 | Book 12 Chapter 249
|
| 1 | sthāṇur uvāca
|
| 1 | prajāsarganimittaṃ me kāryavattām imāṃ prabho
viddhi sṛṣṭās tvayā hīmā mā kupyāsāṃ pitāmaha
|
| 2 | tava tejogninā deva prajā dahyanti sarvaśaḥ
tā dṛṣṭvā mama kāruṇyaṃ mā kupyāsāṃ jagatprabho
|
| 3 | prajāpatir uvāca
|
| 3 | na kupye na ca me kāmo na bhaveran prajā iti
lāghavārthaṃ dharaṇyās tu tataḥ saṃhāra iṣyate
|
| 4 | iyaṃ hi māṃ sadā devī bhārārtā samacodayat
saṃhārārthaṃ mahādeva bhāreṇāpsu nimajjati
|
| 5 | yadāhaṃ nādhigacchāmi buddhyā bahu vicārayan
saṃhāram āsāṃ vṛddhānāṃ tato māṃ krodha āviśat
|
| 6 | sthāṇur uvāca
|
| 6 | saṃhārāntaṃ prasīdasva mā krudhas tridaśeśvara
mā prajāḥ sthāvaraṃ vaica jaṅgamaṃ ca vinīnaśaḥ
|
| 7 | palvalāni ca sarvāṇi sarvaṃ caiva tṛṇolapam
sthāvaraṃ jaṅgamaṃ caiva bhūtagrāmaṃ caturvidham
|
| 8 | tad etad bhasmasād bhūtaṃ jagat sarvam upaplutam
prasīda bhagavan sādho vara eṣa vṛto mayā
|
| 9 | naṣṭā na punar eṣyanti prajā hy etāḥ kathaṃ cana
tasmān nivartyatām etat tejaḥ svenaiva tejasā
|
| 10 | upāyam anyaṃ saṃpaśya prajānāṃ hitakāmyayā
yatheme jantavaḥ sarve nivarteran paraṃtapa
|
| 11 | abhāvam abhigaccheyur utsannaprajanāḥ prajāḥ
adhidaivaniyukto 'smi tvayā lokeṣv iheśvara
|
| 12 | tvad bhavaṃ hi jagannātha jagat sthāvarajaṅgamam
prasādya tvāṃ mahādeva yācāmy āvṛttijāḥ prajāḥ
|
| 13 | nārada uvāca
|
| 13 | śrutvā tu vacanaṃ devaḥ sthāṇor niyatavāṅmanāḥ
tejas tat svaṃ nijagrāha punar evāntar ātmanā
|
| 14 | tato 'gnim upasaṃgṛhya bhagavāṃl lokapūjitaḥ
pravṛttiṃ ca nivṛttiṃ ca kalpayām āsa vai prabhuḥ
|
| 15 | upasaṃharatas tasya tam agniṃ roṣajaṃ tadā
prādurbabhūva viśvebhyaḥ khebhyo nārī mahātmanaḥ
|
| 16 | kṛṣṇā raktāmbaradharā raktanetratalāntarā
divyakuṇḍalasaṃpannā divyābharaṇabhūṣitā
|
| 17 | sā viniḥsṛtya vai khebhyo dakṣiṇām āśritā diśam
dadṛśāte 'tha tau kanyāṃ devau viśveśvarāv ubhau
|
| 18 | tām āhūya tadā devo lokānām ādir īśvaraḥ
mṛtyo iti mahīpāla jahi cemāḥ prajā iti
|
| 19 | tvaṃ hi saṃhārabuddhyā me cintitā ruṣitena ca
tasmāt saṃhara sarvās tvaṃ prajāḥ sajaḍapaṇḍitāḥ
|
| 20 | aviśeṣeṇa caiva tvaṃ prajāḥ saṃhara bhāmini
mama tvaṃ hi niyogena śreyaḥ param avāpsyasi
|
| 21 | evam uktā tu sā devī mṛtyuḥ kamalamālinī
pradadhyau duḥkhitā bālā sāśrupātam atīva hi
|
| 22 | pāṇibhyāṃ caiva jagrāha tāny aśrūṇi janeśvaraḥ
mānavānāṃ hitārthāya yayāce punar eva ca
|