Book 12 Chapter 230
1	vyāsa uvāca
1	eṣā pūrvatarā vṛttir brāhmaṇasya vidhīyate jñānavān eva karmāṇi kurvan sarvatra sidhyati
2	tatra cen na bhaved evaṃ saṃśayaḥ karmaniścaye kiṃ nu karma svabhāvo 'yaṃ jñānaṃ karmeti vā punaḥ
3	tatra ceha vivitsā syāj jñānaṃ cet puruṣaṃ prati upapattyupalabdhibhyāṃ varṇayiṣyāmi tac chṛṇu
4	pauruṣaṃ kāraṇaṃ ke cid āhuḥ karmasu mānavāḥ daivam eke praśaṃsanti svabhāvaṃ cāpare janāḥ
5	pauruṣaṃ karma daivaṃ ca phalavṛttisvabhāvataḥ trayam etat pṛthagbhūtam avivekaṃ tu ke cana
6	evam etan na cāpy evam ubhe cāpi na cāpy ubhe karmasthā viṣamaṃ brūyuḥ sattvasthāḥ samadarśinaḥ
7	tretāyāṃ dvāpare caiva kalijāś ca sasaṃśayāḥ tapasvinaḥ praśāntāś ca sattvasthāś ca kṛte yuge
8	apṛthagdarśinaḥ sarve ṛksāmasu yajuḥṣu ca kāmadveṣau pṛthag dṛṣṭvā tapaḥ kṛta upāsate
9	tapodharmeṇa saṃyuktas taponityaḥ susaṃśitaḥ tena sarvān avāpnoti kāmān yān manasecchati
10	tapasā tad avāpnoti yad bhūtvā sṛjate jagat tadbhūtaś ca tataḥ sarvo bhūtānāṃ bhavati prabhuḥ
11	tad uktaṃ vedavādeṣu gahanaṃ vedadarśibhiḥ vedānteṣu punar vyaktaṃ kramayogena lakṣyate
12	ārambhayajñāḥ kṣatrasya haviryajñā viśaḥ smṛtāḥ paricārayajñāḥ śūdrāś ca japayajñā dvijātayaḥ
13	pariniṣṭhitakāryo hi svādhyāyena dvijo bhavet kuryād anyan na vā kuryān maitro brāhmaṇa ucyate
14	tretādau sakalā vedā yajñā varṇāśramās tathā saṃrodhād āyuṣas tv ete vyasyante dvāpare yuge
15	dvāpare viplavaṃ yānti vedāḥ kaliyuge tathā dṛśyante nāpi dṛśyante kaler ante punaḥ punaḥ
16	utsīdanti svadharmāś ca tatrādharmeṇa pīḍitāḥ gavāṃ bhūmeś ca ye cāpām oṣadhīnāṃ ca ye rasāḥ
17	adharmāntarhitā vedā vedadharmās tathāśramāḥ vikriyante svadharmasthāḥ sthāvarāṇi carāṇi ca
18	yathā sarvāṇi bhūtāni vṛṣṭir bhaumāni varṣati sṛjate sarvato 'ṅgāni tathā vedā yuge yuge
19	visṛtaṃ kālanānātvam anādinidhanaṃ ca yat kīrtitaṃ tat purastān me yataḥ saṃyānti yānti ca
20	dhātedaṃ prabhavasthānaṃ bhūtānāṃ saṃyamo yamaḥ svabhāvena pravartante dvaṃdvasṛṣṭāni bhūriśaḥ
21	sargaḥ kālo dhṛtir vedāḥ kartā kāryaṃ kriyā phalam etat te kathitaṃ tāta yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi