsavaiþ 6.071.014c duràdharùo bhavaty eùa saügràme ràvaõàtmajaþ 6.071.015a tena mohayatà nånam eùà màyà prayojità 6.071.015c vighnam anvicchatà tàta vànaràõàü paràkrame 6.071.015e sasainyàs tatra gacchàmo yàvat tan na samàpyate 6.071.016a tyajemaü nara÷àrdålamithyà saütàpam àgatam 6.071.016c sãdate hi balaü sarvaü dçùñvà tvàü ÷okakar÷itam 6.071.017a iha tvaü svastha hçdayas tiùñha sattvasamucchritaþ 6.071.017c lakùmaõaü preùayàsmàbhiþ saha sainyànukarùibhiþ 6.071.018a eùa taü nara÷àrdålo ràvaõiü ni÷itaiþ ÷araiþ 6.071.018c tyàjayiùyati tat karma tato vadhyo bhaviùyati 6.071.019a tasyaite ni÷itàs tãkùõàþ patripatràïgavàjinaþ 6.071.019c patatriõa ivàsaumyàþ ÷aràþ pàsyanti ÷oõitam 6.071.020a tat saüdi÷a mahàbàho lakùmaõaü ÷ubhalakùaõam 6.071.020c ràkùasasya vinà÷àya vajraü vajradharo yathà 6.071.021a manujavara na kàlaviprakarùo; ripunidhanaü prati yat kùamo 'dya kartum 6.071.021c tvam atisçja ripor vadhàya bàõãm; asurapuronmathane yathà mahendraþ 6.071.022a samàptakarmà hi sa ràkùasendro; bhavaty adç÷yaþ samare suràsuraiþ 6.071.022c yuyutsatà tena samàptakarmaõà; bhavet suràõàm api saü÷ayo mahàn 6.072.001a tasya tadvacanaü ÷rutvà ràghavaþ ÷okakar÷itaþ 6.072.001c nopadhàrayate vyaktaü yad uktaü tena rakùasà 6.072.002a tato dhairyam avaùñabhya ràmaþ parapuraüjayaþ 6.072.002c vibhãùaõam upàsãnam uvàca kapisaünidhau 6.072.003a nairçtàdhipate vàkyaü yad uktaü te vibhãùaõa 6.072.003c bhåyas tac chrotum icchàmi bråhi yat te vivakùitam 6.072.004a ràghavasya vacaþ ÷rutvà vàkyaü vàkyavi÷àradaþ 6.072.004c yat tat punar idaü vàkyaü babhàùe sa vibhãùaõaþ 6.072.005a yathàj¤aptaü mahàbàho tvayà gulmanive÷anam 6.072.005c tat tathànuùñhitaü vãra tvadvàkyasamanantaram 6.072.006a tàny anãkàni sarvàõi vibhaktàni samantataþ 6.072.006c vinyastà yåthapà÷ caiva yathànyàyaü vibhàga÷aþ 6.072.007a bhåyas tu mama vijàpyaü tac chçõuùva mahàya÷aþ 6.072.007c tvayy akàraõasaütapte saütaptahçdayà vayam 6.072.008a tyaja ràjann imaü ÷okaü mithyà saütàpam àgatam 6.072.008c tad iyaü tyajyatàü cintà ÷atruharùavivardhanã 6.072.009a udyamaþ kriyatàü vãra harùaþ samupasevyatàm 6.072.009c pràptavyà yadi te sãtà hantavya÷ vca ni÷àcaràþ 6.072.010a raghunandana vakùyàmi ÷råyatàü me hitaü vacaþ 6.072.010c sàdhv ayaü yàtu saumitrir balena mahatà vçtaþ 6.072.010e nikumbhilàyàü saüpràpya hantuü ràvaõim àhave 6.072.011a dhanurmaõóalanirmuktair à÷ãviùaviùopamaiþ 6.072.011c ÷arair hantuü maheùvàso ràvaõiü samitiüjayaþ 6.072.012a tena vãreõa tapasà varadànàt svayambhutaþ 6.072.012c astraü brahma÷iraþ pràptaü kàmagà÷ ca turaügamàþ 6.072.013a nikumbhilàm asaüpràptam ahutàgniü ca yo ripuþ 6.072.013c tvàm àtatàyinaü hanyàd indra÷atro sa te vadhaþ 6.072.013e ity evaü vihito ràjan vadhas tasyaiva dhãmataþ 6.072.014a vadhàyendrajito ràma taü di÷asva mahàbalam 6.072.014c hate tasmin hataü viddhi ràvaõaü sasuhçjjanam 6.072.015a vibhãùaõavacaþ ÷rutva ràmo vàkyam athàbravãt 6.072.015c jànàmi tasya raudrasya màyàü satyaparàkrama 6.072.016a sa hi brahmàstravit pràj¤o mahàmàyo mahàbalaþ 6.072.016c karoty asaüj¤àn saügràme devàn savaruõàn api 6.072.017a tasyàntarikùe carato rathasthasya mahàya÷aþ 6.072.017c na gatir j¤àyate vãrasåryasyevàbhrasaüplave 6.072.018a ràghavas tu ripor j¤àtvà màyàvãryaü duràtmanaþ 6.072.018c lakùmaõaü kãrtisaüpannam idaü vacanam abravãt 6.072.019a yad vànarendrasya balaü tena sarveõa saüvçtaþ 6.072.019c hanåmatpramukhai÷ caiva yåthapaiþ sahalakùmaõa 6.072.020a jàmbavenarkùapatinà saha sainyena saüvçtaþ 6.072.020c jahi taü ràkùasasutaü màyàbalavi÷àradam 6.072.021a ayaü tvàü sacivaiþ sàrdhaü mahàtmà rajanãcaraþ 6.072.021c abhij¤as tasya de÷asya pçùñhato 'nugamiùyati 6.072.022a ràghavasya vacaþ ÷rutvà lakùmaõaþ savibhãùaõaþ 6.072.022c jagràha kàrmukaü ÷reùñham anyad bhãmaparàkramaþ 6.072.023a saünaddhaþ kavacã khaógã sa ÷arã hemacàpadhçk 6.072.023c ràmapàdàv upaspç÷ya hçùñaþ saumitrir abravãt 6.072.024a adya matkàrmukonmukhàþ ÷arà nirbhidya ràvaõim 6.072.024c laïkàm abhipatiùyanti haüsàþ puùkariõãm iva 6.072.025a adyaiva tasya raudrasya ÷arãraü màmakàþ ÷aràþ 6.072.025c vidhamiùyanti hatvà taü mahàcàpaguõacyutàþ 6.072.026a sa evam uktvà dyutimàn vacanaü bhràtur agrataþ 6.072.026c sa ràvaõivadhàkàïkùã lakùmaõas tvarito yayau 6.072.027a so 'bhivàdya guroþ pàdau kçtvà càpi pradakùiõam 6.072.027c nikumbhilàm abhiyayau caityaü ràvaõipàlitam 6.072.028a vibhãùaõena sahito ràjaputraþ pratàpavàn 6.072.028c kçtasvastyayano bhràtrà lakùmaõas tvarito yayau 6.072.029a vànaràõàü sahasrais tu hanåmàn bahubhir vçtaþ 6.072.029c vibhãùaõaþ sahàmàtyas tadà lakùmaõam anvagàt 6.072.030a mahatà harisainyena savegam abhisaüvçtaþ 6.072.030c çkùaràjabalaü caiva dadar÷a pathi viùñhitam 6.072.031a sa gatvà dåram adhvànaü saumitrir mitranandanaþ 6.072.031c ràkùasendrabalaü dåràd apa÷yad vyåham àsthitam 6.072.032a sa saüpràpya dhanuùpàõir màyàyogam ariüdama 6.072.032c tasthau brahmavidhànena vijetuü raghunandanaþ 6.072.033a vividham amala÷astrabhàsvaraü tad; dhvajagahanaü vipulaü mahàrathai÷ ca 6.072.033c pratibhayatamam aprameyavegaü; timiram iva dviùatàü balaü vive÷a 6.073.001a atha tasyàm avasthàyàü lakùmaõaü ràvaõànujaþ 6.073.001c pareùàm ahitaü vàkyam arthasàdhakam abravãt 6.073.002a asyànãkasya mahato bhedane yatalakùmaõa 6.073.002c ràkùasendrasuto 'py atra bhinne dç÷yo bhaviùyati 6.073.003a sa tvam indrà÷aniprakhyaiþ ÷arair avakiran paràn 6.073.003c abhidravà÷u yàvad vai naitat karma samàpyate 6.073.004a jahi vãraduràtmànaü màyàparam adhàrmikam 6.073.004c ràvaõiü krårakarmàõaü sarvalokabhayàvaham 6.073.005a vibhãùaõavacaþ ÷rutvà lakùmaõaþ ÷ubhalakùaõaþ 6.073.005c vavarùa ÷aravarùàõi ràkùasendrasutaü prati 6.073.006a çkùàþ ÷àkhàmçgà÷ caiva drumàdrivarayodhinaþ 6.073.006c abhyadhàvanta sahitàs tad anãkam avasthitam 6.073.007a ràkùasà÷ ca ÷itair bàõair asibhiþ ÷aktitomaraiþ 6.073.007c udyataiþ samavartanta kapisainyajighàüsavaþ 6.073.008a sa saüprahàras tumulaþ saüjaj¤e kapirakùasàm 6.073.008c ÷abdena mahatà laïkàü nàdayan vai samantataþ 6.073.009a ÷astrair bahuvidhàkàraiþ ÷itair bàõai÷ ca pàdapaiþ 6.073.009c udyatair giri÷çïgai÷ ca ghorair àkà÷am àvçtam 6.073.010a te ràkùasà vànareùu vikçtànanabàhavaþ 6.073.010c nive÷ayantaþ ÷astràõi cakrus te sumahad bhayam 6.073.011a tathaiva sakalair vçkùair giri÷çïgai÷ ca vànaràþ 6.073.011c abhijaghnur nijaghnu÷ ca samare ràkùasarùabhàn 6.073.012a çkùavànaramukhyai÷ ca mahàkàyair mahàbalaiþ 6.073.012c rakùasàü vadhyamànànàü mahad bhayam ajàyata 6.073.013a svam anãkaü viùaõõaü tu ÷rutvà ÷atrubhir arditam 6.073.013c udatiùñhata durdharùas tat karmaõy ananuùñhite 6.073.014a vçkùàndhakàràn niùkramya jàtakrodhaþ sa ràvaõiþ 6.073.014c àruroha rathaü sajjaü pårvayuktaü sa ràkùasaþ 6.073.015a sa bhãmakàrmuka÷araþ kçùõà¤janacayopamaþ 6.073.015c raktàsyanayanaþ kråro babhau mçtyur ivàntakaþ 6.073.016a dçùñvaiva tu rathasthaü taü paryavartata tad balam 6.073.016c rakùasàü bhãmavegànàü lakùmaõena yuyutsatàm 6.073.017a tasmin kàle tu hanumàn udyamya suduràsadam 6.073.017c dharaõãdharasaükà÷ã mahàvçkùam ariüdamaþ 6.073.018a sa ràkùasànàü tat sainyaü kàlàgnir iva nirdahan 6.073.018c cakàra bahubhir vçkùair niþsaüj¤aü yudhi vànaraþ 6.073.019a vidhvaüsayantaü tarasà dçùñvaiva pavanàtmajam 6.073.019c ràkùasànàü sahasràõi hanåmantam avàkiran 6.073.020a ÷ita÷åladharàþ ÷ålair asibhi÷ càsipàõayaþ 6.073.020c ÷aktibhiþ ÷aktihastà÷ ca paññasaiþ paññasàyudhàþ 6.073.021a parighai÷ ca gadàbhi÷ ca kuntai÷ ca ÷ubhadar÷anaiþ 6.073.021c ÷ata÷a÷ ca ÷ataghnãbhir àyasair api mudgaraiþ 6.073.022a ghoraiþ para÷ubhi÷ caiva bhiõóipàlai÷ ca ràkùasàþ 6.073.022c muùñibhir vajravegai÷ ca talair a÷anisaünibhaiþ 6.073.023a abhijaghnuþ samàsàdya samantàt parvatopamam 6.073.023c teùàm api ca saükruddha÷ cakàra kadanaü mahat 6.073.024a sa dadar÷a kapi÷reùñham acalopamam indrajit 6.073.024c sådayànam amitraghnam amitràn pavanàtmajam 6.073.025a sa sàrathim uvàcedaü yàhi yatraiùa vànaraþ 6.073.025c kùayam eva hi naþ kuryàd ràkùasànàm upekùitaþ 6.073.026a ity uktaþ sàrathis tena yayau yatra sa màrutiþ 6.073.026c vahan paramadurdharùaü sthitam indrajitaü rathe 6.073.027a so 'bhyupetya ÷aràn khaógàn paññasàsipara÷vadhàn 6.073.027c abhyavarùata durdharùaþ kapimårdhni sa ràkùasaþ 6.073.028a tàni ÷astràõi ghoràõi pratigçhya sa màrutiþ 6.073.028c roùeõa mahatàviùo vàkyaü cedam uvàca ha 6.073.029a yudhyasva yadi ÷åro 'si ràvaõàtmaja durmate 6.073.029c vàyuputraü samàsàdya na jãvan pratiyàsyasi 6.073.030a bàhubhyàü saüprayudhyasva yadi me dvandvam àhave 6.073.030c vegaü sahasva durbuddhe tatas tvaü rakùasàü varaþ 6.073.031a hanåmantaü jighàüsantaü samudyata÷aràsanam 6.073.031c ràvaõàtmajam àcaùñe lakùmaõàya vibhãùaõaþ 6.073.032a yas tu vàsavanirjetà ràvaõasyàtmasaübhavaþ 6.073.032c sa eùa ratham àsthàya hanåmantaü jighàüsati 6.073.033a tam apratimasaüsthànaiþ ÷araiþ ÷atruvidàraõaiþ 6.073.033c jãvitàntakarair ghoraiþ saumitre ràvaõiü jahi 6.073.034a ity evam uktas tu tadà mahàtmà; vibhãùaõenàrivibhãùaõena 6.073.034c dadar÷a taü parvatasaünikà÷aü; rathasthitaü bhãmabalaü duràsadam 6.074.001a evam uktvà tu saumitriü jàtaharùo vibhãùaõaþ 6.074.001c dhanuùpàõinam àdàya tvaramàõo jagàma saþ 6.074.002a avidåraü tato gatvà pravi÷ya ca mahad vanam 6.074.002c dar÷ayàm àsa tat karma lakùmaõàya vibhãùaõaþ 6.074.003a nãlajãmåtasaükà÷aü nyagrodhaü bhãmadar÷anam 6.074.003c tejasvã ràvaõabhràtà lakùmaõàya nyavedayat 6.074.004a ihopahàraü bhåtànàü balavàn ràvaõàtajaþ 6.074.004c upahçtya tataþ pa÷càt saügràmam abhivartate 6.074.005a adç÷yaþ sarvabhåtànàü tato bhavati ràkùasaþ 6.074.005c nihanti samare ÷atrån badhnàti ca ÷arottamaiþ 6.074.006a tam apraviùñaü nyagrodhaü balinaü ràvaõàtmajam 6.074.006c vidhvaüsaya ÷arais tãkùõaiþ sarathaü sà÷vasàrathim 6.074.007a tathety uktvà mahàtejàþ saumitrir mitranandanaþ 6.074.007c babhåvàvasthitas tatra citraü visphàrayan dhanuþ 6.074.008a sa rathenàgnivarõena balavàn ràvaõàtmajaþ 6.074.008c indrajit kavacã khaógã sadhvajaþ pratyadç÷yata 6.074.009a tam uvàca mahàtejàþ paulastyam aparàjitam 6.074.009c samàhvaye tvàü samare samyag yuddhaü prayaccha me 6.074.010a evam ukto mahàtejà manasvã ràvaõàtmajaþ 6.074.010c abravãt paruùaü vàkyaü tatra dçùñvà vibhãùaõam 6.074.011a iha tvaü jàtasaüvçddhaþ sàkùàd bhràtà pitur mama 6.074.011c kathaü druhyasi putrasya pitçvyo mama ràkùasa 6.074.012a na j¤àtitvaü na sauhàrdaü na jàtis tava durmate 6.074.012c pramàõaü na ca sodaryaü na dharmo dharmadåùaõa 6.074.013a ÷ocyas tvam asi durbuddhe nindanãya÷ ca sàdhubhiþ 6.074.013c yas tvaü svajanam utsçjya parabhçtyatvam àgataþ 6.074.014a naitac chithilayà buddhyà tvaü vetsi mahad antaram 6.074.014c kva ca svajanasaüvàsaþ kva ca nãcaparà÷rayaþ 6.074.015a guõavàn và parajanaþ svajano nirguõo 'pi và 6.074.015c nirguõaþ svajanaþ ÷reyàn yaþ paraþ para eva saþ 6.074.016a niranukro÷atà ceyaü yàdç÷ã te ni÷àcara 6.074.016c svajanena tvayà ÷akyaü paruùaü ràvaõànuja 6.074.017a ity ukto bhràtçputreõa pratyuvàca vibhãùaõaþ 6.074.017c ajànann iva macchãlaü kiü ràkùasa vikatthase 6.074.018a ràkùasendrasutàsàdho pàruùyaü tyaja gauravàt 6.074.018c kule yady apy ahaü jàto rakùasàü krårakarmaõàm 6.074.018e guõo 'yaü prathamo néõàü tan me ÷ãlam aràkùasaü 6.074.019a na rame dàruõenàhaü na càdharmeõa vai rame 6.074.019c bhràtrà viùama÷ãlena kathaü bhràtà nirasyate 6.074.020a parasvànàü ca haraõaü paradàràbhimar÷anam 6.074.020c suhçdàm ati÷aïkàü ca trayo doùàþ kùayàvahàþ 6.074.021a maharùãõàü vadho ghoraþ sarvadevai÷ ca vigrahaþ 6.074.021c abhimàna÷ ca kopa÷ ca vairitvaü pratikålatà 6.074.022a ete doùà mama bhràtur jãvitai÷varyanà÷anàþ 6.074.022c guõàn pracchàdayàm àsuþ parvatàn iva toyadàþ 6.074.023a doùair etaiþ parityakto mayà bhràtà pità tava 6.074.023c neyam asti purã laïkà na ca tvaü na ca te pità 6.074.024a atimànã ca bàla÷ ca durvinãta÷ ca ràkùasa 6.074.024c baddhas tvaü kàlapà÷ena bråhi màü yad yad icchasi 6.074.025a adya te vyasanaü pràptaü kim iha tvaü tu vakùyasi 6.074.025c praveùñuü na tvayà ÷akyo nyagrodho ràkùasàdhama 6.074.026a dharùayitvà tu kàkutsthau na ÷akyaü jãvituü tvayà 6.074.026c yudhyasva naradevena lakùmaõena raõe saha 6.074.026e hatas tvaü devatà kàryaü kariùyasi yamakùaye 6.074.027a nidar÷ayasvàtmabalaü samudyataü; kuruùva sarvàyudhasàyakavyayam 6.074.027c na lakùmaõasyaitya hi bàõagocaraü; tvam adya jãvan sabalo gamiùyasi 6.075.001a vibhãùaõa vacaþ ÷rutvà ràvaõiþ krodhamårchitaþ 6.075.001c abravãt paruùaü vàkyaü vegenàbhyutpapàta ha 6.075.002a udyatàyudhanistriü÷o rathe tu samalaükçte 6.075.002c kàlà÷vayukte mahati sthitaþ kàlàntakopamaþ 6.075.003a mahàpramàõam udyamya vipulaü vegavad dçóham 6.075.003c dhanur bhãmaü paràmç÷ya ÷aràü÷ càmitranà÷anàn 6.075.004a uvàcainaü samàrabdhaþ saumitriü savibhãùaõam 6.075.004c tàü÷ ca vànara÷àrdålàn pa÷yadhvaü me paràkramam 6.075.005a adya matkàrmukotsçùñaü ÷aravarùaü duràsadam 6.075.005c muktaü varùam ivàkà÷e vàrayiùyatha saüyuge 6.075.006a adya vo màmakà bàõà mahàkàrmukaniþsçtàþ 6.075.006c vidhamiùyanti gàtràõi tålarà÷im ivànalaþ 6.075.007a tãkùõasàyakanirbhinnठ÷åla÷aktyçùñitomaraiþ 6.075.007c adya vo gamayiùyàmi sarvàn eva yamakùayam 6.075.008a kùipataþ ÷aravarùàõi kùiprahastasya me yudhi 6.075.008c jãmåtasyeva nadataþ kaþ sthàsyati mamàgrataþ 6.075.009a tac chrutvà ràkùasendrasya garjitaü lakùmaõas tadà 6.075.009c abhãtavadanaþ kruddho ràvaõiü vàkyam abravãt 6.075.010a ukta÷ ca durgamaþ pàraþ kàryàõàü ràkùasa tvayà 6.075.010c kàryàõàü karmaõà pàraü yo gacchati sa buddhimàn 6.075.011a sa tvam arthasya hãnàrtho duravàpasya kena cit 6.075.011c vaco vyàhçtya jànãùe kçtàrtho 'smãti durmate 6.075.012a antardhànagatenàjau yas tvayàcaritas tadà 6.075.012c taskaràcarito màrgo naiùa vãraniùevitaþ 6.075.013a yathà bàõapathaü pràpya sthito 'haü tava ràkùasa 6.075.013c dar÷ayasvàdya tat tejo vàcà tvaü kiü vikatthase 6.075.014a evam ukto dhanur bhãmaü paràmç÷ya mahàbalaþ 6.075.014c sasarje ni÷itàn bàõàn indrajit samijiüjaya 6.075.015a te nisçùñà mahàvegàþ ÷aràþ sarpaviùopamàþ 6.075.015c saüpràpya lakùmaõaü petuþ ÷vasanta iva pannagàþ 6.075.016a ÷arair atimahàvegair vegavàn ràvaõàtmajaþ 6.075.016c saumitrim indrajid yuddhe vivyàdha ÷ubhalakùaõam 6.075.017a sa ÷arair atividdhàïgo rudhireõa samukùitaþ 6.075.017c ÷u÷ubhe lakùmaõaþ ÷rãmàn vidhåma iva pàvakaþ 6.075.018a indrajit tv àtmanaþ karma prasamãkùyàdhigamya ca 6.075.018c vinadya sumahànàdam idaü vacanam abravãt 6.075.019a patriõaþ ÷itadhàràs te ÷arà matkàrmukacyutàþ 6.075.019c àdàsyante 'dya saumitre jãvitaü jãvitàntagàþ 6.075.020a adya gomàyusaüghà÷ ca ÷yenasaüghà÷ ca lakùmaõa 6.075.020c gçdhrà÷ ca nipatantu tvàü gatàsuü nihataü mayà 6.075.021a kùatrabandhuþ sadànàryo ràmaþ paramadurmatiþ 6.075.021c bhaktaü bhràtaram adyaiva tvàü drakùyati mayà hatam 6.075.022a vi÷astakavacaü bhåmau vyapaviddha÷aràsanam 6.075.022c hçtottamàïgaü saumitre tvàm adya nihataü mayà 6.075.023a iti bruvàõaü saürabdhaü paruùaü ràvaõàtmajam 6.075.023c hetumadvàkyam atyarthaü lakùmaõaþ pratyuvàca ha 6.075.024a akçtvà katthase karma kimartham iha ràkùasa 6.075.024c kuru tat karma yenàhaü ÷raddadhyàü tava katthanam 6.075.025a anuktvà paruùaü vàkyaü kiü cid apy anavakùipan 6.075.025c avikatthan vadhiùyàmi tvàü pa÷ya puruùàdana 6.075.026a ity uktvà pa¤canàràcàn àkarõàpåritठ÷aràn 6.075.026c nicakhàna mahàvegàül lakùmaõo ràkùasorasi 6.075.027a sa ÷arair àhatas tena saroùo ràvaõàtmajaþ 6.075.027c suprayuktais tribhir bàõaiþ prativivyàdha lakùmaõam 6.075.028a sa babhåva mahàbhãmo nararàkùasasiühayoþ 6.075.028c vimardas tumulo yuddhe parasparavadhaiùiõoþ 6.075.029a ubhau hi balasaüpannàv ubhau vikrama÷àlinau 6.075.029c ubhàv api suvikràntau sarva÷astràstrakovidau 6.075.030a ubhau paramadurjeyàv atulyabalatejasau 6.075.030c yuyudhàte mahàvãrau grahàv iva nabho gatau 6.075.031a balavçtràv iva hi tau yudhi vai duùpradharùaõau 6.075.031c yuyudhàte mahàtmànau tadà kesariõàv iva 6.075.032a bahån avasçjantau hi màrgaõaughàn avasthitau 6.075.032c nararàkùasasiühau tau prahçùñàv abhyayudhyatàm 6.075.033a susaüprahçùñau nararàkùasottamau; jayaiùiõau màrgaõacàpadhàriõau 6.075.033c parasparaü tau pravavarùatur bhç÷aü; ÷araughavarùeõa balàhakàv iva 6.076.001a tataþ ÷araü dà÷arathiþ saüdhàyàmitrakar÷anaþ 6.076.001c sasarja ràkùasendràya kruddhaþ sarpa iva ÷vasan 6.076.002a tasya jyàtalanirghoùaü sa ÷rutvà ràvaõàtmajaþ 6.076.002c vivarõavadano bhåtvà lakùmaõaü samudaikùata 6.076.003a taü viùaõõamukhaü dçùñvà ràkùasaü ràvaõàtmajam 6.076.003c saumitriü yuddhasaüsaktaü pratyuvàca vibhãùaõaþ 6.076.004a nimittàny anupa÷yàmi yàny asmin ràvaõàtmaje 6.076.004c tvara tena mahàbàho bhagna eùa na saü÷ayaþ 6.076.005a tataþ saüdhàya saumitriþ ÷aràn agni÷ikhopamàn 6.076.005c mumoca ni÷itàüs tasmai sarvàn iva viùolbaõàn 6.076.006a ÷akrà÷anisamaspar÷air lakùmaõenàhataþ ÷araiþ 6.076.006c muhårtam abhavan måóhaþ sarvasaükùubhitendriyaþ 6.076.007a upalabhya muhårtena saüj¤àü pratyàgatendriyaþ 6.076.007c dadar÷àvasthitaü vãraü vãro da÷arathàtmajam 6.076.008a so 'bhicakràma saumitriü roùàt saüraktalocanaþ 6.076.008c abravãc cainam àsàdya punaþ sa paruùaü vacaþ 6.076.009a kiü na smarasi tad yuddhe prathame matparàkramam 6.076.009c nibaddhas tvaü saha bhràtrà yadà yudhi viceùñase 6.076.010a yuvà khalu mahàyuddhe ÷akrà÷anisamaiþ ÷araiþ 6.076.010c ÷àyinau prathamaü bhåmau visaüj¤au sapuraþsarau 6.076.011a smçtir và nàsti te manye vyaktaü và yamasàdanam 6.076.011c gantum icchasi yasmàt tvaü màü dharùayitum icchasi 6.076.012a yadi te prathame yuddhe na dçùño matparàkramaþ 6.076.012c adya tvàü dar÷ayiùyàmi tiùñhedànãü vyavasthitaþ 6.076.013a ity uktvà saptabhir bàõair abhivivyàdha lakùmaõam 6.076.013c da÷abhi÷ ca hanåmantaü tãkùõadhàraiþ ÷arottamaiþ 6.076.014a tataþ ÷ara÷atenaiva suprayuktena vãryavàn 6.076.014c krodhàd dviguõasaürabdho nirbibheda vibhãùaõam 6.076.015a tad dçùñvendrajitaþ karma kçtaü ràmànujas tadà 6.076.015c acintayitvà prahasan naitat kiü cid iti bruvan 6.076.016a mumoca sa ÷aràn ghoràn saügçhya narapuügavaþ 6.076.016c abhãtavadanaþ kruddho ràvaõiü lakùmaõo yudhi 6.076.017a naivaü raõagataþ ÷åràþ praharanti ni÷àcara 6.076.017c laghava÷ càlpavãryà÷ ca sukhà hãme ÷aràs tava 6.076.018a naivaü ÷åràs tu yudhyante samare jayakàïkùiõaþ 6.076.018c ity evaü taü bruvàõas tu ÷aravarùair avàkirat 6.076.019a tasya bàõais tu vidhvastaü kavacaü hemabhåùitam 6.076.019c vya÷ãryata rathopasthe tàràjàlam ivàmbaràt 6.076.020a vidhåtavarmà nàràcair babhåva sa kçtavraõaþ 6.076.020c indrajit samare ÷åraþ praråóha iva sànumàn 6.076.021a abhãkùõaü ni÷vasantau hi yudhyetàü tumulaü yudhi 6.076.021c ÷arasaükçttasarvàïgo sarvato rudhirokùitau 6.076.022a astràõy astravidàü ÷reùñhau dar÷ayantau punaþ punaþ 6.076.022c ÷aràn uccàvacàkàràn antarikùe babandhatuþ 6.076.023a vyapetadoùam asyantau laghucitraü ca suùñhu ca 6.076.023c ubhau tu tumulaü ghoraü cakratur nararàkùasau 6.076.024a tayoþ pçthakpçthag bhãmaþ ÷u÷ruve talanisvanaþ 6.076.024c sughorayor niùñanator gagane meghayor iva 6.076.025a te gàtrayor nipatità rukmapuïkhàþ ÷arà yudhi 6.076.025c asçgdigdhà viniùpetur vivi÷ur dharaõãtalam 6.076.026a anyaiþ suni÷itaiþ ÷astrair àkà÷e saüjaghaññire 6.076.026c babha¤ju÷ cicchidu÷ càpi tayor bàõàþ sahasra÷aþ 6.076.027a sa babhåva raõe ghoras tayor bàõamaya÷ cayaþ 6.076.027c agnibhyàm iva dãptàbhyàü satre ku÷amaya÷ cayaþ 6.076.028a tayoþ kçtavraõau dehau ÷u÷ubhàte mahàtmanoþ 6.076.028c sapuùpàv iva niùpatrau vane ÷àlmalikuü÷ukau 6.076.029a cakratus tumulaü ghoraü saünipàtaü muhur muhuþ 6.076.029c indrajil lakùmaõa÷ caiva parasparajayaiùiõau 6.076.030a lakùmaõo ràvaõiü yuddhe ràvaõi÷ càpi lakùmaõam 6.076.030c anyonyaü tàv abhighnantau na ÷ramaü pratyapadyatàm 6.076.031a bàõajàlaiþ ÷arãrasthair avagàóhais tarasvinau 6.076.031c ÷u÷ubhàte mahàvãrau viråóhàv iva parvatau 6.076.032a tayo rudhirasiktàni saüvçtàni ÷arair bhç÷am 6.076.032c babhràjuþ sarvagàtràõi jvalanta iva pàvakàþ 6.076.033a tayor atha mahàn kàlo vyatãyàd yudhyamànayoþ 6.076.033c na ca tau yuddhavaimukhyaü ÷ramaü vàpy upajagmatuþ 6.076.034a atha samarapari÷ramaü nihantuü; samaramukheùv ajitasya lakùmaõasya 6.076.034c priyahitam upapàdayan mahaujàþ; samaram upetya vibhãùaõo 'vatasthe 6.077.001a yudhyamànau tu tau dçùñvà prasaktau nararàkùasau 6.077.001c ÷åraþ sa ràvaõabhràtà tasthau saügràmamårdhani 6.077.002a tato visphàrayàm àsa mahad dhanur avasthitaþ 6.077.002c utsasarja ca tãkùõàgràn ràkùaseùu mahà÷aràn 6.077.003a te ÷aràþ ÷ikhisaükà÷à nipatantaþ samàhitàþ 6.077.003c ràkùasàn dàrayàm àsur vajrà iva mahàgirãn 6.077.004a vibhãùaõasyànucaràs te 'pi ÷ålàsipaññasaiþ 6.077.004c ciccheduþ samare vãràn ràkùasàn ràkùasottamàþ 6.077.005a ràkùasais taiþ parivçtaþ sa tadà tu vibhãùaõaþ 6.077.005c babhau madhye prahçùñànàü kalabhànàm iva dvipaþ 6.077.006a tataþ saücodayàno vai harãn rakùoraõapriyàn 6.077.006c uvàca vacanaü kàle kàlaj¤o rakùasàü varaþ 6.077.007a eko 'yaü ràkùasendrasya paràyaõam iva sthitaþ 6.077.007c etac cheùaü balaü tasya kiü tiùñhata harã÷varàþ 6.077.008a asmin vinihate pàpe ràkùase raõamårdhani 6.077.008c ràvaõaü varjayitvà tu ÷eùam asya balaü hatam 6.077.009a prahasto nihato vãro nikumbha÷ ca mahàbalaþ 6.077.009c kumbhakarõa÷ ca kumbha÷ ca dhåmràkùa÷ ca ni÷àcaraþ 6.077.010a akampanaþ supàr÷va÷ ca cakramàlã ca ràkùasaþ 6.077.010c kampanaþ sattvavanta÷ ca devàntakanaràntakau 6.077.011a etàn nihatyàtibalàn bahån ràkùasasattamàn 6.077.011c bàhubhyàü sàgaraü tãrtvà laïghyatàü goùpadaü laghu 6.077.012a etàvad iha ÷eùaü vo jetavyam iha vànaràþ 6.077.012c hatàþ sarve samàgamya ràkùasà baladarpitàþ 6.077.013a ayuktaü nidhanaü kartuü putrasya janitur mama 6.077.013c ghçõàm apàsya ràmàrthe nihanyàü bhràtur àtmajam 6.077.014a hantukàmasya me bàùpaü cak÷u÷ caiva nirudhyate 6.077.014c tad evaiùa mahàbàhur lakùmaõaþ ÷amayiùyati 6.077.014e vànarà ghnantuü saübhåya bhçtyàn asya samãpagàn 6.077.015a iti tenàtiya÷asà ràkùasenàbhicoditàþ 6.077.015c vànarendrà jahçùire làïgalàni ca vivyadhuþ 6.077.016a tatas te kapi÷àrdålàþ kùveóanta÷ ca muhur muhuþ 6.077.016c mumucur vividhàn nàdàn meghàn dçùñveva barhiõaþ 6.077.017a jàmbavàn api taiþ sarvaiþ svayåthair abhisaüvçtaþ 6.077.017c a÷mabhis tàóayàm àsa nakhair dantai÷ ca ràkùasàn 6.077.018a nighnantam çkùàdhipatiü ràkùasàs te mahàbalàþ 6.077.018c parivavrur bhayaü tyaktvà tam anekavidhàyudhàþ 6.077.019a ÷araiþ para÷ubhis tãkùõaiþ paññasair yaùñitomaraiþ 6.077.019c jàmbavantaü mçdhe jaghnur nighnantaü ràkùasãü camåm 6.077.020a sa saüprahàras tumulaþ saüjaj¤e kapiràkùasàm 6.077.020c devàsuràõàü kruddhànàü yathà bhãmo mahàsvanaþ 6.077.021a hanåmàn api saükruddhaþ sàlam utpàñya parvatàt 6.077.021c rakùasàü kadanaü cakre samàsàdya sahasra÷aþ 6.077.022a sa dattvà tumulaü yuddhaü pitçvyasyendrajid yudhi 6.077.022c lakùmaõaü paravãraghnaü punar evàbhyadhàvata 6.077.023a tau prayuddhau tadà vãrau mçdhe lakùmaõaràkùasau 6.077.023c ÷araughàn abhivarùantau jaghnatus tau parasparam 6.077.024a abhãkùõam antardadhatuþ ÷arajàlair mahàbalau 6.077.024c candràdityàv ivoùõànte yathà meghais tarasvinau 6.077.025a na hy àdànaü na saüdhànaü dhanuùo và parigrahaþ 6.077.025c na vipramokùo bàõànàü na vikarùo na vigrahaþ 