Book 5 Chapter 26
1	yudhiṣṭhira uvāca
1	kāṃ nu vācaṃ saṃjaya me śṛṇoṣi; yuddhaiṣiṇīṃ yena yuddhād bibheṣi ayuddhaṃ vai tāta yuddhād garīyaḥ; kas tal labdhvā jātu yudhyeta sūta
2	akurvataś cet puruṣasya saṃjaya; sidhyet saṃkalpo manasā yaṃ yam icchet na karma kuryād viditaṃ mamaitad; anyatra yuddhād bahu yal laghīyaḥ
3	kuto yuddhaṃ jātu naraḥ prajānan; ko daivaśapto 'bhivṛṇīta yuddham sukhaiṣiṇaḥ karma kurvanti pārthā; dharmād ahīnaṃ yac ca lokasya pathyam
4	karmodayaṃ sukham āśaṃsamānaḥ; kṛcchropāyaṃ tattvataḥ karma duḥkham sukhaprepsur vijighāṃsuś ca duḥkhaṃ; ya indriyāṇāṃ prītivaśānugāmī kāmābhidhyā svaśarīraṃ dunoti; yayā prayukto 'nukaroti duḥkham
5	yathedhyamānasya samiddhatejaso; bhūyo balaṃ vardhate pāvakasya kāmārthalābhena tathaiva bhūyo; na tṛpyate sarpiṣevāgnir iddhaḥ saṃpaśyemaṃ bhogacayaṃ mahāntaṃ; sahāsmābhir dhṛtarāṣṭrasya rājñaḥ
6	nāśreyasām īśvaro vigrahāṇāṃ; nāśreyasāṃ gītaśabdaṃ śṛṇoti nāśreyasaḥ sevate mālyagandhān; na cāpy aśreyāṃsy anulepanāni
7	nāśreyasaḥ prāvarān adhyavaste; kathaṃ tv asmān saṃpraṇudet kurubhyaḥ atraiva ca syād avadhūya eṣa; kāmaḥ śarīre hṛdayaṃ dunoti
8	svayaṃ rājā viṣamasthaḥ pareṣu; sāmasthyam anvicchati tan na sādhu yathātmanaḥ paśyati vṛttam eva; tathā pareṣām api so 'bhyupaiti
9	āsannam agniṃ tu nidāghakāle; gambhīrakakṣe gahane visṛjya yathā vṛddhaṃ vāyuvaśena śocet; kṣemaṃ mumukṣuḥ śiśiravyapāye
10	prāptaiśvaryo dhṛtarāṣṭro 'dya rājā; lālapyate saṃjaya kasya hetoḥ pragṛhya durbuddhim anārjave rataṃ; putraṃ mandaṃ mūḍham amantriṇaṃ tu
11	anāptaḥ sann āptatamasya vācaṃ; suyodhano vidurasyāvamanya sutasya rājā dhṛtarāṣṭraḥ priyaiṣī; saṃbudhyamāno viśate 'dharmam eva
12	medhāvinaṃ hy arthakāmaṃ kurūṇāṃ; bahuśrutaṃ vāgminaṃ śīlavantam sūta rājā dhṛtarāṣṭraḥ kurubhyo; na so 'smarad viduraṃ putrakāmyāt
13	mānaghnasya ātmakāmasya cerṣyoḥ; saṃrambhiṇaś cārthadharmātigasya durbhāṣiṇo manyuvaśānugasya; kāmātmano durhṛdo bhāvanasya
14	aneyasyāśreyaso dīrghamanyor; mitradruhaḥ saṃjaya pāpabuddheḥ sutasya rājā dhṛtarāṣṭraḥ priyaiṣī; prapaśyamānaḥ prajahād dharmakāmau
15	tadaiva me saṃjaya dīvyato 'bhūn; no cet kurūn āgataḥ syād abhāvaḥ kāvyāṃ vācaṃ viduro bhāṣamāṇo; na vindate dhṛtarāṣṭrāt praśaṃsām
16	kṣattur yadā anvavartanta buddhiṃ; kṛcchraṃ kurūn na tadābhyājagāma yāvat prajñām anvavartanta tasya; tāvat teṣāṃ rāṣṭravṛddhir babhūva
17	tadarthalubdhasya nibodha me 'dya; ye mantriṇo dhārtarāṣṭrasya sūta duḥśāsanaḥ śakuniḥ sūtaputro; gāvalgaṇe paśya saṃmoham asya
18	so 'haṃ na paśyāmi parīkṣamāṇaḥ; kathaṃ svasti syāt kurusṛñjayānām āttaiśvaryo dhṛtarāṣṭraḥ parebhyaḥ; pravrājite vidure dīrghadṛṣṭau
19	āśaṃsate vai dhṛtarāṣṭraḥ saputro; mahārājyam asapatnaṃ pṛthivyām tasmiñ śamaḥ kevalaṃ nopalabhyo; atyāsannaṃ madgataṃ manyate 'rtham
20	yat tat karṇo manyate pāraṇīyaṃ; yuddhe gṛhītāyudham arjunena āsaṃś ca yuddhāni purā mahānti; kathaṃ karṇo nābhavad dvīpa eṣām
21	karṇaś ca jānāti suyodhanaś ca; droṇaś ca jānāti pitāmahaś ca anye ca ye kuravas tatra santi; yathārjunān nāsty aparo dhanurdharaḥ
22	jānanty ete kuravaḥ sarva eva; ye cāpy anye bhūmipālāḥ sametāḥ duryodhanaṃ cāparādhe carantam; ariṃdame phalgune 'vidyamāne
23	tenārthabaddhaṃ manyate dhārtarāṣṭraḥ; śakyaṃ hartuṃ pāṇḍavānāṃ mamatvam kirīṭinā tālamātrāyudhena; tadvedinā saṃyugaṃ tatra gatvā
24	gāṇḍīvavisphāritaśabdam ājāv; aśṛṇvānā dhārtarāṣṭrā dhriyante kruddhasya ced bhīmasenasya vegāt; suyodhano manyate siddham artham
25	indro 'py etan notsahet tāta hartum; aiśvaryaṃ no jīvati bhīmasene dhanaṃjaye nakule caiva sūta; tathā vīre sahadeve madīye
26	sa ced etāṃ pratipadyeta buddhiṃ; vṛddho rājā saha putreṇa sūta evaṃ raṇe pāṇḍavakopadagdhā; na naśyeyuḥ saṃjaya dhārtarāṣṭrāḥ
27	jānāsi tvaṃ kleśam asmāsu vṛttaṃ; tvāṃ pūjayan saṃjayāhaṃ kṣameyam yac cāsmākaṃ kauravair bhūtapūrvaṃ; yā no vṛttir dhārtarāṣṭre tadāsīt
28	adyāpi tat tatra tathaiva vartatāṃ; śāntiṃ gamiṣyāmi yathā tvam āttha indraprasthe bhavatu mamaiva rājyaṃ; suyodhano yacchatu bhāratāgryaḥ