Book 6 Chapter 3
1	vyāsa uvāca
1	kharā goṣu prajāyante ramante mātṛbhiḥ sutāḥ anārtavaṃ puṣpaphalaṃ darśayanti vane drumāḥ
2	garbhiṇyo rājaputryaś ca janayanti vibhīṣaṇān kravyādān pakṣiṇaś caiva gomāyūn aparān mṛgān
3	triviṣāṇāś caturnetrāḥ pañcapādā dvimehanāḥ dviśīrṣāś ca dvipucchāś ca daṃṣṭriṇaḥ paśavo 'śivāḥ
4	jāyante vivṛtāsyāś ca vyāharanto 'śivā giraḥ tripadāḥ śikhinas tārkṣyāś caturdaṃṣṭrā viṣāṇinaḥ
5	tathaivānyāś ca dṛśyante striyaś ca brahmavādinām vainateyān mayūrāṃś ca janayantyaḥ pure tava
6	govatsaṃ vaḍavā sūte śvā sṛgālaṃ mahīpate krakarāñ śārikāś caiva śukāṃś cāśubhavādinaḥ
7	striyaḥ kāś cit prajāyante catasraḥ pañca kanyakāḥ tā jātamātrā nṛtyanti gāyanti ca hasanti ca
8	pṛthagjanasya kuḍakāḥ stanapāḥ stenaveśmani nṛtyanti parigāyanti vedayanto mahad bhayam
9	pratimāś cālikhanty anye saśastrāḥ kālacoditāḥ anyonyam abhidhāvanti śiśavo daṇḍapāṇayaḥ uparundhanti kṛtvā ca nagarāṇi yuyutsavaḥ
10	padmotpalāni vṛkṣeṣu jāyante kumudāni ca viṣvagvātāś ca vānty ugrā rajo na vyupaśāmyati
11	abhīkṣṇaṃ kampate bhūmir arkaṃ rāhus tathāgrasat śveto grahas tathā citrāṃ samatikramya tiṣṭhati
12	abhāvaṃ hi viśeṣeṇa kurūṇāṃ pratipaśyati dhūmaketur mahāghoraḥ puṣyam ākramya tiṣṭhati
13	senayor aśivaṃ ghoraṃ kariṣyati mahāgrahaḥ maghāsv aṅgārako vakraḥ śravaṇe ca bṛhaspatiḥ
14	bhāgyaṃ nakṣatram ākramya sūryaputreṇa pīḍyate śukraḥ proṣṭhapade pūrve samāruhya viśāṃ pate uttare tu parikramya sahitaḥ pratyudīkṣate
15	śyāmo grahaḥ prajvalitaḥ sadhūmaḥ sahapāvakaḥ aindraṃ tejasvi nakṣatraṃ jyeṣṭhām ākramya tiṣṭhati
16	dhruvaḥ prajvalito ghoram apasavyaṃ pravartate citrāsvātyantare caiva dhiṣṭhitaḥ paruṣo grahaḥ
17	vakrānuvakraṃ kṛtvā ca śravaṇe pāvakaprabhaḥ brahmarāśiṃ samāvṛtya lohitāṅgo vyavasthitaḥ
18	sarvasasyapraticchannā pṛthivī phalamālinī pañcaśīrṣā yavāś caiva śataśīrṣāś ca śālayaḥ
19	pradhānāḥ sarvalokasya yāsv āyattam idaṃ jagat tā gāvaḥ prasnutā vatsaiḥ śoṇitaṃ prakṣaranty uta
20	niścerur apidhānebhyaḥ khaḍgāḥ prajvalitā bhṛśam vyaktaṃ paśyanti śastrāṇi saṃgrāmaṃ samupasthitam
21	agnivarṇā yathā bhāsaḥ śastrāṇām udakasya ca kavacānāṃ dhvajānāṃ ca bhaviṣyati mahān kṣayaḥ
22	dikṣu prajvalitāsyāś ca vyāharanti mṛgadvijāḥ atyāhitaṃ darśayanto vedayanti mahad bhayam
23	ekapakṣākṣicaraṇaḥ śakuniḥ khacaro niśi raudraṃ vadati saṃrabdhaḥ śoṇitaṃ chardayan muhuḥ