6.077.026a na muùñipratisaüdhànaü na lakùyapratipàdanam 6.077.026c adç÷yata tayos tatra yudhyatoþ pàõilàghavàt 6.077.027a càpavegapramuktai÷ ca bàõajàlaiþ samantataþ 6.077.027c antarikùe 'bhisaüchanne na råpàõi cakà÷ire 6.077.027e tamasà pihitaü sarvam àsãd bhãmataraü mahat 6.077.028a na tadànãiü vavau vàyur na jajvàla ca pàvakaþ 6.077.028c svastyas tu lokebhya iti jajalpa÷ ca maharùayaþ 6.077.028e saüpetu÷ càtra saüpràptà gandharvàþ saha càraõaiþ 6.077.029a atha ràkùasasiühasya kçùõàn kanakabhåùaõàn 6.077.029c ÷arai÷ caturbhiþ saumitrir vivyàdha caturo hayàn 6.077.030a tato 'pareõa bhallena såtasya vicariùyataþ 6.077.030c làghavàd ràghavaþ ÷rãmठ÷iraþ kàyàd apàharat 6.077.031a nihataü sàrathiü dçùñvà samare ràvaõàtmajaþ 6.077.031c prajahau samaroddharùaü viùaõõaþ sa babhåva ha 6.077.032a viùaõõavadanaü dçùñvà ràkùasaü hariyåthapàþ 6.077.032c tataþ paramasaühçùño lakùmaõaü càbhyapåjayan 6.077.033a tataþ pramàthã ÷arabho rabhaso gandhamàdanaþ 6.077.033c amçùyamàõà÷ catvàra÷ cakrur vegaü harã÷varàþ 6.077.034a te càsya hayamukhyeùu tårõam utpatya vànaràþ 6.077.034c caturùu sumahàvãryà nipetur bhãmavikramàþ 6.077.035a teùàm adhiùñhitànàü tair vànaraiþ parvatopamaiþ 6.077.035c mukhebhyo rudhiraü vyaktaü hayànàü samavartata 6.077.036a te nihatya hayàüs tasya pramathya ca mahàratham 6.077.036c punar utpatya vegena tasthur lakùmaõapàr÷vataþ 6.077.037a sa hatà÷vàd avaplutya rathàn mathitasàratheþ 6.077.037c ÷aravarùeõa saumitrim abhyadhàvata ràvaõiþ 6.077.038a tato mahendrapratimaüh sa lakùmaõaþ; padàtinaü taü ni÷itaiþ ÷arottamaiþ 6.077.038c sçjantam àdau ni÷itठ÷arottamàn; bhç÷aü tadà bàõagaõair nyavàrayat 6.078.001a sa hatà÷vo mahàtejà bhåmau tiùñhan ni÷àcaraþ 6.078.001c indrajit paramakruddhaþ saüprajajvàla tejasà 6.078.002a tau dhanvinau jighàüsantàv anyonyam iùubhir bhç÷am 6.078.002c vijayenàbhiniùkràntau vane gajavçùàv iva 6.078.003a nibarhayanta÷ cànyonyaü te ràkùasavanaukasaþ 6.078.003c bhartàraü na jahur yuddhe saüpatantas tatas tataþ 6.078.004a sa lakùmaõaü samuddi÷ya paraü làghavam àsthitaþ 6.078.004c vavarùa ÷aravarùàõi varùàõãva puraüdaraþ 6.078.005a muktam indrajità tat tu ÷aravarùam ariüdamaþ 6.078.005c avàrayad asaübhrànto lakùmaõaþ suduràsadam 6.078.006a abhedyakacanaü matvà lakùmaõaü ràvaõàtmajaþ 6.078.006c lalàñe lakùmaõaü bàõaiþ supuïkhais tribhir indrajit 6.078.006e avidhyat paramakruddhaþ ÷ãghram astraü pradar÷ayan 6.078.007a taiþ pçùatkair lalàñasthaiþ ÷u÷ubhe raghunandanaþ 6.078.007c raõàgre samara÷làghã tri÷çïga iva parvataþ 6.078.008a sa tathàpy ardito bàõai ràkùasena mahàmçdhe 6.078.008c tam à÷u prativivyàdha lakùmaõaþ panabhiþ ÷araiþ 6.078.009a lakùmaõendrajitau vãrau mahàbala÷aràsanau 6.078.009c anyonyaü jaghnatur bàõair vi÷ikhair bhãmavikramau 6.078.010a tau parasparam abhyetya sarvagàtreùu dhanvinau 6.078.010c ghorair vivyadhatur bàõaiþ kçtabhàvàv ubhau jaye 6.078.011a tasmai dçóhataraü kruddho hatà÷vàya vibhãùaõaþ 6.078.011c vajraspar÷asamàn pa¤ca sasarjorasi màrgaõàn 6.078.012a te tasya kàyaü nirbhidya rukmapuïkhà nimittagàþ 6.078.012c babhåvur lohitàdigdhà rakñà iva mahoragàþ 6.078.013a sa pitçvyasya saükruddha indrajic charam àdade 6.078.013c uttamaü rakùasàü madhye yamadattaü mahàbalaþ 6.078.014a taü samãkùya mahàtejà maheùuü tena saühitam 6.078.014c lakùmaõo 'py àdade bàõam anyaü bhãmaparàkramaþ 6.078.015a kubereõa svayaü svapne yad dattam amitàtmanà 6.078.015c durjayaü durviùahyaü ca sendrair api suràsuraiþ 6.078.016a tàbhyàü tau dhanuùi ÷reùñhe saühitau sàyakottamau 6.078.016c vikçùyamàõau vãràbhyàü bhç÷aü jajvalatuþ ÷riyà 6.078.017a tau bhàsayantàv àkà÷aü dhanurbhyàü vi÷ikhau cyutau 6.078.017c mukhena mukham àhatya saünipetatur ojasà 6.078.018a tau mahàgrahasaükà÷àv anyonyaü saünipatya ca 6.078.018c saügràme ÷atadhà yàtau medinyàü vinipetatuþ 6.078.019a ÷arau pratihatau dçùñvà tàv ubhau raõamårdhani 6.078.019c vrãóito jàtaroùau ca lakùmaõendrajitàv ubhau 6.078.020a susaürabdhas tu saumitrir astraü vàruõam àdade 6.078.020c raudraü mahedrajid yuddhe vyasçjad yudhi viùñhitaþ 6.078.021a tayoþ sutumulaü yuddhaü saübabhåvàdbhutopamam 6.078.021c gaganasthàni bhåtàni lakùmaõaü paryavàrayan 6.078.022a bhairavàbhirute bhãme yuddhe vànararàkùasàm 6.078.022c bhåtair bahubhir àkà÷aü vismitair àvçtaü babhau 6.078.023a çùayaþ pitaro devà gandharvà garuõoragàþ 6.078.023c ÷atakratuü puraskçtya rarakùur lakùmaõaü raõe 6.078.024a athànyaü màrgaõa÷reùñhaü saüdadhe ràvaõànujaþ 6.078.024c hutà÷anasamaspar÷aü ràvaõàtmajadàruõam 6.078.025a supatram anuvçttàïgaü suparvàõaü susaüsthitam 6.078.025c suvarõavikçtaü vãraþ ÷arãràntakaraü ÷aram 6.078.026a duràvàraü durviùahaü ràkùasànàü bhayàvaham 6.078.026c à÷ãviùaviùaprakhyaü devasaüghaiþ samarcitam 6.078.027a yena ÷akro mahàtejà dànavàn ajayat prabhuþ 6.078.027c purà devàsure yuddhe vãryavàn harivàhanaþ 6.078.028a tad aindram astraü saumitriþ saüyugeùv aparàjitam 6.078.028c ÷ara÷reùñhaü dhanuþ ÷reùñhe nara÷reùñho 'bhisaüdadhe 6.078.029a saüdhàyàmitradalanaü vicakarùa ÷aràsanam 6.078.029c sajyam àyamya durdhar÷aþ kàlo lokakùaye yathà 6.078.030a saüdhàya dhanuùi ÷reùñhe vikarùann idam abravãt 6.078.030c lakùmãvàül lakùmaõo vàkyam arthasàdhakam àtmanaþ 6.078.031a dharmàtmà satyasaüdha÷ ca ràmo dà÷arathir yadi 6.078.031c pauruùe càpratidvandvas tad enaü jahi ràvaõim 6.078.032a ity uktvà bàõam àkarõaü vikçùya tam ajihmagam 6.078.032c lakùmaõaþ samare vãraþ sasarjendrajitaü prati 6.078.032e aindràstreõa samàyujya lakùmaõaþ paravãrahà 6.078.033a tac chiraþ sa÷iras tràõaü ÷rãmaj jvalitakuõóalam 6.078.033c pramathyendrajitaþ kàyàt papàta dharaõãtale 6.078.034a tad ràkùasatanåjasya chinnaskandhaü ÷iro mahat 6.078.034c tapanãyanibhaü bhåmau dadç÷e rudhirokùitam 6.078.035a hatas tu nipapàtà÷u dharaõyàü ràvaõàtmajaþ 6.078.035c kavacã sa÷irastràõo vidhvastaþ sa÷aràsanaþ 6.078.036a cukru÷us te tataþ sarve vànaràþ savibhãùaõàþ 6.078.036c hçùyanto nihate tasmin devà vçtravadhe yathà 6.078.037a athàntarikùe bhåtànàm çùãõàü ca mahàtmanàm 6.078.037c abhijaj¤e ca saünàdo gandharvàpsarasàm api 6.078.038a patitaü samabhij¤àya ràkùasã sà mahàcamåþ 6.078.038c vadhyamànà di÷o bheje haribhir jitakà÷ibhiþ 6.078.039a vanarair vadhyamànàs te ÷astràõy utsçjya ràkùasàþ 6.078.039c laïkàm abhimukhàþ sarve naùñasaüj¤àþ pradhàvitàþ 6.078.040a dudruvur bahudhà bhãtà ràkùasàþ ÷ata÷o di÷aþ 6.078.040c tyaktvà praharaõàn sarve paññasàsipara÷vadhàn 6.078.041a ke cil laïkàü paritrastàþ praviùñà vànaràrditàþ 6.078.041c samudre patitàþ ke cit ke cit parvatam à÷ritàþ 6.078.042a hatam indrajitaü dçùñvà ÷ayànaü samarakùitau 6.078.042c ràkùasànàü sahasreùu na ka÷ cit pratyadç÷yata 6.078.043a yathàstaü gata àditye nàvatiùñhanti ra÷mayaþ 6.078.043c tathà tasmin nipatite ràkùasàs te gatà di÷aþ 6.078.044a ÷àntarak÷mir ivàdityo nirvàõa iva pàvakaþ 6.078.044c sa babhåva mahàtejà vyapàsta gatajãvitaþ 6.078.045a pra÷àntapãóà bahulo vinaùñàriþ praharùavàn 6.078.045c babhåva lokaþ patite ràkùasendrasute tadà 6.078.046a harùaü ca ÷akro bhagavàn saha sarvaiþ surarùabhaiþ 6.078.046c jagàma nihate tasmin ràkùase pàpakarmaõi 6.078.047a ÷uddhà àpo nabha÷ caiva jahçùur daityadànavàþ 6.078.047c àjagmuþ patite tasmin sarvalokabhayàvahe 6.078.048a åcu÷ ca sahitàþ sarve devagandharvadànavàþ 6.078.048c vijvaràþ ÷àntakaluùà bràhmaõà vicarantv iti 6.078.049a tato 'bhyanandan saühçùñàþ samare hariyåthapàþ 6.078.049c tam apratibalaü dçùñvà hataü nairçtapuügavam 6.078.050a vibhãùaõo hanåmàü÷ ca jàmbavàü÷ carkùayåthapaþ 6.078.050c vijayenàbhinandantas tuùñuvu÷ càpi lakùmaõam 6.078.051a kùveóanta÷ ca nadanta÷ ca garjanta÷ ca plavaügamàþ 6.078.051c labdhalakùà raghusutaü parivàryopatasthire 6.078.052a làïgålàni pravidhyantaþ sphoñayanta÷ ca vànaràþ 6.078.052c lakùmaõo jayatãty evaü vàkyaü vya÷ràvayaüs tadà 6.078.053a anyonyaü ca samà÷liùya kapayo hçùñamànasàþ 6.078.053c cakrur uccàvacaguõà ràghavà÷rayajàþ kathàþ 6.078.054a tad asukaram athàbhivãkùya hçùñàþ; priyasuhçdo yudhi lakùmaõasya karma 6.078.054c paramam upalabhan manaþpraharùaü; vinihatam indraripuü ni÷amya devàþ 6.079.001a rudhiraklinnagàtras tu lakùmaõaþ ÷ubhalakùaõaþ 6.079.001c babhåva hçùñas taü hatvà ÷akrajetàram àhave 6.079.002a tataþ sa jàmbavantaü ca hanåmantaü ca vãryavàn 6.079.002c saünivartya mahàtejàs tàü÷ ca sarvàn vanaukasaþ 6.079.003a àjagàma tataþ ÷ãghraü yatra sugrãvaràghavau 6.079.003c vibhãùaõam avaùñabhya hanåmantaü ca lakùmaõaþ 6.079.004a tato ràmam abhikramya saumitrir abhivàdya ca 6.079.004c tasthau bhràtçsamãpasthaþ ÷akrasyendrànujo yathà 6.079.004e àcacakùe tadà vãro ghoram indrajito vadham 6.079.005a ràvaõas tu ÷ira÷ chinnaü lakùmaõena mahàtmanà 6.079.005c nyavedayata ràmàya tadà hçùño vibhãùaõaþ 6.079.006a upave÷ya tam utsaïge pariùvajyàvapãóitam 6.079.006c mårdhni cainam upàghràya bhåyaþ saüspç÷ya ca tvaran 6.079.006e uvàca lakùmaõaü vàkyam à÷vàsya puruùarùabhaþ 6.079.007a kçtaü paramakalyàõaü karma duùkarakàriõà 6.079.007c niramitraþ kçto 'smy adya niryàsyati hi ràvaõaþ 6.079.007e balavyåhena mahatà ÷rutvà putraü nipàtitam 6.079.008a taü putravadhasaütaptaü niryàntaü ràkùasàdhipam 6.079.008c balenàvçtya mahatà nihaniùyàmi durjayam 6.079.009a tvayà lakùmaõa nàthena sãtà ca pçthivã ca me 6.079.009c na duùpràpà hate tv adya ÷akrajetari càhave 6.079.010a sa taü bhràtaram à÷vàsya pàriùvajya ca ràghavaþ 6.079.010c ràmaþ suùeõaü muditaþ samàbhàùyedam abravãt 6.079.011a sa÷alyo 'yaü mahàpràj¤aþ saumitrir mitravatsalaþ 6.079.011c yathà bhavati susvasthas tathà tvaü samupàcara 6.079.011e vi÷alyaþ kriyatàü kùipraü saumitriþ savibhãùaõaþ 6.079.012a kçùa vànarasainyànàü ÷åràõàü drumayodhinàm 6.079.012c ye cànye 'tra ca yudhyantaþ sa÷alyà vraõinas tathà 6.079.012e te 'pi sarve prayatnena kriyantàü sukhinas tvayà 6.079.013a evam uktaþ sa ràmeõa mahàtmà hariyåthapaþ 6.079.013c lakùmaõàya dadau nastaþ suùeõaþ paramauùadham 6.079.014a sa tasya gandham àghràya vi÷alyaþ samapadyata 6.079.014c tadà nirvedana÷ caiva saüråóhavraõa eva ca 6.079.015a vibhãùaõa mukhànàü ca suhçdàü ràghavàj¤ayà 6.079.015c sarvavànaramukhyànàü cikitsàü sa tadàkarot 6.079.016a tataþ prakçtim àpanno hçta÷alyo gatavyathaþ 6.079.016c saumitrir muditas tatra kùaõena vigatajvaraþ 6.079.017a tathaiva ràmaþ plavagàdhipas tadà; vibhãùaõa÷ carkùapati÷ ca jàmbavàn 6.079.017c avekùya saumitrim arogam utthitaü; mudà sasainyaþ suciraü jaharùire 6.079.018a apåjayat karma sa lakùmaõasya; suduùkaraü dà÷arathir mahàtmà 6.079.018c hçùñà babhåvur yudhi yåthapendrà; ni÷amya taü ÷akrajitaü nipàtitam 6.080.001a tataþ paulastya sacivàþ ÷rutvà cendrajitaü hatam 6.080.001c àcacakùur abhij¤àya da÷agrãvàya savyathàþ 6.080.002a yuddhe hato mahàràja lakùmaõena tavàtmajaþ 6.080.002c vibhãùaõasahàyena miùatàü no mahàdyute 6.080.003a ÷åraþ ÷åreõa saügamya saüyugeùv aparàjitaþ 6.080.003c lakùõanena hataþ ÷åraþ putras te vibudhendrajit 6.080.004a sa taü pratibhayaü ÷rutvà vadhaü putrasya dàruõam 6.080.004c ghoram indrajitaþ saükhye ka÷malaü pràvi÷an mahat 6.080.005a upalabhya ciràt saüj¤àü ràjà ràkùasapuügavaþ 6.080.005c putra÷okàrdito dãno vilalàpàkulendriyaþ 6.080.006a hà ràkùasacamåmukhya mama vatsa mahàratha 6.080.006c jitvendraü katham adya tvaü lakùmaõasya va÷aü gataþ 6.080.007a nanu tvam iùubhiþ kruddho bhindyàþ kàlàntakàv api 6.080.007c mandarasyàpi ÷çïgàõi kiü punar lakùmaõaü raõe 6.080.008a adya vaivasvato ràjà bhåyo bahumato mama 6.080.008c yenàdya tvaü mahàbàho saüyuktaþ kàladharmaõà 6.080.009a eùa panthàþ suyodhànàü sarvàmaragaõeùv api 6.080.009c yaþ kçte hanyate bhartuþ sa pumàn svargam çcchati 6.080.010a adya devagaõàþ sarve lokapàlàs tatharùayaþ 6.080.010c hatam indrajitaü dçùñvà sukhaü svapsyanti nirbhayàþ 6.080.011a adya lokàs trayaþ kçtsnàþ pçthivã ca sakànanà 6.080.011c ekenendrajità hãnà ÷åõyeva pratibhàti me 6.080.012a adya nairçtakanyàyàü ÷roùyàmy antaþpure ravam 6.080.012c kareõusaüghasya yathà ninàdaü girigahvare 6.080.013a yauvaràjyaü ca laïkàü ca rakùàüsi ca paraütapa 6.080.013c màtaraü màü ca bhàryàü ca kva gato 'si vihàya naþ 6.080.014a mama nàma tvayà vãra gatasya yamasàdanam 6.080.014c pretakàryàõi kàryàõi viparãte hi vartase 6.080.015a sa tvaü jãvati sugrãve ràghave ca salakùmaõe 6.080.015c mama ÷alyam anuddhçtya kva gato 'si vihàya naþ 6.080.016a evamàdivilàpàrtaü ràvaõaü ràkùasàdhipam 6.080.016c àvive÷a mahàn kopaþ putravyasanasaübhavaþ 6.080.017a ghoraü prakçtyà råpaü tat tasya krodhàgnimårchitam 6.080.017c babhåva råpaü rudrasya kruddhasyeva duràsadam 6.080.018a tasya kruddhasya netràbhyàü pràpatann asrabindavaþ 6.080.018c dãptàbhyàm iva dãpàbhyàü sàrciùaþ snehabindavaþ 6.080.019a dantàn vida÷atas tasya ÷råyate da÷anasvanaþ 6.080.019c yantrasyàveùñyamànasya mahato dànavair iva 6.080.020a kàlàgnir iva saükruddho yàü yàü di÷am avaikùata 6.080.020c tasyàü tasyàü bhayatrastà ràkùasàþ saünililyire 6.080.021a tam antakam iva kruddhaü caràcaracikhàdiùum 6.080.021c vãkùamàõaü di÷aþ sarvà ràkùasà nopacakramuþ 6.080.022a tataþ paramasaükruddho ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.080.022c abravãd rakùasàü madhye saüstambhayiùur àhave 6.080.023a mayà varùasahasràõi caritvà du÷caraü tapaþ 6.080.023c teùu teùv avakà÷eùu svayambhåþ paritoùitaþ 6.080.024a tasyaiva tapaso vyuùñyà prasàdàc ca svayambhuvaþ 6.080.024c nàsurebhyo na devebhyo bhayaü mama kadà cana 6.080.025a kavacaü brahmadattaü me yad àdityasamaprabham 6.080.025c devàsuravimardeùu na bhinnaü vajra÷aktibhiþ 6.080.026a tena màm adya saüyuktaü rathastham iha saüyuge 6.080.026c pratãyàt ko 'dya màm àjau sàkùàd api puraüdaraþ 6.080.027a yat tadàbhiprasannena sa÷araü kàrmukaü mahat 6.080.027c devàsuravimardeùu mama dattaü svayambhuvà 6.080.028a adya tårya÷atair bhãmaü dhanur utthàpyatàü mahat 6.080.028c ràmalakùmaõayor eva vadhàya paramàhave 6.080.029a sa putravadhasaütaptaþ ÷åraþ krodhava÷aü gataþ 6.080.029c samãkùya ràvaõo buddhyà sãtàü hantuü vyavasyata 6.080.030a pratyavekùya tu tàmràkùaþ sughoro ghoradar÷anàn 6.080.030c dãno dãnasvaràn sarvàüs tàn uvàca ni÷àcaràn 6.080.031a màyayà mama vatsena va¤canàrthaü vanaukasàm 6.080.031c kiü cid eva hataü tatra sãteyam iti dar÷itam 6.080.032a tad idaü satyam evàhaü kariùye priyam àtmanaþ 6.080.032c vaidehãü nà÷ayiùyàmi kùatrabandhum anuvratàm 6.080.032e ity evam uktvà sacivàn khaógam à÷u paràmç÷at 6.080.033a uddhçtya guõasaüpannaü vimalàmbaravarcasaü 6.080.033c niùpapàta sa vegena sabhàyàþ sacivair vçtaþ 6.080.034a ràvaõaþ putra÷okena bhç÷am àkulacetanaþ 6.080.034c saükruddhaþ khaógam àdàya sahasà yatra maithilã 6.080.035a vrajantaü ràkùasaü prekùya siühanàdaü pracukru÷uþ 6.080.035c åcu÷ cànyonyam à÷liùya saükruddhaü prekùya ràkùasàþ 6.080.036a adyainaü tàv ubhau dçùñvà bhràtarau pravyathiùyataþ 6.080.036c lokapàlà hi catvàraþ kruddhenànena nirjitàþ 6.080.036e bahavaþ ÷atrava÷ cànye saüyugeùv abhipàtitàþ 6.080.037a teùàü saüjalpamànànàm a÷okavanikàü gatàm 6.080.037c abhidudràva vaidehãü ràvaõaþ krodhamårchitaþ 6.080.038a vàryamàõaþ susaükruddhaþ suhçdbhir hitabuddhibhiþ 6.080.038c abhyadhàvata saükruddhaþ khe graho rohiõãm iva 6.080.039a maithilã rakùyamàõà tu ràkùasãbhir anindità 6.080.039c dadar÷a ràkùasaü kruddhaü nistriü÷avaradhàriõam 6.080.040a taü ni÷àmya sanistriü÷aü vyathità janakàtmajà 6.080.040c nivàryamàõaü bahu÷aþ suhçdbhir anivartinam 6.080.041a yathàyaü màm abhikruddhaþ samabhidravati svayam 6.080.041c vadhiùyati sanàthàü màm anàthàm iva durmatiþ 6.080.042a bahu÷a÷ codayàm àsa bhartàraü màm anuvratàm 6.080.042c bhàryà bhava ramasyeti pratyàkhyàto 'bhavan mayà 6.080.043a so 'yaü màm anupasthànàd vyaktaü nairà÷yam àgataþ 6.080.043c krodhamohasamàviùño nihantuü màü samudyataþ 6.080.044a atha và tau naravyàghrau bhràtarau ràmalakùmaõau 6.080.044c mannimittam anàryeõa samare 'dya nipàtitau 6.080.044e aho dhin mannimitto 'yaü vinà÷o ràjaputrayoþ 6.080.045a hanåmato hi tadvàkyaü na kçtaü kùudrayà mayà 6.080.045c yady ahaü tasya pçùñhena tadàyàsam anindità 6.080.045e nàdyaivam anu÷oceyaü bhartur aïkagatà satã 6.080.046a manye tu hçdayaü tasyàþ kausalyàyàþ phaliùyati 6.080.046c ekaputrà yadà putraü vinaùñaü ÷roùyate yudhi 6.080.047a sà hi janma ca bàlyaü ca yauvanaü ca mahàtmanaþ 6.080.047c dharmakàryàõi råpaü ca rudatã saüsramiùyati 6.080.048a nirà÷à nihate putre dattvà ÷ràddham acetanà 6.080.048c agnim àrokùyate nånam apo vàpi pravekùyati 6.080.049a dhig astu kubjàm asatãü mantharàü pàpani÷cayàm 6.080.049c yannimittam idaü duþkhaü kausalyà pratipatsyate 6.080.050a ity evaü maithilãü dçùñvà vilapantãü tapasvinãm 6.080.050c rohiõãm iva candreõa vinà grahava÷aü gatàm 6.080.051a supàr÷vo nàma medhàvã ràvaõaü ràkùase÷varam 6.080.051c nivàryamàõaü sacivair idaü vacanam abravãt 6.080.052a kathaü nàma da÷agrãva sàkùàd vai÷ravaõànuja 6.080.052c hantum icchasi vaidehãü krodhàd dharmam apàsya hi 6.080.053a veda vidyàvrata snàtaþ svadharmanirataþ sadà 6.080.053c striyàþ kasmàd vadhaü vãra manyase ràkùase÷vara 6.080.054a maithilãü råpasaüpannàü pratyavekùasva pàrthiva 6.080.054c tvam eva tu sahàsmàbhã ràghave krodham utsçja 6.080.055a abhyutthànaü tvam adyaiva kçùõapakùacaturda÷ãm 6.080.055c kçtvà niryàhy amàvàsyàü vijayàya balair vçtaþ 6.080.056a ÷åro dhãmàn rathã khaógã rathapravaram àsthitaþ 6.080.056c hatvà dà÷arathiü ràmaü bhavàn pràpsyati maithilãm 6.080.057a sa tad duràtmà suhçdà niveditaü; vacaþ sudharmyaü pratigçhya ràvaõaþ 6.080.057c gçhaü jagàmàtha tata÷ ca vãryavàn; punaþ sabhàü ca prayayau suhçdvçtaþ 6.081.001a sa pravi÷ya sabhàü ràjà dãnaþ paramaduþkhitaþ 6.081.001c niùasàdàsane mukhye siühaþ kruddha iva ÷vasan 6.081.002a abravãc ca tadà sarvàn balamukhyàn mahàbalaþ 6.081.002c ràvaõaþ prà¤jalãn vàkyaü putravyasanakar÷itaþ 6.081.003a sarve bhavantaþ sarveõa hastya÷vena samàvçtàþ 6.081.003c niryàntu rathasaüghai÷ ca pàdàtai÷ copa÷obhitàþ 6.081.004a ekaü ràmaü parikùipya samare hantum arhatha 6.081.004c prahçùñà ÷aravarùeõa pràvçñkàla ivàmbudàþ 6.081.005a atha vàhaü ÷arair tãùkõair bhinnagàtraü mahàraõe 6.081.005c bhavadbhiþ ÷vo nihantàsmi ràmaü lokasya pa÷yataþ 6.081.006a ity evaü ràkùasendrasya vàkyam àdàya ràkùasàþ 6.081.006c niryayus te rathaiþ ÷ãghraü nàgànãkai÷ ca saüvçtàþ 6.081.007a sa saügràmo mahàbhãmaþ såryasyodayanaü prati 6.081.007c rakùasàü vànaràõàü ca tumulaþ samapadyata 6.081.008a te gadàbhir vicitràbhiþ pràsaiþ khaógaiþ para÷vadhaiþ 6.081.008c anyonyaü samare jaghnus tadà vànararàkùasàþ 6.081.009a màtaügarathakålasya vàjimatsyà dhvajadrumàþ 6.081.009c ÷arãrasaüghàñavahàþ prasasruþ ÷oõitàpagàþ 6.081.010a dhvajavarmarathàn a÷vàn nànàpraharaõàni ca 6.081.010c àplutyàplutya samare vànarendrà babha¤jire 6.081.011a ke÷àn karõalalàñàü÷ ca nàsikà÷ ca plavaügamàþ 6.081.011c rakùasàü da÷anais tãkùõair nakhai÷ càpi vyakartayan 6.081.012a ekaikaü ràkùasaü saükhye ÷ataü vànarapuügavàþ 6.081.012c abhyadhàvanta phalinaü vçkùaü ÷akunayo yathà 6.081.013a tathà gadàbhir gurvãbhiþ pràsaiþ khaógaiþ para÷vadhaiþ 6.081.013c nirjaghnur vànaràn ghoràn ràkùasàþ parvatopamàþ 6.081.014a ràkùasair vadhyamànànàü vànaràõàü mahàcamåþ 6.081.014c ÷araõyaü ÷araõaü yàtà ràmaü da÷arathàtmajam 6.081.015a tato ràmo mahàtejà dhanur àdàya vãryavàn 6.081.015c pravi÷ya ràkùasaü sainyaü ÷aravarùaü vavarùa ha 6.081.016a praviùñaü tu tadà ràmaü meghàþ såryam ivàmbare 6.081.016c nàbhijagmur mahàghoraü nirdahantaü ÷aràgninà 6.081.017a kçtàny eva sughoràõi ràmeõa rajanãcaràþ 6.081.017c raõe ràmasya dadç÷uþ karmàõy asukaràõi ca 6.081.018a càlayantaü mahànãkaü vidhamantaü mahàrathàn 6.081.018c dadç÷us te na vai ràmaü vàtaü vanagataü yathà 6.081.019a chinnaü bhinnaü ÷arair dagdhaü prabhagnaü ÷astrapãóitam 6.081.019c balaü ràmeõa dadç÷ur na ramaü ÷ãghrakàriõam 6.081.020a praharantaü ÷arãreùu na te pa÷yanti ràbhavam 6.081.020c indriyàrtheùu tiùñhantaü bhåtàtmànam iva prajàþ 6.081.021a eùa hanti gajànãkam eùa hanti mahàrathàn 6.081.021c eùa hanti ÷arais tãkùõaiþ padàtãn vàjibhiþ saha 6.081.022a iti te ràkùasàþ sarve ràmasya sadç÷àn raõe 6.081.022c anyonyakupità jaghnuþ sàdç÷yàd ràghavasya te 6.081.023a na te dadç÷ire ràmaü dahantam arivàhinãm 6.081.023c mohitàþ paramàstreõa gàndharveõa mahàtmanà 6.081.024a te tu ràma sahasràõi raõe pa÷yanti ràkùasàþ 6.081.024c punaþ pa÷yanti kàkutstham ekam eva mahàhave 6.081.025a bhramantãü kà¤canãü koñiü kàrmukasya mahàtmanaþ 6.081.025c alàtacakrapratimàü dadç÷us te na ràghavam 6.081.026a ÷arãranàbhisattvàrciþ ÷aràraü nemikàrmukam 6.081.026c jyàghoùatalanirghoùaü tejobuddhiguõaprabham 6.081.027a divyàstraguõaparyantaü nighnantaü yudhi ràkùasàn 6.081.027c dadç÷å ràmacakraü tat kàlacakram iva prajàþ 6.081.028a anãkaü da÷asàhasraü rathànàü vàtaraühasàm 6.081.028c aùñàda÷asahasràõi ku¤jaràõàü tarasvinàm 6.081.029a caturda÷asahasràõi sàrohàõàü ca vàjinàm 6.081.029c pårõe ÷atasahasre dve ràkùasànàü padàtinàm 6.081.030a divasasyàùñame bhàge ÷arair agni÷ikhopamaiþ 6.081.030c hatàny ekena ràmeõa rakùasàü kàmaråpiõàm 6.081.031a te hatà÷và hatarathàþ ÷ràntà vimathitadhvajàþ 6.081.031c abhipetuþ purãü laïkàü hata÷eùà ni÷àcaràþ 6.081.032a hatair gajapadàty a÷vais tad babhåva raõàjiram 6.081.032c àkrãóabhåmã rudrasya kruddhasyeva pinàkinaþ 6.081.033a tato devàþ sagandharvàþ siddhà÷ ca paramarùayaþ 6.081.033c sàdhu sàdhv iti ràmasya tat karma samapåjayan 6.081.034a abravãc ca tadà ràmaþ sugrãvaü pratyanantaram 6.081.034c etad astrabalaü divyaü mama và tryambakasya và 6.081.035a nihatya tàü ràkùasavàhinãü tu; ràmas tadà ÷akrasamo mahàtmà 6.081.035c astreùu ÷astreùu jitaklama÷ ca; saüståyate devagaõaiþ prahçùñaiþ 6.082.001a tàni nàgasahasràõi sàrohàõàü ca vàjinàm 6.082.001c rathànàü càgnivarõànàü sadhvajànàü sahasra÷aþ 6.082.002a ràkùasànàü sahasràõi gadàparighayodhinàm 6.082.002c kà¤canadhvajacitràõàü ÷åràõàü kàmaråpiõàm 6.082.003a nihatàni ÷arais tãkùõais taptakà¤canabhåùaõaiþ 6.082.003c ràvaõena prayuktàni ràmeõàkliùñakarmaõà 6.082.004a dçùñvà ÷rutvà ca saübhràntà hata÷eùà ni÷àcaràþ 6.082.004c ràkùasya÷ ca samàgamya dãnà÷ cintàpariplutàþ 6.082.005a vidhavà hataputrà÷ ca kro÷antyo hatabàndhavàþ 6.082.005c ràkùasyaþ saha saügamya duþkhàrtàþ paryadevayan 6.082.006a kathaü ÷årpaõakhà vçddhà karàlà nirõatodarã 6.082.006c àsasàda vane ràmaü kandarpam iva råpiõam 6.082.007a sukumàraü mahàsattvaü sarvabhåtahite ratam 6.082.007c taü dçùñvà lokavadhyà sà hãnaråpà prakàmità 6.082.008a kathaü sarvaguõair hãnà guõavantaü mahaujasaü 6.082.008c sumukhaü durmukhã ràmaü kàmayàm àsa ràkùasã 6.082.009a janasyàsyàlpabhàgyatvàt palinã ÷vetamårdhajà 6.082.009c akàryam apahàsyaü ca sarvalokavigarhitam 6.082.010a ràkùasànàü vinà÷àya dåùaõasya kharasya ca 6.082.010c cakàràpratiråpà sà ràghavasya pradharùaõam 6.082.011a tan nimittam idaü vairaü ràvaõena kçtaü mahat 6.082.011c vadhàya nãtà sà sãtà da÷agrãveõa rakùasà 6.082.012a na ca sãtàü da÷agrãvaþ pràpnoti janakàtmajàm 6.082.012c baddhaü balavatà vairam akùayaü ràghaveõa ha 6.082.013a vaidehãü pràrthayànaü taü viràdhaü prekùya ràkùasaü 6.082.013c hatam ekena ràmeõa paryàptaü tannidar÷anam 6.082.014a caturda÷asahasràõi rakùasàü bhãmakarmaõàm 6.082.014c nihatàni janasthàne ÷arair agni÷ikhopamaiþ 6.082.015a khara÷ ca nihataþ saükhye dåùaõas tri÷iràs tathà 6.082.015c ÷arair àdityasaükà÷aiþ paryàptaü tannidar÷anam 6.082.016a hato yojanabàhu÷ ca kabandho rudhirà÷anaþ 6.082.016c krodhàrto vinadan so 'tha paryàptaü tannidar÷anam 6.082.017a jaghàna balinaü ràmaþ sahasranayanàtmajam 6.082.017c bàlinaü meghasaükà÷aü paryàptaü tannidar÷anam 6.082.018a ç÷yamåke vasa¤ ÷aile dãno bhagnamanorathaþ 6.082.018c sugrãvaþ sthàpito ràjye paryàptaü tannidar÷anam 6.082.019a dharmàrthasahitaü vàkyaü sarveùàü rakùasàü hitam 6.082.019c yuktaü vibhãùaõenoktaü mohàt tasya na rocate 6.082.020a vibhãùaõavacaþ kuryàd yadi sma dhanadànujaþ 6.082.020c ÷ma÷ànabhåtà duþkhàrtà neyaü laïkà purã bhavet 6.082.021a kumbhakarõaü hataü ÷rutvà ràghaveõa mahàbalam 6.082.021c priyaü cendrajitaü putraü ràvaõo nàvabudhyate 6.082.022a mama putro mama bhràtà mama bhartà raõe hataþ 6.082.022c ity evaü ÷råyate ÷abdo ràkùasànàü kule kule 6.082.023a rathà÷ cà÷và÷ ca nàgà÷ ca hatàþ ÷atasahasra÷aþ 6.082.023c raõe ràmeõa ÷åreõa ràkùasà÷ ca padàtayaþ 6.082.024a rudro và yadi và viùõur mahendro và ÷atakratuþ 6.082.024c hanti no ràmaråpeõa yadi và svayam antakaþ 6.082.025a hatapravãrà ràmeõa nirà÷à jãvite vayam 6.082.025c apa÷yantyo bhayasyàntam anàthà vilapàmahe 6.082.026a ràmahastàd da÷agrãvaþ ÷åro dattavaro yudhi 6.082.026c idaü bhayaü mahàghoram utpannaü nàvabudhyate 6.082.027a na devà na ca gandharvà na pi÷àcà na ràkasàþ 6.082.027c upasçùñaü paritràtuü ÷aktà ràmeõa saüyuge 6.082.028a utpàtà÷ càpi dç÷yante ràvaõasya raõe raõe 6.082.028c kathayiùyanti ràmeõa ràvaõasya nibarhaõam 6.082.029a pitàmahena prãtena devadànavaràkùasaiþ 6.082.029c ràvaõasyàbhayaü dattaü mànuùebhyo na yàcitam 6.082.030a tad idaü mànuùàn manye pràptaü niþsaü÷ayaü bhayam 6.082.030c jãvitàntakaraü ghoraü rakùasàü ràvaõasya ca 6.082.031a pãóyamànàs tu balinà varadànena rakùasà 6.082.031c dãptais tapobhir vibudhàþ pitàmaham apåjayan 6.082.032a devatànàü hitàrthàya mahàtmà vai pitàmahaþ 6.082.032c uvàca devatàþ sarvà idaü tuùño mahad vacaþ 6.082.033a adya prabhçti lokàüs trãn sarve dànavaràkùasàþ 6.082.033c bhayena pràvçtà nityaü vicariùyanti ÷à÷vatam 6.082.034a daivatais tu samàgamya sarvai÷ cendrapurogamaiþ 6.082.034c vçùadhvajas tripurahà mahàdevaþ prasàditaþ 6.082.035a prasannas tu mahàdevo devàn etad vaco 'bravãt 6.082.035c utpatsyati hitàrthaü vo nàrã rakùaþkùayàvahà 6.082.036a eùà devaiþ prayuktà tu kùud yathà dànavàn purà 6.082.036c bhakùayiùyati naþ sãtà ràkùasaghnã saràvaõàn 6.082.037a ràvaõasyàpanãtena durvinãtasya durmateþ 6.082.037c ayaü niùñànako ghoraþ ÷okena samabhiplutaþ 6.082.038a taü na pa÷yàmahe loke yo naþ ÷araõado bhavet 6.082.038c ràghaveõopasçùñànàü kàleneva yugakùaye 6.082.039a itãva sarvà rajanãcarastriyaþ; parasparaü saüparirabhya bàhubhiþ 6.082.039c viùedur àrtàtibhayàbhipãóità; vinedur uccai÷ ca tadà sudàruõam 6.083.001a àrtànàü ràkùasãnàü tu laïkàyàü vai kule kule 6.083.001c ràvaõaþ karuõaü ÷abdaü ÷u÷ràva pariveditam 6.083.002a sa tu dãrghaü vini÷vasya muhårtaü dhyànam àsthitaþ 6.083.002c babhåva paramakruddho ràvaõo bhãmadar÷anaþ 6.083.003a saüda÷ya da÷anair oùñhaü krodhasaüraktalocanaþ 6.083.003c ràkùasair api durdar÷aþ kàlàgnir iva mårchitaþ 6.083.004a uvàca ca samãpasthàn ràkùasàn ràkùase÷varaþ 6.083.004c bhayàvyaktakathàüs tatra nirdahann iva cakùuùà 6.083.005a mahodaraü mahàpàr÷vaü viråpàkùaü ca ràkùasaü 6.083.005c ÷ãghraü vadata sainyàni niryàteti mamàj¤ayà 6.083.006a tasya tadvacanaü ÷rutvà ràkùasàs te bhayàrditàþ 6.083.006c codayàm àsur avyagràn ràkùasàüs tàn nçpàj¤ayà 6.083.007a te tu sarve tathety uktvà ràkùasà ghoradar÷anàþ 6.083.007c kçtasvastyayanàþ sarve ràvaõàbhimukhà yayuþ 6.083.008a pratipåjya yathànyàyaü ràvaõaü te mahàrathàþ 6.083.008c tasthuþ prà¤jalayaþ sarve bhartur vijayakàïkùiõaþ 6.083.009a athovàca prahasyaitàn ràvaõaþ krodhamårchitaþ 6.083.009c mahodaramahàpàr÷vau viråpàkùaü ca ràkùasaü 6.083.010a adya bàõair dhanurmuktair yugàntàdityasaünibhaiþ 6.083.010c ràghavaü lakùmaõaü caiva neùyàmi yamasàdhanam 6.083.011a kharasya kumbhakarõasya prahastendrajitos tathà 6.083.011c kariùyàmi pratãkàram adya ÷atruvadhàd aham 6.083.012a naivàntarikùaü na di÷o na nadyo nàpi sàgaraþ 6.083.012c prakà÷atvaü gamiùyàmi madbàõajaladàvçtàþ 6.083.013a adya vànarayåthànàü tàni yåthàni bhàga÷aþ 6.083.013c dhanuþsamudràd udbhåtair mathiùyàmi ÷arormibhiþ 6.083.014a vyàko÷apadmacakràõi padmakesaravarcasàm 6.083.014c adya yåthatañàkàni gajavat pramathàmy aham 6.083.015a sa÷arair adya vadanaiþ saükhye vànarayåthapàþ 6.083.015c maõóayiùyanti vasudhàü sanàlair iva païkalaiþ 6.083.016a adya yuddhapracaõóànàü harãõàü drumayodhinàm 6.083.016c muktenaikeùuõà yuddhe bhetsyàmi ca ÷ataü÷atam 6.083.017a hato bhartà hato bhràtà yàsàü ca tanayà hatàþ 6.083.017c vadhenàdya ripos tàsàü karmomy asrapramàrjanam 6.083.018a adya madbàõanirbhinnaiþ prakãrõair gatacetanaiþ 6.083.018c karomi vànarair yuddhe yatnàvekùya talàü mahãm 6.083.019a adya gomàyavo gçdhrà ye ca màüsà÷ino 'pare 6.083.019c sarvàüs tàüs tarpayiùyàmi ÷atrumàüsaiþ ÷aràrditaiþ 6.083.020a kalpyatàü me ratha÷ãghraü kùipram ànãyatàü dhanuþ 6.083.020c anuprayàntu màü yuddhe ye 'va÷iùñà ni÷àcaràþ 6.083.021a tasya tadvacanaü ÷rutvà mahàpàr÷vo 'bravãd vacaþ 6.083.021c balàdhyakùàn sthitàüs tatra balaü saütvaryatàm iti 6.083.022a balàdhyakùàs tu saürabdhà ràkùasàüs tàn gçhàd gçhàt 6.083.022c codayantaþ pariyayur laïkàü laghuparàkramàþ 6.083.023a tato muhårtàn niùpetå ràkùasà bhãmavikramàþ 6.083.023c nardanto bhãmavadanà nànàpraharaõair bhujaiþ 6.083.024a asibhiþ paññasaiþ ÷ålair galàbhir musalair halaiþ 6.083.024c ÷aktibhis tãkùõadhàràbhir mahadbhiþ kåñamudgaraiþ 6.083.025a yaùñibhir vimalai÷ cakrair ni÷itai÷ ca para÷vadhaiþ 6.083.025c bhiõóipàlaiþ ÷ataghnãbhir anyai÷ càpi varàyudhaiþ 6.083.026a athànayan balàdhyakùà÷ catvàro ràvaõàj¤ayà 6.083.026c drutaü såtasamàyuktaü yuktàùñaturagaü ratham 6.083.027a àruroha rathaü divyaü dãpyamànaü svatejasà 6.083.027c ràvaõaþ sattvagàmbhãryàd dàrayann iva medinãm 6.083.028a ràvaõenàbhyanuj¤àtau mahàpàr÷vamahodarau 6.083.028c viråpàkùa÷ ca durdharùo rathàn àruruhus tadà 6.083.029a te tu hçùñà vinardanto bhindata iva medinãm 6.083.029c nàdaü ghoraü vimu¤canto niryayur jayakàïkùiõaþ 6.083.030a tato yuddhàya tejasvã rakùogaõabalair vçtaþ 6.083.030c niryayàv udyatadhanuþ kàlàntakayamomapaþ 6.083.031a tataþ prajavanà÷vena rathena sa mahàrathaþ 6.083.031c dvàreõa niryayau tena yatra tau ràmalakùmaõau 6.083.032a tato naùñaprabhaþ såryo di÷a÷ ca timiràvçtàþ 6.083.032c dvijà÷ ca nedur ghorà÷ ca saücacàla ca medinã 6.083.033a vavarùa rudhiraü deva÷ caskhalu÷ ca turaügamàþ 6.083.033c dhvajàgre nyapatad gçdhro vinedu÷ cà÷ivaü ÷ivàþ 6.083.034a nayanaü càsphurad vàmaü savyo bàhur akampata 6.083.034c vivarõavadana÷ càsãt kiü cid abhra÷yata svaraþ 6.083.035a tato niùpatato yuddhe da÷agrãvasya rakùasaþ 6.083.035c raõe nidhana÷aüsãni råpàõy etàni jaj¤ire 6.083.036a antarikùàt papàtolkà nirghàtasamanisvanà 6.083.036c vinedur a÷ivaü gçdhrà vàyasair anunàditàþ 6.083.037a etàn acintayan ghoràn utpàtàn samupasthitàn 6.083.037c niryayau ràvaõo mohàd vadhàrthã kàlacoditaþ 6.083.038a teùàü tu rathaghoùeõa ràkùasànàü mahàtmanàm 6.083.038c vànaràõàm api camår yuddhàyaivàbhyavartata 6.083.039a teùàü sutumulaü yuddhaü babhåva kapirakùasàm 6.083.039c anyonyam àhvayànànàü kruddhànàü jayam icchatàm 6.083.040a tataþ kruddho da÷agrãvaþ ÷araiþ kà¤canabhåùaõaiþ 6.083.040c vànaràõàm anãkeùu cakàra kadanaü mahat 6.083.041a nikçtta÷irasaþ ke cid ràvaõena valãmukhàþ 6.083.041c nirucchvàsà hatàþ ke cit ke cit pàr÷veùu dàritàþ 6.083.041e ke cid vibhinna÷irasaþ ke cic cakùurvivarjitàþ 6.083.042a da÷ànanaþ krodhavivçttanetro; yato yato 'bhyeti rathena saükhye 6.083.042c tatas tatas tasya ÷arapravegaü; soóhuü na ÷ekur hariyåthapàs te 6.084.001a tathà taiþ kçttagàtrais tu da÷agrãveõa màrgaõaiþ 6.084.001c babhåva vasudhà tatra prakãrõà haribhir vçtà 6.084.002a ràvaõasyàprasahyaü taü ÷arasaüpàtam ekataþ 6.084.002c na ÷ekuþ sahituü dãptaü pataügà iva pàvakam 6.084.003a te 'rdità ni÷itair bàõaiþ kro÷anto vipradudruvuþ 6.084.003c pàvakàrciþsamàviùñà dahyamànà yathà gajàþ 6.084.004a plavaügànàm anãkàni mahàbhràõãva màrutaþ 6.084.004c sa yayau samare tasmin vidhaman ràvaõaþ ÷araiþ 6.084.005a kadanaü tarasà kçtvà ràkùasendro vanaukasàm 6.084.005c àsasàda tato yuddhe ràghavaü tvaritas tadà 6.084.006a sugrãvas tàn kapãn dçùñvà bhagnàn vidravato raõe 6.084.006c gulme suùeõaü nikùipya cakre yuddhe drutaü manaþ 6.084.007a àtmanaþ sadç÷aü vãraü sa taü nikùipya vànaram 6.084.007c sugrãvo 'bhimukhaþ ÷atruü pratasthe pàdapàyudhaþ 6.084.008a pàr÷vataþ pçùñhata÷ càsya sarve yåthàdhipàþ svayam 6.084.008c anujahrur mahà÷ailàn vividhàü÷ ca mahàdrumàn 6.084.009a sa nadan yudhi sugrãvaþ svareõa mahatà mahàn 6.084.009c pàtayan vividhàü÷ cànyठjaghànottamaràkùasàn 6.084.010a mamarda ca mahàkàyo ràkùasàn vànare÷varaþ 6.084.010c yugàntasamaye vàyuþ pravçddhàn agamàn iva 6.084.011a ràkùasànàm anãkeùu ÷ailavarùaü vavarùa ha 6.084.011c a÷vavarùaü yathà meghaþ pakùisaügheùu kànane 6.084.012a kapiràjavimuktais taiþ ÷ailavarùais tu ràkùasàþ 6.084.012c vikãrõa÷irasaþ petur nikçttà iva parvatàþ 6.084.013a atha saükùãyamàõeùu ràkùaseùu samantataþ 6.084.013c sugrãveõa prabhagneùu patatsu vinadatsu ca 6.084.014a viråpàkùaþ svakaü nàma dhanvã vi÷ràvya ràkùasaþ 6.084.014c rathàd àplutya durdharùo gajaskandham upàruhat 6.084.015a sa taü dviradam àruhya viråpàkùo mahàrathaþ 6.084.015c vinadan bhãmanirhràlaü vànaràn abhyadhàvata 6.084.016a sugrãve sa ÷aràn ghoràn visasarja camåmukhe 6.084.016c sthàpayàm àsà codvignàn ràkùasàn saüpraharùayan 6.084.017a so 'tividdhaþ ÷itair bàõaiþ kapãndras tena rakùasà 6.084.017c cukrodha ca mahàkrodho vadhe càsya mano dadhe 6.084.018a tataþ pàdapam uddhçtya ÷åraþ saüpradhane hariþ 6.084.018c abhipatya jaghànàsya pramukhe taü mahàgajam 6.084.019a sa tu prahàràbhihataþ sugrãveõa mahàgajaþ 6.084.019c apàsarpad dhanurmàtraü niùasàda nanàda ca 6.084.020a gajàt tu mathitàt tårõam apakramya sa vãryavàn 6.084.020c ràkùaso 'bhimukhaþ ÷atruü pratyudgamya tataþ kapim 6.084.021a àrùabhaü carmakhaógaü ca pragçhya laghuvikramaþ 6.084.021c bhartsayann iva sugrãvam àsasàda vyavasthitam 6.084.022a sa hi tasyàbhisaükruddhaþ pragçhya mahatãü ÷ilàm 6.084.022c viråpàkùàya cikùepa sugrãvo jaladopamàm 6.084.023a sa tàü ÷ilàm àpatantãü dçùñvà ràkùasapuügavaþ 6.084.023c apakramya suvikràntaþ khaógena pràharat tadà 6.084.024a tena khaógena saükruddhaþ sugrãvasya camåmukhe 6.084.024c kavacaü pàtayàm àsa sa khaógàbhihato 'patat 6.084.025a sa samutthàya patitaþ kapis tasya vyasarjayat 6.084.025c talaprahàram a÷aneþ samànaü bhãmanisvanam 6.084.026a talaprahàraü tad rakùaþ sugrãveõa samudyatam 6.084.026c naipuõyàn mocayitvainaü muùñinorasy atàóayat 6.084.027a tatas tu saükruddhataraþ sugrãvo vànare÷varaþ 6.084.027c mokùitaü càtmano dçùñvà prahàraü tena rakùasà 6.084.028a sa dadar÷àntaraü tasya viråpàkùasya vànaraþ 6.084.028c tato nyapàtayat krodhàc chaïkhade÷e mahàtalam 6.084.029a mahendrà÷anikalpena talenàbhihataþ kùitau 6.084.029c papàta rudhiraklinnaþ ÷oõitaü sa samudvaman 6.084.030a vivçttanayanaü krodhàt saphena rudhiràplutam 6.084.030c dadç÷us te viråpàkùaü viråpàkùataraü kçtam 6.084.031a sphurantaü parivarjantaü pàr÷vena rudhirokùitam 6.084.031c karuõaü ca vinardàntaü dadç÷uþ kapayo ripum 6.084.032a tathà tu tau saüyati saüprayuktau; tarasvinau vànararàkùasànàm 6.084.032c balàrõavau sasvanatuþ sabhãmaü; mahàrõavau dvàv iva bhinnavelau 6.084.033a vinà÷itaü prekùya viråpanetraü; mahàbalaü taü haripàrthivena 6.084.033c balaü samastaü kapiràkùasànàm; unmattagaïgàpratimaü babhåva 6.085.001a hanyamàne bale tårõam anyonyaü te mahàmçdhe 6.085.001c sarasãva mahàgharme såpakùãõe babhåvatuþ 6.085.002a svabalasya vighàtena viråpàkùavadhena ca 6.085.002c babhåva dviguõaü kruddho ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.085.003a prakùãõaü tu balaü dçùñvà vadhyamànaü valãmukhaiþ 6.085.003c babhåvàsya vyathà yuddhe prekùya daivaviparyayam 6.085.004a uvàca ca samãpasthaü mahodaram ariüdamam 6.085.004c asmin kàle mahàbàho jayà÷à tvayi me sthità 6.085.005a jahi ÷atrucamåü vãra dar÷ayàdya paràkramam 6.085.005c bhartçpiõóasya kàlo 'yaü nirveùñuü sàdhu yudhyatàm 6.085.006a evam uktas tathety uktvà ràkùasendraü mahodaraþ 6.085.006c pravive÷àrisenàü sa pataüga iva pàvakam 6.085.007a tataþ sa kadanaü cakre vànaràõàü mahàbalaþ 6.085.007c bhartçvàkyena tejasvã svena vãryeõa coditaþ 6.085.008a prabhagnàü samare dçùñvà vànaràõàü mahàcamåm 6.085.008c abhidudràva sugrãvo mahodaram anantaram 6.085.009a pragçhya vipulàü ghoràü mahãdhara samàü ÷ilàm 6.085.009c cikùepa ca mahàtejàs tad vadhàya harã÷varaþ 6.085.010a tàm àpatantãü sahasà ÷ilàü dçùñvà mahodaraþ 6.085.010c asaübhràntas tato bàõair nirbibheda duràsadàm 6.085.011a rakùasà tena bàõaughair nikçttà sà sahasradhà 6.085.011c nipapàta ÷ilàbhåmau gçdhracakram ivàkulam 6.085.012a tàü tu bhinnàü ÷ilàü dçùñvà sugrãvaþ krodhamårchitaþ 6.085.012c sàlam utpàñya cikùepa rakùase raõamårdhani 6.085.012e ÷arai÷ ca vidadàrainaü ÷åraþ parapuraüjayaþ 6.085.013a sa dadar÷a tataþ kruddhaþ parighaü patitaü bhuvi 6.085.013c àvidhya tu sa taü dãptaü parighaü tasya dar÷ayan 6.085.013e parighàgreõa vegena jaghànàsya hayottamàn 6.085.014a tasmàd dhatahayàd vãraþ so 'vaplutya mahàrathàt 6.085.014c gadàü jagràha saükruddho ràkùaso 'tha mahodaraþ 6.085.015a gadàparighahastau tau yudhi vãrau samãyatuþ 6.085.015c nardantau govçùaprakhyau ghanàv iva savidyutau 6.085.016a àjaghàna gadàü tasya parigheõa harã÷varaþ 6.085.016c papàta sa gadodbhinnaþ parighas tasya bhåtale 6.085.017a tato jagràha tejasvã sugrãvo vasudhàtalàt 6.085.017c àyasaü musalaü ghoraü sarvato hemabhåùitam 6.085.018a taü samudyamya cikùepa so 'py anyàü vyàkùipad gadàm 6.085.018c bhinnàv anyonyam àsàdya petatur dharaõãtale 6.085.019a tato bhagnapraharaõau muùñibhyàü tau samãyatuþ 6.085.019c tejo balasamàviùñau dãptàv iva hutà÷anau 6.085.020a jaghnatus tau tadànyonyaü nedatu÷ ca punaþ punaþ 6.085.020c talai÷ cànyonyam àhatya petatur dharaõãtale 6.085.021a utpetatus tatas tårõaü jaghnatu÷ ca parasparam 6.085.021c bhujai÷ cikùepatur vãràv anyonyam aparàjitau 6.085.022a àjahàra tadà khagóam adåraparivartinam 6.085.022c ràkùasa÷ carmaõà sàrdhaü mahàvego mahodaraþ 6.085.023a tathaiva ca mahàkhaógaü carmaõà patitaü saha 6.085.023c jagràha vànara÷reùñhaþ sugrãvo vegavattaraþ 6.085.024a tau tu roùaparãtàïgau nardantàv abhyadhàvatàm 6.085.024c udyatàsã raõe hçùñau yudhi ÷astravi÷àradau 6.085.025a dakùiõaü maõóalaü cobhau tau tårõaü saüparãyatuþ 6.085.025c anyonyam abhisaükruddhau jaye praõihitàv ubhau 6.085.026a sa tu ÷åro mahàvego vãrya÷làghã mahodaraþ 6.085.026c mahàcarmaõi taü khaógaü pàtayàm àsa durmatiþ 6.085.027a lagnam utkarùataþ khaógaü khaógena kapiku¤jaraþ 6.085.027c jahàra sa÷iras tràõaü kuõóalopahitaü ÷iraþ 6.085.028a nikçtta÷irasas tasya patitasya mahãtale 6.085.028c tad balaü ràkùasendrasya dçùñvà tatra na tiùñhati 6.085.029a hatvà taü vànaraiþ sàrdhaü nanàda mudito hariþ 6.085.029c cukrodha ca da÷agrãvo babhau hçùña÷ ca ràghavaþ 6.086.001a mahodare tu nihate mahàpàr÷vo mahàbalaþ 6.086.001c aïgadasya camåü bhãmàü kùobhayàm àsa sàyakaiþ 6.086.002a sa vànaràõàü mukhyànàm uttamàïgàni sarva÷aþ 6.086.002c pàtayàm àsa kàyebhyaþ phalaü vçntàd ivànilaþ 6.086.003a keùàü cid iùubhir bàhån skandhàü÷ cicheda ràkùasaþ 6.086.003c vànaràõàü susaükruddhaþ pàr÷vaü keùàü vyadàrayat 6.086.004a te 'rdità bàõavarùeõa mahàpàr÷vena vànaràþ 6.086.004c viùàdavimukhàþ sarve babhåvur gatacetasaþ 6.086.005a nirãkùya balam udvignam aïgado ràkùasàrditam 6.086.005c vegaü cakre mahàbàhuþ samudra iva parvaõi 6.086.006a àyasaü parighaü gçhya såryara÷misamaprabham 6.086.006c samare vànara÷reùñho mahàpàr÷ve nyapàtayat 6.086.007a sa tu tena prahàreõa mahàpàr÷vo vicetanaþ 6.086.007c sasåtaþ syandanàt tasmàd visaüj¤aþ pràpatad bhuvi 6.086.008a sarkùaràjas tu tejasvã nãlà¤janacayopamaþ 6.086.008c niùpatya sumahàvãryaþ svàd yåthàn meghasaünibhàt 6.086.009a pragçhya giri÷çïgàbhàü kruddhaþ sa vipulàü ÷ilàm 6.086.009c a÷vठjaghàna tarasà syandanaü ca babha¤ja tam 6.086.010a muhårtàl labdhasaüj¤as tu mahàpàr÷vo mahàbalaþ 6.086.010c aïgadaü bahubhir bàõair bhåyas taü pratyavidhyata 6.086.011a jàmbavantaü tribhir bàõair àjaghàna stanàntare 6.086.011c çkùaràjaü gavàkùaü ca jaghàna bahubhiþ ÷araiþ 6.086.012a gavàkùaü jàmbavantaü ca sa dçùñvà ÷arapãóitau 6.086.012c jagràha parighaü ghoram aïgadaþ krodhamårchitaþ 6.086.013a tasyàïgadaþ prakupito ràkùasasya tam àyasaü 6.086.013c dårasthitasya parighaü ravira÷misamaprabham 6.086.014a dvàbhyàü bhujàbhyàü saügçhya bhràmayitvà ca vegavàn 6.086.014c mahàpàr÷vàya cikùepa vadhàrthaü vàlinaþ sutaþ 6.086.015a sa tu kùipto balavatà parighas tasya rakùasaþ 6.086.015c dhanu÷ ca sa÷araü hastàc chirastraü càpy apàtayat 6.086.016a taü samàsàdya vegena vàliputraþ pratàpavàn 6.086.016c talenàbhyahanat kruddhaþ karõamåle sakuõóale 6.086.017a sa tu kruddho mahàvego mahàpàr÷vo mahàdyutiþ 6.086.017c kareõaikena jagràha sumahàntaü para÷vadham 6.086.018a taü tailadhautaü vimalaü ÷ailasàramayaü dçóham 6.086.018c ràkùasaþ paramakruddho vàliputre nyapàtayat 6.086.019a tena vàmàüsaphalake bhç÷aü pratyavapàtitam 6.086.019c aïgado mokùayàm àsa saroùaþ sa para÷vadham 6.086.020a sa vãro vajrasaükà÷am aïgado muùñim àtmanaþ 6.086.020c saüvartayan susaükruddhaþ pitus tulyaparàkramaþ 6.086.021a ràkùasasya stanàbhyà÷e marmaj¤o hçdayaü prati 6.086.021c indrà÷anisamaspar÷aü sa muùñiü vinyapàtayat 6.086.022a tena tasya nipàtena ràkùasasya mahàmçdhe 6.086.022c paphàla hçdayaü cà÷u sa papàta hato bhuvi 6.086.023a tasmin nipatite bhåmau tat sainyaü saüpracukùubhe 6.086.023c abhavac ca mahàn krodhaþ samare ràvaõasya tu 6.087.001a mahodaramahàpàr÷vau hatau dçùñvà tu ràkùasau 6.087.001c tasmiü÷ ca nihate vãre viråpàkùe mahàbale 6.087.002a àvive÷a mahàn krodho ràvaõaü tu mahàmçdhe 6.087.002c såtaü saücodayàm àsa vàkyaü cedam uvàca ha 6.087.003a nihatànàm amàtyànàü ruddhasya nagarasya ca 6.087.003c duþkham eùo 'paneùyàmi hatvà tau ràmalakùmaõau 6.087.004a ràmavçkùaü raõe hanmi sãtàpuùpaphalapradam 6.087.004c pra÷àkhà yasya sugrãvo jàmbavàn kumudo nalaþ 6.087.005a sa di÷o da÷a ghoùeõa rathasyàtiratho mahàn 6.087.005c nàdayan prayayau tårõaü ràghavaü càbhyavartata 6.087.006a pårità tena ÷abdena sanadãgirikànanà 6.087.006c saücacàla mahã sarvà savaràhamçgadvipà 6.087.007a tàmasaü sumahàghoraü cakàràstraü sudàruõam 6.087.007c nirdadàha kapãn sarvàüs te prapetuþ samantataþ 6.087.008a tàny anãkàny anekàni ràvaõasya ÷arottamaiþ 6.087.008c dçùñvà bhagnàni ÷ata÷o ràghavaþ paryavasthitaþ 6.087.009a sa dadar÷a tato ràmaü tiùñhantam aparàjitam 6.087.009c lakùmaõena saha bhràtrà viùõunà vàsavaü yathà 6.087.010a àlikhantam ivàkà÷am avaùñabhya mahad dhanuþ 6.087.010c padmapatravi÷àlàkùaü dãrghabàhum ariüdamam 6.087.011a vànaràü÷ ca raõe bhagnàn àpatantaü ca ràvaõam 6.087.011c samãkùya ràghavo hçùño madhye jagràha kàrmukam 6.087.012a visphàrayitum àrebhe tataþ sa dhanur uttamam 6.087.012c mahàvegaü mahànàdaü nirbhindann iva medinãm 6.087.013a tayoþ ÷arapathaü pràpya ràvaõo ràjaputrayoþ 6.087.013c sa babhåva yathà ràhuþ samãpe ÷a÷isåryayoþ 6.087.014a ràvaõasya ca bàõaughai ràmavispharitena ca 6.087.014c ÷abdena ràkùasàs tena petu÷ ca ÷ata÷as tadà 6.087.015a tam icchan prathamaü yoddhuü lakùmaõo ni÷itaiþ ÷araiþ 6.087.015c mumoca dhanur àyamya ÷aràn agni÷ikhopamàn 6.087.016a tàn muktamàtràn àkà÷e lakùmaõena dhanuùmatà 6.087.016c bàõàn bàõair mahàtejà ràvaõaþ pratyavàrayat 6.087.017a ekam ekena bàõena tribhis trãn da÷abhir da÷a 6.087.017c lakùmaõasya praciccheda dar÷ayan pàõilàghavam 6.087.018a abhyatikramya saumitriü ràvaõaþ samitiüjayaþ 6.087.018c àsasàda tato ràmaü sthitaü ÷ailam ivàcalam 6.087.019a sa saükhye ràmam àsàdya krodhasaüraktalocanaþ 6.087.019c vyasçjac charavarõàni ràvaõo ràghavopari 6.087.020a ÷aradhàràs tato ràmo ràvaõasya dhanu÷cyutàþ 6.087.020c dçùñvaivàpatitàþ ÷ãghraü bhallठjagràha satvaram 6.087.021a tठ÷araughàüs tato bhallais tãkùõai÷ ciccheda ràghavaþ 6.087.021c dãpyamànàn mahàvegàn kruddhàn à÷ãviùàn iva 6.087.022a ràghavo ràvaõaü tårõaü ràvaõo ràghavaü tathà 6.087.022c anyonyaü vividhais tãkùõaiþ ÷arair abhivavarùatuþ 6.087.023a ceratu÷ ca ciraü citraü maõóalaü savyadakùiõam 6.087.023c bàõavegàn samudãkùya samareùv aparàjitau 6.087.024a tayor bhåtàni vitreùur yugapat saüprayudhyatoþ 6.087.024c raudrayoþ sàyakamucor yamàntakanikà÷ayoþ 6.087.025a saütataü vividhair bàõair babhåva gaganaü tadà 6.087.025c ghanair ivàtapàpàye vidyunmàlàsamàkulaiþ 6.087.026a gavàkùitam ivàkà÷aü babhåva ÷åravçùñibhiþ 6.087.026c mahàvegaiþ sutãkùõàgrair gçdhrapatraiþ suvàjitaiþ 6.087.027a ÷aràndhakàraü tau bhãmaü cakratuþ paramaü tadà 6.087.027c gate 'staü tapane càpi mahàmeghàv ivotthitau 6.087.028a babhåva tumulaü yuddham anyonyavadhakàïkùiõoþ 6.087.028c anàsàdyam acintyaü ca vçtravàsavayor iva 6.087.029a ubhau hi parameùvàsàv ubhau ÷astravi÷àradau 6.087.029c ubhau càstravidàü mukhyàv ubhau yuddhe viceratuþ 6.087.030a ubhau hi yena vrajatas tena tena ÷arormayaþ 6.087.030c årmayo vàyunà viddhà jagmuþ sàgarayor iva 6.087.031a tataþ saüsaktahastas tu ràvaõo lokaràvaõaþ 6.087.031c nàràcamàlàü ràmasya lalàñe pratyamu¤cata 6.087.032a raudracàpaprayuktàü tàü nãlotpaladalaprabhàm 6.087.032c ÷irasà dhàrayan ràmo na vyathàü pratyapadyata 6.087.033a atha mantràn api japan raudram astram udãrayan 6.087.033c ÷aràn bhåyaþ samàdàya ràmaþ krodhasamanvitaþ 6.087.034a mumoca ca mahàtejà÷ càpam àyamya vãryavàn 6.087.034c tठ÷aràn ràkùasendràya cikùepàcchinnasàyakaþ 6.087.035a te mahàmeghasaükà÷e kavace patitàþ ÷aràþ 6.087.035c avadhye ràkùasendrasya na vyathàü janayaüs tadà 6.087.036a punar evàtha taü ràmo rathasthaü ràkùasàdhipam 6.087.036c lalàñe paramàstreõa sarvàstraku÷alo 'bhinat 6.087.037a te bhittvà bàõaråpàõi pa¤ca÷ãrùà ivoragàþ 6.087.037c ÷vasanto vivi÷ur bhåmiü ràvaõapratikålatàþ 6.087.038a nihatya ràghavasyàstraü ràvaõaþ krodhamårchitaþ 6.087.038c àsuraü sumahàghoram anyad astraü samàdade 6.087.039a siühavyàghramukhàü÷ cànyàn kaïkakàka mukhàn api 6.087.039c gçdhra÷yenamukhàü÷ càpi sçgàlavadanàüs tathà 6.087.040a ãhàmçgamuhàü÷ cànyàn vyàditàsyàn bhayàvahàn 6.087.040c pa¤càsyàül lelihànàü÷ ca sasarja ni÷itठ÷aràn 6.087.041a ÷aràn kharamukhàü÷ cànyàn varàhamukhasaüsthitàn 6.087.041c ÷vànakukkuñavaktràü÷ ca makarà÷ãviùànanàn 6.087.042a etàü÷ cànyàü÷ ca màyàbhiþ sasarja ni÷itठ÷aràn 6.087.042c ràmaü prati mahàtejàþ kruddhaþ sarpa iva ÷vasan 6.087.043a àsureõa samàviùñaþ so 'streõa raghunandanaþ 6.087.043c sasarjàstraü mahotsàhaþ pàvakaü pàvakopamaþ 6.087.044a agnidãptamukhàn bàõàüs tathà såryamukhàn api 6.087.044c candràrdhacandravaktràü÷ ca dhåmaketumukhàn api 6.087.045a grahanakùatravarõàü÷ ca maholkà mukhasaüsthitàn 6.087.045c vidyujjihvopamàü÷ cànyàn sasarja ni÷itठ÷aràn 6.087.046a te ràvaõa÷arà ghorà ràghavàstrasamàhatàþ 6.087.046c vilayaü jagmur àkà÷e jagmu÷ caiva sahasra÷aþ 6.087.047a tad astraü nihataü dçùñvà ràmeõàkliùñakarmaõà 6.087.047c hçùñà nedus tataþ sarve kapayaþ kàmaråpiõaþ 6.088.001a