Book 12 Chapter 331
1	janamejaya uvāca
1	brahman sumahad ākhyānaṃ bhavatā parikīrtitam yac chrutvā munayaḥ sarve vismayaṃ paramaṃ gatāḥ
2	idaṃ śatasahasrād dhi bhāratākhyānavistarāt āmathya matimanthena jñānodadhim anuttamam
3	navanītaṃ yathā dadhno malayāc candanaṃ yathā āraṇyakaṃ ca vedebhya oṣadhibhyo 'mṛtaṃ yathā
4	samuddhṛtam idaṃ brahman kathāmṛtam anuttamam taponidhe tvayoktaṃ hi nārāyaṇakathāśrayam
5	sa hīśo bhagavān devaḥ sarvabhūtātmabhāvanaḥ aho nārāyaṇaṃ tejo durdarśaṃ dvijasattama
6	yatrāviśanti kalpānte sarve brahmādayaḥ surāḥ ṛṣayaś ca sagandharvā yac ca kiṃ cic carācaram na tato 'sti paraṃ manye pāvanaṃ divi ceha ca
7	sarvāśramābhigamanaṃ sarvatīrthāvagāhanam na tathā phaladaṃ cāpi nārāyaṇakathā yathā
8	sarvathā pāvitāḥ smeha śrutvemām āditaḥ kathām harer viśveśvarasyeha sarvapāpapraṇāśanīm
9	na citraṃ kṛtavāṃs tatra yad āryo me dhanaṃjayaḥ vāsudevasahāyo yaḥ prāptavāñ jayam uttamam
10	na cāsya kiṃ cid aprāpyaṃ manye lokeṣv api triṣu trailokyanātho viṣṇuḥ sa yasyāsīt sāhyakṛt sakhā
11	dhanyāś ca sarva evāsan brahmaṃs te mama pūrvakāḥ hitāya śreyase caiva yeṣām āsīj janārdanaḥ
12	tapasāpi na dṛśyo hi bhagavāṃl lokapūjitaḥ yaṃ dṛṣṭavantas te sākṣāc chrīvatsāṅkavibhūṣaṇam
13	tebhyo dhanyataraś caiva nāradaḥ parameṣṭhijaḥ na cālpatejasam ṛṣiṃ vedmi nāradam avyayam śvetadvīpaṃ samāsādya yena dṛṣṭaḥ svayaṃ hariḥ
14	devaprasādānugataṃ vyaktaṃ tat tasya darśanam yad dṛṣṭavāṃs tadā devam aniruddhatanau sthitam
15	badarīm āśramaṃ yat tu nāradaḥ prādravat punaḥ naranārāyaṇau draṣṭuṃ kiṃ nu tatkāraṇaṃ mune
16	śvetadvīpān nivṛttaś ca nāradaḥ parameṣṭhijaḥ badarīm āśramaṃ prāpya samāgamya ca tāv ṛṣī
17	kiyantaṃ kālam avasat kāḥ kathāḥ pṛṣṭavāṃś ca saḥ śvetadvīpād upāvṛtte tasmin vā sumahātmani
18	kim abrūtāṃ mahātmānau naranārāyaṇāv ṛṣī tad etan me yathātattvaṃ sarvam ākhyātum arhasi
19	vaiśaṃpāyana uvāca
19	namo bhagavate tasmai vyāsāyāmitatejase yasya prasādād vakṣyāmi nārāyaṇakathām imām
20	prāpya śvetaṃ mahādvīpaṃ dṛṣṭvā ca harim avyayam nivṛtto nārado rājaṃs tarasā merum āgamat hṛdayenodvahan bhāraṃ yad uktaṃ paramātmanā
21	paścād asyābhavad rājann ātmanaḥ sādhvasaṃ mahat yad gatvā dūram adhvānaṃ kṣemī punar ihāgataḥ
22	tato meroḥ pracakrāma parvataṃ gandhamādanam nipapāta ca khāt tūrṇaṃ viśālāṃ badarīm anu
23	tataḥ sa dadṛśe devau purāṇāv ṛṣisattamau tapaś carantau sumahad ātmaniṣṭhau mahāvratau
24	tejasābhyadhikau sūryāt sarvalokavirocanāt śrīvatsalakṣaṇau pūjyau jaṭāmaṇḍaladhāriṇau
25	jālapādabhujau tau tu pādayoś cakralakṣaṇau vyūḍhoraskau dīrghabhujau tathā muṣkacatuṣkiṇau
26	ṣaṣṭidantāv aṣṭadaṃṣṭrau meghaughasadṛśasvanau svāsyau pṛthulalāṭau ca suhanū subhrunāsikau
27	ātapatreṇa sadṛśe śirasī devayos tayoḥ evaṃ lakṣaṇasaṃpannau mahāpuruṣasaṃjñitau
