Book 8 Chapter 65
1	saṃjaya uvāca
1	tau śaṅkhabherīninade samṛddhe; samīyatuḥ śvetahayau narāgryau vaikartanaḥ sūtaputro 'rjunaś ca; durmantrite tava putrasya rājan
2	yathā gajau haimavatau prabhinnau; pragṛhya dantāv iva vāśitārthe tathā samājagmatur ugravegau; dhanaṃjayaś cādhirathiś ca vīrau
3	balāhakeneva yathā balāhako; yadṛcchayā vā giriṇā girir yathā tathā dhanurjyātalaneminisvanau; samīyatus tāv iṣuvarṣavarṣiṇau
4	pravṛddhaśṛṅgadrumavīrudoṣadhī; pravṛddhanānāvidhaparvataukasau yathācalau vā galitau mahābalau; tathā mahāstrair itaretaraṃ ghnataḥ
5	sa saṃnipātas tu tayor mahān abhūt; sureśavairocanayor yathā purā śarair vibhugnāṅganiyantṛvāhanaḥ; suduḥsaho 'nyaiḥ paṭuśoṇitodakaḥ
6	prabhūtapadmotpalamatsyakacchapau; mahāhradau pakṣigaṇānunāditau susaṃnikṛṣṭāv aniloddhatau yathā; tathā rathau tau dhvajinau samīyatuḥ
7	ubhau mahendrasya samānavikramāv; ubhau mahendrapratimau mahārathau mahendravajrapratimaiś ca sāyakair; mahendravṛtrāv iva saṃprajahratuḥ
8	sanāgapattyaśvarathe ubhe bale; vicitravarṇābharaṇāmbarasraje cakampatuś connamataḥ sma vismayād; viyadgatāś cārjunakarṇasaṃyuge
9	bhujāḥ savajrāṅgulayaḥ samucchritāḥ; sasiṃhanādā hṛṣitair didṛkṣubhiḥ yadārjunaṃ mattam iva dvipo dvipaṃ; samabhyayād ādhirathir jighāṃsayā
10	abhyakrośan somakās tatra pārthaṃ; tvarasva yāhy arjuna vidhya karṇam chindhy asya mūrdhānam alaṃ cireṇa; śraddhāṃ ca rājyād dhṛtarāṣṭrasūnoḥ
11	tathāsmākaṃ bahavas tatra yodhāḥ; karṇaṃ tadā yāhi yāhīty avocan jahy arjunaṃ karṇa tataḥ sacīrāḥ; punar vanaṃ yāntu cirāya pārthāḥ
12	tataḥ karṇaḥ prathamaṃ tatra pārthaṃ; maheṣubhir daśabhiḥ paryavidhyat tam arjunaḥ pratyavidhyac chitāgraiḥ; kakṣāntare daśabhir atīva kruddhaḥ
13	parasparaṃ tau viśikhaiḥ sutīkṣṇais; tatakṣatuḥ sūtaputro 'rjunaś ca parasparasyāntarepsū vimarde; subhīmam abhyāyayatuḥ prahṛṣṭau
14	amṛṣyamāṇaś ca mahāvimarde; tatrākrudhyad bhīmaseno mahātmā athābravīt pāṇinā pāṇim āghnan; saṃdaṣṭauṣṭho nṛtyati vādayann iva kathaṃ nu tvāṃ sūtaputraḥ kirīṭin; maheṣubhir daśabhir avidhyad agre
15	yayā dhṛtyā sarvabhūtāny ajaiṣīr; grāsaṃ dadad vahnaye khāṇḍave tvam tayā dhṛtyā sūtaputraṃ jahi tvam; ahaṃ vainaṃ gadayā pothayiṣye
16	athābravīd vāsudevo 'pi pārthaṃ; dṛṣṭvā ratheṣūn pratihanyamānān amīmṛdat sarvathā te 'dya karṇo; hy astrair astrāṇi kim idaṃ kirīṭin
17	sa vīra kiṃ muhyasi nāvadhīyase; nadanty ete kuravaḥ saṃprahṛṣṭāḥ karṇaṃ puraskṛtya vidur hi sarve; tvadastram astrair vinipātyamānam
18	yayā dhṛtyā nihataṃ tāmasāstraṃ; yuge yuge rākṣasāś cāpi ghorāḥ dambhodbhavāś cāsurāś cāhaveṣu; tayā dhṛtyā tvaṃ jahi sūtaputram
19	anena vāsya kṣuraneminādya; saṃchinddhi mūrdhānam areḥ prasahya mayā nisṛṣṭena sudarśanena; vajreṇa śakro namucer ivāreḥ
20	kirātarūpī bhagavān yayā ca; tvayā mahatyā paritoṣito 'bhūt tāṃ tvaṃ dhṛtiṃ vīra punar gṛhītvā; sahānubandhaṃ jahi sūtaputram
21	tato mahīṃ sāgaramekhalāṃ tvaṃ; sapattanāṃ grāmavatīṃ samṛddhām prayaccha rājñe nihatārisaṃghāṃ; yaśaś ca pārthātulam āpnuhi tvam
22	saṃcodito bhīmajanārdanābhyāṃ; smṛtvā tadātmānam avekṣya sattvam mahātmanaś cāgamane viditvā; prayojanaṃ keśavam ity uvāca
23	prāduṣkaromy eṣa mahāstram ugraṃ; śivāya lokasya vadhāya sauteḥ tan me 'nujānātu bhavān surāś ca; brahmā bhavo brahmavidaś ca sarve