tasmin pratihate 'stre tu ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.088.001c krodhaü ca dviguõaü cakre krodhàc càstram anantaram 6.088.002a mayena vihitaü raudram anyad astraü mahàdyutiþ 6.088.002c utsraùñuü ràvaõo ghoraü ràghavàya pracakrame 6.088.003a tataþ ÷ålàni ni÷cerur gadà÷ ca musalàni ca 6.088.003c kàrmukàd dãpyamànàni vajrasàràõi sarva÷aþ 6.088.004a kåñamudgarapà÷à÷ ca dãptà÷ cà÷anayas tathà 6.088.004c niùpetur vividhàs tãkùõà vàtà iva yugakùaye 6.088.005a tad astraü ràghavaþ ÷rãmàn uttamàstravidàü varaþ 6.088.005c jaghàna paramàstreõa gandharveõa mahàdyutiþ 6.088.006a tasmin pratihate 'stre tu ràghaveõa mahàtmanà 6.088.006c ràvaõaþ krodhatàmràkùaþ sauram astram udãrayat 6.088.007a tata÷ cakràõi niùpetur bhàsvaràõi mahànti ca 6.088.007c kàrmukàd bhãmavegasya da÷agrãvasya dhãmataþ 6.088.008a tair àsãd gaganaü dãptaü saüpatadbhir itas tataþ 6.088.008c patadbhi÷ ca di÷o dãptai÷ candrasåryagrahair iva 6.088.009a tàni ciccheda bàõaughai÷ cakràõi tu sa ràghavaþ 6.088.009c àyudhàni vicitràõi ràvaõasya camåmukhe 6.088.010a tad astraü tu hataü dçùñvà ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.088.010c vivyàdha da÷abhir bàõai ràmaü sarveùu marmasu 6.088.011a sa viddho da÷abhir bàõair mahàkàrmukaniþsçtaiþ 6.088.011c ràvaõena mahàtejà na pràkampata ràghavaþ 6.088.012a tato vivyàdha gàtreùu sarveùu samitiüjayaþ 6.088.012c ràghavas tu susaükruddho ràvaõaü bahubhiþ ÷araiþ 6.088.013a etasminn antare kruddho ràghavasyànujo balã 6.088.013c lakùmaõaþ sàyakàn sapta jagràha paravãrahà 6.088.014a taiþ sàyakair mahàvegai ràvaõasya mahàdyutiþ 6.088.014c dhvajaü manuùya÷ãrùaü tu tasya ciccheda naikadhà 6.088.015a sàrathe÷ càpi bàõena ÷iro jvalitakuõóalam 6.088.015c jahàra lakùmaõaþ ÷rãmàn nairçtasya mahàbalaþ 6.088.016a tasya bàõai÷ ca ciccheda dhanur gajakaropamam 6.088.016c lakùmaõo ràkùasendrasya pa¤cabhir ni÷itaiþ ÷araiþ 6.088.017a nãlameghanibhàü÷ càsya sada÷vàn parvatopamàn 6.088.017c jaghànàplutya gadayà ràvaõasya vibhãùaõaþ 6.088.018a hatà÷vàd vegavàn vegàd avaplutya mahàrathàt 6.088.018c krodham àhàrayat tãvraü bhràtaraü prati ràvaõaþ 6.088.019a tataþ ÷aktiü mahà÷aktir dãptàü dãptà÷anãm iva 6.088.019c vibhãùaõàya cikùepa ràkùasendraþ pratàpavàn 6.088.020a apràptàm eva tàü bàõais tribhi÷ ciccheda lakùmaõaþ 6.088.020c athodatiùñhat saünàdo vànaràõàü tadà raõe 6.088.021a sa papàta tridhà chinnà ÷aktiþ kà¤canamàlinã 6.088.021c savisphuliïgà jvalità maholkeva diva÷ cyutà 6.088.022a tataþ saübhàvitataràü kàlenàpi duràsadàm 6.088.022c jagràha vipulàü ÷aktiü dãpyamànàü svatejasà 6.088.023a sà veginà balavatà ràvaõena duràtmanà 6.088.023c jajvàla sumahàghorà ÷akrà÷anisamaprabhà 6.088.024a etasminn antare vãro lakùmaõas taü vibhãùaõam 6.088.024c pràõasaü÷ayam àpannaü tårõam evàbhyapadyata 6.088.025a taü vimokùayituü vãra÷ càpam àyamya lakùmaõaþ 6.088.025c ràvaõaü ÷aktihastaü taü ÷aravarùair avàkirat 6.088.026a kãryamàõaþ ÷araugheõa visçùñtena mahàtmanà 6.088.026c na prahartuü mana÷ cakre vimukhãkçtavikramaþ 6.088.027a mokùitaü bhràtaraü dçùñvà lakùmaõena sa ràvaõaþ 6.088.027c lakùmaõàbhimukhas tiùñhann idaü vacanam abravãt 6.088.028a mokùitas te bala÷làghin yasmàd evaü vibhãùaõaþ 6.088.028c vimucya ràkùasaü ÷aktis tvayãyaü vinipàtyate 6.088.029a eùà te hçdayaü bhittvà ÷aktir lohitalakùaõà 6.088.029c madbàhuparighotsçùñà pràõàn àdàya yàsyati 6.088.030a ity evam uktvà tàü ÷aktim aùñaghaõñàü mahàsvanàm 6.088.030c mayena màyàvihitàm amoghàü ÷atrughàtinãm 6.088.031a lakùmaõàya samuddi÷ya jvalantãm iva tejasà 6.088.031c ràvaõaþ paramakruddha÷ cikùepa ca nanàda ca 6.088.032a sà kùiptà bhãmavegena ÷akrà÷anisamasvanà 6.088.032c ÷aktir abhyapatad vegàl lakùmaõaü raõamårdhani 6.088.033a tàm anuvyàharac chaktim àpatantãü sa ràghavaþ 6.088.033c svastyas tu lakùmaõàyeti moghà bhava hatodyamà 6.088.034a nyapatat sà mahàvegà lakùmaõasya mahorasi 6.088.034c jihvevoragaràjasya dãpyamànà mahàdyutiþ 6.088.035a tato ràvaõavegena sudåram avagàóhayà 6.088.035c ÷aktyà nirbhinnahçdayaþ papàta bhuvi lakùmaõaþ 6.088.036a tadavasthaü samãpastho lakùmaõaü prekùya ràghavaþ 6.088.036c bhràtçsnehàn mahàtejà viùaõõahçdayo 'bhavat 6.088.037a sa muhårtam anudhyàya bàùpavyàkulalocanaþ 6.088.037c babhåva saürabdhataro yugànta iva pàvakaþ 6.088.038a na viùàdasya kàlo 'yam iti saücintya ràghavaþ 6.088.038c cakre sutumulaü yuddhaü ràvaõasya vadhe dhçtaþ 6.088.039a sa dadar÷a tato ràmaþ ÷aktyà bhinnaü mahàhave 6.088.039c lakùmaõaü rudhiràdigdhaü sapannagam ivàcalam 6.088.040a tàm api prahitàü ÷aktiü ràvaõena balãyasà 6.088.040c yatnatas te hari÷reùñhà na ÷ekur avamarditum 6.088.040e ardità÷ caiva bàõaughaiþ kùiprahastena rakùasà 6.088.041a saumitriü sà vinirbhidya praviùñà dharaõãtalam 6.088.041c tàü karàbhyàü paràmç÷ya ràmaþ ÷aktiü bhayàvahàm 6.088.041e babha¤ja samare kruddho balavad vicakarùa ca 6.088.042a tasya niùkarùataþ ÷aktiü ràvaõena balãyasà 6.088.042c ÷aràþ sarveùu gàtreùu pàtità marmabhedinaþ 6.088.043a acintayitvà tàn bàõàn samà÷liùyà ca lakùmaõam 6.088.043c abravãc ca hanåmantaü sugrãvaü caiva ràghavaþ 6.088.043e lakùmaõaü parivàryeha tiùñhadhvaü vànarottamàþ 6.088.044a paràkramasya kàlo 'yaü saüpràpto me cirepsitaþ 6.088.044c pàpàtmàyaü da÷agrãvo vadhyatàü pàpani÷cayaþ 6.088.044e kàïkùitaþ stokakasyeva gharmànte meghadar÷anam 6.088.045a asmin muhårte naciràt satyaü prati÷çõomi vaþ 6.088.045c aràvaõam aràmaü và jagad drakùyatha vànaràþ 6.088.046a ràjyanà÷aü vane vàsaü daõóake paridhàvanam 6.088.046c vaidehyà÷ ca paràmar÷aü rakùobhi÷ ca samàgamam 6.088.047a pràptaü duþkhaü mahad ghoraü kle÷aü ca nirayopamam 6.088.047c adya sarvam ahaü tyakùye hatvà taü ràvaõaü raõe 6.088.048a yadarthaü vànaraü sainyaü samànãtam idaü mayà 6.088.048c sugrãva÷ ca kçto ràjye nihatvà vàlinaü raõe 6.088.049a yadarthaü sàgaraþ kràntaþ setur baddha÷ ca sàgare 6.088.049c so 'yam adya raõe pàpa÷ cakùurviùayam àgataþ 6.088.050a cakùurviùayam àgamya nàyaü jãvitum arhati 6.088.050c dçùñiü dçùñiviùasyeva sarpasya mama ràvaõaþ 6.088.051a svasthàþ pa÷yata durdharùà yuddhaü vànarapuügavàþ 6.088.051c àsãnàþ parvatàgreùu mamedaü ràvaõasya ca 6.088.052a adya ràmasya ràmatvaü pa÷yantu mama saüyuge 6.088.052c trayo lokàþ sagandharvàþ sadevàþ sarùicàraõàþ 6.088.053a adya karma kariùyàmi yal lokàþ sacaràcaràþ 6.088.053c sadevàþ kathayiùyanti yàvad bhåmir dhariùyati 6.088.054a evam uktvà ÷itair bàõais taptakà¤canabhåùaõaiþ 6.088.054c àjaghàna da÷agrãvaü raõe ràmaþ samàhitaþ 6.088.055a atha pradãptair nàràcair musalai÷ càpi ràvaõaþ 6.088.055c abhyavarùat tadà ràmaü dhàràbhir iva toyadaþ 6.088.056a ràmaràvaõamuktànàm anyonyam abhinighnatàm 6.088.056c ÷aràõàü ca ÷aràõàü ca babhåva tumulaþ svanaþ 6.088.057a te bhinnà÷ ca vikãrõà÷ ca ràmaràvaõayoþ ÷aràþ 6.088.057c antarikùàt pradãptàgrà nipetur dharaõãtale 6.088.058a tayor jyàtalanirghoùo ràmaràvaõayor mahàn 6.088.058c tràsanaþ sarvabåtànàü sa babhåvàdbhutopamaþ 6.088.059a sa kãryamàõaþ ÷arajàlavçùñibhir; mahàtmanà dãptadhanuùmatàrditaþ 6.088.059c bhayàt pradudràva sametya ràvaõo; yathànilenàbhihato balàhakaþ 6.089.001a sa dattvà tumulaü yuddhaü ràvaõasya duràtmanaþ 6.089.001c visçjan eva bàõaughàn suùeõaü vàkyam abravãt 6.089.002a eùa ràvaõavegena lakùmaõaþ patitaþ kùitau 6.089.002c sarpavad veùñate vãro mama ÷okam udãrayan 6.089.003a ÷oõitàrdram imaü vãraü pràõair iùñataraü mama 6.089.003c pa÷yato mama kà ÷aktir yoddhuü paryàkulàtmanaþ 6.089.004a ayaü sa samara÷làghã bhràtà me ÷ubhalakùaõaþ 6.089.004c yadi pa¤catvam àpannaþ pràõair me kiü sukhena và 6.089.005a lajjatãva hi me vãryaü bhra÷yatãva karàd dhanuþ 6.089.005c sàyakà vyavasãdanti dçùñir bàùpava÷aü gatà 6.089.005e cintà me vardhate tãvrà mumårùà copajàyate 6.089.006a bhràtaraü nihataü dçùñvà ràvaõena duràtmanà 6.089.006c paraü viùàdam àpanno vilalàpàkulendriyaþ 6.089.007a na hi yuddhena me kàryaü naiva pràõair na sãtayà 6.089.007c bhràtaraü nihataü dçùñvà lakùmaõaü raõapàüsuùu 6.089.008a kiü me ràjyena kiü pràõair yuddhe kàryaü na vidyate 6.089.008c yatràyaü nihataþ ÷ete raõamårdhani lakùmaõaþ 6.089.009a ràmam à÷vàsayan vãraþ suùeõo vàkyam abravãt 6.089.009c na mçto 'yaü mahàbàhur lakùmaõo lakùmivardhanaþ 6.089.010a na càsya vikçtaü vaktraü nàpi ÷yàmaü na niùprabham 6.089.010c suprabhaü ca prasannaü ca mukham asyàbhilakùyate 6.089.011a padmaraktatalau hastau suprasanne ca locane 6.089.011c evaü na vidyate råpaü gatàsånàü vi÷àü pate 6.089.011e màü viùàdaü kçtvà vãra sapràõo 'yam ariüdama 6.089.012a àkhyàsyate prasuptasya srastagàtrasya bhåtale 6.089.012c socchvàsaü hçdayaü vãra kampamànaü muhur muhuþ 6.089.013a evam uktvà tu vàkyaj¤aþ suùeõo ràghavaü vacaþ 6.089.013c samãpastham uvàcedaü hanåmantam abhitvaran 6.089.014a saumya ÷ãghram ito gatvà ÷ailam oùadhiparvatam 6.089.014c pårvaü hi kathito yo 'sau vãra jàmbavatà ÷ubhaþ 6.089.015a dakùiõe ÷ikhare tasya jàtàm oùadhim ànaya 6.089.015c vi÷alyakaraõã nàma vi÷alyakaraõãü ÷ubhàm 6.089.016a sauvarõakaraõãü càpi tathà saüjãvanãm api 6.089.016c saüdhànakaraõãü càpi gatvà ÷ãghram ihànaya 6.089.016e saüjãvanàrthaü vãrasya lakùmaõasya mahàtmanaþ 6.089.017a ity evam ukto hanumàn gatvà cauùadhiparvatam 6.089.017c cintàm abhyagamac chrãmàn ajànaüs tà mahauùadhãþ 6.089.018a tasya buddhiþ samutpannà màruter amitaujasaþ 6.089.018c idam eva gamiùyàmi gçhãtvà ÷ikharaü gireþ 6.089.019a agçhya yadi gacchàmi vi÷alyakaraõãm aham 6.089.019c kàlàtyayena doùaþ syàd vaiklavyaü ca mahad bhavet 6.089.020a iti saücintya hanumàn gatvà kùipraü mahàbalaþ 6.089.020c utpapàta gçhãtvà tu hanåmठ÷ikharaü gireþ 6.089.021a oùadhãr nàvagachàmi tà ahaü haripuügava 6.089.021c tad idaü ÷ikharaü kçtsnaü gires tasyàhçtaü mayà 6.089.022a evaü kathayamànaü taü pra÷asya pavanàtmajam 6.089.022c suùeõo vànara÷reùñho jagràhotpàñya cauùadhãþ 6.089.023a tataþ saükùodayitvà tàm oùadhiü vànarottamaþ 6.089.023c lakùmaõasya dadau nastaþ suùeõaþ sumahàdyutiþ 6.089.024a sa÷alyaþ sa samàghràya lakùmaõaþ paravãrahà 6.089.024c vi÷alyo virujaþ ÷ãghram udatiùñhan mahãtalàt 6.089.025a samutthitaü te harayo bhåtalàt prekùya lakùmaõam 6.089.025c sàdhu sàdhv iti suprãtàþ suùeõaü pratyapåjayan 6.089.026a ehy ehãty abravãd ràmo lakùmaõaü paravãrahà 6.089.026c sasvaje snehagàóhaü ca bàùpaparyàkulekùaõaþ 6.089.027a abravãc ca pariùvajya saumitriü ràghavas tadà 6.089.027c diùñyà tvàü vãra pa÷yàmi maraõàt punar àgatam 6.089.028a na hi me jãvitenàrthaþ sãtayà ca jayena và 6.089.028c ko hi me jãvitenàrthas tvayi pa¤catvam àgate 6.089.029a ity evaü vadatas tasya ràghavasya mahàtmanaþ 6.089.029c khinnaþ ÷ithilayà vàcà lakùmaõo vàkyam abravãt 6.089.030a tàü pratij¤àü pratij¤àya purà satyaparàkrama 6.089.030c laghuþ ka÷ cid ivàsattvo naivaü vaktum ihàrhasi 6.089.031a na pratij¤àü hi kurvanti vitathàü sàdhavo 'nagha 6.089.031c lakùmaõaü hi mahat tv asya pratij¤àparipàlanam 6.089.032a nairà÷yam upagantuü te tad alaü matkçte 'nagha 6.089.032c vadhena ràvaõasyàdya pratij¤àm anupàlaya 6.089.033a na jãvan yàsyate ÷atrus tava bàõapathaü gataþ 6.089.033c nardatas tãkùõadaüùñrasya siühasyeva mahàgajaþ 6.089.034a ahaü tu vadham icchàmi ÷ãghram asya duràtmanaþ 6.089.034c yàvad astaü na yàty eùa kçtakarmà divàkaraþ 6.090.001a lakùmaõena tu tad vàkyam uktaü ÷rutvà sa ràghavaþ 6.090.001c ràvaõàya ÷aràn ghoràn visasarja camåmukhe 6.090.002a da÷agrãvo rathasthas tu ràmaü vajropamaiþ ÷araiþ 6.090.002c àjaghàna mahàghorair dhàràbhir iva toyadaþ 6.090.003a dãptapàvakasaükà÷aiþ ÷araiþ kà¤canabhåùaõaiþ 6.090.003c nirbibheda raõe ràmo da÷agrãvaü samàhitaþ 6.090.004a bhåmisthitasya ràmasya rathasthasya ca rakùasaþ 6.090.004c na samaü yuddham ity àhur devagandharvadànavàþ 6.090.005a tataþ kà¤canacitràïgaþ kiükiõã÷atabhåùitaþ 6.090.005c taruõàdityasaükà÷o vaidåryamayakåbaraþ 6.090.006a sada÷vaiþ kà¤canàpãóair yuktaþ ÷vetaprakãrõakaiþ 6.090.006c haribhiþ såryasaükà÷air hemajàlavibhåùitaiþ 6.090.007a rukmaveõudhvajaþ ÷rãmàn devaràjaratho varaþ 6.090.007c abhyavartata kàkutstham avatãrya triviùñapàt 6.090.008a abravãc ca tadà ràmaü sapratodo rathe sthitaþ 6.090.008c prà¤jalir màtalir vàkyaü sahasràkùasya sàrathiþ 6.090.009a sahasràkùeõa kàkutstha ratho 'yaü vijayàya te 6.090.009c dattas tava mahàsattva ÷rãmठ÷atrunibarhaõaþ 6.090.010a idam aindraü mahaccàpaü kavacaü càgnisaünibham 6.090.010c ÷arà÷ càdityasaükà÷àþ ÷akti÷ ca vimalà ÷itàþ 6.090.011a àruhyemaü rathaü vãra ràkùasaü jahi ràvaõam 6.090.011c mayà sàrathinà ràma mahendra iva dànavàn 6.090.012a ity uktaþ sa parikramya rathaü tam abhivàdya ca 6.090.012c àruroha tadà ràmo lokàül lakùmyà viràjayan 6.090.013a tad babhåvàdbhutaü yuddhaü dvairathaü lomaharùaõam 6.090.013c ràmasya ca mahàbàho ràvaõasya ca rakùasaþ 6.090.014a sa gàndharveõa gàndharvaü daivaü daivena ràghavaþ 6.090.014c astraü ràkùasaràjasya jaghàna paramàstravit 6.090.015a astraü tu paramaü ghoraü ràkùasaü ràkasàdhipa 6.090.015c sasarja paramakruddhaþ punar eva ni÷àcaraþ 6.090.016a te ràvaõadhanurmuktàþ ÷aràþ kà¤canabhåùaõàþ 6.090.016c abhyavartanta kàkutsthaü sarpà bhåtvà mahàviùàþ 6.090.017a te dãptavadanà dãptaü vamanto jvalanaü mukhaiþ 6.090.017c ràmam evàbhyavartanta vyàditàsyà bhayànakàþ 6.090.018a tair vàsukisamaspar÷air dãptabhogair mahàviùaiþ 6.090.018c di÷a÷ ca saütatàþ sarvàþ pradi÷a÷ ca samàvçtàþ 6.090.019a tàn dçùñvà pannagàn ràmaþ samàpatata àhave 6.090.019c astraü gàrutmataü ghoraü pràdu÷cakre bhayàvaham 6.090.020a te ràghavadhanurmuktà rukmapuïkhàþ ÷ikhiprabhàþ 6.090.020c suparõàþ kà¤canà bhåtvà viceruþ sarpa÷atravaþ 6.090.021a te tàn sarvठ÷arठjaghnuþ sarparåpàn mahàjavàn 6.090.021c suparõaråpà ràmasya vi÷ikhàþ kàmaråpiõaþ 6.090.022a astre pratihate kruddho ràvaõo ràkùasàdhipaþ 6.090.022c abhyavarùat tadà ràmaü ghoràbhiþ ÷aravçùñibhiþ 6.090.023a tataþ ÷arasahasreõa ràmam akliùñakàriõam 6.090.023c ardayitvà ÷araugheõa màtaliü pratyavidhyata 6.090.024a pàtayitvà rathopasthe rathàt ketuü ca kà¤canam 6.090.024c aindràn abhijaghànà÷vठ÷arajàlena ràvaõaþ 6.090.025a viùedur devagandharvà dànavà÷ càraõaiþ saha 6.090.025c ràmam àrtaü tadà dçùñvà siddhà÷ ca paramarùayaþ 6.090.026a vyathità vànarendrà÷ ca babhåvuþ savibhãùaõàþ 6.090.026c ràmacandramasaü dçùñvà grastaü ràvaõaràhuõà 6.090.027a pràjàpatyaü ca nakùatraü rohiõãü ÷a÷inaþ priyàm 6.090.027c samàkramya budhas tasthau prajànàm a÷ubhàvahaþ 6.090.028a sadhåmaparivçttormiþ prajvalann iva sàgaraþ 6.090.028c utpapàta tadà kruddhaþ spç÷ann iva divàkaram 6.090.029a ÷astravarõaþ suparuùo mandara÷mir divàkaraþ 6.090.029c adç÷yata kabandhàïgaþ saüsakto dhåmaketunà 6.090.030a kosalànàü ca nakùatraü vyaktam indràgnidaivatam 6.090.030c àkramyàïgàrakas tasthau vi÷àkhàm api càmbare 6.090.031a da÷àsyo viü÷atibhujaþ pragçhãta÷aràsanaþ 6.090.031c adç÷yata da÷agrãvo mainàka iva parvataþ 6.090.032a nirasyamàno ràmas tu da÷agrãveõa rakùasà 6.090.032c nà÷akad abhisaüdhàtuü sàyakàn raõamårdhani 6.090.033a sa kçtvà bhrukuñãü kruddhaþ kiü cit saüraktalocanaþ 6.090.033c jagàma sumahàkrodhaü nirdahann iva cakùuùà 6.091.001a tasya kruddhasya vadanaü dçùñvà ràmasya dhãmataþ 6.091.001c sarvabhåtàni vitreùuþ pràkampata ca medinã 6.091.002a siüha÷àrdålavठ÷ailaþ saücacàlàcaladrumaþ 6.091.002c babhåva càpi kùubhitaþ samudraþ saritàü patiþ 6.091.003a khagà÷ ca kharanirghoùà gagane paruùasvanàþ 6.091.003c autpàtikà vinardantaþ samantàt paricakramuþ 6.091.004a ràmaü dçùñvà susaükruddham utpàtàü÷ ca sudàruõàn 6.091.004c vitreùuþ sarvabhåtàni ràvaõasyàvi÷ad bhayam 6.091.005a vimànasthàs tadà devà gandharvà÷ ca mahoragàþ 6.091.005c çùidànavadaityà÷ ca garutmanta÷ ca khecaràþ 6.091.006a dadç÷us te tadà yuddhaü lokasaüvartasaüsthitam 6.091.006c nànàpraharaõair bhãmaiþ ÷årayoþ saüprayudhyatoþ 6.091.007a åcuþ suràsuràþ sarve tadà vigraham àgatàþ 6.091.007c prekùamàõà mahàyuddhaü vàkyaü bhaktyà prahçùñavat 6.091.008a da÷agrãvaü jayety àhur asuràþ samavasthitàþ 6.091.008c devà ràmam athocus te tvaü jayeti punaþ punaþ 6.091.009a etasminn antare krodhàd ràghavasya sa ràvaõaþ 6.091.009c prahartukàmo duùñàtmà spç÷an praharaõaü mahat 6.091.010a vajrasàraü mahànàdaü sarva÷atrunibarhaõam 6.091.010c ÷aila÷çïganibhaiþ kåñai÷ citaü dçùñibhayàvaham 6.091.011a sadhåmam iva tãkùõàgraü yugàntàgnicayopamam 6.091.011c atiraudram anàsàdyaü kàlenàpi duràsadam 6.091.012a tràsanaü sarvabhåtànàü dàraõaü bhedanaü tathà 6.091.012c pradãpta iva roùeõa ÷ålaü jagràha ràvaõaþ 6.091.013a tac chålaü paramakruddho madhye jagràha vãryavàn 6.091.013c anekaiþ samare ÷årai ràkùasaiþ parivàritaþ 6.091.014a samudyamya mahàkàyo nanàda yudhi bhairavam 6.091.014c saüraktanayano roùàt svasainyam abhiharùayan 6.091.015a pçthivãü càntarikùaü ca di÷a÷ ca pradi÷as tathà 6.091.015c pràkampayat tadà ÷abdo ràkùasendrasya dàruõaþ 6.091.016a atinàdasya nàdena tena tasya duràtmanaþ 6.091.016c sarvabhåtàni vitreùuþ sàgara÷ ca pracukùubhe 6.091.017a sa gçhãtvà mahàvãryaþ ÷ålaü tad ràvaõo mahat 6.091.017c vinadya sumahànàdaü ràmaü paruùam abravãt 6.091.018a ÷ålo 'yaü vajrasàras te ràma roùàn mayodyataþ 6.091.018c tava bhràtçsahàyasya sadyaþ pràõàn hariùyati 6.091.019a rakùasàm adya ÷åràõàü nihatànàü camåmukhe 6.091.019c tvàü nihatya raõa÷làghin karomi tarasà samam 6.091.020a tiùñhedànãü nihanmi tvàm eùa ÷ålena ràghava 6.091.020c evam uktvà sa cikùepa tac chålaü ràkùasàdhipaþ 6.091.021a àpatantaü ÷araugheõa vàrayàm àsa ràghavaþ 6.091.021c utpatantaü yugàntàgniü jalaughair iva vàsavaþ 6.091.022a nirdadàha sa tàn bàõàn ràmakàrmukaniþsçtàn 6.091.022c ràvaõasya mahà÷ålaþ pataügàn iva pàvakaþ 6.091.023a tàn dçùñvà bhasmasàd bhåtठ÷ålasaüspar÷acårõitàn 6.091.023c sàyakàn antarikùasthàn ràghavaþ krodham àharat 6.091.024a sa tàü màtalinànãtàü ÷aktiü vàsavanirmitàm 6.091.024c jagràha paramakruddho ràghavo raghunandanaþ 6.091.025a sà tolità balavatà ÷aktir ghaõñàkçtasvanà 6.091.025c nabhaþ prajvàlayàm àsa yugàntoklena saprabhà 6.091.026a sà kùiptà ràkùasendrasya tasmi¤ ÷åle papàta ha 6.091.026c bhinnaþ ÷aktyà mahठ÷ålo nipapàta gatadyutiþ 6.091.027a nirbibheda tato bàõair hayàn asya mahàjavàn 6.091.027c ràmas tãkùõair mahàvegair vajrakalpaiþ ÷itaiþ ÷araiþ 6.091.028a nirbibhedorasi tadà ràvaõaü ni÷itaiþ ÷araiþ 6.091.028c ràghavaþ paramàyatto lalàñe patribhis tribhiþ 6.091.029a sa ÷arair bhinnasarvàïgo gàtraprasruta ÷oõitaþ 6.091.029c ràkùasendraþ samåhasthaþ phullà÷oka ivàbabhau 6.091.030a sa ràmabàõair atividdhagàtro; ni÷àcarendraþ kùatajàrdragàtraþ 6.091.030c jagàma khedaü ca samàjamadhye; krodhaü ca cakre subhç÷aü tadànãm 6.092.001a sa tu tena tadà krodhàt kàkutsthenàrdito raõe 6.092.001c ràvaõaþ samara÷làghã mahàkrodham upàgamat 6.092.002a sa dãptanayano roùàc càpam àyamya vãryavàn 6.092.002c abhyardayat susaükruddho ràghavaü paramàhave 6.092.003a bàõadhàrà sahasrais tu sa toyada ivàmbaràt 6.092.003c ràghavaü ràvaõo bàõais tañàkam iva pårayat 6.092.004a påritaþ ÷arajàlena dhanurmuktena saüyuge 6.092.004c mahàgirir ivàkampyaþ kàkustho na prakampate 6.092.005a sa ÷araiþ ÷arajàlàni vàrayan samare sthitaþ 6.092.005c gabhastãn iva såryasya pratijagràha vãryavàn 6.092.006a tataþ ÷arasahasràõi kùiprahasto ni÷àcaraþ 6.092.006c nijaghànorasi kruddho ràghavasya mahàtmanaþ 6.092.007a sa ÷oõita samàdigdhaþ samare lakùmaõàgrajaþ 6.092.007c dçùñaþ phulla ivàraõye sumahàn kiü÷ukadrumaþ 6.092.008a ÷aràbhighàtasaürabdhaþ so 'pi jagràha sàyakàn 6.092.008c kàkutsthaþ sumahàtejà yugàntàdityavarcasaþ 6.092.009a tato 'nyonyaü susaürabdhàv ubhau tau ràmaràvaõau 6.092.009c ÷aràndhakàre samare nopàlakùayatàü tadà 6.092.010a tataþ krodhasamàviùño ràmo da÷arathàtmajaþ 6.092.010c uvàca ràvaõaü vãraþ prahasya paruùaü vacaþ 6.092.011a mama bhàryà janasthànàd aj¤ànàd ràkùasàdhama 6.092.011c hçtà te viva÷à yasmàt tasmàt tvaü nàsi vãryavàn 6.092.012a mayà virahitàü dãnàü vartamànàü mahàvane 6.092.012c vaidehãü prasabhaü hçtvà ÷åro 'ham iti manyase 6.092.013a strãùu ÷åra vinàthàsu paradàràbhimar÷ake 6.092.013c kçtvà kàpuruùaü karma ÷åro 'ham iti manyase 6.092.014a bhinnamaryàda nirlajja càritreùv anavasthita 6.092.014c darpàn mçtyum upàdàya ÷åro 'ham iti manyase 6.092.015a ÷åreõa dhanadabhràtrà balaiþ samuditena ca 6.092.015c ÷làghanãyaü ya÷asyaü ca kçtaü karma mahat tvayà 6.092.016a utsekenàbhipannasya garhitasyàhitasya ca 6.092.016c karmaõaþ pràpnuhãdànãü tasyàdya sumahat phalam 6.092.017a ÷åro 'ham iti càtmànam avagacchasi durmate 6.092.017c naiva lajjàsti te sãtàü coravad vyapakarùataþ 6.092.018a yadi matsaünidhau sãtà dharùità syàt tvayà balàt 6.092.018c bhràtaraü tu kharaü pa÷yes tadà matsàyakair hataþ 6.092.019a diùñyàsi mama duùñàtmaü÷ cakùurviùayam àgataþ 6.092.019c adya tvàü sàyakais tãkùõair nayàmi yamasàdanam 6.092.020a adya te maccharai÷ chinnaü ÷iro jvalitakuõóalam 6.092.020c kravyàdà vyapakarùantu vikãrõaü raõapàüsuùu 6.092.021a nipatyorasi gçdhràs te kùitau kùiptasya ràvaõa 6.092.021c pibantu rudhiraü tarùàd bàõa÷alyàntarothitam 6.092.022a adya madbàõàbhinnasya gatàsoþ patitasya te 6.092.022c karùantv antràõi patagà garutmanta ivoragàn 6.092.023a ity evaü sa vadan vãro ràmaþ ÷atrunibarhaõaþ 6.092.023c ràkùasendraü samãpasthaü ÷aravarùair avàkirat 6.092.024a babhåva dviguõaü vãryaü balaü harùa÷ ca saüyuge 6.092.024c ràmasyàstrabalaü caiva ÷atror nidhanakàïkùiõaþ 6.092.025a pràdurbabhåvur astràõi sarvàõi viditàtmanaþ 6.092.025c praharùàc ca mahàtejàþ ÷ãghrahastataro 'bhavat 6.092.026a ÷ubhàny etàni cihnàni vij¤àyàtmagatàni saþ 6.092.026c bhåya evàrdayad ràmo ràvaõaü ràkùasàntakçt 6.092.027a harãõàü cà÷manikaraiþ ÷aravarùai÷ ca ràghavàt 6.092.027c hanyamàno da÷agrãvo vighårõahçdayo 'bhavat 6.092.028a yadà ca ÷astraü nàrebhe na vyakarùac charàsanam 6.092.028c nàsya pratyakarod vãryaü viklavenàntaràtmanà 6.092.029a kùiptà÷ càpi ÷aràs tena ÷astràõi vividhàni ca 6.092.029c na raõàrthàya vartante mçtyukàle 'bhivartataþ 6.092.030a såtas tu rathanetàsya tadavasthaü nirãkùya tam 6.092.030c ÷anair yuddhàd asaübhànto rathaü tasyàpavàhayat 6.093.001a sa tu mohàt susaükruddhaþ kçtàntabalacoditaþ 6.093.001c krodhasaüraktanayano ràvaõo såtam abravãt 6.093.002a hãnavãryam ivà÷aktaü pauruùeõa vivarjitam 6.093.002c bhãruü laghum ivàsattvaü vihãnam iva tejasà 6.093.003a vimuktam iva màyàbhir astrair iva bahiùkçtam 6.093.003c màm avaj¤àya durbuddhe svayà buddhyà viceùñase 6.093.004a kimarthaü màm avaj¤àya macchandam anavekùya ca 6.093.004c tvayà ÷atrusamakùaü me ratho 'yam apavàhitaþ 6.093.005a tvayàdya hi mamànàrya cirakàlasamàrjitam 6.093.005c ya÷o vãryaü ca teja÷ ca pratyaya÷ ca vinà÷itha 6.093.006a ÷atroþ prakhyàtavãryasya ra¤janãyasya vikramaiþ 6.093.006c pa÷yato yuddhalubdho 'haü kçtaþ kàpuruùas tvayà 6.093.007a yas tvaü ratham imaü mohàn na codvahasi durmate 6.093.007c satyo 'yaü pratitarko me pareõa tvam upaskçtaþ 6.093.008a na hãdaü vidyate karma suhçdo hitakàïkùiõaþ 6.093.008c ripåõàü sadç÷aü caitan na tvayaitat svanuùñhitam 6.093.009a nivartaya rathaü ÷ãghraü yàvan nàpaiti me ripuþ 6.093.009c yadi vàpy uùito 'si tvaü smaryante yadi và guõàþ 6.093.010a evaü paruùam uktas tu hitabuddhir abuddhinà 6.093.010c abravãd ràvaõaü såto hitaü sànunayaü vacaþ 6.093.011a na bhãto 'smi na måóho 'smi nopajapto 'smi ÷atrubhiþ 6.093.011c na pramatto na niþsneho vismçtà