Book 13 Chapter 154
1	vaiśaṃpāyana uvāca
1	evam uktvā kurūn sarvān bhīṣmaḥ śāṃtanavas tadā tūṣṇīṃ babhūva kauravyaḥ sa muhūrtam ariṃdama
2	dhārayām āsa cātmānaṃ dhāraṇāsu yathākramam tasyordhvam agaman prāṇāḥ saṃniruddhā mahātmanaḥ
3	idam āścaryam āsīc ca madhye teṣāṃ mahātmanām yad yan muñcati gātrāṇāṃ sa śaṃtanusutas tadā tat tad viśalyaṃ bhavati yogayuktasya tasya vai
4	kṣaṇena prekṣatāṃ teṣāṃ viśalyaḥ so 'bhavat tadā taṃ dṛṣṭvā vismitāḥ sarve vāsudevapurogamāḥ saha tair munibhiḥ sarvais tadā vyāsādibhir nṛpa
5	saṃniruddhas tu tenātmā sarveṣv āyataneṣu vai jagāma bhittvā mūrdhānaṃ divam abhyutpapāta ca
6	maholkeva ca bhīṣmasya mūrdhadeśāj janādhipa niḥsṛtyākāśam āviśya kṣaṇenāntaradhīyata
7	evaṃ sa nṛpaśārdūla nṛpaḥ śāṃtanavas tadā samayujyata lokaiḥ svair bharatānāṃ kulodvahaḥ
8	tatas tv ādāya dārūṇi gandhāṃś ca vividhān bahūn citāṃ cakrur mahātmānaḥ pāṇḍavā viduras tathā yuyutsuś cāpi kauravyaḥ prekṣakās tv itare 'bhavan
9	yudhiṣṭhiras tu gāṅgeyaṃ viduraś ca mahāmatiḥ chādayām āsatur ubhau kṣaumair mālyaiś ca kauravam
10	dhārayām āsa tasyātha yuyutsuś chatram uttamam cāmaravyajane śubhre bhīmasenārjunāv ubhau uṣṇīṣe paryagṛhṇītāṃ mādrīputrāv ubhau tadā
11	striyaḥ kauravanāthasya bhīṣmaṃ kurukulodbhavam tālavṛntāny upādāya paryavījan samantataḥ
12	tato 'sya vidhivac cakruḥ pitṛmedhaṃ mahātmanaḥ yājakā juhuvuś cāgniṃ jaguḥ sāmāni sāmagāḥ
13	tataś candanakāṣṭhaiś ca tathā kāleyakair api kālāgaruprabhṛtibhir gandhaiś coccāvacais tathā
14	samavacchādya gāṅgeyaṃ prajvālya ca hutāśanam apasavyam akurvanta dhṛtarāṣṭramukhā nṛpāḥ
15	saṃskṛtya ca kuruśreṣṭhaṃ gāṅgeyaṃ kurusattamāḥ jagmur bhāgīrathītīram ṛṣijuṣṭaṃ kurūdvahāḥ
16	anugamyamānā vyāsena nāradenāsitena ca kṛṣṇena bharatastrībhir ye ca paurāḥ samāgatāḥ
17	udakaṃ cakrire caiva gāṅgeyasya mahātmanaḥ vidhivat kṣatriyaśreṣṭhāḥ sa ca sarvo janas tadā
18	tato bhāgīrathī devī tanayasyodake kṛte utthāya salilāt tasmād rudatī śokalālasā
19	paridevayatī tatra kauravān abhyabhāṣata nibodhata yathāvṛttam ucyamānaṃ mayānaghāḥ
20	rājavṛttena saṃpannaḥ prajñayābhijanena ca satkartā kuruvṛddhānāṃ pitṛbhakto dṛḍhavrataḥ
21	jāmadagnyena rāmeṇa purā yo na parājitaḥ divyair astrair mahāvīryaḥ sa hato 'dya śikhaṇḍinā
22	aśmasāramayaṃ nūnaṃ hṛdayaṃ mama pārthivāḥ apaśyantyāḥ priyaṃ putraṃ yatra dīryati me 'dya vai
23	sametaṃ pārthivaṃ kṣatraṃ kāśipuryāṃ svayaṃvare vijityaikarathenājau kanyās tā yo jahāra ha
24	yasya nāsti bale tulyaḥ pṛthivyām api kaś cana hataṃ śikhaṇḍinā śrutvā yan na dīryati me manaḥ
25	jāmadagnyaḥ kurukṣetre yudhi yena mahātmanā pīḍito nātiyatnena nihataḥ sa śikhaṇḍinā
26	evaṃvidhaṃ bahu tadā vilapantīṃ mahānadīm āśvāsayām āsa tadā sāmnā dāmodaro vibhuḥ
27	samāśvasihi bhadre tvaṃ mā śucaḥ śubhadarśane gataḥ sa paramāṃ siddhiṃ tava putro na saṃśayaḥ
28	vasur eṣa mahātejāḥ śāpadoṣeṇa śobhane manuṣyatām anuprāpto nainaṃ śocitum arhasi
29	sa eṣa kṣatradharmeṇa yudhyamāno raṇājire dhanaṃjayena nihato naiṣa nunnaḥ śikhaṇḍinā
30	bhīṣmaṃ hi kuruśārdūlam udyateṣuṃ mahāraṇe na śaktaḥ saṃyuge hantuṃ sākṣād api śatakratuḥ
31	svacchandena sutas tubhyaṃ gataḥ svargaṃ śubhānane na śaktāḥ syur nihantuṃ hi raṇe taṃ sarvadevatāḥ
32	tasmān mā tvaṃ saricchreṣṭhe śocasva kurunandanam vasūn eṣa gato devi putras te vijvarā bhava
33	ity uktā sā tu kṛṣṇena vyāsena ca saridvarā tyaktvā śokaṃ mahārāja svaṃ vāry avatatāra ha
34	satkṛtya te tāṃ saritaṃ tataḥ kṛṣṇamukhā nṛpāḥ anujñātās tayā sarve nyavartanta janādhipāḥ