 | Book 5 Chapter 57
|
| 1 | dhṛtarāṣṭra uvāca
|
| 1 | kṣatratejā brahmacārī kaumārād api pāṇḍavaḥ
tena saṃyugam eṣyanti mandā vilapato mama
|
| 2 | duryodhana nivartasva yuddhād bharatasattama
na hi yuddhaṃ praśaṃsanti sarvāvastham ariṃdama
|
| 3 | alam ardhaṃ pṛthivyās te sahāmātyasya jīvitum
prayaccha pāṇḍuputrāṇāṃ yathocitam ariṃdama
|
| 4 | etad dhi kuravaḥ sarve manyante dharmasaṃhitam
yat tvaṃ praśāntim icchethāḥ pāṇḍuputrair mahātmabhiḥ
|
| 5 | aṅgemāṃ samavekṣasva putra svām eva vāhinīm
jāta eva tava srāvas tvaṃ tu mohān na budhyase
|
| 6 | na hy ahaṃ yuddham icchāmi naitad icchati bāhlikaḥ
na ca bhīṣmo na ca droṇo nāśvatthāmā na saṃjayaḥ
|
| 7 | na somadatto na śalyo na kṛpo yuddham icchati
satyavrataḥ purumitro jayo bhūriśravās tathā
|
| 8 | yeṣu saṃpratitiṣṭheyuḥ kuravaḥ pīḍitāḥ paraiḥ
te yuddhaṃ nābhinandanti tat tubhyaṃ tāta rocatām
|
| 9 | na tvaṃ karoṣi kāmena karṇaḥ kārayitā tava
duḥśāsanaś ca pāpātmā śakuniś cāpi saubalaḥ
|
| 10 | duryodhana uvāca
|
| 10 | nāhaṃ bhavati na droṇe nāśvatthāmni na saṃjaye
na vikarṇe na kāmboje na kṛpe na ca bāhlike
|
| 11 | satyavrate purumitre bhūriśravasi vā punaḥ
anyeṣu vā tāvakeṣu bhāraṃ kṛtvā samāhvaye
|
| 12 | ahaṃ ca tāta karṇaś ca raṇayajñaṃ vitatya vai
yudhiṣṭhiraṃ paśuṃ kṛtvā dīkṣitau bharatarṣabha
|
| 13 | ratho vedī sruvaḥ khaḍgo gadā sruk kavacaṃ sadaḥ
cāturhotraṃ ca dhuryā me śarā darbhā havir yaśaḥ
|
| 14 | ātmayajñena nṛpate iṣṭvā vaivasvataṃ raṇe
vijitya svayam eṣyāvo hatāmitrau śriyā vṛtau
|
| 15 | ahaṃ ca tāta karṇaś ca bhrātā duḥśāsanaś ca me
ete vayaṃ haniṣyāmaḥ pāṇḍavān samare trayaḥ
|
| 16 | ahaṃ hi pāṇḍavān hatvā praśāstā pṛthivīm imām
māṃ vā hatvā pāṇḍuputrā bhoktāraḥ pṛthivīm imām
|
| 17 | tyaktaṃ me jīvitaṃ rājan dhanaṃ rājyaṃ ca pārthiva
na jātu pāṇḍavaiḥ sārdhaṃ vaseyam aham acyuta
|
| 18 | yāvad dhi sūcyās tīkṣṇāyā vidhyed agreṇa māriṣa
tāvad apy aparityājyaṃ bhūmer naḥ pāṇḍavān prati
|
| 19 | dhṛtarāṣṭra uvāca
|
| 19 | sarvān vas tāta śocāmi tyakto duryodhano mayā
ye mandam anuyāsyadhvaṃ yāntaṃ vaivasvatakṣayam
|
| 20 | rurūṇām iva yūtheṣu vyāghrāḥ praharatāṃ varāḥ
varān varān haniṣyanti sametā yudhi pāṇḍavāḥ
|
| 21 | pratīpam iva me bhāti yuyudhānena bhāratī
vyastā sīmantinī trastā pramṛṣṭā dīrghabāhunā
|
| 22 | saṃpūrṇaṃ pūrayan bhūyo balaṃ pārthasya mādhavaḥ
śaineyaḥ samare sthātā bījavat pravapañ śarān
|
| 23 | senāmukhe prayuddhānāṃ bhīmaseno bhaviṣyati
taṃ sarve saṃśrayiṣyanti prākāram akutobhayam
|
| 24 | yadā drakṣyasi bhīmena kuñjarān vinipātitān
viśīrṇadantān giryābhān bhinnakumbhān saśoṇitān
|
| 25 | tān abhiprekṣya saṃgrāme viśīrṇān iva parvatān
bhīto bhīmasya saṃsparśāt smartāsi vacanasya me
|
| 26 | nirdagdhaṃ bhīmasenena sainyaṃ hatarathadvipam
gatim agner iva prekṣya smartāsi vacanasya me
|
| 27 | mahad vo bhayam āgāmi na cec chāmyatha pāṇḍavaiḥ
gadayā bhīmasenena hatāḥ śamam upaiṣyatha
|
| 28 | mahāvanam iva chinnaṃ yadā drakṣyasi pātitam
balaṃ kurūṇāṃ saṃgrāme tadā smartāsi me vacaḥ
|
| 29 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 29 | etāvad uktvā rājā tu sa sarvān pṛthivīpatīn
anubhāṣya mahārāja punaḥ papraccha saṃjayam
|