na ca satkriyà 6.093.012a mayà tu hitakàmena ya÷a÷ ca parirakùatà 6.093.012c snehapraskannamanasà priyam ity apriyaü kçtam 6.093.013a nàsminn arthe mahàràja tvaü màü priyahite ratam 6.093.013c ka÷ cil laghur ivànàryo doùato gantum arhasi 6.093.014a ÷råyatàm abhidhàsyàmi yannimittaü mayà rathaþ 6.093.014c nadãvega ivàmbhobhiþ saüyuge vinivartitaþ 6.093.015a ÷ramaü tavàvagacchàmi mahatà raõakarmaõà 6.093.015c na hi te vãra saumukhyaü praharùaü vopadhàraye 6.093.016a rathodvahanakhinnà÷ ca ta ime rathavàjinaþ 6.093.016c dãnà gharmapari÷ràntà gàvo varùahatà iva 6.093.017a nimittàni ca bhåyiùñhaü yàni pràdurbhavanti naþ 6.093.017c teùu teùv abhipanneùu lakùayàmy apradakùiõam 6.093.018a de÷akàlau ca vij¤eyau lakùmaõànãïgitàni ca 6.093.018c dainyaü harùa÷ ca kheda÷ ca rathina÷ ca balàbalam 6.093.019a sthalanimnàni bhåme÷ ca samàni viùamàõi ca 6.093.019c yuddhakàla÷ ca vij¤eyaþ parasyàntaradar÷anam 6.093.020a upayànàpayàne ca sthànaü pratyapasarpaõam 6.093.020c sarvam etad rathasthena j¤eyaü rathakuñumbinà 6.093.021a tava vi÷ràmahetos tu tathaiùàü rathavàjinàm 6.093.021c raudraü varjayatà khedaü kùamaü kçtam idaü mayà 6.093.022a na mayà svecchayà vãra ratho 'yam apavàhitaþ 6.093.022c bhartçsnehaparãtena mayedaü yatkçtaü vibho 6.093.023a àj¤àpaya yathàtattvaü vakùyasy ariniùådana 6.093.023c tat kariùyàmy ahaü vãraü gatànçõyena cetasà 6.093.024a saütuùñas tena vàkyena ràvaõas tasya sàratheþ 6.093.024c pra÷asyainaü bahuvidhaü yuddhalubdho 'bravãd idam 6.093.025a rathaü ÷ãghram imaü såta ràghavàbhimukhaü kuru 6.093.025c nàhatvà samare ÷atrån nivartiùyati ràvaõaþ 6.093.026a evam uktvà tatas tuùño ràvaõo ràkùase÷varaþ 6.093.026c dadau tasya ÷ubhaü hy ekaü hastàbharaõam uttamam 6.093.027a tato drutaü ràvaõavàkyacoditaþ; pracodayàm àsa hayàn sa sàrathiþ 6.093.027c sa ràkùasendrasya tato mahàrathaþ; kùaõena ràmasya raõàgrato 'bhavat 6.094.001a tam àpatantaü sahasà svanavantaü mahàdhvajam 6.094.001c rathaü ràkùasaràjasya nararàjo dadar÷a ha 6.094.002a kçùõavàjisamàyuktaü yuktaü raudreõa varcasà 6.094.002c taóitpatàkàgahanaü dar÷itendràyudhàyudham 6.094.002e ÷aradhàrà vimu¤cantaü dhàràsàram ivànbudam 6.094.003a taü dçùñvà meghasaükà÷am àpatantaü rathaü ripoþ 6.094.003c girer vajràbhimçùñasya dãryataþ sadç÷asvanam 6.094.003e uvàca màtaliü ràmaþ sahasràkùasya sàrathim 6.094.004a màtale pa÷ya saürabdham àpatantaü rathaü ripoþ 6.094.004c yathàpasavyaü patatà vegena mahatà punaþ 6.094.004e samare hantum àtmànaü tathànena kçtà matiþ 6.094.005a tad apramàdam àtiùñha pratyudgaccha rathaü ripoþ 6.094.005c vidhvaüsayitum icchàmi vàyur megham ivotthitam 6.094.006a aviklavam asaübhràntam avyagrahçdayekùaõam 6.094.006c ra÷misaücàraniyataü pracodaya rathaü drutam 6.094.007a kàmaü na tvaü samàdheyaþ puraüdararathocitaþ 6.094.007c yuyutsur aham ekàgraþ smàraye tvàü na ÷ikùaye 6.094.008a parituùñaþ sa ràmasya tena vàkyena màtaliþ 6.094.008c pracodayàm àsa rathaü surasàrathisattamaþ 6.094.009a apasavyaü tataþ kurvan ràvaõasya mahàratham 6.094.009c cakrotkùiptena rajasà ràvaõaü vyavadhånayat 6.094.010a tataþ kruddho da÷agrãvas tàmravisphàritekùaõaþ 6.094.010c rathapratimukhaü ràmaü sàyakair avadhånayat 6.094.011a dharùaõàmarùito ràmo dhairyaü roùeõa laïghayan 6.094.011c jagràha sumahàvegam aindraü yudhi ÷aràsanam 6.094.011e ÷aràü÷ ca sumahàtejàþ såryara÷misamaprabhàn 6.094.012a tad upoóhaü mahad yuddham anyonyavadhakàïkùiõoþ 6.094.012c parasparàbhimukhayor dçptayor iva siühayoþ 6.094.013a tato devàþ sagandharvàþ siddhà÷ ca paramarùayaþ 6.094.013c samãyur dvairathaü draùñuü ràvaõakùayakàïkùiõaþ 6.094.014a samutpetur athotpàtà dàruõà lomaharùaõàþ 6.094.014c ràvaõasya vinà÷àya ràghavasya jayàya ca 6.094.015a vavarùa rudhiraü devo ràvaõasya rathopari 6.094.015c vàtà maõóalinas tãvrà apasavyaü pracakramuþ 6.094.016a mahad gçdhrakulaü càsya bhramamàõaü nabhastale 6.094.016c yena yena ratho yàti tena tena pradhàvati 6.094.017a saüdhyayà càvçtà laïkà japàpuùpanikà÷ayà 6.094.017c dç÷yate saüpradãteva divase 'pi vasuüdharà 6.094.018a sanirghàtà maholkà÷ ca saüpracetur mahàsvanàþ 6.094.018c viùàdayantyo rakùàüsi ràvaõasya tadàhitàþ 6.094.019a ràvaõa÷ ca yatas tatra pracacàla vasuüdharà 6.094.019c rakùasàü ca praharatàü gçhãtà iva bàhavaþ 6.094.020a tàmràþ pãtàþ sitàþ ÷vetàþ patitàþ såryara÷mayaþ 6.094.020c dç÷yante ràvaõasyàïge parvatasyeva dhàtavaþ 6.094.021a gçdhrair anugatà÷ càsya vamantyo jvalanaü mukhaiþ 6.094.021c praõedur mukham ãkùantyaþ saürabdham a÷ivaü ÷ivàþ 6.094.022a pratikålaü vavau vàyå raõe pàüsån samutkiran 6.094.022c tasya ràkùasaràjasya kurvan dçùñivilopanam 6.094.023a nipetur indrà÷anayaþ sainye càsya samantataþ 6.094.023c durviùahya svanà ghorà vinà jaladharasvanam 6.094.024a di÷a÷ ca pradi÷aþ sarvà babhåvus timiràvçtàþ 6.094.024c pàüsuvarùeõa mahatà durdar÷aü ca nabho 'bhavat 6.094.025a kurvantyaþ kalahaü ghoraü sàrikàs tadrathaü prati 6.094.025c nipetuþ ÷ata÷as tatra dàruõà dàruõasvanàþ 6.094.026a jaghanebhyaþ sphuliïgàü÷ ca netrebhyo '÷råõi saütatam 6.094.026c mumucus tasya turagàs tulyam agniü ca vàri ca 6.094.027a evaü prakàrà bahavaþ samutpàtà bhayàvahàþ 6.094.027c ràvaõasya vinà÷àya dàruõàþ saüprajaj¤ire 6.094.028a ràmasyàpi nimittàni saumyàni ca ÷ivàni ca 6.094.028c babhåvur jaya÷aüsãni pràdurbhåtàni sarva÷aþ 6.094.029a tato nirãkùyàtmagatàni ràghavo; raõe nimittàni nimittakovidaþ 6.094.029c jagàma harùaü ca paràü ca nirvçtiü; cakàra yuddhe 'bhyadhikaü ca vikramam 6.095.001a tataþ pravçttaü sukråraü ràmaràvaõayos tadà 6.095.001c sumahad dvairathaü yuddhaü sarvalokabhayàvaham 6.095.002a tato ràkùasasainyaü ca harãõàü ca mahad balam 6.095.002c pragçhãtapraharaõaü ni÷ceùñaü samatiùñhata 6.095.003a saüprayuddhau tato dçùñvà balavan nararàkùasau 6.095.003c vyàkùiptahçdayàþ sarve paraü vismayam àgatàþ 6.095.004a nànàpraharaõair vyagrair bhujair vismitabuddhayaþ 6.095.004c tasthuþ prekùya ca saügràmaü nàbhijaghnuþ parasparam 6.095.005a rakùasàü ràvaõaü càpi vànaràõàü ca ràghavam 6.095.005c pa÷yatàü vismitàkùàõàü sainyaü citram ivàbabhau 6.095.006a tau tu tatra nimittàni dçùñvà ràghavaràvaõau 6.095.006c kçtabuddhã sthiràmarùau yuyudhàte abhãtavat 6.095.007a jetavyam iti kàkutstho martavyam iti ràvaõaþ 6.095.007c dhçtau svavãryasarvasvaü yuddhe 'dar÷ayatàü tadà 6.095.008a tataþ krodhàd da÷agrãvaþ ÷aràn saüdhàya vãryavàn 6.095.008c mumoca dhvajam uddi÷ya ràghavasya rathe sthitam 6.095.009a te ÷aràs tam anàsàdya puraüdararathadhvajam 6.095.009c rakta÷aktiü paràmç÷ya nipetur dharaõãtale 6.095.010a tato ràmo 'bhisaükruddha÷ càpam àyamya vãryavàn 6.095.010c kçtapratikçtaü kartuü manasà saüpracakrame 6.095.011a ràvaõadhvajam uddi÷ya mumoca ni÷itaü ÷aram 6.095.011c mahàsarpam ivàsahyaü jvalantaü svena tejasà 6.095.012a jagàma sa mahãü bhittvà da÷agrãvadhvajaü ÷araþ 6.095.012c sa nikçtto 'patad bhåmau ràvaõasya rathadhvajaþ 6.095.013a dhvajasyonmathanaü dçùñvà ràvaõaþ sumahàbalaþ 6.095.013c krodhajenàgninà saükhye pradãpta iva càbhavat 6.095.014a sa roùava÷am àpannaþ ÷aravarùaü mahad vaman 6.095.014c ràmasya turagàn divyठ÷arair vivyàdha ràvaõaþ 6.095.015a te viddhà harayas tasya nàskhalan nàpi babhramuþ 6.095.015c babhåvuþ svasthahçdayàþ padmanàlair ivàhatàþ 6.095.016a teùàm asaübhramaü dçùñvà vàjinàü ràvaõas tadà 6.095.016c bhåya eva susaükruddhaþ ÷aravarùaü mumoca ha 6.095.017a gadà÷ ca parighàü÷ caiva cakràõi musalàni ca 6.095.017c giri÷çïgàõi vçkùàü÷ ca tathà ÷ålapara÷vadhàn 6.095.018a màyà vihitam etat tu ÷astravarùam apàtayat 6.095.018c sahasra÷as tato bàõàn a÷ràntahçdayodyamaþ 6.095.019a tumulaü tràsajananaü bhãmaü bhãmapratisvanam 6.095.019c durdharùam abhavad yuddhe naika÷astramayaü mahat 6.095.020a vimucya ràghavarathaü samantàd vànare bale 6.095.020c sàyakair antarikùaü ca cakàrà÷u nirantaram 6.095.020e mumoca ca da÷agrãvo niþsaïgenàntaràtmanà 6.095.021a vyàyacchamànaü taü dçùñvà tatparaü ràvaõaü raõe 6.095.021c prahasann iva kàkutsthaþ saüdadhe sàyakठ÷itàn 6.095.022a sa mumoca tato bàõàn raõe ÷atasahasra÷aþ 6.095.022c tàn dçùñvà ràvaõa÷ cakre sva÷araiþ khaü nirantaram 6.095.023a tatas tàbhyàü prayuktena ÷aravarùeõa bhàsvatà 6.095.023c ÷arabaddham ivàbhàti dvitãyaü bhàsvad ambaram 6.095.024a nànimitto 'bhavad bàõo nàtibhettà na niùphalaþ 6.095.024c tathà visçjator bàõàn ràmaràvaõayor mçdhe 6.095.025a pràyudhyetàm avicchinnam asyantau savyadakùiõam 6.095.025c cakratus tau ÷araughais tu nirucchvàsam ivàmbaram 6.095.026a ràvaõasya hayàn ràmo hayàn ràmasya ràvaõaþ 6.095.026c jaghnatus tau tadànyonyaü kçtànukçtakàriõau 6.096.001a tau tathà yudhyamànau tu samare ràmaràvaõau 6.096.001c dadç÷uþ sarvabhåtàni vismitenàntaràtmanà 6.096.002a ardayantau tu samare tayos tau syandanottamau 6.096.002c parasparavadhe yuktau ghoraråpau babhåvatuþ 6.096.003a maõóalàni ca vãthã÷ ca gatapratyàgatàni ca 6.096.003c dar÷ayantau bahuvidhàü såtau sàrathyajàü gatim 6.096.004a ardayan ràvaõaü ràmo ràghavaü càpi ràvaõaþ 6.096.004c gativegaü samàpannau pravartana nivartane 6.096.005a kùipatoþ ÷arajàlàni tayos tau syandanottamau 6.096.005c ceratuþ saüyugamahãü sàsàrau jaladàv iva 6.096.006a dar÷ayitvà tadà tau tu gatiü bahuvidhàü raõe 6.096.006c parasparasyàbhimukhau punar eva ca tasthatuþ 6.096.007a dhuraü dhureõa rathayor vaktraü vaktreõa vàjinàm 6.096.007c patàkà÷ ca patàkàbhiþ sameyuþ sthitayos tadà 6.096.008a ràvaõasya tato ràmo dhanurmuktaiþ ÷itaiþ ÷araiþ 6.096.008c caturbhi÷ caturo dãptàn hayàn pratyapasarpayat 6.096.009a sa krodhava÷am àpanno hayànàm apasarpaõe 6.096.009c mumoca ni÷itàn bàõàn ràghavàya ni÷àcaraþ 6.096.010a so 'tividdho balavatà da÷agrãveõa ràghavaþ 6.096.010c jagàma na vikàraü ca na càpi vyathito 'bhavat 6.096.011a cikùepa ca punar bàõàn vajrapàtasamasvanàn 6.096.011c sàrathiü vajrahastasya samuddi÷ya ni÷àcaraþ 6.096.012a màtales tu mahàvegàþ ÷arãre patitàþ ÷aràþ 6.096.012c na såkùmam api saümohaü vyathàü và pradadur yudhi 6.096.013a tayà dharùaõayà kroddho màtaler na tathàtmanaþ 6.096.013c cakàra ÷arajàlena ràghavo vimukhaü ripum 6.096.014a viü÷atiü triü÷ataü ùaùñiü ÷ata÷o 'tha sahasra÷aþ 6.096.014c mumoca ràghavo vãraþ sàyakàn syandane ripoþ 6.096.015a gadànàü musalànàü ca parighàõàü ca nisvanaiþ 6.096.015c ÷aràõàü puïkhavàtai÷ ca kùubhitàþ saptasàgaràþ 6.096.016a kùubdhànàü sàgaràõàü ca pàtàlatalavàsinaþ 6.096.016c vyathitàþ pannagàþ sarve dànavà÷ ca sahasra÷aþ 6.096.017a cakampe medinã kçtsnà sa÷ailavanakànanà 6.096.017c bhàskaro niùprabha÷ càbhån na vavau càpi màrutaþ 6.096.018a tato devàþ sagandharvàþ siddhà÷ ca paramarùayaþ 6.096.018c cintàm àpedire sarve sakiünaramahoragàþ 6.096.019a svasti gobràhmaõebhyo 'stu lokàs tiùñhantu ÷à÷vatàþ 6.096.019c jayatàü ràghavaþ saükhye ràvaõaü ràkùase÷varam 6.096.020a tataþ kruddho mahàbàhå raghåõàü kãrtivardhanaþ 6.096.020c saüdhàya dhanuùà ràmaþ kùuram à÷ãviùopamam 6.096.020e ràvaõasya ÷iro 'cchindac chrãmaj jvalitakuõóalam 6.096.021a tac chiraþ patitaü bhåmau dçùñaü lokais tribhis tadà 6.096.021c tasyaiva sadç÷aü cànyad ràvaõasyotthitaü ÷iraþ 6.096.022a tat kùipraü kùiprahastena ràmeõa kùiprakàriõà 6.096.022c dvitãyaü ràvaõa÷ira÷ chinnaü saüyati sàyakaiþ 6.096.023a chinnamàtraü ca tac chãrùaü punar anyat sma dç÷yate 6.096.023c tad apy a÷anisaükà÷ai÷ chinnaü ràmeõa sàyakaiþ 6.096.024a evam eva ÷ataü chinnaü ÷irasàü tulyavarcasàm 6.096.024c na caiva ràvaõasyànto dç÷yate jãvitakùaye 6.096.025a tataþ sarvàstravid vãraþ kausalyànandivardhanaþ 6.096.025c màrgaõair bahubhir yukta÷ cintayàm àsa ràghavaþ 6.096.026a màrãco nihato yais tu kharo yais tu sudåùaõaþ 6.096.026c kra¤càraõye viràdhas tu kabandho daõóakà vane 6.096.027a ta ime sàyakàþ sarve yuddhe pratyayikà mama 6.096.027c kiü nu tat kàraõaü yena ràvaõe mandatejasaþ 6.096.028a iti cintàpara÷ càsãd apramatta÷ ca saüyuge 6.096.028c vavarùa ÷aravarùàõi ràghavo ràvaõorasi 6.096.029a ràvaõo 'pi tataþ kruddho rathastho ràkùase÷varaþ 6.096.029c gadàmusalavarùeõa ràmaü pratyardayad raõe 6.096.030a devadànavayakùàõàü pi÷àcoragarakùasàm 6.096.030c pa÷yatàü tan mahad yuddhaü sarvaràtram avartata 6.096.031a naiva ratriü na divasaü na muhårtaü na cakùaõam 6.096.031c ràmaràvaõayor yuddhaü viràmam upagacchati 6.097.001a atha saüsmàrayàm àsa ràghavaü màtalis tadà 6.097.001c ajànann iva kiü vãra tvam enam anuvartase 6.097.002a visçjàsmai vadhàya tvam astraü paitàmahaü prabho 6.097.002c vinà÷akàlaþ kathito yaþ suraiþ so 'dya vartate 6.097.003a tataþ saüsmàrito ràmas tena vàkyena màtaleþ 6.097.003c jagràha sa ÷araü dãptaü ni÷vasantam ivoragam 6.097.004a yam asmai prathamaü pràdàd agastyo bhagavàn çùiþ 6.097.004c brahmadattaü mahad bàõam amoghaü yudhi vãryavàn 6.097.005a brahmaõà nirmitaü pårvam indràrtham amitaujasà 6.097.005c dattaü surapateþ pårvaü trilokajayakàïkùiõaþ 6.097.006a yasya vàjeùu pavanaþ phale pàvakabhàskarau 6.097.006c ÷arãram àkà÷amayaü gaurave merumandarau 6.097.007a jàjvalyamànaü vapuùà supuïkhaü hemabhåùitam 6.097.007c tejasà sarvabhåtànàü kçtaü bhàskaravarcasaü 6.097.008a sadhåmam iva kàlàgniü dãptam à÷ãviùaü yathà 6.097.008c rathanàgà÷vavçndànàü bhedanaü kùiprakàriõam 6.097.009a dvàràõàü parighàõàü ca girãõàm api bhedanam 6.097.009c nànàrudhirasiktàïgaü medodigdhaü sudàruõam 6.097.010a vajrasàraü mahànàdaü nànàsamitidàruõam 6.097.010c sarvavitràsanaü bhãmaü ÷vasantam iva pannagam 6.097.011a kaïkagçdhrabalànàü ca gomàyugaõarakùasàm 6.097.011c nityaü bhakùapradaü yuddhe yamaråpaü bhayàvaham 6.097.012a nandanaü vànarendràõàü rakùasàm avasàdanam 6.097.012c vàjitaü vividhair vàjai÷ càrucitrair garutmataþ 6.097.013a tam uttameùuü lokànàm ikùvàkubhayanà÷anam 6.097.013c dviùatàü kãrtiharaõaü praharùakaram àtmanaþ 6.097.014a abhimantrya tato ràmas taü maheùuü mahàbalaþ 6.097.014c vedaproktena vidhinà saüdadhe kàrmuke balã 6.097.015a sa ràvaõàya saükruddho bhç÷am àyamya kàrmukam 6.097.015c cikùepa param àyattas taü ÷araü marmaghàtinam 6.097.016a sa vajra iva durdharùo vajrabàhuvisarjitaþ 6.097.016c kçtànta iva càvàryo nyapatad ràvaõorasi 6.097.017a sa visçùño mahàvegaþ ÷arãràntakaraþ ÷araþ 6.097.017c bibheda hçdayaü tasya ràvaõasya duràtmanaþ 6.097.018a rudhiràktaþ sa vegena jãvitàntakaraþ ÷araþ 6.097.018c ràvaõasya haran pràõàn vive÷a dharaõãtalam 6.097.019a sa ÷aro ràvaõaü hatvà rudhiràrdrakçtacchaviþ 6.097.019c kçtakarmà nibhçtavat svatåõãü punar àvi÷at 6.097.020a tasya hastàd dhatasyà÷u kàrmukaü tat sasàyakam 6.097.020c nipapàta saha pràõair bhra÷yamànasya jãvitàt 6.097.021a gatàsur bhãmavegas tu nairçtendro mahàdyutiþ 6.097.021c papàta syandanàd bhåmau vçtro vajrahato yathà 6.097.022a taü dçùñvà patitaü bhåmau hata÷eùà ni÷àcaràþ 6.097.022c hatanàthà bhayatrastàþ sarvataþ saüpradudruvuþ 6.097.023a nardanta÷ càbhipetus tàn vànarà drumayodhinaþ 6.097.023c da÷agrãvavadhaü dçùñvà vijayaü ràghavasya ca 6.097.024a ardità vànarair hçùñair laïkàm abhyapatan bhayàt 6.097.024c hatà÷rayatvàt karuõair bàùpaprasravaõair mukhaiþ 6.097.025a tato vineduþ saühçùñà vànarà jitakà÷inaþ 6.097.025c vadanto ràghavajayaü ràvaõasya ca taü vadham 6.097.026a athàntarikùe vyanadat saumyas trida÷adundubhiþ 6.097.026c divyagandhavahas tatra màrutaþ susukho vavau 6.097.027a nipapàtàntarikùàc ca puùpavçùñis tadà bhuvi 6.097.027c kirantã ràghavarathaü duravàpà manoharàþ 6.097.028a ràghavas tava saüyuktà gagane ca vi÷u÷ruve 6.097.028c sàdhu sàdhv iti vàg agryà devatànàü mahàtmanàm 6.097.029a àvive÷a mahàn harùo devànàü càraõaiþ saha 6.097.029c ràvaõe nihate raudre sarvalokabhayaükare 6.097.030a tataþ sakàmaü sugrãvam aïgadaü ca mahàbalam 6.097.030c cakàra ràghavaþ prãto hatvà ràkùasapuügavam 6.097.031a tataþ prajagmuþ pra÷amaü marudgaõà; di÷aþ prasedur vimalaü nabho 'bhavat 6.097.031c mahã cakampe na ca màrutà vavuþ; sthiraprabha÷ càpy abhavad divàkaraþ 6.097.032a tatas tu sugrãvavibhãùaõàdayaþ; suhçdvi÷eùàþ sahalakùmaõàs tadà 6.097.032c sametya hçùñà vijayena ràghavaü; raõe 'bhiràmaü vidhinàbhyapåjayan 6.097.033a sa tu nihataripuþ sthirapratij¤aþ; svajanabalàbhivçto raõe raràja 6.097.033c raghukulançpanandano mahaujàs; trida÷agaõair abhisaüvçto yathendraþ 6.098.001a ràvaõaü nihataü ÷rutvà ràghaveõa mahàtmanà 6.098.001c antaþpuràd viniùpetå ràkùasyaþ ÷okakar÷itàþ 6.098.002a vàryamàõàþ subahu÷o vçùñantyaþ kùitipàüsuùu 6.098.002c vimuktake÷yo duþkhàrtà gàvo vatsahatà yathà 6.098.003a uttareõa viniùkramya dvàreõa saha ràkùasaiþ 6.098.003c pravi÷yàyodhanaü ghoraü vicinvantyo hataü patim 6.098.004a àryaputreti vàdinyo hà nàtheti ca sarva÷aþ 6.098.004c paripetuþ kabandhàïkàü mahãü ÷oõitakardamàm 6.098.005a tà bàùpaparipårõàkùyo bhartç÷okaparàjitàþ 6.098.005c kareõva iva nardantyo vinedur hatayåthapàþ 6.098.006a dadç÷us tà mahàkàyaü mahàvãryaü mahàdyutim 6.098.006c ràvaõaü nihataü bhåmau nãlà¤janacayopamam 6.098.007a tàþ patiü sahasà dçùñvà ÷ayànaü raõapàüsuùu 6.098.007c nipetus tasya gàtreùu chinnà vanalatà iva 6.098.008a bahumànàt pariùvajya kà cid enaü ruroda ha 6.098.008c caraõau kà cid àliïgya kà cit kaõñhe 'valambya ca 6.098.009a uddhçtya ca bhujau kà cid bhåmau sma parivartate 6.098.009c hatasya vadanaü dçùñvà kà cin moham upàgamat 6.098.010a kà cid aïke ÷iraþ kçtvà ruroda mukham ãkùatã 6.098.010c snàpayantã mukhaü bàùpais tuùàrair iva païkajam 6.098.011a evam àrtàþ patiü dçùñvà ràvaõaü nihataü bhuvi 6.098.011c cukru÷ur bahudhà ÷okàd bhåyas tàþ paryadevayan 6.098.012a yena vitràsitaþ ÷akro yena vitràsito yamaþ 6.098.012c yena vai÷ravaõo ràjà puùpakeõa viyojitaþ 6.098.013a gandharvàõàm çùãõàü ca suràõàü ca mahàtmanàm 6.098.013c bhayaü yena mahad dattaü so 'yaü ÷ete raõe hataþ 6.098.014a asurebhyaþ surebhyo và pannagebhyo 'pi và tathà 6.098.014c na bhayaü yo vijànàti tasyedaü mànuùàd bhayam 6.098.015a avadhyo devatànàü yas tathà dànavarakùasàm 6.098.015c hataþ so 'yaü raõe ÷ete mànuùeõa padàtinà 6.098.016a yo na ÷akyaþ surair hantuü na yakùair nàsurais tathà 6.098.016c so 'yaü ka÷ cid ivàsattvo mçtyuü martyena lambhitaþ 6.098.017a evaü vadantyo bahudhà rurudus tasya tàþ striyaþ 6.098.017c bhåya eva ca duþkhàrtà vilepu÷ ca punaþ punaþ 6.098.018a a÷çõvatà tu suhçdàü satataü hitavàdinàm 6.098.018c etàþ samam idànãü te vayam àtmà ca pàtitàþ 6.098.019a bruvàõo 'pi hitaü vàkyam iùño bhràtà vibhãùaõaþ 6.098.019c dhçùñaü paruùito mohàt tvayàtmavadhakàïkùiõà 6.098.020a yadi niryàtità te syàt sãtà ràmàya maithilã 6.098.020c na naþ syàd vyasanaü ghoram idaü målaharaü mahat 6.098.021a vçttakàmo bhaved bhràtà ràmo mitrakulaü bhavet 6.098.021c vayaü càvidhavàþ sarvàþ sakàmà na ca ÷atravaþ 6.098.022a tvayà punar nç÷aüsena sãtàü saürundhatà balàt 6.098.022c ràkùasà vayam àtmà ca trayaü tulaü nipàtitam 6.098.023a na kàmakàraþ kàmaü và tava ràkùasapuügava 6.098.023c daivaü ceùñayate sarvaü hataü daivena hanyate 6.098.024a vànaràõàü vinà÷o 'yaü ràkùasànàü ca te raõe 6.098.024c tava caiva mahàbàho daivayogàd upàgataþ 6.098.025a naivàrthena na kàmena vikrameõa na càj¤ayà 6.098.025c ÷akyà daivagatir loke nivartayitum udyatà 6.098.026a vilepur evaü dãnàs tà ràkùasàdhipayoùitaþ 6.098.026c kurarya iva duþkhàrtà bàùpaparyàkulekùaõàþ 6.099.001a tàsàü vilapamànànàü tathà ràkùasayoùitàm 6.099.001c jyeùñhà patnã priyà dãnà bhartàraü samudaikùata 6.099.002a da÷agrãvaü hataü dçùñvà ràmeõàcintyakarmaõà 6.099.002c patiü mandodarã tatra kçpaõà paryadevayat 6.099.003a nanu nàma mahàbàho tava vai÷ravaõànuja 6.099.003c kruddhasya pramukhe sthàtuü trasyaty api puraüdaraþ 6.099.004a çùaya÷ ca mahãdevà gandharvà÷ ca ya÷asvinaþ 6.099.004c nanu nàma tavodvegàc càraõà÷ ca di÷o gatàþ 6.099.005a sa tvaü mànuùamàtreõa ràmeõa yudhi nirjitaþ 6.099.005c na vyapatrapase ràjan kim idaü ràkùasarùabha 6.099.006a kathaü trailokyam àkramya ÷riyà vãryeõa cànvitam 6.099.006c aviùahyaü jaghàna tvaü mànuùo vanagocaraþ 6.099.007a mànuùàõàm aviùaye carataþ kàmaråpiõaþ 6.099.007c vinà÷as tava ràmeõa saüyuge nopapadyate 6.099.008a na caitat karma ràmasya ÷raddadhàmi camåmukhe 6.099.008c sarvataþ samupetasya tava tenàbhimar÷anam 6.099.009a indriyàõi purà jitvà jitaü tribhuvaõaü tvayà 6.099.009c smaradbhir iva tad vairam indriyair eva nirjitaþ 6.099.010a atha và ràmaråpeõa vàsavaþ svayam àgataþ 6.099.010c màyàü tava vinà÷àya vidhàyàpratitarkitàm 6.099.011a yadaiva hi janasthàne ràkùasair bahubhir vçtaþ 6.099.011c kharas tava hato bhràtà tadaivàsau na mànuùaþ 6.099.012a yadaiva nagarãü laïkàü duùpraveùàü surair api 6.099.012c praviùño hanumàn vãryàt tadaiva vyathità vayam 6.099.013a kriyatàm avirodha÷ ca ràghaveõeti yan mayà 6.099.013c ucyamàno na gçhõàsi tasyeyaü vyuùñir àgatà 6.099.014a akasmàc càbhikàmo 'si sãtàü ràkùasapuügava 6.099.014c ai÷varyasya vinà÷àya dehasya svajanasya ca 6.099.015a arundhatyà vi÷iùñàü tàü rohiõyà÷ càpi durmate 6.099.015c sãtàü dharùayatà mànyàü tvayà hy asadç÷aü kçtam 6.099.016a na kulena na råpeõa na dàkùiõyena maithilã 6.099.016c mayàdhikà và tulyà và tvaü tu mohàn na budhyase 6.099.017a sarvathà sarvabhåtànàü nàsti mçtyur alakùaõaþ 6.099.017c tava tàvad ayaü mçtyur maithilãkçtalakùaõaþ 6.099.018a maithilã saha ràmeõa vi÷okà vihariùyati 6.099.018c alpapuõyà tv ahaü ghore patità ÷okasàgare 6.099.019a kailàse mandare merau tathà caitrarathe vane 6.099.019c devodyàneùu sarveùu vihçtya sahità tvayà 6.099.020a vimànenànuråpeõa yà yàmy atulayà ÷riyà 6.099.020c pa÷yantã vividhàn de÷àüs tàüs tàü÷ citrasragambarà 6.099.020e bhraü÷ità kàmabhogebhyaþ sàsmi vãravadhàt tava 6.099.021a satyavàk sa mahàbhàgo devaro me yad abravãt 6.099.021c ayaü ràkùasamukhyànàü vinà÷aþ paryupasthitaþ 6.099.022a kàmakrodhasamutthena vyasanena prasaïginà 6.099.022c tvayà kçtam idaü sarvam anàthaü rakùasàü kulam 6.099.023a na hi tvaü ÷ocitavyo me prakhyàtabalapauruùaþ 6.099.023c strãsvabhàvàt tu me buddhiþ kàruõye parivartate 6.099.024a sukçtaü duùkçtaü ca tvaü gçhãtvà svàü gatiü gataþ 6.099.024c àtmànam anu÷ocàmi tvadviyogena duþkhitàm 6.099.025a nãlajãmåtasaükà÷aþ pãtàmbara÷ubhàïgadaþ 6.099.025c sarvagàtràõi vikùipya kiü ÷eùe rudhiràplutaþ 6.099.025e prasupta iva ÷okàrtàü kiü màü na pratibhàùase 6.099.026a mahàvãryasya dakùasya saüyugeùv apalàyinaþ 6.099.026c yàtudhànasya dauhitrãü kiü tvaü màü nàbhyudãkùase 6.099.027a yena sådayase ÷atrån samare såryavarcasà 6.099.027c vajro vajradharasyeva so 'yaü te satatàrcitaþ 6.099.028a raõe ÷atrupraharaõo hemajàlapariùkçtaþ 6.099.028c parigho vyavakãrõas te bàõai÷ chinnaþ sahasradhà 6.099.029a dhig astu hçdayaü yasyà mamedaü na sahasradhà 6.099.029c tvayi pa¤catvam àpanne phalate ÷okapãóitam 6.099.030a etasminn antare ràmo vibhãùaõam uvàca ha 6.099.030c saüskàraþ kriyatàü bhràtuþ striya÷ caità nivartaya 6.099.031a taü pra÷ritas tato ràmaü ÷rutavàkyo vibhãùaõaþ 6.099.031c vimç÷ya buddhyà dharmaj¤o dharmàrthasahitaü vacaþ 6.099.031e ràmasyaivànuvçttyartham uttaraü pratyabhàùata 6.099.032a tyaktadharmavrataü kråraü nç÷aüsam ançtaü tathà 6.099.032c nàham arho 'smi saüskartuü paradàràbhimar÷akam 6.099.033a bhràtçråpo hi me ÷atrur eùa sarvàhite rataþ 6.099.033c ràvaõo nàrhate påjàü påjyo 'pi gurugauravàt 6.099.034a nç÷aüsa iti màü ràma vakùyanti manujà bhuvi 6.099.034c ÷rutvà tasya guõàn sarve vakùyanti sukçtaü punaþ 6.099.035a tac chrutvà paramaprãto ràmo dharmabhçtàü varaþ 6.099.035c