 | Book 5 Chapter 23
|
| 1 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 1 | rājñas tu vacanaṃ śrutvā dhṛtarāṣṭrasya saṃjayaḥ
upaplavyaṃ yayau draṣṭuṃ pāṇḍavān amitaujasaḥ
|
| 2 | sa tu rājānam āsādya dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram
praṇipatya tataḥ pūrvaṃ sūtaputro 'bhyabhāṣata
|
| 3 | gāvalgaṇiḥ saṃjayaḥ sūtasūnur; ajātaśatrum avadat pratītaḥ
diṣṭyā rājaṃs tvām arogaṃ prapaśye; sahāyavantaṃ ca mahendrakalpam
|
| 4 | anāmayaṃ pṛcchati tvāmbikeyo; vṛddho rājā dhṛtarāṣṭro manīṣī
kaccid bhīmaḥ kuśalī pāṇḍavāgryo; dhanaṃjayas tau ca mādrītanūjau
|
| 5 | kaccit kṛṣṇā draupadī rājaputrī; satyavratā vīrapatnī saputrā
manasvinī yatra ca vāñchasi tvam; iṣṭān kāmān bhārata svastikāmaḥ
|
| 6 | yudhiṣṭhira uvāca
|
| 6 | gāvalgaṇe saṃjaya svāgataṃ te; prītātmāhaṃ tvābhivadāmi sūta
anāmayaṃ pratijāne tavāhaṃ; sahānujaiḥ kuśalī cāsmi vidvan
|
| 7 | cirād idaṃ kuśalaṃ bhāratasya; śrutvā rājñaḥ kuruvṛddhasya sūta
manye sākṣād dṛṣṭam ahaṃ narendraṃ; dṛṣṭvaiva tvāṃ saṃjaya prītiyogāt
|
| 8 | pitāmaho naḥ sthaviro manasvī; mahāprājñaḥ sarvadharmopapannaḥ
sa kauravyaḥ kuśalī tāta bhīṣmo; yathāpūrvaṃ vṛttir apy asya kaccit
|
| 9 | kaccid rājā dhṛtarāṣṭraḥ saputro; vaicitravīryaḥ kuśalī mahātmā
mahārājo bāhlikaḥ prātipeyaḥ; kaccid vidvān kuśalī sūtaputra
|
| 10 | sa somadattaḥ kuśalī tāta kaccid; bhūriśravāḥ satyasaṃdhaḥ śalaś ca
droṇaḥ saputraś ca kṛpaś ca vipro; maheṣvāsāḥ kaccid ete 'py arogāḥ
|
| 11 | mahāprājñāḥ sarvaśāstrāvadātā; dhanurbhṛtāṃ mukhyatamāḥ pṛthivyām
kaccin mānaṃ tāta labhanta ete; dhanurbhṛtaḥ kaccid ete 'py arogāḥ
|
| 12 | sarve kurubhyaḥ spṛhayanti saṃjaya; dhanurdharā ye pṛthivyāṃ yuvānaḥ
yeṣāṃ rāṣṭre nivasati darśanīyo; maheṣvāsaḥ śīlavān droṇaputraḥ
|
| 13 | vaiśyāputraḥ kuśalī tāta kaccin; mahāprājño rājaputro yuyutsuḥ
karṇo 'mātyaḥ kuśalī tāta kaccit; suyodhano yasya mando vidheyaḥ
|
| 14 | striyo vṛddhā bhāratānāṃ jananyo; mahānasyo dāsabhāryāś ca sūta
vadhvaḥ putrā bhāgineyā bhaginyo; dauhitrā vā kaccid apy avyalīkāḥ
|
| 15 | kaccid rājā brāhmaṇānāṃ yathāvat; pravartate pūrvavat tāta vṛttim
kaccid dāyān māmakān dhārtarāṣṭro; dvijātīnāṃ saṃjaya nopahanti
|
| 16 | kaccid rājā dhṛtarāṣṭraḥ saputra; upekṣate brāhmaṇātikramān vai
kaccin na hetor iva vartmabhūta; upekṣate teṣu sa nyūnavṛttim
|
| 17 | etaj jyotir uttamaṃ jīvaloke; śuklaṃ prajānāṃ vihitaṃ vidhātrā
te cel lobhaṃ na niyacchanti mandāḥ; kṛtsno nāśo bhavitā kauravāṇām
|
| 18 | kaccid rājā dhṛtarāṣṭraḥ saputro; bubhūṣate vṛttim amātyavarge
kaccin na bhedena jijīviṣanti; suhṛdrūpā durhṛdaś caikamitrāḥ
|
| 19 | kaccin na pāpaṃ kathayanti tāta; te pāṇḍavānāṃ kuravaḥ sarva eva
kaccid dṛṣṭvā dasyusaṃghān sametān; smaranti pārthasya yudhāṃ praṇetuḥ
|
| 20 | maurvībhujāgraprahitān sma tāta; dodhūyamānena dhanurdhareṇa
gāṇḍīvamuktān stanayitnughoṣān; ajihmagān kaccid anusmaranti
|
| 21 | na hy apaśyaṃ kaṃ cid ahaṃ pṛthivyāṃ; śrutaṃ samaṃ vādhikam arjunena
yasyaikaṣaṣṭir niśitās tīkṣṇadhārāḥ; suvāsasaḥ saṃmato hastavāpaḥ
|
| 22 | gadāpāṇir bhīmasenas tarasvī; pravepayañ śatrusaṃghān anīke
nāgaḥ prabhinna iva naḍvalāsu; caṅkramyate kaccid enaṃ smaranti
|
| 23 | mādrīputraḥ sahadevaḥ kaliṅgān; samāgatān ajayad dantakūre
vāmenāsyan dakṣiṇenaiva yo vai; mahābalaṃ kaccid enaṃ smaranti
|
| 24 | udyann ayaṃ nakulaḥ preṣito vai; gāvalgaṇe saṃjaya paśyatas te
diśaṃ pratīcīṃ vaśam ānayan me; mādrīsutaṃ kaccid enaṃ smaranti
|
| 25 | abhyābhavo dvaitavane ya āsīd; durmantrite ghoṣayātrāgatānām
yatra mandāñ śatruvaśaṃ prayātān; amocayad bhīmaseno jayaś ca
|
| 26 | ahaṃ paścād arjunam abhyarakṣaṃ; mādrīputrau bhīmasenaś ca cakre
gāṇḍīvabhṛc chatrusaṃghān udasya; svasty āgamat kaccid enaṃ smaranti
|
| 27 | na karmaṇā sādhunaikena nūnaṃ; kartuṃ śakyaṃ bhavatīha saṃjaya
sarvātmanā parijetuṃ vayaṃ cen; na śaknumo dhṛtarāṣṭrasya putram
|