 | Book 12 Chapter 348
|
| 1 | nāga uvāca
|
| 1 | atha brāhmaṇarūpeṇa kaṃ taṃ samanupaśyasi
mānuṣaṃ kevalaṃ vipraṃ devaṃ vātha śucismite
|
| 2 | ko hi māṃ mānuṣaḥ śakto draṣṭukāmo yaśasvini
saṃdarśanarucir vākyam ājñāpūrvaṃ vadiṣyati
|
| 3 | surāsuragaṇānāṃ ca devarṣīṇāṃ ca bhāmini
nanu nāgā mahāvīryāḥ sauraseyās tarasvinaḥ
|
| 4 | vandanīyāś ca varadā vayam apy anuyāyinaḥ
manuṣyāṇāṃ viśeṣeṇa dhanādhyakṣā iti śrutiḥ
|
| 5 | nāgabhāryovāca
|
| 5 | ārjavenābhijānāmi nāsau devo 'nilāśana
ekaṃ tv asya vijānāmi bhaktimān atiroṣaṇaḥ
|
| 6 | sa hi kāryāntarākāṅkṣī jalepsuḥ stokako yathā
varṣaṃ varṣapriyaḥ pakṣī darśanaṃ tava kāṅkṣati
|
| 7 | na hi tvā daivataṃ kiṃ cid vivignaṃ pratipālayet
tulye hy abhijane jāto na kaś cit paryupāsate
|
| 8 | tad roṣaṃ sahajaṃ tyaktvā tvam enaṃ draṣṭum arhasi
āśāchedena tasyādya nātmānaṃ dagdhum arhasi
|
| 9 | āśayā tv abhipannānām akṛtvāśrupramārjanam
rājā vā rājaputro vā bhrūṇahatyaiva yujyate
|
| 10 | maunāj jñānaphalāvāptir dānena ca yaśo mahat
vāgmitvaṃ satyavākyena paratra ca mahīyate
|
| 11 | bhūmipradānena gatiṃ labhaty āśramasaṃmitām
naṣṭasyārthasya saṃprāptiṃ kṛtvā phalam upāśnute
|
| 12 | abhipretām asaṃkliṣṭāṃ kṛtvākāmavatīṃ kriyām
na yāti nirayaṃ kaś cid iti dharmavido viduḥ
|
| 13 | nāga uvāca
|
| 13 | abhimānena māno me jātidoṣeṇa vai mahān
roṣaḥ saṃkalpajaḥ sādhvi dagdho vācāgninā tvayā
|
| 14 | na ca roṣād ahaṃ sādhvi paśyeyam adhikaṃ tamaḥ
yasya vaktavyatāṃ yānti viśeṣeṇa bhujaṃgamāḥ
|
| 15 | doṣasya hi vaśaṃ gatvā daśagrīvaḥ pratāpavān
tathā śakrapratispardhī hato rāmeṇa saṃyuge
|
| 16 | antaḥpuragataṃ vatsaṃ śrutvā rāmeṇa nirhṛtam
dharṣaṇād roṣasaṃvignāḥ kārtavīryasutā hatāḥ
|
| 17 | jāmadagnyena rāmeṇa sahasranayanopamaḥ
saṃyuge nihato roṣāt kārtavīryo mahābalaḥ
|
| 18 | tad eṣa tapasāṃ śatruḥ śreyasaś ca nipātanaḥ
nigṛhīto mayā roṣaḥ śrutvaiva vacanaṃ tava
|
| 19 | ātmānaṃ ca viśeṣeṇa praśaṃsāmy anapāyini
yasya me tvaṃ viśālākṣi bhāryā sarvaguṇānvitā
|
| 20 | eṣa tatraiva gacchāmi yatra tiṣṭhaty asau dvijaḥ
sarvathā coktavān vākyaṃ nākṛtārthaḥ prayāsyati
|