vibhãùaõam uvàcedaü vàkyaj¤o vàkyakovidam 6.099.036a tavàpi me priyaü kàryaü tvatprabhavàc ca me jitam 6.099.036c ava÷yaü tu kùamaü vàcyo mayà tvaü ràkùase÷vara 6.099.037a adharmànçtasaüyuktaþ kàmam eùa ni÷àcaraþ 6.099.037c tejasvã balavठ÷åraþ saügràmeùu ca nitya÷aþ 6.099.038a ÷atakratumukhair devaiþ ÷råyate na paràjitaþ 6.099.038c mahàtmà balasaüpanno ràvaõo lokaràvaõaþ 6.099.039a maraõàntàni vairàõi nirvçttaü naþ prayojanam 6.099.039c kriyatàm asya saüskàro mamàpy eùa yathà tava 6.099.040a tvatsakà÷àn mahàbàho saüskàraü vidhipårvakam 6.099.040c kùipram arhati dharmaj¤a tvaü ya÷obhàg bhaviùyasi 6.099.041a ràghavasya vacaþ ÷rutvà tvaramàõo vibhãùaõaþ 6.099.041c saüskàreõànuråpeõa yojayàm àsa ràvaõam 6.099.042a sa dadau pàvakaü tasya vidhiyuktaü vibhãùaõaþ 6.099.042c tàþ striyo 'nunayàm àsa sàntvam uktvà punaþ punaþ 6.099.043a praviùñàsu ca sarvàsu ràkùasãùu vibhãùaõaþ 6.099.043c ràmapàr÷vam upàgamya tadàtiùñhad vinãtavat 6.099.044a ràmo 'pi saha sainyena sasugrãvaþ salakùmaõaþ 6.099.044c harùaü lebhe ripuü hatvà yathà vçtraü ÷atakratuþ 6.100.001a te ràvaõavadhaü dçùñvà devagandharvadànavàþ 6.100.001c jagmus tais tair vimànaiþ svaiþ kathayantaþ ÷ubhàþ kathàþ 6.100.002a ràvaõasya vadhaü ghoraü ràghavasya paràkramam 6.100.002c suyuddhaü vànaràõàü ca sugrãvasay ca mantritam 6.100.003a anuràgaü ca vãryaü ca saumitrer lakùmaõasya ca 6.100.003c kathayanto mahàbhàgà jagmur hçùñà yathàgatam 6.100.004a ràghavas tu rathaü divyam indradattaü ÷ikhiprabham 6.100.004c anuj¤àya mahàbhàgo màtaliü pratyapåjayat 6.100.005a ràghaveõàbhyanuj¤àto màtaliþ ÷akrasàrathiþ 6.100.005c divyaü taü ratham àsthàya divam evàruroha saþ 6.100.006a tasmiüs tu divam àråóhe surasàrathisattame 6.100.006c ràghavaþ paramaprãtaþ sugrãvaü pariùasvaje 6.100.007a pariùvajya ca sugrãvaü lakùmaõenàbhivàditaþ 6.100.007c påjyamàno hari÷reùñhair àjagàma balàlayam 6.100.008a abravãc ca tadà ràmaþ samãpaparivartinam 6.100.008c saumitriü sattvasaüpannaü lakùmaõaü dãptatejasaü 6.100.009a vibhãùaõam imaü saumya laïkàyàm abhiùecaya 6.100.009c anuraktaü ca bhaktaü ca mama caivopakàriõam 6.100.010a eùa me paramaþ kàmo yad imaü ràvaõànujam 6.100.010c laïkàyàü saumya pa÷yeyam abhiùiktaü vibhãùaõam 6.100.011a evam uktas tu saumitrã ràghaveõa mahàtmanà 6.100.011c tathety uktvà tu saühçùñaþ sauvarõaü ghañam àdade 6.100.012a ghañena tena saumitrir abhyaùi¤cad vibhãùaõam 6.100.012c laïkàyàü rakùasàü madhye ràjànaü ràma÷àsanàt 6.100.013a abhyaùi¤cat sa dharmàtmà ÷uddhàtmànaü vibhãùaõam 6.100.013c tasyàmàtyà jahçùire bhaktà ye càsya ràkùasàþ 6.100.014a dçùñvàbhiùiktaü laïkàyàü ràkùasendraü vibhãùaõam 6.100.014c ràghavaþ paramàü prãtiü jagàma sahalakùmaõaþ 6.100.015a sa tad ràjyaü mahat pràpya ràmadattaü vibhãùaõaþ 6.100.015c prakçtãþ sàntvayitvà ca tato ràmam upàgamat 6.100.016a akùatàn modakàül làjàn divyàþ sumanasas tathà 6.100.016c àjahrur atha saühçùñàþ pauràs tasmai ni÷àcaràþ 6.100.017a sa tàn gçhãtvà durdharùo ràghavàya nyavedayat 6.100.017c maïgalyaü maïgalaü sarvaü lakùmaõàya ca vãryavàn 6.100.018a kçtakàryaü samçddhàrthaü dçùñvà ràmo vibhãùaõam 6.100.018c pratijagràha tat sarvaü tasyaiva priyakàmyayà 6.100.019a tataþ ÷ailopamaü vãraü prà¤jaliü pàr÷vataþ sthitam 6.100.019c abravãd ràghavo vàkyaü hanåmantaü plavaügamam 6.100.020a anumànya mahàràjam imaü saumya vibhãùaõam 6.100.020c pravi÷ya ràvaõagçhaü vinayenopasçtya ca 6.100.021a vaidehyà màü ku÷alinaü sasugrãvaü salakùmaõam 6.100.021c àcakùva jayatàü ÷reùñha ràvaõaü ca mayà hatam 6.100.022a priyam etad udàhçtya maithilyàs tvaü harã÷vara 6.100.022c pratigçhya ca saüde÷am upàvartitum arhasi 6.101.001a iti pratisamàdiùño hanåmàn màrutàtmajaþ 6.101.001c pravive÷a purãü laïkàü påjyamàno ni÷àcaraiþ 6.101.002a pravi÷ya tu mahàtejà ràvaõasya nive÷anam 6.101.002c dadar÷a ÷a÷inà hãnàü sàtaïkàm iva rohiõãm 6.101.003a nibhçtaþ praõataþ prahvaþ so 'bhigamyàbhivàdya ca 6.101.003c ràmasya vacanaü sarvam àkhyàtum upacakrame 6.101.004a vaidehi ku÷alã ràmaþ sasugrãvaþ salakùmaõaþ 6.101.004c ku÷alaü càha siddhàrtho hata÷atrur ariüdamaþ 6.101.005a vibhãùaõasahàyena ràmeõa haribhiþ saha 6.101.005c nihato ràvaõo devi lakùmaõasya nayena ca 6.101.006a pçùñvà ca ku÷alaü ràmo vãras tvàü raghunandanaþ 6.101.006c abravãt paramaprãtaþ kçtàrthenàntaràtmanà 6.101.007a priyam àkhyàmi te devi tvàü tu bhayaþ sabhàjaye 6.101.007c diùñyà jãvasi dharmaj¤e jayena mama saüyuge 6.101.008a labdho no vijayaþ sãte svasthà bhava gatavyathà 6.101.008c ràvaõaþ sa hataþ ÷atrur laïkà ceyaü va÷e sthità 6.101.009a mayà hy alabdhanidreõa dhçtena tava nirjaye 6.101.009c pratij¤aiùà vinistãrõà baddhvà setuü mahodadhau 6.101.010a saübhrama÷ ca na kartavyo vartantyà ràvaõàlaye 6.101.010c vibhãùaõa vidheyaü hi laïkai÷varyam idaü kçtam 6.101.011a tad à÷vasihi vi÷vastà svagçhe parivartase 6.101.011c ayaü càbhyeti saühçùñas tvaddar÷anasamutsukaþ 6.101.012a evam uktà samutpatya sãtà ÷a÷inibhànanà 6.101.012c praharùeõàvaruddhà sà vyàjahàra na kiü cana 6.101.013a abravãc ca hari÷reùñhaþ sãtàm apratijalpatãm 6.101.013c kiü tvaü cintayase devi kiü ca màü nàbhibhàùase 6.101.014a evam uktà hanumatà sãtà dharme vyavasthità 6.101.014c abravãt paramaprità harùagadgadayà girà 6.101.015a priyam etad upa÷rutya bhartur vijayasaü÷ritam 6.101.015c praharùava÷am àpannà nirvàkyàsmi kùaõàntaram 6.101.016a na hi pa÷yàmi sadç÷aü cintayantã plavaügama 6.101.016c matpriyàkhyànakasyeha tava pratyabhinandanam 6.101.017a na ca pa÷yàmi tat saumya pçthivyàm api vànara 6.101.017c sadç÷aü matpriyàkhyàne tava dàtuü bhavet samam 6.101.018a hiraõyaü và suvarõaü và ratnàni vividhàni ca 6.101.018c ràjyaü và triùu lokeùu naitad arhati bhàùitum 6.101.019a evam uktas tu vaidehyà pratyuvàca plavaügamaþ 6.101.019c pragçhãtà¤jalir vàkyaü sãtàyàþ pramukhe sthitaþ 6.101.020a bhartuþ priyahite yukte bhartur vijayakàïkùiõi 6.101.020c snigdham evaüvidhaü vàkyaü tvam evàrhasi bhàùitum 6.101.021a tavaitad vacanaü saumye sàravat snigdham eva ca 6.101.021c ratnaughàd vividhàc càpi devaràjyàd vi÷iùyate 6.101.022a arthata÷ ca mayà pràptà devaràjyàdayo guõàþ 6.101.022c hata÷atruü vijayinaü ràmaü pa÷yàmi yat sthitam 6.101.023a imàs tu khalu ràkùasyo yadi tvam anumanyase 6.101.023c hantum icchàmy ahaü sarvà yàbhis tvaü tarjità purà 6.101.024a kli÷yantãü patidevàü tvàm a÷okavanikàü gatàm 6.101.024c ghoraråpasamàcàràþ kråràþ kråratarekùaõàþ 6.101.025a ràkùasyo dàruõakathà varam etaü prayaccha me 6.101.025c icchàmi vividhair ghàtair hantum etàþ sudàruõàþ 6.101.026a muùñibhiþ pàõibhi÷ caiva caraõai÷ caiva ÷obhane 6.101.026c ghorair jànuprahàrai÷ ca da÷anànàü ca pàtanaiþ 6.101.027a bhakùaõaiþ karõanàsànàü ke÷ànàü lu¤canais tathà 6.101.027c bhç÷aü ÷uùkamukhãbhi÷ ca dàruõair laïghanair hataiþ 6.101.028a evaüprakàrair bahubhir viprakàrair ya÷asvini 6.101.028c hantum icchàmy ahaü devi tavemàþ kçtakilbiùàþ 6.101.029a evam uktà mahumatà vaidehã janakàtmajà 6.101.029c uvàca dharmasahitaü hanåmantaü ya÷asvinã 6.101.030a ràjasaü÷rayava÷yànàü kurvatãnàü paràj¤ayà 6.101.030c vidheyànàü ca dàsãnàü kaþ kupyed vànarottama 6.101.031a bhàgyavaiùamya yogena purà du÷caritena ca 6.101.031c mayaitet pràpyate sarvaü svakçtaü hy upabhujyate 6.101.032a pràptavyaü tu da÷à yogàn mayaitad iti ni÷citam 6.101.032c dàsãnàü ràvaõasyàhaü marùayàmãha durbalà 6.101.033a àj¤aptà ràvaõenaità ràkùasyo màm atarjayan 6.101.033c hate tasmin na kuryur hi tarjanaü vànarottama 6.101.034a ayaü vyàghrasamãpe tu puràõo dharmasaühitaþ 6.101.034c çkùeõa gãtaþ ÷loko me taü nibodha plavaügama 6.101.035a na paraþ pàpam àdatte pareùàü pàpakarmaõàm 6.101.035c samayo rakùitavyas tu santa÷ càritrabhåùaõàþ 6.101.036a pàpànàü và ÷ubhànàü và vadhàrhàõàü plavaügama 6.101.036c kàryaü kàruõyam àryeõa na ka÷ cin nàparàdhyati 6.101.037a lokahiüsàvihàràõàü rakùasàü kàmaråpiõam 6.101.037c kurvatàm api pàpàni naiva kàryam a÷obhanam 6.101.038a evam uktas tu hanumàn sãtayà vàkyakovidaþ 6.101.038c pratyuvàca tataþ sãtàü ràmapatnãü ya÷asvinãm 6.101.039a yuktà ràmasya bhavatã dharmapatnã ya÷asvinã 6.101.039c pratisaüdi÷a màü devi gamiùye yatra ràghavaþ 6.101.040a evam uktà hanumatà vaidehã janakàtmajà 6.101.040c abravãd draùñum icchàmi bhartàraü vànarottama 6.101.041a tasyàs tadvacanaü ÷rutvà hanumàn pavanàtmajaþ 6.101.041c harùayan maithilãü vàkyam uvàcedaü mahàdyutiþ 6.101.042a pårõacandrànanaü ràmaü drakùyasy àrye salakùmaõam 6.101.042c sthiramitraü hatàmitraü ÷acãva trida÷e÷varam 6.101.043a tàm evam uktvà ràjantãü sãtàü sàkùàd iva ÷riyam 6.101.043c àjagàma mahàvego hanåmàn yatra ràghavaþ 6.102.001a sa uvàca mahàpraj¤am abhigamya plavaügamaþ 6.102.001c ràmaü vacanam arthaj¤o varaü sarvadhanuùmatàm 6.102.002a yannimitto 'yam àrambhaþ karmaõàü ca phalodayaþ 6.102.002c tàü devãü ÷okasaütaptàü maithilãü draùñum arhasi 6.102.003a sà hi ÷okasamàviùñà bàùpaparyàkulekùaõà 6.102.003c maithilã vijayaü ÷rutvà tava harùam upàgamat 6.102.004a pårvakàt pratyayàc càham ukto vi÷vastayà tayà 6.102.004c bhartàraü draùñum icchàmi kçtàrthaü sahalakùmaõam 6.102.005a evam ukto hanumatà ràmo dharmabhçtàü varaþ 6.102.005c agacchat sahasà dhyànam àsãd bàùpapariplutaþ 6.102.006a dãrgham uùõaü ca ni÷vasya medinãm avalokayan 6.102.006c uvàca meghasaükà÷aü vibhãùaõam upasthitam 6.102.007a divyàïgaràgàü vaidehãü divyàbharaõabhåùitàm 6.102.007c iha sãtàü ÷iraþsnàtàm upasthàpaya màciram 6.102.008a evam uktas tu ràmeõa tvaramàõo vibhãùaõaþ 6.102.008c pravi÷yàntaþpuraü sãtàü strãbhiþ svàbhir acodayat 6.102.009a divyàïgaràgà vaidehã divyàbharaõabhåùità 6.102.009c yànam àroha bhadraü te bhartà tvàü draùñum icchati 6.102.010a evam uktà tu vaidehã pratyuvàca vibhãùaõam 6.102.010c asnàtà draùñum icchàmi bhartàraü ràkùasàdhipa 6.102.011a tasyàs tadvacanaü ÷rutvà pratyuvàca vibhãùaõaþ 6.102.011c yathàhaü ràmo bhartà te tat tathà kartum arhasi 6.102.012a tasya tadvacanaü ÷rutvà maithilã bhràtçdevatà 6.102.012c bhartçbhaktivratà sàdhvã tatheti pratyabhàùata 6.102.013a tataþ sãtàü ÷iraþsnàtàü yuvatãbhir alaükçtàm 6.102.013c mahàrhàbharaõopetàü mahàrhàmbaradhàriõãm 6.102.014a àropya ÷ibikàü dãptàü paràrdhyàmbarasaüvçtàm 6.102.014c rakùobhir bahubhir guptàm àjahàra vibhãùaõaþ 6.102.015a so 'bhigamya mahàtmànaü j¤àtvàbhidhyànam àsthitam 6.102.015c praõata÷ ca prahçùña÷ ca pràptàü sãtàü nyavedayat 6.102.016a tàm àgatàm upa÷rutya rakùogçhaciroùitàm 6.102.016c harùo dainyaü ca roùa÷ ca trayaü ràghavam àvi÷at 6.102.017a tataþ pàr÷vagataü dçùñvà savimar÷aü vicàrayan 6.102.017c vibhãùaõam idaü vàkyam ahçùño ràghavo 'bravãt 6.102.018a ràkùasàdhipate saumya nityaü madvijaye rata 6.102.018c vaidehã saünikarùaü me ÷ãghraü samupagacchatu 6.102.019a sa tadvacanam àj¤àya ràghavasya vibhãùaõaþ 6.102.019c tårõam utsàraõe yatnaü kàrayàm àsa sarvataþ 6.102.020a ka¤cukoùõãùiõas tatra vetrajharjharapàõayaþ 6.102.020c utsàrayantaþ puruùàþ samantàt paricakramuþ 6.102.021a çkùàõàü vànaràõàü ca ràkùasànàü ca sarvataþ 6.102.021c vçndàny utsàryamàõàni dåram utsasçjus tataþ 6.102.022a teùàm utsàryamàõànàü sarveùàü dhvanir utthitaþ 6.102.022c vàyunodvartamànasya sàgarasyeva nisvanaþ 6.102.023a utsàryamàõàüs tàn dçùñvà samantàj jàtasaübhramàn 6.102.023c dàkùiõyàt tadamarùàc ca vàrayàm àsa ràghavaþ 6.102.024a saürabdha÷ càbravãd ràma÷ cakùuùà pradahann iva 6.102.024c vibhãùaõaü mahàpràj¤aü sopàlambham idaü vacaþ 6.102.025a kimarthaü màm anàdçtya kç÷yate 'yaü tvayà janaþ 6.102.025c nivartayainam udyogaü jano 'yaü svajano mama 6.102.026a na gçhàõi na vastràõi na pràkàràs tiraskriyàþ 6.102.026c nedç÷à ràjasatkàrà vçttam àvaraõaü striyaþ 6.102.027a vyasaneùu na kçcchreùu na yuddhe na svayaü vare 6.102.027c na kratau no vivàhe ca dar÷anaü duùyate striyaþ 6.102.028a saiùà yuddhagatà caiva kçcchre mahati ca sthità 6.102.028c dar÷ane 'syà na doùaþ syàn matsamãpe vi÷eùataþ 6.102.029a tad ànaya samãpaü me ÷ãghram enàü vibhãùaõa 6.102.029c sãtà pa÷yatu màm eùà suhçdgaõavçtaü sthitam 6.102.030a evam uktas tu ràmeõa savimar÷o vibhãùaõaþ 6.102.030c ràmasyopànayat sãtàü saünikarùaü vinãtavat 6.102.031a tato lakùmaõasugrãvau hanåmàü÷ ca plavaügamaþ 6.102.031c ni÷amya vàkyaü ràmasya babhåvur vyathità bhç÷am 6.102.032a kalatranirapekùai÷ ca iïgitair asya dàruõaiþ 6.102.032c aprãtam iva sãtàyàü tarkayanti sma ràghavam 6.102.033a lajjayà tv avalãyantã sveùu gàtreùu maithilã 6.102.033c vibhãùaõenànugatà bhartàraü sàbhyavartata 6.102.034a sà vastrasaüruddhamukhã lajjayà janasaüsadi 6.102.034c rurodàsàdya bhartàram àryaputreti bhàùiõã 6.102.035a vismayàc ca praharùàc ca snehàc ca paridevatà 6.102.035c udaikùata mukhaü bhartuþ saumyaü saumyatarànanà 6.102.036a atha samapanudan manaþklamaü sà; suciram adçùñam udãkùya vai priyasya 6.102.036c vadanam uditapårõacandrakàntaü; vimala÷a÷àïkanibhànanà tadàsãt 6.103.001a tàü tu pàr÷ve sthitàü prahvàü ràmaþ saüprekùya maithilãm 6.103.001c hçdayàntargatakrodho vyàhartum upacakrame 6.103.002a eùàsi nirjità bhadre ÷atruü jitvà mayà raõe 6.103.002c pauruùàd yad anuùñheyaü tad etad upapàditam 6.103.003a gato 'smy antam amarùasya dharùaõà saüpramàrjità 6.103.003c avamàna÷ ca ÷atru÷ ca mayà yugapad uddhçtau 6.103.004a adya me pauruùaü dçùñam adya me saphalaþ ÷ramaþ 6.103.004c adya tãrõapratij¤atvàt prabhavàmãha càtmanaþ 6.103.005a yà tvaü virahità nãtà calacittena rakùasà 6.103.005c daivasaüpàdito doùo mànuùeõa mayà jitaþ 6.103.006a saüpràptam avamànaü yas tejasà na pramàrjati 6.103.006c kas tasya puruùàrtho 'sti puruùasyàlpatejasaþ 6.103.007a laïghanaü ca samudrasya laïkàyà÷ càvamardanam 6.103.007c saphalaü tasya tac chlàghyam adya karma hanåmataþ 6.103.008a yuddhe vikramata÷ caiva hitaü mantrayata÷ ca me 6.103.008c sugrãvasya sasainyasya saphalo 'dya pari÷ramaþ 6.103.009a nirguõaü bhràtaraü tyaktvà yo màü svayam upasthitaþ 6.103.009c vibhãùaõasya bhaktasya saphalo 'dya pari÷ramaþ 6.103.010a ity evaü bruvatas tasya sãtà ràmasya tadvacaþ 6.103.010c mçgãvotphullanayanà babhåvà÷rupariplutà 6.103.011a pa÷yatas tàü tu ràmasya bhåyaþ krodho 'bhyavartata 6.103.011c prabhåtàjyàvasiktasya pàvakasyeva dãpyataþ 6.103.012a sa baddhvà bhrukuñiü vaktre tiryakprekùitalocanaþ 6.103.012c abravãt paruùaü sãtàü madhye vànararakùasàm 6.103.013a yat kartavyaü manuùyeõa dharùaõàü parimàrjatà 6.103.013c tat kçtaü sakalaü sãte ÷atruhastàd amarùaõàt 6.103.014a nirjità jãvalokasya tapasà bhàvitàtmanà 6.103.014c agastyena duràdharùà muninà dakùiõeva dik 6.103.015a vidita÷ càstu bhadraü te yo 'yaü raõapari÷ramaþ 6.103.015c sa tãrõaþ suhçdàü vãryàn na tvadarthaü mayà kçtaþ 6.103.016a rakùatà tu mayà vçttam apavàdaü ca sarva÷aþ 6.103.016c prakhyàtasyàtmavaü÷asya nyaïgaü ca parimàrjatà 6.103.017a pràptacàritrasaüdehà mama pratimukhe sthità 6.103.017c dãpo netràturasyeva pratikålàsi me dçóham 6.103.018a tad gaccha hy abhyanuj¤àtà yateùñaü janakàtmaje 6.103.018c età da÷a di÷o bhadre kàryam asti na me tvayà 6.103.019a kaþ pumàn hi kule jàtaþ striyaü paragçhoùitàm 6.103.019c tejasvi punar àdadyàt suhçllekhena cetasà 6.103.020a ràvaõàïkaparibhraùñàü dçùñàü duùñena cakùuùà 6.103.020c kathaü tvàü punaràdadyàü kulaü vyapadi÷an mahat 6.103.021a tadarthaü nirjità me tvaü ya÷aþ pratyàhçtaü mayà 6.103.021c nàsti me tvayy abhiùvaïgo yatheùñaü gamyatàm itaþ 6.103.022a iti pravyàhçtaü bhadre mayaitat kçtabuddhinà 6.103.022c lakùmaõe bharate và tvaü kuru buddhiü yathàsukham 6.103.023a sugrãve vànarendre và ràkùasendre vibhãùaõe 6.103.023c nive÷aya manaþ ÷ãte yathà và sukham àtmanaþ 6.103.024a na hi tvàü ràvaõo dçùñvà divyaråpàü manoramàm 6.103.024c marùayate ciraü sãte svagçhe parivartinãm 6.103.025a tataþ priyàrha÷varaõà tad apriyaü; priyàd upa÷rutya cirasya maithilã 6.103.025c mumoca bàùpaü subhç÷aü pravepità; gajendrahastàbhihateva vallarã 6.104.001a evam uktà tu vaidehã paruùaü lomaharùaõam 6.104.001c ràghaveõa saroùeõa bhç÷aü pravyathitàbhavat 6.104.002a sà tad a÷rutapårvaü hi jane mahati maithilã 6.104.002c ÷rutvà bhartçvaco råkùaü lajjayà vrãóitàbhavat 6.104.003a pravi÷antãva gàtràõi svàny eva janakàtmajà 6.104.003c vàk÷alyais taiþ sa÷alyeva bhç÷am a÷råõy avartayat 6.104.004a tato bàùpaparikliùñaü pramàrjantã svam ànanam 6.104.004c ÷anair gadgadayà vàcà bhartàram idam abravãt 6.104.005a kiü màm asadç÷aü vàkyam ãdç÷aü ÷rotradàruõam 6.104.005c råkùaü ÷ràvayase vãra pràkçtaþ pràkçtàm iva 6.104.006a na tathàsmi mahàbàho yathà tvam avagacchasi 6.104.006c pratyayaü gaccha me svena càritreõaiva te ÷ape 6.104.007a pçthak strãõàü pracàreõa jàtiü tvaü pari÷aïkase 6.104.007c parityajemàü ÷aïkàü tu yadi te 'haü parãkùità 6.104.008a yady ahaü gàtrasaüspar÷aü gatàsmi viva÷à prabho 6.104.008c kàmakàro na me tatra daivaü tatràparàdhyati 6.104.009a madadhãnaü tu yat tan me hçdayaü tvayi vartate 6.104.009c paràdhãneùu gàtreùu kiü kariùyàmy anã÷varà 6.104.010a sahasaüvçddhabhàvàc ca saüsargeõa ca mànada 6.104.010c yady ahaü te na vij¤àtà hatà tenàsmi ÷à÷vatam 6.104.011a preùitas te yadà vãro hanåmàn avalokakaþ 6.104.011c laïkàsthàhaü tvayà vãra kiü tadà na visarjità 6.104.012a pratyakùaü vànarendrasya tvadvàkyasamanantaram 6.104.012c tvayà saütyaktayà vãra tyaktaü syàj jãvitaü mayà 6.104.013a na vçthà te ÷ramo 'yaü syàt saü÷aye nyasya jãvitam 6.104.013c suhçjjanaparikle÷o na càyaü niùphalas tava 6.104.014a tvayà tu nara÷àrdåla krodham evànuvartatà 6.104.014c laghuneva manuùyeõa strãtvam eva puraskçtam 6.104.015a apade÷ena janakàn notpattir vasudhàtalàt 6.104.015c mama vçttaü ca vçttaj¤a bahu te na puraskçtam 6.104.016a na pramàõãkçtaþ pàõir bàlye bàlena pãóitaþ 6.104.016c mama bhakti÷ ca ÷ãlaü ca sarvaü te pçùñhataþ kçtam 6.104.017a evaü bruvàõà rudatã bàùpagadgadabhàùiõã 6.104.017c abravãl lakùmaõaü sãtà dãnaü dhyànaparaü sthitam 6.104.018a citàü me kuru saumitre vyasanasyàsya bheùajam 6.104.018c mithyàpavàdopahatà nàhaü jãvitum utsahe 6.104.019a aprãtasya guõair bhartus tyaktayà janasaüsadi 6.104.019c yà kùamà me gatir gantuü pravekùye havyavàhanam 6.104.020a evam uktas tu vaidehyà lakùmaõaþ paravãrahà 6.104.020c amarùava÷am àpanno ràghavànanam aikùata 6.104.021a sa vij¤àya mana÷chandaü ràmasyàkàrasåcitam 6.104.021c citàü cakàra saumitrir mate ràmasya vãryavàn 6.104.022a adhomukhaü tato ràmaü ÷anaiþ kçtvà pradakùiõam 6.104.022c upàsarpata vaidehã dãpyamànaü hutà÷anam 6.104.023a praõamya devatàbhya÷ ca bràhmaõebhya÷ ca maithilã 6.104.023c baddhà¤jalipuñà cedam uvàcàgnisamãpataþ 6.104.024a yathà me hçdayaü nityaü nàpasarpati ràghavàt 6.104.024c tathà lokasya sàkùã màü sarvataþ pàtu pàvakaþ 6.104.025a evam uktvà tu vaidehã parikramya hutà÷anam 6.104.025c vive÷a jvalanaü dãptaü niþsaïgenàntaràtmanà 6.104.026a janaþ sa sumahàüs tatra bàlavçddhasamàkulaþ 6.104.026c dadar÷a maithilãü tatra pravi÷antãü hutà÷anam 6.104.027a tasyàm agniü vi÷antyàü tu hàheti vipulaþ svanaþ 6.104.027c rakùasàü vànaràõàü ca saübabhåvàdbhutopamaþ 6.105.001a tato vai÷ravaõo ràjà yama÷ càmitrakar÷anaþ 6.105.001c sahasràkùo mahendra÷ ca varuõa÷ ca paraütapaþ 6.105.002a ùaóardhanayanaþ ÷rãmàn mahàdevo vçùadhvajaþ 6.105.002c kartà sarvasya lokasya brahmà brahmavidàü varaþ 6.105.003a ete sarve samàgamya vimànaiþ såryasaünibhaiþ 6.105.003c àgamya nagarãü laïkàm abhijagmu÷ ca ràghavam 6.105.004a tataþ sahastàbharaõàn pragçhya vipulàn bhujàn 6.105.004c abruvaüs trida÷a÷reùñhàþ prà¤jaliü ràghavaü sthitam 6.105.005a kartà sarvasya lokasya ÷reùñho j¤ànavatàü varaþ 6.105.005c upekùase kathaü sãtàü patantãü havyavàhane 6.105.005e kathaü devagaõa÷reùñham àtmànaü nàvabudhyase 6.105.006a çtadhàmà vasuþ pårvaü vasånàü ca prajàpatiþ 6.105.006c tvaü trayàõàü hi lokànàm àdikartà svayaüprabhuþ 6.105.007a rudràõàm aùñamo rudraþ sàdhyànàm api pa¤camaþ 6.105.007c a÷vinau càpi te karõau candrasåryau ca cakùuùã 6.105.008a ante càdau ca lokànàü dç÷yase tvaü paraütapa 6.105.008c upekùase ca vaidehãü mànuùaþ pràkçto yathà 6.105.009a ity ukto lokapàlais taiþ svàmã lokasya ràghavaþ 6.105.009c abravãt trida÷a÷reùñhàn ràmo dharmabhçtàü varaþ 6.105.010a àtmànaü mànuùaü manye ràmaü da÷arathàtmajam 6.105.010c yo 'haü yasya yata÷ càhaü bhagavàüs tad bravãtu me 6.105.011a iti bruvàõaü kàkutsthaü brahmà brahmavidàü varaþ 6.105.011c abravãc chçõu me ràma satyaü satyaparàkrama 6.105.012a bhavàn nàràyaõo devaþ ÷rãmàü÷ cakràyudho vibhuþ 6.105.012c eka÷çïgo varàhas tvaü bhåtabhavyasapatnajit 6.105.013a akùaraü brahmasatyaü ca madhye cànte ca ràghava 6.105.013c lokànàü tvaü paro dharmo viùvaksena÷ caturbhujaþ 6.105.014a ÷àrïgadhanvà hçùãke÷aþ puruùaþ puruùottamaþ 6.105.014c ajitaþ khaógadhçg viùõuþ kçùõa÷ caiva bçhadbalaþ 6.105.015a senànãr gràmaõã÷ ca tvaü buddhiþ sattaü kùamà damaþ 6.105.015c prabhava÷ càpyaya÷ ca tvam upendro madhusådanaþ 6.105.016a indrakarmà mahendras tvaü padmanàbho raõàntakçt 6.105.016c ÷araõyaü ÷araõaü ca tvàm àhur divyà maharùayaþ 6.105.017a sahasra÷çïgo vedàtmà ÷atajihvo maharùabhaþ 6.105.017c tvaü yaj¤as tvaü vaùañkàras tvam oükàraþ paraütapa 6.105.018a prabhavaü nidhanaü và te na viduþ ko bhavàn iti 6.105.018c dç÷yase sarvabhåteùu bràhmaõeùu ca goùu ca 6.105.019a dikùu sarvàsu gagane parvateùu vaneùu ca 6.105.019c sahasracaraõaþ ÷rãmठ÷ata÷ãrùaþ sahasradhçk 6.105.020a tvaü dhàrayasi bhåtàni vasudhàü ca saparvatàm 6.105.020c ante pçthivyàþ salile dç÷yase tvaü mahoragaþ 6.105.021a trãül lokàn dhàrayan ràma devagandharvadànavàn 6.105.021c ahaü te hçdayaü ràma jihvà devã sarasvatã 6.105.022a devà gàtreùu lomàni nirmità brahmaõà prabho 6.105.022c nimeùas te 'bhavad ràtrir unmeùas te 'bhavad divà 6.105.023a saüskàràs te 'bhavan vedà na tad asti tvayà vinà 6.105.023c jagat sarvaü ÷arãraü te sthairyamü te vasudhàtalam 6.105.024a agniþ kopaþ prasàdas te somaþ ÷rãvatsalakùaõa 6.105.024c tvayà lokàs trayaþ kràntàþ puràõe vikramais tribhiþ 6.105.025a mahendra÷ ca kçto ràjà baliü baddhvà mahàsuram 6.105.025c sãtà lakùmãr bhavàn viùõur devaþ kçùõaþ prajàpatiþ 6.105.026a vadhàrthaü ràvaõasyeha praviùño mànuùãü tanum 6.105.026c tad idaü naþ kçtaü kàryaü tvayà dharmabhçtàü vara 6.105.027a nihato ràvaõo ràma prahçùño divam àkrama 6.105.027c amoghaü balavãryaü te amoghas te paràkramaþ 6.105.028a amoghàs te bhaviùyanti bhaktimanta÷ ca ye naràþ 6.105.028c ye tvàü devaü dhruvaü bhaktàþ puràõaü puruùottamam 6.105.029a ye naràþ kãrtayiùyanti nàsti teùàü paràbhavaþ 6.106.001a etac chrutvà ÷ubhaü vàkyaü pitàmahasamãritam 6.106.001c aïkenàdàya vaidehãm utpapàta vibhàvasuþ 6.106.002a taruõàdityasaükà÷àü taptakà¤canabhåùaõàm 6.106.002c raktàmbaradharàü bàlàü nãlaku¤citamårdhajàm 6.106.003a akliùñamàlyàbharaõàü tathà råpàü manasvinãm 6.106.003c dadau ràmàya vaidehãm aïke kçtvà vibhàvasuþ 6.106.004a abravãc ca tadà ràmaü sàkùã lokasya pàvakaþ 6.106.004c eùà te ràma vaidehã pàpam asyà na vidyate 6.106.005a naiva vàcà na manasà nànudhyànàn na cakùuùà 6.106.005c suvçttà vçtta÷auõóãrà na tvàm aticacàra ha 6.106.006a ràvaõenàpanãtaiùà vãryotsiktena rakùasà 6.106.006c tvayà virahità dãnà viva÷à nirjanàd vanàt 6.106.007a ruddhà càntaþpure guptà tvakcittà tvatparàyaõà 6.106.007c rakùità ràkùasã saüghair vikçtair ghoradar÷anaiþ 6.106.008a pralobhyamànà vividhaü bhartsyamànà ca maithilã 6.106.008c nàcintayata tad rakùas tvadgatenàntaràtmanà 6.106.009a vi÷uddhabhàvàü niùpàpàü pratigçhõãùva