Book 12 Chapter 7
1	vaiśaṃpāyana uvāca
1	yudhiṣṭhiras tu dharmātmā śokavyākulacetanaḥ śuśoca duḥkhasaṃtaptaḥ smṛtvā karṇaṃ mahāratham
2	āviṣṭo duḥkhaśokābhyāṃ niḥśvasaṃś ca punaḥ punaḥ dṛṣṭvārjunam uvācedaṃ vacanaṃ śokakarśitaḥ
3	yad bhaikṣam ācariṣyāma vṛṣṇyandhakapure vayam jñātīn niṣpuruṣān kṛtvā nemāṃ prāpsyāma durgatim
4	amitrā naḥ samṛddhārthā vṛttārthāḥ kuravaḥ kila ātmānam ātmanā hatvā kiṃ dharmaphalam āpnumaḥ
5	dhig astu kṣātram ācāraṃ dhig astu balam aurasam dhig astv amarṣaṃ yenemām āpadaṃ gamitā vayam
6	sādhu kṣamā damaḥ śaucam avairodhyam amatsaraḥ ahiṃsā satyavacanaṃ nityāni vanacāriṇām
7	vayaṃ tu lobhān mohāc ca stambhaṃ mānaṃ ca saṃśritāḥ imām avasthām āpannā rājyaleśabubhukṣayā
8	trailokyasyāpi rājyena nāsmān kaś cit praharṣayet bāndhavān nihatān dṛṣṭvā pṛthivyām āmiṣaiṣiṇaḥ
9	te vayaṃ pṛthivīhetor avadhyān pṛthivīsamān saṃparityajya jīvāmo hīnārthā hatabāndhavāḥ
10	āmiṣe gṛdhyamānānām aśunāṃ naḥ śunām iva āmiṣaṃ caiva no naṣṭam āmiṣasya ca bhojinaḥ
11	na pṛthivyā sakalayā na suvarṇasya rāśibhiḥ na gavāśvena sarveṇa te tyājyā ya ime hatāḥ
12	saṃyuktāḥ kāmamanyubhyāṃ krodhāmarṣasamanvitāḥ mṛtyuyānaṃ samāruhya gatā vaivasvatakṣayam
13	bahu kalyāṇam icchanta īhante pitaraḥ sutān tapasā brahmacaryeṇa vandanena titikṣayā
14	upavāsais tathejyābhir vratakautukamaṅgalaiḥ labhante mātaro garbhāṃs tān māsān daśa bibhrati
15	yadi svasti prajāyante jātā jīvanti vā yadi saṃbhāvitā jātabalās te dadyur yadi naḥ sukham iha cāmutra caiveti kṛpaṇāḥ phalahetukāḥ
16	tāsām ayaṃ samārambho nivṛttaḥ kevalo 'phalaḥ yad āsāṃ nihatāḥ putrā yuvāno mṛṣṭakuṇḍalāḥ
17	abhuktvā pārthivān bhogān ṛṇāny anavadāya ca pitṛbhyo devatābhyaś ca gatā vaivasvatakṣayam
18	yadaiṣām aṅga pitarau jātau kāmamayāv iva saṃjātabalarūpeṣu tadaiva nihatā nṛpāḥ
19	saṃyuktāḥ kāmamanyubhyāṃ krodhaharṣāsamañjasāḥ na te janmaphalaṃ kiṃ cid bhoktāro jātu karhi cit
20	pāñcālānāṃ kurūṇāṃ ca hatā eva hi ye 'hatāḥ te vayaṃ tv adhamāṃl lokān prapadyema svakarmabhiḥ
21	vayam evāsya lokasya vināśe kāraṇaṃ smṛtāḥ dhṛtarāṣṭrasya putreṇa nikṛtyā pratyapatsmahi
22	sadaiva nikṛtiprajño dveṣṭā māyopajīvanaḥ mithyāvṛttaḥ sa satatam asmāsv anapakāriṣu
23	aṃśakāmā vayaṃ te ca na cāsmābhir na tair jitam na tair bhukteyam avanir na nāryo gītavāditam
24	nāmātyasamitau kathyaṃ na ca śrutavatāṃ śrutam na ratnāni parārdhyāni na bhūr na draviṇāgamaḥ
25	ṛddhim asmāsu tāṃ dṛṣṭvā vivarṇo hariṇaḥ kṛśaḥ dhṛtarāṣṭrasya nṛpateḥ saubalena niveditaḥ
26	taṃ pitā putragṛddhitvād anumene 'naye sthitam anavekṣyaiva pitaraṃ gāṅgeyaṃ viduraṃ tathā asaṃśayaṃ dhṛtarāṣṭro yathaivāhaṃ tathā gataḥ
27	aniyamyāśuciṃ lubdhaṃ putraṃ kāmavaśānugam patito yaśaso dīptād ghātayitvā sahodarān
28	imau vṛddhau ca śokāgnau prakṣipya sa suyodhanaḥ asmatpradveṣasaṃyuktaḥ pāpabuddhiḥ sadaiva hi
29	ko hi bandhuḥ kulīnaḥ saṃs tathā brūyāt suhṛjjane yathāsāv uktavān kṣudro yuyutsur vṛṣṇisaṃnidhau
30	ātmano hi vayaṃ doṣād vinaṣṭāḥ śāśvatīḥ samāḥ pradahanto diśaḥ sarvās tejasā bhāskarā iva
31	so 'smākaṃ vairapuruṣo durmantripragrahaṃ gataḥ duryodhanakṛte hy etat kulaṃ no vinipātitam avadhyānāṃ vadhaṃ kṛtvā loke prāptāḥ sma vācyatām
32	kulasyāsyāntakaraṇaṃ durmatiṃ pāpakāriṇam rājā rāṣṭreśvaraṃ kṛtvā dhṛtarāṣṭro 'dya śocati
33	hatāḥ śūrāḥ kṛtaṃ pāpaṃ viṣayaḥ svo vināśitaḥ hatvā no vigato manyuḥ śoko māṃ rundhayaty ayam
34	dhanaṃjaya kṛtaṃ pāpaṃ kalyāṇenopahanyate tyāgavāṃś ca punaḥ pāpaṃ nālaṃ kartum iti śrutiḥ
35	tyāgavāñ janmamaraṇe nāpnotīti śrutir yadā prāptavartmā kṛtamatir brahma saṃpadyate tadā
36	sa dhanaṃjaya nirdvaṃdvo munir jñānasamanvitaḥ vanam āmantrya vaḥ sarvān gamiṣyāmi paraṃtapa
37	na hi kṛtsnatamo dharmaḥ śakyaḥ prāptum iti śrutiḥ parigrahavatā tan me pratyakṣam arisūdana
38	mayā nisṛṣṭaṃ pāpaṃ hi parigraham abhīpsatā janmakṣayanimittaṃ ca śakyaṃ prāptum iti śrutiḥ
39	sa parigraham utsṛjya kṛtsnaṃ rājyaṃ tathaiva ca gamiṣyāmi vinirmukto viśoko vijvaras tathā
40	praśādhi tvam imām urvīṃ kṣemāṃ nihatakaṇṭakām na mamārtho 'sti rājyena na bhogair vā kurūttama
41	etāvad uktvā vacanaṃ dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ vyupāramat tataḥ pārthaḥ kanīyān pratyabhāṣata