Book 6 Chapter 96
1	saṃjaya uvāca
1	abhimanyū rathodāraḥ piśaṅgais turagottamaiḥ abhidudrāva tejasvī duryodhanabalaṃ mahat vikirañ śaravarṣāṇi vāridhārā ivāmbudaḥ
2	na śekuḥ samare kruddhaṃ saubhadram arisūdanam śastraughiṇaṃ gāhamānaṃ senāsāgaram akṣayam nivārayitum apy ājau tvadīyāḥ kurupuṃgavāḥ
3	tena muktā raṇe rājañ śarāḥ śatrunibarhaṇāḥ kṣatriyān anayañ śūrān pretarājaniveśanam
4	yamadaṇḍopamān ghorāñ jvalanāśīviṣopamān saubhadraḥ samare kruddhaḥ preṣayām āsa sāyakān
5	rathinaṃ ca rathāt tūrṇaṃ hayapṛṣṭhāc ca sādinam gajārohāṃś ca sagajān pātayām āsa phālguniḥ
6	tasya tat kurvataḥ karma mahat saṃkhye 'dbhutaṃ nṛpāḥ pūjayāṃ cakrire hṛṣṭāḥ praśaśaṃsuś ca phālgunim
7	tāny anīkāni saubhadro drāvayan bahv aśobhata tūlarāśim ivādhūya mārutaḥ sarvatodiśam
8	tena vidrāvyamāṇāni tava sainyāni bhārata trātāraṃ nādhyagacchanta paṅke magnā iva dvipāḥ
9	vidrāvya sarvasainyāni tāvakāni narottamaḥ abhimanyuḥ sthito rājan vidhūmo 'gnir iva jvalan
10	na cainaṃ tāvakāḥ sarve viṣehur arighātinam pradīptaṃ pāvakaṃ yadvat pataṃgāḥ kālacoditāḥ
11	praharan sarvaśatrubhyaḥ pāṇḍavānāṃ mahārathaḥ adṛśyata maheṣvāsaḥ savajra iva vajrabhṛt
12	hemapṛṣṭhaṃ dhanuś cāsya dadṛśe carato diśaḥ toyadeṣu yathā rājan bhrājamānāḥ śatahvadāḥ
13	śarāś ca niśitāḥ pītā niścaranti sma saṃyuge vanāt phulladrumād rājan bhramarāṇām iva vrajāḥ
14	tathaiva caratas tasya saubhadrasya mahātmanaḥ rathena meghaghoṣeṇa dadṛśur nāntaraṃ janāḥ
15	mohayitvā kṛpaṃ droṇaṃ drauṇiṃ ca sa bṛhadbalam saindhavaṃ ca maheṣvāsaṃ vyacaral laghu suṣṭhu ca
16	maṇḍalīkṛtam evāsya dhanuḥ paśyāma māriṣa sūryamaṇḍalasaṃkāśaṃ tapatas tava vāhinīm
17	taṃ dṛṣṭvā kṣatriyāḥ śūrāḥ pratapantaṃ śarārcibhiḥ dviphalgunam imaṃ lokaṃ menire tasya karmabhiḥ
18	tenārditā mahārāja bhāratī sā mahācamūḥ babhrāma tatra tatraiva yoṣin madavaśād iva
19	drāvayitvā ca tat sainyaṃ kampayitvā mahārathān nandayām āsa suhṛdo mayaṃ jitveva vāsavaḥ
20	tena vidrāvyamāṇāni tava sainyāni saṃyuge cakrur ārtasvaraṃ ghoraṃ parjanyaninadopamam
21	taṃ śrutvā ninadaṃ ghoraṃ tava sainyasya māriṣa mārutoddhūtavegasya samudrasyeva parvaṇi duryodhanas tadā rājā ārśyaśṛṅgim abhāṣata
22	eṣa kārṣṇir maheṣvāso dvitīya iva phalgunaḥ camūṃ drāvayate krodhād vṛtro devacamūm iva
23	tasya nānyaṃ prapaśyāmi saṃyuge bheṣajaṃ mahat ṛte tvāṃ rākṣasaśreṣṭha sarvavidyāsu pāragam
24	sa gatvā tvaritaṃ vīraṃ jahi saubhadram āhave vayaṃ pārthān haniṣyāmo bhīṣmadroṇapuraḥsarāḥ
25	sa evam ukto balavān rākṣasendraḥ pratāpavān prayayau samare tūrṇaṃ tava putrasya śāsanāt nardamāno mahānādaṃ prāvṛṣīva balāhakaḥ
