Book 14 Chapter 20
1	vāsudeva uvāca
1	atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam daṃpatyoḥ pārtha saṃvādam abhayaṃ nāma nāmataḥ
2	brāhmaṇī brāhmaṇaṃ kaṃ cij jñānavijñānapāragam dṛṣṭvā vivikta āsīnaṃ bhāryā bhartāram abravīt
3	kaṃ nu lokaṃ gamiṣyāmi tvām ahaṃ patim āśritā nyastakarmāṇam āsīnaṃ kīnāśam avicakṣaṇam
4	bhāryāḥ patikṛtāṃl lokān āpnuvantīti naḥ śrutam tvām ahaṃ patim āsādya kāṃ gamiṣyāmi vai gatim
5	evam uktaḥ sa śāntātmā tām uvāca hasann iva subhage nābhyasūyāmi vākyasyāsya tavānaghe
6	grāhyaṃ dṛśyaṃ ca śrāvyaṃ ca yad idaṃ karma vidyate etad eva vyavasyanti karma karmeti karmiṇaḥ
7	moham eva niyacchanti karmaṇā jñānavarjitāḥ naiṣkarmyaṃ na ca loke 'smin maurtam ity upalabhyate
8	karmaṇā manasā vācā śubhaṃ vā yadi vāśubham janmādimūrtibhedānāṃ karma bhūteṣu vartate
9	rakṣobhir vadhyamāneṣu dṛśyadravyeṣu karmasu ātmastham ātmanā tena dṛṣṭam āyatanaṃ mayā
10	yatra tad brahma nirdvaṃdvaṃ yatra somaḥ sahāgninā vyavāyaṃ kurute nityaṃ dhīro bhūtāni dhārayan
11	yatra brahmādayo yuktās tad akṣaram upāsate vidvāṃsaḥ suvratā yatra śāntātmāno jitendriyāḥ
12	ghrāṇena na tad āghreyaṃ na tad ādyaṃ ca jihvayā sparśena ca na tat spṛśyaṃ manasā tv eva gamyate
13	cakṣuṣā na viṣahyaṃ ca yat kiṃ cic chravaṇāt param agandham arasasparśam arūpāśabdam avyayam
14	yataḥ pravartate tantraṃ yatra ca pratitiṣṭhati prāṇo 'pānaḥ samānaś ca vyānaś codāna eva ca
15	tata eva pravartante tam eva praviśanti ca samānavyānayor madhye prāṇāpānau viceratuḥ
16	tasmin supte pralīyete samāno vyāna eva ca apānaprāṇayor madhye udāno vyāpya tiṣṭhati tasmāc chayānaṃ puruṣaṃ prāṇāpānau na muñcataḥ
17	prāṇān āyamyate yena tam udānaṃ pracakṣate tasmāt tapo vyavasyanti tadbhavaṃ brahmavādinaḥ
18	teṣām anyonyabhakṣāṇāṃ sarveṣāṃ dehacāriṇām agnir vaiśvānaro madhye saptadhā vihito 'ntarā
19	ghrāṇaṃ jihvā ca cakṣuś ca tvak ca śrotraṃ ca pañcamam mano buddhiś ca saptaitā jihvā vaiśvānarārciṣaḥ
20	ghreyaṃ peyaṃ ca dṛśyaṃ ca spṛśyaṃ śravyaṃ tathaiva ca mantavyam atha boddhavyaṃ tāḥ sapta samidho mama
21	ghrātā bhakṣayitā draṣṭā spraṣṭā śrotā ca pañcamaḥ mantā boddhā ca saptaite bhavanti paramartvijaḥ
22	ghreye peye ca dṛśye ca spṛśye śravye tathaiva ca havīṃṣy agniṣu hotāraḥ saptadhā sapta saptasu samyak prakṣipya vidvāṃso janayanti svayoniṣu
23	pṛthivī vāyur ākāśam āpo jyotiś ca pañcamam mano buddhiś ca saptaite yonir ity eva śabditāḥ
24	havirbhūtā guṇāḥ sarve praviśanty agnijaṃ mukham antarvāsam uṣitvā ca jāyante svāsu yoniṣu tatraiva ca nirudhyante pralaye bhūtabhāvane
25	tataḥ saṃjāyate gandhas tataḥ saṃjāyate rasaḥ tataḥ saṃjāyate rūpaṃ tataḥ sparśo 'bhijāyate
26	tataḥ saṃjāyate śabdaḥ saṃśayas tatra jāyate tataḥ saṃjāyate niṣṭhā janmaitat saptadhā viduḥ
27	anenaiva prakāreṇa pragṛhītaṃ purātanaiḥ pūrṇāhutibhir āpūrṇās te 'bhipūryanti tejasā