 | Book 3 Chapter 278
|
| 1 | mārkaṇḍeya uvāca
|
| 1 | atha madrādhipo rājā nāradena samāgataḥ
upaviṣṭaḥ sabhāmadhye kathāyogena bhārata
|
| 2 | tato 'bhigamya tīrthāni sarvāṇy evāśramāṃs tathā
ājagāma pitur veśma sāvitrī saha mantribhiḥ
|
| 3 | nāradena sahāsīnaṃ dṛṣṭvā sā pitaraṃ śubhā
ubhayor eva śirasā cakre pādābhivandanam
|
| 4 | nārada uvāca
|
| 4 | kva gatābhūt suteyaṃ te kutaś caivāgatā nṛpa
kimarthaṃ yuvatīṃ bhartre na caināṃ saṃprayacchasi
|
| 5 | aśvapatir uvāca
|
| 5 | kāryeṇa khalv anenaiva preṣitādyaiva cāgatā
tad asyāḥ śṛṇu devarṣe bhartāraṃ yo 'nayā vṛtaḥ
|
| 6 | mārkaṇḍeya uvāca
|
| 6 | sā brūhi vistareṇeti pitrā saṃcoditā śubhā
daivatasyeva vacanaṃ pratigṛhyedam abravīt
|
| 7 | āsīc chālveṣu dharmātmā kṣatriyaḥ pṛthivīpatiḥ
dyumatsena iti khyātaḥ paścād andho babhūva ha
|
| 8 | vinaṣṭacakṣuṣas tasya bālaputrasya dhīmataḥ
sāmīpyena hṛtaṃ rājyaṃ chidre 'smin pūrvavairiṇā
|
| 9 | sa bālavatsayā sārdhaṃ bhāryayā prasthito vanam
mahāraṇyagataś cāpi tapas tepe mahāvrataḥ
|
| 10 | tasya putraḥ pure jātaḥ saṃvṛddhaś ca tapovane
satyavān anurūpo me bharteti manasā vṛtaḥ
|
| 11 | nārada uvāca
|
| 11 | aho bata mahat pāpaṃ sāvitryā nṛpate kṛtam
ajānantyā yad anayā guṇavān satyavān vṛtaḥ
|
| 12 | satyaṃ vadaty asya pitā satyaṃ mātā prabhāṣate
tato 'sya brāhmaṇāś cakrur nāmaitat satyavān iti
|
| 13 | bālasyāśvāḥ priyāś cāsya karoty aśvāṃś ca mṛnmayān
citre 'pi ca likhaty aśvāṃś citrāśva iti cocyate
|
| 14 | rājovāca
|
| 14 | apīdānīṃ sa tejasvī buddhimān vā nṛpātmajaḥ
kṣamāvān api vā śūraḥ satyavān pitṛnandanaḥ
|
| 15 | nārada uvāca
|
| 15 | vivasvān iva tejasvī bṛhaspatisamo matau
mahendra iva śūraś ca vasudheva kṣamānvitaḥ
|
| 16 | aśvapatir uvāca
|
| 16 | api rājātmajo dātā brahmaṇyo vāpi satyavān
rūpavān apy udāro vāpy atha vā priyadarśanaḥ
|
| 17 | nārada uvāca
|
| 17 | sāṅkṛte rantidevasya sa śaktyā dānataḥ samaḥ
brahmaṇyaḥ satyavādī ca śibir auśīnaro yathā
|
| 18 | yayātir iva codāraḥ somavat priyadarśanaḥ
rūpeṇānyatamo 'śvibhyāṃ dyumatsenasuto balī
|
| 19 | sa dāntaḥ sa mṛduḥ śūraḥ sa satyaḥ sa jitendriyaḥ
sa maitraḥ so 'nasūyaś ca sa hrīmān dhṛtimāṃś ca saḥ
|
| 20 | nityaśaś cārjavaṃ tasmin sthitis tasyaiva ca dhruvā
saṃkṣepatas tapovṛddhaiḥ śīlavṛddhaiś ca kathyate
|
| 21 | aśvapatir uvāca
|
| 21 | guṇair upetaṃ sarvais taṃ bhagavan prabravīṣi me
doṣān apy asya me brūhi yadi santīha ke cana
|
| 22 | nārada uvāca
|
| 22 | eko doṣo 'sya nānyo 'sti so 'dya prabhṛti satyavān
saṃvatsareṇa kṣīṇāyur dehanyāsaṃ kariṣyati
|
| 23 | rājovāca
|
| 23 | ehi sāvitri gaccha tvam anyaṃ varaya śobhane
tasya doṣo mahān eko guṇān ākramya tiṣṭhati
|
| 24 | yathā me bhagavān āha nārado devasatkṛtaḥ
saṃvatsareṇa so 'lpāyur dehanyāsaṃ kariṣyati
|
| 25 | sāvitry uvāca
|
| 25 | sakṛd aṃśo nipatati sakṛt kanyā pradīyate
sakṛd āha dadānīti trīṇy etāni sakṛt sakṛt
|
| 26 | dīrghāyur atha vālpāyuḥ saguṇo nirguṇo 'pi vā
sakṛd vṛto mayā bhartā na dvitīyaṃ vṛṇomy aham
|
| 27 | manasā niścayaṃ kṛtvā tato vācābhidhīyate
kriyate karmaṇā paścāt pramāṇaṃ me manas tataḥ
|
| 28 | nārada uvāca
|
| 28 | sthirā buddhir naraśreṣṭha sāvitryā duhitus tava
naiṣā cālayituṃ śakyā dharmād asmāt kathaṃ cana
|
| 29 | nānyasmin puruṣe santi ye satyavati vai guṇāḥ
pradānam eva tasmān me rocate duhitus tava
|
| 30 | rājovāca
|
| 30 | avicāryam etad uktaṃ hi tathyaṃ bhagavatā vacaḥ
kariṣyāmy etad evaṃ ca gurur hi bhagavān mama
|
| 31 | nārada uvāca
|
| 31 | avighnam astu sāvitryāḥ pradāne duhitus tava
sādhayiṣyāmahe tāvat sarveṣāṃ bhadram astu vaḥ
|
| 32 | mārkaṇḍeya uvāca
|
| 32 | evam uktvā kham utpatya nāradas tridivaṃ gataḥ
rājāpi duhituḥ sarvaṃ vaivāhikam akārayat
|