Book 12 Chapter 251
1	yudhiṣṭhira uvāca
1	ime vai mānavāḥ sarve dharmaṃ prati viśaṅkitāḥ ko 'yaṃ dharmaḥ kuto dharmas tan me brūhi pitāmaha
2	dharmo nv ayam ihārthaḥ kim amutrārtho 'pi vā bhavet ubhayārtho 'pi vā dharmas tan me brūhi pitāmaha
3	bhīṣma uvāca
3	sadācāraḥ smṛtir vedās trividhaṃ dharmalakṣaṇam caturtham artham ity āhuḥ kavayo dharmalakṣaṇam
4	api hy uktāni karmāṇi vyavasyanty uttarāvare lokayātrārtham eveha dharmasya niyamaḥ kṛtaḥ ubhayatra sukhodarka iha caiva paratra ca
5	alabdhvā nipuṇaṃ dharmaṃ pāpaḥ pāpe prasajjati na ca pāpakṛtaḥ pāpān mucyante ke cid āpadi
6	apāpavādī bhavati yadā bhavati dharmavit dharmasya niṣṭhā svācāras tam evāśritya bhotsyase
7	yadādharmasamāviṣṭo dhanaṃ gṛhṇāti taskaraḥ ramate nirharan stenaḥ paravittam arājake
8	yadāsya tad dharanty anye tadā rājānam icchati tadā teṣāṃ spṛhayate ye vai tuṣṭāḥ svakair dhanaiḥ
9	abhītaḥ śucir abhyeti rājadvāram aśaṅkitaḥ na hi duścaritaṃ kiṃ cid antarātmani paśyati
10	satyasya vacanaṃ sādhu na satyād vidyate param satyena vidhṛtaṃ sarvaṃ sarvaṃ satye pratiṣṭhitam
11	api pāpakṛto raudrāḥ satyaṃ kṛtvā pṛthak pṛthak adroham avisaṃvādaṃ pravartante tadāśrayāḥ te cen mitho 'dhṛtiṃ kuryur vinaśyeyur asaṃśayam
12	na hartavyaṃ paradhanam iti dharmaḥ sanātanaḥ manyante balavantas taṃ durbalaiḥ saṃpravartitam yadā niyatidaurbalyam athaiṣām eva rocate
13	na hy atyantaṃ balayutā bhavanti sukhino 'pi vā tasmād anārjave buddhir na kāryā te kathaṃ cana
14	asādhubhyo 'sya na bhayaṃ na corebhyo na rājataḥ na kiṃ cit kasya cit kurvan nirbhayaḥ śucir āvaset
15	sarvataḥ śaṅkate steno mṛgo grāmam iveyivān bahudhācaritaṃ pāpam anyatraivānupaśyati
16	muditaḥ śucir abhyeti sarvato nirbhayaḥ sadā na hi duścaritaṃ kiṃ cid ātmano 'nyeṣu paśyati
17	dātavyam ity ayaṃ dharma ukto bhūtahite rataiḥ taṃ manyante dhanayutāḥ kṛpaṇaiḥ saṃpravartitam
18	yadā niyatikārpaṇyam athaiṣām eva rocate na hy atyantaṃ dhanavanto bhavanti sukhino 'pi vā
19	yad anyair vihitaṃ necched ātmanaḥ karma pūruṣaḥ na tat pareṣu kurvīta jānann apriyam ātmanaḥ
20	yo 'nyasya syād upapatiḥ sa kaṃ kiṃ vaktum arhati yad anyas tasya tat kuryān na mṛṣyed iti me matiḥ
21	jīvituṃ yaḥ svayaṃ cecchet kathaṃ so 'nyaṃ praghātayet yad yad ātmana iccheta tat parasyāpi cintayet
22	atiriktaiḥ saṃvibhajed bhogair anyān akiṃcanān etasmāt kāraṇād dhātrā kusīdaṃ saṃpravartitam
23	yasmiṃs tu devāḥ samaye saṃtiṣṭheraṃs tathā bhavet atha cel lābhasamaye sthitir dharme 'pi śobhanā
24	sarvaṃ priyābhyupagataṃ dharmam āhur manīṣiṇaḥ paśyaitaṃ lakṣaṇoddeśaṃ dharmādharme yudhiṣṭhira
25	lokasaṃgrahasaṃyuktaṃ vidhātrā vihitaṃ purā sūkṣmadharmārthaniyataṃ satāṃ caritam uttamam
26	dharmalakṣaṇam ākhyātam etat te kurusattama tasmād anārjave buddhir na kāryā te kathaṃ cana