Book 9 Chapter 12
1	saṃjaya uvāca
1	pīḍite dharmarāje tu madrarājena māriṣa sātyakir bhīmasenaś ca mādrīputrau ca pāṇḍavau parivārya rathaiḥ śalyaṃ pīḍayām āsur āhave
2	tam ekaṃ bahubhir dṛṣṭvā pīḍyamānaṃ mahārathaiḥ sādhuvādo mahāñ jajñe siddhāś cāsan praharṣitāḥ āścaryam ity abhāṣanta munayaś cāpi saṃgatāḥ
3	bhīmaseno raṇe śalyaṃ śalyabhūtaṃ parākrame ekena viddhvā bāṇena punar vivyādha saptabhiḥ
4	sātyakiś ca śatenainaṃ dharmaputraparīpsayā madreśvaram avākīrya siṃhanādam athānadat
5	nakulaḥ pañcabhiś cainaṃ sahadevaś ca saptabhiḥ viddhvā taṃ tu tatas tūrṇaṃ punar vivyādha saptabhiḥ
6	sa tu śūro raṇe yattaḥ pīḍitas tair mahārathaiḥ vikṛṣya kārmukaṃ ghoraṃ vegaghnaṃ bhārasādhanam
7	sātyakiṃ pañcaviṃśatyā śalyo vivyādha māriṣa bhīmasenaṃ trisaptatyā nakulaṃ saptabhis tathā
8	tataḥ saviśikhaṃ cāpaṃ sahadevasya dhanvinaḥ chittvā bhallena samare vivyādhainaṃ trisaptabhiḥ
9	sahadevas tu samare mātulaṃ bhūrivarcasam sajyam anyad dhanuḥ kṛtvā pañcabhiḥ samatāḍayat śarair āśīviṣākārair jvalaj jvalanasaṃnibhaiḥ
10	sārathiṃ cāsya samare śareṇānataparvaṇā vivyādha bhṛśasaṃkruddhas taṃ ca bhūyas tribhiḥ śaraiḥ
11	bhīmasenas trisaptatyā sātyakir navabhiḥ śaraiḥ dharmarājas tathā ṣaṣṭyā gātre śalyaṃ samarpayat
12	tataḥ śalyo mahārāja nirviddhas tair mahārathaiḥ susrāva rudhiraṃ gātrair gairikaṃ parvato yathā
13	tāṃś ca sarvān maheṣvāsān pañcabhiḥ pañcabhiḥ śaraiḥ vivyādha tarasā rājaṃs tad adbhutam ivābhavat
14	tato 'pareṇa bhallena dharmaputrasya māriṣa dhanuś ciccheda samare sajyaṃ sa sumahārathaḥ
15	athānyad dhanur ādāya dharmaputro mahārathaḥ sāśvasūtadhvajarathaṃ śalyaṃ prācchādayac charaiḥ
16	sa cchādyamānaḥ samare dharmaputrasya sāyakaiḥ yudhiṣṭhiram athāvidhyad daśabhir niśitaiḥ śaraiḥ
17	sātyakis tu tataḥ kruddho dharmaputre śarārdite madrāṇām adhipaṃ śūraṃ śaraughaiḥ samavārayat
18	sa sātyakeḥ praciccheda kṣurapreṇa mahad dhanuḥ bhīmasenamukhāṃs tāṃś ca tribhis tribhir atāḍayat
19	tasya kruddho mahārāja sātyakiḥ satyavikramaḥ tomaraṃ preṣayām āsa svarṇadaṇḍaṃ mahādhanam
20	bhīmaseno 'tha nārācaṃ jvalantam iva pannagam nakulaḥ samare śaktiṃ sahadevo gadāṃ śubhām dharmarājaḥ śataghnīṃ tu jighāṃsuḥ śalyam āhave
21	tān āpatata evāśu pañcānāṃ vai bhujacyutān sātyakiprahitaṃ śalyo bhallaiś ciccheda tomaram
22	bhīmena prahitaṃ cāpi śaraṃ kanakabhūṣaṇam dvidhā ciccheda samare kṛtahastaḥ pratāpavān
