Book 13 Chapter 80
1	yudhiṣṭhira uvāca
1	pavitrāṇāṃ pavitraṃ yac chreṣṭhaṃ loke ca yad bhavet pāvanaṃ paramaṃ caiva tan me brūhi pitāmaha
2	bhīṣma uvāca
2	gāvo mahārthāḥ puṇyāś ca tārayanti ca mānavān dhārayanti prajāś cemāḥ payasā haviṣā tathā
3	na hi puṇyatamaṃ kiṃ cid gobhyo bharatasattama etāḥ pavitrāḥ puṇyāś ca triṣu lokeṣv anuttamāḥ
4	devānām upariṣṭāc ca gāvaḥ prativasanti vai dattvā caitā narapate yānti svargaṃ manīṣiṇaḥ
5	māndhātā yauvanāśvaś ca yayātir nahuṣas tathā gāvo dadantaḥ satataṃ sahasraśatasaṃmitāḥ gatāḥ paramakaṃ sthānaṃ devair api sudurlabham
6	api cātra purāvṛttaṃ kathayiṣyāmi te 'nagha
7	ṛṣīṇām uttamaṃ dhīmān kṛṣṇadvaipāyanaṃ śukaḥ abhivādyāhnikaṃ kṛtvā śuciḥ prayatamānasaḥ pitaraṃ paripapraccha dṛṣṭalokaparāvaram
8	ko yajñaḥ sarvayajñānāṃ variṣṭha upalakṣyate kiṃ ca kṛtvā paraṃ svargaṃ prāpnuvanti manīṣiṇaḥ
9	kena devāḥ pavitreṇa svargam aśnanti vā vibho kiṃ ca yajñasya yajñatvaṃ kva ca yajñaḥ pratiṣṭhitaḥ
10	dānānām uttamaṃ kiṃ ca kiṃ ca satram ataḥ param pavitrāṇāṃ pavitraṃ ca yat tad brūhi mamānagha
11	etac chrutvā tu vacanaṃ vyāsaḥ paramadharmavit putrāyākathayat sarvaṃ tattvena bharatarṣabha
12	vyāsa uvāca
12	gāvaḥ pratiṣṭhā bhūtānāṃ tathā gāvaḥ parāyaṇam gāvaḥ puṇyāḥ pavitrāś ca pāvanaṃ dharma eva ca
13	pūrvam āsannaśṛṅgā vai gāva ity anuśuśrumaḥ śṛṅgārthe samupāsanta tāḥ kila prabhum avyayam
14	tato brahmā tu gāḥ prāyam upaviṣṭāḥ samīkṣya ha īpsitaṃ pradadau tābhyo gobhyaḥ pratyekaśaḥ prabhuḥ
15	tāsāṃ śṛṅgāṇy ajāyanta yasyā yādṛṅ manogatam nānāvarṇāḥ śṛṅgavantyas tā vyarocanta putraka
16	brahmaṇā varadattās tā havyakavyapradāḥ śubhāḥ puṇyāḥ pavitrāḥ subhagā divyasaṃsthānalakṣaṇāḥ gāvas tejo mahad divyaṃ gavāṃ dānaṃ praśasyate
17	ye caitāḥ saṃprayacchanti sādhavo vītamatsarāḥ te vai sukṛtinaḥ proktāḥ sarvadānapradāś ca te gavāṃ lokaṃ tathā puṇyam āpnuvanti ca te 'nagha
18	yatra vṛkṣā madhuphalā divyapuṣpaphalopagāḥ puṣpāṇi ca sugandhīni divyāni dvijasattama
19	sarvā maṇimayī bhūmiḥ sūkṣmakāñcanavālukā sarvatra sukhasaṃsparśā niṣpaṅkā nīrajā śubhā
20	raktotpalavanaiś caiva maṇidaṇḍair hiraṇmayaiḥ taruṇādityasaṃkāśair bhānti tatra jalāśayāḥ
21	mahārhamaṇipatraiś ca kāñcanaprabhakesaraiḥ nīlotpalavimiśraiś ca sarobhir bahupaṅkajaiḥ
22	karavīravanaiḥ phullaiḥ sahasrāvartasaṃvṛtaiḥ saṃtānakavanaiḥ phullair vṛkṣaiś ca samalaṃkṛtāḥ