ràghava 6.106.009c na kiü cid abhidhàtavyam aham àj¤àpayàmi te 6.106.010a evam ukto mahàtejà dhçtimàn dçóhavikramaþ 6.106.010c abravãt trida÷a÷reùñhaü ràmo dharmabhçtàü varaþ 6.106.011a ava÷yaü triùu lokeùu sãtà pàvanam arhati 6.106.011c dãrghakàloùità ceyaü ràvaõàntaþpure ÷ubhà 6.106.012a bàli÷aþ khalu kàmàtmà ràmo da÷arathàtmajaþ 6.106.012c iti vakùyanti màü santo jànakãm avi÷odhya hi 6.106.013a ananyahçdayàü bhaktàü maccittaparirakùaõãm 6.106.013c aham apy avagacchàmi maithilãü janakàtmajàm 6.106.014a pratyayàrthaü tu lokànàü trayàõàü satyasaü÷rayaþ 6.106.014c upekùe càpi vaidehãü pravi÷antãü hutà÷anam 6.106.015a imàm api vi÷àlàkùãü rakùitàü svena tejasà 6.106.015c ràvaõo nàtivarteta velàm iva mahodadhiþ 6.106.016a na hi ÷aktaþ sa duùñàtmà manasàpi hi maithilãm 6.106.016c pradharùayitum apràptàü dãptàm agni÷ikhàm iva 6.106.017a neyam arhati cai÷varyaü ràvaõàntaþpure ÷ubhà 6.106.017c ananyà hi mayà sãtàü bhàskareõa prabhà yathà 6.106.018a vi÷uddhà triùu lokeùu maithilã janakàtmajà 6.106.018c na hi hàtum iyaü ÷akyà kãrtir àtmavatà yathà 6.106.019a ava÷yaü ca mayà kàryaü sarveùàü vo vaco hitam 6.106.019c snigdhànàü lokamànyànàm evaü ca bruvatàü hitam 6.106.020a itãdam uktvà vacanaü mahàbalaiþ; pra÷asyamànaþ svakçtena karmaõà 6.106.020c sametya ràmaþ priyayà mahàbalaþ; sukhaü sukhàrho 'nubabhåva ràghavaþ 6.107.001a etac chrutvà ÷ubhaü vàkyaü ràghaveõa subhàùitam 6.107.001c idaü ÷ubhataraü vàkyaü vyàjahàra mahe÷varaþ 6.107.002a puùkaràkùa mahàbàho mahàvakùaþ paraütapa 6.107.002c diùñyà kçtam idaü karma tvayà ÷astrabhçtàü vara 6.107.003a diùñyà sarvasya lokasya pravçddhaü dàruõaü tamaþ 6.107.003c apàvçttaü tvayà saükhye ràma ràvaõajaü bhayam 6.107.004a à÷vàsya bharataü dãnaü kausalyàü ca ya÷asvinãm 6.107.004c kaikeyãü ca sumitràü ca dçùñvà lakùmaõamàtaram 6.107.005a pràpya ràjyam ayodhyàyàü nandayitvà suhçjjanam 6.107.005c ikùvàkåõàü kule vaü÷aü sthàpayitvà mahàbala 6.107.006a iùñvà turagamedhena pràpya cànuttamaü ya÷aþ 6.107.006c bràhmaõebhyo dhanaü dattvà tridivaü gantum arhasi 6.107.007a eùa ràjà vimànasthaþ pità da÷arathas tava 6.107.007c kàkutstha mànuùe loke gurus tava mahàya÷àþ 6.107.008a indralokaü gataþ ÷rãmàüs tvayà putreõa tàritaþ 6.107.008c lakùmaõena saha bhràtrà tvam enam abhivàdaya 6.107.009a mahàdevavacaþ ÷rutvà kàkutsthaþ sahalakùmaõaþ 6.107.009c vimàna÷ikharasthasya praõàmam akarot pituþ 6.107.010a dãpyamànaü svayàü lakùmyà virajo'mbaradhàriõam 6.107.010c lakùmaõena saha bhràtrà dadar÷a pitaraü prabhuþ 6.107.011a harùeõa mahatàviùño vimànastho mahãpatiþ 6.107.011c pràõaiþ priyataraü dçùñvà putraü da÷arathas tadà 6.107.012a àropyàïkaü mahàbàhur varàsanagataþ prabhuþ 6.107.012c bàhubhyàü saüpariùvajya tato vàkyaü samàdade 6.107.013a na me svargo bahumataþ saümàna÷ ca surarùibhiþ 6.107.013c tvayà ràma vihãnasya satyaü prati÷çõomi te 6.107.014a kaikeyyà yàni coktàni vàkyàni vadatàü vara 6.107.014c tava pravràjanàrthàni sthitàni hçdaye mama 6.107.015a tvàü tu dçùñvà ku÷alinaü pariùvajya salakùmaõam 6.107.015c adya duþkhàd vimukto 'smi nãhàràd iva bhàskaraþ 6.107.016a tàrito 'haü tvayà putra suputreõa mahàtmanà 6.107.016c aùñàvakreõa dharmàtmà tàrito bràhmaõo yathà 6.107.017a idànãü ca vijànàmi yathà saumya sure÷varaiþ 6.107.017c vadhàrthaü ràvaõasyeha vihitaü puruùottamam 6.107.018a siddhàrthà khalu kausalyà yà tvàü ràma gçhaü gatam 6.107.018c vanàn nivçttaü saühçùñà drakùyate ÷atrusådana 6.107.019a siddhàrthàþ khalu te ràma narà ye tvàü purãü gatam 6.107.019c jalàrdram abhiùiktaü ca drakùyanti vasudhàdhipam 6.107.020a anuraktena balinà ÷ucinà dharmacàriõà 6.107.020c iccheyaü tvàm ahaü draùñuü bharatena samàgatam 6.107.021a caturda÷asamàþ saumya vane niryàpitàs tvayà 6.107.021c vasatà sãtayà sàrdhaü lakùmaõena ca dhãmatà 6.107.022a nivçttavanavàso 'si pratij¤à saphalà kçtà 6.107.022c ràvaõaü ca raõe hatvà devàs te paritoùitàþ 6.107.023a kçtaü karma ya÷aþ ÷làghyaü pràptaü te ÷atrusådana 6.107.023c bhràtçbhiþ saha ràjyastho dãrgham àyur avàpnuhi 6.107.024a iti bruvàõaü ràjànaü ràmaþ prà¤jalir abravãt 6.107.024c kuru prasàdaü dharmaj¤a kaikeyyà bharatasya ca 6.107.025a saputràü tvàü tyajàmãti yad uktà kaikayã tvayà 6.107.025c sa ÷àpaþ kaikayãü ghoraþ saputràü na spç÷et prabho 6.107.026a sa tatheti mahàràjo ràmam uktvà kçtà¤jalim 6.107.026c lakùmaõaü ca pariùvajya punar vàkyam uvàca ha 6.107.027a ràmaü ÷u÷råùatà bhaktyà vaidehyà saha sãtayà 6.107.027c kçtà mama mahàprãtiþ pràptaü dharmaphalaü ca te 6.107.028a dharmaü pràpsyasi dharmaj¤a ya÷a÷ ca vipulaü bhuvi 6.107.028c ràme prasanne svargaü ca mahimànaü tathaiva ca 6.107.029a ràmaü ÷u÷råùa bhadraü te sumitrànandavardhana 6.107.029c ràmaþ sarvasya lokasya ÷ubheùv abhirataþ sadà 6.107.030a ete sendràs trayo lokàþ siddhà÷ ca paramarùayaþ 6.107.030c abhigamya mahàtmànam arcanti puruùottamam 6.107.031a etat tad uktam avyaktam akùaraü brahmanirmitam 6.107.031c devànàü hçdayaü saumya guhyaü ràmaþ paraütapaþ 6.107.032a avàptaü dharmacaraõaü ya÷a÷ ca vipulaü tvayà 6.107.032c ràmaü ÷u÷råùatà bhaktyà vaidehyà saha sãtayà 6.107.033a sa tathoktvà mahàbàhur lakùmaõaü prà¤jaliü sthitam 6.107.033c uvàca ràjà dharmàtmà vaidehãü vacanaü ÷ubham 6.107.034a kartavyo na tu vaidehi manyus tyàgam imaü prati 6.107.034c ràmeõa tvadvi÷uddhyarthaü kçtam etad dhitaiùiõà 6.107.035a na tvaü subhru samàdheyà pati÷u÷råvaõaü prati 6.107.035c ava÷yaü tu mayà vàcyam eùa te daivataü param 6.107.036a iti pratisamàdi÷ya putrau sãtàü tathà snuùàm 6.107.036c indralokaü vimànena yayau da÷aratho jvalan 6.108.001a pratiprayàte kàkutsthe mahendraþ pàka÷àsanaþ 6.108.001c abravãt paramaprãto ràghavaü prà¤jaliü sthitam 6.108.002a amoghaü dar÷anaü ràma tavàsmàkaü paraütapa 6.108.002c prãtiyukto 'smi tena tvaü bråhi yan manasecchasi 6.108.003a evam uktas tu kàkutsthaþ pratyuvàca kçtà¤jaliþ 6.108.003c lakùmaõena saha bhràtrà sãtayà càpi bhàryayà 6.108.004a yadi prãtiþ samutpannà mayi sarvasure÷vara 6.108.004c vakùyàmi kuru me satyaü vacanaü vadatàü vara 6.108.005a mama hetoþ paràkràntà ye gatà yamasàdanam 6.108.005c te sarve jãvitaü pràpya samuttiùñhantu vànaràþ 6.108.006a matpriyeùv abhiraktà÷ ca na mçtyuü gaõayanti ca 6.108.006c tvatprasàdàt sameyus te varam etad ahaü vçõe 6.108.007a nãrujàn nirvraõàü÷ caiva saüpannabalapauruùàn 6.108.007c golàïgålàüs tathaivarkùàn draùñum icchàmi mànada 6.108.008a akàle càpi mukhyàni målàni ca phalàni ca 6.108.008c nadya÷ ca vimalàs tatra tiùñheyur yatra vànaràþ 6.108.009a ÷rutvà tu vacanaü tasya ràghavasya mahàtmanaþ 6.108.009c mahendraþ pratyuvàcedaü vacanaü prãtilakùaõam 6.108.010a mahàn ayaü varas tàta tvayokto raghunandana 6.108.010c samutthàsyanti harayaþ suptà nidràkùaye yathà 6.108.011a suhçdbhir bàndhavai÷ caiva j¤àtibhiþ svajanena ca 6.108.011c sarva eva sameùyanti saüyuktàþ parayà mudà 6.108.012a akàle puùpa÷abalàþ phalavanta÷ ca pàdapàþ 6.108.012c bhaviùyanti maheùvàsa nadya÷ ca salilàyutàþ 6.108.013a savraõaiþ prathamaü gàtraiþ saüvçtair nivraõaiþ punaþ 6.108.013c babhåvur vànaràþ sarve kim etad iti vismitaþ 6.108.014a kàkutsthaü paripårõàrthaü dçùñvà sarve surottamàþ 6.108.014c åcus te prathamaü stutvà stavàrhaü sahalakùmaõam 6.108.015a gacchàyodhyàm ito vãra visarjaya ca vànaràn 6.108.015c maithilãü sàntvayasvainàm anuraktàü tapasvinãm 6.108.016a bhràtaraü pa÷ya bharataü tvacchokàd vratacàriõam 6.108.016c abhiùecaya càtmànaü pauràn gatvà praharùaya 6.108.017a evam uktvà tam àmantrya ràmaü saumitriõà saha 6.108.017c vimànaiþ såryasaükà÷air hçùñà jagmuþ surà divam 6.108.018a abhivàdya ca kàkutsthaþ sarvàüs tàüs trida÷ottamàn 6.108.018c lakùmaõena saha bhràtrà vàsam àj¤àpayat tadà 6.108.019a tatas tu sà lakùmaõaràmapàlità; mahàcamår hçùñajanà ya÷asvinã 6.108.019c ÷riyà jvalantã viraràja sarvato; ni÷àpraõãteva hi ÷ãtara÷minà 6.109.001a tàü ràtrim uùitaü ràmaü sukhotthitam ariüdamam 6.109.001c abravãt prà¤jalir vàkyaü jayaü pçùñvà vibhãùaõaþ 6.109.002a snànàni càïgaràgàõi vastràõy àbharaõàni ca 6.109.002c candanàni ca divyàni màlyàni vividhàni ca 6.109.003a alaükàravida÷ cemà nàryaþ padmanibhekùaõàþ 6.109.003c upasthitàs tvàü vidhivat snàpayiùyanti ràghava 6.109.004a evam uktas tu kàkutsthaþ pratyuvàca vibhãùaõam 6.109.004c harãn sugrãvamukhyàüs tvaü snànenopanimantraya 6.109.005a sa tu tàmyati dharmàtmà mamahetoþ sukhocitaþ 6.109.005c sukumàro mahàbàhuþ kumàraþ satyasaü÷ravaþ 6.109.006a taü vinà kaikeyãputraü bharataü dharmacàriõam 6.109.006c na me snànaü bahumataü vastràõy àbharaõàni ca 6.109.007a ita eva pathà kùipraü pratigacchàma tàü purãm 6.109.007c ayodhyàm àyato hy eùa panthàþ paramadurgamaþ 6.109.008a evam uktas tu kàkutsthaü pratyuvàca vibhãùaõaþ 6.109.008c ahnà tvàü pràpayiùyàmi tàü purãü pàrthivàtmaja 6.109.009a puùpakaü nàma bhadraü te vimànaü såryasaünibham 6.109.009c mama bhràtuþ kuberasya ràvaõenàhçtaü balàt 6.109.010a tad idaü meghasaükà÷aü vimànam iha tiùñhati 6.109.010c tena yàsyasi yànena tvam ayodhyàü gajajvaraþ 6.109.011a ahaü te yady anugràhyo yadi smarasi me guõàn 6.109.011c vasa tàvad iha pràj¤a yady asti mayi sauhçdam 6.109.012a lakùmaõena saha bhràtrà vaidehyà càpi bhàryayà 6.109.012c arcitaþ sarvakàmais tvaü tato ràma gamiùyasi 6.109.013a prãtiyuktas tu me ràma sasainyaþ sasuhçdgaõaþ 6.109.013c satkriyàü vihitàü tàvad gçhàõa tvaü mayodyatàm 6.109.014a praõayàd bahumànàc ca sauhçdena ca ràghava 6.109.014c prasàdayàmi preùyo 'haü na khalv àj¤àpayàmi te 6.109.015a evam uktas tato ràmaþ pratyuvàca vibhãùaõam 6.109.015c rakùasàü vànaràõàü ca sarveùàü copa÷çõvatàm 6.109.016a påjito 'haü tvayà vãra sàcivyena paraütapa 6.109.016c sarvàtmanà ca ceùñibhiþ sauhçdenottamena ca 6.109.017a na khalv etan na kuryàü te vacanaü ràkùase÷vara 6.109.017c taü tu me bhràtaraü draùñuü bharataü tvarate manaþ 6.109.018a màü nivartayituü yo 'sau citrakåñam upàgataþ 6.109.018c ÷irasà yàcato yasya vacanaü na kçtaü mayà 6.109.019a kausalyàü ca sumitràü ca kaikeyãü ca ya÷asvinãm 6.109.019c guråü÷ ca suhçda÷ caiva pauràü÷ ca tanayaiþ saha 6.109.020a upasthàpaya me kùipraü vimànaü ràkùase÷vara 6.109.020c kçtakàryasya me vàsaþ kathaü cid iha saümataþ 6.109.021a anujànãhi màü saumya påjito 'smi vibhãùaõa 6.109.021c manyur na khalu kartavyas tvaritas tvànumànaye 6.109.022a tataþ kà¤canacitràïgaü vaidåryamaõivedikam 6.109.022c kåñàgàraiþ parikùiptaü sarvato rajataprabham 6.109.023a pàõóuràbhiþ patàkàbhir dhvajai÷ ca samalaükçtam 6.109.023c ÷obhitaü kà¤canair harmyair hemapadmavibhåùitam 6.109.024a prakãrõaü kiïkiõãjàlair muktàmaõigavàkùitam 6.109.024c ghaõñàjàlaiþ parikùiptaü sarvato madhurasvanam 6.109.025a tan meru÷ikharàkàraü nirmitaü vi÷vakarmaõà 6.109.025c bahubhir bhåùitaü harmyair muktàrajatasaünibhau 6.109.026a talaiþ sphañikacitràïgair vaidåryai÷ ca varàsanaiþ 6.109.026c mahàrhàstaraõopetair upapannaü mahàdhanaiþ 6.109.027a upasthitam anàdhçùyaü tad vimànaü manojavam 6.109.027c nivedayitvà ràmàya tasthau tatra vibhãùaõaþ 6.110.001a upasthitaü tu taü dçùñvà puùpakaü puùpabhåùitam 6.110.001c avidåre sthitaü ràmaü pratyuvàca vibhãùaõaþ 6.110.002a sa tu baddhà¤jaliþ prahvo vinãto ràkùase÷varaþ 6.110.002c abravãt tvarayopetaþ kiü karomãti ràghavam 6.110.003a tam abravãn mahàtejà lakùmaõasyopa÷çõvataþ 6.110.003c vimç÷ya ràghavo vàkyam idaü snehapuraskçtam 6.110.004a kçtaprayatnakarmàõo vibhãùaõa vanaukasaþ 6.110.004c ratnair arthai÷ ca vivibhair bhåùaõai÷ càbhipåjaya 6.110.005a sahaibhir ardità laïkà nirjità ràkùase÷vara 6.110.005c hçùñaiþ pràõabhayaü tyaktvà saügràmeùv anivartibhiþ 6.110.006a evaü saümànità÷ ceme mànàrhà mànada tvayà 6.110.006c bhaviùyanti kçtaj¤ena nirvçtà hariyåthapàþ 6.110.007a tyàginaü saügrahãtàraü sànukro÷aü ya÷asvinam 6.110.007c yatas tvàm avagacchanti tataþ saübodhayàmi te 6.110.008a evam uktas tu ràmeõa vànaràüs tàn vibhãùaõaþ 6.110.008c ratnàrthaiþ saüvibhàgena sarvàn evànvapåjayat 6.110.009a tatas tàn påjitàn dçùñvà ratnair arthai÷ ca yåthapàn 6.110.009c àruroha tato ràmas tad vimànam anuttamam 6.110.010a aïkenàdàya vaidehãü lajjamànàü ya÷asvinãm 6.110.010c lakùmaõena saha bhràtrà vikràntena dhanuùmatà 6.110.011a abravãc ca vimànasthaþ kàkutsthaþ sarvavànaràn 6.110.011c sugrãvaü ca mahàvãryaü ràkùasaü ca vibhãùaõam 6.110.012a mitrakàryaü kçtam idaü bhavadbhir vànarottamàþ 6.110.012c anuj¤àtà mayà sarve yatheùñaü pratigacchata 6.110.013a yat tu kàryaü vayasyena suhçdà và paraütapa 6.110.013c kçtaü sugrãva tat sarvaü bhavatà dharmabhãruõà 6.110.013e kiùkindhàü pratiyàhy à÷u svasainyenàbhisaüvçtaþ 6.110.014a svaràjye vasa laïkàyàü mayà datte vibhãùaõa 6.110.014c na tvàü dharùayituü ÷aktàþ sendrà api divaukasaþ 6.110.015a ayodhyàü pratiyàsyàmi ràjadhànãü pitur mama 6.110.015c abhyanuj¤àtum icchàmi sarvàn àmantrayàmi vaþ 6.110.016a evam uktàs tu ràmeõa vànaràs te mahàbalàþ 6.110.016c åcuþ prà¤jalayo ràmaü ràkùasa÷ ca vibhãùaõaþ 6.110.016e ayodhyàü gantum icchàmaþ sarvàn nayatu no bhavàn 6.110.017a dçùñvà tvàm abhiùekàrdraü kausalyàm abhivàdya ca 6.110.017c acireõàgamiùyàmaþ svàn gçhàn nçpateþ suta 6.110.018a evam uktas tu dharmàtmà vànaraiþ savibhãùaõaiþ 6.110.018c abravãd ràghavaþ ÷rãmàn sasugrãvavibhãùaõàn 6.110.019a priyàt priyataraü labdhaü yad ahaü sasuhçjjanaþ 6.110.019c sarvair bhavadbhiþ sahitaþ prãtiü lapsye purãü gataþ 6.110.020a kùipram àroha sugrãva vimànaü vànaraiþ saha 6.110.020c tvam adhyàroha sàmàtyo ràkùasendravibhãùaõa 6.110.021a tatas tat puùpakaü divyaü sugrãvaþ saha senayà 6.110.021c adhyàrohat tvara¤ ÷ãghraü sàmàtya÷ ca vibhãùaõaþ 6.110.022a teùv àråóheùu sarveùu kauberaü paramàsanam 6.110.022c ràghaveõàbhyanuj¤àtam utpapàta vihàyasaü 6.110.023a yayau tena vimànena haüsayuktena bhàsvatà 6.110.023c prahçùña÷ ca pratãta÷ ca babhau ràmaþ kuberavat 6.111.001a anuj¤àtaü tu ràmeõa tad vimànam anuttamam 6.111.001c utpapàta mahàmeghaþ ÷vasanenoddhato yathà 6.111.002a pàtayitvà tata÷ cakùuþ sarvato raghunandanaþ 6.111.002c abravãn maithilãü sãtàü ràmaþ ÷a÷inibhànanàm 6.111.003a kailàsa÷ikharàkàre trikåña÷ikhare sthitàm 6.111.003c laïkàm ãkùasva vaidehi nirmitàü vi÷vakarmaõà 6.111.004a etad àyodhanaü pa÷ya màüsa÷oõitakardamam 6.111.004c harãõàü ràkùasànàü ca sãte vi÷asanaü mahat 6.111.005a tavahetor vi÷àlàkùi ràvaõo nihato mayà 6.111.005c kumbhakarõo 'tra nihataþ prahasta÷ ca ni÷àcaraþ 6.111.006a lakùmaõenendrajic càtra ràvaõir nihato raõe 6.111.006c viråpàkùa÷ ca duùprekùyo mahàpàr÷vamahodarau 6.111.007a akampana÷ ca nihato balino 'nye ca ràkùasàþ 6.111.007c tri÷irà÷ càtikàya÷ ca devàntakanaràntakau 6.111.008a atra mandodarã nàma bhàryà taü paryadevayat 6.111.008c sapatnãnàü sahasreõa sàsreõa parivàrità 6.111.009a etat tu dç÷yate tãrthaü samudrasya varànane 6.111.009c yatra sàgaram uttãrya tàü ràtrim uùità vayam 6.111.010a eùa setur mayà baddhaþ sàgare salilàrõave 6.111.010c tavahetor vi÷àlàkùi nalasetuþ suduùkaraþ 6.111.011a pa÷ya sàgaram akùobhyaü vaidehi varuõàlayam 6.111.011c apàram abhigarjantaü ÷aïkha÷uktiniùevitam 6.111.012a hiraõyanàbhaü ÷ailendraü kà¤canaü pa÷ya maithili 6.111.012c vi÷ramàrthaü hanumato bhittvà sàgaram utthitam 6.111.013a atra ràkùasaràjo 'yam àjagàma vibhãùaõaþ 6.111.014a eùà sà dç÷yate sãte kiùkindhà citrakànanà 6.111.014c sugrãvasya purã ramyà yatra vàlã mayà hataþ 6.111.015a dç÷yate 'sau mahàn sãte savidyud iva toyadaþ 6.111.015c ç÷yamåko giri÷reùñhaþ kà¤canair dhàtubhir vçtaþ 6.111.016a atràhaü vànarendreõa sugrãveõa samàgataþ 6.111.016c samaya÷ ca kçtaþ sãte vadhàrthaü vàlino mayà 6.111.017a eùà sà dç÷yate pampà nalinã citrakànanà 6.111.017c tvayà vihãno yatràhaü vilalàpa suduþkhitaþ 6.111.018a asyàs tãre mayà dçùñà ÷abarã dharmacàriõã 6.111.018c atra yojanabàhu÷ ca kabandho nihato mayà 6.111.019a dç÷yate 'sau janasthàne sãte ÷rãmàn vanaspatiþ 6.111.019c yatra yuddhaü mahad vçttaü tavahetor vilàsini 6.111.019e ràvaõasya nç÷aüsasya jañàyo÷ ca mahàtmanaþ 6.111.020a khara÷ ca nihata÷ saükhye dåùaõa÷ ca nipàtitaþ 6.111.020c tri÷irà÷ ca mahàvãryo mayà bàõair ajihmagaiþ 6.111.021a parõa÷àlà tathà citrà dç÷yate ÷ubhadar÷anà 6.111.021c yatra tvaü ràkùasendreõa ràvaõena hçtà balàt 6.111.022a eùà godàvarã ramyà prasannasalilà ÷ivà 6.111.022c agastyasyà÷ramo hy eùa dç÷yate pa÷ya maithili 6.111.023a vaidehi dç÷yate càtra ÷arabhaïgà÷ramo mahàn 6.111.023c upayàtaþ sahasràkùo yatra ÷akraþ puraüdaraþ 6.111.024a ete te tàpasàvàsà dç÷yante tanumadhyame 6.111.024c atriþ kulapatir yatra såryavai÷vànaraprabhaþ 6.111.024e atra sãte tvayà dçùñà tàpasã dharmacàriõã 6.111.025a asmin de÷e mahàkàyo viràdho nihato mayà 6.111.026a asau sutanu÷ailendra÷ citrakåñaþ prakà÷ate 6.111.026c yatra màü kaikayãputraþ prasàdayitum àgataþ 6.111.027a eùà sà yamunà dåràd dç÷yate citrakànanà 6.111.027c bharadvàjà÷ramo yatra ÷rãmàn eùa prakà÷ate 6.111.028a eùà tripathagà gaïgà dç÷yate varavarõini 6.111.028c ÷çïgaverapuraü caitad guho yatra samàgataþ 6.111.029a eùà sà dç÷yate 'yodhyà ràjadhànã pitur mama 6.111.029c ayodhyàü kuru vaidehi praõàmaü punar àgatà 6.111.030a tatas te vànaràþ sarve ràkùasa÷ ca vibhãùaõaþ 6.111.030c utpatyotpatya dadç÷us tàü purãü ÷ubhadar÷anàm 6.111.031a tatas tu tàü pàõóuraharmyamàlinãü; vi÷àlakakùyàü gajavàjisaükulàm 6.111.031c purãm ayodhyàü dadç÷uþ plavaügamàþ; purãü mahendrasya yathàmaràvatãm 6.112.001a pårõe caturda÷e varùe pa¤cabhyàü lakùmaõàgrajaþ 6.112.001c bharadvàjà÷ramaü pràpya vavande niyato munim 6.112.002a so 'pçcchad abhivàdyainaü bharadvàjaü tapodhanam 6.112.002c ÷çõoùi ka cid bhagavan subhikùànàmayaü pure 6.112.002e kaccic ca yukto bharato jãvanty api ca màtaraþ 6.112.003a evam uktas tu ràmeõa bharadvàjo mahàmuniþ 6.112.003c pratyuvàca raghu÷reùñhaü smitapårvaü prahçùñavat 6.112.004a païkadigdhas tu bharato jañilas tvàü pratãkùate 6.112.004c pàduke te puraskçtya sarvaü ca ku÷alaü gçhe 6.112.005a tvàü purà cãravasanaü pravi÷antaü mahàvanam 6.112.005c strãtçtãyaü cyutaü ràjyàd dharmakàmaü ca kevalam 6.112.006a padàtiü tyaktasarvasvaü pitur vacanakàriõam 6.112.006c svargabhogaiþ parityaktaü svargacyutam ivàmaram 6.112.007a dçùñvà tu karuõà pårvaü mamàsãt samitiüjaya 6.112.007c kaikeyãvacane yuktaü vanyamålaphalà÷anam 6.112.008a sàmprataü susamçddhàrthaü samitragaõabàndhavam 6.112.008c samãkùya vijitàriü tvàü mama prãtir anuttamà 6.112.009a sarvaü ca sukhaduþkhaü te viditaü mama ràghava 6.112.009c yat tvayà vipulaü pràptaü janasthànavadhàdikam 6.112.010a bràhmaõàrthe niyuktasya rakùataþ sarvatàpasàn 6.112.010c màrãcadar÷anaü caiva sãtonmathanam eva ca 6.112.011a kabandhadar÷anaü caiva pampàbhigamanaü tathà 6.112.011c sugrãveõa ca te sakhyaü yac ca vàlã hatas tvayà 6.112.012a màrgaõaü caiva vaidehyàþ karma vàtàtmajasya ca 6.112.012c viditàyàü ca vaidehyàü nalasetur yathà kçtaþ 6.112.012e yathà ca dãpità laïkà prahçùñair hariyåthapaiþ 6.112.013a saputrabàndhavàmàtyaþ sabalaþ saha vàhanaþ 6.112.013c yathà ca nihataþ saükhye ràvaõo devakaõñakaþ 6.112.014a samàgama÷ ca trida÷air yathàdatta÷ ca te varaþ 6.112.014c sarvaü mamaitad viditaü tapasà dharmavatsala 6.112.015a aham apy atra te dadmi varaü ÷astrabhçtàü vara 6.112.015c arghyaü pratigçhàõedam ayodhyàü ÷vo gamiùyasi 6.112.016a tasya tac chirasà vàkyaü pratigçhya nçpàtmajaþ 6.112.016c bàóham ity eva saühçùñaþ ÷rãmàn varam ayàcata 6.112.017a akàlaphalino vçkùàþ sarve càpi madhusravàþ 6.112.017c bhavantu màrge bhagavann ayodhyàü prati gacchataþ 6.112.018a niùphalàþ phalina÷ càsan vipuùpàþ puùpa÷àlinaþ 6.112.018c ÷uùkàþ samagrapatràs te nagà÷ caiva madhusravàþ 6.113.001a ayodhyàü tu samàlokya cintayàm àsa ràghavaþ 6.113.001c cintayitvà tato dçùñiü vànareùu nyapàtayat 6.113.002a priyakàmaþ priyaü ràmas tatas tvaritavikramam 6.113.002c uvàca dhãmàüs tejasvã hanåmantaü plavaügamam 6.113.003a ayodhyàü tvarito gaccha kùipraü tvaü plavagottama 6.113.003c jànãhi kaccit ku÷alã jano nçpatimandire 6.113.004a ÷çïgaverapuraü pràpya guhaü gahanagocaram 6.113.004c niùàdàdhipatiü bråhi ku÷alaü vacanàn mama 6.113.005a ÷rutvà tu màü ku÷alinam arogaü vigatajvaram 6.113.005c bhaviùyati guhaþ prãtaþ sa mamàtmasamaþ sakhà 6.113.006a ayodhyàyà÷ ca te màrgaü pravçttiü bharatasya ca 6.113.006c nivedayiùyati prãto niùàdàdhipatir guhaþ 6.113.007a bharatas tu tvayà vàcyaþ ku÷alaü vacanàn mama 6.113.007c siddhàrthaü ÷aüsa màü tasmai sabhàryaü sahalakùmaõam 6.113.008a haraõaü càpi vaidehyà ràvaõena balãyasà 6.113.008c sugrãveõa ca saüvàdaü vàlina÷ ca vadhaü raõe 6.113.009a maithilyanveùaõaü caiva yathà càdhigatà tvayà 6.113.009c laïghayitvà mahàtoyam àpagàpatim avyayam 6.113.010a upayànaü samudrasya sàgarasya ca dar÷anam 6.113.010c yathà ca kàritaþ setå ràvaõa÷ ca yathà hataþ 6.113.011a varadànaü mahendreõa brahmaõà varuõena ca 6.113.011c mahàdevaprasàdàc ca pitrà mama samàgamam 6.113.012a jitvà ÷atrugaõàn ràmaþ pràpya cànuttamaü ya÷aþ 6.113.012c upayàti samçddhàrthaþ saha mitrair mahàbalaþ 6.113.013a etac chrutvà yamàkàraü bhajate bharatas tataþ 6.113.013c sa ca te veditavyaþ syàt sarvaü yac càpi màü prati 6.113.014a j¤eyàþ sarve ca vçttàntà bharatasyeïgitàni ca 6.113.014c tattvena mukhavarõena dçùñyà vyàbhàùaõena ca 6.113.015a sarvakàmasamçddhaü hi hastya÷varathasaükulam 6.113.015c pitçpaitàmahaü ràjyaü kasya nàvartayen manaþ 6.113.016a saügatyà bharataþ ÷rãmàn ràjyenàrthã svayaü bhavet 6.113.016c pra÷àstu vasudhàü sarvàm akhilàü raghunandanaþ 6.113.017a tasya buddhiü ca vij¤àya vyavasàyaü ca vànara 6.113.017c yàvan na dåraü yàtàþ smaþ kùipram àgantum arhasi 6.113.018a iti pratisamàdiùño hanåmàn màrutàtmajaþ 6.113.018c mànuùaü dhàrayan råpam ayodhyàü tvarito yayau 6.113.019a laïghayitvà pitçpathaü bhujagendràlayaü ÷ubham 6.113.019c gaïgàyamunayor bhãmaü saünipàtam atãtya ca 6.113.020a ÷çïgaverapuraü pràpya guham àsàdya vãryavàn 6.113.020c sa vàcà ÷ubhayà hçùño hanåmàn idam abravãt 6.113.021a sakhà tu tava kàkutstho ràmaþ satyaparàkramaþ 6.113.021c sasãtaþ saha saumitriþ sa tvàü ku÷alam abravãt 6.113.022a pa¤camãm adya rajanãm uùitvà vacanàn muneþ 6.113.022c bharadvàjàbhyanuj¤àtaü drakùyasy adyaiva ràghavam 6.113.023a evam uktvà mahàtejàþ saüprahçùñatanåruhaþ 6.113.023c utpapàta mahàvego vegavàn avicàrayan 6.113.024a so 'pa÷yad ràmatãrthaü ca nadãü vàlukinãü tathà 6.113.024c gomatãü tàü ca so 'pa÷yad bhãmaü sàlavanaü tathà 6.113.025a sa gatvà dåram adhvànaü tvaritaþ kapiku¤jaraþ 6.113.025c àsasàda drumàn phullàn nandigràmasamãpajàn 6.113.026a kro÷amàtre tv ayodhyàyà÷ cãrakçùõàjinàmbaram 6.113.026c dadar÷a bharataü dãnaü kç÷am à÷ramavàsinam 6.113.027a jañilaü maladigdhàïgaü bhràtçvyasanakar÷itam 6.113.027c phalamålà÷inaü dàntaü tàpasaü dharmacàriõam 6.113.028a samunnatajañàbhàraü valkalàjinavàsasaü 6.113.028c niyataü bhàvitàtmànaü brahmarùisamatejasaü 6.113.029a pàduke te puraskçtya ÷àsantaü vai vasuüdharàm 6.113.029c caturvarõyasya lokasya tràtàraü sarvato bhayàt 6.113.030a upasthitam amàtyai÷ ca ÷ucibhi÷ ca purohitaiþ 6.113.030c balamukhyai÷ ca yuktai÷ ca kàùàyàmbaradhàribhiþ 6.113.031a na hi te ràjaputraü taü cãrakçùõàjinàmbaram 6.113.031c parimoktuü vyavasyanti paurà vai dharmavatsalàþ 6.113.032a taü dharmam iva dharmaj¤aü devavantam ivàparam 6.113.032c uvàca prà¤jalir vàkayü hanåmàn màrutàtmajaþ 6.113.033a vasantaü daõóakàraõye yaü tvaü cãrajañàdharam 