24	ity ūcivān brāhmam asahyam astraṃ; prāduścakre manasā saṃvidheyam tato diśaś ca pradiśaś ca sarvāḥ; samāvṛṇot sāyakair bhūritejāḥ sasarja bāṇān bharatarṣabho 'pi; śataṃśatān ekavad āśuvegān
25	vaikartanenāpi tathājimadhye; sahasraśo bāṇagaṇā visṛṣṭāḥ te ghoṣiṇaḥ pāṇḍavam abhyupeyuḥ; parjanyamuktā iva vāridhārāḥ
26	sa bhīmasenaṃ ca janārdanaṃ ca; kirīṭinaṃ cāpy amanuṣyakarmā tribhis tribhir bhīmabalo nihatya; nanāda ghoraṃ mahatā svareṇa
27	sa karṇabāṇābhihataḥ kirīṭī; bhīmaṃ tathā prekṣya janārdanaṃ ca amṛṣyamāṇaḥ punar eva pārthaḥ; śarān daśāṣṭau ca samudbabarha
28	suṣeṇam ekena śareṇa viddhvā; śalyaṃ caturbhis tribhir eva karṇam tataḥ sumuktair daśabhir jaghāna; sabhāpatiṃ kāñcanavarmanaddham
29	sa rājaputro viśirā vibāhur; vivājisūto vidhanur viketuḥ tato rathāgrād apatat prabhagnaḥ; paraśvadhaiḥ śāla ivābhikṛttaḥ
30	punaś ca karṇaṃ tribhir aṣṭabhiś ca; dvābhyāṃ caturbhir daśabhiś ca viddhvā catuḥśatān dviradān sāyudhīyān; hatvā rathān aṣṭaśataṃ jaghāna sahasram aśvāṃś ca punaś ca sādīn; aṣṭau sahasrāṇi ca pattivīrān
31	dṛṣṭvājimukhyāv atha yudhyamānau; didṛkṣavaḥ śūravarāv arighnau karṇaṃ ca pārthaṃ ca niyamya vāhān; khasthā mahīsthāś ca janāvatasthuḥ
32	tato dhanurjyā sahasātikṛṣṭā; sughoṣam ācchidyata pāṇḍavasya tasmin kṣaṇe sūtaputras tu pārthaṃ; samācinot kṣudrakāṇāṃ śatena
33	nirmuktasarpapratimaiś ca tīkṣṇais; tailapradhautaiḥ khagapatravājaiḥ ṣaṣṭyā nārācair vāsudevaṃ bibheda; tadantaraṃ somakāḥ prādravanta
34	tato dhanurjyām avadhamya śīghraṃ; śarān astān ādhirather vidhamya susaṃrabdhaḥ karṇaśarakṣatāṅgo; raṇe pārthaḥ somakān pratyagṛhṇāt na pakṣiṇaḥ saṃpatanty antarikṣe; kṣepīyasāstreṇa kṛte 'ndhakāre
35	śalyaṃ ca pārtho daśabhiḥ pṛṣatkair; bhṛśaṃ tanutre prahasann avidhyat tataḥ karṇaṃ dvādaśabhiḥ sumuktair; viddhvā punaḥ saptabhir abhyavidhyat
36	sa pārthabāṇāsanaveganunnair; dṛḍhāhataḥ patribhir ugravegaiḥ vibhinnagātraḥ kṣatajokṣitāṅgaḥ; karṇo babhau rudra ivātateṣuḥ
37	tatas tribhiś ca tridaśādhipopamaṃ; śarair bibhedādhirathir dhanaṃjayam śarāṃs tu pañca jvalitān ivoragān; pravīrayām āsa jighāṃsur acyute
38	te varma bhittvā puruṣottamasya; suvarṇacitraṃ nyapatan sumuktāḥ vegena gām āviviśuḥ suvegāḥ; snātvā ca karṇābhimukhāḥ pratīyuḥ
39	tān pañcabhallais tvaritaiḥ sumuktais; tridhā tridhaikaikam athoccakarta dhanaṃjayas te nyapatan pṛthivyāṃ; mahāhayas takṣakaputrapakṣāḥ
40	tataḥ prajajvāla kirīṭamālī; krodhena kakṣaṃ pradahann ivāgniḥ sa karṇam ākarṇavikṛṣṭasṛṣṭaiḥ; śaraiḥ śarīrāntakarair jvaladbhiḥ marmasv avidhyat sa cacāla duḥkhād; dhairyāt tu tasthāv atimātradhairyaḥ
41	tataḥ śaraughaiḥ pradiśo diśaś ca; raviprabhā karṇarathaś ca rājan adṛśya āsīt kupite dhanaṃjaye; tuṣāranīhāravṛtaṃ yathā nabhaḥ
42	sa cakrarakṣān atha pādarakṣān; puraḥsarān pṛṣṭhagopāṃś ca sarvān duryodhanenānumatān arighnān; samuccitān surathān sārabhūtān
43	dvisāhasrān samare savyasācī; kurupravīrān ṛṣabhaḥ kurūṇām kṣaṇena sarvān sarathāśvasūtān; nināya rājan kṣayam ekavīraḥ
44	athāpalāyanta vihāya karṇaṃ; tavātmajāḥ kuravaś cāvaśiṣṭāḥ hatān avākīrya śarakṣatāṃś ca; lālapyamānāṃs tanayān pitṝṃś ca
45	sa sarvataḥ prekṣya diśo viśūnyā; bhayāvadīrṇaiḥ kurubhir vihīnaḥ na vivyathe bhārata tatra karṇaḥ; pratīpam evārjunam abhyadhāvat