Book 5 Chapter 146
1	vāsudeva uvāca
1	bhīṣmeṇokte tato droṇo duryodhanam abhāṣata madhye nṛpāṇāṃ bhadraṃ te vacanaṃ vacanakṣamaḥ
2	prātīpaḥ śaṃtanus tāta kulasyārthe yathotthitaḥ tathā devavrato bhīṣmaḥ kulasyārthe sthito 'bhavat
3	tataḥ pāṇḍur narapatiḥ satyasaṃdho jitendriyaḥ rājā kurūṇāṃ dharmātmā suvrataḥ susamāhitaḥ
4	jyeṣṭhāya rājyam adadād dhṛtarāṣṭrāya dhīmate yavīyasas tathā kṣattuḥ kuruvaṃśavivardhanaḥ
5	tataḥ siṃhāsane rājan sthāpayitvainam acyutam vanaṃ jagāma kauravyo bhāryābhyāṃ sahito 'nagha
6	nīcaiḥ sthitvā tu vidura upāste sma vinītavat preṣyavat puruṣavyāghro vālavyajanam utkṣipan
7	tataḥ sarvāḥ prajās tāta dhṛtarāṣṭraṃ janeśvaram anvapadyanta vidhivad yathā pāṇḍuṃ narādhipam
8	visṛjya dhṛtarāṣṭrāya rājyaṃ sa vidurāya ca cacāra pṛthivīṃ pāṇḍuḥ sarvāṃ parapuraṃjayaḥ
9	kośasaṃjanane dāne bhṛtyānāṃ cānvavekṣaṇe bharaṇe caiva sarvasya viduraḥ satyasaṃgaraḥ
10	saṃdhivigrahasaṃyukto rājñaḥ saṃvāhanakriyāḥ avaikṣata mahātejā bhīṣmaḥ parapuraṃjayaḥ
11	siṃhāsanastho nṛpatir dhṛtarāṣṭro mahābalaḥ anvāsyamānaḥ satataṃ vidureṇa mahātmanā
12	kathaṃ tasya kule jātaḥ kulabhedaṃ vyavasyasi saṃbhūya bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ bhuṅkṣva bhogāñ janādhipa
13	bravīmy ahaṃ na kārpaṇyān nārthahetoḥ kathaṃ cana bhīṣmeṇa dattam aśnāmi na tvayā rājasattama
14	nāhaṃ tvatto 'bhikāṅkṣiṣye vṛttyupāyaṃ janādhipa yato bhīṣmas tato droṇo yad bhīṣmas tv āha tat kuru
15	dīyatāṃ pāṇḍuputrebhyo rājyārdham arikarśana samam ācāryakaṃ tāta tava teṣāṃ ca me sadā
16	aśvatthāmā yathā mahyaṃ tathā śvetahayo mama bahunā kiṃ pralāpena yato dharmas tato jayaḥ
17	evam ukte mahārāja droṇenāmitatejasā vyājahāra tato vākyaṃ viduraḥ satyasaṃgaraḥ pitur vadanam anvīkṣya parivṛtya ca dharmavit
18	devavrata nibodhedaṃ vacanaṃ mama bhāṣataḥ pranaṣṭaḥ kauravo vaṃśas tvayāyaṃ punar uddhṛtaḥ
19	tan me vilapamānasya vacanaṃ samupekṣase ko 'yaṃ duryodhano nāma kule 'smin kulapāṃsanaḥ
20	yasya lobhābhibhūtasya matiṃ samanuvartase anāryasyākṛtajñasya lobhopahatacetasaḥ atikrāmati yaḥ śāstraṃ pitur dharmārthadarśinaḥ
21	ete naśyanti kuravo duryodhanakṛtena vai yathā te na praṇaśyeyur mahārāja tathā kuru
22	māṃ caiva dhṛtarāṣṭraṃ ca pūrvam eva mahādyute citrakāra ivālekhyaṃ kṛtvā mā sma vināśaya prajāpatiḥ prajāḥ sṛṣṭvā yathā saṃharate tathā
23	nopekṣasva mahābāho paśyamānaḥ kulakṣayam atha te 'dya matir naṣṭā vināśe pratyupasthite vanaṃ gaccha mayā sārdhaṃ dhṛtarāṣṭreṇa caiva ha
24	baddhvā vā nikṛtiprajñaṃ dhārtarāṣṭraṃ sudurmatim sādhv idaṃ rājyam adyāstu pāṇḍavair abhirakṣitam
25	prasīda rājaśārdūla vināśo dṛśyate mahān pāṇḍavānāṃ kurūṇāṃ ca rājñāṃ cāmitatejasām
26	virarāmaivam uktvā tu viduro dīnamānasaḥ pradhyāyamānaḥ sa tadā niḥśvasaṃś ca punaḥ punaḥ
27	tato 'tha rājñaḥ subalasya putrī; dharmārthayuktaṃ kulanāśabhītā duryodhanaṃ pāpamatiṃ nṛśaṃsaṃ; rājñāṃ samakṣaṃ sutam āha kopāt
28	ye pārthivā rājasabhāṃ praviṣṭā; brahmarṣayo ye ca sabhāsado 'nye śṛṇvantu vakṣyāmi tavāparādhaṃ; pāpasya sāmātyaparicchadasya
29	rājyaṃ kurūṇām anupūrvabhogyaṃ; kramāgato naḥ kuladharma eṣaḥ tvaṃ pāpabuddhe 'tinṛśaṃsakarman; rājyaṃ kurūṇām anayād vihaṃsi
30	rājye sthito dhṛtarāṣṭro manīṣī; tasyānujo viduro dīrghadarśī etāv atikramya kathaṃ nṛpatvaṃ; duryodhana prārthayase 'dya mohāt
31	rājā ca kṣattā ca mahānubhāvau; bhīṣme sthite paravantau bhavetām ayaṃ tu dharmajñatayā mahātmā; na rājyakāmo nṛvaro nadījaḥ
32	rājyaṃ tu pāṇḍor idam apradhṛṣyaṃ; tasyādya putrāḥ prabhavanti nānye rājyaṃ tad etan nikhilaṃ pāṇḍavānāṃ; paitāmahaṃ putrapautrānugāmi
33	yad vai brūte kurumukhyo mahātmā; devavrataḥ satyasaṃdho manīṣī sarvaṃ tad asmābhir ahatya dharmaṃ; grāhyaṃ svadharmaṃ paripālayadbhiḥ
34	anujñayā cātha mahāvratasya; brūyān nṛpo yad viduras tathaiva kāryaṃ bhavet tat suhṛdbhir niyujya; dharmaṃ puraskṛtya sudīrghakālam
35	nyāyāgataṃ rājyam idaṃ kurūṇāṃ; yudhiṣṭhiraḥ śāstu vai dharmaputraḥ pracodito dhṛtarāṣṭreṇa rājñā; puraskṛtaḥ śāṃtanavena caiva