6.113.033c anu÷ocasi kàkutsthaü sa tvà ku÷alam abravãt 6.113.034a priyam àkhyàmi te deva ÷okaü tyakùyasi dàruõam 6.113.034c asmin muhårte bhràtrà tvaü ràmeõa saha saügataþ 6.113.035a nihatya ràvaõaü ràmaþ pratilabhya ca maithilãm 6.113.035c upayàti samçddhàrthaþ saha mitrair mahàbalaiþ 6.113.036a lakùmaõa÷ ca mahàtejà vaidehã ca ya÷asvinã 6.113.036c sãtà samagrà ràmeõa mahendreõa ÷acã yathà 6.113.037a evam ukto hanumatà bharataþ kaikayãsutaþ 6.113.037c papàta sahasà hçùño harùàn mohaü jagàma ha 6.113.038a tato muhårtàd utthàya pratyà÷vasya ca ràghavaþ 6.113.038c hanåmantam uvàcedaü bharataþ priyavàdinam 6.113.039a a÷okajaiþ prãtimayaiþ kapim àliïgya saübhramàt 6.113.039c siùeca bharataþ ÷rãmàn vipulair a÷rubindubhiþ 6.113.040a devo và mànuùo và tvam anukro÷àd ihàgataþ 6.113.040c priyàkhyànasya te saumya dadàmi bruvataþ priyam 6.113.041a gavàü ÷atasahasraü ca gràmàõàü ca ÷ataü param 6.113.041c sakuõóalàþ ÷ubhàcàrà bhàryàþ kanyà÷ ca ùoóa÷a 6.113.042a hemavarõàþ sunàsoråþ ÷a÷isaumyànanàþ striyaþ 6.113.042c sarvàbharaõasaüpannà saüpannàþ kulajàtibhiþ 6.113.043a ni÷amya ràmàgamanaü nçpàtmajaþ; kapipravãrasya tadàdbhutopamam 6.113.043c praharùito ràmadidçkùayàbhavat; puna÷ ca harùàd idam abravãd vacaþ 6.114.001a bahåni nàma varùàõi gatasya sumahad vanam 6.114.001c ÷çõomy ahaü prãtikaraü mama nàthasya kãrtanam 6.114.002a kalyàõã bata gàtheyaü laukikã pratibhàti me 6.114.002c eti jãvantam ànando naraü varùa÷atàd api 6.114.003a ràghavasya harãõàü ca katham àsãt samàgamaþ 6.114.003c kasmin de÷e kim à÷ritya tat tvam àkhyàhi pçcchataþ 6.114.004a sa pçùño ràjaputreõa bçsyàü samupave÷itaþ 6.114.004c àcacakùe tataþ sarvaü ràmasya caritaü vane 6.114.005a yathà pravrajito ràmo màtur datte vare tava 6.114.005c yathà ca putra÷okena ràjà da÷aratho mçtaþ 6.114.006a yathà dåtais tvam ànãtas tårõaü ràjagçhàt prabho 6.114.006c tvayàyodhyàü praviùñena yathà ràjyaü na cepsitam 6.114.007a citrakåñaü giriü gatvà ràjyenàmitrakar÷anaþ 6.114.007c nimantritas tvayà bhràtà dharmam àcarità satàm 6.114.008a sthitena ràj¤o vacane yathà ràjyaü visarjitam 6.114.008c àryasya pàduke gçhya yathàsi punar àgataþ 6.114.009a sarvam etan mahàbàho yathàvad viditaü tava 6.114.009c tvayi pratiprayàte tu yad vçttaü tan nibodha me 6.114.010a apayàte tvayi tadà samudbhràntamçgadvijam 6.114.010c pravive÷àtha vijanaü sumahad daõóakàvanam 6.114.011a teùàü purastàd balavàn gacchatàü gahane vane 6.114.011c vinadan sumahànàdaü viràdhaþ pratyadç÷yata 6.114.012a tam utkùipya mahànàdam årdhvabàhum adhomukham 6.114.012c nikhàte prakùipanti sma nadantam iva ku¤jaram 6.114.013a tat kçtvà duùkaraü karma bhràtarau ràmalakùmaõau 6.114.013c sàyàhne ÷arabhaïgasya ramyam à÷ramam ãyatuþ 6.114.014a ÷arabhaïge divaü pràpte ràmaþ satyaparàkramaþ 6.114.014c abhivàdya munãn sarvठjanasthànam upàgamat 6.114.015a caturda÷asahasràõi rakùasàü bhãmakarmaõàm 6.114.015c hatàni vasatà tatra ràghaveõa mahàtmanà 6.114.016a tataþ pa÷càc chårpaõakhà ràmapàr÷vam upàgatà 6.114.016c tato ràmeõa saüdiùño lakùmaõaþ sahasotthitaþ 6.114.017a pragçhya khaógaü ciccheda karõanàse mahàbalaþ 6.114.017c tatas tenàrdità bàlà ràvaõaü samupàgatà 6.114.018a ràvaõànucaro ghoro màrãco nàma ràkùasaþ 6.114.018c lobhayàm àsa vaidehãü bhåtvà ratnamayo mçgaþ 6.114.019a sà ràmam abravãd dçùñvà vaidehã gçhyatàm iti 6.114.019c aho manoharaþ kànta à÷rame no bhaviùyati 6.114.020a tato ràmo dhanuùpàõir dhàvantam anudhàvati 6.114.020c sa taü jaghàna dhàvantaü ÷areõànataparvaõà 6.114.021a atha saumyà da÷agrãvo mçgaü yàte tu ràghave 6.114.021c lakùmaõe càpi niùkrànte pravive÷à÷ramaü tadà 6.114.021e jagràha tarasà sãtàü grahaþ khe rohiõãm iva 6.114.022a tràtukàmaü tato yuddhe hatvà gçdhraü jañàyuùam 6.114.022c pragçhya sãtàü sahasà jagàmà÷u sa ràvaõaþ 6.114.023a tatas tv adbhutasaükà÷àþ sthitàþ parvatamårdhani 6.114.023c sãtàü gçhãtvà gacchantaü vànaràþ parvatopamàþ 6.114.023e dadç÷ur vismitàs tatra ràvaõaü ràkùasàdhipam 6.114.024a praviver÷a tadà laïkàü ràvaõo lokaràvaõaþ 6.114.025a tàü suvarõaparikrànte ÷ubhe mahati ve÷mani 6.114.025c prave÷ya maithilãü vàkyaiþ sàntvayàm àsa ràvaõaþ 6.114.026a nivartamànaþ kàkutstho dçùñvà gçdhraü pravivyathe 6.114.027a gçdhraü hataü tadà dagdhvà ràmaþ priyasakhaü pituþ 6.114.027c godàvarãm anucaran vanodde÷àü÷ ca puùpitàn 6.114.027e àsedatur mahàraõye kabandhaü nàma ràkùasaü 6.114.028a tataþ kabandhavacanàd ràmaþ satyaparàkramaþ 6.114.028c ç÷yamåkaü giriü gatvà sugrãveõa samàgataþ 6.114.029a tayoþ samàgamaþ pårvaü prãtyà hàrdo vyajàyata 6.114.029c itaretara saüvàdàt pragàóhaþ praõayas tayoþ 6.114.030a ràmaþ svabàhuvãryeõa svaràjyaü pratyapàdayat 6.114.030c vàlinaü samare hatvà mahàkàyaü mahàbalam 6.114.031a sugrãvaþ sthàpito ràjye sahitaþ sarvavànaraiþ 6.114.031c ràmàya pratijànãte ràjaputryàs tu màrgaõam 6.114.032a àdiùñà vànarendreõa sugrãveõa mahàtmanà 6.114.032c da÷akoñyaþ plavaügànàü sarvàþ prasthàpità di÷aþ 6.114.033a teùàü no vipranaùñànàü vindhye parvatasattame 6.114.033c bhç÷aü ÷okàbhitaptànàü mahàn kàlo 'tyavartata 6.114.034a bhràtà tu gçdhraràjasya saüpàtir nàma vãryavàn 6.114.034c samàkhyàti sma vasatiü sãtàyà ràvaõàlaye 6.114.035a so 'haü duþkhaparãtànàü duþkhaü tajj¤àtinàü nudan 6.114.035c àtmavãryaü samàsthàya yojanànàü ÷ataü plutaþ 6.114.036a tatràham ekàm adràkùam a÷okavanikàü gatàm 6.114.036c kau÷eyavastràü malinàü nirànandàü dçóhavratàm 6.114.037a tayà sametya vidhivat pçùñvà sarvam aninditàm 6.114.037c abhij¤ànaü maõiü labdhvà caritàrtho 'ham àgataþ 6.114.038a mayà ca punar àgamya ràmasyàkliùñakarmaõaþ 6.114.038c abhij¤ànaü mayà dattam arciùmàn sa mahàmaõiþ 6.114.039a ÷rutvà tàü maithilãü hçùñas tv à÷a÷aüse sa jãvitam 6.114.039c jãvitàntam anupràptaþ pãtvàmçtam ivàturaþ 6.114.040a udyojayiùyann udyogaü dadhre laïkàvadhe manaþ 6.114.040c jighàüsur iva lokàüs te sarvàül lokàn vibhàvasuþ 6.114.041a tataþ samudram àsàdya nalaü setum akàrayat 6.114.041c atarat kapivãràõàü vàhinã tena setunà 6.114.042a prahastam avadhãn nãlaþ kumbhakarõaü tu ràghavaþ 6.114.042c lakùmaõo ràvaõasutaü svayaü ràmas tu ràvaõam 6.114.043a sa ÷akreõa samàgamya yamena varuõena ca 6.114.043c surarùibhi÷ ca kàkutstho varàül lebhe paraütapaþ 6.114.044a sa tu dattavaraþ prãtyà vànarai÷ ca samàgataþ 6.114.044c puùpakeõa vimànena kiùkindhàm abhyupàgamat 6.114.045a taü gaïgàü punar àsàdya vasantaü munisaünidhau 6.114.045c avighnaü puùyayogena ÷vo ràmaü draùñum arhasi 6.114.046a tataþ sa satyaü hanumadvaco mahan; ni÷amya hçùño bharataþ kçtà¤jaliþ 6.114.046c uvàca vàõãü manasaþ praharùiõã; cirasya pårõaþ khalu me manorathaþ 6.115.001a ÷rutvà tu param ànandaü bharataþ satyavikramaþ 6.115.001c hçùñam àj¤àpayàm àsa ÷atrughnaü paravãrahà 6.115.002a daivatàni ca sarvàõi caityàni nagarasya ca 6.115.002c sugandhamàlyair vàditrair arcantu ÷ucayo naràþ 6.115.003a ràjadàràs tathàmàtyàþ sainyàþ senàgaõàïganàþ 6.115.003c abhiniryàntu ràmasya draùñuü ÷a÷inibhaü mukham 6.115.004a bharatasya vacaþ ÷rutvà ÷atrughnaþ paravãrahà 6.115.004c viùñãr anekasàhasrã÷ codayàm àsa vãryavàn 6.115.005a samãkuruta nimnàni viùamàõi samàni ca 6.115.005c sthànàni ca nirasyantàü nandigràmàd itaþ param 6.115.006a si¤cantu pçthivãü kçtsnàü hima÷ãtena vàriõà 6.115.006c tato 'bhyavakiraüs tv anye làjaiþ puùpai÷ ca sarvataþ 6.115.007a samucchritapatàkàs tu rathyàþ puravarottame 6.115.007c ÷obhayantu ca ve÷màni såryasyodayanaü prati 6.115.008a sragdàmamuktapuùpai÷ ca sugandhaiþ pa¤cavarõakaiþ 6.115.008c ràjamàrgam asaübàdhaü kirantu ÷ata÷o naràþ 6.115.009a mattair nàgasahasrai÷ ca ÷àtakumbhavibhåùitaþ 6.115.009c apare hemakakùyàbhiþ sagajàbhiþ kareõubhiþ 6.115.009e niryayus tvarayà yuktà rathai÷ ca sumahàrathàþ 6.115.010a tato yànàny upàråóhàþ sarvà da÷arathastriyaþ 6.115.010c kausalyàü pramukhe kçtvà sumitràü càpi niryayuþ 6.115.011a a÷vànàü khura÷abdena rathanemisvanena ca 6.115.011c ÷aïkhadundubhinàdena saücacàleva medinã 6.115.012a kçtsnaü ca nagaraü tat tu nandigràmam upàgamat 6.115.012c dvijàtimukhyair dharmàtmà ÷reõãmukhyaiþ sanaigamaiþ 6.115.013a màlyamodaka hastai÷ ca mantribhir bharato vçtaþ 6.115.013c ÷aïkhabherãninàdai÷ ca bandibhi÷ càbhivanditaþ 6.115.014a àryapàdau gçhãtvà tu ÷irasà dharmakovidaþ 6.115.014c pàõóuraü chatram àdàya ÷uklamàlyopa÷obhitam 6.115.015a ÷ukle ca vàlavyajane ràjàrhe hemabhåùite 6.115.015c upavàsakç÷o dãna÷ cãrakçùõàjinàmbaraþ 6.115.016a bhràtur àgamanaü ÷rutvà tat pårvaü harùam àgataþ 6.115.016c pratyudyayau tadà ràmaü mahàtmà sacivaiþ saha 6.115.017a samãkùya bharato vàkyam uvàca pavanàtmajam 6.115.017c kaccin na khalu kàpeyã sevyate calacittatà 6.115.017e na hi pa÷yàmi kàkutsthaü ràmam àryaü paraütapam 6.115.018a athaivam ukte vacane hanåmàn idam abravãt 6.115.018c arthaü vij¤àpayann eva bharataü satyavikramam 6.115.019a sadà phalàn kusumitàn vçkùàn pràpya madhusravàn 6.115.019c bharadvàjaprasàdena mattabhramaranàditàn 6.115.020a tasya caiùa varo datto vàsavena paraütapa 6.115.020c sasainyasya tadàtithyaü kçtaü sarvaguõànvitam 6.115.021a nisvanaþ ÷råyate bhãmaþ prahçùñànàü vanaukasàm 6.115.021c manye vànarasenà sà nadãü tarati gomatãm 6.115.022a rajovarùaü samudbhåtaü pa÷ya vàlukinãü prati 6.115.022c manye sàlavanaü ramyaü lolayanti plavaügamàþ 6.115.023a tad etad dç÷yate dåràd vimalaü candrasaünibham 6.115.023c vimànaü puùpakaü divyaü manasà brahmanirmitam 6.115.024a ràvaõaü bàndhavaiþ sàrdhaü hatvà labdhaü mahàtmanà 6.115.024c dhanadasya prasàdena divyam etan manojavam 6.115.025a etasmin bhràtarau vãrau vaidehyà saha ràghavau 6.115.025c sugrãva÷ ca mahàtejà ràkùasendro vibhãùaõaþ 6.115.026a tato harùasamudbhåto nisvano divam aspç÷at 6.115.026c strãbàlayuvavçddhànàü ràmo 'yam iti kãrtitaþ 6.115.027a rathaku¤jaravàjibhyas te 'vatãrya mahãü gatàþ 6.115.027c dadç÷us taü vimànasthaü naràþ somam ivàmbare 6.115.028a prà¤jalir bharato bhåtvà prahçùño ràghavonmukhaþ 6.115.028c svàgatena yathàrthena tato ràmam apåjayat 6.115.029a manasà brahmaõà sçùñe vimàne lakùmaõàgrajaþ 6.115.029c raràja pçthudãrghàkùo vajrapàõir ivàparaþ 6.115.030a tato vimànàgragataü bharato bhràtaraü tadà 6.115.030c vavande praõato ràmaü merustham iva bhàskaram 6.115.031a àropito vimànaü tad bharataþ satyavikramaþ 6.115.031c ràmam àsàdya muditaþ punar evàbhyavàdayat 6.115.032a taü samutthàpya kàkutstha÷ cirasyàkùipathaü gatam 6.115.032c aïke bharatam àropya muditaþ pariùaùvaje 6.115.033a tato lakùmaõam àsàdya vaidehãü ca paraütapaþ 6.115.033c abhyavàdayata prãto bharato nàma càbravãt 6.115.034a sugrãvaü kaikayã putro jàmbavantaü tathàïgadam 6.115.034c maindaü ca dvividaü nãlam çùabhaü caiva sasvaje 6.115.035a te kçtvà mànuùaü råpaü vànaràþ kàmaråpiõaþ 6.115.035c ku÷alaü paryapçùhanta prahçùñà bharataü tadà 6.115.036a vibhãùaõaü ca bharataþ sàntvayan vàkyam abravãt 6.115.036c diùñyà tvayà sahàyena kçtaü karma suduùkaram 6.115.037a ÷atrughna÷ ca tadà ràmam abhivàdya salakùmaõam 6.115.037c sãtàyà÷ caraõau pa÷càd vavande vinayànvitaþ 6.115.038a ràmo màtaram àsàdya viùaõõaü ÷okakar÷itàm 6.115.038c jagràha praõataþ pàdau mano màtuþ prasàdayan 6.115.039a abhivàdya sumitràü ca kaikeyãü ca ya÷asvinãm 6.115.039c sa màté÷ ca tadà sarvàþ purohitam upàgamat 6.115.040a svàgataü te mahàbàho kausalyànandavardhana 6.115.040c iti prà¤jalayaþ sarve nàgarà ràmam abruvan 6.115.041a tany a¤jalisahasràõi pragçhãtàni nàgaraiþ 6.115.041c àko÷ànãva padmàni dadar÷a bharatàgrajaþ 6.115.042a pàduke te tu ràmasya gçhãtvà bharataþ svayam 6.115.042c caraõàbhyàü narendrasya yojayàm àsa dharmavit 6.115.043a abravãc ca tadà ràmaü bharataþ sa kçtà¤jaliþ 6.115.043c etat te rakùitaü ràjan ràjyaü niryàtitaü mayà 6.115.044a adya janma kçtàrthaü me saüvçtta÷ ca manorathaþ 6.115.044c yas tvàü pa÷yàmi ràjànam ayodhyàü punar àgatam 6.115.045a avekùatàü bhavàn ko÷aü koùñhàgàraü puraü balam 6.115.045c bhavatas tejasà sarvaü kçtaü da÷aguõaü mayà 6.115.046a tathà bruvàõaü bharataü dçùñvà taü bhràtçvatsalam 6.115.046c mumucur vànarà bàùpaü ràkùasa÷ ca vibhãùaõaþ 6.115.047a tataþ praharùàd bharatam aïkam àropya ràghavaþ 6.115.047c yayau tena vimànena sasainyo bharatà÷ramam 6.115.048a bharatà÷ramam àsàdya sasainyo ràghavas tadà 6.115.048c avatãrya vimànàgràd avatasthe mahãtale 6.115.049a abravãc ca tadà ràmas tadvimànam anuttamam 6.115.049c vaha vai÷ravaõaü devam anujànàmi gamyatàm 6.115.050a tato ràmàbhyanuj¤àtaü tadvimànam anuttamam 6.115.050c uttaràü di÷am uddi÷ya jagàma dhanadàlayam 6.115.051a purohitasyàtmasamasya ràghavo; bçhaspateþ ÷akra ivàmaràdhãaph 6.115.051c nipãóya pàdau pçthag àsane ÷ubhe; sahaiva tenopavive÷a vãryavàn 6.116.001a ÷irasy a¤jalim àdàya kaikeyãnandivardhanaþ 6.116.001c babhàùe bharato jyeùñhaü ràmaü satyaparàkramam 6.116.002a påjità màmikà màtà dattaü ràjyam idaü mama 6.116.002c tad dadàmi punas tubhyaü yathà tvam adadà mama 6.116.003a dhuram ekàkinà nyastàm çùabheõa balãyasà 6.116.003c ki÷oravad guruü bhàraü na voóhum aham utsahe 6.116.004a vàrivegena mahatà bhinnaþ setur iva kùaran 6.116.004c durbandhanam idaü manye ràjyacchidram asaüvçtam 6.116.005a gatiü khara ivà÷vasya haüsasyeva ca vàyasaþ 6.116.005c nànvetum utsahe deva tava màrgam ariüdama 6.116.006a yathà ca ropito vçkùo jàta÷ càntarnive÷ane 6.116.006c mahàü÷ ca suduràroho mahàskandhaþ pra÷àkhavàn 6.116.007a ÷ãryeta puùpito bhåtvà na phalàni pradar÷ayet 6.116.007c tasya nànubhaved arthaü yasya hetoþ sa ropyate 6.116.008a eùopamà mahàbàho tvam arthaü vettum arhasi 6.116.008c yady asmàn manujendra tvaü bhaktàn bhçtyàn na ÷àdhi hi 6.116.009a jagad adyàbhiùiktaü tvàm anupa÷yatu sarvataþ 6.116.009c pratapantam ivàdityaü madhyàhne dãptatejasaü 6.116.010a tåryasaüghàtanirghoùaiþ kà¤cãnåpuranisvanaiþ 6.116.010c madhurair gãta÷abdai÷ ca pratibudhyasva ÷eùva ca 6.116.011a yàvad àvartate cakraü yàvatã ca vasuüdharà 6.116.011c tàvat tvam iha sarvasya svàmitvam abhivartaya 6.116.012a bharatasya vacaþ ÷rutvà ràmaþ parapuraüjayaþ 6.116.012c tatheti pratijagràha niùasàdàsane ÷ubhe 6.116.013a tataþ ÷atrughnavacanàn nipuõàþ ÷ma÷ruvardhakàþ 6.116.013c sukhahastàþ su÷ãghrà÷ ca ràghavaü paryupàsata 6.116.014a pårvaü tu bharate snàte lakùmaõe ca mahàbale 6.116.014c sugrãve vànarendre ca ràkùasendre vibhãùaõe 6.116.015a vi÷odhitajañaþ snàta÷ citramàlyànulepanaþ 6.116.015c mahàrhavasanopetas tasthau tatra ÷riyà jvalan 6.116.016a pratikarma ca ràmasya kàrayàm àsa vãryavàn 6.116.016c lakùmaõasya ca lakùmãvàn ikùvàkukulavardhanaþ 6.116.017a pratikarma ca sãtàyàþ sarvà da÷arathastriyaþ 6.116.017c àtmanaiva tadà cakrur manasvinyo manoharam 6.116.018a tato ràghavapatnãnàü sarvàsàm eva ÷obhanam 6.116.018c cakàra yatnàt kausalyà prahçùñà putravatsalà 6.116.019a tataþ ÷atrughnavacanàt sumantro nàma sàrathiþ 6.116.019c yojayitvàbhicakràma rathaü sarvàïga÷obhanam 6.116.020a arkamaõóalasaükà÷aü divyaü dçùñvà rathaü sthitam 6.116.020c àruroha mahàbàhå ràmaþ satyaparàkramaþ 6.116.021a ayodhyàyàü tu sacivà ràj¤o da÷arathasya ye 6.116.021c purohitaü puraskçtya mantrayàm àsur arthavat 6.116.022a mantrayan ràmavçddhyarthaü vçttyarthaü nagarasya ca 6.116.022c sarvam evàbhiùekàrthaü jayàrhasya mahàtmanaþ 6.116.022e kartum arhatha ràmasya yad yan maïgalapårvakam 6.116.023a iti te mantriõaþ sarve saüdi÷ya tu purohitam 6.116.023c nagaràn niryayus tårõaü ràmadar÷anabuddhayaþ 6.116.024a hariyuktaü sahasràkùo ratham indra ivànaghaþ 6.116.024c prayayau ratham àsthàya ràmo nagaram uttamam 6.116.025a jagràha bharato ra÷m㤠÷atrughna÷ chatram àdade 6.116.025c lakùmaõo vyajanaü tasya mårdhni saüparyavãjayat 6.116.026a ÷vetaü ca vàlavyajanaü sugrãvo vànare÷varaþ 6.116.026c aparaü candrasaükà÷aü ràkùasendro vibhãùaõaþ 6.116.027a çùisaüghair tadàkà÷e devai÷ ca samarudgaõaiþ 6.116.027c ståyamànasya ràmasya ÷u÷ruve madhuradhvaniþ 6.116.028a tataþ ÷atruüjayaü nàma ku¤jaraü parvatopamam 6.116.028c àruroha mahàtejàþ sugrãvo vànare÷varaþ 6.116.029a navanàgasahasràõi yayur àsthàya vànaràþ 6.116.029c mànuùaü vigrahaü kçtvà sarvàbharaõabhåùitàþ 6.116.030a ÷aïkha÷abdapraõàdai÷ ca dundubhãnàü ca nisvanaiþ 6.116.030c prayayå puruùavyàghras tàü purãü harmyamàlinãm 6.116.031a dadç÷us te samàyàntaü ràghavaü sapuraþsaram 6.116.031c viràjamànaü vapuùà rathenàtirathaü tadà 6.116.032a te vardhayitvà kàkutsthaü ràmeõa pratinanditàþ 6.116.032c anujagmur mahàtmànaü bhràtçbhiþ parivàritam 6.116.033a amàtyair bràhmaõai÷ caiva tathà prakçtibhir vçtaþ 6.116.033c ÷riyà viruruce ràmo nakùatrair iva candramàþ 6.116.034a sa purogàmibhis tåryais tàlasvastikapàõibhiþ 6.116.034c pravyàharadbhir muditair maïgalàni yayau vçtaþ 6.116.035a akùataü jàtaråpaü ca gàvaþ kanyàs tathà dvijàþ 6.116.035c narà modakahastà÷ ca ràmasya purato yayuþ 6.116.036a sakhyaü ca ràmaþ sugrãve prabhàvaü cànilàtmaje 6.116.036c vànaràõàü ca tat karma vyàcacakùe 'tha mantriõàm 6.116.036e ÷rutvà ca vismayaü jagmur ayodhyàpuravàsinaþ 6.116.037a dyutimàn etad àkhyàya ràmo vànarasaüvçtaþ 6.116.037c hçùñapuùñajanàkãrõàm ayodhyàü pravive÷a ha 6.116.038a tato hy abhyucchrayan pauràþ patàkàs te gçhe gçhe 6.116.038c aikùvàkàdhyuùitaü ramyam àsasàda pitur gçham 6.116.039a pitur bhavanam àsàdya pravi÷ya ca mahàtmanaþ 6.116.039c kausalyàü ca sumitràü ca kaikeyãü càbhyavàdayat 6.116.040a athàbravãd ràjaputro bharataü dharmiõàü varam 6.116.040c athopahitayà vàcà madhuraü raghunandanaþ 6.116.041a yac ca madbhavanaü ÷reùñhaü sà÷okavanikaü mahat 6.116.041c muktàvaidåryasaükãrõaü sugrãvasya nivedaya 6.116.042a tasya tadvacanaü ÷rutvà bharataþ satyavikramaþ 6.116.042c pàõau gçhãtvà sugrãvaü pravive÷a tam àlayam 6.116.043a tatas tailapradãpàü÷ ca paryaïkàstaraõàni ca 6.116.043c gçhãtvà vivi÷uþ kùipraü ÷atrughnena pracoditàþ 6.116.044a uvàca ca mahàtejàþ sugrãvaü ràghavànujaþ 6.116.044c abhiùekàya ràmasya dåtàn àj¤àpaya prabho 6.116.045a sauvarõàn vànarendràõàü caturõàü caturo ghañàn 6.116.045c dadau kùipraü sa sugrãvaþ sarvaratnavibhåùitàn 6.116.046a yathà pratyåùasamaye caturõàü sàgaràmbhasàm 6.116.046c pårõair ghañaiþ pratãkùadhvaü tathà kuruta vànaràþ 6.116.047a evam uktà mahàtmàno vànarà vàraõopamàþ 6.116.047c utpetur gaganaü ÷ãghraü garuóà iva ÷ãghragàþ 6.116.048a jàmbavàü÷ ca hanåmàü÷ ca vegadar÷ã ca vànaraþ 6.116.048c çùabha÷ caiva kala÷ठjalapårõàn athànayan 6.116.048e nadã÷atànàü pa¤cànàü jale kumbhair upàharan 6.116.049a pårvàt samudràt kala÷aü jalapårõam athànayat 6.116.049c suùeõaþ sattvasaüpannaþ sarvaratnavibhåùitam 6.116.050a çùabho dakùiõàt tårõaü samudràj jalam àharat 6.116.051a raktacandanakarpåraiþ saüvçtaü kà¤canaü ghañam 6.116.051c gavayaþ pa÷cimàt toyam àjahàra mahàrõavàt 6.116.052a ratnakumbhena mahatà ÷ãtaü màrutavikramaþ 6.116.052c uttaràc ca jalaü ÷ãghraü garuóànilavikramaþ 6.116.053a abhiùekàya ràmasya ÷atrughnaþ sacivaiþ saha 6.116.053c purohitàya ÷reùñhàya suhçdbhya÷ ca nyavedayat 6.116.054a tataþ sa prayato vçddho vasiùñho bràhmaõaiþ saha 6.116.054c ràmaü ratnamayo pãñhe sahasãtaü nyave÷ayat 6.116.055a vasiùñho vàmadeva÷ ca jàbàlir atha kà÷yapaþ 6.116.055c kàtyàyanaþ suyaj¤a÷ ca gautamo vijayas tathà 6.116.056a abhyaùi¤can naravyàghraü prasannena sugandhinà 6.116.056c salilena sahasràkùaü vasavo vàsavaü yathà 6.116.057a çtvigbhir bràhmaõaiþ pårvaü kanyàbhir mantribhis tathà 6.116.057c yodhai÷ caivàbhyaùi¤caüs te saüprahçùñàþ sanaigamaiþ 6.116.058a sarvauùadhirasai÷ càpi daivatair nabhasi sthitaiþ 6.116.058c caturhir lokapàlai÷ ca sarvair devai÷ ca saügataiþ 6.116.059a chatraü tasya ca jagràha ÷atrughnaþ pàõóuraü ÷ubham 6.116.059c ÷vetaü ca vàlavyajanaü sugrãvo vànare÷varaþ 6.116.059e aparaü candrasaükà÷aü ràkùasendro vibhãùaõaþ 6.116.060a màlàü jvalantãü vapuùà kà¤canãü ÷atapuùkaràm 6.116.060c ràghavàya dadau vàyur vàsavena pracoditaþ 6.116.061a sarvaratnasamàyuktaü maõiratnavibhåùitam 6.116.061c muktàhàraü narendràya dadau ÷akrapracoditaþ 6.116.062a prajagur devagandharvà nançtu÷ càpsaro gaõàþ 6.116.062c abhiùeke tad arhasya tadà ràmasya dhãmataþ 6.116.063a bhåmiþ sasyavatã caiva phalavanta÷ ca pàdapàþ 6.116.063c gandhavanti ca puùpàõi babhåvå ràghavotsave 6.116.064a sahasra÷atam a÷vànàü dhenånàü ca gavàü tathà 6.116.064c dadau ÷ataü vçùàn pårvaü dvijebhyo manujarùabhaþ 6.116.065a triü÷atkoñãr hiraõyasya bràhmaõebhyo dadau punaþ 6.116.065c nànàbharaõavastràõi mahàrhàõi ca ràghavaþ 6.116.066a arkara÷mipratãkà÷àü kà¤canãü maõivigrahàm 6.116.066c sugrãvàya srajaü divyàü pràyacchan manujarùabhaþ 6.116.067a vaidåryamaõicitre ca vajraratnavibhåùite 6.116.067c vàliputràya dhçtimàn aïgadàyàïgade dadau 6.116.068a maõipravarajuùñaü ca muktàhàram anuttamam 6.116.068c sãtàyai pradadau ràma÷ candrara÷misamaprabham 6.116.069a araje vàsasã divye ÷ubhàny àbharaõàni ca 6.116.069c avekùamàõà vaidehã pradadau vàyusånave 6.116.070a avamucyàtmanaþ kaõñhàd dhàraü janakanandinã 6.116.070c avaikùata harãn sarvàn bhartàraü ca muhur muhuþ 6.116.071a tàm iïgitaj¤aþ saüprekùya babhàùe janakàtmajàm 6.116.071c pradehi subhage hàraü yasya tuùñàsi bhàmini 6.116.072a pauruùaü vikramo buddhir yasminn etàni nityadà 6.116.072c dadau sà vàyuputràya taü hàram asitekùaõà 6.116.073a hanåmàüs tena hàreõa ÷u÷ubhe vànararùabhaþ 6.116.073c candràü÷ucayagaureõa ÷vetàbhreõa yathàcalaþ 6.116.074a tato dvivida maindàbhyàü nãlàya ca paraütapaþ 6.116.074c sarvàn kàmaguõàn vãkùya pradadau vasudhàdhipaþ 6.116.075a sarvavànaravçddhà÷ ca ye cànye vànare÷varàþ 6.116.075c vàsobhir bhåùaõai÷ caiva yathàrhaü pratipåjitàþ 6.116.076a yathàrhaü påjitàþ sarve kàmai ratnai÷ ca puùkalair 6.116.076c prahçùñamanasaþ sarve jagmur eva yathàgatam 6.116.077a ràghavaþ paramodàraþ ÷a÷àsa parayà mudà 6.116.077c uvàca lakùmaõaü ràmo dharmaj¤aü dharmavatsalaþ 6.116.078a àtiùñha dharmaj¤a mayà sahemàü; gàü pårvaràjàdhyuùitàü balena 6.116.078c tulyaü mayà tvaü pitçbhir dhçtà yà; tàü yauvaràjye dhuram udvahasva 6.116.079a sarvàtmanà paryanunãyamàno; yadà na saumitrir upaiti yogam 6.116.079c niyujyamàno bhuvi yauvaràjye; tato 'bhyaùi¤cad bharataü mahàtmà 6.116.080a ràghava÷ càpi dharmàtmà pràpya ràjyam anuttamam 6.116.080c ãje bahuvidhair yaj¤aiþ sasuhçdbhràtçbàndhavaþ 6.116.081a pauõóarãkà÷vamedhàbhyàü vàjapeyena càsakçt 6.116.081c anyai÷ ca vividhair yaj¤air ayajat pàrthivarùabhaþ 6.116.082a ràjyaü da÷asahasràõi pràpya varùàõi ràghavaþ 6.116.082c ÷atà÷vamedhàn àjahre sada÷vàn bhåridakùiõàn 6.116.083a àjànulambibàhu÷ ca mahàskandhaþ pratàpavàn 6.116.083c lakùmaõànucaro ràmaþ pçthivãm anvapàlayat 6.116.084a na paryadevan vidhavà na ca vyàlakçtaü bhayam 6.116.084c na vyàdhijaü bhayaü vàpi ràme ràjyaü pra÷àsati 6.116.085a nirdasyur abhaval loko nànarthaþ kaü cid aspç÷at 6.116.085c na ca sma vçddhà bàlànàü pretakàryàõi kurvate 6.116.086a sarvaü muditam evàsãt sarvo dharmaparo 'bhavat 6.116.086c ràmam evànupa÷yanto nàbhyahiüsan parasparam 6.116.087a àsan varùasahasràõi tathà putrasahasriõaþ 6.116.087c niràmayà vi÷okà÷ ca ràme ràjyaü pra÷àsati 6.116.088a nityapuùpà nityaphalàs taravaþ skandhavistçtàþ 6.116.088c kàlavarùã ca parjanyaþ sukhaspar÷a÷ ca màrutaþ 6.116.089a svakarmasu pravartante tuùñhàþ svair eva karmabhiþ 6.116.089c àsan prajà dharmaparà ràme ÷àsati nànçtàþ 6.116.090a sarve lakùaõasaüpannàþ sarve dharmaparàyaõàþ 6.116.090c da÷avarùasahasràõi ràmo ràjyam akàrayat