Book 13 Chapter 74
1	yudhiṣṭhira uvāca
1	visrambhito 'haṃ bhavatā dharmān pravadatā vibho pravakṣyāmi tu saṃdehaṃ tan me brūhi pitāmaha
2	vratānāṃ kiṃ phalaṃ proktaṃ kīdṛśaṃ vā mahādyute niyamānāṃ phalaṃ kiṃ ca svadhītasya ca kiṃ phalam
3	damasyeha phalaṃ kiṃ ca vedānāṃ dhāraṇe ca kim adhyāpane phalaṃ kiṃ ca sarvam icchāmi veditum
4	apratigrāhake kiṃ ca phalaṃ loke pitāmaha tasya kiṃ ca phalaṃ dṛṣṭaṃ śrutaṃ yaḥ saṃprayacchati
5	svakarmaniratānāṃ ca śūrāṇāṃ cāpi kiṃ phalam satye ca kiṃ phalaṃ proktaṃ brahmacarye ca kiṃ phalam
6	pitṛśuśrūṣaṇe kiṃ ca mātṛśuśrūṣaṇe tathā ācāryaguruśuśrūṣāsv anukrośānukampane
7	etat sarvam aśeṣeṇa pitāmaha yathātatham vettum icchāmi dharmajña paraṃ kautūhalaṃ hi me
8	bhīṣma uvāca
8	yo vrataṃ vai yathoddiṣṭaṃ tathā saṃpratipadyate akhaṇḍaṃ samyag ārabdhaṃ tasya lokāḥ sanātanāḥ
9	niyamānāṃ phalaṃ rājan pratyakṣam iha dṛśyate niyamānāṃ kratūnāṃ ca tvayāvāptam idaṃ phalam
10	svadhītasyāpi ca phalaṃ dṛśyate 'mutra ceha ca ihaloke 'rthavān nityaṃ brahmaloke ca modate
11	damasya tu phalaṃ rājañ śṛṇu tvaṃ vistareṇa me dāntāḥ sarvatra sukhino dāntāḥ sarvatra nirvṛtāḥ
12	yatrecchāgāmino dāntāḥ sarvaśatruniṣūdanāḥ prārthayanti ca yad dāntā labhante tan na saṃśayaḥ
13	yujyante sarvakāmair hi dāntāḥ sarvatra pāṇḍava svarge tathā pramodante tapasā vikrameṇa ca
14	dānair yajñaiś ca vividhair yathā dāntāḥ kṣamānvitāḥ dātā kupyati no dāntas tasmād dānāt paro damaḥ
15	yas tu dadyād akupyan hi tasya lokāḥ sanātanāḥ krodho hanti hi yad dānaṃ tasmād dānāt paro damaḥ
16	adṛśyāni mahārāja sthānāny ayutaśo divi ṛṣīṇāṃ sarvalokeṣu yānīto yānti devatāḥ
17	damena yāni nṛpate gacchanti paramarṣayaḥ kāmayānā mahat sthānaṃ tasmād dānāt paro damaḥ
18	adhyāpakaḥ parikleśād akṣayaṃ phalam aśnute vidhivat pāvakaṃ hutvā brahmaloke narādhipa
19	adhītyāpi hi yo vedān nyāyavidbhyaḥ prayacchati gurukarmapraśaṃsī ca so 'pi svarge mahīyate
20	kṣatriyo 'dhyayane yukto yajane dānakarmaṇi yuddhe yaś ca paritrātā so 'pi svarge mahīyate
21	vaiśyaḥ svakarmanirataḥ pradānāl labhate mahat śūdraḥ svakarmanirataḥ svargaṃ śuśrūṣayārcchati
22	śūrā bahuvidhāḥ proktās teṣām arthāṃś ca me śṛṇu śūrānvayānāṃ nirdiṣṭaṃ phalaṃ śūrasya caiva ha
23	yajñaśūrā dame śūrāḥ satyaśūrās tathāpare yuddhaśūrās tathaivoktā dānaśūrāś ca mānavāḥ
24	buddhiśūrās tathaivānye kṣamāśūrās tathāpare ārjave ca tathā śūrāḥ śame vartanti mānavāḥ
25	tais tais tu niyamaiḥ śūrā bahavaḥ santi cāpare vedādhyayanaśūrāś ca śūrāś cādhyāpane ratāḥ
26	guruśuśrūṣayā śūrāḥ pitṛśuśrūṣayāpare mātṛśuśrūṣayā śūrā bhaikṣyaśūrās tathāpare
27	sāṃkhyaśūrāś ca bahavo yogaśūrās tathāpare araṇye gṛhavāse ca śūrāś cātithipūjane sarve yānti parāṃl lokān svakarmaphalanirjitān
28	dhāraṇaṃ sarvavedānāṃ sarvatīrthāvagāhanam satyaṃ ca bruvato nityaṃ samaṃ vā syān na vā samam
29	aśvamedhasahasraṃ ca satyaṃ ca tulayā dhṛtam aśvamedhasahasrād dhi satyam eva viśiṣyate
30	satyena sūryas tapati satyenāgniḥ pradīpyate satyena māruto vāti sarvaṃ satye pratiṣṭhitam
31	satyena devān prīṇāti pitṝn vai brāhmaṇāṃs tathā satyam āhuḥ paraṃ dharmaṃ tasmāt satyaṃ na laṅghayet
32	munayaḥ satyaniratā munayaḥ satyavikramāḥ munayaḥ satyaśapathās tasmāt satyaṃ viśiṣyate satyavantaḥ svargaloke modante bharatarṣabha
33	damaḥ satyaphalāvāptir uktā sarvātmanā mayā asaṃśayaṃ vinītātmā sarvaḥ svarge mahīyate
34	brahmacaryasya tu guṇāñ śṛṇu me vasudhādhipa ā janmamaraṇād yas tu brahmacārī bhaved iha na tasya kiṃ cid aprāpyam iti viddhi janādhipa
35	bahvyaḥ koṭyas tv ṛṣīṇāṃ tu brahmaloke vasanty uta satye ratānāṃ satataṃ dāntānām ūrdhvaretasām
36	brahmacaryaṃ dahed rājan sarvapāpāny upāsitam brāhmaṇena viśeṣeṇa brāhmaṇo hy agnir ucyate
37	pratyakṣaṃ ca tavāpy etad brāhmaṇeṣu tapasviṣu bibheti hi yathā śakro brahmacāripradharṣitaḥ tad brahmacaryasya phalam ṛṣīṇām iha dṛśyate
38	mātāpitroḥ pūjane yo dharmas tam api me śṛṇu śuśrūṣate yaḥ pitaraṃ na cāsūyet kathaṃ cana mātaraṃ vānahaṃvādī gurum ācāryam eva ca
39	tasya rājan phalaṃ viddhi svarloke sthānam uttamam na ca paśyeta narakaṃ guruśuśrūṣur ātmavān