23	nirmalābhiś ca muktābhir maṇibhiś ca mahādhanaiḥ uddhūtapulinās tatra jātarūpaiś ca nimnagāḥ
24	sarvaratnamayaiś citrair avagāḍhā nagottamaiḥ jātarūpamayaiś cānyair hutāśanasamaprabhaiḥ
25	sauvarṇagirayas tatra maṇiratnaśiloccayāḥ sarvaratnamayair bhānti śṛṅgaiś cārubhir ucchritaiḥ
26	nityapuṣpaphalās tatra nagāḥ patrarathākulāḥ divyagandharasaiḥ puṣpaiḥ phalaiś ca bharatarṣabha
27	ramante puṇyakarmāṇas tatra nityaṃ yudhiṣṭhira sarvakāmasamṛddhārthā niḥśokā gatamanyavaḥ
28	vimāneṣu vicitreṣu ramaṇīyeṣu bhārata modante puṇyakarmāṇo viharanto yaśasvinaḥ
29	upakrīḍanti tān rājañ śubhāś cāpsarasāṃ gaṇāḥ etāṃl lokān avāpnoti gāṃ dattvā vai yudhiṣṭhira
30	yāsām adhipatiḥ pūṣā māruto balavān balī aiśvarye varuṇo rājā tā māṃ pāntu yugaṃdharāḥ
31	surūpā bahurūpāś ca viśvarūpāś ca mātaraḥ prājāpatyā iti brahmañ japen nityaṃ yatavrataḥ
32	gās tu śuśrūṣate yaś ca samanveti ca sarvaśaḥ tasmai tuṣṭāḥ prayacchanti varān api sudurlabhān
33	na druhyen manasā cāpi goṣu tā hi sukhapradāḥ arcayeta sadā caiva namaskāraiś ca pūjayet dāntaḥ prītamanā nityaṃ gavāṃ vyuṣṭiṃ tathāśnute
34	yena devāḥ pavitreṇa bhuñjate lokam uttamam yat pavitraṃ pavitrāṇāṃ tad ghṛtaṃ śirasā vahet
35	ghṛtena juhuyād agniṃ ghṛtena svasti vācayet ghṛtaṃ prāśed ghṛtaṃ dadyād gavāṃ vyuṣṭiṃ tathāśnute
36	tryaham uṣṇaṃ piben mūtraṃ tryaham uṣṇaṃ pibet payaḥ gavām uṣṇaṃ payaḥ pītvā tryaham uṣṇaṃ ghṛtaṃ pibet tryaham uṣṇaṃ ghṛtaṃ pītvā vāyubhakṣo bhavet tryaham
37	nirhṛtaiś ca yavair gobhir māsaṃ prasṛtayāvakaḥ brahmahatyāsamaṃ pāpaṃ sarvam etena śudhyati
38	parābhavārthaṃ daityānāṃ devaiḥ śaucam idaṃ kṛtam devatvam api ca prāptāḥ saṃsiddhāś ca mahābalāḥ
39	gāvaḥ pavitrāḥ puṇyāś ca pāvanaṃ paramaṃ mahat tāś ca dattvā dvijātibhyo naraḥ svargam upāśnute
40	gavāṃ madhye śucir bhūtvā gomatīṃ manasā japet pūtābhir adbhir ācamya śucir bhavati nirmalaḥ
41	agnimadhye gavāṃ madhye brāhmaṇānāṃ ca saṃsadi vidyāvedavratasnātā brāhmaṇāḥ puṇyakarmiṇaḥ
42	adhyāpayerañ śiṣyān vai gomatīṃ yajñasaṃmitām trirātropoṣitaḥ śrutvā gomatīṃ labhate varam
43	putrakāmaś ca labhate putraṃ dhanam athāpi ca patikāmā ca bhartāraṃ sarvakāmāṃś ca mānavaḥ gāvas tuṣṭāḥ prayacchanti sevitā vai na saṃśayaḥ
44	evam etā mahābhāgā yajñiyāḥ sarvakāmadāḥ rohiṇya iti jānīhi naitābhyo vidyate param
45	ity uktaḥ sa mahātejāḥ śukaḥ pitrā mahātmanā pūjayām āsa gā nityaṃ tasmāt tvam api pūjaya