 | Book 15 Chapter 22
|
| 1 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 1 | tataḥ prāsādaharmyeṣu vasudhāyāṃ ca pārthiva
strīṇāṃ ca puruṣāṇāṃ ca sumahān nisvano 'bhavat
|
| 2 | sa rājā rājamārgeṇa nṛnārīsaṃkulena ca
kathaṃ cin niryayau dhīmān vepamānaḥ kṛtāñjaliḥ
|
| 3 | sa vardhamānadvāreṇa niryayau gajasāhvayāt
visarjayām āsa ca taṃ janaughaṃ sa muhur muhuḥ
|
| 4 | vanaṃ gantuṃ ca viduro rājñā saha kṛtakṣaṇaḥ
saṃjayaś ca mahāmātraḥ sūto gāvalgaṇis tathā
|
| 5 | kṛpaṃ nivartayām āsa yuyutsuṃ ca mahāratham
dhṛtarāṣṭro mahīpālaḥ paridāya yudhiṣṭhire
|
| 6 | nivṛtte pauravarge tu rājā sāntaḥpuras tadā
dhṛtarāṣṭrābhyanujñāto nivartitum iyeṣa saḥ
|
| 7 | so 'bravīn mātaraṃ kuntīm upetya bharatarṣabha
ahaṃ rājānam anviṣye bhavatī vinivartatām
|
| 8 | vadhūparivṛtā rājñi nagaraṃ gantum arhasi
rājā yātv eṣa dharmātmā tapase dhṛtaniścayaḥ
|
| 9 | ity uktā dharmarājena bāṣpavyākulalocanā
jagādaivaṃ tadā kuntī gāndhārīṃ parigṛhya ha
|
| 10 | sahadeve mahārāja mā pramādaṃ kṛthāḥ kva cit
eṣa mām anurakto hi rājaṃs tvāṃ caiva nityadā
|
| 11 | karṇaṃ smarethāḥ satataṃ saṃgrāmeṣv apalāyinam
avakīrṇo hi sa mayā vīro duṣprajñayā tadā
|
| 12 | āyasaṃ hṛdayaṃ nūnaṃ mandāyā mama putraka
yat sūryajam apaśyantyāḥ śatadhā na vidīryate
|
| 13 | evaṃgate tu kiṃ śakyaṃ mayā kartum ariṃdama
mama doṣo 'yam atyarthaṃ khyāpito yan na sūryajaḥ
tannimittaṃ mahābāho dānaṃ dadyās tvam uttamam
|
| 14 | sadaiva bhrātṛbhiḥ sārdham agrajasyārimardana
draupadyāś ca priye nityaṃ sthātavyam arikarśana
|
| 15 | bhīmasenārjunau caiva nakulaś ca kurūdvaha
samādheyās tvayā vīra tvayy adya kuladhūr gatā
|
| 16 | śvaśrūśvaśurayoḥ pādāñ śuśrūṣantī vane tv aham
gāndhārīsahitā vatsye tāpasī malapaṅkinī
|
| 17 | evam uktaḥ sa dharmātmā bhrātṛbhiḥ sahito vaśī
viṣādam agamat tīvraṃ na ca kiṃ cid uvāca ha
|
| 18 | sa muhūrtam iva dhyātvā dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
uvāca mātaraṃ dīnaś cintāśokaparāyaṇaḥ
|
| 19 | kim idaṃ te vyavasitaṃ naivaṃ tvaṃ vaktum arhasi
na tvām abhyanujānāmi prasādaṃ kartum arhasi
|
| 20 | vyarocayaḥ purā hy asmān utsāhya priyadarśane
vidurāyā vacobhis tvam asmān na tyaktum arhasi
|
| 21 | nihatya pṛthivīpālān rājyaṃ prāptam idaṃ mayā
tava prajñām upaśrutya vāsudevān nararṣabhāt
|
| 22 | kva sā buddhir iyaṃ cādya bhavatyā yā śrutā mayā
kṣatradharme sthitiṃ hy uktvā tasyāś calitum icchasi
|
| 23 | asmān utsṛjya rājyaṃ ca snuṣāṃ cemāṃ yaśasvinīm
kathaṃ vatsyasi śūnyeṣu vaneṣv amba prasīda me
|
| 24 | iti bāṣpakalāṃ vācaṃ kuntī putrasya śṛṇvatī
jagāmaivāśrupūrṇākṣī bhīmas tām idam abravīt
|
| 25 | yadā rājyam idaṃ kunti bhoktavyaṃ putranirjitam
prāptavyā rājadharmāś ca tadeyaṃ te kuto matiḥ
|
| 26 | kiṃ vayaṃ kāritāḥ pūrvaṃ bhavatyā pṛthivīkṣayam
kasya hetoḥ parityajya vanaṃ gantum abhīpsasi
|
| 27 | vanāc cāpi kim ānītā bhavatyā bālakā vayam
duḥkhaśokasamāviṣṭau mādrīputrāv imau tathā
|
| 28 | prasīda mātar mā gās tvaṃ vanam adya yaśasvini
śriyaṃ yaudhiṣṭhirīṃ tāvad bhuṅkṣva pārthabalārjitām
|
| 29 | iti sā niścitaivātha vanavāsakṛtakṣaṇā
lālapyatāṃ bahuvidhaṃ putrāṇāṃ nākarod vacaḥ
|
| 30 | draupadī cānvayāc chvaśrūṃ viṣaṇṇavadanā tadā
vanavāsāya gacchantīṃ rudatī bhadrayā saha
|
| 31 | sā putrān rudataḥ sarvān muhur muhur avekṣatī
jagāmaiva mahāprājñā vanāya kṛtaniścayā
|
| 32 | anvayuḥ pāṇḍavās tāṃ tu sabhṛtyāntaḥpurās tadā
tataḥ pramṛjya sāśrūṇi putrān vacanam abravīt
|