 | Book 14 Chapter 72
|
| 1 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 1 | dīkṣākāle tu saṃprāpte tatas te sumahartvijaḥ
vidhivad dīkṣayām āsur aśvamedhāya pārthivam
|
| 2 | kṛtvā sa paśubandhāṃś ca dīkṣitaḥ pāṇḍunandanaḥ
dharmarājo mahātejāḥ sahartvigbhir vyarocata
|
| 3 | hayaś ca hayamedhārthaṃ svayaṃ sa brahmavādinā
utsṛṣṭaḥ śāstravidhinā vyāsenāmitatejasā
|
| 4 | sa rājā dharmajo rājan dīkṣito vibabhau tadā
hemamālī rukmakaṇṭhaḥ pradīpta iva pāvakaḥ
|
| 5 | kṛṣṇājinī daṇḍapāṇiḥ kṣaumavāsāḥ sa dharmajaḥ
vibabhau dyutimān bhūyaḥ prajāpatir ivādhvare
|
| 6 | tathaivāsyartvijaḥ sarve tulyaveṣā viśāṃ pate
babhūvur arjunaś caiva pradīpta iva pāvakaḥ
|
| 7 | śvetāśvaḥ kṛṣṇasāraṃ taṃ sasārāśvaṃ dhanaṃjayaḥ
vidhivat pṛthivīpāla dharmarājasya śāsanāt
|
| 8 | vikṣipan gāṇḍivaṃ rājan baddhagodhāṅgulitravān
tam aśvaṃ pṛthivīpāla mudā yuktaḥ sasāra ha
|
| 9 | ākumāraṃ tadā rājann āgamat tat puraṃ vibho
draṣṭukāmaṃ kuruśreṣṭhaṃ prayāsyantaṃ dhanaṃjayam
|
| 10 | teṣām anyonyasaṃmardād ūṣmeva samajāyata
didṛkṣūṇāṃ hayaṃ taṃ ca taṃ caiva hayasāriṇam
|
| 11 | tataḥ śabdo mahārāja daśāśāḥ pratipūrayan
babhūva prekṣatāṃ nṝṇāṃ kuntīputraṃ dhanaṃjayam
|
| 12 | eṣa gacchati kaunteyas turagaś caiva dīptimān
yam anveti mahābāhuḥ saṃspṛśan dhanur uttamam
|
| 13 | evaṃ śuśrāva vadatāṃ giro jiṣṇur udāradhīḥ
svasti te 'stu vrajāriṣṭaṃ punaś caihīti bhārata
|
| 14 | athāpare manuṣyendra puruṣā vākyam abruvan
nainaṃ paśyāma saṃmarde dhanur etat pradṛśyate
|
| 15 | etad dhi bhīmanirhrādaṃ viśrutaṃ gāṇḍivaṃ dhanuḥ
svasti gacchatv ariṣṭaṃ vai panthānam akutobhayam
nivṛttam enaṃ drakṣyāmaḥ punar evaṃ ca te 'bruvan
|
| 16 | evamādyā manuṣyāṇāṃ strīṇāṃ ca bharatarṣabha
śuśrāva madhurā vācaḥ punaḥ punar udīritāḥ
|
| 17 | yājñavalkyasya śiṣyaś ca kuśalo yajñakarmaṇi
prāyāt pārthena sahitaḥ śāntyarthaṃ vedapāragaḥ
|
| 18 | brāhmaṇāś ca mahīpāla bahavo vedapāragāḥ
anujagmur mahātmānaṃ kṣatriyāś ca viśo 'pi ca
|
| 19 | pāṇḍavaiḥ pṛthivīm aśvo nirjitām astratejasā
cacāra sa mahārāja yathādeśaṃ sa sattama
|
| 20 | tatra yuddhāni vṛttāni yāny āsan pāṇḍavasya ha
tāni vakṣyāmi te vīra vicitrāṇi mahānti ca
|
| 21 | sa hayaḥ pṛthivīṃ rājan pradakṣiṇam ariṃdama
sasārottarataḥ pūrvaṃ tan nibodha mahīpate
|
| 22 | avamṛdnan sa rāṣṭrāṇi pārthivānāṃ hayottamaḥ
śanais tadā pariyayau śvetāśvaś ca mahārathaḥ
|
| 23 | tatra saṃkalanā nāsti rājñām ayutaśas tadā
ye 'yudhyanta mahārāja kṣatriyā hatabāndhavāḥ
|
| 24 | kirātā vikṛtā rājan bahavo 'sidhanurdharāḥ
mlecchāś cānye bahuvidhāḥ pūrvaṃ vinikṛtā raṇe
|
| 25 | āryāś ca pṛthivīpālāḥ prahṛṣṭanaravāhanāḥ
samīyuḥ pāṇḍuputreṇa bahavo yuddhadurmadāḥ
|
| 26 | evaṃ yuddhāni vṛttāni tatra tatra mahīpate
arjunasya mahīpālair nānādeśanivāsibhiḥ
|
| 27 | yāni tūbhayato rājan prataptāni mahānti ca
tāni yuddhāni vakṣyāmi kaunteyasya tavānagha
|