28	tau dṛṣṭvā nārado hṛṣṭas tābhyāṃ ca pratipūjitaḥ svāgatenābhibhāṣyātha pṛṣṭaś cānāmayaṃ tadā
29	babhūvāntargatamatir nirīkṣya puruṣottamau sadogatās tatra ye vai sarvabhūtanamaskṛtāḥ
30	śvetadvīpe mayā dṛṣṭās tādṛśāv ṛṣisattamau iti saṃcintya manasā kṛtvā cābhipradakṣiṇam upopaviviśe tatra pīṭhe kuśamaye śubhe
31	tatas tau tapasāṃ vāsau yaśasāṃ tejasām api ṛṣī śamadamopetau kṛtvā pūrvāhṇikaṃ vidhim
32	paścān nāradam avyagrau pādyārghyābhyāṃ prapūjya ca pīṭhayoś copaviṣṭau tau kṛtātithyāhnikau nṛpa
33	teṣu tatropaviṣṭeṣu sa deśo 'bhivyarājata ājyāhutimahājvālair yajñavāṭo 'gnibhir yathā
34	atha nārāyaṇas tatra nāradaṃ vākyam abravīt sukhopaviṣṭaṃ viśrāntaṃ kṛtātithyaṃ sukhasthitam
35	apīdānīṃ sa bhagavān paramātmā sanātanaḥ śvetadvīpe tvayā dṛṣṭa āvayoḥ prakṛtiḥ parā
36	nārada uvāca
36	dṛṣṭo me puruṣaḥ śrīmān viśvarūpadharo 'vyayaḥ sarve hi lokās tatrasthās tathā devāḥ saharṣibhiḥ adyāpi cainaṃ paśyāmi yuvāṃ paśyan sanātanau
37	yair lakṣaṇair upetaḥ sa harir avyaktarūpadhṛk tair lakṣaṇair upetau hi vyaktarūpadharau yuvām
38	dṛṣṭau mayā yuvāṃ tatra tasya devasya pārśvataḥ iha caivāgato 'smy adya visṛṣṭaḥ paramātmanā
39	ko hi nāma bhavet tasya tejasā yaśasā śriyā sadṛśas triṣu lokeṣu ṛte dharmātmajau yuvām
40	tena me kathitaṃ pūrvaṃ nāma kṣetrajñasaṃjñitam prādurbhāvāś ca kathitā bhaviṣyanti hi ye yathā
41	tatra ye puruṣāḥ śvetāḥ pañcendriyavivarjitāḥ pratibuddhāś ca te sarve bhaktāś ca puruṣottamam
42	te 'rcayanti sadā devaṃ taiḥ sārdhaṃ ramate ca saḥ priyabhakto hi bhagavān paramātmā dvijapriyaḥ
43	ramate so 'rcyamāno hi sadā bhāgavatapriyaḥ viśvabhuk sarvago devo bāndhavo bhaktavatsalaḥ sa kartā kāraṇaṃ caiva kāryaṃ cātibaladyutiḥ
44	tapasā yojya so 'tmānaṃ śvetadvīpāt paraṃ hi yat teja ity abhivikhyātaṃ svayaṃbhāsāvabhāsitam
45	śāntiḥ sā triṣu lokeṣu siddhānāṃ bhāvitātmanām etayā śubhayā buddhyā naiṣṭhikaṃ vratam āsthitaḥ
46	na tatra sūryas tapati na somo 'bhivirājate na vāyur vāti deveśe tapaś carati duścaram
47	vedīm aṣṭatalotsedhāṃ bhūmāv āsthāya viśvabhuk ekapādasthito deva ūrdhvabāhur udaṅmukhaḥ sāṅgān āvartayan vedāṃs tapas tepe suduścaram
48	yad brahmā ṛṣayaś caiva svayaṃ paśupatiś ca yat śeṣāś ca vibudhaśreṣṭhā daityadānavarākṣasāḥ
49	nāgāḥ suparṇā gandharvāḥ siddhā rājarṣayaś ca ye havyaṃ kavyaṃ ca satataṃ vidhipūrvaṃ prayuñjate kṛtsnaṃ tat tasya devasya caraṇāv upatiṣṭhati
50	yāḥ kriyāḥ saṃprayuktās tu ekāntagatabuddhibhiḥ tāḥ sarvāḥ śirasā devaḥ pratigṛhṇāti vai svayam
51	na tasyānyaḥ priyataraḥ pratibuddhair mahātmabhiḥ vidyate triṣu lokeṣu tato 'smy aikāntikaṃ gataḥ iha caivāgatas tena visṛṣṭaḥ paramātmanā
52	evaṃ me bhagavān devaḥ svayam ākhyātavān hariḥ āsiṣye tatparo bhūtvā yuvābhyāṃ saha nityaśaḥ