26	tasya śabdena mahatā pāṇḍavānāṃ mahad balam prācalat sarvato rājan pūryamāṇa ivārṇavaḥ
27	bahavaś ca narā rājaṃs tasya nādena bhīṣitāḥ priyān prāṇān parityajya nipetur dharaṇītale
28	kārṣṇiś cāpi mudā yuktaḥ pragṛhītaśarāsanaḥ nṛtyann iva rathopasthe tad rakṣaḥ samupādravat
29	tataḥ sa rākṣasaḥ kruddhaḥ saṃprāpyaivārjuniṃ raṇe nātidūre sthitas tasya drāvayām āsa vai camūm
30	sā vadhyamānā samare pāṇḍavānāṃ mahācamūḥ pratyudyayau raṇe rakṣo devasenā yathā balim
31	vimardaḥ sumahān āsīt tasya sainyasya māriṣa rakṣasā ghorarūpeṇa vadhyamānasya saṃyuge
32	tataḥ śarasahasrais tāṃ pāṇḍavānāṃ mahācamūm vyadrāvayad raṇe rakṣo darśayad vai parākramam
33	sā vadhyamānā ca tathā pāṇḍavānām anīkinī rakṣasā ghorarūpeṇa pradudrāva raṇe bhayāt
34	tāṃ pramṛdya tataḥ senāṃ padminīṃ vāraṇo yathā tato 'bhidudrāva raṇe draupadeyān mahābalān
35	te tu kruddhā maheṣvāsā draupadeyāḥ prahāriṇaḥ rākṣasaṃ dudruvuḥ sarve grahāḥ pañca yathā ravim
36	vīryavadbhis tatas tais tu pīḍito rākṣasottamaḥ yathā yugakṣaye ghore candramāḥ pañcabhir grahaiḥ
37	prativindhyas tato rakṣo bibheda niśitaiḥ śaraiḥ sarvapāraśavais tūrṇam akuṇṭhāgrair mahābalaḥ
38	sa tair bhinnatanutrāṇaḥ śuśubhe rākṣasottamaḥ marīcibhir ivārkasya saṃsyūto jalado mahān
39	viṣaktaiḥ sa śaraiś cāpi tapanīyaparicchadaiḥ ārśyaśṛṅgir babhau rājan dīptaśṛṅga ivācalaḥ
40	tatas te bhrātaraḥ pañca rākṣasendraṃ mahāhave vivyadhur niśitair bāṇais tapanīyavibhūṣitaiḥ
41	sa nirbhinnaḥ śarair ghorair bhujagaiḥ kopitair iva alambuso bhṛśaṃ rājan nāgendra iva cukrudhe
42	so 'tividdho mahārāja muhūrtam atha māriṣa praviveśa tamo dīrghaṃ pīḍitas tair mahārathaiḥ
43	pratilabhya tataḥ saṃjñāṃ krodhena dviguṇīkṛtaḥ ciccheda sāyakais teṣāṃ dhvajāṃś caiva dhanūṃṣi ca
44	ekaikaṃ ca tribhir bāṇair ājaghāna smayann iva alambuso rathopasthe nṛtyann iva mahārathaḥ
45	tvaramāṇaś ca saṃkruddho hayāṃs teṣāṃ mahātmanām jaghāna rākṣasaḥ kruddhaḥ sārathīṃś ca mahābalaḥ
46	bibheda ca susaṃhṛṣṭaḥ punaś cainān susaṃśitaiḥ śarair bahuvidhākāraiḥ śataśo 'tha sahasraśaḥ
47	virathāṃś ca maheṣvāsān kṛtvā tatra sa rākṣasaḥ abhidudrāva vegena hantukāmo niśācaraḥ
48	tān arditān raṇe tena rākṣasena durātmanā dṛṣṭvārjunasutaḥ saṃkhye rākṣasaṃ samupādravat
49	tayoḥ samabhavad yuddhaṃ vṛtravāsavayor iva dadṛśus tāvakāḥ sarve pāṇḍavāś ca mahārathāḥ
50	tau sametau mahāyuddhe krodhadīptau parasparam mahābalau mahārāja krodhasaṃraktalocanau parasparam avekṣetāṃ kālānalasamau yudhi
51	tayoḥ samāgamo ghoro babhūva kaṭukodayaḥ yathā devāsure yuddhe śakraśambarayor iva