Book 5 Chapter 131
1	kunty uvāca
1	atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam vidurāyāś ca saṃvādaṃ putrasya ca paraṃtapa
2	atra śreyaś ca bhūyaś ca yathā sā vaktum arhati yaśasvinī manyumatī kule jātā vibhāvarī
3	kṣatradharmaratā dhanyā vidurā dīrghadarśinī viśrutā rājasaṃsatsu śrutavākyā bahuśrutā
4	vidurā nāma vai satyā jagarhe putram aurasam nirjitaṃ sindhurājena śayānaṃ dīnacetasam anandanam adharmajñaṃ dviṣatāṃ harṣavardhanam
5	na mayā tvaṃ na pitrāsi jātaḥ kvābhyāgato hy asi nirmanyur upaśākhīyaḥ puruṣaḥ klībasādhanaḥ
6	yāvajjīvaṃ nirāśo 'si kalyāṇāya dhuraṃ vaha mātmānam avamanyasva mainam alpena bībharaḥ manaḥ kṛtvā sukalyāṇaṃ mā bhais tvaṃ pratisaṃstabha
7	uttiṣṭha he kāpuruṣa mā śeṣvaivaṃ parājitaḥ amitrān nandayan sarvān nirmāno bandhuśokadaḥ
8	supūrā vai kunadikā supūro mūṣikāñjaliḥ susaṃtoṣaḥ kāpuruṣaḥ svalpakenāpi tuṣyati
9	apy arer ārujan daṃṣṭrām āśveva nidhanaṃ vraja api vā saṃśayaṃ prāpya jīvite 'pi parākrama
10	apy areḥ śyenavac chidraṃ paśyes tvaṃ viparikraman vinadan vātha vā tūṣṇīṃ vyomni vāpariśaṅkitaḥ
11	tvam evaṃ pretavac cheṣe kasmād vajrahato yathā uttiṣṭha he kāpuruṣa mā śeṣvaivaṃ parājitaḥ
12	māstaṃ gamas tvaṃ kṛpaṇo viśrūyasva svakarmaṇā mā madhye mā jaghanye tvaṃ mādho bhūs tiṣṭha corjitaḥ
13	alātaṃ tindukasyeva muhūrtam api vijvala mā tuṣāgnir ivānarciḥ kākaraṅkhā jijīviṣuḥ muhūrtaṃ jvalitaṃ śreyo na tu dhūmāyitaṃ ciram
14	mā ha sma kasya cid gehe janī rājñaḥ kharīmṛduḥ kṛtvā mānuṣyakaṃ karma sṛtvājiṃ yāvad uttamam dharmasyānṛṇyam āpnoti na cātmānaṃ vigarhate
15	alabdhvā yadi vā labdhvā nānuśocanti paṇḍitāḥ ānantaryaṃ cārabhate na prāṇānāṃ dhanāyate
16	udbhāvayasva vīryaṃ vā tāṃ vā gaccha dhruvāṃ gatim dharmaṃ putrāgrataḥ kṛtvā kiṃnimittaṃ hi jīvasi
17	iṣṭāpūrtaṃ hi te klība kīrtiś ca sakalā hatā vicchinnaṃ bhogamūlaṃ te kiṃnimittaṃ hi jīvasi
18	śatrur nimajjatā grāhyo jaṅghāyāṃ prapatiṣyatā viparicchinnamūlo 'pi na viṣīdet kathaṃ cana udyamya dhuram utkarṣed ājāneyakṛtaṃ smaran
19	kuru sattvaṃ ca mānaṃ ca viddhi pauruṣam ātmanaḥ udbhāvaya kulaṃ magnaṃ tvatkṛte svayam eva hi
20	yasya vṛttaṃ na jalpanti mānavā mahad adbhutam rāśivardhanamātraṃ sa naiva strī na punaḥ pumān
21	dāne tapasi śaurye ca yasya na prathitaṃ yaśaḥ vidyāyām arthalābhe vā mātur uccāra eva saḥ
22	śrutena tapasā vāpi śriyā vā vikrameṇa vā janān yo 'bhibhavaty anyān karmaṇā hi sa vai pumān
23	na tv eva jālmīṃ kāpālīṃ vṛttim eṣitum arhasi nṛśaṃsyām ayaśasyāṃ ca duḥkhāṃ kāpuruṣocitām
24	yam enam abhinandeyur amitrāḥ puruṣaṃ kṛśam lokasya samavajñātaṃ nihīnāśanavāsasam
25	aholābhakaraṃ dīnam alpajīvanam alpakam nedṛśaṃ bandhum āsādya bāndhavaḥ sukham edhate
26	avṛttyaiva vipatsyāmo vayaṃ rāṣṭrāt pravāsitāḥ sarvakāmarasair hīnāḥ sthānabhraṣṭā akiṃcanāḥ
27	avarṇakāriṇaṃ satsu kulavaṃśasya nāśanam kaliṃ putrapravādena saṃjaya tvām ajījanam
28	niramarṣaṃ nirutsāhaṃ nirvīryam arinandanam mā sma sīmantinī kā cij janayet putram īdṛśam
29	mā dhūmāya jvalātyantam ākramya jahi śātravān jvala mūrdhany amitrāṇāṃ muhūrtam api vā kṣaṇam
30	etāvān eva puruṣo yad amarṣī yad akṣamī kṣamāvān niramarṣaś ca naiva strī na punaḥ pumān
31	saṃtoṣo vai śriyaṃ hanti tathānukrośa eva ca anutthānabhaye cobhe nirīho nāśnute mahat
32	ebhyo nikṛtipāpebhyaḥ pramuñcātmānam ātmanā āyasaṃ hṛdayaṃ kṛtvā mṛgayasva punaḥ svakam
33	puraṃ viṣahate yasmāt tasmāt puruṣa ucyate tam āhur vyarthanāmānaṃ strīvad ya iha jīvati
34	śūrasyorjitasattvasya siṃhavikrāntagāminaḥ diṣṭabhāvaṃ gatasyāpi vighase modate prajā
35	ya ātmanaḥ priyasukhe hitvā mṛgayate śriyam amātyānām atho harṣam ādadhāty acireṇa saḥ
36	putra uvāca
36	kiṃ nu te mām apaśyantyāḥ pṛthivyā api sarvayā kim ābharaṇakṛtyaṃ te kiṃ bhogair jīvitena vā
37	mātovāca
37	kim adyakānāṃ ye lokā dviṣantas tān avāpnuyuḥ ye tv ādṛtātmanāṃ lokāḥ suhṛdas tān vrajantu naḥ
38	bhṛtyair vihīyamānānāṃ parapiṇḍopajīvinām kṛpaṇānām asattvānāṃ mā vṛttim anuvartithāḥ
39	anu tvāṃ tāta jīvantu brāhmaṇāḥ suhṛdas tathā parjanyam iva bhūtāni devā iva śatakratum
40	yam ājīvanti puruṣaṃ sarvabhūtāni saṃjaya pakvaṃ drumam ivāsādya tasya jīvitam arthavat
41	yasya śūrasya vikrāntair edhante bāndhavāḥ sukham tridaśā iva śakrasya sādhu tasyeha jīvitam
42	svabāhubalam āśritya yo 'bhyujjīvati mānavaḥ sa loke labhate kīrtiṃ paratra ca śubhāṃ gatim