24	grahau tāmrāruṇaśikhau prajvalantāv iva sthitau saptarṣīṇām udārāṇāṃ samavacchādya vai prabhām
25	saṃvatsarasthāyinau ca grahau prajvalitāv ubhau viśākhayoḥ samīpasthau bṛhaspatiśanaiścarau
26	kṛttikāsu grahas tīvro nakṣatre prathame jvalan vapūṃṣy apaharan bhāsā dhūmaketur iva sthitaḥ
27	triṣu pūrveṣu sarveṣu nakṣatreṣu viśāṃ pate budhaḥ saṃpatate 'bhīkṣṇaṃ janayan sumahad bhayam
28	caturdaśīṃ pañcadaśīṃ bhūtapūrvāṃ ca ṣoḍaśīm imāṃ tu nābhijānāmi amāvāsyāṃ trayodaśīm
29	candrasūryāv ubhau grastāv ekamāse trayodaśīm aparvaṇi grahāv etau prajāḥ saṃkṣapayiṣyataḥ
30	rajovṛtā diśaḥ sarvāḥ pāṃsuvarṣaiḥ samantataḥ utpātameghā raudrāś ca rātrau varṣanti śoṇitam
31	māṃsavarṣaṃ punas tīvram āsīt kṛṣṇacaturdaśīm ardharātre mahāghoram atṛpyaṃs tatra rākṣasāḥ
32	pratisroto 'vahan nadyaḥ saritaḥ śoṇitodakāḥ phenāyamānāḥ kūpāś ca nardanti vṛṣabhā iva patanty ulkāḥ sanirghātāḥ śuṣkāśanivimiśritāḥ
33	adya caiva niśāṃ vyuṣṭām udaye bhānur āhataḥ jvalantībhir maholkābhiś caturbhiḥ sarvatodiśam
34	ādityam upatiṣṭhadbhis tatra coktaṃ maharṣibhiḥ bhūmipālasahasrāṇāṃ bhūmiḥ pāsyati śoṇitam
35	kailāsamandarābhyāṃ tu tathā himavato gireḥ sahasraśo mahāśabdaṃ śikharāṇi patanti ca
36	mahābhūtā bhūmikampe caturaḥ sāgarān pṛthak velām udvartayanti sma kṣobhayantaḥ punaḥ punaḥ
37	vṛkṣān unmathya vānty ugrā vātāḥ śarkarakarṣiṇaḥ patanti caityavṛkṣāś ca grāmeṣu nagareṣu ca
38	pītalohitanīlaś ca jvalaty agnir huto dvijaiḥ vāmārciḥ śāvagandhī ca dhūmaprāyaḥ kharasvanaḥ sparśā gandhā rasāś caiva viparītā mahīpate
39	dhūmāyante dhvajā rājñāṃ kampamānā muhur muhuḥ muñcanty aṅgāravarṣāṇi bheryo 'tha paṭahās tathā
40	prāsādaśikharāgreṣu puradvāreṣu caiva hi gṛdhrāḥ paripatanty ugrā vāmaṃ maṇḍalam āśritāḥ
41	pakvāpakveti subhṛśaṃ vāvāśyante vayāṃsi ca nilīyante dhvajāgreṣu kṣayāya pṛthivīkṣitām
42	dhyāyantaḥ prakirantaś ca vālān vepathusaṃyutāḥ rudanti dīnās turagā mātaṅgāś ca sahasraśaḥ
43	etac chrutvā bhavān atra prāptakālaṃ vyavasyatām yathā lokaḥ samucchedaṃ nāyaṃ gaccheta bhārata
44	vaiśaṃpāyana uvāca
44	pitur vaco niśamyaitad dhṛtarāṣṭro 'bravīd idam diṣṭam etat purā manye bhaviṣyati na saṃśayaḥ
45	kṣatriyāḥ kṣatradharmeṇa vadhyante yadi saṃyuge vīralokaṃ samāsādya sukhaṃ prāpsyanti kevalam
46	iha kīrtiṃ pare loke dīrghakālaṃ mahat sukham prāpsyanti puruṣavyāghrāḥ prāṇāṃs tyaktvā mahāhave