 | Book 15 Chapter 6
|
| 1 | yudhiṣṭhira uvāca
|
| 1 | na māṃ prīṇayate rājyaṃ tvayy evaṃ duḥkhite nṛpa
dhiṅ mām astu sudurbuddhiṃ rājyasaktaṃ pramādinam
|
| 2 | yo 'haṃ bhavantaṃ duḥkhārtam upavāsakṛśaṃ nṛpa
yatāhāraṃ kṣitiśayaṃ nāvindaṃ bhrātṛbhiḥ saha
|
| 3 | aho 'smi vañcito mūḍho bhavatā gūḍhabuddhinā
viśvāsayitvā pūrvaṃ māṃ yad idaṃ duḥkham aśnuthāḥ
|
| 4 | kiṃ me rājyena bhogair vā kiṃ yajñaiḥ kiṃ sukhena vā
yasya me tvaṃ mahīpāla duḥkhāny etāny avāptavān
|
| 5 | pīḍitaṃ cāpi jānāmi rājyam ātmānam eva ca
anena vacasā tubhyaṃ duḥkhitasya janeśvara
|
| 6 | bhavān pitā bhavān mātā bhavān naḥ paramo guruḥ
bhavatā viprahīṇā hi kva nu tiṣṭhāmahe vayam
|
| 7 | auraso bhavataḥ putro yuyutsur nṛpasattama
astu rājā mahārāja yaṃ cānyaṃ manyate bhavān
|
| 8 | ahaṃ vanaṃ gamiṣyāmi bhavān rājyaṃ praśāstv idam
na mām ayaśasā dagdhaṃ bhūyas tvaṃ dagdhum arhasi
|
| 9 | nāhaṃ rājā bhavān rājā bhavatā paravān aham
kathaṃ guruṃ tvāṃ dharmajñam anujñātum ihotsahe
|
| 10 | na manyur hṛdi naḥ kaś cid duryodhanakṛte 'nagha
bhavitavyaṃ tathā tad dhi vayaṃ te caiva mohitāḥ
|
| 11 | vayaṃ hi putrā bhavato yathā duryodhanādayaḥ
gāndhārī caiva kuntī ca nirviśeṣe mate mama
|
| 12 | sa māṃ tvaṃ yadi rājendra parityajya gamiṣyasi
pṛṣṭhatas tvānuyāsyāmi satyenātmānam ālabhe
|
| 13 | iyaṃ hi vasusaṃpūrṇā mahī sāgaramekhalā
bhavatā viprahīṇasya na me prītikarī bhavet
|
| 14 | bhavadīyam idaṃ sarvaṃ śirasā tvāṃ prasādaye
tvadadhīnāḥ sma rājendra vyetu te mānaso jvaraḥ
|
| 15 | bhavitavyam anuprāptaṃ manye tvāṃ taj janādhipa
diṣṭyā śuśrūṣamāṇas tvāṃ mokṣyāmi manaso jvaram
|
| 16 | dhṛtarāṣṭra uvāca
|
| 16 | tāpasye me manas tāta vartate kurunandana
ucitaṃ hi kule 'smākam araṇyagamanaṃ prabho
|
| 17 | ciram asmy uṣitaḥ putra ciraṃ śuśrūṣitas tvayā
vṛddhaṃ mām abhyanujñātuṃ tvam arhasi janādhipa
|
| 18 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 18 | ity uktvā dharmarājānaṃ vepamānaḥ kṛtāñjalim
uvāca vacanaṃ rājā dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ
|
| 19 | saṃjayaṃ ca mahāmātraṃ kṛpaṃ cāpi mahāratham
anunetum ihecchāmi bhavadbhiḥ pṛthivīpatim
|
| 20 | glāyate me mano hīdaṃ mukhaṃ ca pariśuṣyati
vayasā ca prakṛṣṭena vāgvyāyāmena caiva hi
|
| 21 | ity uktvā sa tu dharmātmā vṛddho rājā kurūdvahaḥ
gāndhārīṃ śiśriye dhīmān sahasaiva gatāsuvat
|
| 22 | taṃ tu dṛṣṭvā tathāsīnaṃ niśceṣṭaṃ kurupārthivam
ārtiṃ rājā yayau tūrṇaṃ kaunteyaḥ paravīrahā
|
| 23 | yudhiṣṭhira uvāca
|
| 23 | yasya nāgasahasreṇa daśasaṃkhyena vai balam
so 'yaṃ nārīm upāśritya śete rājā gatāsuvat
|
| 24 | āyasī pratimā yena bhīmasenasya vai purā
cūrṇīkṛtā balavatā sa balārthī śritaḥ striyam
|
| 25 | dhig astu mām adharmajñaṃ dhig buddhiṃ dhik ca me śrutam
yatkṛte pṛthivīpālaḥ śete 'yam atathocitaḥ
|
| 26 | aham apy upavatsyāmi yathaivāyaṃ gurur mama
yadi rājā na bhuṅkte 'yaṃ gāndhārī ca yaśasvinī
|
| 27 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 27 | tato 'sya pāṇinā rājā jalaśītena pāṇḍavaḥ
uro mukhaṃ ca śanakaiḥ paryamārjata dharmavit
|
| 28 | tena ratnauṣadhimatā puṇyena ca sugandhinā
pāṇisparśena rājñas tu rājā saṃjñām avāpa ha
|