23	nakulapreṣitāṃ śaktiṃ hemadaṇḍāṃ bhayāvahām gadāṃ ca sahadevena śaraughaiḥ samavārayat
24	śarābhyāṃ ca śataghnīṃ tāṃ rājñaś ciccheda bhārata paśyatāṃ pāṇḍuputrāṇāṃ siṃhanādaṃ nanāda ca nāmṛṣyat taṃ tu śaineyaḥ śatror vijayam āhave
25	athānyad dhanur ādāya sātyakiḥ krodhamūrchitaḥ dvābhyāṃ madreśvaraṃ viddhvā sārathiṃ ca tribhiḥ śaraiḥ
26	tataḥ śalyo mahārāja sarvāṃs tān daśabhiḥ śaraiḥ vivyādha subhṛśaṃ kruddhas tottrair iva mahādvipān
27	te vāryamāṇāḥ samare madrarājñā mahārathāḥ na śekuḥ pramukhe sthātuṃ tasya śatruniṣūdanāḥ
28	tato duryodhano rājā dṛṣṭvā śalyasya vikramam nihatān pāṇḍavān mene pāñcālān atha sṛñjayān
29	tato rājan mahābāhur bhīmasenaḥ pratāpavān saṃtyajya manasā prāṇān madrādhipam ayodhayat
30	nakulaḥ sahadevaś ca sātyakiś ca mahārathaḥ parivārya tadā śalyaṃ samantād vyakirañ śaraiḥ
31	sa caturbhir maheṣvāsaiḥ pāṇḍavānāṃ mahārathaiḥ vṛtas tān yodhayām āsa madrarājaḥ pratāpavān
32	tasya dharmasuto rājan kṣurapreṇa mahāhave cakrarakṣaṃ jaghānāśu madrarājasya pārthiva
33	tasmiṃs tu nihate śūre cakrarakṣe mahārathe madrarājo 'tibalavān sainikān āstṛṇoc charaiḥ
34	samācchannāṃs tatas tāṃs tu rājan vīkṣya sa sainikān cintayām āsa samare dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ
35	kathaṃ nu na bhavet satyaṃ tan mādhavavaco mahat na hi kruddho raṇe rājā kṣapayeta balaṃ mama
36	tataḥ sarathanāgāśvāḥ pāṇḍavāḥ pāṇḍupūrvaja madreśvaraṃ samāseduḥ pīḍayantaḥ samantataḥ
37	nānāśastraughabahulāṃ śastravṛṣṭiṃ samutthitām vyadhamat samare rājan mahābhrāṇīva mārutaḥ
38	tataḥ kanakapuṅkhāṃ tāṃ śalyakṣiptāṃ viyadgatām śaravṛṣṭim apaśyāma śalabhānām ivātatim
39	te śarā madrarājena preṣitā raṇamūrdhani saṃpatantaḥ sma dṛśyante śalabhānāṃ vrajā iva
40	madrarājadhanurmuktaiḥ śaraiḥ kanakabhūṣaṇaiḥ nirantaram ivākāśaṃ saṃbabhūva janādhipa
41	na pāṇḍavānāṃ nāsmākaṃ tatra kaś cid vyadṛśyata bāṇāndhakāre mahati kṛte tatra mahābhaye
42	madrarājena balinā lāghavāc charavṛṣṭibhiḥ loḍyamānaṃ tathā dṛṣṭvā pāṇḍavānāṃ balārṇavam vismayaṃ paramaṃ jagmur devagandharvadānavāḥ
43	sa tu tān sarvato yattāñ śaraiḥ saṃpīḍya māriṣa dharmarājam avacchādya siṃhavad vyanadan muhuḥ
44	te channāḥ samare tena pāṇḍavānāṃ mahārathāḥ na śekus taṃ tadā yuddhe pratyudyātuṃ mahāratham
45	dharmarājapurogās tu bhīmasenamukhā rathāḥ na jahuḥ samare śūraṃ śalyam āhavaśobhinam